སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་དང་པོ།བསྟོད་ཚོགས། ཀ༽མཐོ་བཙུན་གྲུབ་རྗེ། ཤེས་རབ་གོ་ཆ། བདེ་བྱེད་བདག་པོ། འཕགས་མ་ནོར་རྒྱུན་མ། ཐོགས་མེད། དཔལ་གྱི་གོ་ཆ། རབ་དགའི་ལྷ། ཀླུ་སྒྲུབ། ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ། མ་ཏི་སི་ཏྲ། མ་ཏི་ཙི་ཏྲ། མཐའ་ཡས་ལྷ། རྒྱལ་བའི་སྲས། དབྱིག་གཉེན། རྟ་དབྱངས། དགའ་བྱེད་སྙན་པ། ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ། དཀོན་མཆོག་འབངས། མཆོག་སྲེད། ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན། ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ། ཙནྡྲ་གོ་མི། སངས་རྒྱས་ཞི་བ། ཞི་བ་འཚོ། ཤྲཱི་ཧ་རི་ཤ་དེ་བ། ཤཱཀྱ་ཤྲཱི། རཏྣ་ཀཱིརྟི། སུ་ག་ཏ་ཤྲཱི། ལཀྵྨཱིཾ་ཀཱ་ར། གཉིས་སྐྱེས་སྲུང་བ། ཉི་མ་པ། ཡེ་ཤེས་གྲགས་པ།
Nitartha Publication
མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།
ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསྟོད་པ།
མཐོ་བཙུན་གྲུབ་རྗེ།
― DTG01_Page_002 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བི་ཤིཥྚ་སྟ་བཿ། བོད་སྐད་དུ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསྟོད་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདག་ནི་སྟོན་པ་གཞན་སྤངས་ནས། །བཅོམ་ལྡན་ཁྱོད་ལ་སྐྱབས་མཆིས་པ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཁྱོད། །སྐྱོན་མི་མངའ་ལ་ཡོན་ཏན་ལྡན། །གང་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་སྐྱོན་ལ་དགའ། །ཡོན་ཏན་འཛིན་པར་ཞེན་པས་ན། །སྐྱོན་ཡང་ཡོན་ཏན་ལྟར་མཐོང་ནས། །གཞན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིས་པར་གྱུར། །ཁྱབ་འཇུག་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བོ་དགའ་དད་པས། །དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་གང་བསྒྲགས་པ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལ་དེ་དག་སྐྱོན། །ལྷ་ཆེན་ཁྲོས་པའི་མདའ་གཅིག་གིས། །གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་བསྲེགས་ཞེས་གདའ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མདའ་ཆེན་གྱིས། །ཁྲོ་བའི་སེམས་ཉིད་ངེས་པར་བསྲེགས། །ལྷ་ཆེན་གྱིས་ནི་འདོད་པ་དག །བསྲེགས་ཉེས་པས་ན་ཕྱིར་ཡང་དྲངས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞུགས་ཀྱིས་ནི། །འདོད་པ་རྩད་བཅད་བསྲེགས་ནས་བཏོན། །ལྷ་ཆེན་ཐིག་ལེའི་མཆོག་མ་ལ། །ཆགས་པ་སྐྱེས་པས་གདོང་
― DTG01_Page_003 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བཞི་བྱུང༌། །བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་སྒེག་མོ་ཡིས། །ཁྱོད་ཀྱི་བ་སྤུའི་རྩེ་མ་གཡོས། །ལྷ་ཆེན་ཕྱེད་ནི་ཆུང་མ་བས། །དུར་བ་ཡིས་ཀྱང་ཐུབ་མ་ལགས། །ཁྱོད་ནི་བདེ་བར་བགྱིད་པ་ཡི། །འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྨོངས་མ་གྱུར། །འཁོར་ལོ་མདུང་ཐུང་ཅན་དག་གིས། །བདུད་སྟོབས་དེ་ལས་རྒྱལ་མི་ནུས། །ཁྱོད་ནི་འཁོར་ལོ་མདུང་མེད་པར། །བྱམས་པའི་མཚོན་གང་ལགས་པས་རྒྱལ། །རྒན་པོས་ཁྱབ་འཇུག་མདའ་ཡིས་བསྣུན། །ལྷ་ཆེན་མགྲིན་པ་སྔོ་གྱུར་པས། །ལྷ་འདི་གཉིས་ལ་གནོད་བགྱིད་མཆིས། །མགོན་ཁྱོད་གནོད་བགྱིད་བྲལ་བ་ལགས། །ཁྱབ་འཇུག་མི་ཐུང་གཟུགས་བསྒྱུར་ནས། །གཡོ་ཐབས་ཀྱིས་ནི་སྟོབས་ལྡན་བསླུས། །ཁྱོད་ནི་གཡོ་ཡང་མཁྱེན་གྱུར་ལ། །གཞན་དག་ལ་ཡང་སླུ་མི་མཛད། །མགོན་ཁྱོད་རྫུ་འཕྲུལ་ཙམ་བླང་གི། །རྨད་བྱུང་གང་གིས་མཐོང་བ་དེས། །ཁྱབ་འཇུག་འཇིག་རྟེན་གསུམ་བརྒལ་བ། །འཕྱེ་བོ་མཆི་བ་བཞིན་དུ་མཐོང༌། །གཞོན་ནུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ན། །དྲུག་ལྡན་མ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད། །ཁྱོད་ཀྱིས་འཁྲིག་པའི་སྦྱོར་བ་བདུན། །ཐལ་བ་བཞིན་དུ་བགྱིས་པར་གྱུར། །ཚངས་སོགས་འཇིག་རྟེན་འབྱིན་པ་པོ། །བདག་གཅིག་ཡིན་པར་སྨྲ་ཞེས་གྲག །དེ་ཉིད་གཟིགས་ཁྱོད་འཇིག་རྟེན་དང༌། །
― DTG01_Page_004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཡང་ལས་ལས་སྐྱེས་ཞེས་བསྟན། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ནི་བཤོལ་མེད་མ། །མཐོང་ནས་འདོད་པས་རྨོངས་ཞེས་གྲག །དཔའ་ཁྱོད་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །མ་རྨོངས་སླད་དུ་བཙུན་མོ་བཏང༌། །སྒྲ་གཅན་ལག་པས་ཟླ་བ་ཡང༌། །དབང་མེད་པར་ནི་མིད་པ་ལགས། །མངའ་བརྙེས་ཁྱོད་ལ་སེམས་ཅན་གང་། །དབང་མེད་བགྱིད་པ་དེ་མ་མཆིས། །མི་དབང་དགའ་བྱེད་གོས་སྲེད་སོགས། །ནགས་ཚལ་ནས་ནི་ཕྱིར་ཡང་མཆིས། །བདེ་བར་གཤེགས་ཁྱོད་དབེན་པ་ཡི། །བདུད་རྩིས་ངོམས་ལས་ཕྱིར་མི་བྱོན། །མཆོད་སྦྱིན་ལ་ནི་ཕྱུགས་འགུམས་པར། །དྲང་སྲོང་རྣམས་ནི་སྨྲ་ཞེས་གྲག །སྡིག་མེད་ཁྱོད་ཀྱིས་གྲོག་མ་ལའང༌། །གནོད་བ་བགྱིད་པར་རྗེས་མ་གནང༌། །གཞན་དག་རང་དོན་མཆོད་སྦྱིན་ལ། །གཞན་གྱི་སྲོག་གི་སྦྱིན་སྲེག་བྱེད། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཁྱོད་གཅིག་པུ། །རང་གི་སྲོག་གིས་སྦྱིན་སྲེག་མཛད། །དྲང་སྲོང་དམོད་མེ་མི་བཟད་པས། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་བསྲེགས་པར་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་མེ་ཡིས་ནི། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་རྒྱུ་བསྲེགས། །རྒྱས་པ་དྲན་པའི་མཐུ་ཆུང་བས། །མང་པོ་བགྱིས་པའི་ཚིག་དག་ནི། །ལྟག་འོག་འགལ་བར་གྱུར་ཅེས་ཐོས། །ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ཀུན་ཀྱང་མིན། །དྲང་སྲོང་དམོད་པ་གྲུབ་པ་ལས། །དཀའ་ཐུབ་གྲུབ་པར་རྗེས་སུ་དཔག །མགོན་ཁྱོད་ཐུགས་རྗེ་གྲུབ་པ་ལས། །དཀའ་ཐུབ་གྲུབ་པར་རྗེས་སུ་དཔག །ལྷ་ཆེན་འདོད་པ་ཅན་གྱི་མཚན། །དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་དམོད་པས་ལྷུང༌། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཕུང་ཁྲོལ་མཐའ་དག་གི། །རྩ་བ་འདོད་པ་ཉིད་ལྷུང་བགྱིས། །གླིང་ལས་སྐྱེས་སོགས་ཕལ་ཆེར་ནི། །གཞན་གྱིས་གང་སྨྲས་སྨྲ་བར་བགྱིད། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཆོས། །རང་གིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་བསྟན། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རིག་བྱེད་ཚིག །དབེན་པ་ཁོ་ནར་སྨྲ་བར་བགྱིད། །ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒྲགས་ནས་སེང་གེ་ཡི། །སྒྲ་ཡིས་ཆོས་དག་སྟོན་པར་མཛད། །གྲངས་ཅན་བྷ་ར་དྭ་ཛ་ནི། །དེ་ཉིད་མཐོང་ཡང་དཔྱིད་ལྡན་ལ། །ཡོངས་སུ་ཆགས་ཀྱི་གཙོ་ཁྱོད་ཀྱི། །སློབ་མའང་བུད་མེད་ཉིད་མ་ཆགས། །འུག་པ་པས་ནི་དམན་པ་ལས། །ཁྱད་པར་ཅན་ལ་སྦྱིན་ཞེས་བསྟན། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཡིས། །ཁྱི་ལའང་སྦྱིན་པར་བྱ་ཞེས་གསུངས། །ལུས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་བགྱིས་པ་ཡིས། །མདུད་པ་འཇིག་པར་གཅེར་བུས་འཚལ། །
― DTG01_Page_005 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཁྱོད་ནི་ཐུགས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱིས། །མདུད་པ་འཇིག་པར་བཞེད་པ་ལགས། །རྟོག་གེ་པ་དག་དངོས་པོ་རྣམས། །ལྟོས་པ་མེད་པར་གྲུབ་པར་འཚལ། །ཚིག་དབང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང༌། །མི་ལྟོས་མེད་ཅེས་ལེགས་པར་གསུངས། །ནེ་ཙོས་ཉི་མ་བརྟོལ་ནས་ནི། །ཐར་པ་མཆིས་པར་བཤད་ཅེས་གྲག །ཁྱོད་ནི་མྱ་ངན་འདས་བརྙེས་ལ། །གང་དུ་ཡང་ནི་གཤེགས་མ་མཆིས། །ཐར་པ་རྒྱུད་གཞན་སྐྱེད་པ་དང༌། །ནེ་ཙོས་ལམ་གཞན་སོང་བར་གྱུར། །ཁྱོད་ཉིད་ལམ་གང་ནས་གཤེགས་པ། །དེ་ཉིད་ནས་ནི་སློབ་མའང་མཆི། །ཁྱབ་འཇུག་དག་གིས་བུད་མེད་ནི། །སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་ཡོངས་བཟུང་གྱུར། །སྟོན་པ་འཇིག་རྟེན་འདས་ཁྱོད་ལ། །བདག་གི་མེད་ཅིང་ཡོངས་འཛིན་མེད། །ཀ་ཤི་མཛེས་དགའ་མོ་ལ་ནི། །རྒྱས་པ་ཡོངས་ཆགས་རྣམ་པར་འགྱུར། །ཁྱོད་ཁབ་བཞུགས་ནའང་ཕུང་ཁྲོལ་བའི། །གདོན་གྱིས་དབང་པོ་རྨོངས་མ་གྱུར། །རྒྱས་པ་འདོད་གདུངས་གཡེན་སྤྱོ་བས། །བུད་མེད་ཀྱི་ནི་རྡོག་པས་བསྣུན། །ཁྱོད་ནི་ཁྱིམ་པར་བཞུགས་ན་ཡང༌། །ཕྱིར་ཞིང་འཁྲུག་པར་འགྱུར་བ་མེད། །དགའ་བྱེད་ཆུང་མའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། །རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་སོན་ཅེས་གྲག །ཁྱོད་ཀྱིས་བུད་མེད་སྟོང་ཕྲག་ནི། །བརྒྱད་ཅུ་སྤངས་ནས་ནགས་སུ་གཤེགས། །རྣ་ཅན་འཐབ་དཀའ་ལ་སོགས་ལ། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་གནོད་པ་བརྩམས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་བཞེད་པ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྲོག་ཀྱང་བཏང་བ་མཛད། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་སྒྱུ་བྱས་ནས། །གོམ་གསུམ་གྱིས་ཕྲོགས་གང་ཡིན་པའི། །ས་དེ་ངེས་པར་ཐར་བཞེད་པ། །ཁྱོ་ཀྱིས་རྩ་བཞིན་བཏང་བར་གྱུར། །དགའ་བྱེད་སྲོག་གཅོད་བྱེད་པའི་མདས། །འཇིག་རྟེན་རྒྱལ་རིགས་མེད་བྱས་ནས། །གྲགས་པ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་དེ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལ་གྲགས་པ་མིན། །སྒྲ་ངན་དང་ནི་སྐྱ་བསེང་དག །གང་གི་ཕྱིར་ནི་གཡུལ་བཀྱེ་བའི། །དཔལ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་འཁྲི་ཤིང་ནི། །གདུག་པ་བཞིན་དུ་སྤངས་ནས་གཤེགས། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་རྙེད་པ་ན། །ཐང་ཤིང་ནགས་ན་ལྷ་ཆེན་པོ། །རྣལ་འབྱོར་དབང་ཕྱུག་སྤྱོད་པ་པོ། །དེ་ནི་མི་ཤེས་སྤྱོད་པར་བས། །དབང་པོ་གཤོལ་མེད་བྱི་བོ་ཞེས། །བྲམ་ཟེ་ད་དུང་བར་དུ་སྒྲོགས། །ཁྱོད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་མཆོག་བརྙེས་པའི། །གྲགས་
― DTG01_Page_006 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བརྒྱ་བྱིན་སྒྲོགས་པར་གྱུར། །ཁྱབ་འཇུག་དག་ནི་ནག་བཀྲ་བོས། །བྲེད་འཐོམས་གྱུར་ནས་ཀུན་གཏོང་གི། །ཁྲི་ཡི་འོག་ཏུ་ཞུགས་པར་གྱུར། །གཙོ་ཁྱོད་ཀུན་དུ་བསྙེངས་མི་མངའ། །སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་རང་ཉིད་ཀྱི། །བུ་མོ་དང་ནི་འཁྲིག་ཅེས་ཐོས། །ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་སློབ་མ་ཡང༌། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྐྱོན་མ་མཆིས། །བྲམ་ཟེ་རྣམས་ནི་དགེ་སྡིག་དག །སྦྱིན་པ་ལེན་ཅིང་འཕོ་བར་སྨྲ། །ཁྱོད་ཀྱིས་བྱས་པ་ཆུད་མི་ཟ། །མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་མེད་གསུངས། །སེར་སྐྱས་བདག་གི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཤེས་དང་ལྡན་པ་རབ་ཏུ་བརྟགས། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་བདག །མི་རྟག་ཉིད་དང་ལྡན་ཞེས་བསྟན། །གཟེགས་ཟན་གྱིས་ནི་ཤེས་ལས་བདག །གཞན་དང་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་བརྗོད། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ནི་ཤེས་མེད་ན། །ཤིང་དང་འདྲ་བར་ཐལ་འགྱུར་གསུངས། །གཅེར་བུས་ལུས་ཀྱི་ཚད་བཞིན་དུ། །སྲོག་ནི་ཞུམ་དང་རྒྱས་པར་སྨྲ། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ན། །རྣམ་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས། །བྲམ་ཟེས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ། །སྐྱེས་བུ་རྟག་པ་ཡིན་ཞེས་བསྟན། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི། །རྒྱུ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་གསུངས། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དུག་ཅན་པའི། །སྲས་པོ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་དག །སེར་སྐྱས་བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་བསྲེགས། །དེ་ལའང་ཁྱོད་ནི་ཐུགས་རྗེ་མཛད། །སེར་སྐྱ་དེ་ཉིད་རིག་པས་ནི། །གཙོ་ལས་འགྲོ་བ་སྐྱེ་བར་བཤད། །ཁྱོད་ཀྱི་འགྲོ་བའི་སྐྱེ་བ་ནི། །ཉོན་མོངས་ལས་ལས་བྱུང་བར་བསྒྲགས། །སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་ཐར་པ་ཡི། །བདག་ནི་སྲིད་པའི་རྒྱུ་ཞེས་ཟེར། །ཁྱོད་ནི་ཞི་བར་གཤེགས་གྱུར་ནས། །ཞུགས་གུམ་ལྟ་བུར་བགྲང་དུ་མེད། །མུ་སྟེགས་བྱེད་པ་ཁ་ཅིག་ནི། །ཐར་པ་འགྲོ་དང་ལྡན་ཞེས་སྨྲ། །གང་ལ་འགྲོ་ཡོད་དེ་འཁོར་བ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་བསྟན། །གཅེར་བུས་ཀུན་དགའ་ར་བ་སོགས། །རྩིག་པ་སྡིག་པའི་རྒྱུ་ཞེས་ཟེར། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁྱོད་ཉིད་ནི། །དེ་ཉིད་བསོད་ནམས་རྒྱུ་ཞེས་གསུངས། །ལུས་ལས་ལུས་གཞན་དག་ཏུ་ནི། །ཕྲ་བའི་སྲོག་ནི་འཕོ་ཞེས་གྲག །ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་ལས་གཞན་གྱུར་བའི། །སྲོག་ནི་ཡོད་པ་མིན་ཞེས་གསུངས། །ཁྲོས་པས་གཡུལ་ངོར་བསད་ན་ནི། །བདེ་འགྲོར་འགྱུར་ཞེས་རྒྱས་
― DTG01_Page_007 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་ཟེར། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་གནས་སྐབས་དེའི། །སེམས་ནི་ངན་འགྲོ་ཡིན་ཞེས་གསུངས། །སྐྱ་བསེང་བུ་ནི་བརྗོད་བྱས་ན། །བསོད་ནམས་འགྱུར་ཞེས་སོ་སོར་སྨྲ། །གང་ཞིག་བགྲོད་མིན་བགྲོད་བྱེད་པ། །དེ་དག་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལ་སྨད། །སྐེམ་བྱེད་དབང་པོ་ཉེ་དབང་པོ། །དྲག་པོ་ལ་སོགས་འཇིགས་པ་དང༌། །བསྡིགས་ཕྱིར་མཚོན་ཆ་རྟག་ཏུ་ཐོགས། །ཁྱོད་བསྙེངས་བྲལ་ཞིང་བསྡིགས་མི་མཛད། །ཁྱོད་ནི་སུས་ཀྱང་མི་བསྙེངས་ལ། །སུ་ལའང་བསྡིགས་པར་མི་མཛད་པས། །ཁྱོད་ཉིད་གཅིག་པུ་མཚོན་མི་བསྣམས། །དེས་ན་འགྲོ་བ་རྣམས་ལས་འཕགས། །སྨྲ་པོ་ཉོན་མོངས་བཅས་པའི་ཚིག །རིག་བྱེད་ལ་སོགས་ཚིག་དག་ནི། །ཕལ་ཆེར་ལྟག་འོག་འགལ་བ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གསུང༌། །གཞན་གྱི་བསྟན་བཅོས་གཞན་དག་ནི། །ཕལ་ཆེར་སྔ་ཕྱི་འགལ་བ་ལས། །ཁྱོད་ཉིད་ཀྱི་ནི་གཞུང་ལུགས་དག །ཐོག་མ་བར་མཐར་སྐྱོན་མ་མཆིས། །ཆོས་འདོད་པ་དག་དམངས་རིགས་ལ། །བློ་གྲོས་སྦྱིན་པར་བྱ་མིན་ཟེར། །ཁྱོད་ནི་གདོལ་པ་རྣམས་ལ་ཡང༌། །ཐུགས་རྗེས་དམ་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད། །ལྗོན་ཤིང་བཟང་པོ་རྣམས་སྤངས་ནས། །ངན་པ་ལ་ནི་སུ་ཞིག་བརྟེན། །འདོད་ཆགས་བྲལ་བརྙེས་ཁྱོད་བཞུགས་ན། །མཁས་པ་སུ་ཞིག་སྟོན་གཞན་འདུད། །སེར་སྐྱས་ཡུལ་རྣམས་ལ་སྤྱད་བཞིན། །ཡེ་ཤེས་འགྱུར་མཆི་སྡིག་བྲལ་བ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ལ། །ཐར་པ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་གསུངས། །བསོད་ནམས་བྱས་པའི་ཚོགས་དག་ནི། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོངས་བསྔོ་བར། །བཅོམ་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ། །དེ་གཞན་བསྟན་བཅོས་ལས་མ་བཤད། །ལྷ་རྟེན་དང་ནི་མཆོད་སྦྱིན་ལ། །སེམས་ཅན་གསོད་པར་བྱེད་པ་གང༌། །འཇིག་རྟེན་པ་ནི་ཆོས་སུ་འཚལ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལ་དེ་དག་སྨད། །གང་ཞིག་སྲོག་ཆགས་ལ་རྟག་གནོད། །དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ག་ལ་ཡོད། །གཙོ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་ཉིད་ཀྱི། །སྲོག་གིས་སེམས་ཅན་ལེགས་པར་བསྲུངས། །ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་རིགས་འཁྲུངས་ཁྱོད་ཀྱིས། །གང་ཞིག་བདེན་དང་མི་སླུ་དང༌། །ཚངས་པར་སྤྱོད་དང་དུལ་བ་དང༌། །བརྩེར་ལྡན་དམ་ཆོས་ལགས་པར་
― DTG01_Page_008 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོངས། །རིག་བྱེད་མཐའ་ལ་འབྱམས་པས་ཀྱང༌། །གཡུལ་ངོར་དགྲ་མངོན་འོངས་བསད་ཅེས། །འཇིག་རྟེན་སྨྲ་ཡི་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །དགྲ་ལའང་སྙིང་རྗེ་བྱ་ཞེས་གསུངས། །གཞོན་ནུས་རང་གི་ཞང་པོ་ལ། །མདུང་གིས་བསྣུན་ཞེས་བཀའ་མཆིད་གདའ། །དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི། །དྲ་བ་ཤེས་རབ་མཚོན་གྱིས་དྲལ། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི། །སླས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་མ་ནུས། །གཙོ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཀུན། །བསྐྱབ་པའི་སླད་དུ་བརྩོན་པ་ལགས། །རྒན་པོས་སྦྱར་བའི་འཇིགས་ཤེས་ནས། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་བཅོམ་བརླག་བཏང༌། །ཐུབ་པ་ཁྱོད་ལ་བསྙེངས་བགྱིད་གང༌། །སེམས་ཅན་དེ་ནི་འགའ་མ་མཆིས། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་གཉེན་འདུན་དག །ལེ་ལན་གྱིས་ནི་གཏུགས་པར་གྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་གཉེན་འདུན་ཐམས་ཅད་ནི། །འཁོར་བ་ལས་ནི་རྣམ་པར་སྒྲོལ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གཞུང་ལུགས་ལ། །ཇི་ལྟར་ཇི་ལྟར་རྣམ་བསམས་པ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་མགོན་ཁྱོད་ལ། །བདག་གི་སེམས་ནི་དད་པར་གྱུར། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་མིན་པའི། །གྲུབ་མཐའི་སྐྱོན་གྱི་བརླག་སེམས་ལྡན། །བསམ་བརླག་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱོན་མེད་པའི། །སྟོན་པ་ཁྱོད་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ༌། །འཇིག་རྟེན་ལྷ་དང་བྲམ་ཟེ་དང༌། །རིག་བྱེད་ཤཱཀྱ་འདི་དག་ཅེས། །སྡང་བར་སྨྲ་བ་རང་སྐྱོན་ཉིད། །ཅི་ཕྱིར་སེམས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། །གང་སླང་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི། །བདེ་བས་བདེ་ཉིད་ཐོབ་བགྱིད་པ། །དེ་སླད་སྨྲ་བའི་སེང་ཁྱོད་ཀྱི། །གཞུང་ལུགས་ལ་ནི་འགྲོ་འདི་དགའ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པ། །རྣམ་པ་འདི་ལྟར་རབ་བརྗོད་པས། །བདག་གིས་བསོད་ནམས་གང་ཐོབ་དེས། །འགྲོ་བའི་འཇིག་རྟེན་ཁྱོད་འདྲར་ཤོག །མགོན་པོ་ཁྱད་པར་འཕགས་བསྟོད་པ། །བཏོན་པས་བདག་གིས་དགེ་བསགས་པ། །གང་ཡིན་དེས་ནི་འགྲོ་བ་ཀུན། །བྱང་ཆུབ་ལམ་ལ་གཞོལ་གྱུར་ཅིག །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་མཐོ་བཙུན་གྲུབ་རྗེས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་སརྦ་ཛྙཱ་དེ་ཝ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་རིན་ཆེན་མཆོག་གིས་བསྒྱུར། །སླད་ཀྱིས་བན་དེ་དཔལ་བརྩེགས་རཀྵི་ཏས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།
ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསྟོད་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ།
ཤེས་རབ་གོ་ཆ།
― DTG01_Page_009 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བི་ཤེ་ཥ་སྟ་བ་ནཱ་མ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསྟོད་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇམ་དཔལ་བཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཁྱད་པར་ཕུལ་དུ་བྱུང་ལྡན་ཞིང༌། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་སངས་རྒྱས་ལ། །ཕྱག་འཚལ་ཁྱད་པར་འཕགས་བསྟོད་པ། །དོན་ལས་ཚུལ་བཞིན་བཤད་པར་བྱ། །མཐོ་བཙུན་གྲུབ་རྗེ་ཞེས་བྱ་བའི་བྲམ་ཟེ་རིག་བྱེད་བཞི་ལ་མཁས་པ། བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱིས་གཙོ་བོར་བཀུར་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དང༌། དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དད་པ་ཐོབ་ནས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བརྩམས་ཏེ་བསྟོད་པ་འདི་བྱས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐོས་ཏེ། ཡུལ་ཤར་ཕྱོགས་ན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བྲམ་ཟེ་ལས་དྲུག་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་བྲམ་ཟེའི་རིགས་སུ་བྱུང་བ། སྔོན་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ཉེ་བར་བརྩམས་པ་ལས་མཐོ་བཙུན་གྲུབ་རྗེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདེ་བྱེད་བདག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤུན་གཉིས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་ཚེ་དེ་གཉིས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་ཅག་གི་ཁྱིམ་ན་ནི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་མཆོད་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་རབ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་སྣང་ན། དེས་ན་ཡུ་བུ་ཅག་གིས་ཅི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ངེས་པར་བརྟག་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཐོས་པ། རི་བོ་ཏི་སེ་ན་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཨུ་མ་དང་ཁྱུ་མཆོག་དང་བཅས་པར་མངོན་སུམ་དུ་གནས་སོ་ཞེས་ཐོས་ཀྱིས། དེར་སོང་ལ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོས་ཡུ་བུ་ཅག་ལ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་ངེས་པ་བསྐྱེད་ནས། དེར་མྱུར་བར་སོང་སྟེ་འབད་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྷན་དག་གིས་གྲོགས་བྱས་ཏེ། རི་བོ་ཏི་སེའི་ས་མཉམ་པར་སོང་བ་དང༌། ལྷ་ཆེན་པོའི་ཁྱུ་མཆོག་སྤྲིན་དཀར་པོའི་དུམ་བུ་ལྟ་བུ་གཟས་ལ་ཡན་པ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་མཐོང་བས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། དེའི་རྗེས་ཐོགས་ཉིད་ལ་ལྷ་མོ་ཨུ་མ་འབྲས་བུའི་ཤིང་གི་ཚང་ཚིང་གི་ནགས་ན་འབྲས་བུ་ཐུ་བ་མཐོང་ནས། །གུས་པ་དང་བཅས་པས་ཕྱག་
― DTG01_Page_010 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་ཏེ། དེ་དག་གིས་མེ་ཏོག་རྒྱས་པའི་ནགས་ཚལ་གྱི་གནས་ན་ཡུ་བུ་ཅག་གི་རྗེ་བོ་གནས་སོ་ཞེས་གཏམ་ཐོས་པ་དང༌། དེ་དག་ཡིད་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་པས་མེ་ཏོག་སིལ་མ་གཏོར་བས་ཉེ་བར་མཛེས་པའི་སའི་ཆར་སོང་བ་དང༌། ལྷ་ཆེན་པོ་འབྱོར་བ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་སྟན་ལ་འདུག་ཅིང༑འཁོར་གྱི་ཚོགས་སྟོང་གིས་བསྐོར་བ་མཐོང་ངོ༌། །མཐོང་བའི་རྗེས་ཐོགས་ཉིད་ལ་ཚོགས་ཀྱི་བདག་པོས་ལག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། དེའི་ཐད་དུ་ཁྱེར་ནས་གུས་པ་དང་བཅས་པས་ཕྱག་བྱས་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཅག་ག་ལས་འོངས་ཞེས་དེ་དག་ལ་དྲིས་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་རྒྱས་པར་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་ཇི་ཙམ་ན་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་ཟས་ཀྱི་དུས་ལ་བབ་པ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ན། ནམ་མཁའ་ལས་སྲིན་བུ་ལྷམ་བུ་ཆུ་གཤེར་གྱི་མདོག་ཅན་གྱི་གོས་གྱོན་པ་མ་དྲོས་པའི་མཚོ་ལ་གནས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ། བྱ་གཤོག་པ་དམར་པོ་དང་ར་བ་ལྟ་བུར་བབས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ལྷ་ཆེན་པོ་འཁོར་གྱི་ཚོགས་དང་བཅས་པ་གུས་པ་དང་བཅས་པས་སྤོས་དང༌། བྱུག་པ་དང༌། མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ཐོགས་ཏེ། དེ་དག་གི་ཐད་དུ་སོང་ནས་དེ་དག་རང་རང་གི་སྟན་ལ་འདུག་པ་ལ་རེ་རེ་ཞིང་གོས་རིན་ཆེ་བ་བསྐོན་ཏེ་བདེ་བར་འདུག་པ་དང༌། བཟའ་བ་དང༌། བཅའ་བ་དང༌། བསོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱས་ནས། ཨུ་མས་ཀྱང་མེ་ཏོག་དང༌། འབྲས་བུས་མཆོད་དེ། དེ་དག་ལས་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་མཉན་ནས། དེ་དག་སླར་སོང་བ་དང༌། དེ་གཉིས་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ཅག་འདིར་བྱ་བ་གང་གི་ཕྱིར་འོངས་པ་ཁོ་བོས་ཤེས་ཀྱིས། དེ་ཁྱེད་ལ་སྨྲ་བར་བྱའོ། །གང་གི་སློབ་མ་བདག་ཅག་ཉིན་རེ་དགའ་བས་མཆོད་བྱེད་ཡོན་ཏན་དམ་པར་ལྡན། །འཇིག་རྟེན་ཉེས་སེལ་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོའི་མཚན་གྱི་མཆོག་ནི་རབ་ཏུ་གྲགས་གྱུར་ཅིང༌། །ཤིན་ཏུ་དགའ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་ཡང་དག་མཆོད་བྱེད་ཚེ་ན་མྱ་ངན་འདས་འདྲར་སེམས། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་བླ་མ་ཡོན་ཏན་མཉམ་མེད་སངས་རྒྱས་དེ་ནི་མཁས་པས་མཆོད། །དེ་བས་ན་ཁྱེད་ཅག་གི་སྟོན་པ་དེ་ཉིད་དང༌། དེའི་གསུང་རབ་ལ་མཆོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་གྱུར་ནས་སླར་རང་གི་ཡུལ་དུ་སོང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་
― DTG01_Page_011 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རབ་ཀྱི་ཆོས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པས་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་རྣམས་རྩ་ལྟར་བོར་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསྟོད་པ་དང༌། ལྷ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བསྟོད་པ་གཉིས་བྱས་སོ།། །།ད་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོའི་ཡན་ལག་གི་དོན་བཤད་པར་འདོད་ནས་སྨྲས་པ་ནི། བདག་ནི་སྟོན་པ་གཞན་སྤངས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་དག་ཁྱེད་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་མ་ལུས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་ནས། སེར་སྐྱ་དང༌། གཟེགས་ཟན་དང་རྐང་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྟོན་པ་དང༌། དེས་བྱས་པའི་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྤངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་དང༌། དེའི་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅེས་ཟེར་རོ་སྙམ་དུ་དོགས་པའི་ཕྱིར། བདག་ནི་སྟོན་པ་གཞན་སྤངས་ནས། །བཅོམ་ལྡན་ཁྱེད་ལ་སྐྱབས་མཆིས་པ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཁྱོད། །སྐྱོན་མི་མངའ་ལ་ཡོན་ཏན་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བདག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟོད་པར་བྱེད་པ་བདག་ཉིད་དོ། །སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆོས་ཤིང་འདུལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན་སྟོན་པ་སྟེ། འདི་ནི་སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེ་སྤངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཤིང་དོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་བོད་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲར་བཤད་ལ། དེ་གང་ལ་མངའ་བ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་ནོ། །ཁྱེད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཁྱོད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྐྱབས་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། རྟན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་གང་ལ་བརྟེན་ན་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཟད་པར་འགྱུར་བའོ། །མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆི་ཞིང་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། ཡིད་མི་རྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཉེ་བར་བསགས་པ་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་སྡིག་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིང༌། མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་འདིར་དཔེར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྟོན་པ་གཞན་དག་སྤངས་པ་དང༌། །སྟོན་པ་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་
― DTG01_Page_012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཁྱེད་སྐྱོན་ནི་མི་མངའ་ལ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་གང་ལ་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་མི་མངའ་བ་ནི་སྐྱོན་མི་མངའ་བའོ། །དེ་ཡང་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པས་ན་སྐྱོན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་མཉམ་པ་མེད་པ་གང་ལ་མངའ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཁྱེད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་སྐྱོན་མི་མངའ་ཞིང༌། ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ལ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤངས་ནས་སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ལ་བསྟེན་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གང་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་སྐྱོན་ལ་དགའ། །ཡོན་ཏན་འཛིན་ལ་ཞེན་པས་ན། །སྐྱོན་ཡང་ཡོན་ཏན་ལྟར་མཐོང་ནས། །གཞན་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆིས་པར་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བརྟག་པའི་ཚིག་གི་ཕྲད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐ་མལ་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱོན་ལ་དགའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཆགས་པས་ན་འཇིག་རྟེན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གོ །སྐྱོན་ལ་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་དགའ་ཞིང་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་སྐྱོན་ལ་དགའ་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྐྱོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡོན་ཏན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དོ། །དཔེར་ན། མཁྲིས་པའི་ནད་ཀྱིས་བཅོམ་པའི་མིག་གིས་ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་རྣམས་ཀྱི་མཛེས་པ་དངོས་པོ་དཀར་བར་གྱུར་པ་ཡང་སེར་པོར་མཐོང་སྟེ། བདག་ཅག་གིས་ཁ་དོག་སེར་པོར་མཐོང་ཞིང་རྟོགས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་འདྲེས་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མཉན་པའི་ཉེས་པས། གང་གི་ཉེས་པ་རྣམས་ལའང་ཡོན་ཏན་ཉིད་དུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བར་སེམས་འཁྲུལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡོན་ཏན་འཛིན་ལ་ཞེན་པས་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས་
― DTG01_Page_013 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལེན་པས་ན་ཡོན་ཏན་འཛིན་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ལ། ཡོན་ཏན་འཛིན་པ་ལ་དམན་པར་གྱུར་པ་ནི་རྨོངས་ཤིང་གཏི་མུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་སྐྱོན་ལ་དགའ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཉེས་པས་རྒྱུད་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་ཡང་ཡོན་ཏན་ལྟར་མཐོང་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འགྲོ་བ་བློ་གྲོས་དང་བྲལ་ཞིང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྨོངས་པས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྔར་བཤད་པ་དེ་དག་ངེས་པར་བྱ་བར་ཇི་ལྟར་ནུས་ཤེ་ན། གཞན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ༑གང་གི་ཕྱིར་ལྷ་ཆེན་པོ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་དང༌། ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྐད་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་མེད་ཅིང༌། ཉེས་པ་མང་པོ་བསགས་པ་ཡིན་པས་གཞན་དག་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བས་སྟོན་པ་གཞན་འདོད་པར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཞན་དག་སྐྱོན་དང་ལྡན་ཞིང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཁྱབ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ནོར་ལྷ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་དབང་ཕྱུག་སྟེ། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་དད་པ་ནི་དེ་ལ་དགའ་ཞིང་རབ་ཏུ་དང་བའི་སྐྱེ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེས་ཡོན་ཏན་གང་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་ཤིང༌། ཁྱད་པར་གང་དག་མངོན་པར་སྒྲོགས་པ་དེ་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བསྟན་ལ་དེ་དག་སྐྱོན་ཞེས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱེད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་སྐྱོན་ཏེ། ཉེས་པ་དང༌། ཕོངས་པ་དང༌། སྨད་པར་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཁྱེད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཉེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གང་ཞིག་སྒྲོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ལྷ་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་བརྩམས་ནས། དེ་དག་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷ་ཆེན་ཁྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲོ་བས་ཁྱབ་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་སོ། །གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་གསུམ་པོ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་འཇིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དྲག་པོས་བསྲེགས་པའོ། །དྲག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་དུ་སྒྲོགས་པར་
― DTG01_Page_014 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲིད་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་ལྷ་ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་འཇིག་རྟེན་དུ་སྒྲོགས་ཤིང་སྟོན་པ་ནི། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་གསུམ་ནམ་མཁའ་ལ་རྒྱུ་བ་ཞིག་བྱུང་བ་དང༌། དེ་ལས་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་བབས་ཤིང་མི་རྣམས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ལྷ་ཆེན་པོས་མི་རྣམས་ལ་བསྐྱབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཞུ་བླངས་ཏེ་མདའ་གཅིག་གིས་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་བསྲེགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། འདི་ན་ལྷ་མིན་གྲོང་ཁྱེར་མཁའ་ལ་རྒྱུ། །སྐྱེས་པ་བུད་མེད་རྒན་དང་གཞོན་བཅས་པས། །གཞུ་ཆེན་བླངས་ནས་འབར་བའི་མདའ་ཡིས་ནི། །མེ་ཡིས་བསྲེག་བྱ་བཞིན་དུ་སྐད་ཅིག་བསྲེགས། །ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེས་དམྱལ་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། གང་ཞིག་ཁྱོད་མཐོང་སྲོག་གཅོད་ལས། །མི་ལྡོག་པ་ཡི་མཐའ་དེ་ནི། །ཁྱེད་རྣམས་དེང་ནི་དམྱལ་བ་རུ། །ཀྱེ་མ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བར་ཤེས། །ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེས་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་བསྲེགས་པ་དེ་ཉེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན། །ཁྱེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་བསྲེགས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཁྱེད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ༑མཚོན་ཆ་གང་ཞིག་ཅེ་ན། ཡེ་ཤེས་མདའ་ཆེན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཉིད་མདའ་ཆེན་ཡིན་པས་ན། ཡེ་ཤེས་མདའ་ཆེན་ཏེ་དེས་སོ། །ཁྲོ་བའི་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲོ་བ་ཉིད་མ་དང་འདྲ་བས་ན་ཁྲོ་བའི་མེ་སྟེ། དེ་ཉིད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པར་བསེགས་ཤིང་ཉེ་བར་ཞི་བར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དྲིས་པ། བྱམས་པའི་མངའ་ཆེན་པོས་ཁྲོ་བའི་མེ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག །བྱམས་པ་བསྒོམས་ཤིག །བྱམས་པ་བསྟེན་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། མང་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཞེ་སྡང་སྤང་བ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་བྱམས་པས་རྩེ་གཞིལ་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་གྱི། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་ཕར་འགྱུར་བས་ན་འདིར་ཡེ་ཤེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ཆེན་གྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསྲེགས་ཉེས་པ་ནི་ལེགས་པར་མ་
― DTG01_Page_015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བསྲེགས་པ་སྟེ། རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པར་མ་བསྲེགས་པའོ། །འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། འདོད་པ་དེ་ཉིད་བསྲེགས་ཉེས་པས་ལྷ་ཆེན་པོ་སླར་དྲངས་ཤིང༌། དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདི་སྐད་ཟེར་ཏེ། དུས་འགའ་ཞིག་ན་ལྷ་ཆེན་པོ་གྲོང་ཁྱེར་གསུམ་བསྲེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བས། ཤིན་ཏུ་ཡིད་བྱུང་ནས་ཁན་མ་ཐོ་བ་དེ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རི་ཁ་བ་ཅན་གྱི་རི་སུལ་གྱི་ཚང་ཚིང་དུ་བཞུགས་ཏེ། བརྟུལ་ཞུགས་ལ་གནས་པའི་ཚེ། འདོད་པའི་ལྷས་བཟློག་པ་ན་ཁྱེད་ང་ལ་འཚེ་བར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་ཀྱང་ཇི་ཙམ་ན་དེ་འཚོ་བར་བྱེད་པ་ན། ལྷ་ཆེན་པོ་ཁྲོ་བ་འབར་བས་གདུང་བའི་ཡིད་ཀྱིས་མིག་གསུམ་པ་ལས་ཕྱུང་བའི་མེས་གང་འདི་ཐལ་བ་ཡང་མི་ལུས་པ་དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ལྷ་བསྲེགས་པ་དང༌། ཡང་འདོད་པའི་ལྷས་ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་བཀའ་བཟློག་མའི་རོ་སྨད་ཀྱི་འཇོ་སྒེག་གིས་རྒྱུན་དུ་བཟློག་པར་གྱུར་ཏོ། །ཁྱེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞུགས་ཀྱིས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཁྱེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་སོ། །རྩར་བཙས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ལྷག་མ་མེད་པ་སྟེ། བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྲེགས་ནས་བཏོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་ན་སླར་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་བསལ་བའོ། །ལྷ་ཆེན་ཐིག་ལེའི་མཆོག་མ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐོས་ཏེ། སུན་དྷ་དང༌། ཨུ་པ་སུན་དྷ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷ་མ་ཡིན་སྤུན་གཉིས་ཤིག་བྱུང་བ་དང༌། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཚངས་པ་བསྒྲུབས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱིས་མ་སོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། བདག་ཅག་ལུས་ཙམ་ཐ་དད་ཀྱི། སེམས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་ཐ་དད་པ་མེད་པར་མཛོད་ཅིག་ཅེས་བྱས་པ་དང༌། ཚངས་པས་ཀྱང་མཆོག་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་གཉིས་གསོད་པའི་ཐབས་ལ་དཔྱོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཚངས་པས་སྨྲས་པ། དེ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་གསོད་པའི་ཐབས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་ལུས་ལས་འོད་ཏིལ་འབྲུ་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་བྱིན་ནས། དེ་ལས་ཐིག་ལེའི་མཆོག་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷའི་བུ་མོ་ཞིག་བསྐྱེད་ནས། དེ་ཡང་ཚངས་
― DTG01_Page_016 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་བསྐོར་བ་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་དང༌། དེ་དེའི་གཟུགས་ལ་ཡིད་རྣམ་པར་གཡེངས་པས་ལྟ་བ་ན། ངོ་ཚ་བར་གྱུར་པས་གདོང་བཞི་སྤྲུལ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་གདོང་བཞི་སྤྲུལ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན། ལྷ་ཆེན་ཐིག་ལེའི་མཆོག་མ་ལ། །རབ་ཏུ་ཆགས་པས་གདོང་བཞི་བྱུང༌། །ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷ་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩེ་གསུམ་གྱི་མཚོན་ཆ་ཡོད་པའོ། །ཐིག་ལེའི་མཆོག་མ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷའི་བུ་མོའོ། །ཆགས་པ་སྐྱེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་པའི་བསམ་པ་སྐྱེས་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །གདོང་བཞི་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གདོང་བཞི་པར་གྱུར་པའོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི། བདུད་ཀྱི་བུ་མོས་སྒེག་པ་ཡིས། །ཁྱོད་ཀྱི་བ་སྤུའི་རྩེ་མི་གཡོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བདུད་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་བུ་མོ་ནི་བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་སྟེ། སྲེད་མ་དང༌། དགའ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྒེག་པ་ནི་དགོད་ཅིང་སྨྲ་བ་དང་ཟུར་གྱིས་བལྟ་བ་དང༌། གར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཀྱང་ངོ༌། །ཁྱེད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མགོན་པོ་ཁྱེད་ཀྱིའོ། །བ་སྤུའི་རྩེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུའི་ཡན་ལག་གི་བ་སྤུའི་རྩེ་མོ་ཡང་མི་གཡོ་ཞིང་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེའི་གདན་ལ་བཞུགས་པའི་ཚེ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་དེ་དག་གིས་འདོད་ཆགས་བསྐྱེད་པར་མ་ནུས་སོ་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ཆེན་ཕྱེད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཕྱེད་ནི་ཆུང་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལུས་ཀྱི་ཕྱེད་ཆུང་མ་སྟེ། ལྷ་མོ་ཨུ་མ་འཆང་ཞིང་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་ངུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱས་ཀྱང་ཐུབ་ཅིང་རྒྱལ་བར་མི་ནུས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པའི་ལུས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་ལྷ་ཆེན་པོ་འདི་ཨུ་མ་དང་ལྷན་ཅིག་ལོ་སྟོང་གི་བར་དུ་འདོད་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ན། ཇི་ཙམ་ན་དེ་ཁུ་བ་འབྱིན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པའི་ཚེ། དེས་བསམས་པ། རེ་ཞིག་ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་འདོད་པའི་བདེ་བ་ལ་ངས་ལོངས་སྤྱོད་པར་གྱུར་གྱིས། ད་ནི་ཡིད་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ངའི་ཕྱེད་ལུས་ཀྱི་ཕྱེད་དུ་ཞུགས་པར་བྱས་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། དེ་ནས་ལུས་ཕྱེད་བུད་
― DTG01_Page_017 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མེད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཡང༌། ཁྱེད་ནི་བདེ་བར་བགྱིད་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་འཁྲུལ་བར་བྱེད་པའི་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྨོངས་མ་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འཁྲུལ་ཅིང་ཆགས་པར་མ་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཁོར་ལོ་མདུང་ཐུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ༑འཁོར་ལོ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་འཁོར་ལོ་ཅན་ཏེ། འཁོར་ལོའི་མཚོན་ཆ་ཐོགས་པ་ཁྱབ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མདུང་ཐུང་ཅན་ནི་ལྷ་ཆེན་པོ་སྟེ། མདུང་རྩེ་གསུམ་པ་ཐོགས་པའོ། །བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ནི་བདུད་ཀྱི་དཔུང་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གོ །རྒྱལ་བ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་སྟེ། དེས་དབང་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་པའོ། །ཁྱོད་ནི་འཁོར་ལོ་མདུང་མེད་པར། །བྱམས་པའི་མཚོན་གང་ལགས་པས་རྒྱལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ལས་རྒྱལ་བར་བྱ་བ་ལ་གང་ཁྱབ་འཇུག་དང༌། ལྷ་ཆེན་པོའི་འཁོར་ལོ་དང༌། མདུང་མེད་པར་ཡང་བྱམས་པའི་མཚོན་ཆས་མངོན་པར་རྒྱལ་ཞིང༌། བཅོམ་པར་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒན་པོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒན་པོས་ཁྱབ་འཇུག་མདའ་ཡིས་བསྣུན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་ཐོས་ཏེ། ཁྱབ་འཇུག་གི་གཉེན་གྱི་ཚོགས་རྣམས་ས་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཆང་འཐུང་ཞིང་འདུག་པ་ན། ཇི་ཙམ་ན་དྲང་སྲོང་གནས་ངན་དེར་ཉེ་བར་སོང་བ་དང༌། མ་འགགས་པས་བསམས་པ་ཁོ་བོས་དྲང་སྲོང་འདི་ལ་ཅོ་འདྲི་བར་བྱའོ་སྙམ་ནས། བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་སུ་བྱས་ནས་དེའི་ཐད་དུ་སོང་སྟེ། དེ་ལ་གུས་པ་དང་བཅས་པས་རྗེས་བྱས་ནས་ལྟོ་བར་གཞོང་པ་གླན་ནས་གཡོགས་ཏེ་བཅིངས་པ་བསྟན་ནས། ཁོ་མོའི་དགུ་འདི་ན་ཅི་ཞིག་ཡོད། འདི་ལས་ཅི་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དྲང་སྲོང་དེས་བསམ་གཏན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བལྟས་པ་ལས་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཁྲོ་བ་དྲག་པོ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ནས། ཁྱོད་ཀྱི་ཁོང་ནས་ལྕགས་ཀྱི་གཏུན་གང་གིས་ཁྱབ་འཇུག་གི་རིགས་མ་ལུས་པ་རླག་པར་བྱེད་པ་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་དམོད་པ་བཏབ་པོ། །དེ་ནས་ཇི་ཙམ་ན་ལྕགས་ཀྱི་གཏུན་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། བིཥྞུའི་རིགས་ཐམས་ཅད་འོངས་ཏེ་ལྕགས་ཀྱི་གཏུན་དེ་ཆུ་དང་རྡོ་ལ་བདར་ཏེ། དེ་འདམ་དང་བྱེ་མ་འདམ་བུའི་རྫིང་གི་ནང་དུ་བོར་རོ། །དེ་ཡང་འདམ་བུའི་ཚལ་དུ་གྱུར་ཏོ། །ཡང་
― DTG01_Page_018 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྕགས་ཀྱི་གཏུན་དེ་ལས་མདེའུ་ཙམ་ཞིག་ལུས་པར་གྱུར་པ་དང༌། འདིས་ཅི་ཞིག་ནུས་པར་འགྱུར་སྙམ་ནས་ཆུ་བོར་དོར་རོ། །དོར་བའི་འོག་ཏུ་ཉས་མིད་ནས་དེ་ཡང་རྒྱའི་ནང་དུ་ཆུད་དེ། ཉ་པས་ཁྱེར་ནས་རྔོན་པ་རྒན་པོ་ཞིག་ལ་བཙོངས་སོ། །དེས་ཀྱང་ཉ་དེ་བཤས་པ་དང༌། ལྕགས་ཀྱི་མདེའུ་བྱུང་ནས་དེ་མདའི་མདེའུར་བཏགས་སོ། །ཇི་ཙམ་ན་དམོད་པས་ཉེ་བར་བཅོམ་པའི་འཇིགས་པས་དུས་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ། རྫིང་གི་ངོགས་དེར་ཁྱབ་འཇུག་གི་རིགས་རྣམས་ཆང་འཐུངས་པས་ར་རོ་བ་དང༌། དམོད་པས་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པས་རྩོད་པ་ཆེན་པོ་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་འདམ་བུའི་དབྱུག་པས་ཕན་ཚུན་ཉེ་བར་བསྣུན་པར་བྱེད་པ་ན། དེ་ན་མེད་པའི་ཁྱབ་འཇུག་མ་གཏོགས་པ་དེའི་རིགས་རྣམས་རྣམ་པར་འཇིག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཁྱབ་འཇུག་གིས་བསམས་པ་ངའི་ཆུང་མའི་ཚོགས་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་གྲོང་ཁྱེར་སྒོ་ལྡན་ན་གནས་ཀྱིས། དེ་དག་གལ་ཏེ་དམོད་པ་འདིས་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་གནོད་པ་བྱེད་པའམ། གཞན་དག་གིས་ཕྲོགས་པར་འགྱུར་བ་སྲིད་སྙམ་ནས། དེར་སྲིད་སྒྲུབ་བཏང་ངོ༌། །དེས་ཀྱང་དེ་རྣམས་བླངས་ལ་ཁྱབ་འཇུག་གི་ཐད་དུ་ཁྱེར་ཏེ་འོང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ་ཆས་སོ། །རི་བྲགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གཏམ་དེ་ཐོས་ནས་མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་པ་ཐོགས་ཏེ། སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐད་དུ་འཐབ་པའི་ཕྱིར་ལྷགས་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱི་མཚོན་ཆ་མ་ལུས་པ་ཟད་པར་བྱས་ནས་དེ་ཐམས་ཅད་ཕྲོགས་སོ། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་དེ་ཐོས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་གདུང་བ་བཟློག་པར་མི་ནུས་པས་སེམས་གདུང་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དགོན་པར་སོང་ངོ༌། །དེར་ཚང་ཚིང་ཤིན་ཏུ་སྟུག་པ་ཞིག་ཏུ། མྱ་ངན་གྱི་དབང་གིས་ལུས་ཐམས་ཅད་ཕབ་ནས་འདུག་སྟེ། རྐང་པ་བརྐྱང་པའི་མཐེ་བོ་བསྐྱོད་པ་དང༌། ཇི་ཙམ་ན་རྔོན་པ་རྒན་པོ་དེ་རི་དགས་བཤོར་བའི་ཕྱིར་ནགས་ཚལ་དུ་ཞུགས་ཏེ། རི་དགས་བལྟ་བའི་ཕྱིར་སེམས་གཏོད་ཅིང་གནས་པ་དང༌། མཐེ་བོ་བསྐྱོད་པ་དེ་རི་དགས་ཀྱི་རྣ་བ་འགུལ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་མདའ་བསྣུན་པ་དང༌། དེ་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱས་སོ། །རྒན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྔོན་པ་རྒན་པོས་སོ། །ཁྱབ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའོ། །མདའ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྔོན་པའི་མདའ་ཡིས་སོ། །བསྣུན་
― DTG01_Page_019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་པའོ། །ལྷ་ཆེན་མགྲིན་པ་སྔོར་གྱུར་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལྷ་ཆེན་ནི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་ཡང་དུག་གིས་ཉེ་བར་བཅོམ་པས་མགྲིན་པ་སྔོན་པོར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ལྷ་རྣམས་རྒྱ་མཚོ་བསྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ན། དེའི་ཚེ་ནོར་བུ་ཀཽ་སྟུ་བྷ་དང༌། རྟ་མགྲིན་རིངས་ལ་སོགས་མང་པོ་ཞིག་རྒྱ་མཚོ་ལས་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཇི་ཙམ་ན་དུག་ཅིག་བྱུང་བར་གྱུར་ནས་དེའི་མཐུས་ཁྱབ་འཇུག་དེའི་གན་ན་གནས་པས་པགས་པའི་མདོག་ནག་པོར་གྱུར་ཏོ། །ལྷ་ཆེན་པོས་དེ་བླངས་ནས་འཇིགས་པ་མེད་པར་མིད་པར་རྩོམ་པ་ན། །ཇི་ཙམ་ན་མགྲིན་པར་ཐོགས་ཏེ་སྟེང་དུ་ཡང་མ་བྱུང༌། འོག་ཏུ་ཡང་མ་སོང་བར་དེའི་མགྲིན་པ་རྨ་བྱའི་མགྲིན་པ་ལྟར་སྣང་བར་གྱུར་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པས་ད་ནི་དེང་ནས་དེ་མགྲིན་པ་ཉིད་དུ་བཞག་པའི་རིགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ་ཞེས་གྲག་གོ །ལྷ་འདི་གཉིས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཁྱབ་འཇུག་དང༌། ལྷ་ཆེན་པོ་ལའོ། །གནོད་བགྱིད་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གནོད་པ་དང་བཅས་པར་གནས་པས་ན་གནོད་བགྱིད་མཆིས་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་ཉེ་བར་གནོད་པའམ་གསོད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །མགོན་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བོད་པ་སྟེ། བདག་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གནོད་པ་བགྱིད་པ་མེད་པས་ན་གནོད་བགྱིད་བྲལ་བ་ལགས་ཞེས་བྱའོ། །དྲིས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་བགྲོངས་པ་མི་མངའ་མོད་ཀྱི། གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་གནོད་པ་ནི་མངའ་སྟེ། བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོར་རྡོའི་དུམ་བུས་ཞབས་སྣད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་སྨྲས་པ༑དེ་ནི་རྨ་བཏོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། ཉེ་བར་གནོད་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་དུས་ཡུན་རིང་པོར་ཞུགས་པའི་ཉེ་བར་འཚེ་བ་ལ་གནོད་པ་ཞེས་བཤད་ཀྱི། སྐད་ཅིག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དེ་ཉིད་ལ་དེ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་གྱི། ལྷ་ཆེན་པོའི་མགྲིན་པ་སྔོ་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱབ་འཇུག་མི་ཐུང་གཟུགས་བསྒྱུར་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། སྟོབས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་མ་ཡིན་ཞིག་བྱུང་བ་དང༌། དེས་རང་གི་ཕ་རོལ་གནོན་པས་ཁམས་གསུམ་མ་ལུས་པ་རྣམ་པར་གནོན་པ་ན་ཁྱབ་འཇུག་གིས་བསམས་པ། ངས་འདི་དང་ལྷན་
― DTG01_Page_020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་གཡུལ་སྤྲོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་སྐྱེས་བུའི་རྩོལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ངེས་པར་སྒྱུ་ཐབས་ཀྱིས་བསླུ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་བསམས་ནས། བདག་ཉིད་བྲམ་ཟེ་མིའུ་ཐུང་ཞིག་གི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ནས་སློང་མོའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་བྱས་ཏེ་སོང་ནས། རྒྱལ་པོ་སྟོབས་ལྡན་རྟའི་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་གནས་པའི་ཚེ། སུ་ཞིག །སུ་ཞིག་འདོད། གང་ལ་ཅི་ཞིག་སྦྱིན་པར་བྱ། །ཞེས་ཟེར་བ་ལ་བརྩོན་པ་དེའི་ཐད་དུ་ཕྱིན་ནས། ཕ་དང་མའི་ཕྱིར་མེ་ལ་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པས་དེའི་དོན་དུ་ས་ཕྱོགས་གོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚད་སློང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེས་སྨྲས་པ། འདི་ཙམ་ཞིག་གིས་ཁྱོད་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་རྫོགས་པར་འགྱུར། གཞན་དུ་ན་གླང་པོ་དང༌། རྟ་དང༌། ཤིང་རྟ་དང༌། གསེར་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་སློངས་ཤིག་དང༌། དེ་ངས་དགག་པ་མེད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང་བཅས་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་ཀྱང་འདོད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་འདོད་ན་རེ་ཞིག་གོམ་པ་གསུམ་ཡང་ཁྱེར་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་གིས་གོམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་རྐང་པ་གཅིག་བརྐྱང་ནས། གོམ་པ་གསུམ་པའི་གནས་མ་རྙེད་པ་དང༌། དམ་བཅས་པ་ལས་ཉམས་པར་བྱས་པའི་དོར་ཐབས་ཁས་བླངས་པས་ཡིད་ཞུམ་པར་གྱུར་པ་དང༌། འཇིགས་པ་ཆེན་པོས་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པར་གྱུར་པས་སྟོབས་ལྡན་བཟུང་སྟེ། ས་འོག་ཏུ་བཅིངས་པར་གྱུར་ཏོ། །མིའུ་ཐུང་ནི་གཟུགས་ཐུང་བའོ། །གཟུགས་ནི་ལུས་སོ། །བསྒྱུར་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས་སོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། ཁྱབ་འཇུག་གིས་སོ། །ཅི་ཕ་རོལ་གནོན་པས་སམ་ཞེ་ན། གཡོ་ཐབས་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སླུ་ཐབས་ཀྱིས་སོ། །སྟོབས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རྒྱལ་པོའོ། །བསླུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་སྲིད་ལས་ཉམས་པར་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱེད་ནི་གཞན་དག་ལ་སླུ་བར་མི་མཛད་དེ། གལ་ཏེ་གཡོ་མི་མཁྱེན་པས་དེའི་ཕྱིར་གཞན་དག་སླུ་བར་མི་མཛད་དོ་ཞེས་རྟོག་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་གཡོ་ཡང་མཁྱེན་གྱུར་ལ། །ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་གཡོ་མཁྱེན་པས་ན་གཡོ་ཡང་མཁྱེན་གྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་
― DTG01_Page_021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འདས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤྱོད་པར་མི་མཛད་པ་སྟེ། འདིར་རལ་གྲི་ཐོགས་པའི་གཙོ་བོའི་མདོ་དཔེར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མགོན་ཁྱོད་རྫུ་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྱེད་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་པ་རྣམས་ནི་མགོན་ཁྱོད་རྫུ་འཕྲུལ་ཏེ། ཡིད་མགྱོགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་བ་ནི་རྣམ་པར་རོལ་བའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྨད་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ཅིང་རྨད་དུ་བྱུང་བ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱད་འཇུག་འཇིག་རྟེན་གསུམ་རྒལ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོམ་པ་གསུམ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་རྒལ་བའོ། །འཕྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐང་པ་མེད་པ་སྟེ། འཕྱེ་ཞིང་འགྲོ་བས་འཕྱེ་བོ་ཡིན་ལ། དེ་དང་འདྲ་བར་འཇུག་པས་ན་འཕྱེ་བོ་བཞིན་དུའོ། །མཐོང་བ་ནི་རྟོགས་པའོ། །འདི་སྐད་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཁྱེད་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་མཐོང་བ་དེས་ནི་ལྷ་ཡུལ་དང་ས་འོག་ཏུ་ཁྱབ་འཇུག་གིས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་རྒལ་བར་གྱུར་པ་ཡང་འཕྱེ་པོ་མཆི་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་ཙམ་ཉིད་ལ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་དུ་འདོད་དེ༑རྒྱ་མཚོ་བཞིས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀྱི་བར་ནི་མིའི་འཇིག་རྟེན་ཡིན་ལ། འོག་གི་གཞི་ནི་ཀླུའི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་སོགས་པ་རི་བོ་ལྷ་རྣམས་གནས་པ་དང༌། སྐར་མ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་ཉིད་ཡིན་ན། དེ་ཁྱབ་འཇུག་གིས་བརྒལ་བར་བྱས་པ་འདི་ཙམ་ལ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་རྒལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱིས། ཡིད་ལྟར་མགྱོགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ས་ཡ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདས་པའི་འོད་ཟེར་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་གཤེགས་པ་འདིར། དཔེར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཞོན་ནུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞོན་ནུ་དང༌། ཀ་རྟི་ཀ་དང༌། ཕུག་ན་གནས་པ་དང༌། རྨ་བྱ་ལ་ཞོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་པ་ལས་ལོག་པ་སྟེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་
― DTG01_Page_022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཆིངས་པ་ཉིད་འདི་ལྟར་སྤྱོད་པའོ། །ལྷན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གཅིག་དང་ཐབས་ཅིག་པའོ། །གང་དང་ཞེ་ན། དྲུག་ལྡན་མ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་ཆུང་མ་དྲུག་ལྡན་མ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ངོ༌། །སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པའི་བྱེད་པའམ་སྲུང་བའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། དྲུག་ལྡན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷའི་བུ་མོ་མཆོག་ཏུ་གཟུགས་བཟང་བ། སྤྱོད་པ་ལ་མཁས་པ། གཟུགས་ཀྱི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དང༌། བུད་མེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱིས་གཞན་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་གནས་པ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་ལ། དེ་ཡང་གཞོན་ནུས་ཆུང་མའི་དོན་དུ་བླངས་པ་དང༌། དེ་ལ་དྲང་སྲོང་འགའ་ཞིག་གིས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཁྱེད་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང༌། གྲགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒྲག་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཡོད་ན། དུས་འདིའི་ཚེ་ཁྱེད་ཀྱིས་རལ་གྲིའི་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བརྟུལ་ཞུགས་སྤྱད་པར་བྱའོ། །དེའི་བརྟུལ་ཞུགས་ནི་འདི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ལང་ཚོ་ལ་བབ་ཅིང་འདོད་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་ནུས་པ་ན། ཆུང་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་མོར་གྱུར་པ་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་བཟང་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་རྩེ་ཞིང༌། ཡན་ལག་རེག་པ་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཀྱང༌། གཉིས་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚོར་བ་མེད་པར་བྱས་ཏེ། བརྟུལ་ཞུགས་འདི་དུས་རིང་པོར་བསྟེན་ན་འབྲས་བུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ་གཞོན་ནུས་བརྟུལ་ཞུགས་བརྩམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འཁྲིག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཁྲིག་པ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་འཁྲིག་པར་གྱུར་པས་ན། འཁྲིག་པ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །དེ་བས་ན་ཁྱེད་ཀྱིས་ཐལ་བ་བཞིན་དུ་མཛད་པར་གྱུར་པ་ནི་ཐལ་བ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཐལ་བ་ཉིད་དུ་མཛད་ཅིང་བརླག་པར་གྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁྲིག་པའོ་སྦྱོར་བ་བདུན་དང་ལྡན་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། བྲམ་ཟེ་འདི་ལ་ཁ་ཅིག་བདག་ཚངས་པར་སྤྱོད་པར་ཁས་འཆེ་ཞིང༌། །དེ་བུད་མེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་གཉིས་མི་སྦྱོར་ཡང་བུད་མེད་ལ་མིག་གི་ཡུལ་གཟུགས་ལ་ངེས་པར་སེམས་ཤིང་བལྟ་སྟེ། དེས་དེ་ཉམས་སུ་ལེན་ཅིང་རྟོག་ལ་ཞེན་ཅིང༌།
― DTG01_Page_023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཞེན་ནས་གནས་པ་འདི་ནི་བྲམ་ཟེ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་འཁྲིག་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི། །མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞིང༌། ཞིག་པ་དང༌། བུ་ག་ཅན་དང༌། འདྲེན་མ་དང༌། ནག་ནོག་ཅན་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། ཕོངས་པ་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ལས་ཐར་བ་རང་མི་སྨྲའོ། །གཞན་ཡང་བུད་མེད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་མིག་གིས་མིག་གི་ཡུལ་གཟུགས་ལ་ངེས་པར་སེམས་ཤིང༌། ལྟ་བར་ཡང་བྱེད་པ་ནས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་རྩེ་བ་དང༌། ཅ་ཅོ་འདོན་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཡང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བུད་མེད་དང་ལྷན་ཅིག་ཅ་ཅོ་འདོན་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པར་ཡང་བྱེད་ཅིང༌། །བུད་མེད་ལས་བསྐུ་བ་དང༌། མཉེ་པ་དང༑ཁྲུས་བྱ་བ་བདག་གིར་བྱེད་ཅིང༌། ཉམས་སུ་ལེན་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མེད་པའི་བར་དུ་བདག་གིར་ཡང་བྱེད་ཅིང་རྩིག་པས་ཆོད་པ་དང༌། ཡོལ་བས་ཆོད་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་རྒྱན་དང༌། གླུ་དང༌། གར་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱེད་ཅིང་ཉན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྒྲའི་བར་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱེད་པ་ནས། གཞན་དག་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ལ་བལྟས་ནས་ཉམས་སུ་ལེན་ཅིང་རྩེ་བ་དང༌། དགའ་བས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་བར་དུ་ཡང་བྱེད་ལ། སྔོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དགོད་པ་དང༌། རྩེ་བ་དང༌། དགའ་མགུར་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དེ་རྗེས་སུ་དྲན་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ལས་དེ་བདག་གིར་བྱེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པའི་བར་དུ་ཡང་བྱེད་ལ། བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་སམ། དཀའ་ཐུབ་བམ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་འདི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་བསྔོ་སྟེ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྲམ་ཟེ་འཁྲིག་པའི་ཆོས་བདུན་གྱི་སྦྱོར་བ་འདི་མ་སྤངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་དེ་སྲིད་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་
― DTG01_Page_024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདའ་བར་འགྱུར་བ་ང་མི་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚངས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདི་སྐད་སྨྲའོ་ཞེས་གྲག་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཁོ་བོ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ནས། །ངའི་ཚངས་པ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གྲག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཏམ་དུ་བརྒྱུད་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་གཟིགས་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཟིགས་པའི་དང་ཚུལ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་གཟིགས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དེས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ཇི་སྐད་བསྟན་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། དེ་ཡང་ལས་ལས་སྐྱེས་ཞེས་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དག་དང༌། གང་དེ་དག་འབྱིན་པར་བཤད་པ་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཡང་ལས་ལས་སྐྱེས་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་ཅིང་གསུངས་པའོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ལས་ལས་སྐྱེས་པ༑ལས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ། ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་སྟེ། དགེ་བའམ་སྡིག་པའི་ལས་གང་དག་བྱེད་པ་དེ་ལས་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ནི་བཤོལ་མེད་མ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བརྒྱ་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་མཚོན་དུ་ཐོགས་པ་སྟེ། དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཤོལ་མེད་མ་ནི་དྲང་སྲོང་གི་བུ་མོ་སྟེ། དེ་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ལས་སོ། །འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ལྷའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་སོ། །རྨོངས་པ་ནི་འཁྲུལ་པར་གྱུར་པའོ། །གྲག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གཏམ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། དྲང་སྲོང་གཽ་ཏ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་བཤོལ་མེད་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆུང་མ་ཡོད་དེ། དེ་ལང་ཚོའི་མདངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་བརྒྱ་བྱིན་ཆགས་པར་གྱུར་ལ། དེ་ཡང་དེ་ལ་ཆགས་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་པར་གྱུར་ཏོ། །དུས་ལན་འགའ་ཞིང་ན་དྲང་སྲོང་དེ་བསྟི་གནས་གཞན་དུ་མགྲོན་དུ་བོས་པར་གྱུར་ནས། མེ་ཏོག་དང༌། ཡམ་ཤིང་དང༌། ཀུ་ཤའི་དོན་དུ་ཕྱི་རོལ་དུ་བྱུང་ངོ༌། །བརྒྱ་བྱིན་ཡང་དེར་འོངས་ནས་བཤོལ་མེད་མ་དང་བག་ཕེབས་པར་མངོན་པར་རྩེ་ཞིང་འདུག་པ་ན། གཽ་ཏ་མས་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟི་གནས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌།
― DTG01_Page_025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བཤོལ་མེད་མ་ཡང་འཇིགས་ཤིང་རྟ་པས་བས་བརྒྱ་བྱིན་མིད་དོ། །དེ་ནས་གཽ་ཏ་མས་ཡང་བཤོལ་མེད་མ་ཁྲིད་དེ། བསྟི་གནས་གཞན་དུ་མགྲོན་དུ་བོས་པར་སོང་བ་དང༌། དྲང་སྲོང་དེས་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཤེས་ནས་སྟན་གསུམ་བཤམས་སོ། །གཽ་ཏ་མས་བསམས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་སྟན་གསུམ་ཤོམ་སྙམ་ནས་བརྟགས་པ་དང༌། ཇི་ཙམ་ན་བཤོལ་མེད་མའི་ཁོང་ན་བརྒྱ་བྱིན་ཡོད་པར་མཐོང་ནས། དེ་ངོ་ཚ་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཟས་ལ་སྤྱད་ནས་རང་གི་གནས་སུ་སོང་སྟེ། བཤོལ་མེད་མ་ལ་བརྒྱ་བྱིན་སྐྱུགས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེས་ཀྱང་སྐྱུགས་སོ། །དེ་ནས་དེས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་མོ་མཚན་སྟོང་གིས་མཚན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དམོད་པ་བཏབ་པོ། །དེ་ནས་ཅི་ཙམ་ན། ལྷ་རྣམས་དེར་འོངས་ཏེ་གཽ་ཏ་མ་མགུ་བར་བྱས་པ་དང༌། གང་འདི་ཁྱེད་ཀྱིས་མོ་མཚན་སྟོང་མིག་སྟོང་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་མཆོག་བྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ་མིག་སྟོང་པར་གྱུར་ཏོ། །དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པས་ན་དཔའ་བ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་བོད་པ་ནི་དཔའ་ཁྱོད་ཅེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། མ་རྨོངས་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་རྣམ་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཙུན་མོ་བཏང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲགས་ལྡན་མ་དང༌། རི་དགས་སྐྱེས་དང༌། ས་མཚོམ་ལ་སོགས་པ་བཙུན་མོའི་འཁོར་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་བཏང་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་གཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྒྲ་གཅན་ཉིད་ཀྱི་ལག་པས་ཟིན་པས་ན། སྒྲ་གཅན་ལག་པས་སོ། །ཟླ་བ་ནི་རི་བོང་གིས་མཚན་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་ཟླ་བ་ཞེ་ན། དབང་མེད་པ་སྟེ་དབང་དང་ནུས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་རང་དབང་མེད་པར་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པའོ། །མིད་པ་ནི་ཟིན་པའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། ཇི་ཙམ་ན་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་འོ་མ་ཅན་གྱི་རྒྱ་མཚོ་བསྲུབས་པ་ན། ཇི་སྲིད་ཅིག་ན་བདུད་རྩི་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་སྒྲ་གཅན་གྱིས་ཕྲོགས་ནས་སྤྱོད་པར་རྩོམ་པ་ན། ཁྱབ་འཇུག་གིས་བསམས་པ། གལ་ཏེ་འདིས་བདུད་རྩི་འཐུངས་པར་གྱུར་ན་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མི་ཐུབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས། འཁོར་ལོས་མགོ་བཅད་པ་དང༌། དེས་དེ་བོར་བ་ན་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་
― DTG01_Page_026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་བླངས་སོ། །སྒྲ་གཅན་དེའི་ལྐོག་མའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བར་དུ་བདུད་རྩིའི་ཆས་ཁྱབ་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེས་དེའི་འོག་གི་ཆའི་ལུས་ཤི་བར་གྱུར་ཀྱང་གསོན་ལ། དེ་ཡང་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་གནོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུའོ། །གནས་སྐབས་དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ས་གསུམ་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཉི་མ་དང༑ཟླ་བ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །མངའ་བརྙེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེམས་ཅན་ནམ་འབྱུང་པོ་གང་མགོན་པོ་ཁྱེད་ལ་རང་དབང་མེད་པར་བགྱིད་ཅིང༌། གནོད་པར་བགྱིད་པའི་གཞན་དབང་ཅན་ཏེ་འགའ་ཡང་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དགའ་བྱེད་དང་གོས་སྲེད་ནི་དགའ་བྱེད་གོས་སྲེད་དེ། དེ་དག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱལ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ནགས་ཚལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ནགས་ནས་ཕྱིར་ཡང་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཡིད་བརླན་པར་བྱས་ནས། སླར་ཡང་ཁྱིམ་དུ་འོངས་པའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་རྒྱལ་པོ་ཤིང་རྟ་བཅུ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་གཡུལ་འགྱེད་པར་ཕྱིན་ཏེ། ལུས་ལ་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་མཚོན་གྱིས་ཟུག་རྔུ་མང་པོ་ཟུག་པ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་འཐབ་པ་མེད་པར་ཕྱིན་ནས། དེའི་ཆུང་མ་ཀེ་ཀེ་ཡ་ཞེས་བྱ་བས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པས་སོས་པར་གྱུར་པ་དང༑དེས་ཀྱང་དེ་ལ་མཆོག་སྦྱིན་པར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་དུས་གཞན་ཞིག་ན་ཕས་དགའ་བྱེད་རྒྱལ་སྲིད་ལ་དབང་བསྐུར་བར་རྩོམ་པ་ན། ཀེ་ཀེ་ཡ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་ཕྲག་དོག་གིས་དཀྲུགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ལྷས་བདག་ལ་མཆོག་སྩལ་བར་དམ་བཅས་པ་ལགས་ཀྱིས། དེ་ད་གསོལ་བར་བགྱིད་དེ། དགའ་བྱེད་ལོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ནགས་སུ་རྫོངས་ལ་བདག་གི་བུ་བྷ་ར་ཏ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་དབང་བསྐུར་བར་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཇི་སྲིད་ན་དགའ་བྱེད་ནགས་སུ་སོང་སྟེ། དེར་སི་ཏ་ཕྲོགས་པ་དང༌། སྒྲ་སྒྲོགས་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ནས། མེ་ཏོག་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་བའི་གཞལ་ཡས་ཁང་དུ་ཞུགས་ཏེ། བྷ་ར་ཏ་ལ་སོགས་པས་གསོལ་བ་བཏབ་ཅིང་མཆོད་པ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་འཐབ་པ་མེད་པར་སོང་སྟེ། དགའ་བྱེད་བདེ་བ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་རོལ་པར་གྱུར་ཏོ། །གོས་སྲེད་ལ་སོགས་པའི་རྒལ་པོ་གཞན་དག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གིས་ཉེན་པར་གཙོས་པའི་འཇིག་རྟེན་མཐོང་
― DTG01_Page_027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བ་དང༑ང་ཡང་གནས་སྐབས་འདི་ལྟ་བུར་འགྱུར་དུ་འོང་ངོ་སྙམ་ནས་རྒྱལ་སྲིད་སྤངས་ནས་ནགས་སུ་སོང་བ་དང༌། སླར་ཡང་དེ་དང་བྲལ་བས་ས་ཆེན་པོ་འདི་དག་ལ་གནས་པ་མི་རིགས་པ་ལ་ཞུགས་པས་སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་པ་སོང་སྟེ། གུས་པ་དང་བཅས་པས་སླར་ཡང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་སྤྱན་དྲང་བའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་བཏབ་ཅིང༌། དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་ལ་ཉེ་བར་དགའ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་སླར་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འོངས་སོ་ཞེས་ཐོས་སོ། །བདེ་གཤེགས་ཁྱོད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དབེན་པ་དག་ཀྱང་དབེན་པའི་སྒྲར་གྲག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདིར་ནི་དེ་གཉིས་ཀ་སྐྱེད་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །དེ་ཉིད་ནི་བདུད་རྩི་སྟེ་མི་འཆི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེས་ཁྱེད་ངོམས་པར་གྱུར་པས་ནགས་སུ་གཤེགས་ནས་སླར་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིར་མི་བྱོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མཆོད་སྦྱིན་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མཆོད་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོད་ཅིང་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བ་ལང་གི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའོ། །ཕྱུགས་འགུམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བ་ལང་དང༌། རྟ་ལ་སོགས་པའི་དུད་འགྲོ་གསོད་པའོ། །དེ་སྐད་སུ་ཞིག་སྨྲ་ཞེ་ན། དྲང་སྲོང་རྣམས་ནི་སྨྲ་ཞེས་གྲག །ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པ་སྔོན་གྱི་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐོས་སོ། །སྡིག་མེད་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་སྡིག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡིག་མེད་དེ། དེ་ལ་ཀྱི་སྡིག་མེད་ཁྱོད་ཅེས་བོད་པ་ཡིན་ནོ། །གྲོག་མ་ལའང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བའི་སྲོག་ཆགས་སོ། །གནོད་པ་བགྱིད་པ་ནི་གསོད་པའོ། །རྗེས་མ་གནད་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མ་གསུངས་ཤིང་དེ་བྱ་བར་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ལས། གང་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མ་མཐོང་བ་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་མི་ལྡོག་པའི་མཐའ་ནི་ངེས་པར་ཀྱེ་མ་དམྱལ་བའམ། གཞན་དག་ཏུ་ཁོ་བོས་མཐོང་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དམྱལ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་རང་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ནི་རང་དོན་ཞེས་བྱ་བ་རང་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་གང་གིས་ཤེ་ན། མཆོད་སྦྱིན་ལ་ཞེས་པ་སྟེ། མཆོད་སྦྱིན་
― DTG01_Page_028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་སོ། །གཞན་གྱི་སྲོག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་སྲོག་བཅད་ནས་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་རྫས་སུ་བྱས་ཏེ་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་ཉེ་བར་འཚེ་བ་དང་ལྡན་པའི་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་ཆོ་ག་བསྟན་པས་རང་གི་དོན་བསྲེག་པའམ། མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་བདག་ཉིད་གསོད་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཆུར་ནི་སྟོང་ཕྲག་བདུན་དག་སྟེ། མེ་ལ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཅིག་ཡིན། །མི་དབང་ཟས་བཅད་པ་ཡིས་ནི། གྲངས་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གཡུལ་ངོར་བརྟན་པ་ལ་འཇིགས་བྱེད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་མགོན་པོ་ཁྱེད་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་དག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་གཅིག་པུ་ཞེས་བྱ་བ་གྲོགས་མེད་པར་རོ། །རང་གི་སྲོག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་འཚོ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྦྱིན་སྲེག་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་སྲེག་གི་རྫས་སུ་མཛད་དེ་བསྲེགས་ཤིང་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པའོ། །འདིར་ནི་སྟག་མོའི་སྐྱེས་པའི་རབས་ལ་སོགས་པ་དཔེར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དྲང་སྲོང་དམོད་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དྲང་སྲོང་ནི་སྔོན་གྱི་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དམོད་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམོད་པ་ཉིད་མེ་དང་འདྲ་བའོ། །ཇི་ལྟ་བུས་ཤེ་ན། མི་བཟད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འཇིགས་སུ་རུང་བས་སོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པའོ། བསྲེགས་པ་ནི་ཐལ་བར་བྱས་པའོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ། ཉེ་བ་འཁོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། །མ་ཏ་ཀའི་དགོན་པ་འདི་གང་གིས་སྟོངས་པར་བྱས་ཤིང་གཙང་མར་བྱས། ཀྱེ་གཽ་ཏ་མ་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་འདོད་པ་མི་བཟད་པའི་དམོད་པས་སོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །ཁྱོད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཡེ་ཤེས་མེ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མེས་བསྲེགས་ཤིང་ཐལ་བར་མཛད་པའོ། །སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིའོ། སྐྱེ་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་དངོས་པོ་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དྲང་སྲོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དམོད་པ་གྲུབ་པ་ནི་དམོད་པ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པའོ། །དཀའ་ཐུབ་ནི་བརྟུལ་ཞུགས་སོ། །གྲུབ་པ་ནི་རྫོགས་པའོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་ཤེས་པར་འགྱུར་
― DTG01_Page_029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ། དེ་རྣམས་དམོད་པ་འདོར་བར་ནུས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། འདི་དག་ནི་བརྟུལ་ཞུགས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་གཞན་དག་ལ་གནོད་པ་དང་དམོད་པ་དེ་ཡང་བྱེད་པར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཚེ། །དེ་གྲགས་པ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །མགོན་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བོད་པའོ། །ཐུགས་བརྩེ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་དགོས་པ་བྱ་བའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་སྙིང་བརྩེ་བས་འཇུག་པའི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་གྲུབ་པ་ནི་སྒྲུབ་པའི་བྱ་བ་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཀའ་ཐུབ་གྲུབ་པ་ནི་བརྟུལ་ཞུགས་རྫོགས་པའོ། །ལྷ་ཆེན་འདོད་པ་ཅན་གྱི་མཚན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐོས་ཏེ། ཐང་ཤིང་གི་ནགས་འགའ་ཞིག་ཏུ་དྲང་སྲོང་མང་པོ་བུ་དང་བུ་མོ་དང་ཆུང་མ་དང་བཅས་པར་དཀའ་ཐུབ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བས་གདུངས་ཤིང་གནས་པར་གྱུར་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་མི་བཟད་པ་མཐོང་བས་ལྷ་མོ་ཨུ་མ་དེ་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ཏེ། ལྷ་ཆེན་པོའི་ཐང་དུ་སོང་ནས་བདེན་པར་བག་ཕེབས་པའི་དབང་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། དྲང་སྲོང་འདི་རྣམས་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཆེན་པོ་ལ་སྤྱོད་པར་བརྩོན་པ། ཐར་པ་འདོད་པ་ལགས་པས་འདི་རྣམས་ལ་ཁྱེད་ཀྱིས་ངེས་པར་ཐར་པ་ཐོབ་པར་མཛད་པའི་རིགས་སོ། །ལྷ་ཆེན་པོས་སྨྲས་པ། ཐར་པའི་བདེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། འདི་དག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ན་ངེས་དེ་དག་ལ་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱ། ཨུ་མས་སྨྲས་པ། དེ་སྐད་མ་གསུང་ཤིག །འདི་དག་ནི་ངེས་པར་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་གིས་གསོལ་བ་གསོན་ལ། ཁྱེད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བའི་བདུད་རྩིས་ལུས་ཚིམ་པར་མཛོད་ཅིག །དེ་ནས་ལྷ་ཆེན་པོས་ཨུ་མའི་བསམ་པ་ངེས་པར་ཤེས་པ་དང༌། དྲང་སྲོང་གི་བུ་མོ་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤུགས་སྐྱེས་པ་དང༌། རེ་ཞིག་འདི་དག་སད་པར་བྱའོ་ཞེས་བློ་སྐྱེས་ནས། ཉི་མ་གཉིས་པ་ལ་མགོ་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བས་བརྒྱན་ཏེ། ལུས་བརྟན་ཅིང་སྲ་བར་བྱས་
― DTG01_Page_030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༑ལང་ཚོ་བདོ་བར་གྱུར་པ་ལ་གནས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་སྒེག་པའི་ཆ་ལུགས་ཀྱིས་བརྒྱན་ཏེ། བཞག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་གཞོན་པར་བྱས་ནས། །རང་གི་མཚན་མ་བཀབ་ཅིང་མངོན་པར་ལྡང་ལ་འཛག་བཞིན་པར་བྱས་ནས་སོང་བ་དང༌། དྲང་སྲོང་གི་ཆུང་མ་དང༌། བུ་མོ་གཞོན་ནུའི་ཚོགས་ལོ་མའི་སྤྱིལ་བུ་ལས་བྱུང་སྟེ། དེའི་ལུས་ལ་རེག་ཅིང་འཛིན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་ཐང་ཤིང་གི་ནགས་ཀྱི་གནས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། དེས་ཀྱང་ཡིད་ཕྲོགས་པ་མཐོང་ཞིང་ཤིན་ཏུ་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་ལ་བལྟས་ནས། འདོད་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་བརླའི་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་ཆུ་འཛག་པས་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཅིང་ཤེས་ཆེར་བརྒྱལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ལོ་མའི་སྤྱིལ་བུ་ལས་བྱུང་བའི་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱིས་དེ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཁྲོ་བའི་ཤུགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིད་རྙོག་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པས་ཁྱེད་མ་དུལ་ཞིང་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ལྡང་བར་བྱས་པའི་དབང་པོ་ལྷུང་བར་གྱུར་ཅིག་ལྷུང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དེ་ལ་དམོད་པ་བཏབ་པོ། །དེའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་གླང་པོ་ཆེའི་སྣ་ལྟ་བུའི་མཚན་ས་ལ་ལྷུང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་ཙམ་ན་དེ་རྣམས་བསམ་གཏན་གྱི་སྟོབས་དང༌། ལྷ་མོས་སྨྲས་པ། འདི་ནི་ལྷ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ་ཁོ་བོ་ཅག་སད་པའི་ཕྱིར་འདིར་འོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང༌། སྙིང་པོར་གྱུར་པའི་མཚན་དེ་བླངས་ནས་མཆོད་པའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་མང་པོས་མཆོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་འདིར་མཚན་ལ་མཆོད་པ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ཆེན་པོ་ནི་བདེ་བྱེད་དོ། །འདོད་པ་ཅན་གྱི་ངང་ཚུལ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་འདོད་པ་ཅན་ཏེ། དེ་ཡང་འདི་དྲང་སྲོང་གི་བུ་མོ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་འདོད་པ་སྤྱོད་པས་ན་འདོད་པའོ། །ཡང་ན་འདོད་པ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་སོ། །དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཅན་ནོ། །མཚན་ནི་སྐྱེས་པའི་དབང་པོའོ། །དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐང་ཤིང་གི་ནགས་ན་གནས་པའི་འོ། །གང་གིས་ཤེ་ན་དམོད་པ་སྟེ། ཁྱེད་ཀྱི་མཚན་ལྷུང་བར་གྱུར་ཅིག་ལྷུང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཁྲོ་བས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཚིག་རྩུབ་པོས་སོ། །ལྷུང་བ་ནི་ས་ལ་ལྷགས་པར་གྱུར་པའོ། ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་འདོད་པ་ཉིད་ལྷུང་བར་མཛད་པ་སྟེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཉིད་བག་ཆགས་དང་བཅས་
― DTG01_Page_031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པར་སྤངས་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་འདོད་པ་ཞེ་ན། ཕུང་ཁྲོལ་བདག་གི་རྩ་བ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། གང་ཚེ་འདིའི་དང༌། ཚེ་རབས་གཞན་གྱི་གནོད་པའི་ཕུང་ཁྲོལ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཞི་དང༌། འདོད་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་མ་དང་བུ་ལྷན་ཅིག་ཀུན་དུ་སྨྲ་ཞིང་བུ་ཡངས་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་དོ་ཞེས་མདོ་ལས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་དཔའ་བོས་ཀྱང༌། འཇིག་རྟེན་འདོད་པས་བཅིང་དང་གསོད་དང་ཁེངས་པ་དང༌། །དུབ་དང་འཇིགས་དང་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ཉེར་འཐོབ་ཅིང༌། །འདོད་དོན་ཉིད་ཀྱིས་ས་བདག་རྣམས་ནི་ལྷུང་གྱུར་ལ། །ཆོས་རྣམས་མངོན་དུ་འཇོམས་ཤིང་གཞན་དུ་དམྱལ་བར་འགྲོ། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གླིང་ལས་སྐྱེས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གླིང་ལས་སྐྱེས་ནི་དྲང་སྲོང་རྒྱས་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ར་མ་ནའི་གཏམ་གྱི་བྱེད་མཁན་དྲང་སྲོང་བལ་མི་ཀ་དང༌། གཞན་ཡང་སྙན་དང་གས་གཞན་དག་སྦྱོར་བ་རྣམས་ལ་བྱའོ། །ཕལ་ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མང་དུ་སྟེ། དེ་དག་རང་གི་རྗེས་སུ་དཔག་ནས་རབ་ཏུ་བརྟགས་པ་ནི་དེ་ན་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །གཞན་གྱིས་གང་སྨྲས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་སྨྲ་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་དགའ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། གང་གླིང་ལས་སྐྱེས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྷ་ར་ཏ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྨྲས་པ་ནི་ཕལ་ཆེར་གཞན་དག་གིས་སྨྲས་པ་དེ་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཆོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་གིས་མ་སྨྲས་པའོ། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུང་རབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །རང་གིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱིས་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་མདོ་ལས། དགེ་སློང་དག་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ་ཞེས་བློ་དང་རིག་པ་དང་རྟོག་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་
― DTG01_Page_032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ལ་སྟོན་པར་མཛད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་སྤྱོད་པ་པ་གཞན་དག་ལ་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རིག་བྱེད་ཚིག་སྟེ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཚིག་གཞན་དག་གོ །དབེན་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་མེད་པར་རོ། །ཁོ་ནར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་དག་སྨྲ་ཞིང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བྲམ་ཟེ་རྣམས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲ་སྟེ། རིག་བྱེད་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་བྲམ་ཟེ་མ་ཡིན་པ་བཀླག་ཏུ་མི་གཞུག་གོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང༌། གཅེར་བུ་པའི་དགེ་སྦྱོང་གི་སྐར་མའི་བསྟན་བཅོས་དགེ་སྦྱོང་གཅེར་བུ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་པའི་མཚན་མོ་ལྔ་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ནི་གཞན་དག་ལ་སྨྲ་བར་མི་བྱའི། དབེན་པ་དག་ཏུ་སོ་སོའི་ངེས་པའི་སེམས་ཅན་དག་ལ་འདི་དག་སྨྲ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པས་ན་སེང་གེའི་སྒྲའོ། །འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། ཁྱེད་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པས་དགེ་སྦྱོང་དང༌། བྲམ་ཟེ་དང༌། སྤྱོད་པ་པ་དང༌། ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སེར་སྣ་མི་མངའ་བ་དང༌། ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་མི་མངའ་བར་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གྲངས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལ་གྲངས་ཅན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་འདི་སྐད་ཅེས་འཆད་དེ། གང་གི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་འདིའི་སྙིང་སྟོབས་དང༌། རྡུལ་དང་མུན་པའི་གཟུགས་ཅན་གྱི། །རང་བཞིན་འདི་ལ་འཇུག་པ་ན། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་མཐོང་བར་གྱུར་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམ་པར་དབེན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །བྷ་ར་དྭ་ཛ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དྲང་སྲོང་བྷ་ར་དྭ་ཛ་བའི་བུ་ཡིན་པས་ན་བྷ་ར་དྭ་ཛའོ། །དེ་ཉིད་མཐོང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གྲངས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐོས་ཏེ། བྷ་ར་དྭ་ཛ་དེ་བརྟུལ་ཞུགས་དྲག་པོའི་སྤྱོད་པ་ལ་བརྩོན་ཞིང༌། གྲངས་ཅན་གྱི་ཤེས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པས་ནགས་ན་གནས་སོ། །ནགས་ན་གནས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བ་དང༌། དེ་འདི་ལྟ་བུའི་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་ལས་ན་བདག་ཅག་
― DTG01_Page_033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྣམས་ཀྱི་བགེགས་བྱེད་པར་ནུས་པར་འགྱུར་དུ་འོང་གིས་མལ་བདག་ཅག་གིས་འདི་དཀའ་ཐུང་ཡས་ཉམས་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས། དཔྱིད་ལྡན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷའི་བུ་མོ་དར་བཏང་བ་དང༌། ཇི་ཙམ་ན་དེའི་བསྟི་གནས་དང་ཉེ་བར་གར་བྱེད་པ་དང༌། གླུ་ལེན་པར་བརྩམས་སོ། །དྲང་སྲོང་དེས་དེ་ཐོས་པ་དང༌། ལོ་མའི་སྤྱིལ་བུ་ལས་བྱུང་བ་ན། ལྷ་མོ་དེ་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་རབ་ཏུ་གཡོས་པས་ཡིད་གདུངས་ཤིང་གཟིར་བར་གྱུར་པས་དེ་བླངས་ཏེ་ལོ་མའི་སྤྱིལ་བུར་ཞུགས་ནས། དུས་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་མོར་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འདོད་པའི་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱད་པ་རྗེས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་བྷ་ར་དྭ་ཛ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དཔྱིད་ལྡན་མ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷའི་བུ་མོ་ལ་ཡོངས་སུ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཙོ་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ལ་དབང་ཕྱུག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱོད་ཀྱི་སློབ་མ་དེ་རྣམས་ཀྱང་བུད་མེད་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་མེད་ན་ཁྱེད་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་འཁོར་བའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་ནི་ནམ་ཡང་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་འཇིག་ཅིང་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བ་ལ་ཆགས་པར་ག་ལ་འགྱུར། འུག་པ་པས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ༑འུག་པ་པ་ནི་གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་པའི་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པའོ། །ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་སྦྱིན་གྱི་གཞན་དག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། བྲམ་ཟེ་མིན་ལས་མཉམ་པོ་སྟེ། །ཐ་མལ་བྲམ་ཟེ་ལས་གཉིས་འགྱུར། །འདོན་པ་ལ་ནི་བརྒྱ་སྟོང་སྟེ། །རིག་བྱེད་ཕ་རོལ་འགྲོ་མཐའ་ཡས། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བྲམ་ཟེ་ལ་སྦྱིན་པ་པོ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་འདོད་པས་སྦྱིན་པར་བྱའི། བྲམ་ཟེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་དག་ལ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་དེ་ཡོད་ན་རིག་བྱེད་མ་ལུས་པ་མཐར་ཆུབ་པར་མ་བྱས་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཀྱེ་མགོན་པོ་སྐྱབས་སུ་གྱུར་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་ཁྱིའི་བར་ལའང་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དྲིས་པ། ཁྱི་འདི་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ཞིང་མ་ཡིན་ན།
― DTG01_Page_034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྙིང་རྗེས་སྦྱིན་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱའི། འབྲས་བུ་མངོན་པར་འཕེལ་བ་ལ་ཆགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གནས་བརྟན་དཀོན་མཆོག་འབངས་ཀྱིས། གང་ཞིག་སྐྱེ་བོ་དམན་དང་ཕོངས་པ་རེ་བའི་བསམ་ལྡན་མཐོང་ན་ཡང༌། །བརྩེ་མེད་འབྲས་བུ་འདོད་པས་སྣོད་གཞན་ཡོན་ཏན་དག་དང་ལྡན་ཚོལ་བ། །བསམ་བརླག་དེ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཀྱང་སློང་བ་རྣམས་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ནི་ཐུགས་རྗེས་སློང་བ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པར་བཞེད་ལ་ཞུགས། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཁྱེད་སྦྱིན་པ་ལ་འཇུག་པར་མཛད་པ་ནི་སློང་བ་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་གུས་པས་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གདུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་བྱས་པའི་མདུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆིང་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་འཇིག་པ་ནི་བཤིག་ཅིང་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལུས་ལས་ཀྱང་མདུད་པ་འཇིག་པར་འདོད་པ་དེ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གཅེར་བུ་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གོས་མེད་པའི་དགེ་སྦྱོང་གཅེར་བུ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་དེ་རྣམས་ཀྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་སྔ་མ་ལ་བྱས་པའི་ལས་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱིས་ཟད་པར་བྱས་ལ། འདིར་ཡང་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བ་སྔོན་མེད་པ་ཉེ་བར་བསགས་པར་མི་བྱ་ལ། དེས་ན་ལུས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ལས་ཟད་པས་སྐྱེ་བ་ཟད་ལ། སྐྱེ་བ་ཟད་པས་སྡུག་བསྔལ་ཟད་དེ། དེ་ཟད་པས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ཁྱེད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐུགས་ཡིན་པས་ན་ཐུགས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའམ། འདི་ནི་ཐུགས་ཀྱི་ཡིན་པས་ཐུགས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་པོ། །འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། ཁྱོད་ནི་ཐུགས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་ཉིད་ཀྱིས་མདུད་པ་འཇིག་ཅིང་ལས་ཟད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་བཞེད་པ་ལགས་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ན་དེ་སྐད་དུ། སློབ་དཔོན་རྟ་སྐད་ཀྱིས། བདག་ཉིད་ཉོན་མོངས་སྐྱེ་བོ་བྱིས་པ་འདོད། །དེ་བཞིན་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པ་ལ་ཆགས་སོ། །འདི་དག་གཉིས་ཀ་
― DTG01_Page_035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཉེས་དང་ལྡན་པར་མཐོང༌། །ང་ཡིས་བདུད་རྩི་རྟོགས་ལམ་དག་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདི་ལྟར་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཡིན་པས་སེམས་ཉིད་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཅི་ནས་ཀྱང་ཕྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་མི་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱ་སྟེ། གནས་མེད་པ་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ལ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་ལས་རྣམས་མི་འབྱུང་ཞིང༌། དེ་དག་མེད་པ་ལས་ནི་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེ་མེད་པ་ནི་ཐར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་དཀའ་ཐུབ་ནི་དོན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་ཁ་ན་ལས་པས་དེ་ལས་རང་ཉིད་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་གེ་པ་དག་དངོས་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྟོག་གེ་པ་ནི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་སོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་རང་བཞིན་དང་དུས་དང་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་དེ་གནས་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ཅིང་ལས་ལེན་ཏོ། །ལྟོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མ་བརྟགས་མ་དཔྱད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་དེ་རྣམས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། ཆོས་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་ཡིས། །དཔྱད་པ་དག་ནི་མི་བྱ་སྟེ། །ལོང་བ་ལྐུགས་པ་ལྟར་གྱུར་ན། །གང་ཞིག་བཤད་པ་དེ་དཔྱད་ཀྱིས། །ཡང་ན་རྟོག་པ་ངན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་མཆོག་ཏུ་གཞོལ་བ་དེ་ནི་རྟོག་གེ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མིང་དང༌། དུ་མའི་མཐའ་ཅན་གྱི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པའི་གཞུང་ཁས་བླངས་ནས། མེད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་དངོས་པོ་ལྟར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་འོ་མའི་རྒྱུ་ནི་ལྕི་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་འོ་མ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཡང་གང་བ་ལང་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ནི་འོ་མའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འོ་མ་དང་བའི་ལྕི་བ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་བས་ན་བ་ལང་གི་ལྕི་བ་ཡང་འོ་མའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་འོ་མའི་རྒྱུར་མ་གྱུར་པ་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྡོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་མི་ཤེས་པ་དག་ནི་འོ་མའི་རྒྱུར་བ་ལང་གི་ལྕི་བ་ཉིད་ཡིན་པ་མི་སྲིད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་
― DTG01_Page_036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁས་ལེན་པ་ལ་དགའ་བར་འགྱུར་ལ། གང་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་བགས་པ་དང༌། སྤུ་དང༌། གཅིན་ལ་སོགས་པ་དུ་མའི་མཐའ་ཅན་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་བདག་ནི་ཡོད་པར་འདོད་དེ། དེའི་བྱ་བ་ཉེ་བར་དམིགས་པས་མེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཡང་གང་དང་གང་གི་བྱ་བ་ཉེ་བར་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་དེ་དང་དེ་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་ནི་དེའི་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ཉེ་བར་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། གང་དུ་མེ་མེད་པར་དེར་ནི་བྱ་བ་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་དང་འདྲའོ། །བདག་གི་བྱ་བ་ཡང་བྱེད་པ་པོ་དང༌། སྤྱོད་པ་པོ་དང༌། འགྲོ་བ་པོ་ཉིད་དང༌། སྟོན་པ་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་ཟེར་ལ། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་དག་ནི་རྟེན་དུ་འགྱུར་བའི་ལུས་མ་གྲུབ་པས་དེའི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དེ། འདི་ལ་ནི་ཉེས་པ་མང་པོ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཚིག་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚིག་དབང་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བོང་པ་སྟེ། ཚིག་ལ་དབང་བ་ནི་གསུང་གི་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་ལྟོས་མེད་ཅེས་ལེགས་པར་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་མ་བརྟགས་ཤིང་རྣམ་པར་མ་དཔྱད་པར་གསུངས་པ་རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མདོར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་བླངས་པ་བདེ་བ་ཡིན། །བྱིན་ན་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། །བྱམས་པའི་གཉེན་པོ་ཞེ་སྡང་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། གཅིག་ཏུ་བདེན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ནེ་ཙོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ནེ་ཙོ་ནི་རྒྱས་པའི་བུའོ། །ལམ་གང་ནས་ཤེ་ན། ཉི་མ་བརྟོལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་བརྟོལ་ཞིང་ཕུག་པའོ། །དེ་ཡང་ཐར་པ་ནི་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དབུས་ནས་འགྲོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་སྨྲའོ། །ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐར་པ་ནི་སངས་རྒྱས་པ་དག་ཕུང་པོ་མེད་པ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། ཕུང་པོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ལ། དེ་མེད་པ་ནི་
― DTG01_Page_037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཐར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་པོ་ཉིད་དང་ལྡན་པས་མི་འདོད་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་ཏེ། འདི་དག་ལ་ནི་སྡུག་པའམ་འདོད་པར་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། དཔེར་ན་མི་གཙང་བའི་ཕུང་པོ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་མི་གཙང་བའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་མི་གཙང་བ་ཡིན་ཞིང༌། མི་རྣམས་ཀྱིས་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དབུས་སམ་ཅུང་ཟད་དམ། ཕྲ་རབ་ཙམ་གྱི་བར་དུ་ཡང་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འདོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དེ། གཙང་བ་དང་ནི་ལྷ་རྣམས་དང༌། །མི་རྣམས་བསྔགས་པ་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཕུང་པོ་དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེ་ཞིང་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། མི་འདོད་པ་བྱས་པ་ཡིན་ཞིང༌། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་བཞེད་ན། དམྱལ་བའི་བར་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པའི་ཕུང་པོ་འདི་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདེ་བའི་མཆོག་ཡིན་ལ། །དེ་ནི་ཆར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཕྱི་རོལ་པ་དག་ལས། ལ་ལ་དག་གིས་བཤད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ལས། སྐྱེས་བུའི་ལུས་དང་དབང་པོ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། བར་ཆད་ལྷག་མ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཐར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ལ་ལས་ནི་འདོད་པའི་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤིང༌། རྟག་ཏུ་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་གོམས་པས་བསྒྲུབས་པའི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཐར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེས་ན་འདིར་ཐར་པ་གང་ཡིན་པར་འདོད་ཅེ་ན། སྔར་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་མེད་པ་འདིར་རྟོགས་པའི་སྒྲ་ཉེ་བར་སྨོས་པས་ཕྱི་ནས་གང་ངེས་པར་ཤེས་པའི་ཐར་པ་དེར་སོང་བར་གྱུར་པའོ། །དེ་ནི་ནེ་ཙོས་ཉི་མ་བརྟོལ་ཏེ་ཐོབ་པོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དྲང་སྲོང་རྒྱས་པའི་བུ་ནེ་ཙོ་ཞེས་བྱ་བས་ཕོངས་པ་བརྒྱས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པའི་འགྲོ་བ་ལ་བལྟས་ནས་སྐྱོ་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ནས། ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་སྐྱེད་པ་པོའི་མན་ངག་གིས་རྫུ་
― DTG01_Page_038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕྲུལ་ཐོབ་ནས་ནམ་མཁར་འཕགས་ཏེ། ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དབུས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བརྟོལ་ནས་ཐར་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཞུགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁྱེད་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཐར་པ་ཡང་དག་པར་བརྙེས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། གང་དུ་ཡང་ནི་གཤེགས་མ་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་གང་དུ་ཡང་གཤེགས་པར་མི་མཛད་པའོ། །དེ་ཡང༌། དེ་ནི་མར་མེ་ཤི་བ་ལྟར། །དེ་ཡི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་གསུངས་པས། གང་དུ་དེ་རྣལ་འབྱོར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་དེའི་ཕུང་པོ་ལྔ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་གྱི། སླར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་སློབ་དཔོན་རྟ་སྐད་ཀྱིས། དཔེར་ན་མར་མེ་ཤི་བར་གྱུར་པ་ན། །འོག་ཏུ་མི་འགྲོ་སྟེང་དུ་མི་འགྲོ་ཞིང༌། །ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་གར་ཡང་མི་འགྲོ་བར། །སྣུམ་ཟད་པ་ཡིས་ཤི་བ་ཁོ་ནར་ཟད། །དེ་བཞིན་ཐུབ་པ་ཉེ་བར་མྱ་ངན་འདས། །ས་རུ་མི་འགྲོ་བར་སྣང་མི་འགྲོ་ཞིང༌། །ཕྱོགས་སུ་མ་ཡིན་ཕྱོགས་མཚམས་འགར་ཡང་མིན། །ཉོན་མོངས་ཟད་པས་ཞི་བ་ཁོ་ནར་ཟད། །ཅེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐར་པ་གཞན་འགྱུར་སྐྱེད་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྒྱལ་པོ་སྐྱེད་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དཀའ་ཐུབ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་ནས། རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལམ་ལ་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཐོབ་ནས་དུས་ལ་བབ་ཅིང་ལུས་དང་བྲལ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སོང་ལ། ཡང་དེའི་སློབ་མ་ནེ་ཙོ་ནི་རང་གི་ལུས་ཉིད་ཀྱིས་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དབུས་བརྟོལ་ཏེ། ཐར་པར་ལམ་གཞན་གྱིས་སོང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཁྱོད་ཉིད་ལམ་གང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱེད་ཐར་པའི་ལམ་གང་ནས་གཤེགས་པ་སློབ་མ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ལམ་དེ་ཉིད་ནས་སོང་ཞེས་ཐར་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་བུད་མེད་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྱབ་འཇུག་ནི་ན་ར་ཡའོ། །བུད་མེད་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་ནི་བུད་མེད་གྲངས་དེ་སྙེད་པའོ། །ཡོངས་བཟུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྙེན་བཀུར་བ་དང༌། མངག་གཞུག་མར་བྱས་པའོ། །གྱུར་པ་ནི་བྱུང་བའོ། །འདིར་གཏམ་ནི། རྒན་པོས་ཁྱབ་འཇུག་མདའ་ཡིས་བསྣུན། །ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་
― DTG01_Page_039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཅིང་འཆོས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འདས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་དམ་པར་གྱུར་པས་ན་འཇིག་རྟེན་འདས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གང་རྐང་མེད་དམ། རྐང་མངས་སམ། གཟུགས་ཅན་ནམ། གཟུགས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བདག་གི་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི་བདག་གི་མེད་པའོ། །འདིས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཡོངས་འཛིན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཙུན་མོ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའམ། །ལོངས་སྤྱོད་དང་འབྲེལ་པའི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་མི་མངའ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་སྤང་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཀ་ཤི་མཛེས་དགའ་མོ་ལ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐོས་ཏེ། བྷ་ར་ཏའི་འཐབ་མོ་འདས་ནས་ཡུན་རིང་པོ་མ་ལོན་པ་ན། རྒྱས་པ་ཉེ་དུའི་ཕོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཞུམ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཁྱམས་ཤིང་པཱ་རཱ་ཎ་སཱི་ར་སོང་བ་དང༌། སྲང་བར་ན་ཀ་ཤི་མཛེས་དགའ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྨད་འཚོང་མའི་གཙོ་མོ་ཞིག་སྒོ་དང་ཉེ་བ་ན་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོས་བསྐོར་བ་མཐོང་བ་དང༌། དེ་ལྟད་མོ་ལ་ཞེན་པའི་ཡིད་ཀྱིས་དེའི་ཐད་དུ་སོང་སྟེ་དྲིས་པ། འདི་སུ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་ནས། དེའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོས་པས་སེམས་ཕྲོགས་པ་དང་འདུག་གོ །དེ་ནས་མངག་གཞུག་པའི་སྐྱེ་བོ་ཞིག་གིས་ཀ་ཤི་མཛེས་དགའ་མོ་ལ་སྨྲས་པ། དྲང་སྲོང་འགའ་ཞིག་སྒོ་ནས་སྡོད་ཅིང་འདུག་གོ །དེ་ཡང་དམོད་པས་འཇིགས་སྐྲག་ནས། མཆོད་ཡོན་དང༌། རྐང་ཁྲུས་ལ་སོགས་པ་བསྙེན་བཀུར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མདུན་བསུ་སྟེ་ནང་དུ་བཅུག་ནས། དབེན་པར་སྟན་ལ་འདུག་ཏུ་བཅུག་སྟེ། རང་ཉིད་ཀྱིས་རྐང་པ་བཀྲུས་སོ། །རྒྱས་པས་བགད་པ་དང༌། དེས་དེ་མཚན་མར་བཟུང་ནས་གླགས་
― DTG01_Page_040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོད་པར་ཤེས་ཏེ། རབ་ཏུ་དགའ་བས་ཁྱེད་རྒྱུ་མེད་པར་འཛུམ་མམ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ནི་སྒྱུ་རྩལ་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པར་ཐོས་ན་ལག་པ་དང་རྐང་པ་མཉེ་བ་མི་ཤེས་སོ། །དེས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཁྱེད་འདི་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ན། ལག་པ་རྐྱོང་ཤིག་དང་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེས་ཀྱང་དེ་ལ་ལག་པ་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་དེས་ཇི་ལྟར་ན་འདོད་པའི་སྐྱེ་བོ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་མ་དང༌། རེག་པར་གྱུར་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་རེག་པ་སྔོན་ཆད་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མ་གྱུར་པ་དེ་ལྟར་ཚོར་བར་བྱས་སོ། །དེ་ཡང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་དུས་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་མོར་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་ཆགས་ཤིང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །གང་ལ་ཆགས་ཤེ་ན། ཀ་ཤི་མཛེས་དགའ་མོ་ལ་སྟེ་སྨད་འཚོང་མའི་གཙོ་མོ་ལའོ། །རྣམ་པར་བསྒྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་མོར་ཡང་འདོད་པ་རྗེས་སུ་མྱོང་བས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་བའོ། །ཁྱོད་ཁབ་བཞུགས་ནའང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་མ་བྱུང་བ་ན་ཡང་ངོ༌། །ཕུང་ཁྲོལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་སྨད་པར་གྱུར་པའོ། །དོན་གྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལྔ་པོ་སྟེ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྨོངས་མ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་མ་གྱུར་བའོ། །རྒྱས་པ་འདོད་གདུངས་གཡེན་སྤྱོ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་པས་གདུངས་ཤིང་གཟིར་བ་ཡིན་པས་ན་འདོད་གདུངས་ཏེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་གཙེས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཡེན་སྤྱོ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟན་པ་དང་བྲལ་ཞིང་སེམས་གཡོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་ཚ་མེད་པར་གྱུར་པའོ། །བུད་མེད་ཀྱི་ནི་རྡོག་པས་བསྣུན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། བུད་མེད་ཀྱི་རྡོག་པ་དག་སྟེ། དེའི་རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྣུན་ཞིང་བརྡེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་སུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན་རྒྱས་པའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་དྲང་སྲོང་རྒྱས་པ་ཀ་ཤི་མཛེས་དགའ་མོ་དང་ལྷན་ཅིག་བག་ཕེབས་པར་འདོད་པའི་བདེ་བ་རྗེས་སུ་མྱོང་ཞིང་འདུག་པ་ན། དུས་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་རྒྱལ་པོ་ཚངས་པས་བྱིན་ལ་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བའི་འཇིགས་པ་ཉེ་བར་གྱུར་ནས། གང་གི་ཕྱིར་གཞེན་ནུ་རྣམས་ཀྱང་ཉིན་གཅིག་ལ་འོབས་ཁྲུ་བཅུ་བཅུ་
― DTG01_Page_041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྐོར་བཅུག་པའི་ལུང་བསྒོ་ན་གཞན་དག་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་ནས་ཀ་ཤི་མཛེས་དགའ་མོ་ལའང་ལུང་བསྒོ་བ་དང༌། དེས་གླ་རྔན་ཆེན་པོས་གླ་མིའི་སྐྱེས་བུ་བཙལ་ཀྱང་མ་རྙེད་ནས་སེམས་པ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱས་པས་སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱོད་མི་དགའ་བར་བྱེད༑ཏོག་ཙེ་དང་སྐོན་བ་བྱིན་ཅིག །ངས་འོབས་བརྐོ་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། ཇི་ཙམ་ན་སོར་སྟེ་བརྐོས་པ་དང༌། འོབས་མ་རྫོགས་པར་ཉི་མ་ནུབ་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རྒྱས་པས་དགོངས་ཀའི་དུས་ལ་བབ་པོ་སྙམ་ནས་མ་ལོག་པར་དེ་ཉིད་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཆུ་ཚོད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མས་ཉིན་མོ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིང༌། མཚན་མོའི་དུས་ལ་བབ་པར་ཤེས་ནས་རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོའི་གྲོང་ཁྱེར་བ་དང་བཅས་པ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དེ་འགྲོ་བ་ལ་བརྩོན་པར་གྱུར་པ་ན། ཇི་ཙམ་ན་བྲམ་ཟེ་གཞན་ཞིག་གིས་འོབས་བརྐོ་བ་ལ་གཡེངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྒྱས་པ་མཐོང་བ་དང༌། ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ན་ངོ་ཤེས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་ལས་ཐོས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་དང༌། བློན་པོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྐྱེ་བོ་དང་བཅས་པ་དེའི་ཐད་དུ་སོང་སྟེ། རྐང་པ་གཉིས་ལ་གཏུགས་ནས་བཟོད་པར་གསོལ་བ་དང༌། དེ་གདོང་གཞན་དུ་བལྟ་ཞིང་རྐོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་སོ། །དེ་ཡང་དམོད་པས་འཇིགས་སྐྲག་པ་དང༌། འདི་ནི་ཀ་ཤི་མཛེས་དགའ་མོའི་སྐལ་བ་རྐོ་བར་ཤེས་ནས་དེ་ལ་ཕྲིན་དུ་བསྐུར་བ། ཐུབ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་འདི་ཁྱེད་ཀྱི་སྐལ་བའི་འོབས་རྐོར་བཅུག་པ་ལས་སློང་ཤིག་ཅེས་བྱས་པ་དང༌། དེས་བུ་མོ་མངག་གཞུག་མ་ཞིག་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བཏང་ཡང་དེ་ལངས་སུ་མ་འདོད་དོ། །དེ་ནས་དེ་རང་ཉིད་བཞོན་པ་ལ་ཞོན་ཏེ་འོངས་ནས་དེ་ལས་བབས་ཏེ། རྐང་གདུབ་དང་བཅས་པའི་རྐང་པས་མགོ་བོར་བསྣུན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ང་ནི་སྐྱོ་བར་གྱུར་པས་ངས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ཕྲིན་བསྐུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ལྡང་བར་མི་བྱེད། རྒྱས་པ་ཡིད་དགའ་བར་གྱུར་པ་དང༌། སྨྲས་པ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་རབ་ཏུ་བརྩེ་བས་ན་ཤིན་ཏུ་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་ལངས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་ཁྱེད་ནི་ཁྱིམ་པར་བཞུགས་པ་ནའང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཙུན་མོའི་འཁོར་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་དུ་ཟིན་ན་ཡང་ཕྱིར་ཞིང་འཁྲུགས་པར་གྱུར་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ།
― DTG01_Page_042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟར་བཙུན་མོ་ལ་ཡིད་རྣམ་པར་བསྐྱོད་པའང་མེད་ན། འདི་ལྟ་བུའི་གནས་སྐབས་སུ་འགྱུར་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་མི་སྲིད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣ་ཅན་འཐབ་དཀའ་ལ་སོགས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། ཀུན་ཏི་བོ་ཛ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཀུན་དི་ཞེས་བྱ་བའི་བུ་མོ་གཟུགས་དང་ལང་ཚོ་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞིག་ཡོད་པ་དང༌། ཇི་ཙམ་ན་དྲང་སྲོང་གནས་ངན་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་ནས་འོ་ཐུག་བསླངས་པ་དང༌། མྱུར་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་འོ་ཐུག་གིས་བཀང་བའི་སྣོད་ལག་པར་བླངས་ནས། ལག་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཡང་བཞིན་དང་མདོག་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མེད་པར་གུས་པ་དང་བཅས་པར་ཟས་ལ་སྤྱོད་དུ་བཅུག་ནས། ཟས་ཀྱི་མཐར་ཡང་ལག་པའི་པདྨ་གཉིས་པོ་དེ་མ་ཚིག་པར་མཐོང་ནས་ཡོངས་སུ་མགུ་བས་སྨྲས་པ། ང་ལས་མཆོག་ལོང་ཤིག་གལ་ཏེ་མཉེས་པར་གྱུར་ན་བདག་སྐྱེས་བུ་གང་དང་གང་འདོད་པ་དེ་དང་དེ་བདག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་མཆོག་སྩོལ་ཅིག །དེས་དེ་ལ་རིག་སྔགས་བྱིན་ནས་རིག་སྔགས་འདི་ཁྱེད་ཀྱིས་བཟླས་ན་ལན་ལྔའི་བར་དུ་ཁྱེད་མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་གྲུབ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་ནས་སོང་ངོ༌། །དེ་ཡང་གནས་ཀྱི་ས་གཞིར་འདུག་སྟེ། ཅི་རིག་པ་འདིའི་དོན་བདེན་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེས་རྟོག་པ་སྐྱེ་ཞིང་དེ་ཉམས་སད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཟླས་ནས་ཉི་མ་དང་ཕྲད་པར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་དེ་ཉིད་ལ་ཉི་མ་ཤིང་རྟ་དང་བཅས་ཤིང་གོ་ཆ་དང་བཅས་པར་དྲུང་ན་འདུག་པ་དང༌། དེ་མཐོང་ནས་ཀུན་དིས་ངའི་གན་དུ་མ་འོངས་ཤིག་ཅེས་བཟློག་པ་དང༌། ཉི་མས་སྨྲས་པ། ང་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་བྱ་བ་མ་བྱས་པར་ང་མི་ལྡོག་གོ །ཡང་ན་ཁྱེད་ཀྱི་རིགས་མ་ལུས་པ་རྣམ་པར་བརླག་པའི་དམོད་པ་གདབ་པར་བྱའོ། །དེས་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་རང་གི་རིགས་སུན་པར་བྱེད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། སླར་ཡང་གཞོན་ནུ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་མཆོག་བྱིན་ནས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འདོད་པའི་བདེ་བ་སྤྱད་ནས་ཉི་མ་སོང་ངོ༌། །དེའི་རྗེས་ཐོགས་ཉིད་ལ་རྣ་ཅན་གོ་ཆ་བགོས་པ་དང་བཅས་པ། རྣ་བ་གཉིས་རྣ་ཆས་བརྒྱན་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་ཙམ་ན་གྲོགས་མོ་ཞིག་གིས་སྦྲང་
― DTG01_Page_043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྩི་དང་མར་གྱིས་ཁ་བཀང་སྟེ། ཤིན་ཏུ་འཇམ་པའི་གོས་ཀྱིས་ལུས་དཀྲིས་ནས་སྒྲོམ་གྱི་ནང་དུ་བཅུག་སྟེ། དེ་བླངས་ནས་གངྒཱའི་ངོགས་སུ་མཚན་མོ་སོང་སྟེ། ཉི་མའི་བུ་ནི་མཛེས་པ་འདི། །སྒྲོམ་ནི་རྒྱ་མཚོས་བསྲུང་བར་གྱིས། །ལྷ་ཡི་ཚོགས་ནི་འདུས་པ་དང༌། །ཚངས་པས་ཀྱང་ནི་རྟག་ཏུ་སྲུངས། ཅེས་སྨྲས་ནས་གངྒཱར་པོར་རོ། །གངྒཱ་དང་ཐག་མི་རིང་བ་ན་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་གི་རྟའི་སྤྱན་ལྷག་པའི་ཤིང་རྟ་ཞེས་བྱ་བ་རྟ་འཚོ་ཞིང་འདུག་པས་གངྒཱའི་ཆུ་བོས་སྒྲོམ་ཁྱེར་ཞིང་འགྲོ་བ་མཐོང་བ་དང༌། དེ་བླང་བའི་ཕྱིར་འཁོར་རྣམས་ལ་བསྒོ་ནས་ཁྱེར་ཏེ་འོངས་པ་མཐོང་བ་དང༌། འདི་ངའི་བུར་བྱའོ་སྙམ་ནས་སོས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་རི་དབང་ཆེན་ན་དགའ་བྱེད་དགྲ་སྟ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་མཚོན་ཆའི་སྦྱོར་བ་ལ་མཁས་པ་ཞིག་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་དང༌། དེས་འདི་ལྟར་དམ་བཅས་ཏེ་བྲམ་ཟེ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལངས་མཚོན་ཆའི་སྦྱོར་བ་འདི་བསླབ་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་དམ་བཅས་སོ། །རྣ་ཅན་དེས་ཀྱང་བྲམ་ཟེའི་ཆ་ལུགས་སུ་བྱས་ཏེ། དེའི་གན་དུ་སོང་ནས་བྲམ་ཟེའི་མཚོན་ཆའི་སྦྱོར་བ་བསླབས་སོ། །དེས་ཀྱང་དེ་ལ་ཐམས་ཅད་བསླབས་སོ། །དེས་མཚོན་ཆའི་སྦྱོར་བ་ལེགས་པར་བསླབས་ནས་འཐབ་དཀའི་ཐད་དུ་སོང་སྟེ། དེ་ལ་བདག་ཉིད་རྟེན་མའི་ཕྱིར་བལྟ་བས་ལ། དེས་ཀྱང་ཨང་གའི་ཡུལ་བྱིན་ཏེ་ཨང་གའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་ཏེ། ཇི་ཙམ་ན་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བསམས་པ། ད་ནི་འཐབ་པའི་དུས་དང་ཉེ་བར་གྱུར་གྱིས། རྣ་ཅན་འདི་དང་སྲེད་སྒྲུབ་རྩོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་བྲམ་ཟེའི་ཆ་ལུགས་སུ་བྱས་ཏེ་རྣ་ཅན་གྱི་གན་དུ་སོང་ངོ༌། །དེས་ཀྱང་ཅིའི་དོན་དུ་འོངས་ཞེས་ལན་གསུམ་གྱི་བར་དུ་དྲིས་ཤིང་མགྲོན་དུ་བོས་ཀྱང་གསལ་བར་སྨྲར་མ་འདོད་དོ། །ཇི་ཙམ་ན་ལན་བདུན་གྱི་བར་དུ་ཅི་ཞིག་འདོད་ཅེས་དྲིས་པ་དང༌། ཁྱོད་ཀྱི་གོ་ཆ་འདོད་དོ་ཞེའོ། །དེས་སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་སྔར་ཁྱེད་མི་སྨྲ། ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ཁྱོད་ལ་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་རྡོ་རྗེའི་སྤུ་གྲི་བླངས་ནས་དེས་ལུས་ལས་གོ་ཆ་བཤུས་ཏེ་དེ་ལ་བྱིན་པ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་ཡོངས་སུ་མགུ་ནས་སྨྲས་པ། གང་གིས་སློང་བ་མགུ་བྱའི་ཕྱིར། །རང་གི་སྲོག་ལའང་མི་དཔྱོད་པར། །རྣ་ཅན་ལྟ་བུའི་སྦྱིན་བྱེད་མེད། །ང་དང་འདྲ་བའི་
― DTG01_Page_044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྩེ་བྲལ་མེད། །ཅེས་སྨྲས་སོ། །འདི་དག་གི་གཏམ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་མོད་ཀྱི། འདིར་རྒྱས་པར་མ་སྨྲས་སོ། །འཐབ་དཀའ་བྱུང་བའི་གཏམ་ནི་འདི་སྐད་ཐོས་ཏེ། ཡན་ལག་བཀྲ་སྦྱིན་དང༌། སྣ་ཚོགས་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། འཇིགས་བྱེད་དང༌། རྒྱས་པ་སྟེ་བཞི་ནི་གངྒཱ་ལས་སྐྱེས་པས་སྤུན་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་བཀྲ་སྦྱིན་ནི་དྲི་ཟའི་རྒྱལ་པོ་ཡན་ལག་བཀྲ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བས་མིང་གི་འཁོན་གྱིས་གཡུལ་ངོར་བསད་དོ། །སྣ་ཚོགས་བརྩོན་འགྲུས་ནི་གཅོང་ཆེན་པོས་བཏབ་ནས་ཤིའོ། །འཇིགས་བྱེད་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་དང༌། བདེ་ལྡན་མས་འཇིགས་བྱེད་ལ་སྨྲས་པ། ཡུ་བུ་ཅག་གི་རབས་ཆད་པར་འོང་བས་བུ་སྐྱེད་པའི་རྩོལ་བ་གྱིས་ཤིང༌། །དེས་སྨྲས་པ། ངེད་གཉིས་སྤུན་ཡིན་མོད་ཀྱི། ང་ནི་གཞོན་ནུ་ཉིད་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་འདོད་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བཟློག་པ་དང༌། དེའི་རིགས་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་འདུས་ཏེ། རྒྱས་པ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ནས། ཨཾ་བི་ཀ་དང༌། ཨཾ་པ་ལི་ཀ་དང༌། རྟོག་ལྡན་མ་དེ་གསུམ་དང༌། རྒྱས་པ་འདུས་པ་ལས་རིམ་པ་བཞིན་དུ། ཡུལ་འཁོར་སྲུང་དང༌། སྐྱ་བསེང་དང༌། བློ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་སྐྱེས་པ་ལས། ཡུལ་འཁོར་སྲུང་དམུས་ལོང་དུ་གྱུར་པ་དང༌། སྐྱ་བསེང་གིས་ས་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་རྒྱལ་བར་བྱས་ཏེ། ཡུལ་འཁོར་སྲུང་ལ་བྱིན་ནོ། །ཡུལ་འཁོར་སྲུང་ལ་རྒྱས་པས་མཆོག་བྱིན་པ། ཁྱེད་ཀྱི་ཆུང་མའི་དམ་པ་དྲི་ཟ་མོ་ལས་བུ་བརྒྱ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག །དེ་ལས་ཕུ་པོ་འཐབ་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ཙམ་ན་དྲི་ཟ་མོ་མངལ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ནས་ལོ་གསུམ་ནས་ཤའི་གོང་བུ་ལྕགས་ཀྱི་ཐོ་བ་འདྲ་བ་སྐྱེས་པ་དང༌། རྒྱས་པས་སྨྲས་པ། འདི་ཤའི་དུམ་བུ་བརྒྱར་གྱིས་ལ་སོ་སོར་བཞག་སྟེ། ཆུ་བསིལ་མོས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གཏོར་ཅིང༌། དེ་ནས་ཇི་ཙམ་ན་དེ་ལས་བུ་བརྒྱ་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བྱུང་བ་དང༌། བློ་ལྡན་གྱིས་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་ལ་སྨྲས་པ། འཐབ་དཀའ་འདི་ནི་སྡིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པས་གང་གིས་ན་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲ་ངན་གྱི་རིགས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་འགྱུར་བར་ཤེས་ཀྱིས། འདི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གསད་པར་བྱ་སྟེ། བུ་གཅིག་བསད་ནས་སྲོག་ཆགས་མང་པོའི་སྲོག་བྱིན་པ་ལ་
― DTG01_Page_045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ནི་ཉེས་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པར་མ་མཐོང་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས། གང་གིས་འབྲས་བུ་ཆུང་འགྱུར་བ། །སྡིག་པ་ཆེན་པོ་དེ་མི་བྱ། །སྡིག་པ་ཆུང་ལ་དོན་ཆེ་བ། །བློ་དང་ལྡན་པས་རྟག་ཏུ་བྱ། །ཞེས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་བུལ་བརྩེ་བས་གསོད་པར་མ་ནུས་སོ། །སྐྱ་བསེང་ནི་ནགས་སུ་དཀའ་ཐུབ་ལ་སོང་ངོ༌། །བློ་ལྡན་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ཅན་ཡིན་ལ། ཡུལ་འཁོར་སྲུང་ནི་ནུས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་དང༌། འཐབ་དཀས་རྒྱལ་པོ་བྱས་སོ། །དེ་ནས་རྣ་ཅན་དང༌། འཐབ་དཀའ་གཡུལ་འགྱེད་པའི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་སྦྱར་ཏེ། དེའི་ཚེ་སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པས་ཁྱབ་འཇུག་ནི་ཤིང་རྟའི་ཁ་ལོ་པར་གྱུར་ནས་གཡུལ་ངོར་དེ་དྲངས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེར་གནས་པ་ན། སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱིས་དཔུང་གི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལ་བལྟས་ནས། འདི་ལྟར། ཀུན་དིའི་བུས་ནི་དེ་བལྟས་ན། །ཐམས་ཅད་གཉེན་དུ་རྣམ་པར་གནས། །མཆོག་ཏུ་བརྩེ་བས་ནོན་པ་ཡིས། །ཞུམ་པ་ཡིས་ནི་འདི་སྐད་སྨྲས། །ཁྱབ་འཇུག་གཉེན་རྣམས་མཐོང་བས་ན། །འཐབ་པར་འདོད་དེ་གནས་པ་ལ། །བདག་གི་ལུས་ནི་ཞུམ་གྱུར་ཅིང༌། །ཁ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྐམས་པར་བྱེད། །ང་ཡི་ལུས་ནི་འདར་གྱུར་ཅིང༌། །སྤུ་ཡང་རྣམ་པར་ལྡང་བར་འགྱུར། །གཞུ་ནི་ལག་ནས་ལྷུང་གྱུར་ཞིང༌། །པགས་པའང་ཡོངས་སུ་ཚིག་པར་གྱུར། །ང་ཡི་ཡིད་ནི་རྣམ་འཁོར་བས། །གནས་པར་བྱ་བར་ནུས་མ་གྱུར། །གང་གི་དོན་དུ་རྒྱལ་སྲིད་དང༌། །ལོངས་སྤྱོད་བདེ་བ་འདོད་གྱུར་པ། །དེ་ཉིད་སྲོག་དང་ནོར་རྣམས་ནི། །སྤངས་ནས་ང་དང་འཐབ་པར་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་ཞིང་འཐབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཇི་ཙམ་ན་ཁྱབ་འཇུག་གིས་དེ་སྤྲོ་བ་དང་བྲལ་བར་མཐོང་བ་དང༌། སྒྲ་ངན་རྣམས་གསད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་སྨྲས་པ། བུམ་སྐྱེས་འཇིགས་བྱེད་རྒྱལ་བའི་ཤིང་རྟ་རྣ་ཅན་དང༌། །དེ་བཞིན་འཇིག་རྟེན་དཔའ་བོ་གཞན་དག་ང་ཡིས་བསད། །ཁྱེད་ནི་སེམས་ལ་མི་དགར་མ་བྱེད་གསོད་པར་གྱིས། །གཡུལ་དུ་དགྲ་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གཞན་ཡང་གང་གིས་འདི་ཀུན་རྒྱལ་འགྱུར་བ། །དེ་ནི་མི་འཇིག་ཤེས་པར་གྱིས། །མི་འཇིག་པ་དང་མི་ཟད་པ། །དེ་ནི་སུས་ཀྱང་བསད་མི་ནུས། །ལུས་འདི་མཐའ་
― DTG01_Page_046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ལྡན་འགྱུར་གྱི། །ལུས་ཅན་དག་ནི་རྟག་པར་བཤད། །འཇིག་ཅིང་ཚད་མེད་གྱུར་པས་ན། །འཐབ་པར་གྱིས་ཤིག་བྷ་ར་ཏ། །དཔེར་ན་གོས་རྙིང་དག་ནི་བོར་ནས་སུ། །སར་པ་གཞན་དག་མི་ནི་ལེན་པར་བྱེད། །དེ་བཞིན་ལུས་ནི་རྙིང་པ་སྤངས་ནས་སུ། །ལུས་གཞན་སར་པ་དག་ནི་ལེན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ནས། དེའི་ཚིག་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱིས་གཡུལ་བཀྱེ་བ་ནས་སྲོག་ཆགས་བརྒྱ་སྟོང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསད་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པ་ནི་ཕན་པ་ཉིད་མཛད་པར་བཞེད་པའོ། །བཞེད་ནས་ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེ་ན། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྲོག་ཀྱང་བཏང་བར་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདིར་པདྨ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེས་པའི་རབས་དཔེར་སྦྱར་བར་བྱའོ།། །།ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་སྒྱུ་བྱས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྒྱུ་ནི་གཡོའི་རྣམ་པའོ། །དེས་སྒྱུ་བྱས་ནས་ཅི་ཞིག་བྱས་ཤེས་ན། གོམ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། སའི་དཀྱིལ་འཁོར་གང་ཡིན་པ་དེ་མིའུ་ཐུང་གི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ནས་གོམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྟོབས་ལྡན་ལས་ཕྲོགས་པ་ཡིན་ལ། ས་དེ་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་ས་རྩྭ་དང་འདྲ་བར་ལན་མང་དུ་བཏང་ཞིང་བོར་བར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཤེ་ན། ཐར་བཞེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ངེས་པར་ཐར་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བཞེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐར་པ་བཞེད་པའོ། །འདིར་མཐོང་དགའ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་དཔེར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་སྒྱུ་བྱས་པའི་གཏམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔར། ཁྱབ་འཇུག་མིའུ་ཐུང་གཟུགས་བསྒྱུར་ནས། །ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་སྨྲས་ཟིན་ཏོ། །དགའ་བྱེད་སྲོག་གཅོད་བྱེད་པའི་མདས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐོས་ཏེ། དྲང་སྲོང་ཛ་མཱ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཆུང་མ་བརྟུལ་ཞུགས་ཅན་མ་ཞེས་བྱ་ལ། དེའི་བུ་ནི་དགའ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་དཔའ་བ་ཞིག་ཡོད་ལ། ཡང་དེའི་ཚེ་སྲིད་སྒྲུབ་པ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་བྱུང་སྟེ། དེ་བ་ལང་གི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་སུ་སོང་བ་དང༌། དྲང་སྲོང་མིས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་འཐབ་མོ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞིག་ཡོད་པ་དེའི་ཐད་དུ་སོང་
― DTG01_Page_047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྟེ། སེར་བའི་སྒྲས་ཛ་མཱ་དག་ནི་འདོད་བཞོས་ཀྱི་བ་ཞིག་ཡོད་པ་སྐྲག་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱིས་དྲིས་པ་ན། མིས་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཛ་མཱ་ནའི་བུ་འཕོང་སློབ་པའི་གཞུ་རྒྱུད་བརྡབས་པས་བ་འདི་སྐྲག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱས་པ་དང༌། ངན་སྤོང་གི་རིགས་ལས་བྱུང་བའི་དགའ་བྱེད་ཀྱི་ཕ་རོལ་གནོན་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་ཁྲོས་ནས་ཅི་ནས་ཀྱང༌། དགའ་བྱེད་དང་ལྷན་ཅིག་འཐབ་པར་བྱ་བའི་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་ནས་བསྟི་གནས་སུ་སོང་སྟེ་བེའུ་ཕྲོགས་པ་དང༌། དགའ་བྱེད་བསམ་གཏན་ལ་གནས་པའི་ལུས་ཀྱི་སྟེང་དུ་སྤྲུལ་ཤི་བ་བསྒྱུར་རོ། །རྡུལ་ཅན་མ་ནི་ངང་ཚུལ་བཟད་པོ་ཅན་ཡིན་པས། དེ་མེ་ཏོག་ཐུར་སོང་བ་ན་ཤིང་རྣམས་རང་ཉིད་འདུད་པར་བྱེད་དོ། །དེས་རྒྱལ་པོ་མཐོང་ནས་ཡིད་ཆགས་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཤིང་རྣམས་འདུད་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཛ་མཱ་ན་དག་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་པ་དང༌། ཆུང་མ་ལ་ཁྲོས་པས་དགའ་བྱེད་ལ། མའི་མགོ་བོ་ཆོད་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེས་ཀྱང་པས་ཚིག་ཏུ་བསྒོ་མ་ཐག་མགོ་བཅད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཕ་མགུ་སྟེ། བུ་མཆོག་སློངས་ཤིག་ཅེས་བྱས་པ་དང༌། ངེས་ཀྱང་བདག་གི་མ་སླར་འཚོ་བར་མཛོད་ཅིག་པའི་མཆོག་བསླངས་ནས་དེ་འཚོ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ་རྒྱུ་དེས་ཁྲོས་པས་དགའ་བྱེད་ཀྱིས་བདག་གིས་འཇིག་རྟེན་དུ་རྒྱལ་རིགས་གཅིག་ཀྱང་མེད་པར་བྱའོ་ཞེས་དམ་བཅས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དགྲ་སྟེ་ཐོགས་ཏེ་ཆས་ནས་རྒྱལ་པོ་སྲིད་སྒྲུབ་དང་ལྷན་ཅིག་གཡུལ་སྤྲད་ནས་ཇི་ཙམ་ན་དེ་ལ་ལག་པ་སྟོང་ཡོད་པ་དགྲ་སྟས་ཐམས་ཅད་བཅད་དེས་ལ་ལྷགས་པར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་མགོ་བཙུགས་ནས་རྒྱལ་རིགས་རྣམས་རྩད་ནས་བརླག་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཤིང༌། འཇིག་རྟེན་དུ་རྒྱལ་རིགས་རྣམས་མེད་པར་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་རྒྱལ་རིགས་རྣམས་མེད་པ་ཉིད་དུ་བྱས་པས་འཇིག་རྟེན་རྒྱལ་རིགས་མེད་བྱས་ནས། །ཞེས་བྱའོ། །གང་གིས་བྱས་ཤེ་ན། སྲོག་གཅོད་བྱེད་པའི་མདས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཟད་ཅིང་མེད་པར་བྱེད་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་སྟེ། དེ་བྱེད་པའི་མདའ་ཡིན་པས་ན། སྲོག་གཅོད་བྱེད་པའི་མདའ་སྟེ་དེས་སོ། །གྲགས་པ་ཐོབ་
― DTG01_Page_048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གང་ཡིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙན་པ་ཐོབ་ཅིང་རྙེད་པའོ། །དགའ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བྱེད་དགྲ་སྟ་ཅན་ནོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བྱེད་ཀྱི་བྱ་བའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལའོ། །གྲགས་པ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྙན་པར་གྱུར་པའོ། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་སྲོག་ཆགས་གྲོག་སྦུར་ཙམ་བསད་པ་ཡང་སྨད་པར་བྱ་བའི་གནས་ཡིན་ན། རྒྱལ་རིགས་རྣམས་བསད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། སྒྲ་ངན་དང་ནི་སྐྱ་བསེང་དང༌། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྒྲ་ངན་ནི་འཐབ་དཀའ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐྱ་བསེང་ནི་གཡུལ་ངོར་བརྟན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེ་དག་གོ །གང་གི་ཕྱིར་ནི་གཡུལ་པ་ཀྱེ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དཔལ་གང་གི་དོན་དུ་གཡུལ་འགྱེད་ཅིང་འཐབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དཔལ་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་དོན་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གཡུལ་སྤྲད་པས་དཔུང་གི་སྡེ་ཚོམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་གྲངས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་འཆི་བའི་དབང་དུ་གྱུར་ཏོ། །དཔལ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་སྟེངས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། དེ་སྤངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་དོར་བའོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུར་སྤངས་ཤེ་ན། འཁྲི་ཤིང་གདུག་པ་བཞིན་དུ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤིང་གང་ལ་གདུག་པའི་སྤྲུལ་རྣམས་ཀྱིས་དཀྲིས་ནས་འདུག་པ་དེ་ལ་འགའ་ཞིག་འཇིགས་པས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་སྤྲུལ་གྱི་དུག་གིས་རྨས་ཤིང༌། སྐད་ཅིག་མ་ཙམ་དུ་དགའ་བ་ཡོངས་སུ་གྱུར་ན་སྡུག་བསྔལ་པའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱི་དཔལ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་ལྟོས་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་གཤེགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་རྙེད་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཆོས་འདུལ་བའི་གསུང་རབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་རྙེད་པ་ནི་བརྟགས་ནས་ཤེས་པའོ། །ཐང་ཤིང་ནགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐང་ཤིང་གི་ནགས་ཚལ་ཏེ། དེ་ན་ལྷ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བདེ་བྱེད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཏེ། དེ་ལ་དབང་བྱེད་པས་ན་རྣལ་འབྱོར་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། བསམ་གཏན་སྣ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པའི་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་གི་སྤྱོད་པ་ནི་ཡུས་ཀྱི་རྣམ་པར་
― DTG01_Page_049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འགྱུར་བའོ། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའོ། །མི་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་སྟེ། །དེའི་སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ཡིན་པས་ན་མི་ཤེས་སྤྱོད་པ་བས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། ཐང་ཤིང་གི་ནགས་ན་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་གི་དྲང་སྲོང་རྣམས་ལ་ལྷ་ཆེན་པོས་སྤྱོད་པ་གང་ཞིག་བྱས་པ་ཐོས་ན། དེ་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བསྟན་པའི་གསུང་རབ་ལ་ལྟོས་ན་ཤིན་ཏུ་མི་ཤེས་པས་ལྡོངས་པའི་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །འདིའི་གཏམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷ་ཆེན་པོ་འདོད་པ་ཅན་གྱི་མཚན་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་བྲིས་པས་ཡང་མ་བྲིས་སོ།། །།དབང་པོ་བཤོལ་མེད་བྱི་བོ་ཞེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ནོ། བཤོལ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲང་སྲོང་གཽ་ཏ་མའི་ཆུང་མའོ། །བྲམ་ཟེ་ད་དུང་བར་དུ་སྒྲོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ད་དུང་ཡང་སྨོད་པར་བྱེད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱི་བོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་མི་རིགས་པར་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ཡང་རིག་བྱེད་ཀྱིས་བརྒྱ་བྱིན་འབོད་པའི་སྐབས་ནས། བཤོལ་མེད་བྱི་བོ་ཞེས་འདོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་གྲགས་པ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་སྒྲོགས་ཤིང་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །ཅི་ཞིག་སྒྲོགས་ཤེ་ན། འབྲས་བུ་མཆོག་བརྙེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་མཆོག་གི་སྒྲ་ནི་འདིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། འཇིག་རྟེན་པའི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་སྐད་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པ་དང༌། མི་འཕོ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འབྲས་བུའམ་ངེས་པ་སྔོན་འགྲོ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་མངོན་པ་ལས་བཤད་པ་དང་འདིར་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཞུས་པའི་མདོ་དཔེར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་ནག་བཀྲ་བོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་འདིར་ལྷ་མ་ཡིན་ནག་བཀྲ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཀུན་གཏོང་ཞེས་བྱ་བ་ཕ་རོལ་གནོན་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་གཉིས་ཤིག་བྱུང་བ་དང༌། དེ་དག་ཕན་ཚུན་དྲེགས་པའི་དབང་གིས་མི་མཐུན་པར་གྱུར་ལ། དེས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་
― DTG01_Page_050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྩོན་པ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་གིས་དེའི་བརྩོན་པ་མི་བཟོད་པས་གསོད་པའི་ཐབས་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ཙམ་དུ་དུས་གཞན་ཞིག་གི་ཚེ་ཁྱབ་འཇུག་འཁོར་ལོ་ཐོགས་ཏེ། ནག་བཀྲ་བོའི་གན་དུ་སོང་ནས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འཐབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། དེ་ནས་དེའི་དབྱིག་པས་བསྣུན་ཏེ་ལུས་སྣད་པར་གྱུར་པས་ཁྱབ་འཇུག་འདར་ཞིང་ཞུམ་པ་དང་འབྲོས་པར་རྩོམ་པ་དང༌། གནས་གཞན་མ་རྙེད་པས་ཀུན་གཏོང་ཉལ་བའི་ཁྲིའི་འོག་ཏུ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཡང་མགྱོགས་པར་འོངས་ནས་གར་སོང༌། སླར་བྱུང་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། ཀུན་གཏོང་གཉིད་སད་པར་གྱུར་ཏོ། །སད་ནས་ཀྱང་དེ་འོངས་པ་མཐོང་ཞིང་ཁྲིའི་འོག་ནས་སྐྱོབས་ཤིག་ཅེས་ཉམ་ཐག་པའི་སྒྲ་ཐོས་ཏེ་བསམས་པ། འདི་ནི་ངེས་པར་ཁོ་བོ་བསད་པའི་ཕྱིར་འོངས་ལ། ངའི་བསྙེན་བཀུར་བ་ནི་སྐྲག་ནས་ཁྲི་འདིའི་འོག་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། གཞན་གྱི་བརྙས་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་སུ་ཞིག་གིས་བཟོད་པར་ནུས་ཞེས་སྨྲ་ཞིང༌། མཚོན་ཆ་བླངས་ཏེ་ལངས་ནས། དེ་དག་ཕན་ཚུན་འཐབ་པར་གྱུར་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ། །ཁྱབ་འཇུག་ནི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའོ། །ནག་བཀྲ་བོ་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་བྲེད་ཅིང་འཇིགས་པས་ནག་བཀྲ་བོས་བྲེད་པའོ། །དེས་འཐོམས་པར་གྱུར་པ་ནི་སེམས་འཁྲུགས་པར་གྱུར་པའོ། །ཀུན་གཏོང་གི་ཁྲིའི་འོག་ཏུ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་ཀུན་གཏོང་གི་ཁྲིའི་འོག་ཏུ་འཇིགས་པས་ཞུགས་པར་གྱུར་པའོ། །གཙོ་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པ་སྟེ། དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྙེངས་མི་མངའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྙེངས་ཤིང་འཇིགས་པ་མི་མངའ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྙེངས་པ་མི་མངའ་བའོ། །གང་ལ་མི་བསྙེངས་ཤེ་ན། ཀུན་ཏུ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་བརྒལ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་འདི་ལ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་མྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཇི་ཙམ་ན་བུ་མོ་བརྟུལ་ཞུགས་བཟང་མོ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་ལྷའི་བུ་མོ་གཞན་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་གནས་པ་ཞིག་སྐྱེས་ཏེ།
― DTG01_Page_051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གང་གིས་ན་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་མྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་འབྱིན་པ་ཡང་ངོ་མཚར་གྱི་བློ་སྐྱེས་ཏེ། ངས་ནི་འདི་ལྟ་བུ་འབྱིན་ཅིང་སྐྱེད་པར་མི་ནུས་སོ་སྙམ་མོ། །དེ་ནས་དེ་བླངས་ཏེ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སོང་བའི་བར་དུ་སྦྱར་རོ། །ཇི་ཙམ་ན་ཚངས་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང༌། ཆོས་ཀྱང་ལུས་དང་ལྡན་པར་གནས་གཅིག་ཏུ་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་དང༌། ངའི་བུ་མོ་དཔལ་མོ་ཡང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་འདི་ལ་ལྟོས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་ནས་དེ་ཉིད་དུ་འདུག་གོ །ཇི་ཙམ་ན་ཚངས་པ་འདོད་ཆགས་སྐྱེས་ཏེ་རང་གི་ཡིད་འཛིན་པར་མ་ནུས་ནས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ལོག་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་དང༌། ཆོས་དང༌། སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་མྱུར་བ་ཡང་དེ་ལ་ལོག་པར་སྤྱོད་པར་ཞུགས་སོ། །དེའི་རྗེས་ཐོགས་ཉིད་ལ་བུ་བཞི་ཁ་དོག་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་ཚངས་པས་སྨྲས་པ་ཐམས་ཅད་ངའི་བུ་ཡིན་ནོ། །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང༌། རྒྱུ་དེ་ལས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ནས་ཅ་ཅོའི་སྒྲ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །གཏམ་དེ་ཐོས་ནས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་རྣམས་འོངས་ནས་རྩོད་པ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བུ་ནི་ཕལ་ཆེར་འཇིག་རྟེན་ན། །ཕ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་བས་ན། །གཟུགས་ཀྱིས་གང་ཞིག་གང་དང་འདྲ། །དེ་ནི་དེ་ཡི་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གཟུགས་དང་མཐུན་མཐུན་དུ་རང་རང་གི་བུ་ཡོངས་སུ་བླངས་པར་གྱུར་ཏོ། །སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོ་ན་མྱུར་བ་ཞེས་བྱ། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བུ་མོ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིའོ། །འཁྲིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་སྤྱད་པ་སྟེ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འདོད་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏམ་དེ་ལྟར་ཐོས་པའོ། །ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །སློབ་མའང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལའང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ནི་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་པའི་འང་གི་སྒྲ་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྐྱོན་མ་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་དབང་པོ་སྡོམ་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱོན་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG01_Page_052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་གང་ལ་རྙོག་པའི་དྲི་མ་མེད་པ་དེ་ནི་སྐྱོན་མ་མཆིས་པའོ། །བྲམ་ཟེ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྦྱིན་པ་དང་ལེན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལེན་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་མཉམ་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལེན་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །ཅི་ཞིག་ཅེ་ན་འཕོ་བར་སྨྲ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དགེ་སྡིག་དག་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དགེ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཏེ་ལགས་པར་སྤྱད་པའོ། །སྡིག་པ་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཉེས་པར་སྤྱོད་པའོ། །དགེ་བ་དང་སྡིག་པ་དེ་དག་འཕོ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕོ་བའོ། །སུ་ཞིག་དེ་ལྟར་ཟེར་ཞེ་ན། བྲམ་ཟེ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དྲང་སྲོང་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར། གསེར་དང༌། དབྱིག་དང༌། ཟས་དང༌། སྐོམ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཞན་དག་ལ་སྦྱིན་པ་དང༌། གཞན་དག་ལས་ལེན་པ་རིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་འདི་སྐད་ཅེས། བྲམ་ཟེ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡིག་པ་གཞན་དག་ལས་རང་དགས་ལེན་པ་ནི་འཕོ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། བསོད་ནམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་བྱས་པ་ཆུད་ཟ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་སྨིན་པར་ཆུད་ཟ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དག་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་མ་བྱས་པ་དང་ནི་ཕྲད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་འདི་དག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་གཞན་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ན་ནི། ཕས་ཟན་ཟོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་བུ་འགྲངས་པར་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་རང་གིས་རྟོགས་པ་གཞན་ལ་སྐྱེ་ན་ནི་བསྟན་བཅོས་ལན་ཅིག་ཐོས་པས་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་འཛིན་ཅིང་ཤེས་པར་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་འཕོ་བ་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྟོགས་པ་ཉིད་ལས་འཕོ་བར་འགྱུར། གཞན་དག་བསྟན་ལ་དགེ་བ་མི་བྱེད་དེ། །གཞན་
