Nitartha Digital Library
Tibetan
 
previousབཅུ་གཅིག་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བས་ཡོངས་སུ་དྲིས་པའི་ལེའུ།next

བཅུ་གཅིག་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བས་ཡོངས་སུ་དྲིས་པའི་ལེའུ།


DKG053_Page_0160
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ལས་སངས་རྒྱས་ཡོད་དམ། སངས་རྒྱས་མེད་དམ། ཆོས་ཡོད་དམ། ཆོས་མེད་དམ། དགེ་འདུན་ཡོད་དམ། དགེ་འདུན་མེད་དམ། སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དམ། སྡུག་བསྔལ་མེད་དམ། ཀུན་འབྱུང་ཡོད་དམ། ཀུན་འབྱུང་མེད་དམ། འགོག་པ་ཡོད་དམ། འགོག་པ་མེད་དམ། ལམ་ཡོད་དམ། ལམ་མེད་དམ། བདེན་པ་ཡོད་དམ། བདེན་པ་མེད་དམ། བདག་ཡོད་དམ། བདག་མེད་དམ། སྡུག་བསྔལ་ཡོད་དམ། སྡུག་བསྔལ་མེད་དམ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོད་དམ། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དམ། རྟག་པ་ཡོད་དམ། རྟག་པ་མེད་དམ། ཐེག་པ་ཡོད་དམ། ཐེག་པ་མེད་དམ། རང་བཞིན་ཡོད་དམ། རང་བཞིན་མེད་དམ། སེམས་ཅན་ཡོད་དམ། སེམས་ཅན་མེད་དམ། སྲིད་པ་ཡོད་དམ། སྲིད་པ་མེད་དམ། ཡང་དག་པ་ཡོད་དམ། ཡང་དག་པ་མེད་དམ། རྒྱུ་ཡོད་དམ། རྒྱུ་མེད་དམ། འབྲས་བུ་ཡོད་དམ། འབྲས་བུ་མེད་དམ། བྱེད་པ་ཡོད་དམ། བྱེད་པ་མེད་དམ། ལས་ཡོད་དམ། ལས་མེད་དམ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་དམ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དམ། སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག་དང་། ངས་དེ་དང་དེ་དག་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་ཁྱེད་ལ་བསྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལྷའམ། མིའམ། བདུད་དམ། ཚངས་པའམ། དགེ་སློང་ངམ། བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་དྲིས་ཀྱང་ངས་ལན་མི་ཐེབས་པ་མེད་དོ། །དེ་ནས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེའི་ནང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་འདུག་པ་ལས་ལངས་ཏེ་གོས་ཚགས་བཅོས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞབས་ལ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། པུས་མོའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཀྱང་ཞུ་བ་ཞུ་སྙམ་སེམས་ཀྱིས་བསམས་པ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འདྲིར་གནང་བའི་གོ་སྐབས་ཕྱེ་བ་ལེགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་


DKG053_Page_0161
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཁྱེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལ་ལྷག་པར་བཀུར་སྟི་དང་རིམ་གྲོ་དང་བསྟི་སྟང་བསྐྱེད་དེ། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། རོལ་མོ་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། གདུགས་དང་། བ་དན་དང་། གོས་དང་། བཟའ་བ་དང་། བཏུང་བ་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། གནས་ཁང་ལ་སོགས་པ་འབུལ་བ་དང་། བསུ་བ་དང་བསྐྱལ་བ་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདིས་ནི་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རབ་ཏུ་བསྐྲུན་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པས་དེང་ངའི་སྤྱན་སྔར་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲག་སྙམ་སེམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་ནི་བདག་གི་སྟོབས་དང་། མཆེ་བ་དང་། སྡེར་མོ་རྣོ་བར་ཤེས་པས་རྐང་ལག་བཞི་ས་ལ་བརྟེན་ཏེ། བྲག་ཕུག་ན་གནས་ཀྱང་མཇུག་མ་བརྡབས་ནས་སྒྲ་སྒྲོགས་སོ། །གང་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་ནུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་ཡང་དག་པ་ནི་ནང་བར་སྔར་ཕུག་ནས་བྱུང་སྟེ། རྣམ་པར་བསྒྱིངས་ནས་གླལ་ཏེ་ཕྱོགས་བཞིར་བལྟས་ནས། དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གི་ཕྱིར་སྒྲ་རབ་ཏུ་སྒྲོགས་སོ། །བཅུ་གཅིག་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སེང་གེ་མ་ཡིན་པར་སྒྱུས་སེང་གེ་ལྟར་འཆོས་པ་རྣམ་པར་གཞིག་པ་དང་། བདག་གི་མཐུ་རྩལ་སད་པ་དང་། གནས་དག་པར་བྱ་བ་དང་། བུ་རྣམས་གནས་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་། འགྲོ་བ་མང་པོ་འཇིགས་པའི་སེམས་མེད་པར་བྱ་བ་དང་། གཉིད་ལོག་པ་སད་པར་བྱ་བ་དང་། གཅན་གཟན་ལེ་ལོ་ཅན་ཐམས་ཅད་ལེ་ལོ་མེད་པར་བྱ་བ་དང་། གཅན་གཟན་རྣམས་འཁོར་ཞིང་རྟེན་དུ་འགྱུར་བར་བྱ་བ་དང་། སྤོས་ཀྱི་བལ་གླང་ཆེན་པོ་གདུལ་བ་དང་། བུ་རྣམས་སློབ་པ་དང་། བདག་གི་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པ་དང་བཅུ་གཅིག་གོ །གཅན་གཟན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེང་གེའི་སྒྲ་ཐོས་ན། ཆུའི་རིགས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཆུ་ཟབ་མོའི་གཏིང་དུ་གབ། སྐམ་སར་འགྲོ་བ་ནི་ཁུང་དུ་འབྲོས། འཕུར་བ་རྣམས་ནི་ས་ལ་ལྟུང་། སྤོས་ཀྱི་བལ་གླང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་མི་གཙང་བ་ཤོར་ཏེ་འབྲོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་ཇི་ལྟར་ཝས་ལོ་བརྒྱར་སེང་གེའི་ཕྱི་བཞིན་འགྲོ་ཡང་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་མི་ནུས་སོ། །


DKG053_Page_0162
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་སེང་གེའི་ཕྲུ་གུ་ལོ་གསུམ་ལོན་པ་དག་ནི་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་སྒྲ་སྒྲོགས་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཆེ་བ་དང་། སྡེར་མོ་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་། དཔའ་བའི་སྟོབས་བཅུ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་མཇུག་མ་དང་། བསམ་གཏན་བཞིའི་ཕུག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་ཏེ། བདུད་ཀྱི་དམག་རབ་ཏུ་བཅོམ་ནས་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལ་སྟོབས་བཅུ་བསྟན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ངན་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱི་མགོན་དང་སྐྱབས་མཛད་དོ། །འཁོར་བས་འཇིགས་པ་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་དེ། མ་རིག་པའི་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སད་པར་མཛད་ཅིང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམས་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་མཛད་དོ། །ངན་པར་ལྟ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་ཅིང་སྟོན་པ་དྲུག་གིས་བསྟན་པ་དག་སེང་གེའི་སྒྲ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་མཛད་པ་དང་། འོད་སྲུང་རྫོགས་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་དྲེགས་པའི་སེམས་གཞིག་པ་དང་། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་མཛད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ལྔ་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོབས་དང་སེམས་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་མཛད་པ་དང་། ཡང་དག་པར་ལྟ་བའི་འཁོར་བཞི་པོས་ངན་པར་ལྟ་བའི་སྡེ་བཞི་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ཚངས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ལྷའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཕུག་ནས་བྱུང་སྟེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ང་རྒྱལ་དང་དྲེགས་པ་ལ་སོགས་པ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་གླལ་བ་མཛད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་ཐོབ་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རྐང་ལག་བཞི་ས་ལ་བཙུགས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣམ་པར་དགོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་སོ། །སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་


DKG053_Page_0163
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་། མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བར་ངེས་པར་བཤད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་འབྲིང་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་འགྲོ་ཡང་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་མི་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་གལ་ཏེ་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དེ་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་ད་ལྟར་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་བསྒྲགས་པར་བསམས་ཀྱིས། དེ་བས་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་དང་བཀུར་སྟི་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེའི་སྒྲ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཞུ་བ་ཡོད་ན་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དྲིས་ཤིག །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེའི་སྒྲས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལགས། དོན་ཅི་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བགྱི། ཡང་ཇི་ལྟར་ན་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བགྱི། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་མི་མཐོང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པ་ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཅི་ལ་གནས་ན་གསལ་བར་མི་མཐོང་། སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་བཞུགས་ན་གསལ་བར་གཟིགས། ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མིག་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་གསལ་བར་མི་མཐོང་། སངས་རྒྱས་ནི་སྤྱན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་གིས་གསལ་བར་གཟིགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་ཞིག་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུ་བ་ཞུས་པ་ནི་ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་དང་བསོད་ནམས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚོགས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་དང་


DKG053_Page_0164
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཤེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ཇི་ལྟ་བུའི་མིག་གིས་མཐོང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བུའི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་པའི་བར་དུ་ཤེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེའི་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བགྱི། ཇི་ལྟར་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བགྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང་པོ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དགུ་པའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་འདུས་བྱས་པ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ། སྲིད་པ་དང་བཅས་པ། འབྲས་བུ་ཡོད་པ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ། རྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ། ཟག་པ་མེད་པ། སྲིད་པ་མེད་པ། འབྲས་བུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ། རྟག་ཏུ་གནས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ནི་ཚོགས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པས་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་འདི་ཞུ་བ་ལ་སྤོབས་པར་གྱུར་ཏོ། །ངས་ཀྱང་ཚོགས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པས་དོན་འདི་འདྲི་བའི་ལན་ཐེབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚོགས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གམ་གཉིས་ཞེས་འདྲི་བའི་མི་རིགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཅིག་དང་གཉིས་ཀྱིས་ལན་བཏབ་ཅེས་གསུངས། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་དང་གཉིས་མ་


DKG053_Page_0165
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཆིས་སོ། །རྣམ་པ་གཅིག་དང་གཉིས་ནི་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚོགས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་མེད་ན། རྣམ་པ་གཅིག་དང་གཉིས་མི་ཤེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚོགས་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་དང་གཉིས་པ་ཤེས་སོ། །གང་ཆོས་རྣམས་ལ་གཅིག་གམ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པའི་དོན་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་གཅིག་གམ་གཉིས་མེད་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གཅིག་མི་གཉིས་པ་ཇི་ལྟར་བཤད། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གཅིག་པ་དང་གཉིས་པ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བུས་པ་མ་རབས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཅིག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་ནི་འཁོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་གཅིག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཉིས་ནི་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་ལ་སྲེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ལ། འཁོར་བ་ཡང་བུས་པ་མ་རབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནི་དྲི་བ་དང་ལན་བཏབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་འདྲི་བ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང་། ངས་རྣམ་པར་དགྲོལ་ཞིང་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པའོ། །དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པ་གཉིས་ཀ་མི་མཐོང་བའོ། །ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ནི་སྟོང་པ་དང་། མི་སྟོང་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། བདག་མེད་པ་ཀུན་མཐོང་ངོ་། །སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་དོ། །མི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བདག་མེད་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་བའོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་སྟོང་


DKG053_Page_0166
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མཐོང་ལ། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་མི་མཐོང་བ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་མི་བྱ། ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་བར་དུ་མི་མཐོང་ལ། བདག་མི་མཐོང་བ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པར་འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བ་མེད་པ་སྟེ། མ་རིག་པས་ཁེབས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་མཐོང་སྟེ། མི་སྟོང་པར་མི་མཐོང་བ་ནས། ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་བར་དུ་མཐོང་སྟེ། བདག་ཏུ་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་བས་ན་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་མ་ཐོབ་བོ། །དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ལམ་དབུ་མ་མི་སྤྱོད། ལམ་དབུ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལམ་དབུ་མ་མཐོང་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ངེས་པར་བདེ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་སྤྱོད་པ་དང་། ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་སྤྱོད་པའོ། །ངེས་པར་བདེ་བ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་གནས་ཀྱང་། ཇི་ལྟར་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་བདེ་བ་ལ་རེག་པ་བཞིན་ནོ། །ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་རྣམས་སོ། །ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་སོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་ལ་ལམ་དབུ་མའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་དེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་མོད་ཀྱི་མི་མཐོང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དབུ་མའི་ས་བོན་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ལམ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མའོ། །དེ་ལ་ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པ་དག་རྟག་པ་མེད་པ་ལ་ནོར་བར་རྟག་པར་ལྟ་བའོ། །


DKG053_Page_0167
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་མི་རྟག་པ་ལ་ནོར་བར་རྟག་པར་མཐོང་ལ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་རྟག་པ་ཡིན་པ་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་མི་རྟག་པར་སྒྲོ་བཏགས་པའོ། །དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རབ་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ནི་རྟག་པར་མཐོང་། རྟག་པ་ནི་མི་རྟག་པར་མཐོང་བའོ། །དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ནི་མཐའ་མ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཅེས་ཀྱང་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ལམ་ནི་རབ་མ་ཡིན། ཐ་མ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དེའི་ཕྱིར་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འཁོར་བའི་ཐོག་མའི་མཐའ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལམ་དབུ་མ་དེས་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་གཞིག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ལམ་དབུ་མའི་ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པ་བདེ་བ། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ། བདག་མེད་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡང་དག་པར་ན། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་དབུལ་པོ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་ན་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཡོད་དེ། དེས་མི་མཐོང་ན་མི་མཐོང་བའི་དབང་གིས་རྟག་པ་མེད། བདེ་བ་མེད། བདག་མེད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཅིག་གིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཁྱོད་ཀྱི་ཁྱིམ་ན་རིན་པོ་ཆེ་གསེར་གྱི་གཏེར་ཡོད་ན། ཅི་སྟེ་འདི་ལྟར་དབུལ་ཕོངས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་གྱུར་ཅེས་བྱས་ནས། དེ་ནས་ཐབས་ཀྱིས་དེ་མཐོང་བར་བྱས་སོ། །མཐོང་བར་


DKG053_Page_0168
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱུར་པས་མི་དེ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱིས་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། རྟག་པ་མེད། བདེ་བ་མེད། བདག་མེད། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ་མཐོང་བར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་བོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པ་དང་། ཆད་པའོ། །དེ་ལྟར་ལྟ་བ་དེ་གཉིས་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། རྟག་པ་མེད་པ་དང་། ཆད་པ་མེད་པ་ནི་ལམ་དབུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་པ་དང་ཆད་པ་མེད་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་རྟོགས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐོབ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟོག་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམས་མ་རིག་པས་ཡོངས་སུ་ཁེབས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟར་རི་བོང་དང་རྟས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆུ་ཀླུང་རྒལ་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་བོན་ཡིན་ཏེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ག་གོན་ནི་མཁྲིས་པའི་ནད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཁྲིས་པའི་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྒྱུ་ཡོད། རྒྱུའི་རྒྱུ་ཡོད། འབྲས་བུ་ཡོད། འབྲས་བུའི་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ། །རྒྱུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་སོ། །རྒྱུའི་


DKG053_Page_0169
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །འབྲས་བུའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་འབྲས་བུའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྲས་བུར་འགྱུར་ཏེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མ་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ལ། རྐྱེན་གྱི་རྐྱེན་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན་ལ། འབྲས་བུའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་མི་སྐྱེ་མི་འགོག །རྟག་པ་མ་ཡིན། ཆད་པ་མ་ཡིན། གཅིག་གམ་གཉིས་མ་ཡིན། འོངས་པ་མ་ཡིན། སོང་བ་མ་ཡིན། རྒྱུ་མ་ཡིན། འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྟ་བུའོ། །འབྲས་བུ་ཡིན་ལ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་སྟེ། ཤེས་པ་མེད། མཐོང་བ་མེད། བསམ་དུ་མེད་པས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་ཅེ་ན། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་དང་སྤྱོད་པ་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཆད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་དང་། སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་ཀྱང་སྟོར་བ་མེད་པ་དང་། བྱེད་པ་མེད་ཀྱང་བྱས་པའི་ལས་ཡོད་པ་དང་། མྱོང་བ་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་པ་དང་། མྱོང་བ་འགོག་པ་མེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མི་འཇིག་མི་སྟོར་བ་དང་། གང་གིས་ཀྱང་སེམས་


DKG053_Page_0170
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་ཐམས་ཅད་འདུས་ཏེ་འབྱུང་བར་བསམས་པས་དཔགས་ཏེ་ཤེས་པ་མེད་པ་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་འགྲོགས་ཀྱང་མི་ཤེས་མི་མཐོང་བ་དང་། མི་མཐོང་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་ཐོག་མ་འབའ་ཞིག་མཐོང་ཡང་ཐ་མ་མི་མཐོང་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་གཟིགས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་གཟིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་མི་མཐོང་བས་རབ་ཏུ་འཁོར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་དར་གྱི་སྲིན་བུ་དར་གྱི་སྒོ་ང་བྱེད་པ་རང་སྐྱེ་ཞིང་རང་འཆི་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རང་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ལས་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་ཕོ་ལོང་བརྡབས་པ་ལྟར་འཁོར་བར་རབ་ཏུ་འཁོར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་གལ་ཏེ་གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་མཐོང་ན་ཆོས་མཐོང་ངོ་། །ཆོས་མཐོང་ན་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཐ་མ་དང་། བར་མ་དང་། རབ་དང་། རབ་ཀྱི་ཡང་རབ་བོ། །རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐ་མས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་སྟེ། མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་བོ། །རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྲིང་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་སྟེ། མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་བོ། །རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་གསལ་བར་མི་མཐོང་སྟེ། མི་གསལ་བའི་ཕྱིར་ས་བཅུ་ལ་གནས་སོ། །ཡེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡང་རབ་ནི་གསལ་བར་མཐོང་བས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་བོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པའོ། །དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །ལམ་དབུ་མ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །སངས་


DKG053_Page_0171
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་དྲུག་པ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་སྒྲས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་མ་མཆིས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བགྱིད་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་དེ་དྲིས་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་དང་མི་ལྡན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ངན་སེམས་ཀྱིས་མ་བསད་དེ། བསད་ནས་འགྱོད་པ་སྐྱེས་པས་ལམ་གསུམ་དགེ་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་དེ་གདོན་མི་ཟ་བར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དེ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ཕུང་པོ་དང་། ཁམས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་མེད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་གང་དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་མཐོང་བ་ནི་ལྷ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ། མི་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་མཐོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་མཐོང་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངེས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་མེད་པས་དོན་དེའི་ཕྱིར་ངས་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །ཐོག་མ་ཡོད་ལ་ད་ལྟར་མེད། །ཐོག་མ་མེད་ལ་ད་ལྟར་ཡོད། །དུས་གསུམ་སྲིད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་གནས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་སྲིད་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་སྲིད་པ་དང་། འདས་པའི་སྲིད་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་


DKG053_Page_0172
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ད་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་གང་འདས་པའི་དུས་ན་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ནས་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་བར་དུ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་མེད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དགེ་བ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལའང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོག་སྲེད་ཅན་དག་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་གི་ཁྱིམ་ན་འོ་མ་དང་ཞོ་ཡོད་པ་ལས་ཡང་མི་གཅིག་གིས་ཁྱོད་ལ་མར་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་ན། དེས་སྨྲས་པ། བདག་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ཀྱང་འདི་ལྟར་ཞོ་ནི་ཡང་དག་པར་མར་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཐབས་མཁས་པས་གདོན་མི་ཟ་བར་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མར་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲའོ། །སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཀུན་ལ་སེམས་ཡོད་དོ། །གང་སེམས་ཡོད་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བཀོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། མཐར་ཕྱིན་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལ་བཀོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །མཐར་ཕྱིན་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་གཅིག་པ་འཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ཡོད་ཀྱང་


DKG053_Page_0173
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་རིག་པས་ཁེབས་པས་མཐོང་བར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཅན་འདི་དག་གིས་མཐོང་བར་མི་ནུས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱིས་མི་མཐོང་ངོ་། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། རང་བཞིན་མར་གྱི་སྙིང་ཁུ་དང་འདྲ་བས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་མོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་མོད་ཀྱི་མ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མིང་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་ཀྱང་བྱ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་ཀྱང་བྱ། སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་ཀྱང་བྱ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཅི་དང་ཅིར་ལྡན་པ་དེ་དང་དེའི་སྐབས་སུ་མིང་འདོགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་གིས་མིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཐོབ་པ་ནི་འདི་ལྟར་བསམ་གཏན་གྱི་སྐབས་སུ་བསམ་གཏན་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་དང་། དབང་པོའི་སྐབས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། སྟོབས་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་སྐབས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་དང་། སྐྱེས་བུས་རྟོག་པ་བརྒྱད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། འདྲ་བར་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མའོ། །དེ་ལ་རབ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། དེའི་


DKG053_Page_0174
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་ལྡན་ཏེ། རྐྱེན་དང་ཕྲད་ན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པར་འགྱུར་གྱི། གལ་ཏེ་རྐྱེན་དང་མ་ཕྲད་ན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མེའི་བསྐལ་པ་དང་། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་བཅོམ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཏིང་ངེ་འཛིན་འབྲིང་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐ་མ་ནི་ས་ཆེན་པོ་བཅུ་ལས་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐ་མ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། ཉོན་མོངས་པས་ཡོངས་སུ་ཁེབས་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བར་མི་ནུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་ཐེག་པ་གཅིག་པ་མཐོང་མོད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་མི་ཤེས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟེན་པའོ། །ཐམས་ཅད་མཐར་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དུས་གཅིག་ན་ཆུ་བོ་དགའ་སྐྱེད་ཀྱི་འགྲམ་ན་བཞུགས་ཏེ་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ང་དེང་ཁྲུས་མཛད་ཀྱིས་ངའི་གོས་ལོང་ལ་སྲན་ཕྱེ་ཡང་ལོང་ཞིག །དེ་ནས་ཆུར་ཞུགས་པ་དང་། ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་བ་དང་། ཆུ་དང་། ས་ལ་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་འོངས་ནས་ང་ལ་ལྟའོ། །དེའི་ཚེ་ན་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་ཆུ་བོའི་འགྲམ་དུ་ལྷགས་ནས། ངའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་པ་དང་། གཅིག་ལ་གཅིག་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར། གལ་ཏེ་གཽ་ཏ་མ་འདི་ཆད་པར་ལྟ་བ་མི་སྟོན་ན་བདག་ཅག་དེ་ལ་ལུང་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་དེའི་ཚེ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་དེ་དག་གི་བསམ་པ་མཁྱེན་ནས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ང་ལ་ཆད་


DKG053_Page_0175
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ལྟ་བ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས། ཀུན་དུ་རྒྱུ་དེ་དག་གིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ལྟར་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆད་པར་ལྟ་བ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་བདག་མེད་ན་གང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་ཞིང་གང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་བཤིག་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་དོ་ཞེས་མ་བཤད་དོ། །ངས་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་བདག་མ་ཡིན་ནམ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ང་ཆད་པར་ལྟ་བ་མི་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཐོང་བས་རྟག་པ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་དེ། གང་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཐོས་ནས་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། དེའི་མོད་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །ནམ་མཁའ་དང་། ཆུ་དང་། སྐམ་སར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་ནས་མོད་ལ་ལུས་དེ་ཉིད་བཏང་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དག་པར་ན་བདག་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་བདག་ཅེས་བཤད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་བཤད་མོད་ཀྱི་ཡང་དག་པར་ན་བདག་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་བཤད་མོད་ཀྱི་བརྫུན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡོད་པས་བདག་ལ་བདག་མེད་པར་འཆད་དེ་ཡང་དག་པར་ན་བདག་ཡོད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱིར་བདག་མེད་པར་བཤད་མོད་ཀྱི་ཡང་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བདག་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་མེད་ཅེས་བཤད་པ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་ཡིན་ཏེ། བདག་མེད་པར་བཤད་པ་ནི་དབང་ཐོབ་པའི་


DKG053_Page_0176
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་མཐུ་བོ་ཆེ་ལྟ་བུ་མཆིས་ན་དོན་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཐོང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གཟུགས་ནི་སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་དང་། རིང་པོ་དང་། ཐུང་ངུ་ཐ་དད་དེ་ཐོགས་པ་ཡོད་ཀྱང་དམུས་ལོང་གིས་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི་སྔོན་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་ཐ་དད་པ་དང་། དབྱིབས་རིང་ཐུང་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དམུས་ལོང་གིས་མི་མཐོང་ཡང་མིག་ཅན་གྱིས་མི་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་མཐོང་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་མ་ལུས་པར་གཟིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མཚན་མོའི་གཟུགས་ལྟ་བུར་མཐོང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉིན་པར་གྱི་གཟུགས་ལྟ་བུར་གཟིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཞར་བས་ནི་གཟུགས་གསལ་བར་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ལ་སྨན་པ་མཁས་པས་མིག་བཅོས་ན་སྨན་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་གསལ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་མི་གསལ་ལོ། །དེ་ལ་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་གསལ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་པ་མེད་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་པ་མེད་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའོ། །ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་པ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་


DKG053_Page_0177
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མི་རྟག་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་མཐོང་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་ངོ་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟག་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་མཐོང་ལ། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདག་དང་། བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་མི་མཐོང་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བཅུ་ཆ་གཅིག་ཙམ་མཐོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟག་པ། བདག་མེད་པ། བདེ་བ་མེད་པ། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་གཟིགས་ལ། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་པ་དང་། བདག་དང་། བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་གཟིགས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལག་མཐིལ་དུ་སྐྱུ་རུ་རའི་འབྲས་བུ་བཞག་པ་ལྟར་གཟིགས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཟླ་བ་ཚེས་པ་ནི་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བུས་པ་མ་རབས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཡོད་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་བཅོམ་ན་གདོད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ནི་ལོག་སྲེད་ཡོངས་སུ་བཅོམ་ན་གདོད་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པར་ཡོད་དེ། ཕྱི་ནང་གཉིས་སོ། །བཅུ་གཉིས་པོ་གང་ཞེ་ན། འདས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མ་རིག་


DKG053_Page_0178
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །འདས་པའི་ལས་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཐོག་མ་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །མངལ་དུ་ཞུགས་ནས་ཡན་ལག་ལྔ་དང་དབང་པོ་བཞི་མ་ཚང་བ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །དབང་པོ་བཞི་དང་ལྡན་ཏེ་རེག་པ་ཞེས་མི་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཅེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་། བདེ་བ་བྱེ་བྲག་མི་ཕྱེད་པ་ནི་རེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྲེད་པ་གཅིག་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཚོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་པ་ནི་སྲེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་ནི་ལེན་པའོ། །ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོས་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་ཀྱིས་ལས་སྐྱེད་པ་ནི་སྲིད་པའོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བའོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་མིང་དང་། གཟུགས་དང་། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་། རེག་པ་དང་། ཚོར་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་འཆི་བ་སྟེ། འདི་དག་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ཏེ་ནུར་ནུར་པོར་འདུག་པའི་ཚེ་ཤི་བ་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་མེད་དོ། །ཐོག་མ་སྐྱེས་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་ནི་བཅུ་གཉིས་པོ་དང་ལྡན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། རེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་། སྲེད་པ་རྣམས་དང་། རྒ་བ་དང་ཤི་བ་མེད་ཀྱང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དག་གཟུགས་མེད་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་མེད་ཀྱང་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ངེས་པར་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་མཉམ་པར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་ངས་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་རྩྭ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་བས་


DKG053_Page_0179
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟོས་ན་མར་གྱི་སྙིང་པོ་འབྱུང་ངོ་། །ཡང་རྩྭ་གཞན་ཞིག་ཡོད་དེ་གལ་ཏེ་བས་ཟོས་ན་མར་གྱི་སྙིང་པོ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་མར་གྱི་སྙིང་པོ་མེད་མོད་ཀྱི་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་རྩྭ་བཟོད་པ་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རི་ཁ་བ་ཅན་ལྟ་བུའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ནི་རྩྭ་བཟོད་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ནི་རྩྭ་དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ལྟ་བུ་སྟེ། སེམས་ཅན་གང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་ཉན་ཏམ། འཛིན་ཏམ་འདྲི་བར་བྱེད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ངོ་། །མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་མ་ཐོས་མོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཟུགས་ཀྱང་ཡིན་ལ་གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན། གཟུགས་མ་ཡིན་ལ་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་ཡིན་ལ་མཚན་མ་ཡང་མ་ཡིན། མཚན་མ་མ་ཡིན་ལ་མཚན་མ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་གཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཅིག་པ་མ་ཡིན་ལ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་མ་ཡིན་ཆད་པ་མ་ཡིན། རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་མེད་པ་ཡང་ཡིན། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཟད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན། རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་ཡང་མ་ཡིན། དོན་མ་ཡིན་ལ་དོན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་ཡང་ཡིན་ལ་ཡི་གེ་ཡང་མ་ཡིན། ཡི་གེ་མ་ཡིན་ལ་ཡི་གེ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། ། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུའོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་དོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ལ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མཚན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །མཚན་


DKG053_Page_0180
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་མངོན་དུ་མི་སྣང་བའོ། །མཚན་མ་ཡིན་མཚན་མ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། མཚན་དང་མཚན་མ་ཡིན་པ་ངེས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་གཅིག་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་གཅིག་པའོ། །གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཐེག་པ་གསུམ་བཤད་པའོ། །གཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་གྲངས་མེད་པའོ། །རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། རྐྱེན་ལས་མཐོང་བར་གྱུར་པའོ། །ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཆད་པར་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བའོ། །རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཐོག་མ་དང་ཐ་མའི་མཐའ་མེད་པའོ། །ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོད་པའོ། །མེད་པ་གང་ཞེ་ན། ཐབས་མཁས་པས་མཐོང་བར་གྱུར་པའོ། །ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཟད་པ་གང་ཞེ་ན། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ཐོབ་པའོ། །ཟད་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། རྟག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཟད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཆད་པར་གྱུར་པའོ། །རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའོ། །འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྱུར་བའོ། །རྒྱུ་མ་ཡིན་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན་རྟག་པའོ། །དོན་གང་ཞེ་ན། དོན་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །དོན་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། བཤད་དུ་མེད་པའོ། །དོན་མ་ཡིན་དོན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན་མཐར་སྟོང་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། མིང་དུ་བཏགས་པ་ཡོད་པའོ། །ཡི་གེ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན་མིང་དུ་བཏགས་པ་མེད་པའོ། །ཡི་གེ་མ་ཡིན་ཡི་གེ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་བཅད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་བཅད་པའོ། །བདག་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། དབང་བརྒྱད་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར་པའོ། །བདག་མ་ཡིན་


DKG053_Page_0181
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན་རྟག་པའོ། །བདག་མ་ཡིན་བདག་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། བྱས་པ་མེད་པ་མྱོང་བ་མེད་པའོ། །སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། དོན་དམ་པ་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། རྟག་པའོ། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་དོན་འདི་དག་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་རྟོགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་མ་ཡིན། ཐོག་མ་མེད་ལ་ད་ཡོད་པ་མ་ཡིན། ཡོད་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིས་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སེམས་ཅན་གྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་ལྕགས་ནག་པོ་མེར་བསྲེགས་ན་དམར་པོར་འགྱུར་ལ། ཕྱུང་སྟེ་གྲངས་ན་ཕྱིར་ཡང་ནག་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཁ་དོག་ནག་པོ་ཡང་ནང་ན་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་མེ་མེད་པར་གྱུར་ན་མཐོང་ཞིང་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ས་བོན་འགགས་པར་གྱུར་ན་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། མྱུ་གུའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནང་ན་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་པ་ནས་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། རྐྱེན་ལས་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དམ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ལ་གསལ་བར་མ་གྱུར།


DKG053_Page_0182
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་མངོན་པར་གསལ་བར་གཟིགས་པར་གྱུར། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཅུ་དང་ལྡན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་མི་གསལ་ལོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པ་ཉུང་བ་དང་། ཆོག་ཤེས་པ་དང་། རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་དང་། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་བསྔགས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདོད་པ་ཉུང་བ་དང་། ཆོག་ཤེས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་མཆིས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་པ་ཉུང་བ་ནི་མི་ཚོལ་མི་ལེན་པའོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ནི་ཉུང་ངུ་རྙེད་ཀྱང་འགྱོད་ཅིང་ཞེ་ལ་གནོད་པའི་སེམས་མེད་དོ། །འདོད་པ་ཉུང་བ་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བའོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་པའི་སེམས་མེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདོད་པ་ངན་པ་དང་། འདོད་པ་ཆེན་པོ་དང་། འདོད་པས་འདོད་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ངན་པ་ནི་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་ཞིག་འདོད་པའི་སེམས་འདི་ལྟ་བུ་དག་སྐྱེད་པའོ། །བདག་ཇི་ལྟར་ན་འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོར་འགྱུར་ཞིང་། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་བདག་གི་འཁོར་དུ་འགྱུར་བ་དང་། འཁོར་རྣམ་པ་བཞིས་བདག་ལ་མཆོད་པ་དང་། རིམ་གྲོ་དང་བཀུར་སྟི་དང་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པར་འགྱུར་བ་དང་། བདག་གིས་སྔར་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ་ཆོས་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་གི་ཚིག་ལ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་འཛིན་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་དང་། བློན་པོ་དང་། ཁྱིམ་བདག་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་བདག་ལ་བཀུར་སྟི་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་། བདག་གིས་ཆོས་གོས་དང་། བསོད་སྙོམས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། གནས་ཁང་དམ་པ་ལ་སོགས་པ་མང་དུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་འཁོར་བའི་འདོད་པ་སྟེ་འདོད་པ་ངན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་ཞིག་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་འདོད་


DKG053_Page_0183
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སེམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འཁོར་རྣམ་བཞིས་བདག་ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་པ་དང་། བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་པ་ནས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་ཤེས་པར་འདོད་པ་ནི་འདོད་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པའི་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པའི་ལྷར་སྐྱེ་བར་འདོད་པ་དང་། བདུད་ཀྱི་རིས་དང་། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང་། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དང་། རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེར་སྐྱེ་ཞིང་དབང་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་འདོད་པ་ངན་པ་གསུམ་པོ་དེས་མི་འཚོ་བ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སྟེ། སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པོ་དེ་དག་མེད་པ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །མ་འོངས་པའི་འདོད་པའི་དངོས་པོ་མི་ཚོལ་བ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བ་སྟེ། རྙེད་ནས་མི་ཆགས་པ་ནི་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་མི་ཚོལ་བ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བའོ། །རྙེད་ནས་མི་སོགས་པ་ནི་ཆོག་ཤེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་འདོད་པ་ཉུང་བ་ལ་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་མི་བྱ་བ་ཡོད་དོ། །ཆོག་ཤེས་ལ་འདོད་པ་ཉུང་བ་ཞེས་མི་བྱ་བ་ཡོད་དོ། །འདོད་པ་ཡང་ཉུང་ལ་ཆོག་ཀྱང་ཤེས་པ་ཡོད་དོ། །ཆོག་ཀྱང་མི་ཤེས་ལ་འདོད་པ་ཡང་མང་བ་ཡོད་དེ། དེ་ལ་འདོད་པ་ཉུང་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སོ། །འདོད་པ་ཉུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །འདོད་པ་ཉུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཆོག་ཀྱང་མི་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་པ་ཉུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བ་ནི་བུས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སོ། །དགེ་བ་ནི་འཕགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ལམ་དང་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཀྱང་བདག་འཐོབ་པོ་ཞེས་མི་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་མི་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་སེམས་མི་འཁྲུག་སྟེ། དེ་ནི་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་


DKG053_Page_0184
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྒོམ་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་འདོད་ན། འདོད་པ་ཉུང་བ་དང་ཆོག་ཤེས་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་གང་ཞེ་ན། ཞི་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཞི་བ་དང་། ལུས་ཞི་བའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཞི་བ་ནི་ནམས་ཀྱང་ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མི་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཞི་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ལུས་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་རྣམ་བཞི་ལ་མི་སྟེན་ཏེ། འཁོར་རྣམ་བཞིས་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་མི་ཆགས་པའོ། །སེམས་ཞི་བ་ནི་ནམ་དུ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གིས་མི་གོས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་ལ་ལ་ནི་ལུས་ཞི་ཡང་སེམས་མ་ཞི། ལ་ལ་ནི་སེམས་ཞི་ཡང་ལུས་མ་ཞི། ལ་ལ་ནི་ལུས་དང་སེམས་གཉིས་ཀ་ཞི། ལ་ལ་ནི་ལུས་དང་སེམས་གཉིས་ཀ་མ་ཞི་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་ལུས་ཞི་ལ་སེམས་མ་ཞི་བ་ནི་དགེ་སློང་གང་ཞིག་བས་མཐར་བསམ་གཏན་བྱེད་དེ། འཁོར་རྣམ་བཞི་སྤངས་ཀྱང་། སེམས་ནི་རྟག་ཏུ་འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ལ་སེམས་པ་ནི་ལུས་ཞི་ལ་སེམས་མ་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུས་མ་ཞི་ལ་སེམས་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སློང་གང་ཞིག་འཁོར་རྣམ་བཞི་དང་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ་ལ་བསྙེན་ཅིང་བརྟེན་ཀྱང་། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ནི་སེམས་ཞི་ལ་ལུས་མ་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུས་དང་སེམས་གཉིས་ཀ་ཞི་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །ལུས་དང་སེམས་གཉིས་ཀ་མ་ཞི་བ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཞི་ཡང་མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྟོག་མི་ནུས་ཏེ། དོན་དེ་བས་ན་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་སྤྱོད་མི་ནུས་སོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་དང་། རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་


DKG053_Page_0185
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་བྱས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་ལུས་དང་སེམས་ཞི་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གང་ཞིག་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འདོད་པས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་སྤོང་ཞིང་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་དེ་ཡང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དྲུག་ལ་གནས་སོ། །དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། ལྷ་དྲན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། ། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་ལྡན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་ཤིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྟག་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བའོ། །ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའོ། །ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མེ་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྟེན་དང་གནས་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་རླུང་དྲག་པོ་དང་ཆར་པའི་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མགོན་དང་སྐྱབས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གླིང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འོད་པ་ཆེན་པོ་བཞིས་གཡེང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོད་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། འདོད་པའི་འོད་པ་དང་། སྲིད་པའི་འོད་པ་དང་། ལྟ་བའི་འོད་པ་དང་། མ་རིག་པའི་འོད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གླིང་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མཐར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །


DKG053_Page_0186
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཐར་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ཆོས་རྣམ་པ་དེ་བཅུ་དང་ལྡན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མི་མཐོང་ངོ་། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་བཞི་མི་འཐོབ་བོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདོད་པ་ངན་པ་བཞི་སྟེ། གོས་ཀྱི་འདོད་པ་དང་། ཟས་ཀྱི་འདོད་པ་དང་། མལ་ཆའི་འདོད་པ་དང་། སྲིད་པའི་འདོད་པ་དང་། དེ་ནི་འདོད་པ་ངན་པ་བཞི་སྟེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ནད་དོ། །དེ་ལ་སྨན་བཟང་པོ་རྣམ་པ་བཞིས་ནད་དེ་གསོ་ནུས་སོ། །གང་ཞེ་ན། གོས་ཕྱག་དར་ཁྲོད་པས་ནི་དགེ་སློང་གི་གོས་ཀྱི་འདོད་པ་ངན་པ་གསོ་བར་བྱེད་དོ། །བསོད་སྙོམས་ཀྱིས་ནི་ཟས་ཀྱི་འདོད་པ་ངན་པ་གསོ་བར་བྱེད་དོ། །ཤིང་དྲུང་བས་ནི་མལ་ཆའི་འདོད་པ་ངན་པ་གསོ་བར་བྱེད་དོ། །ལུས་དང་སེམས་ཞི་བས་ནི་དགེ་སློང་གི་སྲིད་པའི་འདོད་པ་ངན་པ་གསོ་བར་བྱེད་དོ། །སྨན་རྣམ་པ་དེ་བཞིས་ནད་རྣམ་པ་དེ་བཞི་མེད་པར་བྱེད་པས་དེ་ནི་འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞི་བ་ལ་བདེ་བ་རྣམ་བཞི་ཡོད་དོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བདེ་བ་དང་། ཞི་བའི་བདེ་བ་དང་། འགོག་པའི་བདེ་བ་དང་། མཐར་ཕྱིན་པའི་བདེ་བའོ། །བདེ་བ་རྣམ་པ་འདི་བཞི་ཐོབ་པ་ནི་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་སྨོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བསྔགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཅུ་པོ་དང་ལྡན་ཏེ་དེ་ལ་གནས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་རིགས་


DKG053_Page_0187
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མདོ་སྡེ་འདི་ཐོས་ནས་ཉེ་བར་བསྙེན་ཅིང་ནན་ཏན་བྱེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་འགྱོད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོག་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོག་ཤེས་ནས་དབེན་པར་གནས་ཏེ་འདུ་འཛི་སྤོང་བ་ནི་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོག་མི་ཤེས་པ་ནི་དབེན་པ་ལ་མི་དགའོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་དབེན་པ་ཞི་བ་ལ་དགའ་སྟེ། དབེན་པ་ཞི་བའི་གནས་སུ་རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་འཛིན་ཏེ། བདག་གིས་ནི་ཡང་དག་པར་མ་ཐོབ་ན་བདག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་སླུ་བར་བྱེད་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་སུ་དགེ་སྦྱོང་གི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་སྒོམ་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསྙེན་ཅིང་སྒོམ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །ལྷའི་སྤྱོད་པ་དང་གཞོལ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་ཡང་དག་པར་མཐོང་ཞིང་ཡང་དག་པ་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །ཡང་དག་པ་མཐོང་ཞིང་ཤེས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་སྒྲོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བསྔགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་བཅུ་པོ་དེ་ལ་གནས་པ་དེ་དང་ལྡན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འདོད་པ་ཉུང་བ་ནི་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་དབེན་པར་གནས་ཏེ་ཅོག་པུར་འདུག་ཅིང་མི་ཉལ་ལམ། ཤིང་དྲུང་ན་གནས་སམ། དུར་ཁྲོད་ན་གནས་སམ། བླ་གབ་མེད་པའི་གནས་སུ་གནས་སམ། གང་ན་རྩྭ་ཡོད་པའི་སྟེང་དུ་འདུག་ཅིང་བསོད་སྙོམས་བྱེད་དེ། ཅི་སྙེད་པས་ཆོག་པར་འཛིན་ཏམ། སྟན་གཅིག་པའམ། ཟས་གཅིག་ལས་མི་འདའ་བའམ། ཆོས་གོས་གསུམ་པའམ། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་འབའ་ཞིག་འཆང་


DKG053_Page_0188
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བའོ། །དེ་ལྟར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་འགྱོད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོག་ཤེས་པའོ། །དབེན་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ནི་ཞི་བའོ། །འབྲས་བུ་བཞི་པ་ཐོབ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་བཏང་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བརྒྱད་སྒོམ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །ཟབ་པ་བདུན་དང་བྲལ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མཚན་མ་བཅུ་མེད་དོ་ཞེས་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བསྔགས་པའོ། །མཚན་ཉིད་བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་དང་། མི་རྟག་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་བཅུ་པོ་འདི་དག་དང་བྲལ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་ཆོས་བཅུ་པོ་དང་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་མང་དུ་འདོད་པས་ནི་རྒྱལ་པོ་དང་། བློན་པོ་དང་། རྒྱལ་རིགས་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། གདོལ་རིགས་དང་། རྗེའུ་རིགས་ལ་བསྙེན་ཅིང་འདི་སྐད་དུ་བདག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་བོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ལམ་བཞི་དང་། བཤང་གཅི་ཆེ་ཆུང་གི་བར་དུ་གལ་ཏེ་ཡོན་བདག་མཐོང་ན། བསྟི་སྟང་བྱེད་ཅིང་བསུ་བ་དང་། གཏམ་བྱེད་དེ། འདོད་པ་ངན་པ་བཅོམ་པ་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མ་བྱང་མོད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པའི་རྗེས་སུ་འཐུན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོག་ཤེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ནི་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཉེ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་གཅིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བསྔགས་པར་འགྱུར་རོ། །ངས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་ཆོས་


DKG053_Page_0189
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བསྔགས་སོ། །དེ་ལ་གང་ཆོས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་སྒོ་དང་། བདེ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཞི་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཁྲེལ་བ་དང་འཛེམ་པ་ཡོད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པའོ། །སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མི་ཚོལ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་ཆོད་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་བསྔགས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་ལ་གནས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་དྲིས་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པ་ཇི་ལྟ་བུའི་མིག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི་གསལ་བར་མ་གྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཇི་ལྟ་བུའི་སྤྱན་གྱིས་གསལ་བར་གཟིགས་པར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་བ་ནི་མི་གསལ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་པ་ནི་གསལ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ནི་མི་གསལ་བའོ། །སྤྱོད་པ་མེད་པ་ནི་གསལ་བའོ། །ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མཐོང་མོད་ཀྱི་མི་གསལ་བའོ། །མི་གནས་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་གསལ་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་མཐོང་བ་ནི་མི་གསལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བཅད་པས་གསལ་བར་གཟིགས་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་མི་བྱ་བས་མཐོང་ཡང་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཐོང་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མིག་གིས་མཐོང་བ་དང་ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལག་མཐིལ་ན་ཨ་མྲའི་འབྲས་


DKG053_Page_0190
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུ་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐོས་པས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་བདག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ཤེས་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་མི་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་མིག་གིས་མཐོང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་། ས་བཅུ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བའོ། །གཞན་ཡང་ཐོས་པས་མཐོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ས་དགུ་པ་མན་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཐོས་ནས་དད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་ན་དེ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འདོད་ན་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འཆང་བ་དང་། འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། བྲི་བ་དང་། དགྲོལ་ཞིང་འཆད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་སྒོམ་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་འཚལ་ན་ཇི་ལྟར་བརྟགས་པས་འཚལ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པ་གལ་ཏེ་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་པར་འདོད་ན་དེ་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞེ་ན། མིག་གིས་མཐོང་བ་དང་། ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་ལས་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ཏེ་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངག་གི་ལས་རྟོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གཟུགས་དང་དབྱིབས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་


DKG053_Page_0191
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚུངས་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བའོ། །གང་གསུང་དབྱངས་དམ་པ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བ་སེམས་ཅན་གྱི་སྒྲ་དབྱངས་དང་མི་མཚུངས་པ་ཐོས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྫུ་འཕྲུལ་མཛད་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རམ། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མཛད་སྙམ་བརྟགས་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མཛད་ཀྱི། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བའོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཞན་གྱི་སེམས་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་དགོངས་པ་ན་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ཏམ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་སྙམ་དུ་བརྟགས་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཇི་ལྟར་སྐུ་འདི་མངའ་བར་གྱུར། ཅིའི་ཕྱིར་སྐུ་འདི་བཞེས་པར་གྱུར། སུའི་ཕྱིར་སྐུ་འདི་བཞེས་པ་རྟོགས་པ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བའོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་ལྟར་ཆོས་འཆད། ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་འཆད། སུ་ལ་ཆོས་འཆད་པ་རྟོགས་པ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་མི་དགེ་བས་རྣམ་པར་གཙེས་ཀྱང་མི་ཁྲོ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བའོ། །ངག་གི་ལས་མི་དགེ་བས་རྣམ་པར་གཙེས་ཀྱང་མི་ཁྲོ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །གང་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོག་མ་བཙས་ནས་ཕྱོགས་བཅུར་གོམ་པ་བདུན་བདུན་བོར་ཏེ། གནོད་སྦྱིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་མ་ནི་བར་ཏ་ན་དང་། པུར་ན་བར་ཏ་ཞེས་བྱ་བས་གདུགས་དང་བ་དན་དག་ཐོགས་ཏེ་མཆོད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་བསྐུལ་ནས་གསེར་ལྟ་བུའི་འོད་ལྷང་ངེ་ལྷམ་མེར་ནམ་མཁའ་སྟོང་པར་གང་བ་དང་། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགའ་བོ་དང་བསྙེན་དགའ་བོས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་


DKG053_Page_0192
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐུ་བསིལ་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷའི་གཟུགས་རྣམས་ཀྱིས་བསུས་ཤིང་ཕྱག་བྱས་པ་དང་། དྲང་སྲོང་ཨ་སི་ཏས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། བསྟི་སྟང་བྱས་པ་དང་། གཞོན་དར་ལ་བབ་པར་འདོད་པ་མཆིལ་མ་བཞིན་དུ་སྤངས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་དགའ་བས་བསླུ་བར་མ་གྱུར་པ་དང་། ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་བས་མཐར་ལམ་སྒོམ་པ་ལ་དགའ་བ་དང་། ངན་པར་ལྟ་བ་གཞིག་པའི་ཕྱིར་ལོ་དྲུག་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་མཉམ་ཞིང་སྙོམས་པ་དང་། སེམས་རྟག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་མ་འཁྲུགས་པ་དང་། གཡེང་བ་མེད་པ་དང་། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོས་སྐུ་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པ་དང་། གང་ནས་གང་དུ་གཤེགས་པའི་གནས་ན་ཤང་ཤོང་དང་། གྲག་གྲོག་མཉམ་པོར་གྱུར་པ་དང་། སྐུ་ལ་ན་བཟའ་སོར་བཞིས་མ་རེག་ཀྱང་མི་ལྟུང་བ་དང་། གཤེགས་པ་ན་སྤྱན་ཐད་ཀར་གཟིགས་ཏེ་གཡས་གཡོན་དུ་མི་གཟིགས་པ་དང་། ཞལ་དུ་གསོལ་བའི་རྣམས་རྩིང་པོར་མི་མིད་པ་དང་། བཞུགས་པ་ལས་བཞེངས་པའི་གནས་ཀྱི་རྩྭ་མི་འགུལ་མི་འཁྲུག་པ་དང་། སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་དུ་གཤེགས་ཀྱང་དྲེགས་པའི་སེམས་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གོམ་པ་བདུན་བོར་ནས་འདི་སྐད་དུ་བདག་གི་ལུས་འདི་ནི་ནང་གི་ཐ་མའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། དྲང་སྲོང་ཨ་སི་ཏས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་རིག་པར་གྱིས་ཤིག །རྒྱལ་བུ་དོན་གྲུབ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་གྱི་ཁྱིམ་ན་གནས་ཤིང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཚན་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་མཚན་ནི་གསལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་བུ་དོན་གྲུབ་ཀྱི་མཚན་ནི་ཤིན་ཏུ་གསལ་བས་ན་གདོན་མི་འཚལ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། རྒས་པ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་མཐོང་ནས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྩེ་བ་ཅན་ཏེ། རྟག་ཏུ་སྐྱེ་


