 སྡེ་དགེའི་བཀའ་འགྱུར་པོད་ང་གསུམ་པ།མདོ་སྡེ། ཏ༽སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ།Nitartha Publicationམཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། ། བཅུ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བས་ཡོངས་སུ་དྲིས་པའི་ལེའུ།― DKG053_Page_0002 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་དགུ་པ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་མི་གདགས། ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་མི་གདགས་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་མི་གདགས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་གདགས་པས་འདོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཇི་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་གདགས། ཇི་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན་སྦྱིན་པ་མི་ཐོས། སྦྱིན་པ་མི་མཐོང་། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་ཐོས། ― DKG053_Page_0003 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་མཐོང་བ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་མི་ཐོས། ཤེས་རབ་མི་མཐོང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་ཐོས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་མཐོང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་ཐོས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་མཐོང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མི་ཐོས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མི་མཐོང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་རྟོགས་ཤིང་མཐོང་སྟེ། ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་འདུས་པ་མེད་པ་ཚོར་བ་དང་རྟོགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་རྟོགས་ཤིང་ཟག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། བྱ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་དང་། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་དང་། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་ནས་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་མེད་པས་མི་ཐོས། མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་སྦྱིན་པ་ནི་འདི། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འདིའོ་ཞེས་རྟོགས་པ་ནས་ཤེས་རབ་ནི་འདི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ནི་འདི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འདི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ནི་འདིའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་རྟོགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་ནི་ཡིན་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་སློང་བ་མཐོང་ནས་གཟོད་སྦྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་སློང་བ་མེད་བཞིན་དུ་རང་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་ ― DKG053_Page_0004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་དུས་དུས་སུ་བྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གང་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཕ་རོལ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་ཕྱིར་ཡང་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གང་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་མི་འགྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ནོར་དང་ཟང་ཟིང་ལ་རྒྱལ་པོ་དང་། ཆོམ་པོ་དང་། ཆུ་དང་། མེ་ལྟ་བུའི་འཇིགས་པ་བཞི་བསྐྱེད་དེ། རབ་ཏུ་དགའ་བས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ལན་ལ་རེ་བས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་ལན་ལ་མི་རེ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་འཇིགས་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་། གྲགས་པ་དང་། ཁྱིམ་གྱི་སོ་ཚིས་དང་། རིགས་འཚོ་བ་པ་དང་། ལྷར་སྐྱེ་བ་དང་། འདོད་པ་ལྔ་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་དང་། བཤེས་གཉེན་ཚོལ་བ་དང་། ལན་ལ་རེ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཚོང་སྤོགས་བྱེད་པ་ལྟ་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མིས་ཤིང་བསྐྱེད་པ་དག་བསིལ་གྲིབ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ཁང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་རེ་བ་དང་འདྲ་བར་གང་གིས་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་དེ་ནི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་། ལེན་པ་དང་། ནོར་གྱི་དངོས་པོར་མི་མཐོང་། དུས་ཀྱང་མི་མཐོང་། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མི་མཐོང་། རྒྱུ་མི་མཐོང་། རྐྱེན་མི་མཐོང་། འབྲས་བུ་སྨིན་པ་མི་མཐོང་། བྱེད་པ་མི་མཐོང་། ལེན་པ་མི་མཐོང་། མང་པོ་མི་མཐོང་། ཉུང་ངུ་མི་མཐོང་། གཙང་བ་མི་མཐོང་། མི་གཙང་བ་མི་མཐོང་། ལེན་པ་དང་བདག་དང་ཟང་ཟིང་ལ་མི་སྨོད། མཐོང་བ་ཡང་མི་མཐོང་། མི་མཐོང་བ་ཡང་མི་མཐོང་། བདག་དང་གཞན་དུ་མི་འཛིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་ ― DKG053_Page_0005 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བྱིན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་གཅད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་དང་། ལེན་པ་དང་། ནོར་གྱི་དངོས་པོར་མི་མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་རྒྱ་མཚོར་ལྷུང་བ་ལས་མི་རོ་ལ་འཇུས་ན་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་ན་སྦྱིན་པ་སྤྱོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཁྲི་མོན་ཟབ་མོ་དམ་ཞག་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཞིག་ཏུ་མི་ཞིག་བཅུག་ན་གཞན་ནས་ཐར་བའི་ས་མེད་ལ། བཤང་གཅིའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ཅིག་ཡོད་དེ། དེ་ནས་ཕྱིར་བྱུང་ན་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆོ་རིགས་བཙུན་པ་ཞིག་འཇིགས་སྐྲག་ནས་མགོན་སྐྱབས་མེད་ན་རིགས་ངན་གདོལ་པ་ལ་རྟེན་ཅིང་སྐྱབས་སུ་འགྲོའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ནད་པ་ཞིག་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་ཞིང་བདེ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་གཙང་བ་ཟ་བ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བྲམ་ཟེ་ཞིག་སྲོག་གི་ཕྱིར་ནས་འབྲས་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པ་ན་ཁྱི་ཤ་ཟ་བ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ནང་ན་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་སྟོན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མདོ་ལས་རྒྱས་པར་འཆད་པ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་ ― DKG053_Page_0006 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་སྔོན་མ་ཐོས་པ་མདོ་སྡེ་འདིའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཐོས་པར་གྱུར་ཏོ། །སྔོན་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་ཡང་མིང་ཙམ་ཐོས་ཏེ། ད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདི་ལས་གདོད་དོན་ཐོས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་མིང་འབའ་ཞིག་ཐོས་ཀྱི་དོན་མི་ཐོས་སོ། །ད་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཐོས་པར་གྱུར་པས་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ལས་སངས་རྒྱས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་མཐར་འགོག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང་། རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སྐུར་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱས་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་དི་རིང་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་ཐོས་པར་གྱུར་པས་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སྐུར་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བགྱིས་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན་དེ་དག་ཅི་སྟེ་ཡང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན་ཡང་ཅིའི་སླད་དུ་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མ་མཆིས་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་དེ་ལ་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བགྱི་ན། དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཚེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅིའི་སླད་དུ་མ་བཅད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅི་སྟེ་བཅད་ན་ཅིའི་སླད་དུ་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་གསུངས། དེ་སྟེ་མ་བཅད་པ་ཞིག་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་གདགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་ནི་མ་ངེས་པ་ཞེས་བགྱིའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སྐུར་པ་ ― DKG053_Page_0007 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བགྱིས་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་ཡང་མ་ངེས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་ངེས་པ་ཞིག་ལགས་ན་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མ་ངེས་པའོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ངེས་པ་ལགས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཡང་མི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་མ་ངེས་པ་ལགས་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མ་ངེས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་མ་ངེས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་མ་ངེས་སོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ངེས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ངེས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མ་ངེས་སོ། །ཇི་ལྟར་དེ་མ་ངེས་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་ལས་སྤངས་པས་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་སླར་ཡང་བྱུང་སྟེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འཇུག་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ལགས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མ་ངེས་པས་ན་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མ་མཆིས་པར་རིག་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལ་བྱམས་ཤིང་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་དག་དྲིས་པ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ནི་སྔོན་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྲུན་པའོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སྒྲུབ་ཅིང་བདུད་ཀྱི་འཁོར་བཅོམ་ནས་རྣམ་ ― DKG053_Page_0008 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བཤིག་པའོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་ཀྱི་དོན་བྱས་ནས་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པའོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་སྙིང་པོ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་རྟོགས་པའོ། །འདས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ཚད་མེད་པ། མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་ལ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོའི་དོན་དམ་པ་འདི་དག་ཞུས་ཏེ། ངས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ན་ལྷའམ། མིའམ། དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེའམ། བདུད་དམ། ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་འདི་དག་ཞུ་བ་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་ངོ་། །ད་ཁྱོད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང་ངས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལོག་སྲེད་ཅན་ནི་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ལོག་སྲེད་ཅན་དེས་ནམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་བཅད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱ། དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མ་བཅད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་། ཟག་པ་མེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ཟག་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མ་བཅད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མ་བཅད་པའོ། །གལ་ཏེ་བཅད་པ་ཡིན་ན་ཕྱིར་ཡང་ཐོབ་པར་རིགས་སོ། །ཕྱིར་མི་ཐོབ་ན་མ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་བཅད་ནས་ཐོབ་པ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་ཡང་མ་ངེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དག་ནམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སྐུར་པ་ཡང་མ་ངེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པ་ཞིག་ ― DKG053_Page_0009 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐུར་པ་དག་ནམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱས་པ་ཡང་མ་ངེས་པའོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པ་དག་ནམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཉི་ག་མ་ངེས་པའོ། །དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱའི་མཚན་ཉིད་དང་། སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ནས་མ་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བར་དང་། ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་དང་། སྐྱེ་བ་བཞི་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་མ་ངེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་འཁོར་མང་པོའི་ནང་དུ་ཚོགས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཤིང་རྟའི་ཚོགས་དང་། རྐང་ཐང་དང་། བལ་གླང་དང་། རྟའི་ཚོགས་དང་སེ་མོ་དོ་དང་། ལུས་བརྒྱན་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་དང་། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། རི་དང་། ནགས་ཚལ་དང་། ཤིང་དང་། ཆུ་མིག་དང་། མཚེའུ་དང་། འབབ་ཆུ་དང་། ཁྲོན་པ་དག་སྤྲུལ་པ་ལས་འཁོར་དེ་དག་གི་ནང་ན། བུས་པ་ཤེས་པ་མེད་པ་དག་དེ་མཐོང་ནས་ཀུན་བདེན་པར་འཛིན་ཏོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་གིས་ནི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མའི་མཐུས་མིའི་མིག་སླུ་བར་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བུས་པ་དག་དབྱར་གྱི་སྨིག་རྒྱུ་བ་མཐོང་ནས་ཆུ་ཡིན་ནོ་སྙམ་སེམས་སོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་གིས་ནི་སྨིག་རྒྱུ་བ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ཆུ་ཡིན་པར་མི་འཛིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྨིག་རྒྱུ་བ་མིའི་མིག་སླུ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་ཆུ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཡིན་པར་འཛིན་ཏོ། ། ― DKG053_Page_0010 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་བལྟའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བྲག་གི་དྲུང་དུ་སྐད་ཕྱུང་བས་བྲག་ཅ་བྱུང་ན་བུས་པ་མ་རབས་དག་གིས་ཐོས་ནས་སྒྲ་ཡང་དག་པ་ཡིན་པར་འཛིན་ཏོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་ངེས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ཏེ། སྒྲའི་མཚན་ཉིད་ཙམ་གྱིས་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སླུ་བར་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ལྟར་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་བལྟའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། སྟོང་པ་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་དོ། །ངེས་པ་གང་ཞེ་ན། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཅི་ལ་གནས་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཁྲིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཐོབ་བོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་དྲུག་ཁྲིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཐོབ་བོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟར་མ་ངེས་པས་བསྐལ་པ་བཞི་ཁྲིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཐོབ་བོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་ཉི་ཁྲིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཐོབ་བོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མ་ངེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་བཅུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་འདིར་སཱ་ལ་ཤིང་དྲུང་གི་བར་དུ་སེང་གེའི་ ― DKG053_Page_0011 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གདན་ལ་བསྙེས་ཤིང་གཟིམས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཇུག་ཏུ་ཉེ་བ་ན་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པའི་ཉེ་གནས་མང་པོ་དང་། གྱད་སྟོབས་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པས་མྱ་ངན་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་། ལྷ་དང་། མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མི་འམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པ་ཆེན་པོས་རབ་ཏུ་མཆོད་པ་དང་། སྐྱེ་བོ་མང་པོས་རས་ཡུག་སྟོང་གིས་སྐུ་དཀྲིས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་སྒྲོམ་བྱས་ཏེ། མར་བཅུད་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་ནས་ཤིང་བསུང་ཅན་རྣམས་བརྩིགས་ཏེ། ཞུགས་ལ་བཞེན་པ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཚིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཞེ་ན། སྐུ་ཉིད་ལ་རེག་པ་དང་། ནང་གི་ཕྱི་རིམ་མོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རིང་བསྲེལ་ཆ་བརྒྱད་དུ་བགོ་བར་བསྟན་པ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ངེས་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་ངེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མ་ངེས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྷ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷ་དང་། སྐྱེ་བའི་ལྷ་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་དང་། དོན་གྱི་ལྷའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ལྟ་བུའོ། །སྐྱེ་བའི་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་ལྷའི་བར་དུ་སྐྱེས་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དེ་དག་གོ །དོན་གྱི་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་དེ་ལ་དོན་གྱི་ལྷ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་མཐོང་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་མ་ཡིན། ― DKG053_Page_0012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱལ་ཆེན་བཞི་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་བར་དུ་མ་ཡིན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་ལྷའི་ལྷའོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ལྷ་མ་ཡིན། ལྷ་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན། མི་མ་ཡིན། མི་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན། སྲིན་པོ་མ་ཡིན། སྲིན་པོ་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན། ཆོས་མ་ཡིན། ཆོས་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན། གཟུགས་མ་ཡིན། གཟུགས་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན། རིང་པོ་མ་ཡིན། རིང་པོ་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན། ཐུང་ངུ་མ་ཡིན། ཐུང་ངུ་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན། མཚན་ཉིད་མ་ཡིན། མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན། སེམས་མ་ཡིན། སེམས་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན། ཟག་པ་མེད་པ་མ་ཡིན། འདུས་བྱས་མ་ཡིན། འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན། རྟག་པ་མ་ཡིན། མི་རྟག་པ་མ་ཡིན། སྒྱུ་མ་མ་ཡིན། སྒྱུ་མ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན། མིང་མ་ཡིན། མིང་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན། ངེས་པ་མ་ཡིན། ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན། ཡོད་པ་མ་ཡིན། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན། མེད་པ་མ་ཡིན། མེད་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན། བརྗོད་པ་མ་ཡིན། མི་བརྗོད་པ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མ་ངེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷ་ཞེས་མི་གདགས་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷ་ནི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་རྒྱལ་པོའི་ཐབས་བཏང་བས་དེ་བས་ན་རྒྱལ་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱར་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མའི་ཁབ་ཏུ་སྐྱེས་པས་དེ་བས་ན་རྒྱལ་པོ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་ལྷ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ ― DKG053_Page_0013 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྲིད་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བས་དེ་བས་ན་སྐྱེ་བའི་ལྷ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་ལྷ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་ལྡན་གནམ་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་བབས་པས་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་ལྷ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་མི་གོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་པད་མོ་ལ་ཆུ་དང་རྡུལ་གྱིས་མི་གོས་པ་དང་འདྲ་བས་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི་ལྷ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དོན་གྱི་ལྷ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི་ལྷ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་སྟོང་པ་རྣམ་པ་བཅྭ་བརྒྱད་ལ་ནན་ཏན་མཛད་པས་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དོན་གྱི་ལྷ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡུན་རིང་པོ་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་མིའི་སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་དེ་བས་ན་མི་མ་ཡིན་ནོ། །མི་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱར་སྐྱེས་པས་དེ་བས་ན་མི་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྲིན་པོ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་འཚེ་བའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་སྲིན་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །སྲིན་པོ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིན་པོའི་གཟུགས་ལྟ་བུར་སྤྲུལ་ཞིང་སེམས་ཅན་དག་འདུལ་ཏེ། དེ་བས་ན་སྲིན་པོ་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ངན་པར་ལྟ་བ་རྣམས་སྤངས་པས། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཕྱིར་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ཡང་མངོན་དུ་ ― DKG053_Page_0014 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་སྤངས་པས་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེད་འགའ་ཆེད་འགའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གསུང་བས་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོ་ནས་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་ཟད་པས་དེ་བས་ན་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པ་བཅུ་ལ་མ་གཏོགས་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་ལ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་མངའ་བས་དེ་བས་ན་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིང་པོ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་དེ་བས་ན་རིང་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །རིང་པོ་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྤྱི་གཙུག་གི་མཚན་མི་མཐོང་བས་དེ་བས་ན་རིང་པོ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུང་ངུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ང་རྒྱལ་དང་དྲེགས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་དེ་བས་ན་ཐུང་ངུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐུང་ངུ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱིམ་བདག་ཀུ་ཤི་ལ་ཞེས་པ་ལ་སྐུ་མཐོ་གསུམ་པ་བསྟན་པས་དེ་བས་ན་ཐུང་ངུ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མཚན་ཉིད་རྣམས་དང་བྲལ་བས། དེ་བས་ན་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པའང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་ཤིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་བས་ན་སེམས་མ་ ― DKG053_Page_0015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ། །སེམས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་བཅུའི་ཆོས་ཀྱི་སེམས་མངའ་བ་དང་། གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱང་མཁྱེན་པས་དེ་བས་ན་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདུས་བྱས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པས་དེ་བས་ན་འདུས་བྱས་མ་ཡིན་ནོ། །འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོང་བ་དང་། སོང་བ་དང་། འདུག་པ་དང་། ཉལ་བ་ཡོད་དོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་བསྟན་པས་དེ་བས་ན་འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་ཡན་ལག་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་རྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པའི་ཆོས་ནི་ཤེས་པ་མེད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་དང་འདྲའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཤེས་པ་དང་བཅས་པས་དེ་བས་ན་རྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟག་པའི་ཆོས་ནི་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་མེད་པས་ནམ་མཁའ་དང་འདྲའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་བཅས་པས་དེ་བས་ན་རྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རུས་དང་རིགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རུས་དང་རིགས་མེད་པ་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པས་རུས་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རུས་དང་རིགས་སུ་བཅས་ཏེ། གཽ་ཏ་མའི་རིགས་ཡིན་པས་དེ་བས་ན་མི་རྟག་གོ །ཕ་མ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་མ་མེད་པ་ནི་རྟག་པ་ཞེས་གདགས་ཏེ། ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཕ་དང་མ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་ཕ་དང་མ་ཡོད་པས་དེ་བས་ན་མི་རྟག་པའོ། །སྤྱོད་ལམ་བཞི་དང་བཅས་པས་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་ལམ་བཞི་མེད་པ་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པས་སྤྱོད་ལམ་བཞི་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྤྱོད་ལམ་བཞི་དང་བཅས་པས་དེ་བས་ན་མི་རྟག་གོ །རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཆོས་ནི་གནས་དང་ཕྱོགས་མེད་དོ། །ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པས་གནས་དང་ཕྱོགས་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཡུལ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་བྱུང་སྟེ། ཡུལ་མཉན་དུ་ཡོད་པ་དང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་ ― DKG053_Page_0016 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པས་དེ་བས་ན་མི་རྟག་གོ །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྐྱེ་བ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ནི་རྟག་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པས་ན་རྟག་པའོ། །རྟག་པའི་ཆོས་ནི་རིགས་མེད་པ་སྟེ། གང་རིགས་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་རིགས་མེད་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་རིགས་མེད་པས་ན་རྟག་པའོ། །རྟག་པའི་ཆོས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་གནས་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པས་རྟག་པའོ། །མི་རྟག་པའི་ཆོས་ནི་གནས་འདི་ལ་ཡོད་ལ་གཞན་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གནས་འདི་ན་ཡོད་ལ་གཞན་ན་མེད་ཅེས་བརྗོད་དུ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་རྟག་པའོ། །མི་རྟག་པའི་ཆོས་ནི་རེས་འགའ་ནི་ཡོད་པར་འགྱུར། རེས་འགའ་ནི་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །རེས་འགའ་ཡོད་ལ་རེས་འགའ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་རྟག་པའོ། །རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཆོས་ནི་མིང་དང་གཟུགས་མེད་དེ། ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པས་མིང་དང་གཟུགས་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་མིང་དང་གཟུགས་མེད་པས་དེ་བས་ན་རྟག་པའོ། །རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཆོས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་དེ། ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་རྟག་པའོ། །རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཆོས་ནི་དུས་གསུམ་ལ་མ་གཏོགས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་དུས་གསུམ་ལ་མ་གཏོགས་པས་དེ་བས་ན་རྟག་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་སྒྱུ་མ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བདེན་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་དེ་བས་ན་སྒྱུ་མ་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྱུ་མ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རེས་འགའ་ནི་སྐུ་གཅིག་པུ་འདི་ལས་སྐུ་ཚད་མེད་པར་སྤྲུལ་པ་དང་། སྐུ་ཚད་མེད་པ་ཡང་སྐུ་གཅིག་ཏུ་མཛད་པ་དང་། རི་ ― DKG053_Page_0017 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་བྲག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་དང་། ཆུ་ལ་ས་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་དང་། ས་ལ་ཆུ་ལྟ་བུར་ནུབ་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ལ་ས་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་དང་། སྐུ་ལ་མེའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་བཞིན་དུ་དུད་པ་འཐུལ་ཞིང་མེ་འབར་བ་དང་། སྤྲིན་དང་འབྲུག་སྒྲ་བསྒྲགས་ཏེ་སྒྲ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་མཛད་པ་དང་། རེས་འགའ་ནི་གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། གྲོང་རྡལ་དང་། ཁང་པ་དང་། རི་དང་། ལྗོངས་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། རེས་འགའ་ནི་སྐུ་ཆེན་པོར་མཛད། རེས་འགའ་ནི་སྐུ་ཆུང་ངུར་མཛད་པ་དང་རེས་འགའ་ནི་ཕོའི་གཟུགས་དང་མོའི་གཟུགས་དང་ཁྱེའུ་དང་བུ་མོའི་གཟུགས་སྟོན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ཏུ་སཱ་ལའི་ཤིང་དྲུང་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྟོན་པས་དེ་བས་ན་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཟག་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཟག་པའོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་མ་རིག་པ་ནི་མ་རིག་པའི་ཟག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་ན་ཟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ནི་སྲིད་པའི་ཟག་པ་མི་མཐོང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་སྲིད་པའི་ཟག་པ་མི་མཐོང་ཞེ་ན། བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སེམས་འདི་ལྟ་བུ་དང་བཅས་སོ། །འདི་ལྟར་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ལུས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རམ། འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རམ། འདས་པའི་དུས་ན་ལུས་འདི་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་པ་ཞིག་གམ། ཐོག་མ་ ― DKG053_Page_0018 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་མེད་པ་ཞིག་གམ། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ལུས་འདི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་ན་གཟུགས་ཡིན་ནམ། གཟུགས་མ་ཡིན་ནམ། གཟུགས་ཀྱང་ཡིན་ལ་གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནམ། གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནམ། འདུ་ཤེས་སམ། འདུ་ཤེས་མ་ཡིན་ནམ། འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཡིན་ལ་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནམ། འདུ་ཤེས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་འདུ་ཤེས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནམ། ལུས་འདི་གཞན་དབང་ངམ། གཞན་མི་དབང་ངམ། གཞན་ཡང་དབང་ལ། གཞན་དབང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནམ། གཞན་ཡང་མི་དབང་ལ་གཞན་མི་དབང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནམ། སྲོག་ནི་ཡོད་ལ་ལུས་མེད་པ་ཞིག་གམ། ལུས་ནི་ཡོད་ལ་སྲོག་མེད་པ་ཞིག་གམ། ལུས་ཀྱང་ཡོད་ལ་སྲོག་ཀྱང་ཡོད་པ་ཞིག་གམ། ལུས་ཀྱང་མེད་ལ་སྲོག་ཀྱང་མེད་པ་ཞིག་གམ། ལུས་དང་སྲོག་རྟག་པ་ཡིན་ནམ། མི་རྟག་པ་ཡིན་ནམ། རྟག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་མི་རྟག་པ་ཡང་ཡིན་ནམ། རྟག་པའང་མ་ཡིན་ལ་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནམ། ལུས་དང་སྲོག་འདི་དབང་སྒྱུར་གྱིས་བྱས་སམ། དུས་ཀྱིས་བྱས་སམ། རྒྱུ་མེད་པས་བྱས་སམ། འཇིག་རྟེན་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས་བྱས་སམ། རྡུལ་ཕྲན་གྱིས་བྱས་སམ། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པས་བྱས་སམ། སྐྱེས་བུས་བྱས་སམ། ཉོན་མོངས་པས་བྱས་སམ། ཕ་མས་བྱས་སམ། བདག་སེམས་ལ་གནས་སམ། མིག་ལ་གནས་སམ། ལུས་ལ་ཁྱབ་པར་འཇུག་གམ། གཞན་ཞིག་ནས་འོངས་སམ། གང་དུ་འགྲོའམ། སྐྱེ་བ་ནི་སུ། འཆི་བ་ནི་སུ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་འདས་པའི་དུས་ན་བྲམ་ཟེའི་རིགས་སམ། རྒྱལ་རིགས་སམ། རྗེའུ་རིགས་སམ། རིགས་ངན་གྱི་རིགས་སམ། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་རིགས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་འཐོབ་པར་འགྱུར། བདག་གི་ལུས་འདི་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནམ། བུད་མེད་ཡིན་ནམ། བྱོལ་སོང་ཡིན་ནམ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་སྲོག་བཅད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་རམ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པ་མེད་པ་ནས་སྨྱོ་བའི་ཁུ་བ་འཐུང་བའི་བར་དུ་སྡིག་པར་འགྱུར་རམ། སྡིག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རམ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་སམ། ― DKG053_Page_0019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་གྱིས་བྱས་སམ། བདག་གིས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་ངམ། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་དུ་ལྟ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་བསྒྲིབས་སོ། །ཐེ་ཚོམ་དུ་ལྟ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་རྣམ་པ་འདི་དྲུག་སྐྱེའོ། །གང་ཞེ་ན། ངེས་པར་བདག་ཡོད་དམ། ངེས་པར་བདག་མེད་པ་དང་། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་དང་། བདག་གམ་བདག་གིས་བྱས་པ་དང་། བདག་གིས་མྱོང་བ་དང་། བདག་གིས་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ངན་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་ལྟར་ལྟ་བ་དང་བཅས་པའི་ཟག་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་རྩ་བ་ནས་བཏོན་པས་དེ་བས་ན་ཟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལས་འཕགས་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་ཟག་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་འཕགས་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པས་དེ་བས་ན་ཟག་པ་མེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བུས་པ་མ་རབས་ནི་དབང་པོ་ལྔ་ལེགས་པར་མི་སྡུད་པས་ཟག་པ་གསུམ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་དགེ་བས་ཁྲིད་ནས་མི་དགེ་བའི་གནས་སུ་འགྲོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྟ་རྒོད་ཁ་ལོ་མི་བདེ་བ་ལ་ཞོན་ན་ཉམ་ང་བ་དང་གཡང་སར་འགྲོའོ། །དབང་པོ་ལྔ་ལེགས་པར་སྡུད་མི་ནུས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བའི་ལམ་དང་ཡོངས་སུ་བྲལ་ཞིང་མི་དགེ་བའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པར་འགྲོའོ། །དཔེར་ན་བལ་གླང་མ་རུངས་པ་མ་དུལ་བ་ལ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཞོན་ན་བསམས་པ་བཞིན་དུ་འགྲོར་མི་བཏུབ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་དང་བྲལ་ནས་གནས་དགོན་པར་འགྲོའོ། །དབང་པོ་ལྔ་སྡུད་མི་ནུས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་བྲལ་ནས་འཁོར་བའི་དབྱེ་ཆེན་པོར་ཁྲིད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བློན་པོ་སྒྱུ་ཅན་ནི་རྒྱལ་པོ་ལ་ངན་དགུ་སྟོན་ཏོ། །དབང་པོ་ལྔ་སྒྱུ་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ལ་ངན་པ་མི་དགེ་བ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་སྟོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བུས་པ་མ་རུངས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་དང་བླ་མ་དང་ཕ་མས་སྟོན་ ― DKG053_Page_0020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ངག་མི་ཉན་ཏེ། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་དོ། །དབང་པོ་ལྔ་མ་དུལ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སློབ་དཔོན་དང་བླ་མས་ལེགས་པར་སྟོན་པའི་ཚིག་མི་ཉན་ཏེ། སྡིག་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བུས་པ་མ་རབས་ནི་དབང་པོ་ལྔ་སྡུད་མི་ནུས་པས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་ཀྱིས་འཚེའོ། །གཞན་མི་རྒོད་དག་དགེ་བའི་མི་ལ་འཚེ་བ་བཞིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བུས་པ་མ་རབས་དབང་པོ་ལྔ་སྡུད་མི་ནུས་པ་ཡང་ཡུལ་ལྔ་ལ་འཕྱར་ཞིང་གཡེང་ངོ་། །དཔེར་ན་རྫིའུ་དག་ཕྱུགས་ལེགས་པར་མི་སྐྱོང་སྟེ། ཞིང་ལ་འཇུག་པ་དང་འདྲ་བར་བུས་པ་མ་རབས་དབང་པོ་ལྔ་མི་སྡུད་པ་ཡང་རྟག་ཏུ་སྲིད་པ་རྣམས་ལ་གནས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་མང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་ཅིང་འཕགས་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་དབང་པོ་ལྔ་འདུལ་ཞིང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། ང་རྒྱལ་དང་། དྲེགས་པ་དང་། ཕྲག་དོག་ལ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་དབང་པོ་ལྔ་ཤིན་ཏུ་སྲུང་བ་ན་སེམས་རབ་ཏུ་སྡུད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་སེམས་སྡུད་པ་དེ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་སྡུད་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་གིས་རྒྱལ་པོ་ལ་སྲུང་བ་ནི་ཡུལ་སྲུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཡུལ་སྲུང་བ་ནི་རྒྱལ་པོ་ལ་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདི་ཐོས་ན་ཤེས་རབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ལྔ་ལ་རྩེ་གཅིག་པར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་དྲན་པ་མི་འཕྲོ་ན་ཡང་དག་པའི་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དྲན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྫིའུ་སྐྱོང་མཁས་པ་ནི་ཕྱུགས་ཞིང་ལ་ཤོར་ན་ཕྱིར་གློན་ཏེ་ཞིང་ཟ་བར་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དྲན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་སྲུང་ཞིང་སྡུད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཀུན་ཏུ་འཕྲོ་བར་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དྲན་པའི་ཤེས་རབ་ཡོད་པ་ནི་བདག་གི་མཚན་ཉིད་མི་མཐོང་། བདག་དང་བདག་གི་མཚན་ ― DKG053_Page_0021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་མི་མཐོང་། སེམས་ཅན་དུ་མི་མཐོང་། སྤྱོད་པའི་དངོས་པོར་མི་མཐོང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་འཐུན་པར་མཐོང་བས་ས་དང་གསེག་མ་དང་གྱོ་མོ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་སྐྱེའོ། །ཇི་ལྟར་ཁང་པ་ནི་རྐྱེན་མང་པོ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། གཅིག་དུ་ཆད་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་བྱུང་བས་བརྟགས་ན་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཏུ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་མི་སྐྱེའོ། །བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་ཡོད་པར་མཐོང་བས་ཉོན་མོངས་པར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་དྲན་པའི་ཤེས་རབ་ཡོད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་མི་སྐྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མི་ཆགས་ཏེ། ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རི་མོ་མཁན་གྱི་ཚོན་སྣ་ཚོགས་ལས་ཁྱེའུ་འམ་བུ་མོའམ། བ་ལང་ངམ། རྟའི་གཟུགས་རྣམ་པ་མང་པོ་བྲིས་ན་བུས་པ་མ་རབས་བློ་མེད་པ་དག་གིས་མཐོང་ནས། ཁྱེའུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་སྐྱེད་དོ། །རི་མོ་མཁན་གྱིས་ནི་ཁྱེའུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆོས་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་མི་སྐྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དྲན་པའི་ཤེས་རབ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་གལ་ཏེ་བུད་མེད་སྡུག་གུ་མཐོང་ན་ནམ་དུ་ཡང་འདོད་ཅིང་ཆགས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འདོད་པ་ལྔ་ལ་དགའ་བ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། སྐད་ཅིག་མི་གནས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་ ― DKG053_Page_0022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱིས་ཀེང་རུས་འཆའ་བ་དང་། མེ་སྒྲོན་ཐོགས་ཏེ་རླུང་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། སྦྲུལ་གདུག་པའི་སྣོད་ལྟ་བུ་དང་། རྨི་ལམ་ན་རྙེད་པ་ལྟ་བུ་དང་། ལམ་ཀའི་བཟའ་ཤིང་ལྟར་ཀུན་གྱིས་བཏོག་པ་དང་། གོད་ལ་བྱ་ཐམས་ཅད་རྟོད་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཆུའི་ཆུ་བུར་དང་། ཆུ་ལ་རི་མོ་བྲིས་པ་དང་། ཐགས་འཐགས་པའི་རྒྱུ་ཟད་པ་དང་། བཙོན་གསོད་དུ་ཁྲིད་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བརྙན་པོ་དག་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པ་དང་འདྲ་བར་འདོད་པ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་ཤིན་ཏུ་མང་བར་རྟོགས་སོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བརྟགས་ན་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་། རེག་བྱའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་ནས་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་སྟེ། སེམས་ཅན་རེ་རེ་ཡང་བསྐལ་པ་གཅིག་ལ་ལུས་ཀྱི་རུས་པ་བརྩིགས་ན་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་རི་བོ་བས་ཆེའོ། །ནུ་ཞོ་འཐུངས་པ་ཡང་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་བས་མང་ངོ་། །ལུས་ཀྱི་ཁྲག་འཛག་པ་ཡང་རྒྱ་མཚོ་བཞི་བས་མང་ངོ་། །ཚེའི་དུས་བྱས་པ་ན་ཕ་མ་དང་། ཕུ་ནུ་དང་། ཆུང་མ་དང་། བུ་དང་། གཉེན་བཤེས་ཀྱིས་ངུས་པའི་མཆི་མ་ཡང་རྒྱ་མཚོ་བཞི་བས་མང་ངོ་། །ས་ཆེན་པོ་འདིའི་རྩྭ་དང་། ཤིང་ཐམས་ཅད་སོར་བཞི་པའི་ཤོད་བྱས་ཏེ། ཕ་མ་བརྩིས་ན་ཡང་གྲངས་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་སུ་གྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་བ་ནི་བརྗོད་ཅིང་བགྲང་དུ་མེད་དོ། །ས་ཆེན་པོ་འདི་ཐམས་ཅད་རྒྱ་ཤུག་གི་འབྲས་བུ་ཙམ་དུ་དྲིལ་ཏེ་ཟད་པ་དང་མཐར་ཐུག་པ་ནི་བྱར་བླའི། འཁོར་བ་ནི་མཐར་ཐུག་པར་མི་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་བརྟགས་ན་འདོད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཚད་མེད་པ་མྱོང་བར་རྟོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འཁོར་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་གིས་ཕྱིར་དྲན་པའི་ཤེས་རབ་ཉམས་པར་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་སའི་ཁྱོན་འདོམ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་ནང་མི་མང་པོས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ལ། རྒྱལ་པོས་བློན་པོ་གཅིག་ལ་ཏིལ་མར་ཕོར་བུ་གང་བསྐུར་ཏེ། མི་མང་པོ་དེ་དག་གི་ནང་བསྐོར་ཞིང་མར་ཐིགས་ ― DKG053_Page_0023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གཅིག་ཀྱང་མ་འབོ་ཤིག །གལ་ཏེ་ཐིགས་པ་གཅིག་བོ་ན་ཁྱོད་གསད་དོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། མི་གཅིག་རལ་གྲི་བསྐུར་ནས་ཕྱི་བཞིན་དེད་དུ་བཅུག་གོ །བློན་པོས་རྒྱལ་པོའི་ལུང་མནོས་ནས་སེམས་ཐག་པ་ནས་ཤིན་ཏུ་བསྒྲིམས་ཤིང་ཁྱེར་ཏེ། འཁོར་མང་པོ་དེ་དག་གི་ནང་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཞིང་སོང་བ་དེ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་འདོད་པ་ལྔ་མཐོང་ཡང་སེམས་ལ་རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་ལེ་ལོ་བྱས་ཏེ་འདོད་པ་དེ་དག་ལ་ཆགས་པར་གྱུར་ན། ཐིགས་པ་འདི་འབོ་བར་འགྱུར་ཏེ། བདག་གི་སྲོག་ཀྱང་མི་གསོན་པར་འགྱུར་རོ། །སྙམ་ནས་དེ་དེ་ལྟ་བུའི་འཇིགས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མར་ཐིགས་པ་གཅིག་ཀྱང་མ་བོའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འཁོར་བའི་ནང་ན་དྲན་པའི་ཤེས་རབ་མ་སྟོར་ཏེ། མ་སྟོར་བའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ལྔ་མཐོང་ཡང་ཆགས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་བཟང་པོ་མཐོང་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་སྐྱེད་དེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རྟོགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་བྱེད། འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་བྱེད། རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་བྱེད་དེ། འདུས་ཏེ་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་ན་དབང་པོ་ལྔ་ཡོངས་སུ་དག་གོ །དབང་པོ་ལྔ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་སྲུང་བ་དང་ལྡན་ནོ། །བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་དབང་པོ་ལྔ་མ་དག་པས་ཤིན་ཏུ་སྲུང་མི་ནུས་ཏེ། དབང་པོ་ཟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་ཟག་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྩ་བ་ནས་བཏོན་པ་ཡིན་པས་ན་ཟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཟག་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཡོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བླ་ན་མེད་པའི་བདུད་རྩི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་ངན་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །སྤོང་བ་གང་ཞེ་ན། གང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་ཅིང་ཡི་གེར་བྲིས་སམ། འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། འགྲོལ་ཞིང་འཆད་དམ། དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་ན་དེ་ནི་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ ― DKG053_Page_0024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལས་ཟག་པ་ངན་པ་སྤོང་བ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདི་དང་འདྲ་བ་ཡོད་པར་མ་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སློབ་དཔོན་མཁས་པ་ཞིག་གིས་སློབ་མ་རྣམས་སློབ་པ་ལས་སློབ་མ་གང་ངག་ཉན་པ་ནི་ཉེས་པ་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་དམ་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་སྒོམ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་ཉེས་པ་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་རིག་སྔགས་དམ་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་གང་གིས་དེ་ཐོས་ན་ལོ་བདུན་གྱི་བར་དུ་དུག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཚུགས། སྦྲུལ་གྱིས་མི་ཟིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གང་ཞིག་ངག་གིས་བརྗོད་ན་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་ངན་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་རྣ་ལམ་དུ་ལན་ཅིག་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཕྱི་མའི་བསྐལ་པ་བདུན་གྱི་བར་དུ་ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་གང་གིས་ཡི་གེར་བྲིས་སམ། ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། དགྲོལ་ཞིང་འཆད་དམ། དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་ན། གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པ་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟར་འཕྲུལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་ཟིལ་དངར་གྱི་རོ་ཐོབ་པ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདི་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་ཡོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་མདོ་སྡེ་འདི་ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། དགྲོལ་ཞིང་འཆད་དམ། གཞན་ལ་ཡང་སྤེལ་ཞིང་འཆད་དམ། དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་ན། དེ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་ཡང་དག་པ་ཡིན་ཏེ་ངའི་ལུང་རབ་ཏུ་ཉན་པའོ། །ངས་གཟིགས་ཤིང་ངས་དགོངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེས་བརྟགས་པར་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་ཤེས་སོ། །དེ་གང་དང་གང་དུ་གནས་པར་གྲོང་ངམ། གྲོང་ཁྱེར་རམ། གྲོང་རྡལ་ལམ། རིའམ། ཤིང་དྲུང་ངམ། དགོན་པའམ། གནས་ཁང་ངམ། ཁང་པའམ། ཡང་ཐོག་གམ། གཞལ་མེད་ཁང་དུ་འདུག་ན་ང་ཡང་དེ་ལས་གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ་བར་གནས་སོ། །ངས་དེ་རྟག་ཏུ་དེའི་སྦྱིན་པ་ལེན་ཏེ། དགེ་སློང་ངམ། ― DKG053_Page_0025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་སློང་མའམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མའམ། བྲམ་ཟེའམ། ཀུན་ཏུ་རྒྱུའམ། དབུལ་བའམ། ཕོངས་པའམ། སྤྲང་པོར་སྤྲུལ་ཏེ་དེའི་སྦྱིན་པ་ལེན་ཏོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་སུམ་ཅུ་པ། ཇི་ལྟར་ན་དེའི་སྦྱིན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལེན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེས་གལ་ཏེ་ནུབ་མོ་ཉལ་བའི་རྨི་ལམ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སམ། ལྷའི་གཟུགས་སམ། དགེ་སྦྱོང་གི་གཟུགས་སམ། རྒྱལ་པོའམ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའམ། སེང་གེའི་རྒྱལ་པོའི་གཟུགས་སམ། པད་མོའམ། མེ་ཏོག་ཨུ་དུམ་བཱ་རའམ། རི་ཆེན་པོའམ། རྒྱ་མཚོའམ། ཉི་མའམ། ཟླ་བའམ། བལ་གླང་ངམ། རྟ་དཀར་པོའམ། ཕ་མའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ངམ། མེ་ཏོག་གམ། འབྲས་བུའམ། གསེར་རམ། དངུལ་ལམ། ཤེལ་ལམ། བཻ་དཱུརྱ་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་དམ། བའི་འོ་མའི་རོ་རྣམ་པ་ལྔ་རྙེད་པར་རྨིས་ན་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེའི་སྦྱིན་པ་བཞེས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སད་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་ཞིང་བདེ་བར་གྱུར་ཏེ། འདོད་པའི་རྫས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཐོབ་ཅིང་ངན་སེམས་མེད་དེ། དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་ལ་མོས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདི་དེ་ལྟ་བུའི་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཀུན་སྒྲུབ་པར་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ངའི་གསུང་འདི་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་གྱིས་ཤིག །གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ང་མཐོང་བར་འདོད་དམ། ང་ལ་བཀུར་སྟི་བྱེད་པར་འདོད་དམ། ང་ལ་ཆོས་ཉིད་དང་འཐུན་པས་མཐོང་བར་འདོད་དམ། སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འདོད་དམ། ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བར་འདོད་དམ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སེང་གེའི་རྒྱལ་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པར་འདོད་དམ། བདུད་རྣམ་པ་བརྒྱད་འཇོམས་པར་འདོད་དམ། བདུད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདུད་རྣམ་པ་བཞི་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པའོ། །མིར་སྐྱེ་བར་ ― DKG053_Page_0026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་དམ། ལྷའི་བདེ་བ་འདོད་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཡི་གེར་བྲིས་སམ། ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། དགྲོལ་ཞིང་འཆད་དམ། དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མཐོང་ན་དེའི་གན་དུ་བསྙེན་ཞིང་ཉེ་བར་འགྲོ་སྟེ། གནས་འཆའ་ཞིང་གསོལ་བ་དང་ཞུ་བ་བྱས་ཏེ། མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་དང་བསྟི་སྟང་བྱས་ལ། རྐང་པ་བཀྲུ་བ་དང་། ཁྲི་སྟན་གདིང་ཞིང་ཡོ་བྱད་རྣམ་པ་བཞིས་མཆོད་དེ་བྲེལ་བར་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ལམ་རིང་པོ་ནས་འོངས་ན་དཔག་ཚད་བཅུའི་བར་དུ་བསུ་བར་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་འདིའི་ཕྱིར་རིན་ཆེ་བར་བྱ་བའི་ནོར་ཀུན་གྱིས་མཆོད་པར་བྱའོ། ། གལ་ཏེ་མེད་ན་བདག་གི་ལུས་ཀྱང་བཙོང་བར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་འདི་ནི་མེ་ཏོག་ཨུ་དུམ་བཱ་ར་བས་ཕྲད་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་སྔོན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་མཐའ་ཡས་པ་ཁྲག་ཁྲིག་འདས་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་རིག་པ། བླ་ན་མེད་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་ཞིང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱུང་སྟེ། འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདི་སྟོན་ཏོ། །ངས་དེའི་ཚེ་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་སངས་རྒྱས་དེ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་ནོ་ཞེས་ཐོས་སོ། །ངས་དེ་ཐོས་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ་མཆོད་པ་ཞིག་དབུལ་བར་བསམས་པ་ལས་དབུལ་ཏེ་ཅི་ཡང་མི་བདོག་གོ །ལུས་བཙོང་བར་བྱས་པ་ལས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཆུང་བས་མདུམ་མོ། །ཕྱིར་ཁྱིམ་དུ་སོང་བ་ལས་ལམ་དུ་མི་ཅིག་དང་ཕྲད་ནས། འདི་སྐད་དུ་བདག་ལུས་འདི་བཙོང་ན་ཁྱོད་མི་ཉོའམ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེས་སྨྲས་པ་བདག་ལ་ལས་ཤིག་ཡོད་དེ་སུས་ཀྱང་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །ཁྱོད་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ནུས་ན་བདག་གིས་ཉོ་བར་བྱའོ། །ངས་དྲིས་པ་ལས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་ན་སུས་ཀྱང་བྱེད་མི་ནུས་དེས་སྨྲས་པ། བདག་ལ་ནད་མ་རུངས་པ་ཞིག་ཡོད་དེ་སྨན་པ་མཁས་པ་དག་གིས་དཔྱད་བྱས་ན་ཉིན་རེ་ ― DKG053_Page_0027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིང་མིའི་ཤ་སྲང་གསུམ་ཟོས་ན་ཕན་ཞེས་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་ལུས་ཀྱི་ཤ་ཉིན་རེ་ཞིང་སྲང་གསུམ་གཅོད་ཅིང་ཁོ་བོ་ལ་སྦྱིན་ཕོད་ན་ཁྱོད་ལ་གསེར་གྱི་དོང་ཙེ་ལྔ་སྦྱིན་ནོ། །ངས་དེའི་ཚེ་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་སྟེ། ངས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་དོང་ཙེ་བྱིན་ཏེ། ཞག་བདུན་ཤོལ་ཅིག་དང་ངའི་བྱ་བ་བྱས་ནས་ཁྱོད་ཅི་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེས་སྨྲས་པ། ཞག་བདུན་ནི་མི་རུང་གི་ཡང་དག་པར་དེ་ལྟར་རུང་ན་ཞག་གཅིག་ཅིག་གནང་བར་བྱའོ། ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེའི་ཚེ་དོང་ཙེ་བླངས་ནས་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་གང་ན་བ་དེར་སོང་སྟེ་མགོ་བོས་ཞབས་ལ་ཕྱག་བྱས་ནས་ཅི་བདོག་པ་མ་ལུས་པར་མཆོད་ཅིང་ཕུལ་ཏེ། གཟོད་སེམས་ཐག་པ་ནས་མདོ་སྡེ་འདི་མཉན་ཏོ། །ང་དེའི་ཚེ་དབང་པོ་རྟུལ་བས་མདོ་སྡེ་འདི་ཐོས་པར་གྱུར་ཀྱང་ཚིག་བཞི་པའི་ལེའུ་གཅིག་འབའ་ཞིག་ཟིན་པར་གྱུར་ཏོ། །གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་འདའ་བ་ནི། །འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་སྟེ། །གང་གིས་རྩེ་གཅིག་སེམས་ཀྱིས་རབ་མཉན་ན། །ཚད་མེད་བདེ་བ་རྟག་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བཟུང་ནས་ཕྱིར་ནད་པ་དེའི་ཁྱིམ་དུ་འོངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེའི་ཚེ་ཉིན་རེ་ཞིང་ཤ་སྲང་གསུམ་གསུམ་བཅད་ཀྱང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ཡིད་ལ་བྱས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ན་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །ཉིན་གཅིག་ཀྱང་བར་ཆད་མ་བྱུང་བར་ཟླ་བ་གཅིག་གི་བར་དུ་དེ་ལྟར་བྱིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ནད་པ་ནི་སོས། ངའི་ལུས་ཀྱང་སྔོན་བཞིན་དུ་རྨ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། ངས་དེའི་ཚེ་བདག་གི་ལུས་མ་གོད་པར་མཐོང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གི་མཐུས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ནུས་ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། འདོན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ངས་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་ཁེ་ཕན་པ་ཡོད་པར་མཐོང་ནས་སྔོན་བས་ཀྱང་སེམས་ལྷག་པར་བསྐྱེད་དེ་བདག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅིང་མཚན་ཡང་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་གཅིག་གི་མཐུའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དེང་ངས་འཁོར་མང་པོའི་ནང་ན་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ ― DKG053_Page_0028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་མཐའ་ཡས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་སྙིང་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་འཛིན་པ་དེས་ཟག་པ་ངན་པ་སྤོང་ཞིང་ཆོད་པར་འགྱུར་རོ། ། ངན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བལ་གླང་ངན་པ་དང་། རྟ་ངན་པ་དང་། བ་ལང་ངན་པ་དང་། ཁྱི་དང་། སྦྲུལ་གདུག་པ་ངན་པ་གནས་པའི་གནས་དང་། ཚེར་མ་ངན་པའི་ས་དང་། གད་པ་དང་། གཡང་ས་དང་། ཉམ་ང་བ་དང་། ཤྭ་དང་དབའ་གློང་དང་། མི་ངན་པ་དང་། ཡུལ་ངན་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་ངན་པ་དང་། ཁྱིམ་ངན་པ་དང་། བཤེས་གཉེན་ངན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་གིས་གལ་ཏེ་ཟག་པའི་རྒྱུ་བྱེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་སྤོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་མི་བྱེད་ན་མི་སྤོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ཟག་པ་སྐྱེད་ན་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་མི་སྐྱེད་ན་མི་སྤོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ཆོས་སྡིག་པ་བྱེད་ན་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་དགེ་བ་བྱེད་ན་མི་སྤོང་ངོ་། །ཅི་ལྟར་སྤོང་བར་བྱེད་ཅེ་ན། མཚོན་ཆ་མི་ཐོགས་པར་རྟག་ཏུ་དབེན་པའི་བློའི་ཐབས་ཀྱིས་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་དབེན་པའི་བློས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བ་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྡིག་པའི་ཆོས་སྤོང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བདག་གི་ལུས་ལ་ནད་ལྟ་བུ་དང་། རྨ་ལྟ་བུ་དང་། སྐྲངས་པ་ལྟ་བུ་དང་། དགྲ་ལྟ་བུ་དང་། ལུས་ལ་མདས་གཟེར་བ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་དགེ་བ་དང་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །ལུས་འདི་ནི་འདི་ལྟར་མི་གཙང་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོ་ཞིང་རིམ་གྲོ་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་ལ་ཆགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་གྱི་འཁོར་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་གྱི། མི་རྟག་པ་དང་། མི་བདེ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཕྱིར་གྱི། སྲིད་པའི་ལམ་གྱི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་གཅིག་གི་ཕྱིར་གྱི། ཐེག་པ་གསུམ་ ― DKG053_Page_0029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་སྐུ་དམ་པའི་ཕྱིར་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་ལུས་ཀྱི་བར་གྱི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་རྒྱལ་པོའི་ཕྱིར་གྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ལུས་རྟག་ཏུ་བསྲུང་བར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ལུས་མ་བསྲུངས་ན་སྲོག་འཚོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྲོག་མི་འཚོ་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ཡི་གེར་འདྲི་ཞིང་འཛིན་པའམ། ཀློག་པའམ། འདོན་པའམ། གཞན་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་པའམ། དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་མི་ནུས་ཏེ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་ཤིན་ཏུ་བསྲུང་བར་བྱའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཟག་པ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆུ་རྒལ་བས་ནི་གྲུ་དང་གཟིངས་ཤིན་ཏུ་བསྲུང་ངོ་། །འདྲོན་པོ་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ནི་རྟ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་སྐྱོང་ངོ་། །ཞིང་པས་ནི་ལུད་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་བསྲུང་ངོ་། །དུག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པས་ནི་སྦྲུལ་གདུག་པ་ཤིན་ཏུ་བསྲུང་ངོ་། །རྫས་མང་པོ་བདོག་པས་རིགས་ངན་གདོལ་པ་བསྲུང་ངོ་། །དགྲ་ལ་རྒོལ་བས་ནི་མི་རྩལ་ཡོད་པ་བསྲུང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་གྲང་བས་མེ་བསྲུང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་མཛེ་ཅན་དག་སྨན་གདུག་པ་ཚོལ་བ་བཞིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ལུས་འདི་ལ་མི་གཙང་བ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཡོངས་སུ་གང་བར་མཐོང་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་གཟུངས་སུ་འཛིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འོན་ཀྱང་སྲུང་ཞིང་རིམ་གྲོ་བྱེད་དེ་བྲེལ་ཞིང་ཕོངས་པར་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བལ་གླང་མ་རུངས་པ་དང་བཤེས་གཉེན་མ་རུངས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་ན་གཉིས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་ཀྱང་ལུས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བལ་གླང་མ་རུངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་འཇིགས་སྐྲག་པའི་སེམས་མེད་དོ། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སྐྲག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བལ་གླང་མ་རུངས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལུས་འབའ་ཞིག་འཇིག་ནུས་ཏེ་སེམས་འཇིག་མི་ནུས་སོ། །གྲོགས་ ― DKG053_Page_0030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ངན་པས་ནི་གཉིས་ཀ་འཇིག་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། ། བལ་གླང་ངན་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལུས་གཅིག་པུ་འཇིག་ནུས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ངན་པས་ནི་དགེ་བའི་ལུས་ཚད་མེད་པ་དང་། དགེ་བའི་སེམས་ཚད་མེད་པ་ཡང་འཇིག་གོ །བལ་གླང་ངན་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་མི་གཙང་བའི་ལུས་འབའ་ཞིག་འཇིག་ནུས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ངན་པས་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུས་དང་རྣམ་པར་དག་པའི་སེམས་འཇིག་ནུས་སོ། །བལ་གླང་ངན་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཤའི་ལུས་འབའ་ཞིག་འཇིག་ནུས་ཀྱི་གྲོགས་པོ་ངན་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་ལུས་འཇིག་ནུས་སོ། །བལ་གླང་མ་རུངས་པས་བསད་ན་ངན་སོང་གསུམ་དུ་མི་འགྲོ་སྟེ་གྲོགས་པོ་ངན་པས་བསད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འགྲོའོ། །བལ་གླང་ངན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཁོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། གྲོགས་པོ་ངན་པས་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཁོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གྲོགས་པོ་ངན་པ་དག་རིང་དུ་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཟག་པ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་དག་མི་སྤོང་བས་ཟག་པ་སྐྱེའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྤོང་བས་ཟག་པ་མི་སྐྱེའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་ཟག་པ་མེད་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་དེ་བས་ན་ཟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་དང་ཉེ་བ་གང་ཞེ་ན། བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་ལུས་དང་སེམས་བདེ་བ་འདོད་པའི་ཕྱིར་གོས་དང་ཟས་དང་མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་ལ་སོགས་པ་ལེན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྫས་ཚོལ་ཞིང་སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཀྱང་ཉེས་པར་མི་ཤེས་པས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འཁོར་ཏེ་དེ་བས་ན་ཟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟ་བུའི་ཉེས་པ་མཐོང་བས་རྣམ་པར་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་གོས་འདོད་ན་ཡང་ལེན་མོད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་དང་དྲེགས་པ་མི་སྐྱེད་པར་རྟག་ཏུ་དམའ་བའི་སེམས་དང་། རྒྱན་དང་། བཟང་པོ་འདོད་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ངོ་ཚ་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། གྲང་བ་དང་། རླུང་དང་། ཆར་པ་དྲག་པོ་དང་། མཆུ་སྨྱུང་དང་། སྦྲང་བུ་དང་། གདུག་པ་དག་གིས་ཟོས་སུ་དོགས་པས་སྐྱབས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཆའ་བ་དང་། ཟ་བ་ལེན་ཀྱང་ ― DKG053_Page_0031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་པའི་སེམས་མེད་ལ་ལུས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། རྟག་ཏུ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཉམ་ཚག་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་དང་དྲེགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། ལུས་དང་སྟོབས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁོན་པ་དང་དགྲའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་གྱི། བཀྲེས་པའི་རྨ་གསོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རོ་དམ་པ་རྙེད་ཀྱང་དེ་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་མེད་དོ། །གནས་ཁང་དག་ལེན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆགས་པ་དང་དྲེགས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གནས་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་སུ་བྱ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རླུང་དང་ཆར་དྲག་པོའི་གནས་ཀྱི་ཕྱིར་གནས་ཁང་ལེན་ཏོ། །ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་ཚོལ་བ་ལ་ཡང་ཆགས་པའི་སེམས་མེད་དེ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་གྱི་སྲོག་འཚོ་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འཚོ་བ་རྟག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཤུ་བའི་ནད་ཀྱིས་བཏབ་པ་ཕྱེ་དང་མར་གྱིས་བསྐུས་ཏེ། གོས་ཀྱིས་དཀྲིས་ཤིང་རྣག་དང་ཁྲག་བྱུང་བ་ལ་ཤུ་བ་སོས་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྨན་གྱིས་བྱུགས་ཏེ། རླུང་བཙའ་བའི་ཕྱིར་ཁང་པ་ཟབ་མོར་འདུག་པ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་ལུས་ལ་རྨ་ལྟ་བུར་རྟོག་ཅིང་གོས་ཀྱིས་གཡོགས་པ་དང་། བུ་ག་དགུ་ནས་རྣག་ཟག་པའི་ཕྱིར་ཟས་ཚོལ་བ་དང་། རླུང་དང་ཆར་དྲག་པོའི་སྐྱབས་ཀྱི་ཕྱིར་གནས་ཁང་ལེན་པ་དང་། དུག་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་སྨན་ཚོལ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོ་བྱད་རྣམ་པ་བཞི་ལེན་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། འཚོ་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་བདག་གིས་ཡོ་བྱད་རྣམ་པ་བཞི་འདི་མ་བླངས་ན། ལུས་མེད་ཅིང་མི་བརྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་བརྟན་པར་གྱུར་ན་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པར་གྱུར་ན་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་ན་དགེ་བའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་བསྒོམ་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་སྡུག་བསྔལ་ལ་བཟོད་མི་ནུས་ན་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ལ་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བདེ་བ་མྱོང་བ་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་བདེ་བ་ཚོལ་བ་ལས་མ་རྙེད་ན་མ་རིག་པ་སྐྱེ་ ― DKG053_Page_0032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཡོ་བྱད་རྣམ་པ་བཞི་ལས་ཟག་པ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་རབ་ཏུ་རྟོག་ཅིང་རྟོགས་པས་ཟག་པ་མི་སྐྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལའང་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ན། ཅི་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཟག་པ་མངའ་བའོ་ཞེས་བྱ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་ཟག་པ་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྲུང་ཡང་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྐྱེའོ། །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་དེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་གནས་སུ་སྐྱེས་ཀྱང་ཕྱིར་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་རྒྱ་མཚོ་རྒལ་བ་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་དུ་ཉེ་བ་ལས་ཆུར་ནུབ་སྟེ་ཤིའོ། །བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྲིད་པ་གསུམ་ཟད་དུ་ཉེ་བ་ལས་ཕྱིར་ཡང་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་བའི་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དྲུག་གོ །བུས་པ་མ་རབས་དགེ་བའི་སེམས་ནི་ཞན་གྱི་མི་དགེ་བ་ནི་རབ་ཏུ་འབར་རོ། །དགེ་བའི་སེམས་ཞན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་སེམས་སྲབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སེམས་སྲབ་པས་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་པས་རྟོག་པ་གསུམ་གྱི་སྐྱོན་མཐོང་ངོ་། །རྟོག་པ་གསུམ་པོ་འདི་ནི་སྐྱོན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་བཅས་པས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་དགྲ་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །རྟོག་པ་གསུམ་པོ་འདིའི་རྒྱུ་འདིའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་མ་རབས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་བར་བྱེད་ཅིང་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་ལོག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མེད་ཀྱི། ཡོངས་སུ་དག་པ་འབའ་ཞིག་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཏན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལྟ་ལ་རྟག་པའང་མེད་ ― DKG053_Page_0033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་བ་ཡང་མེད། བདག་ཀྱང་མེད། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་མེད་དེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་ཀྱིས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཡང་དག་པར་ན་ཐེག་པ་གསུམ་ཡང་མེད་དེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །བདེན་པའི་ལམ་གཅིག་པུ་ནི་ཡང་དག་པར་བདེན་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་སེམས་ཀྱིས་བདེན་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་སྨྲའི། མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ནི་རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྨད་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བའི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གསུམ་པོ་འདི་ནི་རྟག་ཏུ་བདག་དང་། གཞན་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་འཚེའོ། །རྟོག་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཡོད་པས་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་ཕྱི་བཞིན་དུ་འབྲང་བར་གྱུར་ཏོ། །རྟོག་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཉིད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཁོར་བ་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ལྟར་རྟོག་པ་གསུམ་ལ་རྟག་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གལ་ཏེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཞིག་གིས་འདོད་པའི་རྟོག་པ་སྐྱེས་ན་ཅང་མི་སྨྲ་བར་མི་ལེན་ཏོ། །དཔེར་ན་མི་རབ་ཏུ་བཟང་ཞིང་གཙང་སྦྲ་ཆེ་བ་ནི་ལུད་དང་། མི་གཙང་བ་ཐམས་ཅད་མི་ལེན་ཏོ། །མེ་མུར་རབ་ཏུ་འབར་བ་ལ་ནི་སུ་ཡང་ལག་གིས་མི་ལེན་ཏོ། །བྲམ་ཟེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་བ་ལང་གི་ཤ་དང་མི་འབགས་སོ། །ཇི་ལྟར་འགྲངས་པ་དག་ནི་ཟས་ངན་པ་མི་ཆུད་དོ། །ཇི་ལྟར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་གདོལ་པའི་རིགས་ངན་ཐམས་ཅད་དང་སྟན་གཅིག་ལ་མི་འདུག་པ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྟོག་པ་གསུམ་མི་ལེན་ཅིང་མྱོང་བར་མི་བྱེད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཡིན་པར་ཤེས་ན་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་མི་དགེ་བའི་ཆོས་འདི་དག་སྤྱོད་པར་བྱ་གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་དེ་དག་སྤྱོད་ན་སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་མི་རུང་ངོ་། །བདག་ལ་བདག་གིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཡིན་ནོ་ཞེས་མ་བྱས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱིས་ཚུལ་འདི་ ― DKG053_Page_0034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བལྟས་ནས་བདག་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བདག་གིས་ད་གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་དེ་ལྟ་བུ་བསྐྱེད་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསླུ་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་སྔོན་ཡང་བསླུས་པས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་འཁོར་བར་འཁོར་ཏེ། ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བར་གྱུར་ཏོ། །བདག་གིས་གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་བདག་དད་པས་བྱིན་པ་བླངས་ན་ལྷ་དང་། མི་དང་། དྲང་སྲོང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབང་བྱས་ཤིང་སྨད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གིས་གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པས་སྦྱིན་བདག་དད་པས་བྱིན་པ་བླངས་སམ་གལ་ཏེ་སྦྱིན་བདག་གི་འབྲས་བུ་ཆུང་བར་གྱུར་ཏམ། འབྲས་བུའི་དོན་མེད་པར་གྱུར་ཏམ། བདག་གིས་གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་བདག་གིས་བྱིན་པ་བླངས་ན་སྦྱིན་བདག་དད་པའི་དགྲར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་བདག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་ལ་བུ་གཅིག་པ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ན་བདག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་སླུ་ཞིང་དགྲར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྦྱིན་བདག་གིས་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པའམ། འབྲས་བུ་ཆུང་བར་གྱུར་ན་རྟག་ཏུ་བདག་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་བརྗོད་པའང་མི་རུང་ངོ་། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་མི་དགེ་བ་སྐྱེད་པའི་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མི་དགེ་བ་སྐྱེད་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་ཏུ་ལྡན་པའོ། །གལ་ཏེ་མི་ལྡན་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །བདག་ཕ་མ་དང་། ཕུ་ནུ་དང་། ཆུང་མ་དང་། བུ་དང་། གཉེན་བཤེས་ཐམས་ཅད་བཏང་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ལམ་བསྒོམ་པ་འདི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པའི་དུས་ལ་བབ་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་བསྒོམ་པའི་དུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་ཏེ་རིན་པོ་ཆེ་ཚོལ་བ་ལས་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་དག་པ་ནི་མི་ལེན་པར་ཆུ་ཤེལ་ལེན་པ་དང་མཚུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ལ་ལ་ཞིག་རོལ་མོ་དམ་པ་སྤོང་ཞིང་ལུད་དང་མི་གཙང་བའི་གནས་སུ་རྩེ་བ་དང་། ཇི་ལྟར་རིན་པོ་ཆེའི་བུ་མོ་བོར་ཏེ་བྲན་མོ་དང་ཉལ་བ་དང་ཇི་ལྟར་གསེར་གྱི་སྣོད་སྤངས་ཏེ་ཁམ་ཕོར་སྤྱོད་པ་དང་། ཇི་ལྟར་བདུད་རྩི་སྤོང་ཞིང་དུག་འཐུང་བ་དང་། ཇི་ལྟར་མཛའ་ཞིང་ཉེ་བའི་སྨན་པ་མཁས་པ་སྤངས་ཏེ་ ― DKG053_Page_0035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགྲ་དང་ཁོན་དུ་གྱུར་པའི་སྨན་པ་མ་རུངས་པ་ལས་སྨན་ལེན་ཅིང་འཐུངས་པ་དང་མཚུངས་ཏེ། བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རོ་བདུད་རྩི་དང་འདྲ་བ་སྤངས་ཤིང་བདུད་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འཐུང་བ་དང་འདྲའོ། །མིའི་ལུས་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་བ་མེ་ཏོག་ཨུ་དུམ་བཱ་ར་དང་འདྲ་བ་ནི་བདག་གིས་ད་ཐོབ་པར་འགྱུར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཕྲད་དཀའ་བ་མེ་ཏོག་ཨུ་དུམ་བཱ་ར་དང་འདྲ་བ་ནི་ད་བདག་གིས་ཕྲད་པར་གྱུར། རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པར་དཀའ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་རུ་སྦལ་ལོང་བ་གཉའ་ཤིང་གི་བུ་ག་དང་ཕྲད་པ་དང་འདྲ་བ་ནི་བདག་གིས་ད་ཐོས་པར་གྱུར་ཏེ། མིའི་ཚེ་མི་སྡོད་པ་ནི་རི་གཟར་བོའི་ཤྭ་བས་མགྱོགས་ཏེ། དེང་ཡོད་ཀྱང་སང་ཡོད་པར་མི་མངོན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཕྱལ་པར་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་གནས། ལང་ཚོ་བ་ཡང་མི་སྡོད་པ་ནི་རྟ་རྒྱུག་པ་བས་ཀྱང་མགྱོགས་ན་ཅི་སྟེ་དེ་ལ་བསྙེམས་ཤིང་ང་རྒྱལ་དང་དྲེགས་པ་བསྐྱེད་ཇི་ལྟར་ཡི་དགས་མ་རུངས་པ་མི་ལ་སྐབས་ཚོལ་བ་ལྟར་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཡི་དགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྟག་ཏུ་བདག་ལ་ཉེས་པའི་སྐབས་ཚོལ་ན་ཅི་སྟེ་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ། དཔེར་ན་ཁང་པ་རུལ་པ་རྡིབ་ཏུ་ཉེ་བ་དང་འདྲ་བར་བདག་གི་ཚེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བ་བསྐྱེད། བདག་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་ད་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་བསྐྱེད་ན་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་ཇི་སྐད་གདགས། བདག་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་དགེ་བའི་ལམ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་ད་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་ན་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ། བདག་ནི་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའོ། །བདག་གིས་མི་ཚངས་པ་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་སྤྱོད་ན། ཇི་ལྟར་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ། བདག་ནི་རྒྱལ་རིགས་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། རྒྱལ་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲ་ཐུལ་པ་ཡིན་ན། བདག་ད་མི་དགེ་བའི་དགྲ་མི་ཐུལ་ན། ཇི་ལྟར་རྒྱལ་རིགས་ཞེས་བྱ། བདག་ནི་དགེ་སློང་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དགེ་སློང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་ན་བདག་དེང་མི་དགེ་བའི་རྟོག་ ― DKG053_Page_0036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉོན་མོངས་པ་མ་བཅོམ་ན་ཇི་ལྟར་དགེ་སློང་ཞེས་གདགས། འཇིག་རྟེན་ན་རྣམ་པ་འདི་དྲུག་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲད་པར་དཀའ་སྟེ་བདག་གིས་ད་ཕྲད་པར་གྱུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་སེམས་ལ་གནས་པར་བྱ། རྣམ་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ཕྲད་པར་དཀའ་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པར་དཀའ་བ་དང་། འཇིགས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་དཀའ་བ་དང་ཡུལ་གྱི་དབུས་སུ་སྐྱེ་བར་དཀའ་བ་དང་། མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་དཀའ་བ་དང་། དབང་པོ་རྣམས་དང་ལྡན་པར་དཀའ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཐོབ་པར་དཀའ་བ་ནི་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་བསྐྱེད་པའི་མི་རིགས་སོ་སྙམ་སེམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་སུ་རབ་ཏུ་རྟོག་གོ་བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་སྐྱོན་མི་མཐོང་བས་རྟོག་པ་གསུམ་ལེན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང་ནས་མི་ལེན། མི་ཆགས་ཡོངས་སུ་གཏོང་ཞིང་མི་སྲུང་ལ། འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ལ་བརྟེན་ཏེ། སྐྲོད་པ་དང་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཟག་པ་མི་ལེན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཟག་པ་ཡོད་ཅེས་སྨྲ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བུས་པ་མ་རབས་ནི་གལ་ཏེ་ལུས་དང་སེམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་ན་མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་ལུས་ནའམ། སེམས་ན་ན་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་དོ། །མི་དགེ་བ་བྱས་པས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འཁོར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་རྫོགས་པར་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུས་པ་མ་རབས་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས་ཏེ་དེ་ནི་དྲན་པའི་ཟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་སྔོན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་ལུས་དང་སེམས་འདིའི་དབང་གིས་མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ ― DKG053_Page_0037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །དེ་ལྟར་བྱས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འཁོར་བར་རབ་ཏུ་འཁོར་ཏེ། ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་རྫོགས་པར་མྱོང་ཞིང་བདག་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ལས་ཐག་རིང་དུ་བྱས་སོ་སྙམ་བསམས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་བདག་གིས་ལུས་དང་སེམས་ལ་རབ་ཏུ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ། མི་དགེ་བ་མང་པོ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཞིག་གིས་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་སྣོད་གཅིག་གི་ནང་དུ་བཅུག་ནས་མི་ཞིག་བསྲུང་ཞིང་བསྙོད་པ་དང་། བསྙལ་བ་དང་། བསླང་བ་དང་། བཀྲུ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱེད་དུ་བཅུག་གོ །གལ་ཏེ་སྦྲུལ་དེ་ལས་གཅིག་ཁྲོས་པར་གྱུར་ན་ངས་ཁྲིམས་བཞིན་དུ་མི་མང་པོ་འདུས་པའི་ནང་དུ་གསད་དོ་ཞེས་བསྒོའོ། །དེ་ནས་མི་དེས་རྒྱལ་པོས་བསྒོ་བ་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་སྐྲག་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ་སྦྲུལ་གྱི་སྣོད་བོར་ནས་བྲོས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་རིགས་ངན་གདོལ་པ་རལ་གྲི་ཐོགས་པ་ལྔ་ཕྱི་བཞིན་དུ་སྙེགས་སུ་བཀྱེའོ། །མི་དེས་ཕྱིར་བལྟས་པ་དང་། ཕྱི་ནས་མི་ལྔ་འོང་བ་མཐོང་ནས་དེ་བས་ཀྱང་མྱུར་བར་སོང་ངོ་། །དེ་ནས་མི་ལྔས་ལོག་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཐོགས་པའི་རལ་གྲི་སྦས་ནས་མི་གཅིག་ཉེ་ཞིང་མཛའ་བ་ལྟར་སྒྱུས་ཉེ་བར་བསྙེན་ཏེ། དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཁྱོད་ཕྱིར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མི་དེས་ཡིད་མ་ཆེས་ནས་གབ་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་ཞིག་ཏུ་སོང་ངོ་། །གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཞུགས་ནས་ཁང་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བལྟས་ན་མི་གཅིག་ཀྱང་མི་སྣང་ལ། རྫ་མ་དང་སྣོད་དག་གི་ནང་དུ་བལྟས་ན་ཐམས་ཅད་སྟོང་སྟེ་ཅི་ཡང་མེད་པར་མཐོང་ངོ་། །དེས་མི་ཡང་མ་མཐོང་། རྫས་ཀྱང་མ་རྙེད་ནས་ས་ལ་འདུག་པ་དང་། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ལས་ཀྱེ་རིགས་ཀྱི་བུ་གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པ་འདི་ན་མི་གཅིག་ཀྱང་མི་གནས་ལ། དོ་ནུབ་དགྲ་མ་རུངས་པ་དྲུག་འོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་དེ་དང་ཕྲད་ན་སྲོག་གསོན་པོར་མི་འགྱུར་ན་ཁྱོད་ཅི་སྟེ་ལེ་ལོ་བྱེད་ཅེས་པའི་སྒྲ་གྲགས་སོ། །དེ་ནས་མི་དེ་དེ་བས་ཀྱང་འཇིགས་སྐྲག་ནས་ཡང་དེ་ནས་བྱུང་སྟེ་སོང་བ་ལས་ལམ་དུ་ཆུ་ཆེན་པོ་ཞིག་དང་ཕྲད་དོ། །ཆུ་དེ་ཤིན་ཏུ་དྲག་སྟེ་གྲུ་དང་གཟིངས་མེད་མོད་ཀྱི། འཇིགས་སྐྲག་པའི་ཕྱིར་ ― DKG053_Page_0038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩྭ་དང་ཤིང་མང་པོ་བསྡུས་ནས་གཟིངས་བཅས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གལ་ཏེ་འདིར་འདུག་ན་སྦྲུལ་གདུག་པ་དང་། རིགས་ངན་གདོལ་པ་ལྔ་དང་། སྒྱུས་ཉེ་བ་གཅིག་དང་། དགྲ་མ་རུངས་པ་དྲུག་གི་གནོད་པས་འཚེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆུ་འདི་ལ་རྒལ་ན་ཡང་གཟིངས་བརྟན་དུ་མི་རུང་སྟེ། ཆུར་ནུབ་ཅིང་ཤི་བར་འགྱུར་རོ། །ཆུར་ནུབ་སྟེ་ཤི་ན་ཡང་བླའི་སྦྲུལ་དང་དགྲས་གཙེ་བར་མི་བྱའོ་སྙམ་བསམས་ནས་དེ་ནས་རྩྭའི་གཟིངས་ཕུལ་ཏེ་ཆུའི་ནང་དུ་བཅུག་ནས་དེའི་སྟེང་དུ་ལུས་འདུག་སྟེ་ལག་པས་ནི་བྲུས་རྐང་པས་ནི་འཕྲས་ནས་ཆུ་ཡང་ཆོད་དེ། ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་བདེ་བར་ཕྱིན་ནས་སེམས་དང་ཡིད་བདེ་བར་གྱུར་ཏེ། འཇིགས་པ་དང་སྐྲག་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདི་ཐོས་ནས་གཟུངས་སུ་འཛིན་པ་ཡང་ལུས་ལ་ནི་སྣོད་དང་འདྲ་བར་རྟོག །ས་དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་རླུང་ལ་ནི་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་ལྟ་བུར་རྟོག་སྟེ། ལྟ་བའི་གདུག་པ་དང་། རེག་པའི་གདུག་པ་དང་། དབུགས་ཀྱི་གདུག་པ་དང་། ཟོས་པའི་གདུག་པ་ལྟ་བུར་རྟོག་གོ །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གདུག་པ་དེ་བཞི་དང་ཕྲད་ན་ཚེའི་དུས་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མཐོང་བས་མི་དགེ་བ་བྱེད་པ་དང་། རེག་པས་མི་དགེ་བ་བྱེད་པ་དང་། འདྲིས་པས་མི་དགེ་བ་བྱེད་པ་དང་། ཟོས་པས་མི་དགེ་བ་བྱེད་དེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་རྟོག་པ་ལས་རིགས་བཞི་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེའི་རིགས་དང་། རྗེའུ་རིགས་དང་། གདོལ་རིགས་སོ། །ཆེན་པོ་བཞིའི་སྦྲུལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རང་བཞིན་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་སྲ་བའི་རང་བཞིན་དང་། གཤེར་བའི་རང་བཞིན་དང་། དྲོ་བའི་རང་བཞིན་དང་། གཡོ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་རང་བཞིན་གྱིས་འདྲ་བར་རྟོག་གོ །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ ― DKG053_Page_0039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེན་པོ་བཞི་ལ་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་ལྟ་བུར་རྟོག་གོ །ཇི་ལྟར་རྟོག་ཅེ་ན། སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་ནི་རྟག་ཏུ་མི་ལ་སྐབས་ཚོལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་ནམ་ཞིག་མཐོང་བར་འགྱུར། ནམ་ཞིག་རེག་པར་འགྱུར། ནམ་ཞིག་དབུགས་ཀྱིས་རྔུབ་པར་འགྱུར། ནམ་ཞིག་བཟའ་བར་འགྱུར་སྙམ་སེམས་སོ། །ཆེན་པོ་བཞིའི་སྦྲུལ་གདུག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཚོལ་ལོ། །གལ་ཏེ་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞིས་གསད་ན་ནམ་དུ་ཡང་ངན་སོང་གསུམ་དུ་མི་འགྲོའོ། །གལ་ཏེ་ཆེན་པོ་བཞིས་བསད་པར་གྱུར་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འགྲོ་བར་ངེས་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་མེད་དོ། །སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་ནི་ལེགས་པར་གསོས་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལ་གསོད་པར་སེམས་སོ། །ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྟག་ཏུ་གསོ་ཞིང་རིམ་གྲོ་བྱས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་དུ་བཅུག་གོ །སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་ལས་གལ་ཏེ་གཅིག་ཁྲོས་ན་མི་ལ་གསོད་པར་ནུས་སོ། །ཆེན་པོ་བཞིའི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་ཤས་མ་མཉམ་ན་ཡང་མི་ལ་གསོད་པར་ནུས་སོ། །སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་ནི་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་ཀྱང་བཞི་པོའི་སེམས་སོ་སོའོ། །ཆེན་པོ་བཞིའི་སྦྲུལ་གདུག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་གནས་ཀྱང་རང་བཞིན་སོ་སོའོ། །སྦྲུལ་གདུག་པ་དེ་བཞི་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས་ཀྱང་ཉེ་བར་བསྟེན་དཀའོ། །ཆེན་པོ་བཞིའི་སྦྲུལ་གདུག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བཀུར་སྟི་བྱས་ཀྱང་ཉེ་བར་བསྟེན་དཀའོ། །གལ་ཏེ་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞིས་ཟིན་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པས་རིག་སྔགས་དང་སྨན་གྱིས་གསོ་ནུས་སོ། །ཆེན་པོ་བཞིས་གསད་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་རིག་སྔགས་དང་སྨན་བཟང་པོས་གསོས་ཀྱང་མི་སོས་སོ། །སྦྲུལ་ལ་རྩེ་བ་དག་ཀྱང་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞིའི་དྲི་མནམ་པས་ཕོག་ན་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆེན་པོ་བཞིའི་མནམ་པ་ཚོར་ན་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཆེན་པོ་བཞིའི་སྦྲུལ་གདུག་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇིགས་པ་བསྐྱེད་དེ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ནས་མྱུར་བར་བྲོས་ཏེ་ ― DKG053_Page_0040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ལ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་སྙམ་སེམས་སོ། །རིགས་ངན་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་དཔེའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རིགས་ངན་ལྟ་བུར་རྟོག་ཅེ་ན། རིགས་ངན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མཛའ་ཞིང་སྡུག་པ་དང་སོ་སོར་ཕྲལ་ཏེ། དགྲ་སྡང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྲོད་དོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འགྲོ་བ་མང་པོ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ཆགས་ཤིང་ཉེ་བར་བྱེད་དེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ནི་བྲལ་བར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རིགས་ངན་ནི་རལ་གྲི་དང་ཕུབ་དང་། མདའ་གཞུ་དང་། གོ་ཆ་དང་། མདུང་དང་། མཚོན་ཆ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བདག་ལ་བརྒྱན་ཅིང་གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱེད་དོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་ནས་གཏི་མུག་ཅན་ལ་འཚེ་ཞིང་སྲིད་པ་རྣམས་སུ་ལྟུང་བར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རིགས་ངན་ནི་འགྲོ་བ་ཉེས་པ་བྱུང་བ་ཡོད་ན་གསོད་དོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཉེས་པ་དང་བཅས་པས་རྟག་ཏུ་གསོད་དོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རིགས་ངན་ལྔ་ལྟ་བུར་རབ་ཏུ་རྟོགས་སོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རིགས་ངན་ལྟ་བུར་རྟོགས་ཏེ། རིགས་ངན་ནི་བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བའི་སེམས་མེད་དེ། དགྲ་དང་གཉེན་གཉིས་ཀ་གསོད་དོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བྱམས་པ་དང་བརྩེ་བའི་སེམས་མེད་པས། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་གཉིས་ཀ་གསོད་དོ། །རིགས་ངན་ནི་མི་ཐམས་ཅད་ལ་འཚེའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་འཁོར་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཚེའོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རིགས་ངན་ལྟ་བུར་རྟོག་གོ །རིགས་ངན་ནི་རྟག་ཏུ་འཚེ་བའི་སེམས་དང་བཅས་སོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རྟག་ཏུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པས་འཚེ་བའི་སེམས་དང་བཅས་སོ། །ཇི་ལྟར་མི་རྐང་པ་མེད་པ་ལ་རལ་གྲི་དང་མཚོན་ཆ་དང་གཡོག་མེད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་རིགས་ངན་གྱིས་གསོད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྐང་ ― DKG053_Page_0041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མེད་ཅིང་མཚོན་ཆ་མེད་དེ་གཡོག་མེད་ན་ཕུང་པོ་ལྔས་གསོད་པར་འགྱུར་རོ། །རྐང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །རལ་གྲི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །གཡོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཏེ། དེ་གསུམ་མེད་ན་ཕུང་པོ་ལྔའི་དགྲས་འཚེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རིགས་ངན་ལྟ་བུར་རྟོག་གོ །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རིགས་ངན་པས་ཀྱང་ལྷག་པར་རྟོག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་རིགས་ངན་གྱིས་གསད་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མི་ལྟུང་ངོ་། །ཕུང་པོ་ལྔས་བསད་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རིགས་ངན་པས་ལྷག་པར་རྟོག་གོ །དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་དམ་འཆའོ། །བདག་ཚེ་གཅིག་གི་བར་དུ་རིགས་ངན་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་ཀྱང་བླའི། སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ཉེ་བར་མི་འདོད་དོ། །རིགས་ངན་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གླེན་པ་འབའ་ཞིག་འཚེ་བར་ནུས་ཀྱི། ཕུང་པོ་ལྔའི་དགྲས་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་བུས་པ་མ་རབས་གླེན་པ་ཀུན་ལ་འཚེའོ། །རིགས་ངན་ནི་ཉེས་པ་ཡོད་པའི་མི་འབའ་ཞིག་གསོད་ཀྱི། ཕུང་པོ་ལྔའི་དགྲས་ནི་སེམས་ཅན་ཉེས་པ་ཡོད་ཀྱང་རུང་། མེད་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཀུན་ལ་གནོད་པར་བྱེད་ཅིང་རབ་ཏུ་འཚེའོ། །རིགས་ངན་ནི་ཞན་པ་རྒས་པ་དང་བུད་མེད་དང་བུ་ཆུང་ངུ་རྣམས་ལ་མི་འཚེའོ། །ཕུང་པོ་ལྔའི་དགྲ་ནི་སེམས་ཅན་རྒན་ཡང་རུང་། གཞོན་ཀྱང་རུང་། བུད་མེད་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀུན་ལ་འཚེའོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕུང་པོ་འདི་ལ་རིགས་ངན་པས་ལྷག་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཚེ་གཅིག་གི་བར་དུ་རིགས་ངན་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་ཀྱང་བླའི་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ཉེ་བ་དང་། བསྟེན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་ཡི་དམ་འཆའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་རིགས་ངན་ནི་ཕ་རོལ་པོ་འབའ་ཞིག་ལ་འཚེའི། བདག་ལ་མི་འཚེའོ། །ཕུང་པོ་ལྔའི་དགྲ་ནི་བདག་དང་གཞན་དང་རིགས་ངན་པ་ཡང་འཚེའོ། ། ― DKG053_Page_0042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་ངན་ལ་ནི་ཚིག་འཇམ་པོ་དང་ནོར་རིན་པོ་ཆེ་བྱིན་པས་ཐར་བར་རུང་གི །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་གྱི། ཚིག་འཇམ་པོས་བྲིད་ཅིང་ནོར་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ཕུལ་ཡང་ཐར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ངན་ནི་དུས་བཞི་ཐམས་ཅད་དུ་རྟག་ཏུ་གསོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་། རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་གསོད་དོ། །རིགས་ངན་ནི་གནས་གཅིག་ཏུ་ཟད་པས་འབྱོལ་ཞིང་འབྲོས་སུ་ཡོད་དོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གནས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པས་འབྱོལ་ཞིང་འབྲོས་པའི་ས་མེད་དོ། །རིགས་ངན་ནི་མི་ལ་གསོད་མོད་ཀྱི། བསད་ནས་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་ངོ་། །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་བསད་ནས་ཀྱང་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་མི་འབྲལ་ལོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་རིགས་ངན་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་ཀྱང་བླའི་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །ཤེས་རབ་ཅན་དག་ནི་ཐབས་མཁས་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་རོ། །ཐབས་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ཚད་མེད་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཐབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་དང་སེམས་ལ་ཕུང་པོ་ལས་མི་འཚེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ། སེམས་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སེམས་གཞིག་པར་རབ་ཏུ་དཀའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་ནས་རབ་ཏུ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་མི་དེས་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་དང་རིགས་ངན་ལྔ་ལ་འཇིགས་ནས་ཐོགས་པ་མེད་པར་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ་སོང་བ་དང་འདྲའོ། །སྒྱུས་མཛའ་བ་ལྟར་བྱེད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འདོད་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་དགྲ་སྒྱུས་མཛའ་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུར་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། གང་གིས་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ལ་ནི་ཅིས་ཀྱང་མི་ཚུགས་སོ། །གང་མི་ཤེས་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ ― DKG053_Page_0043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཚེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་ཆགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གང་དེའི་ཚེ་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའི་འགྲོ་བ་དག་ནི་འཁོར་བར་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་ཤེས་ན་རྒྱུད་དྲུག་ཏུ་འཁོར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མ་ལུས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་ལས་ནད་དུ་འགྱུར་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྤོང་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་དགྲ་སྒྱུས་མཛའ་བ་ལྟར་བྱེད་པ་སྤོང་དཀའ་བ་བཞིན་ནོ། །དགྲ་སྒྱུས་མཛའ་བ་ལྟར་བྱེད་པ་ནི་རྟག་ཏུ་སྐབས་ཚོལ་ཏེ་མཛའ་ཞིང་སྡུག་པ་དང་ཕྲལ་ནས་དགྲ་སྡང་བ་དང་སྤྲོད་པར་བྱེད་དོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྐྱེ་བོ་དག་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་རིང་དུ་འགྱུར་ཞིང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ཉེ་བར་བྱེད་དོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་ཇི་ལྟར་དགྲ་སྒྱུས་མཛའ་བར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་ཏེ། མི་མཐོང་བ་མཐོང་བ་དང་། མ་ཐོས་པ་ཐོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་འཁོར་བའི་སྐྱོན་མཐོང་སྟེ་ཤེས་རབ་ཡོད་མོད་ཀྱི་གཏི་མུག་གིས་ཁེབས་པས་ཕྱིས་ཀྱང་མི་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་མཐོང་མོད་ཀྱི་མི་མཐོང་བ་དང་འདྲའོ། །ཐོས་མོད་ཀྱི་མི་ཐོས་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདོད་པའི་སེམས་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འཁོར་བའི་སྐྱོན་མཐོང་ཡང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་མི་ནུས་སོ། །དོན་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འདི་ལ་དགྲ་སྒྱུས་མཛའ་བ་ལྟར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་རབ་ཏུ་རྟོགས་སོ། །དགྲ་སྒྱུས་མཛའ་བ་ལྟར་བྱེད་པའི་མཚན་མ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་དགྲ་མི་བདེན་པར་སྒྱུས་བདེན་པའི་མཚན་མ་སྟོན་པ་དང་། ཉེ་ཞིང་མཛར་མི་རུང་བར་སྒྱུས་ཉེ་བའི་མཚན་མ་སྟོན་པ་དང་། ཡང་དག་པར་དགེ་བ་མ་ཡིན་པར་སྒྱུས་དགེ་བའི་མཚན་མ་སྟོན་པ་དང་། ཡང་དག་པར་སྡུག་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྱུས་སྡུག་པའི་མཚན་མ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་སྐབས་ཚོལ་ཏེ། འཚེ་བར་འདོད་ ― DKG053_Page_0044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མི་བདེན་པར་སྒྱུས་བདེན་པ་དང་། མི་ཉེ་བར་སྒྱུས་ཉེ་བ་དང་། མི་དགེ་བར་སྒྱུས་དགེ་བ་དང་། མི་སྡུག་པར་སྒྱུས་སྡུག་པ་ལྟར་བྱེད་དེ། རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ལ་སླུ་ཞིང་འཁོར་བར་འཁོར་བར་བྱེད་དོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་དགྲ་སྒྱུས་ཉེ་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུར་རྟོག་གོ །དགྲ་སྒྱུས་ཉེ་བ་ལྟར་བྱེད་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་མཐོང་གི །སེམས་ནི་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་བས་ན་སླུ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སླུ་བ་འབའ་ཞིག་སྟེ་བདེན་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསླུས་སོ། །དགྲ་སྒྱུས་ཉེ་བ་ལྟར་བྱེད་པ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་ཡོད་དེ་སྤོང་བར་སླའོ། །འདོད་ཆགས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པས་སྤོང་བར་རབ་ཏུ་དཀའོ། །དགྲ་སྒྱུས་ཉེ་བ་ལྟར་བྱེད་པ་ནི་ཐག་རིང་ན་ཤེས་པར་དཀའི། ཉེ་ན་ཤེས་པར་སླའོ། །འདོད་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉེ་ན་ཡང་ཤེས་པར་དཀའ་ན་རིང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སྒྱུས་ཉེ་བར་བྱེད་པ་བས་ཀྱང་ལྷག་པར་རྟོགས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་དང་ཐག་རིང་ཞིང་། འཁོར་བ་དང་དུས་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ། །རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཐག་རིང་ཞིང་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དག་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་དྲི་མ་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་དེ། མ་རིག་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་གྱི་དངོས་པོ་ལ་ཉེས་པའི་སྐྱོན་མ་མཐོང་སྟེ་སྤོང་མི་ནུས་སོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་དགྲ་སྒྱུས་ཉེ་བ་ལྟར་བྱེད་པ་ནི་ནམས་ཀྱང་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདོད་པ་འདི་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཤིང་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ནས། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་མི་དེ་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་དང་། རིགས་ངན་ལྔ་དང་སྒྱུས་ཉེ་བ་གཅིག་ལ་འཇིགས་པས་ལམ་དུ་ཞུགས་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་བཞིན་ནོ། །གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ ― DKG053_Page_0045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ། གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་གོ །ཇི་ལྟར་འཇིགས་པའི་མི་དེ་གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པར་ཞུགས་ནས་མི་གཅིག་ཀྱང་མ་མཐོང་ཞིང་། རྫ་མ་དང་སྣོད་ཀུན་ཏུ་བལྟས་ཀྱང་རྫས་གཅིག་ཀྱང་མ་རྙེད་པ་བཞིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟགས་ན་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ། སེམས་ཅན་གྱི་རྫས་གཅིག་ཀྱང་བདེན་པ་མ་མཐོང་ངོ་། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སྟོང་པ། ཅི་ཡང་མེད་པ་གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པ་དེ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པ་དེ་ལ་དགྲ་དང་རྐུན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱང་ནས་བལྟས་ན་སྟོང་པའི་འདུ་ཤེས་ཡང་མི་སྐྱེའོ། །བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སྟོང་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེའོ། །སྟོང་པའི་འདུ་ཤེས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་འཁོར་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགྲ་དང་རྐུན་པོ་རྣམས་དེར་ཕྱིན་ནས། གདོད་སྟོང་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་འདི་ལ་བརྟགས་ན་རྟག་ཏུ་སྟོང་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེའོ། །སྟོང་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པས་འཁོར་བར་མི་འཁོར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་མི་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་འདི་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མ་གྱུར་ཏོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་འཁོར་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་རྐུན་པོ་རྣམས་ནི་གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པར་ཞུགས་ན་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྐུན་པོ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་དེ་ལ་ཞུགས་ན་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྐུན་པོ་རྣམས་གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པར་གནས་ན་འཇིགས་པའི་སེམས་མེད་པ་ལྟར། ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་དེ་ལ་གནས་ན་འཇིགས་པ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པ་དེ་ནི་སེང་གེ་དང་། སྟག་དང་། སྤྱང་ཀི་དང་། གཅན་གཟན་མ་རུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་དང་འདྲ་བ་ལྟར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ ― DKG053_Page_0046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲུག་པོ་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་གཅན་གཟན་མ་རུངས་པ་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་རྟོག་གོ །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ། གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པ་དེ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་སླུ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་བདེ་བ་མེད་པར་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་མི་མེད་པར་མིར་འདུ་ཤེས་སོ། །ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་བདེ་བ་མེད་པར་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་མི་མེད་པར་མིར་འདུ་ཤེས་ཏེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་འབའ་ཞིག་གིས་ནི་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་ནུས་སོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པ་ནི་རེས་འགའ་མི་ཡོད་རེས་འགའ་མི་མེད་དོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཤེས་པ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་དགྲ་དང་འཚེ་བ་མང་བར་རྟོགས་ནས་མི་སྡོད་མི་ངལ་བར་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་མི་དེས་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་དང་། རིགས་ངན་ལྔ་དང་། མཛའ་ཞིང་ཉེ་བ་ལྟར་སྒྱུས་འཆོས་པ་གཅིག་དང་། རྐུན་པོ་དྲུག་ལ་འཇིགས་ནས་བདེན་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་བཞིན་ནོ། །དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་དྲུག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡུལ་དྲུག་ལ་དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་དང་འདྲ་བར་རྟོག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕྲོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དགྲ་དྲུག་པོས་མི་ཀུན་གྱི་ནོར་རྫས་དང་རིན་པོ་ཆེ་འཕྲོག་ནུས་པ་ལྟར། ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་ནོར་ཀུན་ ― DKG053_Page_0047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕྲོག་ནུས་སོ། །ཇི་ལྟར་དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་གལ་ཏེ་མིའི་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་ན་རྫས་བཟང་ངན་མི་འདམ་པར་ཅི་ཡོད་པ་ཀུན་འཕྲོག་ནུས་ཏེ། རབ་ཏུ་ཕྱུག་པོ་ཡང་དབུལ་བར་བྱེད་དོ། །ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་མིའི་དབང་པོར་ཞུགས་ན་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕྲོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཟད་པས་དབུལ་ཕོངས་ནས་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱང་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡུལ་དྲུག་ལ་དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་དང་འདྲ་བར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་རྟོག་གོ །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དགྲ་དྲུག་པོ་དེ་འཕྲོག་པར་བཤམས་ན་ནང་བྱན་དགོས་སོ། །གལ་ཏེ་ནང་བྱན་མེད་ན་དེ་ཉིད་དུ་ཕྱིར་ལྡོག་གོ །ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་འཕྲོག་པར་བཤམས་ན་ནང་གི་སེམས་ཅན་དུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་དང་། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་མཐོང་བ་དང་ཤེས་པ་དགོས་སོ། །གལ་ཏེ་ནང་ན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པ་མེད་ན། ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་མ་རུངས་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕྲོག་མི་ནུས་སོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་ནང་ན་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་མ་མེད་དོ། །བུས་པ་མ་རབས་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་ཡུལ་དྲུག་གིས་རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ནོར་འཕྲོག་ཏུ་འོངས་ཏེ་ལེགས་པར་མ་བསྲུངས་པས་འཕྲོག་པར་གྱུར་ཏོ། །བསྲུང་བ་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཅན་དག་གིས་ལེགས་པར་བསྲུངས་པས་འཕྲོག་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡུལ་དྲུག་ལ་དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་དང་འདྲ་བར་ཁྱད་མེད་པར་རྟོགས་སོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་གཅིག་པ། གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་ནི་གཞན་དག་གི་ལུས་དང་སེམས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་པར་བྱེད་ནུས་སོ། །ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་དང་སེམས་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་གདུངས་པར་བྱེད་དོ། །དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ནོར་འབའ་ཞིག་འཕྲོག་ནུས་ཀྱི། ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་དུས་གསུམ་གྱི་དགེ་བའི་ནོར་ཀུན་འཕྲོག་གོ །དགྲ་ ― DKG053_Page_0048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེན་པོ་དྲུག་ནི་ཉི་མ་ནུབ་ན་དགའོ། །ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་མ་རུངས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མ་རིག་པའི་མུན་པ་ལ་གནས་ན་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་པོ་ནི་དེ་ནི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དབབ་ནུས་སོ། །ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་མ་རུངས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་དབབ་ནུས་སོ། །དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་པོ་དེས་འཕྲོག་པར་བསམས་ན་བཟང་པོ་དང་། ཆོ་རིགས་བཟང་པོ་དང་། དབང་པོ་རྣོ་བ་དང་། མང་དུ་ཐོས་པ་དང་། རྒྱས་པར་སློབ་པ་དང་། ལང་འཚོ་བ་དང་། བཙུན་པ་དང་། དབུལ་བ་དང་། དམའ་བ་མི་འདམ་མོ། །ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་འཕྲོག་པར་བསམས་ན། བཟང་པོ་ནས་དབུལ་ཞིང་དམའ་བའི་བར་དུ་མི་འདམ་མོ། །དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་པོ་ལ་རྒྱལ་པོ་དག་གིས་རྐང་ལག་བཅད་ཀྱང་དེའི་སེམས་ནི་ཞི་བར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་མ་རུངས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དག་གིས་རྐང་ལག་གཏུབས་ཀྱང་དགེ་བའི་ཆོས་འཕྲོག་པར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །སྐྱེས་བུ་དཔའ་བོ་དག་གིས་ནི་དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་གདུལ་ཞིང་དབབ་ནུས་སོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་ཆེན་པོ་གདུལ་ཞིང་དབབ་ནུས་སོ། །དཔེར་ན་ཕ་ཚན་ཆེ་ཞིང་རགས་པ་ལ་ནི་དགྲ་དྲུག་པོས་འཕྲོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡོད་ན་ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་མ་རུངས་པས་འཕྲོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་པོ་དེས་གལ་ཏེ་མིའི་ནོར་མཐོང་ན་གཟོད་རྐུའམ་འཕྲོག་ནུས་སོ། །ཡུལ་དྲུག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་ངམ། ཤེས་སམ། ཐོས་སམ། དྲི་བྲོའམ། རེག་གམ། ཚོར་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་འཕྲོག་ནུས་སོ། །དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་མིའི་ནོར་རྫས་འབའ་ཞིག་འཕྲོག་ནུས་ཀྱི། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འཕྲོག་མི་ནུས་སོ། །ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་མ་རུངས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་དགེ་བའི་ནོར་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་འཕྲོག་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡུལ་དྲུག་ལ་ ― DKG053_Page_0049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགྲ་དྲུག་པས་ལྷག་པར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་རྟོག་གོ །དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་ལྡོག་པ་ནི། ཇི་ལྟར་འཇིགས་པ་དེ་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་དང་། རིགས་ངན་ལྔ་དང་། ཉེ་བ་ལྟར་སྒྱུས་འཆོས་པ་གཅིག་དང་། དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་དང་། གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པས་འཇིགས་ཤིང་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ་སོང་བ་དང་འདྲའོ། །ལམ་དུ་ཆུ་ཆེན་པོ་དང་ཕྲད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ལ་ཆུ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་ཅེ་ན། ཆུ་དྲག་པོས་སྤོས་ཀྱི་བལ་གླང་ཡང་ཁྱེར་ཞིང་གཡེང་ནུས་པ་ལྟར། ཉོན་མོངས་པའི་ཆུ་དྲུག་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རང་སངས་རྒྱས་གཡེང་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ཆུ་དྲག་པོ་དང་འདྲ་བར་རབ་ཏུ་རྟོག་གོ །དེ་ལ་ཟབ་ཅིང་གཏིང་དཔག་དཀའ་བས་ན་ཆུའི་ཀླུང་ཞེས་བྱའོ། །མཐར་ཐུག་པ་མེད་པས་ཆེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ནང་ན་རེག་བྱ་མ་རུངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབའ་ཞིག་གིས་གཏིང་ལ་ཐུག་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབའ་ཞིག་གིས་མཐར་གཏུགས་པའི་ཕྱིར་ཡངས་ཤིང་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འཚེ་བའི་ཕྱིར་རེག་བྱ་མ་རུངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ལ་ཆུ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་གོ །ཀླུང་ཆེན་པོའི་ཆུ་ནི་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་། ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་ནུས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཀླུང་ཆེན་པོའི་ཆུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སྐྱེད་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ཀླུང་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་གོ །དཔེར་ན་མི་ཞིག་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོར་ལྷུང་ན་ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཆུར་ལྷུང་ན་ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པ་མེད་དོ། །ཆུ་ཆེན་པོར་ལྷུང་ན་གཏིང་དུ་མ་ཕྱིན་པར་ཚེའི་དུས་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཆུར་ལྷུང་བ་ཡང་དེ་དང་ ― DKG053_Page_0050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདྲ་སྟེ། གཏིང་ལ་མ་ཐུག་པར་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་ནང་དུ་འཁོར་ཞིང་འཁོར་བར་འགྱུར་རོ། །གཏིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ནན་ཏན་མ་བྱས་ན། དེ་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལས་རིང་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ནན་ཏན་མ་བྱས་པས་རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཆུ་དྲག་པོས་ཁྱེར་རོ། །ཆུ་ཆེན་པོ་ནི་ལུས་འབའ་ཞིག་གཡེང་ཞིང་འཇིག་ནུས་ཀྱི། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གཡེང་མི་ནུས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཆུ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཞིག་ནུས་སོ། །ཆུ་དྲག་པོ་ཆེན་པོ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་མི་འབའ་ཞིག་གཡེང་ཞིང་ཁྱེར་ནུས་ཀྱི། ཉོན་མོངས་པའི་ཆུ་ཆེན་པོ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་གཡེང་ཞིང་ཁྱེར་ནུས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆུ་ཆེན་པོ་ནི་ལག་པས་བྲུ་ཞིང་རྐང་པས་འཕྲས་ན་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཆུ་ཆེན་པོ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབའ་ཞིག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་གྲུས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཆུ་ཆེན་པོ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒལ་དཀའ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཆུ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཤིན་ཏུ་རྒལ་དཀའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཤིན་ཏུ་རྒལ་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མཐར་རྒལ་བར་མ་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་འབའ་ཞིག་གིས་མཐར་རྒལ་བར་གྱུར་པས། དེ་བས་ན་ཤིན་ཏུ་རྒལ་དཀའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་ཆུ་ཆེན་པོས་གཡེངས་ན་དགེ་བའི་ཆོས་སྤུའི་ཉག་མ་ཙམ་ཡང་སྤྱོད་མི་ནུས་སོ། །སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཆུས་གཡེངས་ན་དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱོད་མི་ནུས་སོ། །ཇི་ལྟར་མི་དག་ཆུར་ལྷུང་ཞིང་གཡེངས་པར་གྱུར་ན་མཐུ་ཡོད་པ་དག་གིས་དབྱུང་ནུས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཆུར་ལྷུང་བའི་ལོག་སྲེད་ཅན་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བར་དུ་ཡང་དབྱུང་མི་ནུས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ན་ཆུ་ཆེན་པོ་ནི་བསྐལ་པ་བྱུང་བའི་ཚེ་ཉི་མ་བདུན་གྱིས་ ― DKG053_Page_0051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གདུངས་ན་སྐམ་པར་ནུས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བསྒོམས་ཀྱང་སྐམ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་ཆུ་དྲག་པོ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་སྟེ། ཇི་ལྟར་མི་དེས་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་དང་། རིགས་ངན་ལྔ་དང་། ཉེ་བ་ལྟར་སྒྱུས་འཆོས་པ་གཅིག་དང་། དགྲ་ཆེན་པོ་དྲུག་གིས་འཇིགས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པ་གཏང་ནས་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ་སོང་བ་ལས་ཆུ་ཆེན་པོ་དང་ཕྲད་ནས་རྩྭ་བསྡུས་ཏེ་གཟིངས་བཅས་པ་དང་མཚུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆེན་པོ་བཞིའི་སྦྲུལ་གདུག་པ་དང་། ཕུང་པོ་ལྔའི་རིགས་ངན་དང་། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཉེ་བ་ལྟར་སྒྱུས་འཆོས་པ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་གྲོང་ཁྱེར་སྟོང་པ་དང་། ཡུལ་དྲུག་གི་དགྲ་མ་རུངས་པས་འཇིགས་ནས། ཉོན་མོངས་པའི་ཆུའི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་བསྒོམས་པས་གྲུ་དང་གཟིངས་བྱས་ཏེ། གཟིངས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆུ་ལ་རྒལ་ཏེ། ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་རྟག་པ་དང་བདེ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་བསྒོམས་པས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །བདག་གལ་ཏེ་ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལྟ་བུ་བཟོད་མི་ནུས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པའི་ཆུ་ལས་སྒྲོལ་མི་ནུས་སོ། །སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་ལྟར་བསམས་པས་ལུས་དང་སེམས་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་པ་ཡོད་ཀྱང་ཁ་རོག་པར་བཟོད་པ་ཉམས་སུ་ལེན་ཏོ། །བཟོད་པ་ཉམས་སུ་བླངས་པས་ཟག་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་ཟག་པ་རྣམས་མེད་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་ཟག་པ་མི་མངའ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་ ― DKG053_Page_0052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ནང་དུ་གཤེགས་པ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡིན་པས་དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་དང་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཟག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཡང་དག་པར་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་བཞི་བཤིག་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་ལ་སྐུར་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་ཡང་མ་ངེས་པའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་ངེས་པའོ། །དེ་ལྟར་མ་ངེས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མ་ཞུགས་པར་རིག་གོ །ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་གསུངས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་བསྒོམས་པས་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པའི་ནང་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གང་ལགས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་གང་ལགས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དྲན་པའི་གཟུངས་ཐོབ་པ་དེ་ནི་གཟོད་ཁྱོད་དང་འདྲ་བར་འདྲི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ནི་མཚོ་དང་མཚོ་ཆེན་པོར་གདགས་པ་དང་། ཀླུང་དང་ཀླུང་ཆེན་པོ་དང་། རི་དང་རི་ཆེན་པོ་དང་། ས་དང་ས་ཆེན་པོ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དང་། སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་དང་། རྒྱལ་པོ་དང་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དང་། ― DKG053_Page_0053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་དང་མི་ཆེན་པོ་དང་། ལྷ་དང་ལྷའི་ནང་ན་ལྷ་དང་། ལམ་དང་ལམ་ཆེན་པོ་ཡོད་དོ་ཞེས་གདགས་པ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་བཀྲེས་པས་ཟས་ཅུང་ཟད་རྙེད་ན་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདེ་བ་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནད་པ་ནད་སོས་པ་ནི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདེ་བ་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འཇིགས་པས་སྐྱབས་དང་རྟེན་རྙེད་པ་ནི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདེ་བ་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དབུལ་པོས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་རྙེད་ན་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདེ་བ་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཀེང་རུས་ལ་རྟོག་པ་འདོད་ཆགས་མི་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་ནི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདེ་བ་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་དག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པ་དང་། ན་བ་དང་། འཇིགས་པ་དང་། འདོད་ཆགས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བུས་པ་མ་རབས་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་འོན་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་བམ་འོན་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་ན་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་མོད་ཀྱི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་པ་ནས། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟོངས་ཀྱི་བར་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་པ་ཡང་བདེ་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་ཞིང་སྲིད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཉན་ ― DKG053_Page_0054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་བདག་གི་ལུས་དང་། བདག་གི་གོས། བདག་འགྲོ། བདག་འོང་། བདག་གིས་བཤད། བདག་གིས་མཉན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ནི་བདག་མེད། བདེ་བ་མེད་དེ་རྟག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་འབའ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡོད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡུན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ནི་མཉམ་སྟེ་ཁྱད་པར་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆུ་མང་པོ་ཤོང་བའི་གནས་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇུག་པའི་གནས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་དང་། སྐྱེས་བུ་ཡ་བརྒྱད་དང་། གནས་དམ་པ་བརྒྱད་དང་། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་བཅུས་དགེ་བའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་དེ་རྣམས་སྡུད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཀླུང་གང་སྤོས་ཀྱི་བལ་གླང་མཆོག་གིས་རྐང་པ་མི་ཚུགས་པ་ནི་ཀླུང་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ནས་ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མཐོང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་ཁྱུ་མཆོག་འབའ་ཞིག་གིས་གཏིང་ལ་ཐུག་གོ །ཁྱུ་མཆོག་ ― DKG053_Page_0055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གྱད་མ་ཧཱ་ན་ག་དང་། བར་རྒན་འདའ་ལ་སོགས་པས་ཡུན་རིང་དུ་བསལ་ཏེ་གཟེགས་ཀྱང་མི་འཛེགས་པ་ནི་རི་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། གྱད་མ་ཧཱ་ན་ག་ལ་སོགས་པས་མི་མཐོང་བ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ནས་གང་དུ་རྒྱལ་པོ་ཆུང་ངུ་འདུག་པའི་གནས་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ཆུང་ངུ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་གནས་པའི་གནས་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་བརྒྱད་ཁྲིའམ། དྲུག་ཁྲིའམ། བཞི་ཁྲིའམ། ཉི་ཁྲིའམ། ཁྲི་གནས་པའི་གནས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ། བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མངའ་བདག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་གནས་པའི་གནས་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན། མི་ལ་ལ་ཞིག་དམག་རྣམ་པ་བཞི་མཐོང་ཡང་འཇིགས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ལམ་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ལས་ངན་པ་ལ་འཇིགས་པ་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྒྱས་པར་སྒྲོལ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གང་ཕ་མ་ལ་སྲི་ཞུ་བྱེད་ཅིང་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ལ་བཀུར་སྟི་བྱེད་དེ། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་ཅིང་སྨྲས་སོ་ཅོག་བདེན་ལ། བརྫུན་དང་སླུ་བ་མེད་དེ། ངན་པ་རྣམས་བཟོད་པ་དང་། དབུལ་ཕོངས་པ་ལ་གཏོང་ཞིང་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནུས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩེ་བ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕ་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ། སེམས་ཅན་མང་པོ་འཁོར་བའི་ཀླུང་ལས་སྒྲོལ་བ། སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་བདེན་པ་གཅིག་པའི་ལམ་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། གང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ ― DKG053_Page_0056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ཡིད་ཆེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབའ་ཞིག་མཐོང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚད་མེད་པས་གདོད་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་པས་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོས་བྱས་པས་ནི་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོས་ཐོབ་པར་གྱུར་པས་དེའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བདག་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བདག་མེད་ཅིང་དབང་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བདག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དབང་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཞེ་ན། དབང་བརྒྱད་ཐོབ་པའི་བདག་ཅེས་བྱའོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། ལུས་གཅིག་ལ་ལུས་མང་པོར་སྟོན་ཅིང་། ལུས་ཀྱི་གྲངས་དང་ཆེ་ཆུང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་སྙེད་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་དུ་འགེངས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་རྡུལ་ཕྲ་མོ་མ་ཡིན་ཡང་། དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲ་མོ་སྙེད་ཀྱི་སྐུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་དབང་ནི་བདག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། རྡུལ་གཅིག་ཙམ་གྱི་སྐུས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་བཀང་བ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ཡང་། མཐའ་མེད་ཅིང་དབང་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་དབང་ནི་བདག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཡོངས་སུ་གང་བའི་སྐུས་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ལ་འཕུར་ཅིང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་ལྕི་བ་དང་ཡང་བ་མེད་དེ། དབང་གི་ཕྱིར་ལྕི་བ་དང་ཡང་བ་མཛད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དབང་ནི་བདག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། དབང་སྒྱུར་བའི་ཕྱིར་དབང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ ― DKG053_Page_0057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། ཇི་ལྟར་དབང་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་ཏེ། མི་གཡོ་ཡང་གཟུགས་དང་ཆ་བྱད་ཚད་མེད་པ་སྙེད་སྟོན་ཅིང་འདུལ་བའི་རིགས་པ་ལ་སོ་སོ་ནས་ཐུགས་རེ་རེས་ཁྱབ་པར་མཛད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རེས་འགའ་དངོས་པོ་གཅིག་མཛད་པ་ལས་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་བྱ་བའི་དོན་གྲུབ་པར་མཛད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་རྟག་ཏུ་ཞིང་གཅིག་ན་གནས་ཀྱང་ཞིང་ཕ་རོལ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་བར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དབང་ནི་བདག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། དབང་པོས་དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་དབང་པོས་དབང་ཐོབ་པ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་པོ་གཅིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་། སྒྲ་ཐོས། དྲི་ཚོར། རོ་མྱོང་། རེག་བྱ་ཚོར་ཞིང་ཆོས་ཤེས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་པོ་དྲུག་གིས་གཟུགས་མི་མཐོང་། སྒྲ་མི་ཐོས། དྲི་མི་ཚོར། རོ་མི་མྱོང་། རེག་བྱ་མི་ཚོར། ཆོས་མི་ཤེས་ཏེ། དབང་གི་ཕྱིར་དབང་པོས་དབང་མཛད་དེ། དེ་ལྟ་བུའི་དབང་ནི་བདག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། དབང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་ལ་ཐོབ་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་པ་ཞིག་ན་ཐོབ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ན། ཡང་དག་པར་ཅི་ཡང་མེད་པར་ཅི་སྟེ་ཐོབ་པ་ཞེས་གདགས། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐོབ་པའི་འདུ་ཤེས་མངའ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བདག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། བཤད་པའི་དབང་ཐོབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གི་དོན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་བཤད་ཀྱང་དོན་མི་ཟད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་སམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནམ། སྦྱིན་པའམ། ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེའི་ཚེ་ངས་ནི་བཤད། ཕ་རོལ་པོས་ནི་མཉན་ནོ་སྙམ་མི་དགོངས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མི་བསྐྱེད་དོ། ། ― DKG053_Page_0058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་པས་ནི་ཚིགས་བཅད་བཞི་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཅེས་བྱས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་རྗེས་སུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཅེས་བཤད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་བཤད་པ་ཡང་མེད་དེ། དབང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཤད་དེ། བཤད་པའི་ཕྱིར་བདག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་སྟེ། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་དང་འདྲའོ། །ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་བལྟར་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡང་དག་པར་ན་བལྟར་མེད་ཀྱང་དབང་གི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བུའི་དབང་ནི་བདག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བདག་ཆེན་པོ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ནི་ནོར་དབྱིག་མང་ཞིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པས་ན་གཏེར་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཏེར་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ངོ་མཚར་རྨད་དང་ལྡན་ཞིང་ཉམས་པ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ནོར་རྫས་མཐའ་མེད་པ་ནི་གཏེར་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མཐའ་མེད་པས་ཆེན་པོ་ཞེས་གདགས་སོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བདེ་བ་མེད་དོ། །བདེ་བ་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། བདེ་བ་རྣམས་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདེ་བ་མ་བཅད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱའོ། །གང་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །བདེ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་མེད་པ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བདེ་བ་ལ་རྣམ་པ་ ― DKG053_Page_0059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཏེ། བུས་པ་མ་རབས་དང་སངས་རྒྱས་སོ། །བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་འཇིག་པ་ཡིན་པས་བདེ་བ་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་ནི་འགྱུར་བའམ་འཕོ་བ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཚོར་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གང་ཞེ་ན་བདེ་བར་ཚོར་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བར་ཚོར་བ་དང་། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་ཚོར་བ་སྟེ། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཚོར་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་འདྲ་མོད་ཀྱི། དེ་ལ་ནི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུ་འཛིའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་པ་ནི་བདེ་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བདེ་བ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་མི་འཇིག་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་འཇིག་པར་གྱུར་པ་ནི་བདེ་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟར་མི་འཇིག་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ལུས་མ་ཡིན་མི་རྟག་པའི་ལུས་མ་ཡིན་པས་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་ན་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཁ་ཅིག་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་དོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡོད་པ་ནི་དཔེར་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་ལྟ་བུ་མའི་མིང་ཤཱ་རི་ཞེས་བྱ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་གདགས་པའི་ཕྱིར་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བཏགས་སོ། །དགེ་སློང་མ་ཏུ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡུལ་མ་ཏུ་ལར་སྐྱེས་ཏེ། ཡུལ་གྱི་མིང་ལས་མ་ཏུ་ལ་ཞེས་བཏགས་སོ། །མཽད་གལ་ཡ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རུས་ཡིན་ཏེ་རུས་ལས་ ― DKG053_Page_0060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིང་བཏགས་པའི་ཕྱིར་མཽད་གལ་ཞེས་བཏགས་སོ། །དཔེར་ན་ང་ནི་གཽ་ཏ་མའི་རིགས་ལ་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མིང་གཽ་ཏ་མ་ཞེས་བཏགས་སོ། །དགེ་སློང་བྱི་ཤ་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱི་ཤ་ཀ་ནི་སྐར་མའི་མིང་སྟེ། སྐར་མའི་མིང་ལས་མིང་ཐོབ་པས་བྱི་ཤ་ཀ་ཞེས་བཏགས་སོ། །ཇི་ལྟར་སོར་མོ་དྲུག་པ་སོར་མོ་དྲུག་གི་རྐྱེན་གྱིས་སོར་མོ་དྲུག་པ་ཞེས་མིང་དུ་བཏགས་སོ། །སངས་རྒྱས་སྦྱིན་དང་། ལྷས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བའང་སངས་རྒྱས་དང་། ལྷའི་རྐྱེན་གྱིས་སངས་རྒྱས་སྦྱིན་དང་། ལྷས་བྱིན་ཞེས་བཏགས་སོ། །དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དྲོད་གཤེར་སྐྱེས་ཞེས་བཏགས་སོ། །དཔེར་ན་སྒྲའི་རྒྱུས་ཀ་ཀ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཀུའུ་ཀུའུ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཙུ་ཙུ་ལ་ཞེས་བྱ་བར་མིང་དུ་བཏགས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བཏགས་པའི་མིང་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་མེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་པད་མོ་དང་ས་དང་ཆུ་དང་། མེ་དང་རླུང་དང་། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་དང་། མན་ད་པ་ནི་གཞལ་མེད་ཁང་སྐོམ་འཐུང་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞལ་མེད་ཁང་སྐོམ་མི་འཐུང་ཡང་མན་ད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སརྦ་ཙྪ་ད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྲུལ་གྱི་བླ་གབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྦྲུལ་གྱི་བླ་གབ་མ་ཡིན་པས་དེ་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་ནན་གྱིས་མིང་དུ་བཏགས་པའོ། ། ཇི་ལྟར་ཇི་ལ་བ་ཡི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མར་འཐུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་མར་མི་འཐུང་བར་མར་འཐུང་བ་ཞེས་བཏགས་ཏེ། དེ་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་ནན་གྱིས་མིང་དུ་བཏགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པར་ནན་གྱིས་མིང་བཏགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་ནམ་མཁའ་ཅུང་ཟད་ཀྱིས་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཅུང་ཟད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆོས་གཞལ་དུ་མེད་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གཞལ་དུ་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་འབའ་ ― DKG053_Page_0061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡོངས་སུ་དག་པ་འབའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པོ་ནི་མ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་རབ་ཏུ་ཆོད་པས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དག་པ་འདི་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ལ་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པར་ན་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་པའི་རྗེས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་སྲིད་པར་བཤད་དོ། །དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་པས་ཕ་མ་མ་ཡིན་པར་ཕ་མ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཡང་དག་པར་ཕ་མ་མ་ཡིན་པར་ཕ་མ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་རྗེས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མངའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན། ལས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་ལས་རྣམ་པར་མ་དག་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཕྲིན་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་ལུས་མི་རྟག་ན་མ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཟག་པ་དང་བཅས་ན་མ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཟག་པ་མི་མངའ་བས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་བཞིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདི་བསྒོམས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་ ― DKG053_Page_0062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་བསོད་ནམས་གཉིས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན། སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། སྔོན་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བར་འགྱུར། སྔོན་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་འགྱུར། སྔོན་མ་ཕྱིན་པ་ཕྱིན་པར་འགྱུར། སྔོན་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ད་ཐོབ་པར་གྱུར་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་དང་། ཕྱི་རོལ་ལོ། །ཕྱི་རོལ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་དང་ཐུན་མོང་བའོ། །ནང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐེག་པ་གཉིས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཐོབ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐུན་མོང་བའི་མ་ཡིན་པ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་སྤྲུལ་ཏོ་ཅོག་ནི་བསམ་པ་གཅིག་དང་། བྱ་བ་གཅིག་སྟེ་མང་པོར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པ་གཅིག་གིས་ལམ་རྒྱུད་ལྔར་ལུས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྟོན་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདིའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་མཐུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ད་ཐོབ་པ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཐོབ་པ་དང་། སེམས་ཀྱི་དབང་པོ་ཐོབ་པའོ། །དེའང་གང་ཞེ་ན། བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི། ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་དབང་མ་ཐོབ་པས་ཆེད་འགའ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་བཞིན་སེམས་འབྲང་། ཆེད་འགའ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཕྱི་བཞིན་དུ་ལུས་འབྲང་ངོ་། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་བཞིན་སེམས་འབྲང་བ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཆང་གིས་མྱོས་པ་དག་ལུས་ཀྱི་ནང་ན་ཆང་ཡོད་པས། དེའི་ཚེ་ལུས་འགུལ་ན་སེམས་ཀྱང་རྗེས་སུ་འགུལ་ལོ། །གཞན་ཡང་ལུས་ངལ་ན་སེམས་ཀྱང་ངལ་བར་གྱུར་ཏེ། ― DKG053_Page_0063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་བཞིན་སེམས་འབྲང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བུས་པ་ལུས་ཆུང་བ་ནི་སེམས་ཀྱང་ཆུང་ངོ་། །མི་ཆེན་པོ་ནི་ལུས་ཆེ་བས་སེམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཆེའོ། །གཞན་ཡང་ལ་ལ་ཞིག་ལུས་རྩུབ་པས་ན་སེམས་ལ་རྟག་ཏུ་སྣུམ་པ་དང་འཇམ་པ་དང་མཉེན་པར་འདོད་དེ། དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་བཞིན་སེམས་འབྲང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཀྱི་ཕྱི་བཞིན་ལུས་འབྲང་བ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སོང་བ་དང་། འོང་བ་དང་། འདུག་པ་དང་། ཉལ་བ་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱེད་པ་སྟེ། གང་མྱ་ངན་ཆེ་བ་ནི་རོད་ཀྱང་ངན་ནོ། །དགའ་བ་ནི་ལུས་ཚོ་ཞིང་མདངས་དཀར་རོ། །གང་འཇིགས་པ་ནི་ལུས་འདར་རོ། །རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཆོས་ཉན་པ་ནི་ལུས་རབ་ཏུ་དགའོ། །ཆོ་ངེ་རྡུང་ཞིང་ངུ་བ་ནི་མཆི་མ་དང་སྣབས་ཟག་སྟེ། དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཕྱི་བཞིན་ལུས་འབྲང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དང་སེམས་གཉིས་ཀའི་དབང་ཐོབ་པས་སྔོན་མ་ཐོབ་པ་ད་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལྟ་བུར་སྟོན་ཏེ། རྡུལ་ཙམ་གྱི་ལུས་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་མ་ཚད་མེད་པ་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་ཀུན་ཏུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་ཡང་སེམས་རྟག་ཏུ་འདུག་སྟེ་སྔོན་གྱི་གནས་ནས་མི་གཡོ་བ་དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཕྱི་བཞིན་སེམས་མི་འབྲང་བ་དང་། སྔོན་མ་ཕྱིན་པར་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་སྔོན་མ་ཕྱིན་པར་ཕྱིན་པ་ཞེ་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱིན་པར་མི་ནུས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕྱིན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྔོན་མ་ཕྱིན་པར་ད་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ཡོད་མོད་ཀྱི། ལུས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལྟ་བུར་སྤྲུལ་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་མི་ནུས་སོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་ལུས་འགུལ་བའི་ཚེ་སེམས་ཀྱང་རྗེས་སུ་འགུལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་མི་འགུལ་མོད་ཀྱི་ལུས་མ་ཕྱིན་པའི་གནས་ ― DKG053_Page_0064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སེམས་མི་འབྲང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལུས་འདི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་འདྲ་བར་སྤྲུལ་ཏེ། ལུས་ཆེན་པོ་དེས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་གི་ནང་དུ་ཞུགས་ཀྱང་སེམས་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟར་ཆུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་ལུས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཙམ་དུ་སྤྲུལ་ནུས་ཀྱང་ལུས་ཆེན་པོ་དེས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ནང་དུ་འཇུག་མི་ནུས་ཏེ། དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་བྱེད་མི་ནུས་ན་སེམས་མི་གཡོ་བར་བྱ་བར་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སེམས་མི་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྒྲ་དབྱངས་གཅིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣ་ལམ་དུ་ཐོས་པར་གྱུར་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་ངའི་སྒྲ་འདིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་སྔོན་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་བྱའོ་སྙམ་མི་སེམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐོག་མ་ནས་ཀྱང་བདག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྔོན་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་བྱའོ་ཞེས་མ་སྨྲས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གལ་ཏེ་བདག་གིས་ཆོས་བཤད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་བྱའོ། །ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ནམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མི་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱིས་མི་ཐོས་པ་ལས་བདག་གིས་བཤད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་སེམས་དེ་ནི་འཁོར་བའི་སེམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་དེ་ཡོངས་སུ་ཟད་དོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ལུས་དང་སེམས་ལྷན་ཅིག་མི་འགྲོགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་ལུས་དང་སེམས་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཆུང་ངུར་སྟོན་མོད་ཀྱི་སེམས་མི་ཆུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་ ― DKG053_Page_0065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཕྱིར་ཏེ། ལུས་ཆེན་པོ་སྟོན་ཀྱང་སེམས་ནི་ཆེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ལུས་ཆེན་པོ་ཞེ་ན། ལུས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་འདྲ་བའོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཆུང་ངུ་ཞེ་ན། བྱིས་པ་ཆུང་ངུའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སེམས་མི་འབྲང་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསྐལ་པ་ཁྲག་ཁྲིག་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་ཆང་སྤངས་ཏེ་མ་འཐུངས་ཀྱང་སེམས་འགུལ་ལོ། །སེམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཡིད་བློང་བ་མེད་ཀྱང་ལུས་ལ་མཆི་མ་འཛག་གོ །ཡང་དག་པར་འཇིགས་པ་མེད་ཀྱང་ལུས་རབ་ཏུ་འདར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་དབང་ཐོབ་པས་ལྷན་ཅིག་མི་འགྲོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ལུས་གཅིག་བསྟན་པ་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་ནས་ཐ་དད་པར་མཐོང་ངོ་། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་སྔོན་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྔར་སྒྲའི་མཚན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བལ་གླང་གི་སྒྲ་དང་། རྟའི་སྒྲ་དང་། ཤིང་རྟའི་སྒྲ་དང། མིའི་སྒྲ་དང་། དུང་གི་སྒྲ་དང་། རྔའི་སྒྲ་དང་། མཆུ་སྦྲང་གི་སྒྲ་དང་། གླིང་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་དང་། གླུའི་སྒྲ་དང་། ངུ་བའི་སྒྲ་སྟེ། དེ་དག་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་མོ། །གོམས་པར་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྒྲ་ཀུན་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ནས་ཡང་དུ་བསྒོམས་པས་རྣ་བའི་དབང་པོ་ཐ་དད་པ་ཐོབ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཕྲུལ་གྱི་རྣ་བ་དང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐེག་པ་གཉིས་པས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཆེན་པོ་བཞི་དམ་པ་ལ་བརྟེན་ན། བསམ་གཏན་དང་པོ་འབའ་ཞིག་ཐོས་ཏེ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དུས་གཅིག་ཏུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སྒྲ་ཅི་ ― DKG053_Page_0066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་ཐོས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་ཀྱི་སྒྲ་ཐོས་པར་མི་ནུས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐོས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣ་བའི་དབང་པོ་དང་ཐ་དད་དོ། །དེ་ལྟར་ཐ་དད་པས་སྔོན་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྒྲ་ཐོས་ཀྱང་སེམས་ལ་ཐོག་མ་ནས་སྒྲ་ཐོས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། བདེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། བདག་གི་མཚན་ཉིད་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། བདག་པོའི་མཚན་ཉིད་དང་། བརྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་དང་། ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས་སྔོན་མ་ཐོས་པ་ད་ཐོས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལས་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་མི་མཛད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་གསུངས་པ་ལས་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གམ། ཡི་གེ་འབྲུ་གཅིག་ཙམ་ཐོས་ན། གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་གསུངས་ལ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཅིའི་སླད་དུ་ངེས་པ་དང་། འབྲས་བུ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ངེས་པ་དང་འབྲས་བུ་མ་མཆིས་ཞེས་གསུངས། སྒྲ་མི་སྙན་པ་ཐོས་ན་ངན་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ངན་སེམས་སྐྱེས་པས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་ངོ་། །གང་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བ་དེ་ཉིད་ངེས་པའི་འབྲས་བུ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ངེས་པ་དང་། འབྲས་བུ་མ་མཆིས་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་ ― DKG053_Page_0067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་དྲི་བར་སྤོབས་པ་ལེགས་སོ། །གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྒྲ་རྣམས་ལ་ངེས་པ་དང་། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་གསུངས་ན། དེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། འཁོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ཐག་རིང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཅོག་ནི་ངེས་པ་དང་། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རལ་གྲིའི་ནང་ན་མིའི་ངོ་སྣང་བ་བསྒྲེང་ན་ནི་ཆུ་རིང་པོར་མཐོང་། འཕྲེད་དུ་བལྟས་ན་ཞེང་ཆེ་བར་མཐོང་སྟེ། དེ་གལ་ཏེ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བསྒྲེང་ན་ནི་ཆུ་རིང་པོར་མཐོང་ལ། འཕྲེད་དུ་ནི་ཞེང་ཆེ་བར་མཐོང་། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ནི་ངེས་པ་དང་། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྒྲའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་རྟག་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཆོས་ནི་རྒྱུ་ཡོད་པས་འབྲས་བུ་ཡང་ཡོད་དོ། །རྒྱུ་མེད་ན་འབྲས་བུ་ཡང་མེད་དེ། རྒྱུ་མི་རྟག་ན་འབྲས་བུ་ཡང་མི་རྟག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུར་འགྱུར་ལ། འབྲས་བུ་ལས་ཀྱང་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །ཇི་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་ན་རྒྱུ་ཉིད་མི་རྟག་པས་འབྲས་བུ་ཡང་མི་རྟག་སྟེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་རྒྱུ་ལས་མ་སྐྱེས་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་རྟག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ངེས་པ་མེད་འབྲས་བུ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་རུང་ལ། འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་རུང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་ངེས་པའོ། །ཞེས་བྱ་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ― DKG053_Page_0068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ངེས་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པའོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་དང་ཕས་ཕམ་པ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སྐུར་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱས་པ་དག་སྔོན་གྱི་སེམས་སྤངས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་ངེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་ངས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གམ་ཡི་གེ་གཅིག་ཙམ་བཤད་པ་ཐོས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ད་དུང་ཁྱོད་ཀྱིས་གསལ་བར་མ་རིག་གིས་ཤིན་ཏུ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག་ངས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཡི་གེ་འབྲུ་གཅིག་གམ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་ཡང་རུང་སྟེ། ཐོས་ནས་ཡི་གེའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འཛིན། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འཛིན་ཐོས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འཛིན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འཛིན། བཤད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འཛིན་ན་དེ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་པས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་སྒྲ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཐོས་པའི་ཕྱིར་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྲ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་གྱི། དེའི་འབྲས་བུ་ནི་ངན་སེམས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་སྒྲ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཐོས་ཀྱང་ངན་སེམས་མ་བསྐྱེད་སྒྲ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ངན་སེམས་མཆེད་ཅིང་མང་དུ་གྱུར་པས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེས་ཀྱི། སྒྲ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་ན། ཐོས་པ་ཀུན་གྱིས་ངན་སེམས་སྐྱེ་བའི་རིགས་སོ། །དེ་ལ་ལ་ལ་ནི་སྐྱེ། ལ་ལ་ལ་ནི་མི་སྐྱེ་སྟེ། ― DKG053_Page_0069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བས་ན་སྒྲ་ལ་ནི་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ན། དེས་རྐྱེན་བྱས་ཀྱང་ངན་སེམས་མི་སྐྱེའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སྒྲ་མ་ངེས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་འགྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་སྒྲ་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་སྔོན་མ་ཐོས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ད་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ངས་སྔོན་མ་ཐོས་པ་ད་ཐོས་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སྔོན་མ་མཐོང་བ་ད་མཐོང་བ་ཞེ་ན། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་སྔར་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་དང་། སྐར་མ་དང་། མེའི་ཕུང་པོ་དང་། སྒྲོན་མ་དང་། ནོར་བུ་དང་། མེའི་སྣང་བ་དང་། སྨན་ལ་སོགས་པའི་འོད་གོམས་པར་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་མིག་གི་དབང་པོ་ཐ་དད་པ་ཐོབ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པ་དང་ཐ་དད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཐ་དད་ཅེ་ན། ཐེག་པ་གཉིས་པས་འཕྲུལ་གྱི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པ། གལ་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཆེན་པོ་བཞིའི་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་མི་མཐོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་བརྟེན་ན་གོང་མ་མི་མཐོང་བ་ནས་བདག་གི་མིག་གི་བར་དུ་ཡང་མཐོང་བར་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་མང་དུ་མཐོང་ན་ཡང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལས་མི་མཐོང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འཕྲུལ་གྱི་མིག་མ་བསྒོམས་ཀྱང་གཟུགས་དམ་པའི་ལུས་ཐམས་ཅད་ཀེང་རུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཐོང་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འཛིན། རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འཛིན། ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། མིང་དང་ཡི་གེ་དང་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་མཐོང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འཛིན། མིག་ལ་དམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་ཀྱང་མི་ཟེར་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་དང་། རྟེན་ཅིང་ ― DKG053_Page_0070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་མིག་གི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ན། བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཟུགས་སུ་མཐོང་བའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེ་བའི་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་སྐྱེད་དེ། དེ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འཕྲུལ་གྱི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དང་ཐ་དད་དོ། །དེ་ལྟར་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དུས་གཅིག་ཏུ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན། ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀུན་མཐོང་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྔོན་མ་མཐོང་བ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་སྙེད་མཐོང་གི །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་མིག་མཐོང་མོད་ཀྱི། ཐོག་མ་ནས་མཐོང་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་ཞིང་། གང་ཟག་པའི་ལུས་ལ་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་མི་གཙང་བས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ལག་མཐིལ་དུ་སྐྱུ་རུ་རའི་འབྲས་བུ་བཞག་པ་བཞིན་དུ་མཐོང་ངོ་། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སྔོན་མ་མཐོང་བ་ད་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་གཟུགས་དང་ཆ་ལུགས་ཇི་སྙེད་པ་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའམ། ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་དབང་པོ་གང་ཡིན་པ་རིག་གོ །གོས་ལ་ཐང་ཅིག་རེག་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་དེའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་དབང་པོའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སྔོན་མི་ཤེས་པ་ད་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐང་ཅིག་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་སྔོན་མི་ཤེས་པ་ད་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སྔོན་མ་མཐོང་བ་ད་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་གཉིས་པ། གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ ― DKG053_Page_0071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་སེམས་ཤེས་ཀྱང་ཐོག་མ་ནས་སེམས་སམ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འཛིན། སེམས་ཅན་དང་རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འཛིན་ཏེ། དོན་དམ་པ་མཐར་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ནི་རྟག་ཏུ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པས་སྔོན་མི་ཤེས་པ་ད་ཤེས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་ཞེ་ན། བདག་མེད་པ་དང་། བདག་གི་བ་མེད་པ་ཤེས་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཤེས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་སྔོན་གྱི་སེམས་སྤངས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་པར་ནུས་པས་དེ་བས་ན་སྔོན་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སྔོན་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་གནས་དང་། རིགས་དང་། ཕ་མ་དང་། ཕུ་ནུ་དང་། ཆུང་མ་དང་། བུ་དང་། གཉེན་བཤེས་དང་། དགྲ་རྣམས་དྲན་པས་ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་གིས་ཁྱད་པར་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རིགས་དང་ཕ་མ་དང་གཉེན་པ་ནས་དགྲའི་བར་དུ་དྲན་ཏེ། རིགས་དང་གཉེན་དང་དགྲའི་མཚན་ཉིད་སྐྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་རིགས་དང་། ཕ་མ་དང་། གཉེན་པ་ནས་དགྲའི་བར་དུ་དྲན་ཡང་རིགས་དང་། ཕ་མ་དང་གཉེན་པ་དང་། དགྲ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་མི་སྐྱེད་དེ། དེ་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། སྟོང་ ― DKG053_Page_0072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་འཇུག་གོ །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྔོན་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་སྔོན་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པ་ཞེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐོབ་པ་དང་ཐ་དད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཐ་དད་ཅེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་གིས་མིའི་སེམས་ཤེས་པའི་དུས་ན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་དང་། ལྷའི་སེམས་མི་ཤེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་གིས་རྒྱུད་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀུན་ཤེས་པས་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྔོན་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཤེས་པ་ཐ་དད་པ་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བསམ་པ་གཅིག་གིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་སེམས་དང་པོ་ནས་རིམ་གྱིས་སེམས་བཅུ་དྲུག་གི་བར་དུ་ཤེས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སྔོན་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཡོན་ཏན་གཉིས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཡོན་ཏན་གསུམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་བྱམས་པ་བཏང་ཡང་བྱམས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱམས་པ་ཐོབ་པ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱམས་པ་བཏང་ཡང་བྱམས་པ་ཐོབ་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱམས་པ་བཏང་ནས་དོན་དམ་པའི་བྱམས་པ་ཐོབ་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བྱམས་པ་ནི་རྐྱེན་གྱིས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་བྱམས་པ་བཏང་ཡང་བྱམས་པ་ཐོབ་པ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ ― DKG053_Page_0073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱམས་པ་དེ་བཏང་དུ་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་བྱམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་བྱམས་པ་ཐོབ་པར་རུང་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་བྱམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་བྱམས་པ་དང་། རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པའི་བྱམས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ལ་སྐུར་པའི་བྱམས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པའི་བྱམས་པ་བཏང་ན། བརྩེ་བའི་བྱམས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱམས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱམས་པ་དང་། རྒྱུ་རྐྱེན་མེད་པའི་བྱམས་པ་འཐོབ་པོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་བྱམས་པ་བཏང་ཡང་བྱམས་པ་ཐོབ་པ་ཞེ་ན། ཉུང་རུམ་དང་། མ་ནིང་དང་། མཚན་མེད་དང་མཚན་གཉིས་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་བྱམས་པ་དང་། རིགས་ངན་དང་། ཤན་པ་དང་། རྔོན་པ་དང་། བྱ་དང་ཕག་ལ་སོགས་པ་གསོ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱམས་པ་བཏང་བ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱམས་པ་བཏང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་བྱམས་པ་དང་། བདག་ཏུ་མི་ལྟ་བའི་བྱམས་པ་དང་། གཞན་དུ་མི་ལྟ་བའི་བྱམས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དུ་མི་ལྟ། ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ཅན་དུ་མི་ལྟ། བདག་ལ་སྙིང་རྗེ་ཡོད་པར་མཐོང་ཡང་སེམས་ཅན་དུ་མི་ལྟ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་དུ་ཚོར་བ་ཡོད་ཀྱང་མྱོང་བ་མི་མཐོང་བ་འཐོབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་དམ་པ་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པའི་ཡོན་ཏན་གསུམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པ་ལ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་དོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། རྩ་བ་བརྟེན་པས་བསྒུལ་ཞིང་དབྱུང་དཀའ་བ་དང་། བདག་ལ་གདོན་མི་ཟ་བའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་དང་། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ ― DKG053_Page_0074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནམས་མ་ཡིན་པ་མི་རྟོག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱོང་བ་དང་། ལྷག་མ་བསལ་བ་དང་། ལས་ཀྱི་རྒྱུ་བཅད་པ་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་ལུས་བསྒོམ་པ་དང་། རྐྱེན་རྣམས་རབ་ཏུ་རིག་པ་དང་། དགྲ་རྣམས་སྤོང་བ་དང་། མཐའ་གཉིས་གཅོད་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་རྩ་བ་བརྟན་པས་བསྒུལ་ཞིང་དབྱུང་དཀའ་བ་ཞེ་ན། དེ་ལ་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་བྱེད་པའོ། །བག་བྱེད་པའི་རྩ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྩ་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ནི་བག་བྱེད་པའོ། །བག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བས་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་དང་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་རྗེས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་བལ་གླང་གི་རྗེས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྟར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་དམ་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ནང་ན་ཉི་མའི་འོད་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྟར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་དམ་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ནང་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་མཆོག་དང་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་དང་འདྲ་བར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མཆོག་དང་གཙོ་བོར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་འབབ་ཆུ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཀླུང་བཞི་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྟར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་རི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྟར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་དམ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཆུ་ལས་སྐྱེས་པའི་པད་མོའི་ནང་ན་པད་མོ་སྔོན་པོ་དམ་པར་གྱུར་པ་ལྟར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སྐམས་ལས་སྐྱེས་པའི་ ― DKG053_Page_0075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེ་ཏོག་གི་ནང་ན་མེ་ཏོག་པ་རི་ཤ་ཀ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྟར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་གཅན་གཟན་གྱི་ནང་ན་སེང་གེ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྟར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་དང་གཙོ་བོར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་བྱའི་ནང་ན་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་རྒྱལ་པོ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྟར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་དམ་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལུས་ཆེན་པོའི་ནང་ན་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྟར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་དམ་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྐང་གཉིས་སམ། རྐང་བཞིའམ། རྐང་མངས་སམ། རྐང་མེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྟར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་འདུན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལྟར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ནང་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ནི་མཆོག་དམ་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་བག་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་དམ་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བག་བྱེད་པའི་རྩ་བ་ནི་ཟབ་ཅིང་བརྟན་ཏེ་ཤིན་ཏུ་དབྱུང་དཀའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བག་བྱེད་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་ཞིང་སྐྱེ་བ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པའི་རྩ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་དང་། སྦྱིན་པའི་རྩ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་རྩ་བ་དང་། བཟོད་པའི་རྩ་བ་དང་། ཐོས་པའི་རྩ་བ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རྩ་བ་དང་། དྲན་པའི་རྩ་བ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྩ་བ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་རྩ་བ་དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་རྩ་བ་རྣམས་བག་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་ཞིང་ ― DKG053_Page_0076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་འཕེལ་ཞིང་སྐྱེས་པས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་ཅིང་བརྟན་ཏེ་རབ་ཏུ་དབྱུང་དཀའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་རྩ་བ་ཟབ་སྟེ་དབྱུང་དཀའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ལུས་ལ་གདོན་མི་ཟ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་ཞེ་ན། བདག་གི་ལུས་ལ་གདོན་མི་ཟ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ། འདི་ལྟར་བདག་གི་ལུས་འདིས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྣོད་དུ་འགྱུར་ལ། སེམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཆུང་ཞིང་ཞན་པ་མ་ཡིན་འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བ་མ་ཡིན། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་མ་ཡིན། བདུད་ཀྱི་སེམས་མ་ཡིན། བདག་བདེ་བའི་སེམས་དང་། འཁོར་བ་ལ་མོས་པའི་སེམས་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཚོལ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་འདིས་གདོན་མི་ཟ་བར་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྣོད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ལ་གདོན་མི་ཟ་བའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་མ་ཡིན་པ་ལ་མི་རྟོག་པ་ཞེ་ན། དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་དཀའ་ཐུབ་ལ་ཞུགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཡིན་ནོ། །སྙམ་དུ་སེམས་ན་དེའི་སེམས་ནི་ཞན་ཅིང་ཆུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་མ་ཡིན་པར་མི་ལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དྲན་པ་ཐ་དད་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་དྲན་པ་ཐ་དད་པ་ཡོད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ ― DKG053_Page_0077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ཡང་མེད། ཚུལ་ཁྲིམས་བཤིག་པ་ཡང་མེད་པར་ལྟ་སྟེ། རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཆར་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་ལྟའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་སྦྱིན་བདག་རྣམ་པར་དག་ལ་ལེན་པ་མ་དག་པ་དང་། སྦྱིན་བདག་མ་དག་ལ་ལེན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། སྦྱིན་བདག་དང་ལེན་པ་གཉིས་ཀ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། སྦྱིན་བདག་དང་ལེན་པ་གཉིས་ཀ་མ་དག་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྦྱིན་བདག་རྣམ་པར་དག་ལ་ལེན་པ་མ་དག་པ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་བདག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མང་དུ་ཐོས་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ཞིང་སྦྱིན་པ་དང་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ཡོད་པར་ཤེས་ལ། ལེན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ཤིང་ངན་པར་ལྟ་བ་ལ་ཞེན་ཏེ། སྦྱིན་པ་མེད་ཅིང་འབྲས་བུ་མེད་པར་ལྟ་བ་ནི་སྦྱིན་བདག་རྣམ་པར་དག་ལ་ལེན་པ་མ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ལེན་པ་རྣམ་པར་དག་ལ་སྦྱིན་བདག་མ་དག་པ་ཞེ་ན། དེ་ལ་སྦྱིན་བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ཤིང་། ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་ཞེན་ཏེ། སྦྱིན་པ་དང་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ཡང་མེད་པར་ལྟ་ལ། ལེན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་ཞིང་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ཏེ་སྦྱིན་པ་དང་། སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ཡོད་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་སྦྱིན་བདག་མ་དག་ལ་ལེན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སྦྱིན་བདག་དང་ལེན་པ་གཉིས་ཀ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེ་ན། དེ་ལ་སྦྱིན་བདག་དང་ལེན་པ་གཉིས་ཀ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་ཞིང་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ཏེ་སྦྱིན་པ་དང་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ཡོད་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྦྱིན་བདག་དང་ལེན་པ་གཉི་ག་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཉི་ག་མ་དག་པ་ཞེ་ན། སྦྱིན་བདག་དང་ལེན་པ་གཉི་ག་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ཤིང་ངན་པར་ལྟ་བ་དང་། སྦྱིན་པ་དང་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་མེད་པར་ལྟ་བའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ཡང་མེད་འབྲས་བུ་ཡང་མེད་པས་ན་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་ ― DKG053_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་གང་སྦྱིན་པ་དང་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་མི་མཐོང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དང་། ངན་པར་ལྟ་བ་ལ་ཞེན་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་ལྟ་བུར་སྦྱིན་པ་དང་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་མི་མཐོང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དང་། ངན་པར་ལྟ་བ་ལ་ཞེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལྟ་བུར་སྦྱིན་པ་དང་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་མི་མཐོང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང་། ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲན་པ་ཐ་དད་པ་ཡོད་ཅིང་རབ་ཏུ་བསྒོམས་པས་སེམས་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་དང་། བཤིག་པ་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། ལེན་པ་དང་། སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་བས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་གདགས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་མ་ཡིན་པར་མི་རྟོག་གོ །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱོང་བ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བ་ན། སྲོག་གཅོད་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚེ་རིང་བ་དང་སྟོབས་དང་། བྱིན་ཆེ་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །སྨོན་ལམ་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཞིང་དེའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཚེ་རིང་ཞིང་མཐུ་སྟོབས་དང་ལྡན་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བ་ན། མ་བྱིན་པར་ལེན་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ ― DKG053_Page_0079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ས་གཞི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དག་རང་ཉམ་དུ་སྤྱོད་ལ་ཕྱུག་ཅིང་ཆོག་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །སྨོན་ལམ་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཞིང་ཀུན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་འབའ་ཞིག་སྟེ། སེམས་ཅན་རང་ཉམ་དུ་སྤྱོད་ཅིང་ཕྱུག་པ་དང་ཆོག་པར་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བ་ན་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། ། དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཀུན་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་སེམས་མེད་ཅིང་བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པས་གདུངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །སྨོན་ལམ་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཞིང་དེའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་སེམས་དང་བྲལ་ཏེ་བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པས་གདུངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བ་ན་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་རྟག་ཏུ་མེ་ཏོག་གི་ཤིང་དང་། འབྲས་བུའི་ཤིང་དང་། སྤོས་ཀྱི་ཤིང་ཡོད་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྒྲ་སྐད་སྙན་པ་ཐོས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །སྨོན་ལམ་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཞིང་དེ་ན་ ― DKG053_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེ་ཏོག་གི་ཤིང་དང་། འབྲས་བུའི་ཤིང་དང་། སྤོས་ཀྱི་ཤིང་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་སེམས་ཅན་ཀུན་བླ་ན་མེད་པའི་སྒྲ་དབྱངས་སྙན་པ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བ་ན་ཕྲ་མ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདུམ་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་གཅིག་ལ་གཅིག་སྟོན་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །དེ་ལྟར་སྨོན་ལམ་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཞིང་དེའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདུམ་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བ་ན་ཚིག་ཐུན་ཚགས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་བར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་ས་གཞི་ཀུན་ལག་མཐིལ་བཞིན་དུ་མཉམ་པ་ལ་གསེག་མ་དང་། གྱོ་མོ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཚེར་མ་ཀུན་མེད་དེ། སེམས་ཅན་ཀུན་སེམས་མཉམ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །སྨོན་ལམ་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཞིང་གི་ས་གཞི་ལག་མཐིལ་བཞིན་དུ་མཉམ་ལ་གསེག་མ་དང་། གྱོ་མོ་དང་། ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་མེད་དེ། སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་མཉམ་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དག །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བ་ན་དོན་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ ― DKG053_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་བར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །སྨོན་ལམ་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཞིང་དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཀུན་ཉོན་མོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བ་ན་འདོད་པས་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་བར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདོད་པས་ཕྲག་དོག་གི་ཉོན་མོངས་པས་འཚེ་བ་དང་། ངན་པར་ལྟ་བ་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །སྨོན་ལམ་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཞིང་དེའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདོད་པས་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་ཀྱིས་འཚེ་བ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བ་ན་རྣམ་པར་འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་བར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་ཞིང་བུ་གཅིག་པའི་ས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །སྨོན་ལམ་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་ཞིང་གི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་ཞིང་བུ་གཅིག་པའི་ས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ ― DKG053_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བ་ན་ངན་པར་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་བར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །སྨོན་ལམ་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཟུངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྦྱོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ལྷག་མ་ཡོངས་སུ་བསལ་བ་ཞེ་ན། ལྷག་མ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་ལྷག་མ་དང་། ལས་ལྷག་མ་དང་། སྲིད་པ་ལྷག་མའོ། ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་ལྷག་མ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང་བསྙེན་ན་འབྲས་བུ་དེ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་། །བརྒྱ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལས་ཐར་ན་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་འགྱུར་སྐྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུག་རོན་དང་། མཆིལ་པ་དང་། ངུར་པ་དང་། ནེ་ཙོ་དང་། འཚོ་བྱེད་དང་། ཤཱ་རི་ཀ་དང་། བྱེའུ་སྡེའུ་དང་། ཉ་དང་། སྦལ་དང་། སྤྲེའུ་དང་། ཤ་བའི་ལུས་སུ་སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་མིའི་ལུས་ཐོབ་ན་ཡང་ཉུང་རུམ་དང་། མ་ནིང་དང་། བུད་མེད་དང་། མཚན་གཉིས་པ་དང་། མཚན་མེད་པ་དང་། སྦྲུལ་འཚོང་མར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་དང་པོ་ཞིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་འབྲས་བུ་ལྷག་མ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ཞེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེ་སྡང་གི་བག་ཆགས་ལ་ཞེན་ན། དེའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་། །བརྒྱ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལས་ཐར་ན་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྲུལ་གྱི་གདུག་པ་མཐོང་བས་གདུག་པ་དང་། རེག་པས་གདུག་པ་དང་། ཟོས་པས་གདུག་པ་དང་། དབུགས་ཀྱིས་གདུག་པ་དང་། གདུག་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་སྦྲུལ་དང་། ― DKG053_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེང་གེ་དང་། སྟག་དང་། སྤྱང་ཀི་དང་། དོམ་དང་། དྲེད་དང་། བྱི་བ་དང་། ཁྲ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་སུ་སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་མིའི་ལུས་ཐོབ་ན་ཡང་ཚུལ་ངན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་ནོ། །གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་གཉིས་པ་ཉམས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྷག་མ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གཏི་མུག་གི་ལས་བྱེད་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་སྨིན་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་། །བརྒྱ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལས་ཐར་ན་ཡང་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། བལ་གླང་དང་། ཕག་དང་། བ་ལང་དང་། ལུག་དང་། མ་ཧེ་དང་། ལྗི་བ་དང་། ཤིག་དང་། སྦྲང་མ་དང་། གྲོག་མ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་སུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མིའི་ལུས་ཐོབ་ན་ཡང་འོན་པ་དང་། དམུས་ལོང་དང་། ལྐུགས་པ་དང་། རྒྱབ་དགུ་པ་དང་། དབང་པོ་རྣམས་མི་ཚང་ཞིང་ཆོས་མི་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ན་ཡང་དབང་པོ་རྣམས་རྨོངས་ཤིང་རྟུལ་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་ཞིག་པ་ནས་རྣམ་པ་ལྔའི་བར་དུ་དེ་དག་ཞིག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྷག་མ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ང་རྒྱལ་དང་དྲེགས་པའི་ལས་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་། །བརྒྱ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལས་ཐར་ན་ཡང་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། ལུས་ཀྱི་ནང་གི་སྲིན་བུ་དང་། རྔ་མོ་དང་། བོང་བུ་དང་། ཁྱི་དང་། རྟའི་ལུས་སུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་བྲན་ཕོ་དང་། བྲན་མོ་དང་། དབུལ་པོ་དང་། ཕོངས་པ་དང་། སྤྲང་པོའི་ལུས་སུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ན་ཡང་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་རྣམ་པར་བརྙས་པར་འགྱུར་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྷག་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལྷག་མ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྷག་མ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་བསལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ལས་ཀྱི་ལྷག་མ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་དང་། ཉན་ཐོས་ ― DKG053_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་སྲིད་པ་བདུན་ལེན་པའི་ལས་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པས་སྲིད་པ་གཉིས་ལེན་པའི་ལས་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པས་གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་ལེན་པའི་ལས་དེ་དག་ནི་ལས་ཀྱི་ལྷག་མ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་ལྷག་མ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སྲིད་པའི་ལྷག་མ་ཞེ་ན། དགྲ་བཅོམ་པས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང་། ལས་ཀྱང་མེད་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མེད་པར་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་སྲིད་པའི་ལྷག་མ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལྷག་མ་ཡོད་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཡོངས་སུ་བསལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྲིད་པའི་ལྷག་མ་བསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུས་བསྒོམ་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྲོག་མི་གཅོད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ལ་སེམས་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དོ། །གང་ཞེ་ན། ཐ་མ་དང་། འབྲིང་དང་། རབ་དང་། རབ་ཀྱི་ཡང་རབ་དང་། འབྲིང་གི་རབ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ལྟ་བའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་རྣམ་པ་ལྔ་བཅུ་པོ་དེ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གདོན་མི་ཟ་བའི་སེམས་ལྔ་བཅུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བརྒྱ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་པ་ནི་བསོད་ནམས་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསོད་ནམས་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་ནི་མཚན་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མཐར་གྱིས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཡང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་སྒྲུབ་བོ། །འཇིག་རྟེན་ན་སེམས་ཅན་དག་ནི་ལྷ་བརྒྱད་ཅུ་སྙེད་བརྗོད་དོ། །བརྒྱད་ཅུ་པོ་གང་ཞེ་ན། ཉི་མའི་ལྷ་བཅུ་གཉིས་དང་། ལྷ་ཆེན་པོ་བཅུ་གཉིས་དང་། སྐར་མ་ཆེན་པོ་ལྔ་དང་། སྨེ་བདུན་དང་། རྟ་ཞེས་བྱ་བའི་ ― DKG053_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷ་དང་། ལམ་བགྲོད་པའི་ལྷ་དང་། བ་ར་དྭ་ཛ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་དང་། བསོད་ནམས་ཀྱི་ལྷ་དང་། རྒྱུ་སྐར་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་དང་། སའི་ལྷ་དང་། རླུང་གི་ལྷ་དང་། ཆུའི་ལྷ་དང་། མེའི་ལྷ་དང་། ཚངས་པ་དང་། རུ་དྲ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་དང་། ཨིནྡྲ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་དང་། ཀུ་མ་ར་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་དང་། ལག་བརྒྱ་པ་དང་། དབང་སྒྱུར་ཆེན་པོའི་ལྷ་དང་། བ་ཤ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་དང་། བུ་མང་པོའི་ལྷ་དང་། མགོན་པོ་བཞིའི་ལྷ་དང་། ཡི་གེ་མེད་པའི་ལྷ་དང་། བ་སུ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་དང་བརྒྱད་ཅུའོ། །སེམས་ཅན་དག་གི་ཕྱིར་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་བསྒྲུབས་ནས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལུས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྷ་བརྒྱད་ཅུ་པོ་དེ་དག་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དད་ཅིང་རྗེས་སུ་འགྲོ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་བསྒྲུབས་ན་ལུས་མི་གཡོ་བར་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཅི་ལ་དད་པའི་རྗེས་སུ་སོ་སོ་ནས་དེ་ལྟ་བུ་མཐོང་བར་བྱེད་དོ། །མཐོང་ནས་ཀྱང་ལྷག་པར་བཀུར་སྟི་བསྐྱེད་དེ། སོ་སོ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ལུས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སྤྱན་འདྲེན་ན་ཁང་ཁྱིམ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བརྒྱན་ཅིང་ཤིན་ཏུ་གཙང་བར་བྱས་ཏེ། ཟས་བཟང་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྦྱར་ན་གཟོད་རྒྱལ་པོ་གཤེགས་སུ་གནང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་སྤྱན་འདྲེན་ན་སྔར་བདག་གི་ལུས་ཤིན་ཏུ་དག་པར་སྦྱང་ན་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུས་བསྒྲུབས་དགོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་བདུད་རྩི་འཐུང་ན་སྔར་ལུས་དག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩི་ ― DKG053_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཐུང་ན་སྔར་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་ལུས་དག་པར་བྱ་དགོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གསེར་རམ་དངུལ་གྱི་སྣོད་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོའི་ནང་དུ་ཆུ་གཙང་མ་བླུགས་ན་ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་གསལ་བར་གཙང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ལུས་ཡོངས་སུ་གཙང་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆུ་བླུགས་ན་ཕྱི་ནང་གཉིས་གཙང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིའི་རས་ཤིན་ཏུ་དཀར་པོ་ནི་བཙོས་ན་ཁ་དོག་འགྱུར་སླའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་བཞིན་གྱིས་དཀར་ཞིང་གཙང་མའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་ལུས་གཙང་བའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་འཐོབ་བོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལུས་བསྒྲུབ་བོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱུ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་ཞེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་མཐོང་། གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་མི་མཐོང་། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་། གཟུགས་དབྱུང་བ་མི་མཐོང་། གཟུགས་ཀྱི་འགོག་པ་མི་མཐོང་། མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་མི་མཐོང་། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མི་མཐོང་། མཐོང་བ་མི་མཐོང་། གཟུགས་དང་ཆ་བྱད་མི་མཐོང་ལེན་པ་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རབ་ཏུ་རིག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱུ་རྣམས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགྲ་རྣམས་སྤོང་བ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགྲ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྟག་ཏུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགྲ་རྣམས་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ལྔ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་དགྲར་མི་ལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་ཡོད་དེ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་ ― DKG053_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དགྲ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་དགྲ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སྐུར་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཀྱང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་ཀྱིས་མི་འཇིགས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སྐུར་བ་དེ་འབའ་ཞིག་ལ་འཇིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་བདུད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། དེ་ནི་དགྲར་འགྱུར་རོ། །བདུད་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་སྤོངས་ན་དགྲ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགྲ་རྣམས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐའ་གཉིས་སྤོང་བ་ཞེ་ན། དེ་ལ་མཐའ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལྟར་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་དང་སྲིད་པའི་ཉོན་མོངས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་དང་། སྲིད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐའ་གཉིས་སྤོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པའི་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱས་པ་དག་ཡོན་ཏན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་འདི་དག་དགོས་སོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཅིའི་སླད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགུ་འབའ་ཞིག་མཛད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་མཛད་པ་མ་བསྒོམས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཀྱང་སྔོན་དངོས་པོ་བཅུ་པོ་དེ་དག་བསྒོམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་མ་བསྒོམས་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ན་མི་གཙང་བས་ཡོངས་སུ་གང་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དེར་འབྱུང་བ་དེ་ ― DKG053_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་བུའི་གནས་མེད་དེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མི་གཙང་བའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་མ་འཛིན་ཅིག །དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཞན་ཅིང་ཆུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ད་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ད་ནི་ཡང་དག་པར་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་ཟུང་ཤིག་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་འཇིག་རྟེན་འདི་འབའ་ཞིག་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ཡོད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་གཞན་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཚིག་དེ་ནི་དོན་དང་རིགས་པ་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནི་བཙོག་པ་ངན་པ་མི་གཙང་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་ནི་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་བཀོད་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ནས་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་མ་སྙེད་འདས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་ཕམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། ཞིང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་ཕམ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཞིང་དེ་ན་བཀོད་པའི་དངོས་པོ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཀྱང་མཉམ་ཞིང་ཁྱད་པར་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་དང་། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཟླ་གང་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲའོ། །ང་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་མངོན་དུ་འབྱུང་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་བསྟན་ཏོ། །ང་འབའ་ཞིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དངོས་པོ་བཅུ་པོ་དེ་དག་མ་བསྒོམས་པ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཡོངས་སུ་དག་པར་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞིང་ནི་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ ― DKG053_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དག་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ནི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དོ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། དབང་པོ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་དང་། མཐའ་འཁོབ་ཏུ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པ་དང་། རྟག་ཏུ་ལྷ་དང་། བདུད་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པས་བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་དང་། སྔོན་གྱི་གནས་དྲན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདིའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཤུགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་དངོས་པོ་འདི་ལྔ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་ན། གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་ཡོན་ཏན་གྱི་དངོས་པོ་ལྔ་དང་ལྡན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ན། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་རྐྱེན་གྱིས་དངོས་པོ་ལྔ་འཐོབ་ཅེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དངོས་པོ་དེ་ནི་དོན་ཐ་དད་པས་ན། དེང་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཞིང་ཁྱོད་ལ་བསྟན་པར་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་བྱིན་པས་དངོས་པོ་ལྔ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ངེས་པ་མི་རྟག་པ་དང་། མ་དག་པ། དམ་པ་མ་ཡིན་པ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ། ཟག་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་ལ་བཀོད་ཅིང་ཕན་པ་དང་། བརྩེ་བའི་དོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ། དངོས་པོ་ལྔ་ཐོབ་པ་ནི་ངེས་པ་ཡིན། རྟག་པ་ཡིན། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན། དམ་པ་ཡིན། ཐ་དད་པ་ཡིན། ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་ལ་བཀོད་ཅིང་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་དུ་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྦྱིན་པ་བྱས་པ་ནི་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདིས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡོངས་སུ་ ― DKG053_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གདུངས་པའི་ནད་དང་བྲལ་བར་བྱེད་དོ། །སྦྱིན་པའི་རྒྱུས་ནི་འཁོར་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོས་ནི་འཁོར་བ་གཅོད་དེ། རྒྱུན་ཆད་པར་བྱེད་དོ། །སྦྱིན་པའི་རྒྱུས་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེའི་རྒྱུས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་བྱས་པའི་རྒྱུས་ནི་དབུལ་བ་དང་ཕོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོས་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་ནུས་སོ། །སྦྱིན་པ་བྱས་པའི་རྒྱུས་ནི་ཕྱོགས་ཆ་ཡོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ནི་ཕྱོགས་ཆ་མེད་པ་འབྲས་བུ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ཞེ་ན། དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ན། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གནས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་གཡོ་བའི་མཚན་མ་ཅན་དང་། འཇིག་པ་དང་སྐྲག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང་། ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཕྲོག་པ་དང་། སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་འགོག་པ་དང་འཇིག་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་བདེན་པ་མེད་པ་དང་། ཐམས་ཅད་ཀྱང་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པ་དང་། དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་པར་མཐོང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་གཅིག་གི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་མི་མཐོང་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བརྩོན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་ ― DKG053_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཙམ་ཡོད་པར་དམིགས་ན་ནམས་ཀྱང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྡོ་རྗེས་གར་གཟས་པའི་གནས་དེ་མི་འཆགས་པའམ་མི་འཇིག་པ་མེད་དེ། རྡོ་རྗེ་དེ་ཉིད་ནི་ཆག་པའམ་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་ཆོས་གང་ལ་གཟས་པ་དེ་མི་འཇིག་པ་མེད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཉིད་ནི་འཇིག་པར་འགྱུར་མི་སྲིད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་རྡོ་རྗེ་མཆོག་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་བསྒོམས་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་ཐམས་ཅད་དེར་འདུས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྒྱལ་ཕྲན་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོས་དབང་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དབང་སྒྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ཡུལ་ཁམས་གཅིག་གི་དགྲར་གྱུར་ན། ཀུན་གྱིས་སྡང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་བསད་ན་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་དེའི་ཡོན་ཏན་མི་རྗོད་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྒོམས་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགྲ་གཞོམ་ནུས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱི་མོར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་ཆེ་སྟེ། ཐུབ་པ་མེད་པ་ལས་གཞན་ཞིག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐུབ་ན། དེ་ལ་མི་བསྔགས་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་གདུལ་དཀའ་བའི་ཆོས་འདུལ་ནུས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཀྱང་དེར་འདུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་རྒྱ་མཚོར་ཁྲུས་བྱས་ན་མི་དེས་འབབ་ཆུ་དང་། ཆུ་མིག་དང་། མཚེའུའི་ཆུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཁྲུས་བྱས་པར་རིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ ― DKG053_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀུན་སྒོམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རི་སྤོས་ཀྱི་ངད་ཅན་ལ་ཆུ་མིག་མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། ཆུ་མིག་དེའི་ཆུ་ནི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་འཐུངས་ན་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྒོམས་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྨ་དང་ནད་ལྕི་བ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་དབང་སྒྱུར་ཆེན་པོ་ལ་མཆོད་ན། དེས་ལྷ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ཡང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རབ་ཏུ་གནས་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ལག་མཐིལ་དུ་སྐྱུ་རུ་རའི་འབྲས་བུ་བཞག་པ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟ་བུར་མཐོང་བར་གྱུར་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་ལམ་གྱི་བཞི་མདོར་འདུག་ན། སེམས་ཅན་འོང་བ་དང་། སོང་བ་དང་། འདུག་པ་དང་། ཉལ་བ་རྣམས་མཐོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། འབྱུང་བ་དང་། ནུབ་པ་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རི་མཐོན་པོ་ལ་མི་ལ་ལ་ཞིག་འཛེགས་ཏེ་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་བལྟས་ན། ཐམས་ཅད་གསལ་བར་མཐོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འཛེགས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བལྟས་ན་མི་གསལ་བ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་དབྱར་གྱི་ཆར་པའི་ཐིགས་པ་ཕྲ་ཞིང་སྡུག་པ་བར་མཚམས་སྟོང་པའི་གནས་མེད་དེ། མིའི་མིག་རྣོན་པོས་བལྟས་ན་ཀུན་གསལ་བར་མཐོང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མིག་དག་པ་ཐོབ་ན། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇིག་པ་ ― DKG053_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འམ། གྲུབ་པ་ཀུན་ཐོགས་པ་མེད་པར་གསལ་བར་མཐོང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རི་ཡུ་ག་ན་ད་ལ་ཉི་མ་བདུན་ཅིག་ཅར་དུ་ཤར་ན། རི་དེའི་ཤིང་དང་། ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་འཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་ཐིབས་པོ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྡོ་རྗེས་ནི་སྲིད་པའི་རྫས་ཐམས་ཅད་གཞོམ་ནུས་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་ངས་བཅོམ་མོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་དོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྒོམས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ངས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་མོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ས་ཆེན་པོས་ནི་སྲིད་པའི་རྫས་ཐམས་ཅད་འཛིན་ཀྱང་། འདི་སྙམ་དུ་བདག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་བཟུང་ངོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེའོ། །མེ་ཡང་ངས་བསྲེགས་སོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད། ཆུ་ཡང་ངས་བརླན་པའི་ལས་བྱས་སོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད། རླུང་ཡང་ངས་གཡོ་བའི་ལས་བྱས་སོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད། ནམ་མཁའ་ཡང་ངས་ཤོང་བའི་ལས་བྱས་སོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ངས་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་བཟླས་སོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་དོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་བྱེད་ཀྱང་ཐོག་མ་ནས་ངས་མེད་པར་བྱས་སོ་སྙམ་པའི་སེམས་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ན་ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་འདྲ་བའི་སྐུ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པར་སྤྲུལ་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀུན་ཏུ་གང་བར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དེ་ལྟ་བུའི་མངོན་པར་སྤྲུལ་པ་བྱེད་ཀྱང་། ང་རྒྱལ་དང་དྲེགས་པའི་སེམས་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་གིས་ཀྱང་ཆོ་འཕྲུལ་འདི་ལྟ་བུ་སྟོན་མི་ནུས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་སྟོན་ནུས་ ― DKG053_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ་སྙམ་སེམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ན། ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀུན་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཕྱིར་གནས་སུ་འོང་བའི་མཐུ་ཡོད་ཀྱང་ངས་དེ་ལྟ་བུ་ནུས་སོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ན། ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་ནུས་ཀྱང་ངས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་དོ། །སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་སྒྲ་སྐད་གཅིག་བསྙད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་ནས་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དང་། གཟུགས་གཅིག་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་ནས་གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་མ་མཐོང་བ་དང་། གནས་གཅིག་ན་གནས་ཏེ་ལུས་མི་བསྐྱོད་པས་སེམས་ཅན་ཕྱོགས་གང་ན་གནས་པ་སོ་སོའི་ཕྱོགས་སུ་མཐོང་བ་དང་། ཁམས་སམ་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཡང་རུང་ཆོས་གཅིག་བཤད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་ནས་སྔོན་ཤེས་པ་ལྟར་ཐོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ན། སེམས་ཅན་མཐོང་ཡང་ཐོག་མ་ནས་སེམས་ཅན་དུ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་སེམས་མེད་དོ། །སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དུ་མཐོང་ཡང་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དུ་འཛིན་པའི་སེམས་མེད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་མཐོང་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མཐོང་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་མ་མེད་དོ། །ཉིན་དང་མཚན་དུ་མཐོང་ཡང་ཉིན་དང་མཚན་མོའི་མཚན་མ་མེད་དོ། །ཐམས་ཅད་མཐོང་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་དོ། །ཀུན་ནས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་དོ། །འཕགས་པའི་ ― DKG053_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་བརྒྱད་པ་མཐོང་ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་མཐོང་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཐོང་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་མ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཐོག་མ་ནས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་སྟོབས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོག་མ་ནས་མཚན་མ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ངོ་། །ཅིའི་ཕྱིར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྡོ་རྗེ་ཉི་མ་ལ་བཞག་ན་ཁ་དོག་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཕལ་མང་པོའི་ནང་དུ་གཞག་ན་ཁ་དོག་གཅིག་ཏུ་མ་ཆད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྡོ་རྗེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རིན་ཐང་མི་ཆོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡོད་པ་ཡང་ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དཔག་ཅིང་གཞལ་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་དབུལ་པོས་རིན་པོ་ཆེ་རྡོ་རྗེ་རྙེད་ན། དབུལ་ཕོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་དང་། བདུད་དང་ངན་པར་ལྟ་བའི་གདུག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཐོབ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་དང་། བདུད་དང་ངན་པར་ལྟ་བའི་གདུག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཡོན་ཏན་དྲུག་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་སུམ་ཅུ་གསུམ་པ། གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཡོན་ཏན་བདུན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ ― DKG053_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན། འདི་སྙམ་དུ་ཆོས་གང་དག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཉེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་སྙམ་བསམས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་བཞིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཉེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་རྟོགས་ཀྱི། གང་དཀའ་ཐུབ་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཉེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམ་པ་འདི་བཞིའི་ཕ་རོལ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མེད་དོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཆོས་ཉན་པ་དང་། ཐོས་ནས་ནན་ཏན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་མཁྲིས་པ་དང་། བད་ཀན་དང་། ནད་མང་པོས་གཟིར་ཏམ། ཡི་དགས་ཀྱིས་བརླམས་ན། ནད་པ་དེ་སྨན་པ་མཁས་པའི་གན་དུ་སོང་ནས། སྨན་པས་ནད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྨན་དཔྱད་བསྟན་ན། ནད་པ་དེ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མཉན་ནས་དཔྱད་བཞིན་དུ་སྨན་སྦྱར་ཏེ་སྨན་ལེགས་པར་བཏང་ན་ནད་བྱང་ཞིང་ལུས་བདེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ནད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟ་བུའོ། །སྨན་པ་མཁས་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལྟ་བུའོ། །སྨན་པས་དཔྱད་བསྟན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལྟ་བུའོ། །སྨན་པས་དཔྱད་བསྟན་པ་ལེགས་པར་མཉན་ཅིང་འཛིན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོའི་དོན་ནན་ཏན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དཔྱད་བཞིན་དུ་སྨན་སྦྱོར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡང་། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་ལྟ་བུའོ། །ནད་བྱང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འགགས་པ་ལྟ་བུའོ། །བདེ་བ་ཐོབ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཆོས་བཞིན་དུ་སྲིད་བཟུང་ཞིང་འབངས་བདེ་བར་བྱ་སྙམ་བསམས་ནས་བློན་པོ་བློ་ཅན་དག་ལ་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་ལེགས་ཞེས་དྲིས་སོ། །དེ་ནས་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་པོས་ཡུལ་གྱི་སྲིད་བཟུང་བའི་ཆོས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོས་དེ་ཐོས་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཡིད་ ― DKG053_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེས་ཏེ། ཆོས་དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་གྱི་སྲིད་བཟུང་བས་དགྲ་རྣམས་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འབངས་བདེ་བར་གྱུར་ཅིང་འཚེ་བ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟ་བུའོ། །བློན་པོ་བློ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལྟ་བུའོ། །བློན་པོ་བློ་ཅན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་སྲིད་བཟུང་བའི་ཆོས་སྨྲས་པ་ནི་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལྟ་བུའོ། །རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དོན་ཟབ་མོ་ལ་སེམས་ཤིང་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་བཞིན་དུ་ཡུལ་གྱི་སྲིད་བཟུང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་རྣམས་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བདེ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་མཛེ་མ་རུངས་པས་བཏབ་པ་ལས། གྲོགས་པོ་མཛའ་བོ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་ཁྱོད་གལ་ཏེ་རི་རབ་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་ན་ནད་ཀུན་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ན་སྨན་བཟང་པོ་རོ་བདུད་རྩི་དང་འདྲ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་འཐུངས་ན་ནད་མི་འཚོ་བ་མེད་དོ། །དེ་ནས་མི་དེས་ཡིད་ཆེས་ནས་རི་དེའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། སྨན་བདུད་རྩི་དང་འདྲ་བ་བརྔས་ནས་ཟོས་པས་ནད་སོས་ཏེ་ལུས་བདེ་བར་གྱུར་ཏོ། །མཛེ་མ་རུངས་པ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་ལྟ་བུའོ། །གྲོགས་པོ་མཛའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལྟ་བུའོ། །སེམས་ཐག་པ་ནས་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་བཞིའི་སེམས་ལྟ་བུའོ། །རི་རབ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་པ་ལྟ་བུའོ། །བདུད་རྩིའི་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྟ་བུའོ། །མཛེ་སོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ལྟ་བུའོ། །བདེ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་ ― DKG053_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སློབ་དཔོན་ཞིག་ལ་སློབ་མ་དབང་པོ་རྣོ་བ་དག་གཅིག་ཡོད་ན། སློབ་དཔོན་དེ་ཉིན་མཚན་རྟག་ཏུ་སྟོན་ཀྱང་མི་སྐྱོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དད་ཀྱང་རུང་མ་དད་ཀྱང་རུང་རྟག་ཏུ་སྟོན་ཏེ་སྐྱོ་བ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ནང་ན་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དག་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་དགེ་བ་བཅུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་ཅིང་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་བཞིན་དུ་སྟོན་ཅིང་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བདག་སྲོག་མི་གཅོད་པས་གཞན་ལ་སྲོག་མི་གཅོད་པ་སྟོན་པ་ནས་བདག་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པས་གཞན་ཡང་ཡང་དག་པར་ལྟ་བའི་བར་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་དུ་གཞུག་པ་སྟེ། གང་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དུ་གཞུག་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཅེས་བྱའོ། །བདག་དད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། མང་དུ་ཐོས་པ་དང་། ཤེས་རབ་བསྒོམས་པས་གཞན་ཡང་དད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། མང་དུ་ཐོས་པ་དང་། ཤེས་རབ་བསྒོམ་དུ་གཞུག་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཅེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་ཆོས་དག་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟར་ཅི་བྱེད་དོ་ཅོག་བདག་ལ་བདེ་བར་མི་སྦྱོར་གྱི། རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་དག་བདེ་བར་སྦྱོར་བ་དང་། གཞན་གྱིས་ཉེས་པ་མཐོང་ཡང་སྐྱོན་མི་སྨྲ་བ་སྟེ། རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་ཆོས་འབའ་ཞིག་སྨྲ་བའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་ ― DKG053_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་བཤེས་གཉེན་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན། ཟླ་བ་ནི་ཚེས་ཞག་གཅིག་ནས་ཞག་བཅྭ་ལྔའི་བར་དུ་ཁད་ཀྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་སློབ་པ་རྣམས་བགས་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་དག་རིང་དུ་འགྱུར་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་གིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པ་དག་སྔོན་མེད་པ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡང་སྐྱེ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བསྙེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་ཡང་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་ཉན་པ་ནི་ཆོས་ཉན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཉན་པ་དེ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་ཉན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ཆོས་ཉན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་ཉན་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ནང་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཐར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཆོས་ཉན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཆོས་ཉན་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གཅོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཆོས་མཉན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་མཉན་པ་ནི་སྟོང་པ་བཅུ་གཅིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྟོང་པ་དེ་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་མར་མི་བལྟའོ། །ཆོས་མཉན་པ་ནི་སེམས་ཐོག་མ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཐོབ་པ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཐོས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ ― DKG053_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ནད་པས་སྨན་པའི་སྨན་དཔྱད་དང་། སྨན་གྱི་མིང་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ནད་འཚོ་བར་མི་འགྱུར་གྱི། གང་གིས་འཐུངས་པས་ནད་སོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཟབ་མོ་བཅུ་གཉིས་མཉན་པ་ཙམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཆོད་པར་མི་འགྱུར་གྱི། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཏད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཆོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་ནན་ཏན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དོན་ཅིའི་ཕྱིར་ནན་ཏན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལ་བདེན་པ་གཅིག་ཙམ་ཡང་ཡོད་པར་མ་མཐོང་བའོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལ་སྨོན་པ་དང་ཚོལ་བར་མི་བྱེད་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ནི་མཚན་མ་བཅུ་མེད་པ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་དང་། སྒྲའི་མཚན་མ་དང་། དྲིའི་མཚན་མ་དང་། རོའི་མཚན་མ་དང་། རེག་བྱའི་མཚན་མ་དང་། སྐྱེ་བའི་མཚན་མ་དང་། གནས་པའི་མཚན་མ་དང་། འགོག་པའི་མཚན་མ་དང་། ཕོའི་མཚན་མ་དང་། མོའི་མཚན་མ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་སྒོམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནན་ཏན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཆོས་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་སྤྱོད་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཁམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་འཐུན་པར་ལམ་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། མི་སྐྱེ་བ་དང་། མི་རྒ་བ། མི་ན་བ། མི་འཆི་བ། མི་བཀྲེས་པ། མི་སྐོམ་པ། སྡུག་བསྔལ་ ― DKG053_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ། མི་ནུར་པ། མི་ནུབ་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་ཤེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་དག་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ནམ་དུ་ཡང་ཚིག་འཇམ་པོ་སྨྲ་བ་དང་། ནམ་དུ་ཡང་སྤྱོ་བ་དང་། ཚིག་འཇམ་པོ་དང་སྤྱོ་བ་འདྲེས་པའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྨན་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནད་ཤེས་ཤིང་སྨན་ཤེས་པ་སྟེ། ནད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྨན་བྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་སྨན་པ་མཁས་པ་རིག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལ་མཁས་པས་སྔར་ནད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོག་གོ །མཚན་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། རླུང་དང་། མཁྲིས་པ་དང་། བད་ཀན་ནོ། །རླུང་ནད་ཡོད་པ་ལ་མར་སྦྱིན་ནོ། །མཁྲིས་པའི་ནད་ཡོད་པ་ལ་ནི་ཤ་ཁ་ར་སྦྱིན་ནོ། །བད་ཀན་ན་བ་ལ་ནི་སྒའི་ཁུ་བ་བླུད་དོ། །དེ་ལྟར་ནད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་ནས་སྨན་བྱིན་ཏེ་སོས་པར་གྱུར་པས་སྨན་པ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ནད་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པར་ཤེས་སོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ནད་ཅན་ལ་ནི་ཀེང་རུས་ལ་རྟོག་པ་སྟོན་ཏོ། །ཞེ་སྡང་གི་ནད་ཅན་ལ་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ལ་རྟོག་པ་སྟོན་ཏོ། །གཏི་མུག་གི་ནད་ཅན་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ། འབྱུང་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ལ་རྟོག་པ་སྟོན་ཏོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མཉན་པ་ཆེན་པོ་ནི་ ― DKG053_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོ་བ་དག་བདེ་བར་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་མཉན་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་འོད་པ་ཆེན་པོ་ལས་སྒྲོལ་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྩ་བ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གངས་ཀྱི་རི་ནི་སྨན་མཆོག་དམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་ནོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གངས་ཀྱི་རི་ལ་སྨན་དམ་པ་བསུང་ཅན་བ་ཧ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། མི་ལ་ལ་ཞིག་དེ་མཐོང་ན་ཚེ་ཚད་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་མེད་དོ། །གདུག་པ་བཞིས་ཀྱང་མི་ཚུགས་སོ། །གང་ཞིག་རེག་པར་གྱུར་ན་ཚེ་རིང་ཞིང་ལོ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ཚང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་དེ་ལ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱེད་ན། སྔོན་གྱི་ཚེ་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྨན་གྱི་མཐུ་སྟོབས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལའང་གང་ཞིག་གིས་མཐོང་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཆོད་པར་འགྱུར་ཏེ། བདུད་རྣམ་པ་བཞིས་ཀྱང་དཀྲུག་མི་ནུས་སོ། །གང་ལ་ལ་ཞིག་རེག་ན་གློ་བུར་དུ་ཚེའི་དུས་མི་བྱེད་དོ། །མི་སྐྱེ། མི་འཆི། མི་ལྡོག །མི་ནུབ་པོ། །རེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ལས་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པའོ། །གང་ཞིག་གིས་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱེད་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རི་སྤོས་ཀྱི་ངད་ཅན་ལ་མཚོ་མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། མཚོ་དེ་ལས་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་བཞི་འབྱུང་ངོ་། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཆུ་བོ་གང་གཱ་དང་། སིན་ཏུ་དང་། སི་ཏ་དང་། པཀྵུ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་འདི་སྐད་དུ་གང་ཞིག་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་བྱས་པ་དེ་ཀླུང་ཆེན་ ― DKG053_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་དེ་བཞིའི་ནང་དུ་ཁྲུས་བྱས་ན། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པ་མང་པོ་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལྟར་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་མ་རྟོགས་པར་བདེན་པ་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཞིག་གིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ན། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པ་མང་པོ་ཐམས་ཅད་འབྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ས་ཆེན་པོ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྩི་ཤིང་དང་། ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་དང་། ཁྲེ་འབྲས་དང་། བུ་རམ་ཤིང་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་པ་དག་ཐན་པ་བྱུང་ནས་ཚིག་སྟེ་སྐམས་སུ་ཉེ་བ་ལས། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགའ་བོ་དང་བསྙེན་དགའ་བོ་གཉིས་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོ་ལས་བྱུང་ནས་བདུད་རྩིའི་ཆར་ཕབ་ན། རྩི་ཤིང་དང་། ནགས་ཚལ་དང་། ཁྲེ་འབྲས་དང་། ཤིང་ཐམས་ཅད་རླན་ཞིང་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཟད་དུ་ཉེ་བ་ན་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ནས་བདུད་རྩིའི་ཆར་ཕབ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་བཅུའི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྨན་པ་མཁས་པ་རིག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལ་མཁས་པས་ནད་པ་རྣམས་མཐོང་ན་ཆོ་རིགས་དང་། བཟང་ངན་དང་། ནོར་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟ་སྟེ་ཐམས་ཅད་གསོའོ། །དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་སྨན་པ་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་མཐོང་ན། ཆོ་རིགས་དང་། བཟང་ངན་དང་། ནོར་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟ་སྟེ། བྱམས་ཤིང་བརྩེ་བའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དེ། ཀུན་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་འབྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། ― DKG053_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཉན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་དད་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དད་པའི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ནས། སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བཟོད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་སྤྱོད་པ་ལ་མོས་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་འཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་བའི་ཆོས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི། ཆོས་མཉན་པའི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཁྱིམ་བདག་ཞིག་ལ་བུ་གཅིག་པུ་ཞིག་ཡོད་དེ། བུ་དེ་ཡུལ་གཞན་དུ་དགོས་པ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་ཚོང་ལ་བཏང་སྟེ། ལམ་ཐར་བ་དང་མི་ཐར་བའི་གནས་བསྟན་ནས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་སྦྲུལ་འཚོང་མ་དང་ཕྲད་ན་བསྙེན་པ་དང་ཆགས་པར་མ་བྱེད་ཅིག །གལ་ཏེ་བསྙེན་ཏམ་ཆགས་ན། ལུས་དང་སྲོག་ཀྱང་ཡལ་ཞིང་ནོར་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྟོར་བར་འགྱུར་རོ། །མི་ངན་པ་མ་རུངས་པ་ཡང་གྲོགས་སུ་མ་ཚོལ་ཅིག་ཅེས་གཏམས་སོ། །བུས་པའི་གདམས་པའི་ངག་མཉན་ནས་ལུས་དང་སེམས་བདེ་ཞིང་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའང་མང་དུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་། འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ་ལམ་ཐར་བ་དང་མི་ཐར་བ་རྣམས་སྟོན་ཏོ། །འཁོར་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཐོས་པའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་ཉན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མེ་ལོང་གསལ་བའི་ནང་དུ་མིའི་གདོང་ལྟ་ན་མི་སྣང་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་མཉན་པའི་ ― DKG053_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེ་ལོང་གསལ་བ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་བལྟ་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རབ་རིབ་མེད་པར་གསལ་བར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་མཉན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཚོང་དཔོན་དག་རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དུ་འགྲོ་བ་ལས་ལམ་གྱི་རྒྱུས་མི་ཤེས་ཏེ། མི་གཅིག་ཅིག་གིས་ལམ་བསྟན་ནས་དེ་དག་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སོང་བ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དུ་ཕྱིན་ཏེ་རིན་པོ་ཆེ་གྲངས་མེད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགེ་བའི་གནས་སུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེ་ལེན་དུ་འགྲོ་བ་ལས། ལམ་ཐར་བ་དང་མི་ཐར་བའི་གནས་མི་ཤེས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྟན་ནས་སེམས་ཅན་དག་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་སོང་བས་དགེ་བའི་གནས་སུ་ཕྱིན་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་རིན་པོ་ཆེ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་མཉན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བལ་གླང་ཆང་གིས་མྱོས་པ་མང་དུ་གསོད་འདོད་པ་ལ། བལ་གླང་འདུལ་བའི་མཁན་པོས་ལྕགས་ཀྱུ་ཆེན་པོ་གླད་དུ་བཙུགས་ན། དེ་མ་ཐག་ཏུ་དུལ་ཏེ་མི་བགྲུངས་པའི་སེམས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གིས་མྱོས་ཏེ། མི་དགེ་བ་མང་དུ་བྱེད་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐོས་པའི་ལྕགས་ཀྱུ་བཙུགས་ནས་སྡོད་དེ། མི་དགེ་བ་རྣམས་བྱེད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་མཉན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཉན་ཅིང་འཛིན་ན་སྒྲིབ་པ་ལྔ་དང་བྲལ་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བསྒོམ་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་འཇིགས་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ― DKG053_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་ནད་ཚབས་ཆེན་པོས་བཏབ་སྟེ། སེམས་རབ་ཏུ་འཇིགས་ཤིང་མི་དགའ་བ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཡོན་ཏན་བཞི་བསྟན་ཏེ། སྤྲོ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་བཤད་པ་ཐོས་ནས་འཇིགས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་མཉན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་མིག་བྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ན་མི་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། མིག་མེད་པ་དང་། མིག་ཡ་གཅིག་པ་དང་། མིག་གཉིས་པའོ། །མིག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་ཆོས་མི་ཐོས་པའོ། །མིག་ཡ་གཅིག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཆོས་ཐོས་ཀྱང་སེམས་དེ་ལ་མི་གནས་པའོ། །མིག་གཉིས་པ་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཉན་ཅིང་འཛིན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དེ་ལྟར་སྤྱོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ན་མི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་མཉན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་སྔོན་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་ཤཱ་རིའི་བུ་ནད་ཀྱིས་བཏབ་པ་ལས་ངས་དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་དགའ་བོ་བོས་ནས་རྒྱས་པར་ཆོས་བཤད་དོ། །དེའི་ཚེ་ཤཱ་རིའི་བུས་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་ཐོབ་ནས་སློབ་མ་བཞི་ལ་ངའི་ཁྲི་འདི་ཐེག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདོང་། ཆོས་ཉན་འདོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་སློབ་མ་བཞིས་བཏེག་ནས་གང་ན་བཞུགས་པར་ཕྱིན་ཏེ་ཆོས་ཐོས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཆོས་ཐོས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བྱང་ནས་ལུས་བདེ་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་མཉན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བསམས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྟག་ཏུ་འདོད་པ་ལྔས་དཀྲིས་ཤིང་གླགས་པ་ལས་བསམས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བསམས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ ― DKG053_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་རྟག་ཏུ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམ་པ་བཞིས་བསླད་དེ་བསམས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། མི་བདེ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མཐོང་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ཡང་ཆོད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བསམས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། རྒ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། ན་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། མཚན་ཉིད་དེ་བཞིས་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་བར་དུ་རབ་ཏུ་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསམས་ན་རྣམ་པ་དེ་བཞི་དང་ཕྲད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་བསམས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་བསམས་པར་གཞན་གྱིས་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་གང་གིས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་མཐའ་ཡས་པའི་བར་དུ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཆོས་མཉན་ཀྱང་གལ་ཏེ་མ་བསམས་ན་ནམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡིད་ལ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་འཕོ་བ་དང་འགྱུར་བ་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་ཤིང་བཀུར་སྟི་དང་བསྟི་སྟང་བྱེད་ན། དེ་ཡང་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཆོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡིད་ལ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞིན་དུ་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་ ― DKG053_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་གང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤོང་ཞིང་། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞིན་དུ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་བཞིན་དུ་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ། དམིགས་སུ་མེད་པ། མི་རྟག་པ། མི་བདེ་བ། བདག་མེད་པ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་ཡལ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་མི་འཇིག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཞིན་དུ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་བཞིན་དུ་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། སྒོམ་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། ཡང་དག་པ་དང་། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། ཟད་པ་དང་། དགེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་། བདེན་པ་དང་། ཡང་དག་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། དགེ་བའི་རང་བཞིན་དང་། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། མི་བདེན་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། མི་བདེ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ། །གཞན་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་དེ། གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། དགེ་བའི་རང་བཞིན་དང་། མི་བདེན་པ་དང་། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་གཅོད་ ― DKG053_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་ནི་མི་བདེན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་མེད་དོ། །བདེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་ཀྱང་ཕྱིར་ལྡང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། མི་བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་མཚན་ཉིད་དྲུག་ཅེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མི་བདེན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཐོབ་པས་བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། དྲུག་གང་ཞེ་ན། རྟག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། བདེན་པ་དང་། དགེ་བ་དང་། མཐོང་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཡང་དག་པའོ། །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་དེ། གང་ཞེ་ན། རིག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དྲུག་ནི་གོང་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེ་ན། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད། དགེ་བའི་མཚན་ཉིད། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། བདེན་པ། ཡང་དག་པ་ལམ་སྟོན་ ― DKG053_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལྟར་རུང་བ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། མི་བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དང་། ཤེས་པ་དང་། མི་ཤེས་པ་དང་། རིག་པ་དང་། མ་རིག་པ་དང་། བདེན་པ་དང་། མི་བདེན་པ་དང་། བསྒོམ་པ་དང་། མི་སྒོམ་པ་དང་། སློབ་དཔོན་དང་། སློབ་དཔོན་མ་ཡིན་པ་དང་། ཡང་དག་པ་དང་། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེ་ན། དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། སློབ་པའི་མཚན་ཉིད་བལྟར་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་དགེ་བ་ཡང་དག་པ་མི་བདེན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རིག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། མི་བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དང་། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། ཡོད་པ་དང་། མེད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཤེས་པ་དང་། མི་ཤེས་པ་དང་། ཆད་པ་དང་། མ་ཆད་པ་དང་། རིག་པ་དང་། མ་རིག་པ་དང་། བསྒོམ་པ་དང་། མི་སྒོམ་པ་དང་། མཐོང་བ་དང་། མ་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ ― DKG053_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། ནམ་མཁའ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྒོམ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་། ཡང་དག་པ་དང་། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་རིག་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་བསྒོམ་པས་ནི་ནམ་མཁའ་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྤྱན་ལྔ་ཡོད་ཀྱང་མི་མཐོང་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་འབའ་ཞིག་གིས་མཐོང་ངོ་། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་མཐོང་བ་ཡང་ཆོས་གང་ཡང་མི་མཐོང་བས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་ན། ནམ་མཁའ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་འགྱུར་ན། རྟག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྟག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྟོང་པ་ནི་མེད་པའི་ཆོས་སོ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་པས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཡང་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་དང་། ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་དག་པའི་རང་བཞིན་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མི་དག་འདི་སྐད་དུ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་མེད་པར་བྱས་ན་སྟོང་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ནམ་མཁའ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་བྱར་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཅི་ཡང་མེད་པ་ཡིན་པས་ན་སྟོང་པ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་བྱར་རུང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་ནམ་མཁའ་ནི་གཟུགས་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ། ― DKG053_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟག་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ཆེན་པོ་ལྔ་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་དག་པར་ན་ནམ་མཁའ་དེ་ལ་རང་བཞིན་མེད་དེ། སྣང་བའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ཞེས་བཏགས་ཏེ། ཡང་དག་པར་ན་ནམ་མཁའ་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་རང་བཞིན་མེད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གནས་མེད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་གཅོད་པའི་གནས་ཡིན་པས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བདེ་བ་ཡིན་ཡང་བདེ་བ་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཞི་བ་དམ་པའི་བདེ་བའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བདེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། རབ་ཏུ་ཞི་བའི་བདེ་བ་དང་། རྣམ་པར་རིག་པའི་བདེ་བའོ། །ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་བདེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མྱོང་བའི་བདེ་བ་དང་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་བདེ་བ་དང་། རྣམ་པར་རིག་པའི་བདེ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བདེ་བ་གཅིག་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་བདེ་བའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་པའི་གནས་དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྔོན་ཐོག་མ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆུ་བོ་དགའ་སྐྱེད་ཀྱི་འགྲམ་དུ་གཤེགས་ཏེ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་ནས་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དུས་ལ་བབ་ན་ཅི་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་གཤེགས་ཞེས་སྨྲས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ང་ལ་ད་ལྟར་མང་དུ་ཐོས་པའི་ཉེ་གནས་ ― DKG053_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ། དབང་པོ་གསལ་ཞིང་ཤེས་རབ་རྣོ་བ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་པའི་གནས་དེ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལགས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་པ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་མི་གདགས། དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཆོད་པའི་གནས་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ནི་མངའི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མ་མཆིས། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་པ་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྔོན་བྲམ་ཟེ་སྐྱེ་གྲགས་ཞེས་བགྱི་བ་ལ། འདི་སྐད་དུ་ངའི་སྐུ་འདི་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་དུས་གཅིག་ན་ཡུལ་ཡངས་པ་ཅན་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་བདུད་ཀྱིས་ཡང་གསོལ་བ་བཏབ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྔོན་ནི་མང་དུ་ཐོས་པའི་ཉེ་གནས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ། ཤེས་རབ་གསལ་ཞིང་དབང་པོ་རྣོ་བ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ད་ནི་དེ་ལྟ་བུ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡང་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེའི་ཚེ་བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱོད་གཟུགས་ལ་ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་མ་སྐྱེད་ཅིག །ད་སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན། ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སྐུ་ཚེ་འདས་པ་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ད་སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་པ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལགས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་སྙིང་པོར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པས་དེ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ད་སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་གསུངས། ― DKG053_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ཏུ་སྟོབས་པོ་ཆེ་དག་ལ་ནམ་གྱི་གུང་ལ་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་གསུངས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདེན་པར་གསུང་བ་ལགས་ན། ཅི་སྟེ་མི་བདེན་པའི་ཚིག་དེ་དག་གསུངས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྗགས་རིང་ཞིང་ཡངས་པ་མངའོ་ཞེས་གསུངས་པས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་ནས་མི་བདེན་པའི་ཚིག་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ནི་ཅི་སྨྲའོ་ཅོག་ཚིག་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། མི་བདེན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ལྟར་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་གྱིས་སྔོན་ང་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་བདེན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་བྱེད་པར་ཅང་མི་སྨྲ་བར་འདུག་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་སེམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་པས་མི་ཞིག་མི་སྨྲ་ཞིང་ཅང་མི་བྱེད་པ་མཐོང་ན། མི་དེ་ཤི་བ་དང་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་མཛད་ཅིང་ཅང་མི་གསུང་བ་དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་སེམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཁྱད་པར་མེད་པར་མ་བཤད་དེ། རྟག་པར་གནས་པ་དང་། རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་གཉིས་པོ་འབའ་ཞིག་ཁྱད་པར་མེད་པར་བཤད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སངས་རྒྱས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁྱད་པར་མེད་པར་མ་བཤད་དོ། །ཐེར་ཟུག་དང་། རྟག་པ་མི་འགྱུར་བ་འབའ་ཞིག་ཁྱད་ ― DKG053_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མེད་པར་བཤད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཁྱད་པར་མེད་པར་མ་བཤད་དེ། རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་མི་འགྱུར། མི་འཕོ་བ་འབའ་ཞིག་ཁྱད་པར་མེད་པར་བཤད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ངའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་ཐམས་ཅད་རྩོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡུལ་ཀོའུ་ཤཱམ་བཱིའི་དགེ་སློང་མ་རུངས་པ་རྣམས་ངའི་ལུང་དང་འགལ་བར་བྱེད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་བཤིག་ནས་མ་བརྟགས་པའི་རྫས་ལེན་ཏེ། རྙེད་པ་དང་། གྲགས་པ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ཀྱི་གན་དུ་བདག་བསྟོད་དེ། འདི་ལྟར་ངས་ཟག་པ་མེད་པ་ཐོབ་བོ། །གང་ཞེ་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་ཐོབ་བོ་ཞེས་ཟེར་ཞིང་གཞན་ལ་བརྙས་སྨོད་དོ། །སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མཁན་པོ་ལ་བཀུར་སྟི་མི་སྐྱེད། ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་འདི་སྐད་དུ་རྫས་འདི་ལྟ་བུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འཆང་དུ་གནང་ངོ་། །རྫས་འདི་ལྟ་བུ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འཆང་དུ་མི་གནང་ངོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལས། ངས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ་རྫས་འདི་ལྟ་བུ་དག་ནི་ངས་ཡང་དག་པར་མ་གནང་ངོ་ཞེས་བྱས་ན་ཡང་ངའི་ཚིག་བཟློག་སྟེ། རྫས་འདི་ལྟ་བུ་དག་ནི་ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། མ་རུངས་པ་དེ་དག་ངའི་ཚིག་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་ནས། དེ་དག་གི་ཕྱིར་ངས་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་ལ་ཁྱོད་ཐོགས་སོ་སྙམ་མ་སེམས་ཤིག །ད་སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་མ་རུངས་པ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་བསླབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ངའི་སྐུ་མི་མཐོང་ཞིང་། ངའི་ཆོས་མི་ཐོས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི་ངའི་སྐུ་མཐོང་ཞིང་། རྟག་ཏུ་ང་ལ་ཆོས་ཐོས་པས་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་མི་ཟེར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་ཟེར་མོད་ཀྱི། ང་ནི་ཡང་དག་པར་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ངའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་དག་ལས། དེ་ ― DKG053_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། བདུད་ཀྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ། ངན་པར་ལྟ་བ། སྡིག་པ་ཅན། ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་དེ་ཉིད་ངའི་ཉེ་གནས་ཡང་དག་པ་ཡིན་ཏེ། བདུད་ཀྱི་གྲོགས་མ་ཡིན། ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ངན་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཐོག་མ་ནས་ངའི་ཉེ་གནས་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་བྱེད་ཅིང་ཅང་མི་སྨྲ་བར་བཞུགས་ཏེ། དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་ཟེར་བ་མ་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཁྱིམ་བདག་ཞིག་ལ་བུ་མང་དུ་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་ཁྱིམ་བདག་དེ་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ཏུ་སོང་བ་ལས་ཕྱིར་མ་ལོག་པའི་བར་དུ་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ཕ་ཤིའོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་དེ་མ་ཤི་བར་བུ་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བསླད་པས་ཤི་བའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་ཀྱང་ང་མི་མཐོང་བས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ཏུ་སཱ་ལའི་ཤིང་བར་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་སྙམ་སྟེ། ང་ནི་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྒྲོན་མ་གསལ་བ་ལ་གཅིག་གིས་བཀབ་ན། གཞན་མི་ཤེས་པ་རྣམས་སྒྲོན་མ་ཤིའོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། སྣང་བའི་དཔལ་དེ་ཡང་དག་པར་མ་ཤི་བར་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཤི་བའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ཡོད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པས་ཁེབས་པས་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པའི་སྐུ་མི་མཐོང་བས་མེད་པ་དང་། འདས་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་དེ། ང་ནི་ཡང་དག་པར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་ལེན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་དམུས་ལོང་ནི་ཉི་ཟླ་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། ཉིན་མཚན་དང་། སྣང་བ་དང་། མུན་པའི་མཚན་མ་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་ཡང་དག་པར་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཡང་དག་པར་ཉི་མ་དང་། ཟླ་བ་ཡོད་པ་ ― DKG053_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་དམུས་ལོང་གིས་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་དེ། ཉི་ཟླ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་ཀྱང་དམུས་ལོང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཐོང་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་སོ། །དེ་དག་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་སྐྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྤྲིན་དང་ཁུག་རྣས་ཉི་ཟླ་བསྒྲིབས་ན་གླེན་པ་མི་ཤེས་པ་དག་ཉི་ཟླ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཉི་ཟླ་ནི་ཡང་དག་པར་ཡོད་ན་ཡོངས་སུ་ཁེབས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱིས་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མང་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་བསྒྲིབས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཐོང་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐུ་ཚེ་འདས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིས་པ་ཆུང་ངུའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པར་ཟད་ཀྱི་སྐུ་ཚེ་འདས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཉི་མ་ནུབ་པ་ན་རི་ནག་པོས་བསྒྲིབས་པས་སེམས་ཅན་གྱིས་མི་མཐོང་སྟེ། ཉི་མའི་རང་བཞིན་ནི་ཡང་དག་པར་ནུབ་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱིས་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ནུབ་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་རི་བོས་བསྒྲིབས་པས་ངའི་སྐུ་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་དོ། །ང་ནི་ཡང་དག་པར་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་སོ། །དེ་བས་ན་ངས་ཡུལ་ཡངས་པ་ཅན་དུ་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་ལ་ད་སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྔ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་ཕྱིས་ཟླ་བ་གསུམ་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། རི་སྤོས་ཀྱི་ངད་ཅན་ན་སུ་བརྟ་ལའི་ཚུལ་ནས་བྱུང་ནས། ངའི་སྤྱན་སྔར་འོང་བ་གཟིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་ལ་ད་སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་ ― DKG053_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་སྟོབས་པོ་ཆེ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་ལ་ད་སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཙུན་ད་ལ་སོགས་པ་ལིཙྪ་བཱི་ལྔ་བརྒྱ་དང་། བུ་མོ་ཨ་འབྲ་ཡང་ཟླ་བ་གསུམ་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བས་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ཡང་ངས་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་ལ་ད་སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སུན་ཆར་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དེ། ངས་ལོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཆོས་བསྟན་ཀྱང་ང་ལ་མ་དད་ཡིད་མི་ཆེས་ཏེ། དེ་ཡང་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ངན་པར་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ཆོད་པར་འགྱུར་བར་ངས་རིག་པས་དེའི་ཕྱིར་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་ལ་ད་སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་ངས་སྔོན་ཆུ་བོ་དགའ་སྐྱེད་ཀྱི་འགྲམ་དུ་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་ལ། ད་ལྟར་མང་དུ་ཤེས་པའི་ཉེ་གནས་མེད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ནི་ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་དགེ་སློང་སྡེ་ལྔ་ལ་ཡུལ་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་སྙམ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡ་ཤ་དང་། པཱུརྞ་དང་། བི་མ་ལ་དང་། ག་བཱམྤ་ཏི་དང་། སུ་བཱ་ཧུ་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་ལྔའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁྱིམ་བདག་དྲག་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་བཅུའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཡུལ་དབུས་འགྱུར་འཆང་གི་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྷ་དང་མི་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ལྟེང་རྒྱས་འོད་སྲུང་ལ་སོགས་པ་འཁོར་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་དང་། གཞན་ཡང་ཆུ་བོ་འོད་སྲུང་དང་། ག་ཡཱ་འོད་སྲུང་སྤུན་གྱི་ཉེ་གནས་ལྔ་བརྒྱའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་ངས་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་ལ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་ ― DKG053_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཐོང་བར་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་། བདག་ནི་མེད་ཀྱི། བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་མོད་ཀྱི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་། བདག་དང་། བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ཅེས་བྱ་བ་མི་བྱེད་པའོ། །འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐགས་སུ་འཐག་པའོ། །ཐགས་སུ་མི་འཐག་པའི་དོན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁེབས་པའོ། །དེ་ལྟར་མི་ཁེབས་པའི་དོན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་སྟེ། མི་འགྲོ་མི་འོང་བའི་དོན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེན་པ་སྟེ། མི་ལེན་པའི་དོན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ངེས་པ་སྟེ། ངེས་པར་མ་ངེས་པ་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསར་རྙིང་ཞེས་བྱ་སྟེ། གསར་རྙིང་མེད་པའི་དོན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་དོན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཨུ་རུ་ཀ་ཀ་བྱི་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་སློབ་མ་དག་འདི་སྐད་དུ་འདས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཅེས་ཟེར་ཏེ། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དོན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོད་པ་མེད་པའི་དོན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། ། ― DKG053_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདུས་པ་མེད་པའི་དོན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་དོན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་མོངས་པ་གཅོད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། གང་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ། ཆོས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང་། གསུང་དང་། ཐུགས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་ཀུན་ཏུ་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པས་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་གནས་ཏེ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བས་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཐར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་བདུན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་བཞི་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི། དངོས་པོ་ལྔ་གཅད་པ་དང་། དངོས་པོ་ལྔ་སྤོང་བ་དང་། དངོས་པོ་དྲུག་དང་ལྡན་པར་བྱ་བ་དང་། དངོས་པོ་ལྔ་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པ་དང་། དངོས་པོ་གཅིག་རབ་ཏུ་བསྲུང་བ་དང་། དངོས་པོ་བཞི་ལ་བསྙེན་པ་དང་། ཡང་དག་པ་གཅིག་ལ་དད་ཅིང་རྗེས་སུ་གཞོལ་བ་དང་། སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་ ― DKG053_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྲོལ་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དངོས་པོ་ལྔ་གཅད་པ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ། གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་འཁོར་བ་ལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པ་དང་། ཁུར་ལྕི་བ་དང་མི་འབྲལ་བ་དང་། འགྱེས་པ་དང་འདུས་པར་བྱེད་པ་དང་། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བརྟགས་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་དེ། འདི་དག་ནི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མཐོང་ཡང་མཚན་མར་མི་བལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་རྣམ་པ་བཅུ་ལ་རང་བཞིན་བརྟགས་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཚོར་བ་ལ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། ཚོར་བའི་ཕུང་པོར་མཐོང་ཡང་ཐོག་མ་ནས་ཚོར་བའི་མཚན་མ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚོར་བ་ལ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ཡོད་ཀྱང་། བདེན་པ་དང་ངེས་པའི་དོན་མེད་དེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཚོར་བའི་ཕུང་པོར་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་རྩ་བ་ཡིན་པར་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐབས་ཀྱིས་གཅོད་དོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དངོས་པོ་ལྔ་སྤོང་བ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང་། མཐར་ལྟ་བ་དང་། ངན་པར་ལྟ་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་སྙེམས་པ་དང་། ལྟ་བ་སྙེམས་པའོ། །དེ་ལྟར་ལྟ་བ་རྣམ་པ་ལྔའི་རྐྱེན་གྱིས་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སྐྱེ་སྟེ། ལྟ་བ་དེ་དག་གི་རྐྱེན་གྱིས་འཁོར་བར་འཁོར་ཞིང་རྒྱུན་མི་འཆད་དེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བག་བྱེད་དེ་བསྙེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དངོས་པོ་དྲུག་དང་ལྡན་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དྲུག་གོ །དྲུག་གང་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ལྷ་ ― DKG053_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དངོས་པོ་དྲུག་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དངོས་པོ་ལྔ་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཤེས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ལུས་དང་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་རེག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དགའ་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་བསྒོམས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དངོས་པོ་གཅིག་བསྲུང་བ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྟག་ཏུ་བརྩོན་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྲུང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་བུ་གཅིག་པ་བསྲུང་བའམ། ཞར་བ་མིག་ཡ་གཅིག་བསྲུང་བའམ། དགོན་པའི་དབྱེ་ཆེན་པོར་འགྲོ་བ་དེད་དཔོན་བསྲུང་བ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྲུང་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྲུང་བའི་རྒྱུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དངོས་པོ་གཅིག་རབ་ཏུ་བསྲུང་ངོ་། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དངོས་པོ་བཞི་ལ་བསྙེན་པ་ཞེ་ན། ཚད་མེད་པའི་སེམས་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོའོ། །སེམས་བཞི་པོ་དེའི་རྒྱུས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྙེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པ་གཅིག་ལ་དད་ཅིང་རྗེས་སུ་གཞོལ་བ་གང་ཞེ་ན། ― DKG053_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལམ་གཅིག་ཏུ་འགྲོ་བར་རིག་གོ །ལམ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་ཅིང་རྗེས་སུ་གཞོལ་ཏེ་འགལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་སེམས་ཡོངས་སུ་འགགས་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྔོན་མ་ཐོས་པ་ནི་ཐོས། སྔོན་མ་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་། སྔོན་མ་ཕྱིན་པར་ནི་ཕྱིན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ནི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སེམས་ནི་ཐོག་མ་ནས་བཅིངས་པ་མ་མཆིས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཐོག་མ་ནས་བཅིངས་པ་མ་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་མ་བཅིངས་པ་ལགས་ན། ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་བཅིངས་པར་འགྱུར། དཔེར་ན་རྭ་ལ་འཇོ་བ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐོག་མ་ནས་འོ་མའི་མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་པས་ལས་མང་དུ་བགྱིས་ཀྱང་འོ་མ་འབྱུང་མི་སྲིད་དོ། །ནུ་མ་བཞོ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ལགས་ཏེ་ལས་ཉུང་ངུ་བགྱིས་ཀྱང་འོ་མ་མང་དུ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐོག་མ་ནས་འདོད་ཆགས་མ་ ― DKG053_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆིས་ན། ད་ཅི་སྟེ་མཆིས་པར་གྱུར། གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་འདོད་ཆགས་མ་མཆིས་ལ། ཕྱིས་གཟོད་མཆིས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ལགས་ན། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐོག་མ་མ་མཆིས་པ་ཡང་ད་མཆིས་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་མོ་ཤམ་ནི་ཐོག་མ་ནས་བུའི་མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་པས་ཇི་ལྟར་ལས་མང་དུ་བགྱིས་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་ཚད་མེད་པ་བསགས་ཀྱང་བུར་འགྱུར་མི་སྲིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐོག་མ་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་ན། རྐྱེན་མང་པོ་རྣམས་དང་མཇལ་ཀྱང་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་མི་སྲིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤིང་གཤེར་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གཙུབས་ཀྱང་མེ་མི་ཕྱིན་པ་ལྟར། སེམས་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཙུབས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་མི་སྐྱེད་ན། ཇི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་སེམས་འཆིང་བར་ནུས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་བྱེ་མ་ནི་ཇི་ལྟར་བཙིར་ཀྱང་མར་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བཙིར་ཀྱང་འདོད་ཆགས་མི་སྐྱེའོ། །དེ་བས་ན་འདོད་ཆགས་དང་སེམས་ནི་ཐ་དད་པ་ལགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་མཆིས་ཀྱང་སེམས་ལ་འགོ་བར་ག་ལ་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ཕུར་པ་བཙུགས་ན་ཆགས་པའི་གནས་མ་མཆིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ལ་འདོད་ཆགས་བཙུགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་སེམས་འཆིང་མི་ནུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སེམས་ལ་འདོད་ཆགས་མ་མཆིས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བགྱི་ན། ཅིའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནམ་མཁའི་ཚེར་མ་མི་དབྱུང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདས་པའི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་མི་བགྱི། མ་འོངས་པའི་སེམས་ཀྱང་རྣམ་པར་མ་གྲོལ། ད་ལྟར་གྱི་སེམས་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་ལྷན་མི་གཅིག་ན་དུས་གང་གི་སེམས་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་འདས་པའི་སྒྲོན་མ་མུན་པ་བསལ་མི་ནུས་པ་ལ་མ་འོངས་པའི་སྒྲོན་མ་ཡང་མུན་པ་མི་སེལ། ད་ལྟར་གྱི་ ― DKG053_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲོན་མ་ཡང་མུན་པ་མི་སེལ་ཏོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སྣང་བ་དང་། མུན་པ་ནི་དུས་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདོད་ཆགས་ནི་མཆིས་པ་ལགས་སོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་མ་མཆིས་ན་བུད་མེད་མཐོང་བའི་ཚེ་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་སོ། །ཇི་སྟེ་བུད་མེད་མཐོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་འདོད་ཆགས་ནི་ཡང་དག་པར་མཆིས་པར་རིག་གོ །དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་མཆིས་པས་ན་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་རྒྱུད་དུ་ལྟུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་རི་མོར་བྲིས་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་མཐོང་ཡང་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་སྟེ། འདོད་ཆགས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཐོབ་བོ། །ཇི་སྟེ་ཐོག་མ་ནས་འདོད་ཆགས་མ་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་རི་མོ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། གལ་ཏེ་སེམས་ལ་འདོད་ཆགས་མ་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་ཅེས་གསུངས། གལ་ཏེ་སེམས་ལ་འདོད་ཆགས་མཆིས་ན་ཇི་སྟེ་མཚན་མ་མཐོང་ནས་གདོད་སྐྱེ་ལ། མཚན་མ་མ་མཐོང་ན་མི་སྐྱེ། བདག་གིས་ད་ལྟར་སྡིག་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཆིས་པར་མཐོང་བས་ན་འདོད་ཆགས་མཆིས་པར་འཚལ་ཏེ། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་མཆིས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་སེམས་ཅན་དག་ལུས་མཆིས་ཀྱང་བདག་མ་མཆིས་ཏེ། བུས་པ་མ་རབས་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་མཆིས་ཀྱང་ངན་སོང་གསུམ་དུ་མི་ལྟུང་ན། ཅིའི་སླད་དུ་འདོད་ཆགས་ཅན་བུད་མེད་ཀྱི་མཚན་མ་མཆིས་པར་བུད་མེད་དུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ནས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་མེ་ནི་གཙུབས་པས་བྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་མེའི་རང་བཞིན་དེ་རྒྱུ་ཀུན་གྱི་ནང་ན་མ་མཆིས་ན་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདོད་ཆགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ནང་ན་འདོད་ཆགས་མ་མཆིས། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་དང་། ཆོས་ཀྱི་ནང་ན་ཡང་འདོད་ཆགས་མ་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་གཟུགས་དང་། ― DKG053_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་དང་། ཆོས་ལས་འདོད་ཆགས་སྐྱེས་པར་གྱུར། གལ་ཏེ་རྒྱུ་མང་པོའི་ནང་ན་འདོད་ཆགས་མ་མཆིས་ན། ཅི་སྟེ་སེམས་ཅན་འབའ་ཞིག་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་ལ། སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མི་སྐྱེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཀྱང་མ་ངེས་པའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ངེས་པ་ཞིག་ལགས་ན་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་མ་མཆིས་སོ། །གལ་ཏེ་མ་ངེས་པ་ཞིག་ཅེ་ན། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་ཅེས་གསུངས། འདོད་ཆགས་ཀྱང་མ་ངེས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་མ་ངེས་པ་ལགས་ན། ཅི་སྟེ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཡུལ་གཉིས་ཀ་མ་ངེས་སོ། །ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཟུགས་རྣམ་པ་གཅིག་ལ་དམིགས་པ་ལས། ཆེད་འགའ་ནི་འདོད་ཆགས་སྐྱེ། ཆེད་འགའ་ནི་ཞེ་སྡང་སྐྱེ། ཆེད་འགའ་ནི་གཏི་མུག་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཡུལ་གཉིས་ཀ་མ་ངེས་པའོ། །གལ་ཏེ་གཉིས་ཀ་མ་ངེས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ན་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པ་མ་ཡིན། མ་བཅིངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་མ་ཡིན། རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་ཡང་མ་ཡིན། ཡོད་པ་མ་ཡིན། མེད་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་མ་ཡིན། འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་པ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེའོ་ཞེས་སྨྲའོ། །གལ་ཏེ་རྐྱེན་རྣམས་ལ་ཐོག་མ་ནས་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་མེད་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ན། ནམ་མཁའ་ཡང་མ་སྐྱེས་པས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་རིགས་སོ། །ནམ་མཁའ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྐྱེན་རྣམས་ལ་ཐོག་མ་ནས་ ― DKG053_Page_0127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་འདུས་པ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷ་སྦྱིན་ནི་རྩིག་པ་བརྩིག་ན། འཇིམ་པ་དང་ས་སྦྱོར་གྱི། ཚོན་རྩི་མི་སྦྱོར་རོ། །རི་མོ་འདྲི་ན་ཚོན་རྩི་སྦྱོར་གྱི། རྩྭ་དང་ཤིང་མི་སྦྱོར་རོ། །གོས་དྲུབ་ན་སྐུད་པ་སྦྱོར་གྱི། འཇིམ་པ་དང་ཤིང་མི་སྦྱོར་རོ། །ཁང་པ་བྱེད་ན་འཇིམ་པ་དང་ཤིང་སྦྱོར་གྱི། སྐུད་པ་མི་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་བས་ན་དེ་དག་གི་ནང་ན་སོ་སོ་ནས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་རིག་གོ །འབྲས་བུ་སྐྱེས་པས་རྒྱུའི་ནང་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་རང་བཞིན་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་མེད་ན་དངོས་པོ་གཅིག་ལས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བའི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་སྦྱར་དུ་ཡོད་ལ་བྱར་རུང་། །དབྱུང་དུ་རུང་བས་ན་དེ་དག་གི་ནང་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོག་མ་ནས་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་མེད་ན་སུ་ཡང་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དེ་མི་འབྱུང་ངོ་། །ནམ་མཁའ་ནི་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་པས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བར་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ས་བོན་ནི་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལ་གནས། འོ་མའི་ནང་ན་མར་གྱི་སྙིང་ཁུ་ཡོད་པ་དང་། སྐུད་པ་ལས་རས་སུ་གྱུར་པ་དང་། འཇི་བའི་ནང་ན་རྫ་མ་ཡོད་པ་བཞིན། རིགས་ཀྱི་བུ་བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་རིག་པས་མདོངས་པས་འདི་ལྟར་ངེས་པར་འཆད་དོ། །ཚོན་ནི་ཆགས་པའི་དོན་ཏེ། སེམས་ནི་འདོད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཡང་འདི་སྐད་དུ་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་སེམས་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་ཡོད་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རང་བཞིན་ཡང་ཡོད་དེ། འདོད་ཆགས་པའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་པ་ན་འདོད་ཆགས་པའི་སེམས་སྐྱེའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སེམས་སྐྱེ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྨྲ་མོད་ཀྱི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བུས་པ་མ་རབས་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲ་སྟེ། རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་འབྲས་བུ་མེད་དོ། ། རྒྱུ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཕྲ་བ་དང་སྦོམ་པོའོ། །ཕྲ་བ་ནི་རྟག་པའོ། །སྦོམ་པོ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཕྲ་བའི་རྒྱུ་ལས་སྦོམ་པོའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། སྦོམ་པོའི་རྒྱུ་དེ་ལས་འབྲས་བུར་འགྱུར་རོ། །སྦོམ་པོ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡང་མི་རྟག་ཅེས་འཆད་དོ། །རིགས་ ― DKG053_Page_0128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བུས་པ་མ་རབས་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཀྱང་རྒྱུ་མེད་ལ། འདོད་ཆགས་པ་ཡང་རྒྱུ་མེད་དེ། དུས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་སྐྱེའོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མི་ཤེས་པས་རྒྱུད་དྲུག་ཏུ་འཁོར་ཏེ། སྐྱེ་ཤི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ལེན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཁྱི་ཞིག་ལྟོང་བཏགས་ཏེ་ཀ་བ་ལ་བཏགས་ན་རྟག་ཏུ་ཀ་བ་ལ་འཁོར་ཏེ་སྤོང་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མ་རིག་པའི་ལྟོང་གིས་འཁོར་བའི་ཀ་བ་ལ་བཅིངས་པས་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་འཁོར་ཏེ་སྤོང་མི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་མི་གཙང་བའི་དོང་དུ་ལྷུང་བ་ལས་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ཡང་ནང་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ཇི་ལྟར་ནད་པ་ནད་སོས་ནས་ཕྱིར་ནད་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་བྱེད་པ་དང་། ཇི་ལྟར་ལ་ལ་ཞིག་འབྲོག་དགོན་པར་སོང་བ་འཁོར་བ་ལས་ཕྱིར་སོང་བ་དང་། ཇི་ལྟར་དག་པར་བཀྲུས་ནས་ཕྱིར་འཇིམ་པ་དང་སས་བསྐུས་པ་ལྟར་བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ། འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་འབའ་ཞིག་ལས་མ་གྲོལ་བ་ལས་ཕྱིར་ཡང་ངན་སོང་གསུམ་དུ་འོང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་འབྲས་བུ་འབའ་ཞིག་རྟོག་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་མི་རྟོག་གོ །ཇི་ལྟར་ཁྱི་རྡོ་ལ་སྙེགས་ཀྱི་མི་ལ་མི་སྙེགས་པ་ལྟར་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འབྲས་བུ་འབའ་ཞིག་རྟོག་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་མི་རྟོག་གོ །དེ་ལྟར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནས་ལོག་སྟེ། ཕྱིར་ཡང་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ངེས་པར་རྒྱུའི་ནང་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་ཅེ འམ། རྒྱུའི་ནང་ན་འབྲས་བུ་མེད་ཅེའམ། འབྲས་བུ་ཡོད་ཀྱང་ཡོད་ལ་མེད་ཀྱང་མེད་ཅེ་ ― DKG053_Page_0129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འམ། འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་གཅིག་ཏུ་ཆད་པར་མི་སྟོན་ཏོ། །གང་འདི་སྐད་དུ་རྒྱུའི་ནང་ན་ཐོག་མ་ནས་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཡོད་ཅེའམ། ངེས་པར་འབྲས་བུ་མེད་ཅེའམ། ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཡོད་ཀྱང་ཡོད་ལ་མེད་ཀྱང་མེད་ཅེའམ། ངེས་པར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ། བདུད་ཀྱི་རིས་སུ་གཏོགས་པ། སྲེད་པ་ཅན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྲིད་པ་ཅན་དེ་ནི་འཁོར་བས་བཅིངས་པ་གཅོད་མི་ནུས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། འདོད་ཆགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དབུ་མའི་ལམ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། མིག་དང་། གཟུགས་དང་། སྣང་བ་དང་། སེམས་དང་། ཡིད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ངེས་པར་མིག་ལ་མི་གནས། གཟུགས་དང་། སྣང་བ་དང་། སེམས་དང་། ཡིད་ཀྱི་ནང་ན་མི་གནས། བར་ན་མི་གནས། ཡོད་པ་མ་ཡིན། མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་འཆད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ངེས་པར་སེམས་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེའམ། རྣམ་པར་དག་པའི་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་མི་འཆད་དོ། །རྣམ་པར་དག་པ་དང་། རྣམ་པར་མ་དག་པའི་སེམས་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐྱེན་ལས་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བས་ན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐོག་མ་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བཤད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་སྐྱེའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཁོར་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགོག་པ་ཡང་ཡོད། འདོད་ཆགས་ ― DKG053_Page_0130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་འགོག་པ་ཡང་ཡོད། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགོག་པ་ཡང་ཡོད། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་སྐྱེ་ཞིང་། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་འགོག་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགོག་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བུས་པ་མ་རབས་གང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་མ་བཅད་པར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དེ་ནི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ཞིང་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་མ་བཅད་པས་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ལ། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་འགོག་གོ །དཔེར་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སྐལ་བ་ཡོད་དེ། བསྒོམས་ཀྱང་རུང་མ་བསྒོམས་ཀྱང་རུང་རྟག་ཏུ་ལྡན་ཏེ། རྐྱེན་དང་ནམ་ཕྲད་པ་ན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མེའི་བསྐལ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བསྒོམས་ཀྱང་རུང་མ་བསྒོམས་ཀྱང་རུང་། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་འགོག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་མ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འགོག་པ་ཞེ་ན། ཉེ་གནས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་སྐྱེའོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་ལ་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་ཀེང་རུས་བསྒོམས་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འགོག་པ་ཡོད་དོ། །དཔེར་ན་ཉན་ཐོས་འབྲས་བུ་བཞི་མ་ཐོབ་པ་དག་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་སྐྱེའོ། །འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པ་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་འགོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་ ― DKG053_Page_0131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མི་གཡོ་བའི་ས་ཐོབ་པ་ན་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འགོག་གོ །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་འགོག་པ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་བཅད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་རྩོལ་ཏེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་སྐྱེ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འགོག་པ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། མི་གཡོ་བའི་ས་ཐོབ་པ་མ་གཏོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འགོག་གོ །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོང་གིས་དག་ཅེའམ། ཡོང་གིས་མ་དག་ཅེས་ངེས་པར་ནི་མི་འཆད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཉི་ཟླ་ལ་ཁུག་རླངས་དང་། རྡུལ་དང་། སྤྲིན་དང་། ན་བུན་དང་། སྒྲ་གཅན་འཛིན་ལ་སོགས་པས་བསྒྲིབས་ཏེ། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མི་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི་ཉི་ཟླའི་རང་བཞིན་དེ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཁ་ཅིག་གི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བས་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་འབྲེལ་ཏོ་ཞེས་འཆད་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡང་དག་པར་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །གང་འདོད་ ― DKG053_Page_0132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་ཆགས་པ་ནི་འདོད་མི་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། འདོད་མི་ཆགས་པའི་སེམས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ལ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཀྱང་འདོད་མི་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་སེམས་ལ་འགོ་བར་མི་ནུས་སོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་བཅོམ་པས་དེའི་ཕྱིར་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་བོ་ཞེས་འཆད་དོ། །སེམས་ཅན་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་ལ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རི་ཁ་བ་ཅན་རབ་ཏུ་གཟར་བའི་གནས་ན་མི་དང་སྤྲེའུ་གཉིས་ཀ་འགྲོ་མི་ནུས་སོ། །གནས་ལ་ལར་ནི་སྤྲེའུ་འགྲོ་ནུས་ཀྱང་མི་འགྲོ་མི་ནུས་སོ། །གནས་ལ་ལར་ནི་སྤྲེའུ་དང་མི་གཉིས་ཀ་འགྲོ་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མི་དང་སྤྲེའུ་གཉིས་ཀ་ཐར་བའི་གནས་ན་རྔོན་པ་དག་ཤིང་ལེབ་ལ་རྙོང་གིས་བསྐུས་ནས་སྤྲེའུ་འཛིན་ཏོ། །སྤྲེའུ་ཐེ་ཙོམ་ཟ་བས་ལག་པ་བརྐྱང་སྟེ་མྱངས་སོ། །ལག་པས་རེག་ནས་འབྱར་བར་གྱུར་ཏོ། །ལག་པ་ཤོར་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རྐང་པས་བརྫིས་པ་དང་རྐང་པ་ཡང་འབྱར་བར་གྱུར་ཏོ། །རྐང་པ་ཤོར་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་སོས་བཟུང་བ་དང་ཁ་ཡང་འབྱར་བར་གྱུར་ཏེ། །དེ་ལྟར་ཡན་ལག་ལྔ་ཀུན་ཤོར་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྔོན་པས་འཁར་བའི་ཐོག་ཏུ་བཞག་ནས་ཁུར་དུ་ཁྱེར་ཏེ་ཁྱིམ་དུ་འོང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་རི་ཁ་བ་ཅན་གྱི་གཟར་བའི་གནས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའི་དཔེའོ། །སྤྲེའུ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་དཔེའོ། །རྔོན་པ་ནི་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་གྱི་དཔེའོ། །རྙོང་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དཔེའོ། །མི་དང་སྤྲེའུ་གཉིས་ཀ་མི་ཐར་བ་ ― DKG053_Page_0133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་བུས་པ་མ་རབས་རྣམས་དང་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་གཉིས་ཀས་མི་ཐར་བའི་དཔེའོ། །སྤྲེའུ་ཐར་ལ་མི་མི་ཐར་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་འདོད་པ་ལྔས་ཀྱང་བཅིང་མི་ནུས་པའི་དཔེའོ། །མི་དང་སྤྲེའུ་གཉིས་ཀ་ཐར་བ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་དང་། བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་རྟག་ཏུ་འཁོར་བ་ལ་གནས་ཏེ། ནན་ཏན་དུ་སྤྱོད་མི་ནུས་པའི་དཔེའོ། །བུས་པ་མ་རབས་ནི་འདོད་པ་ལྔས་བཅིངས་པས་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་གྱིས་བདེ་བླག་ཏུ་ཁྱེར་བ་ནི་རྔོན་པ་དེས་སྤྲེའུ་ཟིན་ནས་ཁུར་དུ་ཁྱེར་ཏེ་ཁྱིམ་དུ་འོངས་པའི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་བདག་གི་ཁམས་ཀྱི་ཡུལ་ན་གནས་ན་ལུས་དང་སེམས་གཉིས་ཀ་བདེའོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་ཡུལ་དུ་སོང་ན་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བདག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་གནས་ན་རབ་ཏུ་བདེའོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་ཡུལ་ལ་གནས་ན་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་དང་ཕྲད་དེ་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ། །གཞན་གྱི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བདུད་ཀྱི་རིས་སུ་གཏོགས་པ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་ལྟ། རྟག་པ་ལ་མི་རྟག་པར་ལྟ། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་ནི་བདེ་བར་ལྟ། བདེ་བ་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་ལྟ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་ལྟ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པར་ལྟ། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ། བདག་ལ་བདག་མེད་པར་ལྟ། ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་ལྟ། ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་པར་ལྟ། ཐེག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐེག་པར་ལྟ། ཐེག་པ་ལ་ནི་ཐེག་པ་མ་ཡིན་པར་ལྟ་སྟེ། དེ་དག་ནི་བདུད་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདུད་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ནི་སེམས་མ་བྱང་བའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་ཡོད་པར་ལྟ་ཞིང་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པར་ལྟ་ན། དེས་གཟུགས་མཐོང་བའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐོང་བའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འཛིན་ཏེ། སྐྱེས་པ་ལ་སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྟ། བུད་མེད་ལ་བུད་མེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྟ། ཉི་མ་ལ་ཉི་མའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྟ། ཟླ་བ་ལ་ཟླ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྟ། ལོ་ལ་ལོའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྟ། ― DKG053_Page_0134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕུང་པོ་ལ་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྟ། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྟ། ཁམས་ལ་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྟ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་ལྟ་བ་ནི་བདུད་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདུད་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ནི་སེམས་མ་བྱང་བའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གང་བདག་ལ་གཟུགས་སུ་ལྟ་ཞིང་། གཟུགས་ཀྱི་ནང་ན་བདག་ཡོད་ལ་བདག་གི་ནང་ནའང་གཟུགས་ཡོད་དེ། གཟུགས་ནི་བདག་ལ་གཏོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བདག་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་ལྟ་ཞིང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ནང་ན་བདག་ཡོད་ལ། བདག་གི་ནང་ན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བདག་ལ་གཏོགས་པའི་བར་དུ་ལྟ་ན། དེ་ལྟར་ལྟ་བ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱིས་བཅིངས་པ་བདུད་ཀྱི་རིས་སུ་གཏོགས་པ་སྟེ། ངའི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་དག་དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་སྤངས་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཡི་གེ་དང་གཙུག་ལག་རྣམ་པ་མང་པོ་སློབ་པར་བྱེད་དེ། རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཞི་བའི་ལམ་མི་སྒོམ་པར་འཇིག་རྟེན་པ་ཁྱིམ་པའི་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་སྒྲུབ་བོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཁྱིམ་པའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་ཞེ་ན། མ་བརྟགས་པའི་རྫས་ཐམས་ཅད་འཆང་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བྲན་ཕོ་དང་། བྲན་མོ་དང་། ཞིང་དང་། ཁང་པ་དང་། བལ་གླང་དང་། རྟ་དང་། ཤིང་རྟ་དང་། རྔ་མོ་དང་། བོང་བུ་དང་། བྱ་དང་། ཁྱི་དང་། སྤྲེའུ་དང་། ཕག་དང་། ལུག་དང་། ནས་འབྲས་སྣ་ཚོགས་འཆང་སྟེ། མཁན་པོ་དང་། དགེ་འདུན་སྤོང་ཞིང་ཁྱིམ་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སྟེན་ཏེ། འཕགས་པའི་ཆོས་དང་འགལ་བར་བྱེད་ཅིང་ཁྱིམ་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་མ་བརྟགས་པའི་རྫས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འཆང་དུ་གནང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ཁྱིམ་པའི་བྱ་བ་ཤ་སྟག་བྱེད་པའོ། །གཞན་ཡང་ཉེ་གནས་ཁ་ཅིག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་གྱི། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་མཉན་ཀྱང་དགེ་འདུན་གྱི་སྤྱིའི་ནོར་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་ཕྲེང་བ་དང་། རྫས་སྤྱོད་ཅིང་ཟ་བ་ལ་བདག་གི་དང་འདྲ་བར་འཛིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་ལ་ཕྲག་དོག་དང་། སེར་སྣ་བྱེད་ལ། རྒྱལ་པོ་དང་། རྒྱལ་བུ་རྣམས་ལ་སྟེན་ཅིང་མོ་འདེབས་པ་དང་། ལྟས་ ― DKG053_Page_0135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟང་ངན་ལྟ་བ་དང་། མིག་མངས་དང་། ཨུག་ཤུད་དང་། ཆོ་ལོ་དང་། ཁྲས་དང་། རྩེད་མོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་དེ། དགེ་སློང་མ་དང་། ཡུགས་ས་མོ་ལ་སྟེན་པ་དང་། དགེ་ཚུལ་གཉིས་འཆང་བ་དང་། རྟག་ཏུ་ཤན་པ་དང་། རྔོན་པ་དང་། ཆང་འཚོང་བའི་ཁྱིམ་དང་། རིགས་ངན་གདོལ་པའི་གནས་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་དང་། ཚོང་སྤྲུལ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་དང་། བདག་གིས་ལག་དར་ཏེ་ཁ་ཟས་བྱེད་པ་དང་། གཞན་གྱི་ཡུལ་དུ་ཕོ་ཉར་འགྲོ་ཞིང་ཐ་ན་ཕྲིན་སྐྱེལ་བའི་ལས་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ནི་བདུད་ཀྱི་འཁོར་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ངའི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་འགོག་པ་ནས། སེམས་གཏི་མུག་གི་བར་དུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེ་ཞིང་ལྷན་ཅིག་འགོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དག་པའང་མ་ཡིན་ལ་མ་དག་པའང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གང་མ་བརྟགས་པའི་རྫས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ལེན་མི་འཆང་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འཛིན་ཅིང་འཆང་བ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཏེ་དགྲོལ་ཞིང་བཤད་པ་དེ་དག་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་ཡང་དག་པ་ཡིན་པས་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མི་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་སྒོམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྒོམ་པ་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་སྐྱེ། འདོད་ཆགས་དང་ལྷན་ཅིག་མི་འགོག་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པས་ཡོན་ཏན་དགུ་དང་ལྡན་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པས་ཐོག་མ་དངོས་པོ་ལྔ་བསྐྱེད་ན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པ་དང་། སེམས་དབེན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ ― DKG053_Page_0136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པ་དང་། མང་དུ་ཐོས་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་དད་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། དབེན་པ་གཉིས་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། ཐེག་པ་གཅིག་གི་ལམ་ལས་ལམ་གཞན་མེད་དེ། སེམས་ཅན་རྣམས་མྱུར་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བར་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། ཐབས་མཁས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་དད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དད་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེའམ། ལྷའམ། བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཞིག་མི་ནུས་སོ། །དད་པ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་འཕགས་པའི་རང་བཞིན་འཐོབ་སྟེ། སྦྱིན་པ་བྱས་པ་མང་ཡང་རུང་ཉུང་ཡང་རུང་། ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཉེ་བར་འགྱུར་ཏེ་འཁོར་བར་མི་ལྟུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མང་དུ་ཐོས་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ནི་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལྟར་མི་ལྟ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྒོམ་པའི་དངོས་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སེམས་དབེན་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དྲང་པོའི་སེམས་འཇོག་གོ །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་གལ་ཏེ་རྒྱུ་རྐྱེན་ཕྲད་ན་གཡོ་དང་སྒྱུ་སྐྱེ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བར་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་གྱི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་མཐོང་ཡང་མི་བརྗོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་དོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེས་ན་ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱིས་ལེགས་པ་ཅུང་ཟད་མཐོང་ན་ཡང་བསྔགས་ཤིང་བསྟོད་དོ། །ལེགས་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་བསྔགས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ ― DKG053_Page_0137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྔགས་པས་སེམས་ཅན་ཚད་མ་མཆིས་པ་སྙེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེའོ་ཞེས་བགྱི་བའི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐོག་མ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་ཕྱེ་བ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཞིག་གསུངས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ནད་པ་གང་སྨན་པ་མཁས་པ་དང་། སྨན་བཟང་པོ་དང་ཕྲད་ཅིང་ནད་གཡོག་ཡོད་པས་ནད་མྱུར་དུ་འཚོ་ལ། གལ་ཏེ་དེ་དག་མེད་ན་ནམས་ཀྱང་མི་འཚོ་བ་དང་། དེ་དག་དང་ཕྲད་ཀྱང་རུང་། མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་སྟེ་ཡོང་མི་འཚོ་བ་དང་། དེ་དག་དང་ཕྲད་ཀྱང་རུང་། མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་ཡོང་གིས་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་དང་། རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གལ་ཏེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་དེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་མ་ཕྲད་ན་མི་སྐྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་སོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་དེ། སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་ཀྱང་སེམས་བསྐྱེད་མི་ནུས་ལ་གལ་ཏེ་མ་ཕྲད་ཀྱང་སེམས་བསྐྱེད་མི་ནུས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལོག་སྲེད་ཅན་ནོ། །ཕྲད་ཀྱང་རུང་། མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་། ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཕྲད་ཀྱང་རུང་། མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་། ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེ་བ་ཞིག་ལགས་ན། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ ― DKG053_Page_0138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་བཞིན་བསྔགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་ཀྱང་རུང་། མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་། སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་ཆོས་ཐོས་ཀྱང་རུང་། མ་ཐོས་ཀྱང་རུང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ལགས་པར་འཚལ་ཏོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེ་དག་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བའི་སླད་དུའོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་ཐོས་ཀྱང་རུང་། མ་ཐོས་ཀྱང་རུང་། ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའོ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་བཅད་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཅད་དུ་མི་རུང་བའི་ཆོས་ཅན་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའོ་ཞེས་གསུངས། ཇི་ལྟར་སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གསུངས་པ་ལས་དགེ་བ་ཞེས་བགྱི་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའོ། །རྟག་པ་ནི་གཅད་དུ་མ་མཆིས། མི་རྟག་པ་ནི་གཅད་དུ་མཆིས་སོ། །མི་རྟག་པ་གཅད་དུ་མཆིས་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ན། རྟག་པ་གཅད་དུ་མ་མཆིས་པ་ཡང་ཅིའི་སླད་དུ་མ་བཟློག །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཅད་དུ་མ་མཆིས་པས་ལོག་སྲེད་ཅན་མ་ལགས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཅིའི་སླད་དུ་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་རྒྱས་པར་བསྟན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་ཀླུང་ཆེན་པོ་བཞི་ཅར་མཚོ་མ་དྲོས་པ་ནས་བྱུང་བས་གལ་ཏེ་མིའམ། ལྷའམ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀླུང་ཆེན་པོ་རྒྱ་མཚོར་ ― DKG053_Page_0139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་འབབ་ཀྱི། སླར་ཐོག་མ་བྱུང་བའི་གནས་སུ་འབབ་ཅེས་བགྱི་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་མ་མཆིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པས་ཐོས་ཀྱང་རུང་། མ་ཐོས་ཀྱང་རུང་། ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་ཀྱང་རུང་། མི་འཛིན་ཀྱང་རུང་། སྦྱིན་པ་བགྱིས་ཀྱང་རུང་། མ་བགྱིས་ཀྱང་རུང་། སྤྱོད་ཀྱང་རུང་། མི་སྤྱོད་ཀྱང་རུང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱང་རུང་། ཡེ་ཤེས་མ་ལགས་པ་ཡང་རུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་རི་ཨུད་ཏ་ཡ་ན་ཞེས་བགྱི་བ་ལས་ཉི་མ་ཤར་ཏེ་ཉི་མ་གུང་དུ་ཕྱིན་ནས། ཉི་མ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་མི་འགྲོའི། སླར་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་སྙམ་དུ་བསམ་པའི་གནས་མ་མཆིས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐོས་པ་མ་མཆིས། ཚུལ་ཁྲིམས་མི་འཛིན། སྦྱིན་པ་མི་བགྱིད། སྤྱད་པ་མི་སྤྱོད། ཡེ་ཤེས་མ་མཆིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པའི་གནས་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ལ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ལགས། མེད་པ་ཡང་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ན། ཞོ་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །ནྱ་གྲོ་དྷའི་ས་བོན་ལ་འདོམ་ལྔར་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ན་ཤིང་འདོམ་ལྔ་པར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ནང་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་མ་མཆིས་ན། ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱུ་དང་། འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ལགས། མེད་པ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་དོན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་ན་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་ཨུ་དུམ་བཱ་རའི་མེ་ཏོག་ལྟར་ཤིན་ཏུ་དཀོན་ནོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། མི་དགེ་བའི་ཆོས་མི་བྱེད་པ་དང་། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་བྱས་པ་ ― DKG053_Page_0140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀོན་ནོ། །ཡང་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། དྲིན་མེད་པ་དང་། དྲིན་དྲན་པའོ། །ཡང་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཆོས་མ་ཐོས་པ་ཉན་པ་དང་། ཐོས་པ་མི་བརྗེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། གསར་བྱེད་པ་དང་། རྙིང་འཆོས་པའོ། །ཡང་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཆོས་ཐོས་པར་དགའ་བ་དང་། ཆོས་སྟོན་པར་དགའ་བའོ། །ཡང་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། འདྲི་བ་ལ་མཁས་པ་དང་། ལན་འདེབས་པ་ལ་མཁས་པའོ། །འདྲི་བ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཁྱོད་ཡིན་ནོ། །ལན་འདེབས་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདྲི་མཁས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་སྡོང་པོ་སྐེམས་པ་དང་། འཁོར་བ་མཐའ་ཡས་པའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལས་སྒྲོལ་བ་དང་། བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སྡིག་ཏོ་ཅན་གྱི་དམག་ལ་རྒལ་བ་དང་སྡིག་ཏོ་ཅན་གྱིས་བསྒྲེང་བའི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྱེལ་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ངས་གོང་དུ་ནད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་པ་ལས། སྨན་པ་མཁས་པ་དང་། ནད་གཡོག་དང་། སྨན་བཟང་པོ་དང་ཕྲད་དམ། མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་ནད་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ལྡན་ཡང་རུང་མི་ལྡན་ཡང་རུང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེའི་ཚད་ངེས་པའོ། །གང་ཞེ་ན། གང་ཟག་ཚེ་རབས་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་དགེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྤྱད་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རབ་དང་འབྲིང་དང་། ཐ་མའོ། །དེ་ལྟར་དགེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཚེའི་ཚད་ངེས་པར་གྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་གླིང་དུ་སྐྱེས་པའི་མི་དག་ཚེ་ལོ་སྟོང་ཐུབ་པ་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ན། གལ་ཏེ་སྨན་པ་མཁས་པ་དང་། སྨན་བཟང་པོ་དང་། ནད་གཡོག་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་ཀྱང་རུང་། མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་སྟེ་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚེའི་ཚད་ངེས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ངས་ནད་པ་སྨན་པ་མཁས་པ་དང་། སྨན་བཟང་པོ་དང་། ནད་གཡོག་དང་ཕྲད་ན་ནད་འཚོ་བར་འགྱུར་གྱི། གལ་ཏེ་དེ་དག་དང་མ་ཕྲད་ན་མི་འཚོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རིགས་ ― DKG053_Page_0141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བུ་གང་ཟག་དེ་ནི་ཚེའི་ཚད་མ་ངེས་པ་སྟེ། ཚེ་མ་ཟད་ཀྱང་རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམ་པ་དགུས་གློ་བུར་དུ་ཚེའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དགུ་གང་ཞེ་ན། ཟས་མི་བདེ་བར་འགྱུར་བར་ཤེས་བཞིན་དུ་ཟོས་པ་དང་། མང་དུ་ཟ་བ་དང་། ཟས་སྔ་མ་མ་ཞུ་བར་ཡང་ཟ་བ་དང་། བཤང་གཅི་དུས་བཞིན་དུ་མི་འདོར་བ་དང་། ན་བའི་ཚེ་སྨན་པའི་ངག་མི་ཉན་པ་དང་། ནད་གཡོག་གི་ངག་བཞིན་དུ་མི་བྱེད་པ་དང་། སྐྱུགས་སྨན་བཏང་ནས་ནན་གྱིས་བརྣགས་ཏེ་མི་སྐྱུག་པ་དང་། ནུབ་མོ་འཕྱན་པ་ལས་གདོན་དྲག་པོས་བཏབ་པ་དང་མི་ཚངས་པ་བག་མེད་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྐྱེན་གྱིས་ན་བར་གྱུར་པ་དག །གལ་ཏེ་སྨན་པ་དང་། སྨན་དང་ཕྲད་ན་འཚོ་ལ། གལ་ཏེ་མ་ཕྲད་ན་མི་འཚོའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ངས་གོང་དུ་གསུངས་པ་ལྟར་སྨན་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་ཀྱང་རུང་མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་སྟེ་མི་འཚོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་མི་ཞིག་ཚེ་ཟད་ན་སྨན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་ཀྱང་རུང་མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་སྟེ་མི་འཚོའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚེ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་ནད་པ་དེ་ནི་སྨན་དང་སྨན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་ཀྱང་རུང་མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་སྟེ་མི་འཚོའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ཕྲད་དེ་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་འདྲི་ཞིང་མཉན་ཏམ། དེ་དང་མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་སྟེ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་མིའི་ཚེའི་ཚད་ངེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ངས་གསུངས་པ་ལྟར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ། གལ་ཏེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་མ་ཕྲད་དེ་ཆོས་ཟབ་མོ་མ་ཐོས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཚེ་མ་ངེས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དགུས་གློ་བུར་དུ་ཚེའི་དུས་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ནད་པ་དེ་སྨན་པ་དང་ཕྲད་ན་ ― DKG053_Page_0142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནད་འཚོ་ལ། གལ་ཏེ་མ་ཕྲད་ན་ནད་མི་འཚོ་བ་བཞིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ཕྲད་དེ་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་ན་སེམས་སྐྱེ་ལ། གལ་ཏེ་མ་ཕྲད་ན་སེམས་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་ངས་བཤད་དོ། །ཇི་ལྟར་ངས་གོང་དུ་གསུངས་པ་ལྟར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ཕྲད་དེ་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་སམ། གལ་ཏེ་མ་ཐོས་ཀྱང་རུང་སྟེ་སེམས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ནི་གལ་ཏེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ཕྲད་དེ་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་ཀྱང་རུང་། མ་ཐོས་ཀྱང་རུང་སྟེ་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་སེམས་མི་སྤོང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ན་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཁ་ཅིག་གིས་ལོག་སྲེད་ཅན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལོག་སྲེད་ཅན་ནི་ཡང་དག་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་འཐོབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཚེ་ཟད་པ་སྨན་དང་། སྨན་པ་མཁས་པ་དང་། ནད་གཡོག་དང་ཕྲད་ཀྱང་མི་འཚོ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚེ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དད་པའོ། །སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་ལྡན་པའོ། །དད་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དད་པ་མ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་གྱིས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་ལྡན་ན་ཇི་ལྟར་གཅོད་པར་འགྱུར། ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་མཁས་པའོ། །སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་ལྡན་པའོ། །ཐབས་མཁས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཐབས་མཁས་པ་བསྒོམ་པ་མ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་གྱིས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་ལྡན་ན་ཇི་ལྟར་གཅོད་པར་འགྱུར། ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་ལྡན་པ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བརྩོན་འགྲུས་མ་ ― DKG053_Page_0143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་གྱིས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་ལྡན་པས་ན་ཇི་ལྟར་གཅོད་པར་འགྱུར། ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པའོ། །སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་ལྡན་པ་སྟེ། དྲན་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དྲན་པ་མ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་གྱིས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་གཅོད་པར་འགྱུར། ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་ལྡན་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་གྱིས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་གཅོད་པར་འགྱུར། ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་ལྡན་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཤེས་རབ་མ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་གྱིས་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་ལྡན་ན་ཇི་ལྟར་གཅོད་པར་འགྱུར། ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པའི་དགེ་བའོ། །སྲེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་ལྡན་པའོ། །མི་རྟག་པའི་དགེ་བ་དང་། མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན། དགེ་བ་མ་ཡིན། མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་ནི་ཐབས་མཁས་པས་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཐབས་མཁས་པས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དགེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཡང་དགེ་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དགེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ལ་འཐོབ་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བཅད་པས་ན་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ལྟར། གལ་ཏེ་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལས་མ་བཟློག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཞིག་དགུ་པོ་རྒྱུད་མངས་ཀྱི་སྒྲ་སྙན་ཅིང་ཡིད་ ― DKG053_Page_0144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་འོང་བ་ཐོས་ནས་སེམས་དེ་ལ་ཆགས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་དགའ་བས་གཏོང་བའི་སེམས་མེད་དོ། །དེ་ནས་བློན་པོ་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་འདི་ལྟ་བུའི་སྒྲ་སྙན་པ་ག་ལས་བྱུང་ཞེས་དྲིས་སོ། །བློན་པོ་ཆེན་པོས་ལན་བཏབ་པ། འདི་ལྟར་སྒྲ་སྙན་པ་ནི་དགུ་པོ་རྒྱུད་མངས་ལས་བྱུང་ངོ་། །རྒྱལ་པོས་སྒྲ་དེ་ཁྱེར་ཏེ་ཤོག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་བློན་པོ་ཆེན་པོས་དགུ་པོ་རྒྱུད་མངས་བླངས་ནས་རྒྱལ་པོའི་མདུན་དུ་བཞག་གོ །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྒྲ་དེ་ནི་འདི་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོས་དགུ་པོ་རྒྱུད་མངས་ལ་སྒྲ་ཕྱུང་སྒྲ་ཕྱུང་ཞེས་བྱས་ཀྱང་དགུ་པོ་རྒྱུད་མངས་དེ་ལ་སྒྲ་མ་བྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་རྒྱུད་བཅད་ཀྱང་སྒྲ་མ་བྱུང་། ཤུན་པ་དང་ཤིང་སོ་སོར་གཤེགས་ཏེ་སྒྲ་བཙལ་ཀྱང་མ་རྙེད་དེ། དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་བློན་པོ་དེ་ལ་ཁྲོས་ཏེ། དེ་ལྟར་བརྫུན་བྱས་ཏེ་ཅི་བྱ་ཞེས་བྱས་སོ། །བློན་པོ་ཆེན་པོས་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་གསོལ་པ། སྒྲ་འདོད་པ་ནི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་མ་ལགས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་དང་། ཐབས་མཁས་པས་གདོད་སྒྲ་འབྱུང་ངོ་། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་གནས་པའི་གནས་མེད་དེ། ཐབས་མཁས་པས་གདོད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་ན་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལས་ཇི་ལྟར་བཟློག །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་ན། དེ་ནི་ངན་སོང་གསུམ་དུ་མི་འགྲོ་སྟེ། ལོག་སྲེད་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཡིད་མི་ཆེས་པའི་ཕྱིར་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་ངོ་། །ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ལྟར། གལ་ཏེ་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་མེད་ན་ཞོ་འབྱུང་བ་མི་རིགས་ལ། ནྱ་གྲོ་དྷའི་ས་བོན་ལ་འདོམ་ལྔའི་རང་བཞིན་མེད་ན་ཤིང་འདོམ་ལྔ་སྐྱེ་བའི་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གླེན་པ་དག་ནི་དེ་སྐད་འཆད་དེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ལ་ནི་ནམས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་ཚིག་མི་འབྱུང་ངོ་། ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ ― DKG053_Page_0145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཞིག་ན། རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོའི་མཐུ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་རིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཆུ་དང་འོ་མ་བསྲེས་ཏེ་མནན་ན་ཟླ་བ་གཅིག་བཞག་ཀྱང་ཞོར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཤིང་བ་ཀེའུ་ཞེས་བྱའི་ཁུ་བ་ཐིགས་པ་གཅིག་གིས་དྲི་མ་བྱས་ན་གདོད་ཞོར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཇི་སྟེ་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ལ་ལྟོས། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོས་གདོད་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གང་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ལ་ལྟོས་ཏེ་འཐོབ་པ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྟག་ཏུ་གཞན་གྱི་ལེགས་པ་བསྔགས་ཤིང་ཉེས་པ་མི་བརྗོད་དེ། དེ་ནི་དྲང་པོའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་ལྔ་པ། གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དྲང་པོ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྟག་ཏུ་ཉེས་པ་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཉེས་པ་ཞིག་བྱུང་ན་དེའི་མོད་ལ་མཁན་པོའམ་སློབ་དཔོན་གཅིག་ལ་མཐོལ་ཞིང་བཤགས་ཏེ་མི་འཆབ་བོ། །ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པས་བདག་ལ་བདག་གཤེ་ཞིང་ཕྱིན་ཆད་མི་བྱེད་པར་ཡི་དམ་འཆའོ། །སྡིག་པ་ཡང་བ་ལ་རབ་ཏུ་ལྕི་བའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་དྲིས་ན། ཡང་དག་པར་ཉེས་སོ་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །སྡིག་པ་དེ་བཟང་ངམ། ངན་ཅེས་དྲིས་ན་ངན་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །ཡང་སྡིག་པ་དེ་དགེའམ། མི་དགེ་ཞེས་དྲིས་ན། མི་དགེ་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །ཡང་སྡིག་པ་དེ་དགེ་བའི་འབྲས་བུའམ། མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་དྲིས་ན། སྡིག་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །ཡང་སྡིག་པ་འདི་སུས་བྱས། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་གྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས་ན། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་ ― DKG053_Page_0146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། དགེ་འདུན་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་གིས་བྱས་སོ། །དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་འདུས་པས་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་དྲང་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་དྲང་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱིས་ཕུལ་བའི་གོས་དང་། བཟའ་བ་དང་། བཅའ་བ་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་དེ་དག་ལས་སྣ་གཅིག་ཀྱང་ཁྲི་ཕྲག་བཅུ་སྙེད་བླངས་ཀྱང་མང་ངོ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་དྲང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ནི་ལྷར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། འཇིག་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པ་ནས། ཁྱིའི་སྡོམ་པ་དང་། བྱའི་སྡོམ་པ་དང་། བ་ལང་གི་སྡོམ་པ་དང་། རྒྱ་བྱའི་སྡོམ་པའི་བར་དུ་མནོས་པ་མ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཞིག་པར་མི་བྱེད། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་མི་བྱེད། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་འཕན་ཡོད་པར་མི་བྱེད། ཚུལ་ཁྲིམས་སྣ་ཚོགས་པ་མི་བྱེད། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་བྱེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁྲིམས་ནོད་ཅིང་འཛིན་ཏེ། བསྙེན་པར་རྫོགས་ཀྱང་རྒྱགས་ཤིང་དྲེགས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ལ་དགེ་བའི་ལམ་སྟོན་ཅིང་མི་དགེ་བའི་ལམ་མི་སྟོན་ཏེ། མི་དགེ་བའི་ལམ་ནི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དག་པ་ཡིན་ཏེ། བྲམ་ཟེ་ཕུ་ག་ལའི་ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་ནུས་སོ། །རིགས་ ― DKG053_Page_0147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ང་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ན། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཡོད་ཀྱང་ལྷར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་སུན་འདའ་ཆ་ཏ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བའི་རིགས་པ་ལས་ང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་བྱང་ནས་གཟུགས་ཡོད་པའི་ལྷར་སྐྱེས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དག་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་སྔོན་ཡུལ་སེར་སྐྱ་ན་བཞུགས་པ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་ཉེ་གནས་གཉིས་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི་ཀེང་རུས་ལ་རྟོག་ཏུ་བཅུག །གཅིག་ནི་དབུགས་འགྲང་དུ་བཅུག་སྟེ། ལོ་གྲངས་མང་དུ་ལོན་ཡང་གཉིས་ཀ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་མ་ཐོབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྐྱེས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བདག་ཅག་གིས་ཐོབ་པའི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ཅག་བསྟན་པའི་ལུང་ཤིན་ཏུ་སྡོམ་ཞིང་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ང་དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་དེ་གཉིས་ངན་པར་ལྟ་བའི་སེམས་སྐྱེ་བར་མཐོང་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་བོས་ཏེ་འདི་སྐད་སྤྱོས་སོ། །ཁྱོད་ལེགས་པར་མི་སྟོན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་སློབ་མ་དེ་གཉིས་ལ་གོ་བསྣོར་ཏེ་ཆོས་ལོག་པར་བསྟན། ཁྱོད་ཀྱི་སློབ་མ་གཉིས་ནི་རིགས་སོ་སོ་སྟེ། གཅིག་ནི་གོས་འཁྲུ་བའོ། །གཅིག་ནི་གསེར་མགར་རོ། །གསེར་མགར་ལ་ནི་དབུགས་འགྲང་བ་བསྟན་པའི་རིགས། གོས་འཁྲུ་བ་ལ་ནི་ཀེང་རུས་རྟོག་པ་བསྟན་པའི་རིགས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ནོར་བའི་ཕྱིར་མི་དེ་གཉིས་ལོག་པར་མི་དགེ་བ་སྐྱེས་ཏེ། ངས་དེའི་ཚེ་མི་དེ་གཉིས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་ཆོས་བསྟན་པས་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཐོས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ང་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དག་པ་ཡིན་གྱི། ― DKG053_Page_0148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་ལྕི་བ་ཡོད་པ་དག་ཀྱང་ང་དང་ཕྲད་ན་ངས་ཐབས་ཀྱིས་དེ་དག་གཅོད་དོ། །དཔེར་ན་ངའི་ནུ་བོ་བསྙེན་དགའ་བོ་འདོད་ཆགས་རབ་ཏུ་ལྕི་བ་དང་བཅས་ཏེ། ངས་ཐབས་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཅད་དོ། །སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་ཞེ་སྡང་རབ་ཏུ་ལྕི་བ་དང་བཅས་ཏེ། ང་མཐོང་བས་ཞེ་སྡང་ཞི་བར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་གཏི་མུག་ཤིན་ཏུ་ལྕི་བ་དང་བཅས་ཏེ། ང་མཐོང་བས་གཏི་མུག་གི་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཁྱིམ་བདག་པ་ཡི་ཀ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་རབ་ཏུ་སོགས་ཏེ། ང་མཐོང་བས་མོད་ལ་དེ་དག་ཟད་ཅིང་ཞི་བར་གྱུར་ཏོ། །གལ་ཏེ་མི་མ་རབས་ངན་པ་དག་ང་ལ་བསྙེན་ཅིང་ངའི་ཉེ་གནས་བྱེད་ན་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཀུར་ཞིང་བསྟི་སྟང་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཤི་རི་ཀུ་བ་ཏ་ངན་པར་ལྟ་བ་ཤིན་ཏུ་མཆེད་པ་ཡང་ང་མཐོང་བས་ངན་པར་ལྟ་བ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། ང་མཐོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྒྱུ་འགགས་ནས་ལྷར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་ལྟར་རིགས་ངན་དབུགས་འཕྲོག་ཅེས་བྱ་བ་ཚེའི་དུས་བྱེད་དུ་ཉེ་བ་ན། ང་མཐོང་བས་ཕྱིར་ཚེ་རིང་བར་གྱུར་ཏོ། །དཔེར་ན་ཀཽ་ཤི་ཀ་སེམས་བསླད་ཅིང་འཁྲུགས་པར་གྱུར་ཏེ། ང་མཐོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་སྔོན་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ངན་གཽ་ཏ་མཱིའི་བུ་རྐེ་བ་ཞེས་བྱ་བ། རྟག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་དེ། ང་མཐོང་བས་ལས་དེ་དག་སྤངས་པར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་ཅན་དེ་དང་དགེ་སློང་རྩྭ་མདུད་གཉིས་ཀྱང་ང་མཐོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་དང་། སྲོག་གི་བར་དུ་ཡལ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་མ་ཉམས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་སློང་དགའ་བོས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཕྱེད་སྟོན་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་འཆད་དེ། ང་ནི་དེ་སྐད་དུ་མི་སྟོན་ཏེ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་ ― DKG053_Page_0149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཅིག་བཞག་སྟེ། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་འབའ་ཞིག་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡི་གེར་བྲིས་སམ། འབྱེད་ཅིང་སྟོན་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་བཞག་སྟེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་འདི་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཡི་གེར་བྲིས་སམ། འདོན་ཏམ། ཀློག་གམ། འབྱེད་ཅིང་སྟོན་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་བཞག་སྟེ། ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཏམ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་ཡང་བཞག་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་གནས་པ། རང་བཞིན་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་གཟུངས་སུ་འཛིན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་བཞག་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་ཆོས་མི་གསུང་བར་ཤེས་ན། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ནི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཤད་ཀྱང་རྟག་ཏུ་ཅི་ཡང་གསུང་བ་མེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྒོམ་པས་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དེ་ལྔ་དང་ལྡན་ན། བྱེད་དཀའ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར། བཟོད་དཀའ་བ་བཟོད་པར་འགྱུར། གཏོང་དཀའ་བ་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ། ། ― DKG053_Page_0150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེད་དཀའ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་ཏིལ་འབྲུམ་གཅིག་ཟ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐོས་ན། ཚིག་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་རྟག་པར་ཏིལ་འབྲུམ་བུ་གཅིག་ཟའོ། །འདི་སྐད་དུ་མེའི་ནང་དུ་མཆོངས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་ཞེས་ཐོས་ན། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ཤིན་ཏུ་འབར་བའི་མེའི་ཕུང་པོར་འཇུག་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེད་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟོད་དཀའ་བ་བཟོད་པ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ལག་པ་དང་། དབྱུག་པ་དང་། རལ་གྲི་དང་། རྡོས་རྡེག་ཅིང་གཏུབ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ཐོས་ནས། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་དེ་དག་ཉམས་སུ་ལེན་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བར་མི་འཛིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟོད་དཀའ་བ་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཏོང་བ་དཀའ་བ་གཏོང་བ་ཞེ་ན། དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཡུལ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཆུང་མ་དང་། བུ་དང་། མགོ་དང་། མིག་དང་། རྐང་པ་དང་། ཀླད་པ་གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་ཞེས་ཟེར་བ་ཐོས་ནས། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་ཡུལ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཆུང་མ་དང་། བུ་དང་། མགོ་དང་། མིག་དང་། རྐང་པ་དང་། ཀླད་པ་ལ་སོགས་པ་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཏོང་དཀའ་བ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེད་དཀའ་བ་བྱེད་ཅིང་བཟོད་དཀའ་བ་ལ་བཟོད་དེ། གཏོང་དཀའ་བ་གཏོང་ཡང་། འདི་ལྟར་ངས་བྱས་སོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་མི་འཇོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཕ་མ་བུ་གཅིག་བདོག་པ་ཤིན་ཏུ་བྱམས་ཏེ། གོས་བཟང་པོ་དང་། ཟས་ཞིམ་པོས་དུས་སུ་གསོ་ཞིང་བསྙོད་དེ། ཅིས་ ― DKG053_Page_0151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་མི་བྲེལ་བར་བྱེད་དོ། །བུ་དེས་གལ་ཏེ་ཕ་མ་ལ་སྨད་པའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། ཁ་ངན་པས་སྤྱོས་ཀྱང་ཕ་མས་བྱམས་པའི་ཕྱིར་ཁྲོ་ཞིང་མི་དགའ་བ་མི་སྐྱེ་སྟེ། འདི་ལྟར་ངས་གོས་དང་ཟས་བྱིན་ནོ་སྙམ་མི་སེམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་ལྟར་ལྟའོ། །གལ་ཏེ་བུ་ན་ན་ཕ་མ་ཡང་ན་སྟེ། སྨན་དང་སྨན་པ་ཚོལ་ཞིང་རབ་ཏུ་བརྩོན་པས་ནད་གསོའོ། །ནད་སོས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་ངས་བུའི་ནད་གསོས་སོ་སྙམ་མི་སེམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཀྱིས་གདུངས་པ་མཐོང་ནས། བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཐོས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་བཅད་ནས་འདི་སྙམ་དུ་ངས་སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བཅད་དོ་སྙམ་མི་སེམས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སེམས་ན་ནམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་བདག་གིས་ཆོས་བསྟན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་བཅད་དོ་སྙམ་སེམས་པ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མི་སྡང་མི་བྱམས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རབ་ཏུ་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་སུ་ལ་སྡང་ཞིང་སུ་ལ་བྱམས་པ་སྐྱེད། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ནགས་ཚལ་ལ་མེས་ཚིག་གམ། མིས་བཅད་དམ། ཆུས་གཡེངས་ན་ཡང་ཚལ་གྱི་ཤིང་དེ་སུ་ལ་གཤེ་ཞིང་སུ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཤེ་བ་ཡང་མེད། དགའ་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའམ། སྟོང་པ་བསྒོམས་པས་སྟོང་། གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ན། སྟོང་པ་བསྒོམས་ ― DKG053_Page_0152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་གཟོད་སྟོང་པ་མཐོང་བའི་མི་རིགས་ན། ཇི་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་པ་བསྒོམས་པས་སྟོང་པ་མཐོང་ཞེས་གསུངས། གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་མི་སྟོང་ན། ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་བསྒོམས་ཀྱང་སྟོང་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེ་ན། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་མ་ཡིན་ཏེ། ས་དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་ལས་གཞན་པའང་མ་ཡིན། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་སྨྲ། རང་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མཚན་ཉིད་འདྲ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་བུས་པ་མ་རབས་གླེན་པ་མཐོང་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཞི་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དངོས་པོ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐོག་མ་ནས་སྟོང་པ་ཞི་བ་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ། བྲམ་ཟེ་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་ན། དེ་དག་དགེ་སྦྱོང་མ་ཡིན། བྲམ་ཟེ་མ་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་འཐོབ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ། སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མི་མཐོང་སྟེ། བདུད་ཀྱི་འཁོར་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྟོང་པ་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མི་རྟག་པས་ན་འགགས་པས་འགོག་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ན་འགགས་པས་འགོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པས་ན་བསྐྱེད་ ― DKG053_Page_0153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། འགགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་ན་འགགས་པས་འགོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལན་ཚྭ་ནི་བྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་གཞན་བྲོ་བར་བྱེད། ཤ་ཁ་རའི་མཚན་ཉིད་མངར་བས་གཞན་མངར་བར་བྱེད། ཆང་གི་མཚན་ཉིད་སྐྱུར་བས་གཞན་སྐྱུར་བར་བྱེད། སྒའི་མཚན་ཉིད་ཚ་བས་གཞན་ཚ་བར་བྱེད། ཨ་རུ་རའི་མཚན་ཉིད་ཁ་བས་གཞན་ཁ་བར་བྱེད། ཨ་མྲའི་མཚན་ཉིད་བསྔལ་བས་གཞན་བསྔལ་བར་བྱེད། དུག་གི་མཚན་ཉིད་འཆི་བར་བྱེད་པས་གཞན་འཆི་བར་བྱེད། ཟིལ་དངར་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་འཆི་བར་བྱེད་དེ། གཞན་དང་བསྲེས་ན་ཡང་མི་འཆི་བར་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་སྒོམ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྟོང་པ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཞི་བར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ལན་ཚྭས་ཚྭ་མི་བྲོ་བ་ཚྭ་བྲོ་བར་བགྱིད་པ་ལྟར་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལགས་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་དགེ་བ་མ་ལགས། དམ་པ་མ་ལགས་ཏེ། རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྟོང་པ་འབའ་ཞིག་མཐོང་ན། སྟོང་པ་ནི་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་ལགས་ན། ཇི་ལྟར་ཅི་ཞིག་མཐོང་བར་འགྱུར། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་མཐོང་ན། སྟོང་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་མ་ཡིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ལན་ཚྭ་ཚྭ་མི་བྲོ་བ་བྲོ་བར་བྱེད་པ་ལྟར། སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་སྟོང་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་སྟེ། སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་སྟོང་པ་ཡིན་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་འདོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བའི་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་ཡིན་པར་འགྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡོད་ ― DKG053_Page_0154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་སེམས་ཅན་གྱི་འདོད་ཆགས་བསྐྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་ན། སེམས་ཅན་གྱི་འདོད་ཆགས་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བས་ན་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ནི་བུད་མེད་མཐོང་ན་བུད་མེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱེའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བུད་མེད་མཐོང་ཡང་བུད་མེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་འདོད་ཆགས་མི་སྐྱེའོ། །འདོད་ཆགས་མི་སྐྱེ་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པས་བུད་མེད་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེའི་རྗེས་སུ་བུད་མེད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་པ་མཐོང་སྟེ་བུད་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ངས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བྲམ་ཟེ་ཁྱོད་གལ་ཏེ་ཉིན་མོ་ལ་མཚན་མོ་ཞེས་ཟེར་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ། །མཚན་མོ་ལ་ཉིན་པར་ཞེས་ཟེར་ན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །ཉིན་ལ་ཉིན་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འཛིན། མཚན་ལ་མཚན་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དགུ་ལ་གནས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ན་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མི་མཐོང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། རང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། རང་བཞིན་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་བཤད་དེ། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པར་བཤད་དོ། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་དག་སྟོང་པའི་ཆོས་མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་སྟོང་པ་མཐོང་བར་བྱེད་ལ། ཆོས་ཀྱི་རང་ ― DKG053_Page_0155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་མེད་པ་དག་ཀྱང་སྟོང་པ་བསྒོམས་པས་སྟོང་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྟོང་པ་བསྒོམས་པས་སྟོང་པ་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་འདི་སྐད་དུ་སྟོང་པར་མཐོང་བ་དེ་སྟོང་པ་ནི་མེད་པའི་ཆོས་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཅི་ཞིག་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ནི་ཡང་དག་པར་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། །ཅི་ཡང་མི་མཐོང་བ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཡང་མེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྒོམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། །གང་མཐོང་བ་ཡོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་ངོ་། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྒོམ་མི་ནུས། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མི་ཐོབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྟོང་པ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་གྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་སྟོང་། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་སྟོང་། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་སྟོང་། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་སྟོང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་སྟོང་། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་སྟོང་། གཟུགས་ཀྱང་སྟོང་། མིག་ཀྱང་སྟོང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྟོང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་སྟོང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་སྟོང་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་སྟོང་པར་མཐོང་ངོ་། །དེའི་ཕྱིར་ང་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱ་ན་བཞུགས་པ་ན། དགའ་བོ་ལ་ཁྱོད་མྱ་ངན་དང་། ཡི་སློང་བ་དང་། སྨྲེ་སྔགས་མ་འདོན་ཅིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། དགའ་བོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་འཁོར་དང་གཉེན་ཐམས་ཅད་ཤི་ན་མྱ་ངན་ཇི་ལྟར་མི་བྱ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་བདག་དང་བཅས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་འདིར་སྐྱེས་ལ། ཤཱཀྱའི་རིགས་གཅིག་པ་ཐམས་ཅད་གཉེན་ཉེ་བ་ཡིན་ན། ཇི་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉག་གཅིག་མྱ་ངན་མི་མཛད་ ― DKG053_Page_0156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིང་མདངས་སྔོན་པས་ཀྱང་གསལ་བར་གྱུར་ཅེས་གསོལ་པ་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱ་ཡང་དག་པར་ཡོད་པར་མཐོང་ཡང་ངས་ནི་སྟོང་པ་ཞི་བ་ཅི་ཡང་མེད་པར་མཐོང་ངོ་། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཤཱཀྱའི་རིགས་ཀུན་ཉེ་བ་ཡིན་པར་མཐོང་ཡང་། ངས་ནི་སྟོང་པ་བསྒོམས་པས་ཅི་ཡང་མེད་པར་མཐོང་ངོ་། །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁྱོད་མྱ་ངན་དང་། སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་ལ། ང་ནི་སྔོན་བས་མདོག་གསལ་བར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པའི་ཡོན་ཏན་དགུ་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན་ནང་གི་ཐ་མའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་དང་ལྡན་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་སྒོམ་ཞིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མངོན་པར་སྟོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའམ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པའམ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའམ། དགྲ་བཅོམ་པའམ། རང་སངས་རྒྱས་སམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ཚིག་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡིད་མི་ཆེས་པ་ནི་འཁོར་བར་འཁོར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གང་དག་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་བཀུར་སྟི་མི་བགྱིད། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉེ་གནས་གཏི་མུག་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་བཤིག་པ། རྩོད་པར་དགའ་བ། མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་སྤོང་ཞིང་མུ་སྟེགས་ ― DKG053_Page_0157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་གྱི་གཙུག་ལག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། འཇིག་རྟེན་པའི་ཡི་གེ་དང་། ཚིགས་བཅད་འདོན་ཅིང་ཀློག་སྟེ། མ་བརྟགས་པའི་རྫས་ཐམས་ཅད་འཆང་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་ཙན་དན་བཟང་པོས་ཤིང་ངན་པ་རྗེ་བ་དང་། གསེར་གྱིས་ར་གན་རྗེ་བ་དང་། དངུལ་གྱིས་ཞ་ཉེ་རྗེ་བ་དང་། དར་གྱིས་བལ་སྣམ་རྗེ་བ་དང་། ཟིལ་དངར་གྱིས་དུག་རྗེ་བ་དང་མཚུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཙན་དན་གྱིས་ཤིང་ངན་པ་རྗེ་ཞེ་ན། ངའི་ཉེ་གནས་དག་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་དང་ཆོས་འཆད་དེ། ཁྱིམ་པ་རྒྱགས་པས་ཉན་མི་འདོད་ནས་ཁྱིམ་པ་གོང་དུ་བཞག་སྟེ། དགེ་སློང་འོག་ཏུ་འདུག་ཅིང་བཟའ་བ་དང་། བཅའ་བ་བཟང་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྦྱར་ཏེ་བྱིན་ཡང་ཉན་དུ་མི་བཏུབ་པ་དེ་ནི་ཙན་དན་གྱིས་ཤིང་ངན་པ་རྗེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གསེར་གྱིས་ར་གན་རྗེ་བ་ཞེ་ན། ར་གན་ནི་གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱའི་དཔེའོ། །གསེར་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དཔེ་སྟེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་པ་བཤིག་པ་དེ་ནི་གསེར་གྱིས་ར་གན་རྗེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དངུལ་གྱིས་ཞ་ཉེ་རྗེ་བ་ཞེ་ན། དངུལ་ནི་དགེ་བ་བཅུའི་དཔེའོ། །ཞ་ཉེ་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུའི་དཔེ་སྟེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དགེ་བ་བཅུ་བཏང་ནས་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤྱད་པ་དེ་ནི་དངུལ་གྱིས་ཞ་ཉེ་རྗེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དར་གྱིས་སྣམ་བུ་རྗེ་བ་ཞེ་ན། སྣམ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པ་མེད་པའི་དཔེའོ། །དར་ནི་ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པ་ཡོད་པའི་དཔེ་སྟེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པ་བཏང་སྟེ། ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་ནི་དར་གྱིས་སྣམ་བུ་བརྗེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བདུད་རྩི་དུག་དང་རྗེ་བ་ཞེ་ན། དུག་ནི་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དཔེའོ། །བདུད་རྩི་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་སྟེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་པ་རྣམས་ལ་བདག་རབ་ཏུ་སྟོད་ཅིང་། བདག་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཐོབ་བོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་བདུད་རྩིས་དུག་བརྗེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་ངན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ ― DKG053_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་འདི་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་སྤེལ་ཏོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ཉེ་གནས་ཁ་ཅིག་མདོ་སྡེ་འདི་ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཏེ་ཀློག་གམ། འདོན་ཅིང་འཆད་དམ། རྒྱས་པར་བྱེད་ན། དགེ་སློང་མ་རུངས་པ་དེ་དག་གིས་གསོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་མ་རུངས་པ་དེ་དག་ལྷན་ཅིག་འདུག་ནས། ཁྲིམས་དམ་པོ་འདི་དག་འཆའོ། །གལ་ཏེ་གང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདི་ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། འབྱེད་ཅིང་སྟོན་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལྷན་ཅིག་མི་གནས། ལྷན་ཅིག་མི་འདུག །གཏམ་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངན་པར་ལྟ་བས་བྱས་པའོ། །ངན་པར་ལྟ་བ་ནི་སྟོན་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ནི་སྟོན་པ་དྲུག་གི་མདོ་སྡེ་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅི་ལྟ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་ལ། གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་མདོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ། སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དགེ་སློང་རྣམས་རྫས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འཆང་དུ་གནང་ལ། སྟོན་པ་དྲུག་གིས་བཤད་པ་ལ་ནི་ཉེ་གནས་ལ་རྫས་ཐམས་ཅད་འཆང་དུ་མི་གནང་སྟེ། དེ་བས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཉེ་གནས་ལ། བའི་འོ་མ་ལས་གྱུར་པ་རོ་དམ་པ་ལྔ་དང་། ཤ་ལ་སོགས་པ་བཟར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་མ་བཅས་སོ། །སྟོན་པ་དྲུག་ནི་ལན་ཚྭ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་། བའི་འོ་མའི་རོ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་། སྣུམ་པ་དང་། ཁྲག་ལ་སོགས་པ་བཟར་མི་གནང་སྟེ། དེ་དག་བཟར་མི་གནང་བ་ལགས་ན་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་བཤད་དེ། མདོ་སྡེ་འདི་ལ་ཐེག་པ་ ― DKG053_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་པུ་འབའ་ཞིག་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་འཆད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དམ་པའོ་ཞེས་བྱ། སངས་རྒྱས་ནི་མཐར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་གསུངས་ལ། མདོ་སྡེ་འདི་ལས་སངས་རྒྱས་ནི་རྟག་པ། བདེ་བ། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་འཆད་དེ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་གྲངས་སུ་མ་གཏོགས་ཏེ་བདུད་ཀྱིས་བཤད་པ་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་འདི་ལ་དད་ཅིང་རྗེས་སུ་གཞོལ་མི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དེའི་ཚེ་ན་སེམས་ཅན་གང་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཙམ་ལ་དད་ཅིང་ཡིད་ཆེས་ན། དེ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་ཡང་དག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་སྟེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་གྱི་རྒྱལ་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་ལེགས་པར་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་དངོས་པོ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདིའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱི་བར་དུ་རྟོགས་ཤིང་འཚལ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱི་བར་དུ་འཚལ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཅིག་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་བདག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའམ། མདོ་སྡེ་དམ་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་སྣང་བ་མཐོ་བཙུན་དཔལ་ ― DKG053_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བས། ཡོངས་སུ་དྲིས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་པའོ།། །། བཅུ་གཅིག་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བས་ཡོངས་སུ་དྲིས་པའི་ལེའུ།― DKG053_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལས་སངས་རྒྱས་ཡོད་དམ། སངས་རྒྱས་མེད་དམ། ཆོས་ཡོད་དམ། ཆོས་མེད་དམ། དགེ་འདུན་ཡོད་དམ། དགེ་འདུན་མེད་དམ། སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དམ། སྡུག་བསྔལ་མེད་དམ། ཀུན་འབྱུང་ཡོད་དམ། ཀུན་འབྱུང་མེད་དམ། འགོག་པ་ཡོད་དམ། འགོག་པ་མེད་དམ། ལམ་ཡོད་དམ། ལམ་མེད་དམ། བདེན་པ་ཡོད་དམ། བདེན་པ་མེད་དམ། བདག་ཡོད་དམ། བདག་མེད་དམ། སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དམ། སྡུག་བསྔལ་མེད་དམ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོད་དམ། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དམ། རྟག་པ་ཡོད་དམ། རྟག་པ་མེད་དམ། ཐེག་པ་ཡོད་དམ། ཐེག་པ་མེད་དམ། རང་བཞིན་ཡོད་དམ། རང་བཞིན་མེད་དམ། སེམས་ཅན་ཡོད་དམ། སེམས་ཅན་མེད་དམ། སྲིད་པ་ཡོད་དམ། སྲིད་པ་མེད་དམ། ཡང་དག་པ་ཡོད་དམ། ཡང་དག་པ་མེད་དམ། རྒྱུ་ཡོད་དམ། རྒྱུ་མེད་དམ། འབྲས་བུ་ཡོད་དམ། འབྲས་བུ་མེད་དམ། བྱེད་པ་ཡོད་དམ། བྱེད་པ་མེད་དམ། ལས་ཡོད་དམ། ལས་མེད་དམ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་དམ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དམ། སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། ངས་དེ་དང་དེ་དག་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ཁྱེད་ལ་བསྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལྷའམ། མིའམ། བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། དགེ་སློང་ངམ། བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་དྲིས་ཀྱང་ངས་ལན་མི་ཐེབས་པ་མེད་དོ། །དེ་ནས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེའི་ནང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་འདུག་པ་ལས་ལངས་ཏེ་གོས་ཚགས་བཅོས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། པུས་མོའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཀྱང་ཞུ་བ་ཞུ་སྙམ་སེམས་ཀྱིས་བསམས་པ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འདྲིར་གནང་བའི་གོ་སྐབས་ཕྱེ་བ་ལེགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ ― DKG053_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཁྱེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལ་ལྷག་པར་བཀུར་སྟི་དང་རིམ་གྲོ་དང་བསྟི་སྟང་བསྐྱེད་དེ། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། རོལ་མོ་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། གདུགས་དང་། བ་དན་དང་། གོས་དང་། བཟའ་བ་དང་། བཏུང་བ་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། གནས་ཁང་ལ་སོགས་པ་འབུལ་བ་དང་། བསུ་བ་དང་བསྐྱལ་བ་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདིས་ནི་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རབ་ཏུ་བསྐྲུན་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པས་དེང་ངའི་སྤྱན་སྔར་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲག་སྙམ་སེམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་ནི་བདག་གི་སྟོབས་དང་། མཆེ་བ་དང་། སྡེར་མོ་རྣོ་བར་ཤེས་པས་རྐང་ལག་བཞི་ས་ལ་བརྟེན་ཏེ། བྲག་ཕུག་ན་གནས་ཀྱང་མཇུག་མ་བརྡབས་ནས་སྒྲ་སྒྲོགས་སོ། །གང་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་ནུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་ཡང་དག་པ་ནི་ནང་བར་སྔར་ཕུག་ནས་བྱུང་སྟེ། རྣམ་པར་བསྒྱིངས་ནས་གླལ་ཏེ་ཕྱོགས་བཞིར་བལྟས་ནས། དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གི་ཕྱིར་སྒྲ་རབ་ཏུ་སྒྲོགས་སོ། །བཅུ་གཅིག་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སེང་གེ་མ་ཡིན་པར་སྒྱུས་སེང་གེ་ལྟར་འཆོས་པ་རྣམ་པར་གཞིག་པ་དང་། བདག་གི་མཐུ་རྩལ་སད་པ་དང་། གནས་དག་པར་བྱ་བ་དང་། བུ་རྣམས་གནས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། འགྲོ་བ་མང་པོ་འཇིགས་པའི་སེམས་མེད་པར་བྱ་བ་དང་། གཉིད་ལོག་པ་སད་པར་བྱ་བ་དང་། གཅན་གཟན་ལེ་ལོ་ཅན་ཐམས་ཅད་ལེ་ལོ་མེད་པར་བྱ་བ་དང་། གཅན་གཟན་རྣམས་འཁོར་ཞིང་རྟེན་དུ་འགྱུར་བར་བྱ་བ་དང་། སྤོས་ཀྱི་བལ་གླང་ཆེན་པོ་གདུལ་བ་དང་། བུ་རྣམས་སློབ་པ་དང་། བདག་གི་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པ་དང་བཅུ་གཅིག་གོ །གཅན་གཟན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེང་གེའི་སྒྲ་ཐོས་ན། ཆུའི་རིགས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཆུ་ཟབ་མོའི་གཏིང་དུ་གབ། སྐམ་སར་འགྲོ་བ་ནི་ཁུང་དུ་འབྲོས། འཕུར་བ་རྣམས་ནི་ས་ལ་ལྟུང་། སྤོས་ཀྱི་བལ་གླང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་མི་གཙང་བ་ཤོར་ཏེ་འབྲོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཇི་ལྟར་ཝས་ལོ་བརྒྱར་སེང་གེའི་ཕྱི་བཞིན་འགྲོ་ཡང་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་མི་ནུས་སོ། ། ― DKG053_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་སེང་གེའི་ཕྲུ་གུ་ལོ་གསུམ་ལོན་པ་དག་ནི་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་སྒྲ་སྒྲོགས་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཆེ་བ་དང་། སྡེར་མོ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། དཔའ་བའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་མཇུག་མ་དང་། བསམ་གཏན་བཞིའི་ཕུག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་ཏེ། བདུད་ཀྱི་དམག་རབ་ཏུ་བཅོམ་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་སྟོབས་བཅུ་བསྟན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ངན་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱི་མགོན་དང་སྐྱབས་མཛད་དོ། །འཁོར་བས་འཇིགས་པ་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་དེ། མ་རིག་པའི་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སད་པར་མཛད་ཅིང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམས་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་མཛད་དོ། །ངན་པར་ལྟ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་ཅིང་སྟོན་པ་དྲུག་གིས་བསྟན་པ་དག་སེང་གེའི་སྒྲ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་མཛད་པ་དང་། འོད་སྲུང་རྫོགས་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་དྲེགས་པའི་སེམས་གཞིག་པ་དང་། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་མཛད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ལྔ་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོབས་དང་སེམས་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་མཛད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་ལྟ་བའི་འཁོར་བཞི་པོས་ངན་པར་ལྟ་བའི་སྡེ་བཞི་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ཚངས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ལྷའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཕུག་ནས་བྱུང་སྟེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་དང་དྲེགས་པ་ལ་སོགས་པ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་གླལ་བ་མཛད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་ཐོབ་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རྐང་ལག་བཞི་ས་ལ་བཙུགས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣམ་པར་དགོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་སོ། །སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ ― DKG053_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་། མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བར་ངེས་པར་བཤད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་འབྲིང་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་འགྲོ་ཡང་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་མི་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་གལ་ཏེ་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དེ་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་ད་ལྟར་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་བསྒྲགས་པར་བསམས་ཀྱིས། དེ་བས་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་དང་བཀུར་སྟི་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེའི་སྒྲ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཞུ་བ་ཡོད་ན་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེའི་སྒྲས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལགས། དོན་ཅི་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བགྱི། ཡང་ཇི་ལྟར་ན་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བགྱི། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་མི་མཐོང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པ་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཅི་ལ་གནས་ན་གསལ་བར་མི་མཐོང་། སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་བཞུགས་ན་གསལ་བར་གཟིགས། ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མིག་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་གསལ་བར་མི་མཐོང་། སངས་རྒྱས་ནི་སྤྱན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་གསལ་བར་གཟིགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་ཞིག་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུ་བ་ཞུས་པ་ནི་ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་དང་བསོད་ནམས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚོགས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་དང་ ― DKG053_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཤེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ཇི་ལྟ་བུའི་མིག་གིས་མཐོང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བུའི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་པའི་བར་དུ་ཤེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེའི་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བགྱི། ཇི་ལྟར་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བགྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང་པོ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དགུ་པའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་འདུས་བྱས་པ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ། སྲིད་པ་དང་བཅས་པ། འབྲས་བུ་ཡོད་པ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ། རྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ། ཟག་པ་མེད་པ། སྲིད་པ་མེད་པ། འབྲས་བུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ། རྟག་ཏུ་གནས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ནི་ཚོགས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པས་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་འདི་ཞུ་བ་ལ་སྤོབས་པར་གྱུར་ཏོ། །ངས་ཀྱང་ཚོགས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པས་དོན་འདི་འདྲི་བའི་ལན་ཐེབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚོགས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གམ་གཉིས་ཞེས་འདྲི་བའི་མི་རིགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཅིག་དང་གཉིས་ཀྱིས་ལན་བཏབ་ཅེས་གསུངས། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་དང་གཉིས་མ་ ― DKG053_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆིས་སོ། །རྣམ་པ་གཅིག་དང་གཉིས་ནི་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚོགས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་མེད་ན། རྣམ་པ་གཅིག་དང་གཉིས་མི་ཤེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚོགས་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་དང་གཉིས་པ་ཤེས་སོ། །གང་ཆོས་རྣམས་ལ་གཅིག་གམ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པའི་དོན་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་གཅིག་གམ་གཉིས་མེད་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གཅིག་མི་གཉིས་པ་ཇི་ལྟར་བཤད། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གཅིག་པ་དང་གཉིས་པ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བུས་པ་མ་རབས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་ནི་འཁོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་གཅིག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཉིས་ནི་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་ལ་སྲེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ལ། འཁོར་བ་ཡང་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནི་དྲི་བ་དང་ལན་བཏབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་འདྲི་བ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང་། ངས་རྣམ་པར་དགྲོལ་ཞིང་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པའོ། །དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པ་གཉིས་ཀ་མི་མཐོང་བའོ། །ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་སྟོང་པ་དང་། མི་སྟོང་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། བདག་མེད་པ་ཀུན་མཐོང་ངོ་། །སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་དོ། །མི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བདག་མེད་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་བའོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་སྟོང་ ― DKG053_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མཐོང་ལ། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་མི་མཐོང་བ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་མི་བྱ། ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་བར་དུ་མི་མཐོང་ལ། བདག་མི་མཐོང་བ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པར་འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བ་མེད་པ་སྟེ། མ་རིག་པས་ཁེབས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་མཐོང་སྟེ། མི་སྟོང་པར་མི་མཐོང་བ་ནས། ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་བར་དུ་མཐོང་སྟེ། བདག་ཏུ་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་བས་ན་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་མ་ཐོབ་བོ། །དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ལམ་དབུ་མ་མི་སྤྱོད། ལམ་དབུ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལམ་དབུ་མ་མཐོང་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ངེས་པར་བདེ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་སྤྱོད་པ་དང་། ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །ངེས་པར་བདེ་བ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་གནས་ཀྱང་། ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བདེ་བ་ལ་རེག་པ་བཞིན་ནོ། །ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་རྣམས་སོ། །ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་སོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་ལ་ལམ་དབུ་མའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་མོད་ཀྱི་མི་མཐོང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དབུ་མའི་ས་བོན་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ལམ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མའོ། །དེ་ལ་ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པ་དག་རྟག་པ་མེད་པ་ལ་ནོར་བར་རྟག་པར་ལྟ་བའོ། ། ― DKG053_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་མི་རྟག་པ་ལ་ནོར་བར་རྟག་པར་མཐོང་ལ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་རྟག་པ་ཡིན་པ་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་མི་རྟག་པར་སྒྲོ་བཏགས་པའོ། །དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རབ་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ནི་རྟག་པར་མཐོང་། རྟག་པ་ནི་མི་རྟག་པར་མཐོང་བའོ། །དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ནི་མཐའ་མ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཅེས་ཀྱང་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ལམ་ནི་རབ་མ་ཡིན། ཐ་མ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དེའི་ཕྱིར་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འཁོར་བའི་ཐོག་མའི་མཐའ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལམ་དབུ་མ་དེས་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་གཞིག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལམ་དབུ་མའི་ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པ་བདེ་བ། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ། བདག་མེད་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡང་དག་པར་ན། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་དབུལ་པོ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་ན་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཡོད་དེ། དེས་མི་མཐོང་ན་མི་མཐོང་བའི་དབང་གིས་རྟག་པ་མེད། བདེ་བ་མེད། བདག་མེད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཅིག་གིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཁྱིམ་ན་རིན་པོ་ཆེ་གསེར་གྱི་གཏེར་ཡོད་ན། ཅི་སྟེ་འདི་ལྟར་དབུལ་ཕོངས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་གྱུར་ཅེས་བྱས་ནས། དེ་ནས་ཐབས་ཀྱིས་དེ་མཐོང་བར་བྱས་སོ། །མཐོང་བར་ ― DKG053_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་པས་མི་དེ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱིས་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། རྟག་པ་མེད། བདེ་བ་མེད། བདག་མེད། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ་མཐོང་བར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་བོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པ་དང་། ཆད་པའོ། །དེ་ལྟར་ལྟ་བ་དེ་གཉིས་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། རྟག་པ་མེད་པ་དང་། ཆད་པ་མེད་པ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་པ་དང་ཆད་པ་མེད་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་རྟོགས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐོབ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟོག་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམས་མ་རིག་པས་ཡོངས་སུ་ཁེབས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟར་རི་བོང་དང་རྟས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆུ་ཀླུང་རྒལ་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་བོན་ཡིན་ཏེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ག་གོན་ནི་མཁྲིས་པའི་ནད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁྲིས་པའི་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྒྱུ་ཡོད། རྒྱུའི་རྒྱུ་ཡོད། འབྲས་བུ་ཡོད། འབྲས་བུའི་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ། །རྒྱུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་སོ། །རྒྱུའི་ ― DKG053_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །འབྲས་བུའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་འབྲས་བུའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྲས་བུར་འགྱུར་ཏེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མ་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ལ། རྐྱེན་གྱི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན་ལ། འབྲས་བུའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་མི་སྐྱེ་མི་འགོག །རྟག་པ་མ་ཡིན། ཆད་པ་མ་ཡིན། གཅིག་གམ་གཉིས་མ་ཡིན། འོངས་པ་མ་ཡིན། སོང་བ་མ་ཡིན། རྒྱུ་མ་ཡིན། འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྟ་བུའོ། །འབྲས་བུ་ཡིན་ལ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་སྟེ། ཤེས་པ་མེད། མཐོང་བ་མེད། བསམ་དུ་མེད་པས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་ཅེ་ན། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་དང་སྤྱོད་པ་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཆད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་ཀྱང་སྟོར་བ་མེད་པ་དང་། བྱེད་པ་མེད་ཀྱང་བྱས་པའི་ལས་ཡོད་པ་དང་། མྱོང་བ་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་པ་དང་། མྱོང་བ་འགོག་པ་མེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མི་འཇིག་མི་སྟོར་བ་དང་། གང་གིས་ཀྱང་སེམས་ ― DKG053_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་ཐམས་ཅད་འདུས་ཏེ་འབྱུང་བར་བསམས་པས་དཔགས་ཏེ་ཤེས་པ་མེད་པ་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་འགྲོགས་ཀྱང་མི་ཤེས་མི་མཐོང་བ་དང་། མི་མཐོང་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་ཐོག་མ་འབའ་ཞིག་མཐོང་ཡང་ཐ་མ་མི་མཐོང་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་གཟིགས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་གཟིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་མི་མཐོང་བས་རབ་ཏུ་འཁོར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་དར་གྱི་སྲིན་བུ་དར་གྱི་སྒོ་ང་བྱེད་པ་རང་སྐྱེ་ཞིང་རང་འཆི་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རང་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ལས་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་ཕོ་ལོང་བརྡབས་པ་ལྟར་འཁོར་བར་རབ་ཏུ་འཁོར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་གལ་ཏེ་གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་མཐོང་ན་ཆོས་མཐོང་ངོ་། །ཆོས་མཐོང་ན་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཐ་མ་དང་། བར་མ་དང་། རབ་དང་། རབ་ཀྱི་ཡང་རབ་བོ། །རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐ་མས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་སྟེ། མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་བོ། །རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྲིང་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་སྟེ། མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་བོ། །རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་གསལ་བར་མི་མཐོང་སྟེ། མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་ས་བཅུ་ལ་གནས་སོ། །ཡེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡང་རབ་ནི་གསལ་བར་མཐོང་བས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་བོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པའོ། །དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །ལམ་དབུ་མ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །སངས་ ― DKG053_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་དྲུག་པ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་སྒྲས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་མ་མཆིས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བགྱིད་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་དེ་དྲིས་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་དང་མི་ལྡན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ངན་སེམས་ཀྱིས་མ་བསད་དེ། བསད་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེས་པས་ལམ་གསུམ་དགེ་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དེ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་མེད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་གང་དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་མཐོང་བ་ནི་ལྷ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ། མི་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་མཐོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་མཐོང་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངེས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་མེད་པས་དོན་དེའི་ཕྱིར་ངས་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །ཐོག་མ་ཡོད་ལ་ད་ལྟར་མེད། །ཐོག་མ་མེད་ལ་ད་ལྟར་ཡོད། །དུས་གསུམ་སྲིད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་གནས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་སྲིད་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་སྲིད་པ་དང་། འདས་པའི་སྲིད་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ ― DKG053_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ད་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་གང་འདས་པའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ནས་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་བར་དུ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་མེད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དགེ་བ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལའང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོག་སྲེད་ཅན་དག་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་གི་ཁྱིམ་ན་འོ་མ་དང་ཞོ་ཡོད་པ་ལས་ཡང་མི་གཅིག་གིས་ཁྱོད་ལ་མར་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་ན། དེས་སྨྲས་པ། བདག་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ཀྱང་འདི་ལྟར་ཞོ་ནི་ཡང་དག་པར་མར་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཐབས་མཁས་པས་གདོན་མི་ཟ་བར་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མར་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཀུན་ལ་སེམས་ཡོད་དོ། །གང་སེམས་ཡོད་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བཀོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། མཐར་ཕྱིན་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལ་བཀོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །མཐར་ཕྱིན་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་གཅིག་པ་འཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ཡོད་ཀྱང་ ― DKG053_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་རིག་པས་ཁེབས་པས་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཅན་འདི་དག་གིས་མཐོང་བར་མི་ནུས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱིས་མི་མཐོང་ངོ་། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། རང་བཞིན་མར་གྱི་སྙིང་ཁུ་དང་འདྲ་བས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་མོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་མོད་ཀྱི་མ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མིང་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་ཀྱང་བྱ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་ཀྱང་བྱ། སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་ཀྱང་བྱ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཅི་དང་ཅིར་ལྡན་པ་དེ་དང་དེའི་སྐབས་སུ་མིང་འདོགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་གིས་མིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཐོབ་པ་ནི་འདི་ལྟར་བསམ་གཏན་གྱི་སྐབས་སུ་བསམ་གཏན་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དབང་པོའི་སྐབས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སྟོབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་སྐབས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་དང་། སྐྱེས་བུས་རྟོག་པ་བརྒྱད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། འདྲ་བར་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མའོ། །དེ་ལ་རབ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། དེའི་ ― DKG053_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་ལྡན་ཏེ། རྐྱེན་དང་ཕྲད་ན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པར་འགྱུར་གྱི། གལ་ཏེ་རྐྱེན་དང་མ་ཕྲད་ན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མེའི་བསྐལ་པ་དང་། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་བཅོམ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཏིང་ངེ་འཛིན་འབྲིང་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐ་མ་ནི་ས་ཆེན་པོ་བཅུ་ལས་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐ་མ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། ཉོན་མོངས་པས་ཡོངས་སུ་ཁེབས་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བར་མི་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་ཐེག་པ་གཅིག་པ་མཐོང་མོད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་མི་ཤེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟེན་པའོ། །ཐམས་ཅད་མཐར་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དུས་གཅིག་ན་ཆུ་བོ་དགའ་སྐྱེད་ཀྱི་འགྲམ་ན་བཞུགས་ཏེ་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ང་དེང་ཁྲུས་མཛད་ཀྱིས་ངའི་གོས་ལོང་ལ་སྲན་ཕྱེ་ཡང་ལོང་ཞིག །དེ་ནས་ཆུར་ཞུགས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་བ་དང་། ཆུ་དང་། ས་ལ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་འོངས་ནས་ང་ལ་ལྟའོ། །དེའི་ཚེ་ན་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་ཆུ་བོའི་འགྲམ་དུ་ལྷགས་ནས། ངའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། གཅིག་ལ་གཅིག་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར། གལ་ཏེ་གཽ་ཏ་མ་འདི་ཆད་པར་ལྟ་བ་མི་སྟོན་ན་བདག་ཅག་དེ་ལ་ལུང་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་དེའི་ཚེ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་དེ་དག་གི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ང་ལ་ཆད་ ― DKG053_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ལྟ་བ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ལྟར་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆད་པར་ལྟ་བ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་བདག་མེད་ན་གང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་ཞིང་གང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་བཤིག་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་དོ་ཞེས་མ་བཤད་དོ། །ངས་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་བདག་མ་ཡིན་ནམ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ང་ཆད་པར་ལྟ་བ་མི་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཐོང་བས་རྟག་པ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དེ། གང་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཐོས་ནས་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། དེའི་མོད་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །ནམ་མཁའ་དང་། ཆུ་དང་། སྐམ་སར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་ནས་མོད་ལ་ལུས་དེ་ཉིད་བཏང་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དག་པར་ན་བདག་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་བདག་ཅེས་བཤད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་བཤད་མོད་ཀྱི་ཡང་དག་པར་ན་བདག་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་བཤད་མོད་ཀྱི་བརྫུན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡོད་པས་བདག་ལ་བདག་མེད་པར་འཆད་དེ་ཡང་དག་པར་ན་བདག་ཡོད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱིར་བདག་མེད་པར་བཤད་མོད་ཀྱི་ཡང་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བདག་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་མེད་ཅེས་བཤད་པ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་ཡིན་ཏེ། བདག་མེད་པར་བཤད་པ་ནི་དབང་ཐོབ་པའི་ ― DKG053_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་མཐུ་བོ་ཆེ་ལྟ་བུ་མཆིས་ན་དོན་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཐོང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གཟུགས་ནི་སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་དང་། རིང་པོ་དང་། ཐུང་ངུ་ཐ་དད་དེ་ཐོགས་པ་ཡོད་ཀྱང་དམུས་ལོང་གིས་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི་སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་ཐ་དད་པ་དང་། དབྱིབས་རིང་ཐུང་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དམུས་ལོང་གིས་མི་མཐོང་ཡང་མིག་ཅན་གྱིས་མི་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་མཐོང་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་མ་ལུས་པར་གཟིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མཚན་མོའི་གཟུགས་ལྟ་བུར་མཐོང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉིན་པར་གྱི་གཟུགས་ལྟ་བུར་གཟིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཞར་བས་ནི་གཟུགས་གསལ་བར་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ལ་སྨན་པ་མཁས་པས་མིག་བཅོས་ན་སྨན་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་གསལ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་མི་གསལ་ལོ། །དེ་ལ་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་གསལ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་པ་མེད་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་པ་མེད་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའོ། །ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་པ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་ ― DKG053_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐོང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མི་རྟག་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་མཐོང་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟག་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་མཐོང་ལ། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདག་དང་། བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་མི་མཐོང་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བཅུ་ཆ་གཅིག་ཙམ་མཐོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟག་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་གཟིགས་ལ། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་པ་དང་། བདག་དང་། བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་གཟིགས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལག་མཐིལ་དུ་སྐྱུ་རུ་རའི་འབྲས་བུ་བཞག་པ་ལྟར་གཟིགས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཟླ་བ་ཚེས་པ་ནི་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཡོད་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་བཅོམ་ན་གདོད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ནི་ལོག་སྲེད་ཡོངས་སུ་བཅོམ་ན་གདོད་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པར་ཡོད་དེ། ཕྱི་ནང་གཉིས་སོ། །བཅུ་གཉིས་པོ་གང་ཞེ་ན། འདས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མ་རིག་ ― DKG053_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །འདས་པའི་ལས་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཐོག་མ་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །མངལ་དུ་ཞུགས་ནས་ཡན་ལག་ལྔ་དང་དབང་པོ་བཞི་མ་ཚང་བ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །དབང་པོ་བཞི་དང་ལྡན་ཏེ་རེག་པ་ཞེས་མི་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཅེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་། བདེ་བ་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པ་ནི་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྲེད་པ་གཅིག་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཚོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་པ་ནི་སྲེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་ནི་ལེན་པའོ། །ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོས་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱིས་ལས་སྐྱེད་པ་ནི་སྲིད་པའོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བའོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་མིང་དང་། གཟུགས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། རེག་པ་དང་། ཚོར་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་འཆི་བ་སྟེ། འདི་དག་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ཏེ་ནུར་ནུར་པོར་འདུག་པའི་ཚེ་ཤི་བ་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་མེད་དོ། །ཐོག་མ་སྐྱེས་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་ནི་བཅུ་གཉིས་པོ་དང་ལྡན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། རེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། སྲེད་པ་རྣམས་དང་། རྒ་བ་དང་ཤི་བ་མེད་ཀྱང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དག་གཟུགས་མེད་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་མེད་ཀྱང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ངེས་པར་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་མཉམ་པར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་ངས་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་རྩྭ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་བས་ ― DKG053_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟོས་ན་མར་གྱི་སྙིང་པོ་འབྱུང་ངོ་། །ཡང་རྩྭ་གཞན་ཞིག་ཡོད་དེ་གལ་ཏེ་བས་ཟོས་ན་མར་གྱི་སྙིང་པོ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་མར་གྱི་སྙིང་པོ་མེད་མོད་ཀྱི་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་རྩྭ་བཟོད་པ་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རི་ཁ་བ་ཅན་ལྟ་བུའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ནི་རྩྭ་བཟོད་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ནི་རྩྭ་དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ལྟ་བུ་སྟེ། སེམས་ཅན་གང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་ཉན་ཏམ། འཛིན་ཏམ་འདྲི་བར་བྱེད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ངོ་། །མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཐོས་མོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཟུགས་ཀྱང་ཡིན་ལ་གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན། གཟུགས་མ་ཡིན་ལ་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་ཡིན་ལ་མཚན་མ་ཡང་མ་ཡིན། མཚན་མ་མ་ཡིན་ལ་མཚན་མ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་གཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཅིག་པ་མ་ཡིན་ལ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་མ་ཡིན་ཆད་པ་མ་ཡིན། རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་མེད་པ་ཡང་ཡིན། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཟད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན། རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཡང་མ་ཡིན། དོན་མ་ཡིན་ལ་དོན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་ཡང་ཡིན་ལ་ཡི་གེ་ཡང་མ་ཡིན། ཡི་གེ་མ་ཡིན་ལ་ཡི་གེ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུའོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་དོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མཚན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །མཚན་ ― DKG053_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་མངོན་དུ་མི་སྣང་བའོ། །མཚན་མ་ཡིན་མཚན་མ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། མཚན་དང་མཚན་མ་ཡིན་པ་ངེས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་གཅིག་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་གཅིག་པའོ། །གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཐེག་པ་གསུམ་བཤད་པའོ། །གཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་གྲངས་མེད་པའོ། །རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། རྐྱེན་ལས་མཐོང་བར་གྱུར་པའོ། །ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཆད་པར་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བའོ། །རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཐོག་མ་དང་ཐ་མའི་མཐའ་མེད་པའོ། །ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོད་པའོ། །མེད་པ་གང་ཞེ་ན། ཐབས་མཁས་པས་མཐོང་བར་གྱུར་པའོ། །ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཟད་པ་གང་ཞེ་ན། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ཐོབ་པའོ། །ཟད་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། རྟག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཟད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཆད་པར་གྱུར་པའོ། །རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའོ། །འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྱུར་བའོ། །རྒྱུ་མ་ཡིན་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན་རྟག་པའོ། །དོན་གང་ཞེ་ན། དོན་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །དོན་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། བཤད་དུ་མེད་པའོ། །དོན་མ་ཡིན་དོན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན་མཐར་སྟོང་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། མིང་དུ་བཏགས་པ་ཡོད་པའོ། །ཡི་གེ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན་མིང་དུ་བཏགས་པ་མེད་པའོ། །ཡི་གེ་མ་ཡིན་ཡི་གེ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་བཅད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་བཅད་པའོ། །བདག་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། དབང་བརྒྱད་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར་པའོ། །བདག་མ་ཡིན་ ― DKG053_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན་རྟག་པའོ། །བདག་མ་ཡིན་བདག་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། བྱས་པ་མེད་པ་མྱོང་བ་མེད་པའོ། །སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། དོན་དམ་པ་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། རྟག་པའོ། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་དོན་འདི་དག་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་རྟོགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན། ཐོག་མ་མེད་ལ་ད་ཡོད་པ་མ་ཡིན། ཡོད་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིས་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སེམས་ཅན་གྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་ལྕགས་ནག་པོ་མེར་བསྲེགས་ན་དམར་པོར་འགྱུར་ལ། ཕྱུང་སྟེ་གྲངས་ན་ཕྱིར་ཡང་ནག་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཁ་དོག་ནག་པོ་ཡང་ནང་ན་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་མེ་མེད་པར་གྱུར་ན་མཐོང་ཞིང་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ས་བོན་འགགས་པར་གྱུར་ན་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། མྱུ་གུའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནང་ན་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་པ་ནས་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། རྐྱེན་ལས་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ལ་གསལ་བར་མ་གྱུར། ― DKG053_Page_0182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་མངོན་པར་གསལ་བར་གཟིགས་པར་གྱུར། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཅུ་དང་ལྡན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་མི་གསལ་ལོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པ་ཉུང་བ་དང་། ཆོག་ཤེས་པ་དང་། རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་བསྔགས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདོད་པ་ཉུང་བ་དང་། ཆོག་ཤེས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་མཆིས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་པ་ཉུང་བ་ནི་མི་ཚོལ་མི་ལེན་པའོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ནི་ཉུང་ངུ་རྙེད་ཀྱང་འགྱོད་ཅིང་ཞེ་ལ་གནོད་པའི་སེམས་མེད་དོ། །འདོད་པ་ཉུང་བ་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བའོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་པའི་སེམས་མེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདོད་པ་ངན་པ་དང་། འདོད་པ་ཆེན་པོ་དང་། འདོད་པས་འདོད་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ངན་པ་ནི་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་འདོད་པའི་སེམས་འདི་ལྟ་བུ་དག་སྐྱེད་པའོ། །བདག་ཇི་ལྟར་ན་འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོར་འགྱུར་ཞིང་། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་བདག་གི་འཁོར་དུ་འགྱུར་བ་དང་། འཁོར་རྣམ་པ་བཞིས་བདག་ལ་མཆོད་པ་དང་། རིམ་གྲོ་དང་བཀུར་སྟི་དང་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། བདག་གིས་སྔར་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ་ཆོས་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་གི་ཚིག་ལ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་འཛིན་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་དང་། བློན་པོ་དང་། ཁྱིམ་བདག་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་བདག་ལ་བཀུར་སྟི་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། བདག་གིས་ཆོས་གོས་དང་། བསོད་སྙོམས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། གནས་ཁང་དམ་པ་ལ་སོགས་པ་མང་དུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་འཁོར་བའི་འདོད་པ་སྟེ་འདོད་པ་ངན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་ཞིག་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་འདོད་ ― DKG053_Page_0183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སེམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འཁོར་རྣམ་བཞིས་བདག་ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་པ་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་པ་ནས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་ཤེས་པར་འདོད་པ་ནི་འདོད་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པའི་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པའི་ལྷར་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དང་། བདུད་ཀྱི་རིས་དང་། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དང་། རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེར་སྐྱེ་ཞིང་དབང་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་འདོད་པ་ངན་པ་གསུམ་པོ་དེས་མི་འཚོ་བ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སྟེ། སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པོ་དེ་དག་མེད་པ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །མ་འོངས་པའི་འདོད་པའི་དངོས་པོ་མི་ཚོལ་བ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བ་སྟེ། རྙེད་ནས་མི་ཆགས་པ་ནི་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་མི་ཚོལ་བ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བའོ། །རྙེད་ནས་མི་སོགས་པ་ནི་ཆོག་ཤེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་འདོད་པ་ཉུང་བ་ལ་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་མི་བྱ་བ་ཡོད་དོ། །ཆོག་ཤེས་ལ་འདོད་པ་ཉུང་བ་ཞེས་མི་བྱ་བ་ཡོད་དོ། །འདོད་པ་ཡང་ཉུང་ལ་ཆོག་ཀྱང་ཤེས་པ་ཡོད་དོ། །ཆོག་ཀྱང་མི་ཤེས་ལ་འདོད་པ་ཡང་མང་བ་ཡོད་དེ། དེ་ལ་འདོད་པ་ཉུང་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སོ། །འདོད་པ་ཉུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །འདོད་པ་ཉུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཆོག་ཀྱང་མི་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་པ་ཉུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བ་ནི་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སོ། །དགེ་བ་ནི་འཕགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ལམ་དང་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཀྱང་བདག་འཐོབ་པོ་ཞེས་མི་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་མི་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་སེམས་མི་འཁྲུག་སྟེ། དེ་ནི་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ ― DKG053_Page_0184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྒོམ་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་འདོད་ན། འདོད་པ་ཉུང་བ་དང་ཆོག་ཤེས་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་གང་ཞེ་ན། ཞི་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཞི་བ་དང་། ལུས་ཞི་བའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཞི་བ་ནི་ནམས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མི་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཞི་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ལུས་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་རྣམ་བཞི་ལ་མི་སྟེན་ཏེ། འཁོར་རྣམ་བཞིས་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་མི་ཆགས་པའོ། །སེམས་ཞི་བ་ནི་ནམ་དུ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གིས་མི་གོས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་ལ་ལ་ནི་ལུས་ཞི་ཡང་སེམས་མ་ཞི། ལ་ལ་ནི་སེམས་ཞི་ཡང་ལུས་མ་ཞི། ལ་ལ་ནི་ལུས་དང་སེམས་གཉིས་ཀ་ཞི། ལ་ལ་ནི་ལུས་དང་སེམས་གཉིས་ཀ་མ་ཞི་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་ལུས་ཞི་ལ་སེམས་མ་ཞི་བ་ནི་དགེ་སློང་གང་ཞིག་བས་མཐར་བསམ་གཏན་བྱེད་དེ། འཁོར་རྣམ་བཞི་སྤངས་ཀྱང་། སེམས་ནི་རྟག་ཏུ་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ལ་སེམས་པ་ནི་ལུས་ཞི་ལ་སེམས་མ་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུས་མ་ཞི་ལ་སེམས་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སློང་གང་ཞིག་འཁོར་རྣམ་བཞི་དང་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ་ལ་བསྙེན་ཅིང་བརྟེན་ཀྱང་། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ནི་སེམས་ཞི་ལ་ལུས་མ་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུས་དང་སེམས་གཉིས་ཀ་ཞི་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །ལུས་དང་སེམས་གཉིས་ཀ་མ་ཞི་བ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཞི་ཡང་མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྟོག་མི་ནུས་ཏེ། དོན་དེ་བས་ན་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་སྤྱོད་མི་ནུས་སོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་དང་། རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་ ― DKG053_Page_0185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་བྱས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་ལུས་དང་སེམས་ཞི་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གང་ཞིག་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འདོད་པས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་དེ་ཡང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དྲུག་ལ་གནས་སོ། །དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། ལྷ་དྲན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་ལྡན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་ཤིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྟག་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའོ། །ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའོ། །ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མེ་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྟེན་དང་གནས་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་རླུང་དྲག་པོ་དང་ཆར་པའི་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མགོན་དང་སྐྱབས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གླིང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འོད་པ་ཆེན་པོ་བཞིས་གཡེང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། འདོད་པའི་འོད་པ་དང་། སྲིད་པའི་འོད་པ་དང་། ལྟ་བའི་འོད་པ་དང་། མ་རིག་པའི་འོད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གླིང་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མཐར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། ། ― DKG053_Page_0186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཐར་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་དེ་བཅུ་དང་ལྡན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མི་མཐོང་ངོ་། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་བཞི་མི་འཐོབ་བོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདོད་པ་ངན་པ་བཞི་སྟེ། གོས་ཀྱི་འདོད་པ་དང་། ཟས་ཀྱི་འདོད་པ་དང་། མལ་ཆའི་འདོད་པ་དང་། སྲིད་པའི་འདོད་པ་དང་། དེ་ནི་འདོད་པ་ངན་པ་བཞི་སྟེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ནད་དོ། །དེ་ལ་སྨན་བཟང་པོ་རྣམ་པ་བཞིས་ནད་དེ་གསོ་ནུས་སོ། །གང་ཞེ་ན། གོས་ཕྱག་དར་ཁྲོད་པས་ནི་དགེ་སློང་གི་གོས་ཀྱི་འདོད་པ་ངན་པ་གསོ་བར་བྱེད་དོ། །བསོད་སྙོམས་ཀྱིས་ནི་ཟས་ཀྱི་འདོད་པ་ངན་པ་གསོ་བར་བྱེད་དོ། །ཤིང་དྲུང་བས་ནི་མལ་ཆའི་འདོད་པ་ངན་པ་གསོ་བར་བྱེད་དོ། །ལུས་དང་སེམས་ཞི་བས་ནི་དགེ་སློང་གི་སྲིད་པའི་འདོད་པ་ངན་པ་གསོ་བར་བྱེད་དོ། །སྨན་རྣམ་པ་དེ་བཞིས་ནད་རྣམ་པ་དེ་བཞི་མེད་པར་བྱེད་པས་དེ་ནི་འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞི་བ་ལ་བདེ་བ་རྣམ་བཞི་ཡོད་དོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བདེ་བ་དང་། ཞི་བའི་བདེ་བ་དང་། འགོག་པའི་བདེ་བ་དང་། མཐར་ཕྱིན་པའི་བདེ་བའོ། །བདེ་བ་རྣམ་པ་འདི་བཞི་ཐོབ་པ་ནི་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་སྨོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བསྔགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཅུ་པོ་དང་ལྡན་ཏེ་དེ་ལ་གནས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ ― DKG053_Page_0187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེ་འདི་ཐོས་ནས་ཉེ་བར་བསྙེན་ཅིང་ནན་ཏན་བྱེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་འགྱོད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོག་ཤེས་ནས་དབེན་པར་གནས་ཏེ་འདུ་འཛི་སྤོང་བ་ནི་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོག་མི་ཤེས་པ་ནི་དབེན་པ་ལ་མི་དགའོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་དབེན་པ་ཞི་བ་ལ་དགའ་སྟེ། དབེན་པ་ཞི་བའི་གནས་སུ་རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་འཛིན་ཏེ། བདག་གིས་ནི་ཡང་དག་པར་མ་ཐོབ་ན་བདག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་སླུ་བར་བྱེད་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་སུ་དགེ་སྦྱོང་གི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་སྒོམ་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་ཅིང་སྒོམ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །ལྷའི་སྤྱོད་པ་དང་གཞོལ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་ཡང་དག་པར་མཐོང་ཞིང་ཡང་དག་པ་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །ཡང་དག་པ་མཐོང་ཞིང་ཤེས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་སྒྲོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བསྔགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་བཅུ་པོ་དེ་ལ་གནས་པ་དེ་དང་ལྡན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་པ་ཉུང་བ་ནི་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་དབེན་པར་གནས་ཏེ་ཅོག་པུར་འདུག་ཅིང་མི་ཉལ་ལམ། ཤིང་དྲུང་ན་གནས་སམ། དུར་ཁྲོད་ན་གནས་སམ། བླ་གབ་མེད་པའི་གནས་སུ་གནས་སམ། གང་ན་རྩྭ་ཡོད་པའི་སྟེང་དུ་འདུག་ཅིང་བསོད་སྙོམས་བྱེད་དེ། ཅི་སྙེད་པས་ཆོག་པར་འཛིན་ཏམ། སྟན་གཅིག་པའམ། ཟས་གཅིག་ལས་མི་འདའ་བའམ། ཆོས་གོས་གསུམ་པའམ། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་འབའ་ཞིག་འཆང་ ― DKG053_Page_0188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བའོ། །དེ་ལྟར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་འགྱོད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོག་ཤེས་པའོ། །དབེན་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ནི་ཞི་བའོ། །འབྲས་བུ་བཞི་པ་ཐོབ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་བཏང་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བརྒྱད་སྒོམ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །ཟབ་པ་བདུན་དང་བྲལ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མཚན་མ་བཅུ་མེད་དོ་ཞེས་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བསྔགས་པའོ། །མཚན་ཉིད་བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་དང་། མི་རྟག་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་བཅུ་པོ་འདི་དག་དང་བྲལ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་ཆོས་བཅུ་པོ་དང་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་མང་དུ་འདོད་པས་ནི་རྒྱལ་པོ་དང་། བློན་པོ་དང་། རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། གདོལ་རིགས་དང་། རྗེའུ་རིགས་ལ་བསྙེན་ཅིང་འདི་སྐད་དུ་བདག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ལམ་བཞི་དང་། བཤང་གཅི་ཆེ་ཆུང་གི་བར་དུ་གལ་ཏེ་ཡོན་བདག་མཐོང་ན། བསྟི་སྟང་བྱེད་ཅིང་བསུ་བ་དང་། གཏམ་བྱེད་དེ། འདོད་པ་ངན་པ་བཅོམ་པ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མ་བྱང་མོད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པའི་རྗེས་སུ་འཐུན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོག་ཤེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ནི་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཉེ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་གཅིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བསྔགས་པར་འགྱུར་རོ། །ངས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་ཆོས་ ― DKG053_Page_0189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བསྔགས་སོ། །དེ་ལ་གང་ཆོས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་སྒོ་དང་། བདེ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཞི་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པ་ཡོད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པའོ། །སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མི་ཚོལ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་ཆོད་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་བསྔགས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་ལ་གནས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་དྲིས་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པ་ཇི་ལྟ་བུའི་མིག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་གསལ་བར་མ་གྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཇི་ལྟ་བུའི་སྤྱན་གྱིས་གསལ་བར་གཟིགས་པར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་བ་ནི་མི་གསལ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་པ་ནི་གསལ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ནི་མི་གསལ་བའོ། །སྤྱོད་པ་མེད་པ་ནི་གསལ་བའོ། །ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མཐོང་མོད་ཀྱི་མི་གསལ་བའོ། །མི་གནས་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་གསལ་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མཐོང་བ་ནི་མི་གསལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བཅད་པས་གསལ་བར་གཟིགས་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་མི་བྱ་བས་མཐོང་ཡང་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཐོང་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མིག་གིས་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལག་མཐིལ་ན་ཨ་མྲའི་འབྲས་ ― DKG053_Page_0190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐོས་པས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་བདག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ཤེས་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་མི་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་མིག་གིས་མཐོང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་། ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བའོ། །གཞན་ཡང་ཐོས་པས་མཐོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ས་དགུ་པ་མན་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཐོས་ནས་དད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་ན་དེ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འདོད་ན་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འཆང་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། བྲི་བ་དང་། དགྲོལ་ཞིང་འཆད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་སྒོམ་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་འཚལ་ན་ཇི་ལྟར་བརྟགས་པས་འཚལ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པ་གལ་ཏེ་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་པར་འདོད་ན་དེ་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞེ་ན། མིག་གིས་མཐོང་བ་དང་། ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་ལས་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ཏེ་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངག་གི་ལས་རྟོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གཟུགས་དང་དབྱིབས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ ― DKG053_Page_0191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚུངས་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བའོ། །གང་གསུང་དབྱངས་དམ་པ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བ་སེམས་ཅན་གྱི་སྒྲ་དབྱངས་དང་མི་མཚུངས་པ་ཐོས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྫུ་འཕྲུལ་མཛད་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རམ། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མཛད་སྙམ་བརྟགས་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མཛད་ཀྱི། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བའོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཞན་གྱི་སེམས་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་དགོངས་པ་ན་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ཏམ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་སྙམ་དུ་བརྟགས་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཇི་ལྟར་སྐུ་འདི་མངའ་བར་གྱུར། ཅིའི་ཕྱིར་སྐུ་འདི་བཞེས་པར་གྱུར། སུའི་ཕྱིར་སྐུ་འདི་བཞེས་པ་རྟོགས་པ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བའོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་ལྟར་ཆོས་འཆད། ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་འཆད། སུ་ལ་ཆོས་འཆད་པ་རྟོགས་པ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་མི་དགེ་བས་རྣམ་པར་གཙེས་ཀྱང་མི་ཁྲོ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བའོ། །ངག་གི་ལས་མི་དགེ་བས་རྣམ་པར་གཙེས་ཀྱང་མི་ཁྲོ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །གང་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོག་མ་བཙས་ནས་ཕྱོགས་བཅུར་གོམ་པ་བདུན་བདུན་བོར་ཏེ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་མ་ནི་བར་ཏ་ན་དང་། པུར་ན་བར་ཏ་ཞེས་བྱ་བས་གདུགས་དང་བ་དན་དག་ཐོགས་ཏེ་མཆོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་བསྐུལ་ནས་གསེར་ལྟ་བུའི་འོད་ལྷང་ངེ་ལྷམ་མེར་ནམ་མཁའ་སྟོང་པར་གང་བ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགའ་བོ་དང་བསྙེན་དགའ་བོས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ ― DKG053_Page_0192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐུ་བསིལ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷའི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱིས་བསུས་ཤིང་ཕྱག་བྱས་པ་དང་། དྲང་སྲོང་ཨ་སི་ཏས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། བསྟི་སྟང་བྱས་པ་དང་། གཞོན་དར་ལ་བབ་པར་འདོད་པ་མཆིལ་མ་བཞིན་དུ་སྤངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་དགའ་བས་བསླུ་བར་མ་གྱུར་པ་དང་། ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བས་མཐར་ལམ་སྒོམ་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། ངན་པར་ལྟ་བ་གཞིག་པའི་ཕྱིར་ལོ་དྲུག་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་མཉམ་ཞིང་སྙོམས་པ་དང་། སེམས་རྟག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་མ་འཁྲུགས་པ་དང་། གཡེང་བ་མེད་པ་དང་། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོས་སྐུ་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པ་དང་། གང་ནས་གང་དུ་གཤེགས་པའི་གནས་ན་ཤང་ཤོང་དང་། གྲག་གྲོག་མཉམ་པོར་གྱུར་པ་དང་། སྐུ་ལ་ན་བཟའ་སོར་བཞིས་མ་རེག་ཀྱང་མི་ལྟུང་བ་དང་། གཤེགས་པ་ན་སྤྱན་ཐད་ཀར་གཟིགས་ཏེ་གཡས་གཡོན་དུ་མི་གཟིགས་པ་དང་། ཞལ་དུ་གསོལ་བའི་རྣམས་རྩིང་པོར་མི་མིད་པ་དང་། བཞུགས་པ་ལས་བཞེངས་པའི་གནས་ཀྱི་རྩྭ་མི་འགུལ་མི་འཁྲུག་པ་དང་། སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་དུ་གཤེགས་ཀྱང་དྲེགས་པའི་སེམས་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གོམ་པ་བདུན་བོར་ནས་འདི་སྐད་དུ་བདག་གི་ལུས་འདི་ནི་ནང་གི་ཐ་མའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། དྲང་སྲོང་ཨ་སི་ཏས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་རིག་པར་གྱིས་ཤིག །རྒྱལ་བུ་དོན་གྲུབ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་གྱི་ཁྱིམ་ན་གནས་ཤིང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཚན་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་མཚན་ནི་གསལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་བུ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་མཚན་ནི་ཤིན་ཏུ་གསལ་བས་ན་གདོན་མི་འཚལ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། རྒས་པ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་མཐོང་ནས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྩེ་བ་ཅན་ཏེ། རྟག་ཏུ་སྐྱེ་ ― DKG053_Page_0193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་འདི་ལྟ་བུ་དང་འགྲོགས་ཏེ་མ་རྟོགས་པས་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་སྤྱོད་དེ། ངས་བཅད་པར་བྱའོ་ཞེས་དྲང་སྲོང་ཨ་ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལྔ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལས་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་བསམ་གཏན་བསླབས་ཏེ་གྲུབ་ནས་ཕྱིས་སྐྱོན་དུ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཡང་དྲང་སྲོང་ཨུ་ད་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་བསམ་གཏན་བསླབས་ཏེ་གྲུབ་ནས་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་གྱི་འཁོར་བའི་ཆོས་སུ་རྟོགས་ནས་ལོ་དྲུག་གི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་ཀྱང་ཅི་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་པས་འདི་སྐད་དུ་དཀའ་བ་འདི་སྤྱད་ཀྱང་དོན་མེད་དེ། ཅི་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བདག་གིས་ཐོབ་པའི་རིགས་ན། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་བདག་གིས་ཅི་ཡང་མ་ཐོབ་པ་ལས་བལྟས་ན་འདི་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའི་ལམ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པའི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ཚངས་པའི་རྒྱལ་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་ཟིལ་དངར་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མོ་རྒྱས་པར་དབྱེ་བར་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་བ་བཏབ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚངས་པའི་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པས་རྟག་ཏུ་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་ངའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་འཛིན་མི་ནུས་སོ། །ཚངས་པའི་རྒྱལ་པོས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དབང་པོ་རྣོ་བ་དང་། དབང་པོ་འབྲིང་དང་། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་སྟེ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འཛིན་ནུས་ཀྱིས་བསྟན་ཅིང་བཤད་པར་སྨོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་རྟག་པར་ཉོན་ཅིག་དང་ངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཟིལ་དངར་གྱི་སྒོ་དབྱེ་བར་བྱའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ནས་ཡུལ་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་དབུ་མའི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མ་བཅོམ་པ་གཞོམ་མི་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན། བཅོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་བཅོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །སེམས་ཅན་ ― DKG053_Page_0194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཡང་མ་བསྒྲལ་ཏེ་མི་སྒྲོལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་འགྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །ཅི་དང་ཅི་སྟོན་ཀྱང་བདག་ཉིད་མཁན་པོར་མི་འཛིན་སློབ་མར་མི་འཛིན་པ་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །རྙེད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ཡང་འབྲས་བུ་མི་འཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །ཡང་དག་པའི་ཚིག་དང་། བདེན་པའི་ཚིག་དང་། དུས་ལ་བབ་པའི་ཚིག་དང་། དྲང་པོའི་ཚིག་དང་། སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པར་མི་སྨྲ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་མཆོག་དམ་པ་རྟོགས་པ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འདོད་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་སྒྲས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལྟར་གོང་དུ་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་དཔེར་གསུངས་པ་དེ་ལ། གང་ཟག་ལ་ལ་ནི་སྤྱོད་པ་ཕྲ་ལ་སེམས་བདེན་པ་མ་ལགས། ལ་ལ་ནི་སེམས་ཕྲ་ལ་སྤྱོད་པ་བདེན་པ་མ་ལགས། ལ་ལ་ནི་སེམས་ཕྲ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་བདེན། ལ་ལ་ནི་སེམས་མི་ཕྲ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་བདེན་པ་མ་ལགས་ན་དེ་ལ་དང་པོའི་གཉིས་པོ་ཇི་ལྟར་འཚལ་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ལ་གནས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུའི་དཔེ་ལྟར་གང་ཟག་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ནི་ཡང་དག་པར་ན་ཤེས་པར་དཀའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ལྷན་ཅིག་གནས་ཀྱང་མི་ཤེས་ན་ཡུན་རིང་དུ་འགྲོགས་པར་བྱའོ། །ཡུན་དུ་འགྲོགས་ཀྱང་མི་ཤེས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟག་གོ །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་མི་རྟོགས་ན་ཤིན་ཏུ་བརྟག་གོ །ཤིན་ཏུ་བརྟགས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་དང་། ཡུན་རིང་དུ་ ― DKG053_Page_0195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོགས་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་། རབ་ཏུ་བརྟགས་པ་དང་། རྣམ་པ་དེ་བཞི་དང་ལྡན་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསྲུང་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གང་ཞེ་ན། མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མཐར་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་ཡང་ཡོད་པས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་དེ་ལ་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པར་བརྟག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པའི་ཕྱིར་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་འཚེ་ཞིང་གནོད་པར་བྱེད་ཀྱང་ཞེ་སྡང་གིས་ཐོགས་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་སྔོན་དུས་གཅིག་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་གནས་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་ཏེ། ཡུལ་དབུས་གྱུར་འཆང་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཙམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ན་བཞུགས་པ་ལས་ཁྲ་ཞིག་གིས་ཕུག་རོན་གཅིག་བདས་པ་ལས་ཕུག་རོན་དེ་རབ་ཏུ་སྐྲག་ནས། ཤཱ་རིའི་བུའི་ཕག་ཏུ་གྲིབ་མ་ལ་འདུག་པ་ལས་འོན་ཀྱང་ཆུ་ཤིང་ལྟར་འདར་རོ། །ངའི་གྲིབ་མར་ཕྱིན་པ་དང་ལུས་དང་སེམས་བདེ་བར་གྱུར་ཏེ། འཇིགས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གྲིབ་མ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་མཐུ་ཡོད་པ་ལས་ན་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཐར་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མི་ཐོབ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྙེད་པའི་ཕྱིར་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མི་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་ ― DKG053_Page_0196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་མཚན་ཐོས་མོད་ཀྱི། ཐོས་པས་མཐོང་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ཐོས་པས་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྩ་བ་ཟབ་པས་གདོན་དཀའ་བ་དང་། རྩ་བ་མི་ཟབ་པས་བསྒུལ་སླ་བའོ། །གང་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པས་སྒོམ་པ་ནི་རྩ་བ་ཟབ་པས་གདོན་དཀའ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་ན་སྒོམ་ཞིང་སྤྱད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་འགྱུར་ཏེ། རྩ་བ་བསྒུལ་སླ་བ་ཞེས་བྱའོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་བདུན་པ། གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་གི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ངོ་། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྡོམ་པ་དང་། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྡོམ་པའོ། །དེ་ལ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་ནས་སྐྱེ་བ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་ཉམས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་འཁྲུགས་སམ། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་དམ། དུས་ངན་པ་དང་ཕྲད་དེ་ཆོས་ངན་པ་ལོག་པ་ཐོས་སམ། ངན་པར་ལྟ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་ཀྱང་དེའི་ཚེ་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་པའི་ཆོ་ག་མེད་མོད་ཀྱི་ཐོག་མ་ཇི་ལྟར་མནོས་པ་བཞིན་དུ་སྡོམ་ཞིང་ཉམས་པ་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་མཁན་པོ་དང་དགེ་འདུན་དང་ཕྲད་ནས་གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་བྱས་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོབ་པ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོབ་པ་དེ་ཡང་མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་དང་། སློབ་པ་གཅིག་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བཅོས་ཤིང་བསྟན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱ་བ་དང་མི་བྱ་བ་ཤེས་ཏེ། ཆོས་མཉན་པ་དང་། འཆད་པ་དང་། ཚུལ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཤེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རང་བཞིན་གྱིས་སྡོམ་པ་ནི་མིག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ ― DKG053_Page_0197 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་སྟེ་ཐོས་པས་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལ་ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཀེང་རུས་ལ་རྟོག་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ནི་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཐོང་ངོ་། །གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོད་ཅིང་སྡོམ་པར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་མི་འགྱོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱོད་ཅེ་ན། བདེ་བ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བདེ་བ་མྱོང་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྤང་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་བདེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བདེ་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་ལ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཅེ་ན། ཡང་དག་པ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ཞེ་ན། འཁོར་བའི་སྐྱོན་རྣམས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་སྐྱོན་རྣམས་མཐོང་ཞེ་ན། སེམས་མ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་མ་ཆགས་ཞེ་ན། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེ་ན། བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཅེ་ན། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེ་ན། མི་སྐྱེ་མི་འགོག་ ― DKG053_Page_0198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་ཅེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་སྲུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པའི་དགེ་སློང་དག་མི་འགྱོད་པའི་སེམས་ཆེད་དུ་མི་ཚོལ་མི་སྨོན་མོད་ཀྱི་མི་འགྱོད་པའི་སེམས་རང་ཐོབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང་། རབ་ཏུ་བདེ་བ་དང་། ཡང་དག་པར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་དང་། འཁོར་བའི་སྐྱོན་མཐོང་བ་དང་། སེམས་མ་ཆགས་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་ཆེད་དུ་མི་ཚོལ་མོད་ཀྱི་རང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པའི་རྒྱུ་ལས་མི་འགྱོད་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ལ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལགས་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡང་རྒྱུ་མ་མཆིས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་འབྲས་བུ་མ་མཆིས་སོ། །གང་རྒྱུ་མ་མཆིས་པ་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱུ་མ་མཆིས་ན་ལྟ་མི་རྟག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ལགས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཐོག་མ་མ་མཆིས་པ་ལས་གདོད་མཆིས་པར་གྱུར་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་མ་མཆིས་པ་ལས་གདོད་མཆིས་པ་ཞིག་ལགས་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ་ཇི་ལྟར་མེ་མར་དང་འདྲ་བར་གྱུར་ཏོ། །གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་བདག་དང་། བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་གདགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་སྔོན་ཚད་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་ཟབ་མོ་འདི་དག་འདྲི་བར་སྤོབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་གྱི་དྲན་པ་མ་སྟོར་བས་འདི་ལྟར་དྲིས་པར་གྱུར་ཏོ། ། ངས་སྔོན་ ― DKG053_Page_0199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་དྲན་པ་སྔོན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་འདས་པ་ན་ཡུལ་སེར་སྐྱར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལེགས་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་མངོན་པར་བྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་ལོ་བྱེ་བ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདི་བསྟན་ཏེ་ང་དང་ཁྱོད་ཀྱང་འཁོར་དེར་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ། །ངས་དངོས་པོ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཞུས་ན་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་དོན་དེ་མ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་སྔོན་གྱི་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དྲན་པ་ལེགས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་རྟག་པར་ཉོན་ཅིག་དང་ཁྱོད་ལ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་དོ། །གང་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པའོ། །དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་དེ། གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་དེ། དེ་འདི་ལྟར་དད་པའི་སེམས་སོ། །དད་པའི་སེམས་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་དེ། རྒྱུ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་མཉན་པ་དང་དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དད་པའི་སེམས་ནི་ཆོས་མཉན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ་། །ཆོས་མཉན་པ་ཡང་དད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ལ། རྒྱུའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་ལ། འབྲས་བུའི་འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གཅེར་བུ་པས་ཤིང་བུ་གསུམ་གྱི་སྟེང་དུ་བུམ་པ་བཞག་པ་ལྟར་གཅིག་གི་རྒྱུ་ཡང་གཅིག་ཡིན་ལ། གཅིག་གི་འབྲས་བུ་ཡང་གཅིག་ཡིན་ཏེ་སོ་སོར་དབྲལ་དུ་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཡིན་ལ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱང་མ་རིག་པ་སྟེ། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ནི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ལ། རྒྱུའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་ལ། འབྲས་བུའི་འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་བ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཀྱང་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་ཡིན་ལ། རྒ་ཤིའི་རྐྱེན་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ནི་རྒྱུར་འགྱུར་ལ་རྒྱུའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་ལ། འབྲས་བུའི་འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །རིགས་ ― DKG053_Page_0200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བུ་སྐྱེ་བ་དང་བསྐྱེད་པའི་ཆོས་ནི་རང་སྐྱེ་མི་ནུས་ཏེ། རང་མི་སྐྱེ་བས་ན་སྐྱེ་བ་སྐྱེད་པས་སྐྱེའོ། །སྐྱེ་བ་རང་མི་སྐྱེ་སྟེ། བསྐྱེད་པའི་དབང་གིས་སྐྱེའོ། །དེ་བས་ན་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཀྱང་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ལ་རྒྱུའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་ལ་འབྲས་བུའི་འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དད་པའི་སེམས་དང་། ཆོས་མཉན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་དང་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བ་གཅོད་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྨོད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པ་མེད་པ། བྱེད་པ་མེད་པ། འདུས་བྱས་མ་ཡིན་པ། འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་པ། རྟག་པ་མི་འགྱུར་བ། གནས་མེད་པ། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱུ་ཡོད་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱུ་མ་མཆིས་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པའི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །མ་མཆིས་ཞེས་བགྱིར་ནི་དོན་འདི་དྲུག་དང་འབྱོར་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞེ་ན། ཡོང་གིས་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བ་མ་མཆིས་པ་ལྟ་བུ་དང་། བར་འགའ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དག་མཚོའི་ནང་ན་ཆུ་མེད་ཅེའམ་ཉི་ཟླ་མེད་ཅེས་མཆི་བ་ལྟ་བུ་དང་། ཉུང་བའི་ཕྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཁ་ཟས་ཚྭ་མི་བྲོ་བས་ཚྭ་ ― DKG053_Page_0201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་ཅེའམ། ཁུ་བ་མངར་བ་ལ་མངར་བའི་རོ་ཆུང་བས་མངར་བ་མེད་ཅེས་མཆི་བ་ལྟ་བུ་དང་། མ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་སྟེ་རིགས་ངན་གྱིས་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་མི་མྱོང་བས་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་མེད་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཆོས་ངན་པ་མི་དགེ་བ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་འཛིན་པ་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་མ་མཆིས་ཞེས་མཆི་བ་ལྟ་བུ་དང་། ཟླ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་སྟེ། དཀར་པོ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་ནག་པོ་ཞེའམ། སྣང་བ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་མཆི་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་ཏེ། བར་འགའ་ནི་མཆིས་ལ་རྒྱུ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བགྱིའམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་སྨྲས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དཔེ་ཡོང་གིས་མེད་པ་ལ་མི་བླང་བར་བར་འགའ་མེད་པ་ལ་དཔེར་ལེན། རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡོང་གིས་མེད་དེ། དཔེར་ན་བདག་དང་བདག་གི་མེད་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་བཟླར་མི་རུང་བས་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དྲུག་གི་དཔེར་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་དེ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པར་བདག་ཡོད་དོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འབྲས་བུའོ། །རྒྱུ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་ནི་དགེ་སློང་གི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་། གསལ་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ཆོས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ། །སྒྲོན་མས་རྫས་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཕ་མ་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུའོ། །ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ། །ས་དང་ཆུ་དང་སྨྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུའོ། །ཡང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ ― DKG053_Page_0202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་བོ། །ཡང་སྣང་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའོ། ། གཞན་ཡང་སྣང་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཡང་སྣང་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཡང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟར་དད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ཞེས་བགྱི་བའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་མཚན་དང་དབྱིབས་མ་མཆིས་ལ། རིང་པོ་མ་ལགས། ཐུང་ངུ་མ་ལགས། དཀར་པོ་མ་ལགས། ནག་པོ་མ་ལགས། ཕྱོགས་མཚམས་མ་མཆིས། ཁམས་གསུམ་ན་མི་གནས་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ལགས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པ་མ་ལགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་ན། ཇི་ལྟར་མཐོང་བར་རུང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཐབས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཐོས་པས་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཐོང་བ་དང་མི་མཐོང་བའོ། །དེ་ལ་མཐོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །མི་མཐོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོ། །མིག་གིས་མཐོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ ― DKG053_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་གཟིགས་པའོ། །ཐོས་པས་མཐོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དགུ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡོད་པར་ཐོས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཟུགས་དང་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་སྐྱེ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་གསལ་བར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ། མིག་གིས་མཐོང་བ་ནི་གཟུགས་སོ། །ཐོས་པས་མཐོང་བ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་པའོ། །ནང་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ནང་དང་ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འཇིག་པ་དང་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོ་མཆིས་པ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་མཐུ་བོ་ཆེ་ལྟ་བུ་མཆིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མར་གྱི་སྙིང་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་ནང་མ་ཡིན་ཞེས་བཀའ་སྩལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོ་ཡོད་དོ་ཞེས་མ་གསུངས་ ― DKG053_Page_0204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་འོ་མ་ལས་ཞོ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞོ་ཡོད་ཅེས་བྱས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་ནས་དུས་མཆིས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འོ་མའི་ཚེ་ན་ཞོ་མེད་པ་དང་། མར་དང་། ཞུན་མར་དང་། སྙིང་ཁུ་ཡང་མེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འོ་མར་འཛིན་པས་ངས་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོ་མེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཇི་སྟེ་ཡོད་པ་ཞིག་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ལ་མཁས་པ་ལ་གསེར་དང་ལྕགས་མགར་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་མིང་གཉིས་སུ་མ་བཏགས། དེ་བས་ན་ཞོའི་ཚེ་ནི་འོ་མ་དང་། མར་དང་། ཞུན་མར་དང་། སྙིང་ཁུའི་བར་དུ་མེད་པས་སེམས་ཅན་གྱིས་ཀྱང་ཞོ་ནི་འོ་མ་མ་ཡིན་པས་ན་མར་དང་། ཞུན་མར་དང་། མར་གྱི་སྙིང་ཁུའི་བར་དུ་མེད་པར་འཛིན་ཏེ། མར་གྱི་སྙིང་ཁུའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་གྱི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་བདེན་པའི་རྒྱུ་ནི་ཇི་ལྟར་འོ་མ་ལས་ཞོ་བྱུང་བའོ། །རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་དྲོད་དང་དྲི་མ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འོ་མ་ལས་ཞོ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་སྨྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་སྟེ་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ན་རྭ་ལ་ཡང་མ་མཆིས་པར་འདྲ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་རྭ་ལས་ཞོ་མི་འབྱུང་། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྭ་ལ་ཡང་ཞོ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངས་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་ཏེ། དྲི་མ་དང་དྲོད་དོ། །རྭའི་རང་བཞིན་ནི་དྲི་མའི་ཕྱིར་ཞོར་འགྱུར་བར་བྱེད་དོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་སྟེ་རྭ་ལས་ཞོ་འབྱུང་ན་ཞོ་ཚོལ་བ་དག་ཅིའི་སླད་དུ་འོ་མ་ནི་འདོད་ལ་རྭ་ནི་མི་འདོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ངས་བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། གལ་ཏེ་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་ཐོག་མ་ནས་མ་མཆིས་ལ། ད་མཆིས་པ་ཞིག་ལགས་ན་འོ་མའི་ནང་ནས་ཐོག་མ་ནས་ཨ་མྲའི་ཤིང་མ་མཆིས་པས་གཉིས་ཀ་མ་མཆིས་པར་མཚུངས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་། ― DKG053_Page_0205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་ཀྱི་བུ་འོ་མ་ལས་ཀྱང་ཨ་མྲའི་ཤིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འོ་མ་ཤིང་དྲུང་དུ་བླུགས་ན་ནུབ་གཅིག་ཏུ་ཁྲུ་ལྔ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་གཅིག་གིས་སྐྱེ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འོ་མའི་ནང་ན་ཨ་མྲའི་ཤིང་མི་འབྱུང་ཞེས་བརྒལ་ཀྱང་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་མི་འཐུན་ཏེ་སོ་སོར་ཐ་དད་དོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་འོ་མ་ལས་ཨ་མྲའི་ཤིང་མི་སྐྱེའོ། །གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་སྟེ། རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་གང་ལགས། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་བདེན་པའི་རྒྱུ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་ངེས་པར་མཆིས་པར་འཚལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བདག་གིས་འཇིག་རྟེན་ན་ཞོ་ཚོལ་བའི་རྣམས་འོ་མ་ཚོལ་ཏེ། ནམས་ཀྱང་ཆབ་མི་ཚོལ་བས་དེ་བས་ན་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་མཆིས་པར་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དྲིས་པའི་དོན་དེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རལ་གྲི་ལ་ལྟའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་མཆིས་སོ། །གལ་ཏེ་རལ་གྲིའི་ནང་ན་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་མ་མཆིས་པ་ཞིག་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་རལ་གྲི་ལ་ལྟ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་རལ་གྲིའི་ནང་ན་ངེས་པར་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་ཡོད་ན་ཇི་སྟེ་བསྒྲེང་ན་ནི་ཆུ་རིང་བར་མཐོང་ལ་ཐད་ཀར་བསྙལ་ན་ཞེང་ཆེ་བར་མཐོང་། གལ་ཏེ་བདག་གི་ངོ་ ― DKG053_Page_0206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རིང་པོར་མཐོང་། གལ་ཏེ་གཞན་ཞིག་གི་ངོ་ཡིན་ན་བདག་གི་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་ཞེས་བརྗོད། གལ་ཏེ་བདག་གི་ངོའི་རྐྱེན་གྱིས་གཞན་གྱི་ངོ་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཇི་སྟེ་རྟའམ་བོང་བུའི་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་མི་མཐོང་། སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མིག་གི་སྣང་བ་དེར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་ཆུ་རིང་པོར་མཐོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མིག་གི་སྣང་བ་ནི། ཡང་དག་པར་ན་དེར་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉེ་བ་དང་རིང་བ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཅིག་ཅར་མཐོང་ཡང་དེའི་བར་ན་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་མིག་གི་སྣང་བ་དེར་ཕྱིན་པས་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཐོང་བ་ན་ཇི་སྟེ་ཚིག་པར་མ་གྱུར། ཇི་སྟེ་གཅིག་གིས་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་རྫས་དཀར་པོ་ཞིག་མཐོང་ན་ངང་པའམ། བ་དན་ནམ། མིའམ། ཤིང་ཞེས་ཐེ་ཙོམ་ཟ་བའི་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མིག་གི་སྣང་བ་དེར་ཕྱིན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆུ་ཤེལ་གྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་དང་། ཆུ་མིག་གི་ནང་གི་ཉ་དང་། རྡོ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བར་གྱུར། གལ་ཏེ་མ་ཕྱིན་པས་མཐོང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆུ་ཤེལ་གྱི་ནང་ན་དངོས་པོ་ནི་མཐོང་ལ་རྩིག་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་མཐོང་བར་མ་གྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་མིག་གི་སྣང་བ་དེར་ཕྱིན་པས་རིང་པོར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ལྟར་འོ་མ་ལ་ཞོ་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འོ་མ་འཚོང་བ་དག་འོ་མའི་རིན་འབའ་ཞིག་ལེན་ཏེ་ཞོའི་རིན་མི་ལེན། རྒོད་མ་འཚོང་བ་དེས་རྒོད་མའི་རིན་འབའ་ཞིག་ལེན་ཏེ། རྟེའུའི་རིན་མི་ལེན། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆུང་མ་ལེན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆུང་མ་སྦྲུམ་ན་བུ་མོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བུ་མོ་ལ་བུའི་རང་བཞིན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཆུང་མ་ལེན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བུའི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཚ་བོ་ཡང་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཚ་བོ་ཡོད་ན་དེ་སྤུན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྟོ་གཅིག་ནས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་ ― DKG053_Page_0207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་མོ་ལ་བུའི་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཇི་སྟེ་དུས་གཅིག་ཏུ་རོ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར། གལ་ཏེ་ཤིང་གི་ས་བོན་ལ་ནྱ་གྲོ་དྷ་འདོམ་ལྔར་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་ན་ཇི་སྟེ་དུས་གཅིག་ན་མྱུ་གུ་དང་། སྡོང་བུ་དང་། ཡལ་ག་དང་། ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་དང་གཟུགས་ཐ་དད་པར་སྣང་བར་མ་གྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་འོ་མའི་གཟུགས་ཀྱི་ཚེ་ན་ཐ་དད་ལ་རོ་ཐ་དད་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་ནས་མར་གྱི་སྙིང་ཁུའི་བར་དུ་ཐ་དད་ན་ཇི་ལྟར་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་བཤད། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་སང་ལྟ་བུར་མར་བཏུང་བར་བྱས་པ་ལས་དེང་ནས་མནམ་མོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང་འདྲ་བར་གང་འོ་མ་ལ་ངེས་པར་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་སྨྱུ་གུ་དང་། ཤོག་ཤོག་དང་། སྣག་ཚ་ལ་སོགས་པ་ཡི་གེར་འགྱུར་ཏེ། ཤོག་ཤོག་ལས་ཀྱང་ཐོག་མ་ནས་ཡི་གེ་མེད་དོ། །ཐོག་མ་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པས་གྲུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཡང་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་ཚོན་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོར་སྦྱར་ན་ཚོན་ལྗང་ཁུར་འགྱུར་ཏེ། ཚོན་དེ་གཉིས་ལ་ཡང་ཐོག་མ་ནས་ལྗང་ཁུའི་རང་བཞིན་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་སྦྱར་ཡང་ཅི་དགོས། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སེམས་ཅན་ནི་ཟས་ཀྱི་རྒྱུས་འཚོ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པར་ན་ཟས་ཀྱི་ནང་ན་འཚོ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འཚོ་བ་ཡོང་གིས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཟས་མ་ཟོས་པའི་ཚེ་ཟས་ཉིད་འཚོ་བའི་རིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོང་གིས་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དེ་ལ་གཟིགས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །ཐོག་མ་མེད་ལ་ད་ལྟར་ཡོད། །ཐོག་མ་ཡོད་ལ་ད་ལྟར་མེད། །དུས་གསུམ་སྲིད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད། །དེ་འདྲ་བ་ཡི་གནས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་ལ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འགོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་ནང་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ ― DKG053_Page_0208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ད་ལྟར་ང་དང་འདྲ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མི་འཆག །མི་འཇིག །བཀྲིར་མི་རུང་། གཟུང་དུ་མི་རུང་། བཅིང་དུ་མི་རུང་། གདགས་སུ་མི་རུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ལ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཡོད་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་མི་མཐོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་མེད་ན་སོང་བ་དང་འོང་བ་དང་། འགྲོ་བ་དང་། སྡོད་པ་དང་། འདུག་པ་དང་ཉལ་བ་མེད་ལ། མི་སྐྱེ་མི་འཕེལ་ལོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ནམ་མཁའི་དབྱིངས་དེ་ཉིད་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ཇི་ལྟར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་ཅུང་ཟད་ཅིག་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་དུ་གླགས་ནས་འཁོར་བ་ན་འཁོར་བར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བཅིང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། འཁོར་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་མཆིས་པ་དང་མཚུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་གསུངས། རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་དྲི་མ་དང་དྲོད་དེ། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ནི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་པས་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་འོ་མའི་ནང་ན་ངེས་པར་ ― DKG053_Page_0209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མར་གྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ཅི་དགོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་བཞིན་མཆིས་པའི་སླད་དུ་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་འཚལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མངོན་པར་མཐོང་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུའོ། །རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་མུན་པའི་ནང་ན་སྔར་རྫས་དག་མཆིས་པས་མཐོང་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྒྲོན་མ་གསལ་བར་བགྱིད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་མ་མཆིས་ན་སྒྲོན་མས་ཅི་ཞིག་སྣང་བར་བགྱི། ཇི་ལྟར་ས་ལ་རྫ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་མི་དང་། ཆབ་དང་། འཁོར་ལོ་དང་། ཐག་གུ་དང་། དབྱུག་གུ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུའོ། །ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ཡང་ས་དང་། ཆུ་དང་། སྨྲེད་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོ་མའི་ཡང་དྲོད་དང་དྲི་མ་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རང་བཞིན་ཐོག་མ་ནས་མཆིས་ཀྱང་གསལ་བའི་རྒྱུ་ལ་རག་ལུས་ཏེ། དེས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་འོ་མའི་ནང་ན་ཐོག་མ་ནས་ཞོ་མཆིས་པར་མངོན་ནོ། །བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་འོ་མའི་ནང་ན་ངེས་པར་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་ཉིད་གསལ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་གདོད་གསལ་བར་བྱ་ཡང་ཅི་དགོས། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་གསལ་བ་ཡིན་ན་རྟག་ཏུ་བདག་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་བདག་གསལ་བར་མི་བྱེད་ན་གཞན་གསལ་བར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ལ་རང་བཞིན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང་། གཞན་གསལ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གསལ་བའི་རྒྱུ་གཅིག་ལ་ཇི་ལྟར་གཉིས་སུ་འགྱུར། གལ་ཏེ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ན་འོ་མ་ཡང་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འོ་མ་ལ་རང་བཞིན་གཉིས་སུ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་འབའ་ཞིག་གཉིས་སུ་འགྱུར། སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་བདག་དང་མི་བརྒྱད་ཅེས་མཆི་བ་བཞིན་དུ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་གསལ་བར་བགྱིད་དོ། །བཅོམ་ ― DKG053_Page_0210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་དེ་ལྟ་ན་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གྲངས་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་གཟུགས་བགྲང་ནུས་པས་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། བདག་ལ་གསལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དབང་གིས་བདག་དང་གཞན་བགྲང་བར་འགྱུར་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་གསལ་བའི་རྒྱུས་བདག་གསལ་བར་མི་ནུས་ཏེ། གཞན་ཡང་གསལ་བར་མི་ནུས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཚད་མེད་པ་བསྒྲུབ་དགོས་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་སྒྲུབ་པ་དེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་ཞོ་འཇིག་པར་གྱུར་པ་དང་འཐུན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱར་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ངས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་སྔན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་མེད་པ་ལས་མཁན་པོ་ལས་མནོས་ནས་གདོད་ཁད་ཀྱིས་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་གཟིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མཁན་པོས་བསྟན་པ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱར་ནི་མཁན་པོས་བསྟན་པའི་ཚེ་མནོད་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་མེད་དོ། ། གལ་ཏེ་གསལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་མེད་པའི་དུས་ན་གསལ་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་གསལ་བར་བྱས་པའི་འོག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་འགྱུར། སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་མ་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་འོ་མ་དང་ཞོ་ཞེས་མིང་གདགས་པར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་ན་རྒོལ་བའི་ལན་བཏབ་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར་འགྱུར་བའི་ལན་བཏབ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྔར་བཤད་པ་ལས་ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེ་ན། འགྱོད་པ་མེད་པ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཅང་མི་སྨྲ་བའི་ལན་བཏབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཞིག་འོངས་ནས་ང་ལ་འདི་སྐད་དུ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་རྟག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་ ― DKG053_Page_0211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲིས་པ་ལས་ངས་དེའི་ཚེ་ཅང་མི་སྨྲ་བ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ལན་བཏབ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འོ་མ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་དྲིས་པ་དང་གསུམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ད་འགྱུར་བའི་ལན་བཏབ་སྟེ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་འདི་སྐད་དུ་འོ་མ་ཡོད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཞོ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་འོ་མ་དང་ཞོ་ཡོད་དོ། །ཞེས་བཏགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཡོད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། ཕྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདས་པ་ནི་འགགས། མ་འོངས་པ་ནི་མ་ཕྱིན་ན་མཆིས་ཞེས་ཇི་སྐད་བགྱི། གལ་ཏེ་མ་འོངས་པ་ལ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་ན་དོན་དེ་ཡང་མི་རུང་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་དག་བུ་མེད་པར་མཐོང་ནས། བུ་མེད་དོ་ཞེས་མཆི་བ་དང་མཚུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་པར་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་སྐྱུར་རྩི་རྨོ་བའི་མྱུ་གུ་སྐྱེས་ནས་འབྲས་བུ་འགོག་སྟེ། མྱུ་གུ་ཡང་མངར་བ་ནས། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་སྨིན་ནས་སྐྱུར་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རོ་སྐྱུར་བ་ནི་ས་བོན་དང་། མྱུ་གུ་དང་། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་མེད་དེ། སྨན་པའི་དབྱིབས་དང་། ཁ་དོག་དང་། གཟུགས་ལས་སྐྱུར་བའི་རོ་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱུར་བའི་རོ་དེ་ནི་ཐོག་མ་ནས་མེད་དེ་གཟོད་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཐོག་མ་ནས་མེད་ལ་ད་ཡོད་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི་ཐོག་མའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཐོག་མའི་ས་བོན་འདས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་འདས་པ་ཡང་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་མ་འོངས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མིས་ཏིལ་རྨོས་པ་ལས་ཡང་མི་གཅིག་གིས་འདི་རྨོས་ཏེ་ཅི་དགོས་ ― DKG053_Page_0212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་དྲིས་པ་དང་། དེ་ལ་ལན་བཏབ་པ་མར་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཡང་དག་པར་མར་མེད་མོད་ཀྱི་ཏིལ་སྨིན་ནས་འབྲུ་བསྡུས་ཏེ་བརྔོ་ཞིང་བརྡུངས་ལ་བཙིར་ན་གདོད་མར་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་དེ་བརྫུན་ཟེར་བ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མ་འོངས་པ་ཡང་ཡོད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་འདས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་གཅིག་གིས་ལྐོག་ཏུ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཁ་ཚས་བྱས་པ་ལས་ལོ་མང་ཞིག་ལོན་པ་དང་། རྒྱལ་པོས་ཐོས་པར་གྱུར་ཏེ་ཐོས་ནས་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ང་ལ་ཁ་ཟེར་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། དེས་ལན་བཏབ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་གིས་ཁ་ཚས་མ་བགྱིས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཁ་ཚས་བགྱིས་པའང་འགགས་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ང་དང་ཁ་ཚས་བྱས་པ་གཉིས་ཀ་འདུག་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་འགགས་ཞེས་སྨྲ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་དང་སྲོག་ཡལ་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་གཉིས་ནི་ཡང་དག་པར་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་མེད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན་འདས་པ་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་མ་འོངས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མི་ཞིག་རྫ་མཁན་གྱི་དེར་སོང་ནས་རྫ་མ་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། རྫ་མ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། རྫ་མཁན་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ད་ལྟར་རྫ་མ་མེད་དེ། འཇིམ་པ་ཡོད་པས་རྫ་མ་ཡོད་ཅེས་བྱས་ཀྱང་དེ་ལྟར་མི་དེ་བརྫུན་ཟེར་བ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོ་ཡོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་འདོད་ན། དུས་དང་། ཚོད་དང་། དབྱིབས་དང་། གཟུགས་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟག་གོ །དེའི་ཕྱིར་ངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་མི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟར་འཐོབ་པར་འགྱུར། བདེན་པའི་རྒྱུས་སེམས་ཅན་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ ― DKG053_Page_0213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཐོབ་པར་འགྱུར་ན་བདེན་པའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ལ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ཤིང་མ་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བཏགས་ལ། ཁ་ཏེ་རའི་འབྲས་བུ་ཞེས་མ་བཏགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་གཽ་ཏ་མའི་རིགས་ནི་ཨ་ཏེ་ཡའི་རིགས་ཞེས་གདགས་སུ་མི་རུང་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཨ་ཏེ་ཡའི་རིགས་ཀྱང་གཽ་ཏ་མའི་རིགས་ཞེས་གདགས་སུ་མི་རུང་། དེ་བཞིན་དུ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཁ་ཏེ་རའི་འབྲས་བུ་ཞེས་གདགས་སུ་མི་རུང་། ཁ་ཏེ་རའི་འབྲས་བུ་ཡང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བགྱིར་མི་རུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་གཽ་ཏ་མའི་རིགས་ལས་གཞན་མ་ལགས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པར་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་འབྲས་བུ་ལ་ནྱ་གྲོ་དྷ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་མི་རུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྫས་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ལྟར་མེད་དོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རིང་བས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། ནམ་མཁའི་བྱ་རྗེས་དང་། ཉེ་བས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། མིག་གིས་རྫི་མ་དང་། ཞིག་པས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། རྩ་བ་རུལ་བ་དང་། འདུ་ཤེས་འཁྲུགས་པས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཕྲ་བས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། རྡུལ་ཕྲ་མོ་དང་། བསྒྲིབས་པས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། སྤྲིན་གྱིས་སྐར་མ་བསྒྲིབས་པ་དང་། མང་བས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། འབྲས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ནང་ན་ཏིལ་ཡོད་པ་དང་འདྲ་བ་དང་། འདྲེས་པས་མི་མཐོང་བ་སྟེ་སྲན་མའི་ཕུང་པོར་སྲན་མ་བཞག་པ་དང་འདྲ་སྟེ། ནྱ་གྲོ་དྷའི་ཤིང་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་དང་མི་འདྲ་ན། གལ་ཏེ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་། གལ་ཏེ་ཕྲ་བ་དང་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་ཞེས་བྱར་ནི་དོན་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤིང་གི་མཚན་ཉིད་སྦོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཕྲ་ན་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ― DKG053_Page_0214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་སྟེ་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་རྟག་ཏུ་མི་མཐོང་བའི་རིགས་ཏེ། སྔོན་སྦོམ་པའི་རང་བཞིན་མེད་པར་ད་སྦོམ་པར་མཐོང་བས་ན་སྦོམ་པ་དེ་ཐོག་མ་ནས་རང་བཞིན་མེད་དོ། །སྔོན་མཐོང་བའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ལས་ད་མཐོང་བར་གྱུར་ན་མཐོང་བ་དེ་ཡང་ཐོག་མའི་རང་བཞིན་མེད་དེ། འབྲས་བུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཐོག་མ་ནས་ཤིང་མེད་དེ། ད་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་གསལ་བའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ས་དང་ཆུ་དང་། སྨྲེད་པ་ནི་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་གསལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ཕྲ་མོ་ལས་སྦོམ་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། གསལ་བའི་རྒྱུ་ཅི་དགོས། གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་རང་བཞིན་མེད་ན་གསལ་བ་ཅི་ཞིག་གསལ་བར་བྱ། གལ་ཏེ་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལ་ཐོག་མ་ནས་སྦོམ་པའི་རང་བཞིན་མེད་ལ། གསལ་བའི་རྒྱུས་སྦོམ་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་ལྟ། གཉི་ག་མེད་པར་འདྲ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཤིང་ཁ་ཏེ་ར་མི་སྐྱེ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཕྲ་བས་མི་མཐོང་ན་སྦོམ་པོ་མཐོང་བའི་རིགས་ཏེ་དཔེར་ན་རྡུལ་གཅིག་པུ་མི་མཐོང་ན་རྡུལ་མང་པོ་འདུས་ན་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་སྦོམ་པོ་ཡང་མཐོང་བའི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་མྱུ་གུ་དང་། སྡོང་བུ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ཡང་ཡོད་ལ། འབྲས་བུ་རེ་རེའི་ནང་ན་ཡང་ས་བོན་ཚད་མེད་པ་ཡོད་དེ། ས་བོན་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཤིང་ཚད་མེད་པ་ཡོད་པས་དེ་བས་ན་སྦོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྦོམ་པར་གྱུར་པས་ན་མཐོང་བར་གྱུར་པའི་རིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ས་བོན་ལ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ས་བོན་གྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་ཤིང་སྐྱེ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་མིག་གིས་ས་བོན་དེ་ཚིག་པར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཚིག་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །ཇི་སྟེ་ཐོག་མ་ནས་ཚིག་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཤིང་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་སོ། ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོག་མ་ནས་སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྔར་སྐྱེས་ལ། ཕྱིས་འགོག་སྟེ་དུས་གཅིག་ཏུ་མ་གྱུར། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རང་བཞིན་ ― DKG053_Page_0215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ལ་ཐོག་མ་ནས་ཤིང་གི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་པར་ཤིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་ན་གཉིས་ཀ་མ་མཆིས་པར་འདྲ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་འབྲས་བུ་དེ་ལས་མར་མི་འབྱུང་། རིགས་ཀྱི་བུ་འབྲས་བུ་དེ་ལས་མར་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐོག་མའི་རང་བཞིན་མེད་མོད་ཀྱི། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། ཅིའི་སླད་དུ་ཏིལ་གྱི་མར་ཞེས་མི་བགྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་ཏིལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མེའི་རྐྱེན་གྱིས་མེ་འབྱུང་ལ། ཆུའི་རྐྱེན་གྱིས་ཆུ་འབྱུང་སྟེ། གཉིས་ཀ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་མོད་ཀྱི་གཅིག་གིས་གཅིག་ཡོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་དང་ཏིལ་མར་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གཉིས་ཀ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་མོད་ཀྱི་གཅིག་གིས་གཅིག་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ནི་བད་ཀན་གྱི་ནད་ལ་ཕན་པར་བྱེད། ཏིལ་མར་གྱི་རང་བཞིན་ནི་རླུང་ལ་ཕན་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བུ་རམ་གྱི་ཤིང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་ཤ་ཁ་ར་དང་བུ་རམ་ནག་པོ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་རྒྱུ་གཅིག་མོད་ཀྱི། ཁ་དོག་དང་དབང་པོ་སོ་སོ་སྟེ། ཤ་ཁ་ར་ནི་མཁྲིས་པའི་ནད་ལ་ཕན་པར་བྱེད་དོ། །བུ་རམ་ནག་པོས་ནི་བད་ཀན་གྱི་ནད་ལ་ཕན་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ལ། ཏིལ་ལ་མར་གྱི་རང་བཞིན་ཡང་མ་མཆིས། ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ལ་ཤིང་གི་རང་བཞིན་ཡང་མ་མཆིས། འཇི་བ་ལ་རྫའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་མཆིས་པ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ན་སྔར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ལྷ་དང་མི་ལ་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ཏེ་རང་བཞིན་མ་མཆིས་པས་ན་མི་ཡང་ལྷར་འགྱུར་ལ་ལྷ་ཡང་མིར་ ― DKG053_Page_0216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྱུར་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས་འགྱུར་བ་མ་ལགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་བོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བཅད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལགས་ན་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱིས་གཅོད་མི་ནུས་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་གཅོད་དུ་རུང་བ་ཞིག་ལགས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟག་ཅེས་བགྱིར་མི་རུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་རྟག་པ་མ་ལགས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་མི་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བགྱི། གང་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་པར་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སེམས་གཅིག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འབབ་པ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། འཆི་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་མཐོང་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། འཆི་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་པར་བརྟགས་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་འདིའི་ཕ་རོལ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན་ཆོས་དེས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་བགྱི་ཡང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་མ་ནི་རྐྱེན་མི་དགོས་པར་ཞོ་དང་མར་དུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་མ་མཆིས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པ་ནི་འདི་ལྟར་མིས་ལས་སུ་བྱ་བ་དང་། ཆུ་དང་། རྫ་མ་དང་། སྲུབ་ཤིང་དང་ཐག་གུའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་མི་རིགས་སོ། ། ― DKG053_Page_0217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གལ་ཏེ་ངེས་པར་མཆིས་ན་རྣལ་འབྱོར་ཅན་དག་ཅིའི་སླད་དུ་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་ལ་སོགས་པ་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་སྐྱེ། གཞན་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒོམ་མི་འཚལ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་རིགས་ཏེ། འོ་མ་ཡང་རྐྱེན་མ་མཆིས་པར་ཞོར་མི་འགྱུར་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྒྱུ་མ་ལགས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་མ་མཆིས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་སོ། །ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྔར་གསུངས་པ་ལ་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ནི་རྟག་གོ །གལ་ཏེ་རྟག་པ་ལགས་ན་མི་རྟག་པ་མ་ལགས་སོ། །མི་རྟག་པ་མ་ལགས་ན་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར། དགེ་འདུན་རྟག་པ་ལགས་ན་ཡང་ཅི་སྟེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ཐོག་མ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་མ་མཆིས་ལ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་མ་མཆིས་ཏེ། ཕྱིས་གདོད་མཆིས་པ་ཞིག་ལགས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐོག་མ་མ་མཆིས་པ་ལས་ཕྱིས་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་ཤེས་ནས་རིང་ཞིག་ལོན་ཏེ། ད་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དྲིས་པ་ལེགས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡོད་པའི་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ལ། ― DKG053_Page_0218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སེམས་ལ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ལ་སེམས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཡོད་ན་ནམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐོབ་པ་བུལ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོག་སྲེད་ཅན་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་ངེས་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཇི་ལྟར་འོ་མ་ལས་ཞོར་འགྱུར་བ་ལྟར་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔས་མར་དུ་འགྱུར་བ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དཔེར་ན་རྡོ་ལ་ནི་གསེར་ཡོད། དངུལ་ཡང་ཡོད། ཟངས་ཀྱང་ཡོད། ལྕགས་ཀྱང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་གནས་པར་འདྲ་ཡང་མིང་གཅིག་སྙིང་པོ་གཅིག་ལས་འབྱུང་བ་སོ་སོ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་དང་། མིས་ལས་སུ་བྱས་པ་ལས་གདོད་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐོག་མ་ནས་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། བསོད་ནམས་མང་པོའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་གྱུར་ན་གདོད་སངས་རྒྱས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཐོབ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ ― DKG053_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བདེན་པའི་རྒྱུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྡོ་ལ་གསེར་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་དགེ་འདུན་ནི་རྟག་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུམ་པ་སྟེ། འདུམ་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདུམ་པ་དང་། དོན་དམ་པ་ལ་འདུམ་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདུམ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནོ། །དོན་དམ་པ་ལ་འདུམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པའོ། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟག་པ་ལྟར་དོན་དམ་པའི་དགེ་འདུན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གཞན་ཡང་དགེ་འདུན་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་དང་འདུམ་པའོ། །ཆོས་དང་འདུམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་སོ། །མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་རྟག་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ངས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ནི་རྟག་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་འདུན་ནི་འདུམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་འདུམ་པ་དེ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་སོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟག་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་ངས་དགེ་འདུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདུམ་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ངས་དགེ་འདུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན། ཅི་སྟེ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡོད་ཅེས་དྲིས་པ་ཤིན་ ― DKG053_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ། རྟག་པར་ཉོན་ཅིག་དང་། ངས་རྣམ་པར་དགྲོལ་ཞིང་བསྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །བཅུ་གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་དད་པའི་སེམས་དང་། ནན་ཏན་མི་བྱེད་པའི་སེམས་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སེམས་དང་། ལུས་དང་ཟང་ཟིང་ལ་ཆགས་ཤིང་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་དེ་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་དག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་སྙམ་པ་དང་། བཟོད་པའི་སེམས་མེད་པ་དང་། མ་དུལ་བའི་སེམས་དང་། མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་པའི་སེམས་དང་། མི་བདེན་པ་དང་། བག་མེད་པ་དང་། བདག་གི་ལུས་ལ་བརྙས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་གཞིག་མི་ནུས་པར་ལྟ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་འཇུག་པར་མི་མོས་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་འདིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མི་དགེ་བའི་སེམས་སྐྱེད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སྟེན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་མི་རྩོམ་པ་དང་། བདག་སྟོད་ཅིང་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལས་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་གཙོ་བོར་གྱུར་པ། བསྒྲུན་དུ་མེད་པ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལས་འཕགས་པ། ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་རབ་ཏུ་གསལ་བས་ཆོས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་གཟིགས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་སྒྲོལ་བའོ་ཞེས་ཐོས་ནས། སྨོན་ལམ་དང་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་བུ་ཡོད་ན་བདག་ཀྱང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཡང་ ― DKG053_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་གཞན་གྱིས་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱད་ནས་གདོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་བོ་ཞེས་ཐོས་ཏེ། ཐོས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་དེ་ལྟར་དཀའ་བ་སྤྱོད་མི་ནུས་ན། ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་སྙམ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་བརྒྱད་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་ལྔས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་དགའ་བ་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་མི་སྒོམ་པ་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་སྐྱོན་ཚོལ་བར་དགའ་བ་དང་། རྟག་ཏུ་འཁོར་བ་ལ་དགའ་བ་དང་། མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། དགྲོལ་ཞིང་འཆད་པར་མི་མོས་པ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་ཆོས་ལྔའོ། །ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བསྟི་སྟང་དང་རིམ་གྲོ་དང་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་མང་པོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ལ་ལ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་འཆི་བ་ལས་སྒྲོལ་བར་མཛད་དེ། གཞན་ལ་རག་མ་ལུས་པར་ནན་ཏན་བྱས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་བོ་ཞེས་ཐོས་ནས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་པ་ཞིག་ཡིན་ན། བདག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ་གདོན་མི་ཟ་བར་འཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། བསོད་ནམས་མང་དུ་བྱས་ཀྱང་རུང་། ཉུང་ཡང་རུང་། ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་ནས་ཡི་དམ་འདི་སྐད་ ― DKG053_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅས་ཏེ། བདག་རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་གྱུར་ནས་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་ཤིང་དབང་པོ་ལྔ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏེ་གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རབ་ཏུ་གདུངས་ཀྱང་སེམས་དེ་མ་སྟོར་བར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དང་། ཡང་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བདག་ལ་དགོངས་པའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ནས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དག་བདག་གི་ལུས་བཅད་དམ། རྐང་ལག་དང་། མགོ་དང་། མིག་དང་། ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་གཏུབས་ཀྱང་དེ་དག་ལ་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་བདག་རབ་ཏུ་དགའ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དེས་ནི་བདག་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་མེད་ན་བདག་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་སྙམ་སྟེ་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་འདེབས་པ་དང་། ཡང་འདི་སྐད་དུ་བདག་མཚན་མེད་པ་དང་། མཚན་གཉིས་པ་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་སུ་མ་གྱུར་ཅིག །གཞན་གྱིས་དབང་བྱེད་པར་མ་གྱུར་ཅིག །རྗེ་བོ་ངན་པ་དང་མ་ཕྲད་ཅིག །རྒྱལ་པོ་ངན་པས་དབང་བར་མ་གྱུར་ཅིག །ཡུལ་ངན་པར་མ་སྐྱེ་ཤིག །གལ་ཏེ་ལུས་བྱད་བཟང་པོ་ཐོབ་ན་ཡང་ཆོ་རིགས་བཙུན་པ་དང་། ནོར་དང་རིན་པོ་ཆེ་མང་པོ་བདོག་པ་དང་། བདོག་ནས་ཀྱང་དྲེགས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །བདག་གིས་རྟག་ཏུ་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཐོས་ནས་གཟུངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། དགྲོལ་ཞིང་འཆད་པར་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་དགྲོལ་ཞིང་འཆད་ན་ཕ་རོལ་པོས་ཡིད་ཆེས་ཤིང་འཛིན་པ་དང་། རབ་ཏུ་དང་ནས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། རྟག་ཏུ་བདག་ལ་ངན་སེམས་མི་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །ཉུང་ངུ་ཐོས་པ་ལ་མང་དུ་ཤེས་པར་གྱུར་ཅིག །མང་དུ་ཐོས་ལ་དོན་མི་ཤེས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཀྱིས་སྟོན་པར་གྱུར་ཏེ། མི་སྟོན་པའི་སེམས་སུ་མ་གྱུར་ཅིག །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་དང་འདྲེས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བ་བྱིན་པར་གྱུར་ཅིག ། ― DKG053_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་རི་དང་འདྲ་བར་མི་གཡོ་བར་གྱུར་ཅིག །བླ་ན་མེད་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་དང་ཟང་ཟིང་ལ་འཇུངས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །མ་བརྟགས་པའི་རྫས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པར་མ་གྱུར་ཅིག །ཡང་དག་པའི་འཚོ་བས་གསོ་ཞིང་གཡོ་སྒྱུའི་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ཅིག །རྟག་ཏུ་དྲིན་དྲན་ཞིང་དྲིན་ཆུང་ངུ་ཡང་ཆེར་ལན་ལོན་པར་གྱུར་ཅིག །འཇིག་རྟེན་གྱི་རྩལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་ཀུན་གྱི་སྐད་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ཅིག །མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡི་གེར་འདྲི་ན་ལེ་ལོ་དང་སྙོམ་ལས་བྱེད་པར་མ་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ཐོས་པར་མི་དགའ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོས་པར་དགའ་བར་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག །སྨྲ་བ་མཉེན་ལ་དེས་ཤིང་མི་དགེ་བའི་ངག་བརྗོད་པར་མ་གྱུར་ཅིག །མི་འདུམ་པའི་སྡུམས་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག །མྱ་ངན་དང་འཇིགས་པར་གྱུར་པ་མྱ་ངན་དང་འཇིགས་པ་སྤོང་བར་གྱུར་ཅིག །མུ་གེ་བྱུང་བའི་དུས་སུ་ཆོག་ཅིང་འགྲངས་པར་གྱུར་ཅིག །ནད་དང་གོར་བྱུང་བའི་དུས་སུ་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ཏེ། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། ནོར་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ཅི་དང་ཅི་དགོས་པ་ཡིད་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པར་གྱུར་ཏེ་ནད་རྣམས་བསལ་བར་གྱུར་ཅིག །མཚོན་གྱི་བསྐལ་པའི་ཚེ་མཐུ་སྟོབས་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ། གནོད་པ་དང་། འཚེ་བ་ངེས་པར་ཆོད་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་གཅོད་པར་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཆི་བ་དང་། འཆིང་བའམ། རྡེག་པའམ། ཆུའམ། མེའམ། རྒྱལ་པོའམ། རྐུན་པོའམ། དབུལ་བའམ། ཁྲིམས་འཇིག་པའམ། མི་སྙན་པའམ། ངན་སོང་ངམ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་ཀུན་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་གྱུར་ཅིག །ཕ་མ་དང་མཁན་པོ་དང་བླ་མ་ལ་ཤིན་ཏུ་བཀུར་སྟི་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག །འཁོན་པ་དང་སྡང་བ་ལ་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །རྟག་ཏུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དྲུག་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་ ― DKG053_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་དང་། སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྷག་མཐོང་དང་། དབུགས་ཕྱི་ནང་བགྲང་བ་དང་། ལྷའི་སྤྱོད་པ་དང་། ཚངས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པར་གྱུར་ཅིག །དཀོན་མཆོག་གསུམ་མེད་པའི་གནས་སུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་སེམས་ཐོབ་ཅིང་གལ་ཏེ་ལུས་དང་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་མྱོང་ན་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོར་བར་མ་གྱུར་ཅིག །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཆོག་པར་མ་གྱུར་ཅིག །དཀོན་མཆོག་གསུམ་མེད་པའི་གནས་སུ་རྟག་ཏུ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་ངན་པར་ལྟ་བ་འཇིག་ཅིང་དེའི་ཆོས་ལ་གོམས་པར་མི་བྱེད་པར་ཆོས་ཀྱི་དབང་དང་། སེམས་ཀྱི་དབང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱོན་གསལ་བར་མཐོང་བར་གྱུར་ཅིག །ཇི་ལྟར་སྲོག་ཕངས་པ་ལུས་གཏོང་བ་ལ་འཇིགས་པ་ལྟར་བདག་དང་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་འཇིགས་པར་གྱུར་ཅིག །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་བདེ་ལ་མོས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ངན་སོང་གསུམ་ལ་མོས་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་གཅིག་གི་ཕྱིར་ཡང་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཡང་འགྱོད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །གཞན་གྱིས་རྙེད་པ་མཐོང་ན་ཕྲག་དོག་མི་སྐྱེད་ཅིང་ཇི་ལྟར་བདག་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ལྟར་རྟག་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཕྲད་ན་ན་བཟའ་དང་། བཤོས་དང་། གཟིམས་ཆ་དང་། གནས་ཁང་དང་། སྙུན་གྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། མར་མེ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། རོལ་མོ་དང་། གདུགས་དང་། བ་དན་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མཆོད་པར་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་ན་ཤིན་ཏུ་བརྟེན་པར་བསྲུངས་ཏེ། ནམས་ཀྱང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་མ་སྐྱེད་ཅིག །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ཐོས་ན་རབ་ཏུ་དགའ་མོས་ཏེ་འགྱོད་པའི་སེམས་མ་སྐྱེད་ཅིག །བདག་གི་སྔོན་གནས་ཀྱི་དངོས་ ― DKG053_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་དྲན་ཞིང་ནམས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ལས་བྱེད་པར་མ་གྱུར་ཅིག །འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ལ་རེ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་རྐྱེན་སོག་པར་མ་གྱུར་ཅིག །ད་ལྟར་གྱི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཡི་དམ་འཆའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་འདི་ལྟ་བུའི་ཡི་དམ་འཆའ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་མི་ལྡོག་མི་སྟོར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྦྱིན་པའི་བདག་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མངོན་པར་མཐོང་བ། སེམས་ཅན་གདུལ་མཁས་པ། འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་འཛིན་ཅིང་སྲུང་བ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། དཔེར་ན་མི་གཉིས་ཤིག་འདི་སྐད་དུ་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རི་ཡོད་དེ། རི་དེ་ལ་ཆུ་མིག་བཟང་པོ་རོ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །གང་གིས་དེར་ཕྱིན་ན་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། ཆུ་དེ་འཐུངས་ན་ཚེ་རིང་ཞིང་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་ཐུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉེན་དུ་ལམ་རིང་ཞིང་ཉམ་ང་བ་དང་བགེགས་མང་ངོ་ཞེས་ཐོས་ནས་དེ་ནས་མི་དེ་གཉིས་ཀ་འགྲོ་བར་གཟས་ནས་གཅིག་གིས་ནི་ལམ་དུ་འགྲོ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་བཤམས་ནས་ཆས་སོ། །གཅིག་ནི་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མེད་པར་ཆས་ཏེ། འགྲོགས་ཤིང་ལམ་དུ་སོང་སོང་བ་ལས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་མང་པོ་ཐོགས་པའི་མི་ཞིག་དང་ཕྲད་དོ། །དེ་ནས་མི་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དྲིས་པ། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཡུལ་དེ་ན་ཡང་དག་པར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རི་ཡོད་དམ། དེས་སྨྲས་པ། ཡང་དག་པར་ཡོད་དེ་མི་བརྫུན་པས་ན་བདག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་ཐོབ་ལ་ཆུ་ཡང་འཐུངས་ཏེ། ཉེན་དུ་ལམ་ཉམ་ང་ཞིང་འདི་ལ་རྐུན་པོ་དང་ཆོམ་པོ་རྒོད་དེ། མྱ་ངན་དང་ཚེར་མ་ནི་མང་གི་ཆུ་དང་རྩྭ་ནི་མེད་པས་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་ཙམ་སོང་ཡང་ཕྱིན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉུང་ངོ་། །དེས་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ ― DKG053_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་གཅིག་ནི་འགྱོད་པ་སྐྱེས་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་ལམ་རིང་ལ། བགེགས་ཤིན་ཏུ་མང་བས་སོང་བ་གྲངས་མེད་ཀྱང་ཕྱིན་པ་ནི་གཅིག་གམ་གཉིས་ལས་མེད་ན། བདག་གིས་ཇི་ལྟར་དེར་ཕྱིན་པར་འགྱུར། བདག་གི་འཚོ་བ་ནི་དེ་ལྟར་བདག་སྤྱོད་པ་ཙམ་ཆོག་ན། གལ་ཏེ་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ་སོང་བ་ལས་མ་སྟེས་ན། ལུས་དང་སྲོག་ཡལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་སྲོག་མེད་པར་གྱུར་ན་ཚེ་རིང་ཞིང་བདེ་བ་དེ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་གཞན་དག་ཕྱིན་པར་གྱུར། བདག་ཡོད་ན་བདག་ཀྱང་ཕྱིན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གྱུར་ན་ཡིད་བཞིན་དུ་རིན་པོ་ཆེ་བླང་ཞིང་ཆུ་མིག་བཟང་པོ་ཡང་བཏུང་ངོ་། །ཇི་སྟེ་མ་ཐར་ན་སྲོག་གིས་འཇལ་ལོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་མི་གཉིས་གཅིག་ནི་འགྱོད་དེ་ཕྱིར་ལོག་གོ །གཅིག་ནི་ཆས་ཏེ་སོང་ངོ་། །ཆས་པ་དེ་རི་དེར་ཕྱིན་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མང་པོ་བླངས་ཏེ་ཡིད་བཞིན་དུ་ཆུ་ཡང་འཐུངས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མང་པོ་དང་ཕྱིར་ལོག་ནས། ཕ་མ་ལ་དབུལ་ཞིང་གཉེན་བཤེས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཆོག་པར་བྱིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་འགྱོད་དེ་ཕྱིར་ལོག་པ་དེས་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་མཐོང་ནས་སེམས་ལ་རབ་ཏུ་གདུང་བ་སྐྱེས་ཏེ། དེས་སོང་བ་ལས་ཀྱང་ཕྱིར་ལོག་ན། བདག་ད་ཅིའི་ཕྱིར་འདུག་ཅེས་སྨྲས་ནས་ཆས་ཏེ་སོང་ངོ་། །དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །ཆུ་ཞིམ་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྟ་བུའོ། །མི་གཉིས་པོ་ནི་ཐོག་མ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉིས་ལྟ་བུའོ། །ལམ་ཉམ་ང་བ་ནི་འཁོར་བ་ལྟ་བུའོ། །ལམ་དུ་ཕྲད་པའི་མི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྟ་བུའོ། །ཆོམ་ཤོད་རྒོད་པ་ནི་བདུད་བཞི་ལྟ་བུའོ། །མྱ་ངན་དང་ཚེར་མ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལྟ་བུའོ། །ཆུ་དང་རྩྭ་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མི་སྒོམ་པ་ལྟ་བུའོ། །གཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆས་ཏེ་སོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལྟ་བུའི་དཔེར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། ལམ་ཉམ་ང་བའི་ཕྱིར་འགྱོད་དེ་ཕྱིར་ལྡོག་པས་ལམ་མི་རྟག་གོ་ཞེས་ ― DKG053_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱར་མི་རུང་བ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་འགྱོད་པ་དེ། གྲོགས་པོས་རིན་པོ་ཆེ་མང་པོ་ཐོབ་པས་མཐུ་དང་སྟོབས་ཀྱི་དབང་ཐོབ་ཅིང་ཕ་མ་གསོས་ཏེ་གཉེན་བཤེས་ལ་ཆོག་པར་བྱིན་ཞིང་བདེ་བ་མང་པོ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་མཐོང་བས་སེམས་ལ་གདུང་བ་སྐྱེས་ཏེ། ཆས་ནས་ལམ་དུ་འཇུག་པ་ལུས་དང་སྲོག་མི་ཕངས་ཤིང་དཀའ་བ་དང་བགེགས་མང་པོ་ལ་བཟོད་དེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རིར་ཕྱིན་པ་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བས་དོན་དེའི་ཕྱིར་ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པ་དང་། ཕས་ཕམ་པ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་སྒྲུབ་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མི་གཡོ་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལས་འཕགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ལ་མི་གཡོ་ཞིང་སྦྱིན་པའི་སེམས་བརྟན་པ་དང་། རི་རབ་ལྟར་བདེན་པའི་ཚིག་ལ་གནས་ན། ལས་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་རྐང་པའི་མཐིལ་མཉམ་པ་པོག་པོར་གྱི་སྒྲོམ་འདྲ་བའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཕ་མ་དང་། མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་དང་། བླ་མ་དང་། ཆུང་ངུ་ན་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་ལ་ཡང་ཆོས་བཞིན་དུ་རྙེད་པའི་ཟང་ཟིང་གིས་མཆོད་ ― DKG053_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིང་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན་ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་རྐང་པའི་འོག་ན་འཁོར་ལོ་རྩིབས་མ་སྟོང་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སྲོག་མི་གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་མི་ལེན་པ་དང་། ཕ་མ་དང་། མཁན་པོ་དང་། བླ་མ་ལ་རྟག་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེད་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མཚན་རྣམ་པ་གསུམ་ཐོབ་སྟེ། ལག་པའི་སོར་མོ་ཕྲ་ཞིང་རིང་བ་དང་། རྐང་པའི་རྟིང་པ་རིང་བ་དང་། ལུས་དྲང་ཞིང་ཟུར་བཞི་པའི་མཚན་གསུམ་འཐོབ་སྟེ། མཚན་གསུམ་པོ་ནི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་གཅིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་བསྡུ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞིས་སེམས་ཅན་སྡུད་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལག་པའི་སོར་མོའི་བར་འབྲེལ་པ་དང་། ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་བའི་མཚན་འཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཕ་མ་དང་། མཁན་པོ་དང་། བླ་མ་དག་ནད་ཀྱིས་གཟིར་བ་ལས་བདག་གིས་ལག་དར་ཏེ་བཀྲུས་ནས་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་མཉེས་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལག་པ་དང་། རྐང་པ་མཉེན་པའི་མཚན་འཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་ཞིང་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ལ་མི་སྐྱོ་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚིགས་དང་ལོང་བུ་ཤས་མཉམ་ཞིང་གང་ལ་ལུས་ཀྱི་བ་སྤུ་གྱེན་དུ་ཉལ་བའི་མཚན་འཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཆོས་ཉན་ཅིང་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཤ་བའི་རྒྱལ་པོའི་བྱིན་པ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འཚེ་བའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དེ། ཟ་བ་དང་འཐུང་བ་ལ་ཆོག་ཤེས་ཤིང་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པར་དགའ་བ་དང་། ནད་གཡོག་བྱེད་ཅིང་སྨན་བྱིན་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་དང་འདྲ་བ། འགྲེང་ན་ལག་པ་པུས་མོ་འདས་པ། ཤའི་གཙུག་ཏོར་དང་། གཙུག་ཏོར་བལྟར་མི་སྣང་བའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་འཇིགས་པ་མཐོང་ན་མགོན་དང་སྐྱབས་བྱེད་ལ་གཅེར་བུ་མཐོང་ན་གོས་སྦྱིན་པར་ ― DKG053_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕོ་མཚན་གསང་བའི་མཛོད་ཀྱི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཤེས་རབ་ཅན་དང་བསྙེན་ཅིང་གཏི་མུག་ཅན་སྤོང་ལ་འདྲི་བ་དང་ལན་ལྡོན་པ་ལ་མཁས་པ་དང་། འགྲོ་བའི་ལམ་འཆོས་ཤིང་ཕྱགས་ན་ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་པགས་པ་སྲབ་ཅིང་མཉེན་ལ་ལུས་ཀྱི་བ་སྤུ་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་རྟག་ཏུ་གོས་དང་། ཟས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། མར་མེ་དག་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་རྟག་ཏུ་ལྷམ་མེ་ལྷང་ངེ་བའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན། ནོར་གྱི་དབྱིག་གཏོང་ནུས་ཤིང་ཕངས་པ་མེད་དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་མ་ཡིན་པ་མི་རྟོག་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་གནས་བདུན་གང་བའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སྒྲ་དབྱངས་སྙན་པའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཆོས་བཞིན་དུ་ཚོལ་ཞིང་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སྒྲོག་རུས་གང་ཞིང་མཉམ་པ་དང་། སེང་གེའི་རོ་སྟོད་ལྟ་བུ་དང་། ལག་ངར་དང་གྲུ་མོ་ཤས་མཉམ་ཞིང་རིང་བའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཕྲ་མ་དང་། ཚིག་ཐུན་ཚགས་དང་། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སོ་བཞི་བཅུ་དཀར་ཞིང་མཉམ་ལ་ཐགས་བཟང་པོའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མཆེ་བ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་རྟག་ཏུ་འདི་ལྟར་གང་སློང་ཞིང་འོང་བ་ལ་ཡིད་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནོ། །ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེང་གེའི་འགྲམ་པ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ ― DKG053_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེན་པོ་གང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཟས་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དེ་དང་དེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་རོའི་ནང་ན་རོའི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་བདག་ཉིད་དགེ་བ་བཅུ་སྤྱོད་ཅིང་གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལྕེ་རིང་ཞིང་ཡངས་པའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གཞན་གྱི་སྐྱོན་མི་བརྗོད་ཅིང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་མི་སྐུར་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་ཀྱི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དགྲ་དང་སྡང་བ་རྣམས་མཐོང་ན། དགའ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་ན་ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་རྫི་མ་མཐིང་ག་ལྟ་བུའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་མི་འཆབ་ཅིང་ཀུན་དུ་སྒྲོགས་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མཛོད་སྤུ་དཀར་པོའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་སྒྲུབ་པ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟག་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྟག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་པས་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྟག་པ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་བསྒོམ་དགོས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཆོད་ན་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་བདེ་བ་མྱོང་བ་དེ་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་ངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཉོན་མོངས་པས་ཡོངས་སུ་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་ ― DKG053_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་འདའོ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་གྱི་རྒྱུའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ནི་འཆིང་བ་དང་གྲོལ་བ་མ་མཆིས་སོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་སྟེ། དེ་ལྟར་སྐྱེ་ཞིང་འགག་ན་སུ་ཞིག་འཆིང་བ་དང་གྲོལ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདིའི་རྒྱུས་ཕྱི་མའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེ་སྟེ། ཕུང་པོ་འདི་ནི་རང་འགོག་པས་ཕུང་པོ་ཕ་རོལ་པོར་འགྲོ་བ་མ་ལགས་སོ། །དེར་མི་འགྲོ་མོད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཕ་རོལ་པོ་སྐྱེ་བར་ནུས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ས་བོན་གྱི་རྒྱུས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ཏེ། ས་བོན་ནི་མྱུ་གུའི་ནང་དུ་མཆི་བ་མ་ལགས་སོ། །མྱུ་གུའི་ནང་དུ་མི་མཆི་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ན་ཇི་ལྟར་འཆིང་བ་དང་གྲོལ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང་། ངས་དགྲོལ་ཞིང་བསྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་དག་ཚེའི་དུས་བྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ན། གཉེན་བཤེས་ཀྱིས་བསྐོར་ཅིང་ཆོ་ངེ་འདོན་ཏེ། མི་དེ་འཇིགས་སྐྲག་པས་སྐྱབས་དང་རྟེན་གང་ཡིན་པ་མི་ཤེས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཅི་ཡང་མི་ཚོར་ཏེ། ཡན་ལག་དང་ཚིགས་ཐམས་ཅད་འདར་ཞིང་འགུལ་ཡང་རྩོལ་མི་ནུས་སོ། །ལུས་ཐམས་ཅད་གྲང་ཞིང་དྲོད་ཟད་དུ་ཉེ་བ་ན། སྔོན་སྤྱོད་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཉི་མ་ནུབ་ཏུ་ཉེ་བ་ན་རི་དང་འབར་འབུར་གྱི་གྲིབ་མ་ཐམས་ཅད་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སྣང་སྟེ། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཕུང་པོ་འདི་འགགས་ན། ཕུང་པོ་ཕ་རོལ་པོ་གཅིག་གི་རྒྱུན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྒྲོན་མ་བྱུང་བ་ན་མུན་པ་འགོག་ལ། སྒྲོན་མ་འགགས་པ་ན་མུན་པ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྤྲ་ཚིལ་ལས་ ― DKG053_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་བྱས་ཏེ་འཇི་བ་ལ་བཏབ་ན། རྒྱ་དང་འཇི་བ་ཕྲད་པ་ལས་རི་མོ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་སྤྲ་ཚིལ་གྱི་རྒྱ་འཇི་བ་ལ་འཕོས་པ་ཡང་མེད་ལ། རི་མོ་འཇི་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན། གཞན་ནས་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྲ་ཚིལ་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་རི་མོ་བྱུང་ངོ་། །ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་འགགས་ནས་ལྔ་ཕུང་བར་མ་སྐྱེས་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཉིད་ལྔ་ཕུང་བར་མར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ལ། ལྔ་ཕུང་བར་མ་ཡང་རང་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ནས་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུ་ལས་ལྔ་ཕུང་བར་མ་སྐྱེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇི་བ་ལ་རྒྱས་བཏབ་ན་རྒྱ་མེད་མ་ཐག་ཏུ་རི་མོ་མངོན་པར་སྣང་སྟེ། མིང་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་དུས་ནི་ཐ་དད་དོ། །དེ་བས་ན་ལྔ་ཕུང་བར་མ་ནི་ཤའི་མིག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་གྱི་འཕྲུལ་གྱི་མིག་གིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །ལྔ་ཕུང་བར་མ་ལ་ཟས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསམ་པའི་ཟས་དང་། རེག་པའི་ཟས་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་སོ། །ལྔ་ཕུང་བར་མ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བ་ལ་རྟོག་གོ །མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ནི་མི་དགེ་བ་ལ་རྟོག་གོ །ཕ་མ་གཉིས་ཕྲད་དེ་འཁྲིག་པའི་ལས་བྱེད་པ་ན་ལས་ཅི་དང་ཅི་བྱས་པའི་རྒྱུ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་གནས་སུ་འགྲོ་སྟེ། མ་ལ་ནི་འདོད་པ་སྐྱེ། ཕ་ལ་ནི་སྡང་བ་སྐྱེ་སྟེ། ཕའི་ཁུ་བ་འབྱུང་བ་ན་བདག་གིར་འཛིན་ཏེ་མཐོང་ནས་སེམས་རངས་ཤིང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ན། ལྔ་ཕུང་བར་མ་འཇིག་མ་ཐག་ཏུ་ལྔ་ཕུང་ཕྱི་མ་སྐྱེ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འཇི་བ་ལ་རྒྱས་བཏབ་ན་རྒྱ་མེད་མ་ཐག་ཏུ་རི་མོར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་ཚེ་དབང་པོ་རྣམས་ཚང་བ་དང་། མ་ཚང་བ་ཡོད་དེ། གང་དབང་པོ་ཚང་བ་ནི་གཟུགས་མཐོང་ནས་ཆགས་པ་སྐྱེའོ། །ཆགས་པ་སྐྱེས་པས་སྲེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསླད་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་དང་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཉིས་ཀྱིས་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་མཐོང་སྟེ། མི་རྟག་ ― DKG053_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་ནི་རྟག་པར་ལྟ། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ། མི་བདེ་བ་ལ་བདེ་བར་ལྟ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པར་ལྟ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་པོ་དེའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་བྱེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ལས་སུ་འགྱུར་ལ། ལས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལྔ་ཕུང་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གང་ཟག་དེས་སངས་རྒྱས་སམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་སམ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ན། མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐོས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་རྟོག་གོ །དགེ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་མཐོང་བ་ཐོབ་པས་འཁོར་བ་ལ་རབ་ཏུ་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེའོ། །འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་པས་དགའ་བ་དང་མོས་པ་མི་སྐྱེའོ། །དགའ་བ་དང་མོས་པ་མི་སྐྱེ་བས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་ཞིག་པས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་སྒོམ་པར་འགྱུར་རོ། ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་བསྒོམས་པས་འཁོར་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འཁོར་བ་མེད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མེ་ནི་ཤིང་དང་མ་ཕྲད་ན་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཁོར་བ་འགགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལྔ་ཕུང་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། ནམ་མཁའ་ལ་ཚེར་མ་མ་མཆིས་པར་དབྱུང་དུ་ཅི་མཆིས། ཕུང་པོ་ལ་འཆིང་བ་མ་མཆིས་པར་ཅིས་བཅིངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་མོངས་པའི་ལྕགས་སྒྲོག་གིས་ལྔ་ཕུང་བཅིངས་ཏེ། ལྔ་ཕུང་གི་ཕ་རོལ་ན་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་མེད་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ལྔ་ཕུང་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཀ་བས་ཁང་པ་འཛིན་ཏེ། ཁང་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཀ་བ་མེད་ལ། ཀ་བའི་ཕ་རོལ་ན་ཁང་པ་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ལྔ་ཕུང་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁུ་ཚུར་དང་ཐལ་མོ་དང་། མདུད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་འདུས་པ་དང་བྲལ་བ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་སྟེ། དེ་ལས་ཆོས་གཞན་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ལྔ་ཕུང་ཡང་དེ་ ― DKG053_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ན་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་འཆིང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་མིང་དང་གཟུགས་འགགས་ན་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ན་སེམས་ཅན་གཞན་མེད་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕ་རོལ་ན་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དེ། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་བཅིངས་ལ། སེམས་ཅན་གྱིས་ཀྱང་མིང་དང་གཟུགས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་མིག་གིས་མིག་མི་མཐོང་། མཛུབ་མོས་མཛུབ་མོ་མི་མཚོན། རལ་གྲིས་རལ་གྲི་མི་ཆོད། ཚོར་བས་ཚོར་བ་མི་ཚོར་ན་ཅིའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་འཆིང་ངོ་ཞེས་གསུངས། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བགྱི་བ་ཉིད་སེམས་ཅན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཉིད་མིང་དང་གཟུགས་ལགས་ཏེ། གལ་ཏེ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་བཅིངས་ན། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་བཅིངས་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ལག་པ་གཉིས་སྦྱར་བ་ན། དེ་མ་ཡིན་པ་ཆོས་གཞན་སྦྱོར་དུ་འོངས་པ་མེད་དེ། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་བཅིངས་སོ། །གལ་ཏེ་མིང་དང་གཟུགས་སྤངས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེས་ངས་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་མིང་དང་གཟུགས་མཆིས་པས་བཅིངས་པ་ཞེས་བགྱི་ན། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱང་མིང་དང་གཟུགས་མ་སྤངས་ན། བཅིངས་པ་ལགས་ ― DKG053_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ས་བོན་བཅད་པ་དང་། འབྲས་བུ་བཅད་པའོ། །དེ་ལ་ས་བོན་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དག་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞིག་ཅིང་ཟད་པས་དེ་བས་ན་ས་བོན་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་འཆིང་བར་མི་ནུས་སོ། །འབྲས་བུ་མ་བཅད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་བོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་འབྲས་བུས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱར་རུང་གི །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མེ་མར་ནི་མར་མ་ཟད་ན་སྣང་བ་མེད་པར་མི་འགྱུར་གྱི། གལ་ཏེ་མར་ཟད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔེའོ། །མེ་མར་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་མར་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ། །གལ་ཏེ་ཟད་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་མེ་དང་མར་གཉིས་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་སྟེ། སེམས་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །སེམས་ཅན་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་ལགས་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ནོ། །སེམས་ཅན་ནི་ལྔ་ཕུང་ལགས་ཏེ། ལྔ་ཕུང་ཡང་སེམས་ཅན་ལགས་སོ། །ལྔ་ཕུང་ཉིད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ལགས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཀྱང་ལྔ་ཕུང་ཞེས་བགྱི་ན་ཅིའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མར་མེ་ལས་དཔེར་ལེན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེ་ལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། གཞོལ་བའི་དཔེ་དང་། བཟློག་པའི་དཔེ་དང་། མངོན་སུམ་གྱི་དཔེ་དང་། མ་ཡིན་པའི་དཔེ་དང་། སྔ་མའི་དཔེ་དང་། ཕྱི་མའི་དཔེ་དང་། སྔ་ཕྱིའི་དཔེ་དང་། ཀུན་ཁྱབ་པའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་གཞོལ་བའི་དཔེ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་ཆར་ཆེན་ ― DKG053_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་བབ་ན་ཤང་ཤོང་ཐམས་ཅད་གང་ངོ་། །ཤང་ཤོང་གང་བས་གྲག་གྲོག་ཆུང་ངུ་གང་ངོ་། །གྲག་གྲོག་ཆུང་ངུ་གང་བས་གྲོག་པོ་ཆེན་པོ་གང་ངོ་། །གྲོག་པོ་ཆེན་པོ་གང་བས་ཆུ་མིག་ཆུང་ངུ་། །ཆུ་མིག་ཆུང་ངུ་གང་བས་ཆུ་མིག་ཆེན་པོ་གང་ངོ་། །ཆུ་མིག་ཆེན་པོ་གང་བས་རྫིང་བུ་གང་ངོ་། །རྫིང་བུ་གང་བས་རྫིང་ཆེན་པོ་གང་ངོ་། །རྫིང་ཆེན་པོ་གང་བས་ཀླུང་ཆུང་ངུ་གང་ངོ་། །ཀླུང་ཆུང་ངུ་གང་བས་ཀླུང་ཆེན་པོ་གང་ངོ་། །ཀླུང་ཆེན་པོ་གང་བས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་གང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་གང་བས་མི་འགྱོད་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་གང་ངོ་། །མི་འགྱོད་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་གང་བས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་གང་ངོ་། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་གང་བས་རིང་དུ་སྤོང་བ་གང་ངོ་། །རིང་དུ་སྤོང་བ་གང་བས་བདེ་བ་གང་ངོ་། །བདེ་བ་ཡོངས་སུ་གང་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་གང་ངོ་། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་གང་བས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་གང་ངོ་། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་གང་བས་སྐྱོ་བ་གང་ངོ་། །སྐྱོ་བ་ཡོངས་སུ་གང་བས་ཡོངས་སུ་སྨོད་པ་གང་ངོ་། །ཡོངས་སུ་སྨོད་པ་ཡོངས་སུ་གང་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ངོ་། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་གང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་སྟེ། དེ་ནི་གཞོལ་བའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བཟློག་པའི་དཔེ་ཞེ་ན། རྒྱ་མཚོའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀླུང་ཆེན་པོའོ། །ཀླུང་ཆེན་པོའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀླུང་ཆུང་ངོ་། །ཀླུང་ཆུང་ངུའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚོ་ཆེན་པོའོ། །མཚོ་ཆེན་པོའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚོ་ཆུང་ངུའོ། །མཚོ་ཆུང་ངུའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུ་མིག་ཆེན་པོའོ། །ཆུ་མིག་ཆེན་པོའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུ་མིག་ཆུང་ངུའོ། །ཆུ་མིག་ཆུང་ངུའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གྲོག་པོ་ཆེན་པོའོ། །གྲོག་པོ་ཆེན་པོའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གྲོག་པོ་ཆུང་ངུའོ། །གྲོག་པོ་ཆུང་ངུའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤང་ཤོང་ཆེན་པོའོ། །ཤང་ཤོང་ཆེན་པོའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆར་ཆེན་པོའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་ ― DKG053_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་སྨོད་པའོ། །ཡོངས་སུ་སྨོད་པའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱོ་བའོ། །སྐྱོ་བའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བའོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་བའོ། །བདེ་བའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རབ་ཏུ་སྤོང་བའོ། །རབ་ཏུ་སྤོང་བའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགའ་བའི་སེམས་སོ། །དགའ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་འགྱོད་པའོ། །མི་འགྱོད་པའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་ཆར་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཟློག་པའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མངོན་སུམ་གྱི་དཔེ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྤྲེའུ་དང་མཚུངས་སོ། །སྤྲེའུའི་རང་བཞིན་ནི་གཅིག་བཏང་ནས་གཅིག་ལེན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་དང་། ཆོས་ལ་ཆགས་པས་སྐད་ཅིག་སྡོད་པའི་དུས་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མ་ཡིན་པའི་དཔེ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ངས་སྔོན་རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཉེ་ཞིང་ཡིད་ཆེས་པའི་མི་ཕྱོགས་བཞི་ནས་འོང་སྟེ། འདི་སྐད་དུ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་བཞི་ནས་རི་ཆེན་པོ་བཞི་འོངས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་མི་དག་ལ་གནོད་པར་འཚེ་བར་འོང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་འོངས་ན། བློ་གྲོས་ཅི་ཡོད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་མཆིས་ན། འབྲོས་པའི་གནས་མ་མཆིས་ཏེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་ཅིང་སྦྱིན་པ་འབའ་ཞིག་བགྱིའོ། །ཞེས་གསོལ་ནས། ངས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ངས་རི་ཆེན་པོ་བཞི་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་ལ་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བས་རྟག་ཏུ་ ― DKG053_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པར་འཚེ་ཞིང་འོང་ན། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་ཅིའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྦྱིན་པ་མི་མཛད། རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་ཅིང་སྦྱིན་པ་བགྱིས་ན་འབྲས་བུ་ཅི་འཐོབ། ངས་དེ་ལ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལྷ་དང་མིའི་ནང་ན་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་མང་དུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་ཅིང་སྦྱིན་པ་བགྱིས་ན། དེ་ཡང་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་མྱོང་བར་འགྱུར་རམ། ངས་དེ་ལ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་དང་སྦྱིན་པ་སྤྱོད་མི་ནུས་སོ། །ཇི་སྟེ་ནུས་ན་བདེ་བ་མྱོང་བ་ཡང་ཐ་མི་དད་དོ། །ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་ནི་མ་ཡིན་པའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སྔ་མའི་དཔེ་ཞེ་ན། ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་དཔེར་ན་གང་ཟག་ལ་ལ་ཞིག་མེ་ཏོག་བཟང་པོ་ལ་ཆགས་པས་ལེན་པའི་ཚེ་ཆུས་ཁྱེར་རོ། །སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་པས་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བའི་ཆུས་ཁྱེར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་སྔ་མའི་དཔེའོ། །ཇི་ལྟར་ཕྱི་མའི་དཔེ་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་ཚིག་གི་མདོ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སྡིག་པ་ཕྲ་མོ་ཆུང་ངུ་ལ། །མི་གནོད་སྙམ་དུ་བརྙས་མི་བྱ། །ཆུ་ཡི་ཐིགས་པ་ཟག་པ་ཡང་། །སྣོད་ཆེན་ཁད་ཀྱིས་གང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཕྱི་མའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སྔ་ཕྱིའི་དཔེ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཆུ་ཤིང་འབྲས་བུ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཆི་བ་དང་། གླེན་པ་དག་གསོ་བའི་གནས་རྙེད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་དྲེའུ་སྦྲུམས་ན་ཚེ་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པ་དེ་ནི་སྔ་ཕྱིའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པའི་དཔེ་ཞེ་ན། ངས་མདོ་སྡེ་ལས་འདི་སྐད་དུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་ན་ཤིང་པ་རི་ཙི་ཏྲ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེའི་རྩ་བ་ས་ལ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་སྙེད་ཟུག་གོ །མཐོ་ཁྱད་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱའོ། །ཡལ་ག་དང་ལོ་མས་ཕྱོགས་བཞིར་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་སྙེད་ཁེབས་སོ། །ལོ་མ་སྨིན་པ་ནི་སེར་པོར་འགྱུར་ཏེ། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ནས་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེའོ། །ལོ་མ་དེ་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ལྷགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ལོ་མ་དེ་ལྷགས་པ་ན་ཡང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །ཡལ་ག་ཡང་རིང་པོར་མི་ཐོགས་ ― DKG053_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མདོག་འགྱུར་ཏེ། ཡལ་ག་མདོག་འགྱུར་བ་ན་ཡང་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །མདོག་འགྱུར་བ་དེ་ལས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ཁ་འབུ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁ་འབུས་པར་གྱུར་པ་ན་ཡང་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །ཁ་འབུས་པ་དེ་ལས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་མྱུ་གུ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་མཐོང་བ་ན་ཡང་རབ་ཏུ་དགའོ། །མྱུ་གུ་དེ་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ཁ་འབྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁ་བྱེ་ནས་དེའི་དྲི་བསུང་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་སྙེད་དུ་བྲོའོ། །དེའི་འོད་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཅུ་སྙེད་དུ་སྣང་སྟེ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ལྷ་རྣམས་དབྱར་ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་དེའི་འོག་ན་རབ་ཏུ་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལོ་མའི་ཁ་དོག་སེར་པོར་གྱུར་པ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ལྟ་བུའོ། །ལོ་མ་ལྷགས་པ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོག་འགྱུར་བ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་བྱས་ནས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་འབུ་བ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །མྱུ་གུར་གྱུར་པ་ནི་ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་བྱེ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ། །དྲི་བསུང་བྲོ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ལྟ་བུའོ། །འོད་སྣང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཕྱོགས་བཅུར་ཁྱབ་པ་ལྟ་བུའོ། །དབྱར་ཟླ་བ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ལྟ་བུའོ། །སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པའི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བསྟན་ཏོ་ཅོག་ནི་ཟད་པར་ལེན་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཅུང་ཟད་ཅིག་གམ། མང་ ― DKG053_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའམ། གལ་ཏེ་ན་ཀུན་ལེན་ཏོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞལ་ནི་ཟླ་བ་ཉ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅུང་ཟད་ཅིག་ལེན་པའི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་སྔོན་འོ་མ་མ་མཐོང་སྟེ། གཞན་ཞིག་ལ་འོ་མ་ཅི་འདྲ་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། དེས་ཆུ་དང་། སྦྲང་རྩི་དང་། དུང་དང་འདྲའོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། ཆུ་ནི་གཤེར་བའི་མཚན་ཉིད། སྦྲང་རྩི་ནི་མངར་བའི་མཚན་ཉིད། དུང་ནི་ཁ་དོག་གི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་དཔེ་གསུམ་བསྟན་ཀྱང་འོ་མ་ངོ་མི་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཇི་ལྟར་མེ་མར་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དཔེར་བསྟན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆུའི་ཕ་རོལ་ན་ཀླུང་མེད་དེ། སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ལྔ་ཕུང་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་སེམས་ཅན་གཞན་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྒྲོམ་དང་ཕང་ལོ་དང་། སྲོག་ཤིང་དང་། མུ་ཁྱུད་དང་། རྩིབས་མ་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཤིང་རྟ་གཞན་མེད་པ་ལྟར། སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་སྟེ་མེ་མར་གྱི་དཔེ་དང་འཐུན་པར་འདོད་ན་རབ་ཏུ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང་། ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྙིང་པོ་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་དཔེའོ། །མར་ནི་སྲེད་པའི་དཔེའོ། །སྣང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དཔེའོ། །མུན་པ་བསལ་བ་ནི་མ་རིག་པ་གཞོམ་པའི་དཔེའོ། །དྲོ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་དཔེ་སྟེ། མར་ཟད་པ་ན་སྣང་བ་དང་། མེ་ལྕེ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་སྲིད་པ་ཟད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མིང་དང་གཟུགས་ཡོད་མོད་ཀྱི། འཆིང་བར་མི་འགྱུར་ལ། སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་གནས་མོད་ཀྱི། སྲིད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་གོས་སོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། སུས་ལུང་ནོད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སོག་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དྲན་པའི་སེམས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སེམས་དང་། བསྐྱེད་པའི་སེམས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་སེམས་དང་། དད་པའི་སེམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་ཡོད་དེ། དེ་ལྟ་ ― DKG053_Page_0241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་མོད་ཀྱི་དེ་དང་འདྲ་བ་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཏེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་སྟེ། དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་པ་དེ་ལས་ཀྱང་འདྲ་བའི་རྒྱུན་གཅིག་གིས་བསབས་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ལགས་ན། ཇི་ལྟ་བུར་ཚོགས་སོག་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མེ་མར་དེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྣང་བས་མུན་པ་བསལ་བ་ཡོད་པ་ལྟར་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ཟས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བཀྲེས་པ་དག་འགྲངས་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་སྨན་དམ་པ་ཡང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། ནད་སོས་པར་བྱེད་དོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་འོད་སྣང་བ་ཡང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། རྩི་ཤིང་དང་ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་ན། ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་མ་ཆད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དག་ཁ་ཏོན་བྱེད་པའི་ཚིག་འབྲུ་ཅིག་ཅར་བརྗོད་དུ་མི་རུང་སྟེ། སྔ་མ་ནི་བར་དུ་འགྲོར་མི་རུང་། བར་མ་ཡང་ཐ་མར་འགྲོར་མི་རུང་སྟེ། མིང་དང་ཡི་གེ་དང་སེམས་དང་། འདུ་ཤེས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི་ཡུན་རིང་པོར་གོམས་པ་ལས་ཀུན་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གསེར་མགར་ནི་ཐོག་མ་བསླབས་ནས་རྒས་ཀྱི་བར་དུ་བྱས་པ་ཡང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་སྟེ། སྔ་ཕྱིར་འཁྲུགས་པར་མ་གྱུར་མོད་ཀྱི། ཡུན་རིང་དུ་སྦྱངས་པས་བྱ་བའི་རྣམས་ཕྱི་ཕྱིར་མཁས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གསེར་མགར་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟར་ཀློག་པ་དང་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ས་བོན་ལ་སས་ཀྱང་ཁྱོད་མྱུ་གུ་སྐྱེད་ཅིག་ཅེས་མ་བྱས་ ― DKG053_Page_0242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོད་ཀྱི། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མྱུ་གུ་རང་སྐྱེའོ། །མེ་ཏོག་གི་བར་དུ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ཅིག་ཅེས་མ་བྱས་མོད་ཀྱི། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་རང་སྐྱེ་བ་ལྟར། སེམས་ཅན་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བགྲང་བའི་ཐབས་ནི་གཅིག་ཀྱང་གཉིས་སུ་མི་འགྲོ། གཉིས་ཀྱང་གསུམ་དུ་མི་འགྲོ་སྟེ། སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། སྟོང་དང་ཁྲིའི་བར་དུ་ཡང་ཕྱིན་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མེ་མར་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་པ་སྔར་འགོག་པའི་མེ་ལྕེས་མེ་ལྕེ་ཕྱི་མ་ལ་ང་ནི་འགགས་ཀྱིས། ཁྱོད་སྐྱེས་ལ་མུན་པ་མེད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་མ་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བེའུ་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་ནུ་མ་ནུ་སྟེ། ནུ་མ་ནུ་བའི་བློ་སུས་ཀྱང་མ་བསྟན་ཏེ། སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། ཐོག་མ་བཀྲེས་པ་ནས་ཕྱིས་འགྲངས་པའི་བར་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདྲ་བའི་མི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདྲ་ན་ཐ་དད་པར་སྐྱེ་བའི་མི་རིགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པར་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཐོག་མ་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཡུན་རིང་དུ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་ཐོབ་པ་དག་ཡུལ་ངན་པར་སྐྱེས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་ཏེ། མི་གསོད། མི་རྐུ། འཕྱོ་གཡེམ་མི་བྱེད། ཕྲ་མ་དང་ཚིག་ཐུན་ཚགས་མི་སྨྲ། ཆང་མི་འཐུང་ངོ་། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་གནས་འདིར་འགགས་ནས་ཡུལ་ངན་པར་མི་མཆི་བ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡུལ་ངན་པར་མི་མཆིའོ། །གལ་ཏེ་འདྲ་བ་ཞིག་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཞིང་དུ་མི་སྐྱེ། གལ་ཏེ་ཡུལ་ངན་པའི་ཕུང་པོ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕུང་པོ་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ལས་ངན་པ་དག་མི་བགྱིད་པར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ ― DKG053_Page_0243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡུལ་ངན་པར་སྐྱེས་ཀྱང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་མིང་མི་སྟོར་ཏེ། ཕུང་པོ་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ངས་བེའུའི་དཔེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡུལ་ངན་པར་སྐྱེས་མོད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་ལས་ངན་པ་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རི་སྤོས་ཀྱི་ངད་ཅན་ལ་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་གནས་པས་བྱ་འཕུར་བ་ཐམས་ཅད་དང་། ས་ལ་རྒྱུག་པའི་གཅན་གཟན་ཐམས་ཅད་ནི་རི་དེར་མི་རྒྱུག་སྟེ། ཉེ་བའི་ཐུགས་མི་ཐུབ་བོ། །གལ་ཏེ་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་དེ་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་སོང་ན་ཡང་། བྱ་འཕུར་བ་ཐམས་ཅད་དང་། གཅན་གཟན་ཐམས་ཅད་འགྲོ་ཞིང་གནས་པའི་ཐུགས་མི་ཐུབ་བོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཐུས་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་བདུད་རྩི་འཐུངས་ན། བདུད་རྩི་དེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། དེའི་མཐུས་མི་དེ་རིང་དུ་འཚོ་ཞིང་སྐྱེ་ཤི་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སྨན་དམ་པ་ལང་ཀ་ལི་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཟོས་ན་དེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། སྨན་དེའི་མཐུས་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་མི་ཕྲད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འདུག་པའི་གནས་ན། རྒྱལ་པོ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སུས་ཀྱང་དེར་ཉེ་བའི་ཐུགས་མི་ཐུབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོའི་མཐུ་དང་བྱིན་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡུལ་ངན་པར་སྐྱེས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཐུས་མི་དགེ་བའི་ལས་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕུང་པོ་འདིར་འགགས་ཏེ། ཕུང་པོ་གཞན་དུ་སྐྱེས་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕུང་པོ་མི་སྟོར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྐྱེ་བོ་དག་ཤིང་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ས་བོན་དེ་ལ་སྨྲེད་ཀྱིས་འདེབས་ཤིང་ཆུ་བཅུ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་མང་པོ་བྱེད་དེ། ཤིང་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པར་ས་བོན་རུལ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ས་བོན་གྱི་རྒྱུས་ཤིང་ཐོག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་ ― DKG053_Page_0244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཤིན་ཏུ་ཕྱུག་པ་ཞིག་ལ་བུ་གཅིག་འབའ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་སྔར་ཚེ་འཕོས་ནས་བུ་དེ་ལ་བུ་གཅིག་ཡོད་པ་ཡང་ཡུལ་གཞན་ན་གནས་པ་ལས། མི་དེ་ཤི་བར་གྱུར་ནས་ཚ་བོས་དེ་ཐོས་པ་དང་ཕྱིར་ལོག་ནས་ནོར་རྫས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །ནོར་རྫས་དེ་དག་དེས་མ་བྱས་མོད་ཀྱི། ལེན་ཅིང་སྡུད་པ་ལ་སུས་ཀྱང་མི་སྟེར་བ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རུས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་གསུངས་པ་ལས། དགེ་སློང་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམས་ན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཉེ་བར་འགྲོ་ཞེས་བགྱི་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཇི་ལྟར་བསྒོམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཇི་ལྟར་བསྒོམ། ཤེས་རབ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་ནས་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་གི །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བ་དང་བླ་ན་མེད་པའི་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡང་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་རམ། ངན་སོང་གསུམ་གྱིས་འཇིགས་པ་དང་། ཚེ་དང་། མདོག་དང་། སྟོབས་འདོད་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པའི་སྤོབས་པ་འདོད་པ་དང་། རྒྱལ་པོས་འཇིགས་པ་དང་། མི་སྙན་པས་འཇིགས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལས་ཀྱི་དངོས་པོའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་རམ། དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་རམ། མ་རྒལ་བ་སྒྲོལ་བ་དང་། མ་གྲོལ་བ་དགྲོལ་བ་དང་། སྐྱབས་མེད་པའི་སྐྱབས་སམ། མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བའི་ཕྱིར་བསྲུང་སྟེ། དེ་ལྟར་སྲུང་བ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་མི་ལྟ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་ལྟ། འཛིན་པར་མི་ལྟ། ― DKG053_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་ལྟ། འཇིགས་པ་དང་། ཉམས་པ་མི་རྟོག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་སྲུང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པའི་ཚེ། བདག་སྒྲོལ་བ་དང་། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། འདོད་ཆགས་དང་། ཟས་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དང་། བུ་ག་དགུ་ནས་མི་གཙང་བ་ཟག་པ་དང་། འཐབ་ཅིང་རྩོད་པ་དང་། རྡེག་ཅིང་འཚོག་པ་དང་། གཅིག་ལ་གཅིག་འཚེ་ཞིང་གསོད་པ་དང་། དངོས་པོ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པའི་སེམས་ཐོབ་པའམ། སེམས་ཅན་དག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་བསྲུང་ཞིང་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་གཟུངས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒོམ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མི་ལྟ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་ལྟ། སྒོམ་པར་མི་ལྟ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་ལྟ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་དེ་ལྟར་སྒོམ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སྒོམ་པ་གང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་གལ་ཏེ། ཤེས་རབ་བསྒོམས་ན། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞིང་ངན་ ― DKG053_Page_0246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོང་གསུམ་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་དོན་བྱེད་ཀྱང་སུས་ཕོད། སྐྱེ་བོ་དག་འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་ཡང་སུས་ནུས། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ནི་ཨུ་དུམ་བཱ་རའི་མེ་ཏོག་ལྟར་དཀའ་ན། བདག་གིས་ད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བཅད་ཅིང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཤེས་རབ་བརྩོན་པར་བསྒོམས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་མྱུར་དུ་བཅད་ལ། མྱུར་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱའོ། །སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་བསྒོམས་པ་ནི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པའི་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཅན་དེ་སྐྱེ་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཅན་མ་རིག་པས་ཁེབས་པས། བླ་ན་མེད་པའི་ཡང་དག་པའི་ལམ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་མི་ཤེས་པ་དེ་ལ་རབ་ཏུ་བརྟགས་ཤིང་། བདག་གིས་ལུས་འདིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བ་དེའི་སྐྱིན་པར་བདག་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་གྱི་དབུལ་ཕོངས་པ་དང་། ཀུན་གྱི་ཐ་མར་གྱུར་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་འཇིག་པའི་སེམས་ཀྱིས། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་ལས་ཅི་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་བདག་གི་ལུས་ལ་འདུས་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདོད་པའི་རྒྱུད་དུ་མི་སྐྱེ་ཞིང་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བཅིངས་ཤིང་གླགས་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱུར་དུ་འཁོར་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ། བདག་གཅིག་པུ་གནས་པ་ལ་སྐྱོ་བ་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཅིང་དེ་ལྟར་བསྒོམ་པ་ན། ཤེས་རབ་ཏུ་མི་ལྟ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་ལྟ། སྒོམ་པར་མི་ལྟ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་ལྟ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ― DKG053_Page_0247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་སྒོམ་མི་ནུས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱའོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་དགུ་པ། གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་ངན་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་གཞིག་ནུས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཅུ་དྲུག་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རྙེད་པའི་ཕྱིར་ལུ་གུ་གསོ་ཞིང་སོས་ནས་གཞན་དུ་འཚོང་བ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཉོས་ནས་གསོད་པ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཕག་ཕྲུག་གསོ་ཞིང་སོས་ནས་གཞན་དུ་འཚོང་བ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཉོས་ནས་གསོད་པ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་བེའུ་གསོ་ཞིང་སོས་ནས་འཚོང་བ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཉོས་ནས་གསོད་པ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་བྱ་གསོ་ཞིང་སོས་ནས་འཚོང་བ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཉོས་ནས་གསོད་པ་དང་། ཉ་གཟུང་བ་དང་། རྔོན་པ་དང་། ཆོམ་པོ་དང་། ཤན་པ་དང་། བྱ་གཟུང་བ་དང་། ཕྲ་མ་དང་། ཁྲི་མོན་གྱི་སྲུངས་པ་དང་། ཀླུ་ལ་སྔགས་ཀྱིས་འདེབས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ངན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གཏན་གཅོད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ལུས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་། སྲིད་པ་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཇིག་རྟེན་གཙང་མའི་ཕུང་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཇིག་རྟེན་ཆད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱེས་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་ཅན་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་གཏན་གཅོད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ངན་པར་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ ― DKG053_Page_0248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ལ་ངན་པར་ལྟ་བ་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ནི་བདག་ཡིན། བདག་གི་བ་ཡང་ཡིན། གཟུགས་ཀྱི་ནང་ན་བདག་ཡོད། བདག་གི་ནང་ན་གཟུགས་ཡོད་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྨྲ་སྟེ། རྟག་པ་ནི་བདག་ཡིན། གཟུགས་འགགས་ཀྱང་བདག་ཡོད་དོ། །གཟུགས་ཉིད་བདག་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་འགགས་ན་བདག་ཀྱང་འགོག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ཡང་ལ་ལ་ན་རེ་བྱེད་པ་ནི་བདག་ཡིན། ཚོར་བ་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ཡང་ལ་ལ་འདི་སྐད་དུ་བྱེད་པ་ནི་གཟུགས་ཡིན། ཚོར་བ་ནི་བདག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ཡང་ལ་ལ་ན་རེ་བྱེད་པ་ཡང་མེད། ཚོར་བ་ཡང་མེད་དེ། རང་སྐྱེ་ལ་རང་འགོག་སྟེ། རྒྱུ་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ལ་ལ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བྱེད་པ་ཡང་མེད། ཚོར་བ་ཡང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་དབང་སྒྱུར་ཞེས་བྱ་བས་བྱས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ལ་ལ་འདི་སྐད་དུ་བྱེད་པ་མེད་ལ་ཚོར་བ་མེད་དེ་ཐམས་ཅད་དུས་ཀྱིས་བྱས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ལ་ལ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བྱེད་པ་དང་ཚོར་བ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། ས་ལ་སོགས་པ་ཆེན་པོ་ལྔ་ལ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངན་པར་ལྟ་བ་དེ་དག་གཞོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྒོམས་པས་ལུས་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་སེམས་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་བསྒོམས་པས་ཐེ་ཙོམ་གྱི་སེམས་ཆོམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཐེ་ཙོམ་གྱི་སེམས་བཅོམ་པས་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་བསྒོམས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ཁམས་ཐམས་ཅད་དང་། བདེ་བ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །འཁོར་བ་བཅད་པ་ནས་བདེ་བའི་བར་དུ་བཅད་པས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ― DKG053_Page_0249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། གལ་ཏེ་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་ན། སྐྱེ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་ན། ཅིའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་མི་བགྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་བཞིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དེ་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་མོད་ཀྱི། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་དོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མ་མཆིས་སོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མ་མཆིས་ན་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་རྟག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་འཁོར་བ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་མི་གདགས། རིགས་ཀྱི་བུ་འཁོར་བའི་ཆོས་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་དེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བཅས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་མི་གདགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ་ལྟར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མཆིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་ལས་མཐོ་རིས་ལྷར་སྐྱེས་འགྱུར། །རྒྱུ་ལས་ངན་སོང་ལྟུང་བར་འགྱུར། །རྒྱུ་ལས་མྱ་ངན་འདས་ཐོབ་སྟེ། །དེ་བས་ཀུན་ལ་རྒྱུ་མཆིས་སོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་པ། ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔོན་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་དགེ་སྦྱོང་གི་ལམ་དང་འབྲས་བུ་བཤད་པར་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྤྱོད་པའོ། །ལམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་དོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་གསུངས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཅི་འབྲས་བུ་མ་ལགས་སམ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་མཆིས་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་གསུངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། ― DKG053_Page_0250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྒྱུ་མེད་དོ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྒྱུ་མེད་འབྲས་བུ་མེད་དོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བགྱི་བ་ཐམས་ཅད་ཐུན་མོང་ངམ། འོན་ཏེ་སོ་སོ་ན་མཆིས། གལ་ཏེ་ཐུན་མོང་བ་ལགས་ན། གཅིག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཐུན་པར་འཐོབ་པའི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་མི་ཉི་ཤུ་ལ་དགྲ་གཅིག་མཆིས་པ་ལས། གལ་ཏེ་མི་གཅིག་གིས་དགྲ་དེ་མ་མཆིས་པར་བགྱིས་ན། ལྷག་མ་བཅུ་དགུ་པོ་ལ་ཡང་འཐུན་པར་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་བ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་ལྟ་ན་གཅིག་གིས་ཐོབ་པའི་ཚེ། གཞན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་འཐོབ་པའི་རིགས་སོ། །དེ་སྟེ་སོ་སོ་ན་མཆིས་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བརྩི་ཞིང་བགྲང་དུ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མི་གཅིག་མི་གཉིས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་སོ་སོ་ན་མཆིས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་མཉམ་པའོ་ཞེས་བགྱིར་ཡང་མི་རུང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནམ་མཁའ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བགྱིར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མི་གཅིག་མི་གཉིས་ལ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མཉམ་ཞིང་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འཐུན་པར་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་གང་ཞིག་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་བསྒོམས་ན། དེས་གསལ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་རྩྭ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་བས་ཟོས་ན་མར་གྱི་སྙིང་པོར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་ ― DKG053_Page_0251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་རྩྭ་བཟོད་པ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གཅིག་ཏུ་བས་སམ། མང་དུ་མཆིས། གལ་ཏེ་གཅིག་ཏུ་བས་ན་བས་འཚལ་བས་བས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་སྟེ་མང་ན་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་གསུངས། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། གང་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་བསྒོམས་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ལམ་ཡང་གཅིག་ཏུ་བས་ན། རྩྭ་བཟོད་པ་དང་འདྲ་བར་བས་པའི་རིགས། གལ་ཏེ་བས་པར་གྱུར་ན་མི་གཅིག་གིས་བསྒོམས་ནས། གཞན་ལ་སྐལ་བ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལམ་དེ་མང་པོ་ཞིག་མཆིས་ན། ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྒོམས་ཤིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བགྱི་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལམ་མཉམ་ཞིང་བདེ་བར་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོའོ། །ལམ་གྱི་བར་ན་ཤིང་བསིལ་གྲིབ་ཅན་ཤིན་ཏུ་བསིལ་བ་ཡོད་དེ། འགྲོན་པོ་དག་དེར་བསྟི་ཞིང་ངལ་བསོ་ཡང་ཤིང་གི་བསིལ་གྲིབ་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་ཏེ། འགྱུར་ཞིང་འཇིག་པ་ཡང་མེད་ལ། སུས་ཀྱང་ཁྱེར་བ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་དཔེའོ། །བསིལ་གྲིབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་སྒོ་གཅིག་པུ་ཡོད་ན། འགྲོ་བ་མང་པོ་ཕྱི་ནང་རྒྱུ་ཡང་སུས་ཀྱང་བར་དུ་གཅོད་ནུས་པ་མེད་དེ། བཤིག་ཅིང་ཁྱེར་ནུས་པ་ཡང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཟམ་པ་ཆེན་པོ་ལ་མི་མང་པོ་རྒྱུ་ཡང་སུས་ཀྱང་བར་དུ་གཅོད་ནུས་པའམ། སྡོད་པར་བྱེད་པའམ། འཇིག་ཅིང་ཁྱེར་བ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྨན་པ་མཁས་པ་ཀུན་དུ་ནད་རྣམས་གསོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་སུས་ཀྱང་བཀག་སྟེ། འདི་ནི་གསོ་ལ་ཕ་བི་ནི་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་དགག་ནུས་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ ― DKG053_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་དཔེ་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སྔར་ལམ་དུ་རྒྱུ་བ་མ་མཆིས་ན་ཕྱི་མ་ལ་ཉམ་ང་བར་འགྱུར་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་ཞེས་གསུངས། དེ་དང་འདྲ་བར་གཞན་ལ་ཡང་ཉམ་ང་བ་མཆིས་སོ། །འཕགས་པའི་ལམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལགས་ན། གཅིག་བསྒོམས་པའི་ཚེ་གཞན་ལ་ཉམ་ང་བའི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་དོན་དང་མི་ལྡན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ནི་ངས་ལམ་གྱི་དཔེར་བྱ་བ་ཕྱོགས་ཙམ་གྱི་དཔེ་སྟེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཔེ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང་ཐོགས་པ་ཡོད་དེ། འདི་དང་ཕ་བི་ཐ་དད་པས་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་བར་དུ་མི་གཅོད་པ་དང་། མཉམ་ཞིང་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང་། ཉམ་ང་བའི་གནས་མེད་དེ། འདི་དང་ཕ་བི་ཐ་དད་དོ། །ཡང་དག་པའི་ལམ་འདི་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་གསལ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་གྱི། སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྒྲོན་མའི་སྣང་བས་རྫས་གསལ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འདྲ་བར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཡོད་དེ། གཅིག་གི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་བཀག་ནས་གཞན་ཡང་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པར་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱིས་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་བསྒོམས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མཉམ་པར་སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་གནས་བཞི་དང་། ཁམས་རྣམས་དང་། སྲིད་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་དོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གིས་དེ་ཆུད་ན་འདི་ ― DKG053_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཕ་བི་ཤེས་ཤིང་མཐོང་སྟེ་སྒྲིབ་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལུས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་མ་བས་ཏེ། ལ་ལ་ནི་ལྷའི་ལུས། ལ་ལ་ནི་མིའི་ལུས། ལ་ལ་ནི་བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལུས་ཏེ། ལུས་དེ་དག་སོ་སོ་སྟེ་གཅིག་པ་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཅིག་ཅེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་གིས་འོ་མའི་ནང་དུ་དུག་བཅུག་ན། མར་གྱི་སྙིང་པོའི་བར་དུ་དུག་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འོ་མ་ཞོ་ཞེས་མི་བྱ་ལ། ཞོ་ཡང་འོ་མ་ཞེས་མི་བྱ་བ་ནས། མར་གྱི་སྙིང་པོའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་མིང་དང་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་མོད་ཀྱི། དུག་གི་རང་བཞིན་མི་སྟོར་ཏེ། རོ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་ཀུན་དུ་འགྲོའོ། །མར་གྱི་སྙིང་པོར་དུག་མ་བཅུག་ཀྱང་གལ་ཏེ་མར་གྱི་སྙིང་པོ་འཐུངས་ན་དེ་ཡང་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ལམ་རྒྱུད་ལྔར་འཁོར་ཞིང་ལུས་ཐ་དད་པ་ལེན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཅིག་པ་རྟག་པ་མི་འགྱུར་བའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུལ་ཆེན་པོ་བཅུ་དྲུག་གི་ནང་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དྲུག་མཆིས་ཏེ། འདི་ལྟར་གྲོང་ཁྱེར་མཉན་དུ་ཡོད་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་པ་ཙི་ཏ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་ཙམ་པ་ཀ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་ཡངས་པ་ཅན་དང་། གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་པོ་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་ཆེ་བ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་སྤངས་ཏེ། ཡུལ་གྱི་མཐའ་ཤིན་ཏུ་ངན་ཅིང་རབ་ཏུ་མི་མཛེས་ལ། དོག་ཅིང་ཉམ་ང་བའི་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་འདིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཤེགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་འདི་ལ་ཡུལ་གྱི་མཐའ་ཤིན་ཏུ་ངན་ཅིང་དོག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་མི་རིགས་ཀྱི། གྲོང་ཁྱེར་འདི་ ― DKG053_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཡོན་ཏན་མཆོག་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བཞུགས་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མི་ངན་པའི་ཁྱིམ་དུ་གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་གཤེགས་ན་ཁྱིམ་དེ་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱན་གྱིས་མཛེས་པའོ། །བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་འདིར་གཤེགས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བསྟོད་དགོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མི་ཞིག་ནད་ཚབས་པོ་ཆེས་བཏབ་པ་དེས་སྨན་ངན་པ་བཏང་སྟེ། སྨན་དེས་ནད་སོས་པར་གྱུར་ན། སྨན་དེ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་ཅིང་མཆོག་གོ །དམ་པའོ། །བདག་གི་ནད་གསོས་ཞེས་བསྟོད་པའི་རིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་གྲུར་ཞུགས་ཏེ་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་པ་ལས། གྲུ་ཞིག་ནས་སྐྱབས་དང་རྟེན་མེད་པ་ལས་མི་རོ་ལ་འཇུས་ཏེ་མཐར་ཕྱིན་ན། མི་རོ་དེ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་ཞིང་བདག་ཁྱོད་དང་ཕྲད་པས་བདེ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པ་བཞིན་དུ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འཆག་ཅིང་གཤེགས་པའི་གནས་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ངན་པ་མི་སྡུག་པ་དོག་ཅིང་ཉམ་ང་བའོ་ཞེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མངོན་དུ་དྲན་པ་སྔོན་འདས་པའི་བསྐལ་པ་ཀླུང་གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་འདས་པ་ན། བསྐལ་པའི་མིང་ནི་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཀཽ་ཤི་ཀའི་རིགས་ལས་བྱུང་བ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་ཞིང་བུ་སྟོང་ཚང་བའི་རྒྱལ་པོ་དེས་ཐོག་མ་གྲོང་ཁྱེར་འདི་བྱས་ཏེ། ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཆུ་ཞེང་གབ་པར་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་རབ་ཏུ་བརྒྱན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ཡུལ་དེ་ན་ཀླུང་ཤིན་ཏུ་མང་སྟེ། ཆུ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་དང་བ་དང་། འཇམ་པ་དང་། མངར་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཀླུང་འཇིལ་ན་ཤན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཨི་ལ་པ་ཏི་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཧི་ལེན་ཤན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཨི་ཤོ་མ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བ་བི་ཤན་ཞེས་བྱ་བ་ ― DKG053_Page_0255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་ཀླུང་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་ཡོད་དེ། ཀླུང་དེའི་ཚུལ་རོལ་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་ན་ཤིང་རབ་ཏུ་མང་ཞིང་། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པས་གང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་མི་ཚེའི་ཚད་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལོ་བརྒྱ་འདས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་གོ །གང་གིས་དགེ་བ་བཅུའི་ཆོས་སྤྱོད་ན། མི་རྟག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས། ཀུན་གྱིས་དགེ་བ་བཅུའི་ཆོས་ཉམས་སུ་བླངས་སོ། །ངས་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ཐོས་ཏེ། དགེ་བ་བཅུ་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་བསྒོམས་ནས། ཐོག་མ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེར་སྐྱེས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་སྐྱེས་ནས། ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་སྙེད་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་འཇིག་ཅིང་འཕོ་བའོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་ད་ཡང་གནས་འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་འབའ་ཞིག་ནི་རྟག་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །ཞེས་རྗེས་ནས་བཟུང་སྟེ་གསུང་བརྗོད་པ་དང་། སྔོན་སྤྱོད་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དགོངས་ནས། དེའི་ཕྱིར་ས་འདི་ལ་ལན་གླན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དེང་འདིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཤེགས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་ངའི་འཁོར་དུ་གཏོགས་པ་ནི་དྲིན་ལ་ལན་གློན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་འདས་པ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ཚེ་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཐུབ་པ་ན། དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་མིང་ཀོ་ཤ་བར་ཏེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཆུ་ཞེང་གབ་པར་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་སྙེད་དེ། དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་གྲོང་ཁྱེར་འདབ་ཆགས་སུ་གནས་ཏེ། ཁྱིམ་བྱས་འཕུར་ནས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་སླེབས་པ་ཙམ་མོ། །དེའི་ཚེ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་ ― DKG053_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱལ་པོ་གྱ་ནོམ་སྣང་ཞེས་བྱ་བ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་པ། བུ་སྟོང་ཚང་བ། གླིང་བཞི་ལ་དབང་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེའི་རྒྱལ་ཚབ་དམ་པའི་ཆོས་ཡིད་ལ་བྱས་ནས། རང་སངས་རྒྱས་མངོན་པར་གྲུབ་བོ། །དེ་ནས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་ཚབ་རང་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་ཅིང་ཚུལ་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ལ། རྫུ་འཕྲུལ་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་མཐོང་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཐབས་མཆིལ་མ་བོར་བ་ལྟར་སྤངས་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས། སཱ་ལའི་ཤིང་དྲུང་འདིར་ལོ་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་དུ་བྱམས་པའི་སེམས་བསྒོམས་སོ། །སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་དུ་བསྒོམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། རྒྱལ་པོ་གྱ་ནོམ་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གཞན་ཡིན་པར་སེམས་སམ། དེ་ནི་ང་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་ཡང་རྟག་ཏུ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་དགའོ། །ཆོས་བཞི་པོ་དེ་ཉིད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་ཡང་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་སཱ་ལའི་ཤིང་དྲུང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མངོན་དུ་དྲན་པ་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། གྲོང་ཁྱེར་འདིའི་མིང་སེར་སྐྱ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ན་རྒྱལ་པོ་ནི་ཟས་གཙང་མ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་དེའི་བཙུན་མོ་ནི་ལྷ་མཛེས་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་དེའི་རྒྱལ་བུ་ནི་དོན་གྲུབ་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུ་དེ་སློབ་དཔོན་གྱིས་མ་བསྟན་པར་རང་གིས་ཡིད་ལ་བྱས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ། །ཉེ་གནས་ནི་གཉིས་ཡོད་དོ། །གཅིག་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ། གཅིག་ནི་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོའོ། །གཡོག་བྱེད་པའི་ཉེ་གནས་ནི་དགའ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སཱ་ལའི་ཤིང་དྲུང་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་བསྟན་ཏེ། ང་དེའི་ཚེ་ན་འཁོར་དེར་འདུས་ ― DKG053_Page_0257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་ཐོས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་ཐོས་ནས། བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏེ། སྨོན་ལམ་འདི་སྐད་ཅེས་བཏབ་བོ། །བདག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ་ཕ་མ་དང་། ཡུལ་གྱི་མིང་དང་། ཉེ་གནས་དང་། གཡོག་དང་། ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་ད་ལྟར་གྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་དང་འདྲ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་ཡང་འདིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདི་འཆད་ཅིང་སྟོན་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་སྔོན་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་པ་ན། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས་ཕོ་ཉ་བཏང་སྟེ། འདི་སྐད་དུ་རྒྱལ་བུ་དོན་གྲུབ་གལ་ཏེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ན། བདག་གིས་བློན་པོ་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་ཁྱིམ་ལ་མི་དགའ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ན། སྔར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འདིར་གཤེགས་ཤིང་ཆོས་བཤད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་ལ། བདག་གི་མཆོད་པ་བཞེས་པར་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ང་དེའི་ཚེ་ཅང་མི་གསུང་བར་དེའི་གསོལ་བ་གནང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་ཐོག་མ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས། ཡུལ་ཀར་ཀ་ཞེས་བྱ་བར་འགྲོ་བ་ལས། དེའི་ཚེ་ཀླུང་འཇིགས་ལེན་ཅེས་བྱ་བའི་འགྲམ་ན། བྲམ་ཟེ་འོད་སྲུང་གི་རིགས་འཁོར་སློབ་མ་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་ཏེ། ཀླུང་དེའི་འགྲམ་ན། བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་སྒྲུབ་བོ། །ངས་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་ཆོས་སྟོན་དུ་གཤེགས་ནས་འོད་སྲུང་གིས་ང་ལ་འདི་སྐད་སྨྲས་སོ། །གཽ་ཏ་མ་ང་ནི་རྒས་ཏེ་ལོ་ཡང་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལོན་ནོ། །ཡུལ་དབུས་གྱུར་འཆང་གི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་གྱིས་བདག་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡིན་སྙམ་སེམས་སོ། ། ― DKG053_Page_0258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་གིས་ཁྱོད་ལ་ཆོས་མཉན་ན་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལོག་པའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། བཙུན་པ་འོད་སྲུང་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བར་འགྱུར་གྱིས། གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་མྱུར་དུ་གུད་དུ་གཤེགས་སུ་གསོལ་ལོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བོ་འདི་དག་གཽ་ཏ་མའི་ཡོན་ཏན་བདག་ལས་འཕགས་པར་ཤེས་ན། བདག་ཅག་ལ་སོགས་པས་སླན་ཆད་འཚོ་བ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ངས་དེའི་ཚེ་ན་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འོད་སྲུང་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ལ་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་མེད་ན། ནུབ་གཅིག་འདུག་པར་གནོང་ཞིག་དང་སད་ན་སྔར་འགྲོའོ། །འོད་སྲུང་གིས་སྨྲས་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་གི་སེམས་ལ་ནི་སྒྱུ་བག་གཞན་མེད་དེ། ཁྱོད་ལ་དགའ་མོད་ཀྱི། བདག་གི་གནས་འདི་ན་ཀླུ་གདུག་པ་ཤིན་ཏུ་ཁྲོ་ཞིང་གཏུམ་པ་ཅིག་ཡོད་དེ། གནོད་པ་བྱེད་ཀྱིས་དོགས་སོ། །ངས་སྨྲས་པ། འོད་སྲུང་དུག་གི་ནང་ན་གདུག་པ་ནི། དུག་གསུམ་ལས་འདའ་བ་མེད་དེ། ངས་དེ་དག་ཀྱང་བཅད་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་དུག་གིས་ང་མི་འཇིགས་སོ། །འོད་སྲུང་གིས་ཡང་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་མི་འཇིགས་ཡང་དག་ན་ལྟ་ལེགས་ཀྱིས་འདུག་ལ་རག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་དེའི་ཚེ་འོད་སྲུང་གི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་ཆོ་འཕྲུལ་བཅྭ་བརྒྱད་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་འོད་སྲུང་འཁོར་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་ཞིང་ཐོས་ནས། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལ་ནུ་བོ་གཉིས་ཡོད་དེ་གཅིག་ནི་ཆུ་བོའི་འོད་སྲུང་། གཅིག་ནི་ལྟེང་རྒྱས་འོད་སྲུང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ཡང་འཁོར་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་འཁོར་དང་བཅས་པ་དངོས་པོ་དེ་དག་ཐོས་ནས། ང་ལ་ངན་སེམས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་སོ། །ང་དེའི་ཚེ་དམ་བཅས་པ་དང་མི་འགལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྒྱལ་པོའི་གསོལ་པ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་སོང་ནས། དེར་མ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་རྒྱལ་པོས་ ― DKG053_Page_0259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁོར་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་དང་བཅས་ཏེ་བསུ་ནས་ངས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ཆོས་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་བརྒྱད་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་སྙེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི་གཡོག་དང་འཁོར་དུ་སོང་བ་ཁྲི་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་སྙེད་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་བཟོད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་བཞུགས་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མཽད་གལ་གྱི་བུ་འཁོར་དང་བཅས་པའི་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཡང་རབ་ཏུ་ཕྱུང་སྟེ། སེམས་སྔ་མ་བཏང་ནས་ལམ་སློབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ང་དེའི་ཚེ་དེར་གནས་ནས་རྒྱལ་པོའི་མཆོད་པ་བཞེས་སོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་ནི་འཁོར་རྣམས་བསྡུས་ནས་ཡུལ་མཉན་དུ་ཡོད་པར་སོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཡུལ་དེ་ན་ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་མནའ་མ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་འོངས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་ཕྱིན་ནས་དེར་ཁྱིམ་བདག་སན་ཤ་ཡ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་དེ་ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལ་ལངས་ནས། འཁོར་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་དག་ལོངས་ལ་མྱུར་དུ་ཁང་ཁྱིམ་བརྒྱན་ཅིང་ཕྱག་དར་གྱིས་ལ་བཤོས་བཟང་པོ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་ཅིག །དེ་ནས་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་ཐོས་ནས། འདི་སྙམ་དུ་བག་མ་ལེན་པའི་སྟོན་མོའམ། རོལ་མོ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ་ཡུལ་དབུས་གྱུར་འཆང་གི་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་སྤྱན་འདྲེན་ཏམ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་གན་དུ་སོང་སྟེ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲིས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཆེན་པོ་བག་མ་ལེན་པའི་སྟོན་མོའམ། རོལ་མོའི་ཕྱིར་རམ། འོན་ཏེ་ཡུལ་དབུས་གྱུར་འཆང་གི་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་སྤྱན་འདྲེན་ཏམ་ཅི་ན། དེ་ལྟར་བྲེལ་ཅིང་ལས་སྐྱེན་དུ་བྱེད། ཁྱིམ་བདག་དེས་སྨྲས་པ། དེ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱིམ་བདག་བདག་སང་སངས་རྒྱས་བླ་ན་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱན་འདྲེན་ནོ། །ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་དེར་ཐོག་མ་སངས་རྒྱས་ ― DKG053_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་མཚན་ཐོས་ནས་ལུས་ཐམས་ཅད་སྐྱི་གཡའ་བར་གྱུར་ཏེ། ཡང་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་དྲིས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་དེས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་མ་ཐོས་སམ། ཡུལ་སེར་སྐྱ་ན་ཤཱཀྱའི་རིགས་ལ་དོན་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ། རུས་ནི་གཽ་ཏ་མ། ཡབ་ནི་ཟས་གཙང་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཤོས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་ལྟས་མཁན་གྱིས་བལྟས་ན། གདོན་མི་ཟ་བར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་ལག་ན་འདུག་པ་དང་མཚུངས་ཀྱང་དེ་ལ་སེམས་མི་མོས་ཏེ། ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་མཁན་པོ་མེད་པར་རང་གིས་རིག་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ། །འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ཟད་པ། རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་མི་འགྱུར། མི་འཕོ་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པ། མྱ་ངན་དང་འཇིགས་པ་མེད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་མཉམ་ཞིང་ཇི་ལྟར་ཕ་མས་བུ་གཅིག་པ་ལ་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་པ། སྐུ་དང་ཐུགས་མང་པོ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ། ཐམས་ཅད་པས་འཕགས་ཀྱང་རྒྱགས་ཤིང་དྲེགས་པ་མེད་པ། བྱུག་པ་དང་བདུག་པ་ལས་སེམས་གཉིས་སུ་མེད་པ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀུན་རྟོགས་པ། ཆོས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། ཡེ་ཤེས་ལྔ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་སང་གཤེགས་སུ་གནང་བས་དེའི་ཕྱིར་བྲེལ་ཏེ་གཏམ་བྱར་ཡང་མི་ཁོམ་མོ། །ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ལེགས་སོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་བླ་ན་མེད་པ་མངའ་བ་དེ་ད་ལྟར་གང་ན་བཞུགས། ཁྱིམ་བདག་དེས་སྨྲས་པ། ད་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འདིར་ཀ་ལན་ད་ཀའི་འོད་མའི་ཚལ་གྱི་གཞལ་མེད་ཁང་ན་བཞུགས་སོ། །དེ་ནས་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། ཡེ་ ― DKG053_Page_0261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་ལྔ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང་། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ་ཡིད་ལ་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ན་སྣང་བ་ཆེན་པོའི་འོད་ཉི་མ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ལྷང་ངེ་ལྷམ་མེར་གྱུར་ནས། འོད་གང་ནས་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་སུ་སོང་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོར་ཕྱིན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སྒོ་ཡང་རང་བྱེ་བར་གྱུར་ཏོ། །སྒོར་བྱུང་ནས་ལམ་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷའི་རྟེན་ཞིག་ཡོད་པ་ལས་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་ཕྱག་བྱས་པ་དང་། མོད་ལ་ཕྱིར་ནུབ་པར་གྱུར་ཏེ། འཇིགས་སྐྲག་པའི་སེམས་སྐྱེས་ནས་ཕྱིར་གནས་སུ་ལྡོག་པར་བྱས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོར་ཕྱིན་པ་དང་། ལྷ་ཞིག་གིས་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་ཕྱིན་ན། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་མང་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་ཅེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ། ལྷས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག་གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་དག་པས་བརྒྱན་པའི་རྟ་བཟང་པོ་བརྒྱ་དང་། སྤོས་ཀྱི་བ་ལང་བརྒྱ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་རྟ་བརྒྱ་དང་། གསེར་ལས་བླུགས་པའི་མི་བརྒྱ་དང་། བུ་མོ་བཟང་མོ་ལུས་ལ་ཕྲེང་བ་ཐོགས་ཤིང་རིན་པོ་ཆེས་བརྒྱན་པ་བརྒྱ་དང་། ཁང་པ་དང་གཞལ་མེད་ཁང་མཆོག་དམ་པ་རི་མོའི་འབུར་དུ་བརྐོས་པ་དང་། གསེར་གྱི་གཞོང་པར་དངུལ་གྱི་ཉེ་འུས་བཀང་བ་དང་། དངུལ་གྱི་གཞོང་པར་གསེར་གྱི་ཉེ་འུས་བཀང་བ་བརྒྱ་མི་གཅིག་ལ་བྱིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་མཐར་གྱིས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མི་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཇི་སྙེད་ཐོབ་པས། གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་མཆི་བར་ཆས་ནས་གོམ་པ་གཅིག་བོར་བ་ཙམ་མི་ཕོད་དོ། །སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་ཁྱོད་སུ་ཡིན། ལྷས་སྨྲས་པ། ― DKG053_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱིམ་བདག་བདག་ནི་བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བའི་བུ་སྟེ། སྔོན་འདས་པ་ན་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་སྔོན་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་མཐོང་ནས་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་པས་ལུས་རྗེས་ནས། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་མགོན་པོ་ངལ་བསོ་བོའི་བུར་གྱུར་ཏེ། རྟག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འདིའི་སྲུངས་མ་བྱེད་དོ། །ངས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཕྱག་བྱས་པས། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་འདི་ལྟ་བུའི་ལུས་བཟང་པོ་དམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་མཐོང་ནས། མཆོད་ཅིང་ཕྱག་བྱས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས། ཕྱིར་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ། ང་གང་ན་བར་འོངས་ནས། ངའི་ཞབས་ལ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏོ། །ངས་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་གིས་ཐོས་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་ཡང་འདི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡུལ་མཉན་དུ་ཡོད་པར་བདག་གི་མཆོད་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་བཞེས་ཤིང་གཤེགས་སུ་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ངས་ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡུལ་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ན། གཞལ་མེད་ཁང་ང་ཤོང་བ་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་ནས། སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་ངེས་པར་གཤེགས་སུ་གནང་ན། ལྟ་བདག་ལ་ཅི་མཆིས་པ་གཏུགས་ཏེ། གནས་སྦྱར་བར་འཚལ་ལོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་དེའི་ཚེ་ཅང་མི་གསུང་བར་གཤེགས་སུ་གནང་ངོ་། །ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་ཀྱང་གཤེགས་སུ་གནང་བར་ཤེས་ནས། ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་སྔན་ཆད་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་བགྱིད་མ་མྱོང་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཇི་ལྟར་བགྱི་བའི་ཆོ་ག་བསྟན་པར་ཤཱ་རིའི་བུ་གཏང་དུ་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ངས་ཀྱང་གསོལ་ ― DKG053_Page_0263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བཞིན་དུ་གནང་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གཉིས་ཤིང་རྟ་གཅིག་གི་ནང་དུ་ཞུགས་ཏེ། མཉན་དུ་ཡོད་པར་སོང་ངོ་། ། ངའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཞག་གཅིག་གིས་གནས་སུ་ཕྱིན་ཏོ། །དེ་ནས་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་ཞུས་པ། བཙུན་པ་གྲོང་ཁྱེར་འདིའི་ཕྱི་རོལ་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་། ཧ་ཅང་ཡང་མི་ཉེ་ལ། ཆུ་མིག་དང་། མཚེའུ་དང་། བཟའ་ཤིང་བཟང་པོ་དང་། ཚལ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུའི་ཤིང་མང་ཞིང་རྒྱས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་དབེན་པའི་གནས་ཅི་མཆིས་པ་བརྟག་ཏུ་གསོལ། བདག་གིས་དེར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་ཕྱིར་གཞལ་མེད་ཁང་བརྩིག་གོ །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཛེ་ཏའི་ཚལ་འདི་ནི་ཧ་ཅང་ཡང་མི་ཉེ། ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་ལ། ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་དབེན་ཏེ། ཆུ་མིག་དང་། འབབ་ཆུ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུའི་ཤིང་མང་སྟེ། འཕྲལ་དུ་ཅི་དང་ཅི་དགོས་པའང་ཡོད་དོ། །གནས་འདི་བརྟགས་ཀྱིས་གཞལ་མེད་ཁང་སློང་ཤིག །དེ་ནས་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས། ཁྱིམ་བདག་ཆེན་པོ་ཛེ་ཏ་གང་ན་བར་སོང་སྟེ། ཛེ་ཏ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཕྱིར། གནས་ཁང་བརྩིག་པར་བྱས་པ་ལས། ཁྱོད་ཀྱི་རབ་བརྟགས་ཏེ། བདག་གིས་ཉོ་སྙམ་སེམས་ན་ཉོར་གནང་ངམ། ཛེ་ཏས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་གསེར་འབའ་ཞིག་གིས་ས་གཞི་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་བཀང་ན་ཡང་མི་སྦྱིན་ནོ། །སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ལེགས་སོ་ཛེ་ཏ་ཁྱོད་ཀྱི་ར་བ་ནི་ཁོ་བོ་དབང་བར་གྱུར་གྱིས་གསེར་ལོང་ཤིག །ཛེ་ཏས་སྨྲས་པ། ངའི་ར་བ་མི་འཚོང་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གསེར་ལོང་ཤིག་ཅེས་སྨྲས། སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་མ་རངས་ན་བདག་ཅག་ཞལ་ཅེ་གཅོད་པའི་གན་དུ་འདོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་གཉིས་ཞལ་ཅེ་གཅོད་པའི་གན་དུ་དོང་ནས། ཞལ་ཅེ་ ― DKG053_Page_0264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅོད་པས་ར་བ་ནི་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་དབང་གིས་ཛེ་ཏ་ནི་གསེར་ལོང་ཤིག་ཅེས་བཅད་དོ། །དེ་ནས་ཤིང་རྟ་དང་རྟས་གསེར་བསྐྱས་ཏེ་ས་གཞི་བཀྲམ་མོ། །ཉིན་གཅིག་གིས་གོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ་འབའ་ཞིག་གསེར་གྱིས་མ་ཁེབས་པ་ལས། ཛེ་ཏས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་གལ་ཏེ་འགྱོད་ན་ཕྱིར་བཏང་ཡང་རུང་ངོ་། །སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་གསེར་གྱི་མཛོད་གང་ཕྱུང་ན་ཆོག་སྙམ། སེམས་ཀྱི་འགྱོད་པ་མེད་དོ། །ཛེ་ཏས་བསམས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ནི། ཡང་དག་པར་བླ་ན་མེད་པ་ལྟ་དམ་པའི་ཆོས་གསུངས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཆགས་པ་མེད་པ་ལྟ་ཞིག །མི་འདི་འདི་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་མི་ཕངས་པར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་བསམས་ནས། སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལ་སྨྲས་པ། ལྷག་མ་མ་ཡོག་པ་འདི་གསེར་མི་དགོས་ཀྱིས་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྱིར་སྒོ་ཁང་བརྩིགས་ཏེ། རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡན་མན་འཆག་ཅིང་གཤེགས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་ཛེ་ཏས་སྒོ་ཁང་བརྩིགས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་གནས་ཁང་ཆེན་པོ་སུམ་བརྒྱ་དང་། བསྒོམ་པའི་ཁང་བུ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང་། དགུན་གྱི་ཁང་པ་དྲོན་པོ་དང་། དབྱར་གྱི་ཁང་པ་བསིལ་བ་ཡང་སོ་སོ་ཚང་མང་དང་། ཁྲུས་ཁང་དང་། རྐང་པ་བཀྲུ་བའི་གནས་ཁང་དང་། བཤང་གཅི་ཆེ་ཆུང་གི་སྣམ་ཕྱི་ས་ལ་སོགས་པ་བརྩིགས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མི་ལྡན་པ་མེད་དོ། །བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱས་ནས་པོག་སྣོད་ཐོགས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་ལོགས་སུ་རྒྱང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་བཤམས་ལགས་ཀྱིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཅན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སླད་དུ། གནས་འདི་བཞེས་སུ་གསོལ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ངས་དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་དེའི་བསམ་པ་ཐུགས་ཀྱིས་མཁྱེན་ནས། འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ནས། སྟོབས་པོ་ཆེ་ལག་པ་བརྐྱང་བ་ལས་བསྐུམ་ ― DKG053_Page_0265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཙམ་གྱིས་མཉན་དུ་ཡོད་པར་ཛེ་ཏའི་ཚལ་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་གཞལ་མེད་ཁང་དུ་ཕྱིན་ཏོ། །དེར་ཕྱིན་ནས་ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་མཆོད་པ་བཤམས་པ་རྣམས་ང་ལ་ཕུལ་ལོ། །ངས་དེའི་ཚེ་བཞེས་ནས་དེ་ཉིད་ན་བཞུགས་སོ། །དེ་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཀུན་འདུས་ནས་རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་ཀྱི་གན་དུ་སོང་སྟེ། འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་མཁྱེན་པར་མཛོད་ཅིག །རྒྱལ་པོའི་ཡུལ་ཁམས་རབ་ཏུ་ཞི་ཞིང་བདེ་བ་འདི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་ཀྱང་ད་ལྟར་འདི་ན་གནས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་ཅིང་། འབངས་ལ་གནོད་པ་སེལ་བ་ཡིན་ན། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་ན་སོ་གཞོན་ལ་བསླབ་པའི་ཡུན་ཡང་ཐུང་སྟེ་ཤེས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །རྒྱལ་རིགས་བསྙེམས་པས་ཡུལ་འདི་ན་སྔར་གནས་པའི་རྒན་རབས་དང་། ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་ཡང་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་རིགས་ཡིན་ན་འབངས་ཀྱི་སྲིད་བགྱིས་པའི་རིགས་ལ། ཅི་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ན་ཡང་། རྒན་རབས་ལ་བཀུར་སྟི་བགྱིད་པའི་རིགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་གསན་དུ་གསོལ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་ཡང་དག་པར་རྒྱལ་པོའི་རིགས་ལས་མ་སྐྱེས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ལ་གལ་ཏེ་ཕ་མ་མཆིས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཕ་མ་འཕྲོགས་པར་གྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་ཅག་གི་གཞུང་ལས་འདི་སྐད་དུ་འབྱུང་སྟེ། ལོ་སྟོང་འདས་ནས་ལྟས་ངན་སྒྱུ་ཅན་ཞིག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ལ་ནི་ཕ་ཡང་མེད། མ་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕ་མ་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བྱེད་པ་མེད་པ་དང་། ལེན་པ་མེད་པའོ་ཞེས་འཆད། དེ་ནི་སྒྱུ་དང་གཡོས་སེམས་ཅན་སླུ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གཏི་མུག་ཅན་ནི་ཡིད་ཆེས་ཀྱི། ཤེས་རབ་ཅན་ནི་ ― DKG053_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འགྲེང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་མ་སྟེ། སྲང་དང་འདྲ་བ། ས་གཞི་དང་འདྲ་བ། རླུང་དང་འདྲ་བ། མེ་དང་འདྲ་བ། ལམ་དང་འདྲ་བ། ཆུ་ཀླུང་དང་འདྲ་བ། ཟམ་པ་དང་འདྲ་བ། སྒྲོན་མ་དང་འདྲ་བ། ཉི་མ་དང་འདྲ་བ། ཟླ་བ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། ཆོས་བཞིན་དུ་ཞལ་ཅེ་གཅོད་ཀྱི། བྱམས་སྡང་མེད་པའོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་ནི་བདག་ཅག་འཚོར་མི་སྟེར་ཏེ། བདག་ཅག་གར་འགྲོ་བའི་གནས་སུ་སླད་བཞིན་མཆི་སྟེ་མི་གཏོང་ངོ་། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་ཅག་གིས། གཽ་ཏ་མ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་འགྲན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཁོ་རྒྱལ་ན་བདག་ཅག་ཁོའི་དབང་དུ་མཆི་ལ། གལ་ཏེ་བདག་ཅག་རྒྱལ་ན་བདག་ཅག་དབང་བར་མཛད་དུ་གསོལ། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་ཁྱེད་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་སྤྱོད་པའི་ཆོས་ཡོད་ལ་གནས་ཀྱང་སོ་སོ་སྟེ། བདག་ནི་ངེས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁྱེད་ཅག་ལ་མི་གནོད་པར་ཤེས་སོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གིས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་མི་གནོད། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་ཆོས་སྒྱུ་མས་མི་རྣམས་བྲིད་དེ། བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་ཐམས་ཅད་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོས་བདག་ཅག་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་འགྲན་པར་གནང་ན། རྒྱལ་པོའི་མིང་སྙན་པ་ཕྱོགས་བརྒྱད་དུ་གྲགས་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་ལྟར་མ་གནང་ན་མིང་མི་སྙན་པས་ཀུན་དུ་གང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་མི་ཤེས་པས་འགྲན་འདོད་ཀྱི། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་ཤེས་ན། དེ་ལྟར་མི་ཕོད་ཀྱིས་དོགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཀྱང་དགེ་སྦྱོང་གིས་བསླུས་ཟིན་ཏམ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རེ་ཞིག་གཞེས་ལ་བདག་ཅག་མ་སྨོད་ཅིག །དོན་མེད་པར་ཚིག་གིས་བརྗོད་པ་བས་བསྒྲུན་ན་མངོན་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་འོ་ན་ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། སྟོན་པ་དྲུག་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་རབ་ཏུ་དགའ་ནས་སོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ། ངའི་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་ ― DKG053_Page_0267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་མགོ་བོས་ཕྱག་བྱས་ཏེ། གཡས་ཕྱོགས་ནས་ལན་གསུམ་བསྐོར་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་བདག་གི་ཐད་དུ་མཆིས་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་འགྲན་པར་གསོལ་བ་ལས། བདག་གིས་རྗེས་སུ་མ་དཔགས་པས་གནང་བ་སྩལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །འདི་མ་ཡིན་པ་གཞན་དག་ཏུ་ཡང་གནས་ཁང་རྩིགས་ཤིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ང་དང་རྫུ་འཕྲུལ་འགྲན་པར་གྱུར་ན། འཁོར་དེ་དག་ལས་ཚུར་དད་པ་མང་བར་འགྱུར་ཏེ། གནས་འདི་དོག་པས་ཤོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་གི་ཕྱིར། ཐོག་མ་ཚེས་གཅིག་ནས། ཚེས་བཅྭ་ལྔའི་བར་དུ་ངོ་མཚར་རྨད་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་པར་གྱུར་ཏོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གི་འཁོར་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི་ངན་པར་ལྟ་བའི་སེམས་བཅོམ་ནས། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི། བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི། གཟུངས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་པོ་ཤིན་ཏུ་ངོ་ཚ་སྟེ་སྐྱེངས་ནས། ཐམས་ཅད་འགྲོགས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་པ་ཙི་ཏ་ཞེས་བྱ་བར་སོང་ངོ་། །དེར་ཕྱིན་ནས་དེ་ན་གནས་པའི་མི་ཐམས་ཅད་ལོག་པའི་ཆོས་བསྟན་ནས། ཡིད་ཆེས་པར་བྱས་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་སྟོང་པ་འབའ་ཞིག་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བསྒྲགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་ང་ནི་ཡུམ་གྱི་ ― DKG053_Page_0268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་དུ་གཤེགས་ནས། ཤིང་པ་རི་ཙི་ཏྲའི་དྲུང་ན་ཚུལ་དུ་ཞུགས་ཏེ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་སྟོན་པ་དྲུག་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ནས། འདི་སྐད་དུ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ། །གཽ་ཏ་མ་སྒྱུ་ཅན་དེ་དེང་མེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བསྒྲགས་ཏེ། གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་སྙེད་ངན་པར་ལྟ་བ་ལ་བཙུད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་དང་། རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་དང་། འཁོར་རྣམ་བཞི་ལ་སོགས་པས་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ངན་པར་ལྟ་བ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་ཏེ། སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་བརྩེ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡང་མུན་པ་ཆེན་པོར་འཐོབ་པར་གྱུར་གྱིས། བཙུན་པ་ཁྱོད་གནམ་གྱི་སྟེང་དུ་བཞུད་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། འདི་སྐད་མཆིའོ། །དཔེར་ན་བེའུ་བྱུང་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་གལ་ཏེ་འོ་མ་མ་འཐུངས་ན། གདོན་མི་འཚལ་བར་འགུམ་པ་ལྟར། བདག་ཅག་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ། སླར་འདིར་གཤེགས་སུ་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་མཽད་གལ་གྱིས་ཅང་མི་སྨྲ་བར་གནང་ནས། ཇི་ལྟར་སྟོབས་པོ་ཆེ་ལག་པ་བསྐུམ་པ་ལས་བརྐྱང་བ་ཙམ་གྱིས་གནམ་གྱི་སྟེང་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་ན་འཁོར་རྣམ་བཞི་མཆིས་པ་དག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐོམ་པས་གདུངས་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐོས་པར་མོས་སོ། །རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་དང་། རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་དང་། འཁོར་རྣམ་བཞི་ལ་སོགས་པས་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་མཆིའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་མཆིས་པ་ངན་པར་ལྟ་བ་སྐྱེ་ཞིང་མཆེད་པར་གྱུར་ཏེ། མུན་ནག་གི་ནང་དུ་འཐོམ་པར་ཤིན་ཏུ་ཐུགས་བརྩེ་བར་རུང་སྟེ། དཔེར་ ― DKG053_Page_0269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་བེའུ་བཙས་ནས་རིང་པོར་མ་ལགས་པར་གལ་ཏེ་ནུ་མ་མ་འཐུངས་ན་གདོན་མི་འཚལ་བར་འགུམ་པ་ལྟར། བདག་ཅག་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་སླད་དུ་སླར་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་གཤེགས་སུ་གསོལ་ལོ་ཞེས་མཆིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཁྱོད་མྱུར་དུ་ཕྱིར་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སོང་ལ། རྒྱལ་པོ་རྣམས་དང་འཁོར་རྣམ་བཞི་ལ་འདི་སྐད་གྱིས་ཤིག །ང་ད་ནས་ཞག་བདུན་ནས་ཕྱིར་ལོག་སྟེ། སྟོན་པ་དྲུག་གི་ཕྱིར་ཡུལ་པ་ཙི་ཏར་གཤེགས་སོ་ཞེས་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་ཞག་བདུན་འདས་ནས་ང་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོ་དང་། ཚངས་པ་དང་། བདུད་ཀྱི་ལྷ་དང་། ལྷའི་བུ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་དང་། ཤུ་ཏའི་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐོར་ཅིང་ཡུལ་པ་ཙི་ཏར་ལྷགས་ཏེ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་འདི་སྐད་བསྒྲགས་སོ། །ངའི་ཆོས་འབའ་ཞིག་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཞི་བ་སྟེ། ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡོད་ཀྱི། དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་གྱི་ཆོས་ལ་ཡང་དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། རྟག་པ་དང་། བདག་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་གཅིག་ལ་གཅིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཅག་གི་ཆོས་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པས་མཆོད་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་ནས། སྟོན་པ་དྲུག་འགྲོགས་ཏེ་ཡུལ་ཡངས་པ་ཅན་དུ་སོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་དུས་གཅིག་ཅིག་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཡངས་པ་ཅན་ཨ་མྲའི་ཚལ་དུ་བཞུགས་པ་ལས། བུ་མོ་ཨ་མྲ་ཞེས་བྱ་བ་ང་དེར་འདུག་པར་ཤེས་ནས་ངའི་སྤྱན་སྔར་འགྲོ་སྙམ་བསམས་སོ། །ངས་དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་ ― DKG053_Page_0270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སློང་ཁྱེད་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་བརྟགས་ཏེ། ཤེས་རབ་སྒོམ་ཞིང་ཅི་དང་ཅི་སྒོམ་པ་ལ་ལེ་ལོ་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་བརྟག་པ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་ནང་གི་ལུས་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཀྱང་བདག་དང་བདག་གི་བར་མི་མཐོང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལུས་དང་ཕྱི་ནང་གི་ལུས་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཀྱང་བདག་དང་བདག་གི་བར་མི་མཐོང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་མཐོང་བ་ནི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལེ་ལོའི་སེམས་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་དགེ་སློང་ལེ་ལོའི་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་བུ་མོ་ཨ་མྲ་ང་གང་ན་བར་འོངས་ནས་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། གཡས་སུ་ལན་གསུམ་བསྐོར་ཏེ་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེའི་ཚེ་བུ་མོ་ཨ་མྲ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བུ་མོ་དེ་ཆོས་ཐོས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ན་ལིཙྪ་བཱི་གཞོན་ནུ་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་དེའི་ཚེ་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་ནས་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། གཡས་ཕྱོགས་ནས་ལན་གསུམ་བསྐོར་ཏེ་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ངས་དེའི་ཚེ་ལིཙྪ་བཱི་གཞོན་ནུ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། བག་མེད་པ་ལས་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ལྔ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། བདོག་པའི་ནོར་ལ་དབང་མེད་པ་དང་། མིང་མི་སྙན་པར་གྲགས་པ་དང་། དབུལ་ཕོངས་པ་ལ་སྦྱིན་པར་མི་དགའ་བ་དང་། འཁོར་རྣམ་བཞི་མཐོང་བར་མི་འདོད་ ― DKG053_Page_0271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་མི་ཐོབ་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་བག་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཡང་བག་ཡོད་པའི་ཆོས་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །བག་མེད་པ་ལ་གཞན་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །བཅུ་གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལས་བྱེད་པར་མོས་པ་དང་། དོན་མེད་པའི་ཚིག་སྨྲ་བར་མོས་པ་དང་། གཉིད་ལ་ཡུན་རིང་དུ་ལོག་པར་མོས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་བརྗོད་པར་མོས་པ་དང་། རྟག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པར་མོས་པ་དང་། ལེ་ལོ་དང་སྙོམ་ལས་བྱེད་པ་དང་། རྟག་ཏུ་གཞན་གྱིས་བརྙས་པ་དང་། ཅི་དང་ཅི་ཐོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ཉིད་དུ་བརྗེད་པ་དང་། མཐའ་འཁོབ་ཏུ་གནས་པར་དགའ་བ་དང་། དབང་པོ་རྣམས་གདུལ་མི་ནུས་པ་དང་། ཟས་ལ་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང་། བདེན་པ་ལ་མི་མོས་པ་དང་། ལྟ་བ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བཅུ་གསུམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བག་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལིཙྪ་བཱི་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་པ། བདག་ཅག་ནི་བག་མ་མཆིས་པ་ལགས་པར་འཚལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཅི་སྟེ་བདག་ཅག་བག་མ་མཆིས་པ་མ་ལགས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བདག་ཅག་གི་ཡུལ་དུ་གཤེགས་པའི་རིགས་སོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་མང་པོའི་ནང་ན་བྲམ་ཟེའི་བུ་མི་ཕམ་པ་ཞེས་བྱ་བས་ལིཙྪ་བཱི་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ནི་ཕན་པ་དང་། བདེ་བའི་དོན་ཆེན་པོ་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུལ་དེར་གཤེགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་པད་མོ་དམ་པ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་ཆུའི་ནང་ནས་སྐྱེས་ཀྱང་ཆུས་མི་གོས་སོ། །ལིཙྪ་བཱི་གཞོན་ནུ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡུལ་ ― DKG053_Page_0272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེར་བྱུང་མོད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་གོས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་བྱུང་བ་ཡང་མེད། འཇུག་པ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དུ་མངོན་པར་གཤེགས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །སྐྱེས་བུ་དག་རང་གིས་རང་བསླུས་ཏེ། འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་མི་ཤེས་པས་ན་བག་མེད་པ་ཞེས་བྱའི། སངས་རྒྱས་དབུས་གྱུར་འཆང་དུ་བྱུང་བས་བག་མེད་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཉི་ཟླ་དང་འདྲ་སྟེ། གཅིག་གམ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལིཙྪ་བཱི་དེ་དག་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། འདི་སྐད་དུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གཞོན་ནུ་མི་ཕམ་པ་ཤིན་ཏུ་མི་ཕམ་པའི་ཆོས་དམ་པ་སྨྲས་པ་ལེགས་སོ། །དེ་ནས་ལིཙྪ་བཱི་དེ་དག་སོ་སོ་ནས་གོས་ཡ་རེ་ཕུད་དེ་མི་ཕམ་པ་ལ་ཕུལ་ལོ། །མི་ཕམ་པས་བླངས་ནས། ང་ལ་ཕུལ་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ལིཙྪ་བཱི་དག་ལས་གོས་འདི་དག་རྙེད་ཀྱིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ། བདག་གིས་ཕུལ་བ་འདི་བཞེས་སུ་གསོལ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ངས་དེའི་ཚེ་གཞོན་ནུ་མི་ཕམ་པ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་བཞེས་སོ། །དེ་ནས་ལིཙྪ་བཱི་རྣམས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡུལ་འདིར་དུས་གཅིག་ཏུ་ཚུལ་དུ་ཞུགས་ཏེ། བདག་ཅག་གི་མཆོད་པ་ཅུང་ཟད་བཞེས་སུ་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ང་དེའི་ཚེ་ཅང་མི་གསུང་བས་ལིཙྪ་བཱིས་གསོལ་པ་བཞིན་དུ་གནང་ངོ་། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་སྟོན་པ་དྲུག་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཐོས་ནས་སྟོན་པ་དང་། འཁོར་དུ་བཅས་ཏེ་ཡུལ་སེར་སྐྱར་སོང་ངོ་། །དེ་ནས་ངས་ཡང་སེར་སྐྱར་སོང་སྟེ། ཀླུང་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲམ་དུ་འདུག་གོ །དེ་ནས་སེར་སྐྱ་ན་ཁྱིམ་བདག་རིན་ཆེན་གྲགས་ཞེས་བྱ་བ་འདོད་པ་ ― DKG053_Page_0273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྔ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ། མི་རྟག་པར་མི་ཤེས་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། ང་དེར་ཕྱིན་པས་ཀེང་རུས་ལ་རྟོག་པའི་ཆོས་རང་ཐོབ་སྟེ། ཁང་ཁྱིམ་དང་། གནས་དང་། ཆུང་མ་དང་། སླས་ཀུན་ཀེང་རུས་སུ་མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་འཇིགས་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རལ་གྲིའམ། སྦྲུལ་གདུག་པའམ། རྐུན་པོའམ། མེ་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས་ཁྱིམ་ནས་བྱུང་སྟེ་ངའི་སྤྱན་སྔར་ཆས་པ་ལས། ལམ་ཐོག་ཐག་འདི་སྐད་ཅེས་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་བདག་ནི་ད་ལྟར་དགྲས་དེད་པ་བཞིན་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སྐྲག་ན་སྐྱབས་མཛད་པར་སྨོན་ཏོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ནི་བདེ་བ་ཡིན་ཏེ་འཇིགས་པ་མེད་དོ། །ཁྱིམ་བདག་དེས་གསོལ་པ། གལ་ཏེ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་འཇིགས་པ་མ་མཆིས་ན། བདག་ཀྱང་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་གསོལ་ནས་ངས་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གནང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་གྲོགས་པོ་ལྔ་བཅུ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡང་རིན་ཆེན་གྲགས་འདོད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་ཐོས་ནས་དེ་དག་ཀྱང་ཁ་དུམ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །སྟོན་པ་དྲུག་གིས་དེ་སྐད་ཐོས་ནས་མཐར་གྱིས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཙམ་པ་ཀར་སོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཙམ་པ་ཀའི་མི་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་དྲུག་དང་དེའི་འཁོར་ལ་མཆོད་ཅིང་བསྟི་སྟང་བྱེད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་མིང་ཡང་མ་ཐོས་སོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་དག་ཤིན་ཏུ་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པར་གྱུར་ཏེ། ང་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་ཙམ་པ་ཀར་གཤེགས་སོ། །དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ན་ཁྱིམ་བདག་རབས་ཆད་དུ་ཉེ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། བུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་དྲུག་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་དོ། །ཕྱིས་དེའི་ཆུང་མ་སྦྲུམ་པར་གྱུར་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་གིས་ཤེས་ནས་སྟོན་པ་དྲུག་གི་གན་དུ་སོང་སྟེ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་གི་ཆུང་མའི་ལྟོ་ན་སྦྲུམ་པ་འདི་བུ་ཕོ་ཡིན་ནམ། བུ་མོ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ལས། དེ་དག་གིས་གདོན་མི་ཟ་བར་བུ་ ― DKG053_Page_0274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོ་ཞིག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་དེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་ཏེ་མི་དགའ་བ་ལས། དེའི་གྲོགས་པོ་ཞིག་ཁྱིམ་བདག་དེའི་ཐད་དུ་འོངས་ནས། ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་པར་གྱུར་ཅེས་དྲིས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་དེས་སྨྲས་པ། ཁོ་བོའི་ཆུང་མ་སྦྲུམ་པ་ལས་བུ་ཕོའམ་བུ་མོར་མི་ཤེས་ཏེ། སྟོན་པ་དྲུག་ལ་དྲིས་སོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གིས་བལྟས་ནས་འདི་སྐད་དུ་བདག་ཅག་གི་མཚན་ལྟ་བ་དང་སྦྱར་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་བུ་མོ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཁོ་བོ་དེ་ཐོས་ནས་ཁོ་བོ་རྒན་པོ་རྒས་ཏེ་ནོར་གྲངས་མེད་པ་སྙེད་ཡོད་པ་ལ་གལ་ཏེ་བུ་ཕོ་མ་ཡིན་ན་གཏད་པའི་གནས་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་མི་དགའོ། །གྲོགས་པོ་དེས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ནི་མི་ཤེས་པའོ། །སྔོན་ཆད་མ་ཐོས་སམ། ཆུ་བོ་འོད་སྲུང་སྤུན་གཉིས་སངས་རྒྱས་སམ་སྟོན་པ་དྲུག་གང་གི་ཉེ་གནས་སུ་སོང་། གལ་ཏེ་སྟོན་པ་དྲུག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ན། འོད་སྲུང་གིས་ཇི་སྟེ་སྟོན་པ་དྲུག་སྤངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་སུ་འགྱུར། ཡང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་པོ་རྣམས་དང་། རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་ནམ། འབྲོག་དགོན་པའི་ཡི་དགས་དང་། རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་དང་། ནོར་སྲུང་བའི་བ་ལང་སྨྱོས་པ་དང་། སོར་མོ་རྒྱན་མི་དགེ་བའི་སེམས་རབ་ཏུ་མཆེད་ནས་མ་གསད་པར་གཟས་པ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་བཏུལ་ཏམ། ཁྱིམ་བདག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །གསུངས་སོ་ཅོག་གཉིས་སུ་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡིན་གྱི། སྟོན་པ་དྲུག་པོ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཇི་སྟེ་ ― DKG053_Page_0275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ད་ལྟར་འདི་ན་བཞུགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་འདོད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་སོང་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་མི་དེ་དང་འགྲོགས་ཏེ། ངའི་སྤྱན་སྔར་འོངས་ནས་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། གཡས་སུ་ལན་གསུམ་བསྐོར་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་པུས་མོའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་ཞིང་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ། དགྲ་དང་གཉེན་ལ་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་གཟིགས་པ་ལགས་ན། བདག་ནི་སྲེད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པར་གྱུར་ཏེ། དགྲ་དང་གཉེན་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་མ་གྱུར་ན། བདག་དེང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་སྙམ་བསམས་པ་ལས། རབ་ཏུ་ངོ་ཚ་ཞིང་འཇིགས་པས་དྲིར་མ་སྤོབས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་མཆིས་བྲང་སྦྲུམ་པ་ལས། སྟོན་པ་དྲུག་གིས་བལྟས་ནས་གདོན་མི་འཚལ་བར་བུ་མོ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་མཆི་ན་དངོས་པོ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཀྱི་ཆུང་མའི་ལྟོ་ན་སྦྲུམ་པ་ནི་བུ་ཕོར་གདོན་མི་ཟ་སྟེ། སྐྱེས་ནས་ཀྱང་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་དེས་ངས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས་ཕྱིར་ཁྱིམ་དུ་སོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་སྟོན་པ་དྲུག་གིས་གདོན་མི་ཟ་བར་བུ་ཕོར་སྐྱེས་ཏེ་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་ངས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་དང་དུག་ཏུ་སྦྱར་ནས་ཁྱིམ་བདག་གི་ཐད་དུ་འོངས་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་གཽ་ཏ་མས་མཚན་རབ་ཏུ་ལེགས་པར་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆུང་མ་བུ་འབྱུང་དུ་ཉེས་སྨན་འདི་འཐུང་ཤིག་སྨན་འདི་བཏང་ན་བུ་རབ་ཏུ་བཟང་བ་སྡུག་ཅིང་ནད་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་དགའ་ནས་དུག་བླངས་ཏེ་ཆུང་མ་ལ་བླུད་ནས་འཐུངས་མ་ཐག་ཏུ་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ། ། དེ་ནས་སྟོན་པ་དྲུག་དགའ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་དང་ཚོང་འདུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐད་ཆེན་པོས་འདི་ ― DKG053_Page_0276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐད་དུ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་ཁྱིམ་བདག་དེའི་ཆུང་མ་གདོན་མི་ཟ་བར་བུ་ཁྱེའུ་བཙས་ཏེ་བསོད་ནམས་ཀྱང་དཔེ་ཟླ་མེད་དོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ལས། བུ་ཡང་མ་བྱུང་བར་མ་ཤིའོ་ཞེས་བསྒྲགས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་དེ་ང་ལ་མ་དད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བཞིན་དུ་སྒྲོམ་གྱི་ནང་དུ་བཅུག་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བསྐྱལ་ཏེ། ཤིང་སྐམ་པོ་སྤུངས་ནས་བསྲེག་པར་བྱས་སོ། །ངས་ལྷའི་སྤྱན་གྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་གཟིགས་ནས་དགའ་བོ་ལ་ངའི་ན་བཟའ་ལོང་ཤིག །ངན་པར་ལྟ་བ་འཇོམས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ནས་ངལ་བསོ་པོས་ཡི་དགས་ཀྱི་བདག་པོ་རིན་ཆེན་པཱ་ཏ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བསྒོའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེང་དུར་ཁྲོད་དུ་གཤེགས་ཀྱིས། ཁྱེད་མྱུར་དུ་ས་བསྙམ་ཞིང་ཆག་ཆག་དང་ཕྱག་དར་གྱིས་ལ་སེང་གེའི་ཁྲི་བཙུགས་ཏེ། མེ་ཏོག་དང་སྤོས་དམ་པས་ས་གཞི་ཆལ་བར་ཁོད་ཅིག །དེ་ནས་སྟོན་པ་དྲུག་གིས་རྒྱང་ནས་ང་འོང་བ་མཐོང་ནས་གཅིག་ལ་གཅིག་འདི་སྐད་དུ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་དུར་ཁྲོད་དུ་ཤ་ཟར་འགྲོའམ་ཅི་ཞེས་སྨྲའོ། །དེའི་ཚེ་དགེ་བསྙེན་ཆོས་ཀྱི་མིག་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་སོ་སོ་ནས་ངོ་ཚ་ཞིང་འཛེམ་པར་གྱུར་ཏེ། ང་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཁྱིམ་བདག་དེའི་མཆིས་བྲང་གུམ་ལགས་ཀྱིས། དེར་མི་གཤེགས་སུ་གསོལ་ལོ་ཞེས་སྨྲས་སོ།། །།བམ་པོ་བཞི་བཅུ་པ། དེ་ནས་དགའ་བོས་དེ་དག་ལ་ཁྱེད་རེ་ཞིག་སྡོད་ཅིག་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ང་དེའི་ཚེ་དེར་ཕྱིན་ནས་སེང་གེའི་གདན་ལ་བཞུགས་པ་དང་། ཁྱིམ་བདག་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གསུངས་སོ་ཅོག་གཉིས་སུ་མེད་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན་མ་ཡང་ཤི་ན་ཇི་ལྟར་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ངས་ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ། འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེའི་ཚེ། མའི་ཚེ་རིང་ཐུང་ནི་མ་དྲིས་ཀྱི། ལྟོ་ན་སྦྲུམ་པ་དེ་ཕོའམ་མོ་ཞེས་དེ་འབའ་ཞིག་དྲིས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ ― DKG053_Page_0277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་སོ་ཅོག་གཉིས་སུ་མེད་དེ་དེ་བས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་རོ་དེ་ལ་མེ་འབར་ཏེ། ལྟོ་བ་གས་ནས་དེའི་ནང་ནས་བུ་ཅིག་བྱུང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ངུར་པ་པད་མོའི་སྟེང་ན་འདུག་པ་བཞིན་དུ། མེའི་ནང་ན་བུ་ཅིག་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གིས་མཐོང་ནས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ། གཽ་ཏ་མ་སྒྱུ་ཅན་སྒྱུ་རེ་མཁས་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་གིས་མཐོང་ནས་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། སྟོན་པ་དྲུག་ལ་འདི་སྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། ཁྱེད་ཀྱང་ཅི་སྟེ་མི་བྱེད་ཅེས་སྤྱོས་སོ། །དེ་ནས་ངས་འཚོ་བྱེད་ལ་མེའི་ནང་དུ་སོང་ལ་བུ་དེ་ལོང་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འཚོ་བྱེད་མེའི་ནང་དུ་འགྲོ་བ་ལས་སྟོན་པ་དྲུག་གིས་བཟུང་སྟེ་འཚོ་བྱེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་སྒྱུ་བྱེད་པའི་རྣམས་རྟག་ཏུ་རུང་བ་མ་ཡིན་གྱི་བར་འགའ་ནི་ནུས། བར་འགའ་ནི་མི་ནུས་ཏེ། གལ་ཏེ་ན་ཁྱོད་འཆི་བར་འགྱུར་གྱིས། ཚིག་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་མ་བྱེད་ཅིག །འཚོ་བྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མེ་མུར་གྱི་ནང་དུ་སོང་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ན་ཡང་ཚིག་པར་མི་འགྱུར་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་མེ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་སྨྲས་ནས་མེའི་ཕུང་པོའི་ནང་དུ་ཞུགས་སོ། །དེར་ཞུགས་པ་ན་ཆུ་བསིལ་བའི་ནང་དུ་འཇུག་པ་ལྟ་བུར་བུ་དེ་པང་དུ་ཐོགས་ནས་ངའི་གན་དུ་འོངས་ཏེ་ང་ལ་བྱིན་ནོ། །ངས་བུ་དེ་བླངས་ནས་ཁྱིམ་བདག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཚེའི་ཚད་ངེས་པ་མེད་དེ། ཆུའི་ཆུ་བུར་དང་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོད་ན་མེས་མི་ཚིག་དུག་གིས་མི་འཆི་སྟེ། འདི་ཡང་བུ་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་གྱི། ངས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་གིས་གསོལ་བ་ལེགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བུ་འདི་གལ་ཏེ་ཚེའི་ཚད་ཐུབ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མིང་ཞིག་གདགས་པར་གསོལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱིམ་བདག་བུ་འདི་མེ་མུར་གྱི་ནང་ནས་སྐྱེས་པས་མིང་ནི་ཤུ་ཏེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤུ་ཏེ་ཞེས་གདགས་སོ། ། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་དག་གིས་ངས་རྫུ་འཕྲུལ་ ― DKG053_Page_0278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྲུལ་པ་མཐོང་ནས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །དེའི་ཚེ་སྟོན་པ་དྲུག་གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་པོ་ཀུན་ཏུ་གནས་མ་རྙེད་ནས་ཤིན་ཏུ་ངོ་ཚ་སྟེ་མགོ་སྨད་ནས་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་འདིར་འོངས་སོ། །འདིར་ཕྱིན་ནས་འདི་སྐད་དུ་ཀྱེ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཐམས་ཅད་བསླུས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དྲུག་ཏུ་ཁྱབ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་འདི་ལྟར་ཤིང་རྟའི་ཚོགས་དང་། རྟའི་ཚོགས་དང་། བ་ལང་གི་ཚོགས་དང་། རྐང་ཐང་གི་ཚོགས་སྤྲུལ་པ་དང་མཚུངས་སོ། །གཞན་ཡང་སེ་མོ་དོ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཁང་པ་དང་། ཀླུང་དང་། མཚོ་དང་། ཤིང་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྒྱུ་མས་རྒྱལ་པོའི་ལུས་སུ་སྤྲུལ་ཏོ། །ཆོས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རེས་འགའ་ནི་བྲམ་ཟེའི་ལུས། རེ་འགའ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ལུས། རེ་འགའ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས། རེ་འགའ་ནི་ལུས་ཆེན་པོ་དང་། ལུས་ཆུང་ངུ་དང་། རེ་འགའ་ནི་བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་ཀྱི་ལུས་སུ་སྟོན་ཅིང་ཆེད་འགའ་ནི་རྟག་པ་མེད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་རྟག་པ་ཡོད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་བདེ་བར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་བདག་ཡོད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་བདག་མེད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་ཡོད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་མེད་པར་འཆད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་བདེན་པ་མ་ཡིན་པས་སྒྱུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ས་བོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལྷ་མཛེས་ལས་བཙས་སོ། །མ་ཉིད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ཡིན་ན། བུ་ཡང་དེ་ལྟར་ག་ལ་མི་འགྱུར། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་ནི་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་མེད་དོ། །བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལོ་དུ་མར་དཀའ་བ་སྤྱོད་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་མེད་ན། གཽ་ཏ་མ་ནི་ན་གཞོན་ལ་བསླབས་པའི་ཡུན་ཐུང་སྟེ་དཀའ་བ་ཡང་མ་སྤྱད་ན་དེ་ ― DKG053_Page_0279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དག་ཡོད་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་ལོ་བདུན་གྱི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་ཀྱང་མཐོང་བ་མང་པོ་མེད་ན། ལོ་དྲུག་ཀྱང་མ་ཚང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། མི་བླུན་པོ་མི་ཤེས་པ་ནི་དེས་བཤད་པ་ཡིད་ཆེས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་མཁན་ཆེན་པོས་མི་གླེན་པ་སླུ་བ་བཞིན་དུ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་སྟོན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གྲོང་ཁྱེར་འདིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ངན་པར་ལྟ་བ་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེ་ལྟ་བུ་དག་གཟིགས་ནས་རབ་ཏུ་ཐུགས་བརྩེ་བས་ཕྱོགས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྡུས་ཏེ། ཚལ་འདིར་དཔག་ཚད་བཞི་བཅུར་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་ནས་དེང་འདིར་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གནས་སྟོང་པར་མང་དུ་བཤད་ཀྱང་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་འཁོར་མང་པོའི་ནང་དུ་བསྒྲགས་པ་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ། སྡུག་བསྔལ་བ། བདག་མེད་པ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཞེས་མི་འཆད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ། བདེ་བ། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་འབའ་ཞིག་འཆད་དོ། །དེ་ནས་སྟོན་པ་དྲུག་གིས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་གཽ་ཏ་མ་ལ་བདག་ཡོད་ན་བདག་ཅག་ལ་ཡང་བདག་ཡོད་དེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐོང་བ་དེ་ལ་བདག་ཅེས་བྱའོ། །གཽ་ཏ་མ་དཔེར་ན་གང་གིས་མཐོངས་ནས་རྫས་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མཐོང་བ་ནི་མིག་ལྟ་བུའོ། །མཐོང་བ་ནི་བདག་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོན་པ་དྲུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གང་མཐོང་བ་དེ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་དཔེ་བཤད་པ་ལས་མཐོངས་ཀྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དེ། མི་ཞིག་མཐོངས་གཅིག་ན་ལྟ་བ་ན་དབང་པོ་དྲུག་ཅར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པར་བདག་ཡོད་ལ་མིག་གི་རྐྱེན་གྱིས་མཐོང་བ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅི་སྟེ་མཐོངས་དང་འདྲ་བར་དབང་པོ་གཅིག་ལས་ཡུལ་དྲུག་ཅར་རྟོགས་པར་མ་གྱུར། གལ་ཏེ་དབང་པོ་གཅིག་གིས་ ― DKG053_Page_0280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་གཅིག་ཏུ་ཡུལ་དྲུག་མཐོང་བར་མི་ནུས་པས་ན་བདག་མེད་པར་མཐོང་སྟེ། མཐོངས་ཀྱི་དཔེ་ནི་ལོ་བརྒྱའི་བར་དུ་བལྟས་ཀྱང་མཐོང་བ་ནི་ཐ་མི་དད་དོ། །གལ་ཏེ་མིག་གི་དབང་པོ་ཡང་དེ་ལྟ་ན་རྒས་ཏེ་དབང་པོ་ཉམས་པར་གྱུར་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པའི་རིགས་སོ། །མིག་དང་། མཐོངས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་མཐོང་ངོ་། །མིག་གི་དབང་པོ་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཅིག་ཅར་མཐོང་བའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མི་མཐོང་ན་བདག་ཡོད་ཅེས་བྱར་རུང་ངམ། སྟོན་པ་དྲུག་གིས་སྨྲས་པ། གཽ་ཏ་མ་གལ་ཏེ་བདག་མེད་ན་སུས་མཐོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་དང་། སྣང་བ་དང་། སེམས་དང་། མིག་ལ་སོགས་པ་བཞི་འདུས་པ་ལ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ན་མཐོང་བ་དང་ལེན་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་མཐོང་བ་དང་ལེན་པ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བུས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མཐོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པར་གཟིགས་སོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་བདག་ཅེས་སྨྲ་ན་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་ཡང་དག་པར་བདག་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་བདག་ཡིན་ན་བྱད་གཟུགས་མི་སྡུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན། ཅི་སྟེ་རིགས་བཞི་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་ཏེ། བྲམ་ཟེའི་རིགས་གཅིག་ཏུ་མ་གྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་དབང་ཞིང་དབང་མེད་ལ། དབང་པོ་ཉམས་ཤིང་མ་ཚང་བར་གྱུར། ཅི་སྟེ་ལྷའི་ལུས་མི་ལེན་ཅིང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་ལ་སོགས་པའི་ལུས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལེན། དེ་ལྟར་ཡིད་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ལ་བལྟས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་བདག་མེད་པར་རིག་གོ །དེ་ལྟར་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བར་རབ་ཏུ་འཁོར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྟོན་པ་དྲུག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་ ― DKG053_Page_0281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འཆིང་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཆིང་བའི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་དེའི་ཕྱིར་རྟག་པ། བདེ་བ། བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གཟུགས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་སྟེ། གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ནི་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་བདག་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་པས་བདག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་བདག་ཡོད་པ་ནི་རྟག་པ་བདེ་བ་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གིས་ཡང་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་གཟུགས་བདག་མ་ཡིན་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་བདག་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པས་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་དང་མཚུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པར་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བདག་སྔོན་མ་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་བྱ་བའི་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་སྔོན་མ་མཐོང་ན་མཐོང་བ་དེ་སྔར་ནི་མེད་ལ། ཕྱིས་ནི་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྔར་མེད་ལ་ཕྱིས་ཡོད་ན་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མི་རྟག་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ། ཅི་སྟེ་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་ན་ལམ་རྒྱུད་ལྔ་ཀུན་ཏུ་ལུས་ཚང་བར་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ལུས་ཡོད་ན་སོ་སོ་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སོ་སོར་མྱོང་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་མིར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ། ཁྱོད་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཅིག་གམ་མང་བ་ཡིན། བདག་དེ་གལ་ཏེ་གཅིག་ན་ཕ་དང་། བུ་དང་། གཉེན་དང་། དགྲ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཡང་མེད་དོ། །བདག་དེ་གལ་ཏེ་མང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་ཀུན་མཉམ་ལ། ལས་དང་འབྲས་བུ་ཡང་མཉམ་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། ཅི་སྟེ་དབང་པོ་ཚང་བ་དང་། མ་ཚང་བ་དང་། དགེ་བའི་ལས་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་དང་། གཏི་མུག་དང་། ཤེས་རབ་ཅན་ཁྱད་པར་དུ་བཤད། སྟོན་པ་དྲུག་གིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་སེམས་ཅན་གྱི་ ― DKG053_Page_0282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ནི་མཐའ་དང་མུ་མེད་ཀྱི། ཆོས་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕྱོགས་ཆ་ཡོད་དོ། །སེམས་ཅན་ཆོས་སྤྱོད་པ་ནི་ལུས་བཟང་པོ་ཐོབ་ལ། ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་པ་ནི་ལུས་ངན་པ་ཐོབ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོན་པ་དྲུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་བདག་དེ་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་དེ་གལ་ཏེ་ཁྱབ་པ་ཞིག་ན་ཀུན་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་ཏུ་ཕྱིན་ན་དགེ་བ་སྤྱོད་པའི་མི་ཡང་སྡིག་པ་ཡོད་ལ། སྡིག་པ་བྱེད་པའི་མི་ཡང་དགེ་བ་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་ཅི་སྟེ་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ། སྟོན་པ་དྲུག་གིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་དཔེར་ན་ཁང་པ་གཅིག་གི་ནང་ན་མེ་མར་བརྒྱ་སྟོང་བཙུགས་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་སྣང་སྟེ། གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། སྡིག་པ་བྱེད་པ་དག་གཅིག་དང་གཅིག་མི་འདྲེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བདག་ནི་མེ་མར་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེ་མར་གྱི་སྣང་བ་ནི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། མེ་མར་སྐྱེས་ན་སྣང་བ་ཡང་སྐྱེའི་སེམས་ཅན་གྱི་བདག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་ནི་མེ་མར་ལས་བྱུང་སྟེ་གནས་ཐ་དད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱི་བདག་ནི་ལུས་ལས་བྱུང་ཡང་གནས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མེ་མར་གྱི་སྣང་བ་ནི་མུན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་མུན་ཁང་གི་ནང་དུ་མེ་མར་གཅིག་བཙུགས་ན་གསལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། མེ་མར་མང་དུ་བཙུགས་ན་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མེ་མར་སྔ་མས་མུན་པ་གསལ་ན། མེ་མར་ཕྱི་མ་མི་དགོས་པའི་རིགས་སོ། །ཅི་སྟེ་མེ་མར་ཕྱི་མ་དགོས་ན་ནི་སྣང་བ་སྔ་མ་དེ་མུན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་མངོན་ནོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་གལ་ཏེ་བདག་མེད་ན་སུས་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེས་བྱེད་ན་རྟག་པ་ཞེས་ ― DKG053_Page_0283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བར་རུང་ངམ། དེ་སྟེ་རྟག་པ་ཡིན་ན། ཅི་སྟེ་རེས་འགའ་ནི་དགེ་བ་བྱེད་ལ། རེས་འགའ་ནི་མི་དགེ་བ་བྱེད། གལ་ཏེ་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་བྱེད་པའི་དུས་ཡོད་ན། ཅི་སྟེ་བདག་ནི་མཐའ་ཡས་ཞེས་སྨྲ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱོད། དེ་ལྟར་བདག་དེ་བྱེད་པ་ཡིན། ཤེས་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ལ་བདག་མེད་པར་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ལ་ནི་ངེས་པར་བདག་མེད་དོ། །གང་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐུ་མཐའ་ཡས་པ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲ་བ་མེད་པ། མི་བྱེད་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཞེས་བྱ། མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཞེས་བྱ། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ། མཚན་ཉིད་བཅུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ། སྟོང་པ། མཚན་མ་མེད་པའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་གསོལ་པ། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་ན་ལྟ། གཽ་ཏ་མས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱང་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་སྟེ། དེ་བས་ན་བདག་ཅག་གིས་སྤྱི་བོས་བླངས་ཏེ་གཟུངས་སུ་གཟུང་ངོ་ཞེས་གསོལ་ནས་ད་དེའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལ་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ངས་སཱ་ལའི་ཤིང་དྲུང་འདིར་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་བསྒྲགས་སོ། །སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་དེ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སཱ་ལའི་ཤིང་ཟུང་གཅིག་ནི། མི་རྟག་པ་བཅོམ་ནས། རྟག་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནས། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་བར་གྱི་ཤིང་ཟུང་གཅིག་ནི་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་བཅོམ་ནས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དག་སཱ་ལའི་ཤིང་གི་ཕྱིར་སཱ་ལའི་ཚལ་བསྲུངས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་མི་རྣམས་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་ལ་སོགས་ ― DKG053_Page_0284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གཅོག་ཅིང་གཅོད་དུ་མི་སྟེར་བ་ལྟར་ང་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྲུང་དུ་བཅུག་གོ །བཞི་གང་ཞེ་ན། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཤིང་ཟུང་བཞི་པོ་འདི་ནི་རྒྱལ་པོ་བཞིས་བསྲུང་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་བཞིས་ངའི་ཆོས་བསྲུང་ཞིང་འཛིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ང་འདིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སཱ་ལའི་ཤིང་གི་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་རྟག་ཏུ་རྒྱས་ཏེ། རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལ་ཕན་པར་བྱེད་དོ། །ང་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཕན་པ་མཛད་དོ། །དེ་ལ་མེ་ཏོག་ནི་བདག་གི་དཔེའོ། །འབྲས་བུ་ནི་བདེ་བའི་དཔེ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ང་སཱ་ལའི་ཤིང་བར་འདིར་ཡོངས་སུ་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅིའི་སླད་དུ་དཔྱིད་ཟླ་འབྲིང་པོ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔྱིད་ཟླ་འབྲིང་པོ་ནི་དཔྱིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དཔྱིད་ཀྱི་ཟླ་བ་ལ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་ཞིང་རྨོ་བ་ཐམས་ཅད་རྩ་བ་བཙུགས་ཏེ། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་རྒྱས་ལ། ཆུ་བོ་ཐམས་ཅད་འབྲུབ་ཅིང་བྱོལ་སོང་ཐམས་ཅད་ནུ་མ་རྒྱས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་སེམས་ཅན་དག་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་མང་དུ་སྐྱེ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྟག་པའི་སེམས་གཞིག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབའ་ཞིག་ནི་རྟག་པ་མི་འགྱུར་བ་གནས་པར་བསྟན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དུས་དྲུག་གི་ནང་ན། དགུན་སྟོད་ནི་ཐམས་ཅད་སྐམས་ཏེ་ཀུན་མི་དགའོ། །དབྱར་ནི་སྣུམ་པས་ཀུན་དགའ་ཞིང་ཆགས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་གཞིག་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བདག་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་དག་པ་གཞིག་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པའི་བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་དཔྱིད་ཟླ་འབྲིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ ― DKG053_Page_0285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དཔེའོ། །དགུན་མི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་རྟག་ཅིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་དགའ་བའི་དཔེའོ། །དབྱར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་བདེ་བ་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་མོས་པའི་དཔེའོ། །རྨོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཐོས་ནས་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྲུན་པའི་དཔེའོ། །ཆུ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ངའི་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདི་འདྲི་ཞིང་འཛིན་པའི་དཔེའོ། །བྱོལ་སོང་ཐམས་ཅད་ནུ་མ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་དཔེའོ། །མེ་ཏོག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་དཔེའོ། །འབྲས་བུ་ནི་འབྲས་བུ་བཞིའི་དཔེ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ང་དཔྱིད་ཟླ་འབྲིང་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བལྟམས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་བར་དུ་ཀུན་ཀྱང་ཚེས་བརྒྱད་དང་སྦྱར་ན། ཅིའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འབའ་ཞིག་ཚེས་བཅྭ་ལྔ་དང་སྦྱར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཚེས་བཅྭ་ལྔ་ལ་ཟླ་བ་སྐྱེད་དབྲི་མེད་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྐྱེད་དབྲི་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཚེས་བཅྭ་ལྔ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚེས་བཅྭ་ལྔའི་ནུབ་མོ་ཟླ་བ་རྒྱས་པ་ན་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གི་དོན་དུ་འགྱུར་རོ། །བཅུ་གཅིག་གང་ཞེ་ན། མུན་པ་བསལ་བ་ཡིན། སེམས་ཅན་དག་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་མཐོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་དག་ལམ་ལོག་པ་དང་མ་ལོག་པ་མཐོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན། ཚ་བའི་གདུང་བ་བསལ་ཞིང་བསིལ་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་གྱི་ང་རྒྱལ་གྱི་སེམས་བཅོམ་པ་ཡིན། ཀུན་ ― DKG053_Page_0286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤོང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སེམས་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་དག་གཅན་གཟན་ཁྲོ་བོས་འཇིགས་པའི་སེམས་བསལ་བ་ཡིན། མེ་ཏོག་ཨུད་པ་ལའི་ཁ་འབྱེད་པ་ཡིན། པད་མོའི་ཁ་འབྲུབ་པ་ཡིན། འགྲོན་པོ་དག་ལམ་དུ་འཇུག་པའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་རྣམས་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་བདེ་བ་མང་པོ་ལ་རེག་པ་ཡིན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཟླ་བ་ཉ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མ་རིག་པའི་མུན་པ་ཆེན་པོ་བཅོམ་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལམ་དང་ལོག་པའི་ལམ་སྟོན་པ་དང་། འཁོར་བའི་ལམ་ཉམ་ང་བ་མཐོང་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བདེ་བ་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གིས་གདུངས་པ་སྤོང་བ་དང་། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་གཞོམ་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྐུན་པོ་གཞོམ་པ་དང་། འཇིགས་པ་ལྔས་བསྒྲིབས་པའི་སེམས་བསལ་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་སེམས་འབྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་འདོད་པ་ལྔའི་སེམས་འགེབས་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པར་སྐུལ་བ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྤྱོད་པ་ལ་མོས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཚེས་བཅྭ་ལྔ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ་ཡང་དག་པར་ན་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་སོ། །ངའི་ཉེ་གནས་བླུན་པོ་ངན་པ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། དཔེར་ན་བུད་མེད་གཅིག་བུ་མང་དུ་ཡོད་པ་ལས་མ་དེ་བུ་དང་བྲལ་ཏེ། ཡུལ་གཞན་དུ་སོང་བ་ལས་མ་ལོག་པའི་བར་དུ་བུ་རྣམས་སོ་སོ་ནས། ངའི་མ་ཤི་ཟིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། མ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་མ་ཤིའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་ཇི་ལྟ་བུ་དག་གིས་སཱ་ལའི་ཤིང་འདི་བརྒྱན་པར་འགྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡི་གེའི་འབྲུ་བཅོས་སམ། དོན་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་གྱུར་ཏེ། གཞན་ལ་སྟོན་པ་ལ་ཐོག་མར་ཡང་དགེ། བར་དུ་ཡང་དགེ། ― DKG053_Page_0287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་མར་ཡང་དགེ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟོན་པའི་དགེ་སློང་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་འཚལ་བ་ལྟར་ན། དགེ་སློང་དགའ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་འདོན་ནོ། །ཀློག་གོ །གཞན་ལ་ཡང་ཚིག་དམ་པ་དང་། དོན་དམ་པ་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྣོད་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་ཆུ་བླུགས་པ་ལྟར་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལས་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་ལྟར་གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ལག་མཐིལ་དུ་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་བཞག་པ་ལྟར་མཐོང་བའི་དགེ་སློང་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དགེ་སློང་མ་འགགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མ་འགགས་པའི་ལྷའི་མིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་ལྔ་ཕུང་བར་མའི་བར་དུ་ཅི་མཆིས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་པར་གསལ་བར་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་འདོད་པ་ཉུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་ལ་བདེ་བ་ལ་མོས་ཤིང་བརྩོན་འགྲུས་རབ་ཏུ་རྩོམ་སྟེ། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་སློང་ཡང་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དགེ་སློང་འོད་སྲུང་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དགེ་སློང་འོད་སྲུང་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བ་དང་། ཆོག་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་སྒོམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་རྙེད་པ་དང་། གྲགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ ― DKG053_Page_0288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རྩོད་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། སྟོང་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་སློང་ཡང་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དགེ་སློང་རབ་འབྱོར་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ནི་རྩོད་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། སྟོང་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་རྫུ་འཕྲུལ་སྒོམ་ཞིང་ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཏེ། སེམས་གཅིག་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་ལས་ཆུ་དང་མེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སྟོན་པའི་དགེ་སློང་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དགེ་སློང་མཽད་གལ་གྱི་བུ་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མཽད་གལ་གྱི་བུ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཆོ་འཕྲུལ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་སྟོན་པ་ལ་མཁས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་གང་ཆེ་བའི་ཤེས་རབ་དང་། རྣོ་བའི་ཤེས་རབ་དང་། མྱུར་བའི་ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཤེས་རབ་དང་། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཤེས་རབ་དང་། རྒྱ་ཆེ་བའི་ཤེས་རབ་དང་། མཐའ་ཡས་པའི་ཤེས་རབ་དང་། ཕམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་སྒོམ་ཞིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ཞིང་དགྲ་དང་། གཉེན་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་སེམས་མེད་ཅིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ། མི་རྟག་གོ་ཞེས་ཐོས་ན་ཡང་མྱ་ངན་མེད་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་ཐོས་ན་ཡང་དགའ་བ་མི་སྐྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་སློང་ནི་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་དགེ་སློང་ཤཱ་རིའི་བུ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་ནི་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་དག་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་མཐའ་དང་མུ་མེད་པ། ― DKG053_Page_0289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟག་པ། བདེ་བ། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་ཅིང་ལུས་དང་། སེམས་ཐོགས་པ་མེད་དེ། དབང་བརྒྱད་ཐོབ་བོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་སློང་ནི་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབའ་ཞིག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་མཐའ་ཡས་མུ་མེད། རྟག་པ། བདེ་བ། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྐུ་སྟེ། སྐུ་དང་ཐུགས་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་ཤིང་དབང་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འབའ་ཞིག་ནི་སཱ་ལའི་ཤིང་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་བཞུགས་ན་མཛེས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོར་དགོངས་ཏེ་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སཱ་ལའི་ཚལ་འདིར་བཞུགས་པར་སྨོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གནས་པའི་གནས་མེད་ན། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གནས་པར་སྨོན་ཅེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་བའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པ་ནི་མི་གནས་པའི་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་བཅིངས་པ་ཐམས་ཅད་བཅད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གནས་པར་སྨོན་ཅེས་སྨྲ། དེ་དང་འདྲ་བར་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ང་རྒྱལ་གྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ལོ། །རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་ན། ང་རྒྱལ་སུ་ལ་ཡོད། གང་ནས་འོངས་པར་གྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་མི་གནས་པའི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གནས་པར་སྨོན་ཅེས་སྨྲ། གནས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་མི་གནས་ ― DKG053_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །གནས་པ་ནི་སྟོང་པའི་ཆོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྟོང་པའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གནས་པར་སྨོན་ཅེས་སྨྲ། གནས་པ་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡོངས་སུ་བཅད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། གནས་པ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དོ། །འཕགས་པ་ནི་སོང་བ་ཡང་མེད། འོངས་པ་ཡང་མེད། གནས་པ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སོང་བ་དང་། འོངས་པ་དང་། གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཅད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། དེ་ལ་མི་གནས་པ་ནི་སྐུ་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྐུ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སཱ་ལའི་ཚལ་དུ་གནས་པར་སྨོན་ཏོ་ཞེས་སྨྲ། གལ་ཏེ་ཚལ་འདིར་གནས་ན་མཐའ་ཡོད་པའི་སྐུར་འགྱུར་ཏེ། ཅི་སྟེ་མཐའ་ཡོད་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། དེ་ལ་མི་གནས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་དང་མཚུངས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གནས་ཐམས་ཅད་འཇིག་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་མེད་པར་ཤེས་ ― DKG053_Page_0291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གལ་ཏེ་གནས་ཡོད་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཕྱིན་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་མི་གནས་ན། ཅི་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྟག་ཏུ་སཱ་ལའི་ཚལ་ན་བཞུགས་པར་གསོལ་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གལ་ཏེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་གནས་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པས་མི་གནས་པའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་མི་གནས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པར་ཕྱིན་ཀྱང་མི་གནས་སོ། །ཡང་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་དང་གནས་མེད་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཞེས་བྱ། ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ། མི་སྐྱེ་བ་ནི་འཆི་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ། འཆི་བ་མེད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ། མཚན་མ་མེད་པ་ནི་བཅིངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ། བཅིངས་པ་མེད་པ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ། ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ། ཟག་པ་མེད་པ་ནི་དགེ་བའོ། །དགེ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་རྟག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རྟག་པ་ནི་བདག་གོ །བདག་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། ― DKG053_Page_0292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་ཤར་དང་། ལྷོ་དང་། ནུབ་དང་། བྱང་དང་། ཕྱོགས་མཚམས་བཞི་དང་། སྟེང་དང་། འོག་ན་མི་གནས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཤར་དང་། ལྷོ་དང་། ནུབ་དང་། བྱང་དང་། ཕྱོགས་མཚམས་བཞི་དང་། སྟེང་དང་། འོག་ན་མི་གནས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་མི་དགེ་བས་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་དགེ་བས་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ཀྱང་མེད་དོ། །གང་ཟག་མ་རབས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་ཀྱང་མེད་དོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་ལ་སྐུར་བ་དང་། རྩ་བ་བཞི་བཤིག་པ་དག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དྲུག་པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྷུང་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་ནི་རྟག་ལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ན་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་ཀྱང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེང་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་འདིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཆེན་པོའི་ཕུག་ཟབ་མོར་ཞུགས་ཏེ། སེམས་ཅན་དག་གིས་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅིའི་སླད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུག་ཟབ་མོར་ཞུགས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེས་པ་འཕེལ་ཞིང་འབོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་དགེ་བ་ ― DKG053_Page_0293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་སྨིན་པ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྨིན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་ཆོས་སྨིན་པ་ལ་བཀུར་སྟི་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བག་མེད་པ་རྣམས་བག་མེད་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུ་ལ་སོགས་པ་སྤོས་ཀྱི་བལ་གླང་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དང་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་ལ་དགའ་བ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རབ་ཏུ་མོས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ཚངས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ལྷའི་སྤྱོད་པས་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཕྱིར། མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཟབ་མོ་ལ་བལྟ་བའི་ཕྱིར། ཉེ་གནས་བག་མེད་པ་རྣམས་སྤྱོ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་རྟག་ཏུ་ཞི་ཞིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དགའ་ན། ཁྱེད་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཟད་པར་བག་མེད་པ་སྐྱེད་དམ། དགེ་སློང་མ་རུངས་པ་རྣམས་མ་བརྟགས་པའི་རྫས་རྣམ་པ་བརྒྱད་འཆང་བ་དང་། འདོད་པ་མང་བ་དང་། ཆོག་མི་ཤེས་པ་སྤྱོ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུག་ཟབ་མོར་ཞུགས་སོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། དེའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བགྱིའམ། ཅི་ན་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་གདགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། སྒྲའི་མཚན་ཉིད་དང་། རོའི་མཚན་ཉིད་དང་། དྲིའི་མཚན་ཉིད་དང་། རེག་བྱའི་མཚན་ཉིད་དང་། སྐྱེས་པ་དང་། གནས་པ་དང་། འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བཅུ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་མཚན་ཉིད་ལ་ཆགས་པ་ནི་གཏི་མུག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཏི་མུག་པའི་ཕྱིར་སྲེད་པ་སྐྱེའོ། །སྲེད་ ― DKG053_Page_0294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་འཆིང་བ་སྐྱེའོ། །འཆིང་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལེན་ཏོ། །སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །འཆི་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའོ། །མཚན་ཉིད་ལ་མི་ཆགས་པ་ནི་གཏི་མུག་མི་སྐྱེ། གཏི་མུག་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སྲེད་པ་མེད། སྲེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་མེད། བཅིངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མི་ལེན། སྐྱེ་བ་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་འཆི་བ་མེད། འཆི་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྟག་པའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་ཇི་ལྟ་བུ་དག་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་གཅོད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་། ཡང་དང་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་སྒོམ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དང་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་སྒོམ་པ་དང་། ཡང་དང་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྒོམ་པ་དང་། སྐབས་སྐབས་སུ་ཡང་དང་ཡང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྒོམ་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བགྱི་ན་ལྟ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཆིས་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་ཅི་འཚལ། གལ་ཏེ་སེམས་ཡུལ་གཅིག་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བགྱི་སྟེ། གལ་ཏེ་གཞན་ལ་དམིགས་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བགྱི་ན་ལྟ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མ་ཞུགས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ལགས་སམ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བགྱི། གལ་ཏེ་སྤྱོད་པ་གཅིག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ན་སྤྱོད་པ་གཞན་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ལགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ལགས་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ལགས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བགྱི། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཉིས་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་ ― DKG053_Page_0295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡུལ་གཅིག་ལ་དམིགས་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའི། དམིགས་པ་གཞན་ལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དམིགས་པ་གཞན་ཡང་ཡུལ་གཅིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཡང་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་དག་ལ་ཐོག་མ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དེ། བསྒོམ་མི་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་མེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བསྒོམ་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ། དེ་ལྟར་དགེ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོག་པ་ནི་དགེ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་མི་མཐོང་བ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འཛིན་ཏེ། གཟུགས་རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་རྟོག་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །གཟུགས་ལ་རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་མཉམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོག་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཤིང་རྟ་དཀྲི་ལེགས་པ་ནི་མགྱོགས་བུལ་རན་པར་འགྲོའོ། །མགྱོགས་བུལ་རན་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཤས་ཆེ་ན་ཤེས་རབ་བསྒོམ་མོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཤས་ཆེ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཤས་མཉམ་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཐུ་ཤས་ཆེ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ཤས་ཆུང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མི་མཐོང་ངོ་། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་ཤས་ཆེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཤས་ཆུང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ ― DKG053_Page_0296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤས་ཆ་མཉམ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་གཟིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལག་མཐིལ་དུ་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་བཞག་པ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀག་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཞི་གནས་ནི་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དབང་པོ་མི་དགེ་བ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཞི་གནས་ནི་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྒོ་གསུམ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཞི་གནས་ནི་རབ་ཏུ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་དག་འདོད་པ་ལྔ་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཞི་གནས་ནི་སྦྱོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ལྷག་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མཐོང་བར་ནུས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཁྱབ་པར་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རིམ་གྱིས་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་མཉམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མི་རྩོད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མི་རྟོག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མི་སྤྱོད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཞི་གནས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲུབ་པ་དང་། མ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་གྲུབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །མ་གྲུབ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐ་མ་དང་། འབྲིང་དང་། རབ་བོ། །དེ་ལ་ཐ་མ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་རྣམས་སོ། །འབྲིང་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་སོ། །རབ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ལོག་པ་དང་། གནས་པ་དང་། གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་བ་དང་། ཕན་པའི་དོན་བྱེད་ནུས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཟས་མེད་པའི་ཏིང་ ― DKG053_Page_0297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེ་འཛིན་དང་། སྐྱོན་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་རྣམ་པར་དག་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ཀ་བདེ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྟག་ཏུ་དྲན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། ཀེང་རུས་ལ་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བྱམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དབུགས་བགྲང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བློས་རྟོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། འགོག་པ་ལ་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ལ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཏེ། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བརྒྱད་དོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ནང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ལུས་ཀྱིས་ཆུད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འགོག་པ་ཟད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་རྣམ་པ་དགུ་ ― DKG053_Page_0298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་མཐར་གྱིས་འཇུག་པ་དགུ་སྟེ། འདི་ལྟར་བསམ་གཏན་བཞི་དང། སྟོང་པ་བཞི་དང་། འགོག་པ་ཟད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་ལ། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། ཐམས་ཅད་སའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་ཆུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་མེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་རླུང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་སྔོན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་སེར་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་དམར་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་དཀར་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །གཞན་ཡང་གྲངས་མེད་པ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་། ལྷག་མཐོང་དང་། ཡེ་ཤེས་སོ། །ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོ། །ལྷག་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ནི་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཅོམ་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡང་དག་པའི་བདེན་པ་བཞིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ཞི་གནས་སྒོམ་མོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། བག་མེད་པ་མེད་པར་བྱ་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོས་བཀོད་པ་དང་། དབང་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ལྷག་མཐོང་སྒོམ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འཁོར་བའི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་ལྷག་མཐོང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོམས་པར་འགྱུར་ ― DKG053_Page_0299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཞི་གནས་ལ་སྒོམ་ཡང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལྷག་མཐོང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཡོད་པའི་ཚེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད། ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པའི་ཚེ་ཤེས་རབ་མེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ལྷག་མཐོང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོམས་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྣང་བའི་ཚེ་ན་མུན་པ་མེད་ལ། མུན་པའི་ཚེ་ནི་སྣང་བ་མེད་དེ། གང་གིས་འདི་སྐད་དུ་སྣང་བས་མུན་པ་སེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ནི་གང་ཡིན། ཉོན་མོངས་པ་ནི་གང་ཡིན་ན། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ། དེ་ལྟར་མེད་པས་ན་གཞོམ་དུ་ཡང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་པའམ། མ་ཕྱིན་པར་བཅོམ། གལ་ཏེ་མ་ཕྱིན་པར་བཅོམ་ན་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོམ་པའི་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ན་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མས་བཅོམ་པར་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མས་མི་ཆོམས་ན། ཕྱི་མས་ཀྱང་མི་ཆོམས་སོ། །གལ་ཏེ་སྔ་མ་ཕྱིན་མ་ཐག་ཏུ་ཆོམས་ན། དེ་ཉིད་མ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཞོམ་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲ། གལ་ཏེ་ཕྱིན་པ་དང་མ་ཕྱིན་པས་བཅོམ་ཞེས་སྨྲ་ན། དོན་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ལྷག་མཐོང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ། འོན་ཏེ་གཅིག་པུས་གཞོམ་ནུས་སམ། འོན་ཏེ་གྲོགས་ཀྱིས་གཞོམ་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་གཅིག་པུས་གཞོམ་ནུས་པ་ཞིག་ཡིན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་སྒོམ་པརའགྱུར། གལ་ཏེ་གྲོགས་ཀྱིས་གཞོམ་པར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་ན། གཅིག་པུས་གཞོམ་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །གལ་ཏེ་གཅིག་པུས་མི་ནུས་ན་གྲོགས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་ནུས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ལོང་བ་གཅིག་གིས་གཟུགས་མི་མཐོང་ན། ལོང་བ་མང་པོས་གྲོགས་བྱས་ཀྱང་གཟུགས་མི་མཐོང་བ་ལྟར་ལྷག་མཐོང་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སའི་རང་བཞིན་སྲ་བ་དང་། ― DKG053_Page_0300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུའི་རང་བཞིན་གཤེར་བ་དང་། མེའི་རང་བཞིན་དྲོ་བ་དང་། རླུང་གི་རང་བཞིན་གཡོ་བའོ། །དེ་ལྟར་སའི་རང་བཞིན་སྲ་བ་ནས་རླུང་གི་རང་བཞིན་གཡོ་བའི་བར་དུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་དེ་ལྟའོ། །ཇི་ལྟར་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་བཅད་པའོ། །དེ་ལྟར་བཅད་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལྷག་མཐོང་གིས་ངེས་པར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གཞོམ་མི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལན་ཚྭའི་རང་བཞིན་ཁ་བས་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་གཞན་ཡང་ཁ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྦྲང་རྩིའི་རང་བཞིན་མངར་བས་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་གཞན་ཡང་མངར་བར་བྱེད་པ་དང་། ཆུའི་རང་བཞིན་གཤེར་བས་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་གཞན་ཡང་གཤེར་བར་བྱེད་པ་ལྟར། ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་འགོག་པ་ཡིན་པས་ཆོས་འགོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཆོས་ལ་འགོག་པ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནན་གྱིས་འགོག་པར་བྱ། ལན་ཚྭ་ཁ་བས་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་གཞན་ཁ་བར་བྱེད་པ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འགོག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་པའོ། །གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འགོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་འགོག་པ་དང་། མཐར་འགོག་པའོ། །དེ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་འགོག་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འགོག་པར་བྱེད་ཅེས་སྨྲ། གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྲེག་ནུས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མེས་རྫས་བསྲེག་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་། དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེས་རྫས་བསྲེགས་པ་ནི་ཐལ་བ་ཙམ་དུ་ཡང་ལུས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་ན་ཐལ་བ་དང་འདྲ་བ་ལུས་པའི་རིགས་སོ། །སྟ་རེས་ཤིང་བཅད་པ་ཡང་བཅད་པའི་འཕྲོ་སྣང་ངོ་། །ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་ན་བལྟར་མངོན་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་ ― DKG053_Page_0301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྤོང་བར་ནུས་ན་ལྟ། ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དྲུག་པོ་རྣམས་ན་མེད་ཀྱང་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ན་སྣང་བ་བཞིན་དུ་གཞན་དུ་སྣང་བའི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དེ་གཞན་ན་མི་སྣང་བ་དེས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྤོང་མི་ནུས་པར་རིག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སོ་སོར་སྟོང་པ་སྟེ། སུས་ཀྱང་སྐྱེད་མི་ནུས་ལ་སུས་ཀྱང་དགག་མི་ནུས་སོ། །སྐྱེ་བ་ཡང་ཐ་དད་ལ་འགག་པ་ཡང་ཐ་དད་དེ་སུས་ཀྱང་མ་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ན་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལས། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེ་བ་དང་། འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་བསྒོམས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་མི་ཤེས་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་ན། ལམ་བདེ་བར་སོང་ན་གཡང་དུ་ལྟུང་ངོ་། །སེམས་ཀྱིས་ཆོས་གཞན་ལ་དམིགས་ཀྱང་ངག་ཐ་དད་པ་སྨྲ་ཞིང་རྣ་བས་ཐ་དད་པ་ཐོས་ཏེ། སེམས་ཐ་དད་པའི་དོན་གོའོ། །ཡི་གེ་གཞན་ཞིག་བྲི་བར་བསམས་ཀྱང་ལག་པས་ཐ་དད་འདྲི་ལ། ལམ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ལས་གོམ་པ་གཞན་དུ་འགྲོའོ། །གལ་ཏེ་གང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ན་ཕན་པའི་དོན་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་གཉིས་དང་ལྡན་པས་ཕན་པའི་དོན་ཆེན་པོ་བྱེད་ནུས་སོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲ་བ་ནི་དྲག་ཏུ་དྲངས་ན་ཆད་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་དེ་གཉིས་སྒོམ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཤིང་སྲ་བ་རྩ་བ་ནས་འདོན་ན། སྔར་བསྒུལ་ཏེ་ཕྱིས་དབྱུང་ན་སླ་བ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྔར་ཏིང་ ― DKG053_Page_0302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྒུལ་ལ། ཕྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དབྱུང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་གོས་འཁྲུ་བ་དག་སྔར་ཐལ་བས་བཀྲུས་ལ། ཕྱིས་ཆུ་དངས་མས་བཀྲུས་ན་དག་པར་འགྱུར་བ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སྔར་ཀློག་ཅིང་ཁ་ཏོན་བྱས་ན། ཕྱིས་དོན་གོ་བ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་དཔའ་བོ་གོ་སྔར་བགོས་ལ་མཚོན་དང་ཆས་ཏེ། གདོད་གཡུལ་ངོར་བྱུང་ན་དགྲ་ཐུལ་བ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མགར་བས་ཞི་གའི་ནང་དུ་གསེར་བླུགས་ན་ཡིད་བཞིན་དུ་བཞུ་བ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མེ་ལོང་གསལ་བའི་ནང་དུ་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སྔར་ས་གཞི་བསྙམས་ཏེ་གདོད་ས་བོན་འདེབས་པ་དང་། སྔར་མཁན་པོ་ལས་ལུང་མནོས་ཏེ་གདོད་དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་དེ་གཉིས་བསྒོམས་ན་ཕན་པ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་དེ་གཉིས་བསྒོམས་ན་དབང་པོ་ལྔ་ལས་སུ་རུང་བར་འགྱུར་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ལ་བཟོད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། བརྡེག་པ་དང་། འཚོག་པ་དང་། སྤྱོ་བ་དང་། གཅན་གཟན་ཁྲོ་བོས་བཟའ་བ་དང་། སྦྲང་བུ་མཆུ་སྨྱུང་ལ་སོགས་པས་བཟའ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བཟོད་ནུས་ཏེ། རྟག་ཏུ་སེམས་སྡུད་ཅིང་བག་བྱེད་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་། གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མི་སྤྱོད་པ་དང་། གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པས་མི་གོས་པ་དང་། ངན་པར་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བསླུས་པ་དང་། རྟག་ཏུ་མི་དགེ་ ― DKG053_Page_0303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་རྟོག་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང་། རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། ། ། །བམ་པོ་བཞི་བཅུ་གཅིག་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་དེ་གཉིས་བསྒོམས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རླུང་དྲག་པོ་བཞིས་བསྒུལ་མི་ནུས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ལ་རླུང་རྣམ་པ་བཞིས་བུས་ཀྱང་བསྐྱོད་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྐྱོད་དུ་མེད་པ་ལྟར་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པས་བསྐྱོད་དུ་མེད་དོ། །ལོག་པའི་སྒྱུ་རྩལ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསླུ་མི་ནུས་ཤིང་རྟག་ཏུ་བདེ་བ་མཆོག་དམ་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་དོན་ཟབ་མོ་རྟོགས་པ་དང་། བདེ་བ་ལ་ཡང་དགའ་བ་མེད་ལ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡང་མྱ་ངན་མི་བྱེད་པ་དང་། ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟི་སྟང་དང་བཀུར་སྟི་བྱེད་ཅིང་བསྟོད་པ་དང་། འཁོར་བ་དང་། འཁོར་བ་མ་ཡིན་པ་གསལ་བར་མཐོང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་ཤིང་ལུས་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་ཡོད་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དུས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དུས་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་འཚལ་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ ― DKG053_Page_0304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བདེ་བ་མྱོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་སམ། འོན་ཏེ་ཆོས་བཤད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་སམ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་སམ། དོན་ཤེས་ཤིང་འདྲི་བ་དང་ལན་འདེབས་པ་ལ་མཁས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་སམ། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསྙེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་སམ། ནོར་དམ་པ་སྦྱིན་པ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་སམ། འཇིག་རྟེན་ན་རིགས་ཆེན་པོ་དང་བཙུན་པའི་མི་དག་གིས་བཀུར་སྟི་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་ན། དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་མི་བསྒོམ་གྱི། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ལས་ཕན་པ་དང་། བདེ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཐོབ་པས་ཕྱིར་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་སམ། དབང་པོ་རྟུལ་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ལྔ་གདུལ་མི་ནུས་སམ། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་རྣམས་ཀྱི་ལྷུན་སྟུག་པོར་གྱུར་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། འདུལ་བ་ལ་ཐེ་ཙོམ་ཟ་ཞིང་ཉམས་པ་ན་དེའི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་བསྒོམ་གྱི་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཤས་མི་མཉམ་པ་དེའི་ཚེ་བཏང་སྙོམས་མི་བསྒོམ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མཉམ་ན་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པའི་ཚེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་ན་དེའི་ཚེ་བཏང་སྙོམས་བསྒོམ་པར་མི་བྱ་སྟེ་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཏེ་གཞན་ལ་བསྟན་ཅིང་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བཏང་སྙོམས་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་ ― DKG053_Page_0305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་དག་བསྒོམས་ན། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མཚན་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་བོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཚན་ཉིད་བཅུ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་ན་ཡང་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་དང་། མ་བྱུང་བ་དང་། འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། རྟེན་དང་། གླིང་དང་། མགོན་དང་། སྐྱབས་དང་། རབ་ཏུ་བདེ་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་མ་མཆིས་པ་དང་། སྲིད་པ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ། ལས་བྱས་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ལྟ་བ་ལྔ་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་གནས་དང་རྟེན་ཞེས་བྱ། འདོད་པ་བཞི་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གླིང་ཞེས་བྱ། སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཕྱིར་མགོན་དང་སྐྱབས་ཞེས་བྱ་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཞེས་བྱ། ཉོན་མོངས་པའི་མེ་འགགས་པའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ཞེས་བྱ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ། འདུ་འཛི་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞི་བ་ཞེས་བྱ། འཆི་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ནད་མེད་པ་ཞེས་བྱ། ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་དེ་ལྟར་མཚན་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནས། སྲིད་པ་མེད་པའི་བར་མཐོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཅུ་དང་ལྡན་ན་མཚན་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནས་སྲིད་པ་མེད་པའི་བར་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ ― DKG053_Page_0306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་རྟག་པ་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་ཤིང་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ཐབས་ཀྱིས་མངོན་པར་སྟོན་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ཡང་དག་པར་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་ཁྲག་ཕྱུང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡུན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་མ་ལུས་པར་ཟད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བདག་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་ཁས་འཆེས་ཏེ། བུད་མེད་ལ་མི་རེག་མོད་ཀྱི་བུད་མེད་མཐོང་བ་ན་སྟེག་གམ། རྩེད་མོའི་ཚིག་སྨྲ་བ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉམས་ཤིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་རིགས་སུན་པར་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྨེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་ཁས་འཆེས་ཏེ། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ལ་མི་རེག་ཅིང་སྟེག་པ་དང་རྩེད་མོའི་ཚིག་མི་སྨྲ་མོད་ཀྱི་དབེན་པ་སྐྱབས་ཡོད་པའི་ཕྱི་རོལ་ན་བུད་མེད་ཀྱི་རྒྱན་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། དོ་ཤལ་གྱི་སྒྲ་དང་། སྐད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཐོས་པ་ལས་ཆགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉམས་ཤིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་རིགས་སུན་པར་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྨེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་ཁས་འཆེས་ཏེ། བུད་མེད་ ― DKG053_Page_0307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་རེག་ཅིང་སྟེག་པ་དང་རྩེད་མོའི་ཚིག་ཀྱང་མི་སྨྲ་ལ། སྒྲ་སྐད་མི་ཉན་མོད་ཀྱི། སྐྱེས་པ་དག་བུད་མེད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲང་བའམ། བུད་མེད་དག་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འབྲང་བ་མཐོང་ན་འདོད་ཆགས་སྐྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉམས་ཤིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་རིགས་སུན་པར་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྨེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་ཁས་འཆེས་ཏེ། བུད་མེད་ལ་ཡང་མི་རེག །སྟེག་པ་དང་རྩེད་མོའི་ཚིག་ཀྱང་མི་སྨྲ། སྒྲ་སྐད་ཀྱང་མི་ཉན། སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་འགྲོགས་པ་ལ་མི་ལྟ་མོད་ཀྱི། མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷའི་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་དགའ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉམས་ཤིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་རིགས་སུན་པར་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྨེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། བླ་ན་མེད་པའི་དོན་དམ་པ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པ་ཡིན། དེ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་དད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མང་དུ་ཐོས་པ་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། ཤེས་རབ་སྟོན་ཅིང་ཕ་རོལ་པོས་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱའོ། །ཞི་བ་ལ་དགའ་བ་ཡིན། དེ་ལ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ― DKG053_Page_0308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་དང་སེམས་ཞི་བས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པ་ནི་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་རྟོག་པ་ན། གལ་ཏེ་མགོའི་ཐོད་ལ་མེ་འབར་ཡང་མི་གཏོང་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངག་འཇམ་པར་སྨྲ་བ་ཡིན། དེ་ལ་ངག་འཇམ་པོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚིག་བདེན་པ་དང་། ཚིག་དམ་པ་དང་། སྔར་གསོང་པོར་སྨྲ་བ་དང་། དུས་ཀྱི་ཚིག་དང་། ཡང་དག་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་ནི་ངག་འཇམ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་སྲུང་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་ལ་ཆོས་སྲུང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་རྟག་ཏུ་བཤད་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲི་བ་ལ་དགའ་ཞིང་མོས་པ་དང་། དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། རྒྱས་པར་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་ཏེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང་། གཞན་ཡང་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། འབྱེད་ཅིང་འཆད་པ་དང་། ཀློག་ཅིང་འདོན་པ་དང་། བསྔགས་ཤིང་བསྟོད་པ་དང་། དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མཐོང་ན། འདི་ལྟར་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་སྦྱོར་བ་ནི་གོས་དང་། ཟས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་ལ་སོགས་པ་འབུལ་བ་དང་། ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་མི་ཕངས་པ་ནི་ཆོས་སྲུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསླབ་པ་གཅིག་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་གཅིག་པ་དག་བྲེལ་ཅིང་ཕོངས་པ་མཐོང་ན་གཞན་ལས་ལྷུང་བཟེད་དང་། གོས་ཁ་དོག་བསྒྱུར་བ་དང་། ནད་གཡོག་བྱེད་པ་དང་། གོས་དང་། ཟས་དང་། མལ་ཆ་དང་། གནས་ཁང་ལ་སོགས་པ་བསླངས་ཏེ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནོ། །ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་ ― DKG053_Page_0309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ལྟ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་ལྟ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྟོང་པ་དང་། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་གཅད་དུ་རུང་བ་དང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་གཅད་མི་རུང་བ་དང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་རྐྱེན་ལས་མཐོང་བ་དང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་རྐྱེན་ལས་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་རྐྱེན་ལས་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཅུ་དང་ལྡན་ན། མཚན་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གསལ་བར་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་ཙུན་ད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ངོ་། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའང་འཐོབ་བོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བགྱི་བའི་དོན་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མདོ་སྡེ་ལས་གལ་ཏེ་བྱོལ་སོང་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བརྒྱ་འགྱུར་འཐོབ་བོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟོང་འགྱུར་འཐོབ་བོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བརྒྱ་སྟོང་སྙེད་ཐོབ་བོ། །གལ་ཏེ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་བཅད་པ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཐོབ་བོ། །ཕྱོགས་བཞི་པ་དང་། འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཐོབ་བོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐོབ་ ― DKG053_Page_0310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་བརྗོད་དུ་མེད། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ཙུན་དས་དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་བས་མི་འཚལ་ཏེ། ནམ་ཞིག་གི་དུས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་མདོ་སྡེ་ལས་གལ་ཏེ་གང་ཞིག་གིས་བསམ་པ་དག་པས་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་ན་གདོན་མི་འཚལ་བར་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་དུས་སམ། སྐྱེ་བ་སླད་མའམ། སྐྱེ་བ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ན་ཙུན་ད་ཡང་བསམ་པ་དག་པ་ལས་དགེ་བ་བགྱིས་པས་ལས་དེ་ནི་གདོན་མི་འཚལ་བར་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པར་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟར་ཐོབ། ཡང་ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་མདོ་སྡེ་ལས་ནད་པ་དང་། ཕ་མ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་ཟད་མི་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་མྱོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་མདོ་སྡེ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདོད་པའི་ཁམས་དང་། གཟུགས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལས་མེད་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་གི་མདོ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་རྒྱ་མཚོ་དང་། །རི་དང་བྲག་ཏུ་སོང་བ་དང་། །ས་ཕྱོགས་གང་དང་གར་སོང་ཡང་། །བྱས་པའི་ལས་ལས་ཐར་མི་འགྱུར། །ཡང་མ་འགགས་པས་གསོལ་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་མངོན་དུ་དྲན་པ་སྔོན་ཟ་མ་གཅིག་གི་ཟས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས། བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་དུ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟ་མ་གཅིག་གི་ཟས་སྦྱིན་པ་བྱས་པས་ཀྱང་། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན། ཙུན་ད་འདིས་དད་ ― DKG053_Page_0311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སེམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་སྦྱིན་པ་བགྱིས་པས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བས་པར་མི་འཚལ་ན། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་ལ་སྐུར་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བགྱིས་པ་དང་། རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཇི་ལྟར་བས་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་བས་པར་མི་འགྱུར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཚད་མེད་པ་མཐའ་ཡས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་སྟེ། དཔག་ཏུ་མེད་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་དེ། འཁོར་བའི་འོད་པ་ཡང་སྐེམས་ཤིང་བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐུལ་ཏེ། བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྙལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདྲི་བ་ལ་མཁས་པ་དང་། ལན་འདེབས་པ་ལ་མཁས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་བཅུའི་ནང་ན་ལས་ཀྱི་སྟོབས་མཆོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གང་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཁྱད་དུ་གསོད་ཅིང་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དག་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱས་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་བ་ཡང་ཡོད་ལ་ལྕི་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཡང་བ་དང་ལྕི་བའི་ལས་གཉིས་ལ་ཡང་གཉིས་གཉིས་ཡོད་དེ། གང་ཞེ་ན། ངེས་པ་དང་། མ་ངེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ངེས་པར་ཡོད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་རིགས་ངན་དབུགས་འཕྲོག་ཅེས་པ་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེས་ལ་སོར་མོའི་རྒྱན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལས་བྱས་པ་ལ་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང་། ངེས་པར་འབྲས་བུ་མི་ཐོབ་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ཡོད་དེ། ངན་པར་ལྟ་བ་གཅད་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་ལས། ལས་བྱས་ ― DKG053_Page_0312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་མི་ཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལས་ལྕི་བ་ལས་ཡང་བར་ཡང་འགྱུར་ལ། ལས་ཡང་བ་ལས་ལྕི་བར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི། གླེན་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཅན་དུ་བྱེ་བྲག་དབྱེའོ། །དེ་བས་ན་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། མི་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཅན་དང་། གཏི་མུག་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལས་ཤིན་དུ་ལྕི་བ་བྱས་པ་ཡང་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་བ་ཙམ་མྱོང་ནས་ཐར་བར་འགྱུར་རོ། །གཏི་མུག་ཅན་ནི་ཚེ་འདིའི་ལས་ཡང་བས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལས་ལྕི་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུ་ཡང་མི་འཚལ་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མི་དགོས་སོ་ཞེས་བྱར་ཡང་རུང་ན་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་བསྒོམ་དགོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་སྤངས་ན་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། །དགེ་བའི་ལས་སྤངས་ན་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ན་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམ་མི་དགོས་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་འཕགས་པའི་ལམ་མ་བསྒོམས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པའི་ལས་གཞིག་ཅིང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བར་བྱ་བ་དང་། མ་ངེས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལམ་བསྒོམ་མོ། །གལ་ཏེ་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་མི་དགོས་པར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་སྒོམ་པ་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པའི་གནས་གཞན་མེད་དོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་ ― DKG053_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་མ་ཐོབ་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གནས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ན་ཚེ་གཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་ལས་ཤ་སྟག་བྱས་པས་རྟག་ཏུ་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་ལ། ཚེ་གཅིག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་ལས་ལྕི་བ་བྱས་པ་ཡང་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ལམ་སྒོམ་པ་ཡང་མེད། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་དེ། མི་ཡང་རྟག་ཏུ་མི་བྱེད་པའི་རིགས། བྲམ་ཟེ་ཡང་རྟག་ཏུ་བྲམ་ཟེ་བྱེད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་རིགས་ངན་པ་དང་། མི་ངན་པ་མེད་པའི་རིགས་ཏེ། མི་ཡང་རྟག་ཏུ་མི་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། བྲམ་ཟེ་ཡང་རྟག་ཏུ་བྲམ་ཟེ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆུང་ངུའི་ཚེ་ན་ལས་བྱས་པ་ཡང་ཆུང་ངུ་ནས་མྱོང་བའི་རིགས་ཏེ། ཚོད་ལ་བབ་པ་དང་། རྒས་པའི་ཚེ་མྱོང་བའི་མི་རིགས་སོ། །རྒས་པའི་ཚེ་མི་དགེ་བ་བྱས་པ་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བ་ཡང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེས་མ་ཐག་གི་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་བ་མི་རིགས་ཀྱི་རྒས་ནས་གདོད་མྱོང་བའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་རྒས་པའི་ཚེ་སྲོག་མ་བཅད་པ་དག་དར་ལ་བབ་པའི་ཚེ་མི་མྱོང་བའི་རིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་དར་ལ་བབ་པའི་ཚེ་མི་མྱོང་ན་རྒས་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ལས་མེད་པར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ལས་མེད་པར་མ་གྱུར་ན་ལམ་སྒོམ་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ངེས་པ་དང་། མ་ངེས་པའོ། །ངེས་པའི་ལས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ངེས་པ་དང་། དུས་ངེས་པའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ངེས་ལ་དུས་མ་ངེས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། རྐྱེན་དང་ཕྲད་པ་ན་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དུས་གསུམ་དུ་མྱོང་སྟེ། འདི་ལྟར་ད་ལྟར་མྱོང་བ་དང་། མ་འོངས་པ་ན་མྱོང་བ་དང་། ཕྱིས་མྱོང་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ངེས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་ཏེ། བྱས་ནས་ཤིན་ཏུ་དད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་རབ་ཏུ་དགའ་ལ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་རྟག་ཏུ་མཆོད་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་ཡི་དམ་ ― DKG053_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཆའ་བ་ནི་ལས་ངེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་ཟབ་ཅིང་བརྟན་ཏེ་བསྒུལ་དཀའ་བས་ལས་ལྕི་བ་དག་ཀྱང་ཡང་བར་འགྱུར་རོ། །གཏི་མུག་ཅན་ནི་མི་དགེ་བ་ཟབ་ཅིང་ལྷུན་སྟུག་པས་ལས་ཡང་བ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལས་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལས་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་སེམས་ཅན་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་ཐུབ་པ་ན་སེམས་ཅན་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ལས་ངས་དེ་དག་མཐོང་ནས་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལུས་བླངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེའི་ཚེ་ན་ལས་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཡང་དག་པར་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལེན་ཏོ། །ང་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལོ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཀྱི་བར་དུ་སྡིག་པ་ཅན་རྣམས་ལ་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་རྒྱས་པར་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཐོས་ནས་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བཅོམ་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཡང་སྟོངས་པར་བྱས་ཏེ། ལོག་སྲེད་ཅན་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་ལས་ངས་དེ་དག་མཐོང་ནས་ཡང་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཆོས་བསྟན་ཅིང་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་བར་བར་ནི་ཁ་ཤ་དང་། ཤ་བ་དང་། དྲེད་མོ་དང་། ཕུག་རོན་དང་། སྤྲེའུ་དང་། ཀླུ་དང་། སྦྲུལ་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། ཉ་དང་། རུ་སྦལ་དང་། ཝ་དང་། རི་བོང་དང་། བ་ལང་དང་། རྟ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་མྱོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བྱོལ་སོང་གི་ལས་ངན་པ་མེད་མོད་ཀྱི། ཡི་དམ་ཆེན་ ― DKG053_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ལུས་དེ་དག་ཀྱང་ལེན་ཏོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མྱོང་བའི་མི་དགེ་བའི་ལས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་ཡི་དགས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། ཟས་སུ་སྐྱུགས་པ་དང་། ཚིལ་དང་། ཤ་དང་། རྣག་དང་། ཁྲག་དང་། བཤང་གཅི་དང་། མཆིལ་མ་དང་། སྣབས་ཟ་ཞིང་ཚེའི་ཚད་ལོ་ཁྲི་ཕྲག་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་སྙེད་ཀྱི་བར་དུ་སྐོམ་གྱི་མིང་ཡང་མ་ཐོས་ན། མིག་གིས་མཐོང་ཞིང་བཏུང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གལ་ཏེ་རྒྱང་ནས་ཆུ་མཐོང་སྟེ། དྲུང་དུ་འགྲོ་བར་གཟས་ན་ཡང་ཕྱིན་མ་ཐག་ཏུ་མེ་མུར་དང་། རྣག་ཁྲག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་མ་གྱུར་ན་ཡང་མི་མང་པོ་རལ་གྲི་དང་མདུང་ཐོགས་ཤིང་སྲུང་སྟེ་ཉེར་མི་སྟེར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆར་པས་ལུས་ལ་ཕོག་ན་མེར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་དག་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ཅིང་ལུས་དེ་ལྟ་བུ་དག་ལེན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་ཤན་པའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་ཏེ། བྱ་དང་། ཕག་དང་། བ་ལང་དང་། ལུག་གསོད་ཅིང་རྔོན་གྱི་ཡོ་བྱད་གཏོར་བ་དང་ཉ་རྒྱ་ལ་སོགས་པ་འཆང་སྟེ། རིགས་ངན་དག་གི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་ནས། རྐུན་པོ་དང་། ཆོམ་པོ་བྱས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་དག་པར་དེ་ལྟ་བུའི་ལས་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་སྒྲོལ་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ལེན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་བསྐལ་པ་བཟང་ ― DKG053_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་འདིར་ཡང་ཡུལ་གྱི་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་ལས་མང་པོ་བྱས་ནས་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་དེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚེ་ཕྱི་མའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་ཤིང་ཕ་མ་དང་། གཉེན་བཤེས་དང་། རྒན་རབས་དང་། བླ་མ་ལ་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པར་དེ་ལྟ་བུའི་ལས་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེར་སྐྱེ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་ཡང་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་དང་། ལུས་ངན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ལུས་དང་། ཞེ་སྡང་གི་ལུས་དང་། གཏི་མུག་གི་ལུས་དང་། ཕྲག་དོག་གི་ལུས་དང་། འཇུངས་པའི་ལུས་དང་། སྒྱུ་མའི་ལུས་དང་། སླུ་བའི་ལུས་དང་། གླགས་པ་དང་། བཅངས་པའི་ལུས་བླངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེའི་ཚེ་ན་ལས་ངན་པ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་དག་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེར་སྐྱེ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་ཉུང་རུམ་དང་། མ་ནིང་དང་། མཚན་གཉིས་དང་། མཚན་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པའི་ལུས་མྱོང་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ན་ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་དེ་ལྟ་བུ་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེར་སྐྱེ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་པའི་ཆོས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ཡང་མེད། མཆོད་སྦྱིན་ཡང་མེད། སྦྱིན་པ་དང་། མཆོད་སྦྱིན་ ― DKG053_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་འབྲས་བུ་ཡང་མེད། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་མེད། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད། ད་ལྟར་གྱི་དུས་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱང་མེད། ཚུ་རོལ་དང་། ཕ་རོལ་ཡང་མེད། འཕགས་པ་ཡང་མེད། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང་མེད། ལམ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་དག་པར་མི་དགེ་བའི་ལས་དེ་ལྟ་བུ་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ངན་པར་ལྟ་བའི་ཆོས་དེ་ལ་ཞུགས་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མངོན་དུ་དྲན་པ་སྔོན་འདས་པ་ན་ལྷ་སྦྱིན་དང་། ང་གཉིས་ཚོང་དཔོན་བྱེད་པ་ན། སོ་སོ་ནས་ཚོང་པ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་ཡོད་དོ། །དེ་དག་རྙེད་པ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་ཏེ། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལེན་དུ་སོང་བ་ལས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་རྒྱུས་བར་དུ་གློ་བུར་གྱི་རླུང་དྲག་པོ་དང་ཕྲད་དེ། གྲུ་ཞིག་ནས་གྲོགས་པོ་ཐམས་ཅད་ཤིའོ། །དེའི་ཚེ་ང་དང་ལྷ་སྦྱིན་གཉིས་སྲོག་མི་གཅོད་པའི་འབྲས་བུ་ཚེ་རིང་བར་གྱུར་པས་རླུང་གིས་བུས་ནས་སྐམ་སར་ཕྱིན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ལྷ་སྦྱིན་ནི། ནོར་དང་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཕངས་ཤིང་ཆགས་པས་མྱ་ངན་ཆེན་པོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་ཏེ། སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་ནས་ངུས་པ་ལས་ངས་དེའི་ཚེ་ན་ལྷ་སྦྱིན་ལ་མ་ངུ་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ཕྱིར་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག །དཔེར་ན་མི་དབུལ་པོ་ཕོངས་པ་ཞིག་དུར་ཁྲོད་དུ་སོང་སྟེ། ལག་པས་རོ་ལ་བཟུང་ནས་འདི་སྐད་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འཆི་བའི་བདེ་བ་ང་ལ་བྱིན་ཅིག །ངས་ཁྱོད་ལ་དབུལ་ཕོངས་པའི་འཚོ་བ་འདི་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལས་དེ་ནས་རོ་དེ་ལངས་ཏེ་འདུག་ནས་མི་དབུལ་པོ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དབུལ་ཕོངས་པའི་འཚོ་བ་ཡང་མི་འདོད་ལ། བདག་ནི་ད་ལྟར་རབ་ཏུ་བདེ་བས་ན་འཆི་བའི་བདེ་བ་ལས་དབུལ་ཕོངས་པའི་འཚོ་བ་ལ་དགའ་བ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ཀྱང་ ― DKG053_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འཆི་བའི་བདེ་བའང་མེད་ལ། དབུལ་ཡང་དབུལ་ན་ཇི་ལྟར་མི་ངུར་རུང་། ངས་ཡང་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་དེ། ཁྱོད་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །བདག་ལ་ནོར་བུ་གཉིས་ཡོད་དེ། རིན་དཔག་ཏུ་མེད་ཀྱིས། གཅིག་ཁྱོད་ལ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་གཅིག་བྱིན་ཏེ། ཡང་འདི་སྐད་དུ་གང་དབང་ཐང་ཡོད་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཡང་ཐོབ་པར་རུང་གི །གལ་ཏེ་དབང་ཐང་མེད་ན་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ང་དེའི་ཚེ་ན་ཆད་ངལ་ཏེ་ཤིང་གཅིག་གི་དྲུང་ན་ངལ་བསོ་ཞིང་གཉིད་ལོག་པ་ལས། ལྷ་སྦྱིན་འདོད་པའི་སེམས་མཆེད་དེ་ནོར་བུ་གཅིག་གི་ཕྱིར་ངན་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ངའི་མིག་བཅར་ཏེ་ནོར་བུ་ཕྲོགས་ནས་བྲོས་སོ། །ང་དེའི་ཚེ་མིག་ན་བས་སྐད་ཕྱུང་ནས་འཁུན་པ་ལས། བུ་མོ་གཅིག་ངའི་གན་དུ་འོང་སྟེ་འདི་སྐད་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཅི་སྟེ་འདི་ལྟར་འཁུན་ཅེས་དྲིས་སོ། །ངས་དེ་ལ་རྒྱུས་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །བུ་མོས་དེ་སྐད་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་ང་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་མིང་ཅི་ཞེས་དྲིས་སོ། །དེ་ལ་ངའི་མིང་ནི་བདེན་པར་སྨྲ་བའོ་ཞེས་བྱས་སོ། །བུ་མོས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་མིང་བདེན་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཇི་ལྟར་རྟོག་པར་འགྱུར། ངས་འདི་སྐད་དུ་ཡི་དམ་བཅས་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་ལྷ་སྦྱིན་ལ་ངན་སེམས་ཡོད་ན། མིག་ཀྱང་ད་ལྟར་འདི་འདྲ་བར་རྟག་ཏུ་ལོང་བར་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་མེད་ན་མིག་ཀྱང་སླར་ཐོབ་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་མིག་ཀྱང་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་འཕྲལ་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མངོན་དུ་དྲན་པ་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན། ལྷོ་ཕྱོགས་བེ་ཏ་ལའི་ཡུལ་དུ་གྲོང་ཁྱེར་པུ་ཏ་ན་ཞེས་བྱ་བར་བྲམ་ཟེའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་རྒྱལ་པོ་ཀ་ལ་པུ་ཞེས་བྱ་བ་ཁྲོ་ཞིང་གཏུམ་པ་ང་རྒྱལ་གྱིས་མངོན་པར་ཟིན་པ་ལང་འཚོ་ཞིང་མདངས་བཟང་བ་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་ཏེ། ང་དེའི་ཚེ་ན་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་ཕྱི་རོལ་ན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་ཅིང་འདུག་པ་ལས། དེའི་ཚེ་ན་རྒྱལ་པོ་དེ་དབྱར་གྱི་དུས་མེ་ཏོག་རྒྱས་པ་ན་འཁོར་བཙུན་མོ་དང་སྲས་དང་བཅས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བསང་ཞིང་ཤིང་དྲུང་དུ་འདོད་པ་ ― DKG053_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྔས་རྩེ་ཞིང་འདུག་པ་དག །བུ་མོ་སྲས་རྣམས་རྒྱལ་པོ་བཞག་སྟེ་རྩེ་ཞིང་སོང་བ་ལས་ངའི་གན་དུ་ཕྱིན་ཏེ། ང་དེའི་ཚེ་དེ་དག་གི་འདོད་པ་གཅད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བཤད་ཅིང་འདུག་པ་ལས་རྒྱལ་པོ་ཕྱི་བཞིན་དུ་འོངས་ཏེ། ང་མཐོང་བས་ངན་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲིས་སོ། །ཁྱོད་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བམ། ངས་སྨྲས་པ་མ་ཐོབ་བོ། །ཡང་དྲིས་པ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བམ། ངས་སྨྲས་པ་མ་ཐོབ་བོ། །ཡང་དྲིས་པ་ཁྱོད་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་མ་ཐོབ་ན། འདོད་ཆགས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་ཅི་སྟེ་བག་མེད་པར་ངའི་སླས་རྣམས་ལ་རྟོག །ངས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །བདག་ད་ལྟར་འདོད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་བཅད་མོད་ཀྱི། ནང་གི་སེམས་ནི་ཡང་དག་པར་འདོད་ཆགས་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། གླེན་པ་འཇིག་རྟེན་ན་དྲང་སྲོང་དབུགས་རྔུབ་ཅིང་ཤིང་ཏོག་ཟ་བ་རྣམས་ཀྱང་གཟུགས་བཟང་པོ་མང་པོ་མཐོང་ན་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་ན། ཁྱོད་དར་ལ་བབ་སྟེ། འདོད་ཆགས་མ་བཅད་པས་གཟུགས་མང་པོ་མཐོང་ན་མི་ཆགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ངས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གཟུགས་མཐོང་སྟེ་མི་ཆགས་པ་ནི་དབུགས་དང་འབྲས་བུ་ཟ་བ་ལ་རག་ལུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པ་དང་། མི་གཙང་བ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དམིགས་པའི་དབང་གིས་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། གཞན་ལ་སྨོད་ཅིང་སྐུར་པ་བཏབ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་གཙང་བ་ཞེས་བྱར་རུང་ངམ། ངས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གང་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་དང་བཅས་པ་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་སོ། །བདག་ལ་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྐུར་པ་འདེབས་ཞེས་བྱ། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཟོད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་བཟོད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ན། ཁྱོད་ཀྱི་རྣ་བ་བཅད་ཀྱིས་བཟོད་ན་ཁྱོད་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་རིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་ངའི་རྣ་བ་བཅད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་ངའི་མདངས་ཀྱང་མ་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་དག་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་མཐོང་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་ ― DKG053_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་ལ་ནི་གཙེ་བའི་མི་རིགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་བློན་པོ་དག་ལ་སྨྲས་པ། འདི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཡིན་པར་ཁྱེད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཤེས། བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་པ། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ན་མདངས་མ་གྱུར་པས་རིག་གོ །རྒྱལ་པོས་ཡང་སྨྲས་པ། མདངས་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར་བ་སད་དགོས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་སྣ་དང་། རྐང་ལག་ཐམས་ཅད་བཅད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་རབས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བསྒོམས་ཤིང་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་དེའི་ཚེ་ན་མགོན་པོ་བཞིས་ཁྲོས་ནས་རྡོ་དང་། གསེག་མ་ཆར་བཞིན་དུ་ཕབ་བོ། །རྒྱལ་པོས་དེ་ལྟ་བུ་མཐོང་ནས་སྐྲག་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། པུས་མོ་ས་ལ་བཙུགས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་འགྱོད་ཚངས་གནང་བར་སྨོན་ཏོ། ། ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ངས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་གི་སེམས་ལ་ཁྲོ་བ་ཡང་མེད་ལ། འདོད་ཆགས་ཀྱང་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། སེམས་ལ་ཁྲོ་བ་མེད་པར་ཅིས་རིག་པར་བགྱི། དེ་ནས་ངས་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་བདག་ཡང་དག་པར་ཁྲོ་བ་མེད་ན་བདག་གི་ལུས་འདི་སྔ་མཁོ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ལུས་སྔ་མཁོ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་འོངས་པ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྟར་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ན་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །མི་དགེ་བའི་ལས་ངན་པ་མངོན་སུམ་དུ་སྨིན་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་མི་དགེ་བ་བྱས་པས་གནམ་ལས་རྡོ་དང་གསེག་མ་བབ་པའམ། རྔོན་པ་ལ་དྲེད་མོའི་ལག་བརྡས་སྟོན་པ་དང་། རྔོན་པ་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུའི་ཤ་བ་ལ་ལག་བརྡས་སྟོན་པ་ལས་ལག་པ་ཆད་ནས་ལྷུང་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་ ― DKG053_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུམ་དུ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་འོངས་པ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱིས་ཕས་ཕམ་པ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པའོ། །ཕྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་འདི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལུས་འཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཅུ་ཐུབ་པ་ན། དེའི་ཚེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨོན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་ད་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་སྨིན་པར་འགྱུར་ན། མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། ཕྱི་མའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སྒོམ་པའི་ལས་ནི་ད་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ལས་གང་དག་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་མི་འགྱུར་བ་ནི་མ་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་ཞིག་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་སྨིན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་གྱི། བདུད་ཀྱི་འཁོར་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་ཞིག་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པ་དང་། མ་ངེས་པ་ཡོད་དེ། ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། ཕྱི་མའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །མ་ངེས་པ་ནི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་པ་ན་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞིང་། རྐྱེན་དང་མ་ཕྲད་ན་མི་མྱོང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་ཡང་དག་པ་ཡིན་ཏེ། བདུད་ཀྱི་འཁོར་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ངེས་པའི་ལམ་ནི་མང་། གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་ལམ་ནི་ཉུང་བས་དེའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡོད་དོ། །ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡོད་པས་ངེས་པར་ལྕི་བའི་ལས་ཀྱང་ཡང་བར་འགྱུར་ཏེ། མ་ངེས་པའི་ལམ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ ― DKG053_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མྱོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཟག་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། མ་ངེས་པ་ངེས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་འོངས་པ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བར་བྱེད་པ་དང་། མིའི་སྐྱེ་གནས་སུ་མྱོང་བའི་རིགས་པ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན། གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མ་ངེས་པར་བྱེད་པ་དང་། མ་འོངས་པ་ན་མྱོང་བའི་རིགས་པ་བཟློག་སྟེ་ད་ལྟར་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་མྱོང་བའི་རིགས་པ་མིའི་སྐྱེ་གནས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ལ་གཅིག་ནི་གཏི་མུག་ཅན། གཅིག་ནི་ཤེས་རབ་ཅན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཅན་ནི་ཡང་བར་བྱེད། གཏི་མུག་ཅན་ནི་ལྕི་བར་བྱེད་དོ། ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་གཉིས་ཞིག་རྒྱལ་པོའི་ཁྲིམས་དང་འགལ་བ་བྱས་ན། གང་རྩ་ལག་ཆེ་བ་ནི་ཉེས་པ་ཆེར་བྱས་ཀྱང་ཆུང་བར་འགྱུར་ལ། གང་རྩ་ལག་ཆུང་བ་ནི་ཆུང་བའི་རིགས་པ་ཡང་ཆེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཏི་མུག་ཅན་དང་། ཤེས་རབ་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་རབ་ཅན་ལ་དགེ་བའི་ལས་མང་བས་ལྕི་བ་ཡང་ཡང་བར་འགྱུར་གྱི། གཏི་མུག་ཅན་ནི་ལས་དགེ་བ་ཉུང་བས་ཡང་བ་ཡང་ལྕི་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་གཉིས་ཞིག །གཅིག་ནི་ཚོ་ལ་ཉམ་རྩལ་ཆེའོ། །གཅིག་ནི་རིད་ལ་ཉམ་རྩལ་ཆུང་སྟེ། གཉིས་ཀ་འདམ་དུ་ལྷུང་ན། གང་ཉམ་རྩལ་ཆེ་བ་ནི་ཕྱིར་འབྱུང་གི །གང་ཉམ་རྩལ་ཆུང་བ་ནི་ནུབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་དུག་འཐུངས་པའི་མི་གཉིས་ཞིག་གཅིག་ལ་ནི་སྔགས་ཀྱི་མཐུ་དང་སྨན་ཨ་གས་ཋ་ཡོད་དོ། །གཅིག་ལ་ནི་མེད་དེ། གང་སྔགས་དང་སྨན་ཡོད་པ་ལ་ནི་དུག་གིས་མི་ཚུགས་སོ། །གང་སྔགས་དང་སྨན་མེད་པ་ནི་འཐུངས་མ་ཐག་ཏུ་ཤིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་གཉིས་ཞིག་སྐོམ་མང་དུ་འཐུངས་ན། གཅིག་ལ་ནི་མེའི་མཐུ་ཆེའོ། །གཅིག་ལ་ནི་མེའི་མཐུ་ཆུང་སྟེ། མེའི་མཐུ་ཆེ་བ་ནི་ཞུ་བར་ནུས་སོ། །མེའི་མཐུ་ཆུང་བ་ནི་ནད་དུ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་གཉིས་ཞིག་རྒྱལ་པོས་ ― DKG053_Page_0323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཙོན་དུ་བཟུང་ན། གཅིག་ནི་ཐབས་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན། གཅིག་ནི་གླེན་ཞིང་ངན་ནོ། །གང་ཐབས་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཐར་བར་འགྱུར་རོ། །གླེན་ཞིང་ངན་པ་ནི་ཐར་བའི་དུས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལམ་ཉམ་ང་བར་འགྲོ་བའི་མི་གཉིས་ཞིག །གཅིག་ནི་མིག་དང་ལྡན་ནོ། །གཅིག་ནི་དམུས་ལོང་སྟེ། མིག་དང་ལྡན་པས་ནི་བདེ་བར་ཐར་གྱི། དམུས་ལོང་ནི་གཡང་སར་ལྷུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆང་འཐུངས་པའི་མི་གཉིས་ཞིག །གཅིག་ནི་ཁ་ཟས་མང་དུ་ཟོས་སོ། །གཅིག་ནི་ཁ་ཟས་ཉུང་ངུ་ཟོས་ཏེ། གང་ཉུང་ངུ་ཟོས་པ་ནི་འཐུངས་ཀྱང་གནོད་པ་མེད་ཀྱི། གང་ཁ་ཟས་མང་དུ་ཟོས་པ་ནི་འཐུངས་ནས་ནད་དུ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གཡུལ་ངོར་ཕྱིན་པའི་མི་གཉིས་ཞིག །གཅིག་ནི་གོ་མཚོན་དང་ལྡན་ནོ། །གཅིག་ལ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་དེ། གང་གོ་མཚོན་དང་ལྡན་པ་ནི་དགྲ་ཐུལ་བར་འགྱུར་གྱི། ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་བདག་ཀྱང་མི་ཐར་ཏོ། །ཡང་མི་གཉིས་ཞིག་མི་གཙང་བས་གོས་ལ་རེག་པ་ལས། གཅིག་གིས་ནི་ཚོར་མ་ཐག་ཏུ་བཀྲུས་སོ། །གཅིག་གིས་ནི་ཚོར་ཡང་མ་བཀྲུས་ན། གང་བཀྲུས་པ་ནི་གོས་གཙང་ངོ་། །མ་བཀྲུས་པ་ནི་མི་གཙང་བ་ཕྱི་ཕྱིར་ཆེ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་མི་གཉིས་ཞིག་གཉིས་ཀ་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་ན། གཅིག་ལ་ནི་སྲོག་ཤིང་ཡོད་དོ། །གཅིག་ལ་ནི་སྲོག་ཤིང་མེད་དེ། གང་སྲོག་ཤིང་ཡོད་པ་ནི་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲོའོ། །གང་སྲོག་ཤིང་མེད་པ་ནི་གནས་ནས་ཕྱིར་མི་འཕོའོ། །ཡང་མི་གཉིས་ཞིག་དབྱེ་དགོན་པར་སོང་ན། གཅིག་ལ་ནི་རྒྱགས་ཚོགས་ཡོད་དོ། །གཅིག་ལ་ནི་རྒྱགས་ཚོགས་མེད་དེ། གང་རྒྱགས་དང་ལྡན་པ་ནི་དབྱེ་ལས་རྒལ་ཏོ། །སྟོང་པར་སོང་བ་ནི་རྒལ་མི་ནུས་སོ། །ཡང་མི་གཉིས་ཞིག་ཆོམ་པོས་བཅོམ་ན། གཅིག་ལ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཡོད་དོ། །གཅིག་ལ་ནི་གཏེར་མེད་དེ། གང་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཡོད་པ་ནི་བཅོམ་ཡང་མྱ་ངན་གྱི་སེམས་མེད་ཀྱི། གང་གཏེར་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་པར་གྱུར་ཏོ། །གཏི་མུག་ཅན་དང་། ཤེས་རབ་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གང་དགེ་བའི་གཏེར་ཡོད་པ་ནི་ ― DKG053_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ལྕི་བ་ཡང་ཡང་བ་ཙམ་གྱིས་མྱོང་བར་བྱེད་ཀྱི། གང་དགེ་བའི་གཏེར་མེད་པ་ནི་ལས་ཡང་བ་ཡང་ལྕི་བར་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། ལས་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ལགས་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བ་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལྕི་བ་མྱོང་ཞིང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བ་དག་ཀྱང་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ལ་ཡང་བར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དང་། གླེན་པ་གཏི་མུག་ཅན་ནོ། །གང་ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཅན་ནོ། །གང་ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་ནི་གཏི་མུག་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ལུས་མི་སྒོམ་ཞེ་ན། གང་དབང་པོ་ལྔ་མི་སྡུད་པ་ནི་ལུས་མི་སྒོམ་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་བདུན་མི་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པའོ། །སེམས་མ་དུལ་བ་ནི་སེམས་མི་སྒོམ་པའོ། །འཕགས་པའི་སྤྱད་པ་མི་སྤྱོད་པ་ནི་ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་མ་བརྟགས་པའི་རྫས་རྣམ་པ་བརྒྱད་འཆང་བའོ། །སེམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་སྒོམ་མི་ནུས་པའོ། །ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་མི་སྤྱོད་པའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ནི་ལུས་ལ་མི་རྟོག །གཟུགས་ལ་མི་རྟོག །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མི་རྟོག །ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མི་རྟོག །ལུས་ལས་བྱུང་བ་མི་ཤེས། ལུས་འདི་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བར་མི་ཤེས། ལུས་མ་ཡིན་པ་ལ་ལུས་ཀྱི་མཚན་མར་འཛིན་ཅིང་། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མར་བཟུང་ནས་བདག་དང་། ལུས་དང་། ལུས་ལས་ ― DKG053_Page_0325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱུང་བ་ལ་ཆགས་པ་ནི་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ལེན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱ། མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བདག་ལ་ཕན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བདག་འདུལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་ཅིང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན། བླ་ན་མེད་པའི་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་གྱི། མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེ་ཞིང་འདོད་པ་ལྔའི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །སེམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་སེམས་འཁྲུགས་ཤིང་གཡེངས་པ་ན་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བདག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་སྲུང་མི་ནུས་པའོ། །བདག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ། །བདག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟར་འདོད་པ་ལྔའོ། །གང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་མི་ནུས་པ་ནི་སེམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གང་མི་དགེ་བའི་ལས་ལ་སེམས་མི་སྲུང་བ་ནི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ནི་ལུས་འདི་མི་རྟག་པ། མི་གནས་པ། མི་བརྟན་པ། སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་ཞིག་ཅིང་འགོག་པ་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་རྟོག་མི་ནུས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །སེམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ནི་བདག་གི་ལུས་དང་། བདག་གི་བའི་ལུས་དང་། བདག་གི་ལུས་རྟག་པ་མི་འགྱུར་བའོ་ཞེས་ཆགས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་བདག་གི་ལུས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་བྱེད་པའོ། །སེམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ལས་སེམས་སྡུད་མི་ནུས་པའོ། །ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་ནི་སེམས་མི་སྡུད་པས་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་མི་ནུས་པའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མི་གཅོད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྙེམས་པ་མི་ ― DKG053_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅོད་པའོ། །སེམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གི་ལས་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ནི་ཡུལ་རྟོག་པར་མི་ནུས་ཏེ་ཉེས་པ་མེད་ཀྱང་རྟག་ཏུ་དགྲར་འཛིན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ཞིག་ལ་དགྲ་ཞིག་རྟག་ཏུ་འབྲང་ཞིང་སྐབས་ཚོལ་ན། ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཚོར་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་རྟག་ཏུ་བག་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་བག་མ་བྱས་ན་དགྲས་འཚེ་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་རྟག་ཏུ་སྐོམ་དང་ཟས་དང་གྲང་དྲོ་མཉམ་པར་རིམ་གྲོ་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རིམ་གྲོ་དང་བག་མ་བྱས་ན་ཞིག་ཅིང་འགྱེས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མེ་ལྷ་རྗེད་པའི་བྲམ་ཟེ་རྟག་ཏུ་སྤོས་དང་མེ་ཏོག་འབུལ་ཞིང་བསྔགས་བསྟོད་དེ་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་ལོ་བརྒྱའི་བར་དུ་བྱས་ཀྱང་། གལ་ཏེ་ཐང་ཅིག་རེག་ན་ལག་པ་ཚིག་པར་འགྱུར་རོ། །མེ་དེ་ལ་དེ་ལྟར་མཆོད་པ་བྱས་མོད་ཀྱི། སྐད་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཡང་མཆོད་པའི་དྲིན་ལ་ལན་གླན་པ་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལོ་མང་པོའི་བར་དུ་སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། གོས་དང་། ཟས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་གྱིས་རབ་ཏུ་གསོས་མོད་ཀྱི། གལ་ཏེ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་རྣམས་དང་ཕྲད་ན་འཇིག་ཅིང་འགོག་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔོན་གོས་དང་ཟས་ཀྱིས་གསོ་བའི་དྲིན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སེམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཞིག་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་གསོ་སྟེ། སྣོད་གཅིག་གི་ནང་དུ་བཅུག་ནས་མི་གཅིག་འཚོར་འཇུག་གོ །སྦྲུལ་གདུག་པ་དེ་བཞི་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཞེ་སྡང་སྐྱེས་ན་མི་གསོད་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་དེས་འཇིགས་ནས་རྟག་ཏུ་ཟས་ཚོལ་ཞིང་དུས་སུ་སྙོད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེན་པོ་བཞིའི་སྦྲུལ་གདུག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་གཅིག་ཞེ་སྡང་སྐྱེས་ན་ལུས་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ན། སེམས་ཐག་པ་ནས་སྨན་དང་སྨན་པ་ཚོལ་ཏེ་ནད་གསོ་བའི་ཆོ་ག་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་འགྲུས་པར་མ་གསོས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་འཆིའོ། ། ― DKG053_Page_0327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྟག་ཏུ་སེམས་སྡུད་པ་ལ་བག་མེད་པར་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བག་མེད་པར་བྱས་ན་འཇིག་ཅིང་འགོག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྫ་མ་སོ་མ་བཏང་བ་ནི་རླུང་དང་། ཆར་པ་དང་། བརྡེག་པ་དང་། འདོར་བ་དང་། མནན་པ་མི་བཟོད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། རླུང་དང་། ཆར་པ་དང་། བརྡེག་པ་དང་། འཆིང་བ་དང་། སྤྱོ་མི་བཟོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཐོར་བུ་སྐྲངས་ན་རྟག་ཏུ་བག་བྱེད་དེ། རེག་ཏུ་མི་སྟེར་རོ། །གལ་ཏེ་རེག་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན་ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་དྲེའུ་སྦྲུམས་ན་བདག་གི་ལུས་མེད་པར་བྱེད་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་འདྲ་བར་ཁོང་ན་རླུང་ནད་དང་བད་ཀན་གྱི་ནད་ཡོད་ན་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆུ་ཤིང་ལ་འབྲས་བུ་ཆགས་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྐམས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆུ་ཤིང་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྦྲུལ་དང་། སྲེ་མོ་ནི་རྟག་ཏུ་གཅིག་ལ་གཅིག་གནོད་སེམས་སྐྱེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་དུར་ཁྲོད་ལ་མི་དགའ་བ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་དུར་ལ་མི་ཆགས་མི་མོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རིགས་ངན་དག་རབས་བདུན་གྱི་བར་དུ་རིགས་ངན་གྱི་ལས་བྱེད་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྨད་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ས་བོན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ས་བོན་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་ལས་གྱུར་པས་མཐར་མི་གཙང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མི་གཙང་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྨོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལུས་འདི་ནི་རི་མ་ལ་ཡ་དང་མི་མཚུངས་ཏེ། ཙན་དན་དང་། མེ་ཏོག་ཨུད་པ་ལ་དང་། པུན་ད་རཱི་ཀ་དང་། ཙམ་པ་ཀ་དང་། མ་ལི་ཀ་དང་། ― DKG053_Page_0328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རི་ཤ་ཀ་མི་སྐྱེ་སྟེ། བུ་ག་དགུ་ནས་རྟག་ཏུ་ཁྲག་དང་། རྣག་དང་། མི་གཙང་བ་ཟག་སྟེ། མནམ་པ་སྨེ་བའི་གནས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། མི་སྡུག་པ་སྐྱོ་བར་རུང་བ་རྟག་ཏུ་སྲིན་བུ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་གྱི་ར་བ་དམ་པ་གཙང་མར་མི་རོ་བཞག་ན་དེ་གཙང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། མང་པོ་ཀུན་གྱིས་སྤངས་ནས་ཆགས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་གཙང་ལ་བཟང་མོད་ཀྱི། ལུས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་དེ་ལྟར་རྟོག་མི་ནུས་པ་ནི་ལུས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐས་ཀྱི་ཐེམ་པའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ས་ཆེན་པོ་ནི་ཤིང་དང་ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་གནས་དང་མཚུངས་སོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་མར་འགྲོ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཚོང་དཔོན་ཚོང་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་མར་འགྲོ་བ་དང་མཚུངས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེང་བ་བཞིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་དང་། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ལས་ཡུན་དུ་གཅོད་པའོ། །མི་དགེ་བའི་ནད་གསོ་བ་སྟེ་ཇི་ལྟར་སྨན་གྱི་སྡོང་པོ་བཞིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འཁོར་བའི་ལམ་ཉམ་ང་བའི་རྒྱགས་ཚོགས་ལྟ་བུའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་གཞོམ་པའི་གོ་མཚོན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྦྲུལ་གདུག་པ་མེད་པར་བྱེད་པའི་རིག་སྔགས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་སྤྱོད་པ་ལས་སྒྲོལ་བའི་ཟམ་པ་ལྟ་བུར་རྟོག་མི་ནུས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་སེམས་གཡེང་བ་དང་། འཕྱར་བ་དང་། འགྱུར་བ་དང་། གཟུང་དཀའ་བ་དང་། གདུལ་དཀའ་བ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ལ་ཇི་ལྟར་བལ་གླང་མ་རུངས་པ་བཞིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་མྱུར་ཏེ་གློག་གི་འོད་དང་མཚུངས་སོ། ། ― DKG053_Page_0329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ནི་རྒོད་ཅིང་མི་གནས་ཏེ་སྤྲེའུ་དང་མཚུངས་སོ། །སེམས་ནི་སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་དང་མཚུངས་ཏེ། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བའོ། །འདོད་པ་ལྔ་ནི་ཆོག་དཀའ་སྟེ་མེ་དང་ཤིང་བུ་ཕྲད་པ་དང་མཚུངས་སོ། །སེམས་ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་མཚུངས་ཏེ་འབབ་ཆུ་ཐམས་ཅད་ཤོང་བའོ། །སེམས་ནི་རི་མ་ད་དང་མཚུངས་ཏེ་རྩྭ་ཤིང་མང་པོ་སྐྱེ་བའི་གནས་ལྟ་བུར་རྟོག་མི་ནུས་ཤིང་འཁོར་བ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་སླུ་བ་ལ་ཆགས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཉ་དག་མཆིལ་པས་ཟིན་པ་བཞིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་ཐོག་མར་འགྲོ་བའི་རྗེས་སུ་ལས་འབྲང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཉ་མོ་ཐོག་མར་སོང་ན་བུ་རྣམས་ཕྱི་བཞིན་དུ་འབྲང་བ་བཞིན་ནོ། །འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་མོས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྔ་མོས་སྦྲང་རྩི་ཟོས་ན་ཤི་བ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ཡང་རྩྭ་ལ་མི་ལྟའོ། །ད་ལྟར་བདེ་བ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཕྱི་མའི་ཉེས་པ་ལ་མི་རྟོག་སྟེ། ཇི་ལྟར་བ་ལང་ལྗང་བུ་ལ་ཆགས་པ་དབྱུག་པས་བརྡེགས་ཀྱང་མི་འཇིགས་པ་དང་། སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་ཀུན་ཏུ་འཁོར་ཞིང་རྒྱུག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རླུང་དྲག་པོས་ཤིང་བལ་འབུད་པ་བཞིན་ནོ། །ཚོལ་བར་མི་རིགས་པ་ཚོལ་བ་ལ་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བླུན་པོ་གླེན་པ་དག་མི་ཚ་བའི་མེ་ཚོལ་བ་བཞིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་འཁོར་བ་ལ་དགའ་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་མི་དགའ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྲིན་བུ་འཇི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཤིང་འཇི་བ་ལ་ཆགས་པ་བཞིན་ནོ། །བསླད་ཅིང་འཁོར་བའི་མནམ་པོ་ལ་སྲེད་ཅིང་ཆགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བཙོན་དག་བཙོན་དཔོན་གྱི་བུ་མོ་ལ་དགའ་བའམ་ཕག་མི་གཙང་བ་ལ་ཆགས་པ་བཞིན་ཏེ། གང་གིས་དེ་ལྟར་རྟོག་མི་ནུས་པ་ནི་སེམས་མི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་ནི་བྱ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ལྟ་བུའི་མཐུ་སྟོབས་ཆེན་པོས་ལས་ངན་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ་དང་། ཉི་མའི་འོད་ལྟར་མ་རིག་པའི་མུན་པ་གཞོམ་པ་དང་། ཕུང་པོའི་ཤིང་གི་རྩ་བ་རྩ་ནས་འདོན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཀླུང་དྲག་པོས་གཡེང་བ་ལྟ་བུ་དང་། ལོག་པར་ལྟ་བ་སྲེག་པ་ནི་མེ་མར་མུར་དང་འདྲ་བའི་མཐུ་སྟོབས་ཡོད་པར་མི་རྟོག་པ་དང་། ཤེས་རབ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ ― DKG053_Page_0330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡུམ་དང་ས་བོན་ཡིན་པར་རྟོག་མི་ནུས་པ་ནི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དམ་པ་ལ་གལ་ཏེ་ལུས་དང་། ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། ལུས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། ལུས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ལུས་གཅིག་པ་དང་། ལུས་གཉིས་པ་དང་། ལུས་འདི་དང་། ལུས་ཕ་རོལ་དང་། ལུས་འགོག་པ་དང་། ལུས་མཉམ་པ་དང་། ལུས་ཀྱིས་ལུས་བསྒོམ་པར་ལྟ་བ་ནི་ལུས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཐ་མ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་གཅིག་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་གཉིས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་འགོག་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་མཉམ་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ལྟ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གང་གིས་སེམས་དང་། སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། སེམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། སེམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། སེམས་དང་། སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་། སེམས་གཅིག་པ་དང་། སེམས་གཉིས་པ་དང་། སེམས་འདི་དང་། སེམས་ཕ་རོལ་དང་། སེམས་འགོག་པ་དང་། སེམས་མཉམ་པ་དང་། སེམས་ཀྱིས་སེམས་སྒོམ་པ་དང་། སེམས་རབ་དང་། སེམས་འབྲིང་དང་། ཐ་མ་དང་། མི་དགེ་བའི་སེམས་དང་། མི་དགེ་བའི་སེམས་སུ་ལྟ་ན་དེ་ནི་སེམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ།། །།བམ་པོ་བཞི་བཅུ་གཉིས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཤེས་རབ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཤེས་རབ་གཅིག་པ་དང་། ཤེས་རབ་གཉིས་པ་དང་། ཤེས་རབ་འདི་དང་། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་དང་། ཤེས་རབ་འགོག་པ་དང་། ཤེས་རབ་མཉམ་པ་དང་། ཤེས་རབ་རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མ་དང་། ཤེས་རབ་ ― DKG053_Page_0331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟུལ་བ་དང་། ཤེས་རབ་རྣོ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པར་ལྟ་བ་ནི་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་དེ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཆུང་ངུས་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་གཏོགས་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་པ་ཐོས་ཀྱང་རྟག་པར་འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་ལྕགས་ཀྱིས་ལྕགས་བརྡུང་བ་དང་། རྡོས་རྡོ་བརྡེག་པ་དང་། ཤིང་གིས་ཤིང་བརྡེག་པ་དང་། མེའི་སྲིན་བུ་མེ་ལ་དགའ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལུས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་མཚུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་མཚུངས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དངོས་པོ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་སེམས་སོ། །དཔེར་ན་སྦྲང་བུ་ངར་སྣབས་ལ་འབྱར་ཏེ་འབྱུང་མི་ནུས་པ་ལྟར་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆུང་ངུ་ལས་འབྱུང་མི་ནུས་ཤིང་ཐོག་མ་ནས་འགྱོད་པའི་སེམས་མེད་དེ། དགེ་བ་སྤྱོད་མི་ནུས་ཤིང་སྐྱོན་བཅབས་པས་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་ལས་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་སྨེ་བར་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་མྱོང་བར་རིགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བར་བསྒྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་ལྕི་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སྣོད་ཆུང་ངུའི་ཆུ་ཉུང་ཟད་ཀྱི་ནང་དུ་ལན་ཚྭ་ཕུལ་གང་བཏབ་ན་རོ་ཤིན་ཏུ་ཁ་བས་བཏུང་རབ་ཏུ་དཀའ་བ་ལྟར་དེའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་གཞན་ལ་དོང་ཙེ་གཅིག་ཆགས་པ་ལས་སྐྱིན་པོ་འཇལ་མི་ཕོད་པའི་ཕྱིར་བཅིངས་དྲགས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་མང་དུ་མྱོང་བ་ལྟར་དེའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ད་ལྟར་མྱོང་བར་རིགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མྱོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ ― DKG053_Page_0332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ཀྱིས་དངོས་པོ་འདི་ལྔ་དང་ལྡན་ན་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། གཏི་མུག་ཅན་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉུང་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ལྕི་བ་དང་། འགྱོད་ཚངས་མ་བྱས་པ་དང་། ཐོག་མའི་དགེ་བའི་ལས་མི་སྤྱོད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་ལས་སྤྱོད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནོར་མེད་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྤོང་བ་དང་། ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ད་ལྟར་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལྕི་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་བུ་གང་དག་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བ་བསྒྱུར་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ན་ཡང་བ་མྱོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་སྒོམ་ཞིང་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཏུ་མི་ལྟ། ཤེས་རབ་ཅན་དུ་མི་ལྟ། གཏི་མུག་ཏུ་མི་ལྟ། གཏི་མུག་ཅན་དུ་མི་ལྟ། བསྒོམ་པར་མི་ལྟ། བསྒོམ་པ་ཅན་དུ་མི་ལྟ་བ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་སྒོམ་ཞིང་དེས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བ་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ན་ཡང་བ་མྱོང་བ་སྟེ། དེས་གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་ལས་རབ་ཏུ་ལྕི་བ་བྱས་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གི་ལས་འདི་ཤིན་ཏུ་ལྕི་མོད་ཀྱི། དགེ་བའི་ལས་ཙམ་མི་ཕོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རས་ཀྱི་བལ་ནི་ཕོ་རེ་བརྒྱ་ཡང་གསེར་ཡང་དག་པ་སྲང་གཅིག་གི་དོར་མེད་པའམ། ཇི་ལྟར་གང་གཱ་ཀླུང་གི་ནང་དུ་ལན་ཚྭ་ཕུལ་གང་བཏབ་ན་ལན་ཚྭ་མི་བྲོ་སྟེ་འཐུང་བ་དག་མི་ཚོར་བའམ། དཔེར་ན་ཤིན་ཏུ་ཕྱུག་པོས་རིན་པོ་ཆེ་བརྒྱ་སྟོང་གཞན་ལ་ཆགས་ཀྱང་སུས་ཀྱང་བཅིངས་དྲགས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་མི་ནུས་པའམ། ― DKG053_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་ལྟར་སྤོས་ཀྱི་བལ་གླང་ཆེན་པོ་ལྕགས་ཀྱུ་བཅག་ནས་རང་ཉམ་དུ་འགྲོ་ནུས་པ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་དགེ་བའི་སྟོབས་ཆེ་ལ། མི་དགེ་བའི་ལས་ནི་ཞན་པས་བདག་གིས་མཐོལ་ཞིང་བཤགས་ན་སྡིག་པ་བྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་རབ་བསྒོམས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཆེ་ཞིང་མ་རིག་པའི་སྟོབས་ཆུང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་བསམས་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་གོམས་པར་བྱེད་ཅིང་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཏེ། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་གཞན་ལ་སྟོན་པ་དང་། གཞན་དག་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡི་གེར་འདྲིའམ། གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་པ་དག་མཐོང་ན་བཀུར་སྟིའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །གོས་དང་། ཟས་དང་། གནས་ཁང་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་ཀྱིས་མཆོད་དེ། བསྟི་སྟང་དང་། རིམ་གྲོ་བྱེད་དོ། །གང་ནས་གང་དུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སུ་ལེགས་པ་བརྗོད་ཀྱི། ཉེས་པ་མི་བརྗོད་དེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མཆོད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་དང་། མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ལྷག་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དེ་ནི། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཡང་བ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངེས་པར་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ལས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཡང་བ་མཆིས་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་སྒོམ་པར་འགྱུར་ན། ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཐོབ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སེམས་ ― DKG053_Page_0334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན། གདོན་མི་འཚལ་བར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན། འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་བསྒོམ་ཡང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་ནད་པ་དག་གལ་ཏེ་སྨན་དང་། སྨན་པ་དང་། ནད་གཡོག་དང་། ནད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསོས་ན་ནད་བྱང་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལས་ཆོས་ཐོས་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་སམ། གལ་ཏེ་མ་ཕྲད་དམ། མ་ཐོས་སམ། ལམ་མ་བསྒོམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ནི་རི་ཨན་ཏར་དུ་མ་ཕྱིན་པར་བར་དུ་གཅོད་ནུས་པའམ། ཀླུང་ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་རྒྱ་མཚོར་མ་ཕྱིན་པར་དགག་ནུས་པའམ། ལོག་སྲེད་ཅན་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མི་འགྲོ་བར་དགག་ནུས་པ་མ་མཆིས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སུས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བའི་བར་དུ་གཅོད་ནུས་པ་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལམ་བསྒོམ་མི་འཚལ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་མཐུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རིགས་ཀྱི། འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམ་པའི་མཐུ་ལ་རག་མ་ལུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ལོག་སྲེད་ཅན་དང་། ཕས་ཕམ་པ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བགྱིས་པ་ལ་སོགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པ་ནི་བསྒོམ་འཚལ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུས་ངེས་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ ― DKG053_Page_0335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔེར་ན་རྡོ་ཁབ་ལེན་ལྟ་བུ་ལྕགས་དང་མི་ཉེ་མོད་ཀྱི། དེའི་མཐུས་ལྕགས་འཛིན་ཏོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་བརྩོན་མི་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་འགྲམ་ན་མི་རྣམ་པ་བདུན་ཞིག་ཁྲུས་བྱེད་དམ། དགྲས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རམ། མེ་ཏོག་བརྔ་བའི་ཕྱིར་ཆུའི་ནང་དུ་ཞུགས་ན། དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཆུར་ཞུགས་མ་ཐག་ཏུ་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞན་ལ་མཐུ་རྩལ་མེད་དེ་རྐྱལ་མ་བསླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཞུགས་ནས་ནུབ་མོད་ཀྱི་ནུབ་ནས་ཕྱིར་ཡང་འབྱུང་སྟེ། བྱུང་ནས་ཕྱིར་ནུབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཐུ་རྩལ་ཆེ་བས་ནུབ་ནས་ཕྱིར་འབྱུང་ངོ་། །རྐྱལ་མ་བསླབས་པས་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ཡང་ནུབ་བོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ནུབ་ནས་ཕྱིར་བྱུང་སྟེ། བྱུང་ནས་ཕྱིར་མ་ནུབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་ལྕི་བས་ནུབ་ཀྱང་མཐུ་རྩལ་ཆེ་བས་སླར་བྱུང་ངོ་། །རྐྱལ་བསླབས་པས་ཡང་མ་ནུབ་བོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཞུགས་ནས་ནུབ་སྟེ། ནུབ་ནས་ཕྱིར་བྱུང་ངོ་། །བྱུང་ནས་ཆགས་ཏེ་ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་ཏུ་ལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་ལྕི་བས་ནུབ་ཀྱང་མཐུ་རྩལ་ཆེ་བས་བྱུང་ངོ་། །རྐྱལ་བསླབས་པས་ཆགས་ཏེ་འབྱུང་བའི་གནས་མི་ཤེས་པས་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཞུགས་ནས་ནུབ་སྟེ། ནུབ་ནས་ཕྱིར་ཡང་བྱུང་། བྱུང་ནས་ཆགས་སོ། །ཆགས་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་བལྟས་སོ། །བལྟས་ནས་སོང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཞུགས་ནས་སོང་ངོ་། །གཏིང་ཚུགས་པ་ན་སྡོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགྲ་ཉེ་རིང་ལྟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་ནས་རི་མཐོན་པོར་འཛེགས་ཏེ། དགྲ་དང་བྲལ་ནས་འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་རབ་ཏུ་བདེ་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མི་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་ ― DKG053_Page_0336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགྲས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་རྒལ་སྙམ་བསམས་ནས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། སྐྲ་དང་། ཁ་སྤུ་བྲེགས་ནས་ལུས་ལ་ཆོས་གོས་གྱོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་དང་བསྟེན་ཏེ། དེའི་ངག་ཉན་ཅིང་ལོག་པའི་ཆོས་འདི་དག་འཛིན་ཏོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ནི་ལྔ་ཕུང་སྟེ། ལྔ་ཕུང་དེ་ནི་ཆེན་པོ་ལྔའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཤི་ན་ཆེན་པོ་ལྔ་ཡུན་དུ་བཅད་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོ་ལྔ་ཡུན་དུ་བཅད་ན་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་བསྒོམ་ཅི་དགོས་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པར་རིག་གོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་ཀླུང་དུ་ནུབ་སྟེ་འབྱུང་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་དགེ་བའི་ལས་ལྕི་བའི་ཕྱིར་དད་པའི་སྟོབས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་དང་པོ་དང་མཚུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ནུབ་སྟེ་འབྱུང་མི་ནུས་སོ། །དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་སེམས་འབར་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མ་མི་མཐོང་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་སྤྱོད་པ་ན་དགའ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྤོང་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་ཤིང་ཆོད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པའོ། །ཡང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལྔས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ནུབ་བོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་བྱེད་པ་དང་། དགེ་སློང་མ་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་བྱེད་པ་དང་། དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དགེ་འདུན་གྱི་རྫས་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། མ་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་པ་དང་། དགེ་འདུན་སྡེ་མི་འཐུན་པ་ལྔ་ལ་ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་བསྐྱེད་པའོ། །ཡང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལྔས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་ངོ་། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མེད་དོ་ཞེས་འཆད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་། ― DKG053_Page_0337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་སྨྲ་བའི་སྐྱོན་འདྲུ་བ་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་སུ་བཤད་པ་དང་། ཆོས་ལ་སྐྱོན་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་ཉན་པའོ། །ཡང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ནུབ་བོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་རྟག་པ་སྟེ་འགོག་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་སྟེ་འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་འགོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྟག་ཏུ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ནུབ་བོ། །དེའི་འོག་མས་འཁོར་བའི་ཀླུང་ལས་རྒལ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པས་ནུབ་ནས་འབྱུང་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་ནས་དད་པའི་སེམས་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་དད་པའི་སེམས་ནི་སྦྱིན་པ་དང་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། དགེ་བ་དང་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། འཁོར་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། འཇིག་པར་ཡིད་ཆེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་གཙང་བ་སྤྱོད་ཅིང་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཏེ་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡི་གེར་བྲིས་སམ། དགྲོལ་ཞིང་བཤད་དེ། རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་བྱེད་ཅིང་ཤེས་རབ་སྒོམ་ཡང་དབང་པོ་རྟུལ་བའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་ན་ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་ཞིང་ལོག་པའི་ཆོས་འཛིན་ཏོ། །ཡང་དུས་ངན་པའི་ཚེ་ཡུལ་ངན་པར་སྐྱེས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་གཅོད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་འཁོར་བར་ནུབ་སྟེ། དེ་ནི་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་གཉིས་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལས་རྒལ་བར་འདོད་པ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ནུབ་པར་གྱུར་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པས་ན་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན། རྟག་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ། ། ― DKG053_Page_0338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་འགོག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡིད་ཆེས་ཤིང་དད་དེ། ལོག་སྲེད་ཅན་ནི་ཆོས་དེ་དག་མ་བཅད་ན་ནམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་འཐོབ་སྟེ། རྣམ་པར་སྤངས་ན་གདོད་ཐོབ་བོ་སྙམ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་གཙང་བ་སྒོམ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་གཙང་བ་བསྒོམས་ནས་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་རྣམ་པར་འབྱེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ཤེས་རབ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་རྣོ་བས་དད་པ་དང་། ཤེས་རབ་བརྟན་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་མེད་པ་དེ་ནི་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་གསུམ་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལ་རྒལ་འདོད་པ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་དེར་ནུབ་པར་གྱུར་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསྟེན་པས་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ནི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་རྣམ་པར་འབྱེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ཤེས་རབ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་དད་པ་དང་། ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་མེད་པས་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཇི་ལྟར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་བཞི་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་དེ་རྒལ་འདོད་པ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་དེར་ནུབ་པར་གྱུར་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསྙེན་པའི་ཕྱིར་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་ན་དེ་ནི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་རྣམ་པར་འབྱེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ཤེས་རབ་ ― DKG053_Page_0339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་རྣོ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དད་པ་དང་ཤེས་རབ་བརྟན་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་རོ། །དེ་ལ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་བ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་ལྟར་བདག་གྲོལ་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཡིན་པས་དེ་ནི་སོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་ལྔ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་རྒལ་འདོད་པ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པས་དེར་ནུབ་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསྟེན་པས་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ཤེས་རབ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་རྣོན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དད་པ་དང་ཤེས་རབ་བརྟན་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་མེད་དོ། །ད་ལྟར་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་ཏེ་གཏིང་ཚུགས་པར་ཕྱིན་ཏོ། །གཏིང་ཚུགས་པར་ཕྱིན་ནས་དེར་སྡོད་དེ་མི་འགྲོའོ། །དེར་སྡོད་ཅིང་མི་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ལ་རྟོག་པའོ། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་དྲུག་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་རྒལ་འདོད་པ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་དེ་དེར་ནུབ་པར་གྱུར་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསྟེན་པས་ན་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་ན་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་རྣམ་པར་འབྱེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ཤེས་རབ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ད་ལྟར་དབང་པོ་རྣོན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དད་པ་དང་། ཤེས་རབ་བརྟན་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིར་ ― DKG053_Page_0340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡོག་པའི་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་རོ། །གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་བས་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་ཏེ། རི་མཐོན་པོར་འཛེགས་ནས་འཇིགས་པའི་དགྲ་རྣམས་སྤངས་ཏེ་བདེ་བ་མང་པོ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །བདེ་བ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་རྟག་པའོ། །རི་མཐོན་པོར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་དེ་དག་ཀུན་ལ་རྐང་ལག་དང་ལྡན་མོད་ཀྱི། རྒལ་མི་ནུས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང་། ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང་། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མདོ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ནི་ངས་ཀྱང་མ་ཉེས་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཀྱང་མ་ཉེས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེས་པར་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྨན་པ་མཁས་པས་ནད་ཀྱི་དངོས་པོ་རིག་ནས་སྨན་སྟོན་ཏེ། ནད་པས་མ་འཐུངས་ན་སྨན་པས་ཉེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སྦྱིན་བདག་གཅིག་གིས་ནོར་ཅི་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་མི་ཐམས་ཅད་ལ་བྱིན་པ་ལས་ཁ་ཅིག་གིས་མ་བླངས་ན་སྦྱིན་བདག་གིས་ཉེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཉི་མ་ཤར་བ་ན་གྲག་གྲོག་ཟབ་མོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྣང་བར་གྱུར་ལ། དམུས་ལོང་གིས་ལམ་མི་མཐོང་བ་ནི་ཉི་མས་མ་ཉེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་ཆུས་སྐོམ་པ་མང་པོ་ངོམས་པར་ནུས་སོ། །སྐོམ་པ་དག་མ་འཐུངས་ན་ཆུས་མ་ཉེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ས་ཆེན་པོས་ནི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་སྐྱེད་དེ་གཉིས་སུ་མེད་ན། ཞིང་པས་མ་རྨོས་པ་ནི་སས་མ་ཉེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་ ― DKG053_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་རྒྱས་པར་འབྱེད་ཅིང་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱིས་མ་བཟུང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་ཉེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ལ་ལ་ལམ་སྒོམ་པ་ནི། བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྡོ་ཁབ་ལེན་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པའི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཀྱི། འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམ་མི་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་དབྱེ་དགོན་པར་སོང་བ་ལས་སྐོམ་པས་གདུངས་ཏེ་ཁྲོན་པ་ཞིག་དང་ཕྲད་དོ། །ཁྲོན་པ་དེ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་སྟེ། ཆུ་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི་ངེས་པར་ཡོད་པར་ཤེས་སོ། །མི་དེས་ཐབས་ཀྱིས་ཟོ་བ་དང་ཐག་པ་བཙལ་ཏེ་བཅུས་ནས་གཟོད་མཐོང་བ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཟག་པ་མེད་པའི་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་པས་གདོད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཏིལ་ཡོད་ན་མར་ཡང་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཐབས་རྣམས་སྤངས་ན་མི་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་བུ་རམ་གྱི་ཤིང་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་ལྷ་དང་། བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་ཡོད་པའི་ཆོས་ཡིན་མོད་ཀྱི། དགེ་བའི་ལས་སམ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་མེད་ན་མི་མཐོང་ངོ་། །སའི་འོག་ན་རྩྭའི་རྩ་བ་དང་། སའི་འོག་གི་ཆུ་ནི་སས་ཁེབས་པས་ན་མི་མཐོང་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་མ་བསྒོམས་ན་ནི་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ནད་པས་གལ་ཏེ་ནད་གཡོག་དང་། སྨན་བཟང་པོ་དང་། སྨན་པ་མཁས་པ་དང་ཕྲད་དེ། ནད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྨན་བཏང་ངམ། གལ་ཏེ་མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་སྟེ་འཚོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ ― DKG053_Page_0342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དྲུག་པ་རྣམས་ལ་དོན་དེ་དག་བསྟན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ཡང་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ཡང་མ་ཡིན། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ལ་ནོར་གནས་གཞན་ཞིག་ན་ཡོད་ལ། དྲུང་ན་མེད་མོད་ཀྱི། ཡིད་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་དབང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་དྲིས་ན་ཡང་བདག་དབང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངེས་པར་དབང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འདི་ཡང་མ་ཡིན། ཕ་རོལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སེམས་ཅན་གྱིས་ལས་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་བྱས་པ་ཡང་ནང་ན་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཐོག་མ་མེད་པ་ད་ལྟར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན། འདིས་བྱས་པས་འདིས་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན། འདིས་བྱས་པས་གཞན་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན། གཞན་བྱས་པས་གཞན་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན། བྱས་པ་ཡང་མེད། མྱོང་བ་ཡང་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། དུས་དང་རྐྱེན་འདུས་པས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ལྟར། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཐོག་མ་མེད་ལ་ད་ལྟར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། ནང་ན་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན། ཡོད་པ་མ་ཡིན། མེད་པ་མ་ཡིན། འདི་ན་མ་ཡིན། ཕ་རོལ་ན་མ་ཡིན། གཞན་ནས་འོངས་པ་མ་ཡིན། རྒྱུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དུས་དང་རྐྱེན་འདུས་པས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་བཅུ་པ་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་སྒོམ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པའི་སེམས་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་ན་མཐོང་སྟེ། ― DKG053_Page_0343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་བྱིས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྡོ་ཁབ་ལེན་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་གྱི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྡོས་ལྕགས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་དང་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པར་འབྱུང་ངོ་། །ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་སྟེ། བྱེད་པ་ཡང་མེད། འཇིག་པ་ཡང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན། མེ་མུར་གྱིས་ཤིང་ཚིག་པར་མི་ནུས་མོད་ཀྱི། མེ་བྱུང་ནས་ཤིང་འཇིག་པས་ཚིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལྕམ་པ་ནི་ཉི་མ་ཇི་ལྟ་བ་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། ལྕམ་པ་དེ་ལ་འདུད་པའི་སེམས་ཀྱང་མེད། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མེད་ལ། ལས་ཀྱང་མེད་མོད་ཀྱི། ཆོས་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རང་འཁོར་ཞིང་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་ནི་འབྲུག་གི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་ན་སྐྱེ་སྟེ། སྡོང་པོ་དེ་ལ་རྣ་བ་མེད། སེམས་མེད། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ཀྱང་ཆོས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པ་སྐྱེས་སོ། །ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཤིང་ཨ་ཤོ་ཀ་ལ་བུད་མེད་ཀྱིས་རེག་ན་མེ་ཏོག་འབྱུང་སྟེ། ཤིང་དེ་ལ་སེམས་ཀྱང་མེད། རེག་པའི་ཚོར་བ་ཡང་མེད་ཀྱང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྐྱུར་རྩིའི་ཤིང་ནི་རོ་དང་འབགས་ན་ཤིང་ཏོག་ལེགས་ཤིང་མང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱུར་རྩིའི་ཤིང་དེ་ལ་སེམས་ཀྱང་མེད། རེག་པ་མེད་མོད་ཀྱི། ཆོས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བལ་པོ་སེའུའི་ཤིང་འཛུགས་པ་སོ་ཕག་དང་། རུས་པ་དང་ལུད་ཀྱིས་སྨྲེད་བྱས་ན་འབྲས་བུ་ལེགས་པར་འགྱུར་ཏེ། བལ་པོ་སེའུའི་ཤིང་དེ་ལ་སེམས་དང་རེག་པ་མེད་མོད་ཀྱི། ཆོས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྡོ་ཁབ་ལེན་གྱིས་ལྕགས་ལེན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཆོས་ ― DKG053_Page_0344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལེན་མི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མ་རིག་པ་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལེན་མི་ནུས་ཤིང་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལེན་མི་ནུས་མོད་ཀྱི། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཞུགས་ཀྱང་རུང་། མི་བཞུགས་ཀྱང་རུང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སེམས་ཅན་གྱི་ནང་ན་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་རྟག་པའི་ཆོས་ནི་གནས་མེད་དེ། གལ་ཏེ་གནས་ཡོད་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་ངེས་པར་གནས་པའི་གནས་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་གནས་པའི་གནས་ཡོད་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟག་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་གནས་པའི་གནས་མེད། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ནམ་མཁའ་ཡང་གནས་པའི་གནས་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་གནས་པའི་གནས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་སྟོབས་མཉམ་སྟེ། ཀུན་ལ་སྲ་བ་དང་། དྲོ་བ་དང་། གཤེར་བ་དང་། གཡོ་བ་དང་། ཡང་བ་དང་། ལྕི་བ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། ནག་པོའི་མཚན་ཉིད་འདྲ་བར་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཆེན་པོ་བཞི་ལ་ལས་མེད་དོ། །ཆོས་ཐ་དད་པའི་དབྱིངས་ཀྱིས་སོ་སོར་མི་མཚུངས་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། ཆོས་ཐ་དད་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་ཕྱིར་དུས་དང་ཕྲད་ན་གདོད་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར། ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ངེས་པར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། ངེས་པར་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ ― DKG053_Page_0345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཞིག་གིས་བློན་པོ་ཆེན་པོ་གཅིག་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བལ་གླང་གཅིག་ཁྲིད་ལ་དམུས་ལོང་ལ་སྟོན་ཅིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། དེ་ནས་བློན་པོ་ཆེན་པོ་དེས་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་བཞིན་དུ་དམུས་ལོང་རྣམས་བསྡུས་ཏེ་བལ་གླང་བསྟན་པ་དང་། དམུས་ལོང་དེ་དག་སོ་སོ་ནས་ལག་པས་མནམས་སོ། །དེ་ནས་བློན་པོས་སླར་རྒྱལ་པོ་ལ་བདག་གིས་བསྟན་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ནས། དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་དམུས་ལོང་རྣམས་བཀུག་ནས་སོ་སོར་ཁྱེད་ཅག་གིས་བལ་གླང་མཐོང་ངམ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། དམུས་ལོང་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་ནས་བདག་གིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བལ་གླང་ཇི་ལྟ་བུར་འདུག །དེ་ལ་དམུས་ལོང་གང་མཆེ་བ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་ཡུངས་མ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྣ་བ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་ནི་ཞིབ་མ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མགོ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་རྡོ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྣ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་གཉའ་ཤིང་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྐང་པ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་གི་གཟུགས་གཏུན་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྒྱབ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་ཁྲི་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལྟོ་བ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་རྫ་མ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མཇུག་མ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་གི་གཟུགས་ཐག་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དམུས་ལོང་དེ་དག་བལ་གླང་གི་དངོས་པོ་ཉིད་མི་སྨྲ་མོད་ཀྱི། མི་སྨྲ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་དག་བལ་གླང་མ་ཡིན་ན་དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་བལ་གླང་གཞན་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱལ་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་དཔེའོ། །བློན་པོ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་དཔེའོ། །བལ་གླང་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དཔེའོ། །དམུས་ལོང་ནི་སེམས་ཅན་མ་རིག་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔེའོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་གཟུགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་དེ་འགོག་མོད་ཀྱི། ― DKG053_Page_0346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཤིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་རྟག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ནི་རྟག་པ་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་གཟུགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དཔེར་ན་གསེར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟར་བསྒྱུར་བ་ཡང་ཁ་དོག་རྟག་ཅིང་མི་འགྱུར་ཏེ། གདུ་བུ་བྱས་སམ། སྦྲུལ་དུ་བྱས་སམ། གཞོང་བར་བྱས་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཁ་དོག་སེར་པོ་ཐོག་མ་ནས་མ་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་དབྱིབས་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། གཟུགས་ནི་རྟག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཚོར་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚོར་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚོར་བ་ནི་མཐར་ཚོར་བ་དོན་དམ་པའི་ཚོར་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོར་བའི་རང་བཞིན་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཏེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚོར་བ་རྟག་པ་ཐོབ་སྟེ། དཔེར་ན། མིའི་རུས་ཀོའུ་ཤི་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་མི་ཉིད་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། རུས་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། རབས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ལྟར། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཚོར་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་འདུ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཡང་དག་པར་ཐོབ་བོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན། བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པར་འདུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན། གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པར་འདུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན། འདུ་ཤེས་མ་ ― DKG053_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན། འདུ་ཤེས་ཆད་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། འདུ་ཤེས་རིམ་གྱིས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཏེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཐེར་ཟུག་རྟག་པ་ཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སེམས་ཅན་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་མཚུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ནི་འགོག་མོད་ཀྱི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་རྟག་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་འདུ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་འདུ་བྱེད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་ནི་འཚོ་བའི་སྲོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྲོག་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཚེ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སྲོག་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། འཚོ་བའི་སྲོག་རིམ་གྱིས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཤིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་སྐུ་ཚེ་རྟག་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན། མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལ་མཉན་པ་དང་། འཆད་པ་དང་། གཉིས་ཀ་ནི་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། མདོ་སྡེ་ཉིད་རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་མི་འགྱུར་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ན། དེའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་མཉམ་པ་ཐོབ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཤིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཐུགས་རྟག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་མེས་ཚོས་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་སྟེ། མེ་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཡང་ཚོས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་ ― DKG053_Page_0348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ཕུང་པོ་མ་གཏོགས་པར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ཅེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་སྒྱུར་བ་བརྒྱད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་དག་ཁ་ཅིག་ནི་སོང་བ་དང་། འོང་བ་དང་། མཐོང་བ་དང་། ཐོས་པ་དང་། མྱ་ངན་དང་། དགའ་བ་དང་། སྨྲ་བ་ལ་བདག་གོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། བདག་ཅེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བདག་ཡང་དག་པ་ནི་རྟག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་མི་རྟག་མོད་ཀྱི་མིང་དུ་བཏགས་པ་རྟག་པ་ཡིན་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་དམུས་ལོང་དེ་དག་སོ་སོ་ནས་བལ་གླང་གི་གཟུགས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ཐོག་ཏུ་བབ་པར་མ་སྨྲས་མོད་ཀྱི། བལ་གླང་ལས་གཞན་སྨྲས་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྨྲ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆོས་དྲུག་པོ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཆོས་དྲུག་ལས་གཞན་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན། གཟུགས་ལས་གཞན་པའང་མ་ཡིན་པ་ནས་བདག་མ་ཡིན། བདག་ལས་གཞན་པའི་བར་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མུ་སྟེགས་ཅན་དག་ནི་བདག་ཡོད་ཅེས་སྨྲ་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོའི་ཕ་རོལ་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལྕུག་མ་དང་། ལོ་མ་དང་། གེ་སར་དང་། སྡོང་བུ་འདུས་པ་ལས་པད་མོར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་པད་མོ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྩིག་པ་དང་། རྩྭ་དང་། ཤིང་འདུས་པ་ལས་ཁང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཁང་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ཤིང་སེང་ལྡེང་དང་། ཤིང་པ་ལ་ཤ་དང་། ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་དང་། ― DKG053_Page_0349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང་ཨུ་དུམ་བཱ་ར་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་ལ་ཚལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཚལ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ཤིང་རྟའི་ཚོགས་དང་། བལ་གླང་གི་ཚོགས་དང་། རྟའི་ཚོགས་དང་། རྐང་ཐང་གི་ཚོགས་འདུས་པ་ལས་དམག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་དམག་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ཁ་ཆེ་དར་གྱི་ཚོན་རྣམ་པ་ལྔ་འདུས་པ་ལས་ཟ་འུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཟ་འུག་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ། །དཔེར་ན་རིགས་རྣམ་པ་བཞི་འདུས་པ་ལ་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་པས་བདག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མཐའ་ཡས། ཐོགས་པ་མེད། མི་སྐྱེ་མི་འགོག་ཅིང་དབང་བརྒྱད་ཐོབ་པས་བདག་ཅེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་དེ་ལྟ་བུའི་བདག་དང་བདག་གི་བ་མེད་དེ། མཐར་གདོན་མི་ཟ་བར་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་རྟག་ཏུ་གྲིབ་མ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་འཁོར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་མ་སྤངས་ན། བླ་ན་ ― DKG053_Page_0350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཐར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དད་པའི་སེམས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐར་གདོན་མི་ཟ་བར་དད་པའི་སེམས་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དད་པའི་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བུ་གཅིག་པའི་ས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུ་གཅིག་པའི་སའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པའི་སེམས་ཐོབ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐར་གདོན་མི་ཟ་བར་བུ་གཅིག་པའི་ས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། བུ་གཅིག་པའི་ས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ས་བཞི་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་བཞི་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐར་གདོན་མི་ཟ་བར་ས་བཞི་པའི་སྟོབས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། ས་བཞི་པའི་སྟོབས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། ། ― DKG053_Page_0351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞིའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཚིག་དང་དོན་བཤད་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་དོ། །ཚིག་དང་དོན་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྤྱི་བོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་བསྒོམས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྤྱི་བོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི། གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་གོང་དུ་སྨོས་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ངས་གཟུགས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཤད་ན་སེམས་ཅན་གྱིས་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་བསྐྱེད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཕྱིར་ ― DKG053_Page_0352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བསྟན་པས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་མི་གསུངས་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མ་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་རྟོགས་ན་ལམ་སྒོམ་མི་དགོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་བསྒོམས་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཅིག་མཐོང་ན། མ་བསྒོམས་པས་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་པས་གདོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ན་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དག་གིས་ལྟ་ག་ལ་མཐོང་། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མཐོང་བར་འདོད་ན་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་དགྲོལ་ཞིང་བཤད་པ་དང་། མཆོད་པ་དང་། རིམ་གྲོ་དང་། བཀུར་སྟིར་བྱའོ། །གཞན་གྱིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་པ་ནས་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་བྱེད་པ་མཐོང་ན། གནས་ཁང་བཟང་པོ་དང་། གོས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་གྱིས་མཆོད་ཅིང་བསྔགས་པ་དང་། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། གསོང་པོར་སྨྲ་བ་ཡང་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་འདས་པའི་དུས་ན། སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་ལ་བསྙེན་བཀུར་དང་མཆོད་པ་བྱས་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་རབ་ཏུ་བསྐྲུན་པས་གདོད་མདོ་སྡེ་འདིའི་མིང་ཙམ་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ལ། ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་ ― DKG053_Page_0353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་དད་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་དད་པར་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ་ཞེས་གསུངས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འདིའི་ནང་ན་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་སྙེད་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་དད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བས་གང་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་དད་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་བགྱིའམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་བཞི་བཅུ་གསུམ་པ། སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ཇི་ལྟར་བདག་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་དཀའ་ཐུབ་སྤྱད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བདག་ལ་བདག་བརྟགས་ན་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཉིན་རེ་ཞིང་ཏིལ་འབྲུ་རེ་ལས་མི་ཟ་བར་དེ་བཞིན་དུ་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་འབྲས་ནས་སྲན་མའམ། གསོ་མའམ། ཁྲེའམ། སྲན་མ་དཀར་པོའི་བར་དུ་དེ་དང་འདྲ་བར་ཞག་བདུན་བདུན་གྱི་བར་དུ་འབྲུམ་བུ་རེ་ལས་མི་ཟ་སྟེ། ཉིན་རེ་ཞིང་འབྲུམ་བུ་རེ་ཟ་བ་ན་འདི་སྙམ་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་འདི་ནི་ཕན་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དེ། ཕན་པའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་ཡང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་ཕན་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་མི་བྱེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་སྙམ་སེམས་ཏེ། ཕན་པའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཉམས་སུ་ལེན་ཅིང་བཟོད་པ་བྱེད་དེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས་ན་གདོན་ ― DKG053_Page_0354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཞག་དེ་སྙེད་ཀྱི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ན་ལུས་ཀྱི་ཤ་དང་པགས་པ་ཉམས་ཤིང་རིད་པ་ནི་ཀུ་བ་བརྔས་མ་ཐག་པ་ཉི་མ་ལ་བཞག་པ་དང་མཚུངས་སོ། །མིག་རྐོང་བ་ནི་ཁྲོན་པའི་སྐར་མ་དང་མཚུངས་སོ། །ཤ་ཀུན་ཟད་དེ་རྩ་དང་ཆུ་བ་འབའ་ཞིག་སྣང་བ་ནི་རྩྭ་ཁྱིམ་ཞིག་པ་དང་མཚུངས་སོ། །སྒལ་ཚིགས་མངོན་པར་སྣང་བ་ནི་ཐག་གུ་མདུད་པ་བོར་བ་དང་མཚུངས་སོ། །འདུག་འདུག་པའི་གནས་ནི་རྟའི་རྨིག་རྗེས་དང་མཚུངས་ཏེ། འདུག་པའི་ཚེ་ནི་ཁ་སྦུབ་ཏུ་འགྱེལ། ལངས་པའི་ཚེ་ནི་གན་རྐྱལ་དུ་འགྱེལ་ཏེ། དེ་ལྟར་ཕན་པའི་དོན་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་ཞིང་བདེ་བ་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་ནང་གི་ཟང་ཟིང་ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་ནས་ལུས་དང་སྲོག་གི་བར་དུ་རྩྭ་དང་འདྲ་བར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་དོ། །གང་དེ་ལྟར་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ཕངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བདག་ལ་བདག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོད་པ་དང་། ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་རྟོགས་སོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་འདོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་ཀྱིས་སྣང་བའི་མར་མེ་འཛུགས་པ་ནི་ལུས་ལ་རས་ཀྱིས་དཀྲིས་ནས་མར་གྱིས་བྱུགས་ཏེ་མེ་གཏོང་བར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བ་ན་བདག་གི་སེམས་ལ་སྨད་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲའོ། །སྡུག་བསྔལ་འདི་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་སྟོང་གི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་ན་ཁྱོད་ཀྱི་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་ཕན་པའི་དོན་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཡང་བཟོད་ལ། སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་འདི་ཙམ་ལ་མི་བཟོད་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྡུག་བསྔལ་བའི་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བར་བྱ་ཞེས་སྨྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བ་མི་ཚོར་ ― DKG053_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ། སེམས་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅིང་མི་གཡོ་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེའི་ཚེ་ན་བདག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་ཏེ་ཡོངས་སུ་མ་བཅད་ཀྱང་ཆོས་འདོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་མགོ་བོ་དང་། ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་། མིག་དང་། རྐང་དང་། ཤ་དང་། ཁྲག་གིས་སེམས་ཅན་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། ལྕགས་ཀྱི་གཟེར་བུས་ལུས་ལ་འཛུགས་པ་དང་། བྲག་ལ་མཆོངས་པ་དང་། མེ་ལ་མཆོངས་པ་ཡང་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཚད་མེད་པ་མྱོང་ཡང་གལ་ཏེ་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅིང་མི་གཡོ་མི་འགྱུར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་ཞིང་། ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་བྱོལ་སོང་གི་ལུས་སུ་སྐྱེ་བའི་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་ཤ་དང་། ཁྲག་གིས་སེམས་ཅན་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ལ། སེམས་ཅན་དག་གིས་ལེན་པའི་ཚེ་ན་དེ་དག་ལ་བྱམས་ཤིང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེའི་ཚེ་དབུགས་ཀྱང་རྒྱུ་བར་མི་བྱེད་དེ་ཤི་བ་ལྟར་བྱས་ནས་གང་ཤ་ལེན་པ་དེ་དག་ལས་བསད་པར་མ་གྱུར་ཏམ་སྙམ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་སེམས་ཀྱང་མེད་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟར་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་ཀྱང་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་ལས་ནམ་དུ་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ཐོབ་པས་ནམ་དུ་ཡང་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ལས་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། གནས་ངན་ལེན་གྱི་འབྲས་བུ་རྡུལ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ ― DKG053_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་ཤུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་དེ་དག་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནད་པ་ཞིག་ཡི་དགས་ཀྱིས་བརླམས་ནས་མངོན་པར་བལྟར་མི་སྣང་ཡང་། རིག་སྔགས་ཀྱི་མཐུས་མངོན་པར་སྣང་སྟེ། བར་འགའ་ནི་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་དགའ། བར་འགའ་ནི་ཁྲོ། བར་འགའ་ནི་གཤེ ། བར་འགའ་ནི་རྡེག །བར་འགའ་ནི་ངུ་། བར་འགའ་ནི་རྒོད་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ལས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲེད་མོའི་ལུས་སུ་གྱུར་པ་ན་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །བར་འགའ་ནི་བྱ་ཀ་བྱི་ཤ་ལའི་ལུས་སུ་གྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཀུ་ཏ་ལའི་ལུས་དང་། ཤ་བ་དང་། རི་བོང་དང་། བལ་གླང་དང་། ལུག་དང་། སྤྲེའུ་དང་། ཕུག་རོན་དཀར་པོ་དང་། བྱ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། ཀླུ་དང་། སྦྲུལ་དུ་ཡང་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱོལ་སོང་གི་ལུས་མང་པོ་མྱོང་བ་ན་ནམ་དུ་ཡང་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་ལས་མ་བྱས་ཀྱི་རྟག་ཏུ་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་གྱུར་པ་གཞན་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ། དེ་དག་བྱོལ་སོང་གི་ལུས་ལས་མྱུར་དུ་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐོས་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟར་བྱོལ་སོང་གི་ལུས་མྱོང་ཡང་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལས་མི་བྱེད་པས་དེ་བས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མུ་གེ་བྱུང་བའི་ཚེ་སེམས་ཅན་དག་ཟས་ཀྱིས་ཉེན་པ་མཐོང་ནས་རུ་སྦལ་དང་ཉའི་ལུས་ཆེ་ཁྱད་དཔག་ཚད་གྲངས་མེད་པའི་ལུས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་གི་ལུས་ཀྱི་ཤ་གཅོད་ཅིང་ཟ་བ་དང་། བཅད་པའི་འཕྲོ་ནས་ཕྱིར་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་། བདག་གི་ཤ་ཟོས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ ― DKG053_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྐད་དུ། གང་བདག་གིས་ཤ་ཟོས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་མྱུར་དུ་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ན། སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནད་ཀྱི་བསྐལ་པ་བྱུང་བའི་ཚེ། ནད་ཀྱིས་གཟིར་བ་མཐོང་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྨན་གྱི་སྡོང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ནད་པ་གང་རྩ་བའམ། སྡོང་བུའམ། ཡལ་གའམ། ལོ་མའམ། མེ་ཏོག་གམ། འབྲས་བུའམ། ཤུན་པའམ། གང་བླངས་ཀྱང་རུང་། ནད་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་བདག་གི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་གྱུར་ཏེ། ནད་པ་གང་གི་སྐད་ཐོས་སམ། ལུས་ལ་རེག་གམ། ཤ་དང་ཁྲག་ཟོས་པ་ནས། རྐང་དང་ཀླད་པའི་བར་དུ་ཟོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནད་བྱང་བར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་གྱིས་བདག་གི་ཤ་ཟོས་ནས་ངན་སེམས་མ་བསྐྱེད་པར་བུའི་ཤ་ལ་ཟ་བ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཤིང་བདག་གི་ནད་སོས་པར་བྱས་ནས་ཆོས་བསྟན་པར་གྱུར་པ་དང་། དེ་དག་གི་ཐོས་ནས་དད་ཅིང་གཟུངས་སུ་བཟུང་སྟེ། གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་ཏེ། ལུས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཡང་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅིང་མི་གཡོ་མི་འགྱུར་བ་ནི་ངེས་པར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དག་ཡི་དགས་ཀྱིས་བརླམས་ཏེ་ནད་དུ་གྱུར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བདག་ཀྱང་ཡི་དགས་ཀྱི་ལུས་སུ་གྱུར་ཏེ། ལུས་ ― DKG053_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེ་བ་དང་བྱིན་ཡོད་པའི་ལུས་དང་། འཁོར་མང་པོའི་ལུས་སུ་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་གི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ནད་འཚོ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་མོད་ཀྱི་སེམས་ལ་མི་འགོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་མོད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་འབྲས་བུ་ལ་མི་རེའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན་འདི་སྐད་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བདག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་རེ་རེ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱའོ། །སེམས་ཅན་རེ་རེས་ཀྱང་བདག་གི་སྦྱིན་པ་བླངས་ནས་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །བདག་ཉིད་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། དཀའ་བ་སྤྱོད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའི་ཚེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མ་གྱུར་ཅིག །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ན་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འཁོར་བ་ལ་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཤིན་ཏུ་མང་བ་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་ཤེས་མོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལ་གནས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བ་ལ་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐུལ་ནས་སྙིང་རྗེ་བ་དང་བྱམས་པའི་སེམས་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན། བྱ་བའི་དྲིན་འདོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་གཞན་ལ་བྱ་བའི་དྲིན་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱ་བའི་དྲིན་བྱིན་ཡང་ལན་ལ་རེ་བའི་སེམས་མེད་པས་ ― DKG053_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་དག་ནི་བདག་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་དེ། དེ་ནི་བདག་ལ་ཕན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་ཀྱང་དགྲ་དང་གཉེན་གྱི་སེམས་གཞིག་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་ཡང་མཉམ་པའི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པས། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གལ་ཏེ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཅན་དག་མཐོང་ན་སྤྱོ་བའམ། ཚིག་འཇམ་པོ་སྨྲ་བའམ། སྐྲོད་པའམ། གལ་ཏེ་ན་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་སྟེ། གང་རང་བཞིན་གྱིས་ཁྲོ་བ་ལ་ནི་ཚིག་འཇམ་པོ་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །གང་ང་རྒྱལ་ཅན་ལ་ནི་ང་རྒྱལ་ཆེན་པོ་ཡང་མངོན་པར་སྟོན་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ན་སེམས་ལ་ནི་ང་རྒྱལ་མེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་མཁས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ཟང་ཟིང་དང་ལོངས་སྤྱོད་མེད་པ་ན། སློང་བ་མང་ཡང་ཞེན་པའི་སེམས་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་གང་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་གནས་སུ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ལུས་ལེན་པ་ནི་དམུས་ལོང་ངམ། འོན་པའམ། ལྐུགས་པའམ། ཞ་བོ་ལྟ་བུའི་ལུས་མྱོང་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཅི་དང་ཅི་ཡོད་པ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་དང་འཐུན་པར་སྤྱོད་དེ། དེ་ལྟར་ཡིད་འཐུན་པར་སྤྱོད་ཀྱང་ཉེས་པའི་དྲི་མས་མི་གོས་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ ― DKG053_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད། ཉོན་མོངས་པའི་འགོ་བ་ཡང་མེད། ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡང་མེད། ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ཡང་མེད། བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་མོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་མེད། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡང་མེད། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ཡང་མེད། སྡུག་བསྔལ་བཅོམ་པ་ཡང་མེད་པར་ཤེས་ཤིང་རྟོག་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཡང་བཅོམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱད་པ་ཡང་སྤྱོད་དེ། དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལུས་ནང་གི་ཐ་མ་དགའ་ལྡན་གནམ་དུ་སྐྱེས་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགའ་ལྡན་གནམ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་ཡིན་ནོ། །གནམ་གྱི་རིམ་པ་འོག་མའི་ལྷ་ནི་བག་མེད་པར་སྤྱོད་དོ། །གནམ་གྱི་རིམ་པ་གོང་མའི་ལྷ་རྣམས་ནི་དབང་པོ་བརྟུལ་བས་ན་དགའ་ལྡན་གནམ་གྱི་ལྷ་ནི་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པས་ནི་གནམ་གོང་མ་དང་། འོག་མར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་ནི་དགའ་ལྡན་གནམ་གྱི་ལྷར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ནི་སྲིད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨོད་དེ། སྲིད་པ་བཅོམ་ནས་དགའ་ལྡན་གནམ་གྱི་ལྷའི་ལས་མི་བྱེད་ཀྱང་དགའ་ལྡན་གནམ་གྱི་ལྷར་སྐྱེའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གལ་ཏེ་སྲིད་པ་གཞན་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པར་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བའི་སེམས་མེད་ཀྱང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དགའ་ལྡན་གནམ་གྱི་ལྷར་སྐྱེས་པ་ནི་དངོས་པོ་འདི་གསུམ་གྱིས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གང་ཞེ་ན། འཚོ་བའི་ཚེ་དང་། གཟུགས་བྱད་དང་། གྲགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་འཚོ་བའི་ཚེ་དང་། གཟུགས་བྱད་དང་། གྲགས་པ་ལ་རེ་བ་མེད་ཀྱང་གཞན་པས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ ― DKG053_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མོས་པས་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་གསུམ་གྱིས་ལྷ་རྣམས་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཀྱང་ལྷའི་སྲས་པོ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་དང་། ཕྲག་དོག་གི་སེམས་དང་། ང་རྒྱལ་གྱི་སེམས་མི་སྐྱེའི། རྟག་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ལྷ་རྣམས་ལ་ཡང་ང་རྒྱལ་མི་བྱེད་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཚོ་བའི་ཚེ་ལས་མ་བྱས་ཀྱང་། ལྷ་དེ་དག་གི་ནང་ན་ཚེའི་ཚད་མཐར་ཕྱིན་པས་འཚོ་བའི་ཚེ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་བྱད་ཀྱི་ལས་མ་བྱས་ཀྱང་གཟུགས་བྱད་དམ་པའི་ལུས་སུ་གྱུར་ཏེ། འོད་ཟེར་ཀུན་དུ་གསལ་བས་གཟུགས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྷའི་ཕོ་བྲང་ན་གནས་ཀྱང་འདོད་པ་ལྔ་ལ་མ་ཆགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་བྱེད་པས་གྲགས་པ་ཕྱོགས་བཅུར་གྲགས་ཏེ། དེ་བས་ན་གྲགས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དགའ་ལྡན་གནམ་ནས་བབས་པ་ན་ས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནམ་ལས་བབས་པ་ན་འདོད་པའི་ཁམས་དང་། གཟུགས་ཡོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ་བསྐྱལ་ནས་སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྟོད་པས། དེ་དག་གི་ཁའི་དབུགས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ས་ཡང་གཡོས་པར་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མིའི་ནང་ན་ཁྱུ་མཆོག་གི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའོ། །མིའི་ནང་ན་ཁྱུ་མཆོག་གི་རྒྱལ་པོ་ནི་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཐོག་མ་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ན་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཁ་ཅིག་སའི་འོག་ན་གནས་པ་ལ་ལ་ནི་འཇིགས། ལ་ལ་ནི་ ― DKG053_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགའ་བས་ས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་དུས་དང་། གནས་པའི་དུས་དང་། འབྱུང་བའི་དུས་ཀྱང་ཤེས། ཕ་དང་། མ་ཡོངས་སུ་གཙང་ཞིང་ཅིས་ཀྱང་མ་གོས་པར་ཤེས་པ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་གི་སྐྲའམ། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། རིམ་གྱིས་གཞོལ་བ་དང་། ཟབ་ཅིང་གཏིང་རིང་བ་དང་། གཅིག་ཏུ་ལན་ཚྭའི་རོ་བྲོ་བ་དང་། དབྲེས་ཀྱི་མཚམས་ལས་མི་འདའ་བ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་མང་བ་དང་། སེམས་ཅན་མང་པོའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དང་། རོ་ཞག་ཏུ་མི་གནས་པ་དང་། འབབ་ཆུ་ཐམས་ཅད་དང་སྤྲིན་ཆེན་པོའི་ཆར་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཀྱང་མི་འཕེལ་མི་འགྲིབ་པ་དང་བརྒྱད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བ་ལ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཤུགས་དང་། རླུང་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། ཆུ་ཀླུང་འབབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཕེལ་མི་འགྲིབ་པའི་བར་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དོ། །གང་ཞེ་ན་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྔ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་བཅུ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འབྲས་བུ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ ― DKG053_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་བསྟན་ཅིང་གསུངས་པས། ཆོས་འདི་དག་ནི་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཟབ་ཅིང་གཏིང་རིང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མ་སྐྱེས་པ་མི་འགོག་པ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པ་ཡང་མེད། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡང་མེད། བསོད་སྙོམས་བཞེས་པ་ཡང་མེད། སྦྱིན་པ་བྱས་པ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན། གཟུགས་ལས་གཞན་མ་ཡིན། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་གཞན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་བལྟར་རུང་བ། གསལ་བའི་རྒྱུ་བྱས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མེད། གནས་ཀྱང་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཀྱང་རྟག་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཟབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་བར་བར་ནི་བདག་ཡོད་ཅེས་འཆད། བར་བར་ནི་བདག་མེད་ཅེས་ཀྱང་འཆད། བར་བར་ནི་རྟག་ཅེས་འཆད། བར་བར་ནི་མི་རྟག་ཅེས་འཆད། བར་བར་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་བདེའོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་སྟོང་པའོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་ཐམས་ཅད་མེད་དོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་འཆད། བར་བར་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་འཆད། བར་བར་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ལམ་དབུ་མ་དང་དཔའ་ ― DKG053_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་། དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱི་བོའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དད་པའི་སེམས་དང་། དབང་པོ་དང་། སྟོབས་ཤེས་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་མོད་ཀྱི་ངེས་པར་མ་གསུངས་པས་ན་ཟབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འཐུན་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། ཐེག་པ་གཅིག་པར་འཐུན་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གཅིག་པར་འཐུན་པ་དང་། རྒྱུ་གཅིག་པ་དང་། འབྲས་བུ་གཅིག་པ་དང་། ཟིལ་དངར་གཅིག་པར་འཐུན་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ན། རོ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། དབྲེས་ཀྱི་མཚམས་ལས་མི་འདའ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་དགེ་སློང་དག་མ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་བརྒྱད་མི་བཅང་བར་ཁྲིམས་བཅས་པ་ལས། ངའི་ཉེ་གནས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཞིག་འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདི་འཆང་ངམ། འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡི་གེར་བྲིས་སམ། དགྲོལ་ཞིང་བཤད་ན་ལུས་དང་སྲོག་གི་བར་དུ་ཡལ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ནི་དབྲེས་ཀྱི་མཚམས་ལས་མི་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་མང་པོ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་རིན་པོ་ཆེ་ཚད་མེད་པའི་གཏེར་ཡིན་ནོ། །གཏེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང་། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། སྟོབས་ལྔ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་། བུས་པ་ཆུང་ངུའི་སྤྱོད་པ་དང་། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ཚངས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ལྷའི་སྤྱོད་པ་དང་། དགེ་བ་མང་པོའི་ཐབས་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། ― DKG053_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚད་མེད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་རབ་ཚད་མེད་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཆེན་པོའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་རབ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ་སེམས་ཆེ་བའི་ཕྱིར། བཀོད་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། གདུལ་བ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། ཐབས་མཁས་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་བརྗོད་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། མཐུ་སྟོབས་ཆེ་བའི་ཕྱིར། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེ་བའི་ཕྱིར། རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤོང་བའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཆེན་པོའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། རོ་དང་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རོ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་དང་། ཕས་ཕམ་པ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སྐུར་པ་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་སུ་བཤད་པ་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་བཤད་པ་དང་། མ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་བརྒྱད་འཆང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཀོར་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་ནོར་ལ་ཡིད་བཞིན་དུ་ཐུགས་ཐུབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་། དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཤི་བའི་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་མང་པོ་དང་། ཡོངས་སུ་བྲལ་བས་ཤི་བའི་རོ་དང་མི་འགྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། མི་འཕེལ་མི་འགྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར། མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་ ― DKG053_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙོམས་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཚན་གཅིག་ཏུ་འཐུན་པའི་ཕྱིར་མི་འཕེལ་མི་འགྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པ་ཞེས་བགྱི་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་གནས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། མངལ་ནས་སྐྱེས་པ་དང་། རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པའོ། །སྐྱེ་གནས་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མིའི་ནང་ན་ཡང་རྫོགས་པར་མཆིས་སོ། །དཔེར་ན་དགེ་སློང་ཤིང་སཱ་ལ་དང་། ཨུ་པ་ཤི་པ་ལ་དང་། ཁྱིམ་བདག་ནི་ཀ་ལའི་མ་དང་། ཁྱིམ་བདག་ནི་ཀུ་ཏའི་མ་དང་། ཁྱིམ་བདག་ཕན་ཤ་ལའི་མ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་སོ་སོ་ནས་བུ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་མཆིས་ཏེ། ཐམས་ཅད་སྒོ་ང་གཅིག་གི་ནང་ནས་སྐྱེས་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་ལ་ཡང་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་མཆིས་སོ། །དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཛད་པ་ན། རྒྱལ་པོ་སྤྱི་བོ་སྐྱེས་ཞེས་བགྱི་བར་གྱུར་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་ལག་ནས་སྐྱེས་ཞེས་བགྱི་བར་གྱུར་པ་དང་ད་ལྟར་གསུངས་པ་བུ་མོ་ཨ་མྲའི་ཤིང་དང་། བུ་མོ་ཀ་བྱི་ཏའི་ཤིང་ཞེས་བགྱི་བ་མཆིས་པས་ན་མིའི་ནང་ན་དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་མཆིས་སོ། །ཐོག་མ་བསྐལ་པ་ཆགས་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དབང་དུ་གྱུར་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་རྫུས་ཏེ་མ་སྐྱེས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞིས་སྐྱེ་སྟེ། འཕགས་པའི་ཆོས་ཐོས་ནས་སྔོན་ལྟར་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བསྐལ་པ་ཐོག་མ་ཆགས་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་ཀྱང་དེའི་ཚེ་ན་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་མ་གཤེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དག་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ན་སྨན་པ་དང་སྨན་ ― DKG053_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོས་སོ། །བསྐལ་པ་ཐོག་མ་ཆགས་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་མོད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་མ་ལངས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་མ་གཤེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བསྐལ་པ་ཐོག་མ་ཆགས་པའི་སེམས་ཅན་ནི། ལུས་དང་། སེམས་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་མ་གཤེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གདུང་རིགས་དང་། འཁོར་དང་ཕ་མ་ནི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་ཆོས་གསུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྫུས་ཏེ་མི་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་བུའི་ལས་ཀྱང་ཕ་བྱེད་ལ། ཕའི་ལས་ཀྱང་བུ་བྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་ན་ཕ་མ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕ་མ་མེད་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་མང་པོ་ཡང་ཇི་ལྟར་མཛད་པར་འགྱུར། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྫུས་ཏེ་མི་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྲུང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལོ། །ནང་གི་སྲུང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སྲུང་བ་ནི་གཉེན་བཤེས་དང་འཁོར་རོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྲུང་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་ནི་མི་འདོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྐྱེ་བོ་ཁ་ཅིག་ནི་ཆོ་རིགས་བསྙེམས་པས་ང་རྒྱལ་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་གི་ང་རྒྱལ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ཆོ་རིགས་བཙུན་པར་སྐྱེས་ཀྱི་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་མི་འདོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་དག་པར་ཕ་དང་མ་ཡོད་དེ། ཕ་ནི་ཟས་གཙང་མ་ཞེས་བྱ། མ་ནི་ལྷ་མཛེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་སྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ན། ཇི་ལྟར་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་འདོད་པར་བྱ། གལ་ཏེ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་བླངས་ན་རིང་བསྲེལ་མང་པོ་ཅི་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ ― DKG053_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་རིང་བསྲེལ་ཕྲ་མོར་གསེས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འགྱུར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་མི་འདོད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་མི་འདོད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ང་འབའ་ཞིག་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་བླང་བར་བྱ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་ཕུང་པོ་སྟེ། །བདག་གིས་དེ་དག་རྒྱས་པར་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཀྱང་། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སླད་དུ་ཕྱོགས་ཙམ་བརྗོད་པར་བགྱི། །ཐུགས་བརྩེའི་སླད་དུ་བདག་གིས་བརྗོད་པ་གསན་དུ་གསོལ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་རིག་མུན་པར་འགྲོ་བ་དག །སྡུག་བསྔལ་མཐའ་ཡས་ཉུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་མང་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་དང་བྲལ་བར་མཛད་པས་ན། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་དུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་གྲགས། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ལ་འཁོར་བས་ན། །བག་མེད་ཡོངས་སུ་བསླད་པས་བདེ་བ་མེད་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདེ་བ་ཡོངས་སུ་བྱིན་པས་ན། །འཁོར་བས་འཁོར་བའི་རྒྱུད་ནི་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་གྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་བདེ་བ་ཀུན་ལ་བྱིན་པས་ན། །བདག་གིས་བདེ་བ་གང་ལའང་མ་ཆགས་མི་མོས་སོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སླད་དུ་དཀའ་བ་ཀུན་སྤྱད་དེ། །དེ་བས་འཇིག་རྟེན་བཅས་པ་ཀུན་གྱིས་མཆོད་པར་གྱུར། །ཕ་རོལ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་གཟིགས་ན་སྐུ་འདར་ཏེ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ཞུགས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བ་མེད། །སེམས་ཅན་སླད་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་མཛད་དེ། །དེ་བས་ཀུན་ལས་རྒྱལ་ཏེ་དཔག་པའི་ཚད་མ་མཆིས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་སླད་དུ་དཀའ་བ་སྤྱད། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །ཐུགས་ནི་ལོག་པའི་རླུང་ལ་གནས་ཀྱང་མི་གཡོ་སྟེ། །དེ་བས་ཤིན་ཏུ་རྒྱལ་བའི་འཇིག་རྟེན་སྐྱེས་བུའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་བདེ་བ་ཀུན་འདོད་ཀྱང་། །བདེ་བར་གྱུར་ ― DKG053_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྒྱུ་ནི་གང་ལགས་མི་ཤེས་ཏེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་ནས་སྒོམ་པར་གྱུར་པས་ན། །ཇི་ལྟར་བུ་གཅིག་པ་ལ་ཕ་མས་བྱམས་པ་བཞིན། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཉོན་མོངས་ནད་གཟིགས་ནས། །སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་ན་བའི་བུ་ལ་མ་བཞིན་ཏེ། །རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་ནད་སྤོང་བ་ཡི་ཐབས་དགོངས་པས། །དེ་བས་ལུས་འདི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱང་། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་ཀྱིས་དེ་ལ་བདེ་བར་འཛིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་བདེན་གསུངས་ཏེ། །དེ་བས་ཀུན་དུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མ་རིག་སྒོ་ང་ལ་གནས་ཀྱང་། །བརྟོལ་ཞིང་གཞོམ་པར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་མཆུ་མེད་པས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཆུ་ཡིས་ཀུན་བཅོམ་སྟེ། །དེ་བས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོའོ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་མ་བསྡུས་པས། །མིང་ཡང་མེད་དེ་བླ་དགས་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་མེད། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་པའི་དོན་མཛད་རྟོགས་པས་ན། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །སྲིད་པའི་ཀླུང་གིས་སེམས་ཅན་གཡེངས་ཏེ་ནུབ་གྱུར་ཀྱང་། །མ་རིག་ཡོངས་སུ་མདོངས་པས་འབྱུང་བའི་ལམ་མི་ཤེས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་བདག་ཀྱང་གྲོལ་བས་གཞན་སྒྲོལ་ཏེ། །དེ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་གྲུ་མཁན་ཞེས་གྲགས་སོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ན། །དེ་བཞིན་ཟད་དང་འགོག་པའི་ལས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྟོགས། །སེམས་ཅན་ནད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡི་སྨན་གཏོང་བས། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཏུ་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །མུ་སྟེགས་ངན་པར་ལྟ་བའི་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་ཡང་། །དེ་ཡི་རྐྱེན་གྱིས་བླ་མེད་བདེ་བ་ཐོབ་ཅེས་སྨྲ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱིས་ཡང་དག་བདེ་བ་གསུངས་པ་ནི། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་ལོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་བཅོམ་པས། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ ― DKG053_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་བདེན་པའི་ལམ་རབ་སྟོན། །ལམ་རབ་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་བདེ་བར་འགྱུར། །དེ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དེད་དཔོན་ཞེས་གྲགས་སོ། །བདག་གིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་གཞན་གྱིས་བྱས་མ་ཡིན། །ཐུན་མོང་བྱས་པ་མ་ཡིན་རྒྱུ་རྐྱེན་བྱས་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་གསུངས་པ་ནི། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་སྨྲ་བ་ཀུན་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནས། །ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་སྟོན། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་མཛད་པའི་དུས་ན་སེར་སྣ་མེད། །དེ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མི་དམིགས་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་མེད་དེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡང་མེད་པས་ན། །རྒྱུ་རྐྱེན་འབྲས་བུ་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐོབ། །དེ་བས་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །དེ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་རེ་བ་མེད་ཅེས་བརྗོད། །རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་བག་མེད་སྤྱོད་དང་འགྲོགས་གྱུར་ཀྱང་། །སྐུ་ལ་བག་མེད་པས་ནི་ཡོངས་སུ་འགོ་མི་འགྱུར། །དེ་བས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་འགོ་མི་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱམས་དང་སྡང་མེད་དེ། །དེ་བས་དེ་ཡི་ཐུགས་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་སྙོམས་པའོ། །སེང་གེ་སྒྲ་ཞེས་བགྱི་བས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ལ་བསྟོད། །ཚད་མེད་པ་ཡི་སེང་གེའི་སྒྲ་ནི་སྒྲོགས་གྱུར་ཅིག །འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བས་ཡོངས་སུ་དྲིས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་གོ།། ། ། བཅུ་གཉིས་པ། འོད་སྲུང་གིས་ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ།― DKG053_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་ལགས་ཏེ། མ་དུལ་བ་ནི་དུལ་བར་མཛད། མ་དག་པ་ནི་དག་པར་མཛད། མགོན་སྐྱབས་མ་མཆིས་པ་ལ་ནི་མགོན་སྐྱབས་མཛད་དེ། རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་ཡང་རྣམ་པར་དགྲོལ་བར་མཛད་ནས་དབང་དུ་འགྱུར་བ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་སྨན་པ་ཆེན་པོ་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་ལགས་ན། དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ཞེས་བགྱི་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་ ― DKG053_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་མཛད་པའི་དུས་ཀྱི་སྲས་ལགས་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འཆང་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་དགྲོལ་ཞིང་བཤད་པར་ཡང་བགྱི། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་བཅོམ། བསམ་གཏན་བཞི་ཡང་ཐོབ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཀུན་གྱི་ཐ་མར་གྱུར་པ་འདི་བསྐལ་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་གནས་ཀྱང་གསོར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ལུང་བསྟན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྔར་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། ཕྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བར་མི་མཛད། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པའི་སྐར་མའི་མགོན་དང་སྐྱབས་མཛད་པར་མི་འགྱུར་ན། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ཞིང་ཐབས་མཁས་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་ཅི་ལ་གདགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཕ་མ་ལ་བུ་གསུམ་ཞིག་ཡོད་དེ། བུ་རབ་ནི་ཕ་མ་ལ་སྲི་ཞུ་དང་བཀུར་སྟི་ཡང་བྱེད། དབང་པོ་རྣོ་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བསླབས་ན་མྱུར་དུ་ལོབས་སོ། །བུ་འབྲིང་པོ་ནི་ཕ་མའི་ཡིད་དང་འཐུན་པར་ཡང་མི་བྱེད། སྲི་ཞུ་དང་བཀུར་སྟིའི་སེམས་ཀྱང་མེད། དབང་པོ་རྣོ་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་བསླབས་ན་མྱུར་དུ་ལོབས་སོ། །བུ་ཐ་ཆུངས་ནི་ཕ་མའི་ཡིད་དང་འགལ་བར་བྱེད་དེ། སྲི་ཞུ་དང་བཀུར་སྟིའི་སེམས་ཀྱང་མེད། དབང་པོ་ཡང་རྟུལ་ཏེ་ཤེས་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕ་མས་སྦྱང་ཞིང་བསླབ་པར་བྱ་ན་སྔར་གང་བསླབ་ཏུ་གཞུག་ཅིང་གང་ལ་སྡུག་ཅིང་བྱམས་པར་བྱེད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔར་གང་ཕ་མའི་ཡིད་དང་མི་འགལ་བར་བྱེད་ཅིང་སྲི་ཞུ་དང་བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་བསླབས་ན་མྱུར་དུ་ལྡོབ་པ་དེ་བསླབས་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་བུ་འབྲིང་པོ་དང་ཐ་ཆུངས་ཀྱང་སློབ་བོ། །བུ་འོག་མ་གཉིས་ལ་སྲི་ཞུ་དང་བཀུར་སྟི་བྱ་བའི་སེམས་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བྱམས་པས་སློབ་པའི་གྲར་སློབ་ཏུ་བཅུག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་ ― DKG053_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདྲ་སྟེ། བུ་གསུམ་ཞེས་པ་ནི་བུའི་ནང་ན་རབ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱ་བའི་དཔེའོ། །འབྲིང་པོ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་བྱ་བའི་དཔེའོ། །བུ་ཐ་ཆུངས་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་བྱ་བའི་དཔེའོ། །མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལས་དོན་ཤིན་དུ་ཕྲ་བ་ཟབ་མོ་ནི་ངས་སྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གསུངས་སོ། །དོན་མི་ཟབ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱེད་པ་ལ་གསུངས་སོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་འཕྲལ་དུ་ཕན་པའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་ཡང་བྱམས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མའི་དགེ་བའི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཞིང་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཞིང་ཆུ་ཀ་བདེ་ཞིང་རྡོ་དང་གསེག་མ་དང་གྱོ་མོ་དང་ཤིང་གེལ་པ་མེད་ན་བརྒྱ་འགྱུར་སྐྱེ་བ་དང་། བྱེ་མ་དང་གསེག་མ་དང་རྡོ་བ་དང་། གྱོ་མོ་དང་ཤིང་གེལ་པ་མེད་ཀྱང་ཆུ་ཀ་མི་བདེ་སྟེ་ཆུ་མ་བཅུས་ན་འབྲས་བུ་ཕྱེད་འབྲི་བ་དང་། ཆུ་ཀ་ཡང་མི་བདེ་ལ་རྡོ་དང་གསེག་མ་དང་ཤིང་གེལ་པ་མང་བ་ནི་རྩྭ་མང་དུ་སྐྱེ་བས་གཅིག་རྨོས་ན་གཅིག་ལས་མི་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཞིང་པ་དག་དབྱར་རྨོ་བའི་དུས་ལ་བབ་ན་སྔར་ཞིང་གང་རྨོ་བར་བྱེད། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔར་ཞིང་གཤིན་པ་རྨོས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་མཐར་གྱིས་རྨོད་དོ། །དེ་ལ་ཐོག་མ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱ་བའི་དཔེའོ། །བར་མ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་བྱ་བའི་དཔེའོ། །ཐ་མ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་བྱ་བའི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ལ་སྣོད་མ་ཆག་པ་དང་། ཟག་པ་དང་། ཆག་པ་དང་། གསུམ་ཡོད་དེ། སྣོད་ཀྱི་ནང་དུ་འོ་མའམ་ཞོའམ། ཆུའམ་མར་བླུགས་པར་བྱ་ན། སྔར་གང་གི་ནང་དུ་བླུགས་པའི་རིགས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔར་སྣོད་མ་ཆག་པའི་ནང་དུ་བླུགས་སོ། །དེ་ནས་ཟག་པའི་ནང་དུ་བླུགས་སོ། །དེ་ནས་ཆག་པའི་ནང་དུ་ཡང་བླུགས་སོ། །སྣོད་མ་ཆག་པ་དག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་དཔེའོ། །ཟག་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་དཔེའོ། །ཆག་པ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནད་པ་གསུམ་ ― DKG053_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨན་པའི་དྲུང་དུ་ལྷགས་ན་གཅིག་ནི་གསོ་སླའོ། །གཅིག་ནི་གསོ་དཀའོ། །གཅིག་ནི་གསོར་མི་རུང་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ནད་པ་གསུམ་ལ་སྨན་པས་ཐོག་མར་གང་གསོ་བར་བྱེད། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔར་གསོ་སླ་བ་གསོས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་གཉིས་པོ་ཡང་གསོ་བར་བགྱིད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཛའ་ཞིང་གཉེན་པ་དག་གི་ཕྱིར་རོ། །གསོ་སླ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་དཔེའོ། །གསོ་དཀའ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་དཔེའོ། །གསོར་མི་རུང་བ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་དཔེའོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་འཕྲལ་དུ་དགེ་བའི་འབྲས་བུར་མི་འགྱུར་ཡང་བྱམས་ཤིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མའི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་རྟ་གསུམ་ཞིག་ཡོད་ན། གཅིག་ནི་ཤིན་ཏུ་དུལ་ལ་སྟོབས་ཀྱང་ཆེའོ། །གཅིག་ནི་མ་དུལ་ཏེ་སྟོབས་ཆེའོ། །གཅིག་ནི་དུལ་ཡང་མ་དུལ་རིད་ཅིང་རྒན་ཏེ་སྟོབས་ཀྱང་མེད་ན། གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོས་བཞོན་པར་བསམས་ན། སྔར་གང་ཞོན་པར་བྱེད། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔར་དུལ་ཞིང་སྟོབས་ཆེ་བ་ལ་ཞོན་ཏེ། དེའི་འོག་ཏུ་གཉིས་ཀྱང་ཞོན་པར་བྱེད་དོ། །དུལ་ཞིང་སྟོབས་ཆེ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་དཔེའོ། །མ་དུལ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་དཔེའོ། །མ་དུལ་ལ་རྒན་པ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་དཔེ་སྟེ། ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་ཡང་བྱམས་ཤིང་བརྩེ་བས་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མའི་དགེ་བའི་ས་བོན་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྦྱིན་བདག་ཆེན་པོ་ཞིག་གིས་གང་ཟག་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པར་བསམས་པ་ལས་གཅིག་ནི་རིགས་བཙུན་ཞིང་དབང་པོ་ཡང་རྣོ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ནོ། །གཅིག་ནི་ཆོ་རིགས་འབྲིང་ལ་དབང་པོ་རྟུལ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ནོ། །གཅིག་ནི་ཆོ་རིགས་ཐ་མ་སྟེ་དབང་པོ་རྟུལ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་སྦྱིན་བདག་ཆེན་པོ་དེས་སྔར་གང་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པར་བྱེད། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔར་ཆོ་རིགས་བཙུན་པ་དབང་པོ་རྣོ་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ ― DKG053_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ལ་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ཐོག་མ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་དཔེའོ། །དེའི་འོག་མ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་གྱི་དཔེའོ། །དེའི་འོག་མ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་ནི་སྤོས་ཀྱི་བལ་གླང་གསོད་པ་ན། མཐུ་རྩལ་ཅི་ཡོད་པ་གཏུགས་ཏེ་གསོད་པ་བཞིན་དུ་རི་བོང་གསོད་པ་ན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དབུགས་ཀྱི་ཤུགས་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་ཆོས་སྟོན་ཅིང་གསུངས་པ་ན་མཛད་པ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་སྔོན་དུས་གཅིག་ན་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ནི་ངའི་གཡོག་བྱེད་དོ། །ང་དེའི་ཚེ་ན་ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་ལ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་ལ་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཉེ་གནས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་སློབ་དཔོན་བསྙལ་དགོས་པས་དེའི་ཚེ་ང་རིང་དུ་ཐོགས་པར་གྱུར་ནས་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མས་ང་ལ་ངན་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་དེ་ན་ཁྱེའུ་དང་བུ་མོ་ཆུང་བ་དག་ངུ་སྟེ། ཁ་རོག་ཏུ་མི་བཏུབ་ན་དེའི་ཕ་མས་བུ་ལ་བསྡིགས་པའི་ཕྱིར་ངུ་བ་མ་བཏང་ན་ཡི་དགས་བ་ཀུ་ལའི་དྲུང་དུ་བཀྲིའོ་ཞེས་བསྡིགས་པས་ངུས་པ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ན་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ཡང་ང་ལ་འདི་སྐད་དུ་མྱུར་དུ་གནས་ཁང་དུ་གཤེགས་སུ་གསོལ་ཡི་དགས་བ་ཀུ་ལ་འོང་ངོ་ཞེས་ང་ལ་བསྡིགས་སོ། །ངས་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་གླེན་པ་ཅི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇིགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་མ་ཐོས་སམ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ནས་དེའི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་གིས་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་གང་ཟག་འདི་ལྟ་བུ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ནང་དུ་ཆུད་དམ་ཞེས་གསོལ་ནས་ངས་དེ་ལ་ཀོའུ་ཤི་ཀ་གང་ཟག་འདི་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ནང་དུ་ཆུད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ངས་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་ཀྱང་ཡིད་ཆེས་ཤིང་གཟུངས་སུ་འཛིན་པའི་སེམས་ ― DKG053_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་སྔོན་དུས་གཅིག་ན་ཡུལ་ཀ་ཤི་ཞེས་བྱ་བར་གྲོང་ཁྱེར་ཤི་པ་པུ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ཡང་ངའི་གཡོག་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་ང་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་ནང་དུ་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་གཤེགས་པར་དགོངས་པ་ལས་དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ངའི་རྗེས་མཐོང་བར་མོས་ཏེ་སྐོམ་པས་གདུངས་པ་ལྟར་དད་པ་ལས་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མས་ངའི་ཕྱི་བཞིན་རྗེས་ཕྱགས་ནས་མི་སྣང་བར་བྱ་བར་བསམས་ཏེ། མི་སྣང་བར་མ་ནུས་ནས་སེམས་ཅན་མང་དུ་མི་དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །ང་དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་ནས་ཆང་པ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་སྒོ་ན་གཅེར་བུ་པ་གཅིག་ཅིག་ལུས་རྒུ་བོར་བྱས་ནས་སྦང་མ་ཟ་བ་གཟིགས་སོ། །དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མས་ཀྱང་མཐོང་ནས་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་ན་གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་མཆིས་ན་མི་འདི་ནི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མི་འདི་རྒྱུ་ཡང་མེད་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ངས་དེ་ལ་གླེན་པ་ཁྱོད་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཆང་མི་འཐུང་ལ་མི་ཡང་མི་འཚེ། ཕ་རོལ་སླུ་བར་མི་བྱེད། མ་བྱིན་པར་མི་ལེན། མི་གཡེམ་མོ་ཞེས་མ་ཐོས་སམ། མི་འདི་ནི་ཕ་མ་ཡང་བསད་དེ་སྦང་མ་ཡང་ཟ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱར་རུང་ངམ། མི་འདི་ནི་ལུས་དང་བྲལ་མ་ཐག་ཏུ་གདོན་མི་ཟ་བར་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ངན་སོང་གསུམ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། ལེགས་པའི་སྐར་མས་ཡང་གསོལ་པ། ཆེན་པོ་བཞིའི་རང་བཞིན་ནི་འགྱུར་ཡང་སྲིད་ཀྱི། མི་འདི་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་བགྱི་བའི་གནས་མ་མཆིས་སོ། །ངས་དེ་ལ་གླེན་པ་ཁྱོད་ཅི་མ་ཐོས་སམ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པར་བདེན་པར་གསུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ངས་དེ་ལྟར་ལེགས་པའི་སྐར་མ་དེ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་ཀྱང་དེ་ལ་དད་ཅིང་གཟུངས་སུ་འཛིན་པའི་སེམས་འདི་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་ཡང་དུས་གཅིག་ན། དགེ་སློང་ལེགས་ ― DKG053_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྐར་མ་དང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་དེ་ན་གཅེར་བུ་པ་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ་རྟག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྒྱུ་ཡང་མེད། རྐྱེན་ཡང་མེད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་དེ་ཡང་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་ན་གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་མཆིས་ན་གཅེར་བུ་པ་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ངས་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་གླེན་པ་གཅེར་བུ་པ་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་ནི་ཡང་དག་པར་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ནས་ལེགས་པའི་སྐར་མས་ཡང་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཅིའི་སླད་དུ་དགྲ་བཅོམ་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཕྲག་དོག་མཛད། ངས་དེ་ལ་གླེན་པ་ང་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཕྲག་དོག་མི་བྱེད་ཀྱི་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་སྡིག་པར་འགྱུར་བའི་ངན་པར་ལྟ་བ་བསྐྱེད་དོ། །གཅེར་བུ་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལ་ལྟོས། ད་སྟེ་ཞག་བདུན་ན་ཁ་ཟས་མི་ཞུ་བའི་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ནས་ལྟོ་བ་ན་སྟེ་ཤི་བར་འགྱུར་རོ། །ཤི་ནས་ཀྱང་སྐྱུགས་པ་ཟ་བའི་ཡི་དགས་སུ་སྐྱེའོ། །རོ་ནི་སློབ་པ་གཅིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་བོར་བཏེག་ནས་དུར་ཁྲོད་དུ་སྐྱེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ལེགས་པའི་སྐར་མ་དེ་གཅེར་བུ་པ་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་གང་ན་བ་དེར་སོང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་ཤེས་སམ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་ནི་ཁྱོད་ལ་ད་སྟེ་ཞག་བདུན་ན་ཁ་ཟས་མི་ཞུ་བའི་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ནས་ལྟོ་བ་ན་སྟེ་འཆིའོ། །ཤི་ནས་ཀྱང་སྐྱུགས་པ་ཟ་བའི་ཡི་དགས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། སློབ་པ་གཅིག་པ་དང་། སློབ་དཔོན་གཅིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་ཀྱི་རོ་ཡང་བོར་བཏེག་སྟེ། དུར་ཁྲོད་དུ་སྐྱེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་གྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བག་བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་བསམས་ཏེ། ཅི་ནས་ཀྱང་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་དེ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བར་འགྱུར་བར་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་གྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་ཁ་ཟས་མི་ཟ་བར་བྱས་ཏེ། ཐོག་མ་ཞག་གཅིག་ནས་ཞག་ ― DKG053_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲུག་གི་བར་དུ་ཅི་ཡང་མ་ཟོས་སོ། །ཞག་བདུན་ཚང་ནས་བུ་རམ་ཟོས་སོ། །བུ་རམ་ཟོས་ནས་ཆུ་གྲང་མོ་འཐུངས་སོ། །ཆུ་གྲང་མོ་འཐུངས་མ་ཐག་ཏུ་ལྟོ་བ་ན་སྟེ་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ། །ཤི་ནས་སློབ་པ་གཅིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་བོར་བཏེག་ནས་དུར་ཁྲོད་དུ་བསྐྱལ་ཏེ། སྐྱུགས་པ་ཟ་བའི་ཡི་དགས་སུ་གྱུར་ནས་རོའི་དྲུང་དུ་སྡོད་དོ། །དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མས་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཐོས་ནས་དུར་ཁྲོད་དུ་རོ་གང་ན་བ་དེར་སོང་ངོ་། །དེར་ཕྱིན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་གྱི་ལུས་དེ་ཡི་དགས་སྐྱུགས་པ་ཟ་བའི་ལུས་སུ་གྱུར་ནས་རོའི་དྲུང་ན་རྒུ་བོར་འདུག་པ་མཐོང་ངོ་།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་བཞི་བཅུ་བཞི་པ། ལེགས་པའི་སྐར་མས་སྨྲས་པ། ཅི་ཁྱོད་ཤིའམ། སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་ཤིའོ། །ཁྱོད་ཇི་ལྟར་ཤི་སྨྲས་པ། བདག་ལྟོ་བ་ན་སྟེ་ཤིའོ། །འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་རོ་འདིར་སུས་བསྐྱལ་སྨྲས་པ། སློབ་པ་གཅིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །འོ་ན་གནས་གར་བསྐྱལ། སྨྲས་པ། ཅི་གླེན་པ་ཁྱོད་དུར་ཁྲོད་ཡིན་པར་མི་ཤེས་སམ། འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཐོབ། སྨྲས་པ། བདག་ནི་སྐྱུགས་པ་ཟ་བའི་ལུས་སུ་གྱུར་ཏོ། །ལེགས་པའི་སྐར་མ་ཁྱོད་ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དགེ་བར་གསུང་བ། ཡང་དག་པར་གསུང་བ། དུས་ལ་བབ་པར་གསུང་བ། དོན་ཡོད་པར་གསུང་བ། ཆོས་སུ་གསུང་བའོ། །ལེགས་པའི་སྐར་མ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞལ་ནས་དེ་ལྟར་བདེན་པར་གསུང་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཡིད་མི་ཆེས། སེམས་ཅན་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདེན་པར་གསུང་བ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་ན། དེ་ཡང་ཁོ་བོའི་ལུས་འདི་འདྲ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ལེགས་པའི་སྐར་མ་དེ་ང་གང་ན་བར་འོངས་ནས་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཅེར་བུ་པ་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་ཚེ་འཕོས་ནས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་ལྷར་སྐྱེས་སོ། །ངས་དེ་ལ་གླེན་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་གནས་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་ལྷར་སྐྱེས་ཞེས་ ― DKG053_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ། གཅེར་བུ་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་བ་ཡང་དག་པར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་ལྷར་མ་སྐྱེས་ཀྱི་སྐྱུགས་པ་ཟ་བའི་ཡི་དགས་སུ་གྱུར་ཏོ། །ངས་དེ་ལ་གླེན་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཅོག་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ལ་གཉིས་སུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ལེགས་པའི་སྐར་མས་གསོལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེའི་ཚེ་ན་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་མོད་ཀྱི། བདག་ནི་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་ནི་རྟག་ཏུ་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་ན་ཡིད་ཆེས་ཤིང་གཟུངས་སུ་འཛིན་པའི་སེམས་འདི་ཙམ་ཡང་མ་སྐྱེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀློག་ཅིང་འདོན་ཏེ། བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་མོད་ཀྱི། ཆུང་ངུ་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་མམ། ཚིག་གཅིག་གམ་འབྲུ་གཅིག་ཙམ་གྱི་དོན་ཡང་མི་ཤེས་སོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པས་བསམ་གཏན་བཞི་ཡང་ཉམས་པར་གྱུར་ཏོ། །བསམ་གཏན་ཉམས་པས་ངན་པར་ལྟ་བ་བསྐྱེད་དེ། འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མེད། ཆོས་ཀྱང་མེད། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་མཚན་ལྟ་བའི་ཆོ་ག་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པས་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ངས་དེའི་ཚེ་ན་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ངས་ཆོས་བསྟན་ཅིང་གསུངས་པ་ནི་ཐོག་མར་ཡང་དགེ ། བར་དུ་ཡང་དགེ ། ཐ་མར་ཡང་དགེ། དོན་བཟང་བ། ཚིག་བཟང་བ། མ་འདྲེས་པ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ། རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཀྱང་། དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་དེས། ང་ལ་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས། བདག་ལ་ཆོས་བསྟན་མོད་ཀྱི། བདག་ནི་ཡང་དག་པར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་འདི་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་ན། དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ཉིད་ད་ལྟར་ཆུ་བོ་དགའ་སྐྱེད་ཀྱི་ ― DKG053_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲམ་ན་འདུག་གིས་དེར་འདྲིར་འདོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་སྲུང་དང་བཅས་ཏེ་ལེགས་པའི་སྐར་མ་གང་ན་བར་གཤེགས་སོ། །དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མས། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱང་ནས་གཤེགས་པ་མཐོང་ནས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །མི་དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པས། དེ་ཉིད་དུ་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མངོན་པར་ནུབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་ཚད་མེད་པར་ཕྱིན་མོད་ཀྱི། ཅི་ཡང་མ་ཐོབ་སྟེ་བག་མེད་པའི་ཕྱིར། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པའི་ཕྱིར་ཆུང་ངུ་ན་ཆོས་གཅིག་ཙམ་གྱི་ཕན་པའི་དོན་ཡང་མ་ཐོབ་བོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་ཏེ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་མང་པོ་མཐོང་མོད་ཀྱི། ལེ་ལོའི་དབང་གིས་ལག་ཏུ་མ་ཐོབ་པ་འདྲའོ། །གཞན་ཡང་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་མཐོང་མོད་ཀྱི། ཤི་བའམ་སྲིན་པོ་མ་རུངས་པས་བསད་པ་ལྟར་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་མོད་ཀྱི། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སྲིན་པོ་མ་རུངས་པ་དང་འདྲ་བས་བསད་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ནི་བག་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་སྔོན་ཡང་དབུལ་ཕོངས་དེ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཡོད་མོད་ཀྱི། སྙིང་བརྩེ་བའི་བར་དུ་མི་ཆུད་དོ། །གང་སྔོན་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཕྱིས་ལོངས་སྤྱོད་མེད་དེ། དབུལ་ཕོངས་པར་གྱུར་ན། དེ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་ཡང་སྙིང་བརྩེ་བ་ལྟར་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འཆང་ཞིང་འཛིན་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཀློག་པ་ཡང་བྱས། བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་པ་ལས་ཉམས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཐུགས་བརྩེ་བར་རུང་བས་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་བག་མེད་པར་ངས་གསུངས་སོ། །བག་མེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ ― DKG053_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅད་པས་ངའི་ཉེས་གནས་སུ་གྱུར་པ་མཐོང་ངམ་ཐོས་པ་གང་ཡང་རུང་། དེ་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་སྔོན་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལྡན་པ་ལས་ཕྱིས་ལོངས་སྤྱོད་མེད་པར་མཐོང་བ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་འདྲའོ། །ང་ནི་ལོ་དུ་མའི་བར་དུ་ལེགས་པའི་སྐར་མ་དང་འགྲོགས་ཏེ། དེས་ང་ལ་རྟག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །མི་དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་ངན་པར་ལྟ་བའི་སེམས་མ་བཏང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཐོག་མ་ནས་ལེགས་པའི་སྐར་མ་དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བ་སྤུའི་ཉག་མ་ཙམ་ཡོད་པར་མ་གཟིགས་ན་དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ལོག་སྲེད་ཅན་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་བསྐལ་པའི་བར་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་ལུང་མི་སྟོན་ན། དེས་རྒྱུ་མེད་པ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པ་དང་། བྱས་པའི་ལས་ཀྱང་མེད་པར་སྨྲ་བས་དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ལོག་སྲེད་ཅན་ཡིན་ཏེ། བསྐལ་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་གནས་སོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། མི་ཞིག་ངན་སྐྱུགས་ཀྱི་དོང་དུ་ལྷུང་བ་ལས་བཤེས་གཉེན་གཅིག་གིས་དབྱུང་བར་བསམས་ནས་ལག་པས་བསྙབས་ཏེ། སྐྲ་ལས་ཟིན་ན་ཕྱིས་འབྱིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་སྐྲ་ལས་མ་ཟིན་ཏེ་ཅི་ཡང་མི་སྣང་ན་དབྱུང་བའི་སེམས་ཀྱང་ཞི་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་ང་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལེགས་པའི་སྐར་མའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ཟད་ཙམ་ཅི་ཡོད་པ་བཙལ་ཏེ་ཡོངས་སུ་བསྒྲལ་བ་བྱས་ན་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བ་སྤུའི་ཉག་མ་ཙམ་ཡང་མེད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལས་བསྒྲལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཅིའི་སླད་དུ་ལེགས་པའི་སྐར་མ་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་ལུང་བསྟན། རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ལ་བཤེས་གཉེན་དང་འཁོར་མང་དུ་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འཛིན་པས་དེ་དག་གི་ངན་པར་ལྟ་བའི་སེམས་གཞིག་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ནི་བག་མེད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། ། ― DKG053_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་གཉིས་སུ་མེད་པར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་ལུང་བསྟན་པ་ལས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མི་ལྟུང་བའི་གནས་མེད་དོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་ལ་གཉིས་སུ་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ནི་བདེན། ཁ་ཅིག་ནི་བརྫུན་ནོ། །དཔེར་ན་མཽད་གལ་ཡ་ན་ཡུལ་དབུས་འགྱུར་འཆང་ན་འདུག་པའི་ཚེ་ཡུལ་མི་ཐམས་ཅད་ལ་ད་སྟེ་ཞག་བདུན་ན་ཆར་པ་འབབ་བོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ལས་ཕྱིས་ཆར་པ་མ་བབ་པོ། །བྱིས་པ་སྦྲུམ་པ་ཞིག་ལ་བེའུ་དཀར་རུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ལས་བེའུ་ཁྲའུ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །བུ་ཁྱེའུ་ཞིག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ལས་ཕྱིས་བུ་མོ་ཞིག་བྱུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་དགེ་བ་དང་སྡིག་པའི་འབྲས་བུ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་བ་སྤུའི་ཉག་མ་ཙམ་ཡང་མ་ལུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་སྔོན་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་མེད་པར་མཁྱེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ལོ་ཉི་ཤུ་ཚང་བར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་ཏེ་ཐུན་མོང་དུ་སྤྱད་པར་གྱུར་ཏོ། །གལ་ཏེ་ངས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ་གཡས་གཡོན་དུ་མ་བསྙེན་ན་ལེགས་པའི་སྐར་མ་དེས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ལ་གཟུད་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་མངའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་ཅིའི་སླད་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལོག་སྲེད་ཅན་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་ཡོད་ན་ལོག་སྲེད་ཅན་ནི་ཡོངས་སུ་བཅད་དེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་གྲོག་སྦུར་ཙམ་བསད་ན་ཡང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི་ལོག་སྲེད་ཅན་ནི་བསད་ཀྱང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པ་མེད་དོ། །གསོལ་ ― DKG053_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བགྱིའམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་མཆིས་པས་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱིས་མ་འོངས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་བཅད་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་བཅད་དེ་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བཅད་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ད་ལྟར་བགགས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་སྒྲིབ་པས་མ་འོངས་པའི་བསྒྲིབས་པའོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་དག་བཅད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའོ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། མི་ཞིག་ངན་སྐྱུགས་ཀྱི་དོང་དུ་ལྷུང་ནས་སྐྲ་ཉག་མ་གཅིག་ཙམ་ལས་མི་སྣང་ངོ་། །སྐྲ་ཉག་མ་གཅིག་ཙམ་མ་ནུབ་མོད་ཀྱི་སྐྲ་ཉག་མ་གཅིག་ཙམ་གྱིས་ལུས་མི་ཐེག་གོ །ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོད་མོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་སྒྲོལ་བར་འགྱུར་ཡང་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ཅི་བྱར་ཡང་མེད་པས་བསྒྲལ་དུ་མི་རུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སྒྲོལ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་གྱི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཅད་དུ་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ས་བོན་རུལ་བ་ལས་མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་བ་ལྟར་ལོག་སྲེད་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་བཅད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དགེ་བ་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་བཅད་དོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གང་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་ལྡན་ན་དེ་ལ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་མི་བྱ་ ― DKG053_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་སེམས་ཅན་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་དང་འདྲའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་རྟག་པ་ཡིན་ན་ནི་དུས་གསུམ་ལ་མ་གཏོགས་སོ། །ཇི་སྟེ་དུས་གསུམ་ལ་གཏོགས་ན་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་མཐོང་བར་འགྱུར་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཀོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པས་ཅུང་ཟད་ཅིག་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པ་ལགས་ཏེ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་འོངས་པའོ་ཞེས་གསུངས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གལ་ཏེ་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་མ་མཆིས་ཞེས་གསུང་བ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་སློབ་པ་གཅིག་པ་དང་། སློབ་དཔོན་གཅིག་པ་དང་། ཕ་དང་། མ་དང་། གཉེན་བཤེས་དང་། ཆུང་མ་དང་། བུ་ལ་བྱམས་པ་དང་། སྡུག་པའི་སེམས་མི་སྐྱེའམ། ཇི་སྟེ་སྐྱེ་ན་དེ་ཉིད་དགེ་བ་མ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་དྲིས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་སྟེ། འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ད་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ལུས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱིའོ། །སེམས་ཅན་གྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་བཀོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་འགྱུར་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་འོངས་པའོ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཕྱིར་དུས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས། དུས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་འབྲས་བུ་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་མདོ་སྡེ་ལས་ཁ་ཟས་ནི་འཚོ་བ་ཡིན་པ་དང་། གཟུགས་མཐོང་བ་ལ་རེག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་འདྲ་བར་མ་འོངས་ ― DKG053_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་དུས་ན་ལུས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་དོན་དེ་ལྟ་བུ་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་མེད་ཀྱང་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ཡང་ད་ལྟར་མེད་མོད་ཀྱི་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ན་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལྟར་ནང་ན་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཡོད་ན་ནམ་མཁའ་ལ་གཅིག་པའམ། རྟག་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། གནས་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །ནམ་མཁའ་ནི་ནང་ན་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་ལུས་ཀྱི་ལས་དང་། ངག་གི་ལས་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་། ལེན་པའི་ལས་དང་། སྦྱིན་པའི་ལས་དང་། ཚོལ་བའི་ལས་དང་། ཤེས་པའི་ལས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལོག་པའི་ལས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་མི་རེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཨ་རུ་ར་ནི་མྱུ་གུ་དང་། ལོ་མ་དང་། སྡོང་བུ་དང་། ཡལ་ག་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཁ་བ་ལྟར་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ ― DKG053_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ཀྱི་དབང་པོ་རབ་དང་། འབྲིང་དང་ཐ་མ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་སོ། །སེམས་ཅན་གང་ནི་དབང་པོ་འབྲིང་ལས་ཐ་མར་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་གང་ནི་འབྲིང་ལས་རབ་ཏུ་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་གང་ནི་རབ་ལས་འབྲིང་དུ་འགྱུར་བ་དང་། སེམས་ཅན་གང་ནི་འབྲིང་ལས་ཐ་མར་འགྱུར་བ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ལ་ངེས་པ་མེད་དོ། །ངེས་པ་མེད་པས་ཁ་ཅིག་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་ནས་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ངེས་ན་ཐོག་མ་ནས་ཀྱང་བཅད་པ་མེད་ལ་བཅད་ནས་ཀྱང་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ལོག་སྲེད་ཅན་དག་བསྐལ་པ་གཅིག་གི་བར་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པའི་མི་རིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ལ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་ཏེ། དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་མཁྱེན་ན་ཅིའི་སླད་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གནང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ང་སྔོན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ན་ངའི་ནུ་བོ་དགའ་བོ་དང་། བསྙེན་དགའ་བོ་དང་། ལྷ་སྦྱིན་དང་། སྲས་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་ཐམས་ཅད་ངའི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་གནང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ངས་ལེགས་པའི་སྐར་མ་རབ་ཏུ་མ་ཕྱུང་ན། རྒྱལ་པོའི་ཐབས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། མཐུ་དང་དབང་དུ་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཇིག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ངས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ནས་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་གནང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་མ་བྱུང་ན་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ད་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་མོད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་ཞིང་རྒན་རབས་ ― DKG053_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། བླ་མ་དང་། ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་བསམ་གཏན་དང་པོ་སྒོམ་པ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་སྒོམ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་དགེ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དགེ་བའི་རྒྱུ་དེ་ལས་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་ན་བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གནང་ངོ་། ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ངས་དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་དུ་མ་གནང་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གང་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་ནམ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་ན། གང་ཟག་དེ་ཆོས་གཉིས་པོ་དང་ལྡན་ན་ཡང་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་དེ། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པར་ངས་རྟོགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དེ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་མི་སྟེན། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པར་མི་བྱེད། མི་དགེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་ཅིང་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གང་ཟག་དེ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སམ། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་གལ་ཏེ་གཞོན་ནུའམ། ལང་ཚོ་བའམ། རྒས་པའི་ཚེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་ཉན་ཅིང་འཛིན་ན། དེའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཕྱིར་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་གྲོང་ཁྱེར་དང་མི་རིང་བ་ན་ཆུ་མིག་ཞིམ་པོ་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོད་ན་གང་སྐོམ་ཞིང་ཚ་བས་གདུངས་པ་དག་ཆུ་མིག་གི་དངོར་འགྲོ་བར་གཟས་ན་དེ་ལ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་སྐོམ་པས་གདུངས་པ་དེ་ངེས་པར་ཆུ་མིག་གི་དངོར་ཕྱིན་པར་ཐེ་ཙོམ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལམ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་ ― DKG053_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་ཀྱིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་གཟིགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ས་ལས་ས་ཉུང་ཞིག་བླངས་ནས་ཕྱག་སྡེར་གྱི་སྟེང་དུ་བཞག་སྟེ། འོད་སྲུང་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ས་མང་ངམ། ཕྱག་སྡེར་གྱི་སྟེང་དུ་བཞག་པའི་ས་མང་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱག་སྡེར་གྱི་སྟེང་གི་ས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ས་དང་བསྒྲུན་དུ་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་མིའི་ལུས་ལས་མིའི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ལུས་བཏང་ནས་མིའི་ལུས་ཐོབ་ཅིང་དབང་པོ་ཚང་བ་དང་། ཡུལ་གྱི་དབུས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་། ཡང་དག་པའི་དད་པས་བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ནས་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཕྱག་སྡེར་གྱི་སྟེང་དུ་བཞག་པའི་ས་དང་འདྲའོ། །མིའི་ལུས་ལས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བ་དང་། ངན་སོང་གསུམ་ལས་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ལུས་སུ་འགྱུར་བ་དང་། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་དང་། མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ངན་པར་ལྟ་བ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། ངན་པར་ལྟ་བའི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྟག་པ་དང་། བདེ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མི་ཐོབ་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ས་དང་མཚུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྲུང་ཞིང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ལེ་ལོ་མེད་པ་དང་། རྩ་བ་བཞི་མ་ཉམས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་མི་བྱེད་པ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་ནོར་ལ་མི་སྤྱོད་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་ལས་མི་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་གཅོད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་ཕྱག་སྡེར་གྱི་སྟེང་གི་ས་དང་འདྲའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ཤིང་ལེ་ ― DKG053_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོ་བྱེད་པ་དང་། རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱེད་པ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་ནོར་ལ་ཐུགས་ཐུབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་ལས་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་དང་། མདོ་སྡེ་འདི་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ས་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་པོ་རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དབང་པོ་ལྔ་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དབང་པོ་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་པོ་རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མ་དང་། རྣོ་རྟུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཀུན་མཁྱེན་ཏོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་མཁྱེན་ཏོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་འདི་སྐད་དུ་འཆད་དོ། །ལ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡུན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་མཐའ་ཡུན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་སོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་བདག་མཆིས་སོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་བདག་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་ལྔ་ཕུང་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་ལྔ་ཕུང་མ་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་སླར་ལྡོག་པ་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་སླར་ལྡོག་པ་མ་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་འདུས་བྱས་ལགས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་འདུས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་འདུས་མ་བྱས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་སེམས་རྟག་གོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་སེམས་མི་རྟག་གོ་ཞེས་འཆད། ― DKG053_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ལ་ནི་འདོད་པ་ལྔའི་བདེ་བས་འཕགས་པའི་ལམ་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་མི་སྒྲིབ་པོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་མཆོག་གི་ཆོས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་འབའ་ཞིག་གོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་ཁམས་གསུམ་མོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་སྦྱིན་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་འབའ་ཞིག་གོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་ལྔ་ཕུང་ཉིད་དོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་གསུམ་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་གསུམ་མ་མཆིས་པར་འཆད། ཡང་ལ་ལ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གཟུགས་ནི་བྱས་པའོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་གཟུགས་བྱས་པ་མ་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་བྱས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་བྱས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་མ་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་མ་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་སྲིད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་སྲིད་པ་དྲུག་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་ཁྲིམས་བརྒྱད་དགེ་བསྙེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ནོད་དུ་རུང་བར་འཆད། ལ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ཀྱང་ནོད་དུ་རུང་བར་འཆད། ལ་ལ་ནི་དགེ་སློང་གིས་རྩ་བ་བཞི་བཤིག་ཀྱང་དགེ་སློང་གི་ཁྲིམས་མཆིས་སོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པས་ཀྱང་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་བོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་མངོན་པར་བྱང་མི་ཆུབ་བོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སེམས་ཅན་ལ་མཆིས་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སེམས་ཅན་ལས་གཞན་པར་འཆད། ལ་ལ་ནི་རྩ་བ་བཞི་བཤིག་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བགྱིས་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་སོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་མཆིས་སོ་ཞེས་འཆད། ལ་ལ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་ ― DKG053_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཆད་ན། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབང་པོ་རྣམས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ངེས་པར་མ་གསུངས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་འདི་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་གྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤེས་པར་ནུས་སོ། །གང་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ལ་ནི་ངས་ཀྱང་གཉིས་སུ་མ་གསུངས། དེས་ཀྱང་ངས་གཉིས་སུ་མ་གསུངས་པར་ཤེས་སོ། །གང་ཤེས་རབ་མེད་པ་ལ་ནི་མ་ངེས་པར་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་མེད་པ་དེས་ཀྱང་ངས་མ་ངེས་པར་གསུངས་པར་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྨན་པ་མཁས་པ་ལ་སྨན་དཔྱད་ཡོད་དོ་ཅོག་ནི་ཀུན་ཀྱང་ནད་ཀྱིས་གདུངས་པ་ཐམས་ཅད་གསོ་བར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཞིང་གི་ཕྱིར་དུས་ཀྱི་ཕྱིར། གཞན་ལ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། ཕྱི་རོལ་པ་ལ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམ་པ་གཅིག་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འཆད། ཆོས་ཀྱི་མིང་གཅིག་ལས་མིང་གྲངས་མེད་པར་འཆད། དོན་གཅིག་ལས་མིང་གྲངས་མེད་པར་འཆད། དོན་གྲངས་མེད་པ་ལས་མིང་ཚད་མེད་པ་སྙེད་འཆད་དོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མིང་གཅིག་ལས་མིང་གྲངས་མེད་པར་འཆད་པ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། འབྱུང་བ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བྱེད་པ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། གནས་དང་རྟེན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། འོད་སྣང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྒྲོན་མ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། འཇིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ལྡོག་པ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ― DKG053_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་བའི་གནས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཞི་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྤྱོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཡོངས་སུ་བསིལ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མུན་པ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྩོད་པ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཡངས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཟིལ་དངར་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བཀྲ་ཤིས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མིང་གཅིག་ལས་མིང་གྲངས་མེད་པར་འབྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་དོན་གཅིག་ལས་མིང་གྲངས་མེད་པ་འཆད་པ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་བརྒྱ་བྱིན་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཀོའུ་ཤི་ཀ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བ་ཙ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། པུ་རན་ད་ར་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མ་ཀ་བ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཨིན་དྲ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྤྱན་སྟོང་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཡིད་འཕྲོག་གི་ཁྱོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྡོ་རྗེ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རིན་པོ་ཆེའི་གཙུག་ཅེས་ཀྱང་བྱ། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དོན་གཅིག་ལས་མིང་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་དོན་གྲངས་མེད་པ་ལས་མིང་གྲངས་མེད་པར་འཆད་པ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་མཚུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། དོན་ཐ་དད་ཅིང་མིང་ཡང་ཐ་དད་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དོན་ཐ་དད་ཅིང་མིང་ཡང་ཐ་དད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དོན་ཐ་དད་ཅིང་མིང་ཡང་ཐ་དད་པ་དང་། གྲུ་མཁན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དེད་དཔོན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སངས་རྒྱས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དགེ་སྦྱོང་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བྲམ་ཟེ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཞི་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྦྱིན་བདག་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བལ་གླང་གི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མིག་སྦྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྟོབས་པོ་ཆེ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རིན་པོ་ཆེའི་ཚོགས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཚོང་དཔོན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་ ― DKG053_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། པུན་ད་རཱི་ཀ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། གཅིག་པུ་གྲོགས་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཤེས་རབ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཡེ་ཤེས་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་ཐ་དད་ཅིང་མིང་ཐ་དད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་དོན་གྲངས་མེད་པ་ལས་མིང་གྲངས་མེད་པར་འཆད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གཅིག་ལས་མིང་གྲངས་མེད་པར་འཆད་པ་ཡོད་དེ། གང་ཞེ་ན་དཔེར་ན་ཕུང་པོ་ལ་ཕུང་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བདེན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཟག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིའི་གནས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། འདུས་བྱས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ལམ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དུས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སེམས་ཅན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཀུན་རྫོབ་ཅེས་ཀྱང་བྱ། དོན་དམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ལུས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སེམས་སྒོམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། ཡི་དགས་དང་། བྱོལ་སོང་དང་། མི་དང་། ལྷ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དོན་གཅིག་ལས་མིང་གྲངས་མེད་པར་འཆད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རྒྱས་པ་ལས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བཤད། མདོར་བསྡུས་པ་ལས་རྒྱས་པར་འཆད། དོན་དམ་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འཆད། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཆོས་ནི་དོན་དམ་པར་འཆད་དོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་རྒྱས་པ་ལས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་དགེ་སློང་དག་ལ་ངས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་བཤད་པ་བཞིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཞེས་ ― DKG053_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མདོར་བསྡུས་པ་ལས་རྒྱས་པར་འཆད་པ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་དགེ་སློང་དག་ལ་ངས་དེང་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་བཤད་པ་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སོ། །འགོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སོ། །ལམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐབས་མཁས་པ་ཚད་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་དོན་དམ་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འཆད་པ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་དགེ་སློང་དག་ལ་ངའི་སྐུ་འདི་རྒས་པ་དང་ན་བ་དང་འཆི་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཀུན་རྫོབ་ལ་དོན་དམ་པར་བཤད་པ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་ཁྱོད་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཐོས་པས། ཀཽཎྜི་ནྱ་ཞེས་གདགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་མཚུངས་ཏེ། གང་ཟག་ཇི་ལྟ་བ་དང་། ཡིད་ཇི་ལྟ་བ་དང་། དུས་ཇི་ལྟ་བ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དབང་པོ་རྣམས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ངས་དེ་ལྟ་བུའི་དོན་དེ་དག་ལ་ངེས་པར་བཤད་ན་ང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབང་པོ་རྣམས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་དག་ནི་སྤོས་ཀྱི་བལ་གླང་དག་གི་ཁལ་ནི་བོང་བུས་ཐེག་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གྲངས་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་གྲངས་མེད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྱོད་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབང་པོ་རྣམས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་སྟོན་པར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ལ་མ་དད་པ་ལ་ནི་ཡང་དག་པའི་དད་པར་མི་བསྔགས། ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ཅན་ལ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པར་མི་བསྔགས། སེར་སྣ་ཅན་ལ་ནི་སྦྱིན་པར་མི་བསྔགས། ལེ་ལོ་ཅན་ལ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པར་མི་བསྔགས་ ― DKG053_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏི་མུག་ཅན་ལ་ཤེས་རབ་མི་བསྔགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁས་པ་དག་གིས་གལ་ཏེ་གང་ཟག་རྣམ་པ་དེ་ལྔ་ལ་དངོས་པོ་དེ་ལྔ་བཤད་ན་བཤད་པ་དེ་ཉིད་དབང་པོ་རྣམས་ཤེས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ་ལ་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཟག་དེ་ལྔས་དངོས་པོ་དེ་ལྔ་ཐོས་ནས་མ་དད་པའི་སེམས་དང་ངན་སེམས་དང་ཁྲོ་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚེ་རབས་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། དབང་པོ་རྣམས་ཤེས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ངས་སྔར་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཁྱོད་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ལ་ནི་ཆོས་རྒྱས་པར་མ་འཆད་ཅིག །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་ནི་ཆོས་མདོར་བསྡུས་ཏེ་མ་འཆད་ཅིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པར་བས་ཀྱི། དབང་པོ་ཤེས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་བཤད་པ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་རྒྱས་པ་དང་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་ཉེ་གནས་རྣམས་སོ་སོ་ནས་ཐ་དད་པར་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མ་ཐོབ་སྟེ། དེ་བས་ན་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པར་མི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་གཅིག་པའམ། སྤྱོད་པ་གཅིག་པའམ། དབང་པོ་གཅིག་པའམ། ཡུལ་གཅིག་པའམ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་ན་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ ― DKG053_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་པ་འདི་བདག་ལ་ཕན་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་ལྔ་པོ་ནི་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །སྟོབས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདི་ནི་ཚེ་འདི་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་དང་། འདི་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་དང་། འདི་ནི་ཚེ་འདི་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་དང་། འདི་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་སྟོབས་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཐའ་ཡུན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། མཐའ་ཡུན་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རི་སྤོས་ཀྱི་ངད་ཅན་ལ་དྲང་སྲོང་ལྔ་ཁྲི་སུམ་སྟོང་རྣམས་འཁོད་དོ། །དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་འདས་པའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ལས། ཡང་དག་པའི་ལམ་དང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་བསྙེན་བཀུར་བ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པར་མ་གྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དྲང་སྲོང་དེ་དག་གི་ཕྱིར་དགའ་བོ་ལ་ང་ད་སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་འདས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཐོས་ནས་དེ་སྐད་དུ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་གྲགས་ཏེ། རི་སྤོས་ཀྱི་ངད་ཅན་དུ་གྲགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་ནས་རབ་ཏུ་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་མིར་སྐྱེས་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་མི་བྱ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་རབ་ཏུ་དཀའ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཨུ་དུམ་བཱ་རའི་མེ་ཏོག་བཞིན་ནོ། །བདག་ཅག་དེང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་འདོང་ལ་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་དྲང་སྲོང་ལྔ་ཁྲི་སུམ་སྟོང་རྣམས་ངའི་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་ཏེ། ངས་དེའི་ཚེ་དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དག་གཟུགས་ནི་ ― DKG053_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་རྟག་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་ལས་གཟུགས་སྐྱེས་ན་གཟུགས་ལ་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བར་རུང་ངམ། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་དྲང་སྲོང་དེ་ཆོས་དེ་དག་ཐོས་ནས་མོད་ལ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ན་སྟོབས་པོ་ཆེ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་ཅུ་སྙེད་ཡོད་པ་གཞན་གྱི་དབང་དུ་མ་གྱུར་ཏེ། གཟུགས་དང་སྟོབས་དང་། ཚེ་དང་། ནོར་སྙེམས་ཤིང་དྲེགས་པས་རབ་ཏུ་མྱོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་སྟོབས་པོ་ཆེ་དེ་དག་གདུལ་བའི་ཕྱིར་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་ཁྱོད་སྟོབས་པོ་ཆེ་དག་ཐུལ་ཅིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ནས་མཽད་གལ་གྱི་བུས་ངའི་བཀའ་བཞིན་དུ་ལོ་ལྔའི་བར་དུ་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཏུལ་ན། སྟོབས་པོ་ཆེ་གཅིག་ཀྱང་ཆོས་མཉན་པའམ་ཐུལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ངས་སྟོབས་པོ་ཆེ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་དགའ་བོ་ལ་ད་སྟེ་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྟོབས་པོ་ཆེ་དེ་དག་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཐོས་ནས་འདུས་ཏེ་ལམ་འཆོས་སོ། །ཟླ་བ་གསུམ་འདས་ནས་ང་དེའི་ཚེ་ཡུལ་ཡངས་པ་ཅན་ནས་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ཏུ་གཤེགས་ཏེ་ལམ་ཕྱེད་ཙམ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། རྒྱང་ནས་སྟོབས་པོ་ཆེ་རྣམས་མཐོང་ནས་དགེ་སློང་གི་གཟུགས་ཤིག་ཏུ་སྤྲུལ་ཏེ། སྟོབས་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་སོང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བུས་པ་དག་ཁྱེད་ཅག་ཅི་ཞིག་བྱེད། སྟོབས་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས། ཐམས་ཅད་ཁྲོས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་དགེ་སློང་ཁྱོད་ཇི་སྟེ་ངེད་ལ་བུས་པ་ཞེས་ཟེར། ངས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་བུས་པ་ཡིན་མོད། སྟོང་ཕྲག་སུམ་ཅུ་སྙེད་འདུས་ཏེ་སྟོབས་ཅི་ཡོད་པ་གཏུགས་ཀྱང་རྡོ་ཆུང་ངུ་འདི་ཙམ་ཅིག་བསྐྱོད་མི་ནུས་ན་བུས་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངམ། སྟོབས་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ངེད་ལ་བུས་པ་ཞེས་ཟེར་ན་ཁྱོད་ནི་མི་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེའི་ཚེ་ཞབས་ཀྱི་སོར་མོ་གཉིས་ཀྱིས་རྡོ་དེ་ཕྱུང་ངོ་། །སྟོབས་པོ་ཆེ་དག་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་མཐོང་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ ― DKG053_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་ལ་ཞན་པ། དམའ་བ། ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ནས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དགེ་སློང་ཁྱོད་རྡོ་འདི་ལམ་གྱི་གཡས་གཡོན་དུ་དོར་ནུས་སམ། ངས་སྨྲས་པ། བུས་པ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱེད་རྣམས་ལམ་འདི་འཆོས། སྟོབས་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། དགེ་སློང་ཁྱོད་མི་ཤེས་སམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལམ་འདིར་བྱུང་སྟེ། སཱ་ལའི་ཚལ་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གཤེགས་པས་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ངེད་ལམ་འཆོས་སོ། །དེ་ནས་ངས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བསྟོད་ནས་བུས་པ་ཁྱེད་དེ་ལྟར་དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་ན། ངས་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱིར་རྡོ་འདི་མེད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་ལག་པས་བླངས་ཏེ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལ་ཐུག་པར་འཕངས་སོ། །དེ་ནས་སྟོབས་པོ་ཆེ་དེ་དག་རྡོ་བ་ནམ་མཁའ་ལ་ཐུག་པ་མཐོང་ནས་ཐམས་ཅད་འཇིགས་སྐྲག་སྟེ་ཕྱོགས་བཞིར་བྲོས་པ་ལས་ངས་འདི་སྐད་དུ་སྟོབས་པོ་ཆེ་དག་ཁྱེད་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པའི་སེམས་མ་བསྐྱེད་པར་སོ་སོར་མ་བྲོས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྟོབས་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། དགེ་སློང་གལ་ཏེ་བདག་ཅག་གི་སྐྱབས་བྱ་ན་བདག་ཅག་བདེ་བར་མཆིས་སོ། །དེ་ནས་ངས་ལག་པས་སེ་ལོང་དུ་བླངས་ནས་ལག་པ་གཡས་པར་བཞག་གོ །སྟོབས་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ནས་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དགེ་སློང་རྡོ་འདི་རྟག་པའམ། མི་རྟག་པ་ལགས། ངས་དེ་ནས་ཁའི་དབུགས་ཀྱིས་བུས་པ་ཙམ་གྱིས་རྡོ་བ་དེ་རྡུལ་བཞིན་དུ་བྱས་སོ། །སྟོབས་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་ནས་དགེ་སློང་དེ་ལ་རྡོ་འདི་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་ངོ་ཚ་ཞིང་རབ་ཏུ་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ནས་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་གཟུགས་དང་། སྟོབས་དང་། ཚེ་དང་། ནོར་སྙེམས་ཏེ་རྒྱགས་ཤིང་དྲེགས་པའི་སེམས་སྐྱེད་ཅེས་གནོང་བར་གྱུར་ཏོ། །ངས་དེ་དག་གི་སེམས་ཤེས་ནས་ལུས་སྤྲུལ་པ་བཏང་སྟེ། གཟུགས་ཐ་མལ་པར་བྱས་ནས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །སྟོབས་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ ― DKG053_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱེར་ན་ལག་བཟོ་ཙུན་ད་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་སྔོན་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་ལ་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བཅས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ན་བདག་ནང་གི་ཐ་མར་མཆོད་པ་དབུལ་ལོ་ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ། དེ་བས་ན་ངས་གྲོང་ཁྱེར་ཡངས་པ་ཅན་ན་དགེ་སློང་ཨུ་པ་མ་ན་བོས་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཟླ་བ་གསུམ་འདས་ནས་ང་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་པའི་ཤིང་དྲུང་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གཤེགས་ཀྱིས། ཁྱོད་ཙུན་ད་སྦྲོན་ལ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་དྲང་སྲོང་ལྔ་མངོན་པར་ཤེས་པ་སུ་བྷ་དྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལོ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལོན་པ་ཞིག་རྟག་ཏུ་བདག་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ་ཞེས་སྒྲོགས་ཤིང་ང་རྒྱལ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་འདས་པའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་པ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྲུན་པ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། ངས་དེ་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དགའ་བོ་ལ་ང་ཟླ་བ་གསུམ་འདས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སུ་བྷ་དྲས་ཐོས་ནས་ང་གང་ན་བར་འོངས་ཏེ། དད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །ངས་དེ་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ནས་དེ་ཐོས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི་བུ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལས་ངན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ངན་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཡབ་གསད་པར་བྱས་པ་ལས་སྐབས་མ་རྙེད་དོ། །ལྷ་སྦྱིན་མ་རུངས་པ་དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ང་ལ་མི་དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ང་ལ་གནོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་བསྒོམས་ཏེ་རིང་པོར་མ་ཐོགས་པར་ཐོབ་ནས་རྒྱལ་བུ་མ་སྐྱེས་དགྲ་དང་གྲོགས་པོ་མཛའ་བོར་འཐམས་ནས་རྒྱལ་བུའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སྒོ་མ་ཡིན་པ་ནས་བྱུང་སྟེ་སྒོ་ནས་འོང་བ་དང་། སྒོ་ནས་བྱུང་སྟེ་སྒོ་མ་ཡིན་པ་ནས་འོང་བ་དང་། རེས་འགའ་ནི་བལ་གླང་དང་རྟ་དང་། བ་ལང་དང་ལུག་དང་། སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་སུ་སྟོན་ཏོ། །རྒྱལ་བུ་མ་སྐྱེས་དགྲས་དེ་དག་མཐོང་ནས། མོས་པ་དང་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དང་བའི་སེམས་སྐྱེས་སོ། །དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ ― DKG053_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་མཆོད་དེ། དེ་ཡང་འདི་སྐད་དུ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་བདག་གིས་མེ་ཏོག་མན་དཱ་ར་བ་བལྟ་འཚལ་ལོ་ཞེས་གསོལ་པ་དང་། དེ་ནས་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་སྟེང་དུ་སོང་ནས། ལྷ་དེ་དག་ལ་མེ་ཏོག་བསླངས་སོ། །ལྷ་སྦྱིན་བསོད་ནམས་ཟད་པས་སུས་ཀྱང་མ་བྱིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མེ་ཏོག་མ་ཐོབ་ནས་འདི་སྙམ་དུ་མན་དཱ་ར་བའི་སྡོང་པོ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བ་མེད་ཀྱིས་བདག་གིས་བླངས་ན་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་སྙམ་བསམས་ནས་བསྙེན་ཏེ་བླང་བར་གཟས་པ་ལས་མོད་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོར་བར་གྱུར་པས་བདག་གི་ལུས་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་འདུག་པར་མཐོང་ནས་ངོ་ཚ་བ་དང་འཛེམ་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ་རྒྱལ་བུ་མ་སྐྱེས་དགྲ་དང་ཕྲད་མ་ནུས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ན་བར་སོང་ལ་འཁོར་མང་པོ་དག་བསླང་ངོ་། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡིད་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་ཅིང་བདག་གོ་སྙམ་བསམས་ནས། དེ་ནས་ལྷ་སྦྱིན་ང་གང་ན་བར་འོངས་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་མང་པོ་འདི་དག་བདག་ལ་གཏོད་ཅིག །བདག་གིས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཅིང་དུལ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ངས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀྱེ་གླེན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་རྣོ་ཞིང་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱིས་མོས་ཀྱང་ངས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་མ་གཏད་ན་གཏི་མུག་ཅན་ངར་སྣབས་ཟ་བ་ཁྱོད་ལ་གཏད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ནས་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ང་ལ་ཇེ་བས་ཀྱང་ཇེ་ངན་སེམས་སྐྱེས་ནས་འདི་སྐད་དུ་གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་ད་ལྟར་འཁོར་མང་པོ་འདུལ་མོད་ཀྱི། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་མེད་པར་འགྱུར་བ་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་ནས་ས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་ཏེ་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་དྲུང་དུ་ས་གས་ནས་རླུང་དྲག་པོ་བྱུང་སྟེ་རྡུལ་ལ་སོགས་པ་བུས་ནས་རྡུལ་གྱིས་གོས་པར་གྱུར་ཏོ། །ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ལྟས་ངན་པ་དེ་ལྟ་བུ་མཐོང་ནས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་ངའི་ལུས་འདི་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་འདི་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ན། ངའི་དགྲ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ལན་གླན་དགོས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་གང་ ― DKG053_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་བ་དེར་སོང་ངོ་། །མ་སྐྱེས་དགྲས་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་འཕགས་པ་ཁྱོད་ཅི་སྟེ་མདོག་ངན་ཅིང་མདངས་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཅེས་དྲིས་པ་དང་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་རྟག་ཏུ་དེ་འདྲ་ན་ཁྱོད་མི་ཤེས་སམ། མ་སྐྱེས་དགྲས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཅི་སེམས་པ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་བདག་ལ་སྨྲོས་ཤིག །ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་ཁྱོད་དང་ཤིན་ཏུ་མཛའ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་མི་དག་ཁྱོད་ལ་མི་སྙན་པ་ཟེར་བས་བདག་གིས་མི་རིགས་པར་བཟུང་སྟེ། བདག་གིས་ཐོས་ན་དགའ་བའི་གཏམ་ག་ལ་ཡོད། རྒྱལ་བུ་མ་སྐྱེས་དགྲས་སྨྲས་པ། ཡུལ་མི་དག་ཇི་སྐད་དུ་བདག་ལ་མི་སྙན་པར་སྨྲ། ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཡུལ་མི་དག་ཁྱོད་ལ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ཞེས་མི་སྙན་པ་ཟེར་རོ། །མ་སྐྱེས་དགྲས་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་མ་སྐྱེས་དགྲ་ཞེས་མིང་དེ་སུས་བཏགས། ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་མ་བཙས་པ་ན་མཚན་མཁན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་བུ་འདི་བཙས་ནས་རྒྱལ་པོ་ཡབ་གསོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ་དེ་བས་ན་ཡུལ་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ཞེས་བཏགས་སོ། །ནང་གི་སླས་ཐམས་ཅད་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དགེ་མཐོང་ངོ་ཞེས་འབོད་དོ། །བཙུན་མོ་ལུས་འཕགས་མས་དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་ནས་ཁྱོད་བཙས་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་ཐོག་མཐོན་པོ་ནས་བོར་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་སོར་མོ་གཅིག་ཆག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་བ་ར་རུ་ཙེ་ཞེས་བཏགས་སོ། །བདག་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་མི་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་སྨྲ་མ་ནུས་སོ། །དེ་ནས་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་མི་དགེ་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡབ་རྒྱལ་པོ་གསོད་ཅིག་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཤི་ན་ངས་ཀྱང་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་གསོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྒྱལ་བུ་མ་སྐྱེས་དགྲས་བློན་པོ་ཆེན་པོ་གཉིས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བློན་པོ་ཆེན་པོ་ཇི་སྟེ་བདག་གི་མིང་མ་སྐྱེས་དགྲར་བཏགས་ཞེས་དྲིས་སོ། །དེ་ནས་བློན་པོ་ཆེན་པོས་སྔོན་ཇི་ལྟར་བཏགས་པའི་གཏན་ཚིགས་སྨྲ་བ་ཡང་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲ་བ་དང་ཐ་མི་དད་དེ་རྒྱལ་བུ་མ་སྐྱེས་དགྲས་ཐོས་ནས་བློན་པོ་ཆེན་པོ་དང་བགྲོས་ཏེ། ཡབ་རྒྱལ་པོ་བཟུང་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་ ― DKG053_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་དམག་རྣམ་བཞིས་བསྐོར་ཏེ་ཆས་སོ། །བཙུན་མོ་ལུས་འཕགས་མས་ཐོས་ནས་རྒྱལ་པོ་གང་ན་བར་སོང་བ་ལས་སྲུངས་མ་རྣམས་ཀྱིས་བཀག་ནས་ཕྲད་དུ་མ་སྟེར་ཏོ། །དེ་ནས་བཙུན་མོ་ཁྲོ་སེམས་སྐྱེས་ནས་སྲུངས་མ་རྣམས་ལ་སྤྱོས་སོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་བཞི་བཅུ་ལྔ་པ། དེ་ནས་སྲུངས་མ་རྣམས་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོ་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ལ་ལྟ་འཚལ་ཞེས་མཆི་ན་གནང་ངམ་མི་གནང་ཞེས་རྒྱལ་བུ་ལ་ཞུས་སོ། །རྒྱལ་བུས་ཐོས་ནས་དེ་བས་ཀྱང་ཁྲོས་ཏེ་མ་གང་ན་འདུག་པར་སོང་ནས་མའི་ཐོར་ཐོ་ལ་བཟུང་སྟེ་རལ་གྲི་ཕྱུང་ནས་བདབ་པ་ལས། འཚོ་བྱེད་ཀྱིས་གསོལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་ཡུལ་དོད་ཚུན་ཆད་ནོངས་པ་ཇི་ལྟར་ཆེ་ཡང་བུད་མེད་ལ་ཆད་པས་མི་དགུམ་པ་ལགས་ན་རྒྱལ་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཡུམ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་དེ་སྐད་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་འཚོ་བྱེད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་བཏང་ནས། རྒྱལ་པོ་ཡབ་ཀྱི་གོས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ཟས་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་ལ་སོགས་པ་བཅད་དེ་ཞག་བདུན་ལོན་ནས་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཚེའི་དུས་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་ཡབ་རྒྱལ་པོ་ཚེ་འདས་པ་མཐོང་ནས། འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་པ་ན་བློན་པོ་ཆེན་པོ་གཉིས་སུ་འགྲོ་བས་ཡང་ཆོས་ལོག་པ་མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྨྲས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལས་ཐམས་ཅད་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་ན་ཇི་སྟེ་དེང་ཁྱོད་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །འཚོ་བྱེད་ཀྱིས་ཡང་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་མཁྱེན་པར་མཛོད་ཅིག །འདི་ལྟ་བུའི་ལས་འདི་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་མཆིས་ཏེ། ཡབ་རྒྱལ་པོ་བསད་པ་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་བསད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་སྡིག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་གཞན་སུ་ཡང་ལས་འདི་སྦྱོང་ནུས་པ་མ་མཆིས་སོ། །རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་རྙོག་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ཏེ། བདག་ནི་སྡིག་པ་ཅན་ལགས་ན་ཇི་ལྟར་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་སོ། ། ― DKG053_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དངོས་པོ་དེ་མཁྱེན་ནས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ད་ཟླ་བ་གསུམ་འདས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །མ་སྐྱེས་དགྲས་ཐོས་ནས་ང་གང་ན་བར་འོངས་ཏེ། ངས་ཆོས་བསྟན་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལྕི་བ་ཡང་སྲབ་པར་གྱུར། རྩ་བ་མེད་པའི་དད་པ་ཡང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཡུན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པར་དོན་དང་ལྡན་པ་དང་། མིང་ཙམ་བླ་དགས་སུ་བཏགས་པའོ། །དེ་ལ་མིང་ཙམ་བླ་དགས་སུ་བཏགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། ང་ཟླ་བ་གསུམ་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་ཐོས་ནས་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་ཇི་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མི་རྟག་ལ་མི་གནས་ན་བདག་ཅག་ལྟ་ཅི་ཞིག་བྱ། ཅིའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་ཚེ་རབས་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བར་བྱ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་འཆི་བདག་གི་བདུད་བཅོམ་མ་ནུས་ན་བདག་ཅག་ལྟ་ཞིག་ག་ལ་ནུས་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཕྱིར་ངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་པ་སྟེ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་ངེས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཐར་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ཆད་པར་ལྟ་བ་བསྐྱེད་ནས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལུས་མེད་པའི་འོག་ཏུ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། ངས་དེ་དག་གི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་མྱོང་བར་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་མངོན་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ན་རྒྱལ་པོ་རབ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། ― DKG053_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་བར་དུ་གཞོན་ནུ་བྱས་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་བར་དུ་རྒྱལ་ཚབ་བྱས། ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་བར་དུ་རྒྱལ་པོ་བྱས་ཏེ། དབེན་པར་འདུག་པ་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་ཆུང་བས་ཚེ་རབ་ཏུ་ཐུང་སྟེ། རྟག་ཏུ་དགྲ་བཞི་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་ཡང་མི་ཤེས་མི་ཚོར་ཏེ། འོན་ཀྱང་བག་མེད་པར་སྤྱོད་དོ། །དེ་བས་ན་བདག་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྒོམ་ཞིང་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བའི་དགྲ་བཞི་ཡོངས་སུ་གཅད་དོ། །སྙམ་བསམས་ནས་བློན་པོ་དག་ལ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་གཞལ་མེད་ཁང་ཞིག་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གཞལ་མེད་ཁང་བྱས་ནས་བློན་པོ་དང་། ནང་གི་སླས་རྣམས་དང་། རྒྱལ་བུ་རྣམས་དང་། གཉེན་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །ང་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་སྙམ་སེམས་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་གནང་ངམ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་བློན་པོ་ཆེན་པོ་དང་། གཉེན་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཀྱང་དགེའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེང་དུས་ལ་བབ་བོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་རབ་མཐོང་གིས་ཞམ་རིང་བ་མི་གཅིག་དང་། གཞལ་མེད་ཁང་དུ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་བར་དུ་གནས་ཏེ་བྱམས་པའི་སེམས་བསྒོམས་སོ། །དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་བར་དུ་རིམ་གྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་ཚེ་རབས་སུམ་ཅུའི་བར་དུ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་བྱས་སོ། །ཚེ་རབས་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་རྒྱལ་ཕྲན་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རབ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་པར་མ་སེམས་ཤིག །དེ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ང་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ངེས་པར་བདག་དང་བདག་གི་བ་ཡོད་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་དུས་གཅིག་ན་ངས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་། སེམས་ ― DKG053_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་གྱི་ལྔ་ཕུང་དང་སེམས་དང་། ཁམས་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་བསོད་ནམས་དང་། ལས་ཀྱི་དབང་དང་། ལྷ་དབང་སྒྱུར་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་བདག་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངེས་པར་བདག་ཡོད་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་དུས་གཞན་ཞིག་ན་དགེ་སློང་གཅིག་ཅིག་ང་གང་ན་བར་འོངས་ནས་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་ཇི་ལྟ་བུ། བདག་ཅེས་བགྱི་བ་ནི་སུ། ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་བདག་ཅེས་བགྱིས་ཞེས་ཞུས་སོ། །དེ་ནས་ངས་དགེ་སློང་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དགེ་སློང་བདག་དང་བདག་གི་བ་མེད་དོ། །མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཐོག་མ་ནས་མེད་ལ་ད་ལྟར་ཡོད་དོ། །ཡོད་པ་ལས་ཀྱང་ཕྱིས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཐོག་མ་སྐྱེས་པའི་ཚེའང་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ལ། ཕྱིས་འགོག་པ་ན་ཡང་གང་དུ་ཡང་སོང་བ་མེད་དེ། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོད་མོད་ཀྱི། སུས་ཀྱང་མ་བྱས་སོ། །ཕུང་པོ་བཏང་བ་ཡང་མེད་ལ་ཕུང་པོ་ལེན་པ་ཡང་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་ཞུས་པ་དེ་བདག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །བདག་སུ་ཞེས་ཞུས་པ་དེ་ནི་ལས་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དཔེར་ན་ལག་པ་གཉིས་བརྡབས་པས་དེའི་བར་ན་སྒྲ་འབྱུང་བ་ལྟར་བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་དང་ལས་དང་། སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་འབྲེལ་པས་བདག་ཅེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་བདག་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་ནང་ན་གཟུགས་མེད་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ནང་ན་ཡང་བདག་མེད་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པས་བདག་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཡང་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་བདག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ནི་སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་བ་དང་མཚུངས་ཏེ། དགེ་སློང་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་མི་རྟག་པ། བདེ་བ་མེད་པ། བདག་མེད་པ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ། ། ― DKG053_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་དགེ་སློང་མང་པོ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཀྱིས་ལྔ་ཕུང་འདི་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བ་མེད་པར་རྟོགས་པས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངེས་པར་བདག་མེད་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ་དངོས་པོ་གསུམ་འདུས་པ་ལས་ལུས་འདི་བླངས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་ཕ་དང་། མ་དང་། ཕུང་པོ་བར་མ་འདུས་པ་ལས་ལུས་ལེན་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་ངས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་གང་ཟག་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། གལ་ཏེ་ན་ལྔ་ཕུང་བར་མས་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ལྔ་ཕུང་བར་མའི་དབང་པོ་ཚང་བར་ལྡན་ཞིང་གསལ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མར་གྱི་སྙིང་པོ་དངས་མ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དུས་གཅིག་ན་སེམས་ཅན་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལྔ་ཕུང་བར་མ་ནི་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ར་ད་རྩུབ་མོ་དང་མཚུངས་སོ། །སེམས་ཅན་དགེ་བ་འབའ་ཞིག་པའི་ལྔ་ཕུང་བར་མ་ནི་ཡུལ་སེར་སྐྱའི་རས་དཀར་པོ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལྔ་ཕུང་བར་མ་ཡོད་པར་གསུངས་སོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཡང་མཚམས་མེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་དུ་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་ན། མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ངས་དགེ་སློང་ཀུ་མ་རུ་ཙེ་ཞེས་བྱ་བ་ལུས་འདི་དང་བྲལ་མ་ཐག་ཏུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ངས་ཡང་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བེའུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་གལ་ཏེ་ལྔ་ཕུང་བར་མ་ཡོད་ན། སྲིད་པ་དྲུག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་འདི་སྐད་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ལྔ་ཕུང་བར་མ་མེད་ ― DKG053_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངེས་པར་ལྔ་ཕུང་བར་མ་མེད་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཡོད་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལེ་ལོ་དང་སྙོམ་ལས་བྱེད་པའི་དགེ་སློང་ཚད་མེད་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་པས་དེ་དག་ལ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་རྣམ་པ་འདི་ལྔ་གསུངས་སོ། །བྱ་བ་མང་པོ་ལ་དགའ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྨྲང་ལ་མོས་པ་དང་། གཉིད་ལ་མོས་པ་དང་། ཁྱིམ་པ་ལ་སྟེན་པར་མོས་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བར་དགའ་བ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་དགེ་སློང་དག་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པའི་རྐྱེན་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་གང་ཟག་ནི་ནང་གི་རྐྱེན་སྤངས་མོད་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་མ་སྤངས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེའོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བས་ཕྱིར་ལྡོག་ཅིང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དགེ་སློང་ཀུ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ལན་དྲུག་གི་བར་དུ་ཕྱིར་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏེ། ལོག་ནས་ཀྱང་ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པའི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དེ། ལན་བདུན་གྱི་ཐ་མ་ལ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཐོབ་ནས་ཉམས་ཀྱིས་དོགས་པས་མཚོན་ཕྱུང་ནས་བདག་གིས་བདག་བསད་དོ། །ངས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དུས་དང་། སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངེས་པར་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཡོད་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་མདོ་སྡེ་ལས་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཚིག་པའི་སོལ་བ་ནི་ཕྱིར་ཤིང་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང་། བུམ་པ་ཆག་ན་བུམ་པར་སྤྱད་དུ་མེད་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པས་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་ཕྱིར་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པར་གསུངས་ ― DKG053_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་མ་བཅད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་བཅད་པ་དང་། མི་དགེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡང་མེད་ལ། ཉོན་མོངས་པ་བཅད་པའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངེས་པར་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པར་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བའི་སྐུ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་ནི་ཐབས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། སྐུ་དེ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། རིང་བ་དང་། ཐུང་བ་དང་། གནག་པ་དང་། དཀར་བ་དང་། འདི་དང་། ཕ་བི་དང་། སློབ་པ་དང་། མི་སློབ་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས། ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཅན་དུ་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་ཐམས་ཅད་མེད་དོ། །དཀར་པོ་མ་ཡིན། ནག་པོ་མ་ཡིན། རིང་པོ་མ་ཡིན། ཐུང་ངུ་མ་ཡིན། འདི་མ་ཡིན། ཕ་བི་མ་ཡིན། སློབ་པ་མ་ཡིན། མི་སློབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ཡང་རུང་། མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། རྟག་ཏུ་གནས་ལ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པས། རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སུ་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་གསུངས་པ་ནི་མ་རིག་པ་ལས་འདུ་བྱེད་སྐྱེ། འདུ་བྱེད་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མིང་དང་གཟུགས་སྐྱེ། མིང་དང་གཟུགས་ ― DKG053_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་དྲུག་གི་སྐྱེ་མཆེད་སྐྱེ། དྲུག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་རེག་པ་སྐྱེ། རེག་པ་ལས་ཚོར་བ་སྐྱེ། ཚོར་བ་ལས་སྲེད་པ་སྐྱེ། སྲེད་པ་ལས་ལེན་པ་སྐྱེ། ལེན་པ་ལས་སྲིད་པ་སྐྱེ། སྲིད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་སྐྱེ། སྐྱེ་བ་ལས་རྒ་ཤི་དང་ཟློས་པའི་མྱ་ངན་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ངེས་པར་འདུས་བྱས་ཡིན་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ངས་ཡང་དུས་གཅིག་ན་དགེ་སློང་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད། རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད། རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད། རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་སོ། །རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་ལྔ་ཕུང་ངོ་། །རྐྱེན་ལས་ཀྱང་སྐྱེས་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ལྔ་ཕུང་དང་བཅས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་སོ། །རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་ངེས་པར་འདུས་མ་བྱས་ ― DKG053_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པའི་ལུས་འདི་སྤངས་ནས་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དེ་ཁོ་ནར་ཞིག་སྟེ་གྱེས་སོ། །དགེ་བ་འབའ་ཞིག་བྱས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །མི་དགེ་བའི་ལས་འབའ་ཞིག་བྱས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཐ་མར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ནི་ངེས་པར་རྟག་གོ་བར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དུས་གཅིག་ན་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་རིག་པར་གྱིས་ཤིག །གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་དེ་མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་པར་སྨྲ། གལ་ཏེ་གཟུགས་རྟག་པ་ཡིན་ན། འཇིག་ཅིང་འགོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་མི་རིགས་སོ། །དེ་གཟུགས་འདི་གྱེས་པ་དང་། འགོག་པ་དང་། ཆག་ཅིང་ཞིག་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པར་རིག་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ལ་ངེས་པར་ཆད་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། གསེར་དང་། དངུལ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་དང་། ཆུང་མ་དང་། བུ་དང་། བྲན་ཕོ་དང་། བྲན་མོ་ལ་སོགས་པ་མ་བརྟགས་པའི་རྫས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་བཅངས་ཀྱང་བདེན་པའི་ལམ་ཐོབ་བོ། །བདེན་པའི་ལམ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་མི་སྤོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་ ― DKG053_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངེས་པར་འདོད་པ་ལྔ་ལ་སྤྱོད་ན། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་བར་ཆད་དུ་མི་འགྱུར་བར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་ཡང་དུས་གཅིག་ན་ངས་འདི་སྐད་དུ་ཁྱིམ་ན་གནས་པས་བདེན་པའི་ལམ་ཐོབ་པའི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདོད་པ་ལྔ་སྤྱོད་ན་ངེས་པར་བདེན་པའི་ལམ་གྱི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཐོབ་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཆོག་གི་ཆོས་སྤྱོད་པ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས། འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་མཆོག་གི་ཆོས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་འབའ་ཞིག་ན་ཡོད་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ངས་འདི་སྐད་དུ་དྲོད་དང་། སྤྱི་བོ་དང་། བཟོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་མཆོག་གི་ཆོས་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་དེ་དག་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ཡོད་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ངས་འདི་སྐད་དུ་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་སྔར་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས། དྲོད་དང་། སྤྱི་བོ་དང་། བཟོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་མཆོག་གི་ཆོས་བསྒོམས་ཏེ་བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་མཆོག་གི་ཆོས་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ཡོད་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་ཏེ། སྦྱིན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ལས་གསུམ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྦྱིན་བདག་ནི་རྒྱུ་ ― DKG053_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་འབྲས་བུ་དང་། སྦྱིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་ལ། ལེན་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་། སྦྱིན་པ་ལ་ཡང་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དང་། ལེན་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་། སྦྱིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་ལ། སྦྱིན་བདག་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་། སྦྱིན་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དང་། སྦྱིན་པ་དང་ལེན་པ་གཉིས་ཀ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། སྦྱིན་པ་དང་ལེན་པ་གཉིས་ཀ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་དེ་བཞི་ལ། དང་པོ་གསུམ་ནི་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་སྦྱིན་པ་ནི་ཡིད་འབའ་ཞིག་ཡིན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་ངས་དུས་གཅིག་ན་འདི་སྐད་དུ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལྔ་སྦྱིན་པ་བྱའོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། མདོག་སྦྱིན་པ་དང་། སྟོབས་སྦྱིན་པ་དང་། བདེ་བ་སྦྱིན་པ་དང་། སྲོག་སྦྱིན་པ་དང་། སྤོབས་པ་སྦྱིན་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུས་སྦྱིན་བདག་གིས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་སྦྱིན་པ་ཉིད་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དུས་གཅིག་ན་འདི་སྐད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་ཡུན་དུ་ཟད་ཅིང་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་འགགས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མེ་མར་ཤི་ནས་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་ཆོས་མེད་པ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའོ། །དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགོག་པ་མ་ཡིན་པས་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡང་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡོད་ན་ཟད་པ་དང་འགོག་པ་ཡོད་པའི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་མེད་པས་ན་ཟད་པ་དང་འགོག་པ་མེད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ ― DKG053_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མེད་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དུས་གཅིག་ན་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །མཽད་གལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ཐ་སྙད་དོ། །རྐང་པའི་རྗེས་སོ། །མཐར་ཕྱིན་པའི་གནས་སོ། །འཇིགས་པ་མེད་པའོ། །སྟོན་པ་ཆེན་པོའོ། །འབྲས་བུ་ཆེན་པོའོ། །མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །བཟོད་པ་ཆེན་པོའོ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཆེན་པོའོ། །ཟིལ་དངར་གྱི་རོ་མཐོང་བར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །མཽད་གལ་ཇི་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སྐུར་པ་དེ་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ཞེས་གསུངས་སོ། །ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་དུས་གཅིག་ན་ངས་མཽད་གལ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །མཽད་གལ་མིག་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་པོ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྙིང་པོ་མེད་པས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁ་ཟས་ལ་སོགས་པ་འགྱུར་ཞིང་འཇུ་བ་དང་། སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་ངེས་པར་ཡོད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་དུས་གཅིག་ན་ངས་མཽད་གལ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །མཽད་གལ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པར་བཟོད་པ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར ་སྨིན་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་བཅད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགོག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགོག་ ― DKG053_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མ་ཡིན་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཡང་དུས་གཅིག་ན་དགེ་སློང་བར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བར་པ་བཤད་དེ། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་གཟུགས་ལ་འདས་པའམ། མ་འོངས་པའམ། ད་ལྟར་རམ། ཉེ་བའམ། རིང་བའམ། སྦོམ་པོའམ། ཕྲ་མོར་རྟོག་ན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་དེ་ལྟར་རྟོགས་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་གཅོད་ནུས་སོ། །དགེ་སློང་བར་པས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་དང་མིང་ཞེས་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། ཆེན་པོ་བཞི་ནི་གཟུགས་སོ། །ཕུང་པོ་བཞི་ནི་མིང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་གཟུགས་ནི་ངེས་པར་ཆེན་པོ་བཞི་ཡིན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་དཔེར་ན་མེ་ལོང་གི་རྐྱེན་གྱིས་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བར་གྱུར་པ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆེན་པོ་བཞིའི་རྐྱེན་གྱིས་འདི་ལྟར་སྦོམ་པོ་དང་། ཕྲ་མོ་དང་། རྩུབ་པོ་དང་། འཇམ་པ་དང་། སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་དང་། རིང་པོ་དང་། ཐུང་ངུ་དང་། གྲུ་བཞི་དང་། ཟླུམ་པོ་དང་། སྣྲེལ་ཞི་དང་། ཡང་བ་དང་། ལྕི་བ་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དང་། དུད་པ་དང་། སྤྲིན་དང་། ཁུག་རྣའང་ཡོད་དེ། དེ་ནི་བྱས་པའི་གཟུགས་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་བྲག་ཅ་དང་མཚུངས་སོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་བྱས་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ཡིན་ལ། ཆེན་པོ་བཞི་ཁ་ཅིག་ནི་བྱས་པའི་གཟུགས་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་དུས་གཅིག་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་རྒྱལ་པོའི་བུས་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ ― DKG053_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྐྱེད་ན། དེའི་དུས་ན་དགེ་སློང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ལགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ངས་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་གི་རྒྱལ་པོའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་དེ། ལུས་དང་ངག་ལས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཡོད་དོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་མི་དགེ་བའམ། ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་ལ་གནས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བའོ། །ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཤེ་ན། གཟུགས་ཐ་དད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གཟུགས་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཡོད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་འདི་སྐད་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་མི་དགེ་བ་མི་བྱེད་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ངེས་པ་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་ཏེ། འཕགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་བར་དུ་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་མ་རིག་པ་ལས་སྲེད་པ་སྐྱེ་སྟེ། སྲེད་པ་དེ་ཉིད་མ་རིག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྲེད་པ་ལས་ལེན་པ་སྐྱེ་བས་ན། ལེན་པ་དེ་ཉིད་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལེན་པ་ལས་སྲིད་པ་སྐྱེ་བས་ན་སྲིད་པ་དེ་ཉིད་མ་རིག་པ་དང་སྲིད་པ་དང་ལེན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྲིད་པ་ལས་ཚོར་བ་སྐྱེ་བས་ན་ཚོར་བ་དེ་ཉིད་འདུ་བྱེད་དང་། སྲིད་པ་ ― DKG053_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚོར་བའི་རྒྱུ་ལས་མིང་དང་། གཟུགས་དང་། མ་རིག་པ་དང་། སྲེད་པ་དང་། ལེན་པ་དང་། སྲིད་པ་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། ཚོར་བ་དང་། རེག་པ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། དྲུག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །མིག་དང་། གཟུགས་དང་། སྣང་བ་དང་། འདོད་པ་ངན་པ་ལས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བྱུང་ངོ་། །འདོད་པ་ངན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པ་སྟེ། འདོད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཚོལ་བའི་ཚེ་ནི་སྲེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ་སྟེ། ལེན་པ་ནི་ལས་ཞེས་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་དྲུག་གི་སྐྱེ་མཆེད། དྲུག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རེག་པ། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་ཤེས་དང་། ཚོར་བ་དང་། མོས་པ་དང་། དད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། བསམ་གཏན་དང་། ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེས་མོད་ཀྱི་ཚོར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡོད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་སྲིད་པ་གཅིག་པ་འབའ་ཞིག་ཡོད་པར་གསུངས། སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་སྲིད་པ་གཉིས་པ་དང་། གསུམ་དང་། བཞི་དང་། ལྔ་དང་། དྲུག་དང་། བདུན་དང་། བརྒྱད་དང་། དགུ་དང་། བཅུ་ནས་ཉི་ཤུ་ལྔའི་བར་དུ་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་ ― DKG053_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་འདི་སྐད་དུ་སྲེད་པ་ལྔ་དང་སྲིད་པ་དྲུག་ཡོད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་སྔོན་དུས་གཅིག་ན་ཡུལ་སེར་སྐྱར་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ཚལ་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་ཤཱཀྱ་མིང་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ང་གང་ན་བར་འོངས་ནས་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་ན་དགེ་བསྙེན་བགྱི་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ངས་བཀའ་སྩལ་པ་གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དབང་པོ་རྣམས་དང་ལྡན་ལ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་དེ་ལ་ནི་དགེ་བསྙེན་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱཀྱ་མིང་ཆེན་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་དགེ་བསྙེན་ཞེས་བགྱི། ངས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱཀྱ་མིང་ཆེན་གང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་གསུམ་དང་། ཁྲིམས་གཅིག་མནོས་པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་དགེ་བསྙེན་ཞེས་བྱའོ། །ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དགེ་བསྙེན་ཁྲིམས་ནི་ཐམས་ཅད་དང་མི་ལྡན་ཡང་རུང་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དུས་གཅིག་ན་ཆུ་བོ་གང་གཱའི་འགྲམ་ན་བཞུགས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ན་ང་གང་ན་བར་འོངས་ནས་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ལ་བསླབ་པའི་ཡན་ལག་གི་ཆོས་གདུགས་གཅིག་གམ། ཞག་གཅིག་གམ། དུས་གཅིག་གམ། ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་གིས་ནོད་དུ་སྩལ་ན་དེ་དག་གིས་སློབ་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་རམ། བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་དེ་ནི་དགེ་བ་ཐོབ་མོད་ཀྱི། བསླབ་པའི་ཡན་ལག་ཐོབ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་བསླབ་པའི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་བརྒྱད་མནོས་པ་ཡིན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་ན་དགེ་སློང་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དགེ་སློང་ཞིག་པ། དགེ་སློང་སྟོར་ཅིང་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ། དགེ་བའི་འབྲས་བུའི་མྱུ་གུ་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། ― DKG053_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔེར་ན་ས་བོན་ཚིག་པ་ལ་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེ་བ་དང་། ཤིང་ཏ་ལའི་མགོ་བཅད་ན་ཤིང་ཏོག་མི་སྐྱེ་བ་དང་འདྲ་བར་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པའི་དགེ་སློང་ཡང་དེ་དག་འདྲའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་ན་དགེ་སློང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཡིན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེའི་ནང་ནས་ཙུན་ད་ལ་དགེ་སློང་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སྟོན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ལེན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སྨེ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྨེ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས། ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་མ་ཉམས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་གཅིག་པ་དང་། ལམ་གཅིག་པ་དང་། སྤྱོད་པ་གཅིག་པ་དང་། དམིགས་པ་གཅིག་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ནས་དམིགས་པ་གཅིག་པའི་བར་དུ་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཞི་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཅིང་བཅིངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། མྱ་ངན་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྲིད་པ་གཅིག་ཏུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་དུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་ལྷ་དང་མིའི་ནང་དུ་ཡན་མན་ལན་བདུན་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པས་ནི་ལྷ་དང་མིར་ལན་ ― DKG053_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ལ་ལས་ནི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནས་ཐ་མ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པའོ། །ད་ལྟར་གྱི་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་ལྔ་ཕུང་གཅོད་དོ། །མ་འོངས་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་ལྔ་ཕུང་གཅོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་དུ་དེ་དག་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དངོས་པོ་དྲུག་དང་ལྡན་ཏེ། རྟག་པ་དང་། ཡང་དག་པ་དང་། བདེན་པ་དང་། དགེ་བ་དང་། རྣམ་པར་དག་པ་དང་། མཐོང་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སེམས་ཅན་ལས་གཞན་པ་ན་ཡོད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ནི་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་མ་ཡིན། ནང་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱས་བསྡུས་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སེམས་ཅན་ལས་གཞན་པ་ན་ཡོད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དཔེར་ན་བུད་མེད་དབུལ་མོའི་ཁྱིམ་གྱི་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་དང་། སྟོབས་པོ་ཆེའི་ ― DKG053_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕྲལ་བའི་རིན་པོ་ཆེའི་ནོར་བུ་རྡོ་རྗེ་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་ཟིལ་དངར་གྱི་ཆུ་མིག་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སེམས་ཅན་ལས་གཞན་པ་ན་ཡོད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་ལ་སྐུར་པ་དང་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་སྡིག་བྱས་པ་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་ཡོད་མེད་མོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དགེ་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སེམས་ཅན་ལས་གཞན་པ་ན་ཡོད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ལས་གཞན་པའི་ཕ་རོལ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་ངས་རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་ལ་བལ་གླང་གི་དཔེ་བཤད་པ་དང་། ཇི་ལྟར་དམུས་ལོང་གིས་བལ་གླང་གི་མཚན་ཉིད་སྨྲ་བ་དག་བལ་གླང་ཁོ་ནར་མི་འཇེབས་མོད་ཀྱི། བལ་གླང་ལས་གཞན་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་གཟུགས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ངས་རྒྱལ་པོ་ལ་དགུ་པོ་རྒྱུད་མངས་ཀྱི་དཔེ་གསུངས་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་འཆད་དོ། །ཇི་ལྟར་དམུས་ལོང་གིས་འོ་མ་འདྲི་བ་ལྟར་སངས་ ― DKG053_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལ་ལ་ནི་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་ལ་སྐུར་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་སྡིག་བྱས་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ལ་ལས་ནི་དེ་དག་ལ་མེད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་སོ། །མི་གཅིག་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ན་མི་མང་པོ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཡུལ་གཅིག་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་གཉིས་འབྱུང་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ན་སངས་རྒྱས་གཉིས་འབྱུང་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་མེད་དོ། །གླིང་བཞི་པ་གཅིག་ན་མགོན་པོ་བརྒྱད་ཡོད་པ་ནས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་བར་དུ་གཉིས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་མེད་དོ། །ངས་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ནས་ཡར་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལ་ཐུག་པར་གསུངས་ཏེ། ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ངའི་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་དུ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཡོད་པར་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བུའི་རྩོད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གང་གིས་དེ་ལ་དེ་ལྟར་ཐེ་ཙོམ་གྱི་སེམས་སྐྱེས་ན་འོན་ཀྱང་རི་རབ་ཙམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་གཞིག་ནུས་སོ། །དེ་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་ངེས་པར་བསྐྱེད་ན་དེ་ནི་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཟག་སུ་ཞིག་གལ་ཏེ་གཞན་ལས་ཐོས་སམ་བདག་གིས་མདོ་སྡེ་ལ་བལྟས་ཏེ་མཐོང་ངམ། གཞན་གྱིས་བསྟན་ ― DKG053_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ་ཆགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་གཏོང་མི་ནུས་པ་ནི་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་དེ་དགེ་བ་ལགས་སམ། དགེ་བ་མ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་དེ་ནི་དགེ་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲ་བ་གཅོད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཟག་དེ་ནི་ཐོག་མ་ནས་ཐེ་ཚོམ་མ་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཐེ་ཙོམ་གྱི་དྲ་བ་གཅོད་མི་ནུས་པ་ཞེས་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། གང་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་དེ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཞེས་བྱའོ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གང་ཞིག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་མི་ལྟུང་ངོ་ཞེས་མཆི་བ་དེ་ཡང་ཆགས་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ཞེས་བགྱིའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་སྔར་མི་དང་ཤིང་ཞིག་མཐོང་སྟེ། ཕྱིས་མཚན་མོ་སོང་སོང་བ་ལས་ཤིང་དུམ་ཞིག་རྒྱང་ནས་མཐོང་ན་དེ་མིའམ་ཤིང་ཡིན་སྙམ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སྔར་དགེ་སློང་དང་། ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་མཐོང་བ་ལས། ཕྱིས་དུས་གཅིག་ན་ལམ་རྒྱང་ནས་དགེ་སློང་ཞིག་མཐོང་ནས་དེ་དགེ་སློང་ངམ། ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཡིན་སྙམ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྔར་བ་ལང་དང་། ཆུ་གླང་ཞིག་མཐོང་ནས་ཕྱིས་རྒྱང་ནས་བ་ལང་ཞིག་མཐོང་ན། དེ་བ་ལང་ངམ་ཆུ་གླང་ཡིན་སྙམ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་སྔར་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་མཐོང་ན་ཕྱིས་ཐེ་ཚོམ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱིས་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བ་དང་། ངན་སོང་གསུམ་དུ་མི་ལྟུང་བ་མ་བཤད་ན་དེས་ཅིའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་སྔར་མཐོང་བས་ཕྱིས་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བགྱི་བ་ ― DKG053_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁ་ཅིག་ནི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་མ་མཐོང་བར་ཐེ་ཚོམ་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ཤུལ་དུ་ཆབ་རྙོག་མ་ཅན་ཞིག་དང་མཇལ་ན་སྔོན་མཐོང་བས་ཆུ་འདི་ཟབ་བམ་མི་ཟབ་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་འཚལ་ཏེ། སྔོན་མ་མཐོང་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བཅད་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། ཁྲོ་བ་དང་། དགའ་བ་དང་། ན་བ་དང་། བདེ་བ་དང་། རྒས་པ་དང་། དར་བ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། ཤི་བ་དང་། བཅིངས་པ་དང་། གྲོལ་བ་དང་། མཛའ་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང་། དགྲ་སྡང་བ་དང་ཕྲད་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱིས་མཐོང་ནས་ནམ་ཞིག་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་པའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་སྙམ་ཐེ་ཚོམ་བསྐྱེད་དེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་མི་དེས་ཆུ་རྙོག་མ་ཅན་སྔར་མ་མཐོང་བར་ཅིའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་དེས་སྔོན་གནས་གཞན་ཞིག་ན་མཐོང་བས་དེའི་ཕྱིར་སྔོན་མ་ཕྱིན་ཡང་དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དེས་སྔོན་ཟབ་པ་དང་མི་ཟབ་པའི་གནས་མཐོང་བའི་ཚེ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་མ་སྐྱེས་ན་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་མ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མ་རྟོགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེའོ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ ― DKG053_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་ཐེ་ཚོམ་ཉིད་ཆགས་པ་ལགས་ལ། ཆགས་པ་ཉིད་ཐེ་ཚོམ་ལགས་ན་དེ་གང་ལ་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པ་ལ་བྱའོ། །འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པར་འགྱུར་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཤེས་རབ་གསལ་ཞིང་དབང་པོ་རྣོ་བ། བྱེ་བྲག་ལ་མཁས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སྤོང་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་མི་ཉན་བསམ་པ་མི་དགེ་ཞིང་ཚུལ་བཞིན་མི་གནས་པ་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅད་པར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་དེ་བཞི་སྤངས་ནས་རང་གི་ཡིད་ལ་སྦྱིན་པ་དང་ཟང་ཟིང་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ནི་ནོར་གཏོང་བ་སྟེ། གལ་ཏེ་སྦྱིན་པ་ལ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་པ་ན་ལྟ། སྦྱིན་བདག་དེ་རྟག་ཏུ་དབུལ་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་བོན་དང་འབྲས་བུ་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་བས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སྦྱིན་པ་དང་། ལེན་པ་དང་། ཟང་ཟིང་དང་གསུམ་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། མི་སྡོད་མི་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་མི་སྡོད་མི་གནས་ན། ཇི་སྟེ་འདི་ནི་སྦྱིན་པ། འདི་ནི་ལེན་པ། འདི་ནི་ཟང་ཟིང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། དེ་ལྟར་ལེན་པ་ཡང་མེད་ན་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟར་སྨིན་པར་འགྱུར། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་དེ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། ལེན་པ་དེས་བླངས་ནས་དགེ་བ་བྱེད་དམ་མི་དགེ་བ་བྱེད་ན་ཡང་། སྦྱིན་བདག་དེ་ལ་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱང་ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་སྟེ། འབྲས་བུ་ཡང་ཕྱིར་ས་བོན་དུ་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་ནི་སྦྱིན་བདག་གོ །འབྲས་བུ་ནི་ལེན་པའོ། །དེ་ལྟར་ལེན་པ་དེས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་སྦྱིན་བདག་ཐོབ་པར་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ ― DKG053_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་དོ་སྙམ་སེམས་སོ། །གང་དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སྦྱིན་པའི་རྫས་དེ་ནི་མེད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྦྱིན་པའི་རྫས་ནི་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་ཡིན་ན་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར། གང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མེད་པ་ནི་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྫས་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་ཡིན་པས་ན། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པར་རིག་གོ །དེ་བས་ན་སྦྱིན་པ་ཡང་མེད། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་སེམས་སོ། །གང་དེ་ལྟར་བསམས་ནས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི། དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་བཞི་བཅུ་དྲུག་པ། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སྦྱིན་པ་ནི་ཡིད་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡིད་ཡིན་ན་མི་མཐོང་ཞིང་ཟླ་མེད་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་ན་སྦྱིན་པ་བྱར་ཡང་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ་དེ་བས་ན་སྦྱིན་པ་ཡང་མེད། རྒྱུ་ཡང་མེད། འབྲས་བུ་ཡང་མེད་དོ། །གང་དེ་ལྟར་རྒྱུ་ཡང་མེད་འབྲས་བུ་ཡང་མེད་པར་སྨྲ་ན་དེ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སྦྱིན་བདག་གིས་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སམ། ལྷའི་གཟུགས་སམ། ཚེའི་ཚད་དམ། ཕ་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་བྱེད་ན་ལེན་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ལེན་པ་མེད་ན་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་ན་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མེད་ན་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། གང་དེ་ལྟར་བསམས་ནས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཕ་མེད། མ་ཡང་མེད་དོ། །ཇི་སྟེ་ཕ་མ་གཉིས་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་སྐྱེས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཚུལ་གྱིས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་ ― DKG053_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྟག་ཏུ་མི་སྐྱེ་སྟེ་དེ་བས་ན་ཕ་མ་ནི་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་གོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཕ་ཡང་མེད། མ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ཕ་མའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་མི་གཅིག་ལ་ཡང་ཕོ་མོ་གཉིས་ཀའི་མཚན་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་ཀ་མེད་པས་ན་སེམས་ཅན་ནི་ཕ་མའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་བྱུང་བ་ཡིན་པར་རིག་གོ །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཕ་མའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དག་ཕ་མ་དང་མི་འདྲ་བ་ཡོད་པར་མཐོང་བ་ནི་འདི་ལྟར་ལུས་དང་། གཟུགས་དང་། སེམས་དང་། སྤྱོད་ལམ་དང་། འགྲོ་བ་དང་། སྡོད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཕ་མ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ན་མེད་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །འདི་ལྟར་མ་སྐྱེས་པ་ན་མེད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འཇིམ་པ་གོང་གོང་པོའི་ཚེ་རྫ་མ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང་། འགགས་ནས་མེད་པ་སྟེ་ཇི་ལྟར་རྫ་མ་ཆག་ནས་མེད་པ་དང་། གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བ་ལང་ལ་རྟ་མེད་པ་དང་། རྟ་ལ་བ་ལང་མེད་པ་དང་། མཐར་མེད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རི་བོང་གི་རྭ་དང་། རུ་སྦལ་གྱི་སྤུའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཕ་མ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་མེད་པ་འདི་བཞི་དང་མཚུངས་སོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ཕ་མ་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་ན། ཕ་མ་ཤི་བའི་ཚེ་བུ་འཆི་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ནི་ཕ་མ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ཕ་མ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན། ཕ་མའི་རྒྱུ་ལས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བའི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང་། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་ཕ་མའི་རྒྱུ་ལས་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཡོད་དེ། ཕ་མའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་རྨ་བྱ་ནི་འབྲུག་གི་སྒྲ་ཐོས་ནས་མངལ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཡང་ཇི་ལྟར་བྱེའུ་སྔོན་པོ་བྱ་ཕོའི་མཆི་མ་འཐུངས་ནས་མངལ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་དང་། བྱ་འཚོ་བྱེད་ཀྱང་ ― DKG053_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་ཕོ་གར་བྱེད་པ་མཐོང་ནས་མངལ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་དང་མཚུངས་སོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། དེ་ལྟར་སེམས་པ་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་མ་ཕྲད་ན་དེ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ན་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མེད་དོ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དག་ལས་དགེ་བ་བཅུ་དང་ལྡན་ཞིང་སྦྱིན་པ་བྱེད་པར་དགའ་སྟེ། བསོད་ནམས་ལ་བརྩོན་པ་ཡང་ནད་ལ་སོགས་པ་ལུས་གདུང་ཞིང་གཞོན་དར་ལ་བབ་སྟེ། འཆི་བ་དང་། ནོར་ལ་སོགས་པ་སྟོར་ཏེ་མྱ་ངན་དང་སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་གདུངས་པར་གྱུར་པ་ཡོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤྱོད་དེ། འདོད་ཆགས་དང་། ཕྲག་དོག་དང་། ལེ་ལོ་དང་། སྙོམ་ལས་བྱེད་དེ། དགེ་བ་རྣམས་མི་སྤྱོད་ཀྱང་། ལུས་བདེ་ཞིང་ནད་མེད་པ་ཚེ་རིང་བ་དང་། ནོར་དང་རིན་པོ་ཆེ་མང་སྟེ་མྱ་ངན་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་པ་མེད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་རིག་གོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་སྔོན་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ཐོས་ཏེ། མི་ཁ་ཅིག་ནི་དགེ་བ་སྤྱོད་ཀྱང་ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བ་ཡང་མང་། ཁ་ཅིག་ནི་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་ཀྱང་ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ་ཅེས་ཐོས་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་རིག་གོ །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གཉིས་སུ་སྨྲ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ནི་སྲོག་བཅད་ན་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་ཅེས་སྨྲ། ཁ་ཅིག་ནི་སྲོག་བཅད་ན་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སྨྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པར་རིག་གོ །དེ་ལྟར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ངེས་པར་མ་སྨྲས་ན་བདག་ཅིའི་ཕྱིར་ངེས་པར་སྨྲ། དེ་བས་ན་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་རིག་གོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ན་འཕགས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ལམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན་ ― DKG053_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ཚེ་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྒོམ་པ་དེས་ཡང་དག་པའི་ལམ་དང་ཉོན་མོངས་པ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཅིག་ཅར་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཞིག་མི་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྒོམ་ན་ཡང་དག་པའི་ལམ་དེ་ཡང་དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་ལམ་གྱིས་གཞོམ་མི་ནུས་ལ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་ན་ནི་ལམ་ཅིར་ཡང་མི་དགོས་ཏེ། དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ན་འཕགས་པ་མེད་པར་རིག་གོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ནས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པར་འདྲ་བར་ཡོད་དོ། །འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཀྱང་རང་བཞིན་མཉམ་པས་ན་དེ་དང་འདྲ་བའི་རིགས་ཏེ། མི་གཅིག་གིས་ཐོབ་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཐོབ་པའི་རིགས། མི་གཅིག་གིས་སྒོམ་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་མཚུངས་མཉམ་ཡང་ད་ལྟར་མི་ཐོབ་པ་ལ་བལྟས་ན་བདེན་པའི་ལམ་མེད་དོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འཕགས་པ་ལ་ཡང་བུས་པ་མ་རབས་དང་འཐུན་པའི་ཆོས་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཟ་བ་དང་བཅས་པ་དང་། འགྲོ་བ་དང་། སྡོད་པ་དང་། འདུག་པ་དང་། ཉལ་བ་དང་། གཉིད་དང་། དགའ་བ་དང་། དགོད་པ་དང་། བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། མྱ་ངན་དང་། འཇིགས་པའོ། །གལ་ཏེ་བུས་པ་མ་རབས་དང་དངོས་པོ་དེ་དག་ཡོད་པར་མཚུངས་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་ན་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དག་གཏན་བཅད་པའི་རིགས་སོ། །ཇི་སྟེ་དངོས་པོ་དེ་དག་མ་བཅད་ན་ལམ་མེད་པར་རིག་གོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འཕགས་པ་ལ་ལུས་ཡོད་དེ། འདོད་པ་ལྔའི་ ― DKG053_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་སྤྱོ་བ་དང་། བསྐྱེངས་པ་དང་། འཚོག་རྡེག་ཀྱང་བྱེད། གཞན་ལ་ཕྲག་དོག་དང་ང་རྒྱལ་ཡང་བྱེད་དེ། སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་ཡང་མྱོང་ཞིང་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་བྱེད་དོ། །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་འཕགས་པ་མེད་པར་རིག་གོ །གལ་ཏེ་ལམ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་དངོས་པོ་དེ་དག་སྤངས་པའི་རིགས་ཏེ། དངོས་པོ་དེ་དག་མ་སྤངས་པས་ན་ལམ་མེད་པར་རིག་གོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡངའདི་སྙམ་དུ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་འཕགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ལམ་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བརྩེ་བ་ཡིན་ན། དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྒོམ་པ་ལ་བལྟོས་པའི་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་བརྩེ་བ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པས་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྙིང་བརྩེ་བར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་ན་འཕགས་པའི་ལམ་མེད་པར་རིག་གོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཆེན་པོ་བཞིའོ་ཅོག་ནི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་མཚུངས་པར་ཡོད་དོ། །ཆེན་པོ་བཞིའི་རང་བཞིན་དེ་ནི་སེམས་ཅན་འདི་ལ་འགྲོའི་ཕ་བི་ལ་མི་འགྲོའོ་སྙམ་མི་རྟོག་གོ །གལ་ཏེ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ལ། རང་བཞིན་གྱིས་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་ཡང་ད་ལྟར་དེ་ལྟ་བུར་མ་གྱུར་པས་འཇིག་རྟེན་ན་འཕགས་པ་མེད་པར་རིག་གོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཅིག་པུ་ཞིག་ཡོད་ན་འཕགས་པ་མེད་པར་རིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཆོས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ལ་བླང་དོར་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་འཕགས་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མང་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དམིགས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་ན་མི་གཅིག་གིས་ཐོབ་པའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་མཐའ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། ། ― DKG053_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་སྟེ་མཐའ་དང་བཅས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་རྟག་པའོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་གདགས། གལ་ཏེ་ལ་ལས་འདི་སྐད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཅིག་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་མང་ངོ་། །དཔེར་ན་གདུགས་གཅིག་ལ་ཁྱེའུ་སོ་མང་བ་དང་འདྲའོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དོན་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སོ་སོ་ནས་ཐོབ་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པས་མཐའ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་མི་རྟག་པའོ། །གལ་ཏེ་མི་རྟག་ན་ཇི་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ། གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་ན་སུ་ཞིག་འཕགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འཕགས་པ་མེད་པར་རིག་གོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ལས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་འཕགས་པའི་ལམ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བས་ཐོབ་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་འཕགས་པར་མ་གྱུར་གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་འཕགས་པ་མ་ཡིན་ན་འཕགས་པ་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་མེད་པར་རིག་གོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་གཉིས་ཡོད་དོ། །གང་ཞེ་ན་གཞན་ལས་ཆོས་ཐོས་པ་དང་། རང་གིས་ནང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་གཉིས་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་ན་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྐྱེད་པས་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་གཉིས་རྐྱེན་ལས་མ་སྐྱེས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཇི་སྟེ་མ་ཐོབ་སྙམ་སེམས་ཏེ། གང་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་དེའི་ཚེ་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ཞིག་གིས་དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་ལྟ་ན་གང་ཟག་དེས་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྩ་བ་ལྔ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་ནི་དམའ་བ། ཞན་པ། དབང་པོ་རྟུལ་ཞིང་རྨོངས་པས་མ་ཡིན། ལྷ་དང་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེས་པས་གཅོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱེད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། ། ― DKG053_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཟག་དེ་ནམ་ཞིག་གི་དུས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་སླར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཟག་དེས་དུས་གཉིས་ཀྱི་ཚེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐོག་མ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བ་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཚེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པའོ། །དེ་ལ་འདས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འགགས་པས་རྒྱུ་འགགས་ཏེ་ཟད་མོད་ཀྱི། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་སྨིན་ཏེ་དེ་བས་ན་འདས་པའི་འབྲས་བུ་བཅད་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་བཅད་པ་ནི་བཅད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་བཅད་པ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པ་ཞེས་བགྱི་ན། དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པ་དེ་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་འདས་པ་ལགས་སམ། ད་ལྟར་ལགས་སམ། མ་འོངས་པ་ལགས་སམ་འོན་ཏེ་དུས་གསུམ་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པ་ལགས། གལ་ཏེ་འདས་པ་ལགས་ན། ཇི་ལྟར་རྟག་པ་ཞེས་བགྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདས་པ་མ་ལགས་སོ། །འོན་ཏེ་མ་འོངས་པ་ལགས་ན་ཇི་ལྟར་རྟག་པར་འགྱུར། ཇི་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་བོ་ཞེས་གསུངས། གལ་ཏེ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་བཅད་པ་ཞེས་བགྱི། འོན་ཏེ་ད་ལྟར་གྱི་ལགས་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་རྟག་པ་ཞེས་བགྱི། ཡང་ཅིའི་སླད་དུ་གདོན་མི་ཟ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་མཆིས་པར་གསུངས་ཏེ། རྟག་པ་དང་། ཡང་དག་པ་དང་། བདེན་པ་དང་། དགེ་བ་དང་། རྣམ་པར་དག་པ་དང་། བལྟར་རུང་བའོ། །གལ་ཏེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པ་ལ་སངས་ ― DKG053_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ཞེས་གསུངས་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པ་ཡང་ལགས་ལ། གཅད་དུ་ཡང་རུང་ན་ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྟག་གོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་འདྲི་བའི་ལན་བཏབ་པ་ལ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །གང་ཞེ་ན། ངེས་པར་ལན་བཏབ་པ་དང་། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ལན་བཏབ་པ་དང་། ཇི་ལྟར་དྲིས་པ་དེ་ལྟར་ལན་བཏབ་པ་དང་། བཞག་ནས་ལན་མི་འདེབས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ངེས་པར་ལན་བཏབ་པ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ལས་ངན་པ་བྱེད་པས་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བམ། མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་འདྲི་ན། དེ་ལ་ནི་ངེས་པར་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ་ཞེས་ལན་འདེབས་ཏེ། དགེ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངའ་བ་ཡིན་ནམ། མ་ཡིན་ཞེས་འདྲི་ན། དེ་ལ་ནི་ངེས་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་འདྲི་ན། དེ་ལ་ནི་ངེས་པར་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཆོས་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་འདྲི་ན། དེ་ལ་ནི་ངེས་པར་ཆོས་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་ལན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་བཏབ་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ངས་བདེན་པ་བཞི་གསུངས་པ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་མོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། ལྔ་ ― DKG053_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕུང་གི་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་མཐར་མ་ལུས་པར་བགགས་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་དྲིས་པ་དེ་ལྟར་ལན་བཏབ་པ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བཤད་པ་བཞིན་ཏེ། ཡང་ལ་ལས་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་གང་གི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་གསུངས་ཞེས་དྲིས་ན། དེ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བཤད་དེ། བདག་མེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཚིག་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལས་གཞན་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚིག་པར་གསུངས་ཞེས་དྲིས་ན། དེ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚིག་པར་གསུངས་སོ། །ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཁྲི་རྣམས་དང་། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་སུམ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་རྣམས་དང་། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་བཞི་སྟོང་ལྔ་བརྒྱ་རྣམས་དང་། ཐབས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་དང་། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ནི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བདུན་དང་ལྡན་ཏེ། རྟག་པ་དང་། བདག་དང་། བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ ― DKG053_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། ཡང་དག་པ་དང་། བདེན་པ་དང་། དགེ་བ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་དང་ལྡན་ཏེ། རྟག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡང་དག་པ་དང་། བདེན་པ་དང་། དགེ་བ་དང་། ཅུང་ཟད་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔར་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པ་ནི་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་ཡོད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་གཉིས་ཀྱིས་མ་འོངས་པ་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཐར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འདས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཅུང་ཟད་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་ཞེས་བྱའོ། །རྫོགས་པར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་དུས་གསུམ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད། དུས་གསུམ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་ནི་འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དགུ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། རྟག་པ་དང་། དགེ་བ་དང་། ཡང་དག་པ་དང་། བདེན་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། བལྟར་ཡོད་ ― DKG053_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་ནི་འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བརྒྱད་པ་ནས་ས་དྲུག་པའི་བར་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཡང་དག་པ་དང་། བདེན་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། དགེ་བ་དང་། བལྟར་རུང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པས་འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། འབྲས་བུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ལྔ་པ་ནས་ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཡང་དག་པ་དང་། བདེན་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། བལྟར་རུང་བ་དང་། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྔ་པ་དེ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དྲུག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་བདུན་པ་དེ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བཅད་པས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་གིས་འདི་སྐད་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པ་ལ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དམ། ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་འདྲི་བ་ལ་ནི་བཞག་སྟེ་ལན་མི་གདབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ཐོས་པ་ལན་མི་འདེབས་པ་ལ་ནི་བཞག་སྟེ་ལན་མི་འདེབས་པ་ཞེས་བགྱི་ན་དེང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་ལན་བཏབ་པ་ལ་བཞག་སྟེ་ལན་མི་བཏབ་པའོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་བཞག་སྟེ་ལན་མ་བཏབ་པ་ལ། བཞག་སྟེ་ལན་མ་བཏབ་པའོ་ཞེས་མ་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བཞག་སྟེ་ལན་མ་བཏབ་པ་དེ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བཟློག་པ་དང་། མ་ཆགས་པ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བཞག་སྟེ་ལན་མ་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་ ― DKG053_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་ལ་འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི་ལ། འབྲས་བུ་ཡང་འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་ཡང་ལགས་ལ། འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའོ། །རྒྱུའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་ཡང་ཡིན་ལ། འདས་པ་དང་། ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མ་རིག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་རིག་པ་དང་། འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་སྔར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཁྲག་དང་འོ་མ་འདྲེས་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁྲག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པ་དང་། འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །འོ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ། དེ་བས་ན་ངས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་། དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ནི་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་ལས་གྱུར་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅུང་ཟད་ཆོད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འོ་མ་དང་མཚུངས་སོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཞོ་དང་མཚུངས་སོ། །དགྲ་ ― DKG053_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མར་དང་མཚུངས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུའི་བར་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཞུན་མར་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མར་གྱི་སྙིང་ཁུ་དང་མཚུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ད་ལྟར་གྱི་ཉོན་མོངས་པས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་ངོ་། །དཔེར་ན་རི་སྤོས་ཀྱི་ངད་ཅན་ལ་རྩྭ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་དེ་ལ་བ་ལང་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཟོས་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་ལྔ་དང་། དྲུག་དང་། བདུན་ཏེ། གལ་ཏེ་མ་འོངས་པ་ལ་མཆིས་པ་ཞིག་ལགས་ན། དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་མི་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ཞེས་བགྱིར་རུང་ངམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྔོན་གྱི་ལས་ཡོད་པས་ལས་དེའི་རྒྱུས་ན་ད་ལྟར་ཚེ་འདི་ལ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །མ་འོངས་པའི་ལས་ཡོད་པ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེའོ། །ད་ལྟར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་དེ་གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ད་ལྟར་མངོན་པར་མཐོང་བའི་རིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་མི་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་མཐུས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཕྱིར་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འོངས་པས་ཇི་ལྟར་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྒྲོན་མ་དང་ཉི་མ་ནི་མ་བྱུང་ཡང་མུན་པ་གསལ་བར་ནུས་ཏེ། མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ ― DKG053_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ན་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིད་གོལ་བར་གྱུར། ངས་སྔར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མ་གསུངས་སམ། འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ནི་ཡིད་མ་གོལ་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་དག་ལམ་དབུ་མ་འདི་ལ་ཤེས་པར་མི་ནུས་པས་དེའི་སླད་དུ་འདི་ལྟར་ཞུས་པ་ལགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་སེམས་ཅན་གྱིས་མི་ཤེས་པ་དེ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཤེས་པ་ཡང་ཡོད་ལ། མི་ཤེས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་སེམས་ཅན་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ན་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོར་གྱུར་པ་དག་གིས་ལ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཕུང་པོ་ལྔའི་ནང་ན་གནས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་ནང་ན་ཤིང་ཏོག་ཡོད་པ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་ཟེར། ལ་ལ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཕུང་པོ་ལས་གཞན་པ་ན་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལམ་དབུ་མ་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་ནང་འདུས་པ་ལས་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ནང་ན་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དབུ་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་ནང་ན་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ ― DKG053_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གཅོད་ཅིང་སེམས་རབ་ཏུ་བཏུལ་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་ནས་གདོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་གི་སློབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་སྒོམ་དུ་ཟིན་ཡང་། གལ་ཏེ་ནང་གི་ཆོས་སྤངས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་ནང་གི་སློབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཐའ་གཉིས་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ན་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ལ། ཕྱི་དང་ནང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་སླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་ལས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཐའ་གཉིས་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ན་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ལ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ ― DKG053_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ན་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནང་ན་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ན་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཞན་ལས་ཆོས་ཐོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཞན་ལས་ཆོས་ཐོས་པས་ནང་ན་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་མ་ཐོས་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཞན་ལས་ཆོས་ཐོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཐའ་གཉིས་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ན་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ལ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཕྱི་རོལ་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་ལྔ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དངོས་པོ་དེ་ལྔ་སྤངས་པའི་ཕྱི་རོལ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པར་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཐའ་གཉིས་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ན་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ལ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ན་གནས་ཏེ། ― DKG053_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔེར་ན་སྟོབས་པོ་ཆེའི་དཔྲལ་བའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ནོར་བུ་དང་མཚུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་དབུལ་པོའི་ཁྱིམ་ན་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཡོད་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐབས་ཀྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་དེ་ཐབས་ཀྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཐའ་གཉིས་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནང་ན་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ལ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་མོད་ཀྱི། ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ནི་ཐབས་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་བྱས་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དམིགས་སུ་ཡོད་པས། དེའི་ཕྱིར་ཡོད་མོད་ཀྱི། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་དང་མཚུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་མོད་ཀྱི། རི་བོང་གི་རྭ་དང་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རུ་སྦལ་གྱི་སྤུ་དང་། རི་བོང་གི་རྭ་ནི་ཐབས་ཚད་མེད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་མི་ནུས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྐྱེ་བར་ནུས་པས། དེའི་ཕྱིར་མེད་མོད་ཀྱི། རི་བོང་གི་རྭ་དང་མི་མཚུངས་སོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་མེད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡོད་པ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གཅོད་པའམ། དགག་པར་མི་ནུས་ཏེ། མེ་མར་གྱི་མེ་ལྕེ་དང་འདྲ་བར་བླ་ན་མེད་ ― DKG053_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་མེད་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་འདུས་པ་ལ་ནི་དབུ་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མི་ལ་ལས་འདི་སྐད་དུ་ས་བོན་གྱི་ནང་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་འདྲི་ན། ངེས་པར་ཡོད་ཅེས་ཀྱང་བྱ་ལ། མེད་ཅེས་ཀྱང་ལན་གདབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་བོན་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡོད་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ། །ས་བོན་ལ་མྱུ་གུ་མ་བྱུང་བས་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡོད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དུས་ཀྱིས་ཐ་དད་མོད་ཀྱི། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཅིག་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལས་གཞན་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་སེམས་ཅན་ཡིན་ཏེ། དུས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། མ་དག་པ་ཡོད་དུ་ཟད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་འདི་སྐད་དུ་ས་བོན་གྱིས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་ནུས་སམ། འབྲས་བུས་སྐྱེ་བར་མི་ནུས་ཞེས་འདྲི་ན། དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་མི་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡིན་ཞེས་ལན་གདབ་བོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་པས་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོ་མཆིས་སོ་ཞེས་བགྱི་བའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་གིས་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཞེན་པའོ། །གང་ཞོ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའོ། །དངོས་པོ་དེ་གཉིས་མ་གཏོགས་པར་ཡོད་ཅེས་ཀྱང་བྱ་ལ། ― DKG053_Page_0442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ་ཞེས་ངེས་པར་སྨྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡོད་ཅེ་ན། འོ་མ་ལ་ཞོ་འབྱུང་སྟེ། རྒྱུ་ནི་འོ་མ། འབྲས་བུ་ནི་ཞོ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཡོད་ཅེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་མེད་ཅེ་ན། དབྱིབས་དང་རོ་ཐ་དད་པ་དེ། བཏུང་བ་དང་། སྤྱོད་པ་མི་མཚུངས་སོ། །ཚ་བའི་ནད་ལ་ནི་འོ་མ་གཏོང་། འཁྲུ་བའི་ནད་ལ་ཞོ་གཏོང་ངོ་། །འོ་མ་ནི་གྲང་ནད་སྐྱེ་བར་བྱེད། ཞོ་ནི་ཚ་བའི་ནད་སློང་བར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་འདི་སྐད་དུ་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན་འོ་མ་ཉིད་ཞོ་ཡིན་ལ་ཞོ་ཉིད་འོ་མ་སྟེ། རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ན། ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་འོ་མ་སྔར་འབྱུང་ལ་ཞོ་སྔར་མི་འབྱུང་། གལ་ཏེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྔར་མ་སྨྲས། གལ་ཏེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཞོ་སྔར་མ་བྱུང་། དེ་ལྟར་ཞོ་སྔར་མ་བྱུང་བས་ན། འོ་མ་དང་། ཞོ་དང་། མར་དང་། ཞུན་མར་དང་། མར་གྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་གོ་རིམས་སུས་བྱས། དེ་བས་ན་ཞོ་ནི་ཐོག་མ་མེད་ལ། ད་ཡོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་མེད་ལ་ད་ཡོད་པ་ཞིག་ན་ནི་མི་རྟག་པའི་ཆོས་སུ་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་འདི་སྐད་དུ་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་ཞོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། ཆུ་དང་རྩྭ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་མེད་པས་ཞོ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆུ་དང་རྩྭ་ལ་ཡང་འོ་མ་དང་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ། །གང་ཞེ་ན། ཆུ་དང་རྩྭ་ལས་འོ་མ་དང་ཞོ་འབྱུང་སྟེ། གང་གིས་འདི་སྐད་དུ་འོ་མའི་ནང་ན་ནི་ངེས་པར་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་ལ། ཆུ་དང་རྩྭ་ལ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་མི་མཉམ་པའི་ཕྱིར་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་འོ་མའི་ནང་ན་ནི་ངེས་པར་ཞོ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན། ཞོའི་ནང་ན་ཡང་ངེས་པར་འོ་མ་འབྱུང་བའི་རིགས་ན། ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་འོ་མ་ལས་ཞོ་འབྱུང་ལ་ཞོ་ལས་འོ་མ་མི་འབྱུང་། གལ་ཏེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་ན་ཞོ་དེ་ནི་ཐོག་མ་མེད་ལ་ད་ཡོད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་མཁས་པ་དག་ནི་འདི་སྐད་ ― DKG053_Page_0443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མདོ་འདི་ལས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ནི་ཞེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་བར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དངོས་པོ་བཞི་འདུས་པ་ལས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། མིག་དང་། གཟུགས་དང་། སྣང་བ་དང་ཆགས་པ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དེ་ནི་མིག་མ་ཡིན། གཟུགས་མ་ཡིན། སྣང་བ་མ་ཡིན། ཆགས་པ་མ་ཡིན་ཡང་། འདུས་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཐོག་མ་མེད་ལ་ད་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡོད་ནས་ཀྱང་ཕྱིས་མེད་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་ཐོག་མའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པར་རིག་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གང་ལ་ལས་འདི་སྐད་དུ། ཆུ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་མེད་པས་ཞོ་མི་འབྱུང་གི །འོ་མའི་ནང་ན་ངེས་པར་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཡང་དེ་ལྟར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་ཐ་དད་ལ་འབྲས་བུ་ཐ་དད་དེ། རྒྱུ་གཅིག་ལས་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་གཅིག་ལས་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་ལས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་པས། དངོས་པོ་དེ་བཞི་ལས་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཐབས་སྤངས་ཏེ་འོ་མ་ལས་ཞོར་གྱུར་པ་དང་། ཞོ་ལས་མར་འབྱུང་མི་སྲིད་དེ། དེ་ལྟར་མི་སྲིད་པ་ལ་བལྟས་ན་ཐབས་མཁས་པ་དགོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཐབས་མཁས་པ་དག་ནི་ཐབས་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་འོ་མ་ལས་ཞོར་གྱུར་པ་མི་བལྟ་སྟེ། ― DKG053_Page_0444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མར་གྱི་བར་དུ་ཐབས་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་མར་དུ་གྱུར་པར་མི་བལྟའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་རྒྱུ་སྐྱེ་བས་ཆོས་ཡོད་ལ། རྒྱུ་འགགས་པས་ཆོས་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལན་ཚྭའི་མཚན་ཉིད་ནི་ལན་ཚྭ་མི་བྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ལན་ཚྭ་བྲོ་བར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ལན་ཚྭ་མི་བྲོ་བ་རྣམས་ལ་ཐོག་མ་ནས་ལན་ཚྭའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པས་ལན་ཚྭ་ཚོལ་བར་བྱེད། ཇི་སྟེ་ཐོག་མ་ནས་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཐོག་མ་ནས་མེད་ལ་ད་ཡོད་པར་རིག་གོ །འོན་ཏེ་རྐྱེན་གཞན་གྱིས་ལན་ཚྭ་བྲོ་བར་གྱུར་ཏམ། གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ལན་ཚྭ་མི་བྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ལན་ཚྭའི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། ཤས་ཆུང་བས་མི་ཤེས་ཀྱི། ཤས་ཅུང་ཟད་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དེས་ན། ལན་ཚྭས་ལན་ཚྭ་བྲོ་བར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་རང་བཞིན་མེད་ན། ལན་ཚྭ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལན་ཚྭ་བྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ས་བོན་ཉིད་ལ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡོད་པས། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྐྱེན་གྱིས་མྱུ་གུ་དང་། སྡོང་བུ་དང་། ཡལ་ག་དང་། ལོ་མ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་ལན་ཚྭའི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལན་ཚྭ་མི་བྲོ་བ་ལ་ཐོག་མ་ནས་ལན་ཚྭའི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ལན་ཚྭ་ལ་ཡང་ལན་ཚྭ་མི་བྲོ་བའི་ཤས་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ལན་ཚྭ་ལ་དེ་ལྟར་རང་བཞིན་གཉིས་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལན་ཚྭ་མི་བྲོ་བ་དགོས་པར་སྤྱོད་པར་མ་གྱུར། དེ་བས་ན་ལན་ཚྭ་ལ་ཐོག་མ་ནས་རང་བཞིན་གཉིས་མེད་པར་ཤེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལན་ཚྭ་དང་འདྲ་བར་ལན་ཚྭ་མི་བྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆེན་པོ་བཞིའི་མཐུས་ནང་གི་ཆེན་པོ་བཞི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐབས་མཁས་པ་མ་ཡིན་གྱི། རིམ་གྱིས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་མ་ལས་ཞོ་འབྱུང་བ་ནས་མར་གྱི་བར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐབས་མེད་པར་གྲུབ་པ་མེད་པ་ལྟར་ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་ནང་གི་ཆེན་པོ་བཞི་ ― DKG053_Page_0445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ནང་གི་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་ཕྱིའི་ཆེན་པོ་བཞི་སྐྱེ་བར་མི་མཐོང་། དཔེར་ན་ཤིང་ཐོག་ཤི་རི་ཤ་ཞེས་བྱ་བ་དང་མཚུངས་ཏེ། དབྱིབས་མེད་སྙིང་པོ་མེད་མོད་ཀྱི། སྐར་མ་པ་བ་སངས་མཐོང་བ་ན་འབྲས་བུ་སོར་ལྔ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་དེ་ཡང་དག་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ངས་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གསུངས་པ་ཡང་། ལ་ལ་ནི་བདག་གི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད། ལ་ལ་ནི་གཞན་གྱི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད། ལ་ལ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བདག་གི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་དྲིས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། བཙུན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུས་ཀྱི་རྒྱུར་གསུངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་ཁྱེད་སོ་སོ་ནས་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པས་ཤེས་པའི་རིགས་ན་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་འདྲི། དེ་ལ་དགེ་སློང་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་བཙུན་པ་བདག་ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཐོབ་པ་ན་འདི་སྙམ་དུ་མ་རིག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྒྱུའོ་སྙམ་བསམས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་བཙུན་པ་བདག་ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཐོབ་པ་ན་སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྒྱུའོ་སྙམ་བསམས་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། མིང་དང་གཟུགས་དང་། དྲུག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རེག་པ་དང་། ཚོར་བ་དང་། སྲེད་པ་དང་། ལེན་པ་དང་། སྲིད་པ་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། བཟའ་བ་དང་། བཅའ་བ་དང་། འདོད་པ་ལྔ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་པོ་སོ་སོ་ནས་བདག་བདག་གི་ཤེས་པ་སྨྲས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བ་དེར་དོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་གཡས་སུ་ལན་གསུམ་བསྐོར་ཏེ། ཕྱག་བྱས་ཟིན་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། སོ་སོ་ནས་ཇི་ལྟར་བདག་བདག་གིས་རིག་པའི་དོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ་དང་། དེ་ནས་ཤཱ་ ― DKG053_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་དེ་དག་ལ་གང་ནི་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་ལགས། གང་ནི་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་མ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །དགེ་སློང་དག་ནི་ཡང་དག་པར་མ་སྨྲས་པ་ནི་གཅིག་ཀྱང་མེད་དོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐུགས་ལ་ཅི་དགོངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་ངས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཕ་མ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་གསུངས་པ་དེ་ནི་བདག་གི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་གཞན་གྱི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཁྱིམ་བདག་པ་ཏ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ང་གང་ན་བར་འོངས་ནས་འདི་སྐད་དུ་ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་སྒྱུ་མ་ཤེས་སམ། གལ་ཏེ་སྒྱུ་མ་ཤེས་ན་སྒྱུ་མ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྒྱུ་མ་མི་ཤེས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ངས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག་སྒྱུ་མ་ཤེས་པའི་མི་ལ་སྒྱུ་མ་ཞེས་བྱའམ། ཁྱིམ་བདག་གིས་སྨྲས་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གང་སྒྱུ་མ་ཤེས་པ་དེ་ནི་སྒྱུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱིམ་བདག་མཉན་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱལ་པོ་རབ་ཏུ་སྡེ་ཕམ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་རིགས་ངན་དབུགས་འཕྲོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་སམ། ཁྱིམ་བདག་གིས་སྨྲས་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་སྔ་ནས་ཤེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་སྔ་ནས་ཤེས་ན་ཁྱོད་ལ་རིགས་ངན་ཞེས་བྱར་རུང་ངམ། ཁྱིམ་བདག་གིས་སྨྲས་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་གིས་རིགས་ངན་ཡིན་པར་ནི་ཤེས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བདག་གི་ལུས་འདི་ནི་རིགས་ངན་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཀྱིས་རིགས་ངན་ཤེས་ཀྱང་རིགས་ངན་མ་ཡིན་པར་གཏོགས་ན། ང་ཅིའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ཤེས་ན་སྒྱུ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར། ཁྱིམ་བདག་ང་ནི་ཡང་དག་པར་ན་སྒྱུ་མ་ཡང་ཤེས་ལ། སྒྱུ་མའི་རྒྱུ་ཡང་ཤེས། སྒྱུ་མའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཤེས། སྒྱུ་མའི་སྒྱུ་རྩལ་ཡང་ཤེས། ད་ནི་གསོད་པ་ཡང་ཤེས། གསོད་པའི་མི་ཡང་ཤེས། གསོད་པའི་ ― DKG053_Page_0447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཤེས། གསོད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནས་ངན་པར་ལྟ་བའི་བར་དུ་ཡང་ཤེས། ངན་པར་ལྟ་བའི་མི་ཡང་ཤེས། ངན་པར་ལྟ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཤེས། ངན་པར་ལྟ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་ཤེས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་གལ་ཏེ་སྒྱུ་མ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་སམ། ངན་པར་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་ངན་པར་ལྟའོ་ཞེས་སྨྲས་ན། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱིམ་བདག་གིས་སྨྲས་པ། གཽ་ཏ་མ་དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ལྟར་ན་བདག་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་གྱིས། བདག་ལ་ད་ལྟར་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་འབུལ་གྱིས། བདག་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དེ་རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་ཀྱིས་ཐོས་པར་མ་བྱེད་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱིམ་བདག་ཉེས་པ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ནོར་སྟོར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྷུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་དེ་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་མིང་ཐོས་ནས་སྔངས་སྐྲག་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །འཕགས་པ་བདག་དེང་སེམས་སྟོར་བས་སྡིག་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན། འཕགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལགས་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པའང་ཤིན་ཏུ་མཁྱེན་པའི་རིགས་ན། བདག་གིས་ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། ཡི་དགས་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པར་འགྱུར། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །ཁྱིམ་བདག་གིས་ཐོས་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ནས་ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། བདག་རྨོངས་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒྱུ་མ་མ་ལགས་པ་ལ་སྒྱུ་མའོ་ཞེས་བགྱིས་ཏེ། བདག་དེང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འགྱོད་ཚངས་གསོལ་ཞིང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་གྱི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ངས་གསུངས་པ་ལས་འཇིག་ ― DKG053_Page_0448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་ཡོད་པར་འཆད་ན་ངས་ཀྱང་ཡོད་པར་བཤད། འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་འདོད་པ་ལྔའི་བདེ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་སྟེ་གཅད་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་ན། ང་ཡང་ཡོད་པར་བཤད། འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་འདོད་པ་ལྔའི་བདེ་བ་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་ན། ང་ཡང་དེ་ལྟར་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཅིག་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་གཞན་གྱི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཅིག་མཐོང་བ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུམ་སྟོང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་ཐོབ་པར་ཤེས་ཀྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་པར་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་ཅིག་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་བདག་གི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཆད་པ་མ་ཡིན་འགོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་སེམས་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ་ཉོན་མོངས་པས་ཡོངས་སུ་ཁེབས་པས་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་ངས་ཀྱང་དེ་སྐད་གསུངས། ཁྱོད་ཀྱང་དེ་སྐད་འཆད་དེ། དེ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་སེམས་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་ཞེས་བྱའོ།། །། ― DKG053_Page_0449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་བཞི་བཅུ་བདུན་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྐབས་ཁ་ཅིག་ཏུ་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཆོས་གྲངས་མེད་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་གྲངས་མེད་མོད་ཀྱི། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བཤད་པའི་ནང་དུ་ཐམས་ཅད་འདུས་སོ། །ཇི་ལྟར་ངས་འདི་སྐད་དུ་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ངན་པར་ལྟ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང་མཚུངས་ཏེ། མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་གྲངས་མེད་མོད་ཀྱི། ངན་པར་ལྟ་བ་བཤད་པའི་ནང་དུ་ཐམས་ཅད་འདུས་སོ། །ཡང་འདི་སྐད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་དད་པའི་སེམས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་གྲངས་མེད་མོད་ཀྱི། ཐམས་ཅད་དད་པའི་སེམས་བཤད་པའི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་གྲངས་མེད་པ་བཤད་པ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་གསུངས་མོད་ཀྱི། དེ་ཡང་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་ལས་གཞན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཆོས་གསུངས་པ་ལ་ཚིག་རྣམ་པ་བདུན་དུ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུའི་ཚིག་དང་། འབྲས་བུའི་ཚིག་དང་། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚིག་དང་། དཔེའི་ཚིག་དང་། སྨྲ་བའི་མི་རིགས་པའི་ཚིག་དང་། འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཏུ་སྤེལ་བའི་ཚིག་དང་། ཡིད་བཞིན་གྱི་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་རྒྱུའི་ཚིག་ཅེ་ན། ད་ལྟར་གྱི་རྒྱུ་ལས་མ་འོངས་པའི་འབྲས་བུ་བཤད་པ་སྟེ། ངས་འདི་སྐད་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་མཐོང་ངམ། སེམས་ཅན་གང་གསོད་པ་ལ་དགའ་བ་ནས་ངན་པར་ལྟ་བའི་བར་དུ་དགའ་བ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པ་ཡིན་པར་རིག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གང་གསོད་པ་ནས་ངན་པར་ལྟ་བའི་བར་དུ་མི་དགའ་བ་དེ་ནི་ལྷ་དང་མི་ཡིན་པར་རིག་གོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་རྒྱུའི་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་འབྲས་བུའི་ཚིག་ཅེ་ན། ད་ལྟར་གྱི་ ― DKG053_Page_0450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་བཤད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་ལྟར། སེམས་ཅན་དབུལ་ཕོངས་པ་བཞིན་མདོག་མི་སྡུག་ཅིང་མདངས་མེད་པ་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཚུལ་ཁྲིམས་བཤིག་པའི་དྲི་མའི་སེམས་དང་། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་དང་། ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་རིག་གོ །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ནོར་མང་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱུག་ཅིང་དབང་པོ་དང་ལྡན་ཏེ་གཟི་བརྗིད་དང་རང་དབང་ཡོད་པ་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཁྲེལ་བ་དང་། འཛེམ་པ་ཡོད་དེ། ཕྲག་དོག་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་སྟེ། དེ་ནི་འབྲས་བུའི་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚིག་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་བཤད་པ་དང་མཚུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་ད་ལྟར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། རེག་བྱའི་རྒྱུ་ནི་འདས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ལས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལས་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་འོངས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་དཔེའི་ཚིག་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ངའི་སྐུའི་དཔེར་ལེན་པ་ལྟར་བལ་གླང་གི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དང་། ཤིང་བ་རི་ཙི་ཏྲ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཕུང་པོ་དང་། རྒྱ་མཚོ་དང་། རི་རབ་དང་། ས་ཆེན་པོ་དང་། ཆར་ཆེན་པོ་དང་། གྲུ་མཁན་དང་། དེད་དཔོན་དང་། སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་དང་། སྟོབས་པོ་ཆེ་དང་། ཁྱུ་མཆོག་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དང་། ཤིང་ཏ་ལ་དང་། དཔེའི་མདོ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ནི་དཔེའི་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་སྨྲ་བའི་མི་རིགས་པའི་ཚིག་ཅེ་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་གནམ་ས་གཉིས་འབྱར་བར་འགྱུར་བ་དང་། རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་ལ་ཕྱོགས་བཞིའི་རི་འོང་ངོ་ཞེས་བཤད་པ་དང་། ཇི་ལྟར་དགེ་བསྙེན་མ་ཁྲི་སྣ་ས་ལའི་མ་ལ་གལ་ཏེ་ཤིང་སཱ་ལ་འདི་ཁྲིམས་བརྒྱད་སྲུང་ནུས་ན། ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་ཡང་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ ― DKG053_Page_0451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་ཀྱང་བླའི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཚིག་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དོ་ཞེས་མི་སྨྲ་བ་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ཡང་བླའི། ས་བཅུ་པ་ལ་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་སྨྲ་བའི་མི་རིགས་པའི་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་སྤེལ་བའི་ཚིག་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། ཆེན་པོ་དང་། ཆུང་ངུ་དང་། སོང་བ་དང་། འོང་བ་དང་། འདུག་པ་དང་། ཉལ་བ་དང་། ཤིང་རྟ་དང་། ཐེག་པ་དང་། གནས་ཁང་དང་། ཁང་པ་དང་། བུམ་པ་དང་། གོས་དང་། སེམས་ཅན་དང་། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། དམག་གི་ཚོགས་དང་། ནགས་ཚལ་དང་། གྲོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། དགེ་འདུན་དང་། སྒྱུ་མ་དང་། འདུས་པ་དང་། གྱེས་པ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་སྤེལ་བའི་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ཚིག་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་ངས་སྡོམ་པ་ཉམས་པ་ལ་སྤྱོས་ནས་བདག་འགྱོད་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པར་འགྱུར་བ་དང་། ངས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་བསྟོད་པས་བུས་པ་མ་རབས་དག་དགེ་བའི་སེམས་སྐྱེད་པར་གྱུར་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བསྟོད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བཤད་པ་དང་། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚིག་པ་ཞེས་བཤད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཐམས་ཅད་བག་མེད་པ་དང་། ལེ་ལོ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་དག་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བདག་གི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པའི་གསུང་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཡོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་ ― DKG053_Page_0452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བཞི་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་དང་། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་དང་། ཐབས་མཁས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་དང་། ཡེ་ཤེས་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདས་པའི་དགེ་བ་རྣམས་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་དང་། ལས་དང་། རྒྱུ་དང་། འབྲས་བུ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཕུང་པོ་ལྔ་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་འདྲ་བར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་དང་། འཇིག་རྟེན་མ་ཡིན་པ་དང་། འཕགས་པ་དང་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དང་། ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཞི་བ་དང་མ་ཞི་བ་དང་། རྩོད་པ་དང་རྩོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཁམས་དང་ཁམས་མ་ཡིན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ལེན་པ་དང་ལེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ལུང་སྟོན་པ་དང་ལུང་སྟོན་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཡོད་པ་དང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། དུས་གསུམ་དང་དུས་གསུམ་མ་ཡིན་པ་དང་། དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་དང་། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང་། བདག་དང་བདག་མེད་པ་དང་། བདེ་བ་དང་བདེ་བ་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དང་། གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་། གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན་པ་དང་། ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན་པ་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ ― DKG053_Page_0453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་བར་དུ་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་གི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པའི་གསུང་ཡིན་པར་མི་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚིག་དེ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་ནུས་ན་ཐེག་པ་གཉིས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་གིས་ཤེས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རིགས་ཀྱི་བུ་ང་སྔོན་དུས་གཅིག་ན་བྱ་རྒོད་སྤུངས་པའི་རི་ལ་བཞུགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་དང་། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་གཏམ་བྱས་པ་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་ལྔ་བརྒྱས་དངོས་པོ་དེ་དག་ཤེས་པར་རམ། རིག་པར་མ་གྱུར་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ལ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་ཡོད་དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅན་ལ་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ལ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅན་ལ་ཡོད་དེ་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ལ་ནི་གཉིས་ཀ་ལ་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ལ་ནི་གཉིས་ཀ་ལ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ལས་གང་ཚིག་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་དོན་ཤེས་པ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དམ། ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་དྲི་བར་མི་བྱའོ། །གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་གི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་གསུངས་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་བདག་གི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་གསུངས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱིས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ལྟ་བར་བྱེད། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་ནང་གི་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་བདུན་པོ་ནི་རྟག་ཏུ་ནུབ་པ་དང་། སྐད་ཅིག་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ནུབ་པ་དང་། བྱུང་ནས་གནས་པར་གྱུར་པ་དང་། བྱུང་ནས་ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་ ― DKG053_Page_0454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ལྟ་བ་དང་། ཀུན་ཏུ་བལྟས་ནས་སོང་བ་དང་། སོང་ནས་སྡོད་པ་དང་། ཆུ་དང་སྐམ་ས་གཉིས་ཀར་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལ་རྟག་ཏུ་ནུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉ་ཆེན་པོ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་སྨིན་ཏེ་ལུས་ལྕི་བས་ཆུའི་གཏིང་ན་གནས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ནུབ་པའོ། །སྐད་ཅིག་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ཡང་ནུབ་པ་ནི་ཉ་ཆེན་པོ་དག་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་ཏེ། ལུས་ལྕི་བས་མི་ཟབ་པར་གནས་ཏེ། སྐད་ཅིག་ཙམ་སྣང་བའི་འོད་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །སྣང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐད་ཅིག་ཙམ་བྱུང་ཡང་ལུས་ལྕི་བས་ཕྱིར་ཡང་ནུབ་བོ། །བྱུང་ནས་གནས་པ་ནི་ཉ་དི་བྱིད་ཅེས་བྱ་བ་ཆུ་མི་ཟབ་པ་ལ་གནས་ཤིང་སྣང་བའི་འོད་མཐོང་བར་དགའོ། །བྱུང་ནས་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་ཉ་ཚག་གུ་ཞེས་བྱ་བ་ཟས་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་ཏུ་ལྟའོ། །བལྟས་ནས་སོང་བ་ནི་ཉ་ཚག་གུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱང་ནས་ཟས་ཅི་མཐོང་ཡང་ཟས་ཡིན་སྙམ་སྟེ། མྱུར་བར་འགྲོ་བ་ནི་བལྟས་ནས་སོང་བའོ། །སོང་ནས་སྡོད་པ་ནི་ཉ་དེ་དེར་ཕྱིན་ནས་བཟར་རུང་བ་ཞིག་རྙེད་ན་སྡོད་པ་ནི་སོང་ནས་སྡོད་པའོ། །ཆུ་དང་སྐམ་ས་གཉིས་ཀར་འགྲོ་བ་ནི་རུ་སྦལ་ལོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཆུ་ཀླུང་དམ་པའི་ནང་ན་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་དེ། རྟག་ཏུ་ནུབ་པ་ནས་བདུན་པ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་བར་འགའ་ནི་ནུབ་བར་འགའ་ནི་ཕྱིར་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལ་རྟག་ཏུ་ནུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་འདི་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་པ། འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བ་མེད་པ་སྟེ། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མཐར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། ལོག་སྲེད་ཅན་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་ལ་སྐུར་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱས་པ་དང་། རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ ― DKG053_Page_0455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཐོས་ན་དད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་འདི་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཡི་གེ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་དེའི་ཚེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཐོས་སོ། །ཅི་སྟེ་རེས་འགའ་ཐོས་ན་ཡང་ཡིད་ལ་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་ན་ཡང་དགེ་བ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དོ། ། དགེ་བ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་གནས་པ་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟར་མི་དགེ་བ་དང་། དགེ་བ་མེད་པ་དང་། ཆོས་སྨེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྲིད་པ་སྐྱེད་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པས་གདུངས་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་སྟེ། དེ་ནི་ནུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ནུབ་ཅེ་ན་དགེ་བའི་སེམས་མེད་པ་དང་། རྟག་ཏུ་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། གཉེན་པོ་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་པ་ནི་ནུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨོད་པ་དང་། འཇིགས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་སྤོང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང་། མ་རིག་པས་རྟག་ཏུ་གླགས་པ་དང་། མི་ངན་པ་ལ་སྟེན་ཅིང་མཛའ་བར་བྱེད་པ་དང་། དགེ་བ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་ཐབས་མེད་པ་དང་། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་ཏེ་རྟག་ཏུ་ནོར་བའི་ཕྱིར་དགེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་སྨེ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་རྟག་ཏུ་སྨེ་བར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམ་པར་དག་པ་སྨེ་བར་བྱེད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་སྐྱེད་པ་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྨེ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྲེད་པ་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གོང་མ་གསུམ་པོ་ལྟར་བྱས་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་ཅིང་ལུས་ ― DKG053_Page_0456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་སྲིད་པ་རྣམས་ལ་མི་སྐྱོ་བ་ནི་སྲིད་པ་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པས་གདུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གོང་མ་བཞི་པོ་ལྟར་རྫོགས་པར་བྱས་པས་ལུས་དང་སེམས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་ཏེ། ཞི་བ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་གདུང་བ་ཞེས་བྱ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་གདུང་བ་ཞེས་བྱ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཚིག་པའི་ཕྱིར་གདུང་བ་ཞེས་བྱ། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚིག་པའི་ཕྱིར་གདུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དད་པའི་སེམས་ནི་བསིལ་ཞིང་ཚིམ་པ་སྟེ། དེ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གདུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གོང་མ་ལྔ་པོ་ལྟར་རྫོགས་པར་བྱས་པས་ཤི་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ལྟུང་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་མི་དགེ་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་མི་དགེ་བ་དང་། ལས་མི་དགེ་བ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་དགེ་བ་སྟེ། དེ་ནི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཟག་ལ་ལ་གོང་མའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་དང་ལྡན་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པར་འགྱུར་ཏེ། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱེད་པ་དང་། རྩ་བ་བཞིའི་སྡོམ་པ་འཇིག་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་ནོར་ལ་ཐུགས་ཐུབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ནུབ་སྟེ། ལུས་མྱོང་བ་ཡང་ཆུ་ཞེང་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་སྙེད་དོ། །དེའི་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་རབ་ཏུ་ལྕི་བས་འབྱུང་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་བསྐྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ཡང་མི་མཐོང་མི་ཐོས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཀླུང་གང་གཱའི་ཉ་ཆེན་པོ་དང་མཚུངས་ཏེ་ནུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ནི་ ― DKG053_Page_0457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟག་ཏུ་ནུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་མོད་ཀྱི། རྟག་ཏུ་ནུབ་པ་ཡིན་ལ་ལོག་སྲེད་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །གང་ཞེ་ན། གང་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བའི་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ནི་རྟག་ཏུ་ནུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་བ་རྣམ་པ་འདི་བཞིས་ནི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། གཞན་ལས་འཕགས་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་དང་ཡི་གེ་ཀློག་ཅིང་འདོན་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་དང་། གཞན་གྱི་དབང་བྱེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱིར་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། དགེ་བའི་དངོས་པོ་དེ་བཞིས་ནི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་བཞི་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་ནུབ་ནས་ཕྱིར་བྱུང་ལ་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ནུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ནུབ་པ་ཞེ་ན་སྲིད་པ་གསུམ་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱུང་བ་ཞེ་ན། སྣང་བའི་འོད་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྣང་བའི་འོད་ནི་ཐོས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ནུབ་ཅེ་ན། ངན་པར་ལྟ་བ་དང་། ང་རྒྱལ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་གང་གིས་སྲིད་པ་ལ་མོས་ཏེ། །སྲིད་པས་དགེ་དང་མི་དགེའི་ལས་བྱེད་ན། །དེ་ནི་མྱ་ངན་ལམ་ལས་བསླད་པ་སྟེ། །སྐད་ཅིག་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ཡང་ནུབ་པའོ། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་མུན་པར་འགྲོ་བ་དག །རྣམ་པར་གྲོལ་ཡང་ཉོན་མོངས་བཅས་པ་ཡིན། །དེས་ནི་མི་དགེའི་འབྲས་བུ་ཕྱིར་ལེན་ཏེ། །སྐད་ཅིག་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ཡང་ནུབ་པར་གྱུར། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཉ་ཆེན་པོ་ནི་སྣང་བའི་འོད་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་ཕྱིར་བྱུང་ཡང་ལུས་ལྕི་བས་ཕྱིར་ནུབ་པ་དང་འདྲ་བར། གོང་མའི་གང་ཟག་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་ཞིག་སྲིད་པ་གསུམ་ལ་ཆགས་པ་ནི་ནུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ཐོས་ནས་དད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མདོ་སྡེ་ ― DKG053_Page_0458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ཐོས་ནས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་སྒོམ་པ་ནི་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དད་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི། ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་དད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་ཟག་དེས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་པར་དད་མོད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་། འདུས་མ་བྱས་པའོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་མོད་ཀྱི། ངེས་པར་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པར་ཡིད་མི་ཆེས་ཏེ། དེ་བས་ན་དད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དད་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དད་པ་དང་། ཚོལ་བའོ། །གང་ཟག་དེ་ལ་དད་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཚོལ་ཞིང་རྩོལ་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་དད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐོས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། བསམས་པ་ལས་སྐྱེ་བའོ། །དེའི་དད་པ་ཐོས་པ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། བསམས་པ་ལས་མ་སྐྱེས་པས་ན་དད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཡོད་པར་དད་པ་དང་། ཐོབ་པ་ཡོད་པར་དད་པའོ། །དེའི་དད་པའི་སེམས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡོད་པར་དད་མོད་ཀྱི། ཐོབ་པ་ཡོད་པར་ཡིད་མི་ཆེས་པ་ནི་དད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ལ་དད་པ་དང་། ལོག་པ་ལ་དད་པའོ། །གང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡང་ཡོད། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་ལ་དད་པའོ། །གང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡང་མེད། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཐ་དད་དོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། འོད་ ― DKG053_Page_0459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲུང་རྫོགས་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་ངན་པར་ལྟ་བ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་ལོག་པ་ལ་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཟག་དེས་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་དད་མོད་ཀྱི། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་གཅིག་པར་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དང་། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་དད་མོད་ཀྱི། ཐོབ་པར་ཡིད་མི་ཆེས་པ་ནི་དད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་དད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་པ་དང་ཡང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོ་གའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །གང་ཆོ་གའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འབའ་ཞིག་དང་ལྡན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མི་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །གང་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འབའ་ཞིག་དང་ལྡན་ལ། མི་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལུས་དང་ངག་གིས་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ཐོབ་པ་དང་། ལུས་དང་ངག་གིས་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་མ་ཐོབ་པའོ། །གང་ལུས་དང་ངག་གིས་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་མ་ཐོབ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚོལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། གཏོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །གང་སྲིད་པ་ཚོལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འབའ་ཞིག་དང་ལྡན་ཏེ། གཏོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྲིད་པ་ལ་གཞོལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞོལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །གང་སྲིད་པ་འབའ་ཞིག་ལ་གཞོལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ཞིང་། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞོལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མི་དགེ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་ ― DKG053_Page_0460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ངག་དང་ཡིད་དགེ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བ་ལང་གི་བརྟུལ་ཞུགས་དང་ཁྱིའི་བརྟུལ་ཞུགས་ནི་མི་དགེ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་གཉིས་ལ་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དད་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་གཉིས་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དང་ཡང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེ་ན། གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལ། སྡེ་དྲུག་ལ་དད་དེ་སྡེ་དྲུག་ལ་མ་དད་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མདོ་སྡེ་སྡེ་དྲུག་འཛིན་ཀྱང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། གཞན་ལ་སྟོན་མི་ནུས་ཏེ། ཕན་པའི་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མདོ་སྡེ་སྡེ་དྲུག་འཛིན་པ་ཡང་རྩོད་པའི་ཕྱིར་རམ། གཞན་ལས་རྒྱལ་བའམ། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རམ། སྲིད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། འཆད་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་བཤད་དེ། ལྡན་པ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་ལུས་དང་ངག་དང་། ཡིད་དགེ་ལ། མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་རྣམས་དང་། ཡོན་ཏན་ཅན་དག་ལ་སྔར་མཆོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མཆོད་པ་བྱས་ན་སློབ་དཔོན་དེ་དག་གིས་དེ་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མདོ་སྡེ་དང་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ཀྱང་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་འདོན་པ་དང་གོམས་པར་བྱེད་དོ། །འཛིན་ཅིང་འདོན་པ་དང་གོམས་པར་བྱེད་པས་ཤེས་རབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཐོབ་ནས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་ཆོས་བཞིན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་གནས་ནས་ཡང་དག་པའི་དོན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་ཐོབ་ནས་ལུས་དང་སེམས་དབེན་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་སེམས་དབེན་པར་གྱུར་ནས་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སེམས་དགའ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་ ― DKG053_Page_0461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་གྱི་སེམས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ཐོབ་ནས་སྲིད་པ་རྣམས་ལ་སྐྱོ་བའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །སྲིད་པ་རྣམས་ལ་སྐྱོ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་མེད་པ་ནི་ཐོབ་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་ཡང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ། །དེས་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་བྱེད་མོད་ཀྱི། སྲིད་པ་ཚོལ་ལོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱེད་མོད་ཀྱི། ལྡན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་པས་ལྷག་པར་འགྱུར་གྱིས་དོགས་ཏེ་བཅབས་ནས་ཐམས་ཅད་མི་སྟོན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟང་ཟིང་དང་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གཉིས་ཀ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་གཉིས་ཡོད་དེ་འཕགས་པ་དང་། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་ནི་སྦྱིན་པ་བྱས་ནས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་རེའོ། །འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་བྱས་ནས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རེའོ། །འཕགས་པ་ནི་ཆོས་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱེད་དོ། ། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྲིད་པ་རྣམས་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ཟང་ཟིང་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་དང་། སྲིད་པ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་བོ་དེ་མདོ་སྡེ་སྡེ་དྲུག་འཛིན་ཏེ། གང་ཆོས་འཛིན་པ་ལ་ནི་དགོས་པ་རྣམས་སྦྱིན་པར་བྱེད། ཆོས་མི་འཛིན་པ་ལ་ནི་དགོས་པ་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་སྦྱིན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གང་ཟག་དེས་གོང་མའི་དངོས་པོ་བཞི་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པ་དང་ཡང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། གང་ཟག་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་ཡིན་ནམ། མི་རྟག་པ་ཡིན་པ་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་ ― DKG053_Page_0462 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དོན་དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པ་དང་། རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་། དགའ་བའོ། །བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་། དགའ་བ་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཚད་མེད་པ་བཞིའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དོན་དེ་དག་ཀྱང་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་འབྱེད་མི་ནུས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དོན་དེ་དག་ཀྱང་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་མི་ཕྱེད་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་མོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་བཞིའི་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་མི་ཤེས་སོ། །འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་མི་ཤེས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་ཤེས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མི་ཤེས་སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མི་ཤེས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་གོང་མའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་བསྐྱེད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེད་པ་ཞེ་ན། གང་ཟག་དེ་བདག་མི་ལྡན་པ་མི་མཐོང་བས་བདག་གི་ནི་ལྡན་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་ཞེན་པའི་ ― DKG053_Page_0463 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་བསྐྱེད་ནས། བསླབ་པ་མཚུངས་པའི་ནང་ན་བདག་ནི་མཆོག་ཡིན་ནོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་དང་འདྲ་བ་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་དང་སྟེན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསྟེན་པས་གཞན་ཡང་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐོས་ནས་སེམས་དགའ་ཞིང་ཞེན་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱགས་པ་དང་དྲེགས་པ་བསྐྱེད་ནས་བག་མེད་པ་མང་དུ་བྱེད་དོ། །བག་མེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁྱིམ་པ་དང་སྟེན་ཅིང་ཁྱིམ་པའི་ལས་བྱ་བ་དག་སྨྲ་བ་དང་ཐོས་པ་ལ་མོས་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པ་སྤོང་བར་འགྱུར། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་མ་དག་པའི་ལས་བསྐྱེད་དོ། །ལས་གསུམ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་ཀྱི་ཁམས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་སྐད་ཅིག་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ནུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅིག་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ནུབ་ཅེས་བྱ་བ་དེའི་ཆོས་ལ་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷ་སྦྱིན་དང་། དགེ་སློང་ཀོ་ཀ་ལི་དང་། དགེ་སློང་ཨཱན་ཤུ་དང་། དགེ་སློང་ལེགས་པའི་སྐར་མ་དང་། དགེ་སློང་ཏེ་ཤ་དང་། དགེ་སློང་སྐར་མ་རྒྱལ་དང་། དགེ་སློང་མ་བྱམས་མའི་ས་དང་། དགེ་སློང་མ་དགོན་མ་དང་། དགེ་སློང་མ་ཕྱོགས་མ་དང་། དགེ་སློང་མ་དྲེགས་མ་དང་། ཁྱིམ་བདག་རབ་གཙང་དང་། དགེ་བསྙེན་སྲིད་ཚོལ་དང་། ཤཱཀ་རིགས་ཤ་ལི་དང་། ཁྱིམ་བདག་བལ་གླང་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་གྲགས་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་འོད་སྣང་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་དགའ་མོ་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་ཚོགས་སྡེ་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་དྲིལ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ནུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཉ་ཆེན་པོ་སྣང་བའི་འོད་མཐོང་བའི་ཕྱིར་བྱུང་ལ། ལུས་ལྕི་བའི་ཕྱིར་ཕྱིར་ནུབ་པ་དང་འདྲའོ། །སྐྱེས་བུ་དེའི་འོག་མས་ནི་བདག་གི་མཐོང་བ་དང་སྤྱོད་པ་མི་ལྡན་པར་རྟོགས་ནས། དེ་ལྟར་མི་ལྡན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཚོལ་ཞིང་སྟེན་ཏོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་ ― DKG053_Page_0464 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟེན་པའི་ཕྱིར་མ་ཐོས་པའི་རྣམས་འདྲི་བར་མོས་སོ། །ཐོས་ནས་འཛིན་པར་མོས་སོ། །བཟུང་ནས་རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་དགའོ། །རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་ཆོས་བཞིན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་བཞིན་དུ་གནས་ནས་དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། །དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་ནམ་དུ་ཡང་ནུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་གནས་པ་རྣམས་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་དང་། ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང་། དགེ་སློང་ཡ་ཤ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང་། མ་འགགས་པ་དང་། འོད་སྲུང་གཞོན་ནུ་དང་། འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་དང་། འོད་སྲུང་སྟོབས་བཅུ་དང་། དགེ་སློང་མ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་དང་། དགེ་སློང་མ་པ་ཏ་ལའི་མེ་ཏོག་དང་། དགེ་སློང་མ་དམ་པ་དང་། དགེ་སློང་མ་ཡང་དག་དོན་དམ་དང་། དགེ་སློང་མ་བློ་གྲོས་མ་དང་། དགེ་སློང་མ་པ་ཏ་ལ་དང་། དགེ་སློང་མ་གཙང་མ་དང་། དགེ་སློང་མ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་མ་དང་། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་དང་། ཁྱིམ་བདག་དྲག་པོ་དང་། ཁྱིམ་བདག་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་དང་། ཤཱཀྱ་མིང་ཆེན་དང་། སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་དབུལ་པོ་དང་། ཁྱིམ་བདག་སྲེ་མོའི་བུ་དང་། ཁྱིམ་བདག་གྲགས་པ་དང་། ཁྱིམ་བདག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་དང་། བློན་པོ་སེང་གེ་དང་། ཁྱིམ་བདག་ཨུ་པ་ལི་དང་། ཁྱིམ་བདག་རལ་གྲི་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་འཇིགས་མེད་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་དགེ་གནས་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་ཆོས་མོས་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་དཔའ་བ་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་ལྷ་སྦྱིན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་ལེགས་པར་སྐྱེས་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་གཟུགས་ལྡན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་ཁྱུ་མཆོག་ཐོབ་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་དབེན་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་མ་ཧཱ་སིན་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་དེ་དག་ནི་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་དགེ་བའི་འོད་སྣང་བ་མཐོང་བར་མོས་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ཡང་རུང་། མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དེ་དག་ ― DKG053_Page_0465 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ནམས་ཀྱང་སྡིག་པ་མི་བྱེད་པས་དེ་ནི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཉ་དི་བྱིད་ཞེས་བྱ་བ་སྣང་བའི་འོད་མཐོང་བར་དགའ་བས་མི་འབྱིང་མི་ནུབ་པ་ལྟར་དེ་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །གང་གིས་དོན་ལ་རྣམ་པར་འབྱེད་མཁས་ཤིང་། །རྩེ་གཅིག་དགེ་སྦྱོང་འབྲས་བུ་རབ་ཚོལ་ཏེ། །སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨོད་པ་ནི། །དེ་ནི་ཆོས་བཞིན་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གིས་བཅོམ་ལྡན་ཚད་མེད་ལ་མཆོད་ན། །སྐྱེ་བ་གྲངས་མེད་བར་དུ་ལམ་སྒོམ་འགྱུར། །འཇིག་རྟེན་བདེ་བ་མྱོང་ལ་བག་བྱེད་ན། །དེ་ནི་ཆོས་བཞིན་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་ལ་བརྟེན་ཅིང་དམ་ཆོས་ཉན། །ཡིད་ལ་བྱེད་དེ་ཆོས་བཞིན་གནས་པ་ནི། །འོད་ཟེར་མཐོང་བར་མོས་ཤིང་ལམ་སྒོམ་སྟེ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བདེ་གནས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དེས་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཚོལ་ལོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེས་ཀྱང་། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤས་གང་ཆེ་བ་བརྟགས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤས་ཆེ་ན་མི་གཙང་བའི་རྟོག་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཞེ་སྡང་གི་ཤས་ཆེ་ན་བྱམས་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །གཏི་མུག་གི་ཤས་ཆེ་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་ཆེ་ན་དབུགས་བགྲང་བ་སྟོན་ཏོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པའི་ཤས་ཆེ་ན་ཁམས་བཅྭ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་དེས་ཐོས་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །སེམས་ཀྱིས་བཟུང་ནས་ཆོས་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་བྱས་པས་རིམ་གྱིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཐོབ་པར་གྱུར་ནས་ལུས་དང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་རྟོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་རྟོགས་ནས་རིམ་གྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་རྟོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ ― DKG053_Page_0466 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་འདུས་པ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། འཚོ་བ་དང་དྲོད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདུས་པ་ལས་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོག་མ་ནས་དྲོད་ཅེས་བགྱི་བ་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་བར་དུ་ཀུན་ལ་ཡོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ངས་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་གསུངས་པ་ནི་ཐབས་མཁས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་གདོད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐོག་མ་མེད་པ་ལ་ད་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱིས། ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་མི་རིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱར་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལའང་ཡོད་པའི་རིགས་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་ན་མེད་པ་ལ་བལྟས་ན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངའི་ཉེ་གནས་ལ་ནི་ཡོད་ཀྱི་མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་ནི་མེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་དྲུག་འབའ་ཞིག་ལ་རྟོག་གོ །ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ནི་སྤྱོད་པ་བཅུ་དྲུག་དང་ལྡན་ཏེ། སྤྱོད་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ན་དྲོད་ཅེས་བགྱི། རང་བཞིན་གྱིས་དྲོའམ། གཞན་གྱི་དབང་གིས་དྲོ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ ― DKG053_Page_0467 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་གིས་དྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་རྟ་ཐུལ་དང་སྐར་མ་རྒྱལ་གཉིས་ལ་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དད་པའི་སེམས་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་དྲོད་ཅེས་བགྱི་བ་མ་མཆིས་ཏེ། དེ་བས་ན་དད་པའི་སེམས་ཉིད་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་ལགས་པར་འཚལ་ཏོ། །བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དད་པ་ནི་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཕྱིས་དྲོད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་སྤྱོད་པ་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྤྱོད་པ་ཉིད་ཤེས་རབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་དྲོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་དྲོད་ཅེས་བྱ་བ་ཉིད་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་མེའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དྲོད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མེ་གཙུབས་པ་ན་ཐོག་མ་དྲོད་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནས་མེ་འབྱུང་ལ། ཕྱིས་གདོད་དུད་པ་འབྱུང་བ་ལྟར་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ལ་དྲོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་བཅུ་དྲུག་གོ །མེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལྟ་བུའོ། །དུད་པ་ནི་ལམ་བསྒོམས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་དེ་ནི་སྲིད་པའི་ཆོས་ཀྱང་ལགས་ལ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་ལགས་སོ། །ཆོས་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ལྔ་ཕུང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུས་བྱས་ཞེས་ཀྱང་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་ལགས་ན་ཟག་པ་མ་མཆིས་པའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྨྲས་པ་བཞིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་ ― DKG053_Page_0468 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་དེ་ལྟར་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་དེ་ནི་འདུས་བྱས་དང་སྲིད་པའི་ཆོས་ཡིན་མོད་ཀྱི། འདུས་བྱས་དང་སྲིད་པའི་ཆོས་ཀྱང་འཇིག་པར་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མི་རྟ་ལ་ཞོན་པ་བྱམས་ཀྱང་བྱམས་ལ་གཞུ་བར་ཡང་བྱེད་པ་ལྟར། དྲོད་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྲིད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལེན་ལ། སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་རྟོགས་ཏེ། དེ་བས་ན་སྲིད་པའི་ཆོས་དང་འདུས་བྱས་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །དྲོད་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་ནི་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། གང་ཟག་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་དེ་ཆ་གཅིག་གཅོད་པ་ནས་ཆ་དགུ་པའི་བར་དུ་གཅོད་དེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་བར་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ཟག་དེ་དག་ནི་དྲོད་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་དང་། མཚམས་མེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱེད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པའོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པ་ནི་སྐད་ཅིག་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ཡང་ནུབ་བོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པ་ནི་ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་ཏུ་ལྟའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ་བ་ནི་སྤྱི་བོའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྤྱི་བོའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ལྔ་ཕུང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ཡང་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པས་ན་དེ་བས་ན་ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་ཏུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྤྱི་བོའི་ཆོས་ཐོབ་ནས་རིམ་གྱིས་བཟོད་པ་ཐོབ་བོ། །བཟོད་པ་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རང་བཞིན་ཉིད་ལྔ་ཕུང་མ་ཡིན་ཡང་། བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་ཏེ། དེས་རིམ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་མཆོག་གི་ཆོས་ཐོབ་བོ། །ཆོས་དེའི་རང་བཞིན་ཡང་ལྔ་ཕུང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་ཏེ། དེས་རིམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་བཟོད་པའི་ཆོས་ཐོབ་བོ། །བཟོད་པའི་རང་བཞིན་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། བདེན་པ་གཅིག་ལ་དམིགས་སོ། །དེ་ལྟར་བཟོད་པའི་ཆོས་ཀྱིས་བདེན་པ་གཅིག་ལ་དམིགས་ ― DKG053_Page_0469 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་མཐོང་སྟེ་སྤོང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་དེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་ཏུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་གསུངས་པ་ལས། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ནི་དཔེར་ན་ཆུ་ཞེང་གབ་པར་ལི་བཞི་བཅུར་གང་བའི་ཆུ་དང་འདྲའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྤུའི་ཉག་མ་གཅིག་གི་ཐིགས་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་། རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་རྒྱུར་ལྟ་བ་དང་། ཐེ་ཙོམ་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་། འདི་གསུམ་བཅད་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་ཏུ་ལྟ་བར་འགྱུར། ཡང་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བགྱི། ཡང་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་དཔེར་ན་ཉ་ཚག་གུ་ཞེས་བགྱི་བ་དང་འདྲའོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་བཅད་མོད་ཀྱི། རྣམ་པ་འདི་གསུམ་ལྕི་བས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་འདུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཆག་ཅིང་འགྲོ་བ་ན་དམག་གི་ཚོགས་རྣམ་པ་བཞི་དང་བཅས་མོད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་པས་རྒྱལ་པོ་འོངས་སོ་སོང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་བཙུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལྕི་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕྲ་ཞིང་ཤེས་རབ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ལྕི་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེ་གསུམ་ཤིན་ཏུ་གཅོད་དཀའ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་གཉེན་པོའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཡོངས་སུ་བཅད་དོ་ཞེས་ཐོས་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། འདི་སྐད་དུ་ ― DKG053_Page_0470 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་གྱིས་ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་གཅོད་ནུས་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐབས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པས་བདེན་པ་བཞི་བརྟགས་ནས་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཞི་ཐོབ་བོ། །གང་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་བརྟན་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་དང་། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བ་དང་། དགྲ་ཆེན་པོ་གཞོམ་ནུས་པའོ། །དེ་ལ་བརྟན་པའི་ལམ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །དབང་པོ་ལྔ་ལ་སུས་ཀྱང་བསྐྱོད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་བརྟན་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྨོད་པའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ནི་བཟོད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དགྲ་ཆེན་པོ་གཞོམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའོ། །ཅི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའོ། །ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒོམ་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབབ་པའོ། །འབབ་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐུར་དུ་འབབ་པ་དང་། གྱེན་དུ་འབབ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་གྱེན་དུ་འབབ་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དོན་དེ་ལྟ་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པ་དག་ལ་ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་མི་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་མེད་ན། ཇི་ལྟར་ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་གདགས་པར་འགྱུར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མིང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྙིང་པ་དང་། བླ་དགས་སུ་བཏགས་པའོ། །བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་ཚེ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་མིང་ཡོད་དོ། ། ― DKG053_Page_0471 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་ཐོབ་ནས་བླ་དགས་སུ་མིང་འདོགས་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ། ཕྱིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བཏགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ཚོལ་བས་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་གདགས་སུ་རུང་ངོ་། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱར་ཡང་རུང་སྟེ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་ལམ་མཐོང་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འགྱུར་བ་དང་། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་ལམ་འདྲེས་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་དང་འཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དབང་པོ་རྣོ་བ་དང་། དབང་པོ་རྟུལ་བའོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་རྟུལ་བས་ནི་ལྷ་དང་མིར་ཡན་མན་ལན་བདུན་དུ་འགྲོའོ། །དབང་པོ་རྟུལ་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ལ་ལས་ནི་ཡན་མན་ལན་དྲུག་དང་། ལྔ་དང་། བཞི་དང་། གསུམ་དང་། གཉིས་སོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་དཔེ་ཉ་ཚག་གུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལེན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཉ་དེ་ལ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞེ་ན། རུས་པ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་ཡང་བ་དང་། འདབ་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་བ་དང་། སྣང་བའི་འོད་མཐོང་བར་དགའ་བ་དང་། དམ་ ― DKG053_Page_0472 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོར་འཛིན་པའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་ཡང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་རུས་པ་ཕྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཤས་ཕྲ་བའི་དཔེའོ། །འདབ་མ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མཐོང་དང་ཞི་གནས་ལྟ་བུའི་དཔེའོ། །སྣང་བའི་འོད་ལ་མཐོང་བར་དགའ་བ་ནི་ལམ་མཐོང་བ་ལྟ་བུའི་དཔེའོ། །དམ་པོར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་བཤད་པ་ཐོས་ནས་བརྟན་པར་འཛིན་ཅིང་མི་སྤོང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དཔེར་ན་བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་ལྟ་བུར་སྤྲུལ་པ་ལས། ཁྱིམ་བདག་དྲག་ཤུལ་ཞེས་བྱ་བས་མཐོང་ནས་དངངས་ཏེ། བདུད་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་གི་སེམས་གཡོས་པ་མཐོང་ནས་ཁྱིམ་བདག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ངས་སྔོན་བདེན་པ་བཞི་བཤད་པ་ནི་དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ད་ཁྱོད་ལ་གདོད་བདེན་པ་ལྔ་དང་ཕུང་པོ་དྲུག་དང་། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གསུམ་དང་། ཁམས་བཅུ་དགུ་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་ཀྱང་། ཁྱིམ་བདག་གིས་དེ་ཐོས་ནས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀུན་ལ་བལྟས་ན། དེ་ལྟ་བུའི་དོན་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་མི་གཡོ་བར་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་འདྲའོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་བཞི་བཅུ་བརྒྱད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དེ་སྔར་ལམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བགྱིའམ། འབྲས་བུ་ཐོག་མ་ཐོབ་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བགྱི། ཇི་སྟེ་སྔར་ལམ་ཐོབ་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བགྱི་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་བཟོད་པའི་ཆོས་ཐོབ་པ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་མི་བགྱི་བར་ཕྱོགས་པ་ཞེས་བགྱི། གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ཐོག་མ་ཐོབ་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བགྱི་ན། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་སྔར་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་དེ་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཕྱིན་ནས་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་བསྒོམས་ཏེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་མི་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འབྲས་བུ་ཐོག་མ་ཐོབ་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་ ― DKG053_Page_0473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་མུ་སྟེགས་ཅན་སྔར་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་དེ། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཕྱིན་ནས་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་བསྒོམས་ཏེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལ། ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་མི་བྱ་ཞེས་དྲིས་པ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་ཐོག་མ་ཐོབ་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་དེའི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་བརྒྱད་དང་སྤྱོད་པ་བཅུ་དྲུག་དང་ལྡན་ནོ། །འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཐོབ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡེ་ཤེས་བརྒྱད་དང་སྤྱོད་པ་བཅུ་དྲུག་དང་ལྡན་ན་ཅིའི་སླད་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་མི་བགྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདྲེས་པ་དང་། མ་འདྲེས་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འབྲས་བུ་ལ་ཕྱོགས་པ་དང་། འབྲས་བུ་ཐོབ་པའོ། །ཡེ་ཤེས་བརྒྱད་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འབྲས་བུ་ལ་ཕྱོགས་པ་དང་། འབྲས་བུ་ཐོབ་པའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་འདྲེས་པའི་སྤྱོད་པ་བཅུ་དྲུག་སྤངས་ཏེ། མ་འདྲེས་པའི་སྤྱོད་པ་བཅུ་དྲུག་ཐོབ་བོ། །འབྲས་བུ་ལ་ཕྱོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྒྱད་སྤངས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བརྒྱད་ཐོབ་བོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་འབྲས་བུ་ཐོག་མ་ཐོབ་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་སོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་བདེན་པ་གཅིག་པ་འབའ་ཞིག་ལ་དམིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་འབྲས་བུ་ཐོག་མ་ཐོབ་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཉ་ཚག་གུ་ལྟ་བུར་གསུངས་སོ། །ཀུན་ཏུ་བལྟས་ནས་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པའོ། །རྩེ་གཅིག་ཏུ་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། ང་རྒྱལ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཉ་ཚག་གུ་ཕྱོགས་ཀུན་ཏུ་བལྟས་ནས་ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་དང་འདྲའོ། །འགྲོ་བ་ལས་སྡོད་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པས་ཟས་རྙེད་ནས་སྡོད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དེ་ལ་ཡང་མདོར་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་དེ་བས་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་ ― DKG053_Page_0474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་ནན་ཏན་བྱས་པས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཆགས་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཕུང་པོ་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། བར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། ལུས་བླངས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། སྤྱོད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། སྤྱོད་པ་མེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། རྒྱུན་རབ་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ་ད་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། ལྔ་ནི་གོང་མ་དང་འདྲའོ། །ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་། དྲུག་ནི་གོང་མ་དང་འདྲའོ། །སྤྱོད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྐྱེ་བ་གཉིས་ལེན་པ་དང་། སྐྱེ་བ་བཞི་ལེན་པའོ། །དེ་ལ་གང་སྐྱེ་བ་གཉིས་ལེན་པ་ནི་དབང་པོ་རྣོ་བའོ། །གང་སྐྱེ་བ་བཞི་ལེན་པ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་བའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་ཆེ་ཞིང་དབང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་པ་དང་། ལེ་ལོ་ཅན་དག་དབང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་དང་། དེ་གཉིས་ཀ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། བྱེད་པའི་ལས་དང་། སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ལས་སོ། །བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་བྱེད་པའི་ལས་འབའ་ཞིག་ཡོད་དེ། སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ལས་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་བོར། དབང་པོ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་མ་ཕྱིན་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བསམ་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། སློབ་པ་མ་ཡིན་སློབ་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། སློབ་པ་དང་། སློབ་པ་མེད་པ་དང་། སློབ་པ་མེད་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ ― DKG053_Page_0475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་བཞི་ལས་གཉིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །གཉིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོ་བླངས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱེད་པའི་ལས་དང་། སྐྱེ་བའི་ལས་སོ། །དེས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བོར་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལེན་ཏེ། ལམ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་སུ་ནན་ཏན་བྱེད་པས་ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཚེའི་དུས་བགྱིས་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བགྱི་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཕུང་པོ་བླངས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེས་ཕུང་པོ་བླངས་ནས་གདོད་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་གཅོད་དོ། །དེ་བས་ན་ཕུང་པོ་བླངས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྤྱོད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་ཚད་མེད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དེས་ངེས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བར་ཤེས་ནས་དེའི་ཕྱིར་ལེ་ལོ་བྱེད་དེ། དེས་ཀྱང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སྤྱོད་པ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུན་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཐོབ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་རྒྱུས་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེའོ། །རྒྱུན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་དང་། ལམ་གྱི་རྒྱུན་ནོ། །དེས་ལམ་གྱི་རྒྱུན་གྱིས་ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། དགའ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བསམ་གཏན་གཉིས་པར་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ ― DKG053_Page_0476 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁམས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། གནས་གཙང་མའི་རིས་ལྔར་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལྟར་དེ་གཉིས་ཀྱང་གཅིག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དགའ། གཅིག་ནི་ཤེས་རབ་ལ་དགའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ལ་དགའ་བ་ནི་གནས་གཙང་མའི་རིས་ལྔར་འགྲོའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དགའ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་འགྲོའོ། །དེ་ལྟར་དེ་གཉིས་ཀྱང་གཅིག་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་ལྔར་སྒོམ་མོ། །གཅིག་ནི་མི་སྒོམ་མོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཐ་མ་དང་། འབྲིང་དང་། རབ་དང་། རབ་ཀྱི་འབྲིང་དང་། རབ་ཀྱི་ཡང་རབ་བོ། །དེ་ལ་རབ་ཀྱི་ཡང་རབ་སྒོམ་པ་ནི་འོག་མིན་གྱི་གནམ་དུ་གནས་སོ། །རབ་ཀྱི་འབྲིང་སྒོམ་པ་ནི་གྱ་ནོམ་སྣང་བ་གནམ་དུ་གནས་སོ། །རབ་སྒོམ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ་གནམ་དུ་གནས་སོ། །འབྲིང་སྒོམ་པ་ནི་མི་གདུང་གནམ་དུ་གནས་སོ། །ཐ་མ་སྒོམ་པ་ནི་མི་ཆེ་གནམ་དུ་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་གཉིས་ཀྱང་གཅིག་ནི་སྨྲ་བ་ལ་དགའ། གཅིག་ནི་ཞི་བ་ལ་དགའོ། །དེ་ལ་ཞི་བ་ལ་དགའ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་འགྲོའོ། །སྨྲ་བ་ལ་དགའ་བ་ནི་གནས་གཙང་མའི་རིས་ལྔར་གནས་སོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདྲིས་པའི་བསམ་གཏན་སྒོམ་པ་དང་། འདྲིས་པ་མི་སྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་འདྲིས་པའི་བསམ་གཏན་སྒོམ་པ་ནི་གནས་གཙང་མའི་རིས་ལྔར་འགྲོའོ། །འདྲིས་པ་མི་སྒོམ་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ། དེ་ནི་རྒྱུན་རབ་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་འགྲོ་འདོད་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། ཁྱད་པར་ལྔ་སྒོམ་མི་ནུས་སོ། །གང་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། ཁྱད་པར་ལྔ་སྒོམ་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་བསམ་གཏན་ལ་མི་སྤྱོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ལགས་སམ། གལ་ཏེ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ། ཅིའི་སླད་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་ན་བར་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཆིས་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་མ་མཆིས། བཅོམ་ལྡན་ ― DKG053_Page_0477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཆེན་པོ་བཞི་ཞན་པས་ལམ་སྒོམ་མི་ནུས་ཏེ། དགེ་སློང་དག་ཆེན་པོ་བཞི་དེ་ཡང་གནས་ཁང་དང་། བསོད་སྙོམས་དང་། གོས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་ལ་སོགས་པ་ཡོ་བྱད་རྣམས་དང་མི་ལྡན་ན། ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་སྔོན་དུས་གཅིག་ན་ཡུལ་མཉན་དུ་ཡོད་པར་གཞལ་མེད་ཁང་ཨན་གྱི་དེར་བཞུགས་པ་ལས། དགེ་སློང་ཅིག་ང་གང་ན་བ་དེར་འོངས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་རྟག་ཏུ་ལམ་བསྒོམས་ཀྱང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །ངས་དེའི་ཚེ་དགའ་བོ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དགེ་སློང་འདིའི་དགོས་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་ཅིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ནས་དགའ་བོས་དགེ་སློང་དེ་ཁྲིད་དེ། སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བར་སོང་ནས་གནས་ཁང་བཟང་པོ་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་དེས་དགའ་བོ་ལ་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་བདག་གི་ཕྱིར་གནས་ཁང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་བརྒྱན་ཅིང་དར་གྱི་ཅོད་པན་དང་། བ་དན་དང་། གདུགས་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་དུ་གསོལ། དགའ་བོས་སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་ན་དབུལ་བ་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་དེ་དག་ག་ལ་འབྱོར། དགེ་སློང་དེས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་གལ་ཏེ་བདག་གི་ཕྱིར་དེ་དག་སྦྱར་ན་ལེགས་སོ། །གལ་ཏེ་མི་སྦྱོར་ན་བདག་སླར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བར་མཆིའོ། །དེ་ནས་དགའ་བོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བ་དེར་སོང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་དེ་བདག་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རྒྱན་དང་། ཅོད་པན་དང་། བ་དན་དང་། གདུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འཚལ་ལོ་ཞེས་མཆི་ན། བདག་གིས་ཇི་ལྟ་བུར་བགྱི་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ངས་དེའི་ཚེ་ཡང་དགའ་བོ་ཁྱོད་སོང་ལ་དགེ་སློང་དེའི་ཡིད་བཞིན་དུ་དགོས་པའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་ཅིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ནས་དགའ་བོ་ཕྱིར་སོང་ནས་དགེ་སློང་དེའི་ཕྱིར་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཆོག་པར་སྦྱར་ཏོ། །དགེ་སློང་དེས་ཐོབ་ནས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ ― DKG053_Page_0478 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒོམས་ནས་རིང་པོ་མ་ཐོགས་པར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་རིགས་པ་ལས་ཕོངས་བྲེལ་བས་སེམས་འཁྲུགས་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་དག་ཕན་པའི་དོན་མང་པོ་བྱེད་པ་ལ་དགའ་བས་བྲེལ་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་པས་ད་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མ་གྱུར་ཏོ། ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྤངས་ནས་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཟག་དེས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྟོག་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་དོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྲེད་པའི་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདོད་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་། གཟུགས་ལ་སྲེད་པའོ། །སྲེད་པ་དེ་གཉིས་རྟོགས་ནས། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སྨོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་སྨད་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྦོམ་པོ་རྣམས་སྨོད་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། ཁྲེལ་བ་མེད་པ་དང་། འཛེམ་པ་མེད་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་དཔའ་བ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ན་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མདོ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མའོ། །དེ་ལ་རབ་ནི་ཕུང་པོ་སྤངས་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་དང་མ་བྲལ་བར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །འབྲིང་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བྲལ་མ་ཐག་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་མ་ཕྱིན་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ཐ་མ་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བྲལ་ནས། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལ་བསྙེན་ནས་གདོད་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ ― DKG053_Page_0479 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉ་ཚག་གུ་ཟས་ཐོབ་ནས་སྡོད་པ་ལྟར་གང་ཟག་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྡོད་པ་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ཕུང་པོ་བླངས་ནས་གནས་པའི་ཕྱིར་སྡོད་པ་ཞེས་བྱ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང་། མི་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་ཀྱི་ལུས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་སྡོད་པ་ཞེས་བྱ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་ལྷག་མ་ཅུང་ཟད་ལུས་པའི་ཕྱིར་སྡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་སྡོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བུས་པ་མ་རབས་དང་འཐུན་པའི་ལས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྡོད་པ་ཞེས་བྱ། བདག་འཇིགས་པ་མེད་པས་གཞན་འཇིགས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྡོད་པ་ཞེས་བྱ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གཉིས་ཀྱི་སྲེད་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་སྡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཔེ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རུ་སྦལ་ཆུ་དང་སྐམ་ས་གཉིས་ཀར་འགྲོ་ནུས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་རུ་སྦལ་ལས་དཔེ་ལེན་ཞེ་ན། དེས་ཡན་ལག་ལྔ་ཤིན་ཏུ་སྦེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་དབང་པོ་ལྔ་རབ་ཏུ་སྦེད་ནུས་པའི་ཕྱིར་རུ་སྦལ་ལས་དཔེ་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆུ་དང་སྐམ་ས་ཞེས་བྱ་བ་ཆུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དཔེའོ། །སྐམ་ས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འཕགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་ཆུ་དང་སྐམ་ས་གཉིས་ཀ་ལ་འགྲོ་ནུས་པ་ལས་དཔེར་བླངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཀླུང་གང་གཱའི་ནང་ན་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་དེ། ཉ་དང་རུ་སྦལ་ཞེས་མིང་སོ་སོར་བཏགས་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཆུ་ལས་གཞན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དམ་པ་ཆེན་པོའི་ནང་ན་ཡང་ལོག་སྲེད་ཅན་ནས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་མིང་སོ་སོར་བཏགས་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆུ་ལས་གཞན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ ― DKG053_Page_0480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་རྣམ་པ་བདུན་པོ་དེ་དག་གི་དགེ་བའམ། མི་དགེ་བའམ། ཐབས་ཀྱི་ལམ་མམ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་མམ། རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ལམ་མམ་རྒྱུའམ། འབྲས་བུའམ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་གི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་གསུངས་པའི་ཚིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་དུ་རྒྱུ་མཆིས་ན་འབྲས་བུ་ཡང་མཆིས་པར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་རྒྱུ་མ་མཆིས་ན་འབྲས་བུ་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། རྟག་པའི་སླད་དུ་རྒྱུ་མ་མཆིས་སོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མ་མཆིས་ན་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་ཞེས་བགྱི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཉིད་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་ཀྱང་བགྱི། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི་ན། དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ནི་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ན་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་དོ། །གང་ཞེ་ན། ཐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། དྲིན་ལ་ལན་གླན་པའི་འབྲས་བུ་དང་། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ལྷག་མའི་འབྲས་བུ་དང་། མཉམ་པའི་འབྲས་བུ་དང་། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང་། སྤོང་བའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་ཐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་སྟོན་ཁྲེ་འབྲས་མང་དུ་འདུས་པས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྙེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། ཐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ལས་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲས་བུ་དེ་ལ་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉེ་བའི་རྒྱུ་དང་། རིང་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་བོན་ནོ། །རིང་བའི་རྒྱུ་ནི་ཆུ་དང་། སྨྲེད་པ་དང་། མིས་ལས་སུ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཐབས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དྲིན་ལ་ལན་གླན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཕ་མ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པས། ཕ་མས་འདི་སྐད་དུ་བདག་གིས་གསོས་པའི་དྲིན་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། བུས་དྲིན་ལ་ལན་གླན་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲས་བུ་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉེ་བའི་རྒྱུ་དང་རིང་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཕ་ ― DKG053_Page_0481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མའི་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་ལས་འབའ་ཞིག་བྱས་པའོ། །རིང་བའི་རྒྱུ་ནི་བུ་སྲི་ཞུ་ཅན་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནི་དྲིན་ལ་ལན་གླན་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས། དེ་འདི་སྐད་དུ་བདག་གིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྨྲ་བ་སྟེ། འབྲས་བུ་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉེ་བའི་རྒྱུ་དང་། རིང་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ནི་དད་པའི་སེམས་སོ། །རིང་བའི་རྒྱུ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཏེ། དེ་ནི་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། ། དེ་ལ་ལྷག་མའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྲོག་མི་གཅོད་པའི་རྒྱུས་སྐྱེ་བ་གསུམ་པ་ལ་ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་ལྷག་མའི་འབྲས་བུའོ། །འབྲས་བུ་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉེ་བའི་རྒྱུ་དང་། རིང་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ནི་ལུས་དང་། ངག་དང་ཡིད་དག་པའོ། །རིང་བའི་རྒྱུ་ནི་ཚེའི་ཚད་རིང་བ་སྟེ། དེ་ནི་ལྷག་མའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མཉམ་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉེ་བའི་རྒྱུ་དང་། རིང་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་སྤྱོད་པའོ། །རིང་བའི་རྒྱུ་ནི་བསྐལ་པ་གསུམ་པ་སྟེ། དེ་ནི་མཉམ་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་གིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུས་ཐོབ་ན། ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་རྣམ་པར་དག་པའི་ལས་བྱེད་དེ། དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་བདག་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་སྨྲ་བ་དང་མཚུངས་ཏེ། འབྲས་བུ་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉེ་བའི་རྒྱུ་དང་། རིང་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིང་བའི་རྒྱུ་ནི་སྔོན་འདས་པའི་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །སྤོང་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ ― DKG053_Page_0482 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉེ་བའི་རྒྱུ་དང་། རིང་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྒོ་གསུམ་མོ། །རིང་བའི་རྒྱུ་ནི་སྐྱེ་བ་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་བསྒོམས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡང་ཡོད་ལ། གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡང་ཡོད་པར་འཆད་པ་ལྟར། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡང་ཡོད་ལ། གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡང་ཡོད་པར་འཆད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྒོ་གསུམ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡང་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ན། གདོད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གསལ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གསལ་བའི་རྒྱུ་འབའ་ཞིག་ཡོད་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ། ཇི་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡང་དག་པའི་ལམ་བརྒྱད་དོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་དང་། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡང་དག་པའི་ལམ་བརྒྱད་ལ་དགེ་སྦྱོང་གི་ལམ་ཞེས་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ་རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་པས་དགེ་བ་ལ་ནི་མི་ཆོག་པ་ཞེས་བྱ། སྦྱོང་བ་ལ་ནི་ལམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ལམ་དེས་མི་ཆོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ལམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་དེ་ལས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་དབེན་པར་དགའ་བ་ལ་ཡང་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལམ་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རྣལ་འབྱོར་པ་ ― DKG053_Page_0483 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་ལོག་པར་འཚོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ཏེ། ཞི་བའི་དབེན་པ་ལ་དགའ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་མིའི་ནང་ན་ཐ་མ་དག་མིའི་རབ་ཏུ་འགྱུར་བར་བྱེད་པས་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་མིའི་ནང་ན་ཐ་མ་དག་མིའི་རབ་ཏུ་འགྱུར་བར་བྱེད་པས་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་ལམ་དེ་བསྒོམས་ན་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་པ་མེད་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡན་ལག་ལྔའོ། །ཡན་ལག་ལྔ་པོ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། ། དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་བདག་ནི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྫོགས་སོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ། །སྲིད་པ་ཕྱི་མ་མི་ལེན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེས་དུས་གསུམ་གྱི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་བདག་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་ལྔ་ཕུང་གི་ལུས་བཅད་པའི་ཕྱིར་བདག་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཚངས་པར་སྤྱད་པ་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྫོགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་པའི་ལམ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྫོགས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཇི་ལྟར་ཐོག་མ་ཚོལ་བའི་རྣམས་ད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་བྱས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ལམ་བསྒོམས་ནས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་བྱ་བ་བྱས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཟད་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བདག་གིས་སྲིད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་བྱང་བར་བྱས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་བས་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་ ― DKG053_Page_0484 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་བདུན་པོ་དེས་ལུས་མི་སྒོམ། ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ། སེམས་མི་སྒོམ། ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་སྟེ། དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམ་པ་དེ་བཞི་སྒོམ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་པ་དང་། རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རྟག་ཏུ་ནུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་དེ་བདུན་ལས། གང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་སྟེན་པར་བྱེད་པ་དེས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་ཅིང་བཟུང་ནས་ནང་དུ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ། ཆོས་བཞིན་དུ་གནས་ཤིང་། ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་ནི་འཁོར་བའི་ཀླུང་ལས་རྒལ་ཏེ། ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གང་གིས་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པའོ། །གང་གིས་མི་ཐོབ་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་མ་ཡིན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཟག་རྣམ་པ་བདུན་པོ་དེ་ནི། ཁ་ཅིག་བདུན་ཅར་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་རེ་རེ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་སེམས་དང་། ངག་ཐ་དད་ལ་སྨྲ་བ་ཡང་ཐ་དད་པར་འདི་སྐད་དུ་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་ན། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་སྐུར་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་སེམས་དང་། ངག་ཐ་དད་ལ་སྨྲ་བ་ཡང་ཐ་དད་པར་འདི་སྐད་དུ་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་སྐུར་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་སྐྱེ་བོ་མ་རབས་ ― DKG053_Page_0485 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་སྐུར་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེའམ། ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་སྐུར་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཕྱིར་དེས་མདོ་སྡེ་ལས། མི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་སྐུར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་གཉིས་ནི་མ་དད་པ་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་དང་བཅས་པ་དང་། དད་ཀྱང་དོན་མི་ཤེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་དད་པའི་སེམས་ཡོད་ཀྱང་ཤེས་རབ་མེད་ན། དེས་མ་རིག་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཡོད་ལ་དད་པའི་སེམས་མེད་ན་དེས་ངན་པར་ལྟ་བ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མི་དད་པ་ནི་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དད་པ་ལ་ཤེས་རབ་མེད་པ་ནི་དོན་ལོག་པར་གོ་བས་ཆོས་ཐོས་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་སྐུར་བར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཕྱིར་མ་དད་པ་ཞེ་སྡང་ཅན་དང་། དད་པ་ཤེས་རབ་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་སྐུར་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་འདི་སྐད་དུ་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་སྐུར་པའོ། །ཡང་འདི་སྐད་དུ་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱིས་ལོག་སྲེད་སྤངས་ནས་ཕུང་པོ་གཞན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་སྐུར་པའོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེད་ནུས་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་ནས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཏེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ནི་དཀོན་ ― DKG053_Page_0486 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག་གསུམ་ལ་སྐུར་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ལ། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོད་དེ། མ་བྱས་ན་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་སྐུར་པའོ། །གང་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་དེ། རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ནོ། །ཐབས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་མེད་ལ་ད་ཡོད་དེ། ཡོད་ནས་ཕྱིར་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་སྐུར་པའོ། །གང་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་དང་འདྲའོ། །མེད་པ་ཡིན་ཏེ་རི་བོང་གི་རྭ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པའི་ཕྱིར། རི་བོང་གི་རྭ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡོད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཡོད་པའི་ཕྱིར་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན། མེད་པའི་ཕྱིར་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བཤད་པ་དེ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གཅིག་མ་ཡིན། ཆོས་གཉིས་མ་ཡིན། ཆོས་བཅུ་མ་ཡིན། ཆོས་བརྒྱ་མ་ཡིན། ཆོས་སྟོང་མ་ཡིན། ཆོས་ཁྲི་མ་ཡིན་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་པའི་ཚེ་ནི་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁ་ཅིག་གི་དུས་སུ་ནི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུར་གསུངས། འབྲས་བུ་ལས་རྒྱུར་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་གི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་གསུངས་པའི་ཚིག་གོ །བདག་གི་ཡིད་དང་སྦྱར་བའི་ཚིག་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡིད་དང་སྦྱར་བའི་ཚིག་གསུངས་པས་ན་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ཡིད་དང་སྦྱར་བའི་ཚིག་གསུངས་པས་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ ― DKG053_Page_0487 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བགྱི་བ་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ནི་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ནམ་མཁའ་ནི་འདས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ད་ལྟར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ནི་གལ་ཏེ་ད་ལྟར་ཡོད་ན། འདས་པ་ཡང་བརྗོད་དུ་རུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མེད་པའི་ཕྱིར་འདས་པ་ཡང་མེད་པའོ། །ད་ལྟར་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་འོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ལ་མ་འོངས་པ་ཡོད་ན། ད་ལྟར་ཡང་བརྗོད་དུ་རུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མ་འོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་མེད་པའོ། །མ་འོངས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ད་ལྟར་དང་འདས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ད་ལྟར་དང་འདས་པ་ཡོད་ན། མ་འོངས་པ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ནི་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ནམ་མཁའ་མེད་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་མེད་ཀྱི། ཡོད་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་དང་འདྲ་སྟེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་མེད་པ་ལྟར་ནམ་མཁའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ནམ་མཁའ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་རྟག་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྟག་སྟེ། མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ནམ་མཁའ་ ― DKG053_Page_0488 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་འདྲ་བར་དུས་གསུམ་མེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ནམ་མཁའ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནང་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་རྟག་པའི་ཕྱིར་ནང་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གནས་ནི་ནམ་མཁའོ་ཞེས་གདགས་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ནས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དུས་གསུམ་ལ་གཏོགས་པ་མ་ལགས་ཀྱང་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་ན་ནམ་མཁའ་ཡང་དུས་གསུམ་ལ་གཏོགས་པ་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་མཆིས་པ་ཞེས་མི་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལོག་སྲེད་ཅན་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། ལོག་སྲེད་ཅན་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གྱང་དང་། རྩིག་པ་དང་། གྱོ་མོ་དང་། གསེག་མ་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་རྫས་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་རྫས་དེ་དག་སྤོང་བ་ནི་ ― DKG053_Page_0489 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ན་ནམ་མཁའ་མ་ཡིན་པར་ནམ་མཁའི་ཟླར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་ན། ཆེན་པོ་བཞི་མ་ལགས་པར་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཟླར་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་ཀྱང་། ཆེན་པོ་བཞི་ནི་མཆིས་ཞེས་བགྱིར་རུང་ན། ནམ་མཁའ་ཡང་ཟླ་མ་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་མཆིས་ཞེས་མི་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པས་ནམ་མཁའ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། བལྟར་རུང་། རྟོགས་པར་རུང་། གཟུགས་ཀྱི་རྗེས་ཤུལ་ཡིན། བརྗོད་པའི་ཚིག་ཡིན། ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། དམིགས་པ་ཡིན། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་གནས་ཡིན། ཞི་བའི་འོད་སྣང་བ་བདེ་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་ལ་སོགས་པ་མ་གཏོགས་པར་ཕ་རོལ་ན་ཆོས་གཞན་ཡོད་ན་དེ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ཡང་ཡོད་པའི་ཆོས་དེ་དང་འདྲ་ན། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་གཟུགས་མེད་པ། གཉེན་པོ་མེད་པ། བལྟར་མེད་པའོ་ཞེས་རྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་དང་གཉེན་པོ་མེད་ལ་བལྟར་མེད་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་སུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་དེ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་དང་འཐུན་ན། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ན། ཕུང་པོ་བཞི་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཕུང་པོ་བཞི་ལས་གཞན་པའི་ཕ་རོལ་ན་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ནི་འདི་སྐད་དུ་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གལ་ ― DKG053_Page_0490 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་སྣང་བ་ཡིན་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའ་དེ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པར་འགྱུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། གལ་ཏེ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་ན་ནམ་མཁའ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལ་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་ནམ་མཁའ་ནི་འདུག་པའི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཇི་ཙམ་དུ་འདུག་པའི་གནས་ཡོད་པ་ནི་དེ་ཙམ་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ནི་ཀུན་ཀྱང་མི་རྟག་པ་སྟེ། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་སོ། །ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པ་སྟེ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གནས་ཡོད་པར་སྨྲ་ན། ནམ་མཁའ་ནི་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་ནམ་མཁའ་ནི་རིམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་རིམ་པ་ཡིན་ན་བགྲང་བའི་ཆོས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ཙམ་དུ་བགྲང་དུ་རུང་བ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཞེས་བྱ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཡང་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་དང་། མི་སྟོང་པ་དང་། སྟོང་པ་དང་། མི་སྟོང་པ་སྟེ། འདི་གསུམ་དང་མི་བྲལ་ལོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན། ནམ་མཁའ་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཡིན་པར་རིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་སྟོང་པ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་སྟོང་པ་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་ན། ནམ་མཁའ་ཡང་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་རིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པའི་དུས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་པ་དང་། མི་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན། ནམ་མཁའ་ཡང་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉིས་ཀའི་གནས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་ནམ་མཁའ་ནི་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ནམ་མཁའ་ནི་བྱར་རུང་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཤིང་དང་། ཁང་པ་མེད་པར་བྱས་ན། ནམ་མཁའ་བྱས་པ་ཡིན་ཞེའམ། བསྙམས་ན་ནམ་མཁར་འགྱུར་ཞེའམ། ནམ་ ― DKG053_Page_0491 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཁའ་འགེབས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ལ་འཛེགས་པ་དང་། ནམ་མཁའི་ཁ་དོག་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་དང་འདྲ་བར་རི་མོར་འདྲི་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་ནམ་མཁའ་ནི་བྱར་རུང་བའི་ཆོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ན། ཇི་ཙམ་དུ་བྱས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་སྟེ་རྫ་མ་དང་མཚུངས་སོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ན་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་གང་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ནི་ནམ་མཁའ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན། ཐོགས་པ་མེད་པ་དེ་ཆོས་གཅིག་ལ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་ཡོད་དམ། ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་རྫོགས་པར་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། གནས་གཞན་ན་ནམ་མཁའ་མེད་པར་རིག་གོ །གལ་ཏེ་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་ཡོད་ན་འདི་དང་ཕ་བི་ཞེས་བགྲང་བའི་ཆོས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་བགྲང་བ་ཡིན་ན་མི་རྟག་པར་རིག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་ནམ་མཁའ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་དེ། ཡོད་པ་དང་འབྲེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ནམ་མཁའ་ནི་རྫས་ཀྱི་ནང་ན་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་ནང་དུ་འབྲས་བུ་བཞག་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ལས་ཐ་དད་པས་འབྲེལ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱ་དག་ཤིང་ལ་འདུས་པ་དང་འདྲའོ། །ལས་ཐུན་མོང་བ་མྱོང་བས་འབྲེལ་པ་སྟེ། ལག་པ་གཉིས་གཅིག་ལ་གཅིག་རེག་པ་དང་འདྲའོ། །འབྲེལ་པས་ཐུན་མོང་བར་འབྲེལ་པ་སྟེ། སོར་མོ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བསྡམས་པ་དང་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་ལས་ཐ་དད་པ་ཐུན་མོང་དང་འབྲེལ་ལོ་ཞེས་བྱར་ནི་ཐ་དད་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྫས་ཀྱི་ལས་དང་། ནམ་མཁའི་ལས་སོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའི་ལས་རྫས་དང་འབྲེལ་པར་གྱུར་ན། ནམ་མཁའ་ནི་མི་རྟག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྫས་ཀྱི་ལས་ནམ་མཁའ་དང་འབྲེལ་པར་གྱུར་ན། རྫས་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་ཏུ་མ་ཁྱབ་ན་དེ་ཡང་མི་རྟག་པའོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ཡང་གཡོ་བའི་རྫས་དང་འབྲེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་རྟག་ ― DKG053_Page_0492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་རྫས་ཀྱང་རྟག་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་རྫས་མི་རྟག་ན་ནམ་མཁའ་ཡང་མི་རྟག་གོ །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ལ། མི་རྟག་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐུན་མོང་བའི་ལས་དང་འབྲེལ་ལོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་ནི་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་ལས་དང་འབྲེལ་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ལས་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན། ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པར་གྱུར་ན་ཐམས་ཅད་དང་འབྲེལ་པའི་རིགས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་དང་མི་འབྲེལ་བ་ཡོད་ཅེས་བྱར་ནི་མི་རུང་ངོ་། །འབྲེལ་པས་ཐུན་མོང་དང་འབྲེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། མཛུབ་མོ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་བསྡམས་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐོག་མ་ནས་འབྲེལ་པ་མེད་པར་ཕྱིས་འབྲེལ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཐོག་མ་མེད་ལ་ཕྱིས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། དེ་ཡང་མི་རྟག་པའི་ཆོས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ལྟར་ཐོག་མ་མེད་ལ་ཕྱིས་ཡོད་དེ། ནམ་མཁའ་ནི་འབྲེལ་པས་ཐུན་མོང་དང་འབྲེལ་ཏོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རྫས་མི་རྟག་པ་ལྟར་ནམ་མཁའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ན་དེ་ཡང་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ནམ་མཁའ་ནི་རྫས་ཀྱི་ནང་ན་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་ནང་དུ་འབྲས་བུ་བཞག་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ནམ་མཁའ་དེ་སྣོད་མེད་པའི་སྔ་རོལ་ན་གང་དུ་གནས། གལ་ཏེ་གནས་ཡོད་ན་ནམ་མཁའ་ཡང་རྣམ་པ་མང་པོར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མང་བ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་། གཅིག་པ་དང་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ། གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་དེ་སྟོང་པ་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་གནས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། སྲིད་པའི་རྫས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་གནས་པའི་རིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་ནམ་མཁའ་མེད་པར་རིག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་མཛུབ་མོ་བསྒྲེང་བའི་གནས་ལ་ནམ་མཁའ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ནམ་མཁའ་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཛུབ་མོ་ལ་ཕྱོགས་བཞི་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕྱོགས་བཞི་ཡོད་ན་ནམ་མཁའ་ཡང་ཕྱོགས་བཞི་ཡོད་པའི་ ― DKG053_Page_0493 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་སོ། །རྟག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱོགས་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ཕྱོགས་ཆ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་མི་རྟག་པའོ། །དེ་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཡིན་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་མི་འབྲེལ་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔ་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་སྲིད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སྲིད་པའི་ཆོས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ལ་གནས་ན། ཆོས་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་། ཤིང་དང་། ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་ས་ལ་རྟེན་ཅིང་གནས་ཏེ། ས་ཉིད་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ས་ལ་རྟེན་པའི་རྫས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་མི་རྟག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ས་ནི་ཆུ་ལ་རྟེན་ཏེ་ཆུ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ས་ཡང་མི་རྟག་གོ །ཆུ་ནི་རླུང་ལ་རྟེན་ཏེ་རླུང་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཆུ་ཡང་མི་རྟག་གོ །རླུང་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་རྟེན་ཏེ། ནམ་མཁའ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རླུང་ཡང་མི་རྟག་གོ །དེ་ལྟར་མི་རྟག་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་བོ་ཞེས་སྨྲ། ནམ་མཁའ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ། །རི་བོང་གི་རྭ་དང་ཡང་འདྲ་བར་མེད་པའི་རྫས་ཡིན་པས་འདས་པ་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ད་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་མི་རྩོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཡོད་པར་སྨྲ་ན་ང་ཡང་ཡོད་པར་གསུང་ངོ་། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་མེད་པར་སྨྲ་ན་ང་ཡང་མེད་པར་གསུང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན། འཇིག་རྟེན་དང་མི་རྩོད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་མི་གོས་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཅུ་དང་ལྡན་ན། འཇིག་རྟེན་དང་མི་རྩོད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་མི་གོས་པར་འགྱུར་རོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སྟེན་པ་དང་། ནང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ ― DKG053_Page_0494 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ངག་དང་ལྡན་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཅུ་པོ་དེ་དང་ལྡན་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དང་མི་རྩོད་དེ། ཨུ་དུམ་བཱ་རའི་མེ་ཏོག་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་མི་གོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཡོད་པར་སྨྲ་ན། ང་ཡང་ཡོད་པར་གསུང་ངོ་། །འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་མེད་པར་སྨྲ་ན། ང་ཡང་མེད་པར་གསུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ། ཇི་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་སྨྲ་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་གཟུགས་ལ་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྨྲ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། ང་ཡང་ཡོད་པར་གསུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་གཟུགས་ལ་རྟག་པ་མེད་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནས། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་སྨྲ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། ང་ཡང་མེད་པར་གསུང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ལགས་སོ། །གལ་ཏེ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ ― DKG053_Page_0495 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་མི་འགྱུར་བའོ་ཞེས་གསུངས། འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པའོ་ཞེས་འཆད་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡོད་པར་གསུངས། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་གསུངས་ན། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དང་མི་རྩོད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་མི་གོས་པ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་འདི་ལྟར་འདུ་ཤེས་ལོག་པ་དང་། སེམས་ལོག་པ་དང་། ལྟ་བ་ལོག་པ་དང་། འདི་གསུམ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ཡང་དག་པར་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ལ། ང་ཡང་འདི་ལྟར་རྟག་གོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཇི་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་དང་མི་རྩོད་པ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱེ་བས། དེའི་ཕྱིར་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཡོངས་སུ་བྲལ་བས་དེའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདོད་པའི་ཟག་པ་དང་། སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང་། མ་རིག་པའི་ཟག་པའོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཟག་པ་གསུམ་གྱི་སྐྱོན་རྣམས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཤེས་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་སྨན་པས་སྔར་ནད་པའི་རྩ་བལྟས་ཏེ། ནད་ཀྱི་རྒྱུ་ཤེས་ནས་གདོད་སྨན་གཏོང་བ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་དམུས་ལོང་ཞིག་ཁྲིད་དེ། ཚེར་མ་གཡོན་ཅན་གྱི་ཚལ་གྱི་ནང་དུ་བོར་ནས་ཕྱིར་ལོག་ན་དམུས་ལོང་དེ་འབྱུང་བར་ཤིན་ཏུ་དཀའོ། །ཇི་སྟེ་བྱུང་བར་གྱུར་ན་ཡང་ལུས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་འཇིག་རྟེན་གྱི་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་ཏེ། ཟག་པ་གསུམ་གྱི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་མི་མཐོང་མི་ཤེས་པས་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་ངོ་། །གང་མཐོང་བ་ནི་སྤོང་བར་བྱེད་དེ་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཤེས་ནས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཡང་ཞིང་ཆུང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཟག་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གཅིག་ནི་ལས་བྱེད་པའི་ཚེ་ལྕི་ལ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བའི་ཚེ་ཡང་ ― DKG053_Page_0496 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའོ། །གཅིག་ནི་ལས་བྱེད་པའི་ཚེ་ཡང་ལ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བའི་ཚེ་ལྕི་བའོ། །ཡང་གཅིག་ནི་ལས་བྱེད་པའི་ཚེ་ཡང་ལྕི་ལ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལེན་པའི་ཚེ་ཡང་ལྕི་བའོ། །ཡང་གཅིག་ནི་ལས་བྱེད་པའི་ཚེ་ཡང་ཡང་ལ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཚེ་ཡང་ཡང་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་རྟོགས་པ་ནི་ལས་བྱས་པ་དང་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཡང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་ཟག་པ་དེ་དག་སྤང་ངོ་། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་དངོས་པོ་དེ་དག་ཀྱང་མི་བྱའོ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ད་དུང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་དང་། ལྷ་དང་། མིའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་མ་ཐར་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་སྤྱོད་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ན་དེའི་མཐུས་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅོམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེས་དེ་ལྟར་བརྟགས་ནས། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ཉམ་དམའ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ཉམ་དམའ་བར་འགྱུར་བར་མཐོང་ནས། སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་དེང་བདག་འདི་ལྟར་གྱུར་པ་ཡང་ནན་ཏན་དུ་སྤྱོད་པའི་མཐུས་བདག་ནི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་དང་བྲལ་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་དང་བསྙེན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་ལམ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་གྱུར་གྱིས་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་དེ་བསྒོམ་མོ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེས་དེར་བརྩོན་པར་བསྒོམ་པའི་མཐུས་མི་དགེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་དང་། མི་དང་ལྷའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་སྲིད་པའི་ཟག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྲིད་པའི་ཟག་པའི་རྒྱུ་ལ་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་བཞི་བཅུ་དགུ་པ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་གིས་གལ་ཏེ་ཟག་པ་ལ་རྟོག་ཅིང་ཟག་པའི་རྒྱུ་མ་བརྟགས་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཆོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་གིས་ཟག་པ་ནི་རྒྱུ་དེ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་རྟོགས་ནས་བདག་གིས་རྒྱུ་དེ་ཡོངས་སུ་བཅད་ ― DKG053_Page_0497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཟག་པ་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་རྟོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྨན་པས་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་བཅད་ན་ནད་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་ལྟར་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་གིས་སྔར་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་བཅད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་སྔར་རྒྱུ་རྟོག་སྟེ། དེའི་འོག་ཏུ་འབྲས་བུ་རྟོག་གོ །དགེ་བའི་རྒྱུ་ལས་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་ལས་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་སོ། །འབྲས་བུ་རྟོགས་ནས་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་བརྟགས་ནས་རིམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྲབ་པ་དང་སྟུག་པོ་རྟོག་གོ །སྲབ་པ་དང་སྟུག་པོ་བརྟགས་ནས་སྔར་སྟུག་པོ་སྤོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་སྟུག་པོ་སྤངས་ནས་སྲབ་མོ་ཡང་རང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་གིས་དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་སྲབ་པ་དང་། སྟུག་པོ་ཤེས་ནས་དེས་དེའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་དགག་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་མི་སྡོད། མི་འགྱོད་པར་རབ་ཏུ་བརྩོན་ཞིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་ཏེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཆོས་ཉན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ནད་པ་ཞིག་བདག་གི་ནད་ཡང་ཞིང་གདོན་མི་ཟ་བར་འཚོ་བར་ཤེས་ནས་སྨན་ཁ་བ་རྙེད་ཀྱང་འགྱོད་པ་མེད་པར་འཐུང་བ་ལྟར་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པར་མོས་ཤིང་མྱ་ངན་མི་བྱེད་རྒྱུན་མི་འཆད་དེ་འགྱོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་སྲབ་མོ་དང་སྟུག་པོ་ཤེས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་བསལ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་སྒོམ་པ་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་ཏེ། དེས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གཟུགས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་ནས། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་གང་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་སྲབ་མོ་དང་། སྟུག་པོ་མི་ཤེས་ཤིང་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མི་བརྩོན་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གཟུགས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་ནས་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ ― DKG053_Page_0498 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་སྲབ་མོ་དང་། སྟུག་པོ་ཤེས་ཤིང་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ནི་རྟག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྟག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཉོན་མོངས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་སྲབ་མོ་དང་སྟུག་པོ་མི་ཤེས་ཤིང་། བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་པ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་སྟེ། དེ་བས་ན་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ནས་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་མི་རྟག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དང་། འཕགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་དེ་ལྟར་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། ང་ཡང་དེ་ལྟར་གཉིས་སུ་གསུང་ངོ་། །དེ་བས་ན་ངས་བཤད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་པ་དང་ང་མི་རྩོད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་མི་གོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲིད་པ་ཟག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་འདོད་པའི་ཟག་པ་དང་། སྲེད་པའི་ཟག་པ་དང་། མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་པའི་ཟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་མི་དགེ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱོད་པས་འདོད་པའི་ཟག་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་སྔོན་གྲོང་ཁྱེར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དགའ་བོ་ཁྱོད་བུ་མོ་འདིས་སྨྲས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ཟུང་ཤིག །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ནི་སྔོན་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ནང་གི་མི་དགེ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་འདོད་པའི་ཟག་པའོ། །དེ་ལ་སྲེད་པའི་ཟག་པ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ ― DKG053_Page_0499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནང་གི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམས་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་རྣམས་དང་། ནང་གི་མི་དགེ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་གཏོགས་པ་དེ་དག་ནི་སྲིད་པའི་ཟག་པའོ། །མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བ་མི་ཤེས་ཤིང་། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པ་ནི་མ་རིག་པའི་ཟག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མ་རིག་པ་ནི་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཕུང་པོ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ལ་འདུ་ཤེས་ཤིང་། འདུ་ཤེས་འཇོག་པས་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་འདུ་ཤེས་ལོག་པ་དང་། བསམ་པ་ལོག་པ་དང་། ལྟ་བ་ལོག་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལས། མ་རིག་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྔོན་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལས་མི་དགེ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས་ན། དེ་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་རིག་པ་ལས་སྐྱེས་སོ་ཞེས་གསུངས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟར་ཆོས་དེ་གཉིས་ནི་གཅིག་གི་རྒྱུ་གཅིག་ཡིན་ལ། གཅིག་གི་འབྲས་བུ་གཅིག་སྟེ། གཅིག་གིས་གཅིག་བསྐྱེད་དོ། །མི་དགེ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་མ་རིག་པ་བསྐྱེད་དོ། །མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཀུན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ནི་མ་རིག་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་ལས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ནི་ཉེ་བའི་རྒྱུའོ། །ཆེན་པོ་བཞི་ནི་རིང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་ན། མ་རིག་པ་ཉིད་ཟག་པའོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཟག་པ་རྣམས་སྐྱེའོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ངས་མ་རིག་པ་ཉིད་ཟག་པར་གསུངས་པ་ནི་ནང་གི་མ་རིག་ ― DKG053_Page_0500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་ཟག་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྒྱུའོ། །གང་མ་རིག་པ་ཉིད་ཟག་པར་འཆད་པ་ནི་ནང་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པ་མི་ཤེས་པའོ། །གང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་འཆད་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་བདག་དང་། བདག་གི་བ་མི་ཤེས་པའོ། །གང་མ་རིག་པ་ཉིད་ཟག་པར་འཆད་པ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་མ་རིག་པ་ལས་ཕུང་པོ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཁམས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཟག་པའི་རྒྱུ་ཤེས་སོ། །ཞེས་བགྱི་བ་ཇི་ལྟར་ན་ཟག་པའི་རྒྱུ་ཤེས་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་འདི་ལྟར་རྟོག་གོ །ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་ལས་ཉོན་མོངས་པ་འདི་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ལས་ཅི་ཞིག་བྱས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་འདི་སྐྱེ་བར་འགྱུར། གང་གི་ཚེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་འདི་སྐྱེ་བར་འགྱུར། སུ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་པའི་ཚེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་འདི་སྐྱེ་བར་འགྱུར། གང་ན་གནས་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་འདི་སྐྱེ་བར་འགྱུར། དངོས་པོ་ཅི་ལ་བརྟགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་འདི་སྐྱེ་བར་འགྱུར། སུའི་གནས་ཁང་དང་། མལ་ཆ་དང་། བསོད་སྙོམས་དང་། གོས་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་ལ་སོགས་པ་བསླངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་འདི་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་ཐ་མ་ལས་འབྲིང་དུ་འགྱུར། འབྲིང་ལས་རབ་ཏུ་འགྱུར། ལས་ཐ་མ་ལས་འབྲིང་དུ་འགྱུར། ལས་འབྲིང་ལས་རབ་ཏུ་གྱུར་སྙམ་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་ཟག་པའི་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྐྱེས་པ་ནི་བཀག་ནས་སྐྱེ་བར་མི་བྱེད། ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེས་པ་ནི་ཐབས་ཀྱིས་འགག་པར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ ― DKG053_Page_0501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་གཅིག་ལས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྣོད་གཅིག་གི་ནང་ན་ས་བོན་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ན། ཆུའམ་ཆར་པ་དང་ཕྲད་ནས་སོ་སོར་སྐྱེ་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྣོད་གཅིག་མོད་ཀྱི་སྲེད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྟོག །བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་འདི་ལྟར་ཟག་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། ཟག་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ལྷ་དང་མིའི་ལུས་ཐོབ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་སྣོད་འདི་ལས་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། མི་རྟག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཐོབ་སྟེ། ཟག་པ་འདིའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱེད་ཅིང་ངན་སོང་གི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་ཅིང་རྩ་བ་བཞི་འཇིག་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐུར་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་འདི་ལྟར་བདག་གི་ལུས་ཐོབ་པ་འདིས་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་དེ། ངན་སོང་གི་འབྲས་བུ་རྣམས་ལེན་པའི་མི་རིགས་སོ་སྙམ་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟག་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་མཆིས་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ལ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གཅོད་དོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ན། ཟག་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ལ་གཏོགས་སམ། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་མཆིས་པས་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཟག་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཚོལ་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་གཅད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས། དེ་ལྟར་གཅད་པ་ཞིག་ལགས་ན་ད་ལྟར་གྱི་འཕགས་པ་རྣམས་མཆིས་ཞེས་བགྱིར་རུང་ངམ། བཀའ་ ― DKG053_Page_0502 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆེད་འགའ་ནི་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུར་གསུངས། ཆེད་འགའ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུར་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་འཇིམ་པ་ཉིད་རྫ་མའོ། །སྐུད་པ་ཉིད་གོས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང་མཚུངས་ཏེ། དེ་ནི་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུར་བཤད་པའོ། །འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུར་བཤད་པ་ནི་བ་ལང་ཉིད་ཆུ་དང་རྩྭ་སྟེ། མི་ཡང་ཟས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ངས་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུར་བཤད་དེ། སྔར་མདོ་སྡེ་ལས་འདི་སྐད་དུ། ངས་ལུས་དང་སེམས་ཀྱིས་ཚངས་པའི་གནས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུར་བཤད་པའོ། །འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུར་བཤད་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་འདི་ཉིད་སྔོན་གྱི་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུར་བཤད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་མེད་དེ། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་ཟག་པ་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་དེ་དག་བསྒོམས་ན། ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ནི་མི་དགེ་བའོ། །མི་དགེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྟེ། རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དོ། །རྒྱུ་མི་དགེ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མི་དགེ་བ་ལ། འབྲས་བུ་མི་དགེ་བའི་ཕྱིར་ས་བོན་མི་དགེ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ནིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འབྲས་བུ་ཁ་བའི་ཕྱིར་ས་བོན་དང་། མེ་ཏོག་དང་། སྡོང་བུ་དང་། ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཁའོ། །ཇི་ལྟར་དུག་གི་སྡོང་པོ་ས་བོན་གདུག་པས་འབྲས་བུ་ཡང་གདུག་པ་བཞིན་དུ། རྒྱུ་ཡང་སེམས་ཅན་ལགས་ལ། འབྲས་བུ་ཡང་སེམས་ཅན་ལགས་ཏེ། ― DKG053_Page_0503 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ལགས་ལ། འབྲས་བུ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ལགས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་སེམས་ཅན་ལགས་ལ། སེམས་ཅན་ཉིད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལགས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་རྩྭ་གདུག་པ་དང་། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དམ་པ་ཡང་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་སེམས་ཅན་ལགས་ལ། སེམས་ཅན་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དམ་པ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བར་གསོལ་ན། ངས་ཀྱང་གཅོད་ནུས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང་། རབ་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་དགྲོལ་བར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རི་ཁ་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ལྟ་བུའོ། །རྩྭ་གདུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གང་དེ་ལྟར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ལུས་ལ་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དམ་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེའོ་འབྲས་བུ་དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་ས་བོན་དང་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་ལ། མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། གང་ས་བོན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ནི་འབྲས་བུ་དང་ས་བོན་ཞེས་བྱའོ། །གང་མི་འགྱུར་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་བོན་ཞེས་མི་བྱ་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་ཁ་ཅིག་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་ཁ་ཅིག་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། གང་ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཚོར་བ་ནི་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཟག་པའོ། །ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་བཙོན་ར་ལས་ཀྱང་ཐར་བར་ ― DKG053_Page_0504 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་ནུས་སོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བདག་དང་བདག་གི་བ་ལ་ཆགས་པས་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སྔར་ཚོར་བ་བརྟག་གོ །དེ་ལྟར་ཚོར་བ་དེ་ནི་སྲེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་སྲེད་པ་གཅོད་པར་འདོད་ན། སྔར་ཚོར་བ་བརྟག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཚོར་བའི་དུས་ལ་བྱས་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དགའ་བོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་བྱེད་པ་ནི་ཀུན་ཀྱང་ཚོར་བའི་དུས་ལ་བྱས་ཏེ། དེ་བས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཐོག་མ་ཚོར་བ་བརྟག་གོ །ཚོར་བ་རྟོགས་ནས་གཞན་ཡང་ཚོར་བ་འདི་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་བརྟག་གོ །གལ་ཏེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཅི་ལས་སྐྱེས། གལ་ཏེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མེད་ན། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་མེད་པ་མ་སྐྱེས། གཞན་ཡང་ཚོར་བ་འདི་ནི་དབང་ཕྱུག་གི་རྒྱུ་ལས་མ་སྐྱེས། སྐྱེས་བུ་ལས་མ་སྐྱེས། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལས་མ་སྐྱེས། དུས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན། འདུ་ཤེས་ལས་མ་སྐྱེས། རང་བཞིན་ལས་མ་སྐྱེས། བདག་ལས་མ་སྐྱེས། གཞན་ལས་མ་སྐྱེས། བདག་དང་གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚོར་བ་དེ་ནི་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་དེ་ནི་སྲེད་པའོ། །རྐྱེན་ཚོགས་པ་དེ་ལ་ཚོར་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན། མེད་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་རྐྱེན་ཚོགས་པ་བཅད་དོ། །རྐྱེན་ཚོགས་པ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་མི་སྐྱེའོ་སྙམ་རྟོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་རྒྱུ་རྟོགས་ན། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྟོག་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་ཀྱི་ལུས་མྱོང་སྟེ། ཁམས་གསུམ་ན་སྡུག་བསྔལ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལེན་ཏོ། །ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་རྟག་པའི་བདེ་བ་ལེན་ཏོ། །ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བདེ་བའི་རྩ་བ་གཅོད་དོ། །ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ན་ཚོར་བའི་རྐྱེན་མི་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཚོར་བའི་རྐྱེན་མི་ ― DKG053_Page_0505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚོར་བ་གང་དག་ནི་སྲེད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར། སྲེད་པ་གང་དག་ནི་ཚོར་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གང་དེ་ལྟར་སྲིད་པའི་རྒྱུ་དང་། ཚོར་བའི་རྒྱུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་ན། བདག་དང་བདག་གི་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ནི་སྲེད་པ་དང་། ཚོར་བ་གཉིས་གང་ནས་གང་དུ་འགོག་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། ཚོར་བ་དང་སྲེད་པ་ཅུང་ཟད་འགོག་པའི་གནས་མཐོང་བས་མཐར་འགོག་པ་ཡང་ཡོད་པར་རིག་ནས། དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་དད་པ་སྐྱེའོ། ། དད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གནས་ཅིའི་རྒྱུ་ལས་ཐོབ་པར་འགྱུར་སྙམ་རྟོག་སྟེ། དེ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཐོབ་པར་རིག་ནས། དེ་ནས་རབ་ཏུ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཅེ་ན། ལམ་དེས་ཚོར་བ་ལ་རྟོག་པ་ན་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དང་། བདེ་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་པ་བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་གསུམ་ཅར་ཡང་ལུས་དང་སེམས་སྐྱེད་པར་ནུས་སོ། །ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་སོ། །རེག་པ་དེ་ལས་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །མ་རིག་པའི་རེག་པ་དང་རིག་པའི་རེག་པ་དང་། རིག་པ་མ་ཡིན་མ་རིག་པ་མ་ཡིན་པའི་རེག་པའོ། །དེ་ལ་རིག་པའི་རེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་དོ། །རེག་པ་ལྷག་མ་གཉིས་ནི་ལུས་དང་སེམས་དང་། ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ངས་རེག་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་གཅད་པར་བྱའོ། །རེག་པ་བཅད་ན་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་མི་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ཚོར་བ་དེ་ནི་རྒྱུ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། འབྲས་བུ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཀྱང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་རྟོག་གོ །དེ་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་ཞེ་ན། ཚོར་བའི་རྒྱུ་ལས་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་ནི་རྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་ཞེ་ན། རེག་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཚོར་བ་འདི་ནི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཚོར་བ་དེ་ལ་དེ་ལྟར་བརྟགས་ནས་རིམ་གྱིས་སྲེད་པ་རྟོག་སྟེ། ཚོར་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་སྲེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་སྲེད་པ་རྟོག་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཟས་སྣ་ཚོགས་དང་། ཟས་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཟས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྲེད་ ― DKG053_Page_0506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། སྲེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །ཟས་མེད་པའི་སྲེད་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། སྲེད་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ལ་སྲེད་ཅིང་ཆགས་སོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ། བདག་གིས་ཟས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྲེད་པ་བསྐྱེད་ན། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་གཅོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། བདག་གིས་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་ལ་ཆགས་ཀྱང་ཚོར་བའི་རྒྱུ་མ་བཅད་ན། ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་རེག་པ་གཅད་པར་བྱའོ་སྙམ་སེམས་སོ། །རེག་པ་བཅད་ནས་ཚོར་བ་ཡང་རང་འགོག་གོ །ཚོར་བ་འགགས་ནས་སྲེད་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་འགག་གོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། དེ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་དེ་ལྟར་རྟོགས་ན་ལུས་གདུག་པ་དང་བཅས་མོད་ཀྱི། དེ་ལ་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དམ་པ་ཡང་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་རྩྭ་གདུག་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི་སྨན་དམ་པ་ཡང་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐོབ་མོད་ཀྱི། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཚོར་བ་དང་། སྲེད་པ་གཉིས་ཅིའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་སྙམ་བརྟགས་ན། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱིས་གཟུགས་མཐོང་ན་ཡང་འདོད་པ་མི་སྐྱེ། ཚོར་བ་རྟོགས་པའི་ཚེ་ཡང་འདོད་པ་མི་སྐྱེ་ལ། གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དེ། གཟུགས་ལ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་ལྟ། ཚོར་བ་ལ་ནི་རྟག་པ། མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བར་ལྟ་བའོ། །དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་ལོག་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་འདུ་ཤེས་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདུ་ཤེས་ཇི་ལྟར་བརྟག་ཅེ་ན། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཕགས་པའི་ལམ་མ་ཐོབ་པས། ཀུན་ལ་འདུ་ཤེས་ལོག་པ་ཡོད་དོ་སྙམ་ ― DKG053_Page_0507 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་སེམས་སོ། །ཇི་ལྟར་འདུ་ཤེས་ལོག་པ་ཞེ་ན། རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་ལ་བདེ་བའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་དང་། མ་དག་པ་ལ་དག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་དང་། སྟོང་པའི་ཆོས་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་དང་། སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། ཆེན་པོ་དང་། ཆུང་ངུ་དང་། ཉིན་མཚན་དང་། ལོ་དང་། ཟླ་བ་དང་། གོས་དང་། གནས་ཁང་དང་། མལ་ཆ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། མལ་ཆའི་བར་དུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པའོ། །འདུ་ཤེས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང་། ཆེན་པོ་དང་། མཐའ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཆུང་བའི་རྒྱུས་ནི་འདུ་ཤེས་ཆུང་ངུར་བསྐྱེད་། ཆེ་བའི་རྒྱུས་ནི་འདུ་ཤེས་ཆེན་པོར་བསྐྱེད། མཐའ་ཡས་པའི་རྒྱུས་ནི་འདུ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པར་བསྐྱེད་དོ། །ཡང་འདུ་ཤེས་ཆུང་ངུ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མ་ཞུགས་པའོ། །འདུ་ཤེས་ཆེན་པོ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པའོ། །ཡང་མཐའ་ཡས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་བཅུའོ། །ཡང་འདུ་ཤེས་ཆུང་ངུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་འདུ་ཤེས་ཆེན་པོ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་མཐའ་ཡས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་གསུམ་འགགས་ན་ཚོར་བ་ཡང་རང་འགག་གོ །འདུ་ཤེས་དང་། ཚོར་བ་འགགས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགགས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བགྱི་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཅིའི་སླད་དུ་འདུ་ཤེས་དང་། ཚོར་བ་འགགས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བར་བར་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏེ། གང་ཐོས་པས་ཆོས་ཤེས་སོ། །བར་བར་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་བསྟན་ཏེ། གང་ཐོས་པས་སེམས་ཅན་བཤད་པར་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་བསྟན་ཏེ། གང་ཐོས་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ངས་སྔོན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་ལ་ ― DKG053_Page_0508 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་པ་བཞིན་ཏེ། འོད་སྲུང་སེམས་ཅན་འགགས་པ་ན་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱང་འགག་གོ །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་བསྟན་པས། གང་ཐོས་པས་ཆོས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་བསྟན་ཏེ། གང་ཐོས་པས་སེམས་ཅན་བསྟན་པར་ཤེས་པ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ངས་སྔོན་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་དུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བསྙེན་པར་ཡང་མ་བཤད། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་བསྙེན་པར་ཡང་མ་བཤད་དེ། ཆོས་གང་བསྙེན་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ནི་རྒུད་པར་འགྱུར་ལ། མི་དགེ་བ་ནི་དར་བར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལ་ནི་བསྙེན་པར་མི་བྱའོ། །ཆོས་གང་བསྙེན་པས་མི་དགེ་བ་ནི་རྒུད་ཅིང་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དགེ་བའི་ཆོས་ནི་དགེ་ཞིང་འཕེལ་བར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལ་ནི་བསྙེན་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་བསྟན་པ་སྟེ། གང་ཐོས་པས་སེམས་ཅན་བཤད་པར་ཤེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་གཉིས་བཀག་གོ་ཞེས་གསུངས་མོད་ཀྱི། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་འདུ་ཤེས་དེ་ལ་དེ་ལྟར་བརྟགས་ནས། རིམ་གྱིས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་འདུ་ཤེས་མཐའ་ཡས་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །ཅི་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཅེས་བརྟགས་ན། རེག་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་རིག་གོ །རེག་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུས་རེག་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུས་རེག་པའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རེག་པ་ཞེས་བྱ། རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རེག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་རེག་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ལོག་པ་སྐྱེའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུ་ལས་རེག་པ་ནི་མ་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་རྟོགས་ནས་རིམ་གྱིས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྟོག་གོ །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་ཤེས་ལོག་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ ― DKG053_Page_0509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆིས་ལ། ཉོན་མོངས་པ་མ་མཆིས་ན། དེའི་དོན་ཅི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བ་ལང་ལ་བ་ལང་དུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དེ། བ་ལང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་ལ། རྟ་ལ་ཡང་རྟ་རུ་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དེ། རྟའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནས་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། ཆེན་པོ་དང་། ཆུང་ངུ་དང་། ཁང་པ་དང་། ཤིང་རྟ་དང་། ཐེག་པ་དང་། སོང་བ་དང་། འོང་བའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བགྱིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་འདུ་ཤེས་གཉིས་ཡོད་དེ། འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པའི་འདུ་ཤེས་འབའ་ཞིག་ཡོད་ཀྱི། ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་དོ། །བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པ་ལ་ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་དོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ནི་དགེ་བ་ལ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྲགས་པ་ལ་ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་བུས་པ་མ་རབས་ནི་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ཞེས་བྱའི། འཕགས་པ་རྣམས་ནི་ཤེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་མི་བྱའོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་རྟོགས་ནས་རིམ་གྱིས་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྟོག་གོ །མི་དགེ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། ཡི་དགས་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། མི་དང་ལྷར་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ངས་མི་དགེ་བར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་བཅད་པས་མ་རིག་པའི་རེག་པ་ཆོད་དེ། དེ་བས་ན་འདུ་ཤེས་ཆད་པར་གྱུར་ཏོ། །འདུ་ཤེས་ཆད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཆད་དོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་དེ་དག་བཅད་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་བསྒོམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གདུག་པའི་ལུས་ཀྱི་ནང་ ― DKG053_Page_0510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དམ་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་རྩྭ་གདུག་པ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་། སྨན་དམ་པ་ཡང་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་འདོད་པ་ལ་བརྟགས་ན། འདོད་པ་ནི་གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་ཡིན་པར་རིག་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུར་གསུངས་སོ། །དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དེ་ལས་འདོད་པ་སྐྱེ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ན་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཏི་མུག་ཅན་ནི་ཚོར་བ་ལ་ཆགས་པས་གཟུགས་ལ་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ནས་རེག་བྱའི་བར་དུ་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དོ། །ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་འདུ་ཤེས་ལོག་པའི་རྒྱུས་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་བཅུ་སྐྱེའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །འདོད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྲས་བུ་ངན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕ་མ་དང་། དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དག་ལ་ངན་དུ་བྱེད་དེ། བྱེད་པའི་མི་རིགས་པ་ལུས་དང་སྲོག་མི་ཕངས་པར་ཆེད་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་མི་དགེ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འདོད་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བར་རྟོག་གོ །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་འདོད་པའི་རྒྱུ་རྟོགས་ནས། རིམ་གྱིས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྟོག་གོ །འདོད་པ་དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་དང་། མི་དང་ལྷ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་འདུ་ཤེས་འགོག་པར་འགྱུར་ན། ནམ་དུ་ཡང་འདོད་པའི་སེམས་དེ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འདོད་པའི་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མི་མྱོང་ངོ་། །མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བདག་གིས་སྔར་མི་དགེ་བའི་འདུ་ཤེས་གཅད་པར་བྱའོ། །མི་དགེ་བའི་འདུ་ཤེས་ཆོད་ན་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་རང་འགོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་མི་དགེ་བའི་འདུ་ཤེས་དགག་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་ ― DKG053_Page_0511 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྒྱད་བསྒོམ་སྟེ། དེ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རི་ཁ་བ་ཅན་ན་རྩྭ་གདུག་པ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་། སྨན་དམ་པ་ཡང་ཡོད་པ་ལྟར། སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་གདུག་པ་ལ་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དམ་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་འདོད་པ་རྟོགས་ནས་རིམ་གྱིས་ལས་ལ་རྟོག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་འདི་སྙམ་དུ་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། རེག་པ་དང་། འདོད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བའི་ལས་བྱེད་ཀྱི་མྱོང་བའི་ལས་མི་བྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེ་ནི་ལས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགྲོ་བ་ན། སྐྱེ་བའི་ལས་དང་མྱོང་བའི་ལས་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་བས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ལས་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟག་གོ །ལས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་གཉིས་ནི་ལས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཡིད་འབའ་ཞིག་ནི་ལས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ལས་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་གཉིས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལས་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཡིད་ནི་ནང་གི་ལས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ལས་རྣམ་པ་དེ་གསུམ་ཉོན་མོངས་པ་དང་འགྲོགས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་ལས་དང་མྱོང་བའི་ལས་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལས་ཡང་དག་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ། །དུས་ཀྱི་ལས་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སོ། །དེ་ལ་སྔར་བྱུང་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སོ། །དེ་བས་ན་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་ལས་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ལས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་ནས་རིམ་གྱིས་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་བརྟག་གོ །དེ་ལ་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་མ་རིག་པ་དང་རེག་པའོ། །མ་རིག་པ་དང་། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྲིད་པ་ཚོལ་ལོ། །སྲིད་པ་ཚོལ་བའི་རྐྱེན་ནི་སྲེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་དང་ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་རྟོགས་ནས་རིམ་གྱིས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་རྟོག་གོ །འབྲས་ ― DKG053_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ནག་པོའི་ཡང་ནག་པོའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། དཀར་པོའི་ཡང་དཀར་པོའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། འདྲེས་པའི་ཡང་འདྲེས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། མི་དཀར་མི་གནག་པའི་ཡང་མི་དཀར་མི་གནག་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །དེ་ལ་ནག་པོའི་ཡང་ནག་པོའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི། ལས་བྱེད་པ་ན་ཡང་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་ལ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་དྲི་མ་དང་བཅས་པའོ། །དཀར་པོའི་ཡང་དཀར་པོའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི། ལས་བྱེད་པ་ན་ཡང་རྣམ་པར་དག་ལ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའོ། །འདྲེས་པའི་ཡང་འདྲེས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི། ལས་བྱེད་པ་ན་ཡང་འདྲེས་ལ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་འདྲེས་པའོ། །མི་དཀར་མི་གནག་པའི་ཡང་མི་དཀར་མི་གནག་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི། ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔར་ནི་ཟག་པ་མ་མཆིས་པ་ལ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མ་མཆིས་ཞེས་གསུངས་ན། དེ་ནི་ཅིའི་སླད་དུ་མི་དཀར་མི་གནག་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཆིས་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཡིན་པ་དང་། འབྲས་བུ་འབའ་ཞིག་སྟེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ནག་པོའི་ཡང་ནག་པོའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི། འབྲས་བུ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་ལ་ནག་པོའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་ལ། རྒྱུར་འགྱུར་བར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འདྲེས་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ནི། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞན་གྱི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་བས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། ། ― DKG053_Page_0513 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟག་པ་མ་མཆིས་པའི་ལས་དེ་ཆོས་ནག་པོ་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དཀར་པོ་ཞེས་མི་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དཀར་པོ་ཞེས་མི་བྱའི། ནག་པོའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་དཀར་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ངས་སྐབས་འདིར་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་ལ་ནག་པོ་དང་དཀར་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་མྱོང་བས་དཀར་པོ་ཞེས་མི་བྱའི། ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལས་དེའི་ངེས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བའི་གནས་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་མི་དགེ་བ་བཅུ་བྱས་ན། ངེས་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཡི་དགས་སུ་སྐྱེ་ལ། དགེ་བ་བཅུ་བྱས་ན། ངེས་པར་ལྷ་དང་མིར་སྐྱེའོ། །མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ལ་རབ་དང་འབྲིང་དང་ཐ་མ་ཡོད་དེ། རབ་བྱས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལུས་མྱོང་ངོ་། །འབྲིང་བྱས་པ་ནི་བྱོལ་སོང་གི་ལུས་མྱོང་ངོ་། །ཐ་མ་བྱས་པ་ནི་ཡི་དགས་ཀྱི་ལུས་མྱོང་ངོ་། །མིའི་ལས་ཀྱི་ནང་དུ་དགེ་བ་བཅུ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མ་དང་། རབ་ཀྱི་ཡང་རབ་བོ། །དེ་ལ་ཐ་མ་ནི་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་སྐྱེའོ། །འབྲིང་ནི་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་གླིང་དུ་སྐྱེའོ། །རབ་ནི་ནུབ་ཀྱི་བན་གླང་སྤྱོད་དུ་སྐྱེའོ། །རབ་ཀྱི་ཡང་རབ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སྐྱེ་སྟེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས། འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་གཅད་པར་བྱ་སྙམ་བསམས་ནས། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ལས་དེའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནི་མ་རིག་པ་དང་རེག་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་མ་རིག་པ་དང་། རེག་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་ན་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་དག་འགོག་ཅིང་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་བས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་མ་རིག་པ་དང་རེག་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་བསྒོམ་སྟེ། དེ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་གྱི་གདུག་པའི་ལུས་ལ། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དམ་པ་ཡོད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་རྩྭ་གདུག་པ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྨན་དམ་པ་ཡང་ཡོད་པ་དང་འདྲའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ ― DKG053_Page_0514 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྟོགས་ནས་རིམ་གྱིས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཉིས་ལ་བརྟག་གོ །དེ་ལྟར་དེ་གཉིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བར་ཤེས་ནས་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་གཞན་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་དང་། ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཀྱང་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་སྲིད་པ་སྐྱེ་སྟེ། སྲིད་པའི་རྒྱུ་ལས་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེའོ། །སྲིད་པའི་རྒྱུ་ལས་སྲིད་པ་སྐྱེ་སྟེ། སྲིད་པའི་རྒྱུ་ལས་ལས་སྐྱེའོ། །ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བར་རྟོགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་ལས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་གོང་མ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་པ་དེ་དག་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་བཅུ་གཉིས་ཏེ། གལ་ཏེ་གང་གིས་འཁོར་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་བཅུ་གཉིས་དེ་ལ་དེ་ལྟར་རྟོག་ན་དེ་ནི་ལས་གསར་མི་བྱེད་ཅིང་། ལས་རྙིང་བཅོམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་གཅིག་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་བར་གྱི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རེ་རེའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་བརྟགས་ན་ཀུན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྟོགས་ནས་རིམ་གྱིས་ཡི་དགས་དང་བྱོལ་སོང་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བརྟག་གོ །དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་ཡང་མི་དང་ལྷའི་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་རྟོག་སྟེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་ལས་ལས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོས་གཟིར་བའི་དངོས་པོ་མེད་དེ། ལུས་མཉེན་ཞིང་འཇམ་ཡང་ལྟས་ལྔ་མངོན་དུ་བྱུང་བའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བ་ནི་ ― DKG053_Page_0515 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་འདྲ་སྟེ། ཁྱད་པར་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྫ་མ་སོ་མ་བཏང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་འཆག་སླའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་བླངས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལུས་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོའི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུའི་ཤིང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ནི་བྱ་མང་པོས་མ་རུང་བར་བྱེད་དོ། །དཔེར་ན་རྩྭ་སྐམ་པོ་མང་དུ་སྤུངས་ཀྱང་མེ་ཆུང་ངུས་འཚིག་པར་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་མྱོང་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་ལྟར་རྟོགས་ན། གང་ཟག་དེས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཆོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་ནས་རིམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་རྟོག་གོ །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པའོ། །སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལུས་ཚོལ་བ་དང་། ཟང་ཟིང་ཚོལ་བའོ། །ལུས་དང་ཟང་ཟིང་ཚོལ་བ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྲེད་པ་དང་། མ་རིག་པ་ལས་གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལོ། །དེ་ལ་ནང་གིས་ལུས་སུ་འགྱུར་བར་བྱེད་དོ། །ཕྱི་རོལ་གྱིས་ནི་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་ནང་གིས་ལུས་སུ་འགྱུར་བར་བྱེད་དེ། ཕྱི་རོལ་ནི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བར་བྱེད་པས། ནང་གི་སྲེད་པ་བཅད་ན་ལས་ཆོད་པར་འགྱུར་གྱི། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྲེད་པ་བཅད་པས་འབྲས་བུ་ཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ནང་གི་སྲེད་པས་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བར་བྱེད་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྲེད་པས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་སྲེད་པ་ནི་ ― DKG053_Page_0516 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་རྟོགས་ནས་རིམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྟོག་གོ ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེན་པ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཕྱི་ནང་ལ་སྲེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྲེད་པ་དེའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ། ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །གང་གིས་སྲེད་པ་དང་། ལེན་པའི་དངོས་པོ་གཉིས་བཅད་ན། ལས་ཀྱང་མི་བྱེད་དེ། སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་སྲེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གཅད་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཞིག་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་ན། དེ་ནི་ངས་ཚངས་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གདུག་པའི་ལུས་ལ་སྨན་དམ་པའི་རྒྱལ་པོ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་དུག་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་། སྨན་དམ་པ་ཡང་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བགྱི་བའི་དོན་མ་ངེས་པ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བར་བར་ནི་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་ལགས་ཞེས་གསུངས། བར་བར་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས། བར་བར་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས། བར་བར་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས། བར་བར་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས། བར་བར་ནི་སེམས་ཅན་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས། བར་བར་ནི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་དང་ངན་ ― DKG053_Page_0517 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ལྟ་བ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས། བར་བར་ནི་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས། བར་བར་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ལགས་སོ་ཞེས། ང་ཡང་འདིར་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ་ཞེས་གསུངས་ན་གང་དག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་པ་དང་འདྲ་བར། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཚིག་གི་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་སྙིང་པོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ནི་སྨན་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་པ་དང་འདྲ་བར། མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་པ་ལྟར། མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རླུང་དྲག་པོ་ནི་སུས་ཀྱང་བཅིང་མི་ནུས་པ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཆིང་མི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་ཅིས་ཀྱང་མི་ཚུགས་པ་ལྟར་མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་མུ་སྟེགས་ཅན་ངན་པར་ལྟ་བ་མང་དུ་ཡོད་ཀྱང་རྣམ་པར་གཞིག་མི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ནི་སུས་ཀྱང་འགྲང་མི་ནུས་པ་ལྟར་མདོ་སྡེ་འདིའི་དོན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སུས་ཀྱང་བགྲང་མི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་དུ་འགྱུར་ཏེ། བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་གི་རྒྱལ་མཚན་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བའི་ཚོང་དཔོན་ལྟ་བུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ ― DKG053_Page_0518 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེད་དཔོན་ཆེན་པོས་ཚོང་དཔོན་མང་པོ་དེད་དེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་འཇུག་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བའི་འོད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བས་མུན་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ནད་ཀྱིས་གཟིར་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྨན་བཟང་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རི་བསུང་ཅན་ལ་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འབྱུང་བས་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁར་བར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་མི་ཉམ་ཆུང་བ་ཐམས་ཅད་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལངས་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་སྡིག་པ་མ་རུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཟམ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཟམ་པས་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་ཉོན་མོངས་པས་གདུངས་པའི་བསིལ་གྲིབ་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་གདུགས་སམ། བླ་གབ་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཚ་བའི་ཉི་མ་སྒྲིབ་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་འཇིགས་པ་མེད་པའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་མ་རུངས་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་འགྱུར་བ་ནི། ཇི་ལྟར་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོས་རི་དགས་ཐམས་ཅད་ཐུལ་བ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་རིག་པའི་སྔགས་ཆེན་མོ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་གདོན་མ་རུངས་པ་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་སྔགས་མཁན་གྱིས་གདོན་མེད་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བ་མོའམ། སེར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། འཁོར་བའི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པ་ནི། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་བ་མོའམ། སེར་བས་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མིག་ཉམས་པའི་སྨན་བཟང་པོ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་སྨན་ཨན་ཛྭ་ན་ཞེས་བྱ་བ་མིག་ན་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སུ་འགྱུར་བ་དང་འདྲའོ། ། ― DKG053_Page_0519 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་མེ་ལོང་གསལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་མེ་ལོང་གསལ་བས་གཟུགས་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པ་མེད་པའི་གོས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་གོས་ཀྱིས་ལུས་སྒྲིབ་ཅིང་གཡོགས་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་དབུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནོར་རིན་པོ་ཆེར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལྷ་བཀྲ་ཤིས་མས་དབུལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱིས་སྐོམ་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་ཆུར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་སྐོམ་པ་ཐམས་ཅད་ངོམས་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཁྲིར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་གང་ཟག་དག་བདེ་བའི་ཁྲི་ལ་ཕྲད་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ས་དང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བར་གྱི་རྒྱན་དང་། བདུག་པ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། བྱུག་སྤོས་དང་། སྤོས་ཕྱེ་མ་དང་། བདུག་སྤོས་རྣམ་པར་དག་པའི་རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཐེག་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་པར་བྱེད་དོ། །རབ་ཏུ་བདེ་བ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ནི། ཇི་ལྟར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་ཤིང་པ་རི་ཙི་ཏྲ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚོན་ངར་ཅན་ལྟ་བུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཤིང་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་མཚོན་རྣོན་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་དཔའ་ཞིང་རྟུལ་ཕོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཕས་རྒོལ་བའི་བདུད་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའོ། །འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྲེག་པའོ། །འདི་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་སྙིང་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་སོ། །འདི་ནི་ཐོས་པའི་གཏེར་ལྟ་བུ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ ― DKG053_Page_0520 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིག་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་པའི་གནས་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཡི་དགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འདས་པ་དང་། མ་བྱོན་པ་དང་། ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡབ་དང་ཡུམ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་མདོ་སྡེ་འདིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །ངས་ནི་སྔར་གསུངས་པ་ལྟར་མདོ་སྡེ་འདིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་གསུངས་མོད་ཀྱི། ངས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་མ་གཏོགས་པར། གཞན་གྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་། །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །ངན་པར་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་ངན་པར་ལྟ་བ་འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །འཇིག་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་འཇིག་པ་ཡོངས་སུ་འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་དག་མཐར་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཅིའི་སླད་དུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ ― DKG053_Page_0521 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚངས་པར་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་མ་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་མཆོག་གི་ཆོས་ཞེས་བགྱི་བ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལགས་སམ། ཟག་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལགས་མོད་ཀྱི། རང་བཞིན་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་མི་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་མཆོག་གི་ཆོས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ཟག་པ་མེད་པ་དང་འདྲའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ལ་ཕྱོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེད་པ་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ནས། མཐར་འཇིག་རྟེན་མཆོག་གི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཟད་དེ། དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའང་ལགས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་མ་ལགས་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའང་མ་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་མི་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཡང་གང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུ་ཤེས་ལ་ཆགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུ་ཤེས་ལ་ཆགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་ ― DKG053_Page_0522 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་ཞེ་ན། ཕོ་དང་མོ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཕོ་དང་མོར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ནས། ཁང་པ་དང་། ཐེག་པ་དང་། བུམ་པ་དང་། གོས་ཀྱི་བར་དུ་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལས་རྩ་བ་ཡང་ཤེས། རྒྱུ་ཡང་ཤེས། བསྡུ་བ་ཡང་ཤེས། བསྐྱེད་པ་ཡང་ཤེས། བདག་པོ་ཡང་ཤེས། དེད་དཔོན་ཡང་ཤེས། རྒྱལ་བ་ཡང་ཤེས། ཡང་དག་པ་ཡང་ཤེས། མཐར་ཕྱིན་པ་ཡང་ཤེས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་རྩ་བ་ཤེས་པ་ནས་མཐར་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཤེས་པ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཞུ་བ་ལ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། བདག་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། གཞན་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་མ་གཏོགས་མི་ཤེས་པ་དག་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་འདི་དག་ཞུ་བ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བསྟོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་རྩ་བ་ནི་མོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ནི་གསལ་བར་རེག་པ་ཞེས་བྱ། བསྡུ་བ་ནི་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ། བསྐྱེད་པ་ནི་ལེགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ། བདག་པོ་ནི་དྲན་པ་ཞེས་བྱ། དེད་དཔོན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ། རྒྱལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ། ཡང་དག་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ། མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཤིན་ཏུ་མོས་པ་ནི་ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་གྱི་རྩ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མོས་པ་ནི་རྩ་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་སྡུག་བསྔལ་ ― DKG053_Page_0523 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་སྲེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ནད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་ཁ་ཟས་མ་ཞུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཞལ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་རྩོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་བརྫུན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྔར་མདོ་སྡེ་འདིའི་ནང་ནས་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་བག་བྱས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ལ། ད་ནི་མོས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལ་བྱ་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་མོས་པ་ཡིན་ནོ། ། གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ལ་བྱ་ན་ནི་བག་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དག་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ས་བོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། གཞན་ཡང་ས་བོན་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ས་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་རྩ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ལགས་སོ་ཞེས་བགྱི་བའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཐོག་མ་ཤེས་པ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་རང་གིས་རིག་པ་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་མོས་པ་རྩ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་གསལ་བར་རེག་པ་ལ་རྒྱུ་ཞེས་བགྱི་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བར་བར་ནི་གསལ་བ་ལ་ཤེས་རབ་ཅེས་ཀྱང་གསུངས། བར་བར་ནི་དད་པ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དམ་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ ― DKG053_Page_0524 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་དང་། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་འཚོ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་བས་མཐའི་དགོན་པ་ལ་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །བས་མཐའི་དགོན་པ་ལ་དགའ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་པས་ཆོས་བཞིན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཐོབ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཆོམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚོར་བ་ལ་སྡུད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱིས་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ན་དགེ་བ་དང་སྡིག་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཚོར་བ་ལ་སྡུད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མང་པོ་སྐྱེའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཚོར་བ་ལ་སྡུད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྩོན་འགྲུས་སུ་ནན་ཏན་བྱས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པར་བསམས་ན་དྲན་པ་ལ་རག་ལུས་ཏེ། དེ་བས་ན་དྲན་པ་ནི་བདག་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ཚོགས་རྣམ་པ་བཞི་ནི་དམག་དཔོན་གྱི་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བདག་པོ་དྲན་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དེད་དཔོན་ཞེས་བྱའོ། ། ― DKG053_Page_0525 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་ཡང་ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ནི་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྟོགས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཞི་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཚོགས་རྣམ་བཞིས་དགྲ་ཕམ་པ་ཡང་དཔའ་བོ་གཅིག་གམ་གཉིས་ཙམ་ལ་རག་ལུས་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཐུས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོམས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་། བདེ་བ་ཐོབ་མོད་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། གང་ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པའི་ཚེ། དོན་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་ནན་ཏན་བྱས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་དང་། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་མོད་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གང་ཞིག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་སྤྱོད་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བཅད་ན་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཤིན་ཏུ་འདོད་པའི་སེམས་ནི་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་འདོད་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་རེག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྒྱུ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པས་ཚོར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་སྡུད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་རྣམ་པ་འདི་བཞིའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སྐྱེ་བ་ནི་མོས་པ་དང་། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བདག་པོ་དང་། དེད་དཔོན་དང་། རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གཉིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ ― DKG053_Page_0526 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ། མ་རིག་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་ཀྱིས་མཐར་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་མོས་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །རེག་པ་ནི་གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །བཟུང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གཉིས་མནོད་པ་སྟེ། སོ་སོར་ཐར་པ་དང་། རྩ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཏེ། དེ་ནི་ཚོར་བ་དང་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བསྐྱེད་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའོ། །བདག་པོ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེད་དཔོན་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུའོ། །རྒྱལ་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ། །ཡང་དག་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུའོ། །མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་མོས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རེག་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ །སྡུད་པ་ནི་ཚོར་བའོ། །སྐྱེད་པ་ནི་མ་རིག་པའོ། །བདག་པོ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །དེད་དཔོན་ནི་འདོད་པའོ། །རྒྱལ་བ་ནི་ལེན་པའོ། །ཡང་དག་པ་ནི་སྲིད་པའོ། །མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་འཆི་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྩ་བ་དང་། རྒྱུ་དང་། བསྐྱེད་པ་དང་། གསུམ་ལ་ཐ་དད་པ་ཡང་ཅི་མཆིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་བྱའོ། །རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །བསྐྱེད་པ་ནི་འདྲ་བ་འགགས་ནས་འདྲ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པའོ། །རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའོ། །བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་ཀྱང་མ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཚེ་ན་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་རྩ་བ་ཞེས་ ― DKG053_Page_0527 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་ཚོར་བའོ། །ཐོབ་པ་ནི་རྒྱུའོ། །དགོས་པ་ནི་བསྐྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྒྱུའོ། །རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་ཡིན་ཏེ། ཐབས་མཁས་པས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བགྱི་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཐོབ་པར་རུང་ངམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའམ། དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མའམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་གང་ཞིག་འདུ་ཤེས་བཅུ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ན་དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་མི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། བདག་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། ཁ་ཟས་སྤོང་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ཆགས་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། ཤི་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། ཉེས་པའི་སྐྱོན་མང་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། སྤོང་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། འགོག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་། སྲེད་པ་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའམ། དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མའམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་གང་གིས་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་འདི་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ན་མཐར་ངེས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་དགེ་སློང་ཡིན་པ་ནས་དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་ཡང་དག་པའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ ― DKG053_Page_0528 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་དགེ་བསྙེན་མའི་བར་དུ་མི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ནན་ཏན་བགྱིད་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའོ། །མི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྦོམ་པོ་དང་། ཕྲ་མོའོ། །ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མི་རྟག་པ་ལ་འདུ་ཤེས་པའི་ཚེ་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ནང་གི་དངོས་པོ་ནི་མི་རྟག་ལ་འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བ་སྟེ། བདག་གི་ལུས་འདི་ཐོག་མ་བཙས་པ་དང་། གཞོན་ནུ་དང་། ལང་ཚོ་བ་དང་། རྒས་འཁོགས་པ་དང་། ཤི་བ་ལ་སོགས་པའི་དུས་དང་། ཚད་སོ་སོར་ཐ་དད་དེ། དེ་བས་ན་ནང་གི་དངོས་པོ་ནི་མི་རྟག་པར་རྟོགས་སོ། །མི་རྟག་པར་རིག་གོ །གཞན་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་སེམས་ཅན་དག་ལ་བརྟགས་ན། ཁ་ཅིག་ཁ་དོག་དང་མདོག་དང་མཐུ་སྟོབས་སུ་ལྡན་ཏེ། འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་དབང་དུ་གྱུར། ཁ་ཅིག་ནི་ནད་ཀྱིས་གཟིར་ནས་ཤིན་དུ་རིད་དེ་མདོག་དང་ཁ་དོག་ཏུ་མི་ལྡན། མཐུ་དང་སྟོབས་མེད་པས་དབང་དུ་མ་གྱུར་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཤིན་ཏུ་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལྡན་ཏེ་བང་མཛོད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གང་ངོ་། །ཁ་ཅིག་ནི་དབུལ་ཕོངས་པས་ཅི་ཡང་མི་བདོག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པར་མཐོང་ངོ་། །ཁ་ཅིག་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་མཐོང་བས་དེ་བས་ན་ངེས་པར་ནང་གི་ཆོས་ནི་མི་རྟག་པར་རིག་གོ །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ས་བོན་དང་། མྱུ་གུ་དང་། སྡོང་བུ་དང་། ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུའི་ཚེ་སོ་སོར་ཐ་དད་དེ། དེ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན། ཁ་ཅིག་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་རྟག་པར་རིག་གོ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་རྟོགས་ནས་ཐོས་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ ― DKG053_Page_0529 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ལ་འདི་ལྟར་རྟོག་གོ །བདག་གིས་ཐོས་ན་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་དབང་དུ་ལྡན་ཡང་ལྟས་ལྔ་མངོན་པར་བྱུང་བས་དེ་བས་ན་མི་རྟག་པར་རིག་གོ །གཞན་ཡང་བསྐལ་པ་ཐོག་མའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་ཡོན་ཏན་མཆོག་དམ་པ་དང་ལྡན་ཏེ། སོ་སོའི་ལུས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱེད་ཀྱི་ཉི་མ་ཟླ་བའི་འོད་ལ་རག་མ་ལུས་སོ་ཞེས་ཐོས་ཏེ། མི་རྟག་པའི་མཐུས་འོད་ཀྱང་ཉམས་ནས་ཡོན་ཏན་ཡང་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་གླིང་བཞི་ལ་དབང་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་པའི་དབང་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཀྱང་མི་རྟག་པ་བཅོམ་མ་ནུས་སོ་ཞེས་ཐོས་སོ། །གཞན་ཡང་ས་ཆེན་པོ་འདི་ལ་སྔོན་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་བདེ་བར་གནས་ཏེ། ཤིང་རྟའི་ཕང་ལོ་ཙམ་གྱི་ས་སྟོངས་མེད་པར་སྨན་དམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། ནགས་ཚལ་དང་། བཟའ་ཤིང་གི་ར་བ་དང་། འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ལས་ད་ནི་སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་ཆུངས་པས་ས་ཆེན་པོ་འདིའི་མཐུ་སྟོབས་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། ས་ལས་སྐྱེས་པའི་རྣམས་ཀྱང་རོ་མེད་ཅིང་ཡ་མ་བརླར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མི་རྟག་པ་སྦོམ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྦོམ་པོ་རྟོགས་ནས་མཐར་གྱིས་ཕྲ་མོ་ལ་རྟོག་གོ །དེ་ལ་ཕྲ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་བར་དུ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་མི་རྟག་པར་རྟོག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཚན་མ་ཡོངས་སུ་བཅོམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མ་འོངས་པའི་གཟུགས་དེ་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ན། གཟུགས་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་དུས་རྣམ་པ་འདི་བཅུ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་མི་རུང་ངོ་། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ནུར་ནུར་པོའི་དུས་དང་། མེར་མེར་གྱི་དུས་དང་། མཁྲེགས་པའི་དུས་དང་། ཤ་གོང་གོང་པོར་གྱུར་པའི་དུས་དང་། ཡན་ལག་སྐྱེས་པའི་དུས་དང་། བུས་པ་ཆུང་ངུའི་དུས་དང་། གཞོན་ནུའི་དུས་དང་། ― DKG053_Page_0530 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལང་ཚོའི་དུས་དང་། དར་ལ་བབ་པའི་དུས་དང་། རྒས་པའི་དུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནུར་ནུར་པོའི་ཚེ་ན་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོག་ན་མེར་མེར་ནས་ལང་ཚོ་བའི་བར་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་ན་རྒས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དུས་མང་པོ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་འགོག་པ་མ་ཡིན་ན་རྒས་ཀྱིས་སྐྱེ་བའི་མི་རིགས་ཏེ། དུས་གཅིག་ཏུ་ཚད་དུ་ཕྱིན་པར་སྐྱེ་བའི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་དུས་གཅིག་ཏུ་ཚད་དུ་ཕྱིན་པར་སྐྱེ་བའི་གནས་མེད་དེ། དེ་བས་ན་ངེས་པར་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་འགོག་པའི་མི་རྟག་པ་ཕྲ་མོ་ཡོད་པར་རིག་གོ །གཞན་ཡང་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་ནི་སྔོན་དབང་པོ་དང་མདོག་ཏུ་ལྡན་ཏེ། ཕྱིས་རྒུད་ཅིང་ཉམས་པ་ཡང་མཐོང་བས་ན་གང་ཟག་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་ངེས་པར་མི་རྟག་པར་མངོན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། སྤྱོད་ལམ་བཞི་ལ་རྟོག་གོ །གཞན་ཡང་ཕྱི་ནང་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་གཉིས་ཡོད་དེ། བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་ཡང་རྟོག་གོ །གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་མི་རྟག་པ་ཕྲ་མོ་མ་ཡིན་ན་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ཡང་གསུང་བའི་མི་རིགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་དེ་ལྟར་རྟོག་ན་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་རྟག་པ་ཕྲ་མོ་ལ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་ནང་གི་གཟུགས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་ན་བར་བར་ནི་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེ། བར་བར་ནི་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་སྐྱེ། བར་བར་ནི་འདོད་པའི་སེམས་སྐྱེ། བར་བར་ནི་དྲན་པའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཐ་དད་པའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། གཅིག་ཏུ་མ་ཆད་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་རིག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། མི་རྟག་པར་མཐོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ ― DKG053_Page_0531 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་དེ་ལྟར་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ནས་རྟག་པའི་ང་རྒྱལ་དང་། རྟག་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྤོང་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་ཤེས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་སྙམ་བསམས་ན་སྡུག་བསྔལ་དེ་ནི་མི་རྟག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་ཤེས་སོ། །མི་རྟག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། ཤི་བ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། ཤི་བའི་རྐྱེན་གྱིས་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་རྟག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕྱི་ནང་གི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་བ་ནི་བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། རྡེག་པ་དང་། འཚོག་པ་དང་། སྤྱོ་བ་དང་། གཤེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་བ་ཡང་མི་རྟག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་ལུས་འདི་ལ་མི་རྟག་པའི་སྣོད་ཡིན་པར་རྟོག་གོ །སྣོད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྣོད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པས་བཅུད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་ཡིན་པར་རྟོག་གོ །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བར་རྟོག་ལ། འགོག་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བར་རྟོག་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པས་ན་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་བདག་གི་བ་མ་ཡིན་པར་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཡིན་ལ། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཡིན་པས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཡོད་ཅེས་སྨྲ། དེ་ལྟར་བདག་མ་ཡིན་པས་ན་མི་རྟག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་མི་རྟག་པ་ཡང་ཡིན་ ― DKG053_Page_0532 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་སེམས་ཅན་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཡོད་ཅེས་སྨྲ། གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཐ་དད་འདུས་པ་ལས་སྐྱེས་ཀྱི་གཅིག་པུ་ཞིག་འདུས་པ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཆོས་གཅིག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་འདུས་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་ཏེ། འདུས་པ་ཐམས་ཅད་བདག་གི་རང་བཞིན་ཡང་མེད། གཅིག་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མེད། ཐ་དད་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མེད། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡང་མེད། དབང་དུ་གྱུར་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་ཡོད་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཡོད་པར་སྨྲ། གཞན་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་གཅིག་ཙམ་ཡང་བྱེད་པ་པོ་མེད་དོ། །ད་ལྟར་ཆོས་གཅིག་ཙམ་ཡང་བྱེད་པ་པོ་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་པ་ལས་བྱེད་པ་པོ་ཡང་མེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རང་སྐྱེ་བའམ། རང་འགོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདུས་པ་ལས་འགོག་ཅིང་འདུས་པ་ལས་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་སྐྱེས་ནས་སེམས་ཅན་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དེ། འདུས་པ་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་སྨྲའོ། །སེམས་ཅན་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པས་ཡང་དག་པའི་བདེན་པ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་བདག་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། དེ་བས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་བདག་མེད་པར་རྟོག་གོ །གཞན་ཡང་ཅིའི་རྒྱུ་དང་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱིས་བདག་ཏུ་འཛིན་སྙམ་དུ་རྟོག་སྟེ། བདག་དེ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བདག་དེ་གཅིག་ཏུ་ཟད་དམ། མང་དུ་ཡོད་སྙམ་རྟོག་གོ །གལ་ཏེ་བདག་དེ་གཅིག་ཏུ་ཟད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། རྗེའུ་རིགས་དང་། གདོལ་རིགས་དང་། ལྷ་དང་མི་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། ཡི་དགས་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ཆེན་པོ་དང་། ཆུང་ངུ་དང་། ལང་འཚོ་བ་དང་། རྒས་པ་ཡོད་པར་གྱུར། དེ་བས་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གལ་ཏེ་མང་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གཅིག་སྟེ། ― DKG053_Page_0533 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་ལ་མཐའ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ། དེ་བས་ན་གཅིག་དང་མང་པོ་གཉིས་ཀ་ལ་བདག་མེད་དོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་བདག་མེད་པར་རྟོགས་ནས་རིམ་གྱིས་ཁ་ཟས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བར་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་རྟོག་སྟེ། འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདག་མེད་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཁ་ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་མི་དགེ་བ་བསྐྱེད་པར་གྱུར། སེམས་ཅན་གྱིས་ཁ་ཟས་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ལས་མི་དགེ་བ་བྱས་ཏེ། ཟང་ཟིང་ཐོབ་པ་རྣམས་གཞན་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་ན་ཐུན་མོང་དུ་ལེན་པ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་གཞན་ཡང་འདི་ལྟར་རྟོག་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཁ་ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་ལུས་དང་སེམས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མང་པོའི་རྐྱེན་གྱིས་ཁ་ཟས་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་བདག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་ཁ་ཟས་དེ་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་སྙམ་དུ་བསམ་ནས་ཁ་ཟས་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་མི་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་བརྟགས་ན། དེ་ནི་ཁ་ཟས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་རྟོགས་སོ། །ང་བདག་གིས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་པ་ཡང་ལུས་འདི་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་དེ། ད་ཁ་ཟས་ལ་ཆགས་ན་ལུས་འདི་ཇི་ལྟར་གཏང་བར་བྱ་སྙམ་རྟོག་སྟེ། དེ་ལྟར་བརྟགས་ནས་ཁ་ཟས་ལེན་མོད་ཀྱི་འབྲོག་དགོན་པའི་ཡི་དགས་ཀྱིས་བུའི་ཤ་ལ་ཟ་བ་ཙམ་གྱི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དེ། ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་དེ་ལ་ཆགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཁ་ཟས་ལ་སྐྱོན་མང་པོ་ཡོད་པར་རྟོགས་ནས་མཐར་གྱིས་རེག་པའི་ཁ་ཟས་ལ་འདི་ལྟར་རྟོག་གོ །དཔེར་ན་བའི་ཀོ་བ་བཤུས་ན་སྲིན་བུ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟ་བ་ལྟར་རྟོག་གོ །གཞན་ཡང་མཐར་གྱིས་བསམ་པའི་ཟས་ལ་འདི་ལྟར་རྟོག་སྟེ། དཔེར་ན་མེའི་ ― DKG053_Page_0534 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འདྲ་བར་རྟོག་གོ །རྣམ་པརཤེས་པའི་ཁ་ཟས་ལ་ནི་མཚོན་ཤག་ཏི་སུམ་བརྒྱས་བཙུགས་པ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་དེ་ལྟར་ཁ་ཟས་རྣམ་པ་བཞི་རྟོགས་ནས་ནམ་དུ་ཡང་ཁ་ཟས་ལ་ཆགས་པ་དང་འདོད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་ན་ཡང་མི་གཙང་བ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁ་ཟས་ལ་ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཟས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གཙང་བར་ཤིན་ཏུ་རྟོག་སྟེ། ཇི་ལྟར་མི་གཙང་བ་དང་འདྲ་བར་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་ནས་གལ་ཏེ་ཁ་ཟས་བཟང་པོ་རྙེད་དམ། ངན་པ་རྙེད་ན་ཡང་ལེན་པའི་ཚེ། རྨའམ་ཤུ་བ་མ་རུངས་པ་ལ་སྨན་གྱིས་བསྐུས་པ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཀྱི་ཆགས་པ་དང་། འདོད་པའི་སེམས་ནམ་དུ་ཡང་མི་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གང་ཞིག་གིས་དེ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ན་དེ་ནི་ཁ་ཟས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་ཁ་ཟས་ལ་མི་གཙང་བར་རྟོག་པ་ན་འོན་ཏེ་ཡང་དག་པར་རྟོག་གམ། སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་རྟོག །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་རྟོག་ན་རྟོག་པའི་ཁ་ཟས་དེ་ནི་མི་གཙང་བ་མ་ལགས་སོ། །གལ་ཏེ་སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་བས་ན་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སྒྱུ་མ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཟས་ལ་ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་བས་ན། ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྲིན་བུ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྲིན་བུར་མཐོང་བས་ན་སྒྱུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྱུ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཡང་དག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་བསོད་སྙོམས་ལ་འགྲོ་བར་གཟས་ན་ཐོག་མ་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །བདག་གིས་དེར་ཁ་ཟས་བཟང་ ― DKG053_Page_0535 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ཐོབ་ཅིང་ངན་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། མང་དུ་རྙེད་ཅིང་ཉུང་ངུར་མི་འགྱུར་བ་དང་། མྱུར་དུ་ཐོབ་ཅིང་ཐོགས་པར་མི་འགྱུར་བར་སྨོན་ལམ་འདེབས་ན་དགེ་སློང་དེ་ནི་ཁ་ཟས་ལ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་འདུ་ཤེས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་ཡང་ཉིན་མཚན་དུ་འགྲིབས་ཤིང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་ནི་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་གང་ཞིག་བསོད་སྙོམས་ལ་འགྲོ་བར་གཟས་པ་ན་ཐོག་མ་འདི་སྙམ་དུ་གང་བདག་ལ་བསོད་སྙོམས་སྦྱིན་པ་དེ་དག་ཁ་ཟས་ཀྱིས་ཆོག་པར་གྱུར་ཅིག །ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དང་གང་དག་ལ་བསོད་སྙོམས་སྦྱིན་པ་དེ་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །བདག་གིས་བསོད་སྙོམས་འདི་ཡང་གདུག་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་འདི་གསོ་ཞིང་། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། སྦྱིན་བདག་གི་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་དུ་འགྱུར་བར་སེམས་པ་དེ་ནི་དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་ཡང་ཉིན་མཚན་དུ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་ལ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཁད་ཀྱིས་བྱང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་གང་ཞིག་དེ་ལྟ་བུར་ནན་ཏན་བྱེད་ན། གང་ཟག་དེ་ནི་ཡུལ་གཅིག་གི་སྦྱིན་པ་ལེན་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པས་འཇིག་རྟེན་ལ་མ་ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་འདི་སྙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ན། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། ཤི་བའི་གནས་མ་ཡིན་པ་མེད་དེ། བདག་གི་ལུས་འདི་ནི་གང་དུ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་གནས་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་གཅིག་ཙམ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། ཤི་བ་མ་ཡིན་པའི་གནས་མེད་ན་བདག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལ་ཆགས་པར་བྱ། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་བ་ཡང་མེད་ལ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་ནི་ངེས་པར་མི་རྟག་པའོ། ། ― DKG053_Page_0536 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལ་ཆགས་པར་བྱེད། སེམས་ཅན་རེ་རེས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དུ་སྡུག་བསྔལ་མ་མྱོང་བའི་གནས་མེད་དེ། མཐོ་རིས་ཀྱི་ཚངས་པའི་ལྷར་སྐྱེས་པ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ཀྱི་ལྷའི་བར་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་ཚེ་འཕོས་མ་ཐག་ཏུ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་ངོ་། །རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་ལྷའི་རྒྱལ་པོར་སྐྱེས་པ་ནས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ལྷའི་བར་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་ཚེ་འཕོས་མ་ཐག་ཏུ་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་ནས་སེང་གེ་དང་། སྟག་དང་། སྤྱང་ཀི་དང་། བལ་གླང་དང་། རྟ་དང་། བ་ལང་དང་། བོང་བུ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེའོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བ་ལོངས་སྤྱོད་དང་དབང་དུ་ལྡན་པ་ཡང་བསོད་ནམས་ཟད་ན་དབུལ་ཕོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཁ་ཟས་ཀྱིས་མི་འཚོ་བ་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་བརྟག་གོ །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་ཤིན་དུ་རྟོགས་ནས་འཇིག་རྟེན་ལ་མི་ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེའོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་གཞན་ཡང་འདི་ལྟར་རྟོག་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་ཁང་ཁྱིམ་དང་། བགོ་བའི་གོས་དང་། ཁ་ཟས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། རོལ་མོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། ཟང་ཟིང་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཡང་དངོས་པོ་དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པའམ། བདེ་བའི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་གང་ཟག་གཅིག་ནད་ཚབས་ཆེན་པོས་བཏབ་ན། རོལ་མོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། ཕྲེང་བ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལ་འདོད་པའམ་ཆགས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེའོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་རྟོགས་ ― DKG053_Page_0537 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གནས་མ་ཡིན་པ་དང་། རབ་ཏུ་ཞི་བའི་གནས་མ་ཡིན་པ་དང་། ཡིད་དུ་འོང་བའི་གནས་མ་ཡིན་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་མ་ཡིན་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པར་ཤིན་ཏུ་བརྟག་གོ །གལ་ཏེ་བདག་གིས་དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལ་ཆགས་པར་གྱུར་ན་བདག་གིས་ཇི་ལྟ་བུར་ཆོས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར། དཔེར་ན་མི་ཞིག་མུན་པ་མི་འདོད་དེ་སྣང་བ་ཚུལ་བ་ལས་ཕྱིར་མུན་པའི་ནང་དུ་འགྲོ་བ་དང་འདྲའོ། །མུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་འཇིག་རྟེན་ལ་ཆགས་ཏེ་མུན་པ་བསྐྱེད་ན་འོད་སྣང་བ་དང་ཡོངས་སུ་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །མུན་པ་ནི་མ་རིག་པའོ། །སྣང་བ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །ཤེས་རབ་དང་སྣང་བའི་རྒྱུ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་མ་ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ནི་ཀུན་ནས་བཅིངས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་བདག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་འདོད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆགས་པ་ནི་མི་འདོད་དོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་བརྟགས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་འཇིག་རྟེན་ལ་མི་ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་མ་ཆགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ནས་རིམ་གྱིས་ཤི་བའི་འདུ་ཤེས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །འཚོ་བའི་སྲོག་འདི་ལ་བརྟགས་ན། རྟག་ཏུ་དགྲ་སྡང་བ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ། སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་ཉམས་པར་བྱེད་ཀྱི། སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །དཔེར་ན་ཆུ་གཟར་པོ་ལྟར་མི་གནས་པའམ། རྩྭའི་ཁ་ན་ཟིལ་པ་ལྟར་རིང་དུ་མི་གནས་པའམ། གསོད་དུ་ཁྲིད་པ་དག་ཤི་བ་ལ་ཉེ་བའམ། བ་ལང་ངམ་ལུག་གཤེད་མའི་དྲུང་དུ་ཁྲིད་པ་དང་འདྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་ ― DKG053_Page_0538 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་འགོག་པར་རྟོགས་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འཕོང་སྐྱེན་པའི་མི་བཞི་ཞིག་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདུས་ནས་སོ་སོ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་བགྲོས་སོ། །བདག་ཅག་བཞིས་མདའ་རེ་རེ་ཞིག་ཕྱོགས་རེ་རེར་འཕངས་ཏེ། ཅིག་ཆར་འཕངས་ལ་ཅིག་ཆར་ས་ལ་ལྟུང་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་ཅིག་གིས་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་སྐྱེས་བུ་བཞིས་འཕངས་པའི་མདའ་ས་ལ་མ་ལྟུང་བར་དུས་གཅིག་དུ་བདག་གི་ལག་གིས་བཟུང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཟག་དེ་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ས་ལ་འགྲོ་བའི་ཡི་དགས་ནི་དེ་བས་ཀྱང་མྱུར་རོ། །ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་ཡི་དགས་ནི་ས་ལ་འགྲོ་བའི་ཡི་དགས་པས་ཀྱང་མྱུར་རོ། །ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་ཡི་དགས་པས་ཀྱང་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞིའི་རྒྱལ་པོ་མྱུར་རོ། །རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞིའི་རྒྱལ་པོ་བས་ཀྱང་ཉི་ཟླའི་ལྷ་མྱུར་རོ། །ཉི་ཟླའི་ལྷ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བའི་ལྷ་མྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་མྱུར་བའི་ལྷ་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཚེ་མྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་ཐང་ཅིག་ལ་སེམས་ཅན་གྱིས་འཚོ་བའི་ཚེ་སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པ་བཞི་བརྒྱ་ཡོད་དེ། གང་གིས་ཚེ་ལ་དེ་ལྟར་རྟོགས་ན་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་འགོག་པ་རྟོགས་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་ནི་འཚོ་བའི་སྲོག་འདི་ཤི་བའི་རྒྱལ་པོས་དབང་བར་རྟོག་གོ །གལ་ཏེ་བདག་གིས་ཤི་བའི་རྒྱལ་པོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ན། མི་རྟག་པའི་ཚེ་དང་། སྲོག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་ཚེ་དང་སྲོག་ལ་ཆུ་འགྲམ་གཡང་སའི་ཤིང་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་གོ །གཞན་ཡང་མི་ཞིག་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་བྱས་པ་གསོད་དུ་ ― DKG053_Page_0539 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྲིད་པ་ལས་མགོན་མེད་པའམ། རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ཤིན་ཏུ་ལྟོགས་པའམ། སྦྲུལ་གདུག་པ་རླུང་ཆེན་པོ་རྔུབ་པའམ། རྟ་ཤིན་ཏུ་སྐོམ་པ་ཆུ་ལ་ཆགས་པའམ། ཡི་དགས་མ་རུངས་པ་ཤིན་ཏུ་ཁྲོ་བ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་འཆི་བདག་གི་རྒྱལ་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རྟོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གང་ཞིག་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་ན་དེ་ནི་ཤི་བའི་འདུ་ཤེས་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་གཞན་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །བདག་ད་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཚེ་དང་སྲོག་ཞག་བདུན་ལས་མི་ཐུབ་ཀྱང་བདག་གིས་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་། བདེ་བའི་དོན་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཤི་བའི་འདུ་ཤེས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉིན་ཞག་བདུན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཞག་དྲུག་གམ། ཞག་ལྔའམ། བཞིའམ། གསུམ་མམ། གཉིས་སམ། གཅིག་གམ། དུས་གཅིག་ནས་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་ནས་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་གི་བར་དུ་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་སུ་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་སྲུང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཤི་བའི་འདུ་ཤེས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་གོང་དུ་སྨོས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམ་པ་འདི་བདུན་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དོ། །བདུན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་རྟག་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། བདེ་བ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། ཞེ་སྡང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། ཕྲག་དོག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། དགེ་བའི་འདུ་ཤེས་དང་། སྨོན་ལམ་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་། ང་རྒྱལ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དབང་དུ་གྱུར་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་གང་ ― DKG053_Page_0540 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་འདི་བདུན་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ། བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ། རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དེད་དཔོན་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་གསུང་རྣམ་པ་བདུན་རྟོག་པ་དང་། ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་། མཐོང་བ་དང་། གསུང་རྣམ་པ་བདུན་ལ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཟག་སུ་ཞིག་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་དྲུག་དང་ལྡན་ན་གང་ཟག་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨོད་ཅིང་། འཇིག་རྟེན་གསུམ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལ་མ་ཆགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་བཅུ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་གང་ཞིག་རྣམ་པ་འདི་བཅུ་དང་ལྡན་ན་དགེ་སྦྱོང་གི་མཚན་མ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་སངས་རྒྱས་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་བཅས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི། །སྐུ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀ་རྣམ་པར་ཞི་བ་སྟེ། །བདག་མེད་པ་ཡི་ཆོས་ལ་ངེས་པར་བདག་ཡོད་པས། །དེ་བས་བླ་མེད་རྒྱལ་ལ་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐོག་མའི་སེམས་དང་མཐར་ཕྱིན་གཉིས་ཀ་རྣམ་བརྟགས་ན། །མཐར་ཕྱིན་སེམས་པས་ཐོག་མའི་སེམས་ནི་རབ་དགའོ། །བདག་ཀྱང་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་ནི་གཞན་སྒྲོལ་ཏེ། །དེ་བས་བདག་ནི་ཐོག་མའི་སེམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐོག་མའི་སེམས་ནི་ལྷ་དང་མི་ཡི་སྟོན་པར་འགྱུར། །ཉན་ཐོས་པ་དང་རང་རྒྱལ་རྣམས་ལས་ཤིན་དུ་འཕགས། ། ― DKG053_Page_0541 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་བསྐྱེད་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས། །དེ་བས་མཆོག་ཏུ་རྒྱལ་བའི་བླ་ན་མེད་ཅེས་བྱ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་ནི་བསྒྲུབས་པས་ཐོབ་པར་རབ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་གསོལ་བ་མེད་པར་མགོན་དུ་གཤེགས། །སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་གཤེགས་པ་བ་དང་བེའུ་བཞིན་ཏེ། །དེ་བས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕྱོགས་བཅུར་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ། །མ་རབས་ཤེས་པ་མེད་པས་བསྟོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། །བདག་གིས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ལ་བསྟོད་པ་ནི། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་ཀྱི་དྲིན་རྣམས་བསབ་པའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ནི་བདག་ལ་ཕན་པའི་དོན་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་ཕྲིན་ལས་དེ་དག་སྟོན་མཛད་དོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་བཅད་དེ། །དེ་བས་བདག་དང་གཞན་དོན་བྱེད་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །འཇིག་རྟེན་བཅས་ནི་གཉེན་ལ་ཕན་པའི་དོན་ཆེར་བྱེད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱིས་དོན་མཛད་པ་ལ་བྱམས་སྡང་མེད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ལ་འཇིག་རྟེན་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་མེད། །དེ་བས་ཐུགས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པར་ཀུན་ལ་སྙོམས། །འཇིག་རྟེན་བཅས་ནི་བྱེད་པ་གཞན་ལ་སྨྲ་བ་གཞན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་གསུང་བ་མཛད་དང་ཐ་དད་མེད། །མཛད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདུ་བྱེད་ཀུན་གཅོད་དེ། །དེ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་ནི་གྲགས་པར་གྱུར། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡི་སྐྱོན་རྣམས་ཀུན་རྟོགས་ནས། །སེམས་ཅན་དོན་གྱི་སླད་དུ་བཞུགས་པའང་མངོན་པར་བསྟན། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡུན་རིང་ཡང་། །ཐུགས་བརྩེའི་སླད་དུ་འཁོར་བར་བཞུགས་ལ་དགའ་བར་གྱུར། །ལྷ་ཡི་ལུས་དང་མི་ཡི་ལུས་སུ་མངོན་སྟོན་ཀྱང་། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་རྗེས་སུ་གཤེགས་པ་བེའུ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡུམ་ལགས་པས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཐུགས་དེ་ཉིད་ནི་བེའུ་ལྟ་བུ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དགོངས་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་མཛད། །ཐུགས་རྗེས་དགོངས་པའི་དུས་ན་འགྱོད་པའི་ ― DKG053_Page_0542 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐུགས་མི་མངའ། །ཐུགས་རྗེ་སེམས་དང་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་མི་ཚོར་ཏེ། །དེ་བས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་སྒྲོལ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་ཀུན་མཛད་ཀྱང་། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་རྣམ་པར་དག །སེམས་ཅན་སླད་དུ་དོན་མཛད་བདག་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་བས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལས་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །སངས་རྒྱས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མི་ཚོར་ཏེ། །སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་མཐོང་བ་དག་གིས་མྱོང་བ་བཞིན། །སེམས་ཅན་སླད་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ཞུགས་གྱུར་ཀྱང་། །སྡུག་བསྔལ་བ་དང་འགྱོད་པའི་ཐུགས་ནི་མི་སྐྱེའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་བ་ཡང་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཅིག་གིས་ནི་ཐམས་ཅད་ལེན། །དེ་དག་མྱོང་ནས་ཐུགས་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་གྱུར། །དེ་བས་བླ་མེད་བྱང་ཆུབ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྩོན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་རོ་གཅིག་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིས། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་སྲས་གཅིག་འདྲ་བར་དགོངས། །བཅོམ་ལྡན་སྐྱབས་སུ་འགྱུར་བར་སེམས་ཅན་མི་ཤེས་པས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་བཅས་ཏེ། །དེ་བཞིན་ཚད་མེད་ཉེས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་དང་ཡང་བཅས། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཉེས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་ཅི་མཆིས་པ། །ཐོག་མ་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་ཡི་ཚེ་ན་ཐམས་ཅད་བཅོམ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྟོད་གྱུར་ཏེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་གཏོགས་གཞན་གྱིས་བསྟོད་མི་ནུས། །བདག་གིས་དེང་འདིར་ཆོས་གཅིག་ཙམ་གྱིས་མངོན་པར་བསྟོད། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཐུགས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གཤེགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བྱམས་པ་སྟེ། །བྱམས་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྒྲོལ་བར་འགྱུར། །དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ ― DKG053_Page_0543 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོད་སྲུང་གིས་ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །། བཅུ་གསུམ་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཅང་ཤེས་ཀོའུན་དྲི་ནྱའིལེའུ།― DKG053_Page_0543 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་གཅིག་པ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ་གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་གཟུགས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མི་རྟག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ནི་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པའི་གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ནི་བདག་མེད་པའོ། ། གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་ཡང་དག་པའི་བདག་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ། །གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བའོ། །གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བའི་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ ― DKG053_Page_0544 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ནི་སྐྱེ་བ་མ་རིག་པའོ། །གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་མ་རིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཚད་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཕོ་དང་མོ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་དང་ཟས་ལ་འདོད་པ་དང་། འདོད་ཆགས་ལ་ཆགས་པ་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། སེར་སྣ་དང་། ཕྲག་དོག་དང་། མི་དགེ་བའི་སེམས་དང་། འཇུངས་པའི་སེམས་དང་། བཅའ་བའི་ཟས་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་དང་། བསམས་པའི་ཟས་དང་། རེག་པའི་ཟས་དང་། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། མངལ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། བརྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་དང་། འདོད་པ་ལྔ་དང་། སྒྲིབ་པ་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་གཟུགས་ལས་གྱུར་ཏོ། །གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཚད་མེད་པ་དེ་སྙེད་མེད་པའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ནི་འཆིང་བས་རྣམ་པར་བཅིངས་པའོ། །བཅིངས་པའི་གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་བཅིངས་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། ― DKG053_Page_0545 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་གྱི་གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་རྒྱུན་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ནི་རྨ་ལྟ་བུའོ། །གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་རྨ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གཟུགས་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་འགགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་པའི་གཟུགས་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་གང་ཟག་སུ་ཞིག་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་ན། དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ། བྲམ་ཟེ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། འདི་ནི་དགེ་སྦྱོང་དང་། དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་གཏོགས་པར་ལོགས་ཤིག་ན་དགེ་སྦྱོང་མེད། བྲམ་ཟེ་མེད། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ཀྱང་མེད་དོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བར་ཟད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་སྤྱོད་པ་མེད་དོ། །རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ལྟར་ཚུལ་འཆོས་མོད་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་གནས་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་མེད་པར་ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་བྲམ་ཟེ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། ངས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འདིར་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་ཀྱིས་ཁྱོད་ཀྱང་རྟག་ཏུ་འཁོར་གྱི་ ― DKG053_Page_0546 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཀྱིལ་འཁོར་ཆེན་པོར་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་ཤིག །དེའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་བསྐྱེད་དེ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་བདག་ཅག་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཡང་མེད། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ན། བདག་ཅག་གིས་ཐབས་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་བདག་ཅག་གི་འཁོར་ལ་ཡང་དགེ་སྦྱོང་དང་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་ཀྱང་ཡོད། བྲམ་ཟེ་དང་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་ཀྱང་ཡོད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ན་ཀུན་དུ་རྒྱུ་གཅིག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་གྲོགས་པོ་དག་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་ཚིག་ནི་སྨྱོན་པ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐ་མི་དད་ན་ཡིད་ཆེས་སུ་ཡང་ཅི་ཡོད། འཇིག་རྟེན་ན་མི་སྨྱོན་པ་དག་ཀྱང་བར་འགའ་ནི་གླུ་ལེན། བར་འགའ་ནི་གར་བྱེད། བར་འགའ་ནི་ངུ་། བར་འགའ་ནི་དགོད། བར་འགའ་ནི་གཤེ། བར་འགའ་ནི་བསྟོད། གཉེན་དང་དགྲའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་མི་ཕྱེད་པ་ལྟར། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བར་འགའ་ནི་ང་རྒྱལ་པོ་ཟས་གཙང་མའི་ཁབ་ཏུ་སྐྱེས་ཞེས་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་མ་སྐྱེས་ཞེས་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་སྐྱེས་ནས་གོམ་པ་བདུན་པོར་ཞེས་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་གར་ཡང་མ་སོང་ཞེས་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་དག་ཆུང་ངུའི་ཚེ་ན་བསླབས་སོ་ཞེས་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བདེ་བའི་གནས་ན་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་བུ་ཡང་བཙས་སོ་ཞེས་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་སྨད་དེ་མི་འདོད་དོ་ཞེས་ཀྱང་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་དཀའ་བ་ལོ་དྲུག་གི་བར་དུ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨོད། བར་འགའ་ནི་ཨུ་དུམ་བཱ་ར་དང་ཨ་ལ་ལ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་ཐོས་སོ་ཞེས་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་ཞེས་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་ང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་ཡང་མ་ཕྱིན་ཅི་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ། བར་ ― DKG053_Page_0547 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགའ་ནི་ངའི་ལུས་འདི་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་ངའི་ལུས་འདི་འགགས་པ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་སྨྲའོ་ཅོག་ནི་སྨྱོན་པ་དང་འདྲ་ན། དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་མི་དགར་ཡང་ཅི་ཞིག་ཡོད། བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ད་བདག་ཅག་གིས་མྱ་ངན་མི་བྱ་བའི་གཏོལ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་སྔོན་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་བདག་ཅག་གི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པ་སྐྱེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་དག་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེའི་ཚིག་ལ་ཡིད་མ་ཆེས་སོ། །ད་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་ཤིང་སཱ་ལའི་ཚལ་འདིར་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མང་པོ་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པས། བདག་ཅག་གི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་ནས། བདག་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་ཚིག་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་གྱུར་པས། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མྱ་ངན་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་གཞན་ཡང་བྲམ་ཟེ་གཅིག་ཅིག་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་དག་ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག་ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱའི་ཚིག་བརྫུན་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་གི་སློབ་མ་བདག་ཅག་གི་ཆོས་ཀྱིས་སྙིང་རྗེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡང་ཕ་རོལ་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་ཡིད་བསྒྱུར་ཏེ། བདག་གི་བསམ་པ་དང་འགལ་བར་མཛད་པས། ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ལ་གང་ཞིག་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་མ་གོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ཡང་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་འདོད་པ་ཉུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པའོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་གི་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་འཕྲོག་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་ཆོ་རིགས་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་བརྫུན་དུ་ ― DKG053_Page_0548 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གནའ་ནས་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ནི་བྱི་བ་ཆུང་ངུ་གསོད་དོ་ཞེས་མ་ཐོས་མ་མཐོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་ཆོ་རིགས་ཆེ་བ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་འཚེ་བར་བྱེད། གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ལ་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ཡང་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གནའ་ནས་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་རྒྱལ་པོ་ནི་བྱ་ཁྭ་སྐེགས་དང་འཐབ་བོ་ཞེས་མ་ཐོས་མ་མཐོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་མཐུ་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་དང་རྩོད་པར་གྱུར། གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་ཐུགས་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ཡང་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཡེ་ཤེས་དེ་དང་ལྡན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་གིས་བསམས་པའི་སེམས་མི་ཤེས། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་དག་བདག་གིས་སྔོན་རྒན་རབས་མཁས་ལས་འདི་སྐད་ཅེས་ཐོས་སོ། །ད་སྟེ་ལོ་བརྒྱ་འདས་ན་སྒྱུ་མ་སྒྱུ་ཅན་ཞིག་འབྱུང་བ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ལ་བྱ་སྟེ། སྒྱུ་མ་སྒྱུ་ཅན་འདི་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ཤིང་སཱ་ལའི་ཚལ་འདིར་མེད་པར་འགྱུར་གྱིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །དེའི་ཚེ་ན་གཞན་ཡང་གཅེར་བུ་པ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་བདག་ཅག་མྱ་ངན་བྱེད་པ་ནི་བདག་གི་ལུས་ཀྱི་ཕྱིར་རམ། ཉེ་གནས་དང་། རྙེད་པ་དང་། གྲགས་པའི་ཕྱིར་མ་ལགས་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་པ་གཏི་མུག་གི་མུན་པས་ཁེབས་པར་གྱུར་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་མ་ཡིན་པ་མི་ཤེས་ནས་སྔོན་གྱི་རྒན་རབས་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་བྲམ་ཟེ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་ཤིན་ཏུ་ན་གཞོན་ཞིང་ཤེས་པ་མེད་པ་ལ་མཆོད་པར་གྱུར་པས་བདག་ཅག་མྱ་ངན་བྱེད་དོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་རིག་སྔགས་ལ་མཁས་ཏེ་རིག་སྔགས་ལ་མཁས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་གཅིག་ལ་ལུས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་དུ་སྤྲུལ་ཅིང་ལུས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལས་ཀྱང་ལུས་གཅིག་ཏུ་སྤྲུལ་ཏོ། །ལུས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དང་། བ་ལང་དང་། ལུག་དང་། བལ་གླང་དང་། རྟའི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ཏེ། དེ་ཡང་བདག་གི་མཐུས་དེའི་རིག་སྔགས་ཀྱི་ ― DKG053_Page_0549 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུ་མེད་པར་བྱེད་ནུས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་རིག་སྔགས་ཀྱི་མཐུ་མེད་པར་གྱུར་ན་བདག་ཅག་ལ་སོགས་པ་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་ཐོབ་ཅིང་ཤིན་ཏུ་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ན་གཞན་ཡང་བྲམ་ཟེ་ཞིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་དག་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་རྩོད་པར་མ་བྱེད་ཅིག །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་སྨྲས་སོ། །གླེན་པ་གཏི་མུག་ཅན་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ལ་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། བཙས་ནས་ཞག་བདུན་ལོན་ནས་མ་ཡང་ཤི་བར་གྱུར་ན་དེ་ལ་བསོད་ནམས་དང་ཡོན་ཏན་དུ་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱར་རུང་ངམ། བྲམ་ཟེ་དེས་སྨྲས་པ། ཕ་རོལ་པོས་གཤེ་ཡང་ཕྱིར་མི་གཤེ་ལ། ཕ་རོལ་པོས་བརྡེགས་ཀྱང་ཕྱིར་མི་རྡེག་པས་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། སྐུ་ལ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་བས་ན་བསོད་ནམས་དང་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་རིག་གོ །ང་རྒྱལ་གྱི་སེམས་མེད་པས་སྔར་གསོང་པོར་སྨྲའོ། །གསུང་བའི་ཚིག་འཇམ་ཞིང་ངེས་པས་ངག་རྩུབ་པོ་མེད་དོ། །ལང་ཚོའི་དུས་ལ་བབ་ཀྱང་ཁྲོ་བ་དང་གཏུམ་པ་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོའི་ཡུལ་ན་ནོར་རྫས་ཤིན་ཏུ་མང་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། ངར་སྣབས་དང་འདྲ་བར་སྤངས་པས་བདག་གིས་ནི་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་སྨྲའོ། །དེ་ནས་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་ཡང་དག་པར་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་བདག་ཅག་ནི་དེ་དང་འགྲན་མི་ཕོད་དོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མཉེན་ཞིང་དེས་ཏེ་དཀའ་བ་ནི་མ་སྤྱད་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་བཙས་པས་སློབ་པ་གང་ལ་ཡང་མ་ཞུགས་ཏེ་ཚིག་འཇམ་པོར་སྨྲར་ནི་རུང་གི །སྒྱུ་རྩལ་དང་ཡི་གེ་དང་གཙུག་ལག་ལ་སོགས་པ་ ― DKG053_Page_0550 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་ཤེས་སོ། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་མདོ་ཙམ་ཞིག་བགྲོས་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་བདག་ཅག་ལས་རྒྱལ་ན་བདག་ཅག་གིས་དེའི་གཡོག་བྱའོ། །བདག་ཅག་གིས་དེ་ལས་རྒྱལ་ན་བདག་གི་གཡོག་བྱ་དགོས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་དེའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལྷན་ཅིག་འདུས་ཏེ། ཡུལ་དབུས་གྱུར་འཆང་དུ་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་དྲུང་དུ་ལྷགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་དེ་དག་མཐོང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་དག་ཁྱེད་གར་འགྲོ། ཁྱེད་རྣམས་ནི་སོ་སོ་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཁྱིམ་གྱི་དངོས་པོ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ་ཡུལ་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་མཆོད་དེ། བསྟི་སྟང་དང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ལ་ཡིད་དང་འགལ་བར་མ་བྱས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་འདུས་ཏེ་འདིར་ལྷགས་པར་གྱུར། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་དག་ཁྱེད་རྣམས་ནི་སོ་སོའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་སོ་སོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་འཐུན་པ་ཡང་མ་ཡིན་སོ་སོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་དེང་འདིར་བསམ་པ་གཅིག་ཏུ་ཐམས་ཅད་འདུས་པ་ནི་དཔེར་ན་ལོ་མ་ལྷགས་པ་ལ་རླུང་དྲག་པོས་བཏབ་ན་གཅིག་ཏུ་འདུས་པ་ལྟར་ཐམས་ཅད་འདིར་ལྷགས་པར་གྱུར། ཁོ་བོ་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་མགོན་དང་སྐྱབས་བྱེད་དེ་ཆུང་ངུ་ན་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་ཕངས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་གསོན་ཅིག །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཟམ་པ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཆེན་པོའི་གདར་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཆེན་པོའི་སྲང་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞིང་གཤིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་ས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མེ་ལོང་གི་སྣང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཟུགས་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཇིག་ ― DKG053_Page_0551 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ནི་རྒྱལ་པོའི་ལུས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་གྱི་མཛོད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོས་ཞལ་ཆེ་གཅོད་པ་ན་གཉེན་དང་དགྲ་ལ་བྱེ་བྲག་མི་འབྱེད་དེ་མཉམ་སྙོམས་པ་ནི་སའམ། ཆུའམ། མེའམ། རླུང་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྒྱལ་པོ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཏེར་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་གྱི་སེམས་ཅན་དག་ཚེའི་ཚད་ཐུང་མོད་ཀྱི། རྒྱལ་པོའི་ཡོན་ཏན་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཚེ་རིང་བ་རབ་ཏུ་བདེ་བའི་དུས་དང་འདྲའོ། །གཞན་ཡང་རྒྱལ་པོ་སྤྱི་བོ་སྐྱེས་སམ། གྱ་ནོམ་སྣང་ངམ། བཟོད་པ་ཅན་ནམ། ན་ཧོ་ཞའམ། ཡ་ཡཱ་དེའམ། ཤི་ཕྱིའམ། པ་པ་ཨི་ཙ་གུ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་འདྲ་བར་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡུལ་མི་ཐམས་ཅད་བདེ་སྐྱིད་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བདག་ཅག་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཡུལ་འདི་ན་གནས་པར་མོས་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་ཞིང་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བགྱིད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་ཅག་གི་གཞུང་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་གང་ཟག་གང་ནས་གང་དུ་གནས་པའི་ཡུལ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་ཞིང་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་དེ། རྒྱལ་པོ་ལ་ཡང་དགེ་བ་སྤྱོད་པའི་སྐལ་བ་མཆིས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་ན་རྐུན་ཤོད་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱལ་པོས་མ་མཆིས་པར་བགྱིས་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་འཇིགས་པ་མ་མཆིས་ན། མ་རུངས་པ་ཆེན་པོ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འབའ་ཞིག་མ་མཆིས་པར་མ་བགྱིས་པས་བདག་ཅག་ནི་དེ་ལ་རབ་ཏུ་འཇིགས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་ཆོ་རིགས་བསྙེམས་ཏེ་ལུས་ཀྱི་མདོག་དང་ལྡན་ལ། སྔོན་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རྙེད་པ་མང་དུ་རྙེད་དེ་དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་བསྙེམས་པས་ང་རྒྱལ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ལ། གཞན་ཡང་རིག་སྔགས་ལ་མཁས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་བྱེད་དོ། །དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་དཀའ་བ་སྤྱོད་མི་ནུས་ཀྱི་གོས་དང་མལ་ཆ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ་ལ་སོགས་ཏེ། དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་ན་གང་ཟག་མ་རུངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་འདོད་པའི་ཕྱིར་དེའི་འཁོར་དུ་འདུ་ཞིང་དེའི་ ― DKG053_Page_0552 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲུང་དུ་འདུས་ནས་དཀའ་བ་ནི་སྤྱོད་མི་ནུས་སོ། །རིག་སྔགས་ཀྱི་མཐུས་འོད་སྲུང་དང་། ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་ཡ་ན་ལ་སོགས་པ་བཏུལ་ནས་ད་ཡང་བདག་ཅག་གི་གནས་ཤིང་སཱ་ལའི་ཚལ་འདིར་བདག་ཅག་གི་ཉེ་གནས་འཁོར་དུ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལུས་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་ནི་སྔོན་མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པ་སྟོན་པའི་ཚེ་ན་བདག་ཅག་གིས་བཟོད་ཀྱི། ད་འདི་སྐད་དུ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལ་ནི་བདག་ཅག་མི་བཟོད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་གསན་དུ་གསོལ། བདག་ཅག་དང་། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མར་གཞུང་འཛུགས་ཤིང་རྩོད་དུ་ཅི་གནང་། རྒྱལ་པོས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་དག་ཁྱེད་རྣམས་ལ་སུ་ཞིག་གིས་བསླུས་ན། ཁྱེད་ཀྱི་སེམས་ཤིན་ཏུ་མྱོས་ཤིང་འཁྲུགས་ཏེ། ཆུའི་དབའ་རླབས་སམ། མེ་མགལ་བསྐོར་བའམ། སྤྲེའུ་ཤིང་ཁར་ཕྱིན་པ་འདྲ་བར་གྱུར་པ་འདི་བདག་གིས་ཀྱང་ཁྲེལ་ལ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཐོས་ན་ཤིན་ཏུ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་། གླེན་པ་གཏི་མུག་ཅན་གྱིས་ཐོས་ན་འཕྱ་ཞིང་སྨོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཚིག་མ་ཡིན་གྱི། གལ་ཏེ་ཁྱེད་རྣམས་ལ་རླུང་དང་མཁྲིས་པ་དང་བད་ཀན་གྱི་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ན་ཁོ་བོ་ལ་སྨན་བཟང་པོ་ཡོད་དེ་ཁྱེད་རྣམས་འཚོ་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཡི་དགས་ཀྱིས་བརླམས་ན་སྨན་པ་འཚོ་བྱེད་སྔགས་ལ་མཁས་པས་འཚོ་བར་བྱེད་དོ། །ཁྱེད་རྣམས་ནི་ད་ལྟར་ལག་པའི་སེན་མོས་རི་རབ་ལྷུན་པོ་འཇིག་པའམ། རྡོ་རྗེ་ལ་སོས་འདེབས་པར་འདོད་པ་དང་འདྲའོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དག་དཔེར་ན་གླེན་པ་གཏི་མུག་ཅན་གྱིས་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་བཀྲེས་པ་ཉལ་ཞིང་འདུག་པ་ལས་བསླང་བའམ་སྦྲུལ་གདུག་པའི་ཁར་ལག་པ་བཅུག་པའམ། ཐལ་བས་ཁེབས་པའི་མེ་མདག་ལ་ལག་པས་རེག་པར་འདོད་པ་དང་འདྲ་བར་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཝས་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་ ― DKG053_Page_0553 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའམ། སྦྲང་བུ་ཆུང་ངུ་བྱ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་མགྱོགས་བུལ་འགྲན་པའམ། རི་བོང་གིས་རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་དཔག་པ་དང་འདྲ་བར་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱང་ད་ལྟར་དེ་དང་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་ཁྱེད་ཀྱིས་དགེ་སློང་གཽ་ཏ་མ་ལས་རྒྱལ་བར་རྨི་ལམ་གྱིས་མཐོང་ན་ཡང་རྨི་ལམ་དེ་ནི་བརྫུན་ཏེ་ཡིད་ཆེས་སུ་མི་རུང་ངོ་། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་དག་ཁྱེད་རྣམས་འདི་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་དཔེར་ན་ཕྱེ་མ་ལེབ་མེའི་ཕུང་པོར་སོང་བ་དང་འདྲ། ཁོ་བོས་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་ཡང་མ་སྨྲ་ཤིག །ཁྱེད་ཀྱིས་ཁོ་བོ་ལ་སྲང་དང་འདྲ་བར་མཉམ་མོ་ཞེས་བསྟོད་པའི་ཚིག་ཀྱང་གཞན་གྱིས་ཐོས་པར་མ་བྱེད་ཅིག །དེའི་ཚེ་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་རིག་སྔགས་ཀྱིས་བཏབ་བམ་ཅི་ན། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཕགས་པས་སྨྲ་བའི་ཚིག་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་ཤིང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་གྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་འདི་དག་ལ་བརྙས་པར་མ་བྱེད་ཅིག །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཟླ་བ་འདི་འགྲིབས་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་ལན་ཚྭའི་རོ་བྲོ་བ་དང་། རི་མ་ལ་ཡ་ན་ལ་སོགས་པ་སུས་བྱས། བདག་ཅག་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པས་བྱས་པ་མ་ལགས་སམ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མ་གསན་ཏམ། དྲང་སྲོང་ཨ་ག་ཏས་ལོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་ཆུ་རྣ་བར་བླུགས་པ་མ་གསན་ཏམ། གཞན་ཡང་དྲང་སྲོང་གཽ་ཏ་མ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ལོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལུས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལུས་ནི་ལུག་མ་མོ་མོ་མཚན་སྟོང་དང་ལྡན་པའི་ལུས་སུ་བསྒྱུར་བ་མ་གསན་ཏམ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དྲང་སྲོང་གི་ལྟོས་ཉི་མ་གཅིག་གིས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཆུ་ཅིག་ཅར་འཐུངས་ཏེ་ས་ཆེན་པོ་ཡང་བསྐམས་པར་གྱུར་པ་མ་གསན་ཏམ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དྲང་སྲོང་བ་སྤུས་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་དབང་སྒྱུར་གྱི་མིག་གསུམ་བྱས་པ་མ་གསན་ཏམ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དྲང་སྲོང་ཨ་ལ་ལས་གྲོང་ཁྱེར་ཨ་ལ་ལ་ལྟ་བུ་རྡུལ་དུ་བྱས་པ་མ་གསན་ཏམ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བྲམ་ཟེའི་ནང་ན་དེ་ལྟ་བུའི་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་དྲང་སྲོང་རྣམས་མཆིས་ཏེ་མངོན་སུམ་དུ་མཆིས་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་བདག་ཅག་ལ་ ― DKG053_Page_0554 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིན་ཏུ་བརྙས་པར་བྱེད། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་དག་གལ་ཏེ་བདག་གི་སྨྲ་བ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་ཏེ་འགྲན་འདོད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ད་ལྟར་ཤིང་སཱ་ལའི་དྲུང་ན་བཞུགས་ཀྱི། ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་དེར་སོང་ལ་ཡིད་བཞིན་དུ་དྲིས་ཤིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། ཁྱེད་ཀྱི་ཡིད་བཞིན་དུ་ལན་གསུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་འཁོར་རྣམས་དང་བཅས་ཏེ། སངས་རྒྱས་གང་ན་བར་ལྷགས་ནས་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། གཡས་ཕྱོགས་ནས་ལན་གསུམ་བསྐོར་ནས་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མུ་སྟེགས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཅི་དང་ཅི་སེམས་པ་འདྲི་ཞིང་རྒོལ་ལོ་ཞེས་མཆི་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དང་དེའི་ལན་བཀའ་སྩལ་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དུས་མཁྱེན་གྱིས་རེ་ཞིག་སྡོད་ཅིག །དེ་ནས་འཁོར་དེའི་ནང་ནས་བྲམ་ཟེ་ཤ་ཏེ་ཤུ་ན་ཞེས་བྱ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་རྟག་པའི་ཆོས་ལགས་སམ། བྲམ་ཟེ་ཆེན་པོ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །བྲམ་ཟེས་ཡང་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྟག་ཅེས་བགྱི་བ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ནི་ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་སྟེ། རྒྱུན་མི་འཆད་དོ། །དཔེར་ན་འཇི་བ་ལས་རྫ་མར་འགྱུར་བ་དང་། སྐུད་པ་ལས་གོས་སུ་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་སྟེ། གཽ་ཏ་མས་རྟག་ཏུ་མི་རྟག་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་བོ་ཞེས་གསུངས་ན། རྒྱུ་རྟག་པ་མ་ལགས་ན་འབྲས་བུ་རྟག་པ་ཅེས་བགྱིར་ག་ལ་རུང་། གཽ་ཏ་མ་འདོད་ཆགས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལགས་སོ། །གཟུགས་སུ་འདོད་ཆགས་པ་དང་། གཟུགས་མེད་པར་འདོད་ཆགས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལགས་སོ། །མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་འགགས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ན། འདོད་ཆགས་ནས་མ་རིག་པའི་ཉོན་ ― DKG053_Page_0555 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ལགས་པས་རྒྱུ་མི་རྟག་པ་ལགས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོབ་པ་ཡང་མི་རྟག་པ་ལགས་པའི་རིགས་སོ། །གཽ་ཏ་མ་རྟག་ཏུ་རྒྱུའི་དབང་གིས་ལྷར་སྐྱེས་ལ། རྒྱུའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་སྟེ། རྒྱུ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་པས། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་སོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ན་རྟག་ཅེས་བགྱིར་རུང་ངམ། གཽ་ཏ་མས་གཟུགས་ནི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པས་མི་རྟག་གོ་ཞེས་གསུངས་ལ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་གསུངས་ན། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་གལ་ཏེ་གཟུགས་ལགས་ན་ནི་མི་རྟག་པ་ལགས་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་ལགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཕ་རོལ་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞིག་མཆིས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ལགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལགས་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་ཞེས་བགྱིར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། རྟག་པ་དང་གཅིག་ཅེས་བགྱི་བ་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཽ་ཏ་མ་གཞན་ཡང་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ན། གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་བདེ་བའོ་ཞེས་གསུངས། གཽ་ཏ་མས་གཞན་ཡང་མི་རྟག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ན། གལ་ཏེ་མི་རྟག་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་ལགས་ན་ནི་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ལགས་ཏེ། རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས། གཽ་ཏ་མས་གལ་ཏེ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཡང་ལགས། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདེ་བ་ཡང་ལགས། བདག་དང་བདག་མ་མཆིས་པ་ཡང་ལགས། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཞེས་ཀྱང་ ― DKG053_Page_0556 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་པར་གྱུར་ན་གཉིས་སུ་གསུང་བར་མི་འགྱུར་རམ། བདག་གིས་སྔོན་རྒན་རབས་མཁས་པ་བློ་ཅན་ལས་གཏམ་དུ་ཐོས་ན། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་པ་ན། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུང་མི་སྲིད་དོ་ཞེ་ན། ད་ནི་གཽ་ཏ་མས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བགྱི་བ་ང་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྲམ་ཟེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ལྟར་ཡང་ཁྱོད་ལ་དྲི་བ་དྲིས་ན་དེ་དང་དེའི་ལན་ཡང་སྨྲ་བར་བྱའོ། །བྲམ་ཟེས་ལེགས་སོ་གཽ་ཏ་མ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རྟག་པ་ཡིན་ནམ། མི་རྟག་པ་ཡིན། བྲམ་ཟེས་གསོལ་པ། བདག་གི་རང་བཞིན་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་རྟག་པ་ལགས་སོ། །བྲམ་ཟེ་རང་བཞིན་དེས་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། དེ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྲམ་ཟེ་ཇི་ལྟ་བུར་རྒྱུར་འགྱུར། གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་རང་བཞིན་ལས་ཆེན་པོ་སྐྱེའོ། །ཆེན་པོ་ལས་ང་རྒྱལ་སྐྱེའོ། །ང་རྒྱལ་ལས་ཆོས་བཅུ་དྲུག་པོ་སྐྱེའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང་། ཆུ་དང་། མེ་དང་། རླུང་དང་། ནམ་མཁའ་དང་། ཤེས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་སྟེ། མིག་དང་། རྣ་བ་དང་། སྣ་དང་། ལྕེ་དང་། རེག་བྱ་དང་། ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་སྟེ། ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་། ཁ་དང་། སྐྲ་དང་། ཕོ་དང་མོའི་དབང་པོ་དང་། སེམས་མཉམ་པའི་དབང་པོའོ། །ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་འདི་ནི་གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱའི་ཆོས་ལྔ་པོ་ལས་སྐྱེས་སོ། །ཆོས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པོ་འདིའི་རྩ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཞེན་པ་དང་། རྡུལ་དང་། ནག་པོའོ། །ཞེན་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་འདོད་པའོ། །རྡུལ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཞེ་སྡང་ངོ་། །ནག་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་མ་རིག་པའོ། །གཽ་ཏ་མ་ཆོས་ཉི་ཤུ་ལྔ་པོ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་བཞིན་ལས་སྐྱེས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། བྲམ་ཟེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་རྟག་པ་ཡིན་ནམ། མི་རྟག་པ་ཡིན། གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་གི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པ་ལགས་ཀྱི། ཆེན་ ― DKG053_Page_0557 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ། །བྲམ་ཟེ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ལ་རྒྱུ་ནི་རྟག་ལ། འབྲས་བུ་ནི་མི་རྟག་གོ །ངའི་ཆོས་ནི་རྒྱུ་ནི་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། འབྲས་བུ་ནི་རྟག་ན་དེ་ལ་སྐྱོན་ཅི་ཞིག་ཡོད། བྲམ་ཟེ་ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ལ་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དམ། གསོལ་པ། མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་ཡོད། བྲམ་ཟེས་གསོལ་པ། སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་གསལ་བའི་རྒྱུ་སྟེ་གཉིས་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་གང་། གསལ་བའི་རྒྱུ་ནི་གང་། བྲམ་ཟེས་གསོལ་པ། སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་འཇི་བ་ལས་རྫ་མ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །གསལ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་མེ་མར་གྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཅིག་གོ །གལ་ཏེ་གཅིག་ཡིན་ན། སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡང་གསལ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་ལ། གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གསལ་བའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ལ། གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ན་ལྟ། གཅིག་གི་རྒྱུར་གཅིག་འགྱུར་ཞེས་བྱར་རུང་ངམ། བྲམ་ཟེས་གསོལ་པ། གཅིག་གི་རྒྱུར་གཅིག་མི་འགྱུར་མོད་ཀྱི། གཅིག་ལ་གཅིག་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ནི་མཆིས་སོ། །བྲམ་ཟེ་གསལ་བའི་རྒྱུས་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེ་གསལ་བ་དང་འཐུན་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ། མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ངའི་ཆོས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོབ་མོད་ཀྱི། མི་རྟག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྲམ་ཟེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ལས་ཐོབ་པས་ན་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལས་ཐོབ་པས་ན་མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུང་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྣམ་ ― DKG053_Page_0558 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གཉིས་སུ་གསུང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་སྔོན་རྒན་རབས་མཁས་པ་ལས། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པར་གསུང་ངོ་ཞེས་ཐོས་པ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ། །ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུ་ན་དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུང་བ་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པར་གསུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཞེ་ན། གང་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དེ་ལ་ཡོད་པར་ཡང་གསུང་ངོ་། །གང་མེད་པར་སྨྲ་བ་ལ་མེད་པར་ཡང་གསུང་བར་དོན་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྲམ་ཟེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་པས་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པའི་ཚིག་གསལ་བར་བྱེད་དོ། ། ཇི་ལྟར་ན་གཉིས་སུ་གསུངས་པས་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མིག་དང་གཟུགས་ཞེས་ཚིག་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་བྱུང་བ་ནས་ཡིད་དང་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྲམ་ཟེས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་སྨྲ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ལེགས་པར་གསུངས་སོ། །བདག་ཅག་ནི་གཉིས་སུ་གསུངས་པ་ལས་གཅིག་ཏུ་གསུང་བ་གསལ་བར་མཛད་པ་མ་རྟོགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་དག་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་གསུང་བ་བརྗོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ནི་གཉིས་ཀྱང་ཡིན་ལ། གཅིག་ཀྱང་གཅིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་བར་དུ་གཉིས་ལ་གཅིག་ཀྱང་གཅིག་གོ །བྲམ་ཟེས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་རྟོགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུར་རྟོགས། བྲམ་ཟེས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཞེས་བགྱི་བ་བྱིས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ལ་གཉིས་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་གཅིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་བར་དུ་རྟོགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་པར་རྟོགས་སོ། །བྲམ་ཟེས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ཐོས་ནས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་པས། ད་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ལ་ ― DKG053_Page_0559 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱབས་སུ་མཆི་ན། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བདག་ཅག་རབ་ཏུ་དབྱུང་བར་གསོལ་ལོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་བཤད་དེ་ཞུ་ན། སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ལ་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ཤིག །དེའི་ཚེ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེག་པ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ལྟུང་བར་གྱུར་ཏོ། །གང་ཞེ་ན། སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། གནས་དེ་ཉིད་དུ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་གཞན་ཡང་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བ་སི་ཏ་ཞེས་བགྱི་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གཽ་ཏ་མས་གསུངས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དེ་ཇི་རྟག་གམ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་སི་ཏས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་ཇི་ཉོན་མོངས་པ་མ་མཆིས་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བགྱིའམ། དེ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བ་སི་ཏས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་འཇིག་རྟེན་ན་མ་མཆིས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། མ་བྱུང་བ་ལ་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་བ་སྟེ། དཔེར་ན་འཇི་བ་ལས་མ་བགྱིས་པའི་སྔ་རོལ་ན་རྫ་མ་མ་མཆིས་པ་དང་། འགགས་ཏེ་མ་མཆིས་པ་ལ་ཡང་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་སྟེ། དཔེར་ན་རྫ་མ་ཞིག་ནས་མ་མཆིས་པ་དང་། གཅིག་ལ་གཅིག་མ་མཆིས་པས་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་སྟེ། དཔེར་ན་བ་ལང་ལ་རྟ་མ་མཆིས་ལ། རྟ་ལ་བ་ལང་མ་མཆིས་པ་ལྟ་བུ་དང་། གཏན་མ་མཆིས་པ་ལ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་སྟེ། དཔེར་ན་རུ་སྦལ་གྱི་སྤུ་དང་། རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུའོ། །གཽ་ཏ་མ་ཇི་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་མ་མཆིས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བགྱི་ན། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་མ་མཆིས་པའོ། །ཇི་སྟེ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མཆིས་པར་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སྔ་ནས་མེད་པ་སྟེ། འཇི་བའི་ཚེ་རྫ་མ་མེད་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན། འགགས་ཏེ་མེད་པ་སྟེ། རྫ་མ་ཞིག་ནས་མེད་པ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན། གཏན་མེད་པ་སྟེ། རུ་སྦལ་གྱི་སྤུ་དང་། རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ ― DKG053_Page_0560 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་གཅིག་མེད་པ་དང་ནི་འཐུན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་བ་ལང་ལ་རྟ་མེད་མོད་ཀྱི། བ་ལང་ཡང་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རྟ་ལ་བ་ལང་མེད་མོད་ཀྱི། རྟ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མེད། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བ་སི་ཏས་ཡང་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་གལ་ཏེ་གཅིག་ལ་གཅིག་མ་མཆིས་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བགྱི་ན་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་མ་མཆིས་པ་ལ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མ་མཆིས་ན། གཽ་ཏ་མས་ཅིའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མཆིས་ཞེས་གསུངས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པ་ནི་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་སྟེ། བ་ལང་དང་། རྟ་ནི་སྔ་ན་མེད་ལ་ཕྱིས་ཡོད་པས་ན་སྔོན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོད་ནས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་བས་ན་ཞིག་པས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པ་མི་ཁྱོད་སྨྲ་བ་བཞིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ནད་ནི་གསུམ་སྟེ། མཁྲིས་པ་དང་། རླུང་དང་། བད་ཀན་ནོ། །ནད་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ཡང་སྨན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འཚོ་སྟེ། མཁྲིས་པའི་ནད་ལ་ནི་མར་གྱིས་འཚོའོ། །རླུང་ལ་ནི་འབྲུ་མར་ཕན་ནོ། །བད་ཀན་ལ་ནི་སྦྲང་རྩི་ཕན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྨན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་ནད་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ཕན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རླུང་གི་ནང་ན་འབྲུ་མར་མེད་ལ། འབྲུ་མར་གྱི་ནང་ན་རླུང་མེད་པ་ནས་སྦྲང་རྩིའི་ནང་ན་བད་ཀན་མེད་ལ། བད་ཀན་གྱི་ནང་ན་སྦྲང་རྩི་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ནད་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གང་ཞེ་ན། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གོ །དེ་ལྟར་ནད་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ལ་ཡང་སྨན་རྣམ་པ་གསུམ་ ― DKG053_Page_0561 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ནད་ལ་ནི་མི་སྡུག་པ་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པར་བྱ། ཞེ་སྡང་གི་ནད་ལ་ནི་བྱམས་པ་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པར་བྱ། གཏི་མུག་གི་ནད་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་ཆགས་བསལ་བའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པར་བྱ། ཞེ་སྡང་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཞེ་སྡང་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པར་བྱ། གཏི་མུག་བསལ་བའི་ཕྱིར་གཏི་མུག་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། ནད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ནང་ན་སྨན་རྣམ་པ་གསུམ་མེད་ལ། སྨན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ནང་ན་ཡང་ནད་རྣམ་པ་གསུམ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ནད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ནང་ན་སྨན་རྣམ་པ་གསུམ་མེད་པས་མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྨན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ནང་ན་ནད་རྣམ་པ་གསུམ་མེད་པས་ན་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །བ་སི་ཏས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་ལ་རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་བསྟན་དུ་གསོལ། དེ་ལ་རྟག་པ་ནི་གང་། མི་རྟག་པ་ནི་གང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མི་རྟག་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གཟུགས་ནི་རྟག་པ་ནས། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྟག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཞིག་གཟུགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མི་རྟག་པར་ཡང་དག་པར་བསྒོམས་ན་དེས་ནི་རྟག་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བ་སི་ཏས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ནི་བདག་གིས་རྟོགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ ― DKG053_Page_0562 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟ་བུར་རྟོགས། བ་སི་ཏས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ནི་བདག་གི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མི་རྟག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྟག་པར་རྟོགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ནི་ལུས་འདིའི་དྲིན་ལེགས་པར་གླན་ནོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བ་སི་ཏ་འདི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་ཀྱིས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་གོས་གསུམ་དང་ལྷུང་བཟེད་བྱིན་ཅིག །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་བ་སི་ཏས་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བླངས་ནས་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ནི་ལུས་ངན་པ་འདིས་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཀྱིས། བཙུན་པ་ཚེགས་ལ་མི་གཟིགས་པར་བདག་གི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་གཤེགས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་ཤིག །བདག་ལྟ་བུ་སྡིག་པ་ཅན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གདུང་རུས་སྨོས་ཤིང་ང་མ་ཁྱོད་སྨྲས་པ་མཐོལ་ཚངས་སུ་གསོལ་ལོ། །གདུག་པ་ཅན་གྱི་ལུས་འདི་དང་རིང་དུ་གནས་པར་མི་འཚལ་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་གསུངས་ཤིག །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀཽཎྜི་ནྱ་སངས་རྒྱས་གང་ན་བ་དེར་སོང་ནས་ཕྱིན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དགེ་སློང་བ་སི་ཏ་ཤིན་ཏུ་ངོ་ཚ་ཞིང་འཛེམ་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ་བདག་ནི་ཤིན་ཏུ་གླེན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གདུང་སྨོས་ན་ང་མ་ཁྱོད་སྨྲས་པ་ནོངས་ཏེ། བདག་ལས་འགྱོད་ཚངས་གསོལ་ལོ། །སྦྲུལ་གདུག་པ་དང་འདྲ་བའི་ལུས་འདི་དང་རིང་དུ་འགྲོགས་པར་མི་འཚལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་མཆིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་བ་སི་ཏ་ནི་སྔོན་སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པས་ད་འདིར་བསྟན་པའི་ལུང་བཞིན་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ལུང་བཞིན་དུ་གནས་པས་ཡང་དག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེའི་ལུས་ལ་མཆོད་པ་གྱིས་ཤིག ། ། །འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་གཉིས་པ། དེ་ནས་ཀཽཎྜི་ནྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་ནས་ཕྱིར་དེའི་ལུས་གང་ན་བར་སོང་སྟེ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་བ་སི་ཏས་ལུས་བསྲེགས་པ་ན་རྫུ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་བསྟན་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རྣམས་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་མཐོང་ནས་སྐད་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་ ― DKG053_Page_0563 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་སོ། །བ་སི་ཏ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་སྔགས་དང་སྒྱུ་རྩལ་ཐོབ་ཀྱིས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་བས་ལྷག་པར་ངེས་སོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེའི་ནང་ན་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ས་ནི་ཞེས་བྱ་བས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གཽ་ཏ་མ་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་མཆིས་སམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཅང་མི་གསུང་ངོ་། །གཽ་ཏ་མ་འོ་ན་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅང་མི་གསུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ཞུས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅང་མི་གསུང་ངོ་། །ས་ནིས་ཡང་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་མཆིས་ཏེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ལ། གཅིག་གམ་བྱས་པ་ལགས་ན་གཽ་ཏ་མ་ཅིའི་སླད་དུ་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ས་ནི་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་སྨྲ་བའི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནམ། ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་འབའ་ཞིག་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་མ་ལགས་ཀྱི། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་སྨྲའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་རྒྱུད་ལྔར་སྐྱེ་བ་དག་ཀྱང་དུས་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བའི་རིགས་སོ། །ཇི་སྟེ་རྒྱུད་ལྔར་སྐྱེས་པ་དུས་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཁྱོད་ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་མི་བྱེད་པར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ཆོས་བྱེད་ཅིང་ལྷར་སྐྱེ་བའི་ལུས་མྱོང་བར་འདོད། ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་གི་ཆོས་ལ་བདག་ཅག་ཅེས་བགྱི་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱས་པའི་ལུས་ཀྱི་བདག་དང་། རྟག་པའི་ལུས་ཀྱི་བདག་གོ །དེ་ལ་བྱས་པའི་ལུས་ཀྱི་བདག་གི་ཕྱིར་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་སྟེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མི་མཆི་བ་དང་། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་བགྱིད་པས་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེ་བ་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བའི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་ལ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་བྱས་པའི་ལུས་ལ་ཡོད་ན་ནི་དེ་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ ― DKG053_Page_0564 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་བྱས་པའི་ལུས་ལ་མེད་ན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ཅེས་བྱར་རུང་ངམ། ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་དེ་ནི་བྱས་པའི་ནང་ན་ཡང་མཆིས་ལ་རྟག་ཅེས་ཀྱང་བགྱི་བ་ལགས་སོ། །གཽ་ཏ་མ་དཔེར་ན་ཁང་པ་ལ་མེ་ཤོར་ན་ཁང་པ་ཚིག་ཀྱང་ཁྱིམ་བདག་ནི་ཕྱིར་བྱུང་སྟེ། ཁང་ཁྱིམ་ཚིག་པའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་བདག་ཚིག་གོ་ཞེས་བགྱིར་མི་རུང་ངོ་། །བདག་གི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བྱས་པའི་ལུས་འདི་མི་རྟག་པ་ལགས་མོད་ཀྱི། མི་རྟག་པའི་དུས་ན་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་ཕྱིར་འབྱུང་ངོ་། །དེ་བས་ན་བདག་གི་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་ནི་ཁྱབ་པ་ཡང་ལགས་ལ་རྟག་པ་ཡང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཁྱབ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་རྟག་པ་ཡང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱབ་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་དང་། གཟུགས་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་ཇི་སྟེ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་རྟག་པ་ཡང་ཡིན། མི་རྟག་པ་ཡང་ཡིན། གཟུགས་ཀྱང་ཡིན། གཟུགས་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་ཁང་པ་ཚིག་ཀྱང་ཁྱིམ་བདག་ཕྱིར་བྱུང་བས་མི་རྟག་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁང་པ་ཡང་ཁྱིམ་བདག་མ་ཡིན་ལ་ཁྱིམ་བདག་ཀྱང་ཁང་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་པ་ཡང་གཞན་ལ་བྱུང་བ་ཡང་གཞན་པས་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ནི་གཟུགས་སོ། །གཟུགས་ནི་བདག་གོ །བདག་ནི་གཟུགས་མེད་པའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ནི་བདག་གོ །བདག་ནི་གཟུགས་མེད་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་མི་རྟག་པའི་དུས་ན་བདག་ཕྱིར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གཅིག་སྟེ་འཐུན་པར་སེམས་ན་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདའ་བའི་ཆོས་གཉིས་ཀ་དང་འགལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་ཕ་དང་། མ་དང་། བུ་དང་བུ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དོ། །ཇི་སྟེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་གཅིག་ཡིན་ན་ཕ་ཡང་བུ་ཡིན་ལ། བུ་ཡང་ཕ་ཡིན། མ་ཡང་བུ་མོ་ཡིན་ལ། བུ་མོ་ ― DKG053_Page_0565 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་མ་ཡིན། དགྲ་ཡང་གཉེན་ཡིན་ལ། གཉེན་ཡང་དགྲ་ཡིན་ཕ་རོལ་ཡང་ཚུ་རོལ་ཡིན་ལ། ཚུ་རོལ་ཡང་ཕ་རོལ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་གཅིག་སྟེ། འཐུན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་གཉིས་ཀ་དང་འགལ་ལོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་གཅིག་སྟེ། འཐུན་ནོ་ཞེས་བདག་མི་སྨྲའི་སོ་སོའི་མི་རེ་རེ་ལ་བདག་རེ་རེ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་མི་རེ་རེ་ལ་བདག་རེ་རེ་ཡོད་ཅེས་སྨྲ་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་མང་པོར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱོད་སྔར་སྨྲ་བ་ལྟར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་འཐུན་པའི་རིགས་ཏེ། ལྷ་སྦྱིན་མཐོང་བའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་སྦྱིན་ཡང་མཐོང་ལ། ལྷ་སྦྱིན་བྱས་པའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་སྦྱིན་ཡང་བྱས་པ་དང་། ལྷ་སྦྱིན་ཐོས་པའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་སྦྱིན་ཡང་ཐོས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བས་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་མཐོང་བའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་སྦྱིན་གྱིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་མི་རིགས་སོ། །ཇི་སྟེ་མ་ཁྱབ་ན་དེ་ནི་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་ལགས་སོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མ་ལགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་མ་ལགས་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་སྦྱིན་གྱིས་བྱས་པ་ཡང་གཞན་ལ། ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་བྱས་པ་ཡང་གཞན་ནོ། །དེ་བས་ན་གཽ་ཏ་མ་སངས་རྒྱས་སྦྱིན་གྱིས་མཐོང་བའི་དུས་ན་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ཀྱང་མཐོང་བའི་རིགས་སོ་ཞེའམ། སངས་རྒྱས་སྦྱིན་གྱིས་ཐོས་པའི་དུས་ན་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ཀྱང་ཐོས་པའི་རིགས་སོ་ཞེས་གསུང་བའི་མི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལས་ཀྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ནམ། ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་ལས་ཀྱིས་བགྱིས་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལས་ཀྱིས་ ― DKG053_Page_0566 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་པ་ཡིན་ན་ལྟ་དེ་ཉིད་འཐུན་པའི་ཆོས་ཡིན་ན་དེ་ལ་ཐ་དད་ཅེས་བྱར་རུང་ངམ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་སྦྱིན་གྱིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་ནང་ན་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་པའི་རིགས་ལ། ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་ནང་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་སྦྱིན་གྱི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་སྦྱིན་གྱིས་བྱས་པའི་དུས་ན་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ཀྱང་བྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཐ་དད་པའི་མི་རིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ས་བོན་ལས་འབྲས་བུར་འགྱུར་ཏེ། ས་བོན་ནི་ནམ་དུ་ཡང་བདག་ནི་བྲམ་ཟེར་འགྱུར་བའི་འབྲས་བུ་འབའ་ཞིག་བྱའི། རྒྱལ་རིགས་དང་རྗེའུ་རིགས་དང་། དམངས་རིགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མི་འདོད་དོ་སྙམ་བྱེ་བྲག་མི་འབྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་བོན་ལས་འབྲས་བུར་འགྱུར་བ་ནི་རིགས་བཞི་པོའི་བར་དུ་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་ལ། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་སངས་རྒྱས་སྦྱིན་གྱིས་བྱས་པའི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བར་ནི་བྱའི། ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་བྱས་པའི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བར་མི་བྱའོ། །ཞེའམ། ལྷ་སྦྱིན་གྱི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བར་བྱའི། སངས་རྒྱས་སྦྱིན་གྱི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བར་མི་བྱའི་སྙམ་བྱེ་བྲག་མི་འབྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལས་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་དཔེར་ན་ཁང་པ་གཅིག་གི་ནང་དུ་མེ་མར་ཁ་བརྒྱ་སྟོང་བུས་ན་མེ་མར་སྙིང་པོ་ཐ་དད་མོད་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་ཁྱད་པར་མ་མཆིས་སོ། །མེ་མར་གྱི་སྙིང་པོ་ཐ་དད་པ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་དཔེའོ། །སྣང་བར་བགྱིད་པ་ལ་ཁྱད་པར་མ་མཆིས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཅེས་བགྱི་བའི་དཔེའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་མེ་མར་གྱི་སྣང་བ་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་དཔེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁང་པ་ཡང་གཞན་ལ་མེ་མར་ཡང་གཞན་ཏེ། མེ་མར་གྱི་སྣང་བ་མེ་མར་གྱི་སྙིང་པོ་ལ་ཡང་ཡོད་ལ། ཁང་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ ― DKG053_Page_0567 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ན་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་པའི་རིགས་ལ། བདག་ཅེས་བྱ་བའི་ནང་ན་ཡང་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །ཇི་སྟེ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་མེད་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །ཇི་སྟེ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་མེ་མར་གྱི་སྙིང་པོ་དང་སྣང་བ་གཉིས་ཀ་དཔེར་བྱར་རུང་ངམ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་མེ་མར་གྱི་སྙིང་པོ་དང་སྣང་བ་ཡང་དག་པར་སོ་སོ་བར་སེམས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མེ་མར་གྱི་སྙིང་པོ་བཟང་པོའི་དུས་ན་སྣང་བ་ཡང་གསལ་ལ། མེ་མར་གྱི་སྙིང་པོ་ཟད་པའི་དུས་ན་སྣང་བ་མེད་པར་གྱུར། དེ་བས་ན་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་དཔེ་མེ་མར་གྱི་སྙིང་པོ་ལས་བླངས་པ་དང་། བདག་ཅེས་བྱ་བའི་དཔེ་སྣང་བ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ལ་བླངས་པ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང་། བདག་ཅེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་ཀྱིས་མེ་མར་ལས་དཔེ་བླངས་པ་དེ་བཀྲ་ཤིས་པ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མེ་མར་ལས་དཔེ་བླངས་པ། བཀྲ་ཤིས་པ་ལགས་ན་བདག་གིས་སྔར་གསོལ་པ་ལགས་སོ། །བཀྲ་ཤིས་མིན་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཡང་དེ་སྐད་གསུང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དཔེར་བརྗོད་པ་ནི་བཀྲ་ཤིས་པའམ། བཀྲ་ཤིས་པ་མ་ལགས་པའོ་ཞེས་མི་གསུང་གི །ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་དང་སྦྱར་ཏེ་མེ་མར་གྱི་སྙིང་པོའི་ཕ་རོལ་ན་སྣང་བ་ཡོད་དམ། སྙིང་པོ་ཉིད་སྣང་བ་ཡིན་ཞེས་དཔེར་བརྗོད་དེ། ཁྱོད་སེམས་མ་སྙོམས་པས་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་དཔེ་མར་མེའི་སྙིང་པོ་ལས་བླངས་པ་དང་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་དཔེ་སྣང་བ་ལས་བླངས་པས། དེའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་ལས་སྣང་བ་དང་། སྙིང་པོའི་ཕ་རོལ་ན་སྣང་བ་ཡོད་པ་དང་། ཆོས་ལ་བདག་ཡོད་པ་དང་། བདག་ལ་ཆོས་ཡོད་པ་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་བདག་ཅེས་པ་དང་། བདག་ཀྱང་ཆོས་མ་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་བས་ཁྱོད་ཀྱི་མཐའ་གཅིག་ནི་འདོད་ལ། མཐའ་གཅིག་ནི་མི་འདོད་པ་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་དཔེ་དེ་ནི་ཁྱོད་ལ་བཀྲ་ཤིས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ངས་ཁྱོད་ལ་ཕྱིར་བསྟན་པས་རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེ་དེ་ནི་དཔེར་མི་རུང་ངོ་། །དཔེར་མི་ ― DKG053_Page_0568 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རུང་བས་ན་ང་ལ་ནི་བཀྲ་ཤིས་པ་ཡིན་གྱི། ཁྱོད་ལ་ནི་བཀྲ་མི་ཤིས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་ན་ང་ལ་བཀྲ་མི་ཤིས་པས་ན། ཁྱོད་ལ་ཡང་བཀྲ་མི་ཤིས་སོ་སྙམ་སེམས་པ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་འགྲོ་བ་དག་བདག་གི་མཚོན་ཆ་བདག་ལ་གནོད་པ་དང་། བདག་གིས་བྱས་པ་ཕ་རོལ་པོས་སྤྱོད་པ་ཡོད་དེ། ཁྱོད་དཔེ་སྨྲ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ང་ལ་ནི་བཀྲ་ཤིས་པ་ཡིན་གྱི། ཁྱོད་ལ་ནི་བཀྲ་ཤིས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མས་སྔར་བདག་ལ་ཁྱོད་ནི་མ་སྙོམས་སོ་ཞེས་གསུངས་ན། ད་ནི་ཁྱོད་གསུང་བ་ཡང་མ་སྙོམས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཽ་ཏ་མས་བཀྲ་ཤིས་པ་ནི་བདག་གིར་མཛད། བཀྲ་མི་ཤིས་པ་ནི་ཁོ་བོ་ལ་བདར་བས་གཞུང་དེས་ན་ཡང་དག་པར་མ་སྙོམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་མ་སྙོམས་པས་ཁྱོད་ཀྱི་མ་སྙོམས་པ་བཅོམ་སྟེ། ཁྱོད་ནི་སྙོམས་ཀྱི་ང་ནི་མ་སྙོམས་པས་བཀྲ་ཤིས་པ་ཡིན་ནོ། །ངའི་མ་སྙོམས་པས་ཁྱོད་ཀྱི་མ་སྙོམས་པ་བཅོམ་ནས་ཁྱོད་སྙོམས་པར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ང་ཡང་སྙོམས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་དང་འཐུན་པར་སྙོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་ནི་རྟག་ཏུ་སྙོམས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་སྙོམས་པ་བཅོམ་མོ་ཞེས་གསུང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་སྙོམས་པར་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བདག་ལ་མ་སྙོམས་སོ་ཞེས་གསུང་། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བ་དང་། ཡི་དགས་དང་། བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་ལྟུང་བ་དང་། མི་དང་ལྷར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ། ཇི་སྟེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱུད་ལྔ་ཁྱབ་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུད་ལྔ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ། ཁྱོད་ཀྱང་ཕ་མ་གཉིས་དང་ཕྲད་པ་ལས་བུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ། ཅི་སྟེ་བུ་སྔ་ནས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འདུས་ཤིང་ཕྲད་པ་ལས་བུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ། དེ་བས་ན་མི་གཅིག་པུ་ལ་རྒྱུད་ལྔ་ཆར་གྱི་ལུས་ཡོད་དོ། །ཇི་སྟེ་རྒྱུད་ལྔར་སྔ་ནས་ལུས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་ཕྱིར་ལས་བྱེད་དགོས་པར་འགྱུར། དེ་བས་ན་མ་སྙོམས་ན་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་ ― DKG053_Page_0569 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་སྟེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བ་བདག་གིས་བྱེད་ཅིང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཡང་དག་པར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་བྱེད། དེ་བས་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་བདག་གིས་བྱས་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་ལས་མ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུ་ལས་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ལ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་མྱ་ངན་དང་དགའ་བ་བྱེད་པར་གྱུར་པས་མྱ་ངན་གྱི་དུས་ན་དགའ་བ་མེད་ལ། དགའ་བའི་དུས་ན་མྱ་ངན་མེད་དེ། བར་འགའ་ནི་དགའ། བར་འགའ་ནི་མྱ་ངན་བྱེད་པ་ཡིན་ན། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཡིན་ཞེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བའི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཅི་སྟེ་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དུས་རྣམ་པ་བཅུར་མི་འདྲ་ཞིང་ཐ་དད་པར་འགྱུར། རྟག་པའི་ཆོས་ནི་ཐོག་མ་ནུར་ནུར་པོའི་དུས་ནས་རྒས་པའི་དུས་ཀྱི་བར་དུ་ཡོད་པའི་མི་རིགས་སོ། །ནམ་མཁའ་ནི་རྟག་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དུས་གཅིག་ཀྱང་མེད་ན་དུས་བཅུ་ཡོད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། རིགས་ཀྱི་བུ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ནུར་ནུར་པོའི་དུས་མ་ཡིན་པ་ནས་རྒས་པའི་དུས་ཀྱི་བར་དུ་མ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དུས་རྣམ་པ་བཅུར་མི་འཐུན་ཏེ། ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ན་ནི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་དར་བའི་དུས་དང་། རྒུད་པའི་དུས་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་ལ་ཡང་དར་བའི་དུས་དང་། རྒུད་པའི་དུས་ཡོད་དོ། །ཇི་སྟེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་ཅེས་བྱ། རིགས་ཀྱི་བུ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མིར་འདྲ་བ་ལ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང་། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཡོད་པར་འགྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ན། བདག་ཅེས་བྱ་བས་ལུས་ཀྱི་ལས་དང་། ངག་གི་ལས་ཀྱང་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་ངག་གི་ལས་ཀྱང་བདག་ཅེས་བྱ་བས་བྱས་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ངག་གིས་ ― DKG053_Page_0570 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་ཅིའི་ཕྱིར་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་ཐེ་ཙོམ་དུ་གྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་མིག་གི་ཕ་རོལ་ན་མཐོང་བ་ཡོད་དོ་སྙམ་སྨྲ་ན་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་མིག་གི་ཕ་རོལ་ན་མཐོང་བ་གཞན་ཞིག་ཡོད་ན་མིག་འདི་ཡང་དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་བར་དུ་དེ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཅི་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བས་མཐོང་ཡང་མིག་གི་རྐྱེན་གྱིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མི་ཞིག་མེ་ཏོག་སུ་མ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ཚིག་ཅེ་ན། མེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚིག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ལྟར། ཁྱོད་ཀྱི་བདག་ཅེས་བྱ་བས་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་དཔེར་ན་ཟོར་བ་ཐོགས་ཏེ་རྩྭ་རྔ་བ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། བདག་ཀྱང་དབང་པོ་ལྔའི་རྐྱེན་གྱིས་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དང་། རེག་པའི་བར་དུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཟོར་བ་དང་མི་སོ་སོ་བས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཟོར་བ་ཐོགས་ནས་བྱེད་པ་ཡོད་དོ། །དབང་པོའི་ཕ་རོལ་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དབང་པོའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་ཟོར་བ་ཐོགས་ནས་རྔ་བར་འགྱུར་ཏེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེ་ན། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ལག་པ་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་ལག་པ་མེད་པ་ཡིན། ཇི་སྟེ་ལག་པ་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཟོར་བ་མི་ཐོགས། ཇི་སྟེ་ལག་པ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྩྭ་རྔ་བ་ནི་ཟོར་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་མ་ཡིན། མི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་བདག་དང་མི་མ་ཡིན་ན། ཟོར་བ་ཡང་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མི་ལ་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྩྭ་ཐོགས་པ་དང་། ཟོར་བ་ཐོགས་པའོ། །ཟོར་བ་ཐོགས་པ་ནི་གཅོད་པའི་ལས་འབའ་ཞིག་བྱེད་དེ། སེམས་ཅན་གྱིས་ཆོས་མཐོང་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་ཡང་འདུས་ཤིང་ཚོགས་པ་ལས་འབྱུང་ངོ་། །ཇི་སྟེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་པ་ལས་མཐོང་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་བདག་ཡོད་ཅེས་ཅིའི་ཕྱིར་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་ལུས་ཀྱིས་བྱས་ནས་བདག་ཅེས་བྱ་བས་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་སེམས་ན་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་ ― DKG053_Page_0571 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་ན་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ལས་བྱས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྦྱིན་གྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་མ་མཐོང་ངོ་། །ཇི་སྟེ་ལུས་ཀྱིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ལ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་རྐྱེན་གྱིས་དབང་གིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཁྱོད་ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཚོལ། ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་སྔ་ནས་ཡོད་ལ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་ནས་ཀྱང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མི་དགོས་པར་ལུས་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ལུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཤེས་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཤེས་པ་མེད་པའོ། །ཤེས་པ་མེད་པའི་བདག་གིས་ནི་ལུས་ཐོབ་པར་བགྱིད་དོ། །ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་བདག་གིས་ནི་ལུས་སྤོང་བར་བགྱིད་དོ། །དཔེར་ན་རྫ་མ་སོ་མ་བཏང་བ་བསྲེགས་ན་ཁ་དོག་རྙིང་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་སླར་སྐྱེ་མི་སྲིད་དོ། །མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་མ་མཆིས་པར་བགྱིས་པའི་འོག་ཏུ་ནམ་དུ་ཡང་སླར་སྐྱེ་མི་སྲིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་སམ། བདག་ཅེས་བྱ་བས་ཤེས། ཇི་སྟེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་སྨྲ། ཇི་སྟེ་བདག་གིས་ཤེས་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཐབས་མཁས་པས་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་དགོས་པར་འགྱུར། ཅི་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་མེ་ཏོག་གི་དཔེ་མི་རུང་བ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཤིང་ཚེར་མ་ཅན་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་འཛུག་པ་ཡིན་གྱི། ཤིང་གི་ཚེར་མ་ཐོགས་ཏེ་འཛུགས་སོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །ཡེ་ཤེས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་ཏེ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལས་བདག་ཅེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེ་ན། ཤེས་པ་མེད་པའི་བདག་གིས་ཐོབ་བམ། ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་བདག་གིས་ཐོབ། ཇི་སྟེ་ཤེས་པ་མེད་པས་ཐོབ་ན་ད་དུང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་སྟེ་ཤེས་པ་དང་བཅས་པས་ཐོབ་ན། ད་དུང་ཡང་ ― DKG053_Page_0572 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་དང་བཅས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དབང་པོ་ལྔ་ལས་ཤེས་པ་གཞན་མེད་དེ། ཇི་སྟེ་དབང་པོ་རྣམས་དང་བཅས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ། ཇི་སྟེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་ལ་དབང་པོ་ལྔ་དང་བྲལ་ལོ་ཞེ་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ལམ་རྒྱུད་ལྔ་ཡང་ཁྱབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འདོད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ནན་ཏན་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ནམ་མཁའ་ལ་ཚེར་མ་འབྱིན་པ་དང་འདྲ་སྟེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཅད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ། ཅི་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེ་ན་ཡང་བྱོལ་སོང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་གྲོལ། ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་གལ་ཏེ་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་མ་མཆིས་ན་དྲན་པར་བགྱིད་པ་སུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་སྟེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བརྗེད་པ་ཡོད་པར་འགྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་དྲན་པ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་དྲན་ཞིང་མི་དྲན་པ་དྲན་ལ། དྲན་པ་མི་དྲན། ས་ནིས་གསོལ་པ། གལ་ཏེ་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་མ་མཆིས་ན་མཐོང་བ་ནི་སུ་ཐོས་པར་བགྱིད་པ་ནི་སུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ནང་གི་དབང་པོ་དྲུག་དང་། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་དྲུག་སྟེ། ཕྱི་ནང་ཕྲད་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་སྐྱེའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ལས་མིང་དུ་བཏགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མེ་གཅིག་པུ་ཡང་ཤིང་གི་དབང་གིས་མིང་ཁྱད་ཐོབ་སྟེ་ཤིང་གི་མེ་དང་། རྩྭའི་དབང་གིས་རྩྭའི་མེ་དང་། ཕུབ་མའི་དབང་གིས་ཕུབ་མའི་མེ་དང་། ལྕི་བའི་དབང་གིས་ལྕི་བའི་མེ་ཞེས་འདོགས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མིག་དང་གཟུགས་དང་། སྣང་བ་དང་། འདོད་པའི་དབང་གིས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་མིག་གི་ནང་ན་མེད་པ་ནས་འདོད་པའི་བར་དུ་མེད་དེ། རྐྱེན་བཞི་ཕྲད་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་ ― DKG053_Page_0573 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་འདུས་པ་ལས་སྐྱེ་བས་ན། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་མཐོང་བ་དག་ལ་བདག་ཅེས་མི་སྨྲ་བ་ནས། རེག་བྱའི་བར་དུ་ཡང་བདག་ཅེས་མི་སྨྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ངས་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་ཞེ་ན། སྔོན་མེད་པ་ལས་ད་ཡོད་དེ། ཡོད་ནས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མར་དང་། བག་ཕྱེ་དང་། སྦྲང་རྩི་དང་། བཅའ་ལྒ་དང་། པི་པི་ལིང་དང་། ན་ལེ་ཤམ་དང་། དགུན་འབྲུ་དང་། བལ་པོ་སེའུ་དང་། འུ་སུའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་ན་ལ་དུ་ཞེས་བྱའོ། །བསྡུས་པ་དེ་དག་མ་གཏོགས་པར་ལ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གུད་ན་མེད་དོ། །ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ། སེམས་ཅན་དང་། བདག་དང་། གང་ཟག་དང་། སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་མ་གཏོགས་པར་ལོགས་ཤིག་ན་སེམས་ཅན་དང་། བདག་དང་། གང་ཟག་དང་། སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་མ་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བདག་མཐོང་། བདག་ཐོས། བདག་སྡུག་བསྔལ། བདག་བདེ། བདག་དགའ། བདག་མྱ་ངན་བྱེད་ཅེས་བརྗོད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་བདག་གིས་མཐོང་། བདག་གིས་ཐོས་པ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉེས་པ་བྱ་བས་བདག་གིས་མ་མཐོང་ངོ་། །མ་ཐོས་སོ་ཞེས་བརྗོད། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཚོགས་བཞི་འདུས་ན་དམག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཚོགས་བཞི་པོ་ཡང་གཅིག་ཅེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། འོན་ཀྱང་ངའི་དམག་དཔའོ། །ངའི་དམག་ཕ་རོལ་པོ་བས་རྒྱལ་ལོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་འདུས་ནས་བྱེད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གཅིག་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་བདག་གིས་བྱས་སོ། ། བདག་གིས་མྱོང་ངོ་། །བདག་གིས་མཐོང་ངོ་། །བདག་གིས་ཐོས་སོ། །བདག་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །བདག་བདེའོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་གསུང་བ་ལྟར་ཕྱི་ནང་འདུས་སོ་ཞེས་བགྱི་བ་བདག་གིས་བྱས། བདག་གིས་མྱོང་ངོ་ཞེས་ ― DKG053_Page_0574 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་ཅིང་སྨྲ་བ་སུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྲེད་པ་དང་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལས་སྐྱེས་སོ། །ལས་ལས་སྲེད་པ་སྐྱེས་སོ། །སྲེད་པ་ལས་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེས་སོ། །སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྐྱེད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པས་རླུང་བསྐྱེད་དོ། །རླུང་སེམས་ལ་རེག་ནས་དཀན་དང་། ལྕེ་དང་། མཆུ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སྒྲ་བྱུང་བས་བདག་གིས་བྱས། བདག་གིས་མྱོང་། བདག་གིས་མཐོང་། བདག་གིས་ཐོས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྒྱལ་མཚན་གྱི་རྩེ་མོ་ལ་དྲིལ་བུ་བཏགས་ན་རླུང་གི་དབང་གིས་སྒྲ་འབྱུང་ངོ་། །རླུང་ཆེ་ན་སྒྲ་ཡང་ཆེ། རླུང་ཆུང་ན་སྒྲ་ཡང་ཆུང་སྟེ་བྱེད་པ་ནི་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ལྕགས་བསྲེགས་པ་ཆུའི་ནང་དུ་བཅུག་ན་སྒྲ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱིས་ནི་དངོས་པོ་འདི་ལྟ་བུ་དག་རྣམ་པར་རྟོག་ཀྱང་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པས། བདག་དང་། བདག་གི་བ་དང་། བདག་གིས་བྱས་པ་དང་། བདག་གིས་མྱོང་ངོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་དང་བདག་གི་བ་མཆིས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ནི་ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་མ་གསུངས་ཀྱི། ངས་ནི་ཕྱི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་འགགས་པ་ལ་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྟག་པས་ན་བདག་ཅེས་བྱའོ། །རྟག་པ་དང་བདག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་པ་དང་བདག་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། ། རིགས་ཀྱི་བུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་དེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་སྤོང་བའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་བདག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ངས་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་ ― DKG053_Page_0575 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོས་བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། བདག་གིས་ཇི་ལྟ་བགྱིས་ན་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་ང་རྒྱལ་ཆེན་པོ་དང་བཅས་ཏེ། ང་རྒྱལ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ང་རྒྱལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང་ང་རྒྱལ་གྱིས་ལས་སུ་འགྱུར་བ་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ང་རྒྱལ་གྱི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་སྨིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་སྤངས་པས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མ་ཐོབ་བོ། །གལ་ཏེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འདོད་ན། ང་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །འཕགས་པའི་བཀའ་བཞིན་ཏེ་བདག་ལ་ང་རྒྱལ་མཆིས་པས་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་མ་སྨོས་ཏེ་གཽ་ཏ་མ་ཞེས་སྨྲས་ནས་ང་མ་ཁྱོད་ཀྱང་སྨྲས་སོ། །ད་ནི་བདག་གིས་ང་རྒྱལ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ་དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་འཚལ་ན་ཇི་ལྟར་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཤིན་ཏུ་བརྟགས་པར་ཉོན་ལ་ལེགས་པར་ཡིད་ལ་བྱོས་ཤིག་དང་། ཁྱོད་ལ་རྣམ་པར་བཀྲོལ་ཏེ་བཤད་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བདག་ཀྱང་མ་ཡིན། གཞན་ཡང་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ན། ཆོས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ས་ནིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ནི་རྟོགས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཀྱང་ཐོབ་བོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུར་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་ན་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཐོབ་བོ་ཞེས་སྨྲ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཞེས་བགྱི་བ་གཞན་མ་ལགས། བདག་མ་ལགས། སེམས་ཅན་མ་ལགས་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པས་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཐོབ་བོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་ཞིང་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་མོས་ན་གནང་བར་མཛད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ ― DKG053_Page_0576 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་ལེགས་པར་འོངས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པས། དགེ་སློང་དུ་གྱུར་ཏེ་དེ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཅན་དེ་དག་གི་ནང་ན་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་འོད་སྲུང་གི་རིགས་ཅན་ཞིག་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གཽ་ཏ་མ་ལུས་ཉིད་སྲོག་ལགས་སམ། ལུས་དང་སྲོག་གཉིས་ཐ་དད་པ་ལགས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་གསོལ་ཀྱང་ཅང་མི་གསུང་ངོ་། །ཀུན་ཏུ་རྒྱུས་ཡང་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་མི་ཞིག་ཚེ་འཕོས་ནས་ལུས་ཕྱི་མ་མ་བླངས་པའི་བར་དུ་ལུས་ཀྱང་ཐ་དད་ལ། སྲོག་ཀྱང་ཐ་དད་ཅེས་མི་བགྱིའམ། ཇི་སྟེ་ཐ་དད་པ་ཞིག་ལགས་ན། གཽ་ཏ་མ་ཅིའི་སླད་དུ་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ནི་ལུས་དང་སྲོག་གཉིས་ཀ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ལས་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་དང་སྲོག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་ཏུ་རྒྱུས་ཡང་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་གིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་ཁ་ཅིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མ་ལགས་པར་མཐོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་གང་དག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་། ཀུན་ཏུ་རྒྱུས་གསོལ་པ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞུགས་ཆེན་པོ་ཤོར་བ་ན། མེ་ལྕེ་རླུང་གིས་བཏབ་ནས་གནས་གཞན་དག་ཀྱང་ཚིག་པར་འགྱུར་བ་དེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མ་ལགས་པ་ཞེས་བགྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ནི་མེ་དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་རྒྱུས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་མེ་ལྕེ་ཆད་དེ་ཚིག་པ་ནི་ཤིང་ངམ་མདག་མེ་ལས་བྱུང་བ་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ལགས་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཤིང་དང་མདག་མེ་ནི་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རླུང་གི་དབང་གིས་མེ་ལྕེ་ཆད་དོ། །རླུང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མེ་ལྕེ་མེད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །ཀུན་ཏུ་རྒྱུས་གསོལ་པ། ― DKG053_Page_0577 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཽ་ཏ་མ་མི་ཞིག་ཚེ་འཕོས་ནས་ལུས་ཕྱི་མ་མ་བླངས་ཀྱི་བར་དུ་ཚེ་ལེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་རྒྱུ་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ནི་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་འཚོ་བ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཕྱིར་ལུས་ཉིད་སྲོག་ཡིན་ལ་སྲོག་ཉིད་ཀྱང་ལུས་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱང་གཞན་ལ་སྲོག་ཀྱང་གཞན་ཏེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ལུས་ཀྱང་ཐ་དད་ལ་སྲོག་ཀྱང་ཐ་དད་དོ་ཞེས་མི་སྨྲའོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་བསྟན་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་མཛད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་རྒྱུ་རྒྱུ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དག་མེ་མ་བུས་ན་དུད་པ་མེད་དོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ནི་འཚལ་ཏོ་རྟོགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུར་ཤེས་ཤིང་རྟོགས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞུགས་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། ཡི་དགས་དང་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་དང་། ལྷ་དང་མིའི་གནས་སུ་ཤིན་ཏུ་འབར་བའོ། །དུད་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང་མི་གཙང་བ་དང་ཤིན་ཏུ་བཙོག་པས་ན་དུད་པ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། སེམས་ཅན་གང་ཉོན་མོངས་པ་མ་བྱས་ན་དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་མ་མཆིས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མེ་མ་བུས་ན་དུད་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ལགས་ན། ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུ་འདི་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ལ་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་ཀཽཎྜི་ནྱས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་ ― DKG053_Page_0578 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་དགེ་འདུན་ལ་དད་པ་གསོལ་ནས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་སྟེ། བསྙེན་པར་རྫོགས་ནས་ཞག་ལྔ་ལོན་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་འཁོར་གྱི་ནང་ན་གཞན་ཡང་ཀུན་དུ་རྒྱུ་པུ་ན་ཞེས་བྱ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ན་རྟག་པའི་ཆོས་གཟིགས་པས་རྟག་ཅེས་གསུང་ངམ། དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་བདེན་ནམ་བརྫུན་ནམ། རྟག་གམ་མི་རྟག་གམ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལགས་སམ། རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལགས་སམ། མཐའ་མཆིས་སམ། མཐའ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ། མཐའ་མཆིས་ཀྱང་མཆིས་ལ་མཐའ་མ་མཆིས་ཀྱང་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ། མཐའ་མཆིས་པ་ཡང་མ་ལགས་མཐའ་མ་མཆིས་པ་ཡང་མ་ལགས་སམ། ལུས་ཀྱང་ལགས་སྲོག་ཀྱང་ལགས་སམ། ལུས་དང་སྲོག་ཐ་དད་པ་ལགས་སམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུའམ། འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་མ་ལགས་སམ། འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ལགས་ཀྱང་ལགས་ལ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་མ་ལགས་ཀྱང་མ་ལགས་སམ། འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ལགས་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་མ་ལགས་པ་ཡང་མ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། པུ་ན་ངས་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་རྟག་པའམ། བདེན་པའམ་བརྫུན་པའམ་མི་རྟག་པའམ་རྟག་པའམ། རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའམ། མཐའ་ཡོད་པའམ་མཐའ་མེད་པའམ། མཐའ་ཡོད་པ་ཡང་ཡིན་མཐའ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་པའམ། མཐའ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མཐའ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའམ། ལུས་ཡིན་པའམ་སྲོག་ཡིན་པའམ་ལུས་དང་སྲོག་ཐ་དད་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུའམ། མི་འགྲོ་བ་ལྟ་བུའམ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་མི་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པའམ། འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་མ་གསུངས་སོ། །པུ་ནས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་སྐྱོན་ཅི་ཞིག་གཟིགས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་མི་གསུང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ལ་གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་ནི་རྟག་སྟེ་འདི་ནི་བདེན་གྱི། གཞན་ནི་བརྫུན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན་དེ་ནི་ལྟ་བའོ། །ལྟ་བས་ལྟ་ ― DKG053_Page_0579 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་གནས་ནི་འདུ་བྱེད་དུ་ལྟ་བས་ལྟ་བ། ཆགས་པར་ལྟ་བ་བཅིངས་པར་ལྟ་བ་སྡུག་བསྔལ་དུ་ལྟ་བ་ལེན་པར་ལྟ་བ་འཇིག་པར་ལྟ་བ་གདུང་བར་ལྟ་བའམ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །པུ་ན་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ལྟ་བས་ཀུན་དུ་དཀྲིས་པས་ན། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་མ་བྲལ་ཏེ་རྒྱུད་དྲུག་ཏུ་འཁོར་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཚད་མེད་པ་མྱོང་སྟེ། འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ་དང་། མི་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །པུ་ན་ལྟ་བ་དེ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་ཡོད་པར་མཐོང་བས་དེ་བས་ན་མ་ཆགས་ཏེ་གཞན་ལ་ཡང་མི་སྟོན་ཏོ། །པུ་ནས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་གཟིགས་ཏེ་མ་ཆགས་མི་སྟོན་ན། གཽ་ཏ་མ་ད་ལྟ་ཅི་ལ་ཆགས་ཅི་ཞིག་སྟོན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆགས་པར་ལྟ་བ་ནི་འཁོར་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཁོར་བའི་ཆོས་དང་བྲལ་བས་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཐོང་བ་དང་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའི། ཆགས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །པུ་ནས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་ཇི་ལྟ་བུར་གཟིགས། ཇི་ལྟ་བུར་སྟོན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་། འགོག་པ་དང་ལམ་གསལ་བར་གཟིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྟོན་ཏོ། །ངས་དེ་ལྟ་བུ་དག་གཟིགས་པས་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་དང་། སྲེད་པ་ཐམས་ཅད་དང་། འཐབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། དེ་བས་ན་བདག་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་བླ་ན་མེད་པའི་རབ་ཏུ་ཞི་བས་རྟག་པའི་སྐུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རྟག་པའི་སྐུ་འདི་ནི་ཤར་ཕྱོགས་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་དང་། བྱང་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ནོ། །པུ་ནས་གསོལ་པ། ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་འདི་རྟག་པའི་སྐུ་ཤར་ཕྱོགས་དང་། ལྷོ་ཕྱོགས་དང་། ནུབ་ཕྱོགས་དང་། བྱང་ཕྱོགས་མ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཁྱོད་ལ་ཅི་དང་ཅི་དྲིས་པ་དེ་དང་དེའི་ལན་ཡིད་བཞིན་དུ་སྨྲོས་ཤིག །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡིད་ལ་ཇི་སྙམ་ཁྱོད་ཀྱི་མདུན་དུ་མེ་ཆེན་པོ་ཞིག་ ― DKG053_Page_0580 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུས་ན་མེ་འབར་བའི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱང་འབར་བར་ཤེས་མོད། དེ་བཞིན་ནོ། །གཽ་ཏ་མ་མེ་ཤི་བའི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱང་ཤི་བར་ཤེས་མོད། དེ་བཞིན་ནོ། །པུ་ན་གལ་ཏེ་མི་ཞིག་གིས་ཁྱོད་ལ་མེའི་ཕུང་པོ་འདི་འབར་བ་གང་ནས་འོངས། ཤི་བ་ན་གར་སོང་ཞེས་འདྲི་ན་དེ་ལ་ཁྱོད་ཇི་སྐད་ཅེས་བྱ། པུ་ནས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་གལ་ཏེ་དེ་སྐད་ཅེས་འདྲི་བ་ཞིག་མཆིས་ན་དེ་ལ་བདག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་བགྱིའོ། །མེ་འབར་བ་ནི་རྐྱེན་མང་པོ་ལ་ལྟོས་སོ། །རྐྱེན་རྙིང་པ་ནི་ཟད་རྐྱེན་གསར་གྱིས་མ་བསྣན་པས་ན་མེ་ཟད་པ་ཞེས་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་གཞན་ཡང་མེ་ཤི་ནས་གང་ཕྱོགས་སུ་སོང་ཞེས་འདྲི་ན། དེ་ལ་ཇི་སྐད་ཅེས་བྱ། གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་དེ་ལ་བདག་གིས་རྐྱེན་ཟད་ནས་མེ་ཤི་ཡང་ཕྱོགས་སུ་སོང་བ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བགྱིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་མི་རྟག་པའི་གཟུགས་ཡོད་པ་ནས་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡོད་ན་སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འབར་རོ། །འབར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པོ་མྱོང་བའོ། །དེ་བས་ན་འབར་བའི་དུས་ན་མེ་འདི་ནི་ཤར་ཕྱོགས་སམ་། ནུབ་ཕྱོགས་སམ། ལྷོ་ཕྱོགས་སམ། བྱང་ཕྱོགས་ཞེས་བརྗོད་དུ་རུང་ངོ་། །ད་ལྟར་གྱི་སྲེད་པ་འགགས་ཏེ་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པོའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་མི་འབར་ན་དེ་ལ་ནི་ཤར་ཕྱོགས་སམ། ལྷོ་དང་། ནུབ་དང་། བྱང་ཕྱོགས་ཞེས་བརྗོད་དུ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མི་རྟག་པའི་གཟུགས་མེད་པ་ནས། མི་རྟག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་སྐུ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྐུ་རྟག་པ་ཡིན་ན། ཤར་ཕྱོགས་སམ། ལྷོའམ་། ནུབ་བམ། བྱང་ཕྱོགས་ཞེས་བརྗོད་དུ་མེད་དོ། །པུ་ནས་གསོལ་པ། བདག་གིས་དཔེ་ཞིག་གསོལ་བར་འཚལ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསན་པར་ཅི་གནང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བསམས་པ་བཞིན་དུ་སྨྲོས་ཤིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ཕྱི་རོལ་ན་ཤིང་སཱ་ལའི་ཚལ་གྱི་ནང་ན་ཤིང་གཅིག་ཅིག་སྔར་སྐྱེས་ཏེ་ལོ་བརྒྱ་ལོན་ནོ། །དེའི་ཚེ་ན་ཚལ་གྱི་བདག་པོ་དེ་དུས་དུས་སུ་ཆུ་འཆུ་ཞིང་ལས་བགྱིད་དོ། །ཤིང་ ― DKG053_Page_0581 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཤུན་པ་རུལ་ན་ཤུན་པ་དང་། ལོ་མ་དང་ཡལ་ག་ཀུན་ས་ལ་ལྟུང་སྟེ། ནང་གི་སྙིང་པོ་འབའ་ཞིག་ལུས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ཙམ་དུ་རུལ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་ནས་ཡང་དག་པའི་ཆོས་འབའ་ཞིག་ལུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་རབ་ཏུ་དབྱུང་བར་གསོལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པར་འོངས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དགེ་སློང་དུ་གྱུར་ཏེ་ཟག་པ་ཟད་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཀུན་དུ་རྒྱུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གཽ་ཏ་མ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཆོས་གང་མ་རྟོགས་ན་འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། རྟག་པ་ཡང་ལགས་ལ་མི་རྟག་པ་ཡང་ལགས་པ་དང་། རྟག་པ་ཡང་མ་ལགས་ལ་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ལགས་པ་ནས། འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ལགས། མི་འགྲོ་བ་ཡང་མ་ལགས་པའི་བར་དུ་ལྟ་བར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གཟུགས་མི་ཤེས་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མི་ཤེས་པས་ན་འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་ནས། འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན། མི་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་ལྟ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་སེམས་ཅན་གྱིས་ཆོས་གང་དག་རྟོགས་ན་འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་ནས། འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན། མི་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་མི་ལྟ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གཟུགས་ཤེས་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཤེས་ན། འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་ནས། འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན། མི་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་མི་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་བདག་ལ་རྒྱས་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཞིག་གིས་རྙིང་པ་ནི་སྤངས་ནས་ལས་གསར་མ་བྱས་ན་གང་ཟག་དེས་ནི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ནི་རྟོགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ ― DKG053_Page_0582 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུར་མཐོང་། ཇི་ལྟ་བུར་རྟོགས། གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྙིང་པ་ནི་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པའོ། །གསར་པ་ནི་ལེན་པ་དང་སྲིད་པ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ཞིག་གིས་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། ལེན་པ་དང་སྲིད་པ་མི་བགྱིད་ན་གང་ཟག་དེ་ནི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་ཏེ། བདག་གིས་ནི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར་ནས། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་རབ་ཏུ་དབྱུང་བ་གནང་བར་མཛད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་རྒྱུ་འདི་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ལ་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་ཀཽཎྜི་ནྱས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་དགེ་འདུན་ལ་གསོལ་བ་དང་ཞུ་བའི་ལས་བྱས་ནས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་ཞག་བཅྭ་ལྔ་ལོན་པ་དང་། ཟག་པ་ཀུན་ཟད་དེ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བེའུ་ཞེས་བྱ་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གཽ་ཏ་མ་བདག་ཞུ་བ་ཞུ་ན་ཅི་གནང་ངམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅང་མི་གསུང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུའོ། །བེའུས་ཡང་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་ནི་ཁྱོད་དང་མཛའ་བོ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཅག་གཉིས་ཀྱི་དོན་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་ན། བདག་གིས་དྲིས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་ལ་འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུ་འདི་རང་བཞིན་གྱིས་མཉེན་ཏེ་དེས་ལ་ཤིན་ཏུ་དྲང་བས། ང་དང་བཤེས་ཏེ་དྲི་བ་འདྲི་བ་ཡང་ཀླན་ཀ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ན། ཅི་དང་ཅི་དྲིས་པ་དེ་དང་དེའི་ལན་གདབ་བོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀྱེ་བེའུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། དེ་དང་དེའི་ལན་གདབ་པར་བྱའོ། །བེའུས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་འཇིག་རྟེན་ན་དགེ་བ་མཆིས་སམ། དེ་བཞིན་ནོ། །གཽ་ཏ་མ་མི་དགེ་བ་མཆིས་སམ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུ་བེའུས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་ཅག་ལ་བསྟན་ཅིང་བཤད་དེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་བདག་གིས་རྟོགས་ ― DKG053_Page_0583 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མཛད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ནི་དོན་དེ་དག་སྟོན་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་མཁྱེན་མོད་ཀྱི། ད་ཁྱོད་ལ་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་བཤད་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་པ་ནི་མི་དགེ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་འདོད་པ་ནི་དགེ་བའོ། །ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ནི་མི་དགེ་བའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ནི་དགེ་བ་ནས། ངན་པར་ལྟ་བའི་བར་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ནི་ཁྱོད་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་ཡང་བསྟན་ཅིང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ངའི་ཉེ་གནས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཞིག་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནས། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཅུའི་བར་དུ་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་དེ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་ན། གང་ཟག་དེས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་དང་། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ། དགེ་སློང་འགའ་ཙམ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་དང་། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་མཆིས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་། ཟག་པ་ཐམས་ཅད་དང་། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་གཅིག་གམ། གཉིས་སམ། གསུམ་མམ། ལྔའམ། བརྒྱར་མ་ཟད་ཀྱི། དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་སློང་ནི་གྲངས་མེད་དོ། །གཽ་ཏ་མ་དགེ་སློང་ལྟ་ཞོག་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ། དགེ་སློང་མ་འགའ་ཙམ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་དང་། ཟག་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ― DKG053_Page_0584 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་མཆིས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དགེ་སློང་མ་གཅིག་གམ། གཉིས་སམ། གསུམ་མམ་ལྔའམ། བརྒྱར་མ་ཟད་ཀྱི། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་། ཟག་པ་ཐམས་ཅད་དང་། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་དགེ་སློང་མ་ནི་གྲངས་མེད་དོ། །བེའུས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་དགེ་སློང་ཕ་དང་དགེ་སློང་མ་ཡང་ཞོག་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ། དགེ་བསྙེན་འགའ་ཙམ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ལ་བརྩོན་ཞིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཐེ་ཙོམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ། ཐེ་ཙོམ་གྱི་དྲ་བ་ཡོངས་སུ་ཆོད་པ་མཆིས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་བསྙེན་གཅིག་གམ། གཉིས་སམ། གསུམ་མམ། ལྔའམ། བརྒྱར་མ་ཟད་ཀྱི། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་ལ་བརྩོན་ཞིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐ་མ་ལྔ་པོ་བཅད་དེ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཐོབ་ནས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ་ཐེ་ཙོམ་གྱི་དྲ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་དགེ་བསྙེན་ནི་གྲངས་མེད་དོ། །བེའུས་ཡང་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་ཕ་ཡང་ཞོག་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དགེ་བསྙེན་མ་འགའ་ཙམ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ལ་བརྩོན་ཞིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲ་བ་ཆོད་པ་མཆིས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དགེ་བསྙེན་མ་དེ་ལྟ་བུ་གཅིག་གམ། གཉིས་སམ། གསུམ་མམ། ལྔའམ། བརྒྱར་མ་ཟད་ཀྱི། ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ལ་བརྩོན་ཞིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐ་མ་ལྔ་པོ་ཆོད་ནས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཐོབ་ནས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲ་བ་ཆོད་པའི་དགེ་བསྙེན་མ་ནི་གྲངས་མེད་དོ། །བེའུས་གསོལ་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ལ་བརྩོན་ཞིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་དགེ་སློང་ཕ་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། དགེ་བསྙེན་དང་། དགེ་བསྙེན་མ་ལྟ་ཞོག་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དགེ་ ― DKG053_Page_0585 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྙེན་འགའ་ཡང་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ལོངས་མི་སྤྱོད་ཅིང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲ་བ་ཆོད་པ་མཆིས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དགེ་བསྙེན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་གཅིག་གམ། གཉིས་སམ། གསུམ་མམ། ལྔའམ། བརྒྱར་མ་ཟད་ཀྱི། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་བཅད་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཐོབ་ནས་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་བསྲབས་ཏེ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཐོབ་པའི་དགེ་བསྙེན་ཡང་གྲངས་མེད་དོ། །དགེ་བསྙེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དགེ་བསྙེན་མ་ཡང་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བེའུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་དཔེ་ཞིག་གསོལ་བར་དད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤིན་ཏུ་ལེགས་ཀྱིས་ཇི་དགའ་བར་སྨྲོས་ཤིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགའ་བོ་དང་། བསྙེན་དགའ་བོ་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པར་ཆར་ཆེན་པོ་འབེབས་པ་དང་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བསྙེན་ཕ་དང་དགེ་བསྙེན་མ་ལ་མཉམ་པར་ཕབ་བོ། །བེའུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་མུ་སྟེགས་ཅན་དག་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གསོལ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟླ་བ་དུའི་བར་དུ་བརྟག་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཟླ་བ་བཞིའི་བར་དུ་བརྟག་དགོས་ཏེ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་ན་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བདག་རབ་ཏུ་དབྱུང་བར་གནང་བར་མཛད་དུ་གསོལ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་རྒྱུ་བེའུ་འདི་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ལ་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་ཀཽཎྜི་ནྱས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ལ་གསོལ་པ་དང་ཞུ་བའི་ལས་བྱས་ནས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ངོ་། །དེ་ནས་ཞག་བཅོ་ལྔ་ལོན་པ་དང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །གང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སློབ་པའི་སྒོ་ནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་བདག་གིས་ང་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་བཟོད་དོ་སྙམ་ནས་སངས་རྒྱས་གང་ན་བ་དེར་སོང་སྟེ་ཕྱིན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བསྟི་སྟང་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཤེས་རབ་གང་བསླབ་པ་ལས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ ― DKG053_Page_0586 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ནི་བདག་གིས་ཐོབ་ལགས་ན། བདག་གིས་བསླབ་པ་མ་མཆིས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་གཉིས་ཏེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལ་བརྩོན་འགྲུས་སུ་ནན་ཏན་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་ཞིག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་ན་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་སུ་ནན་ཏན་བྱའོ། །གང་ཞིག་གིས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འདོད་ན་ཡང་། ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་གང་ཞིག་བསམ་གཏན་བཞི་དང་། ཚད་མེད་པ་བཞི་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་། སྐྱེས་བུ་བརྒྱད་དང་། མཆོག་གི་གནས་བརྒྱད་དང་། རྩོད་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སྤྱི་བོའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། སོ་སོར་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་དང་། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ཡང་ཆོས་གཉིས་པོ་དེ་ལ་ནན་ཏན་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཞིག་གིས་ས་བཅུ་དང་། མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་དང་། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་དང་། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་དང་། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། ལྷས་སྤྱོད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤྱོད་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་འདོད་པ་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱའོ། །བེའུས་དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱིར་བྱུང་ནས་ཤིང་སཱ་ལའི་ཚལ་དུ་ཆོས་གཉིས་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་རིང་པོར་མ་ཐོགས་པར་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ ― DKG053_Page_0587 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་དགེ་སློང་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་སངས་རྒྱས་གང་ན་བར་འདོང་བ་ལས་བེའུས་མཐོང་ནས་བཙུན་པ་གར་འདོང་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། བདག་ཅག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་མཆིའོ། །བེའུས་ཡང་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་གཤེགས་ན་བེའུའི་མཆིད་ནས་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་ནན་ཏན་བགྱིས་ན་བསླབ་པ་མ་མཆིས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་དྲན་པའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་གསོལ་ཅིག །དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་དེ་རྣམས་སངས་རྒྱས་གང་ན་བ་དེར་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དགེ་སློང་བེའུའི་མཆིད་ནས་བདག་ནི་བསླབ་པ་མ་མཆིས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་གཟོ་བའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་མཆིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་སློང་བེའུ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཀྱིས་དེའི་ལུས་ལ་ཁྱེད་མཆོད་པ་གྱིས་ཤིག །དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་རུས་བུ་གང་ན་བ་དེར་སོང་ནས་མཆོད་པ་ཆེན་པོ་བྱས་སོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་གསུམ་པ། དེའི་ཚེ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཚེམ་བུ་ཅན་གྱིས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གཽ་ཏ་མ་གསུང་བ་ལྟར་སྐྱེ་བ་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་བགྱིས་པའང་ཕྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཡང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལུས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བགྱིས་པ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཽ་ཏ་མ་གསུང་བ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བགྱི་བ་ཇི་སྟེ་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་ལུས་སྔའམ་ཉོན་མོངས་པ་སྔ། ཇི་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་སྔ་ན་ཅི་ལ་གནས། གང་དུ་གནས་ཅི་སྟེ་ལུས་སྔ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཐོབ་ཅེས་བགྱིར་རུང་ངམ། དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྔ་ཞེས་བགྱིར་ཡང་མི་རུང་ལ། ལུས་སྔ་ཞེས་བགྱིར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དུས་གཅིག་གོ་ཞེས་བགྱིར་ཡང་མི་རུང་། སྔ་ཕྱི་དུས་གཅིག་ཅེས་བགྱིར་ཡང་ཆོས་མ་མཆིས་སོ། །དེ་བས་ ― DKG053_Page_0588 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་བདག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་དུ་ཟད་དེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །གཞན་ཡང་གཽ་ཏ་མ་སྲ་བ་ནི་སའི་རང་བཞིན། གཤེར་བ་ནི་ཆུའི་རང་བཞིན། ཚ་བ་ནི་མེའི་རང་བཞིན། གཡོ་བ་ནི་རླུང་གི་རང་བཞིན། ཐོགས་པ་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་ཏེ། ཆེན་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ལགས་སོ། །ཅི་སྟེ་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་གཅིག་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མཆིས་པ་མ་ལགས་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མཆིས་པ་མ་ལགས་སོ། །ཇི་སྟེ་ཆོས་གཅིག་ཙམ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མཆིས་པ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཆེན་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་མ་གྱུར། གཽ་ཏ་མ་སེམས་ཅན་གྱིས་དགེ་བའི་ལུས་དང་མི་དགེ་བའི་ལུས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་ཡང་རང་བཞིན་ལགས་ཀྱི། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་ནི་མ་ལགས་སོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་ནི་མ་ཡིན་པར་བདག་སྨྲའོ། ། གཞན་ཡང་གཽ་ཏ་མ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ནི་དགོས་པའི་གནས་གཅིག་ཏུ་ཆད་པའོ། །དཔེར་ན་ཤིང་མཁན་ན་རེ་ཤིང་འདི་ནི་ཤིང་རྟ་དང་ཁྱོགས་སུ་འོས་སོ། །ཤིང་འདི་ནི་སྒོ་དང་། ཁྲི་འུར་རུང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། དཔེར་ན་གསེར་མགར་གྱིས་བརྡུངས་སུ་བྱས་ཏེ་འཕྲལ་བ་ལ་བཏགས་པ་ནི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ། མགུལ་དུ་བཏགས་པ་ནི་དོ་ཤལ་ཞེས་བྱ། དཔུང་པ་ལ་བཏགས་པ་ནི་དཔུང་རྒྱན་ཞེས་བྱ། སོར་མོ་ལ་བཏགས་པ་ནི་སོར་གདུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། དགོས་པའི་གནས་ངེས་པས་ན་རང་བཞིན་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཽ་ཏ་མ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུད་ལྔའི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། ཡི་དགས་དང་། བྱོལ་སོང་དང་། ལྷ་དང་། མིའོ། །ཇི་སྟེ་དེ་ལྟ་བུ་ལགས་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་འགྱུར་ཞེས་བགྱིར་རུང་ངམ། གཽ་ཏ་མ་གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་སོ་སོ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་ཞེས་བགྱིའོ། །དཔེར་ན་རུ་སྦལ་ཐང་ལས་སྐྱེས་ཀྱང་ཆུར་འགྲོ་བ་དང་། བེའུ་འབྲངས་མ་ཐག་ཏུ་ནུ་བ་དང་ཉ་མཆིལ་པ་མིད་པ་དང་སྦྲུལ་གདུག་པ་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་ས་ཟ་བ་ ― DKG053_Page_0589 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་སུས་བསྟན། དཔེར་ན་ཚེར་མ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣོ་བ་དང་། བྱའི་འདབ་མ་རང་བཞིན་གྱིས་ཁ་དོག་ཐ་དད་པ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དབང་པོ་རྣོ་བ་དང་། རྟུལ་བ་དང་ཕྱུག་པ་དང་དབུལ་བ་དང་བཟང་བ་དང་ངན་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་དང་། སྲིད་པ་ཐ་མ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་སོ་སོ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་། གཽ་ཏ་མ་གསུང་བ་ལྟར་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་ཏེ་གདུག་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནི་ཡུལ་ལྔ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་སེམས་ཅན་གཉིད་ལོག་པའི་ཚེ་ཡུལ་ལྔ་མངོན་དུ་མི་སྤྱོད་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་སྐྱེས་ཏེ་མངལ་ན་འདུག་པ་དང་། མངལ་ནས་བྱུང་མ་ཐག་པ་ཡང་ཡུལ་ལྔའི་བཟང་པོ་དང་། ངན་པ་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་སྐྱེའོ། །དྲང་སྲོང་འཕགས་པའི་རྣམས་དགོན་པར་གནས་པ་ཡང་ཡུལ་ལྔ་མངོན་དུ་མི་སྤྱོད་ཀྱང་། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་སྐྱེའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཡུལ་དྲུག་གི་དབང་གིས་འདོད་མི་ཆགས་པ་དང་། ཞེ་མི་སྡང་བ་དང་། གཏི་མི་མུག་པ་ཡང་ཡོད་དེ་དེ་བས་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེའོ་ཞེས་ངེས་པ་མེད་ཀྱི། རང་བཞིན་དུ་ཟད་དོ། །གཽ་ཏ་མ་གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་ཁ་ཅིག་ནི་དབང་པོ་ལྔ་དང་མི་ལྡན་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ཞིང་དབང་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དབང་པོ་དང་ལྡན་ཡང་ངན་ཅིང་དབུལ་ལ་དབང་མེད་དེ་གཞན་གྱི་བྲན་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད་ན། ཇི་སྟེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་གྱུར་ན་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་ལྟར་གྱུར། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་ནི་སོ་སོ་སྟེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །གཽ་ཏ་མ་གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་བུས་པ་ཤེད་མ་བྱེ་བ་ཡང་ཡུལ་ལྔ་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་མོད་ཀྱི། བར་འགའ་ནི་དགོད། བར་འགའ་ནི་ངུའོ། །དགོད་པའི་ཚེ་ནི་དགའ་བར་ཤེས་ཀྱི། ངུ་བའི་ཚེ་མི་དགའ་བར་ཤེས་སོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོའི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ། །གཽ་ཏ་ ― DKG053_Page_0590 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པའོ། །ཡོད་པ་ནི་ནམ་མཁའོ། །མེད་པ་ནི་རི་བོང་གི་རྭའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་གཉིས་པོ་ཡང་ཡོད་པ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་དུ་ཟད་ཀྱི། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་ཆེན་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་དང་འདྲ་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཆེན་པོ་ལྔ་རྟག་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། ཇི་སྟེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཆེན་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན། ཇི་སྟེ་ཆེན་པོ་ལྔ་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་རྟག་པ་ཡིན་པའི་རིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆེན་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆེན་པོ་ལྔ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་དགོས་པའི་གནས་ངེས་པ་ན་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་མིང་ཁྱེར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་རྒྱུ་ལས་མིང་ཁྱེར་ཐོབ་ན་དོན་ཡང་རྒྱུ་ལས་མིང་ཁྱེར་ཐོབ་བོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱུ་ལས་མིང་ཁྱེར་ཐོབ་པ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་འཕྲལ་བར་བཏགས་པ་ནི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། མགུལ་དུ་བཏགས་པ་ནི་དོ་ཤལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ལག་པ་ལ་བཏགས་པ་ནི་གདུ་བུ་ཅེས་བྱ་བ་དང་། ཤིང་རྟ་ལ་བཏགས་པ་ནི་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཤིང་དང་རྩྭ་ལས་འབར་ན་ཤིང་དང་རྩྭའི་མེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། རིགས་ཀྱི་བུ་ཤིང་ཐོག་མ་སྐྱེས་པ་ན་མདའ་དང་། མདུང་གི་རང་བཞིན་མེད་མོད་ཀྱི། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བཟོས་མདའ་དང་མདུང་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་མི་རིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་རུ་སྦལ་ཐང་ལས་སྐྱེས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་ཆུར་འགྲོ་བ་དང་། བེའུ་འབྲངས་མ་ཐག་ཏུ་རང་བཞིན་གྱིས་ནུའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆུར་འགྲོ་བ་ ― DKG053_Page_0591 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་ལ། གཉིས་ཀ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡིན་པར་འདྲ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མེའི་ནང་དུ་མི་འགྲོ། བེའུ་འབྲངས་མ་ཐག་ཏུ་རང་བཞིན་གྱིས་ནུ་བ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན། གཉིས་ཀ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པར་འདྲ་བས་ཅིའི་ཕྱིར་རྭ་ལ་མི་ནུ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། བསྟན་ཅིང་བསླབས་ཀྱང་སྐྱེད་སྤོགས་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡོད་དུ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ད་ལྟར་བསྟན་ཅིང་བསླབ་པ་ལས་སྐྱེད་སྤོགས་ཡོད་པར་སྣང་སྟེ། དེ་བས་ན་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་ན་བྲམ་ཟེ་ཐམས་ཅད་ལུས་ཀྱི་ལས་ཡང་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལུག་བསད་དེ་ལྷ་རྗེད་པའི་མི་རིགས་སོ། །ཇི་སྟེ་རྗེད་པས་དག་པར་གྱུར་ན་རང་བཞིན་ཡང་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྨྲ་བའི་ཆོས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་དང་བྱས་པའོ། །ཇི་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཏགས་པར་གྱུར། རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཏགས་པ་ལས་ན་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་མངོན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་གཅིག་ཏུ་ཆད་པའི་ངེས་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་བུ་རམ་གྱི་ཤིང་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་སྐོམ་དང་། ཤ་ཁ་ར་དང་། བུ་རམ་དང་། ཆང་དང་། ཁ་བའི་ཆང་དུ་འགྱུར། ཇི་སྟེ་རང་བཞིན་གཅིག་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དེ་དག་བྱུང་བར་གྱུར། ཇི་སྟེ་དངོས་པོ་གཅིག་པོ་ལས་དེ་ལྟ་བུ་དག་བྱུང་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་ངེས་ཏེ་སོ་སོའི་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་མི་རུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་ངེས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་དག་བུ་རམ་ཤིང་གི་སྐོམ་དང་ཤ་ཁ་ར་དང་བུ་རམ་གྱི་ཚེ་བཏུང་དུ་རུང་ལ། ཆང་གི་ཚེ་བཏུང་དུ་མི་རུང་ཞིང་ཕྱིར་ཡང་ཁ་བའི་ཆང་དུ་གྱུར་པ་ན་བཏུང་དུ་རུང་། དེ་བས་ན་ངེས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་སྟེ་ངེས་པའི་རང་བཞིན་མེད་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་མ་གྱུར་ཅེས་བྱར་ག་ལ་རུང་། ― DKG053_Page_0592 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུར་དཔེ་བསྟན་དུ་རུང་། ཇི་སྟེ་དཔེ་བརྗོད་དུ་ཡོད་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་སྟེ་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ནི་དཔེ་བྱར་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དཔེ་སྟོན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་ལུས་སྔའམ་ཉོན་མོངས་པ་སྔ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་སྟེ་ངས་ལུས་སྔའོ། །ཞེས་བརྗོད་ན་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་དང་འཐུན་ནོ་ཞེའམ། ལུས་མི་སྔའོ་ཞེས་བརྒལ་དུ་ཡང་རུང་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ནི་གཉིས་ཀ་སྔ་ཕྱི་མེད་དེ། དུས་གཅིག་ཏུ་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་དུས་གཅིག་ཏུ་ཡོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་ལུས་ཡོད་པར་གྱུར་གྱི་ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་དཔེར་ན་མིའི་མིག་གཉིས་ཀྱང་དུས་གཅིག་ཏུ་ཐོབ་སྟེ་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་ལྟོས་པ་ནི་གཡས་པ་གཡོན་པ་ལ་མི་ལྟོས་ལ། གཡོན་པའང་གཡས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་དང་འདྲ་བར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ན་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་ན་མིག་གིས་བལྟར་སྣང་བ་མེ་མར་གྱི་སྙིང་པོ་དང་སྣང་བ་གཉིས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཡོད་མོད་ཀྱི། སྙིང་པོའི་རྒྱུས་སྣང་བར་གྱུར་གྱི་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལས་སྣང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཅི་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་ལུས་མི་སྔ་བས་རྒྱུ་མེད་པར་སེམས་ན་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་སྟེ་ལུས་སྔ་བས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ན་ལྟ་ཁྱོད་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་རིགས་སོ། །ཇི་སྟེ་བལྟར་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་མི་སྨྲ་ན་ཡང་ད་ལྟར་རྫ་མ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བར་མངོན་སུམ་དུ་བལྟར་སྣང་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་མི་སྨྲ། ཇི་ལྟར་རྫ་མ་དང་འདྲ་བར་ལུས་སྔ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྣང་ཡང་རུང་མི་སྣང་ཡང་རུང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་གི་རང་བཞིན་ ― DKG053_Page_0593 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་ལྔ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། ཆེན་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆེན་པོ་ལྔའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆེན་པོ་ལྔའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་འཐུན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་མི་རིགས་སོ། །དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་གཏམ་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན་པས་གདོལ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བརྗོད་པ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་ཆེན་པོ་ལྔ་ལ་ངེས་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་ངས་བལྟས་ན་རང་བཞིན་དེ་ནི་འགྱུར་བ་སྟེ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ལ་མར་དང་སྤྲ་ཚིལ་དང་སྤྲ་རྩི་ལ་ས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ས་ཞེས་བཏགས་པ་དེ་ནི་མ་ངེས་ཏེ་བར་བར་ནི་ཆུ་ལྟ་བུར་ཡང་བཏུབ། བར་བར་ནི་ས་ལྟ་བུར་ཡང་བཏུབ་སྟེ། དེ་བས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་སྲ་བའོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཚོན་མོ་སྟེངས་དང་། ཞ་ཉེ་དང་། ཟངས་དང་། ལྕགས་དང་། གསེར་དང་། དངུལ་ལ་མེའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་རང་བཞིན་བཞི་ཡོད་དེ། འབབ་པའི་ཚེ་ནི་ཆུ་ཞེས་བྱ། གཡོ་བའི་ཚེ་ནི་རླུང་ཞེས་བྱ། ཚ་བའི་ཚེ་ནི་མེ་ཞེས་བྱ། སྲ་བའི་ཚེ་ནི་ས་ཞེས་བྱ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ངེས་པར་མེའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་གདགས། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆུའི་རང་བཞིན་ནི་འབབ་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཆུ་འཁྱགས་ཀྱང་དེ་ལ་ས་ཞེས་མི་བྱའོ། །འོན་ཀྱང་ཆུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དབའ་རླབས་གཡོ་བའི་ཚེ་རླུང་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གཡོ་བ་ལ་རླུང་ཞེས་མི་བྱ་ན་འཁྱགས་ཀྱང་ཆུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་གཉིས་པོ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་གྱུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་མ་གྱུར་ཅེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་སྟེ་དབང་པོ་ལྔ་རང་བཞིན་གྱིས་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དང་ཚོར་བ་དང་། ཤེས་པ་དང་རེག་པ་ཡང་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་རང་བཞིན་ ― DKG053_Page_0594 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་མིག་གི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ཡང་རྟག་ཏུ་མཐོང་བའི་རིགས་ཏེ། མཐོང་བ་དང་མི་མཐོང་བའི་དུས་ཀྱང་མེད་པའི་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མཐོང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པ་ལས་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཡུལ་ལྔའི་རྒྱུ་ལས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡུལ་ལྔ་པོའི་རྒྱུ་ལས་མ་གྱུར་མོད་ཀྱི། མི་དགེ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་སྐྱེའོ། །དགེ་བར་རྣམ་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ནང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕ་རོལ་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོའི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་ཡུལ་ལྔའི་རྒྱུ་ལས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་དབང་པོ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་དབུལ་ཕོངས་ལ་དབང་ཡང་མེད། དབང་པོ་དང་མི་ལྡན་ཞིང་ཉམས་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་ཞིང་དབང་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ལས་བལྟས་ན་རང་བཞིན་ཡོད་དེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ནི་ལས་ལས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མངོན་སུམ་དུ་སྨིན་པ་དང་། སྐྱེས་ནས་སྨིན་པ་དང་ཕྱིས་སྨིན་པའོ། །དབུལ་ཕོངས་པ་དང་ཕྱུག་སྐྱིད་པ་དང་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་སོ་སོ་བ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་ཡོད་ན་དབང་པོ་དང་ལྡན་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བའི་རིགས། ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་ནི་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའི་རིགས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་མ་གྱུར་པས་དེ་བས་ན་ངེས་པར་རང་བཞིན་མེད་དེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་བྱིས་པ་ཤེད་མ་བྱེ་བ་ཡུལ་ལྔ་པོ་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པས་བར་བར་ནི་ངུ་། བར་བར་ནི་དགོད་དེ། དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་སྟེ་རང་བཞིན་ཡོད་ན་དགོད་པ་ཡང་རྟག་ཏུ་དགོད། ― DKG053_Page_0595 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངུ་བ་ཡང་རྟག་ཏུ་ངུ་བའི་རིགས་ཏེ། རེས་འགའ་ནི་དགོད། རེས་འགའ་ནི་ངུ་བའི་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་རེས་འགའ་ནི་དགོད། རེས་འགའ་ནི་ངུ་བ་ལས་ན་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་དེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་རིགས་སོ། །ཀུན་ཏུ་རྒྱུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན། ལུས་འདི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་ལས་བྱུང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལུས་འདིའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་སོ། །ཀུན་ཏུ་རྒྱུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལུས་འདི་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ལས་གྱུར་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་འདི་གཅད་དུ་རུང་ངམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་ཏུ་རྒྱུས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པས་བདག་གིས་ཐོས་ནས་གནས་འདི་ཉིད་ལས་མ་གཡོས་པར་ཡོངས་སུ་ཆོད་པར་མཛད་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་མཐའ་གཉིས་ཤེས་ལ་དབུ་མ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ན་གང་ཟག་དེས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཡོངས་སུ་ཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ཏུ་རྒྱུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ནི་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་དག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་ལྟ་བུར་ཤེས་ཤིང་རྟོགས། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐའ་གཉིས་ནི་གཟུགས་དང་། གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དབུ་མ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་དེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཐའ་གཉིས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཡོངས་སུ་ཆོད་དོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་རབ་ཏུ་བྱུང་ཞིང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་གསོལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པར་འོངས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པས་དགེ་སློང་དུ་གྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཆོད་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་ ― DKG053_Page_0596 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་གཞན་ཡང་བྲམ་ཟེ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གཽ་ཏ་མ་བདག་ཅི་སེམས་པ་མཁྱེན་ནམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྟག་པའོ། །འདུས་བྱས་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཡོན་པོ་ནི་ངན་པར་ལྟ་བའོ། །དྲང་པོ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་མོ། །བྲམ་ཟེས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡིད་ལ་བསོད་སྙོམས་བྱེད་པ་ནི་རྟག་པ། མགྲོན་དུ་བོས་པ་ནི་མི་རྟག་པ། ཡོན་པོ་ནི་མ་རབས། དྲང་པོ་ནི་རྒྱལ་མཚན་ནོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྟག་པ། འདུས་བྱས་ནི་མི་རྟག་པ། ཡོན་པོ་ནི་ངན་པར་ལྟ་བ། དྲང་པོ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་དེ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྔོན་སེམས་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྲམ་ཟེས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་གིས་བསམས་པ་ཡང་དག་པར་མཁྱེན་ནོ། །འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རམ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅང་མི་གསུང་སྟེ་ལན་མ་བཏབ་བོ། །བྲམ་ཟེས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་གིས་བསམས་པ་མཁྱེན་ན་ཅིའི་སླད་དུ་བདག་གིས་ཞུས་པའི་ལན་མ་གནང་ནས་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བྲམ་ཟེ་ཆེན་པོ་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡོད་དམ་མཐའ་མེད་ཅེས་འདྲི་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཅང་མི་གསུང་སྟེ་ལན་མི་འདེབས་སོ། །འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ནི་དྲང་པོའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་རྟག་པའོ། །གལ་ཏེ་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་ནན་ཏན་མ་བྱས་ན་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བྲམ་ཟེ་ཆེན་པོ་དཔེར་ན་མཁར་ཆེན་པོ་ཞིག་གི་ངོས་བཞི་ན་ཐར་བའི་ཁུང་དང་ལམ་མེད་དེ་སྒོ་གཅིག་པུ་ཡོད་ན་དེའི་སྒོ་སྲུངས་མཁས་པ་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ན་གང་གཏང་བའི་རིགས་པ་ནི་གཏོང་ངོ་། །གང་གཏང་བའི་མི་རིགས་པ་ནི་མི་གཏོང་སྟེ། ཇི་སྙེད་རྒྱུ་བ་གྲངས་ཉིད་མི་ཤེས་ཀྱང་། རྒྱུ་བ་ཐམས་ཅད་སྒོ་དེ་ལ་རྒྱུ་བར་ངེས་པར་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ ― DKG053_Page_0597 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། མཁར་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དཔེའོ། །སྒོ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཀྱི་དཔེའོ། །སྒོ་སྲུངས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཟད་པ་དང་མི་ཟད་པའི་ལན་མ་གསུངས་མོད་ཀྱི། ཇི་ཙམ་དུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ལས་འགྱུར་རོ། །བྲམ་ཟེས་སྨྲས་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །བཙུན་པ་ཀཽཎྜི་ནྱས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་སོ། ། བདག་ཀྱང་མཁར་དང་ལམ་ཤེས་ཤིང་སྒོ་སྲུངས་ལྟ་བུར་དད་དོ། །ཀཽཎྜི་ནྱས་སྨྲས་པ། ལེགས་སོ། །བྲམ་ཟེ་བླ་ན་མེད་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལེགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱ་དེ་སྐད་མ་ཟེར་ཅིག །བྲམ་ཟེ་འདི་ནི་ད་གདོད་དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཀཽཎྜི་ནྱ་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་འདས་པའི་སྔ་རོལ་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀུན་ཏུ་འོད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ། མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་རིག་པ། བླ་ན་མེད་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་ཞིང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་དེ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་ནས་ཡུན་རིང་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་ཅན་དུ་སྟོན་ཏེ་མི་ཤེས་པ་ལྟར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཀཽཎྜི་ནྱ་ཁྱོད་བླ་ན་མེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་མ་ཟེར་ཅིག །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཁྱེན་བཞིན་དུ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ད་ལྟར་གང་ན་འདུག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀཽཎྜི་ནྱས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་ད་ལྟར་ཤིང་སཱ་ལའི་ཚལ་འདི་ནས་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ན་བདུད་དྲུག་ཁྲི་བཞི་སྟོང་སྙེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཙེ་ཞིང་མཆིས་སོ། །བདུད་དེ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ ― DKG053_Page_0598 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས། ལ་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་བདེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་སྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཁམས་དང་། རྒྱས་པར་རོ། །ལ་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་རྐྱེན་བཞི་འབའ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་དང་། སྨིག་རྒྱུ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་ཐོས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཆོས་ཐོབ་པོ་ཞེས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་བསམས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཆོས་ཐོབ་པོ་ཞེས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་བསྒོམས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཆོས་ཐོབ་བོ་ཞེས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་མི་སྡུག་པ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཆོས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བའི་ཆོས་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་ཡང་དག་པའི་སྤྱོད་པའི་དོན་གསུམ་དང་ཐབས་མཁས་པ་བདུན་པོ་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་དྲོད་དང་། སྤྱི་བོ་དང་། བཟོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་མཆོག་གི་ཆོས་དང་། སློབ་པ་དང་། མི་སློབ་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་པོ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་སྨྲའོ། །ལ་ལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པ་སྨྲ། ལ་ལ་ནི་མདོའི་སྡེ་དང་། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་དང་། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་དང་། ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་དང་། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང་། ད་ལྟར་དང་། འདས་པའི་སྡེ་དང་། སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་སྡེ་དང་། གླེང་གཞིའི་སྡེ་དང་། རྟོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང་། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་སྡེ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་དང་། གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེ་ཡང་སྨྲའོ། །ལ་ལ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང་། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། སྟོབས་ལྔ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ ― DKG053_Page_0599 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་སྨྲའོ། །ལ་ལ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཐོག་མ་དང་། ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཕུང་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཁམས་སྟོང་པ་དང་། སྐྱེ་མཆེད་སྟོང་པ་དང་། དགེ་བ་སྟོང་པ་དང་། མི་དགེ་བ་སྟོང་པ་དང་། ལུང་དུ་མི་སྟོན་པ་སྟོང་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སྟོང་པ་དང་། ལམ་སྟོང་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་དང་། སྤྱོད་པ་སྟོང་པ་དང་། ཐོབ་པ་སྟོང་པ་དང་། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །ལ་ལ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སྟོན་ཏོ། །ལུས་ལས་ཆུ་དང་མེ་འབྱུང་སྟེ། ལུས་ཀྱི་སྟོད་ནས་ཆུ་འབབ་ན། ལུས་ཀྱི་སྨད་ནས་མེ་འབར། ལུས་ཀྱི་སྨད་ནས་ཆུ་འབབ་ན། ལུས་ཀྱི་སྟོད་ནས་མེ་འབར། མཆན་གཡས་པ་འོག་ཏུ་ཕབ་ན་མཆན་གཡོན་ནས་ཆུ་འབྱུང་། མཆན་གཡོན་པ་འོག་ཏུ་ཕབ་ན་གཡས་ནས་ཆུ་འབྱུང་། མཆན་ཁུང་གཅིག་ནས་འབྲུག་བསྒྲགས་ན་མཆན་ཁུང་གཅིག་ནས་ཆར་འབབ་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །ལ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མང་པོ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །ལ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོག་མ་ལྷུམས་ནས་བལྟམས་ནས་གོམ་པ་བདུན་བདུན་གཤེགས་པ་དང་། ཕོ་བྲང་ན་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་། ཐོག་མ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནས་དཀའ་བ་མཛད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་གཤེགས་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པ་དང་། བདུད་ཀྱི་སྡེ་རྣམས་ཕབ་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་བསྟན་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་དགའ་བོས་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་མཐོང་ནས། དེ་ཡིད་ལ་འདི་སྙམ་དུ་རྫུ་འཕྲུལ་སྔོན་མ་མཐོང་བ་འདི་དག་སུས་བྱས། བཅོམ་ལྡན་ ― DKG053_Page_0600 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་མཛད་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་སེམས་ཏེ། ལངས་སམ་སྨྲའམ་ཅི་བགྱི་བའི་གཏོལ་མ་མཆིས་སོ། །དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་བདུད་ཀྱི་ཞགས་པས་ཟིན་པ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ནི་སོ་སོར་མི་འཐུན་ན། བདག་གིས་ད་གང་གཟུང་སྙམ་སེམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིད་ལ་དྲན་ཡང་དཔུང་གཉེན་དུ་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་པས། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འདིར་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འདི་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སྐྱེ་བ་གཅིག་ལོན་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སྐྱེ་བ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལོན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལ་མཆོད་པས་མཆོད་པ་སེམས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པས། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡུན་རིང་པོ་ནས། སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལ་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་གཟུངས་ཐོབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པ་འདི་དག་གིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ནམ་དུ་ཡང་ཐེ་ཙོམ་མི་འབྱུང་ཞིང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། གནས་པ་དང་། མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་པ་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མཁས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཐོས་ན་ཡང་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་མི་འཛིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་མང་པོ་ཐོས་ཀྱང་སེམས་མི་ཞུམ་མི་སྐྲག་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མངོན་དུ་རྟོགས་ ― DKG053_Page_0601 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བགྱིད། མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་འཛིན་ཅིང་དོན་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མཁས་ཏེ། དེ་མ་ལགས་པ་སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཀྱི་མདོ་སྡེ་གསུང་རབ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་འཛིན་ནུས་པ་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་མི་ནུས་སྙམ་དགོངས་ནས་ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ག་རེ་ཞེས་བཀའ་སྩལ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ལོ་སུམ་ཅུ་ལྷག་ལོན་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་པ་ན་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ངས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དགེ་སློང་དག་ཁྱེད་སུ་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འཛིན་ཅིང་ངའི་གཡོག་ཀྱང་བྱེད་ལ། བདག་གི་དོན་ཡང་བྱེད་ནུས་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ན། འཁོར་གྱི་ནང་ན་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱས་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་གིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་གསུང་རབ་བཅུ་གཉིས་འཛིན་ཅིང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཛད་པའི་གཡོག་དང་། བདག་གི་དོན་ཀྱང་བགྱིད་ནུས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་ལ་ངས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱང་རྒས་འཁོགས་ཏེ། གཡོག་སྦྱིན་དགོས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ངའི་གཡོག་ཇི་ལྟར་བྱ། དེ་ནས་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བདག་གིས་ནི་གསུང་རབ་ཐམས་ཅད་འཛིན་ཅིང་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཡོག་ཀྱང་བགྱིད་ལ། བདག་གི་དོན་ཡང་བགྱིད་ནུས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་ཡང་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱང་རྒས་འཁོགས་ཏེ་གཡོག་དགོས་ན། ངའི་གཡོག་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱའི་བར་དུ་གསོལ་ནས་ངས་མ་གནང་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་མཽད་གལ་ཡ་ན་འཁོར་དེའི་ནང་དུ་འདུས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ཡིད་ལ་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་པོ་གང་ཡང་གཡོག་ཏུ་མ་གནང་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་ ― DKG053_Page_0602 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ལ་དད་སྙམ་བསམས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་དགའ་བོ་ལ་དགྱེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཉི་མ་ཐོག་མ་ཤར་ན་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྩིག་ངོས་ལ་སྣང་བ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཀྱིས་རྟོགས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་ཏེ། ཀཽཎྜི་ནྱ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་བདག་གིས་བརྟགས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཞབས་འབྲིང་དུ་དགའ་བོ་དགྱེས་སོ། །དེ་ནས་ཀཽཎྜི་ནྱ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་ཏེ་དགའ་བོ་གང་ན་བར་སོང་ནས་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དགའ་བོ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་འབྲིང་དུ་བསྐོས་ཀྱིས་བཟོད་པ་ལོང་ཤིག །དགའ་བོས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་བདག་གིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་འབྲིང་བགྱིད་པའི་རྔོ་མི་ཐོགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོའམ། ཀླུའམ། མེ་ལྟ་བུར་བྱིན་ཆེ་བ་ལགས་ཏེ། བདག་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཞན་པས་ཞབས་འབྲིང་བགྱིད་པའི་རྔོ་མི་ཐོགས་སོ། །དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། དགའ་བོ་ཁྱོད་ངེད་ཀྱིས་བསྒོ་བ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་འབྲིང་གྱིས་ཤིག །ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བསྒོའོ། །ཡང་དགའ་བོས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་བདག་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ཡང་མི་འཚལ་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་འབྲིང་ཡང་རྔོ་མི་ཐོགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་མཽད་གལ་གྱིས་དགའ་བོ་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱོད་མི་ཤེས་སོ། །དགའ་བོས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་བདག་ལ་བསྟན་དུ་གསོལ། མཽད་གལ་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྔར་དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ན་ཞབས་འབྲིང་བ་བཏུས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱས་ཞབས་འབྲིང་དུ་གསོལ་ཀྱང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་གནང་སྟེ། བདག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་ཏེ་བལྟས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་ཁྱོད་ལ་དགྱེས་པར་རྟོགས་ན། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བཏུབ། དགའ་བོས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་པུས་མོ་བཙུགས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་ཇི་སྟེ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལགས་ན་དེ་བཞིན་ ― DKG053_Page_0603 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པས་བདག་གིས་གསོལ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཞིག་གནང་ན། བདག་གིས་དགེ་འདུན་གྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་འབྲིང་བགྱིའོ། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །མཽད་གལ་གྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཅི་དང་ཅི་འདོད། དགའ་བོས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་འདོད་པ་གསུམ་ནི་ཇི་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ན་བཟའ་རྙིང་པ་བདག་ལ་སྩལ་ན་བདག་མི་འཚལ་དུ་གནང་བ་དང་། ཇི་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྦྱིན་བདག་གི་དེར་གཤེགས་ན་བདག་མི་མཆི་བ་དང་། བདག་དུས་མ་མཆིས་པར་གང་ཡང་མཆི་བར་གནང་ན། བདག་གིས་དགེ་འདུན་གྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཡོག་བགྱིའོ། །དེ་ནས་ཀཽཎྜི་ནྱ་དང་། དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་པོ་རྣམས་ཕྱིར་ང་གང་ན་བར་ལྷགས་ནས་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅག་གིས་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ལ་བསྒོ་ན། སྨོན་པ་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་གནང་ན་བདག་གིས་དགེ་འདུན་གྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་བགྱིའོ་ཞེས་མཆིའོ། །འཇམ་དཔལ་ངས་དེའི་ཚེ་ན་དགའ་བོ་ལ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་དཔྱས་སུ་འགྱུར་བ་སྔ་ནས་ཤེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ཟག་དག་ཁྱོད་ནི་གོས་དང་ཟས་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཡོག་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ན་བཟའ་རྙིང་པ་མི་འདོད་ཅིང་མགྲོན་དུ་མི་འགྲོའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀཽཎྜི་ནྱས་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ཇི་སྟེ་འགྲོ་བ་ལ་དུས་དང་ཚོད་བཟུང་ན། འཁོར་བཞི་པོ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་རྒྱས་པར་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་འགྲོ་བ་ལ་དུས་མེད་པར་གསོལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཀཽཎྜི་ནྱ་ངས་ནི་དགེ་སློང་དགའ་བོས་གསོལ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཡིད་བཞིན་དུ་གནང་ངོ་། །དེ་ནས་མཽད་གལ་ཕྱིར་དགེ་སློང་དགའ་བོའི་གན་དུ་སོང་སྟེ། དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསོལ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཁོ་བོས་གསོལ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་ཐམས་ཅད་གནང་ངོ་། །དགའ་བོས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནང་ན། བདག་གིས་གཡོག་བགྱིའོ་ཞེས་ ― DKG053_Page_0604 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་སོ། །འཇམ་དཔལ་དགའ་བོས་ངའི་གཡོག་ལོ་ཉི་ཤུ་ལྷག་ཅིག་བྱས་ཏེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ལོ་ཉི་ཤུ་ལྷག་གི་བར་དུ་ངའི་གཡོག་བྱས་ཀྱང་ངའི་ཕྱི་བཞིན་མགྲོན་དུ་མི་འགྲོ་བ་ཡིན། ངའི་གཡོག་བྱས་ནས་ད་ཙམ་གྱི་བར་དུ་ན་བཟའ་རྙིང་པ་མི་འདོད་པ་ཡིན། ངའི་གཡོག་བྱས་ནས་ངའི་དྲུང་དུ་འོང་བ་ན་དུས་མ་ཡིན་པར་མི་འོང་བ་ཡིན། ངའི་གཡོག་བྱེད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་ཡང་ངའི་ཞབས་འབྲིང་དུ་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དང་རིགས་ཆེན་པོ་བཙུན་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་ཏེ། བུ་མོ་བཟང་མོ་དང་ལྷ་དང་ཀླུའི་བུ་མོ་མཐོང་ཡང་འདོད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་ཡིན། ངའི་གཡོག་བྱས་ནས་ངས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་བཟུང་ནས་ལན་ཅིག་ཐོས་ནས་ཕྱིར་འདྲི་མི་སྲིད་དེ། ཇི་ལྟར་སྣོད་གཅིག་གི་ནང་ན་ཆུ་ཡོད་པ་སྣོད་གཅིག་གི་ནང་དུ་བྱོ་བ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། འདྲི་བ་གཅིག་མ་གཏོགས་པ་ནི་རྒྱལ་ཚབ་བེ་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ཤཱཀ་རིགས་བསད་ནས་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱ་བཤིག་པ་ན། དགའ་བོ་དེའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་མི་དགའ་ནས་སྐད་ཆེན་པོར་ངུས་ཏེ་ང་གང་ན་བར་འོང་ནས་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་གྲོང་ཁྱེར་འདིར་བལྟམས་ལ། བདག་ཀྱང་འདིར་བཙས་ཏེ། ཤཱཀ་རིགས་སུ་འཐུན་ན་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མདངས་ཡོད་པའི་འོད་ཅན་དུ་གྱུར་ལ། བདག་ནི་མདངས་མ་མཆིས་པར་གྱུར་ཞེས་གསོལ་ནས་ངས་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དགའ་བོ་ང་ནི་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ནན་ཏན་མཛད་པས་ཁྱོད་དང་མི་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལོ་གསུམ་འདས་ནས་ཕྱིར་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཞུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་སྔོན་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྟོང་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞུས་པ་བདེན་ནམ་བརྫུན་ཞེས་ཞུས་ནས་ངས་དགའ་བོ་ལ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཡིན། ངའི་གཡོག་བྱས་ནས་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཐོབ་མོད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་བཞུགས་པ་ཤེས་པ་ཡིན། ངའི་གཡོག་བྱས་ནས་སྨོན་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་མ་ཐོབ་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་གང་དེ་བཞིན་ ― DKG053_Page_0605 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་ཕྱིན་ན་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པ་དང་། ཕྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་ལུས་གང་གིས་ཐོབ་པ་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན། ངའི་གཡོག་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པའི་མཛོད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པའི་དབང་པོ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་དྲང་བ་དང་། ལུས་ལ་ནད་མེད་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང་། དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་། ང་རྒྱལ་མེད་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་དང་། ཐོས་པ་ལས་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འཇམ་དཔལ་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་ཀྱི་ཉེ་གནས་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་འདི་བཞིན་དུ་ཆོས་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཙུག་ཏོར་ཅན་གྱི་ཉེ་གནས་ཙ་པ་ཀ་ལ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་ཀྱི་ཉེ་གནས་ཨུ་པ་ཤན་ཏ་དང་། སངས་རྒྱས་ལོག་པར་དད་སེལ་གྱི་ཉེ་གནས་པ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་གསེར་ཐུབ་བསོད་སྐྱབས་ཀྱི་ཉེ་གནས་སོ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་གི་ཉེ་གནས་ཡ་བ་མི་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཆོས་བརྒྱད་དང་ལྡན་ཏེ། ད་ལྟར་ངའི་དགའ་བོ་ཡང་ཆོས་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་བས་ན་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་མང་དུ་ཐོས་པའི་མཛོད་ཅེས་གྲགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འདི་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚད་མེད། མཐའ་ཡས་པ་ཞིག་འདུས་མོད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཀྱང་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་བྱེད་དཀའ་བ་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་སོ་སོ་ན་ལས་ཡོད་ལ། འཁོར་རྣམས་གདུལ་བ་དང་། བདག་གི་ལུས་བརྒྱན་པའི་ལས་བྱེད་དེ། དེ་ ― DKG053_Page_0606 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ན་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་རྒྱས་པར་སྒྲོགས་མི་ནུས་སོ། །ཇི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བར་བར་སྒྲོགས་ན་ཡང་གཞན་དག་ཡིད་མི་ཆེས་སོ། །འཇམ་དཔལ་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་ངའི་གཅུང་ཡིན་ཏེ། ལོ་ཉི་ཤུ་ལྷག་གི་བར་དུ་ངའི་གཡོག་བྱས་ནས་ཅི་ཐོས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྣོད་གཅིག་གི་ཆུ་གཅིག་གི་ནང་དུ་བྱོ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ངས་དགའ་བོ་ག་རེ་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་མདོ་སྡེ་འདི་འཛིན་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་བོས་སོ། །དགེ་སློང་དགའ་བོས་གང་མ་ཐོས་པའི་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏེ། དགའ་བོས་ཅི་ཐོས་པ་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇམ་དཔལ་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་ད་ལྟར་འདི་ནས་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཕ་རོལ་གནས་གཞན་ཞིག་ན་བདུད་དྲུག་ཁྲི་བཞི་སྟོང་སྙེད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཙེ་ཞིང་འདུག་གིས། ཁྱོད་སོང་ལ་སྐད་ཆེན་པོས་བདུད་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག །ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་གཟུངས་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒོ་ཞིག །ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། དྲི་ཟ་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། མིའམ་ཅི་དང་། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང་། མི་དང་། མི་མ་ཡིན་པ་དང་། རིའི་ལྷ་དང་། ཤིང་གི་ལྷ་དང་། ཆུའི་ལྷ་དང་། རྒྱ་མཚོའི་ལྷ་དང་། ཁྱིམ་གྱི་ལྷ་ལ་སོགས་ཏེ། ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཟུངས་ཀྱི་མིང་འདི་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་བསྟི་སྟང་མི་བྱེད་པའམ། གཟུངས་ཀྱི་མིང་མི་འཛིན་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །གཟུངས་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་བཅུའི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་སྤོང་ཞིང་སྔོན་གྱི་གནས་དྲན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། ཤ་མི་ཟ་བ་དང་། ཆང་མི་འཐུང་བ་དང་། དཀུ་བག་མི་ཟ་བ་དང་། གནས་དབེན་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། རྣམ་པ་འདི་ལྔ་ལྟར་བྱས་ཏེ། དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཟུངས་འདི་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། གླེགས་བམ་དུ་འདྲི་ན་གང་ཟག་དེས་ནི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཁྲག་ཁྲིག་བདུན་ཅུ་རྩ་བདུན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ― DKG053_Page_0607 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔགས་ལ། ཨ་མ་ལེ། བི་མ་ལེ། ནིར་མ་ལེ། མུ་ག་ལེ། ཧེ་མ་ལ་ཛ་གརྦེ། ས་མན་ཏ་བྷ་དྲེ། ཤ་བ་ཐ། ས་དན་ནེ། པ་ར་མ་ཨརྠ་སཱ་དྷ་ནེ། མ་ན་སེ། ཨ་ཤུད་དྷེ། བི་ལ་གི །ཨ་མ་ལེ་ཏེ། བ་ལམ་མི། བ་ལམ་བ་སྭ་རེ། པུ་ཎྱེ་པུ་ཎྱེ། མ་ནོ་ལ་དཻ། དེའི་ཚེ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་གཟུངས་དེ་མནོས་ནས་དགའ་བོ་གང་ན་བར་སོང་སྟེ་བདུད་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདུད་ཀྱི་འཁོར་ཁྱོད་ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག །ངས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་མནོས་པའི་གཟུངས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་གཟུངས་འདི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། བདུད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་དགའ་བོ་ཡང་བཏང་ངོ་། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུ་དགའ་བོ་དང་བཅས་ཏེ་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་གང་ན་བར་འོངས་ནས་ཕྱིན་པ་དང་། དགའ་བོས་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤིང་སཱ་ལའི་ཚལ་གྱི་ཕྱི་རོལ་ན་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལོ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལོན་ཏེ་རྒས་ཤིང་འཁོགས་པ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཐོབ་ཀྱང་ང་རྒྱལ་མ་བཏང་སྟེ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་བཟུང་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདུ་ཤེས་སོ། །ཁྱོད་སོང་ལ་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བསྒོ་ཤིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ནི་མེ་ཏོག་ཨུ་དུམ་བཱ་ར་དང་འདྲ་སྟེ། དོ་ནུབ་ནམ་གྱི་གུང་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གཤེགས་ཀྱིས། བྱ་བ་ཡོད་ན་དུས་ལ་བབ་ཀྱིས་ཕྱིས་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ས་རེ་ཞེས་གྱིས་ཤིག །དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒོ་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཉན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱོད་སྔོན་སྐྱེ་བ་ལྔ་བརྒྱའི་བར་དུ་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོའི་བུར་སྐྱེས་ཏེ། དགའ་ཞིང་འདོད་པའི་བག་ཆགས་ད་དུང་མ་ཟད་པས། དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒོ་བའི་ཚིག་ཉན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དགའ་བོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་གང་ན་བར་སོང་ ― DKG053_Page_0608 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྐྱེས་བུ་འདི་ལྟར་རིག་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་མེ་ཏོག་ཨུ་དུམ་བཱ་ར་དང་འདྲ་སྟེ། དོ་ནུབ་ནམ་གྱི་གུང་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གཤེགས་ཀྱིས། བྱ་བ་ཅི་ཡོད་པ་ད་དུས་ལ་བབ་ཀྱིས་ཕྱིས་འགྱོད་པ་མེད་པར་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོས་སྨྲས་པ། ལེགས་སོ། །དགའ་བོ་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ན་བར་འགྲོའོ། །དེ་ནས་དགའ་བོ་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་དང་འགྲོགས་ཏེ་སངས་རྒྱས་གང་ན་བར་འོངས་ནས་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོས་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙུན་གསོལ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གཽ་ཏ་མ་བདག་གིས་ཞུ་བ་ཞུ་ན། བདག་གིས་བསམས་པ་བཞིན་དུ་བཀའ་སྩལ་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་དུས་ལ་བབ་ཀྱིས་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་ངས་དེ་དང་དེའི་ལན་སྨྲ་བར་བྱའོ། །གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དག་འདི་སྐད་སྨྲ་བ་མཆིས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདེ་བ་མྱོང་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྔོན་གྱི་ལས་ལགས་ཏེ། དེ་བས་ན་གལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་ལ་བརྩོན་ཞིང་ལུས་དང་སེམས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ན། སྔོན་གྱི་ལས་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཟད་ན་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ཟད་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་མཆི་བའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་དག་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲ་བ་ཡོད་ན། དེ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་དེའི་དྲུང་དུ་གཤེགས་ནས་དེ་ལ་ཁྱོད་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲ་བ་བདེན་ནམ་ཞེས་དྲིས་ཏེ། གལ་ཏེ་དེས་བདག་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་བདེན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཽ་ཏ་མ་བདག་གིས་མངོན་དུ་མཐོང་སྟེ། སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་བྱེད་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དང་དབང་དུ་ལྡན་པ་ཡོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་ཀྱང་དབུལ་ཕོངས་ཏེ་དབང་དང་མི་ལྡན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ལས་མང་དུ་བྱས་ཀྱང་ནོར་མི་ཐོབ་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་མ་བསྒྲུབས་ཀྱང་རང་ཐོབ་བོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བྱམས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་ཏེ་སྲོག་མི་གཅོད་ཀྱང་ཚེ་ཐུང་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་དགའ་ཡང་ཚེ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ལ་ ― DKG053_Page_0609 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྩོན་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་དང་མི་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདེ་བ་མྱོང་བ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན། ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་དེ་ལ་ངས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་འདྲིའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འདས་པའི་ལས་ཡང་དག་པར་མཐོང་ངམ། གལ་ཏེ་ལས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་མང་ངམ་ཉུང་། ད་ལྟར་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པས་ཇི་ཙམ་ཞིག་མེད་པར་འགྱུར། ལས་དེ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་གམ་ཟད་པར་མི་འགྱུར། ལས་དེ་ཟད་པར་འགྱུར་ན་ཐམས་ཅད་ཟད་དམ་ཞེས་འདྲིའོ། །ཇི་སྟེ་དེས་ང་ལ་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ངས་དེའི་ཕྱིར་དཔེ་འདི་བཤད་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ལ་དུག་མདས་ཕོག་ན། དེའི་གཉེན་བཤེས་དག་མདའ་འབྱིན་པའི་སྨན་པ་བཙལ་ནས་མདའ་ཕྱུང་ན་དེའི་ལུས་རབ་ཏུ་བདེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིས་ལོ་བཅུ་ལོན་ཀྱང་སྨན་པ་དེས་མདའ་ཕྱུང་ནས་རྨ་ཁ་སྨན་གྱིས་བསྐུས་པས་སོས་པར་གྱུར་ཏེ་རབ་ཏུ་བདེ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་གསལ་བར་དྲན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྔོན་འདས་པའི་ལས་ཀྱང་མི་ཤེས་ན། ཇི་ལྟར་ད་ལྟར་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པས་འདས་པའི་ལས་མེད་པར་བྱེད་ནུས་པར་ཤེས་ཞེས་འདྲིའོ། །གལ་ཏེ་དེས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་ལ་ཡང་འདས་པའི་ལས་ཡོད་ན། ང་ཡང་འབའ་ཞིག་གི་འདས་པའི་ལས་ལ་སྨད་དུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གཽ་ཏ་མས་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཕྱུག་ཅིང་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལྡན་ལ་དབང་ཆེ་བ་ཞིག་མཐོང་ན་འདི་ནི་སྔོན་སྦྱིན་པ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་སྔོན་གྱི་ལས་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་དེ་ལ་ངས་འདི་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནི་རྗེས་སུ་དཔགས་པས་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ངའི་བསྟན་པ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་རྒྱུའི་དབང་གིས་འབྲས་བུ་ཤེས་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འབྲས་བུ་ལས་རྒྱུ་ཤེས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལ་ནི་འདས་པའི་ལས་ཀྱང་ཡོད་ལ། ད་ལྟར་གྱི་ལས་ཀྱང་ཡོད་དེ། ཁྱོད་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་གྱི། འདས་པའི་ལས་འབའ་ཞིག་ཡོད་ལ། ད་ལྟར་གྱི་ལས་མེད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཐབས་དང་སྦྱོར་བས་ལས་གཅོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངའི་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་གྱི་ཐབས་དང་སྦྱོར་བས་གཅོད་དོ། །ཁྱོད་ནི་ལས་ཟད་ན་སྡུག་བསྔལ་ཟད་ཅེས་ཟེར་ཏེ། ང་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ ― DKG053_Page_0610 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་ན་ལས་དང་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱི་འདས་པའི་ལས་ལ་ང་སྨོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འདི་སྐད་དུ་གཽ་ཏ་མ་བདག་ནི་མི་ཤེས་ཀྱི། སློབ་དཔོན་གྱིས་འདི་སྐད་དུ་བཤད་དེ། བདག་མ་ཉེས་སོ་ཞེས་ཟེར་ན་ཡང་། ངས་དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་པ་སུ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ངའི་སྟོན་པ་ནི་འོད་སྲུང་རྫོགས་བྱེད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་ཡང་ངས་དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་པ་ལ་འདས་པའི་ལས་ཤེས་སམ་ཞེས་ལེགས་པར་འདྲི་ན་ཅི་ཉེས་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་པ་མི་ཤེས་ཟེར་ན། ཁྱོད་དེའི་ཚིག་ཅིའི་ཕྱིར་ཉན། ཇི་སྟེ་ཤེས་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་འདི་སྐད་དྲིའོ། །སྡུག་བསྔལ་བའི་རྒྱུ་ཐ་མས་སྡུག་བསྔལ་རབ་དང་འབྲིང་མྱོང་བར་འགྱུར་རམ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་འབྲིང་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཐ་མ་དང་རབ་མྱོང་བར་འགྱུར་རམ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་རབ་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་འབྲིང་དང་ཐ་མར་འགྱུར་རམ་ཞེས་དྲི་སྟེ། ཇི་སྟེ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་འདི་སྐད་དུ་སྟོན་པ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་མྱོང་བ་ནི་འདས་པའི་འབའ་ཞིག་ཡིན་གྱི་ད་ལྟར་གྱི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། ཡང་འདི་སྐད་དུ་ད་ལྟར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དེ་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་ལས་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས་ཤིག །ཇི་སྟེ་འདས་པའི་དུས་ནས་ཡོད་ན་འདས་པའི་ལས་ནི་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་གྱི་ལུས་འདིར་མྱོང་བར་འགྱུར། ཇི་སྟེ་འདས་པའི་དུས་ལ་མེད་ན་ད་ལྟར་གྱི་དུས་འབའ་ཞིག་ན་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་སྔོན་གྱི་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ། ཁྱོད་ཀྱིས་གལ་ཏེ་ད་ལྟར་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པས་འདས་པའི་ལས་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ད་ལྟར་གྱི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཅིས་མེད་པར་འགྱུར། མེད་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་སྡུག་བསྔལ་ནི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེས་སྨྲ། ཇི་སྟེ་སྤྱོད་པ་གཞན་ཞིག་གིས་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་མེད་པར་བྱེད་ན། འདས་པ་ནི་ཟད་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་པར་རུང་། སྐྱེས་བུ་དེ་ལྟར་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་དེ་བདེ་བའི་ལས་བྱས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལས་བྱས་པས་བདེ་བའི་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མེད་བདེ་བ་ཡང་མེད་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མི་མྱོང་བ་ཡོད་དམ། ― DKG053_Page_0611 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། སྐྱེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཉིས་པོ་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། ངེས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ལས་ངེས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་ཤིག །ཇི་སྟེ་གཽ་ཏ་མ་མེད་ཅེས་ཟེར་ན། ངས་ཡང་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱའོ། ། ཇི་སྟེ་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད། དེ་བས་ན་ངེས་པར་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཡོད་ལ། ད་ལྟར་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་ངས་ཉོན་མོངས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལས་སྐྱེས་སོ། །ལས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྔ་མ་འདས་པའི་ལས་དང་། ད་ལྟར་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྔོན་འདས་པའི་ཚེ་ལས་ཡོད་མོད་ཀྱི། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་ཟས་དང་སྐོམ་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དགོས་སོ། །སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཇི་སྟེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་བདེ་བ་མྱོང་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ནི་སྔོན་འདས་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ཞིག་རྒྱལ་པོ་ལ་དགྲར་འགྱུར་བ་བསད་ན། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ནོར་དང་རིན་པོ་ཆེ་མང་དུ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ནོར་དང་རིན་པོ་ཆེ་ཐོབ་པས་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་བདེ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བྱས་ནས། ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་བདེ་བ་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་རྒྱལ་པོའི་སྲས་གང་སྡུག་པ་ཞིག་བསད་ན། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་དང་སྲོག་ཡལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བྱས་ནས་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། དུས་དང་། ཚོད་དང་། ས་དང་། མེ་ལས་གྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་མྱོང་ངོ་། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པར་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཇི་སྟེ་ལས་བཅད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་མཐུ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ན་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ ― DKG053_Page_0612 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔོན་གྱི་ལས་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ངས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམ་པ་ནི། ལམ་གྱིས་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་པའི་ལས་རྣམ་པར་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྐྱེས་བུ་ཇི་སྟེ་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པས་ལམ་ཐོབ་ན་བྱོལ་སོང་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན་སྔར་སེམས་གདུལ་བར་བྱའི་ལུས་གདུལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། ཚལ་གཅོད་ན་ཤིང་མ་གཅོད་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚལ་ལས་འཇིགས་པ་སྐྱེའི་ཤིང་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ལུས་གདུལ་བར་འདོད་ན་སྔར་སེམས་གདུལ་བར་བྱའོ། །སེམས་ནི་ཚལ་གྱི་དཔེའོ། །ལུས་ནི་ཤིང་གི་དཔེའོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ནི་སེམས་སྔར་བཏུལ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུར་སེམས་སྔར་བཏུལ། ཤིན་ཏུ་བཟང་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ནི་འདོད་པ་ལ་མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ། གཟུགས་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་བརྟགས་སོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཆོད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཐོབ་བོ། །དེ་བས་ན་བདག་གིས་ནི་སེམས་སྔར་བཏུལ་ལོ། །དེ་ནས་གཟུགས་ལ་བརྟགས་ན་གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། རྨའམ། ཤུ་བའམ། གདུག་པའམ། ཟུག་རྔུ་ལྟ་བུར་རྟོགས་སོ། །གཟུགས་མེད་པ་ལ་ནི་རྟག་པ་དང་། རྣམ་པར་དག་པ་དང་། རབ་ཏུ་ཞི་བར་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པས་གཟུགས་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཐོབ་བོ། །དེ་བས་ན་བདག་གིས་སེམས་ནི་སྔར་བཏུལ་ལོ། །དེ་ནས་ཡང་འདུ་ཤེས་ལ་བརྟགས་ན་མི་རྟག་པ་དང་། རྨ་དང་། ཤུ་བ་དང་། གདུག་པ་དང་། ཟུག་རྔུ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟོགས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་ཞི་བ། རྣམ་པར་དག་པ། ལྟུང་བ་མེད་པ། རྟག་པ་མི་འགྱུར་ ― DKG053_Page_0613 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་སྟེ། དེ་བས་ན་བདག་གིས་སེམས་བཏུལ་ལོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་བཞི་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ན་སེམས་བཏུལ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྟེངས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་ཡང་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ། རིགས་ཀྱི་བུ་སྔར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྔར་འདུ་ཤེས་སྦོམ་པོ་ལ་ནི་སྨོད་ན་ད་ཅིའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་ཕྲ་མོ་ལ་ཆགས་ཏེ་སྨད་པ་མི་ཤེས། དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ཀྱང་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྨ་ལྟ་བུ། ཤུ་བ་ལྟ་བུ། གདུག་པ་ལྟ་བུ། ཟུག་རྔུ་ལྟ་བུའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་པ་ཨུར་ཏོ་ལམ་པ་དབང་པོ་རྣོ་ལ་ཡིད་གཞུངས་པ་ཡང་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་མཆོད་དེ། ལས་ངན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་ན་གཞན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཤིན་ཏུ་བཟང་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་སྤྱོད་ན་གང་ཟག་དེས་ནི་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཆོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བགྱི་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། རིགས་ཀྱི་བུ་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་འདུ་ཤེས་མ་མཆིས་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བགྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གི་མཚན་ཉིད་མེད། གཞན་གྱི་མཚན་ཉིད་མེད། བདག་དང་གཞན་གྱི་མཚན་ཉིད་མེད། རྒྱུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། སོང་བའི་མཚན་ཉིད་མེད། བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། མྱོང་བའི་མཚན་ཉིད་མེད། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད། ཆོས་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། ཕོ་དང་མོའི་མཚན་ཉིད་མེད། སྐྱེས་བུའི་མཚན་ཉིད་མེད། རྡུལ་ཕྲ་མོའི་མཚན་ཉིད་མེད། དུས་དང་ཚོད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད། བདག་ཏུ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། གཞན་དུ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། བདག་དང་གཞན་དུ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། སྐྱེས་པའི་མཚན་ ― DKG053_Page_0614 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་མེད། བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་མེད། རྒྱུ་ལས་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་མེད། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་མེད། འབྲས་བུ་ལས་འབྲས་བུར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་མེད། ཉིན་དང་མཚན་གྱི་མཚན་ཉིད་མེད། སྣང་བ་དང་མུན་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། མཐོང་བའི་མཚན་ཉིད་མེད། མཐོང་བར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། ཐོས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། ཐོས་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། ཚོར་བ་དང་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། ཚོར་བ་དང་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད། ལས་ཀྱི་བདག་པོའི་མཚན་ཉིད་མེད། ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད། ཉོན་མོངས་པའི་བདག་པོའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཚན་ཉིད་གང་དུ་འགོག་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་བདེན་པ་སྟེ། གང་དུ་འགོག་པ་དེ་ན་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ། ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ། མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ། དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ། དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཚན་ཉིད་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང་། དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཤེས་རབ་ཐ་མས་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་འབྲིང་གིས་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་ན་རང་རྒྱལ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་མཆོག་གིས་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་འདི་བསྟན་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་གིས་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་སྙེད་ཀྱིས་ཚེ་གཉིས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གིས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སུམ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གིས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཐོབ་བོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་ཀྱང་བྱ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་སྙེད་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་བོ། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ། ― DKG053_Page_0615 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གིས་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བཟོད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཆོས་དབྱིངས་ལྟ་བུ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲུག་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་སྙེད་ཀྱིས་ནི་གཟུངས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུངས་དེ་ནི་དྲན་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་སྙེད་ཀྱིས་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སེང་གེའི་སྒྲའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་ཀྱང་བྱ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་ཀྱང་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་སྙེད་ཀྱིས་ནི་མཉམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །མཉམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ནི་ཉན་ཐོས་སུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །མི་དང་ལྷའི་བུ་མོ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་སྙེད་ནི་མངོན་དུ་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ལས་སྐྱེས་པའི་ལུས་སུ་གྱུར་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་ཐོས་ནས་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར་ཏེ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་མཐོང་ནས་དམ་པའི་ཆོས་འདོད་པས་ངན་པར་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དད་པ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་གྱུར་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་ལེགས་པར་འོངས་པའི་དགེ་སློང་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱང་དགྱེས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་ལེགས་པར་ཞུགས་སོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་མགུ་རངས་ནས་མོས་པ་ཚད་མེད་ ― DKG053_Page_0616 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་རང་བྱི་ནས་དགེ་སློང་དུ་གྱུར་ཏོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆུ་སེམས་ཀྱི་དབྱེ་ལ་བཅུས་པས་འཆིང་བས་མ་བཅིངས་ཏེ་ཟག་པ་ཟད་ནས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་ཉེ་བར་བསྙེན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་དུ་མིག་མི་འཛུམས་པར་ལྟ་ཞིང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་འཚལ་ནས་བླ་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། མྱ་ངན་དང་དགའ་བ་དུས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་སྔོན་གྱི་ཉེས་པ་འགྱོད་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་གིས་གདུག་པའི་ལུས་འདིས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བདག་བསླུས་པས། ཡུན་རིང་པོར་མ་རིག་པ་ངན་པ་ལྟ་བུའི་ནང་དུ་ནུབ་པས་ཁམས་གསུམ་དུ་འཁོར་ཞིང་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་གླགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་ཤིན་ཏུ་གནོད་པ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ལས། ང་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཚད་མ་མཆིས་པ་ནི་བསྐལ་པའི་བར་དུ་ཡང་བཀའ་དྲིན་ལ་ལན་མི་ལོན་ནོ་སྙམ་སེམས་སོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོས་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་ནས་མཆི་མ་བླགས་ཏེ། ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་རྒས་འཁོགས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ལས་ནི་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་གྱི། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནི་རབ་ཏུ་གཙེ་བར་གྱུར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་ཏེ་མགོན་དང་སྐྱབས་མཛད་ཅིང་། རེ་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་བཞུགས་སུ་གསོལ་ལོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅང་མི་གསུང་ནས་མི་གནང་ངོ་། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོས་གསོལ་པ་བཞིན་དུ་མ་གནང་ནས་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་རབ་ཏུ་གདུངས་ཏེ་སྐད་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་འཇིག་རྟེན་སྟོངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་སྟོངས་སོ། །ད་ནི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོས་བསྙེན་ནས་ཤིན་ཏུ་གདུང་བ་མངོན་དུ་གྱུར་ཏོ། །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་ཟད་པས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་མདོངས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་རབ་ཏུ་ཆོ་ངེས་རྡུང་ཞིང་སྐད་ ― DKG053_Page_0617 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་མི་ཕྱིན་པ་ཙམ་དུ་ངུས་ནས་ལུས་ཁྲག་གིས་རྒྱས་སོ། །སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་སྟེ་ངུས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་ལུས་ས་ལ་བརྡབས་པས་དེར་བརྒྱལ་ནས་རིང་ཞིག་ལོན་པ་དང་ཕྱིར་སངས་ཏེ་ངུ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མཐོང་མི་བཟོད་དེ། སེམས་རབ་ཏུ་གདུངས་ནས་ཤིན་ཏུ་གཅགས་སོ། །བདག་ཀྱང་རྫ་སོ་མ་བཏང་བ་དང་འདྲ་བའི་ལུས་གདུག་པ་ཅན་འདི་དང་འགྲོགས་མི་འཚལ་ཏེ་བདག་སྔར་མཆིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སླད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གཤེགས་སུ་གསོལ། དེའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོས་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་ནས། ཆོ་ངེས་རྡུང་ཞིང་དེ་ཉིད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཀླུང་གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང་། དགེ་སློང་དང་། དགེ་སློང་མ་དང་། འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པའི་ལྷ་དང་མི་དང་། ལྷ་མ་ཡིན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྐད་འཐུན་པར་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནང་གཅིག་ཏུ་བོར་བས་གནས་མ་མཆིས། རྟེན་མ་མཆིས། སྐྱབས་མ་མཆིས། མགོན་མ་མཆིས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་གཅགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་ཐམས་ཅད་ངུས་ཏེ། གཅིག་ལ་གཅིག་འཇུ་ཞིང་བྲང་དུ་ཁུ་ཚུར་གྱིས་རྡེག་པས་བརྒྱལ་ནས་ཕྱོགས་ཀྱང་བསླད་དེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་གཡོས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱེད་བུས་པ་ཆུང་ངུ་ལྟར་མ་ངུ་བར་སོ་སོ་ནས་ངུ་བ་ཐོང་ལ་སེམས་མ་འཁྲུགས་པར་གྱིས་ཤིག །ཁྱེད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་འདིར་བསམ་པ་དག་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱ་ཞིང་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཤེས་རབ་མ་བརྗེད་ཅིག །ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྲིད་པ་ལས་འབྱུང་བ་ལ་བརྩོན་པར་གྱིས་ཤིག །ཁམས་གསུམ་དུ་ལུས་མྱོང་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཁོར་ལོ་མཐའ་མེད་པ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྗེ་བོ་དང་། འདོད་པའི་བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་ལུས་དང་སེམས་བཀོལ་བའི་བྲན་དུ་མི་འགྱུར་བར་བྱའོ། །སྤྱོད་པའི་ཁམས་ལ་དམིགས་པས་འཁོར་བའི་ལས་བྱེད་དེ། འདོད་ཆགས་ ― DKG053_Page_0618 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གིས་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཙེས་ནས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་གྱུར་ན། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་སུ་ཞིག་དེ་ལ་མི་རྟོག །ཁྱེད་རྣམས་འདི་ལྟར་རིག་པར་གྱིས་ཤིག །ང་ནི་བསྐལ་པ་འདས་པ་ནས་ཞི་བ་ཆེན་པོའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་མེད་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ་སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་རིན་པོ་ཆེ་རྡོ་རྗེའི་གཏེར་ལྟ་བུ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་ཀྱང་ངས་འདིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དང་འཐུན་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ལུས་གློག་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་གཅགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བའི་འོད་པ་འབབ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དྲག་ཅིང་མྱུར་ལ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་འཁོར་བར་འཁོར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་འདི་སྔོན་སངས་རྒྱས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་དེ་དག་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་བསྐྱེད་ནས་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་གཅེར་བུ་པ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་། ཐབས་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངན་པར་ལྟ་བ་ལོག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དགོད་པར་བྱེད་དོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་འདི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཀར་ང་དང་ཕྲད་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པར་གྱུར་ཏོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་ནས་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ཞུགས་སོ། །ང་ཐོག་མ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཅང་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱ་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ངོ་། །ཐ་མ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཀར་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་བཏུལ་ནས་མཛད་པའི་མཐར་ཕྱིན་ཏེ། མཛད་པ་མེད་པས་ང་ཡུན་དུ་བཞུགས་ཀྱང་དེ་ལས་མཛད་པ་གཞན་མེད་དོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ ― DKG053_Page_0619 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་འདས་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་ནས་ཤུགས་ནར་ཅེས་མཛད་དེ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲིན་ལེགས་པར་གླན་ཏོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་དེའི་རུས་བུ་ལ་མཆོད་པ་བྱ་ཞིང་མཆོད་རྟེན་གྱིས་ཤིག །དེའི་ཚེ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མི་དགའ་སྟེ་མཆི་མ་བླགས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་སྤོས་ཀྱི་ཤིང་དང་། མར་གྱིས་དེའི་རུས་བུ་བསྲེགས་སོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོའི་རུས་བུ་བསྲེགས་པ་ནས་མེའི་ནང་ན་འོད་ཆེན་པོ་བཏང་སྟེ། ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་བཅྭ་བརྒྱད་མངོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །ལུས་ཀྱི་སྟོད་ནས་ཆུ་འབབ་ན་ལུས་ཀྱི་སྨད་ནས་མེ་འབར། མཆན་ཁུང་གཡས་ནས་མེ་འབར་ན་མཆན་ཁུང་གཡོན་ནས་ཆུ་འབབ། ཆུང་ངུ་ལས་ཆེན་པོར་གྱུར་ནས་ཆེན་པོ་ལས་ཆུང་ངུར་གྱུར་ཏེ། ནམ་མཁའ་ཡང་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང་། མུ་སྟེགས་ཅན་ངན་པར་ལྟ་བའི་སེམས་ཅན་དག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ལ་ཞུགས་སོ། །ཤིན་ཏུ་བཟང་པོས་ཆོ་འཕྲུལ་མངོན་པར་བསྟན་ནས་ཕྱིར་མེའི་ནང་དུ་ཞུགས་སོ། །དེར་བསྲེགས་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་རིང་བསྲེལ་བསྡུས་ཏེ། མཆོད་རྟེན་བྱས་ནས་མཆོད་པ་བྱེད་དོ། །འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཅང་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱའི་ལེའུའོ།། །། བཅུ་བཞི་པ། བསྟན་པ་གཞག་པའི་ལེའུ།― DKG053_Page_0619 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་དང་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཁྱེད་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་དག་ངའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་འདི་འཛིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་གྱིས་ཤིག །ངས་ནི་བསྐལ་པ་ཁྲག་ཁྲིག་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་དཀའ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་འདི་བསྒྲུབས་ནས་ད་ལྟར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱེད་རྣམས་འདི་ལྟར་རིག་པར་གྱིས་ཤིག །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་འདི་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ན་དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེ་རྡོ་རྗེའི་གཏེར་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མ་གོད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་འདིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་སྟེ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐུ་ཚེ་འདིར་ ― DKG053_Page_0620 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏོང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲིན་ལ་ཡང་དག་པར་ལན་གློན་ཞིང་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་ཞིང་གང་ནས་གང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མི་བརྗེད་པར་འདོད་པ་དང་། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་གཤེགས་ཏེ་ཉིན་མཚན་དུ་སྐྱོབ་པར་འདོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདའ་བའི་ཆོས་ཐོབ་པར་འདོད་ན། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་བརྩོན་འགྲུས་སུ་ནན་ཏན་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ང་མངོན་པར་སངས་མ་རྒྱས་པ་ན་ཡང་མུ་སྟེགས་ཅན་ཨུར་ཏུ་ལམ་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ། བསམ་གཏན་བཞི་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱད་སློབ་པ་ལ་ཞུགས་ནས་དེའི་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བྱས་སོ། །མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་དེའི་ཆོས་སྨད་དེ་མཐར་གྱིས་ཤིན་ཏུ་བཟང་པོ་ཡང་བཏུལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་བཞག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་མེས་ངན་པར་ལྟ་བའི་རྒྱལ་མཚན་བསྲེགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤིང་ལོ་སྐམ་པོ་མེ་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་བཅུག་པ་དང་འདྲའོ། །དགའ་བོ་ངའི་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་ཤཱཀ་རིགས་ལ་ཤིན་ཏུ་ཐུགས་བརྩེའོ། །ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་སུ་ལེགས་པར་སྟོན་ཅིང་ཆོས་ཤིག །ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་ཏེ། རྩེད་མོ་དང་བག་མེད་པར་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམས་ལ་འཇུག་པ་དང་། ངན་པར་ལྟ་བའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། ཁམས་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ནི་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ན་མྱུར་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བ་དང་། རྙོག་མ་ལྔའི་འདོད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པ་བསྐྱེད་དེ་མགོན་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་། མིའི་ལུས་ལན་ཅིག་སྟོར་ནས་ཕྱིར་ཐོབ་པར་དཀའ་བ་དང་། ཚེ་གཅིག་ཏུ་བག་བྱ་བ་དང་། མི་རྟག་པའི་གདོན་ཆེན་པོ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་བར་བྱ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་རྗེ་བ་བསྐྱེད་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་སྲོག་མི་གཅོད་པ་དང་། ཆུང་ངུ་ན་གྲོག་སྦུར་གྱི་བར་དུ་མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པ་དང་། ལུས་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཟང་པོར་སྐྱེ་བ་དང་། ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང་། ཤ་མི་ཟ་བ་ ― DKG053_Page_0621 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། ཆང་མི་འཐུང་བ་དང་། སེམས་ཀྱི་སྦྲུལ་གདུལ་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་དགོད་པ་དང་། དགེ་བ་དང་སྡིག་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལུས་ཀྱི་གྲིབ་མ་བཞིན་དུ་འབྲང་བར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟགས་པ་དང་། དུས་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཁོར་བ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བ་དང་། སྐྱེ་བ་འདི་ཆུད་གསན་ནས་ཕྱིས་འགྱོད་ཀྱང་མི་ཕན་པར་སྟོན་ཅིང་ཆོངས་ཤིག །ང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དུས་ལ་བབ་སྟེ། ཁྱོད་ལ་བསྟན་པ་འདི་དག་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་ན་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཐོས་ནས། ལུས་དང་སེམས་འདར་ཞིང་གཡོ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་འཁྲུགས་ནས་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་ཏེ་སྐད་ཀྱང་མ་ཕྱིན་ལ། བརྒྱལ་བ་ཙམ་དུ་འཁྲུགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་ཤི་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་མ་འགགས་པས་དགའ་བོ་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་དེ་མྱ་ངན་བསངས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་དེ་ལྟར་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དུས་ལ་བབ་སྟེ། དེང་བཞུགས་ཀྱང་སང་མི་བཞུགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ངས་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་ཞུ་བ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་ཞུས་ཤིག །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དགེ་སློང་དྲུག་སྡེ་ཁྱིམ་སུན་འབྱིན་པ་དང་། འདོད་ལྡན་སྡིག་ཏོ་ཅན་དང་། ཇི་ལྟར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་ཤིང་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བགྱི་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་ན་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཛད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་སྟོན་པ་སུས་བགྱི་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གནས་ཤིང་བརྟེན་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་སུ་ལ་གནས་ཤིང་རྟེན་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་བསྡུ་བ་ན། མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མགོ་ནན་ལ་ཇི་སྐད་བྱ་བ་ཞུས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེའི་ཚེ་དགའ་བོའི་རྨི་ལམ་ན་མ་འགགས་པས་སྨྲས་པ་ལྟ་བུར་ཞུ་བ་བཞི་པོ་ཞུས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་བགས་ཀྱིས་སངས་ཏེ། ཞུ་བ་བཞི་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་མི་དགའ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་མྱ་ངན་བྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བའི་མཛད་པ་ཀུན་མཛད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གཤེགས་པ་ཡིན་ ― DKG053_Page_0622 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ། །ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞུ་བ་བཞི་པོ་འདི་ནི་ནང་གི་ཐ་མར་ཞུས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ལེགས་པར་ཉོན་ལ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དེ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་གསོལ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་འདྲི་བ་ལྟར་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དགེ་སློང་དྲུག་སྡེ་དང་། འདོད་ལྡན་སྡིག་ཏོ་ཅན་ཁྱིམ་སུན་འབྱིན་པ་དང་། ཇི་ལྟ་བུར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་ཤིང་བསྟན་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་པ་ནི། དགའ་བོ་དགེ་སློང་འདོད་ལྡན་རང་བཞིན་གྱིས་མ་རུངས་པ་ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་རང་དུལ་ཞིང་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྡིག་ཏོའི་སེམས་ཀྱང་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་ངའི་ནུ་བོ་ཀུན་དགའ་བོ་འདོད་པ་དང་ལྡན་ཏེ་མ་རུངས་པ་ཡང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐབས་མཁས་པས་བསྟན་ཅིང་བཅོས་ནས་དེའི་དབང་པོ་དང་ཤེས་རབ་ཅི་ལྕོགས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་རྒ་ཤི་དང་། ཟློས་པའི་མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་རིག་པ་འདོད་པའི་ཐིབས་པོའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཁམས་གསུམ་དུ་གང་ནས་རྒྱུད་དྲུག་ཏུ་འཁོར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོའི་རྩ་བ་ནི་མ་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པ་བརྟགས་ནས། སྲིད་པའི་སྐྱོན་མ་རིག་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་དོ། །རྩ་བ་འགགས་པས་མ་རིག་པ་འགག་གོ །མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་པ་ནས། རྒ་ཤི་དང་། ཟློས་པའི་མྱ་ངན་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་བར་དུ་འགག་གོ །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་པ་ན་སེམས་གནས་པར་གྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཐོབ་བོ། །དེ་ནས་མཐར་གྱིས་བསམ་གཏན་བཞི་ཡང་ཐོབ་ནས་དྲན་པ་ཡང་དག་པའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ནན་ཏན་བྱས་ནས་འབྲས་བུ་བླ་མ་ཡང་རང་ཐོབ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་དེའི་ཚེ་ན་དགེ་སློང་ཀུན་དགའ་བོས་དེ་ལྟར་བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པས་ངས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་སུ་ནན་ཏན་བྱེད་པས། རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ ― DKG053_Page_0623 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཁྱོད་ཀྱིས་ངས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་དྲུག་སྡེ་དང་། འདོད་ལྡན་ལ་སྟོན་ཅིག་དང་། དགེ་སློང་དེ་དག་བསམ་པ་དག་པས་རྣམ་པར་དག་པའི་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ། རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་འབྲས་བུ་མཆོག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་དེ་བས་ན་མ་རིག་པ་ལས་ཁམས་གསུམ་དུ་འཁོར་བའི་ཤིང་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ཏེ། འདོད་པའི་རླུང་གིས་ཁྱེར་ནས། ཡུན་རིང་པོར་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉིན་མཚན་དུ་གདུངས་ཏེ། མུན་པ་ནག་པོའི་འཁོར་བའི་ཀ་བ་ལ་འཁོར་ཞིང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཡལ་ག་དང་ངན་པར་རྟོག་པའི་རྩ་བ་དང་། མ་རིག་པའི་དབའ་རླབས་དང་། སེམས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོལ་པོ་ལྟ་བུས་ཡུལ་དྲུག་ལ་རྒྱུ་ཞིང་། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ས་བོན་བཏབ་ནས་ཕྱིར་ཟློགས་པ་མེད་དེ། རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་བར་དབང་ཆེ་བས་ན་མ་རིག་པ་ནི་རྗེ་བོ་ལྟ་བུ་སྟེ་སྐད་ཅིག་ཏུ་གནོན་པར་བྱེད་པར་སེམས་ཅན་གྱིས་མ་ཚོར་བར་འཁོར་བ་ན་རྒྱུན་དུ་འཁོར་བར་གྱུར་ཏོ། །དགའ་བོ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་མ་རིག་པ་འདིའི་དབང་གིས་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྗེ་བོ་ལྟ་བུ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གིས་ལུས་བཀོལ་ཏེ་ལུས་ཞིག་ཀྱང་རང་དབང་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་མ་རིག་པའི་སྡུག་བསྔལ་འགགས་ཏེ་ཁམས་གསུམ་ཟད་ན་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགའ་བོ་གང་གིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་མཐར་བདག་མེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ཞུགས་པར་རྟོགས་ན། དེས་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་མེ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་གསུང་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་གསུང་གིས་ཁྱོད་ལ་གཏམས་པ་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་པར་ནན་ཏན་གྱིས་ཤིག །དགའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞུ་བ་ལྟར་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ན་མི་བཞུགས་ན་སྟོན་པ་སུས་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བོ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་གྱིས་དེ་ལ་གནས་ཏེ་ནན་ཏན་བྱས་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་ཁྱོད་ཞུ་བ་ལྟར་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཅི་ལ་གནས་ཤིང་རྟེན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བོ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་གནས་ཏེ་སེམས་བརྒྱན་ནས་གནས་ ― DKG053_Page_0624 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱའོ། །ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བརྟགས་ཏེ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་ན་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བ་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱས་ཏེ། ཚོར་བ་ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་གནས། ནང་ན་ཡང་མི་གནས། གཉིས་ཀའི་བར་ན་ཡང་མི་གནས་པར་རྟོགས་ན་ཚོར་བ་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བརྟགས་ཏེ། སེམས་ནི་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། མིང་ཉིད་དང་ཡང་བྲལ་བར་རྟོགས་ན་སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བརྟགས་ཏེ་དགེ་བའི་ཆོས་སུ་ཡང་མི་དམིགས། མི་དགེ་བའི་ཆོས་སུ་ཡང་མི་དམིགས་ན་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགའ་བོ་ཁྱོད་ཞུ་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་བསྡུས་པ་ན། མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མགོ་ནན་ལ་ཇི་སྐད་གདགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་བསྡུས་པའི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མགོ་ནན་ལ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ན་འཁོར་རྣམ་བཞི་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། མདོ་སྡེ་འདི་གསུངས་སོ་ཞེས་ཐོགས་ཤིག །དེའི་ཚེ་དགའ་བོས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་ཀྱང་རུང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རུང་། སྦྱིན་བདག་དད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གསེར་དང་། དངུལ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཡོ་བྱད་མང་པོ་ཕུལ་ནས་ཇི་ལྟ་བུར་སུ་ལ་བཞག་པར་བགྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བཞུགས་ན། སངས་རྒྱས་ལ་ཅི་ཕུལ་བ་ཐམས་ཅད་དགེ་འདུན་ལ་གཏད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཡོན་བདག་དད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་བསྔོས་ཤིང་ཕུལ་བ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ན་བཟའ་དང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་བ་དན་དང་གདུགས་སུ་བྱ་ཞིང་མར་བསུང་ཅན་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་མེ་ཏོག་ཉོས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་དུ་སྤྱད་དུ་མི་རུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་གཞན་དུ་སྤྱད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཀོར་བརྐུས་པ་ཡིན་ནོ། །དགའ་ ― DKG053_Page_0625 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པ་ན། གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཞིག་གིས་གསེར་དང་། དངུལ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་། གཞལ་མེད་ཁང་དང་། བུ་དང་། ཆུང་མ་དང་། བྲན་ཁོལ་དང་། གོས་དང་། ཟས་དང་། བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཕུལ་ནས་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་ཕྱག་བྱས་ཏེ། མཆོད་པ་བྱས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཞིག་གིས་གསེར་དང་། དངུལ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་། བུ་དང་། ཆུང་མ་དང་། བྲན་ཁོལ་དང་། གོས་དང་། ཟས་དང་། བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་ལ་ཕུལ་ཏེ། དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་མཆོད་པ་བྱས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བགྱིས་ན་བསོད་ནམས་གང་གིས་མང་དུ་ཐོབ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེས་བུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཆོད་ན་བསོད་ནམས་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པས་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཆོད་ན་བསོད་ནམས་འདྲ་སྟེ་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །དགའ་བོས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བཞུགས་པ་ལ་གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཞིག་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གོང་དུ་སྨོས་པ་དང་འདྲ་བར་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་མཆོད་པ་བགྱིད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཞིག་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གོང་དུ་སྨོས་པ་དང་འདྲ་བར་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གདུང་རིལ་པོ་ལ་མཆོད་པ་བགྱིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་བུ་དེ་གཉིས་གང་གིས་བསོད་ནམས་མང་དུ་ཐོབ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེས་བུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ནི་མཉམ་པས་ཁྱད་པར་མེད་དེ། བསོད་ནམས་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པར་རྒྱ་ཆེ་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བསོད་ནམས་མི་ཟད་དོ། །དགའ་བོས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བཞུགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཞིག་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གོང་དུ་སྨོས་པའི་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང་། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། གལ་ ― DKG053_Page_0626 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཞིག་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་ཕྱེད་ལ་མཆོད་པ་བགྱིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་བུ་དེ་གཉིས་གང་གིས་བསོད་ནམས་མང་དུ་ཐོབ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྐྱེས་བུ་དེ་གཉིས་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཆོད་ན། བསོད་ནམས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །དགའ་བོ་གལ་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཞིག་གིས་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་བཞི་ཆ་གཅིག་གམ། བརྒྱད་ཆ་གཅིག་གམ། བཅུ་དྲུག་གི་ཆ་གཅིག་གམ། བརྒྱའི་ཆ་གཅིག་གམ། སྟོང་གི་ཆ་གཅིག་གམ། ཁྲིའི་ཆ་གཅིག་གམ། ཀླུང་གང་གཱའི་བྱེ་མའི་ཆ་གཅིག་ཙམ་ནས་ཆུང་ངུ་ན་ཡུངས་ཀར་ཙམ་གཅིག་ལ་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྟི་སྟང་དང་བཅས། རིམ་གྲོ་དང་བཅས་པས་མཆོད་པ་དང་བསྟོད་པ་བྱས་པ་དང་། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བཞུགས་པ་ལ་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་མཆོད་པ་བྱས་ན། སྐྱེས་བུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ནི་ཐམས་ཅད་ཁྱད་པར་མེད་པར་མཉམ་སྟེ། ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །དགའ་བོ་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བཞུགས་སམ། མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རུང་། གང་ཞིག་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། བླ་མར་བྱས། བཀུར་སྟིར་བྱས། བསྟོད་པ་བྱས་ན། སྐྱེས་བུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཐོབ་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད། དབྱེར་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་དང་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་གནམ་གྱི་སྟེང་ངམ། མིའི་འཇིག་རྟེན་ན་སེམས་ཅན་གྱིས་ངའི་སྐུ་གདུང་ལག་ཏུ་ཐོབ་སྟེ། མྱ་ངན་དང་དགའ་བ་བཅས་པས་བསྟི་སྟང་དུ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱས་ན། བསོད་ནམས་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་མཐོང་ན། དེས་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དེས་ནི་ཆོས་མཐོང་ངོ་། །ཆོས་མཐོང་བ་དེས་ནི་དགེ་འདུན་མཐོང་ངོ་། །དགེ་འདུན་མཐོང་བ་དེས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཐོང་ངོ་། །དགའ་བོ་དེ་བས་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་རྟག་པ་གནས་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མགོན་དང་སྐྱབས་ཀྱི་གནས་སུ་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དགའ་ ― DKG053_Page_0627 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་བདག་ཅག་གིས་ཆོ་ག་གང་དང་སྦྱར་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཞུགས་ལ་བཞེན་ན་སྐུ་གདུང་འཐོབ་ཅིང་དད་པས་མཆོད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཁྱེད་ཀྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་ཐབས་སུ་སྲེགས་ཤིག །དགའ་བོས་ཡང་གསོལ་པ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བསྲེག་པའི་ཆོ་ག་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་ཤི་ནས་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་འཇོག་སྟེ། གདོད་ལྕགས་ཀྱི་སྒྲོམ་གྱི་ནང་དུ་འཛུད་དོ། །སྒྲོམ་དུ་བཅུག་ནས་འབྲུ་མར་བསུང་ཅན་གྱིས་སྒྲོམ་གྱི་ནང་དུ་བཀང་ནས། ཁ་ལེགས་པར་བཅད་དེ་ཡང་ཞག་བདུན་དུ་འཇོག་གོ །དེ་ནས་སྒྲོམ་ནས་ཕྱུང་སྟེ་སྤོས་ཆུས་བཀྲུའོ། །སྤོས་ཆུས་བཀྲུས་ནས་བདུག་སྤོས་ཀྱིས་མཆོད་ཅིང་བདུགས་ལ་ཤིང་བལ་གྱིས་ལུས་ཀུན་དཀྲིའོ། །ཤིང་བལ་གྱིས་དཀྲིས་པའི་སྟེང་དུ་རས་དཀར་པོ་བཟང་པོ་ཡུག་སྟོང་གིས་མཐར་ཆགས་སུ་དཀྲིའོ། །དེ་ལྟར་དཀྲིས་ནས་སྒྲོམ་གྱི་ནང་དུ་འབྲུ་མར་བསུང་ཅན་གྱིས་བཀང་སྟེ། རྒྱལ་པོའི་རུས་བུ་ཕྱིར་སྒྲོམ་གྱི་ནང་དུ་བཅུག་ལ་སྒྲོམ་གྱི་ཁ་ལེགས་པར་གཅད་དོ། །ཤིང་བསུང་ཅན་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཤིང་རྟའི་སྟེང་དུ་དྲངས་ཏེ། ཤིང་རྟའི་ངོགས་གཞི་ཡང་རྒྱན་ཕྱང་དཔྱངས་ཤིང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤིང་རྟ་སྤྲའོ། །གྲངས་མེད་པའི་མེ་ཏོག་དང་། བ་དན་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། སྤོས་བཟང་པོ་སྣ་ཚོགས་དང་། ལྷའི་རོལ་མོས་བསྐོར་ཞིང་མཆོད་པ་བྱའོ། །དེ་ནས་ཤིང་བསུང་ཅན་ཕྱི་ནང་རི་མོ་དང་ལྡན་པ་དང་མར་བསུང་ཅན་གྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་རུས་བུ་བསྲེག་གོ །དེ་ལྟར་བསྲེགས་ནས་རིང་བསྲེལ་བསྡུས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་བཞི་མདོར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་སྒོ་བཞི་བཀོད་པ་བྱས་ཏེ། རིང་བསྲེལ་དེའི་ནང་དུ་བཞག་ལ་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་བལྟར་གཞུག་གོ །དགའ་བོ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་བསོད་ནམས་ཅུང་ཟད་ཅིག་གིས་རྒྱལ་པོའི་ཐབས་ཐོབ་ཀྱང་སྲིད་པ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ། འདོད་པ་ལྔ་དང་ལྡན་ཏེ། བཙུན་མོ་དང་ཕོ་ ― DKG053_Page_0628 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྲང་གི་སླས་སུ་བཅས། ངན་པར་ལྟ་བ་དང་གདུག་པ་གསུམ་དུ་བཅས། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བ་སྤུའི་ཉག་མ་ཙམ་ཡང་མ་སྤངས་པ་ཤི་ནས་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པས་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོ་ག་བྱེད་ཅིང་། མཆོད་རྟེན་བརྩིགས་ནས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞིང་བལྟ་ན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། བསྐལ་པ་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་དཔག་ཏུ་མེད་གྲངས་མེད་པ་ནས་བཙུན་མོ་དང་ཕོ་བྲང་གི་སླས་དང་འདོད་པ་ལྔ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་བ་མོའམ་སེར་བ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ནས་རྩོལ་དཀའ་བ་བཙལ་ཏེ་ཤིན་ཏུ་སྤྱོད་དཀའ་བ་སྤྱད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་དཀའ་བ་སྤྱད་དེ། ཕྱོགས་བཅུ་ན་དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཛད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྟོན་པ་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་མ་བསྒྲུབས་པ་གང་ཡང་མེད་ལ། གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་བཅྭ་བརྒྱད་དང་། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་། སྤྱན་ལྔ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་། མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་བཅྭ་བརྒྱད་དང་། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་ཚེ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང་། སྤྱོད་དཀའ་བ་ཐམས་ཅད་དང་། དགེ་བ་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་། ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་། རྒྱན་ཐམས་ཅད་དང་། སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དང་། ཐབས་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་དང་། དེ་ལ་སོགས་ཏེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་སྟེ། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཅད། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཅད། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ ― DKG053_Page_0629 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་བཅད་དེ། བདེན་པ་བཞི་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་བདུད་རྣམ་བཞི་བཏུལ་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་དམ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུང་འཐུན་པར་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ནས། འཐུན་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆུ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སྤྱི་བོར་དབང་བསྐུར་ཏེ། གདོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བསྒྲགས་སོ། །དེ་བས་ན་ང་ནི་ད་ལྟར་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུར་རྣམ་པར་སངས་རྒྱས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྷ་དང་མིའི་ནང་ན་དཔེ་ཟླ་མེད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་དང་འདྲ་བར་གཟིགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ། མཁྱེན་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ། འཇིག་རྟེན་རིག་པ། བླ་ན་མེད་པ། སྐྱེས་བུ་འདུལ་ཞིང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ། ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བར་མཛད་པ་ཀུན་མཛད་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བཞིན་དུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བར་བྱའོ། །དགའ་བོ་ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཞོག་ལ། གདོད་ལྕགས་ཀྱི་སྒྲོམ་དུ་ཆུག་ཤིག །ལྕགས་ཀྱི་སྒྲོམ་དུ་བཅུག་ནས་མར་བསུང་ཅན་གྱིས་ཁོང་ལ་ཁ་ལེགས་པར་ཆོད་ཅིག །སྒྲོམ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤྲས་ཤིང་བརྒྱན་ལ་སྒྲོམ་འཁོར་བར་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་གིས་མཆོད་པ་གྱིས་ཤིག །དེ་ལྟ་བུར་ཞག་བདུན་དུ་མཆོད་ནས་སྒྲོམ་ནས་ཕྱུང་ལ། སྤོས་ཆུས་ལེགས་པར་ཁྲུས་ཤིག །དེ་ལྟར་སྤོས་ཆུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལེགས་པར་བཀྲུས་ནས་ཤིང་བལ་གྱིས་སྐུ་ཁྱབ་པར་དཀྲིས་ཤིག །དེའི་སྟེང་དུ་རིན་ཐང་མེད་པའི་རས་དཀར་པོ་ཡུག་སྟོང་གིས་དཀྲིས་ཤིག །དེ་ལྟར་དཀྲིས་ནས་ཕྱིར་ལྕགས་ཀྱི་སྒྲོམ་དུ་ཆུག་ལ་མར་བསུང་ཅན་གྱིས་བཀང་སྟེ་ཁ་ལེགས་པར་ཆོད་ཅིག །དེ་ནས་གོ་ཤིར་ཥ་ཙན་དན་ ― DKG053_Page_0630 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། ཨ་ག་རུ་དང་། ཤིང་བསུང་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་བཅས་སུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཤིང་རྟའི་སྟེང་དུ་ཞོག་ལ། རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་ཏེ་སྲེག་པའི་གནས་སུ་དྲོངས་ཤིག །རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་གྲངས་མེད་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་གྲངས་མེད་པ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་གོས་གྲངས་མེད་པ་དང་། གྲངས་མེད་པའི་ལྷའི་རོལ་མོ་དང་། གྲངས་མེད་པའི་མེ་ཏོག་དང་སྤོས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ཡང་གང་བ་ཙམ་དུ་མཆོད་པ་གྱིས་ལ་ངུས་ཤིག །ལྷ་དང་མི་དང་། འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྤོས་ཀྱི་ཤིང་ཙན་དན་དང་། ཨ་ཀ་རུ་དང་། མར་བསུང་ཅན་གྱིས་ང་སྲེགས་ལ་ངུས་ཤིག །དེ་ལྟར་བསྲེགས་ནས་ལྷ་དང་མི་དང་། འཁོར་རྣམ་བཞིས་རིང་བསྲེལ་བསྡུས་ལ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་བུམ་པར་བཅུག་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་ལམ་གྱི་བཞི་མདོར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བྱས་ལ། རིང་བསྲེལ་མཆོད་ན་སེམས་ཅན་དག་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཅིང་། སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོ་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་པོས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གདུང་གི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བྱས་ནས། གཞན་ཡང་མཆོད་རྟེན་གསུམ་བྱའོ། །གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་མཆོད་རྟེན་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་མཆོད་རྟེན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་གནས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་སྟོབས་བཅུ་དང་། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། མི་བསྙེངས་པ་བཞི་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་། བདེན་པ་བཞི་དང་། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་དང་། ཚངས་པའི་དབྱངས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་དུ་བསྒྲགས་པ་དང་། ཁ་དོག་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་བྱམས་པའི་འོད་ཀྱིས་ལམ་རྒྱུད་དྲུག་སྣང་བར་མཛད་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་བཞིན་དུ། ལ་ལ་ནི་འབྲས་བུ་བཞི་དང་། ཐེག་པ་གཉིས་ལ་སྤྱོད་པར་གྱུར། ལ་ལ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་འདུས་མ་བྱས་པའི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར། ལ་ལ་ནི་མི་འགོག་པ་མི་སྐྱེ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་ནོན་པར་གྱུར། ལ་ལ་ནི་ཚད་མེད་པའི་གཟུངས་རྣམས་ཐོབ་པར་གྱུར། ལ་ལ་ནི་སྤྱན་ལྔ་ ― DKG053_Page_0631 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཐོབ་པར་གྱུར། ལ་ལ་ནི་ངན་སོང་གསུམ་ལས་ཐར་བར་གྱུར། ལ་ལ་ནི་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བར་གྱུར། ལ་ལ་ནི་ལྷ་དང་མིའི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱམས་པའི་ཤུགས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ། ལྷ་དང་མི་དང་འཁོར་རྣམ་པ་བཞིས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཏེ་རིང་བསྲེལ་ལ་མཆོད་ན་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཅིང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་ཅིང་ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ལྷ་དང་མི་དང་། འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཛད་པའི་དྲིན་ཆེན་པོ་དང་། བྱམས་པ་ཚད་མ་མཆིས་པ་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་སླད་དུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བགྱིད་ཅིང་རིང་བསྲེལ་ལ་མཆོད་པ་བགྱིད་པ་ནི་འོས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཆོད་རྟེན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་བགྱིས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྨན་པ་ཅི་མཆིས་ན་མཆོད་རྟེན་བགྱིས་ཤིང་མཆོད་པ་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རང་སངས་རྒྱས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་རྟོགས་ནས་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ། ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་བྲལ་ནས་ལྷ་དང་མིའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཏེ་མཆོད་ན་བསོད་ནམས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་མང་པོ་འབྲས་བུ་མཆོག་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བོ་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཕྱོགས་ཟད་དེ་སྲིད་པ་ཕྱི་མ་མི་ལེན་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཏེ་མཆོད་ན་བསོད་ནམས་ཐོབ་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འོག་ཏུ་དེ་མང་སྟེ། དེས་ཀྱང་འགྲོ་བ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ། །དགའ་བོ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཡང་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་མོད་ཀྱི། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་གླིང་བཞི་ལ་དབང་སྟེ། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་སྲིད་བྱེད་པས་སེམས་ཅན་ ― DKG053_Page_0632 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་གི་བཀུར་སྟིའི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་འཁོར་རྣམ་བཞིས་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཏེ་མཆོད་ན་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དགའ་བོས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་བདག་ཅག་འཁོར་རྣམ་བཞིས་གང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཞུགས་ལ་བཞེན་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་འཁོར་རྣམ་བཞིས་གལ་ཏེ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་ང་བསྲེགས་ན། གྲོང་ཁྱེར་དེའི་མི་དག་རྒྱལ་པོའི་ལས་ཀྱི་ཆད་པ་དང་རྩོད་པ་ཚད་མེད་པ་འབྱུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མཉམ་པར་མི་ཐོབ་བོ། །དགའ་བོ་གལ་ཏེ་འཁོར་རྣམ་བཞིས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་ང་བསྲེགས་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དག་བསོད་ནམས་མཉམ་པར་ཐོབ་བོ། །དགའ་བོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཞུགས་ལ་བཞེན་པའི་འོག་ཏུ་འཁོར་རྣམ་བཞིས་རིང་བསྲེལ་བསྡུས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེའི་བུམ་པར་སྩལ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་གང་དུ་བརྩིགས་ན་ཐམས་ཅད་དད་པའི་སེམས་སྐྱེ་ཞིང་མཆོད་པར་འགྱུར་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྟན་དུ་གསོལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ་བསྲེགས་ནས་འཁོར་རྣམ་བཞིས་རིང་བསྲེལ་བསྡུས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་བུམ་པར་ཆུག་ལ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་ལམ་གྱི་བཞི་མདོར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བང་རིམ་བཅུ་གསུམ་དང་ལྡན་པ། ཕང་ལོ་དང་བཅས་པ། རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་ཅིང་སྤྲས་པ། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་བྱ་བའི་བ་དན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པ། ངོས་བཞིའི་པུ་ཤུ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་པ། ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱན་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤྲས་པ། མཆོད་རྟེན་དེ་རིམ་པ་ཅིག་ཅར་ཡང་ངོས་བཞིར་སྒོ་རེ་རེ་བཏོད་པ། སྐར་ཁུང་ཐད་ཀར་འབབ་པའི་ནང་དུ་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་བུམ་པ་བཅུག་སྟེ། འཁོར་རྣམ་བཞིས་མཆོད་པ་བྱའོ། །དགའ་བོ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ནི་རིམ་པ་བཅུ་གཅིག་དང་ལྡན་པ། རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྲས་པར་བྱའོ། །དགའ་བོ་དགྲ་བཅོམ་པའི་མཆོད་རྟེན་ནི་རིམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ ― DKG053_Page_0633 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། དེ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྲའོ། །དགའ་བོ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་མཆོད་རྟེན་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་ཏེ། རིམ་པ་དང་བཅས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁམས་གསུམ་གྱི་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་མ་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་མ་འགགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ་ཞུགས་ལ་བཞེན་ནས་ལྷ་དང་མི་དང་འཁོར་རྣམ་བཞིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་ཇི་ལྟར་བགོས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འགྱུར། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་འགགས་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིང་བསྲེལ་བསྡུས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མཉམ་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་དང་རྒྱུད་དྲུག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བགོས་ཏེ་མཆོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བར་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་གྱི་ཕྱེད་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྲས་སྒྲ་གཅན་འཛིན་དང་འདྲ་བར་གཟིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཁྱོད་རིང་བསྲེལ་གྱི་ཕྱེད་འདོད་དོ་ཞེས་མ་ཟེར་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་དོན་སྙོམས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ཁྱོད་ལ་འགྲམ་པ་གཡས་པའི་ཚེམས་མཆེ་བ་གཅིག་སྦྱིན་གྱིས། ཁྱོད་ཀྱིས་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་མཆོད་རྟེན་བྱོས་ལ་མཆོད་ཅིག་དང་། ཁྱོད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་ཆོ་ངེས་འདེབས་ཤིང་ངུས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་བཞི་པོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་ཁྱེད་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རིང་བསྲེལ་རྟག་ཏུ་མཆོད་དུ་ཡོད་ལ། གཞན་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དཀོན་མཆོག་མདོ་སྡེ་དང་། འདུལ་བ་དང་། ཆོས་མངོན་པ་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། བདེན་པ་བཞི་རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་དག་དད་པས་མཆོད་ ― DKG053_Page_0634 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གནས་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིང་བསྲེལ་ལ་མཆོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་མཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་ངོ་། །ཆོས་མཐོང་བ་དེས་ནི་འཕགས་པ་མཐོང་ངོ་། །འཕགས་པ་མཐོང་བ་དེས་ནི་བདེན་པ་བཞི་མཐོང་ངོ་། །བདེན་པ་བཞི་མཐོང་བ་དེས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མཐོང་ངོ་། །དེ་བས་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་རྟག་པ་གནས་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་གནས་དང་རྟེན་དུ་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་པར་འགྱུར་བའི་མྱ་ངན་ཆེན་པོ་མ་བྱེད་ཅིག །ང་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གཤེགས་སུ་ཉེའི། ཚུལ་ཁྲིམས་སམ། གནས་སམ། རྟག་པའམ། མི་རྟག་པའམ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་མམ། བདེན་པ་བཞིའམ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གམ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལས་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་ན། མྱུར་དུ་དྲིས་ཤིག །འདྲི་བ་འདི་ནི་ཐ་མར་འདྲི་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་འགྱོད་པ་མེད་པར་བྱའོ། །ཞེས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་རྣམ་བཞི་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་ཏེ། སྐད་བརྣངས་ནས་ཡི་ཆད་པ་ཙམ་དུ་ཡིད་ལ་གཅགས་ཏེ་མྱ་ངན་གྱིས་བརྒྱལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་རླབས་ཀྱིས་མཆི་མ་ཕྱུང་ནས་ཅང་མི་སྨྲ་སྟེ་ཞུ་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཁོར་བཞི་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། གནས་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། བདེན་པ་བཞི་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་བཞི་པོ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ཐུགས་ཀྱིས་མཁྱེན་ནས་ལེགས་སོ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ། །འཁོར་བཞི་པོ་ཁྱེད་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། བདེན་པ་བཞི་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཆུ་དང་བས་དྲི་མ་བཀྲུས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། ཁྱེད་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་གྱིས་ཤིག་དང་། མྱུར་དུ་འབྱུང་བའི་ལམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱིས་བརྒྱལ་བ་ཙམ་དུ་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་བཞིན་དུ་གསེར་ལྟ་བུའི་ཕྱག་གིས་ན་བཟའ་སྦྱར་མ་བཞག་ནས་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུའི་སེང་གེའི་ཐོང་ཀ་དཔལ་བེའུ་ཕྱུང་སྟེ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་བསྟན་ནས་ལྷ་དང་། མི་དང་། འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་ངའི་སྐུ་ཁ་དོག་གསེར་བཙོ་མ་ལྟ་བུ་ལ་ལྟོས་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ།། །། ― DKG053_Page_0635 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་ལྔ་པ། དེའི་ཚེ་འཁོར་རྣམ་བཞི་དང་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ལ་མིག་མི་འཛུམས་པས་བལྟས་པས་རབ་ཏུ་བདེ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དགེ་སློང་དག་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་རེག་པ་དང་འདྲ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུའི་སྐུ་འཁོར་མང་པོ་ལ་བསྟན་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཆེན་པོའི་འོད་ཟེར་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱད་སྟོང་སྙེད་བཀྱེ་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་བྱས་པས་ཉི་ཟླའི་འོད་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཏེ། དེ་ལྟར་འོད་བཀྱེ་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་བགྲངས་པའི་བར་དུ་ཤིན་ཏུ་སྤྱོད་དཀའ་བ་སྤྱད་དེ། ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ལག་པ་དང་། རྐང་པ་ཡང་གཏུབས་ནས་ཤིན་ཏུ་སྤྱོད་དཀའ་བ་ཐམས་ཅད་སྤྱད་དེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་རྙོག་པ་ལྔའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུར་མི་འཇིག་པའི་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་གི་སྐུ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྡན་པ་ཚད་མེད་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བར་བྱས་པ་ཐོབ་སྟེ། འོད་ཟེར་གྱིས་རེག་གམ་སྐུ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་པ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་ནི་མེ་ཏོག་ཨུ་དུམ་བཱ་ར་དང་འདྲ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་མཐོང་བར་དཀའོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་ནང་གི་ཐ་མར་ངའི་སྐུ་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་འདི་ལ་དོན་མེད་པར་མི་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་རྙོག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་གཤེགས་ཏེ། ད་ནི་གདུལ་བའི་མཛད་པ་མཛད་ནས་ང་མྱ་ངན་འདར་ཉེའོ། །ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ངའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ལ་ཤིན་ཏུ་ལྟོས་ཤིག །ཁྱེད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལས་ལ་ནན་ཏན་བྱས་ན་འབྲས་བུ་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དང་ཡང་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ ― DKG053_Page_0636 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཀའ་སྩལ་ནས། གསེར་བཙོ་མ་ལྟ་བུའི་སྐུ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་མངོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལས་བཞེངས་ཏེ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་ཤིང་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་དུ་འཕགས་ནས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདར་ཉེ་ཡིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ངའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ལ་ལྟོས་ཤིག །དེ་བཞིན་དུ་མཐར་གྱིས་ཤིང་ཏ་ལ་གཅིག་གི་སྲིད་དུ་འཕགས་ནས་ང་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདར་ཉེ་ཡིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པས་ངའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ལ་ལྟོས་ཤིག་ཅེས་ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་ལས་བབས་ཏེ་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ནས་ཡང་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདར་ཉེ་ཡིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་དག་པས་ངའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ལ་ལྟོས་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་སེང་གེའི་ཁྲི་ལས་བཞེངས་ནས་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་ཤིང་ཏ་ལ་གཅིག་གི་སྲིད་དུ་འཕགས་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདར་ཉེ་ཡིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་བསམ་པ་དག་པས་ངའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ལ་ལྟོས་ཤིག །དེ་བཞིན་དུ་ཤིང་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་དུ་འཕགས་ནས་ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདར་ཉེ་ཡིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ངའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ལ་ལྟོས་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་ལས་ཕྱིར་བབས་ནས་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ཏེ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདར་ཉེ་ཡིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་བསམ་པ་དག་པས་ངའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ལ་ལྟོས་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་སེང་གེའི་ཁྲི་ལས་བཞེངས་ནས་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་ཤིང་ཏ་ལ་གཅིག་གི་སྲིད་དུ་འཕགས་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདར་ཉེ་ཡིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་བསམ་པ་དག་པས་ངའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ལ་ལྟོས་ཤིག་ཅེས། དེ་བཞིན་ ― DKG053_Page_0637 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ཡང་དང་ཡང་ཤིང་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་དུ་འཕགས་ནས་ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་ང་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདར་ཉེ་ཡིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་བསམ་པ་དག་པས་ངའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ལ་ལྟོས་ཤིག་ཅེས་ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་ནམ་མཁའ་ལས་བབས་ནས་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ཏེ། ཡང་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདར་ཉེ་ཡིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་བསམ་པ་དག་པས་ངའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ ་དོག་ལྟ་བུ་ལ་ལྟོས་ཤིག །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་མངོན་པར་བསྟན་ཏེ། འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་མངོན་སུམ་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་ཤིང་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་དུ་འཕགས་ནས། ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ནམ་མཁའ་ལས་ཕྱིར་བབས་ནས་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དང་ཡང་ལན་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའི་བར་དུ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདར་ཉེ་ཡིས་ངའི་སྐུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུར་བརྟན་པ་མི་འཇིག་པ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་འཇིག་པ་མེད་པ་ལ་ལྟོས་ཤིག །མེ་ཏོག་ཨུ་དུམ་བཱ་ར་ལྟར་ཤིན་ཏུ་མཐོང་དཀའ་བ་ཡིན་གྱིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པས་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདར་ཉེ་ཡིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ངའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ལ་ཤིན་ཏུ་ལྟོས་ཤིག །དཔེར་ན་མི་ཞིག་ཚ་བས་གདུངས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་སྐོམ་པ་ཆུ་གྲང་མོ་འཐུངས་ན་ངོམས་པར་འགྱུར་བ་ལས་གཞན་མི་སེམས་པ་དང་འདྲ་བར་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདར་ཉེ་ཡིས་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་བསམ་པ་དག་པས་ཤིན་ཏུ་ལྟོས་ཤིག །འདི་ནི་ནང་གི་ཐ་མར་མཐོང་བ་སྟེ། མཐོང་བ་འདི་ལས་ཕྱིན་ཆད་མཐོང་བའི་དུས་མེད་ཀྱི་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཕྱིན་ཆད་འགྱོད་པ་མེད་པར་ལྟ་བས་ངོམས་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཁྱེད་ལ་ ― DKG053_Page_0638 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་སྲིད་པ་གསུམ་ལ་མྱུར་དུ་འདའ་བའི་ཕྱིར་རྒྱས་པར་ནན་ཏན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་ལེ་ལོ་མེད་པར་བག་ཡོད་གྱིས་ཤིག །དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་ལྷ་དང་། མི་དང་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་འོད་ཀྱིས་རེག་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངན་སོང་གསུམ་དང་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷ་དང་མིའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། རྩ་བ་བཞི་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་བྱང་སྟེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུའི་སྐུ་ཕྱུང་སྟེ་ཡང་དང་ཡང་ལྟོས་ཤིག་ཅེས། འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་ནས་སླར་ཆོས་གོས་སྦྱར་མ་སྐུ་ལ་གསོལ་ཏོ། །འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། བསྟན་པ་གཞག་པའི་ལེའུའོ།། །། བཅོ་ལྔ་པ། སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཤིང་ཞུགས་ལ་བཞེན་པའི་ལེའུ།― DKG053_Page_0638 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ང་ནི་ད་དུས་ལ་བབ་སྟེ། སྐུ་ཀུན་དུ་གཙེ་ཞིང་ནའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་འཇུག་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་འོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་བརྟགས་ཏེ་ཞི་ཞིང་འགོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་གོ །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྐད་གསུངས་མ་ཐག་ཏུ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་བྱུང་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལས་བྱུང་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལས་བྱུང་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལས་བྱུང་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལ་ཞུགས་སོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལས་བྱུང་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལ་ཞུགས་སོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལས་བྱུང་ནས་ཅུང་ཟད་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལ་ཞུགས་སོ། །ཅུང་ཟད་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལས་བྱུང་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལ་ཞུགས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལས་བྱུང་ནས་འགོག་ ― DKG053_Page_0639 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཟད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞུགས་སོ། །འགོག་པ་ཟད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ཡང་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལ་ཞུགས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལས་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ཡང་ཅུང་ཟད་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལ་ཞུགས་སོ། །ཅུང་ཟད་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལས་བྱུང་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལ་ཞུགས་པའོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལས་བྱུང་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལ་ཞུགས་པའོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལས་བྱུང་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་ལས་བྱུང་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལས་བྱུང་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལས་བྱུང་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ཡན་མན་དུ་བསམ་གཏན་དུ་ཞུགས་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ངས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱི་རྒྱུད་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་། རི་དང་། རྒྱ་མཚོ་དང་། ས་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ལ་བརྟགས་ན་ཁམས་གསུམ་འདི་དག་ནི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ། རབ་ཏུ་ཞི་བ། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དང་འདྲ་བས་གདགས་སུ་མེད་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པ། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པ། ཐོག་མ་ནས་མཉམ་པ། མཐོ་དམན་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པ། མཐོང་བ་མེད་པ། ཐོས་པ་མེད་པ། ཚོར་བ་མེད་པ། ཤེས་པ་མེད་པ། བཅིངས་པ་མེད་པ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མེད་པ། སེམས་ཅན་མེད་པ། སྲོག་མེད་པ། མ་སྐྱེས་པ། མ་བྱུང་བ། མི་ཟད་པ། མི་འགོག་པ། འཇིག་རྟེན་མ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་འཁོར་བ་དམིགས་སུ་མེད་པ། གཉིས་ཀའི་མཐའ་མཉམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བས་མཐར་གནས་པ། ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པ། མཐར་རྣམ་པར་གཞག་པ། ― DKG053_Page_0640 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེས་པར་དམིགས་སུ་མེད་པ། མི་གནས་པའི་ཆོས་ལས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་དེ་ལྟར་ཤེས་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གིས་དེ་ལྟར་མི་ཤེས་པ་དེ་ནི་འཁོར་བའི་ཐོག་མའི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཁྱེད་ལ་སོགས་པ་མ་རིག་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་དེ། འཁོར་བའི་ཐོག་མའི་མཐའ་དགག་གོ །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། ཡང་འཕར་བའི་བསམ་གཏན་ལ་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་བྱུང་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལས་བྱུང་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལ་ཞུགས་སོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལས་བྱུང་ནས་ཅུང་ཟད་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལ་ཞུགས་སོ། །ཅུང་ཟད་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལས་བྱུང་ནས་འགོག་པ་ཟད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞུགས་སོ། །འགོག་པ་ཟད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ཡང་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལ་ཞུགས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལས་བྱུང་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལ་ཞུགས་སོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་སྟེངས་ལས་བྱུང་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལས་བྱུང་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལས་བྱུང་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལས་བྱུང་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཞུགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡན་མན་དུ་འཕར་བའི་བསམ་གཏན་ལ་ཞུགས་ནས་ཡང་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ངས་ཤེས་རབ་ཆེན་པོས་ཁམས་གསུམ་ན་གནས་པ་ཇི་ཙམ་སྲོག་ཡོད་པ་དང་། སྲོག་མེད་པ་དང་། གང་ཟག་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བརྟགས་ན་ཐམས་ཅད་མཐར་ཕྱིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་བཅིངས་པ་མེད་པ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མེད་པ། བདག་པོ་མེད་པ། གནས་མེད་པ། གཟུང་ ― DKG053_Page_0641 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་མེད་པ། ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། སྲིད་པ་ཀུན་དུ་འཇུག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མ་ནས་རྣམ་པར་དག་པ། དྲི་མ་མེད་པ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ། ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ། མཉམ་པ་མེད་པ། མི་མཉམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ། རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཟད་པ། རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་འདི་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བུས་པ་མ་རབས་ཀྱིས་མི་མཐོང་བས་ན་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་ཕྱིར་ཡང་འཕར་བའི་བསམ་གཏན་ལ་ཞུགས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་བྱུང་ནས་འགོག་པ་ཟད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་དང་། འགོག་པ་ཟད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་འཇུག་པའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་དུ་ཡན་མན་འཕར་བའི་བསམ་གཏན་ལ་ཞུགས་ནས། ཡང་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ངས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བརྟགས་ན། མ་རིག་པའི་ཐོག་མའི་མཐའ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུར་བཙལ་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་ཡང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། མ་རིག་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་ཡང་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །དེ་བས་ན་ང་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་སྣང་བ་ལ་གནས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་དགའ་བོ་མྱ་ངན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་གདུངས་ཏེ་མྱོས་འཁྲུགས་ནས་མི་དྲན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཆང་གིས་མྱོས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། འཁོར་རྣམ་བཞི་ཡང་མི་མཐོང་མི་ཤེས་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སམ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་མི་ཤེས་མི་རྟོགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་འཕར་བའི་བསམ་གཏན་ལ་ཞུགས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་བརྟགས་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་ལན་གསུམ་དུ་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་ ― DKG053_Page_0642 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ཡང་དང་ཡང་ལན་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་གྱི་བར་དུ་བསམ་གཏན་དུ་ཞུགས་སོ། །དགའ་བོས་མི་ཤེས་པས་སངས་རྒྱས་ལན་གཅིག་བསམ་གཏན་དུ་འཇུག་པ་ན་ལན་གཅིག་དྲིས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ལན་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་གྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་སམ། མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་ཞེས། མ་འགགས་པ་ལ་དྲིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་འགགས་པས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གཏན་དུ་ཞུགས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་སོ་ཞེས་ལན་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་གྱི་བར་དུ་སྨྲས་སོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཁྲུག་ཅིང་མྱོས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སམ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་མི་ཤེས་མི་རྟོགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བསམ་གཏན་དུ་ཞུགས་ནས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་འཁོར་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཁྲི་ལ་གློ་གཡས་པ་ཕབ་ནས་གཟིམས་ཏེ། དབུ་ནི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་བསྟན། ཞབས་ནི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་བསྟན། ཞལ་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་གཟིགས་ཏེ། རྒྱབ་ནི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་བསྟན་ནས་གཟིམས་སོ། །རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཁྲི་ཡང་ཕྲེང་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་ཏོ། །སཱ་ལའི་ཤིང་ཟུང་བཞི་ཡ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟུང་གཅིག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མདུན། ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟུང་གཅིག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྒྱབ། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟུང་གཅིག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབུ་རོལ། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟུང་གཅིག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་རོལ་ལོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤིང་སཱ་ལའི་དྲུང་ན་རིན་པོ་ཆེའི་ཁྲི་ལ་གཟིམས་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ། ཅང་མི་གསུང་ཞིང་ནམ་གྱི་གུང་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་སཱ་ལའི་ཤིང་ཤར་དང་ནུབ་ཀྱི་ཟུང་གཉིས་ཀྱང་ཤིང་གཅིག་ཏུ་གྱུར། ལྷོ་དང་བྱང་གི་ཟུང་གཉིས་ཀྱང་ཤིང་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། རིན་པོ་ཆེའི་ཁྲི་ལ་གདུགས་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས། དེའི་ཚེ་ཤིང་དེ་ཉིད་ཀྱང་ངང་པའི་གཤོག་པ་ལྟར་སྐྱ་བོར་གྱུར་ཏེ། ཡལ་ག་དང་། ལོ་མ་དང་། ― DKG053_Page_0643 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ཡང་ལྷགས། ཤུན་པ་ཡང་གོགས། ཤིང་ཉིད་ཀྱང་གས་ནས་མཐར་གྱིས་སྐམས་ཏེ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་ཆག་གོ །དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཀླུང་གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་ས་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་གཡོས་ནས་སྐད་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་བ་ལས། ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་འཇིག་རྟེན་སྟོངས་སོ་ཞེས་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་སྒྲ་བྱུང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རི་བཏང་བཟུང་དང་། རི་བཏང་བཟུང་ཆེན་པོ་དང་། རི་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་དང་། རི་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་དང་། རི་རབ་ལྷུན་པོ་དང་། རི་བསུང་ཅན་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་རི་དང་། རྡོ་རྗེའི་རི་དང་། རི་ནག་པོ་དང་། ས་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་རི་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་སྒྲ་བྱུང་ནས་ཐམས་ཅད་རྡིབ་སྟེ། སྐད་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གྲགས་པ་ལས་ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་ནང་གཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལ་མགོན་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཉི་མ་ནུབ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་རི་འགྱེལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱམས་པའི་ཡབ་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། མཆོད་པ་བྱ་བའི་ལྷ་ཡང་མི་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཡང་འཁྲུག་ཅིང་ཁོལ་ཏེ་རྙོག་པར་གྱུར་ནས་དབའ་རླབས་དྲག་པོ་ལས་སྐད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་གྲགས་པ་ནི་ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འདས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ནི་སྲིད་པའི་གང་ཆེན་མཚོར་འཁོར་ཞིང་འབབ་པར་གྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟོར་ན། ནམ་ཞིག་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེས་གྲགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་གཙང་པོ་དང་། ཆུ་བོ་དང་། འབབ་ཆུ་དང་། ལུང་པ་དང་། ལུང་ཕྲན་གྱི་ཆུ་དང་། ཆུ་མིག་དང་། རྫིང་བུ་དང་། ལྟེང་ཀ་དང་། ཁྲོན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འབོ་ཞིང་ཆུ་སྐམས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ས་ཆེན་པོ་དང་། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱང་མུན་པ་ཆེན་པོར་གྱུར་ཏེ། ཉི་ཟླའི་འོད་ཀྱང་མི་སྣང་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་མུན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་རླུང་ནག་པོ་གཡོས་ནས་སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་སྟེ། རྡུལ་དང་བྱེ་མས་འཚུབས་ ― DKG053_Page_0644 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ས་ཆེན་པོ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤིང་གེལ་པ་དང་། ནགས་ཚལ་དང་། རྩི་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་དང་། ལོ་མ་དང་། ཡལ་ག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆག་ནས་ས་ལ་ལྷགས་ཏེ་ལྷག་མ་ཙམ་ཡང་མ་ལུས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་ཤིན་ཏུ་མི་དགའ་བས་ངུས་ཏེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་གཡོས་ནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ལྷའི་མེ་ཏོག་དང་། ལྷའི་སྤོས་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་ཆར་བཞིན་དུ་ཕབ་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རི་རབ་ལྷུན་པོ་ཙམ་དུ་སྤུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་གཞན་ཡང་གྲངས་མེད་པའི་ལྷའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། ལྷའི་བ་དན་དང་། ལྷའི་ཕྲེང་བ་དང་། ལྷའི་གདུགས་དང་། ལྷའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཆར་བཞིན་དུ་ཕབ་པ་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཡོངས་སུ་གང་སྟེ། རིན་པོ་ཆེའི་ཁང་བུ་བརྩེགས་མར་གྱུར་ནས་ངོས་བཞི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཕྲེང་བས་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པ། མེ་ཏོག་གི་འོད་དང་ལྡན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་གཞན་ཡང་ལྷའི་རོལ་མོ་རྔ་དང་། གར་དང་། གླུ་རྣམ་པ་མང་པོ་ལས་ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་འཇིག་རྟེན་སྟོངས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་མིག་མདོངས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་སྲིན་མོ་དར་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་བྱེད་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་ན་འཁོར་བའི་འཁོར་ལོ་རྒྱུན་དུ་འཁོར་རོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །དེའི་ཚེ་དགའ་བོ་སེམས་འཁྲུགས་ཏེ་མྱོས་བརྒྱལ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སམ། མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་མི་རྟོགས་མི་ཤེས་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྔོན་ལས་གྱུར་པ་འབའ་ཞིག་མཐོང་ནས་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་སམ་ཞེས་མ་འགགས་པ་ལ་དྲིས་སོ། །མ་འགགས་པས་སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །དེའི་ཚེ་དགའ་བོས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་ས་ལ་བརྒྱལ་ཏེ་རོ་བཞིན་དུ་གྱུར་ནས་དབུགས་ཀྱང་མི་རྒྱུ་སྟེ། ཅི་ཡང་མི་ཚོར་རོ། །དེ་ནས་མ་འགགས་པས་དགའ་བོའི་གདོང་ལ་ཆུ་གྲང་མོས་ ― DKG053_Page_0645 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཏབ་ནས་བསླང་ངོ་། །དེ་ནས་ཐབས་མཁས་པའི་ཚིག་གིས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་སྡུག་གོ །མྱ་ངན་ཆེན་པོ་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདུལ་བའི་མཛད་པ་ཀུན་མཛད་ནས། ལྷ་དང་། མི་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཞུགས་སུ་གསོལ་ཀྱང་མ་གནང་གིས། མྱ་ངན་ཆེན་པོས་སེམས་འཁྲུགས་པར་མ་བྱེད་ཅིག །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་ཇི་ལྟར་བྱ། ད་ཇི་ལྟར་བྱ། ནང་གཅིག་ཏུ་ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ་མཛད་པའི་མཐར་ཕྱིན་ནས་བཞུགས་སུ་མ་གནང་ངོ་། །ད་བདག་ཅག་རེ་ཞིག་མྱ་ངན་བསང་ངོ་ཞེས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་ནས། དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རིང་བསྲེལ་དང་། བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དཀོན་མཆོག་འཇིག་རྟེན་ན་རྟག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དང་། རྟེན་དུ་འགྱུར་བ་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་བདག་ཅག་གིས་བརྩོན་འགྲུས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་སེམས་ཅན་ལ་བྱིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་བསྒྲལ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲིན་ལ་ལན་གླན་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེའི་ཚེ་དགའ་བོ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་ཐོས་ནས་བགས་ཀྱིས་སངས་ཏེ། སྐད་བརྣངས་པ་ཙམ་དུ་མཆི་མ་བླགས་ནས་མྱ་ངན་གྱིས་ནོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཤིང་སཱ་ལའི་ཚལ་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ལྷ་དང་མིས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ནི་ཁབ་ཀྱི་རྩེ་མོ་ཙམ་ལ་ཡང་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཡོད་དེ། བར་ན་ས་སྟོང་པ་མེད་ཀྱང་གཅིག་ལ་གཅིག་མི་བདེ་ཞིང་ཕན་ཚུན་གནོན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲག་ཁྲིག་གྲངས་མེད་པ་དང་། འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་མི་དྲན་ཏེ་བརྒྱལ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སམ། མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་མི་རྟོགས་མི་ཤེས་ཀྱི། སྔོན་དང་མི་འདྲ་བར་ལྡེག་ཅིང་གཡོ་བ་འབའ་ཞིག་མཐོང་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་འགགས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་སམ་ཞེས་དྲིས་སོ། །དེ་ནས་མ་འགགས་པས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་དང་། འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ ― DKG053_Page_0646 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །དེ་ནས་འཁོར་གྲངས་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་ཐམས་ཅད་བརྒྱལ་ཏེ་ས་ལ་འགྱེལ་ནས། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་གདུངས་པས་སྐད་ཀྱང་མི་ཕྱིན་ཏེ། ལ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་འབྲིང་དུ་ཐལ་བྱུང་ཤིའོ། །ལ་ལ་ནི་སེམས་སྟོར་བར་གྱུར་ཏོ། །ལ་ལ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་འབར་བར་གྱུར་ཏོ། །ལ་ལ་ནི་གཅིག་གི་ལག་པ་ལ་གཅིག་འཇུས་ཏེ་སྐད་བརྣངས་པ་ཙམ་དུ་མཆི་མ་བླགས་ནས་ངུས་སོ། །ལ་ལ་ནི་བྲང་ལ་ཁུ་ཚུར་གྱིས་བརྡེག་ཅིང་སྐད་ཆེན་པོས་འབོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་མགོ་ལ་ཐལ་མོས་རྡེབས་ཤིང་རང་གི་སྐྲ་འབལ་ལོ། །ལ་ལ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ལ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཧ་ཅང་ཡང་སྔ་ཆེས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ལ་ལ་ནི་བདག་ཅག་གི་ལྷ་སྟོར་ཏོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ལ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་སྟོངས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་མིག་མདོངས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ལ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྲིན་མོ་མངོན་དུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ལ་ལ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་མྱུ་གུ་དང་ས་བོན་འགགས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ལ་ལ་ནི་བདུད་ཀྱི་སྡེ་རྣམས་དགའ་སྟེ་གོ་ཆ་ཡང་ཕུད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ལ་ལ་ནི་བདག་གི་ལུས་འདི་མི་རྟག་གོ་ཞེས་སྨོད་དོ། །ལ་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ཏོ། །ལ་ལ་ནི་མགོན་དང་སྐྱབས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ལ་ལ་ནི་ལུས་ལས་ཁྲག་མངོན་དུ་ཟག་ཅིང་ས་ལ་འབབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་སྒྲ་སྐད་ཆེན་པོས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་གཡོས་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་མི་མཇེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་། སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཤེས་ནས་ལྷའི་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བབས་ནས་སྐད་ཆེན་པོས་ངུས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་བརྒྱལ་ནས་ས་ལ་འགྱེལ་ཏོ། །རིང་ཞིག་ལོན་ནས་ཕྱིར་སངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་འདི་སྐད་ཅེས་ངུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས། །བདག་ཅག་ཕྱིར་དུ་མི་མཇེད་འཇིག་རྟེན་གཤེགས། །ཚད་མེད་དབང་དུ་འགྱུར་བའི་མཐུ་བཅས་ནས། །ཕོངས་པ་ཆོས་འདོད་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་བཏུལ། །མཁས་པའི་ཐབས་ ― DKG053_Page_0647 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་ཅི་རིགས་ཆོས་བསྟན་ནས། །སེམས་ཅན་མི་བདེར་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མེད། །སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་བཏོན་ཏེ། །མཐར་ཕྱིན་མྱ་ངན་འདའ་བའི་ལམ་ལ་བཀོད། །བཅོམ་ལྡན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱམས་པའི་ཡུམ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སྙིང་བརྩེ་ཞོ་བླུད་པ། །ཇི་སྟེ་ཐམས་ཅད་ནང་གཅིག་རབ་སྤངས་ནས། །ལྷ་མི་ཕོངས་པའི་མགོན་མ་མཆིས་པར་མཛད། །ཀྱི་ཧུད་འགྲོ་བའི་དགེ་བའི་མྱུ་གུ་ཡང་། །སྐྱེ་བའི་ཆར་ནི་འབབ་པའི་དུས་མ་མཆིས། །དགེ་བའི་མྱུ་གུ་ཁད་ཀྱིས་འགགས་ནས་སུ། །སྡུག་པའི་ལས་ཀྱིས་བསྡུས་ནས་ངན་སོང་འགྲོ། །འཇིག་རྟེན་སྟོངས་སོ་ད་ནི་ཇི་ལྟར་བགྱི། །སེམས་ཅན་ཡང་དག་ཤེས་རབ་མིག་མདོངས་སོ། །མ་རིག་མུན་པར་འཐོམ་ཞིང་འགྲོ་བས་ན། །སྲིད་པ་གསུམ་དུ་ལྟུང་ཞིང་འཁོར་བར་གྱུར། །སེམས་ཅན་སྡིག་པ་མགོན་མེད་ཇི་ལྟར་བགྱི། །རིང་བསྲེལ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་གྲོལ་བར་ཤོག །དེ་བཞིན་གཤེགས་ལ་གསོལ་བའི་སྙིང་རྗེའི་མཐུས། །སྡུག་བསྔལ་ལས་ནི་གྲོལ་བའི་སྐྱབས་སུ་ཤོག །ཀྱི་ཧུད་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ངན་པ་འདིར། །བཅོམ་ལྡན་བདག་ཅག་སྤངས་ནས་མྱ་ངན་འདའ། །དེའི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལས་བབས་ནས་ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་ཅེས་སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་སྟེ་ངུས་ནས་མཆི་མ་བླགས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་བརྒྱལ་ནས་ས་ལ་འགྱེལ་ཏོ། །དེ་ནས་རིང་ཞིག་ལོན་པ་དང་གདོད་ཕྱིར་སངས་ཏེ་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ངུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་བསྐལ་པར་དཀའ་བ་མཛད་པ་ནི། །བདག་དང་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སླད་དུ་སྟེ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་རབ་བརྙེས་ནས། །འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་བུ་གཅིག་བཞིན་དུ་གསོ། །ཆོས་སྦྱིན་སྨན་ནི་སྨན་གྱི་ནང་ན་མཆོག །ནད་གསོ་སྨན་པའི་ནང་ན་སྨན་པ་གཙོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྤྲིན་གྱིས་ཀུན་བསྐྱབས་ནས། །བདུད་རྩི་ཤེས་རབ་ཆར་ནི་ཀུན་ལ་ཕབ། །ཤེས་རབ་ཉི་མའི་འོད་ཀྱིས་མ་རིག་མུན་པ་བསལ། །མ་རིག་སེམས་ཅན་འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་མཐོང་། །འཕགས་པའི་བྱམས་པའི་འོད་ཀྱིས་རྒྱུད་དྲུག་སྣང་མཛད་ནས། །སྲིད་པ་རྣམ་གསུམ་འོད་ཀྱིས་རེག་ནས་རྣམ་ ― DKG053_Page_0648 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྲོལ། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་ཐུགས་བཏང་ནས། །མྱ་ངན་འདས་སོ་མི་མཐོང་ཇི་ལྟར་བགྱི། །སྔོན་གྱི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡི་དམ་ག་རེ་ན། །མཆིལ་མ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྤངས། །བདག་ལ་སོགས་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི། །ཇི་ལྟར་བེའུ་དག་མས་བོར་ངེས་པར་འཆི་བ་བཞིན། །འཁོར་བཞི་གཅིག་གི་ལག་ལ་གཅིག་འཇུས་ནས། །བྲང་རྡུང་ངུ་བའི་སྐད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ཡང་གཡོས། །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་སྲིད་པར་འཁོར་བ་འདི་ཐམས་ཅད། །ཐམས་ཅད་ནང་གཅིག་ཏུ་ནི་སྐྱབས་མ་མཆིས་པར་གྱུར། །རེ་སྡུག་བདག་ཅག་བསོད་ནམས་ཟད་པའི་རྣམས། ། དགེ་བའི་མྱུ་གུ་ཚིག་པ་རླན་པའི་དུས་མ་མཆིས། །དམ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་རིང་བསྲེལ་འོད་ཟེར་གྱིས། །སྣང་བར་མཛད་ཅིང་སྲིད་པ་གསུམ་ལས་གྲོལ་བར་ཤོག །ཀྱི་ཧུད་ཤིན་ཏུ་སྡུག་གོ་བདག་ཅག་རྣམས། །ནམ་ཞིག་སླར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེའི་ཚེ་མ་འགགས་པ་ཡང་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་ཏེ་ངུས་ནས་ལུས་ཀྱང་འདར་བར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་པུས་མོ་བཙུགས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་ཅེས་བསྟོད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་བདག་ཅག་རབ་ཏུ་གསོས། །བདག་ཅག་ཆོས་ཀྱི་སྐོམ་བླུད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་བསྐྱེད། །སེམས་ཅན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་མངོན་པར་མ་གྲུབ་ཅིང་། །ཤེས་རབ་འཚོ་བའི་ཚོགས་ཀྱང་ཡོང་མ་བསགས། །རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་རབ་བསྟན་ཅིང་། །འཁོར་རྣམས་ཐོས་ནས་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་མཛད་པའི་རིགས། །རྟག་ཏུ་བྱམས་ཆེན་ཁ་དོག་ལྔ་ཡི་འོད་བཀྱེ་ཞིང་། །འཁོར་རྣམས་འོད་ཀྱིས་རེག་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཛོད། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་གཤེགས་ནས། །སྡུག་བསྔལ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་ཅི་ལ་འཇུག་པར་བགྱི། །ཀྱི་ཧུད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་སྤངས། །བདག་ཅག་མགོན་མ་མཆིས་པས་ངེས་པར་འཆི། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐབས་སུ་བསྟན་པར་འཚལ་མོད་ཀྱི། །བདག་ཅག་མྱ་ངན་མི་བགྱིད་པ་ཡི་གཏོལ་མ་མཆིས། །འཁོར་བཞི་མྱོས་ཤིང་འཁྲུགས་ཏེ་བརྒྱལ་ནས་སེམས་ཀྱང་སྟོར། །ངུ་བའི་སྐད་ཀྱིས་གནམ་ས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ཡང་འགུལ། །བཅོམ་ ― DKG053_Page_0649 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་ཉག་གཅིག་བདེ་བ་ཆེན་པོ་ལ་བཞུགས་ན། །འགྲོ་བ་མང་པོའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་བགྱི། །བཅོམ་ལྡན་འདས་པའི་དུས་ན་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར། །བསྐལ་པ་མང་པོར་དབུ་དང་ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱང་བཏང་། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས། །རིང་པོར་མི་བཞུགས་མྱ་ངན་ལས་ནི་འདའ་བར་གཤེགས། །བདག་ཅག་འཁོར་བཞི་མ་རིག་ཐིབས་པོར་གནས་པས་ན། །བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དགའ་ཤིང་སྤྲོ་བས་གོ་ཆའང་བོར། །ཀྱི་ཧུད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིས། །རིང་བསྲེལ་བྱམས་པའི་འོད་ཀྱིས་བདག་ཅག་བསྐྱབས་པར་ཤོག །འཁོར་བཞི་པོ་ལ་བཅོམ་ལྡན་ཐུགས་བརྩེའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཀྱི་དཀོན་མཆོག་ཕན་པ་ཟད་མི་ཤེས་པར་ཤོག །བདག་ཅག་རྣམས་ནི་འཕྲལ་དུ་འཆི་བར་མ་གྱུར་ཏེ། །འཚོ་བའི་ལྷག་མ་འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་ཅི་ཞིག་ནུས། །ཀྱི་ཧུད་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་པར་དཀའ། །ད་ནི་སླན་ཅད་བཅོམ་ལྡན་མཐོང་བའི་དུས་མ་མཆིས། །དེའི་ཚེ་དགའ་བོ་བགས་ཀྱིས་སངས་ནས། ཐལ་མོ་མགོ་ལ་རྡེབས་ཤིང་བྲང་ལ་ཁུ་ཚུར་གྱིས་བརྡེགས་ནས་སྐད་བརྣངས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་ལུས་ཀྱིས་མི་བཟོད་པ་ཙམ་དུ་ངུས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་པུས་མོ་བཙུགས་ཏེ་ངུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་སྨོན་ལམ་མཐུ་གཅིག་པས། །འཐུན་པར་གཅིག་ཏུ་ཤཱཀྱའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་སངས་རྒྱས་ནས། །བདག་གིས་ལོ་ནི་ཉི་ཤུ་ལྷག་ཅིག་གཡོག་ཀྱང་བགྱིས། །དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྙེན་པར་བགྱི་བ་མ་ངོམས་བཞིན། །ནང་གཅིག་བོར་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདའ་བར་གཤེགས། །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོས་གདུངས་པར་གྱུར། །ཡུན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནི་སེམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་གཟིར། །བདག་གི་ལུས་ཀྱང་སྲིད་པའི་དྲ་བ་ལས་མ་གྲོལ། །མ་རིག་པ་ཡི་སྒོ་ང་ལས་ཀྱང་ཕྱིར་མ་བྱུང་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་རིག་སྒོ་ང་མ་བཅག་པར། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདའ་བར་གཤེགས། །བདག་ནི་གསར་དུ་བཙས་པའི་བུ་དང་མཚུངས་པ་ལ། །མ་ཡིས་བོར་ན་གདོན་མི་འཚལ་བར་ ― DKG053_Page_0650 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཆི་བར་འགྱུར། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡོངས་སྤངས་ནས། །ཉག་གཅིག་ཁམས་གསུམ་ལས་ནི་འདས་ནས་བདེ་བར་བཞུགས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བདག་གིས་འགྱོད་ཅིང་མཐོལ་བ་ནི། །དགུང་ལོ་ཉི་ཤུའི་བར་དུ་ཞབས་འབྲིང་འཚལ་བ་ན། །སྤྱོད་ལམ་བཞི་པོ་ལེ་ལོའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་ན། །འཕགས་པའི་ཐུགས་དང་འགལ་ཞིང་མཉེས་པར་མ་བགྱིས་པ། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིས། །བདག་ལ་བདུད་རྩི་སྩལ་ཅིང་བདེ་བ་མཛད་པར་ཤོག །བདག་གིས་ཕྱི་མའི་བསྐལ་པ་མཐའ་ཡི་བར་དུ་ཡང་། །རྟག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞམ་རིང་བྱེད་པར་ཤོག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་འོད་ཟེར་གྱིས། །ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་བདག་ནི་སྐྱོབ་པར་ཤོག །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་ཚིག་གིས་བརྗོད་མི་ནུས། །འཕགས་པའི་དྲིན་སྨྲར་སྐད་ཀྱང་མི་ཕྱིན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ཀླུང་གང་གཱ་གྲངས་མེད་པ་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་གཅིག་གི་ལག་པ་ལ་གཅིག་གིས་འཇུས་ནས་ཤིན་ཏུ་ངུ་ཞིང་ཆོ་ངེས་འདོན་པ་ལས་སོ་སོ་ནས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་དེ། ཅི་ནུས་ཀྱིས་གྲངས་མེད་པའི་ལྷའི་སྤོས་དང་། ལྷའི་མེ་ཏོག་མན་དཱ་ར་བ་དང་། མན་དཱ་ར་བ་ཆེན་པོ་དང་། མན་ཛུ་ཥ་ཀ་དང་། མན་ཛུ་ཥ་ཀ་ཆེན་པོ་དང་། གྲངས་མེད་པའི་ལྷ་དང་མིའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ངོགས་ཀྱི་ཙན་དན་དང་། ཨ་ག་རུ་དང་། རྣམ་པ་བརྒྱ་སྟོང་སྙེད་ཀྱི་སྤོས་སྦྱར་མ་དང་། གྲངས་མེད་པའི་བྱུག་སྤོས་དང་། སྤོས་ཆུ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་བ་དན་དང་། མུ་ཏིག་དང་། དོ་ཤལ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཡོངས་སུ་གང་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕབ་ནས་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། ཁྱེའུ་དང་། བུ་མོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ངུས་ནས་སོ་སོ་ནས་གྲངས་མེད་པའི་མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། གདུགས་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བས་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པར་སྦྱར་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་ཕབ་ནས་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཞིའི་མགོན་པོ་བཞི་ལྷའི་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ཤིན་ ― DKG053_Page_0651 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་ངུས་ནས་སོ་སོ་ནས་གྲངས་མེད་པའི་མེ་ཏོག་དང་སྤོས་ལ་སོགས་པ་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་སྔ་མ་བས་སུམ་འགྱུར་གྱིས་ལྷག་པ་བཤམས་ནས་ངུས་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་ཏེ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །གནམ་རིམ་པ་ལྔའི་ལྷས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་སྔ་མ་བས་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པ་བཤམས། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་སྔ་མ་བས་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པ་བཤམས་ནས་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ན་གནས་པའི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་མཆི་མ་བླགས་ཏེ་ངུས་ནས། མདང་ཇི་ལྟར་བཏང་བ་མི་ཤེས་ནས་དགའ་བོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་ཇི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་མདང་གཏང་བར་བགྱི། དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་གིས་གོང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་མདང་གཏང་བ་བཞིན་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་ཐམས་ཅད་ངུས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཞུགས་ནས་ལྕགས་ཀྱི་སྒྲོམ་བྱས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་བརྒྱན་ནས། །རིན་ཐང་མེད་པའི་རས་དཀར་པོ་བཟང་པོ་ཡུག་སྟོང་དང་གྲངས་མེད་པའི་ཤིང་བལ་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ་ཡང་བཤམས་སོ། །གཞན་ཡང་གྲངས་མེད་པའི་ཤིང་ཙན་དན་དང་། ཨ་ག་རུ་དང་། གཞན་ཡང་ཁྲི་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་སྙེད་ཀྱི་སྤོས་སྦྱར་མ་དང་། སྤོས་ཀྱི་འདག་གུ་དང་། སྤོས་ཆུ་དང་། གདུགས་དང་། བ་དན་དང་། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་སྤྲིན་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་ཡོངས་སུ་གང་བ་མཐོ་ཁྱད་རི་རབ་ལྷུན་པོ་ཙམ་བཤམས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་དག་བཤམས་ནས་མཆི་མ་བླགས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་ཕབ་ནས། མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་བཞིན་དུ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་ཐམས་ཅད་དང་། འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཆི་མ་བླགས་ཏེ་ངུས་ནས། གཞན་ཡང་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཀྱི་སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། གདུགས་ལ་སོགས་ཏེ་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་སྤྲིན་ལྟ་བུར་ནམ་མཁའ་ཡོངས་སུ་གང་བར་བཤམས་ནས་གཅིག་གི་ལག་པ་ལ་གཅིག་འཇུས་ཏེ། བྲང་ལ་ཁུ་ཚུར་གྱིས་རྡེག་ཅིང་ཆོ་ངེའི་ ― DKG053_Page_0652 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲས་སྟོང་ཆེན་པོ་ཡང་གཡོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་ཕབ་ནས་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་སྐད་བརྣངས་པ་ཙམ་གྱིས་ངུས་ནས། བཀུར་སྟིར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སོ་སོ་ནས་རས་དཀར་པོའི་སླེབ་མོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་བཏེག་སྟེ། ལྕགས་ཀྱི་སྒྲོམ་གྱི་ནང་དུ་བཅུག་ནས་མར་བསུང་ཅན་གང་བར་བླུགས་ཏེ་སྒྲོམ་གྱི་ཁ་བཅད་དོ། །དེའི་ཚེ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕོ་མོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསོད་ནམས་འདོད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་འདོད་པའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་། མི་དང་། འཁོར་མང་པོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་འདེགས་སུ་མ་བཅུག་གི །ཀུན་གྱིས་བགྲོས་ནས་ཟླ་མེད་པའི་གྱད་སྟོབས་པོ་ཆེ་བཞིས་འདེགས་པར་བྱས་སོ། །གྱད་བཞི་པོས་གོས་དང་རྒྱན་བཀྲོལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་འདེག་པའི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་འོངས་ཏེ། མཆོད་པ་བྱས་ནས་མཐུ་ཅི་ཡོད་པས་བཏེག་ཀྱང་མ་ཐེག་གོ །དེ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་གྱད་སྟོབས་པོ་ཆེ་བརྒྱད་ཀྱིས་པུར་སྒྲོམ་བཏེག་པར་བྱས་ཏེ། སོ་སོའི་གོས་དང་རྒྱན་བཀྲོལ་ནས་མཆོད་པ་བྱས་ཏེ་མཐུ་ཅི་ཡོད་པས་རྩལ་ཀྱང་མ་ཐེག་གོ །དེ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་སྟོབས་པོ་ཆེ་བཅུ་དྲུག་གིས་འདེག་པར་བྱས་ཏེ་གོས་དང་རྒྱན་བཀྲོལ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲོམ་བཏེག་པར་རྩལ་ཀྱང་ཐེག་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་མ་འགགས་པས་སྟོབས་པོ་ཆེ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཇི་སྟེ་གྲོང་ཁྱེར་འདིའི་ནང་གི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། ཁྱེའུ་དང་། བུ་མོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་བཀུར་བར་རྩོལ་ཡང་མི་ཐེག་ན། ཁྱེད་འབའ་ཞིག་གིས་མི་ཐེག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་དང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྟང་བར་གསོལ་ཏེ་སྒྲོམ་བཏེག་ན། གྲོང་ཁྱེར་དུ་བཀུར་ནུས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མ་འགགས་པས་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ། དེའི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་གདུགས་དམ་པ་དང་། གྲངས་མེད་པའི་མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། ལྷའི་རོལ་མོ་བཤམས་ནས། ལྷའི་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་ངུས་ནས་ནམ་མཁའ་ལས་ ― DKG053_Page_0653 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་ཏེ། འཕགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་དོ། །གནམ་རིམ་པ་དྲུག་གི་ལྷ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་དང་འདྲ་བར་པུར་སྒྲོམ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀུན་ལ་ཐུགས་རྗེས་ཁྱབ་པར་མཛད་ཅིང་། འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པར་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་མེད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཤིང་སཱ་ལའི་ཚལ་ནས། པུར་སྒྲོམ་ཤིང་ཏ་ལ་གཅིག་གི་སྲིད་དུ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ནས་གཤེགས་པར་གྱུར་གྱི། རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་ཐམས་ཅད་དང་། འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ལྷ་དང་། མི་དང་། འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲོམ་བཏེག་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་འཁོར་རྣམས་དང་བཅས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་གདུགས་ཆེན་པོ། རིན་པོ་ཆེའི་ཀ་བ་བཞི་དང་ལྡན་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་དོ་ཤལ་གྱིས་ངོས་བཞི་བརྒྱན་པ། སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྒྲོམ་ཁེབས་པར་བྱས་ནས་གྲངས་མེད་པའི་སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། དོ་ཤལ་དང་། ལྷའི་རོལ་མོ་དང་། དར་གྱི་ལྡ་ལྡི་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །གནམ་རིམ་པ་དྲུག་གི་བར་གྱི་ལྷ་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་བརྒྱ་བྱིན་པས་ལྷག་པར་བཤམས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་པ་མཐོང་ནས་བྲང་བརྡུངས་ཏེ་སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་ནས་ངུས་སོ། །དེའི་ཚེ་ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་། མུ་ཏིག་དང་། མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། དོ་ཤལ་དང་། དར་གྱི་ལྡ་ལྡི་རྣམ་པ་མང་པོ་སྤྲིན་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་ངུས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་པུར་སྒྲོམ་ལ་མཆོད་དེ། ཐམས་ཅད་སྐད་འཐུན་པར་ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་བདག་ཅག་ལ་བསོད་ནམས་མ་མཆིས་པས་ ― DKG053_Page_0654 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་མ་ཐེག་སྟེ། བདག་ཅག་ལ་མགོན་སྐྱབས་མ་མཆིས། དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྐལ་བ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསེར་གྱི་པུར་སྒྲོམ་ཤིང་སཱ་ལའི་ཚལ་གྱི་ནམ་མཁའ་ལ་དལ་གྱིས་གཤེགས་ཏེ། རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནུབ་སྒོར་ཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ན་གནས་པའི་དགེ་བསྙེན་མ་ཐམས་ཅད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཉན་ཐོས་གྲངས་མེད་པ། ལྷ་དང་། མི་དང་། འཁོར་མང་པོས་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་དང་། ས་ལ་ཡོངས་སུ་གང་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་གྱི་ཕྱི་བཞིན་དོང་ནས། གཅིག་གི་ལག་པ་ལ་གཅིག་གིས་འཇུ་ཞིང་སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་སྟེ་ངུས་ནས་བྲང་ལ་ཁུ་ཚུར་གྱིས་རྡེགས་ཏེ། སོ་སོ་ནས་གྲངས་མེད་པའི་མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། གདུགས་ཀྱིས་སའི་སྟེང་དང་། ནམ་མཁའ་ཡང་ཡོངས་སུ་གང་བར་བཤམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་ལ་མཆོད་པར་བྱེད་དོ། །རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ནི་ངོས་གཅིག་ཀྱང་དཔག་ཚད་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཡོད་དོ། །དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་པུར་སྒྲོམ་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་དལ་གྱིས་གཤེགས་ཏེ། རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཤར་སྒོ་ནས་བྱུང་ནས། གཡས་ཕྱོགས་ནས་འཁོར་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ལྷོ་སྒོར་ཞུགས་སོ། །དེ་ནས་བགས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་གཤེགས་ཏེ། བྱང་སྒོ་ནས་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁོར་ཏེ་ནུབ་སྒོར་ཞུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བསྐོར་ནས་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་དལ་གྱིས་གཤེགས་ཏེ། ཕྱིར་ཡང་ནུབ་སྒོར་ཞུགས་ནས་ཤར་སྒོར་བྱུང་སྟེ། གཡས་ནས་བསྐོར་ནས་བྱང་སྒོར་ཞུགས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་ནམ་མཁའ་ལ་དལ་གྱིས་གཤེགས་ཏེ། ལྷོ་སྒོར་བྱུང་ནས་གཡས་ནས་བསྐོར་ཏེ་བྱང་སྒོར་ཞུགས་ནས་ལན་བཞི་བསྐོར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཡས་ཕྱོགས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་བསྐོར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་པུར་སྒྲོམ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་ཞུགས་པ་ན་འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་མཆི་མ་བླགས་ཏེ་ངུས་ནས་སོ་སོ་ནས་གྲངས་མེད་པའི་སྤོས་ཀྱི་ཤིང་ཙན་དན་ ― DKG053_Page_0655 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་། རིན་པོ་ཆེའི་སྤོས་ཀྱི་ཤིང་རི་མོ་དང་བསུང་དུ་ལྡན་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་བྲོ་བར་བྱེད་པ་ཐོགས་ཤིང་གཞན་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། གདུགས་དང་། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། དོ་ཤལ་གྲངས་མེད་པ་བཤམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མདད་མཛད་པའི་གནས་སུ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། ། དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཞིའི་མགོན་པོ་ཆེན་པོ་དང་། ལྷའི་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ངུས་ནས་ལྷ་རྫས་ཀྱི་ཙན་དན་དང་། ཨ་ག་རུ་ཕྱི་ནང་ཀུན་བསུང་དང་ལྡན་པ། བསུང་གིས་མདད་པ། སྦོམས་ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོ་ཙམ་ལྔ་བརྒྱ་དང་། དེ་མ་ཡིན་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་སྤོས་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་དམ་པ་དང་། མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པ་བཤམས་ཏེ། མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མདད་མཛད་པའི་གནས་སུ་ལྷགས་སོ། །གནམ་རིམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ལྷས་ནི་ཤིང་སྟོང་བཤམས་སོ། །གནམ་རིམ་པ་གསུམ་པའི་ལྷས་ནི་ཤིང་ཉིས་སྟོང་བཤམས་སོ། །རིམ་པ་བཞི་པའི་ལྷས་ནི་ཤིང་སུམ་སྟོང་བཤམས་སོ། །རིམ་པ་ལྔ་པའི་ལྷས་ནི་ཤིང་བཞི་སྟོང་བཤམས་སོ། །རིམ་པ་དྲུག་པའི་ལྷས་ནི་ཤིང་ལྔ་སྟོང་སྙེད་བཤམས་ཏེ། སོ་སོ་ནས་བ་དན་དང་། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་ཏེ་ངུས་ནས་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མདད་མཛད་པའི་གནས་སུ་ལྷགས་སོ། །དེའི་ཚེ་གཟུགས་ཡོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ནི་སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་འབའ་ཞིག་ཐོགས་ཏེ། མདད་མཛད་པའི་གནས་སུ་ལྷགས་ནས་མཆོད་པ་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཀྱང་། སོ་སོ་ནས་སྤོས་ཙན་དན་གྱི་ཤིང་དང་། ཨ་ག་རུ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། བ་དན་དང་། གདུགས་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་ཏེ། ངུས་ནས་མཆོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མདད་ཀྱི་གནས་སུ་ལྷགས་སོ། །དེའི་ཚེ་མ་འགགས་པ་མིག་མཆི་མས་གང་སྟེ་དྲག་ཏུ་ངུས་ནས། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལས་ཤིང་ཙན་དན་དང་། ཨ་ག་རུ་དྲུག་སྟོང་སྙེད་རི་མོ་དང་བསུང་དུ་ལྡན་པ། ཀུན་དུ་ཤིན་ཏུ་མདད་པ་བསླངས་ནས་མདད་ཀྱི་གནས་སུ་བཞག་གོ །མཚོ་མ་དྲོས་པ་ངོས་བཞི་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་དཔག་ཚད་ཉིས་བརྒྱ་ཡོད་དེ། གཙང་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་འབབ་བོ། །བཅོམ་ ― DKG053_Page_0656 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་འདས་ཐོག་མ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་གཙང་པོ་གང་གཱའི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་འགྲམ་ན་ཙན་དན་གྱི་ཤིང་དྲུང་ཅིག་སྐྱེས་ཏེ། སྦོམས་ཁྱད་ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོ་ཙམ་ལ་གནམ་འཕང་དུ་ཤིང་ཏ་ལ་བདུན་སྲིད་དེ། བསུང་ཤིན་ཏུ་མདད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་དོ། །ཤིང་དེའི་ལྷ་ཡང་ཤིང་དེ་དང་ཅིག་ཅར་སྐྱེས་ཏེ། རྟག་ཏུ་སྤོས་དེས་སངས་རྒྱས་ཀུན་ལ་མཆོད་པར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་ཙན་དན་གྱི་ཤིང་དེ་ཡང་ལོ་མ་དང་ཤུན་པ་ལྷགས་ནས་སྐམས་ཏེ་ཤིང་གི་ལྷ་ཡང་དེར་ཤིའོ། །དེ་ནས་ལྷ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཤིང་དེ་བླངས་ནས་མདད་ཀྱི་གནས་སུ་བསྐྱལ་ཏེ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །ས་གཞི་དེ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདད་ཀྱི་གནས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་གནས་དེ་ཉིད་དུ་མདད་མཛད་དོ། །གནས་དེ་ན་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་ཡང་གྲངས་མེད་པ་ཞིག་ཡོད་དོ། །གནས་དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟར་མི་འཇིག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའོ། །དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་ནམ་མཁའ་ལ་དལ་གྱིས་གཤེགས་ཏེ་མདད་ཀྱི་གནས་སུ་ཕྱིན་པ་དང་། བགས་ཀྱིས་ཇེ་དམའ་ཇེ་དམའ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཁྲི་དར་གྱི་ལྡ་ལྡི་དང་། དོ་ཤལ་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པ་ལ་གཤེགས་ཏེ། དེ་ནས་དེའི་བར་དུ་ཞག་བདུན་འདས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་ཐམས་ཅད་དང་། གྲངས་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཉན་ཐོས་དང་། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་ལྷ་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་ཏེ་རབ་ཏུ་ངུས་ནས། བ་དན་དང་། གདུགས་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་པུར་སྒྲོམ་གྱི་ཕྱི་བཞིན་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་འབྲང་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་ལ་སྐོམ་པ་དང་བཀྲེས་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་དེ། ཟས་མི་སེམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲན་པའི་ཕྱིར་ངུ་བ་འབའ་ཞིག་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་དེ་ལྟར་ཞག་བདུན་ལོན་ནས་སྒྲོམ་གྱི་ནང་ནས་ཕྱིར་དབྱུང་བ་ན་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། འཁོར་གྲངས་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངུས་པའི་སྒྲས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་ ― DKG053_Page_0657 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཡོས་ནས། གཞན་ཡང་མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། ལྷའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། གདུགས་དང་། གྲངས་མེད་པའི་ལྷའི་རོལ་མོ་མང་པོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་པུར་ལ་ངུས་ཏེ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་མཆི་མ་བླགས་ནས་རས་དཀར་པོ་འཇམ་པོས་ལག་པ་དཀྲིས་ཏེ་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོམ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་དང་ལྡན་པ། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུར་ལྡན་པ། རྡོ་རྗེ་ལྟར་མི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དལ་གྱིས་ཕྱུང་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་ཁྲི་ལ་བཞག་གོ །དེའི་ཚེ་ན་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ངུས་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་གཡོས་པར་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། གདུགས་དང་། རོལ་མོ་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ངུས་སོ། །དེས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ངུ་ཞིང་མཆི་མ་བླགས་ནས་སོ་སོ་ནས་སྤོས་ཆུ་དང་། བྱུག་སྤོས་གྲངས་མེད་པ་སྙེད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྡན་པ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུར་མི་འཇིག་པ། གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ། དབུ་དང་ཞབས་ཀྱི་བར་དུ་བཀྲུས་སོ། །དེ་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོམ་ཡང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བཀྲུས་སོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ངུས་ཏེ་མཆི་མ་བླགས་ནས་ལྷའི་སྤོས་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མེ་ཏོག་གིས་གཏོར་ནས་གྲངས་མེད་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། གདུགས་དང་། བ་དན་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཡོངས་སུ་གང་བས་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ངུས་སོ། །དེ་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ངུས་བཞིན་དུ་གྲངས་མེད་པའི་ཤིང་བལ་ཐོགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མ་ལྟ་བུ་དཀྲིས་སོ། །དེ་ལྟར་ཤིང་བལ་གྱིས་དཀྲིས་པའི་སྟེང་དུ་རིན་ཐང་མེད་པའི་རས་དཀར་པོ་ཡུག་སྟོང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དཀྲིས་སོ། །དེ་ལྟར་དཀྲིས་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་བརྒྱལ་བ་ཙམ་དུ་ཤིན་ཏུ་ངུས་ནས། གཞན་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་དང་། ལྷའི་རོལ་མོ་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པ་བྱས་ཏེ་ངུས་སོ། །དེ་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ངུས་བཞིན་དུ་སོ་སོ་ ― DKG053_Page_0658 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་རས་དཀར་པོ་སླེབ་མོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་བཏེག་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོམ་གྱི་ནང་དུ་བཅུག་སྟེ། མར་བསུང་ཅན་གྱིས་བཀང་ནས་སྒྲོམ་གྱི་ཁ་བཅད་དོ། །དེ་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ངུ་བའི་སྒྲ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་དུ་གྲགས་པར་གྱུར་ཏེ། གཞན་ཡང་མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། བ་དན་དང་། གདུགས་དང་། རོལ་མོ་ལ་སོགས་པས་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོམ་ལ་མཆོད་ནས་ངུས་སོ། །དེ་ནས་འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསགས་པའི་སྤོས་ཀྱི་ཤིང་དྲི་བསུང་ཤིན་ཏུ་མདད་པ་རི་རབ་ལྷུན་པོ་ཙམ་བརྩིགས་ཏེ་བཅེར་བ་སྤོས་ཀྱི་ཁང་པ་བརྩེགས་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས་ངོས་བཞི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་བརྒྱན་ཅིང་གདུགས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། དོ་ཤལ་དང་། དར་གྱི་ལྡ་ལྡི་སྤྲིན་ལྟ་བུར་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ཙམ་གྱིས་བརྒྱན་ནས་ལྷའི་རོལ་མོའི་མཆོད་པ་བྱས་སོ།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་དྲུག་པ་སྟེ་ཐ་མ། དེ་ནས་ལྷ་དང་། མི་དང་། འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་པུར་སྒྲོམ་བཏེག་སྟེ། སྤོས་ཀྱི་ཁང་པ་བརྩེགས་མའི་སྟེང་དུ་བཞག་པ་ན་ཤིན་ཏུ་སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་སྟེ་བྲང་བརྡུངས་ནས་ངུས་པའི་སྒྲ་ཆེན་པོས་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གྲགས་ཤིང་གཡོས་པར་གྱུར་ཏེ། གཞན་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། གདུགས་དང་། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། ལྷའི་རོལ་མོས་མཆོད་ནས་ངུས་སོ། །དེ་ནས་བསྟི་སྟང་བྱ་བའི་ཕྱིར་སོ་སོ་ནས་རས་དཀར་པོའི་སླེབ་མོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་བཏེག་སྟེ། ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པའི་སྤོས་ཀྱི་ཤིང་གི་སྟེང་དུ་བཞག་ནས་ཆོ་ངེས་འདོན་ཞིང་བརྒྱལ་ཏོ། །དེ་ནས་ཕྱིར་སངས་ནས་འདི་སྐད་དུ་ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་འཇིག་རྟེན་ན་མགོན་དང་སྐྱབས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་མཆི་མ་བླགས་ཏེ། མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། གདུགས་དང་། ལྷའི་རོལ་མོས་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་སྤོས་ཀྱི་ཤིང་གི་སྟེང་དུ་བཞག་སྟེ། མེ་གཏོང་བ་ན་འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ངུས་ཏེ། སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གྲགས་པར་གྱུར་ཏེ། ངུས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་དེ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ངུས་ནས་རིན་པོ་ ― DKG053_Page_0659 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སྤོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོ་ཙམ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བར་བྱས་ནས་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་སྟེ་ངུས་པས་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་གཡོས་ནས་མེ་ཏོག་དང་སྤོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོན་མ་སྤོས་ཀྱི་ཤིང་བརྩིགས་པའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་མ་ཐག་ཏུ་རང་ཤིའོ། །དེ་ནས་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མེ་ཆེན་པོ་ཐོགས་ཏེ། མེའི་འོད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་སྣང་བར་བྱས་ནས་ངུས་བཞིན་དུ་སྤོས་ཀྱི་ཤིང་བརྩིགས་པའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་མ་ཐག་ཏུ་མེ་དེ་ཡང་རང་ཤིའོ། །དེ་ནས་རྒྱ་མཚོའི་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱ་མཚོའི་ནང་གི་མེ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སྒྲོན་མའི་འོད་ཟེར་གྲངས་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཐོགས་ཏེ། སྤོས་ཀྱི་ཤིང་བརྩིགས་པ་ལ་བསྲེགས་ན་མེ་དེ་ཡང་རང་ཤིའོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ངུས་ནས་མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཛད་པ་ཅིའི་མཐར་མ་ཕྱིན་ན། སྤོས་ཀྱི་ཤིང་ལ་མེ་མཆེད་དུ་མ་བཏུབ་པ་མ་རྟོགས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་འོད་སྲུང་གི་འཁོར་ལ་གཞེས་ཏེ་གདོད་ཞུགས་ཀྱིས་བཞེན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་འཁོར་ལྔ་བརྒྱ་དང་བྱ་རྒོད་འཕུངས་པའི་རི་ལ་འཁོད་དོ། །རི་དེ་རྩྭ་མཆོག་གྲོང་ཁྱེར་ནས་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ཡོད་དེ། དེ་ན་ལུས་དང་སེམས་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞུགས་པ་ལས་དངངས་ནས་ལུས་ཀྱང་འདར་ཞིང་གཡོས་སོ། །དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་སྟེ་བལྟས་ན་ས་དང་རི་ཀུན་རབ་ཏུ་གཡོས་པ་མཐོང་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཤེས་ཏེ། འཁོར་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ངའི་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཞག་བདུན་ལོན་ཏེ། སྒྲོམ་གྱི་ནང་དུ་ཡང་བཅུག་གོ །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་མྱུར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ན་བར་དོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ཞུགས་ལ་བཞེན་པར་གྱུར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུར་ལྡན་པ་ཡོངས་སུ་ ― DKG053_Page_0660 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། འོད་སྲུང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟི་སྟང་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་མ་སོང་གི །འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ལམ་དུ་ཞུགས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ན་བར་མྱུར་དུ་ངུས་བཞིན་དུ་སོང་ནས་ཞག་བདུན་གྱིས་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཕྱིན་ཏོ། །གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཤར་སྒོར་བྲམ་ཟེ་ཞིག་ལྷའི་མེ་ཏོག་གཅིག་ཐོགས་ཏེ་འོངས་པ་དང་ཕྲད་ནས། འོད་སྲུང་གིས་དེ་ལ་ཀྱེ་ག་ལས་འོངས་ཞེས་དྲིས་སོ། །དེས་སྨྲས་པ། བདག་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞུགས་ལ་བཞེན་པའི་གནས་ནས་འོངས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །འོད་སྲུང་གིས་མེ་ཏོག་འདི་དག་ག་ལས་རྙེད་ཅེས་དྲིས་ན་ཞུགས་ལ་བཞེན་པའི་གནས་སུ་ལྷའི་མེ་ཏོག་འདི་རྙེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །འོད་སྲུང་གིས་མེ་ཏོག་འདི་ཁོ་བོ་བསླང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་ན་མི་རུང་ངོ་། །བདག་འདི་གཉེན་པ་རྣམས་བསྟེན་ཅིང་ཁྱིམ་དུ་མཆོད་པ་བྱར་འགྲོའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །འོད་སྲུང་གིས་ཅུང་བལྟའོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་ལག་གིས་བླངས་ཏེ། སྤྱི་བོ་ལ་བཞག་མ་ཐག་དེར་བརྒྱལ་ཏེ་ས་ལ་འགྱེལ་ཏོ། །རིང་ཞིག་ལོན་པ་དང་ཕྱིར་སངས་ནས་ངུས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྡན་པ། གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་ད་ཕྱིན་ཆད་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་གི་བྱང་སྒོར་ཞུགས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་ཕྱིན་ནས་དགེ་སློང་གི་གནས་ཞིག་ཏུ་ཞུགས་ནས་དགེ་སློང་དག་ཅིག་འདུས་ཤིང་འཁོད་པ་དག་མཐོང་ངོ་། །དགེ་སློང་དེ་དག་གིས་འོད་སྲུང་ལ་ཁྱོད་ལམ་རིང་པོ་ནས་འོངས་ན་ཉོན་མོངས་ཤིང་མི་བདེ་བར་མ་གྱུར་ཏམ། བདེ་བར་འདུག་ལ་བསོད་སྙོམས་སྡོད་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འོད་སྲུང་གིས་སྨྲས་པ། ཁོ་བོའི་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན། བདག་བྲོད་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། འདིར་བདེ་བར་འདུག་ཅིང་བསོད་སྙོམས་བསྡད་དུ་རུང་ངམ། དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་སྟོན་པ་སུ་ཡིན། འོད་སྲུང་གིས་སྨྲས་པ། ཅི་ཁྱེད་མི་ཤེས་སམ། ཀྱི་ཧུད་བདག་གི་སྟོན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ ― DKG053_Page_0661 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་འདས་ཡིན་ཏེ། ད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་ནས་སོ་སོ་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དམ་པས་བདག་ཅག་མི་བཟོད་དེ། བདག་ཅག་དེ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་མི་ནུས་པ་ལས། ད་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྡམས་པ་ཡང་ལྷོད་པར་གྱུར་གྱིས་རེ་ཞིག་མ་རིངས་པར་བསོད་སྙོམས་སྡོད་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ལྷ་རྣམས་དང་། འོད་སྲུང་གི་འཁོར་རྣམས་རྣ་བ་འགགས་པར་བྱས་པས་དགེ་སློང་སྡིག་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པའི་ཚིག་ཐོས་པར་མ་གྱུར་གྱི། འོད་སྲུང་འབའ་ཞིག་གིས་ཐོས་སོ། །དེ་ནས་འོད་སྲུང་འཁོར་རྣམས་དང་བཅས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་ངུས་ནས་སངས་རྒྱས་ག་ན་བར་མྱུར་བར་སོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་འོད་སྲུང་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །བདག་ཅག་གིས་ཇི་ལྟ་བུར་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་རྙེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པར་འགྱུར་སྙམ་བསམས་ནས་འོད་སྲུང་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ཀྱང་གྲོང་ཁྱེར་འདིར་སྐྱེས་ཏེ། མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་བསླངས་ན་རྙེད་པར་འགྱུར་ཡང་དག་སྙམ་ནས་འཁོར་རྣམས་དང་བཅས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་དེར་མཐར་གྱིས་བསླངས་སོ། །མཐར་གྱིས་བསླངས་ནས་རས་དཀར་པོ་བཟང་པོ་ཡུག་སྟོང་ཡང་རྙེད། དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཡང་ཤིང་བལ་གྲངས་མེད་པ་དང་། ཚད་མེད་པའི་མེ་ཏོག་རིན་པོ་ཆེ་དང་། བྱུག་སྤོས་དང་། སྤོས་ཆུ་དང་། སྤོས་ཀྱི་མར་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་དང་། བ་དན་དང་། རོལ་མོ་དང་། དོ་ཤལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། དར་གྱི་ལྡ་ལྡི་ལ་སོགས་པ་རྙེད་དོ། །དེ་ནས་འོད་སྲུང་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཅི་རྙེད་པ་ཐོགས་ནས་མྱུར་བར་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནུབ་སྒོར་བྱུང་ནས། འོད་སྲུང་གིས་ཞུགས་ལ་བཞེན་པའི་གནས་ན། འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ངུ་ཞིང་ཆོ་ངེས་འདེབས་པའི་སྒྲ་ཡང་ཐོས། ཀུན་གྱིས་བརྒྱ་བྱིན་དབང་ ― DKG053_Page_0662 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱུག་ལ་ད་མཆོད་པ་ནི་བྱས་ན་བཞེན་པའི་མེ་ག་ལས་རྙེད་ཅེས་འདྲི་བ་དང་། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་རེ་ཞིག་འོད་སྲུང་ལ་བསྡད་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཐོས་ཏེ། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ངུ་བཞིན་དུ་དེར་ལྷགས་སོ། །འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་གོ་ཕྱེ་ནས། འོད་སྲུང་གིས་རྒྱང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་པུར་སྒྲོམ་མཐོང་བ་དང་། འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཤིན་ཏུ་ངུས་ཏེ་ཆོ་ངེས་བཏབ་ནས་བརྒྱལ་ལོ། །དེ་ནས་རིང་ཞིག་ལོན་ནས་ཕྱིར་སངས་ཏེ་བགས་ཀྱིས་དྲུང་དུ་བསྙེན་ནས། འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་གིས་ཇི་ལྟ་བུར་འཕགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་དབྱེ་བར་བགྱི། འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དེ་རིང་དུ་ཞག་བདུན་གསུམ་ལོན་ཏེ། དེ་ཙམ་ཞིག་པ་སྙམ་ན་ཇི་ལྟར་སྒྲོམ་དབྱེ་བར་བྱ། འོད་སྲུང་གིས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུར་སྲ་བ། བརྟན་པ། རྟག་པ། བདེ་བ། ཡོངས་སུ་དག་པ། མི་འཇིག་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྱི་བསུང་ཤིན་ཏུ་མདད་པ། ཙན་དན་གྱི་རི་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་ཤིན་ཏུ་ངུས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་གྱི་དྲུང་དུ་བསྙེན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཀུན་ལ་སྙོམས་པས་འོད་སྲུང་གི་ཕྱིར་པུར་སྒྲོམ་གྱི་ཁ་རང་བྱེ་ནས་རས་དཀར་པོ་སྟོང་གིས་དཀྲིས་པ་དང་ཤིང་བལ་གྱིས་དཀྲིས་པ་ཡང་རང་གྲོལ་ཏེ། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པ། གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ། སྲ་ཞིང་བརྟན་པའི་སྐུ་འོད་སྲུང་ལ་མངོན་པར་བསྟན་ཏོ། །འོད་སྲུང་འཁོར་དང་བཅས་པས་དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་ནས་ཤིན་ཏུ་ངུས་ཏེ་བརྒྱལ་ནས་འགྱེལ་ཏོ། །དེ་ནས་རིང་ཞིག་ལོན་པ་དང་ཕྱིར་སངས་ནས་མིག་མཆི་མས་གང་བཞིན་དུ་འཁོར་རྣམས་དང་བཅས་ཏེ། སྤོས་ཀྱི་ཤིང་བརྩིགས་པ་ལ་འཛེགས་ནས། པུར་སྒྲོམ་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྙེན་ཏེ་ཆོ་ ― DKG053_Page_0663 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེས་བཏབ་ནས་མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། གདུགས་དང་། བ་དན་དང་། དོ་ཤལ་དང་། རོལ་མོ་ལ་སོགས་པས་མཆོད་དེ། བྱུག་སྤོས་དང་། སྤོས་ཆུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གསེར་བཙོ་མའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་བཀྲུས་ནས་སྤོས་ཀྱིས་བདུགས་ཤིང་། མེ་ཏོག་གིས་གཏོར་ཏེ་ངུས་ནས་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་བཀྲུས་ནས་འོད་སྲུང་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ཅི་རྙེད་པའི་ཤིང་བལ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དཀྲིས་སོ། །དེའི་སྟེང་དུ་ཤིང་བལ་རྙིང་གིས་ཀྱང་དཀྲིས་སོ། །དེའི་སྟེང་དུ་བསླངས་པའི་རས་དཀར་པོ་ཡུག་སྟོང་གིས་དཀྲིས་སོ། །དེའི་སྟེང་དུ་རས་རྙིང་པ་སྟོང་གིས་ཀྱང་དཀྲིས་སོ། །དེ་ལྟར་རིམ་པ་དུ་མར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དཀྲིས་ནས་པུར་སྒྲོམ་གྱི་ཁ་ཡང་བཅད་དེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་ཏེ། དེའི་ཚེ་འོད་སྲུང་ཤིན་ཏུ་ངུས་ནས་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་གཡས་ཕྱོགས་ནས་ལན་བདུན་བསྐོར་ཏེ། མིག་མཆི་མས་གང་བཞིན་དུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་འཕགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས། །བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་གདུངས་པར་གྱུར། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བདག་ལ་མི་གཞེས་པར། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་མྱུར་བར་མྱ་ངན་འདས། །བྱ་རྒོད་སྤུངས་པའི་རི་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ན། །ཀུན་དུ་བལྟས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་མ་མཐོང་། །བལྟས་ན་བཅོམ་ལྡན་མྱ་ངན་འདས་མཐོང་ནས། །ཤིན་ཏུ་འདར་ཏེ་སེམས་ཀྱང་དངངས་པར་གྱུར། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱང་མུན་པར་གྱུར་ནས་སུ། །རི་དང་ས་ཆེན་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་གཡོས། །བཅོམ་ལྡན་མྱ་ངན་འདས་པར་དེར་རྟོགས་ཏེ། །མྱུར་དུ་མཆིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཐོང་། །བཅོམ་ལྡན་ཐུགས་རྗེས་བདག་ལ་མ་ཁྱབ་པས། །བདག་གིས་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་འདས་མ་མཐོང་། །བདག་ལ་བསྟན་པ་གསུང་གཅིག་མ་བཞག་པས། །བདག་ལ་མགོན་མ་ ― DKG053_Page_0664 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆིས་ན་ཅི་ལ་གནས། །བཅོམ་ལྡན་བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་གདུངས། །སེམས་ཀྱང་མྱོས་ནས་ཤིན་ཏུ་བསླད་པར་གྱུར། །བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་དབུ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལམ། །འོན་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་དཔལ་བེའུ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །འོན་ཏེ་འཕགས་པའི་ཕྱག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལམ། །འོན་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་རྐེད་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལམ། །འོན་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་ལྟེ་བ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཀྱི་ཧུད་བཅོམ་ལྡན་མྱ་ངན་འདས་མ་མཐོང་། །བདག་ལ་ཕྱག་འཚལ་གནས་ནི་བསྟན་དུ་གསོལ། །བཅོམ་ལྡན་བཞུགས་ན་འཁོར་རྣམས་ཀུན་ལ་བདེ། །མྱ་ངན་འདས་ན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ནོན། །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་གདུངས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཕྱག་གནས་བསྟན་དུ་གསོལ། །དེའི་ཚེ་འོད་སྲུང་ངུས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་ཞབས་གཉིས་འཁོར་ལོ་རྩིབས་སྟོང་དང་ལྡན་པའི་མཚན་སྒྲོམ་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་མངོན་པར་བསྟན་ཏེ། འཁོར་ལོ་རྩིབས་སྟོང་དང་ལྡན་པ་ལས་འོད་ཟེར་སྟོང་སྙེད་བཀྱེ་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་སྣང་བར་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་འོད་སྲུང་འཁོར་རྣམས་དང་བཅས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་མཐོང་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ངུས་ནས་བརྒྱལ་ལོ། །དེ་ནས་རིང་མོ་ཞིག་ལོན་ནས་ཕྱིར་སངས་ཏེ་འཁོར་དང་བཅས་པས་ཤིན་ཏུ་ངུས་ཏེ། གཡས་ནས་ལན་བདུན་བསྐོར་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ངུ་བའི་སྒྲས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་གཡོས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདེར་གཤེགས་མཐར་ཕྱིན་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི། །སྙོམས་པར་བྱམས་པའི་འོད་ནི་གཉིས་སུ་མེད། །སེམས་ཅན་རྣམ་པར་སྨིན་ན་གར་ཡང་སྟོན། །ཞབས་གཉིས་འཁོར་ལོ་རྩིབས་སྟོང་ལྡན་པ་མཐོང་། །བདག་གིས་དང་བའི་སེམས་ཀྱིས་གུས་ཕྱག་འཚལ། །འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ལྡན་པའི་ཞབས་གཉིས་ལའོ། །འཁོར་ལོའི་མཚན་ལས་འོད་ ― DKG053_Page_0665 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོང་རབ་བཀྱེ་ནས། །ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་སྣང་བར་མཛད། །བདག་གི་སྤྱི་བོས་གུས་པར་ཕྱག་ཀྱང་འཚལ། །འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ལྡན་པའི་འོད་ཟེར་ལའོ། །སྐྱེ་བོ་འོད་ཀྱིས་ཕོག་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ངན་སོང་གསུམ་དང་བགེགས་བརྒྱར་སྡུག་བསྔལ་སྤངས། །བདག་གི་སྤྱི་བོས་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་བ། །འཁོར་ལོའི་འོད་ཀྱིས་ངན་སོང་སྒྲོལ་བ་ལའོ། །བཅོམ་ལྡན་སྔོན་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར། །བདག་ཅག་སླད་དུ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་མཛད། །དེ་དབང་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་རྙེད་ནས། །ཞབས་ཀྱི་འོག་ནས་འོད་ཟེར་སྟོང་ཡང་བཀྱེ། །སྐྱབས་གསོལ་སྤྱི་བོས་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་བ། །སེམས་ཅན་བདེ་བར་མཛད་པའི་འཁོར་ལོ་ལའོ། །ཐམས་ཅད་ཕྱིར་དུ་བསོད་ནམས་ཀུན་བསགས་ནས། །བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་རྣམ་བཞི་བདུད་ཀྱང་བཏུལ། །བདུད་བཞི་བཏུལ་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་ཡང་ཕབ། །དེ་བས་སེམས་ཅན་ཡང་དག་ལྟ་བར་གྱུར། །བདག་གི་སྤྱི་བོས་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་བ། །སེམས་ཅན་ཡང་དག་ལྟ་བའི་འོད་ཟེར་ཞབས། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་བྱམས་པའི་ཕ་དང་མཚུངས། །ཞབས་ཀྱི་འོད་ཀྱང་མཉམ་པར་སེམས་ཅན་སྒྲོལ། །བདག་གིས་སྐྱབས་གསོལ་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་བ། །སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བའི་ཞབས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལའོ། །བདག་གིས་ཞབས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་འོད་མཐོང་ནས། །དགའ་དང་མི་དགའ་སེམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་གདུངས། །བདག་གིས་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བ། །རྩིབས་སྟོང་ལྡན་པའི་འཁོར་ལོའི་མཚན་ལའོ། །སྐྱབས་གསོལ་ཕྱག་འཚལ་ཞབས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་འོད། །མཐར་ཕྱིན་ཐེག་པས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལས་འདའ། །གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ལྷ་མི་སྐྱབས་མཆི་བས། །འཁོར་ལོའི་འོད་ཀྱིས་སྲིད་གསུམ་སྡུག་བསྔལ་སྣང་། །སྐྱེ་བོ་སྡུག་བསྔལ་སྒོ་ལས་མ་གྲོལ་རྣམས། །ཞབས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་འོད་ལ་སྐྱབས་ཀྱང་གསོལ། །བདག་ཅག་འཁོར་བ་ལས་ནི་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་བ། །ཞབས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་མཛོད། །ཀྱི་ཧུད་ ― DKG053_Page_0666 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེ་སྡུག་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས། །ཡུན་རིངས་ཞབས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་འོད་མི་མཐོང་། །མཐོལ་ལོ་བཅོམ་ལྡན་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡི། །རྩིབས་སྟོང་ལྡན་པའི་འཁོར་ལོའི་ཞབས་ཀྱི་འོད། །ཀྱི་ཧུད་དེང་འདིར་འཁོར་ལོའི་མཚན་མཐོང་བ། །དེ་ནི་སླན་ཆད་མཐོང་བའི་དུས་མ་མཆིས། །དེའི་ཚེ་འོད་སྲུང་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ནས་ཡང་བརྒྱལ་ཏེ་ས་ལ་འགྱེལ་ཏོ། །དེ་ནས་རིང་ཞིག་ལོན་ནས་ཕྱིར་སངས་ཏེ་མྱ་ངན་བསངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྩིབས་སྟོང་ལྡན་པའི་འཁོར་ལོའི་མཚན་གྱི་ཞབས་གཉིས་ཀྱང་ཕྱིར་སྒྲོམ་གྱི་ནང་དུ་ནུབ་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། ལྷ་དང་། མི་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འོད་སྲུང་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་མཐོང་ནས། ཡང་བྲང་བརྡུངས་ཏེ་ངུད་མོ་ཆེན་པོ་དེ་སྐད་ཕྱུང་སྟེ་ངུས་ནས་ངུད་མོའི་སྒྲས་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པར་གྲགས་ཏེ། སོ་སོ་ནས་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཡང་མཆོད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ན་གནས་པའི་གྱད་སྟོབས་པོ་ཆེ་བཞི་ཞིག་ལུས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མེ་ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོ་ཙམ་ཐོགས་ནས། སྤོས་ཀྱི་ཤིང་བཅེར་བ་བསྲེགས་ན་མེ་རང་ཤིའོ། །དེ་ལ་འོད་སྲུང་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཕགས་པ་ཆེན་པོའི་རིན་པོ་ཆེའི་པུར་སྒྲོམ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་མེས་ཚིག་པར་མི་ནུས་ན་གྱད་ཁྱེད་ཀྱི་མེས་ཚིག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གྲོང་ཁྱེར་དེ་ན་གཞན་ཡང་གྱད་སྟོབས་པོ་ཆེ་བརྒྱད་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མེ་ཆེན་པོ་ཐོགས་ཏེ། པུར་སྒྲོམ་གྱི་དྲུང་དུ་བཞག་ན་མེ་དེ་ཡང་རང་ཤིའོ། །གཞན་ཡང་གྱད་སྟོབས་པོ་ཆེ་བཅུ་དྲུག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མེ་ཆེན་པོ་ཐོགས་ཏེ། སྤོས་ཀྱི་ཤིང་བསྲེགས་ན་མེ་དེ་ཡང་རང་ཤིའོ། །གཞན་ཡང་གྱད་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྙེད་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མེ་ཆེན་པོ་ཐོགས་ཏེ་བསྲེགས་ན་མེ་དེ་ཡང་རང་ཤིའོ། །དེའི་ཚེ་འོད་སྲུང་ཆེན་པོས་གྱད་རྣམས་དང་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱེད་འདི་ལྟར་རིག་པར་གྱིས་ཤིག །གལ་ཏེ་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་མེ་ཐམས་ཅད་ ― DKG053_Page_0667 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་ཚིག་པར་མི་འགྱུར་གྱིས། མི་ནུས་བཞིན་དུ་ལས་སྟོ་བར་འགྱུར་བ་མ་བྱེད་ཅིག །དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ངུས་ནས་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡང་མཆོད་དེ། དུས་གཅིག་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ལན་བདུན་བསྐོར་ཏེ། ངུས་པའི་ངུད་མོའི་སྒྲས་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གྲགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཐུགས་ཀ་ནས་མེ་མཆེད་དེ། སྒྲོམ་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་འབར་ནས་བགས་ཀྱིས་སྤོས་ཤིང་བརྩིགས་པ་ལ་མཆེད་དེ། ཞག་བདུན་ལོན་ནས་མེ་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ངུ་ཞིང་མཆོད་པ་ཡང་རྒྱུན་དུ་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་ཕྱོགས་བཞིའི་མགོན་པོ་བཞིའི་ཡིད་ལ་འདི་སྙམ་བསམས་སོ། །བདག་ཅག་གིས་སྤོས་ཀྱི་ཆུས་མེ་བསད་དེ། སྐུ་གདུང་མྱུར་དུ་བསླངས་ལ་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་མཆོད་པ་བྱའོ་སྙམ་བསམས་ནས་སོ་སོ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་སྤྲས་པའི་གསེར་གྱི་བུམ་པ་སྤོས་ཆུས་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་ཐོགས་ཏེ། གཞན་ཡང་རི་རབ་ལྷུན་པོའི་ངོས་བཞི་ན་བདུད་རྩིའི་འོ་མ་ཟག་པའི་ཤིང་སྦོམས་ཁྱད་འདོམ་སྟོང་གིས་འཁོར་བ། མཐོ་ཁྱད་དཔག་ཚད་བརྒྱར་ཕྱིན་པ་ཡང་དུས་གཅིག་ཏུ་མགོན་པོ་བཞི་དང་བཅས་ཏེ་ཞུགས་ལ་བཞེན་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་ནས་ཤིང་གི་འོ་མ་དང་སྤོས་ཆུ་ཅིག་ཅར་དུ་མེའི་སྟེང་དུ་བླུགས་ན་མེ་སྔར་བས་ཆེར་མཆེད་དེ་མ་ཤིའོ། །དེའི་ཚེ་ན་རྒྱ་མཚོའི་ལྷ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་མཚོ་མཆིང་རྣམ་དང་། གཙང་པོའི་ལྷ་དང་། ཆུ་ཀླུང་གི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མེ་མ་ཤི་བ་མཐོང་ནས། དེ་དག་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ། །བདག་ཅག་གིས་སྤོས་ཆུ་ཐོགས་ལ་མེ་བསད་དེ། སྐུ་གདུང་མྱུར་དུ་བསྡུས་ཏེ་བདག་ཅག་གི་གནས་སུ་མཆོད་པ་བྱའོ་སྙམ་བསམས་ནས་སོ་སོ་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་བུམ་པ་སྤོས་ཆུ་ཚད་མེད་པས་བཀང་བ་ཐོགས་ནས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཞུགས་ ― DKG053_Page_0668 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བཞེན་པའི་གནས་སུ་ལྷགས་ཏེ་ཆུས་བླུགས་ཀྱང་མེ་ཤི་བར་མ་གྱུར་གྱི་ཕྱིར་མཆེད་དོ། །དེའི་ཚེ་མ་འགགས་པས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་། རྒྱ་མཚོའི་ལྷ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱེད་སྤོས་ཆུ་ཐོགས་ཏེ་མེ་གསོད་པ་འདི་སྐུ་གདུང་འདོད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནམ། དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །མ་འགགས་པས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་འདོད་པ་ཆེའོ། །ཁྱེད་གནམ་གྱི་སྟེང་དུ་ལྷའི་ཁམས་སུ་གནས་ཏེ། སྐུ་གདུང་ཀུན་ཁྱོད་འདོད་པ་ལྟར་ལྷའི་ཁམས་སུ་བསྐུར་ན་ས་ལ་གནས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་དེར་མཆོད་པ་བྱེད་དུ་འགྲོར་རུང་ངམ། རྒྱ་མཚོའི་ལྷ་རྣམས་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱེད་ནི་རྒྱ་མཚོའི་ནང་དང་གཙང་པོའི་ནང་ན་གནས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་རིལ་གྱིས་ཁྱེད་ལ་བསྐུར་ན་ས་ལ་གནས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་དེ་དག་ཏུ་མཆོད་པ་བྱ་བར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཞིའི་མགོན་པོ་བཞི་ཉེས་པ་བཤགས་ནས་ཕྱིར་ལྷའི་གནས་སུ་དོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་རྒྱ་མཚོའི་ལྷ་དང་། གཙང་པོའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་ཉེས་པ་བཤགས་ནས་འཕགས་པ་ཁྱོད་གསུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་ཕྱིར་གནས་སུ་དོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་བུམ་པ་དང་། མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཐོགས་ཏེ། ཞུགས་ལ་བཞེན་པའི་གནས་སུ་ལྷགས་མ་ཐག་ཏུ་མེ་ཡང་རང་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་རིན་པོ་ཆེའི་པུར་སྒྲོམ་དབྱེ་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚེམས་མཆེ་བ་བསླང་བར་སྩལ་པ་ལས་མ་འགགས་པས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་ཁྱོད་ཅི་བྱེད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚེམས་མཆེ་བ་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་མཆོད་པ་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །མ་འགགས་པས་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་ཁྱོད་གཅིག་པུས་སྔར་བསླང་དུ་མི་རུང་གིས་འཁོར་རྣམས་ཚོགས་ཏེ་གདོད་བགོ་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་རིང་བསྲེལ་ཚེམས་མཆེ་བ་གཅིག་གནང་བས་ན་བདག་མཆིས་མ་ཐག་ཏུ་མེ་ཡང་རང་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། རིན་པོ་ཆེའི་པུར་སྒྲོམ་ཕྱེ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་འགྲམ་ ― DKG053_Page_0669 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གཡས་པའི་ཚེམས་མཆེ་བ་གོང་མ་གཅིག་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྤྱན་དྲངས་ནས་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཏེ་མཆོད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་སྲིན་པོ་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བ་དང་ལྡན་པ་གཉིས་ཤིག་ལུས་མི་སྣང་བར་སྦས་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཕྱི་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚེམས་མཆེ་བ་གཉིས་བརྐུས་ན། འཁོར་མང་པོ་ཀུན་གྱིས་མ་ཚོར་རོ། །དེའི་ཚེ་ན་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རིང་བསྲེལ་རྟོད་དུ་ཆ་བ་ལས་མ་འགགས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱེད་རྣམས་རེ་ཞིག་སྡོད་ཅིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ལུང་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་བགོས་ཏེ་མཆོད་པ་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་ན་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། འཁོར་མང་པོས་མ་འགགས་པས་སྨྲས་པ་མ་ཐོས་པ་རྣམས་སོ་སོ་ནས་མཚོན་ཤག་ཏི་དང་། མདའ་གཞུ་དང་། རལ་གྲི་དང་། ཞགས་པ་ལ་སོགས་ཏེ་མཚོན་མང་པོ་ཐོགས་ནས་རིང་བསྲེལ་རྟོད་དུ་ཆས་སོ། །དེ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་པུར་སྒྲོམ་ཕྱེ་ན་ཤིང་བལ་དང་། རས་དཀར་པོ་ཡང་ཅང་མ་ཚིག་པར་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ནས་ལྷག་པར་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་ཏེ་མཆི་མ་བླགས་ནས་ངུས་སོ། །དེ་ནས་ངུས་བཞིན་དུ་མཆོད་དེ་ཕྱག་འཚལ་ནས། པུས་མོའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་སྒྱུར་ཆེན་པོའི་ཤུགས། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀུན་ལ་དབང་སྒྱུར་མཛད། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས། །སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྒྲོལ། །ཚད་མེད་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མཐུ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་སྲིད་པའི་འཁོར་བར་འཇུག །སྐུ་གཅིག་ལས་ནི་སྐུ་མང་རྣམ་པར་སྟོན། །སྐུ་མང་སྐུ་གཅིག་དེ་བཞིན་ཚད་ཀྱང་མེད། །འདུལ་བར་འགྱུར་བ་བྱིན་གྱི་བརླབས་ཀྱིས་མཐོང་། །རྒྱུ་མེད་པ་ལ་མྱ་ངན་འདའ་བ་སྟོན། །བདག་ཅག་བསོད་ནམས་ཟད་དེ་རྒྱུ་མེད་པས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་གྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིན་ཆེན་པུར་སྒྲོམ་ནི། །གྱད་ཀུན་བཟློག་སྟེ་བཏེག་ཀྱང་བསྐྱོད་མ་ནུས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཤུགས་ཀྱིས་འཕགས་པ་ནི། །སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ཏ་ལ་གཅིག་གི་སྲིད། །མཁའ་ལས་རྩྭ་ ― DKG053_Page_0670 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག་གྲོང་ཁྱེར་བསྐོར་ཅིང་གཤེགས། །ཞག་བདུན་གྱིས་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ལན་བདུན་བསྐོར། །དེ་ལྟར་བསྐོར་ནས་ཞུགས་བཞེན་གནས་སུ་གཤེགས། །མ་འདྲེས་པ་ཡི་རྫུ་འཕྲུལ་མཛད་པ་ནི། །ལྷ་མིར་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་དཔོག་མི་ནུས། །བཅོམ་ལྡན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་པ་ནི། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུར་མི་འཇིག་དབང་སྒྱུར་མཐུ། །ཐམས་ཅད་མེས་ནི་བཞེན་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །ཐུགས་ཀ་ནས་ནི་བྱམས་པའི་མེ་ཕྱུང་ནས། །ཞག་བདུན་བར་དུ་བཞེན་པར་གྱུར་པ་བསྟན། །ལྷ་མིར་བཅས་པས་སོད་པར་མ་གྱུར་གྱི། །བཅོམ་ལྡན་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཤུགས་བསྟན་པས། །བརྒྱ་བྱིན་ལྷགས་མ་ཐག་ཏུ་མེ་ཡང་ཤི། །ཤིང་བལ་བཟང་པོས་སངས་རྒྱས་སྐུ་དཀྲིས་པ། །མེ་ཆེན་མང་བསྲེགས་ཚིག་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །རས་དཀར་རིན་ཆེན་པུར་སྒྲོམ་བཅུག་པ་ཡང་། །མེ་ཡི་ནང་ན་ཚིག་པར་མ་གྱུར་པས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་སྒྱུར་མཐུས་རྟོགས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དབང་སྒྱུར་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། །ཕྱག་འཚལ་ཐུགས་རྗེ་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ལའོ། །འཕགས་པའི་ནང་ན་བསྙེངས་མེད་ཕྱག་ཀྱང་འཚལ། །ཕྱག་འཚལ་ཀུན་དུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས། །ཕྱག་འཚལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དབང་སྒྱུར་བ། །བདག་ཅག་སླན་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་བྲལ། །སྡུག་བསྔལ་ནང་དུ་ནུབ་ཀྱང་མགོན་སྐྱབས་མེད། །ཀྱི་ཧུད་ཀྱི་ཧུད་འཕགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས། །ཡུན་དུ་བྲལ་ནས་མཐོང་བའི་དུས་མ་མཆིས། །དེའི་ཚེ་ན་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་དག་སྨྲས་ནས། ཤིན་ཏུ་ངུས་ཏེ་སོ་སོ་ནས་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཐོགས་ཏེ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་མ་འགགས་པས་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ལྷ་དང་། མི་དང་། འཁོར་མང་པོ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དེའི་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་པུར་སྒྲོམ་གྱི་དྲུང་དུ་བསྙེན་ཏེ། རས་དང་ཤིང་བལ་གྱིས་དཀྲིས་པ་ལ་བལྟས་ན། འོད་སྲུང་གིས་དཀྲིས་པའི་རས་དཀར་པོ་ཡུག་སྟོང་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཕུལ་བའི་རས་དཀར་པོ་ཡུག་སྟོང་ལ་ཐ་མ་གཉིས་དང་ཤིང་བལ་ནི་མ་ཚིག་གི །གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་མེས་ཚིག་གོ །དེ་ནས་མ་འགགས་པས་རས་དཀར་པོ་རྣམས་དང་། ཤིང་བལ་གྱི་རྣམས་དུམ་བུར་གཤེགས་ཏེ། འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་བགོས་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཏེ་མཆོད་དོ། །མ་འགགས་པས་རས་ཚིག་པའི་གཞོབ་ཀྱང་སོ་སོར་བགོས་ ― DKG053_Page_0671 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཏེ་མཆོད་དོ། །ཐལ་བ་གཞན་ནི་བགོར་ཡང་མི་ཁོམ་པར་སོ་སོར་བསླངས་ནས་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཏེ་མཆོད་དོ། །གྲོང་ཁྱེར་དེའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་སྔ་ནས་མགར་བ་ལ་གསེར་གྱི་སྒྲོམ་སེང་གེའི་ཁྲིས་བཏེག་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པ་བརྒྱད་བྱས་སོ། །རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོམ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་རེ་རེ་ཡང་ཁལ་ཕྱེད་ཕྱེད་ཤོང་བ་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སེང་གེའི་ཁྲིའི་སྟེང་དུ་བཞག་གོ །རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སེང་གེའི་ཁྲི་བརྒྱད་པོ་དེ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་གྱད་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སྙེད་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རྒྱན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པ། ལུས་ལ་དར་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དཀྲིས་པ་དག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སེང་གེའི་ཁྲི་བཏེག་གོ །སེང་གེའི་ཁྲི་དེ་རེ་རེའི་སྟེང་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པའི་བུ་མོ་བརྒྱད་བརྒྱད་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སྒྲོམ་འཛིན་ཏོ། །ཁྲི་དེ་རེ་རེའི་སྟེང་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པའི་བུ་མོ་བརྒྱད་བརྒྱད་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་གདུགས་ཐོགས་ཏེ། གསེར་སྒྲོམ་ཡང་ཡོངས་སུ་བཀབ་བོ། །ཁྲི་དེ་རེ་རེའི་སྟེང་ན་གཞན་ཡང་ལུས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པའི་བུ་མོ་བརྒྱད་བརྒྱད་ཀྱིས་སོ་སོ་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རལ་གྲི་ཐོགས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སྒྲོམ་སྲུང་ངོ་། །ཁྲི་དེ་རེ་རེའི་སྟེང་ན་གཞན་ཡང་ལུས་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པའི་བུ་མོ་བརྒྱད་བརྒྱད་ཀྱིས། སོ་སོ་ནས་བྱ་བུམ་ཐོགས་ཏེ་སྒྲོམ་གྱི་ངོས་བཞིན་འགྲེང་ངོ་། །ཁྲི་དེ་རེ་རེ་ལ་ཡང་མི་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཀྱིས་སོ་སོ་ནས་ལྷའི་རོལ་མོ་དང་། རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་དང་། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། དོ་ཤལ་ཐོགས་ཏེ་འཁོར་བར་བསྐོར་ནས་མཆོད་པ་བྱེད་དོ། །ཁྲི་དེ་རེ་རེ་ལ་གཞན་ཡང་མི་ཚད་མེད་པ་སྙེད་སོ་སོ་ནས་མདའ་གཞུ་དང་། མཚོན་ཤག་ཏི་དང་། ཞགས་པ་དང་། ལྕགས་ཀྱུ་དང་། དགྲ་ཆ་ཡང་ཚང་བར་ཐོགས་ཏེ་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ནས་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ནས་བྱུང་སྟེ། ཞུགས་ལ་བཞེན་པའི་གནས་གང་ན་བར་དོང་ངོ་། །རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སེང་གེའི་ཁྲི་བརྒྱད་པོ་སོང་བའི་རྗེས་བཞིན་དུ་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་མི་དག་གིས་སོ་སོ་ནས་གྲངས་མེད་པའི་སྤོས་ཀྱི་འདག་གུ་དང་། སྤོས་ཆུ་ཐོགས་ཏེ་གྱད་རྣམས་སོང་བའི་རྗེས་བཞིན་དུ་སྤོས་ཀྱི་འདག་གུས་བྱུགས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་ནས་ཞུགས་ལ་བཞེན་པའི་བར་དུ་ ― DKG053_Page_0672 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤོས་ཀྱིས་ལམ་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ཡངས་པ་བྱས་སོ། །ལམ་དེའི་གཡས་གཡོན་ན་གྲངས་མེད་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། གདུགས་དང་། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། མུ་ཏིག་དང་། དོ་ཤལ་དང་། དར་གྱི་ལྡ་ལྡི་དང་། རོལ་མོ་དང་། གླུ་གར་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལམ་གཡས་གཡོན་བརྒྱན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རིང་བསྲེལ་སླར་གཤེགས་པ་སྡོད་དོ། །དེ་ནས་གྱད་རྣམས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སེང་གེའི་ཁྲི་བརྒྱད་པོ་བཏེག་སྟེ་ཞུགས་ལ་བཞེན་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྐད་ཀྱིས་བརྣངས་པ་ཙམ་དུ་ཤིན་ཏུ་ངུས་ནས་ངུད་མོའི་སྒྲ་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གྲགས་པར་གྱུར་ཏེ། སོ་སོ་ནས་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཤུགས་ཀྱིས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་རིང་བསྲེལ་ཕྲ་མོར་བསིལ་ཏེ། ཚེམས་མཆེ་བ་བཞི་ནི་སོ་བཞིན་དུ་བཞག་གོ །དེ་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་སྐུ་གདུང་ཕྲ་མོར་གྱུར་པ་མཐོང་ནས། ལྷག་པར་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་ཏེ་ངུས་ནས་མཆོད་པར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་མ་འགགས་པ་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱིས་མིག་མཆི་མས་གང་བཞིན་དུ་རིང་བསྲེལ་རྣམས་བསྡུས་ནས་སེང་གེའི་ཁྲིའི་སྟེང་དུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སྒྲོམ་དུ་བླུགས་ཏེ། སྒྲོམ་བརྒྱད་པོ་གང་ནས་སྐུ་གདུང་ཡང་ཟད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པ་ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་གདུང་གསེར་གྱི་སྒྲོམ་གྱི་ནང་དུ་གཤེགས་པ་མཐོང་ནས། ལྷག་པར་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་ཏེ་ངུས་ནས་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ན་གནས་པའི་སྟོབས་པོ་ཆེ་རྣམས་དང་། སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྒྲོམ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་པ་ན། འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལྷག་པར་ཤིན་ཏུ་ངུས་ནས་མཆི་མ་བླགས་ཏེ་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་སྟོབས་པོ་ཆེ་རྣམས་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཤིན་ཏུ་ངུས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སེང་གེའི་ཁྲི་བརྒྱད་པོ་བཏེག་སྟེ་སྤོས་ཀྱི་འདག་གུས་བསྐུས་པའི་ལམ་ཐོག་ཐག་ཏུ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་གཤེགས་སོ། །དེ་ནས་ལྷ་དང་མི་དང་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ངུས་ཏེ། ངུད་མོའི་སྒྲ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་གྲགས་པར་གྱུར་ཏེ། སོ་སོ་ནས་ཅི་ཐོགས་པའི་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་མཆོད་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་ལམ་གྱི་བཞི་མདོར་བཞག་གོ ། ― DKG053_Page_0673 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ན་གནས་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་དམག་གྲངས་མེད་པ་བཞི་བཤམས་ནས། གོ་ཆ་དང་མཚོན་ཆ་སྣ་ཚང་བར་ཐོགས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་གི་ངོས་བཞི་འཁོར་བར་རིམ་པ་གྲངས་མེད་པར་བསྐོར་ནས་སྡོད་པ་ཡང་རིང་བསྲེལ་གཞན་གྱིས་ཕྲོགས་ཀྱིས་དོགས་ནས་བསྲུང་བ་ཙམ་གྱིས་ཕྱིར་དམག་བཤམས་ཀྱི། འཐབ་པའི་སེམས་ནི་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་སྔགས་མཁན་ཆེན་པོ་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་ཀྱིས་བགེགས་མི་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་བཞི་བསྲུངས་སོ། །གཞན་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་དང་། གདུགས་དང་། རྒྱན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་། བྱ་བུམ་ལ་སོགས་པ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གྲྭ་བཞིར་མཆོད་པའི་རྒྱལ་མཚན་དུ་བཙུགས་སོ། །དེ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་དང་། ལྷ་དང་། མི་ལ་སོགས་པ་འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་སྐད་ཆེན་པོར་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་ངུས་ཏེ། མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་ཅི་འབྱོར་པས་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སེང་གེའི་ཁྲི་བརྒྱད་པོ་དེ་རེ་རེ་ལ་ཡང་སྔགས་མཁན་ལྔ་བརྒྱས་ལྷ་དང་། ཀླུ་དང་། གནོད་སྦྱིན་དང་། ཡི་དགས་དང་། སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པས་ཕྲོགས་ཀྱིས་དོགས་ནས་བསྲུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཞག་གཅིག་ལོན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྔོན་བལྟམས་པའི་ཡུལ་སེར་སྐྱའི་རྒྱལ་པོ་འཁོར་ཤཱཀ་གི་རིགས་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཚོར་ཏེ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཞག་བདུན་གསུམ་ལོན་པ་དང་། གདོད་ཚོར་ནས། ཡུལ་སེར་སྐྱའི་རྒྱལ་པོ་ཤཱཀ་གི་རིགས་དང་བཅས་ཏེ་རབ་ཏུ་ངུས་ནས་མྱུར་བར་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་གང་ན་བར་ལྷགས་ཏེ། དམག་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་གྲྭ་བཞིར་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་མཚན་དང་། བ་དན་བཙུགས་པ་ཡང་མཐོང་། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་བཞིར་སྔགས་མཁན་མང་པོ་འདུག་པ་ཡང་མཐོང་ནས། རྒྱལ་པོ་དང་ཤཱཀ་གི་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །སྔགས་མཁན་གྱིས་སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཞག་བདུན་བཞི་ལོན་ཏེ། ཞུགས་ལ་བཞེན་ནས་ད་ལྟར་རིང་བསྲེལ་འགོད་དོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བདག་ཅག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཉེན་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ ― DKG053_Page_0674 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་བདག་ཅག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མ་ཚོར་ན། ད་བདག་ཅག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་བལྟར་འགྲོ་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་མ་འགགས་པར་ལམ་དང་སྒོ་ཕྱེ་ཤིག །སྔགས་མཁན་དང་དམག་རྣམས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས། རྒྱལ་པོ་དང་ཤཱཀ་གི་རིགས་རྣམས་ནང་དུ་བཏང་ངོ་། །དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་གདུང་མཐོང་ནས་སྐད་བརྣངས་པ་ཙམ་དུ་ངུད་མོས་བཏབ་སྟེ། གཡས་ཕྱོགས་ནས་ལན་བདུན་བསྐོར་ནས། མཆི་མ་ཕྱིས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་ཆ་གཅིག་ཙམ་བདག་ཅག་གི་མཆོད་པའི་གནས་སུ་བྱིན་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཤཱཀ་གི་རིགས་ཀྱང་ཡིན་ལ་གཉེན་དུ་ཡང་ཤེས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་ཁྱེད་ལ་མ་བྱིན་ཏེ། རིང་བསྲེལ་འདི་དག་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་བདག་པོ་ཡོད་པས་ཁྱེད་ཀྱིས་མི་ཐོབ་ཀྱིས་ཕྱིར་དེང་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་རྒྱལ་པོ་དང་ཤཱཀ་གི་རིགས་རྣམས་ཀྱིས་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྐལ་བ་མ་ཐོབ་པས་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་ཏེ། ངུས་ནས་ས་ལ་བརྒྱལ་ལོ། །དེ་ནས་རིང་ཞིག་ལོན་པ་དང་ཕྱིར་སངས་ནས་མི་དགའ་བཞིན་དུ་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བདག་ཅག་གི་ཤཱཀ་གི་རིགས་ཡིན་ཏེ། ཁྱེད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་འདིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་ལ་རིང་བསྲེལ་གྱི་ཤས་ཙམ་ཡང་མི་སྦྱིན་ཞེས་སྨྲས་ནས། རིང་བསྲེལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ལན་བདུན་བསྐོར་ནས་ངུས་བཞིན་དུ་ཁྲོས་ཏེ་ཕྱིར་དོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཡུལ་དབུས་འགྱུར་འཆང་གི་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ཕ་བསད་ནས་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་དེ། ལུས་ལ་འབྲུམ་བུ་མ་རུངས་པ་བྱུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འོད་ཟེར་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལུས་ལ་རེག་ནས་འབྲུམ་བུ་ཡང་བགས་ཀྱིས་སོས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ན་བར་ལྷགས་ཏེ་མཐོལ་ཚངས་བྱས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བདུད་རྩིའི་ཆོས་ཀྱི་སྨན་གྱིས་ལུས་བཀྲུས་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་སྡིག་བྱང་ནས་ཕྱིར་ཕོ་བྲང་དུ་དོང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་ཚོར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ནུབ་མོ་རྨི་ལམ་འདི་དག་རྨིས་སོ། །ཟླ་བ་ས་ལ་ལྟུང་ནས་ས་ལ་ཉི་ ― DKG053_Page_0675 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཤར་ཏེ་སྐར་མ་སྤྲིན་ལ་ཆར་བཞིན་དུ་འབབ་པ་དང་། དུད་པ་ས་ལས་བྱུང་ནས་སྐར་མའི་གཟའ་བདུན་པོ་གནམ་ལ་མངོན་དུ་སྣང་བ་དང་གནམ་ལ་མེའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབར་ཏེ་མཁའ་ལ་མངོན་དུ་འབར་ནས་དུས་གཅིག་ཏུ་ས་ལ་ལྟུང་བ་སྙམ་རྨིས་ནས། དེ་མ་ཐག་ཏུ་སད་དེ་ཤིན་ཏུ་དངངས་ནས་བློན་པོ་རྣམས་བསྡུས་ཏེ། འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་རྨིས་ན་ཅི་ལ་ལྟ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་པ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལྟས་ལགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཁམས་གསུམ་ན་ལམ་རྒྱུད་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་ལྡང་བས་མེ་ཆེན་པོ་གནམ་ལས་ལྟུང་བ་ལགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། ཟླ་བ་ལྟ་བུའི་ཐུགས་རྗེའི་འོད་དང་ཀུན་ལ་སྙོམས་པར་ཁྱབ་པའི་ཤེས་རབ་ནུབ་པར་འགྱུར་བས་ཟླ་བ་ས་ལ་ལྟུང་བ་ལགས་སོ། །སྐར་མ་ས་ལ་ལྟུང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། སྤྱོད་ལམ་བརྒྱད་ཁྲི་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་འགལ་བར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་མི་བྱེད་ཀྱི། ལོག་པའི་ཆོས་སྤྱོད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་། །ཉི་མ་ས་ལ་ལྟུང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཉི་མ་ལྟ་བུར་འཇིག་རྟེན་དུ་ཤར་བས་རྨི་ལམ་འདི་དག་རྨིས་པ་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་དེ་སྐད་ཅེས་ཐོས་ནས་ནམ་གྱི་གུང་ཚིགས་ན་བློན་པོའི་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་དང་ཉེ་བ་ཞིག་ཏུ་ལྷགས་ནས། དམག་གི་ཚོགས་གྲངས་མེད་པ་རྣམ་བཞིས་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་རིམ་པ་གྲངས་མེད་པར་བསྐོར་བ་དང་། སྒོ་བཞི་ན་བགེགས་སྲུང་བའི་སྔགས་མཁན་ལ་སོགས་པ་ཡང་མཐོང་ནས་སྔགས་མཁན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཅི་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སམ། སྔགས་མཁན་གྱིས་སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་ནས་དེང་དུ་ཞག་བདུན་བཞི་ལོན་ཏེ། འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ད་ལྟར་སྐུ་གདུང་འགོད་དོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཐོས་ཏེ། རྨི་ལམ་དུ་ལྟས་ངན་པ་མཐོང་ནས་བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ ― DKG053_Page_0676 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟས་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་བདག་ཅག་འདིར་ལྷགས་ན། བདག་ཅག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་གདུང་ལ་ཕྱག་འཚལ་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ཕྱེ་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྔགས་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་བཏང་ངོ་། །ལམ་གྱི་བཞི་མདོར་སེང་གེའི་ཁྲིའི་སྟེང་ན་གསེར་གྱི་སྒྲོམ་དུ་རིང་བསྲེལ་བཞག་ནས། འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངུ་བཞིན་དུ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་མཐོང་ནས། རྒྱལ་པོ་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་ཕྱག་བྱས་ནས་ངུས་ཏེ། གཡས་ཕྱོགས་ནས་ལན་བདུན་བསྐོར་ནས་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་འཁོར་མང་པོ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་ཤས་ཀྱིས་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ནས། འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འཕྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་བགོ་བ་ཡང་སུ་ལ་གནང་བ་སྔར་བཀའ་སྩལ་པས། རྒྱལ་པོའི་སྐལ་པ་མེད་ཀྱིས་སླར་དེང་ཤིག །རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་གསོལ་པ་བཞིན་དུ་མ་རངས་པས་མི་དགའ་བཞིན་དུ་རིང་བསྲེལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཕྱིར་དོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཡུལ་ཡངས་པ་ཅན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཡང་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཞག་བདུན་གསུམ་ལོན་ནས་གདོད་རྟོགས་ཏེ། འཁོར་དང་བཅས་སུ་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དྲུང་དུ་ལྷགས་སོ། །རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་དམག་གི་ཚོགས་གྲངས་མེད་པས་རིམ་པ་གྲངས་མེད་པར་བསྐོར་བ་མཐོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཡུལ་ཨ་ཀ་ལེག་གི་རྒྱལ་པོས་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཞག་བདུན་གསུམ་ལོན་ནས་གདོད་ཚོར་ཏེ། མྱུར་བར་རྩྭ་མཆོག་གི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ལྷགས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ན་དམག་གི་ཚོགས་གྲངས་མེད་པས་རིམ་པ་གྲངས་མེད་པར་བསྐོར་བ་མཐོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཡུལ་བྱི་ནུ་ཏིའི་རྒྱལ་པོ་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཞག་བདུན་གསུམ་ལོན་ནས་གདོད་ཚོར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཡུལ་ཙ་ལ་ཀའི་རྒྱལ་པོ་ཡང་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཞག་ ― DKG053_Page_0677 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདུན་གསུམ་ལོན་ནས་གདོད་ཚོར་རོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཤི་ཀ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཞག་བདུན་གསུམ་ལོན་ནས་གདོད་ཚོར་རོ། །དེའི་ཚེ་པ་ཤ་ལ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཡང་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཞག་བདུན་གསུམ་ལོན་ནས་གདོད་ཚོར་ཏེ། བློན་པོའི་འཁོར་དང་བཅས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ཏུ་ལྷགས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ལ་དམག་གི་ཚོགས་གྲངས་མེད་པས་བསྐོར་ཏེ་སྲུང་བ་དང་། སྒོ་བཞིར་ཡང་སྔགས་མཁན་གྱིས་སྒོ་སྲུང་བ་མཐོང་ནས་སྔགས་མཁན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཅི་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སམ། སྔགས་མཁན་གྱིས་སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཞག་བདུན་གསུམ་ལོན་ཏེ། ད་ལྟར་འཁོར་མང་པོ་སྐུ་གདུང་བགོ་བའི་ལས་བྱེད་དོ། །བདག་ཅག་གིས་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་ཚོར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་དུ་འགྲོ་ན། ཁྱེད་ལམ་ཕྱེ་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །སྔགས་མཁན་གྱིས་རྒྱལ་པོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་བཏང་ནས། ལམ་གྱི་བཞི་མདོར་སེང་གེའི་ཁྲིའི་སྟེང་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་གསེར་གྱི་སྒྲོམ་དུ་རིང་བསྲེལ་བཞུགས་པ་མཐོང་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ངུས་ནས་གཡས་ཕྱོགས་སུ་ལན་བདུན་བསྐོར་ཏེ། མཆོད་པ་ཅི་འབྱོར་པས་མཆོད་པ་བྱས་སོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྔར་མ་ཚོར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་ལ་ཤས་ཀྱིས་མཆོད་པའི་རྟེན་དུ་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། སྐུ་གདུང་བགོ་བའི་ཆོ་ག་སྔར་བཀའ་སྩལ་ཏེ། རྒྱལ་པོ་སྐལ་བ་མེད་ཀྱིས་སླར་དེང་ཤིག །རྒྱལ་པོ་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་སྐུ་གདུང་མ་ཐོབ་པས་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་ཏེ། སྐུ་གདུང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ངུས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་དོང་ངོ་།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་རྫོགས་སོ།། །།མདོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་རྒྱ་ནག་ནས་བསྒྱུར་བ་འདི། རྒྱ་ནག་གི་མཁན་པོ་ཝང་ཕབ་ཞུན་དང་། དྷརྨའི་གཞི་འཛིན་དགེ་བའི་བློ་གྲོས་དང་། ལོཙྪ་བ་རྒྱ་མཚོའི་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། ། |