― DTG01_Page_053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གྱིས་བྱས་པ་འདི་ཡི་རྗེས་མི་འགྲོ། །རང་གིས་ཐོབ་པས་བྱས་ཆུད་མི་ཟ་ཞིང༌། །མ་བྱས་པ་ཡི་འབྲས་བུ་གྲུབ་ཡོད་མིན། །མ་བྱས་པ་ནི་ནམ་ཡང་བྱས་པ་མ་ཡིན། །མ་བྱས་པ་ལས་གཞན་དུ་བདེར་མི་འགྱུར། །འབྱོར་བ་དེར་ནི་འགྲོ་བ་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་བས་དགེ་ལས་བྱ་བ་ལ་འབད་གྱིས། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སེར་སྐྱས་བདག་གི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་གི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཤེས་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་སྐྱེས་བུའི་རང་གི་ངོ་བོར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ཡང་བསྐལ་པ་དང་པོའི་ཚེ་སེར་སྐྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དྲང་སྲོང་ཞིག་བྱུང་སྟེ། དེ་ནི་གྲངས་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེའི་སློབ་མ་ཡང་སེར་སྐྱ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེར་སྐྱའི་བུ་ཡིན་པས་ན་སེར་སྐྱ་པ་ཞེས་སློབ་མ་ལ་ཡང་བུ་ཞེས་བྱ་ལ། སེར་སྐྱ་པ་དེས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་ཁས་བླངས་པ་སྟེ། འདི་ནི་རིགས་པ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཙམ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་ན་བདག་དེ་མི་རྟག་པ་དང༌། མི་བརྟན་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མར་འཇིག་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་ནི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཁས་འཆི་བ་མི་རིགས་སོ། །དེ་ཡང་གང་གི་ཕྱིར་དང་པོར་མིག་གི་དབང་པོས་གཟུགས་ཤེས་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ན། གལ་ཏེ་ཤེས་པའི་གཟུགས་ཅན་དང་རྟག་པ་ཡིན་ན་དེ་རྟག་ཏུ་ཡུལ་གཟུགས་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་བས་ན་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་འོན་པ་དང་ལྐུགས་པ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་ན། འཇིག་རྟེན་ན་འདི་ལྟ་བུ་ནི་མི་སྣང་ངོ༌། །ཡང་ན་དབང་པོ་གཞན་དག་གིས་གཟུགས་ཤེས་པར་འགྱུར་ན། ཡང་ལན་འགའ་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གིས་ཤེས་པར་འགྱུར་བས་འདི་ནི་གསལ་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་
― DTG01_Page_054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རྟག་འགྱུར་ཡུལ་རྣམས་ཀུན་ལྡན་པའི། །སྐྱེས་བུ་ཞེས་ནི་ཇི་ལྟར་བརྗོད། །རྒྱུ་གཞན་དག་ལ་ལྟོས་བཅས་ན། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཇི་ལྟར་རྟག །གང་ཡང་ཅུང་ཟད་རྟོགས་གྱུར་པ། །དེ་ཀུན་བརྟན་པའི་བདག་ཅན་མིན། །གལ་ཏེ་བུམ་ལྟར་བདག་མི་རྟག །དེ་ཚེ་རི་བོང་རྭ་མཚུངས་འགྱུར། །དོན་གྱི་བྱ་བ་ནུས་པ་གང༌། །དོན་དེ་དམ་པའི་དོན་དུ་ཡོད། །མེད་ཅིང་སྐད་ཅིག་པར་དེ་གྱུར། །རིམ་དང་རིམ་པ་མིན་པར་འགལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟེགས་ཟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའོ། །ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རང་གི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་བས་ན་བདག་ནི་གཞན་ཡིན་གྱི། ཇི་ལྟར་གྲངས་ཅན་གྱིས་ཤེས་པའི་སྐྱེས་བུའི་རང་གི་གཟུགས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པའོ། །ཡོངས་སུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་དག་ལས་བདག་དེ་གཞན་པ་དང་ཁྱབ་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་གཟེགས་ཟན་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་པའི་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པ་པོ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ན་ནི་མི་རྟག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། བདག་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་དགོས་སོ། །དེ་བས་ན་བདག་ནི་ཤེས་པའི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་གྱི། ཤེས་པ་ནི་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེས་ཀྱང་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱད་ནས་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱིས་སྐྱེས་བུར་ཉེ་བར་གནས་ལ། དེ་ཡང་ཁྱབ་པ་དང་རྟག་པ་ཡིན་པས་འདིར་ཉེས་པ་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་དེ་ཤེས་པ་མེད་པས་ཤིང་དང་འདྲ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུང་ངོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་བདག་གིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་ཤེས་ན། རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་ཤེས་ལ། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ནི་རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདག་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་ཁྱད་པར་འགའ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་མི་ཤེས་བདག་ཡིན་ན། །ཤིང་དང་རྩྭ་སོགས་
― DTG01_Page_055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཅེས་མི་འདོད། །མི་ཤེས་པར་ནི་མཚུངས་པ་ལས། །ཇི་ལྟར་ཅིག་ཤོས་སེམས་མེད་ཡིན། །བདག་གི་དེ་ཉིད་རྟག་ཡིན་ན། །དེ་ཡི་རྟག་པ་ཇི་ལྟ་བུ། །བྱེད་པ་དང་ནི་སྤྱོད་པ་དག །རྟག་པར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་རིགས། །དེ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ནི། །གཞུང་འདིར་ཡོད་པར་ཐལ་འགྱུར་བས། །དེ་ཕྱིར་ཕྱོགས་འདིའང་རིགས་པ་ནི། །མཁས་པ་རྣམས་ནི་ཁས་མི་ལེན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གཅེར་བུ་ལུས་ཀྱི་ཚད་བཞིན་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཅེར་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོས་ཅན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་ཚད་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་ཚད་ཡིན་པས་ན། ལུས་ཀྱི་ཚད་བཞིན་དུ་སྟེ། དེ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཡང་ཕྲ་རབ་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་རབ་ཡིན་ལ། ཆེན་པོ་ལ་ནི་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །སྲོག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་ལུས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པ་ཡིན་ལ། ལུས་དེ་ནི་དེའི་ཟ་མ་ཏོག་བཞིན་དུ་གནས་སོ། །དེས་ན་འདི་ཞུམ་པར་གྱུར་ན། དེ་ཞུམ་པར་འགྱུར་ལ། འདི་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་དེ་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཞུམ་པ་ནི་འདུས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དང༌། ཆོས་པ་ནི་བརྐྱང་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྲོག་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། སྲོག་གམ། སྐྱེ་བའམ། གསོ་བའམ། གང་ཟག་གམ། སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །སྨྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅེར་བུ་པའི་སྟོན་པ་དེ་སྐད་སྨྲ་བའོ། །དེ་ཡང་ཁྱུ་མཆོག་དང་འཕེལ་པ་ལ་སོགས་པ་གཅེར་བུ་ཟད་བྱེད་ཀྱི་སྟོན་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་འདི་སྐད་སྟོན་ཅིང་སྨྲའོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྱེད་ཀྱིས་ནི་སྲོག་དང་འཚོ་བ་དེ་འཇིག་ཅིང་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕྱོགས་གཅིག་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་པ་སྟེ། ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱོགས་ཆ་མེད་པ་ནི་རྫས་ཀྱི་དངོས་པོར་མི་རུང་སྟེ། ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་ལུས་དང་སྲོག་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་པར་འདོད་ལ། དེ་བས་ན་འདི་ཡང་ཆ་ཤས་ཅན་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་ཕྱོགས་གཅིག་ཅིག་པའི་ལུས་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་དང་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་ནི་མ་
― DTG01_Page_056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་པས་ཚད་མ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཇི་ལྟར་རྟག །རྟག་པ་ཡིན་ན་ཕྱོགས་གཅིག་མིན། །རྫས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་རྣམ་གཉིས་མེད། །དེ་བས་གཞུང་འདི་རིགས་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱའོ། །བྲམ་ཟེས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་མི་ནི་ལ་སོགས་པ་དཔྱོད་པ་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་བཅོས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེས་ནི་རྒྱུ་སྐྱེས་བུ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །གང་གི་རྒྱུ་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པའི་འོ། །དེ་ཡང་གང་གི་ཕྱིར་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྐྱེས་བུ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི། མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་ཞེ་ན། སྐྱེས་བུ་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དང་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྒྱུར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཁྱད་པར་དེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །བརྟགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནན་གྱིས་འདོད་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གལ་ཏེ་རྟག་པ་ཡིན་ན་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཏེ་རྒྱུ་ཡིན་ན་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲལ་པ་མེད་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་འདི་ལྟར་བརྗོད་པར་རིགས་ཏེ། གང་དང་གང་རྒྱུ་གྱུར་པ་དེ་དང་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རྟག་པ་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་རྟག་པར་འགྱུར་བ་ཚད་མ་དང་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཅིང་མི་འགྱུར་བ་དང༌། རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་ལ་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རྟག་ན་གང་གི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན། །མི་འཇིག་ན་ནི་ཇི་ལྟར་རྒྱུ། རྟག་དང་རྒྱུ་ཉིད་
― DTG01_Page_057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཅེས་བྱ་བ། །གཉིས་པོ་གཅིག་ཏུ་རིགས་མ་ཡིན། །རྒྱུ་ཉིད་དུ་ནི་གང་རྟག་པར། །འདོད་དེ་དེ་ལྟར་རྟག་པ་མིན། །གང་ཕྱིར་དེ་ཡི་བྱ་བ་ཡོད། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་རྙེད་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་བྱ་བ་བྱེད་འགྱུར་ལ། །གལ་ཏེ་འདི་ནི་མི་བྱེད་ན། །དེ་ལྟར་ཡང་ནི་མི་རྟག་པར། །དེ་ནི་དེས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དུག་ཅན་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐོས་ཏེ། རླུང་ཐོ་བ་དང་སར་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་མ་ཡིན་སྤུན་གཉིས་ཤིག་ཡོད་དེ། རླུང་ཐོབ་ནི་ཐུག་པོའི་གཟུགས་ཅན་དུ་བྱས། སར་ལྡན་ནི་མིའི་ཆ་ལུགས་སུ་བྱས་ནས་དྲང་སྲོང་རྣམས་མགྲོན་དུ་བོས་ཏེ། རླུང་ཐོབ་བཤས་ནས་བསྙེན་བཀུར་ཆེན་པོ་དང༌། ཁ་ཟས་བསྟབས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཟོས་པ་དང༌། སར་ལྡན་ཕྱི་རོལ་དུ་སོང་སྟེ། བུ་རླུང་ཐོབ་གང་ན་གནས། ཚུར་ཤོག་ཅེས་སར་ལྡན་གྱིས་བོས་པ་དང༌། དེའི་རྗེས་ཐོགས་ཉིད་ལ་གང་དར་གང་གིས་ཟོས་པ་དེ་དང་དེའི་གསུས་པ་བརྟོལ་ཏེ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱ་བ་འདིས་དྲང་སྲོང་གི་རིགས་དང་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ལྷག་མ་ཉུང་ཟད་ཅིག་ལུས་པར་བྱས་སོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པ་ཡང་ཟད་པར་འགྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ལྷ་རྣམས་འདུས་ཏེ་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ཨ་ག་ཏའི་གནས་སུ་སོང་སྟེ་ལྷ་མ་ཡིན་དེ་གཉིས་བསད་པའི་དོན་དུ་གསོལ་བ་བཏབ་པོ། །ཇི་ཙམ་ན་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་མགྲོན་དུ་བོས་པས་དེར་ཟན་ཟོས་པ་དང༌། བུ་རླུང་ཐོབ་གར་སོང་ཞེས་སར་ལྡན་གྱིས་བོས་པ་དང༌། དྲང་སྲོང་གིས་སྒྲེགས་པ་བཏོན་ཏེ། དེ་ནི་ངས་ཞུ་བར་བྱས་ཟིན་ཏོ་ཞེས་སྨྲས་ནས༑ཁྲོ་བས་འཁྲུགས་པ་དང་སར་ལྡན་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་ཟོས་སོ། །ཇི་ཙམ་ན་སྐོམ་པ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་གདུངས་པ་དང༌། མཚོ་དང་རྫིང་བུ་ལ་སོགས་པ་གང་དང་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་རྣམས་འཐུངས་ཀྱང་ངོམས་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་སོང་སྟེ་རྒྱ་མཚོ་འཐུངས་པ་ལས། དེའི་ཚེ་དུག་ཅན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དང༌། དེ་ལ་ཆུང་མ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། གཅིག་ལ་འཆོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བུ་ཡོད་ལ། ཅིག་ཤོས་ལ་ལྷ་ཆེན་པོ་ལས་མཆོག་ཐོབ་པས་བུ་དྲུག་ཁྲི་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་ཙམ་ན་རྒྱལ་པོ་རྟའི་ཚིལ་ཞེས་བྱ་བའི་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པར་རྩོམ་
― DTG01_Page_058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྱུར་ནས་སྡོམ་པ་བླངས་ཏེ། མཆོད་སྡོང་ལ་བཏགས་པའི་རྟ་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་ཡོ་བྱད་དུ་སོགས་ཤིང་མེ་ཐབ་ཀྱི་ཁ་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་བྱས་ནས་རྟ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར། བུ་དྲུག་ཁྲི་ཐམས་ཅད་གོ་ཆ་བགོས་ཤིང་མཚོན་ཆའི་ཁྱད་པར་དུ་མ་ལག་ན་ཐོགས་པར་བྱས་ནས་བསྲུང་དུ་བཅག་གོ །ཇི་ཙམ་ན་ཁྱབ་འཇུག་གིས་བསམས་པ། རྒྱ་མཚོ་འདི་ཐམས་ཅད་སྐམས་པར་གྱུར་ན་ཐབས་གང་གིས་འདི་ཡོངས་སུ་དགང་བར་བྱ། མ་ལ་ངས་རྒྱལ་པོ་དུག་ཅན་པའི་མཆོད་སྦྱིན་བྱ་བའི་གནས་ནས། རྟ་བརྐུས་ན་རྒྱུ་འདི་ལས་ངའི་དོན་འདི་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་སོང་སྟེ། རྟ་བླངས་ནས་ས་འོག་ཏུ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་ཙམ་ན་དུག་ཅན་པའི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་གཏམ་དེ་ཐོས་པ་དང༌། རྒྱ་མཚོ་བཀྲོས་ཏེ་ས་འོག་ཏུ་ཞུགས་པ་ལས་ཁབ་འཇུག་དྲང་སྲོང་སེར་སྐྱའི་གཟུགས་ཀྱི་ཆ་ལུགས་འཛིན་པ། སེང་གེའི་ཁྲིའི་སྟེང་ན་འདུག་པའི་གན་ན་རྟ་ཐམས་ཅད་འདུག་པར་མཐོང་བ་དང༌། འདིས་འདི་དག་ཕྲོགས་སོ་སྙམ་ནས་ཁྲོ་བའི་ཤུགས་མི་བཟད་པར་གྱུར་པས་ཁྱབ་འཇུག་ལ་བརྙས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟ་རྣམས་ཁྱེར་བར་བརྩམས་པ་དང༌། དེས་དུག་ཅན་པའི་བུས་བརྙས་པར་ཤེས་ནས་ཁྲོ་བས་གདུངས་པའི་མིག་ངག་བལྟས་པས་ཐམས་ཅད་ཐལ་བར་བྱས་སོ། །དེ་དག་ཤི་ནས་དམྱལ་བར་སྐྱེས་པ་དང༌། དུག་ཅན་པས་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་དེ་ཐོས་ནས་རྟ་བླང་པའི་ཕྱིར་འཆོལ་པ་བཏང་ངོ༌། །དེ་སོང་སྟེ་ཁྱབ་འཇུག་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་པས་མགུ་བར་བྱས་ནས་རྟ་བླངས་ཏེ། སླར་རང་གི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འོངས་ནས་རྒྱལ་པོས་ཀྱང་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་བྱ་བ་བར་ཆད་མེད་པ་ཉིད་དུ་བྱས་སོ། །རྒྱལ་པོ་དེ་དུས་བྱས་ནས་ལྷའི་གནས་སུ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་འཆོལ་པ་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ཏེ། དེའི་བུ་མྱུར་བཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་སྲིད་ལ་དབང་བསྐུར་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་བདག་གི་ཁུ་བོ་རྣམས་རྒྱུ་འདིས་དམྱལ་བར་སྐྱེས་ཞེས་ཐོས་ཀྱིས། དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་དུག་ཅན་པའམ། བདག་གི་ཕ་འཆོལ་པས་ཅི་ཡང་མ་བྱས་ཀྱིས། དངས་དེའི་དགོས་པ་བྱའོ་སྙམ་ནས་གངྒཱ་དབབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལྷའི་ལོ་སུམ་ཁྲིའི་བར་དུ་དཀའ་ཐུབ་སྤྱད་ཀྱང་དེས་གངྒཱ་དབབ་
― DTG01_Page_059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པར་མ་ནུས་སོ། །དེ་འདས་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་བུ་ལི་པས་གངྒཱ་དབབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷའི་ལོ་སུམ་ཁྲིའི་བར་དུ་དཀའ་ཐུབ་སྤྱད་ཀྱང་དེས་ཀྱང་མ་ནུས་སོ། །དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་སོང་བ་དང༌། དེའི་བུ་བྷ་གོ་ར་ཐས་དཀའ་ཐུབ་ཆེན་པོས་ཚངས་པ་མགུ་བར་བྱས་པ་དང༌། དེས་དེ་ལ་མཆོག་བྱིན་པ། ཅི་ནས་ཀྱང་ངས་མིའི་འཇིག་རྟེན་དུ་གངྒཱ་དབབ་པ་དེ་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་ནས། ཚངས་པས་ཀྱང་གངྒཱ་ལ་མིའི་ཡུལ་དུ་འབབ་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་ཤིན་ཏུ་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ང་དེར་སོང་ནས་ཐུན་མོང་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། རིགས་ངན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྟེན་པར་འགྱུར་ན། གནས་སྐབས་འདི་ལྟ་བུ་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱ། མེས་པོའི་བཀའ་ལས་འདའ་བར་བྱ་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཤུགས་ཆེན་པོས་སོང་ལ། ས་འོག་ཉིད་དུ་ཞུགས་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་དང༌། ཅི་ཁྱོད་ཀྱིས་མིའི་འཇིག་རྟེན་དུ་དག་བྱེད་མ་བྱས་པར་ས་འོག་ཏུ་འབབ་པར་བྱེད་དམ་ཞེས་ཚར་བཅད་ནས། ལྷ་ཆེན་པོས་རང་གི་རལ་པའི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་དུ་བཞག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཡང་དེ་ནས་འབྱུང་བ་ལ་ལྷའི་ལོ་སྟོང་གི་བར་དུ་འཁོར་ཞིང༌། འབབ་ཀྱང་རལ་པ་དེའི་མཐའ་རྙེད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་བྷ་གོ་ར་ཐས་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཆེན་པོས་ལྷ་ཆེན་པོ་དགའ་བར་བྱས་ནས། རལ་པ་བཙིར་བ་དང༌། རི་ཏི་སེའི་སྟེང་དུ་ཐིགས་པ་གཅིག་བབ་པར་གྱུར་པ་ལས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལས་དེར་མཚོ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། དེང་སང་ན་ཡང་ཐིགས་པ་བདུན་དུ་གྱུར་ནས། སི་ཏ་སིན་དྷུ་བཀྵུ་དང༑གངྒཱ་དེ་བཞིན་འཇིག་རྟེན་རྒྱན། །རྒལ་དང་ཚིམ་པ་ཉིད་དང་ནི། །ན་ལི་ནི་ནི་བདུན་པར་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ཙམ་ན་གངྒཱ་ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དེ་འདའ་བར་བྱའོ་སྙམ་ནས་དྲེགས་པ་དང་བཅས་པར་རི་ཁ་བ་ཅན་ཕུག་སྟེ། དེའི་སུལ་ནས་བདེ་བར་འབབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་དྲང་སྲོང་ཛ་ན་ཧུ་ཞེས་བྱ་བ་དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོ་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་རི་ཁ་བ་ཅན་གྱི་སུལ་ན་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་ཞིང་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེས་ཀྱང་ཅ་ཅོའི་སྒྲ་སྒྲོགས་ཤིང་སྒེག་པས་དལ་གྱི་ས་འབབ་པར་མཐོང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཁྲོས་པར་གྱུར་ཏེ་སོང་ནས་སྨྲས་པ་
― DTG01_Page_060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ང་ཡི་གནས་དང་ཉེ་བ་འདིར། །བུད་མེད་འདི་ནི་སྒེག་པ་ཡིས། །འཛེམ་པ་མེད་པར་ཅི་ཕྱིར་འགྲོ། །སྤྱོད་ངན་སྡིག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེ་བླངས་ནས་འཐུངས་སོ། །ཡང་བྷ་གོ་ར་ཐས་དྲང་སྲོང་དེ་དཀའ་ཐུབ་ཀྱིས་མགུ་བར་བྱས་པ་དང༌། དེས་སྐྱུགས་སོ། །དེ་དེ་ནས་བྱུང་ནས་གེགས་མེད་པར་ཕྱོགས་བཞིར་སོང་སྟེ། ས་འོག་གང་བར་བྱས་ནས་དུག་ཅན་པའི་བུ་དང་འབྲེལ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ལྷག་མ་རྣམས་རྣམ་པར་བཀྲུས་ལ། དེས་ཀྱང་དེ་རྣམས་དམྱལ་བ་ལས་འཕོས་ཏེ་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དུག་ཅན་པའི་བུ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་བསྲེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ཉིད་ཡོད་པས་ན་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་སུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དུག་ཅན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྒྱ་མཚོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་དུག་ཅན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྲས་པོ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་དག །ཅེས་བྱ་སྟེ། དེའི་བུ་དྲུག་ཁྲིའོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། སེར་སྐྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེར་སྐྱའི་གཟུགས་སུ་གནས་པའི་ཁྱབ་འཇུག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁྲོ་བས་གདུངས་པའི་མིག་གཉིས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཞིག་དུ་བྱས་ཤེ་ན། བསྲེགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐལ་བར་བྱས་པའོ། །དེ་ལའང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱ་མཚོའི་བུ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་ལའོ། །ཡང་ན་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལའོ། །ཁྱོད་ནི་ཐུགས་རྗེ་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དེས་ཁྱོད་དགོས་པ་མཛད་པའི་ཐུགས་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཐུགས་ཆེན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་ནམ་ཡང་མི་འདོར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐུགས་རྗེའི་ཐུགས་ལ་གནས་ཤིང་རྟག་ཏུ་ཞི་བ་ཉིད་ནི་སྤྱན་ལ་གནས། །བཟོད་པའི་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་ཁྱེད་དང་བྲལ་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ལ། །དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པས་ཡུན་རིང་ཐུགས་ནི་རྣམ་པར་མཁྱུད་པར་གྱུར། །འོན་ཀྱང་ཁྱེད་ནི་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་ལྟ་བུར་གྲགས་པ་རྣམ་པར་རྒྱས། །ཞེས་བསྟོད་པ་བྱེད་པ་འགའ་ཞིག་གིས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སེར་སྐྱ་དེ་ཉིད་རིག་པས་ནི། །ཞེས་བྱ་
― DTG01_Page_061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཙོ་བོ་ལས་གྲོལ་བ་མ་ལུས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་དྲང་སྲོང་སེར་སྐྱེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། བསྐལ་པ་དང་པོའི་ཚེ་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་ཚད་མེད་པ་ན། བྲམ་ཟེ་སེར་སྐྱ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་སྟེ་བསྟི་གནས་ཀྱི་གནས་སུ་འདུག་ནས་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་ཐར་པ་འབའ་ཞིག་པ་ཐོབ་སྟེ། གཞན་དག་ལ་ལམ་ལེགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དག་བྱས་སོ། །དེ་ཡང་དེས་རྩ་བའི་དངོས་པོའི་དོན་གཉིས་ཤིག་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཙོ་བོ་དང་སྐྱེས་བུའོ། །དེ་ལ་གཙོ་བོ་ནི་ཡོན་ཏན་གསུམ་སྟེ། སྙིང་སྟོབས་དང༌། རྡུལ་དང༌། མུན་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། སེམས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་བུ་ནི་ཤེས་པ་ཅན་དང༌། སྤྱོད་པ་པོ་དང༌། རྟག་པ་དང་ཆ་མཉམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཙོ་བོ་བྱེད་པ་པོར་བཤད་ཅེ་ན། སྙིང་སྟོབས་དང༌། རྡུལ་དང༌། མུན་པའི་ཡོན་ཏན་ཆ་མཉམ་པའི་གནས་སྐབས་ཡན་ལག་དང༌། ཡན་ལག་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ནི་གཙོ་བོའོ། །ཡང་གང་གི་ཚེ་གསུམ་པོ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་རྩོལ་བར་གྱུར་ཅིང་མི་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་སྦོམ་པ་ང་རྒྱལ་དང༌། དེ་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལས་འགྱུར་རོ། །ང་རྒྱལ་ལས་ཡང་དབང་པོ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་འགྱུར་ཏེ། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་ཞེས་བྱ་བའི་བློའི་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། ངག་དང༌། རྐུབ་དང༌། མདོམས་ཏེ་ལས་ཀྱི་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ཡིད་དོ། །དེ་ཙམ་ལྔ་ལས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལྔར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་ཏེ། སྒྲའི་དེ་ཙམ་ལས་ནི་ནམ་མཁའོ། །རེག་པ་དང་འདྲེས་པའི་སྒྲ་ལས་ནི་རླུང་ངོ༌། །གཟུགས་དང་འདྲེས་པའི་སྔ་མ་གཉིས་ལས་ནི་མེའོ། །རོ་དང་འདྲེས་པའི་སྔ་མ་གསུམ་ལས་ནི་ཆུའོ། །དྲི་དང་འདྲེས་པའི་སྔ་མ་བཞི་ལས་ནི་སའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་བུ་ནི་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའོ། །གང་གི་ཚེ་འདི་ནི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁྱད་པར་མི་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ། སྐྱེས་བུ་དང་ཡོན་ཏན་འདུས་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་
― DTG01_Page_062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་མོ་མུན་ནག་གིས་ཁྱབ་པའི་ཁང་པའི་ནང་དུ་སྐྱེས་བུ་འདོད་ཆགས་ཅན་དང༌། བུད་མེད་མཛེ་ཅན་དགའ་བ་དན་བཅས་པས་འདུག་པར་གྱུར་པ་དང་འདྲ་ལ། གང་གི་ཚེ་ཡོན་ཏན་དང་ཐ་དད་པར་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་པོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ། སྐྱེས་བུ་འདི་ནམ་ཡང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འདྲིས་པར་མི་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་ཉིན་མོ་མིག་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་བུད་མེད་མཛེས་ཅན་ལ་རེག་པར་མི་བྱེད་པ་དང་འདྲའོ། །ཡོན་ཏན་དང་སྐྱེས་བུ་ཐ་དད་པར་མཐོང་བ་ནི་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཅན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །སེར་སྐྱ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲ་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་རིག་པས་ཞེས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་འདིར་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པོ་ཡིན་པར་བཤད་ལ། དེ་རྣམས་ཤེས་པས་ན་དེ་ཉིད་རིག་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་རིག་པ་ནི་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱོད་ཀྱི་འགྲོ་བའི་སྐྱེ་བ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཏེ། དེ་ལས་བྱུང་ཞིང་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་འཇུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གནས་བརྟན་རྟ་སྐད་ཀྱིས། ཉོན་མོངས་ཟད་པས་སྲིད་པའི་འཆིང་བ་མེད། །ལས་ཟད་གྱུར་ན་སྡུག་བསྔལ་ཡོད་མ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་ཡོད་ལས་བྱུང་བའི་དོན་གང་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་མེད་ལས་དེ་ནི་སླར་མི་འབྱུང༌། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། འགྲོ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཆི་བ་དང་ལྡན་པས་ན་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེའི་སྐྱེ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས་ཤིང་བསྒྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཉོན་མོངས་མེད་ལ་འགྲོ་བ་རྣམས། །སྐྱེ་བར་གང་དུའང་འདོད་མ་ཡིན། །ལས་ནི་གང་ཡང་རུང་མེད་པར། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །དགྲ་བཅོམ་ཉོན་མོངས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་མེད་ལས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། །དེ་ལས་འདི་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་མིན་ཏེ། །ས་བོན་མེད་པའི་མྱུ་གུ་དག་དང་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ།། །།སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་ཐར་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སེར་སྐྱ་ལ་
― DTG01_Page_063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སོགས་པའི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐར་པར་ཡང་གནས་ཤིང༌། སྲིད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་སྐྱེས་བུ་རྟག་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། སྔར་ལུས་དང་དབང་པོ་འདུས་བྱས་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཕྱིས་ཀྱང་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་སྐྱེས་བུ་རྟག་པ་ཉིད་གྱུར་ཅིང༌། །ལུས་དང་དབང་པོ་འབྱོར་ལྡན་པ། །ཕྱིས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲར་གྱུར་པ། །རྐྱེན་ལས་གྱུར་པར་ཐེ་ཚོམ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །ཞི་བར་གཤེགས་གྱུར་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་དབྱིངས་བརྙེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཞུགས་གུམ་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མར་མེ་ཤི་བ་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བགྲང་དུ་མེད་ཅོས་བྱ་བ་ནི། གྲངས་སུ་མི་འགྲོ་བའོ། །མུ་སྟེགས་བྱེད་པ་ཁ་ཅིག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མུ་སྟེགས་ནི་ཐར་པ་དང་མཐོ་རིས་ཀྱི་ལམ་སྟེ། དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་ལ་མུ་སྟེགས་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན་མུ་སྟེགས་བྱེད་པའོ། །དེས་ཐར་པ་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །འགྲོ་བ་ནི་སོང་བ་ཡིན་ལ་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འགྲོ་བས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྨྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏམ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པ་སྟེ། སྔར་ཇི་ལྟར། ནེ་ཙོས་ཉི་མ་བརྟོལ་ནས་ནི། །ཐར་པ་མཆིས་པར་བཤད་ཅེས་གྲག །ཅེས་སྨོས་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་འགྲོ་ཡོད་དེ་འཁོར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་གང་དུ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་འཁོར་བ་སྟེ༑སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གང་གི་ཕྱིར་འགྲོ་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟོགས་པ་ནི་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། རྟ་དམར་གང་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འཆི་བ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པ་དེ་ནི་འགྲོ་བས་ཐོབ་པར་ང་མི་སྨྲའོ་ཞེས་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་བསྟན་ཅིང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཅེར་བུ་ཀུན་དགའ་ར་བ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཅེར་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གཅེར་བུ་པ་རྣམས་སོ། །འདི་ཀུན་དུ་དགའ་བས་ན་ཀུན་དགའ་
― DTG01_Page_064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ར་བ་སྟེ༑སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་དགའ་ར་བ་སོགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁྲུས་ཀྱི་རྫིང་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །རྩིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབད་པས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྡིག་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་རྒྱུ་མེད་པར་སྡིག་པ་ཁས་ལེན་ཅིང་རྟོག་ལ་སྨྲ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང༌། ཀུན་དགའ་ར་བ་གནས་བྱེད་དང༌། །སྲོག་གཅོད་པ་ལས་བཟློག་པར་བྱ། །གལ་ཏེ་དེར་ནི་སྲོག་ཆགས་འཆི། །སྡིག་པ་བྱེད་དེ་བྱེད་ལ་འགོ །སེམས་དང་ལྡན་པ་དེ་འཆི་བས། །སྡིག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །དེ་བས་བསོད་ནམས་རྩོམ་པ་དང༌། །དེ་ཡིས་དེ་ལྟར་མི་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མང་དུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ལ་སོགས་པ་རྩིག་པའོ། །བསོད་ནམས་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཉེ་བར་བསགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། གལ་ཏེ་འཇུག་པར་མི་བྱ་བའི་ལས་ལ་འཇུག་ན་དེ་ལས་ཉེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་འབྱུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ།། །།སྲོག་ཆགས་འགྲོ་བ་བསད་པ་ན། །ཁྱེད་ཀྱི་ཡང་ནི་སྡིག་འགྱུར་ཏེ། །ཁྱེད་ནི་འགྲོ་བ་མེད་འགྱུར་ན། །སྲོག་ཆགས་གསོད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་སྡིག་ལྡན་པས། །ཇི་ལྟར་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །གྲོལ་འགྱུར་དེ་དང་ཇི་ལྟར་ལྡན། །སྡིག་པ་བསགས་ལས་ཁྱེད་གྲོལ་ལམ། །འོན་ཏེ་སྡིག་པ་སྤངས་པ་དག །ཐར་པ་ཀུན་དུ་བཤད་པ་ཡིན། །བློ་ནི་སྔོན་དུ་མ་སོང་སྡིག །ཡོད་ཅེས་པ་ནི་ལེགས་སྨྲས་མིན། །ཁ་ཟས་བསོད་པ་དག་གིས་ནི། །དགའ་བས་སློབ་དཔོན་ཚིམ་བྱས་ནས། །མ་ཞུ་པ་ཡིས་དེ་ཤི་ན། །སྡིག་པ་ཉེ་བར་བསགས་པ་འབྱུང༌། །ཆགས་པ་མེད་པར་དབེན་པ་རུ། །ལས་བྱེད་པ་ནི་མ་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཀུན་དགའ་ར་བ་ནགས་ཚལ་སྐྱེད། །སྐྱེ་བོ་གང་ཞིག་ཟམ་པ་བྱེད། །ཆུ་གཏེར་ཁང་དང་ཆུ་མིག་དང༌། །གང་ཞིག་ངལ་སོའི་གནས་སྟེར་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། བརྒྱ་བྱིན་གཙུག་ལག་ཁང་གི་ཕྱིར། །ས་ནི་སྦྱིན་པ་
― DTG01_Page_065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གཏོང་བྱེད་པ། །ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་རབ་སྐྱེད་དེ། །མཐོ་རིས་དག་ཏུ་བསྐལ་པར་དགའ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ།། །།ལུས་ལས་ལུས་གཞན་དག་ཏུ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལུས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བར་འཚེ་བས་གདུངས་པ་ལས་སོ། །ལུས་གཞན་དག་ཏུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་གཞན་པ་དག་ཏུ་འཕོ་ཞིང་སོང་བའོ། །ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། སྲོག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བདག་དང་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྲོག་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཕྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་ཞིང་དབང་པོའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ཡང་ཁྱབ་འཇུག་གིས། དཔེར་ན་གོས་རྙིང་དག་ནི་བོར་ནས་སུ། །སར་པ་གཞན་དག་མི་ནི་ལེན་པར་བྱེད། །དེ་བཞིན་ལུས་ནི་རྙིང་པ་སྤངས་ནས་སུ། །ལུས་གཞན་སར་པ་དག་ནི་ལེན་པར་བྱེད། །འདི་ནི་མཚོན་གྱིས་མི་ཆོད་ཅིང༌། །འདི་ནི་མེ་ཡིས་མི་འཚིག་ལ། །ཆུ་ཡིས་འདྲུལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །འདི་ནི་རླུང་གིས་སྐེམས་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །གྲག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་གཏམ་ཙམ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་ནི་བདག་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཡོད་ན་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ན། རྟག་པར་ཉེ་བར་སྤྱོད་ཀྱི། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་སུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བདག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ། །ལུས་གཞན་གྱུར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་འདིར་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་བདག་གི་དངོས་པོར་བརྗོད་ལ། ལུས་དེ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་ཅིང་ཐ་དད་པའི་སྲོག་ཅེས་བྱ་བའི་བདག་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྲོག་མེད་པ་དང༑གསོ་བ་མེད་པ་དང༌། གང་ཟག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་དང༌། བདག་གི་ང་རྒྱལ་རྣམ་པར་བཞག་ནས་གང་དུ་བདག་དེའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་གི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་དེ་ཙམ་ལ་ཉེ་བར་གདགས་པས་བདག་
― DTG01_Page_066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལ་ལར་གསུངས་པ་ཡོད་དོ། །ཁྲོས་པས་གཡུལ་ངོར་བསད་ན་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྲོས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ཁྲོ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་སོ། །གཡུལ་ངོར་ཏེ་འཐབ་སར་བསད་པའི་སྐྱེས་བུ་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱས་པ་ཟེར་ཏེ། དེ་ཡང་འདི་སྐད་དུ། སྣ་ཚོགས་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཡི། །ལྷ་ཡི་བུ་མོ་འོངས་ནས་ནི། །གཡུལ་ངོར་བསད་པ་ཡོངས་འཁྱུད་དེ། །ལྷ་ཡི་ཁྱིམ་དུ་འཁྱེར་པར་འགྱུར། །ཞེས་ཟེར་རོ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །གནས་སྐབས་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་སྐབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཏེ། སེམས་དེ་ལྟ་བུས་ཤི་བ་ནི་ངན་འགྲོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཤིང་བཀའ་སྩལ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང༌། སྐལ་ངན་ཁྲོས་ནས་ཤི་བར་གྱུར་པ་ནི། །འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་ངན་འགྲོར་མཁས་པས་བཤད། །རེ་ཞིག་འདིར་ནི་གྲགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་ཡང་བདེར་མི་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ།། །།སྐྱ་བསེང་དུ་ནི་བརྗོད་བྱས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་སྐྱ་བསེང་རི་དགས་ལ་ཆས་པ་དང༌། དེའི་ཚེ་དྲང་སྲོང་ངན་འདུལ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་རི་དགས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་གྱུར་ནས་རི་དགས་མོ་དང་ལྷན་ཅིག་འདོད་པའི་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་ན། སྐྱ་བསེང་གིས་ངོ་མ་ཤེས་ཏེ་མདས་བསྣུན་པ་དང༌། དེའི་རྗེས་ཐོགས་ཉིད་ལ་དྲང་སྲོང་དེ་རང་གི་གཟུགས་སུ་གནས་ཏེ། ཁྲོ་བའི་དབང་གིས་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་དགའ་བ་སྤྱོད་པ་ན། དགའ་བ་ཉམས་སུ་མ་མྱོང་བ་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བར་བྱས་པས་ཁྱོད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་འཆི་བར་འགྱུར་ཅིག་ཅེས་དམོད་པ་བཏབ་བོ། །དྲང་སྲོང་གི་ཆུང་མས་ཀྱང་བདག་ཉིད་དྲང་སྲོང་དེ་ཤིང་གི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོའི་སྟེང་དུ་འཛེགས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཆུང་མ་ཡང་ཁྱོད་ཤི་ནས་བསྲེག་པའི་ཤིང་བརྩིགས་པ་ལ་འཛེག་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དམོད་པའི་ཚིག་སྨྲས་སོ། །སྐྱ་བསེང་ལ་མ་དྲི་དང་ཀུན་དཱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཆུང་མ་གཉིས་ཡོད་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་དམོད་པའི་འཇིགས་པས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པར་བྱེད་མ་ནུས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཀུན་འདིས་བསམས་པ། ངས་ནི་དྲང་སྲོང་གནས་ངན་ལས་རིག་སྔགས་ཐོབ་ལ།
― DTG01_Page_067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དེས་ངའི་མངོན་པར་འདོད་པ་ཅིག་ནི་བསྒྲུབས་ཟིན་མོད་ཀྱི། དེས་ནི་ད་དུང་ཡང་ལན་བཞིའི་བར་དུ་འདོད་པའི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་གྱིས། གལ་ཏེ་རྒྱལ་པོས་གནང་ན་དེའི་ཚེ་ངས་བུ་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་བྱའོ་སྙམ་མོ། །རྒྱལ་པོ་ཡང་ཐབས་གང་གིས་ང་ལ་བུ་ཡོད་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་ནས་དབེན་པར་སོང་སྟེ་རྒྱལ་པོ་ལ་དོན་དེ་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་ཐོས་པས་རྒྱལ་པོ་དགའ་སྟེ། དེ་ལ་རྗེས་སུ་གནང་བ་བྱིན་ནོ། །དེ་ཁང་པར་ཞུགས་ནས་རིག་སྔགས་བཟླས་ནས་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་ང་དང་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། ཇི་ཙམ་ན་ཆོས་འོངས་ཏེ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུས་པ་ལས་གཡུལ་ངོར་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བུ་སྐྱེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རླུང་ལྷ་བཀུག་སྟེ་འདུས་པ་ལས་འཇིག་སྡེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྒྱ་བྱིན་བཀུག་སྟེ་འདུས་པ་ལས་སྲིད་སྒྲུབ་སྐྱེས་སོ། །ཇི་ཙམ་ན་མ་དྲི་བུ་མེད་ལས་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་ཏེ། ང་ནི་འཆི་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང་མྱ་ངན་བྱེད་ལ། ཞུམ་པའི་ཚིག་གིས་ཀུན་དཱི་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པ། རིག་སྔགས་དེ་ང་ལ་ལན་ཅིག་བྱིན་ཅིག །གལ་ཏེ་ན་བདག་ལ་ཡང་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེ་སྐྱ་བསེང་ལ་དྲིས་ཏེ་རིག་སྔགས་དེ་བྱིན་ནོ། །དེས་ཀྱང་རིག་སྔགས་བཟླས་ནས་ལྷའི་སྨན་པ་ཐ་སྐར་གཉིས་བཀུག་སྟེ། དེ་གཉིས་དང་འདུས་པ་ལས་ལྷར་བཅས་དང༌། ཀུ་ན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་མཚེ་མར་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེས་སོ། །ཇི་ཙམ་ན་སྐྱ་བསེང་གིས་ས་ཆེན་པོ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱས་ཏེ། ཡུལ་འཁོར་སྲུང་ལ་བྱིན་ནས། བདག་ཉིད་དང༌། ཆུང་མ་གཉིས་དང༌། བུ་ཡང་ཁྱེར་ཏེ། རི་བོ་རྩེ་མོ་བརྒྱ་པར་སོང་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་བརྩོན་པར་གནས་པ་ན། དེ་ཡུན་རིང་པོར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་དང༌། མ་དྲིའི་གཟུགས་སྡུག་པ་མཐོང་བས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་སྐྱེས་ཏེ། ཁོ་བོ་ཤི་བ་ནི་བླའི་འདི་དང་ལྷན་ཅིག་དགའ་བ་ཉེ་བར་ལོངས་མི་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པར་བརྩམས་པ་དང༌། དེའི་ཚེ་ཉིད་དུས་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་ཙམ་ན་བསྟི་གནས་དེ་ན་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བར་མཐོང་བས་མགོན་མེད་པར་གྱུར་པའི་རོ་དང༌། མ་དྲི་དང༌། ཀུན་དྲི་དང༌།
― DTG01_Page_068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་ལྔ་པོ་ཁྱེར་ཏེ་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་གི་གན་དུ་ཕྱིན་ནས། དེ་དང་ཇི་ལྟར་འཚམ་པའི་བསྲེག་ཤིང་བརྩིགས་ཏེ། བསྙེན་བཀུར་ཆེན་པོས་སྟེང་དུ་བཞག་ནས། སྐྱ་བསེང་ལ་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་གིས་མཆོད་དོ། །མ་དྲིས་ཀྱང་བུ་གཉིས་ཀུན་དྲི་ལ་གཏད་དེ། རོ་བསྲེགས་སར་བདག་ཉིད་དོར་རོ། །དེ་ནས་ཇི་ཙམ་ན་འཐབ་དཀའ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཡུལ་ངོར་བརྟན་པ་ལ་སོགས་པ་འཕོང་སློབ་པའི་གནས་སུ་ལྷན་ཅིག་ཚོགས་ཏེ། ཀྲི་པ་དང་ཀྲོ་ན་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་ཆའི་ཐབས་ཀྱི་རིག་པ་སློབ་པ་ནས། རྣ་ཅན་ལས་འཁོན་གཅུགས་སུ་གྱུར་ཏེ། སྐྱ་བསེང་གི་བུ་ལྔ་རྒྱ་སྐྱེགས་ཀྱི་ཁང་པར་བཅུག་པ་དང༌། དེ་ནས་མཚན་མོ་བྲོས་ནས་སྲིན་པོ་ཧི་དིམ་པ་བསད་དེ། དེའི་སྲིང་མོ་འཇིགས་སྡེས་བླངས་ནས་དེ་ལས་བུ་བུམ་སྐྲ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་སོང་སྟེ་གྲོང་ཁྱེར་འཁོར་ལོ་གཅིག་པར་སོང་བ་དང༌། དེའི་ལམ་ཁར་རྒྱས་པ་དང་ཕྲད་ནས། དབུགས་ཕྱུང་སྟེ། རྒྱལ་སྲིད་དང་ཆུང་མ་ཐོབ་པའི་མཆོག་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དེར་ཕྱིན་ནས་བྲམ་ཟེ་ཞིག་གི་ཁྱིམ་དུ་ལོ་བཞི་འདུག་སྟེ། དེ་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྲིན་པོ་ཆུ་སྐྱར་ཞེས་བྱ་བ་བསད་ནས་གྲོང་ཁྱེར་ལྔ་ལེན་དུ་སོང་སྟེ། རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཁྱོ་གདམ་པའི་སྐབས་སུ་ཏྲོ་པ་ཏི་ཞེས་བྱ་བའི་ཆུང་མ་ཐོབ་པ་དང༌། སྤུན་ལྔས་སྤྱིར་བླངས་ནས་ལོ་གཅིག་འདུག་སྟེ། དབང་པོའི་གནས་ཞེས་བྱ་བར་སོང་ནས་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་པོ། །ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུའི་བར་དུ་རྒྱལ་སྲིད་བྱས་ནས། རྒན་པོས་སྦྱར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱལ་པོ་བསད་དེ། མཆོད་སྦྱིན་བྱས་ནས། འཐབ་དཀའ་དང༌། གཡུལ་ངོར་བརྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོ་ལོས་རྩེ་བ་དང༌། སྒྱུ་ཐབས་ཀྱིས་ཕམ་པར་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་སྲིད་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་སྐུགས་ལ་ཤོར་ཏོ། །ཡང་ལོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ནགས་སུ་གནས་པར་བྱས་ནས་སླར་འོངས་ཏེ་གྲོང་ཁྱེར་བི་ར་ཏར་ལོ་གཅིག་གནས་ནས། འཇིགས་སྡེས་ཀི་ཙ་ཀ་བསད་དོ། །དེ་ནས་ཀུ་རུཀྵེ་ཏྲ་ར་འཐབ་མོ་ལ་ཞུགས་པའི་བར་དུ་སྦྱར་ཏེ། འཐབ་དཀའ་ཅན་ན་དཔུང་ཚོགས་བཅུ་གཅིག །སྐྱ་བསེང་ལ་བུ་བདུན་ཏེ། དེ་ཐམས་ཅད་གཡུལ་ངོར་ཤི་ནས་གཡུལ་ངོར་བརྟན་པ་རྒྱལ་པོར་གྱུར་ཏེ། ལོ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་བར་དུ་རྒྱལ་སྲིད་བྱས་ནས་ཇི་སྲིད་ན་ཁྱབ་འཇུག་ལྷ་ཡུལ་དུ་སོང་སྟེ། ཡུལ་འཁོར་
― DTG01_Page_069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྲུང་དང༌། སྐྱ་བསེང་གི་བུ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་ཁྱིར་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དུས་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཏོ། །འདིར་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་ཇི་ལྟར་ཁྱིར་སྐྱེས་པའི་གཏམ་བྲི་བར་བྱ་སྟེ། དྲང་སྲོང་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བསྟི་གནས་ཞིག་ན་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་འབྱོར་པས་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་ཇི་ཙམ་ན་དེ་དང་ཐག་མི་རིང་བ་ཞིག་ན་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་པ་དེ་ལས་རྐུན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་རྫས་བརྐུས་ཏེ། བསྟི་གནས་དེའི་ནགས་ཀྱི་ཚང་ཚིང་དུ་ཞུགས་ནས་གནས་བཅས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོའི་སྐྱེས་བུ་མང་པོ་འོངས་ཏེ། དེ་དག་གིས་དྲང་སྲོང་ལ་སྨྲས་པ༑ཁྱེད་ཀྱིས་རྐུན་པོ་འགའ་ཞིག་མཐོང་ངམ། དེས་ཀྱང་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ནགས་ཀྱི་ཚང་ཚིང་དུ་བཙལ་བ་དང༌། རྐུན་པོ་རྙེད་དེ་བཟུང་ནས་འོངས་ཏེ་དྲང་སྲོང་འདི་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་སྦེད་མཁན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཟུང་ནས་རྒྱལ་པོ་ལ་ཕུལ་ལོ། །ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་ཡང་སྨྲས་སོ། །རྒྱལ་པོ་ཡང་འདི་ནི་ཉེས་པ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་ཁྲོས་ནས་གསལ་ཤིང་ལ་བསྐྱོན་པའི་ཕྱིར། དེ་གསོད་མ་པ་རྣམས་ལ་གཏད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་དྲང་སྲོང་གསོད་སར་ཁྱེར་ཏེ། དེར་སེང་ལྡེང་ལ་སོགས་པའི་ཤིང་བསྡུས་པ་དང༌། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྲོས་ཤིང་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་སྦར་མའི་ཤིང་ཁྱེར་ཏེ་འོངས་པ་དང༌། དེ་མ་བྲོས་སོ། །དེ་ནས་གསོད་མ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གསལ་ཤིང་བཙུགས་ནས་དེ་ལ་དྲང་སྲོང་བསྐྱོན་ནོ། །ཇི་ཙམ་ན་ཤིང་དེ་ལས་འདབ་མ་སྐྱེས་ནས་དེས་ཀྱང་དྲང་སྲོང་དེའི་ལུས་ཀྱི་འོག་ནས་ཕུག་སྟེ་སྐྱེས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ཡང་དེར་འོངས་ནས་དྲང་སྲོང་འདི་ལ་ནི་ནོངས་པ་མེད་པ་ཞིག་གོ་སྙམ་ནས་གསལ་ཤིང་དེ་ལས་ཕབ་པོ། །དེ་ཡང་ཁྲོས་པས་ཆོས་ཀྱི་གན་དུ་སོང་སྟེ། ཁྱོད་གནས་བཞིན་དུ་ཆོས་མ་ཡིན་པས་ཡུན་རིང་པོར་ཁོ་བོ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་པར་བྱས་ཀྱིས། འདི་ལ་གཅིག་ཏུ་ལེགས་པར་རྟོགས་ཤིག །ཁོ་བོས་མི་རིགས་པ་ཅི་ཞིག་བྱས་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། འདི་ནི་ངེས་པར་ཁྱེད་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་གཞན་དག་ཏུ་སྦྲང་མ་ལ་རྩྭ་ཤིང་གི་ཚལ་པས་ལུས་ཀྱི་སྨད་ནས་ཕུག་སྟེ། མཆུའི་རྩེ་མོར་ཕྱུང་ནས་
― DTG01_Page_070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱེན་དུ་འཕེན་པ་བྱས་པས་ན་དེ་ལས་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དྲང་སྲོང་དེ་ཁྲོས་ཏེ་ཁོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པར་བཀལ་གྱིས། ཆོས་ལ་དམོད་པ་གདབ་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས། གང་གི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་བྲམ་ཟེའི་དྲང་སྲོང་ཡིན་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་གནོད་པ་བྱས་པས་ཁྱོད་གནོད་སྦྱིན་དུ་གྱུར་ཅིག །གང་གི་ཕྱིར་ངའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་བྱ་བ་མི་ཤེས་པས་དམངས་རིགས་སུ་གྱུར་ཅིག །གང་གི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ལ་སྐྱེ་བོ་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་བྱས་པས་ཁྱིར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དྲང་སྲོང་གི་དམོད་པ་འདིས་ཆོས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་བབས་ཏེ། དེ་ལས་རེ་ཞིག་དམངས་རིགས་ནི་བེ་དུ་རའི་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་གི་སྤུན་ཟླར་སྐྱེས་སོ། །འདོད་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་དགོན་པར་དྲང་སྲོང་རྩའི་ཐིག་ལེའི་བསྟི་གནས་དང་ཉེ་བར་གནོད་སྦྱིན་དུ་སྐྱེས་སོ། །ཁྱི་ནི་འདིར་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ནི་ཡང་ཚེ་འཕོས་ཏེ་ལྷར་སྐྱེས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐྱ་བསེང་གི་བུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་མིང་བརྗོད་པ་བྱས་པས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་བསགས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དག་སྨྲའོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ན་ཐོས་སོ། །དེ་ཡང༌། མཁས་པས་སྐྱ་བསེང་རྣམས་ཀྱི་ནི། །མིང་ནི་བཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང༌། །བསོད་ནམས་ཆེ་དང་ལྡན་པར་ནི། །འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །ཅེས་ཟེར་བ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་བྱས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀུན་དུ་བརྗོད་ཅིང་མིང་འཛིན་ལ་དེ་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་བརྗོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ་། གང་བརྗོད་པས་ཤེ་ན། སྐྱ་བསེང་བུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྒྱལ་པོ་སྐྱ་བསེང་གི་བུ་ཡིན་པས་ན་སྐྱ་བསེང་གི་བུ་སྟེ། གཡུལ་ངོར་བརྟན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསོད་ནམས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱས་པ་སྨྲའོ། །ཅི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྗོད་པས་སམ། འོན་ཏེ་རེ་རེའི་བརྗོད་པས་ཤེ་ན། སོ་སོའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རེ་རེ་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཞིག་བགྲོད་མིན་བགྲོད་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤུན་ཟླའི་ཆུང་མ་ནི་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ཞིག་བགྲོད་པ་དེ་དག་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྨད་པ་ཡིན་པས་ན་དེ་དག་ནི་བགྲོད་མིན་བགྲོད་པའོ།། །།སྐེམ་བྱེད་དབང་པོ་ཉེ་དབང་པོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྐེམ་བྱེད་ནི་སྨིན་དྲུག་གི་བུའོ། །དབང་པོ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ནོ། །ཉེ་དབང་ནི་ནོར་ལྷའི་བུའོ། །དྲག་པོ་ནི་
― DTG01_Page_071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའོ། །སོགས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་འདོད་པའི་ལྷ་དང༌། ཚོགས་ཀྱི་བདག་པོ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །འཇིགས་པ་ནི་བདག་ཉིད་སྐྲག་པའོ། །བསྡིགས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ལ་འཚེ་བ་སྟེ། དེ་དག་གི་ཕྱིར་ལག་ན་མཚོན་ཆ་རྟག་ཏུ་ཐོགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྐེམ་བྱེད་ནི་མདུང་ཐུང༌། དབང་པོ་ནི་རྡོ་རྗེ། ཉེ་དབང་ནི་འཁོར་ལོ། དྲག་པོ་ནི་རྩེ་གསུམ། འདོད་པའི་ལྷ་ནི་མདའ་གཞུ། ཚོགས་ཀྱི་བདག་པོ་ནི་དགྲ་སྟ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་འཇིགས་པ་དང༌། བསྡིགས་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱང༌། གོང་དུ། རྒན་པོས་ཁྱབ་འཇུག་མདའ་ཡིས་བསྣུན། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལྷ་ཆེན་འདོད་པ་ཅན་གྱི་མཚན། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྣ་ཅན་འཐབ་དཀའ་ལ་སོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་དག་ནི་ནག་བཀྲ་བོས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འོག་ནས་ཀྱང༌། གཞོན་ནུ་རང་གི་ཞང་པོ་ལ། ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྒན་པོས་སྦྱར་བའི་འཇིགས་ཤེས་པས། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་གཉེན་འདུན་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དཔའ་བོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ནི་བསྙེངས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། བདག་ཉིད་ལ་དོ་ཟླ་མེད་པར་མཁྱེན་པས་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་ལ། སྡིགས་པར་མི་མཛད་པ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་རྒྱུད་གང་བས་གཞན་ལ་གནོད་པ་མི་མཛད་པ་སྟེ། སྐྱེས་པའི་རབས་སྣ་ཚོགས་ལས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་ཉིད་འདིར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཁྱོད་ནི་སུས་ཀྱང་མི་བསྙེངས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའོ། །མི་བསྙེངས་པ་ནི་འཇིགས་པ་དང༌། བག་ཚ་བ་མེད་པའོ། །གང་གིས་མི་འཇིགས་ཤེ་ན། སུས་ཀྱང་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ན་མངོན་པར་མཐོ་བར་རློམ་པ་དགེ་སྦྱོང་དང༌། བྲམ་ཟེ་དང༌། བདུད་དང༌། ཚངས་པ་ལ་སོགས་པས་འཇིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། འཇིགས་པའི་རྒྱུ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་ཉིད་ལ་གནོད་པ་མེད་ཅིང་ཁ་བཙན་པ་དག་ཕལ་ཆེར་གཞན་ལ་གནོད་ཅིང༌། གདུང་བ་སྐྱེད་པ་ཡིན་པར་འཇིག་རྟེན་ན་མཐོང་པོ་སྙམ་ན། ཁོ་བོ་ཅག་གི་སྟོན་པ་འདི་ལ་དེ་ལྟ་བུ་མི་མངའོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི། སུ་ལའང་བསྡིགས་པར་མི་མཛད་པས་ཞེས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་
― DTG01_Page_072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱོད་ཉིད་གཅིག་པུ་རྩེ་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་ཆ་རྣམས་མི་བསྣམས་པས་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང༌། མཚོན་ཆ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ། དགོན་པར་དཀའ་ཐུབ་སྤྱད་པ་དག་ཀྱང་ཐོས་ལ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱང་རེས་འགའ་གནོད་སྦྱིན་དང་སྲིན་པོའི་ཆ་བྱད་དུ་བསྒྱུར་ནས་མཚོན་ཆ་བསྲེལ་ཞིང་གཞན་དག་ཚར་གཅོད་པར་ཐོས་ཏེ་དེ་དག་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མི་མཚུངས་ཏེ། དབང་ཕྱུག་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་བརྣག་པར་མ་ནུས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པར་ཁོ་རང་གིས་ཚད་མར་ཁས་བླངས་པའི་རིག་བྱེད་ཀྱི་ཆ་དག་ལས་བྱུང་ལ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་གཞན་གདུལ་བའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པའི་ལུས་ལས་སྙིང་རྗེའི་སྟོབས་ཀྱིས་བཅོས་ཏེ། ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་སྤྱོད་པ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་ཡིན་པས་ག་ལ་མཚུངས། གལ་ཏེ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའང་སྤྲུལ་པའི་ལུས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི། རང་བཞིན་གྱི་ལུས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཞི་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་མི་བརྩད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཁྱེད་རང་གི་གཞུང་ལས། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་ཉིད་ཀྱིས་ཚངས་པ་བསད་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་གི་ཞེ་སྡང་གི་བསམ་པས་སྒྲ་ངན་བརླག་པར་བྱས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྨྲ་པོ་ཉོན་མོངས་བཅས་པའི་ཚིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྨྲ་པོ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་པོའོ། །དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་བཅས་པ་སྟེ། རང་གི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང༌། གཞན་གྱི་ཕྱོགས་ལ་ཞེ་སྡང་ལ། ཐམས་ཅད་དུ་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་གཟིར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེས་བྱས་པའི་དག་ནི་དེའི་ཚིག་སྟེ། རིག་བྱེད་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་རིག་བྱེད་ལ་སོགས་པའང་ཡིན་ལ། ཚིག་ཀྱང་ཡིན་པས་རིག་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་སྟེ། ངེས་བརྗོད་ལ་སོགས་པའི་རིག་བྱེད་དོ། །སོགས་ཀྱི་སྒྲས་རྒྱས་པས་སྦྱར་བའི་སྐྱ་བསེང་གི་རབས་དང༌། གྲོག་མཁར་གྱིས་སྦྱར་བའི་དགའ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །
― DTG01_Page_073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གལ་ཏེ་སྐྱ་བསེང་གི་རབས་ལ་སོགས་པ་དག་སྐྱེས་བུས་བྱས་པའི་ཚིག་ཉིད་ཡིན་དུ་ཆུག་ཀྱང༌། རིག་བྱེད་ནི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་པས་སྐྱེས་བུའི་ཚིག་ག་ལ་ཡིན་སྙམ་ན། འདི་ནི་ཆེས་མ་འབྲེལ་ཏེ། འདི་ལྟར་རིག་བྱེད་ཀྱང་སྐྱེས་བུའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་དགའ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་པར་ནུས་ཏེ། འདིའི་སྤྲོས་པ་རེ་ཞིག་གཞག་གོ །ཕལ་ཆེར་ལྟག་འོག་འགལ་བ་ལགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕལ་ཆེར་ནི་མང་པོ་ཞིག་གོ །ལྟག་འོག་འགལ་བ་ནི་གོང་འོག་གི་ཚིག་ཕན་ཚུན་གནོད་པ་ཡོད་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་འཆད་པ་པོ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པའི་བསྡུ་བར་སྦྱར་ཏེ། དཔེར་ན་ཞོའི་བུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །འགལ་བ་མེད་པར་ཅིས་མངོན་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གསུང་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་འབྱོར་བ་བརྙེས་པའི་གསུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱི་བསྟན་བཅོས་གཞན་དག་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ནི་སེར་སྐྱ་དང༌། གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པས་བཤད་པའི་གྲངས་ཅན་དང༌། རིགས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་དག་ནི་གཞན་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕལ་ཆེར་སྔ་ཕྱིའི་འགལ་བ་ལགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་གཙོ་བོ་རྟག་པར་འདོད་ལ། དེ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་ཡང་འདོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྟག་པ་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཤིན་ཏུ་འགལ་བ་དང༌། རིགས་པ་ཅན་ནི་བདག་བེམས་པོ་ཡང་ཡིན་ལ། ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང༌། རིག་བྱེད་པ་ནི་རིག་བྱེད་དག་གི་འདུ་བྱེད་པའང་ཡིན་ལ། སྐྱེས་བུས་མ་བྱས་ཕ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཁྱབ་འཇུག་དང༌། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་འདོད་བཞིན་དུ་ཕུང་ཁྲོལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་ཞུགས་ནས། ཕྱིས་འགྱོད་བཞིན་དུ་དེ་སེལ་བའི་ཐབས་ལ་ཞུགས་པར་འདོད་པ་སྟེ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་དག་གིས་མཐོང་ན་བཞད་
― DTG01_Page_074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་དུ་འགྱུར་བ་དུ་མ་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཉིད་ཀྱི་ནི་གཞུང་ལུགས་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་གཞུང་ལུགས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི། ཐོག་མ་བར་མཐར་སྐྱོན་མ་མཆིས། །ཞེས་སྦྱར་ཏེ། ཐོག་མར་གསུངས་པའི་ཚིག་དེ་བར་དང་ཐ་མར་གསུངས་པའི་ཚིག་གིས་མི་གནོད་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། བར་དང་ཐ་མར་གསུངས་པ་དེ་ལ་སྔ་ཕྱི་དང་གོང་མ་དག་གིས་མི་གནོད་པའང་ཡིན་ལ། རང་གི་ངོ་བོའི་ཚིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ལའང་རིགས་པས་གནོད་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཐོག་མ་བར་མཐའ་ནི་ཐོས་པ་དང༑བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་དག་གི་རུས་ན་རིགས་པ་དག་གིས་མི་གནོད་པའི་ཕྱིར། སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་སྦྱར་ཏེ། ཧ་ཅང་ཡི་གེའི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་འདོད་པ་དག་དམངས་རིགས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཆོས་སྨྲ་བར་འདོད་པའི་གང་ཟག་རྒྱལ་དཔོག་པ་ལ་སོགས་པ་དག །དམངས་རིགས་ལ་བློ་གྲོས་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྦྱིན་བྱ་མིན་ཏེ། བཤད་པའི་སྣོད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་ལྟར་དམངས་རིགས་ལ་རིག་བྱེད་འདོན་ན་དམྱལ་བར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་འཆད་པའི་རྒྱུ་ཡང་དམངས་རིགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་ན༑བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་གཞན་གུས་པར་མི་འགྱུར་བས་དེས་ན་ཕྲག་དོག་གིས་དེ་སྐད་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ནི་གདོལ་པ་རྣམས་ལའང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཁྱོད་ནི་གདོལ་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། ལྷམ་མཁན་དང༌། ཉ་བ་ལ་སོགས་པ་རིགས་མེད་པ་རྣམས་གཟུང་ངོ༌། །འང་གི་སྒྲས་ནི་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བསྡུའོ། །ཐུགས་རྗེས་དམ་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཁོ་ནས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་ཁོ་ནས་དམ་ཆོས་སྟོན་གྱི་གྲགས་པ་དང་ཁེའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར། ན་བའི་བུ་ལ་ཁྱད་པར་དུ། མ་ནི་གདུང་བ་སྐྱེ་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང༌། །དམ་པ་མིན་ལ་ཁྱད་པར་བརྩེ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ལྗོན་ཤིང་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལྗོན་ཤིང་ཡང་ཡིན་ལ་བཟང་པོ་ཡང་ཡིན་པས་ན་ལྗོན་ཤིང་བཟང་པོ་སྟེ། ལོ་མ་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་
― DTG01_Page_075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཚོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་སྤངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོར་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ངན་པ་ནི་ཤིང་ཨེ་རཎྜ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེ་ལ་ནི་སུ་ཞིག་བསྟེན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་ལེན་པར་བྱེད་དེ། མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་དོན་ལ་སྦྱར་བ་ན། འདོད་ཆགས་བྲལ་བརྙེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཐོབ་པ་ཉིད་གཟུང་ངོ༌། །དེ་གང་ལ་ཡོད་པའི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཁྱོད་བཞུགས་བཞིན་དུ། མཁས་པ་སུ་ཞིག་ཉོན་མོངས་པའི་འདམ་དུ་བྱིང་བའི་སེར་སྐྱ་དང༌། གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པའི་སྟོན་པ་གཞན་ལ་འདུད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བར་བྱེད་དེ། མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེར་སྐྱ་ཡུལ་རྣམས་ལ་སྤྱད་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེར་སྐྱ་ནི་གྲངས་ཅན་གྱི་སྟོན་པའོ། །ཡུལ་རྣམས་ལ་སྤྱད་པ་ནི་ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཡང་དག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་བའོ། །འདི་ཡང་གོང་དུ། སེར་སྐྱས་བདག་གི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་ལྟར་རོ། །མཆི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྐད་གྲག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། མ་རངས་པའི་ཚིག་གོ །སྡིག་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པ་སྟེ། མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ལ། ཐར་པ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་གང་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པར་ཞེས་འབྲུ་མང་པོ་པའི་བསྡུ་བར་སྦྱར་རོ། །ཐར་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྤོང་བའི་ཚིག་སྟེ། མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསུངས་པ་ནི་བཀའ་སྩལ་པ་སྟེ། མདོ་སྡེ་དག་ལས་ཇི་སྐད་དུ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་བརྟེན་ན་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །བསོད་ནམས་བྱས་པའི་ཚོགས་དག་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བསོད་ནམས་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། བྱས་པ་ནི་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚོགས་ནི་མང་དུ་བསྒྲུབས་པའོ། །དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་
― DTG01_Page_076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་གསུངས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། དུས་གསུམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་གཞན་སེར་སྐྱ་དང༌། གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ལས་ཆ་ཙམ་ཡང་མ་བཤད་དོ། །ལྷ་རྟེན་དང་ནི་མཆོད་སྦྱིན་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལྷ་རྟེན་ནི་དབང་ཕྱུག་དང༌། ཨུ་མ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ནོ། །མཆོད་སྦྱིན་ནི་མི་བསད་དང༌། རྟ་བསད་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་སྦྱིན་ནོ། །ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའི་སྒྲ་སྟེ། གཉིས་ཀའི་མཐར་སྦྱར་ལ། དེ་ཡང་ལྷ་རྟེན་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་གསོད་པ་ཞེས་སྦྱར་ན། ཡུལ་གྱི་བདུན་པར་འགྱུར་ལ། མཆོད་སྦྱིན་ལ་སེམས་ཅན་གསོད་པ་ཞེས་སྦྱར་ན། དུས་ཀྱི་བདུན་པར་འགྱུར་རོ། །གསོད་པའི་ཚུལ་ཡང༌། རིག་བྱེད་ཀྱི་གཞུང་ལས། བར་གྱི་དུས་ལ་བབ་པ་ན། །བྱོལ་སོང་དྲུག་གམ་བདུན་སྦྱར་བྱ། །རྟ་ཡི་གཙང་མའི་རིགས་ཡིན་ཏེ། །མིན་ན་བྱོལ་སོང་གསུམ་གྱིས་སོ། །རེ་རེ་ལ་ཡང་གྲོང་གི་མི། །བྱོལ་སོང་བཅུ་དྲུག་བཅུ་དྲུག་སྦྱིན། །ཆོ་ག་བཞིན་དུ་མཆོད་སྡོང་གཟུགས། །བར་དུ་བཅུ་དང་བདུན་སྦྱིན་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བྲམ་ཟེ་ལ་ནི་བྲམ་ཟེ་བསད། །རྒྱལ་རིགས་ལ་ནི་རྒྱལ་རིགས་བསད། །མ་རུ་དག་ལ་རྗེ་རིགས་ཏེ། །དཀའ་ཐུབ་དག་ལ་དམངས་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་འཇིག་རྟེན་པ་ཆོས་སུ་འདོད་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལ་དེ་སྨད་ལགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དེ་དག་སྨད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྲོག་གཅོད་པའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་འདི་སྙམ་དུ། སྲོག་གཅོད་པ་སྤྱི་ཙམ་ཆོས་མ་ཡིན་མོད༑མཆོད་སྦྱིན་གྱི་དུས་སུ་རིག་བྱེད་ལས་འབྱུང་བའི་ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བསད་པ་ནི་ཆོས་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་གང་ཞིག་སྲོག་ཆགས་ལ་རྟག་ཏུ་གནོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རིག་བྱེད་ལས་འབྱུང་ངམ། དྲང་སྲོང་གིས་བཤད་དམ། མཆོད་སྦྱིན་གྱི་དུས་སུའང་རུང་སྟེ། དེ་ལྟ་
― DTG01_Page_077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བུའི་ཚུལ་དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ག་ལ་ཡོད་དེ་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ནི་ངན་སོང་དུ་ལྷུང་བ་ལས་འཛིན་པའམ། འཕོས་ནས་བདེ་བ་སྟེར་བར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་དྷརྨཱ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། མི་བསད་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཞན་ལ་གནོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་གདོལ་བའི་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དྲང་སྲོང་རྒྱས་པས་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ན། དེའི་བུ་ནེ་ཙོས་སྨྲས་པ། མཆོད་སྡོང་བཙུགས་ཏེ་ཕྱུགས་བསད་ནས། ཁྲག་གིས་འདམ་ནི་བྱས་གྱུར་པ། །དེས་ཀྱང་མཐོ་རིས་འགྱུར་ན་གོ །དམྱལ་བར་གང་གིས་འགྱུར་བ་གསུངས། །ཞེས་སྨྲས་པར་གྲག་གོ །དེའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་གཞན་ལ་གནོད་པ་ལྟ་ཞོག་གི། རང་ཉིད་ཀྱི་སྲོག་གིས་སེམས་ཅན་ལེགས་པར་བསྲུངས་ཏེ། གླང་པོ་ཆེའི་སྐྱེས་པའི་རབས་ལ་སོགས་པ་དཔེར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འོ་ན་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་ཆོ་ག་ཆོས་སུ་མི་རུང་ན། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡིན་པས་སྨྲོས་ཤིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་རིགས་འཁྲུངས་ཁྱོད་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཤཱཀྱ་ནི་ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རིགས་རྣམས་ཀྱི་བླ་མ་སྨོས་པའོ། །དེ་ཡང་རྒྱལ་པོ་མང་པོས་བཀུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྒྱལ་རབས་ས་ཡ་ཕྲག་གཅིག་དང༌། ཁྲི་ཕྲག་གཅིག་དང༌། དགུ་སྟོང་དང༌། བཞི་བརྒྱ་དང༌། བརྒྱད་ཅུ་གྱ་དགུ་འདས་པ་ན། །གྲོང་ཁྱེར་གྲུ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བར། །རྒྱལ་པོ་བུ་རམ་ཤིང་པ་འཕགས་སྐྱེས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་བུ་ལྔ་སྟེ། སྐར་མདའ་གདོང༌། ལག་ན་གླང་པོ་ཆེ་འདུལ། རྐང་གདུབ་ཅན། རྒྱལ་སྲིད་དགའོ། །དེའི་ཚེ་བ་བཞིས་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱ་བཟུང་ནས་ཤིན་ཏུ་ཕོད་པ་ཆེ་བས་ཤཱཀྱ་ཞེས་གྲགས་སོ། །དེའི་རྒྱུད་ཡིན་པས་ན་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་རིགས་སོ། །དེར་འཁྲུངས་པ་ནི་བསམས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་བཞེས་པའོ། །བདེན་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །མི་སླུ་བ་ནི་ཞུགས་པ་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེད་པའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པའོ། །དུལ་བ་ནི་མཚན་མ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞི་བའོ། །བརྩེར་ལྡན་ནི་ཕ་རོལ་ལ་ཕན་པར་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་ལགས་པར་དགོངས་
― DTG01_Page_078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི༑ཉེ་བར་འཚེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིག་བྱེད་མཐའ་ལ་འབྱམས་པས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རིག་བྱེད་མཐའ་དག་ལ་འབྱམས་པར་ཤེས་པ་ནི་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་གཡུལ་ངོ་སྟེ་འཐབ་སར་དགྲ་འོངས་ན་བསད་པར་སྨྲ་སྟེ། དེ་ཡང་གོང་དུ། ཁྲོས་པས་གཡུལ་ངོར་བསད་བྱས་ན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཁྱོད་ནི་དགྲ་ལའང་སྙིང་རྗེ་ཁོ་ན་བྱ་བར་གསུངས་ཏེ། བཟོད་པར་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་པའི་རབས་དཔེར་སྦྱར་བར་བྱའོ།། །།གཞོན་ནུས་རང་གི་ཞང་ཕོ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྐེམ་བྱེད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་ལས་འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། རི་ཁ་བ་ཅན་ལ་ཉ་ཅན་དང༌། དུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བུ་གཉིས་ཡོད་དེ། རི་བོ་དུར་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཉམས་དགའ་བ་ཡིན་པས། རི་རབ་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ལྷག་པར་གནས་ཤིང༌། ཕྲག་དོག་ཅན་ཡིན་པས་གྲུབ་པ་གང་ལ་ཡང་སྐབས་མི་འབྱེད་དོ། །དེ་ནས་གྲུབ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བསམས་པ། ཁོ་བོ་ཅག་དེར་འདུག་ནས་འདོད་པའི་བདེ་བ་སྤྱོད་པར་ནམ་ཞིག་འགྱུར་སྙམ་ཞིང་འདོད་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པ་དང༌། གཞོན་ནུ་རི་བོ་ཏི་སེན་བསྟོད་པ་བྱེད་ཅིང་འདུག་པའི་གན་དུ་སོང་སྟེ་གསོལ་བ་བཏབ་པ། ཅི་ནས་ཀྱང་རི་བོ་དུར་བར་བདག་ཅག་རྣམས་ཆུང་མ་དང་ལྷན་ཅིག་འདོད་པའི་བདེ་བ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། གཞོན་ནུས་བསམས་པ། གཞན་གྱིས་གསོལ་བ་ངོར་བཟློག་པ། །སོག་འདོར་བས་ཀྱང་སྨད་བྱ་ཡིན། །དེ་བས་འདི་ཡི་ལས་ལ་ནི། །ད་ནི་ཀུན་ཏུ་བརྩོན་པར་བྱ། །སྙམ་ནས། དེ་སོང་སྟེ་བསྙེན་བཀུར་ཆེན་པོས་རི་བོ་དུར་པ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པ། དུར་པ་ཁོ་བོའི་གསོལ་བ་བྱ་བ་གཅིག་ཅིག་ངེས་པར་སྤྱད་པར་གྱིས་ཤིག །དེས་སྨྲས་པ། ཅི་ཞིག །གཞོན་ནུས་སྨྲས་པ། གྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐབས་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་བརྩེ་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། སྨྲས་མ་ཐག་ཏུ་ཁྲོ་བས་དྲེགས་པར་གྱུར་པའི་གདོང་གིས་ཁྲོ་གཉེར་བསྡུས་པའི་བཞིན་དང༌། ང་ནི་སུ་ལའང་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། གཞོན་ནུས་འབད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ཀྱང་དོན་དེ་མ་གྲུབ་པས། དེའི་ཚེ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་འཐབ་པར་བརྩམས་སོ། །གཏམ་འདི་ལྷ་མོ་ཨུ་མས་ཐོས་པ་དང༌། བུ་ལ་གཙེས་པར་
― DTG01_Page_079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པས་ལག་པ་འགྲམ་པ་ལ་གཏད་དེ་མྱ་ངན་གྱིས་གནས་པར་གྱུར་ཅིང༌། འདི་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་བྱུང་བ་ལས་ནས་གསུམ་མཐའ་དག་འཁྲུག་པར་མི་འགྱུར་རམ་སྙམ་མོ། །ཏི་སེ་དང༌། ས་ཧྱ་དང༌། འབིགས་བྱེད་དང༌། མ་ལ་ཡ་ལ་སོགས་པའི་རི་བོ་རྣམས་ཀྱང་དེར་སོང་སྟེ་སྨྲས་ཀྱང༌། རྩོད་པ་དེ་ཞི་བར་བྱ་མ་ནུས་སོ། །དེ་ནས་གཞོན་ནུ་ཁྲོ་བོའི་གདོན་གྱིས་འཁྲུགས་ཤིང་ཁྲོས་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མ་དཔྱད་པར་མདུང་འཕངས་པས་འདི་གཞིག་པར་ནུས་སོ་སྙམ་ནས། གཞོན་ནུ་ཁྲོས་པས་ཅི་ནས་ཀྱང་རི་བོ་དུར་པ་དུམ་བུ་གཉིས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ལྟར་བསྣུན་ནོ། །དེ་ཡང་གཤོང་ཆེན་པོར་གྱུར་ནས་དེར་རིག་འཛིན་གྲུབ་པ་རྣམས་རང་གི་ཆུང་མ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རང་དགར་འདོད་པའི་བདེ་བ་སྤྱད་པར་བྱས་སོ། །གཞོན་ནུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀརྟི་ཀས་སོ། །རང་གི་ཞང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རི་བོ་དུར་པ་སྟེ། མའི་སྤུན་ཟླའོ། །དེ་ལ་གང་གིས་བསྣུན་ཞེ་ན། མདུང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མདུང་རྩེ་གཅིག་པས་སོ། །བསྣུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུམ་བུ་གཉིས་སུ་བྱས་པའོ། །བཀའ་མཆིད་གདའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏམ་དུ་གྲགས་པ་ཐོས་པའོ། །དཔའ་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པ་སྟེ། དཔའ་བ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ན་དཔའ་བོ་ཆེན་པོའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་དྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་དེ་ཅི་ཞིག་ལྟར་མཛད་ཅེ་ན། དྲལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་བཅོམ་ཞིང་བཤིག་ལ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གིས་དྲལ་ཞིང་ཟད་པར་མཛད་ཅེ་ན། ཤེས་རབ་མཚོན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མདུང་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། གློག་དང་འདྲ་བའི་སེམས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་རྣམས་བསད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱབ་འཇུག་དག་གིས་རང་ཉིད་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རང་ཉིད་ཀྱི་ཕོ་བྲང་གི་སླས་ཡིན་པས་ན་རང་ཉིད་ཀྱི་སླས་ཏེ། བཙུན་མོའི་འཁོར་གྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་
― DTG01_Page_080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྐྱབ་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བར་མི་ནུས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གིས་མི་ནུས་ཤེ་ན། ཁྱབ་འཇུག་གིས་སོ། །འདིར་གཏམ་དུ་བྱ་བ་ནི། རྒན་པོས་ཁྱབ་འཇུག་མདའ་ཡིས་བསྣུན། །ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཙོ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པར་གཏོགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་བསྐྱབ་པའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཕན་པར་མཛད་ཅིང་བསྐྱང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་བརྩོན་ཞིང་འབད་པར་མཛད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཉིན་ལན་གསུམ་མཚན་ལན་གསུམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ། སུ་ནི་འཕེལ། སུ་ནི་འགྲིབ་ཅེས་གཟིགས་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒན་པོས་སྦྱར་བའི་འཇིགས་ཤེས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐོས་ཏེ། རྒན་པོས་སྦྱར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་མ་ཡིན་ཞིག་ཡོད་པ་དང༌། དེ་ཁྱད་པར་གྱི་དཀའ་ཐུབ་ལ་སྤྱད་པས་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ལས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་བདག་པོར་གྱུར་པའི་མཆོག་བླངས་ནས་དེས་བསམས་པ། ཁྱབ་འཇུག་ནི་ཀུན་ལས་རྒྱལ་བར་འདོད་ཅེས་ཐོས་ཀྱིས། དེ་བས་ན་དེ་དང་པོར་བརླག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བརླག་ནས་གེགས་མེད་པར་ས་གསུམ་རྣམ་པར་གནོན་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས། ཁྱབ་འཇུག་བསད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་ནི་བཅོམ་བརླག་ན་འདུག་གོ་ཞེས་ཐོས་ནས་དེས་རིང་པོ་ཉིད་ནས་དབྱུག་པ་ཆེན་པོ་ཅིག་འཕངས་ཏེ། དེའི་རྗེས་ལ་བདག་ཉིད་ཆས་སོ། །དེ་ནས་དབྱིག་པ་འཕངས་པའི་སྒྲ་ཐོས་བས་དེ་འོང་བར་ཁྱབ་འཇུག་གིས་ཤེས་ནས་འཆི་བའི་འཇིགས་པས་བཅོམ་བརླག་བཏང་སྟེ། རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་སྒོར་ལྡན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཡོད་པ་དེར་སོང་བར་གྱུར་ཏོ། །རྒན་པོས་སྦྱར་བའི་འཇིགས་པ་ཡིན་པས་རྒན་པོས་སྦྱར་བའི་འཇིགས་པའོ། །ཤེས་པ་ནི་རྟོགས་པའོ། །སུ་ཞིག་གིས་ཤེ་ན། ཁྱབ་འཇུག་གིས་སོ། །གང་གིས་བཏང་ཞེ་ན། བཅོམ་བརླག་བཏང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བཅོམ་བརླག་ཅེས་བྱ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་བཏང་ཞིང་སྤངས་པར་གྱུར་པའོ། །ཐུབ་པ་ཁྱོད་ལ་བསྙེངས་བགྱིད་གང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །བསྙེངས་བགྱིད་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG01_Page_081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གང་ལས་བསྙེངས་ཤིང་འཇིགས་པ་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཅན་དེ་ནི་འགའ་མ་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་དག་ན་འགྲོ་བ་དེ་ལྟ་བུ་འགའ་ཡང་མ་མཆིས་པའོ། །དེ་ཡང་འདིར་བ་ཀུ་ལའི་མདོ་དཔེར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བ་ཀུ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིགས་པར་བྱད་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་རྨོངས་པར་གྱུར་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། གལ་ཏེ་མ་འགགས་པ་ལ་སོགས་པས་དྲང་སྲོང་གནས་ངན་ལ་བསྙེན་བཀུར་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་དེ། དེ་རྣམས་འདི་ལྟར་བརླག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉེན་འདུན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་གི་གཉེན་བིཥྞུ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་བརླག་ཅིང་གཏུགས་པར་གྱུར་པའོ། །འདིར་གཏམ་དུ་བྱ་བ་ནི། རྒན་པོས་ཁྱབ་འཇུག་མདའ་ཡིས་བསྣུན། །ཅེས་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་བྲིས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱེད་ཀྱིས་ནི། གཉེན་འདུན་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ཉེ་དུའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་དོ། །འཁོར་བ་ལས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྲིད་པའི་བཙོན་ར་ལས་སོ། །རྣམ་པར་བཀྲོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་ཡབ་དང་སྲས་མཇལ་བར་བྲེ་བོ་ཟས་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་མཛད་པ་དང༌། ཡུམ་ལ་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་གནས་སུ་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱར་བར་བྱའོ།། །།མུ་སྟེགས་གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མུ་སྟེགས་གཞན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའོ། །གཞུང་ལུགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལའོ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟླས་པ་སྟེ། ཇི་སྲིད་ཇི་སྲིད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་བསམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་དཔྱང་པའོ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྲིད་དེ་སྲིད་དུའོ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །བདག་གི་སེམས་ནི་དད་པར་གྱུར། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། དད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཡིད་དང་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་མིན་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟར་
― DTG01_Page_082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི། སྔར་སྨྲས་པའི་ཉེས་པའི་རྣམ་པ་སྟོན་ཏེ། དེས་ཟིན་ཅིང་དབང་དུ་བྱས་ལ་དྲངས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པར་ནི་འདི་ལྟར་སེམས་པའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་མིན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་སྟེ། སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་བྱས་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་སྐྱོན་ཡིན་པས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྐྱོན་ནོ། །བསམ་བརླག་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིས་པ་སྟེ། བློ་གྲོས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བསམ་བརླག་ཅེས་བྱའོ། །སྐྱོན་མེད་པའི་སྟོན་པ་ཁྱོད་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱོན་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་མ་ལུས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པ་ཡིན་པས་སོ། །སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་སྟོན་པ་མཛད་པའོ། །ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རྟོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལྷ་དང་བྲམ་ཟེ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མུ་སྟེགས་པའི་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ནི་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲ་སྟེ། ཤཱཀྱའི་བུ་འདི་ནི་ལྷ་དང་བྲམ་ཟེ་དང༌། རིག་བྱེད་ལ་སྡང་ངོ་ཞེས་སྨྲའི། རང་ཉིད་སྐྱོན་བྱེད་པ་ནི་དེ་ལྟ་ནའང་སེམས་པར་མི་བྱེད་ཅིང༌། རྟོགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་མ་དད་པའི་དབང་གིས་གང་དག་དྲན་པའམ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་རྟོག་པར་དེ་རྣམས་ཚིག་གིས་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་ལ། ཤཱཀྱ་དེ་ཡང་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་རྟོག་པར་དེ་རྣམས་ཚིག་གིས་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་ལ། ཤཱཀྱ་དེ་ཡང་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་བལྟས་ཏེ། འབྲེལ་པ་མེད་ཅིང་སྙིང་པོ་མེད་པར་ཤེས་ནས་དེ་ལྟར་སྟོན་མོད་ཀྱི། དེ་ཉེས་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཉིད་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བདག་ཅག་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་བོ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དགའ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། གང་སླད་ཁྱེད་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་སླད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱེད་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་རབ་པོ། །
― DTG01_Page_083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་ཐར་པའི་བདེ་བའམ། མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པའི་བདེ་བའོ། །བདེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ལམ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཐོབ་བགྱིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་སླད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲ་བའི་སེང་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པ་སྟེ། སྨྲ་བའི་སེང་གེ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞུང་ལུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་དགའ་བའོ། །སུ་ཞིག་ཅེ་ན། འགྲོ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་ཅག་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་དག་གོ །དགའ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་ཞིང་མོས་པའོ། །བསྟོད་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བསྔོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཁྱེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོ། །ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་མངའ་བར་གྱུར་པའོ། །རྣམ་པ་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་རྣམ་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྗོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲ་བས་སོ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟོད་པ་བྱེད་པ་པོའོ། །བསོད་ནམས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱུང་བའམ་རྙེད་པའོ། །འགྲོ་བའི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དོ། །ཁྱོད་འདྲར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱེད་དང་འདྲ་བར་ཤོག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ།། །།དེ་དང་དེ་ལས་རྣམ་བསགས་ཤིང༌། །དེ་བཞིན་ལས་ཀྱིས་ཉེར་མཛེས་པ། །རྒྱས་བཤད་སེམས་ཅན་ལ་བརྩེ་བས། །ཤེས་རབ་གོ་ཆས་འདི་བྱས་སོ། །དེ་རྣམས་དེ་འདྲའི་རིགས་ལྡན་དེ་ནི་ཤེས་ནས་སུ། །ཐུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཚོགས་ཀྱི་དེ་ཉིད་རྣམ་ངེས་པ། །ཉེས་པ་བདོ་བ་རྣམས་མང་ཡང་དག་སྤངས་ནས་ནི། །འཇིག་རྟེན་འདི་དག་བདེ་གཤེགས་ལ་གཞོལ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །བདག་གིས་དད་པ་སྔོན་འགྲོ་ལས་བྱས་བསོད་ནམས་གང༌། །ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་ཟིལ་གནོན་ལེགས་པར་སྐྱེས་གྱུར་པ། །དེས་ནི་གཏི་མུག་རབ་རིབ་ཀྱིས་བསྒྲིབས་འཇིག་རྟེན་དག །བློ་ཡི་ནམ་མཁའ་
― DTG01_Page_084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲི་མེད་སྨན་དང་མྱུར་ལྡན་ཤོག །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟོད་པ། སློབ་དཔོན་མཐོ་བཙུན་གྲུབ་རྗེས་མཛད་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་བྱུང་བ། བྷ་ག་ལའི་ཡུལ་གྱི་སློབ་དཔོན་ཤེས་རབ་གོ་ཆས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པཎྜི་ཏ་ཛཱ་རན་ད་ན་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།ཡིད་སྲུབ་ཟླ་བའི་གཙུག་དང་གོས་སེར་ཅན། །རིག་བྱེད་བྱེད་པོ་དགའ་བྱེད་གྲོག་མཁར་བ། །རྒྱས་པ་རྒྱལ་དཔོག་པ་དང་ས་ཡི་བུ། །ཐུབ་པ་རྐང་མིག་ཕུར་བུ་ལྷ་མིན་རྗེས། །སྐྱོབ་པ་ཉིན་མོར་བྱེད་པའི་རྒྱུད་འཁྲུངས་པ། །སྲིད་གསུམ་བླ་མ་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་དེའི། །རྣམ་པར་ཐར་ལ་བསྐྲུན་མིན་དེར་བསྟོད་པ། །དེ་ཡི་འགྲེལ་པ་དེ་འདིར་རྫོགས་པར་བྱས། །དགེ་བ་དེ་ཡིས་སྲིད་པའི་ལྗོངས་རྒྱུ་བས། །བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཐིབས་པོར་འཁྱམས་གྱུར་པ། །མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱི་མུན་པ་འཇོམས་བྱེད་པའི། །རྒྱལ་བ་ཉིན་མོར་བྱེད་པར་བདག་གྱུར་ཅིག །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསྟོད་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། སློབ་དཔོན་ཤེས་རབ་གོ་ཆས་མཛད་པ་ལས། བར་སྐབས་སུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་འགྲེལ་པའི་རྒྱ་དཔེ་མ་རྙེད་ནས། དུས་ཕྱིས་ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བས་དཔལ་ས་སྐྱའི་དགོན་པར་སྦྱར་བ་རྫོགས་སོ།། །།
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་བསྟོད་པ།
མཐོ་བཙུན་གྲུབ་རྗེ།
― DTG01_Page_084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སརྦ་ཛྙེ་མ་ཧཱ་ཤྭ་ར་སྟོ་ཏྲཾ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་ལྷ་ལས་ལྷག་པའི་ལྷ། །དེ་གང་ལྷ་ཡི་བླ་མ་སྟེ། །བླ་མའི་བླ་མར་གྱུར་པ་དེ། །དེ་ལ་བདག་ནི་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཆེན་པོ་ཉིད་དང་དབང་ཉིད་དང༌། །གང་ཞིག་དབང་ཕྱུག་ཆེ་ཉིད་གྱུར། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལས་གྲོལ་བ་ཡི། །དབང་ཕྱུག་ཚེ་དེར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །ཡེ་ཤེས་མེ་ཡི་འོད་ཀྱིས་ནི། །འདོད་དང་རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་གྱི། །གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་ཟད་བསྲེགས་པའི། །གྲོང་ཁྱེར་གསུམ་བསྲེགས་པ་དེར་འདུད། །བྱམས་པའི་ཐོད་པ་རྟག་འཆང་ཞིང༌། །སྙིང་རྗེའི་
― DTG01_Page_085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐལ་བས་ཡང་དག་བྱུགས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཟླ་བས་དབུ་བརྒྱན་པའི། །དབང་ཕྱུག་ཚེ་དེར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །བྱམས་དང་སྙིང་རྗེའི་རྭ་མཆོག་དང༌། །དགའ་དང་བཏང་སྙོམས་མིག་ལྡན་པའི། །ཐེག་ཆེན་ཁྱུ་མཆོག་བཅིབས་པ་ཡིས། །གང་ཞིག་གཤེགས་མཛད་དབང་ཕྱུག་ཆེ། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ལ་སོགས་བཙུན་མོ་དང༌། །མཆོག་བཅས་ཚོགས་ཀྱིས་གཤེགས་མཛད་པའི། །དབང་ཕྱུག་ཆེ་དེར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །གཡོ་ཡི་རྭ་ཡིས་ཀུན་དུ་ཁྱབ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སྲིད་དབུས་ཞིག །ཕར་འགྲོའི་སྲིད་བུ་མི་བཟད་པ། །ལྟ་བ་འབར་བ་རབ་བསྲེགས་ཅན། །དུར་ཁྲོད་གང་དགོས་ཐུགས་མངའ་བ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས། །རྟག་ཏུ་ཚོགས་བཅས་ཀྱིས་འཁྱུད་པའི། །དབང་ཕྱུག་ཆེ་དེར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་འདོད་པའི་རྒྱུས། །དོན་གཉེར་འཇོམས་པ་གང་ཞིག་འཁོར། །བཀའ་སྒྲུབ་པ་ཡིས་མི་མཆི་བའི། །དབང་ཕྱུག་ཆེ་དེར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་ཚུལ་ལྡན་ཞིང༌། །རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པའི་སྒྲོང་སྐྱེས་ཀྱི། །ཡོངས་བསྐོར་མི་འཇིགས་ཆེན་པོའི་གླིང༌། །སྒོ་ཉིད་གཡོ་བ་རབ་ཏུ་དག །སྙིང་རྗེའི་ཆུ་ནི་རྒྱུ་བ་ཅན། དམ་ཆོས་ཆུ་བོ་གང་འཛིན་པ། །དབང་ཕྱུག་ཆེ་དེར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །མི་ཤེས་པ་ཡི་མ་ཧེ་ཡིས། །འཇིག་ཉོན་ཐམས་ཅད་འཇིགས་བྱེད་པའི། །བསྣུན་མཛད་ཡེ་ཤེས་རྩེ་གསུམ་གྱིས། །རྩེ་གསུམ་ཅན་གང་དབང་ཕྱུག་ཆེ། །མཆོག་དང་ཐ་མ་བར་དག་དང༌། །ཞིའམ་མ་ཞི་གོ་འཕང་ལ། །མ་ཞི་ཐམས་ཅད་རྣམ་གྲོལ་བའི། །དབང་ཕྱུག་ཆེ་དེར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ། །ཐུགས་རྗེ་མཆོག་གི་ཁྱད་པར་གྱིས། །གང་ཞིག་གསལ་བར་འཕྲོག་པ་ཡིས། །འཕྲོག་པ་དེ་ལ་བདག་འདུད་ཀྱིས། །དབང་ཕྱུག་དམ་པ་ཕུན་ཚོགས་ཤིང༌། །འདོད་པའི་ཆུ་ལ་སྲེད་སྤངས་པ། །དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལྷ་ཆེན་པོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་མཛད་པ། །གང་ཞིག་ཀུན་གྱི་རྗེས་འབྲངས་པས། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་ཡི། །བདུད་ཀྱི་བགེགས་ཀྱིས་མི་ཐུབ་པའི། །འདོད་པ་འཇོམས་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །དབང་ཕྱུག་
― DTG01_Page_086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དམ་པ་ཆེན་པོ་ཉིད། །རབ་ཉེས་སྤུབ་པ་སྐྱེས་བུ་གང༌། །དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལྷ་ཆེན་པོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕན་བཞེད་པ། །གནོད་པའི་ཀུན་དུ་དགྲར་གྱུར་གང༌། །བྱམས་པ་ཡིས་ཀྱང་རྣམ་ཞེན་དང༌། །དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱང་ཡོངས་རྫོགས་པའི། །དབང་ཕྱུག་ཚེ་དེར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །གཟའ་དང་རིམས་ནད་དབུལ་བ་དང༌། །ལས་ཀྱིས་གཟིར་བའི་འགྲོ་བ་དང༌། །གསུང་ཙམ་གྱིས་མྱུར་ཞི་མཛད་པའི། །ཞི་བ་དེ་ལ་བདག་འདུད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་དབང་ཕྱུག་ལ། །བསྟོད་པས་བདག་གིས་དགེ་བསགས་པས། །དེས་ནི་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་འདི། །ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་ཆེ་གྱུར་ཅི་བ་། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟོད་པ་བྲམ་ཟེའི་དགེ་བསྙེན་མཐོ་བཙུན་གྲུབ་རྗེས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛཱ་རན་ད་ན་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
ལྷ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བསྟོད་པ།
བདེ་བྱེད་བདག་པོ།
― DTG01_Page_086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། དེ་ཝ་ཨ་ཏི་ཤ་ཡ་སྟོ་ཏྲཿ། བོད་སྐད་དུ། ལྷ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་བསྟོད་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་བདེ་གཤེགས་མངོན་སུམ་མ་གྱུར་ཁྱབ་འཇུག་མིན། །ཚངས་པ་མ་ཡིན་ལྷ་ཆེན་པོ་ཡང་མ་མཐོང་སྟེ། །དེ་དག་གི་གཟུགས་མཐུ་དང་སྤྱོད་པ་བསམ་པ་རྣམས། །ཐོས་ནས་སུ་ལ་ཡོན་ཏན་ཡོད་དམ་མེད་པ་དཔྱད། །ཁྱབ་འཇུག་དཔུང་དྲག་མཚོན་ཆ་དབྱུག་ཏོ་ཐགས་པར་བརྩོན། །ལྷ་ཆེན་མི་ཡི་ཐོད་པའི་ཕྲེང་བ་རྣམས་ཀྱི་བཞག །སངས་རྒྱས་ཆ་ལུགས་གཅིག་ཏུ་ཞི་བའི་ཕུལ་ཕྱིན་ན། །ཉེ་བར་ཞི་དང་མ་ཞི་གང་ལ་མཆོད་པར་བྱ། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་འཐབ་དཀའ་ལ་སོགས་རིགས་རྣམས་བརླག་པར་གྱུར། །ལྷ་ཆེན་པོས་ནི་གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་བཅོམ་པར་གྱུར་ཞེས་གྲག །སྐེམ་བྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་མདུང་ཐུང་འཇེབས་བསྣུན་ཀྲུང་ཀྲུང་བསད་པར་གྱུར། །སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་འགྲོ་ལ་སྨན་པ་ཐམས་ཅད་མཛད་པ་ལགས། །ང་ཡིས་འདི་ལ་གནོད་བྱ་འདི་ཉིད་བསྲུང་བྱ་འདི། །གསད་བྱ་ཞེས་པ་ལྷ་ཡི་མཆོག་གི་གཞུང་ལུགས་ཡིན། །སངས་རྒྱས་ལ་ནི་དགྲ་དང་མཛའ་བཤེས་མི་མངའ་བར། །ངེས་པར་ལེགས་དང་མངོན་པར་མཐོ་བས་ཕན་འདོགས་མཛད། །
― DTG01_Page_087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཁྱབ་འཇུག་ཆིག་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་སྐྱོན་རྣམས་བསྐྱེད། །ལྷ་ཆེན་པོ་ཡི་བྱེད་སྤྱོད་གང་ཡིན་སྨྱོན་པ་བཞིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉེས་པ་མ་ལུས་སེལ་མཛད་ན། །སུ་ཞིག་སྟོན་པ་ཆེན་པོར་འོས་པ་དཔྱད་པར་གྱིས། །གང་ཞིག་བརྩེ་མེད་གཞན་ལ་གནོད་པར་བརྩོན་པ་དང༌། །གང་ལ་འགྲོ་བ་དག་ནི་སྐྱབས་སུ་སོང་གྱུར་པ། །འདོད་ཆགས་བཅས་དང་གང་ཞིག་འདོད་ཆགས་རྣམ་བྲལ་བ། །དེ་ལས་གང་ཞིག་འདི་ན་མཆོད་བྱ་སོམས་ཏེ་སྨྲོས། །བརྒྱ་བྱིན་རྡོ་རྗེ་ཐོགས་ཤིང་སྟོབས་ཅན་གཤོལ་ཐོགས་ཁྱབ་འཇུག་འཁོར་ལོའི་མཚོན་ཐོགས་དང༌། །སྐེམ་བྱེད་མདུང་ཐུང་ཐོགས་ཤིང་ལྷ་ཆེན་རྩེ་གསུམ་མཚོན་ཐོགས་དུར་ཁྲོད་གནས་གྱུར་པ། །དེ་དག་བྱིས་པ་སྙིང་བརྩེ་མེད་པ་སྣ་ཚོགས་མཚོན་ཐོགས་སྡུག་བསྔལ་འཇིགས་པས་ཉེན། །རྟག་ཏུ་སྲོག་ཆགས་འཇོམས་པར་བརྩོན་པ་དེ་ལ་མཁས་པ་སུ་ཞིག་འདུད་པར་བྱེད། །གང་ཞིག་རྩེ་གསུམ་མི་བསྣམས་ཆགས་བཅས་མཆན་ན་ཆུང་མ་མེད། །འཁོར་ལོ་མདུང་ཐུང་དྲག་པོ་དང་ནི་བཤོལ་མི་བསྣམས། །ཉོན་མོངས་རྣམ་གྲོལ་མཁས་པ་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་རྣམ་པར་བརྩོན། །འཇིག་རྟེན་སྐྱབས་གྱུར་དྲང་སྲོང་དེ་ལ་འདིར་ནི་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ལྷ་ཆེན་འདོད་ཆགས་དབང་གྱུར་ངོ་ཚ་སྤངས་ཤིང་ཅོ་འདྲི་ཆུང་མ་ལེན་པར་བྱེད། །ཁྱབ་འཇུག་ལྷག་པར་གཏུམ་ཞིང་བྱས་པ་ཆུད་གཟོན་སྐེམ་བྱེད་རང་གི་གཉེན་ཡང་གསོད། །དཀའ་བཟློག་ཁྲོ་ཞིང་མ་ཧེ་གསོད་བྱེད་མ་མོ་རྣམས་ནི་མི་ཡི་ཤ་ཚིལ་ཟ། །ལོག་འདྲེན་ཆ་དང་ཆེ་ཡི་སྟོབས་བཅུ་ལྡན་ལ་ཉེས་པ་ཆུང་ངུའང་འགའ་མི་མངའ། །བཅོམ་ལྡན་དེ་ནི་བདག་གི་གཉེན་མིན་མུ་སྟེགས་གཞན་ངག་དགྲ་མ་ཡིན། །དེ་དག་གི་སྤྱོད་གཞན་ཡང་མངོན་སུམ་གྱུར་པར་མ་མཐོང་སྟེ། །ཚིག་དང་སྤྱོད་པ་དག་གིས་སོ་སོའི་ཁྱད་པར་ཐོས་པ་ལས། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་ལ་དད་ཕྱིར་བདག་རྟེན་ལགས། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་བདག་གི་ཕ་མིན་མུ་སྟེགས་གཞན་དག་དགྲ་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་དེས་བདག་ནོར་མ་སྩལ་གཟེགས་ཟན་སོགས་ཀྱིས་ཅང་མ་ཕྲོགས། །འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་འགྲོ་ལ་སྨན་མཛད་གསུང༌། །དྲི་མེད་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་གང་ཡིན་དེ་ལ་
― DTG01_Page_088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་དང་ལགས། །གང་ཞིག་རྟག་ཏུ་ཕན་དགྱེས་རྒྱུན་དུ་འགྲོ་ལ་ཕན་འདོགས་མཛད། །གང་ཞིག་འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་མང་གདུངས་པ་བདེ་མཛད་དང༌། །གང་ཞིག་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ལག་མཐིལ་བཞིན་དུ་གསལ་མཁྱེན་པ། །དྲང་སྲོང་མཉམ་མེད་རྒྱུ་མངའ་དེ་ལ་གློ་བ་དད་པར་གྱུར། །སྙིང་ནས་དད་དམ་ཇི་ལྟར་དགའ་བ་དང༌། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་སམ་གཞན་གྱི་ངོར་ཡང་རུང༌། །གང་ཞིག་ཐུབ་དབང་ཟླ་བ་དེར་ཕྱག་བྱེད། །དེས་ནི་ལྷ་ཡི་བདེ་བ་ཕུན་ཚོགས་ཐོབ། །གནའ་སྔོན་ཁྱབ་འཇུག་འདི་ཡིས་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་རྒན་ན་འཆིའི་དབང་གྱུར་ཐོབ་ནས་སུ། །མི་རྣམས་བསྐྱབ་ཕྱིར་རྨད་བྱུང་བློ་ཡིས་སྙིང་བརྩེ་བརྩོན་པས་ཤཱཀྱའི་རིགས་རྒྱས་པར། །གཽ་ཏ་མར་འཁྲུངས་ས་སྟེངས་འཇིག་རྟེན་འདིར་ནི་སངས་རྒྱས་གྱུར་པར་གྲག་ཅེས་ཐོས། །སྐྱེ་བོ་ཉོན་མོངས་བླུན་ཞིང་རྨོངས་པས་སྟོན་པ་ཕན་འདོགས་ལགས་པར་མ་འཚལ་གྲང༌། །གང་ཚེ་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གིས་ནི་ལྷ་མིན་ཁྱིམ་ནས་རིན་ཆེན་ཕྲོགས་པ་དང༌། །ཆགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་ནི་ངན་གཡོ་བྱས་ནས་ས་དག་ཕྲོགས་པར་གྱུར་ཀྱང་ནི། །དེ་ཚེ་ཁྱབ་འཇུག་མ་གྲོལ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བོ་བླུན་པོ་རྣམས་ནི་མཆོད་ཕྱག་འཚལ། །སངས་རྒྱས་ངེས་པར་རྣམ་གྲོལ་གྱུར་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་ཕལ་ཆེར་རྨོངས་པས་ཕྱག་མི་འཚལ། །ས་འདི་རྒྱ་མཚོ་བཞི་ཡི་སྐ་རགས་གཏམས་པའི་ལྗིད་ཀྱིས་ནི། །ལྕི་ལྕི་ལྟར་འདུག་ཁྱབ་འཇུག་བྱིན་ཡང་སྟོབས་ཆེན་སྡུག་བསྔལ་གནས་སྐབས་གྱུར། །ཐུབ་པ་ལ་ནི་རྡུལ་ཙམ་ཕུལ་བས་རྒྱལ་པོ་མྱ་ངན་མེད་པ་ཡིས། །ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐེལ་གྱི་འོད་ཟེར་གོས་ཅན་ས་སྟེངས་མཐའ་དག་ཐོབ། །བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཕྱོགས་མི་འཛིན། །སེར་སྐྱ་སོགས་ལ་མི་སྡང་ཡང༌། །གང་ཞིག་རིགས་པར་ལྡན་པའི་ཚིག །དེ་ཉིད་སྟོན་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན། །འདི་ལྟར་སུ་ཡང་རུང་སྟེ་ངེས་པར་ཀུན་མཁྱེན་དང༌། །འགྲོ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཕན་འདོགས་མཛད་པའི་ལུགས་ཆེ་བ། །དེ་དག་བློ་གྲོས་ཞིབ་མོའི་མིག་གིས་བཙལ་ནས་སུ། །བསྟེན་པར་བྱ་ཡི་གཞན་དག་མཁས་ལ་ཅི་ཞིག་མཁོ། །གང་ལ་སྐྱོན་ཀུན་ཡོད་མིན་ལ། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོད་གྱུར་ན། །ཚངས་དང་ཁྱབ་འཇུག་དབང་ཕྱུག་ཆེ། །དེ་ཡང་བདག་གི་སྟོན་པ་ཡིན། །གང་ལ་སྐྱོན་ནི་མི་མངའ་ཞིང༌། །ཡོན་ཏན་
― DTG01_Page_089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དཔག་མེད་མངའ་བ་དང༌། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་དང་ཐུགས་རྗེ་ཅན། །དེ་ལ་བདག་ནི་སྐྱབས་སུ་མཆི། །པདྨ་ཁ་བྱེ་རྒྱས་པའི་འདབ་ལྟར་དཀྱུས་རིང་སྤྱན་མངའ་བ། །བསྟོད་པའི་ཆུ་ཀླུང་སྟོང་གིས་རྒྱ་མཚོ་དེ་ལྟར་བསྟོད་བགྱིས་པ། །བདག་གི་ཚིག་གིས་བསྐྲུན་པའི་དགེ་བ་ཅུང་ཟད་ཅི་མཆིས་པ། །དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་དག་དང་ལྡན་གྱུར་ཅིག །ལྷ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་བདེ་བྱེད་བདག་པོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གསར་གྱི་མཁན་པོ་སརྦ་ཛྙཱ་དེ་ཝ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་རིན་ཆེན་མཆོག་གིས་བསྒྱུར། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་དཔལ་བརྩེགས་རཀྵི་ཏས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
ལྷ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་བསྟོད་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།
ཤེས་རབ་གོ་ཆ།
― DTG01_Page_089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། དེ་ཝ་ཨ་ཏི་ཤ་ཡ་སྟོ་ཏྲ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། ལྷ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་བསྟོད་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལྷ་ལས་ཕུལ་བྱུང་ཞི་བ་སྟོན་པ་པོ། །དད་ཅིང་གུས་པར་བཅས་པས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །ལྷ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་བསྟོད་པ་ནི། །ཅི་ནུས་པར་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ། །འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐོས་ཏེ། མཐོ་བཙུན་གྲུབ་རྗེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདེ་བྱེད་བདག་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤུན་གཉིས་རང་གི་ལས་ལ་རྗེས་སུ་དགའ་ཞིང་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་མཆོག་ཏུ་དད་པའི་བྲམ་ཟེའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། ཇི་སྲིད་ལྷ་ཆེན་པོ་དེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ཞིང་དེའི་ལུང་མ་ཐོབ་པ་དེ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡུ་བུ་ཅག་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱའོ་ཞེས་དམ་བཅས་པར་གྱུར་ནས། རི་བོ་ཏི་སེར་སོང་སྟེ་དེར་ཕྱིན་པ་དང༌། ལྷ་ཆེན་པོ་དགྲ་བཅོམ་པའི་དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་བསོད་སྙོམས་སྟོབས་པ་ལ་བརྩོན་པར་གྱུར་པ་དང་ཕྲད་དེ། དེ་ལས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ནི་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་བླ་མའི་དམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། དེས་པ་རྙེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་ནས་དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ། མཐོང་བཙུན་གྲུབ་རྗེས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསྟོད་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྟོད་ལ། བདེ་ཁྱེད་
― DTG01_Page_090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བདག་པོས་ནི་ལྷ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བསྟོད་པས་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ལ་བསྟོད་པ་བརྩམས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ལྷ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟོད་པ་དེའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་བརྩམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེའི་བཤད་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་སྨྲས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་འདིར་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་འབའ་ཞིག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་རྒྱལ་བ་ལ་བསྟོད་པ་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། རྒོལ་བར་སྨྲ་བ་གཞན་དག་འདི་སྐད་དུ། འདི་ནི་དད་པ་ཙམ་གྱིས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོག་པར་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་རིགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སྟོན་པ་དེ་ནི་ད་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་མ་མཐོང་ཞིང༌། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཤེས་པ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ས་གསུམ་ན་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་གྲགས་ཏེ། ཐ་མལ་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ནི་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྟོན་པར་གྲགས་ལ། རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྟོན་པར་གྲགས་སོ། །དེ་ལ་འདི་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་མེད་པས་ན་མངོན་སུམ་མ་གྱུར་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མ་དམིགས་ལ། ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྒྲིབ་གཡོགས་མེད་པར་མ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་བོ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་ཏེ༑འདིས་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་གཤེགས་ཞེས་བྱ་འདིས་ནི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡང་དག་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤགས་པ་སྟེ། འདིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱབ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གནོན་པ་སྣ་ཚོགས་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་འཇུག་སྟེ། འདིས་ས་གསུམ་པར་གནོན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་ལ། དེའི་ལྟེ་བའི་པདྨ་ལས་ཚངས་པ་སྐྱེས་ལ། དེ་ཉིད་ལས་ནི་འགྲོ་བ་གཞན་དག་ཀྱང་སྐྱེས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལྷ་ཆེན་པོ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན་འཕྲོགས་པ་ཞེས་
― DTG01_Page_091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་བྱ་སྟེ། འགྲོ་བ་འབྱིན་པ་དང་སྐྱེད་པ་པོ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདི་འབྱིན་པར་བྱེད་ཅིང་སོ་སོར་སྡུད་པར་ཡང་བྱེད་དོ་ཞེས་གཏམ་དུ་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསེར་གྱི་སྐྱེ་གནས་ཏེ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོའོ། །དེ་ཡང༌། དང་པོ་ཆུ་ནི་སྤྲུལ་པར་གྱུར། །དེར་ནི་ས་བོན་བཅུག་གྱུར་ལ། །དེ་ནི་གསེར་གྱི་སྒོ་ངར་གྱུར། །དེ་ལས་ཆངས་པ་སྐྱེས་པ་ཡིན། །ཞེས་སྨྲ་བའོ། །དེ་ལ་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་སྒོ་ང་ལས་མངལ་གྱི་ཚུལ་དུ་གྱུར་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་གསེར་གྱི་སྙིང་པོ་ཞེའམ། གསེར་གྱི་སྐྱེ་གནས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་མ་ལུས་པའི་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་རྟོགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་དགོས་པས། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་དེ་ཁ་དོག་དང༌། དབྱིབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆ་ལུགས་དང༌། སྤྱོད་པ་ནི་བྱ་བའི་ལས་ཏེ། ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་མཐུའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། དེ་དག་བརྟགས་ཤིང་ཤེས་པར་གྱིས་ལ། ཀྱེ་མ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་འདིར་གང་ཞིག་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེས་རྣམ་པར་བརྟག་གི། ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའི་སྡང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨྲས་པ་ནི། ཁྱབ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱབ་འཇུག་འཁོར་ལོ་ཐོགས་པ་ནི་བལྟ་ན་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་ཆ་ཐོགས་པ་སྟེ། དེས་འཇིགས་པ་ནི་འཇིགས་སུ་རུང་བར་ཁྱབ་འཇུག་སྣང་བའོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་ཐོས་ཏེ། བདུད་རྩི་ཕྲོགས་པ་ལས་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་འགྲས་པར་གྱུར་པས་རྡེག་པར་འདོད་པ་ན། དེ་དག་ལ་མཚོན་ཆ་མེད་པས་བསྣུན་པར་མ་ནུས་པ་དང༌། ཕུར་བུས་ལྷ་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། པྲ་ཙ་ཞེས་བྱ་བའི་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོའི་བུ་ཞོ་འཐུང་ཞེས་བྱ་བ་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་བདུན་གྱི་བར་དུ་དཀའ་ཐུབ་ལ་གནས་པར་གྱུར་པས། དེའི་རུས་པ་རྡོ་རྗེར་གྱུར་པ་ཡོད་དེ། དེའི་རུས་པ་བླངས་ནས་མཚོན་ཆར་བྱས་ནས་གསུམ་ལས་རྒྱལ་བར་ནུས་
― DTG01_Page_092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པར་འགྱུར་བས། དེ་སློངས་ལ་མཚོན་ཆ་དེས་ལྷ་མ་ཡིན་གཞོམ་པའི་རིགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དྲང་སྲོང་དེ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་སྟེ་བསླངས་སོ། །དེས་ཀྱང་དེ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་ལུས་ལ་བལྡག་ཏུ་བཅུག་སྟེ། རུས་པ་འབའ་ཞིག་ལུས་པར་བྱས་ནས་དེ་དག་ལ་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་ལས་ཐམས་ཅད་པས་རྩིབ་ལོགས་ཀྱི་རུས་པ་ལ་རྡོ་རྗེ་བྱས་པ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཁྱེར་རོ། །བྱིན་པའི་རུས་པ་ལས་དབྱིག་པར་བྱས་པ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་གིས་ཁྱེར་རོ། །ལས་ཐམས་ཅད་པའི་བུ་མོ་རེ་ནུ་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ཉི་མས་བསླངས་པ་ལས། དེ་གཟི་བྱིན་བསྡུས་པའི་གཟུགས་ཅན་དུ་གྱུར་པས་དེའི་གཟི་བྱིན་མ་བཟོད་པས་ཁྱོ་དང་ལྷན་ཅིག་རོལ་ཅིང་རྩེ་བར་མི་འདོད་པ་དང༌། གྲུལ་བུམ་གྱི་བུ་མོ་དང་ལྷའི་བུ་མོ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་ཉི་མའི་གཟི་བྱིན་བསྟེན་པར་མི་ནུས་པས་དེ་དག་བྲོས་ཏེ་ཕའི་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་ནས་འདུག་པ་དང༌། ཕས་སྤྱོས་པས་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ཏེ་རྒོད་མའི་གཟུགས་སུ་བྱས་ནས་རི་བོ་ཏི་སེའི་རི་སུལ་གྱི་ཁྲོད་ཀྱི་ནང་དུ་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་ཅིང་འདུག་གོ །ཉི་མ་ཡང་ཆུང་མ་ཚོལ་ཞིང་སོང་བ་ན། གཏམ་དེ་ཐོས་ནས་དེར་སོང་སྟེ། རྟའི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ནས་མནན་པར་གྱུར་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་གཞན་གྱིས་མངལ་ཆགས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱས་པ་དང༌། ཉི་མས་བགད་དེ་རང་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་བསྟན་ནས། ང་ལས་བུ་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། ཆུང་མའི་སྣ་ལས་ཕྱུང་བས་ཐ་སྐར་གྱི་བུ་གཉིས་སུ་གྱུར་ཏོ། །གཏམ་དེ་ལས་ཐམས་ཅད་པས་ཐོས་པ་དང༌། ཉི་མ་ལ་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཚོར་བ་བརྣག་ནུས་ན་ངས་ཁྱོད་གཟུགས་ཡིད་དུ་འོང་བར་བྱས་ལ། གང་གི་ཚེ་ལྷག་པར་མི་བཟོད་ཕར་ན་བ་དེའི་ཚེ་ནི་གཏང་བར་བྱའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེས་དེ་བཞིན་དུ་བྱའོ་ཞེས་པ་དང༌། དེས་དེ་ས་ལ་བསྒྱེལ་ཏེ། འཁོར་ལོས་ཆ་བཅུ་གཉིས་སུ་བྱས་ནས་ལོང་མོའི་བར་དུ་བརྡར་ཏེ། དེ་ས་ལ་བོར་རོ། །དེ་ཕན་ཆད་ནི་ཉི་མ་རྐང་པ་མ་བརྡར་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་སོ། །དེ་ནས་གཟི་བྱིན་གྱིས་དུམ་བུ་དེ་དག་བསྡུས་ནས་འཁོར་ལོར་བྱས་ལ། དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་འབར་བས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞེས་བྱ་བར་བཏགས་སོ། །དེ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཁྱབ་འཇུག་ལ་བྱིན་ལ། དེས་ཀྱང་གང་གི་ཚེ་སྒྲ་གཅན་འཛིན་གྱིས་བདུད་རྩི་བརྐུས་ཏེ་འཐུངས་
― DTG01_Page_093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེའི་ཚེ། ཁྱབ་འཇུག་གིས་འཁོར་ལོ་དེས་དེའི་མགོ་བཅད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེས་ཀྱང་དེའི་ཚེ་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ལུས་ལ་རེག་པས་ཤིན་ཏུ་འབར་བར་སྣང་བས་ཀྱང་བལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞེས་བྱ་བར་བཏགས་སོ། །ལྷ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བྱེད་དེ། འདི་ལས་བདེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བདེ་བྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ལྷ་ཆེན་པོ་ལས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཡི་ཐོད་པའི་ཕྲེང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཞག །ཅེས་བྱ་བ་ནི། རོལ་ཅིང་རྩེ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་བྲམ་ཟེ་ལ་གནོད་པ་བྱས་པའི་སྡིག་པ་དང་བྲལ་བས་དགའ་སྟེ། ཉིན་རེ་ཞིང་གྲོང་ཁྱེར་ཨུ་ཙ་ཡ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ན། དུར་ཁྲོད་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་ལྷའི་ཚོགས་མ་ལུས་པའི་མདུན་ན་གཅེར་བུས་ལག་པ་སྟོང་དང་ལྡན་པར་གར་བྱས་སོ་ཞེས་གཏམ་དུ་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །སུན་དྷ་དང་ཨུ་པ་སུན་དྷ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྷ་མ་ཡིན་སྤུན་གཉིས་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དགྲ་བོ་སེར་བ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དེ་གསད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐིག་ལེའི་མཆོག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷའི་བུ་མོ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་གཟི་བྱིན་གྱི་ཆ་ཤས་བསྡུས་པ་ལས་སྤྲུལ་ལ། དེ་ཕྱག་འཚལ་བ་ན་ཚངས་པས་མཐོང་བས་དེས་དེའི་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཕྲོགས་པས་ཕྱོགས་བཞིར་གདོང་བཞི་སྤྲུལ་ཅིང༌། སྟེང་དུ་ཡང་མགྲིན་པ་དང་བཅས་པའི་མགོ་སྤྲུལ་ལ། དེས་ཀྱང་ལྷ་ཆེན་པོ་གང་ལས་བྱུང་བའི་རིགས་ཤེས་པ་དང༌། ལྷ་ཆེན་པོ་འདིས་ཁོ་བོ་གང་ལས་བྱུང་བའི་རིགས་ཀྱི་གཏམ་སྨྲས་ན། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་མདུན་དུ་ངོ་ཚ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས། དེས་སེན་མོས་བཅད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གྲག་གོ །དེ་བྲམ་ཟེ་བཅོམ་ཞིང་གནོད་པ་བྱས་པས་གཙེས་པར་གྱུར་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་ལས་མིའི་མགོ་བོའི་ཐོད་པ་འཆང་ཞིང་དུར་ཁྲོད་ན་གནས་པ་དང༌། རོ་བསྲེགས་པའི་ཐལ་བས་བསྐུས་པ་དང༌། གླང་པོའི་པགས་པ་རློན་པ་གྱོན་པ་དང༌། ཉིན་རེ་ཞིང་ཐུན་མཚམས་སུ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་དང༌། ཉིན་རེ་ཞིང་ཡང་ལྷ་དང་འབྱུང་པོའི་མདུན་དུ་གར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་བླངས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མིའི་ཐོད་པ་དང་འབྲེལ་བའི་རྒྱན་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་ཕྲེང་བས་བརྒྱན་ཅིང༌། བཞག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གཅིག་ཏུ་ཞི་བ་ནི་མཆོག་ཏུ་ཞི་བའོ། །སྤྱོད་པའི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ནི་སྐུ་ལ་
― DTG01_Page_094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སོགས་པའི་ཕྲིན་ལས་དྲི་མ་མེད་ཅིང་སྐྱོན་དང་བྲལ་བ་གང་ལ་མངའ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ལྟར་ཉེ་བར་ཞི་བའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདོད་ཆགས་བྲལ་ཉིད་དུ། །ཁྱེད་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་སྟོན་པ་ཡིན། །ཁོང་སྟོང་ནང་ན་མེ་གནས་པའི། །ཤིང་ལས་མྱུ་གུ་སྔོ་མི་འབྱུང༌། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཆོད་པ་བྱའམ། འོན་ཏེ་ཁྱབ་འཇུག་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྨྱོན་པའི་སྤྱོད་པ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ཞིང༌། མ་ཞི་བ་དེ་ལ་མཆོད་པར་བྱ་བ་དེ་ཁྱེད་ཉིད་ལ་དྲི་བར་བྱའོ། །ཅི་ལྷ་འདི་དག་ལ་སྨད་པར་བྱ་བ་དེ་མཚོན་ཆ་ཐོགས་པ་ཙམ་མམ། གར་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ཙམ་འབའ་ཞིག་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་འཐབ་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་རྒྱུད་བརླག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཁྱབ་འཇུག་གིས་འཐབ་དཀའ་ལ་དྲིས་པ། དཔུང་གི་ཚོགས་བཅོ་བརྒྱད་ཁྱེར་རམ། འོན་ཏེ་ནོར་ལྷ་གཅིག་པུ་ཁྱེར་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། དེས་དཔུང་གི་ཚོགས་རྣམས་ཁྱེར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེས་ཞེ་འགྲས་པར་གྱུར་ནས། ཁྱབ་འཇུག་གིས་སྐྱ་བསེང་གི་ཕྱོགས་བྱས་ཏེ། གཡུལ་ངོར་ཆས་པ་ན། སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བལྟས་ཏེ་སྨྲས་པ། ཁོ་བོས་ནི་ཉེ་དུའི་ཚོགས་གསོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། གང་གི་དོན་དུ་རྒྱལ་སྲིད་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་ཉེ་དུའི་ཚོགས་དེ་ཇི་ལྟར་གསད་པར་བྱ་ཞེས་སྨྲ་སྟེ། སྲིད་སྒྲུབ་འཐབ་པ་ལས་ལྡོག་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་གིས་སྨྲས་པ། ཁྱེད་ནི་བླུན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་མི་ནི་བསད་པ་དང༌། །གང་ཞིག་གསོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། །དེ་དག་གཉིས་ཀ་མི་དམིགས་ཏེ། །བསད་དང་གསོད་པ་པོ་ཡོད་མིན། །རིགས་དང་འདུལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །བྲམ་ཟེ་བ་ལང་གླང་པོ་དང༌། །ཁྱི་དང་སྨེ་ཤ་ཅན་དག་དང༌། །མཁས་པ་རྣམས་ནི་མཉམ་པར་བལྟ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ལྟ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མང་པོ་བསྟན་ཅིང༌། སྣ་ཚོགས་པའི་གཟུགས་
― DTG01_Page_095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པས་བསླུས་ནས། སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱི་ཁ་ལོ་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་ཏེ། གཡུལ་བཀྱེ་བས་འཐབ་དཀའི་རིགས་དཔུང་གི་ཚོགས་བཅོ་བརྒྱད་དང་བཅས་པ་བརླག་པར་གྱུར་ཏོ། །རུ་པ་ཏི་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོ་དཔུང་གི་ཚོགས་གཅིག་དང་བཅས་པ་གཡུལ་འགྱེད་པའི་ཚེ། བུད་མེད་ཀྱི་ཆ་ལུགས་སུ་བྱས་ཏེ་བྲོས་ནས་རི་ཁ་བ་ཅན་གྱི་རི་ཁྲོད་དུ་ཞུགས་ཏེ། གནས་པའི་རིགས་ལས་དེང་སང་ན་ཡང་བོད་ཅེས་བྱ་བར་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །དགའ་བྱེད་བེའུ་ཕྲོགས་ཏེ་ཁྲོས་པས་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོའི་ལག་པ་སྟོང་བཅད་དེ། ལན་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་གི་བར་དུ་སའི་སྟེང་གི་རྒྱལ་རིགས་མེད་པར་བྱས་ནས་ཀུ་རུ་ཀྵེ་ཏྲ་ཞེས་བྱ་བར་ཀུན་ནས་དཔག་ཚད་ལྔ་པའི་འོབས་ལྔ་བརྒྱ་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་ཁྲག་གིས་བཀང་སྟེ། ཕ་མེས་ཤི་བ་ལ་མཚུན་གཏོར་བྱས་སོ། །རམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷའི་བུ་མོ་རྒོད་མའི་གཟུགས་སུ་བྱས་ཏེ་ཉིན་མོ་རྒྱུ་ལ། མཚན་མོ་ནི་གཞུ་བརྒྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱལ་པོ་དང་ཉལ་བ་དང༌། གཏམ་དེ་ཐོས་ནས་ཁྱབ་འཇུག་གིས་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་རྒོད་མ་བསླངས་སོ། །དེས་འཇིགས་ནས་སྲིད་སྒྲུབ་ལ་སྐྱབས་བྱས་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་དང་སྲིད་སྒྲུབ་ཤས་ཆེར་གཡུལ་བཀྱེ་བར་གྱུར་པ་ན་སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱི་མདས་ཁྱབ་འཇུག་གི་ལུས་ལ་ཤ་མེད་པར་བྱས་སོ། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་ནི་སྲིད་སྒྲུབ་ཀྱི་མགོ་འཁོར་ལོས་བཅད་དེ་རྒོད་མ་ཕྲོགས་སོ། །དེ་ཁྱབ་འཇུག་གི་ལུས་དང་རེག་པ་དང༌། སྔར་རྒོད་མར་གྱུར་པའི་དྲང་སྲོང་གི་དམོད་པ་ལས་ཐར་ཏེ་ལྷ་ཡུལ་དུ་སོང་ངོ༌། །བརྒྱ་བྱིན་འོངས་ནས་བདུད་རྩི་བླུགས་ཏེ་རང་གི་བུ་སྲིད་སྒྲུབ་གསོས་སོ། །སྟོབས་ལྡན་ནི་སྒྲ་སྒྲོགས་ཀྱི་ཞང་པོ་ཡིན་པ་ལས། འགའ་ཞིག་གིས་སྒྲ་སྒྲོགས་ལ་སྨྲས་པ། གང་གི་ཕྱིར་ཞང་པོ་སའི་འོག་ཏུ་བཅིངས་ཏེ་འདུག་ན་ཁྱེད་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་དགོས་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ནི་ས་གསུམ་ལས་རྒྱལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ང་རྒྱལ་གྱི་སྟོབས་དང༌། དཔུང་ཆེན་པོས་སྟོབས་ལྡན་ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ས་འོག་ཏུ་ཞུགས་སོ། །དེའི་ཚེ། ཁྱབ་འཇུག་འཇོག་པོའི་གདེངས་ཀའི་སྟེང་ན་ཉལ་བར་གྱུར་པ་ན། དཔལ་མོ་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱས་པའི་སྨྲེ་སྔགས་ཀྱིས་དེ་སད་པར་བྱས་སོ། །དེ་སད་ནས་སྒྲ་སྒྲོགས་འཁོར་དང་བཅས་པ་དབུགས་ཀྱིས་སྦྲང་བུ་ལྟ་བུར་
― DTG01_Page_096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དཔག་ཚད་བརྒྱར་འཕངས་སོ། །དེ་དབུགས་ཀྱིས་སླར་བསྡུས་ནས་སྐུད་པ་ལྟ་བུར་ཉམ་ཆུང་བར་བྱས་ཏེ། འདི་ནི་ཚངས་པས་མཆོག་བྱིན་པ་ཡིན་པས་ཁོ་བོས་གསད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ན་སྙམ་ནས་གཏང་བར་གྱུར་ལ། ཡང་སི་ཏ་ཕྲོགས་པའི་དོར་ཐབས་ཀྱིས་སྒྲ་སྒྲོགས་ཀྱི་རིགས་ཀྱང་རྩད་ནས་བརླག་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ལྷ་ཆེན་པོ་ནི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་སྟེ། དེས་གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་བཅོམ་པར་གྱུར་པ་ནི། གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་ལ་གནས་པའི་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱིས་ས་གསུམ་པོ་ཤིན་ཏུ་དཀྲུགས་པར་གྱུར་ནས། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང༌། དེས་བཟློག་པར་གྱུར་ཀྱང་བཟློག་ཏུ་མ་འདོད་པ་དང༌། དེ་ཁྲོས་པར་གྱུར་ཏེ་གཞུ་ཆེན་པོ་བླངས་ནས་མདའ་རྩེ་གསུམ་པས་གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་བསྲེགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཡང་ལྷ་ཆེན་པོས་ནི་གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་བཅོམ་པར་གྱུར་ཅེས་གྲག་ཅེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་བཅོམ་ཞིང་བཤིག་པར་གྱུར་པས་ན་གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་བཅོམ་པར་གྱུར་པའོ། །གྲག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དུ་གཏམ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་དག་ལས་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐེམ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞོན་ནུ་ཀརྟི་ཀ་སྟེ། དེས་མདུང་ཐུང་འཇེབས་ཤིང་སྲ་པ་ཐོགས་པ་མེད་པས། རི་ཀྲུང་ཀྲུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསྣུན་པས་ན་ཞང་པོ་བསད་པར་གྱུར་པའོ།། །།དེ་ཡང་འདི་སྐད་ཐོས་ཏེ། ཀྲུང་ཀྲུང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་སྐེམ་བྱེད་ཀྱི་ཞང་པོར་གྱུར་པ་དང༌། གང་གི་ཚེ་ལྷ་མ་ཡིན་སྐར་མ་ཞེས་བྱ་བས་ལྷ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་གཙེས་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་ཚེ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང༌། དེས་ཀྱང་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་བསྒོ་བ། ལྷ་ཆེན་པོ་ཅི་ནས་དཀའ་ཐུབ་པོར་ཏེ། ལྷའི་ལོ་སྟོང་གི་བར་དུ་ཨུ་མ་དང་དགའ་མགུར་སྤྱོད་པས་ཉི་མ་གཅིག་འདས་པ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་ལྟ་བུར་དི་རྨོངས་པར་བྱས་ལ། དེའི་ཚེ་ལྷ་རྣམས་འདི་ལས་བུ་མཐུ་ཆེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཅིག་སྐྱེས་ནས། གང་གིས་བདག་ཅག་བྲན་དུ་འགྱུར་དུ་འོང་ངོ་སྙམ་དུ་དོགས་ཤིང་འཇིགས་པར་གྱུར་ནས། འཁྲིག་པ་སྤྱོད་པ་དེའི་བར་ཆད་བྱ་བའི་ཕྱིར་མེ་ལྷ་བཏང་སྟེ། དེ་ཕུག་རོན་གྱི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ནས་དེར་ཕྱིན་པ་དང༌། དེ་མཐོང་ནས་ལྷ་ཆེན་པོ་ཁྲོས་ཏེ་རང་གི་ཁུ་བ་མེ་ལྷ་ལ་བླུགས་པས་དེས་
― DTG01_Page_097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེ་ལྷ་ཚིག་པར་གྱུར་ནས། རྒྱ་མཚོ་འདོད་ཅིང་འདམ་བུའི་ཚལ་དུ་ངོ་ཚ་བ་དང་བཅས་པས་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །སྨིན་དྲུག་ཀྱང་དགུན་སྨད་ཀྱི་ཁྲིས་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོར་ཞུགས་ཏེ་ནུབ་ཕས་གྲང་བར་གྱུར་པ་དང༌། འབར་བར་གྱུར་པ་དེ་མཐོང་ནས་གན་དུ་སོང་པ་དང༌། དྲོ་བའི་རག་པ་དེས་དེ་ལ་བུ་ཆགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལས་དུམ་བུ་དུམ་བུར་སྐྱེས་པ་དང༌། སྣོད་དུ་བཅུག་པ་ལས་དེ་དག་གཞོན་ནུ་སྐེམ་བྱེད་དུ་གྱུར་ཏེ། སྨིན་དྲུག་དེ་དག་རེ་རེ་ནས་འདི་ནི་ངའི་བུ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ངའི་བུ་མོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང༌། ནུ་མ་སྟོབས་པ་དང༌། དེས་མ་རྣམས་མགུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གདོང་དྲུག་པར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ལྷ་ཆེན་པོས་འབྱོར་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ཁྱིམ་དུ་ཁྱེར་ཏེ་སྐྱེས་པའི་ཆོ་ག་བྱས་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱེར་ཏེ། དབང་བསྐུར་བའི་ཆུ་ངོགས་སུ་དམག་དཔོན་དུ་དབང་བསྐུར་རོ། །ལྷ་མ་ཡིན་སྐར་མ་དང༌། ལྷའི་ལོ་སྟོང་གི་བར་དུ་གཡུལ་བཀྱེ་ཡང་དེ་བསད་པར་མ་ནུས་པ་དང༌། དེས་ཨུ་མ་ལ་ང་ལ་ཤ་ཟའི་མདུང་བྱིན་ཅིག་ཅེས་གསོལ་བ་བཏབ་པས། དེས་ཀྱང་བྱིན་པ་དང༌། སྐེམ་བྱེད་ཀྱི་མཚོན་ཆ་དེས་ལྷ་མ་ཡིན་སྐར་མ་བསད་དོ། །དེའི་དཔུང་གི་ཚོགས་བཅོམ་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་དང་འཚམ་པའི་རྟེན་མ་རྙེད་ནས། འདི་ནི་ཞང་པོའི་ཚིག་ལས་འདའ་བར་མི་བྱེད་དོ་སྙམ་ནས། དེའི་ཞང་པོ་ཀྲུང་ཀྲུང་ལ་རྟེན་བཅས་སོ། །སྐེམ་བྱེད་ཀྱིས་ཀྲུང་ཀྲུང་ལ་ཕོ་ཉ་བཏང་སྟེ། རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ནི་དགྲ་བོའི་ལྷག་མ་ནི་བཟོད་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན་པས། ཁོ་བོའི་དགྲ་བོ་ལྷ་མ་ཡིན་སྐར་མའི་དཔུང་གི་ཚོགས་ཐོང་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་དེས་སྐྱབས་སུ་འོངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དོར་དུ་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས་མ་བཏང་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རྩྭ་ལ་འཕྲལ་དུ་འཇུས་པར་གྱུར་པ་དག །མ་ལུས་རྩྭ་ཡི་ཚོགས་ནི་ཆད་གྱུར་ནའང༌། །འཛིན་པའམ་ལྷན་ཅིག་ལྟུང་བ་ཉིད་འགྱུར་ན། །སེམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་བྱས་པ་དང༌། དེ་ལྟ་ནི་སྟོབས་ཀྱིས་བླང་བར་བྱའོ་སྙམ་ནས་གཡུལ་བཀྱེ་བ་དང༌། རང་གི་ཞང་པོ་ཀྲུང་ཀྲུང་མདུང་གིས་བསྣུན་ཏེ་བསད་ནས་དེའི་དཔུང་རྣམས་ཕྲོགས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གྲག་གོ །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ནི་མཛད་སྤྱོད་འདི་ལྟ་བུ་མངའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་
― DTG01_Page_098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་གིས་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་སྨན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དགོས་པའི་དོན་མཛད་པ་ཡིན་ལ། གཞན་གྱི་དོན་ལ་དགྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ནི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པས་ན་མཛད་སྤྱོད་དེ་ཉིད་དེ་ལ་མངའ་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་མ་ལུས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ང་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གནོད་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་ནི་དགྲ་བོ་ཡིན་པས་གནོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མི་སྲུན་ལ་ནི་མི་སྲུན་བྱས། །དེ་ལ་ཉེས་པ་མ་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁྱབ་འཇུག་གིས་སྒྲ་ངན་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ནི་འདི་ཉིད་བསྲུང་བྱ་ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཁྱབ་འཇུག་གིས་སྐྱ་བ་སེང་ལ་སོགས་པ་བསྲུང་བ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་གསད་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ལྷ་མ་ཡིན་གསེར་གྱི་སྟན་ཅན་ལ་སོགས་པ་བསད་པ་ལྟ་བུའོ། །ལྷའི་མཆོག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་འཇུག་ལ་སོགས་པ་ལྷ་དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །གཞུང་ལུགས་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བའི་ལས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ནི་དགྲ་བོ་གསད་པར་བྱ་བ་འགའ་ཡང་མི་མངའ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསླུ་བར་བྱ་བ་ཡང་མི་མངའ་སྟེ། དོར་ཐབས་ཀྱིས་བསླུ་བའི་འགྲན་ཟླ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ས་གསུམ་མ་ལུས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བར་མཛད་པའི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་གཅིག་ཏུ་དགྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་ཐོབ་པར་མཛད་ཅེ་ན། ངེས་པར་ལགས་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བདེ་ལེགས་སུ་གྱུར་པས་ན་ངེས་པར་ལེགས་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། མངོན་པར་མཐོ་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་ཅིང་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་མཛད་ཀྱི། བདེ་བ་ཅུང་ཟད་ནི་ཕན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀས་ཕན་འདོགས་པར་མཛད་ཅིང་དེ་དག་གཉིས་ཀ་ལ་འཇུག་པར་མཛད་པས་དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཕན་འདོགས་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་དག་གི་འཇུག་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་
― DTG01_Page_099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱབ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱབ་འཇུག་གི་ཚིག་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་དམོད་པའི་འཇིགས་པས་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་དཔང་དུ་བཞག་སྟེ། སི་ཏ་མེ་ལ་རེག་པས་ཚངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྣ་ཚོགས་བཤེས་གཉེན་གྱིས་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དམོད་པས་འཇིགས་པ་རྣམས། །གོམ་རེ་ཞིང་ཡང་དོགས་པ་སྐྱེ། །ཤིན་ཏུ་འཇིགས་བཅས་དུལ་བ་རྣམས། །འབྱོར་བ་ལས་ཀྱང་སྐྱོ་བར་བྱེད། །ཅེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་སི་ཏ་མེ་ལ་རེག་པས་མནའ་སྐྱེལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཚངས་པར་མ་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་ཚེ་ས་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་སྟེ་ཞུགས་སོ། །ར་མ་ན་ཁྲོས་ཏེ་རལ་གྲི་བླངས་ནས་ཕྲ་རབ་ཙམ་གྱིས་ཡང་བསད་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། ཚངས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མར་གྱུར་པ་འདི་ལ་མ་གཙེ་ཞིག་ཅེས་བཟློག་གོ །ལ་ལར་འཐབ་པ་ན་ནམ་མཁའ་རུ་ལྡིང་དང་ཁྱབ་འཇུག་འཐབས་པའི་ཚེ། ནམ་མཁའ་ལྡིང་རྒྱལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་གིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གནོན་པ་འདིས་ཁོ་བོ་མགུ་བར་གྱུར་གྱིས་ང་ལས་མཆོག་ལོང་ཤིག །དེས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ལས་ང་རྒྱལ་བར་གྱུར་པས། ཁོ་བོ་ལ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་མཆོག་སློང་བར་མི་བྱེད། དེས་སྨྲས་པ། འོ་ན་ཁོ་བོ་ཁྱོད་ལ་མཆོག་སློང་གིས་བྱིན་ཅིག །དེས་ན་ཁྱེད་ཉིད་ངའི་བཞོན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དེའི་བཞོན་པར་གྱུར་ཏོ། །ཁྱབ་འཇུག་གིས་ཡུལ་དུ་བབས་ནས་དེ་ཉིད་ན་རྩེ་དགའ་ཞིང་འདུག་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ན་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་དོན་དུ་ཚངས་པ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པོ། །དེའི་ཚེ་གནས་ངན་གྱི་ཆ་ལུགས་སུ་ཞུགས་ཏེ། དེར་བཏང་ནས། ར་མ་ན་དང་ལྷན་ཅིག་དབེན་པར་གྲོས་བྱེད་ཅིང༌། དེའི་ནུ་བོ་ལག་སྨན་སྒོར་བཞག་སྟེ། འདིར་འགའ་ཡང་འཇུག་པའི་གོ་སྐབས་མ་དབྱེ་ཞིག །གང་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དེ་ངས་གསད་པར་བྱའོ། །ཇི་ཙམ་ན་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་གནས་ངན་དེར་འོངས་པ་དང༌། དེས་བཟློག་པ་ན་གནས་ངན་གྱིས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་འཇུག་ཏུ་མི་སྟེར་ན། ཁྱོད་ཀྱི་རིགས་མ་ལུས་པ་བརླག་པར་བྱའོ། །ལག་སྨ་ནས་བསམས་པ། ཁོ་བོ་འཆི་བ་ནི་བླའི་རིགས་
― DTG01_Page_100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མ་ལུས་པ་བརླག་པར་གྱུར་པ་ནི་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས་ནང་དུ་ཞུགས་ཏེ། ར་མ་ན་ལ་སྨྲས་པ་དང༌། ར་མ་ན་ས་དམ་བཅས་པ་བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རལ་གྲི་ཐོགས་ཏེ་དེ་བསད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། བྲམ་ཟེ་ཞིག་གིས་སྨྲས་པ། སྤྱུགས་པ་དག་ཀྱང་བསད་པ་དང་འདྲ་བས་འདི་མ་བསད་པར་རང་གི་ཡུལ་ནས་སྐྲོད་ཅིག །དེས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བསྐྲད་པར་གྱུར་ཏོ། དེར་མ་ན་མ་སླེབ་པའི་ཕྱོགས་གཞན་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ་མེ་ལ་ལྕེབས་པར་གྱུར་ཏོ། །གཏམ་དེ་ཐོས་པ་དང༌། ར་མ་ན་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ཏེ། ཆུ་བོ་གངྒཱར་འཐབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྐྱེ་བོ་དང་བཅས་པར་ཆུའི་ནང་དུ་ཤི་བའི་དུས་བྱས་སོ་ཞེས་གྲག་པ་དང༌། ཉ་དང་རུས་སྦལ་ཕག་དང་ནི། །མི་ཡི་སེང་གེ་མི་ཐུང་དང༌། །དགའ་བྱེད་ར་མ་ན་ནག་པོ། །སངས་རྒྱས་ཀལ་ཀི་ཙེ་དང་བཅུ། །ཞེས་བཤད་པའི་ཁྱབ་འཇུག་གི་འཇུག་པ་བཅུ་ཡང་སྐབས་འདིར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ས་ཆེན་པོ་འདི་ཆུས་གང་བར་གྱུར་ལ། དེ་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱབ་འཇུག་གིས་རང་གི་ལུས་རུས་སྦལ་དུ་བྱས་ཏེ། ཆུ་ལ་ནུབ་པར་བྱས་ནས། རིག་བྱེད་རྣམ་པ་བཞི་ས་འོག་ཏུ་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །ད་ནས་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་དོན་དུ་ཁྱབ་འཇུག་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང༌། ཉའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཞུགས་ཏེ་དེ་བླངས་ནས་ལྷ་རྣམས་ལ་བྱིན་ནོ། །སའི་ལྷ་ས་ཆེན་པོའི་ཁུར་ཤིན་ཏུ་ལྕི་བས་མནན་ནས། ལྷ་རྣམས་ལ་བདག་གིས་ཁུར་འདི་གདེག་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་རུས་སྦལ་དུ་གྱུར་ནས་ཁུར་དེ་བཏེག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཁྱབ་འཇུག་ཕག་གི་གཟུགས་སུ་གྱུར་ནས། ས་ཆེན་པོའི་འོག་ཏུ་ནུབ་པར་གྱུར་པ་མཆེ་བས་སྟེང་དུ་བཏེག་གོ །འགྲོ་སྐྱོབ་གསེར་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལོ་བདུན་འབུམ་གྱི་བར་དུ་དཀའ་ཐུབ་སྤྱད་ནས་མཆོག་ཐོབ་པ་ནི་ཁྱེད་ཉིན་མོའམ། མཚན་མོའམ། ནང་ངམ། ཕྱི་རོལ་ལམ། སའམ། ནམ་མཁའ་འམ། འོག་གམ། སྟེང་དུ་སོང་བར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མཚོན་ཆ་དང༌། དབྱུག་པ་དང༌། མི་དང༌། ལྷ་དང༌། དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སོད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་མཆོག་བྱིན་ནོ། །དེ་ལས་ལན་འགའ་ཞིག་ན་དཔག་ཚད་ལྔ་ཁྱབ་པའི་འཁོར་གྱི་འདུས་པ་འདུག་པ་དང༌། དེར་ལ་ལ་ཞིག་ལུས་ཀྱི་ཕྱེད་ནི་མིའི་གཟུགས་ལ། ལུས་ཀྱི་ཕྱེད་ནི་སེང་གེའི་གཟུགས་སུ་རྒྱལ་པོའི་སྒོ་ན་འདུག་གོ་ཞེས་
― DTG01_Page_101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོས་པ་དང༌། དེ་འཁོར་དང་བཅས་པ་ངོ་མཚར་སྐྱེས་པར་གྱུར་ནས་སོང་སྟེ། འཐབ་པའི་ཕྱིར་སྦྲན་ཏོ། །དེ་ནས་འཐབས་པ་ན་ཉིན་མཚན་གྱི་མཚམས་སུ་སྒོའི་གཏན་པ་ལ་བླངས་ཏེ། པུས་མོ་ལ་བཞག་ནས་འགྲོ་སྐྱོབ་གསེར་ཅན་གྱི་བྲང་སྡེར་མོས་དྲལ་ཏེ་བསད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོབས་ལྡན་རྟའི་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པ་ན་ཁྱབ་འཇུག་མིའུ་ཐུང་གི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ། སློང་མོ་ལ་སོང་ནས་བསླངས་པ་ན་གོམ་པ་གསུམ་གྱི་ས་བྱིན་པ་དང༌། དེས་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་རྣམ་པར་གནོན་པས་ས་གསུམ་རྣམ་པར་མནན་ཏེ། གོམ་པ་གསུམ་པའི་གནས་མ་རྙེད་པས་སྟོབས་ལྡན་བཅིངས་ཏེ། དེང་སོང་ན་ཡང་ས་འོག་ན་གནས་སོ། །དེ་ནས་སྙན་དངགས་མཁན་དག་གིས། སྦྱིན་བདག་སྟོབས་ལྡན་ཁྱབ་འཇུག་སློང་བ་པོ། །རྟ་ཡི་མཆོད་སྦྱིན་དུས་སུ་ས་ཆེན་བྱིན། །འབྲས་བུ་བཅིངས་པ་ཉིད་ནི་ཐོབ་པར་གྱུར། །ཆོལ་པར་བྱེད་པའི་ལས་འདིར་སུ་ཞིག་སྨོན། །ཞེས་སྨྲས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ར་མ་ན་ནི་སྟོབས་ལྡན་སྒྲ་ངན་གྱི་ཕྱོགས་སུ་གནས་ནས་གཤོལ་གྱིས་ས་དྲུད་དེ་མཐོ་དམན་དུ་བྱས་པ་དང༌། ཆུ་མིག་དང༌། ཁྲོན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དགའ་བྱེད་ནི་རྒྱལ་པོ་ཤིང་རྟ་བཅུ་པའི་པུ་ར་མ་ན་སྟེ། འདིར་རྒྱལ་པོ་ར་མ་ནའི་གཏམ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དགའ་བྱེད་ནི་དགའ་བྱེད་དགྲ་སྟ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དྲང་སྲོང་ཛ་མ་ཨ་གནིའི་བུ་སྟེ། དེའི་གཏམ་ཡང་འདིར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ར་མ་ནས་སྲིན་པོ་བྱེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསད་པས་སྡིག་པ་དེ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྩོད་པའི་དུས་སུ་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཁྱབ་འཇུག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་པ་དག་སྒྲོགས་སོ། །ཀལ་ཀི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། བྲམ་ཟེ་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བུ་ཀལ་ཀི་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་མར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ནས་ནི་དུས་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ཁྱབ་འཇུག་གིས་སྨྲས་པ། ཉི་མའི་ནང་ན་བདག་ཁྱབ་འཇུག །སྐར་ནང་འོད་ལྡན་ཟླ་བ་ཡིན། །རླུང་ནང་ན་ནི་འོད་ཟེར་ཅན། །སྣང་བ་ཅན་ནང་ཉི་མ་ཡིན། །རིག་བྱེད་ནང་ན་སྙན་ཚིག་ང༌། །ལྷ་ནང་ང་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ཏེ། །དབང་པོའི་ནང་ན་ཡིད་ཡིན་ལ། །འབྱུང་བའི་ནང་ན་སེམས་ཡིན་ཞིང༌། །ང་ནི་བདེ་བྱེད་དྲག་པོའང་ཡིན། །སྲིན་པོ་
― DTG01_Page_102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གནོད་སྦྱིན་ནང་ནོར་བདག །ནོར་ལྷའི་ནང་ན་མེ་ལྷ་དང༌། །རི་བོའི་ནང་ན་ང་རི་རབ། །ང་ནི་ཡི་གེའི་ནང་ན་ཨ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་སྨྱོན་པའི་བྱེད་སྤྱོད་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་ཏེ། སྨྱོ་བྱེད་ཀྱིས་ཉེ་བར་བཅོམ་པའི་སྤྱོད་པ་ཅི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུར་སྤྱོད་ཅིང༑ཚིག་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་ཆེན་པོའི་ཚིག་གང་ཡིན་པའང་བྱེད་སྤྱོད་སྨྱོན་པ་ལྟ་བུར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་པི་ཝང་སྒྲེང་ཞིང་གླུ་ལེན་པ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པ་ཉན་ཅིང་གར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། གཅེར་བུར་གནས་པས་ནི་འབྱོར་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང༌། བདག་ཉིད་བཞད་གད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལྟ་བུར་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་ལྷ་ཆེན་པོ་ཇི་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཐིག་ལེའི་མཆོག་མའི་རྒྱུ་ལས་ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་མགོ་བཅད་པའི་སྡིག་པ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མིའི་ཐོད་པ་ཐོགས་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་བླངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱི་ཆུང་མ་འདོད་པའི་དགའ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཐང་ཤིང་གི་ནགས་ན་དྲང་སྲོང་རྣམས་གནས་པའི་ཚེ་དེ་དག་ཡམ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་དུ་སོང་བ་དང༌། ལྷ་ཆེན་པོས་རང་གི་མཚན་བསྒྲེང་སྟེ་གནས་དེར་ཞུགས་པ་དང༌། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཆུང་མ་དང་བུ་མོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་གཡོས་པར་བྱས་ལ། དྲང་སྲོང་དེ་རྣམས་ཕྱི་དྲོའི་དུས་སུ་སླར་འོངས་པ་ན་གཏམ་དེ་ཐོས་ནས། ཁྲོས་ཏེ་དམོད་པ་བཏབ་པས་དེའི་མཚན་ས་ལ་ལྷུང་བར་བྱས་སོ། །ལྷ་ཆེན་པོ་ཡང་གླང་པོ་ཆེའི་གཟུགས་སུ་བྱས་ཏེ། སཱ་ལའི་ནགས་ཀྱི་ཚང་ཚིང་དུ་ཞུགས་སོ། །མིས་བྱིན་གྱིས་གཏམ་དེ་ཐོས་ནས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གན་དུ་སོང་སྟེ། མཚན་དེ་བསླངས་སོ། །དྲང་སྲོང་དག་གིས་ཕན་ཚུན་མཆོག་བྱིན་པས་ལྷ་ཆེན་པོ་སླར་མཚན་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཨུ་མ་དང་ལྷན་ཅིག་དགའ་ཞིང་རྩེ་བ་ལས་བགེགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཁུ་བ་ས་ལ་ལྷུང་བ་དང༌། དེས་ཅ་ཅོ་བཏོན་པ་ན་ཨུ་མས་དེའི་སྟེང་དུ་གླང་པོ་ཆེའི་མགོ་བོ་བཞག་པ་དང༌། དེ་ལས་བི་ནཱ་ཡ་ཀར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དུས་གཞན་ན་འོ་མ་ལ་སོགས་པས་གསོས་པ་ན། གླང་པོ་ཆེ་ནི་ཚང་ལ་དགའ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྔོན་དྲི་ཟར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཆང་འཐུང་བར་འདོད་པ་ན། ལྷ་ཆེན་པོས་དེ་གནང་སྟེ། སྐྱེ་དགུའི་
― DTG01_Page_103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་པོ་ནི་གདུག་པ་འབྱིན་པར་མི་བྱེད་པས་ན། དེས་ན་འདི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྗེས་སུ་གནང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་མ་ཡིན་ལོང་བ་ལྷ་ཆེན་པོའི་གཟུགས་སུ་བྱས་ནས་ཨུ་མ་དང་ལྷན་ཅིག་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་པར་འདོད་དེ། དེའི་གན་དུ་སོང་བ་དང༌། དེས་དེའི་བྲང་གི་ཕྱོགས་ན་ཐིག་ལེ་གཅིག་ཡོད་པ་མཐོང་ནས་དེ་འདོད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །ལྷ་ཆེན་པོས་གཏམ་དེ་ཐོས་ནས་རྩེ་གསུམ་པ་ཐོགས་ཏེ་གཡུལ་བཀྱེ་ནས། རྩེ་གསུམ་པ་ལ་བསྐྱོན་པ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་ལོང་བའི་ལུས་ལས་ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་ཇི་སྙེད་བྱུང་བ་དེ་སྙེད་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་གྱུར་ནས་གཡུལ་འགྱེད་པར་ལྷགས་སོ། །དེའི་དོན་དུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཙ་མུཎྜི་ལ་སོགས་པ་ལྷ་མོ་བརྒྱད་སྤྲུལ་པ་དང༌། དེ་དག་གིས་བར་སྣང་ལ་འབབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ན་ཁྲག་འཐུངས་ཏེ་ས་ལ་གཅིག་ཀྱང་ལྷུང་བར་མ་གྱུར་པ་དེ་ལྟར་བྱས་ནས་དེ་བསད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་ཆེན་པོས་དགའ་བྱེད་དབང་ཕྱུག་ཡུན་རིང་ཞིག་ནས་མཐོང་སྟེ་སྨྲས་པ། ཁྱེད་གང་དུ་སོང༌། དེས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་བྱས་སོ། །ལྷ་ཆེན་པོས་སྨྲས་པ། དེ་ཁྱེར་ལ་ཤོག་ཅིག །དེས་ཁྱེར་ཏེ་འོངས་པ་ན། ལྷ་ཆེན་པོ་ཁྲོས་ཏེ་དུམ་བུ་གཉིས་སུ་བྱས་ནས། རྒྱ་མཚོའི་རྒོད་མའི་ཁའི་མེའི་ནང་དུ་དོར་རོ། །དགའ་བྱེད་དབང་ཕྱུག་གིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་ལག་པའི་སེན་མོ་ལ་བྲམ་ཟེ་གསོད་པའི་མཚན་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཚངས་པའི་མགོ་བཅད་པས་ཐོད་པ་ཅན་གྱི་བརྟུལ་ཞུགས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱས་པ་དང༌། ལྷ་ཆེན་པོ་མགུ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་དེ་རྒྱ་མཚོའི་མེ་ལས་བླངས་ཏེ། སྐར་མའི་བསྟན་བཅོས་དང༑རྒྱ་མཚོ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བུད་མེད་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། ལག་རིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ནི་སྨྱོན་པ་ལྟར་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ནི་ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་སེལ་ཅིང་ཞི་བར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང༌། མྱ་ངན་ནད་ལ་ཤིན་ཏུ་ཕན་པའི་སྨན། །ཀུན་རྨོངས་མུན་པ་སེལ་བ་སྒྲོན་མའི་མཆོག །དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པའི་མིག་འབྱེད་པས། །རྒྱ་ཆེན་སངས་རྒྱས་གསུང་ནི་མཉན་པར་གྱིས། །ལུས་སོགས་འདུལ་ཞིང་ཉེས་པ་གསུམ་སེལ་ལ། །སྲིད་གསུམ་སྒྲོལ་ཞིང་དུས་གསུམ་ཡེ་ཤེས་