DKG053_Page_0193
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་འདི་ལྟ་བུ་དང་འགྲོགས་ཏེ་མ་རྟོགས་པས་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་སྤྱོད་དེ། ངས་བཅད་པར་བྱའོ་ཞེས་དྲང་སྲོང་ཨ་ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལྔ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལས་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་བསམ་གཏན་བསླབས་ཏེ་གྲུབ་ནས་ཕྱིས་སྐྱོན་དུ་མཐོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཡང་དྲང་སྲོང་ཨུ་ད་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་བསམ་གཏན་བསླབས་ཏེ་གྲུབ་ནས་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་གྱི་འཁོར་བའི་ཆོས་སུ་རྟོགས་ནས་ལོ་དྲུག་གི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་ཀྱང་ཅི་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་པས་འདི་སྐད་དུ་དཀའ་བ་འདི་སྤྱད་ཀྱང་དོན་མེད་དེ། ཅི་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བདག་གིས་ཐོབ་པའི་རིགས་ན། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་བདག་གིས་ཅི་ཡང་མ་ཐོབ་པ་ལས་བལྟས་ན་འདི་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའི་ལམ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པའི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ཚངས་པའི་རྒྱལ་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་ཟིལ་དངར་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མོ་རྒྱས་པར་དབྱེ་བར་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་བ་བཏབ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚངས་པའི་རྒྱལ་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པས་རྟག་ཏུ་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་ངའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་འཛིན་མི་ནུས་སོ། །ཚངས་པའི་རྒྱལ་པོས་ཡང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དབང་པོ་རྣོ་བ་དང་། དབང་པོ་འབྲིང་དང་། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་སྟེ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འཛིན་ནུས་ཀྱིས་བསྟན་ཅིང་བཤད་པར་སྨོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་རྟག་པར་ཉོན་ཅིག་དང་ངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཟིལ་དངར་གྱི་སྒོ་དབྱེ་བར་བྱའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ནས་ཡུལ་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་དབུ་མའི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མ་བཅོམ་པ་གཞོམ་མི་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན། བཅོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་བཅོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །སེམས་ཅན་


DKG053_Page_0194
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་ཡང་མ་བསྒྲལ་ཏེ་མི་སྒྲོལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་འགྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །ཅི་དང་ཅི་སྟོན་ཀྱང་བདག་ཉིད་མཁན་པོར་མི་འཛིན་སློབ་མར་མི་འཛིན་པ་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །རྙེད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ཡང་འབྲས་བུ་མི་འཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ལམ་དབུ་མའོ། །ཡང་དག་པའི་ཚིག་དང་། བདེན་པའི་ཚིག་དང་། དུས་ལ་བབ་པའི་ཚིག་དང་། དྲང་པོའི་ཚིག་དང་། སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པར་མི་སྨྲ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་མཆོག་དམ་པ་རྟོགས་པ་ནི་ཐོས་པས་མཐོང་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འདོད་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་གནས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེང་གེ་སྒྲས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལྟར་གོང་དུ་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་དཔེར་གསུངས་པ་དེ་ལ། གང་ཟག་ལ་ལ་ནི་སྤྱོད་པ་ཕྲ་ལ་སེམས་བདེན་པ་མ་ལགས། ལ་ལ་ནི་སེམས་ཕྲ་ལ་སྤྱོད་པ་བདེན་པ་མ་ལགས། ལ་ལ་ནི་སེམས་ཕྲ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་བདེན། ལ་ལ་ནི་སེམས་མི་ཕྲ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་བདེན་པ་མ་ལགས་ན་དེ་ལ་དང་པོའི་གཉིས་པོ་ཇི་ལྟར་འཚལ་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ལ་གནས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུའི་དཔེ་ལྟར་གང་ཟག་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ནི་ཡང་དག་པར་ན་ཤེས་པར་དཀའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ལྷན་ཅིག་གནས་ཀྱང་མི་ཤེས་ན་ཡུན་རིང་དུ་འགྲོགས་པར་བྱའོ། །ཡུན་དུ་འགྲོགས་ཀྱང་མི་ཤེས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྟག་གོ །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་མི་རྟོགས་ན་ཤིན་ཏུ་བརྟག་གོ །ཤིན་ཏུ་བརྟགས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་དང་། ཡུན་རིང་དུ་


DKG053_Page_0195
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྲོགས་པ་དང་། ཤེས་རབ་དང་། རབ་ཏུ་བརྟགས་པ་དང་། རྣམ་པ་དེ་བཞི་དང་ལྡན་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསྲུང་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གང་ཞེ་ན། མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མཐར་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་ཡང་ཡོད་པས་ན་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་དེ་ལ་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པར་བརྟག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པའི་ཕྱིར་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་འཚེ་ཞིང་གནོད་པར་བྱེད་ཀྱང་ཞེ་སྡང་གིས་ཐོགས་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་སྔོན་དུས་གཅིག་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་གནས་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་ཏེ། ཡུལ་དབུས་གྱུར་འཆང་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཙམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ན་བཞུགས་པ་ལས་ཁྲ་ཞིག་གིས་ཕུག་རོན་གཅིག་བདས་པ་ལས་ཕུག་རོན་དེ་རབ་ཏུ་སྐྲག་ནས། ཤཱ་རིའི་བུའི་ཕག་ཏུ་གྲིབ་མ་ལ་འདུག་པ་ལས་འོན་ཀྱང་ཆུ་ཤིང་ལྟར་འདར་རོ། །ངའི་གྲིབ་མར་ཕྱིན་པ་དང་ལུས་དང་སེམས་བདེ་བར་གྱུར་ཏེ། འཇིགས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གྲིབ་མ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་མཐུ་ཡོད་པ་ལས་ན་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མཐར་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མི་ཐོབ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྙེད་པའི་ཕྱིར་དང་། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མི་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་


DKG053_Page_0196
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་མཚན་ཐོས་མོད་ཀྱི། ཐོས་པས་མཐོང་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ཐོས་པས་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྩ་བ་ཟབ་པས་གདོན་དཀའ་བ་དང་། རྩ་བ་མི་ཟབ་པས་བསྒུལ་སླ་བའོ། །གང་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། མཚན་མ་མེད་པ་དང་། སྨོན་པ་མེད་པས་སྒོམ་པ་ནི་རྩ་བ་ཟབ་པས་གདོན་དཀའ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་ན་སྒོམ་ཞིང་སྤྱད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་འགྱུར་ཏེ། རྩ་བ་བསྒུལ་སླ་བ་ཞེས་བྱའོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་བདུན་པ། གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་གི་ཕྱིར་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ངོ་། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྡོམ་པ་དང་། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྡོམ་པའོ། །དེ་ལ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་ནས་སྐྱེ་བ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་ཉམས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་འཁྲུགས་སམ། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་དམ། དུས་ངན་པ་དང་ཕྲད་དེ་ཆོས་ངན་པ་ལོག་པ་ཐོས་སམ། ངན་པར་ལྟ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་ཀྱང་དེའི་ཚེ་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་པའི་ཆོ་ག་མེད་མོད་ཀྱི་ཐོག་མ་ཇི་ལྟར་མནོས་པ་བཞིན་དུ་སྡོམ་ཞིང་ཉམས་པ་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་མཁན་པོ་དང་དགེ་འདུན་དང་ཕྲད་ནས་གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་བྱས་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོབ་པ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོབ་པ་དེ་ཡང་མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་དང་། སློབ་པ་གཅིག་པ་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བཅོས་ཤིང་བསྟན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱ་བ་དང་མི་བྱ་བ་ཤེས་ཏེ། ཆོས་མཉན་པ་དང་། འཆད་པ་དང་། ཚུལ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཤེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རང་བཞིན་གྱིས་སྡོམ་པ་ནི་མིག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་


DKG053_Page_0197
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་སྟེ་ཐོས་པས་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལ་ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཀེང་རུས་ལ་རྟོག་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ནི་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཐོང་ངོ་། །གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོད་ཅིང་སྡོམ་པར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་མི་འགྱོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱོད་ཅེ་ན། བདེ་བ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བདེ་བ་མྱོང་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྤང་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་བདེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བདེ་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་ལ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་ལ་རྣལ་འབྱོར་ཅེ་ན། ཡང་དག་པ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་ཞེ་ན། འཁོར་བའི་སྐྱོན་རྣམས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་སྐྱོན་རྣམས་མཐོང་ཞེ་ན། སེམས་མ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་མ་ཆགས་ཞེ་ན། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེ་ན། བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཅེ་ན། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེ་ན། མི་སྐྱེ་མི་འགོག་


DKG053_Page_0198
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་ཅེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་སྲུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པའི་དགེ་སློང་དག་མི་འགྱོད་པའི་སེམས་ཆེད་དུ་མི་ཚོལ་མི་སྨོན་མོད་ཀྱི་མི་འགྱོད་པའི་སེམས་རང་ཐོབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང་། རབ་ཏུ་བདེ་བ་དང་། ཡང་དག་པར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་དང་། འཁོར་བའི་སྐྱོན་མཐོང་བ་དང་། སེམས་མ་ཆགས་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་ཆེད་དུ་མི་ཚོལ་མོད་ཀྱི་རང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པའི་རྒྱུ་ལས་མི་འགྱོད་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ལ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལགས་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡང་རྒྱུ་མ་མཆིས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་འབྲས་བུ་མ་མཆིས་སོ། །གང་རྒྱུ་མ་མཆིས་པ་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱུ་མ་མཆིས་ན་ལྟ་མི་རྟག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ལགས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཐོག་མ་མ་མཆིས་པ་ལས་གདོད་མཆིས་པར་གྱུར་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་མ་མཆིས་པ་ལས་གདོད་མཆིས་པ་ཞིག་ལགས་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ་ཇི་ལྟར་མེ་མར་དང་འདྲ་བར་གྱུར་ཏོ། །གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་བདག་དང་། བདེ་བ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་གདགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་སྔོན་ཚད་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དོན་ཟབ་མོ་འདི་དག་འདྲི་བར་སྤོབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་གྱི་དྲན་པ་མ་སྟོར་བས་འདི་ལྟར་དྲིས་པར་གྱུར་ཏོ། ། ངས་སྔོན་


DKG053_Page_0199
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་དྲན་པ་སྔོན་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་འདས་པ་ན་ཡུལ་སེར་སྐྱར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལེགས་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་མངོན་པར་བྱུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་ལོ་བྱེ་བ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདི་བསྟན་ཏེ་ང་དང་ཁྱོད་ཀྱང་འཁོར་དེར་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ། །ངས་དངོས་པོ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཞུས་ན་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་དོན་དེ་མ་བཤད་དོ། །ལེགས་སོ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་སྔོན་གྱི་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དྲན་པ་ལེགས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་རྟག་པར་ཉོན་ཅིག་དང་ཁྱོད་ལ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་དོ། །གང་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པའོ། །དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་དེ། གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་དེ། དེ་འདི་ལྟར་དད་པའི་སེམས་སོ། །དད་པའི་སེམས་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཡོད་དེ། རྒྱུ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་མཉན་པ་དང་དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དད་པའི་སེམས་ནི་ཆོས་མཉན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ་། །ཆོས་མཉན་པ་ཡང་དད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ལ། རྒྱུའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་ལ། འབྲས་བུའི་འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གཅེར་བུ་པས་ཤིང་བུ་གསུམ་གྱི་སྟེང་དུ་བུམ་པ་བཞག་པ་ལྟར་གཅིག་གི་རྒྱུ་ཡང་གཅིག་ཡིན་ལ། གཅིག་གི་འབྲས་བུ་ཡང་གཅིག་ཡིན་ཏེ་སོ་སོར་དབྲལ་དུ་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཡིན་ལ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ཀྱང་མ་རིག་པ་སྟེ། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ནི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ལ། རྒྱུའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་ལ། འབྲས་བུའི་འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་བ་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཀྱང་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་ཡིན་ལ། རྒ་ཤིའི་རྐྱེན་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ནི་རྒྱུར་འགྱུར་ལ་རྒྱུའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་ལ། འབྲས་བུའི་འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །རིགས་


DKG053_Page_0200
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་བུ་སྐྱེ་བ་དང་བསྐྱེད་པའི་ཆོས་ནི་རང་སྐྱེ་མི་ནུས་ཏེ། རང་མི་སྐྱེ་བས་ན་སྐྱེ་བ་སྐྱེད་པས་སྐྱེའོ། །སྐྱེ་བ་རང་མི་སྐྱེ་སྟེ། བསྐྱེད་པའི་དབང་གིས་སྐྱེའོ། །དེ་བས་ན་སྐྱེ་བ་གཉིས་ཀྱང་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་ལ་རྒྱུའི་རྒྱུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་ལ་འབྲས་བུའི་འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དད་པའི་སེམས་དང་། ཆོས་མཉན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་དང་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བ་གཅོད་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྨོད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པ་མེད་པ། བྱེད་པ་མེད་པ། འདུས་བྱས་མ་ཡིན་པ། འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་པ། རྟག་པ་མི་འགྱུར་བ། གནས་མེད་པ། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱུ་ཡོད་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱུ་མ་མཆིས་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པའི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །མ་མཆིས་ཞེས་བགྱིར་ནི་དོན་འདི་དྲུག་དང་འབྱོར་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞེ་ན། ཡོང་གིས་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བ་མ་མཆིས་པ་ལྟ་བུ་དང་། བར་འགའ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དག་མཚོའི་ནང་ན་ཆུ་མེད་ཅེའམ་ཉི་ཟླ་མེད་ཅེས་མཆི་བ་ལྟ་བུ་དང་། ཉུང་བའི་ཕྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཁ་ཟས་ཚྭ་མི་བྲོ་བས་ཚྭ་


DKG053_Page_0201
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་ཅེའམ། ཁུ་བ་མངར་བ་ལ་མངར་བའི་རོ་ཆུང་བས་མངར་བ་མེད་ཅེས་མཆི་བ་ལྟ་བུ་དང་། མ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་སྟེ་རིགས་ངན་གྱིས་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་མི་མྱོང་བས་བྲམ་ཟེའི་ཆོས་མེད་པ་ལྟ་བུ་དང་། ཆོས་ངན་པ་མི་དགེ་བ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་འཛིན་པ་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་མ་མཆིས་ཞེས་མཆི་བ་ལྟ་བུ་དང་། ཟླ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་སྟེ། དཀར་པོ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་ནག་པོ་ཞེའམ། སྣང་བ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་མཆི་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་ཏེ། བར་འགའ་ནི་མཆིས་ལ་རྒྱུ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བགྱིའམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་སྨྲས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དཔེ་ཡོང་གིས་མེད་པ་ལ་མི་བླང་བར་བར་འགའ་མེད་པ་ལ་དཔེར་ལེན། རིགས་ཀྱི་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡོང་གིས་མེད་དེ། དཔེར་ན་བདག་དང་བདག་གི་མེད་པ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་བཟླར་མི་རུང་བས་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དྲུག་གི་དཔེར་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་དེ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པར་བདག་ཡོད་དོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་རྒྱུ་མེད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འབྲས་བུའོ། །རྒྱུ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་ནི་དགེ་སློང་གི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་། གསལ་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ཆོས་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ། །སྒྲོན་མས་རྫས་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཕ་མ་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུའོ། །ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ། །ས་དང་ཆུ་དང་སྨྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུའོ། །ཡང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་


DKG053_Page_0202
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་བོ། །ཡང་སྣང་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའོ། ། གཞན་ཡང་སྣང་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཡང་སྣང་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །ཡང་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟར་དད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ཞེས་བགྱི་བའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་མཚན་དང་དབྱིབས་མ་མཆིས་ལ། རིང་པོ་མ་ལགས། ཐུང་ངུ་མ་ལགས། དཀར་པོ་མ་ལགས། ནག་པོ་མ་ལགས། ཕྱོགས་མཚམས་མ་མཆིས། ཁམས་གསུམ་ན་མི་གནས་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ལགས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པ་མ་ལགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་མཚུངས་ན། ཇི་ལྟར་མཐོང་བར་རུང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཐབས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ནི་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཐོས་པས་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཐོང་བ་དང་མི་མཐོང་བའོ། །དེ་ལ་མཐོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །མི་མཐོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོ། །མིག་གིས་མཐོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་


DKG053_Page_0203
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་གཟིགས་པའོ། །ཐོས་པས་མཐོང་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དགུ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡོད་པར་ཐོས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཟུགས་དང་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་སྐྱེ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་གསལ་བར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ། མིག་གིས་མཐོང་བ་ནི་གཟུགས་སོ། །ཐོས་པས་མཐོང་བ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་པའོ། །ནང་མ་ཡིན་ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ནང་དང་ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འཇིག་པ་དང་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོ་མཆིས་པ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་མཐུ་བོ་ཆེ་ལྟ་བུ་མཆིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མར་གྱི་སྙིང་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཕྱི་རོལ་མ་ཡིན་ནང་མ་ཡིན་ཞེས་བཀའ་སྩལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོ་ཡོད་དོ་ཞེས་མ་གསུངས་


DKG053_Page_0204
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་འོ་མ་ལས་ཞོ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞོ་ཡོད་ཅེས་བྱས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོ་ནས་དུས་མཆིས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འོ་མའི་ཚེ་ན་ཞོ་མེད་པ་དང་། མར་དང་། ཞུན་མར་དང་། སྙིང་ཁུ་ཡང་མེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འོ་མར་འཛིན་པས་ངས་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོ་མེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཇི་སྟེ་ཡོད་པ་ཞིག་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ལ་མཁས་པ་ལ་གསེར་དང་ལྕགས་མགར་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་མིང་གཉིས་སུ་མ་བཏགས། དེ་བས་ན་ཞོའི་ཚེ་ནི་འོ་མ་དང་། མར་དང་། ཞུན་མར་དང་། སྙིང་ཁུའི་བར་དུ་མེད་པས་སེམས་ཅན་གྱིས་ཀྱང་ཞོ་ནི་འོ་མ་མ་ཡིན་པས་ན་མར་དང་། ཞུན་མར་དང་། མར་གྱི་སྙིང་ཁུའི་བར་དུ་མེད་པར་འཛིན་ཏེ། མར་གྱི་སྙིང་ཁུའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་གྱི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་བདེན་པའི་རྒྱུ་ནི་ཇི་ལྟར་འོ་མ་ལས་ཞོ་བྱུང་བའོ། །རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་དྲོད་དང་དྲི་མ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འོ་མ་ལས་ཞོ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་སྨྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་སྟེ་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ན་རྭ་ལ་ཡང་མ་མཆིས་པར་འདྲ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་རྭ་ལས་ཞོ་མི་འབྱུང་། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྭ་ལ་ཡང་ཞོ་འབྱུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངས་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་ཏེ། དྲི་མ་དང་དྲོད་དོ། །རྭའི་རང་བཞིན་ནི་དྲི་མའི་ཕྱིར་ཞོར་འགྱུར་བར་བྱེད་དོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་སྟེ་རྭ་ལས་ཞོ་འབྱུང་ན་ཞོ་ཚོལ་བ་དག་ཅིའི་སླད་དུ་འོ་མ་ནི་འདོད་ལ་རྭ་ནི་མི་འདོད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ངས་བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། གལ་ཏེ་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་ཐོག་མ་ནས་མ་མཆིས་ལ། ད་མཆིས་པ་ཞིག་ལགས་ན་འོ་མའི་ནང་ནས་ཐོག་མ་ནས་ཨ་མྲའི་ཤིང་མ་མཆིས་པས་གཉིས་ཀ་མ་མཆིས་པར་མཚུངས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་།


DKG053_Page_0205
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིགས་ཀྱི་བུ་འོ་མ་ལས་ཀྱང་ཨ་མྲའི་ཤིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འོ་མ་ཤིང་དྲུང་དུ་བླུགས་ན་ནུབ་གཅིག་ཏུ་ཁྲུ་ལྔ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་གཅིག་གིས་སྐྱེ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འོ་མའི་ནང་ན་ཨ་མྲའི་ཤིང་མི་འབྱུང་ཞེས་བརྒལ་ཀྱང་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་མི་འཐུན་ཏེ་སོ་སོར་ཐ་དད་དོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་འོ་མ་ལས་ཨ་མྲའི་ཤིང་མི་སྐྱེའོ། །གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་སྟེ། རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུ་གང་ལགས། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་བདེན་པའི་རྒྱུ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་ངེས་པར་མཆིས་པར་འཚལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བདག་གིས་འཇིག་རྟེན་ན་ཞོ་ཚོལ་བའི་རྣམས་འོ་མ་ཚོལ་ཏེ། ནམས་ཀྱང་ཆབ་མི་ཚོལ་བས་དེ་བས་ན་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་མཆིས་པར་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དྲིས་པའི་དོན་དེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རལ་གྲི་ལ་ལྟའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་མཆིས་སོ། །གལ་ཏེ་རལ་གྲིའི་ནང་ན་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་མ་མཆིས་པ་ཞིག་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་རལ་གྲི་ལ་ལྟ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་རལ་གྲིའི་ནང་ན་ངེས་པར་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་ཡོད་ན་ཇི་སྟེ་བསྒྲེང་ན་ནི་ཆུ་རིང་བར་མཐོང་ལ་ཐད་ཀར་བསྙལ་ན་ཞེང་ཆེ་བར་མཐོང་། གལ་ཏེ་བདག་གི་ངོ་


DKG053_Page_0206
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རིང་པོར་མཐོང་། གལ་ཏེ་གཞན་ཞིག་གི་ངོ་ཡིན་ན་བདག་གི་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་ཞེས་བརྗོད། གལ་ཏེ་བདག་གི་ངོའི་རྐྱེན་གྱིས་གཞན་གྱི་ངོ་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཇི་སྟེ་རྟའམ་བོང་བུའི་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་མི་མཐོང་། སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མིག་གི་སྣང་བ་དེར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་ཆུ་རིང་པོར་མཐོང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མིག་གི་སྣང་བ་ནི། ཡང་དག་པར་ན་དེར་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉེ་བ་དང་རིང་བ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཅིག་ཅར་མཐོང་ཡང་དེའི་བར་ན་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་མིག་གི་སྣང་བ་དེར་ཕྱིན་པས་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཐོང་བ་ན་ཇི་སྟེ་ཚིག་པར་མ་གྱུར། ཇི་སྟེ་གཅིག་གིས་རྒྱང་རིང་པོ་ནས་རྫས་དཀར་པོ་ཞིག་མཐོང་ན་ངང་པའམ། བ་དན་ནམ། མིའམ། ཤིང་ཞེས་ཐེ་ཙོམ་ཟ་བའི་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མིག་གི་སྣང་བ་དེར་ཕྱིན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆུ་ཤེལ་གྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་དང་། ཆུ་མིག་གི་ནང་གི་ཉ་དང་། རྡོ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བར་གྱུར། གལ་ཏེ་མ་ཕྱིན་པས་མཐོང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆུ་ཤེལ་གྱི་ནང་ན་དངོས་པོ་ནི་མཐོང་ལ་རྩིག་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་མཐོང་བར་མ་གྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་མིག་གི་སྣང་བ་དེར་ཕྱིན་པས་རིང་པོར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ལྟར་འོ་མ་ལ་ཞོ་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འོ་མ་འཚོང་བ་དག་འོ་མའི་རིན་འབའ་ཞིག་ལེན་ཏེ་ཞོའི་རིན་མི་ལེན། རྒོད་མ་འཚོང་བ་དེས་རྒོད་མའི་རིན་འབའ་ཞིག་ལེན་ཏེ། རྟེའུའི་རིན་མི་ལེན། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆུང་མ་ལེན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆུང་མ་སྦྲུམ་ན་བུ་མོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བུ་མོ་ལ་བུའི་རང་བཞིན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཆུང་མ་ལེན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བུའི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཚ་བོ་ཡང་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཚ་བོ་ཡོད་ན་དེ་སྤུན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྟོ་གཅིག་ནས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་


DKG053_Page_0207
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུ་མོ་ལ་བུའི་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཇི་སྟེ་དུས་གཅིག་ཏུ་རོ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར། གལ་ཏེ་ཤིང་གི་ས་བོན་ལ་ནྱ་གྲོ་དྷ་འདོམ་ལྔར་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་ན་ཇི་སྟེ་དུས་གཅིག་ན་མྱུ་གུ་དང་། སྡོང་བུ་དང་། ཡལ་ག་དང་། ལོ་མ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་དང་གཟུགས་ཐ་དད་པར་སྣང་བར་མ་གྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་འོ་མའི་གཟུགས་ཀྱི་ཚེ་ན་ཐ་དད་ལ་རོ་ཐ་དད་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་ནས་མར་གྱི་སྙིང་ཁུའི་བར་དུ་ཐ་དད་ན་ཇི་ལྟར་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་བཤད། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་སང་ལྟ་བུར་མར་བཏུང་བར་བྱས་པ་ལས་དེང་ནས་མནམ་མོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང་འདྲ་བར་གང་འོ་མ་ལ་ངེས་པར་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་སྨྱུ་གུ་དང་། ཤོག་ཤོག་དང་། སྣག་ཚ་ལ་སོགས་པ་ཡི་གེར་འགྱུར་ཏེ། ཤོག་ཤོག་ལས་ཀྱང་ཐོག་མ་ནས་ཡི་གེ་མེད་དོ། །ཐོག་མ་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པས་གྲུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་པོ་ཡང་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་ཚོན་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོར་སྦྱར་ན་ཚོན་ལྗང་ཁུར་འགྱུར་ཏེ། ཚོན་དེ་གཉིས་ལ་ཡང་ཐོག་མ་ནས་ལྗང་ཁུའི་རང་བཞིན་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་སྦྱར་ཡང་ཅི་དགོས། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སེམས་ཅན་ནི་ཟས་ཀྱི་རྒྱུས་འཚོ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པར་ན་ཟས་ཀྱི་ནང་ན་འཚོ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འཚོ་བ་ཡོང་གིས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཟས་མ་ཟོས་པའི་ཚེ་ཟས་ཉིད་འཚོ་བའི་རིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོང་གིས་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དེ་ལ་གཟིགས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །ཐོག་མ་མེད་ལ་ད་ལྟར་ཡོད། །ཐོག་མ་ཡོད་ལ་ད་ལྟར་མེད། །དུས་གསུམ་སྲིད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད། །དེ་འདྲ་བ་ཡི་གནས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་ལ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འགོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་ནང་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་


DKG053_Page_0208
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོད་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ད་ལྟར་ང་དང་འདྲ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མི་འཆག །མི་འཇིག །བཀྲིར་མི་རུང་། གཟུང་དུ་མི་རུང་། བཅིང་དུ་མི་རུང་། གདགས་སུ་མི་རུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ལ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཡོད་པ་བཞིན་ནོ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཡོད་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་མི་མཐོང་ངོ་། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་མེད་ན་སོང་བ་དང་འོང་བ་དང་། འགྲོ་བ་དང་། སྡོད་པ་དང་། འདུག་པ་དང་ཉལ་བ་མེད་ལ། མི་སྐྱེ་མི་འཕེལ་ལོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ནམ་མཁའི་དབྱིངས་དེ་ཉིད་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ཇི་ལྟར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་ཅུང་ཟད་ཅིག་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་དུ་གླགས་ནས་འཁོར་བ་ན་འཁོར་བར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བཅིང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། འཁོར་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོའི་རང་བཞིན་མཆིས་པ་དང་མཚུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་གསུངས། རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་དྲི་མ་དང་དྲོད་དེ། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ནི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་པས་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་འོ་མའི་ནང་ན་ངེས་པར་


DKG053_Page_0209
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མར་གྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ཅི་དགོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་བཞིན་མཆིས་པའི་སླད་དུ་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་འཚལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མངོན་པར་མཐོང་བར་བགྱི་བའི་སླད་དུའོ། །རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་མུན་པའི་ནང་ན་སྔར་རྫས་དག་མཆིས་པས་མཐོང་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྒྲོན་མ་གསལ་བར་བགྱིད་དོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་མ་མཆིས་ན་སྒྲོན་མས་ཅི་ཞིག་སྣང་བར་བགྱི། ཇི་ལྟར་ས་ལ་རྫ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་མི་དང་། ཆབ་དང་། འཁོར་ལོ་དང་། ཐག་གུ་དང་། དབྱུག་གུ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུའོ། །ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ཡང་ས་དང་། ཆུ་དང་། སྨྲེད་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོ་མའི་ཡང་དྲོད་དང་དྲི་མ་ནི་གསལ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རང་བཞིན་ཐོག་མ་ནས་མཆིས་ཀྱང་གསལ་བའི་རྒྱུ་ལ་རག་ལུས་ཏེ། དེས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་འོ་མའི་ནང་ན་ཐོག་མ་ནས་ཞོ་མཆིས་པར་མངོན་ནོ། །བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་འོ་མའི་ནང་ན་ངེས་པར་ཞོའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་ཉིད་གསལ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་གདོད་གསལ་བར་བྱ་ཡང་ཅི་དགོས། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་གསལ་བ་ཡིན་ན་རྟག་ཏུ་བདག་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་བདག་གསལ་བར་མི་བྱེད་ན་གཞན་གསལ་བར་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ལ་རང་བཞིན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང་། གཞན་གསལ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གསལ་བའི་རྒྱུ་གཅིག་ལ་ཇི་ལྟར་གཉིས་སུ་འགྱུར། གལ་ཏེ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ན་འོ་མ་ཡང་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འོ་མ་ལ་རང་བཞིན་གཉིས་སུ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་འབའ་ཞིག་གཉིས་སུ་འགྱུར། སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་བདག་དང་མི་བརྒྱད་ཅེས་མཆི་བ་བཞིན་དུ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་གསལ་བར་བགྱིད་དོ། །བཅོམ་


DKG053_Page_0210
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་དེ་ལྟ་ན་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གྲངས་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་གཟུགས་བགྲང་ནུས་པས་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། བདག་ལ་གསལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དབང་གིས་བདག་དང་གཞན་བགྲང་བར་འགྱུར་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་གསལ་བའི་རྒྱུས་བདག་གསལ་བར་མི་ནུས་ཏེ། གཞན་ཡང་གསལ་བར་མི་ནུས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཚད་མེད་པ་བསྒྲུབ་དགོས་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་སྒྲུབ་པ་དེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་ཞོ་འཇིག་པར་གྱུར་པ་དང་འཐུན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱར་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ངས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་སྔན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་མེད་པ་ལས་མཁན་པོ་ལས་མནོས་ནས་གདོད་ཁད་ཀྱིས་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་གཟིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མཁན་པོས་བསྟན་པ་གསལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱར་ནི་མཁན་པོས་བསྟན་པའི་ཚེ་མནོད་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་མེད་དོ། ། གལ་ཏེ་གསལ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་མེད་པའི་དུས་ན་གསལ་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་གསལ་བར་བྱས་པའི་འོག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་འགྱུར། སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་མ་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་འོ་མ་དང་ཞོ་ཞེས་མིང་གདགས་པར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་ན་རྒོལ་བའི་ལན་བཏབ་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར་འགྱུར་བའི་ལན་བཏབ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྔར་བཤད་པ་ལས་ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེ་ན། འགྱོད་པ་མེད་པ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཅང་མི་སྨྲ་བའི་ལན་བཏབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཀུན་དུ་རྒྱུ་ཞིག་འོངས་ནས་ང་ལ་འདི་སྐད་དུ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་རྟག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་


DKG053_Page_0211
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲིས་པ་ལས་ངས་དེའི་ཚེ་ཅང་མི་སྨྲ་བ་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ལན་བཏབ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་གལ་ཏེ་གསལ་བའི་རྒྱུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འོ་མ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་དྲིས་པ་དང་གསུམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ད་འགྱུར་བའི་ལན་བཏབ་སྟེ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་འདི་སྐད་དུ་འོ་མ་ཡོད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཞོ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་འོ་མ་དང་ཞོ་ཡོད་དོ། །ཞེས་བཏགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཡོད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། ཕྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདས་པ་ནི་འགགས། མ་འོངས་པ་ནི་མ་ཕྱིན་ན་མཆིས་ཞེས་ཇི་སྐད་བགྱི། གལ་ཏེ་མ་འོངས་པ་ལ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་ན་དོན་དེ་ཡང་མི་རུང་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་དག་བུ་མེད་པར་མཐོང་ནས། བུ་མེད་དོ་ཞེས་མཆི་བ་དང་མཚུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་པར་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་སྐྱུར་རྩི་རྨོ་བའི་མྱུ་གུ་སྐྱེས་ནས་འབྲས་བུ་འགོག་སྟེ། མྱུ་གུ་ཡང་མངར་བ་ནས། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་སྨིན་ནས་སྐྱུར་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རོ་སྐྱུར་བ་ནི་ས་བོན་དང་། མྱུ་གུ་དང་། འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་མེད་དེ། སྨན་པའི་དབྱིབས་དང་། ཁ་དོག་དང་། གཟུགས་ལས་སྐྱུར་བའི་རོ་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱུར་བའི་རོ་དེ་ནི་ཐོག་མ་ནས་མེད་དེ་གཟོད་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཐོག་མ་ནས་མེད་ལ་ད་ཡོད་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི་ཐོག་མའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཐོག་མའི་ས་བོན་འདས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་འདས་པ་ཡང་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་མ་འོངས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མིས་ཏིལ་རྨོས་པ་ལས་ཡང་མི་གཅིག་གིས་འདི་རྨོས་ཏེ་ཅི་དགོས་


DKG053_Page_0212
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་དྲིས་པ་དང་། དེ་ལ་ལན་བཏབ་པ་མར་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཡང་དག་པར་མར་མེད་མོད་ཀྱི་ཏིལ་སྨིན་ནས་འབྲུ་བསྡུས་ཏེ་བརྔོ་ཞིང་བརྡུངས་ལ་བཙིར་ན་གདོད་མར་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་དེ་བརྫུན་ཟེར་བ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མ་འོངས་པ་ཡང་ཡོད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་འདས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་གཅིག་གིས་ལྐོག་ཏུ་རྒྱལ་པོ་ལ་ཁ་ཚས་བྱས་པ་ལས་ལོ་མང་ཞིག་ལོན་པ་དང་། རྒྱལ་པོས་ཐོས་པར་གྱུར་ཏེ་ཐོས་ནས་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ང་ལ་ཁ་ཟེར་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། དེས་ལན་བཏབ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་གིས་ཁ་ཚས་མ་བགྱིས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཁ་ཚས་བགྱིས་པའང་འགགས་ལགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། ང་དང་ཁ་ཚས་བྱས་པ་གཉིས་ཀ་འདུག་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་འགགས་ཞེས་སྨྲ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་དང་སྲོག་ཡལ་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་གཉིས་ནི་ཡང་དག་པར་མེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་མེད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན་འདས་པ་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་མ་འོངས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་མི་ཞིག་རྫ་མཁན་གྱི་དེར་སོང་ནས་རྫ་མ་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། རྫ་མ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། རྫ་མཁན་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ད་ལྟར་རྫ་མ་མེད་དེ། འཇིམ་པ་ཡོད་པས་རྫ་མ་ཡོད་ཅེས་བྱས་ཀྱང་དེ་ལྟར་མི་དེ་བརྫུན་ཟེར་བ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འོ་མའི་ནང་ན་ཞོ་ཡོད་པ་དང་། སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་འདོད་ན། དུས་དང་། ཚོད་དང་། དབྱིབས་དང་། གཟུགས་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟག་གོ །དེའི་ཕྱིར་ངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་མི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟར་འཐོབ་པར་འགྱུར། བདེན་པའི་རྒྱུས་སེམས་ཅན་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་


DKG053_Page_0213
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཐོབ་པར་འགྱུར་ན་བདེན་པའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ལ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ཤིང་མ་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བཏགས་ལ། ཁ་ཏེ་རའི་འབྲས་བུ་ཞེས་མ་བཏགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་གཽ་ཏ་མའི་རིགས་ནི་ཨ་ཏེ་ཡའི་རིགས་ཞེས་གདགས་སུ་མི་རུང་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཨ་ཏེ་ཡའི་རིགས་ཀྱང་གཽ་ཏ་མའི་རིགས་ཞེས་གདགས་སུ་མི་རུང་། དེ་བཞིན་དུ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཁ་ཏེ་རའི་འབྲས་བུ་ཞེས་གདགས་སུ་མི་རུང་། ཁ་ཏེ་རའི་འབྲས་བུ་ཡང་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བགྱིར་མི་རུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་གཽ་ཏ་མའི་རིགས་ལས་གཞན་མ་ལགས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པར་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་འབྲས་བུ་ལ་ནྱ་གྲོ་དྷ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་མི་རུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྫས་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ལྟར་མེད་དོ། །རྒྱུ་རྐྱེན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རིང་བས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། ནམ་མཁའི་བྱ་རྗེས་དང་། ཉེ་བས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། མིག་གིས་རྫི་མ་དང་། ཞིག་པས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། རྩ་བ་རུལ་བ་དང་། འདུ་ཤེས་འཁྲུགས་པས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། ཕྲ་བས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། རྡུལ་ཕྲ་མོ་དང་། བསྒྲིབས་པས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། སྤྲིན་གྱིས་སྐར་མ་བསྒྲིབས་པ་དང་། མང་བས་མི་མཐོང་བ་སྟེ། འབྲས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ནང་ན་ཏིལ་ཡོད་པ་དང་འདྲ་བ་དང་། འདྲེས་པས་མི་མཐོང་བ་སྟེ་སྲན་མའི་ཕུང་པོར་སྲན་མ་བཞག་པ་དང་འདྲ་སྟེ། ནྱ་གྲོ་དྷའི་ཤིང་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་དང་མི་འདྲ་ན། གལ་ཏེ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་། གལ་ཏེ་ཕྲ་བ་དང་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་ཞེས་བྱར་ནི་དོན་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤིང་གི་མཚན་ཉིད་སྦོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཕྲ་ན་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར།


DKG053_Page_0214
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཇི་སྟེ་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་རྟག་ཏུ་མི་མཐོང་བའི་རིགས་ཏེ། སྔོན་སྦོམ་པའི་རང་བཞིན་མེད་པར་ད་སྦོམ་པར་མཐོང་བས་ན་སྦོམ་པ་དེ་ཐོག་མ་ནས་རང་བཞིན་མེད་དོ། །སྔོན་མཐོང་བའི་རང་བཞིན་མེད་པ་ལས་ད་མཐོང་བར་གྱུར་ན་མཐོང་བ་དེ་ཡང་ཐོག་མའི་རང་བཞིན་མེད་དེ། འབྲས་བུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཐོག་མ་ནས་ཤིང་མེད་དེ། ད་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་གསལ་བའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ས་དང་ཆུ་དང་། སྨྲེད་པ་ནི་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་གསལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ཕྲ་མོ་ལས་སྦོམ་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། གསལ་བའི་རྒྱུ་ཅི་དགོས། གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་རང་བཞིན་མེད་ན་གསལ་བ་ཅི་ཞིག་གསལ་བར་བྱ། གལ་ཏེ་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལ་ཐོག་མ་ནས་སྦོམ་པའི་རང་བཞིན་མེད་ལ། གསལ་བའི་རྒྱུས་སྦོམ་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་ལྟ། གཉི་ག་མེད་པར་འདྲ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཤིང་ཁ་ཏེ་ར་མི་སྐྱེ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཕྲ་བས་མི་མཐོང་ན་སྦོམ་པོ་མཐོང་བའི་རིགས་ཏེ་དཔེར་ན་རྡུལ་གཅིག་པུ་མི་མཐོང་ན་རྡུལ་མང་པོ་འདུས་ན་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་སྦོམ་པོ་ཡང་མཐོང་བའི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལ་མྱུ་གུ་དང་། སྡོང་བུ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུ་ཡང་ཡོད་ལ། འབྲས་བུ་རེ་རེའི་ནང་ན་ཡང་ས་བོན་ཚད་མེད་པ་ཡོད་དེ། ས་བོན་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཤིང་ཚད་མེད་པ་ཡོད་པས་དེ་བས་ན་སྦོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྦོམ་པར་གྱུར་པས་ན་མཐོང་བར་གྱུར་པའི་རིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ས་བོན་ལ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་ས་བོན་གྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་ཤིང་སྐྱེ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་མིག་གིས་ས་བོན་དེ་ཚིག་པར་མཐོང་ངོ་། །དེ་ལྟར་ཚིག་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །ཇི་སྟེ་ཐོག་མ་ནས་ཚིག་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཤིང་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་སོ། ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོག་མ་ནས་སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྔར་སྐྱེས་ལ། ཕྱིས་འགོག་སྟེ་དུས་གཅིག་ཏུ་མ་གྱུར། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རང་བཞིན་


DKG053_Page_0215
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ལ་ཐོག་མ་ནས་ཤིང་གི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་པར་ཤིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་ན་གཉིས་ཀ་མ་མཆིས་པར་འདྲ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་འབྲས་བུ་དེ་ལས་མར་མི་འབྱུང་། རིགས་ཀྱི་བུ་འབྲས་བུ་དེ་ལས་མར་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཐོག་མའི་རང་བཞིན་མེད་མོད་ཀྱི། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། ཅིའི་སླད་དུ་ཏིལ་གྱི་མར་ཞེས་མི་བགྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་ཏིལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མེའི་རྐྱེན་གྱིས་མེ་འབྱུང་ལ། ཆུའི་རྐྱེན་གྱིས་ཆུ་འབྱུང་སྟེ། གཉིས་ཀ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་མོད་ཀྱི་གཅིག་གིས་གཅིག་ཡོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་དང་ཏིལ་མར་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གཉིས་ཀ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་མོད་ཀྱི་གཅིག་གིས་གཅིག་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ནི་བད་ཀན་གྱི་ནད་ལ་ཕན་པར་བྱེད། ཏིལ་མར་གྱི་རང་བཞིན་ནི་རླུང་ལ་ཕན་པར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བུ་རམ་གྱི་ཤིང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་ཤ་ཁ་ར་དང་བུ་རམ་ནག་པོ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་རྒྱུ་གཅིག་མོད་ཀྱི། ཁ་དོག་དང་དབང་པོ་སོ་སོ་སྟེ། ཤ་ཁ་ར་ནི་མཁྲིས་པའི་ནད་ལ་ཕན་པར་བྱེད་དོ། །བུ་རམ་ནག་པོས་ནི་བད་ཀན་གྱི་ནད་ལ་ཕན་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་འོ་མ་ལ་ཞོའི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ལ། ཏིལ་ལ་མར་གྱི་རང་བཞིན་ཡང་མ་མཆིས། ནྱ་གྲོ་དྷའི་འབྲས་བུ་ལ་ཤིང་གི་རང་བཞིན་ཡང་མ་མཆིས། འཇི་བ་ལ་རྫའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་མཆིས་པ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ན་སྔར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ལྷ་དང་མི་ལ་རང་བཞིན་མ་མཆིས་ཏེ་རང་བཞིན་མ་མཆིས་པས་ན་མི་ཡང་ལྷར་འགྱུར་ལ་ལྷ་ཡང་མིར་


DKG053_Page_0216
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྱུར་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས་འགྱུར་བ་མ་ལགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་བོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བཅད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལགས་ན་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱིས་གཅོད་མི་ནུས་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་གཅོད་དུ་རུང་བ་ཞིག་ལགས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟག་ཅེས་བགྱིར་མི་རུང་ངོ་། །གལ་ཏེ་རྟག་པ་མ་ལགས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་མི་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བགྱི། གང་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་པར་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སེམས་གཅིག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འབབ་པ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། འཆི་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་མཐོང་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། འཆི་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་པར་བརྟགས་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་འདིའི་ཕ་རོལ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན་ཆོས་དེས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་བགྱི་ཡང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་མ་ནི་རྐྱེན་མི་དགོས་པར་ཞོ་དང་མར་དུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་མ་མཆིས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་པ་ནི་འདི་ལྟར་མིས་ལས་སུ་བྱ་བ་དང་། ཆུ་དང་། རྫ་མ་དང་། སྲུབ་ཤིང་དང་ཐག་གུའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་མི་རིགས་སོ། །


DKG053_Page_0217
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གལ་ཏེ་ངེས་པར་མཆིས་ན་རྣལ་འབྱོར་ཅན་དག་ཅིའི་སླད་དུ་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་ལ་སོགས་པ་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་སྐྱེ། གཞན་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒོམ་མི་འཚལ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་རིགས་ཏེ། འོ་མ་ཡང་རྐྱེན་མ་མཆིས་པར་ཞོར་མི་འགྱུར་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྒྱུ་མ་ལགས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་མ་མཆིས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་སོ། །ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྔར་གསུངས་པ་ལ་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ནི་རྟག་གོ །གལ་ཏེ་རྟག་པ་ལགས་ན་མི་རྟག་པ་མ་ལགས་སོ། །མི་རྟག་པ་མ་ལགས་ན་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར། དགེ་འདུན་རྟག་པ་ལགས་ན་ཡང་ཅི་སྟེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ཐོག་མ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་མ་མཆིས་ལ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་མ་མཆིས་ཏེ། ཕྱིས་གདོད་མཆིས་པ་ཞིག་ལགས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐོག་མ་མ་མཆིས་པ་ལས་ཕྱིས་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་མཆིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་ཤེས་ནས་རིང་ཞིག་ལོན་ཏེ། ད་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དྲིས་པ་ལེགས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡོད་པའི་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ལ།


DKG053_Page_0218
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སེམས་ལ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ལ་སེམས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཡོད་ན་ནམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐོབ་པ་བུལ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོག་སྲེད་ཅན་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་ངེས་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཇི་ལྟར་འོ་མ་ལས་ཞོར་འགྱུར་བ་ལྟར་རྐྱེན་ལ་རག་ལུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔས་མར་དུ་འགྱུར་བ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དཔེར་ན་རྡོ་ལ་ནི་གསེར་ཡོད། དངུལ་ཡང་ཡོད། ཟངས་ཀྱང་ཡོད། ལྕགས་ཀྱང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་གནས་པར་འདྲ་ཡང་མིང་གཅིག་སྙིང་པོ་གཅིག་ལས་འབྱུང་བ་སོ་སོ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མང་པོ་དགོས་སོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་དང་། མིས་ལས་སུ་བྱས་པ་ལས་གདོད་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐོག་མ་ནས་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། བསོད་ནམས་མང་པོའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་གྱུར་ན་གདོད་སངས་རྒྱས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཐོབ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་


DKG053_Page_0219
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བདེན་པའི་རྒྱུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །རྐྱེན་གྱི་རྒྱུ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྡོ་ལ་གསེར་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་དགེ་འདུན་ནི་རྟག་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུམ་པ་སྟེ། འདུམ་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདུམ་པ་དང་། དོན་དམ་པ་ལ་འདུམ་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདུམ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནོ། །དོན་དམ་པ་ལ་འདུམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་པའོ། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟག་པ་ལྟར་དོན་དམ་པའི་དགེ་འདུན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གཞན་ཡང་དགེ་འདུན་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་དང་འདུམ་པའོ། །ཆོས་དང་འདུམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་སོ། །མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་རྟག་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ངས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ནི་རྟག་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་འདུན་ནི་འདུམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་འདུམ་པ་དེ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་སོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟག་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་ངས་དགེ་འདུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཡང་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདུམ་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ངས་དགེ་འདུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན། ཅི་སྟེ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡོད་ཅེས་དྲིས་པ་ཤིན་


DKG053_Page_0220
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ། རྟག་པར་ཉོན་ཅིག་དང་། ངས་རྣམ་པར་དགྲོལ་ཞིང་བསྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །བཅུ་གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་དད་པའི་སེམས་དང་། ནན་ཏན་མི་བྱེད་པའི་སེམས་དང་། ཐེ་ཚོམ་གྱི་སེམས་དང་། ལུས་དང་ཟང་ཟིང་ལ་ཆགས་ཤིང་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་དེ་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་དག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་སྙམ་པ་དང་། བཟོད་པའི་སེམས་མེད་པ་དང་། མ་དུལ་བའི་སེམས་དང་། མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་པའི་སེམས་དང་། མི་བདེན་པ་དང་། བག་མེད་པ་དང་། བདག་གི་ལུས་ལ་བརྙས་པ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་གཞིག་མི་ནུས་པར་ལྟ་བ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་ལ་འཇུག་པར་མི་མོས་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་འདིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མི་དགེ་བའི་སེམས་སྐྱེད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སྟེན་པ་དང་། བརྩོན་འགྲུས་མི་རྩོམ་པ་དང་། བདག་སྟོད་ཅིང་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལས་བྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་འཇིག་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ལྷ་དང་མིའི་སྟོན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་གཙོ་བོར་གྱུར་པ། བསྒྲུན་དུ་མེད་པ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལས་འཕགས་པ། ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་རབ་ཏུ་གསལ་བས་ཆོས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་གཟིགས་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་སྒྲོལ་བའོ་ཞེས་ཐོས་ནས། སྨོན་ལམ་དང་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་བུ་ཡོད་ན་བདག་ཀྱང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཡང་


