རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཀྱི་སྡེ་ཚན།
རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གཞན་ཡང་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དག་བཏང་། བསོད་ནམས་དག་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉོན་ཅིག །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སྔོན་བྱུང་བ་ཡུལ་མི་ཐི་ལ་འདི་ཉིད་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་མ་ཤོས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཅེས་བྱ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཆོས་ལ་གནས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། དེ་བཙུན་མོ་དང་། གཞོན་ནུ་དང་། བློན་པོ་དང་། ཁྲོམ་གྱི་རུ་པ་དང་། གྲོང་མི་དང་། ཡུལ་མི་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཆོས་སྤྱོད་ཅིང་སྦྱིན་པ་དག་གཏོང་། བསོད་ནམས་དག་བྱེད་པ། བསྙེན་གནས་ལ་ཉེ་བར་གནས་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་སོ། །དེའི་ཚེ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གུང་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འདུན་ས་ཆོས་བཟང་དུ་ཚོགས་ཤིང་ལྷགས་པ་རྣམས་ལ་བསྔགས་པ་རྗོད་དེ། གྲོགས་པོ་དག་ལུས་འཕགས་ཀྱི་མི་རྣམས་ཀྱི་རྙེད་པ་ནི་ལེགས་པར་རྙེད་དེ། ལུས་འཕགས་ཀྱི་མི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཆོས་ལ་གནས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཙུན་མོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཆོས་སྤྱོད་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གོང་མ་བཞིན་ནོ། །གྲོགས་པོ་དག་ཁྱེད་ཅག་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ལྟ་བར་འདོད་དམ། ཀཽ་ཤི་ཀ་མཆོག་ཏུ་འཚལ་ལོ། །གྲོགས་པོ་དག་དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་སྡོད་ཅིག་དང་ཁོ་བོས་ཇེ་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་མཐུ་དང་ལྡན་པའི་ལག་པ་བསྐུམ་པ་ལས་བརྐྱང་བའམ། བརྐྱང་བ་
ལས་བསྐུམ་པ་ཙམ་གྱིས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ། མི་ཐི་ལར་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ལྡན་གྱི་ཁང་བཟངས་སུ་ཕྱིན་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མུ་ཁྱུད་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱི་རྙེད་པ་ནི་ལེགས་པར་རྙེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ལྷའི་འདུན་ས་ཆོས་བཟང་དུ་ཚོགས་ཤིང་འདུས་པ་རྣམས་ཁྱོད་ཀྱི་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་ཅིང་། གྲོགས་པོ་དག་ལུས་འཕགས་ཀྱི་མི་རྣམས་ཀྱི་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གོང་མ་བཞིན་ནོ། །མུ་ཁྱུད་ཁྱོད་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ལྟ་ཞིང་འགྲོ་འདོད་དམ། ཀཽ་ཤི་ཀ་བདག་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་མཆི་འཚལ་ལོ། །མུ་ཁྱུད་ཁྱོད་དེའི་ཕྱིར་སྡོད་ཅིག །ཁོ་བོས་ཇེ་ཅང་ཤེས་སྟོང་ལྡན་གྱི་ཤིང་རྟ་ཁྱོད་ལ་བསྐུར་གྱིས། དེར་ཁྱོད་ཞུགས་ལ་མ་གཡོ་བར་ཤོག་ཤིག །རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་འཚལ་ལོ་ཞེས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལས་མཉན་ཏོ། །དེ་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སོང་ནས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་མ་ལ་གདུ་ལ་སྨྲས་པ། མ་ལ་གདུ་ཁྱོད་སོང་ལ་ཅང་ཤེས་སྟོང་ལྡན་གྱི་ཤིང་རྟ་མྱུར་དུ་ཆོས་ལ་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་གང་ན་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་འདི་སྐད་ཅེས། མུ་ཁྱུད་ཁྱོད་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཅང་ཤེས་སྟོང་ལྡན་གྱི་ཤིང་རྟ་བསྐུར་བ་འདི་ཡིན་གྱིས་དེར་ཁྱོད་ཞུགས་ལ་མ་གཡོ་བར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་བྱོས་ཤིག །ཀཽ་ཤི་ཀ་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས་པས་ཤིན་དུ་མ་ནོངས་སོ་ཞེས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་མ་ལ་གདུས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལས་མཉན་ནས་མྱུར་དུ་ཅང་ཤེས་སྟོང་ལྡན་གྱི་ཤིང་རྟ་བཅས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་གང་ན་བ་དེར་སོང་ནས་ཕྱིན་པ་དང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མུ་ཁྱུད་ཁྱོད་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཅང་ཤེས་སྟོང་ལྡན་གྱི་ཤིང་རྟ་བསྐུར་བ་འདི་ཡིན་གྱིས་འདིར་ཁྱོད་ཞུགས་ལ་མ་གཡོ་བར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་མཆིའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཅང་ཤེས་སྟོང་ལྡན་གྱི་ཤིང་རྟར་ཞུགས་པ་དང་། དེ་ནས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་
བ་མ་ལ་གདུས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་ཤིང་རྟ་གང་ནས་དྲང་། གང་ན་སེམས་ཅན་སྡིག་པའི་ལས་ཅན་རྣམས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནས་སམ། གང་ན་སེམས་ཅན་དགེ་བའི་ལས་ཅན་རྣམས་ལས་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནས་དྲང་། མ་ལ་གདུ་དེའི་ཕྱིར་གང་ན་སེམས་ཅན་སྡིག་པའི་ལས་ཅན་རྣམས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་པ་དང་། གང་ན་སེམས་ཅན་དགེ་བའི་ལས་ཅན་རྣམས་ལས་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དག་ཡོད་པ་གཉིས་ཀ་བལྟས། དེ་དག་གང་ན་བ་དེ་ལོགས་སུ་ཤིང་རྟ་དྲོངས་ཤིག །དེ་ནས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་མ་ལ་གདུས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཀྱིས་ཅི་ནས་ཀྱང་གང་ན་སེམས་ཅན་སྡིག་པའི་ལས་ཅན་རྣམས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་པ་དང་། གང་ན་སེམས་ཅན་དགེ་བའི་ལས་ཅན་རྣམས་ལས་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་པ་གཉིག་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ལྡན་གྱི་ཤིང་རྟ་དྲངས་སོ། །རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཕྱིན་ནས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འདུན་ས་ཆོས་བཟང་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ལ་སྟན་ཕྱེད་བསྟབས་ནས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་དང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་སྟན་ཕྱེད་ཕྱེད་ལ་འདུག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་དང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་སྟན་ཕྱེད་ཕྱེད་ལ་འདུག་པ་ན་ཁྱད་པར་རམ། བསམ་པའམ། ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། གཞན་དུ་ན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ནི་མིག་མི་འཛུམས་པར་ཟད་དོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཐོང་ནས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། དགེ་ལས་བྱས་དང་དེ་བཞིན་དུ། །མི་དགེའི་ལས་བྱས་མཐོང་ནས་ནི། །མི་གང་བག་མེད་བྱེད་པ་དེ། །སྐྱེས་བུ་ཐ་ཤལ་སྙིང་རེ་རྗེ། །དེ་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་
ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མུ་ཁྱུད་ཁྱོད་འདི་ཉིད་དུ་འདུག་ལ་དགའ་བར་སྤྱོད་ཅིག །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་འབྱོར་ཅིང་ལྡན་པས་རྩེད་མོ་བྱོས་ཤིག །དགའ་བར་སྤྱོད་ཅིག །དགའ་མགུར་སྤྱོད་ཅིག །དེས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་སྣོད་དང་ཤིང་རྟ་དག །བརྙས་པ་རེ་ཞིག་དུས་ཡིན་ལྟར། །དེ་དང་འདྲ་བར་གནས་འདི་ཡང་། །དབང་ནི་གཞན་དག་སྒྱུར་བས་བདག །འདི་ནས་མི་ཐི་ལར་སོང་ནས། །དགེ་བ་མང་པོ་རྣམས་བྱ་ཞིང་། །བསོད་ནམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་བྱས་ནས། །དེ་ནས་མཐོ་རིས་འོང་བར་བྱ། །དེ་མི་ཐི་ལར་འོངས་ནས་སྦྱིན་པ་དག་བཏང་། བསོད་ནམས་དག་བྱས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ། གང་ཚེ་རྒྱལ་རིགས་བྲམ་ཟེ་དང་། །རྗེའུ་རིགས་དམངས་རིགས་གདོལ་པ་དང་། །ཀླ་ཀློ་ཕོངས་ལ་བྱིན་པ་ཡི། །སྦྱིན་པ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས། །མུ་གེའི་ཚེ་ན་སྦྱིན་བྱིན་ཞིང་། །སྐྱེ་བོ་དམ་པ་ཚིམ་བྱས་ནས། །ངན་སོང་རྣམས་སྤངས་འདི་དང་ནི། །མཐོ་རིས་སུ་ཡང་བཀུར་བ་ཡིན། །ཕན་ཡོན་འདི་ནི་ཤེས་ནས་ཀྱང་། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་གཏང་། །སྦྱིན་པ་ཡིས་ནི་ཐར་པ་དང་། །དབང་ཕྱུག་ལྷ་གནས་འབྱོར་བར་འགྱུར། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཅེས་བྱ་བ་གང་གིས་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སོང་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྟན་ཕྱེད་དང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔས་བསྟབས་ནས། དེས་མི་ཐི་ལར་འོངས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་བཞིར་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་གནས་བརྩིགས་ནས་སྦྱིན་པ་དག་བཏང་། བསོད་ནམས་དག་བྱས་པ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་སྙམ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བལྟ་སྟེ། འོན་ཀྱང་ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་མུ་ཁྱུད་ཅེས་བྱ་བ་གང་གིས་སུམ་བཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སོང་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྟན་ཕྱེད་དང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔས་བསྟབས་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ཏེ། ང་ཉིད་དེ་ནས་མི་ཐི་ལར་སོང་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་བཞིར་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་གནས་བརྩིགས་ཏེ་སྦྱིན་
པ་དག་བྱིན། བསོད་ནམས་དག་བྱས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ངས་སྦྱིན་པའམ་སྦྱིན་པའི་བགོ་བཤའ་དེས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་སྙམ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་བལྟ་སྟེ། འོན་ཀྱང་ངའི་སྦྱིན་པ་དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཙམ་དང་། རྐྱེན་ཙམ་དང་། ཚོགས་ཙམ་ཡིན་ནོ། །