― DTG01_Page_104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འཐོབ། །ངན་སོང་གསུམ་ཞི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ཐོབ་འགྱུར། །ཐོས་སོགས་ཐོག་མ་ལ་སོགས་མཆོག་གསུམ་ལྡན། །ཤིན་ཏུ་སྐལ་ལྡན་འདི་འདྲའི་ཚིག་གཞན་མེད། །དེ་བས་ཐུབ་གསུང་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ནི། །ཤིན་ཏུ་གུས་པས་མཉན་པ་ཉིད་དུ་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གང་ཞིག་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་སྟོན་པ་པོའི་མཆོག་ཏུ་འོས་པ་དེ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་རྟོགས་ལ་དཔྱོད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའམ། ཡང་ན་གང་ཞིག་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་སྨྲོས་ཤིག་ཅེས་པའམ། ཉོན་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་སྟོན་པ་ཆེན་པོར་འོས་པར་གཞན་གྱི་ཚིག་གིས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞིག་གཞན་ལ་གནོད་པར་བརྩོན་པ་དེ་ནི་བརྩེ་བ་མེད་ཅིང་སྙིང་རྗེ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ཅན་ནི་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ལ་འགྲོ་བ་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་སྐྱབས་སུ་སོང་བར་གྱུར་ཅིང༌། སྐྱབས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་ཏེ། ཁྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དང༌། གནོད་པའི་སྐྱབས་ནི་ངས་བྱའོ་ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ཤིང༌། འཇིགས་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ཚིམ་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཞན་ལ་ཕན་པ་བྱ་བར་དམ་བཅས་སུ་ཟིན་ཀྱང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་བཅས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ནས་གང་ཞིག་ལ་འདི་ན་མཆོད་པར་བྱ་ཞིང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་འོས་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དཔྱོད་ཅིང་སོམས་ལ་སྨྲོས་ཤིག་ཅེས་པ་སྟེ། དེས་ན་གང་ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་ཞིང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེ་ཉིད་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་གསལ་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཞིག་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བརྒྱ་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བརྒྱ་བྱིན་ནི་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགྲ་རྣམས་གསོད་པར་ནུས་པས་ན་བརྒྱ་བྱིན་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །
― DTG01_Page_105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཡང་དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ཐོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ཅན་གཞན་དག་གསོད་པའི་ཕྱིར་མཚོན་ཆ་ཐོགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །རྡོ་རྗེ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོབས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་བཟངས་སོ། །གཤོལ་ཐོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་ཆར་གཤོལ་ཐོགས་པའོ། །དེ་ཡང་བདུད་རྩི་ཕྲོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གཡུལ་ཆེན་པོ་བཀྱེ་བར་གྱུར་ལ། དེའི་ཚེ་བརྒྱ་བྱིན་ནི་རྡོ་རྗེ། སྐེམ་བྱེད་ནི་མདུང་ཐུང་སྟོབས་བཟངས་ནི་གཤོལ་ཐོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་སྟོབས་བཟངས་ནི་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ནོར་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་སྟེ། ས་ཆེན་པོ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། གཤོལ་ནི་དེའི་དགོས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཁྱབ་འཇུག་འཁོར་ལོའི་མཚོན་ཐོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཁོར་ལོ་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ནི་སྔར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐེམ་བྱེད་ནི་ཀརྟི་ཀ་དང༌། གདོང་དྲུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སུ་གྲགས་སོ། །དེ་མདུང་ཐུང་ཐོགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་ཐོས་ཏེ། ལྷ་མ་ཡིན་མ་ཧེ་ཞེས་བྱ་བས་ལྷའི་ལོ་ལྔ་བརྒྱའི་བར་དུ་དཀའ་ཐུབ་བསྟེན་ནས་ལྷ་ཆེན་པོ་མགུ་བར་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་གསོད་པའི་ཕྱིར་མདུང་ཐུང་བླངས་ལ། དེ་དེ་དང་ལྷ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཞུམ་པར་བྱས་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཨུ་མ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པ། ཁྱེད་བུད་མེད་ཡིན་ན་ཡང་འདིས་སྐྱེས་བུ་གསད་པའི་ཕྱིར། མཚོན་ཆ་འདི་རྙེད་པས་ཁོ་བོ་ཅག་ཤིན་ཏུ་གཅོས་ཀྱིས། དེ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེས་དཀའ་ཐུབ་ཀྱིས་ལྷ་ཆེན་པོ་མགུ་བར་བྱས་ཏེ་མདུང་རྩེ་གསུམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དང༌། གཡུལ་བཀྱེ་སྟེ་རྩེ་གསུམ་པས་བསྣུན་པར་གྱུར་པ་ན་ལྷ་མ་ཡིན་མ་ཧེའི་ལུས་ལས་ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་ཇི་སྙེད་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་ལྷ་མ་ཡིན་མ་ཧེར་གྱུར་ཏོ། །ཨུ་མའི་དཔྲལ་བ་ལས་ཆད་པའི་དབང་གིས་རྡུལ་གྱི་ཐིགས་པ་ས་ལ་ཇི་སྙེད་བྱུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཤ་ཟ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པའི་གཟུགས་ཅན་དུ་གྱུར་ནས། ཁྲག་གི་ཐིགས་པ་དེ་བར་སྣང་ཉིད་དུ་ཟ་བར་བྱེད་ཅིང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དེ་བསད་པར་གྱུར་ནས། དེའི་མདུང་ཐུང་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དང༌། སྐེམ་བྱེད་ཀྱིས་དེ་བསླངས་ནས་མདུང་ཐུང་དེ་སྐེམ་བྱེད་ལ་བྱིན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ཆེན་པོ་ནི་ལྷ་ཆེན་པོ་དྲག་པོ་སྟེ། དེ་ཡང༌།
― DTG01_Page_106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གང་ཞིག་མེ་ནི་རྣོ་ལྟར་སྲེག །གང་ཞིག་གཏུན་ཤིང་གཟི་ཅན་ཟ། །ཤ་དང་རྐང་དང་ཁྲག་སོགས་ཟ། །དེས་ན་དྲག་པོར་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་གསུམ་མཚོན་ཐོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་ཆེན་པོས་ད་དི་ཙེའི་རུས་པ་ལས་ལས་ཐམས་ཅད་པས་བྱས་པའི་རྩེ་གསུམ་གྱི་མཚོན་ཆ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ། གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་བསྲེགས་པའི་ཚེ། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པ་དང༌། དེས་མཚོན་ཆ་བླངས་པ་ན་དེའི་ཚེ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དྲང་སྲོང་ད་དི་ཙེའི་རུས་པ་ཁྱེར་ཏེ་འོངས་ལ། ཀླུ་རྣམས་ཀྱིས་མནད་རའི་གཞིར་གྱུར་པའི་རུས་སྦལ་གྱི་ཐོད་པ་ཁྱེར་ཏེ་འོངས་ཤིང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྡོ་རྗེ་ཁྱེར་ཏེ་འོངས་པ་དང༌། དེ་ནས་ལས་ཐམས་ཅད་པས་གསུམ་པོ་དེ་ལ་རྩེ་གསུམ་པ་བྱས་ཏེ། ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་བྱིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དུར་ཁྲོད་དུ་གནས་པ་ནི་ལྷ་ཆེན་པོ་དྲག་པོའི་གནས་དུར་ཁྲོད་དུ་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་མ་ལུས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མི་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་ཉེས་པར་སེམས་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྨྲས་པ་དང༑ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་ལས་སྤྱོད་པས་བྱིས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྙིང་བརྩེ་མེད་པ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་མེད་ཅིང་གདུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གདུག་ཅིང་མི་སྲུན་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ནི་གཞན་དག་འཇོམས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་གདུག་པ་ཡིན་པས་ན་དེ་དག་མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་མཚོན་ཐོགས་ཏེ། སྣ་ཚོགས་ཤིང་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་མཚོན་ཆ་དུ་མ་ཐོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕྲལ་དུ་འབྱུང་བའི་ལུས་དང་སེམས་ཉེ་བར་གདུང་བར་བྱེད་པའོ། །འཇིགས་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་འཛག་ཅིང༌། བདག་ཉིད་ཞུམ་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་ཉེན་ཅིང་ཉེ་བར་གདུངས་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འཇིགས་པའི་འཚེ་བ་མེད་པ་རྣམས་ནི་གཞན་
― DTG01_Page_107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་འཚེ་བའི་ཕྱིར་མཚོན་ཆ་ཐོགས་པའི་དགོས་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་གཞན་ལ་བསྡིགས་པའི་ཕྱིར་མཚོན་ཆ་ཐོགས་ཀྱི་གསོད་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་ལུས་ཅན་དང༌། སྲོག་ཆགས་རྣམས་འཇོམས་ཤིང་བསད་པར་བརྩོན་པས་མཚོན་ཆ་ཐོགས་པར་བྱེད་པ། དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་ནི་མཁས་པ་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ཞིང་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་སུ་ཞིག་འདུད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ནི་ཕྱག་འཚལ་བའི་འོས་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་མི་མངའ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྩེ་གསུམ་ནི་དགྲ་བོ་གཞོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐོགས་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཆགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མཆན་ན་ཆུང་མ་འཇོག་པ་སྟེ། དེ་པང་ན་གནས་པར་བྱེད་པའོ། །གལ་ཏེ་པང་ན་བུ་མོ་དག་ཐོགས་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་ཤིང་ལྷ་ཆེན་པོ་ལྟར་མ་མཆན་ན་གནས་པ་ཡང་མི་མངའ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཁྱབ་འཇུག་ལྟར་འཁོར་ལོ་བསྣམས་པར་ཡང་མི་མཛད་ཅིང༌། སྐེམ་བྱེད་ལྟར་མདུད་ཐུང་བསྣམས་པར་ཡང་མི་མཛད་ལ། བརྒྱ་བྱིན་ལྟར་རྡོ་རྗེས་དགྲ་བོ་རྣམས་འཇོམས་ཤིང་དྲག་པ་ཡང་བསྣམས་པར་མི་མཛད་དེ། དེ་བཞིན་སྟོབས་བཟང་ལྟར་གཤོལ་ཡང་བསྣམས་པར་མི་མཛད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཚོན་ཆ་འདི་དག་བསྣམས་པར་མི་མཛད་ཅེ་ན། །ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཁས་པ་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་རྣམ་པར་བརྩོན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞན་གྱི་དགོས་པ་བསྒྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་ཞིང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱབས་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་འོས་པའོ། །སུ་ཞིག་གི་སྐྱབས་སུ་འོས་ཤེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱབས་ཀྱི་འོས་ཡིན་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་
― DTG01_Page_108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཕྱིར་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་སྟོན་པར་གྱུར་ཅིང་སྐྱབས་ཀྱི་འོས་ཡིན་པར་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱའོ། །དེ་སུ་ཞིག་ཅེ་ན། དྲང་སྲོང་སྟེ་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དེ་ལ་འདིར་ནི་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བདག་འདིར་སྐྱབས་སུ་མཆི་བའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལ་བརྟེན་ཅིང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་ན་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་དངོས་པོ་འཇིག་ཅིང་དེངས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་སྐྱབས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཞན་དག་ལ་ནི་ཉེས་པ་ཡོད་ཀྱི་ཁྱེད་ལ་ནི་ཉེས་པ་མི་མངའ་བས་དེའི་ཕྱིར་སྐྱབས་སུ་འོས་པ་ནི་ཁྱེད་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལྷ་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷ་ཆེན་པོ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཆུང་མ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་ལྷ་ཆེན་པོ་ཞེ་ན། ངོ་ཚ་སྤངས་པ་སྟེ། ཆགས་པས་ངོ་ཚ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ཡང༌། འདོད་པས་ངོ་ཚ་འཇོམས་བྱེད་དེ། །མྱ་ངན་གྱིས་བརྟན་དགའ་བས་ལུས། །ང་རྒྱལ་གྱིས་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས། །རྩ་ནས་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཅོ་འདྲི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཚོ་བར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། ཞེ་སྡང་གིས་ཉེ་བར་གསོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྷ་ཆེན་པོ་ནི་སྐྱོན་དེ་དག་དང་ལྡན་ཞིང་ཆུང་མ་འཆང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱབ་འཇུག་ནི་ལྷག་པར་གཏུམ་པ་སྟེ། སྙིང་བརྩེ་བའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡང་དེ་ལ་ཞི་དེས་སུ་གྱུར་པ་མེད་དེ། ལག་སྨན་གསད་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱས་པ་ཆུད་གསོན་པ་ནི་སྟོབས་ལྡན་གྱིས་ས་གསུམ་བྱིན་ཡང་བཅིངས་པ་ཐོབ་པར་བྱོས་པ་སྟེ། ཕན་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ་ལ་སའི་འོག་ཏུ་བཅིངས་ཏེ་གཞག་པ་ནི་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐེམ་བྱེད་ཀྱིས་རང་གི་གཉེན་གསད་པ་ནི་ཀྲུང་ཀྲུང་ཞེས་བྱ་བའི་རི་བོ་རང་གི་ཞང་པོ་ཡིན་པ་ལས་དེ་གསད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཡང་གཞན་གྱི་ལག་གིས་བསད་པ་མ་ཡིན་གྱི་རང་གིས་བསད་དོ་ཞེས་གྲག་གོ །དཀའ་བཟློག་ནི་དཀའ་ཐུབ་བཟློག་པ་སྟེ། ལྷ་མོ་ཨུ་མའོ། །དེ་ནི་ཁྲོ་ཞིང་གཏུམ་པ་ཡིན་ཏེ། བུད་མེད་ཀྱི་རིགས་ཕལ་ཆེར་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཨུ་མ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྷ་མ་ཡིན་
― DTG01_Page_109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེན་པོ་མ་ཧེ་ཞེས་བྱ་བ་གསོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་མོ་རྣམས་ཀྱང་གདུག་ཅིང་གཏུམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིའི་ཤ་དང་ཚིལ་ཟ་ཞིང་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། མ་མོ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ཚངས་པ་མོ་དང༌། དྲག་མོ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་མ་དང༑གཞོན་ནུ་མ་དང༌། དབང་མོ་དང༌། ཀུ་བེ་རི་དང༌། ཕག་མོ་དང༌། ཙམུཎྜི་སྟེ་བརྒྱད་ལ་མ་མོ་ཞེས་བྱའོ། །ལོག་འདྲེན་ནི་བགེགས་ཀྱི་བདག་པོ་སྟེ། ཚོགས་བདག་གོ །དེ་ནི་ཆང་དད་ཆེ་དང༌། ཆང་ལ་སྲེད་པའོ། །འདིའི་གཏམ་ནི་སྔར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོབས་བཅུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་ལ་ནི་ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དག་གི་ཆ་ཅུང་ཟད་ཙམ་མམ། འགའ་ཡང་མི་མངའ་སྟེ། དེས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་འགའ་ཙམ་ཡང་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱེད་ནི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་བདག་གི་གཉེན་དང༌། ཉེ་དུར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ལ། ལྷ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ནི་བདག་གི་དགྲ་བོར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷ་ཆེན་པོ་ནས་སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་པའི་བར་དེ་དག་གི་སྤྱོད་པ་དག་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་དག་གི་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་དང་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་གང་དག་ཡོད་པའི་གཞུང་སོ་སོར་ཐོས་པ་ལས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བདག་བརྟེན་ཅིང་སྐྱབས་སུ་སོང་ལ་གཞན་དག་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ནི་ཡོན་ཏན་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་དད་ཅིང་དགའ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དེས་ན་དེའི་བསྟན་པ་ལ་བདག་བརྟེན་ཅིང་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བརྩམས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་ཕར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ལ། ལམ་གཞན་ལ་ཞུགས་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ནི་དགྲ་བོ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་བདག་ལ་ནོར་སྩལ་ཅིང་གསུང་
― DTG01_Page_110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གིས་བསྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ལ། གཟེགས་ཟན་དང་རྐང་མིག་ལ་སོགས་པས་ནོར་གྱི་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མ་ཕྲོགས་སོ། །དེ་ལ་གཟེགས་ཟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟེགས་མ་ཟ་ཞིང་དཀའ་ཐུབ་བསྟེན་པས་གང་གིས་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པ་སྟེ། དེས་ན་གཟེགས་ཟན་གྱིས་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་བྲག་པའི་གཞུང་བརྩམས་པ་ཡིན་ལ། དྲང་སྲོང་རྐང་མིག་གིས་ནི་དཔྱོད་པ་པའི་གཞུང་བརྩམས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྐང་མིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲང་སྲོང་འདི་ལྷ་ཆེན་པོས་ཨུ་མ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་བཞག་པ་དང༌། དེ་ཤིན་ཏུ་གཟུགས་བཟང་བས་ཨུ་མ་ཆགས་པར་གྱུར་ཏེ། མདུན་དྲང་པོར་འདུག་ནས་ཆགས་པའི་མཚན་མ་བསྟན་པ་དང༌། དེས་མིག་གཞན་དུ་བསྒྱུར་ཏོ། །དེ་ཡང་དེར་གནས་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེས་ཀྱང་མིག་དེ་ལས་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བ་ནས། མིག་རྐང་པ་གཉིས་སུ་བཞག་པའི་བར་དུ་བྱས་སོ། །གཏམ་དེ་ཐོས་པ་དང༌། ལྷ་ཆེན་པོ་མགུ་བར་གྱུར་ནས་དཔྱོད་པ་པའི་གཞུང་རྩོམ་པའི་སྟོན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་མཆོག་བྱིན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དྲང་སྲོང་སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཕྱོགས་འཛིན་པ་ལ་གནས་ཞེས་རྟོག་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་དགྲ་དང་མཛའ་བཤེས་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ནའང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་ཡིན་པ་དང༌། བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྲ་རྒྱས་སྤངས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་ཞིང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དགོས་པ་མཛད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས། འགྲོ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཕན་པ་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་གསུང་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་སེལ་ཞིང་འཇོམས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡང་གསུང་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་མཐའ་དག་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བདག་དད་པ་ནི་ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་གསུང་ལ་བདག་
― DTG01_Page_111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དད་ཅིང་མོས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཉིད་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ལ་མོས་ཤིང་དད་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུའོ། །ཕན་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཏེ༑དེ་ལ་དགྱེས་ཤིང་བཞེད་པའི་ངང་ཚུལ་འདི་ལ་མངའ་བས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་བདེ་བའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕན་འདོགས་པར་མཛད་དེ། ཉོན་མོངས་པས་བསྐྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་དག་ལ་གང་ཞིག་བྱས་ན་ཞི་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཛད་ལ། དེ་ཡང་སུ་ཞིག་ལ་མཛད་ཅེ་ན། འགྲོ་བ་གང་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་མང་པོ་དག་གིས་གདུངས་ཤིང་གཟིར་ལ་བཅོམ་པར་གྱུར་པ་དེ་བདེ་བར་མཛད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་གང་ཞིག་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སམ། དུས་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལག་མཐིལ་དུ་བཞག་པའི་དངོས་པོ་བཞིན་དུ་གསལ་བར་མཁྱེན་པ། དེ་ལ་དད་པར་བྱ་བ་འོས་པ་ཡིན་ཞིང༌། རྟག་ཏུ་ཕན་པར་དགྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་གྱི་དྲང་སྲོང་མཉམ་པ་མེད་པ་སྟེ༑ས་གསུམ་ན་དེ་དང་མཚུངས་པ་གཞན་མེད་པའི་རྒྱུ་མངའ་བ་དེ་ལ་ཁོ་བོ་ཡང་དད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དད་པ་དང་ལྡན་པའི་མཁས་པ་དག་ནི་ལམ་ལོག་པ་ལ་བརྟེན་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཕན་པར་དགྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དད་པ་དང་གུས་པ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ཡང་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྙིང་ནས་དད་དམ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་བ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལ་མཆོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་དགའ་བ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ལོ་བཅུ་ཙམ་འདས་པའམ། ལོ་ཉི་ཤུ་ཙམ་འདས་ནས་འཇུག་པར་བྱེད་པའམ། རྒྱུ་མེད་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཡང་ན་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ན་ནི་བྱེད་ལ། ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་ན་ནི་མི་སྤྱོད་པའོ། །
― DTG01_Page_112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་བསོད་ནམས་ཡོད་ན་ནི་ལེགས་ཀྱི། མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ངའི་དོན་ཆེན་པོ་ཉམས་པར་གྱུར་པ་མེད་དེ། དེ་ཡང༌། འཇིག་རྟེན་གཞན་ལ་སོམ་ཉིར་གྱུར། །མཁས་པས་མི་དགེ་སྤང་བྱ་སྟེ། །གལ་ཏེ་མེད་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད། །ཡོད་ན་མེད་པར་སྨྲ་བ་བཅོམ། །ཞེས་སྨོས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་གྱི་ངོར་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་འདི་ནི་བྱེད་ལ། ཁོ་བོ་མི་བྱེད་ན་ཆད་པ་དང་སྨད་པ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ནས་འཇུག་པའོ། །དེ་ལྟར་བསམ་པ་བཞི་པོ་གང་ཡང་རུང་བས་མི་གང་ཞིག་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ཁྱེད་ལ་ཕྱག་བགྱིད་ན། སྐྱེས་བུ་དེས་ཀྱང་ལྷའི་འབྱོར་པའི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན། དད་པ་ལ་སོགས་པ་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སྤྱོད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐུབ་དབང་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡིད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟླ་བ་དང་འདྲ་བས་ན། ཐུབ་དབང་ཟླ་བ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བཀྲེས་པ་རྣམས་ལ་ཁ་ཟས་སམ། སྐོམ་པ་རྣམས་ལ་བཏུང་བ་དང་ཕྲད་ན་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་སེལ་བ་དང་འདྲ་བར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱབ་འཇུག་ལ་དད་པ་རྣམས་འདི་ལ་དད་པ་ཡིན་བར་སྨྲ་སྟེ། དེ་ལ་སྔོན་གྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་ནང་ནས། རླུང་གི་གཏམ་རྙིང་པ་ལས་ཚུལ་འདི་ལྟར་ཐོས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དག་དགག་པའི་ཕྱིར། གནའ་སྔོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱིས་མཆོད་པའི་སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཁྱབ་འཇུག་ཡིན་ཏེ་སྔར༑ཉ་དང་རུས་སྦལ་ཕག་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཁྱབ་འཇུག་འདིས་འཇིག་རྟེན་པ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་ཅིང༌། གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཐོས་ནས་དེའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེས་མི་འདི་རྣམས་བསྐྱབ་ཅིང་གདོན་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས། རྨད་དུ་བྱུང་ཞིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་གྱུར་པ། ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པའི་བློས་སྙིང་བརྩེ་བས་འདི་དག་འདི་ལས་གདོན་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས། ཤཱཀྱའི་རིགས་རྒྱས་པ་གཽ་ཏ་མ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་དག་པར་སྐྱེས་ཤིང༌། ཚིག་གཟུང་བར་འོས་པར་བྱས་ནས་འཇིག་རྟེན་འདིར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བར་
― DTG01_Page_113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་ཅིང༑དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་པ་ཡིན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཏམ་དུ་གྲགས་པར་ཐོས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བོ་རྨོངས་ཤིང་བླུན་པར་གྱུར་པ་དེས་ས་གསུམ་གྱི་སྟོན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་པར་ཤེས་ཤིང༌། མ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ནི་བརྒྱ་ལམ་ན། ལན་འགའ་ཞིག་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་དང༌། །བརྒྱ་ཕྲག་བྱེ་བ་དག་ཏུ་ཡང༌། །སངས་རྒྱས་སྒྲ་ཡང་མི་ཐོས་ན། །སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱབ་འཇུག་འདི་ནི་རྩོད་པའི་དུས་སུ་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་ཁོ་བོ་ཅག་དེ་ལ་མཆོད་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པའོ། །ཞེ་སྡང་ནི་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱ་བའི་སེམས་ཏེ། དེ་འཆང་བར་བྱེད་པ་ནི་དགྲ་བོ་རྣམས་ལ་སྡང་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་བས་ན་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དེ་དག་གིས་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདུད་རྩི་བསྟེན་པ་དང་མི་བསྟེན་པའི་བྱེ་བྲག་གི་ཁྱད་པར་གྱིས་འོ་མ་ཅན་གྱི་རྒྱ་མཚོ་བསྲུབས་ཚུན་ཆད་མིང་འདི་གཉིས་བྱུང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། ཚངས་པས་བསྒོ་བས་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ནི་ལྷ་རྣམས། ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་འདུས་ནས་རི་བོ་མནད་རའི་སྟེང་ནས་ནི་ཁྱབ་འཇུག་གིས་གཟུང༌། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་ནོར་རྒྱས་ཀྱིས་སྲུབ་ཐག་བྱས་པ་ལས། འོག་ནས་ནི་རུས་སྦལ་གྱི་རྒྱབ་ཀྱིས་བསྟེན་ཏེ། འོ་མ་ཅན་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་བསྲུབས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་དུག་གི་སྐྱེས་བུ་ནག་པོ་བརྩེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་ཁྱབ་འཇུག་གིས་མིད་པར་གྱུར་པ་ན་དྲན་པ་སྟོར་ཏེ། ས་ལ་འགྱེལ་བར་གྱུར་ནས་ཅང་མི་སྨྲ་བར་གནས་པ་དང༌། ལྷ་ཆེན་པོས་དེ་ལས་དྲངས་ཏེ་མགྲིན་པར་བཞག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེས་དེའི་མགྲིན་པ་སྔོན་པོར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཟླ་བ་ཚེས་པ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་ལྷ་ཆེན་པོས་བླངས་ཏེ་མགོ་ལ་གཞག་གོ །དེ་ནས་
― DTG01_Page_114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དཔལ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་སྟེ། རང་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་འཇུག་བླངས་ཏེ་འདུས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྟ་མགྲིན་རིངས་དང༌། ཤིང་ཡོངས་འདུལ་སོགས་པ་བྱུང་སྟེ། དེ་དག་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་རིགས་པར་ཁྱེར་རོ། །དེ་ནས་བུད་མེད་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞིག་བྱུང་བ་དང༌། དེ་དག་ལ་ཁྱེད་སུ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། ང་ནི་ཆང་ཞེས་བྱ་སྟེ། ང་འཐུངས་ན་མྱོས་པ་དང༌། བརྒྱལ་བ་དང༌། དྲེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་འཇིགས་ནས་མ་འཐུངས་པ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ལ། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་འཐུངས་པས་ནི་ལྷ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། །བདུད་རྩི་བྱུང་བ་ན་སྣོད་ཆེན་པོ་བརྒྱད་གང་བ་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱེར་བར་གྱུར་བ་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཡི་མུག་པར་གྱུར་པ་ན་ཁྱབ་འཇུག་གིས་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་གཟུགས་བཟང་བའི་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ། དེར་སོང་བ་ལ་བརྒྱ་བྱིན་ཡང་མི་སྣང་བའི་གཟུགས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་འདུག་གོ །དེའི་ཚེ་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་བུད་མེད་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས། བདུད་རྩིའི་སྲུང་མར་གཞག་གོ །རང་ཉིད་ནི་ཁྲུས་ལ་སོང་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། མ་བཀྲུས་དྲི་མ་སྤྱོད་འགྱུར་བས། །ཁྲུས་མ་བྱས་པར་ཟས་མི་བཟའ། །ཞེས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཁྲུས་ལ་སོང་ངོ༌། །སྐབས་དེར་ཁྱབ་འཇུག་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བདུད་རྩི་བརྐུས་ཏེ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཁང་པར་ཁྱེར་རོ། །དེ་རྣམས་ཁྲུས་བྱས་ནས་སླར་ལོག་པ་དང༌། བདུད་རྩི་མ་མཐོང་ནས་དེ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ན། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱེར་རོ་ཞེས་ཐོས་ནས་ལྷ་རྣམས་ནི་སྟེང་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པས། ལྷ་མ་ཡིན་མ་ཡིན་པ་བདེན་ནོ་སྙམ་མོ། །དེའི་ཚེ་ལྷ་རྣམས་བདུད་རྩི་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་འདུས་པ་དང༌། སྒྲ་གཅན་འཛིན་ལྷའི་ཆ་ལུགས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ། དེར་ཞུགས་ནས་བདུད་རྩིའི་སྐལ་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཉི་མས་མཐོང་སྟེ། ཁྱབ་འཇུག་ལ་འདི་ནི་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེས་འཁོར་ལོས་མགོ་བཅད་པར་གྱུར་ལ། འོན་ཀྱང་བདུད་རྩི་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་བལྡགས་པས་མགོ་ནི་དེང་སང་ན་ཡང་གནས་ལ། ལུས་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་སྒྲ་གཅན་འཛིན་དང་ཉི་མ་
― DTG01_Page_115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་འགྲས་པར་གྱུར་པས། གང་གི་ཚེ། ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འགེབས་ཤིང་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཏམ་དུ་གྲག་གོ །ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་འཕྲོག་པ་ན། དེས་ཇི་ལྟར་བྱས་པ་དེ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་མནྟ་ཀ་ཞེས་བྱ་བའི་ནོར་བུ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ལ། དེ་ཁྱབ་འཇུག་གིས་བསླངས་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་གྱུར་ནས་ཁྱབ་འཇུག་དཔུང་གི་ཚོགས་བཅུ་དགུ་དང་བཅས་པར་དེའི་དོན་དུ་གཡུལ་འགྱེད་དུ་སོང་ངོ༌། །གསལ་བ་ཡང་ནོར་བུའི་མཐུ་ཡིད་ལ་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་དཔུང་གི་ཚོགས་སྟོབས་ཆེ་ཞིང༌། ཕ་རོལ་གནོན་པ་དང་བཅས་པ་ཉི་ཤུ་དང་བཅས་ཏེ་གཡུལ་བཀྱེ་བ་དང༌། དེ་ཁྱབ་འཇུག་ལས་རྒྱལ་ཏེ་གྱེས་སོ། །དུས་གཞན་ཞིག་ན་རྒྱལ་པོ་གསལ་བ་རི་དགས་ཤོར་དུ་སོང་བ་དང༌། སེང་གེས་བསད་དོ། །དྲེད་ཀྱི་བདག་པོ་འཛམ་བུའི་བུ་ཞེས་བྱ་བས་སེང་གེའི་ལྐོག་མར་ནོར་བུ་ཡོད་པ་མཐོང་སྟེ། དེ་བསད་ནས་ཁྱེར་རོ། །རིན་པོ་ཆེའི་དོན་དུ་ཁྱབ་འཇུག་གིས་རྒྱལ་པོ་གསལ་བ་བསད་དོ་ཞེས་གྲགས་པ་མ་ཡིན་པ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་གིས་དེ་བཙལ་བའི་ཕྱིར་ལྷར་བཅས་བཏང་ནས། དེས་ཕུག་གཅིག་གི་ནང་ན་གཞོན་ནུ་མ་དུ་བ་དང༌། མ་མས་སྤྲོ་བསྲིང་བའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ། གསལ་བ་སེང་གེས་བསད་གྱུར་ལ། །སེང་གེ་འཛམ་བུའི་བུ་ཡིས་བསད། །ཁྱེད་ཀྱིས་ས་མནྟ་ཀ་འདི། །གཞོན་ནུ་བཟང་མོ་མ་དུ་ཞིག །དེ་ལྟ་བུའི་གཏམ་ཟེར་བ་ཐོས་ནས། དེ་ལ་བཟླས་པ་དང༌། དེ་བླང་བའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཕོ་ཉར་བཏང་ངོ༌། །ཕོ་ཉ་དེ་ཤིན་ཏུ་བློ་དང་ལྡན་ཞིང་དཀའ་བ་མེད་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཛམ་བུའི་བུ་མོ་ཁྱབ་འཇུག་གི་དོན་དུ་བླངས་སོ། །དྲེད་ཀྱི་བདག་པོས་ཀྱང་བུ་མོ་དང༌། ནོར་ཡང་ངས་ཁྱེད་ལ་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་ཁས་བླངས་སོ། །ཁྱབ་འཇུག་ཁྲོས་ཏེ་སྨྲས་པ། བུ་མོས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། འཐབས་ལ་འདི་བསད་དེ་དབྲོག་པར་བྱའོ། །ལྷར་བཅས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ང་རྒྱལ་བརྙས་དང་དེ་བཞིན་དུ། །ངོ་ཚ་གཟི་བྱིན་སྤངས་ནས་ནི། །བརྟན་པས་རང་དོན་བསྒྲུབ་བྱ་སྟེ། །རང་དོན་ཉམས་པ་གླེང་པ་ཡིན། །ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེས་ཀྱང་དེའི་ཚིག་མཉན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་བྱས་སོ། །འཛམ་བུའི་བུ་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་ཡིན་ཏེ། དྲེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྒྱུ་བར་བྱེད་ལ།
― DTG01_Page_116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དེ་ལྟ་བུའི་རིན་པོ་ཆེ་ཡོད་པ་ཕྲོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེ་ནི་བ་རི་ཛ་ཏ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བརྒྱ་བྱིན་ལས་ཕྲོགས་པ་ཡིན་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་ཕྲོགས་པའི་སྙན་དང་གས་ལས་གཏམ་དུ་གྲགས་པ་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཆགས་ཤིང་ཞེན་པའི་བློ་གྲོས་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་ཆགས་པའི་བློ་གྲོས་ཏེ། དེས་གཞན་དག་སླུ་བའི་ངན་གཡོ་བྱས་པར་གྱུར་ལ། དེས་ཀྱང་ས་དག་ཕྲོགས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དང་པོ་སྟོབས་ལྡན་གྱིས་ས་ཐམས་ཅད་དབང་དུ་བྱས་པར་གྱུར་པ་ལས། དེ་ལས་དབྲོག་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་ཆགས་པའི་བློ་སྐྱེས་པས། གང་གི་ཚེ་མིའུ་ཐུང་གི་གཟུགས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ། །ས་འཕྲོགས་པར་གྱུར་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་འཕྲོག་པ་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་གྱུར་ཅིང༌། དེའི་ཚེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་ལས་མ་གྲོལ་བར་གནས་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། སྐྱེ་བོ་བླུན་པོ་ཤེས་རབ་དང་མི་ལྡན་པ་དག་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་པས་མཆོད་པར་བྱེད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ནི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཚོགས་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་ཕལ་ཆེར་ཕྱག་མི་འཚལ་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང༌། དངོས་པོ་མ་ལུས་པའི་དོན་ཐུགས་སུ་ཆུད་ལ་ཕྱི་དང་ནང་ཞི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཕྱག་འཚལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྨོངས་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མི་ཤེས་པའི་མུན་པས་ཁེབས་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་མི་ཤེས་པས་ཕྱག་འཚལ་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞན་ཡང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དམ་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ས་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ས་ཆེན་པོ་ནི་ཤར་ལ་སོགས་པ་ན་གནས་པའི་རྒྱ་མཚོ་བཞི་པོའི་ཚོགས་ཡོན་ཏན་མང་པོ་དང་ལྡན་པས། སྐ་རགས་ལྟར་ཀུན་ནས་བསྐོར་ཏེ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཁུར་བུ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདེགས་པར་དཀའ་བས་ན་ལྗིད་ཀྱིས་ལྕི་བར་འདུག་ཅིང༌། དེས་ཤིན་ཏུ་སྙོམས་པ་ལྟར་གནས་པའི་ཕྱིར། ལྕི་ལྕི་ལྟར་འདུག་པའི་ས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་སྟོབས་ལྡན་གྱིས་ཁྱབ་འཇུག་ལ་བྱིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དེའི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་
― DTG01_Page_117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ས་འོག་ཏུ་བཙོན་རར་བཅིངས་པས་བསྡམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་བས་བཅོམ་པའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་ཅིང་མྱོང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཁྱད་པར་ནི་ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སའི་རྡུལ་ཙམ་ཕུལ་བས་ཀྱང༌། རྒྱལ་པོ་མྱ་ངན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཁྱེའུ་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བས་མཐོང་མ་ཐག་ཤིན་ཏུ་དད་པར་གྱུར་ནས་སྲང་བར་གྱི་ཕྱག་དར་ལས་སྙིམ་པ་གང་ཕུལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ལོན་པ་ན་ཁྱེའུ་འདི་མྱ་ངན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོབས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་རོ། །ཁྱེའུ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱས་པས་དེའི་བློན་པོའི་མཆོག་ཤིང་རྟ་སྦས་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེས་ཐོབ་པའི་ས་གཞི་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྫོགས་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཁྱབ་པའི་ས་སྟེང་མ་ལུས་པ་མཐའ་དག་ཐོབ་ཅིང༌། དེ་ཡང་དགེ་བ་སྟེ་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་དང༌། མུ་གེ་དང༌། ཡམས་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་གཉིས་ཞིང་དང་ཞིང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་ལས་བསོད་ནམས་སུ་གྱུར་པར་སྟོན་ཏོ། །ཁྱེད་ནི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བས་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་བདག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ནི་རྒྱུ་མེད་པའམ། ཉེས་པ་རྒྱུར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་འཛིན་ཅིང༌། ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བའང་མ་ཡིན་ལ། དྲང་སྲོང་སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་མུ་སྟེགས་ཀྱི་སྟོན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྡང་ཞིང་གནོད་པར་སེམས་པ་ཡང་མེད་དེ། རྒྱུ་མེད་པར་སྤྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་སྙོམས་པར་ཉི་མ་ལྟར་གནས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། གང་དག་གི་ཚིག་རིགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང༌། ཚད་མས་གཞལ་བར་བཟོད་པ་དེ་ཉིད་ལ་སྟོན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ལ་དམ་པ་རྣམས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱབས་ཀྱི་འོས་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌།
― DTG01_Page_118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཉོན་མོངས་པའི་སྲིན་པོས་ཀུན་དུ་བསྟེན་པའི་ཕྱིར། ཚངས་པའི་སྲིན་པོས་གནས་སུ་བྱས་པའི་ཁང་པ་ལྟ་བྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དཔྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་དག་འདོད་པས། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བཞི་པོ་འདི་དག་གི་ནང་ནས་ངེས་པར་ན་འགའ་ཞིག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། ཐམས་ཅད་ནི་མཐར་ཐུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་འོད་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཉི་མ་ལྟ་བུ་དང༌། མཚོ་ཕྲན་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་དང༌། རི་བོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་རི་རབ་ལྟ་བུར་བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དག་ནི་ཤེས་བྱའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེའི་བསྟན་པ་ཡང་འགྲོ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཕན་ཞིང༌། བསྟན་པའི་ལུགས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་པ་གང་ཞིག་ཉེ་བར་སྟོན་པ་དེ་ཉིད་བློ་དང་ལྡན་པས་བཙལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་བློས་ཤེ་ན། བློ་གྲོས་ཞིབ་མོའི་མིག་གིས་བཙལ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བློ་གྲོས་ཉིད་ཕྲ་མོ་མཐོང་བའི་མིག་ཡིན་ཏེ། དེས་བཙལ་ཞིང་བརྟགས་ནས་བསྟེན་པར་བྱའི། གཞན་དག་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཕུང་ཁྲོལ་ལ་མཁས་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་ལ་བསྟེན་ཞིང་སྟོན་པར་བཟུང་བ་ཅི་ཞིག་མཁོ་སྟེ། དགོས་པ་ཅི་ཞིག་བྱེད། ཕན་པའི་དགོས་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་ཞིག་ལ་བསྟེན་ན་དགོས་པ་མ་ལུས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདིར་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོན་པ་གང་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པ་ཀུན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དེ་ཉིད་ནི་བདག་གི་སྟོན་པ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ཉིད་ཁོ་ན་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་སྐྱབས་ཡིན་གྱི། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ནི་མིང་ཙམ་མ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་སྨ་བ་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ན་དོན་གྱི་ཉེས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ནི་འདི་སྐད་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ལྷ་ཆེན་པོ་དང༌། ཁྱབ་འཇུག་དག་ལ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཉེས་པ་
― DTG01_Page_119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་པས་དེ་དག་སྟོན་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི་རིགས་ན། ཚངས་པ་ལ་ནི་ཉེས་པ་འགའ་དང་ཡང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ས་མ་ལུས་པའི་སྟོན་པར་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་ལ་ཉེས་པ་ཡོད་ན་སྨོས་ཤིག་ཅེ་ན། དེ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ན། ཉེས་པའི་དྲི་མ་མ་ལུས་པ་འདི་ལ་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་ལྟ་ག་ལ་བྱ་སྟེ། ཉེས་པ་དེ་ཉིད་འདི་ལ་བརྒྱ་ཕྲག་ཡོད་དེ། ལྷ་འདི་གཉིས་དང་ཚངས་པ་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་བཤད་དེ། དེ་ཡང་ལྷ་མོ་ཨུ་མ་བག་མར་བླངས་པའི་ཚེ། ཁ་ཁྱེར་ལ་བསྐོར་བ་བྱེད་པ་ན། དེའི་གཟུགས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་མཐོང་བས་སེམས་ཤོར་ཏེ་བརྒྱལ་ཞིང༌། ཚངས་པ་ཁུ་བ་ཤོར་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གྲག་ལ། དེ་ནས་ངོ་ཆེ་བས་རྐང་པས་མཉེས་པས་དུམ་བུ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མར་གྱེས་པ་དང༌། དེ་ལས་བྱིས་པ་བརྩེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དྲང་སྲོང་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བཤད་པ་དང༌། ཚངས་པས་མཆོག་བྱིན་པ་ལས། ས་གསུམ་ལ་སུན་དྷ་དང༌། ཨུ་པ་སུན་དྷ་ཞེས་བྱ་བ་སྤུན་གཉིས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་གནོད་པ་བྱས་པ་དང༌། དེ་དག་གསད་པའི་ཕྱིར་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རང་གི་ལུས་ཀྱི་གཟི་བྱིན་གྱི་ཆ་བསྡུས་པ་ལས་ཐིག་ལེའི་མཆོག་མ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྲུལ་ལ། དེ་ཇི་ཙམ་ན་ཚངས་པ་ལ་ཕྱག་བྱེད་པ་ན་དེ་ལ་ཆགས་པའི་དབང་གིས་ཚངས་པས་དོས་བཞིར་གདོང་བཞི་སྤྲུལ་ལ། ལྷ་ཆེན་པོས་དེའི་མགོ་དབུས་མ་ནི་བཅད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཆོལ་པའི་སྤྱོད་པ་མང་དུ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདིའི་མིང་གི་རྗེས་ཐོགས་ལས་ཉེས་པ་གཞན་ཡང་འབྱུང་ཞིང༌། གཞན་ཡང་ཁྱེད་རྣམས་ནི་ངས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ཞེས་ལོག་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་པོར་ཡང་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་ཚིག་ལ་ཉེས་པ་མང་པོ་ཡོད་པར་ཐོས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ནི་ཉེས་པའི་དྲི་མ་འགའ་ཡང་མངའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང༌། མོས་ལྡན་ཕོངས་པ་ལས་འདོན་པ། །འཚོ་བའི་ཚེ་ན་མི་ནུས་ཀྱི། །དེ་ནི་འཆི་ནས་གདོན་བྱ་ཞེས། །ལྷ་དེ་སྨྲ་བ་བརྫུན་ཚིག་ཡིན། །མེས་ནི་རེག་པས་མི་ཚིག་གི། །དྲན་ན་ཚིག་ཅེས་གང་སྨྲ་བ། །གལ་ཏེ་ཚིག་དེ་བདེན་གྱུར་དམ། །འདི་གཉིས་ཀྱང་ནི་དེ་དང་འདྲ། །བཅོམ་ལྡན་ཡང་ནི་དེ་འདྲ་
― DTG01_Page_120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ནོ། །ལས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་མི་གསུང༌། །ཉི་མས་ས་ཡི་གཞི་ལྟ་བུར། །འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མཛད། །འཇིག་རྟེན་ལས་མིན་འབྲས་མི་སྤྱོད། །རང་གི་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་ལས་བསགས། །དགེ་དང་མི་དགེས་འདོད་མི་འདོད། །འབྲས་སྐྱེད་ས་བོན་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཆོས་ཀུན་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པ་དང༌། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་གྱུར་པ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མེད་པའོ། །ཐུགས་རྗེ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ལྷའི་སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པས་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་རྣམ་པར་གཟིགས་པར་མཛད་དེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ཉིན་དུས་གསུམ། མཚན་དུས་གསུམ་དུ་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་གཟིགས་པར་མཛད་དོ་ཞེས་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་འགྲོ་བ་འདི་དག་སྡུག་བསྔལ་ལས་འདོན་པར་མཛད་ཅིང༌། སྐྱབས་དང་རྟེན་གྱི་དམ་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་ཞིང་རྟེན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསྟོད་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར༑པདྨ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་ཁ་བྱེ་ཞིང༌། འདབ་མ་རྒྱས་པ་ལྟར་དཀྱུས་རིང་ལ་མཛེས་པའི་སྤྱན་མངའ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་པོའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྤྱན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཙམ་དུ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་ཀླུང་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་འབབ་པའི་རྟེན་དང་གནས་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་པ་དང་འདྲ་བར་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྟོད་པའི་ཆུ་ཀླུང་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་འབྱུང་བའི་གནས་དང་གཞི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་བསྟོད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་ཚུལ་དེ་ལྟར་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའི་བསྟོད་པའི་ཚིག་ལས། བདག་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་ཅིང་བསྐྱེད་པ་ཅུང་ཟད་ཅི་མཆིས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་
― DTG01_Page_121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་འདིས། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ངེས་པར་ལེགས་པ་ནི་བདེ་བ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱོབ་ལ་ལྷ་ལས་ཕུལ་བྱུང་བར། །བསྟོད་པ་བདག་གིས་རྣམ་ཕྱེ་བས། །འདི་ལས་བསོད་ནམས་གང་བསགས་པ། །དེས་ནི་མྱ་ངན་འདས་ཐོབ་ཤོག །ལྷ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བསྟོད་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། སློབ་དཔོན་ཤེས་རབ་གོ་ཆས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛཱ་ར་ན་ད་ནའི་ཞལ་སྔ་ནས་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟོད་པ།
འཕགས་མ་ནོར་རྒྱུན་མ།
― DTG01_Page_121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བུདྡྷ་སྱ་སྟོ་ཏྲ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གིས་ལྷུན་པོའི་ཚད་ལས་ལྷག་པའི་དབུ་ནི་རབ་ཏུ་བྱིན། །གང་གིས་རྒྱུ་སྐར་བས་ཀྱང་མང་བའི་བརྒྱ་ཕྲག་སྤྱན་རྣམས་ཀྱང་ནི་བཏང༌། །ས་གཞི་དང་མཉམ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའི་ཤ་དང་ཁྲག་རྣམས་ཀྱང༌། །དེ་ལྟར་དཀའ་བ་སྤྱོད་མཛད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་རྟག་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཡོ་ཞིང་འཁྱུག་འགྲོའི་གློག་འདྲའི་སེམས་ནི་གང་གིས་དབང་དུ་གནས་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་མི་ཤིས་རྒྱ་མཚོ་ལས་ནི་གང་གིས་ཡང་དག་སྒྲོལ། །སྲིད་འཇོམས་བདུད་འཇིག་ཕྱིར་དུ་གང་ཞིག་སླར་ཡང་སྲིད་པར་འཇུག །དེ་ལྟར་དཀའ་བ་སྤྱོད་མཛད་བཅོམ་ལྡན་སངས་རྒྱས་རྟག་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གིས་སྙིང་རྗེའི་སྡོམ་པའི་ཁུར་བུས་སེམས་ཅན་དོན་ལ་དགྱེས་པའི་ཕྱིར། །ལྷ་དང་ལྷ་མིན་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོའི་གཙོ་བོས་མི་རྟོག་རྣམ་པར་སྤོང༌། །བཀྲེས་སྡུག་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་བརྩེ་བ་མཆོག་གནས་གང་ཞིག་ལུས་རབ་སྟེར། །དེ་ལྟར་དཀའ་པ་སྤྱོད་མཛད་བཅོམ་ལྡན་སངས་རྒྱས་རྟག་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གིས་སྙིང་རྗེས་འཐོབ་པའི་སེམས་ཅན་མྱུར་དུ་བསྒྲལ་ཞིང་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར། །གང་ཞིག་ཕྱུགས་དང་ཉ་དང་རི་དགས་འགྲོ་བར་དགོན་པའི་ནང་དུ་གནས། །ཡུན་རིང་ངལ་དང་དུབ་པ་བཟོད་ཅིང་ལུས་རྣམས་ཀྱང་ནི་ཀུན་དུ་གཏོང༌། །དེ་ལྟར་དཀའ་བ་སྤྱོད་མཛད་བཅོམ་ལྡན་སངས་རྒྱས་རྟག་
― DTG01_Page_122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་སེམས་ཅན་མང་པོའི་ལུས་ཀྱི་ནད་ལ་སྨན་གྱི་ཕྱིར་དུ་ནི། །འགྲོ་ལ་བྱམས་པའམ་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་མཆོག་ཏུ་མུ་གེའི་དགོན་པ་རུ། །ནགས་ཚལ་རྣམས་སུ་གླང་ཆེན་ལུས་རྙེད་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་ལ་སྦྱོར། །དེ་ལྟར་དཀའ་བ་སྤྱོད་མཛད་བཅོམ་ལྡན་སངས་རྒྱས་རྟག་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མུ་གེའི་ཟུག་རྔུ་ཟུག་པའི་དུས་སུ་དབུ་ལ་སྐྱེས་པའི་རིན་པོ་ཆེ། །བཅད་ནས་བྱིན་པས་བྲམ་ཟེ་དང་ནི་མི་བདག་ལ་སོགས་གནས་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་དུ་དེ་བཞིན་ཐུགས་ཀྱི་བྱིད་པ་སླ་བས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་དོན། །དེ་ལྟར་དཀའ་བ་སྤྱོད་མཛད་བཅོམ་ལྡན་སངས་རྒྱས་རྟག་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ནགས་རྣམས་སོ་སོར་གནས་མཛད་རྨི་ལམ་བཟང་པོས་ཡང་དག་སྨྲ་བ་ཐོབ། །མ་དང་རྒྱལ་པོ་ཕ་རོལ་ཕན་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སེང་གེའི་ཁྲིར། །གཉིས་འཐུང་མཆེ་བ་དྲུག་པར་འཁྲུངས་ཏེ་འགྲོ་བ་གང་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །དེ་ལྟར་དཀའ་བ་སྤྱོད་མཛད་བཅོམ་ལྡན་སངས་རྒྱས་རྟག་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོན་ཏན་བཟོད་པའི་རང་བཞིན་སྟོབས་བརྩོན་བསམ་གཏན་དང༌། །ཤེས་རབ་རབ་གསུང་མཚུངས་པར་སྤོང་བའི་བྱམས་དང་སྙིང་རྗེའི་ཡོན་ཏན་གྱིས། །འབྲོག་དགོན་གནས་པའི་འགྲོ་བ་འདྲེན་པའི་དེད་དཔོན་ཐོབ་ཅིང་ཡང་དག་རྟོགས། །དེ་ལྟར་དཀའ་བ་སྤྱོད་མཛད་བཅོམ་ལྡན་སངས་རྒྱས་རྟག་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཕགས་མ་ནོར་རྒྱུན་མས་མཛད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟོད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རབ་ཏུ་བསྔགས་པའི་གནས་ཆེན་པོ་བལ་པོ་ཡམ་བུའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་སྒྲའི་མཁན་པོ་དཔལ་རྒྱལ་བའི་བཟང་པོ་དང༌། ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་ཉི་མ་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བསྟོད་པ།
སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད།
― DTG01_Page_122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །༈ ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བསྟོད་པ་བཞུགས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལ་བསྟོད་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ། །ཕྲད་དང་བྲལ་བར་དགོངས་པ་ཅན། །མི་འབྲལ་དགོངས་ཤིང་བདེ་བ་ཅན། །དགོངས་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྒྲིབ་པ་ཀུན་ལས་ངེས་པར་གྲོལ། །ཐུབ་པས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཟིལ་མནན། །ཁྱོད་ཀྱི་མཁྱེན་པས་ཤེས་བྱ་
― DTG01_Page_123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱབ། །སེམས་གྲོལ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཉོན་མོངས་ཀུན། །མ་ལུས་པ་དག་འདུལ་མཛད་པ། །ཉོན་མོངས་སེལ་བ་ཉོན་མོངས་པ། །བརྩེར་བཅས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་ཆགས་མི་མངའ། །ཐོགས་པ་མི་མངའ་རྟག་ཏུ་ཡང་། །མཉམ་པར་གཞག་ཅིང་འདྲི་ཀུན་གྱི། །ལན་ལྡོན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གནས་དང་གནས་པ་བཤད་བྱ་དང༌། །ཚིག་དང་ཤེས་པ་སྟོན་པ་ལ། །རྟག་ཏུ་བློ་གྲོས་མི་ཐོགས་པ། །སྟོན་མཆོག་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆེད་དུ་ཞུ་དང་དེ་དག་གི། །ཚིག་དང་སྤྱོད་མཁྱེན་འོངས་པ་དང་། །འགྲོ་དང་ངེས་འབྱུང་སེམས་ཅན་ལ། །ལེགས་འདོམས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལུས་ཅན་ཀུན་གྱིས་ཁྱོད་མཐོང་ན། །སྐྱེས་བུ་མཆོག་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར། །མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་དད་འགྱུར་བར། །མཛད་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལེན་དང་གནས་དང་གཏོང་བ་དང༌། །སྤྲུལ་པ་དང་ནི་བསྒྱུར་བ་དང༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཡེ་ཤེས་ལ། །མངའ་བརྙེས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐབས་དང་སྐྱབས་དང་དག་པ་དང༌། །ངེས་འབྱུང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སླུ་བ་ཡེ། །བདུད་འཇོམས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་སྤངས་པ་དང༌། །ངེས་འབྱུང་བགེགས་བྱེད་སྟོན་མཛད་པ། །བདག་གཞན་དོན་ལ་མུ་སྟེགས་གཞན། །མི་ཚུགས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཁོར་དུ་ཚར་བཅད་གསུང་མཛད་པ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་གཏན་སྤངས་ལ། །བསྲུང་བ་མི་མངའ་བསྙེལ་མི་མངའ། །ཚོགས་སྡུད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཤེགས་བཞུགས་ཀུན་དུ་རྟག་པར་ཡང༌། །ཀུན་མཁྱེན་མ་ལགས་སྤྱོད་མི་མངའ། །ཁྱོད་ནི་ཡང་དག་དོན་དུ་ན། །ཀུན་མཁྱེན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་མཛད་པ། །ཁྱོད་ནི་དུས་ལས་ཡོང་མི་འདའ། །རྟག་ཏུ་འབྲས་བུ་ཡོད་མཛད་པ། །མི་བསྙེལ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་གདུགས་ཞག་གཅིག །ལན་དྲུག་ཏུ་ནི་གཟིགས་མཛད་པ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེ་དང་ལྡན་པ་པོ། །ཕན་དགོངས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཤེགས་དང་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་དང༌། །མཁྱེན་པ་དང་ནི་ཕྲིན་ལས་ཀྱིས། །ཉན་ཐོས་དང་ནི་རང་སངས་རྒྱས། །
― DTG01_Page_124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཀུན་མཆོག་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་ཀུན། །སྐུ་གསུམ་དག་གིས་བརྙེས་གྱུར་པ། །ཀུན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །དོགས་གཅོད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྲི་བ་མི་མངའ་སྐྱོན་མི་མངའ། །རྙོག་པ་མི་མངའ་བཞུགས་མི་མངའ། །གཡོ་བ་མི་མངའ་ཆོས་ཀུན་ལ། །མ་སྤྲོས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་སྐུ་ལ་གནས་ཡོན་ཏན་འདི་ལ་བདག་གིས་རབ་བསྟོད་པས། །ཡོན་ཏན་དྲུག་ལྡན་སྐུ་གསུམ་པོ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ནི། །བདག་སོགས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མྱུར་དུ་རྟོགས་པར་ཤོག །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལ་བསྟོད་པ། །སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། ཤྲཱི་ལེནྡྲ་བོ་དྷི་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། །
དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བསྟོད་པ།
དཔལ་གྱི་གོ་ཆ།
― DTG01_Page_124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཏཏྟྭ་སྟ་བཾ། བོད་སྐད་དུ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བསྟོད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐོགས་པ་ཀུན་ལས་རྣམ་གྲོལ་བ། །ཁ་དོག་བྲལ་ཞིང་མ་སྐྱེས་ཤིང༌། །རང་གི་ངོ་བོ་འཇིག་མེད་པའི། །སྐུ་མངའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་ཕྱག་འཚལ། །ཉོན་མོངས་རགས་དང་ཕྲ་སྤངས་པ། །བདག་གིས་མི་མངའ་སྒྲིབ་པ་དག །དང་པོ་ཡོད་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །དོན་དམ་མཁའ་དཀྱིལ་འདྲ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྣམ་རྟོག་སྤྲུལ་ནི་སྤངས་པས་ན། །ཅི་དགྱེས་པར་ནི་མཛད་གྱུར་པ། །གཏེར་མཆོག་དེ་ཉིད་རྟག་གཟིགས་པ། །ངན་འགྲོའི་རྒུད་པ་སྤངས་ཕྱག་འཚལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས། །ཉིད་ཀྱིས་དགྱེས་བདར་མ་བྱས་སྐུ། །འཁོར་དང་ཞི་བར་རོ་མཉམ་སྐུ། །རྣམ་རྟོག་དྲི་མ་མེད་ཕྱག་འཚལ། །ཡང་དག་དགོངས་པས་མནལ་མི་མངའ། །གཏི་མུག་བྲལ་ཞིང་སྤངས་པས་བཞུགས། །རྟག་ཏུ་དེ་ཉིད་མ་གསལ་བ། །རང་བཞིན་མཁས་པས་ཤར་ཕྱག་འཚལ། །བསམ་གཏན་ཚེས་གྲངས་ཡོངས་རྫོགས་པས། །མི་རྣམས་དགའ་བ་སྐྱེད་མཛད་པ། །རྣམ་གྲོལ་ཟླ་བ་ཡིད་འོང་བ། །ལྟ་ངན་རབ་རིབ་སེལ་ཕྱག་འཚལ། །དངོས་པོ་དངོས་མེད་གཉིས་འདས་ནས། །རྟོག་པའི་དྲི་མ་ལས་གྲོལ་བ། །རྩེན་དོར་མེད་ངེས་མཉམ་གནས། །
― DTG01_Page_125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྤྲོས་མི་མངའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དྲི་མེད་ཆུ་རླབས་བདེ་བའི་རྒྱུ། །མ་ལུས་སྲོག་ཆགས་འཚོ་མཛད་པ། །ཆེ་ཞིང་མཐའ་མེད་ཚད་དང་བྲལ། །དེ་ཉིད་རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ཕྱག་འཚལ། །ལེགས་སྤྱད་དུ་མ་རྒྱས་ཐོབ་པ། །དཔེ་མེད་རོ་ཞིམ་ཡིད་ལ་འབབ། །རྒ་ཤིའི་འཇིགས་པ་མེད་མཛད་པ། །དེ་ཉིད་བདུད་རྩི་ལ་ཕྱག་འཚལ། །རང་གི་ཡིད་ལ་བརྟན་ལྡན་ཡང༌། །ཁྱབ་འཇུག་དབང་ཕྱུག་ཚངས་དབང་དང༌། །ལྷ་དང་དྲང་སྲོང་ཐབས་མེད་པ། །ཐབས་དེ་སྐད་ཅིག་བརྙེས་ཕྱག་འཚལ། །དྲི་མེད་རིན་ཐང་མཉམ་མེད་པ། །ངོ་བོས་འདོད་རྣམས་ཡོངས་རྫོགས་མཛད། །བསོད་ནམས་བསགས་པས་དམིགས་གྱུར་པ། །ཡིད་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཕྱག་འཚལ། །སྲིད་པའི་འཁོར་བས་ཡོངས་དུབ་པའི། །མཆོག་ཏུ་ལྟ་བ་བདེ་བའི་གནས། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་མེ་ཏོག་ལྡན། །ཞི་བའི་དཔག་བསམ་ཤིང་ཕྱག་འཚལ། །ཤེས་བྱ་ཤེས་མེད་གཉིས་མེད་ཅིང༌། །ཕྲ་སྦོམ་དབྱེ་བ་རྣམས་ལས་གྲོལ། །སྣ་ཚོགས་དཔེ་ལས་འདས་གྱུར་པ། །ཚིག་གིས་བརྗོད་མི་ནུས་ཕྱག་འཚལ། །རྟག་ཏུ་རྒྱལ་ཞིང་བསྙེངས་མི་མངའ། །གཞན་སྟོབས་འཇོམས་བྱེད་མདུད་པ་མེད། །གཉིས་མེད་སྐུ་མངའ་བསམ་མི་ཁྱབ། །གཅིག་དཔའ་སྲིད་པ་འཇོམས་ཕྱག་འཚལ། །བྱེ་བྲག་མེད་པར་དབང་འགྱུར་ཞིང༌། །དངོས་ཚོགས་སྐད་ཅིག་ལ་བསྲེགས་པ། །ཤིན་ཏུ་དྲག་པའི་རང་བཞིན་གྱིས། །རབ་འབར་དེ་ཉིད་མེ་ཕྱག་འཚལ། །འདི་ལྟར་ཡང་དག་བསྟོད་ལས་དགེ་བ་གང་ཐོབ་པའི། །བསོད་ནམས་དེས་ནི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་ཟད་འགྱུར་ཞིང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དག་དང་བྲལ་གྱུར་པ། །བདེ་བ་དང་ལྡན་སྒྲིབ་མེད་མྱ་ངན་འདས་ཐོབ་ཤོག །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བསྟོད་པ་ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་དཔལ་གྱི་གོ་ཆས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་མཉྫུ་ཤྲཱི་བྷ་དྲ་དང༌། དགེ་སློང་ཤཱཀྱ་འོད་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། །
བདུད་བཏུལ་བ་ལ་བསྟོད་པ།
རབ་དགའི་ལྷ།
― DTG01_Page_125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༈ བདུད་བཏུལ་བ་ལ་བསྟོད་པ་བཞུགས། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བསམ་གཏན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་ཅི་ཞིག་དགོངས་མཛད་སྐད་ཅིག་
― DTG01_Page_126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལེགས་པར་སྤྱན་དབྱེ་གཟིགས། །ལུས་མེད་མདའ་ཡིས་གཟིར་བའི་སྐྱེ་བོ་བདག་ཅག་སྐྱོབ་པས་ཀྱང་ནི་བསྲུང་བར་མི་མཛད་ན། །ཐུགས་རྗེ་ལྡན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གྱུར་ཁྱོད་ལས་མཆོག་ཏུ་མ་རུང་སྐྱེས་བུ་གཞན་མ་མཆིས། །ཕྲག་དོག་ལྡན་པ་བདུད་ཀྱི་བུད་མེད་དེ་སྐད་སྨྲ་ཡང་རྒྱལ་བ་སྐྱོབ་པ་བྱང་ཆུབ་གྱུར། །གཞན་ཡང་འདོད་དབང་གིས་ནི་ཀུན་དུ་གཞུ་བཀང་བདུད་གཞན་ལག་པར་མྱུར་པ་པ་ཊ་ཧ་སྒྲ་འཇེབས་དང་ལྡན། །དཔའ་བོ་སྨིན་མ་བསྐྱོད་དང་ཉེར་གཡོ་ལྟ་བུར་སྒེག་དང་འཛུམ་དང་རོལ་པ་མེད་རྣམས་ཀྱིས། །ཐུབ་དབང་སྐྱོབ་པ་བྱང་ཆུབ་མ་བརྙེས་པར་དུ་བསམ་གཏན་ལས་ནི་བསྐྱོད་མ་ནུས་པ་མཐོང་གྱུར་ནས། །ངོ་མཚར་གྱུར་པས་པ་སྤུ་ལངས་པའི་ལུས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་རྣམས་དང་ཡན་ལག་མཆོག་རྣམས་འདུད། །རལ་པ་འཁྲུགས་ཤིང་ལྕེ་རྣམས་གཡོགས་ལ་ཀུན་དུ་བལྟམས་པས་གང་གི་ཐུགས་རྣམས་འཁྲུལ་པར་མ་གྱུར་ཅིང༌། །རབ་གསལ་འདོད་ལྷའི་བདུད་རྣམས་རྩེ་མོ་མཆོག་དག་ལག་ཐོགས་གླང་པོ་རྟ་རྣམས་གདོང་ལྡན་སེང་གེ་དང༌། །སྟག་གི་གདོང་རྣམས་རྩྭ་བཞིན་གྲངས་མེད་གྱུར་པ་འཁོར་བ་ཡིས་ནི་གང་ཞིག་བསྙེངས་པར་མ་གྱུར་པ། །དེ་ནི་ཀུན་ལ་གནོད་པའི་རྣམ་པ་འདྲེས་པ་མེད་པར་སྐྱོབ་པ་སངས་རྒྱས་ཐུབ་དབང་འཇིག་རྟེན་མགོན། །བདུད་བཏུལ་བ་ལ་བསྟོད་པ། རབ་དགའི་ལྷའི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། དྷརྨ་དྷཱ་ཏུ་སྟ་བཾ། བོད་སྐད་དུ། ཆོས་ཀྱིས་དབྱིངས་སུ་བསྟོད་པ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞུན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་ཀུན་དུ་མ་ཤེས་ན། །སྲིད་པ་གསུམ་དུ་རྣལ་འཁོར་བ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ངེས་གནས་པའི། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །གང་ཞིག་འཁོར་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །དེ་ཉིད་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ལས། །དག་པ་དེ་ཉིད་མྱ་ངན་འདས། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དེ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་འོ་མ་དང་འདྲེས་པས། །མར་གྱི་སྙིང་པོ་མི་སྣང་བ། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་དང་འདྲེས་པས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་འོ་མ་རྣམ་སྦྱངས་པས། །མར་གྱི་སྙིང་པོ་དྲི་མེད་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་རྣམས་སྦྱངས་པས། །ཆོས་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་དྲི་མེད་འགྱུར། །
― DTG01_Page_127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཇི་ལྟར་མར་མེ་བུམ་ནང་གནས། །ཅུང་ཞིག་སྣང་བར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་བུམ་ནང་གནས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཕྱོགས་ནི་གང་དང་གང་དག་ནས། །བུམ་པ་བུ་ག་བཏོད་གྱུར་པ། །དེ་དང་དེ་ཡི་ཕྱོགས་ཉིད་ནས། །འོད་ཀྱི་རང་བཞིན་འབྱུང་བར་འགྱུར། །གང་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྡོ་རྗེ་ཡིས། །བུམ་པ་དེ་ནི་བཅག་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ཡི། །མཐར་ཐུག་བར་དུ་སྣང་བར་བྱེད། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སྐྱེ་མ་ཡིན། །ནམ་ཡང་འགག་པར་འགྱུར་བ་མེད། །དུས་རྣམས་ཀུན་དུ་ཉོན་མོངས་མེད། །ཐོག་མ་བར་མཐར་དྲི་མ་བྲལ། །ཇི་ལྟར་རིན་ཆེན་བཻ་ཌཱུཪྻ། །དུས་རྣམས་ཀུན་དུ་འོད་གསལ་ཡང༌། །རྡོ་ཡི་ནང་ན་གནས་གྱུར་ན། །དེ་ཡི་འོད་ནི་གསལ་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པའི། །ཆོས་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་དྲི་མེད་པའང༌། །འཁོར་བར་འོད་ནི་གསལ་མ་ཡིན། །མྱ་ངན་འདས་ན་འོད་གསལ་འགྱུར། །ཁམས་ཡོད་ན་ནི་ལས་བྱས་པས། །ས་ལེ་སྦྲམ་དག་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཁམས་མེད་ན་ནི་ལས་བྱས་ན། །ཉོན་མོངས་འབའ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་ཟད། །ཇི་ལྟར་སྤུན་པས་གཡོགས་གྱུར་པས། །སོ་བ་འབྲས་བུར་མི་འདོད་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་གཡོགས་པས། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་མི་བརྟག །ཇི་ལྟར་སྤུན་པ་ལས་གྲོལ་ན། །འབྲས་ཉིད་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ལས་གྲོལ་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་རབ་ཏུ་གསལ། །ཆུ་ཤིང་སྙིང་པོ་མེད་དོ་ཞེས། །འཇིག་རྟེན་ན་ནི་དཔེར་བྱེད་ཀྱང༌། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་སྙིང་པོ་ཉིད། །མངར་པོ་ཟ་བར་བྱེད་པ་ལྟར། །སྙིང་པོ་མེད་པའི་འཁོར་བ་ལས། །ཉོན་མོངས་གཟབ་དང་བྲལ་གྱུར་ན། །དེ་ཡིས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་བདུད་རྩིར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་ས་བོན་ཐམས་ཅད་ལས། །རྒྱུ་དང་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་འབྱུང༌། །ས་བོན་མེད་པར་འབྲས་ཡོད་པར། །ཤེས་ལྡན་གང་གིས་སྒྲུབ་པར་ནུས། །ས་བོན་གྱུར་པ་ཁམས་དེ་ཉིད། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་རྟེན་དུ་འདོད། །རིམ་གྱིས་སྦྱངས་པར་གྱུར་པ་ལས། །སངས་རྒྱས་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དྲི་མེད་ཉི་མ་ཟླ་བ་ཡང༌། །སྤྲིན་དང་ཁུག་རྣ་དུ་བ་དང༌། །སྒྲ་
― DTG01_Page_128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅན་གདོང་དང་རྡུལ་ལ་སོགས། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་ཡིས་བསྒྲིབས་པར་གྱུར། །དེ་བཞིན་འོད་གསལ་བ་ཡི་སེམས། །འདོད་དང་གནོད་སེམས་ལེ་ལོ་དང༌། །རྒོད་པ་དང་ནི་ཐེ་ཚོམ་སྟེ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་ཡིས་བསྒྲིབས་པར་གྱུར། །ཇི་ལྟར་མེ་ཡིས་དག་པའི་གོས། །སྣ་ཚོགས་དྲི་མས་དྲི་མ་ཅན། །ཇི་ལྟར་མེ་ཡི་ནང་བཅུག་ན། །དྲི་མ་ཚིག་འགྱུར་གོས་མིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་འོད་གསལ་བ་ཡི་སེམས། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་དྲི་མ་ཅན། །ཡེ་ཤེས་མེ་ཡིས་ཉོན་མོངས་བསྲེག །དེ་ཉིད་འོད་གསལ་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོན་པའི་མདོ། །རྒྱལ་བས་ཇི་སྙེད་གསུངས་པ་གང༌། །དེ་དག་ཀུན་གྱིས་ཉོན་མོངས་ལྡོག །ཁམས་དེ་ཉམས་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །ས་ཡི་དཀྱིལ་ན་ཡོད་པའི་ཆུ། །དྲི་མ་མེད་པར་གནས་པ་ལྟར། །ཉོན་མོངས་ནང་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱང༌། །དེ་བཞིན་དྲི་མ་མེད་པར་གནས། །ཆོས་དབྱིངས་གང་ཕྱིར་བདག་མ་ཡིན། །བུད་མེད་མ་ཡིན་སྐྱེས་པའང་མིན། །གཟུང་བ་ཀུན་ལས་རྣམ་གྲོལ་བ། །ཇི་ལྟར་བདག་ཅེས་བརྟག་པར་བྱ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀུན་ལ། །བུད་མེད་སྐྱེས་པ་དམིགས་མ་ཡིན། །འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ལྡོངས་གདུལ་བྱའི་ཕྱིར། །བུད་མེད་སྐྱེས་པ་ཞེས་རབ་བསྟན། །མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་སྟོང་པ་ཞེས། །བྱ་བ་གསུམ་པོས་སེམས་སྦྱོང་བྱེད། །མཆོག་ཏུ་སེམས་ནི་སྦྱོང་བྱེད་པའི། །ཆོས་ནི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་སྦྲུམ་མའི་ལྟོ་ན་བུ། །ཡོད་ཀྱང་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་གཡོགས་པའི། །ཆོས་ཀྱིས་དབྱིངས་ཀྱང་མཐོང་མ་ཡིན། །བདག་དང་བདག་གི་རྣམ་རྟོག་དང༌། །མིང་གི་འདུ་ཤེས་རྒྱུ་མཚན་གྱིས། །རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་འབྱུང་བ་ཡང༌། །འབྱུང་དང་འབྱུང་ལས་གྱུར་པས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ཡང༌། །སྣང་བ་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་མེད། །སོ་སོར་རང་རིག་སྦྱོར་ལྡན་ཉིད། །སངས་རྒྱས་རྟག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཅན། །ཇི་ལྟར་རི་བོང་མགོ་ཡི་རྭ། །བརྟགས་པ་ཉིད་དེ་མེད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །བརྟགས་པ་ཉིད་དེ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཕྲ་རབ་རྡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིས། །གླང་གི་རྭ་ཡང་དམིགས་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་སྔོན་བཞིན་ཕྱིས་དེ་བཞིན། །དེ་
― DTG01_Page_129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལ་ཅི་ཞིག་བརྟག་པར་བྱ། །བརྟེན་ནས་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། །བརྟེན་ནས་འགག་པར་འགྱུར་བས་ན། །གཅིག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། །བྱིས་པ་ཇི་ལྟར་རྟོག་པར་བྱེད། །རི་བོང་བ་གླང་རྭ་ཡི་དཔེས། །ཇི་ལྟར་བདེ་གཤེགས་ཆོས་རྣམས་ཉིད། །དབུ་མ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །ཇི་ལྟར་ཉི་ཟླ་སྐར་མའི་གཟུགས། །དང་པའི་སྣོད་ཀྱི་ཆུ་ནང་དུ། །གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ལྟར། །མཚན་ཉིད་རྫོགས་པའང་དེ་དང་འདྲ། །ཐོག་མ་བར་དང་མཐར་དགེ་བ། །བསླུ་བ་མེད་ཅིང་བརྟན་པ་ཡི། །གང་ཞིག་དེ་ལྟར་བདག་མེད་པའང༌། །ཇི་ལྟར་བདག་དང་བདག་གིར་བརྟག །ཇི་ལྟར་སོ་གའི་དུས་སུ་ཆུ། །དྲོའོ་ཞེས་ནི་རྗོད་པར་བྱེད། །དེ་ཉིད་གྲང་བའི་དུས་སུ་ནི། །གྲང་ངོ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཉོན་མོངས་དྲ་བས་གཡོགས་པ་ནི། །སེམས་ཅན་ཞེས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་བྲལ་གྱུར་ན། །སངས་རྒྱས་ཞེས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །དྲི་མ་མེད་པའི་སྣང་བ་འབྱུང༌། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་ཉིད་ལས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རབ་ཏུ་ཤེས། །སྒྲ་དང་རྣ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པ་གསུམ། །མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །རྟོག་དང་བཅས་པས་ཐོས་པར་འགྱུར། །སྣ་དང་དྲི་ལ་བརྟེན་ནས་སྣོམ། །དེ་ནི་གཟུགས་སུ་མེད་པའི་དཔེས། །དེ་བཞིན་སྣ་ཡི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རྟོག་པར་བྱེད། །ལྕེ་ཡི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད། །རོ་ཡི་ཁམས་ཀྱང་དཔེན་པ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་མེད་པ། །དག་པའི་ལུས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། །རེག་བྱའི་རྐྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། །རྐྱེན་དག་ལས་ནི་གྲོལ་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། །ཡིད་གཙོར་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །རྟོག་དང་བརྟག་པ་རྣམ་སྤངས་ནས། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་བསྒོམ་པར་བྱ། །མཐོང་དང་ཐོས་དང་བསྣམས་པ་དང༌། །མྱངས་དང་རེག་པར་གྱུར་པར་དང༌། །ཆོས་རྣམས་དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་བས། །ཤེས་ན་མཚན་ཉིད་རྫོགས་པ་ཡིན། །མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་དག་དང༌། །ལྕེ་དང་ལུས་དང་དེ་བཞིན་ཡིད། །སྐྱེ་མཆེད་
― DTG01_Page_130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲུག་པོ་རྣམ་དག་པ། །འདི་ཉིད་དེ་ཉིད་མཚན་ཉིད་དོ། །སེམས་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མཐོང༌། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་འཇིག་རྟེན་འདས། །བདག་ཏུ་འཛིན་ལས་འཁོར་བ་སྟེ། །སོ་སོར་རིག་ན་དེ་ཉིད་དོ། །འདོད་ཆགས་ཟད་པས་མྱ་ངན་འདས། །ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ཟད་པ་དང༌། །དེ་དག་འགགས་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད། །ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྐྱབས་ཉིད་དོ། །ཤེས་དང་མི་ཤེས་པ་དག་ལས། །ལུས་འདི་ཉིད་ལ་ཐམས་ཅད་དེ། །རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བཅིངས། །བདག་ཉིད་ཤེས་ན་གྲོལ་བར་འགྱུར། །བྱང་ཆུབ་རིང་མིན་ཉེ་བ་མིན། །འགྲོ་མིན་འོང་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། །ཉོན་མོངས་གཟེབ་གྱུར་འདི་ཉིད་ལ། །མཐོང་བ་དང་ནི་མ་མཐོང་ཡིན། །ཤེས་རབ་མར་མེ་ལ་གནས་ནས། །མཆོག་ཏུ་ཞི་བར་གྱུར་པ་ཡིས། །བདག་ལ་བརྟགས་པས་གནས་བྱ་ཞེས། །མདོ་སྡེའི་ཚོགས་ལས་གསུངས་པ་ལགས། །སྟོབས་བཅུའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱིས་པ་རྣམས། །བྱིན་རླབས་ཟླ་བ་ཚེས་པ་བཞིན། །ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་གྱིས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །རྒྱ་མཚོ་སྐམས་པར་མཐོང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་མི་ཤེས་པས་བསྒྲིབས་པས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མེད་པར་བརྟགས། །དམན་དང་བསོད་ནམས་དམན་པ་ལ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅི་བགྱིར་མཆིས། །ཇི་ལྟར་དམུས་ལོང་ལག་པ་རུ། །རིན་ཆེན་མཆོག་ནི་བཞག་པ་འདྲ། །སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་བྱས་རྣམས་ལ། །འོད་ཀྱིས་གསལ་ཞིང་དཔལ་ལྡན་པའི། །སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན་འབར་བ། །སངས་རྒྱས་དེ་ཡི་མདུན་ན་གནས། །མགོན་པོ་དེ་ཡི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུས། །བསྐལ་པ་མང་པོར་བཞུགས་ནས་ཀྱང༌། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ནི་གདུལ་བའི་ཕྱིར། །དབྱིངས་ཉིད་ཐ་དད་གྱུར་པ་ལགས། །སེམས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ངེས་རྟོགས་ནས། །དེར་ནི་ཤེས་པ་འཇུག་པར་འགྱུར། །སོ་སོ་རང་རིག་རྣམ་དག་ན། །ས་རྣམས་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་གནས། །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་གནས་མཆོག་དང༌། །འོག་མིན་ཉིད་དེ་རྣམ་མཛེས་པ། །ཤེས་པ་གསུམ་པོ་གཅིག་ཉིད་དུ། །འདྲེས་པར་གྱུར་ལ་བདག་སྨྲའོ། །བྱིས་པའི་ནང་ན་ཡོངས་མཁྱེན་དང༌། །འཕགས་པའི་ནང་ན་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །
― DTG01_Page_131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཚེ་དཔག་མེད། །བསྐལ་པའི་ཚེ་ཡི་རྒྱུ་གང་ཡིན། །ཕྱི་རོལ་སེམས་ཅན་ཁམས་ཀྱི་ཡང༌། །དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསྐལ་པར་ནི། །ཚེ་ཡང་གང་གིས་བསྲུངས་གྱུར་ཅིང༌། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་གནས་པའི། །རྒྱུ་གང་མི་ཟད་པ་དེ་ཉིད། །གང་གི་འབྲས་བུ་མི་ཟད་གང༌། །སྣང་བ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས། །ཤེས་རབ་དོན་དུ་རབ་ཏུ་འཇུག །བྱང་ཆུབ་རིང་བར་མི་བསམ་ཞིང༌། །ཉེ་བར་ཡང་ནི་བསམ་མི་བྱ། །ཡུལ་དྲུག་སྣང་བ་མེད་པར་ནི། །ཡང་དག་ཇི་བཞིན་རིག་གྱུར་པའོ། །ཇི་ལྟར་འོ་མ་དང་འདྲེས་ཆུ། །སྣོད་གཅིག་ན་ནི་གནས་པ་ལས། །ངང་པ་འོ་མ་འཐུང་བྱེད་ཅིང༌། །ཆུ་ནི་མ་ཡིན་དེ་བཞིན་གནས། །དེ་བཞིན་ཉོན་མོངས་ཀྱིས་གཡོགས་ནས། །ཡེ་ཤེས་ལུས་འདིར་གཅིག་གནས་ཀྱང༌། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་ཡེ་ཤེས་ལེན། །མི་ཤེས་པ་ནི་འདོར་བར་བྱེད། །བདག་དང་བདག་གི་ཞེས་འཛིན་པས། །ཇི་སྲིད་ཕྱི་རོལ་རྣམ་བརྟགས་པ། །བདག་མེད་རྣམ་པ་གཉིས་མཐོང་ན། །སྲིད་པའི་ས་བོན་འགག་བར་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་འདས། །གཙང་བ་རྟག་པ་དགེ་བའི་གཞི། །གང་ཕྱིར་གཉིས་ནི་བྱིས་པས་བརྟགས། །དེ་ཡི་གཉིས་མེད་རྣལ་འབྱོར་གནས། །དཀའ་སྤྱོད་སྣ་ཚོགས་སྦྱིན་པ་དང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་སེམས་ཅན་དོན་སྡུད་དང༌། །སེམས་ཅན་ཕན་བྱེད་བཟོད་པ་སྟེ། །གསུམ་པོ་འདིས་ནི་ཁམས་རྒྱས་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །བསམ་གཏན་ལ་སེམས་འཇུག་པ་དང༌། །རྟག་ཏུ་ཤེས་རབ་བསྟེན་པ་སྟེ། །འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་རྒྱས་བྱེད་ཡིན། །ཐབས་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། །སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པ་དང༌། །སྟོབས་ལ་དེས་ནས་ཡེ་ཤེས་ཏེ། །ཁམས་རྒྱས་བྱེད་པའི་ཆོས་བཞིའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཕྱག་མི་བྱ་ཞེས། །སྨྲ་བ་ངན་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་བྱུང་བར། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་འབྱུང་མ་ཡིན། །བུར་ཤིང་ས་བོན་ལ་སྡང་གང༌། །ཁ་ར་སྤྱད་པར་འདོད་པ་དེས། །བུར་ཤིང་ས་བོན་མེད་པར་ནི། །ཁ་ར་འབྱུང་བར་འགྱུར་མ་ཡིན། །བུར་ཤིང་ས་བོན་གང་བསྲུངས་ནས། །ཉེ་བར་གནས་ཤིང་བསྒྲུབས་པ་ལས། །བུ་རམ་ཁ་ར་ཧྭགས་རྣམས་ནི། །དེ་ལས་འབྱུང་
― DTG01_Page_132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྱུར་བ་ལྟར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རབ་བསྲུངས་ནས། །ཉེ་བར་གནས་ཤིང་བསྒྲུབས་པ་ལས། །དགྲ་བཅོམ་རྐྱེན་རྟོགས་སངས་རྒྱས་རྣམས། །དེ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་སཱ་ལུའི་ས་བོན་སོགས། །ཞིང་པས་སྲུང་བར་བྱེད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཐེག་མཆོག་མོས་རྣམས་ལའང་། །འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྲུང་བར་མཛད། །ཇི་ལྟར་མར་ངོའི་བཅུ་བཞི་ལ། །ཟླ་བ་ཅུང་ཟད་མཐོང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཐེག་མཆོག་མོས་རྣམས་ལའང༌། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ནི་ཅུང་ཟད་མཐོང༌། །ཇི་ལྟར་ཚེས་པའི་ཟླ་བ་ལ། །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་རྒྱས་པར་མཐོང༌། །དེ་བཞིན་ས་ལ་ཞུགས་རྣམས་ཀྱང༌། །རིམ་གྱིས་རིམ་གྱིས་འཕེལ་བར་མཐོང༌། །ཇི་ལྟར་ཡར་ངོའི་བཅོ་ལྔ་ལ། །ཟླ་བ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ས་ཡི་མཐར་ཐུག་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་རྫོགས་ཤིང་གསལ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ། །རྟག་ཏུ་མོས་པ་བརྟན་པོ་ཡིས། །སེམས་དེ་ཡང་དག་སྐྱེད་བྱས་ནས། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ཡང་ཡང་འབྱུང༌། །ནག་པོའི་གཞི་ནི་ཡོངས་སྤངས་ནས། །དཀར་པོའི་གཞི་ནི་རབ་བཟུང་བས། །དེ་ཚེ་དེ་ནི་ངེས་རྟོགས་པ། །དགའ་བ་ཞེས་ནི་མངོན་པར་བརྗོད། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་སྣ་ཚོགས་པའི། །དྲི་མས་རྟག་ཏུ་དྲི་མ་ཅན། །དྲི་མ་མེད་པར་གང་དག་པ། །དྲི་མ་མེད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཉོན་མོངས་དྲ་བ་རབ་འགགས་ནས། །དྲི་མེད་ཤེས་རབ་རབ་གསལ་བས། །ཚད་མེད་པ་ཡི་མུན་པ་དག །སེལ་བར་བྱེད་པས་འོང་བྱེད་པའོ། །རྟག་ཏུ་དག་པའི་འོད་ཀྱིས་གསལ། །འདུ་འཛི་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཡི། །ཡེ་ཤེས་འོད་ཀྱིས་རབ་བསྐོར་བས། །ས་དེ་འོད་འཕྲོ་ཅན་དུ་འདོད། །རིག་དང་སྒྱུ་རྩལ་བཟོ་གནས་ཀུན། །བསམ་གཏན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །ཉོན་མོངས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་ལས། །རྣམ་པར་རྒྱལ་བས་སྦྱང་དཀར་འདོད། །བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དང༌། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཀུན་བསྡུ་བ་དང༌། །སྐྱེ་དང་འཇིག་པ་ཟད་པ་ལ། །ས་དེ་མངོན་དུ་འགྱུར་བར་འདོད། །འཁོར་ལོའི་བཀོད་པ་རྣམ་ཀུན་དུ། །འོད་ཀྱི་དྲ་བས་རྩེ་བ་དང༌། །འཁོར་བའི་མཚོ་ཡི་འདམ་རྒལ་བས། །དེ་ལ་རིང་དུ་སོང་ཞེས་བྱ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ངེས་འདི་བཟུང་ཞིང༌། །ཡེ་ཤེས་རྒྱ་
― DTG01_Page_133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མཚོར་ཞུགས་པ་དང༌། །འབད་མེད་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་གྱུར་པ། །བདུད་ཀྱི་འཁོར་གྱིས་མི་གཡོས་པའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་ཀུན་ལ། །ཆོས་སྟོན་པ་ཡི་འབྲེལ་བའི་གཏམ། །རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་མཐར་སོན་པས། །ས་དེ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་འདོད། །ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་འདི་ཡི་སྐུ། །དྲི་མེད་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འཛིན་པ་ལས། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ནི་ཀུན་དུ་འབྱུང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་གནས། །སྤྱོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་འཛིན་པ། །གནས་ནི་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །བག་ཆགས་ལས་གྲོལ་བསམ་མི་ཁྱབ། །འཁོར་བའི་བག་ཆགས་བསམ་དུ་ཡོད། །ཁྱོད་ནི་ཀུན་དུ་བསམ་མི་ཁྱབ། །གང་གིས་ཁྱོད་ནི་ཤེས་པར་ནུས། །ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་ལས་འདས། །དབང་པོ་ཀུན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །ཡིད་ཀྱི་ཤེས་པས་རྟོགས་བྱ་བ། །གང་ཡང་རུང་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ལུགས་ཉིད་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་སྲས་པོ་གྲགས་ཆེན་རྣམས། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་མཐོང་གྱུར་ནས། །གང་ཚེ་སེམས་ནི་རབ་བཀྲུས་པས། །འཁོར་བའི་གཟེབ་ལས་འདས་གྱུར་ནས། །པདྨ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གྱི། །སྟན་ལ་དེ་ནི་རབ་གནས་འགྱུར། །འདབ་མ་རིན་ཆེན་དུ་མའི་འོད། །འདོད་པར་བྱ་བའི་ཟེ་འབྲུ་ཅན། །པདྨ་བྱེ་བ་དུ་མ་ཡིས། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྐོར། །སྟོབས་བཅུ་པོ་ཡིས་ཡོངས་སུ་གང༌། །མི་འཇིགས་པ་ཡིས་གང་དག་ངོམས། །བསམ་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས། །སྤྲོས་མེད་རྣམས་ལས་ཉམས་མི་མངའ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པའི་ལམ་ཀུན་གྱིས། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་རབ་བསགས་པའི། །ཟླ་བ་ཉ་ལ་སྐར་མ་ཡིས། །འཁོར་དུ་རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་བསྐོར། །སངས་རྒྱས་ཕྱག་གི་ཉི་མ་དེར། །དྲི་མེད་རིན་ཆེན་འབར་གྱུར་ཏེ། །སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོར་དབང་བསྐུར་བས། །དབང་བསྐུར་བ་ནི་ཀུན་དུ་སྩོལ། །རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་དེར་གནས་ནས། །རྨོངས་པས་དམན་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས། །སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཡེངས་འཇིགས་པ་ལ། །ལྷ་ཡི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་གྱུར་ནས། །དེ་ཡི་སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་རྣམས། །འབད་པ་མེད་པར་འབྱུང་
― DTG01_Page_134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་ཏེ། །རྨོངས་པའི་མུན་པར་ཞུགས་དེ་ཡི། །སྒོ་རྣམས་འབྱེད་པར་མཛད་པ་ཡིན། །ལྷག་བཅས་མྱ་ངན་འདས་པ་རྣམས། །ལྷག་མེད་མྱ་ངན་འདས་པར་འདོད། །འདིར་ནི་མྱ་ངན་འདས་པ་ཉིད། །དྲི་མ་མེད་པར་སེམས་གྱུར་པའོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དངོས་མེད་པའི། །ངོ་བོ་དེ་ཡང་དེ་སྤྱོད་ཡུལ། །དེ་མཐོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དབང་པོ། །ཤིན་ཏུ་དྲི་མེད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །དྲི་མ་མེད་པའི་ཆོས་སྐུ་ལ། །ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་གནས་གྱུར་ནས། །སྣ་ཚོགས་ནོར་བུ་ཇི་བཞིན་དུ། །དེ་ལས་སེམས་ཅན་དོན་རབ་མཛད། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀྲྀཥྞ་པཎྜི་ཏ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
དཔེ་མེད་པ་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ནི་རུ་པ་མ་སྟ་བཾ། བོད་སྐད་དུ། དཔེ་མེད་པར་བསྟོད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་ལྟ་བས་ཕོངས་པ་ཡི། །འཇིག་རྟེན་འདི་ལ་ཕན་བརྩོན་ཁྱོད། །དངོས་པོ་མེད་པའི་དོན་རིག་པས། །དཔེ་མེད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །གང་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅུང་ཞིག་ཀྱང༌། །སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱིས་མ་གཟིགས་པ། །ཁྱོད་ཀྱིས་གཟིགས་པ་བླ་མེད་དེ། །དེ་ཉིད་དོན་ནི་རིག་པ་ལགས། །དོན་དམ་པ་ཡི་ཡོད་པ་ཉིད། །རྟོགས་དང་རྟོགས་བྱ་མི་མངའ་ཞིང༌། །ཨེ་མའོ་མཆོག་ཏུ་རྟོགས་དཀའ་བའི། །ཆོས་ཉིད་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཅུང་ཞིག་མ་བསྐྱེད་ཅིང༌། །ཆོས་རྣམས་བཀག་པའང་མ་ལགས་ལ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ཡིས། །བླ་ན་མེད་པའི་གོ་འཕང་བརྙེས། །འཁོར་བ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་ཡིས། །མྱ་ངན་འདས་ཁྱོད་མི་བཞེད་ཀྱི། །འཁོར་བ་མ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི། །ཞི་དེ་མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྟོགས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང༌། །རྣམ་བྱང་རོ་གཅིག་གྱུར་རིག་པས། །ཆོས་དབྱིངས་མངོན་པར་དབྱེར་མེད་པ། །ཀུན་དུ་རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར། །གཙོ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་འགའ་ཞིག་ཏུ། །ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་གསུངས་ལ། །གདུལ་བྱའི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ། །ཆོས་ཀྱི་ཆར་གྱིས་ཚིམ་པར་མཛད། །མཁའ་དང་མཉམ་པའི་ཐུགས་མངའ་ཁྱོད། །ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ། །ཆགས་པར་གྱུར་
― DTG01_Page_135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མི་མངའ་བས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་བརྟེན་མ་ལགས། །མགོན་ཁྱོད་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་ཀྱིས། །འཇུག་པ་ཀུན་དུ་མི་མངའ་ཡང༌། །སྡུག་བསྔལ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་ལ། །སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་གྱུར་པའང་ཁྱོད། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་དེ་བཞིན་དུ། །རྟག་མི་རྟག་སོགས་ལ་གཙོ་ཁྱོད། །དེ་ལྟའི་རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །ཐུགས་ནི་ཆགས་པར་གྱུར་མ་ལགས། །ཆོས་རྣམས་གང་དུ་འང་འགྲོ་འོང་མེད། །དེ་བཞིན་ཁྱོད་ཀྱིས་གཤེགས་པའང་ལགས། །འགའ་རུ་སྤུངས་པ་མ་མཆིས་པ། །དེ་ཕྱིར་དོན་དམ་རིག་པའང་ལགས། །ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་གྱུར་ཀྱང༌། །འགའ་རུ་འབྱུང་བའང་མ་ལགས་ལ། །སྐྱེ་དང་ཆོས་དང་སྐུ་རྣམས་ཀྱང༌། །ཐུབ་ཆེན་ཁྱོད་ཀྱི་བསམ་མི་ཁྱབ། །གཅིག་དང་གཞན་པ་རྣམས་སྤངས་པ། །བྲག་ཅ་ལྟ་བུའི་འགྲོ་བ་རྣམས། །འཕོ་དང་འཇིག་པ་རྣམ་སྤངས་པ། །སྨད་པ་མེད་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྟོགས། །རྟག་དང་ཆད་པ་དང་བྲལ་ཞིང༌། །མཚན་ཉིད་མཚོན་བྱ་རྣམ་སྤངས་པར། །གཙོ་བོས་རྨི་ལམ་སྒྱུ་ཚོགས་བཞིན། །འཁོར་བ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ལགས། །བག་ཆགས་གཞིར་གྱུར་མཐར་ཐུག་པའི། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་སྡིག་པ་སྤངས། །ཉོན་མོངས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱིས་བདུད་རྩི་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས། །དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་གཟུགས་རྣམས་ཀྱིས། །མཚན་མ་མེད་མཐོང་གཟུགས་མེད་བཞིན། །མཚན་གྱིས་འབར་བའི་སྐུ་ཉིད་ཀྱང༌། །གཟུགས་སུ་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་དུ་མཐོང༌། །གཟུགས་སུ་མཐོང་བས་མཐོང་མིན་ཡང༌། །མཐོང་ངོ་ཞེས་ནི་རྗོད་པར་བྱེད། །ཆོས་མཐོང་བས་ནི་ཤིན་ཏུ་མཐོང༌། །ཆོས་ཉིད་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁོང་སྟོང་ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ལ་མེད། །ཤ་དང་རུས་པ་ཁྲག་མེད་ཀྱང༌། །ནམ་མཁའི་དབང་པོའི་གཞུ་བཞིན་དུ། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྟོན་པར་མཛད། །སྐུ་ལ་བསྙུན་མེད་མི་གཙང་མེད། །བཀྲེས་དང་སྐོམ་པ་འབྱུང་མེད་ཀྱང༌། །ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་རྗེས་འཇུག་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་སྤྱོད་པའང་སྟོན་པར་མཛད། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་སྐྱོན་རྣམས་ནི། །སྡིག་མེད་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀུན་སྤངས་ཀྱང༌། །ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྗེས་གཟུང་ཕྱིར། །ལས་སྤངས་པར་ཡང་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །གཙོ་བོ་ཐེག་
― DTG01_Page_136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དབྱེར་མ་མཆིས་ཀྱང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐེག་པ་གསུམ་བསྟན་པ། །སེམས་ཅན་གཞུག་པའི་ཆེད་དུ་ལགས། །རྟག་ཅིང་བརྟེན་ལ་ཞི་བ་ཡི། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ། །རྒྱལ་བས་གདུལ་བྱ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ཉིད་མྱ་ངན་འདས་པར་བསྟན། །གྲངས་མེད་འཇིག་རྟེན་ཁམས་རྣམས་སུ། །འདས་དང་བལྟམས་དང་མངོན་བྱང་ཆུབ། །འཁོར་བའང་ཐར་པར་མོས་རྣམས་ཀྱི། །ཁྱོད་ལ་གུས་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་མཐོང༌། །མགོན་པོ་སེམས་པ་མི་མངའ་ཞིང༌། །རྣམ་རྟོག་གཡེ་བ་མི་མངའ་ཡང༌། །ཁྱོད་ཉིད་དང་གིས་འཇིག་རྟེན་ལ། །སངས་རྒྱས་མཛད་པའང་འཇུག་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་བདེ་གཤེགས་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་བསམ་མི་ཁྱབ། །མེ་ཏོག་གིས་བརྒྱན་པ་ལས་བསོད་ནམས་གང་ཐོབ་པར། །གྱུར་པ་འདི་ནི་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་འདི་དག །མཆོག་ཏུ་རྟོགས་དཀའ་ཐུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་གྱུར་ཅིག །དཔེ་མེད་པར་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀྲྀཥྞ་པཎྜི་ཏ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ལོ་ཀཱ་ཏཱི་ཏ་སྟ་བཾ། བོད་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་བསྟོད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དབེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རིག་གྱུར་པ། །འཇིག་རྟེན་འདས་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །གང་ཁྱོད་འགྲོ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། །ཡུན་རིང་ཐུགས་རྗེས་ངལ་བར་གྱུར། །ཕུང་པོ་ཙམ་ལས་གྲོལ་བ་ཡི། །སེམས་ཅན་མེད་པར་ཁྱོད་བཞེད་ལ། །སེམས་ཅན་དོན་ལའང་མཆོག་གཞོལ་བར། །ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཉིད་ཞུགས། །བློ་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱི་ཕུང་དེའང༌། །སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་དྲི་ཟ་ཡི། །གྲོང་ཁྱེར་རྨི་ལམ་ཇི་བཞིན་དུ། །བློ་ལྡན་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་བསྟན། །གང་དག་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས། །དེ་མེད་པར་ནི་ཡོད་མིན་པས། །གཟུགས་བརྙན་ཉིད་དང་མཚུངས་པ་རུ། །གསལ་བར་ཅི་ཡི་ཕྱིར་མི་འདོད། །འབྱུང་བ་མིག་གིས་གཟུང་མིན་པས། །དེ་དངོས་མིག་གི་ཇི་ལྟར་ཡིན། །གཟུགས་ཉིད་གཟུང་བར་རབ་བཀག་པ། །གཟུགས་ཉིད་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གསུངས། །ཚོར་བྱ་མེད་པར་དེ་མེད་པས། །ཚོར་བ་ཉིད་ནི་བདག་མེད་པས། །ཚོར་བ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས། །ཡོད་
― DTG01_Page_137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་མིན་པར་ཁྱོད་ཉིད་བཞེད། །མིང་དང་དོན་དག་ཐ་དད་མིན། །མེ་ཡིས་ཁ་ཉིད་ཚིག་པར་འགྱུར། །གཞན་ནའང་རྟོག་པ་མེད་འགྱུར་ཞེས། །བདེན་པ་གསུང་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན། །བྱེད་པོ་རང་དབང་ཉིད་ལས་ཀྱང༌། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན། །ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་ཅན་ཉིད་དུ། །ཀྲུབ་པར་ཁྱོད་ནི་བཞེད་པ་ལགས། །བྱེད་པོ་ཡོད་མིན་སྤྱོད་པོའང་མེད། །བསོད་ནམས་དེ་མིན་རྟེན་འབྲེལ་སྐྱེས། །རྟེན་ནས་སྐྱེས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་ཞེས། །ཚིག་གི་བདག་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུང༌། །ཤེས་པ་མེད་པར་ཤེས་བྱ་མིན། །དེ་མེད་རྣམ་པར་ཤེས་པའང་མེད། །དེ་ཕྱིར་ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་དག །རང་དངོས་མེད་ཅེས་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུང༌། །མཚན་ཉིད་མཚོན་བྱ་གཞན་ཉིད་ན། །མཚོན་བྱ་མཚན་ཉིད་མེད་པར་འགྱུར། །ཐ་དད་མིན་ནའང་མེད་དེ་པར། །ཁྱོད་ཀྱིས་གསལ་པོ་ཉིད་དུ་བསྟན། །མཚན་ཉིད་མཚན་བྱ་རྣམ་བྲལ་ཞིང༌། །ཚིག་གིས་བརྗོད་པ་རྣམ་སྤངས་པར། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་ཉིད་ཀྱིས། །འགྲོ་བ་འདི་དག་ཞི་བར་མཛད། །དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་མི་སྐྱེ། །མེད་པའང་མ་ཡིན་ཡོད་མེད་མིན། །བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །གཉིས་མིན་སྐྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བུ། །ཡོད་པ་གནས་པར་རིགས་འགྱུར་གྱི། །འཇིག་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་པ་མི་གནས་པར་རིགས་པས། །འཇིག་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རེ་ཞིག་ཞིག་པའི་རྒྱུ་ལས་ཀྱང༌། །འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མི་རིགས་ལ། །མ་ཞིག་ལས་མིན་རྨི་ལམ་དང༌། །འདྲ་བའི་སྐྱེ་བ་ཁྱོད་ཉིད་བཞེད། །ཞིག་དང་མ་ཞིག་པ་དག་གིས། །རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དག །སྒྱུ་མ་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་འབྱུང་། །ཀུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་འདི་དག །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ལས་བྱུང་བར། །ཀུན་དུ་ཤེས་བྱ་འབྱུང་ནའང༌། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་མེད་གསུངས། །རྟག་ལ་འཁོར་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །མི་རྟག་པ་ལའང་འཁོར་བ་མེད། །དེ་ཉིད་རིག་པའི་མཆོག་ཁྱོད་ཀྱིས། །འཁོར་བ་རྨི་ལམ་འདྲ་བར་གསུངས། །སྡུག་བསྔལ་རང་གིས་བྱས་པ་དང༌། །གཞན་གྱིས་བྱས་དང་གཉིས་ཀས་བྱས། །རྒྱུ་མེད་པར་ནི་རྟོག་གེ་འདོད། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྟེན་ནས་འབྱུང་བར་གསུངས། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་གང་འབྱུང་བ། །དེ་ཉིད་ཁྱོད་ནི་སྟོང་པར་བཞེད། །དངོས་པོ་རང་དབང་ཡོད་
― DTG01_Page_138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིན་ཞེས། །མཉམ་མེད་ཁྱོད་ཀྱི་སེང་གེའི་སྒྲས། །ཀུན་རྟོག་ཐམས་ཅད་སྤང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཉིད་བདུད་རྩི་སྟོན་མཛད་ན། །གང་ཞིག་དེ་ལ་ཞེན་གྱུར་པ། །དེ་ཉིད་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་སྨད། །བེམས་པོ་གཞན་དབང་སྟོང་པ་ཉིད། །སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་རྐྱེན་འབྱུང་བར། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ཀུན་གྱི། །དངོས་མེད་གོམས་པར་མཛད་པ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཅུང་ཞིག་མ་བསྐྱེད་ཅིང༌། །འགའ་ཡང་བཀག་པ་མ་མཆིས་ལ། སྔོན་གྱི་ཇི་ལྟར་ཕྱིས་དེ་བཞིན། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཐུགས་སུ་ཆུད། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡི། །བསྒོམ་མ་ཞུགས་པར་མཚན་མེད་འདི། །རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགར་འགྱུར་རམ། །མཚན་མ་མེད་ལ་མ་ཞུགས་པར། །ཐར་པ་མེད་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐེག་ཆེན་རྣམས། །མ་ལུས་པར་ནི་དེ་ཉིད་བསྟན། །བསྟོད་པའི་སྣོད་ཁྱོད་བསྟོད་པ་ལས། །བདག་གིས་བསོད་ནམས་གང་ཐོབ་པ། །དེས་ནི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་རྣམས། །མཚན་མའི་འཆིང་ལས་གྲོལ་གྱུར་ཅིག །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་བསྟོད་པ། སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀྲྀཥྞ་པཎྜི་ཏ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་སྟེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།
སེམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེའི་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཙིཏྟ་བཛྲ་སྟ་བཾ། བོད་སྐད་དུ། སེམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེའི་བསྟོད་པ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གིས་སེམས་བྱུང་དྲ་བ་ནི། །སེམས་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བསལ་མཛད་དེ། །སེམས་ཀྱི་རྨོངས་པ་སེལ་བ་ཡི། །རང་སེམས་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེམས་ཅན་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམས། །ཐ་དད་ལྷ་ཡི་དམིགས་པ་ལ། །རིན་ཆེན་སེམས་ནི་རྣམ་གྲོལ་ལས། །ལྷ་གཞན་བསྒྲུབ་ཏུ་ཡོད་མ་ཡིན། །སེམས་ཐོབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། །སེམས་ནི་འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་ཡིན། །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་མཚན་ཉིད་དག །སེམས་ལས་མ་གཏོགས་ཅུང་ཟད་མེད། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་མཐོང་བ་རྣམས། །ཅུང་ཟད་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པ་ཡང༌། །དེ་ཀུན་སེམས་ཀྱི་དྲ་བ་རུ། །དེ་ཉིད་གསུང་བས་བསྟན་པ་ཡིན། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་སེམས། །རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསྔོས་བྱས་པའི། །འཁོར་བ་རྣམ་རྟོག་
― DTG01_Page_139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་ཉིད་དེ། །རྣམ་རྟོག་མེད་པ་ཐར་པ་ཡིན། །དེ་བས་ཀུན་གྱིས་འབད་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་ཕྱག་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཅེས་བྱ། །ཁམས་བསྐྱེད་སེམས་ནི་ལུས་ཀྱིས་བཅིངས། །སེམས་མེད་ཁམས་ནི་བདེ་བར་འཇུག །དེ་ཕྱིར་སེམས་ནི་ཀུན་དུ་བསྲུང༌། །བདེ་ལེགས་སེམས་ལས་སངས་རྒྱས་འབྱུང༌། །སེམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེའི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
དོན་དམ་པར་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པ་ར་མ་ཨ་རྠ་སྟ་བཾ། བོད་སྐད་དུ། དོན་དམ་པར་བསྟོད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་གནས་མེད་ལ། །འཇིག་རྟེན་དཔེ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས། །ངག་གིས་བརྗོད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །མགོན་ཁྱོད་ཇི་ལྟར་བསྟོད་པར་བགྱི། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་གང་འདྲ་བས། །དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི། །འཇིག་རྟེན་བཏགས་པ་ལ་གནས་ནས། །གུས་པ་ཆེན་པོས་བདག་གིས་བསྟོད། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིས། །ཁྱོད་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོང་མི་མངའ། །མགོན་ཁྱོད་གཤེགས་དང་བྱོན་མི་མངའ། །དངོས་མི་མངའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །དངོས་མེད་མ་ལགས་དངོས་མ་ལགས། །ཆད་པ་མ་ལགས་རྟགས་མ་ལགས། །མི་རྟག་མ་ལགས་རྟག་མ་ལགས། །གཉིས་མི་མངའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །དམར་དང་ལྗང་དང་བཙོད་མདོག་མིན། །སེར་དང་གནག་དང་དཀར་མ་ལགས། །ཁྱོད་ལ་ཁ་དོག་ཡོང་མི་དམིགས། །མདོག་མི་མངའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །ཆེན་པོ་མ་ལགས་ཆུང་མ་ལགས། །རིང་དང་ཟླུམ་པ་མ་ལགས་ལ། །ཚད་མེད་པ་ཡི་དངོས་བརྙེས་པ། །ཚད་མི་མངའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །རིང་མིན་ཉ་བ་མ་ལགས་ཤིང༌། །ནམ་མཁའ་མ་ལགས་ས་མ་ལགས། །འཁོར་མིན་མྱ་ངན་འདས་མ་ལགས། །གནས་མི་མངའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་མི་གནས་པས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དངོས་གྱུར་ཅིང༌། །མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ་གཉིས་བརྙེས་པ། །ཟབ་མོ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །དེ་ལྟའི་བསྟོད་པས་བསྟོད་བགྱིའམ། ཡང་ན་འདིར་ནི་ཅི་ཞིག་བསྟོད། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ལ། །གང་ལ་
― DTG01_Page_140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟོད་ཅིང་གང་གིས་བསྟོད། །སྐྱེ་དང་འཇིག་པ་རྣམ་སྤངས་ཤིང༌། །གང་ལ་མཐའ་དང་དབུས་མེད་པ། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་མི་མངའ་བ། །འདིར་ནི་ཁྱོད་བསྟོད་ནུས་པ་གང༌། །གཤེགས་དང་བྱོན་པ་མི་མངའ་ཞིང༌། །འགྲོ་སྤངས་བདེ་བར་གཤེགས་བསྟོད་པའི། །བསོད་ནམས་ངེས་ནི་འཇིག་རྟེན་རྣམས། །བདེ་གཤེགས་གནས་སུ་འགྲོ་བར་ཤོག །དོན་དམ་པར་བསྟོད་པ། །སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀྲྀཥྞ་པཎྜི་ཏ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།
སྐུ་གསུམ་ལ་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། །ཀཱ་ཡ་ཏྲ་ཡ་སྟོ་ཏྲ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། སྐུ་གསུམ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཅིག་མིན་དུ་མ་མ་ཡིན་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཆེན་གཞིར་གྱུར་པ། །དངོས་མིན་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་མཁའ་ལྟར་རོ་གཅིག་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་རང་བཞིན་ཅན། །གོས་པ་མེད་ཅིང་མི་འགྱུར་ཞི་ལ་མི་མཉམ་མཉམ་པ་ཁྱབ་པ་ཅན་སྟེ་སྤྲོས་མེད་པ། །སོ་སོ་རང་རིག་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་དཔེ་མེད་གང་ཡིན་དེ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །རང་གི་འབྱོར་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ལེགས་མཛད་བརྒྱ་ཡི་འབྲས་བུ་ནི། །བློ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་བསྐྱེད་ཕྱིར་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སྣ་ཚོགས་རྒྱས་པར་སྟོན་མཛད་ཅིང༌། །རྟག་ཏུ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་སྐད་རྒྱ་ཆེན་འཇིག་རྟེན་ཀུན་དུ་འཕྲོ་བར་མཛད་པ་པོ། །སངས་རྒྱས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་གནས་པ་གང་ཡིན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྨིན་པར་མཛད་ཕྱིར་ལ་ལ་དག་ཏུ་མེ་འབར་བཞིན་དུ་གང་སྣང་ཞིང༌། །ལ་ལར་ཡང་ནི་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གང་སྣང་ལ། །སྣ་ཚོགས་ཐབས་ཚུལ་རྣམ་པ་དུ་མར་འཇུག་ཅིང་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་འཇིགས་སེལ་བ། །ཕྱོགས་བཅུར་ཆུབ་མཛད་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུ་དོན་ཆེན་གང་ཡིན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེམས་ཅན་དོན་གཅིག་རྒྱུན་དུ་མཛད་ཅིང་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དཔག་མེད་ལས་བྱུང་བའི། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་ཡིད་དང་ཚིག་གི་ལམ་
― DTG01_Page_141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་རབ་ཏུ་འདས་པ་ལ། །བདག་གིས་དད་པས་ཕྱག་བྱས་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ས་བོན་བསགས་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་དེས། །སྐུ་གསུམ་ཐོབ་ནས་འགྲོ་བ་འདི་དག་མ་ལུས་བྱང་ཆུབ་ལམ་ལ་ངེས་པར་འཛུད་པར་ཤོག །སྐུ་གསུམ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀྲྀཥྞ་པཎྜི་ཏ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
སྐུ་གསུམ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཀཱ་ཡ་ཏྲ་ཡ་སྟོ་ཏྲ་ནཱ་མ་སྱ་བི་པ་ར་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། སྐུ་གསུམ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་སྐུ་གསུམ་གྱི། །བསྟོད་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ། །གཞན་གྱི་གསོལ་བས་བསྐུལ་བས་ན། །ཇི་ལྟར་བཀོད་པ་རྣམ་པར་དབྱེ། །དེ་ལ། གཅིག་མིན་དུ་མ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་དང༌། དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། འབྲེལ་བ་མེད་པ་དག་ལ་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་དག་ལེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་ཅི་ཞིག་འཆད་པར་འགྱུར་ཞེས་འདི་ལ་ཡང་དག་པར་རྨོངས་པ་དག་དྲན་པ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བཤད་དོ། །བཤད་པ་དོན་མེད་པར་རྟོག་པ་དག་ངེས་པར་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དགོས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཐབས་མེད་པར་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འབྲེལ་བ་བཤད་དེ། གཞན་དུ་ན་ཐབས་མེད་པ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་འགྱུར། །དེ་ལ་འདིར་སྐུ་གསུམ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་བཤད་པ་ནི་དགོས་པ་སྟེ། དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བྱས་སོ། །དེ་བས་ན་དགོས་པ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་རྗོད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་འབྲེལ་པའམ། ཚིག་དང་ཚིག་ཅན་འབྲེལ་པའམ། ཐབས་དང་ཐབས་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་འབྲེལ་པའམ། སྒྲུབ་པ་དང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་འབྲེལ་བའམ། བྱ་བ་དང་བྱེད་པའི་མཚན་
― DTG01_Page_142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དུ་འབྲེལ་བ་ནི་འབྲེལ་བའོ། །དེ་ནས་འབད་པ་དང་རྩོལ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པར་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་གསུམ་གྱི་དོན་དང་བྱ་བ་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་རེ་ཞིག་དོན་གྱི་སྤྱི་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཡན་ལག་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གཅིག་མིན་དུ་མ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཅིག་དང་དུ་མ་ནི་གཅིག་དང་དུ་མ་སྟེ། གཉིས་ནི་གཉིས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དུ་མ་ནི་མང་པོ་ཉིད་དེ། གཅིག་དང་དུ་མར་མ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་གཅིག་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་དུ་མ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་ན་གང་ཐོག་མ་ཉིད་ནས་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ལ་གཅིག་དང་དུ་མའི་གནས་སྐབས་སུ་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ལས་བྱུང་བས་ན། དེའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་གང་ལས་བྱུང་བར་གྱུར་པ་སྟེ། གང་གིས་སྣ་ཚོགས་པའི་གཟུགས་སུ་གྱུར་པ་དེ་མ་མཐོང་སྟེ། སཱ་ལུ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་ལས་ནི་སཱ་ལུའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གང་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་རྟག་པ་ངང་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་སྟོང་ཞིང་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བར་གཟིགས་སོ། །གཞན་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཆེན་གཞིར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་དང་གཞན་ནི་བདག་དང་གཞན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཕན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆེན་པོའི་གཞིར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད་ན། ཇི་ལྟར་ན་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆེན་པོའི་གཞིར་ཕྱུར་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཉེས་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྣོད་དང་བཅུད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་ལྟར་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆེན་པོའི་གཞིར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མ་
― DTG01_Page_143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རིག་པའི་བག་ཆགས་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཡང་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་སུ་གྱུར་པ་ནི་གླ་རྩི་ལ་སོགས་པས་བསྒོས་པ་བཞིན་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་ཅིང་ལམ་བཟང་པོ་རྙེད་པས་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་གློ་བུར་བ་རིང་དུ་བྱས་ཤིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་པ་ནི་གསེར་དང་ཟངས་ཀྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་བཞིན་ཏེ། འདི་ལ་ཡོན་ཏན་དང་ཉེས་པ་ལེན་ཅིང་སྤོང་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་དོན་རྟོགས་པ་ཁོ་ན་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དེའི་ཕྱིར། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞལ་བར་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་གསུངས་པ་གང་འདི་ལྟར་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་གྱི་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བར་ནི་མ་མཐོང་ངོ༌། །སྐྱེས་པ་འགག་པ་དག་ལས་ཀྱང་ཅུང་ཟད་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མར་མེ་དང་མཚུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར། དངོས་མིན་དངོས་པོ་མེད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་ནི་གཟུགས་སུ་ཡོད་པའོ། །དེ་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། གཉི་ག་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས་ན། དངོས་མིན་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་དབུས་ལས་འདས་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལྟར་རོ་གཅིག་པ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་རོ་གཅིག་ཅིང་མཉམ་པའི་རང་བཞིན་དུ་གང་གྱུར་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་རོ་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉི་ག་དང་གཞན་ལས་བཙལ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་གོས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མི་འགྱུར་བ་སྟེ་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མི་འཕོ་བའོ། །ཞི་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་གྱུར་བའོ། །མི་མཉམ་པ་ནི་མཚུངས་པ་མེད་པའོ། །མཉམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་མཚུངས་པར་གྱུར་བའོ། །ཁྱབ་
― DTG01_Page_144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཅན་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བར་གྱུར་བའོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་བའོ། །ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བ་གཞན་ཡང་སོ་སོ་རང་རིག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་གྱུར་པ་གཞོན་ནུ་མའི་བདེ་བ་དྲིས་པ་བཞིན་ནོ། །དཔེ་མེད་པ་ནི་དཔེ་ལས་འདས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། །མཚུངས་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །ཚིག་ལམ་པ་ཡང་གང་ཞིག་ཡོད། །ཅུང་ཟད་ཉེ་བའམ་རིང་པ་ནི། །འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདྲེན་པ་མཉམ་པ་མེད་གྱུར་པ། །དེ་ལ་དཔེར་བྱ་གང་ཞིག་གཞལ། །སྐབས་འབྱེད་གཞི་དང་བྲལ་བ་ཡི། །མཉམ་མེད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བཤད་པས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་ལུས་དེ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཇི་ལྟ་བུ་སུ་ལ་ཞེ་ན། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཏེ་ཤེས་བྱ་མ་ལུས་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ཐུགས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ལ་ལུས་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་གི་འབྱོར་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་ལས་རྒལ་བའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་རིང་དུ་གྱུར་བའོ། །ལེགས་མཛད་བརྒྱ་ཡི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡུན་རིང་པོར་ཉེ་བར་བསགས་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །གང་གི་ཞེ་ན། བློ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། བྱམས་པ་དང༌། མཐོང་བ་དོན་ཡོད་དང༌། ངན་སོང་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་དང༌། མྱ་ངན་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འཇོམས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་སོགས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགའ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རབ་ཏུ་མགུ་བའི་རྒྱུར་རོ། །འཁོར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུའོ། །སྣ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་དུ་མའོ། །རྒྱས་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དག་གི་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བྱེ་བྲག་དུ་མར་འཆད་པར་མཛད་པའོ། །རྟག་ཏུ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་སྐད་རྒྱ་ཆེན་འཇིག་རྟེན་ཀུན་དུ་འཕྲོ་བར་མཛད་པ་པོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གསུང་ངོ༌། །ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པས་ན་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྤྲོ་བས་ན་ཤིན་ཏུ་མང་ཞིང་རྒྱ་ཆེ་
― DTG01_Page_145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བ་ལ་སོགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་ཅིང་གསུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྙེས་ཤིང་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་སྟེ། ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པས་ལོངས་སྤྱོད་པར་མཛད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་གཞན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཆེན་པོ་ལ་བཞུགས་པ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྲིད་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཆེན་པོ་ཡང་ཡིན་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་སྲིད་ཆེན་པོ་སྟེ་ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་པོའོ། །དེ་ལ་གནས་པའི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉེ་བར་བསྟན་ནས། སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྨིན་པར་མཛད་ཕྱིར་ལ་ལ་དག་ཏུ་མེ་འབར་བཞིན་དུ་གང་སྣང་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྨིན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དོན་དུའོ། །གང་གིས་དུས་ལ་ལ་དག་ཏུ་མེ་དང་འདྲ་ཞིང་བྱིན་ཟ་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་འབར་བར་སྣང་ཞིང་འོད་དང་ལྡན་པས་རབ་ཏུ་འབར་བར་སྣང་བའོ། །གནས་གང་དུ་སྣང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་པ་ཉིད་དུའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནི་པཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་དྲང་སྲོང་སྨྲ་བ་རི་དགས་ཀྱི་ནགས་སུའོ། །རབ་ཏུ་ཞི་བར་གང་སྣང་ལ། །ཞེས་པ་ནི་གྱད་ཀྱི་ཉེ་འཁོར་ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་གི་ཚལ་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པའོ། །ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། སྣ་ཚོགས་ཐབས་ཚུལ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྟོན་པའོ། །བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་དུ་མར་འཇུག་ཅིང་ཞེས་པ་སྟེ། གདུལ་བྱ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་མཛད་པའོ། །ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་འཇིགས་སེལ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདོད་པ་
― DTG01_Page_146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་སྟེ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་རིང་དུ་མཛད་པ་ནི་འཇིགས་པ་སེལ་བའོ། །གཞན་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཅུར་ཆུབ་མཛད་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་སྐུ་དོན་ཆེན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུར་ཆུབ་པར་མཛད་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་པོ་རྣམས་སུ་རྗེས་སུ་ཁྱབ་པའོ། །ཐུབ་པ་ནི་སྐུ་དང་གསུང་ཐུབ་པ་དང་ལྡན་པས་ན་ཐུབ་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དོན་ཆེན་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་འབྲས་བུ་སྩོལ་བའམ་ཐོབ་པར་མཛད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གིས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་ནས། གནས་ཀྱི་མཆོག་དགའ་ལྡན་གྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་ན་བཞུགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམ་པ་ཏོག་དཀར་པོས་ཐུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་བསྒོམས་པའི་རིམ་གྱིས་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོའི་གནས་འོག་མིན་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་རིམ་པས་ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་ནས་སྤྲུལ་པའི་སྐུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུས་བཞུགས་པ་དང༌། རི་རབ་ཆེན་པོའི་སྟེང་དུ་རྡོ་རྗེ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་རྩེ་མོར་གཤེགས་ཏེ། དཀྱིལ་འཁོར་རྣམ་པ་བཞིར་མངོན་པར་སྤྲུལ་བར་མཛད་ནས། སླར་ཡང་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་མཆོག་ཏུ་བཞུགས་པའི་དམ་པ་ཏོག་དཀར་པོ་དང་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ནས་ལྷུམས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། བལྟམས་པ་དང༌། བཙུན་མོའི་ནང་ན་རོལ་པ་མཛད་པར་བསྟན་པ་དང༌། མཚན་མོ་མངོན་པར་བྱུང་བ་དང༌། དཀའ་བ་མཛད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང༑བདུད་བཏུལ་བ་དང༌། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་བར་གྱིས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་མཛད་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་བདག་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །
― DTG01_Page_147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན། འོག་མིན་གནས་ནི་ཉམས་དགའ་བར། །གཙང་མའི་གནས་ཀྱི་སྟེང་བཞུགས་ཏེ། །ཡང་དག་སངས་རྒྱས་དེར་སངས་རྒྱས། །སྤྲུལ་པ་དག་ནི་འདིར་སངས་རྒྱས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་སྐུ་གསུམ་བསྟན་ནས། གཞན་ཡང་སྨོན་ལམ་བྱེད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དོན་གཅིག་རྒྱུན་དུ་མཛད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ནི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པའི་དོན་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་པས་ན། འགྲོ་བའི་དོན་གཅིག་རྒྱུན་དུ་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གཅིག་རྒྱུན་དུ་མཛད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་དེ་ལ་ཕྱག་བྱས་པས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དཔག་མེད་ལས་བྱུང་བའི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པར་བསགས་པ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་དེ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །དེ་སུ་ཞིག་ཅེ་ན། བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ་མཛེས་པར་གཤེགས་པ་འམ་སླར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཡིན་པས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པའོ། །ཡང་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་མཐར་ཕྱིན་པས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པའོ། །རྣམས་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐུ་གསུམ་པའོ། །དེ་བས་ན་དེའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཡིད་དང་ཚིག་གི་འདས་ལས་རབ་ཏུ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དམིགས་སུ་ཡོད་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ལ་མོས་པའི་དད་པས་འདུད་ཅིང་ཕྱག་བྱས་པ་ལས་སོ། །བདག་གིས་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་པའི་ས་བོན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བསྒྲུབས་ཤིང་བསགས་པའོ། །དེས་ན་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་གང་ཡིན་པ་དེས་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་གསུམ་ཐོབ་ཅིང་རེག་ནས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་ཤིང་ལྷག་མ་མེད་པ་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་འཛུད་པ་སྟེ། བྱང་
― DTG01_Page_148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་པའི་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལམ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་ལམ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་རབ་ཏུ་འཛུད་ཅིང་འགོད་པར་ཤོག་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྟོད་པའི་རྒྱལ་པོ་མཁས་ཤིང་ཡོན་ཏན་ཕུལ་བྱུང་སྤྱོད་ཡུལ་བ། །ཤིན་ཏུ་ཉམས་མེད་རྒྱ་ཆེན་སྙིང་པོ་དོན་གྱི་ཚོགས་སྦས་པ། །བདག་གིས་འདིར་ནི་ལོ་འདབ་རྩེ་ཙམ་བླངས་ནས་རྣམ་བཤད་ཀྱིས། །མཆོག་ཏུ་མཁས་ཤིང་དོན་གྱི་རྗེས་འབྲང་འདིར་ནི་ཚད་མ་ཡིན། །སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པའི་སྐུ་གསུམ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཤྲདྷཱ་ཀ་ར་ཝརྨ་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་གསར་དུ་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་པ་ལགས་སོ། །
སེམས་ཅན་འགུ་བར་བྱ་བའི་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སཏྭ་ཨཱ་ར་དཱ་ན་སྟ་པཾ། བོད་སྐད་དུ། སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱ་བའི་བསྟོད་པ། འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ང་ལ་གུས་པ་སེམས་ཅན་དོན་ཏེ་གུས་པ་གཞན་དག་མིན། །གང་གིས་སྙིང་རྗེ་མ་བཏང་དེ་ཡིས་ངལ་གུས་པ་སྟེ། །སྙིང་རྗེ་བཏང་ནས་གནས་པར་གྱུར་པ་ལྷུང་བ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་དེ་ལས་སྙིང་རྗེས་བསླང་བར་ནུས་ཀྱི་གཞན་གྱིས་མིན། །གང་གིས་སྙིང་རྗེ་སེམས་ཅན་ལ་ནི་རྗེས་སུ་ཞུགས་གྱུར་པ། །དེས་ནི་ང་ཡང་མཉེས་བྱས་དེས་ནི་བསྟན་པའི་ཁུར་ཡང་བཟུང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཐོས་པ་སྙིང་རྗེ་དག་དང་བློ་དང་གསལ་བདག །གང་ལ་ཡོད་པ་དེས་ནི་རྟག་ཏུ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་མཆོད། །ང་ཉིད་སེམས་ཅན་ཕན་འདོགས་གྱུར་པས་གྲུབ་པའི་འདི་བརྙེས་པ་སྟེ། །སེམས་ཅན་ཁོ་ནའི་དོན་དུ་ང་ཡིས་སྐུ་འདི་ཡང་དག་བཟུང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡིད་ཀྱིས་གནོད་པར་སེམས་དེ་གང་གི་ཕྱིར། །ང་ལ་མི་ལྟོས་པས་ན་དེའི་དོན་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཕན་པ་ཆུང་ཡང་དེས་ནི་མཆོད་པ་འབྱུང་འགྱུར་ཏེ། །གང་གིས་ཡིད་ནི་མགུ་བར་བྱེད་པ་མཆོད་པ་ཡིན་པས་སོ། །གནོད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནམ་གཞན་ལ་རྣམ་པར་འཚེ་བའང་རུང་། །ལེགས་པར་སྦྱར་ནས་མཆོད་པར་གྱུར་ཀྱང་དེས་ནི་མཆོད་མི་འགྱུར། །ཆུང་མ་དག་དང་བུ་དང་འབྱོར་དང་རྒྱལ་སྲིད་ཆེན་པོ་དང༌། །ཤ་རྣམས་དང་ནི་ཁྲག་དང་ཚིལ་དང་མིག་དང་ལུས་རྣམས་ཀྱང༌། །གང་ལ་བརྩེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ང་ཡིས་ཡོངས་བཏང་བ། །དེས་ན་དེ་ལ་གནོད་པ་བྱས་
― DTG01_Page_149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ང་ལ་གནོད་བྱས་འགྱུར། །དེས་ན་སེམས་ཅན་ཕན་པ་བྱས་ན་ང་ལ་མཆོད་པའི་མཆོག །སེམས་ཅན་གནོད་པ་བྱས་པ་ང་ལ་ཤིན་ཏུ་གནོད་པའི་མཆོག །བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་ང་དང་སེམས་ཅན་མཚུངས་པར་མྱོང་བས་ན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་འཚེ་བར་བྱེད་དེ་ང་ཡི་སློབ་མ་ཇི་ལྟར་ཡིན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་མཉེས་དང་དགེ་བ་བྱས། །སེམས་ཅན་མང་པོའི་དོན་ལ་རབ་གནས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཐོབ། །སེམས་ཅན་དོན་ལ་བརྩོན་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱང་བཅོམ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྤྱད་པ་དེས་ན་ང་སངས་རྒྱས། །སྐྱེ་བ་སྐྱེ་བར་གཅེས་པར་གྱུར་པའི་གཉེན་འདྲ་སྲོག་ཆགས་མེད་གྱུར་ན། །དངོས་པོ་གང་ལ་འདིར་ནི་སྙིང་རྗེ་བྱམས་ལས་དམིགས་པ་ངེས་པར་འགྲུབ། །བཏང་སྙོམས་དགའ་བ་ལ་སོགས་དངོས་པོའི་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཐར་ལ་སོགས་གང་ལ། །གང་གི་དོན་དུ་སྙིང་རྗེ་དེ་ལ་འབད་པའི་ཡིད་ཀྱིས་བཟོད་པ་ཡུན་རིངས་བསྒོམས། །གླང་པོ་ལ་སོགས་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཉིད་དུ་མ་ང་ཡིས་སྦྱིན་པ་བྱས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཉིད་སྣོད་ཉིད་དུ་ཡང་ཉེ་བར་གྱུར་པས་ང་ཡིས་སྦྱིན་པས་བསྡུས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཉིད་སྣ་ཚོགས་དངོས་པོར་གྱུར་པས་ང་ཡི་སྙིང་རྗེ་འཕེལ་བར་གྱུར། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཉིད་བསྲུང་མ་བྱས་ན་གང་གི་དོན་དུ་དོན་འདི་བསྒྲུབས། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་མེད་ན་འཁོར་བར་ཉོན་མོངས་མི་བཟད་རབ་ཏུ་མང་པོ་ལས། །སྐྱེ་བ་བརྒྱུད་པར་གནོད་པ་མཚུངས་པ་མེད་ལས་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཕན་འདི་བསྒྲུབས། །བདེ་བར་གཤེགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་འཁོར་བའི་རྒྱན་གྱུར་འདི། །གལ་ཏེ་ང་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བརྩེ་མེད་གྱུར་ན་གང་གི་དོན་དུ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས། །ཇི་སྲིད་ང་ཡི་བསྟན་པ་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ཕན་པ་འདིར་ནི་འབར་གྱུར་བ། །དེ་སྲིད་གཞན་ལ་མཆོག་ཏུ་ཕན་པར་འདོད་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་གནས་པར་གྱིས། །ཐོས་པས་ང་ཡིས་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སེམས་ཅན་དོན་ལ་མི་སྐྱོ་ཐོས་བགྱིད་ལ། །སྐྱོ་བ་མེད་པར་ལུས་འདི་ལས་ནི་སྙིང་པོ་དག་ནི་བླང་བར་གྱིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་བ་ཚྭའི་ཆུ་ཀླུང་ཞེས་བྱ་བའི་ལུང་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་བཅུ་དྲུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ།
― DTG01_Page_150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱ་བའི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྒོ་ནས་བསྡུས་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཆེན་པོ་དཱི་པཾ་ཀ་ར་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ན་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།
རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའི་བསྟོད་པ།
ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ།
― DTG01_Page_150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། མ་ཧཱ་བཛྲ་དྷ་ར་སྟོ་ཏྲ། བོད་སྐད་དུ། རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའི་བསྟོད་པ། ཕྱོགས་བཅུ་ནམ་མཁའི་མཐས་ཀླས་པ་ན་བཞུགས་པའི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང༌། རྡོ་རྗེ་ལྷ་མོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཁྲོ་བོའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོ་ལ་བསྟོད་པའི་རྒྱལ་པོ་འདིས་བསྟོད་པར་གྱུར་ཏོ། །ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །དོན་དམ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདེན་གཉིས་དབྱེར་མེད་ལ་ཕྱག་འཚལ། །རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ། །སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ནི་དག །སྐུ་ནི་གདོད་ནས་ནམ་མཁའི་སྐུ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་དམིགས་པ་མེད། །རང་བཞིན་མེད་པ་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ། །དགེ་དང་མི་དགེའི་རྣམ་རྟོག་དང༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་སེམས་པ་མེད། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་ནམ་མཁའི་ཚུལ། །རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ། །འཁོར་བའི་སྒྲུབ་པས་འཁོར་གྱུར་པའི། །ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་རྣམ་པར་དག །སངས་རྒྱས་ལྔ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད། །ནམ་མཁར་གནས་པ་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ། །ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་འཁོར་བ་ཡི། །རྒྱ་མཚོར་འཁྱམས་པའི་ལུས་ཅན་ཕྱིར། །ཡོངས་ཤེས་སྐྱ་བ་འཛིན་པ་ཡི། །དེད་དཔོན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྟག་དང་མི་རྟག་སོགས་རྣམས་ལ། །རྟག་དང་མི་རྟག་སོགས་རྣམས་ཀྱིས། །རྣམ་དག་ལམ་སྟོན་ལ་མཁས་པ། །རྡོ་རྗེ་སློབ་དཔོན་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ། །རང་གི་སྡེ་དང་གཞན་གྱི་སྡེ། །ལྟ་བའི་རིམས་ཀྱིས་བཏབ་པ་ཡི། །ནད་པ་རྣམས་ནི་གསོ་མཛད་པ། །སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ། །སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡི། །འདམ་གྱིས་མ་གོས་གཙང་བའི་སྐུ། །འོད་གསལ་བར་ནི་ངང་གིས་གནས། །པདྨ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་པ་ནམ་མཁའ་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་ལས་འབྱུང་བ། །རྡོ་རྗེ་འཆང་ཆེན་པོའི་བསྟོད་པ། ཕྱག་ན་
― DTG01_Page_151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྡོ་རྗེས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྗེ་བཙུན་གནས་བརྟན་ཆེན་པོ་དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་སྐུ་ཅན་སྤྱན་སྔ་རིན་པོ་ཆེའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་བཀའ་བཞིན་ཞ་ལུ་ལོ་ཙཱ་བ་དྷ་རྨ་པཱ་ལས་དཔལ་གདན་ས་ཐེལ་གྱི་ཡང་དགོན་དུ་བསྒྱུར་བའོ།། །།
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མའི་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པྲ་ཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏ་སྟོ་ཏྲཾ། བོད་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མའི་བསྟོད་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཁྱོད་སྐུ་ཀུན་ཉེས་མེད་ལ། །ཉེས་མེད་རྣམས་ཀྱིས་གཟིགས་མཛད་པ། །དཔག་མེད་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་གོས་མེད་ཅིང༌། །སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་ཡི་གེ་མེད། །བསམ་ཡས་ཁྱོད་མཐོང་གང་ཡིན་པ། །དེས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང༌། །འཕགས་མ་ཡོན་ཏན་ཕྱུག་ཁྱོད་དང༌། །སངས་རྒྱས་འགྲོ་བའི་བླ་མ་རྣམས། །ཁྱད་པར་ཡོད་པར་མ་འཁུམས་ཏོ། །ཟླ་བ་དང་ནི་ཟླ་འོད་བཞིན། །གུས་ལ་བྱམས་མ་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །ཆོས་ཀྱི་སྔོན་འགྲོ་ཁྱོད་བརྟན་ནས། །ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་མཉམ་མེད་པའི། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོར་བདེ་བླག་འགྲོ། །ལན་ཅིག་ཙམ་ཡང་བསམ་དག་པས། །ཁྱོད་ལ་ཚུལ་བཞིན་བལྟ་བ་དང༌། །དེས་ཀྱང་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་ཀྱི། །དངོས་གྲུབ་དེས་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར། །གཞན་དོན་མངོན་དགའི་བདག་ཉིད་ཅན། །དཔའ་བོ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །གསོ་མཛད་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་སྟེ། །ཁྱོད་ནི་བྱམས་མའི་ཡུམ་ལགས་སོ། །གང་སླད་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་གཙོ། །ཐུགས་རྗེ་ཅན་རྣམས་ཁྱོད་ཀྱི་སྲས། །དེ་ཡི་སླད་དུ་དགེ་མ་ཁྱོད། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཕྱི་མོ་ལགས། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དྲི་མེད་པ། །ཀུན་གྱིས་མ་སྨད་པ་ཁྱོད་ཀྱི། །དུས་ཀུན་རྗེས་སུ་འབྲང་ལགས་པ། །རྒྱུ་སྐར་རྣམས་ཀྱིས་ཟླ་རིས་བཞིན། །གདུལ་བྱའི་འགྲོ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། །དེ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་ཀྱིས། །ཁྱོད་ཉིད་གཅིག་པུ་ཚུལ་མང་དུ། །སྣ་ཚོགས་མཚན་གྱིས་བསྔགས་པ་མཛད། །ཟིལ་པའི་ཆུ་ཡི་ཐིགས་པ་རྣམས། །ཉི་མའི་འོད་དང་མཇལ་བ་བཞིན། །རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྩོད་དང་སྐྱོན། །ཁྱོད་དང་མཇལ་ན་འཇིག་པར་འགྱུར། །ཁྱོད་ཉིད་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ནི། །སྐྲག་བྱེད་མཐོང་ན་འཇིགས་པ་དང༌། །
― DTG01_Page_152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མཁས་པ་རྣམས་ལ་དབུགས་འབྱིན་པ། །སྐྱེད་པས་མཐོང་ན་ཞི་བ་ལགས། །ཁྱོད་མགོན་གང་ལ་ཁྱོད་ལ་ཡང༌། །མངོན་པར་ཆགས་པ་མངའ་མིན་ན། །དེ་ལ་ཡུམ་གཅིག་ཇི་ལྟར་ན། །གཞན་ལ་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་འབྱུང༌། །ཁྱོད་ནི་གང་ནས་མ་བྱོན་ཞིང༌། །གང་དུ་ཡང་ནི་མི་གཤེགས་པས། །གནས་ནི་ཐམས་ཅད་དག་ཏུ་ཡང༌། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམིགས་མ་ལགས། །གང་ཁྱོད་དེ་ལྟར་མ་འཁུམས་ནས། །བསམ་པ་ཡིས་ནི་བསྒྲུབས་པ་དང༌། །བསྒྲུབས་པ་ལས་ནི་རྣམ་གྲོལ་བ། །དེ་འདིར་རྨད་བྱུང་ཆེན་པོ་ལགས། །ཁྱོད་ཉིད་མཐོང་ན་འཆིང་འགྱུར་ཞིང༌། །མ་མཐོང་ན་ཡང་འཆིང་བར་འགྱུར། །ཁྱོད་ཉིད་མཐོང་ན་གྲོལ་འགྱུར་ཞིང༌། །མ་མཐོང་ན་ཡང་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཨེ་མ་ཡ་མཚན་ཆེར་འོང་མ། །གྲགས་ལྡན་མ་ཁྱོད་བཟང་མོ་ལགས། །ཤིན་ཏུ་རྟོགས་དཀའ་སྒྱུ་མ་བཞིན། །སྣང་ཞིང་མི་སྣང་བ་ཡང་ལགས། །སངས་རྒྱས་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་བསྟེན་མ། །ཁྱོད་ཉིད་གཅིག་པུ་ཐར་པའི་ལམ། །དེ་ལྟར་གཞན་དག་མེད་པར་ངེས། །ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་དོན་དུ། །ཐ་སྙད་མདུན་དུ་མཛད་ནས་ནི། །བརྩེ་བས་འཇིག་རྟེན་མགོན་རྣམས་ཀྱིས། །ཁྱོད་བསྟན་མ་བསྟན་པར་ཡང་གདའ། །འདིར་ཁྱོད་བསྟོད་པར་སུས་རྔོ་ཐོགས། །མཚན་མ་མེད་ཅིང་གོས་པ་མེད། །ངག་གི་ཡུལ་ཀུན་ལས་འདས་མ། །གང་ཁྱོད་འགར་ཡང་རྟེན་མི་མངའ། །དེ་ལྟར་གདའ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ། །བདག་ཅག་ངག་ལམ་འདི་འདྲ་བས། །ཁྱོད་ནི་བསྟོད་བྱར་མི་གདའ་ནའང༌། །བསྟོད་པས་ཤིན་ཏུ་མྱ་ངན་འདས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བསྟོད་ལས། །བདག་གིས་དགེ་བ་གང་བསགས་པ། །དེ་ཡིས་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གཞོལ་ཤོག །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མའི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་ཐིག་ལེ་བུམ་པ་དང༑ལོ་ཙཱ་བ་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨ་ཙིནྟ་སྟ་བཾ། བོད་སྐད་དུ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྟོད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་དངོས་པོ་རྟེན་འབྱུང་རྣམས། །ངོ་བོ་མེད་པ་
― DTG01_Page_153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཉིད་དུ་གསུངས། །ཡེ་ཤེས་མཉམ་མེད་བསམ་མི་ཁྱབ། །དཔེ་མེད་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐེག་ཆེན་ལ། །ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་རྟོགས། །དེ་བཞིན་བློ་དང་ལྡན་རྣམས་ལ། །ཐུགས་རྗེའི་དབང་གིས་བསྟན་པ་མཛད། །རྐྱེན་རྣམས་ལས་ནི་འབྲེལ་འབྱུང་བ། །མ་སྐྱེས་ལགས་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་མ་སྐྱེས། །དེ་ཕྱིར་སྟོང་པར་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཇི་ལྟར་འདི་ན་སྒྲ་བརྟེན་ནས། །བྲག་ཅ་གུན་དུ་འབྱུང་བ་ལྟར། །སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་བཞིན་དུ་ཡང༌། །དེ་བཞིན་སྲིད་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང༌། །སྒྱུ་མ་དང་ནི་སྨིག་རྒྱུ་དང༌། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་གཟུགས་བརྙན་དང༌། །རྨི་ལམ་གལ་ཏེ་མ་སྐྱེས་ན། །མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་དཔེ་མེད་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ། །དེ་དག་བྱས་པ་ཅན་དུ་བཞེད། །དེ་བཞིན་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཀུམ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གསུངས། །བྱིས་པ་གང་དག་ཅི་བརྗོད་པ། །བགྱིས་པ་ཞེས་བགྱིད་དེ་མཆིས་ཏེ། །ཆད་པ་སྟོང་པ་འདྲ་བ་ལགས། །དོན་བཞིན་མ་ལགས་རབ་ཏུ་བསྟན། །གང་ཚེ་བྱས་པའི་དངོས་མ་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡི། །གང་ཞིག་པས་ན་འདས་པར་འགྱུར། །མ་འོངས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་ལྟོས། །རང་ལས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་མེད། །གཞན་དང་གཉིས་ཀ་ལས་མ་ཡིན། །ཡོད་མིན་མེད་མིན་ཡོད་མེད་མིན། །དེ་ཚེ་གང་ལས་གཞན་ཞིག་འབྱུང༌། །མ་སྐྱེས་པ་ལ་རང་བཞིན་མེད། །དེ་ཕྱིར་གང་ལས་ཀུན་དུ་འབྱུང༌། །རང་བཞིན་དངོས་པོ་མེད་གྲུབ་པས། །གཞན་ལས་ཀྱང་ནི་འབྱུང་བ་མེད། །རང་ཉིད་ཡོད་ན་གཞན་ཡོད་འགྱུར། །གཞན་ཉིད་ཡོད་ན་རང་ཉིད་ཡོད། །དེ་དག་ལྟོས་པ་ཅན་དུ་གྲུབ། །ཕ་རོལ་ཚུ་རོལ་བཞིན་དུ་གསུངས། །གང་ཚེ་ཅི་ལའང་མི་ལྟོས་པ། །དེ་ཚེ་གང་ལ་གང་ཞིག་འབྱུང༌། །གང་ཚེ་རིང་ལ་མི་ལྟོས་པ། །དེ་ཚེ་ཐུང་སོགས་ག་ལ་མཆིས། །ཇི་ལྟར་གཅིག་སོགས་མ་མཆིས་པ། །འདས་དང་མ་འོངས་ལ་སོགས་པ། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཡང་དག་ལོག་པའང་རང་ལས་ཅི། །དངོས་གང་རང་ལས་མ་མཆིས་ན། །དེ་ཚེ་ཐམས་ཅད་ཅི་ཞིག་མཆིས། །གཞན་ཞེས་བརྗོད་པ་གང་ལགས་ཏེ། །རང་གི་རང་བཞིན་མེད་ན་མིན། །གང་ཚེ་གཞན་གྱི་དངོས་མེད་པ། །དེ་ཚེ་
― DTG01_Page_154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད། །དེ་ཚེ་གཞན་དངོས་དངོས་འཛིན་པ། །དོན་གྱི་ཐེག་པ་ཅི་ཞིག་མཆིས། །གདོང་མ་ཉིད་ནས་མཉམ་གྱུར་པ། །རང་བཞིན་གིས་ཀྱང་མྱ་ངན་འདས། །ཡང་དག་པར་ནི་མ་སྐྱེས་ལགས། །དེ་སླད་ཆོས་རྣམས་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །བློ་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པ། །དབུ་བ་ཆུ་བུར་སྒྱུ་ལ་སོགས། །སྨིག་རྒྱུ་ཆུ་ཤིང་འདྲ་བ་ལགས། །དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གང་དམིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་མཆིས་གྱུར་ན། །བྱིས་པས་ཡང་དག་རིག་པར་འགྱུར། །གང་ཚེ་ཡང་དག་ཤེས་པས་ཅི། དབང་པོ་རྣམས་ནི་བེམས་པོ་དང༌། །ཚད་མ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་དང༌། །ལུང་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དང་ནི། །ལོག་པར་ཡོངས་ཤེས་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །གང་གིས་ཅི་ཞིག་མ་རྟོགས་པ། །ཡང་དག་ཇི་བཞིན་ཐུགས་ཆུད་ནས། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་མི་ཤེས་པས། །བསྒྲིབས་པ་ཞེས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །ཡོད་ཅེས་པ་ནི་རྟག་པར་ལྟ། །མེད་ཅེས་པ་ནི་ཆད་པར་ལྟ། །དེས་ན་མཐའ་གཉིས་བྲལ་བ་ཡི། །ཆོས་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་པ་མཛད། །དེས་ན་ཆོས་རྣམས་མུ་བཞི་དང༌། །བྲལ་བར་ཁྱོད་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ལགས། །རྣམ་ཤེས་བྱ་བའང་མ་ལགས་ལ། །རྨི་ལམ་མིག་འཕྲུལ་ལས་བྱུང་དང༌། །ཟླ་གཉིས་ལ་སོགས་མཐོང་བ་བཞིན། །འགྲོ་བ་འབྱུང་བ་དེ་དངོས་སུ། །མ་བྱུང་དེ་བཞིན་ཁྱོད་ཀྱིས་གཟིགས། །ཇི་ལྟར་རྒྱུ་ལས་རྨི་ལམ་ན། །འབྱུང་བ་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་བཞིན། །འཇིག་པའང་དེ་བཞིན་བཞེད་པ་ལགས། །དེ་བཞིན་ཆགས་སོགས་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །འཁོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ཉོན་མོངས། །ཚོགས་རྫོགས་པ་དང་ཐར་པ་ཡང༌། །རྨི་ལམ་འདྲ་བར་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །དེ་བཞིན་སྐྱེས་དང་མ་སྐྱེས་དང༌། །འོངས་པ་དང་ནི་སོང་བ་ཡང༌། །དེ་བཞིན་བཅིངས་གྲོལ་ཡེ་ཤེས་ལ། །གཉིས་འདོད་ཡང་དག་རིག་མ་ལགས། །གང་ལས་སྐྱེས་པ་ཡོད་མ་ལགས། །དེ་ལ་མྱ་ངན་འདས་གང་ཡོད། །སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་འདྲ་བས་ན། །དོན་དུ་གཟོད་ནས་ཞི་བ་ཉིད། །སྐྱེས་པ་ཉིད་ནའང་མ་སྐྱེས་པ། །སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཇི་བཞིན་བཞེད། །དེ་བཞིན་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་
― DTG01_Page_155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པའམ། །ཡང་དག་པར་ནི་མ་སྐྱེས་ལགས། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་དཔག་མེད་ཀྱིས། །སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ། །སོ་སོར་མྱ་ངན་འདས་མཛད་ཀྱང༌། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་གད་མ་བཀྲོལ། །ཐུབ་ཆེན་གང་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས། །རང་ལས་མ་སྐྱེས་དེ་ཡི་ཕྱིར། །གང་ཡང་གང་གིས་མ་བཀྲོལ་ཞེས། །དེ་སྐད་ཁྱོད་ཀྱིས་གསལ་བར་གསུངས། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་བྱས། །དངོས་པོ་སྟོང་པ་དེ་བཞིན་དུ། །བྱས་པ་ཐམས་ཅད་དངོས་སྟོང་གཞན། །ཁྱོད་གསུང་དེ་བཞིན་བྱེད་པ་པོ། །བྱེད་པ་པོ་ཡང་གཞན་གྱིས་བགྱིས། །བྱས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ལགས། །ཡང་ན་དེ་ཡི་བྱ་བ་བྱེད། །བྱེད་པ་པོར་ནི་ཐལ་བར་འགྱུར། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་ཞེས། །ཁྱོད་ཀྱིས་གསང་ནི་བསྟོད་དེ་གསུངས། །བརྗོད་པ་ལས་ནི་གཞན་གྱུར་པ། །བརྗོད་པར་བགྱི་བ་ཡོད་མ་མཆིས། །དེ་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི། །རྟོག་པ་ཙམ་ཞེས་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །གང་གིས་སྟོང་པར་རྣམ་རྟོག་པའི། །རྟོག་པ་ཡང་ནི་མེད་ཅེས་གསུངས། །དངོས་དང་དངོས་མེད་གཉིས་འདས་པ། །ལ་ལར་མ་འདས་པ་ཡང་ལགས། །ཤེས་པ་མེད་ཅིང་ཤེས་བྱའང་མེད། །མེད་མིན་ཡོད་མིན་གང་ལགས་དང༌། །གང་ཡང་གཅིག་མིན་དུ་མའང་མིན། །གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་ཅི་ཡང་མེད། །གཞི་མེད་པ་དང་མི་གསལ་དང༌། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་དཔེ་མེད་དང༌། །གང་ཡང་མི་སྐྱེ་མི་འགག་དང༌། །ཚད་པ་མེད་ཅིང་རྟག་མེད་པ། །དེ་ནི་ནམ་མཁའ་འདྲ་བ་ལགས། །ཡི་གེ་ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །དེ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང༌། །དེ་ནི་སྟོང་པར་ཁྱོད་བཞེད་ལགས། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའང་དེ་དང་མཚུངས། །དེ་ནི་དེ་ཉིད་དོན་དང་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་རྫས་སུ་བཞེར། །དེ་ནི་ཡང་དག་མི་སླུ་བ། །དེ་རྫོགས་པས་ན་སངས་རྒྱས་བརྗོད། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཆོས་དབྱིངས་དང༌། །དེས་ན་དོན་དུ་ཐ་མི་དད། །བདག་ཉིད་དང་ནི་གཞན་རྣམས་དང༌། །དེས་ན་མཉམ་པར་ཁྱོད་བཞེད་ལགས། །དངོས་པོ་རྣམས་ལས་སྟོང་གཞན་མིན། །དེ་མེད་པར་ཡང་དངོས་པོ་མེད། །དེ་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྱུང་བའི་དངོས། །སྟོང་པ་ལགས་པར་
― DTG01_Page_156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའང་ལགས། །གཞན་གྱི་དབང་ལས་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། །གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་རབ་ཏུ་གསུངས། །དམ་པའི་དོན་ནི་བཅོས་མ་ཡིན། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་རང་བཞིན་དང༌། །ཡང་དག་རྫས་དངོས་ཡོད་པའང་ལགས། །བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡོད་མ་ལགས། །བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་པ། །སྒྲོ་འདོགས་ལགས་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །བྱས་པ་ཆད་ནས་མེད་ཅེས་པ། །ཆད་པ་ལགས་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །ཡང་དག་ཤེས་པས་ཆད་པ་མེད། །རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་བཤད། །འགྲོ་བ་དངོས་པོས་སྟོང་པ་ལགས། །དེ་སླད་སྨིག་རྒྱུ་འདྲ་བར་བཞེད། །ཇི་ལྟར་རི་དགས་སྐོམ་ཆུ་ནི། །ཆད་མེད་རྟག་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །ཆད་མེད་རྟག་པ་མེད་པར་གསུངས། །གང་ལ་རྫས་ཤིག་སྐྱེ་འགྱུར་བ། །དེ་ལ་ཆད་སོགས་འཇིག་པ་འབྱུང༌། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡོད་དང༌། །མཐའ་མེད་པར་ཡང་འགྱུར་བ་ལགས། །ཤེས་པ་ཡོད་པས་ཤེས་བྱ་བཞིན། །ཤེས་བྱ་ཡོད་པས་དེ་ཤེས་བཞིན། །གང་ཚེ་གཉིས་ཀ་མ་སྐྱེས་པར། །རྟོགས་པ་དེ་ཚེ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །དེ་ལྟར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་དཔེ། །སྨན་པའི་མཆོག་གིས་གསལ་བསྟན་ནས། །ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་འགོག་བྱེད་པའི། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་བསྟན་པ་ལགས། །ངོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་བསྟན་པ། །དེ་ནི་ཡང་དག་དམ་པ་ལགས། །དངོས་པོའི་གདོན་གྱིས་ཟིན་རྣམས་ཀྱིས། །གསོ་བ་དེ་ནི་བླ་ན་མེད། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་མཆོད་སྦྱིན་པ། །མཆོད་སྦྱིན་རིམ་པས་རྟག་རྒྱུན་དུ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་སྦྱིན་སྲེག་མཛད། །དངོས་འཛིན་འཇིགས་པ་གཅོད་བགྱིད་ཅིང༌། །མུ་སྟེགས་རི་དགས་འཇིགས་བགྱིད་པ། །བདག་མེད་སེང་གེའི་ང་རོའི་སྒྲ། །རྨད་བྱུང་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཆེས་ཟབ་པའི། །ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཆེན་བརྡུངས་པ་ལགས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྒྲ་བོ་ཆེའི། །ཆོས་ཀྱི་དུང་ནི་བུས་པ་ལགས། །སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་བདུད་རྩི་ཡི། །ཆོས་ཀྱི་རྫས་ནི་གསུངས་པ་ལགས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད། །ངེས་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་ཀྱང་བསྟན། །གང་ཡང་སྐྱེ་དང་འགག་ལ་སོགས། །སེམས་ཅན་སྲོག་ལ་སོགས་བསྟན་པ། །
― DTG01_Page_157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དེ་ནི་བཀྲི་དོན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལགས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཚོ་ཡི། །ཕ་རོལ་གང་གིས་རང་ཕྱིན་ཏེ། །བསོད་ནམས་ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་ཕྱུག །མགོན་ཁྱོད་ཡོན་ཏན་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །དེ་ལྟར་དཔེ་མེད་བསམ་མི་ཁྱབ། །འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་བསྟོད་པ་ཡིས། །བདག་གིས་བསོད་ནམས་གང་ཐོབ་དེས། །འགྲོ་བ་ཁྱོད་དང་མཚུངས་པར་ཤོག །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