DKG053_Page_0221
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་གཞན་གྱིས་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་། ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱད་ནས་གདོད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་བོ་ཞེས་ཐོས་ཏེ། ཐོས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་དེ་ལྟར་དཀའ་བ་སྤྱོད་མི་ནུས་ན། ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་སྙམ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་བརྒྱད་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་ལྔས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་དགའ་བ་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་མི་སྒོམ་པ་དང་། ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་སྐྱོན་ཚོལ་བར་དགའ་བ་དང་། རྟག་ཏུ་འཁོར་བ་ལ་དགའ་བ་དང་། མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། དགྲོལ་ཞིང་འཆད་པར་མི་མོས་པ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་ཆོས་ལྔའོ། །ཡང་ཆོས་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་དང་། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བསྟི་སྟང་དང་རིམ་གྲོ་དང་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་མང་པོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ལ་ལ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་འཆི་བ་ལས་སྒྲོལ་བར་མཛད་དེ། གཞན་ལ་རག་མ་ལུས་པར་ནན་ཏན་བྱས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་བོ་ཞེས་ཐོས་ནས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་པ་ཞིག་ཡིན་ན། བདག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ནན་ཏན་བྱས་ཏེ་གདོན་མི་ཟ་བར་འཐོབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། བསོད་ནམས་མང་དུ་བྱས་ཀྱང་རུང་། ཉུང་ཡང་རུང་། ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་ནས་ཡི་དམ་འདི་སྐད་


DKG053_Page_0222
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅས་ཏེ། བདག་རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་གྱུར་ནས་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་ཤིང་དབང་པོ་ལྔ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏེ་གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རབ་ཏུ་གདུངས་ཀྱང་སེམས་དེ་མ་སྟོར་བར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དང་། ཡང་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བདག་ལ་དགོངས་པའི་ཐུགས་བསྐྱེད་དེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ནས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དག་བདག་གི་ལུས་བཅད་དམ། རྐང་ལག་དང་། མགོ་དང་། མིག་དང་། ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་གཏུབས་ཀྱང་དེ་དག་ལ་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་བདག་རབ་ཏུ་དགའ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དེས་ནི་བདག་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་མེད་ན་བདག་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་སྙམ་སྟེ་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་འདེབས་པ་དང་། ཡང་འདི་སྐད་དུ་བདག་མཚན་མེད་པ་དང་། མཚན་གཉིས་པ་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་སུ་མ་གྱུར་ཅིག །གཞན་གྱིས་དབང་བྱེད་པར་མ་གྱུར་ཅིག །རྗེ་བོ་ངན་པ་དང་མ་ཕྲད་ཅིག །རྒྱལ་པོ་ངན་པས་དབང་བར་མ་གྱུར་ཅིག །ཡུལ་ངན་པར་མ་སྐྱེ་ཤིག །གལ་ཏེ་ལུས་བྱད་བཟང་པོ་ཐོབ་ན་ཡང་ཆོ་རིགས་བཙུན་པ་དང་། ནོར་དང་རིན་པོ་ཆེ་མང་པོ་བདོག་པ་དང་། བདོག་ནས་ཀྱང་དྲེགས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །བདག་གིས་རྟག་ཏུ་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཐོས་ནས་གཟུངས་སུ་འཛིན་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། དགྲོལ་ཞིང་འཆད་པར་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་དགྲོལ་ཞིང་འཆད་ན་ཕ་རོལ་པོས་ཡིད་ཆེས་ཤིང་འཛིན་པ་དང་། རབ་ཏུ་དང་ནས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། རྟག་ཏུ་བདག་ལ་ངན་སེམས་མི་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །ཉུང་ངུ་ཐོས་པ་ལ་མང་དུ་ཤེས་པར་གྱུར་ཅིག །མང་དུ་ཐོས་ལ་དོན་མི་ཤེས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཀྱིས་སྟོན་པར་གྱུར་ཏེ། མི་སྟོན་པའི་སེམས་སུ་མ་གྱུར་ཅིག །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་དང་འདྲེས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བ་བྱིན་པར་གྱུར་ཅིག །


DKG053_Page_0223
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལུས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་རི་དང་འདྲ་བར་མི་གཡོ་བར་གྱུར་ཅིག །བླ་ན་མེད་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་དང་ཟང་ཟིང་ལ་འཇུངས་པར་མ་གྱུར་ཅིག །མ་བརྟགས་པའི་རྫས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་བྱེད་པར་མ་གྱུར་ཅིག །ཡང་དག་པའི་འཚོ་བས་གསོ་ཞིང་གཡོ་སྒྱུའི་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ཅིག །རྟག་ཏུ་དྲིན་དྲན་ཞིང་དྲིན་ཆུང་ངུ་ཡང་ཆེར་ལན་ལོན་པར་གྱུར་ཅིག །འཇིག་རྟེན་གྱི་རྩལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་ཀུན་གྱི་སྐད་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ཅིག །མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡི་གེར་འདྲི་ན་ལེ་ལོ་དང་སྙོམ་ལས་བྱེད་པར་མ་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གང་ཐོས་པར་མི་དགའ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོས་པར་དགའ་བར་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག །སྨྲ་བ་མཉེན་ལ་དེས་ཤིང་མི་དགེ་བའི་ངག་བརྗོད་པར་མ་གྱུར་ཅིག །མི་འདུམ་པའི་སྡུམས་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག །མྱ་ངན་དང་འཇིགས་པར་གྱུར་པ་མྱ་ངན་དང་འཇིགས་པ་སྤོང་བར་གྱུར་ཅིག །མུ་གེ་བྱུང་བའི་དུས་སུ་ཆོག་ཅིང་འགྲངས་པར་གྱུར་ཅིག །ནད་དང་གོར་བྱུང་བའི་དུས་སུ་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ཏེ། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། ནོར་དང་། རིན་པོ་ཆེ་ཅི་དང་ཅི་དགོས་པ་ཡིད་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པར་གྱུར་ཏེ་ནད་རྣམས་བསལ་བར་གྱུར་ཅིག །མཚོན་གྱི་བསྐལ་པའི་ཚེ་མཐུ་སྟོབས་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ། གནོད་པ་དང་། འཚེ་བ་ངེས་པར་ཆོད་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་གཅོད་པར་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཆི་བ་དང་། འཆིང་བའམ། རྡེག་པའམ། ཆུའམ། མེའམ། རྒྱལ་པོའམ། རྐུན་པོའམ། དབུལ་བའམ། ཁྲིམས་འཇིག་པའམ། མི་སྙན་པའམ། ངན་སོང་ངམ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་ཀུན་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་གྱུར་ཅིག །ཕ་མ་དང་མཁན་པོ་དང་བླ་མ་ལ་ཤིན་ཏུ་བཀུར་སྟི་བྱེད་པར་གྱུར་ཅིག །འཁོན་པ་དང་སྡང་བ་ལ་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །རྟག་ཏུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དྲུག་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་


DKG053_Page_0224
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་དང་། སྐྱེ་ཞིང་འགོག་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྷག་མཐོང་དང་། དབུགས་ཕྱི་ནང་བགྲང་བ་དང་། ལྷའི་སྤྱོད་པ་དང་། ཚངས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པར་གྱུར་ཅིག །དཀོན་མཆོག་གསུམ་མེད་པའི་གནས་སུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་སེམས་ཐོབ་ཅིང་གལ་ཏེ་ལུས་དང་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་མྱོང་ན་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོར་བར་མ་གྱུར་ཅིག །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཆོག་པར་མ་གྱུར་ཅིག །དཀོན་མཆོག་གསུམ་མེད་པའི་གནས་སུ་རྟག་ཏུ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་ངན་པར་ལྟ་བ་འཇིག་ཅིང་དེའི་ཆོས་ལ་གོམས་པར་མི་བྱེད་པར་ཆོས་ཀྱི་དབང་དང་། སེམས་ཀྱི་དབང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱོན་གསལ་བར་མཐོང་བར་གྱུར་ཅིག །ཇི་ལྟར་སྲོག་ཕངས་པ་ལུས་གཏོང་བ་ལ་འཇིགས་པ་ལྟར་བདག་དང་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་འཇིགས་པར་གྱུར་ཅིག །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་བདེ་ལ་མོས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ངན་སོང་གསུམ་ལ་མོས་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་གཅིག་གི་ཕྱིར་ཡང་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཡང་འགྱོད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །གཞན་གྱིས་རྙེད་པ་མཐོང་ན་ཕྲག་དོག་མི་སྐྱེད་ཅིང་ཇི་ལྟར་བདག་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ལྟར་རྟག་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཕྲད་ན་ན་བཟའ་དང་། བཤོས་དང་། གཟིམས་ཆ་དང་། གནས་ཁང་དང་། སྙུན་གྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། མར་མེ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་དང་། རོལ་མོ་དང་། གདུགས་དང་། བ་དན་དང་། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མཆོད་པར་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་ན་ཤིན་ཏུ་བརྟེན་པར་བསྲུངས་ཏེ། ནམས་ཀྱང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་མ་སྐྱེད་ཅིག །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ཐོས་ན་རབ་ཏུ་དགའ་མོས་ཏེ་འགྱོད་པའི་སེམས་མ་སྐྱེད་ཅིག །བདག་གི་སྔོན་གནས་ཀྱི་དངོས་


DKG053_Page_0225
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་དྲན་ཞིང་ནམས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ལས་བྱེད་པར་མ་གྱུར་ཅིག །འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ལ་རེ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་རྐྱེན་སོག་པར་མ་གྱུར་ཅིག །ད་ལྟར་གྱི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཡི་དམ་འཆའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་འདི་ལྟ་བུའི་ཡི་དམ་འཆའ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་མི་ལྡོག་མི་སྟོར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སྦྱིན་པའི་བདག་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མངོན་པར་མཐོང་བ། སེམས་ཅན་གདུལ་མཁས་པ། འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་འཛིན་ཅིང་སྲུང་བ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། དཔེར་ན་མི་གཉིས་ཤིག་འདི་སྐད་དུ་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རི་ཡོད་དེ། རི་དེ་ལ་ཆུ་མིག་བཟང་པོ་རོ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །གང་གིས་དེར་ཕྱིན་ན་དབུལ་ཞིང་ཕོངས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། ཆུ་དེ་འཐུངས་ན་ཚེ་རིང་ཞིང་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་ཐུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉེན་དུ་ལམ་རིང་ཞིང་ཉམ་ང་བ་དང་བགེགས་མང་ངོ་ཞེས་ཐོས་ནས་དེ་ནས་མི་དེ་གཉིས་ཀ་འགྲོ་བར་གཟས་ནས་གཅིག་གིས་ནི་ལམ་དུ་འགྲོ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་བཤམས་ནས་ཆས་སོ། །གཅིག་ནི་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མེད་པར་ཆས་ཏེ། འགྲོགས་ཤིང་ལམ་དུ་སོང་སོང་བ་ལས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་མང་པོ་ཐོགས་པའི་མི་ཞིག་དང་ཕྲད་དོ། །དེ་ནས་མི་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དྲིས་པ། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཡུལ་དེ་ན་ཡང་དག་པར་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རི་ཡོད་དམ། དེས་སྨྲས་པ། ཡང་དག་པར་ཡོད་དེ་མི་བརྫུན་པས་ན་བདག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་ཐོབ་ལ་ཆུ་ཡང་འཐུངས་ཏེ། ཉེན་དུ་ལམ་ཉམ་ང་ཞིང་འདི་ལ་རྐུན་པོ་དང་ཆོམ་པོ་རྒོད་དེ། མྱ་ངན་དང་ཚེར་མ་ནི་མང་གི་ཆུ་དང་རྩྭ་ནི་མེད་པས་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་ཙམ་སོང་ཡང་ཕྱིན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉུང་ངོ་། །དེས་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་


DKG053_Page_0226
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་གཅིག་ནི་འགྱོད་པ་སྐྱེས་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་ལམ་རིང་ལ། བགེགས་ཤིན་ཏུ་མང་བས་སོང་བ་གྲངས་མེད་ཀྱང་ཕྱིན་པ་ནི་གཅིག་གམ་གཉིས་ལས་མེད་ན། བདག་གིས་ཇི་ལྟར་དེར་ཕྱིན་པར་འགྱུར། བདག་གི་འཚོ་བ་ནི་དེ་ལྟར་བདག་སྤྱོད་པ་ཙམ་ཆོག་ན། གལ་ཏེ་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ་སོང་བ་ལས་མ་སྟེས་ན། ལུས་དང་སྲོག་ཡལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་སྲོག་མེད་པར་གྱུར་ན་ཚེ་རིང་ཞིང་བདེ་བ་དེ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་གཞན་དག་ཕྱིན་པར་གྱུར། བདག་ཡོད་ན་བདག་ཀྱང་ཕྱིན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གྱུར་ན་ཡིད་བཞིན་དུ་རིན་པོ་ཆེ་བླང་ཞིང་ཆུ་མིག་བཟང་པོ་ཡང་བཏུང་ངོ་། །ཇི་སྟེ་མ་ཐར་ན་སྲོག་གིས་འཇལ་ལོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་མི་གཉིས་གཅིག་ནི་འགྱོད་དེ་ཕྱིར་ལོག་གོ །གཅིག་ནི་ཆས་ཏེ་སོང་ངོ་། །ཆས་པ་དེ་རི་དེར་ཕྱིན་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མང་པོ་བླངས་ཏེ་ཡིད་བཞིན་དུ་ཆུ་ཡང་འཐུངས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་མང་པོ་དང་ཕྱིར་ལོག་ནས། ཕ་མ་ལ་དབུལ་ཞིང་གཉེན་བཤེས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཆོག་པར་བྱིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་འགྱོད་དེ་ཕྱིར་ལོག་པ་དེས་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་མཐོང་ནས་སེམས་ལ་རབ་ཏུ་གདུང་བ་སྐྱེས་ཏེ། དེས་སོང་བ་ལས་ཀྱང་ཕྱིར་ལོག་ན། བདག་ད་ཅིའི་ཕྱིར་འདུག་ཅེས་སྨྲས་ནས་ཆས་ཏེ་སོང་ངོ་། །དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །ཆུ་ཞིམ་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྟ་བུའོ། །མི་གཉིས་པོ་ནི་ཐོག་མ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉིས་ལྟ་བུའོ། །ལམ་ཉམ་ང་བ་ནི་འཁོར་བ་ལྟ་བུའོ། །ལམ་དུ་ཕྲད་པའི་མི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྟ་བུའོ། །ཆོམ་ཤོད་རྒོད་པ་ནི་བདུད་བཞི་ལྟ་བུའོ། །མྱ་ངན་དང་ཚེར་མ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལྟ་བུའོ། །ཆུ་དང་རྩྭ་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མི་སྒོམ་པ་ལྟ་བུའོ། །གཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆས་ཏེ་སོང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལྟ་བུའི་དཔེར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། ལམ་ཉམ་ང་བའི་ཕྱིར་འགྱོད་དེ་ཕྱིར་ལྡོག་པས་ལམ་མི་རྟག་གོ་ཞེས་


DKG053_Page_0227
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱར་མི་རུང་བ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་འགྱོད་པ་དེ། གྲོགས་པོས་རིན་པོ་ཆེ་མང་པོ་ཐོབ་པས་མཐུ་དང་སྟོབས་ཀྱི་དབང་ཐོབ་ཅིང་ཕ་མ་གསོས་ཏེ་གཉེན་བཤེས་ལ་ཆོག་པར་བྱིན་ཞིང་བདེ་བ་མང་པོ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་མཐོང་བས་སེམས་ལ་གདུང་བ་སྐྱེས་ཏེ། ཆས་ནས་ལམ་དུ་འཇུག་པ་ལུས་དང་སྲོག་མི་ཕངས་ཤིང་དཀའ་བ་དང་བགེགས་མང་པོ་ལ་བཟོད་དེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རིར་ཕྱིན་པ་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བས་དོན་དེའི་ཕྱིར་ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པ་དང་། ཕས་ཕམ་པ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་སྒྲུབ་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མི་གཡོ་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལས་འཕགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ལ་མི་གཡོ་ཞིང་སྦྱིན་པའི་སེམས་བརྟན་པ་དང་། རི་རབ་ལྟར་བདེན་པའི་ཚིག་ལ་གནས་ན། ལས་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་རྐང་པའི་མཐིལ་མཉམ་པ་པོག་པོར་གྱི་སྒྲོམ་འདྲ་བའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཕ་མ་དང་། མཁན་པོ་དང་། སློབ་དཔོན་དང་། བླ་མ་དང་། ཆུང་ངུ་ན་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་ལ་ཡང་ཆོས་བཞིན་དུ་རྙེད་པའི་ཟང་ཟིང་གིས་མཆོད་


DKG053_Page_0228
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིང་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན་ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་རྐང་པའི་འོག་ན་འཁོར་ལོ་རྩིབས་མ་སྟོང་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སྲོག་མི་གཅོད་པ་དང་། མ་བྱིན་པར་མི་ལེན་པ་དང་། ཕ་མ་དང་། མཁན་པོ་དང་། བླ་མ་ལ་རྟག་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེད་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མཚན་རྣམ་པ་གསུམ་ཐོབ་སྟེ། ལག་པའི་སོར་མོ་ཕྲ་ཞིང་རིང་བ་དང་། རྐང་པའི་རྟིང་པ་རིང་བ་དང་། ལུས་དྲང་ཞིང་ཟུར་བཞི་པའི་མཚན་གསུམ་འཐོབ་སྟེ། མཚན་གསུམ་པོ་ནི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་གཅིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་བསྡུ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞིས་སེམས་ཅན་སྡུད་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལག་པའི་སོར་མོའི་བར་འབྲེལ་པ་དང་། ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་བའི་མཚན་འཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཕ་མ་དང་། མཁན་པོ་དང་། བླ་མ་དག་ནད་ཀྱིས་གཟིར་བ་ལས་བདག་གིས་ལག་དར་ཏེ་བཀྲུས་ནས་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་མཉེས་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལག་པ་དང་། རྐང་པ་མཉེན་པའི་མཚན་འཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་ཞིང་ཆོས་ཉན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ལ་མི་སྐྱོ་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚིགས་དང་ལོང་བུ་ཤས་མཉམ་ཞིང་གང་ལ་ལུས་ཀྱི་བ་སྤུ་གྱེན་དུ་ཉལ་བའི་མཚན་འཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཆོས་ཉན་ཅིང་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཤ་བའི་རྒྱལ་པོའི་བྱིན་པ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འཚེ་བའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དེ། ཟ་བ་དང་འཐུང་བ་ལ་ཆོག་ཤེས་ཤིང་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པར་དགའ་བ་དང་། ནད་གཡོག་བྱེད་ཅིང་སྨན་བྱིན་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་དང་འདྲ་བ། འགྲེང་ན་ལག་པ་པུས་མོ་འདས་པ། ཤའི་གཙུག་ཏོར་དང་། གཙུག་ཏོར་བལྟར་མི་སྣང་བའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་འཇིགས་པ་མཐོང་ན་མགོན་དང་སྐྱབས་བྱེད་ལ་གཅེར་བུ་མཐོང་ན་གོས་སྦྱིན་པར་


DKG053_Page_0229
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕོ་མཚན་གསང་བའི་མཛོད་ཀྱི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཤེས་རབ་ཅན་དང་བསྙེན་ཅིང་གཏི་མུག་ཅན་སྤོང་ལ་འདྲི་བ་དང་ལན་ལྡོན་པ་ལ་མཁས་པ་དང་། འགྲོ་བའི་ལམ་འཆོས་ཤིང་ཕྱགས་ན་ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་པགས་པ་སྲབ་ཅིང་མཉེན་ལ་ལུས་ཀྱི་བ་སྤུ་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་རྟག་ཏུ་གོས་དང་། ཟས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། མར་མེ་དག་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུ་རྟག་ཏུ་ལྷམ་མེ་ལྷང་ངེ་བའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན། ནོར་གྱི་དབྱིག་གཏོང་ནུས་ཤིང་ཕངས་པ་མེད་དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་མ་ཡིན་པ་མི་རྟོག་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་གནས་བདུན་གང་བའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སྒྲ་དབྱངས་སྙན་པའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཆོས་བཞིན་དུ་ཚོལ་ཞིང་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སྒྲོག་རུས་གང་ཞིང་མཉམ་པ་དང་། སེང་གེའི་རོ་སྟོད་ལྟ་བུ་དང་། ལག་ངར་དང་གྲུ་མོ་ཤས་མཉམ་ཞིང་རིང་བའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཕྲ་མ་དང་། ཚིག་ཐུན་ཚགས་དང་། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སོ་བཞི་བཅུ་དཀར་ཞིང་མཉམ་ལ་ཐགས་བཟང་པོའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མཆེ་བ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་རྟག་ཏུ་འདི་ལྟར་གང་སློང་ཞིང་འོང་བ་ལ་ཡིད་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནོ། །ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་སེང་གེའི་འགྲམ་པ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་


DKG053_Page_0230
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེན་པོ་གང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཟས་ཅི་དང་ཅི་འདོད་པ་དེ་དང་དེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་རོའི་ནང་ན་རོའི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་བདག་ཉིད་དགེ་བ་བཅུ་སྤྱོད་ཅིང་གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ལྕེ་རིང་ཞིང་ཡངས་པའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གཞན་གྱི་སྐྱོན་མི་བརྗོད་ཅིང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་མི་སྐུར་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་ཀྱི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དགྲ་དང་སྡང་བ་རྣམས་མཐོང་ན། དགའ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་ན་ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་རྫི་མ་མཐིང་ག་ལྟ་བུའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་མི་འཆབ་ཅིང་ཀུན་དུ་སྒྲོགས་ན། ལས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མཛོད་སྤུ་དཀར་པོའི་མཚན་ཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་སྒྲུབ་པ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟག་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྟག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་པས་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྟག་པ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་བསྒོམ་དགོས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཆོད་ན་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་བདེ་བ་མྱོང་བ་དེ་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་ངས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཉོན་མོངས་པས་ཡོངས་སུ་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་


DKG053_Page_0231
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་འདའོ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་བདེན་པའི་རྒྱུ་དང་། རྐྱེན་གྱི་རྒྱུའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ནི་འཆིང་བ་དང་གྲོལ་བ་མ་མཆིས་སོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་སྟེ། དེ་ལྟར་སྐྱེ་ཞིང་འགག་ན་སུ་ཞིག་འཆིང་བ་དང་གྲོལ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདིའི་རྒྱུས་ཕྱི་མའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེ་སྟེ། ཕུང་པོ་འདི་ནི་རང་འགོག་པས་ཕུང་པོ་ཕ་རོལ་པོར་འགྲོ་བ་མ་ལགས་སོ། །དེར་མི་འགྲོ་མོད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཕ་རོལ་པོ་སྐྱེ་བར་ནུས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ས་བོན་གྱི་རྒྱུས་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ཏེ། ས་བོན་ནི་མྱུ་གུའི་ནང་དུ་མཆི་བ་མ་ལགས་སོ། །མྱུ་གུའི་ནང་དུ་མི་མཆི་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་ན་ཇི་ལྟར་འཆིང་བ་དང་གྲོལ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང་། ངས་དགྲོལ་ཞིང་བསྟན་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་དག་ཚེའི་དུས་བྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ན། གཉེན་བཤེས་ཀྱིས་བསྐོར་ཅིང་ཆོ་ངེ་འདོན་ཏེ། མི་དེ་འཇིགས་སྐྲག་པས་སྐྱབས་དང་རྟེན་གང་ཡིན་པ་མི་ཤེས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཡོད་མོད་ཀྱི་ཅི་ཡང་མི་ཚོར་ཏེ། ཡན་ལག་དང་ཚིགས་ཐམས་ཅད་འདར་ཞིང་འགུལ་ཡང་རྩོལ་མི་ནུས་སོ། །ལུས་ཐམས་ཅད་གྲང་ཞིང་དྲོད་ཟད་དུ་ཉེ་བ་ན། སྔོན་སྤྱོད་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཉི་མ་ནུབ་ཏུ་ཉེ་བ་ན་རི་དང་འབར་འབུར་གྱི་གྲིབ་མ་ཐམས་ཅད་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སྣང་སྟེ། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཕུང་པོ་འདི་འགགས་ན། ཕུང་པོ་ཕ་རོལ་པོ་གཅིག་གི་རྒྱུན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྒྲོན་མ་བྱུང་བ་ན་མུན་པ་འགོག་ལ། སྒྲོན་མ་འགགས་པ་ན་མུན་པ་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྤྲ་ཚིལ་ལས་


DKG053_Page_0232
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་བྱས་ཏེ་འཇི་བ་ལ་བཏབ་ན། རྒྱ་དང་འཇི་བ་ཕྲད་པ་ལས་རི་མོ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་སྤྲ་ཚིལ་གྱི་རྒྱ་འཇི་བ་ལ་འཕོས་པ་ཡང་མེད་ལ། རི་མོ་འཇི་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན། གཞན་ནས་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྲ་ཚིལ་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་རི་མོ་བྱུང་ངོ་། །ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་འགགས་ནས་ལྔ་ཕུང་བར་མ་སྐྱེས་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཉིད་ལྔ་ཕུང་བར་མར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ལ། ལྔ་ཕུང་བར་མ་ཡང་རང་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ནས་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི་ད་ལྟར་གྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུ་ལས་ལྔ་ཕུང་བར་མ་སྐྱེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇི་བ་ལ་རྒྱས་བཏབ་ན་རྒྱ་མེད་མ་ཐག་ཏུ་རི་མོ་མངོན་པར་སྣང་སྟེ། མིང་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་དུས་ནི་ཐ་དད་དོ། །དེ་བས་ན་ལྔ་ཕུང་བར་མ་ནི་ཤའི་མིག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་གྱི་འཕྲུལ་གྱི་མིག་གིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །ལྔ་ཕུང་བར་མ་ལ་ཟས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསམ་པའི་ཟས་དང་། རེག་པའི་ཟས་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་སོ། །ལྔ་ཕུང་བར་མ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བ་ལ་རྟོག་གོ །མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ནི་མི་དགེ་བ་ལ་རྟོག་གོ །ཕ་མ་གཉིས་ཕྲད་དེ་འཁྲིག་པའི་ལས་བྱེད་པ་ན་ལས་ཅི་དང་ཅི་བྱས་པའི་རྒྱུ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་གནས་སུ་འགྲོ་སྟེ། མ་ལ་ནི་འདོད་པ་སྐྱེ། ཕ་ལ་ནི་སྡང་བ་སྐྱེ་སྟེ། ཕའི་ཁུ་བ་འབྱུང་བ་ན་བདག་གིར་འཛིན་ཏེ་མཐོང་ནས་སེམས་རངས་ཤིང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ན། ལྔ་ཕུང་བར་མ་འཇིག་མ་ཐག་ཏུ་ལྔ་ཕུང་ཕྱི་མ་སྐྱེ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འཇི་བ་ལ་རྒྱས་བཏབ་ན་རྒྱ་མེད་མ་ཐག་ཏུ་རི་མོར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་བའི་ཚེ་དབང་པོ་རྣམས་ཚང་བ་དང་། མ་ཚང་བ་ཡོད་དེ། གང་དབང་པོ་ཚང་བ་ནི་གཟུགས་མཐོང་ནས་ཆགས་པ་སྐྱེའོ། །ཆགས་པ་སྐྱེས་པས་སྲེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསླད་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་དང་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཉིས་ཀྱིས་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་མཐོང་སྟེ། མི་རྟག་


DKG053_Page_0233
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་ནི་རྟག་པར་ལྟ། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ། མི་བདེ་བ་ལ་བདེ་བར་ལྟ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པར་ལྟ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་པོ་དེའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་བྱེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ལས་སུ་འགྱུར་ལ། ལས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལྔ་ཕུང་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གང་ཟག་དེས་སངས་རྒྱས་སམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་སམ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ན། མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐོས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་རྟོག་གོ །དགེ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་མཐོང་བ་ཐོབ་པས་འཁོར་བ་ལ་རབ་ཏུ་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེའོ། །འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་པས་དགའ་བ་དང་མོས་པ་མི་སྐྱེའོ། །དགའ་བ་དང་མོས་པ་མི་སྐྱེ་བས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་སེམས་ཞིག་པས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་སྒོམ་པར་འགྱུར་རོ། ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་བསྒོམས་པས་འཁོར་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འཁོར་བ་མེད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མེ་ནི་ཤིང་དང་མ་ཕྲད་ན་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཁོར་བ་འགགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལྔ་ཕུང་འགོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། ནམ་མཁའ་ལ་ཚེར་མ་མ་མཆིས་པར་དབྱུང་དུ་ཅི་མཆིས། ཕུང་པོ་ལ་འཆིང་བ་མ་མཆིས་པར་ཅིས་བཅིངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཉོན་མོངས་པའི་ལྕགས་སྒྲོག་གིས་ལྔ་ཕུང་བཅིངས་ཏེ། ལྔ་ཕུང་གི་ཕ་རོལ་ན་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་མེད་ལ། ཉོན་མོངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ལྔ་ཕུང་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཀ་བས་ཁང་པ་འཛིན་ཏེ། ཁང་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཀ་བ་མེད་ལ། ཀ་བའི་ཕ་རོལ་ན་ཁང་པ་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ལྔ་ཕུང་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁུ་ཚུར་དང་ཐལ་མོ་དང་། མདུད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་འདུས་པ་དང་བྲལ་བ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་སྟེ། དེ་ལས་ཆོས་གཞན་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ལྔ་ཕུང་ཡང་དེ་


DKG053_Page_0234
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་འདྲ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ན་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་འཆིང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་མིང་དང་གཟུགས་འགགས་ན་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ན་སེམས་ཅན་གཞན་མེད་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕ་རོལ་ན་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དེ། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་བཅིངས་ལ། སེམས་ཅན་གྱིས་ཀྱང་མིང་དང་གཟུགས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་མིག་གིས་མིག་མི་མཐོང་། མཛུབ་མོས་མཛུབ་མོ་མི་མཚོན། རལ་གྲིས་རལ་གྲི་མི་ཆོད། ཚོར་བས་ཚོར་བ་མི་ཚོར་ན་ཅིའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་འཆིང་ངོ་ཞེས་གསུངས། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་བགྱི་བ་ཉིད་སེམས་ཅན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཉིད་མིང་དང་གཟུགས་ལགས་ཏེ། གལ་ཏེ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་བཅིངས་ན། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་བཅིངས་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ལག་པ་གཉིས་སྦྱར་བ་ན། དེ་མ་ཡིན་པ་ཆོས་གཞན་སྦྱོར་དུ་འོངས་པ་མེད་དེ། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་བཅིངས་སོ། །གལ་ཏེ་མིང་དང་གཟུགས་སྤངས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེས་ངས་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་མིང་དང་གཟུགས་མཆིས་པས་བཅིངས་པ་ཞེས་བགྱི་ན། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱང་མིང་དང་གཟུགས་མ་སྤངས་ན། བཅིངས་པ་ལགས་


DKG053_Page_0235
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ས་བོན་བཅད་པ་དང་། འབྲས་བུ་བཅད་པའོ། །དེ་ལ་ས་བོན་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དག་ཉོན་མོངས་པ་བཅད་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞིག་ཅིང་ཟད་པས་དེ་བས་ན་ས་བོན་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་འཆིང་བར་མི་ནུས་སོ། །འབྲས་བུ་མ་བཅད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་བོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་འབྲས་བུས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱར་རུང་གི །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མེ་མར་ནི་མར་མ་ཟད་ན་སྣང་བ་མེད་པར་མི་འགྱུར་གྱི། གལ་ཏེ་མར་ཟད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔེའོ། །མེ་མར་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་མར་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ། །གལ་ཏེ་ཟད་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་མེ་དང་མར་གཉིས་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་སྟེ། སེམས་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །སེམས་ཅན་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་ལགས་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ནོ། །སེམས་ཅན་ནི་ལྔ་ཕུང་ལགས་ཏེ། ལྔ་ཕུང་ཡང་སེམས་ཅན་ལགས་སོ། །ལྔ་ཕུང་ཉིད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ལགས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཀྱང་ལྔ་ཕུང་ཞེས་བགྱི་ན་ཅིའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མར་མེ་ལས་དཔེར་ལེན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེ་ལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། གཞོལ་བའི་དཔེ་དང་། བཟློག་པའི་དཔེ་དང་། མངོན་སུམ་གྱི་དཔེ་དང་། མ་ཡིན་པའི་དཔེ་དང་། སྔ་མའི་དཔེ་དང་། ཕྱི་མའི་དཔེ་དང་། སྔ་ཕྱིའི་དཔེ་དང་། ཀུན་ཁྱབ་པའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་གཞོལ་བའི་དཔེ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་ཆར་ཆེན་


DKG053_Page_0236
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་བབ་ན་ཤང་ཤོང་ཐམས་ཅད་གང་ངོ་། །ཤང་ཤོང་གང་བས་གྲག་གྲོག་ཆུང་ངུ་གང་ངོ་། །གྲག་གྲོག་ཆུང་ངུ་གང་བས་གྲོག་པོ་ཆེན་པོ་གང་ངོ་། །གྲོག་པོ་ཆེན་པོ་གང་བས་ཆུ་མིག་ཆུང་ངུ་། །ཆུ་མིག་ཆུང་ངུ་གང་བས་ཆུ་མིག་ཆེན་པོ་གང་ངོ་། །ཆུ་མིག་ཆེན་པོ་གང་བས་རྫིང་བུ་གང་ངོ་། །རྫིང་བུ་གང་བས་རྫིང་ཆེན་པོ་གང་ངོ་། །རྫིང་ཆེན་པོ་གང་བས་ཀླུང་ཆུང་ངུ་གང་ངོ་། །ཀླུང་ཆུང་ངུ་གང་བས་ཀླུང་ཆེན་པོ་གང་ངོ་། །ཀླུང་ཆེན་པོ་གང་བས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་གང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་གང་བས་མི་འགྱོད་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་གང་ངོ་། །མི་འགྱོད་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་གང་བས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་གང་ངོ་། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་གང་བས་རིང་དུ་སྤོང་བ་གང་ངོ་། །རིང་དུ་སྤོང་བ་གང་བས་བདེ་བ་གང་ངོ་། །བདེ་བ་ཡོངས་སུ་གང་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་གང་ངོ་། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་གང་བས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་གང་ངོ་། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་གང་བས་སྐྱོ་བ་གང་ངོ་། །སྐྱོ་བ་ཡོངས་སུ་གང་བས་ཡོངས་སུ་སྨོད་པ་གང་ངོ་། །ཡོངས་སུ་སྨོད་པ་ཡོངས་སུ་གང་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ངོ་། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་གང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་སྟེ། དེ་ནི་གཞོལ་བའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་བཟློག་པའི་དཔེ་ཞེ་ན། རྒྱ་མཚོའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀླུང་ཆེན་པོའོ། །ཀླུང་ཆེན་པོའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀླུང་ཆུང་ངོ་། །ཀླུང་ཆུང་ངུའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚོ་ཆེན་པོའོ། །མཚོ་ཆེན་པོའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚོ་ཆུང་ངུའོ། །མཚོ་ཆུང་ངུའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུ་མིག་ཆེན་པོའོ། །ཆུ་མིག་ཆེན་པོའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུ་མིག་ཆུང་ངུའོ། །ཆུ་མིག་ཆུང་ངུའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གྲོག་པོ་ཆེན་པོའོ། །གྲོག་པོ་ཆེན་པོའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གྲོག་པོ་ཆུང་ངུའོ། །གྲོག་པོ་ཆུང་ངུའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤང་ཤོང་ཆེན་པོའོ། །ཤང་ཤོང་ཆེན་པོའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆར་ཆེན་པོའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་


DKG053_Page_0237
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་སྨོད་པའོ། །ཡོངས་སུ་སྨོད་པའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱོ་བའོ། །སྐྱོ་བའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བའོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་བའོ། །བདེ་བའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རབ་ཏུ་སྤོང་བའོ། །རབ་ཏུ་སྤོང་བའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགའ་བའི་སེམས་སོ། །དགའ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་འགྱོད་པའོ། །མི་འགྱོད་པའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པའི་ཕྱི་མོ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་ཆར་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཟློག་པའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མངོན་སུམ་གྱི་དཔེ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྤྲེའུ་དང་མཚུངས་སོ། །སྤྲེའུའི་རང་བཞིན་ནི་གཅིག་བཏང་ནས་གཅིག་ལེན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གཟུགས་དང་། སྒྲ་དང་། དྲི་དང་། རོ་དང་། རེག་བྱ་དང་། ཆོས་ལ་ཆགས་པས་སྐད་ཅིག་སྡོད་པའི་དུས་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་མ་ཡིན་པའི་དཔེ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ངས་སྔོན་རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཉེ་ཞིང་ཡིད་ཆེས་པའི་མི་ཕྱོགས་བཞི་ནས་འོང་སྟེ། འདི་སྐད་དུ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་བཞི་ནས་རི་ཆེན་པོ་བཞི་འོངས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་མི་དག་ལ་གནོད་པར་འཚེ་བར་འོང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་འོངས་ན། བློ་གྲོས་ཅི་ཡོད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་མཆིས་ན། འབྲོས་པའི་གནས་མ་མཆིས་ཏེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་ཅིང་སྦྱིན་པ་འབའ་ཞིག་བགྱིའོ། །ཞེས་གསོལ་ནས། ངས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ངས་རི་ཆེན་པོ་བཞི་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་ལ་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བས་རྟག་ཏུ་


DKG053_Page_0238
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པར་འཚེ་ཞིང་འོང་ན། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོས་ཅིའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སྦྱིན་པ་མི་མཛད། རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་ཅིང་སྦྱིན་པ་བགྱིས་ན་འབྲས་བུ་ཅི་འཐོབ། ངས་དེ་ལ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལྷ་དང་མིའི་ནང་ན་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་མང་དུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་ཅིང་སྦྱིན་པ་བགྱིས་ན། དེ་ཡང་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་མྱོང་བར་འགྱུར་རམ། ངས་དེ་ལ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་དང་སྦྱིན་པ་སྤྱོད་མི་ནུས་སོ། །ཇི་སྟེ་ནུས་ན་བདེ་བ་མྱོང་བ་ཡང་ཐ་མི་དད་དོ། །ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་ནི་མ་ཡིན་པའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སྔ་མའི་དཔེ་ཞེ་ན། ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་དཔེར་ན་གང་ཟག་ལ་ལ་ཞིག་མེ་ཏོག་བཟང་པོ་ལ་ཆགས་པས་ལེན་པའི་ཚེ་ཆུས་ཁྱེར་རོ། །སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་པས་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བའི་ཆུས་ཁྱེར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་སྔ་མའི་དཔེའོ། །ཇི་ལྟར་ཕྱི་མའི་དཔེ་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་ཚིག་གི་མདོ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སྡིག་པ་ཕྲ་མོ་ཆུང་ངུ་ལ། །མི་གནོད་སྙམ་དུ་བརྙས་མི་བྱ། །ཆུ་ཡི་ཐིགས་པ་ཟག་པ་ཡང་། །སྣོད་ཆེན་ཁད་ཀྱིས་གང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཕྱི་མའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་སྔ་ཕྱིའི་དཔེ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཆུ་ཤིང་འབྲས་བུ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཆི་བ་དང་། གླེན་པ་དག་གསོ་བའི་གནས་རྙེད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་དྲེའུ་སྦྲུམས་ན་ཚེ་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པ་དེ་ནི་སྔ་ཕྱིའི་དཔེའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པའི་དཔེ་ཞེ་ན། ངས་མདོ་སྡེ་ལས་འདི་སྐད་དུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་ན་ཤིང་པ་རི་ཙི་ཏྲ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེའི་རྩ་བ་ས་ལ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་སྙེད་ཟུག་གོ །མཐོ་ཁྱད་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱའོ། །ཡལ་ག་དང་ལོ་མས་ཕྱོགས་བཞིར་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་སྙེད་ཁེབས་སོ། །ལོ་མ་སྨིན་པ་ནི་སེར་པོར་འགྱུར་ཏེ། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ནས་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེའོ། །ལོ་མ་དེ་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ལྷགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ལོ་མ་དེ་ལྷགས་པ་ན་ཡང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །ཡལ་ག་ཡང་རིང་པོར་མི་ཐོགས་


DKG053_Page_0239
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མདོག་འགྱུར་ཏེ། ཡལ་ག་མདོག་འགྱུར་བ་ན་ཡང་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །མདོག་འགྱུར་བ་དེ་ལས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ཁ་འབུ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁ་འབུས་པར་གྱུར་པ་ན་ཡང་དགའ་བ་སྐྱེའོ། །ཁ་འབུས་པ་དེ་ལས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་མྱུ་གུ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་མཐོང་བ་ན་ཡང་རབ་ཏུ་དགའོ། །མྱུ་གུ་དེ་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་ཁ་འབྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁ་བྱེ་ནས་དེའི་དྲི་བསུང་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་སྙེད་དུ་བྲོའོ། །དེའི་འོད་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཅུ་སྙེད་དུ་སྣང་སྟེ། དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་ལྷ་རྣམས་དབྱར་ཟླ་བ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་དེའི་འོག་ན་རབ་ཏུ་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལོ་མའི་ཁ་དོག་སེར་པོར་གྱུར་པ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འདོད་པ་ལྟ་བུའོ། །ལོ་མ་ལྷགས་པ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོག་འགྱུར་བ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་བྱས་ནས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་འབུ་བ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །མྱུ་གུར་གྱུར་པ་ནི་ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་བྱེ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུའོ། །དྲི་བསུང་བྲོ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་ལྟ་བུའོ། །འོད་སྣང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཕྱོགས་བཅུར་ཁྱབ་པ་ལྟ་བུའོ། །དབྱར་ཟླ་བ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ལྟ་བུའོ། །སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པའི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བསྟན་ཏོ་ཅོག་ནི་ཟད་པར་ལེན་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཅུང་ཟད་ཅིག་གམ། མང་


DKG053_Page_0240
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོའམ། གལ་ཏེ་ན་ཀུན་ལེན་ཏོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞལ་ནི་ཟླ་བ་ཉ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅུང་ཟད་ཅིག་ལེན་པའི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་སྔོན་འོ་མ་མ་མཐོང་སྟེ། གཞན་ཞིག་ལ་འོ་མ་ཅི་འདྲ་ཞེས་དྲིས་པ་དང་། དེས་ཆུ་དང་། སྦྲང་རྩི་དང་། དུང་དང་འདྲའོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། ཆུ་ནི་གཤེར་བའི་མཚན་ཉིད། སྦྲང་རྩི་ནི་མངར་བའི་མཚན་ཉིད། དུང་ནི་ཁ་དོག་གི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་དཔེ་གསུམ་བསྟན་ཀྱང་འོ་མ་ངོ་མི་ཤེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཇི་ལྟར་མེ་མར་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དཔེར་བསྟན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆུའི་ཕ་རོལ་ན་ཀླུང་མེད་དེ། སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ལྔ་ཕུང་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་སེམས་ཅན་གཞན་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྒྲོམ་དང་ཕང་ལོ་དང་། སྲོག་ཤིང་དང་། མུ་ཁྱུད་དང་། རྩིབས་མ་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཤིང་རྟ་གཞན་མེད་པ་ལྟར། སེམས་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་སྟེ་མེ་མར་གྱི་དཔེ་དང་འཐུན་པར་འདོད་ན་རབ་ཏུ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང་། ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྙིང་པོ་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའི་དཔེའོ། །མར་ནི་སྲེད་པའི་དཔེའོ། །སྣང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དཔེའོ། །མུན་པ་བསལ་བ་ནི་མ་རིག་པ་གཞོམ་པའི་དཔེའོ། །དྲོ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་དཔེ་སྟེ། མར་ཟད་པ་ན་སྣང་བ་དང་། མེ་ལྕེ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་སྲིད་པ་ཟད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མིང་དང་གཟུགས་ཡོད་མོད་ཀྱི། འཆིང་བར་མི་འགྱུར་ལ། སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་གནས་མོད་ཀྱི། སྲིད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་གོས་སོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྟོང་པ་ཅི་ཡང་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། སུས་ལུང་ནོད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སོག་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དྲན་པའི་སེམས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་སེམས་དང་། བསྐྱེད་པའི་སེམས་དང་། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་སེམས་དང་། དད་པའི་སེམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་ཡོད་དེ། དེ་ལྟ་


DKG053_Page_0241
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་སྐྱེ་ཞིང་འགོག་མོད་ཀྱི་དེ་དང་འདྲ་བ་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཏེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་སྟེ། དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་པ་དེ་ལས་ཀྱང་འདྲ་བའི་རྒྱུན་གཅིག་གིས་བསབས་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ལགས་ན། ཇི་ལྟ་བུར་ཚོགས་སོག་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མེ་མར་དེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྣང་བས་མུན་པ་བསལ་བ་ཡོད་པ་ལྟར་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ཟས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བཀྲེས་པ་དག་འགྲངས་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་སྨན་དམ་པ་ཡང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། ནད་སོས་པར་བྱེད་དོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་འོད་སྣང་བ་ཡང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། རྩི་ཤིང་དང་ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་ན། ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་མ་ཆད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དག་ཁ་ཏོན་བྱེད་པའི་ཚིག་འབྲུ་ཅིག་ཅར་བརྗོད་དུ་མི་རུང་སྟེ། སྔ་མ་ནི་བར་དུ་འགྲོར་མི་རུང་། བར་མ་ཡང་ཐ་མར་འགྲོར་མི་རུང་སྟེ། མིང་དང་ཡི་གེ་དང་སེམས་དང་། འདུ་ཤེས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི་ཡུན་རིང་པོར་གོམས་པ་ལས་ཀུན་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གསེར་མགར་ནི་ཐོག་མ་བསླབས་ནས་རྒས་ཀྱི་བར་དུ་བྱས་པ་ཡང་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་སྟེ། སྔ་ཕྱིར་འཁྲུགས་པར་མ་གྱུར་མོད་ཀྱི། ཡུན་རིང་དུ་སྦྱངས་པས་བྱ་བའི་རྣམས་ཕྱི་ཕྱིར་མཁས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གསེར་མགར་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟར་ཀློག་པ་དང་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ས་བོན་ལ་སས་ཀྱང་ཁྱོད་མྱུ་གུ་སྐྱེད་ཅིག་ཅེས་མ་བྱས་


DKG053_Page_0242
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མོད་ཀྱི། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མྱུ་གུ་རང་སྐྱེའོ། །མེ་ཏོག་གི་བར་དུ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་ཅིག་ཅེས་མ་བྱས་མོད་ཀྱི། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་རང་སྐྱེ་བ་ལྟར། སེམས་ཅན་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བགྲང་བའི་ཐབས་ནི་གཅིག་ཀྱང་གཉིས་སུ་མི་འགྲོ། གཉིས་ཀྱང་གསུམ་དུ་མི་འགྲོ་སྟེ། སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། སྟོང་དང་ཁྲིའི་བར་དུ་ཡང་ཕྱིན་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མེ་མར་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་པ་སྔར་འགོག་པའི་མེ་ལྕེས་མེ་ལྕེ་ཕྱི་མ་ལ་ང་ནི་འགགས་ཀྱིས། ཁྱོད་སྐྱེས་ལ་མུན་པ་མེད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་མ་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བེའུ་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་ནུ་མ་ནུ་སྟེ། ནུ་མ་ནུ་བའི་བློ་སུས་ཀྱང་མ་བསྟན་ཏེ། སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། ཐོག་མ་བཀྲེས་པ་ནས་ཕྱིས་འགྲངས་པའི་བར་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདྲ་བའི་མི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདྲ་ན་ཐ་དད་པར་སྐྱེ་བའི་མི་རིགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པར་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཐོག་མ་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཡུན་རིང་དུ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་ཐོབ་པ་དག་ཡུལ་ངན་པར་སྐྱེས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་ཏེ། མི་གསོད། མི་རྐུ། འཕྱོ་གཡེམ་མི་བྱེད། ཕྲ་མ་དང་ཚིག་ཐུན་ཚགས་མི་སྨྲ། ཆང་མི་འཐུང་ངོ་། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་གནས་འདིར་འགགས་ནས་ཡུལ་ངན་པར་མི་མཆི་བ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡུལ་ངན་པར་མི་མཆིའོ། །གལ་ཏེ་འདྲ་བ་ཞིག་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཞིང་དུ་མི་སྐྱེ། གལ་ཏེ་ཡུལ་ངན་པའི་ཕུང་པོ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕུང་པོ་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ལས་ངན་པ་དག་མི་བགྱིད་པར་གྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་


DKG053_Page_0243
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡུལ་ངན་པར་སྐྱེས་ཀྱང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་མིང་མི་སྟོར་ཏེ། ཕུང་པོ་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ངས་བེའུའི་དཔེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡུལ་ངན་པར་སྐྱེས་མོད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་ལས་ངན་པ་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རི་སྤོས་ཀྱི་ངད་ཅན་ལ་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་གནས་པས་བྱ་འཕུར་བ་ཐམས་ཅད་དང་། ས་ལ་རྒྱུག་པའི་གཅན་གཟན་ཐམས་ཅད་ནི་རི་དེར་མི་རྒྱུག་སྟེ། ཉེ་བའི་ཐུགས་མི་ཐུབ་བོ། །གལ་ཏེ་སེང་གེའི་རྒྱལ་པོ་དེ་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་སོང་ན་ཡང་། བྱ་འཕུར་བ་ཐམས་ཅད་དང་། གཅན་གཟན་ཐམས་ཅད་འགྲོ་ཞིང་གནས་པའི་ཐུགས་མི་ཐུབ་བོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཐུས་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་བདུད་རྩི་འཐུངས་ན། བདུད་རྩི་དེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། དེའི་མཐུས་མི་དེ་རིང་དུ་འཚོ་ཞིང་སྐྱེ་ཤི་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སྨན་དམ་པ་ལང་ཀ་ལི་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཟོས་ན་དེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་མོད་ཀྱི། སྨན་དེའི་མཐུས་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་མི་ཕྲད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འདུག་པའི་གནས་ན། རྒྱལ་པོ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སུས་ཀྱང་དེར་ཉེ་བའི་ཐུགས་མི་ཐུབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོའི་མཐུ་དང་བྱིན་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡུལ་ངན་པར་སྐྱེས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཐུས་མི་དགེ་བའི་ལས་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕུང་པོ་འདིར་འགགས་ཏེ། ཕུང་པོ་གཞན་དུ་སྐྱེས་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕུང་པོ་མི་སྟོར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྐྱེ་བོ་དག་ཤིང་ཏོག་དང་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ས་བོན་དེ་ལ་སྨྲེད་ཀྱིས་འདེབས་ཤིང་ཆུ་བཅུ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་མང་པོ་བྱེད་དེ། ཤིང་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པར་ས་བོན་རུལ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ས་བོན་གྱི་རྒྱུས་ཤིང་ཐོག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་


DKG053_Page_0244
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཤིན་ཏུ་ཕྱུག་པ་ཞིག་ལ་བུ་གཅིག་འབའ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་སྔར་ཚེ་འཕོས་ནས་བུ་དེ་ལ་བུ་གཅིག་ཡོད་པ་ཡང་ཡུལ་གཞན་ན་གནས་པ་ལས། མི་དེ་ཤི་བར་གྱུར་ནས་ཚ་བོས་དེ་ཐོས་པ་དང་ཕྱིར་ལོག་ནས་ནོར་རྫས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །ནོར་རྫས་དེ་དག་དེས་མ་བྱས་མོད་ཀྱི། ལེན་ཅིང་སྡུད་པ་ལ་སུས་ཀྱང་མི་སྟེར་བ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རུས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕུང་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་གསུངས་པ་ལས། དགེ་སློང་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམས་ན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཉེ་བར་འགྲོ་ཞེས་བགྱི་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཇི་ལྟར་བསྒོམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཇི་ལྟར་བསྒོམ། ཤེས་རབ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་ནས་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་། ལྷ་དང་མིའི་ལོངས་སྤྱོད་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་གི །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བ་དང་བླ་ན་མེད་པའི་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡང་རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་རམ། ངན་སོང་གསུམ་གྱིས་འཇིགས་པ་དང་། ཚེ་དང་། མདོག་དང་། སྟོབས་འདོད་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། ཐོགས་པ་མེད་པའི་སྤོབས་པ་འདོད་པ་དང་། རྒྱལ་པོས་འཇིགས་པ་དང་། མི་སྙན་པས་འཇིགས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལས་ཀྱི་དངོས་པོའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་རམ། དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་རམ། མ་རྒལ་བ་སྒྲོལ་བ་དང་། མ་གྲོལ་བ་དགྲོལ་བ་དང་། སྐྱབས་མེད་པའི་སྐྱབས་སམ། མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བའི་ཕྱིར་བསྲུང་སྟེ། དེ་ལྟར་སྲུང་བ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་མི་ལྟ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་ལྟ། འཛིན་པར་མི་ལྟ།


DKG053_Page_0245
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་ལྟ། འཇིགས་པ་དང་། ཉམས་པ་མི་རྟོག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་སྲུང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པའི་ཚེ། བདག་སྒྲོལ་བ་དང་། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། འདོད་ཆགས་དང་། ཟས་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བ་དང་། སྐྱེས་པ་དང་། བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དང་། བུ་ག་དགུ་ནས་མི་གཙང་བ་ཟག་པ་དང་། འཐབ་ཅིང་རྩོད་པ་དང་། རྡེག་ཅིང་འཚོག་པ་དང་། གཅིག་ལ་གཅིག་འཚེ་ཞིང་གསོད་པ་དང་། དངོས་པོ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པའི་སེམས་ཐོབ་པའམ། སེམས་ཅན་དག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་བསྲུང་ཞིང་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་གཟུངས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སེམས་ཅན་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒོམ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མི་ལྟ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་ལྟ། སྒོམ་པར་མི་ལྟ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་ལྟ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་དེ་ལྟར་སྒོམ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་སྒོམ་པ་གང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་གལ་ཏེ། ཤེས་རབ་བསྒོམས་ན། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞིང་ངན་


DKG053_Page_0246
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོང་གསུམ་ལས་ཐར་བར་འགྱུར་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་དོན་བྱེད་ཀྱང་སུས་ཕོད། སྐྱེ་བོ་དག་འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་ཡང་སུས་ནུས། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ནི་ཨུ་དུམ་བཱ་རའི་མེ་ཏོག་ལྟར་དཀའ་ན། བདག་གིས་ད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བཅད་ཅིང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཤེས་རབ་བརྩོན་པར་བསྒོམས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་མྱུར་དུ་བཅད་ལ། མྱུར་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱའོ། །སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་བསྒོམས་པ་ནི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དག་པའི་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཅན་དེ་སྐྱེ་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཅན་མ་རིག་པས་ཁེབས་པས། བླ་ན་མེད་པའི་ཡང་དག་པའི་ལམ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་མི་ཤེས་པ་དེ་ལ་རབ་ཏུ་བརྟགས་ཤིང་། བདག་གིས་ལུས་འདིས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བ་དེའི་སྐྱིན་པར་བདག་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་གྱི་དབུལ་ཕོངས་པ་དང་། ཀུན་གྱི་ཐ་མར་གྱུར་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་འཇིག་པའི་སེམས་ཀྱིས། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་ལས་ཅི་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་བདག་གི་ལུས་ལ་འདུས་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདོད་པའི་རྒྱུད་དུ་མི་སྐྱེ་ཞིང་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བཅིངས་ཤིང་གླགས་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱུར་དུ་འཁོར་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ། བདག་གཅིག་པུ་གནས་པ་ལ་སྐྱོ་བ་མེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཅིང་དེ་ལྟར་བསྒོམ་པ་ན། ཤེས་རབ་ཏུ་མི་ལྟ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་ལྟ། སྒོམ་པར་མི་ལྟ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་ལྟ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་།


DKG053_Page_0247
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་སྒོམ་མི་ནུས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱའོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་དགུ་པ། གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་ངན་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་གཞིག་ནུས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཅུ་དྲུག་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རྙེད་པའི་ཕྱིར་ལུ་གུ་གསོ་ཞིང་སོས་ནས་གཞན་དུ་འཚོང་བ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཉོས་ནས་གསོད་པ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཕག་ཕྲུག་གསོ་ཞིང་སོས་ནས་གཞན་དུ་འཚོང་བ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཉོས་ནས་གསོད་པ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་བེའུ་གསོ་ཞིང་སོས་ནས་འཚོང་བ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཉོས་ནས་གསོད་པ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་བྱ་གསོ་ཞིང་སོས་ནས་འཚོང་བ་དང་། རྙེད་པའི་ཕྱིར་ཉོས་ནས་གསོད་པ་དང་། ཉ་གཟུང་བ་དང་། རྔོན་པ་དང་། ཆོམ་པོ་དང་། ཤན་པ་དང་། བྱ་གཟུང་བ་དང་། ཕྲ་མ་དང་། ཁྲི་མོན་གྱི་སྲུངས་པ་དང་། ཀླུ་ལ་སྔགས་ཀྱིས་འདེབས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ངན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གཏན་གཅོད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ལུས་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་། སྲིད་པ་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཇིག་རྟེན་གཙང་མའི་ཕུང་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཇིག་རྟེན་ཆད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱེས་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་ཅན་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་གཏན་གཅོད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ངན་པར་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་


DKG053_Page_0248
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་ལ་ངན་པར་ལྟ་བ་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ནི་བདག་ཡིན། བདག་གི་བ་ཡང་ཡིན། གཟུགས་ཀྱི་ནང་ན་བདག་ཡོད། བདག་གི་ནང་ན་གཟུགས་ཡོད་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྨྲ་སྟེ། རྟག་པ་ནི་བདག་ཡིན། གཟུགས་འགགས་ཀྱང་བདག་ཡོད་དོ། །གཟུགས་ཉིད་བདག་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་འགགས་ན་བདག་ཀྱང་འགོག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ཡང་ལ་ལ་ན་རེ་བྱེད་པ་ནི་བདག་ཡིན། ཚོར་བ་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ཡང་ལ་ལ་འདི་སྐད་དུ་བྱེད་པ་ནི་གཟུགས་ཡིན། ཚོར་བ་ནི་བདག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ཡང་ལ་ལ་ན་རེ་བྱེད་པ་ཡང་མེད། ཚོར་བ་ཡང་མེད་དེ། རང་སྐྱེ་ལ་རང་འགོག་སྟེ། རྒྱུ་རྐྱེན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ལ་ལ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བྱེད་པ་ཡང་མེད། ཚོར་བ་ཡང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་དབང་སྒྱུར་ཞེས་བྱ་བས་བྱས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ལ་ལ་འདི་སྐད་དུ་བྱེད་པ་མེད་ལ་ཚོར་བ་མེད་དེ་ཐམས་ཅད་དུས་ཀྱིས་བྱས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། ལ་ལ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བྱེད་པ་དང་ཚོར་བ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། ས་ལ་སོགས་པ་ཆེན་པོ་ལྔ་ལ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངན་པར་ལྟ་བ་དེ་དག་གཞོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྒོམས་པས་ལུས་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་སེམས་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་བསྒོམས་པས་ཐེ་ཙོམ་གྱི་སེམས་ཆོམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཐེ་ཙོམ་གྱི་སེམས་བཅོམ་པས་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་སྒོམ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་བསྒོམས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་དང་། ཁམས་ཐམས་ཅད་དང་། བདེ་བ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །འཁོར་བ་བཅད་པ་ནས་བདེ་བའི་བར་དུ་བཅད་པས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་།


DKG053_Page_0249
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། གལ་ཏེ་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་ན། སྐྱེ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་ན། ཅིའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་མི་བགྱི། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་བཞིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དེ་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་མོད་ཀྱི། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་དོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མ་མཆིས་སོ། །གལ་ཏེ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མ་མཆིས་ན་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་རྟག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་འཁོར་བ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་མི་གདགས། རིགས་ཀྱི་བུ་འཁོར་བའི་ཆོས་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་དེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བཅས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་མི་གདགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ་ལྟར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མཆིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་ལས་མཐོ་རིས་ལྷར་སྐྱེས་འགྱུར། །རྒྱུ་ལས་ངན་སོང་ལྟུང་བར་འགྱུར། །རྒྱུ་ལས་མྱ་ངན་འདས་ཐོབ་སྟེ། །དེ་བས་ཀུན་ལ་རྒྱུ་མཆིས་སོ། །ཞེས་ཀྱང་གསུངས་པ། ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔོན་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་དགེ་སྦྱོང་གི་ལམ་དང་འབྲས་བུ་བཤད་པར་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་སྤྱོད་པའོ། །ལམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་དོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་གསུངས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཅི་འབྲས་བུ་མ་ལགས་སམ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་མཆིས་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་གསུངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ།


DKG053_Page_0250
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྒྱུ་མེད་དོ་ཞེས་ངས་གསུངས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྒྱུ་མེད་འབྲས་བུ་མེད་དོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བགྱི་བ་ཐམས་ཅད་ཐུན་མོང་ངམ། འོན་ཏེ་སོ་སོ་ན་མཆིས། གལ་ཏེ་ཐུན་མོང་བ་ལགས་ན། གཅིག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཐུན་པར་འཐོབ་པའི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་མི་ཉི་ཤུ་ལ་དགྲ་གཅིག་མཆིས་པ་ལས། གལ་ཏེ་མི་གཅིག་གིས་དགྲ་དེ་མ་མཆིས་པར་བགྱིས་ན། ལྷག་མ་བཅུ་དགུ་པོ་ལ་ཡང་འཐུན་པར་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་བ་ལྟར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་ལྟ་ན་གཅིག་གིས་ཐོབ་པའི་ཚེ། གཞན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་འཐོབ་པའི་རིགས་སོ། །དེ་སྟེ་སོ་སོ་ན་མཆིས་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བརྩི་ཞིང་བགྲང་དུ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མི་གཅིག་མི་གཉིས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་སོ་སོ་ན་མཆིས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་མཉམ་པའོ་ཞེས་བགྱིར་ཡང་མི་རུང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནམ་མཁའ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བགྱིར་ཡང་མི་རུང་ངོ་། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མི་གཅིག་མི་གཉིས་ལ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མཉམ་ཞིང་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འཐུན་པར་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་གང་ཞིག་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་བསྒོམས་ན། དེས་གསལ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་རྩྭ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་བས་ཟོས་ན་མར་གྱི་སྙིང་པོར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་


DKG053_Page_0251
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་རྩྭ་བཟོད་པ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གཅིག་ཏུ་བས་སམ། མང་དུ་མཆིས། གལ་ཏེ་གཅིག་ཏུ་བས་ན་བས་འཚལ་བས་བས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་སྟེ་མང་ན་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་གསུངས། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། གང་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་བསྒོམས་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་མི་རུང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ལམ་ཡང་གཅིག་ཏུ་བས་ན། རྩྭ་བཟོད་པ་དང་འདྲ་བར་བས་པའི་རིགས། གལ་ཏེ་བས་པར་གྱུར་ན་མི་གཅིག་གིས་བསྒོམས་ནས། གཞན་ལ་སྐལ་བ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལམ་དེ་མང་པོ་ཞིག་མཆིས་ན། ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྒོམས་ཤིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བགྱི་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལམ་མཉམ་ཞིང་བདེ་བར་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོའོ། །ལམ་གྱི་བར་ན་ཤིང་བསིལ་གྲིབ་ཅན་ཤིན་ཏུ་བསིལ་བ་ཡོད་དེ། འགྲོན་པོ་དག་དེར་བསྟི་ཞིང་ངལ་བསོ་ཡང་ཤིང་གི་བསིལ་གྲིབ་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་ཏེ། འགྱུར་ཞིང་འཇིག་པ་ཡང་མེད་ལ། སུས་ཀྱང་ཁྱེར་བ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་དཔེའོ། །བསིལ་གྲིབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཞིག་ལ་སྒོ་གཅིག་པུ་ཡོད་ན། འགྲོ་བ་མང་པོ་ཕྱི་ནང་རྒྱུ་ཡང་སུས་ཀྱང་བར་དུ་གཅོད་ནུས་པ་མེད་དེ། བཤིག་ཅིང་ཁྱེར་ནུས་པ་ཡང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཟམ་པ་ཆེན་པོ་ལ་མི་མང་པོ་རྒྱུ་ཡང་སུས་ཀྱང་བར་དུ་གཅོད་ནུས་པའམ། སྡོད་པར་བྱེད་པའམ། འཇིག་ཅིང་ཁྱེར་བ་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྨན་པ་མཁས་པ་ཀུན་དུ་ནད་རྣམས་གསོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་སུས་ཀྱང་བཀག་སྟེ། འདི་ནི་གསོ་ལ་ཕ་བི་ནི་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་དགག་ནུས་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་


DKG053_Page_0252
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་དཔེ་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སྔར་ལམ་དུ་རྒྱུ་བ་མ་མཆིས་ན་ཕྱི་མ་ལ་ཉམ་ང་བར་འགྱུར་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་ཞེས་གསུངས། དེ་དང་འདྲ་བར་གཞན་ལ་ཡང་ཉམ་ང་བ་མཆིས་སོ། །འཕགས་པའི་ལམ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ལགས་ན། གཅིག་བསྒོམས་པའི་ཚེ་གཞན་ལ་ཉམ་ང་བའི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་དོན་དང་མི་ལྡན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ནི་ངས་ལམ་གྱི་དཔེར་བྱ་བ་ཕྱོགས་ཙམ་གྱི་དཔེ་སྟེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དཔེ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་དང་ཐོགས་པ་ཡོད་དེ། འདི་དང་ཕ་བི་ཐ་དད་པས་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་བར་དུ་མི་གཅོད་པ་དང་། མཉམ་ཞིང་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང་། ཉམ་ང་བའི་གནས་མེད་དེ། འདི་དང་ཕ་བི་ཐ་དད་དོ། །ཡང་དག་པའི་ལམ་འདི་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་གསལ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་གྱི། སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྒྲོན་མའི་སྣང་བས་རྫས་གསལ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འདྲ་བར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཡོད་དེ། གཅིག་གི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་བཀག་ནས་གཞན་ཡང་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པར་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱིས་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་བསྒོམས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མཉམ་པར་སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་། སྐྱེ་བའི་གནས་བཞི་དང་། ཁམས་རྣམས་དང་། སྲིད་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་དོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གིས་དེ་ཆུད་ན་འདི་


DKG053_Page_0253
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་ཕ་བི་ཤེས་ཤིང་མཐོང་སྟེ་སྒྲིབ་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལུས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་མ་བས་ཏེ། ལ་ལ་ནི་ལྷའི་ལུས། ལ་ལ་ནི་མིའི་ལུས། ལ་ལ་ནི་བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལུས་ཏེ། ལུས་དེ་དག་སོ་སོ་སྟེ་གཅིག་པ་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཅིག་ཅེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་གིས་འོ་མའི་ནང་དུ་དུག་བཅུག་ན། མར་གྱི་སྙིང་པོའི་བར་དུ་དུག་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འོ་མ་ཞོ་ཞེས་མི་བྱ་ལ། ཞོ་ཡང་འོ་མ་ཞེས་མི་བྱ་བ་ནས། མར་གྱི་སྙིང་པོའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་མིང་དང་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་མོད་ཀྱི། དུག་གི་རང་བཞིན་མི་སྟོར་ཏེ། རོ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་ཀུན་དུ་འགྲོའོ། །མར་གྱི་སྙིང་པོར་དུག་མ་བཅུག་ཀྱང་གལ་ཏེ་མར་གྱི་སྙིང་པོ་འཐུངས་ན་དེ་ཡང་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ལམ་རྒྱུད་ལྔར་འཁོར་ཞིང་ལུས་ཐ་དད་པ་ལེན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཅིག་པ་རྟག་པ་མི་འགྱུར་བའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུལ་ཆེན་པོ་བཅུ་དྲུག་གི་ནང་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དྲུག་མཆིས་ཏེ། འདི་ལྟར་གྲོང་ཁྱེར་མཉན་དུ་ཡོད་པ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་པ་ཙི་ཏ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་ཙམ་པ་ཀ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་ཡངས་པ་ཅན་དང་། གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་པོ་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་ཆེ་བ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་སྤངས་ཏེ། ཡུལ་གྱི་མཐའ་ཤིན་ཏུ་ངན་ཅིང་རབ་ཏུ་མི་མཛེས་ལ། དོག་ཅིང་ཉམ་ང་བའི་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་འདིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཤེགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་འདི་ལ་ཡུལ་གྱི་མཐའ་ཤིན་ཏུ་ངན་ཅིང་དོག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བའི་མི་རིགས་ཀྱི། གྲོང་ཁྱེར་འདི་


DKG053_Page_0254
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཡོན་ཏན་མཆོག་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བརྒྱན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བཞུགས་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མི་ངན་པའི་ཁྱིམ་དུ་གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོ་གཤེགས་ན་ཁྱིམ་དེ་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱན་གྱིས་མཛེས་པའོ། །བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་འདིར་གཤེགས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བསྟོད་དགོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མི་ཞིག་ནད་ཚབས་པོ་ཆེས་བཏབ་པ་དེས་སྨན་ངན་པ་བཏང་སྟེ། སྨན་དེས་ནད་སོས་པར་གྱུར་ན། སྨན་དེ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་ཅིང་མཆོག་གོ །དམ་པའོ། །བདག་གི་ནད་གསོས་ཞེས་བསྟོད་པའི་རིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་གྲུར་ཞུགས་ཏེ་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་པ་ལས། གྲུ་ཞིག་ནས་སྐྱབས་དང་རྟེན་མེད་པ་ལས་མི་རོ་ལ་འཇུས་ཏེ་མཐར་ཕྱིན་ན། མི་རོ་དེ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་ཞིང་བདག་ཁྱོད་དང་ཕྲད་པས་བདེ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པ་བཞིན་དུ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འཆག་ཅིང་གཤེགས་པའི་གནས་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ངན་པ་མི་སྡུག་པ་དོག་ཅིང་ཉམ་ང་བའོ་ཞེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མངོན་དུ་དྲན་པ་སྔོན་འདས་པའི་བསྐལ་པ་ཀླུང་གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་འདས་པ་ན། བསྐལ་པའི་མིང་ནི་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཀཽ་ཤི་ཀའི་རིགས་ལས་བྱུང་བ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་ཞིང་བུ་སྟོང་ཚང་བའི་རྒྱལ་པོ་དེས་ཐོག་མ་གྲོང་ཁྱེར་འདི་བྱས་ཏེ། ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཆུ་ཞེང་གབ་པར་དཔག་ཚད་བཅུ་གཉིས་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་རབ་ཏུ་བརྒྱན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ཡུལ་དེ་ན་ཀླུང་ཤིན་ཏུ་མང་སྟེ། ཆུ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་དང་བ་དང་། འཇམ་པ་དང་། མངར་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཀླུང་འཇིལ་ན་ཤན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཨི་ལ་པ་ཏི་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཧི་ལེན་ཤན་ཞེས་བྱ་བ་དང་། ཨི་ཤོ་མ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང་། བ་བི་ཤན་ཞེས་བྱ་བ་


DKG053_Page_0255
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་ཀླུང་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་ཡོད་དེ། ཀླུང་དེའི་ཚུལ་རོལ་དང་། ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་ན་ཤིང་རབ་ཏུ་མང་ཞིང་། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པས་གང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་མི་ཚེའི་ཚད་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལོ་བརྒྱ་འདས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པ་སྨྲས་སོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་གོ །གང་གིས་དགེ་བ་བཅུའི་ཆོས་སྤྱོད་ན། མི་རྟག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས། ཀུན་གྱིས་དགེ་བ་བཅུའི་ཆོས་ཉམས་སུ་བླངས་སོ། །ངས་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ཐོས་ཏེ། དགེ་བ་བཅུ་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱས་ཏེ་བསྒོམས་ནས། ཐོག་མ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེར་སྐྱེས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་སྐྱེས་ནས། ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་སྙེད་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་འཇིག་ཅིང་འཕོ་བའོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེ་བས་ན་ངས་ད་ཡང་གནས་འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་འབའ་ཞིག་ནི་རྟག་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །ཞེས་རྗེས་ནས་བཟུང་སྟེ་གསུང་བརྗོད་པ་དང་། སྔོན་སྤྱོད་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དགོངས་ནས། དེའི་ཕྱིར་ས་འདི་ལ་ལན་གླན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དེང་འདིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཤེགས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ཀུན་ལས་ངའི་འཁོར་དུ་གཏོགས་པ་ནི་དྲིན་ལ་ལན་གློན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་འདས་པ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ཚེ་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཐུབ་པ་ན། དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་མིང་ཀོ་ཤ་བར་ཏེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཆུ་ཞེང་གབ་པར་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་སྙེད་དེ། དེའི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་གྲོང་ཁྱེར་འདབ་ཆགས་སུ་གནས་ཏེ། ཁྱིམ་བྱས་འཕུར་ནས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་སླེབས་པ་ཙམ་མོ། །དེའི་ཚེ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་


DKG053_Page_0256
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱལ་པོ་གྱ་ནོམ་སྣང་ཞེས་བྱ་བ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་པ། བུ་སྟོང་ཚང་བ། གླིང་བཞི་ལ་དབང་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེའི་རྒྱལ་ཚབ་དམ་པའི་ཆོས་ཡིད་ལ་བྱས་ནས། རང་སངས་རྒྱས་མངོན་པར་གྲུབ་བོ། །དེ་ནས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་ཚབ་རང་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་ཅིང་ཚུལ་ཤིན་ཏུ་མཛེས་ལ། རྫུ་འཕྲུལ་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་མཐོང་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཐབས་མཆིལ་མ་བོར་བ་ལྟར་སྤངས་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས། སཱ་ལའི་ཤིང་དྲུང་འདིར་ལོ་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་དུ་བྱམས་པའི་སེམས་བསྒོམས་སོ། །སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་དུ་བསྒོམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། རྒྱལ་པོ་གྱ་ནོམ་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གཞན་ཡིན་པར་སེམས་སམ། དེ་ནི་ང་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་ཡང་རྟག་ཏུ་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་དགའོ། །ཆོས་བཞི་པོ་དེ་ཉིད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་ཡང་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་སཱ་ལའི་ཤིང་དྲུང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མངོན་དུ་དྲན་པ་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། གྲོང་ཁྱེར་འདིའི་མིང་སེར་སྐྱ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ན་རྒྱལ་པོ་ནི་ཟས་གཙང་མ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་དེའི་བཙུན་མོ་ནི་ལྷ་མཛེས་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོ་དེའི་རྒྱལ་བུ་ནི་དོན་གྲུབ་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུ་དེ་སློབ་དཔོན་གྱིས་མ་བསྟན་པར་རང་གིས་ཡིད་ལ་བྱས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ། །ཉེ་གནས་ནི་གཉིས་ཡོད་དོ། །གཅིག་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ། གཅིག་ནི་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོའོ། །གཡོག་བྱེད་པའི་ཉེ་གནས་ནི་དགའ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སཱ་ལའི་ཤིང་དྲུང་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་བསྟན་ཏེ། ང་དེའི་ཚེ་ན་འཁོར་དེར་འདུས་


DKG053_Page_0257
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་ཐོས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་ཐོས་ནས། བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏེ། སྨོན་ལམ་འདི་སྐད་ཅེས་བཏབ་བོ། །བདག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ་ཕ་མ་དང་། ཡུལ་གྱི་མིང་དང་། ཉེ་གནས་དང་། གཡོག་དང་། ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་ད་ལྟར་གྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་དང་འདྲ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་ཡང་འདིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདི་འཆད་ཅིང་སྟོན་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་སྔོན་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་པ་ན། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས་ཕོ་ཉ་བཏང་སྟེ། འདི་སྐད་དུ་རྒྱལ་བུ་དོན་གྲུབ་གལ་ཏེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ན། བདག་གིས་བློན་པོ་བགྱིའོ། །གལ་ཏེ་ཁྱིམ་ལ་མི་དགའ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ན། སྔར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འདིར་གཤེགས་ཤིང་ཆོས་བཤད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་ལ། བདག་གི་མཆོད་པ་བཞེས་པར་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ང་དེའི་ཚེ་ཅང་མི་གསུང་བར་དེའི་གསོལ་བ་གནང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་ཐོག་མ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས། ཡུལ་ཀར་ཀ་ཞེས་བྱ་བར་འགྲོ་བ་ལས། དེའི་ཚེ་ཀླུང་འཇིགས་ལེན་ཅེས་བྱ་བའི་འགྲམ་ན། བྲམ་ཟེ་འོད་སྲུང་གི་རིགས་འཁོར་སློབ་མ་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་ཏེ། ཀླུང་དེའི་འགྲམ་ན། བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་སྒྲུབ་བོ། །ངས་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་ཆོས་སྟོན་དུ་གཤེགས་ནས་འོད་སྲུང་གིས་ང་ལ་འདི་སྐད་སྨྲས་སོ། །གཽ་ཏ་མ་ང་ནི་རྒས་ཏེ་ལོ་ཡང་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལོན་ནོ། །ཡུལ་དབུས་གྱུར་འཆང་གི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་གྱིས་བདག་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡིན་སྙམ་སེམས་སོ། །


DKG053_Page_0258
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་གིས་ཁྱོད་ལ་ཆོས་མཉན་ན་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལོག་པའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། བཙུན་པ་འོད་སྲུང་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བར་འགྱུར་གྱིས། གཽ་ཏ་མ་ཁྱོད་མྱུར་དུ་གུད་དུ་གཤེགས་སུ་གསོལ་ལོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བོ་འདི་དག་གཽ་ཏ་མའི་ཡོན་ཏན་བདག་ལས་འཕགས་པར་ཤེས་ན། བདག་ཅག་ལ་སོགས་པས་སླན་ཆད་འཚོ་བ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ངས་དེའི་ཚེ་ན་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འོད་སྲུང་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ལ་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་པ་དང་། ཞེ་སྡང་གི་སེམས་མེད་ན། ནུབ་གཅིག་འདུག་པར་གནོང་ཞིག་དང་སད་ན་སྔར་འགྲོའོ། །འོད་སྲུང་གིས་སྨྲས་པ། གཽ་ཏ་མ་བདག་གི་སེམས་ལ་ནི་སྒྱུ་བག་གཞན་མེད་དེ། ཁྱོད་ལ་དགའ་མོད་ཀྱི། བདག་གི་གནས་འདི་ན་ཀླུ་གདུག་པ་ཤིན་ཏུ་ཁྲོ་ཞིང་གཏུམ་པ་ཅིག་ཡོད་དེ། གནོད་པ་བྱེད་ཀྱིས་དོགས་སོ། །ངས་སྨྲས་པ། འོད་སྲུང་དུག་གི་ནང་ན་གདུག་པ་ནི། དུག་གསུམ་ལས་འདའ་བ་མེད་དེ། ངས་དེ་དག་ཀྱང་བཅད་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་དུག་གིས་ང་མི་འཇིགས་སོ། །འོད་སྲུང་གིས་ཡང་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་མི་འཇིགས་ཡང་དག་ན་ལྟ་ལེགས་ཀྱིས་འདུག་ལ་རག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་དེའི་ཚེ་འོད་སྲུང་གི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་ཆོ་འཕྲུལ་བཅྭ་བརྒྱད་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་འོད་སྲུང་འཁོར་ལྔ་བརྒྱ་དང་བཅས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་ཞིང་ཐོས་ནས། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །འོད་སྲུང་དེ་ལ་ནུ་བོ་གཉིས་ཡོད་དེ་གཅིག་ནི་ཆུ་བོའི་འོད་སྲུང་། གཅིག་ནི་ལྟེང་རྒྱས་འོད་སྲུང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ཡང་འཁོར་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་འཁོར་དང་བཅས་པ་དངོས་པོ་དེ་དག་ཐོས་ནས། ང་ལ་ངན་སེམས་ཆེན་པོ་སྐྱེས་སོ། །ང་དེའི་ཚེ་དམ་བཅས་པ་དང་མི་འགལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྒྱལ་པོའི་གསོལ་པ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་སོང་ནས། དེར་མ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་རྒྱལ་པོས་


DKG053_Page_0259
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཁོར་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་དང་བཅས་ཏེ་བསུ་ནས་ངས་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ཆོས་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་བརྒྱད་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་སྙེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི་གཡོག་དང་འཁོར་དུ་སོང་བ་ཁྲི་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་སྙེད་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་བཟོད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ནང་དུ་བཞུགས་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མཽད་གལ་གྱི་བུ་འཁོར་དང་བཅས་པའི་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཡང་རབ་ཏུ་ཕྱུང་སྟེ། སེམས་སྔ་མ་བཏང་ནས་ལམ་སློབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ང་དེའི་ཚེ་དེར་གནས་ནས་རྒྱལ་པོའི་མཆོད་པ་བཞེས་སོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་ནི་འཁོར་རྣམས་བསྡུས་ནས་ཡུལ་མཉན་དུ་ཡོད་པར་སོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཡུལ་དེ་ན་ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་མནའ་མ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་འོངས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་ཕྱིན་ནས་དེར་ཁྱིམ་བདག་སན་ཤ་ཡ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་དེ་ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལ་ལངས་ནས། འཁོར་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་དག་ལོངས་ལ་མྱུར་དུ་ཁང་ཁྱིམ་བརྒྱན་ཅིང་ཕྱག་དར་གྱིས་ལ་བཤོས་བཟང་པོ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་ཅིག །དེ་ནས་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་ཐོས་ནས། འདི་སྙམ་དུ་བག་མ་ལེན་པའི་སྟོན་མོའམ། རོལ་མོ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ་ཡུལ་དབུས་གྱུར་འཆང་གི་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་སྤྱན་འདྲེན་ཏམ་སྙམ་སེམས་སོ། །དེ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་གན་དུ་སོང་སྟེ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲིས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཆེན་པོ་བག་མ་ལེན་པའི་སྟོན་མོའམ། རོལ་མོའི་ཕྱིར་རམ། འོན་ཏེ་ཡུལ་དབུས་གྱུར་འཆང་གི་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་སྤྱན་འདྲེན་ཏམ་ཅི་ན། དེ་ལྟར་བྲེལ་ཅིང་ལས་སྐྱེན་དུ་བྱེད། ཁྱིམ་བདག་དེས་སྨྲས་པ། དེ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱིམ་བདག་བདག་སང་སངས་རྒྱས་བླ་ན་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱན་འདྲེན་ནོ། །ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་དེར་ཐོག་མ་སངས་རྒྱས་


DKG053_Page_0260
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་མཚན་ཐོས་ནས་ལུས་ཐམས་ཅད་སྐྱི་གཡའ་བར་གྱུར་ཏེ། ཡང་འདི་སྐད་དུ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་དྲིས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་དེས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་མ་ཐོས་སམ། ཡུལ་སེར་སྐྱ་ན་ཤཱཀྱའི་རིགས་ལ་དོན་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ། རུས་ནི་གཽ་ཏ་མ། ཡབ་ནི་ཟས་གཙང་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཤོས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་ལྟས་མཁན་གྱིས་བལྟས་ན། གདོན་མི་ཟ་བར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་ལག་ན་འདུག་པ་དང་མཚུངས་ཀྱང་དེ་ལ་སེམས་མི་མོས་ཏེ། ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་མཁན་པོ་མེད་པར་རང་གིས་རིག་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ། །འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་ཟད་པ། རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་མི་འགྱུར། མི་འཕོ་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པ། མྱ་ངན་དང་འཇིགས་པ་མེད་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་མཉམ་ཞིང་ཇི་ལྟར་ཕ་མས་བུ་གཅིག་པ་ལ་ལྟ་བ་དང་མཚུངས་པ། སྐུ་དང་ཐུགས་མང་པོ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ། ཐམས་ཅད་པས་འཕགས་ཀྱང་རྒྱགས་ཤིང་དྲེགས་པ་མེད་པ། བྱུག་པ་དང་བདུག་པ་ལས་སེམས་གཉིས་སུ་མེད་པ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀུན་རྟོགས་པ། ཆོས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ། སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། ཡེ་ཤེས་ལྔ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་སང་གཤེགས་སུ་གནང་བས་དེའི་ཕྱིར་བྲེལ་ཏེ་གཏམ་བྱར་ཡང་མི་ཁོམ་མོ། །ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ལེགས་སོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཡོན་ཏན་བླ་ན་མེད་པ་མངའ་བ་དེ་ད་ལྟར་གང་ན་བཞུགས། ཁྱིམ་བདག་དེས་སྨྲས་པ། ད་ལྟར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འདིར་ཀ་ལན་ད་ཀའི་འོད་མའི་ཚལ་གྱི་གཞལ་མེད་ཁང་ན་བཞུགས་སོ། །དེ་ནས་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་དང་། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་། ཡེ་


DKG053_Page_0261
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་ལྔ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང་། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ་ཡིད་ལ་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ན་སྣང་བ་ཆེན་པོའི་འོད་ཉི་མ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ལྷང་ངེ་ལྷམ་མེར་གྱུར་ནས། འོད་གང་ནས་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་སུ་སོང་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོར་ཕྱིན་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སྒོ་ཡང་རང་བྱེ་བར་གྱུར་ཏོ། །སྒོར་བྱུང་ནས་ལམ་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལྷའི་རྟེན་ཞིག་ཡོད་པ་ལས་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་ཕྱག་བྱས་པ་དང་། མོད་ལ་ཕྱིར་ནུབ་པར་གྱུར་ཏེ། འཇིགས་སྐྲག་པའི་སེམས་སྐྱེས་ནས་ཕྱིར་གནས་སུ་ལྡོག་པར་བྱས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོར་ཕྱིན་པ་དང་། ལྷ་ཞིག་གིས་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་ཕྱིན་ན། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་མང་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་ཅེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ། ལྷས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག་གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་རིན་པོ་ཆེ་ཡང་དག་པས་བརྒྱན་པའི་རྟ་བཟང་པོ་བརྒྱ་དང་། སྤོས་ཀྱི་བ་ལང་བརྒྱ་དང་། རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་རྟ་བརྒྱ་དང་། གསེར་ལས་བླུགས་པའི་མི་བརྒྱ་དང་། བུ་མོ་བཟང་མོ་ལུས་ལ་ཕྲེང་བ་ཐོགས་ཤིང་རིན་པོ་ཆེས་བརྒྱན་པ་བརྒྱ་དང་། ཁང་པ་དང་གཞལ་མེད་ཁང་མཆོག་དམ་པ་རི་མོའི་འབུར་དུ་བརྐོས་པ་དང་། གསེར་གྱི་གཞོང་པར་དངུལ་གྱི་ཉེ་འུས་བཀང་བ་དང་། དངུལ་གྱི་གཞོང་པར་གསེར་གྱི་ཉེ་འུས་བཀང་བ་བརྒྱ་མི་གཅིག་ལ་བྱིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་མཐར་གྱིས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མི་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཇི་སྙེད་ཐོབ་པས། གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་མཆི་བར་ཆས་ནས་གོམ་པ་གཅིག་བོར་བ་ཙམ་མི་ཕོད་དོ། །སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་ཁྱོད་སུ་ཡིན། ལྷས་སྨྲས་པ།


DKG053_Page_0262
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྱིམ་བདག་བདག་ནི་བྲམ་ཟེ་རྒྱལ་མཚན་ཞེས་བྱ་བའི་བུ་སྟེ། སྔོན་འདས་པ་ན་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་སྔོན་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་མཐོང་ནས་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་པས་ལུས་རྗེས་ནས། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་མགོན་པོ་ངལ་བསོ་བོའི་བུར་གྱུར་ཏེ། རྟག་ཏུ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་འདིའི་སྲུངས་མ་བྱེད་དོ། །ངས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཕྱག་བྱས་པས། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་འདི་ལྟ་བུའི་ལུས་བཟང་པོ་དམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོན་པ་ཆེན་པོ་མཐོང་ནས། མཆོད་ཅིང་ཕྱག་བྱས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས། ཕྱིར་ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ། ང་གང་ན་བར་འོངས་ནས། ངའི་ཞབས་ལ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏོ། །ངས་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་གིས་ཐོས་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་ཡང་འདི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡུལ་མཉན་དུ་ཡོད་པར་བདག་གི་མཆོད་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་བཞེས་ཤིང་གཤེགས་སུ་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ངས་ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡུལ་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ན། གཞལ་མེད་ཁང་ང་ཤོང་བ་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་ནས། སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་ངེས་པར་གཤེགས་སུ་གནང་ན། ལྟ་བདག་ལ་ཅི་མཆིས་པ་གཏུགས་ཏེ། གནས་སྦྱར་བར་འཚལ་ལོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་དེའི་ཚེ་ཅང་མི་གསུང་བར་གཤེགས་སུ་གནང་ངོ་། །ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་ཀྱང་གཤེགས་སུ་གནང་བར་ཤེས་ནས། ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་སྔན་ཆད་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་བགྱིད་མ་མྱོང་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཇི་ལྟར་བགྱི་བའི་ཆོ་ག་བསྟན་པར་ཤཱ་རིའི་བུ་གཏང་དུ་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ངས་ཀྱང་གསོལ་


DKG053_Page_0263
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་བཞིན་དུ་གནང་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གཉིས་ཤིང་རྟ་གཅིག་གི་ནང་དུ་ཞུགས་ཏེ། མཉན་དུ་ཡོད་པར་སོང་ངོ་། ། ངའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཞག་གཅིག་གིས་གནས་སུ་ཕྱིན་ཏོ། །དེ་ནས་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་ཞུས་པ། བཙུན་པ་གྲོང་ཁྱེར་འདིའི་ཕྱི་རོལ་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་། ཧ་ཅང་ཡང་མི་ཉེ་ལ། ཆུ་མིག་དང་། མཚེའུ་དང་། བཟའ་ཤིང་བཟང་པོ་དང་། ཚལ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུའི་ཤིང་མང་ཞིང་རྒྱས་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་དབེན་པའི་གནས་ཅི་མཆིས་པ་བརྟག་ཏུ་གསོལ། བདག་གིས་དེར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་ཕྱིར་གཞལ་མེད་ཁང་བརྩིག་གོ །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཛེ་ཏའི་ཚལ་འདི་ནི་ཧ་ཅང་ཡང་མི་ཉེ། ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་ལ། ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་དབེན་ཏེ། ཆུ་མིག་དང་། འབབ་ཆུ་དང་། མེ་ཏོག་དང་། འབྲས་བུའི་ཤིང་མང་སྟེ། འཕྲལ་དུ་ཅི་དང་ཅི་དགོས་པའང་ཡོད་དོ། །གནས་འདི་བརྟགས་ཀྱིས་གཞལ་མེད་ཁང་སློང་ཤིག །དེ་ནས་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས། ཁྱིམ་བདག་ཆེན་པོ་ཛེ་ཏ་གང་ན་བར་སོང་སྟེ། ཛེ་ཏ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཕྱིར། གནས་ཁང་བརྩིག་པར་བྱས་པ་ལས། ཁྱོད་ཀྱི་རབ་བརྟགས་ཏེ། བདག་གིས་ཉོ་སྙམ་སེམས་ན་ཉོར་གནང་ངམ། ཛེ་ཏས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་གསེར་འབའ་ཞིག་གིས་ས་གཞི་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་བཀང་ན་ཡང་མི་སྦྱིན་ནོ། །སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ལེགས་སོ་ཛེ་ཏ་ཁྱོད་ཀྱི་ར་བ་ནི་ཁོ་བོ་དབང་བར་གྱུར་གྱིས་གསེར་ལོང་ཤིག །ཛེ་ཏས་སྨྲས་པ། ངའི་ར་བ་མི་འཚོང་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གསེར་ལོང་ཤིག་ཅེས་སྨྲས། སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་མ་རངས་ན་བདག་ཅག་ཞལ་ཅེ་གཅོད་པའི་གན་དུ་འདོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་གཉིས་ཞལ་ཅེ་གཅོད་པའི་གན་དུ་དོང་ནས། ཞལ་ཅེ་


DKG053_Page_0264
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅོད་པས་ར་བ་ནི་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་དབང་གིས་ཛེ་ཏ་ནི་གསེར་ལོང་ཤིག་ཅེས་བཅད་དོ། །དེ་ནས་ཤིང་རྟ་དང་རྟས་གསེར་བསྐྱས་ཏེ་ས་གཞི་བཀྲམ་མོ། །ཉིན་གཅིག་གིས་གོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ་འབའ་ཞིག་གསེར་གྱིས་མ་ཁེབས་པ་ལས། ཛེ་ཏས་སྨྲས་པ། ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་གལ་ཏེ་འགྱོད་ན་ཕྱིར་བཏང་ཡང་རུང་ངོ་། །སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་གསེར་གྱི་མཛོད་གང་ཕྱུང་ན་ཆོག་སྙམ། སེམས་ཀྱི་འགྱོད་པ་མེད་དོ། །ཛེ་ཏས་བསམས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ནི། ཡང་དག་པར་བླ་ན་མེད་པ་ལྟ་དམ་པའི་ཆོས་གསུངས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཆགས་པ་མེད་པ་ལྟ་ཞིག །མི་འདི་འདི་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་མི་ཕངས་པར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་བསམས་ནས། སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལ་སྨྲས་པ། ལྷག་མ་མ་ཡོག་པ་འདི་གསེར་མི་དགོས་ཀྱིས་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྱིར་སྒོ་ཁང་བརྩིགས་ཏེ། རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡན་མན་འཆག་ཅིང་གཤེགས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་ཛེ་ཏས་སྒོ་ཁང་བརྩིགས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་གནས་ཁང་ཆེན་པོ་སུམ་བརྒྱ་དང་། བསྒོམ་པའི་ཁང་བུ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང་། དགུན་གྱི་ཁང་པ་དྲོན་པོ་དང་། དབྱར་གྱི་ཁང་པ་བསིལ་བ་ཡང་སོ་སོ་ཚང་མང་དང་། ཁྲུས་ཁང་དང་། རྐང་པ་བཀྲུ་བའི་གནས་ཁང་དང་། བཤང་གཅི་ཆེ་ཆུང་གི་སྣམ་ཕྱི་ས་ལ་སོགས་པ་བརྩིགས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མི་ལྡན་པ་མེད་དོ། །བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱས་ནས་པོག་སྣོད་ཐོགས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་ལོགས་སུ་རྒྱང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་བཤམས་ལགས་ཀྱིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཅན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སླད་དུ། གནས་འདི་བཞེས་སུ་གསོལ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ངས་དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་དེའི་བསམ་པ་ཐུགས་ཀྱིས་མཁྱེན་ནས། འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ནས། སྟོབས་པོ་ཆེ་ལག་པ་བརྐྱང་བ་ལས་བསྐུམ་


DKG053_Page_0265
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཙམ་གྱིས་མཉན་དུ་ཡོད་པར་ཛེ་ཏའི་ཚལ་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་གཞལ་མེད་ཁང་དུ་ཕྱིན་ཏོ། །དེར་ཕྱིན་ནས་ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་མཆོད་པ་བཤམས་པ་རྣམས་ང་ལ་ཕུལ་ལོ། །ངས་དེའི་ཚེ་བཞེས་ནས་དེ་ཉིད་ན་བཞུགས་སོ། །དེ་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཀུན་འདུས་ནས་རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་ཀྱི་གན་དུ་སོང་སྟེ། འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་མཁྱེན་པར་མཛོད་ཅིག །རྒྱལ་པོའི་ཡུལ་ཁམས་རབ་ཏུ་ཞི་ཞིང་བདེ་བ་འདི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་ཀྱང་ད་ལྟར་འདི་ན་གནས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་སྲིད་འཛིན་ཅིང་། འབངས་ལ་གནོད་པ་སེལ་བ་ཡིན་ན། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་ན་སོ་གཞོན་ལ་བསླབ་པའི་ཡུན་ཡང་ཐུང་སྟེ་ཤེས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །རྒྱལ་རིགས་བསྙེམས་པས་ཡུལ་འདི་ན་སྔར་གནས་པའི་རྒན་རབས་དང་། ཡོན་ཏན་ཅན་ལ་ཡང་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་རིགས་ཡིན་ན་འབངས་ཀྱི་སྲིད་བགྱིས་པའི་རིགས་ལ། ཅི་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ན་ཡང་། རྒན་རབས་ལ་བཀུར་སྟི་བགྱིད་པའི་རིགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་གསན་དུ་གསོལ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་ཡང་དག་པར་རྒྱལ་པོའི་རིགས་ལས་མ་སྐྱེས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ལ་གལ་ཏེ་ཕ་མ་མཆིས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཕ་མ་འཕྲོགས་པར་གྱུར། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་ཅག་གི་གཞུང་ལས་འདི་སྐད་དུ་འབྱུང་སྟེ། ལོ་སྟོང་འདས་ནས་ལྟས་ངན་སྒྱུ་ཅན་ཞིག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ལ་ནི་ཕ་ཡང་མེད། མ་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕ་མ་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། སྟོང་པ་དང་། བྱེད་པ་མེད་པ་དང་། ལེན་པ་མེད་པའོ་ཞེས་འཆད། དེ་ནི་སྒྱུ་དང་གཡོས་སེམས་ཅན་སླུ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། གཏི་མུག་ཅན་ནི་ཡིད་ཆེས་ཀྱི། ཤེས་རབ་ཅན་ནི་


DKG053_Page_0266
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འགྲེང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་མ་སྟེ། སྲང་དང་འདྲ་བ། ས་གཞི་དང་འདྲ་བ། རླུང་དང་འདྲ་བ། མེ་དང་འདྲ་བ། ལམ་དང་འདྲ་བ། ཆུ་ཀླུང་དང་འདྲ་བ། ཟམ་པ་དང་འདྲ་བ། སྒྲོན་མ་དང་འདྲ་བ། ཉི་མ་དང་འདྲ་བ། ཟླ་བ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། ཆོས་བཞིན་དུ་ཞལ་ཅེ་གཅོད་ཀྱི། བྱམས་སྡང་མེད་པའོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་ནི་བདག་ཅག་འཚོར་མི་སྟེར་ཏེ། བདག་ཅག་གར་འགྲོ་བའི་གནས་སུ་སླད་བཞིན་མཆི་སྟེ་མི་གཏོང་ངོ་། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་ཅག་གིས། གཽ་ཏ་མ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་འགྲན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཁོ་རྒྱལ་ན་བདག་ཅག་ཁོའི་དབང་དུ་མཆི་ལ། གལ་ཏེ་བདག་ཅག་རྒྱལ་ན་བདག་ཅག་དབང་བར་མཛད་དུ་གསོལ། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་ཁྱེད་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་སྤྱོད་པའི་ཆོས་ཡོད་ལ་གནས་ཀྱང་སོ་སོ་སྟེ། བདག་ནི་ངེས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁྱེད་ཅག་ལ་མི་གནོད་པར་ཤེས་སོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གིས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་མི་གནོད། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་ཆོས་སྒྱུ་མས་མི་རྣམས་བྲིད་དེ། བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་སྐྱབས་སུ་སོང་ནས་ཐམས་ཅད་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོས་བདག་ཅག་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་འགྲན་པར་གནང་ན། རྒྱལ་པོའི་མིང་སྙན་པ་ཕྱོགས་བརྒྱད་དུ་གྲགས་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་ལྟར་མ་གནང་ན་མིང་མི་སྙན་པས་ཀུན་དུ་གང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་མི་ཤེས་པས་འགྲན་འདོད་ཀྱི། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་ཤེས་ན། དེ་ལྟར་མི་ཕོད་ཀྱིས་དོགས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཀྱང་དགེ་སྦྱོང་གིས་བསླུས་ཟིན་ཏམ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་རེ་ཞིག་གཞེས་ལ་བདག་ཅག་མ་སྨོད་ཅིག །དོན་མེད་པར་ཚིག་གིས་བརྗོད་པ་བས་བསྒྲུན་ན་མངོན་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་འོ་ན་ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། སྟོན་པ་དྲུག་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ་རབ་ཏུ་དགའ་ནས་སོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་འཁོར་དང་བཅས་ཏེ། ངའི་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་