བསྟོད་པ་ལས་འདས་པར་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། རུ་ཏ་སྟི་སྟ་བཾ། བོད་སྐད་དུ། བསྟོད་པ་ལས་འདས་པར་བསྟོད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བླ་མེད་ལམ་ལས་གཤེགས་པ་ཡི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྟོད་འདས་ཀྱང༌། །གུས་ཤིང་སྤྲོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །བདག་གིས་བསྟོད་འདས་བསྟོད་པར་བགྱི། །བདག་དང་གཞན་དང་གཉིས་ཀ་ལས། །རྣམ་པར་དབེན་པའི་དངོས་གཟིགས་ཀྱང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་སེམས་ཅན་ལས། །མ་ལོག་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་ཤིང༌། །ཚིག་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི། །ཆོས་རྣམས་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་བསྟན་པ། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ངོ་མཚར་ལགས། །ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས། །ཁྱོད་ཀྱིས་བསྒྲགས་པར་མཛད་ལགས་ཀྱང༌། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི། །སླད་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་བཟློག་པར་མཛད། །གང་ཞིག་རྐྱེན་ལས་དེ་མ་མཆིས། །དངོས་རྣམས་རྐྱེན་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱེ། །དེ་སྐད་མཁས་པ་ཁྱོད་གསུངས་པས། །སྤྲོས་པ་རྣམས་ནི་བཅད་པ་ལགས། །གང་དག་ཚོགས་ལས་རབ་གྲུབ་ན། །ཚོགས་པ་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་མཐོང་བ། །དེ་དག་མཐའ་གཉིས་བརྟེན་པར་ནི། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་གཟིགས་པ་ལགས། །དངོས་པོ་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་གྲུབ་པར། །ཁྱོད་ནི་ཤིན་ཏུ་བཞེད་པ་ལགས། །དེ་ལྟར་བྱས་པའི་སྐྱོན་ལགས་པར། །འདི་ལྟར་སྟོན་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་གཟིགས། །གང་ནས་ཀྱང་ནི་མཆི་མ་ལགས། །གང་དུ་ཡང་ནི་མཆིས་མ་ལགས། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཟུགས་བརྙན་དང༌། །མཚུངས་པར་ཁྱོད་ནི་བཞེད་པ་ལགས། །ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སྤང་པའི་ཕྱིར། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྟོང་པ་གསུངས། །
― DTG01_Page_158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་སྟེ། །དངོས་སུ་མགོན་པོ་ཁྱོད་མི་བཞེད། །སྟོང་དང་མི་སྟོང་བཞེད་མ་ལགས། །གཉིས་ཀར་ཁྱོད་དགྱེས་མ་ལགས་ཏེ། དེ་ལ་རྩོད་པ་མ་མཆིས་པར། །ཁྱོད་ཀྱིས་གསུང་ཆེན་སྤྱོད་པ་ལགས། །གཞན་མིན་དངོས་པོ་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །གཞན་མིན་གཉིས་མིན་ཞེས་ཀྱང་གསུངས། །གཅིག་དང་གཞན་ཉིད་སྤངས་པས་ན། །ཇི་ལྟ་བུར་ཡང་དངོས་མ་མཆིས། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་སོགས་གསུམ་མཆིས་ན། །འདུས་བྱས་མཚན་ཉིད་མཆིས་པར་འགྱུར། །དེ་དག་གི་ཡང་སྐྱེ་ལ་སོགས། །གསུམ་པ་ཐ་དད་འགྱུར་བ་ལགས། །སྐྱེ་སོགས་གསུམ་པོ་སོ་སོ་ནི། །འདུས་བྱས་ལས་ལ་ནུས་མ་ལགས། །གཅིག་ལ་གཅིག་ཏུ་འདུམ་པ་རྣམས། །ཕྲད་པར་ཡང་ནི་མཆིས་མ་ལགས། །དེ་ལྟར་མཚན་གཞི་མཚན་མ་མཆིས། །དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་མ་ལགས་པས། །འདུས་བྱས་གྲུབ་པ་མ་ལགས་ན། །འདུས་མ་བྱས་ལྟ་ག་ལ་གྲུབ། །སྨྲ་བའི་སེང་གེས་དེ་སྐད་དུ། །ཁྱོད་ཉིད་གསུངས་ན་སེང་གེ་ཡིས། །འབིགས་བྱེད་གླང་ཆེན་སྨྲ་རྣམས་ཀྱི། །རྒྱགས་པ་བསལ་པར་གྱུར་པ་བཞིན། །ལམ་ཞུགས་གནོད་པར་སྣ་ཚོགས་དང༌། །ལྟ་བའི་ལམ་ངན་མི་རྟེན་ལྟར། །ཁྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོད་པ་དང༌། །མེད་པ་ཉིད་ལའང་རྟེན་མ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱིས་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་དང༌། །གང་དག་གིས་ནི་དེ་ལྟར་རྟོགས། །དེ་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་དགོངས་གསུངས་པ། །ཕྱིར་ཞིང་རྟོགས་པར་བགྱི་མི་འཚལ། །དངོས་ཀུན་མྱ་ངན་འདས་མཚུངས་པར། །དེ་ལྟར་གང་གིས་རྣམ་ཤེས་པ། །དེ་ཚེ་དེ་ལ་ཇི་ལྟ་བུར། །ངར་འཛིན་ཀུན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་རིག་པའི་མཆོག །དེ་ཉིད་རིག་པ་ཁྱོད་བསྟོད་པའི། །བདག་གིས་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་དེས། །འཇིག་རྟེན་ཡང་དག་རིག་མཆོག་ཤོག །བསྟོད་པ་ལས་འདས་པར་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
བླ་ན་མེད་པའི་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ནི་རུཏྟ་སྟ་བཾ། བོད་སྐད་དུ། བླ་ན་མེད་པའི་བསྟོད་པ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གིས་ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་སྤངས། །ཤེས་བྱའི་རང་གི་ངོ་བོ་མཆོག །ཡེ་ཤེས་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ཀྱིས་བསལ། །བླ་མེད་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་
― DTG01_Page_159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བསྟོད། །གང་ལ་མཁྱེན་དང་མི་མཁྱེན་མེད། །རྣལ་འབྱོར་པ་དང་ཐ་མལ་དང༌། །གང་ལ་བསྒོམ་དང་མི་བསྒོམ་མེད། །བླ་མེད་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་གཅིག་པུ་ཡེ་ཤེས་གསལ། །མ་ལུས་ཤེས་བྱ་ཡོངས་སུ་གཅོད། །དེ་ལྟར་མཉམ་ཞིང་གཞལ་མེད་པ། །བླ་མེད་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་རགས་དང་ཕྲ་བ་དང༌། །ལྕི་བ་དང་ནི་ཡང་བའི་རྡུལ། །སྦྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་རང་བཞིན་མེད། །བླ་མེད་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གིས་སྲིན་བུའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། །གང་ཞིག་ཐང་ལ་མཆི་བ་ལྟར། །གང་གིས་སྣང་བས་མུན་བསལ་བ། །བླ་མེད་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་སྤྲུལ་ལྡན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས། །གར་མཁན་རྐང་པ་བསྐྱོད་པ་ལ། །གང་གིས་ལམ་གཟིགས་ལམ་མཁྱེན་པ། །བླ་མེད་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་གིས་ནི་ཆ་ཤས་དང༌། །དོན་སྟོང་མིན་ཏེ་གཉིས་ཀ་སྤངས། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དབང་ཕྱུག་གཙོ། །བླ་མེད་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤིན་ཏུ་ཉེས་པ་རྣམ་སྤངས་ཤིང༌། །དྲི་མའི་བདག་ཉིད་ལས་རིང་བ། །དངོས་དང་དངོས་པོ་མེད་སྤངས་པ། །བླ་མེད་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
འཕགས་པ་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་གྱི་དོན་དམ་པའི་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱ་ཪྻ་བྷ་ནཱ་ར་ཀ་མ་ཉྫུ་ཤྲཱི་པ་ར་མ་ཨ་རྠ་སྟུ་ཏི་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་གྱི་དོན་དམ་པའི་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ། །འཇམ་དཔལ་གཟོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱོན་པ་མ་ལགས་བཞུད་མི་མངའ། །བཞེངས་པ་མ་ལགས་བཞུགས་མི་མངའ། །འཇིག་རྟེན་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས། །ཚིག་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལགས། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ལ་ཇི་ལྟར་བསྟོད། །འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་བཏགས་རྟེན་གྱིས། །ཁྱོད་ནི་ཅི་འདྲ་དེ་བཞིན་དུ། །བདག་གིས་གུས་པས་བླ་མ་བསྟོད། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་ཏེ། །ཁྱོད་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོང་མི་མངའ། །མགོན་པོ་གཤེགས་དང་བྱོན་མི་མངའ། །དངོས་མེད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཁྱོད་ལ་དངོས་དང་དངོས་མེད་མིན། །ཆད་པ་མ་ལགས་ཐེར་ཟུག་མིན། །ཁྱོད་རྟག་མ་ལགས་མི་རྟག་མིན། །གཉིས་མེད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །དམར་དང་ལྗང་དང་ལེ་
― DTG01_Page_160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བརྒན་དང༌། །སེར་དང་དཀར་དང་གནག་མ་ལགས། །ཁྱོད་ལ་ཁ་དོག་ཡོང་མི་མངའ། །མདོག་བྲལ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཁྱོད་ནི་ཆེ་དང་ཆུང་བ་དང༌། སྦོམ་དང་ཕྲ་བ་ཁྱོད་མིན་ཏེ། །རིང་དང་ཐུང་བའི་ཁམས་མ་ལགས། །ཚད་མེད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་ཏེ། །མྱ་ངན་འདས་དང་འཁོར་མི་གནས། །མི་གནས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །ཆོས་ཀུན་རྟོགས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད། །མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ་ཉིད་བརྟེན་པ། །ཟབ་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །དེ་ལྟར་བསྟོད་ན་བསྟོད་བགྲང་གི། །གཞན་དུ་ཁྱོད་ལ་ཇི་ལྟར་བསྟོད། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ལ། །སུ་ལ་བསྟོད་ཅིང་སུ་ཡིས་བསྟོད། །མཐའ་མ་མཆིས་ཤིང་དབུས་མ་མཆིས། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་རྣམ་སྤངས་པའི། །རྟོག་བྲལ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །བླ་མ་མགོན་པོ་འཇམ་དབྱངས་ཀྱི། །དོན་དམ་ཡང་དག་མཚན་བརྗོད་པའོ། །བསོད་ནམས་འདི་ཡིས་འཇིག་རྟེན་འདི། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་འདྲ་བར་ཤོག །འཕགས་པ་རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་གྱི་དོན་དམ་པའི་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
རྗེ་བཙུན་འཇམ་དཔལ་གྱི་སྙིང་རྗེ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཪྻ་མཉྫུ་ཤྲཱི་བྷ་ཎཱ་ར་ཀ་ཀཱ་རུ་ཎ་སྟོ་ཏྲ། བོད་སྐད་དུ། རྗེ་བཙུན་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱི་སྙིང་རྗེ་ལ་བསྟོད་པ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་རྣམས་རབ་བསལ་ཞིང༌། །ཐུབ་པའི་གྲགས་པས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་ཁྱབ། །དཔལ་ལྡན་རབ་ཏུ་བརྟན་པའི་སྐུ་མངའ་བ། །དཔལ་ལྡན་ཁྱེད་ལ་རྟག་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བོས་ཤིང་བོས་ཤིང་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ། །ཕོངས་པ་འདི་དག་ཀུན་ལས་ཁྱེད་སྐྱོབ་མཛད། །བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱུར་ཀྱང་དམན་ཁྱེད་ཅེས། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་ངོས་པར་སེལ་མི་མཛད། །བཅོམ་ལྡན་ཁྱོད་ནི་རྟག་པར་ཐམས་ཅད་ལ། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཐམས་ཅད་གསོལ་གྲག་ན། །བདག་ལ་མཐོང་བ་ཙམ་ཡང་མ་སྩལ་བས། །དེ་ཕྱིར་བདག་ནི་ཤིན་ཏུ་སྐལ་དམན་ལགས། །ཡོན་ཏན་ལྡན་ཞིང་ཉེས་པ་སེལ་མཛད་པ། །བློ་བཟང་འགྲོ་
― DTG01_Page_161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཀུན་སྐྱོབ་པར་བརྩོན་གྱུར་ན། །བདག་བློ་ཁྱེད་ལ་མངོན་དུ་ཞེན་ན་ཡང༌། །ཕོངས་པས་གདུངས་པ་ཉིད་དུ་ཅི་ཕྱིར་འགྱུར། །ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ལྡན་པ་ཁྱེད་ཀྱི་ནི། །པདྨ་ལྟ་བུ་དག་པའི་སྤྱན་གཉིས་ཀྱིས། །འགྲོ་བ་ཕན་པར་མཛད་ཀྱང་བདག་སྡུག་པར། །མ་གཟིགས་པ་ནི་ཀྱཻ་མ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་ཡིད་འཇིགས་དབུགས་འབྱིན་མཛད་པ་ཡི། །ཕྱག་གི་པདྨ་རིང་དུ་རྟག་རྐྱོང་ཡང༌། །སྐལ་ཉེས་པ་ཡི་ཚ་བས་དེ་ཡང་ནི། །ཐག་རིང་དུ་ནི་མི་སྣང་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཁྱེད་ཀྱི་སྙན་ནི་མ་ཉམས་གཙང་བ་དག །གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་ལུས་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །གཟིར་ཏེ་སྤྱན་སྔར་འོ་དོད་འབོད་གྱུར་ཀྱང༌། །བདག་གི་དམན་པ་ཅི་ཕྱིར་གསན་མ་གྱུར། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཐུགས་རྗེས་དྲངས་ཁྱེད་ཀྱིས། །དམྱལ་བར་སོང་བའི་འགྲོ་རིགས་བདེ་མཛད་ན། །སྡིག་ཅན་བདག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི། །ཐུགས་རྗེ་དེ་ཡང་བརྩེ་བ་མི་མངའ་གྱུར། །འཇིག་རྟེན་དམན་ལ་ཕན་པར་མཛད་པ་ཡི། །ཁྱོད་ལ་གཞོན་ནུའི་རོལ་པ་འདི་མངའ་ན། །གང་འདིར་བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་ཀྱང༌། །བསྐྱབ་པར་མི་མཛད་སྡིག་ཅན་བསམ་པས་ཉེས། །འདི་ན་སྡུག་བསྔལ་ཅན་ནི་གང་ཡིན་ཞེས། །གླེན་གང་གང་གིས་ཕུན་ཚོགས་ཟད་གྱུར་ཅེས། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྒྱུ་ཞིང་སྐྱོབ་མཛད་ཀྱང༌། །བདག་ཕོངས་མ་གཟིགས་ཀྱེ་མ་ངོ་མཚར་ཆེ། །གང་ཞིག་ལ་ནི་ཚིག་སྦྱིན་གང་ཞིག་ལ། །འཕྲལ་དུ་ཕུན་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་སྦྱིན་བྱ་ཞེས། །དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ཁྱེད་ཀྱི་མཁྱེན་རབ་ཀྱིས། །ཅི་ཡི་ཕྱིར་ན་བདག་ལ་སྐྱོབ་མི་མཛད། །ཁྱེད་ལ་དད་པར་གྱུར་པ་སུ་མི་བདེ། །ཁྱེད་དང་བསོད་ནམས་དམན་པ་ཞིག་མ་མཆིས། །བདག་ནི་ཁྱེད་ལ་དད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བར། །ཅི་ཕྱིར་གྱུར་ཅེས་ངོ་མཚར་རྣམ་པར་འཁྲུངས། །སྡུག་བསྔལ་གཅོད་མཛད་སྨན་པ་ཆེན་པོ་ནི། །གང་དེ་ཁྱེད་ཀྱང་བདག་ལ་སྤོང་མཛད་ན། །བསོད་ནམས་བཅོམ་པ་བདག་གིས་གཞན་སུ་ལ། །སྐྱབས་སུ་མཆི་བར་བགྱི་བ་ཁྱེད་ཀྱིས་གསུངས། །འགྲོ་ལ་རྟག་ཏུ་བུ་གཅིག་འདྲ་བ་ཡི། །བརྩེ་བའི་ཐུགས་ནི་མངའ་ཞིང་སྒྲོལ་སྤྱོད་པ། །ཁྱེད་ཀྱང་གལ་ཏེ་བདག་གནོད་མི་སེལ་ན། །དེ་ཚེ་བདག་ནི་མགོན་མེད་བཅོམ་པ་ལགས། །བཅོམ་ལྡན་ཁྱེད་ནི་དྲན་པ་ཙམ་གྱིས་ནི། །འགྲོ་ལ་འབྲས་བུ་མཉམ་མེད་ཀུན་སྩོལ་ན། །བདག་ནི་
― DTG01_Page_162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྙེན་བཀུར་བགྱིད་ཀྱང་བདག་གི་ཕྱོགས། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཕྱི་བཤོལ་ཅི་ཕྱིར་མཛད། །དེ་ལྟར་སྨྲེ་གསོལ་བ་ཡིས་ཁྱོད་ཡོན་ཏན། །ཆ་ཙམ་བརྗོད་ལས་བདག་གིས་དགེ་བསགས་པ། །གང་ཡིན་དེས་ནི་འགྲོ་ལ་བསོད་ནམས་དག །རྒྱ་ཆེར་རང་བཞིན་གྲུབ་པའི་བུམ་པ་བཟང༌། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ལྟ་བུ་གཟུགས་སྐུ་ཡི། །ཞབས་གཉིས་རྒྱུ་བའི་དཔག་བསམ་འདྲ་བ་ཡི། །ཁྱོད་ཀྱི་གཞོན་ནུའི་ལུས་སུ་བདག་གྱུར་ཅིང༌། །སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་བདག་པོ་ཉིད་གྱུར་ཅིག །རྗེ་བཙུན་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱི་སྙིང་རྗེ་ལ་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
གནས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཥྚ་མ་ཧཱ་སྠཱ་ན་ཙཻ་ཏྱ་སྟོ་ཏྲ། བོད་སྐད་དུ། གནས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་བསྟོད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འགྲོ་བའི་བླ་མ་གཅིག་པུ་ལུམྦཱིར་བལྟམས། །སེར་སྐྱའི་གྲོང་ཁྱེར་གཞི་རུ་གནས་པར་མཛད། །ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་བྱེ་བས་བརྒྱན་པ་ཡི། །བདེ་གཤེགས་མཆོད་རྟེན་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མ་ག་དྷཱ་ཡི་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་དུ། །ཆུ་བོ་ནཻ་རཉྫ་ན་ཞེས་བྱ་བའི། །འགྲམ་བཞུགས་མཆོད་རྟེན་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེ་བ། །བྱང་ཆུབ་རྟེན་དུ་གྱུར་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཀ་ཤི་ཀ་ཡི་བཱ་རཱ་ཎ་སཱི་རུ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྣམ་གྲོལ་རྨད་བྱུང་ནི། །ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་གཅོད་མཛད་པ། །ཡེ་ཤེས་མཆོད་རྟེན་བཞི་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཉན་དུ་ཡོད་པར་གཞན་སྟོབས་ཚར་བཅད་ནས། །ཛེ་ཏའི་ཚལ་དུ་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་བསྟན། །ས་གསུམ་དགོངས་པ་མཆོག་ཏུ་བསྒྲུབ་མཛད་པ། །མུ་སྟེགས་ཕམ་མཛད་མཆོད་རྟེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གྲོང་ཁྱེར་དམ་པ་མཆོག་ནི་གསལ་ལྡན་དུ། །ལྷ་རྣམས་གནས་གཤེགས་བླ་ན་མེད་པར་བབས། །ཞབས་ལ་ཚངས་དབང་ཅོད་པན་གྱིས་མཆོད་པ། །སུམ་ཅུའི་ལྷས་མཆོད་མཆོད་རྟེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དགེ་འདུན་དབྱེན་དུ་སྔར་གྱུར་ལས། །སྟོན་པའི་ཉན་ཐོས་རབ་མཐུན་པ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་འོད་མའི་ཚལ། །བྱམས་ངེས་མཆོད་རྟེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྐུ་ཚེ་འདུ་བྱེད་བཏང་བ་ལས། །སླར་ཡང་སྐུ་ཚེ་བྱིན་བརླབས་པ། །རྣམ་གྲོལ་ཡངས་པ་ཅན་གྱི་ནི། །བྱིན་རླབས་མཆོད་རྟེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཀུ་ཤའི་གྲོང་དུ་འགྲོ་བ་
― DTG01_Page_163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས། །དགེ་བ་ལ་ནི་སྦྱོར་མཛད་ཅིང༌། །འགྲན་མེད་གྱད་གནས་ཟུང་གི་ཚལ། །མཆོད་རྟེན་མྱ་ངན་འདས་ཕྱག་འཚལ། །ཤཱཀྱ་ཐུབ་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་པོ་དག །ཕྱོགས་བཅུ་གཞན་དང་གཞན་རྣམས་ན། །བཞུགས་པའི་ཆོས་སྐུ་ཀུན་ལ་འདུད། །ཞི་ལ་རྟག་ཏུ་སྤྱིས་ཕྱག་འཚལ། །འདི་ལྟར་སྤྲོས་པ་ཀུན་བྲལ་དཔེ་མེད་རྟག་ཅིང་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད། །སངས་རྒྱས་ཆོས་སྐུ་མཁའ་ལྟར་འགྲོ་བ་ལ་ཁྱབ་ཡང་དག་ཕྱག་འཚལ་བས། །བསོད་ནམས་གངས་རིའི་ཁ་དོག་ལྟར་དཀར་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་གང་བསགས་པ། །དེས་ནི་སེམས་ཅན་མ་ལུས་ཏིང་འཛིན་བདེ་རྟོགས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ཤོག །གནས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་བསྟོད་པ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
གནས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཥྚ་མ་ཧཱ་སྠཱ་ན་ཙཻ་ཏྱ་སྟོ་ཏྲ། བོད་སྐད་དུ། གནས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་བསྟོད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དང་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་ནས། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་ཚོགས་བསགས་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་སངས་རྒྱས་བདུད་ནི་བཏུལ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་མཆོད་རྟེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་སེར་སྐྱའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ། །སྒྱུ་མའི་ཡུམ་ལས་ཟས་གཙང་ཤཱཀྱ་རིགས་འཁྲུངས། །སྐུ་བཞེངས་སྟ་ཟུར་གཡས་ལ་ཚངས་པ་བཞེས། །བཀྲ་ཤིས་འབྱུང་བའི་མཆོད་རྟེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཱ་རཱ་ཎ་སཱི་ལ་སོགས་བསོད་སྙོམས་གཤེགས། །གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི་གླང་ཆེན་སྨྱོན་པ་རྣམས། ཕྱག་གི་སོར་མོའི་སྟོབས་ཀྱིས་བཏུལ་ནས་ཀྱང༌། །གྲོང་ཁྱེར་འདུལ་མཛད་མཆོད་རྟེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ནེ་གསིང་དག་ཏུ་བསྙེལ་སོ་མཛད་པའི་ཚེ། །ཧ་ལུ་མཉྫུ་ས་སྦྲང་རྩི་ཕུལ་ནས་ཀྱང༌། །ཁྲོན་པར་དུས་བྱས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་སྐྱེས། །ཐུགས་རྗེ་འབྱུང་བའི་མཆོད་རྟེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚངས་པས་འཁོར་ལོ་ཕུལ་ནས་འཁོར་ལོ་བསྐོར། །མུ་སྟེགས་སྟོན་པ་དྲུག་ནི་སྟོབས་ཀྱིས་བཏུལ། །སྤྲུལ་པའི་གྲངས་ཀྱིས་ལྷ་མི་ཚིམ་མཛད་པའི། །ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པའི་མཆོད་རྟེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དགའ་བོ་ལ་སོགས་ཀླུ་ཡི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས། །བསྙེན་བཀུར་འབུལ་བའི་བུ་མོས་འོ་མ་དྲངས། །བཀའ་དང་
― DTG01_Page_164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་ཚར་གཅོད་པ། །ཉེར་ཞི་རྒྱལ་བའི་མཆོད་རྟེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། །ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་བསྐོར་ཏེ། །སྡོམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ནི་རབ་བཀོད་པའི། །རྣམ་པར་དག་པའི་མཆོད་རྟེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེམས་ཅན་མི་རྟག་འདུལ་བའི་དགོངས་པ་དང༌། །ལྷ་ལས་བབས་ནས་མཛད་པ་ཀུན་གྱི་མཐར། །ཙུན་དས་གསོལ་བཏབ་ཟླ་གསུམ་ནས་མཐར་ཕྱིན། །མྱ་ངན་འདས་མཛད་མཆོད་རྟེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གནས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་བསྟོད་པ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། དྭཱི་ད་ཤ་ཀཱ་ར་ནཱ་མ་ན་ཡ་སྟོ་ཏྲཾ། བོད་སྐད་དུ། མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བསྟོད་པ། །སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གིས་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་ཐུགས་བསྐྱེད་ནས། །བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་མཛད་ཅིང༌། །དུས་འདིར་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེན་འགྲོ་བ་ཡི། །མགོན་གྱུར་ཁྱོད་ལ་བདག་གིས་བསྟོད་པར་བགྱི། །ལྷ་རྣམས་འདུལ་མཛད་འདུལ་བའི་དུས་མཁྱེན་ནས། །ལྷ་ལས་བབས་ནས་གླང་ཆེན་ལྟར་གཤེགས་ཏེ། །རིགས་ལ་གཟིགས་ནས་ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་གྱི། །ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཟླ་བ་བཅུ་རྫོགས་ཤཱཀྱའི་སྲས་པོ་ནི། །བཀྲ་ཤིས་ལུམྦིའི་ཚལ་དུ་བལྟམས་པའི་ཚེ། །ཚངས་དང་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བཏུད་མཚན་མཆོག་ནི། །བྱང་ཆུབ་རིགས་སུ་ངེས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཞོན་ནུ་སྟོབས་ལྡན་མི་ཡི་སེང་གེ་དེས། །ཨཾ་ག་མ་ག་དྷཱ་ར་ནི་སྒྱུ་རྩལ་བསྟན། །སྐྱེ་བོ་དྲེགས་པ་ཅན་རྣམས་ཚར་བཅད་ནས། །འགྲན་ཟླ་མེད་པར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་ཆོས་དང་མཐུན་པར་བྱ་བ་དང༌། །ཁ་ན་མ་ཐོ་སྤང་ཕྱིར་བཙུན་མོ་ཡི། །འཁོར་དང་ལྡན་མཛད་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །རྒྱལ་སྲིད་སྐྱོང་བར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཁོར་བའི་བྱ་བ་སྙིང་པོ་མེད་གཟིགས་ནས། །ཁྱིམ་ནས་བྱུང་སྟེ་མཁའ་ལ་གཤེགས་ནས་ཀྱང༌། །མཆོད་རྟེན་རྣམ་དག་དྲུང་དུ་ཉིད་ལ་ཉིད། །རབ་ཏུ་བྱུང་བར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བརྩོན་པས་བྱང་ཆུབ་འགྲུབ་པར་དགོངས་ནས་ནི། །ནཻ་རཉྫ་ནའི་འགྲམ་དུ་ལོ་དྲུག་ཏུ། །དཀའ་བ་
― DTG01_Page_165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱད་མཛད་བརྩོན་འགྲུས་མཐར་ཕྱིན་ནས། །བསམ་གཏན་མཆོག་བརྙེས་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐོག་མ་མེད་ནས་འབད་པ་དོན་ཡོད་ཕྱིར། །མ་ག་དྷཱ་ཡི་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་དུ། །སྐྱིལ་ཀྲུང་མི་གཡོ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས། །བྱང་ཆུབ་རྫོགས་པར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་ལ་མྱུར་དུ་གཟིགས་ནས་ནི། །བཱ་རཱ་ཎ་སཱི་ལ་སོགས་གནས་མཆོག་ཏུ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས་གདུལ་བྱ་རྣམས། །ཐེག་པ་གསུམ་ལ་འགོད་མཛད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཞན་གྱི་རྒོལ་བ་ངན་པ་ཚར་བཅད་ནས། །མུ་སྟེགས་སྟོན་པ་དྲུག་དང་ལྷས་བྱིན་སོགས། །འཁོར་མོ་འཇིག་གི་ཡུལ་དུ་བདུད་རྣམས་བཏུལ། །ཐུབ་པ་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་མཛད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྲིད་པ་གསུམ་ན་དཔེ་མེད་ཡོན་ཏན་གྱིས། །མཉམ་དུ་ཡོད་པར་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་བསྟན། །ལྷ་མི་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱིས་རབ་མཆོད་པ། །བསྟན་པ་རྒྱས་པར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལེ་ལོ་ཅན་རྣམས་མྱུར་དུ་བསྐུལ་བྱའི་ཕྱིར། །རྩྭ་མཆོག་གྲོང་གི་ས་གཞི་གཙང་མ་རུ། །འཆི་མེད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་བཤིག་ནས། །མྱ་ངན་འདའ་བར་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡང་དག་ཉིད་དུ་འཇིག་པ་མེད་ཕྱིར་དང༌། །མ་འོངས་སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་རིང་བསྲེལ་མང་སྤྲུལ་ནས། །ཆ་བརྒྱད་སྐུ་གདུང་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་བདག་པོ་བཅོམ་ལྡན་གྱི། །མཛད་པའི་ཚུལ་ལ་མདོ་ཙམ་བསྟོད་པ་ཡིས། །དགེ་བས་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཡང༌། །བདེ་གཤེགས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་དང་མཚུངས་པར་ཤོག །མཛད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
ཕྱག་འཚལ་བའི་བསྟོད་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བན་ད་ན་སྟོ་ཏྲ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། ཕྱག་འཚལ་བའི་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གནོད་བྱེད་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་དང༌། །སྲིད་འཁོར་རྨོངས་ཆེན་དྲ་བ་སྤངས། །མཆོག་སྦྱིན་མཛད་པ་རྒྱལ་བ་མཆོག །མཆོག་བྱུང་སངས་རྒྱས་བདག་ཕྱག་འཚལ། །ཡང་དག་ཐུགས་ཆུད་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །ལྷ་དང་ལྷ་མིན་མཆོད་བྱས་པ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་བླ་མ་ལ། །མི་
― DTG01_Page_166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕམ་མཉམ་པ་མེད་གྱུར་ཅིང༌། །བདུད་སྟོབས་ཕམ་མཛད་བདག་ཕྱག་འཚལ། །ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་སུ་འཁྲུངས། །གདུད་ནི་ཉི་མའི་རིགས་སུ་གྲགས། །དཔའ་བོ་རྨད་བྱུང་སངས་རྒྱས་ནི། །ཡོན་ཏན་ཚོགས་ནི་བསྡུས་པ་ལ། །ལྷ་མི་རླུང་ལྷས་མཆོད་ཕྱག་འཚལ། །གསེར་གྱི་རི་བོའི་རྩེ་འདྲའི་སྐུ། །པདྨའི་འདབ་མའི་སྤྱན་མངའ་བ། །གསེར་གྱི་མདོག་དང་ལྡན་གྱུར་ཅིང༌། །སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན་དང་ལྡན། །ཤིས་ལྡན་མཚན་བཟང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མེ་དང་གློག་དང་མེ་སྟག་དང༌། །ཉི་ཟེར་སྟོང་ལྡན་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན། །གང་གིས་སྟོབས་ནི་བརྒྱན་གྱུར་པ། །མཉམ་མེད་སྟོབས་ལྡན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དཔལ་ལྡན་མཆོག་ནི་འབར་བ་ཡི། །བསོད་དང་དུལ་བར་ཡང་དག་ལྡན། །ཐུབ་པའི་དབང་པོ་མཆོག་གྱུར་བ། །ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པ་ལ། །ཆེས་དྲེགས་ཕྱག་བྱས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཕན་མཛད་ཅིང༌། །བདེ་བའི་དོན་ཕྱིར་སྙིང་རྗེས་འཇུག །ཡང་དག་དོན་ལ་ཞུགས་གྱུར་པས། །མྱ་ངན་འདས་གྲོང་གཤེགས་ཕྱག་འཚལ། །འདིས་ནི་ལྟོ་འཕྱེ་མི་འམ་ཅི། །ལྷ་དང་ལྷ་མིན་ཕྱག་བྱས་པ། །བདག་གིས་རྒྱལ་བ་བསྟོད་པ་ལས། །བསོད་ནམས་བདག་གིས་གང་བསགས་པ། །དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །བྱང་ཆུབ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་ཤོག །ཕྱག་འཚལ་བའི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
དམྱལ་བ་ནས་འདོན་པ།
ཀླུ་སྒྲུབ།
― DTG01_Page_166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ན་རག་ཨུདྡྷ་རི་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། དམྱལ་བ་ནས་འདོན་པ་ཞེས་བྱ་བ། འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ནི། །དབུལ་བའི་འདམ་དུ་བྱིང་བ་ལ། །ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པ་བསྐྱེད་ནས་ནི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱེ་བདག་ལ་སྐྱོབས། །བདག་ནི་རབ་རིབ་ཁང་པར་ཞུགས། །མགོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང༌། །བདག་ནི་གཉེན་གྱི་ཚོགས་ཀྱིས་སྤངས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱེ་བདག་ལ་སྐྱོབས། །ཕ་དང་མ་དང་སྲིང་མོ་དང༌། །བུ་དང་ཆུང་མ་མཛའ་བཤེས་མོ། །མིག་འཕྲུལ་ལྟ་བུར་བདག་གིས་འཁུམས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱེ་བདག་ལ་སྐྱོབས། །བདག་འདིར་འཁོར་འདབ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར། །ལས་གང་ལེགས་དང་ཉེས་བྱས་པ། །དེ་ཡིས་
― DTG01_Page_167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ནི་གཅིག་པུར་གྱུར། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་བདག་ལ་སྐྱོབས། །ཁྲོན་རྙིང་མི་བཟད་ཆེན་པོ་དང༌། །གཏིང་མེད་རྒྱ་མཚོ་དག་རྣམས་སུ། །མགོན་པོ་བདག་ཅག་ལོང་གྱུར་ན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱེ་བདག་ལ་སྐྱོབས། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རྒལ་བ་ཡི། །གྲུ་ནི་གོག་པོར་ཞུགས་པ་ལྟར། །བདག་གིས་ཀྱང་ནི་རྒལ་དཀར་འཁུམས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱེ་བདག་ལ་སྐྱོབས། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་མ་འཚལ་ཞིང༌། །བགྲོད་དཀའ་བགྲོད་མིན་མི་རིག་པས། །འདིས་ནི་སེམས་མེད་ཤིང་དང་འདྲ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱེ་བདག་ལ་སྐྱོབས། །ཕ་བསད་པ་དང་མ་བསད་པ། །ཁོ་བོས་མཚམས་མེད་ལྔ་བགྱིས་པ། །མི་བཟད་རབ་རིབ་མུན་པར་འཁུམས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱེ་བདག་ལ་སྐྱོབས། །བདག་གིས་མཆོད་རྟེན་འཇིག་པར་བགྱིས། །དགེ་འདུན་དཀོར་ནི་རྣམ་པར་འཇོམས། །བདག་གིས་སེམས་ཅན་འཚེ་བར་བགྱིས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱེ་བདག་ལ་སྐྱོབས། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་བདེ་མ་མཆིས། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་འཚལ་མ་གྱུར། །ལས་ཀྱི་སྲད་བུས་དཀྲིས་པས་ན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱེ་བདག་ལ་སྐྱོབས། །དེ་ཡི་གསོན་པ་འདི་འདྲ་བ། །མཁའ་ལ་ཀ་ཤིའི་མེ་ཏོག་ནི། །རླུང་གིས་བཏབ་ནས་འཕྱན་པ་བཞིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱེ་བདག་ལ་སྐྱོབས། །འབྲོག་དགོན་དང་ནི་ཚེར་མ་ཡི། །ལྗོན་ཤིང་མང་པོ་རྟེན་མེད་པ། །དེ་ན་བདག་གིས་ལམ་མ་མཐོང༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱེ་བདག་ལ་སྐྱོབས། །ཉེས་པ་མེད་པར་ཕྱུགས་རྣམས་དང༌། །རི་དགས་མང་པོ་མདས་བསད་པས། །དེ་ཚེ་བདག་ནི་རྒྱལ་པོར་རློམ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱེ་བདག་ལ་སྐྱོབས། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འཚེད་པ་ན། །སྐྱོབ་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་མ་མཆིས། །གང་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི་བར་བགྱི། །བདག་ལ་སྐྱོབ་པར་སུ་ཞིག་འགྱུར། །སྨན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྨན་པའི་རྒྱལ། །ནད་རྣམས་ཐམས་ཅད་གསོ་མཛད་པ། །ཁམས་གསུམ་རྒྱུ་དང་མི་རྒྱུ་བ། །སྐྱོབ་བྱེད་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ལགས། །དམྱལ་བ་ནས་འདོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་བསྟོད་པར་མི་ནུས་པར་བསྟོད་པ།
མ་ཏི་སི་ཏྲ།
ལེའུ་དང་པོ་བསྟོད་པ་མི་ནུས་པར་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བ་རྞཱ་རྡྷ་བ་རྞ་བྷ་ག་བ་ཏོ་བུདྡྷཱ་སྟོ་ཏྲ་ཨ་ཤཱཀྱ་སྟ་བ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་བསྟོད་པར་མི་ནུས་པར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞིང་དང་ཞིང་མིན་མ་འཚལ་ཏེ། །སྒྲ་ཙམ་གྱི་ནི་རྗེས་འབྲངས་ནས། །བདག་གིས་ནོངས་ཏེ་སྔོན་ཆད་ནི། །བསྔགས་མིན་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་གང༌། །ངག་གི་འདམ་གྱིས་གོས་པ་དེ། །ཐུབ་པ་བསོད་ནམས་འབབ་ཀྱིས་སྟེགས། །བཞུད་པ་ཁྱོད་ལ་རྟེན་བཅས་ནས། །རབ་ཏུ་བཀྲུ་བ་འདི་བརྩམ་མོ། །འདི་ནི་བདག་གིས་མཆོག་ཚོགས་ལ། །གཏི་མུག་ལྡོངས་པས་ནོངས་བགྱིས་གང༌། །སྡིག་པ་དེ་ཡི་ནོངས་པ་དག །སེལ་བར་བགྱིད་པའི་བསང་བྱེད་ལགས། །བདག་ནི་མྱ་ངན་འདས་པར་དུ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་དང་ཁྱོད་ཀྱི་ནི། །ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་གང་ལགས་པའི། །ཚིག་ལམ་གཉིས་ལས་ཉམས་མ་གྱུར། །གཏམ་འདི་ཙམ་ཞིག་སྙིང་པོར་བས། །དེ་ལས་གཞན་དོན་མ་མཆིས་པས། །སྨྲ་ན་འདི་ཉིད་སྨྲ་བར་ཤོག །ཡང་ན་བདག་ནི་མི་སྨྲར་ཤོག །ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཁོ་ན་དང༌། །ཁྱོད་མཉམ་ཁྱོད་ནི་ཉིད་ལ་མངའ། །དེ་སླད་ཆོས་གཞན་ཐམས་ཅད་ནི། །ཁྱོད་ལས་ཁྱད་དུ་ཁོར་མ་ལགས། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ནི། །བསམ་པ་བགྱིས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཕུལ་དུ་ཕྱིན་གྱུར་དངོས་པོ་གཞན། །མི་གཙང་ཉིད་དང་འདྲ་བར་གྱུར། །ཁྱོད་འདྲ་འགའ་ཡང་མ་མཆིས་ན། །ལྷག་པ་ལྟ་ཞིག་སྨོས་ཅི་འཚལ། །ཁྱོད་པས་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱིས། །དམན་པ་ཙམ་ཡང་འགའ་མ་མཆིས། །འདྲེན་པ་ཁྱོད་ལ་གང་ཞིག་གིས། །དཔེར་བརྗོད་དཔེ་ནི་མ་མཆིས་པས། །དཔེ་ཡི་གླགས་ནི་སྤངས་པའོ། །དཔེ་མེད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ནི་གཞལ་ལས་ཕྱིར། །དེ་ལས་གཞན་པའི་གང་ཟག་ནི། །རྣམ་གྲོལ་འདྲ་བ་ཐོབ་རྣམས་ཀྱང༌། །ཁྱོད་དང་ཁྱད་པར་ཤིན་ཏུ་ཆེ། །སྟོད་པས་ཙམ་དུ་འདྲ་སླད་དུ། །སུ་ཞིག་ཁྱད་པར་མ་འཚལ་ནས། །བ་སྤུའི་བུ་ག་སྟོང་པ་ནི། །ཆུང་ངུ་ནམ་མཁའ་དག་དང་བསྒྲུན། །གྲངས་མེད་པ་ལ་སུ་ཞིག་བགྲང༌། །ཚད་མེད་པ་ལ་སུ་ཞིག་འཇལ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྲངས་དང་ནི། །མཐུ་ལ་དཔོགས་པ་མ་མཆིས་སོ། །ཇི་ལྟར་དཔག་བསམ་ཤིང་གི་ཚལ། །འབྱམས་ཀླས་ནང་དུ་འཁྱམས་པ་ལྟར། །
― DTG01_Page_169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ནི་ཁྱོད་ལ་ལེགས་སྤྱད་ཀྱིས། །ངོམས་མ་འཚལ་ཏེ་མཐའ་མི་རྟོགས། །ཡོན་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཚོ། །ཁྱོད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་ཆོས་རྣམས། །གལ་ཏེ་བསྟན་དུ་མཆིས་གྱུར་ན། །ནམ་མཁར་ཡང་ནི་ཤོང་མི་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་མངོན་སུམ་བསྙེན་བཀུར་བ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་དཔོན་པོ། །ཉན་ཐོས་ཀུན་གྱི་ཏོག་གྱུར་པ། །ཟབ་མོ་རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པ་ལ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་གྱིས། །རྨས་ན་མ་མཚལ་ཞེས་གསོལ་པས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་ཟབ་མོ་ཉིད། །བས་མ་འཚལ་བར་བཤད་པ་ལགས། །གལ་ཏེ་གཙོ་བོ་དེ་དག་ཀྱང༌། །ཁྱོད་ལ་ནུས་པ་རྡུགས་ལགས་ན། །བདག་འདྲ་སྲིད་པ་མི་གཙང་བའི། །སྲིན་བུས་བསམ་སྐབས་ག་ལ་མཆིས། །སཱ་ལའི་ཤིང་ཆེན་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་ཡལ་ག་ཐུགས་བརྩེ་བས། བཏུད་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བོ་འདི། །ཅུང་ཟད་འཇུ་བ་ཙམ་དུ་བས། །ཆར་སྤྲིན་ཚོགས་ནི་ཆེན་པོ་ཡིས། །ཆར་གྱི་རྒྱུན་རྣམས་ཕབ་པ་ལས། །སོ་གའི་ཚ་བས་གདུངས་པ་ཡི། །ཁུག་རྟས་འཚལ་ནའང་ཅི་ཞིག་འཚལ། །མ་དྲོས་པ་ཡི་མཚོ་ལས་ནི། །ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་འབབ་ཀྱང༌། །དེ་ཟད་བགྱིད་པར་མི་ནུས་ན། །གཞན་དག་འབབ་པས་སྨོས་ཅི་འཚལ། །རིན་ཆེན་འབྱུང་ཁུངས་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །འཇིག་རྟེན་རྒྱས་བགྱིས་པས་མ་འཚལ། །མགོན་ཁྱོད་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའང༌། །བདག་ནི་དེ་འདྲ་ཁོ་ནར་སེམས། །བསྒྲིམས་ནས་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ཉིད་ལས། །ཡོན་ཏན་མེ་ཏོག་རྣམས་བཏུས་ཏེ། །རང་གི་མེ་ཏོག་དག་གིས་ནི། །ཤིང་བཞིན་ཁྱོད་ལ་མེ་ཏོག་གསོལ། །རང་གི་དབྱིག་གི་འབྱུང་ཁུངས་བཞིན། །རང་གི་མཚོན་རྩིས་རི་ལྟ་བུར། །རང་གི་དྲི་ཡིས་ཙནྡན་བཞིན། །རང་གི་ཆུ་ཡིས་མཚོ་ལྟ་བུར། །རང་ལས་བྱུང་བའི་གསེར་ཉིད་ཀྱིས། །གསེར་འབྱུང་བ་ཡི་རིན་ཆེན་བཞིན། །ཁྱོད་བསྟན་ཉིད་ལས་བཏུས་པ་ཡི། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་མཆོད་དོ། །ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ནས་ཟླ་འོད་ཐམས་ཅད་དུ། །འཕྲོས་པ་རིལ་གྱིས་འབབ་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། །ཟླ་འོད་ས་སྟེངས་བབ་པས་ཁ་ཕྱེ་ན། །མེ་ཏོག་ཀུ་མུ་ཏ་ཚལ་མི་རྒྱས་མིན། །དེ་བཞིན་ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་ཆུ་ལྡན་པ། །རྒྱལ་བའི་བསྔགས་པ་རྒྱ་མཚོ་མཐའ་མེད་ལ། །དེ་ཡི་ཕྱོགས་
― DTG01_Page_170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གཅིག་བརྗོད་པས་དད་ལྡན་པའི། །སྐྱེ་བོའང་འདོད་པའི་འབྲས་བུར་མི་ལྡན་མིན། །སངས་རྒྱས་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཚིག་འབྲས་བུ་ཡོད། །སྐྱེ་བའི་ཟོང་བྲིན་བདེར་འགྱུར་གེགས་མེད་ལམ། །ཚངས་པའི་ཐེག་འགྱུར་དད་སོགས་ཡོན་ཏན་གྱི། །རྩ་བའི་སེར་རྨེ་དེ་ལ་སོགས་པ་ཡོད། །དབང་པོ་རབ་ཏུ་དད་པར་གཞོལ་གྱུར་ཅིང༌། །སངས་རྒྱས་བསྟོད་པའི་གཞུང་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས། །སྐད་ཅིག་རེ་རེར་ཆོས་རྒྱུན་འབྱུང་བ་གང༌། །ཀུན་མཁྱེན་མིན་པས་ཅུང་ཟད་བཟུང་མི་ནུས། །མཐུ་བདོག་མི་རྟག་པར་ཡང་ཞུགས་གྱུར་པ། །ད་ལ་འབྱོར་འདི་ཡང་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་ལས། །གང་དག་ལས་འདི་ལ་ནི་མི་བརྩོན་པ། །དེ་ལས་བསླུས་པར་གྱུར་པ་གཞན་ཅི་ཡོད། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པ་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་བསྟོད་པར་མི་ནུས་པར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་དང་པོའོ།། །།
ལེའུ་གཉིས་པ་ཕྱག་འཚལ་བར་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་ཁྱོད་ནི་ཞལ་བཞུགས་ཚེ། །བདག་ནི་དད་དབང་གཞོལ་གྱུར་པ། །གང་སླད་ཐུགས་རྗེས་བརླན་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་མཛད་པ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་དེ་ཉིད་ནི། །ཡིད་ལ་མཆིས་པ་མངོན་བགྱིས་ནས། །ཕྱག་བགྱིར་འོས་པ་ཁྱོད་ལ་བདག །མངོན་སུམ་བཞིན་དུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཀུན་མཁྱེན་མ་ལགས་གང་གིས་ཀྱང་། །ཀུན་མཁྱེན་ཁྱོད་ཀོ་ཇི་ལྟར་རྟོགས། །བདག་ཉིད་ཆེ་རྒྱས་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །མཁྱེན་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་ལགས་འདི་འདྲའོ་ཞེས་བགྱིར་ཁྱོད། །བདག་འདྲ་བ་ཡི་ཡུལ་མ་ལགས། །གང་ལགས་གང་འདྲ་འང་མི་བསྔོ་སྟེ། །ཁྱོད་འདྲ་བ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ནི་ཉིད་དང་འདྲ། །རྒྱལ་རྣམས་ཅི་འདྲ་ཁྱོད་དང་འདྲ། །གང་གཞན་འགའ་འང་མ་མཆིས་པ། །དེ་འདྲ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ནི་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ནི་ཁྱོད་འདྲས་མཁྱེན། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་གཞན་མ་འཚལ་བ། །དེ་འདྲ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །ཐུགས་རྗེ་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲགས་མཛད་པ། །དེ་འདྲ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེང་ནས་བཟུང་ནས་ཁྱོད་ཀྱི་ནི། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་སྙིང་པོ་དག །དེ་ཉིད་ལས་ནི་མངོན་བཏུས་ནས། །ཅི་ནུས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །
― DTG01_Page_171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དགྲ་བཅོམ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །མཆོད་འོས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །རིགས་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །ཁྱོད་ལ་འདུད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་ཏེ། །རིན་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལགས། །དགེ་འདུན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཏེ། །རིན་ཆེན་གསུམ་ཚོགས་ཁྱེད་ལ་འདུད། །མཆོད་འོས་ཁྱོད་ནི་རིན་ཆེན་ཏེ། །ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པའང་རིན་ཆེན་ལགས། །དམ་ཆོས་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཏེ། །ཀུན་ནས་རིན་ཆེན་ཁྱོད་ལ་འདུད། །རིན་ཆེན་ཀུན་གྱི་མཆོག་གྱུར་པས། །རིན་ཆེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །རིན་ཆེན་ཀུན་གྱི་འབྱུང་གནས་པ། །ཡང་དག་རིན་ཆེན་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཕྱག་འཚལ་རིན་ཆེན་ཐུགས་ཁྱོད་ལ། །ཕྱག་འཚལ་རིན་ཆེན་ཆོས་ཁྱོད་ལ། །ཕྱག་འཚལ་ཐམས་ཅད་རིན་ཆེན་ལ། །སྲིད་མེད་བསྒོམ་པ་གོམས་མཛད་པས། །ཐུབ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་གྱུར་པ། །ཕྱག་བགྱིར་འོས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ། །ཁྱོད་ལ་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འགལ་བར་བགྱིས་པ་གང་ལགས་པ། །ཡང་དག་མཐའ་ལ་གནས་པ་པོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ནི་མཐར་ཕྱིན་པ། །བླ་མེད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཕུན་ཚོགས་པས། །མཛེས་པ་གཞན་ཀུན་ཟིལ་གནོན་ཅིང༌། །དུས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་དགའ་མཛད་པ། །སངས་རྒྱས་པདྨ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཁ་དོག་བཟང་ལ་དྲི་ཞིམ་ཞིང༌། །བལྟ་ན་སྡུག་ལ་མི་རིངས་པ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པདྨ་དཀར། །ཁ་བྱེ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདེ་བའི་སྙིང་ཁུ་རབ་སྦྱངས་པ། །བཞེད་དགུར་རེག་པ་བརྙེས་པ་པོ། །སྐྱིད་པར་བསྐྲུན་པའི་དགེ་སྦྱོང་ནི། །རབ་གཞོན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འོ་བརྒྱལ་འབྲས་བུ་མཆིས་གྱུར་པས། །མཐར་ཕྱིན་མཐའ་དག་བརྙེས་ནས་ནི། །དམ་པ་གསུང་པར་དམ་བཅས་པའི། །དགེ་སྦྱོང་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚངས་སྤྱོད་བརྟེན་ཅིང་རིག་བྱེད་དང༌། །རིག་བྱེད་ཀུན་གྱི་ཡན་ལག་མཁྱེན། །རིག་དང་ཞབས་ཀྱིས་བསངས་པ་ཡི། །ཚངས་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཕགས་པའི་ཆོས་ནི་མ་འཕྲོགས་ཤིང༌། །འཕགས་པའི་ཕྲིན་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང༌། །འཇིག་རྟེན་སློབ་དཔོན་བྱ་བ་མཛད། །འཕགས་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུགས་ནི་དཀའ་
― DTG01_Page_172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐུབ་བརྟུལ་ཞུགས་དག །ཡང་དག་བླངས་པས་གཙང་མར་མཛད། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བཀྲུས་གྱུར་པ། །ཁྲུས་མཛད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མངའ་བདག་མཆོག་ནི་བརྙེས་གྱུར་ཅིང༌། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །སེང་གེའི་ང་རོ་སྒྲོགས་མཛད་པ། །སེང་གེ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྟོག་པ་བརྗོད་པའི་རྗེན་ཤུལ་ཆེ། །དམ་ཆོས་སྤོ་ལ་བསྟེན་པ་མཛད། །ཆོས་གཞན་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་པོ། །གླང་ཆེན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་ཉིད་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བའི་ལམ། །ཁྱོད་མིན་གཞན་གྱིས་མི་བཟོད་པ། །གསལ་མཛད་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི། །ལམ་གྱུར་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེས་ལ་ཤིན་ཏུ་དུལ་གྱུར་བཟོད། །ཤུགས་དང་མདོག་བཟང་སྟོབས་དང་ལྡན། །ཡན་ལག་རྫོགས་པའི་སྐུ་མངའ་བ། །ཅང་མཁྱེན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕྱོགས་དང་འབབ་སྟེགས་སྤྱོད་ཡུལ་མཁྱེན། །བརྟན་ལ་གྱ་གྱུར་བཞུད་མི་མངའ། །ཁྱུ་མཆོག་གནས་ནི་བརྙེས་པ་ཡི། །ཁྱུ་མཆོག་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གདུལ་བའི་ཐབས་ནི་མཐའ་དག་ལ། །མཁས་ཤིང་ལེ་ལོ་མི་མངའ་བ། །སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར། །མཆོག་རབ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་སླད་ཁྱོད་བསྟན་མ་མཆིས་ན། །སྐལ་པ་ཅན་ཡང་དོན་མ་མཆིས། །དེ་སླད་ཀུན་གྱི་ཚངས་སྤྱོད་དུ། །གྱུར་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ལྡན་པ་ཀུན། །ཡང་དག་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་རྫོགས་པས། །དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་ཀུན། །རྒྱུན་བཅད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་ཡོངས་རྫོགས་ཤིང༌། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་མངོན་བརྩོན་པ། །དམ་ཆོས་བདུད་རྩི་སྩོལ་བ་པོ། །ཚིམ་པར་མཛད་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །འཇིགས་པ་དུ་མས་འཇིགས་གྱུར་པ། །ཕ་རོལ་མིན་པའི་མུ་སྤངས་ནས། །ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ལེགས་རྒལ་ཞིང༌། །ཕ་རོལ་གཤེགས་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཉོན་མོངས་ནད་ནི་ཀུན་སེལ་ཅིང༌། །ཟུག་རྔུ་ཐམས་ཅད་འབྱིན་མཛད་པ། །རིག་སྔགས་འཆང་བ་གྲུབ་པ་པོ། །སྨན་པའི་གཙོ་བོ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །མཆོག་དང་མཆོག་མིན་ལམ་མཁྱེན་ཅིང༌། །ཞི་བའི་ཕྱོགས་ནི་སྟོན་པར་མཛད། །གྲུབ་དང་བདེ་བ་སྐྱེད་པ་ཡི། །དེད་དཔོན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྟག་ཏུ་མུན་པ་སེལ་མཛད་ཅིང༌། །རྟག་ཏུ་སྤྱན་ནི་འབྱེད་པར་མཛད། །རྟག་ཏུ་
― DTG01_Page_173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མི་བསྙེལ་ཆོས་མངའ་བ། །ཤིན་ཏུ་བཞེངས་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །དྲི་མའི་འདམ་ནི་ངེས་བཀྲུས་པས། །དམ་ཆོས་དྲི་མ་མེད་པའི་ཆུ། །མཆོག་ཏུ་རྣམ་པར་བྱང་བ་པོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ཁྱོད་ལ་འདུད། །སྡིག་དང་བསོད་ནམས་སྤངས་གྱུར་ཅིང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོས་པའི་བདག །ཕན་དང་གནོད་པ་བགྱིད་སྙོམས་པ། །ཤིན་ཏུ་ཆགས་བྲལ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བག་ཆགས་ཀུན། །ངེས་པར་བསལ་བས་དྲི་མེད་ཐུགས། །རྣམ་ཐར་སྒྲིབ་པ་མི་མངའ་བ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་གྲོལ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །བལྟ་བས་མི་ངོམས་གཟུགས་མངའ་ཞིང༌། །སྐུ་ནི་འོད་ཀྱིས་ལྷག་གེར་མཛེས། །བལྟ་བྱ་ཀུན་གྱི་ནང་ན་ནི། །བལྟ་ན་སྡུག་མཆོག་ཁྱོད་ལ་འདུད། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་རྣམས་ནི། །དཔེ་བྱད་བཟང་པོའི་ཚོགས་བཅས་པ། །སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པས། །བལྟ་བར་འོས་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ནི་བླ་མེད་པ། །མི་འཇིགས་པ་དང་སྟོབས་སོགས་ཀྱིས། །འགྲོ་བའི་ནང་དུ་སྒྲ་བསྒྲགས་པ། །དགའ་བར་འོས་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །འཕགས་ཆོས་དཀར་པོ་བླ་མེད་པ། །གོམས་པར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །སྐུ་གཉིས་པོ་དག་བསྒོས་གྱུར་པ། །བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་རྣམས། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་བྱང་གྱུར་པས། །ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པ་ལས་འདས་པ། །གཙང་སྦྲ་དག་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཉོན་མོངས་པ་ཡི་བརྗོད་པ་སྤངས། །ཞི་བའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ལ་དགོངས། །མི་གསུང་དང་དུ་བཞེས་མཛད་པ། །ཐུབ་པ་ཞི་བ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །བདེ་བ་དང་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས། །ཐུགས་མི་འཕྲོགས་ལ་བརྟན་པའི་ཐུགས། །ཐམས་ཅད་ཟིལ་གནོན་སེམས་ཅན་གྱི། །སྙིང་པོ་མཆོག་གྱུར་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཀུན་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། །རྟེན་གྱི་བློ་དང་དགོངས་པ་དག །ལེགས་པར་གནས་ཕྱིར་མི་བསྙེལ་བའི། །ཆོས་ཅན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕྱུག །འཇིག་རྟེན་ཟང་ཟིང་རྣམ་པར་འཇིག །འཇིག་རྟེན་སྣང་བར་མཛད་པ་པོ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །བཤེས་དང་དགྲ་དང་བར་མར་སྙོམས། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་དགོངས་པ། །རྗེས་སུ་བརྩེ་བར་མཛད་པ་པོ། །
― DTG01_Page_174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀུན་རྫོགས་པ། །སྐྱོབ་པ་མངོན་ཤེས་ཆེན་པོ་མངའ། །བྱས་མཁྱེན་མ་བྱས་མཁྱེན་པ་པོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །གླགས་ཀྱི་སྐབས་ནི་ཀུན་སྤངས་ཤིང༌། །ཀུན་ནས་འཆིང་བ་བཅད་གྱུར་པ། །ཤེས་རབ་གསལ་བར་མཛད་པ་པོ། །སྲེད་པ་གསལ་བ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །མཉེས་པར་བགྱི་འོས་ཕྱག་བགྱིར་འོས། །བརྒལ་བར་འོས་མིན་ནོངས་མི་མངའ། །འབད་དེ་མཆོད་པར་བགྱི་འོས་པ། །རིགས་པ་གསུམ་ལྡན་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཕན་པ་མ་ལགས་སེལ་མཁས་ཤིང༌། །ཕན་པ་སྐྱེད་པར་མངོན་བརྩོན་པ། །གཅིག་ཏུ་བརྩེ་བར་གཞོལ་བ་ཡི། །བཤེས་གཉེན་དམ་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །སྐྱེ་དགུ་ལམ་ལོག་ཞུགས་པ་རྣམས། །རྟག་ཏུ་དམ་པའི་ལམ་ལ་ནི། །མངོན་ཕྱོགས་མཛད་པར་མངོན་བརྩོན་པ། །རྩ་ལག་དམ་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །གོ་འཕང་མཁྱེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕུལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་གོ་འཕང་མཆོག་བརྙེས་ནས། །རྐང་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་གྱུར་པ། །དེ་ལས་གོ་འཕང་འཕགས་མ་མཆིས། །གོ་འཕང་བླ་ན་མེད་བརྙེས་ནས། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སེལ་མཛད་ཅིང༌། །མ་ཆགས་ཉེར་ལེན་མི་མངའ་བའི། །རྐང་གཉིས་མཆོག་གྱུར་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལ་མ་བརྟེན་པར། །འགས་ཀྱང་དེ་ཉིད་མི་མཐོང་བས། །འཇིག་རྟེན་ལོང་བ་ལྟ་བུ་ཡི། །མིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ས་སྟེངས་གདུགས་ནི་མ་མཆིས་ན། །ཞུགས་མཆིས་མར་མེ་འང་མཆིས་གྱུར་ལ། །རྒྱུ་སྐར་ནོར་བུ་ཟླ་བ་དག །མཆིས་ཀྱང་གསལ་བ་རྫོགས་མི་འགྱུར། །སྣང་བ་དེ་དང་གཞན་དང་ནི། །དེ་བས་ཁྱད་པར་ཆེས་འཕགས་པ། །མཆིས་ཀྱང་ཁྱོད་ནི་མི་བཞུགས་ན། །འགྲོ་བ་སྣང་བ་མཆིས་མ་ལགས། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་མ་རིག་པའི། །མུན་ནག་ཐིབས་པོའི་ལིང་ཏོག་གིས། །བསྒྲིབས་པའི་སེམས་ལྡན་སྨག་གྱུར་པའི། །སྒྲོན་མར་གྱུར་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཆོས་ལ་བློ་གྲོས་མ་བྱང་བས། །ཕན་པའང་ཕན་པར་མ་འཚལ་ཞིང༌། །གནོད་པའང་གནོད་པར་མ་འཚལ་ལ། །བྱང་བའང་ཁྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་འགྱུར། །བྱིས་པ་ཕལ་ཆེར་གནོད་པ་དག །དོར་བར་འཚལ་ལ་ཕན་པ་སྤོང༌། །ཕན་
― DTG01_Page_175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་གཉེར་ཡང་མ་འཚལ་བས། །གནོད་པ་སོ་སོར་བསྟེན་པར་བགྱིད། །དེ་དག་ཐབས་ནི་སྟོན་མཛད་ཕྱིར། །ཁྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་གཉིས་ཀ་ཡང༌། །ཡང་དག་ཇི་བཞིན་རྟོགས་འགྱུར་བས། །སྨན་པར་གྱུར་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །གཙོ་ཁྱོད་གང་གི་བླར་གྱུར་པ། །དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་བླ་མ་ལགས། །དེ་སླད་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཡང༌། །བླར་གྱུར་བླ་མ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །འཇིག་རྟེན་མཁས་པས་མཆོད་པ་ཡང༌། །ཡིད་ཆེས་ངོ་བོ་ཁྱོད་ལ་མཆོད། །མཆོད་འོས་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་བྱ་བ། །མཆོད་འོས་དམ་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །བསྔགས་འོས་བསྔགས་པ་གང་ལགས་པའི། །སྐྱེ་བོ་དེས་ཀྱང་ཁྱོད་བསྔགས་ཏེ། །སྔགས་པར་འོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །བསྔགས་པར་བགྱི་བ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ལྷ་རྣམས་ཀྱང་ནི་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཁྱོད་ལ་དྲང་སྲོང་རྣམས་ཀྱང་འདུད། །ཕྱག་འགྱིར་འོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །འདུད་པར་བགྱི་བ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །སེམས་དང་བཅས་པ་སུ་ཞིག་ནི། །བསོད་ནམས་ཞིང་ནི་དཔག་མེད་པ། །འདུད་འོས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་བགྱིད་པས། །ནམ་ཞིག་ན་ནི་ངོམས་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །འདུད་པར་འོས་པ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཕྱག་གི་རྒྱུན་ནི་མི་འཆད་པར། །རྟག་ཏུ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྟག་ཏུ་དམ་པའི་སྤྱོད་པ་མཛད་པ་ལམ་དང་ལྡན། །བྱས་དང་མ་བྱས་ཐོབ་པ་ཡང་དག་རིག་པ་མཁྱེན། །མཆོད་པ་ཆེ་མངའ་ཕྱག་བགྱིར་འོས་པ་མཚུངས་མེད་པ། །འདུད་པར་འོས་པའི་དགྲ་བཅོམ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དཔེ་མེད་ཡིད་འོང་སྐུ་མངའ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཆོག་ཏུ་གསུང་སྙན་མངོན་སྒྲོགས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དྲི་མེད་རྣམ་དག་ཐུགས་མངའ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་ཚོགས་བསྒོམས་བདག་ཉིད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞིང་ཞེས་བསམ་པས་སངས་རྒྱས་ལ་འདུད་པ། །དྲི་མ་མེད་ལ་བཀྲ་ཤིས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཆར་ཡང་མི་ཕོད་མཆོད་སྦྱིན་ཀུན་གྱིས་མིན། །དཀའ་ཐུབ་བརྟུལ་ཞུགས་མིན་ཏེ་ཁྲུས་ཀུན་མིན། །ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ལ་འདུད་པ། །སྙན་པར་གྲགས་ཤིང་དཔལ་དུ་བྱེད། །སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་དྲུངས་ནས་འབྱིན། །གཟི་བརྗིད་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་འཕེལ། །དགྲ་རྣམས་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་བྱེད།
― DTG01_Page_176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་དག་ན་མི་རྣམས་ཀྱི། །རྒྱུད་ནི་བདེ་འགྲོར་ངེས་བྱེད་ཅིང༌། །ངེས་མཐར་ཞི་བའི་འབྲས་བུར་སྨིན། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་མང་བསམས་ཤིང༌། །ལུས་ཀྱང་འཇིག་པའི་ངང་བསམས་ན། །མཁས་གང་སངས་རྒྱས་ཕྱག་འཚལ་ལས། །ལུས་ཀྱི་ལས་གཞན་སྤྱད་པར་བྱེད། །འཆི་བདག་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡི། །བསྟན་པ་འདི་ནི་ནུབ་གྱུར་ཅིང༌། །ཀུན་ནས་མུན་པས་ཁེབས་གྱུར་ན། །གང་ཞིག་ལ་ནི་བཀུར་སྟི་བྱ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མཚུངས་མེད་པའི། །མཆོད་པ་བྱ་བ་སྨྱུར་ཏེ་གྱིས། །མ་འོངས་པ་ཡི་འཇིགས་པ་དག །ད་ལྟ་ཉིད་ནས་བྱུང་ཟིན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་ཕྱག་འཚལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་གཉིས་པའོ། །།
ལེའུ་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གྲུབ་པར་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཉི་མའི་གཉེན་གྱུར་ཉི་མ་ཡི། །འོད་པས་ཤིན་ཏུ་འོད་གསལ་བ། །ཕྱག་བྱ་ཀུན་གྱི་རབ་དང་མཆོག །ཕྱག་འོས་ཕྱག་བགྱིས་ཁྱོད་ལ་འདུད། །སྟོབས་ཆེན་དཔའ་བོ་ཆེན་པོ་བ། །མངོན་ཤེས་ཆེ་ལ་མཐུ་ཡང་ཆེ། །གཡུལ་ངོར་མདའ་ཆེན་འཕེན་མཛད་པ། །དགའ་སྟོན་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ལ་མཆོད། །འཇིག་རྟེན་མཆོད་འོས་མཆོད་འོས་མཆོག །འཇིག་རྟེན་མཆོད་པས་མཆོད་པ་པོ། །མཆོད་པའི་སྣོད་ནི་བླ་མེད་པ། །མཆོད་པར་འོས་པ་ཁྱོད་ལ་མཆོད། །མཆོད་དང་མཁྱེན་པས་རྟོགས་པ་བརྙེས། །དགོངས་པ་ང་རྒྱལ་བག་མི་མངའ། །རྗེད་འོས་ཁྱོད་ལ་ང་རྒྱལ་གྱི། །སེམས་བོར་ནས་ནི་རྗེད་པར་བགྱི། །གུས་བགྱིད་མ་གུས་པ་ལ་སྙོམས། །འཇིག་རྟེན་གུས་པས་མཆོད་བགྱིས་པ། །ཁྱོད་ལ་བཀུར་སྟིར་གཞོལ་བ་ཡི། །དབང་པོ་གུས་པར་བཀུར་སྟི་བགྱིད། །ཁྱོད་དང་འདྲ་བ་འགའ་མ་མཆིས། །ལྷག་པ་མ་བྱུང་འབྱུང་མི་འགྱུར། །དེ་སླད་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཁྱོད། །དགྲ་ཟིན་སྙོམས་པའི་མཉམ་མེད་ལགས། །མ་འདྲེས་འཕགས་པའི་གདུང་ལས་བྱུང༌། །སངས་རྒྱས་ཀུན་དང་སྐལ་བ་མཉམ། །མདོག་དང་ཤེས་རབ་སྣང་བ་ཡིས། །ཕྱོགས་རྣམས་སྣང་བར་མཛད་དེ་འཁྲུངས། །སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན་དང་ལྡན། །འདོམ་གང་འོད་ཀྱི་འོད་ཟེར་སྦ། །མཚོན་དང་མཐུན་པའི་དཔེ་བྱད་བཟང༌། །བརྒྱད་ཅུས་འབར་བའི་གཟི་བརྗིད་ཅན། །རྒྱལ་ཆེན་དཔལ་དང་ལྡན་པའི་སྐུ། །
― DTG01_Page_177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་གྱི་མཛེས་པ་ཟིལ་གནོན་པ། །འཇིག་རྟེན་སྣང་བར་མཛད་ནས་ནི། །ཉི་མ་གཞན་ཞིག་ལྟ་བུར་བཞུགས། །བཅོམ་ལྡན་དུས་ཀུན་རྟོགས་པའི་ཆོས། །རྣམ་ཀུན་འབྱུང་གནས་ཐམས་ཅད་ནི། །ཕྱག་མཐིལ་སྐྱུ་རུ་ར་ལྟ་བུར། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱུར། །ཆོས་རྣམས་གཡོ་དང་མི་གཡོར་བཅས། །གཅིག་དང་སྣ་ཚོགས་སོ་སོ་ལ། །མཁའ་ལ་རླུང་དག་རྒྱུ་བ་བཞིན། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་ནི་ཐོགས་མི་མངའ། །བྱ་བ་མཛད་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །ཇི་ལྟར་ཐུགས་བསྐྱེད་ཙམ་གྱིས་སུ། །ཁྱོད་ལ་བཞེད་དགུར་ཀུན་འགྲུབ་པ། །དེ་ལྟར་ཆོས་དབྱིངས་ལེགས་ཐུགས་ཆུད། །དགེ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཁྱོད་ལ་ནི། །སྦྱོར་བྱུང་དགེ་བ་འགའ་མི་མངའ། །ཁྱོད་ནི་གང་ཞིག་བཞེད་ན་ཡང༌། །བཞེད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལས་སོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཆོས་ཡོད་དང༌། །ཆོས་ཉིད་དང་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཐུ། །སོ་སོར་རྒྱུ་དང་བཅས་གནས་ཤིང༌། །རྐྱེན་དང་འབྲས་བུར་བཅས་པ་དག །ཁམས་དང་དབྱེ་བ་ཐ་དད་བཅས། །སྐྱེ་དང་འཇིག་བཅས་རྒྱས་པ་དེ། །ཐམས་ཅད་སོ་སོར་རྣམ་ཀུན་དུ། །ཀུན་མཁྱེན་ཁྱོད་ཀྱིས་མཁྱེན་གཞན་མིན། །ཁྱོད་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྒྲིབས་པའང་མངོན། །ཤིན་ཏུ་རིང་བའང་ཉེ་བ་སྟེ། །ཤིན་ཏུ་འཛིངས་པའང་སལ་གྱིས་དག །ཤིན་ཏུ་མཐོན་པོའང་དམའ་བ་ལགས། །ཤིན་ཏུ་གནག་པའང་སྣང་བར་བཅས། །ཤིན་ཏུ་ཐེ་ཚོམ་གནས་ཀྱང་ངོས། །ཤེས་བྱ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་ཡང༌། །ཁྱོད་ལ་ས་ལེར་གདའ་བ་ལགས། །དབང་པོ་ཆེན་པོའི་གླང་ཆེན་གྱི། །རྐེད་བཅིངས་གསེར་ལས་བགྱིས་པ་ལྟར། །ཆོས་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོས་ཀྱང༌། །ཁྱོད་ནི་འོ་བརྒྱལ་འགྱུར་མ་ལགས། །ཆོས་ཀྱི་ནང་ན་ཆགས་བྲལ་ལྟར། །ངེས་འབྱིན་ནང་ན་དྲང་པོ་ལྟར། །ཕུན་ཚོགས་ནང་ན་སངས་རྒྱས་ལྟར། །ཁྱོད་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་མཆོག །རྣམ་གྲོལ་ནང་ན་མི་གཡོ་ལྟར། །རིགས་པའི་ནང་ན་ཆོས་ཉིད་ལྟར། །ཤེས་རབ་ནང་ན་ཀུན་མཁྱེན་ལྟར། །ཁྱོད་ནི་ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་མཆོག །དག་པའི་ནང་ན་རྣམ་གྲོལ་ལྟར། །དེ་ཉིད་ནང་ན་སྟོང་པ་ལྟར། །དཀའ་ཐུབ་ནང་ན་བཟོད་པ་ལྟར། །ཁྱོད་ནི་སྲོག་ཆགས་ཀུན་གྱི་མཆོག །གཟུགས་ཀྱི་ནང་ན་ཁྱོད་སྐུ་ལྟར། །སེམས་ཀྱི་ནང་ན་ཁྱོད་ཐུགས་ལྟར། །ཆོས་ཀྱི་ནང་ན་ཁྱོད་ཆོས་ལྟར། །ཁྱོད་
― DTG01_Page_178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ནི་སྲོག་ཆགས་ཀུན་གྱི་མཆོག །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་གསུམ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཞི་པ་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཁྱོད་གཅིག་པུ། །ཆོས་གཅིག་ཆོས་ཀུན་སྣང་མཛད་པ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིས། །དེ་དང་ལྡན་གྱི་གཞན་མ་ལགས། །ཁྱོད་འབའ་ཞིག་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ཁྱབ་ལགས་ཀྱི། །ཁྱོད་ལས་གཞན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཤེས་བྱ་ཁོ་ན་ལྷག་པ་ལགས། །རྒྱུ་རྐྱེན་འདི་ལས་འབྲས་བུ་འདི། །འདི་ལས་འདི་ནི་མ་ཡིན་ཞེས། །གནས་དང་གནས་མིན་ངེས་པ་ཀུན། །ཁྱོད་ཀྱིས་མཁྱེན་གྱི་གཞན་གྱིས་མིན། །ལས་ཆོས་ཡང་དག་བླངས་པ་ཡི། །རྣམ་སྨིན་དུས་ནི་ཐམས་ཅད་པ། །ས་ཀུན་རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི། །རྣམ་ཀུན་ཁྱོད་མཁྱེན་གཞན་གྱིས་མིན། །རྣལ་འབྱོར་ས་ནི་མ་ལུས་པ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བཞག་དང༌། །རྣམ་པར་བྱང་བཅས་ཟབ་མོར་བཅས། །ཁྱོད་གཅིག་ཁོ་ནས་ཐུགས་སུ་ཆུད། །དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མིན་པ། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་དང༌། །ཆ་ཤས་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པ། །ཁྱོད་ལས་གཞན་ཀྱིས་རྟོགས་མ་མཆིས། །མཐུན་པར་འགྱུར་བ་གང་ལགས་དང༌། །མི་མཐུན་འགྱུར་བ་གང་ལགས་པ། །མི་ཡི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན། །ཁྱོད་གཅིག་ཁོ་ནས་ཐུགས་སུ་ཆུད། །འཇིག་རྟེན་འདི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཏེ། །སྣ་ཚོགས་ཁམས་ཉིད་མཐའ་དག་ནི། །སྣ་ཚོགས་ཁམས་དབྱེ་ཁྱོད་གཅིག་པུས། །མཁྱེན་གྱི་གཞན་གྱིས་མ་ལགས་སོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནི་སྣ་ཚོགས་ལས། །སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ནི། །ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་སྟོབས་ཀྱིས། །ཐམས་ཅད་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད། །ཐོག་མེད་སྲིད་པར་བྱུང་བ་དང༌། །ཐ་མ་མེད་པར་འབྱུང་འགྱུར་གང༌། །དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི། །མངོན་སུམ་བཞིན་དུ་གཟིགས་པ་འཇུག །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ། །འཇིག་རྟེན་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི། །མཐའ་ཡི་བར་བཞིན་གྱིས་གཟིགས། །ཉེ་འམ་ཡང་ན་རིང་ཡང་རུང༌། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ལ་མངོན་
― DTG01_Page_179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སུམ་པ། །དེ་ལྟར་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང༌། །བཅས་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྤངས་པ་ལགས། །དངོས་འདི་ཡོངས་སུ་མ་མཁྱེན་ཅིང༌། །ཉོན་མོངས་འདི་ཡི་བག་ཆགས་ནི། །ལྷག་མ་ལུས་ཞེས་མི་བསྙད་པའི། །གོ་འཕང་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྙེས། །ཁྱོད་ཀྱིས་བར་དུ་གཅོད་གསུངས་གང༌། །ངེས་པར་དེ་དག་བར་དུ་གཅོད། །ཁྱོད་ཀྱིས་ལམ་བསྟན་གང་ལགས་པ། །དེ་གཅིག་ཁོ་ན་ངེས་པར་འབྱིན། །དེ་ཡིས་བར་གཅོད་མི་ནུས་ཤེའམ། །དེ་ཡིས་ངེས་འབྱིན་མི་འགྱུར་ཞེས། །གཞན་གྱི་ཀླན་ཀ་ཆ་ཤས་ཀྱང༌། །དེ་ལ་སྲིད་པ་མ་མཆིས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱལ་བགྱི་མ་རྒྱལ་མིན། །ཤེས་བྱ་མི་སྣང་བགྱིས་མ་མཆིས། །དབང་ཕྱུག་ཁྱོད་ཉིད་ཀུན་མཁྱེན་ཅིང༌། །ཀུན་རྒྱལ་ལགས་ཀྱི་གཞན་མ་ལགས། །སྟོབས་ལྡན་འཇིགས་མི་འགྱུར་བས་ཁྱོད། །མི་བསྙེངས་གང་ལགས་རིགས་ལགས་ན། །མཐུ་མངའ་བཞིན་དུ་འགའ་ལ་ཡང༌། །ཁྱད་དུ་མི་གསོད་གང་དེ་རྨད། །ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་འགའ་ཞིག །དྲེགས་དང་འབྲལ་བར་མཛད་པ་གང༌། །གདུལ་བ་ཡི་ནི་ཐབས་ཙམ་སྟེ། །དེས་ནི་སྟོབས་སྙེམས་ཡོད་མ་ལགས། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་སྟོབས་ལྡན་པས། །ཀུན་ལས་རྒྱལ་ཞེས་གང་བརྗོད་པ། །དེ་ནི་གཞན་ལ་བསྟོད་པར་བས། །གོ་འཕང་དེ་ནི་ཁྱོད་ལ་རྫོགས། །འདྲེན་པ་ཁྱོད་ལ་ཆོས་མཐུན་པར། །འགས་ཀྱང་རྒྱལ་བར་ནུས་མ་ལགས། །ཀླན་ཀ་བཙལ་འོས་མ་ལགས་ཏེ། །ནོངས་མི་མངའ་བའི་བདེ་བ་བརྙེས། །ནོངས་མི་མངའ་བས་གང་ལས་ཀྱང༌། །བཞི་ནི་བསྲུང་བར་བགྱི་མི་འཚལ། །བཞི་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སླད་དུ། །ཁྱོད་ལ་སུས་ཀྱང་གླགས་མི་ཐོད། །ཀུན་ལ་མི་ཐོགས་བློ་གྲོས་ཅན། །དགོངས་པ་ཀུན་དུ་ཉེ་བར་གནས། །ཀུན་ལ་ཐུགས་རྗེ་སྙོམས་པ་པོ། །ཐུགས་ནི་ཀུན་ལ་ཆགས་མི་མངའ། །ཤེས་བྱའི་རྒྱ་མཚོ་ཀུན་རྒལ་བ། །བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་གཏན་ནས་སྤངས། །བར་ཆད་ཀུན་གྱི་ཁྱད་པར་མཁྱེན། །ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཀུན་ལ་མཁས། །ཀུན་གྱི་བསམ་པ་མཁྱེན་པ་པོ། །གདུལ་བ་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་གཤེགས། །ཉོན་མོངས་སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །གཉེན་པོ་ལ་ཡང་བསྙེངས་མི་མངའ། །ཁྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་སྨྲ་བ་པོ། །བྱིས་པ་ཤེད་བྱེ་མ་གྱུར་
― DTG01_Page_180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་། །དེ་ནི་མ་རིག་མུན་པ་ཡི། །ཚང་ཚིང་མི་བཟད་མཐུ་ལགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང༌། །བྲལ་བར་མ་གྱུར་གང་ལགས་པ། །དེ་དང་དེ་སྒྲིབ་ཅེས་བགྱི་སྟེ། །དེ་དང་དེ་སྒྲིབ་མི་ཟད་ལགས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བཞི་པའོ།། །།
ལེའུ་ལྔ་པ་གསུང་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཇི་ལྟར་ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ། །ཉེས་དམིགས་བརྗོད་ལྡན་ཐོས་པ་ལྟར། །འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པའི། །མེ་ཡི་ཀུན་དུ་སྤར་ཀྱང་ནི། །འགྲོ་བ་མི་ཤེས་གོ་བགོས་པ། །དེ་ལྟར་སྐྱོ་བར་འགྱུར་མ་ལགས། །དེ་ལྟར་མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ། །མངོན་སུམ་པས་ཀྱང་དོན་གསལ་རབ། །ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་གཏིང་ཡངས་པ། །བཤད་པས་ས་ལེར་གྱུར་ལགས་པས། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་ནི་སྣྲེལ་ཞི་ཡི། །ཆོ་འཕྲུལ་དག་ཀྱང་མཛད་པ་ལགས། །ཚིག་གི་མཐའ་ནི་མི་མཐོང་ཞིང༌། །དོན་གྱི་གཏིང་ཡང་མི་དཔོགས་ལ། །ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ནི། །དེ་ལས་ཡ་མཚན་ཆེ་ཅི་མཆིས། །སྨྲ་བའི་དམ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ། །རྣམ་གྲངས་དུ་མ་ཉིད་མཆིས་ཤིང༌། །ཟློས་བུ་ཡང་ན་མ་མཆིས་ལ། །སྦྱོར་བའི་ལུགས་ཀྱང་རིགས་པ་ལགས། །སྨྲ་བའི་དམ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ། །གནས་པ་བཞི་ཡི་ཡོན་ཏན་ལྡན། །ལུང་བསྟན་བཞི་ཡི་རྟེན་གྱུར་ཀྱང༌། །དོན་དུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་མ་མཆིས། །གནང་བ་དང་ནི་དགག་པ་ལ། །ཁྱོད་བཀའ་ལ་ལར་གཅིག་ཏུ་ངེས། །ལ་ལར་ངེས་པ་མ་ལགས་ལ། །ཕན་ཚུན་འགལ་བའང་མ་མཆིས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་དོན་སླད་དུ། །རྩོད་པ་མེད་པའི་གོ་འཕང་གཞི། །རིགས་འཐད་ཡོན་ཏན་བཟང་པོ་ཡིས། །ངན་སྨྲ་ཐམས་ཅད་སུན་འབྱིན་པ། །གཅིག་ཏུ་དོན་དམ་ལ་གཞོལ་ལ། །ཀུན་རྫོབ་ལ་ཡང་སྐྱོན་མ་མཆིས། །བདེན་པ་གཉིས་དང་མི་འགལ་བས། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་ནི་རིགས་པ་འབྱུང༌། །ཉོན་མོངས་མེད་ལ་གཅིག་ཏུ་འཇམ། །ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་ངེས་བསླང་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་ནི་བསྙེན་པ་དང༌། །སྲིད་པའི་སྐྱོན་དང་ལྡན་མ་ལགས། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྗེས་མཐུན་ལ། །དེ་ཡི་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་མི་མངའ། །ཀུན་ནས་ཉོན་
― DTG01_Page_181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་དགྲར་གྱུར་ལ། །མི་བཟོད་མི་མངའ་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ། །སྨོད་པའི་ཚིག་ནི་བརྒྱས་གང་ཡང༌། །ཕྱར་ཀ་གཏོང་བའི་སྐྱོན་ལྡན་མིན། །རབ་ཏུ་བསྔགས་པའི་ཚིག་ཕྱུང་ཀྱང༌། །འགའ་ལའང་རྟེན་པ་མངའ་མ་ལགས། །བསྣན་དང་དོར་བ་མི་མངའ་ལ། །བསྡུས་དང་རྒྱས་པ་དང་ཡང་ལྡན། །བརྟགས་ཤིང་འཐད་པར་འགྱུར་ལགས་ལ། །དང་པོ་ནས་ཀྱང་མི་བཟང་མིན། །ཤིན་ཏུ་སྙན་གསུང་ཆགས་མི་འགྱུར། །མང་ལ་སྙིང་པོ་མ་མཆིས་མིན། །སྣ་ཚོགས་པ་ལ་དོན་མ་འཁྲུགས། །བཀའ་ནི་ངོ་མཚར་མང་པོ་ལགས། །གསུང་གི་བདག་པོ་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ། །ཡིད་འཕྲོག་མཛད་ལ་ཞེན་མི་མངའ། །གཟི་བྱིན་ཅན་ལ་གནོད་མི་འགྱུར། །ཁྱབ་ལ་ངན་པས་རྟོགས་མ་ལགས། །བ་སྤུ་དག་ཀྱང་ལྡང་བགྱིད་ཅིང༌། །རྡུལ་ཡང་ཀུན་དུ་འཐོན་པར་བགྱིད། །ལུས་རྣམས་དག་ནི་སྟོན་བགྱིད་ཅིང༌། །འདར་བ་དག་ཀྱང་སྐྱེད་པར་བགྱིད། །ལྷ་ཡི་འཇིག་རྟེན་སྐྱོ་བགྱིད་ཅིང༌། །སྒྲ་ཡང་ཀུན་དུ་སྒྲོགས་པར་བགྱིད། །ས་ནི་རྣལ་མར་གནས་པ་ཡང༌། །རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོ་བར་བགྱིད། །ཐོག་མེད་དུས་ནས་གོམས་པ་ཡི། །ལུས་ཅན་རང་བཞིན་བཟློག་མཛད་ཅིང༌། །རང་བཞིན་འདྲིས་པ་མ་ལགས་པ། །གཞན་ནི་སྙིང་ལ་འཇོག་པར་མཛད། །རང་གི་ཉེས་པས་མི་འགལ་ལ། །ཡིད་ནི་གདུང་བར་བགྱིད་དང་འདྲ། །རིགས་པས་ཞུགས་པ་མཁས་རྣམས་ལ། །བདུད་རྩིའི་ཆར་པ་བབ་པ་བཞིན། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་ནི་ཐོག་མ་དང༌། །བར་དང་ཐ་མར་དགེ་བ་དག །ཐོས་དང་སེམས་དང་སྒོམ་པ་ན། །དེ་སྒྲུབ་པ་ལ་བདུད་རྩིར་འགྱུར། །མོས་པ་དུ་མ་དང་ལྡན་པ། །མང་པོ་འཁོད་པར་གྱུར་པ་ལ། །གསུང་གཅིག་བཀའ་ནི་སྩལ་བ་ལས། །དུ་མ་ལྟ་བུར་སྣང་འགྱུར་ཏེ། །ཀུན་གྱིས་འདི་ནི་བདག་གི་ཆེད། །ཁོ་ནའོ་སྙམ་དུ་གོ་བ་གང༌། །དེ་ལས་ཡ་མཚན་ཆེ་ཅི་མཆིས། །དེ་ལས་ངོ་མཚར་ཆེ་ཅི་མཆིས། །ཆོས་ཉིད་འདོར་བར་མི་མཛད་ལ། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་དང་ཡང་མཐུན། །རྗེས་སུ་སྒྲོགས་པར་མཛད་བཞིན་དུ། །ཅིག་ཤོས་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའང་མཛད། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་མཆིས། །ལས་དང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འང་མཆིས། །དེ་ལྡན་
― DTG01_Page_182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང༌། །བྱེད་པ་མ་མཆིས་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ། །དེ་ནི་ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི། །འཇིག་རྟེན་དག་གིས་མངོན་ཐོས་ནས། །ཆུ་ཡི་ཟླ་བ་གཡོ་བ་བཞིན། །སོ་སོར་རབ་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར། །བཟང་དང་ངན་པ་ཉིད་དུ་ན། །འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཐ་དད་པ། །ཐམས་ཅད་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་ན། །བྱེད་པོ་ཅི་ག་མཆིས་འགྱུར་རམ། །འགའ་ལ་རང་དབང་ཉིད་མཆིས་ན། །བྱེད་པོར་འགྱུར་ན་དེ་མི་རིགས། །དེ་ལྟ་ལགས་པས་ཆོས་ཀུན་ལ། །བྱེད་པོ་མེད་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ། །ཆོས་འདི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ནི། །སེང་གེ་སྒྲ་ཡིས་རྔ་བརྡུངས་ནས། །མཚམས་བཅད་བགྱིས་ཏེ་གནས་པ་ལགས། །དེ་ཡིས་ཉི་མའི་འོད་བཞིན་དུ། །འཇིག་རྟེན་སྣང་བར་བགྱིས་པས་ན། །དེ་ལས་གཞན་པའི་ཚིག་ཀུན་ནི། །ཤིན་ཏུ་ཅིར་ཡང་མ་རུང་གྱུར། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་གསུང་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་ལྔ་པའོ།། །།
ལེའུ་དྲུག་པ་རྩོད་པ་མི་མངའ་བར་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ། །མྱ་ངན་འདས་ཞི་ཞེས་བགྱི་བ། །མཚན་ཉིད་འདི་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱ། །སྨྲ་བ་ཀུན་གྱི་ཡུལ་མིན་པ། །མི་ཕྱེད་ཁྱོད་ཀྱིས་གཞག་པ་མཛད། །ཇི་སྐད་བརྗོད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ན། །རང་བཞིན་ལས་ནི་གང་ཞིག་འདའ། །གལ་འཛིན་པ་ཡིས་ཤགས་ལ་ནི། །གོམས་པར་བགྱིས་ཀྱང་སུ་ཞིག་གིས། །མེ་ཉིད་གྲང་བ་ལྟ་བུར་ནི། །དེ་ཉིད་གཞན་དུ་བགྱི་བར་ནུས། །ནམ་མཁའ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ལ། །འགའ་ཡིས་རྨ་ཕྱིན་འགྱུར་སྲིད་ཀྱི། །ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་འདི་ལ་ནི། །ཆོས་དང་མཐུན་པར་འགལ་མ་ལགས། །ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་མཁྱེན་ཁྱོད་ཀྱི། །བཀའ་ལ་ནག་པོ་ཆེན་པོ་དག །བསྟན་པས་འདི་ནི་མཆིས་གྲགས་ཀྱི། །སྨྲ་བ་གཞན་ལ་མཆིས་མ་ལགས། །ཐ་དད་ལྟ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིས། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ནི་རྩོད་པར་ལྟུང༌། །ཁྱོད་ནི་གཅིག་པུས་རྩོད་མེད་པའི། །གནས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཐུགས་སུ་ཆུད། །ལོང་བ་རྣམས་ནི་རྩོད་གྱུར་ཀྱང༌། །མིག་ཅན་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་བ་ནི། །ཇི་ལྟར་རྩོད་པར་མི་འགྱུར་བ། །དེ་
― DTG01_Page_183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཉིད་ཁྱོད་དང་བྱིས་པའི་དཔེ། །ཆོས་བཞིན་གསུང་བ་ཁྱོད་ལ་ནི། །འགའ་དང་ལྷན་ཅིག་རྩོད་མི་མངའ། །ལེགས་པར་སྨྲ་ཕྱིར་མཁས་དང་མིན། །ཁྱད་དུ་གསོད་ཕྱིར་མི་མཁས་མིན། །འདོད་པ་རྣམས་ནི་མི་སྣང་གྱུར། །ལྟ་བའི་དྲ་བ་རབ་ཏུ་བཅོམ། །གཞི་མ་མཆིས་ན་ཅི་སླད་ཁྱོད། །གཞི་མ་མཆིས་པ་རྩོད་པར་འགྱུར། །རྒྱལ་ཐབས་བརྙེས་པ་ཁྱོད་ལྟ་བུའི། །བརྟན་པ་ཅི་ཞིག་རྩོད་པ་མཛད། །འོད་ཟེར་སྟོང་ལྡན་རོ་ལྟ་བུའི། །མུན་དང་ལྷན་ཅིག་ཅི་ཞིག་འགྱེད། །མཁའ་ལ་ལྕག་གིས་འཇུ་བ་བཞིན། །བརྩད་པས་ཁྱོད་ལ་བརྫི་མི་འགྱུར། །རླུང་གིས་བཟློག་ཕྱོགས་གཏོར་བའི་རྡུལ། །འཐོར་བ་ཉིད་ལ་འབབ་ཅིང་འགོ། འཇིག་རྟེན་རྣམས་ནི་རྟག་པར་ལྟུང༌། །ཡང་དག་ཇི་བཞིན་སྤྱོད་ཡུལ་ཁྱོད། །དེ་སླད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གྱུར་པ། །མང་པོ་རྣམས་དང་ཁྱོད་མི་མཚུངས། །དཔེར་ན་ལྕགས་དང་གསེར་བཞིན་དུ། །ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་རྣམས་དང་། །མངོན་ཞེན་མི་མངའ་ཁྱོད་དུ་ནི། །ལྷན་ཅིག་བསྒྲུན་དུ་ག་ལ་མཆིས། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་མ་འཚལ་ཏེ། །མགོན་པོ་ཕན་དང་བདེ་བཞེད་པ། །དེ་མིན་ཁྱོད་ལ་བསྔོ་བགྱིད་པ། །བདག་གིས་བདག་ཉིད་བརླག་པར་བས། །བདག་གིས་བདག་ཉིད་མེ་འབར་བའི། །ཕྲེང་བ་འཁྲིགས་པར་མི་བསྔོ་ཡི། །རྒྱལ་བ་ཐུབ་པ་མེད་པ་ཡི། །གཟི་བྱིན་ཅན་ལ་བསྔོར་མི་རུང༌། །ཁྱོད་ལ་འདིར་བརྒལ་དུས་བཏབ་ནས། །ཁྱོད་ཀྱིས་སླར་གཞན་དུས་བཏབ་པ། །བརྟོད་པ་དམ་པོས་བཏགས་པ་བཞིན། །སྟན་ལས་ལྡང་བར་ནུས་མ་མཆིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཚོགས་པར་བདེན་སྨྲའི་བུའི། །རྒོལ་བའི་མཆེ་བ་བཅག་པས་ན། །ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རྭ་ཡད་བཅག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་ཁ་ཅིག་ནི། །ཁྱོད་དང་འཕྲད་ནས་འདུད་པར་བགྱིད། །ཁ་ཅིག་ཐག་རིང་སླར་ལྡོག་སྟེ། །གཞན་དག་སྤྱན་སྔར་ཞུམ་ནས་མཆིས། །ཁ་ཅིག་ཁྱོད་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས། །བདུད་རྩིའི་རྒྱུན་གྱི་ཆར་ཕབ་པས། །ཡང་དག་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་གྱིས། །དམ་པའི་ཆོས་ལ་བསྟེན་པར་བགྱིད། །ཀྱེ་མ་མགོན་པོ་ཐུགས་རྗེའི་བདག །ཀྱི་ཧུད་གཏི་མུག་ཉོན་མོངས་ངན། །ཀྱི་ཧུད་སྲེད་པ་རྣམ་པར་འཕྲོ། །ཀྱི་ཧུ་དང་རྒྱལ་ཕུང་བར་བྱེད། །དམ་ཆོས་མ་ཡིན་འདི་གསུམ་གྱིས། །སྐྱེ་བོ་འདི་ནི་ཀུན་
― DTG01_Page_184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཀྲུགས་ཏེ། །མི་བཟད་རྒྱུན་གྱིས་འདས་པ་བཞིན། །ཁྱོད་ཀྱི་གཞུང་དང་བྲལ་བར་བགྱིད། །འདི་ཡིག་ནི་ཡིས་ལྟ་བ་དང༌། །ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་ཉེ་ཉོན་མོངས། །སོ་སོར་ལམ་གྱི་བར་གཅོད་པ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་འཕེལ། །ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྐད་ཐོས་ནས། །ཁྭ་ཡི་སྒྲ་ལ་ཆགས་མེད་ལྟར། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རོ་མྱོང་ན། །གཞན་གྱི་ཚིག་ལ་ཆགས་མི་འགྱུར། །གང་དག་ཆོས་ལ་སྒྱུ་བཤམས་ནས། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་ལ་ཞུགས་གྱུར་པ། །ངན་དོན་ཐོས་པ་དེ་ལའང་དེ། །རྔ་མོ་སྦྲང་རྩི་བཞིན་དུ་འགྱུར། །བདེན་ཞིང་གོ་སླ་དོན་དང་ལྡན། །བསམ་པ་དང་ནི་ཆོ་འཕྲུལ་བཅས། །ཟད་མི་ཤེས་ལ་མདོར་འདུས་པ། །གཅིག་ཏུ་མཐུ་ནི་ཆེན་པོར་ལྡན། །སྙིང་པོ་མཆོག་ལྡན་རོ་མཆོག་ལྡན། །རྣམ་གྲངས་ལྡན་ཞིང་ཐབས་དང་ལྡན། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་ལ་མ་འདྲེས་པ། །གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་གྲགས་དང་ལྡན། །དེ་འདྲའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི། །ཁྱོད་གསུང་ཐོས་པ་སུ་ཞིག་ནི། །དེ་ལས་བཟློག་པ་གཞན་གྱི་ཚིག །རུལ་པ་ལྟ་བུ་སྣོམ་པར་བགྱིད། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་རུང་བདེ་ཡང་རུང༌། །དོན་དང་མི་ལྡན་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤང་བྱ་ཞིང༌། །བཟློག་པ་བསྟེན་པར་བྱ་བར་གསུངས། །འདོད་དང་མི་འདོད་བསྟེན་པ་ལ། །དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་གསུངས་ཁྱོད་ཀྱི། །ལམ་མལ་ཐང་ཆད་སྨྲ་བ་རྣམས། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་རྗེས་འབྲང་འགྱུར། །སྤྱད་པ་རྣམས་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །འདི་ཡི་ཆེད་དུ་བསྟན་པ་གང༌། །དེ་ཉིད་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དང་ནི། །གཞན་གྱི་ཚིག་གི་མཚམས་རྫོགས་པ། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དང་གཞན་གྱི་ཚིག །ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་ཆེ་ཞུགས་པ། །དུག་དང་བདུད་རྩི་དེ་ལྟ་མིན། །མུན་དང་སྣང་བའང་མ་ལགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དང་གཞན་གྱི་ཚིག །ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་རྒྱང་ཆད་པ། །མཐོ་རིས་ངན་སོང་དེ་ལྟར་མིན། །ཟིལ་དངར་བཀུས་ཏེ་བོར་བའང་མིན། །དེ་ནི་ཚིག་ཙམ་སྙིང་པོ་སྟེ། །འདི་ནི་ཚིག་དང་ཚིག་དོན་ལྡན། །དེ་ཡིས་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དང་ནི། །གཞན་གྱི་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་བཤད། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཁྱོད་དང་ནི། །སྨྲ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང༌། །དེ་ཉིད་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དང་ནི། །གཞན་གྱི་ཚིག་གི་མཐོ་དམན་ལགས། །ཇི་ལྟར་སྲིད་དང་ཐར་པའི་ཆད། །དེ་ནི་དཔྱད་
― DTG01_Page_185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དུ་མེད་པ་ལྟར། །དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དང་ནི། །གཞན་ཚིག་ཁྱད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ། །འཇུག་དང་ལྡོག་པ་གང་ལགས་པ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་གང༌། །དེ་ཉིད་དཔའ་བོ་ཁྱོད་བཀའ་དང༌། །གཞན་གྱི་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་ལགས། །འདི་ནི་གཅིག་པུ་དེ་བཞིན་ཉིད། །དེ་ནི་སླུ་ཆོས་འབའ་ཞིག་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དང་གཞན་གྱི་ཚིག །དེ་ལས་ཁྱད་ཞུགས་གཞན་ཅི་འཚལ། །འདི་ནི་གཅིག་པུ་དགེ་ལ་དེ། །གཅིག་ཏུ་བར་ཆད་བགྱིད་ལགས་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དང་གཞན་གྱི་ཚིག །དེ་ལས་མི་འདྲ་ཅི་ཞིག་མཆིས། །དེ་ཡིས་བསྒོས་ཤིང་ཉེར་བསྒོས་པ། །འདི་ཡིས་དག་པར་བགྱིད་འགྱུར་བ། །དེ་ཉིད་མགོན་པོ་ཁྱོད་བཀའ་དང༌། །གཞན་གྱི་ཚིག་གི་ཁྱད་པར་ལགས། །དེ་ཀུན་དམ་པ་མ་ཡིན་བརྡོལ། །འདི་གཅིག་ལེགས་གསུངས་དེ་ཡི་སླད། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་དང་གཞན་གྱི་ཚིག །བརྩན་དང་མི་བརྩན་ངེས་པ་ལགས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་རྩོད་པ་མི་མངའ་བར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་དྲུག་པའོ།། །།
ལེའུ་བདུན་པ་ཚངས་པ་དང་མཐུན་པར་གསུང་བར་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་ལ། །འགྲོ་འདིའི་རང་བཞིན་གང་ལགས་དང༌། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཀུན། །སོ་སོར་གང་ལས་མི་འདའ་བའི། །ལུགས་མཐུན་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ། །ཚིག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཡི་གེ་གཉིས། །དེ་ནི་དམ་ཆོས་ཉི་མ་ཡི། །ཉི་མ་མཆོད་པའི་འོས་སུ་བསྟན། །དེ་ཉིད་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཡི། །སྲིད་གཅིག་ཡན་ལག་མ་ཚང་བས། །ཇི་བཞིན་ཡན་ལག་སོ་སོ་ལ། །བཞི་རུ་བསྒྲེས་པས་གསུམ་མཆོད་ལགས། །དེ་ཉིད་ཡན་ལག་ཚང་བ་ལས། །ཡི་གེ་བཅུ་གཉིས་ཚིག་དག་གིས། །བདེན་པའི་ལུགས་སུ་སྔ་མ་བཞིན། །བསྒྲེས་ན་རབ་ཏུ་འགྲོ་བ་ལགས། །ཚངས་པ་འདི་ནི་ཁྱོད་བསྟན་ལ། །གང་དག་ཇི་བཞིན་བསྟེན་བགྱིད་པ། །བྲམ་ཟེ་དེ་དག་ཚངས་འགྱུར་བའི། །གསང་གསུམ་མཐུན་པའི་ཚངས་པ་ལགས། །ཚངས་པའི་ཚུལ་དང་ཚངས་པ་དང༌། །ཚངས་ཚུལ་འབྲས་བུ་ཚངས་པའི་དོན། །ཚངས་མཆོག་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལས། །གཞན་ལ་མཆིས་པ་མ་ལགས་སོ། །ཚངས་པའི་ཚུལ་ནི་མ་མཆིས་པར། །འགའ་ཡང་བྲམ་ཟེར་འགྱུར་མ་ལགས། །དྲང་པོ་ཡི་ནི་ལམ་འདི་ཡང༌། །གཞན་ནི་འགའ་ལའང་
― DTG01_Page_186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མ་མཆིས་སོ། །རིག་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ནི། །ཚངས་པ་ལགས་པར་བྲམ་ཟེས་བཤད། །རེག་པ་དེ་དང་ཞབས་དེ་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལས་གཞན་ལ་མིན། །སློབ་དང་མི་སློབ་རིག་པ་དེ། །ཞབས་ནི་དེ་ཐོབ་བགྱིད་པ་ལགས། །གཞན་ལ་ཆོས་ཀྱི་ལམ་དེ་ནི། །མིང་ཡང་མཆིས་པ་མ་ལགས་སོ། །གང་ཞིག་གོམས་པར་བགྱིས་པ་ཡིས། །རིགས་ཀུན་བྲམ་ཟེར་འགྱུར་བགྱིད་པ། །བདུད་རྩིའི་སྒོ་ནི་རིང་ཞིག་ནས། །བཅད་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་དབྱེ་བ་མཛད། །ལྟ་བ་ངན་དང་ཡིད་གཉིས་ཀྱིས། །ཟིན་པ་བྲམ་ཟེར་ཅི་ཞིག་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་མ་གཏོགས་པར། །གཞན་གྱིས་མདུད་པ་འདི་མི་ཆོད། །བྲམ་ཟེ་ཚངས་པའི་བུ་ཡིན་ཏེ། །སྙིང་དང་ཁ་ལས་སྐྱེས་ཞེས་པ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་གྲགས་པ་དེ། །ཁྱོད་ལ་འབྲས་བུ་བཅས་པར་གྱུར། །ཚངས་ཁྱོད་ཚངས་ལམ་ཁྱོད་ལ་མངའ། །ཁྱོད་ནི་བྲམ་ཟེའི་ཁྱུ་མཆོག་སྟེ། །ཉེ་བར་འདྲེན་དང་སྟོན་པའང་ཁྱོད། །ཁྱོད་ནི་དུས་མཆོད་མདུན་ན་འདོན། །ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ཡི། །བྲམ་ཟེ་མི་གཙང་འགྱུར་མ་ལགས། །ཉེ་བར་དྲངས་པའི་བྲམ་ཟེ་ཡང༌། །ཚངས་པའི་ཚུལ་ལས་ལྟུང་མི་འགྱུར། །ཁྱོད་བསྟན་ལས་གཞན་འགའ་ལ་ཡང༌། །བྲམ་ཟེར་འགྱུར་བའི་ཆོས་མ་མཆིས། །ཚངས་པ་ཡི་ནི་མཆོད་པ་དང༌། །ཚངས་པའི་ལམ་ཡང་མཆིས་མ་ལགས། །ཚངས་པའི་བདེན་པ་གསུམ་དང་ནི། །ཚངས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་གསུམ་དང༌། །ཚངས་པའི་མཆོག་རབ་གསུམ་དང་ནི། །ཚངས་པའི་རིགས་ཀྱང་མཆིས་མ་ལགས། །འཇིག་རྟེན་ལེགས་བཤད་ཇི་སྙེད་པ། །ཐམས་ཅད་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལས་འབྱུང༌། །སྐྱོན་མེད་མངོན་པར་བརྗོད་པ་འདི། །བདེ་གཤེགས་ཁོ་ནའི་མ་འདྲེས་པ། །ཁྱོད་ལས་གཞན་པ་གང་དག་ཅིག །ངག་ལ་སྐྱོན་མེད་གདའ་བ་དེ། །ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀུན་མཁྱེན་ཁྱོད་ཀྱི། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་བྲམ་ཟེ་ལགས། །སྲིན་བུས་ཟོས་པའི་ཡི་གེ་ལྟར། །འདི་ལས་གཞན་པའི་ལེགས་བཤད་གང༌། །དེ་ནི་ལྕགས་ལས་གསེར་བཞིན་དུ། །དེ་ལ་འཚམ་པ་མ་ལགས་སོ། །ཨེ་རཎྜ་ཡི་ཤིང་ཁྲོད་དུ། །ཙནྡན་ས་མཆོག་བཞག་པ་ལྟར། །ལྟག་འོག་འགལ་བ་དེ་ལ་དེ། །མཆིས་པར་སུ་ཞིག་ཡིད་ཆེས་འགྱུར། །
― DTG01_Page_187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཞིག་ནིམ་པའི་ཤིང་ལ་ནི། །ཨ་མྲའི་འབྲས་བུ་སྨིན་བཏགས་པ། །དེ་ལས་སྐྱེས་ཞེས་ཡིད་ཆེས་ཏེ། །གཞན་ལ་ལེགས་བཤད་ཡོད་སེམས་གྲང༌། །མ་ལ་ཡ་ལས་ཙནྡན་བཞིན། །ཁྱོད་ལས་གཞན་ལ་ལྷར་བཅས་པའི། །འཇིག་རྟེན་འདི་ན་ལེགས་བཤད་པའི། །རིན་ཆེན་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་ཚངས་པ་དང་མཐུན་པར་གསུང་བར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བདུན་པའོ།། །།
ལེའུ་བརྒྱད་པ་ཕན་པར་མཛད་པར་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བརྒྱ་ལ་རེས་འགའ་གང་ཞིག་གིས། །མི་གསུང་ཐུགས་ལས་ཆུད་དགྱེས་པ། །རང་བྱུང་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་རྣམས། །རྣམ་པར་འགྱིང་ཞིང་བཞུད་གྱུར་པ། །ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་མང་བས། །རྟགས་པར་ཡང་ནི་རབ་དགའ་བ། །མྱ་ངན་འདས་པའི་ལམ་དེ་ནི། །ཁྱོད་ཀྱིས་ལམ་ཆེན་སྲོལ་དུ་བཏོད། །དེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་རྣམས་ལྟར། །དགའ་མགུར་གཞོན་ནུ་དག་དང་ནི། །སྟོབས་དང་བློ་ནི་སོར་གཉིས་པའི། །བུད་མེད་ཀྱིས་ཀྱང་གོམས་པར་བགྱིས། །དེ་ནི་གཟི་བྱིན་ལྡན་པའི་མཆོག །ཁྱོད་ལ་བསྟེན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཏེ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་མ་འདྲེས་པ། །མཐུ་དཔག་མེད་པའི་གཟི་བྱིན་ལགས། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སྦྲུལ་དག་གིས། །རྣམ་པ་དུ་མར་ཟིན་རྣམས་ལ། །ཁྱོད་ནི་སྤྱི་ཡི་གཉེན་པོ་ཡི། །སྐྱོན་མེད་འབྱུང་གནས་མ་འདྲེས་པ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་འབགས་རྣམས་ལ། །སྐྱོན་ནི་སྐྱོན་མེད་མཛད་ཁྱོད་ཀྱིས། །མི་སྡུག་སྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི། །ཆོས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་མཛད། །ཁྱོད་ཀྱིས་ལམ་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས། །དགེ་བ་ཟག་བཅས་བསྟན་མཛད་པས། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་གི་ནི། །ཕན་ཚུན་ཁྱད་པར་དག་ཀྱང་བསྟེན། །དེ་ཡང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་དང༌། །འབགས་ཕྱིར་སྤྱི་ཡི་རྣམ་པས་བཅོམ། །དུར་ཁྲོད་མགལ་བའི་ཡོག་པ་ལྟར། །དེ་དག་ཡེ་ཤེས་མེ་ལ་བསྲེགས། །བྱང་ཆུབ་པ་ཡི་སྔ་རོལ་དུ། །འཇུག་པ་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཆོས་བསྟན། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་ནས་ནི། །ལྡོག་པ་བདེ་བའི་ཆོས་ཀྱང་བསྟན། །སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་དགེ་བའི་ཆོས། །ཟག་བཅས་དེ་དག་མ་བཤད་མིན། །ཕལ་ཆེར་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡི། །རྒྱུ་མཐུན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས། །ཁྱོད་ཀྱིས་གང་ལས་འགྲོ་བ་དག །མ་དྲངས་རྒུད་པ་
― DTG01_Page_188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་གང་མཆིས། །གང་དང་འཇིག་རྟེན་མ་སྤྲད་པའི། །ཕུན་ཚོགས་དེ་ཡང་གང་ཞིག་མཆིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཡིད་གཉིས་མདུད་པ་བཅད། །ལྟ་བ་ངན་པའི་ཚེར་མ་དཀྲུགས། །སྲེད་པའི་དུག་གི་ལྕུག་མ་བསྲེགས། །ཁྲོ་བའི་དུག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་བཅོམ། །མ་རིག་པ་ཡི་ལིང་ཏོག་བསལ། །ང་རྒྱལ་གྱི་ནི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྱེལ། །སེམས་ཀྱི་ཐ་བ་རྣམས་ཀྱང་བཅོམ། །རྣམ་པར་འཆིང་བ་རྣམ་པར་གཏུབས། །མདུད་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བཀྲོལ། །ཆུ་བོ་ལ་ནི་གཟིངས་ཀྱང་བཅས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཆུ་བོ་རྣམས་ཀྱི་གཞི། །མཚོ་ཆེན་གང་ལགས་དེ་ཡང་བསྐམས། །སྐྱོན་དང་སྙིགས་མ་ཡོན་པོ་དག །།སེམས་ལ་མི་མངོན་འཁྲས་བགྱིད་པ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དུག་ཤིང་གི། །རྩ་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་དྲུངས་ནས་ཕྱུང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་འཚལ་བ་ཡི། །ངན་པའི་ལམ་ནི་ཐམས་ཅད་བཅད། །འཆི་མེད་བགྲོད་པ་གཅིག་པ་ཡི། །དཔལ་ལྡན་ལམ་ནི་དྲང་པོ་ཕྱ། །གཞན་དག་གདུལ་བར་བགྱི་བ་ཡི། །སྐྱོན་བརྒྱད་ལས་ནི་ངེས་དྲངས་ནས། །འདོད་པའི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལྡན་པ། །ཅང་ཤེས་བཟང་པོའི་གནས་སུ་བཀོད། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སྲིན་འཁྲུག་པའི། །མི་གཙང་རྒྱུན་ནས་དྲངས་ནས་ཀྱང༌། །ཉོན་མོངས་མིན་པའི་ཡན་ལག་ཅན། །དྲི་མེད་ཆུ་ལ་འཕྱོ་རུ་སྩལ། །འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐྱོན་བསལ་ནས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནི་བྱུག་པས་བྱུགས། །ངོ་ཚ་ཤེས་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པའི། །དྲི་མེད་གོས་ཀྱིས་དགབ་པ་མཛད། །དམ་པའི་ཆོས་རྒྱན་དཀར་པོ་ནི། །སྦ་བདག་གིས་བརྒྱན་མཛད་ནས། །དེ་དག་བསམ་གཏན་སེང་གེའི་ཁྲི། །ཆེན་པོའི་རྐྱེན་དུ་འབབ་ལ་བཞག །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་མེ་ཏོག་ནི། །ཟག་མེད་དྲི་ཞིམ་རྣམས་ཀྱིས་གཏོར། །ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་འཕགས་པའི་རོས། །ཟང་ཟིང་མེད་པས་ཚིམ་པར་མཛད། །སྲིད་པའི་བྲན་ནི་འཚེ་མང་བ། །ཐོག་མ་མེད་པ་ལས་བཏོན་ནས། །ཉིད་ཀྱི་སྲས་པོ་གཏན་དུ་ནི། །ཉམས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་མཛད། །གཞན་དག་མ་འོངས་དུས་ན་ནི། །རང་རྒྱལ་བ་ཡི་སྣོད་དུ་མཛད། །གཞན་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡི། །རྒྱལ་ཚབ་མཆོག་ཏུ་དབང་ཡང་བསྐུར། །ཆོས་ཀུན་གྱི་ནི་ཚིག་མཁྱེན་ཅིང༌། །དོན་རྣམས་ཀུན་གྱི་གཞི་ལ་མཁས། །སྐད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཀུན་མཁྱེན་ཅིང༌། །ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་དུ་སྤོབས་
― DTG01_Page_189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དང་ལྡན། །ང་ནི་མགོན་མེད་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱི། །གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་སྒྲོགས་ཤིང༌། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འགྲོ་བ་ནི། །མཐའ་དག་འཁྱུད་པ་བཞིན་དུ་བཞུགས། །སྟོན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་མངའ་བ། །བརྩེ་བར་ལྡན་ཞིང་ཐུགས་བརྩེར་མཛད། །དེར་བརྩོན་ལེ་ལོ་མི་མངའ་བ། །ཁྱོད་དང་འདྲ་བ་གཞན་སུ་མཆིས། །ཁྱོད་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་མགོན། །སྤྱི་ཡི་རྩ་ལག་བཟང་པོ་ལགས། །མགོན་དུ་ཁྱེད་བཞུགས་མ་འཚལ་བས། །དེ་སླད་སྐྱེ་བོ་བྱིང་བར་གྱུར། །གང་ཞིག་ཡང་དག་བླངས་ནས་ནི། །ཐ་ཤལ་བས་ཀྱང་གྲོགས་ནུས་པ། །གྲོགས་བྱེད་པ་ཡི་ཆོས་དག་ནི། །ཁྱོད་ལས་གཞན་པ་འགས་མི་རྟོགས། །ཕྱི་ཡི་ཡན་ལག་སྟོབས་ཀུན་ནི། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་བསྒྲུབས་ལགས་ཏེ། །ནང་གི་སྟོབས་དག་མ་ཚང་བས། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་སྟེན། །འཇིག་རྟེན་སྤྱོད་པ་མེད་དང་སྦྱར། །ཆོས་ཉིད་ཟབ་པ་དང་ཡང་སྦྱར། །དམན་ལ་མོས་པ་ཉིད་དང་སྦྱར། །ལམ་ནི་ངན་པ་མང་དང་སྦྱར། །ཐོག་མེད་དུས་ནས་གོམས་པ་ཡི། །བྲེལ་བ་ངང་གི་འབྱུང་དང་སྦྱར། །བསྒོམ་པ་འབད་པ་ཆེན་པོས་ཀྱང༌། །ཐོབ་པར་དཀའ་བ་དང་སྦྱར་ན། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་ཁྱོད་ལྟ་བུ། །ཆོས་དཀར་ཡང་དག་བླང་བ་ཡི། །དངོས་པོ་གསལ་བར་སྟོན་པའི་རྩ། །བཟང་པོ་གལ་ཏེ་མ་བྱུང་ན། །འགྲོ་ཀུན་མུན་པར་འགྱུར་ལགས་ཏེ། །མི་འདོད་ཚོར་བ་བྱུང་བ་ཡིས། །ཉམ་ཐག་འོ་དོད་ཆེར་འབོད་པའི། །ངན་སོང་རང་བཞིན་ཁོ་ནར་འགྱུར། །ཁྱོད་ལ་གང་གིས་འགྲོ་རྣམ་གསུམ། །དེ་ནི་གཞན་གྱིས་སྒྲུབ་པར་བས། །ཁྱོད་ནི་དགྲ་བཤེས་པར་མ་ལ། །བཤེས་མཆོག་ཉིད་དུ་རྩེ་བར་མཛད། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་ཕན་པར་མཛད་པར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བརྒྱད་པའོ།། །།
ལེའུ་དགུ་པ་ལན་མི་ལོན་པར་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བགོ་བཤའ་མཛད་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི། །ཁྱོད་གཅིག་པུ་ལ་རྫོགས་མངའ་ཡི། །གཞན་ལ་ཕན་གདགས་བགྱི་བ་ལ། །སྐྱེ་བོ་གཞན་ནི་ཚོགས་ཤིང་མཆིས། །ཁྱོད་ཀྱི་སློབ་མ་བསྡུ་བ་ཡི། །དངོས་ལ་མཁས་པར་གདའ་བ་གང༌། །དེ་ཡང་རྫོགས་པར་མི་མཁས་པས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆ་ཤས་རྗེས་སུ་འབྲང༌། །བཅོམ་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱི་ཟང་ཟིང་གི། །བགོ་བཤའ་སྲོག་གི་བར་ལགས་ཏེ། །དམ་པའི་
― DTG01_Page_190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཆོས་ཀྱི་བགོ་བཤའ་ནི། །སློབ་དཔོན་དཔེ་མཁྱུད་བྲལ་བ་ལགས། །ཁྱོད་ནི་བགོ་བཤའ་བགྱི་བའི་ལས། །བླ་ན་མེད་པའི་མཛད་པ་པོ། །ཕུན་སུམ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་མངའ་བ། །ཁྱོད་ནི་བཏང་བར་བགྱི་མ་ལགས། །འགྲོ་བ་ཕལ་ཆེར་མི་བཟད་པ། །གཞན་ལ་གནོད་པ་བགྱིད་པར་དགའ། །ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་རང་བཞིན་ཏེ། །རྒྱུན་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱོགས་སུ་འཇུག །བྱས་པ་གཟོ་གང་དེ་དག་ཉུང༌། །ཕན་འདོགས་བགྱི་བ་འགའ་ཙམ་སྟེ། །དེ་ཡང་ཕལ་ཆེར་རེ་བ་ཅན། །ཁྱོད་གཅིག་དག་པའི་ཆོས་ཅན་ལགས། །ཕན་བཏགས་པ་ཡིས་ཁྱོད་མི་འཇུག །གནོད་པ་བགྱིས་པས་ལྡོག་མ་ལགས། །སྐལ་པ་མཆིས་ཞེས་ཐམས་ཅད་ལ། །ཁྱོད་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འཇུག །མཚན་མོ་མེ་ཏོག་ཀུ་མུ་ད། །ཁ་འབྱེ་འགྱུར་ཞིང་པདྨ་ཟུམ། །ཉིན་པར་པདྨ་ཁ་འབྱེ་ཞིང༌། །ཅིག་ཤོས་ཟུམ་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་ཉི་མ་ཟླ་བ་ཡི། །འོད་ལ་ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་མ་མཆིས། །དེ་ཉིད་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱིས་པ་དང༌། །མཁས་པ་དག་ལ་བསྟན་པའི་དཔེ། །གང་ཚེ་མགོན་ཁྱོད་མཛད་པ་ནི། །ཐམས་ཅད་གཞན་དོན་ཁོ་ནར་བས། །དཔག་མེད་ཕན་པ་མཛད་པ་པོ། །ཁྱོད་ལ་ལན་ཅིས་ལོན་པར་འགྱུར། །སེམས་ཅན་དར་བར་མི་འགྱུར་བའི། །སྒྲུབ་པ་ཁྱོད་ལ་འགའ་མི་མངའ། །ཁྱོད་ཀྱི་དབུགས་ཕྱུང་ཙམ་ཡང་ནི། །འགྲོ་ལ་ཕན་དང་བདེ་བ་སྐྱེད། །སངས་རྒྱས་དབུགས་ནི་ཕྱུང་བའི་ངད། །དྲི་ཀུན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་མཛད་པ། །ཚོར་ན་ཞེ་འགྲས་གྱུར་པ་ཡང༌། །ཁྱོད་ལ་དང་བ་བསྐྱེད་པར་བགྱིད། །སངས་རྒྱས་དབུགས་ཀྱི་དད་བབ་ན་། །བག་མེད་པ་ཡི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང༌། །ལྷ་ཡི་ཡུལ་ཡང་སྤངས་ནས་ནི། །འདུལ་བ་དག་ལ་མངོན་ཕྱོགས་འགྱུར། །ཁྱོད་ལས་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པས། །ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་འགྱུར་མ་འཚལ། །དེ་སླད་དམ་པའི་དོན་དུ་ན། །ཁྱོད་ཉིད་ངོམས་འགྱུར་ཚིམ་མཛད་ལགས། །སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ལ་ཆར་བཞིན་དུ། །ཁྱོད་ནི་མཁས་པ་ཀུན་གྱི་གསོས། །འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་གསོས་འགྱུར་གང༌། །དེ་དང་དེ་ནི་མཆིས་མ་ལགས། །དགྲོངས་པར་འཚལ་བ་རྣམས་ལ་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཕན་དགོངས་ཅི་འདྲ་བ། །དེ་བློ་མ་སྦྱངས་བྱིས་པ་ཡིས། །ཡིད་ཆེས་བགྱི་བར་ནུས་མ་ལགས། །ཁྱོད་ནི་སྡང་བ་རྣམས་ལ་ཡང༌། །ལེགས་པ་ཅི་
― DTG01_Page_191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདྲ་སྒྲུབ་མཛད་པ། །ས་དེ་ཡིད་ལ་སྨོན་པའི་ཡང༌། །ཡུལ་ལས་འདས་པར་གྱུར་པ་ལགས། །ལ་ལ་ཕན་འདོགས་མཛད་པ་ཡི། །རོ་མཆོག་རྟོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ། །སྤྱོད་པར་འགྱུར་པའི་གཉེན་ལགས་སོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་འདི་དག་གིས། །ཁྱོད་མངའ་ཐུགས་རྗེའི་དགོངས་པ་འཚལ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པས་འཚོ་བཞིན་དུ། །ཀུན་དུ་འབར་བའི་མེར་ཡང་འཇུག །གང་སླད་བདུད་ཀྱི་དགྲས་ཐེབས་པས། །རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་དེ་སླད་དུ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལས་འགལ་བགྱིད་པའི། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་བདག་ཉིད་འགུམས། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་ལས་གཞན་ཕྱོགས་པ། །གཡང་ས་ཆེན་པོའི་མུན་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མྱོང་བ་རྣམས། །ཀྱེ་མ་ཡུན་རིང་འཁྱམ་པར་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ལ་མི་ཕྱོགས་པའི། །སྐྱེ་བོ་གཏི་མུག་གིས་ལྡོངས་པ། །སྲིད་རྩེའི་བར་དུ་སོན་ནས་ཀྱང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་འབྱུང་སྲིད་པ་སྒྲུབ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པའི་རྗེས་འགྲོ་བ། །བསམ་གཏན་དངོས་གཞི་མ་ཐོབ་ཀྱང༌། །བདུད་ཀྱི་མིག་རས་བཙའ་བཞིན་དུ། །སྲིད་པ་དག་ནི་ཟློག་པར་བགྱིད། །ཁྱོད་ཀྱིས་དང་པོར་ལྷ་བུ་ཡི། །བདུད་ཀྱི་མེ་ཏོག་རྒྱལ་མཚན་བསྙལ། །དེ་ནས་ཉོན་མོངས་བདུད་ཀྱི་ནི། །ང་རྒྱལ་རྒྱལ་མཚན་མཐོན་པོ་པ་རྟིབ། །ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མ་བརྙེས་པར། །འདོད་ཁམས་དབང་ཕྱུག་ལས་རྒྱལ་ཏ། །བྱང་ཆུབ་བར་ཆད་མེད་ལམ་ལ། །ཁམས་གསུམ་དབང་ཕྱུག་ལས་རྒྱལ་ལོ། །དབང་ཕྱུག་ཁྱོད་ཉིད་འཇིག་རྟེན་འདིར། །དཔའ་བོ་རྣམས་ཀྱི་དཔའ་རབ་སྟེ། །ཉོན་མོངས་དབང་གྱུར་སྐྱེ་བོ་ལ། །དཔའ་བའི་རབ་ཏུ་གང་ཞིག་རྩེ། །ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གཞན་གཉིས་ག་ཡི། །རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་སྡེ་བཅོམ་པས། ཁྱོད་ལས་དཔའ་མཆོག་གཞན་དང་ནི། །མི་བཟད་གཡུལ་རྒྱལ་གཞན་མ་མཆིས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་ལན་མི་ལོན་པར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་དགུ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཅུ་པ་སྐུའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྤྱན་གྱི་ཡོན་ཏན་མཐོན་མཐིང་དང༌། །དཀར་གནག་གསུམ་པེ་གང་ལགས་པ། །དེ་ལ་གཙོར་བཅས་འཇིག་རྟེན་གྱི། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱད་མི་ཁོར། །སྒྲོས་གང་དཔལ་གྱིས་བླ་ན་མེད། །འོག་མ་དཔལ་མངའ་གཉིས་ཀ་ཡང༌། །འབྱུང་
― DTG01_Page_192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་འབྱུང་པ་ལས་གྱུར་པའི། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བླ་ན་མེད། །དེ་དག་འགའ་ཞིག་མ་མཆིས་ན། །ཟླ་མཐུན་འགའ་ཡང་མ་མཆིས་པས། །གོང་མ་གང་གིས་ལྟག་གནས་གྱུར། །འོག་མའང་གང་གི་གཞི་བོར་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་སྒྲོས་ནི་དཔལ་གྱི་གནས། །ཕན་ཚུན་འཚམ་པར་གྱུར་པ་འདི། །ཨེ་མའོ་ལེགས་པར་ཟུང་དུ་འབྲེལ། །ཨེ་མའོ་འཕྲོད་པ་བླ་ན་མེད། །སྟོན་པའི་དུས་ན་གཡོ་འགྱུར་ཞིང༌། །གསལ་བ་ཉིད་ལ་གཡོ་མི་མངའ། །ཚེམས་ཀྱི་ཟླ་བ་ཤར་བའི་དཔལ། །ནང་ནས་བག་ཙམ་གདའ་འགྱུར་བ། །ཉིད་ཀྱི་གནས་ནས་འབྱུང་བའི་སྒྲ། །མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་འགྲེམས་མཛད་ཅིང་། །གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་བསྐྱེད་རྣམས་ཀྱི། །འགྲོ་བའི་ལམ་ལ་ཕན་འདོགས་པ། །ཟངས་ཞུན་འོད་འདྲ་འདི་དག་གི། །དཔལ་འབར་འདི་ཡི་ཐད་ན་ནི། །བིམ་པའི་འབྲས་བུ་མཚམས་སྤྲིན་དང༌། །ཨུཏྤལ་དམར་མཛེས་རོ་དང་འདྲ། །ཁྱོད་ཀྱི་སྒྲོས་ནི་མཛེས་བསྐྱོད་པ། །གང་གིས་མཐོང་བ་དེ་དག་གི། །ལེགས་པར་མིག་རྙེད་དེ་དག་གིས། །མཐོང་བའང་འབྲས་བུ་མཆིས་པ་ལགས། །མགོན་པོ་མུ་ཏིག་ཕྲེང་བས་མིན། །ཀུན་ད་ཀུ་མུ་ཏ་ཕྲེང་མིན། །གངས་ཅན་རྩེ་མོ་སྦྲེངས་པའི་ལུས། །ཟླ་བའི་འོད་ཀྱིས་བབ་པས་མིན། །སྟོན་ཀའི་ཆུ་བོ་སུན་འབྱིན་པ། །མཁའ་འགྲོ་དཀར་པོའི་ཕྲེང་བས་མིན། །སྤྲིན་མེད་མཁའ་ལ་ལྷག་གེ་བ། །སྟོན་ཀའི་ཟླ་བ་ཚེས་པས་མིན། །དུལ་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཚེམས་རྣམས་ཀྱི། །ཕྲེང་བ་འོད་གསལ་དཀར་འདི་ལ། །མར་མེའི་འོད་ཀྱིས་ཉི་འོད་བཞིན། །ཆ་ཤས་སུ་ཡང་ཕོད་མ་ལགས། །རྡོ་རྗེ་མྱུ་གུའི་ཕྲེང་བ་ལ། །འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་རོས། །བརླན་པས་བསྒོས་པ་འདི་དང་ནི། །འདྲ་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་ཅི་མཆིས། །ཀུ་མུ་ད་ཟླ་ཀུན་ད་སོགས། །དཀར་པོའི་དཔེར་བརྗོད་བཞི་པ་དག །ཁྱོད་ཀྱི་ཚེམས་ཕྲེང་བྱུང་གྱུར་ནས། །ཐབས་ནི་ཤོར་བ་ལྟ་བུར་གདའ། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་འདི་བྱུང་བས། །དཀར་པོ་དང་ནི་མཛེས་པ་ཡི། །རྫས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པ། །དྲི་མ་ཅན་དང་འདྲ་བར་གྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་ལྗགས་དང་སྒྲོས་པར་ན། །འདི་དག་ཐགས་བཟངས་གནས་པ་ནི། །རྟོགས་དང་ཞི་བའི་བར་དག་ན། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བཞིན་དུ་མཛེས། །ཁྱོད་ཀྱི་དཔལ་གྱིས་འགྲོ་བ་འདི། །ཚེམས་ཀྱི་ཕྲེང་
― DTG01_Page_193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བས་ཟིལ་མནན་པར། །གཟིགས་ནས་རྒྱལ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས། །རུ་མཚོན་ལྟ་བུར་མཆེ་བ་བསྒྲེང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་མཆེ་བ་མཉམ་ལ་ཟླུམ། །མཛེས་ཤིང་རྩེ་མོ་རྣོ་དཀར་བ། །དཔེ་ཀུན་ཐབས་ཀྱིས་མནན་ནས་ནི། །འབར་བ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ལགས། །ཟླ་བ་ཚེས་པ་འཇིག་རྟེན་ན། །ཡོན་པོར་གསལ་གྱུར་གང་ལགས་ཏེ། །ཁྱོད་ཀྱི་མཆེ་བ་མི་ཡོ་ཞིང༌། །མཛེས་པའི་ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་བགྱིས། །ཚེས་པའི་གནས་སྐབས་མཆེ་བ་ཡིས། །ཉ་བ་ཞལ་རས་བཟང་པོ་ཡིས། །ཁམ་པ་འཕྲལ་བས་འཁྱིལ་བས་ནི། །འདོམ་གང་འོད་ཀྱིས་ཟིལ་མནན་ཏེ། །ཐུབ་པ་ཟླ་བ་ཁྱོད་ཀྱི་ནི། །གཟུགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་པས། །ཟླ་བའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཀུན། །གནས་སྐབས་ཀུན་དུ་ཉམས་པར་བགྱི། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ། །གསེར་གྱི་པདྨོའི་སྙིང་པོ་ལྟར། །བ་སྤུ་གཡས་འཁྱིལ་ཉག་རེ་བ། །འཇམ་ལ་དྲི་མེད་གྱེན་དུ་འཁྲུངས། །སྣུམ་ལ་མ་འཛིངས་མ་འཁྲུགས་པ། །ཨིནྡྲ་ནཱི་ལའི་རྔམས་ལྟ་བུར། །སྔོན་པོས་རིན་ཆེན་བསྐྱིལ་བ་ནི། །ཕྲ་མོ་ལྟ་བུར་སྤྲས་པར་གདའ། །སྐྱེས་བུ་གླང་ཆེན་ཁྱོད་ཀྱི་ནི། །གླང་པོ་ཆེ་མཚན་མ་འདྲེས་གང༌། །ནང་དང་ཕྱི་ཡི་དྲི་མ་ཡིས། །ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་མ་གོས་གང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡན་ལག་རྒྱན་འདྲ་གང༌། །ཡན་ལག་མཛེས་པ་དེ་ལེགས་ཏེ། །ལྷད་མེད་གསེར་ལས་བླུགས་པ་ཡི། །ཁོར་ཡུག་ལྟ་བུར་གནས་པ་ལགས། །རང་གི་དབྱིབས་ནི་མཛེས་པ་ཡི། །ཅང་ཤེས་གཙོ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྐྱེས་ཀྱི་མཚན་མ་མཛེས་པ་དག །ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་གནས་པ་གང༌། །མགོན་པོ་ཚངས་སྤྱོད་གནས་སླད་དང༌། །དབྱིབས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མཛེས་སླད་དུ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྦ་བ་ཉིད་ལགས་ཤིང༌། །སྦ་བར་བགྱི་བ་མིན་པའང་ལགས། །ཐུགས་རྗེས་ཐེ་ཚོམ་ཅན་རྣམས་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་མཚན་མ་གཞན་ཚུལ་གྱིས། །སྤྲིན་མཐོང་ཟླ་བའི་གཟུགས་ལྟ་བུར། །ཤིན་ཏུ་ལན་མང་བསྟན་པ་གང༌། །ངོ་ཚ་ཤེས་དང་ཁྲེལ་ཡོད་རི། །མི་གཡོ་བསྐྱོད་པ་ལྟར་མཛད་ནས། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་མིག་གིས་ནི། །བློ་ཡི་ཡུལ་དུ་མཛད་པ་གང༌། །དལ་གྱིས་འབབ་པའི་པདྨ་ནི། །ཅུང་ཟད་ཁ་བྱེའི་ཟེ་བའི་ཚོགས། །མགོན་པོ་ཡན་ལག་མཛེས་ཁྱོད་ཀྱི། །མཛེས་པ་དེ་ལ་དེས་མི་བསྐྱོད། །དཔལ་ལྡན་ཟླ་བ་ཉ་བ་ལ། །འཁྱིལ་པར་གནས་
― DTG01_Page_194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མཆིས་ན་ཡང༌། །འོན་ཀྱང་ཡན་ལག་མཆོག་ཁྱོད་ཀྱི། །དཔེ་ཡི་གཞི་བོར་རྫོགས་མི་འགྱུར། །བསོད་ནམས་བརྒྱ་ཕྲག་རྒྱ་ཆེན་གྱི། །ལས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་མཛེས་ལམ་ལ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་པ་ཡིས། །འཕངས་པས་ཡོང་ཡང་རྗེས་སླེབས་སམ། །ཉིད་ཀྱི་སྦུབས་དང་ན་བཟའ་དང༌། །སྡོམ་པས་ཤིན་ཏུ་བཀབ་ཀྱང་ནི། །མཚན་གཞན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིས། །གསལ་བར་གྱུར་པ་ལྟ་བུ་ལགས། །ཡན་ལག་དམ་པ་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱི། །ཡན་ལག་མཆོག་གྱུར་དེ་ལ་ནི། །མགོས་བཏུད་ཡིད་རབ་དང་བ་དང༌། །ངག་གིས་ཀྱང་ནི་མཆོད་པ་བགྱི། །དད་པར་བགྱི་བ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་བལྟ་བས་མི་ངོམས་ཁྱོད་ལ་ནི། །གལ་ཏེ་ཁོང་ཁྲོ་བགྱིད་མཆིས་ན། །མུན་ནག་ཐ་ཤལ་ངན་པ་ལགས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་སྐུའི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པ་ལྗགས་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་ནི། །ཁམས་རྣམས་ཇི་བཞིན་གནས་ལགས་པས། །རེ་ཞིག་བདག་གི་བསམ་པ་ནི། །ཡངས་པའི་ལྗགས་ལ་རྒྱ་ཆེར་དང༌། །སུ་ཞིག་མགོ་དང་ཡིད་དང་ནི། །ངག་གིས་ལྗགས་ཡངས་མཆོད་མི་བགྱིད། །དེ་ནི་གསུང་རབ་འདི་ཀུན་གྱི། །ཡུམ་སྟེ་རིན་ཆེན་བསྐྲུན་པ་ལགས། །བདག་ལ་གཙོ་བོ་ཁྱོད་ཀྱི་ནི། །མཛད་པ་བླ་མེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ནང་ན་ཡངས་པའི་ལྗགས་འདི་ནི། །བླ་ན་མེད་པའི་ཕུལ་དུ་གདའ། །འགྲོ་ལ་བསྟན་པ་རབ་སྒྲོགས་པ། །ཆོས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་མཛད་སླད་དུ། །རྒྱལ་པོ་བཞིན་དུ་མཚན་ཀུན་གྱི། །ནང་ན་གཙོ་བོ་ལགས་པར་གནས། །གཞན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་བཅད་སླད་དུ། །གང་ཞིག་ཞལ་ནས་མངོན་ཕྱུང་ན། །སྟོན་གྱི་མཚམས་སྤྲིན་ཚོགས་ལྟ་བུར། །ཞལ་རས་ཟླ་བ་ཁེབས་པ་ལགས། །དེ་ལྟར་ཡངས་ཤིང་མཛེས་པ་དེ། །ཚེམས་ཀྱིས་གཏམས་པའི་ཞལ་ནང་དུ། །དོག་པ་མེད་པར་གནས་པ་ཡང༌། །དེ་ལས་ཡ་མཚན་ཆེ་ཅི་མཆིས། །དེ་ནི་ངེས་པར་དཔག་མེད་པའི། །མཐུ་ཅན་བཟང་པོ་དེ་ཡི་ནི། །ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ་ཉིད་དང་ནི། །མཉེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་ལགས་སོ། །ཁྱོད་ཞལ་འབྲུག་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ན། །འཛམ་བུའི་ཆུ་གསེར་ཞུན་མ་ལྟར། །ཟངས་བཞུ་བ་ཡི་འོད་ལྟ་བུར། །གློག་ཕྲེང་འགྱུར་བ་ལྟ་བུར་མཛད། །བསླབ་
― DTG01_Page_195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བཟང་པོ་ཕུན་སུམ་གྱི། །རྒྱལ་ཐབས་ལྟ་བུ་བརྙེས་ནས་ནི། །ཁྱོད་ཀྱི་ཞལ་ནས་བག་ཡངས་སུ། །གནས་གཞན་དག་ཏུ་རོལ་ཞིང་སྤྱོད། །གང་གི་དྲི་ཞིམ་ཚོར་ནས་འདི། །མེ་ཏོག་གསུང་བ་ཞེས་སྒྲོགས་པ། །གསུང་གི་མེ་ཏོག་སྐྱོན་མེད་པ། །དེ་དག་འདིས་ནི་འགྲེམས་པར་མཛད། །དེ་ཉིད་སླད་དུ་རྒྱལ་ཁྱོད་ལས། །མཆོག་ཏུ་སྙན་པའི་གསུང་སྙན་འབྱུང༌། །དེ་ཡི་དྲི་རབ་ཞིམ་པས་ཁྱོད། །སྙན་པ་གསུང་ཞེས་རྣམ་པར་གྲགས། །གང་གི་མཐུ་ཡིས་ཁྱོད་འདྲ་བ། །བདུད་རྩི་སྩོལ་བར་རབ་གྲགས་པ། །གདམས་ངག་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་དེ། །འདི་ཉིད་ལ་ནི་རག་ལས་སོ། །གང་གིས་ལྷར་བཅས་འཇིག་རྟེན་དུ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དེ། །ཉིད་ཀྱི་འོ་བརྒྱལ་མི་གཟིགས་པ། །དགེ་བ་འདི་ཡིས་བགྱིས་པ་ལགས། །གང་གིས་རིན་ཆེན་བཀྲམ་པ་ལྟར། །ལེགས་པར་བཤད་པ་བརྒྱས་བཀང་ནས། །འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་སྣང་བགྱིས་པ། །དེ་ནི་འདི་ཡི་མཐུ་ལགས་སོ། །རིགས་དང་སྤྱད་པར་མངོན་བརྗོད་པ། །ཆོས་ཀུན་གསུང་བའི་འཕགས་པ་སྟེ། །དཔག་བསམ་ལྗོན་པའི་ལྕུག་མ་ལྟར། །རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་འབྲས་བུ་སྩོལ། །ལྗགས་ཡངས་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་ན། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལྡན་སྤོབས་པ་ནི། །སོ་སོ་ཡང་དག་རིག་པ་ཡི། །སྤོབས་པའི་ཁུར་ནི་སུ་ཡིས་བསྐུར། །ཁྱོད་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་དེ་ལ་ནི། །ཆོས་ནི་གང་དང་གང་བཤད་པ། །འདི་ནི་སྙོམ་ལས་མི་མངའ་བར། །མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་ཕྲེང་བར་བརྒྱུད། །གལ་ཏེ་འདི་ཡིས་མ་བསྟན་ན། །ཁྱོད་ལ་ཀུན་མཁྱེན་མངར་སུས་འཚལ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་མངའ་བར་སུས། །ཡོན་ཏན་གཞན་ཡང་མངར་སུས་འཚལ། །བསྟན་པ་དག་ནི་མ་མཆིས་ན། །ཁྱོད་འདྲའི་མཁས་པ་མངོན་མི་འགྱུར། །བསྟན་པ་ཡང་ནི་ལྗགས་ཡངས་ལ། །གཞུང་ལ་དངོས་གྲུབ་བཞིན་དུ་རྟེན། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཆོས་གསུང་ཞིང༌། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རོ་བསྟང་ཡང༌། །འདམ་རྫབ་ཀྱིས་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན། །རོ་ལ་ཆགས་པས་གོས་མི་མངའ། །མི་གསུང་བཞུགས་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན། །གསུང་བ་ལ་ཡང་སྐྱོན་མི་མངའ། །མི་མཐུན་ཆོས་ནི་གཉིས་ཀ་ལ། །གཅིག་ཏུ་ཡང་ནི་མཐུན་པ་ལགས། །མི་གསུང་བཞུགས་ན་སྤྲོ་མི་མཛད། །
― DTG01_Page_196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྟོན་པར་མཛད་ལ་སྐྱོ་མི་མངའ། །ཅང་མཁྱེན་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བ་སྟེ། །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག །འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་གསུང་སྤྱོད་ལ། །ཆོས་རྣམས་འབའ་ཞིག་བཀའ་སྩོལ་བ། །སྤྱོད་པ་ལ་ནི་འཇུག་པར་མཚར། །རིགས་པ་ལ་ཡང་གཞོལ་བར་མཚར། །འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་བསོད་ནམས་དང༌། །ཆོས་གསུང་བ་ཡི་རང་བཞིན་གྱིས། །སངས་རྒྱས་པ་ཡི་དྲི་ཞིམ་པ། །གཉིས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་བསྒོས་པ་ལགས། །མིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དག་པ་དང༌། །བསོད་ནམས་སྙན་པའི་རང་བཞིན་གྱིས། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲགས་པ་ཡི། །སྙན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གྲགས། །གང་གིས་སྐྱོན་ཀུན་མེད་པ་འདི། །ཞལ་ནས་ཕྱུང་བ་མཐོང་གྱུར་པ། །སྐྱེ་བོ་དེ་དག་མིག་དང་ལྡན། །མིག་དེ་དག་ཀྱང་དཔལ་དང་ལྡན། །གང་གིས་དེ་ཡི་གསུང་སྙན་པ། །མངོན་སུམ་རྣ་བའི་སྙིམ་པ་ཡིས། །བདུད་རྩིའི་རྒྱུན་དང་འདྲ་འཐུངས་པ། །མཁས་པ་དེ་དག་ཆེས་དཔལ་ལྡན། །སྒྲ་རྣམས་བརྒྱན་པར་མཛད་པ་བཞིན། །སྒྲ་ཡིས་ས་རྣམས་བརྒྱན་པ་བཞིན། །བཤད་པ་མཛད་ན་ཁྱོད་ཀྱི་ཞལ། །ཤིན་ཏུ་སྦ་བར་མཛད་པ་བཞིན། །འདི་ནི་ཉིད་མཛེས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ཟླ་ཞལ་ནི། །འཇིག་རྟེན་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་ཡང༌། །ལྷག་པའི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པར་གདའ། །མདོག་དང་དབྱིབས་དང་སྙན་གསུང་དང༌། །ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུས། །ལྗགས་ཡངས་ལྟ་བུ་གཟུགས་ཅན་གྱི། །རྫས་ནི་འགའ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ལྷ་མོ་དབྱངས་ལྡན་མ། །དེ་ནི་གཟུགས་ཅན་འགའ་མཆིས་ན། །སྐྱོན་ཀུན་མེད་པའི་ཡན་ལག་ཅན། །ལྗགས་ཡངས་འདི་ནི་དེ་ལགས་གྲང༌། །ཡངས་པའི་ལྗགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྔ། །ཀུན་དུ་རྡུང་བར་ཞུགས་པའི་ཚེ། །ལྷ་དང་མི་ཡི་སྒྲ་རྣམས་ནི། །ཐམས་ཅད་རོ་བྲོ་མེད་པར་འགྱུར། །སྟོན་པ་ཁྱོད་དང་ལྗགས་འདི་དང༌། །བླ་ན་མེད་པའི་བཀའ་འདི་ནི། །ཉོན་མོངས་དུག་ཀུན་འཇོམས་པ་ཡི། །ཡན་ལག་གསུམ་ལྡན་སྨན་གྱི་མཆོག །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་ལྗགས་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །།
ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པ་སྲིད་པ་ལས་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པར་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱོད་དང་འདྲ་བའི་ཞིང་དག་ནི། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་མ་མཆིས་ཏེ། །ཁྱོད་ནི་སྦྱིན་གནས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག །གྲལ་གཙང་མཛད་པའི་གཙང་མ་ལགས། །ནམ་མཁའ་མཐར་ཐུག་མ་མཆིས་པའི། །ཆུ་དང་ཞིང་དག་ཇི་ལྟ་བར། །ཁྱོད་ལ་སྨན་གནོད་བགྱིད་པ་ཡི། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐུག་མ་མཆིས། །གང་དག་ཁྱོད་ལ་བར་མར་གནས། །དེ་ཡང་རེ་ཞིག་ཚད་མེད་པའི། །མུན་པས་བསྒོས་པས་མ་རུང་ན། །སྐྱེ་བོ་ལོག་བགྱིད་སྨོས་ཅི་འཚལ། །ཇི་ལྟར་བླ་མེད་ཡོན་གྱི་གནས། །ཁྱོད་ལ་ཡང་དག་སྒྲུབ་བགྱིད་པ། །ལས་གང་ལགས་པ་དེ་ཡི་ནི། །དར་བའི་མཐར་ཐུག་མི་མཐོང་ལ། །ཡང་དག་སྒྲུབ་པའི་མཐར་བྱོན་པ། །ཁྱོད་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་གང༌། །ལས་དེ་རྒུད་པའི་མཐར་ཡང་ནི། །དེ་བཞིན་ཐུག་པ་མ་མཆིས་སོ། །གང་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །སྟོབས་ལྡན་ཁྱོད་ལ་མ་བཙས་པ། །རབ་ཏུ་མཚམས་ནི་མི་ཟིན་པའི། །མ་རབས་མི་རྟག་ཉིད་རེང་ན། །ཀྱེ་མའོ་འཁོར་བ་བདག་ཉིད་ངན། །ཀྱེ་མའོ་མྱ་ངན་འདས་པ་ཞི། །ཁྱོད་འདྲའི་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅན། །མངའ་མཆིས་པའང་དེ་རུ་གཤེགས། །མ་འོངས་འཇིགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གསུངས། །ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་བཤད་པ་མཛད། །འཁོར་ནི་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ཡང༌། །མི་འཇིགས་པ་དག་ཐོབ་པར་མཛད། །ལམ་བཟང་འདི་ནི་བསྲུང་སླད་དུ། །བློ་གྲོས་སྦྱངས་པ་བགྱིས་གྱུར་པ། །འོད་སྲུང་ཆེ་དང་ཀུན་དགའ་དང༌། །དེ་ལ་སོགས་པ་བསྐོས་མོད་ཀྱི། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ནི་མིག་གཅིག་པུ། །དྲི་མ་མེད་པ་ཁྱོད་ཟུམ་ན། །སྣང་བ་མཆིས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་འདི། །མུན་པས་ཁེབས་དང་འདྲ་བ་ལགས། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་བདེ་གཤེགས་ཀྱི། །བཀའ་འདིའང་མཆིས་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་སྲས། །སྲས་ཀྱི་དམ་པ་སློབ་པ་དང༌། །མི་སློབ་འདི་ཡང་མཆིས་མོད་ཀྱི། །འགྲོ་བའི་མགོན་ཁྱོད་མི་བཞུགས་ན། །གཟའ་སྐར་གསལ་བས་མཚན་པ་ཡི། །ནམ་མཁའ་ཟླ་བས་སྟོང་པ་བཞིན། །ཤིན་ཏུ་བརླག་གིས་མ་མཆིས་སོ། །ཁྱོད་མི་བཞུགས་ན་གསུང་རབ་འདི། །ཀླུ་འཕོས་པ་ཡི་མཚོ་ཡི་དཔལ། །རིང་པོ་མི་ཐོགས་འཇིག་པ་ལྟར། །འཚམ་པའི་སྙིང་པོ་དང་བྲལ་བས། །ཡོན་ཏན་གཟི་ཡང་མི་སྦ་ལ། །ཆོ་ག་གཞན་དང་ལུགས་གཞན་གྱིས། །འཕན་
― DTG01_Page_198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དང་རྨ་ཡང་ཕྱུང་ལགས་པས། །ལུས་ཀྱི་བརྗིད་ཀྱང་ཡལ་དུ་ཆ། །སངས་རྒྱས་མངའ་དབང་བསྐུར་བ་རྣམས། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་བསམས་ན། །སྲིད་པ་རལ་གྲི་འབར་འདྲ་ལ། །སུ་ཞིག་འཇིགས་པར་མི་བགྱིད་ལགས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་སྲིད་པ་ལས་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་བ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་མ་ཏི་ཙི་ཏྲས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་སརྦ་ཛྙཱ་དེ་བ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་དཔལ་བརྩེགས་རཀྵི་ཏས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།
ལེའུ་བཅུ་གསུམ་པ་དཔེ་ལས་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙན་ངག་རྩོམ་ལ་སྐལ་ཆེན་པོ། །ཁྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་གི་བློ། །དབྱར་ཀ་ཡི་ནི་ཆུ་བོ་ལྟར། །ཆུང་བུའང་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་བར་འགྱུར། །མི་ཡི་རྙེད་པ་རྙེད་དཀའ་དང༌། །ལྕེ་འདི་རྙེད་པར་གྱུར་ནས་ནི། །མགོན་པོའི་ཡོན་ཏན་སྒྲོགས་བྱེད་པའི། །རང་ལ་ཕན་པ་སུ་མི་བྱེད། །ཁྱོད་སྐུ་མཚན་གྱིས་སྤྲས་གྱུར་པ། །མཛེས་གྱུར་མིག་གི་བདུད་རྩི་ནི། །སྤྲིན་མེད་སྟོན་ཀའི་ནམ་མཁའ་ལ། །སྐར་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྲས་པ་འདྲ། །ཐུབ་པ་གསེར་གྱི་མདོག་ལྡན་པ། །ཆོས་གོས་ཀྱིས་གཡོགས་མཛེས་གྱུར་པ། །གསེར་གྱི་རི་བོའི་རྩེ་མོ་ནི། །མཚམས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱིས་དཀྲིས་པ་འདྲ། །མགོན་ཁྱོད་རྒྱན་གྱིས་མ་བརྒྱན་ཡང༌། །ཞལ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་མདངས་གང་ཡིན། །ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྒྱས་གྱུར་པ། །སྤྲིན་དང་བྲལ་ལ་དེ་མ་མཆིས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཞལ་གྱི་པདྨ་དང༌། །པདྨ་ཉི་མས་ཁ་ཕྱེ་བ། །བུང་བས་མཐོང་ན་པདྨ་ནི། །ཐེ་ཚོམ་དཔྱད་ཐག་ལ་འཇུ་འགྱུར། །ཁྱོད་ཞལ་གསེར་གྱི་མདོག་ལྡན་པར། །ཚེམས་དཀར་མཛེས་པར་གྱུར་པ་ནི། །གསེར་གྱི་རི་གསེབ་སྟོན་ཀ་ཡིས། །ཟླ་ཟེར་དྲི་མེད་ཞུགས་པ་འདྲ། །མཆོད་འོས་ཁྱོད་ཀྱི་ཕྱག་གཡས་ནི། །འཁོར་ལོའི་མཚན་གྱིས་མཛེས་གྱུར་པ། །འཁོར་བས་སྐྲག་པའི་མི་རྣམས་ལ། །ཕྱག་གིས་དབུགས་འབྱིན་མཛད་པ་ལགས། །ཐུབ་ཁྱོད་གཤེགས་པར་གྱུར་པའི་ཚེ། །ཞབས་གཉིས་དཔལ་གྱི་པདྨ་འདྲས། །ས་གཞི་འདི་ནི་བྲིས་གྱུར་
― DTG01_Page_199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ། །པདྨ་ཅན་གྱིས་ཇི་ལྟར་མཛེས། །ཁྱོད་ནི་གཤེགས་སྟབས་མཉམ་མེད་དེ། །གླང་ཆེན་མཆོག་ནི་མྱོས་པ་དང༌། །དང་པ་ཆུང་མར་ལྡན་པའམ། །ཁྱུ་མཆོག་པས་ཀྱང་བརྟན་པར་གཤེགས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུང་པོས་སྐུ་ཆེ་ཞིང༌། །ཏིང་འཛིན་ཤིང་གིས་རྣམ་པར་བརྒྱན། །ཡེ་ཤེས་འབབ་ཆུས་ཁྱབ་གྱུར་པ། །རྒྱུ་བའི་གངས་ཅན་རི་བོ་ལགས། །ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ཁྱོད་གང་གི། །ལུས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་རེག་གྱུར་པ། །ལྷ་དང་མི་ཡི་མཆོད་གྱུར་པའི། །འབབ་སྟེགས་སུ་ནི་དེ་དེ་མཛད། །ཁྱོད་ཀྱི་གནས་ནི་གྲུབ་པའི་ཞིང༌། །མཐོང་བས་སེམས་དག་གྱུར་ལགས་ན། །དག་པར་འདོད་པའི་མཁས་པ་རྣམས། །སྒྲ་ངན་ཞིང་གིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཁྱོད་ནི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། །ལྡན་པས་ཡང་དག་མཛེས་གྱུར་པ། །ཟླ་བ་རྒྱས་པར་གྱུར་བ་ནི། །སྨིན་དྲུག་གིས་ནི་བརྒྱན་པ་འདྲ། །གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་པདྨ་ནི། །གཉིད་ལོག་ཁྱོད་ཀྱིས་སད་མཛད་པ། །ཉི་མ་ཤར་བར་གྱུར་པ་ཡིས། །པདྨ་ཁ་བྱེར་བྱེད་པ་འདྲ། །ཉོན་མོངས་དུག་གིས་ཟིན་གྱུར་ལ། །ཁྱོད་ནི་ཡེ་ཤེས་སྨན་སྩོལ་བ། །མཆེ་བའི་དུག་ཅན་གྱིས་ཟིན་ལ། །འགྲོ་སྐྱོབ་ཀྱི་ནི་དུག་བསལ་མཚུངས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནགས་མེ་ཡིས། །ལྟ་བའི་དྲ་བ་བསྲེགས་གྱུར་པ། །ནགས་མེས་ཤིན་ཏུ་འབར་བ་ཡིས། །ཤིང་གི་ལྕུག་ཕྲན་བསྲེགས་དང་མཚུངས། །ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་འབར་བ་ཡིས། །ཐུབ་ཁྱོད་ཉི་མས་ཉོན་མོངས་པའི། །རང་བཞིན་འདམ་ནི་སྐེམས་མཛད་པ། །འདི་ནི་ཉི་མའི་འོད་དང་མཚུངས། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་གིས་མི་ཡི་སེམས། །བྱ་བ་མ་ཡིན་ལས་བཟློག་པ། །ཁ་ལོ་སྒྱུར་ཆེན་ཞགས་པ་ཡིས། །བ་གླང་མོ་འཁྲུལ་ཟློག་དང་མཚུངས། །གལ་ཏེ་རེ་བ་ཁྱོད་གཅིག་པུ། །ཉོན་མོངས་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་ན། །འོན་ཀྱང་གཞན་དག་གྲོལ་མཛད་པས། །ཕལ་ཆེར་མཆོད་འོས་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་གི་འོད་ཟེར་གྱིས། །ཉོན་མོངས་ཀྱིས་གདུངས་ཚིམ་མཛད་པ། །སོས་ཀའི་ཚ་བས་གདུངས་པ་ལ། །མཚན་མོའི་ཟླ་ཟེར་ཇི་བཞིན་ནོ། །གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་ཆོས་ཀྱིས་ནི། །སྐོམ་གདུངས་ཁྱོད་ཞལ་རྟོག་པ་ནི། །ཁུག་རྟ་སྐོམ་གྱིས་གདུངས་པ་ནི། །དབྱར་གྱི་ཆར་སྤྲིན་ཚོགས་ལྟར་མཚུངས། །ཁྱོད་གསུང་ཆོས་
― DTG01_Page_200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་སྒྲ་ཡིས་ནི། །གདུལ་བྱ་ཀུན་ལ་དགའ་མཛད་པ། །སྙན་པའི་གླུ་ཡི་སྒྲ་ཡིས་ནི། །རི་དགས་འགྲོ་བའང་སྡོད་དང་མཚུངས། །སྐྱབས་འདོད་གང་དག་སྐྱབས་འོས་པ། །ཁྱོད་ལ་སྐྱབས་སུ་མི་མཆི་སྟེ། །མུ་སྟེགས་ལ་ནི་སྐྱབས་འགྲོ་བ། །སྐྱབས་མེད་ཡུན་རིང་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར། །བརྒྱ་བྱིན་མིག་ནི་སྟོང་གིས་ཀྱང༌། །དེ་ཉིད་མཐོང་བར་མ་གྱུར་གང༌། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་གྱིས་དེ། །གཟིགས་ཤིང་གཞན་ལའང་སྟོན་པར་མཛད། །བསྟན་བཅོས་ངས་ཤེས་རློམ་པ་ཅན། །རྩོད་པ་སྨྲ་བ་མང་པོ་ནི། །ཁྱོད་ཀྱི་གཟིགས་པས་ཞུམ་གྱུར་ཅིང༌། །བུང་བ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་འཁོར། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་གཅིག་ཙམ་གྱིས། །ཕ་རོལ་ཚར་གཅོད་མཛད་པ་ན། །གཞན་དག་མི་སྨྲའི་ཚུལ་གནས་པ། །དགུན་གྱི་ཁུ་བྱུག་ལྟ་བུ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱི་སློབ་མ་བཟང་པོའི་ཤིང༌། །དགེ་བའི་མེ་ཏོག་ཆེས་རྒྱས་པ། །དཔྱིད་ཀའི་ཤིང་ནི་མེ་ཏོག་གིས། །བརྒྱན་པ་ལྟ་བུར་མཛེས་པ་ལགས། །ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་བློ་གྲོས་མདས། །ཤེས་བྱའི་འབེན་ནི་ཕུག་གྱུར་ཏེ། །དགའ་བྱེད་གྲོང་ན་གཞུ་རྒྱལ་གྱིས། །སྔོན་ཆད་ཕུག་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །མཁས་པར་རློམ་པའི་དྲེགས་པ་ཅན། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐར་ལམ་མ་འཚལ་བས། །སྲིད་པའི་དགོན་པར་འཁྱམས་གྱུར་པ། །འབྲོག་སྟོང་དམུས་ལོང་ཚོགས་དང་མཚུངས། །ལས་འབྲས་ཡོད་དམ་མེད་འགྱུར་ཞེས། །འཇིག་རྟེན་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་དཔང་པོར་ནི། །གྱུར་པ་ཁྱོད་སྐུ་འདི་ལགས་སོ། །ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ཁྱོད་ཡོན་ཏན། །མཐར་ཐུག་བདག་གིས་མི་རྟོགས་ཏེ། །ནམ་མཁའ་བཻཌཱུཪྻ་སྔོ་མདོག །བྱ་ཡིས་མཐའ་རྟོགས་མི་འགྱུར་མཚུངས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ལས་དཔེ་ལས་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བསྔགས་པར་འོས་པ་བསྔགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་མ་ཏི་ཙི་ཏྲས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པདྨཱ་ཀར་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་པའོ། །
དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་བསྟོད་པ།
མ་ཏི་ཙི་ཏྲ།
― DTG01_Page_200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཏྲི་རཏྣ་མཾ་ག་ལ་སྟོ་དྲཾ། བོད་སྐད་དུ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་བསྟོད་པ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུབ་པ་རབ་ཏུ་དག་པའི་གསེར་ཞུན་མདོག་འདྲ་འདོམ་གང་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན། །པདྨ་རྒྱས་འདྲའི་སྤྱན་མངའ་ཞལ་རས་ཟླ་འདྲ་དབུ་སྐྲ་བུང་བའི་མདོག་ལྟ་བུ། །ཚངས་པ་བརྒྱ་བྱིན་ཀུ་བེ་ར་དང་བདུད་ཀྱི་ཅོད་པན་པདྨའི་ཞབས་གཏུགས་པ། །སངས་རྒྱས་ཉི་མ་ཤིན་ཏུ་དྲི་མེད་དམ་ཆོས་འོད་ཟེར་འབྱུང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་སངས་རྒྱས་ཉི་མ་རིགས་པའི་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བ་དེ་ཉིད་ལས། །དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གང་དག་རྣམ་པར་འཕྲོས་པས་ཕྱོགས་ཀུན་གསལ་མཛད་ཅིང༌། །གང་གིས་འཇིག་རྟེན་རྒྱུན་དུ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་འདི་དག་ཡང་དག་སད་མཛད་པ། །གང་ཞིག་རྟོགས་པས་ཐུབ་རྣམས་ཞི་བར་གཤེགས་པའི་དམ་ཆོས་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་མཛད་གྲགས་པ་གང༌། །ཐོས་པའི་རྫིང་བུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི་ཞིམ་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་སྡོང་བུ་མཛེས། །བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་དག་གི་ཆུ་བསིལ་རྣམ་དག་མྱ་ངན་འདས་པའི་སྙིང་པོ་བཟང༌། །ས་སྟེང་དགེ་འདུན་པདྨའི་ཚལ་རྒྱས་དག་ལ་གུས་པས་ལེགས་པར་མཆོད་ཕྱག་འཚལ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་མ་ཏྲི་ཙི་ཊས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བི་དྱཱ་ཀ་ར་སིཾ་ཧ་པྲ་བྷ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་དཔལ་བརྩེགས་རཀྵི་ཏས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།
ཡང་དག་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ལ་བསྟོད་པ།
མ་ཏི་ཙི་ཏྲ།
― DTG01_Page_201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སཾ་མྱག་སཾ་བུདྡྷཱ་ལཀྵ་ཎ་སྟོ་ཏྲཾ། བོད་སྐད་དུ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ལ་བསྟོད་པ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལྷ་དང་ལྷ་མིན་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེར་མཆོད་གྱུར་ཅིང༌། །བཅོམ་ལྡན་མཛེས་པ་ཡིད་འོང་མཐའ་ཡས་དང་ལྡན་པའི། །ཟས་གཙང་རིགས་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྒྱན་གྱི་མཆོག་གྱུར་པ། །གངས་རི་ལྟ་བུར་རྒྱ་ཆེར་མཛེས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་ཁུ་བྱུག་བུང་བ་སྔོན་པོ་ལྟ་བུར་འཇམ་གནག་འཁྱིལ་ཅིང་མཛེས་པའི་དབུ། །གསེར་གྱི་རི་ངོས་ཙམ་པ་ཀ་དང་ལྡོང་རོས་ལྟ་བུར་དཔྲལ་བ་དྲི་མ་མེད། །གངས་དངུལ་ཀུ་མུ་ད་དང་
― DTG01_Page_202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པད་རྩ་མུ་ཏིག་ཟླ་འོད་ལས་ལྷག་མཛོད་སྤུ་དཀར། །གཙོ་མའི་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུར་འཕྱང་ཞིང་རབ་ཏུ་མཛེས་པའི་སྙན། །ཨིནྡྲ་ནཱི་ལ་བུང་བ་སྤྲིན་གནག་དང་འདྲ་སྨིན་མ་དྲི་མེད་འཇམ། །ཤངས་ཀྱི་གཟངས་མཐོ་རབ་མཛེས་སྨིན་མ་རྒྱས་པ་ལྟ་བུར་མཁུར་ཚོས་དམར། །མཆུ་ནི་བིམ་པ་གཞོན་བཞིན་འགྲམ་པ་སེང་གེ་དང་འདྲ་ཀོས་ཀོའི་དཀྱིལ་འཁོར་མཛེས། །མཉམ་ལ་ཐགས་བཟངས་ཚེམས་མངའ་ཨུཏྤལ་རྒྱས་པའི་འདབ་ལྟར་དཀྱུས་རིང་མཉེན་པའི་ལྗགས། །ངང་པ་ཁུ་བྱུག་ཀ་ལ་པིངྐ་ལྟ་བུར་ཟབ་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ངག །ལྷ་རྔ་མཚོག་དང་འབྲུག་དང་ཚངས་དབྱངས་ལྟ་བུར་སྙན་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པའི་གསུང༌། །ཟླུམ་རྒྱས་མགུལ་ནི་དུང་འདྲ་ཡངས་ཤིང་རྒྱས་པའི་ཐལ་གང་མཐོ། །གསེར་སྦྱངས་དང་འདྲ་དྲི་མེད་གསེར་གྱི་རི་ངོས་མཚུངས་ཤིང་ཕྲག་གོང་དྲི་མ་མེད། །སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གླང་པོའི་སྣ་འདྲ་བཙོ་མའི་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ལྟ་བུའི་ཕྱག །མཛེས་པར་འཁྱིལ་ཞིང་བཀྲ་ཤིས་ལྕགས་ཀྱུ་ཉ་དང་འཁོར་ལོ་དག་གིས་ཕྱག་མཐིལ་མཚན། །བུང་བའི་ལུས་དང་ཁུ་བྱུག་མདོག་འདྲ་བ་སྤུ་རེ་རེ་ནས་གཡས་ལེགས་པར་འཁྱིལ། །གསེར་གྱི་རི་རྩེ་པདྨ་རཱ་ག་མྱུ་གུ་འཐོན་པས་ཁྱབ་པ་དང་འདྲ་བ། །མཆོག་གི་རབ་མཆོག་པདྨ་རཱ་ག་ལྟ་བུ་དབུས་ནས་ལྟེ་བ་གཡས་ཕྱོགས་འཁྱིལ། །མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་ནུབ་པུས་མོའི་ལྟ་ངའི་དཀྱིལ་འཁོར་འབར་འབུར་མེད་ཅིང་མཉམ། །གསེར་གྱི་ཆུ་ཤིང་འཛམ་བུ་ན་དེ་དང་ནི་གསེར་གྱི་ཏ་ལ་འདྲ་བའི་བརླ། །ལེགས་སྐྱེས་རིམ་གྱིས་པྲ་ཞིང་རབ་མཛེས་སེང་གེ་རི་དགས་ལྟ་བུར་རྗེ་ངར་ཟླུམ། །ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་མཉམ་ལ་དྲ་བས་འབྲེལ་ཞིང་རབ་ཏུ་མཛེས་པའི་ཞབས། །དལ་ཞིང་བརྟན་ལ་མི་གཡོ་སེང་གེ་དང་ནི་གླང་པོའི་སྟབས་འདྲ་མཛེས་པར་གཤེགས། །ངོས་དམར་མཚམས་ཀྱི་ཉི་མ་དམར་བས་ཁྱབ་པ་ལྟ་བུར་འོད་ཟེར་རྣམ་པར་འཕྲོ། །གསེར་དང་ནོར་བུ་ཆུ་ཤེལ་ལྟ་བུར་མཛེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྐུ། །དྲི་མེད་ཉི་མ་དབང་པོའི་གཞུ་འདྲ་བཅོམ་ལྡན་གཡས་ཕྱོགས་གཤེགས་པའི་སྐུ། །རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པའི་ཞབས་བརྟན་ཡང་དག་བརྩོན་འགྲུས་མཛེས་པའི་སྣམ་ལོགས་ཅན། །བཅོམ་
― DTG01_Page_203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་སེང་གེ་མཆོད་བྱས་ལྷ་དབང་ཀླུ་དང་མི་ཡི་དབང་པོས་ཕྱག་བྱས་ཞབས། །བདུད་ཀྱི་བུ་མོས་ཟུར་མིག་བལྟ་བས་གང་ཞིག་མི་གཡོ་ཏིང་འཛིན་རི་ལྟར་བརྟན། །དཔའ་བོའི་མཚོན་གྱིས་མི་བསྙིལ་ཅོད་པན་གྱིས་གཏུགས་དབང་ཆེན་རྣམས་ལ་མགོས་ཕྱག་འཚལ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བདག་གིས་མངོན་པར་བསྟོད་པ་བགྱིས་པ་ལས། །བདག་གིས་དགེ་བ་གང་བསགས་དེས་ནི་འགྲོ་ཀུན་སངས་རྒྱས་མྱུར་འགྲུབ་ཤོག །།། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ལ་བསྟོད་པ་སྙན་དང་གས་མཁན་ཆེན་པོ་སློབ་དཔོན་མ་ཏི་ཙི་ཊས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
གཅིག་ལས་འཕྲོས་པའི་བསྟོད་པ།
མ་ཏི་ཙི་ཏྲ།
― DTG01_Page_203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨེ་ཀོཏྟ་རི་ཀ་སྟ་བ། བོད་སྐད་དུ། གཅིག་ལས་འཕྲོས་པའི་བསྟོད་པ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་གཅིག་ལ་ནི་མངོན་དགྱེས་ཤིང༌། །ནགས་སུ་གཅིག་པུར་བཞུགས་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་མིག་གཅིག་གྱུར། །འཇིག་རྟེན་མིག་གཅིག་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྐང་གཉིས་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་གྱུར་པ། །བདེན་པ་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་བསྒོམས། །གྲོགས་གཉིས་པ་ནི་མི་མངའ་བ། །གཉིས་མེད་གསུང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཏིང་འཛིན་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དང༌། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་ཆ་མཉམ་ཞིང༌། །སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱི་ཆུ་ལས་རྒལ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་འཚོ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བསྟན་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དང༌། །བསམ་གཏན་བཞི་ཡི་རྣམ་པ་ཅན། །སྦྱོར་བ་བཞི་དང་རྣམ་བྲལ་བ། །བདེན་བཞི་མཁྱེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཡི་ཆགས་བྲལ་ཞིང༌། །དབང་པོ་ལྔ་ནི་རྣམ་པར་བསྒོམས། །ཡན་ལག་ལྔ་དང་རྣམ་བྲལ་བ། །འགྲོ་ལྔ་གཅོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དབང་དྲུག་ཆུ་བོ་ལ་གནས་ཤིང༌། །རྒྱུན་དྲུག་ལ་ནི་རྣམ་པར་གནས། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས། །མངོན་ཤེས་དྲུག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་རིན་ཆེན་བདུན། །འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་སྩོལ་བ་པོ། །ཡན་ལག་བདུན་དང་རྣམ་བྲལ་བ། །སྲིད་བདུན་གཙོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །གང་ཟག་བརྒྱད་ནི་སྟོན་མཛད་ཅིང༌། །
― DTG01_Page_204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་སྤངས་པ་པོ། །མི་ཁོམ་བརྒྱད་འཇོམས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གནས་དགུའི་ཆགས་ལས་རྣམ་གྲོལ་ཞིང༌། །ཁོང་ཁྲོ་དགུ་ནི་རྣམ་པར་སྤངས། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དགུ་བརྙེས་པ། །ས་དགུ་མཁྱེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་བཅུ་ཆོས་ཅན། །སྒྲིབ་པ་བཅུ་ནི་གཅོད་པར་མཛད། །འཕགས་པའི་གནས་བཅུ་ལ་དགྱེས་པ། །སྟོབས་བཅུ་ལྡན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པ་སྟོབས་བཅུ་ལྡན་ལ་ཚིག་གིས་མཆོད་པའི་ཕྱིར། །བསྟོད་པས་དེར་ནི་བདག་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ཐོབ་པ། །དེས་འདིར་དམྱལ་དང་ཡི་དགས་དུད་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཁྱབ་པའི། །འགྲོ་བ་སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་ནི་རྒལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་ཅིག །གཅིག་ལས་འཕྲོས་པའི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་མ་ཏི་ཙི་ཊས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
བདེ་བར་གཤེགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔའི་བསྟོད་པ་མཚན་རིན་པོ་ཆེས་སྤྲས་པ།
མ་ཏི་ཙི་ཏྲ།
― DTG01_Page_204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སུ་ག་ཏ་པཉྩ་ཏྲིཾ་ཤ་ཏ་རཏྣ་ནཱ་མ་མཱ་ལ་སྟོ་ཏྲཾ༑བོད་སྐད་དུ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔའི་བསྟོད་པ་མཚན་རིན་པོ་ཆེས་སྤྲས་པ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་གཙོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྐྱོབས་པའི་ཆོས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དགེ་འདུན་ཆེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གསུམ་ལ་རྟག་ཏུ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱིས་གདུལ་དཀའ་བ། །སྙིགས་མ་ལྔ་ཡི་རྩོད་དུས་འདིར། །བརྩོན་འགྲུས་དྲག་པོས་སངས་རྒྱས་པ། །ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་འཛིན་གྱིས། །སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་བརྙེས་པ། །བདུད་དཔུང་རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་ཡིས། །རབ་ཏུ་འཇོམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རིན་ཆེན་སྐུ་ལས་འོད་འཕྲོས་པས། །ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་ཞི་མཛད་ཅིང༌། །བདུད་རྣམས་རྣམ་པར་སྐྲག་མཛད་པ། །རིན་ཆེན་འོད་འཕྲོ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཇི་ལྟར་ཀླུ་ཆེན་དབང་པོ་ཡིས། །གླིང་རྣམས་ཆར་གྱིས་ཚིམ་བྱེད་ལྟར། །སྟོང་གསུམ་ཆོས་ཀྱི་ཆར་འབེབས་པ། །ཀླུ་དབང་རྒྱལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འདིས། །བདུད་དང་མུ་སྟེགས་སྐྲག་མཛད་ཅིང༌། །གདུལ་བྱ་ཀུན་མཁྱེན་འགོད་མཛད་པའི། །དཔའ་བོའི་སྡེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུགས་རྗེས་གཞན་དོན་རབ་བསྒོམས་པས། །ཉིད་ཀྱི་
― DTG01_Page_205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐུ་སྲོག་གཏོང་བ་ལ། །འགུམས་པ་སོས་ལྟར་རབ་དགྱེས་པ། །དཔལ་དགྱེས་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཁས་པ་རྣམས་ལ་དོན་སྣང་མཛད། །བར་མའི་རྒྱུད་རྣམས་སྨིན་མཛད་ཅིང༌། །ཐ་མའི་ཉོན་མོངས་སྲེག་མཛད་པ། །རིན་ཆེན་མེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་དང་སྐལ་པ་མཉམ། །ཆོས་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྣང་བ་ཡིས། །ཕྱོགས་རྣམས་སྣང་བར་མཛད་དེ་འཁྲུངས། །རིན་ཆེན་ཟླ་འོད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྐུ་ནི་བལྟ་བས་མི་ངོམས་ཤིང༌། །འདོམ་གང་འོད་ཀྱིས་ས་ལེ་བ། །གང་གིས་ཁྱོད་མཐོང་སྐལ་ལྡན་པས། །མཐོང་བ་དེན་ཡོད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་ནི་རིན་ཆེན་མཆོག །དྲི་མེད་སྤྲོས་བྲལ་སངས་རྒྱས་པས། །འགྲོ་ཀུན་ཉོན་མོངས་གདུང་བ་སེལ། །རིན་ཆེན་ཟླ་བ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དམ་ཆོས་དྲི་མ་མེད་པའི་ཆུས། །ཐོག་མར་བདག་ཉིད་དག་མཛད་ནས། །གཞན་དག་མཆོག་ཏུ་དག་མཛད་པ། །དྲི་མེད་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བསོད་ནམས་བྱས་པའི་ཚོགས་དག་ནི། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཡོངས་བསྔོ་བར། །ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྟོན་མཛད་པ། །དཔལ་སྦྱིན་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རིག་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་པོ། །ཚངས་པ་ལགས་པར་བྲམ་ཟེས་བཞེད། །རིག་དང་ཞབས་དེ་ཁྱེད་ལ་མངའ། །ཚངས་པའི་མཚན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚངས་པའི་ཞབས་བཞི་རབ་བསྒོམས་ཤིང༌། །ཚངས་སྤྱོད་འབྲས་བུ་མཆོག་བརྙེས་པ། །ཚངས་པས་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བསྐུལ། །ཚངས་པས་བྱིན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུགས་ནི་དཀའ་ཐུབ་བརྟུལ་ཞུགས་དག །ཡང་དག་བླངས་པ་གཙང་མར་མཛད། །ཉོན་མོངས་སྡིག་པ་འཁྲུད་མཛད་པ། །ཆུ་ཡི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དག་བདེ་བྱེད་མཆོད། །བདེ་བྱེད་ཀླུ་ཆེན་མ་དྲོས་མཆོད། །ཆུ་ལྷ་དེས་ཀྱང་ཁྱོད་མཆོད་པས། །ཆུ་ལྷའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདྲེན་པ་ཀུན་གྱིས་མཆོད་གྱུར་ཅིང༌། །ཁྱོད་ནི་མཚུངས་མེད་རབ་ཞི་བས། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་དཔལ་མཛད་པ། །དཔལ་བཟངས་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཁྱོད་ལ་རྒོལ་བའི་ཉོན་མོངས་པ། །དོ་གལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །ཙནྡན་སྤངས་པ་ལྟར་བསིལ་མཛད། །ཙནྡན་དཔལ་
― DTG01_Page_206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྒྱལ་བའི་དཔལ་དང་དང་གཟི་བརྗིད་ནི། །སུས་ཀྱང་འགྲན་པར་མི་བཟོད་དེ། །མིག་གིས་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞིན། །གཟི་བརྗིད་མཐའ་ཡས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུབ་པའི་འོད་ཟེར་རབ་བྱུང་བས། །ང་རྒྱལ་ཁེངས་པ་ཞི་མཛད་ཅིང༌། །དམན་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱད་བར་མཛད། །འོད་དཔལ་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཨེ་མ་མྱ་ངན་འདས་པ་ཞི། །ཁྱེད་འདྲ་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅན། །མངའ་བརྙེས་པ་ཡང་བདེ་གཤེགས་པས། །མྱ་ངན་མེད་དཔལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྲེད་པ་མེད་པ་གོམས་མཛད་ཅིང༌། །འདྲེན་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་གྱུར་པ། །སྟོབས་ཆེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གནོན་པ། །སྲེད་མེད་བུ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མཆོག་ལྡན་པས། །མཛེས་པ་གཞན་ཀུན་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་རབ་རྒྱས་པ། །མེ་ཏོག་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚངས་པའི་དབྱངས་དང་འོད་ཟེར་གྱིས། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་མཛད་པ། །ཚངས་པའི་འོད་ཟེར་རྣམ་པར་རོལ། །མངོན་པར་མཁྱེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འོད་ཀྱིས་གང་ལ་རེག་པ་ཡང༌། །ཚགས་མེད་བདེ་བ་རབ་རྒྱས་པས། །པདྨའི་འོད་ཟེར་རྣམ་པར་རོལ། །མངོན་པར་མཁྱེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུབ་པའི་བསོད་ནམས་འོད་ཟེར་གྱིས། །འགྲོ་རྣམས་ཟང་ཟིང་ཚིམ་མཛད་པ། །ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་ནོར་སྦྱིན་པ། །ནོར་དཔལ་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དྲན་པ་རྣམས་ལ་མངའ་བརྙེས་པས། །ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་རབ་མཁྱེན་པ། །གང་གིས་ཁྱོད་དྲན་ཕོངས་སེལ་བས། །དྲན་པའི་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུབ་པས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར། །སྙན་པའི་བ་དན་ས་གསུམ་གྲགས། །ཡོན་ཏན་གྲངས་མེད་མཚན་གྱི་དཔལ། །ཤིན་ཏུ་ཡོངས་བསྒྲགས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྟོབས་དང་དབང་པོ་མཆོག་བརྙེས་པས། །ནག་པོའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཕན་མཛད་དེ། །དབང་པོའི་སྤྱི་བཏུད་དབང་པོའི་ཏོག །རྒྱལ་མཚན་རྒྱལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དངོས་པོར་སྒྲོགས་པའི་ཏོག་གི་པ། །ཕྲ་ཞིབ་ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ཡིས། །སེང་གེས་གླང་པོ་ཇི་བཞིན་དུ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་གནོན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདག་གཞན་ཉོན་མོངས་སྡེ་བཅོམ་པས། །ཁྱེད་ལས་དཔའ་
― DTG01_Page_207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག་གཞན་མ་མཆིས། །འདོད་པའི་དབང་ཕྱུག་གཡུལ་ལས་རྒྱལ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་རྒྱལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ཆེན་དུ། །འགྲོ་ཀུན་དེད་དཔོན་རབ་མཛད་དེ། །བདུད་དང་ངན་སོང་འཇིགས་ལས་སྒྲོལ། །རྣམ་པར་གནོན་གཤེགས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ཐུབ་པའི་རྫུ་འཁྲུལ་རྨད་བྱུང་བས། །སྤྲུལ་པ་བྱེ་བ་དཔག་མེད་འགྱེད། །གདུལ་བྱ་ཀུན་ལ་སྣང་གྱུར་པས། །ཀུན་སྣང་བཀོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མུ་སྟེགས་ཐར་པ་ཕྱིར་ལྡོག་ཅིང༌། །ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་མཆོག་རིན་ཆེན་རྣམས། །པདྨ་ལྟར་གནོན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བསོད་ནམས་ཆགས་ལས་རིན་པོ་ཆེ། །ཡེ་ཤེས་ཚོགས་རྫོགས་པདྨའི་གདན། །སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྲུབ་རབ་ཏུ་བཞུགས། །རི་དབང་རྒྱལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔའི་མཚན། །རིན་ཆེན་སྤྲས་པའི་བསྟོད་པ་འདི་བརྗོད་པས། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་སྤྱོད་པ་ཅི་འདྲ་བར། །བདག་གི་སྤྱོད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་ཤོག །བདེ་བར་གཤེགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔའི་བསྟོད་པ་མཚན་རིན་པོ་ཆེས་སྤྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་མ་ཏི་ཙི་ཊས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
ཚིག་བརྒྱད་པའི་བསྟོད་པ།
མཐའ་ཡས་ལྷ།
― DTG01_Page_207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པ་ད་སྱ་ཨཥྚ་ཀ་སྟོ་ཏྲཾ། བོད་སྐད་དུ། ཚིག་བརྒྱད་པའི་བསྟོད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཟླ་རྒྱས་ཞལ་འདྲ་ཁྱུ་མཆོག་འདྲ་བའི་སྤྱན། །སེང་གེའི་སྒྲ་འདྲ་གླང་པོའི་སྟོབས་འདྲ་ཞིང༌། །རི་དབང་རྒྱལ་བརྟན་རྒྱ་མཚོ་འདྲ་བའི་ཐུགས། །ལྷ་དབང་བླ་མའི་ཐུགས་དབང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྤྱན་གསུམ་སྤྱན་ལེགས་པདྨ་ལྟར་ཡངས་སྤྱན། །གནོད་སྦྱིན་ཀླུ་ཡི་མི་འདྲས་གཟིགས་མཛད་ཅིང༌། །ཐར་པ་ཐོབ་མཛད་སྤྱན་ནི་དཀྱུས་རིང་བ། །སྤྱན་སྟོང་གཟིགས་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལྷ་མཆོག་དུ་མའི་ཡན་ལག་མཆོག་གིས་བཏུད། །བཙོ་མའི་གསེར་ལྟར་འབར་སྐུ་མཆོད་འོས་སྐུ། །མཚན་བཟངས་མཛེས་པས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པའི་སྐུ། །བདེ་གཤེགས་དེ་ལ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བློ་གྲོས་རྒྱས་ཤིང་གསེར་ལྟར་དྲི་མ་མེད། །བློ་གྲོས་གྲགས་ཤིང་མཁས་པའི་བློ་དང་ལྡན། །སངས་རྒྱས་མཁའ་ལྟར་དྲི་མེད་སྤྱན་
― DTG01_Page_208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངའ་བ། །དཔའ་བོ་མི་གཡོ་བློ་མངའ་དེ་ལ་འདུད། །སྨྲ་བའི་མཆོག་གྱུར་སྙན་པའི་དོན་གསུང་པ། །ཡང་དག་དོན་གསུང་འདུལ་བའི་དོན་གསུང་ཞིང༌། །སྨྲ་བའི་དབང་ཕྱུག་རྒོལ་བས་མི་བསྐྱོད་གསུང༌། །བདེན་བཞི་གསུང་བའི་རྒྱལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཞན་དུ་མི་འདུལ་འདུལ་བའི་དོན་དུ་འདུལ། །ཉོན་མོངས་སྤོང་སོགས་རྣམས་པར་དག་པས་འདུལ། །ཐུབ་པ་ཚུལ་སྤྱོད་ཆེན་པོས་ལེགས་པར་མཛད། །སྙོམས་ཤིང་མཛེས་པའི་ཚེམས་ལྡན་མགོན་ལ་འདུད། །བསོད་ནམས་དཔག་མེད་བསགས་པས་སྐུ་མཛེས་ལ། །འདོམ་གང་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འབར་བའི་སྐུ། །གསེར་སྦྱངས་བཙོ་མ་ལྟ་བུར་དྲི་མེད་སྐུ། །སྲིད་ལས་གྲོལ་སྐུ་རྒྱལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཁོར་ལོས་ཞབས་གནས་མཆོག་གི་མཚན་ལྡན་ཞབས། །ལྷ་དབང་སྤྱི་བོས་ལེགས་པ་རབ་ཏུ་བཏུད་པའི་ཞབས། །ཞབས་སོར་དྲ་བས་ལེགས་བརྒྱན་མཛེས་པའི་ཞབས། །དཔལ་བེའུ་གཡུང་དྲུང་གིས་མཚན་ཞབས་ལ་འདུད། །ཚིག་བརྒྱད་པའི་བསྟོད་པ་དགེ་བསྙེན་མཐའ་ཡས་ལྷས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བསྟོད་པ།
མ་ཏི་ཙི་ཏྲ།
― DTG01_Page_208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཏྲི་རཏྣ་སྟོ་ཏྲཾ། བོད་སྐད་དུ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བསྟོད་པ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་གཙོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྐྱོབ་པའི་ཆོས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དགེ་འདུན་ཆེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གསུམ་ལ་རྟག་ཏུ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །ཚོགས་ཆེན་གཉིས་རྫོགས་མཁྱེན་བཞི་སྐུ་གསུམ་གྲུབ། །རྣམ་རྟོག་མི་མངའ་ཅི་ཡང་ས་ལེ་མཁྱེན། །ཆོས་སྐུ་མཁའ་འདྲ་གཟུགས་སྐུ་མཛེས་སྐུ་ལྡན། །སངས་རྒྱས་དཔག་བསམ་འདྲ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་ཉིད་རྒྱུ་མཐུན་གསུང་རབ་བཅུ་གཉིས་དང༌། །ཆོས་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་ཅིང་སྤྲོས་ལས་དཔེན། །དེ་ལ་དམིགས་ཏེ་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྲུབ་པ། །ལེགས་རྒྱུ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དག །གཉེན་པོས་རིམ་པར་བསལ་ནས་སར་བཞུགས་ཤིང༌། །སེམས་ཅན་དོན་མཛད་སངས་རྒྱས་ཞིང་སྦྱོང་བ། །འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་ཆེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་མ་ཏི་ཙི་ཊས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ།
རྒྱལ་བའི་སྲས།
― DTG01_Page_209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཏྲི་རཏྣ་སྟོ་ཏྲ་བྲྀཏྟི། བོད་སྐད་དུ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་བླ་མ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་མཐའ་དག་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། སངས་རྒྱས་གཙོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མ་འདྲེས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མ་རིག་པ་དག་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ་གཉིད་རབ་ཏུ་སངས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་སྤངས་པས་ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ལ་བློ་རྒྱས་པས་རྒྱས་པ་སྟེ་པདྨ་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་གི་ནི་སྤངས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བསྟོད་པ་སྟེ། ཉིད་ཀྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། གཙོ་ཞེས་སྨོས་པ་ལས་ས་གསུམ་གྱི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོར་གྱུར་པས་ན་གཙོ་བོ་སྟེ། དེ་དག་མ་ལུས་པས་འདོན་པས་ལྕི་བ་ནི་གཟུགས་ལ་ལ་ལྕི་བར་གྱུར་པས་སྲོང་གི་མགོ་གནོན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ནི་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་འདུལ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པས་ན་བླ་མ་སྟེ། དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒོ་གསུམ་གྱི་རབ་ཏུ་འདུད་པར་བྱེད་པའོ། །སྐྱོབ་པའི་ཆོས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིས་ངན་འགྲོ་དང་སྲིད་པར་སྡུག་བསྔལ་བ་ལས་སྐྱོབ་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་སེལ་ལ་བདེ་བ་སྦྱིན་པས་ན་སྐྱོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཆོས་ཏེ་རྣམ་པར་ལྟུང་བ་ལས་འཛིན་པས་སོ། །དེ་ཡང་གང་གིས་དོན་དམ་པའི་ཆོས་དེ་རྟོགས་ན་སླར་ངན་སོང་དང་འཁོར་བར་མི་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྟོགས་པའི་རྒྱུད་པའི་རྒྱུ་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་ཡིན་ལ། དངོས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ལམ་གྱི་ཆོས་ཡིན་པས་དེ་དག་ལ་ཡང་བཏགས་ཏེ་འཛིན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་ན་སྐྱོབ་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་
― DTG01_Page_210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་བསྟན་ལ། ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་འཛིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དགེ་འདུན་ཆེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དག་ལྷའི་བུའི་བདུད་དག་གིས་ཀྱང་སྟོན་པ་དང་ལྟ་བ་ལས་མི་ཕྱེད་པས་ན་དགེ་འདུན་ཏེ། དེ་ལ་སྟོན་པ་ལས་མི་ཕྱེད་པ་ནི་ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པས་སོ། །ལྟ་བ་ལས་མི་ཕྱེད་པ་ནི་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་རུང་སྟེ། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་པའི་འཕགས་པ་རྣམས་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཡང་རུང་སྟེ་དགེ་འདུན་ནོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་ཀྱང་སྤངས་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་དག་ཀྱང་རྫོགས་པས་དགེ་འདུན་གྱི་ནང་དུ་བགྲང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ལ། ས་གསུམ་གྱི་འགྲོ་བ་དམ་པ་དང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འོས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་ནི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མི་ཕྱེད་པ་ནི་རང་གི་དོན་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། གཞན་གྱི་དོན་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆེ་ཞེས་སྨོས་སོ། །འདི་དག་གཞན་གྱི་ཡོན་སྦྱོང་བ་ཆེ་བས་ན་ཆེན་པོ་སྟེ༑བུལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་གཉིས་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་རྫས་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་མཆོག་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དེ་དག་ནི་ཅི་རིགས་པར་སྲེད་པའི་ཆ་ཤས་ལྷག་མ་ལུས་ཟས་དང་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ཕྲ་མོ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡོད་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཕུང་པོ་ལྔ་འཛིན་པས་ཟས་ལ་སོགས་པས་ད་དུང་གསོ་དགོས་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་དག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་དང་འདྲའོ། །གསུམ་པོ་དེ་དག་ལ་རྟག་ཏུ་བདག་ཕྱག་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱག་འཚལ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་བཟང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་མཐོང་བ་འཐོབ་པའོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་མྱོང་བ་རྒྱུ་མཐུན་ནི་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་ན་མགོ་
― DTG01_Page_211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བོ་གདུགས་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་དགའ་བར་འགྱུར་བའོ། །དབང་གི་འབྲས་བུ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཡིད་དུ་འོང་བ་རྣམས་དེའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་འདུད་པ་ལྟར་སྣང་ཞིང་དགྱེད་པ་དང་གཟུང་དུ་མི་རུང་བ་ལྟར་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བསྟོད་པ་མདོར་གསུངས་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བསྟན་པས་འགྲོ་བ་དམ་པ་རྣམས་དེ་བས་ཀྱང་ཤས་ཆེར་དད་པར་བྱ་བ་དང༌། རང་གི་ཚོགས་དྲི་མ་མེད་པ་བསགས་པའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་མ་ཏི་ཙི་ཊའི་ཞལ་སྔ་ནས་བསྟོད་པ་གསུངས་པ། ཚོགས་ཆེན་གཉིས་རྫོགས་མཁྱེན་བཞི་སྐུ་གསུམ་གྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་ན་ཚོགས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །དེ་དག་ཉིད་ཆེན་པོ་སྟེ་རང་བཞིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༑ཡུལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བསགས་པའོ། །གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་དེ་གཉིས་ཀར་གཏོགས་སོ་ཞེས་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་གཉིས་རྫོགས་པ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོར་སྦྱོར་བའི་ལམ་སྦྱངས་ཤིང་གཉིས་པར་ས་བདུན་པའི་བར་དང༌། གསུམ་པར་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་སྦྱངས་ཤིང་དག་པར་བྱས་པ་ནི་རྫོགས་ཤིང་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་བའོ། །དེས་ནི་རྒྱུ་ཁྱད་པར་ཅན་བསགས་པ་བསྟན་ནས། དེ་ནི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མཁྱེན་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མཁྱེན་བཞི་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་གནས་གྱུར་པ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་གནས་གྱུར་པ་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་མེད་པར་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་གྱུར་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་