DKG053_Page_0267
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་བསྟི་སྟང་དང་བཅས་པས་མགོ་བོས་ཕྱག་བྱས་ཏེ། གཡས་ཕྱོགས་ནས་ལན་གསུམ་བསྐོར་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དེ། ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་བདག་གི་ཐད་དུ་མཆིས་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་འགྲན་པར་གསོལ་བ་ལས། བདག་གིས་རྗེས་སུ་མ་དཔགས་པས་གནང་བ་སྩལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །འདི་མ་ཡིན་པ་གཞན་དག་ཏུ་ཡང་གནས་ཁང་རྩིགས་ཤིག །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ང་དང་རྫུ་འཕྲུལ་འགྲན་པར་གྱུར་ན། འཁོར་དེ་དག་ལས་ཚུར་དད་པ་མང་བར་འགྱུར་ཏེ། གནས་འདི་དོག་པས་ཤོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་གི་ཕྱིར། ཐོག་མ་ཚེས་གཅིག་ནས། ཚེས་བཅྭ་ལྔའི་བར་དུ་ངོ་མཚར་རྨད་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ཡིད་ཆེས་པར་གྱུར་ཏོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གི་འཁོར་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི་ངན་པར་ལྟ་བའི་སེམས་བཅོམ་ནས། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི། བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི། གཟུངས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་པོ་ཤིན་ཏུ་ངོ་ཚ་སྟེ་སྐྱེངས་ནས། ཐམས་ཅད་འགྲོགས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་པ་ཙི་ཏ་ཞེས་བྱ་བར་སོང་ངོ་། །དེར་ཕྱིན་ནས་དེ་ན་གནས་པའི་མི་ཐམས་ཅད་ལོག་པའི་ཆོས་བསྟན་ནས། ཡིད་ཆེས་པར་བྱས་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་སྟོང་པ་འབའ་ཞིག་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བསྒྲགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་ང་ནི་ཡུམ་གྱི་


DKG053_Page_0268
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་དུ་གཤེགས་ནས། ཤིང་པ་རི་ཙི་ཏྲའི་དྲུང་ན་ཚུལ་དུ་ཞུགས་ཏེ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་སྟོན་པ་དྲུག་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ནས། འདི་སྐད་དུ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་སོ། །གཽ་ཏ་མ་སྒྱུ་ཅན་དེ་དེང་མེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བསྒྲགས་ཏེ། གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་སྙེད་ངན་པར་ལྟ་བ་ལ་བཙུད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་དང་། རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་དང་། འཁོར་རྣམ་བཞི་ལ་སོགས་པས་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཙུན་པ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ངན་པར་ལྟ་བ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་ཏེ། སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་བརྩེ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡང་མུན་པ་ཆེན་པོར་འཐོབ་པར་གྱུར་གྱིས། བཙུན་པ་ཁྱོད་གནམ་གྱི་སྟེང་དུ་བཞུད་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། འདི་སྐད་མཆིའོ། །དཔེར་ན་བེའུ་བྱུང་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་གལ་ཏེ་འོ་མ་མ་འཐུངས་ན། གདོན་མི་འཚལ་བར་འགུམ་པ་ལྟར། བདག་ཅག་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ། སླར་འདིར་གཤེགས་སུ་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ཅིག །དེ་ནས་མཽད་གལ་གྱིས་ཅང་མི་སྨྲ་བར་གནང་ནས། ཇི་ལྟར་སྟོབས་པོ་ཆེ་ལག་པ་བསྐུམ་པ་ལས་བརྐྱང་བ་ཙམ་གྱིས་གནམ་གྱི་སྟེང་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཕྱིན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་ན་འཁོར་རྣམ་བཞི་མཆིས་པ་དག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐོམ་པས་གདུངས་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐོས་པར་མོས་སོ། །རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་དང་། རྒྱལ་པོ་སྡེ་རབ་ཏུ་ཕམ་བྱེད་དང་། འཁོར་རྣམ་བཞི་ལ་སོགས་པས་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་མཆིའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་མཆིས་པ་ངན་པར་ལྟ་བ་སྐྱེ་ཞིང་མཆེད་པར་གྱུར་ཏེ། མུན་ནག་གི་ནང་དུ་འཐོམ་པར་ཤིན་ཏུ་ཐུགས་བརྩེ་བར་རུང་སྟེ། དཔེར་


DKG053_Page_0269
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་བེའུ་བཙས་ནས་རིང་པོར་མ་ལགས་པར་གལ་ཏེ་ནུ་མ་མ་འཐུངས་ན་གདོན་མི་འཚལ་བར་འགུམ་པ་ལྟར། བདག་ཅག་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་སླད་དུ་སླར་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་གཤེགས་སུ་གསོལ་ལོ་ཞེས་མཆིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཁྱོད་མྱུར་དུ་ཕྱིར་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སོང་ལ། རྒྱལ་པོ་རྣམས་དང་འཁོར་རྣམ་བཞི་ལ་འདི་སྐད་གྱིས་ཤིག །ང་ད་ནས་ཞག་བདུན་ནས་ཕྱིར་ལོག་སྟེ། སྟོན་པ་དྲུག་གི་ཕྱིར་ཡུལ་པ་ཙི་ཏར་གཤེགས་སོ་ཞེས་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་ཞག་བདུན་འདས་ནས་ང་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོ་དང་། ཚངས་པ་དང་། བདུད་ཀྱི་ལྷ་དང་། ལྷའི་བུ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་དང་། ཤུ་ཏའི་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐོར་ཅིང་ཡུལ་པ་ཙི་ཏར་ལྷགས་ཏེ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་འདི་སྐད་བསྒྲགས་སོ། །ངའི་ཆོས་འབའ་ཞིག་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཞི་བ་སྟེ། ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡོད་ཀྱི། དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་གྱི་ཆོས་ལ་ཡང་དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་དང་། རྟག་པ་དང་། བདག་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པ་དྲུག་གཅིག་ལ་གཅིག་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཅག་གི་ཆོས་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང་། བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་བཅས་པས་མཆོད་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་ནས། སྟོན་པ་དྲུག་འགྲོགས་ཏེ་ཡུལ་ཡངས་པ་ཅན་དུ་སོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་དུས་གཅིག་ཅིག་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཡངས་པ་ཅན་ཨ་མྲའི་ཚལ་དུ་བཞུགས་པ་ལས། བུ་མོ་ཨ་མྲ་ཞེས་བྱ་བ་ང་དེར་འདུག་པར་ཤེས་ནས་ངའི་སྤྱན་སྔར་འགྲོ་སྙམ་བསམས་སོ། །ངས་དེའི་ཚེ་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དགེ་


DKG053_Page_0270
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སློང་ཁྱེད་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་བརྟགས་ཏེ། ཤེས་རབ་སྒོམ་ཞིང་ཅི་དང་ཅི་སྒོམ་པ་ལ་ལེ་ལོ་མ་བྱེད་ཅིག །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་བརྟག་པ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་ནང་གི་ལུས་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཀྱང་བདག་དང་བདག་གི་བར་མི་མཐོང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལུས་དང་ཕྱི་ནང་གི་ལུས་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཀྱང་བདག་དང་བདག་གི་བར་མི་མཐོང་། ཚོར་བ་དང་། སེམས་དང་། ཆོས་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་དང་། ཀུན་འབྱུང་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་མཐོང་བ་ནི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལེ་ལོའི་སེམས་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་དགེ་སློང་ལེ་ལོའི་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་བུ་མོ་ཨ་མྲ་ང་གང་ན་བར་འོངས་ནས་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། གཡས་སུ་ལན་གསུམ་བསྐོར་ཏེ་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེའི་ཚེ་བུ་མོ་ཨ་མྲ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་ཏེ། བུ་མོ་དེ་ཆོས་ཐོས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ན་ལིཙྪ་བཱི་གཞོན་ནུ་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་དེའི་ཚེ་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་ནས་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། གཡས་ཕྱོགས་ནས་ལན་གསུམ་བསྐོར་ཏེ་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་དོ། །ངས་དེའི་ཚེ་ལིཙྪ་བཱི་གཞོན་ནུ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། བག་མེད་པ་ལས་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ལྔ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། བདོག་པའི་ནོར་ལ་དབང་མེད་པ་དང་། མིང་མི་སྙན་པར་གྲགས་པ་དང་། དབུལ་ཕོངས་པ་ལ་སྦྱིན་པར་མི་དགའ་བ་དང་། འཁོར་རྣམ་བཞི་མཐོང་བར་མི་འདོད་


DKG053_Page_0271
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་མི་ཐོབ་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དག་བག་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཡང་བག་ཡོད་པའི་ཆོས་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །བག་མེད་པ་ལ་གཞན་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །བཅུ་གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལས་བྱེད་པར་མོས་པ་དང་། དོན་མེད་པའི་ཚིག་སྨྲ་བར་མོས་པ་དང་། གཉིད་ལ་ཡུན་རིང་དུ་ལོག་པར་མོས་པ་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་བརྗོད་པར་མོས་པ་དང་། རྟག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་པར་མོས་པ་དང་། ལེ་ལོ་དང་སྙོམ་ལས་བྱེད་པ་དང་། རྟག་ཏུ་གཞན་གྱིས་བརྙས་པ་དང་། ཅི་དང་ཅི་ཐོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ཉིད་དུ་བརྗེད་པ་དང་། མཐའ་འཁོབ་ཏུ་གནས་པར་དགའ་བ་དང་། དབང་པོ་རྣམས་གདུལ་མི་ནུས་པ་དང་། ཟས་ལ་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང་། བདེན་པ་ལ་མི་མོས་པ་དང་། ལྟ་བ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བཅུ་གསུམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བག་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལིཙྪ་བཱི་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་པ། བདག་ཅག་ནི་བག་མ་མཆིས་པ་ལགས་པར་འཚལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཅི་སྟེ་བདག་ཅག་བག་མ་མཆིས་པ་མ་ལགས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བདག་ཅག་གི་ཡུལ་དུ་གཤེགས་པའི་རིགས་སོ། །དེའི་ཚེ་འཁོར་མང་པོའི་ནང་ན་བྲམ་ཟེའི་བུ་མི་ཕམ་པ་ཞེས་བྱ་བས་ལིཙྪ་བཱི་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ནི་ཕན་པ་དང་། བདེ་བའི་དོན་ཆེན་པོ་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུལ་དེར་གཤེགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་པད་མོ་དམ་པ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་ཆུའི་ནང་ནས་སྐྱེས་ཀྱང་ཆུས་མི་གོས་སོ། །ལིཙྪ་བཱི་གཞོན་ནུ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡུལ་


DKG053_Page_0272
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེར་བྱུང་མོད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་གོས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་བྱུང་བ་ཡང་མེད། འཇུག་པ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དུ་མངོན་པར་གཤེགས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །སྐྱེས་བུ་དག་རང་གིས་རང་བསླུས་ཏེ། འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་མི་ཤེས་པས་ན་བག་མེད་པ་ཞེས་བྱའི། སངས་རྒྱས་དབུས་གྱུར་འཆང་དུ་བྱུང་བས་བག་མེད་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཉི་ཟླ་དང་འདྲ་སྟེ། གཅིག་གམ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལིཙྪ་བཱི་དེ་དག་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། འདི་སྐད་དུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །གཞོན་ནུ་མི་ཕམ་པ་ཤིན་ཏུ་མི་ཕམ་པའི་ཆོས་དམ་པ་སྨྲས་པ་ལེགས་སོ། །དེ་ནས་ལིཙྪ་བཱི་དེ་དག་སོ་སོ་ནས་གོས་ཡ་རེ་ཕུད་དེ་མི་ཕམ་པ་ལ་ཕུལ་ལོ། །མི་ཕམ་པས་བླངས་ནས། ང་ལ་ཕུལ་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ལིཙྪ་བཱི་དག་ལས་གོས་འདི་དག་རྙེད་ཀྱིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ། བདག་གིས་ཕུལ་བ་འདི་བཞེས་སུ་གསོལ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ངས་དེའི་ཚེ་གཞོན་ནུ་མི་ཕམ་པ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་བཞེས་སོ། །དེ་ནས་ལིཙྪ་བཱི་རྣམས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡུལ་འདིར་དུས་གཅིག་ཏུ་ཚུལ་དུ་ཞུགས་ཏེ། བདག་ཅག་གི་མཆོད་པ་ཅུང་ཟད་བཞེས་སུ་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ང་དེའི་ཚེ་ཅང་མི་གསུང་བས་ལིཙྪ་བཱིས་གསོལ་པ་བཞིན་དུ་གནང་ངོ་། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་སྟོན་པ་དྲུག་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཐོས་ནས་སྟོན་པ་དང་། འཁོར་དུ་བཅས་ཏེ་ཡུལ་སེར་སྐྱར་སོང་ངོ་། །དེ་ནས་ངས་ཡང་སེར་སྐྱར་སོང་སྟེ། ཀླུང་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲམ་དུ་འདུག་གོ །དེ་ནས་སེར་སྐྱ་ན་ཁྱིམ་བདག་རིན་ཆེན་གྲགས་ཞེས་བྱ་བ་འདོད་པ་


DKG053_Page_0273
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྔ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ། མི་རྟག་པར་མི་ཤེས་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། ང་དེར་ཕྱིན་པས་ཀེང་རུས་ལ་རྟོག་པའི་ཆོས་རང་ཐོབ་སྟེ། ཁང་ཁྱིམ་དང་། གནས་དང་། ཆུང་མ་དང་། སླས་ཀུན་ཀེང་རུས་སུ་མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་འཇིགས་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རལ་གྲིའམ། སྦྲུལ་གདུག་པའམ། རྐུན་པོའམ། མེ་ལྟ་བུར་གྱུར་ནས་ཁྱིམ་ནས་བྱུང་སྟེ་ངའི་སྤྱན་སྔར་ཆས་པ་ལས། ལམ་ཐོག་ཐག་འདི་སྐད་ཅེས་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་བདག་ནི་ད་ལྟར་དགྲས་དེད་པ་བཞིན་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སྐྲག་ན་སྐྱབས་མཛད་པར་སྨོན་ཏོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་ནི་བདེ་བ་ཡིན་ཏེ་འཇིགས་པ་མེད་དོ། །ཁྱིམ་བདག་དེས་གསོལ་པ། གལ་ཏེ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་འཇིགས་པ་མ་མཆིས་ན། བདག་ཀྱང་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་གསོལ་ནས་ངས་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གནང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་གྲོགས་པོ་ལྔ་བཅུ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡང་རིན་ཆེན་གྲགས་འདོད་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་ཐོས་ནས་དེ་དག་ཀྱང་ཁ་དུམ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །སྟོན་པ་དྲུག་གིས་དེ་སྐད་ཐོས་ནས་མཐར་གྱིས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཙམ་པ་ཀར་སོང་ངོ་། །དེ་ནས་ཙམ་པ་ཀའི་མི་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་དྲུག་དང་དེའི་འཁོར་ལ་མཆོད་ཅིང་བསྟི་སྟང་བྱེད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་མིང་ཡང་མ་ཐོས་སོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་དག་ཤིན་ཏུ་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པར་གྱུར་ཏེ། ང་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་ཙམ་པ་ཀར་གཤེགས་སོ། །དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ན་ཁྱིམ་བདག་རབས་ཆད་དུ་ཉེ་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། བུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་དྲུག་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་དོ། །ཕྱིས་དེའི་ཆུང་མ་སྦྲུམ་པར་གྱུར་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་གིས་ཤེས་ནས་སྟོན་པ་དྲུག་གི་གན་དུ་སོང་སྟེ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བདག་གི་ཆུང་མའི་ལྟོ་ན་སྦྲུམ་པ་འདི་བུ་ཕོ་ཡིན་ནམ། བུ་མོ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ལས། དེ་དག་གིས་གདོན་མི་ཟ་བར་བུ་


DKG053_Page_0274
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མོ་ཞིག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་དེས་དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་ཏེ་མི་དགའ་བ་ལས། དེའི་གྲོགས་པོ་ཞིག་ཁྱིམ་བདག་དེའི་ཐད་དུ་འོངས་ནས། ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་པར་གྱུར་ཅེས་དྲིས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་དེས་སྨྲས་པ། ཁོ་བོའི་ཆུང་མ་སྦྲུམ་པ་ལས་བུ་ཕོའམ་བུ་མོར་མི་ཤེས་ཏེ། སྟོན་པ་དྲུག་ལ་དྲིས་སོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གིས་བལྟས་ནས་འདི་སྐད་དུ་བདག་ཅག་གི་མཚན་ལྟ་བ་དང་སྦྱར་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་བུ་མོ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཁོ་བོ་དེ་ཐོས་ནས་ཁོ་བོ་རྒན་པོ་རྒས་ཏེ་ནོར་གྲངས་མེད་པ་སྙེད་ཡོད་པ་ལ་གལ་ཏེ་བུ་ཕོ་མ་ཡིན་ན་གཏད་པའི་གནས་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་མི་དགའོ། །གྲོགས་པོ་དེས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ནི་མི་ཤེས་པའོ། །སྔོན་ཆད་མ་ཐོས་སམ། ཆུ་བོ་འོད་སྲུང་སྤུན་གཉིས་སངས་རྒྱས་སམ་སྟོན་པ་དྲུག་གང་གི་ཉེ་གནས་སུ་སོང་། གལ་ཏེ་སྟོན་པ་དྲུག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ན། འོད་སྲུང་གིས་ཇི་སྟེ་སྟོན་པ་དྲུག་སྤངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་སུ་འགྱུར། ཡང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་པོ་རྣམས་དང་། རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོ་ལ་སོགས་པ་དང་། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱིམ་བདག་སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་ནམ། འབྲོག་དགོན་པའི་ཡི་དགས་དང་། རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་དང་། ནོར་སྲུང་བའི་བ་ལང་སྨྱོས་པ་དང་། སོར་མོ་རྒྱན་མི་དགེ་བའི་སེམས་རབ་ཏུ་མཆེད་ནས་མ་གསད་པར་གཟས་པ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་བཏུལ་ཏམ། ཁྱིམ་བདག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །གསུངས་སོ་ཅོག་གཉིས་སུ་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡིན་གྱི། སྟོན་པ་དྲུག་པོ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཇི་སྟེ་


DKG053_Page_0275
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ད་ལྟར་འདི་ན་བཞུགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་འདོད་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་སོང་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་མི་དེ་དང་འགྲོགས་ཏེ། ངའི་སྤྱན་སྔར་འོངས་ནས་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། གཡས་སུ་ལན་གསུམ་བསྐོར་ཏེ་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་པུས་མོའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་ཞིང་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ། དགྲ་དང་གཉེན་ལ་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་གཟིགས་པ་ལགས་ན། བདག་ནི་སྲེད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པར་གྱུར་ཏེ། དགྲ་དང་གཉེན་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་མ་གྱུར་ན། བདག་དེང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་སྙམ་བསམས་པ་ལས། རབ་ཏུ་ངོ་ཚ་ཞིང་འཇིགས་པས་དྲིར་མ་སྤོབས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་མཆིས་བྲང་སྦྲུམ་པ་ལས། སྟོན་པ་དྲུག་གིས་བལྟས་ནས་གདོན་མི་འཚལ་བར་བུ་མོ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་མཆི་ན་དངོས་པོ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱིམ་བདག་ཁྱོད་ཀྱི་ཆུང་མའི་ལྟོ་ན་སྦྲུམ་པ་ནི་བུ་ཕོར་གདོན་མི་ཟ་སྟེ། སྐྱེས་ནས་ཀྱང་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་དེས་ངས་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས་ཕྱིར་ཁྱིམ་དུ་སོང་ངོ་། །དེའི་ཚེ་སྟོན་པ་དྲུག་གིས་གདོན་མི་ཟ་བར་བུ་ཕོར་སྐྱེས་ཏེ་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་ངས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་དང་དུག་ཏུ་སྦྱར་ནས་ཁྱིམ་བདག་གི་ཐད་དུ་འོངས་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་གཽ་ཏ་མས་མཚན་རབ་ཏུ་ལེགས་པར་སྨྲས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆུང་མ་བུ་འབྱུང་དུ་ཉེས་སྨན་འདི་འཐུང་ཤིག་སྨན་འདི་བཏང་ན་བུ་རབ་ཏུ་བཟང་བ་སྡུག་ཅིང་ནད་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་དགའ་ནས་དུག་བླངས་ཏེ་ཆུང་མ་ལ་བླུད་ནས་འཐུངས་མ་ཐག་ཏུ་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ། ། དེ་ནས་སྟོན་པ་དྲུག་དགའ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་དང་ཚོང་འདུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐད་ཆེན་པོས་འདི་


DKG053_Page_0276
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐད་དུ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་ཁྱིམ་བདག་དེའི་ཆུང་མ་གདོན་མི་ཟ་བར་བུ་ཁྱེའུ་བཙས་ཏེ་བསོད་ནམས་ཀྱང་དཔེ་ཟླ་མེད་དོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ལས། བུ་ཡང་མ་བྱུང་བར་མ་ཤིའོ་ཞེས་བསྒྲགས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་དེ་ང་ལ་མ་དད་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བཞིན་དུ་སྒྲོམ་གྱི་ནང་དུ་བཅུག་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བསྐྱལ་ཏེ། ཤིང་སྐམ་པོ་སྤུངས་ནས་བསྲེག་པར་བྱས་སོ། །ངས་ལྷའི་སྤྱན་གྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་དག་གཟིགས་ནས་དགའ་བོ་ལ་ངའི་ན་བཟའ་ལོང་ཤིག །ངན་པར་ལྟ་བ་འཇོམས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ནས་ངལ་བསོ་པོས་ཡི་དགས་ཀྱི་བདག་པོ་རིན་ཆེན་པཱ་ཏ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བསྒོའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེང་དུར་ཁྲོད་དུ་གཤེགས་ཀྱིས། ཁྱེད་མྱུར་དུ་ས་བསྙམ་ཞིང་ཆག་ཆག་དང་ཕྱག་དར་གྱིས་ལ་སེང་གེའི་ཁྲི་བཙུགས་ཏེ། མེ་ཏོག་དང་སྤོས་དམ་པས་ས་གཞི་ཆལ་བར་ཁོད་ཅིག །དེ་ནས་སྟོན་པ་དྲུག་གིས་རྒྱང་ནས་ང་འོང་བ་མཐོང་ནས་གཅིག་ལ་གཅིག་འདི་སྐད་དུ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་དུར་ཁྲོད་དུ་ཤ་ཟར་འགྲོའམ་ཅི་ཞེས་སྨྲའོ། །དེའི་ཚེ་དགེ་བསྙེན་ཆོས་ཀྱི་མིག་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་སོ་སོ་ནས་ངོ་ཚ་ཞིང་འཛེམ་པར་གྱུར་ཏེ། ང་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཁྱིམ་བདག་དེའི་མཆིས་བྲང་གུམ་ལགས་ཀྱིས། དེར་མི་གཤེགས་སུ་གསོལ་ལོ་ཞེས་སྨྲས་སོ།། །།བམ་པོ་བཞི་བཅུ་པ། དེ་ནས་དགའ་བོས་དེ་དག་ལ་ཁྱེད་རེ་ཞིག་སྡོད་ཅིག་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ང་དེའི་ཚེ་དེར་ཕྱིན་ནས་སེང་གེའི་གདན་ལ་བཞུགས་པ་དང་། ཁྱིམ་བདག་དེས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །གསུངས་སོ་ཅོག་གཉིས་སུ་མེད་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན་མ་ཡང་ཤི་ན་ཇི་ལྟར་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ངས་ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ། འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེའི་ཚེ། མའི་ཚེ་རིང་ཐུང་ནི་མ་དྲིས་ཀྱི། ལྟོ་ན་སྦྲུམ་པ་དེ་ཕོའམ་མོ་ཞེས་དེ་འབའ་ཞིག་དྲིས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་


DKG053_Page_0277
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་སོ་ཅོག་གཉིས་སུ་མེད་དེ་དེ་བས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་རོ་དེ་ལ་མེ་འབར་ཏེ། ལྟོ་བ་གས་ནས་དེའི་ནང་ནས་བུ་ཅིག་བྱུང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ངུར་པ་པད་མོའི་སྟེང་ན་འདུག་པ་བཞིན་དུ། མེའི་ནང་ན་བུ་ཅིག་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གིས་མཐོང་ནས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ། གཽ་ཏ་མ་སྒྱུ་ཅན་སྒྱུ་རེ་མཁས་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་གིས་མཐོང་ནས་དགའ་བའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། སྟོན་པ་དྲུག་ལ་འདི་སྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། ཁྱེད་ཀྱང་ཅི་སྟེ་མི་བྱེད་ཅེས་སྤྱོས་སོ། །དེ་ནས་ངས་འཚོ་བྱེད་ལ་མེའི་ནང་དུ་སོང་ལ་བུ་དེ་ལོང་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འཚོ་བྱེད་མེའི་ནང་དུ་འགྲོ་བ་ལས་སྟོན་པ་དྲུག་གིས་བཟུང་སྟེ་འཚོ་བྱེད་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་འདི་སྒྱུ་བྱེད་པའི་རྣམས་རྟག་ཏུ་རུང་བ་མ་ཡིན་གྱི་བར་འགའ་ནི་ནུས། བར་འགའ་ནི་མི་ནུས་ཏེ། གལ་ཏེ་ན་ཁྱོད་འཆི་བར་འགྱུར་གྱིས། ཚིག་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་མ་བྱེད་ཅིག །འཚོ་བྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མེ་མུར་གྱི་ནང་དུ་སོང་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ན་ཡང་ཚིག་པར་མི་འགྱུར་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་མེ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་སྨྲས་ནས་མེའི་ཕུང་པོའི་ནང་དུ་ཞུགས་སོ། །དེར་ཞུགས་པ་ན་ཆུ་བསིལ་བའི་ནང་དུ་འཇུག་པ་ལྟ་བུར་བུ་དེ་པང་དུ་ཐོགས་ནས་ངའི་གན་དུ་འོངས་ཏེ་ང་ལ་བྱིན་ནོ། །ངས་བུ་དེ་བླངས་ནས་ཁྱིམ་བདག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཚེའི་ཚད་ངེས་པ་མེད་དེ། ཆུའི་ཆུ་བུར་དང་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོད་ན་མེས་མི་ཚིག་དུག་གིས་མི་འཆི་སྟེ། འདི་ཡང་བུ་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་གྱི། ངས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་གིས་གསོལ་བ་ལེགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བུ་འདི་གལ་ཏེ་ཚེའི་ཚད་ཐུབ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མིང་ཞིག་གདགས་པར་གསོལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱིམ་བདག་བུ་འདི་མེ་མུར་གྱི་ནང་ནས་སྐྱེས་པས་མིང་ནི་ཤུ་ཏེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤུ་ཏེ་ཞེས་གདགས་སོ། ། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་དག་གིས་ངས་རྫུ་འཕྲུལ་


DKG053_Page_0278
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྲུལ་པ་མཐོང་ནས་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །དེའི་ཚེ་སྟོན་པ་དྲུག་གྲོང་ཁྱེར་དྲུག་པོ་ཀུན་ཏུ་གནས་མ་རྙེད་ནས་ཤིན་ཏུ་ངོ་ཚ་སྟེ་མགོ་སྨད་ནས་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་འདིར་འོངས་སོ། །འདིར་ཕྱིན་ནས་འདི་སྐད་དུ་ཀྱེ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཐམས་ཅད་བསླུས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དྲུག་ཏུ་ཁྱབ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་འདི་ལྟར་ཤིང་རྟའི་ཚོགས་དང་། རྟའི་ཚོགས་དང་། བ་ལང་གི་ཚོགས་དང་། རྐང་ཐང་གི་ཚོགས་སྤྲུལ་པ་དང་མཚུངས་སོ། །གཞན་ཡང་སེ་མོ་དོ་དང་། གྲོང་ཁྱེར་དང་། ཁང་པ་དང་། ཀླུང་དང་། མཚོ་དང་། ཤིང་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྒྱུ་མས་རྒྱལ་པོའི་ལུས་སུ་སྤྲུལ་ཏོ། །ཆོས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རེས་འགའ་ནི་བྲམ་ཟེའི་ལུས། རེ་འགའ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ལུས། རེ་འགའ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས། རེ་འགའ་ནི་ལུས་ཆེན་པོ་དང་། ལུས་ཆུང་ངུ་དང་། རེ་འགའ་ནི་བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་ཀྱི་ལུས་སུ་སྟོན་ཅིང་ཆེད་འགའ་ནི་རྟག་པ་མེད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་རྟག་པ་ཡོད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་བདེ་བར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་བདག་ཡོད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་བདག་མེད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་མེད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་ཡོད་པར་འཆད། ཆེད་འགའ་ནི་མེད་པར་འཆད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་བདེན་པ་མ་ཡིན་པས་སྒྱུ་མ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ས་བོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལྟར་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལྷ་མཛེས་ལས་བཙས་སོ། །མ་ཉིད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ཡིན་ན། བུ་ཡང་དེ་ལྟར་ག་ལ་མི་འགྱུར། དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་ནི་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་མེད་དོ། །བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལོ་དུ་མར་དཀའ་བ་སྤྱོད་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་མེད་ན། གཽ་ཏ་མ་ནི་ན་གཞོན་ལ་བསླབས་པའི་ཡུན་ཐུང་སྟེ་དཀའ་བ་ཡང་མ་སྤྱད་ན་དེ་


DKG053_Page_0279
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དག་ཡོད་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་ལོ་བདུན་གྱི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་ཀྱང་མཐོང་བ་མང་པོ་མེད་ན། ལོ་དྲུག་ཀྱང་མ་ཚང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། མི་བླུན་པོ་མི་ཤེས་པ་ནི་དེས་བཤད་པ་ཡིད་ཆེས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་མཁན་ཆེན་པོས་མི་གླེན་པ་སླུ་བ་བཞིན་དུ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་སྟོན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གྲོང་ཁྱེར་འདིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ངན་པར་ལྟ་བ་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་དེ་ལྟ་བུ་དག་གཟིགས་ནས་རབ་ཏུ་ཐུགས་བརྩེ་བས་ཕྱོགས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྡུས་ཏེ། ཚལ་འདིར་དཔག་ཚད་བཞི་བཅུར་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་ནས་དེང་འདིར་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གནས་སྟོང་པར་མང་དུ་བཤད་ཀྱང་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་འཁོར་མང་པོའི་ནང་དུ་བསྒྲགས་པ་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ། སྡུག་བསྔལ་བ། བདག་མེད་པ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཞེས་མི་འཆད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ། བདེ་བ། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་འབའ་ཞིག་འཆད་དོ། །དེ་ནས་སྟོན་པ་དྲུག་གིས་ཡང་འདི་སྐད་དུ་གཽ་ཏ་མ་ལ་བདག་ཡོད་ན་བདག་ཅག་ལ་ཡང་བདག་ཡོད་དེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཐོང་བ་དེ་ལ་བདག་ཅེས་བྱའོ། །གཽ་ཏ་མ་དཔེར་ན་གང་གིས་མཐོངས་ནས་རྫས་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མཐོང་བ་ནི་མིག་ལྟ་བུའོ། །མཐོང་བ་ནི་བདག་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོན་པ་དྲུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གང་མཐོང་བ་དེ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་དཔེ་བཤད་པ་ལས་མཐོངས་ཀྱིས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དེ། མི་ཞིག་མཐོངས་གཅིག་ན་ལྟ་བ་ན་དབང་པོ་དྲུག་ཅར་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པར་བདག་ཡོད་ལ་མིག་གི་རྐྱེན་གྱིས་མཐོང་བ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅི་སྟེ་མཐོངས་དང་འདྲ་བར་དབང་པོ་གཅིག་ལས་ཡུལ་དྲུག་ཅར་རྟོགས་པར་མ་གྱུར། གལ་ཏེ་དབང་པོ་གཅིག་གིས་


DKG053_Page_0280
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུས་གཅིག་ཏུ་ཡུལ་དྲུག་མཐོང་བར་མི་ནུས་པས་ན་བདག་མེད་པར་མཐོང་སྟེ། མཐོངས་ཀྱི་དཔེ་ནི་ལོ་བརྒྱའི་བར་དུ་བལྟས་ཀྱང་མཐོང་བ་ནི་ཐ་མི་དད་དོ། །གལ་ཏེ་མིག་གི་དབང་པོ་ཡང་དེ་ལྟ་ན་རྒས་ཏེ་དབང་པོ་ཉམས་པར་གྱུར་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པའི་རིགས་སོ། །མིག་དང་། མཐོངས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་མཐོང་ངོ་། །མིག་གི་དབང་པོ་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ཅིག་ཅར་མཐོང་བའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་མི་མཐོང་ན་བདག་ཡོད་ཅེས་བྱར་རུང་ངམ། སྟོན་པ་དྲུག་གིས་སྨྲས་པ། གཽ་ཏ་མ་གལ་ཏེ་བདག་མེད་ན་སུས་མཐོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་དང་། སྣང་བ་དང་། སེམས་དང་། མིག་ལ་སོགས་པ་བཞི་འདུས་པ་ལ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ན་མཐོང་བ་དང་ལེན་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་མཐོང་བ་དང་ལེན་པ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བུས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མཐོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པར་གཟིགས་སོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་བདག་ཅེས་སྨྲ་ན་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་ཡང་དག་པར་བདག་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་བདག་ཡིན་ན་བྱད་གཟུགས་མི་སྡུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན། ཅི་སྟེ་རིགས་བཞི་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་ཏེ། བྲམ་ཟེའི་རིགས་གཅིག་ཏུ་མ་གྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་དབང་ཞིང་དབང་མེད་ལ། དབང་པོ་ཉམས་ཤིང་མ་ཚང་བར་གྱུར། ཅི་སྟེ་ལྷའི་ལུས་མི་ལེན་ཅིང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་། བྱོལ་སོང་དང་། ཡི་དགས་ལ་སོགས་པའི་ལུས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལེན། དེ་ལྟར་ཡིད་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ལ་བལྟས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་བདག་མེད་པར་རིག་གོ །དེ་ལྟར་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བར་རབ་ཏུ་འཁོར་ཏེ། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྟོན་པ་དྲུག་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་


DKG053_Page_0281
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འཆིང་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཆིང་བའི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་དེའི་ཕྱིར་རྟག་པ། བདེ་བ། བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གཟུགས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་སྟེ། གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་ནི་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་བདག་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་པས་བདག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་བདག་ཡོད་པ་ནི་རྟག་པ་བདེ་བ་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གིས་ཡང་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་གཟུགས་བདག་མ་ཡིན་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་བདག་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པས་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་དང་མཚུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པར་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བདག་སྔོན་མ་མཐོང་ངོ་། །ཞེས་བྱ་བའི་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་སྔོན་མ་མཐོང་ན་མཐོང་བ་དེ་སྔར་ནི་མེད་ལ། ཕྱིས་ནི་ཡོད་པར་མངོན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྔར་མེད་ལ་ཕྱིས་ཡོད་ན་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མི་རྟག་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ། ཅི་སྟེ་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་ན་ལམ་རྒྱུད་ལྔ་ཀུན་ཏུ་ལུས་ཚང་བར་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ལུས་ཡོད་ན་སོ་སོ་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སོ་སོར་མྱོང་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་མིར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ། ཁྱོད་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཅིག་གམ་མང་བ་ཡིན། བདག་དེ་གལ་ཏེ་གཅིག་ན་ཕ་དང་། བུ་དང་། གཉེན་དང་། དགྲ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཡང་མེད་དོ། །བདག་དེ་གལ་ཏེ་མང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་ཀུན་མཉམ་ལ། ལས་དང་འབྲས་བུ་ཡང་མཉམ་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། ཅི་སྟེ་དབང་པོ་ཚང་བ་དང་། མ་ཚང་བ་དང་། དགེ་བའི་ལས་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་དང་། གཏི་མུག་དང་། ཤེས་རབ་ཅན་ཁྱད་པར་དུ་བཤད། སྟོན་པ་དྲུག་གིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་སེམས་ཅན་གྱི་


DKG053_Page_0282
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་ནི་མཐའ་དང་མུ་མེད་ཀྱི། ཆོས་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕྱོགས་ཆ་ཡོད་དོ། །སེམས་ཅན་ཆོས་སྤྱོད་པ་ནི་ལུས་བཟང་པོ་ཐོབ་ལ། ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་པ་ནི་ལུས་ངན་པ་ཐོབ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོན་པ་དྲུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་བདག་དེ་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་དེ་གལ་ཏེ་ཁྱབ་པ་ཞིག་ན་ཀུན་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་ཏུ་ཕྱིན་ན་དགེ་བ་སྤྱོད་པའི་མི་ཡང་སྡིག་པ་ཡོད་ལ། སྡིག་པ་བྱེད་པའི་མི་ཡང་དགེ་བ་ཡོད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་ཅི་སྟེ་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ། སྟོན་པ་དྲུག་གིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་དཔེར་ན་ཁང་པ་གཅིག་གི་ནང་ན་མེ་མར་བརྒྱ་སྟོང་བཙུགས་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་སྣང་སྟེ། གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། སྡིག་པ་བྱེད་པ་དག་གཅིག་དང་གཅིག་མི་འདྲེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བདག་ནི་མེ་མར་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེ་མར་གྱི་སྣང་བ་ནི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། མེ་མར་སྐྱེས་ན་སྣང་བ་ཡང་སྐྱེའི་སེམས་ཅན་གྱི་བདག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་ནི་མེ་མར་ལས་བྱུང་སྟེ་གནས་ཐ་དད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱི་བདག་ནི་ལུས་ལས་བྱུང་ཡང་གནས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མེ་མར་གྱི་སྣང་བ་ནི་མུན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་མུན་ཁང་གི་ནང་དུ་མེ་མར་གཅིག་བཙུགས་ན་གསལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། མེ་མར་མང་དུ་བཙུགས་ན་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མེ་མར་སྔ་མས་མུན་པ་གསལ་ན། མེ་མར་ཕྱི་མ་མི་དགོས་པའི་རིགས་སོ། །ཅི་སྟེ་མེ་མར་ཕྱི་མ་དགོས་ན་ནི་སྣང་བ་སྔ་མ་དེ་མུན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་མངོན་ནོ། །སྟོན་པ་དྲུག་གིས་གསོལ་པ། གཽ་ཏ་མ་གལ་ཏེ་བདག་མེད་ན་སུས་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གལ་ཏེ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེས་བྱེད་ན་རྟག་པ་ཞེས་


DKG053_Page_0283
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བར་རུང་ངམ། དེ་སྟེ་རྟག་པ་ཡིན་ན། ཅི་སྟེ་རེས་འགའ་ནི་དགེ་བ་བྱེད་ལ། རེས་འགའ་ནི་མི་དགེ་བ་བྱེད། གལ་ཏེ་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་བྱེད་པའི་དུས་ཡོད་ན། ཅི་སྟེ་བདག་ནི་མཐའ་ཡས་ཞེས་སྨྲ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་བྱེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤྱོད། དེ་ལྟར་བདག་དེ་བྱེད་པ་ཡིན། ཤེས་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ལ་བདག་མེད་པར་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་ལ་ནི་ངེས་པར་བདག་མེད་དོ། །གང་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྐུ་མཐའ་ཡས་པ་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲ་བ་མེད་པ། མི་བྱེད་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཞེས་བྱ། མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཞེས་བྱ། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ། མཚན་ཉིད་བཅུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ། སྟོང་པ། མཚན་མ་མེད་པའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་གསོལ་པ། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་ན་ལྟ། གཽ་ཏ་མས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱང་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་སྟེ། དེ་བས་ན་བདག་ཅག་གིས་སྤྱི་བོས་བླངས་ཏེ་གཟུངས་སུ་གཟུང་ངོ་ཞེས་གསོལ་ནས་ད་དེའི་ཚེ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལ་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ངས་སཱ་ལའི་ཤིང་དྲུང་འདིར་སེང་གེའི་སྒྲ་ཆེན་པོ་བསྒྲགས་སོ། །སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་དེ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སཱ་ལའི་ཤིང་ཟུང་གཅིག་ནི། མི་རྟག་པ་བཅོམ་ནས། རྟག་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནས། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་བར་གྱི་ཤིང་ཟུང་གཅིག་ནི་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་བཅོམ་ནས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དག་སཱ་ལའི་ཤིང་གི་ཕྱིར་སཱ་ལའི་ཚལ་བསྲུངས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་མི་རྣམས་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་ལ་སོགས་


DKG053_Page_0284
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་གཅོག་ཅིང་གཅོད་དུ་མི་སྟེར་བ་ལྟར་ང་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྲུང་དུ་བཅུག་གོ །བཞི་གང་ཞེ་ན། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཤིང་ཟུང་བཞི་པོ་འདི་ནི་རྒྱལ་པོ་བཞིས་བསྲུང་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་བཞིས་ངའི་ཆོས་བསྲུང་ཞིང་འཛིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ང་འདིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སཱ་ལའི་ཤིང་གི་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་རྟག་ཏུ་རྒྱས་ཏེ། རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལ་ཕན་པར་བྱེད་དོ། །ང་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཕན་པ་མཛད་དོ། །དེ་ལ་མེ་ཏོག་ནི་བདག་གི་དཔེའོ། །འབྲས་བུ་ནི་བདེ་བའི་དཔེ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ང་སཱ་ལའི་ཤིང་བར་འདིར་ཡོངས་སུ་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅིའི་སླད་དུ་དཔྱིད་ཟླ་འབྲིང་པོ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔྱིད་ཟླ་འབྲིང་པོ་ནི་དཔྱིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དཔྱིད་ཀྱི་ཟླ་བ་ལ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་ཞིང་རྨོ་བ་ཐམས་ཅད་རྩ་བ་བཙུགས་ཏེ། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་རྒྱས་ལ། ཆུ་བོ་ཐམས་ཅད་འབྲུབ་ཅིང་བྱོལ་སོང་ཐམས་ཅད་ནུ་མ་རྒྱས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་སེམས་ཅན་དག་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་མང་དུ་སྐྱེ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྟག་པའི་སེམས་གཞིག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབའ་ཞིག་ནི་རྟག་པ་མི་འགྱུར་བ་གནས་པར་བསྟན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དུས་དྲུག་གི་ནང་ན། དགུན་སྟོད་ནི་ཐམས་ཅད་སྐམས་ཏེ་ཀུན་མི་དགའོ། །དབྱར་ནི་སྣུམ་པས་ཀུན་དགའ་ཞིང་ཆགས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་གཞིག་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་བདག་དང་། འཇིག་རྟེན་གྱི་དག་པ་གཞིག་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པའི་བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་དཔྱིད་ཟླ་འབྲིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་


DKG053_Page_0285
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དཔེའོ། །དགུན་མི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་རྟག་ཅིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་དགའ་བའི་དཔེའོ། །དབྱར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་བདེ་བ་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་མོས་པའི་དཔེའོ། །རྨོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཐོས་ནས་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྲུན་པའི་དཔེའོ། །ཆུ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ངའི་སྤྱན་སྔར་ལྷགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདི་འདྲི་ཞིང་འཛིན་པའི་དཔེའོ། །བྱོལ་སོང་ཐམས་ཅད་ནུ་མ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་རྣམས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་དཔེའོ། །མེ་ཏོག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་དཔེའོ། །འབྲས་བུ་ནི་འབྲས་བུ་བཞིའི་དཔེ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ང་དཔྱིད་ཟླ་འབྲིང་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་བལྟམས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་བར་དུ་ཀུན་ཀྱང་ཚེས་བརྒྱད་དང་སྦྱར་ན། ཅིའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འབའ་ཞིག་ཚེས་བཅྭ་ལྔ་དང་སྦྱར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཚེས་བཅྭ་ལྔ་ལ་ཟླ་བ་སྐྱེད་དབྲི་མེད་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྐྱེད་དབྲི་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཚེས་བཅྭ་ལྔ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཚེས་བཅྭ་ལྔའི་ནུབ་མོ་ཟླ་བ་རྒྱས་པ་ན་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གི་དོན་དུ་འགྱུར་རོ། །བཅུ་གཅིག་གང་ཞེ་ན། མུན་པ་བསལ་བ་ཡིན། སེམས་ཅན་དག་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་མཐོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་དག་ལམ་ལོག་པ་དང་མ་ལོག་པ་མཐོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན། ཚ་བའི་གདུང་བ་བསལ་ཞིང་བསིལ་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་གྱི་ང་རྒྱལ་གྱི་སེམས་བཅོམ་པ་ཡིན། ཀུན་


DKG053_Page_0286
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤོང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སེམས་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་དག་གཅན་གཟན་ཁྲོ་བོས་འཇིགས་པའི་སེམས་བསལ་བ་ཡིན། མེ་ཏོག་ཨུད་པ་ལའི་ཁ་འབྱེད་པ་ཡིན། པད་མོའི་ཁ་འབྲུབ་པ་ཡིན། འགྲོན་པོ་དག་ལམ་དུ་འཇུག་པའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། སེམས་ཅན་རྣམས་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་བདེ་བ་མང་པོ་ལ་རེག་པ་ཡིན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཟླ་བ་ཉ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མ་རིག་པའི་མུན་པ་ཆེན་པོ་བཅོམ་པ་དང་། ཡང་དག་པའི་ལམ་དང་ལོག་པའི་ལམ་སྟོན་པ་དང་། འཁོར་བའི་ལམ་ཉམ་ང་བ་མཐོང་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བདེ་བ་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གིས་གདུངས་པ་སྤོང་བ་དང་། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་མ་རིག་པ་གཞོམ་པ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྐུན་པོ་གཞོམ་པ་དང་། འཇིགས་པ་ལྔས་བསྒྲིབས་པའི་སེམས་བསལ་བ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་སེམས་འབྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་འདོད་པ་ལྔའི་སེམས་འགེབས་པ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པར་སྐུལ་བ་དང་། སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྤྱོད་པ་ལ་མོས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཚེས་བཅྭ་ལྔ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ་ཡང་དག་པར་ན་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་སོ། །ངའི་ཉེ་གནས་བླུན་པོ་ངན་པ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། དཔེར་ན་བུད་མེད་གཅིག་བུ་མང་དུ་ཡོད་པ་ལས་མ་དེ་བུ་དང་བྲལ་ཏེ། ཡུལ་གཞན་དུ་སོང་བ་ལས་མ་ལོག་པའི་བར་དུ་བུ་རྣམས་སོ་སོ་ནས། ངའི་མ་ཤི་ཟིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། མ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་མ་ཤིའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་ཇི་ལྟ་བུ་དག་གིས་སཱ་ལའི་ཤིང་འདི་བརྒྱན་པར་འགྱུར། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡི་གེའི་འབྲུ་བཅོས་སམ། དོན་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་གྱུར་ཏེ། གཞན་ལ་སྟོན་པ་ལ་ཐོག་མར་ཡང་དགེ། བར་དུ་ཡང་དགེ།


DKG053_Page_0287
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐ་མར་ཡང་དགེ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟོན་པའི་དགེ་སློང་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་འཚལ་བ་ལྟར་ན། དགེ་སློང་དགའ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དགའ་བོ་ནི་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་འདོན་ནོ། །ཀློག་གོ །གཞན་ལ་ཡང་ཚིག་དམ་པ་དང་། དོན་དམ་པ་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྣོད་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་ཆུ་བླུགས་པ་ལྟར་དགེ་སློང་དགའ་བོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལས་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་ལྟར་གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ལག་མཐིལ་དུ་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་བཞག་པ་ལྟར་མཐོང་བའི་དགེ་སློང་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དགེ་སློང་མ་འགགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མ་འགགས་པའི་ལྷའི་མིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་ལྔ་ཕུང་བར་མའི་བར་དུ་ཅི་མཆིས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་པར་གསལ་བར་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་འདོད་པ་ཉུང་ཞིང་ཆོག་ཤེས་ལ་བདེ་བ་ལ་མོས་ཤིང་བརྩོན་འགྲུས་རབ་ཏུ་རྩོམ་སྟེ། དྲན་པ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་སློང་ཡང་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དགེ་སློང་འོད་སྲུང་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དགེ་སློང་འོད་སྲུང་ནི་འདོད་པ་ཉུང་བ་དང་། ཆོག་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་སྒོམ་མོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་རྙེད་པ་དང་། གྲགས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་


DKG053_Page_0288
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་རྩོད་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། སྟོང་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་སློང་ཡང་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དགེ་སློང་རབ་འབྱོར་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ནི་རྩོད་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། སྟོང་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་རྫུ་འཕྲུལ་སྒོམ་ཞིང་ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཏེ། སེམས་གཅིག་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་ལས་ཆུ་དང་མེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སྟོན་པའི་དགེ་སློང་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དགེ་སློང་མཽད་གལ་གྱི་བུ་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མཽད་གལ་གྱི་བུ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་། ཆོ་འཕྲུལ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་སྟོན་པ་ལ་མཁས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་སློང་གང་ཆེ་བའི་ཤེས་རབ་དང་། རྣོ་བའི་ཤེས་རབ་དང་། མྱུར་བའི་ཤེས་རབ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཤེས་རབ་དང་། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཤེས་རབ་དང་། རྒྱ་ཆེ་བའི་ཤེས་རབ་དང་། མཐའ་ཡས་པའི་ཤེས་རབ་དང་། ཕམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་དང་། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་སྒོམ་ཞིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ཞིང་དགྲ་དང་། གཉེན་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་སེམས་མེད་ཅིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ། མི་རྟག་གོ་ཞེས་ཐོས་ན་ཡང་མྱ་ངན་མེད་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་ཐོས་ན་ཡང་དགའ་བ་མི་སྐྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་སློང་ནི་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་དགེ་སློང་ཤཱ་རིའི་བུ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་ནི་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་དག་དང་ལྡན་པ་ལགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་མཐའ་དང་མུ་མེད་པ།


DKG053_Page_0289
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟག་པ། བདེ་བ། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་ཅིང་ལུས་དང་། སེམས་ཐོགས་པ་མེད་དེ། དབང་བརྒྱད་ཐོབ་བོ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་སློང་ནི་སཱ་ལའི་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབའ་ཞིག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་མཐའ་ཡས་མུ་མེད། རྟག་པ། བདེ་བ། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྐུ་སྟེ། སྐུ་དང་ཐུགས་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་ཤིང་དབང་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འབའ་ཞིག་ནི་སཱ་ལའི་ཤིང་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་བཞུགས་ན་མཛེས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོར་དགོངས་ཏེ་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སཱ་ལའི་ཚལ་འདིར་བཞུགས་པར་སྨོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གནས་པའི་གནས་མེད་ན། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གནས་པར་སྨོན་ཅེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་བའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པ་ནི་མི་གནས་པའི་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་བཅིངས་པ་ཐམས་ཅད་བཅད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གནས་པར་སྨོན་ཅེས་སྨྲ། དེ་དང་འདྲ་བར་ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ང་རྒྱལ་གྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ལོ། །རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་ན། ང་རྒྱལ་སུ་ལ་ཡོད། གང་ནས་འོངས་པར་གྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་མི་གནས་པའི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གནས་པར་སྨོན་ཅེས་སྨྲ། གནས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་མི་གནས་


DKG053_Page_0290
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །གནས་པ་ནི་སྟོང་པའི་ཆོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྟོང་པའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གནས་པར་སྨོན་ཅེས་སྨྲ། གནས་པ་ནི་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ཡོངས་སུ་བཅད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། གནས་པ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དོ། །འཕགས་པ་ནི་སོང་བ་ཡང་མེད། འོངས་པ་ཡང་མེད། གནས་པ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སོང་བ་དང་། འོངས་པ་དང་། གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བཅད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། དེ་ལ་མི་གནས་པ་ནི་སྐུ་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྐུ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སཱ་ལའི་ཚལ་དུ་གནས་པར་སྨོན་ཏོ་ཞེས་སྨྲ། གལ་ཏེ་ཚལ་འདིར་གནས་ན་མཐའ་ཡོད་པའི་སྐུར་འགྱུར་ཏེ། ཅི་སྟེ་མཐའ་ཡོད་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། དེ་ལ་མི་གནས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་དང་མཚུངས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གནས་ཐམས་ཅད་འཇིག་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་མེད་པར་ཤེས་


DKG053_Page_0291
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གལ་ཏེ་གནས་ཡོད་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཕྱིན་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་མི་གནས་ན། ཅི་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྟག་ཏུ་སཱ་ལའི་ཚལ་ན་བཞུགས་པར་གསོལ་ཞེས་སྨྲ། ཡང་མི་གནས་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གལ་ཏེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་གནས་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པས་མི་གནས་པའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་མི་གནས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པར་ཕྱིན་ཀྱང་མི་གནས་སོ། །ཡང་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་དང་གནས་མེད་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཞེས་བྱ། ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ། མི་སྐྱེ་བ་ནི་འཆི་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ། འཆི་བ་མེད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ། མཚན་མ་མེད་པ་ནི་བཅིངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ། བཅིངས་པ་མེད་པ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ། ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ། ཟག་པ་མེད་པ་ནི་དགེ་བའོ། །དགེ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་རྟག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རྟག་པ་ནི་བདག་གོ །བདག་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་།


DKG053_Page_0292
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་ཤར་དང་། ལྷོ་དང་། ནུབ་དང་། བྱང་དང་། ཕྱོགས་མཚམས་བཞི་དང་། སྟེང་དང་། འོག་ན་མི་གནས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཤར་དང་། ལྷོ་དང་། ནུབ་དང་། བྱང་དང་། ཕྱོགས་མཚམས་བཞི་དང་། སྟེང་དང་། འོག་ན་མི་གནས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་མི་དགེ་བས་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །ལུས་དང་། ངག་དང་། ཡིད་དགེ་བས་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ཀྱང་མེད་དོ། །གང་ཟག་མ་རབས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་ཀྱང་མེད་དོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་ལ་སྐུར་བ་དང་། རྩ་བ་བཞི་བཤིག་པ་དག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དྲུག་པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྷུང་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་ནི་རྟག་ལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ན་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་ཀྱང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེང་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་འདིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཆེན་པོའི་ཕུག་ཟབ་མོར་ཞུགས་ཏེ། སེམས་ཅན་དག་གིས་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅིའི་སླད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུག་ཟབ་མོར་ཞུགས། བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེས་པ་འཕེལ་ཞིང་འབོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་དགེ་བ་


DKG053_Page_0293
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་སྨིན་པ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྨིན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་ཆོས་སྨིན་པ་ལ་བཀུར་སྟི་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བག་མེད་པ་རྣམས་བག་མེད་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུ་ལ་སོགས་པ་སྤོས་ཀྱི་བལ་གླང་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དང་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་ལ་དགའ་བ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རབ་ཏུ་མོས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ཚངས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ལྷའི་སྤྱོད་པས་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཕྱིར། མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཟབ་མོ་ལ་བལྟ་བའི་ཕྱིར། ཉེ་གནས་བག་མེད་པ་རྣམས་སྤྱོ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་རྟག་ཏུ་ཞི་ཞིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དགའ་ན། ཁྱེད་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཟད་པར་བག་མེད་པ་སྐྱེད་དམ། དགེ་སློང་མ་རུངས་པ་རྣམས་མ་བརྟགས་པའི་རྫས་རྣམ་པ་བརྒྱད་འཆང་བ་དང་། འདོད་པ་མང་བ་དང་། ཆོག་མི་ཤེས་པ་སྤྱོ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུག་ཟབ་མོར་ཞུགས་སོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། དེའི་སླད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བགྱིའམ། ཅི་ན་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་གདགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། སྒྲའི་མཚན་ཉིད་དང་། རོའི་མཚན་ཉིད་དང་། དྲིའི་མཚན་ཉིད་དང་། རེག་བྱའི་མཚན་ཉིད་དང་། སྐྱེས་པ་དང་། གནས་པ་དང་། འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། སྐྱེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་། བུད་མེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བཅུ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་མཚན་ཉིད་ལ་ཆགས་པ་ནི་གཏི་མུག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཏི་མུག་པའི་ཕྱིར་སྲེད་པ་སྐྱེའོ། །སྲེད་


DKG053_Page_0294
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་འཆིང་བ་སྐྱེའོ། །འཆིང་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལེན་ཏོ། །སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །འཆི་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའོ། །མཚན་ཉིད་ལ་མི་ཆགས་པ་ནི་གཏི་མུག་མི་སྐྱེ། གཏི་མུག་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སྲེད་པ་མེད། སྲེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཅིངས་པ་མེད། བཅིངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མི་ལེན། སྐྱེ་བ་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་འཆི་བ་མེད། འཆི་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྟག་པའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་ཇི་ལྟ་བུ་དག་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་གཅོད་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་། ཡང་དང་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་སྒོམ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དང་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་སྒོམ་པ་དང་། ཡང་དང་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྒོམ་པ་དང་། སྐབས་སྐབས་སུ་ཡང་དང་ཡང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྒོམ་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་གསུམ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བགྱི་ན་ལྟ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཆིས་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང་ཅི་འཚལ། གལ་ཏེ་སེམས་ཡུལ་གཅིག་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བགྱི་སྟེ། གལ་ཏེ་གཞན་ལ་དམིགས་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བགྱི་ན་ལྟ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མ་ཞུགས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ལགས་སམ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བགྱི། གལ་ཏེ་སྤྱོད་པ་གཅིག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ན་སྤྱོད་པ་གཞན་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ལགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ལགས་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ལགས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བགྱི། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཉིས་ཀྱང་དེ་དང་མཚུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སྨྲ་བ་ལྟར་


DKG053_Page_0295
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡུལ་གཅིག་ལ་དམིགས་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའི། དམིགས་པ་གཞན་ལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དམིགས་པ་གཞན་ཡང་ཡུལ་གཅིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཡང་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་དག་ལ་ཐོག་མ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དེ། བསྒོམ་མི་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་མེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བསྒོམ་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ། དེ་ལྟར་དགེ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོག་པ་ནི་དགེ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་མི་མཐོང་བ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འཛིན་ཏེ། གཟུགས་རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་རྟོག་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །གཟུགས་ལ་རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་མཉམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོག་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཤིང་རྟ་དཀྲི་ལེགས་པ་ནི་མགྱོགས་བུལ་རན་པར་འགྲོའོ། །མགྱོགས་བུལ་རན་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཤས་ཆེ་ན་ཤེས་རབ་བསྒོམ་མོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཤས་ཆེ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཤས་མཉམ་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཐུ་ཤས་ཆེ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ཤས་ཆུང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མི་མཐོང་ངོ་། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་ཤས་ཆེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཤས་ཆུང་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་མཐོང་ངོ་། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་


DKG053_Page_0296
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤས་ཆ་མཉམ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་གཟིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལག་མཐིལ་དུ་ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་བཞག་པ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཞི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀག་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཞི་གནས་ནི་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དབང་པོ་མི་དགེ་བ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཞི་གནས་ནི་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྒོ་གསུམ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཞི་གནས་ནི་རབ་ཏུ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་དག་འདོད་པ་ལྔ་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཞི་གནས་ནི་སྦྱོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ལྷག་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མཐོང་བར་ནུས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཁྱབ་པར་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། རིམ་གྱིས་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་མཐོང་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །བཏང་སྙོམས་ནི་མཉམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མི་རྩོད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མི་རྟོག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མི་སྤྱོད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཞི་གནས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲུབ་པ་དང་། མ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་གྲུབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །མ་གྲུབ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐ་མ་དང་། འབྲིང་དང་། རབ་བོ། །དེ་ལ་ཐ་མ་ནི་བུས་པ་མ་རབས་རྣམས་སོ། །འབྲིང་ནི་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་སོ། །རབ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ལོག་པ་དང་། གནས་པ་དང་། གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་བ་དང་། ཕན་པའི་དོན་བྱེད་ནུས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ལྔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཟས་མེད་པའི་ཏིང་


DKG053_Page_0297
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངེ་འཛིན་དང་། སྐྱོན་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ལུས་དང་། ཡིད་རྣམ་པར་དག་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ཀ་བདེ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྟག་ཏུ་དྲན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། ཀེང་རུས་ལ་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བྱམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དབུགས་བགྲང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བློས་རྟོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། སྐྱེ་བ་དང་། འགོག་པ་ལ་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ལ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཏེ། དྲན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། དགའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་། བཏང་སྙོམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བརྒྱད་དོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱིས་གཟུགས་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ནང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ལུས་ཀྱིས་ཆུད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། འགོག་པ་ཟད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་རྣམ་པ་དགུ་


DKG053_Page_0298
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་མཐར་གྱིས་འཇུག་པ་དགུ་སྟེ། འདི་ལྟར་བསམ་གཏན་བཞི་དང། སྟོང་པ་བཞི་དང་། འགོག་པ་ཟད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་ལ། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། ཐམས་ཅད་སའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་ཆུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་མེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་རླུང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་སྔོན་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་སེར་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་དམར་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཐམས་ཅད་དཀར་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །གཞན་ཡང་གྲངས་མེད་པ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དང་། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཤེས་རབ་དང་། ལྷག་མཐོང་དང་། ཡེ་ཤེས་སོ། །ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོ། །ལྷག་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ནི་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཅོམ་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡང་དག་པའི་བདེན་པ་བཞིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ཞི་གནས་སྒོམ་མོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། བག་མེད་པ་མེད་པར་བྱ་བ་དང་། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོས་བཀོད་པ་དང་། དབང་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ལྷག་མཐོང་སྒོམ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འཁོར་བའི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྟོག་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང་། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་ལྷག་མཐོང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོམས་པར་འགྱུར་


DKG053_Page_0299
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་ཞི་གནས་ལ་སྒོམ་ཡང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལྷག་མཐོང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཡོད་པའི་ཚེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད། ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པའི་ཚེ་ཤེས་རབ་མེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ལྷག་མཐོང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོམས་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྣང་བའི་ཚེ་ན་མུན་པ་མེད་ལ། མུན་པའི་ཚེ་ནི་སྣང་བ་མེད་དེ། གང་གིས་འདི་སྐད་དུ་སྣང་བས་མུན་པ་སེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ནི་གང་ཡིན། ཉོན་མོངས་པ་ནི་གང་ཡིན་ན། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ། དེ་ལྟར་མེད་པས་ན་གཞོམ་དུ་ཡང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་པའམ། མ་ཕྱིན་པར་བཅོམ། གལ་ཏེ་མ་ཕྱིན་པར་བཅོམ་ན་བུས་པ་མ་རབས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོམ་པའི་རིགས་སོ། །འོན་ཏེ་ཕྱིན་ནས་བཅོམ་ན་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མས་བཅོམ་པར་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མས་མི་ཆོམས་ན། ཕྱི་མས་ཀྱང་མི་ཆོམས་སོ། །གལ་ཏེ་སྔ་མ་ཕྱིན་མ་ཐག་ཏུ་ཆོམས་ན། དེ་ཉིད་མ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཞོམ་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲ། གལ་ཏེ་ཕྱིན་པ་དང་མ་ཕྱིན་པས་བཅོམ་ཞེས་སྨྲ་ན། དོན་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ལྷག་མཐོང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ། འོན་ཏེ་གཅིག་པུས་གཞོམ་ནུས་སམ། འོན་ཏེ་གྲོགས་ཀྱིས་གཞོམ་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་གཅིག་པུས་གཞོམ་ནུས་པ་ཞིག་ཡིན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་སྒོམ་པརའགྱུར། གལ་ཏེ་གྲོགས་ཀྱིས་གཞོམ་པར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡིན་ན། གཅིག་པུས་གཞོམ་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་གོ །གལ་ཏེ་གཅིག་པུས་མི་ནུས་ན་གྲོགས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་ནུས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་ལོང་བ་གཅིག་གིས་གཟུགས་མི་མཐོང་ན། ལོང་བ་མང་པོས་གྲོགས་བྱས་ཀྱང་གཟུགས་མི་མཐོང་བ་ལྟར་ལྷག་མཐོང་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སའི་རང་བཞིན་སྲ་བ་དང་།


DKG053_Page_0300
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུའི་རང་བཞིན་གཤེར་བ་དང་། མེའི་རང་བཞིན་དྲོ་བ་དང་། རླུང་གི་རང་བཞིན་གཡོ་བའོ། །དེ་ལྟར་སའི་རང་བཞིན་སྲ་བ་ནས་རླུང་གི་རང་བཞིན་གཡོ་བའི་བར་དུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་དེ་ལྟའོ། །ཇི་ལྟར་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་བཅད་པའོ། །དེ་ལྟར་བཅད་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལྷག་མཐོང་གིས་ངེས་པར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གཞོམ་མི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལན་ཚྭའི་རང་བཞིན་ཁ་བས་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་གཞན་ཡང་ཁ་བར་བྱེད་པ་དང་། སྦྲང་རྩིའི་རང་བཞིན་མངར་བས་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་གཞན་ཡང་མངར་བར་བྱེད་པ་དང་། ཆུའི་རང་བཞིན་གཤེར་བས་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་གཞན་ཡང་གཤེར་བར་བྱེད་པ་ལྟར། ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་འགོག་པ་ཡིན་པས་ཆོས་འགོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཆོས་ལ་འགོག་པ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནན་གྱིས་འགོག་པར་བྱ། ལན་ཚྭ་ཁ་བས་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་གཞན་ཁ་བར་བྱེད་པ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འགོག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་པའོ། །གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་འགོག་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འགོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་འགོག་པ་དང་། མཐར་འགོག་པའོ། །དེ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་འགོག་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འགོག་པར་བྱེད་ཅེས་སྨྲ། གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སྲེག་ནུས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མེས་རྫས་བསྲེག་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང་། དེ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེས་རྫས་བསྲེགས་པ་ནི་ཐལ་བ་ཙམ་དུ་ཡང་ལུས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་ན་ཐལ་བ་དང་འདྲ་བ་ལུས་པའི་རིགས་སོ། །སྟ་རེས་ཤིང་བཅད་པ་ཡང་བཅད་པའི་འཕྲོ་སྣང་ངོ་། །ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་ན་བལྟར་མངོན་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་


DKG053_Page_0301
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྤོང་བར་ནུས་ན་ལྟ། ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དྲུག་པོ་རྣམས་ན་མེད་ཀྱང་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་མཆོག་ན་སྣང་བ་བཞིན་དུ་གཞན་དུ་སྣང་བའི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དེ་གཞན་ན་མི་སྣང་བ་དེས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྤོང་མི་ནུས་པར་རིག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སོ་སོར་སྟོང་པ་སྟེ། སུས་ཀྱང་སྐྱེད་མི་ནུས་ལ་སུས་ཀྱང་དགག་མི་ནུས་སོ། །སྐྱེ་བ་ཡང་ཐ་དད་ལ་འགག་པ་ཡང་ཐ་དད་དེ་སུས་ཀྱང་མ་བྱས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ན་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང་། ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ངས་མདོ་སྡེ་ལས། གལ་ཏེ་དགེ་སློང་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྐྱེ་བ་དང་། འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་བསྒོམས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་མི་ཤེས་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་ན། ལམ་བདེ་བར་སོང་ན་གཡང་དུ་ལྟུང་ངོ་། །སེམས་ཀྱིས་ཆོས་གཞན་ལ་དམིགས་ཀྱང་ངག་ཐ་དད་པ་སྨྲ་ཞིང་རྣ་བས་ཐ་དད་པ་ཐོས་ཏེ། སེམས་ཐ་དད་པའི་དོན་གོའོ། །ཡི་གེ་གཞན་ཞིག་བྲི་བར་བསམས་ཀྱང་ལག་པས་ཐ་དད་འདྲི་ལ། ལམ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་ལས་གོམ་པ་གཞན་དུ་འགྲོའོ། །གལ་ཏེ་གང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ན་ཕན་པའི་དོན་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་གཉིས་དང་ལྡན་པས་ཕན་པའི་དོན་ཆེན་པོ་བྱེད་ནུས་སོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲ་བ་ནི་དྲག་ཏུ་དྲངས་ན་ཆད་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་དེ་གཉིས་སྒོམ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཤིང་སྲ་བ་རྩ་བ་ནས་འདོན་ན། སྔར་བསྒུལ་ཏེ་ཕྱིས་དབྱུང་ན་སླ་བ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྔར་ཏིང་


DKG053_Page_0302
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྒུལ་ལ། ཕྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དབྱུང་ངོ་། །ཇི་ལྟར་གོས་འཁྲུ་བ་དག་སྔར་ཐལ་བས་བཀྲུས་ལ། ཕྱིས་ཆུ་དངས་མས་བཀྲུས་ན་དག་པར་འགྱུར་བ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སྔར་ཀློག་ཅིང་ཁ་ཏོན་བྱས་ན། ཕྱིས་དོན་གོ་བ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་དཔའ་བོ་གོ་སྔར་བགོས་ལ་མཚོན་དང་ཆས་ཏེ། གདོད་གཡུལ་ངོར་བྱུང་ན་དགྲ་ཐུལ་བ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མགར་བས་ཞི་གའི་ནང་དུ་གསེར་བླུགས་ན་ཡིད་བཞིན་དུ་བཞུ་བ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མེ་ལོང་གསལ་བའི་ནང་དུ་ངོའི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བ་ལྟར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སྔར་ས་གཞི་བསྙམས་ཏེ་གདོད་ས་བོན་འདེབས་པ་དང་། སྔར་མཁན་པོ་ལས་ལུང་མནོས་ཏེ་གདོད་དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་དེ་གཉིས་བསྒོམས་ན་ཕན་པ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་དེ་གཉིས་བསྒོམས་ན་དབང་པོ་ལྔ་ལས་སུ་རུང་བར་འགྱུར་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ལ་བཟོད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། བརྡེག་པ་དང་། འཚོག་པ་དང་། སྤྱོ་བ་དང་། གཅན་གཟན་ཁྲོ་བོས་བཟའ་བ་དང་། སྦྲང་བུ་མཆུ་སྨྱུང་ལ་སོགས་པས་བཟའ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བཟོད་ནུས་ཏེ། རྟག་ཏུ་སེམས་སྡུད་ཅིང་བག་བྱེད་པ་དང་། རྙེད་པ་དང་། གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མི་སྤྱོད་པ་དང་། གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པས་མི་གོས་པ་དང་། ངན་པར་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བསླུས་པ་དང་། རྟག་ཏུ་མི་དགེ་


DKG053_Page_0303
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་རྟོག་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང་། རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། ། ། །བམ་པོ་བཞི་བཅུ་གཅིག་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་དེ་གཉིས་བསྒོམས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རླུང་དྲག་པོ་བཞིས་བསྒུལ་མི་ནུས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རི་རབ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ལ་རླུང་རྣམ་པ་བཞིས་བུས་ཀྱང་བསྐྱོད་མི་ནུས་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྐྱོད་དུ་མེད་པ་ལྟར་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སྟོན་པས་བསྐྱོད་དུ་མེད་དོ། །ལོག་པའི་སྒྱུ་རྩལ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསླུ་མི་ནུས་ཤིང་རྟག་ཏུ་བདེ་བ་མཆོག་དམ་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་དོན་ཟབ་མོ་རྟོགས་པ་དང་། བདེ་བ་ལ་ཡང་དགའ་བ་མེད་ལ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡང་མྱ་ངན་མི་བྱེད་པ་དང་། ལྷ་དང་མི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟི་སྟང་དང་བཀུར་སྟི་བྱེད་ཅིང་བསྟོད་པ་དང་། འཁོར་བ་དང་། འཁོར་བ་མ་ཡིན་པ་གསལ་བར་མཐོང་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་ཤིང་ལུས་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་ཡོད་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དུས་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་དུས་དང་། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་ཤིང་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་འཚལ་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་


DKG053_Page_0304
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བདེ་བ་མྱོང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་སམ། འོན་ཏེ་ཆོས་བཤད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་སམ། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་སམ། དོན་ཤེས་ཤིང་འདྲི་བ་དང་ལན་འདེབས་པ་ལ་མཁས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་སམ། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསྙེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་སམ། ནོར་དམ་པ་སྦྱིན་པ་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་སམ། འཇིག་རྟེན་ན་རིགས་ཆེན་པོ་དང་བཙུན་པའི་མི་དག་གིས་བཀུར་སྟི་བྱས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་ན། དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་མི་བསྒོམ་གྱི། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ལས་ཕན་པ་དང་། བདེ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཐོབ་པས་ཕྱིར་འགྱོད་པའི་སེམས་སྐྱེས་སམ། དབང་པོ་རྟུལ་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ལྔ་གདུལ་མི་ནུས་སམ། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་རྣམས་ཀྱི་ལྷུན་སྟུག་པོར་གྱུར་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། འདུལ་བ་ལ་ཐེ་ཙོམ་ཟ་ཞིང་ཉམས་པ་ན་དེའི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་བསྒོམ་གྱི་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཤས་མི་མཉམ་པ་དེའི་ཚེ་བཏང་སྙོམས་མི་བསྒོམ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མཉམ་ན་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པའི་ཚེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་ན་དེའི་ཚེ་བཏང་སྙོམས་བསྒོམ་པར་མི་བྱ་སྟེ་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཏེ་གཞན་ལ་བསྟན་ཅིང་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བཏང་སྙོམས་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་


DKG053_Page_0305
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་དག་བསྒོམས་ན། དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མཚན་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་བོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཚན་ཉིད་བཅུ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་ན་ཡང་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་དང་། མ་བྱུང་བ་དང་། འདུས་མ་བྱས་པ་དང་། རྟེན་དང་། གླིང་དང་། མགོན་དང་། སྐྱབས་དང་། རབ་ཏུ་བདེ་བ་དང་། འགོག་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། ཞི་བ་དང་། ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་མ་མཆིས་པ་དང་། སྲིད་པ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ། ལས་བྱས་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ལྟ་བ་ལྔ་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་གནས་དང་རྟེན་ཞེས་བྱ། འདོད་པ་བཞི་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གླིང་ཞེས་བྱ། སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཕྱིར་མགོན་དང་སྐྱབས་ཞེས་བྱ་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཞེས་བྱ། ཉོན་མོངས་པའི་མེ་འགགས་པའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ཞེས་བྱ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ། འདུ་འཛི་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞི་བ་ཞེས་བྱ། འཆི་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ནད་མེད་པ་ཞེས་བྱ། ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་དུ་དང་ལྡན་ན་དེ་ལྟར་མཚན་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནས། སྲིད་པ་མེད་པའི་བར་མཐོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་བཅུ་དང་ལྡན་ན་མཚན་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནས་སྲིད་པ་མེད་པའི་བར་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་


DKG053_Page_0306
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་། ཆོས་དང་། དགེ་འདུན་རྟག་པ་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་ཤིང་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ཐབས་ཀྱིས་མངོན་པར་སྟོན་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་། རྒ་བ་དང་། ན་བ་དང་། འཆི་བ་དང་། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་། ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ཡང་དག་པར་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེན་བྱས་པ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་ཁྲག་ཕྱུང་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐའ་ཡུན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་། དམ་པའི་ཆོས་མ་ལུས་པར་ཟད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བདག་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་ཁས་འཆེས་ཏེ། བུད་མེད་ལ་མི་རེག་མོད་ཀྱི་བུད་མེད་མཐོང་བ་ན་སྟེག་གམ། རྩེད་མོའི་ཚིག་སྨྲ་བ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉམས་ཤིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་རིགས་སུན་པར་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྨེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་ཁས་འཆེས་ཏེ། བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་ལ་མི་རེག་ཅིང་སྟེག་པ་དང་རྩེད་མོའི་ཚིག་མི་སྨྲ་མོད་ཀྱི་དབེན་པ་སྐྱབས་ཡོད་པའི་ཕྱི་རོལ་ན་བུད་མེད་ཀྱི་རྒྱན་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། དོ་ཤལ་གྱི་སྒྲ་དང་། སྐད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཐོས་པ་ལས་ཆགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉམས་ཤིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་རིགས་སུན་པར་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྨེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་ཁས་འཆེས་ཏེ། བུད་མེད་


DKG053_Page_0307
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་རེག་ཅིང་སྟེག་པ་དང་རྩེད་མོའི་ཚིག་ཀྱང་མི་སྨྲ་ལ། སྒྲ་སྐད་མི་ཉན་མོད་ཀྱི། སྐྱེས་པ་དག་བུད་མེད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲང་བའམ། བུད་མེད་དག་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འབྲང་བ་མཐོང་ན་འདོད་ཆགས་སྐྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉམས་ཤིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་རིགས་སུན་པར་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྨེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་གོ་ཞེས་ཁས་འཆེས་ཏེ། བུད་མེད་ལ་ཡང་མི་རེག །སྟེག་པ་དང་རྩེད་མོའི་ཚིག་ཀྱང་མི་སྨྲ། སྒྲ་སྐད་ཀྱང་མི་ཉན། སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་འགྲོགས་པ་ལ་མི་ལྟ་མོད་ཀྱི། མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷའི་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་དགའ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉམས་ཤིང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་རིགས་སུན་པར་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྨེ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། བླ་ན་མེད་པའི་དོན་དམ་པ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པ་ཡིན། དེ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་དད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། མང་དུ་ཐོས་པ་དང་། སྦྱིན་པ་དང་། ཤེས་རབ་སྟོན་ཅིང་ཕ་རོལ་པོས་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱའོ། །ཞི་བ་ལ་དགའ་བ་ཡིན། དེ་ལ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ།


DKG053_Page_0308
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལུས་དང་སེམས་ཞི་བས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པ་ནི་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་རྟོག་པ་ན། གལ་ཏེ་མགོའི་ཐོད་ལ་མེ་འབར་ཡང་མི་གཏོང་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་། སྦྱིན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངག་འཇམ་པར་སྨྲ་བ་ཡིན། དེ་ལ་ངག་འཇམ་པོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚིག་བདེན་པ་དང་། ཚིག་དམ་པ་དང་། སྔར་གསོང་པོར་སྨྲ་བ་དང་། དུས་ཀྱི་ཚིག་དང་། ཡང་དག་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་ནི་ངག་འཇམ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་སྲུང་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་ལ་ཆོས་སྲུང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་རྟག་ཏུ་བཤད་པ་དང་། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲི་བ་ལ་དགའ་ཞིང་མོས་པ་དང་། དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་། རྒྱས་པར་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་ཏེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང་། གཞན་ཡང་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་། འབྱེད་ཅིང་འཆད་པ་དང་། ཀློག་ཅིང་འདོན་པ་དང་། བསྔགས་ཤིང་བསྟོད་པ་དང་། དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མཐོང་ན། འདི་ལྟར་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་སྦྱོར་བ་ནི་གོས་དང་། ཟས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་ལ་སོགས་པ་འབུལ་བ་དང་། ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་མི་ཕངས་པ་ནི་ཆོས་སྲུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསླབ་པ་གཅིག་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་གཅིག་པ་དག་བྲེལ་ཅིང་ཕོངས་པ་མཐོང་ན་གཞན་ལས་ལྷུང་བཟེད་དང་། གོས་ཁ་དོག་བསྒྱུར་བ་དང་། ནད་གཡོག་བྱེད་པ་དང་། གོས་དང་། ཟས་དང་། མལ་ཆ་དང་། གནས་ཁང་ལ་སོགས་པ་བསླངས་ཏེ་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནོ། །ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པར་


DKG053_Page_0309
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ལྟ་བ་དང་། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་ལྟ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྟོང་པ་དང་། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་དང་། རྟག་པ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདེ་བ་མེད་པ་དང་། བདག་དང་། བདག་མེད་པ་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་གཅད་དུ་རུང་བ་དང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་གཅད་མི་རུང་བ་དང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་རྐྱེན་ལས་མཐོང་བ་དང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་རྐྱེན་ལས་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་རྐྱེན་ལས་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་བཅུ་དང་ལྡན་ན། མཚན་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གསལ་བར་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་ཙུན་ད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ངོ་། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའང་འཐོབ་བོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བགྱི་བའི་དོན་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མདོ་སྡེ་ལས་གལ་ཏེ་བྱོལ་སོང་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བརྒྱ་འགྱུར་འཐོབ་བོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟོང་འགྱུར་འཐོབ་བོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བརྒྱ་སྟོང་སྙེད་ཐོབ་བོ། །གལ་ཏེ་མུ་སྟེགས་ཅན་ཉོན་མོངས་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་བཅད་པ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཐོབ་བོ། །ཕྱོགས་བཞི་པ་དང་། འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཐོབ་བོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐོབ་


DKG053_Page_0310
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་བརྗོད་དུ་མེད། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ཙུན་དས་དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་བས་མི་འཚལ་ཏེ། ནམ་ཞིག་གི་དུས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་མདོ་སྡེ་ལས་གལ་ཏེ་གང་ཞིག་གིས་བསམ་པ་དག་པས་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་ན་གདོན་མི་འཚལ་བར་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་དུས་སམ། སྐྱེ་བ་སླད་མའམ། སྐྱེ་བ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ན་ཙུན་ད་ཡང་བསམ་པ་དག་པ་ལས་དགེ་བ་བགྱིས་པས་ལས་དེ་ནི་གདོན་མི་འཚལ་བར་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ངེས་པར་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟར་ཐོབ། ཡང་ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་མདོ་སྡེ་ལས་ནད་པ་དང་། ཕ་མ་དང་། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་ཟད་མི་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་མྱོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་མདོ་སྡེ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདོད་པའི་ཁམས་དང་། གཟུགས་དང་། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལས་མེད་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་གི་མདོ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་རྒྱ་མཚོ་དང་། །རི་དང་བྲག་ཏུ་སོང་བ་དང་། །ས་ཕྱོགས་གང་དང་གར་སོང་ཡང་། །བྱས་པའི་ལས་ལས་ཐར་མི་འགྱུར། །ཡང་མ་འགགས་པས་གསོལ་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་མངོན་དུ་དྲན་པ་སྔོན་ཟ་མ་གཅིག་གི་ཟས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པས། བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཁྲིའི་བར་དུ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟ་མ་གཅིག་གི་ཟས་སྦྱིན་པ་བྱས་པས་ཀྱང་། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན། ཙུན་ད་འདིས་དད་


DKG053_Page_0311
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སེམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་སྦྱིན་པ་བགྱིས་པས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བས་པར་མི་འཚལ་ན། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་ལ་སྐུར་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བགྱིས་པ་དང་། རྩ་བ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། ལོག་སྲེད་ཅན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཇི་ལྟར་བས་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་བས་པར་མི་འགྱུར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཚད་མེད་པ་མཐའ་ཡས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་སྟེ། དཔག་ཏུ་མེད་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་དེ། འཁོར་བའི་འོད་པ་ཡང་སྐེམས་ཤིང་བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐུལ་ཏེ། བདུད་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྙལ་བ་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདྲི་བ་ལ་མཁས་པ་དང་། ལན་འདེབས་པ་ལ་མཁས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྟོབས་བཅུའི་ནང་ན་ལས་ཀྱི་སྟོབས་མཆོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་གང་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཁྱད་དུ་གསོད་ཅིང་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དག་གདུལ་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱས་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་བ་ཡང་ཡོད་ལ་ལྕི་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཡང་བ་དང་ལྕི་བའི་ལས་གཉིས་ལ་ཡང་གཉིས་གཉིས་ཡོད་དེ། གང་ཞེ་ན། ངེས་པ་དང་། མ་ངེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ངེས་པར་ཡོད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་རིགས་ངན་དབུགས་འཕྲོག་ཅེས་པ་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེས་ལ་སོར་མོའི་རྒྱན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལས་བྱས་པ་ལ་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང་། ངེས་པར་འབྲས་བུ་མི་ཐོབ་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ཡོད་དེ། ངན་པར་ལྟ་བ་གཅད་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་ལས། ལས་བྱས་


DKG053_Page_0312
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་མི་ཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལས་ལྕི་བ་ལས་ཡང་བར་ཡང་འགྱུར་ལ། ལས་ཡང་བ་ལས་ལྕི་བར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི། གླེན་པ་དང་། ཤེས་རབ་ཅན་དུ་བྱེ་བྲག་དབྱེའོ། །དེ་བས་ན་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། མི་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཅན་དང་། གཏི་མུག་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལས་ཤིན་དུ་ལྕི་བ་བྱས་པ་ཡང་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་བ་ཙམ་མྱོང་ནས་ཐར་བར་འགྱུར་རོ། །གཏི་མུག་ཅན་ནི་ཚེ་འདིའི་ལས་ཡང་བས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལས་ལྕི་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུ་ཡང་མི་འཚལ་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མི་དགོས་སོ་ཞེས་བྱར་ཡང་རུང་ན་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་བསྒོམ་དགོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་སྤངས་ན་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བོ། །དགེ་བའི་ལས་སྤངས་ན་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ན་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམ་མི་དགོས་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་འཕགས་པའི་ལམ་མ་བསྒོམས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པའི་ལས་གཞིག་ཅིང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བར་བྱ་བ་དང་། མ་ངེས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལམ་བསྒོམ་མོ། །གལ་ཏེ་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་མི་དགོས་པར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་སྒོམ་པ་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པའི་གནས་གཞན་མེད་དོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་


DKG053_Page_0313
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་མ་ཐོབ་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གནས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཐོབ་ན་ཚེ་གཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་ལས་ཤ་སྟག་བྱས་པས་རྟག་ཏུ་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་ལ། ཚེ་གཅིག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་ལས་ལྕི་བ་བྱས་པ་ཡང་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ལམ་སྒོམ་པ་ཡང་མེད། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་དེ། མི་ཡང་རྟག་ཏུ་མི་བྱེད་པའི་རིགས། བྲམ་ཟེ་ཡང་རྟག་ཏུ་བྲམ་ཟེ་བྱེད་པའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་རིགས་ངན་པ་དང་། མི་ངན་པ་མེད་པའི་རིགས་ཏེ། མི་ཡང་རྟག་ཏུ་མི་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ། བྲམ་ཟེ་ཡང་རྟག་ཏུ་བྲམ་ཟེ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆུང་ངུའི་ཚེ་ན་ལས་བྱས་པ་ཡང་ཆུང་ངུ་ནས་མྱོང་བའི་རིགས་ཏེ། ཚོད་ལ་བབ་པ་དང་། རྒས་པའི་ཚེ་མྱོང་བའི་མི་རིགས་སོ། །རྒས་པའི་ཚེ་མི་དགེ་བ་བྱས་པ་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་བ་ཡང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེས་མ་ཐག་གི་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་བ་མི་རིགས་ཀྱི་རྒས་ནས་གདོད་མྱོང་བའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་རྒས་པའི་ཚེ་སྲོག་མ་བཅད་པ་དག་དར་ལ་བབ་པའི་ཚེ་མི་མྱོང་བའི་རིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་དར་ལ་བབ་པའི་ཚེ་མི་མྱོང་ན་རྒས་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ལས་མེད་པར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ལས་མེད་པར་མ་གྱུར་ན་ལམ་སྒོམ་པ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ངེས་པ་དང་། མ་ངེས་པའོ། །ངེས་པའི་ལས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ངེས་པ་དང་། དུས་ངེས་པའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ངེས་ལ་དུས་མ་ངེས་པ་ཡང་ཡོད་དེ། རྐྱེན་དང་ཕྲད་པ་ན་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དུས་གསུམ་དུ་མྱོང་སྟེ། འདི་ལྟར་ད་ལྟར་མྱོང་བ་དང་། མ་འོངས་པ་ན་མྱོང་བ་དང་། ཕྱིས་མྱོང་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ངེས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་ཏེ། བྱས་ནས་ཤིན་ཏུ་དད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་རབ་ཏུ་དགའ་ལ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་རྟག་ཏུ་མཆོད་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་ཡི་དམ་


DKG053_Page_0314
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཆའ་བ་ནི་ལས་ངེས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་ཟབ་ཅིང་བརྟན་ཏེ་བསྒུལ་དཀའ་བས་ལས་ལྕི་བ་དག་ཀྱང་ཡང་བར་འགྱུར་རོ། །གཏི་མུག་ཅན་ནི་མི་དགེ་བ་ཟབ་ཅིང་ལྷུན་སྟུག་པས་ལས་ཡང་བ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལས་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལས་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་སེམས་ཅན་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་ཐུབ་པ་ན་སེམས་ཅན་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ལས་ངས་དེ་དག་མཐོང་ནས་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལུས་བླངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེའི་ཚེ་ན་ལས་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཡང་དག་པར་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལེན་ཏོ། །ང་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལོ་ཚད་མེད་པ་སྙེད་ཀྱི་བར་དུ་སྡིག་པ་ཅན་རྣམས་ལ་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་རྒྱས་པར་འབྱེད་ཅིང་སྟོན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཐོས་ནས་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བཅོམ་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཡང་སྟོངས་པར་བྱས་ཏེ། ལོག་སྲེད་ཅན་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་སྙེད་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་ལས་ངས་དེ་དག་མཐོང་ནས་ཡང་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་དེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཆོས་བསྟན་ཅིང་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་བར་བར་ནི་ཁ་ཤ་དང་། ཤ་བ་དང་། དྲེད་མོ་དང་། ཕུག་རོན་དང་། སྤྲེའུ་དང་། ཀླུ་དང་། སྦྲུལ་དང་། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། ཉ་དང་། རུ་སྦལ་དང་། ཝ་དང་། རི་བོང་དང་། བ་ལང་དང་། རྟ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་མྱོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བྱོལ་སོང་གི་ལས་ངན་པ་མེད་མོད་ཀྱི། ཡི་དམ་ཆེན་


DKG053_Page_0315
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ལུས་དེ་དག་ཀྱང་ལེན་ཏོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མྱོང་བའི་མི་དགེ་བའི་ལས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་ཡི་དགས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། ཟས་སུ་སྐྱུགས་པ་དང་། ཚིལ་དང་། ཤ་དང་། རྣག་དང་། ཁྲག་དང་། བཤང་གཅི་དང་། མཆིལ་མ་དང་། སྣབས་ཟ་ཞིང་ཚེའི་ཚད་ལོ་ཁྲི་ཕྲག་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་སྙེད་ཀྱི་བར་དུ་སྐོམ་གྱི་མིང་ཡང་མ་ཐོས་ན། མིག་གིས་མཐོང་ཞིང་བཏུང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གལ་ཏེ་རྒྱང་ནས་ཆུ་མཐོང་སྟེ། དྲུང་དུ་འགྲོ་བར་གཟས་ན་ཡང་ཕྱིན་མ་ཐག་ཏུ་མེ་མུར་དང་། རྣག་ཁྲག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་མ་གྱུར་ན་ཡང་མི་མང་པོ་རལ་གྲི་དང་མདུང་ཐོགས་ཤིང་སྲུང་སྟེ་ཉེར་མི་སྟེར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆར་པས་ལུས་ལ་ཕོག་ན་མེར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་དག་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡི་དམ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ཅིང་ལུས་དེ་ལྟ་བུ་དག་ལེན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་ཤན་པའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་ཏེ། བྱ་དང་། ཕག་དང་། བ་ལང་དང་། ལུག་གསོད་ཅིང་རྔོན་གྱི་ཡོ་བྱད་གཏོར་བ་དང་ཉ་རྒྱ་ལ་སོགས་པ་འཆང་སྟེ། རིགས་ངན་དག་གི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་ནས། རྐུན་པོ་དང་། ཆོམ་པོ་བྱས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་དག་པར་དེ་ལྟ་བུའི་ལས་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་སྒྲོལ་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ལེན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་བསྐལ་པ་བཟང་


DKG053_Page_0316
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་འདིར་ཡང་ཡུལ་གྱི་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་། ཞེ་སྡང་དང་། གཏི་མུག་གི་ལས་མང་པོ་བྱས་ནས་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་དེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚེ་ཕྱི་མའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་ཤིང་ཕ་མ་དང་། གཉེན་བཤེས་དང་། རྒན་རབས་དང་། བླ་མ་ལ་བཀུར་སྟི་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པར་དེ་ལྟ་བུའི་ལས་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེར་སྐྱེ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་ཡང་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་དང་། ལུས་ངན་པ་དང་། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ལུས་དང་། ཞེ་སྡང་གི་ལུས་དང་། གཏི་མུག་གི་ལུས་དང་། ཕྲག་དོག་གི་ལུས་དང་། འཇུངས་པའི་ལུས་དང་། སྒྱུ་མའི་ལུས་དང་། སླུ་བའི་ལུས་དང་། གླགས་པ་དང་། བཅངས་པའི་ལུས་བླངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེའི་ཚེ་ན་ལས་ངན་པ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་དག་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེར་སྐྱེ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་ཉུང་རུམ་དང་། མ་ནིང་དང་། མཚན་གཉིས་དང་། མཚན་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པའི་ལུས་མྱོང་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ན་ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་དེ་ལྟ་བུ་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེར་སྐྱེ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདིར་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅེར་བུ་པའི་ཆོས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ཡང་མེད། མཆོད་སྦྱིན་ཡང་མེད། སྦྱིན་པ་དང་། མཆོད་སྦྱིན་


DKG053_Page_0317
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་འབྲས་བུ་ཡང་མེད། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་མེད། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད། ད་ལྟར་གྱི་དུས་དང་། མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱང་མེད། ཚུ་རོལ་དང་། ཕ་རོལ་ཡང་མེད། འཕགས་པ་ཡང་མེད། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང་མེད། ལམ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་དག་པར་མི་དགེ་བའི་ལས་དེ་ལྟ་བུ་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ངན་པར་ལྟ་བའི་ཆོས་དེ་ལ་ཞུགས་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་དང་། མ་འོངས་པ་དང་། ཕྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མངོན་དུ་དྲན་པ་སྔོན་འདས་པ་ན་ལྷ་སྦྱིན་དང་། ང་གཉིས་ཚོང་དཔོན་བྱེད་པ་ན། སོ་སོ་ནས་ཚོང་པ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་སྙེད་ཡོད་དོ། །དེ་དག་རྙེད་པ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་ཏེ། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལེན་དུ་སོང་བ་ལས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་རྒྱུས་བར་དུ་གློ་བུར་གྱི་རླུང་དྲག་པོ་དང་ཕྲད་དེ། གྲུ་ཞིག་ནས་གྲོགས་པོ་ཐམས་ཅད་ཤིའོ། །དེའི་ཚེ་ང་དང་ལྷ་སྦྱིན་གཉིས་སྲོག་མི་གཅོད་པའི་འབྲས་བུ་ཚེ་རིང་བར་གྱུར་པས་རླུང་གིས་བུས་ནས་སྐམ་སར་ཕྱིན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ལྷ་སྦྱིན་ནི། ནོར་དང་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ཕངས་ཤིང་ཆགས་པས་མྱ་ངན་ཆེན་པོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་ཏེ། སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་ནས་ངུས་པ་ལས་ངས་དེའི་ཚེ་ན་ལྷ་སྦྱིན་ལ་མ་ངུ་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་། ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་ཕྱིར་ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་བརྟགས་པར་ཉོན་ཅིག །དཔེར་ན་མི་དབུལ་པོ་ཕོངས་པ་ཞིག་དུར་ཁྲོད་དུ་སོང་སྟེ། ལག་པས་རོ་ལ་བཟུང་ནས་འདི་སྐད་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་འཆི་བའི་བདེ་བ་ང་ལ་བྱིན་ཅིག །ངས་ཁྱོད་ལ་དབུལ་ཕོངས་པའི་འཚོ་བ་འདི་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལས་དེ་ནས་རོ་དེ་ལངས་ཏེ་འདུག་ནས་མི་དབུལ་པོ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དབུལ་ཕོངས་པའི་འཚོ་བ་ཡང་མི་འདོད་ལ། བདག་ནི་ད་ལྟར་རབ་ཏུ་བདེ་བས་ན་འཆི་བའི་བདེ་བ་ལས་དབུལ་ཕོངས་པའི་འཚོ་བ་ལ་དགའ་བ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །བདག་ཀྱང་


DKG053_Page_0318
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འཆི་བའི་བདེ་བའང་མེད་ལ། དབུལ་ཡང་དབུལ་ན་ཇི་ལྟར་མི་ངུར་རུང་། ངས་ཡང་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་དེ། ཁྱོད་མྱ་ངན་མ་བྱེད་ཅིག །བདག་ལ་ནོར་བུ་གཉིས་ཡོད་དེ། རིན་དཔག་ཏུ་མེད་ཀྱིས། གཅིག་ཁྱོད་ལ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་གཅིག་བྱིན་ཏེ། ཡང་འདི་སྐད་དུ་གང་དབང་ཐང་ཡོད་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཡང་ཐོབ་པར་རུང་གི །གལ་ཏེ་དབང་ཐང་མེད་ན་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ང་དེའི་ཚེ་ན་ཆད་ངལ་ཏེ་ཤིང་གཅིག་གི་དྲུང་ན་ངལ་བསོ་ཞིང་གཉིད་ལོག་པ་ལས། ལྷ་སྦྱིན་འདོད་པའི་སེམས་མཆེད་དེ་ནོར་བུ་གཅིག་གི་ཕྱིར་ངན་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ངའི་མིག་བཅར་ཏེ་ནོར་བུ་ཕྲོགས་ནས་བྲོས་སོ། །ང་དེའི་ཚེ་མིག་ན་བས་སྐད་ཕྱུང་ནས་འཁུན་པ་ལས། བུ་མོ་གཅིག་ངའི་གན་དུ་འོང་སྟེ་འདི་སྐད་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཅི་སྟེ་འདི་ལྟར་འཁུན་ཅེས་དྲིས་སོ། །ངས་དེ་ལ་རྒྱུས་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །བུ་མོས་དེ་སྐད་སྨྲས་པ་ཐོས་ནས་ང་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་མིང་ཅི་ཞེས་དྲིས་སོ། །དེ་ལ་ངའི་མིང་ནི་བདེན་པར་སྨྲ་བའོ་ཞེས་བྱས་སོ། །བུ་མོས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་མིང་བདེན་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཇི་ལྟར་རྟོག་པར་འགྱུར། ངས་འདི་སྐད་དུ་ཡི་དམ་བཅས་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་ལྷ་སྦྱིན་ལ་ངན་སེམས་ཡོད་ན། མིག་ཀྱང་ད་ལྟར་འདི་འདྲ་བར་རྟག་ཏུ་ལོང་བར་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་མེད་ན་མིག་ཀྱང་སླར་ཐོབ་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་མིག་ཀྱང་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་འཕྲལ་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་མངོན་དུ་དྲན་པ་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན། ལྷོ་ཕྱོགས་བེ་ཏ་ལའི་ཡུལ་དུ་གྲོང་ཁྱེར་པུ་ཏ་ན་ཞེས་བྱ་བར་བྲམ་ཟེའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་རྒྱལ་པོ་ཀ་ལ་པུ་ཞེས་བྱ་བ་ཁྲོ་ཞིང་གཏུམ་པ་ང་རྒྱལ་གྱིས་མངོན་པར་ཟིན་པ་ལང་འཚོ་ཞིང་མདངས་བཟང་བ་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་ཏེ། ང་དེའི་ཚེ་ན་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་ཕྱི་རོལ་ན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་ཅིང་འདུག་པ་ལས། དེའི་ཚེ་ན་རྒྱལ་པོ་དེ་དབྱར་གྱི་དུས་མེ་ཏོག་རྒྱས་པ་ན་འཁོར་བཙུན་མོ་དང་སྲས་དང་བཅས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བསང་ཞིང་ཤིང་དྲུང་དུ་འདོད་པ་