― DTG01_Page_212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་པདྨའི་འདབ་མ་ལྟར་མ་འདྲེས་པར་མཁྱེན་པའོ། །བྱ་བ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སྒོ་ལྔའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་གྱུར་པ་འགྲོ་བ་རྣམས་གདུལ་བའི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་མ་ལུས་པ་མཛད་པ་མཁྱེན་པའོ། །དེ་དག་བསྡུས་པ་ནི་སྐུ་གསུམ་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་གཉིས་འགྲུབ་ལ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འགྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལས་གྲོལ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཙམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་ཆོས་སྟོབས་བཅུ་དང་མི་འཇིགས་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཐ་དད་པ་དུ་མ་ཚོགས་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀཱ་ཡའི་སྒྲ་ཚོགས་ལ་འཇུག་པས་སོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་དངོས་སུ་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཐུགས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟེ། དེ་ཡང་སྐུ་དེའི་ནང་གི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་མཆེད་ཐ་དད་པ་ལ་རག་ལས་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཀུན་རྫོབ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པ་དང་སྐུར་བསྟན་པས་གང་འདུལ་བར་འོས་པ་འདུལ་བའོ། །དེས་ནི་འདིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐུ་སྟེ། དེའི་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སྒོ་ལྔའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱི་སྣང་བ་ལས་ཆོས་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་བཞག་ཅིང༌། དེ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཡེ་ཤེས་དང་བཅས་པ་དེ་ཉིད་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་ཡས་པ་ལས་གྲུབ་པའི་ལུས་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། དེའི་འོད་ཟེར་གཟུགས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་སྣང་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་གཉིས་ཏེ། གང་མིག་གི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་གཟུགས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བར་སྣང་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གཙོ་བོ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་ཤེས་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་བྱུང་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་བདག་མེད་པ་ཙམ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཏུ་བཞག་གི་སངས་རྒྱས་སུ་ནི་མི་གཞག་སྟེ། དེ་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ལ། ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུར་གཞག་པར་བྱའོ། །དེས་ན་རང་གི་
― DTG01_Page_213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སྐུ་ནི་གསུམ་ཁོ་ནར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་སྐུ་གསུམ་པོ་དེའི་བདག་ཉིད་ལས་དང༌། དཔེ་དང༌། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་རྟོག་མི་མངའ་ཅི་ཡང་ས་ལེ་མཁྱེན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རིགས་གསུམ་མམ་བཞི་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མངའ་བ་སྟེ། གཉིས་སུ་འཛིན་པ་མཐའ་དག་དྲུངས་ནས་ཕྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་མངའ་ཞེས་བྱ་བའི་དགག་པ་འདི་ནི་མ་ཡིན་པར་དགག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རིགས་དེ་དག་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེས་དབེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ནི་མངའ་བས་སོ། །དེས་ན་དེས་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ་ཆོས་ཅི་ཡང་རུང་བ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང་རི་རབ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ས་ལེ་ཞེས་བྱ་བ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་མཁྱེན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མཁྱེན་ཞེ་ན། སྒྲའི་སྤྱིའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང་སྐུར་བ་བཏབ་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ཕན་ཚུན་མི་སྒྲིབ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་མུན་པ་མེད་ལ་ཤེལ་དང་ལྷང་ཚེར་ལྟར་གསལ་བའི་རྣམ་པར་དབྱེར་མེད་པར་མཁྱེན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དེའི་ལས་ཡིན་ནོ། །དེའི་དཔེ་བསྟན་པ་ནི་ཆོས་སྐུ་མཁའ་འདྲ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་ནམ་མཁའ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་མི་སྒྲིབ་པ་ལྟར་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་སྒྲིབ་པ་མེད་ལ། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པར་སྣང་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་ཡེ་ཤེས་ལྷག་མ་གསུམ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་དང༌། འདུལ་བའི་འགྲོ་བའི་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་ལ་སོགས་པ་དང་འདུལ་བའི་ཐབས་ཤེས་པས་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་ཡུལ་དེ་དག་དང་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་ཉིད་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ཉིད་དུ་བཅས་པ་མཐའ་དག་མཁྱེན་པར་གྱུར་པའོ། །གཟུགས་སྐུ་མཛེས་སྐུ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་རབ་ཏུ་འབར་བའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དཔག་བསམ་
― DTG01_Page_214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་གསུམ་ཆར་གྱི་དཔེ་སྟེ། འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སེམས་ཀྱིས་དཔགས་ཤིང་བསམས་པ་ལྟར་ཡིད་ལ་རེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་ན་ལྷའི་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། བསོད་ནམས་དཔག་བསམ་ཤིང་ཁྱོད་དེ་རིང་གང་ལས་བྱུང་། །ཞེས་བསྟོད་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་སྐུ་དེ་དག་གསུམ་ཆར་ཡང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་ས་བོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པས། སྔོན་ཇི་ལྟར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་གདུལ་བྱའི་དོན་འབད་པ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་དུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཉི་ཚེ་བའི་གང་ཟག་དང་འགྲོ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་དངོས་སུ་ཡང་འཇུག་གོ །ཁ་ཅིག་ན་རེ་གཟུགས་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། མཛེས་སྐུར་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །དཔག་བསམ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་གསུམ་ཆར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་གསུམ་པོ་ད་དག་ལ་ལུས་ཞིང་གི་རྡུལ་སྙེད་དུ་མོས་པར་སྤྲུལ་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཚིག་གི་དོན་སྔ་མ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་རྒྱུ་མཐུན་གསུང་རབ་བཅུ་གཉིས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཉིད་བདག་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་དབེན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། བདག་མེད་པ་དང་བདག་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོའོ། །དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པའི་ཆོས་བདག་མེད་པར་སྟོན་པའི་གསུང་རབ་སྟེ། འདིར་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་སྟེ་བསྐྱེད་པར་རུང་བ་དང༌། ཐོབ་པར་ནུས་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱེད་པར་རུང་བ་ནི་རྒྱུ་དེས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པའོ། །ཐོབ་པར་ནུས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་སྐྱེས་པས་མི་འགྱུར་བའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཐོབ་པར་ནུས་པའོ། །དེ་དག་ནི་རབ་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་གསུང་ཡིན་པས་གསུང་རབ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་པའི་ཚིག་ལ་ནི་སྔ་མ་ལྟ་བུའི་རུང་བ་དང༌། ནུས་པ་མེད་པས་རབ་མ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་གཉིས་ནི་མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་
― DTG01_Page_215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་དང༌། གླེང་གཞི་དང༌། རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་དང༌། སྐྱེས་པའི་རབས་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བ་དང༌། གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་དག་དང་པོ་ནི་སྟོན་པའི་ཞལ་ནས་གྲག་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ནི་གང་ཟག་གི་བློ་ལ་གནས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་པའོ། །དེ་ཡང་དང་པོར་དེ་ལ་དམིགས་ནས་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་ཞིང་དེ་ནས་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཉིད་དེ་ཐོབ་པས་མཐུན་པའི་རྒྱུ་བརྒྱུད་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའོ། །དེ་བས་ན་སློབ་དཔོན་བ་སུ་བན་དྷུས་རྣམ་བཤད་རིགས་པར་བཤད་པ། སྟོན་པའི་ཞལ་ནས་བྱུང་བ་སྐྱེ་བོའི་མིག་གི་རབ་རིབ་ཞི་བར་མཛད་པ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི། །འབྱུང་གནས་སེམས་ལ་ཞོག་ཅིག་གང་ཕྱིར་འདི་ནི་ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྣ་བའི་བདུད་རྩི་དང་། །ཉོན་མོངས་པ་ཡི་ནང་ཀུན་སེལ་བར་མཛད་པ་ཡིན་པས་དེ་དོན་ཡང་དག་བསམ་པར་གྱིས། །རྒྱུ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་གུས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་གསུང་དག་མཉན་པར་བྱ་བའི་རིགས། །ཞེས་སོ། །ཆོས་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་ཅིང་སྤྲོས་ལས་དབེན། །དེ་ལ་དམིགས་ཏེ་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྲུབ་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ། ཆོས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་ཅིང་གཞན་ཡང་སྤྲོས་པ་སྟེ་རྟག་པ་དང༌། ཆད་པ་དང༌། འོང་བ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། གཅིག་པ་དང༌། ཐ་དད་པའི་སྤྲོས་པ་དེ་དག་ལས་དབེན་པའོ། །དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ནི་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། སྤྲོས་པ་དེ་དག་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་དབང་གིས་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ན་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལོག་མ་ཐག་ཏུ་དེ་དག་ཀྱང་ལྡོག་ལ། བདག་མེད་པའི་ངང་ལ་དེ་དག་དང་པོ་ནས་ཀྱང་མེད་ཀྱི་བཏགས་པ་གློ་བུར་བར་ཟད་པའོ། །དེ་ལྟར་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་བདག་མེད་པ་དེ་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་དམིགས་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་བ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་དུ་མ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་
― DTG01_Page_216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཀུན་གྲུབ་པས་ན་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལེགས་རྒྱུ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་ཆོས་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ། །དེ་ལ་ལེགས་པ་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པ་སྟེ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་བདེ་བའོ། །དེའི་རྒྱུ་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེས་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་ལ། དེས་ཀྱང་ངེས་པར་ལེགས་པ་དེ་ཐོབ་པས་སོ། །འདིས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་སྔོན་དུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་ལེགས་རྒྱུ་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ལ། དེས་མཇུག་བཏུལ་བ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བར་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལེགས་རྒྱུར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་དམ་པ་སྟེ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་དང༌། ལྟུང་བ་ལས་འཛིན་པས་ན་དམ་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དག །གཉེན་པོས་རིམ་པར་བསལ་ནས་སར་ཞུགས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ། དེ་ལ་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དྲུག་གོ །དེ་དག་ཉིད་སྒྲིབ་པ་སྟེ། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྒྲིབ་ཅིང་མཐོང་བའི་གེགས་བྱེད་པས་སོ། །ཤེས་བྱ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའོ། །དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་སྒྲའི་སྤྱི་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་སྟེ། དངོས་སུ་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རིགས་ཇི་སྙེད་པའོ། །སྒྲིབ་པ་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མང་པོ་དང་ལྡན་པས་ན་དག་ཅེས་པ་མང་པོའི་ཚིག་ཅན་ནོ། །གཉིས་པོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་མེད་པ་གཉེན་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ། །རིམ་པར་བསལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཅིག་ཅར་མི་སྤོང་གི་དང་པོ་མཐོང་སྤང་སྤོང་ལ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་བསྟན་པ་ནི་སར་ཞུགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ས་སྟེ། བརྒྱད་པ་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། བསྲབས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། བྱས་པ་རྟོགས་པ་དང༌། རང་
― DTG01_Page_217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། ཡང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་ལ་ཞུགས་པའོ། །འདིར་བདེན་པ་བཞི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དག་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གིས་ཕྲ་རྒྱས་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་སྤངས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བརྒྱད་པའམ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཚུལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཅུ་སྤངས་པ་ལས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བའི་ས་ལྷག་མ་དག་གཞག་སྟེ། འདོད་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་པའི་བར་དང༌། རྣམ་པ་དྲུག་པ་དང༌། དགུ་པ་དང༌། སྲིད་རྩེའི་དགུ་པ་ཟད་པ་ལས་མཐོར་བ་དང༌། བསྲབས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་པའོ། །ཅིག་ཅར་ཁོ་ནར་སྤངས་པ་དང་ལམ་རྫོགས་པ་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་སའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་ཞིང༌། །དེ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཅིག་ཅར་སྤོང་ལ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ནི་ས་རེ་རེ་ལ་ཡང་རིམ་གྱིས་སྤང་ངོ༌། །ལ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་ས་རེ་རེ་ལ་རིམ་གྱིས་སྤོང་སྟེ། སྤོང་བྱེད་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་གནས་པ་བཤད་ནས། ད་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་གནས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དོན་མཛད་སངས་རྒྱས་ཞིང་སྦྱོང་བ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་དགོས་པ་སྟེ་བདེ་བ་དང་ཕན་པའོ། །དེ་དག་མཛད་པ་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གིས་ཇི་ལྟར་ནུས་པར་བྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཞིང་ནི་སྣོད་དང་བཅུད་དོ། །དེ་དག་སྦྱོང་བ་ནི་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལས་གསུངས་པ་ལྟར་ཏེ། སེམས་ཅན་གོས་ངན་པ་དག་མཐོང་ན་བདག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལུས་གོས་དང་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་གདབ་པར་བྱའོ། །མེ་ཏོག་དབུལ་ན་བདག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་དུས་ཐམས་ཅད་པའི་མེ་ཏོག་རབ་ཏུ་རྒྱས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་གདབ་
― DTG01_Page_218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་སྦྱོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་ཆེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལས་རིང་དུ་སོང་བས་འཕགས་པ་སྟེ། དགེ་འདུན་ནི་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཆེ་བ་ནི་གྲངས་དང་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཆེ་བ་སྟེ། གྲངས་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟོད་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་འདུད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་འདུས་པའི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་དེ་དག་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ན་ངན་སོང་རྣམས་སུ་མི་སྐྱེ་བར་ལྷའི་གནས་སུ་སྐྱེ་སྟེ། གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་ཆོས་སྣང་བའི་སྒོ་སྟེ། ངན་འགྲོ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། འདི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་དང་བའི་སེམས་དང་ཡིད་གཞུངས་པས་གཞན་དུ་མ་ཡེངས་པའི་ཡིད་གསལ་བས་སངས་རྒྱས་སམ་ཆོས་སམ་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་ན། དེ་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ནས་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཟུར་ན་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེར་ཤིན་ཏུ་དང་བའི་སེམས་དང་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་རྒྱུས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེར་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་དེའི་ལུས་གཟི་བརྗིད་དང་ལྡན་ཞིང༌། ལུས་རང་གི་འོད་ཀྱིས་བརྒྱན་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་སྐྱབས་སུ་སོང་བའི་དགེ་བ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་ལྡན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་བསྔོས་པའི་ཐར་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཉེས་པ་ཀུན་སྤངས་ཤིང༌། །ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་གཏེར་གྱུར་པ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བསྟོད་པའི་ཚིག །ཅུང་ཟད་བཤད་པས་དགེ་བའི་ཚོགས། །གང་ཐོབ་དེ་ཡིས་འགྲོ་བ་རྣམས། །སངས་རྒྱས་ས་ལ་གནས་པར་ཤོག །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཛྙཱན་ཤཱནྟི་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་དཔལ་གྱི་ལྷུན་པོའི་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བསྟོད་པ།
དབྱིག་གཉེན།
― DTG01_Page_218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཏྲི་རཏྣ་སྟོ་ཏྲཾ། བོད་སྐད་དུ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བསྟོད་པ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དམིགས་མེད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ། །ཅིར་ཡང་སྤྲུལ་སྐུ་ལ། །གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྣམ་དག་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས། །སྒྲུབ་པའི་འཕགས་ལམ་བརྒྱད། །བསྟན་པའི་གསུང་རབ་ལ། །གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་རྣམས་དང༌། །དགྲ་བཅོམ་དག་ལ་སོགས། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ། །གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟོད་པ།
བྲམ་ཟེ་རྟ་དབྱངས།
ལེའུ་དང་པོ་བསྟོད་པ་གླེང་བསླང་བ།
― DTG01_Page_219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཤ་ཏ་པཉྩ་ཤ་ཏི་ཀ་ནཱ་མ་སྱ་སྟོ་ཏྲ། བོད་སྐད་དུ། བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟོད་པ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་ལ་ནི་ཉེས་པ་ཀུན། །གཏན་ནས་ཡོང་ཡེ་མི་མངའ་ཞིང༌། །གང་ལའང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་གནས་གྱུར་པ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཤིག་ཡོད་ན་ནི། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་སྐྱབས་འགྲོ་ཞིང༌། །དེ་བསྟོད་དེ་ནི་བཀུར་བ་དང༌། །དེ་ཡི་བསྟན་ལ་གནས་པའི་རིགས། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡོན་ཏན་ཀུན། །མངའ་ལ་དེ་ཡང་ཉམ་མི་མངའ། །ཉེས་པ་བག་ཆགས་བཅས་དེ་ཡང༌། །སྐྱོབ་པ་གཅིག་པུ་ལ་མི་མངའ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་དང་ནི། །གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ལ། །ཞེ་འགྲས་གྱུར་པ་གང་གིས་ཀྱང༌། །ཆོས་དང་ལྡན་པར་གླགས་མི་རྙེད། །རྒྱ་མཚོར་གཉའ་ཤིང་བུ་ག་རུ། །རུས་སྦལ་མགྲིན་པ་ཆུད་པ་ལྟར། །དམ་ཆོས་དགའ་སྟོན་ཆེར་བཅས་པའི། །མི་ཉིད་བདག་གིས་ཐོབ་ནས་ནི། །མི་རྟག་ཉིད་དང་རྗེས་འབྲེལ་ཞིང༌། །ལས་ཀྱི་ཀླགས་ལ་དོགས་བཅས་པ། །བདག་གི་ལྕེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་གོ །སྙིང་པོ་ཅི་ཕྱིར་བླང་མི་བྱ། །དེ་ལྟར་ཐུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཀྱི། །ཡུལ་ལྟ་གྲངས་མེད་ཤེས་མོད་ཀྱི། །རང་གི་དོན་ལ་གུས་པ་ཡིས། །དེ་ཡི་ཕྱོགས་གཅིག་བསྒྲིབས་ཏེ་བརྗོད། །གང་གི་ཡོན་ཏན་གྲངས་དག་དང༌། །མཐུ་ལ་ཐུག་པ་མ་མཆིས་ལ། །རྨད་བྱུང་ཕྲིན་ལས་དཔག་མེད་ཅན། །རང་བྱུང་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་སྙེད་བགྱི་བའི་མཐའ་མེད་ན། །འདི་ལྟར་ལགས་ཞེས་
― DTG01_Page_220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅི་ཞིག་སྨོས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སླད་དུ་བདག །བསོད་ནམས་སྙམ་ནས་སྤྱི་བརྟོལ་སྐྱེས། །བསྟོད་པ་གླེང་བསླང་བ་སྟེ་ལེའུ་དང་པོའོ།། །།
ལེའུ་གཉིས་པ་རྒྱུ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྤྱོད་དམ་མི་སྤྱོད་སྙམ་པ་ཡི། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སྤངས་ནས། །འགྲོ་བ་འདི་ནི་ཉམ་ཐག་ཅེས། །ཁྱོད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཞལ་གྱིས་བཞེས། །ཁྱོད་ནི་མ་བཅོལ་ལགས་མཛད་པ། །ཁྱོད་ནི་རྒྱུ་མེད་བཞིན་དུ་བྱམས། །ཁྱོད་ནི་མ་འདྲིས་མཛའ་བཤེས་ཏེ། །འབྲེལ་པ་མེད་པའི་གཉེན་འདུན་ལགས། །ཉིད་ཀྱི་ཤ་ཡང་སྩོལ་མཛད་ན། །དངོས་པོ་གཞན་ལྟ་སྨོས་ཅི་འཚལ། །ལེགས་མཛད་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲོག་ཀྱང་ནི། སློང་བའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་བཏང༌། །ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་སྲོག་དག་གིས། །ལུས་ཅན་གཤེད་མས་ཟིན་རྣམས་ཀྱི། །ལུས་དང་སྲོག་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །ལན་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་བསླུ་བ་མཛད། །ངན་འགྲོས་བསྙེངས་སླད་མ་ལགས་ལ། །བཞེད་པའི་འགྲོ་བའང་སྒྲུབ་མ་ལགས། །དགོངས་པ་དག་པ་འབའ་ཞིག་གིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་གོམས་པར་མཛད། །རྟག་ཏུ་གྱ་གྱུ་རྣམ་སྤངས་ཤིང༌། །དྲང་བརྟན་རྣམས་ནི་རྟག་བསྟེན་པས། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱིས། །ཁྱོད་ནི་གཞི་རྟེན་གཅིག་པུར་གྱུར། །སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་གཟིར་བ་ན། །ཁྱེད་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཐུགས་ཀྱིས་ནི། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ལ་སྲན་བཙུགས་ནས། སྐྱེ་བོ་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་བརྩེ། །ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་སླད་དུ། སྐུ་སྲོག་བཏང་ནས་དགྱེས་གྱུར་གང༌། །དེ་འདྲ་སྲོག་ཆགས་འགུམས་པ་ལས། །སོས་པ་རྣམ་ལའང་བྱུང་མ་གྱུར། །ཁྱོད་ནི་ལན་འགའ་མ་ལགས་པར། །གཏུབས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མི་དགོངས་པར། །གཤེད་པ་མ་བགྱིད་པའི་སེམས་ཅན་ལའང༌། །གཙོ་བོ་ཐུགས་རྗེར་གྱུར་པ་གང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་ནི་རིན་པོ་ཆེ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ས་བོན་ཏེ། །དཔའ་ཁྱོད་ཁོ་ནས་སྙིང་པོར་མཁྱེན། །དེ་གཞན་སྐྱེ་བོས་འོལ་མི་མཆི། །དཀའ་སྤྱད་ལས་ནི་མ་བགྱིས་པར། །གོ་འཕང་རྙེད་དཀའ་མི་འཐོབ་ཅེས། །དེ་སླད་ཉིད་ལའང་མ་གཟིགས་པར། །ཁྱོད་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ལེགས་པར་སྤེལ། །ཁྱད་པར་འཕགས་པར་བགྱི་བ་ལ། །ཁྱོད་ལ་ཐང་ལྷོད་འགའ་མ་བྱུང༌། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས། །
― DTG01_Page_221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོག་དྲུང་རིམ་པ་དབྱེར་མ་མཆིས། །ཐུགས་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། །རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་སླད་དུ། །ཏིང་འཛིན་འབྲས་བུར་བཅས་པ་ཡི། །ཤིན་ཏུ་བདེ་ལའང་ཁྱོད་མ་ཆགས། །གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ལགས་པའི། །བདེ་བ་གང་དེ་གྱ་ནོམ་ཡང༌། །དམ་པའི་སྤྱོད་ལྡན་ཁྱོད་འདྲ་ལ། །གནོད་པར་བས་ཀྱི་སྨན་མ་མཆིས། །འདྲེས་པ་ལས་ནི་ལེགས་བཤད་ཉིད། །སྙིང་པོ་སྐྱོན་མེད་ཉི་ཚེ་ཞིག །ཁྱོད་ཀྱིས་ཀུན་བཞེས་ཐུགས་ལ་བཞག །ཉེས་བཤད་དུག་བཞིན་ཡོངས་སུ་སྤངས། །རིན་ཆེན་སྙིང་པོ་མཁྱེན་ཁྱོད་ཀྱིས། །ལེགས་བཤད་སྲོག་གིས་འཇལ་བ་ན། །སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ། །བྱང་ཆུབ་སླད་དུ་དཔའ་རྩལ་བསྟན། །དེ་སླད་གྲངས་མེད་གསུམ་དག་ཏུ། །ཁྱོད་ནི་དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ན། །བརྩོན་འགྲུས་འབའ་ཞིག་གྲོགས་གྱུར་པས། །གོ་འཕང་བླ་ན་མེད་པ་བརྙེས། །རྒྱུ་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ་ལེའུ་གཉིས་པའོ།། །།
ལེའུ་གསུམ་པ་དཔེ་མེད་པ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མཐོ་ལ་ཕྲག་དོག་མི་མཛད་ཅིང༌། །དམའ་ལ་རྔན་ཅན་མི་མཛད་ལ། །མཉམ་ལ་འགྲན་པ་མི་མངའ་བས། །ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་གཙོ་བོར་གྱུར། །ཁྱོད་ནི་ཡོན་ཏན་རྒྱུ་རྣམས་ལ། །མངོན་བགྱིས་འབྲས་བུ་རྣམས་ལ་མིན། །ཡང་དག་སྒྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕ་མཐར་ཕྱིན། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་ཞབས་རྡུལ་ཡང༌། །བསོད་ནམས་སྐྱེ་བ་མཆེད་འགྱུར་བ། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་སྤྱད་པས། །བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྐྲུན་པ་མཛད། །ཉེས་པ་ཉམས་སྨད་རྩ་ནས་བཏོན། །ཡོན་ཏན་སྤེལ་ནས་རྣམ་པར་སྦྱངས། །གཞུང་ལུགས་བཟང་པོ་དེས་ན་ཁྱོད། །གྲུབ་མཆོག་ལྷག་པར་བརྙེས་པ་ལགས། །ཇི་ལྟར་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་དེ། །བག་ཆགས་ལྷག་མའང་མ་ལུས་པ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་དུ། །ཉེས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བཅོམ། །ཇི་ལྟར་གཞན་ལ་དེ་དག་དང༌། །འདྲ་བ་ཙམ་ཡང་མི་གདའ་བ། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསགས་བསགས་ནས། །བདག་ཉིད་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་བསྒྲུབས། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་དཔེ་དངོས་ཀུན། །གེགས་བགྱིད་པ་དང་སྒྲིབ་པ་ཅན། །རེ་ཞིག་པ་དང་ཉི་ཚེ་བ། །ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་སྲ་བ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་བླ་མེད་ལ། །གེགས་བགྱིད་
― DTG01_Page_222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་མཆིས་རྟོགས་མ་མཆིས། །བརྟན་པ་དང་ནི་རྒྱུན་ཆགས་པས། །དཔེ་ལྟ་མཆིས་པར་ག་ལ་འགྱུར། །གང་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི་དགོངས་པའི་དཀྱིལ། །གཏིང་དང་ཕ་རོལ་མེད་བརྟགས་ན། །རྒྱ་མཚོ་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱང་ནི། །གནག་རྗེས་ལྟ་བུར་ས་ལེར་གདའ། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱིས་མི་བསྐྱོད་པ། །ཁྱོད་ཀྱི་བརྟན་པ་མངོན་བསམས་ན། །ས་ཡི་བརྟན་པ་ཉིད་ཀྱང་ནི། །ཤིར་ཤའི་གེ་སར་རྩེ་ལྟར་ཆུང༌། །ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །སྣང་བས་མི་ཤེས་རབ་རིབ་དག །འཇོམས་པའི་ཐད་ན་ཉི་མ་ཡང༌། །མེ་ཁྱེར་ཙམ་དུའང་མི་སྤྱོད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ཐུགས་མཛད་སྤྱོད་རྣམས། །དག་པའི་གན་ན་སྟོན་ཟླ་དང༌། །ཆུ་དང་ནམ་མཁའི་དག་པ་རྣམས། །དྲི་མ་ཅན་ནི་ལྟ་བུར་གདའ། །འཇིག་རྟེན་ལེགས་པ་གང་ཅིའང་རུང༌། །ཐམས་ཅད་བསྔོས་ནའང་དེར་བས་ཏེ། །ཉོན་མོངས་འཇིག་རྟེན་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་ཁྱད་མི་ཁོར། །རིན་ཆེན་ཆོས་གང་བརྙེས་ནས་ཁྱོད། །མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་དང༌། །ཁྱད་དུ་བསྒྲུན་ཞིང་དེ་དང་ནི། །ཁྱོད་དང་བསྒྲུན་ལྡོམ་ཁོ་ནར་བས། །གང་ལ་སྤྱི་ཙམ་བསྟུན་ནས་ནི། །ཅུང་ཟད་བརྗོད་པར་བགྱིད་པ་དེ། །སྨྲ་བ་པོ་ཡི་རང་དགའ་དང༌། །ཐབས་དང་གཅམ་བུ་ཙམ་དུ་བས། །དཔེ་མེད་པ་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ་ལེའུ་གསུམ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཞི་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཁྱོད་ནི་བདུད་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ཏེ། །འགྲོ་ཀུན་དད་པར་མཛད་པ་ཡང༌། །བདག་གིས་ཆོས་ཉིད་རྗེས་བསམས་ན། །ཆེན་པོ་ལྟར་གང་མ་མཐོང་ངོ༌། །སྡང་བས་རྒོལ་བར་རྩོལ་བྱེད་པ། །མང་པོའང་གཞོམ་པར་བྱ་བ་ནི། །ཁྱད་པར་གནས་ལ་བརྟེན་པ་ཡི། །བཟོད་པའི་ཚིགས་སུ་མཚར་མི་ཆེ། །གང་ཚེ་བདུད་རྣམས་མངོན་བཏུལ་བ། །དེ་ཡི་ནུབ་མོ་ཁོ་ན་ལ། །ཉོན་མོངས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྤངས་པ། །དེ་ཉིད་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལགས། །འོད་ཟེར་ཕྲེང་བ་སྟོང་ལྡན་པའི། །ཉི་མས་མུན་བསལ་གང་ལགས་དང༌། །དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་མུ་སྟེགས་ལས། །རྒྱལ་བར་མཛད་པ་ཅི་ཞིག་མཚར། །འདོད་ཆགས་བྲལ་བས་ཆགས་བཅས་དང༌། །ཞེ་སྡང་བྲལ་བས་ཞེ་སྡང་ཅན། །གཏི་མུག་བྲལ་བས་རྨོངས་པ་སྟེ། །གསུམ་པོས་རྟག་ཏུ་གསུམ་དག་བཏུལ། །དམ་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྟོད་པ་དང༌། །དམ་ཆོས་མ་ལགས་སྨོད་མཛད་ཀྱང༌། །དམ་པ་དག་དང་ཐ་མ་ལ། །
― DTG01_Page_223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱོད་ནི་ཆགས་དང་ཁྲོ་མི་མངའ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དང་མུ་སྟེགས་ལ། །རྗེས་སུ་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བར། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་ནི་མི་འགྱུར་ན། ཁྱོད་ལ་བསྟོད་དུ་ཅི་ཞིག་མཆིས། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ལའང་མ་ཆགས་ལ། །ཡོན་ཏན་ཅན་ལའང་བཞེད་མི་མངའ། །ཀྱེ་མའོ་ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་སྟོབས་ནི། །རབ་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས། །དབང་པོ་རྣམས་ནི་རབ་དང་བ། །དུས་རྣམས་རྟག་ཏུ་མི་ཉམས་པས། །ཁྱོད་ཐུགས་རྟག་ཏུ་དང་བ་དག །མངོན་སུམ་གྱུར་པ་བཞིན་དུ་གདའ། །རང་བཞིན་དམ་པ་ལེགས་གསུངས་དང༌། །མཛད་སྤྱོད་བཟང་པོས་བསྒྲགས་པས་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་བློ་གྲོས་དགོངས་པ་དག །རྣམ་དག་བྱིས་པའི་བར་ལ་གྲགས། །རྨད་དུ་བྱུང་བའི་བསྟོད་པ་སྟེ་ལེའུ་བཞི་པའོ།། །།
ལེའུ་ལྔ་པ་སྐུ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཉེ་བར་ཞི་ལ་ཡིད་དུ་འོང༌། །འབར་ལ་གནོད་པ་མཛད་མི་མངའ། །དུལ་ལ་རྔོམ་བརྗིད་ཆེ་བ་ཡིས། །སྐུ་འདིས་སུ་ཞིག་དད་མི་མཛད། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་དེ་གང་གིས་ན། །ལན་བརྒྱར་མཐོང་དང་གང་ཞིག་གིས། །དང་པོར་མཐོང་བ་དེ་གཉིས་ཀ། །འདྲ་བར་མིག་ནི་མགུ་བར་མཛད། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ནི་མཛེས་པའི་ཕྱིར། །བལྟ་བས་མི་ངོམས་རང་བཞིན་པས། །མཐོང་ངོ་ཅོག་ནི་ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང༌། །དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་ལགས། །རྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་དག་དང་ནི། །བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་ཕན་ཚུན་དུ། །འཚམ་པས་ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་དང་ནི། །ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་དང་ལྡན། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་འབར་བ། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ལས་མ་གཏོགས་པ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་འདི། །གཞན་གང་ཞིག་ལ་ལེགས་གནས་འགྱུར། །ཁྱོད་སྐུ་རྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་ལ། །ང་དཔལ་ཆེ་ཞེས་གསུང་གསུང་ལྟར། །དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་སླར། །དེས་ལེགས་བཀོད་ཅེས་གསུངས་པ་འདྲ། །སྐུ་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ་ལེའུ་ལྔ་པའོ།། །།
ལེའུ་དྲུག་པ་ཐུགས་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །ཁྱད་མེད་ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས། །ཁྱོད་ནི་འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་དག །དགྲོལ་སླད་ཡུན་རིང་ཐུགས་རྗེས་བསྡམས། །དང་པོར་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་བགྱིའམ། །འོན་ཏེ་གང་གིས་འཁོར་བར་ཁྱོད། །སྐྱོན་མཁྱེན་ཡུན་རིང་དེ་ལྟ་བུར། །བཞུགས་མཛད་ཐུགས་རྗེ་
― DTG01_Page_224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཆེ་ལ་བགྱི། །དབེན་པའི་བདེ་བ་སྤང་གྱུར་ཁྱོད། །མང་པོའི་ནང་དུ་བཞུགས་པ་གང༌། །དེ་ཁྱོད་ཐུགས་རྗེས་དུས་འདས་པ། །གླགས་ཤིག་ཐོད་ནས་བགྱིས་པར་བས། །རིག་པ་ཡིས་ནི་མཚོ་ནང་ནས། །ཀླུ་བཞིན་ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཡིས། །དགོན་པ་ཞི་གནས་གྲོང་གི་མཐར། །གདུལ་བའི་དོན་གྱི་སླད་དུ་དྲངས། །ཉེར་ཞི་མཆོག་ལ་གནས་བཞིན་དུ། །ཐུགས་རྗེ་གཙོ་དང་ལྡན་པས་ན། །རོལ་མོ་མཁན་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་འདོར་བར་མཛད། །རྫུ་འཕྲུལ་སེང་གེའི་སྒྲ་དང་ནི། །ཉིད་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་གང༌། །དེ་ནི་བཞེད་སྤྱོད་མི་མངའ་བ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེས་བསྟན་པ་ལགས། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་རབ་བཟང་གི། །ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་བརྩེ་མེད་པས། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ཉིད་འབའ་ཞིག་ལ། །ཐུགས་རྗེས་ཐུགས་རྗེ་མཛད་མ་གྱུར། །འདི་ལྟར་རེས་འགའ་བརྟན་པས་གང༌། །གཞན་དོན་བསྒྲུབས་མཛད་སླད་དུ། །ཁྱོད་ནི་ལན་བརྒྱར་ཕྱོགས་དག་ཏུ། །གཏོར་མ་བཞིན་དུ་བཏང་བ་ལགས། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ལ་གནོད་མཛད་ཀྱང༌། །ནོངས་པ་ཅན་དུ་མི་རྩི་བས། །ཁྱོད་ཀྱི་བཞེད་པ་ཁོ་ན་དང༌། །མཐུན་འཇུག་པ་ནི་ལགས་པར་གདའ། །ཐུགས་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ་ལེའུ་དྲུག་པའོ།། །།
ལེའུ་བདུན་པ་གསུང་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་བཟང་བ་དང་དོན་ཆེ་དང༌། །བདེན་པ་དང་ནི་སྙམ་པ་དང༌། །ཟབ་གསལ་གཉིས་ཀའི་དོན་ལྡན་དང༌། །བསྡུས་དང་སྤྲོས་པ་དང་ལྡན་པ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་དེ་ལྟ་བུ། །ཁྱོད་ཀྱི་དགྲ་བོས་ཐོས་ན་ཡང༌། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལགས་སོ་ཞེས། །སུ་ཞིག་ཇེས་པ་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །མང་པོ་རིལ་གྱིས་སྙན་པ་ལགས། །བཅོས་མ་འགའ་ཙམ་སྙན་པ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་དོན་གྲུབ་པས་ཀྱང༌། །ཐམས་ཅད་ལེགས་གསུངས་ཁོ་ན་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་རྣམ་བརྟགས་ན། །གང་ཞིག་འཇམ་དང་རྩུབ་པ་དང༌། །གང་ཡང་དེ་གཉིས་ལྡན་པ་དག །ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཨེ་མའོ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་དག་པའི། །ཕྲིན་ལས་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བཟོ། །དེ་ཡིས་རིན་ཆེན་གསུང་རྣམས་ཀྱི། །སྣོད་འདི་འདྲ་བ་འདི་བགྱིས་སོ། །ཁྱོད་ཞལ་བལྟ་ན་རབ་སྡུག་པ། །དེ་ལས་མཉན་ན་སྙན་པ་ཡི། །གསུང་འདི་དག་ནི་ཟླ་བ་ལས། །བདུད་རྩི་འཛག་པ་བཞིན་དུ་གདའ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི། །རྡུལ་
― DTG01_Page_225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རབ་ཞི་མཛད་ཆར་སྤྲིན་འདྲ། །ཞེ་སྡང་སྤྲུལ་ནི་གདོན་པའི་ཕྱིར། །ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་འདྲ་བ་ལགས། །ཡང་དང་ཡང་དུ་མི་ཤེས་པའི། །རབ་རིབ་འཇོམས་པས་གདུགས་དང་འདྲ། །ང་རྒྱལ་རི་བོ་མངོན་འཇོམས་པས། །བརྒྱ་བྱིན་མཚོན་ཆ་འདྲ་བ་ལགས། །དོན་གཟིགས་པས་ནི་མི་སླུ་བ། །ནོངས་མི་མངའ་ཕྱིར་རྗེས་སུ་མཐུན། །ལེགས་པར་སྦྱར་བས་གེ་སླ་སྟེ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་ལེགས་གསུམ་ལྡན། །རེ་ཞིག་དང་པོར་ཁྱོད་ཀྱི་གསུང༌། །ཉན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་འཕྲོག་མཛད། །དེ་ནས་ཡིད་ལ་བསམ་བགྱིས་ན། །རྡུལ་དང་མུན་པ་དག་ཀྱང་སེལ། །ཕོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབུགས་འབྱིན་ཅིང༌། །བག་མེད་རྣམས་ནི་སྐྲག་པར་མཛད། །བདེ་བ་ཅན་དག་སྐྱོ་བགྱིད་པས། །ཁྱོད་གསུང་ཀུན་དང་འཚམ་པར་འཇུག །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་སྐྱེད། །བར་མ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ཡང་སྤེལ། །ཐ་མའི་རབ་རིབ་རྣམ་འཇོམས་པས། །གསུང་འདི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་སྨན། །ལྟ་བ་དག་ལས་དགར་མཛད་ཅིང༌། །མྱ་ངན་འདས་པར་ཉེ་བར་འདྲེན། །ཉེས་པ་སེལ་མཛད་ཁྱོད་ཀྱི་གསུང༌། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཆར་ཡང་འབེབས། །ཀུན་ལ་མ་ཐོགས་ཐུགས་མངའ་ཞིང༌། །དགོངས་པའང་ཀུན་དུ་ཉེར་གནས་པས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་ཀུན། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སླུ་མི་མངའ། །གང་སླད་ཡུལ་མིན་དུས་མིན་དང༌། །སྣོད་མིན་རྣམས་སུ་མི་འཇུག་པ། །དེ་སླད་ཁྱོད་གསུང་དོན་མཆིས་ཏེ། །བརྩོན་འགྲུས་ལེགས་པར་བརྩམས་པ་བཞིན། །གསུང་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ་ལེའུ་བདུན་པའོ།། །།
ལེའུ་བརྒྱད་པ་བསྟན་པ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བགྲོད་པ་གཅིག་དང་ཐབས་བདེ་དང༌། །ལེགས་པར་འབྲེལ་དང་ཉེས་པ་མེད། །ཐོག་མ་བར་དང་མཐར་དགེ་བས། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་འདྲ་གཞན་ལ་མེད། །ཁྱོད་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་དེ་ལྟ་བུ། །གཅིག་པུ་ཕངས་ལ་ལྟ་ཆགས་པས། །བྱིས་པ་གལ་ཏེ་སྨོད་བགྱིད་ནས། །ལྟ་དང་འདྲ་བའི་དགྲ་མ་མཆིས། །གཞན་ནི་འགྲོ་བའི་དོན་སླད་དུ། །སྡུག་བསྔལ་མང་བསྟར་གང་ལགས་པ། །དེ་བསམས་ཁྱོད་བསྟན་ངན་ན་ཡང༌། །གནས་པར་བགྱི་བ་ལ་ཐུག་ན། །ཕན་པ་གསུང་ཞིང་ཕན་མཛད་པ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཅི་སྨོས་ཏེ། །མགོ་ལ་ཞུགས་ནི་འབར་བས་ཀྱང༌། །ཅི་ཡི་
― DTG01_Page_226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སླད་དུ་སྒྲུབ་མི་བགྱིད། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པས་རང་དབང་དང༌། །བྱང་ཆུབ་བདེ་དང་ཞི་བ་དང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་དང༌། །ལེགས་པ་བཞི་པོ་འདི་ཀུན་ཐོབ། །དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འདི། །མུ་སྟེགས་ཐམས་ཅད་སྐྲག་མཛད་ལ། །བདུད་ནི་སེམས་ཁོང་ཆུད་མཛད་ཅིང༌། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་དབུགས་ཀྱང་འབྱིན། །འཆི་བདག་བསྟན་པ་ཁམས་གསུམ་གྱི། །ས་ཆེན་དག་ན་སྤྱོད་བགྱིད་པ། །མི་ཐོགས་བཟློག་པ་མ་མཆིས་པའང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པའི་ལུགས་འཚལ་བ། །དགའ་ན་བསྐལ་པར་ཡང་གནས་ལ། །གང་དུ་བདུད་ཀྱིས་མི་རྫི་བ། །དེར་ཡང་དགའ་མགུར་རབ་ཏུ་མཆི། །ལུང་གི་དོན་ནི་བསམ་པ་དང༌། །བསྒོམ་དང་གུས་པར་མཉན་པ་ཡི། །དུས་གསུམ་ཆ་དབྱེ་ཁྱོད་ཀྱི་ནི། །བསྟན་ལས་གཞན་ལ་མཆིས་མ་ལགས། །དྲང་སྲོང་སྐྱེས་མཆོག་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན། །དེ་ལྟར་ལེགས་པས་ཁྱབ་འདི་ལ། །མ་གུས་གང་ལགས་དེ་ལས་ནི། །སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོའང་ཅི་ཞིག་མཆིས། །བསྟན་པ་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ་ལེའུ་བརྒྱད་པའོ།། །།
ལེའུ་དགུ་པ་སྨོན་ལམ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱོད་ཐོས་པས་ནི་སྤྲོ་བ་སྐྱེ། །མཐོང་བས་དད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཁྱོད་གསུང་ཐོས་པས་དགའ་འགྱུར་ཏེ། །བསྟན་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཛད། །ཁྱོད་ཀྱི་སྲས་ཀྱིས་མགུ་བར་འགྱུར། །འཕེལ་བས་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱང་དགའ། །གཤེགས་པ་ན་ནི་ཕན་འདོགས་མཛད། །ལྡོག་པ་ན་ནི་རྒུད་པར་འགྱུར། །བསྒྲགས་པས་སྡིག་པ་འཕྲོག་པར་མཛད། །ཁྱོད་དྲན་པས་ནི་རངས་པར་འགྱུར། །བཙལ་བས་བློ་གྲོས་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་རྣམ་པར་འདག །ཁྱོད་ལ་བསུ་བས་དཔལ་དུ་བྱེད། །བསྟེན་པས་བློ་གྲོས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། །བསྟེན་ན་འཇིགས་པ་མེད་པར་མཛད། །བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་པས་བདེ་བར་འགྱུར། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དག །བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དང༌། །ཤེས་རབ་ཕུན་ཚོགས་མི་འཁྲུགས་པས། །ཁྱོད་ནི་བསོད་ནམས་མཚོ་ཆེན་ལགས། །ཁྱོད་སྐུ་བལྟར་འོས་རིན་ཆེན་ཏེ། །ལེགས་གསུངས་མཉན་འོས་རིན་ཆེན་ལགས། །ཆོས་ནི་སྤྱད་འོས་རིན་ཆེན་པས། །ཁྱོད་ནི་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ལགས། །ཁྱོད་ནི་ཆུ་བོས་བདས་པའི་གླིང༌། །སྨས་པའི་
― DTG01_Page_227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བདག་ཉིད་སྐྱོབ་པ་སྟེ། །སྲིད་པའི་འཇིགས་པས་ཉེན་པའི་སྐྱབས། །ཐར་འཚལ་རྣམས་ཀྱི་འདྲེན་པ་ལགས། །ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ཕྱིར་སྣོད་ཀྱི་མཆོག །ཞིང་གཤིན་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །སྲོག་ཆགས་ཀུན་ལ་ཕན་མཛད་ཕྱིར། །གྲོགས་ཀྱི་ཕུལ་ཡང་ཁྱོད་ལགས་སོ། །ཕན་འདོགས་མཛད་པས་མཛའ་བཤེས་ཏེ། །འགྲོགས་ན་བདེ་ཕྱིར་སྙིང་དུ་སྡུག །ཞི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང༌། །ཡོན་ཏན་ཀུན་མངའ་མཆོད་འོས་ཁྱོད། །སྡིག་པ་མེད་པས་ཡིད་དང་འཐད། །སྐུ་གསུང་བཟང་བས་དགའ་བར་མཛད། །དོན་ཀུན་འགྲུབ་ཕྱིར་དཔལ་ཡངས་ཏེ། །ཡོན་ཏན་ལེགས་རྟེན་བཀྲ་ཤིས་ལགས། །སྨོན་ལམ་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ་ལེའུ་དགུ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཅུ་པ་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱོད་ནི་རྔན་ཐེན་བགྱིད་ལ་སྐུལ། །ཆོམ་རྐུན་བགྱིད་པ་ཚར་ཡང་གཅོད། །གྱ་གྱུ་ཅན་རྣམས་རྣལ་དུ་འགོད། །དལ་བུས་བགྱིད་ལ་གཞེན་སྐུལ་འདེབས། །དུལ་བ་རྣམས་ནི་ལམ་ལ་སྦྱོར། །དམུ་རྒོད་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་མཛད། །དེ་སླད་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ཡི། །ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་མེད་མཆོག །ཁྱོད་ནི་ཉམ་ཐག་རྣམས་ལ་བརྩེ། །བདེ་བར་གནས་ལ་ཕན་པར་དགྱེས། །ཕོངས་པར་གནས་ལ་ཐུགས་རྗེ་བས། །ཀུན་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པ་ལགས། །ཁྱོད་ནི་དགྲ་བོ་རྣམས་ལའང་བྱམས། །ཉམས་པར་གྱུར་ལ་ཕན་འདོགས་མཛད། །གཏུམ་པོ་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས། །ཁྱོད་ནི་ཡ་རབས་རྨད་ཅིག་ལགས། །ཕན་འདོགས་བགྱིད་སླད་ཕ་མ་དག །གལ་ཏེ་བླ་མར་འཚལ་ན་གོ །ཁྱོད་ནི་ལྷག་པར་ཕན་འདོགས་པས། །བླ་མ་ཉིད་གྱུར་སྨོས་ཅི་འཚལ། །རང་གི་དོན་ལ་མི་ལྟ་བས། །ཉིད་ཀྱི་དགྲ་བོ་ལྟར་གྱུར་ཅིང༌། །གཡང་སའི་མུན་ན་གནས་རྣམས་ལ། །ར་བ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའང་ཁྱོད། །འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀར་སྨན་གདགས་དང༌། །འཇིག་རྟེན་ལས་ནི་འདའ་སླད་དུ། །མུན་པར་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་སྣང་བར་མཛད། །ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ན། །ལྷ་མིའི་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་ཀྱང༌། །ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཐུན་མོང་བས། །ཁྱོད་ལ་དབྱེ་བ་མི་མངའོ། །བཅོམ་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དང༌། །ན་ཚོད་རིགས་དང་ཡུལ་དང་ནི། །དུས་ཀྱི་སྐྱོན་
― DTG01_Page_228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མེད་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །འདི་དག་ཀུན་ལ་སྨན་ཡོན་བཏགས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་སྲིད་བྲལ་ཞིང༌། །ཡ་མཚན་འཛིན་པ་མེད་རྣམས་ལའང༌། །ལྷ་རྣམས་ཐལ་སྦྱར་སྨོན་བགྱིད་ཅིང༌། །ཡ་མཚན་ཆེ་བ་ལྟ་བུར་མཆོད། །ཨེ་མའོ་སངས་རྒྱས་འཁོར་བ་ཡི། །ཉིད་གུར་གྱུར་པ་བྱུང་བ་བརྗིད། །དེས་ནི་མི་ཡང་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས། །སྨོན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར། །ལམ་ལ་འཇུག་པ་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པ་དཀའ་བ་མཛད་པ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG005_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཉེལ་དང་ཞེ་བདེ་ཉམས་གྱུར་དང༌། །སྐྱེ་བོ་ངན་དང་འགྲོགས་པ་དང༌། །མི་མཐུན་པ་དང་མང་པོ་ཡི། །སྐྱོན་ཡང་ཡོན་ཏན་བཞིན་དགོངས་ཤིང་། །འགྲོ་བའི་དོན་སླད་མ་ཆགས་པའི། །ཐུགས་ཀྱིས་བརྩོན་པ་གང་མཛད་པ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །ཆོས་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་དེ་རྨད་དོ། །བཤོས་ཀྱང་ཕལ་པ་གསོལ་མཛད་ཅིང༌། རེས་འགའ་སྨྱུང་བ་དག་ཀྱང་མཛད། །ཉམ་ངའི་ཤུལ་དུའང་གཤེགས་མཛད་ཅིང༌། །རད་རོད་ཅན་དུའང་མནན་ལ་མཛད། །མགོན་ཁྱོད་གཙོ་བོར་གྱུར་ལགས་ཀྱང༌། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བྱམས་སླད་དུ། །སྐུ་ངས་བརྔོ་དང་གཅམ་ཚུལ་དང༌། །སྐད་དང་ཆ་ལུགས་སྒྱུར་བའང་མཛད། །ཀུན་གྱིས་དགའ་མགུར་རང་དོན་ཕྱིར། །བྲན་བཞིན་བསྐོར་བར་བསྒྲིམས་པ་ལས། །མགོན་ཁྱོད་རྟག་ཏུ་བདག་ཉིད་ལ། །མངའ་མ་མཆིས་པའང་མ་ལགས་སོ། །ཁྱོད་ལ་གང་དང་གང་དུ་ཡང༌། །ཇི་སྐད་བསྐུལ་བའང་མི་སྤོང་སྟེ། །ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བཟང་པོ་ལས། །འདའ་བར་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ནི་གནོད་བགྱིད་ལ། །ཕན་པ་ལྷུར་མཛད་དེ་ལྟ་བུར། །སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཕན་བགྱིད་ལའང༌། །ཕན་པ་དེ་ལྟར་ལྷུར་མི་བགྱིད། །ཁྱོད་ནི་གནོད་བགྱིད་དགྲ་བོ་ལ། །ཕན་པ་མཛད་པའི་བཤེས་ལགས་ཏེ། །རྟག་ཏུ་སྐྱོན་དག་ཚོལ་བ་ལ། །ཡོན་ཏན་འབའ་ཞིག་ཚོལ་བ་ལགས། །ཁྱོད་ནི་གང་ན་དུག་བཅས་ཤིང༌། །ཞུགས་དང་བཅས་པར་སྤྱན་དྲངས་པ། །དེར་ནི་བརྩེར་བཅས་གཤེགས་པ་དང༌། །ཁྱོད་ལ་བདུད་རྩི་ཅན་དུ་གྱུར། །བཟོད་པས་མི་སྙན་བརྗོད་པ་དང༌། །འཁུ་བ་དག་ནི་བདེ་ལེགས་ཀྱིས། །མི་སྙན་སྨྲ་ལ་བདེན་པས་ཏེ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྡང་བ་བྱམས་པས་བཏུལ། །ཐོག་མ་མེད་དུས་གོམས་པ་ཡིས། །མི་ཡི་རང་
― DTG01_Page_229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བཞིན་མང་པོ་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱིས་ངན་སོང་རྣམ་བཟློག་ནས། །སྐད་ཅིག་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར། །དཀའ་བ་མཛད་པ་བསྟོད་པ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །།
བཅུ་གཉིས་པ་མཁས་པ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩུབ་པ་དང་འཇམ་བགྱིས་པ་དང༌། །འཇུངས་པ་རྣམས་ནི་གཏོང་ཕོད་དང༌། །གཏུམ་པ་དེས་པར་བགྱིས་པ་གང༌། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཐབས་མཁས་ལགས། །དགའ་བོའི་དབང་པོ་ཉེར་ཞི་དང༌། །ང་རྒྱལ་ཁེངས་པ་འདུད་པ་དང༌། །སོར་མོའི་ཕྲེང་བའང་ཞི་བགྱིས་ན། །སུ་ཞིག་ངོ་མཚར་བསྐྱེད་མི་བགྱིད། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རོས་ཚིམ་པས། །གསེར་ལས་བགྱིས་པའི་ལམ་སྤངས་ནས། །རན་མང་བཏིང་བའི་གནས་མལ་དུ། །བརྟེན་རྣམས་བསོད་ཉམས་ཉལ་བར་བགྱིད། །ཁྱོད་ཀྱིས་དུས་དང་བསམ་མཁྱེན་པས། །རེས་འགའ་ཞུས་ནའང་མི་གསུང་ལ། །སྤྲོས་གྱུར་གཞན་ལ་བསྟན་པ་དང༌། །དྲུང་དུ་གཤེགས་ནས་བཤད་པའང་མཛད། །དྲི་མེད་གོས་ལ་ཚོན་བཞིན་དུ། །ཐོག་མར་སྦྱིན་སོགས་གཏམ་དག་གིས། །སེམས་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་ནས་ནི། །ཕྱི་ནས་ཆོས་ནི་བསྟན་པ་མཛད། །འཁོར་བ་མི་བཟད་གཏིང་ནས་ནི། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་དྲང་སླད་དུ། །ཁྱོད་ཀྱིས་གང་ཞིག་མ་སྩལ་བའི། །ཐབས་དང་སྤྱོད་པ་དེ་མ་མཆིས། །སྐུ་ཡི་ཆ་ལུགས་རྣམ་མང་དང༌། །གསུང་གིས་སོ་སོའི་སྐད་བཞིན་དུ། །གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་ཐ་དད་པ། །དེ་དང་དེར་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་མཛད། །དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་དག་པ་དང༌། །མི་འགལ་བ་དང་མཆོད་འོས་དང༌། །བརྗིད་དང་ལྷ་མི་རྣམས་ལ་ནི། །སྨན་འདོགས་བཀུར་བ་ཤ་སྟག་ལགས། །སྨྲ་དང་བགྱིད་པ་ཕལ་ཆེར་ནི། །ལེགས་པར་རྡོ་ཐོགས་མ་ལགས་ཀྱི། །བདེན་པར་གསུང་བ་ཁྱོད་ལ་ནི། །དེ་གཉིས་གཞན་དུ་གདའ་བ་ལགས། །བདག་ཉིད་དག་པ་འབའ་ཞིག་གིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་དཔལ་ཞིང་མཛད། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་འདི་འདྲའི་ཞིང༌། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་མཆིས་མ་ལགས། །ཐོག་མེད་སྲིད་པ་ཉམ་ང་བར། །སྔ་ནས་གཅིག་ཏུ་ཉམས་པ་ཡི། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སྨན་སླད་དུ། །ཁྱོད་ནི་དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ལགས། །མཁས་པ་ལ་བསྟོད་པ་ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།
བཅུ་གསུམ་པ་བུ་ལོན་མེད་པར་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གང་གིས་ཁྱོད་དྲིན་ལན་ལོན་པའི། །སྒྲུབ་དེ་མཆིས་སྙམ་མི་བགྱིད་དེ། །སྐྱེ་བོ་གང་དག་མྱ་ངན་འདས། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་ལན་མ་ལོན། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ལ་གནས་དེ་དག །རང་དོན་ཁོ་ན་བགྱིད་པར་བས། །དེ་ཡི་སླད་དུ་འོ་བརྒྱལ་གང༌། །དེ་ལ་ལན་གོ་ཅི་ཞིག་ལོན། །ཁྱོད་ནི་སེམས་ཅན་གཉིད་ལོག་པའི། །རྒྱུད་ལ་གཟིགས་པའི་ཞུགས་ཙེ་བ། །བག་མེད་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི། །གྲོགས་བཟང་བག་དང་བཅས་པ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་གཞོམ་པ་བཤད། །བདུད་ཀྱི་གཡོ་དག་བསྟན་པ་མཛད། །འཁོར་བའི་རང་བཞིན་མི་བཟད་བརྗོད། །འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་བསྟན། །ཕན་དགོངས་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱིས་ནི། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བགྱི་འཚལ་བ། །གང་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་མཛད་པ། །གཞན་གོ་ཅི་ཞིག་མཆིས་ལགས་ཀྱེ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ནི་འདི་དག་དང༌། །སྤོ་བ་ཞིག་ཏུ་བཏུབ་ན་ནི། །གདོན་མི་འཚལ་བར་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །ལྷ་སྦྱིན་ལ་བརྟེན་ཀུན་ལའང་སྩོལ། །དེ་སླད་འགྲོ་ལ་བརྡ་སྤྲོད་པ། །འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། འདི་ན་ཕན་ཚུན་བྱེད་པ་པོ། །མེད་པ་སྐད་དུ་ངེས་པར་གསུངས། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས། །ཡུན་རིངས་ས་སྟེངས་དམ་ཆོས་བཤད། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ཕན་འདོགས་ནུས་པའི། །སློབ་མ་དམ་པའང་མང་དུ་བསྐྲུན། །མངོན་དུ་གདུལ་བྱའི་ཚོགས་ཀྱང་ནི། །མཛེས་བཟངས་ཡན་ཆད་བཏུལ་ལགས་པས། །ད་གོ་ཁྱོད་ལ་སེམས་ཅན་གྱི། །བུ་ལོན་ལྷག་མ་ཅི་མཆིས་ན། །འདི་ལྟར་རྡོ་རྗེའི་ཏིང་འཛིན་གྱིས། །སྐུ་གདུང་ཏིལ་འབྲུ་བཞིན་བླགས་ནས། །མཇུག་ཏུའང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ནི། །དཀའ་སྤྱད་ཡལ་བར་མ་དོར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་འདི་དག །གཞན་དོན་ཁོ་ནར་མཛད་དོ་ཞེས། །འཇིག་རྟེན་ཡིད་ཆེས་དཀའ་འདི་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་མྱ་ངན་འདས་པ་བསྟན། །དེ་སླད་ཆོས་སྐུ་མ་ལུས་པ། །སྲས་ཀྱི་མཆོག་ལ་གཏད་མཛད་དེ། །གཟུགས་སྐུ་ཏིལ་འབྲུ་ལྟར་བཤིག་ནས། །ཁྱོད་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས། །ཨེ་མའོ་གནས་པ་ཨེ་མའོ་ཚུལ། །ཨེ་མའོ་ཡོན་ཏན་ཨེ་མའོ་སྐུ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ། །ཡ་མཚན་མི་ཆེ་འགའ་མ་མཆིས། །ཕན་འདོགས་མཛད་ཅིང་བལྟ་ན་སྡུག །སྐུ་གསུང་ཕྲིན་ལས་ཞི་གྱུར་པ། །ཁྱོད་ལའང་
― DTG01_Page_231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡང་བར་རབ་བགྱིད་པའི། །རྨོངས་པ་མི་བཟད་པ་ལ་གཟིགས། །བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་རིན་ཆེན་གཏེར། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས། །ཁྱོད་ལ་སེམས་ཅན་གང་འདུད་པ། །དེ་དག་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལེགས། །མགོན་ཁྱོད་ཡོན་ཏན་མི་བས་ཀྱང༌། །བདག་གི་ཞོ་ཤ་བས་འཚལ་བས། །དེས་ན་འཇིགས་པ་མཆིས་སླད་དུ། །གློ་བ་ལ་ནི་བཅགས་བཞིན་མཆིས། །ཁྱོད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཚད་མ་མཆིས་ལ་བསམ་མི་ཁྱབ། །བསྟན་མིན་གྲངས་ཀྱང་མ་མཆིས་པ། །ཁྱོད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་ལགས་གྲང༌། །མཚོ་ཆེན་ཆབ་ནི་བས་པར་མ་གྱུར་ཀྱང༌། །སྐྱེ་བོའི་གདུང་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བགྱིད་ལྟར། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཆ་ཙམ་མ་བསྒྲགས་ཀྱང༌། །བདག་ནི་མཆོག་ཏུ་གློ་པ་དགའ་ཞིང་མཆིས། །བདག་གིས་ཐུབ་ལ་དད་པས་སྤོབས་སྐྱེས་པའི། །དགེ་བའི་ལས་འདིའི་འབྲས་བུ་འཁྲུངས་པ་ཡིས། །ངན་རྟོག་རླུང་དམར་འཚུབས་པས་དཀྲུགས་པ་ཡི། །འགྲོ་བའི་སེམས་ནི་རྣལ་དུ་གནས་པར་ཤོག །བུ་ལོན་མེད་པར་བསྟོད་པ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པའི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་མཁས་པ་ཆེན་པོ་བྲམ་ཟེ་རྟ་དབྱངས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཤྲཱི་ཤྲདྡྷ་ཀ་ར་ཝ་རྨྨ་དང༌། ལོ་ཙཱ་ཤཱཀྱ་བློ་གྲོས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་བ།
དགའ་བྱེད་སྙན་པ།
ལེའུ་དང་པོ་བསྟོད་པ་གླེང་བསླང་བའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཤ་ཏ་པཉྩ་ཤ་ཏི་ཀ་ནཱ་མ་སྱ་སྟོ་ཏྭ་ཊཱི་ཀ། བོད་སྐད་དུ། བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྤེལ་མར་བསྟོད་པ་ཕྱོགས་གླང་པོས། །ཟབ་མོ་ཉེ་བར་བཤད་པ་ནི། །བརྒྱ་ནི་ལྔ་བཅུ་པ་ཡི་དོན། །རྨད་བྱུང་དེ་ལས་རྣམ་ཤེས་ནས། །རྒྱལ་བ་ལ་ནི་གུས་པ་ཡི། །དགའ་བྱེད་སྙན་པའི་དགེ་སློང་གིས། །དེ་ཡི་ཕྱོགས་ལ་དད་པ་ཡིས། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རབ་ཏུ་བྱ། །དེ་ལ་འདིར་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པའི་བསྟོད་པ་རེ་ཞིག་དང་པོར་གླེང་བསླང་བ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང༌། སྨན་འདོགས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་དང༌། བཅུ་གསུམ་དུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གླེང་བསླང་བའི་བསྟོད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྒྱུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་
― DTG01_Page_232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་ལ་བསྟོད་པའོ། །འབྲས་བུ་ལ་བསྟོད་པ་ནི་དཔེ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དཔེ་མེད་པ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། སྐུ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྨན་འདོགས་པའི་བསྟོད་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། ཐུགས་རྗེ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། གསུང་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། བསྟན་པ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་འཇུག་པ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། དཀའ་བ་མཛད་པ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། མཁས་པར་བསྟོད་པ་དང༌། བུ་ལོན་མེད་པ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བསྡུས་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་ནི། གླེང་བསླང་བསྟོད་དང་རྒྱུ་ལ་ནི། །རྣམ་དྲུག་འབྲས་བུ་དཔེ་མེད་དང༌། །རྨད་དུ་བྱུང་དང་དེ་བཞིན་སྐུ། །སྨན་འདོགས་རྣམ་བརྒྱད་དེ་ཡང་ནི། །ཐུགས་རྗེ་གསུང་དང་བསྟན་པ་དང༌། །སྨོན་ལམ་དང་ནི་ལམ་འཇུག་དང༌། །དཀའ་མཛད་ཉིད་དང་མཁས་པ་དང༌། །བུ་ལོན་མེད་དང་བཅུ་གསུམ་མོ། །བསྟོད་པ་བཅུ་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རེ་རེའི་བཤད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ཕྱིས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གླེང་བསླང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོར་བརྩམ་པའོ། །གླེང་བསླང་བ་དེར་དོན་གང་དང་གང་གིས་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱུ་ལ་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གང་གིས་དོན་གང་བཤད་པ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་བཤད་པར་བྱའོ། །རེ་ཞིག་གླེང་བསླང་བའི་བསྟོད་པའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་ཟད་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་མི་ཤེས་པས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཙམ་གྱིས་བསྟོད་པ་དང་ཕྱག་འཚལ་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱོགས་ཙམ་བཤད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་ཡང་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། སྟོན་ལ་སྐྱབས་འགྲོ་སོགས་མཆོད་འོས། །ཉེས་པ་མེད་པ་རྗེས་སུ་དཔག །ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་ཀྱང་ནི་ཆས། །བསྟོད་པ་འདིར་ནི་ཕྱག་འཚལ་ཕྱོགས། །དེ་ལ་གང་ལའང་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་བརྩམ་
― DTG01_Page_233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པར་བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་ལ་ནི་ཉེས་པ་ཀུན། །གཏན་ནས་ཡོད་ཡེ་མི་མངའ་ཞིང༌། །གང་ལའང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་གནས་གྱུར་པ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཤིག་ཡོད་ན་ནི། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་སྐྱབས་འགྲོ་ཞིང༌། །དེ་བསྟོད་དེ་ནི་བཀུར་བ་དང༌། །དེ་ཡི་བསྟན་ལ་གནས་པའི་རིགས། །གང་ཞིག་ལ་ནི་ཉེས་པ་ཀུན། །ཞེས་སྨྲོས་པ་ལ། དེ་ཉིད་ལ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དང་སྦྱར་རོ། །གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐུན་མོང་གི་སྒྲ་ཡིན་ཡང་དོན་གྱིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་གོ །གང་གི་ཕྱིར་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་དང་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཞན་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་བཤད་དེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ལ་ཡོན་ཏན་ཀུན། །མངའ་ལ་དེ་ཡང་ཉམས་མི་མངའ། །ཉེས་པ་བག་ཆགས་བཅས་དེ་ཡང༌། །སྐྱོབ་པ་གཅིག་པུ་ལ་མི་མངའ། །ཞེས་བྱའོ། །ཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཉེས་པ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཉེས་པ་བྱེད་པ་ནི་སྣོད་མ་ཡིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ན་ཉེས་པའོ། །མི་མངའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མངའ་བ་སྟེ། སྐྱོན་དུ་གྱུར་པ་མ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་ཡེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ངོ་མཚར་བ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ན་ཚིག་ཁ་བསྐང་བའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་ཕྲད་དོ། །གང་ཞིག་ལ་ཉེས་པ་མི་མངའ་བ་དེ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། སློབ་པ་རྣམས་ལ་ཉེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཞེས་པས་ན། དེ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་བཤད་དེ། ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་མེད་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཉེས་པ་ངེས་པར་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སློབ་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཇི་ལྟ་བར་སྦྱོར་བས་ཁམས་གསུམ་དང༌། གཉིས་དང་གཅིག་གི་ཐོབ་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་
― DTG01_Page_234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉེས་པ་མེད་ན་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཞེས་པས་ན་བཤད་པ། གཏན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་མོད་ཀྱི་གཏན་ནས་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་དུས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མ་སྤངས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཡང་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་ནས་མེད་པས་དེ་ལ་ཡང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་མཆོད་འོས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ན་དེ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདོད་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་བག་ཆགས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གཏན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མངའོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་ཤིན་ཏུ་མི་མངའ་བའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གང་ཞིག་ལ་ནི་ཉེས་པ་ཀུན་མི་མངའ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ལྟར་གདོན་ན་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པས་ན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ན་གཏན་ནས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་སུ་གདོན་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་རི་བོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་གཏན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེས་པ་མེད་ན་དེ་རྣམས་ལ་ཡང་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་སུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཞེས་པས་ན། དེ་དག་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་གང་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་
― DTG01_Page_235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མོང་དུ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་མ་འདྲེས་པ་དང༌། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ན་བཤད་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱད་པར་འཕགས་པར་བགྱི་བ་ལ། །ཁྱོད་ལ་ཐང་ལྷོད་འགའ་མ་བྱུང༌། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས། །ཐོག་དྲུང་རིམ་པ་དབྱེར་མ་མཆིས། །ཞེས་པ་གང་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་དང་སྦྱར་རོ། །འང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་ཟད་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་མ་ལུས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །གནས་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་གནས་པ་སྟེ། བཞེད་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ནུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་ནི་སྔར་བཤད་པ་སྟེ། ཉེས་པའི་གཉེན་པོར་བགྲང་ཞིང་གོམས་པར་བྱས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ༑ཉེས་པ་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་ཡོན་ཏན་མེད་པ་སྐྱབས་མི་ནུས་སོ། །སྐྱབས་ཀྱི་དོན་ནི་སྐྱབས་ཀྱི་དོན་ཞེས་བྱ་སྟེ་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །རི་བོ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་མེད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཉེས་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་པ་ཡིན་གྱི་རི་བོ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མང་པོ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི། རོ་བོ་དག་དང་ནགས་ཚལ་དང༌། །སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་ཤིང་དྲུང་དང༌། །མི་རྣམས་འཇིགས་པས་བསྡིགས་པ་ཡི། །སྐྱབས་འགྲོ་འདི་ནི་མཆོག་མ་ཡིན། །སྐྱབས་འགྲོ་འདི་ནི་དམ་པ་མིན། །དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བས་ནི། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་གྲོལ་མི་འགྱུར། །ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོན་ཏན་གནས་པར་གྱུར་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་ཁྱོད་
― DTG01_Page_236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྟོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ན། གཏན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཤད་དོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་མི་མངའ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡང་ངོ༌། །ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །ངེས་པར་གཟུང་བ་གང་ཡིན་པ་ན། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་བ་ལས་གཞན་པ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྐྱབས་འགྲོ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱབས་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱབས་ཀྱི་དོན་ནི་སྐྱབས་ཀྱི་དོན། །ཞེས་སྔར་བཤད་དེ། དེས་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ལ་སྤྲོ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བསྟོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བསྟོད་པའོ། །འགྲོ་བའི་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་རོ། །དེས་ནི་ངག་གི་ལས་ལ་སྤྲོ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་བཀུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱ་ཞེས་པར་དགོངས་པས་སོ། །དེས་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ལ་སྤྲོ་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་བསྟན་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དག་གིས་ངེས་བཀག་པ་མི་སྤྱད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་གནང་བ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་བུས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ནི་སྒྲུབ་པ་ལ་སྤྲོ་བར་བྱེད་དོ། །རིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་ལས་མ་འདས་པ་སྟེ། རིགས་པ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཤིག་ཡོད་ན་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པའི་སེམས་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ལ་ཕན་པར་སེམས་པས་ན་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་ཕྱུགས་རྣམས་ལ་ཡང་སེམས་ཡོད་དེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉེས་པ་དང་ཡོན་ཏན་བརྟག་པའི་ནུས་པ་དམན་པས་བདག་ལ་ཕན་པར་མི་སེམས་པའོ། །དེ་བས་ན་བདག་ལ་ཕན་པར་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་མི་མངའ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་བྱ་བ་དང༌། དེའི་བསྟན་པ་
― DTG01_Page_237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྟོན་པ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་བསྟན་ཏོ། །དགོངས་པ་གང་གིས་སློབ་དཔོན་འདི་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་པ་འདི་ལྟ་བུས་གསལ་བར་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་ཡང་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཞར་ལ་བསྟན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་པ་མི་ཤེས་པས་འདི་སྐད་ཟེར་ཏེ། དེ་རིང་གང་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཇི་སྲིད་བདག་ལ་སེམས་ཡོད་ན། །གང་གི་བསྟན་ལ་གནས་པ་དང༌། །གང་བསྟོད་གང་ལ་བསྙེན་བཀུར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཕྱིར། གཏན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་དོ། །འདིར་ཡང་འདི་ལྟར་འཆད་པར་འདོད་པས་གང་གི་ཕྱིར་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་པས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་གང་ལ་འཇིགས་པ་གང་གིས་འདི་ཉིད་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ཉིད་སྤེལ་མའི་སྤེལ་མར་གནས་བརྟན་ཤཱཀྱ་བློས་བཤད་པ་ནི། འབར་ཞིང་ཚ་བའི་འདོད་ཆགས་སོགས། །མེ་ཡིས་ལུས་ནི་བསྲེགས་གྱུར་ཅིང༌། །སྐྱེ་མཆེད་ཀུན་ལ་གནོད་བྱེད་པའི། །དམྱལ་བར་ཡིད་ནི་སྐྲག་གྱུར་པས། །དེ་རིང་གང་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཞེས་པ་ནི་རྒྱས་པའོ། །བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་མེས་ཡང་དག་པར་གདུངས་པའི་ལུས་དང་ལྡན་པ་དབང་པོ་ཀུན་ལ་གནོད་པའི་དམྱལ་བ་ལས་ཡིད་སྐྲག་ནས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས། །གཏན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་པ་དེ་དང་འདྲ་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མངོན་སུམ་དུ་མ་བཤད་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ལ་ཡོན་ཏན་ཀུན། །མངའ་ལ་དེ་ཡང་ཉམས་མི་མངའ། །ཉེས་པ་བག་ཆགས་བཅས་དེ་ཡང༌། །སྐྱོབ་པ་གཅིག་པུ་ལ་མི་མངའ། །ཉེས་པ་བག་ཆགས་བཅས་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བག་ཆགས་དང་བཅས་
― DTG01_Page_238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཆགས་བཅས་པ་སྟེ་ཉེས་པའོ། །དེ་ལ་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་གསུང་རབ་ལ་མཁས་པ་ཁ་ཅིག་ནི་ཇི་ལྟར་མེ་ཏོག་དང་བཅས་པའི་ཏིལ་རྣམས་ཀྱི་དྲི་དང་ལྡན་པའི་མེ་ཏོག་བསལ་ན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བའི་དྲི་གཞན་འབྱུང་བ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་ལུ་གུ་རྒྱུད་དུ་སྤྲེལ་བ་ལས་གྲོལ་བའི་སྐྱེས་བུས་ཡུན་རིང་པོར་གོམས་པའི་དབང་གིས་སྔར་གྱི་འགྲོ་བ་དང་འདྲ་བར་འགྲོ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཉེས་པ་སྤངས་པར་གྱུར་ན་ཡང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་བུད་ཤིང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་མེ་མྱུར་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེང་ལྡེང་གི་བུད་ཤིང་གི་དམན་པའི་མེས་བསྲེགས་པའི་སོལ་བ་དང་འདྲ་བ་ཉེས་པ་དང་མཚུངས་པ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཁྱད་པར་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྒྱུད་ལ་ལྷག་མར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཆགས་པའི་བག་ཆགས་ཐོས་པ་ནི་གང་གི་ཚེ་གནས་བརྟན་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོའི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་བྲམ་ཟེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དབྱིག་པའི་གཙུག་ཕུད་ཅན་གྱིས་དབྱུག་པས་བརྡེགས་ཤིང་བུ་རམ་གྱི་ཤིང་དང་འདྲ་བར་བརྡུངས་པ་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲས་དེ་སྨན་པ་དག་ལ་གཏད་དེ་ཞག་བདུན་གྱིས་འདི་སོས་པར་གྱིས་ཤིག །གཞན་དུ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་རྙེད་པ་ཀུན་དུ་དབྲལ་བར་བྱའོ་ཞེས་པ་ན། སློབ་དཔོན་དེ་ཡང་རྒན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤིན་ཏུ་བརྡེགས་པའི་ཕྱིར་གསོ་བར་མ་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་དོགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པའི་དགོངས་པ་ཤེས་ནས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བག་ཆགས་ཀྱི་ལྷག་མ་དང་ལྡན་པ་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དགེ་སློང་ཁྲི་ཕྲག་བདུན་གྱི་འཁོར་དང་བཅས་པ་སྔ་དྲོ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །དེའི་འཆི་བ་བཟོད་མ་ནུས་པས་གནས་བརྟན་མོད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་དགེ་སློང་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་དྲུག་དང་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཞེས་བྱའོ། །ཆུ་བོ་གངྒཱས་ཀྱང་དེའི་ཉིན་ལ་གཙུག་ལག་ཁང་ཁྱེར་བས་ན་གནས་བརྟན་པི་ལིནདའི་བུས་གཟུགས་འཚོང་མ་རེངས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཆུ་བོ་གངྒཱ་ལ་སྨྲས་སོ། །དེ་ནི་ཚེ་
― DTG01_Page_239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྔ་མ་ལ་བྲམ་ཟེ་ཡིན་པས་ན་དེ་ནི་དེའི་ང་རྒྱལ་གྱི་བག་ཆགས་སོ། །དེ་བས་ན་སྐྱེ་བོའི་རྩོད་པས་ཆུ་བོ་གངྒཱ་ལ་དམོད་པ་དོར་རོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ན་དེ་དང་འདྲ་བའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་དམན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་མེ་ཤིན་ཏུ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་མར་དང་ཏིལ་མར་གྱི་རྣོ་བའི་མེས་བསྲེགས་པའི་དངོས་པོ་དང་འདྲ་བའི་སྐྱོན་ནི་མི་མངའ་སྟེ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱོབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་བཤད་དོ། །ཇི་ལྟར་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་དེ། །བག་ཆགས་ལྷག་མའང་མ་ལུས་པ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཉེས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བཅོམ། །ཞེས་དེ་ལྟར་འཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཞིག་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཉེས་པ་མེད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་མངའ་བ་དེ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་པ་ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁས་བླངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ནི་ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་ཉེས་པ་མི་མངའ་བ་དང་ཡོན་ཏན་ཁོ་ན་མངའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཉེས་པ་གཟུང་ངོ༌། །ཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏེ། མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ངོ༌། །གཅིག་པུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཉིས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་གང་ཞེ་ན། བཤད་པ། སྐྱོབ་པའི་དབང་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཅིག་པུ་ཆོས་རྣམས་ལ་སྐྱོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྐྱོབ་པ་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ན་དེ་ལྟར་གསུངས་པའོ། །ཡང་ན་ཏ་སྤྲི་ཁམས་ནི་སྐྱོང་བའི་དོན་ཏེ་ངེས་པར་ཎི་ནིའི་རྐྱེན་ཅན་ནོ། །དེས་ན་གདུལ་བྱའི་དུས་འདས་ནས་ངེས་པར་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པས་ན། སྐྱོབ་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཆུ་སྲིན་གྱི་གཞི་རྒྱ་མཚོས་ཀྱང༌། །དུས་ནི་ཤིན་ཏུ་འདའ་བྱེད་ལ། །གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནི། །དུས་ལས་སངས་རྒྱས་འདའ་མི་མཛད། །ཅེས་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་པའོ། །ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་སྦྱར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཅིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་གྱུར་པས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ཡང་ན་ཐམས་
― DTG01_Page_240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའི་མཐའ་ཅན་ཏེ་སྐྱོབ་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཉམས་མི་མངའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འགྱུར་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ནོ། །དེས་ནི་སྟོན་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་ཉམས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་ནི་ཉེས་པ་མི་མངའ་བ་སྐྱོབ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་ལ་བསྟོད་པ་བརྗོད་པས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་ལ་བསྟོད་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཉེས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མངའ་བ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་འོས་པའི་རྒྱུ་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཉེས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡང་མི་མངའ་བ་ཞེས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་བཤད་པ། འདིར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་དང་ནི། །གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ལ། །ཞེ་འགྲས་གྱུར་པ་གང་གིས་ཀྱང༌། །ཆོས་དང་ལྡན་པར་གླགས་མི་རྙེད། །ཞེ་འགྲས་གྱུར་པས་མི་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །མི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པ་བཤད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལ་གླགས་མི་རྙེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་འདིར་སྦྱར་རོ། །ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ལའོ། །གང་དུ་མི་རྙེད་ཅེ་ན་བཤད་པ། །སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྐུ་གསུང་ཐུགས་སོ། །ཕྲིན་ལས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་རེ་རེ་དང་སྦྱར་རོ། །གང་གིས་མི་རྙེད་ཅེ་ན་བཤད་པ། ཞེས་འགྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །རྟོག་པ་ཆུང་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་སྐྱོན་ཚོལ་བ་ལ་གཞོལ་བས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆར་དུས་ཀྱི་ཟླ་བ་བཞིའི་བར་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་འདུག་པ་ཕྱི་མའི་མིས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚང་བཙལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་དཔྱད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཙམ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་མཛེས་མ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པས་མུ་སྟེགས་པ་གཞན་གྱིས་གླགས་རྙེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ན། བཤད་པ། ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་བདེན་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །
― DTG01_Page_241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ངེས་ན་བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་དང་བཅས་པར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་གླགས་མི་རྙེད་དོ། །གང་གིས་བདེན་པ་སྤངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་དགག་པ་ལྟ་སྨོས་ཅི་དགོས། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟམས་པས་མུ་སྟེགས་པ་དེ་རྣམས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་མ་རྙེད་པས་མཛེས་མ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རང་གིས་བསད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མི་བསྔགས་པའི་གཏམ་བསྒྲགས་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་འདི་ནི་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དུ་བཅུག་ནས་བསད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་མུ་སྟེགས་པ་ཁ་ཅིག་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་རྙེད་པས་འཐབ་ཀྲོལ་མཁན་གྱི་མུ་སྟེགས་པ་གཞན་ལ་སྨྲས་པ། མཛེས་མ་ཁྱེད་ཅག་རང་གིས་བསད་ན་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ལ་སྨོད་དམ་ཞེས་པ་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་ཐོས་ནས་ཡུལ་ནས་བསྐྲད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཙི་ཙ་དཀའ་ཐུབ་མའི་མི་བསྔགས་པའི་དཔེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐོབ་པའོ། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེ་འགྲས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་ཚིག་གོ །གླགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་ཚོལ་བ་དང༌། ཉེས་པ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་ཉེས་པ་ཡོད་ན་དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་ཚོལ་ན་སུ་ཞིག་གིས་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཉེས་པ་མི་མངའོ། །དེ་ལྟ་བུས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཟད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་བསྟན་ནས། བསྟོད་པ་བྱ་བའི་དགོས་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པར་ལྕེ་གཅོད་པ་དང༌། ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་མ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་བསླུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱ་མཚོར་གཉའ་ཤིང་བུ་ག་རུ། །ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱ་ཆེ་བས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱ་མཚོར་གཉའ་ཤིང་བུ་ག་རུ། །རུས་སྦལ་མགྲིན་པ་ཚུད་པ་ལྟར། །དམ་ཆོས་དགའ་སྟོན་ཆེར་བཅས་པའི། །མི་ཉིད་བདག་གིས་ཐོབ་ནས་ནི། །མི་རྟག་ཉིད་དང་རྗེས་འབྲེལ་ཞིང༌། །ལས་ཀྱི་གླགས་ལ་དོགས་བཅས་པ། །བདག་
― DTG01_Page_242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ལྕེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་གོ །སྙིང་པོ་ཅི་ཕྱིར་བླང་མི་བྱ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཐོབ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པའོ། །མི་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བའོ། །དམ་ཆོས་དགའ་སྟོན་ཆེར་བཅས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་སོ། །ཡང་ན་མཛེས་པའི་ཆོས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་འདི་ནི་གསུང་རབ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་ལ་འཇུག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་བརྗོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མདོ་ལས་ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །ཆེན་པོ་ཡང་ཡིན་ལ་དགའ་སྟོན་ཡང་ཡིན་པས་ན་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོ་སྟེ། མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་དག་གི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་ཆོས་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བ་ནི་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོའོ། །དམ་ཆོས་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོ་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དམ་ཆོས་དགའ་སྟོན་ཆེན་པོ་དང་བཅས་པ་སྟེ་མི་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །རྒྱ་མཚོ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་གཉའ་ཤིང་ནི་ཐོད་འཛིན་པའི་ཡོ་བྱད་དོ། །དེའི་བུ་ག་ནི་བུ་གའོ། །དེ་ལ་རུས་སྦལ་གྱི་མགྲིན་པ་ནི་དེ་རུ་ཚུད་པའོ། །རྒྱ་མཚོར་གཉའ་ཤིང་བུ་ག་རུ། །རུས་སྦལ་མགྲིན་པ་ཚུད་པ་ལྟར་ནི་མི་ཉིད་དཔེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྒྱ་མཚོར་གཉའ་ཤིང་བུ་ག་རུ་རུས་སྦལ་མགྲིན་པ་ཚུད་པ་དང་འདྲ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་འདིར་ས་ཆེན་པོ་ཆུ་བོ་གཅིག་དང༌། རྒྱ་མཚོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེ་བས་གླེང་གཞི་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེའོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་གི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ཞུགས་པ་རླུང་གིས་ཕན་ཚུན་ཤིན་ཏུ་གཡོ་བ་བུ་ག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་གཉའ་ཤིང་གི་བུ་གར་ལོ་བརྒྱ་འདས་ནས་ལན་ཅིག་ལྡང་བའི་རུས་སྦལ་གྱི་མགྲིན་པ་བྱ་རོག་དང་ཤིང་ཏ་ལའི་འབྲས་བུའི་རིགས་པས་དཀའ་བས་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་ངན་སོང་གི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ལྷུང་བའི་སྲོག་ཆགས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཆེན་པོའི་རླུང་གིས་བདས་པས་མིའི་འགྲོ་བ་ལ་འཇུག་པ་རྙེད་པ་དཀའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །
― DTG01_Page_243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དེ་བས་ན་མི་ཉིད་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཐོབ་ནས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མི་རྟག་ཉིད་དང་རྗེས་འབྲེལ་ཞིང༌། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པའི་རྒྱུའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འཇིག་པ་ཁོ་ན་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་དང་འབྲེལ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མི་རྟག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། འདུས་བྱས་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མས་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་གི་ལྕེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེ་བའི་སྐལ་པ་དང་བཅས་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་བསྟན་ནས། འཚོ་བ་ཉིད་ཀྱི་བདག་གི་ལྕེའི་ཉེ་བར་འཚོ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ལས་ཀྱི་གླགས་ལ་དོགས་བཅས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པའི་མི་རྣམས་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ལས་དགེ་བའི་ལས་ལས་བྱུང་བ་ནི་མི་ཉིད་དོ། །དགེ་བའི་ལས་དེ་རྣམས་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་ནི་གླགས་སོ། །དེ་དང་དོགས་པ་ནི་སོམ་ཉི་དང་བཅས་པ་སྟེ། འཚོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ལྕེ་གཅོད་པ་དང༌། ནད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་པོ་བླང་བ་ནི་བླང་བའོ། །ལྕེའི་སྙིང་པོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བཤད་པ། དམ་ཆོས་ཚིག་གི་སྙིང་པོ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་པ་བྱ་རོག་སྒྲ། །ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྲིད་པ་ལའོ། །ཡང་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་མི་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའོ། །ལྕེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་སྟེ། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྕེ་ཁོ་ན་ལ་ཚིག་ཅེས་བཤད་དོ། །བསྟོད་པ་བརྗོད་པའི་སྙིང་པོ་བླང་བའི་དགོས་པ་བཤད་ནས། གཞན་གྱི་ཚིག་གི་གླགས་སློབ་དཔོན་གྱིས་རྟོགས་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྱི་མཐའ་ཤེས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྟོད་པའི་མཆོད་འོས་ཡིན་གྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཐའ་མི་ཤེས་པས་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟོད་པ་ལ་རྩོལ་ཞེ་ན། བཤད་པ། དེ་ལྟར་ཐུབ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི། །ཡུལ་ལྟ་གྲངས་མེད་ཤེས་མོད་ཀྱི། །རང་གི་དོན་ལ་གུས་པ་ཡིས། །དེ་ཡི་ཕྱོགས་གཅིག་བསྒྲིམས་ཏེ་བརྗོད། །དེ་ལྟར་ཡུལ་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་
― DTG01_Page_244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་ཉིད་རྙེད་དཀའ་བ་སངས་རྒྱས་བསྐྱེད་པས་བརྒྱན་པ་ཐོབ་ནས་ལྕེའི་སྙིང་པོ་ཅིའི་ཕྱིར་བླང་བར་མི་བྱ་ཞེས་རབ་ཏུ་དཔྱད་ནས་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཡང་ན་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདི་ནི་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པའོ། །དཔེར་ན་འདི་ལྟར་ཆར་འབབ་པ་དང་རྒྱུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འདིར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཐའ་མི་ཤེས་པས་བསྟོད་པ་མི་བྱེད་ན་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཡང་ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡུལ་ལྟ་གྲངས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། གྲངས་ནི་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་མི་ནུས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བགྲང་མི་ནུས་ཏེ། དེའི་ཡུལ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་དང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་ཤེས་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་ནས་ཀྱང་ངོ༌། །དུས་གང་གི་ཚེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཐུགས་བསྐྱེད་པར་མཛད་པའི་དུས་དེའི་ཚེ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་སེམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་ངོ༌། །ཡུལ་གྲངས་མེད་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཡུལ་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་བདག་གིས་བསྟོད་པར་མི་ནུས་སོ། །ཡོན་ཏན་གྲངས་མེད་ཤེས་མོད་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཡི་ཕྱོགས་གཅིག་བསྒྲིམས་ཏེ་བརྗོད། །ཅེས་སྨོས་པ་ལ། ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་ཆ་སྟེ། དེའི་བསྒྲིམས་པ་ནི་བསྟོད་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཅུང་ཟད་ཕན་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་པ་ལ་བཤད་པ། རང་གི་དོན་ལ་གུས་པ་ནི་རང་དོན་ལ་བརྩོན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསྟོད་པ་དང་སྨད་པ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅས་པ་གསུམ་པོ་འདིས་ཡོན་ཏན་གྱི་མཐའ་མི་ཤེས་པས་ཀྱང་ཆ་ཙམ་གྱིས་རང་གི་དོན་ལ་རྩོལ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བརྩམས་སོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་སྟོན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་སྔོན་དུ་
― DTG01_Page_245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འགྲོ་བའི་བསྟོད་པ་ལ་འཇུག་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཡོན་ཏན་གྲངས་དག་དང༌། །མཐུ་ལ་ཐུག་པ་མ་མཆིས་ལ། །རྨད་བྱུང་ཕྲིན་ལས་དཔག་མེད་ཅན། །རང་བྱུང་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །རང་བྱུང་ནི་གཞན་གྱིས་མ་བསྟན་པར་ཤེས་བྱ་མ་ལུས་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བྱུང་ངོ༌། །རང་བྱུང་དེ་ལ་ཕྱག་བྱ་བ་ནི་ཕྱག་འཚལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཚལ་བ་ནི་འཚལ་ལོ་བའོ། །རྨད་བྱུང་ཕྲིན་ལས་དཔག་མེད་ཅན། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། དཔག་མེད་ནི་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་དཀོན་པ་དང༌། ངོ་མཚར་བ་སྟེ། ཕྲིན་ལས་ནི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྨད་བྱུང་ཕྲིན་ལས་དཔག་མེད་ཅན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་བསྟོད་པ་བསྟན་པ་ནི་ཕྲིན་ལས་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཡང་བསྟོད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཡོན་ཏན་གྲངས་དག་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དོན་གྱི་དབང་གིས་བྱེད་པའི་ཚིག་ཡོངས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ན་ཁྱོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་པའི་མཐའ་ཅན་འདིར་དྲུག་པའི་མཐའ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཁྱོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གྲངས་ནི་གཅིག་ལ་སོགས་པའོ། །མཐུ་ནི་གདུལ་བྱའི་བྱ་བ་ལ་ནུས་པའོ། །གྲངས་དང་མཐུ་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཐུག་པ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཐུག་པ་མ་མཆིས་པ་དེའི་ཕྱིར། འདི་སྙེད་བགྱི་བའི་མཐའ་མེད་ན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཤད་པ། འདི་སྙེད་བགྱི་བའི་མཐའ་མེད་ན། །འདི་ལྟ་ལགས་ཞེས་ཅི་ཞིག་སྨོས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སླད་དུ་བདག །བསོད་ནམས་སྙམ་ནས་སྤྱི་བརྟོལ་སྐྱེས། །འདི་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་འདི་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བརྒྱའམ་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་མཐའ་ནི་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཏེ་མི་མངའ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུས་ནི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པ་བཤད་པ་ནི་འདི་ལྟ་ལགས་
― DTG01_Page_246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་ཅི་ཞིག་སྨོས་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། འདི་ལྟ་བུ་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཅི་ཞིག་ནི་ཚིག་གི་སྐབས་ཁོ་ན་ཅི་ཞིག་སྨོས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དགོངས་པའོ། །ཁྱོད་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟོད་པ་ལ་བརྩོན་ཞེས་པ་ལ་བཤད་པ། བསོད་ནམས་སྙམ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ན་བསོད་ནམས་སོ། །ཡང་ན་ཡོན་ཏན་དག་མཛད་པས་ན་བསོད་ནམས་ཏེ་སྡིག་པ་འཇོམས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །སྙམ་གྱི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བ་ལའོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་དོན་གཞན་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལའོ་། བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་གྲངས་དང་མཐུ་དག་གིས་ཐུག་པ་མ་མཆིས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་བསོད་ནམས་ཡིན་ཞེས་བདག་ངེས་པ་སྐྱེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་གྱི་སླད་དུ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བརྟེན་པས་སོ། །བདག་སྤྱི་བརྟོལ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་མ་འཚལ་ན་ཡང་བདག་ཅག་རྣམས་ལ་སྤྱི་བརྟོལ་ཡོད་དེ། རང་གི་དོན་ལ་གུས་པས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་བསྟོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོ་འདིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་བསྟོད་པ་རབ་ཏུ་བརྩམས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟོད་པ་གླེང་བསླང་བའི་བཤད་པ་སྟེ་ལེའུ་དང་པོའོ།། །།
ལེའུ་གཉིས་པ་རྒྱུ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སྤྱོད་དམ་མི་སྤྱོད་སྙམ་པ་ཡི། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་སྤངས་ནས། །འགྲོ་བ་འདི་ནི་ཉམ་ཐག་ཅེས། །ཁྱོད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཞལ་གྱིས་བཞེས། །སྤྱོད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་མཛད་པ་དང༌། མི་སྤྱོད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་མི་མཛད་པའོ། །དམ་གྱི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་ཐུགས་ཀྱིས་མ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་དོ། །མ་ཞུས་པ་ཉིད་ནི་ཐུགས་རྗེའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པའོ། །ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ནི་འགྲོ་བ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དགོངས་པའོ། །
― DTG01_Page_247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལམ་མི་མཁྱེན་ན་འགྲོ་བ་འཁོར་བ་ལས་བསྐྱབ་པར་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ན། སློང་བ་རྣམས་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པ་བྱིན་ནས་སྨོན་པ་ཞེས་ཏེ། གཏོང་བ་དང་ཤིན་ཏུ་གཏོང་བ་འདིས་མ་འོངས་པའི་འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་མེད་པ་ལས་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་མ་རྒལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་བར་བྱ་བ་དང༌། མ་གྲོལ་བ་རྣམས་དགྲོལ་བར་བྱ་བ་དང༌། དབུགས་མ་ཕྱུང་བ་རྣམས་དབུགས་དབྱུང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་བྱ་བའོ་ཞེས་པ་ནི་ལུང་ངོ༌། །ཁྱོད་ཅེས་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་ནས་ཅིའི་ཕྱིར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ཤེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་འདི་ནི་ཉམ་ཐག་ཅེས་སྨོས་པ་ལ། གང་ལ་ཉམ་ཐག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉམ་ཐག་པ་སྐྱོབ་པས་ན་མཆོད་འོས་པ་སྟེ། གཟིར་བར་སྨྲ་བའི་གནས་སོ། །དེ་བས་ན་བཤད་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྐྱབས་མེད་པའི་འགྲོ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་ཐུགས་རྗེ་མཛད་པ་དེའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་དང་མི་སྤྱོད་སྙམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་ནས། འགྲོ་བ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་སོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ལའོ། །འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེ་བས་ན། ཁྱོད་ནི་མ་བཅོལ་ལེགས་མཛད་པ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། ཁྱོད་ནི་མ་བཅོལ་ལེགས་མཛད་པ། །ཁྱོད་ནི་རྒྱུ་མེད་བཞིན་དུ་བྱམས། །ཁྱོད་ནི་མ་འདྲིས་མཛའ་བཤེས་ཏེ། །འབྲེལ་བ་མེད་པའི་གཉེན་འདུན་ལགས། །མ་བཅོལ་བ་ནི་མ་ཞུས་པའོ། །ལེགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ངང་ཚུལ་ལོ། །སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྐྱབ་པས་ལེགས་པའི་ངོ་བོ་ཞུས་པས་ཀྱང་བྱེད་དམ་མི་བྱེད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མ་ཞུས་ཕར་ཡང་གོང་དུ་བཤད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དོ། །ཁྱོད་ནི་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཤད་དོ། །རང་གི་བདེ་བའི་དོན་དུ་ཁ་ཅིག་ཁ་ཅིག་ཏུ་བྱམས་པ་ནི་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱང་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བའི་རྒྱུ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་རྒྱུ་
― DTG01_Page_248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མེད་བཞིན་དུ་བྱམས་པའོ། །དྲི་ནི་སླར་ཡང་འབྲེལ་པའི་དབང་གིས་བྱམས་པའོ། །འདྲིས་པ་མེད་པ་ནི་མ་འདྲིས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མཛའ་བཤེས་ནི་བཤེས་ཏེ་མ་འདྲིས་མཛའ་བཤེས་སོ། །ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་མ་འདྲིས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་འདྲིས་པ་བཞིན་པས་ན་བཤེས་སོ། །འབྲེལ་པ་ནི་གཉེན་འདུན་ཏེ་ཕ་དང་མའི་རིགས་དང་འབྲེལ་པའོ། །དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་པའི་གཉེན་འདུན་ཞེས་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་གཉེན་འདུན་ལགས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་མེད་ན་ཡང་གཉེན་འདུན་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐུགས་རྗེ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་པས་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་བཟུང་བ་བཤད་དོ། །རྒྱུ་ནི་དབྱེ་བ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཏུ་བསྟན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པའི་ཕྱིར་མ་བཅོལ་བར་ལེགས་པར་མཛད་པ་དང་རྒྱུ་མེད་བཞིན་དུ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་བཤད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐུགས་རངས་པ་དང་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དེའི་ཕྱིར། །ཉིད་ཀྱི་ཤ་ཡང་སྩོལ་མཛད་ན། །ཞེས་པ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཉིད་ཀྱི་ཤ་ཡང་སྩོལ་མཛད་ན། །དངོས་པོ་གཞན་ལྟ་སྨོས་ཅི་འཚལ། །ལེགས་མཛད་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲོག་ཀྱང་ནི། །སློང་བའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་བཏང༌། །དེ་ལྟར་བྱམས་པའི་སྟོབས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་དང་འདྲ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣོ་བའི་རལ་གྲིས་རང་གི་ཤ་བཅད་ཅིང་བཅད་ཅིང་གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ལ་བཟའ་བའི་ཕྱིར་བཏང་ངོ༌། །ནོར་བུ་གཙུག་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པས་ཀྱང་སྲིན་པོ་རྣམས་ལ་བཏང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པའོ། །དངོས་པོ་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནོར་བུ་དང་གསེར་དང་དངུལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །སྨོས་ཅི་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྨོས་ཅི་འཚལ་ཏེ། དོན་གྱིས་གོ་བས་དངོས་པོ་གཞན་གྱི་སྦྱིན་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་རང་གི་ཤ་ཁོ་ན་བཏང་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ། སྲོག་ཀྱང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །སྲོག་ནི་སྲོག་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་
― DTG01_Page_249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ༌། །བཏང་ཞེས་བྱ་བ་ན་མཆོད་པར་གྱུར་པའོ། །སློང་བའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་རྙེད་པ་འདོད་པས་འོངས་པའོ། །དཔེར་ན་རི་བོང་དུ་གྱུར་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སློང་མོ་པའི་གཟུགས་ཅན་གཅོ་བའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པའི་བརྒྱ་བྱིན་འོངས་པ་དེས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མེའི་ཕུང་པོ་ལ་བཞག་ནས་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེས་རབས་སོ། །ཁྱོད་ནི་མ་བཅོལ་ལེགས་མཛད་པ། །ཞེས་བཤད་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ལེགས་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བོད་པའོ། །དེ་ལྟར་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་བཤད་ནས། ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་སྦྱིན་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་སྲོག་དག་གིས། །ལུས་ཅན་གཤེད་མས་ཟིན་རྣམས་ཀྱི། །ལུས་དང་སྲོག་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །ལན་བརྒྱ་ཕྲག་ཏུ་བླུ་བ་མཛད། །ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། །ཉིད་ཀྱི་ནི་ཉིད་ཀྱིའོ། །སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆ་ལ་ཚོགས་པ་ཉེ་བར་འདོགས་པས་སྐུའི་ཆ་ནི་སྐུ་ཞེས་བཤད་དེ། སྲོག་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་མ་ལུས་པའི་ཚིག་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུ་དེས་ཅི་ཞིག་བྱས་ཤེ་ན། ལན་བརྒྱ་ཕྲག་ཏུ་བླུ་བར་མཛད། །ཅེས་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །བླུ་བ་ནི་ཉོས་པའོ། །ལན་བརྒྱ་ཕྲག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་མང་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་ཞིག་བླུས་ཤེ་ན། བཤད་པ། བླུས་པ་ནི་བདག་ལ་བདག་ཉིད་ཆགས་པ་སྤངས་ན་ཐུགས་རྗེའི་དབང་གིས་གཞན་རྣམས་ལ་བདག་ལ་ཆགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་ཀྱི་ཆ་རྣམས་བླུ་བ་མཛད་དོ། །ལུས་དེ་རྣམས་གང་གིས་ཡིན་ཞེ་ན། ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བཤད་པ་སྟེ། སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། བཤད་མས་ཟིན་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསོད་པར་རྩོལ་བ་སྟེ་གཤེད་མ་རྣམས་སོ། །ཟིན་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཟིན་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དཔེར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོ་དཔལ་གྱི་སྡེར་གྱུར་པས་ཐམས་ཅད་གཏོང་བའི་བདག་ཉིད་དུ་བསྒྲགས་པས་བྲམ་ཟེའི་ཆ་བྱད་འཛིན་པའི་བརྒྱ་བྱིན་ལ་ལུས་ཀྱི་ཕྱེད་བཅད་ནས་རབ་ཏུ་བཏང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པའོ། །ལུས་བླུ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ། །སྲོག་དག་གིས་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། སྲོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་སྲོག་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །སྲོག་གིས་ལུས་ཅན་གཤེད་
― DTG01_Page_250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མས་ཟིན་རྣམས་ཀྱི། །ལུས་དང་སྲོག་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །ལན་བརྒྱ་ཕྲག་ཏུ་བླུ་བ་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ལྟར་སྦྱར་རོ། །ལྟོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནོན་པས་རང་གི་བུ་བཟའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྩོལ་བ་ལ། སྟག་མོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པས་གཟིགས་པས་དེ་ལ་བདག་ཉིད་བྱིན་ནས་སྟག་ཕྲུག་རྣམས་རང་གི་སྲོག་གིས་བླུ་བ་མཛད་དོ། །ཡང་རྒྱལ་པོ་ཞི་བར་གྱུར་པས་ཁྲའི་ཆ་ལུགས་འཛིན་པའི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཉེ་བར་གཅེས་པའི་ཕུག་རོན་གཟིགས་པས་དགྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རལ་གྲིས་ཉིད་ཀྱི་ཤ་བཅད་ཅིང་བཅད་ཅིང་རབ་ཏུ་བཏང་སྟེ་ཇི་སྲིད་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་མ་ལུས་བསྲང་ལ་བསྒར་ནས་ཕུག་རོན་དེ་བླུ་བ་མཛད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཡང་སྔོན་དགའ་བ་མཛད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱེས་རབས་དཔེར་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་ནས་སླར་ཡང༌། ངན་འགྲོས་བསྙེངས་སླད་མ་ལགས་ལ། །ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱས་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ངན་འགྲོས་བསྙེངས་སླད་མ་ལགས་ལ། །བཞེད་པའི་འགྲོ་བའང་སྒྲུབ་མ་ལགས། །དགོངས་པ་དག་པ་འབའ་ཞིག་གིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་གོམས་པར་མཛད། །དེ་ལ་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དགས་ནི་ངན་འགྲོ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་བཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་འཇིགས་པ་སྟེ་དེ་ལས་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངན་འགྲོས་བསྙེངས་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ལ་ཆགས་པར་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ངན་འགྲོའི་བསྙེངས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་གོམས་པར་མ་མཛད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་བཤད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་འདོད་པའི་སྐྱེ་བོས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་བཞད་པའི་འགྲོ་བའང་སྒྲུབ་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་གོམས་པར་མ་མཛད་དོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཤད་པ། དགོངས་པ་དག་པ་འབའ་ཞིག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་གོམས་པ་དང༌། སྡིག་པ་ལས་གྲོལ་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་ཡང་དེ་
― DTG01_Page_251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ལ་འབའ་ཞིག་ཀྱང་དེ་ཡིན་པས་ན་དགོངས་པ་འབའ་ཞིག་གོ །དགོངས་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་སོ། །དེའི་དག་པ་ནི་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་བྱུང་བ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ང་ཡིས་དག་པ་བརྙེས་པ་ནི། །གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་བླ་ན་མེད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱེད་དོ། །དེའི་སླད་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་དོན་ལ་གསུམ་པ་བསྒྲུབས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སློང་བས་ན་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སློང་བའི་རྒྱུ་ཞེས་པས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་བསམ་པ་དག་པའི་རྒྱུ་ཡིས་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའོ། །གོམས་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་དུ་མཛད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དགོངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བཤད་ནས། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་གྱ་གྱུ་རྣམ་སྤངས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རྟག་ཏུ་གྱ་གྱུ་རྣམ་པ་སྤངས་ཤིང༌། །དྲང་བརྟན་རྣམས་ནི་རྟག་བསྟེན་པས། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱིས། །ཁྱོད་ནི་གཞི་རྟེན་གཅིག་པུར་གྱུར། །གཡོ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་རྣམས་ནི་གྱ་གྱུའོ། །དེ་དང་འབྲེལ་པས་གང་ཟག་ཀྱང་གྱ་གྱུ་བའོ། །དེ་རྣམས་རྟག་ཏུ་སྤངས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དྲང་བརྟན་རྣམས་ནི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་གང་ཟག་ཀྱང་དྲང་བརྟན་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་རྟག་ཏུ་བསྟེན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྟེན་པ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་དེ་དག་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ལ། ལས་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་རྣམས་སོ། །གཞི་རྟེན་གཅིག་པུར་གྱུར་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། གཞི་རྟེན་ནི་ལམ་མོ། །གཅིག་པུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཅིག་པུའོ། །གཞིའི་རྟེན་ཡིན་
― DTG01_Page_252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པས་ན་དེའི་དངོས་པོ་ནི་གཞི་རྟེན་གཅིག་པུའོ། །གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པའི་དོན་ཏེ། དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ལས་འདྲེན་མ་ཅན་ཡིན་གྱི། ཁྱོད་ཀྱང་རྒྱུ་གཉིས་པོ་འདི་ཡིས་ལས་དཀར་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གཅིག་པུ་ཁོ་ནར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོ་འདིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟོད་ནས། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟོད་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ། སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་གཟིར་བ་ན། །ཁྱོད་ཀྱིས་དགེ་བའི་ཐུགས་ཀྱིས་ནི། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ལ་སྲན་བཙུགས་ནས། །སྐྱེ་བོ་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་བརྩེ། །མང་པོས་གཟིར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །གཟིར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། ཡན་ལག་བཅད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པས་སོ། །མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་མང་པོས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སོ། །དགེ་བའི་ཐུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་རྗེའི་དབང་གིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་སོ། །ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེ་ན། ཉོན་མོངས་རྣམས་ལ་སྲན་བཙུགས་ནས། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ལ་སྲན་བཙུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུ་གསལ་བར་མཛད་པའོ། །བདག་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ང་ཡིས་བཅོམ་པར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གཤེད་མའི་རྒྱུད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་བཟོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་མཆོད་པའི་རིགས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་གཞོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐུགས་འཁྲུགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་དགྲ་རྣམས་བདག་དང་འདྲ་བའི་སྣོད་ལ་གནོད་པ་བྱས་ན་ངེས་པར་སྡིག་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ན། དགྲ་བོ་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེའི་དབང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐུགས་འཁྲུགས་སོ། །དཔེར་ན་ཁ་ཅིག་ཕན་པར་འདོད་པས་གདོན་ལ་སྡིགས་པར་བྱེད་ཀྱི་གདོན་གྱིས་ཟིན་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཤད་པ། སྐྱེ་བོ་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་བརྩེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེ་བོ་ནི་སྤྱན་ལ་སོགས་པ་ཟ་བར་
― DTG01_Page_253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པའི་བྱ་རྒོད་ལ་སོགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པའོ། །རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བརྩེ་བ་ནི་དགྲ་བོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་གཞོམ་པའི་སླད་དུ་ཐུགས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ན་ཡང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མཆོད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་གཞིར་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བོ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཡང་འཁྲུག་པ་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་བཤད་དོ། །བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་གཉིས་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་སླད་དུ། །སྐུ་སྲོག་བཏང་ནས་དགྱེས་གྱུར་གང༌། །དེ་འདྲ་སྲོག་ཆགས་འགུམས་པ་ལས། །སོས་པ་རྣམས་ལའང་བྱུང་མ་གྱུར། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སླད་དུ་སྐུ་སྲོག་བཏང་ནས་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། གཞན་གྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རོ། །བཏང་བ་ནི་བཏང་བའོ། །སྐུ་སྲོག་ནི་སྲོག་གོ །དགྱེས་པ་ནི་ཁྱོད་ལ་ཐུགས་བདེ་བར་གང་གྱུར་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཀླུ་གཞོན་ནུ་དུང་གི་གཙུག་ཕུད་ཅན་རིམ་གྱིས་འོངས་ཤིང་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གིས་ཟ་བར་གྱུར་པ་གཟིགས་ནས་དེ་བསྐྱབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་གཞོན་ནུ་སྤྲིན་ལ་ཞོན་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ལ་བདག་ཉིད་བཏང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་པོ་ཟླ་འོད་དུ་གྱུར་པས་ཀྱང་རང་གི་མགོ་བྱིན་ནས་བྲམ་ཟེ་དྲག་པོའི་མིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་མཆོད་དོ། །དེ་འདྲར་མ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྱེས་པའོ། །འགུམས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་འགུམ་པ་ལས་ཕྱི་ནས་སོས་པ་སྟེ༑སྔ་མའི་དུས་ཕྱི་མའི་དུས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་འཇིག་པ་དང་སྐྱེ་བ་བཞིན་ནོ། །སྲོག་ལ་རེ་བ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ན་སྲོག་རྙེད་པ་ནི་འགུམས་པ་སོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་སྲོག་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་དགྱེས་པ་མི་སྲིད་པ་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སླད་དུ་ཁྱོད་ཀྱི་སྲོག་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་གནས་སྐབས་འདིར་གཤེད་མ་རྣམས་ཀྱི་སྡིག་པ་བསྐྱེད་པ་མ་སྤངས་པས། གཤེད་མ་པ་རྣམས་ནི་བཟོད་པ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ན། ཁྱོད་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདོད་
― DTG01_Page_254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པས་ཉིད་ཀྱི་སྲོག་གིས་ཀྱང་མཆོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་བཤད་དོ། །ཁྱོད་ནི་ལན་འགའ་མ་ལགས་པར། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བཟོད་པ་གསུམ་པའི་གནས་སྐབས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ནི་ལན་འགའ་མ་ལགས་པར། །གཏུབས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མི་དགོངས་པར། །གཤེད་མ་བགྱིད་པའི་སེམས་ཅན་ལའང༌། །གཙོ་བོ་ཐུགས་རྗེར་གྱུར་པ་གང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་ནི་རིན་པོ་ཆེ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ས་བོན་དེ། །དཔའ་ཁྱོད་ཁོ་ནས་སྙིང་པོར་མཁྱེན། །དེ་གཞན་སྐྱེ་བོས་འོལ་མི་མཆི། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཞེས་བཤད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་མི་དགོངས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉིད་ཀྱིས་གཟིར་པ་ཐུགས་ལ་མ་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཏུབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རལ་གྲི་ལ་སོགས་པས་ཞེས་དྲང་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་སྨྲ་བར་གྱུར་པ་ནགས་ན་གནས་པའི་གནས་པ་ལྟ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོ་ཉེ་བར་འོངས་པ་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཕྲག་དོག་གིས་ཁྲོས་པའི་རྒྱལ་པོ་རྩོད་པ་འབྱིན་གྱིས་རྣ་བ་དང་ལག་པ་དང་རྐང་པ་རྣམས་རལ་གྲིས་བཅད་དོ། །ཡང་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཏུབས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །མི་དགོངས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་སྲོག་ལ་ཞེས་དྲང་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་རུས་སྦལ་དུ་གྱུར་པས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་གྲུ་ཞིག་པའི་ཚོང་པ་རྣམས་འགྲམ་དུ་བསྒྲལ་བའི་བློས་རྒྱབ་ལ་བསྐྱོན་ནས་འགྲམ་དུ་བསྒྲལ་ཏོ། །དེ་དུབ་པས་ཤིན་ཏུ་གཉིད་ལོག་པར་གྱུར་པ་ལ་གྲོག་མས་ཀུན་དུ་ཟོས་པས་གཉིད་སྟུག་པོ་ལས་སད་ནས་གྲོག་མ་དེ་རྣམས་འཆི་བའི་དོགས་པས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་གཡོས་པར་འགྲམ་དེ་ཉིད་དུ་འཆི་བའི་དུས་བྱས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཡང་གླང་པོ་ཆེ་མཆེ་བ་དྲུག་པའི་སྐྱེས་རབས་དཔེར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཏུབས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུམ་བུར་བྱས་པའོ། །ལན་འགའ་མ་ལགས་པ་ནི་ལན་མང་པོར་རོ། །གཤེད་མ་བགྱིད་པའི་སེམས་ཅན་ལའང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལའོ། །ཐུགས་རྗེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨན་པར་དགོངས་པའོ། །ཐུགས་རྗེ་ཉིད་ནི་ཐུགས་རྗེ་སྟེ་རིགས་བཞི་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དོ། །གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG01_Page_255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བོད་པའོ། །གནས་སྐབས་གསུམ་པར་གསུངས་པ་དེ་ནི་བསྟོད་པ་མཛད་པ་འདིས་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་བར་སེམས་ས། །དེ་ལ་ངོ་མཚར་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། །གང་གི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་དང་པོ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་བདག་ལ་གཟིར་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་བཟོད་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་ཡང་གཤེད་མ་དེ་དག་བདག་ལ་ཕན་པ་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །གནས་སྐབས་གསུམ་པ་འདི་ལ་ལན་མང་པོར་གཏུབས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་པ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་འཁྲུགས་ཤིང་བཟོད་པ་མཛད་པ་དང༌། གཤེད་མ་རྣམས་ལའང་ང་ལ་གནོད་པ་བྱས་པས་མ་འོངས་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་བསྟེན་པར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་བདག་གིས་གཞོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པས་དེ་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེའི་ཐུགས་བསྐྱེད་པར་མཛད་པས་དེ་ལྟར་ན་འདིར་ངོ་མཚར་བ་བརྗོད་དོ། །གང་རང་གི་སྡུག་བསྔལ་མི་དགོངས་པར་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ས་བོན་དེ། །ཞེས་པ་ནི་རྒྱས་པའོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྒྱུད་དེ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་ས་བོན་ནི་རྒྱུ་སྟེ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་བོན་དེའི་ཞེས་པའོ། །རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐུགས་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། ཐུགས་ཉིད་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ། སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་སྐྱོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངེས་པར་ནོར་གྱིས་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཤེད་མ་པ་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེའི་དགོངས་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའོ། །ཁྱོད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིའོ། །ཁྱོད་ཁོ་ན་ནི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དཔའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བོད་པའོ། །ཡང་ན་འགྲོ་བ་མ་ལུས་བ་གདོན་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་པོར་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་བོན་ཐུགས་རྗེའི་ཐུགས་དེའི་སྙིང་པོ་སྟེ། ཤེས་བྱ་མ་ལུས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་སྙིང་པོར་མཁྱེན་པ་སྟེ་
― DTG01_Page_256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཁྱོད་ཁོ་ན་དང་སྦྱར་རོ། །འོལ་མི་མཆི་བ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པའོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་པོའོ། །གཞན་སྐྱེ་བོ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཞེས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཡིས་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟོད་ནས། དཀའ་སྤྱད་ལས་ནི་མ་བགྱིས་པར། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་པ་ནི། དཀའ་སྤྱད་ལས་ནི་མ་བགྱིས་པར། །གོ་འཕང་རྙེད་དཀའ་མི་འཐོབ་ཅེས། །དེ་སླད་ཉིད་ལའང་མ་གཟིགས་པར། །ཁྱོད་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ལེགས་པར་སྤེལ། །མ་བགྱིས་པ་ནི་མ་བྱས་པ་ཁོ་ནའོ། །དཀའ་སྤྱད་ལས་ནི་དཀའ་བས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། གོ་འཕང་རྙེད་ཀའ་མི་འཐོབ་ཅེས་པ་ནི་དཀའ་བས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གོ་འཕང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་མ་ལུས་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དགོངས་པ་བསྐྱེད་ནས་ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེ་ན། བཤད་པ། དེ་སླད་ཉིད་ལའང་མ་གཟིགས་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉིད་ཀྱི་སྲོག་ལའང་མ་དགོངས་པ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྤྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ལ། ལེགས་པར་སྤེལ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དགོངས་པའོ། །ཇི་ལྟར་རི་དགས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པས་རྔོན་པ་ལ་བརྩོན་པ་དཔུང་དང་བཅས་པའི་རྒྱལ་པོ་མཐོང་ནས་རྒྱབ་ལ་ཁུར་ནས་ཆུ་བོ་དྲག་པོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་རི་དགས་རྒལ་བར་མཛད་དོ། །རི་དགས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྨིག་པ་རྣོ་བས་ཁྲག་འཛག་པ་དང་ལུས་མ་ལུས་པར་སྣད་པར་གྱུར་ཅིང་ཚིགས་ཆང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པས་ཀྱང་རི་དགས་ཀྱི་ཕྲུ་གུ་གཅིག་མ་བརྒལ་བ་བསྒྲལ་བར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ཡང་དཔེར་བྱའོ། །གཞན་ཡང༌། ཁྱད་པར་འཕགས་པར་བགྱི་བ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་འཕགས་པར་བགྱི་བ་ལ། །ཁྱོད་ལ་ཐང་ལྷོད་འགའ་མ་བྱུང༌། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས། །ཐོག་དྲུང་
― DTG01_Page_257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིམ་པར་དབྱེར་མ་མཆིས། །སྐྱོན་རྣམས་བསལ་བ་དང་ཡོན་ཏན་བསགས་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པ་ནི་འཕགས་པར་གྱུར་བའོ། །དེ་ལ་ཐང་ལྷོད་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ངེས་པ་སྟེ། ཁྱོད་ལ་འགའ་ཡང་མ་བྱུང་བ་ནི་ངན་འགྲོར་སོང་བས་ཀྱང་གནས་སྐབས་འགའ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་ལུང་དུ་བསྟན་པ་རིག་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་བྱ་བ་བྱེད་པར་བསམ་ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཁྱོད་དེ་ལྟར་མ་མཛད་དོ། །རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་ན་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་ཤིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཁྱོད་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་དྲུང་མ་མཆིས་པ་ནི་ཆད་པ་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་འདིས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་སུའོ། །རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བརྙེས་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་ནས། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཐུགས་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། །རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་སླད་དུ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འབྲས་བུར་བཅས་པ་ཡི། །ཤིན་ཏུ་བདེ་ལའང་ཁྱོད་མ་ཆགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། ཤིན་ཏུ་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་བདེ་བ་ལ་ཡང་མ་ཆགས་པ་ནི་སྲིད་པར་ཁྱོད་མ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །གང་ལ་ཞེ་ན། བཤད་པ། ཏིང་འཛིན་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ། །ཞེས་སྟོས་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བསམ་གཏན་དག་གོ །འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ནི་འབྲས་བུར་བཅས་པ་སྟེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། འཐད་པ་བསྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་དེ་རྣམས་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཤད་པ། རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འདྲེས་
― DTG01_Page_258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སླད་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྟག་ཏུ་ཐུགས་དྲན་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པའི་གླགས་སྐབས་ཚོལ་བར་མི་མཛད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དེ་དང་རྟག་ཏུ་ཐུགས་རྗེས་འབྲེལ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡུན་རིང་དུ་གོམས་པར་བྱས་ཞེས་བྱ་བས་ན་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་གང་གི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་ཆགས་པར་མ་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར། གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ལགས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ལགས་པའི། །བདེ་བ་གང་དེ་གྱ་ནོམ་ཡང༌། །དམ་པའི་སྤྱོད་ལྡན་ཁྱོད་འདྲ་ལ། །གནོད་པར་བས་ཀྱི་སྨན་མ་མཆིས། །ཁྱོད་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་དང་འདྲ་བའོ། །རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བར་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གནོད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ནའོ། །སྨན་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པ་མི་བྱེད་པའོ། །བདེ་བ་གང་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། འཐད་པ་བསྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ནི་དམ་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ། དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྨན་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དུས་རིང་པོར་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་མཆོག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དམ་པའི་སྤྱོད་ལྡན་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། སྤྱོད་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ནི་དེའི་རྣམ་པ་འདིས་དམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བོད་པའོ། །ཅིའི་སླད་དུ་བདེ་བ་དེ་ཁྱོད་དང་འདྲ་བ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ལ། བཤད་པ། གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ལགས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ལགས་པ་སྟེ་སྤྱི་མ་ཡིན་པའོ། །གང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་དག་དང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྲོག་ཆགས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་པར་མི་ནུས་པའི་རྒྱུ་དེས་ན་དེ་ལ་ཆགས་པ་མི་སྐྱེད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་རྒྱལ་བའི་
― DTG01_Page_259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོས་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་ནས། འདྲེས་པ་ལས་ནི་ལེགས་བཤད་པ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདྲེས་པ་ལས་ནི་ལེགས་བཤད་པ། །སྙིང་པོ་སྐྱོན་མེད་ཉི་ཚེ་ཞིག །ཁྱོད་ཀྱིས་ཀུན་བཞེས་ཐུགས་ལ་བཞག །ཉེས་བཤད་དུག་བཞིན་ཡོངས་སུ་སྤངས། །འཇིག་རྟེན་ན་འཆད་པ་པོ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལེགས་པར་བཤད་པ་དང༌། ཉེས་པར་བཤད་པ་དང༌། འདྲེས་པའི་ཚིག་གི་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདྲེས་པའི་ཚིག་ལས་སྙིང་པོ་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཐུགས་ལ་བཞག་པ་ནི་བཟུང་བའོ། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་དབྱངས་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་ཏའི་རྣམ་པར་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ནས། སྒྲ་ངན་པ་ཡི་འཇིགས་པ་ཡིས། །སྙིང་པོ་ཁོ་ན་ཨཱ་ཏཾ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལུང་མ་ཡིན་པའི་གདོན་པའོ། །དེ་ལ་ལན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཚིག་ཕྲད་དོ། །དཔེར་ན་དུ་རྣ་ཡ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེས་ན་ཐུགས་ལ་བཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་པ་མཛེས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ལེགས་པར་བཤད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྐྱོན་མེད་ཉི་ཚེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་བཤད་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ལེགས་པར་བཤད་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདུད་རྩི་དང་འདྲ་བ་ཐུགས་རངས་བས་བཞེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཁ་ཅིག་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་འབའ་ཞིག་སྨྲ་བ་དེ་རྣམས་ལས་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཚིག་དུག་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྤངས་སོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དག་པ་བསྟན་ནས། དེ་ཉིད་འཕེལ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རིན་ཆེན་སྙིང་པོ་མཁྱེན་ཁྱོད་ཀྱིས། །ལེགས་བཤད་སྲོག་གིས་འཇལ་བ་ན། །སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ། །བྱང་ཆུབ་སླད་དུ་དཔའ་རྩལ་བསྟན། །རིན་ཆེན་སྙིང་པོ་མཁྱེན་ཁྱོད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་འཇལ་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །
― DTG01_Page_260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རིན་ཆེན་སྙིང་པོ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཁོ་ན་རྙེད་པར་དཀའ་བས་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །དེ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིན་ཆེན་སྙིང་པོ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བོད་པའོ། །གང་གིས་འཇལ་བ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ། །བཤད་པ། དབྱིག་དང་གསེར་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འབའ་ཞིག་གིས་ནི་མ་ཡིན་གྱི་སྲོག་དག་གིས་ཀྱང་ངོ༌། །གང་འཇལ་ཞེ་ན་སྨྲས་པ། ལེགས་པར་བཤད་པའོ། །དཔེར་ན་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཚོལ་བར་གྱུར་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་མ་གསན་པས་ཐུགས་མུག་པར་གྱུར་པས་གནོད་སྦྱིན་གྱི་ཆ་ལུགས་འཛིན་པའི་བརྒྱ་བྱིན་ལས། ཆོས་སྤྱོད་པ་ནི་ལེགས་པར་སྤྱད། །སྤྱོད་ན་དེ་ནི་སྤྱད་མི་བྱ། །འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཕ་རོལ་དུ། །ཆོས་སྤྱོད་པ་ནི་བདེ་བར་ཉལ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ལ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དེ་ལ་བཟའ་བའི་ཕྱིར་སྩལ་ནས་བླུས་པའོ། །ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེ་ན་སྨྲས་པ། དཔའ་རྩལ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་དམིགས་པ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སླད་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་རོ། །སྐྱེ་བ་དང་དེ་དག་ནི་འགྲོ་བ་ལྔའི་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བས་སོ་ཞེས་བཤད་པའོ། །འདིར་དེ་མ་དང་རི་དགས་ཀྱི་སྐྱེས་རབས་ལ་སོགས་པ་དཔེར་བྱའོ། །དེ་སླད་གྲངས་མེད་གསུམ་དག་ཏུ། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་རྒྱུ་ལ་བསྟོད་པ་ཉེ་བར་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པ། དེ་སླད་གྲངས་མེད་གསུམ་དག་ཏུ། །ཁྱོད་ནི་དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ན། །བརྩོན་འགྲུས་འབའ་ཞིག་གྲོགས་གྱུར་བས། །གོ་འཕང་བླ་ན་མེད་པ་བརྙེས། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནམ། ཡང་ན་རྣམ་པ་ལའོ། །དེས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལས་གཞན་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་ཡང་གཟུང་ངོ༌། །གྲངས་མེད་གསུམ་དག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་བཀའ་བའི་སྤྱོད་པ་མཛད་པས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་འབའ་ཞིག་གྲོགས་གྱུར་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བརྩོན་འགྲུས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཏེ། དེ་ཉིད་འབའ་ཞིག་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་
― DTG01_Page_261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྩོན་འགྲུས་འབའ་ཞིག་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ། གླང་པོ་དང་རྟ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བརྩོན་འགྲུས་འབའ་ཞིག་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཅི་ཞིག་བྱ་བ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གོ་འཕང་བླ་ན་མེད་པ་བརྙེས་པ་སྟེ། མངོན་དུ་མཛད་པའོ། །གོ་འཕང་ནི་གནས་སོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། བླ་ན་མེད་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པར་ཁྱད་པར་གང་ལ་མེད་པ་དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ་སྟེ་ལེའུ་གཉིས་པའོ།། །།
ལེའུ་གསུམ་པ་དཔེ་མེད་པ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འབྲས་བུ་ལ་བསྟོད་པ་ལས། རེ་ཞིག་དཔེ་མེད་པ་ལས་བསྟོད་པ་དེ་ལས་རྒྱུ་གང་གིས་དཔེ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་གང་གིས་དང༌། གང་དང་བཅས་པས་དཔེ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། དབྱེ་བ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་གང་གིས་དཔེ་མེད་པ་ཉིད་བརྙེས་པ་ནི། །མཐོ་ལ་ཕྲག་དོག་མི་མཛད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་དེ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མཐོ་ལ་ཕྲག་དོག་མི་མཛད་ཅིང༌། །དམའ་ལ་རྔན་ཅན་མི་མཛད་ལ། །མཉམ་ལ་འགྲན་པ་མི་མངའ་བས། །ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་གཙོ་བོར་གྱུར། །འཇིག་རྟེན་པ་ཕལ་ཆེ་བ་ཐོས་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཕྲག་དོག་སྐྱེ་སྟེ། གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་བཟོད་མི་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དམའ་བ་རྣམས་ལ་རྔན་ཅན་ནི་རྔན་ཅན་གྱི་བློ་དང༌། མཉམ་པ་དང་བཅས་པ་ལ་འགྲན་པ་ནི་ཕན་ཚུན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་སུ་མཐོ་བ་རྣམས་ལ་ཕྲག་དོག་མི་མཛད་དེ། ཡོན་ཏན་ཀུན་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམའ་བ་ལ་རྔན་ཅན་མི་མཛད་པ་ནི་དེ་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་སྩལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་ལ་འགྲན་པ་མི་མངའ་བ་ནི་ཉེ་བར་བླངས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བརྟན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲན་པས་ནི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྒྱུ་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱོད་ཅེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི། དཔེ་
― DTG01_Page_262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་དཔེ་མེད་པ་ཉིད་བཤད་ནས། ཁྱོད་ནི་ཡོན་ཏན་རྒྱུ་རྣམས་ལ། །ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱས་པས་རྒྱུ་གཞན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ནི་ཡོན་ཏན་རྒྱུ་རྣམས་ལ། །མངོན་དགྱེས་འབྲས་བུ་རྣམས་ལ་མིན། །ཡང་དག་སྒྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕ་མཐར་ཕྱིན། །འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་གྱི་དེའི་རྒྱུ་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་ཅིང་སྲེད་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ལས་ཉུང་ཡང་རྒྱུ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཚོལ་བ་དང་དགོངས་པས་བགྱིས་སོ། །གང་དག་གི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། ཡོན་ཏན་ནི་བསམ་གཏན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མིན་ཞེས་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་སྦྱར་རོ། །གང་ལ་ཞེ་ན། བཤད་པ། འབྲས་བུ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བདེ་བ་རྣམས་ལའོ། །ཡང་ན་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུད་དེ་དང་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཁྱོད་ནི་ཡོན་ཏན་ཕ་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དང་སྦྱར་རོ། །རྣམ་པ་གང་གིས་ཤེ་ན། བཤད་པ། ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལའོ། །མཐར་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །ཡོན་ཏན་ནི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཕྱིན་པ་ནི་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོ་འདིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་དང་པོ་ཕྲག་དོག་ལ་སོགས་པ་མ་མཛད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་འབྲས་བུ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུས་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དཔེ་མེད་པ་འདིར་བཤད་དོ། །གནས་སྐབས་བར་མར་དམན་པ་ལ་མོས་པ་བསལ་བ་བཤད་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དམན་པ་ལ་མོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། ཉོན་
― DTG01_Page_263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མོངས་པ་རྣམས་གནོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་གོ་འཕང་དཀའ་བས་སྒྲུབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཆོག་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསལ་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཐུགས་རྗེའི་དབང་གིས། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་ཞབས་རྡུལ་ཡང༌། །བསོད་ནམས་སྐྱེ་བ་མཆེད་འགྱུར་པ། དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་སྤྱད་པས། །བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྐྲུན་པ་མཛད། །དེ་ལྟར། བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྐྲུན་པ་མཛད། །ཅེས་སྨོས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དེས་སོ། །རབ་ཏུ་བསྐྲུན་པ་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཐའ་བརྙེས་པ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སོ། །ལེགས་པར་སྤྱད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་དང༌། གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་དགེ་བའི་ཕྲིན་ལས་གསུམ་གྱིས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་སོ། །བསོད་ནམས་སྐྱེ་བ་མཆེད་འགྱུར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ནི་དགེ་བའི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་ཏེ། སྐྱེ་བ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །དེ་མཆེད་པ་ནི་རྒྱས་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ན་བསོད་ནམས་སྐྱེ་བ་མཆེད་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་བསོད་ནམས་སྐྱེ་བ་ན་ཆེད་པ་སྟེ། དེར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་ལའོ། །ཞབས་རྡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞབས་དག་གི་རྡུལ་ལོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་རྡུལ་རྣམས་ལ་ཡང་བཀུར་སྟི་བྱས་ན་སྐྱེ་བོ་རྣམས་བསོད་ནམས་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། གནས་སྐབས་བར་མའོ། །གནས་སྐབས་ཕྱི་མའི་དཔེ་མེད་པའི་རྒྱུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉེས་པ་ཉམས་སྨད་རྩ་ནས་བཏོན། །ཡོན་ཏན་སྤེལ་ནས་རྣམ་པར་སྦྱང༌། །གཞུང་ལུགས་བཟང་པོ་དེས་ན་ཁྱོད། །གྲུབ་མཆོག་ལྷག་པར་བརྙེས་པ་ལགས། །ཉམས་སྨད་རྩ་ནས་བཏོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཉམས་སྨད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་སྔ་མར་སྲབ་པར་མཛད་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་སེལ་བ་དང་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩ་ནས་བཏོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མར་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ས་བོན་མེད་པར་མཛད་པའོ། །དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། ཉེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །སྤེལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་སྔ་མར་བརྩོན་འགྲུས་ལ་བརྩོན་
― DTG01_Page_264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཁྱད་པར་དུ་འདྲེན་པའོ། །རྣམ་པར་སྦྱངས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མར་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། ཡོན་ཏན་ནི་བསམ་གཏན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞུང་ལུགས་བཟང་པོ་དེས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་གཞུང་ལུགས་བཟང་པོ་དེས་སོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་གྲུབ་མཆོག་ལྷག་པར་བརྙེས་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། གྲུབ་མཆོག་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། གཞན་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་གང་གིས་འགྲུབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་ན༑དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྙེས་པ་ལགས། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ་། ད་ནི་སྐབས་ཕྱི་མའི་དཔེ་མེད་པའི་རྒྱུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་དེ། །བག་ཆགས་ལྷག་མའང་མ་ལུས་པ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཉེས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བཅོམ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དེས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབད་རྩོལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོ། །ཉེས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་བསྒོམས་པས་སླར་ཡང་སྐྱེ་བ་དགག་པ་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱིའོ། །བདག་གི་རྒྱུད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་རྒྱུད་ལའོ། །བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འང་གི་སྒྲ་ནི་ཁྱད་པར་ལའོ། །ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་བཅོམ་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་དེ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱང་མ་ལུས་པ་སྟེ། མ་བཞག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ཉེས་པ་མ་ལུས་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མ་ལུས་པ་བྱེད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་པའི་བག་ཆགས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དཔེ་མེད་པ་ཉིད་བཤད་ནས། ཡོན་ཏན་གྱིས་ཕོངས་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བས་ན་སླར་ཡང་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དཔེ་མེད་པ་ཉིད། ཇི་ལྟར་གཞན་ལ་དེ་དག་དང༌། །ཞེས་བྱ་བས་རྒྱས་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གཞན་ལ་དེ་དག་དང༌། །འདྲ་བ་ཙམ་ཡང་མི་གདའ་བ། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསགས་བསགས་ནས། །བདག་ཉིད་ལ་ནི་ཡོན་