DKG053_Page_0319
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྔས་རྩེ་ཞིང་འདུག་པ་དག །བུ་མོ་སྲས་རྣམས་རྒྱལ་པོ་བཞག་སྟེ་རྩེ་ཞིང་སོང་བ་ལས་ངའི་གན་དུ་ཕྱིན་ཏེ། ང་དེའི་ཚེ་དེ་དག་གི་འདོད་པ་གཅད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བཤད་ཅིང་འདུག་པ་ལས་རྒྱལ་པོ་ཕྱི་བཞིན་དུ་འོངས་ཏེ། ང་མཐོང་བས་ངན་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ང་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་དྲིས་སོ། །ཁྱོད་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བམ། ངས་སྨྲས་པ་མ་ཐོབ་བོ། །ཡང་དྲིས་པ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་བམ། ངས་སྨྲས་པ་མ་ཐོབ་བོ། །ཡང་དྲིས་པ་ཁྱོད་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་མ་ཐོབ་ན། འདོད་ཆགས་དང་། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་ཅི་སྟེ་བག་མེད་པར་ངའི་སླས་རྣམས་ལ་རྟོག །ངས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །བདག་ད་ལྟར་འདོད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་བཅད་མོད་ཀྱི། ནང་གི་སེམས་ནི་ཡང་དག་པར་འདོད་ཆགས་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། གླེན་པ་འཇིག་རྟེན་ན་དྲང་སྲོང་དབུགས་རྔུབ་ཅིང་ཤིང་ཏོག་ཟ་བ་རྣམས་ཀྱང་གཟུགས་བཟང་པོ་མང་པོ་མཐོང་ན་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་ན། ཁྱོད་དར་ལ་བབ་སྟེ། འདོད་ཆགས་མ་བཅད་པས་གཟུགས་མང་པོ་མཐོང་ན་མི་ཆགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ངས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གཟུགས་མཐོང་སྟེ་མི་ཆགས་པ་ནི་དབུགས་དང་འབྲས་བུ་ཟ་བ་ལ་རག་ལུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པ་དང་། མི་གཙང་བ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་དམིགས་པའི་དབང་གིས་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། གཞན་ལ་སྨོད་ཅིང་སྐུར་པ་བཏབ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་གཙང་བ་ཞེས་བྱར་རུང་ངམ། ངས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གང་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་དང་བཅས་པ་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་སོ། །བདག་ལ་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྐུར་པ་འདེབས་ཞེས་བྱ། རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཟོད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་བཟོད་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་ན། ཁྱོད་ཀྱི་རྣ་བ་བཅད་ཀྱིས་བཟོད་ན་ཁྱོད་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་རིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་ངའི་རྣ་བ་བཅད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་ངའི་མདངས་ཀྱང་མ་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་དག་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་མཐོང་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་


DKG053_Page_0320
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་འདི་ལ་ནི་གཙེ་བའི་མི་རིགས་སོ། །རྒྱལ་པོས་བློན་པོ་དག་ལ་སྨྲས་པ། འདི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཡིན་པར་ཁྱེད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཤེས། བློན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་པ། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ན་མདངས་མ་གྱུར་པས་རིག་གོ །རྒྱལ་པོས་ཡང་སྨྲས་པ། མདངས་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར་བ་སད་དགོས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་སྣ་དང་། རྐང་ལག་ཐམས་ཅད་བཅད་དོ། །དེའི་ཚེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་རབས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བསྒོམས་ཤིང་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་དེའི་ཚེ་ན་མགོན་པོ་བཞིས་ཁྲོས་ནས་རྡོ་དང་། གསེག་མ་ཆར་བཞིན་དུ་ཕབ་བོ། །རྒྱལ་པོས་དེ་ལྟ་བུ་མཐོང་ནས་སྐྲག་པའི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། པུས་མོ་ས་ལ་བཙུགས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་ཐུགས་བརྩེ་བའི་སླད་དུ་འགྱོད་ཚངས་གནང་བར་སྨོན་ཏོ། ། ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ངས་སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བདག་གི་སེམས་ལ་ཁྲོ་བ་ཡང་མེད་ལ། འདོད་ཆགས་ཀྱང་མེད་དོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། སེམས་ལ་ཁྲོ་བ་མེད་པར་ཅིས་རིག་པར་བགྱི། དེ་ནས་ངས་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་བདག་ཡང་དག་པར་ཁྲོ་བ་མེད་ན་བདག་གི་ལུས་འདི་སྔ་མཁོ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ལུས་སྔ་མཁོ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་འོངས་པ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཕྱི་མའི་དུས་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྟར་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ན་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །མི་དགེ་བའི་ལས་ངན་པ་མངོན་སུམ་དུ་སྨིན་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་མི་དགེ་བ་བྱས་པས་གནམ་ལས་རྡོ་དང་གསེག་མ་བབ་པའམ། རྔོན་པ་ལ་དྲེད་མོའི་ལག་བརྡས་སྟོན་པ་དང་། རྔོན་པ་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་ཁ་དོག་ལྟ་བུའི་ཤ་བ་ལ་ལག་བརྡས་སྟོན་པ་ལས་ལག་པ་ཆད་ནས་ལྷུང་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་


DKG053_Page_0321
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུམ་དུ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་འོངས་པ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ལོག་སྲེད་ཅན་གྱིས་ཕས་ཕམ་པ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པའོ། །ཕྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་འདི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལུས་འཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཚེ་ལོ་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཅུ་ཐུབ་པ་ན། དེའི་ཚེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨོན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་ད་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་སྨིན་པར་འགྱུར་ན། མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། ཕྱི་མའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སྒོམ་པའི་ལས་ནི་ད་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ལས་གང་དག་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་མི་འགྱུར་བ་ནི་མ་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་གང་ཞིག་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་སྨིན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ན། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་གྱི། བདུད་ཀྱི་འཁོར་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་ཞིག་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པ་དང་། མ་ངེས་པ་ཡོད་དེ། ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་། ཕྱི་མའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །མ་ངེས་པ་ནི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་པ་ན་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞིང་། རྐྱེན་དང་མ་ཕྲད་ན་མི་མྱོང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་ངའི་ཉེ་གནས་ཡང་དག་པ་ཡིན་ཏེ། བདུད་ཀྱི་འཁོར་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ངེས་པའི་ལམ་ནི་མང་། གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་ལམ་ནི་ཉུང་བས་དེའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡོད་དོ། །ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡོད་པས་ངེས་པར་ལྕི་བའི་ལས་ཀྱང་ཡང་བར་འགྱུར་ཏེ། མ་ངེས་པའི་ལམ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་


DKG053_Page_0322
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མྱོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཟག་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་ཞེ་ན། མ་ངེས་པ་ངེས་པར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་འོངས་པ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བར་བྱེད་པ་དང་། མིའི་སྐྱེ་གནས་སུ་མྱོང་བའི་རིགས་པ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན། གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མ་ངེས་པར་བྱེད་པ་དང་། མ་འོངས་པ་ན་མྱོང་བའི་རིགས་པ་བཟློག་སྟེ་ད་ལྟར་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང་། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བར་བྱེད་པ་དང་། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་མྱོང་བའི་རིགས་པ་མིའི་སྐྱེ་གནས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ལ་གཅིག་ནི་གཏི་མུག་ཅན། གཅིག་ནི་ཤེས་རབ་ཅན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཅན་ནི་ཡང་བར་བྱེད། གཏི་མུག་ཅན་ནི་ལྕི་བར་བྱེད་དོ། ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་གཉིས་ཞིག་རྒྱལ་པོའི་ཁྲིམས་དང་འགལ་བ་བྱས་ན། གང་རྩ་ལག་ཆེ་བ་ནི་ཉེས་པ་ཆེར་བྱས་ཀྱང་ཆུང་བར་འགྱུར་ལ། གང་རྩ་ལག་ཆུང་བ་ནི་ཆུང་བའི་རིགས་པ་ཡང་ཆེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཏི་མུག་ཅན་དང་། ཤེས་རབ་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་རབ་ཅན་ལ་དགེ་བའི་ལས་མང་བས་ལྕི་བ་ཡང་ཡང་བར་འགྱུར་གྱི། གཏི་མུག་ཅན་ནི་ལས་དགེ་བ་ཉུང་བས་ཡང་བ་ཡང་ལྕི་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་གཉིས་ཞིག །གཅིག་ནི་ཚོ་ལ་ཉམ་རྩལ་ཆེའོ། །གཅིག་ནི་རིད་ལ་ཉམ་རྩལ་ཆུང་སྟེ། གཉིས་ཀ་འདམ་དུ་ལྷུང་ན། གང་ཉམ་རྩལ་ཆེ་བ་ནི་ཕྱིར་འབྱུང་གི །གང་ཉམ་རྩལ་ཆུང་བ་ནི་ནུབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་དུག་འཐུངས་པའི་མི་གཉིས་ཞིག་གཅིག་ལ་ནི་སྔགས་ཀྱི་མཐུ་དང་སྨན་ཨ་གས་ཋ་ཡོད་དོ། །གཅིག་ལ་ནི་མེད་དེ། གང་སྔགས་དང་སྨན་ཡོད་པ་ལ་ནི་དུག་གིས་མི་ཚུགས་སོ། །གང་སྔགས་དང་སྨན་མེད་པ་ནི་འཐུངས་མ་ཐག་ཏུ་ཤིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་གཉིས་ཞིག་སྐོམ་མང་དུ་འཐུངས་ན། གཅིག་ལ་ནི་མེའི་མཐུ་ཆེའོ། །གཅིག་ལ་ནི་མེའི་མཐུ་ཆུང་སྟེ། མེའི་མཐུ་ཆེ་བ་ནི་ཞུ་བར་ནུས་སོ། །མེའི་མཐུ་ཆུང་བ་ནི་ནད་དུ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་གཉིས་ཞིག་རྒྱལ་པོས་


DKG053_Page_0323
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཙོན་དུ་བཟུང་ན། གཅིག་ནི་ཐབས་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན། གཅིག་ནི་གླེན་ཞིང་ངན་ནོ། །གང་ཐབས་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཐར་བར་འགྱུར་རོ། །གླེན་ཞིང་ངན་པ་ནི་ཐར་བའི་དུས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལམ་ཉམ་ང་བར་འགྲོ་བའི་མི་གཉིས་ཞིག །གཅིག་ནི་མིག་དང་ལྡན་ནོ། །གཅིག་ནི་དམུས་ལོང་སྟེ། མིག་དང་ལྡན་པས་ནི་བདེ་བར་ཐར་གྱི། དམུས་ལོང་ནི་གཡང་སར་ལྷུང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆང་འཐུངས་པའི་མི་གཉིས་ཞིག །གཅིག་ནི་ཁ་ཟས་མང་དུ་ཟོས་སོ། །གཅིག་ནི་ཁ་ཟས་ཉུང་ངུ་ཟོས་ཏེ། གང་ཉུང་ངུ་ཟོས་པ་ནི་འཐུངས་ཀྱང་གནོད་པ་མེད་ཀྱི། གང་ཁ་ཟས་མང་དུ་ཟོས་པ་ནི་འཐུངས་ནས་ནད་དུ་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གཡུལ་ངོར་ཕྱིན་པའི་མི་གཉིས་ཞིག །གཅིག་ནི་གོ་མཚོན་དང་ལྡན་ནོ། །གཅིག་ལ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་དེ། གང་གོ་མཚོན་དང་ལྡན་པ་ནི་དགྲ་ཐུལ་བར་འགྱུར་གྱི། ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་བདག་ཀྱང་མི་ཐར་ཏོ། །ཡང་མི་གཉིས་ཞིག་མི་གཙང་བས་གོས་ལ་རེག་པ་ལས། གཅིག་གིས་ནི་ཚོར་མ་ཐག་ཏུ་བཀྲུས་སོ། །གཅིག་གིས་ནི་ཚོར་ཡང་མ་བཀྲུས་ན། གང་བཀྲུས་པ་ནི་གོས་གཙང་ངོ་། །མ་བཀྲུས་པ་ནི་མི་གཙང་བ་ཕྱི་ཕྱིར་ཆེ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་མི་གཉིས་ཞིག་གཉིས་ཀ་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་ན། གཅིག་ལ་ནི་སྲོག་ཤིང་ཡོད་དོ། །གཅིག་ལ་ནི་སྲོག་ཤིང་མེད་དེ། གང་སྲོག་ཤིང་ཡོད་པ་ནི་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲོའོ། །གང་སྲོག་ཤིང་མེད་པ་ནི་གནས་ནས་ཕྱིར་མི་འཕོའོ། །ཡང་མི་གཉིས་ཞིག་དབྱེ་དགོན་པར་སོང་ན། གཅིག་ལ་ནི་རྒྱགས་ཚོགས་ཡོད་དོ། །གཅིག་ལ་ནི་རྒྱགས་ཚོགས་མེད་དེ། གང་རྒྱགས་དང་ལྡན་པ་ནི་དབྱེ་ལས་རྒལ་ཏོ། །སྟོང་པར་སོང་བ་ནི་རྒལ་མི་ནུས་སོ། །ཡང་མི་གཉིས་ཞིག་ཆོམ་པོས་བཅོམ་ན། གཅིག་ལ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཡོད་དོ། །གཅིག་ལ་ནི་གཏེར་མེད་དེ། གང་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཡོད་པ་ནི་བཅོམ་ཡང་མྱ་ངན་གྱི་སེམས་མེད་ཀྱི། གང་གཏེར་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་གྱིས་གདུངས་པར་གྱུར་ཏོ། །གཏི་མུག་ཅན་དང་། ཤེས་རབ་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གང་དགེ་བའི་གཏེར་ཡོད་པ་ནི་


DKG053_Page_0324
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་ལྕི་བ་ཡང་ཡང་བ་ཙམ་གྱིས་མྱོང་བར་བྱེད་ཀྱི། གང་དགེ་བའི་གཏེར་མེད་པ་ནི་ལས་ཡང་བ་ཡང་ལྕི་བར་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར། ལས་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ལགས་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བ་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལྕི་བ་མྱོང་ཞིང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བ་དག་ཀྱང་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ལ་ཡང་བར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་དང་། གླེན་པ་གཏི་མུག་ཅན་ནོ། །གང་ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཅན་ནོ། །གང་ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་ནི་གཏི་མུག་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ལུས་མི་སྒོམ་ཞེ་ན། གང་དབང་པོ་ལྔ་མི་སྡུད་པ་ནི་ལུས་མི་སྒོམ་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་བདུན་མི་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པའོ། །སེམས་མ་དུལ་བ་ནི་སེམས་མི་སྒོམ་པའོ། །འཕགས་པའི་སྤྱད་པ་མི་སྤྱོད་པ་ནི་ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་མ་བརྟགས་པའི་རྫས་རྣམ་པ་བརྒྱད་འཆང་བའོ། །སེམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་སྒོམ་མི་ནུས་པའོ། །ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་མི་སྤྱོད་པའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ནི་ལུས་ལ་མི་རྟོག །གཟུགས་ལ་མི་རྟོག །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མི་རྟོག །ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མི་རྟོག །ལུས་ལས་བྱུང་བ་མི་ཤེས། ལུས་འདི་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བར་མི་ཤེས། ལུས་མ་ཡིན་པ་ལ་ལུས་ཀྱི་མཚན་མར་འཛིན་ཅིང་། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མར་བཟུང་ནས་བདག་དང་། ལུས་དང་། ལུས་ལས་


DKG053_Page_0325
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱུང་བ་ལ་ཆགས་པ་ནི་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ལེན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱ། མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བདག་ལ་ཕན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། བདག་འདུལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཛིན་ཅིང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན། བླ་ན་མེད་པའི་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་གྱི། མཐོ་རིས་ཀྱི་ལྷར་སྐྱེ་ཞིང་འདོད་པ་ལྔའི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །སེམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་སེམས་འཁྲུགས་ཤིང་གཡེངས་པ་ན་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བདག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་སྲུང་མི་ནུས་པའོ། །བདག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ། །བདག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟར་འདོད་པ་ལྔའོ། །གང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་མི་ནུས་པ་ནི་སེམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གང་མི་དགེ་བའི་ལས་ལ་སེམས་མི་སྲུང་བ་ནི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ནི་ལུས་འདི་མི་རྟག་པ། མི་གནས་པ། མི་བརྟན་པ། སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་ཞིག་ཅིང་འགོག་པ་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་རྟོག་མི་ནུས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །སེམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ནི་བདག་གི་ལུས་དང་། བདག་གི་བའི་ལུས་དང་། བདག་གི་ལུས་རྟག་པ་མི་འགྱུར་བའོ་ཞེས་ཆགས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་བདག་གི་ལུས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་བྱེད་པའོ། །སེམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ལས་སེམས་སྡུད་མི་ནུས་པའོ། །ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་ནི་སེམས་མི་སྡུད་པས་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་མི་ནུས་པའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མི་གཅོད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྙེམས་པ་མི་


DKG053_Page_0326
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅོད་པའོ། །སེམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གི་ལས་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བའོ། །གཞན་ཡང་ལུས་མི་སྒོམ་པ་ནི་ཡུལ་རྟོག་པར་མི་ནུས་ཏེ་ཉེས་པ་མེད་ཀྱང་རྟག་ཏུ་དགྲར་འཛིན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ཞིག་ལ་དགྲ་ཞིག་རྟག་ཏུ་འབྲང་ཞིང་སྐབས་ཚོལ་ན། ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་ཚོར་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་རྟག་ཏུ་བག་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་བག་མ་བྱས་ན་དགྲས་འཚེ་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་རྟག་ཏུ་སྐོམ་དང་ཟས་དང་གྲང་དྲོ་མཉམ་པར་རིམ་གྲོ་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རིམ་གྲོ་དང་བག་མ་བྱས་ན་ཞིག་ཅིང་འགྱེས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་མེ་ལྷ་རྗེད་པའི་བྲམ་ཟེ་རྟག་ཏུ་སྤོས་དང་མེ་ཏོག་འབུལ་ཞིང་བསྔགས་བསྟོད་དེ་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་ལོ་བརྒྱའི་བར་དུ་བྱས་ཀྱང་། གལ་ཏེ་ཐང་ཅིག་རེག་ན་ལག་པ་ཚིག་པར་འགྱུར་རོ། །མེ་དེ་ལ་དེ་ལྟར་མཆོད་པ་བྱས་མོད་ཀྱི། སྐད་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཡང་མཆོད་པའི་དྲིན་ལ་ལན་གླན་པ་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལོ་མང་པོའི་བར་དུ་སྤོས་དང་། མེ་ཏོག་དང་། ཕྲེང་བ་དང་། གོས་དང་། ཟས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་གྱིས་རབ་ཏུ་གསོས་མོད་ཀྱི། གལ་ཏེ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་རྣམས་དང་ཕྲད་ན་འཇིག་ཅིང་འགོག་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔོན་གོས་དང་ཟས་ཀྱིས་གསོ་བའི་དྲིན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སེམས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཞིག་སྦྲུལ་གདུག་པ་བཞི་གསོ་སྟེ། སྣོད་གཅིག་གི་ནང་དུ་བཅུག་ནས་མི་གཅིག་འཚོར་འཇུག་གོ །སྦྲུལ་གདུག་པ་དེ་བཞི་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཞེ་སྡང་སྐྱེས་ན་མི་གསོད་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་དེས་འཇིགས་ནས་རྟག་ཏུ་ཟས་ཚོལ་ཞིང་དུས་སུ་སྙོད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེན་པོ་བཞིའི་སྦྲུལ་གདུག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་གཅིག་ཞེ་སྡང་སྐྱེས་ན་ལུས་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ན། སེམས་ཐག་པ་ནས་སྨན་དང་སྨན་པ་ཚོལ་ཏེ་ནད་གསོ་བའི་ཆོ་ག་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་འགྲུས་པར་མ་གསོས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་འཆིའོ། །


DKG053_Page_0327
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྟག་ཏུ་སེམས་སྡུད་པ་ལ་བག་མེད་པར་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བག་མེད་པར་བྱས་ན་འཇིག་ཅིང་འགོག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྫ་མ་སོ་མ་བཏང་བ་ནི་རླུང་དང་། ཆར་པ་དང་། བརྡེག་པ་དང་། འདོར་བ་དང་། མནན་པ་མི་བཟོད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་བཀྲེས་པ་དང་། སྐོམ་པ་དང་། གྲང་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། རླུང་དང་། ཆར་པ་དང་། བརྡེག་པ་དང་། འཆིང་བ་དང་། སྤྱོ་མི་བཟོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཐོར་བུ་སྐྲངས་ན་རྟག་ཏུ་བག་བྱེད་དེ། རེག་ཏུ་མི་སྟེར་རོ། །གལ་ཏེ་རེག་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན་ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་དྲེའུ་སྦྲུམས་ན་བདག་གི་ལུས་མེད་པར་བྱེད་དེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་འདྲ་བར་ཁོང་ན་རླུང་ནད་དང་བད་ཀན་གྱི་ནད་ཡོད་ན་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆུ་ཤིང་ལ་འབྲས་བུ་ཆགས་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྐམས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆུ་ཤིང་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྦྲུལ་དང་། སྲེ་མོ་ནི་རྟག་ཏུ་གཅིག་ལ་གཅིག་གནོད་སེམས་སྐྱེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ནི་དུར་ཁྲོད་ལ་མི་དགའ་བ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་དུར་ལ་མི་ཆགས་མི་མོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རིགས་ངན་དག་རབས་བདུན་གྱི་བར་དུ་རིགས་ངན་གྱི་ལས་བྱེད་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྨད་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་ལུས་ཀྱི་ས་བོན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ས་བོན་ཁུ་བ་དང་ཁྲག་ལས་གྱུར་པས་མཐར་མི་གཙང་ངོ་། །དེ་ལྟར་མི་གཙང་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྨོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལུས་འདི་ནི་རི་མ་ལ་ཡ་དང་མི་མཚུངས་ཏེ། ཙན་དན་དང་། མེ་ཏོག་ཨུད་པ་ལ་དང་། པུན་ད་རཱི་ཀ་དང་། ཙམ་པ་ཀ་དང་། མ་ལི་ཀ་དང་།


DKG053_Page_0328
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རི་ཤ་ཀ་མི་སྐྱེ་སྟེ། བུ་ག་དགུ་ནས་རྟག་ཏུ་ཁྲག་དང་། རྣག་དང་། མི་གཙང་བ་ཟག་སྟེ། མནམ་པ་སྨེ་བའི་གནས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། མི་སྡུག་པ་སྐྱོ་བར་རུང་བ་རྟག་ཏུ་སྲིན་བུ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་སྐྱེད་མོས་ཚལ་གྱི་ར་བ་དམ་པ་གཙང་མར་མི་རོ་བཞག་ན་དེ་གཙང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། མང་པོ་ཀུན་གྱིས་སྤངས་ནས་ཆགས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་གཙང་ལ་བཟང་མོད་ཀྱི། ལུས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་དེ་ལྟར་རྟོག་མི་ནུས་པ་ནི་ལུས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐས་ཀྱི་ཐེམ་པའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ས་ཆེན་པོ་ནི་ཤིང་དང་ནགས་ཚལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་གནས་དང་མཚུངས་སོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་མར་འགྲོ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཚོང་དཔོན་ཚོང་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་མར་འགྲོ་བ་དང་མཚུངས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེང་བ་བཞིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་དང་། ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ལས་ཡུན་དུ་གཅོད་པའོ། །མི་དགེ་བའི་ནད་གསོ་བ་སྟེ་ཇི་ལྟར་སྨན་གྱི་སྡོང་པོ་བཞིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འཁོར་བའི་ལམ་ཉམ་ང་བའི་རྒྱགས་ཚོགས་ལྟ་བུའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་གཞོམ་པའི་གོ་མཚོན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྦྲུལ་གདུག་པ་མེད་པར་བྱེད་པའི་རིག་སྔགས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་སྤྱོད་པ་ལས་སྒྲོལ་བའི་ཟམ་པ་ལྟ་བུར་རྟོག་མི་ནུས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་མི་སྒོམ་པ་ནི་སེམས་གཡེང་བ་དང་། འཕྱར་བ་དང་། འགྱུར་བ་དང་། གཟུང་དཀའ་བ་དང་། གདུལ་དཀའ་བ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ལ་ཇི་ལྟར་བལ་གླང་མ་རུངས་པ་བཞིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་མར་མྱུར་ཏེ་གློག་གི་འོད་དང་མཚུངས་སོ། །


DKG053_Page_0329
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ནི་རྒོད་ཅིང་མི་གནས་ཏེ་སྤྲེའུ་དང་མཚུངས་སོ། །སེམས་ནི་སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་དང་མཚུངས་ཏེ། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བའོ། །འདོད་པ་ལྔ་ནི་ཆོག་དཀའ་སྟེ་མེ་དང་ཤིང་བུ་ཕྲད་པ་དང་མཚུངས་སོ། །སེམས་ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་མཚུངས་ཏེ་འབབ་ཆུ་ཐམས་ཅད་ཤོང་བའོ། །སེམས་ནི་རི་མ་ད་དང་མཚུངས་ཏེ་རྩྭ་ཤིང་མང་པོ་སྐྱེ་བའི་གནས་ལྟ་བུར་རྟོག་མི་ནུས་ཤིང་འཁོར་བ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་སླུ་བ་ལ་ཆགས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཉ་དག་མཆིལ་པས་ཟིན་པ་བཞིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་ཐོག་མར་འགྲོ་བའི་རྗེས་སུ་ལས་འབྲང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཉ་མོ་ཐོག་མར་སོང་ན་བུ་རྣམས་ཕྱི་བཞིན་དུ་འབྲང་བ་བཞིན་ནོ། །འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་མོས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རྔ་མོས་སྦྲང་རྩི་ཟོས་ན་ཤི་བ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ཡང་རྩྭ་ལ་མི་ལྟའོ། །ད་ལྟར་བདེ་བ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཕྱི་མའི་ཉེས་པ་ལ་མི་རྟོག་སྟེ། ཇི་ལྟར་བ་ལང་ལྗང་བུ་ལ་ཆགས་པ་དབྱུག་པས་བརྡེགས་ཀྱང་མི་འཇིགས་པ་དང་། སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་ཀུན་ཏུ་འཁོར་ཞིང་རྒྱུག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རླུང་དྲག་པོས་ཤིང་བལ་འབུད་པ་བཞིན་ནོ། །ཚོལ་བར་མི་རིགས་པ་ཚོལ་བ་ལ་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བླུན་པོ་གླེན་པ་དག་མི་ཚ་བའི་མེ་ཚོལ་བ་བཞིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་འཁོར་བ་ལ་དགའ་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་མི་དགའ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྲིན་བུ་འཇི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཤིང་འཇི་བ་ལ་ཆགས་པ་བཞིན་ནོ། །བསླད་ཅིང་འཁོར་བའི་མནམ་པོ་ལ་སྲེད་ཅིང་ཆགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བཙོན་དག་བཙོན་དཔོན་གྱི་བུ་མོ་ལ་དགའ་བའམ་ཕག་མི་གཙང་བ་ལ་ཆགས་པ་བཞིན་ཏེ། གང་གིས་དེ་ལྟར་རྟོག་མི་ནུས་པ་ནི་སེམས་མི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་ནི་བྱ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ལྟ་བུའི་མཐུ་སྟོབས་ཆེན་པོས་ལས་ངན་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ་དང་། ཉི་མའི་འོད་ལྟར་མ་རིག་པའི་མུན་པ་གཞོམ་པ་དང་། ཕུང་པོའི་ཤིང་གི་རྩ་བ་རྩ་ནས་འདོན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཀླུང་དྲག་པོས་གཡེང་བ་ལྟ་བུ་དང་། ལོག་པར་ལྟ་བ་སྲེག་པ་ནི་མེ་མར་མུར་དང་འདྲ་བའི་མཐུ་སྟོབས་ཡོད་པར་མི་རྟོག་པ་དང་། ཤེས་རབ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་


DKG053_Page_0330
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡུམ་དང་ས་བོན་ཡིན་པར་རྟོག་མི་ནུས་པ་ནི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དམ་པ་ལ་གལ་ཏེ་ལུས་དང་། ལུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། ལུས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། ལུས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ལུས་གཅིག་པ་དང་། ལུས་གཉིས་པ་དང་། ལུས་འདི་དང་། ལུས་ཕ་རོལ་དང་། ལུས་འགོག་པ་དང་། ལུས་མཉམ་པ་དང་། ལུས་ཀྱིས་ལུས་བསྒོམ་པར་ལྟ་བ་ནི་ལུས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཐ་མ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་གཅིག་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་གཉིས་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་འགོག་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་མཉམ་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ལྟ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །གང་གིས་སེམས་དང་། སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། སེམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། སེམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་། སེམས་དང་། སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་། སེམས་གཅིག་པ་དང་། སེམས་གཉིས་པ་དང་། སེམས་འདི་དང་། སེམས་ཕ་རོལ་དང་། སེམས་འགོག་པ་དང་། སེམས་མཉམ་པ་དང་། སེམས་ཀྱིས་སེམས་སྒོམ་པ་དང་། སེམས་རབ་དང་། སེམས་འབྲིང་དང་། ཐ་མ་དང་། མི་དགེ་བའི་སེམས་དང་། མི་དགེ་བའི་སེམས་སུ་ལྟ་ན་དེ་ནི་སེམས་སྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ།། །།བམ་པོ་བཞི་བཅུ་གཉིས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ཤེས་རབ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་དང་། ཤེས་རབ་གཅིག་པ་དང་། ཤེས་རབ་གཉིས་པ་དང་། ཤེས་རབ་འདི་དང་། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་དང་། ཤེས་རབ་འགོག་པ་དང་། ཤེས་རབ་མཉམ་པ་དང་། ཤེས་རབ་རབ་དང་། འབྲིང་དང་། ཐ་མ་དང་། ཤེས་རབ་


DKG053_Page_0331
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟུལ་བ་དང་། ཤེས་རབ་རྣོ་བ་དང་། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པར་ལྟ་བ་ནི་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་དེ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཆུང་ངུས་ཀྱང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་གཏོགས་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ་སྙམ་སེམས་ཏེ། མཁས་པ་ཤེས་རབ་ཅན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་པ་ཐོས་ཀྱང་རྟག་པར་འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་ལྕགས་ཀྱིས་ལྕགས་བརྡུང་བ་དང་། རྡོས་རྡོ་བརྡེག་པ་དང་། ཤིང་གིས་ཤིང་བརྡེག་པ་དང་། མེའི་སྲིན་བུ་མེ་ལ་དགའ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལུས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་མཚུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་མཚུངས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དངོས་པོ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་སེམས་སོ། །དཔེར་ན་སྦྲང་བུ་ངར་སྣབས་ལ་འབྱར་ཏེ་འབྱུང་མི་ནུས་པ་ལྟར་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆུང་ངུ་ལས་འབྱུང་མི་ནུས་ཤིང་ཐོག་མ་ནས་འགྱོད་པའི་སེམས་མེད་དེ། དགེ་བ་སྤྱོད་མི་ནུས་ཤིང་སྐྱོན་བཅབས་པས་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་ལས་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་སྨེ་བར་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་མྱོང་བར་རིགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བར་བསྒྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་ལྕི་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་སྣོད་ཆུང་ངུའི་ཆུ་ཉུང་ཟད་ཀྱི་ནང་དུ་ལན་ཚྭ་ཕུལ་གང་བཏབ་ན་རོ་ཤིན་ཏུ་ཁ་བས་བཏུང་རབ་ཏུ་དཀའ་བ་ལྟར་དེའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་གཞན་ལ་དོང་ཙེ་གཅིག་ཆགས་པ་ལས་སྐྱིན་པོ་འཇལ་མི་ཕོད་པའི་ཕྱིར་བཅིངས་དྲགས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་མང་དུ་མྱོང་བ་ལྟར་དེའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ད་ལྟར་མྱོང་བར་རིགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མྱོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་


DKG053_Page_0332
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་ཀྱིས་དངོས་པོ་འདི་ལྔ་དང་ལྡན་ན་ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། གཏི་མུག་ཅན་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉུང་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ལྕི་བ་དང་། འགྱོད་ཚངས་མ་བྱས་པ་དང་། ཐོག་མའི་དགེ་བའི་ལས་མི་སྤྱོད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་ལས་སྤྱོད་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནོར་མེད་པ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྤོང་བ་དང་། ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་ད་ལྟར་གྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ལྕི་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་བུ་གང་དག་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བ་བསྒྱུར་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ན་ཡང་བ་མྱོང་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་སྒོམ་ཞིང་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཏུ་མི་ལྟ། ཤེས་རབ་ཅན་དུ་མི་ལྟ། གཏི་མུག་ཏུ་མི་ལྟ། གཏི་མུག་ཅན་དུ་མི་ལྟ། བསྒོམ་པར་མི་ལྟ། བསྒོམ་པ་ཅན་དུ་མི་ལྟ་བ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་སྒོམ་ཞིང་དེས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བ་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ན་ཡང་བ་མྱོང་བ་སྟེ། དེས་གལ་ཏེ་མི་དགེ་བའི་ལས་རབ་ཏུ་ལྕི་བ་བྱས་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གི་ལས་འདི་ཤིན་ཏུ་ལྕི་མོད་ཀྱི། དགེ་བའི་ལས་ཙམ་མི་ཕོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རས་ཀྱི་བལ་ནི་ཕོ་རེ་བརྒྱ་ཡང་གསེར་ཡང་དག་པ་སྲང་གཅིག་གི་དོར་མེད་པའམ། ཇི་ལྟར་གང་གཱ་ཀླུང་གི་ནང་དུ་ལན་ཚྭ་ཕུལ་གང་བཏབ་ན་ལན་ཚྭ་མི་བྲོ་སྟེ་འཐུང་བ་དག་མི་ཚོར་བའམ། དཔེར་ན་ཤིན་ཏུ་ཕྱུག་པོས་རིན་པོ་ཆེ་བརྒྱ་སྟོང་གཞན་ལ་ཆགས་ཀྱང་སུས་ཀྱང་བཅིངས་དྲགས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་མི་ནུས་པའམ།


DKG053_Page_0333
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཇི་ལྟར་སྤོས་ཀྱི་བལ་གླང་ཆེན་པོ་ལྕགས་ཀྱུ་བཅག་ནས་རང་ཉམ་དུ་འགྲོ་ནུས་པ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཅན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རྟག་ཏུ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་དགེ་བའི་སྟོབས་ཆེ་ལ། མི་དགེ་བའི་ལས་ནི་ཞན་པས་བདག་གིས་མཐོལ་ཞིང་བཤགས་ན་སྡིག་པ་བྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་རབ་བསྒོམས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཆེ་ཞིང་མ་རིག་པའི་སྟོབས་ཆུང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་བསམས་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་གོམས་པར་བྱེད་ཅིང་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཏེ། ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་གཞན་ལ་སྟོན་པ་དང་། གཞན་དག་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡི་གེར་འདྲིའམ། གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་པ་དག་མཐོང་ན་བཀུར་སྟིའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །གོས་དང་། ཟས་དང་། གནས་ཁང་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་དང་། མེ་ཏོག་དང་། སྤོས་ཀྱིས་མཆོད་དེ། བསྟི་སྟང་དང་། རིམ་གྲོ་བྱེད་དོ། །གང་ནས་གང་དུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སུ་ལེགས་པ་བརྗོད་ཀྱི། ཉེས་པ་མི་བརྗོད་དེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མཆོད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པ་དང་། མི་འགྱུར་མི་འཕོ་བ་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ལྷག་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དེ་ནི། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྕི་བ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཡང་བ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་ལས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངེས་པར་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ལས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ཡང་བ་མཆིས་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་སྒོམ་པར་འགྱུར་ན། ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཐོབ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སེམས་


DKG053_Page_0334
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་ན། གདོན་མི་འཚལ་བར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན། འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་བསྒོམ་ཡང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་ནད་པ་དག་གལ་ཏེ་སྨན་དང་། སྨན་པ་དང་། ནད་གཡོག་དང་། ནད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསོས་ན་ནད་བྱང་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལས་ཆོས་ཐོས་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་སམ། གལ་ཏེ་མ་ཕྲད་དམ། མ་ཐོས་སམ། ལམ་མ་བསྒོམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེར་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ནི་རི་ཨན་ཏར་དུ་མ་ཕྱིན་པར་བར་དུ་གཅོད་ནུས་པའམ། ཀླུང་ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་རྒྱ་མཚོར་མ་ཕྱིན་པར་དགག་ནུས་པའམ། ལོག་སྲེད་ཅན་དག་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མི་འགྲོ་བར་དགག་ནུས་པ་མ་མཆིས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སུས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བའི་བར་དུ་གཅོད་ནུས་པ་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལམ་བསྒོམ་མི་འཚལ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་མཐུས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རིགས་ཀྱི། འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམ་པའི་མཐུ་ལ་རག་མ་ལུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ལོག་སྲེད་ཅན་དང་། ཕས་ཕམ་པ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔ་བགྱིས་པ་ལ་སོགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པ་ནི་བསྒོམ་འཚལ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྒྱུས་ངེས་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་


DKG053_Page_0335
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔེར་ན་རྡོ་ཁབ་ལེན་ལྟ་བུ་ལྕགས་དང་མི་ཉེ་མོད་ཀྱི། དེའི་མཐུས་ལྕགས་འཛིན་ཏོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་བརྩོན་མི་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་འགྲམ་ན་མི་རྣམ་པ་བདུན་ཞིག་ཁྲུས་བྱེད་དམ། དགྲས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རམ། མེ་ཏོག་བརྔ་བའི་ཕྱིར་ཆུའི་ནང་དུ་ཞུགས་ན། དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཆུར་ཞུགས་མ་ཐག་ཏུ་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞན་ལ་མཐུ་རྩལ་མེད་དེ་རྐྱལ་མ་བསླབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཞུགས་ནས་ནུབ་མོད་ཀྱི་ནུབ་ནས་ཕྱིར་ཡང་འབྱུང་སྟེ། བྱུང་ནས་ཕྱིར་ནུབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཐུ་རྩལ་ཆེ་བས་ནུབ་ནས་ཕྱིར་འབྱུང་ངོ་། །རྐྱལ་མ་བསླབས་པས་བྱུང་ནས་ཕྱིར་ཡང་ནུབ་བོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ནུབ་ནས་ཕྱིར་བྱུང་སྟེ། བྱུང་ནས་ཕྱིར་མ་ནུབ་བོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་ལྕི་བས་ནུབ་ཀྱང་མཐུ་རྩལ་ཆེ་བས་སླར་བྱུང་ངོ་། །རྐྱལ་བསླབས་པས་ཡང་མ་ནུབ་བོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཞུགས་ནས་ནུབ་སྟེ། ནུབ་ནས་ཕྱིར་བྱུང་ངོ་། །བྱུང་ནས་ཆགས་ཏེ་ཕྱོགས་བཞི་ཀུན་ཏུ་ལྟའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལུས་ལྕི་བས་ནུབ་ཀྱང་མཐུ་རྩལ་ཆེ་བས་བྱུང་ངོ་། །རྐྱལ་བསླབས་པས་ཆགས་ཏེ་འབྱུང་བའི་གནས་མི་ཤེས་པས་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཞུགས་ནས་ནུབ་སྟེ། ནུབ་ནས་ཕྱིར་ཡང་བྱུང་། བྱུང་ནས་ཆགས་སོ། །ཆགས་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་བལྟས་སོ། །བལྟས་ནས་སོང་ངོ་། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཞུགས་ནས་སོང་ངོ་། །གཏིང་ཚུགས་པ་ན་སྡོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགྲ་ཉེ་རིང་ལྟ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་ནས་རི་མཐོན་པོར་འཛེགས་ཏེ། དགྲ་དང་བྲལ་ནས་འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་རབ་ཏུ་བདེ་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། མི་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་


DKG053_Page_0336
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགྲས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་རྒལ་སྙམ་བསམས་ནས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ། སྐྲ་དང་། ཁ་སྤུ་བྲེགས་ནས་ལུས་ལ་ཆོས་གོས་གྱོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་མི་དགེ་བའི་གྲོགས་དང་བསྟེན་ཏེ། དེའི་ངག་ཉན་ཅིང་ལོག་པའི་ཆོས་འདི་དག་འཛིན་ཏོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ནི་ལྔ་ཕུང་སྟེ། ལྔ་ཕུང་དེ་ནི་ཆེན་པོ་ལྔའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཤི་ན་ཆེན་པོ་ལྔ་ཡུན་དུ་བཅད་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོ་ལྔ་ཡུན་དུ་བཅད་ན་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་བསྒོམ་ཅི་དགོས་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་། དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པར་རིག་གོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ལོག་སྲེད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་ཀླུང་དུ་ནུབ་སྟེ་འབྱུང་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་དགེ་བའི་ལས་ལྕི་བའི་ཕྱིར་དད་པའི་སྟོབས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་དང་པོ་དང་མཚུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ལོག་སྲེད་ཅན་དག་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ནུབ་སྟེ་འབྱུང་མི་ནུས་སོ། །དྲུག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་སེམས་འབར་བ་དང་། འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མ་མི་མཐོང་བ་དང་། ཉོན་མོངས་པ་སྤྱོད་པ་ན་དགའ་བ་དང་། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྤོང་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་ཤིང་ཆོད་པ་དང་། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པའོ། །ཡང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལྔས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ནུབ་བོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་བྱེད་པ་དང་། དགེ་སློང་མ་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་བྱེད་པ་དང་། དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དགེ་འདུན་གྱི་རྫས་ལ་སྤྱོད་པ་དང་། མ་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་པ་དང་། དགེ་འདུན་སྡེ་མི་འཐུན་པ་ལྔ་ལ་ཡིན་པ་དང་མ་ཡིན་པ་བསྐྱེད་པའོ། །ཡང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལྔས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་ངོ་། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་མེད་དོ་ཞེས་འཆད་པ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་།


DKG053_Page_0337
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་སྨྲ་བའི་སྐྱོན་འདྲུ་བ་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་བཤད་ཅིང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་སུ་བཤད་པ་དང་། ཆོས་ལ་སྐྱོན་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་ཉན་པའོ། །ཡང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ནུབ་བོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་རྟག་པ་སྟེ་འགོག་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་མི་རྟག་པ་སྟེ་འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང་། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་འགོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྟག་ཏུ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ནུབ་བོ། །དེའི་འོག་མས་འཁོར་བའི་ཀླུང་ལས་རྒལ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པས་ནུབ་ནས་འབྱུང་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་ནས་དད་པའི་སེམས་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་དད་པའི་སེམས་ནི་སྦྱིན་པ་དང་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། དགེ་བ་དང་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། མི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང་། འཁོར་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་། མི་རྟག་པ་དང་། འཇིག་པར་ཡིད་ཆེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་གཙང་བ་སྤྱོད་ཅིང་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཏེ་ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡི་གེར་བྲིས་སམ། དགྲོལ་ཞིང་བཤད་དེ། རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པ་བྱེད་ཅིང་ཤེས་རབ་སྒོམ་ཡང་དབང་པོ་རྟུལ་བའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་ན་ལུས་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། སེམས་དང་། ཤེས་རབ་མི་སྒོམ་ཞིང་ལོག་པའི་ཆོས་འཛིན་ཏོ། །ཡང་དུས་ངན་པའི་ཚེ་ཡུལ་ངན་པར་སྐྱེས་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་གཅོད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་འཁོར་བར་ནུབ་སྟེ། དེ་ནི་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་གཉིས་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལས་རྒལ་བར་འདོད་པ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ནུབ་པར་གྱུར་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པས་ན་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན། རྟག་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ། །


DKG053_Page_0338
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་འགོག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡིད་ཆེས་ཤིང་དད་དེ། ལོག་སྲེད་ཅན་ནི་ཆོས་དེ་དག་མ་བཅད་ན་ནམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་འཐོབ་སྟེ། རྣམ་པར་སྤངས་ན་གདོད་ཐོབ་བོ་སྙམ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་གཙང་བ་སྒོམ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་གཙང་བ་བསྒོམས་ནས་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་རྣམ་པར་འབྱེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ཤེས་རབ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་རྣོ་བས་དད་པ་དང་། ཤེས་རབ་བརྟན་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་མེད་པ་དེ་ནི་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་གསུམ་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་ལ་རྒལ་འདོད་པ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་དེར་ནུབ་པར་གྱུར་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསྟེན་པས་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ནི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་རྣམ་པར་འབྱེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ཤེས་རབ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་དད་པ་དང་། ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་མེད་པས་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཇི་ལྟར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་བཞི་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་དེ་རྒལ་འདོད་པ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་དེར་ནུབ་པར་གྱུར་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསྙེན་པའི་ཕྱིར་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་ན་དེ་ནི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་རྣམ་པར་འབྱེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ཤེས་རབ་


DKG053_Page_0339
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་རྣོ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དད་པ་དང་ཤེས་རབ་བརྟན་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་རོ། །དེ་ལ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་བ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་ལྟར་བདག་གྲོལ་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མ་ཡིན་པས་དེ་ནི་སོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་ལྔ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་རྒལ་འདོད་པ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པས་དེར་ནུབ་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསྟེན་པས་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ཤེས་རབ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་རྣོན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དད་པ་དང་ཤེས་རབ་བརྟན་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་སེམས་མེད་དོ། །ད་ལྟར་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་ཏེ་གཏིང་ཚུགས་པར་ཕྱིན་ཏོ། །གཏིང་ཚུགས་པར་ཕྱིན་ནས་དེར་སྡོད་དེ་མི་འགྲོའོ། །དེར་སྡོད་ཅིང་མི་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ལ་རྟོག་པའོ། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་དྲུག་པ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་འཁོར་བའི་ཀླུང་ཆེན་པོ་རྒལ་འདོད་པ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་དེ་དེར་ནུབ་པར་གྱུར་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསྟེན་པས་ན་དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །དད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པས་ན་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་རྣམ་པར་འབྱེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ཤེས་རབ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ད་ལྟར་དབང་པོ་རྣོན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དད་པ་དང་། ཤེས་རབ་བརྟན་པར་གྱུར་ནས་ཕྱིར་


DKG053_Page_0340
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡོག་པའི་སེམས་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་རོ། །གོང་ནས་གོང་དུ་འཕར་བས་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་ཏེ། རི་མཐོན་པོར་འཛེགས་ནས་འཇིགས་པའི་དགྲ་རྣམས་སྤངས་ཏེ་བདེ་བ་མང་པོ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །བདེ་བ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་རྟག་པའོ། །རི་མཐོན་པོར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་དཔེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་མི་དེ་དག་ཀུན་ལ་རྐང་ལག་དང་ལྡན་མོད་ཀྱི། རྒལ་མི་ནུས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང་། ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང་། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མདོ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ནི་ངས་ཀྱང་མ་ཉེས་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཀྱང་མ་ཉེས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེས་པར་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྨན་པ་མཁས་པས་ནད་ཀྱི་དངོས་པོ་རིག་ནས་སྨན་སྟོན་ཏེ། ནད་པས་མ་འཐུངས་ན་སྨན་པས་ཉེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སྦྱིན་བདག་གཅིག་གིས་ནོར་ཅི་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་མི་ཐམས་ཅད་ལ་བྱིན་པ་ལས་ཁ་ཅིག་གིས་མ་བླངས་ན་སྦྱིན་བདག་གིས་ཉེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཉི་མ་ཤར་བ་ན་གྲག་གྲོག་ཟབ་མོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྣང་བར་གྱུར་ལ། དམུས་ལོང་གིས་ལམ་མི་མཐོང་བ་ནི་ཉི་མས་མ་ཉེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་ཆུས་སྐོམ་པ་མང་པོ་ངོམས་པར་ནུས་སོ། །སྐོམ་པ་དག་མ་འཐུངས་ན་ཆུས་མ་ཉེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ས་ཆེན་པོས་ནི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་སྐྱེད་དེ་གཉིས་སུ་མེད་ན། ཞིང་པས་མ་རྨོས་པ་ནི་སས་མ་ཉེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་


DKG053_Page_0341
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་རྒྱས་པར་འབྱེད་ཅིང་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱིས་མ་བཟུང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་ཉེས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ལ་ལ་ལམ་སྒོམ་པ་ནི། བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པས་བླ་ན་མེད་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྡོ་ཁབ་ལེན་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པའི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཀྱི། འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམ་མི་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་དབྱེ་དགོན་པར་སོང་བ་ལས་སྐོམ་པས་གདུངས་ཏེ་ཁྲོན་པ་ཞིག་དང་ཕྲད་དོ། །ཁྲོན་པ་དེ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་སྟེ། ཆུ་མི་མཐོང་མོད་ཀྱི་ངེས་པར་ཡོད་པར་ཤེས་སོ། །མི་དེས་ཐབས་ཀྱིས་ཟོ་བ་དང་ཐག་པ་བཙལ་ཏེ་བཅུས་ནས་གཟོད་མཐོང་བ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཟག་པ་མེད་པའི་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་པས་གདོད་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཏིལ་ཡོད་ན་མར་ཡང་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཐབས་རྣམས་སྤངས་ན་མི་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་བུ་རམ་གྱི་ཤིང་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནམ་གྱི་ལྷ་དང་། བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་ཡོད་པའི་ཆོས་ཡིན་མོད་ཀྱི། དགེ་བའི་ལས་སམ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་མེད་ན་མི་མཐོང་ངོ་། །སའི་འོག་ན་རྩྭའི་རྩ་བ་དང་། སའི་འོག་གི་ཆུ་ནི་སས་ཁེབས་པས་ན་མི་མཐོང་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་མ་བསྒོམས་ན་ནི་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ནད་པས་གལ་ཏེ་ནད་གཡོག་དང་། སྨན་བཟང་པོ་དང་། སྨན་པ་མཁས་པ་དང་ཕྲད་དེ། ནད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྨན་བཏང་ངམ། གལ་ཏེ་མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་སྟེ་འཚོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་


DKG053_Page_0342
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དྲུག་པ་རྣམས་ལ་དོན་དེ་དག་བསྟན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ཡང་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ཡང་མ་ཡིན། ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ལ་ནོར་གནས་གཞན་ཞིག་ན་ཡོད་ལ། དྲུང་ན་མེད་མོད་ཀྱི། ཡིད་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་དབང་ངོ་། །གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་དྲིས་ན་ཡང་བདག་དབང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངེས་པར་དབང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འདི་ཡང་མ་ཡིན། ཕ་རོལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སེམས་ཅན་གྱིས་ལས་དགེ་བ་དང་། མི་དགེ་བ་བྱས་པ་ཡང་ནང་ན་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཐོག་མ་མེད་པ་ད་ལྟར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན། འདིས་བྱས་པས་འདིས་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན། འདིས་བྱས་པས་གཞན་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན། གཞན་བྱས་པས་གཞན་མྱོང་བ་ཡང་མ་ཡིན། བྱས་པ་ཡང་མེད། མྱོང་བ་ཡང་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། དུས་དང་རྐྱེན་འདུས་པས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ལྟར། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཐོག་མ་མེད་ལ་ད་ལྟར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། ནང་ན་མ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ན་མ་ཡིན། ཡོད་པ་མ་ཡིན། མེད་པ་མ་ཡིན། འདི་ན་མ་ཡིན། ཕ་རོལ་ན་མ་ཡིན། གཞན་ནས་འོངས་པ་མ་ཡིན། རྒྱུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དུས་དང་རྐྱེན་འདུས་པས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་བཅུ་པ་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་སྒོམ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པའི་སེམས་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་ན་མཐོང་སྟེ།


DKG053_Page_0343
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ནི་བྱིས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྡོ་ཁབ་ལེན་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་གྱི། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྡོས་ལྕགས་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་དང་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པར་འབྱུང་ངོ་། །ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་སྟེ། བྱེད་པ་ཡང་མེད། འཇིག་པ་ཡང་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན། མེ་མུར་གྱིས་ཤིང་ཚིག་པར་མི་ནུས་མོད་ཀྱི། མེ་བྱུང་ནས་ཤིང་འཇིག་པས་ཚིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལྕམ་པ་ནི་ཉི་མ་ཇི་ལྟ་བ་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། ལྕམ་པ་དེ་ལ་འདུད་པའི་སེམས་ཀྱང་མེད། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མེད་ལ། ལས་ཀྱང་མེད་མོད་ཀྱི། ཆོས་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རང་འཁོར་ཞིང་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་ནི་འབྲུག་གི་སྒྲ་བསྒྲགས་པ་ན་སྐྱེ་སྟེ། སྡོང་པོ་དེ་ལ་རྣ་བ་མེད། སེམས་མེད། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ཀྱང་ཆོས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པ་སྐྱེས་སོ། །ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཤིང་ཨ་ཤོ་ཀ་ལ་བུད་མེད་ཀྱིས་རེག་ན་མེ་ཏོག་འབྱུང་སྟེ། ཤིང་དེ་ལ་སེམས་ཀྱང་མེད། རེག་པའི་ཚོར་བ་ཡང་མེད་ཀྱང་། ཆོས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སྐྱུར་རྩིའི་ཤིང་ནི་རོ་དང་འབགས་ན་ཤིང་ཏོག་ལེགས་ཤིང་མང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱུར་རྩིའི་ཤིང་དེ་ལ་སེམས་ཀྱང་མེད། རེག་པ་མེད་མོད་ཀྱི། ཆོས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་བལ་པོ་སེའུའི་ཤིང་འཛུགས་པ་སོ་ཕག་དང་། རུས་པ་དང་ལུད་ཀྱིས་སྨྲེད་བྱས་ན་འབྲས་བུ་ལེགས་པར་འགྱུར་ཏེ། བལ་པོ་སེའུའི་ཤིང་དེ་ལ་སེམས་དང་རེག་པ་མེད་མོད་ཀྱི། ཆོས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྡོ་ཁབ་ལེན་གྱིས་ལྕགས་ལེན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཆོས་


DKG053_Page_0344
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་ཆོས་ཐ་དད་པ་འབྱུང་ངོ་། །ཆོས་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ཆོས་ཐ་དད་པ་འགོག་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལེན་མི་ནུས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མ་རིག་པ་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལེན་མི་ནུས་ཤིང་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལེན་མི་ནུས་མོད་ཀྱི། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཞུགས་ཀྱང་རུང་། མི་བཞུགས་ཀྱང་རུང་། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སེམས་ཅན་གྱི་ནང་ན་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་རྟག་པའི་ཆོས་ནི་གནས་མེད་དེ། གལ་ཏེ་གནས་ཡོད་ན་མི་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་ངེས་པར་གནས་པའི་གནས་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་གནས་པའི་གནས་ཡོད་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་རྟག་པ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་གནས་པའི་གནས་མེད། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་། ནམ་མཁའ་ཡང་གནས་པའི་གནས་མེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་གནས་པའི་གནས་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་སྟོབས་མཉམ་སྟེ། ཀུན་ལ་སྲ་བ་དང་། དྲོ་བ་དང་། གཤེར་བ་དང་། གཡོ་བ་དང་། ཡང་བ་དང་། ལྕི་བ་དང་། དམར་པོ་དང་། དཀར་པོ་དང་། སེར་པོ་དང་། ནག་པོའི་མཚན་ཉིད་འདྲ་བར་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཆེན་པོ་བཞི་ལ་ལས་མེད་དོ། །ཆོས་ཐ་དད་པའི་དབྱིངས་ཀྱིས་སོ་སོར་མི་མཚུངས་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། ཆོས་ཐ་དད་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་ཕྱིར་དུས་དང་ཕྲད་ན་གདོད་མཐོང་ངོ་། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར། ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ངེས་པར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། ངེས་པར་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་


DKG053_Page_0345
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཞིག་གིས་བློན་པོ་ཆེན་པོ་གཅིག་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བལ་གླང་གཅིག་ཁྲིད་ལ་དམུས་ལོང་ལ་སྟོན་ཅིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་། དེ་ནས་བློན་པོ་ཆེན་པོ་དེས་རྒྱལ་པོའི་བཀའ་བཞིན་དུ་དམུས་ལོང་རྣམས་བསྡུས་ཏེ་བལ་གླང་བསྟན་པ་དང་། དམུས་ལོང་དེ་དག་སོ་སོ་ནས་ལག་པས་མནམས་སོ། །དེ་ནས་བློན་པོས་སླར་རྒྱལ་པོ་ལ་བདག་གིས་བསྟན་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ནས། དེ་ནས་རྒྱལ་པོས་དམུས་ལོང་རྣམས་བཀུག་ནས་སོ་སོར་ཁྱེད་ཅག་གིས་བལ་གླང་མཐོང་ངམ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང་། དམུས་ལོང་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོ་ནས་བདག་གིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །རྒྱལ་པོས་སྨྲས་པ། བལ་གླང་ཇི་ལྟ་བུར་འདུག །དེ་ལ་དམུས་ལོང་གང་མཆེ་བ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་ཡུངས་མ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྣ་བ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་ནི་ཞིབ་མ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མགོ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་རྡོ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྣ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་གཉའ་ཤིང་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྐང་པ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་གི་གཟུགས་གཏུན་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྒྱབ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་ཁྲི་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལྟོ་བ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་རྫ་མ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མཇུག་མ་ལ་རེག་པས་ནི་བལ་གླང་གི་གཟུགས་ཐག་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དམུས་ལོང་དེ་དག་བལ་གླང་གི་དངོས་པོ་ཉིད་མི་སྨྲ་མོད་ཀྱི། མི་སྨྲ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་དག་བལ་གླང་མ་ཡིན་ན་དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་བལ་གླང་གཞན་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱལ་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་དཔེའོ། །བློན་པོ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་དཔེའོ། །བལ་གླང་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དཔེའོ། །དམུས་ལོང་ནི་སེམས་ཅན་མ་རིག་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔེའོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐོས་ནས་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་གཟུགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་དེ་འགོག་མོད་ཀྱི།


DKG053_Page_0346
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཤིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བླ་ན་མེད་པའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་རྟག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ནི་རྟག་པ་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་གཟུགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དཔེར་ན་གསེར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟར་བསྒྱུར་བ་ཡང་ཁ་དོག་རྟག་ཅིང་མི་འགྱུར་ཏེ། གདུ་བུ་བྱས་སམ། སྦྲུལ་དུ་བྱས་སམ། གཞོང་བར་བྱས་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཁ་དོག་སེར་པོ་ཐོག་མ་ནས་མ་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་དབྱིབས་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། གཟུགས་ནི་རྟག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཚོར་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚོར་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚོར་བ་ནི་མཐར་ཚོར་བ་དོན་དམ་པའི་ཚོར་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོར་བའི་རང་བཞིན་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཏེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚོར་བ་རྟག་པ་ཐོབ་སྟེ། དཔེར་ན། མིའི་རུས་ཀོའུ་ཤི་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་མི་ཉིད་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། རུས་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། རབས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ལྟར། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཚོར་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་འདུ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཡང་དག་པར་ཐོབ་བོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན། བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པར་འདུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན། གཟུགས་དང་། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པར་འདུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན། འདུ་ཤེས་མ་


DKG053_Page_0347
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན། འདུ་ཤེས་ཆད་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། འདུ་ཤེས་རིམ་གྱིས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཏེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཐེར་ཟུག་རྟག་པ་ཐོབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་སེམས་ཅན་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་མཚུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ནི་འགོག་མོད་ཀྱི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་རྟག་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་བས་ན་འདུ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་འདུ་བྱེད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་ནི་འཚོ་བའི་སྲོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྲོག་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཚེ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སྲོག་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། འཚོ་བའི་སྲོག་རིམ་གྱིས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཤིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་སྐུ་ཚེ་རྟག་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན། མདོ་སྡེ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ལ་མཉན་པ་དང་། འཆད་པ་དང་། གཉིས་ཀ་ནི་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། མདོ་སྡེ་ཉིད་རྟག་ཏུ་གནས་ཤིང་མི་འགྱུར་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ན། དེའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་མཉམ་པ་ཐོབ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་གཅིག་གིས་གཅིག་བསབས་ཤིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཐུགས་རྟག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་མེས་ཚོས་པར་བྱེད་པ་དང་འདྲ་སྟེ། མེ་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཡང་ཚོས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དོན་དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་


DKG053_Page_0348
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་ཕུང་པོ་མ་གཏོགས་པར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདག་ཅེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་སྒྱུར་བ་བརྒྱད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་དག་ཁ་ཅིག་ནི་སོང་བ་དང་། འོང་བ་དང་། མཐོང་བ་དང་། ཐོས་པ་དང་། མྱ་ངན་དང་། དགའ་བ་དང་། སྨྲ་བ་ལ་བདག་གོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། བདག་ཅེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་མི་རྟག་མོད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བདག་ཡང་དག་པ་ནི་རྟག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་མི་རྟག་མོད་ཀྱི་མིང་དུ་བཏགས་པ་རྟག་པ་ཡིན་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་དམུས་ལོང་དེ་དག་སོ་སོ་ནས་བལ་གླང་གི་གཟུགས་སྨྲ་བ་དེ་དག་ཐོག་ཏུ་བབ་པར་མ་སྨྲས་མོད་ཀྱི། བལ་གླང་ལས་གཞན་སྨྲས་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྨྲ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཆོས་དྲུག་པོ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཆོས་དྲུག་ལས་གཞན་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན། གཟུགས་ལས་གཞན་པའང་མ་ཡིན་པ་ནས་བདག་མ་ཡིན། བདག་ལས་གཞན་པའི་བར་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མུ་སྟེགས་ཅན་དག་ནི་བདག་ཡོད་ཅེས་སྨྲ་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོའི་ཕ་རོལ་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་ལྕུག་མ་དང་། ལོ་མ་དང་། གེ་སར་དང་། སྡོང་བུ་འདུས་པ་ལས་པད་མོར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་པད་མོ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་བདག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྩིག་པ་དང་། རྩྭ་དང་། ཤིང་འདུས་པ་ལས་ཁང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཁང་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ཤིང་སེང་ལྡེང་དང་། ཤིང་པ་ལ་ཤ་དང་། ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་དང་།


DKG053_Page_0349
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤིང་ཨུ་དུམ་བཱ་ར་ལ་སོགས་པ་འདུས་པ་ལ་ཚལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཚལ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ཤིང་རྟའི་ཚོགས་དང་། བལ་གླང་གི་ཚོགས་དང་། རྟའི་ཚོགས་དང་། རྐང་ཐང་གི་ཚོགས་འདུས་པ་ལས་དམག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་དམག་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ཁ་ཆེ་དར་གྱི་ཚོན་རྣམ་པ་ལྔ་འདུས་པ་ལས་ཟ་འུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཟ་འུག་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ། །དཔེར་ན་རིགས་རྣམ་པ་བཞི་འདུས་པ་ལ་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་སྤངས་པའི་ཕ་རོལ་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་པས་བདག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མཐའ་ཡས། ཐོགས་པ་མེད། མི་སྐྱེ་མི་འགོག་ཅིང་དབང་བརྒྱད་ཐོབ་པས་བདག་ཅེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་དེ་ལྟ་བུའི་བདག་དང་བདག་གི་བ་མེད་དེ། མཐར་གདོན་མི་ཟ་བར་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་རྟག་ཏུ་གྲིབ་མ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་འཁོར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་མ་སྤངས་ན། བླ་ན་


DKG053_Page_0350
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཐར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དད་པའི་སེམས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐར་གདོན་མི་ཟ་བར་དད་པའི་སེམས་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དད་པའི་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་བུ་གཅིག་པའི་ས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུ་གཅིག་པའི་སའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པའི་སེམས་ཐོབ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐར་གདོན་མི་ཟ་བར་བུ་གཅིག་པའི་ས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། བུ་གཅིག་པའི་ས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ས་བཞི་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་བཞི་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐར་གདོན་མི་ཟ་བར་ས་བཞི་པའི་སྟོབས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། ས་བཞི་པའི་སྟོབས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །


DKG053_Page_0351
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་ཏུ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞིའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཚིག་དང་དོན་བཤད་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་དོ། །ཚིག་དང་དོན་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་བཞི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྤྱི་བོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་བསྒོམས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྤྱི་བོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་མོད་ཀྱི། གསལ་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་གོང་དུ་སྨོས་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་ངས་གཟུགས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཤད་ན་སེམས་ཅན་གྱིས་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་བསྐྱེད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཕྱིར་


DKG053_Page_0352
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚེའི་དུས་བྱས་ནས་མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བསྟན་པས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་མི་གསུངས་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མ་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་རྟོགས་ན་ལམ་སྒོམ་མི་དགོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པས་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་བསྒོམས་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཅིག་མཐོང་ན། མ་བསྒོམས་པས་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པའི་བར་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་པས་གདོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ན་ཉན་ཐོས་དང་། རང་སངས་རྒྱས་དག་གིས་ལྟ་ག་ལ་མཐོང་། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མཐོང་བར་འདོད་ན་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་གཟུངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་དང་། འདོན་པ་དང་། ཡི་གེར་བྲིས་ཤིང་དགྲོལ་ཞིང་བཤད་པ་དང་། མཆོད་པ་དང་། རིམ་གྲོ་དང་། བཀུར་སྟིར་བྱའོ། །གཞན་གྱིས་གཟུངས་སུ་འཛིན་པ་ནས་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་བྱེད་པ་མཐོང་ན། གནས་ཁང་བཟང་པོ་དང་། གོས་དང་། མལ་ཆ་དང་། ནད་ཀྱི་རྐྱེན་སྨན་གྱིས་མཆོད་ཅིང་བསྔགས་པ་དང་། ཕྱག་འཚལ་བ་དང་། གསོང་པོར་སྨྲ་བ་ཡང་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་གིས་འདས་པའི་དུས་ན། སངས་རྒྱས་ཚད་མེད་མཐའ་ཡས་པ་སྙེད་ལ་བསྙེན་བཀུར་དང་མཆོད་པ་བྱས་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་རབ་ཏུ་བསྐྲུན་པས་གདོད་མདོ་སྡེ་འདིའི་མིང་ཙམ་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ལ། ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་


DKG053_Page_0353
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་དད་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་དད་པར་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ་ཞེས་གསུངས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འདིའི་ནང་ན་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱད་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་སྙེད་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་དད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བས་གང་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་དད་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་བགྱིའམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐོང་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་།། །།འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ། བམ་པོ་བཞི་བཅུ་གསུམ་པ། སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ཇི་ལྟར་བདག་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་དཀའ་ཐུབ་སྤྱད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བདག་ལ་བདག་བརྟགས་ན་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཉིན་རེ་ཞིང་ཏིལ་འབྲུ་རེ་ལས་མི་ཟ་བར་དེ་བཞིན་དུ་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་འབྲས་ནས་སྲན་མའམ། གསོ་མའམ། ཁྲེའམ། སྲན་མ་དཀར་པོའི་བར་དུ་དེ་དང་འདྲ་བར་ཞག་བདུན་བདུན་གྱི་བར་དུ་འབྲུམ་བུ་རེ་ལས་མི་ཟ་སྟེ། ཉིན་རེ་ཞིང་འབྲུམ་བུ་རེ་ཟ་བ་ན་འདི་སྙམ་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་འདི་ནི་ཕན་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དེ། ཕན་པའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་ཡང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་ཕན་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་མི་བྱེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་སྙམ་སེམས་ཏེ། ཕན་པའི་དོན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཉམས་སུ་ལེན་ཅིང་བཟོད་པ་བྱེད་དེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས་ན་གདོན་


DKG053_Page_0354
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཞག་དེ་སྙེད་ཀྱི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ན་ལུས་ཀྱི་ཤ་དང་པགས་པ་ཉམས་ཤིང་རིད་པ་ནི་ཀུ་བ་བརྔས་མ་ཐག་པ་ཉི་མ་ལ་བཞག་པ་དང་མཚུངས་སོ། །མིག་རྐོང་བ་ནི་ཁྲོན་པའི་སྐར་མ་དང་མཚུངས་སོ། །ཤ་ཀུན་ཟད་དེ་རྩ་དང་ཆུ་བ་འབའ་ཞིག་སྣང་བ་ནི་རྩྭ་ཁྱིམ་ཞིག་པ་དང་མཚུངས་སོ། །སྒལ་ཚིགས་མངོན་པར་སྣང་བ་ནི་ཐག་གུ་མདུད་པ་བོར་བ་དང་མཚུངས་སོ། །འདུག་འདུག་པའི་གནས་ནི་རྟའི་རྨིག་རྗེས་དང་མཚུངས་ཏེ། འདུག་པའི་ཚེ་ནི་ཁ་སྦུབ་ཏུ་འགྱེལ། ལངས་པའི་ཚེ་ནི་གན་རྐྱལ་དུ་འགྱེལ་ཏེ། དེ་ལྟར་ཕན་པའི་དོན་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་ཞིང་བདེ་བ་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་ནང་གི་ཟང་ཟིང་ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་ནས་ལུས་དང་སྲོག་གི་བར་དུ་རྩྭ་དང་འདྲ་བར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་དོ། །གང་དེ་ལྟར་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ཕངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བདག་ལ་བདག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོད་པ་དང་། ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་རྟོགས་སོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་འདོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་ཀྱིས་སྣང་བའི་མར་མེ་འཛུགས་པ་ནི་ལུས་ལ་རས་ཀྱིས་དཀྲིས་ནས་མར་གྱིས་བྱུགས་ཏེ་མེ་གཏོང་བར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བ་ན་བདག་གི་སེམས་ལ་སྨད་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲའོ། །སྡུག་བསྔལ་འདི་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་སྟོང་གི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་ན་ཁྱོད་ཀྱི་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དུ་ཕན་པའི་དོན་མེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཡང་བཟོད་ལ། སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་འདི་ཙམ་ལ་མི་བཟོད་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྡུག་བསྔལ་བའི་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འགྲོ་བར་བྱ་ཞེས་སྨྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་ལུས་ཀྱིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བ་མི་ཚོར་


DKG053_Page_0355
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ། སེམས་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅིང་མི་གཡོ་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེའི་ཚེ་ན་བདག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་ཏེ་ཡོངས་སུ་མ་བཅད་ཀྱང་ཆོས་འདོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་མགོ་བོ་དང་། ལག་པ་དང་། རྐང་པ་དང་། མིག་དང་། རྐང་དང་། ཤ་དང་། ཁྲག་གིས་སེམས་ཅན་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། ལྕགས་ཀྱི་གཟེར་བུས་ལུས་ལ་འཛུགས་པ་དང་། བྲག་ལ་མཆོངས་པ་དང་། མེ་ལ་མཆོངས་པ་ཡང་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཚད་མེད་པ་མྱོང་ཡང་གལ་ཏེ་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅིང་མི་གཡོ་མི་འགྱུར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་ཞིང་། ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་བྱོལ་སོང་གི་ལུས་སུ་སྐྱེ་བའི་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་ཤ་དང་། ཁྲག་གིས་སེམས་ཅན་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ལ། སེམས་ཅན་དག་གིས་ལེན་པའི་ཚེ་ན་དེ་དག་ལ་བྱམས་ཤིང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེའི་ཚེ་དབུགས་ཀྱང་རྒྱུ་བར་མི་བྱེད་དེ་ཤི་བ་ལྟར་བྱས་ནས་གང་ཤ་ལེན་པ་དེ་དག་ལས་བསད་པར་མ་གྱུར་ཏམ་སྙམ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་སེམས་ཀྱང་མེད་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟར་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་ཀྱང་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་ལས་ནམ་དུ་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ཐོབ་པས་ནམ་དུ་ཡང་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ལས་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། གནས་ངན་ལེན་གྱི་འབྲས་བུ་རྡུལ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ངེས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་


DKG053_Page_0356
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་ཤུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་དེ་དག་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནད་པ་ཞིག་ཡི་དགས་ཀྱིས་བརླམས་ནས་མངོན་པར་བལྟར་མི་སྣང་ཡང་། རིག་སྔགས་ཀྱི་མཐུས་མངོན་པར་སྣང་སྟེ། བར་འགའ་ནི་སྨྲ། བར་འགའ་ནི་དགའ། བར་འགའ་ནི་ཁྲོ། བར་འགའ་ནི་གཤེ ། བར་འགའ་ནི་རྡེག །བར་འགའ་ནི་ངུ་། བར་འགའ་ནི་རྒོད་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་ངན་སོང་གསུམ་གྱི་ལས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དྲེད་མོའི་ལུས་སུ་གྱུར་པ་ན་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །བར་འགའ་ནི་བྱ་ཀ་བྱི་ཤ་ལའི་ལུས་སུ་གྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཀུ་ཏ་ལའི་ལུས་དང་། ཤ་བ་དང་། རི་བོང་དང་། བལ་གླང་དང་། ལུག་དང་། སྤྲེའུ་དང་། ཕུག་རོན་དཀར་པོ་དང་། བྱ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་། ཀླུ་དང་། སྦྲུལ་དུ་ཡང་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱོལ་སོང་གི་ལུས་མང་པོ་མྱོང་བ་ན་ནམ་དུ་ཡང་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་ལས་མ་བྱས་ཀྱི་རྟག་ཏུ་བྱོལ་སོང་གི་སྐྱེ་གནས་སུ་གྱུར་པ་གཞན་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ། དེ་དག་བྱོལ་སོང་གི་ལུས་ལས་མྱུར་དུ་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐོས་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟར་བྱོལ་སོང་གི་ལུས་མྱོང་ཡང་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལས་མི་བྱེད་པས་དེ་བས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མུ་གེ་བྱུང་བའི་ཚེ་སེམས་ཅན་དག་ཟས་ཀྱིས་ཉེན་པ་མཐོང་ནས་རུ་སྦལ་དང་ཉའི་ལུས་ཆེ་ཁྱད་དཔག་ཚད་གྲངས་མེད་པའི་ལུས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། འདི་སྐད་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་གི་ལུས་ཀྱི་ཤ་གཅོད་ཅིང་ཟ་བ་དང་། བཅད་པའི་འཕྲོ་ནས་ཕྱིར་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་། བདག་གི་ཤ་ཟོས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་


DKG053_Page_0357
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྐད་དུ། གང་བདག་གིས་ཤ་ཟོས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སྲིད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔར་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་མྱུར་དུ་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ན། སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནད་ཀྱི་བསྐལ་པ་བྱུང་བའི་ཚེ། ནད་ཀྱིས་གཟིར་བ་མཐོང་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །ཇི་ལྟར་སྨན་གྱི་སྡོང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ནད་པ་གང་རྩ་བའམ། སྡོང་བུའམ། ཡལ་གའམ། ལོ་མའམ། མེ་ཏོག་གམ། འབྲས་བུའམ། ཤུན་པའམ། གང་བླངས་ཀྱང་རུང་། ནད་འཚོ་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་བདག་གི་ལུས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་གྱུར་ཏེ། ནད་པ་གང་གི་སྐད་ཐོས་སམ། ལུས་ལ་རེག་གམ། ཤ་དང་ཁྲག་ཟོས་པ་ནས། རྐང་དང་ཀླད་པའི་བར་དུ་ཟོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནད་བྱང་བར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཅན་གྱིས་བདག་གི་ཤ་ཟོས་ནས་ངན་སེམས་མ་བསྐྱེད་པར་བུའི་ཤ་ལ་ཟ་བ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཤིང་བདག་གི་ནད་སོས་པར་བྱས་ནས་ཆོས་བསྟན་པར་གྱུར་པ་དང་། དེ་དག་གི་ཐོས་ནས་དད་ཅིང་གཟུངས་སུ་བཟུང་སྟེ། གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་ཏེ། ལུས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ཡང་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅིང་མི་གཡོ་མི་འགྱུར་བ་ནི་ངེས་པར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དག་ཡི་དགས་ཀྱིས་བརླམས་ཏེ་ནད་དུ་གྱུར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བདག་ཀྱང་ཡི་དགས་ཀྱི་ལུས་སུ་གྱུར་ཏེ། ལུས་


DKG053_Page_0358
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེ་བ་དང་བྱིན་ཡོད་པའི་ལུས་དང་། འཁོར་མང་པོའི་ལུས་སུ་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་གི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ནད་འཚོ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་མོད་ཀྱི་སེམས་ལ་མི་འགོའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་མོད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་འབྲས་བུ་ལ་མི་རེའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ན་འདི་སྐད་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སོ། །བདག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་རེ་རེ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱའོ། །སེམས་ཅན་རེ་རེས་ཀྱང་བདག་གི་སྦྱིན་པ་བླངས་ནས་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག །བདག་ཉིད་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། དཀའ་བ་སྤྱོད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་བ་དང་། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའི་ཚེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མ་གྱུར་ཅིག །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ན་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འཁོར་བ་ལ་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཤིན་ཏུ་མང་བ་དང་། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་ཤེས་མོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལ་གནས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བ་ལ་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐུལ་ནས་སྙིང་རྗེ་བ་དང་བྱམས་པའི་སེམས་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན། བྱ་བའི་དྲིན་འདོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་གཞན་ལ་བྱ་བའི་དྲིན་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱ་བའི་དྲིན་བྱིན་ཡང་ལན་ལ་རེ་བའི་སེམས་མེད་པས་


DKG053_Page_0359
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་དག་ནི་བདག་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་དེ། དེ་ནི་བདག་ལ་ཕན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་ཀྱང་དགྲ་དང་གཉེན་གྱི་སེམས་གཞིག་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མྱོང་ཡང་མཉམ་པའི་སེམས་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པས། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གལ་ཏེ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཅན་དག་མཐོང་ན་སྤྱོ་བའམ། ཚིག་འཇམ་པོ་སྨྲ་བའམ། སྐྲོད་པའམ། གལ་ཏེ་ན་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་སྟེ། གང་རང་བཞིན་གྱིས་ཁྲོ་བ་ལ་ནི་ཚིག་འཇམ་པོ་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །གང་ང་རྒྱལ་ཅན་ལ་ནི་ང་རྒྱལ་ཆེན་པོ་ཡང་མངོན་པར་སྟོན་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ན་སེམས་ལ་ནི་ང་རྒྱལ་མེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་མཁས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ཟང་ཟིང་དང་ལོངས་སྤྱོད་མེད་པ་ན། སློང་བ་མང་ཡང་ཞེན་པའི་སེམས་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་གང་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་གནས་སུ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ལུས་ལེན་པ་ནི་དམུས་ལོང་ངམ། འོན་པའམ། ལྐུགས་པའམ། ཞ་བོ་ལྟ་བུའི་ལུས་མྱོང་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཅི་དང་ཅི་ཡོད་པ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་དང་འཐུན་པར་སྤྱོད་དེ། དེ་ལྟར་ཡིད་འཐུན་པར་སྤྱོད་ཀྱང་ཉེས་པའི་དྲི་མས་མི་གོས་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་


DKG053_Page_0360
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད། ཉོན་མོངས་པའི་འགོ་བ་ཡང་མེད། ལམ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ཡང་མེད། ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ཡང་མེད། བྱང་ཆུབ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་མོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་མེད། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡང་མེད། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ཡང་མེད། སྡུག་བསྔལ་བཅོམ་པ་ཡང་མེད་པར་ཤེས་ཤིང་རྟོག་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཡང་བཅོམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱད་པ་ཡང་སྤྱོད་དེ། དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལུས་ནང་གི་ཐ་མ་དགའ་ལྡན་གནམ་དུ་སྐྱེས་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགའ་ལྡན་གནམ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གནས་མཆོག་ཡིན་ནོ། །གནམ་གྱི་རིམ་པ་འོག་མའི་ལྷ་ནི་བག་མེད་པར་སྤྱོད་དོ། །གནམ་གྱི་རིམ་པ་གོང་མའི་ལྷ་རྣམས་ནི་དབང་པོ་བརྟུལ་བས་ན་དགའ་ལྡན་གནམ་གྱི་ལྷ་ནི་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་པས་ནི་གནམ་གོང་མ་དང་། འོག་མར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་ནི་དགའ་ལྡན་གནམ་གྱི་ལྷར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ནི་སྲིད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨོད་དེ། སྲིད་པ་བཅོམ་ནས་དགའ་ལྡན་གནམ་གྱི་ལྷའི་ལས་མི་བྱེད་ཀྱང་དགའ་ལྡན་གནམ་གྱི་ལྷར་སྐྱེའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གལ་ཏེ་སྲིད་པ་གཞན་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པར་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བའི་སེམས་མེད་ཀྱང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དགའ་ལྡན་གནམ་གྱི་ལྷར་སྐྱེས་པ་ནི་དངོས་པོ་འདི་གསུམ་གྱིས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གང་ཞེ་ན། འཚོ་བའི་ཚེ་དང་། གཟུགས་བྱད་དང་། གྲགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་འཚོ་བའི་ཚེ་དང་། གཟུགས་བྱད་དང་། གྲགས་པ་ལ་རེ་བ་མེད་ཀྱང་གཞན་པས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་


DKG053_Page_0361
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མོས་པས་དེའི་རྒྱུ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་གསུམ་གྱིས་ལྷ་རྣམས་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཀྱང་ལྷའི་སྲས་པོ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་ཞེ་སྡང་གི་སེམས་དང་། ཕྲག་དོག་གི་སེམས་དང་། ང་རྒྱལ་གྱི་སེམས་མི་སྐྱེའི། རྟག་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ལྷ་རྣམས་ལ་ཡང་ང་རྒྱལ་མི་བྱེད་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཚོ་བའི་ཚེ་ལས་མ་བྱས་ཀྱང་། ལྷ་དེ་དག་གི་ནང་ན་ཚེའི་ཚད་མཐར་ཕྱིན་པས་འཚོ་བའི་ཚེ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་བྱད་ཀྱི་ལས་མ་བྱས་ཀྱང་གཟུགས་བྱད་དམ་པའི་ལུས་སུ་གྱུར་ཏེ། འོད་ཟེར་ཀུན་དུ་གསལ་བས་གཟུགས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལྷའི་ཕོ་བྲང་ན་གནས་ཀྱང་འདོད་པ་ལྔ་ལ་མ་ཆགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་བྱེད་པས་གྲགས་པ་ཕྱོགས་བཅུར་གྲགས་ཏེ། དེ་བས་ན་གྲགས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དགའ་ལྡན་གནམ་ནས་བབས་པ་ན་ས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནམ་ལས་བབས་པ་ན་འདོད་པའི་ཁམས་དང་། གཟུགས་ཡོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ་བསྐྱལ་ནས་སྐད་ཆེན་པོ་ཕྱུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྟོད་པས། དེ་དག་གི་ཁའི་དབུགས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ས་ཡང་གཡོས་པར་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མིའི་ནང་ན་ཁྱུ་མཆོག་གི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའོ། །མིའི་ནང་ན་ཁྱུ་མཆོག་གི་རྒྱལ་པོ་ནི་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཐོག་མ་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ན་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ཁ་ཅིག་སའི་འོག་ན་གནས་པ་ལ་ལ་ནི་འཇིགས། ལ་ལ་ནི་


DKG053_Page_0362
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགའ་བས་ས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མངལ་དུ་འཇུག་པའི་དུས་དང་། གནས་པའི་དུས་དང་། འབྱུང་བའི་དུས་ཀྱང་ཤེས། ཕ་དང་། མ་ཡོངས་སུ་གཙང་ཞིང་ཅིས་ཀྱང་མ་གོས་པར་ཤེས་པ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་གི་སྐྲའམ། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། རིམ་གྱིས་གཞོལ་བ་དང་། ཟབ་ཅིང་གཏིང་རིང་བ་དང་། གཅིག་ཏུ་ལན་ཚྭའི་རོ་བྲོ་བ་དང་། དབྲེས་ཀྱི་མཚམས་ལས་མི་འདའ་བ་དང་། རིན་པོ་ཆེ་མང་བ་དང་། སེམས་ཅན་མང་པོའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དང་། རོ་ཞག་ཏུ་མི་གནས་པ་དང་། འབབ་ཆུ་ཐམས་ཅད་དང་སྤྲིན་ཆེན་པོའི་ཆར་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཀྱང་མི་འཕེལ་མི་འགྲིབ་པ་དང་བརྒྱད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བ་ལ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཤུགས་དང་། རླུང་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་། ཆུ་ཀླུང་འབབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཕེལ་མི་འགྲིབ་པའི་བར་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ལ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དོ། །གང་ཞེ་ན་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྔ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་བཅུ་དང་། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ལན་ཅིག་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་དང་། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འབྲས་བུ་དང་། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འབྲས་བུ་དང་། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུའི་བར་དུ་


DKG053_Page_0363
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་བསྟན་ཅིང་གསུངས་པས། ཆོས་འདི་དག་ནི་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་རིམ་གྱིས་གཞོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཟབ་ཅིང་གཏིང་རིང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མ་སྐྱེས་པ་མི་འགོག་པ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པ་ཡང་མེད། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡང་མེད། བསོད་སྙོམས་བཞེས་པ་ཡང་མེད། སྦྱིན་པ་བྱས་པ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན། གཟུགས་ལས་གཞན་མ་ཡིན། ཚོར་བ་དང་། འདུ་ཤེས་དང་། འདུ་བྱེད་དང་། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་གཞན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་བལྟར་རུང་བ། གསལ་བའི་རྒྱུ་བྱས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མེད། གནས་ཀྱང་མེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཀྱང་རྟག་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཟབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་བར་བར་ནི་བདག་ཡོད་ཅེས་འཆད། བར་བར་ནི་བདག་མེད་ཅེས་ཀྱང་འཆད། བར་བར་ནི་རྟག་ཅེས་འཆད། བར་བར་ནི་མི་རྟག་ཅེས་འཆད། བར་བར་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་བདེའོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་སྟོང་པའོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་ཐམས་ཅད་མེད་དོ་ཞེས་འཆད། བར་བར་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་འཆད། བར་བར་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་འཆད། བར་བར་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། ལམ་དབུ་མ་དང་དཔའ་


DKG053_Page_0364
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་དང་། དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་། དགའ་བ་དང་། བཏང་སྙོམས་དང་། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱི་བོའི་ཡེ་ཤེས་དང་། དད་པའི་སེམས་དང་། དབང་པོ་དང་། སྟོབས་ཤེས་པ་དང་། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་མོད་ཀྱི་ངེས་པར་མ་གསུངས་པས་ན་ཟབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་འཐུན་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། ཐེག་པ་གཅིག་པར་འཐུན་པ་དང་། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གཅིག་པར་འཐུན་པ་དང་། རྒྱུ་གཅིག་པ་དང་། འབྲས་བུ་གཅིག་པ་དང་། ཟིལ་དངར་གཅིག་པར་འཐུན་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྟག་པ་དང་། བདེ་བ་དང་། བདག་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ན། རོ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། དབྲེས་ཀྱི་མཚམས་ལས་མི་འདའ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་དགེ་སློང་དག་མ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་བརྒྱད་མི་བཅང་བར་ཁྲིམས་བཅས་པ་ལས། ངའི་ཉེ་གནས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཞིག་འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འདི་འཆང་ངམ། འཛིན་ཏམ། ཀློག་གམ། འདོན་ཏམ། ཡི་གེར་བྲིས་སམ། དགྲོལ་ཞིང་བཤད་ན་ལུས་དང་སྲོག་གི་བར་དུ་ཡལ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ནི་དབྲེས་ཀྱི་མཚམས་ལས་མི་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པ་མང་པོ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་རིན་པོ་ཆེ་ཚད་མེད་པའི་གཏེར་ཡིན་ནོ། །གཏེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང་། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང་། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང་། དབང་པོ་ལྔ་དང་། སྟོབས་ལྔ་དང་། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་། བུས་པ་ཆུང་ངུའི་སྤྱོད་པ་དང་། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ཚངས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་། ལྷའི་སྤྱོད་པ་དང་། དགེ་བ་མང་པོའི་ཐབས་དང་། སེམས་ཅན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་།


DKG053_Page_0365
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་དང་། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚད་མེད་པ་དང་། ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་རབ་ཚད་མེད་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཆེན་པོའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དང་ཤེས་རབ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ་སེམས་ཆེ་བའི་ཕྱིར། བཀོད་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། གདུལ་བ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། ཐབས་མཁས་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་བརྗོད་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། མཐུ་སྟོབས་ཆེ་བའི་ཕྱིར། འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆེ་བའི་ཕྱིར། རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། བྱམས་པ་དང་། སྙིང་རྗེ་ཆེ་བའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤོང་བའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཆེན་པོའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། རོ་དང་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རོ་ནི་ལོག་སྲེད་ཅན་དང་། ཕས་ཕམ་པ་བཞི་ཉམས་པ་དང་། མཚམས་མེད་པ་ལྔའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་བྱས་པ་དང་། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སྐུར་པ་དང་། ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆོས་སུ་བཤད་པ་དང་། ཆོས་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་བཤད་པ་དང་། མ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་བརྒྱད་འཆང་བ་དང་། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཀོར་དང་། དགེ་འདུན་གྱི་ནོར་ལ་ཡིད་བཞིན་དུ་ཐུགས་ཐུབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང་། དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཤི་བའི་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་མང་པོ་དང་། ཡོངས་སུ་བྲལ་བས་ཤི་བའི་རོ་དང་མི་འགྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན། མི་འཕེལ་མི་འགྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར། མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་


DKG053_Page_0366
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙོམས་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཚན་གཅིག་ཏུ་འཐུན་པའི་ཕྱིར་མི་འཕེལ་མི་འགྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མདོ་སྡེ་འདི་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་ནོ། །སེང་གེ་སྒྲས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་སྐྱེ་མི་འགོག་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པ་ཞེས་བགྱི་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་གནས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་དང་། མངལ་ནས་སྐྱེས་པ་དང་། རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པའོ། །སྐྱེ་གནས་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མིའི་ནང་ན་ཡང་རྫོགས་པར་མཆིས་སོ། །དཔེར་ན་དགེ་སློང་ཤིང་སཱ་ལ་དང་། ཨུ་པ་ཤི་པ་ལ་དང་། ཁྱིམ་བདག་ནི་ཀ་ལའི་མ་དང་། ཁྱིམ་བདག་ནི་ཀུ་ཏའི་མ་དང་། ཁྱིམ་བདག་ཕན་ཤ་ལའི་མ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་སོ་སོ་ནས་བུ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་མཆིས་ཏེ། ཐམས་ཅད་སྒོ་ང་གཅིག་གི་ནང་ནས་སྐྱེས་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་ལ་ཡང་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་མཆིས་སོ། །དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལྟར་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཛད་པ་ན། རྒྱལ་པོ་སྤྱི་བོ་སྐྱེས་ཞེས་བགྱི་བར་གྱུར་པ་དང་། རྒྱལ་པོ་ལག་ནས་སྐྱེས་ཞེས་བགྱི་བར་གྱུར་པ་དང་ད་ལྟར་གསུངས་པ་བུ་མོ་ཨ་མྲའི་ཤིང་དང་། བུ་མོ་ཀ་བྱི་ཏའི་ཤིང་ཞེས་བགྱི་བ་མཆིས་པས་ན་མིའི་ནང་ན་དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་མཆིས་སོ། །ཐོག་མ་བསྐལ་པ་ཆགས་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དབང་དུ་གྱུར་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་རྫུས་ཏེ་མ་སྐྱེས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞིས་སྐྱེ་སྟེ། འཕགས་པའི་ཆོས་ཐོས་ནས་སྔོན་ལྟར་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བ་དང་། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བསྐལ་པ་ཐོག་མ་ཆགས་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་ཀྱང་དེའི་ཚེ་ན་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་མ་གཤེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དག་ནད་ཀྱིས་བཏབ་ན་སྨན་པ་དང་སྨན་


DKG053_Page_0367
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགོས་སོ། །བསྐལ་པ་ཐོག་མ་ཆགས་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་མོད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་མ་ལངས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་མ་གཤེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བསྐལ་པ་ཐོག་མ་ཆགས་པའི་སེམས་ཅན་ནི། ལུས་དང་། སེམས་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་མ་གཤེགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གདུང་རིགས་དང་། འཁོར་དང་ཕ་མ་ནི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་ཆོས་གསུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྫུས་ཏེ་མི་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་བུའི་ལས་ཀྱང་ཕ་བྱེད་ལ། ཕའི་ལས་ཀྱང་བུ་བྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་ན་ཕ་མ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕ་མ་མེད་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་མང་པོ་ཡང་ཇི་ལྟར་མཛད་པར་འགྱུར། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྫུས་ཏེ་མི་སྐྱེའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྲུང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལོ། །ནང་གི་སྲུང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སྲུང་བ་ནི་གཉེན་བཤེས་དང་འཁོར་རོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྲུང་བ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་ནི་མི་འདོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སྐྱེ་བོ་ཁ་ཅིག་ནི་ཆོ་རིགས་བསྙེམས་པས་ང་རྒྱལ་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་གི་ང་རྒྱལ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ཆོ་རིགས་བཙུན་པར་སྐྱེས་ཀྱི་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་མི་འདོད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་དག་པར་ཕ་དང་མ་ཡོད་དེ། ཕ་ནི་ཟས་གཙང་མ་ཞེས་བྱ། མ་ནི་ལྷ་མཛེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་སྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ན། ཇི་ལྟར་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་འདོད་པར་བྱ། གལ་ཏེ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་བླངས་ན་རིང་བསྲེལ་མང་པོ་ཅི་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་


DKG053_Page_0368
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་རིང་བསྲེལ་ཕྲ་མོར་གསེས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འགྱུར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་མི་འདོད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་མི་འདོད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ང་འབའ་ཞིག་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐུ་བླང་བར་བྱ། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་ཕུང་པོ་སྟེ། །བདག་གིས་དེ་དག་རྒྱས་པར་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཀྱང་། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སླད་དུ་ཕྱོགས་ཙམ་བརྗོད་པར་བགྱི། །ཐུགས་བརྩེའི་སླད་དུ་བདག་གིས་བརྗོད་པ་གསན་དུ་གསོལ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་རིག་མུན་པར་འགྲོ་བ་དག །སྡུག་བསྔལ་མཐའ་ཡས་ཉུང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་མང་པོ་མྱོང་བར་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་དང་བྲལ་བར་མཛད་པས་ན། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་དུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་གྲགས། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ལ་འཁོར་བས་ན། །བག་མེད་ཡོངས་སུ་བསླད་པས་བདེ་བ་མེད་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདེ་བ་ཡོངས་སུ་བྱིན་པས་ན། །འཁོར་བས་འཁོར་བའི་རྒྱུད་ནི་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་གྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་བདེ་བ་ཀུན་ལ་བྱིན་པས་ན། །བདག་གིས་བདེ་བ་གང་ལའང་མ་ཆགས་མི་མོས་སོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སླད་དུ་དཀའ་བ་ཀུན་སྤྱད་དེ། །དེ་བས་འཇིག་རྟེན་བཅས་པ་ཀུན་གྱིས་མཆོད་པར་གྱུར། །ཕ་རོལ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་གཟིགས་ན་སྐུ་འདར་ཏེ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ཞུགས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བ་མེད། །སེམས་ཅན་སླད་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་མཛད་དེ། །དེ་བས་ཀུན་ལས་རྒྱལ་ཏེ་དཔག་པའི་ཚད་མ་མཆིས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་སླད་དུ་དཀའ་བ་སྤྱད། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །ཐུགས་ནི་ལོག་པའི་རླུང་ལ་གནས་ཀྱང་མི་གཡོ་སྟེ། །དེ་བས་ཤིན་ཏུ་རྒྱལ་བའི་འཇིག་རྟེན་སྐྱེས་བུའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ནི་བདེ་བ་ཀུན་འདོད་ཀྱང་། །བདེ་བར་གྱུར་


DKG053_Page_0369
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྒྱུ་ནི་གང་ལགས་མི་ཤེས་ཏེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་ནས་སྒོམ་པར་གྱུར་པས་ན། །ཇི་ལྟར་བུ་གཅིག་པ་ལ་ཕ་མས་བྱམས་པ་བཞིན། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཉོན་མོངས་ནད་གཟིགས་ནས། །སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་ན་བའི་བུ་ལ་མ་བཞིན་ཏེ། །རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་ནད་སྤོང་བ་ཡི་ཐབས་དགོངས་པས། །དེ་བས་ལུས་འདི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཀུན་སྤྱོད་ཀྱང་། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་ཀྱིས་དེ་ལ་བདེ་བར་འཛིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་བདེན་གསུངས་ཏེ། །དེ་བས་ཀུན་དུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མ་རིག་སྒོ་ང་ལ་གནས་ཀྱང་། །བརྟོལ་ཞིང་གཞོམ་པར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་མཆུ་མེད་པས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཆུ་ཡིས་ཀུན་བཅོམ་སྟེ། །དེ་བས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོའོ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་མ་བསྡུས་པས། །མིང་ཡང་མེད་དེ་བླ་དགས་བཏགས་པའི་ཐ་སྙད་མེད། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་པའི་དོན་མཛད་རྟོགས་པས་ན། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །སྲིད་པའི་ཀླུང་གིས་སེམས་ཅན་གཡེངས་ཏེ་ནུབ་གྱུར་ཀྱང་། །མ་རིག་ཡོངས་སུ་མདོངས་པས་འབྱུང་བའི་ལམ་མི་ཤེས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་བདག་ཀྱང་གྲོལ་བས་གཞན་སྒྲོལ་ཏེ། །དེ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་གྲུ་མཁན་ཞེས་གྲགས་སོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ན། །དེ་བཞིན་ཟད་དང་འགོག་པའི་ལས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྟོགས། །སེམས་ཅན་ནད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡི་སྨན་གཏོང་བས། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཏུ་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །མུ་སྟེགས་ངན་པར་ལྟ་བའི་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་ཡང་། །དེ་ཡི་རྐྱེན་གྱིས་བླ་མེད་བདེ་བ་ཐོབ་ཅེས་སྨྲ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱིས་ཡང་དག་བདེ་བ་གསུངས་པ་ནི། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་ལོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་བཅོམ་པས། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་


DKG053_Page_0370
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་བདེན་པའི་ལམ་རབ་སྟོན། །ལམ་རབ་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་བདེ་བར་འགྱུར། །དེ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དེད་དཔོན་ཞེས་གྲགས་སོ། །བདག་གིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་གཞན་གྱིས་བྱས་མ་ཡིན། །ཐུན་མོང་བྱས་པ་མ་ཡིན་རྒྱུ་རྐྱེན་བྱས་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་གསུངས་པ་ནི། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་སྨྲ་བ་ཀུན་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནས། །ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་སྟོན། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་མཛད་པའི་དུས་ན་སེར་སྣ་མེད། །དེ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མི་དམིགས་བྱམས་པའོ། །བྱམས་པ་མེད་དེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡང་མེད་པས་ན། །རྒྱུ་རྐྱེན་འབྲས་བུ་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐོབ། །དེ་བས་མཁས་པ་ཤེས་རབ་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །དེ་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་ནི་རེ་བ་མེད་ཅེས་བརྗོད། །རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་བག་མེད་སྤྱོད་དང་འགྲོགས་གྱུར་ཀྱང་། །སྐུ་ལ་བག་མེད་པས་ནི་ཡོངས་སུ་འགོ་མི་འགྱུར། །དེ་བས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་འགོ་མི་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱམས་དང་སྡང་མེད་དེ། །དེ་བས་དེ་ཡི་ཐུགས་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་སྙོམས་པའོ། །སེང་གེ་སྒྲ་ཞེས་བགྱི་བས་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ལ་བསྟོད། །ཚད་མེད་པ་ཡི་སེང་གེའི་སྒྲ་ནི་སྒྲོགས་གྱུར་ཅིག །འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བས་ཡོངས་སུ་དྲིས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་གོ།། ། །


previousབཅུ་གཅིག་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེ་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བས་ཡོངས་སུ་དྲིས་པའི་ལེའུ།next