― DTG01_Page_265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཏན་བསྒྲུབས། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་དེས་སོ། །བསགས་བསགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུའི་དོན་ལ་ཀྭཱའི་རྐྱེན་ཅན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཟོས་ཤིང་འགྲོ་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱ་དྷཱི་ཉ་ནི་འཛིན་པ་དང་རྒྱས་པའི་ཁམས་ཀྱི་དོན་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བསགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །བདག་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ལའོ། །བསྒྲུབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞེད་པ་ཙམ་གྱིས་མངོན་དུ་བཞག་པར་གྱུར་པའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །འདྲ་བ་ཙམ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲ་བ་ཙམ་ཡང་ངོ༌། །དེ་དག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་མི་གདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །གཞན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསེ་རུའི་རྭ་དང་འདྲ་བའི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡང་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུ་གང་གིས་དཔེ་མེད་པ་ཁོ་ན་བཤད་དོ། །རྣམ་པ་གང་གིས་དཔེ་མེད་པ་ཉིད་ནི། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་དཔེ་དངོས་ཀུན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་དཔེ་དངོས་ཀུན། །གེགས་བགྱིད་པ་དང་སྒྲིབ་པ་ཅན། །རེ་ཞིག་པ་དང་ཉི་ཚེ་བ། །ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་སླ་བ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བླ་མེད་ལ། །གེགས་བགྱིད་མ་མཆིས་རྟོགས་མ་མཆིས། །བརྟན་པ་དང་ནི་རྒྱུན་ཆགས་པས། །དཔེ་ལྟ་མཆིས་པར་ག་ལ་འགྱུར། །དེ་ལ་གེགས་བགྱིད་པ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་སྟེ་དེ་དག་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་གེགས་བགྱིད་པ་དང་སྒྲིབ་པ་ཅན་ནོ། །དཔེའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རེ་ཞིག་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ལ་གེགས་བགྱིད་པ་ནི་སྒྲ་གཅན་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་སོ། །སྒྲིབ་པ་ནི་ཁུག་རྣ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་སོ། །རེ་ཞིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉིན་བར་ཉི་མ་དང་མཚན་མོ་ཟླ་བའོ། །དེས་ན་རེ་ཞིག་པ་དཔེའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ་། ཉི་ཚེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དག་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་སླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་
― DTG01_Page_266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སླ་བའི་ཁྱད་པར་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་སླ་བའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། འཇིག་རྟེན་པའི་དཔེའི་དངོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་དཔེར་བྱས་པ་དེ་ནི་དཔེ་སྟེ་དེ་ཉིད་དངོས་པོ་ནི་རྫས་ཏེ། དཔེའི་དངོས་པོ་ནི་ཉི་མ་ལ་སོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་གྲགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་པདྨ་དང༌། ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །གེགས་བགྱིད་མ་མཆིས་པ་ནི་གེགས་བགྱིད་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པའི་རྨུགས་པ་ཤིན་ཏུ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟོགས་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་རྒོལ་བའི་མན་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མ་གྱུར་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པ་ངས་ཆོས་འདི་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་འདིར་ང་ལ་སུ་ཞིག་རྩོད་པར་བྱེད་དམ། དྲན་པ་ལ་འཇུག་གམ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་མཚན་མ་མཐོང་བ་ངས་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། བསྙེངས་པ་མི་མངའ་བ་ཐོབ་པ་དང་མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ཡང་གནས་ནས་ཁྱུ་མཆོག་རླབས་པོ་ཆེའི་གནས་སུ་དམ་བཅའ་བ་དང༌། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་བསྒྲགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། རྟག་ཏུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་ཆགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་གེགས་བགྱིད་པ་མ་མཆིས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་འདིས་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོག་གཞན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱོད་ཀྱི་དཔེ་ལྟ་མཆིས་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། ག་ལ་ནི་དཔེ་དང་སྦྱར་རོ། །ལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཞན་འཆད་པར་འདོད་པ་ལའོ། །འགྱུར་བ་ནི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ནི་ཁྱོད་ཀྱིའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་དཔེ་གཞན་དངོས་སུ་ན་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོ་འདིས་ཉི་མ་ལ་གེགས་བགྱིད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་གེགས་མ་མཆིས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་
― DTG01_Page_267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་མེད་པར་བཤད་དོ། །ད་ནི་གང་དང་ལྷན་ཅིག་དཔེ་མེད་དེ་ཁོ་ན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཆོས་གསུམ་སྟེ། ཟབ་པ་དང༌། བརྟན་པ་དང༌། བརྟན་པ་དང༌། གསལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཟབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི་དགོངས་པའི་དཀྱིལ། །གཏིང་དང་ཕ་རོལ་མེད་བརྟགས་ན། །རྒྱ་མཚོའི་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱང་ནི། །བ་ལང་རྗེས་ལྟར་ས་ལེར་གདའ། །བ་ལང་རྗེས་ལྟར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཉུང་བ་ཉིད་བཤད་དོ། །རྒྱ་མཚོའི་ཟབ་པ་ཉིད་ལ་ལྟོས་ན་བ་ལང་གི་རྗེས་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། རྒྱ་མཚོའི་ཟབ་པ་ཉིད་ནི་བ་ལང་རྗེས་ལྟར་ས་ལེར་གདའ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཟབ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། གང་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི་དགོངས་པའི་དཀྱིལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གང་གི་ཚེ་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ་། གང་གི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི་དགོངས་པའི་དཀྱིལ་ནི་དགོངས་པའི་གཏིང་མེད་པ་བརྟགས་ན་དེའི་ཚེ་རྒྱ་མཚོའི་ཟབ་པ་ཉིད་ན་བ་ལང་གི་རྗེས་ལྟར་ས་ལེར་གདའ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ཤེ་ན། །གང་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི་དགོངས་པའི་དཀྱིལ། །གཏིང་དང་ཕ་རོལ་མེད་པ་སྟེ། །གཏིང་མེད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་གྱིས་ཀྱང་མ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པའི་དཀྱིལ་ཡང་ཕ་རོལ་མེད་པ་སྟེ། ཤེས་བྱ་མ་ལུས་པ་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང་རྒྱ་མཚོ་ནི་ཚད་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་འདིས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཟབ་པ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཟབ་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་བཤད་དོ། །ད་ནི་བརྟན་པའི་དཔེ་མེད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱིས་མི་བསྐྱོད་པ། །ཁྱོད་ཀྱིས་བརྟན་པ་མངོན་བསམས་ན། །ས་ཡི་བརྟན་པ་ཉིད་ཀྱང་ནི། །ཤིར་ཤའི་གེ་སར་རྩེ་ལྟར་ཆུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིར་ཤའི་ཤིང་ལས་བྱུང་བའི་མེ་ཏོག་གི་འདབ་མའོ། །འདབ་མ་དེའི་རྩེ་མོ་ནི་ཤིར་ཤའི་གེ་སར་གྱི་རྩེ་མོ་ལྟར་ཆུང་བར་འགྱུར་རོ། །བརྟན་པ་ནི་མི་གཡོ་བ་ཉིད་དོ། །སའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG01_Page_268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སའི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ཤེ་ན། བཤད་པ། ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱིས་མི་བསྐྱོད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་བརྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱིས་མི་བསྐྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་ན་བྱས་པའི་བྱེད་པ་ལ་དྲུག་པའི་རྐྱེན་ཅན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གྱི་བརྟན་པ་མི་བསྐྱོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཐུགས་དོན་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་སྨྲ་བས་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གསུངས་པ་ནི་དགེ་སློང་གང་ཞིག་འདི་ལྟར་སྨྲ་སྟེ། ང་ལ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་གིས་སྨད་ཅིང་བདག་གིས་གཞན་ལ་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ་། དེ་ལྟ་བས་ན་མི་བསྐྱོད་པ་ཁོ་ནའོ། །བརྟན་པ་མངོན་པར་བསམས་ན་ནི་བསམ་པར་བྱ་བ་བསམས་ན་སའི་བརྟན་པ་ཤིར་ཤའི་གེ་སར་རྩེ་ལྟར་ཆུང་བ་སྟེ། ལྷ་མོ་ཁ་ཅིག་གིས་ཀྱང་བསྐྱོད་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གསུངས་ཏེ༑ལྷ་མོ་དགེ་སློང་མ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་ཀྱང་སའི་འདུ་ཤེས་རྒྱ་ཆུང་བས་སར་བྱིན་གྱིས་རློབ་ཅིང༌། ཚད་མེད་པའི་ཆུའི་འདུ་ཤེས་བསམས་ནས་གཡོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེས་སའི་བརྟན་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་པ་བརྟན་པའི་དཔེ་མེད་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །གསལ་བ་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་མེད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །སྣང་བས་མི་ཤེས་རབ་རིབ་དག །འཇོམས་པའི་ཐད་ན་ཉི་མ་ཡང༌། །མེ་ཁྱེར་ཙམ་དུའང་མི་སྤྱོད་དོ། །མི་ཤེས་རབ་རིབ་དག་འཇོམས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་ཤེས་པ་ནི་མ་རིག་པའོ། །དེ་ཉིད་རབ་རིབ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་ལྟ་བ་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཤེས་པའི་རབ་རིབ་འཇོམས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ནི་ཐུགས་སོ། །དེ་ཉིད་སྣང་བ་སྟེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཡང་དག་པར་གསལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བའི་ཡུལ་ལ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ནི་ཁྱོད་ཀྱིའོ། །ཐུབ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་ཐུབ་པའོ། །མིའི་སྒྲ་ནི་སྤྱོད་པ་དག་གང་མེད་པ་སྟེ། མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གིས་མི་སྤྱོད་ཅེ་ན། ཉི་མ་ནི་ཉི་མ་ཡིས་སོ། །གང་དུ་མི་སྤྱོད་
― DTG01_Page_269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཅེ་ན༑བཤད་པ། ཡེ་ཤེས་མི་སྣང་བའི་ཡུལ་དང་སྦྱར་རོ། །ཅི་ཞིག་མི་སྤྱོད་ཅེ་ན། བཤད་པ། ཐད་ན་མེ་ཁྱེར་ཙམ་དུ་ཡང༌། །ཞེས་པ་ནི་མེ་ཁྱེར་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མེ་ཁྱེར་རོ། །མེ་ཁྱེར་ནི་གསལ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྲིན་བུ་དེའི་ཐད་ན་གསལ་བ་སྟེ། དེའི་དེ་འཐད་པའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །སྣང་བ་དེ་ཙམ་ཡང་ཉི་མས་མི་ནུས་ཏེ། བདེན་པའི་ཡུལ་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་དཔེ་མེད་པ་ཉི་མའི་སྣང་བ་བས་གསལ་བ་ཉིད་བཤད་ནས། ཡོན་ཏན་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དཔེ་མེད་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ཐུགས་མཛད་སྤྱོད་རྣམས། །དག་པའི་གན་ན་སྟོན་ཟླ་དང༌། །ཆུ་དང་ནམ་མཁའི་དག་པ་རྣམས། །དྲི་མ་ཅན་ནི་ལྟ་བུར་གདའ། །དྲི་མ་མེད་པ་ཡང་དྲི་མ་ཅན་ཉིད་ལྟ་བུར་སྣང་སྟེ། དག་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་ནི་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། བཤད་པ། སྟོན་ཟླ་དང་ཆུ་དང་ནམ་མཁའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དྲི་མ་ཅན་དུ་འགྱུར་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་ཀའི་སྒྲ་ནི་རེ་རེ་དང་སྦྱར་རོ། །སྟོན་ཀའི་ཟླ་བ་དང་ཆུ་དང་ནམ་མཁའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟླས་དབྱེ་བའི་སྙིང་པོ་ཅན་བདུན་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་བུའི་བསྡུ་བའོ། །གང་ལ་ལྟོས་ནས་ཤེ་ན། བཤད་པ། དག་པའི་གན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དག་པ་ལ་ལྟོས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་གི་དག་པའི་གན་ན་སྟོན་ཀའི་ཟླ་བའི་དག་པ་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་དག་པའི་གན་ན་སྟོན་ཀའི་ནམ་མཁའི་དག་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ནི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཏེ། དེའི་དག་པའི་གན་ན་སྟོན་ཀའི་ཆུའི་དག་པ་དྲི་མ་ཅན་ཉིད་ལྟར་གདའ་བ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ལས་བྱུང་བ་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེས་སྟོན་ཀའི་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་མེད་པ་ཉིད་བཤད་ནས། དཔེ་མེད་པར་བསྟོད་པ་ཉེ་བར་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་ལེགས་པ་གང་ཅིའང་རུང༌། །ཐམས་ཅད་བསྔོས་ནའང་དེར་བས་ཏེ། །ཉོན་མོངས་འཇིག་རྟེན་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་ཁྱད་མི་ཁོར། །ཐམས་ཅད་
― DTG01_Page_270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔོས་ནའང་དེར་བས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེར་བས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བ་ལང་རྗེས་ལྟར་ས་ལེར་གང་གདའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་བཤད་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྒྱ་མཚོའི་ཟབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚིག་ཙམ་སྟེ། གཞུང་འདི་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱིས་གོ་བས་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དཔེ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྡུས་ནས་བཤད་པའོ། །ཐམས་ཅད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། འཇིག་རྟེན་ལེགས་པ་གང་ཅིའང་རུང༌། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ་གང་ཅིའང་རུང་བ་ནི་པདྨ་དང༌། ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལེགས་པ་ནི་མཛེས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་གྲགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་དཔེ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ཤེ་ན། བཤད་པ། སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་ཁྱད་མི་ཁོར། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། ཁྱད་མི་ཁོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་མང་པོ་གེགས་མ་མཆིས་པ་ཞེས་སྔར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ལའོ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་གྲགས་པའི་ཉི་མ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་དངོས་པོ་ཙམ་གྱི་ཚིག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གེགས་བགྱིད་པ་དང་སྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་བཤད་པས་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པའོ། །བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། ཉོན་མོང་འཇིག་རྟེན་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་ཁྱད་མི་ཁོར། །དེའི་ཕྱིར་ན། འཇིག་རྟེན་ལེགས་པ་གང་ཅིའང་རུང༌། །ཐམས་ཅད་བསྔོས་ནའང་དེར་བས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་དཔེ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་པའི་དཔེ་ལས་དཔེ་མེད་པ་བཤད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དཔེས་དཔེ་མེད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རིན་ཆེན་ཆོས་གང་བརྙེས་ནས་ཁྱོད། །མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་དང༌། །ཁྱོད་དུ་བསྒྲུན་ཞིང་དེ་དང་ནི། །ཁྱོད་དང་བསྒྲུན་ལྡོམ་ཁོ་ནར་བས། །རིན་ཆེན་ཆོས་གང་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་འདིར་རིན་ཆེན་ཆོས་སུ་འཐད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ཐོབ་
― DTG01_Page_271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྙེས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའམ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་སོ། །ཁྱོད་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཞིག་སེམས་ཅན་རྐང་མེད་དམ། རྐང་གཉིས་པ་འམ། རྐང་མངས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཆོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིན་ཆེན་ཆོས་སོ། །ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་ནར་བས་པས་སྒྲ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པར་བརྗོད་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ལེགས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བོད་པའོ། །སངས་རྒྱས་རིན་པོ་ཆེ་དག་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་བསྒྲུན་པ་ལ་ནི་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་བཤད་པ། དེ་དང་ཁྱོད་ནི་ཞེས་སྨོས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རིན་ཆེན་གྱིའོ། །དང་གི་སྒྲ་ནི་བསྒྲུན་ལྡོམ་ཞེས་བྱ་བར་རྗེས་སུ་དྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་བསྒྲུན་པའི་ཕྱིར་རིན་ཆེན་ཆོས་ཀྱི་དཔེ་དང་དེའི་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་མདོར་བསྡུས་པའོ། །སྤེལ་མ་ལས་ཀྱང་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟོད་དེ། ཡང་ན་དེ་ཡང་ཁྱོད་མཚུངས་མིན། །གང་ཕྱིར་གཉི་ག་མཉམ་པ་ཉིད། །ཚད་མ་མཁན་གྱིས་བརྗོད་པར་ནུས། །དེ་ནི་སུས་ཀྱང་རྟོགས་མི་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གླང་དང་གླང་རྒོད་དག་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་ན་ཡང་ཚད་མ་ལ་སོགས་པ་སྤྱིའི་ཤེས་པས་དཔེར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གླང་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གླང་རྒོད་དོ། །ཡང་ན་གླང་རྒོད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གླང་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། རིན་ཆེན་ཆོས་དག་གི་ཚད་མ་ནི་གང་གིས་ཀྱང་མི་ཤེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་རིན་ཆེན་ཆོས་ནི་དཔེ་མ་ཡིན་གྱི། །དེའི་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དཔེ་མེད་ན་གསུང་འདི་དག་ནི་ཟླ་བ་ལས་བདུད་རྩི་འཛག་པ་བཞིན་དུ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བས་དཔེར་ཇི་ལྟར་བྱས་ཤེ་ན། བཤད་པ། གང་ལ་སྤྱི་ཙམ་བསྟུན་ནས་ནི། །ཅུང་ཟད་བརྗོད་པ་བགྱིད་པ་དེ། །སྨྲ་བ་པོ་ཡི་རང་དགའ་དང༌། །ཐབས་དང་གཅམ་བུ་ཙམ་དུ་བས། །རང་དགའ་ཞེས་བྱ་
― DTG01_Page_272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ནི་རང་གི་འདོད་པ་སྟེ་དེ་ནི་འགལ་བ་ཙམ་མོ། །ཙམ་གྱི་སྒྲས་ནི་དཔེ་མེད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །གང་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། གང་ལ་སྤྱི་ཙམ་བསྟུན་ནས་ནི། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། སྤྱི་ནི་གང་གཞན་ལ་ཡང་ཡོད་པའོ། །བསྟུན་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའོ། །ཅུང་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཅུང་ཟད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཆོས་གཞན་དང་སྤྱི་ཡིས་ཁྱོད་ཀྱི་དཔེ་ཡིད་ཀྱིས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་དགའ་བས་ན་འགལ་བ་ཙམ་ཡིན་ཏེ་དཔེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་བསྟན་ནས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་གང་ལ་སྤྱི་དང་བསྟུན་ནས་དཔེ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་བགྱིད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གང་ཟག་སྨྲ་བ་པོ་གཅམ་བུ་ཙམ་དུ་བས་པ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་གཅམ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དཔེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེ་མེད་པ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པའོ། །དཔེ་མེད་པ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ་སྟེ་ལེའུ་གསུམ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཞི་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ད་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལ་བསྟོད་པ། ཁྱོད་ནི་བདུད་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ནི་བདུད་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ཏེ། །འགྲོ་ཀུན་དད་པར་མཛད་པ་ཡང༌། །བདག་གིས་ཆོས་ཉིད་རྗེས་བསམས་ན། །ཆེན་པོ་ལྟར་གང་མ་མཐོང་ངོ༌། །སྡང་བས་རྒོལ་བར་རྩོལ་བྱེད་པ། །མང་པོའང་གཞོམ་པར་བྱ་བ་ནི། །ཁྱད་པར་གནས་ལ་བརྟེན་པ་ཡི། །བཟོད་པའི་ཚིགས་སུ་མཚར་མི་ཆེ། །ཆེན་པོ་ལྟར་གང་མ་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པའི་མཐར་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །ཆེན་པོ་མ་མཐོང་བ་ནི་ཆུང་བའོ། །ལྟར་གྱི་སྒྲ་ནི་དཔེར་རོ། །གང་གི་སྒྲ་ནི་ཚིག་ཁ་སྐོང་བའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་གནས་བརྟན་ཉེར་སྦས་ཀྱང་བདུད་ལས་རྒྱལ་ལོ་ཞེས་ཐོས་ནས་ཁྱོད་ནི་བདུད་ལས་རྒྱལ་བ་ནི་ཆེན་པོ་ལྟར་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །ཆོས་ཉིད་རྗེས་བསམས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཉུང་ངུ་རྗེས་སུ་བསམས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྱང་ཀི་ལས་སེང་གེ་རྒྱལ་བ་ཞེས་མཁས་པ་རྣམས་ངོ་མཚར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་ནུས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་འགྲོ་ཀུན་དད་
― DTG01_Page_273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། འགྲོ་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པའོ། །བདུད་ལས་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་བདུད་ལས་རྒྱལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །བདུད་ནི་འདོད་པའི་ལྷ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷའི་བུ་འབྱུང་པོ་བྱེ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་མདའ་བོ་ཆེ་དང༌། མདུང་ཐུང་བརྒྱ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྣུན་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པས་བགེགས་ཕྲ་མོ་ཡང་བྱེད་མ་ནུས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཁྱོད་དེ་ལས་རྒྱལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགྲོ་བས་ངོ་མཚར་དུ་བརྩི་སྟེ། བདག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །རྒྱུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཤད་པ། རྒོལ་བ་མང་པོའང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པ་སྟེ། མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྡང་བས་རྒོལ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འགལ་བའི་བསམས་པས་སོ། །གཞོམ་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྩོལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་གནས་པའོ། །བཟོད་པའི་ཚིགས་སུ་མཚར་མི་ཆེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ཡང་བཟོད་པས་གཞོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་གནས་ལ་བརྟེན་པ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་དྲི་མ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་གནས་སོ། །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་བཟོད་པས་བདུད་ཀྱི་འཁོར་དང་མངག་གཞུག་པ་མི་སྡུག་པ་རྣམས་ལས་རྒྱལ་བར་བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་སླ་བའི་ཕྱིར་ན་དེ་ནི་ངོ་མཚར་མི་ཆེའོ། །ད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྨད་དུ་བྱུང་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། གང་ཚེ་བདུད་རྣམས་མངོན་བཏུལ་བ། །དེ་ཡི་ནུབ་མོ་ཁོ་ན་ལ། །ཉོན་མོངས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྤངས་པ། །དེ་ཉིད་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལགས། །གང་ཚེ་བདུད་རྣམས་མངོན་བཏུལ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁོ་ནའི་སྒྲ་ནི་དོན་གཞན་འཆད་པར་འདོད་པའོ། །བདུད་རྣམས་མངོན་བཏུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསོད་པའི་ཆོས་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བས་ན་བདུད་ནི་ལྷའི་བུའི་བདུད་དོ། །དེ་མངོན་བཏུལ་བ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་
― DTG01_Page_274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྤངས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཏེ། སྤངས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའོ། །དེ་ནི་ཉན་ཐོས་པས་ཀྱང་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཏེ། བག་ཆགས་ཀྱང་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ནུབ་མོ་ཁོ་ན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ནུབ་མོ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདུད་ཉེ་བར་གནས་པ་དེ་ཉིད་རྨད་དུ་བྱུང་བ་སྟེ། རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི་བདུད་ལས་རྒྱལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་བསྟན་པས་འོད་སྲུངས་རྫོགས་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མུ་སྟེགས་པ་བཏུལ་བ་དེ་ཡང་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་ན་དེ་ཉིད་ངེས་པར་འཛིན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཤད་པ། འོད་ཟེར་ཕྲེང་བསྟོད་ལྡན་པའི། །ཉི་མས་མུན་པ་བསལ་གང་ལགས། །དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་མུ་སྟེགས་ལས། །རྒྱལ་བར་མཛད་པ་ཅི་ཞིག་མཚར། །མུན་བསལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ་མུན་པ་བསལ་བ་ནི་མུན་ནག་བསལ་བའོ། །ཉི་མ་ནི་ཉི་མ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། འོད་ཟེར་ཕྲེང་བ་སྟོང་ལྡན་པའི། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། འོད་ཟེར་ནི་འོད་ཟེར་རྣམས་སོ། །སྟོང་ཡང་ཡིན་ལ་འོད་ཟེར་ཕྲེང་བ་ཡང་ཡིན་པས་ན་འོད་ཟེར་ཕྲེང་བ་སྟོང་སྟེ། དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་འོད་ཟེར་ཕྲེང་བ་སྟོང་ལྡན་པའོ། །འོད་ཟེར་གྱི་ཕྲེང་བ་སྟོང་དང་ལྡན་པ་དེས་མུན་པ་བསལ་བ་ནི་ངོ་མཚར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་མི་རྟོག་པའི་གང་ཟག་ངོ་མཚར་བར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེས་ངོ་མཚར་ཞེས་སེམས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་མུ་སྟེགས་ལས་རྒྱལ་བར་མཛད་པ་ནི་ངོ་མཚར་བ་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དཔའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའི་ཚིག་དང་རྒྱུ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཆེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་ཁྱོད་ནི་དཔའ་བོའོ། །མུ་སྟེགས་པ་དེ་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་དམན་པའི་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བཏུལ་བདེ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལས་རྒྱལ་བར་མཛད་པ་ནི་ངོ་མཚར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ཕྱིར་ན་ཡང་ངོ་མཚར་བ་མ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་བྲལ་བས་ཆགས་བཅས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱས་པར་
― DTG01_Page_275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདོད་ཆགས་བྲལ་བས་ཆགས་བཅས་དང༌། །ཞེ་སྡང་བྲལ་བས་ཞེ་སྡང་ཅན། །གཏི་མུག་བྲལ་བས་རྨོངས་པ་སྟེ། །གསུམ་པོས་རྟག་ཏུ་གསུམ་དག་བཏུལ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་བཅས་པའི་གང་ཟག་གསུམ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་དང༌། གང་ཟག་གསུམ་གྱི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟག་ཏུ་བཏུལ་ལོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་མུ་སྟེགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི། །ཁྱོད་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། །དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་མུ་སྟེགས་ལས་རྒྱལ་བ་ངོ་མཚར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངོ་མཚར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། དམ་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྟོད་པ་དང༌། །དམ་ཆོས་མ་ལགས་སྨོད་མཛད་ཀྱང༌། །དམ་པ་དག་དང་ཐ་མལ། །ཁྱོད་ནི་ཆགས་དང་ཁྲོ་མི་མངའ། །དམ་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྟོད་པ་དང༌། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། བསྟོད་པ་ནི་བསྟོད་པའོ། །དམ་ཆོས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དམ་ཆོས་མ་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྨོད་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྨོད་པར་མཛད་པའོ། །ཆགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་པའོ། །ཁྲོ་བ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བའོ། །དེ་དག་ཁྱོད་ལ་མི་མངའ་བ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ལ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དམ་པ་དག་དང་ཐ་མལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ཅན་དང༌། མི་དགེ་བ་ཅན་དག་ལ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆགས་པ་དང་ཁྲོ་བ་མི་མངའ་བའོ། །འོན་ཀྱང་གཞན་ལ་སྨད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་བསྟོད་པ་མཛད་པའམ། སྨོད་པ་མཛད་པ་དེ་གཉི་ག་ཡང་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདི་ཡང་ངོ་མཚར་བ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་མུ་སྟེགས་ལ། །རྗེས་སུ་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བར། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་ནི་མི་འགྱུར་ན། །ཁྱོད་ལ་བསྟོད་དུ་ཅི་ཞིག་མཆིས། །དགྲ་བཅོམ་པ་དང་མུ་སྟེགས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་ནི་མི་འགྱུར་ན། །ཞེས་བྱ་བས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པར་གྱུར་པ་དག་
― DTG01_Page_276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལའོ། །མུ་སྟེགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫོགས་བྱེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལའོ། །རྗེས་སུ་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བས་གང་གི་ཐུགས་ནི་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་སོགས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་གང་གི་ཆེ་ཀུན་དགའ་བོ་དགོན་པ་པ། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ། ཕུག་ལ་ཆགས་པས་འདོད་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་བ་ལྟ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡུན་རིང་པོར་བཞེད་པའི་ཐུགས་ལ་དགོངས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་ཆགས་པས་ཐུགས་ནི་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། །དེ་རྣམས་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། དེ་དང་འདྲ་བའི་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་ལ་བསྟོད་དུ་ཅི་ཞིག་མཆིས་པ་ནི་གཞན་དམ་པར་བསྟོད་པ་གང་གིས་ཏེ། བསྟོད་པ་དེ་ནི་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྨད་དུ་བྱུང་བ་གཞན་ཡང་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་རྣམས་ལའང་མ་ཆགས་ལ། །ཡོན་ཏན་ཅན་ལའང་བཞེད་མི་མངའ། །ཀྱེ་མའོ་ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་སྟོབས་ན། །རབ་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ལའང་མ་ཆགས་ལ། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡོན་ཏན་རྩྭ་དང་འདྲ་བར་མི་བརྩི་བ་དང༌། དེ་རྣམས་ལ་ཡང་མ་ཆགས་པ་ནི་ཆགས་པར་མ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་འཕིལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་མཛད་ཅེས་པས་ན་རྩོལ་བ་ལ་གནས་པར་རོ། །དེ་རྣམས་ལ་བཞེད་པ་མི་མངའ་བ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ལ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བཞེད་པ་མི་མངའ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཀྱེ་མའོ་རབ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀྱེ་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་མཚར་བའོ། །ཁྱོད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིའོ། །རབ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཆོ་གས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྙོག་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ཐུགས་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་སོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དབང་པོ་རྣམས་ནི་རབ་དང་བ། །ཞེས་བྱ་
― DTG01_Page_277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་འདི་ཡང་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དབང་པོ་རྣམས་ནི་རབ་དང་བ། །དུས་རྣམས་རྟག་ཏུ་མི་ཉམས་པས། །ཁྱོད་ཐུགས་རྟག་ཏུ་དང་བདག་། མངོན་སུམ་གྱུར་བ་བཞིན་དུ་གདའ། །རྟེན་ལ་བརྟེན་པ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་དབང་པོ་དེ་རྣམས་རབ་དང་བ་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ། ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱས་པའི་བཞིན་འགྱུར་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་གཙང་བའི་བྲམ་ཟེས་བཤད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གོ་ཏ་མའི་སྤྱན་ནི་རབ་ཏུ་དང་བ་དང༌། ཞལ་གྱི་མདོག་དག་པ་དང༌། སྐུ་མདོག་དཀར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དབང་པོ་དང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ཀྱེ་གོ་ཏ་མ་ཇི་ལྟར་ཆུ་བོ་འཛམ་བུའི་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་གོང་བུ་གསེར་མགར་མཁས་པས་བདར་ནས་རས་དཀར་པོ་ལ་བཞག་ན་ཤིན་ཏུ་སྣང་བ་དང༌། འདིས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གསལ་བར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཽ་ཏ་མའི་དབང་པོ་དག་རབ་ཏུ་དང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དུས་རྣམས་རྟག་ཏུ་མི་ཉམས་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མི་ཉམས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཏེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་སོ། །རྟག་ཏུ་དང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་དག་པའོ། །མངོན་སུམ་གྱུར་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་དང་བ་མེད་ན་དབང་པོ་རྣམས་དང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཁོང་སྟོང་གི་ནང་མེ་གནས་པའི། །ཤིང་ལས་ལོ་མ་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་དེ་ལྟར་བཤད་པའོ། །དེ་བས་ན་དབང་པོའི་དང་བ་ལས་ཐུགས་ཀྱི་དང་བ་མཚོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཐུགས་ཀྱི་དང་བ་གཞན་གྱི་སེམས་མི་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་རོ། །གཞན་རྨད་དུ་བྱུང་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་དམ་པ་ལེགས་གསུངས་དང༌། །མཛད་སྤྱོད་བཟང་པོས་བསྒྲགས་པས་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་བློ་གྲོས་དགོངས་པ་དག །རྣམ་དག་བྱིས་པའི་བར་ལ་གྲགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །བྱིས་པའི་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་བརྩམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གྲགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་གྲགས་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ནི་ཁྱོད་ཀྱིའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་དགོངས་པ་དག་ནི་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བློ་གྲོས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
― DTG01_Page_278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་ནི་དགོངས་པའོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་ཡང་གྲགས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། གང་གི་ཕྱིར་བསྒྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་ཤིང་གསལ་བར་གྱུར་པའོ། །རང་བཞིན་ནི་དགོངས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་སོ། །དེའི་བསྒྲགས་པ་ནི་རྟགས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལེགས་གསུངས་མཛད་སྤྱོད་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལེགས་གསུངས་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་སོ། །མཛད་སྤྱོད་བཟང་པོ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་སོ། །བཞད་པ་ཆུང་བའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་དེ་དག་གིས་གསལ་བར་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གསང་བ་གསལ་བར་བྱས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་རྣམས་བསྒྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཐུགས་དག་པ་མོད་ན་རྣམ་པར་དག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཐུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་གསལ་བར་མཛད་དོ། །དེ་བས་ན་བྱིས་པའི་བར་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཟབ་མོ་རབ་ཏུ་གྲགས་སོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཟེར་ཏེ། རྣམ་པ་རྟགས་དང་འགྲོ་བ་དང༌། །སྤྱོད་པ་དང་ནི་སྨྲ་བ་དང༌། །མིག་དང་གདོང་གི་རྣམ་པ་ཡིས། །ནང་གི་ཡིད་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བས་རྨད་དུ་བྱུང་བར་བསྟོད་པ་བཤད་དོ། །རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ་སྟེ་ལེའུ་བཞི་པའོ།། །།
ལེའུ་ལྔ་པ་སྐུ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་མེད་པའི་དངོས་པོའི་དོན་གྱི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱིས་རེ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་བཤད་དོ། །སྐུ་ལ་བསྟོད་པ་ལ། སྐུ་ནི་དད་པ་སྐྱེད་པར་མཛད་པ་དང༌། ཚིམ་པར་མཛད་པ་ཉིད་དང༌། རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། སྐུ་དང་ཡོན་ཏན་དག་གི་ཕན་ཚུན་རྟེན་དང་བརྟེན་པས་མཛེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དད་པ་སྐྱེད་པར་མཛད་པ་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཉེ་བར་ཞི་ལ་ཡིད་དུ་འོང༌། །འབར་ལ་གནོད་པ་མཛད་མི་མངའ། །དུལ་ལ་རྔོམ་བརྗིད་ཆེ་བ་ཡི། །སྐུ་འདིས་སུ་ཞིག་དད་མི་མཛད། །ཉེ་བར་ཞི་ལ་ཡིད་དུ་འོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །རྒོད་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ན་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྟེ་སྐུ་དེ་
― DTG01_Page_279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཞེས་བྱ་བས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དྲང་སྲོང་ཕྱི་རོལ་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་དཀའ་ཐུབ་བཟོད་པར་ནུས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡང་ཡིད་དུ་འོང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཡིད་དུ་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་སྤྲས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་འོང་བར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོད་འདོམ་གང་བའི་འོད་ཀྱིས་གསལ་བའི་ཕྱིར་ན་འབར་བའོ། །འབར་བའི་ཕྱིར་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་དང་འདྲ་བར་གནོད་པ་མཛད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ། གནོད་པ་མཛད་མི་མངའ་ནི་གནོད་པ་མཛད་མི་མངའ་བའི་ངང་ཚུལ་གང་ལ་མངའ་བ་དེ་ནི་གནོད་པ་མཛད་མི་མངའ་བ་སྟེ། མཐོང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་ལམ་མངའ་བའི་ཕྱིར་ན་དུལ་བ་སྟེ། རྒོད་པ་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དུལ་བ་ཡིན་ན་ཡང་རྔོམ་བརྗིད་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་འགལ་བ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ་སྟེ། རྔོམ་བརྗིད་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྔོམ་བརྗིད་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་མདོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །སུ་ཞིག་དང་མི་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སུ་ཞིག་འདྲ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་སྡང་ཅན་ཡང་དད་པ་གཞོལ་བར་མི་མཛད་དམ་སྟེ། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་དད་པ་སྐྱེད་པར་མཛད་པ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཡུལ་ཐམས་ཅད་བསྙེན་ན་དང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ནི། ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་དེ་གང་གིས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་དེ་གང་གིས་ནི། །ལན་བརྒྱར་མཐོང་དང་གང་ཞིག་གིས། །དང་པོར་མཐོང་བ་དེ་གཉི་ག །འདྲ་ངར་མིག་ནི་མགུ་བར་མཛད། །གང་གི་ཕྱིར་མཐོང་ཞིང་ལན་བརྒྱར་མཐོང་བ་ནི་ལན་མང་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྒྱའི་སྒྲས་ནི་མང་པོ་ཁོ་ན་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་གིས་དང་པོར་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་གང་ཞིག་གིས་དེའི་སྐུ་དང་པོར་མཐོང་བ་སྟེ་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མགུ་བར་མཛད་པ་ནི་རངས་པར་མཛད་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ནི་ཁྱོད་ཀྱིའོ། །མིག་ནི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚུངས་པར་རོ། །དེ་གཉི་ག་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོར་མཐོང་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གཉི་ག་ཡང་སྟེ་ལན་བརྒྱར་མཐོང་
― DTG01_Page_280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། དང་པོར་མཐོང་བ་དག་གིའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོ་འདིས་སྐུས་དད་པ་སྐྱེད་པར་མཛད་པ་ཉིད་བཤད་དོ། །རྒྱུ་གང་གིས་སྐུ་དེས་དད་པ་སྐྱེད་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ནི་མཛེས་པའི་ཕྱིར། །བལྟ་བས་མི་ངོམས་རང་བཞིན་པས། །མཐོང་ངོ་ཅོག་ནི་ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང༌། །དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ནི་མཛེས་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཥི་ཙ་ནི་ཚིམ་པའི་ཁམས་སོ། །ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ན་མཛེས་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ལུད་ཀྱི་རྐྱེན་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མཛེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ན་མཛེས་པའོ། །བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་བལྟ་བས་ངོམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེས་ན་སྐུ་དེ་ནི་མཛེས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདི་ལྟར་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས་རི་བྲགས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྒྱལ་པོ་དྲག་པོའི་སྲས་ཀྱི་དད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་རས་རིས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་བྲིས་ནས་བསྐུར་བར་བརྩམས་སོ། །དེ་ལ་རི་མོ་མཁན་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ཉིད་ལག་མཐོང་བས་ཚིམ་པར་མ་གྱུར་པས་སྐུ་བྲི་བར་མ་ནུས་སོ་ཞེས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེས་འཚལ་གྱིས་རི་མོ་མཁན་ངལ་བར་གྱུར་པས་གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཁོ་ནས་བྲིས་སྐུ་ལ་འོད་སྤྲོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྲིས་སྐུ་ལ་འོད་སྤྲོ་བར་མཛད་དོ། །རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོས་དེ་རི་བྲགས་ཀྱི་བདག་པོ་ལ་བསྐུར་ཏོ། །དེ་མཐོང་ནས་རྒྱལ་པོ་ཤིན་ཏུ་དད་པ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ནས་བྲིས་སྐུ་དེ་ཉིད་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བྲིས་པ་བསྒོམས་པས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་བར་གྱུར་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་ཕྱིན་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཕྱིར་གྱི་སྒྲ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཛེས་པའི་རང་བཞིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བལྟ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐུ་ནི་སྐུའོ། །མཐོང་ངོ་ཅོག་ནི་ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་མཐོང་བར་གྱུར་པས་
― DTG01_Page_281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དགའ་བའི་ཡིད་ལ་བདེ་བ་སྐྱེད་པར་མཛད་པ་སྟེ། སྐྱེད་པར་མཛད་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་ན་མེད་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་དགའ་བ་ཁོ་ན་མཛད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ལན་བརྒྱར་མཐོང་བ་དང༌། གང་ཞིག་གིས་སྔར་བཤད་པ་རིགས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་སྐུ་བལྟ་བས་མི་ངོམས་པ་བཤད་དོ། །རྟེན་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་དག་དང་ནི། །བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་ཕན་ཚུན་དུ། །འཚམ་པས་ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་དང་ནི། །ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་དང་ལྡན། །རྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་དག་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། རྟེན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། དེའི་ཡོན་ཏན་ནི་བརྟན་པ་ཉིད་དེ། རྡོ་རྗེའི་སྐུ་གདུང་མཐོང་བར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབྱིབས་ནི་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པ་སྟེ། ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་དང༌། སེང་གེའི་རོ་སྟོད་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབར་བ་ཉིད་ནི་འོད་འདོམ་གང་བ་དང༌། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་འབར་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོག་གསེར་འདྲ་བ་དང་ཁྱབ་འཇུག་གི་སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་འདྲ་བ་རྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་སྐུ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་དེ་ལྡན་པ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །རྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། བརྟེན་པ་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་དེ་རྣམས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒྲ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་གོ །ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༑ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཉིད་དང༌། ཟབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་ཀྱི་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་བ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཕན་ཚུན་དུ་འཚམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་རྟེན་ནོ། །བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་
― DTG01_Page_282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་སྐུའི་བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཁོ་ན་བཤད་དོ། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་འབར་བ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་དོན་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་འབར་བ། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ལས་མ་གཏོགས་པ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་འདི། །གཞན་གང་ཞིག་ལ་ལེགས་གནས་འགྱུར། །ཁྱོད་སྐུ་བརྟེན་པ་ཡོན་ཏན་ལ། །ང་དཔལ་ཆེ་ཞེས་གསུངས་གསུངས་ལྟར། །དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་སླར། །ངེད་ལེགས་བཀོད་ཅེས་གསུངས་པ་འདྲ། །གཞན་གང་ཞིག་ནི་གཞན་གང་ཞིག་ལའོ། །ལེགས་གནས་ནི་མཛེས་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་དངོས་པོ་དེ་བཞིན་དུ་གཤེགས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྔོན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གཤེགས་པ་ནི་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་གཞན་ལ་སྨན་པའི་སླད་དུ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པས་གཤེགས་པ་ཞེས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཡང་ན་སྔོན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གཤེགས་པ་ནི་གཞན་དག་གི་ཚོགས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་གྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ལས་མ་གཏོགས་པ། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ་ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ནི་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་འབར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་འབར་བ་ལས་མ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་རྣམས་ནི་ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་དང༌། འོད་གསལ་བ་དང༌། སྨིན་མཚམས་སུ་མཛོད་སྤུས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པ་དང༌། དབུ་གཙུག་གཏོར་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ནི་མདོ་ལས་གཏོགས་པར་བྱའོ། །དཔེ་
― DTG01_Page_283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བྱད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སེན་མོ་ཧ་ཅང་མི་རིང་བ་དང༌། མཐོ་བ་དང༌། ཟངས་ཀྱི་མདོག་འདྲ་བ་དང༌། སྣུམ་པ་ཉིད་དང༌། སོར་མོ་ཟླུམ་པ་དང༌། རྒྱས་པ་དང༌། བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང༌། རྩ་མི་མངོན་པ་དང༌། རྩ་མདུད་པ་མེད་པ་དང༌། ཆུང་བ་དང༌། ཕྲ་བ་དང༌། བརླ་ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་དང་འདྲ་བར་རྒྱས་པ་དང༌། གཤིབས་པ་དང༌། མི་མཉམ་པ་མེད་པ་དང༌། བྱིན་གྱིས་ཕྲ་ཞིང་མཛེས་པ་དང༌། འོལ་མ་སེའི་མེ་ཏོག་དང་འདྲ་བར་དམར་བ་དང༌། དང་བ་དང༌། སྣུམ་པ་དང༌། ཙནྡན་ལྟ་བུའི་དྲི་དང་ལྡན་པའི་ཁྲག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་བརྒྱད་ཅུའོ། །གཞན་ཡང༌། ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ནི་ང་དཔལ་ཆེ། །ཞེས་པ་ནི་རྒྱས་པའོ། །དཔལ་ཆེ་བ་ནི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །ང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའོ། །ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིའོ། །སྐུའི་མཚན་ཉིད་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གསུངས་ཞེས་པ་ནི་གསུངས་པའོ། །གསུངས་པ་ནི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྟ་ཞེས་པ་ནི་དཔེའོ། །བརྟེན་པ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་བརྟེན་པ་ལའོ། །ངེད་ལེགས་བཀོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྣམས་ངེད་ལེགས་བཀོད་ཅེས་བྱ་བའོ། །སླར་གསུང་པ་ནི་སླར་ཡང་གསུང་པའོ། །འདྲ་བའི་སྒྲ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བཤད་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ནི་བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གང་ང་དཔལ་ཆེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ང་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་ནི་སླར་གསུངས་པ་དང་འདྲ་བའི་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་སྤྲས་པ་ཁྱོད་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྲིན་ལས་དག་གིས་ངེད་རྣམས་ལེགས་པར་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་སྐུ་དང་ཡོན་ཏན་དག་ཕན་ཚུན་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ་བཤད་དེ་སྐུ་ལ་བསྟོད་པ་བཤད་དོ། །སྐུ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་སྟེ་ལེའུ་ལྔ་པའོ།། །།
ལེའུ་དྲུག་པ་ཐུགས་རྗེ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨན་པ་མཛད་པ་ནི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཐུགས་རྗེ་ལ་བསྟོད་པས་ནི་འཁོར་བའི་ཉེས་པ་མཁྱེན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཐུགས་རྗེས་ཡུན་རིང་པོར་བཞུགས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དེའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་གནས་སུ་བཞུགས་པ་དང་དགོན་པར་
― DTG01_Page_284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མི་བཞུགས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་སྤྱོད་པ་དང༌། བུད་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལེགས་པ་དང༌། མི་ལེགས་པ་དང་འདྲ་བའི་ཐུགས་རྗེ་མངའ་བ་སྟེ་ཚིག་གི་དོན་བཞིའོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྨོན་ལམ་ལ་བརྟེན་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱི་བར་དུ་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་སྤྱོད་པ་དང༌། འཁོར་བའི་སྐྱེ་བོ་གཞན་དང་འདྲ་བ་དང༌། རྒྱུ་ལ་ཁྱད་པར་མི་མངའ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །ཁྱད་མེད་ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱིས་བཅིང༌། །ཁྱོད་ནི་འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་དག །དགྲོལ་སླད་ཡུན་རིང་ཐུགས་རྗེས་བསྡམས། །ཐམས་ཅད་ཁྱད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་མོ། །ཁྱད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་རྣམས་ནས་དམྱལ་བའི་བར་དུའོ། །ཁྱད་པར་མེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ངེས་པར་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །འཁོར་བར་འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་ཅེས་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་འདིའོ། །དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས་པས་འཁོར་བར་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཁྱོད་ནི་འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་དག་དགྲོལ་སླད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚོན་ཆས་འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཞགས་པས་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུན་རིང་ཐུགས་རྗེས་བསྡམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་ལམ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱི་བར་དུའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་ན། །དང་པོར་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་བགྱི་འམ། །འོན་ཏེ་གང་གིས་འཁོར་བར་ཁྱོད། །སྐྱོན་མཁྱེན་ཡུན་རིང་དེ་ལྟ་བུར། །བཞུགས་མཛད་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ལ་བགྱི། །དང་པོར་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་བགྱིའམ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། འམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དྲི་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་མོ། །དང་པོ་ནི་དང་པོའོ། །ཕྱག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱག་བགྱི་བའོ། །ཁྱོད་ལ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལའོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འོན་ཏེ་ནི་ཡང་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ལས་ཐེ་ཚོམ་འདི་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་
― DTG01_Page_285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ལོང་བ་ཉོན་མོངས་པའི་ཞགས་པས་བཅིངས་པས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ངོ་མཚར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། གང་གིས་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡང་དག་པར་གྱུར་པ་གསལ་བར་བྱད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཁོར་བའི་སྐྱོན་མཁྱེན་པ་སྟེ། འཁོར་བ་ནི་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་གོ །བཞུགས་པ་ནི་བཞུགས་པར་མཛད་པ་སྟེ། །འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡུན་རིང་པོར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། །དང་པོར་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་བགྱིའམ། །ཞེས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བར་མ་གྱུར་ན་མ་ནིང་གི་རྟགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བྱས་ཞེས་རྟོགས་ནས། །དང་པོར་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་བགྱིའམ། །ཞེས་ཡོངས་སུ་གདོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཁོར་བའི་སྐྱོན་མཁྱེན་ཀྱང་ཐུགས་རྗེས་ཡུན་རིང་པོར་བཞུགས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། དབེན་པའི་བདེ་བ་སྤངས་གྱུར་ཁྱོད། །མང་པོའི་ནང་ན་བཞུགས་པ་གང༌། །དེ་ཁྱོད་ཐུགས་རྗེས་དུས་འདས་པ། །གླགས་ཤིག་ཐོད་ནས་བགྱིད་པར་བས། །དབེན་པའི་བདེ་བ་སྤངས་གྱུར་ཁྱོད། །ཅེས་སྨོས་པ་ལ། དབེན་པ་ནི་འདུ་འཛི་སྤངས་པའོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བ་དབེན་པའི་བདེ་བའོ། །དེ་གྱུར་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དབེན་པའི་བདེ་བ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ནི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའོ། །ཁྱོད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིའོ། །འདས་པ་ནི་འདས་པའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དུས་ནི་མཚན་མོ་དང་ཉིན་མོ་ལ་སོགས་པའོ། །གླགས་ཤིག་ཐོད་པ་ནི་སྤྲོ་བ་ཐོབ་པའི་ཐུགས་རྗེས་དེ་མཛད་དོ། །ཉིད་བཞེད་པའི་དབེན་པའི་བདེ་བ་སྤངས་ནས་རྒྱུ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེའི་གཞན་དབང་གིས་གཞན་ལ་སྨན་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་པས་ཁྱོད་ཀྱི་དུས་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེས་གླགས་སྐབས་རྙེད་ནས་འདི་མཛད་དམ་ཞེ་ན། བཤད་པ། རིག་པ་ཡིས་ནི་མཚོ་ནང་ནས། །ཀླུ་བཞིན་ཁྱོད་ཀྱང་ཐུགས་རྗེ་ཡིས། །དགོན་པ་ཞི་གནས་གྲོང་གི་མཐར། །གདུལ་བའི་དོན་གྱི་སླད་དུ་དྲངས། །དགོན་པ་ཞི་གནས་གྲོང་གི་མཐར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG01_Page_286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་སྨོས་པ་ལ། ཞི་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དགོན་པ་ནི་ཞི་བའོ། །དེ་ལས་གྲོང་གི་མཐར་ནི་གྲོང་དང་ཉེ་བར་དྲངས་པའོ། །ཁྱོད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཀྱང་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཀླུ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྤྲུལ་གྱི་མཆེ་བས་བཏབ་པའི་དུག་གསོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཚོའི་ནང་དུ་གནས་པས་ཀླུ་རིག་པས་མཚོའི་ནང་ནས་དྲངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་སྤྲུལ་གྱིས་ཟོས་པའི་འགྲོ་བ་གསོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེའི་རིག་པས་དགོན་པ་ཞི་བ་ལ་དགྱེས་པར་གྱུར་པ་ཁྱོད་དགོན་པས་ནས་གྲོང་གི་མཐར་དྲངས་སོ། །དེ་བས་ན་དབེན་པའི་བདེ་བ་སྤངས་གྱུར་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་རིགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཐུགས་རྗེའི་དབང་གིས་མང་པོའི་ནང་ན་བཞུགས་པ་དང༌། དབེན་པར་མི་བཞུགས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ཉེར་ཞི་མཆོག་ལ་གནས་བཞིན་དུ། །ཐུགས་རྗེ་གཙོ་དང་ལྡན་པས་ན། །རོལ་མོ་མཁན་གྱི་སྒྱུ་རྩལ་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཞབས་ཀྱིས་འདོར་བར་མཛད། །ཉེར་ཞི་མཆོག་ལ་གནས་བཞིན་དུ། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། ཉེར་ཞི་མཆོག་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེར་ཞི་མཆོག་ལ་གནས་པའོ། །བཞིན་གྱི་སྒྲ་ནི་ངོ་མཚར་བའི་དོན་ལའོ། །ཐུགས་རྗེ་གཙོ་དང་ལྡན་པས་ན། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། གཙོ་བོ་ནི་གཙོ་བོ་སྟེ། དྲང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་དང་ལྡན་པའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཐུགས་རྗེའི་གཙོ་བོ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཐུགས་རྗེས་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཐུགས་རྗེ་གཙོ་བོ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཐུགས་རྗེ་གཙོ་བོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཞབས་ཀྱིས་འདོར་བར་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཞབས་བསྐྱོད་པར་མཛད་པའོ། །ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། རོལ་མོ་མཁན་གྱིས་སྒྱུར་རྩལ་ཡང༌། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། རོལ་མོ་མཁན་གྱིས་སྒྱུ་རྩལ་དག་གོ །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་ནི་བཟོའི་གནས་དག་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱི་མཛད་པ་ལ་འཇུག་པར་མཛད་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རོལ་མོ་མཁན་གྱི་ཆ་ལུགས་བཞེངས་ནས་ལྷའི་ཡུལ་དུ་གཤེགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུད་མངས་བརྡུངས་པས་རྒྱུད་སྟོང་ཕྲག་ཆད་པར་གྱུར་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལས་ཡོངས་སུ་གང་བའི་སྒྲ་བསྒྲགས་
― DTG01_Page_287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཤིན་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དྲི་ཟའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱུད་མངས་བརྡུང་བའི་བཟོ་བོ་ང་རྒྱལ་དང་ལྡན་པ་རོལ་མོ་མཁན་གྱི་ང་རྒྱལ་དེ་ལས་ཕྲལ་ནས་གདུལ་བར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཐོས་སོ། །དེ་ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ཞིང་སྐྱེ་བོ་གདུལ་བྱའི་སྡུག་བསྔལ་གཟོད་མ་སྤྱོད་པའི་ཐུགས་རྗེས་མཛད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང༌། རྫུ་འཕྲུལ་སེང་གེའི་སྒྲ་དང་ནི། །ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་གང༌། །དེ་ནི་བཞེད་སྤྱོད་མི་མངའ་བ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེས་བསྟར་བ་ལགས། །རྫུ་འཕྲུལ་སེང་གེའི་སྒྲ་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་དང༑འབར་བ་དང༌། འབེབས་པ་དང༌། ཆར་འབབ་པ་ལ་སོགས་པའིའོ། །སེང་གེའི་སྒྲ་དང་འབྲུག་གི་སྒྲ་དང་འདྲ་བའོ། །ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་ནི་ང་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ལ་ནི་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་མེད་དེ། གང་གིས་འཁོར་གྱི་ཚོགས་འདི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་འཇིགས་པ་མེད་པའི་སེང་གེ་དང་འདྲ་བས་སྒྲ་སྒྲོགས་པས་ན་སེང་གེའི་སྒྲའོ། །ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ནི་ཉིད་ལ་བསྟོད་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། སེང་གེའི་སྒྲ་དང༌། ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱིས་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་འདོད་པས་གཞན་ལ་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་བཞེད་སྤྱོད་མི་མངའ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། དེ་ལ་བཞེད་པ་ནི་འདོད་པ་དང་སྲེད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཡུལ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྤྱོད་པར་བྱེད་པས་ནི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་མི་མངའ་བ་ནི་གང་གིས་སྤངས་པ་དེ་ནི་བཞེད་སྤྱོད་མི་མངའ་བའོ། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེས་བསྟར་བའོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐུགས་རྗེས་བསྟར་བ་ནི་ཐུགས་རྗེའི་རྟགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཀ་ཤིའི་རྡོ་ལ་གསེར་བཟང་བའམ་ངན་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་པར་སྤྱོད་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཡང་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་ཀ་ཤིས་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་སྟེ། བཞེད་པ་དང་སྤྱོད་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་
― DTG01_Page_288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཐུགས་རྗེའི་དབང་གིས་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་བཟོད་མི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ལེགས་པ་དང་མི་ལེགས་པའི་བུད་མེད་ཀྱི་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་གྱི་དོན་དུ་རབ་བཟང་གི། ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ལ་བརྩེ་མེད་པས། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ཉིད་འབའ་ཞིག་ལ། །ཐུགས་རྗེས་ཐུགས་རྗེ་མཛད་མ་གྱུར། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་རབ་བཟང་གི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །གཞན་གྱི་དོན་ནི་གཞན་ལ་སྨན་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་བཟང་བ་ནི་མཁས་པའོ། །གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ལའོ། །ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ལ་བརྩེ་མེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཏེ། དེ་ལ་བརྩེ་བ་མེད་པ་ནི་རྩུབ་པ་དང་གཟིར་བར་མཛད་པ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཉིད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡིན་གྱི་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འབའ་ཞིག་ནི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མགོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །ཐུགས་རྗེས་ཐུགས་རྗེ་མཛད་མ་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཐུགས་རྗེས་མཛད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བཟུང་བ་མཛད་ཅེས་པ་ནི་ཐུགས་རྗེའི་དོན་དང་མཐུན་པའི་མཚན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་ཐུགས་རྗེའི་དོན་དང་མཐུན་པའི་མཚན་དུ་མ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ལ་བརྩེ་བ་མི་མངའ་བ་དང༌། གཞན་ལ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མི་ལེགས་པ་བཤད་དོ། །གཞན་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ལ་བརྩེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་ལྟར་རེས་འགའ་བརྟན་པས་གང༌། གཞན་དོན་བསྒྲུབ་པར་མཛད་སླད་དུ། །ཁྱོད་ནི་ལན་བརྒྱར་ཕྱོགས་དག་ཏུ། །གཏོར་མ་བཞིན་དུ་བཏང་བ་ལགས། །འདི་ལྟར་ལན་བརྒྱར་ཕྱོགས་དག་ཏུ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ལ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ནི་གཞན་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ལ་བརྩེ་བ་མེད་པ་དེ་ལྟར་བཤད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་འདི་ལྟར་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆད་པར་འདོད་པའི་དོན་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་ཕྲད་ཅེས་བྱ་བའོ། །ཁྱད་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །ལན་བརྒྱ་ནི་ལན་མང་པོར་རོ། །བརྟན་པའི་ཕྱིར་
― DTG01_Page_289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟན་པ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ། །རེས་འགའ་གཏོར་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་དག་གིས་ཕྱོགས་དུམ་བུར་བྱས་ནས་གཏོར་མར་བཏང་བ་སྟེ། གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་རྣམས་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐུགས་རྗེས་ཀྱང་ཐུགས་རྗེ་མི་མངའ་བ་དང་འདྲ་བར་ཁྱོད་ལན་བརྒྱར་བྱས་ནས་བཏང་བ་ལགས་སོ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཤད་པ། གཞན་དོན་སྒྲུབ་པར་མཛད་སླད་དུ། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྟག་ཕྲུག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཟའ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་སུ་བཏང་བ་ལགས་སོ། །གང་ལ་ཞེ་ན། ཕྱོགས་དག་ཏུ་ནི་ལས་ཀྱི་བྱེད་ཚིག་གི་མཐའ་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་བཞིར་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་བཟང་བ་ནི་ལེགས་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བུད་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མི་ལེགས་པ་དང་འདྲ་བའི་སྤྱོད་པ་བཤད་ན། བུད་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལེགས་པ་དེ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཐ་མལ་པའི་སྐྱེ་བོས་ཀྱང་བུད་མེད་གཡོན་ཅན་དབང་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། འོན་ཀྱང་བརྟན་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཁྱོད་ལ་གནོད་མཛད་ཀྱང༌། །ནོངས་པ་ཅན་དུ་མི་བརྩི་བས། །ཁྱོད་ཀྱི་བཞེད་པ་ཁོ་ན་དང༌། །མཐུན་འཇུག་པ་ནི་ལེགས་པར་གདའ། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ལ་གནོད་མཛད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྲོག་པས་ཀྱང་གཞན་གྱི་སྲོག་ལ་གཅེས་པར་དགོངས་པའོ། །དེས་ན་ཐུགས་རྗེ་འདི་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་བཞེད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞིང་ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་དང་མི་འགལ་བར་འཇུག་པ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་སྨན་པའི་སླད་དུ་འཇུག་པའོ། །ལེགས་པ་ནི་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་འདི་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། བཤད་པ། དེ་ལྟར་ཁྱོད་ལ་གནོད་མཛད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་བརྒྱར་བཅད་ནས་གཏོར་མར་བཏང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དེས་སོ། །ཀྱང་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ཏོ། །གནོད་མཛད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟིར་བར་
― DTG01_Page_290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཡང་མཛད་པའོ། །ཁྱོད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །མི་བརྩི་བས་ནི་ལེགས་པ་ཡིན་གྱི་གདུག་པ་ཅན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ནོངས་པ་ཅན་དུ་མི་བརྩི་ཞེས། བུད་མེད་གདུག་པ་ཅན་ནི་དོར་བའི་རིགས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐུགས་རྗེ་འདི་དོར་བར་མ་མཛད་པས་ངེས་པར་འདི་ནི་ནོངས་པ་ཅན་དུ་མི་བརྩི་བས་ནོངས་པར་མི་མཛད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འདིར་དགོངས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེས་བུད་མེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལེགས་པ་དང་འདྲ་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་གསལ་བར་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པའོ། །ཐུགས་རྗེ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་སྟེ་ལེའུ་དྲུག་པའོ།། །།
ལེའུ་བདུན་པ་གསུང་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུང་ལ་བསྟོད་པའི་དབྱེ་བ་བཅུ་གཅིག་སྟེ། དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གང་གིས་ཚིག་གི་དོན་གྱི་དབྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་བཤད་པ་དེ་ནི་ཕྱིས་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ། ཚིག་བཟང་བ་དང་དོན་ཆེ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིག་བཟང་བ་དང་དོན་ཆེ་དང༌། །བདེན་པ་དང་ནི་སྙན་པ་དང༌། །ཟབ་གསལ་གཉི་གའི་དོན་ལྡན་དང༌། །བསྡུས་དང་སྤྲོས་པ་དང་ལྡན་པ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་དེ་ལྟ་བུ། །ཁྱོད་ཀྱི་དགྲ་བོས་ཐོས་ན་ཡང༌། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལེགས་སོ་ཞེས། །སུ་ཞིག་ངེས་པ་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །ཚིག་བཟང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཚིག་བཟང་བའི་གསུང་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཚིག་བཟང་བ་སྟེ། ཚིག་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚིག་གསལ་བ་ཡིན་ན་ཡང་སྒེག་པའི་སྡེ་བ་སྦྱོར་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་དོན་མི་ཚེ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དོན་ཆེ་བ་ནི་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲང་སྲོང་སེར་སྐྱ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཀྱང་དེ་ལྟར་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དོན་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བས་ན་དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཁྱད་དུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདེན་བ་མ་ཡིན་པ་ཕལ་ཆེ་བ་ན་སྙན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ནི་བདེ་བ་དང་སྙན་པ་དང་ཡང་ཡིན་ཏེ། མཉན་པའི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོའི་གདུལ་བྱའི་ངོ་
― DTG01_Page_291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བོའི་ཕྱིར་ཟབ་པ་དང༌། གསལ་བ་དང༌། གཉི་གའི་དོན་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཟབ་པ་དང༌། གསལ་བ་དང༌། གཉི་གའི་དོན་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཚིག་གི་དོན་དང་ལྡན་པ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། ཟ་བ་པའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་པའི་དོན་དང་ལྡན་པ་ནི་གསལ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཚིག་གི་དོན་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉི་གའི་དོན་དང་ལྡན་པའོ། །བསྡུས་པ་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྤྲོས་པ་ནི་རྒྱས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ནི་བདག་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་བདག་ཡིན་ན་གཟུགས་ནི་གནོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་གཉི་ག་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བསྡུས་པ་དང་སྤྲོས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། གདུལ་བྱ་བསྡུས་པ་དང་སྤྲོས་པ་ལ་དགའ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སུ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འགྱུར་བ་ནི་མི་འགྱུར་བའོ། །ཐོས་པ་ནི་ཐོས་ནས་སོ། །གསུང་ནི་མདོའི་སྡེ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ནི་ཁྱོད་ཀྱིའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལའོ། །རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་འབྲིང་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་གྱི་དགྲ་བོས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་གོ་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པ་ནི་ངེས་པའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁོ་ནར་གསལ་བ་ནི་དབྱེ་བ་དང་པོའི་བཤད་པའོ། །གཞན་ཡང༌། མང་པོའི་རིལ་གྱིས་སྙན་མ་ལགས། །བཅོས་པ་འགའ་ཙམ་སྙན་པར་བས། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་དོན་གྲུབ་པས་ཀྱང༌། །ཐམས་ཅད་ལེགས་གསུངས་ཁོ་ན་ལགས། །མང་པོ་རིལ་གྱིས་སྙན་མ་ལགས། །ཞེས་པ་ནི་རྒྱས་པའོ། །མང་པོ་ནི་ཕལ་ཆེ་བ་སྙན་པ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །གསུང་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོས་པ་འགའ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་འདོད་པའི་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཞེན་པ་དེ་ནི་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གསུང་གིས་འདུ་འཁར་མི་ནུས་སོ། །བཅོས་
― DTG01_Page_292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འགའ་ཙམ་གྱི་གསུང་ནི་སྙན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེར་ན་འདོད་པའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པའི་སྲིད་པ་ལས་འཇིགས་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། དེ་ལྟར་འབར་བར་གྱུར་པ་ལ། །རངས་དང་དགའ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །མུན་པའི་ནང་དུ་གནས་པ་ཡིས། །སྒྲོན་མ་ཇི་ལྟར་ཚོལ་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །གཞན་ཁ་ཅིག་འདི་ལྟར་སྨྲ་བར་བྱད་དེ་བཅོས་པའི་གསུང་ནི་སྙན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ལྷ་སྦྱིན་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རྨོངས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལ་ཡང་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གཏོད་པར་མི་བྱེད་ན་ཁྱོད་ལ་གཏོད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། གང་གི་ཕྱིར་ཤཱཀྱ་རྣམས་ཀྱི་བྲན་མོའི་བུ་ཨམ་བཥྚ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐྱེ་བོ་རའི་མཆིལ་མ་ཟ་བར་ཁྱོད་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བས་ན་མི་བཟོད་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པས་གནས་པར་འོས་པའི་གདུལ་བྱ་ལ་ཐུགས་རྗེར་དགོངས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེའི་ཡང་མི་སྙན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྩུབ་མོ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཐུགས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དོན་གྲུབ་པ་ནི་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀྱང་གི་སྒྲས་ནི་དོན་གཞན་སྟོན་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྙན་པ་དང་མེ་སྙན་པའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ཤཱཀྱ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་སྙན་པ་སྟེ། དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་པ་བཤད་དོ། །དེ་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་རྣམ་བརྟགས་ན། །གང་ཞིག་འཇམ་དང་རྩུབ་པ་དང༌། །གང་ཡང་དེ་གཉིས་ལྡན་པ་དང༌། །ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར། གང་ཞིག་འཇམ་པ་ནི་སྙན་པའི་གསུང་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞི་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ནི་འདི་ནི་ལུས་ཀྱི་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། འདི་ནི་ལུས་ཀྱི་ལེགས་པར་སྤྱད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། འདི་ནི་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། འདི་ནི་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། འདི་ནི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ཞིག་
― DTG01_Page_293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྩུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩུབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། འདི་ནི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། འདི་ནི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། འདི་ནི་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། འདི་ནི་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། འདི་ནི་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དགས་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ཡང་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་གསུང་དེ་གཉིས་ནི་འཇམ་པ་དང་རྩུབ་པ་དག་སྟེ། ལྡན་པ་ནི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་འདི་ནི་ལུས་ཀྱི་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདི་ནི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇམ་པ་དང༌། རྩུབ་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་དང་ལྡན་པའི་གསུང་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་ཐར་པ་གཅིག་གི་མཐའ་བརྟགས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། འགྱུར་བ་ནི་འགྱུར་བའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ནི་གསུང་ངོ༌། ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐུགས་རྗེ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྤྱད་ན་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པར་འགྱུར་ཏེ། ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་སྦྱོར་བས་ཐར་པ་ཐོབ་པར་མཛད་པ་སྟེ། བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུང་ཐར་པ་དང་རོ་གཅིག་པ་སྟེ། དབྱེ་བ་གསུམ་པ་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ངོ་མཚར་བར་ཡིད་ཀྱིས་བསྟོད་པར་བྱ་སྟེ། ཨེ་མའོ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་དག་པའི། །ཕྲིན་ལས་རྣམས་ནི་རབ་ཏུ་བཟོ། །ང་ཡིས་རིན་ཆེན་གསུང་རྣམས་ཀྱི། །སྣོད་འདི་འདྲ་བ་འདི་བགྱིས་སོ། །ཨེ་མའོ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་དག་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཀྱེ་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་མཚར་བའོ། །ཤིན་ཏུ་ཡོངས་དག་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི་དཀར་པོ་འབའ་ཞིག་སྟེ། གྱ་གྱུ་རྟག་ཏུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བཟོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཁས་པའོ། །རབ་ཏུ་ནི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྲིན་ལས་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པའི་ཚིག་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དང་སྦྱར་རོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་སྐྱེས་པས་མངོན་སུམ་དང་འདྲ་བར་སྲིད་པར་བྱེད་དེ། རིན་
― DTG01_Page_294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེན་གསུང་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་བཟང་བ་དང་དོན་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པའི་ཕྱིར་གསུང་རྣམས་ནི་རིན་ཆེན་ནོ། །འདི་འདྲ་བ་ནི་རྣམ་པ་འདི་དང་འདྲ་བ་སྟེ། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའོ། །སྣོད་ནི་རྟེན་ནོ། །བགྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐྱེད་པ་དང་ངེས་པར་བསྒྲུབས་པ་སྟེ། རིན་ཆེན་གསུང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་དགོངས་སོ། །གསུང་གི་རིན་ཆེན་རྣམས་ཀྱི་སྣོད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། ཁྱོད་ཞལ་བལྟ་ན་རབ་སྡུག་པ། །དེ་ལས་མཉན་ན་སྙན་པ་ཡི། །གསུང་འདི་དག་ནི་ཟླ་བ་ལས། །བདུད་རྩི་འཛག་པ་བཞིན་དུ་འབྱུང༌། །ཁྱོད་ཞལ་བལྟ་ན་རབ་སྡུག་པ། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། ཞལ་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ན་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བལྟ་ན་སྡུག་པ་སྟེ་བལྟ་བར་འོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་གསུང་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། མཉན་ན་སྙན་པའོ། །ཞལ་ནི་ཞལ་ལས་འཛག་པ་སྟེ། འཛག་པ་བཞིན་དུ་འབྱུང་བའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཟླ་བ་ལས་བདུད་རྩི་འཛག་པ་བཞིན་དུ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །ཟླ་བ་ནི་བདུད་རྩིའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ལས་ཞུ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་བདུད་རྩི་འཛག་པ་དེ་བཞིན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་ཟླ་བ་ལས་དོན་དམ་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ན་གསུང་ཁོ་ན་བདུད་རྩི་འཛག་པ་བཞིན་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གསུང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྟེན་པ་སྟེ། དབྱེ་བ་བཞི་པ་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི། །རྡུལ་རབ་ཞི་མཛད་ཆར་སྤྲིན་འདྲ། །ཞེ་སྡང་སྤྲུལ་ནི་འདོན་པའི་ཕྱིར། །ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་འདྲ་བ་ལགས། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྡུལ་རབ་ཞི་བར་མཛད་ཅེས་སྨོས་པ་ལ༑འདོད་ཆགས་ཁོ་ན་རྡུལ་ཏེ། །སྔོ་བ་ཐི་བ་ལ་སོགས་པ་མི་སྡུག་པ་བསྟན་པས་དེ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་མཛད་པ་ནི་སེལ་བར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསུང་གི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཁྱོད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིའོ། །ཆར་སྤྲིན་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆར་སྤྲིན་མ་ཡིན་པས་ཆར་སྤྲིན་དང་འདྲ་བར་སྤྱོད་པས་ན་
― DTG01_Page_295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཆར་སྤྲིན་དང་འདྲ་བའོ། །བྲིཀྵ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ལ་ཀའི་རྐྱེན་ཅན་ཏེ། དེ་ལྟར་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་སྦྱོར་བ་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་འདྲ་བ་ཞེས་སྨོས་པ་ལ། ནམ་མཁའ་ལྡིང་ནི་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ངོ༌། །དེ་དང་འདྲ་བར་སྐྱོད་པ་སྟེ། བྱམས་པ་ལ་སོགས་བསྟན་པས། ཞེ་སྡང་སྤྲུལ་ནི་གདོན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། ཞེ་སྡང་ཉིད་སྤྲུལ་ཏེ། ཁྲོ་བའི་དུག་འབྱིན་པའི་བྱིར་རོ། །གདོན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་མི་ཤེས་པའི། །རབ་རིབ་འཇོམས་པས་གདུགས་དང་འདྲ། །ང་རྒྱལ་རི་བོ་མངོན་འཇོམས་པས། །བརྒྱ་བྱིན་མཚོན་ཆ་འདྲ་བ་ལགས། །གདུགས་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །གདུགས་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པས་ན་གདུགས་དང་འདྲ་བའོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སླར་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བསྟན་པས་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་དབུས་ཀྱི་མཐའ་གསལ་བའི་ཕྱིར་ན་གདུགས་དང་འདྲ་བའི་གསུང་ཞེས་ཐམས་ཅད་ལ་དྲང་བར་བྱའོ། །ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེ་ན། བཤད་པ། མི་ཤེས་པའི་རབ་རིབ་འཇོམས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །མི་ཤེས་པ་ནི་མ་རིག་པར་གྲགས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་རབ་རིབ་དེ་རྣམ་པར་སེལ་བར་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱི་མཚོན་ཆ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྟེ། དེ་དང་འདྲ་བར་སྤྱོད་པའོ། །ང་རྒྱལ་ནི་མཐོ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ན་རི་བོ་སྟེ་རི་བོའོ། །དེ་འཇོམས་པས་ན་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་མཚོན་ཆ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ཁོ་ན་དང༌། བདག་མེད་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་བསམས་པ་ན་འདི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། ལས་ལས་རིགས་དང༌། གཟུགས་དང༌། ལང་ཚོ་ལ་སོགས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བདག་མེད་པ་དང༌། འདུས་བྱས་པ་ཙམ་ཉོན་མོངས་པའི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ལས་ལས་འབྱུང་བས་ན་རྣམ་པ་གང་གིས་སུ་ཞིག་ང་རྒྱལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ང་རྒྱལ་འཇོམས་པ་ནི་གསུང་ཡིན་པས་ན་དབྱེ་བ་ལྔ་པ་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། དོན་
― DTG01_Page_296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟིགས་པས་ན་མི་སླུ་བ། །ནོངས་མི་མངའ་ཕྱིར་རྗེས་སུ་མཐུན། །ལེགས་པར་སྦྱར་བས་གོ་སླ་སྟེ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་ལེགས་གསུམ་ལྡན། །དོན་གཟིགས་པས་ན་མི་སླུ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །དོན་གཟིགས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དོན་གཟིགས་པའོ། །གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རང་བཞིན་ནི་དོན་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ན་མི་སླུ་བ་སྟེ། བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་གི་དོན་ནི་མི་སླུ་བར་མཐོང་སྟེ། དེའི་གསུང་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོ་རིས་དང་ཐར་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལོ་བརྒྱའི་འོག་ཏུ་རྒྱལ་པོ་གཏུམ་པོ་མྱ་ངན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ནི་ནུབ་གཅིག་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་ཁྲི་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཁུ་ཏ་ཀ་ཞེས་བྱ་བའི་མི་རྣམས་ཀྱི་མགོ་བོ་ལ་གཉེར་མ་ལྷགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བུ་མོ་གཞོན་ནུ་ལས་ཀྱང་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་ན་དོན་གཟིགས་པའི་གསུང་གསུང་བ་ནི་མི་སླུ་བ་ཡིན་ནོ། །མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འཇོམས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གང་གིས་དོན་གཟིགས་པ་དེ་ནི་དོན་གཟིགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ནའོ། །དེའི་གསུང་ནི་མི་སླུ་བ་སྟེ། དོན་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་དཀྲུགས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་ནི་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ནི་ནོངས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་ན་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་སྟེ། དྲང་སྲོང་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་སྔ་ཕྱིར་མི་མཐུན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །གོ་སླ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོས་རྟོགས་པར་མཛད་པའོ། །ལེགས་པར་སྦྱར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གདུལ་བྱས་ཕལ་པའི་ཚིག་དང༌། ཆོས་སྐད་དང༌། ཀླ་ཀློའི་ཚིག་གི་དབྱེ་བས་དོན་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དོན་གཟིགས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། གོ་སླ་བ་སྟེ་ལེགས་པ་གསུམ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ལེགས་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་སྟེ།
― DTG01_Page_297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ངོ༌། །ནིའི་སྒྲ་ནི་ཚིག་གི་ཁ་བསྐང་བའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་གསུང་དག་གིས་སྟོན་པ་ཉིད་དུ་གྲགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་དབྱེ་བ་དྲུག་པ་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། རེ་ཞིག་དང་པོར་ཁྱོད་ཀྱི་གསུང༌། །ཉན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་འཕྲོག་མཛད། །དེ་ནས་ཡིད་ལ་བསམ་བགྱིས་ན། །རྡུལ་དང་མུན་པ་དག་ཀྱང་སེལ། །ཉན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་འཕྲོག་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཡིད་ནི་སེམས་དག་གོ །རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་པའི་དོན་ཏོ། །ཉན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་གཞན་དུ་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བའི་ཕྱིར་ཡིད་འཕྲོག་ག་པར་མཛད་པའོ། །དང་པོར་ནི་དང་པོར་རོ། །གསུང་ནི་གསུང་ངོ༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་པ་ལས་ཕྱི་མའི་དུས་སུ་ཡིད་ལ་བསམ་བགྱིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་རིམ་པས་སོ། །རྒྱུད་ལ་དྲི་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རྡུལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །མུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏི་མུག་གོ །ཉོན་མོངས་པའི་རིགས་མ་ལུས་པ་ནི་གཏི་མུག་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར་གཏི་མུག་ལོག་པར་བཤད་དོ། །འདོད་ཆགས་ནི་རྡུལ་གྱི་ཚིག་གིས་སྤོང་བ་ཙམ་ཞིག་བསྟན་ཏེ། འདིར་ནི་གསུང་གཅིག་ནས་གཅིག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་རྩ་བ་དང་བཅས་པར་འཇོམས་པར་བཤད་དེ། དེས་ནི་ཡིད་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་བདུན་པ་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ཕོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབུགས་འབྱིན་ཅིང༌། །བག་མེད་རྣམས་ནི་སྐྲག་པར་མཛད། །བདེ་བ་ཅན་དག་སྐྱོབ་མཛད་པས། །ཁྱོད་གསུང་ཀུན་དང་འཚམ་པར་འཇུག །ཕོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབུགས་འབྱིན་ཅིང༌། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། ཕོངས་པ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དེ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བཤད་པས་དབུགས་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ན་ཕོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབུགས་འབྱིན་པའོ། །གསུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །དཔེར་ན་ཉ་པ་དག་གིས་ཉ་རྒྱས་ཉ་དང་རིས་མཐུན་པའི་ཆུ་སྲིན་འགྲམ་དུ་དྲངས་པ་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ལྡན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཐུས་སྨྲས་པ་ནི་འདི་ནས་བདག་ཤི་འཕོས་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་
― DTG01_Page_298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ང་ནི་ཐུགས་རྗེ་ལྡན་རྒྱལ་ལ། །སེམས་ནི་ལེགས་པར་དད་པར་གྱིས། །དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སྤངས་ནས་ནི། །དེ་ནས་མཐོ་རིས་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་དབུགས་དབྱུང་བར་མཛད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སེམས་རབ་ཏུ་དད་པས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་ཕྱིན་པས་བདེན་པ་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པའི་སྦྲུལ་གདུག་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་དཔེར་བཤད་པར་བྱའོ། །བག་མེད་པ་རྣམས་ནི་སྐྲག་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་བྱ་བ་ལ་རྩེ་གཅིག་པ་མེད་པའི་བག་མེད་པ་དག་ལ་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་པས་འཇིགས་པ་བསལ་བར་མཛད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ན། །རྟག་ཏུ་ལྟུང་བའི་འཇིགས་དང་ལྡན། །དེ་བཞིན་སྐྱེས་པའི་མི་རྣམས་ནི། །རྟག་ཏུ་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉུང་ངུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡང་ན་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་བསྟན་པས་ཕལ་ཆེར་འདོད་པའི་བདེ་བས་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོ་བར་བགྱིད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བསྐྱེད་པར་མཛད་པའོ། །དཔེར་ན། ཉུང་དང་སྡུག་བསྔལ་མང་པོར་ལྡན། །འདོད་པ་མཁས་པས་རྣམ་ཤེས་པས། །ལྷ་ཡི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཡང༌། །ལྷག་པར་དགའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འདུས་བྱས་རྣམས་ནི་མི་རྟས་སྟེ། །སྐྱེ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཅན་པས། །སྐྱེས་ནས་འཇིག་པར་འགྱུར་བས་ན། །དེ་རྣམས་མྱུར་དུ་ཞི་ན་བདེ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་དང་འཚམ་པ་ནི་འཚམ་པ་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་དང་ཚུལ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཀུན་དང་འཚམ་པར་འཇུག་པ་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ཁྱོད་གསུང་ཀུན་དང་འཚམ་པར་འཇུག་པའི་དབྱེ་བ་བརྒྱད་པ་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་བསྐྱེད། །བར་མ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ཡང་སྤེལ། །ཐ་མའི་རབ་རིབ་རྣམ་འཇོམས་པས། །གསུང་འདི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་སྨན། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བ་བསྐྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །མཁས་པ་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། དགའ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་བསྐྱེད་པས་ན་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། བཏོན་པ་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་
― DTG01_Page_299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པར་འགྱུར་བའོ། །དཔེར་ན་སྔོན་ཆུ་སྲིན་ལས་ལྷའི་བུར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པའི་རང་བཞིན་མཐོང་ནས་ཚོང་པས་ཁེ་རྙེད་པ་དང་འདྲ་བར་ཡིད་བདེ་བ་ཐོབ་པས་འགྲོ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པའོ། །བར་མ་རྣམས་ནི་དབང་པོ་པར་མ་རྣམས་ཀྱི་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བས་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཤེས་རབ་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་བློ་སྤེལ་བར་མཛད་པའོ། །ཐ་མ་ནི་དབང་པོ་དམན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་པའི་རབ་རིབ་འཇོམས་པས་ན་རབ་རིབ་འཇོམས་པ་སྟེ། ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་ངེས་པར་བསྐྱེད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང༌། བར་མ་དང༌། ཐ་མའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སྨན་པས་ན་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་སྨན་པ་སྟེ་གསུང་དེ་ཉིད་བཤད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་གསུང་ནི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་སྨན་པ་སྟེ་དབྱེ་བ་དགུ་པ་བཤད་དོ། །སླར་ཡང༌། ལྟ་བ་དག་ལས་དགར་མཛད་ཅིང༌། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཉེ་བར་འདྲེན། །ཉེས་པ་སེལ་མཛད་ཁྱོད་ཀྱི་གསུང༌། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཆར་ཡང་འབེབས། །ལྟ་བ་དག་ལས་དགར་མཛད་ཅིང༌། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། དགའ་བར་མཛད་པ་ནི་རིང་དུ་མཛད་པའོ། །གསུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ལྟ་བ་དག་ནི་འཇིག་ཚོགས་དང་མཐར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་མཛད་པ་བསྟན་པས་མཐོང་བའི་ལམ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཉེ་བར་འདྲེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་མཛད་པ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཉེ་བར་འདྲེན་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉེས་པ་སེལ་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སློབ་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་མ་ལུས་པར་སེལ་བར་མཛད་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་སེལ་བར་མཛད་པ་ནི་རབ་ཏུ་སེལ་བར་མཛད་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཆར་ཡང་འབབས་ཏེ། དེ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་གསུང་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། མི་སློབ་
― DTG01_Page_300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ལམ་དང་མཐུན་པ་སྟེ་དབྱེ་བ་བཅུ་པ་བཤད་དོ། །དྲན་པ་དང་བློ་དག་ཐོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དྲང་སྲོང་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ནི་བརྫུན་པ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི། ཀུན་ལ་མ་ཐོགས་ཐུགས་མངའ་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་ལ་མ་ཐོགས་ཐུགས་མངའ་ཞིང༌། །དགོངས་པའང་ཀུན་ནས་ཉེར་གནས་པས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་ཀུན། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སླུ་མི་མངའ། །ཀུན་ནི་ཤེས་བྱ་རྣམས་ལ་སྟེ་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བ་ནི་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བའོ། །ཐུགས་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་ཉིད་ལ་སྟེ། ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའོ། །དགོངས་པ་ནི་ཡུལ་ལ་འདོད་པའོ། །སླུ་བ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པ་བཤད་པའོ། །སླུ་བ་མི་མངའ་བ་ནི་མི་སླུ་བ་སྟེ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །དེ་སླད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ལ་ཐུགས་དང་དགོངས་པ་དག་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་ཀུན་ནི་གདམས་ངག་སྟེ། སླུ་བ་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིའི་ཕྱིར་ཡང་མི་སླུ་བ་སྟེ། གང་སླད་ཡུལ་མིན་དུས་མིན་དང༌། །སྣོད་མིན་རྣམས་སུ་མི་འཇུག་པ། །དེ་སླད་ཁྱོད་གསུང་དོན་མཆིས་ཏེ། །བརྩོན་འགྲུས་ལེགས་པར་བརྩམས་པ་བཞིན། །གང་སླད་ཡུལ་མིན་དུས་མིན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། གང་སླད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་མིན་ནི་ཡུལ་ཁོ་ན་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་སྟེ། གདུལ་བྱའི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་སྟོན་པར་བཞེད་པས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ནས་མཉན་ཡོད་དུ་གཤེགས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དུས་མིན་པ་ནི་དུས་ཁོ་ན་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཡུན་རིང་པོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་དྲིས་པས་ཞག་བདུན་འདས་པ་ན་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། དུས་དེ་ཙམ་གྱིས་གདུལ་བའི་རྒྱུད་དེས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྣོད་མིན་ནི་རྫོགས་བྱེད་ལ་སོགས་པ་སྣོད་མ་ཡིན་པའོ། །སྣོད་ནི་ཐར་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པའི་
― DTG01_Page_301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྣོད་ཁོ་ན་འཇུག་པའོ། །དེ་སླད་ནི་རྒྱུ་དེས་དོན་མཆིས་པ་སྟེ་ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་དོན་དང་ལྡན་པའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འབྲས་བུ་དོན་དང་བཅས་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། །སྨྲས་པ། བརྩོན་འགྲུས་ལེགས་པར་བརྩམས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། བྱིས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་ལེ་ལོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་བརྩམས་ཆེས་པས་ནི་རྒོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མཐའ་གཉིས་སྤངས་ནས་བར་མའི་ལམ་གྱིས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་བརྩམས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དོན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞིང་ངེས་པར་ཐར་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དེ་ལས་གསུང་དེ་ནི་དོན་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གསུང་དོན་དང་ལྡན་པའི་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ཏེ། དབྱེ་བ་བཅུ་གཅིག་པ་བཤད་པ་ནི་གསུང་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པའོ། །གསུང་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བདུན་པའོ།། །།
ལེའུ་བརྒྱད་པ་བསྟན་པ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུང་གི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ན་གསུང་ལ་བསྟོད་པའི་འོག་ཏུ་བསྟན་པ་ལ་བསྟོད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བགྲོད་པ་གཅིག་དང་ཐབས་བདེ་དང༌། །ལེགས་པར་འབྲེལ་དང་ཉེས་པ་མེད། །ཐོག་མ་བར་དང་མཐར་དགེ་བ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་འདྲ་གཞན་ལ་མེད། །བགྲོད་པ་གཅིག་དང་ཐབས་བདེ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། །གང་གིས་བགྲོད་པས་ན་བགྲོད་པ་སྟེ་བགྲོད་པ་ནི་ལམ་མོ། །གཅིག་ཀྱང་ཡིན་ལ་བགྲོད་པ་ཡང་ཡིན་པས་ན་བགྲོད་པ་གཅིག་སྟེ༑བསྟན་པ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་བྱའི་ཕྱིར། །ལམ་འདི་ལས་ནི་གཞན་པ་མེད། །ཅེས་མདོ་ལས་བཤད་པའོ། །ལམ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། །དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་ན་ཐར་པ་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བགྲོད་པ་ནི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའོ། །གཅིག་གིས་བགྲོད་པ་ཞེས་པ་ནི་དྲུག་པའི་བསྡུ་བའོ། །ཤིང་ཤ་བའི་ལོ་མ་དང་འདྲ་བའི་མདོ་ལས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་ནི་ཆོས་གང་ཞིག་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་འཇུག་
― DTG01_Page_302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་ཅིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐབས་བདེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐབས་ནི་སྦྱར་བའོ། །གདུངས་པ་ལ་སོགས་པའི་དཀའ་བའི་དཀའ་ཐུབ་དགག་པའི་ཕྱིར་ཐབས་བདེ་བ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཐབས་བདེ་བ་སྟེ། བདེ་བ་དང་ལྡན་པས་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོའི་ཚིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྲིད་ཐར་པ་མ་ཐོབ་པ་དེ་སྲིད་དུ་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལེགས་པར་འབྲེལ་བའི་ངང་ཚུལ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ལེགས་པར་འབྲེལ་བ་དན་ལྡན་པའོ། །ཉེས་པ་ནི་སྐྱོན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་ཉེས་པ་མེད་པའོ། །ཐོག་མ་ནི་ཐོས་པའི་དུས་དང༌། བར་མ་ནི་བསམ་པའི་དུས་དང༌། ཐ་མ་ནི་བསྒོམ་པའི་དུས་སུ་དགེ་བ་སྟེ། མངོན་པར་མཐོ་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའོ། །དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་བར་དང་མཐར་དགེ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་འདྲ་བ་གཞན་ལ་མེད་པ་ནི་དྲང་སྲོང་སེར་སྐྱ་དང༌། པེ་ལུ་ཀ་དང༌། གཅེར་བུ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའོ། །འདི་ལ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟེན་པའི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང༌། ཁྱོད་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་དེ་ལྟ་བུ། །གཅིག་ཏུ་ཕངས་ལ་ཆགས་ལྟ་བས། །བྱིས་པ་གལ་ཏེ་སྨོད་བགྱིད་ན། །ལྟ་དང་འདྲ་བའི་དགྲ་མ་མཆིས། །གཅིག་ཏུ་ཕངས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བགྲོད་པ་གཅིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་སོ། །གཅིག་ཏུ་ཕངས་པ་ནི་འདོད་པར་བྱ་བའོ། །གཅིག་ཏུ་ཕངས་པ་ཁྱོད་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །མུ་སྟེགས་པ་ངན་པའི་ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པ་ནི་ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པ་སྟེ། ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེས་སོ། །བྱིས་པ་ནི་བྱིས་པ་ཁོ་ནའོ། །གཞུང་ལུགས་ནི་བསྟན་པའོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་ཚིག་གོ །སྨོད་པ་ནི་སྨོད་པར་བགྱིད་པའོ། །མ་མཆིས་པ་ནི་མ་མཆིས་པའོ། །ལྟ་བ་དང་འདྲ་བ་ནི་ལྟ་བ་དང་འདྲ་བའི་དགྲ་སྟེ། ལྟ་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་དགྲའི་མཆོག་སྟེ། གང་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་བསྟན་པ་ལ་བྱིས་པ་དེ་རྣམས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའོ། །གཞན་ནི་འགྲོ་བའི་དོན་སླད་དུ། །སྡུག་བསྔལ་མང་བསྟར་གང་ལགས་
― DTG01_Page_303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། །དེ་བསམས་ཁྱོད་བསྟན་ངན་ན་ཡང༌། །གནས་པར་བགྱི་བ་ལ་ཐུག་ན། །བསྟར་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟར་བ་ལགས། །ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟར་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་གང་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དོན་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཡིན་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་ཡིའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཐུགས་བསྐྱེད་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དང༌། དམྱལ་བ་དང་དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་རྣམ་པ་དུ་མའི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །བསམ་པ་ནི་དྲན་པ་ཡིས་སོ། །ངན་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཛེས་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་མི་སྲིད་པ་ཡང་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་ཞི་བ་བསྟན་ཏོ། །གནས་པར་བགྱི་བ་ལ་ཐུག་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པར་བྱ་བའི་རིགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོ་ག་ལའོ། །བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྨན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ངན་ན་ཡང་བྱས་པ་གཟོ་བས་གནས་པའི་རིགས་སོ། །ཕན་པ་གསུང་ཞིང་ཕན་མཛད་པ། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཅི་སྨོས་ཏེ། །མགོ་ལ་ཞུགས་ནི་འབར་བས་ཀྱང༌། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་སྒྲུབ་མི་བགྱིད། །ཕན་པ་མཛད་པ་ཅི་སྨོས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ལ། ཅི་སྨོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་བསྟན་ཏེ། ཕན་པ་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གསལ་བ་དང༌། གཞན་གྱི་ཆ་ལུགས་འཛིན་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཕན་པ་མཛད་པའོ། །ཕན་པ་གསུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པ་བསྟན་པའི་ངང་ཚུལ་དང་ལྡན་པའོ། །བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པ་གཞན་མི་སྲིད་ཅིང་རྣམ་པ་གང་ཞིག་གིས་སྒྲུབ་པར་མི་བགྱིད་པ་ཡིན་པའོ། །མགོ་ལ་ཞུགས་ནི་འབར་བས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མགོ་བོ་ཞུགས་ཀྱིས་འབར་བར་གྱུར་ན་ཡང་མགོ་པོ་ཚིག་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་བྱས་པས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་བས་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པའོ། །འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དགེ་སློང་དག་མགོ་བོ་འབར་བར་གྱུར་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་
― DTG01_Page_304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སུ་བྱས་ནས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོས་ཇི་སྲིད་སྦྱོར་བའི་བར་དུ་བྱ་བའི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུ་གང་གིས་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པ་དེའི་རྒྱུ་བཤད་ནས། བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པས་རང་དབང་དང༌། བྱང་ཆུབ་བདེ་དང་ཞི་བ་དང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་དང༌། །ལེགས་པ་བཞི་པོ་འདི་ཀུན་ཐོབ། །རང་དབང་དང་བྱང་ཆུབ་བདེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །རང་དབང་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ། དེ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །རང་དབང་ནི་རང་དབང་ཁོ་ན་སྟེ། གཞན་གྱི་དབང་དུ་མ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྟན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲེད་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བྲན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། །སྲེད་པ་ནི་བྲན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པ་རྩ་ནས་བཅད་པ་ན། །དངོས་གྲུབ་ལག་མཐིལ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་ལ་གླགས་སྐབས་མེད་པ་ན། །བྲན་ཉིད་མགོ་ལ་གནས་པར་འགྱུར། །ཞེས་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཁོ་ན་བདེ་བའོ། །བསྔགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོད་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བསྔགས་པ་བྱས་པས་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བསྔགས་པའོ། །ངའི་ཉན་ཐོས་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་ནང་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་ནི་ལྷའི་མིག་ཏུ་གྱུར་པས་ན་མཆོག་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ནི་དགེ་སློང་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཐོབ་པ་ནི་ཐོབ་པའོ། །ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། ལེགས་པ་བཞི་པོ་འདི་ཀུན་ཏེ། རང་དབང་ལ་སོགས་པ་ལེགས་པ་བཞི་པོ་འདི་ཀུན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་ནས། བསྟན་པས་བདུད་བཞི་ལས་རྒྱལ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འདི། །མུ་སྟེགས་ཐམས་ཅད་སྐྲག་མཛད་ལ། །བདུད་ནི་སེམས་ཁོང་ཆུད་མཛད་ཅིང༌། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་དབུགས་ཀྱང་འབྱིན། །མུ་
― DTG01_Page_305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེགས་ཐམས་ཅད་སྐྲག་མཛད་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྐྲག་པར་མཛད་ཅེས་པ་ནི་སྐྲག་པའོ། །བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །ངེས་པར་ལེགས་པ་ལྷག་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་ནི་མུ་དང་འདྲ་བས་ན་མུའོ། །དེ་ལེགས་པར་བརྗོད་པས་ན་མུ་སྟེགས་ནི་རྫོགས་བྱེད་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་མཛད་པ་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྟོད་པར་མི་འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀུན་བདག་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པས་སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་དེའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་བསྟན་པས་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་མ་ལུས་པ་ལས་བསྟན་པ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བདུད་ནི་ལྷའི་བུའི་བདུད་དོ། །དེའི་སེམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་པ་ནི་དེའི་ཡུལ་ལས་འདས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལྷའི་བུའི་བདུད་ལས་རྒྱལ་བ་ཉིད་བཤད་དོ། །བདེན་པ་བསྟན་པས་ངན་འགྲོའི་འཇིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་སོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་དབུགས་ཀྱང་འབྱིན། །ཞེས་པ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཚེ་སྦྱིན་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོའི་བདུད་ལས་བསྟན་པ་རྒྱལ་བ་ཉིད་བཤད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱི་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བཤད་པའོ། །དཔའ་བོ་ནི་བོད་པའོ། །འཆི་བདག་གི་བདུད་ལས་རྒྱལ་བར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འཆི་བདག་བསྟན་པ་ཁམས་གསུམ་གྱི། །ས་ཆེན་དག་ལ་སྤྱོད་བགྱིད་པ། །མི་ཐོགས་བཟློག་པ་མ་མཆིས་པའང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན། །ཁམས་གསུམ་གྱི་ས་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་མོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ས་ཆེན་པོ་ནི་ཡུལ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་བགྱིད་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱིས་ཆེན་པོ་གང་ལ་སྤྱོད་བགྱིད་པའོ། །འཆི་བདག་གི་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་མི་ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་མ་ཡིན་པ་དང་གསོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཟློག་
― DTG01_Page_306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་མ་མཆིས་པ་ནི་ལྕགས་ཀྱུ་མེད་པ་སྟེ། བཟློག་མ་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པའི་ལམ་གྱིས་སོ། །ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་ནི་མཐུ་དང་བྲལ་བར་མཛད་པའོ། །འཆི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་བདག་གིའོ། །བསྟན་པ་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གང་ལས་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བཤད་པ། ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པའི་ཐུགས་འཚལ་བ། །དགའ་ན་བསྐལ་པར་ཡང་གནས་ལ། །གང་དུ་བདུད་ཀྱིས་མི་བརྫི་བ། །དེར་ཡང་དགའ་མགུར་རབ་ཏུ་མཆི། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པའི་ལུགས་འཚལ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཤེས་པས་ན་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པའི་ལུགས་འཚལ་བ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བསྒོམས་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ན་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྐལ་པར་ཡང་གནས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོ་མང་པོ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཡིན་གྱི། བསྐལ་པར་ཡང་གནས་ཏེ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་སྲིད་ཅེས་དགོངས་པའོ། །གང་ཞིག་ཁ་ཅིག་གིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ཀུན་དུ་བསྙེན་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། ཕུ་དུད་བྱེད་འདོད་པ་དེ་ནི་བསྐལ་པར་གནས་པའམ་བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའི་ཚིག་གོ །རབ་ཏུ་མཆི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའོ། །དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་ཡང་གི་དོན་ཏེ། །དེར་ཡང་རབ་ཏུ་མཆི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེར་རབ་ཏུ་མཆི་ཞེ་ན། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་བའི་དགའ་མགུ་ནི་རང་དབང་ངོ༌། །གང་དུ་ཞེ་ན། །ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཁོ་ནར་རོ། །བདུད་ཀྱིས་མི་བརྫི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་ཁམས་གསུམ་གྱི་ས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྔར་ས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྔ་མའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་རིགས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བདུད་བཞི་ལས་བསྟན་པ་རྒྱལ་བར་མཛད་པ་ཁོ་ན་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ལུང་གི་དོན་ནི་བསམ་པ་དང༌། །བསྒོམ་དང་གུས་པར་མཉན་པ་ཡི། །དུས་གསུམ་ཆ་དབྱེ་ཁྱོད་ཀྱི་ནི། །བསྟན་ལས་གཞན་ལ་མཆིས་མ་ལགས། །ལུང་གི་དོན་ནི་བསམ་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG01_Page_307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་པའོ། །ལུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལས་ཐོས་པའོ། །དོན་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །བསྒོམ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བཤད་དོ། །གུས་པར་མཉན་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་སྟེ། བསྒོམ་པ་དང་གུས་པར་མཉན་པ་དེ་ཡིའོ། །དང་གི་སྒྲ་ནི་ལུང་དང་དོན་བསམ་པ་ཡང་ངོ༌། །དུས་གསུམ་ཆ་དབྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་ཞིག་དང་པོར་ལུང་གི་དུས་དང༌། དེ་ནས་དེའི་དོན་བསམ་པའི་དུས་དང༌། དེ་ནས་བསྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་དུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་ཆ་དབྱེ་བའོ། །གཞན་ལ་མ་མཆིས་པ་ནི་གང་དུ་གཞན་ལས་ཤེ་ན། ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཁོ་ན་ལ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཡོད་དེ། གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་བཤད་དོ། །བསྟན་པ་རྗེས་སུ་མི་བསྒྲུབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དྲང་སྲོང་སྐྱེས་མཆོག་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན། །དེ་ལྟར་ལེགས་པར་ཁྱབ་འདི་ལ། །མི་གུས་གང་ལགས་དེ་ལས་ནི། །སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་འང་ཅི་ཞིག་མཆིས། །དེ་ལྟར་ལེགས་པར་ཁྱབ་འདི་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དབང་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྡུས་པའོ། །ལེགས་པར་ཁྱབ་པ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་པ་ལེགས་པར་ཁྱབ་པ་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པར་ཡང་དག་པར་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་དེ་དང་སྦྱར་རོ། །དྲང་སྲོང་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེས་མཆོག་ནི་འདྲེན་པ་དང་གཙོ་བོ་ཞེས་བོད་པའོ། །བསྟན་པ་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མི་གུས་པ་ནི་དད་པར་མི་བྱེད་པའོ། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་དོན་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའོ། །ཅི་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པར་བརྗོད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོའང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་རང་དོན་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་གུས་པ་ལས་སོ། །བཤད་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་ལེགས་པར་ཁྱབ་པའི་རྒྱུད་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་མི་གུས་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་དུ་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་དོན་ཆེན་པོ་ཉམས་པ་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པའོ། །བསྟན་པ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་སྟེ་ལེའུ་བརྒྱད་པའོ།། །།
ལེའུ་དགུ་པ་སྨོན་ལམ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྨོན་ལམ་ལ་བསྟོད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔོན་སྨོན་ལམ་བཞེས་པ་སྟེ། མཐོང་ངམ་ཐོས་སམ་དྲན་པར་གྱུར་པའམ། །རེག་གམ་བརྗོད་པའི་ཚིག་གི་ཉེར་འགྲོ་ཡང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་འགྲོ་ལ་ཕན་པ་ནི། །བདེ་དང་ལྡན་པ་ཤིན་ཏུ་བྱེད་པར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ཐོས་པས་ནི་སྤྲོ་བ་སྐྱེ། །མཐོང་བས་དད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཁྱོད་གསུང་ཐོས་པས་དགའ་འགྱུར་ཏེ། །བསྟན་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བགྱིད། །ཁྱོད་ཐོས་པས་ནི་སྤྲོ་བ་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཐོས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་དབྱངས་འདིའོ། །སྤྲོ་བ་སྐྱེ་བ་ནི་མཐོང་བ་ལས་མོས་པ་བསྐྱེད་པར་མཛད་དེ། དཔེར་ན་ཁྱིམ་བདག་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྔོན་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པས་དགའ་ཞིང་བ་སྤུ་ལྡང་བས་བསྟན་པ་ལ་མོས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་དེར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྨོན་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཉེ་བར་ཕོངས་པའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཚིམ་པར་མཛད་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་བ་སྐྱེ་པར་འགྱུར་བ་ནི་དད་པ་སྐྱེ་བར་མཛད་པ་སྟེ། མཐོང་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བས་ཕན་པར་མཛད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་བསྟན་པའི་གསུང་གིས་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཉན་པ་པོ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཆོས་མཉན་པས་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སེམས་ཁྲུགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་མདོའི་ཚིག་གོ །རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བགྱིད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཞགས་པ་དག་ལས་སོ། །བསྟན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་མ། །གཞན་ཡང༌། ཆོས་བསྟན་པ་ནི་མེད་ན་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་སྲས་ཀྱིས་མགུ་བར་འགྱུར། །འཕེལ་བས་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱང་དགའ། །གཤེགས་པ་ནི་ཕན་འདོགས་མཛད། །ལྡོག་པ་ན་ནི་རྒུད་པར་འགྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་
― DTG01_Page_309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲས་ཀྱིས་མགུ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །སྲས་ནི་ལྷུམས་ནས་བལྟམས་པ་སྟེ། དེས་མགུ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མགུ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ནི་སྲས་ཏེ། །དེས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མཐར་བདེ་བ་གྲུབ་པར་མཛད་པས་ན་མགུ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འཆི་བ་མེད་པ་ལྷག་པར་རྟོགས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མགུ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཕེལ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་པ་མང་པོ་སྟེ། །དེས་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱང་དགའ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་སློང་དག་ཉན་ཐོས་གསར་དུ་དག་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་གསུངས་པའོ། །གཤེགས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཤེགས་པ་སྟེ། དེས་ཕན་འདོགས་མཛད་པ་ནི་ཕན་པ་ཐམས་ཅད་མཛད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གྲོང་དུ་གཤེགས་པ་ན་སྒང་མཐོ་བ་དམའ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དམའ་མོ་མཐོན་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། ལོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་མིག་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འོན་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྣ་བ་དང༌། ལྐུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚིག་རྙེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་ངོ༌། །ལྡོག་པ་ན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་སྟེ། དེ་རྒུད་པར་གྱུར་པ་ནི་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་དོན་ཉམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། བསྒྲགས་པས་སྡིག་པ་འཕྲོག་པར་མཛད། །ཁྱོད་དྲན་པས་ནི་རངས་པར་འགྱུར། །བཙལ་བས་བློ་གྲོས་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་རྣམ་པར་དག །བསྒྲགས་པས་སྡིག་པ་འཕྲོག་པར་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། བསྒྲགས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ལ་བསྟོད་པ་སྟེ། དེས་སྡིག་པ་འཕྲོག་པས་ན་སྡིག་པ་འཕྲོག་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ད་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་པས་ན་བརྗོད་པ་ནི་ཞར་ལ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གཏམ་ལ་སྦྱོར་བ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ཕན་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའོ། །དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་
― DTG01_Page_310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཁྱོད་ནི་ཁྱོད་དོ། །རངས་པ་ནི་རངས་པར་མཛད་པའོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པ་དྲན་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པས་དོན་མྱུར་བར་ཐོབ་པ་དང༌། ཆོས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ལྡན་པའི་རངས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའི་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྟོགས་པས་ཕན་པ་མཛད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བས་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་མཛད་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་སྦྱར་རོ། །བཙལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ན་སྟོན་པ་ཁོ་ན་ལ་བཙལ་བའོ། །ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་འཕར་བ་ཡིས་བྲམ་ཟེ་རིགས་གཙང་མ་ལ་སྨྲས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གླང་པོའི་ནགས་སུ་འགྲོ་བའི་སྐྱེས་བུས་གླང་པོའི་ནགས་སུ་ཞུགས་པ་ན་ནགས་ཚལ་ཆེན་པོ་དེ་རུ་གླང་པོའི་རྐང་རྗེས་མཐོང་ནས་ཀྱེ་མའོ་གླང་པོ་ཆེ་གང་གི་འདི་ལྟ་བུའི་རྐང་རྗེས་ཞེས་ངེས་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཀྱེ་མིའི་ཆ་ལུགས་དང་ལྡན་པ་ལ་རྐང་པ་བཞི་མེད་དེ། གང་གི་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཽ་ཏ་མ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བྲམ་ཟེའི་ཚིག་ཕྲད་ཀྱི་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཙལ་ནས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་གིས་སྟོན་པ་ཁོ་ནར་ངེས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བཤད་དོ། །ཤེས་ནས་དད་པ་རྙེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་འཕྲོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། ཁྱོད་ལ་བསུ་བས་དཔལ་དུ་བྱེད། །བསྟེན་པས་བློ་གྲོས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། །བསྟེན་ན་འཇིགས་པ་མེད་པར་མཛད། །བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་པས་བདེ་བར་འགྱུར། །ཁྱོད་ལ་བསུ་བས་དཔལ་དུ་བྱེད། །ཅེས་པ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར་ན་དཔལ་དུ་བྱེད་པའོ། །ཁྱོད་ནི་ཁྱོད་ལའོ། །བསུ་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བའོ། །ཉེ་བར་ཕྱིན་ནས་ཆོས་ཐོས་པའི་སྦྱོར་བས་བསྟེན་པ་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བློ་གྲོས་སུ་གྱུར་པས་ན་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་ཞེས་
― DTG01_Page_311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཆོག་ནི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའོ། །ཆོས་ཐོས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་སྦྱོར་བས་བརྟེན་པ་ནི་གུས་པའོ། །འཇིགས་པ་མེད་པར་མཛད་པ་ནི་ངན་སོང་གི་འཇིགས་པ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་འགྲོ་བ། །དེ་ནི་ངན་འགྲོར་མི་འགྲོ་སྟེ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ཚིག་གོ །སྐྱབས་སུ་སོང་བས་འཕགས་པའི་ལམ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཀུན་དུ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་བསྟན་པ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྙེན་བཀུར་བྱས་པས་དེས་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བདེ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། བདེ་བ་ནི་བདེ་བར་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་འདིར་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདོད་པ་སྟེ། བདེ་བ་དམ་པ་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མཛད་པའི་ངང་ཚུལ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བདེ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་མཛད་ཅེས་པ་ནི་དགོངས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་མེས་གདུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གདུང་བ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཚོན་ནུས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ། །སྡིག་པས་ཉེ་བར་གདུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱོད་བསོད་ནམས་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚོ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དག །བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དང༌། །ཤེས་རབ་ཕུན་ཚོགས་མི་འཁྲུགས་པས། །ཁྱོད་ནི་བསོད་ནམས་མཚོ་ཆེན་ལགས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དག །ཅེས་སྨོས་པ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེས་དག་པ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པའི་མཚོ་ཆེན་པོ་བཞིན་ནོ། །བསམ་གཏན་ནི་དགེ་བ་སྟེ། ཐུགས་རྩེ་གཅིག་པའོ། །དེའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དང་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྦྱོར་བས་དང་བ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འདམ་གྱིས་མ་གོས་པས་ན་རྙོག་པ་དང་བྲལ་བའི་མཚོ་ཆེན་པོ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །དེའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་
― DTG01_Page_312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །དེས་མི་བསྐྱོད་པས་ན་མི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ་སོར་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོའི་ཚིག་སྟེ། མི་འཁྲུགས་པའི་མཚོ་ཆེན་པོ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མཚོ་ཆེན་པོ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་མཚོ་ཆེན་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། བསོད་ནམས་མང་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཤིང་གི་རང་བཞིན་གྱི་ཤིང་རྟ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཁྱོད་སྐུ་བལྟར་འོས་རིན་ཆེན་ཏེ། །ལེགས་གསུངས་མཉན་འོས་རིན་ཆེན་ལགས། །ཆོས་ནི་སྤྱད་འོས་རིན་ཆེན་པས། །ཁྱོད་ནི་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ལགས། ཁྱོད་སྐུ་བལྟར་འོས་རིན་ཆེན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྐུ་ནི་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པའོ། །བལྟར་འོས་པ་ནི་བལྟར་འོས་པའི་ནང་ན་རིན་ཆེན་ཏེ། མཚན་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ན་དད་པར་འོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་པར་མཛད་པའོ། །མཉན་འོས་ནི་མཉན་པར་འོས་པའོ། །མཉན་འོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་རིན་ཆེ་བས་ན་མཉན་འོས་རིན་ཆེན་ཏེ། ལེགས་པར་གསུངས་པ་ནི་ཕན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་སྟེ། དེའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཡང་དབང་པོ་དང་སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནི་སྤྱད་འོས་རིན་ཆེན་ཏེ། །སྤྱད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་སྤྱད་ན་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་ཕན་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ལེགས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ནི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ནི་རིན་ཆེན་དེ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཏེ། བསྐྱེད་པའི་གནས་ཡིན་པའོ། །ཁྱོད་ནི་ཁྱོད་དོ། །གཞན་ཡང༌། །ཁྱོད་ནི་ཆུ་བོས་འདས་པའི་གླིང༌། །སྨས་པའི་བདག་ཉིད་སྐྱོབ་པ་སྟེ། སྲིད་པའི་འཇིགས་པས་ཉེན་པའི་སྐྱབས། །ཐར་འཆལ་རྣམས་ཀྱི་འདྲེན་པ་ལགས། །ཁྱོད་ནི་ཆུ་བོས་བདས་པའི་གླིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཁྱོད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཆུ་བོ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །བདས་པ་ནི་ཐར་པའི་ལམ་ལས་རིང་དུ་བདས་པ་སྟེ། ལྟེང་རྒྱས་འོད་སྲུངས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མེ་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བའི་ཆུ་བོས་བདས་པ་ནི་ཆུ་བོས་བདས་པའི་
― DTG01_Page_313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གླིང་དང་འདྲ་བས་ན་གླིང་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོབ་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྨས་པའི་བདག་ཉིད་ནི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྨས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྨས་པའི་བདག་ཉིད་དེ། སྡིག་པ་བྱས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྨས་པའི་བདག་ཉིད་ནི་སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་ལ་སོགས་པས་སྲོག་ཆགས་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་གསོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་བཀོད་པའི་ཕྱིར་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོབ་པའོ། །སྐྱབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སྟོན་པ་མེད་ན་ཡང་ཁས་བླངས་པ་ཙམ་གྱིས་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྲིད་པའི་འཇིགས་པས་འཇིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་སྲིད་པའི་འཇིགས་པ་རྣམས་ལས་བསྐྱབ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལྷའི་བུ་གཞན་ཁ་ཅིག་གིས་ཕག་མོའི་མངལ་དུ་ཞག་བདུན་ན་བདག་སྐྱེ་བར་ཤེས་ནས་ཤིན་ཏུ་དུས་པས་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བསྐུལ་བས་སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་ལས་ལོག་ཅིང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པའོ། །ཐར་འཚལ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་བཙོན་ར་ལས་བདག་ཉིད་གྲོལ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །འདྲེན་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་འདྲེན་པ་སྟེ་ཁྱོད་ཉིད་ནི་ལམ་མོ། །གཞན་ཡང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ཕྱིར་སྣོད་ཀྱི་མཆོག །ཞིང་གཤིན་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །སྲོག་ཆགས་ཀུན་ལ་ཕན་མཛད་ཕྱིར། །གྲོགས་ཀྱི་ཕུལ་ཡང་ཁྱོད་ལགས་སོ། །ཞིང་གཤིན་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །སྣོད་ཀྱི་མཆོག་ནི་སྲོག་ཆགས་ཀུན། །ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པ་སྟེ་དེའི་དངོས་པོའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དག་པ་དེའི་རྒྱུས་ཤིན་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་བའི་སྣོད་ཀྱི་མཆོག་གོ །ཞིང་གཤིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞིང་བཟང་པོའོ། །འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལ་བྱེ་མ་ཕུལ་བ་ཡང་རྒྱལ་པོ་གཏུམ་པོ་མྱ་ངན་མེད་པའི་འབྲས་བུའི་ས་བོན་དུ་གྱུར་ཏོ། །གྲོགས་ཀྱི་ཕུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོགས་བཟང་པོའོ། །ཕན་མཛད་ཕྱིར་ནི་ཕན་པར་མཛད་པ་སྟེ། ཐར་པའི་ལམ་སྟོན་པར་མཛད་པའོ། །
― DTG01_Page_314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྲོག་ཆགས་ཀུན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལའོ། །ཁྱོད་ནི་ཁྱོད་དོ། །གང་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལམ་ལ་མ་ཞུགས་པ་དེ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕན་པར་མཛད་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་མཛད་པ་ནི་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། ཕན་འདོགས་མཛད་པས་མཛའ་བཤེས་ཏེ། །འགྲོགས་ན་བདེ་ཕྱིར་སྙིང་དུ་སྡུག །ཞི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང༌། །ཡོན་ཏན་ཀུན་མངའ་མཆོད་འོས་ཁྱོད། །མཛའ་བཤེས་ཁྱོད་ནི་སྲོག་ཆགས་ཀུན་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །ཕན་འདོགས་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐུགས་ལ་དགོངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་བརྙེས་ཤིང་ཐར་པའི་ལམ་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོགས་ན་བདེ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁྲུགས་ན་ཡང་གཞན་གྱི་གནོད་པ་བཟོད་པ་ཙམ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་ལ་བཟོད་པར་གྲགས་སོ། །འགྲོགས་ན་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་འགྲོགས་ན་བདེ་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་དེ། །འོན་ཀྱང་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བཟོད་པ་བསྟར་བ་དང༌། སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་ཡང་ཕན་པ་སྩོལ་བ་སྟེ། བདེ་བར་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགྲོགས་ན་བདེ་བའོ། །རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་སྙིང་དུ་སྡུག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་སྙིང་དུ་སྡུག་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་རྟག་ཏུ་འཕྲོག་པ་ཞེས་བྱ་བས་ན་སྙིང་དུ་སྡུག་པའོ། །མཚན་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་བལྟ་བར་འོས་པ་སྟེ། ཞི་བའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་ན་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞིན་ནོ། །གཅིག་ཏུ་ཞི་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཞི་བ་སྟེ་རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་ཀུན་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་སོ། །མངའ་བས་མཆོད་འོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །མངའ་བའི་སྒྲ་ནི་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །མཆོད་འོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོད་པར་འོས་པ་སྟེ། སྲོག་ཆགས་ཀུན་གྱིས་མཆོད་པར་འོས་པའོ། །གཞན་ཡང༑སྡིག་པ་མེད་པས་ཡིད་དང་འཐད། །སྐུ་གསུང་བཟང་བས་དགའ་བར་མཛད། །དོན་ཀུན་འགྲུབ་ཕྱིར་དཔལ་ཡངས་ཏེ། །ཡོན་ཏན་ལེགས་རྟེན་བཀྲ་ཤིས་ལགས། །སྡིག་པ་མེད་པས་ཡིད་དང་འཐད། །ཅེས་སྨོས་པ་ལ། ཡིད་དང་འཐད་པ་ནི་ཡིད་དང་འཐད་པའོ། །
― DTG01_Page_315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལེགས་པ་ནི་ལེགས་པའོ། །སྲོག་ཆགས་ཀུན་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །སྡིག་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་པས་སྨད་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་མི་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བ་ནི་དགའ་བའོ། །སྐུ་དང་གསུང་བཟང་བ་ནི་དག་པའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་གསུང་བཟང་བ་དང་མཚན་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་སྐུ་བཟང་བ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་ལྟ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔལ་ཡངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུར་བཤད་དོ། །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ན་ལ་དཔལ་ཡངས་སོ། །དོན་ཀུན་འགྲུབ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ། དོན་ཀུན་ནི་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ལས་འགྲུབ་པ་དེ་ནི་དོན་ཀུན་འགྲུབ་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དོན་ཀུན་འགྲུབ་པ་སྟེ། རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་ན་དཔལ་ཡངས་སོ། །ཡང་ན་བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་གཏེར་ལྔ་བརྒྱ་གཟིགས་པར་གྱུར་པ་དང༑རྒྱལ་པོ་གཞན་ཀུན་གྱིས་ཀྱང་དེའི་ཡབ་ཟས་གཙང་མའི་སྐུ་སྐྱེས་ཀྱི་རྒྱུ་མང་དུ་བསྐུར་བར་གྱུར་ཏོ། །དེས་ན་དེའི་ཡབ་ཀྱིས་དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་ཞེས་མཚན་བཏགས་པ་དེ་བས་ན་དཔལ་ཡངས་སོ། །བཀྲ་ཤིས་ལ་ལེགས་པ་ནི་བཀྲ་ཤིས་པ་སྟེ། སྡིག་པ་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། གང་ལས་ཤེ་ན། བཤད་པ། །ཡོན་ཏན་ལེགས་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དང༌། མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྨོན་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ལ་བསྟོད་པ་བཤད་དོ༑སྨོན་ལམ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་སྟེ་ལེའུ་དགུ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཅུ་པ་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལམ་ལ་འཇུག་པ་ལ་བསྟོད་པ་ནི་དབྱེ་བ་བདུན་ཏེ། དེ་ཡང་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ། ཁྱོད་ནི་རྔན་ཐོན་བགྱིད་ལ་སྐུ་ལ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ནི་ངན་ཐེན་བགྱིད་ལ་སྐུལ། །ཆོམ་རྐུན་བགྱིད་པ་ཚར་ཡང་གཅོད། །གྱ་གྱུ་ཅན་རྣམས་རྣལ་དུ་འགད། །དལ་བུས་བགྱིད་ལ་བཞེན་བསྐུལ་འདབས། །དུལ་བ་རྣམས་ནི་ལམ་ལ་སྦྱོར། །དམུ་རྒོད་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་མཛད། །དེ་སླད་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ཡི། །ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་མེད་
― DTG01_Page_316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག །ཁྱོད་ནི་རྔན་ཐེན་བགྱིད་ལ་སྐུལ་བ་ནི། །ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བླ་མེད་མཆོག །ཅེས་བྱ་བས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བའི་མཆོག་གིས་ཤིང་རྟའི་རྟ་དག་རྔན་ཐེན་ནི་གོམ་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་འགྲོ་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ལ་ལྕག་དབྱུག་གིས་རྡེག་པས་སྐུལ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཁྱོད་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ལེ་ལོའི་དབང་གིས་འཁོར་བར་གནས་པ་ལ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པ་དང་ཞི་གནས་སྐྱེད་པའི་སྦྱོར་བས་ཡོངས་སུ་བསྐུལ་བ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་འཛུད་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ལམ་ལས་ལམ་གཞན་དུ་ཤིང་རྟ་འདྲེན་པའི་རྟ་རྣམས་སྲབ་ཀྱིས་བླན་ནས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བས་ཚར་གཅོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཁྱོད་ཀྱང་ལམ་ངན་པར་གནས་པའི་སྐྱེས་བུ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཆོས་བསྟན་པའི་སྲབ་ཀྱིས་ཚར་གཅོད་པ་ནི་ལམ་བཟང་པོ་ལ་འཛུད་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །ཇི་ལྟར་གྱ་གྱུ་ཅན་རྣམས་ནི་རྟ་འཁྱོག་པར་འགྲོ་བ་རྣམས་ཤིང་རྟའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བས་རྣལ་དུ་འགོད་ཅིང་ལམ་དྲང་པོ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། །ཁྱོད་ཀྱང་གཡོ་སྒྱུ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེ་བོ་གདུལ་བྱ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་རྣལ་དུ་འགོད་པ་ནི་ལམ་དྲང་པོ་ལ་འགོད་པར་མཛད་པའོ། །ཇི་ལྟར་དལ་བུས་བགྱིད་པའི་རྟ་རྣམས་ལ་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བས་བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འབད་རྩོལ་དམན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ལ། བརྩོན་འགྲུས་བསྟན་པས་ཁྱོད་བཞེན་བསྐུལ་འདེབས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བརྩོན་འགྲུས་ལ་བརྟེན་ནས་རྟ་བཟང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བས་ལམ་དུ་ཁྱད་པར་གྱི་ཁུར་ཁྱེར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གང་གདུལ་བྱ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་གདུལ་བྱའི་དགོས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཤཱ་རིའི་བུ་མཉན་ཡོད་ཀྱི་གནས་ན་གནས་པའི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ལ་དགོངས་སུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་བཀས་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་གྱི་གནས་སུ་མུ་སྟེགས་པ་མདུན་དུ་འགྲོ་བ་དང་མཉན་ཡོད་ཀྱི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པར་རབ་ཏུ་བཀོད་དོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིག་རྐང་པ་གཅིག་
― DTG01_Page_317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དང་བཅས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཞི་གནས་བསྐྱེད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་འཛུད་པ་སྟེ། དང་པོའི་དབྱེ་བ་བཤད་དོ། །ཇི་ལྟར་དམུ་རྒོད་ནི་རྟ་མི་སྲུན་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་བོན་མ་བླངས་པའི་དམུ་རྒོད་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་མཛད་པ་ནི་ལམ་ལ་འཛུད་པར་མི་མཛད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་གདུལ་བའི་སྐབས་ལ་མ་བབ་པ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་མི་མངའ་བ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐར་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པའི། །སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་ཕྱག་བྱིན་པས། །ངན་སོང་དག་དང་སྲིད་པ་ལས། །རྗེས་སུ་བརྩེ་བས་སྒྲོལ་བར་མཛད། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ས་བོན་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ལ་དུས་དེ་སྲིད་དུ་བཏང་སྙོམས་མཛད་པ་སྟེ། དབྱེ་བ་གཉིས་པའི་བཤད་པའོ། །གཞན་ཡང༌། །ཁྱོད་ནི་ཉམ་ཐག་རྣམས་ལ་བརྩེ། །བདེ་བར་གནས་ལ་ཕན་པར་དགྱེས། །ཕོངས་པར་གནས་ལ་ཐུགས་རྗེ་བས། །ཀུན་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པ་ལགས། །ཁྱོད་ནི་ཉམ་ཐག་རྣམས་ལ་བརྩེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཉམ་ཐག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པར་གྱུར་ཅིང་ཉེས་པའི་སྤྱོད་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་བརྩེ་བ་སྟེ། ཉེས་པའི་སྤྱོད་པ་དེ་ལས་གདོན་པར་དགོངས་པའོ། །བདེ་བར་གནས་པ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་བ་རྣམས་ལ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕན་པར་དགྱེས་པ་སྟེ། སྙིང་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕན་པའི་སྒྲས་ཐར་པ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་དགྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞེད་པ་སྟེ། དེའི་རང་བཞིན་ནི་ཕན་པར་དགྱེས་པ་སྟེ། ཐར་པ་ལ་དགོད་པར་རྩོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་སློང་དག་སོམས་ཤིག །བག་མེད་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱའོ། །ཕོངས་པར་གནས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བས་ཕོངས་པ་སྟེ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་ཆད་པར་གྱུར་པའོ། །ཐུགས་རྗེ་ནི་ཕན་པ་ལ་དམིགས་པ་ཙམ་སྟེ། །སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འདོན་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་འགལ་བ་དང༌། མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པ་སྟེ། མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་
― DTG01_Page_318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ཕན་པ་དང༌། ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་དག་དང༌། ཀུན་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པ་སྟེ། དབྱེ་བ་གསུམ་པའི་བཤད་པའོ། །གཞན་ཡང༌། ཁྱོད་ནི་དགྲ་བོ་རྣམས་ལའང་བྱམས། །ཉམས་པར་གྱུར་ལ་ཕན་འདོགས་མཛད། །གཏུམ་པོ་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས། །ཁྱོད་ནི་ཡ་རབས་རྨད་ཅིག་ལགས། །ཁྱོད་ནི་དགྲ་བོ་རྣམས་ལའང་བྱམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། དགྲ་བོ་རྣམས་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པ་སྟེ། ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའོ། །དགྲ་བོ་དེ་རྣམས་ལ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པ་ནི་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའོ། །དེ་བས་ན་གདུང་བའི་རིམས་ཀྱིས་ནོན་པར་གྱུར་པའི་ལྷས་བྱིན་གྱི་གདུང་བའི་རིམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བསལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་ངོ༌། །ཕན་འདོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཤེགས་པའོ། །འདི་ནི་བསྟན་པ་ལ་འཛུད་པའོ། །ཉམས་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉམས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལའོ། །ཉམས་པར་གྱུར་པ་ནི་སྨད་པར་བྱ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འགལ་བའི་ལས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཞོན་ནུ་ངེས་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱག་དར་ཁྲོད་སྦྱངས་པས་འཚོ་བར་གྱུར་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཤེགས་ནས་རབ་ཏུ་དབྱུང་བར་མཛད་དོ་ཞེས་ཐོས་ནས་མཉན་ཡོད་ཀྱི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་མ་དད་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་བོ་ངན་པ་ཡང་རབ་ཏུ་འབྱིན་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འགྱོད་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་དུ་ཕྱིན་པར་གྱུར་ཏོ། །འཕགས་པ་ངེས་པར་གནས་པ་དེ་ཡང་རྡོ་ལེབ་གང་ཡང་རུང་བའི་སྟེང་དུ་ཕྱག་དར་ཁྲོད་ཀྱི་གོས་འདྲུབ་ཅིང་གནས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཁང་པའི་ཡང་ཐོག་གི་སྒོ་བཅད་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོས་ཀྱང་འཕགས་པ་ངེས་པར་གནས་པ་ངོ་མ་ཤེས་པས་སྨྲས་པ། འཕགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བདག་མཆིས་སོ་ཞེས་ཞུ་བ་མཛོད་ཅིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །འཕགས་པ་དེ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པས་རྒྱལ་པོའི་སེམས་ཤེས་ནས་རྡོ་ལབ་དེ་ལ་ཆུ་
― DTG01_Page_319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལ་བྱེའུ་བཞིན་འཛུལ་བར་བྱས་ཤིང་གཤེགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་བར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ནང་དུ་ཞུགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལ་སྤྱི་བོས་གཏུགས་ཤིང་ཕྱག་བྱས་ནས་དང་པོར་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་གང་ཡིན་ཞེས་ཞུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ། དོན་གང་གི་ཕྱིར་འགྱོད་པ་བསྐྱེད་པའི་སླད་དུ་འོངས་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྒྱལ་པོས་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་དད་ཅིང་ཡི་རངས་པར་གྱུར་ཏོ། །སླར་ཡང་དེ་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་པའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ། བཤད་པ་མཁྲེགས་དང་འཇམ་པ་ནི། །སྨན་པ་ཡིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་ནས། །ཁྲུས་ཀྱི་སྨན་ནི་སྟེར་བ་སྟེ། །རིགས་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག་མི་བྱེད། །དེ་བཞིན་རྒྱུད་ནི་འཇམ་པ་དང༌། །རྩུབ་པ་ཡང་ནི་ཡོངས་རྟོགས་ནས། །ཉོན་མོངས་བཀྲུ་ཕྱིར་སྨན་སྦྱིན་པ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་རིགས་མི་ལྟོས། །གཏུམ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ཆགས་དུ་མ་གསོད་པར་བྱེད་པ་སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་དང་དཔལ་སྦས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལའོ། །ཐུགས་བརྩེ་བ་ནི་ཐུགས་བརྩེ་བས་གཞན་དབང་དུ་འགྱུར་བའོ། །རྨད་ཅིག་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པ་ཉིད་སྟོན་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་ནི་འགལ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ལ་སོགས་པས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡ་རབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་དགྲ་བོ་རྣམས་ལ་ཡང་ཕན་པར་བཞེད་པ་སྟེ། དབྱེ་བ་བཞི་པ་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་ཕན་འདོགས་བགྱིད་སླད་ཕ་མ་དག །གལ་ཏེ་བླ་མར་འཚལ་ན་གོ །ཁྱོད་ནི་ལྷག་པར་ཕན་འདོགས་པས། །བླ་མ་ཉིད་འགྱུར་སྨོས་ཅི་འཚལ། །ཕན་འདོགས་བགྱིད་སླད་ཕ་མ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཕ་མ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བླ་མ་ཉིད་དང་སྦྱར་རོ། །ཕན་འདོགས་བགྱིད་སླད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེད་པ་དང་གསོ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་མ་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །སྨོས་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནི་འགྱུར་བ་ལ་སྨོས་ཅི་འཚལ་བའོ། །བླ་མ་ནི་བླ་མའོ། །ཁྱོད་ནི་ཁྱོད་ལའོ། །ལྷག་པར་ཕན་འདོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཐར་པའི་གྲོང་
― DTG01_Page_320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱེར་ཐོབ་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕན་འདོགས་པ་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་གཅིག་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་དང་མ་དག་ཉེ་བས་ན་བླ་མ་ཉིད་དེ། ཁྱོད་ཀྱང་དེ་ལྟར་ལྷག་པར་ཕན་འདོགས་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བས་ན་བླ་མ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞན་ཡང༌། །རང་གི་དོན་ལ་མི་ལྟ་བས། །ཉིད་ཀྱི་དགྲ་བོ་ལྟར་གྱུར་ཅིང༌། །གཡང་སའི་མུན་གནས་རྣམས་ལ། །ར་བ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའང་ཁྱོད། །རང་གི་དོན་ལ་མི་ལྟ་བས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། རང་གི་དོན་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མི་ལྟ་བ་ནི་སྡིག་པ་ལ་ཆགས་པའོ། །ཉིད་ཀྱི་དགྲ་བོ་ལྟར་གྱུར་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲ་བོ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་གི་དོན་ལ་མི་ལྟ་བས་ཉིད་ཀྱི་དགྲ་བོ་ལྟར་གྱུར་པ་དེ་རྣམས་ལ་ཁྱོད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །གཡང་སའི་མུན་གནས་རྣམས་ལ། །ཞེས་པ་ལ། གཡང་ས་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའོ། །གཡང་ས་དེའི་མུ་ནི་མདུན་ན་གནས་པའི་སྡིག་པའི་ལས་སོ། །དེ་ལ་གནས་པ་ནི་སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་དང་དཔལ་སྔས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཡང་སའི་མུན་གནས་པ་སྟེ། ངན་འགྲོ་འགྲོ་བའི་ལས་བྱེད་པའོ། །དེ་རྣམས་ལ་ར་བ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཁ་ཅིག་ལ་གཡང་སའི་མུ་ལ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་རབས་འཛིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནུས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ། །ཁྱོད་ཀྱང་དེ་རྣམས་ལ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རབ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞན་ཡང༌། འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀར་སྨན་གདགས་དང༌། །འཇིག་རྟེན་ལས་ནི་འདའ་སླད་དུ། །མུན་པར་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་སྣང་བར་མཛད། །འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀར་སྨན་གདགས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་སྒྲ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་བརྗོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀ་ནི་འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀ་སྟེ། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་མོ། །དེས་སྨན་གདགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀར་སྨན་གདགས་དང་པོ། །གང་ལ་སྨན་གདགས་པར་མཛད་ཅེ་ན། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་འཕགས་པའི་
― DTG01_Page_321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལམ་གྱིས་བདེན་པ་མཐོང་བས་ངན་སོང་གི་འཇིགས་པ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་སྨན་གདགས་པར་མཛད་པའོ། །ཤེས་རབ་སྣང་བར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་ནི་འདའ་སླད་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདའ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དེས་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་ཀྱང་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་སླད་དུ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་སྟེ། སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དགོངས་པའོ། །དང་གི་སྒྲ་ནི། ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་སྣང་བར་མཛད། །ཅེས་པ་སྟེ་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་བྱས་སམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མུན་པར་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། མུན་པ་ནི་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་མངའ་བའི་ཕྱིར་མུན་པར་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་སོ། །དཔེར་ན་ལོང་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་ལས་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབས་སོ། །མུན་པར་གྱུར་པ་དེ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་གྱུར་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྣང་བར་མཛད་པ་ནི་སྐྱེད་པ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དག་ལ་བཀོད་པ་སྟེ། དབྱེ་བ་ལྔ་པའི་དོན་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དག་ལ་བཀོད་ནས། ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ན། །ལྷ་མིའི་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་ཀྱི། །ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཐུན་མོང་བས། །ཁྱོད་ལ་དབྱེ་བ་མི་མངའོ། །ལྷ་མའི་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་ཀྱི། །ཞེས་བྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། ཐ་དད་པ་ནི་དངོས་པོ་གཅིག་མ་ཡིན་པའོ། །ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཐ་དད་ཅེ་ན། ལྷ་རྣམས་ནི་ལྷའི་བདུད་རྩི་ལ་ཟ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཉིས་གཉིས་དང༌། འཁྱུད་པ་དང༌། ལག་པ་བཅངས་པ་དང༌། དགོད་པ་དང༌། བལྟ་བས་འཁྲིག་པ་སྤྱོད་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །
― DTG01_Page_322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་རྣམས་ནི་དམན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་ཐ་དད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ལ། །ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང་ཞི་བའི་གནས་དབེན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཐུན་མོང་ནི་འདྲ་བ་ཁོ་ན་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཐུན་མོང་བའི་རྒྱུ་དེ་ལས་སོ། །ཁྱོད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལའོ། །དབྱེ་བ་མི་མངའོ་ནི་འདྲ་བ་ཉིད་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཁྱོད་ལ་བརྟེན་པས་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་མི་རྣམས་འདྲ་བའི་ཡུལ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལམ་ལ་འཇུག་པར་འདྲ་བ་ཁོ་ན་སྟེ། དབྱེ་བ་དྲུག་པའི་བཤད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཐུན་མོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་མི་རྣམས་འདྲ་བ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དང༌། ན་ཚོད་རིགས་དང་ཡུལ་དང་ནི། །དུས་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །འདི་དག་ཀུན་ལ་སྨན་ཡོན་བཏགས། །སྐྱེ་བ་དང༌། ན་ཚོད་དང་རིགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། སྐྱེ་བ་དང་ན་ཚོད་དང༌། རིགས་དང༌། ཡུལ་དང༌། དུས་ཏེ་ཟླས་དབྱེ་བའི་བསྡུ་བའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་པ་དང་རེ་རེར་སྦྱར་རོ། །ཕལ་ཆེ་བའི་གཏོང་བ་ནི་སྐྱོན་ཏེ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའོ། །ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་གང་ལ་མང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་རྩིས་སྨན་ཡོན་བཏགས་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །སྐྱོན་མེད་པ་ནི་ཁྱད་པར་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱེ་བ་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཆོས་ལ་གཟུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྨན་ཡོན་བཏགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །ན་ཚོད་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ནི་རྒན་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་དང༌། གཞོན་ནུ་དང༌། ལང་ཚོ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །རིགས་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ནི་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་རིགས་དང༌། རྗེའུ་རིགས་དང༌། དམངས་རིགས་རྣམས་སོ། །ཡུལ་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ནི་ཡུལ་དབུས་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་ཇི་
― DTG01_Page_323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །རུས་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཉའམ་གནམ་སྟོང་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་བུ་ཚེས་གཅིག་གོ །དང་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ཏེ། ཀུན་ལ་སྨན་ཡོན་བཏགས་པའོ། །སྨན་ཡོན་བཏགས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དབྱེ་བས་གཏོང་བའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སྨན་ཡོན་བཏགས་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཕན་ཡོན་བཏགས་པའོ། །འདི་དག་ནི་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་མཛད་པའོ། །ཁྱད་པར་ལ་མི་ལྟོས་པས་ཆོས་ཀྱིས་ཀུན་ལ་ཕན་ཡོན་བཏགས་པ་སྟེ། གང་ཡང་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་ནི་མི་མཛད་དེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས། དམངས་རིགས་ལ་ནི་དགོངས་མི་བཤད། །ལྷག་མ་མིན་ཞིང་སྤངས་པ་ཡང༌། །མིན་ལ་ཆོས་མིན་བསྟན་པ་དང༌། །དེ་ལ་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱང་མི་སྦྱིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའི་མིར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཡང༌། ཁྱོད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་སྲིད་བྲལ་ཞིང༌། །ཡ་མཚན་འཛིན་པ་མེད་རྣམས་ལའང༌། །ལྷ་རྣམས་ཐལ་སྦྱར་སྨན་བགྱིད་ཅིང༌། །ཡ་མཚན་ཆེ་བ་ལྟ་བུར་མཆོད། །ཡ་མཚན་འཛིན་པ་མེད་རྣམས་ལའང༌། །ཡ་མཚན་ཆེ་བ་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཡ་མཚན་ནི་ངོ་མཚར་བ་སྟེ། དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཡ་མཚན་འཛིན་པའོ། །ཡ་མཚན་འཛིན་པ་མེད་པ་རྣམས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་སྦྱར་རོ། །ཡ་མཚན་ཆེ་བ་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡ་མཚན་ཆེ་བ་ལྟ་བུ་ནི་ཡ་མཚན་ཆེ་བ་ལྟ་བུའོ། །ལྷ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །མི་རྣམས་སུ་གྱུར་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཞེས་པས་ལྷ་རྣམས་དེ་ལྟར་ངོ་མཚར་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་གསུང་རབ་འདི་ནི་གྲུབ་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ན་ངོ་མཚར་སྐྱེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་པ་ལ་མཆོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །སྨོན་བགྱིད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཁོ་བོ་ཅག་འདི་ལྟར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྲེད་བྲལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བ་བྱས་པ་དང༌། མོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྙེན་པའོ། །
― DTG01_Page_324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོད་པའི་བྱ་བ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྨོན་བགྱིད་ཀྱི་བྱ་བ་གཙོ་བོར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་སྲེད་བྲལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་བྱ་བ་དང་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ན་ལས་ཀྱི་ཚིག་སྟེ། ལྔ་པའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐལ་སྦྱར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐལ་མོ་སྦྱར་བའོ། །དཔེར་ན་རིགས་ངན་པར་སྐྱེས་པ་འཕགས་པ་ངེས་པར་གནས་པ་དེ་ཉིད་རྡོ་ལེབ་ཀྱི་སྟེང་དུ་ཕྱག་དར་ཁྲོད་ཀྱི་གོས་འདྲུབ་པ་ལ་ཚངས་རིགས་ཀྱི་ལྷ་མོ་བདུན་བརྒྱ་ཚངས་རིས་ནས་འོངས་ནས་གུས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་བལྟས་ནས་ལྷ་མོ་གཞན་ཁ་ཅིག་གིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བརྗོད་དེ། རྒྱ་ཆེ་བ་ཡི་ལྷ་མོ་བདུན་བརྒྱ་ཡིས། །ཚངས་རིས་ནས་ནི་འོངས་ནས་གུས་པ་ཡིས། །ཅང་ཤེས་སྐྱེས་པའི་མཐའ་ནི་གཟིགས་པ་སྟེ། །ངེས་གནས་སྲིད་མཐར་སོན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་འབའ་ཞིག་ལ་མི་ཟད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འང་གི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོ་འདིས་འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་གནས་ལས་སྐྱེས་པས་མཆོད་པ་སྟེ། དབྱེ་བ་བདུན་པའི་བཤད་པའོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པས་ངོ་མཚར་བའི་ཡིད་ཀྱིས་བསྟོད་པ་བྱེད་པས་བཤད་པ་ནི། ཨེ་མའོ་སངས་རྒྱས་འཁོར་བ་ཡི། །ཉིང་ཁུར་གྱུར་པ་བྱུང་བ་བརྗིད། །དེ་ནི་མི་ཡང་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས། །སྨོན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར། །ཨེ་མའོ་སངས་རྒྱས་འཁོར་བ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཨེ་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་མཚར་བ་སྟེ་བརྗིད་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །འཁོར་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །དེའི་ཉིང་ཁུར་གྱུར་པ་ནི་སྙིང་པོར་བཤད་དེ། མར་གྱི་སྙིང་པོ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་དེའི་ཉིང་ཁུར་རོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་བྱུང་བ་ནི་གཞན་གྱིས་བསྟན་མི་དགོས་ཏེ། ཉིད་ཀྱིས་མི་ཤེས་པའི་གཉིད་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བཤད་དོ། །སད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནོ། །དེའི་བྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེའི་བརྗིད་པ་ནི་འོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ངོ་མཚར་ཆེ་ཞེ་ན། བཤད་པ། དེ་ནི་མི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མི་ནི་མིའི་སྐྱེ་བ་སྟེ་སྐྱེ་བ་དམན་པ་ཡིན་པས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་སུ་བྱུང་བར་གྱུར་པའོ། །ལྷ་རྣམས་ནི་
― DTG01_Page_325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྨོན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏེ། སྨོན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨོན་པ་ནི་ཀྱེ་མའོ་བདག་གནས་འདི་ནས་འཕོས་ནས། མི་རྣམས་ཀྱི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པར་སྐྱེས་ནས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་བྲེགས་ནས་ཇི་སྲིད་སྲིད་པ་འདི་ལས་གཞན་དུ་མི་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་མདོའི་ཚིག་གོ །ལམ་ལ་འཇུག་པའི་བསྟོད་པའི་བཤད་པའོ། །ལམ་ལ་འཇུག་པར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པ་དཀའ་བ་མཛད་པ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཀའ་བ་མཛད་པ་ལ་བསྟོད་པ་ནི་དཀའ་བ་མཛད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ཞིག་དཀའ་བ་མཛད་པའི་བྱ་བའི་རྟེན་དང༌། ཇི་ལྟར་རང་དབང་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་གང་གིས་དཀའ་བ་མཛད་པའི་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དབྱེ་བ་བཞིའོ། །དེ་ལ། མཉེལ་དང་ཞི་བདེ་ཉམས་གྱུར་དང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མཉེལ་དང་ཞི་བདེ་ཉམས་གྱུར་དང༌། །སྐྱེ་བོ་ངན་དང་འགྲོགས་པ་དང༌། །མི་མཐུན་པ་དང་མང་པོ་དང༌། །སྐྱོན་ཡང་ཡོན་ཏན་བཞིན་དགོངས་ཤིང༌། །འགྲོ་བའི་དོན་སླད་མ་ཆགས་པའི། །ཐུགས་ཀྱིས་བརྩོན་པ་མཛད་པ་གང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །ཆོས་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་དེ་རྨད་དོ། །མཉེལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཉེལ་བ་སྟེ༑སྡུག་བསྔལ་དགོངས་པའོ། །འདི་ལྟར་ང་ལ་གཟིར་བ་མི་བཟད་པ་བྱུང་བ་དང༌། ནད་སྟུག་པོས་འཆི་བའི་མཐར་གྱུར་པ་དང༌། འཁོར་རྣམ་བཞི་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་མཉེལ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཞི་བའི་བདེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བའོ། །དེ་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བཏང་བའོ། །སྐྱེ་བོ་ངན་དང་འགྲོགས་པ་ནི་ལྷས་བྱིན་དང༌། སྐར་བཟངས་དང༌། ཀུན་ཁྲོ་དང༌། བ་ར་དྭ་ཛ་ལ་སོགས་པ་དང་འགྲོགས་པའོ། །མི་མཐུན་པ་ནི་གྲང་བ་དང༌། རླུང་དང༌། ཚ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མང་པོ་ནི་ཞི་བའི་བདེ་བ་དང་བྲལ་བའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། དབང་ཉིད་ཐོབ་པས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་བཞིན་ཏེ་ཡོན་ཏན་བཞིན་དུ་དགོངས་པའོ། །བརྩོན་པ་མཛད་པ་ནི་འཇུག་པའོ། །ཅི་རང་གི་དོན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཞེས་
― DTG01_Page_326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བཤད་པ། འགྲོ་བའི་དོན་སླད་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་རྒྱུའོ། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གྱི་ཚིགས་ཕྲད་དེ། བརྩོན་པའི་རྒྱུ་གང་གིས་བརྩོན་པར་མཛད་པའོ། །དེ་རྨད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །ཅི་འཇིག་རྟེན་པ་བཞིན་དུ་སྲིད་པས་དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བཤད་པ། མ་ཆགས་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པ་མི་མངའ་བའི་ཐུགས་ཀྱིས་ཏེ། སྲེད་པ་རྩ་བ་ནས་བཏོན་པའི་ཕྱིར་རོ། དེ་རྨད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཤིན་ཏུ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་འདྲ་བས་བསམ་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོད་པའི་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོ་འདིས་མཉེལ་བ་ལ་སོགས་པ་བཟོད་སྤྱོད་པའི་དཀའ་བ་མཛད་པའི་རྒྱུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བཤད་ནས། རྟེན་གང་གིས་མཉེལ་བ་སྐུ་ཉམས་སུ་བསྟར་བ་དེ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བཤོས་ཀྱང་ཕལ་པ་གསོལ་མཛད་ཅིང༌། །རེས་འགའ་སྨྱུང་བ་དག་ཀྱང་མཛད། །ཉམ་པའི་ཤུལ་དུའང་གཤེགས་མཛད་ཅིང༌། །རད་རོད་ཅན་དུའང་མནལ་བ་མཛད། །བཤོས་ཀྱང་ཕལ་བ་གསོལ་མཛད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། ཟས་ངན་པ་ནི་བཤོས་ཕལ་པའོ། །གསོལ་མཛད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་བཞེས་བྱ་བས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་གྲོང་ཁྱེར་སྲུང་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་བྲམ་ཟེའི་རྒྱལ་པོ་མེས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟླ་བ་གསུམ་མགྲོན་དུ་གཉེར་བ་ལ་བྲམ་ཟེའི་ཡུལ་ནས་མི་མངོན་པའི་གནས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། དེ་ལ་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་ནས་ཚོང་པ་འོང་བ་དེ་དག་ལས་རྟ་ཆས་བརྙེས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསོལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པའོ། །རེས་འགའ་སྨྱུང་བ་དག་ཀྱང་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ནས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་བྲམ་ཟེའི་གྲོང་གི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་བདུད་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་བསོད་སྙོམས་གཅིག་ཀྱང་རྙེད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །ཉམ་ངའི་ཤུལ་དུའང་གཤེགས་མཛད་
― DTG01_Page_327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་བྲམ་ཟེ་ཚོང་དཔོན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བལྟ་བའི་ཕྱིར་མཉན་ཡོད་དུ་ཕྱིན་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་ལྡན་པར་མ་གཟིགས་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་ཞབས་གཤེགས་སོ། །ཚོང་དཔོན་ཡང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་སོང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཙམ་པར་གཤེགས་པ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་གནས་བཅས་དང༌། བཱ་རཱ་ཎ་སཱི་དང་ཡངས་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་དྲུག་ཏུ་གཤེགས་སོ། །དེ་ནས་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་ཚོང་དཔོན་གྱིས་བདེན་པ་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ། །རད་རོད་ཅན་དུའང་མནལ་བ་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་མནལ་བ་ནི་ཁྱོད་ཅེས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་གྱི་དོན་ལ་ཀ་ཏའི་རྐྱེན་ཅན་ནོ། །བ་ལང་གི་རྗེས་བཏོད་པས་ན་རད་རོད་ཅན་ནོ། །བ་ལང་གི་རྨིག་པས་བརྫིས་པའི་འདམ་སྐམས་པ་དང་རད་རོད་ཅན་དང་འདྲ་བར་གྱུར་ཏེ། རད་རོད་ཅན་དེ་རྣམས་སུ་མནལ་བ་མཛད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཀཽ་ཤཱ་མྦཱིའི་འབྲོག་པའི་བུ་མོ་ཞིག་གི་གྲོང་ཁྱེར་སྡེ་བསངས་སུ་རང་འདོད་པའི་ལག་ཅན་དགོན་པ་པ་ཁྱོར་འདོད་པས་ཕས་གཉེན་གྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་དང་བཅས་པ་ལག་ཅན་གྱི་གན་དུ་དགོན་པར་བཏང་ངོ༌། །དགོངས་ཀའི་དུས་སུ་དགོན་པའི་སྒོ་བཅད་པས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་གནས་སོ། །ལག་ཅན་གྱིས་གྲོང་ཁྱེར་སྔོ་བསངས་མཐོང་བས་བདེན་པ་མཐོང་བར་བྱ་བའི་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པར་མཁྱེན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་དགོན་པ་དང་ཉེ་བར་གཤེགས་ཏེ་རད་རོད་ཅན་གྱི་སར་རྩའི་མལ་སྟན་ལ་མནལ་བ་མཛད་དོ། །བ་ལང་རྫི་ངག་གིས་ཀྱང་ལག་ཅན་དགོན་པ་པ་ལ་འདི་སྐད་སྨྲས་ཏེ། གང་ཞིག་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་ཁྱོད་སྲིན་པོ་ལས་གྲོལ་བར་མཛད་པ་དེ་ཉིད་རད་རོད་ཅན་དུ་མནལ་བར་མཛད་དོ་ཞེས་ལག་ཅན་གྱིས་ཐོས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་སྔོ་བསངས་མ་བལྟས་པར་བྱས་པ་གཟོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐད་དུ་ཕྱིན་ནས་ཕྱག་འཚལ་ཏེ་ཞུས་པ། ཡུལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་རླུང་གཡོས་པ་ལ་རད་རོད་ཅན་དུ་རྩྭའི་གདན་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མནལ་བ་མཛད་དམ་ཞེས་ཞུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ལག་ཅན་གཞན་འཇིག་རྟེན་པ་ཁ་ཅིག་བདེ་བའི་སླད་དུ་ཉལ་བར་བྱེད་དེ། ང་ནི་དེ་རྣམས་ལས་གཞན་པ་སྟེ།
― DTG01_Page_328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་གདུང་བ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་ལྡན་པས་འཇམ་པའི་སྟན་ལ་ཉལ་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཉིད་ལོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་དེ་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་ཁྱིམ་བདག་ལག་ཅན་གྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མགོན་ཁྱོད་གཙོ་བོར་གྱུར་ལགས་ཀྱང༌། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བྱམས་སླད་དུ། །སྐུ་ངས་རྡོ་དང་གཅམ་ཚུལ་དང༌། །སྐད་དང་ཆ་ལུགས་བསྒྱུར་བའང་མཛད། །སྐུ་ངས་རྡོ་དང་གཅམ་ཚུལ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐུ་ངས་ནི་བསྙེན་བཀུར་མ་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་དགོན་པ་པའི་ཁྱིམ་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་པ་དང༌། དགོན་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་བ་དེ་ཡང་འོངས་ནས་དགེ་སྦྱོང་སོང་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཤེགས་ཏེ། གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་ཞུགས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞུགས་ཏེ། དྲེགས་པ་དང་ང་རྒྱལ་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་སྐུ་ལ་བརྟེན་ནས་མཉེལ་བ་བཤད་དོ། །སྐད་དང་ཆ་ལུགས་བསྒྱུར་བའང་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་ལུགས་སྤངས་ནས་ཆ་ལུགས་གཞན་པ་ནི་དཔེར་ན་ལེགས་པར་འདོད་པའི་དོན་དུ་རྒྱུད་མངས་བརྡུང་བའི་ཆ་ལུགས་དང༌། རྫ་མཁན་རྒན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆ་ལུགས་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །འཕགས་པའི་གསུང་སྤངས་ནས་ཀླ་ཀློའི་སྐད་ཤེས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དབ་ཕི་དབ་ཕི་ཞེས་བྱ་བའི་སྐད་གཞན་ནོ། །གསུང་ལ་བརྟེན་ནས་མཉེལ་བ་ནི་གསུང་རྟེན་མཉེལ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཕན་འདོགས་མཛད་པའི་ཕྱིར་མགོན་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །གདུལ་བྱ་ཁོ་ན་ནི་གདུལ་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ལ་བྱམས་པ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིས་ཏེ། དེའི་སླད་དུ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བྱམས་པའོ། །དེ་ལྟར་འདིར་དཀའ་བ་མཛད་པའི་བྱ་བའི་རྒྱུ་བཤད་དོ། །གཙོ་བོར་གྱུར་ལགས་ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་ཞི་བ་དང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་འཇུག་པའི་གཙོ་བོར་གྱུར་པས་ཀྱང་ངོ༌། །བཤོས་ཀྱང་ཕལ་པ་གསོལ་མཛད་ཅིང༌། །
― DTG01_Page_329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཀའ་བ་མཛད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། འོན་ཀྱང༌། ཀུན་གྱིས་དགའ་མགུར་རང་དོན་ཕྱིར། །བྲན་བཞིན་བསྐོར་བར་བསྒྲིམས་པ་ལ། །མགོན་ཁྱོད་རྟག་ཏུ་བདག་ཉིད་ལ། །མངའ་མཆིས་པ་ཡང་མ་ལགས་སོ། །ཞེས་སྨོས་པ་ལ། མངའ་མཆིས་པ་ནི་རང་དབང་ཉིད་དོ། །མགོན་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་པར་ཏེ་མཆིས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །བདག་ཉིད་ནི་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཇི་ལྟར་བཤད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བྲན་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ལ། ཚིག་གི་མཆོད་འོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲན་ཏེ་གཞན་དབང་དུ་བཤད་དོ། །བཞིན་ནི་དཔེའོ། །ཀུན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །འང་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ཏོ། །དགའ་མགུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པའོ། །རང་དོན་ནི་རང་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །བསྐོར་བ་ནི་བསྐོར་བ་སྟེ། སྐྱབས་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གང་ཞིག་བྲན་གང་ཡིན་པ་དེས་རང་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདོད་པས་བསྐོར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱང་ཀུན་གྱིས་ཇི་ལྟར་འདོད་པས་རང་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར་བསྐོར་བའོ། །དེའི་ཕྱིར། མགོན་ཁྱོད་རྟག་ཏུ་བདག་ཉིད་ལ། །མངའ་མཆིས་པ་ཡང་མ་ལགས་སོ། །ཀུན་གྱིས་དགའ་མགུར་རང་དོན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཁྱོད་ལ་གང་དང་གང་དུ་ཡང༌། །ཇི་སྐད་བསྐུལ་ཡང་མི་སྤོང་སྟེ། །ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བཟང་པོ་ལ། །འདའ་བར་གྱུར་པ་མ་མཆིས་སོ། །ཁྱོད་ལ་གང་དང་གང་དུ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཇི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྲམ་ཟེའམ་སྨེ་ཤ་ཅན་ནམ་དབུལ་པོའམ་ཕྱུག་པོའམ་བདེ་བའམ་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པས་སོ། །གང་དང་གང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཏེ། ངན་སོང་ལས་གདོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདེ་འགྲོ་ལ་དགོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་དང་བྲལ་བས་སོ། །བསྐུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུས་པས་སོ། །ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །གང་གི་དགེ་བའི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་གཟིར་བ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བའི་དོགས་པ་དང་ལྡན་པས་སྔོན་བདེ་འབྱུང་ལས་ཕྱིས་
― DTG01_Page_330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལྷའི་བུ་ལས་གསུངས་པ། །ཐུགས་རྗེ་ལྡན་པས་རྒྱལ་དག་ལ། །སེམས་ནི་ལེགས་པར་དད་པར་གྱིས། །དེ་ལྟར་གཞན་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །གནས་པ་ལ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་བཟང་པོ་སྟེ། དེ་ལས་འདའ་བར་གྱུར་པ་མ་མཆིས་པ་ནི་འདའ་བར་མ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུ་འདིས་ནི་རང་དབང་དུ་མ་གྱུར་པ་བཤད་དོ། །ད་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་དཀའ་བ་མཛད་པ་དེ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཁྱེད་ནི་གནོད་བགྱིད་ལ། །ཕན་པ་ལྷུར་མཛད་དེ་ལྟ་བུར། །སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཕན་བགྱིད་ལའང༌། །ཕན་པ་དེ་ལྟར་ལྷུར་མི་བགྱིད། །ཕན་པ་ལྷུར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གནོད་བགྱིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟས་གཙང་ལ་སོགས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་ཕན་པར་མཛད་པར་མ་ཟད་ཀྱི་གནོད་པར་བགྱིད་པ་ལ་གཞོལ་བ་ལྷས་བྱིན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ངོ༌། །ཁྱོད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཕན་པ་ལྷུར་མཛད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕན་པར་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སྐྱེ་བོ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ལྷས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཆེད་ཟླ་སྟེ། སྐྱེ་བོ་གཞན་དུ་གནོད་པར་བགྱིད་པའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་སྩོལ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྟག་ཏུ་ཕན་པར་མཛད་པ་དང༌། །ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཙུག་ལག་གོ །གཞན་ཡང༌། ཁྱོད་ནི་གནོད་བགྱིད་དགྲ་བོ་ལ། །ཕན་པ་མཛད་པའི་བཤེས་ལགས་ཏེ། རྟག་ཏུ་སྐྱོན་དག་ཚོལ་བ་ལ། །ཡོན་ཏན་འབའ་ཞིག་ཚོལ་བ་ལགས། །ཁྱོད་ནི་གནོད་བགྱིད་དགྲ་བོ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྣོས་པ་ལ། གནོད་པ་ནི་གནོད་པ་བགྱིད་པའོ། །གནོད་པ་བགྱིད་པའི་དགྲ་བོ་ནི་རྫོགས་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་མུ་སྟེགས་པའི་ཚོགས་དེ་དག་གོ །ཁྱོད་ཕན་པ་མཛད་པ་ནི་དགེ་བ་མཛད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་བཤེས་སོ། །རྟག་ཏུ་སྐྱོན་དག་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་སྐྱོན་དག་ཚོལ་བའོ། །རྟག་ཏུ་སྐྱོན་དག་ཚོལ་བ་ནི་མི་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། ཡོན་ཏན་འབའ་ཞིག་ཚོལ་བ་ནི་དགེ་བ་ཚོལ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་གནོད་པ་བགྱིད་པ་ལ་ཕན་པ་ལྷུར་མཛད་པ་དང༌། ཕན་པ་ལྷུར་མི་བགྱིད་པ་ཚོལ་བ་ལ་ཕན་པ་ལྷུར་མཛད་པ་ཚོལ་བ་དང༌། སྐྱོན་ཚོལ་བ་དག་ལ་ཡོན་ཏན་འབའ་ཞིག་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་དཀའ་བ་
― DTG01_Page_331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ཁྱོད་ནི་གང་ན་དུག་བཅས་ཤིང༌། །ཞུགས་དང་བཅས་པར་སྤྱན་དྲངས་པ། །དེར་ནི་བརྩེར་བཅས་གཤེགས་པ་དང༌། །ཁྱོད་ལ་བདུད་རྩི་ཅན་དུ་གྱུར། །ཁྱོད་ནི་གང་ན་དུག་བཅས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །གཅེར་བུ་བ་ཕལ་ལ་དད་པ་ཁྱིམ་བདག་དཔལ་སྦས་ཀྱིས་དུག་དང་བཅས་པའི་བཤོས་མདུན་དུ་བཞག་ནས་ཁྱིམ་གྱི་ནང་དུ་མེའི་འོབས་ཀྱི་སྟེང་དུ་རྩྭ་གཅལ་དུ་བཀྲམ་པའི་སྟེང་དུ་སོང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མེར་ལྷུང་ཞིང་དུག་དང་བཅས་པའི་ཟས་ཀྱིས་འཆི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པས་སྤྱན་དྲངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་དེ་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་དེའི་ཁྱིམ་དུ་གཤེགས་ནས་ཞབས་བཀོད་པ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མེའི་འོབས་དེ་ལས་པདྨ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་དང༌། བཤོས་ཀྱང་དུག་དང་བྲལ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་གྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བཞེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དཔལ་སྦས་ཆུང་མ་དང་བཅས་པ་དད་པར་གྱུར་ནས་ཆོས་བསྟན་པས་བདེན་པ་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྡེའོ། །དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བཤད་པ། གང་ན་སྤྱན་དྲངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། གང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔལ་སྦས་གནས་སོ། །སྤྱན་དྲངས་པ་ནི་གདུགས་ཚོད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུས་པར་གྱུར་པའོ། །དུག་དང་བཅས་པ་ནི་དུག་དང་བཅས་པ་སྟེ་སྤྱན་དྲངས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞུགས་དང་བཅས་པའོ། །དེར་ནི་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཏེ་དཔལ་སྦས་ཀྱི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་བདག་གི་མངོན་དུ་ཡང་དག་པར་གཤེགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་བཤད་པ། བརྩེར་བཅས་ནི་ཐུགས་རྗེ་དང་བཅས་པའོ། །བདུད་རྩི་ཅན་ནི་བདུད་རྩི་ཅན་དུ་གྱུར་བའོ། །བདུད་རྩི་ནི་འདིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་ལམ་སྟེ། མི་འཆི་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མེའི་གཉེན་པོར་བརྩེ་བ་དང་བཅས་པའི་ཆུ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་གཤེགས་པ་དང༌། དུག་གི་གཉེན་པོར་བདུད་རྩི་དང་ལྡན་པ་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་གཤེགས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཏེ། གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་གཉིས་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་
― DTG01_Page_332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་འདིས་འགལ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་རྟག་ཏུ་ཕན་པ་བསྐྱེད་པས་དཀའ་བ་མཛད་པ་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། བཟོད་པས་མི་སྙན་བརྗོད་པ་དང༌། །འཁུ་བ་དག་ནི་བདེ་ལེགས་ཀྱིས། །མི་སྙན་སྨྲ་ལ་བདེན་པས་ཏེ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྡང་བ་བྱམས་པས་བཏུལ། །བཟོད་པས་མི་སྙན་བརྗོད་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ལ། མི་སྙན་པ་བརྗོད་པ་ནི་ཚིག་རྩུབ་པོ་དང་ལྡན་པ་སྟེ་བཟོད་པས་བཏུལ་བའོ། །ཇི་ལྟར་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པའི་བྲམ་ཟེ་བྷ་ར་དྭ་ཛས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་པ་ལ་མང་དུ་མི་སྙན་པ་བརྗོད་ནས་དབུལ་རྡུལ་གྱིས་གཏོར་བ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལམ་ཕྱིན་པར་བྲམ་ཟེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མགོ་ལ་བབས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། དག་པ་དང་ནི་སྐྱོན་རྣམས་མེད་པ་དང༌། །སྔར་མེད་མི་ལ་ཉེས་གང་བྱེད་པ་ནི། །ཕྱིས་དེ་ཉིད་ལ་སྡིག་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་ཕྲ་མོའི་རྡུལ་གཏོར་མགོ་ལ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འཁུ་བ་དག་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པའི་བསམ་པ་ཅན་ལ་བདེ་ལེགས་ཀྱིས་བཏུལ་ལོ། །དང་གི་སྒྲས་ནི་བཟོད་པས་ཀྱང་ངོ༌། །འཁུ་བ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་ཚིག་མང་པོར་ཟེར་བའོ། །ལེགས་པའི་སྒྲས་དོན་དམ་པའི་དགེ་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཕགས་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ནས་བདེ་ལེགས་ཀྱིས་ནི་དཔལ་སྦས་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་མཐོང་བས་བཏུལ་བ་དང་བཟོད་པས་ཀྱང་ངོ༌། །འོ་ན་སྡང་བ་བྱམས་པས་བཏུལ། །ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་ན། སྡང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འཁུ་བ་སྟེ་སྡང་བའི་དོན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཁམས་གདོན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཟློས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དཀའ་བ་མཛད་པའི་བྱ་བའི་རྣམ་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར་གནས་གཅིག་ཏུ་བདེ་ལེགས་དང་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པས་སྡང་བ་བཏུལ་ལོ་ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། གནས་གཞན་དུ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དཀའ་བ་མཛད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་འདི་ནི་སྨྲ་བ་མི་རིགས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ། ཁྲོ་བ་དག་ནི་བདེ་ལེགས་ཀྱིས། །ཞེས་བརྗོད་པས་ན་དེ་དག་གིས་ཟློས་པའི་སྐྱོན་ཤིན་ཏུ་བསལ་ཏོ། །ཁྲོ་བ་ནི་སོར་ཕྲེང་ཅན་ལ་སོགས་པའོ། །མི་སྙན་སྨྲ་ལ་བདེན་པས་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་སྙན་པ་སྨྲ་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མཛེས་མ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་
― DTG01_Page_333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མུ་སྟེགས་པ་མི་སྙན་པ་སྨྲ་བའོ། །དེ་རྣམས་ཁྱོད་ཀྱིས་བདེན་པས་བཏུལ་བ་དང༌། དང་གི་སྒྲས་ནི་བཟོད་པས་ཀྱང་ངོ༌། །བྱམས་པས་ནི་ཕན་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་སོ། །སྡང་བ་ནི་གསོད་པ་ལ་བརྩོན་པ་སྟེ། བདུད་ཀྱི་བྲན་དར་མངག་གཞུག་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མདའ་དང་མདུང་ཐུང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཕངས་པ་ལ་བྱམས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་མེ་ཏོག་གི་ཆར་དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་བྱམས་པ་དང་བདེ་ལེགས་དང་བཟེད་པའི་རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དཀའ་བ་མཛད་པ་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ཐོག་མ་མེད་དུས་གོམས་པ་ཡི། །མི་ཡི་རང་བཞིན་མང་པོ་ཡབ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ངན་སོང་རྣམས་བཟློག་ནས། །སྐད་ཅིག་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར། །ཐོག་མ་མེད་དུས་གོམས་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། ཐོག་མ་མེད་དུས་གོམས་པ་ནི་ཞུགས་པ་ཉིད་དེ། ཐོག་མ་མེད་དུས་གོམས་པའོ། །མང་པོ་ནི་རྣམ་པ་མང་པོ་ཅན་ནོ། །རང་བཞིན་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ངན་སོང་རྣམས་བཟློག་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངན་སོང་ནི་ངན་འགྲོ་སྟེ། རྣམ་པར་བཟློག་པ་ནི་གང་གིས་བཟློག་པ་དེ་ངན་སོང་རྣམས་བཟློག་པའོ། །སྐད་ཅིག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཉུང་དུས་སོ། །ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ནི་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བའོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དབང་པོ་ཐུལ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འཕགས་པ་དགའ་བོའི་དབང་པོ་ཐུལ་བ་བཞིན་ནོ། །ཞེ་སྡང་གི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱམས་པ་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སོར་ཕྲེང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འདིར་ཡུན་རིང་པོར་འཇུག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དུས་ཉུང་བས་བཟློག་པས་དཀའ་བ་མཛད་པ་བཤད་པ་སྟེ། དཀའ་བ་མཛད་པ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པའོ། །དཀའ་བ་མཛད་པ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །།
ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པ་མཁས་པ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མཁས་པ་ལ་བསྟོད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཅན་དང་གཞོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཚིམ་པ་སྐྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། དོན་དང་བཅས་
― DTG01_Page_334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གསུང་ལ་མཁས་པ་དང༌། རིམ་པར་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པ་དང་འདོན་པའི་ཐབས་མཁས་པ་སྟེ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ན་དེ་བྱེ་བ་ལྔའོ། །གང་གི་ཕྱིར། རྩུབ་པ་དང་འཇམ་བགྱིས་པ་དང༌། འཇུངས་པ་རྣམས་ནི་གཏོང་ཕོད་དང༌། །གཏུམ་པོ་ངེས་པར་བགྱིས་པ་གང༌། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཐབས་མཁས་ལགས། །ངང་འཇམ་བགྱིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇམ་པའི་རང་བཞིན་ནི་འཇམ་པ་སྟེ་བུད་པའོ། །བགྱིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པའོ། །རྩུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྲོ་བ་ཅན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱིམ་བདག་དྲག་པོ་གཏུམ་པོར་གྱུར་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཏུལ་བས་དང་འཇམ་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་པོ་མ་སྐྱེས་དགྲ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །འཇུངས་པ་རྣམས་ནི་སེར་སྣ་ཅན་ནོ། །དང་གི་སྒྲོས་པའི་ས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །གཏོང་ཕོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །དཔེར་ན་ཁྱིམ་བདག་དཔའ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་སེར་སྣ་དང་ལྡན་པས་སློང་མོ་ཡང་མི་སྟེར་བ་དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྦྱིན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་ལྔ་པོ་འདིས་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་གཅིག་ཀྱང་ང་ལ་དཀའ་ན་ཆེན་པོ་ལྔ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་དཔའ་བོས་བསམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་དང་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། ཇི་སྲིད་འབྲུའི་ཆང་དང༌། བཅོས་པའི་ཆང་མྱོས་པའི་ཁུ་བ་བག་མེད་པའི་གནས་ལས་ལྡོག་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དཔའ་བོས་ཡང་དག་པར་བསམས་ཏེ་སྦྱིན་པ་འདི་ནི་སྦྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། བང་མཛོད་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ན་བཀུར་སྟི་བྱས་ནས་ཐོས་པ་བརྩམས་ཏེ་མངོན་པར་དད་པར་གྱུར་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལན་བཟའ་ཟུང་ཅིག་དབུལ་བར་བསམས་ནས་ཁྱིམ་དུ་ཞུགས་ཏེ་གོས་ཀྱི་སྒྲོམ་བྱ་ནས་ན་བཟའ་ཟུང་ཅིག་དབུལ་ལམ་འདི་དབུལ་ལམ་གཞན་དབུལ་ཞེས་སེམས་པ་དེའི་སེམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཁྱེན་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། སྦྱིན་པ་དང་ནི་རྩོད་པས་མཉམ་པར་བཤད། །ཡོན་ཏན་དེ་དག་སྐྱེ་ངན་ལ་མི་གནས། །གཡུལ་འགྱེད་དུས་ཉིད་སྦྱིན་པའི་དུས་ཡིན་ཏེ། །རྒྱུ་བསྡུས་པས་ནི་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་གསུང་ཐོས་ནས་དད་པ་མང་དུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པས་མང་
― DTG01_Page_335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པོ་རི་བའི་ན་བཟའ་ཟུང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕུལ་ནས་ཆོས་ཉན་པས་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བས་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་ཏོ། །གཏུམ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་སྒྱུ་དང་ལྡན་པའོ། །དེས་པ་ནི་རྒྱུད་འཇམ་པར་བགྱིས་པའོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བགྱིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཐབས་མཁས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང༌། དགའ་བོ་དབང་པོ་ཉེར་ཞི་དང༌། །ང་རྒྱལ་ཁེངས་པ་འདུད་པ་དང༌། །སོར་མོའི་ཕྲེང་བའང་ཞི་བགྱིས་ན། །སུ་ཞིག་ངོ་མཚར་སྐྱེད་མི་བགྱིད། །དབང་པོ་ཉེར་ཞི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ལ། དབང་པོ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཏེ། ཉེར་ཞི་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་མི་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་དགའ་བོ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཆེད་ཟླ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤས་ཆེ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཏུལ་བས་དབང་པོ་དུལ་བའི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཏོ། །སུ་ཞིག་ངོ་མཚར་སྐྱེད་མི་བགྱིད། །ཅེས་བྱ་བ་དང་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་རོ། །ང་རྒྱལ་ཁེངས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ང་རྒྱལ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེ་བོ་པ་དང་མ་དག་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་བར་མི་བྱེད་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་བཀོད་དོ། །འདུད་པ་ནི་དམ་པ་དང་རིགས་ཀྱིས་རྒན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྒན་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་འདུད་པར་གྱུར་ཏོ། །སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སོར་མོའི་ཕྲེང་བའོ། །དེ་ཉིད་རྐུན་པོ་མིའི་སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་འཛིན་པས་སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་གསོད་པར་བྱེད་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཏུལ་ལོ། །སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་ཞི་བ་དེ་ལ་སུ་ཞིག་ངོ་མཚར་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངོ་མཚར་སྐྱེད་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་རྩུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཅན་དང་འཇམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རོས་ཚིམ་པས། །གསེར་ལས་བགྱིས་པའི་མལ་སྤངས་ནས། །རན་མང་བཏིང་བའི་གནས་མལ་དུ། །བརྟན་རྣམས་བསད་ཉམས་ཉལ་བར་བགྱིད། །རན་མང་བཏིང་བའི་གནས་མལ་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་
― DTG01_Page_336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྒྱས་པའོ། །མང་བ་ནི་ལུས་ཅན་གྱིས་ཏེ། རན་མང་བཏིང་བའི་གནས་མལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །གསེར་ལས་བགྱིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གསེར་ནི་གསེར་དུ་བཤད་དོ། །དེ་ལས་བགྱིས་པའི་མལ་ནི་གསེར་ལས་བགྱིས་པའི་མལ་སྟེ། གསེར་གྱིས་རྣམ་པར་སྤྲས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉེལ་བར་བགྱིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉལ་བའོ། །བསོད་ཉམས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བཟང་ལྡན་དང༌། འོད་སྲུངས་དང༌། དགའ་བོ་དང༌། ཀུན་དགའ་བོ་དང༌། བྲེ་བོ་ཟས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ང་རྒྱལ་སྤངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཇི་ལྟར་དེ་རྣམས་རྩྭ་མང་པོ་བཏིང་བའི་གནས་མལ་ལ་བསོད་ཉམས་ཀྱིས་ཉལ་བར་བགྱིད་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རོས་ཚིམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་ཐོབ་པའི་འཕགས་པའི་ལམ་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ཚིམ་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དོན་གྱི་རོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རོའོ། །དེ་ཡིས་ཚིམ་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཚིམ་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱེད་པ་ཚིག་དྲུག་པའོ། །ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིའོ། །བཟང་ལྡན་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་ཆོས་ཀྱི་རོས་ཚིམ་པས་བསོད་ཉམས་ཀྱིས་ཉལ་བར་བྱེད་དེ། ཞི་བ་ཐོབ་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །ཉ་བར་ཞི་བས་བདེ་བར་ཉལ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཚིམ་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་མཁས་པར་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། ཁྱོད་ཀྱིས་དུས་དང་བསམ་མཁྱེན་པས། །རེས་འགའ་ཞུས་ནའང་མི་གསུང་ལ། །སྤྲོས་གྱུར་གཞན་ལ་བསྟན་པ་དང༌། །དྲུང་དུ་གཤེགས་ནས་བཤད་པའང་མཛད། །རེས་འགའ་ཞུས་ན་མི་གསུང་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞོན་ནུའི་བུ་དང་རིགས་མཐུན་པ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཅི་གཽ་ཏ་མ་བདག་ཡོད་དམ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་ཤིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་ཀྱང་མ་གསུངས་སོ། །རྒྱུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དུས་དང་བསམ་པ་མཁྱེན་པས་ཞེས་བྱ་བས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དུས་ནི་གཞོན་ནུའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མ་དགོངས་པས་བདག་མེད་པ་བཤད་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་འདི་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
― DTG01_Page_337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དགོངས་པས་མ་གསུངས་སོ། །དྲུང་དུ་གཤེགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཞུས་པར་ཡང་བཤད་པ་མཛད་པ་ནི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ངན་སྤོང་གི་བུའི་རྫ་མཁན་གྱི་ཁྱིམ་དུ་བཞུགས་པ་ནས་དྲུང་དུ་གཤེགས་ཏེ། དགེ་སློང་པདྨའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་ཐོག་མར་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་པདྨའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པ་དེས་སོ། །སྤྲོས་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུང་བ་བསྐྱེད་ནས་སོ། །གཞན་པ་ནི་གཞན་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་འོད་སྲུངས་ཀྱིས་ཞུས་པས་གསུངས་པ་ནི་འོན་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱི་དྲི་བ་བསལ་བའི་དུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞུས་ཤིང་མང་དུ་ཞུས་པའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོད་སྲུངས་དེ་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་ནས་དུས་གཞན་གྱི་ཚེ་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་ཐུགས་ཀྱིས་མཁྱེན་ནས་དྲིས་པ་དེ་ལ་ལན་ཀླན་པར་མཛད་དོ། །ཐོས་ནས་དུས་གཞན་གྱི་ཚེ་བདེན་པ་མཐོང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའི་དོན་ཏོ། །དུས་དང་བསམ་པ་མཁྱེན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དུས་དང་བསམ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་སྟེ། དེ་མཁྱེན་པས་ན་དུས་དང་བསམ་པ་མཁྱེན་པའོ། །དེ་ན་དུས་དང་བསམ་པ་མཁྱེན་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་དོན་དང་ལྡན་པ་ལ་སྟོན་མཁས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང༌། དྲི་མེད་གོས་ལ་ཚོན་བཞིན་དུ། །ཐོག་མར་སྦྱིན་སོགས་གཏམ་དག་གིས། །སེམས་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་ནས་ནི། །ཕྱི་ནས་ཆོས་ནི་བསྟན་པ་མཛད། །ཐོག་མར་སྦྱིན་སོགས་གཏམ་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ། ཐོག་མར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོར་རོ། །སྦྱིན་སོགས་གཏམ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སོགས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏམ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །སེམས་ལ་སྤྲོ་བ་ནི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དེ། འཕགས་པའི་བདེན་པའི་གཏམ་གྱིས་དོན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དུས་ནི་དུས་ཕྱི་མའོ། །ཆོས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དྲི་མ་མེད་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་དྲི་མེད་གོས་ཏེ་དེ་ལའོ། །ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚོན་ནོ། །བཞིན་དུ་ནི་དཔེར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཚོན་གྱི་ལས་ལ་མཁས་པས་ཐལ་བ་ལ་སོགས་པས་དྲི་མ་དག་པར་གྱུར་པའི་གོས་ལ་ཚོན་གྱིས་
― DTG01_Page_338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཙོས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྦྱིན་པའི་གཏམ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ལ་སྤྲོས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་གོ་རིམས་ཀྱི་གཏམ་ལ་མཁས་པས་ཆོས་བསྟན་པ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་མདོ་ལས། གང་དེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐོག་མའི་དུས་སུ་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་མཛད་དེ། དཔེར་ན་སྦྱིན་པའི་གཏམ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཏམ་དང༌། མཐོ་རིས་ཀྱི་གཏམ་གྱི་བར་དུའོ། །དཔེར་ན་གོས་དག་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་ཚོན་གྱིས་བཙོས་ན་ཡང་དག་པར་ཚོན་ལེན་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ། གནས་འཇོག་དང་རིས་མཐུན་པའི་བྲམ་ཟེ་མོ་སྟན་དེ་ལ་གནས་ནས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དངོས་སུ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་རིམ་པས་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པར་བཤད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མཛད་པ་དེའི་ཕྱིར། འཁོར་བ་མི་བཟད་གཏིང་ནས་ནི། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་དྲང་སླད་དུ། །ཁྱོད་ཀྱིས་གང་གིས་མ་བཙལ་བའི། །ཐབས་དང་སྤྱོད་པ་དེ་མ་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཐབས་ནི་སྦྱོར་བ་སྟེ། སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པ་དྲང་བའི་ཕྱིར་ཐབས་མཛད་པའི་སྤྱོད་པ་མི་ནུས་སམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དང་གི་སྒྲ་ནི་དང་གི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །ཐབས་གང་གིས་མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མི་མངའོ། །གང་གིས་སེམས་མི་བརྩལ་བ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་རྩོལ་བ་མ་མཛད་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཐབས་དང་སྤྱོད་པ་རྣམས་བརྩལ་བར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཁོར་བ་མི་བཟད་གཏིང་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ན་འཁོར་བ་མི་བཟད་པའོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པས་ན་གཏིང་རིང་བའོ། །དེ་ལས་དྲང་བའི་སླད་དུ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་གྱི་འཁོར་བ་ལས་འགྲོ་བ་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་འཆད་པ་པོས་དབྱེ་བ་འཆད་པར་འདོད་པས་འཁོར་བ་ལས་འགྲོ་བ་དྲང་བའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བས་བཤད་པ་གྲུབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ནགས་འདི་ན་སེང་ལྡེང་དང༌། ཤིང་པཱ་ལ་ཤ་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་
― DTG01_Page_339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩོལ་བ་མཛད་ཅེས་པ་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ་གང་གི་ཕྱིར། སྐུ་ཡི་ཆ་ལུགས་རྣམ་མང་དང༌། གསུང་གིས་སོ་སོའི་སྐད་བཞིན་དུ། །འདུལ་བའི་བསམ་པ་ཐ་དད་པ། །དེ་དང་དེར་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་མཛད། །སྐུའི་ཆ་ལུགས་རྣམ་མང་ཞེས་སྨོས་པ་ལ་རྣམ་མང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་མང་པོའོ། །སྐུའི་ཆ་ལུགས་རྣམས་ནི་དབྱེ་བ་དུ་མའོ། །གསུང་ནི་གསུང་གིས་སོ། །མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆ་ལུགས་རྣམས་ནི་གཞན་པའི་ཆ་ལུགས་དེ་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་ཞིང་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདུལ་བའི་བསམ་པ་ནི་དགོངས་པའོ། །དེ་ཐ་དད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའོ། །དེར་ནི་འདུལ་བའི་བསམ་པ་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་ཡིས་སོ། །དེ་ལ་མཉན་ཡོད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རེ་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་རྣམ་པ་མང་བ་སྟེ་དཔེར་ན་དབ་ཕེ་དབ་ཕེ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བའི་བསམ་པ་ཐ་དད་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ལ་འཕགས་པའི་གསུང་གིས་སོ། །ཆ་ལུགས་རྣམས་ཀྱང་མང་དུ་མཛད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དྲི་བ་ཤིན་ཏུ་སྙན་པའི་ང་རྒྱལ་བསམ་པ་ཅན་དུ་མཁྱེན་པས་རོལ་མོ་མཁན་གྱི་ཆ་ལུགས་དང༌། ཇི་ལྟར་གཞན་པ་རྫ་མཁན་ཁ་ཅིག་གིས་རྫ་སའི་རྫ་མ་འཁོར་ལོ་ལས་ཕབ་མ་ཐག་ཏུ་སྐམས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་ང་དང་འདྲ་བ་རྫ་མཁན་གྱི་བཟོའི་སློབ་དཔོན་མེད་དོ་ཞེས་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་པ་དེའི་བསམ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཁྱེན་པས་རྫ་མཁན་གྱི་ཆ་ལུགས་སུ་སྤྲུལ་ནས་འཁོར་ལོ་ཁོ་ན་ལས་སོ་བཏང་བ་དབང་བ་མཛད་དོ། །སླར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་ལུགས་སུ་མཛད་ནས་ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་བ་དེ་འདུལ་བར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐ་མལ་པའི་སྐད་དང་ཆ་ལུགས་གཞན་པ་དེ་རྣམས་ཁ་ཅིག་སྨོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་དག་པ་དང༌། མི་འགལ་བ་དང་མཆོད་འོས་དང༌། བརྗིད་དང་ལྷ་མི་རྣམས་ལ་ནི། །སྨན་འདོགས་བཀུར་བ་ཤ་སྟག་ལགས། །དག་པ་མི་འགལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་ན་དག་པའོ། །གཞན་ལ་ཕན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་མི་འགལ་བའོ། །གཞན་
― DTG01_Page_340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སྨན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་མཆོད་འོས་ཏེ། རབ་ཏུ་བསྔགས་པར་འོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མ་རིག་པའི་རབ་རིབ་གདོན་པ་ལ་གཡེར་བའི་ཕྱིར་ན་བརྗིད་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུའི་ཆ་ལུགས་རྣམ་པ་མང་བ་དང༌། གསུང་གི་ཆ་ལུགས་རྣམ་པ་མང་བའོ། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་སྨན་འདོགས་པ་ནི་ཕན་པར་མཛད་པ་སྟེ་བདེན་པ་མཐོང་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། ཤ་སྟག་ནི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱ་བར་འོས་པའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་ཚིག་དྲུག་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྨྲ་དང་བགྱིད་པ་ཕལ་ཆེར་ནི། །ལེགས་པར་རྔོ་ཐོགས་མ་ལགས་ཀྱི། །བདེན་པར་གསུང་བ་ཁྱོད་ལ་ནི། །དེ་གཉིས་གཞན་དུ་གདའ་བ་ལགས། །སྨྲ་དང་བགྱིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །དང་གི་སྒྲ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཕལ་ཆེ་བ་དང་ལེགས་པ་ནི་ལེགས་པ་སྟེ། རྔོ་མི་ཐོགས་པ་དང༌། ཕལ་ཆེ་བ་དང༌། ལེགས་པར་སྨྲ་བ་ཡང་རྔོ་མི་ཐོགས་པའོ། །གཟན་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་ཁ་ཅིག་ལེགས་པར་བྱེད་པའམ་ལེགས་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། ཁྱོད་ལ་གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆ་ལུགས་རྣམ་པ་མང་པོ་དང༌། གསུང་རྣམ་པ་མང་པོ་ལ་སོགས་པས་སྔར་བཤད་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལོགས་པར་གདའ་བ་ལགས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་གསང་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་བདེན་པ་གསུང་བ་ཞེས་བོད་པའོ། །གདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདའ་བའོ། །དེ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའོ། །ཕལ་ཆེ་བ་དང་ལེགས་པ་ནི་བགྱིད་པ་དང་གསུང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐུའི་ཆ་ལུགས་རྣམ་མང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་ལེགས་པར་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་དག་པའི་སྐུ་དང་གསུང་གི་སྒྲུབ་པས་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་དྲང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་བཤད་དོ། །དེ་ནི་བྱ་བ་མེད་ན་ཡང་སེམས་ཅན་དྲང་བ་ལ་མཁས་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བདག་ཉིད་དག་པ་འབའ་ཞིག་གིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་དཔལ་ཞིང་མཛད། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་འདི་འདྲ་ཞིང༌། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་མཆིས་མ་ལགས། །ཐོག་མེད་སྲིད་པ་ཉམ་ང་བར། །སྔ་ནས་གཅིག་ཏུ་ཉམས་པ་ཡི། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་
― DTG01_Page_341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྨན་སླད་དུ། །ཁྱོད་ནི་དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ལགས། །བདག་ཉིད་དག་པ་འབའ་ཞིག་གིས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཏེ། བྱ་བ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་ནི་ཐུགས་ཀྱི་དག་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་དྲི་མ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་ན་བདག་ཉིད་དག་པ་འབའ་ཞིག་ངེས་སོ། །ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འཛིན་པ་ལའོ། །དཔལ་ཞིང་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དག་བྱེད་དུ་མཛད་པ་སྟེ། མཐོ་རིས་ཀྱི་ལམ་ལ་འགོད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་དོན་ལ་ལིང་གི་རྐྱེན་དང་སྦྱར་རོ། །གང་ལས་དེ་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། བཤད་པ། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་འདི་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། །འདི་ལྟར་ནི་རྣམ་པ་འདི་འདྲ་སྟེ། སྐྱོན་ཐམས་ཅད་མི་མངའ་བ་དང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡང་སྔར་བཤད་དོ། །ཞིང་ནི་འདིར་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་གནས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་དག་ནི་ཁམས་གསུམ་དག་ནའོ། །མཆིས་པ་ནི་མ་ལགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་བསྟོད་པ་དང་ཕྱག་འཚལ་བ་བྱེད་པས་འགྲོ་བའི་དཔལ་ཞིང་དུ་མཛད་པའོ། །ཐོག་མེད་སྲིད་པ་ཉམ་ང་བར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། ཐོག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁས་བླངས་པའི་ཚིག་ཕྲད་དོ། །གཅིག་ཏུ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུད་གཟིར་བའོ། །སྐྱེ་བ་ཐོག་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མེད་སྲིད་པ་ཉམ་ང་བར་རོ། །སྲིད་པ་ནི་འཁོར་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཉམ་ང་བའོ། །སྨན་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་མ་རྟོགས་པའི་ལུས་ཅན་རྣམས་ལའོ། །སྔར་བཤད་པའི་ཆ་ལུགས་དང་གསུང་གཞན་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའོ། །དེས་ན་ཤིན་ཏུ་དྲང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཁས་པ་ལ་བསྟོད་པའི་བཤད་པའོ། །མཁས་པ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།
བཅུ་གསུམ་པ་བུ་ལོན་མེད་པར་བསྟོད་པའི་བཤད་པ།
― DTG01_Page_342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་ལོན་མེད་པར་བསྟོད་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བུ་ལོན་ནི་ངེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བུ་ལོན་མེད་པ་སྟེ། དེའི་རང་བཞིན་ནི་བུ་ལོན་མེད་པའོ། །དེ་ལ་བདུད་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ལ་བཀོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་སྐུའི་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བུ་ལོན་མེད་པར་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་རེ་ཞིག་འདིར་གླེང་བསླང་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གང་གིས་ཁྱོད་དྲིན་ལན་ལོན་པའི། །སྒྲུབ་དེ་མཆིས་སྙམ་མ་བགྱིད་དེ། །སྐྱེ་བོ་འང་གང་དག་མྱ་ངན་འདས། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་ལན་མ་ལོན། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ལ་གནས་དེ་དག །རང་དོན་ཁོ་ན་བགྱིད་པར་བས། །དེའི་སླད་དུ་འོ་བརྒྱལ་གང༌། །དེ་ལ་ལན་གོ་ཅི་ཞིག་ལོན། །སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། །དེ་མཆིས་སྙམ་མི་བགྱིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསྟོད་པ་མཁན་གྱིས་སྨྲས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྒྲུབ་ཅེས་བྱ་བའོ། །དྲིན་ནི་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །འོ་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གསུང་བསྐྱངས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲིན་ལ་ལན་གློན་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞན། །སྨྲས་པ། སྐྱེ་བོའང་གང་དག་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། འང་གི་སྒྲ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་བ་བསྟན་ཏེ། གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྐྱེ་བ་ཟད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་ལན་མ་ལོན་པ་ནི་དེ་དག་བུ་ལོན་ཆགས་པ་ཡིན་ཏེ། ལན་མ་ལོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཤད་པ། ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ལ་གནས་དེ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་རང་དོན་ཁོ་ནར་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་མི་བྱེད་དོ། །འོ་བརྒྱལ་གང་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འོ་བརྒྱལ་བའོ། །དེའི་སླད་དུ་ནི་གདུལ་བྱ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུའོ། །དེ་ལ་ལན་གོ་ཅི་ཞིག་ལོན་པ་ནི་ལན་གོ་ཅི་ཞིག་ལོན་པ་སྟེ། ལན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རེ་ཞིག་ཁྱོད་ལ་དེ་རྣམས་ལ་ལན་མི་ལྡོན་པ་དེ་རྣམས་ལ་ཁྱོད་ཇི་ལྟར་སླར་སྨན་པ་མཛད་ཅེ་ན། །སྨྲས་པ། ཁྱོད་ནི་སེམས་ཅན་གཉིད་ལོག་
― DTG01_Page_343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པའི། །རྒྱུད་ལ་གཟིགས་པའི་ཞུགས་ཙེ་བ། །བག་མེད་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི། །གྲོགས་བཟང་བག་དང་བཅས་པ་ལགས། །ཁྱོད་ནི་སེམས་ཅན་གཉིད་ལོག་པའི། །ཞུགས་ཙེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཁྱོད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ནི་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རོ། །ཞུགས་ཙེ་བ་ནི་མི་ཤེས་པའི་གཉིད་ལས་སངས་པ་སྟེ། གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པར་རྩོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་གཉིད་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །རྨུགས་པའི་གཉིད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་བཀག་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་གཉིད་ལོག་པའོ། །རྒྱུད་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོ་ལ་གཟིགས་པའི་ཞུགས་ཙེ་བའོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་ནི་ཉིན་ལན་གསུམ་དང་མཚན་ལན་གསུམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གང་འགྲིབ་པ་དང༌། གང་འཕེལ་བ་དང༌། གང་ཉོན་མོངས་པ་ཉམ་ང་བའི་གནོད་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་བདག་གིས་གང་སྡུག་བསྔལ་ཉམ་ང་བའི་གནོད་པ་དང་ལྡན་པ་དགོལ་བར་བྱ་ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལ་གཟིགས་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །བག་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དུས་ལས་མ་འདས་པའོ། །བག་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་ལ་མི་གནས་པའོ། །རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ནི་གྲོགས་བཟང་བས་ན་གྲོགས་ཏེ་མཆོག་ཏུ་སྨན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལས་ཀྱང་སྨན་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར། ཁྱོད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་གཞོམ་པ་བཤད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་བཤད་པ་ནི། ཁྱོད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་གཞོམ་པ་བཤད། །བདུད་ཀྱི་གཡོ་དག་བསྟན་པ་མཛད། །འཁོར་བའི་རང་བཞིན་མི་བཟད་བརྗོད། །འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་བསྟན། །ཕན་དགོངས་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱིས་ནི། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བགྱི་འཚལ་བ། །གང་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་མཛད་པ། །གཞན་གོ་ཅི་ཞིག་མཆིས་ལགས་ཀྱི། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །གཞོམ་པ་ནི་གཉེན་པོར་བཤད་དོ། །དགེ་སློང་དག་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ནད་ཆེན་པོའི་མི་སྡུག་པའི་སྨན་ཆེན་པོ་དང༌། ཡང་ན་མི་སྡུག་པ་བསྒོས་པའོ།
― DTG01_Page_344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་སྡང་གི་བྱམས་པ་དང༌། ཡང་ན་བྱམས་པ་བསྒོམ་པའོ། །དགེ་སློང་དག་གཏི་མུག་གི་ནད་ཆེན་པོའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སོ་སོར་རྟོག་པ་སྨན་ཆེན་པོ་དང༌། ཡང་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སོ་སོར་རྟོག་པ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའི་ཚིག་གོ །ཡང་ན་ཅི་རིགས་པར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ལས་རྒྱལ་བ་བཤད་ནས། བདུད་ཀྱི་གཡོ་དག་བསྟན་པ་མཛད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ལྷའི་བུའི་བདུད་ཀྱི་གཡོ་བསྟན་པས་བུ་ལོན་མེད་པ་བཤད་དོ། །བདུད་ཀྱི་གཡོ་ནི་སྙན་པ་དང་མི་སྙན་པའི་ཡུལ་བསྡུས་པ་དེ་བསྟན་པ་ནི་བསྟན་པ་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མདོ་ལས་གསུངས་པ་ནི་དགེ་སློང་རྣམས་འདིར་བདུད་གླགས་སྐབས་ལྟ་བ་དང༌། གླགས་ཚོལ་བ་དང༌། གླགས་སྐབས་ལ་འཇུག་པས་མིག་གིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་གཟུགས་སྡུག་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཆགས་པས་བལྟས་ནས་དྲུང་དུ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་སྒྲ་དང༌། སྣས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དྲི་དང༌། ལྕེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་རོ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་རེག་བྱ་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཏེ། དྲུག་པོ་རྟག་པར་གནས་པ་ལ་ཉེ་བར་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྲུང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གཟུགས་མཐོང་བ་ན་ཡིད་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བར་མི་བྱ་སྟེ། ཤེས་བཞིན་གྱིས་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དཔེར་ན་གནས་བརྟེན་ལེགས་སད་སྒོམ་པ་པོ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་དྲུང་དུ་བདུད་འོངས་པས་དེ་འཇིགས་པས་དེ་ལྟ་བུའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ། །སྡིག་པ་ཅན་གྱི་བདུད་དེ་སོང་བས་དོགས་པ་མེད་པར་བསམ་གཏན་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །སླར་ཡང་དེ་ནགས་སུ་ཕྱིན་ནས་སྒོམ་པ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་སླར་ཡང་བདུད་དེར་འོངས་སོ། །གནས་བརྟེན་གྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་ནི། །ང་ལ་བསླུ་བར་མི་ནུས་
― DTG01_Page_345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་གཡོ་ནི་བསལ་བས་ན། །ང་ཡི་གན་དུ་ཁྱོད་ནི་ཉམས། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདུད་ཀྱི་གཡོ་དག་བསྟན་པ་མཛད་པའོ། །འཁོར་བའི་རང་བཞིན་མི་བཟད་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དོན་དང་མི་ལྡན་པའི་འབྱུང་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་དག་འཁོར་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ལ་ཁྱེད་ཅག་དག་གི་ཡུན་རིང་པོར་མི་བཟད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང༌། མའི་མངལ་དུ་ཁྲག་གི་ཐིག་ལེ་ཉེ་བར་བླང་བ་དང༌། ལན་མང་པོར་དམྱལ་བ་དང༌། ལན་མང་པོར་དུད་འགྲོ་དང༑ལན་མང་པོར་ཡི་དགས་ཏེ་ལན་མང་པོར་ངན་འགྲོར་ལྷུང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའི་ཚིག་གོ །འཁོར་བའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་གོས་པའི་ཕྱིར་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་གོ་ཅི་ཞིག་མ་མཛད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྦྱར་རོ། །ལྷག་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པའོ། །ཕན་དགོངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་པ་དགོངས་པ་གང་ལ་མངའ་བ་དེ་ནི་ཕན་དགོངས་ཏེ་གཞན་ལ་ཕན་པའི་དགོངས་པ་ཡིན་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཐུགས་རྗེ་ཅན་ནི་ཐུགས་རྗེས་མཛད་པའོ། །བགྱི་འཚལ་བ་ནི་བགྱི་འཚལ་བའོ། །གང་ཞིག་བགྱི་འཚལ་བ་མ་མཛད་པ་ནི་མཛད་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་ཕན་པ་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དགེ་བ་ཚད་མེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དགེ་བ་མ་ཡིན་པ་ལྷས་བྱིན་ལ་སོགས་པ་དང༌། དགེ་བ་ཉམ་ཆུང་བ་ཁོ་བོ་ཅག་དང་འདྲ་བ་ལ་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བ་སྩལ་ནས་ཕན་དགོངས་མ་མཛད་པ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་པ་དེའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཆོས་ནི་འདི་དག་དང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ནི་འདི་དག་དང༌། །སྤོ་བ་ཞིག་ཏུ་བཏུབ་ན་ནི། །གདོན་མི་འཚལ་བར་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །ལྷས་བྱིན་ལ་བརྟེན་ཀུན་ལ་སྩལ། །དེ་སླད་འགྲོ་ལ་བརྡ་སྤྲོད་པ། །འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །འདི་ལ་ཕན་ཚུན་བྱེད་པ་པོ། །མེད་པ་སྐད་དུ་ངེས་པར་གསུངས། །སྤོ་བ་ཞིག་ཏུ་བཏུབ་ན་ནི། །ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པས་
― DTG01_Page_346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གལ་ཏེའི་སྒྲ་དང་སྦྱར་རོ། །སྤོ་བ་ཞིག་ཏུ་བཏུབ་ན་ནི་རྒྱུད་གཞན་ལ་སྙེགས་པའོ། །ཆོས་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བཏུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགྱུར་བའོ། །འདི་དག་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཆོས་སོ། །གདོན་མི་འཚལ་བར་ནི་ངེས་པར་རོ། །ལྷས་བྱིན་ནི་ཤིན་ཏུ་གནོད་པ་བྱེད་པའོ། །བརྟེན་ནི་བརྩམས་ནས་སོ། །ཀུན་ལ་སྩལ་བ་ནི་བཀོད་པར་གྱུར་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྤོ་བ་ཞིག་ཏུ་མི་བཏུབ་པ་དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །འདི་ན་འཁོར་བར་གང་ཟག་གཞན་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་ཏེ་རང་ཁོ་ནའི་ལས་འདི་ནི་བྱེད་ཅེས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་སོ། །ངེས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོགས་པ་མེད་པའོ། །འགྲོ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །བརྡ་སྤྲོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་སུ་ཚིག་གིས་བརྡ་སྤྲོད་པ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་སྤོ་བ་ཞིག་ཏུ་མི་བཏུབ་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་གོ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ན་ཕན་ཚུན་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་ངེས་ཁྱེད་ཅག་ལ་རང་གི་ཆོས་སྤོ་བ་ཞིག་ཏུ་བཏུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་སྨན་པ་མཛད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་པར་བསྟན་ཏོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་ནས་བཞུགས་པར་མཛད་པའི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔར་བཤད་དོ། །མ་འོངས་པའི་སེམས་ཅན་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བས་ཀྱང༌། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་བཤད་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས། །ཡུན་རིང་ས་སྟེང་དམ་ཆོས་བཤད། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ཕན་འདོགས་ནུས་པའི། །སློབ་མ་དམ་པའང་མང་དུ་བསྐྲུན། །མངོན་དུ་གདུལ་བྱའི་ཚོགས་ཀྱང་ནི། །མཛེས་བཟང་ཡན་ཆད་བཏུལ་ལགས་པས། །ཡུན་རིང་ཞེས་སྨོས་ལ། །ཡུན་རིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ཕྲད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །ས་སྟེང་ནི་མིའི་འཇིག་རྟེན་པའོ། །དམ་ཆོས་ནི་ལུང་གི་བདག་ཉིད་དེ་ཡུན་རིང་བཤད་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །གཞན་དང་གཞན་དུ་ཡུན་རིང་པོར་བཞག་ནས་དེ་ཉིད་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་
― DTG01_Page_347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བཟུང་བ་ངའི་བསྟན་པ་ནི་ལོ་ལྔ་སྟོང་གི་བར་དུ་མི་ནུབ་པར་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉིད་ཀྱི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྨན་པ་མཛད་པར་བཞེད་པ་ཡིས་སོ། །སློབ་མ་མང་པོ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནས་བརྟན་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སློབ་མ་མང་པོ་དེ་རྣམས་བསྐྲུན་པའོ། །ཇི་ལྟར་སླར་ཡང་དེ་རྣམས་བསྐྲུན་པར་མཛད་ཅེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཉིད་ལ་འཕགས་པའི་ཁམས་བསྐྲུན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཁམས་རྣམས་ནི་དོན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མང་དུ་བསྐྲུན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སློབ་མ་དམ་པ་དང་ངེས་པར་སྦྱར་རོ། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་ནི་བསྟན་པ་ལ་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་གསུམ་ཕན་འདོགས་ནུས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་ནི་ཁམས་གསུམ་སྟེ། ཕན་འདོགས་པ་ནི་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང༌། མངོན་དུ་གདུལ་བྱའི་ཚོགས་ཀྱང་ནི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། མངོན་དུ་བཏུལ་བའི་ཚོགས་ནི་མངོན་དུ་བཏུལ་བའི་ཚོགས་སོ། །བཏུལ་བ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་བཏུལ་བ་དང༑སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཏུལ་བའོ། །དེ་ལ་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་བཏུལ་བ་དེ་ནི་མངོན་དུ་བཏུལ་བའི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བཏུལ་བའི་ཚོགས་དེ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽ་ཎྜི་ནྱ་ལ་སོགས་པ་ནས་མཛེས་བཟང་ཡན་ཆད་ཅེས་བྱ་བའོ། །མཛེས་བཟང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་སྟེ། ཀུན་གྱི་མཐར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དུ་གཞག་གོ །དེ་གང་གི་མཐའ་ན་ཡོད་པ་དེ་ནི་མཛེས་བཟང་ཡན་ཆད་དེ། དེ་བཏུལ་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་རབ་ཏུ་བཀོད་པའོ། །ད་གོ་ཁྱོད་ལ་སེམས་ཅན་གྱི། །བུ་ལོན་ལྷག་མ་ཅི་མཆིས་ན། །འདི་ལྟར་རྡོ་རྗེའི་ཏིང་འཛིན་གྱིས། །སྐུ་གདུང་ཏིལ་འབྲུ་བཞིན་བླགས་ནས། །བུ་ལོན་ལྷག་མ་ཅི་མཆིས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར། །ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པའོ། །སེམས་
― DTG01_Page_348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བུ་ལོན་ལྟག་མ་ཅི་མཆིས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་འདིར་སེམས་ཅན་རྣམས་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བཀོད་པའི་ཕྱིར་བུ་ལོན་མེད་པ་བཤད་དོ། །གཟུགས་སྐུའི་དབྱེ་བས་བུ་ལོན་མེད་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྡོ་རྗེའི་ཏིང་འཛིན་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། ཁྱོད་ཀྱིས་ཡལ་བར་མ་བོར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །སྐུ་མ་ལུས་པ་ཕྱེ་མར་བླགས་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁོ་ན་རྡོ་རྗེ་སྟེ་རྡོ་རྗེ་དེ་ཡིས་སོ། །ཏིལ་འབྲུ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིལ་འབྲུའི་ཆ་དང་ལྡན་པའི་དབྱེ་བས་སོ། །སྐུ་གདུང་ནི་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལས་བྱུང་བའོ། །བླགས་པ་ནི་མཚན་དང་རྒྱུའི་བྱ་བ་ལ་ཤ་དྲེ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །སྐུ་གདུང་བླགས་པས་ནི་དཀའ་སྤྱད་ཡལ་བར་མ་བོར་བ་མཚོན་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྩིས་མཁན་གནས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཇུག་ཏུའང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ནི། །དཀའ་སྤྱད་ཡལ་བར་མ་བོར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་འདི་དག །གཞན་དོན་ཁོ་ནར་མཛད་དོ་ཞེས། །དཀའ་སྤྱད་ཡལ་བར་མ་བོར་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་གཞན་ལ་ཕན་པ་མཛད་པའི་བྱ་བའོ། །མཇུག་ཏུའང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་ལམ་འབའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་པར་མ་ཟད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་སྔ་རོལ་དུའོ། །ཡལ་བར་མ་བོར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་སུ་ཡང་ཡལ་བར་མ་བོར་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་པས་སྐུ་གདུང་ལས་གཟུགས་བརྙན་བྱས་ནས་ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་ཡང་མཐོ་རིས་དང་ཐར་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གདུང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བླགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་ངོ༌། །ཡང་ན་དམ་པའི་ཆོས་བཞག་པ་དང༌། སྐུ་གདུང་བླགས་པས་བུ་ལོན་མེད་པ་བླགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་འདི་དག །གཞན་དོན་ཁོ་ནར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། གཞན་དོན་ནི་གཞན་གྱི་དགོས་པ་དག་གོ །ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །ཆོས་ནི་གསུང་རབ་བོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ན། འཇིག་རྟེན་ཡིད་ཆེས་དཀའ་འདི་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་མྱ་ངན་འདས་པ་བསྟན། །དེ་སླད་
― DTG01_Page_349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཆོས་སྐུ་མ་ལུས་པ། །སྲས་ཀྱི་མཆོག་ལ་གཏད་མཛད་དེ། །ཡིད་ཆེས་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་མེད་པའོ། །འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་པའི་སྐྱེ་བོ་ལའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་སྐབས་གཞན་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ན་ཡང་ངོ༌། །བསྟན་པ་ནི་བསྟན་པ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་འདི་དག །གཞན་དོན་ཁོ་ནར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སླད་སྲས་ཀྱི་མཆོག་ལ་གཏད་མཛད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །སླད་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ཏོ། །སྲས་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང༌། འོད་སྲུངས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལའོ། །གཏད་མཛད་ནི་གཏད་པར་མཛད་པ་སྟེ། ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་འོད་སྲུངས་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་བྱ་བ་གྱིས་ཤིག་པའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་ཡང་དགེ་སློང་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཟུངས་ཤིག་ཅེས་བསྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གསུང་རབ་སྟེ། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མ་ལུས་པའོ། །གཟུགས་སྐུ་ཏིལ་འབྲུ་ལྟར་བཤིག་ནས། །ཁྱོད་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས། །ཏིལ་འབྲུ་ལྟ་བུ་ནི་ཏིལ་འབྲུ་ཙམ་གྱི་ཆ་ཤས་ཀྱི་དབྱེ་བས་གཟུགས་སྐུ་བཤིག་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བརྙེས་པས་སོ། །གང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་འདི་དག །ཅེས་སྔར་བཤད་པ་དེ་བཤད་དོ། །བུ་ལོན་མེད་པར་བསྟོད་པ་བཤད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དབྱེ་བ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཕན་པ་མཛད་པ་ཡང་སྟེ། བུ་ལོན་མེད་པར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།
བསྟོད་པ་ཉེ་བར་སྡུད་པ།
― DTG01_Page_349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ད་ནི་བསྟོད་པ་ཉེ་བར་སྡུད་པར་འདོད་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཕན་འདོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སླར་ཡང་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཨེ་མའོ་གནས་པ་ཨེ་མའོ་ཚུལ། །ཨེ་མའོ་ཡོན་ཏན་ཨེ་མའོ་སྐུ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ། །ཡ་མཚན་མི་ཆེ་འགའ་མ་མཆིས། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་
― DTG01_Page_350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལས་འདས་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ཀྱང་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་རྒྱུར་གནས་པ་ནི་གནས་པའོ། །ཨེ་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་མཚར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ནི་ཕན་འདོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཤད་དོ། །ཕན་འདོགས་པ་ལ་གནས་པ་དེ་ཡང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་དང་ལྡན་པས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ། ཨེ་མའོ་ཚུལ་ལ། །ཚུལ་ནི་སྤྱོད་པ་སྟེ་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ནི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཨེ་མའོ་སྐུའོ། །ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཨེ་མའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་ནི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་འཕེལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཨེ་མའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་ནི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངོ་མཚར་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ལ། །ནིའི་སྒྲ་ནི་ལས་བླངས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཏེ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །འགའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཆོས་གཞན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ངོ་མཚར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ། ཕན་འདོགས་མཛད་ཅིང་བལྟ་ན་སྡུག །སྐུ་གསུམ་ཕྲིན་ལས་ཞི་གྱུར་པ། །ཁྱོད་ལ་འོད་སྡང་བར་བགྱིད་པ་ཡི། །རྨོངས་པ་མི་བཟད་པ་ལ་གཟིགས། །ཕན་འདོགས་མཛད་ཅིང་བལྟ་ན་སྡུག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །སྨོན་ལམ་ཡན་ཆད་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱི་བར་དུ་ཕན་འདོགས་པའི་ངང་ཚུལ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཕན་འདོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ནི་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བལྟ་ན་སྡུག་པ་ནི་བལྟ་ན་སྡུག་པའོ། །ཞེ་སྡང་གི་རྒྱུ་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སྐྱེད་པ་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནི་སྐུ་གསུང་ཕྲིན་ལས་ཞི་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་ཞེ་སྡང་གི་རྒྱུ་དང་བྲལ་བ་ཁྱོད་ལ་སྡང་
― DTG01_Page_351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བགྱིད་པ་ནི་གདུག་པ་ཅན་སྡང་བར་བགྱིད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་གཏི་མུག་མང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རྨོངས་པ་མི་བཟད་པ་ལ་གཟིགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པས་བསྐྱེད་པ་དང་འདྲ་བའི་ཚིག་ཕྲད་དེ། བྱ་བ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང་རྩེ་གཅིག་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པའོ། །མི་བཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རུངས་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རེ་ཞིག་ཤེས་རབ་འཆལ་པ་སྡང་བར་བགྱིད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པ་ནི། བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་རིན་ཆེན་གཏེར། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས། །ཁྱོད་ལ་སེམས་ཅན་གང་འདུད་པ། །དེ་དག་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལེགས། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། བསོད་ནམས་ནི་དགེ་བའི་ལས་ཏེ། དེ་ཉིད་རྒྱ་མཚོ་དང་འདྲ་བས་ན་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིན་ཆེན་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཏེ། གཏེར་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་གཏེར་ཏེ་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་དེ་ཞིང་དུ་གྱུར་པའོ། །སེམས་ཅན་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ཆགས་སོ། །ཁྱོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱོད་དང་སྦྱར་རོ། །འདུད་པ་ནི་འདུད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལའོ། །ལེགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་བྱ་བའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་སྲོག་ཆགས་དེ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ལེགས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྟོན་པ་ལ་གུས་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་བསྟོད་པ་རྔོ་མི་ཐོགས་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མགོན་ཁྱོད་ཡོན་ཏན་མི་བས་ཀྱང༌། །བདག་གི་ཞོ་ཤ་བས་འཚལ་བས། །དེས་ན་འཇིགས་པ་མཆིས་སླད་དུ། །གློ་བ་ལ་ནི་གཅགས་བཞིན་མཆིས། །མགོན་ཁྱོད་ཡོན་ཏན་མི་བས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
― DTG01_Page_352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྨོས་པ་ལ་མི་བས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་བས་པའོ། །ཁྱོད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིའོ། །ཡོན་ཏན་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མགོན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །ཞོ་ཤ་ནི་ནུས་པ་སྟེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་དོན་གཞན་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །བས་འཚལ་བ་ནི་གང་ལ་བས་པ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟོད་པར་བྱེད་པ་ཡིའོ། །དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དེ་ལས་སོ། །འཇིགས་པ་མཆིས་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་མི་བས་པ་དང་བདག་གི་ཞོ་ཤ་བས་འཚལ་བའི་སླད་དུ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་འགལ་བའི་སྐྱོན་ཐོབ་ཅིང་གནོད་པའི་ལྷུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འཇིགས་པ་ནི་འཇིགས་པའི་སླད་དུའོ། །གློ་བ་ལ་ནི་གཅགས་བཞིན་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་བསྟོད་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དྲང་པར་བྱའོ། །གཅགས་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆིས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་ཚིམ་པའི་ཕྱིར་བསྟོད་པ་མི་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་འཇིགས་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་མདོར་བསྡུས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་མི་བས་པ་ཡིན་ན་གང་གིས་བསྟོད་པར་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་ཞེས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཚད་མ་མཆིས་ལ་བསམ་མི་ཁྱབ། །བསྟན་མིན་གྲངས་ཀྱང་མ་མཆིས་པ། །ཁྱོད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་ལགས་གྲང༌། །བསྟན་མིན་གྲངས་ཀྱང་མ་མཆིས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །ཚད་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གཅོད་མི་ནུས་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྱི་ནུས་པ་གཅིག་ཀྱང་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་ཀྱིས་བགྲང་མི་ནུས་པས་ན་གྲངས་ཀྱང་མ་མཆིས་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ལས་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །བསྟན་པ་ནི་དཔེའོ། །བསྟན་མིན་ནི་དཔེ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་ཉིད་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །བདག་
― DTG01_Page_353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མཆོག་དང་རང་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་སྒྲའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་པ་ཁ་ཅིག་སྨྲ་བ་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་གྲོང་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །ཅི་ཞིག་ངེས་པར་འཛིན་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་ཡང་ཤཱཀྱའི་སྲས་དང་དུས་མཉམ་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱུང་བ་དེ་དག་ཕན་ཚུན་ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ན་དེ་དག་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་མཁྱེན་གྱི། གཞན་གྱིས་ནི་རྔོ་མི་ཐོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་འཇིག་རྟེན་དུ་དུས་མཉམ་དུ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་གནས་དང་གོ་སྐབས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་མདོའི་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཁོ་ནས་བདག་ཉིད་མཁྱེན་པའི་མཆོད་འོས་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་མི་གཙང་བའི་སྲིན་བུ་དང་འདྲ་བས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ཁྱོད་ཀྱི། མཚོ་ཆེན་ཆབ་ནི་བས་པར་མ་གྱུར་ཀྱང༌། །སྐྱེ་བོའི་གདུང་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བགྱིད་ལྟར། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཆ་ཙམ་མ་བསྒྲགས་ཀྱང༌། །བདག་ནི་མཆོག་ཏུ་གློ་བ་དགའ་ཞིང་མཆིས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཆ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཆ་ནི་ཆ་སྟེ། དེའི་སྒྲ་ཙམ་གྱི་རྩེ་མོ་སྟེ་ཉུང་ངུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱི་མ་བསྒྲགས་པ་ནི་མ་བསྟོད་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ལྟ་ག་ལས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་མཆོག་ནི་ཁྱད་པར་དུའོ། །བདག་ནི་བདག་གིའོ། །དགའ་བ་ནི་རངས་པའོ། །གློ་བ་ནི་གློ་བ་ལ་མཆིས་པའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ཙམ་མ་བསྒྲགས་པས་དགའ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བརྒལ་བའི་ལན་བཤད་པ་ནི་བྱས་པར་མ་གྱུར་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ། བས་པར་མ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG01_Page_354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ནི་བས་པར་མ་གྱུར་པའོ། །མཚོ་ཆེན་ཆབ་ནི་ཆབ་པོ། །སྐྱེ་བོའི་གདུང་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བགྱིད་ལྟར་ནི་ཞི་བར་འགྱུར་བའོ། །ལྟར་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཚད་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཚོ་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆ་ཙམ་ལ་བསྟོད་པས། བདག་ནི་མཆོག་ཏུ་གློ་བ་དགའ་ཞིང་མཆིས། །ཞེས་པ་སྟེ་མདོར་བསྡུས་པའོ། །ད་ནི་བསྟོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་ཐུབ་ལ་དད་པས་སྤོབས་སྐྱེས་པའི། །དགེ་བའི་ལས་འདིའི་འབྲས་བུ་འཁྲུངས་པ་ཡིས། །ངན་རྟོག་རླུང་དམར་འཚུབས་པས་དཀྲུགས་པ་ཡི། །འགྲོ་བའི་སེམས་ནི་རྣལ་དུ་གནས་པར་ཤོག །དག་པའི་ལས་འདིའི་འབྲས་བུ་འཁྲུངས་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པའོ། །འབྲས་བུ་འཁྲུངས་པ་ནི་འབྲས་བུ་བྱུང་བ་ཡིས་སོ། །འདིའི་ནི་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པའི་བསྟོད་པ་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དགེ་བ་ནི་ངག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིའོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཐུབ་ལ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐུབ་པ་ལ་དད་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྤོབས་པ་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ལས་སྐྱེས་པ་སྟེ་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐུབ་ལ་དད་པས་སྤོབས་སྐྱེས་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ལས་དེའི་འབྲས་བུ་འཁྲུངས་པ་ཡིས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་ནི་ངན་རྟོག་གོ །དེ་ཉིད་ཡུལ་རྣམས་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་ཕྱིར་རླུང་དམར་འཚུབས་པའོ། །དེ་ཡིས་འཚུབས་པ་ནི་ངན་རྟོག་རླུང་དམར་འཚུབས་པས་དཀྲུགས་པའོ། །འགྲོ་བའི་སེམས་ནི་རྣལ་དུ་གནས་པར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དབང་དུ་གྱུར་ནས་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དབྱེ་བ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པའི་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པའོ། །བདེ་གཤེགས་ལ་བསྟོད་བཤད་པ་ཡིས། །བདག་གིས་དགེ་བ་གང་ཐོབ་པ། །འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལས་བདེ་གཤེགས་འགྱུར་བར་ཤོག །བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ་དགེ་སློང་དགའ་བྱེད་སྙན་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཤྲཱི་ཤྲ་དྡྷཱ་ཀ་ར་ཝ་རྨྨ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་ཤཱ་ཀྱ་བློ་གྲོས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།
གཎྜཱིའི་བསྟོད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ།
རྟ་དབྱངས།
― DTG01_Page_355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ག་ཎྜཱི་སྟོ་ཏྲ་གཱ་ཐཱ། བོད་སྐད་དུ། གཎྜཱིའི་བསྟོད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་སྔོན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་ཉི་མའི་ལམ་ནས་སོང་ཅིག་གཱ་གྲེད་གཱ་གྲེད། །གཱ་གཱ་གྲེད་གཱ་ག་གཱ་གྲེད་གྷ་ན་གྷ་གྷ་ན་གྷ་གྲེད་ལུས་ལ་གོ་ཆས་བཅིང་རྣམས་ལ། །གང་ཞིག་གཟུགས་མཛེས་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་ཌྷུ་ཌུ་པ་ཏི་ཌྷུ་ཌུ་ཌུ་བྷིཿདྷུ་ཌུ་བྷིཿརྣམྶ་ཀྱིས། །འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་མི་འཁྲུགས་ལྷ་དང་མི་ཡིས་ཕྱག་བྱས་གང་དེ་ཤཱ་ཀྱ་སེང་གེ་ཉིད་ཀྱིས་སྲུངས། །གང་ཞིག་འདོད་ལྷའི་ལུས་ཅན་མ་རྣམས་ཀ་ཧ་ཀ་ཧ་ཀ་ཀ་ཧཱ་ཧཱ་ཧཱི་ཏི་ཞེས་དགོད་རྣམས། །གང་ཚེ་དྲེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཏ་ཊི་ཏ་ཏ་ཊི་ཏ་ཏཱི་ཏཱ་ཊ་ཊཱ་ཏི་ཞེས་རབ་ཏུ་སྨྲས་པ་རྣམས་དང་ནི། །ཀུད་ཀུད་བུད་བུད་ཀུ་ཀཱུ་ཙི་ཏ་ཀུ་ཧ་ར་ཙི་ཏ་བྲན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ངག་རྣམས་ཀྱི། །མི་སྐྲག་ཐོས་པས་དྲི་མ་ཀུན་ཞི་གང་ཡིན་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་དེ་ཡིས་ཞི་གྱུར་ཅིག །སྨིན་མ་འཁྱོག་པོ་བསྐྱོད་དང་འདོད་དྲན་མདའ་ཡི་རོལ་པས་རྫི་མ་མིག་འབྲས་འབེབས་རྣམས་དང༌། །རྩོལ་བའི་ལུས་ཅན་མ་རྣམས་ཡལ་ག་རོལ་པས་རྩེ་བའི་ཡན་ལག་ཅན་མ་རྣམས་དང་ནི། །ངོ་ཚ་དང་བཅས་ཟུར་གྱིས་སྨྲ་དང་ཡིད་འོང་སྙན་འཇམ་རབ་ཏུ་དགའ་བྱེད་སྣ་ཚོགས་པའི། །ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཐུགས་མི་འཁྲུལ་པ་འདོད་དྲན་ལས་རྒྱལ་གང་ཡིན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ས་གཞི་ཀུན་དུ་གཡོ་དང་རྣོ་བའི་མདའ་ཡི་ཚོགས་ཀྱི་ས་བར་སྣང་ལ་ནི་གཏིབས་པ་ཡི། །འབར་བ་རྣམས། དང་ཁྲོ་བོའི་མེ་རྣམས་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་སུ་འབར་བས་ཆུ་ཚོགས་རྣམས་འཁྲུག་དང༌། །འཕང་མདུང་རལ་གྲི་འཁོར་ལོ་སོག་ལེ་རྣོན་པོ་ཅན་གྱི་བདུད་ཀྱི་དཔའ་བོ་སྒྲ་འབྱིན་པ། །བྱམས་པའི་མཚོན་ཆ་གང་གིས་རབ་ཏུ་ཞི་ཞིང་མངོན་རྒྱལ་དེ་ཡི་ཐུབ་དབང་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲུངས། །རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་ལས་སྐྱེས་ཁྲོ་བ་རབ་གསལ་རྣམ་གཙིགས་དགེ་བ་ངེས་པར་སྒྲོགས་འཇིགས་པའི། །འབྲུག་སྒྲོགས་ཆར་སྤྲིན་དྲ་བ་རབ་གསལ་གླང་པོའི་བུམ་འགྱིང་བཅིངས་པའི་མུན་ནག་འཐིབས་པ་དང༌། །འདོད་ལྷའི་དཔུང་ཚོགས་འཇོམས་པའི་མེ་འཕྲོ་བ་དང་རལ་གྲིའི་
― DTG01_Page_356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འོད་ཀྱིས་སྣ་ཚོགས་མ་ལུས་གསལ། །མེ་ཏོག་མདའ་ཅན་སྡེ་རྣམས་གང་གི་སྐད་ཅིག་གིས་འཇོམས་སངས་རྒྱས་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲུང་བར་མཛོད། །མཛེས་པའི་རྣ་བའི་དྲུང་གང་པདྨའི་འདབ་མ་ལྟ་བུའི་རྫི་མ་མིག་གི་འབྲས་བུ་གཡོ། །ཤིན་ཏུ་ཆགས་པས་རྣམ་པར་སྒྲིན་མ་རབ་ཏུ་རྣམ་རྒྱས་མཐུན་པ་དང་བཅས་སྨིན་རོལ་པའི། །མིག་ཅན་བདུད་ཀྱི་ལུས་ཅན་མ་རྣམས་ཡོངས་ཆགས་གྱུར་དང་མཐའ་དམར་ཞི་བ་མིན་རྣམས་ཀྱིས། །ཀུན་དུ་དྲང་བར་མ་བཏུབ་སྐྱོན་བསལ་གྱུར་པའི་དྲང་སྲོང་མཆོག་དེ་ལ་ནི་བདག་ཕྱག་འཚལ། །གང་གི་ཐུགས་ནི་འཁྲུག་པར་མ་གྱུར་བདུད་རྣམས་བསལ་བ་རྣམ་གཙིགས་དོག་པར་གཅེར་དང་ལྕེ་བསྐྱོད་དང༌། དཔལ་གྱི་རྩེ་མོ་ལག་ཅན་རྣམས་དང་གླང་པོ་རྟ་ཡི་གདོང་ཅན་དང་ནི་སེང་གེ་སྟག་གི་གདོང་རྣམས་དང༌། །རབ་ཏུ་མཛེས་པའི་འདོད་པའི་ལྷ་ནི་རྩ་བཞིན་རྩི་བ་མེད་པ་འཁོར་བས་འཇིགས་གང་གིས། །སྡིག་པ་བསལ་བ་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲུངས། །གང་གི་བློ་ནི་འཁྲུག་པ་མེད་དེ་ས་གཞི་ཆུ་བོའི་ཀླུང་དང་རྒྱ་མཚོ་ཆུ་འཛིན་རྣམས་དང་ནི། །འབྲུག་སྒྲོགས་རྣམས་དང་བདུད་ཀྱི་དཔའ་བོ་སྣ་ཚོགས་བརྒྱ་ཕྲག་གདོང་དང་དྲག་པོའི་གཟུགས་ཅན་མཐའ་ཡས་དང༌། །གང་ཞིག་མེ་ཏོག་ཏོག་ཅན་དེ་ནི་རྩ་བཞིན་མ་རྩིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ། །དཔལ་ལྡན་སངས་རྒྱས་དཔའ་བོ་སྡིག་པའི་འཇིགས་པ་འཕྲོག་པ་རྣམ་འགྱུར་མེད་པ་དེ་ཡིས་སྲུང་བར་མཛོད། །བདུད་རྣམས་དཔུང་ཆེན་ལག་ན་རལ་གྲི་དགྲ་སྟ་གཞུ་དང་མདུང་ཐུང་ལྷག་པར་རྩེ་མོ་རྣོ་རྣམས་དང༌། །སྐར་མདའ་འབེབས་དང་སྲེག་བྱེད་དུ་མ་སྒྲ་གསལ་སྒྲོགས་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པ་འཇིགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས། །གང་གི་ཐུགས་ནི་མི་འཁྲུགས་རི་བོ་བཞིན་དུ་གཡོ་བ་མེད་པ་དམ་པ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅིངས་པ། །སྲིད་གསུམ་འཇིགས་པ་འཕྲོག་བྱེད་སངས་རྒྱས་དཔའ་བོ་ཤིན་ཏུ་དཔའ་བ་དེ་ལ་འདུད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཐོན་པོར་ཨ་ཊྚ་ཊར་དགོད་རབ་གསལ་རྣོན་པོར་མྱུར་བར་བཅིངས་པའི་དྲིལ་བུ་སྒྲོགས་པ་དང༌། །བསྒྱིངས་པ་དང་བཅས་འགྱེད་པ་གཙིགས་པ་
― DTG01_Page_357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རལ་པ་བསྒྲིལ་པའི་སྐྲ་ཅན་མིག་ཡོན་བྲན་རྣམས་ཀྱིས། །འཇོམས་པར་བྱ་བར་མ་ནུས་རྣོན་པོའི་པ་ཊ་ཧ་གསལ་བརྡུངས་པས་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ། །ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་ལ་ནི་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོར་གསལ་བའི་པ་ཊ་ཧ་གསལ་སངས་རྒྱས་དཔའ་བོ་བདེར་གྱུར་ཅིག །ཀོ་ཀ་ཎྜི་རཱ་མ་ར་ཎ་ཧི་པྲ་ཏི་བྷ་ཡ་ཀུ་ཧ་རཾ་ད་རྤ་ཎ་ཎེ་ཌཾ་ར་ཎྞ་ཌཾ། ཌོ་མྦ་ཎྜ་མྦ་ཎ་ཌུ་ཌི་མྦ་ཎ་ཌ་ཧ་ཌྷུ་ཧ་ཀ་ཌྷུ་ཧཾ་སྟྲཻང་ཁ་ལ་སྟྲཻང་ཁ་ལ་སྟྲཻང་མ། ཛམ་བྲ་ཉ་ཛིམ་བྲ་ཉ་ཇ་ཛི་མ་བྲང་ཁ་མུ་ཁ་མུ་ཁུ་ཁུ་མཱང་ཁུཿཁུ་མང་ཁུཿཁུ་མང་ཁུཿཁུ་མང་ཁུ་སོགས་རྣམས་ཀྱིས་མི་འཇིགས་ལྷ་དང་མི་ཡིས་ཕྱག་བྱས་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲུངས། །གང་གིས་བདུད་ཀྱི་ཆུ་འཛིན་ཐོགས་པའི་ལུས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒྱིངས་པའི་ང་རྒྱལ་མཚན་མོ་གྲོལ། །བདུད་ཀྱི་ལུས་ཅན་མ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གདོང་གི་པདྨོའི་ནགས་དཔལ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཅིག་པ། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཟླ་བ་དང་ནི་སྟོན་ཀའི་ཀུ་མུ་ད་བཞིན་ཡོངས་ཐོབ་པ། །དེ་འདིར་ཆོས་ཀྱི་ཕོ་ཉ་སྒྲོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ག་ཎྜཱིའོ། །བསོད་པ་མ་ཐོབ་ཚིམ་མེད་སྐད་ཅིག་ཀྱང་ནི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་མཐར་བྱེད་འདི་ལ་རིང་པོ་ནས། །དེར་ནི་སེམས་རྣམས་ཆུད་པས་དུས་ཀུན་དུ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ལེགས་པར་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ཡི། །འདིར་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བཀའ་བསྒོར་ཞུགས་པ་ཡང་ཡང་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་སློབ་པ་གང་ཡིན་པ། འདི་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ནི་མི་དམན་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་རྩུབ་པ་ཆོས་ཀྱི་ག་ཎྜཱིའོ། །ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཞིན་དུ་སྐར་མའི་ཚོགས་ལས་རྣམ་རྒྱལ་བས། །འབར་ཏེ་མུ་སྟེགས་སྐྱེ་བོ་དང་ནི་རྒྱལ་བའི་བསྟན་ལ་འདིར། །ས་གཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ནི་རྒྱན་གྱི་སྙིང་པོ་ག་ཎྜཱི་འདི། །གཡུལ་ལས་རྒྱལ་བའི་ཅང་ཏེའུ་གཏུམ་པོ་བཞིན་དུ་གྲགས་པའོ། །གང་ཡང་ཁྱོད་ནི་སྒྲག་པ་མ་ཡིན་ཛ་མི་ཛ་མི་ཌྷུ་ཌྷུ་མ་ར་ཉི་ཛ་ར་ཉི་ཛ་ཌེ་ན་ཎཱ་ཌི་ཎཱ་ཌེ། ཌོཾ་བན་ཌི་མ་བ་ཎ་ཌུ་དིམ་པ་ན་ཌ་བྷ་ཌ་བྷུ་དྷུ་དྷུ་བྷཾ་ནཱ་ཌི་བྷ་ན་ནཱ་ཌི་བྷ་ན་ཌ་མ། ར་ཎ་ཌི་རུ་ཎ་དཾ་རུ་རུ་ཎ་ཌི་ཡ་ར་ལ་བ་ཁ་ཁ་མཾ་ཁཿཁ་མཾ་ཁཿཁ་མི་ཁཿ། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདུད་ཀྱི་དཔུང་རྣམས་བཅིར་
― DTG01_Page_358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལ་འཚོ་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་ལྟོས། །ས་གཞི་རབ་ཏུ་གཡོ་བའི་གཡོ་བ་ལས་བྱུང་རི་བོ་རབ་ཏུ་བསྐྱོད་ཅིང་རི་རབ་རྒྱལ་པོ་གཡོ། །ལྷ་ཡི་ཚོགས་དང་གདོན་གྱི་འོད་ཟེར་དང་ནི་ཀླུ་ཡི་རྒྱལ་པོ་མ་ལུས་པ་རྣམས་སྐྲག་པ་དང༌། །མུ་སྟེགས་རྣམས་ཀྱི་ག་ཎྜཱི་གཏུམ་པོ་སྣ་ཚོགས་འཇིགས་པར་བྱེད་པ་ཐོས་པས་སྐྲག་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཞི་གཞི་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བཞིར་སྒྲ་སྒྲོགས་དགེ་འདུན་ལ་འདིར་སྒྲོགས། །འདི་ནི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་རྩེ་མོར་རབ་ཏུ་སྒྲོགས་པའི་ག་ཎྜཱི་སྟེ། །སྤྲིན་གྱི་སྒྲ་བཞིན་བྱེད་པ་སྒྲ་རྣམས་དེ་རིང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི། །མ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་མཉེས་གཤིན་པ་ཡིས་ལེགས་པར་ཕྱི་རོལ་སོང་རྣམས་ཀྱི། །བུ་རྣམས་ཟས་དུས་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་འབོད་པར་བྱེད་པའི་ག་ཎྜཱིའོ། །འཁོར་བའི་འཁོར་ལོ་ཡོངས་སུ་འཇོམས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་མ་ཀླུབས་པའི། །སྒྲ་སྒྲོགས་བྱེད་པའི་ལྷ་ཡི་རྔ་ཆེན་དང་མཉམ་སྒྲ་ཆེན་གྱི། །ག་ཎྜཱིས་སྡིག་པ་མ་ལུས་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་བྱེད་པའོ། །འདིས་ནི་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོས་མཆོད་བྱས་པ། །ཞི་བ་མཆོག་ཏུ་ཉེ་བར་བཞུད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡི། །ག་ཎྜཱི་སྒྲ་སྒྲོགས་འཆི་བ་མེད་པའི་རྔ་ཆེན་དང་མཉམ་སྒྲས། །མུ་སྟེགས་ཅན་གཞན་གྱི་ནི་སྙིང་ནི་རྣམ་པར་འཇོམས་པའོ། །འདིར་ནི་ག་ཎྜཱི་འདི་སྒྲོགས་པ་ཡིས་མི་རྣམས་དང༌། །ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་འབོད་པ་སྟེ། །བཟང་པོ་རྣམས་ཀྱི་བདེ་གཤེགས་གཎྜཱི་འདི་ཉོན་ཅིག །ལུས་པ་མེད་པའི་དགེ་སློང་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར། །གླང་ཆེན་རྣམས་ཀྱིས་འཇིགས་པའི་དུས་ཚིགས་འཁྲུགས་པའི་དུས་ཀྱི་ནམ་མཁའི་ཆུ་འཛིན་ཁྱབ་བཞིན་གྱིས། །འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་འཇོམས་དང་ཡང་བ་དང་འཇིགས་པས་འདར་བ་ཟློག་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ། །ཉེ་བར་ཞི་བར་མུ་སྟེགས་མ་ལུས་པ་ཡི་ང་རྒྱལ་དེ་ཡིས་ཤིན་ཏུ་མེད་བྱེད་པ། །ཐུབ་པ་ཚོགས་རྣམས་ཀུན་གྱིས་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་བའི་དོན་བཞག་པ་དེའི་གཎྜཱི་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲུངས། །བསོད་ནམས་མཆོག་གྱུར་དེ་གྲུབ་གྱུར་ཅིག་འཚོ་བ་གཡོ་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི། །མཐོ་རིས་དང་ནི་བྱང་གྲོལ་རབ་སྟེར་ངན་འགྲོ་སྟེར་བྱེད་སྡིག་པར་མ་གྱུར་ཅིག །འདིར་ནི་
― DTG01_Page_359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབུས་ན་འདུག་པའི་སྦྲང་མ་སྒྲ་འབྱིན་ལྟ་བུར་བདག་གིས་སྨྲས་པ་ཡི། །བདུད་དགྲའི་ཞབས་ཀྱི་ཆུ་སྐྱེས་དག་ལ་མེ་ཏོག་སྙིམ་པས་གཏོར་རོ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲུངས། །བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་ལྷ་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་གུས་པས་མེ་ཏོག་གཏོར་རྣམས་དང༌། །མཁའ་ལ་སིལ་སྙན་སྒྲོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་གང་གུས་པས་མེ་ཏོག་གཏོར་རྣམས་དང༌། །མཐོ་རིས་ནས་ནི་ས་ལ་བབས་པར་གྲགས་པ་ཡུན་རིངས་བསྐྱལ་བྱས་གང་ཡིན་པ། །སྙིང་རྗེའི་གཏེར་ཆེན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཎྜི་རབ་གཏུམ་དེ་ཡིས་འགྲོ་བ་སྲུངས། །ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་ནས་འཐོན་པ་ཙམ་གྱིས་རང་གི་གོམ་པ་བདུན་དུ་བཞུད་པ་པོ། །འཁོར་བ་མཐར་བྱུང་རང་གི་ཚིག་ནི་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་བློ་གྲོས་མི་ཆུང་བ། །གོང་དུ་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོར་སྲིད་པ་བསལ་བར་བརྗོད་པ་རྣམས་སུ་གྱུར་པ་ཡིས། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་མུན་པ་དུམ་བུར་བྱེད་པའི་གཎྜི་དེ་ཡིས་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །ལྷུན་པོ་མཆོག་གི་སྟོང་དང་རིན་ཆེན་རི་བོ་ནོར་བུའི་འོད་ཅན་ཀུན་གྱི་ངོས་དང་ནི། །རི་དབང་རྒྱལ་པོ་གངས་རིའི་སྟེང་དང་མི་ཡི་ཡུལ་དང་ཀླུ་ཡི་འཇིག་རྟེན་དག་ན་གནས་པ་ཡི། །འཆི་མེད་འདོད་ཁམས་དབང་པོ་དང་ནི་གླིང་བཞིའི་མི་བདག་ཉི་ཟླ་ལྷ་མིན་དབང་པོ་རྣམས། །བདེ་གཤེགས་ཆོས་ཀྱི་གཎྜཱི་ཐོས་པས་ཐམས་ཅད་བདེ་གཤེགས་དགོངས་པ་བཟང་ལ་འབོད་པའོ། །ས་གསུམ་ཀུན་ན་ཡོད་པའི་མི་སྡུག་རིགས་མང་གླང་ཆེན་དྲེགས་པ་མང་པོ་རྣམས་བཟུང་ཞོན། །ཐམས་ཅད་མཆེ་བ་རིང་པོ་ཕྱིར་བཏོན་རྡོ་རྗེ་འབར་བའི་ཕྲེང་བའི་རྟགས་ནི་བཟུང་བྱས་ནས། །སྡིག་པའི་རིགས་ཀུན་འོངས་པ་རྡོ་རྗེ་ཧཱུཾ་མཛད་བླ་མ་མཁས་པའི་ཧཱུཾ་སྒྲས་འཇིགས་མཛད་པས། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལས་རྒྱལ་བ་བྱུང་ཞེས་སྒྲ་སྒྲོགས་ཞབས་དྲུང་འདུད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཅོད་པན་བརྒྱན། །བདུད་ཀྱི་བུ་མོ་ཁྲི་སྙན་ས་ལ་དང་འདྲ་མིག་ལྡན་ནུ་མ་མཁྲང་ཞིང་རྒྱས་ལྡན་པ། །དད་པའི་འགྲོས་འདྲ་བྲན་མོའི་སྟེང་དུ་ཞོན་ཞིང་གླུ་ལེན་རྔ་ཡི་ཚོགས་བརྡུང་མགྱོགས་འགྲོ་བ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་ཆུ་བོ་བཞི་ལྟར་མི་འཆད་པར་མང་པོ་འོངས་རྣམས་ལ། །ཊུཾ་ཊུཾ་བྷྲཾ་བྷྲཾ་ཁྱད་འཕགས་
― DTG01_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྒྲ་རྣམས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྒྲོགས་བྱེད་གཎྜཱི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ལས་རྒྱལ་བྱས་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་བྱས་ནས་སྐྱོན་ཟད་པའི། །འདིར་ནི་དེ་བཞིན་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་གང༌། །མ་ལུས་ཡོན་ཏན་བཟང་པོ་དང་ལྡན་སངས་རྒྱས་དག་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཅན་དེ་ཡི། །གཎྜཱི་གཏུམ་པོ་སྡིག་འཕྲོག་བྱེད་པས་མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་དུམ་བུར་བྱེད་གྱུར་ཅིག །ཚངས་པ་ལྐུགས་པ་ལྟར་གྱུར་ལྷ་ཡི་བླ་མའི་སྙེམས་པ་མེད་གྱུར་ཐམས་ཅད་དུ། །འཚོ་བྱེད་བློ་ཆུང་གྱུར་ཏོ་སྐལ་པ་དང་ལྡན་ཁྱབ་འཇུག་ཅི་ཡང་མི་སྨྲར་སོང༌། །འདིར་ནི་གང་གི་ཡོན་ཏན་གྲགས་པས་ལྷ་རྣམས་གང་དེ་ངོ་ཚས་ཡན་ལག་འཁུམས། །ཐུབ་པའི་གཎྜཱི་འགྲོ་བའི་འཇིགས་པ་མེད་པས་འགྲོ་རྣམས་ངན་འགྲོ་ལས་ནི་སྲུང༌། །ཚངས་པ་མིག་སྟོང་དབང་པོ་ཁྱབ་འཇུག་ཉི་ཟླ་སྲིན་པོ་གནོད་སྦྱིན་རྣམས་དང་ནི། །དྲི་ཟ་ལྟོ་འཕྱེ་མི་འམ་ཅི་དང་ལྷ་མིན་མི་དང་བདུད་རིས་ཡི་དགས་དང༌། །གང་ཞིག་ལ་དག་པས་ས་ཡི་གཞི་རྣམས་གསེར་འོད་འབར་འགྱུར་གོས་སེར་ཅན་དེ་ཀུན། །ཐམས་ཅད་མ་ལུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བླ་མས་ཆོས་ནི་ཉན་དུ་འབོད་པའོ། །གང་གིས་སྐྱེ་བར་ཆུང་ཞིང་དམན་པའི་དགོངས་ཅན་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་སྐྲག་པ་འཐོབ། །ཁྱད་འཕགས་འཕེལ་བའི་བློ་ཅན་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་སྤྲོ་བ་རབ་ཏུ་འཕེལ་འཐོབ་པ། །གང་འདིའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་འཐོབ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡི་སྐྱོན་ནི་ཟད་པར་འགྲོ་བ་ཡི། །གཎྜཱི་དེ་ཡིས་རྟག་ཏུ་རྩོད་དུས་སྲིད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡིག་པ་ཟད་གྱུར་ཅིག །རྣམ་དག་དགོངས་ཅན་གང་ལ་ཆོ་ག་བཞིན་དུ་ཕྱག་བྱས་མཐོན་པོའི་འགྲོ་བགྲོད་དང༌། །གང་གིས་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནི་ཐམས་ཅད་མྱུར་དུ་ཟད་པ་སྟེར་བར་བྱེད་པ་དང༌། །འཁྲུག་ལོང་གཏི་མུག་རབ་རིབ་ཐུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཎྜཱི་དེ་ཡིས་འཇོམས་གྱུར་ཅིག་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་པ་ལས་བྱུང་འཇིགས་པ་དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོམ། །འདི་ཐོས་དགེ་བས་ས་འཛིན་པ་ཡི་ཚངས་སོགས་ས་གཞིའི་མཐིལ་དུ་མྱུར་དུ་ལྟུང༌། །ས་འཛིན་རྣམས་ནི་འདར་ཞིང་ས་གཞི་མྱུར་དུ་ས་ཡི་འོག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། །མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་འཇིགས་པར་
― DTG01_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་གཞན་ལ་ཕན་བརྩོན་དག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། །སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་མྱུར་དུ་ཉེ་བར་ཞི་འགྱུར་ག་ཎྜི་དེ་ནི་འདུ་བར་མཛོད། །ག་ཎྜིའི་བསྟོད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སློབ་དཔོན་རྟ་དབྱངས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།མཁས་པ་ཆེན་པོ་རྒྱལ་བའི་སྡེའི་ཞལ་སྔ་ནས་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་བཙུན་པ་དྷ་རྨྨ་ཡོན་ཏན་གྱིས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
སྤེལ་མར་བསྟོད་པ།
མི་ཏི་ཙི་ཏྲ་དང་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ།
ལེའུ་དང་པོ་བསྟོད་པའི་གླེང་བསླང་བ།
― DTG01_Page_361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། མི་ཤྲ་ཀ་སྟོ་ཏྲ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། སྤེལ་མར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཏིང་མཐའ་མེད་པའི་འཁོར་བ་ཡི། །རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་རྣམ་པར་གནས། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་མི་བཟད་པའི། །ཆུ་སྲིན་གྱིས་ནི་ལུས་ཟོས་པས། །དེ་རིང་གང་ལ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཇི་སྲིད་བདག་ལ་སེམས་ཡོད་ན། །གང་གི་བསྟན་ལ་གནས་པ་དང༌། །གང་བསྟོད་གང་ལ་བསྙེན་བཀུར་བགྱི། །གང་ཞིག་ལ་ནི་ཉེས་པ་ཀུན། །གཏན་ནས་ཡོང་ཡེ་མི་མངའ་ཞིང༌། །གང་ལ་འང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་གནས་གྱུར་པ། །གཞན་གྱི་གནོད་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། །གང་གི་ཉེས་པ་ཟད་གྱུར་པ། །གཞན་མངོན་མཐོ་དང་ཐར་པའི་ཕྱིར། །ཡོན་ཏན་གོམས་བྱས་བདག་གི་མིན། །གལ་ཏེ་སེམས་ཤིག་ཡོད་ན་ནི། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་སྐྱབས་འགྲོ་ཞིང༌། །དེ་བསྟོད་དེ་ནི་བཀུར་བ་དང༌། །དེ་ཡི་བསྟན་ལ་གནས་པའི་རིགས། །གང་ཞིག་ཉེས་དེ་གཞན་ལ་གནོད། །དེ་ནི་ཡོན་ཏན་གང་གཞན་སྤང༌། །ཉེས་པ་རང་གི་ཉེས་བཅོམ་པ། །འཚོ་བ་རང་དོན་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ལ་ཡོན་ཏན་ཀུན། །མངའ་ལ་དེ་ཡང་ཉམས་མི་མངའ། །ཉེས་པ་བག་ཆགས་བཅས་དེ་ཡང༌། །སྐྱོབ་པ་གཅིག་པུ་ལ་མི་མངའ། །སྤྱོད་པ་ལ་ནི་མི་སྨོད་ཕྱིར། །ཐུབ་པ་སྐྱོན་ནི་མེད་པར་གྲུབ། །བདེ་བར་གྲགས་པའི་ཆོས་སྤངས་ནས། །སྐྱེ་བོ་དཀར་བ་སྨོད་པ་མེད། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་དང་ནི། །གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ལ། །ཞེ་འགྲས་གྱུར་པ་གང་གིས་ཀྱང༌། །ཆོས་དང་ལྡན་པར་གླགས་མི་རྙེད། །ཆེ་བའི་ཡོན་
― DTG01_Page_362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏན་ཆ་ཡིས་ཀྱང༌། །ཚིག་རྙེད་ངེས་པར་མ་བླངས་པར། །གལ་ཏེ་སྟོན་བསྟོད་མི་བྱེད་ན། །མི་ཁམ་གནས་བཞིན་བདག་བཅོམ་འགྱུར། །རྒྱ་མཚོར་གཉའ་ཤིང་བུ་ག་རུ། །རུས་སྦལ་མགྲིན་པ་ཆུད་པ་ལྟར། །དམ་ཆོས་དགའ་སྟོན་ཆེར་བཅས་པའི། །མི་ཉིད་བདག་གིས་ཐོབ་ནས་ནི། །མང་དུ་བཅད་པར་གྱུར་པ་སྟེ། །མཐར་ཡང་བསྐལ་པའི་སྐྱོན་གྱིས་གནས། །ལྕེ་ནི་དོན་ཅན་མ་གྱུར་ཏེ། །གཞན་དུ་བདག་ནི་བསླུས་པར་གྱུར། །མི་རྟག་ཉིད་དང་རྗེས་འབྲང་ཞིང༌། །ལས་ཀྱི་གླགས་ལ་དོགས་བཅས་པ། །བདག་གི་ལྕེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་གོ །སྙིང་པོ་ཅི་ཕྱིར་བླང་མི་བྱ། །ཡོན་ཏན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོགས་པས། །གལ་ཏེ་བསྟོད་པ་མི་བྱེད་ན། །ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང༌། །ངེས་པར་བསྟོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཐུབ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཡུལ་ལྟ་གྲངས་མེད་ཤེས་མོད་ཀྱིས། །རང་གི་དོན་ལ་གུས་པ་ཡིས། །དེ་ཡི་ཕྱོགས་གཅིག་བསྒྲིམས་ཏེ་བརྗོད། །གང་ཞིག་གཞན་ལ་སློབ་པ་དང༌། །དམན་ཕྱིར་ལེགས་པར་མ་བསླབས་གང༌། །ཉེས་པ་ཟད་ཀྱང་དེ་སློབ་ཅིང༌། །གང་ཕྱིར་དོན་གྱིས་ཁྱོད་མི་སློབ། །གང་གི་ཡོན་ཏན་གྲངས་དག་དང༌། །མཐུ་ལ་ཐུག་པ་མ་མཆིས་ལ། །རྨད་བྱུང་ཕྲིན་ལས་དཔག་མེད་ཅན། །རང་བྱུང་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་གྲངས་ཀྱི་མཐུ་ཡིས་ནི། །སློབ་ལ་སྨྲ་བར་ནུས་པ་དང༌། །མཐའ་ཅན་གཞལ་བར་བྱེད་ནུས་ཀྱི། །མི་སློབ་པ་ཡི་མདུན་དུ་མིན། །འདི་སྙེད་བགྱི་བའི་མཐའ་མེད་ན། །འདི་ལྟར་ལགས་ཞེས་ཅི་ཞིག་སྨོས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་སླད་དུ་བདག །བསོད་ནམས་སྙམ་ནས་སྤྱི་བརྟོལ་སྐྱེས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དད་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་བསྟོད་པ་གླེང་བསླང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་དང་པོའོ།། །།
ལེའུ་གཉིས་པ་རྒྱུའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བདེ་ནས་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་ནི། །སྤྱོད་དམ་མི་སྤྱོད་རྣམ་མི་སྤྱོད། །རང་གི་བདེ་བས་གཞན་དབང་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་དང་ནི་ངེས་པར་སྦྱར། །སྤྱོད་དམ་མི་སྤྱོད་སྙམ་པ་ཡི། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་སྤངས་ནས། །འགྲོ་བ་འདི་ནི་ཉམ་ཐག་ཅེས། །ཁྱོད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཞལ་གྱིས་བཞེས། །སྙིང་རྗེ་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་ནི། །གཞན་གྱི་གཞན་ནི་
― DTG01_Page_363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོལ་བ་བྱེད། །ལ་ལར་བདག་ཕན་ལ་བརྩོན་པས། །རང་གི་བདེ་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འཇུག །ཁྱོད་ནི་མ་བཅོལ་ལེགས་མཛད་པ། །ཁྱོད་ནི་རྒྱུ་མེད་བཞིན་དུ་བྱམས། །ཁྱོད་ནི་མ་འདྲིས་མཛའ་བཤེས་ཏེ། །འབྲེལ་པ་མེད་པའི་གཉེན་འདུན་ལགས། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར། །ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་བ་བླངས་ནས་ནི། །སློང་ལ་དགྱེས་པ་འཕེལ་འགྱུར་བ། །བ་སྤུ་དུ་མ་ལྡང་དང་བཅས། །ཉིད་ཀྱི་ཤ་ཡང་སྩོལ་མཛད་ན། །དངོས་པོ་གཞན་ལྟ་སྨོས་ཅི་འཚལ། །ལེགས་མཛད་ཁྱོད་ཀྱི་སྲོག་ཀྱང་ནི། །སློང་བའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་བཏང༌། །བདག་ལ་བདག་ཉིད་སྤངས་ནས་ནི། །གཞན་ལ་བདག་ཉིད་བླངས་པས་ན། །རྩྭ་ཡིས་རིན་ཆེན་རིགས་ཆེན་ལྟར། །དགྱེས་པ་མི་ཉམས་ལྡན་པ་ཡིས། །ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་སྲོག་དག་གིས། །ལུས་ཅན་གཤེད་མས་ཟིན་རྣམས་ཀྱིས། །ལུས་དང་སྲོག་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །ལན་བརྒྱ་ཕྲག་ཏུ་བསླུ་པ་མཛད། །འཇིག་རྟེན་བདག་ལྟའི་བསམ་པ་ཅན། །སྙིང་རྗེའི་སེམས་ནི་མེད་པ་སྟེ། །སྡུག་བསྔལ་འཇིགས་སམ་བདེ་འདོད་པས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀུན་དུ་བླངས་ནས་སྲུང༌། །ངན་འགྲོས་བསྙེངས་སླད་མ་ལགས་ལ། །བཞེད་པའི་འགྲོ་བའང་སྒྲུབ་མ་ལགས། །དགོངས་པ་དག་པ་འབའ་ཞིག་གིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་གོམས་པར་མཛད། །ཕྱི་རོལ་རྐྱེན་གྱིས་མ་རྫོགས་དང༌། །རང་སྦྱོར་ཕུན་ཚོགས་མེད་པའི་ཕྱིར། །བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ཀྱང༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་དག་མི་འགྱུར། །རྟག་ཏུ་གྱ་གྱུ་རྣམ་སྤངས་ཤིང༌། །དྲང་བརྟན་རྣམས་ནི་རྟག་བསྟེན་པས། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱིས། །ཁྱོད་ནི་གཞི་རྟེན་གཅིག་པུར་གྱུར། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ། །ཐུགས་རྗེའི་དབང་གིས་མཆོད་བྱ་ཡང༌། །མ་འོངས་སྡུག་བསྔལ་བསྙེངས་པ་ཡིས། །གཞན་ཉིད་རང་ཉིད་ལ་ཉེས་པས། །སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་གཟིར་བ་ནི། །ཁྱོད་ཀྱིས་དགའ་བའི་ཐུགས་ཀྱི་ནི། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ནི་སྲན་བཙུགས་ནས། །སྐྱེ་བོ་ཉོན་མོངས་ཅན་ལ་བརྩེ། །གཟིར་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཡང༌། །ཉེས་པ་རྣམས་ནི་མི་སེམས་པ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདོད་ཕྱིར། །
― DTG01_Page_364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བྱས་པ་ཉིད་ནི་རྗེས་ལྟ་བས། །ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་སླད་དུ། །སྐུ་སྲོག་བཏང་ནས་དགྱེས་གྱུར་གང༌། །དེ་འདྲ་སྲོག་ཆགས་འགུམ་པ་ལས། །སོས་པ་རྣམས་ལའང་བྱུང་མ་གྱུར། །ཕན་བྱེད་མཆོད་པས་དགའ་གྱུར་པ། །ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་སེམས་མི་རྩི། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ནི་དགྱེས་པ་གང༌། །བདག་གི་དེ་ནི་ངོ་མཚར་དགོངས། །ཁྱོད་ནི་ལན་འགའ་མ་ལགས་པར། །གཏུབས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མི་དགོངས་པར། །གཤེད་མ་བགྱིད་པའི་སེམས་ཅན་ལའང༌། །གཙོ་བོ་ཐུགས་རྗེར་གྱུར་པ་གང༌། །གང་ཡང་གཤེད་མ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །རལ་གྲི་ཉིད་ཀྱིས་བཅད་བྱས་ནས། །བྱང་ཆུབ་གཉེར་བར་གཟིགས་ནས་ནི། །བྱམས་པ་ལ་ནི་བཞུགས་པར་གྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་ནི་རིན་པོ་ཆེ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ས་བོན་ཏེ། །དཔའ་ཁྱོད་ཁོ་ནས་སྙིང་པོར་མཁྱེན། །དེ་གཞན་སྐྱེ་བོས་འོལ་མི་མཆིས། །དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་གྱུར་པ་ཡང༌། །སེམས་ཅན་རྟག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཅན། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ལ། །སོ་སོར་བརྟགས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་བྱ། །དཀའ་སྤྱད་ལས་ནི་མ་བགྱིས་པར། །གོ་འཕང་རྙེད་དཀའ་མི་འཐོབ་ཅེས། །དེ་སླད་ཉིད་ལའང་མ་གཟིགས་པར། །ཁྱོད་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ལེགས་པར་སྤེལ། །ཁྱད་པར་ཡོན་ཏན་རྙེད་ནས་ནི། །ཉེས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་ཁུར་ཁྱེར་ཡང༌། །ཐུགས་ནི་ཀུན་དུ་མི་བསྙེལ་ཏེ། །ཁྱད་པར་འཕགས་པར་བགྱི་བ་ལ། །ཁྱོད་ལ་ཐང་ལྷོད་འགའ་མ་བྱུང༌། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས། ཐོག་དྲུང་རིམ་པར་དབྱེར་མ་མཆིས། །བསམ་གཏན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །དག་པའི་རྗེས་སུ་ཅིས་མི་མཆི། །ལྟ་དང་ང་རྒྱལ་སྣང་མེད་པ། །གང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བསལ། །ཐུགས་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། །རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་སླད་དུ། །ཏིང་འཛིན་འབྲས་བུར་བཅས་པ་ཡི། །ཤིན་ཏུ་བདེ་ལའང་ཁྱོད་མ་ཆགས། །ཁ་ཅིག་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ནི། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ནི་ངེས་ལེགས་འཐད། །གཞན་ལ་གཅིག་ཏུ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ལོངས་སྤྱོད་དགག་པ་མ་མཛད་དོ། །གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ལགས་པའི། །བདེ་བ་གང་དེ་གྱ་ནོམ་ཡང༌། །དམ་པའི་
― DTG01_Page_365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱོད་ལྡན་ཁྱོད་འདྲ་ལ། །གནོད་པར་བས་ཀྱི་སྨན་མ་མཆིས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཤེས་རབ་མཚུངས་མིན་ཏེ། །དུད་འགྲོ་དུ་མ་རྣམས་ལ་ཡང༌། །གང་ཞིག་ཡེ་ཤེས་རྣམ་དག་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་མཆི་མི་བགྱིད། །འདྲེས་པ་ལ་ནི་ལེགས་བཤད་ཉིད། །སྙིང་པོ་སྐྱོན་མེད་ཉི་ཚེ་ཞིག །ཁྱོད་ཀྱི་ཀུན་བཞེས་ཐུགས་ལ་བཞག །ཉེས་བཤད་དུག་བཞིན་ཡོངས་སུ་སྤངས། །ལེགས་བཤད་ཆེན་པོ་སྐུ་སྲོག་གིས། །ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ཕྱེད་ཙམ་ཡང༌། །གང་ཞིག་ཤེས་རབ་རྣམ་འཕེལ་ཕྱིར། །ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་མཆི་མི་བགྱིད། །ཁྱོད་ཉིད་གཅིག་པུས་རྣམ་མཁྱེན་མཛད། །རིན་ཆེན་སྙིང་པོ་མཁྱེན་ཁྱོད་ཀྱིས། །ལེགས་བཤད་སྲོག་གིས་མཇལ་བ་ན། །སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ། །བྱང་ཆུབ་སླད་དུ་དཔའ་སྩལ་བསྟན། །སེམས་ཅན་བརྩོན་འགྲུས་འཕགས་པ་ནི། །གྲངས་མེད་པར་ནི་གྱུར་པ་ཡང༌། །སྤྱོད་མེད་ཞ་བོ་རྣམས་ཀྱི་གང་། །སྐྱེ་བོས་ཐོབ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་སླད་གྲངས་མེད་གསུམ་དག་ཏུ། །ཁྱོད་ནི་དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ན། །བརྩོན་འགྲུས་འབའ་ཞིག་འགྲོགས་གྱུར་པས། །གོ་འཕང་བླ་ན་མེད་པ་བརྙེས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དད་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་རྒྱུའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་གཉིས་པའོ།། །།
ལེའུ་གསུམ་པ་དཔེ་མེད་པར་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཅུང་ཟད་གཟིགས། །གསོལ་པ་ན་ཡང་མནལ་མི་མངའ། །ཉེ་བར་བླངས་པ་བརྟན་མཛད་ཅིང༌། །ཁྱད་པར་ལ་ནི་ཐུགས་ནི་ཆགས། །མཐོ་ལ་ཕྲག་དོག་མི་མཛད་ཅིང༌། །དམན་ལ་རྔན་ཆེན་མི་མཛད་ལ། །མཉམ་ལ་འགྲན་པ་མ་མཆིས་པས། །ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་གཙོ་བོར་གྱུར། །བཀའ་བས་སྒྲུབ་ལ་ཉམས་མི་མངའ། །ཡུན་རིང་དུ་ནི་མི་གནས་ཤིང༌། །ཆགས་བཅས་ཀྱང་ནི་ཕལ་ཆེ་བ། །འབྲས་བུ་ལས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆུང༌། །ཁྱོད་ནི་ཡོན་ཏན་རྒྱུ་རྣམས་ལ། །མངོན་དགྱེས་འབྲས་བུ་རྣམས་ལ་མིན། །ཡང་དག་སྒྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། །ཁྱོད་ནི་ཡོན་ཏན་ཕ་མཐར་ཕྱིན། །ཐུབ་དབང་ཉིད་ནི་དཀའ་བས་གྲུབ། །དེ་ལྟར་སྨྲ་བའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས། །སྙིང་རྗེ་ཕོངས་པས་མི་སེམས་པ། །བརྩོན་འགྲུས་མི་གཡོ་བླངས་ནས་ནི། །ཇི་ལྟར་
― DTG01_Page_366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱོད་ཀྱི་ཞབས་རྡུལ་ཡང༌། །བསོད་ནམས་སྐྱེ་བ་མཆེད་གྱུར་པ། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱད་པས། །བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྐྲུན་པ་མཛད། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་འཕགས་ལམ་དང༌། །བརྩོན་འགྲུས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་ནི། །ཚེ་རབས་སྔ་མའི་མཐར་ཡང་ནི། །ཁྱོད་ནི་ཡང་དག་བྱུང་བ་ཡིས། །ཉེས་པ་ཉམས་སྨད་རྩ་ནས་བཏོན། །ཡོན་ཏན་སྤེལ་ནས་རྣམ་པར་སྦྱངས། །གཞུང་ལུགས་བཟང་པོ་དེས་ན་ཁྱོད། །གྲུབ་མཆོག་ལྷག་པར་བརྙེས་པ་ལགས། །རྟག་ཏུ་ངལ་ཞིང་མགོན་མེད་པ། །སློང་ཞིང་བདེ་བ་མ་མཆིས་ཏེ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཉམས་མེད་པའི། །ཉོན་མོངས་མང་པོ་སྤྱོད་མཐོང་ནས། །ཇི་ལྟར་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་དེ། །བག་ཆགས་ལྷག་མའང་མ་ལུས་པ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཉེས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བཅོམ། །གཞན་གྱི་ཕུན་ཚོགས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ནི་གཙོ་བོར་མཐོང་ནས་ནི། །བདག་གི་ཡོན་ཏན་དམན་པའི་ཕྱིར། །གཞན་མིན་བརྩོན་འགྲུས་ཕྲིན་ལས་ཅན། །ཇི་ལྟར་གཞན་ལ་དེ་དག་དང༌། །འདྲ་བ་ཙམ་ཡང་མི་གདའ་བ། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསགས་བསགས་ནས། །བདག་ཉིད་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་བསྒྲུབ། །ཆུང་དང་དམན་དང་འཚོ་བ་མེད། །ཁ་ན་མཐོ་ཆགས་བཅས་དང༌། །ཚིམ་པར་མི་བྱེད་ལེགས་མཐའ་མེད། །ཐུན་མོང་གསལ་དང་མི་ལྡན་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡིས་དཔེ་དངོས་ཀུན། །གེགས་བགྱིད་པ་དང་སྒྲིབ་པ་ཅན། །རེ་ཞིག་པ་དང་ཉི་ཚེ་བ། །ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་སླ་བ་ལགས། །མང་བ་དང་ནི་རབ་ཀྱི་རབ། །ཀུན་ཏུ་མཚོ་དང་དྲི་མ་གཅོད། །ཚིམ་པར་མཛད་དང་བདེ་མཐའ་ཅན། །ཐུན་མོང་མིན་པའི་སྣང་བ་མངའ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བླ་མེད་ལ། །གེགས་བགྱིད་མ་མཆིས་རྟོག་མ་མཆིས། །བརྟན་པ་དང་ནི་རྒྱུན་ཆགས་པས། །དཔེ་ལྟ་མཆིས་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཉན་ཐོས་བློ་མཆོག་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌། །བསྐལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་རྟོགས་པ། །ལྷ་མ་ཡིན་གྱིས་གཏིང་རྙེད་པའི། །ཁྱོད་ཀྱི་དགོངས་འདྲ་ག་ལ་མཆིས། །གང་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་དགོངས་པའི་དཀྱིལ། །གཏིང་དང་ཕ་རོལ་མེད་བརྟགས་ན། །རྒྱ་མཚོ་ཐབ་པ་ཉིད་ཀྱང་ནི། །གནག་རྗེས་
― DTG01_Page_367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལྟ་བུར་ས་ལེར་གདའ། །འདོད་པའི་མཐའ་ལ་མ་ཆགས་པས། །གང་ཞིག་ཁ་ཅིག་གིས་སྐྱོན་མིན། །ཁྱོད་ཀྱི་བཀའ་ནི་བརྟན་བཅས་པ། །སུ་ཞིག་གིས་ནི་མཇལ་བར་ནུས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་མི་བསྐྱོད་པ། །ཁྱོད་ཀྱིས་བརྟན་པ་མངོན་བསམ་ན། །ས་ཡི་བརྟན་པ་ཉིད་ཀྱང་ནི། །ཤིར་ཤའི་གེ་སར་རྩེ་ལྟར་ཆུང༌། །བདེ་བ་འདོད་པས་ཕྱི་རོལ་བ། །ཉི་མའི་རྗེས་སུ་ཉལ་བྱེད་དེ། །ཁྱོད་ནི་ཉི་མ་དང་མཚུངས་མིན། །ཐུན་མོང་གི་ནི་དབྱེ་བར་བརྗོད། །ཐུབ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །སྣང་བས་མི་ཤེས་རབ་རིབ་དག །འཇོམས་པའི་ཐད་ན་ཉི་མ་ཡང༌། །མེ་ཁྱེར་ཙམ་དུ་མི་སྤྱོད་དོ། །སྦྱོར་དང་བསམ་པ་དག་པ་ཡིས། །སྔོན་ཡང་ཉེས་པ་མི་མངའ་ལ། །ཁྱེད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བསམ་མིན་པས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་སུས་བསམ་ནུས། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ཐུགས་མཛད་སྤྱོད་རྣམས། །དག་པའི་གན་ན་སྟོན་ཟླ་དང་། །ཆུ་དང་ནམ་མཁའི་དག་པ་རྣམས། །དྲི་མ་ཅན་ཉིད་ལྟ་བུར་གདའ། །གཞལ་དུ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས། །དཔེ་ཡི་ཚུལ་ཀྱིས་སུས་གཞལ་ནུས། །ཁྱད་པར་ལ་ནི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར། །ཚིག་ཙམ་ཡང་ནི་མང་པོ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་ལེགས་པ་གང་ཅིའང་རུང༌། །ཐམས་ཅད་སྔོ་ནའང་དེར་བས་ཏེ། །ཉོན་མོངས་འཇིག་རྟེན་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་ཁྱད་མི་འཁོར། །བསེ་རུའི་རྭ་དང་འདྲ་བ་གང༌། །གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱི་རྗེས་འགྲོ་སློབ། །གྲོལ་བ་ཙམ་གྱིས་ཁྱོད་དང་མཚུངས། །རྨད་བྱུང་ཡོན་ཏན་ཉིད་ཀྱིས་མིན། །རིན་ཆེན་ཆོས་གང་བརྙེས་ནས་ཁྱོད། །མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་དང༌། །ཁྱོད་དུ་བསྒྲུན་ཞིང་དེ་དང་ནི། །ཁྱོད་དང་བསྒྲུན་ལྡོན་ཁོ་ནར་བས། །ཡང་ན་དེ་ཡང་ཁྱོད་མཚུངས་མིན། །གང་ཕྱིར་གཉིས་ཀ་མཉམ་པ་ནི། །ཚད་མ་མཁན་གྱིས་བརྗོད་མི་ནུས། །དེས་ནི་སུས་ཀྱང་རྟོགས་མི་འགྱུར། །གང་ལ་སྤྱི་ཙམ་བསྒྲུན་ནས་ནི། །ཅུང་ཟད་བརྗོད་པར་བགྱིས་པ་དེ། །སྨྲ་བ་པོ་ཡི་རང་དགའ་དང༌། །ཐབས་དང་གཅམ་བུ་ཙམ་དུ་བས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དད་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་དཔེ་མེད་པར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་གསུམ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཞི་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བར་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོ་ལས་བདུད་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་རྣམ་པར་ལྷག །ཁྱོད་ཀྱི་ཉོན་ཐོས་ཀྱིས་ཀྱང་ནི། །མཉམ་གནས་བདུད་ལས་རྒྱལ་བར་འགྱུར། །ཁྱོད་ནི་བདུད་ལས་རྣམ་རྒྱལ་ཏེ། །འགྲོ་ཀུན་དད་པར་མཛད་པ་ཡང༌། །བདག་གི་ཆོས་ཉིད་རྗེས་བསམས་ནས། །ཆེན་པོ་ལྟར་གང་མ་མཐོང་ངོ༌། །ཁྱོད་ནི་སྟོབས་གནས་མ་ཡིན་ཡང༌། །གང་གིས་རྒྱལ་བར་བྱ་བའི་རིགས། །དེ་ཡིས་སྲིད་གཞན་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར། །བདུད་ཀྱི་བྲན་དང་མངག་གཞུག་རྣམས། །སྡང་བས་གོལ་པར་རྩོལ་བྱེད་པ། །མང་པོའང་གཞོལ་བར་བྱ་བ་ནི། །ཁྱད་པར་གནས་ལ་བརྟེན་པ་ཡི། །བཟོད་པའི་ཚོགས་སུ་མཚར་མི་ཆེ། །གཡེང་བའི་རྐྱེན་དང་མཇལ་ན་ཡང༌། །གཞན་ལ་མི་བསྟེན་པ་ཡིས་ནི། །འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནི། །ཁྱོད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དགྱེས་པར་མཛད། །གང་ཚེ་བདུད་རྣམས་མངོན་བཏུལ་བ། །དེ་ཡི་ནུབ་མོ་ཁོ་ན་ལ། །ཉོན་མོངས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྤངས་པ། །དེ་ཉིད་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལགས། །གང་གི་དེ་ལྟར་བསམ་མིན་ཡང༌། །ལྷག་པར་ཉོན་མོངས་ལས་རྒྱལ་གྱུར། །སྐྱེ་བོ་གཞན་དང་ཐུན་མོང་གང༌། །མུ་སྟེགས་ལས་རྒྱལ་དེ་སྨོས་ཅི། །འོད་ཟེར་ཕྲེང་བ་སྟོང་ལྡན་པའི། །ཉི་མས་མུན་བསལ་གང་ལགས་དང༌། །དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱིས་མུ་སྟེགས་ལས། །རྒྱལ་བར་མཛད་པ་ཅི་ཞིག་མཚར། །ཆགས་སྡང་གཏི་མུག་བཅས་པ་དང༌། །དེ་ཉིད་དང་ནི་འགྲོ་བ་སྲིད། །ཕྲ་རྒྱས་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །རྒོལ་བའི་ཚེ་ན་རྣམ་དཔྱོད་ཡིན། །འདོད་ཆགས་བྲལ་བས་ཆགས་བཅས་དང༌། །ཞེ་སྡང་བྲལ་བས་ཞེ་སྡང་ཅན། །གཏི་མུག་བྲལ་བས་རྨོངས་པ་སྟེ། །གསུམ་པོས་རྟག་ཏུ་གསུམ་དག་བཏུལ། །བཏང་སྙོམས་གནས་ལ་གནས་པ་གང༌། །ངོ་མཚར་མིན་ཞིང་དགའ་བ་མིན། །འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་ངོ་མཚར་ཞེས་བྱ་སྟེ། །དམ་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྟོད་པ་དང༌། །དམ་ཆོས་མ་ལགས་སྨོད་མཛད་ཀྱང༌། །དམ་པ་དག་དང་ཐ་མ་ལ། །ཁྱོད་ནི་ཆགས་དང་ཁྲོ་མི་མངའ། །ཡུན་རིང་པོར་ནི་མངོན་འདོད་པའི། །ཡིད་ལ་རེ་བ་སྐོང་བ་དང༌། །མི་རིགས་པ་ནི་རྩོད་པ་ཡིས། །ཆོས་ཉིད་ལ་ནི་
― DTG01_Page_369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གེགས་བྱེད་ལ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དང་མུ་སྟེགས་ལ། །རྗེས་སུ་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བར། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་ནི་མི་འགྱུར་ན། །ཁྱོད་ལ་བསྟོད་དུ་ཅི་ཞིག་མཆིས། །གང་ཞིག་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཕྱིར། །སྲོག་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་མི་དགོངས་ན། །གཟིགས་པ་དང་ནི་གསན་པ་དང༌། །ཁྱོད་ཀྱིས་མ་གཟིགས་མ་གསན་བཞིན། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ལའང་མ་ཆགས་ལ། །ཡོན་ཏན་ཅན་ལའང་བཞེད་མི་མངའ། །ཀྱེ་མའོ་ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་སྟོབས་ནི། །རབ་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས། །ཕུན་ཚུན་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །ངེས་པར་ལུས་དང་སེམས་དག་གི། མྱ་ངན་དགའ་སོགས་གནས་སྐབས་ནི། །རེ་དོགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་བསྒྲིབས། །དབང་པོ་རྣམས་ནི་རབ་དང་བ། །དུས་རྣམས་རྟག་ཏུ་མི་ཉམས་པས། །ཁྱོད་ཐུགས་རྟག་ཏུ་དང་བ་དག །མངོན་སུམ་གྱུར་པ་བཞིན་དུ་གདའ། །ཤིན་ཏུ་ཉུང་ངུ་འདོད་པ་ཡིས། །འབད་པ་ཡིས་ནི་སྦས་ན་ཡང༌། །ཉེས་ཟད་ཤིན་ཏུ་མ་ལུས་པས། །གཞན་དོན་གྱིས་ནི་དངས་པས་ན། །རང་བཞིན་དམ་པ་ལེགས་གསུངས་དང༌། །མཛད་སྤྱོད་བཟང་པོས་བསྒྲགས་པས་ན། །ཁྱོད་ཀྱི་བློ་གྲོས་དགོངས་པ་དག །རྣམ་དག་བྱིས་པའི་བར་ལ་གྲགས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དད་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་རྨད་དུ་བྱུང་བར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བཞི་པའོ།། །།
ལེའུ་ལྔ་པ་སྐུ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བས། །སེམས་ནི་དང་བར་མ་གྱུར་པ། །དེ་ལ་མིག་ནི་མེད་པ་སྟེ། །ཡང་ན་ཡོད་ཀྱང་དོན་མེད་པའོ། །ཉེ་བར་ཞི་ལ་ཡིད་དུ་འོང༌། །འབར་ལ་གནོད་པ་མཛད་མི་མངའ། །དུལ་ལ་རྔོམ་བརྗིད་ཆེ་བ་ཡི། །སྐུ་འདིས་སུ་ཞིག་དད་མི་མཛད། །གང་ཡང་ལྟ་དང་ཞི་བའམ། །ཡུལ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པ་ན། །ཐམས་ཅད་ཆགས་དང་བྲལ་འགྱུར་ཞིང༌། །འདི་ནི་མཐོང་བའི་ནང་ན་མཆོག །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་དེ་གང་གིས་ནི། །ལན་བརྒྱ་མཐོང་དང་གང་ཞིག་གིས། །དང་པོར་མཐོང་བ་དེ་གཉིས་ཀ། འདྲ་བར་མིག་ནི་མགུ་བར་མཛད། །རྣམ་པར་སྡང་བའི་སེམས་ལྡན་ཡང༌། །མཐོང་བས་ངོམས་པ་ཅིས་མི་འགྱུར། །ཁྱད་པར་ལ་མཁས་མ་ཡིན་ཡང༌། །གང་ཞིག་ཡི་དགས་རྣམས་
― DTG01_Page_370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཀྱིས་ནི། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ནི་མཛེས་པའི་ཕྱིར། །བལྟ་བས་མི་ངོམས་རང་བཞིན་པས། །མཐོང་ངོ་ཅོག་ནི་ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང༌། །དགའ་བ་སྐྱེད་པར་མཛད་པ་ལགས། །དུབ་པར་མ་དགོངས་ངོ་མཚར་ཏེ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དོན་མཛད་ཅིང༌། །ཕྲིན་ལས་གསལ་བར་གྱུར་པ་ན། །གང་གི་འབད་པ་མེད་པར་འཕྲུལ། །རྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་དག་དང་ནི། །བརྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་ཕན་ཚུན་དུ། །འཆམ་པས་ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་དང་ནི། །ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་མཆོག་དང་ལྡན། །ཁྱོད་ལ་ཡོན་ཏན་མི་མངའ་ན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་འདི་ན། །གཞན་ལ་གང་ཞིག་ལ་ནི་རྟེན། །གཞན་མི་བས་ནི་རྣམ་པར་སྤྲས། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་འབར་བ། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ལས་མ་གཏོགས་པ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་འདི། །གཞན་གང་ཞིག་ལ་ལེགས་གནས་འགྱུར། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་ལས་ལྷག་པའི་སྐུ། །གཞན་དང་མཚུངས་མིན་ཐོབ་པ་ནི། །བརྟེན་པ་ཡི་ནི་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྷག་པར་འཆད། །ཁྱོད་སྐུ་རྟེན་པའི་ཡོན་ཏན་ལ། །ང་དཔལ་ཆེ་ཞེས་གསུང་གསུང་ལྟར། །དེ་ཡི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་སླར། །ངེད་ལེགས་བཀོད་ཅེས་གསུང་བ་འདྲ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དང་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐུ་ལ་བསོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་ལྔ་པའོ།། །།
ལེའུ་དྲུག་པ་ཐུགས་རྗེ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསོད་དང་བཀྲེས་སྐོམ་གྲང་དྲོ་དང༌། །མི་སྲུན་སྨད་པ་ལ་སོགས་མང༌། །གསུམ་ལ་དུབ་པ་མེད་བཟོད་ཅིང༌། །ངན་སོང་གི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡང༌། །འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི། །ཁྱད་མེད་ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས། །ཁྱོད་ནི་འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་དག །དགྲོལ་སླད་ཡུན་རིངས་ཐུགས་རྗེས་བསྡམས། །བཅིངས་པའི་རྒྱུ་ནི་ཉོན་མོངས་པས། །འགྲོ་བ་ཡིས་ནི་ཉོན་མོངས་བཟོད། །ཁྱོད་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཡིས་བཅིངས་པས། །བཟོད་པ་གང་དེ་ངོ་མཚར་ལགས། །དང་པོར་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་བགྱི་འམ། །འོན་ཏེ་གང་གིས་འཁོར་བར་ཁྱོད། །སྐྱོན་མཁྱེན་ཡུན་རིང་དེ་ལྟ་བུར། །བཞུགས་མཛད་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ལ་བགྱི། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བཏང་སྙོམས་ནས། །དབེན་པའི་གནས་སུ་བཞུགས་པར་མཛད། །ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་
― DTG01_Page_371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བྱ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལྟར་གྱི་ཡང་བཟོད་པར་མཛད། །དབེན་པའི་བདེ་བ་སྤངས་གྱུར་ཁྱོད། །མང་པོའི་ནང་དུ་བཞུགས་པ་གང༌། །དེ་ཁྱོད་ཐུགས་རྗེ་དུས་འདས་པ། །གླགས་ཤིག་ཐོད་ནས་བགྱིས་པར་བས། །འཇིག་རྟེན་སྤྱོད་པ་འདྲ་བ་མང༌། །མ་འོངས་བདེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། །ད་ལྟར་བྱུང་ལ་གུས་པ་ཡིས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་དཔྱད་ནས། །རིག་པ་ཡི་ནི་མཚོ་ནང་ནས། །ཀླུ་བཞིན་ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཡིས། །དགོན་པ་ཞི་གནས་གྲོང་གི་མཐར། །གདུལ་བའི་དོན་གྱི་སླད་དུ་དྲངས། །གཞན་ལ་ཆགས་ཤིང་དགོངས་པ་ཡིས། །ཐུགས་རྗེ་བཙུན་མོས་མི་བྱ་མེད། །ཡང་ན་ཁྱོད་ནི་དེ་ཆགས་པས། །རང་དང་མཐུན་པས་སྤངས་ནས་གང༌། །ཉེར་ཞི་མཆོག་ལ་གནས་བཞིན་དུ། །ཐུགས་རྗེ་གཙོ་དང་ལྡན་པས་ན། །རོལ་མོ་མཁན་གྱི་སྒྱུར་རྩལ་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཞབས་ཀྱིས་འདོར་བར་མཛད། །དོན་དམ་པ་ནི་མ་བརྙེས་པས། །སྔོན་ནི་དེ་བཞིན་དཀའ་སྤྱོད་མིན། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་བརྙེས་པ་ཡིས། །ཞི་གནས་བདག་ཉིད་སྤངས་ནས་ཀྱང༌། །རྫུ་འཕྲུལ་སེང་གེའི་སྒྲ་དང་ནི། །ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་གང༌། །དེ་ནི་བཞེད་སྤྱོད་མི་མངའ་བ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་བསྟན་པ་ལགས། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དོན་མཛད་འདི། །སེམས་ཅན་ཡོད་ན་མི་འགྱུར་བ། །གུས་པས་གཞན་དུ་མི་འདྲེ་ལ། །ཇི་ལྟར་མ་བཟད་ལྟར་བརྩེ་མེད། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་རབ་བཟང་གི། ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་བརྩེ་མེད་པས། །མགོན་པོ་ཁྱོད་ཉིད་འབའ་ཞིག་ལ། །ཐུགས་རྗེས་ཐུགས་རྗེ་མཛད་མ་གྱུར། །ཡང་ན་ཁྱོད་ཉིད་དཀའ་བ་རྣམས། །སྤྱོད་པ་མ་ཉམས་དེས་ནི་མཛད། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཉིད་དོན་ལས་ལྷག་པར། །གཞན་དོན་རྗེས་སུ་གཟིགས་པར་མཛད། །འདི་ལར་རས་འགའ་བསྟན་པས་གང༌། །གཞན་དོན་གྲུབ་པར་མཛད་སླད་དུ། །ཁྱོད་ནི་ལན་བརྒྱར་ཕྱོགས་དག་ཏུ། །གཏོར་མ་བཞིན་དུ་བཏང་བ་ལགས། །གང་ཞིག་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པའི། །རོལ་མོ་མཁན་གྱི་བཟོ་སོགས་ནི། །ངན་པའི་ལས་ལའང་དྲང་བར་མཛད། །དེ་ཉིད་དེ་ནི་མི་འཐད་དོ། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ལ་གནོད་མཛད་ཀྱང༌། །ནོངས་པ་ཅན་དུ་མི་རྩི་
― DTG01_Page_372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས། །ཁྱོད་ཀྱི་བཞེད་པ་ཁོ་ན་དང༌། །མཐུན་འཇུག་པ་ནི་ལགས་པར་གདའ། །གཏོང་མིན་ཡོད་དེ་ཆགས་པ་མིན། །ཆགས་པ་ཡོད་དེ་དངོས་མི་ཤེས། །ཁ་ཅིག་དངོས་པོ་ཤེས་ན་ཡང༌། །རྗེས་སུ་མཐུན་མིན་གཏོང་བ་ཡང༌། །གཏོང་བ་མིན་ལ་ཆགས་པ་ཡང༌། །དངོས་པོ་ཤེས་ན་རྗེས་སུ་མཐུན། །ཐུགས་རྗེ་དེ་ཡིས་སྤྱོད་ལེགས་མང༌། །གང་གི་སྨྲ་བར་བྱེད་པར་ནུས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དད་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ཐུགས་རྗེ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་དྲུག་པའོ།། །།
ལེའུ་བདུན་པ་གསུང་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཚིག་བཟང་བ་དང་དོན་ཆེ་དང༌། །བདེན་པ་དང་ནི་སྙན་པ་དང༌། །རབ་གསལ་གཉིས་ཀའི་དོན་ལྡན་དང༌། །བསྡུས་དང་སྤྲོས་པ་དང་ལྡན་པ། །ཉོན་མོངས་འཇོམས་དང་རྩུབ་མིན་དང༌། །གསལ་དང་བདེ་བླག་རྟོགས་པ་དང༌། །སྣ་ཚོགས་དོན་ནི་མ་འཁྲུགས་དང༌། །སྙིང་པོ་ཅན་དང་མང་བ་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་དེ་ལྟ་བུ། །ཁྱོད་ཀྱི་དགྲ་བོས་ཐོས་ན་ཡང༌། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལགས་སོ་ཞེས། །སུ་ཞིག་ངེས་པ་བསྐྱེད་མི་འགྱུར། །རྗེས་སུ་ཆགས་དང་བར་མ་དང༌། །སྡང་བས་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ། །ཉེས་ཀུན་སྐྱུག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཐུགས་མཉམ་མངའ། །མང་པོ་རིལ་གྱིས་སྙན་མ་ལགས། །བཅོས་པ་འགའ་ཙམ་སྙན་པ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་དོན་གྲུབ་པས། །ཐམས་ཅད་ལེགས་གསུང་ཁོ་ན་ལགས། །མོས་ཁམས་དབང་པོའི་དབྱེ་བ་ཡིས། །གང་ཕྱིར་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ། །དེ་བས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །སྐྱེས་བུ་འདུལ་མཆོག་ཁ་ལོ་སྒྱུར། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་རྣམ་བརྟགས་ན། །གང་ཞིག་འཇམ་དང་རྩུབ་པ་དང༌། །གང་ཡང་དེ་གཉིས་ལྡན་པ་དག །ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཡུན་རིང་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ནི། །ཐུགས་རྗེ་བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་ཚོགས་པས། །དགོངས་པ་ཡང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱང༌། །ཐམས་ཅད་ལ་ནི་བརྩོན་དང་ལྡན། །ཨེ་མའོ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་དག་པའི། །ཕྲིན་ལས་རྣམས་ཀྱང་རབ་ཏུ་བཟོ། །དེ་ཡིས་རིན་ཆེན་གསུང་རྣམས་ཀྱི། །སྣོད་འདི་འདྲ་བ་འདི་བགྱིས་སོ། །སྣོད་ཀྱི་སྐྱོན་དང་འབྲེལ་བས་ན། །
― DTG01_Page_373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣ་བར་བདུད་རྩི་འདི་འདྲ་བའང༌། །རོ་ནི་ཕྲོགས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། །ལྷ་ཡི་ཆུ་ནི་རྒྱ་མཚོ་བཞིན། །ཁྱོད་ཞལ་བལྟ་ན་རབ་སྡུག་པ། །དེ་ལས་མཉན་ན་སྟན་པ་ཡི། །གསུང་འདི་དག་ནི་ཟླ་བ་ལས། །བདུད་རྩི་འཛག་པ་བཞིན་དུ་གདའ། །སྔོ་བ་ཐི་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །མི་སྡུག་པ་ནི་བསྟན་པ་དང༌། །བྱམས་པ་དང་ནི་སྙིང་རྗེ་ཡང༌། །སྤྱོད་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ནི། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི། །རྡུལ་རབ་ཞི་མཛད་ཆར་སྤྲིན་འདྲ། །ཞེ་སྡང་སྤྲུལ་ནི་གདོན་པའི་ཕྱིར། །ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང་འདྲ་བ་ལགས། །གཞན་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་བའི། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པ་ཡིས། །དེ་བཞིན་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ། །བདག་མེད་པ་གང་དབྱེར་མེད་པས། །ཡང་དང་ཡང་དུ་མི་ཤོས་པའི། །རབ་རིབ་འཇོམས་པས་གདུགས་དང་འདྲ། །ང་རྒྱལ་རི་བོ་མངོན་འཇོམས་པས། །བརྒྱ་བྱིན་མཚོན་ཆ་འདྲ་བ་ལགས། །གལ་ཏེ་འདི་ནི་མ་གསུངས་ན། །བདེ་གཤེགས་དགྲ་བཅོམ་སངས་རྒྱས་དང༌། །དེ་ལྟར་རྟོགས་ཉིད་ཕུན་ཚོགས་པའི། །ཁྱོད་ཀྱི་བདེན་གསུང་སུས་རྟོགས་འགྱུར། །དོན་གཟིགས་པས་ན་མི་སླུ་བ། །ནོངས་མི་མངའ་ཕྱིར་རྗེས་སུ་མཐུན། །ལེགས་པར་སྦྱར་བས་གོ་སླ་སྟེ། །ཁྱོད་ཀྱི་གསུང་ནི་ལེགས་གསུམ་ལྡན། །ཟབ་པ་དང་ནི་སྙན་པ་དང༌། །གོ་སླ་དང་ནི་ལེགས་སྦྱར་དང༌། །གདུལ་བྱ་དང་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན། །གདུག་པ་ལ་ཡང་བདེན་དོན་ཕྱིར། །རེ་ཞིག་དང་པོར་ཁྱོད་ཀྱི་གསུང༌། །ཉན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་འཕྲོག་མཛད། །དེ་ནས་ཡིད་ལ་བསམས་བགྱིས་ན། །རྡུལ་དང་མུན་པ་དག་ཀྱང་སེལ། །ལོངས་སྤྱོད་ཉུང་ངུ་ཙམ་ཞིག་དང༌། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་ཡང༌། །གཞན་ཡང་འགྲོ་བ་གཞན་དབང་ལ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟོན་པར་མཛད། །ཕོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབུགས་འབྱིན་ཅིང༌། །བག་མེད་རྣམས་ནི་སྒྲག་པར་མཛད། །བདེ་བ་ཅན་དག་སྐྱོ་བགྱིད་ལས། །ཁྱོད་གསུང་ཀུན་དང་འཚམ་པར་འཇུག །ཡོངས་སྨིན་དབང་གིས་ཤེས་རབ་ནི། །སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་སྐྱེད་མཛད་ཅིང༌། །དེ་ལས་ལྡང་བའི་དུས་སུ་ནི། །ཐོས་བསམ་རང་བཞིན་གྱིས་ཀྱང་ནི། །མཁས་པ་རྣམས་ནི་དགའ་
― DTG01_Page_374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བ་བསྐྱེད། །བར་མ་རྣམས་ཀྱི་བློ་ཡང་སྤེལ། །ཐ་མའི་རབ་རིབ་རྣམ་འཇོམས་པས། །གསུང་འདི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་སྨན། །ཤེས་རབ་སྤྱན་ནི་ཟག་པ་མེད། །དང་པོ་བདེན་པ་སྐྱེད་པར་མཛད། །དེ་འོག་དབང་པོའི་དབྱེ་བ་ཡིས། །བསྒོམ་པ་དང་ནི་མི་སློབ་ལམ། །ལྟ་བ་དག་ལ་དགར་མཛད་ཅིང༌། །མྱ་ངན་འདས་པར་ཉེ་བར་འདྲེན། །ཉེས་པ་སེལ་མཛད་ཁྱོད་ཀྱི་གསུང༌། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཆར་ཡང་འབེབས། །འདུལ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །སྔོན་དུས་ལོ་རྒྱུས་གསུང་བའི་ཕྱིར། །སྐལ་ཅན་རྣམས་ལ་དོན་དམ་པ། །ཤིན་ཏུ་མ་འདས་པ་ཡིས་ཀྱང༌། །ཀུན་ལ་མ་ཐོགས་ཐུགས་མངའ་ཞིང༌། །དགོངས་པའང་ཀུན་ཏུ་ཉེར་གནས་པས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་ཀུན། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སླུ་མི་མངའ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་མཆོག་རྣམས་ཀྱི། །རིགས་དང་སྨིན་དང་མོས་པ་ཡིས། །མི་ཤེས་པས་ནི་བསྒྲིབས་པའི་ཚིག །ཁྱོད་ནི་ཐུགས་དགོངས་མ་ཉམས་པས། །གང་སླད་དུས་མིན་ཡུལ་མིན་དང༌། །སྣོད་མིན་རྣམས་སུ་མི་འཇུག་པ། །དེ་སླད་ཁྱོད་གསུང་དོན་མཆིས་ཏེ། །བརྩོན་འགྲུས་ལེགས་པར་བརྩམས་པ་བཞིན། །ཁྱོད་གསུང་ཡོན་ཏན་ཆ་ཙམ་ལའང༌། །བདག་གིས་བསྟོད་པར་ནུས་མ་ཡིན། །གང་གིས་ཁྱོད་ཀྱང་འདོད་ཆུང་བའི། །རབ་ཏུ་གསལ་བར་ཀུན་དུ་འདྲེན། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དད་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་གསུང་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བདུན་པའོ།། །།
ལེའུ་བརྒྱད་པ་བསྟན་པ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བགྲོད་པ་གཅིག་དང་ཐབས་བདེ་དང༌། །ལེགས་པར་འབྲེལ་དང་ཉེས་པ་མེད། །ཐོག་མ་བར་དང་མཐར་དགེ་བས། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་འདྲ་གཞན་ལ་མེད། །གཞན་རྣམས་ཀྱང་ནི་ཐར་དོན་མིན། །དཀའ་བས་ཐོབ་ཅིང་བདེ་འགྲོ་མིན། །མི་རྟག་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་སྟེ། །དེ་ལམ་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ཀྱི་གཞུང་ལུགས་དེ་ལྟ་བུ། །གཅིག་པུ་ཕོངས་ལ་ལྟ་ཆགས་པས། །བྱིས་པ་གལ་ཏེ་སྨོད་བགྱིད་ན། །ལྟ་དང་འདྲ་བའི་དགྲ་མ་མཆིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་ཉེར་བླངས་ནས། །གཞན་དོན་ལ་ཆགས་ཐུགས་མངའ་བས། །ཁྱོད་བསྐལ་བྱེ་བར་སྐད་ཅིག་བཞིན། །དམྱལ་
― DTG01_Page_375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བར་ཡང་ནི་དེ་བཞིན་བཞུགས། །འགྲོ་བ་ཡི་ནི་དོན་སླད་དུ། །སྡུག་བསྔལ་མང་ལྟར་གང་ལགས་པ། །དེ་བསམས་ཁྱོད་བསྟན་ངན་ན་ཡང༌། །གནས་པར་བགྱི་བ་ལ་ཐུག་ན། །ཉོན་མོངས་བདེ་བ་ཆུང་བྱེད་པའི། མི་ཡི་བདག་པོའི་བཀའ་ལུང་གིས། །དམྱལ་བ་ཡི་ཡང་ལས་རྣམས་ལའང༌། །བྱས་པ་གཟོ་བས་འཇུག་པར་མཐོང༌། །ཕན་པ་གསུང་ཞིང་ཕན་པ་མཛད། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཅི་སྨོས་ཏེ། །མགོ་ལ་ཞུགས་ནི་འབར་བས་ཀྱང༌། །ཅི་ཡི་སླད་དུ་སྒྲུབ་མི་བགྱིད། །ཞི་གནས་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་པ་དང༌། །རྟོགས་པར་གྱུར་ནས་དད་པ་དང༌། །ཉོན་མོངས་ཀུན་ལས་རྣམ་འགྲོལ་ཕྱིར། །བྱིས་པ་སློབ་དང་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །ཁྱེད་ཀྱི་བསྟན་པས་རང་དབང་དང༌། །བྱང་ཆུབ་བདེ་དང་ཞི་བ་དང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་དང༌། །ལེགས་པ་བཞི་པོ་འདི་ཀུན་ཐོབ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གསུང་པ་དང་། །སྲིད་པར་སྨོན་པ་མི་མངའ་དང༌། །མཚན་མ་མེད་པ་རྙེད་མཛད་པ། །གང་དེ་ཆགས་སྡང་མེད་པའི་ཕྱིར། །དཔའ་བོ་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་འདི། །མུ་སྟེགས་ཐམས་ཅད་སྐྲག་མཛད་ལ། །བདུད་ནི་སེམས་ཁོང་ཆུད་མཛད་ཅིང༌། །ལྷ་དང་མི་རྣམས་དབུགས་ཀྱང་འབྱིན། །བདག་ཏུ་ལྟ་བས་འདུས་བྱས་ལ། །སྨོན་མེད་མྱ་ངན་འདས་མི་འཐད། །དེ་སླད་དེ་ཡི་མི་མཐུན་པ། །འཆི་བདག་གིས་ནི་འཚེ་བར་འགྱུར། །འཆི་བདག་བསྟན་པ་ཁམས་གསུམ་གྱི། །ས་ཆེན་དག་ལ་སྤྱོད་བགྱིད་པ། །མི་ཐོགས་ཟློག་པ་མ་མཆིས་པའང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན། །སྐྱེས་ནས་ངེས་པར་འཇིག་པའི་ཕྱིར། །འོན་ཏེ་ཉོན་མོངས་བཞིན་འཆི་འཕོ། །ཁྱོད་སྲས་ཀྱིས་ཀྱང་དབང་ཐོབ་ཕྱིར། །དེ་ལས་འདི་ནི་ཁྱད་ཆེས་འཕགས། །ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པའི་ལུགས་འཚལ་བ། །དགའ་ན་བསྐལ་པར་ཡང་གནས་ལ། །གང་དུ་བདུད་ཀྱིས་མི་རྫི་བ། །དེར་ཡང་དགའ་མགུར་རབ་ཏུ་མཆི། །ཐབས་སོགས་སྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །ཤེས་རབ་གསུམ་པོ་རྣམ་འཕེལ་ཕྱིར། །གང་ཚེ་སེམས་ནི་ངེས་སྦྱར་དང༌། །གཞག་དང་སྡང་བ་ཞེས་བྱ་འདིས། །ལུང་གི་དོན་ནི་བསམས་པ་དང༌། །བསྒོམས་དང་གུས་པར་མཉན་
― DTG01_Page_376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡི། །དུས་གསུམ་ཆ་དབྱེ་ཁྱོད་ཀྱི་ནི། །བསྟན་ལས་གཞན་ལ་མཆིས་མ་ལགས། །རིག་པ་སྔ་ཕྱིར་མ་འཕེལ་ཞིང༌། །བསམ་བྱའི་གནས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། །མུ་སྟེགས་གཞན་གྱི་མཐོང་བཞིན་ཡང༌། །ལྟ་ལ་སྲིད་པའི་གདོན་གྱིས་དཀྲུགས། །དྲང་སྲོང་སྐྱེས་མཆོག་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན། །དེ་ལྟར་ལེགས་པས་ཁྱབ་འདི་ལ། །མ་གུས་གང་ལགས་དེ་ལས་ནི། །སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོའང་ཅི་ཞིག་མཆིས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དད་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་བསྟན་པ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བརྒྱད་པའོ།། །།
ལེའུ་དགུ་པ་སྨོན་ལམ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གང་ཞིག་སྔ་མར་སྨོན་ལམ་མཛད། །ཡང་ན་མཐོང་དང་ཐོས་པ་ཡང༌། །འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་སྨོན་མཛད་པ། །དེ་ལྟར་ཡང་ནི་དོན་ལྡན་འཁུམས། །ཁྱོད་ཐོས་པས་ནི་སྤྲོ་བ་སྐྱེད། །མཐོང་བས་དད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཁྱོད་གསུང་ཐོས་པས་དགའ་འགྱུར་ཏེ། །བསྟན་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཛད། །ཀྱེ་མའོ་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ལ་སྨན་མཛད་པའི། །ཆོས་བསྟན་པས་ནི་བྱེད་པ་ན། །གང་མཐར་བདེ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ཀྱི་སྲས་ཀྱིས་མགུ་བར་འགྱུར། །འཕེལ་བས་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱང་དགའ། །གཤེགས་པ་ན་ནི་ཕན་འདོགས་མཛད། །ལྡོག་པ་ན་ནི་འགོད་པ་མཛད། །གང་ཞིག་དད་པས་བརླན་སེམས་ཀྱིས། །ཡོན་ཏན་དྲན་པ་གསལ་བས་ཀྱང༌། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ནི་བདེ་མཛད་ན། །དེ་ལས་ངོ་མཚར་མ་མཆིས་ལགས། །བསྒྲགས་པས་སྡིག་པ་འཕྲོག་པར་མཛད། །ཁྱོད་དྲན་པས་ནི་རངས་པར་འགྱུར། །བཙལ་བས་བློ་གྲོས་སྐྱེ་འགྱུར་ཏེ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་རྣམ་པར་འདག །དེ་བཞིན་སྐྱབས་འགྲོ་ལེན་པ་དང༌། །སྦྱིན་དང་སློབ་པ་རྗེས་བྱེད་པའི། །འཇིགས་འཇོམས་མཛད་པ་ཅི་ངོ་མཚར། །གང་ཞིག་ཆོས་ལ་མངོན་འདོད་པས། །ཁྱོད་ལ་བསུ་བས་དཔལ་དུ་བྱེད། །བསྟེན་པས་བློ་གྲོས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར། །བསྟེན་ན་འཇིགས་པ་མེད་པར་མཛད། །བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་པས་བདེ་བར་འགྱུར། །གླགས་སྐབས་ཚོལ་བར་བྱེད་པས་ཀྱང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཉེར་མཆིས་ན། །ཕྱི་ནས་གདུང་བ་དང་ལྡན་ཕྱིར། །སྨན་པ་
― DTG01_Page_377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཁྱོད། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དག །བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དང༌། །ཤེས་རབ་ཕུན་ཚོགས་མི་འཁྲུགས་པས། །ཁྱོད་ནི་བསོད་ནམས་མཚོ་ཆེན་ལགས། །མཚང་འབྲུ་བ་ལ་བརྩོན་པ་སྟེ། །བ་ར་དྭ་ཛ་ལ་སོགས་ཀྱང༌། །ངེས་ལེགས་དང་འདྲ་ཅིས་མི་འགྱུར། །ཁྱོད་ལ་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ཅི། །ཁྱོད་སྐུ་བལྟར་འོས་རིན་ཆེན་ཏེ། །ལེགས་གསུངས་མཉན་འོས་རིན་ཆེན་ལགས། །ཆོས་ནི་སྤྱད་འོས་རིན་ཆེན་པས། །ཁྱོད་ནི་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ལགས། །འཇིགས་པ་མི་བཟད་རྣམས་སུ་ཡང༌། །ཁྱོད་ནི་དྲན་པ་ཙམ་གྱིས་གང༌། །ཞི་བར་གྱུར་པ་དེ་ལ་ཡང༌། །མཚར་མིན་གང་ཞིག་ཐུགས་རྗེའི་བདག །ཁྱོད་ནི་ཆུ་བོས་བདས་པའི་གླིང༌། །སྨས་པའི་བདག་ཉིད་སྐྱོབ་པ་སྟེ། །སྲིད་པའི་འཇིགས་པས་ཉེན་པའི་སྐྱབས། །ཐར་འཚལ་རྣམས་ཀྱི་འདྲེན་པ་ལགས། །མེ་ཏོག་གཅིག་ནི་རབ་ཕུལ་བས། །གང་ཞིག་ངན་འགྲོར་ལྟུང་མ་གྱུར། །དེ་ལ་དུས་ངེས་བསྟན་པ་ལ། །མཚར་མིན་ཁྱོད་སྔོན་འདི་འདྲ་ལགས། །ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ཕྱིར་སྣོད་ཀྱི་མཆོག །ཞིང་གཤིན་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །སྲོག་ཆགས་ཀུན་ལ་ཕན་མཛད་ཕྱིར། །གྲོགས་ཀྱི་ཕུལ་ཡང་ཁྱོད་ལགས་སོ། །གང་ཞིག་གིས་ཁྱོད་མཐོང་ཙམ་གྱིས། །སྐྱོན་ཡོན་ལ་ནི་མི་མཁས་པ། །དུད་འགྲོ་དང་ནི་གཞན་མིན་འགྱུར། །དེ་ལ་དྲིན་སོགས་མཚར་བ་ལགས། །ཕན་འདོགས་མཛད་པས་མཛའ་བཤེས་ཏེ། །འགྲོགས་ན་བདེ་ཕྱིར་སྙིང་དུ་སྡུག །ཞི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང༌། །ཡོན་ཏན་ཀུན་མངའ་མཆོད་འོས་ཁྱོད། །གང་ཞིག་མཐོང་བ་ཙམ་གྱིས་ནི། །ངན་སོང་གི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡང༌། །ཉེ་བར་ཞི་བ་དེ་ལ་ཡང༌། །གནས་མིན་འཇིག་རྟེན་དོགས་པ་ཅན། །སྡིག་པ་མེད་པས་ཡིད་དང་འཐད། །སྐུ་གསུང་བཟང་བས་དགའ་བར་མཛད། །དོན་ཀུན་འགྲུབ་ཕྱིར་དཔལ་ཡངས་ཏེ། །ཡོན་ཏན་ལེགས་རྟེན་བཀྲ་ཤིས་ལགས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དད་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྨོན་ལམ་གྱི་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་དགུ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཅུ་པ་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྔ་ཕྱིར་སེམས་གནས་བསྒྲུབ་སླད་དུ། །རྨུགས་ལ་སོགས་པ་ཞི་བའི་ཕྱིར། །ཕྱི་རོལ་གཡེང་བ་ཞི་དོན་དུ། །ནང་གི་ཆོག་ཤེས་སྤངས་པའི་ཕྱིར། །ཁྱོད་ནི་རྔན་ཐེན་བགྱིད་ལ་སྐུལ། །ཆོམ་རྐུན་བགྱིད་པ་ཚར་ཡང་གཅོད། །གྱ་གྱུ་ཅན་རྣམས་རྣལ་དུ་འགོད། །དལ་བུས་བགྱིད་ལ་བཞེན་སྐུལ་འདེབས། །ཞི་གནས་ངེས་པར་རྫོགས་ནས་ནི། །ཕྱི་ནས་བདེན་ལ་སྦྱར་བར་མཛད། །བསྒོམ་པ་ཁྱད་པར་མཛད་སླད་དུ། །ས་བོན་མེད་པར་སྤངས་པར་མཛད། །དུལ་བ་རྣམས་ནི་ལམ་ལ་སྦྱོར། །དམུ་རྒོད་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་མཛད། །དེ་སླད་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བ་ཡི། །ཁ་ལོས་སྒྱུར་བ་བླ་མེད་མཆོག །ཐང་དུ་ཕྱིན་ནས་ཁྱོད་མཚང་འབྲུ། །གང་ཞིག་ས་བོན་མེད་པར་སྤངས། །འོན་ཀྱང་དེ་ལ་བཏང་སྙོམས་མིན། །ཕན་པའི་དུས་ལ་གཞེས་པར་མཛད། །ཁྱོད་ནི་ཉམ་ཐག་རྣམས་ལ་བརྩེ། །བདེ་བར་གནས་ལ་ཕན་པར་བགྱིད། །ཕོངས་པར་གནས་ལ་ཐུགས་རྗེ་བས། །ཀུན་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པ་ལགས། །གང་ཞིག་བར་མ་ལ་ཕན་བཞེད། །དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་མིན། །གང་ཞིག་སླར་ཡང་བྱས་འཇོམས་པའི། །གཉེན་དང་གྲོགས་རྣམས་ལ་ནི་བཞིན། །ཁྱོད་ནི་དགྲ་བོ་རྣམས་ལའང་བྱམས། །ཉམས་པར་གྱུར་ལ་ཕན་འདོགས་མཛད། །གཏུམ་པོ་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས། །ཁྱོད་ནི་ཡ་རབས་རྨད་ཅིག་ལགས། །སྐྱེ་བ་གཅིག་ཏུ་ཕྱི་རོལ་གྱི། །བཟའ་བཏུང་གོས་ལ་སོགས་པ་ཡི། །ཉོན་མོངས་པ་ཡི་དབང་གིས་ནི། །ལུས་ཙམ་ལ་ནི་ཕན་བྱེད་དག །ཕན་འདོགས་བགྱི་སླད་ཕ་མ་བདག །གལ་ཏེ་བླ་མར་འཚལ་ན་གོ །ཁྱོད་ནི་ལྷག་པར་ཕན་འདོགས་པས། །བླ་མ་ཉིད་གྱུར་སྨོས་ཅི་འཚལ། །ཐར་པའི་ས་བོན་ཇི་ལྟར་ཡང༌། །དེ་རྣམས་དགེ་བ་ལ་བཙུད་ནས། །དུས་གཅིག་ཡོངས་སུ་སྨིན་སླད་དུ། །དུས་ནི་ཀུན་དུ་འདའ་བར་མཛད། །རང་གི་དོན་ལ་མི་ལྟ་བས། །ཉིད་ཀྱི་དགྲ་བོ་ལྟར་གྱུར་ཅིང༌། །གཡང་སའི་མུན་གནས་རྣམས་ལ། །ར་བ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའང་ཁྱོད། །དེ་ནས་ཇི་ལྟར་སྣོད་གྱུར་པའི། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གཟིགས་ནས་ནི། སླར་ཡང་ཐུགས་ནི་མ་བསྙེལ་ཞིང༌། །སྨན་གདགས་བསམ་གཏན་ལ་བརྩོན་ལགས། །འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀར་སྨན་
― DTG01_Page_379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གདགས་སླད། །འཇིག་རྟེན་ལས་ནི་འདའ་སླད་དུ། །མུན་པར་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་སྣང་བར་མཛད། །དེ་ལས་ཐ་དད་མེད་པ་ཡིས། །རྒྱུ་བཅས་རྒྱུ་ནི་མེད་པ་ཡང༌། །འཕགས་པའི་ལམ་ནས་འགོད་མཛད་དང༌། །ཁྱོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་སྟོན་མཛད། །ཡུལ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་ན། །ལྷ་མིན་སྤྱོད་པ་ཐ་དད་ཀྱི། །ཁྱོད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཐུན་མོང་བས། །ཁྱོད་ལ་དབྱེ་བ་མི་མངའོ། །གང་དུ་རྒྱུ་ནི་མེད་པ་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་པར་རབ་བཙུད་ན། །དེ་ལ་ཐར་པའི་རྒྱུ་བཅས་ལ། །མདོར་བསྡུས་པས་ན་སྨོས་ཅི་དགོས། །བཅོམ་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དང༌། །ན་ཚོད་རིགས་དང་ཡུལ་དང་ནི། །དུས་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །འདི་དག་ཀུན་ལ་སྨན་ཡོན་བཏགས། །འདི་ནི་སྨན་དང་འདི་མཆོག་ཅེས། །ཁྱོད་ཀྱི་ལྟོས་པ་བསལ་ནས་ནི། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་འཕགས་འདྲེན་པ། །འབད་པས་ཇི་ལྟར་བདག་ཉིད་བཞིན། །ཁྱོད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་སྲེད་བྲལ་ཞིང༌། །ཡ་མཚན་འཛིན་པ་མེད་རྣམས་ལའང༌། །ལྷ་རྣམས་ཐལ་སྦྱར་སྨོན་བགྱིད་ཅིང༌། །ཡ་མཚན་ཆེ་བ་ལྟ་བུར་མཆོད། །བདག་ཉིད་འཇིགས་པས་བདེ་ཐོབ་པའི། །ཡུལ་དག་སྤངས་པར་གྱུར་ནས་ནི། འགྲན་ཟླ་བཞིན་དུ་གཅིག་ནས་གཅིག །མཆོག་ཏུ་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བྱེད། །ཨེ་མའོ་སངས་རྒྱས་འཁོར་བ་ཡི། །ཉིད་ཁུར་གྱུར་པ་བྱུང་བ་བརྗིད། །དེས་ན་མི་ཡང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི། །སྨོན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དད་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ལམ་ལ་འཇུག་པ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པ་དཀའ་བ་མཛད་པ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མཉེལ་དང་ཞི་བདེ་ཉམས་གྱུར་དང༌། །སྐྱེ་བོ་ངན་དང་འགྲོགས་པ་དང༌། །མི་མཐུན་པ་དང་མང་པོ་ཡི། །སྐྱོན་ཡང་ཡོན་ཏན་བཞིན་དགོངས་ཤིང༌། །གཞན་ལ་སྨན་པ་མཛད་ལ་ཆགས། །ཐུགས་རྗེ་ཡིས་ནི་ཐུགས་བཅིངས་པས། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་གྱིས་ནི། ཁྱོད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་མི་དགོངས་སོ། །འགྲོ་བའི་དོན་སླད་མ་ཆགས་པའི། །ཐུགས་ཀྱིས་བརྩོན་པ་མཛད་པ་གང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །ཆོས་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་དེ་རྨད་དོ། །
― DTG01_Page_380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞི་གནས་བདེ་བ་མ་ཐོབ་པ། །སྔོན་མཛད་གང་དེ་ངོ་མཚར་མིན། །ཁྱད་ཀྱིས་ཞི་གནས་ཐོབ་པ་ཡང༌། །སྤངས་པའི་མཛད་པ་ངོ་མཚར་ཏོ། །བཤོས་ཀྱང་ཕལ་པ་གསོལ་མཛད་ཅིང༌། །རེས་འགའ་སྨྱུང་བ་དག་ཀྱང་མཛད། །ཉམ་ངའི་ཚུལ་དུའང་གཤེགས་མཛད་ཅིང༌། །རད་རོད་ཅན་དུའང་མན་ལ་བ་མཛད། །སླར་ཡང་ཕྱག་གི་བདུད་རྩི་ཡིས། །གཞན་རྣམས་ལ་ནི་ཕན་པ་མཛད། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་འགྲང་པའི། །མི་སྲུན་སྤྱོད་པས་ཕལ་པ་བཞིན། །མགོན་ཁྱོད་གཙོ་བོར་གྱུར་ལགས་ཀྱང༌། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བྱམས་སླད་དུ། །སྐུ་ངས་བརྡོད་ང་གཅམ་ཚུལ་དང༌། །སྐད་དང་ཆ་ལུགས་སྒྱུར་བའང་མཛད། །མང་པོའི་རང་དོན་མཐར་ཐུག་དང༌། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཆེ་བ་ལགས། །དེ་ལ་མངོན་འདོད་དོན་ལ་ཡང༌། །དེ་ལྟའི་སྡུག་བསྔལ་སྡོམ་པ་མཛད། །ཀུན་གྱིས་དགའ་མགུར་རང་དོན་ཕྱིར། །བྲན་བཞིན་བསྐོས་པར་བསྒྲིམས་པ་ལགས། །མགོན་ཁྱོད་རྟག་ཏུ་བདག་ཉིད་ལ། །མངའ་མ་མཆིས་པའང་མ་ལགས་སོ། །ལྕི་དང་ཆ་ལུགས་ཡང་དགོངས་པའང༌། །དེ་ཚེ་ཁྱོད་ལ་ག་ལ་སྟེ། །གང་ཕྱིར་གཞན་མ་སྤངས་ནས་ཀྱང༌། །སྡུག་བསྔལ་ལྡན་པ་མཐར་ཕྱིན་པས། །ཁྱོད་ལ་གང་དང་གང་དུ་ཡང༌། །ཇི་སྐད་སྐུལ་ཡང་མི་སྤོང་སྟེ། །ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བཟང་པོ་ལས། །འདའ་བར་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་སོ། །ཕ་འམ་ཡང་ན་གཞན་ལེགས་ལ། །བྱམས་པའམ་ཡང་ན་སྙིང་རྗེ་ཡིས། །ཁྱོད་ཡོན་ཕྲག་དོག་གིས་གདུངས་དང༌། །དེ་བཞིན་རྒྱུ་མེད་དགྲ་བོ་ལ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ནི་གནོད་བགྱིད་ལ། །ཕན་པ་ལྷུར་མཛད་དེ་ལྟ་བུ། །སྐྱེ་བོ་དག་ནི་ཕན་བགྱིད་ལའང༌། །ཕན་པ་དེ་ལྟར་ལྷུར་མི་བགྱིད། །ཉེས་རྟོག་གདོན་གྱིས་ཟོས་པ་ནི། །ཕྱིར་ཞིང་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་ལ། །མགོན་པོ་རང་སེམས་རྗེས་མཐུན་པས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཉེས་པ་མཐོང་བ་ལ། །ཁྱོད་ནི་གནོད་བགྱིད་དགྲ་བོ་ལ། །ཕན་པ་མཛད་པའི་བཤེས་ལགས་ཏེ། །རྟག་ཏུ་སྐྱོན་དག་ཚོལ་བ་ལ། །ཡོན་ཏན་འབའ་ཞིག་ཚོལ་བའང་ལགས། །ཤིན་ཏུ་དགེ་བའི་སྤྱོད་ལྡན་པ། །མགོ་དང་ཡིད་དང་ཚིག་དག་གིས། །ཁྱོད་ནི་ཕྱག་འཚལ་མཆོད་འོས་ལ། །རྟག་ཏུ་བདག་ནི་ཕྱག་
― DTG01_Page_381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འཚལ་བསྟོད། །ཁྱོད་ནི་གང་ན་དུག་བཅས་ཤིང༌། །ཞུགས་དང་བཅས་པར་སྤྱན་དྲངས་པ། །དེར་ནི་བརྩེར་བཅས་གཤེགས་པ་དང༌། །ཁྱོད་ལ་བདུད་རྩི་ཅན་དུ་གྱུར། །ཤིན་ཏུ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཅན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་པས། །མི་བསྐྱོད་དེ་ལ་ཕན་འཇུག་པའི། །ཐུགས་ལྡན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཟོད་པས་མི་སྙན་བརྗོད་པ་དང༌། །འཁུ་བ་དག་ནི་བདེ་ལེགས་ཀྱིས། །མི་སྙན་སྨྲ་ལ་བདེན་པ་སྟེ། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྡང་བ་བྱམས་པས་བཏུལ། །དགྲ་རྣམས་ལ་ནི་འབད་མིན་པས། །ཐུགས་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་རྟག་ཏུ་བཏུལ། །བཟློག་ལ་ཡང་དག་འཇོག་མཛད་པའི། །རྒྱལ་མཆོག་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐོག་མ་མེད་དུས་གོམས་པ་ཡིས། །མི་ཡི་རང་བཞིན་མང་པོ་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱིས་ངན་སོང་རྣམ་བཟློག་ནས། །སྐད་ཅིག་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར། །ཤིན་ཏུ་བཟང་མིན་ཁམས་ཙམ་ཡང༌། །ཡུན་རིང་གྱིས་ནི་འཕེལ་མཛད་པ། །སྨན་པའི་སྤྱོད་པ་རྗེས་འཇུག་པ། །སྨན་མཆོག་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དད་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་དཀའ་བ་མཛད་པ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །།
ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པ་མཁས་པར་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩུབ་པོ་དང་འཇམ་བགྱིད་པ་དང༌། །འཇུངས་པ་རྣམས་ནི་གཏོང་ཕོད་དང༌། །གཏུམ་པ་དེས་པར་བགྱིས་པ་གང༌། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་ཐབས་མཁས་ལགས། །རང་རིག་རྗེས་སུ་མི་གཅོད་ཅིང༌། །དགེ་བ་གོང་དུ་འདྲེན་བྱེད་པ། །སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར། །དགེ་མཆོག་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དགའ་བོ་དབང་པོ་ཉེར་ཞི་དང༌། །ང་རྒྱལ་ཁེངས་པ་འདུད་པ་དང༌། །སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་འང་ཞི་བགྱིས་ན། །སུ་ཞིག་ངོ་མཚར་སྐྱེ་མི་བགྱིད། །ཤིན་ཏུ་མཆོག་དོན་མཛད་སླད་དུ། །དམུ་རྒོད་རྣམས་ནི་བདེ་བ་ཡིས། །ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་གྱུར་པ་ཡིས། །འདུལ་མཛད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་རོས་ཚིམ་པས། །གསེར་ལས་བགྱིས་པའི་མལ་སྤངས་ནས། །རན་མང་གཏིང་བའི་གནས་མལ་དུ། །བརྟན་རྣམས་བསོད་ཉམས་ཉལ་བར་བགྱིད། །གཞན་གྱི་དབང་གིས་ལུས་
― DTG01_Page_382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཙམ་ནི། །ཤིན་ཏུ་ཚིམ་དང་རྗེས་མཐུན་མིན། །གང་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་ཚིམ་བྱེད་ལས། །ཚིམ་མཛད་མཆོག་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་དུས་དང་བསམ་མཁྱེན་པས། །རེས་འགའ་ཞུས་ནའང་མི་གསུང་ལ། །སྤྲོས་འགྱུར་གཞན་ལ་བསྟན་པ་དང༌། །དྲུང་དུ་གཤེགས་ནས་བཤད་པའང་མཛད། །རྒྱུ་མིན་མཁས་པ་མ་ཡིན་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ཚིག་མི་འགྲུབ། །དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྤངས་མཛད་ཕྱིར། །བདེན་གསུང་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དྲི་མེད་གོས་ལ་ཚོན་བཞིན་དུ། །ཐོག་མར་སྦྱིན་སོགས་གཏམ་ངག་གིས། །སེམས་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་ནས་ནི། །ཕྱི་ནས་ཆོས་ནི་བསྟན་པ་མཛད། །རིག་དང་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པའི། །ཚིག་གིས་སེམས་ནི་འགུག་མི་འགྱུར། །གཞན་གྱི་སེམས་ནི་བཀུག་མཛད་ནས། །འཆི་མེད་གསོལ་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ། །འཁོར་བ་མི་བཟད་གཏིང་ནས་ནི། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་དྲང་སླད་དུ། །ཁྱོད་ཀྱིས་གང་ཞིག་མ་སྩལ་བའི། །ཐབས་དང་སྤྱོད་པ་དེ་མ་མཆིས། །ཁ་ཅིག་ཕ་རོལ་འདོད་སླད་དུ། །བརྩོན་འགྲུས་ལྡན་ལ་ཐབས་མི་མཁས། །ཐབས་མཁས་བརྩོན་འགྲུས་མེད་པ་ལས། །འདྲེན་མཛད་མཆོག་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ། །སྐུ་ཡི་ཆ་ལུགས་རྣམ་མང་དང༌། །གསུང་གིས་སོ་སོའི་སྐད་བཞིན་དུ། །གདུལ་བའི་བསམ་པ་ཐ་དད་པ། །དེ་དང་དེར་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་མཛད། །གཞན་གྱི་ཆ་ལུགས་སྣ་ཚོགས་ནི། །དོན་མེད་ཡང་ན་གཞན་གསོད་ཕྱིར། །དོན་ལྡན་སྐུ་ནི་སྣ་ཚོགས་པའི། །དོན་ཀུན་མཛད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་དག་པ་དང༌། །མི་འགལ་བ་དང་མཆོད་འོས་དང༌། །བརྗིད་དང་ལྷ་མི་རྣམས་ལ་ནི། །སྨན་འདོགས་བཀུར་བ་ཤ་སྟག་ལགས། །ཕྱི་རོལ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི། །གཞན་གསོད་པ་དང་སྨོད་པ་སྟེ། །བཀྲ་ཤིས་གཞན་དོན་དུ་ལྡན་པའི། །སྤྱོད་པ་མངའ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ། །སྨྲ་དང་བགྱིད་པ་ཕལ་ཆེར་ནི། །ལེགས་པ་རྔོ་ཐོགས་མ་ལགས་ཀྱི། །བདེན་པར་གསུང་བ་ཁྱེད་ལ་ནི། །དེ་གཉིས་གཞན་དུ་གདའ་བ་ལགས། །གཞན་གྱི་སྤྱོད་པ་མིག་ནི་གཞན། །ཉོན་མོངས་ཕལ་ཆེར་འཁྲུགས་པ་ཡང༌། །སྤྱོད་པ་དང་ནི་དོན་མཐུན་པའི། །ལེགས་གསུང་ཁྱོད་
― DTG01_Page_383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདག་ཉིད་དག་པ་འབའ་ཞིག་གིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་དཔལ་ཞིང་མཛད། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་འདི་འདྲའི་ཞིང༌། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་མཆིས་མ་ལགས། །གལ་ཏེ་དབྱེ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ནི། །འབའ་ཞིག་ཁྱོད་ནི་སྨད་གྱུར་ན། །དེ་བཞིན་དཔག་མེད་དགེ་ལྡན་པའི། །སྒོར་གྱུར་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐོག་མེད་སྲིད་པ་ཉམ་ད་བར། །སྔ་ནས་གཅིག་ཏུ་ཉམས་པ་ཡི། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་སྨན་སླད་དུ། །ཁྱོད་ནི་དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ལགས། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དད་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་མཁས་པར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།
ལེའུ་བཅུ་གསུམ་པ་བུ་ལོན་མེད་པར་བསྟདོ་པ།
― DTG01_Page_383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གང་ཕྱིར་མྱ་ངན་གྱིས་ཉམས་པས། །སྟོན་པ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཡང༌། །སླར་ཡང་དཀའ་ལ་བརྩོན་ལྡན་པ། །ཁྱོད་ལ་རྟག་ཏུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གི་ཁྱོད་དྲིན་ལན་ལོན་པའི། །སྒྲུབ་དེ་མཆིས་སྙམ་མི་བགྱིད་དེ། །སྐྱེ་བོ་གང་དག་མྱ་ངན་འདས། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་ལན་མ་ལོན། །རང་དོན་བྱེད་པར་བདག་མཆོག་ཅིང༌། །དེ་ལྟར་གང་གིས་རྨད་བྱུང་གསུངས། །ཐོག་མར་མ་ཐོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །སྟོན་མཛད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཆོས་ལ་གནས་དེ་དག །རང་དོན་ཁོ་ན་བགྱིད་པར་བས། །དེ་ཡི་སླད་དུ་འོ་བརྒྱལ་གང༌། །དེ་ལ་ལན་གོ་ཅི་ཞིག་ལོན། །ཁྱོད་ནི་སེམས་ཅན་གཉིད་ལོག་པས། །རྒྱུད་ལ་གཟིགས་པའི་ཞུགས་ཙེ་བ། །བག་མེད་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི། །གྲོགས་བཟང་བག་དང་བཅས་པ་ལགས། །གཏི་མུག་མནལ་ནི་བཅོམ་པའི་ཕྱིར། །ཤིན་ཏུ་སད་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྣོད་དང་སྣོད་མིན་སོགས་དཔྱོད་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་ལ་སླར་ཕྱག་འཚལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་གཞོམ་པ་བཤད། །བདུད་ཀྱི་གཡོ་དག་བསྟན་པ་མཛད། །འཁོར་བའི་རང་བཞིན་མི་བཟད་བརྗོད། །འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་བསྟན། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་རྒྱུད་རྣམས་ཀྱི། །ཉོན་མོངས་བདུད་ལས་རྒྱལ་གྱུར་པ། །བདུད་ཀུན་ལས་རྒྱལ་སྨོས་ཅི་འཚལ། །ཕན་དགོངས་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱིས་ནི། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བགྱི་འཚལ་བ། །གང་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་མཛད་པ། །
― DTG01_Page_384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་གོ་ཅི་ཞིག་མཆིས་ལགས་ཀྱེ། །མགོན་ཁྱོད་གྲངས་དང་འཕགས་པ་དང༌། །བླ་མ་ཡན་ལག་གཉེན་འདུན་གྱིས། །དགོངས་པ་མཛད་པ་གང་ལགས་པ། །དེ་ཕྱིར་ཀུན་བདག་ལ་ཕྱག་འཚལ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ནི་འདི་དག་ཀྱང༌། །སྤོ་བ་ཞིག་ཏུ་བཏུབ་ན་ནི། །གདོན་མི་འཚལ་བར་ཁྱོད་ཀྱི་ནི། །ལྷ་སྦྱིན་ལ་བརྟེན་གུན་ལའང་སྩོལ། །ཁྱོད་ཀྱི་མཛད་པར་མི་སྤྱོད་གང༌། །དེ་ནི་ངེས་པར་བགྱིད་མི་རིགས། །གནས་མ་ཡིན་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། །གནས་ལ་ཞུགས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་སླད་འགྲོ་ལ་བརྡ་སྤྲོད་པ། །འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ནི། །འདི་ནི་ཕན་ཚུན་བྱེད་པ་པོ། །མེད་པ་སྐད་དུ་ངེས་པར་གསུངས། །ཁྱོད་ཀྱིས་མི་སྤྱོད་པ་ཡིས་ཀྱང༌། །གང་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་མི་འཐད་ན། །དེ་ཕྱིར་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ། །ལྟ་བཅས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བས། །ཡུན་རིང་ས་སྟེང་དམ་ཆོས་བཤད། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ཕན་འདོགས་ནུས་པའི། །སློབ་མ་དམ་པའང་མང་དུ་བསྐྲུན། །བསྐྲུན་ནས་གདུལ་བ་ཁྱད་པར་གྱིས། །བསྟན་པ་རྒྱས་ནི་བཏབ་ནས་ཀྱང༌། །མངོན་དུ་བཏུལ་བའི་ཚོགས་ཀྱང་ནི། །མཛེས་བཟང་ཡན་ཆད་བཏུལ་ལགས་པས། །དེ་ཀོ་ཁྱོད་ལ་སེམས་ཅན་གྱི། །བུ་ལོན་ལྟག་མ་ཅི་མཆིས་ན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིས་མ་ལུས་པའི། །འགྲོ་བ་དག་དང་ལྡན་ཁྱོད་ཀྱིས། །སློབ་དཔོན་ཁུ་ཚུར་བཅིང་མིན་ཕྱིར། །བུ་ལོན་ལྷག་མ་གཞན་ཅི་མཆས་། །འདི་ལྟར་རྡོ་རྗེའི་ཏིང་འཛིན་གྱིས། །སྐུ་གདུང་ཏིལ་འབྲུ་བཞིན་བླགས་ནས། །མཇུག་ཏུའང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ནི། །དཀའ་སྤྱད་ཡལ་བར་མ་དོར་རོ། །ཡང་ན་གཟུགས་སྐུའི་མཐར་ཡང་ནི། །སེམས་ཅན་དོན་མཛད་ཉིད་གཟིགས་ནས། །ཉིད་ཀྱི་བདེ་ལ་ཆགས་མི་མངའ། །དེ་ལ་ལྟོས་པ་དོར་བར་མཛད། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་འདི་དག །གཞན་དོན་ཁོ་ནར་མཛད་དོ་ཞེས། །འཇིག་རྟེན་ཡིད་ཆོས་དཀའ་འདི་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་མྱ་ངན་འདས་པ་བསྟན། །དེ་ནི་སྤྱོད་བཟང་མཐར་ཐུག་པའི། །སེམས་ཅན་གཞན་དོན་མཛད་པ་ཉིད། །གང་ཞིག་ཐེག་མ་དབུས་མཐར་ཡང༌། །ཁྱོད་ཀྱིས་མ་ཉམས་ཉིད་དུ་འཁུམས། །དེ་སླད་ཆོས་སྐུ་མ་ལུས་པ། །
― DTG01_Page_385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྲས་ཀྱི་མཆོག་ལ་གཏད་མཛད་དེ། །གཟུགས་སྐུ་ཏིལ་འབྲུ་ལྟར་བཤིག་ནས། །ཁྱོད་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས། །དེ་ལྟར་ཐོག་མ་དབུས་མཐའ་རུ། །ཆོས་གཟུགས་སྐུ་གཉིས་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །སེམས་ཅན་དོན་ལ་ཕན་མཛད་ཕྱིར། །བུ་ལོན་མི་མངའ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཨེ་མའོ་གནས་པ་ཨེ་མའོ་ཚུལ། །ཨེ་མའོ་ཡོན་ཏན་ཨེ་མའོ་སྐུ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ། །ཡ་མཚན་མི་ཆེ་འགའ་མ་མཆིས། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ནི་བསམ་གཏན་རྒྱུ། །དེའི་འབྲས་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའང༌། །གང་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་མ་དགོངས་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་བས་མིན་ཁྱོད་ཕྱག་འཚལ། །ཕན་འདོགས་མཛད་ཅིང་བལྟ་ན་སྡུག །སྐུ་གསུང་ཕྲིན་ལས་ཞི་གྱུར་པ། །ཁྱོད་ལའང་སྡང་བར་རབ་བགྱིད་པའི། །རྨོངས་པ་མི་བཟད་པ་ལ་གཟིགས། །ཁྱོད་ལ་སྡང་བར་བྱེད་པ་ལ། །སྨན་མཛད་པ་ནི་བསམ་མི་ནུས། །དེ་སྨན་མཛད་པ་བསམ་མིན་བས། །རྟག་ཏུ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོར་རིན་ཆེན་གཏེར། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས། །ཁྱོད་ལ་སེམས་ཅན་གང་འདུད་པ། །དེ་དག་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཞབས་རྡུལ་གྱིས་བརྒྱན་པའི། །ཡུལ་གང་དེ་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ནས། །དགེ་བའི་བསྟན་པ་ལ་མཁས་པའི། །མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པ་སྨོས་ཅི་འཚལ། །མགོན་ཁྱོད་ཡོན་ཏན་མི་བས་ཀྱང༌། །བདག་གི་ཞོ་ཤ་བས་འཚལ་བས། །དེས་ན་འཇིགས་པ་མཆིས་སླད་དུ། །གློ་བ་ལ་ནི་གཅགས་ཤིང་མཆིས། །ཁྱོད་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མིན། །ཉན་ཐོས་མཆོག་གཙོ་བོས་མ་ཡིན། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་བའི་བྱང་སེམས་ཀྱིས། །རྟོགས་མི་འགྱུར་ན་གཞན་ཅི་སྨོས། །ཁྱོད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཚད་མ་མཆིས་ལ་བསམ་མི་ཁྱབ། །བསྟན་མིན་གྲངས་ཀྱང་མ་མཆིས་པ། །ཁྱོད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་ལགས་གྲང༌། །བསམ་མིན་ཚོགས་དེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཐོབ་པ། །གཞན་དོན་སྤྱོད་པ་ངོ་མཚར་དགེ་ལས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་ཆ་ཙམ་བརྗོད་པར་བདག་རྨོངས་པས། །རང་དོན་དགོངས་པས་མི་ནུས་པར་ཡང་བྱས། །མཚོ་ཆེན་ཆབ་ནི་བས་པར་མ་གྱུར་ཀྱང༌། །སྐྱེ་བོའི་གདུང་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བགྱིད་ལྟར། །
― DTG01_Page_386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཆ་ཙམ་མ་སྒྲོགས་ཀྱང༌། །བདག་ནི་མཆོག་ཏུ་གློ་བ་དགའ་ཞིང་མཆིས། །བཙུན་པས་མཛད་པའི་བསྟོད་པའི་དྲུང་དུ་ནི། །རྗོད་ཉུང་མཛེས་པ་མ་ཡིན་ཅི་ཞིག་འགྲན། །འོ་ནའང་བདག་ནི་མི་ཤེས་པ་ཡིས་སེལ། །སྐྱེ་བོའི་རྣ་བར་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་འགྱུར། །བདག་གིས་ཐུབ་ལ་དད་པས་སྤོབས་སྐྱེས་པའི། །དགེ་བའི་ལས་འདིའི་འབྲས་བུ་འཁྲུངས་པས་ནི། །ངན་རྟོག་རླུང་དམར་འཚུབ་མས་དཀྲུགས་པ་ཡི། །འགྲོ་བའི་སེམས་ནི་རྣལ་དུ་གནས་པར་ཤོག །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དད་པ་ལས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་བུ་ལོན་མེད་པར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ལེའུ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།སྤེལ་མར་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་མ་ཏི་ཙི་ཊ་དང༌། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་དག་གི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀུ་མ་ར་ཀ་ལ་ཤ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་བསོད་ནམས་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སརྦ་ཏ་ཐཱ་ག་ཏ་སྟོ་ཏྲཾ། བོད་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བསྟོད་པ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བསྟན་པ་འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་མཆོག་གྱུར་ཅིང༌། །གཞན་དོན་རྫོགས་མཛད་པ་ལ་རྣམ་པར་མཁས། །ཉོན་མོངས་སྦྲུལ་ཆེན་ཀུན་དུ་འབྱིན་མཛད་པའི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །ཟག་བཅས་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་སྤངས་གྱུར་ཅིང༌། །དོན་ཀུན་དེ་ཉིད་ངེས་པར་གཟིགས་མཛད་པ། །སྐྱེ་དགུ་ཐམས་ཅད་དོན་ལ་བརྩོན་གྱུར་པ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །དམ་ཆོས་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་སྣོད་གྱུར་ཅིང༌། །ལམ་མཆོག་མྱ་ངན་འདས་པ་སྟོན་མཛད་ལ། །ཡིད་ལ་རེ་བ་ཀུན་དུ་རྫོགས་མཛད་པའི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་རྗེས་བརྩེར་མངོན་པར་གུས། །བྱམས་དང་ཐུགས་རྗེ་ཡོངས་སུ་བསྒོས་གྱུར་ཅིང༌། །ཀུན་དོན་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་མཛད་པའི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །ཀུན་དོན་བསམ་
― DTG01_Page_387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་མཛད་པའི། །གདུལ་བྱའི་པདྨ་འབྱེད་པའི་སྤྱན་དང་ལྡན། །རྒྱ་ཆེན་སློབ་མ་དམ་པའི་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་ཚོགས་ནི་བསགས་གྱུར་ཅིང༌། །ཚངས་དབང་ལྷ་དབང་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱག་བྱས་ལ། །སྐུ་ལ་འདོམ་གང་འོད་ཀྱིས་བརྒྱན་གྱུར་པའི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །ཉེས་པའི་རྩ་བ་མ་ལུས་བཅོམ་གྱུར་ཅིང༌། །ཡེ་ཤེས་མེ་ཡིས་དྲི་མའི་ཤིང་བསྲེགས་ལ། །ཤེས་རབ་དམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་མཛད་པའི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །ཉོན་མོངས་བག་ཆགས་བཅས་ཀུན་རྣམ་བཅོམ་ཞིང༌། །གྲགས་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་གྲགས་གྱུར་ལ། །མཚན་མཆོག་སུམ་ཅུ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྒྱན། །པདྨ་ལྟ་བུའི་སྤྱན་ནི་རབ་རྒྱས་ཤིང༌། །བཙོ་མའི་གསེར་གྱི་ཕུང་པོ་འདྲ་བ་ཡི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་རྨད་བྱུང་འདི་ཡིས་ནི། །བདག་ཉིད་ཉོན་མོངས་བག་ཆགས་བཅས་འབྱིན་ཅིང༌། །འཁོར་བའི་ཉོན་མོངས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་འདིར། །ནུབ་པར་གྱུར་པའི་འགྲོ་བ་འདོན་པར་ཤོག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བསྟོད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་བསྟོད་པ།
དཀོན་མཆོག་འབངས།
― DTG01_Page_387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བྷ་ག་ཝཱན་ཤཱཀྱ་མུ་ནི་སྟོ་ཏྲ། བོད་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་བསྟོད་པ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་འདས་པ་འཇིག་རྟེན་སྒྲོན་མེ་མཛད། །ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་དོན་མཛད་བློ་གྲོས་བཟང༌། །སྣང་བ་བརྙེས་ཤིང་ཉོན་མོངས་དྲི་བསལ་བ། །འཇིག་རྟེན་སྣང་མཛད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྦྱིན་ལ་དགྱེས་ཤིང་སྟོབས་བཅུའི་མཆོག་མངའ་བ། །གདུལ་བྱ་འདུལ་བཞིན་གདུལ་བྱའི་ཕ་རོལ་བྱོན། །བཅོམ་ལྡན་ལྷ་དང་མི་དང་ཀླུས་མཆོད་པ། །གདུལ་བྱའི་མཐར་ཕྱིན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཚན་མཆོག་འགྲོ་བ་མང་པོའི་དོན་མཛད་ཅིང༌། །འདོམ་གང་འོད་ནི་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་འདྲ། །དགེ་བ་མཚན་གྱི་དམ་པའི་གཟུགས་མངའ་བ། །སྲིད་གསུམ་མཚུངས་མེད་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕ་རོལ་གཤེགས་
― DTG01_Page_388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་གཞན་གྱི་ཚོགས་རྫོགས་ཤིང༌། །ཕ་རོལ་ཕས་རྒོལ་ཚོགས་འཇོམས་མི་གཡོ་བ། །སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་ལ་མཁས། །ཕ་རོལ་ཚོགས་འཇོམས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དགྲ་བཅོམ་རྒྱལ་པོ་ཉོན་བཅིལ་དྲི་བསལ་བ། །འཚོ་བ་དག་ཅིང་བརྟུལ་ཞུགས་ཚུལ་ཁྲིམས་གནས། །ལྷ་ཡི་ལྷ་མཆོག་དྲི་མེད་དྲི་བྲལ་བ། །ཐུགས་རྗེ་མཆོག་ལྡན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆུ་བོ་བཞི་བརྒལ་བདེན་བཞིའི་བཀའ་མཆིད་གསུང༌། །མིག་སྦྱིན་བདུད་རྩི་ཆོས་ཀྱི་བཀའ་མཆིད་ཅན། །མཉམ་ཐུགས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་བྱམས་པའི་ཐུགས། །ཆོས་ལ་མཉམ་གནས་མི་རྣམས་ཁ་ལོ་སྒྱུར། །ཡོན་ཏན་མཐར་ཕྱིན་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྙན་པའི་སྒྲ་དབྱངས་རྣམ་པར་དག་དང་ལྡན། །ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་ལྟ་བུར་སྙན་པའི་གསུང༌། །ཐམས་ཅད་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་གསུང་ཚུལ་རྫོགས། །བདེན་པ་སྙན་གསུང་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྟོང་པ་མཚན་མ་མེད་ཅིང་སྨོན་དང་བྲལ། །ཟབ་མོ་བལྟ་དཀའ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ། །ཐར་ལ་འཇུག་པར་མཁས་པའི་བློ་གྲོས་ཅན། །ཐར་པའི་ལམ་དགྱེས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྒྱུ་ལ་བརྟེན་པའི་མཁས་པ་བློ་གྲོས་ཅན། །མཐའ་གཉིས་ལྟ་བ་རྟག་ཏུ་མི་མཁས་པ། །ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་སྨིན་ཁོ་ནར་གསུང༌། །ལྟ་བའི་མུན་བྲལ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ནས་མ་བྱོན་གང་དུའང་གཤེགས་མ་ལགས། །རྟག་ཏུ་དབེན་པའི་ཆོས་རྣམས་རབ་གསུང་བ། །སྨིག་རྒྱུ་སྒྱུ་བཞིན་ང་ཡིར་མི་མངའ་བ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཚུལ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྐྱེ་དང་མི་སྐྱེ་གང་དུ་སྐྱེས་མ་ལགས། །སྐྱེ་དང་འཇིག་དང་གང་དུ་མི་གསལ་བ། །ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་ཇི་ལྟར་གནས་ལ་གནས། །གནས་དང་མི་གནས་རྒྱལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་བཞིན་ཁོ་ན་བ་བཞིན་ཡང་དག་གསུང༌། །རྟག་ཏུ་མི་གཡོ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བཞུགས། །རི་རབ་རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་འདྲ་བའི་སྐུ། །མི་གཡོ་རི་རབ་མཚུངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་འབངས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
དཔལ་ལྡན་རྗེ་བཙུན་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་བསྟོད་པ།
མཆོག་སྲེད།
― DTG01_Page_389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཤྲཱི་མཱ་ནྨ་ཧཱ་བོ་དྷི་བྷ་ཊྚཱ་ར་ཀ་སྱ་སྟོ་ཏྲཾ། བོད་སྐད་དུ། དཔལ་ལྡན་རྗེ་བཙུན་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་བསྟོད་པ། སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །པད་དཀར་སྤྱན་མངའ་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །ཐུགས་རྗེའི་གོ་འཕང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན། །ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ཀུན་དུ་བཟང༌། །སྟོན་པ་ལ་ནི་བདག་ཕྱག་འཚལ། །དཔལ་སྟུག་དཔལ་ལྡན་གཙོ་བོ་སྟེ། །ཞི་མཛད་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུང་པོ་ཅན། །ཞི་བ་དཔལ་ལྡན་དཔལ་མཛད་པ། །ཞི་བའི་སྐུ་མངར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །གྲུབ་པ་བདག་མེད་གསུང་མཛད་པ། །ཁ་ན་མ་ཐོའི་གནས་མ་མཆིས། །ལུགས་མཁྱེན་དྲི་མ་མི་མངའི་བདག །རྙོག་མི་མངའ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །འགྲན་ཟླ་ང་རྒྱལ་མི་མངའ་ཞིང༌། །རྣམ་རྟོག་མི་མངའ་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཉོན་མོངས་ཀུན་གྱིས་མི་བསྒུལ་པ། །སྤྲོས་མི་མངའ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །སྣ་ཚོགས་དབང་ཕྱུག་རྣམ་གྲོལ་མཁྱེན། །སྣ་ཚོགས་གཟུགས་ཅན་རྣམ་པར་འདྲེན། །སྣ་ཚོགས་མཚན་རྣམས་ཡང་དག་རྫོགས། །འདོད་ཆགས་བྲལ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །གདུལ་དཀའ་འདུལ་མཛད་སེམས་ཅན་མཆོག །དག་པ་ཐུབ་པ་ཟས་གཙང་སྲས། །བདེ་གཤེགས་ལེགས་རྟོགས་ཞི་མཛད་པ། །དགེ་བར་གྲགས་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །རྙོག་པ་ལས་གྲོལ་འདོད་པའི་དགྲ་། རྙོག་པ་མི་མངའ་པདྨ་འཆང༌། །མཛེས་པའི་སྐུ་མངའ་ཐུགས་བརྩེའི་སྣོད། །པདྨའི་འོད་མངར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེ། །སྟོབས་ཆེན་ཕ་རོལ་གནོན་པ་པོ། །མཆོད་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཆེ། །སྒྲ་གཅན་ཆེན་པོར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །རིག་དང་ཞབས་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །སྣ་ཚོགས་དབང་པོ་དྲི་མེད་འོད། །རྣམ་དུལ་ཆ་བྱད་ཡངས་པ་ཅན། །སྐྱོན་དང་བྲལ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །འཕགས་པ་གཙང་མཛད་ཀུན་ལ་སྨན། །གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་ཉམས་མི་མངའ། །བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པའི་མགོན། །དཔག་མེད་འོད་མངར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །ལྷ་ཡི་ལྷ་སྟེ་ལྷ་ཆེན་པོ། །ལྷ་ཡིས་ཕྱག་བྱས་ཟད་མི་མངའ། །ཚད་མར་གྱུར་པ་ལྷ་ཡི་དབང༌། །ལྷ་རྫས་གཟུགས་མངར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །དོན་དམ་མཆོག་ཏུ་གསལ་མཛད་པ། །
― DTG01_Page_390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག་གི་དབང་ཕྱུག་དམ་པ་སྟེ། །མཆོག་ཏུ་གཞན་ལ་ཕན་མཛད་པ། །བཅོམ་ལྡན་དེ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །བདུད་བཞིའི་དགྲ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ། །ཞི་བ་ཞི་མཛད་དེ་ཉིད་མཁྱེན། །དེ་ཉིད་སྙིང་བོ་རྟག་ཏུ་སྤྱོད། །དེད་དཔོན་ལ་ནི་བདག་ཕྱག་འཚལ། །དབང་པོ་ཐུལ་བ་ཉོན་མོངས་ཐུལ། །རྒྱལ་བའི་དབང་པོ་སྐྱེས་བུ་མཆོག །ཚངས་པ་དམ་པ་མཆོག་གྱུར་པ། །བསོད་ནམས་ཞིང་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས། །ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ལ་བསྟོད་པས། །དམྱལ་བའི་མེ་ནང་གནས་པ་རྣམས། །བསིལ་བའི་གནས་ནི་ཐོབ་གྱུར་ཅིག །དཔལ་ལྡན་རྗེ་བཙུན་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་བསྟོད་པ་མཆོག་སྲེད་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པའོ། །འདི་ཡང་གངས་ཅན་སྐད་ཉིད་དུ། །རྗེ་བཙུན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མཆོག་གི། །བཀའ་བཞིན་ཞ་ལུ་ལོ་ཙཱ་བ། །དགེ་སློང་ཆོས་སྐྱོང་བཟང་པོས་བསྒྱུར། །
སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟོད་པ་བཅུ་པ།
ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན།
― DTG01_Page_390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བུདྡྷ་སྟ་བ་ད་ཤ །བོད་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟོད་པ་བཅུ་པ། སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཆོག་གི་བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་ནི་དང་པོར་བསྐྱེད་པ་ལས། །འགྲོ་ལ་རྣམ་པར་ཕན་ཕྱིར་འཆི་མེད་ཐར་མཛད་དེ། །ཡང་དག་འབར་བའི་འོད་འཕྲོ་བདུད་ལས་རྒྱལ་བ་ཅན། །རྒྱལ་བ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཐུབ་པའི་རྒྱལ་པོ་དམ་པ་གཞན་གྱི་མགོན་པོ་མཆོག །གཅིག་ཏུ་བརྩོན་པས་ཚངས་པ་མཆོག་ལ་ངེས་གནས་ཤིང༌། །སོ་སོའི་བློ་ཅན་ཕས་རྒོལ་ལས་ལྡན་དབང་པོར་ནི། །རི་དགས་བདག་པོ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཐུབ་པ་མར་མེ་མཛད་ལ་སོགས་ལ་མཆོག་ཐོབ་པས། །འབར་བའི་རིན་ཆེན་དམ་པ་ཐོར་ཅོག་ལ་འཆང་བའི། །འཛིན་མའི་བདག་པོ་ཚངས་དང་རྒས་མེད་ཀྱིས་བསྟོད་པ། །སྡིག་སྤངས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཐུབ་པ་རྒྱ་ཆེའི་འོད་ཟེར་རྒྱན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར། །མེ་ཆུའི་ཡངས་པ་དག་དང་རབ་རྒྱས་གསལ་བའི་འོད། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པར་སྤྲོ་བ་ཅན། །ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་དེང་བདག་རབ་ཏུ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཐུབ་པ་སྐྱེས་མཆོག་བདེན་པ་མཆོག་ཏུ་སྟོན་པ་པོ། །འཇིག་རྟེན་ལྷ་དང་ལྷ་མིན་མྱ་ངན་འདས་བགྱིད་པའི། །ཐབས་མཛད་པ་ལ་ཆོ་ག་བཞིན་དུ་མཁས་
― DTG01_Page_391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྟེ། །དགེ་འོས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཐུབ་པའི་དབུས་སུ་མངོན་དགྱེས་ཐུགས་རྗེས་གནས་པ་སྟེ། །ཏིང་འཛིན་མཆོག་གིས་འདོད་དང་དྲག་པོ་རྣམ་རྨོངས་ཤིང༌། །མཆོག་གི་བིམ་པ་ལྟ་བུའི་ཞལ་སྒྲོས་ཕུལ་དང་ལྡན། །དམ་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཐུབ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ལས་ནད་དང་རིམས་འཕྲོག་ཅིང༌། །ཞབས་ཟུང་དག་ལ་འཕྲོག་བྱེད་ཅོད་པན་གྱིས་རབ་མཚན། །ཟུང་འཇུག་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྟག་ཏུ་བཞུགས་པ་ཡི། །མཆོག་སྦྱིན་ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཐུབ་པ་སེང་གེ་དམ་པ་མི་ཡི་སེང་གེ་མཆོག །ཚངས་པ་མི་མཇེད་བདག་པོས་མཆོག་གྱུར་གདུགས་བསྒྲེང་ཞིང༌། །ནོར་འཛིན་གཙོ་མོའི་རེ་བའི་ཕྱག་གིས་མངོན་བཏུད་པ། །ཕྱག་འོས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཐུབ་པ་ཞི་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་གཙུག་གི་བདེ་གཤེགས་ཏེ། །མ་ལུས་ཉེས་པ་སྤངས་ཤིང་ཡོན་ཏན་ཆུ་ཡི་གཏེར། །མཐའ་དག་སྐྱེ་བོའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བ་གཏེར་ལྟ་བུ། །སྡིག་སེལ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཐུབ་པ་བརྩོན་པས་འགྲོ་བའི་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་ལ། །མཁའ་ལྡིང་བདག་པོའི་མགོན་ཏེ་ལྟུང་གྱུར་སེམས་ཅན་རྣམས། །ཡང་དག་འདྲེན་ཞིང་ཕ་རོལ་བདེ་བར་མཛད་པ་ཡི། །སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་ལ་རབ་ཏུ་ཕྱག་བགྱིའོ། །དཔལ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་བསྟོད་པ་བཅུ་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྫོགས་སོ།། །།འདི་ནི་དཔལ་ནགས་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེའི་ཞབས་ཀྱིས་མཛད་པ་སྟེ། །པ་ཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་འཚོ་བའི་དཱ་རི་དྲ་པ་རྒྱ་མཚོའི་སྡེས་བསྒྱུར་བའི་ཡི་གེ་པ་ནི་བློ་དང་ལྡན་པ་བྱམས་པ་ཀུན་དགའོ། །
ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པར་བསྟོད་པ།
དཀོན་མཆོག་འབངས།
― DTG01_Page_391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། གུ་ཎ་ཨ་པཪྻནྟ་སྟོ་ཏྲཾ། བོད་སྐད་དུ། ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པར་བསྟོད་པ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་མི་འཚལ་བས་གལ་ཏེ་ཁྱོད་བསྔགས་མི་བརྗོད་ན། །འགའ་ཡང་ཁྱོད་བསྟོད་མི་བགྱིད་ཁྱོད་ཀྱི་འབྱོར་བ་འགྲོ་བས་རྟོགས་མ་མཆིས། །གང་སླད་འགྲོ་འདིས་ཁྱོད་ལ་བསྟོད་པ་བགྱིས་ཀྱང་ནོངས་པ་མ་མཆིས་པ། །དེ་སླད་དོན་འདིར་བདག་ནི་བློ་གྲོས་རབ་ཏུ་ཆུང་ཡང་བརྩོན་པ་ལགས། །སྲིད་གསུམ་དག་ལ་ཕན་བརྩོན་བློ་
― DTG01_Page_392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངའ་ངན་སོང་གནས་ནའང་བསྔགས་པར་འོས། །རང་དོན་སྨོན་པའི་བློ་གྲོས་ཅན་ནི་མྱ་ངན་འདས་ཀྱང་མ་ལགས་ཞེས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ནི་འཁོར་བའི་འཇིགས་པས་མི་ལྡོག་བརྟན་ཞིང་མི་གཡོ་བས། །འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་ཞིང་འཆི་བས་ཉམ་ཐག་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་བརྩོན་པ་ལགས། །སྲིད་པའི་འགྲོ་བ་དག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱིས་སྨས་པའི་སེམས་ཅན་ལ། །བདག་གི་བློ་གྲོས་རྩུབ་པོས་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་མང་དེ་དང་དེ་བསྒྲུབས་པས། །དེ་ཕྱིར་བདག་གིས་དེ་དག་རྣམས་ལ་བདེ་བ་བསྐྱེད་ཕྱིར་བཟོད་བྱ་ཞེས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ནི་འགྲོ་ལ་ཞི་བའི་བདེ་བ་བསྐྱེད་སླད་བརྩོན་པ་ལགས། །སེམས་ཅན་གང་དག་མ་རིག་ལྡོངས་པས་བསམ་པ་རྒུད་པའི་བློ་གྲོས་ཅན། །ཕ་དང་བུར་གྱུར་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ལ་གཉེན་སྙམ་བྱམས་པས་ཕན་བཏགས་པ། །དེ་དག་བཏང་ནས་གཅིག་པུ་ཐར་པར་བྱེད་པ་བདག་གི་ཚུལ་མིན་ཞེས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མགོན་མེད་ངེས་ཐར་བགྱི་སླད་སྨོན་ལམ་བཏབ། །སྔོན་ཆད་འཁོར་བར་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་དུ་མྱོང་གྱུར་ཚེ་ན་བདག་ལ་ནི། །གང་དག་ཡུན་རིང་ངོ་ཤེས་བྱམས་སེམས་ལྡན་པས་ལན་བརྒྱར་གྲོགས་བྱས་པ། །བདེ་བ་ཐོབ་ཚེ་དེ་དག་བཀོལ་ནས་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྤྱད་བྱ་ཞེས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ནི་བདུད་རྩི་འང་སེམས་ཅན་ཀུན་དང་ཐུན་མོང་གསོལ་བར་བརྩོན། །མཆོག་སྦྱིན་འགྲོ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ལོངས་སྤྱོད་འདས་དགོངས་ནས། །དེ་དག་ངེས་པར་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཉིད་ནེ་ཙོར་འཁྲུངས་ཚེ་ལྗོན་ཤིང་གཞོན་ནུ་ལགས་སྤྱད་པའི། །ལྗོན་ཤིང་རྒས་པར་གྱུར་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་ལགས། །གང་སླད་འགྲོ་བ་མྱ་ངན་མ་འདས་མྱ་ངན་ཁྱོད་འདའ་བློ་མ་བྱུང༌། །བདེ་གཤེགས་གོ་འཕང་བརྙེས་པར་ནུས་པ་མ་ལགས་དེ་མི་མཛད། །དེ་སླད་ཁྱོད་ནི་ཀུན་མཁྱེན་ཡོན་ཏན་གཏེར་དག་བརྙེས་མཛད་སླད་དུ་བརྩོན། །སྟོབས་བཅུའི་ཡོན་ཏན་བདག་གིར་མཛད་པ་ལས་གཞན་ཁྱོད་ལ་ཕྲ་མི་མངའ། །གང་སུ་ལ་ལ་དག་གིས་བདེ་གཤེགས་གོ་འཕང་བརྙེས་པ་དེ་དག་ཀྱང༌། །འདི་བས་ཤིན་ཏུ་སྨད་པའི་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་ལྷུང་བ་བྱུང་ངོ་ཞེས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱིས་
― DTG01_Page_393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཉམ་ངར་ལྷུང་བའི་ཚེ་ཡང་བདག་ཉིད་སྨད་མ་མཛད། །བདག་ལ་སྨོད་པ་མི་རུང་སྐྱེས་བུ་དར་བ་ཞུམ་པར་བགྱིད་མ་ལགས། །གང་སླད་གལ་ཏེ་རང་ལ་རག་ལས་འབད་པས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་གྱུར་ན། །སངས་རྒྱས་གོ་འཕང་རྙེད་དཀའ་མ་ལགས་སྙམ་དུ་ཁྱོད་ཀྱི་བློ་གྲོས་བྱུང་། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉམ་ངའི་དུས་སུའང་ཀུན་མཁྱེན་སྨོན་ལམ་བརྟན་བཟློག་པ། །དམན་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁྱད་དུ་བསད་པར་མཛད། །ཉོན་མོངས་ཆུ་བོ་རབ་འཁྲུག་པ་དང་ངན་འགྲོ་ལ་དག་རྟག་ཏུ་གདངས་པ་དང༌། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གཡོ་དང་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་གནས་པ་དང༌། །ཐུབ་རྣམས་རྙེད་པར་དཀའ་ཞེས་དེ་ལྟར་སེམས་ཞུམ་འགྲོ་བ་གཏོང་བའི་རྒྱུ། །གང་ལགས་དེ་ཉིད་ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་རྟག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་ཡང་གྱུར། །ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ཁྱོད་བློ་ཤིན་ཏུ་བྱམས་པ་སྐྱེ་བ་ལྟར། །འཇིག་རྟེན་འདི་དག་རང་ལའང་བྱམས་པའི་བློ་གྲོས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ལ། །འཇིག་རྟེན་ཕོངས་པའི་གནས་སྐབས་གྱུར་ན་བདག་ཉིད་དག་ཀྱང་གཏོང་བར་བགྱིད། །ཁྱོད་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉམ་ངའི་དུས་སུའང་འགྲོ་བ་གཏོང་བ་བཞེད་མ་མཆིས། །གང་ཞིག་སྐྱེ་བོ་དམན་དང་ཕོངས་པ་རེ་བའི་བསམ་ལྡན་མཐོང་ན་ཡང༌། །བརྩེ་མེད་འབྲས་བུ་འདོད་པས་སྨོད་གཞན་ཡོན་ཏན་དག་དང་ལྡན་ཚོལ་བ། །བསམ་བརླག་དེ་ནི་སྦྱིན་པ་བྱེད་ཀྱང་སློང་བ་རྣམས་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ནི་ཐུགས་རྗེས་སློང་བ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པར་བཞེད་ལ་ཞུགས། །འགའ་ཞིག་རང་ཉིད་མ་དུལ་བཞིན་དུ་རིགས་པར་ལྡན་པའི་ཚིག་སྨྲ་ཡང༌། །རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བར་སྤྱོད་པས་གཞན་དག་འདུལ་བར་མི་ནུས་ཞེས། །ཁྱོད་ཀྱིས་དགོངས་ནས་དེ་སླད་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ཐུགས་ལ་བཞག་མཛད་ནས། །རེ་ཞིག་བདག་ཉིད་མ་དུལ་བ་ཉིད་དུལ་བར་མཛད་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ལགས། །གང་སླད་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་མི་དགེའི་ལས་ཀྱང་ཞི་བའི་བདེ་བར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་འཕགས་པས་མི་དགེ་བ་དག་ཀུན་དུ་བསྟེན་འོས་མ་ཡིན་ཞེས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་དག་པས་སྡིག་ལས་ལོག །ངན་སོང་འཇིགས་པས་མ་ལགས་ལྷ་ཡི་བདེ་སྤྱད་བཞེད་
― DTG01_Page_394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་མ་ལགས། །གང་དག་འགྲོ་ལ་མི་ལྟ་བདག་ཉིད་ཞི་བར་འགྲོ་བར་བགྱི་སླད་སྤྱོད་བགྱིད་པ། །དེས་ཀྱང་ཅི་སྟེ་བརྩོན་པ་མ་བསྟེན་སླན་ཆད་བསམ་རྫོགས་མི་འགྱུར་ན། །གང་གིས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་བསྒྲལ་ཕྱིར་བརྩོན་པ་བརྩམས་པས་ཅི་སྨོན་ཞེས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱིས་རང་གི་བདེ་ལ་མ་གཟིགས་བྱང་ཆུབ་སླད་དུ་བརྩོན། །ཁྱོད་ཀྱིས་འབྱོར་བ་ཆུང་བའི་ཚེ་ཡང་སྦྱིན་པར་བཞེད་པ་མ་སྤངས་ལ། །བདོག་པ་ཆུང་ཡང་སློང་བ་རྣམས་ལ་ཞུམ་མི་མངའ་བའི་ཐུགས་ཀྱིས་སྩལ། །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་མངའ་ཡང་ཚུལ་དང་འགལ་བའི་ཐ་སྙད་མི་མངའ་ལ། །ན་ཚོད་ལང་ཚོར་གྱུར་ཀྱང་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཐུགས་ནི་ཆགས་མི་མངའ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོས་དང་བློ་གྲོས་ཆེ་བའི་ཚེ་ནའང་བདག་བསྟོད་མ་མཛད་ལ། །འགྲོ་བ་ཡོན་ཏན་ཆུང་བ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ནི་མཐོན་པོར་བཀུར་བར་གྱུར། །ཡོན་ཏན་ཚོགས་ལ་གནས་ཚེ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཉེས་པ་ཆུང་དུའང་བཟུང་། །འགྲོ་བ་དམུ་རྒོད་རྣམས་ལ་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བདེ་བར་གནས་པས་བཞུགས། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་ནི་སྲིད་དང་ཉོན་མོངས་སྐྱོ་བས་ཞི་ལ་དགྱེས་གྱུར་ཀྱང༌། །ཐུགས་རྗེ་ཉིད་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན། །བྱེད་པ་མ་གཏོགས་གཞན་གྱིས་འབྲས་བུ་མི་མྱོང་བར་ནི་ཁྱོད་མཁྱེན་ཀྱང༌། །འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འབྱོར་པ་སྐྱེད་སླད་བསོད་ནམས་གཏེར་རྣམས་བདར། །ཁྱོད་ལ་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་ཡོན་ཏན་གང་དག་རྟག་ཏུ་མངའ་གྱུར་པ། །དེ་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་དག་གི་དོན་རྣམས་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་སྤྱད། །དེ་ལས་ཁྱོད་ཀྱི་བསོད་ནམས་འབྲས་བུ་གཞན་དུ་མཆིས་པ་མ་ལགས་ལ། །དེ་དག་འགྲོ་བའི་འབྱོར་སླད་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ཀྱང་དོན་མ་མཆིས་མ་ལགས། །ཁྱོད་ལ་གཞན་ལ་སྨན་པའི་ཐབས་དང་འབྲལ་བའི་དུས་འགའ་འང་བྱུང་མ་གྱུར། །ཐབས་ཆུང་མ་གྱུར་འབྲས་བུ་མ་མཆིས་མ་ལགས་འབྲས་བུ་ཆུང་མ་ལགས། །བསོད་ནམས་ཆུང་ངུ་རྩོམ་པ་དག་ལ་ཁྱོད་ནི་མངོན་དགྱེས་མ་ལགས་ལ། །བསོད་ནམས་ཆུ་བོ་དག་གིས་ངོམས་པར་མ་གྱུར་ཆབ་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་བཞིན། །མཚན་མོ་སྟོན་ཀའི་ཟླ་བ་ཉ་བའི་མདངས་ཀྱིས་ཉམས་དགར་གྱུར་པ་དང༌། །རྫིང་བུ་
― DTG01_Page_395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཨུཏྤལ་རྒྱས་པ་གཉིད་བྲལ་མིག་ལ་རྔོམ་བརྗིད་བྱེད་རྣམས་དང༌། །རི་བོ་ལྗོན་ཤིང་མེ་ཏོག་རྒྱས་པ་བརྒྱ་ཡིས་རྩེ་མོ་དཀྲིགས་རྣམས་ཀྱིས། །གཞན་ལ་གཅིག་ཏུ་སྨན་དགྱེས་ཁྱོད་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཕྲོགས་པར་རྔོ་མི་ཐོགས། །འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་སྨད་ཚེ་ཁྱོད་ནི་ཉིད་ལ་བྱམས་པ་ཡིས། །ཡུལ་གྱི་དགའ་བ་སྟོན་ཉམས་སུ་བླང་བྱ་མིན་ཞེས་ཐུགས་རྗེའི་བློས་མཁྱེན་ནས། །གླིང་བཞིའི་དབང་ཕྱུག་མངའ་ཡང་ཡུལ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཐུགས་ཀྱང་མི་ཕྲོགས་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་སྨན་ལྷུར་བཞེས་མཛད་པས་དུས་དག་ཤིན་ཏུ་འདས་པར་བགྱིས། །ཕྱུག་ཅིང་འབྱོར་བ་སློང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྤྱད་པར་མ་བྱས་དང༌། །དུར་ཁྲོད་ལྗོན་ཤིང་མེ་ཏོག་རྒྱས་པའི་ལྗིད་ཀྱིས་གཡུར་ཟ་མཚུངས་སོ་ཞེས། །དེ་སླད་བསོད་ནམས་དམན་པའི་འབྱོར་བ་དག་ལ་སློང་རྣམས་མ་སྤྱོད་པས། །ཁྱོད་ཀྱི་དཀོར་ནོར་སློང་བ་མ་མཆིས་པ་ནི་ཐུགས་ལ་གཅགས་པར་གྱུར། །གང་ཞིག་བརྩེ་མེད་སྲིད་པས་ཚོང་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་བཙལ་ནས། །དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཡང་ནི་སླང་བ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པར་སྤྲོ་མ་མཆིས། །གང་གི་སླད་དུ་ཁྱོད་ཀྱི་གཏོང་བ་རྣམས་དུས་གཞན་ལ་སྨན་གྱུར་པ། །དེ་སླད་དེ་ཡི་འབྲས་བུའང་སློང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་ལག་པར་བཟུང༌། །རི་ངོས་ལྗོན་ཤིང་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་དག་ཏུ་བྱ་རྣམས་ལྟ་བུ་དང༌། །དགོན་པའི་རྫིང་བུ་བསྐྱེད་ཤིང་བཟང་པོས་བསྐོར་བར་ངལ་རྣམས་ལྟར། །འཛེམ་མེད་སློང་བ་དགྱེས་པ་ཁྱོད་ལ་བག་ཕེབས་འབྱོར་བ་འཚལ་བ་ཡི། །སློངས་མོ་པ་དག་ཀུན་ནས་མྱུར་བར་མངོན་དུ་ལྷགས་ནས་སྡོད་ཙིང་མཆིས། །དཔལ་འབྱོར་འབངས་དང་བཙུན་མོ་རང་གི་ཤ་དང་སྲོག་ཀྱང་གཏོང་བ་ན། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྲས་གཞོན་རབ་སྡུག་སྟོན་ཟླ་ཚེས་པ་དྲི་མེད་གཟུགས་ལྡན་པའང༌། །སློང་བ་རྣམས་ལ་གཏོང་བར་མཛད་ལ་བརྩོན་པར་གྱུར་པ་ཇི་ལྟ་བ། །དེ་ལྟར་གཏོང་ལ་གོམས་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་ལ་བརྟན་པ་ཉིད་ཀྱང་བྱུང༌། །གང་ཞིག་ཐོས་པར་གྱུར་ནའང་འཇིག་རྟེན་འདི་ལ་གནོད་པ་སྐྱེ་འགྱུར་དང༌། །གང་ཡང་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡུན་རིང་སྐུ་ཉམས་བཞེས་པར་མི་
― DTG01_Page_396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱོད་པའི། །སྤྱོད་པ་དེ་དག་ཁྱོད་ལ་གོམས་པས་དུས་སུ་རང་གི་ངང་ཉིད་གྱུར། །དེ་སླད་ཡོན་ཏན་དག་ནི་ཡོངས་གོམས་མ་བགྱིས་སྤེལ་བར་དཀའ་བ་ལགས། །ཇི་ལྟར་སྨན་པ་གདོན་གྱིས་ཟིན་ལ་གདོན་རྣམས་བསལ་བར་བགྱིད་སླད་དུ། །རྡེག་ཅིང་ཚིག་རྩུབ་སྨྲ་བ་སྤྱོད་ཀྱང་ཟིན་པ་ཉིད་ལ་རྡེག་མི་བགྱིད། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་ཉིད་ལ་བརྩེ་དང་བྲལ་བས་སྤྱོད་མཛད་ཀྱི། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་གྱུར་པ་ལ་ནི་ཁྱོད་ཉིད་ཐུགས་རྗེ་མཛད་པ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ཡོན་ཏན་ནོར་ལྷག་རྣམས་ལ་གུས་པས་བསགས་པ་མཛད། །མཉམ་པ་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་གོམས་པར་བགྱི་སླད་བྱམས་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་སྤྱད། །དམན་ལ་ཐུགས་རྗེས་བརྩོན་པ་མཆོག་གིས་ཡོན་ཏན་རྣམས་བསྐྲུན་ཏེ། །འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ལེགས་པར་མཛད་པར་ཞུགས། །ཇི་ལྟར་མ་མ་རང་ལུས་སྣ་ཚོགས་ཐབས་ཚུལ་མང་པོ་འཛིན་བགྱིད་ཀྱང༌། །གཞོན་ནུའི་ནད་བསལ་ཆེད་ལགས་དགའ་བསྐྱེད་མ་ལགས་ལུས་ཕྱིར་མ་ལགས་པ། །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱང་བརྩོན་པ་ཆེན་པོས་ཡོན་ཏན་བདག་ཉིད་བསྐྲུན་མཛད་པ། །འགྲོ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེད་ལགས་གྲགས་དང་གཞན་དག་ཟིལ་མནན་ཆེད་མ་ལགས། །ཁྱོད་ཀྱི་བློ་གྲོས་གཞན་ལ་སྨན་པའི་ཐབས་མཁྱེན་མཛད་སླད་ཞུགས་གྱུར་པ། །འདི་ལྟར་ཁྱོད་ཉིད་ཐུགས་རྗེས་རྣམ་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཞུགས་ལགས་གདའ། །ཁྱོད་ནི་བརྩོན་འགྲུས་འཕགས་པས་བརྩལ་བ་ཆེ་ཡང་མཉེལ་བར་མ་གྱུར་པ། །དེ་གསུམ་དག་གིས་ཁྱོད་ཀྱིས་གཞན་སྨན་མ་བསྒྲུབས་ཅུང་ཟད་བྱུང་མ་གྱུར། །ཁྱོད་ནི་འབད་རྩོལ་ཆེན་པོ་ཅན་གྱི་ཕྲིན་ལས་མངའ་བར་མི་བཞེད་ལ། །སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་གཅིག་ཏུ་བསམ་ཡས་འདི་ཡང་བྱུང༌། །གང་སླད་ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་མ་མཆིས་པ་འདི་ཐུགས་སུ་ཆུད་གྱུར་ཀྱང༌། །འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་དོན་གྱི་སླད་དུ་གྲངས་མེད་དུས་སུའང་སྲིད་པར་བཞུགས། །གང་སླད་ཤེས་རབ་དོན་དམ་བསྟན་ཅིང་སྙིང་རྗེ་ཀུན་རྫོབ་སྟོན་མཛད་པ། །དེ་སླད་དོན་བཞིན་དགོངས་མཛད་ཁྱོད་ལ་སེམས་ཅན་མཆིས་པ་མ་ལགས་ཀྱང༌། །གང་ཚེ་ཁྱོད་ནི་སྟོབས་བཅུ་བསྐྱེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་དག་དང་ལྡན་
― DTG01_Page_397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་འགྲོ་བ་ཉམ་ཐག་རྣམས་ལ་ཁྱོད་བྱམས་བུ་ལ་ཕ་བྱམས་བཞིན། །འགྲོ་བ་གཏུགས་དང་ཉོན་མོངས་བས་པས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་མ་མཆིས་ལ། །ཉོན་མོངས་ཕྱོགས་པས་རང་ལས་སྨན་པར་བགྱིད་པའང་ཐོབ་འགྱུར་མ་ལགས་པས། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་སླད་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པ་མཛད་པ་ན། །ཉོན་མོངས་ངེས་པར་མ་བསྲེགས་རན་གྱི་དུམ་བུ་བཞིན་དུ་སྤང་བར་མཛད། །ཁྱོད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་དྲན་དང་མཁྱེན་པས་བཟུང་བས་ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་འགྲུབ། །ཉོན་མོངས་སྤང་བར་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་རྒྱུར་ཡང་ཉེ་བར་འགྱུར་ལགས་ཏེ། །འདི་ལྟར་དེ་ཡིས་ཁྱོད་བློ་ཤོལ་གོམ་ཡུལ་ཅན་དུ་ཡང་མ་བགྱིས་ལ། །འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་བརྒྱུད་པའང་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ཞིང་དུ་མཛད། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་གྱུར་དང་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་དག་བྱུང་བས་བཅོམ་པ་ཡིས། །རྩོལ་དང་བྲལ་ཞིང་མགོན་མ་མཆིས་པས་གྲང་དང་གང་དུ་སྤྱོད་བགྱིད་པ། །འགྲོ་བ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་དགྲ་ཐུལ་ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་རྗེས་སྤྱོད་པ་ན། །སྲིད་པ་ལེན་དང་སྟོང་དང་གནས་པ་དག་ལ་མངའ་དབང་མཆིས་པ་ལགས། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ནི་ཡུལ་ཅན་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་བཅོམ་ནས། །དེ་དག་སྤངས་པའི་ཐབས་ཚུལ་གང་ལགས་དམ་པའི་ཚོགས་ལ་ཡུན་རིང་བཤད་པ་མཛད། །ས་གསུམ་སྨན་པའི་ཐབས་མཁས་མངའ་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱིར་ཡང་དྲངས་ནས་ནི། །དུད་འགྲོ་དག་ཏུའང་སྨོན་པ་མཛད་ནས་སྐྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་རྣམས་ཀྱང་མཛད། །སྔོན་གྱི་མི་དགེའི་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མ་ངེས་གང་ལགས་པ། །དེ་དག་དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བར་གཤེགས་ལ་གཞོལ་བ་ཁྱོད་ལ་མངའ་མཆིས་པས། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྣམ་སྨིན་ཆེད་དུ་དྲངས་ཏེ་ཐུགས་ལ་དགོངས་པའི་དོན་བསྒྲུབས་པ། །དྲང་སྲོང་གིས་བཤད་གསང་སྔགས་ཞི་བས་དུག་གི་ཤུགས་དག་བཟློག་པ་བཞིན། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་མི་དགེའི་ཆོས་དང་གཡུལ་དག་སྤང་བར་གྱུར་པ་ན། །འགྲོ་བ་དར་མཛད་མཁས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་དེ་དང་དེར་སྤྱོད་པའི། །ཚུལ་ཁྲིམས་མ་འབད་བརྟུལ་ཞུགས་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ཇི་ལྟ་བ། །དེ་
― DTG01_Page_398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་དམ་པའི་སྤྱོད་ལུགས་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པ་དག་ལ་གོམས་པར་མཛད། །མ་བཞིན་རེས་འགའ་འང་ཐུགས་རྗེ་དག་དང་མ་བྲལ་མགོན་མ་མཆིས་རྣམས་ཀྱིས། །སྡུག་བསྔལ་དེ་དང་དེ་དག་བསལ་སླད་འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཅན་དག་ཏུ། །བསྙེངས་དང་བྲལ་བར་སྤྱོད་པ་མཛད་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། །བསྒྲུབ་པར་དགའ་དང་བརྙེས་པར་དཀའ་བ་འགའ་ཡང་བྱུང་བར་མ་གྱུར་ལགས། །གང་སླད་སྣ་ཚོགས་ཐབས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་སྡིག་པ་བྱིང་འདུལ་ཁྱོད་ལ་ནི། །དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་དག་ཀྱང་བདེ་འགྲོ་བཞིན་དུ་དོན་ཆེན་ཁོ་ནར་གྱུར། །ངན་སོང་དག་ཏུ་འཁྲུངས་ནའང་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱི་སྡིག་པའང་ཡོན་ཏན་འགྱུར་བར་དགེ་བ་ཉིད་དང་མཚུངས། །ཁྱོད་ལ་ལེགས་བརྟེན་ཁ་ཅིག་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ལ་བློ་གྲོས་ཅི་རིགས་ཞུགས། །དེ་བཞིན་གཞན་དག་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་དག་ལ་གོ་འཕང་གཞག་པ་མཛད། །ཁ་ཅིག་གཏོང་བར་ཞུགས་ཤིང་ངེས་ཚུལ་མཆིད་ཀྱིས་འཚལ་གྱུར་པས། །ཁྱོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དག་ལ་སྨན་ཡོན་ཏན་མ་བཏགས་པ་ནི་འགའ་མ་མཆིས། །ཁྱོད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དག་ན་འགྲོ་བ་གང་རྣམས་ངེས་པར་ཐར་འཚལ་བ། །བདེ་འགྲོར་ཉེ་བར་དྲངས་ཤིང་དགེ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཉིད་དུ་མཛད། །ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་ཞི་མཛད་སླད་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་སྤྱོད་པ་ན། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་གཞན་དག་དུས་བཞིན་བྱུང་བས་ཞི་བར་མཛད་པ་བཞིན། །གང་སླད་ཁྱོད་ནི་འགྲོ་བའི་སྐྱེ་བ་བཅད་དང་རྫོགས་སངས་རྒྱས་མཛད་མ་གཏོགས་པར། །གཞན་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཞི་བར་མི་འགྱུར་སྙམ་དུ་བློ་གྲོས་ངེས་གྱུར་པ། །དེ་སླད་བྱུང་ཆུབ་གཞོལ་བའི་ཐུགས་མངའ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྲིད་རྩེ་མན་ཆད་ཀྱི། །ལམ་རྣམས་ཚུལ་བཞིན་སྟོན་པར་མཛད་པས་དུས་དག་འདས་པར་གྱུར་པ་ལགས། །གང་ཞིག་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་པ་ཡིས་འཇིག་རྟེན་མ་རིག་ལྡོངས་གྱུར་ལ། །འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་མང་པོར་རྒྱུ་ཞིང་འཆི་བདག་མཚམས་ལས་མི་འདའ་བའི། །འཕགས་ལམ་འཇིགས་མེད་སྔོན་གྱི་དྲང་སྲོང་ཆེ་རྣམས་རྗེས་གཤེགས་གང་ལགས་པ། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མཐར་གཏུགས་སླད་དུ་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན། །ཇི་ལྟར་དུས་
― DTG01_Page_399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མཐའི་ཚེ་ན་ཉི་མ་དུ་མས་ཆབ་བསྐམས་འཇིག་རྟེན་འདི། །ཞུགས་ཆེན་མཆེད་པ་ཁྲོས་པ་ལྟ་བུས་ཐལ་བ་དག་ཀྱང་སྲེག་བགྱིད་པ། །དེ་ལྟར་དྲེགས་བྲལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་བསྲབས་པར་གྱུར་པའི་བག་ཆགས་ཀྱང༌། །ཡེ་ཤེས་ཞུགས་ཆེན་འང་ར་བ་དག་གིས་ངེས་པར་བསྲེགས་པར་གྱུར་པ་ལགས། །གང་དག་ས་གསུམ་བླ་མ་རྣམས་ལ་ངེས་པར་གནས་པར་འཚལ་བ་དག །མུན་པ་ཆུང་ངུ་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་གནས་པར་འགལ་བ་གང་ལགས་པའི། །ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་དེ་དག་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ཚེ་ན་དུས་གཅིག་ཏུ། །ཤིང་ལ་བྱ་རྣམས་གནས་འཆའ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་ལས་བརྙེས། །ཉི་མ་འོད་ཟེར་གསལ་བ་སྟོང་ལྡན་ཟླ་བ་སྤྲིན་དང་བྲལ་གྱུར་པ། །ལྷག་པར་དགའ་བར་བགྱིད་པ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ན་ངེས་པར་གནས་གྱུར་ཀྱང༌། །གང་གིས་ཁེབས་པའི་འགྲོ་བ་སྲིད་པའི་དགོན་པ་ཐིབས་པོར་འཁྱམ་བགྱིད་པའི། །མ་རིག་མུན་ནག་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཐབས་ཚུལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན། །སྡུག་བསྔལ་ཁྱབ་པ་འདི་ཡིན་དེ་རབ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཀུན་འབྱུང་འདི། །དེ་མཐར་གཏུགས་པ་འདི་ཡིན་དེ་རྟོགས་གྱུར་ལ་གཞོལ་བའི་ཐབས་འདི་ཞེས། །དེ་ལྟར་ཚངས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་དག་པ་ཟླ་འོད་གཙང་མ་དག་ཀྱང་བསྟན། །དེ་དག་རྟོགས་བགྱིས་སྐྱེ་བ་དམན་ཡང་ཚངས་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཇི་སྲིད་ཉི་མའི་སྣང་བ་གང་ལགས་དེ་ནི་ནུབ་ཀྱི་རི་དབང་གིས། །ཉི་མ་ནུབ་པར་མ་བགྱིས་དེ་སྲིད་རབ་རིབ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བགྱིད། །ཁྱོད་ཀྱིས་སྐྱེ་ཤི་མཐར་གཏུགས་བགྱི་སླད་ཐབས་ཚུལ་བསྟན་པ་གང་ལགས་པ། །དེ་ནི་ཁྱོད་ཉིད་ཞི་བར་གཤེགས་ཀྱང་སྙིང་གི་མུན་ནག་ཞི་མཛད་ལགས། །དེ་ལྟར་ཚངས་པའི་གཙོ་བོ་ལྷ་ཡི་བླ་མར་གྱུར་པ་ཚངས་གཏེར་གྱིས། །བསྟོད་བགྱིས་བསྟོད་པར་འོས་པ་བདེ་གཤེགས་མངོན་སུམ་བཞུགས་བཞིན་བསྟོད་བགྱིས་པས། །བདག་གི་བསོད་ནམས་གཏེར་དག་བསགས་པ་གང་ལགས་དེ་ཡིས་འགྲོ་བ་རྣམས། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་པའི་ལེགས་པ་གང་ལགས་དེར་གྱུར་ཅིག །ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པར་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་དཀོན་མཆོག་འབངས་
― DTG01_Page_400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་སརྦ་ཛྙ་དེ་བ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་རིན་ཆེན་མཆོག་གིས་བསྒྱུར། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་དཔལ་བརྩེགས་ཀྱིས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། །
ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པར་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ།
ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ།
ལེའུ་དང་པོ་བསམ་པའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པ།
― DTG01_Page_400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། གུ་ཎ་ཨ་པཪྻནྟ་སྟོ་ཏྲ་ཊཱི་ཀཱ༑བོད་སྐད་དུ། ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པར་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་བ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་མི་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་གླེང་བསླང་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་བཞི་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་དང༑སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པར་བྱ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་མེད་པར་བྱ་བ་དང༌། འདོད་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོས་ནི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་བསྟན་ཏོ། །གང་སླད་འགྲོ་འདིས་ཁྱོད་ལ་བསྟོད་པ་བགྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །རབ་ཏུ་ཆུང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དོན་འདིར་བདག་ནི་བློ་གྲོས་རབ་ཏུ་ཆུང་ཡང་བརྩོན་པ་ལགས། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འདོད་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ངན་སོང་གནས་ནའང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་བཅུས་བསྟོད་པ་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་བསྟོད་པ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་དང༌། འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་པའི་བར་དག་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཤིང་བརྙེས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་གནས་སྐབས་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ནས་ནུབ་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ནི་བསམ་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་དང༌། དབང་མཛད་པའི་གནས་སྐབས་
― DTG01_Page_401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་སོ། །བསམ་པའི་གནས་སྐབས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་སྨོན་ལམ་གང་ཡིན་པའོ། །དེའི་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཡང་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། ཕན་བཏགས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། གྲོགས་བྱས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལོངས་སྤྱད་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྨོན་ལམ་དེའི་རྒྱུ་བཞི་སྟེ། རིགས་དང་དགེ་བཤེས་སྙིང་རྗེ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ལྡོག་པ། །རྒྱུ་བཞི་རྐྱེན་ནི་འདི་དག་གིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག །ཅེས་གསུངས་པ་དག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དོན་བཅུས་ནི་བསམ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ངན་སོང་གནས་ནའང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་འགྱུར་བའི་སྨོན་ལམ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཉེ་བར་རྟོག་པ་བཞི་སྟེ། རེ་ཞིག་དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱིས་སྨས་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །མ་རིག་ལྡོངས་པས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་ཕན་བཏགས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །སྔོན་ཆད་འཁོར་བར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་གྲོགས་བྱས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །ལོངས་སྤྱད་འདེས་དགོངས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་ཡང་དག་པར་ལོངས་སྤྱད་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །གང་སླད་འགྲོ་བ་མྱ་ངན་མ་འདས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྒྱུ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྨད་པའི་གནས་སྐབས་དག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་རིགས་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་སླད་གལ་ཏེ་རང་ལ་རག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པའོ། །ཉོན་མོངས་ཆུ་བོ་རབ་འཁྲུག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་སྙིང་རྗེ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་དག་རང་ལའང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུས་དོན་བཅུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ།། །།
ལེའུ་གཉིས་པ་མོས་པས་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པ།
― DTG01_Page_401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མོས་པས་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དང༌། ས་ཐོབ་པ་རྣམས་
― DTG01_Page_402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་མོས་པས་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཐབས་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། སྟོབས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གི། །དེ་ལ་གང་ཞིག་སྐྱེ་བོ་དམན་དང་ཕོངས་པ་རེ་བའི་བསམ་ལྡན་མཐོང་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །རིགས་པར་ལྡན་པའི་ཚིག་སྨྲ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །གང་སླད་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་མི་དགེའི་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །བདག་ཉིད་ཞི་བར་བགྱི་སླད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་པར་བཞེད་པ་མ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །བདག་བསྟོད་མ་མཛད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །སྲིད་དང་ཉོན་མོངས་སྐྱོ་བས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་སོགས་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་བརྒལ་བ་དང༌། ལན་དང་བཅས་པར་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །དུས་འགའ་འང་བྱུང་མ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །མཚན་མོ་སྟོན་ཀའི་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་སྨྲས་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །མོས་པས་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཏེ་ལེའུ་གཉིས་པའོ།། །།
ལེའུ་གསུམ་པ་ས་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པ།
― DTG01_Page_402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ས་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྫོགས་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ལེན་པ་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཕྱུག་ཅིང་འབྱོར་བ་ཞེས་
― DTG01_Page_403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་དོ། །སྦྱིན་པར་སྤྲོ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རི་ངོས་ལྗོན་ཤིང་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་དག་ཏུ་བྱ་རྣམས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ལེན་པ་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དཔལ་འབྱོར་འབངས་དང་བཙུན་མོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་ལ་གནོད་པ་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྨན་པ་གདོན་གྱིས་ཟིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ཡོན་ཏན་ནོར་ལྷག་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཐབས་ཀྱིས་རྒྱས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་མ་མ་རང་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་སྐྱེ་བས་སྟོང་བའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཁྱོད་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཐབས་དང་བཅས་པའི་བརྩོན་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཕྲིན་ལས་མངའ་བར་མི་བཞེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་དག་དང་གང་སླད་ཤེས་རབ་དོན་དམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བརྒལ་བ་དང་ལན་དང་བཅས་པར་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་ས་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ས་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཏེ་ལེའུ་གསུམ་པའོ།། །།
ལེའུ་བཞི་པ་མངའ་དབང་མཛད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པ།
― DTG01_Page_403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དེ་ལ་མངའ་དབང་མཛད་པ་ནི་ལྔ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ལས་དང༌། ཐབས་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་དག་གོ །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་བས་པས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་མངའ་དབང་མཛད་པ་བསྟན་ཏོ། །དྲན་དང་མཁྱེན་པས་གཟུང་བས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་དེའི་དགོས་པའོ། །འགྲོ་བ་ཉོན་མོངས་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་མངའ་དབང་མཛད་པའོ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ནི་ཡུལ་ཅན་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་བཅོམ་ནས། །
― DTG01_Page_404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གིས་ནི་དེའི་དགོས་པའོ། །སྔོན་གྱི་མི་དགེའི་ཕྲིན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ལས་ལ་མངའ་དབང་མཛད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་དགེའི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་དེའི་དགོས་པའོ། །མ་བཞིན་རེས་འགའ་ཐུགས་རྗེ་དག་དང་མ་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཐབས་ལ་མངའ་དབང་མཛད་པའོ། །གང་སླད་སྣ་ཚོགས་ཐབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་དེའི་དགོས་པའོ། །ཁ་ཅིག་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ལ་བློ་གྲོས་ཅི་རིགས་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་མངའ་དབང་མཛད་པའོ། །ངེས་པར་ཐར་འཚལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་དེའི་དགོས་པའོ། །གང་སླད་ཁྱོད་ནི་འགྲོ་བའི་སྐྱེ་བ་བཅད་དང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །མངའ་དབང་མཛད་པ་བསྟན་པའི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།
ལེའུ་ལྔ་པ་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པ།
― DTG01_Page_404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འཇིག་རྟེན་མ་རིག་ལྡོངས་གྱུར་ལ། ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཉི་མ་དུ་མས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའོ། །ལྷན་ཅིག་གནས་པར་འགལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཡོན་ཏན་བརྙེས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་དག་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྐྱོབ་པའི་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བསྟོད་པ་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །།
ལེའུ་དྲུག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པ།
― DTG01_Page_404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་ཁྱབ་པ་འདི་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཆོས་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །ཇི་སྲིད་ཉི་མའི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་ནི་ཡུན་དུ་གནས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ངོན་གསུམ་དང་ལྡན་པས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པའོ།། །།ཐ་མས་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ཇི་སྲིད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པར་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་བ། །སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པར་བསྟོད་པའི་དོན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ།
ཕྱོགས་བཅུ་གླང་པོ།
― DTG01_Page_405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། གུ་ཎ་ཨ་པཪྻནྟ་སྟོ་ཏྲ་བ་ཏུ་ཀཱ་རི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པར་བསྟོད་པའི་དོན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་མི་ཤེས་སྒྲོ་དག་དང༌། །ང་རྒྱལ་མེད་དང་འདོད་དོན་བསྒྲུབ། །ཚིགས་བཅད་དོན་བཞི་ལྡན་པ་ཡིས། །བསྟོད་པའི་གླེང་ནི་བསླང་བ་བསྟན། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཞན་དོན་གྱིས། །བསྟོད་པའི་དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་བསྡུས། །དེ་ལ་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་རྒྱུ། །འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་དོན་ཉིད་བསྟན། །བསྟན་པ་སྦྱོར་བ་དབང་མཛད་པའི། །གནས་སྐབས་གསུམ་གྱིས་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་དོན་བྱང་ཆུབ་སྨོན་ལམ་གྱི། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་བསམ་པ་སྟེ། །ཚིགས་བཅད་ལྔ་དང་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས། །དེའི་རྒྱུ་བཞི་དང་བཅས་པ་བསྟན། །མི་འདོད་པ་དང་འདོད་པ་དང༌། །གྲོགས་དང་ལོངས་སྤྱོད་བྱས་པས་བསྟན། །རིགས་དང་དགེ་བཤེས་སྙིང་རྗེ་དང༌། །སྐྱོན་མེད་བསམས་པ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ། །དེ་མིན་དེ་ཉིད་སར་གནས་པས། །འདིར་ནི་སྦྱོར་བ་རྣམ་གཉིས་བྱས། །སྔ་མའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་བཅུ། །གཞན་གྱི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་བདུན། །ཚིགས་བཅད་དྲུག་གིས་དྲུག་རྣམས་སྟོན། །གཉིས་ཀྱིས་གཅིག་ཡིན་གསུམ་གྱིས་གཞན། །དང་པོའི་ཁྱད་པར་བསམ་པ་དང༌། །སྦྱོར་བ་ལེན་པ་སྦྱིན་བྱ་བའོ། །དང་པོ་ལྔ་ནི་རེ་རེ་ཡིས། །ཟག་མེད་གཞན་ནི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་སྐྱེ་དང་ལས། །ཐབས་དང་རབ་ཏུ་སྨིན་བྱ་བ། །དབང་མཛད་ལྔ་ནི་དགོས་བཅས་པར། །གཉིས་གཉིས་གཉིས་གཉིས་གསུམ་གྱིས་སོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་དངོས་མ་གསུངས། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཟད་པ་ལ་ཡིན། །འབྲས་བུ་གསུམ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་དང༌། །ཉེས་དང་ཡོན་ཏན་སྤངས་འབྱོར་བའོ། །གཞན་དོན་གསུམ་སྟེ་ཆོས་བསྟན་དང༌། །དམ་ཉམ་པ་དང་ཡུན་རིང་གནས། །ཐམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་སྟེ། །བསྟོད་པའི་དོན་ནི་བསྡུས་པ་བསྟན། །ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པར་བསྟོད་པའི་དོན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་སརྦ་ཛྙ་དེ་བ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་
― DTG01_Page_406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བནྡེ་རིན་ཆེན་མཆོག་གིས་བསྒྱུར། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་དཔལ་བརྩེགས་རཀྵི་ཏས་ཞུས་ནས་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བསྟོད་པ།
ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ།
― DTG01_Page_406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བུདྡྷ་སྱ་ནི་རྦཱ་ཎ་སྟོ་ཏྲཾ། བོད་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བསྟོད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་སེར་སྐྱའི་གཞིར་ནི་ཤཱཀྱའི་རིགས་སུ་འཁྲུངས། །གང་གིས་མཉམ་དགར་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད། །གང་གིས་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར། །སཱ་ལའི་ཚལ་དུ་མྱ་ངན་འདས་གྱུར་དེ་བསྟོད་པ། །ཀྱི་ཧུད་སྙིང་རྗེ་ལྡན་མགོན་རྒྱལ་བའི་སྡིག་པ་ཞི། །ཀྱི་ཧུད་སེམས་ཅན་མཉེས་གཤིན་ཁ་ལོས་སྒྱུར་བཟང་མཆོག །ཀྱི་ཧུད་དེད་དཔོན་ཞི་བའི་ལམ་གྱུར་སྟོན་པ་པོ། །ཀྱི་ཧུད་སྡུག་དང་མི་སྡུག་ཐུགས་སྙོམས་འཇིག་རྟེན་གཉེན། །ཀྱི་ཧུད་མུན་ནག་གིས་བསྒྲིབས་མིག་ཅན་འཇིག་རྟེན་སྤྱན། །ཀྱི་ཧུད་ཐུབ་ཆེན་གྲུ་ཡིས་འཇིག་རྟེན་སྒྲོལ་མཛད་པ། །ཀྱི་ཧུད་སཱ་ལའི་ཚལ་དུ་ཅི་ཕྱིར་མྱ་ངན་འདས། །ཁྱོད་ཞལ་ཟླ་རྒྱས་པདྨ་ཁ་ཕྱེ་འདྲ་བ་དང༌། །ཨུཏྤལ་རྒྱས་པ་ལྟ་བུའི་སྤྱན་ལྡན་སྐུ་ཉིད་ཀྱང༌། །གསེར་གྱི་རི་འདྲ་མཚན་རྣམས་རྫོགས་པ་སུས་མཐོང་འགྱུར། །ཀྱི་ཧུད་འོད་འདྲའི་གཟུགས་མཆོག་འདི་མ་མཐོང་བས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྔོན་ཚེ་རྒྱ་ཆེན་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་གཟིངས་བཅས་ཏེ། །ཉིད་ཀྱི་དོན་དང་འགྲོ་བ་ཆེན་པོའི་གཞན་དོན་མཛད། །སྲོག་ཆགས་བརྒྱ་ཕྲག་མང་པོ་ཐར་དང་མཐོ་རིས་བཀོད། །ཀྱི་ཧུད་མི་རྟག་མེ་ཚོགས་དག་གིས་ཟད་མཐར་གྱུར། །དག་པའི་རྫིང་ཡངས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཆུ་ཡིས་བསིལ་བར་བལྟམས། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་ཆུ་སྲིན་དུར་པས་ཁྱབ། །དགེ་སློང་དམ་པ་གཞན་ཚོགས་བརྒྱ་ཡིས་ཉེ་བར་བསྟེན། །ཀྱི་ཧུད་བདེ་འགྲོའི་འབབ་སྟེགས་སྐམ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །སྤྱོད་པའི་རྩ་བ་བརྟན་ཞིང་དྲན་པའི་སྡོང་པོས་མཛེས། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་མེ་ཏོག་ཁ་བྱེ་བཟོད་ཡལ་ག །ངོ་ཚའི་འདབ་རྒྱས་བདུད་རྩི་འབྲས་བུས་མཆོག་གཡུར་ཟ། །ཀྱི་ཧུད་བདེ་གཤེགས་ཤིང་འགྱེ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །རྡུལ་མེད་མྱ་ངན་འདས་པ་ནམ་མཁའི་ངོས་ལེགས་བཞུགས། །
― DTG01_Page_407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སློབ་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལེགས་གནས་དཀྱིལ་འཁོར་སྐར་མ་ཅན། །འཕགས་ལམ་སྐྱེད་བྱེད་བློ་མིག་ཡིད་འོང་ཟླ་ཟེར་ཅན། །ཀྱི་ཧུད་བདེ་གཤེགས་ཟླ་བ་ནུབ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །གཏི་མུག་མུན་ནག་སེལ་མཛད་ཡོན་ཏན་འོད་ཟེར་ལྡན། །གདུལ་བྱའི་ཚོགས་ཀྱི་རྫིང་གི་པདྨ་ཁ་འབྱེད་ཅིང༌། །ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་དྲི་མའི་འདམ་སྐེམས་མཛད། །ཀྱི་ཧུད་བདེ་གཤེགས་ཉི་མ་ནུབ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །བྱམས་མཆོག་སྐུ་མངའ་འཕགས་པའི་བདེན་བཞིའི་ཞབས་དང་ལྡན། །ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་ལྷ་ཡི་སྤྱན་གཉིས་དང་ལྡན་ཞིང༌། །དད་པ་རབ་སྐྱེད་རྣམ་དག་གྲོལ་བའི་འགྲོས་ཀྱིས་བཞུད། །ཀྱི་ཧུད་བདེ་གཤེགས་གླང་ཆེན་ཞིར་གཤེགས་བདག་ཕྱག་འཚལ། །སེམས་ཅན་མེད་པ་སྒྲ་སྒྲོགས་མུ་སྟེགས་རི་དགས་འཇོམས། །ངོ་མཚར་རལ་པའི་ཚོགས་མངའ་འཕྱང་བས་སྐུ་ལ་བརྒྱན། །ཤེས་རབ་མཆེ་བ་རབ་རྣོ་ཚུལ་ཁྲིམས་དགེ་བའི་ཞབས། །ཀྱི་ཧུད་བདེ་གཤེགས་སེང་གེ་ཞིར་གཤེགས་བདག་ཕྱག་འཚལ། །སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ཡོངས་འདས་ཁྱོད་ལ་བདག་བསྟོད་པས། །བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་འབྲས་བུ་མཐའ་ཡས་གང་བསགས་པ། །དེས་ནི་བདག་གིས་གནས་མཆོག་དམ་པ་ཐོབ་གྱུར་ནས། །ཁྱེད་འདྲ་ཁོ་ནར་འགྲོ་ལ་ཕན་པ་བགྱིད་གྱུར་ཅིག །སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དཔལ་ལྡན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
བཤགས་པའི་བསྟོད་པ།
ཙནྡྲ་གོ་མི།
― DTG01_Page_407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། དེ་ཤ་ན་སྟ་བ། བོད་སྐད་དུ། བཤགས་པའི་བསྟོད་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་མཉམ་མེད་འགྲོ་བའི་བླ། །ཉེས་པ་ཀུན་བྲལ་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བའི་གནས། །སྐྱབས་ཁྱེད་ཉེ་བར་དམིགས་ནས་རྟག་ན་བ། །རང་གི་ཉེས་པའི་འགྱུར་བརྗོད་བཤགས་པར་བགྱི། །ཤིན་ཏུ་རྒལ་དཀའ་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་འདྲ་ཞིང༌། །ཏོག་དང་དཔྱོད་པ་ངན་པའི་དབའ་རླབས་ཅན། །ཉོན་མོངས་ཆུ་སྲིན་འཛིན་ཁྲིས་དཀྲུགས་པ་ན། །བདག་གི་རང་གི་སེམས་ལའང་ཞི་མ་མཆིས། །འདོད་ཆགས་རྒྱ་མཚོའི་དབའ་རླབས་ཆེར་འཁྲུགས་ཚེ། །གལ་ཏེ་མི་གཙང་གཟིངས་ལ་བསྟེན་གྱུར་ན། །
― DTG01_Page_408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེར་ནི་བདག་ཡིད་ཞེ་སྡང་མེ་ཡིས་ནི། །རྩྭ་སྐམས་བཞིན་དུ་ངེས་བསྲེགས་ཉེ་བར་བཅོམ། །ཞེ་སྡང་མེ་ཡི་གདུང་བ་ཞི་བྱའི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་བྱམས་པའི་རྫིང་ནི་བསྒོམས་གྱུར་ཀྱང༌། །དེར་ནི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བདེར་འདོད་པའི། །ཆགས་པའི་འདམ་གྱིས་ཡིད་ནི་ཟིན་པར་གྱུར། །ཆགས་པའི་འདམ་གྱི་དྲི་མ་དག་བྱའི་ཕྱིར། །གལ་ཏེ་དེ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཆུས་འཁྲུ་ཡང༌། །དེར་ནི་འགྲོ་ཀུན་ཉམ་ཐག་སེལ་བ་ཡི། །འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྙིང་རྗེའང་རྣམ་པར་ཉམས། །གཙོ་བོ་གལ་ཏེ་སྙིང་རྗེ་སྒོམ་པ་ན། །བདག་ནི་མྱ་ངན་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་སྐྱེ། །འདི་ནི་ཞི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་དགའ་བསྟེན་ན། །གཡོ་བའི་སེམས་ནི་དགོད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར། །གལ་ཏེ་དགའ་བ་ཞི་ཕྱིར་སྐྱོ་བསྐྱེད་ན། །དེ་རུ་སེམས་ནི་དབང་མེད་ཞུམ་པར་གྱུར། །གལ་ཏེ་བརྩོན་པས་དམན་ལས་བསྟོད་པ་ན། །ང་རྒྱལ་དགྲ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་དག་ཏུ་གྱུར། །དེ་ཡི་གཉེན་པོར་ཐམས་ཅད་སྟོན་ཉིད་སྒོམ། །དེར་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་མེད་གྱུར། །གལ་ཏེ་དེ་ཡི་དོན་དུ་ཀུན་རྫོབ་བསྟེན། །དེར་ཡིད་ནོར་གྱི་བསམ་པ་སྐྱེ་བར་གྱུར། །གལ་ཏེ་ཡིད་ནི་ནོར་སོགས་ལ་སྦྱར་ན། །ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་ཆང་ནི་ལྡུད་འགྱུར་ཞིང༌། །དྲེགས་དང་རྨོངས་པའི་གཉིད་ཀྱིས་མྱོས་པས་ན། །མངོན་འདོད་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར། །གང་ཚེ་བདག་ནི་སྦྱིན་པར་འདོད་ན་ཡང༌། །སེར་སྣ་སྟོབས་ཅན་གྱིས་ནི་ངེས་པར་འཛིན། །གལ་ཏེ་དེ་བསལ་ཅི་སྟེ་ཕྱིན་གྱུར་ནའང༌། །དེ་ཚེ་ཡུན་རིང་དུས་སུ་རྗེས་སུ་འགྱོད། །གལ་ཏེ་དད་པས་སླར་ཡང་དད་བྱས་ཀྱང༌། །འཇིག་རྟེན་གཞན་གྱི་འབྲས་བུར་དེ་ལྟུང་གྱུར། །མི་རྟག་ཤེས་པས་རེ་བ་མེད་བྱས་ན། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་ལེ་ལོས་རྣམ་པར་ཞུམ། །མགོན་པོ་འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རབ་གཟིར། །སྔོན་སྟེའང་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་ལ་བལྟས་ནས། །གལ་ཏེ་གཞན་དོན་སྤྱོད་པར་འདོད་ན་ཡང༌། །བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡིས་དབང་མེད་འཛིན། །བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་ང་རྒྱལ་འབྲང༌། །དེ་ནི་ངའི་ཞེས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད། །དེར་ནི་ང་རྒྱལ་དྲེགས་དང་འདོད་སོགས་ཀྱིས། །ཁྲོས་པའི་དགྲ་བཞིན་དུ་ནི་རྣམ་པར་འཇོམས། །གང་ཚེ་བདུད་ཀྱི་སྡེ་ལྟར་འཇིགས་པ་ཡི། །
― DTG01_Page_409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཉོན་མོངས་དྲ་པ་ཀུན་ནས་བདོ་གྱུར་པ། །དེ་ཚེ་དུས་མཚན་མི་བཟད་ལྟ་བུར་ནི། །ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མུན་པ་རྣམ་པར་འཕེལ། །སྡིག་པ་བརྗོད་བགྱི་རྗེས་འགྱོད་པ་རྣག་དཀའ་ཞིང༌། །སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་བ་མི་བཟད་ལགས། །དེ་ལས་ལྷག་པའི་རབ་གནོད་ཅི་ཞིག་མཆིས། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དེ་ལ་རང་ཉིད་སྤྱོད། །གལ་ཏེ་སྣ་ཚོགས་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུར་གྱུར་པའི། །གཞན་ལ་གནོད་བྱེད་པ་ལས་བཟློག་པ་ན། །སྐྱེ་བོ་ངན་པ་ཉེས་མེད་དགྲར་གྱུར་པ། །རལ་གྲིའི་སོ་ལྟར་གདུག་པས་དེ་འཁྲུགས་བྱེད། །གང་ཚེ་བདག་ཡིད་བཟོད་བྱེད་འདོད་ན་ཡང༌། །དེ་ཚེ་དེ་ཡི་ཉེས་སྤྱོད་འཆིང་བས་བསྡམས། །དེ་ནི་བཀག་ཅིང་ཡོངས་བསྡམས་དྲག་པོ་ཡི། །ཞེ་སྡང་མེ་ཡིས་ཡོངས་སྐེམས་བརྩེ་དང་བྲལ། །ཇི་ལྟར་མི་བཟད་ལྟ་བའི་དུག་ཅན་དག །ནང་གནས་ཤིང་ནི་མཁས་རྣམས་སྤོང་བར་བྱེད། །དེ་བཞིན་ཁོང་ཁྲོའི་སྤྱོད་པ་སྦེད་པ་ཡི། །བདག་གི་བསམ་པ་དགེ་བ་རྣམས་སྤོང་བྱེད། །ཉི་མའི་ཟེར་གྱིས་བསྲེགས་པའི་རྡོ་འདྲ་ཞིང༌། །ཡོངས་སུ་བསྐམས་པས་རྡུལ་གྱུར་ཐལ་བ་འདྲ། །བྱེ་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ལམ་ལྟ་བུར། །བདག་གི་བསམ་པར་ཆོས་ཆར་དོན་མ་མཆིས། །རང་གི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་མ་དཔྱད་པས། །གང་ཞིག་བདག་ལ་ཕན་བརྩོན་ལྟ་བུར་ནི། །བཟོད་དང་སྦྱིན་པས་མཆོག་ཏུ་ཕན་འདོགས་པ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་དེའང་བདག་གིས་བཟོད་མི་ནུས། །སྡང་བར་བྱེད་དམ་འབྲོས་ཤིང་འབྱོར་བའམ། །རབ་ཏུ་གཡེང་ངམ་ཟློག་པར་བྱེད་ན་ཡང༌། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བདག་འདྲ་ལ་སློབ་བྱེད། །དེ་འདྲའང་བླ་མ་ཡིན་སྙམ་བདག་མི་སེམས། །སོང་སྟེ་གསོལ་བ་བཏབ་ཀྱང་རྙེད་དཀའ་ཞིང༌། །བཟོད་པའི་དུས་སུ་སྨན་ཆེན་མཆོག་གྱུར་པ། །བཟོད་པའི་ངང་ཚུལ་གལ་ཏེ་མི་བཟོད་ན། །བཟོད་པའི་རྒྱུ་གཞན་བདག་ལ་ཅི་ཞིག་མཆིས། །ཉོན་མོངས་སྲིན་པོས་ཟིན་པས་སེམས་དཀྲུགས་ཤིང་། །རིམས་བཅས་བདག་ཕན་ལ་ཡང་བརྩོན་མེད་པའི། །འཇིག་རྟེན་བལྟ་བར་འོས་པ་མཐོང་བ་ན། །གཙོ་བོ་བདག་སྡང་ཉིད་སྐྱེའི་སྙིང་རྗེ་མིན། །སྐྱེ་བོ་རང་གི་ལས་འབྲས་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། །ཐམས་ཅད་དབང་མེད་འཇིག་པ་ཡིན་པར་ཤེས། །གཞན་དག་ཉེས་མེད་པར་ནི་བརྟགས་གྱུར་
― DTG01_Page_410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང༌། །རྨོངས་པའི་རབ་རིབ་དག་གི་རྣམ་འཁྲུལ་གཟིགས། །བདག་ནི་ཉེས་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་ན་ཡང༌། །སུ་ཡི་ཉེས་པའི་ཆ་ཡང་བཟོད་མི་བགྱིད། །བཟོད་པ་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་གཞན་མཆིས་ཀྱང༌། །གང་ཕྱིར་མི་བཟོད་དེ་འདིར་ངོ་མཚར་ཆེ། །དབྱར་དུས་མཁའ་ལ་ལྡང་བ་ལྟ་བུར་ནི། བདག་གི་ཡིད་ལ་ཉོན་མོངས་སྤྲིན་ཚོགས་རྣམས། །ཡང་དང་ཡང་དུ་འགྲོ་ཞིང་འོང་འགྱུར་བ། །ངོ་ཚ་རྣམ་སྤངས་ལེ་ལོ་ཅན་བདག་ངན། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་གྲང་ལྷགས་བྱུང་གྱུར་ན། །ཏིང་འཛིན་འབར་བས་རྒྱལ་བར་སྤྲོས་གྱུར་ཀྱང༌། །གཉིད་དང་རྨུགས་པའི་རབ་རིབ་བདོ་གྱུར་པས། །མལ་སྟན་འདོད་པ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་འཕེལ། །བདག་ཡིད་འདོད་ཆགས་ཞགས་པས་དབང་མེད་བགྱིས། །ཞེ་སྡང་མེས་བསྲེགས་ང་རྒྱལ་དག་གིས་བཅོམ། །ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་མདའ་མདུང་མཚོན་ཆ་ཡིས། །ཀུན་དུ་གང་བས་དབང་མེད་བརྒྱལ་བར་གྱུར། །དྲན་པ་རྙེད་ནས་བཅིངས་ཤིང་མྱུར་སྐྲག་པ། །རབ་ཏུ་བཅོམ་པས་རྣམ་པར་ཞུམ་གྱུར་ཅིང༌། །གཡོ་དང་སྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསླུས་གྱུར་པས། །དམན་པ་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དག་ན་འཁྱམ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཞི་གནས་ལ་དམིགས་ཤིང༌། །དེ་དང་དེར་ཡིད་ཡང་ཡང་གཏད་པ་ན། །དེ་དང་དེ་ལས་ཉོན་མོངས་ཞགས་པ་ནི། །ཡུལ་ལ་ཆགས་པའི་ཐག་པས་དབང་མེད་དྲངས། །བརྩོན་པ་བསྟེན་ན་རྒོད་པའང་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང༌། །དེ་སྤངས་ན་ནི་ཞུམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །འདི་ཡི་རིགས་པའང་མཉམ་འཇུག་རྙེད་དཀའ་ན། །བདག་གི་སེམས་དཀྲུགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བགྱི། །ཤེས་རབ་ལ་སྤྱོད་ན་ནི་རྒོད་པ་འབྱུང༌། །འཛིན་ལ་བསྟེན་ན་ཞུམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །འདི་ཡི་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་རྙེད་དཀའ་ན། །བདག་གི་སེམས་དཀྲུགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བགྱི། །འབད་པས་འཇུག་ན་རྒོད་པ་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང༌། །དེ་ཀློད་ན་ནི་ཞུམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །འདི་ཡི་དབུ་མར་བསྒྲུབ་པ་འང་རྙེད་དཀའ་ན། །བདག་གི་སེམས་དཀྲུགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བགྱི། །བསམ་གཏན་ནགས་མེས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ནི། །ཉེས་པའི་ནགས་ཚལ་བསྲེགས་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། །བདག་ལྟའི་རྩ་བ་བརྟན་པོ་མ་ཟད་པས། །ཆར་གྱིས་བརླན་བཞིན་མདུན་ན་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །གང་ཞིག་
― DTG01_Page_411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཉོན་མོངས་ལས་འབྲས་ཙམ་གྱི་རྒྱུན། །མཐོང་བ་ཡིས་ཀྱང་དེ་ནི་ལྡོག་འགྱུར་ལ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཀྱང་སྤོང་བར་བྱེད་མོད་ཀྱི། །འགྲོ་བའི་དོན་བརྩོན་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་རིང༌། །སྐྱོབ་པ་ཆགས་པ་ཙམ་དང་རྣམ་བྲལ་བས། །འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་གྱུར་པའི། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་རྒྱུ་ཟད་མར་མེ་བཞིན། །ཕུང་པོ་ལྷག་མ་ཟད་པའི་མྱ་ངན་འདས། །གང་ཡང་འགྲོ་ཀུན་ཉམ་ཐག་སེལ་བྱེད་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བདུད་རྩི་བཅུད་ཀྱིས་ལེན། །བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་རུ་མི་རྟོག་སྒོམ་པ་ན། །དེ་ཚེ་བདག་ནི་རྣམ་རྟོག་ཁོ་ནར་རྒྱུག །།རྨི་ལམ་ཚུལ་འདྲར་འགྲོ་ཀུན་གང་གིས་ཀྱང༌། །ཅི་ཡང་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་མི་བྱེད་པར། །བསྒོམས་ཀྱང་རྟོག་པ་པོ་དང་རྟོག་བྱ་ཡི། །རྣམ་རྟོག་དགྲ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་ལ་སྤྱོད། །གཙོ་བོ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་འཚེ་བ་འདི། །གཟིགས་ལ་བདག་ལ་ལྟ་བ་དྲི་མེད་རྩོལ། །བདག་ནི་གཅེས་པ་གང་དང་གང་རྟོག་པ། །དེ་དང་དེ་ཉིད་དང་པོར་རྣམ་པར་ཉམས། །ཡང་ན་སྔོན་ཚེ་བགྱིས་པའི་བདག་གིས་ཉེས། །འདི་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་མཛད། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་མུན་སེལ་ཉི་མ་ཡང༌། །དམུས་ལོང་དག་གིས་མུན་ནག་སེལ་མི་བགྱིད། །ཡུན་རིངས་དུས་སུ་ནད་གཞི་སྟོན་བྱེད་ཅིང༌། །འདིར་ཡང་རྒྱུན་དུ་སེམས་ནི་རྣམ་རྨོངས་པའི། །མཛེ་ཅན་རྐང་པ་ལག་པ་ཆད་པ་ལ། །ཐང་འགའ་སྨན་བསྟེན་པ་ཡིས་ཅི་བགྱིར་མཆིས། །སེམས་ཀྱི་ཤིང་ནི་ཐོག་མ་མེད་དུས་ཅན། །ཉོན་མོངས་ཁ་བའི་ཁུ་བས་བརླན་བསྒོས་པ། །རོ་ཞིམ་དངོས་པོར་བགྱི་པར་མི་ནུས་ལ། །ཡོན་ཏན་ཆུ་ཡི་ཐིགས་པས་ཅི་རུ་འགྱུར། །བདག་ཡིད་ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་ཉིད། །བྱང་ཆུབ་གསེར་བསྒྱུར་རྩིར་འགྱུར་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཡོན་ཏན་དེ་དང་དེ་ཉིད་ལ་སྦྱར་ན། །ཉེས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏེ་གནས། །སྨན་ཆེན་ཉིད་དུ་གང་དང་གང་བཤད་པ། །དེ་དང་དེ་ཉིད་བདག་ལ་དུག་ཏུ་གྱུར། །རིགས་པ་ཉིད་ནི་བཅུད་ལེན་མཆོག་ཡིན་ན། །གལ་ཏེ་ཡིད་རྟོན་མེད་ན་དེ་ཡོད་མིན། །གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་བདོ་བ་རྣམ་སེལ་ཞིང༌། །གང་ཡང་ཉེས་གཞན་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ། །དེ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ཞེས་བདག་སེམས་ན། །ཅི་འདྲ་ཡིན་ཞེས་སླར་ཡང་དེ་མ་བྱས། །བསམ་པ་བག་ལ་ཉལ་
― DTG01_Page_412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཁམས་བག་ཆགས། །ཉེས་པའི་རྒྱུ་ཡི་གཉེན་པོ་ལ་སྦྱར་བ། །བསམ་པའི་མན་ངག་དེ་ནི་སྒོམ་པ་ན། །འདི་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་ཞི་བར་འགྱུར། །སྐྱོབ་པ་ཉེས་པ་ཀུན་དང་རྣམ་བྲལ་ཞིང༌། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་དམ་པའི་དོན་གཟིགས་པ། །ཁྱེད་ཀྱིས་སྣ་ཚོགས་ཚུལ་དུའང་དེས་གསུངས་པས། །ཉོན་མོངས་ས་བོན་མ་ལུས་སེལ་བར་བྱེད། །ཁྱེད་སྐུ་མཛེས་པའི་མཚན་གྱིས་འབར་གྱུར་པ། །དེ་ཡང་མདུན་ན་བཞུགས་པ་མཐོང་བ་དང༌། །རྣ་བས་བཏུང་བའི་བདུད་རྩིའང་ཐོས་གྱུར་པ། །ཉོན་མོངས་ས་བོན་མ་ལུས་རྣམ་པར་འཇིག །གཙོ་བོ་ཁྱེད་ལ་དེ་ལས་རབ་མཆོག་གྱུར། །ཆོས་སྐུའི་ཉི་མ་བླ་ན་མེད་པ་མངའ། །བསམས་ཀྱང་འགྲོ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མི་འགྱུར་བ། །ཉེས་པའི་རབ་རིབ་འཇོམས་པ་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཐུགས་མཆོག་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་ཡིས་ནི། །ཞི་གནས་གང་ཡང་རུང་བ་དེར་བཞུགས་ནས། །ཉེས་ཀུན་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཞི་མཛད་པའི། །བཅོམ་ལྡན་གང་ཡིན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་བླ་མེད་ལ་བཤགས་པའི། །ཡང་དག་བསྟོད་པ་རྣམ་སྦྱར་དགེ་བ་ནི། །ཟླ་མཛེས་ལྟར་དཀར་བདག་གིས་གང་བསགས་དེས། །འགྲོ་ཀུན་བདེ་བ་ཅན་དུ་འགྲོ་བར་ཤོག །བཤགས་པའི་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་ཙནྡྲ་གོ་མིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བུདྡྷཱ་ཀ་ར་ཝརྨ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
བཤགས་པའི་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་པ།
སངས་རྒྱས་ཞི་བ།
― DTG01_Page_412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། དེ་ཤ་ན་སྟ་བ་བྲྀ་ཏྟི། བོད་སྐད་དུ། བཤགས་པའི་བསྟོད་པའི་འགྲེལ་བ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་ན་བསྟོད་པ་བྱེད་པའི་དུས་སུ་བསྟོད་པ་རྩོམ་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང༌། དགོས་པ་མཛད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྨྲ་བར་བྱེད་ལ། བསྟོད་པ་བྱེད་པ་དེ་ཡང་དད་པ་དང༌། །མང་དུ་ཐོས་པ་དང༌། ཉམ་ང་བའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་གཙོ་ཆེར་མང་དུ་ཐོས་པའི་རྒྱུས་དགོས་པ་མཛད་པའི་གནས་སྐབས་ལ་བརྟེན་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་
― DTG01_Page_413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྒོ་ནས་སྡིག་པ་བཤགས་པའི་ཚུལ་སྨྲ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར། །སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་མཉམ་མེད་འགྲོ་བའི་བླ། །ཉེས་པ་ཀུན་བྲལ་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བའི་གནས། །སྐྱབས་ཁྱེད་ཉེ་བར་དམིགས་ནས་རྟག་ན་བ། །རང་གི་ཉེས་པའི་འགྱུར་བརྗོད་བཤགས་པར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨན་པའི་གཙོ་བོ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཀྱིས་གདུངས་ཤིང་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་གསོ་བའི་རིག་པ་མཁྱེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མཉམ་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཚངས་པ་དང་དྲག་པོ་ལ་སོགས་པའི་ནང་ན་འདི་དང་ཐབས་མཉམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་རྣམས་ལ་ལམ་གྱི་དམ་པ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་པས་ན་འགྲོ་བའི་བླ་མའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་ཀྱང་འགྲོ་བའི་བླ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་ཀུན་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བའི་གེགས་བྱེད་པས་ན་ཉེས་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ངེས་པར་སྤངས་པའོ། །ཉེས་པ་དང་བྲལ་བ་འབའ་ཞིག་ཙམ་གྱིས་བླ་མར་གྱུར་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསླབ་ཅིང་བྱང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན། ཡོན་ཏན་ཏེ། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་ལ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ནི་བསྐྱེད་པའི་གཞི་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱུ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྐྱབས་སུ་འོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱབས་ཏེ། གང་ལ་བརྟེན་ནས་སྡིག་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟད་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་མངའ་བས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྐྱབས་དམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱབས་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱེད་ཅེས་བྱ་བ་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པས་དམིགས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །ཉེས་པར་དམིགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་དད་པའི་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་ཤིང་མངོན་སུམ་དུ་
― DTG01_Page_414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བྱས་ནས་ཉེས་པ་བཤགས་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཤགས་ཤེ་ན། རྟག་ན་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཀྱིས་གདུངས་ཤིང་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ལ་བྱའི་རླུང་ལ་སོགས་པ་འཁྲུག་པ་ལ་ནི་མི་བྱ་སྟེ། འདིར་གནས་སྐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ཉེས་པའི་འགྱུར་བ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གི་རང་བཞིན་ཉམས་ཤིང་གནས་སྐབས་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གང་དག་ཡིན་པ་ཚིག་གིས་བརྗོད་པའི་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་གུས་པའི་ཚུལ་དང་ཡང་ལྡན་པས་བཤགས་པར་བགྱི་ཞིང་མི་བཅབ་པར་མངོན་སུམ་དུ་བརྗོད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་འདི་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། འབྲེལ་པ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་ཉེས་པ་བཤགས་པ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། བསྟོད་པའི་ཚིག་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་རྒྱུ་འབྲས་བུ་འབྲེལ་བ་ནི་འབྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ཏེ་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ཉིད་འཐོབ་པ་ནི་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཉེས་པའི་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཤིན་ཏུ་རྒལ་དཀའི་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་འདྲ་ཞིང༌། །རྟོག་དང་དཔྱོད་པ་ངན་པའི་དཔའ་རླབས་ཅན། །ཉོན་མོངས་ཆུ་སྲིན་འཛིན་ཁྲིས་དཀྲུགས་པ་ན། །བདག་གི་རང་གི་སེམས་ལའང་ཞི་མ་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀྱེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་རང་གི་སེམས་ལ་ཞི་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་མ་མཆིས་སོ། །ཇི་ལྟར་མེད་པར་གྱུར་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་རྒལ་དཀའི་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་འདྲ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་དྲག་པོས་བདས་ཤིང་གཡེངས་པར་གྱུར་པ་དག་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་གནས་སུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་བཟློག་པར་དཀའ་བས་གཡེངས་པར་གྱུར་པས་ན་སེམས་ལ་ཞི་བ་དང་བདེ་བ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་
― DTG01_Page_415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟོག་དང་དཔྱོད་པ་ངན་པའི་དཔའ་རླབས་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྟོག་པས་ན་རྟོག་པ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་རྩིང་བའོ། །དཔྱོད་པས་ན་དཔྱོད་པ་སྟེ་སེམས་ཞིབ་པའི་རྣམ་པའོ། །རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ངན་པ་ཡང་ཡིན་པས་རྟོག་དཔྱོད་ངན་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནོ། །དེ་ཉིད་ནི་དབའ་རླབས་ཏེ་སེམས་གང་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པའི་རྣམ་པས་དཀྲུགས་ཤིང་གཡེངས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབའ་རླབས་ཅན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བརྒལ་བར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་ཆུ་སྲིན་འཛིན་ཁྲིས་དཀྲུགས་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྟོག་དཔྱོད་ངན་པའི་དབང་གིས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ། དེ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་ཅིང་འཛིན་པ་དམ་པོའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་མཐུན་པར་ན་ཆུ་སྲིན་ཏེ་རྒྱ་མཚོའི་སྲོག་ཆགས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་མང་པོའོ། །དེས་དཀྲུགས་པ་ནི་ཁྱབ་ཅིང་གཡེངས་པར་གྱུར་པའོ། །རྒྱུ་དེས་ན་ཇི་སྲིད་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རྟོག་པ་མ་སངས་པ་དེ་སྲིད་ནི་རང་གི་སེམས་ཞི་ཞིང་དཀར་པོའི་ཆོས་སྐྱེ་བའི་གཞིར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་ལན་ཚྭའི་ཆུ་བོའི་མདོ་ལས། བདག་ནི་ནོར་ཕྲོགས་རྐུན་པོ་རྣམས་ལ་འཇིགས་པ་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་དག་གིས་ནི་ནོར་བཟངས་འཕྲོག་པར་བྱེད་ན་དེ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཡིད་ཀྱི་དགེ་བའི་ནོར་ནི་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་བསགས་བསགས་པ། །བདག་གི་ཐ་མལ་རྣམ་རྟོག་དག་གི་མངོན་དུ་འཕྲོག་པར་བྱེད། །རི་ཁྲོད་དང་ནི་མུན་ཁང་དག་དང་ནགས་ནི་སྟུག་པོ་རུ། །ནོར་ནི་རྐུན་པོ་རྣམས་ལས་འདི་ནི་ལེགས་པར་བསྲུང་ནུས་ཀྱི། །གང་དུ་དགེ་བའི་ནོར་ནི་འཕགས་མིན་རྟོག་པ་འདི་ཡིས་ནི། །བཅོམ་པར་མ་གྱུར་ས་ཕྱོགས་དེ་ནི་འགྲོ་ན་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཁོ་ནར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་མི་གཙང་བ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟོན་པར་མཛད་ཅིང༌། ཚངས་པའི་གནས་བཞི་གསུངས་པ་དང་མི་མཐུན་པར་གྱུར་
― DTG01_Page_416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་རྒྱ་མཚོའི་དཔའ་རླབས་ཆེ་འཁྲུགས་ཚེ། །གལ་ཏེ་མི་གཙང་རྫིང་ལ་བརྟེན་གྱུར་ན། །དེར་ནི་བདག་ཡིད་ཞེ་སྡང་མེ་ཡིས་ནི། རྩྭ་སྐམ་བཞིན་དུ་ངེས་བསྲེག་ཉེ་བར་བཅོམ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། དངོས་པོའི་འདོད་ཆགས་སོ། །དེ་ཉིད་ནི་མང་བ་དང་སྟོབས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོའི། །དབའ་རླབས་ནི་དེ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་མ་སྟེ། དེས་འཁྲུགས་པ་དང་གཡོ་ཞིང་བསྐྱོད་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཡང་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། །ཇི་ལྟར་དང་བའི་ཆུ་འབབ་རྒྱ་མཚོ་ནི། །མི་གཡོ་དབའ་རླབས་ཀྱིས་ནི་རབ་འཁྲུག་བྱེད། །དེ་བཞིན་རྩེ་གཅིག་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱི་ཆུ། །རྣམ་པར་རྟོག་པས་རབ་ཏུ་འཁྲུག་པར་བྱེད། །ཅེས་བཤད་པའི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཅི་ཞིག་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། གཉེན་པོ་བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་མི་གཙང་གཟིངས་ལ་བརྟེན་གྱུར་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་མི་གཙང་བ་སྟེ་མི་སྡུག་པའི་དངོས་པོ་བསྒོམ་ཞིང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་རྒལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་གཟིངས་ལ་རྟེན་ཅིང་གནས་པར་གྱུར་པའོ། །གནས་སྐབས་དེར་སེམས་ཇི་ལྟར་གནས་ཤེ་ན། དེར་ནི་བདག་ཡིད་ཞེ་སྡང་མེ་ཡིས་ནི། །རྩྭ་སྐམ་བཞིན་དུ་ངེས་བསྲེགས་ཉེ་བར་བཅོམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་དེར་ཡུལ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་དབང་གིས་བདག་གི་ཡིད་ཞེ་སྡང་གི་མེས་རྩྭ་སྐམ་པོ་བསྲེགས་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་གནོད་པར་གྱུར་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཞི་བ་ནི་རྙེད་པར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་རང་གི་ཉེས་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཞེ་སྡང་གིས་གནོད་པར་གྱུར་པ་ལ་རང་གི་གཉེན་པོ་བསྟེན་མོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཞེ་སྡང་མེ་ཡི་གདུང་བ་ཞི་བྱའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཞེ་སྡང་ནི་གཞན་ལ་གནོད་པའི་སེམས་ཏེ། མནར་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །དེ་ཉིད་མེ་སྟེ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་མི་བདེ་བའི་གདུང་བས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀུན་ནས་ཡོངས་སུ་སྲེག་པའོ། །ཞི་བ་ནི་གནོད་པ་དེ་ཞི་བ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་དོན་དུའོ། །ཞི་བའི་
― DTG01_Page_417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་བྱམས་པའི་རྫིང་ནི་བསྒོམས་གྱུར་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཞེ་སྡང་གི་མེའི་གཉེན་པོར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བར་འདོད་པའི་བྱམས་པ་སྟེ། མཛའ་བའི་སེམས་རྫིང་གི་ཆུ་ལྟར་བསིལ་བ་ཞེ་སྡང་གི་མེ་འཇིལ་བར་ནུས་པ་བསྒོམས་ཤིང་མང་དུ་བྱས་པར་གྱུར་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེར་ནི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བདེར་འདོད་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་བསྒོམས་པའི་གནས་སྐབས་དེར་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ཁམས་གསུམ་པར་གཏོགས་པའི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་པའི་བདེ་བར་འདོད་ཅིང་གནོད་པ་དང་བྲལ་བར་དགའ་བའི་སེམས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡིད་འདི་དེ་ལྟར་གཏོད་པ་ན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཆགས་པའི་འདམ་གྱིས་ཡིད་ནི་ཟིན་པར་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བདེ་བར་འདོད་པ་ན་རྗེས་སུ་དགའ་བའི་སེམས་དང་འབྲེལ་བའི་སྲེད་པའི་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ཉིད་ནི་སེམས་ཞེན་ཆིང་བྱིང་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པས་ན་འདམ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུས་ཡིད་ནི་ཀུན་ནས་ཟིན་པར་གྱུར་ཏོ། །འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། མངོན་པར་དགའ་བ་དང་བཅས་པའི་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ཆགས་པའི་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་ན་དེ་ཉིད་ནི་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཆགས་པའི་འདམ་གྱི་དྲི་མ་རྣམ་དག་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆགས་པ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ན་འདམ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་ནི་དྲི་མ་སྟེ་རང་གི་ཡིད་བདག་དང་བདག་གིར་ཞེན་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་སྦྱང་བའི་ཕྱིར་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཆུས་འཁྲུ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདམ་གྱི་དྲི་མ་ལྟ་བུར་ཆགས་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བློས་ཉེས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་ལ། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་དུ་ལྟོས་པ་མེད་ཅིང་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་བྲལ་བའི་བཏང་སྙོམས་ཆུ་ལྟ་བུས་འཁྲུ་ཞིང་དྲི་མ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ན་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེར་ནི་འགྲོ་ཀུན་ཉམ་ཐག་སེལ་བ་ཡི། །འཇིག་
― DTG01_Page_418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྟེན་མགོན་པོ་སྙིང་རྗེའང་རྣམ་པར་ཉམས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀྱེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ་དེ་ལྟར་བཏང་སྙོམས་ལ་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་དེར་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འདོན་པར་བྱེད་པས་རབ་ཏུ་འཇུག་པས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་དང་སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཉམས་ཤིང་མེད་པར་གྱུར་པ་དེས་ན་བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་སྙིང་རྗེ་དེ་ཉིད་ཀྱང་བསམ་མོད་ཅེ་ན། གཙོ་བོ་གལ་ཏེ་སྙིང་རྗེ་བསྒོམ་པ་ན། །བདག་ནི་མྱ་ངན་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ༑གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །གལ་ཏེ་སྐྱོན་དེ་མཐོང་ནས་སྙིང་རྗེ་ཉིད་བསྒོམ་ཞིང་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ན་བདག་གི་ཡིད་ལ་སྙིང་རྗེའི་ཚུལ་ལས་བྱུང་བའི་མྱ་ངན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིད་ཀྱི་གདུང་བ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀྱེ་མའོ་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཀུན་དུ་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་མྱ་ངན་གྱི་སེམས་ཤིན་ཏུ་གདུངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཞི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་དགའ་བསྟེན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ལས་བྱུང་བའི་གདུང་བ་ཞི་ཞིང་མཉམ་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚངས་པའི་གནས་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་པར་གྱུར་ན། དེ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། གཡོ་བའི་སེམས་ནི་རྒོད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་དགའ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ཡིད་གཏང་བ་ན་ཡུལ་ལ་གཡོ་ཞིང་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ཡིད་གཟེངས་བསྟོད་པའི་དབང་གིས་རྒོད་ཅིང་ཁེངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི་རང་བཞིན་ཞི་བར་མི་གནས་སོ། །འོན་ཏེ་དེ་ཉིད་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐབས་གཞན་ཞིག་ལ་བསྟེན་མོད་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་དགའ་བ་ཞི་ཕྱིར་སྐྱོ་སྐྱེད་ན། །དེ་རུ་སེམས་ནི་དབང་མེད་ཞུམ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དགའ་བས་དྲེགས་པའི་སེམས་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ན། གནས་སྐབས་དེ་རུ་ནི་སྐྱོ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་སེམས་རང་དབང་མེད་པར་ཞུམ་ཞིང་དམིགས་པ་ལ་གཏོད་མི་ནུས་པར་རྩོལ་བ་ཞན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་
― DTG01_Page_419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ན་སྤྲོ་བས་གཟེངས་བསྟོད་ན་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བརྩོན་པས་དམན་ལས་བསྟོད་པ་ན། ང་རྒྱལ་དགྲ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་དག་ཏུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བརྩོན་ཞིང་འབད་པ་དང་ལྡན་པས་སེམས་ཞུམ་ཞིང་དམན་པ་ལས་དྲེགས་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཚུལ་གང་ཡང་རུང་བས་གཟེངས་བསྟོད་པར་བྱས་ན་ཡང་ཉེས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་ཏེ། ང་རྒྱལ་དང་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་དགྲ་ལྟར་དགེ་བའི་ནོར་འཇོམས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་ཞིང་དེའི་དབང་དུ་འགྱུར་བ་སྟེ། ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བའི་དགྲ་བོ་དེའི་བྲན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཚངས་པའི་གནས་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་ན་སེམས་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་གཉེན་པོ་བསྟེན་པ་ན་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དེའི་གཉེན་པོར་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་སྒོམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བའི་དགྲ་བོ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ། རྒྱ་བ་དང་མི་རྒྱུ་བ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམས་པས་པ་རྒྱལ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ནི་གཅིག་གི་གཅིག་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་མུན་པ་དང་སྣང་བ་ལྟ་བུའམ། ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྫས་ཡུལ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལྟ་བུ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པ་ལས། འདིར་གཟུགས་ཅན་གྱི་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པ་བསལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྒོམ་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྟོང་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྒོམ་པ་ན་ཡང་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེར་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་མེད་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་སྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་དེར་རང་དང་སེམས་ཅན་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་གཞན་དག་སྨིན་ཅིང་འགྲོ་བའི་དོན་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་ཞིང་འབད་པ་མེད་དེ། དེ་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱོན་དེ་ལྟར་གྱུར་པས་ཅི་ཞིག་དམིགས་ཤེ་ན། ཅིའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་དེ་ཡི་དོན་དུ་ཀུན་རྫོབ་བསྟེན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྟོང་
― DTG01_Page_420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་ཉིད་དུ་བལྟ་བའི་སྐྱོན་དེ་བསལ་བའི་དོན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པ་དངོས་པོའི་ཆོས་ལ་རྟེན་ཅིང་གནས་པར་བྱེད་པ་ནའོ། །དེ་ལས་ཀྱང་སྐྱོན་ཅི་ཞིག་འབྱུང་ཞེ་ན། དེར་ཡིད་ནོར་གྱི་བསམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་དངོས་པོ་ལ་སེམས་སྦྱར་བ་ཉོ་ཚོང་ལ་སོགས་པ་ཅི་ནས་ཀྱང་ནོར་སྤེལ་ཞིང་སྒྲུབ་པའི་བསམ་པ་སྐྱེ་བས་ཡིད་གདུང་ཞིང་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་རྟེན་ཅིང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་གཏོང་བར་འདོད་པ་ན་གསེར་དང་ནོར་བུ་ལ་སོགས་པ་ནོར་གྱི་དངོས་པོ་དུ་མ་དག་ཉེ་བར་སོགས་པའི་བློ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ནོར་སོག་པའི་བསམ་པ་བསྐྱེད་ཀྱང་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་ཡིད་ནི་ནོར་སོག་ལ་སྦྱར་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ནོར་ལ་སྲེད་པ་བསྐྱེད་ནས་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་སྤངས་ནས་རང་གི་ཡིད་གསེར་ལ་སོགས་པ་ནོར་སོག་ཅིང་སྡུད་པ་ལ་ཉེ་བར་སྦྱར་ཞིང་སྲེད་པ་སྐྱེད་ན་དེའི་ཚེ་ཡིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་པས། །ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་ཆང་ནི་ལྡུད་འགྱུར་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གཞན་གྱིས་བརྙས་པ་ན་བག་མེད་པར་གྱུར་པ་དང༌། ལུས་ཉོན་མོངས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་འབྱུང་ལ། ཉེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་ནི་ནོར་གྱིས་སྐྱོབ་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་ཉེས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཆང་ལྟ་བུ་དེ་ལྡུད་ཅིང་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། དྲེགས་དང་རྨོངས་པའི་གཉིད་ཀྱིས་མྱོས་པས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་དབྱེ་བ་མི་ཤེས་པས་མྱོས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་མྱོས་པར་བྱས་ཤེ་ན། དྲེགས་དང་རྨོངས་པའི་གཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ར་རོ་བའི་སྐྱེས་བུ་དང་འདྲ་བར་དྲེགས་ཤིང་ཁེངས་པ་དང་རྨོངས་པས་བློ་གྲོས་ཉམས་པ་དང༌། གཉིད་དང་རྨུགས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་སྟེ་དྲེགས་པས་ནི་རྨོངས་པ་ཡིན་ལ། རྨོངས་པས་ནི་གཉིད་ཀྱིས་མྱོས་པར་འགྱུར་པའོ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་འབྱུང་ཞེ་ན། མངོན་འདོད་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མཐོང་བའི་ཆོས་དང་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་དམ་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གང་དག་ཡིན་པའམ། མངོན་
― DTG01_Page_421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མཐོ་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ཞིང་བརླག་པར་འགྱུར་རོ། །ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །འདིར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ནོར་སོག་པ་སྲེད་པ་ཡིན་ལ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་བརྙེས་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ལན་ཚྭའི་ཆུ་བོའི་མདོ་ལས། འདི་དེ་གུས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་འཇིག་བྱེད་དེ། །གང་གིས་རི་རབ་ལྟར་ལྕི་བའང༌། །ཤིང་བལ་ལྟ་བུར་ཡང་བར་བྱེད། །སྲེད་པས་དགུན་གྱི་དུས་སུ་ནི། །ཁ་བ་ཅན་ཡང་གྲང་བའང༌། །མྱ་ངན་དག་ཏུ་ཉི་མའི་ཟེར། །འབར་བ་དག་ཀྱང་ཚར་མི་ཚོར། །སྲེད་པས་གཏིང་མཐའ་མེད་པ་དང༌། །གནོད་པ་དུ་མས་ཉམ་ང་བའི། །རྒྱ་མཚོའང་གླང་རྗེས་ཙམ་ཉིད་དུ། །ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་ཉིད་དུ་སེམས། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སེམས་མི་མཉམ་པའི་ཚུལ་བསྟན་ནས། ནོར་བསགས་པ་ལས་སྙིང་པོར་བྱ་བའི་སྦྱིན་པ་ཉིད་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པའི་སེམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་བདག་ནི་སྦྱིན་པར་འདོད་ན་ཡང༌། །སེར་སྣ་སྟོབས་ཅན་གྱིས་ནི་ངེས་པར་འཛིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དུས་གང་གི་ཚེ་དཀའ་བས་བསགས་པའི་ནོར་སློང་བ་རྣམས་ལ་བདག་སྦྱིན་པར་བྱ་བར་འདོད་ཅིང་འགྱེད་པར་སྤྲོ་བ་ན་ཡང་སེར་སྣ་སྟོབས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་ཆགས་པར་བྱེད་པའི་སེར་སྣའི་ཀུན་ཏུ་འཆིང་བར་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་ངེས་པར་འཛིན་ཅིང་བློ་ལ་དམ་པོར་ཆགས་པས་གཏོང་བའི་མཐུ་མེད་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་བསལ་ཅི་སྟེ་བྱིན་གྱུར་ནའང༌། །དེ་ཚེ་ཡུན་རིང་དུས་སུ་རྗེས་སུ་འགྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེར་སྣ་དེ་བསལ་ཞིང་སྤངས་ནས་ཞིང་དུ་གྱུར་པ་འགའ་ཞིག་ལ་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་བྱིན་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། དེའི་ཚེ་སླར་ཡང་སེར་སྣའི་སྲེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱི་གདུང་བས་ཡུན་རིང་པོའི་དུས་སུ་རྫས་བཏང་བ་རྗེས་སུ་འགྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མོས་པ་བརྟན་པས་སེམས་དེ་སླར་བཟློག་པ་ན་ཡང་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན།
― DTG01_Page_422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གལ་ཏེ་དད་པས་སླར་ཡང་དད་བྱས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་དང་བ་སྟེ། ཡིད་ཆེས་པ་དང་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་འདོད་པའི་དད་པས་སེམས་ཀྱི་དྲི་མ་བསལ་ཏེ་དང་ཞིང་རྙོག་པ་མེད་པར་བྱས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གཞན་གྱི་འབྲས་བུར་དེ་ལྟུང་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་རྫས་བཏང་བའི་འབྲས་བུ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་ལན་ལ་རེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་དེ་སྐྱོན་ཆགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྐྱོན་ཆགས་པ་ན། མི་རྟག་ཤེས་པས་རེ་བ་མེད་བྱས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཞེས་སྨོས་པའི་སྟོན་པའི་བཀའ་དྲན་ཞིང༌། མི་རྟག་པའི་ཚུལ་དུ་མ་དག་པ་ལ་བརྟགས་ནས་རྫས་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་མེད་དེ་སྐད་ཅིག་མའི་ཚུལ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གཉེན་པོ་དེས་ལན་ལ་རེ་བའམ་སྦྱིན་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ཆགས་པར་བྱས་ནས་སེམས་ཀྱི་རྙོག་པ་དེ་བསལ་བ་ན་ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གནས་ཏེ། ཅི་ཞིག་གི་ཞེ་ན། རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་ལེ་ལོས་རྣམ་པར་ཞུམ། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་སྦྱིན་པ་བཏང་བ་འདིས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཐོབ་པས་ན་དེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་འབད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན༑འབྲས་བུ་ལ་རེ་བ་མེད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་རྩོལ་མི་འདོད་ཅིང་ལེ་ལོའི་དབང་གིས་སེམས་རྣམ་པར་ཞུམ་ཞིང་སྒྱིད་ཞན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་གི་དོན་ལ་ཉམས་པར་བརྗོད་དེ་བཤགས་པ་བསྟན་ནས། གཞན་གྱི་དོན་ལས་ཀྱང་ཉམས་པར་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །མགོན་པོ་འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རབ་གཟིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀྱེ་མགོན་པོ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའམ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་མམ། བརྒྱད་དུ་གྲགས་པ་དག་གིས་རབ་ཏུ་གཟིར་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ཉམ་ཐག་པར་བྱས་པ་དེ་དག་ཀྱང༌། སྔོན་ཚེའང་གཉེན་དུ་གྱུར་པ་ལ་བལྟས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་བའི་གནས་འདིར་སྐྱེ་བ་བརྒྱུད་པའི་ཚེ་གཞན་དག་ཏུ་ཡང་ཕ་མ་ལ་སོགས་པ་གཉེན་དུ་གྱུར་ཅིང་བདག་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་
― DTG01_Page_423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བློས་བལྟས་ཤིང་ཡིད་ཀྱིས་བསམས་ནས་སོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་པའོ། །རྒྱུ་དེ་ལས་བརྟེན་ནས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་གཞན་དོན་སྤྱོད་པར་འདོད་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉེན་པ་དག་གཉེན་དུ་མ་གྱུར་པ་མེད་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་གནོད་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་དོན་བྱའི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འདོད་ཅིང་བྱ་བ་དེ་རྫོགས་པར་རྩོམ་པ་ན་ཡང་དེའི་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡི་དབང་མེད་འཛིན། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉེ་དུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེན་པ་ལས་བག་ཆགས་ལས་བྱུང་བའི་བདག་དང་བདག་གི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་རང་དབང་མེད་པར་འཛིན་ཅིང་དབང་དུ་བྱེད་པས་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན༑བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་ང་རྒྱལ་འབྲང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྟེ། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་རློམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ང་རྒྱལ་ཡིན་ལ་ང་རྒྱལ་དེ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ། རྟག་པ་དང་བརྟན་པ་དང་བདག་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་མུ་སྟེགས་པའི་ལྟ་བ་ལ་ཞེན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ཀྱང་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་སྐྱེད་ཅེ་ན། དེ་ནི་ངའི་ཞེས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ང་རྒྱལ་ལས་བྱུང་བའི་ལྟུང་བ་དེ་ཡང་ངའི་ཞེས་བྱ་བའམ། བདག་གི་སྙམ་པའི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དམ་པོ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དེས་འཆིང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེས་ཀྱང་ཉེས་པའི་ཚོགས་ཅི་ཞིག་བསྐྱེད་ཅེ་ན། དེར་ནི་ང་རྒྱལ་དྲེགས་དང་འདོད་སོགས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ངའི་ཞེས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་དེའི་ཚེ་ན་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་འབྱུང་སྟེ། ང་རྒྱལ་ནི་ང་རྒྱལ་དང་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པའོ། །དྲེགས་པ་ནི་སེམས་རྒྱས་ཤིང་གཟེངས་མཐོ་བའོ། །འདོད་པ་ནི་འདོད་པ་སྟེ་དེས་ཆགས་པའི་ཡུལ་ལ་སྲེད་པ་སྐྱེད་པའོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་
― DTG01_Page_424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་གཞན་རྣམས་བསྡུས་ལ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། ཁྲོས་པའི་དགྲ་བཞིན་དུ་ནི་རྣམ་པར་འཇོམས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཞེ་འགྲས་པར་གྱུར་པའི་དགྲ་བོ་དག་ཤིན་ཏུ་ཁྲོས་པ་ན་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་དུ་མ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དགེ་བའི་སྲོག་འཕྲོག་ཅིང་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང༌། བདག་ཡོད་ན་ནི་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་ཤིང༌། །བདག་གཞན་ཆ་ལས་ཡོངས་སུ་འཛིན་དང་སྡང༌། །འདི་གཉིས་དང་ནི་ཀུན་ཏུ་འབྲེལ་པ་ལས། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་སློབ་དཔོན་ཚོགས་ཀྱི་གྲགས་པས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྐྱེད་པའི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་བདུད་ཀྱི་སྡེ་ལྟར་འཇིགས་པ་ཡི། །ཉོན་མོངས་དྲ་བ་ཀུན་ནས་བདོ་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དུས་གང་གི་ཚེ་ན་བདུད་ཀྱི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་བདུད་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་སྟེ། དེའི་སྡེ་ནི་དཔུང་ཚོགས་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་ཐོགས་ཤིང་རྒོལ་བ་དང་གཡུལ་དུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་དུ་མ་སྟོན་པས་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་སྐྱེད་པས་འཇིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། དྲ་བ་ནི་དེ་དག་གི་ཚོགས་མང་པོ་ལ་བྱ་བའམ། དེ་དག་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་བསྡམས་ཤིང་འཆིང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཀུན་ནས་བདོ་བར་གྱུར་ཅིང་ཡུལ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་སད་པར་བྱས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འབར་བར་གྱུར་པ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཉིད་བདུད་ཀྱི་སྡེ་ཡིན་ལ༑དེ་ལྟ་བུ་མི་བཟད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཤུགས་འབར་བར་གྱུར་པ། དེ་ཚེ་དུས་མཚན་མི་བཟད་ལྟ་བུར་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཤིན་རྗེའི་ཕོ་ཉ་ཡོད་དེ། དེས་དེ་གང་གི་མཚན་མོ་སྐྱེས་བུའི་མགུལ་དུ་ཞགས་པས་བཏགས་ཏེ་ཁྱེར་བར་འདོད་པའི་མཚན་
― DTG01_Page_425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་དེ་ནི་དུས་མཚན་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་དྲ་བ་དེ་ནི་དེ་དང་ཚུལ་འདྲ་སྟེ། གང་གིས་ན་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པའི་འཇིགས་པ་སྐྱེད་པར་ཆོས་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མུན་པ་རྣམ་པར་འཕེལ། །ཞེས་བྱ་བ་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་དཀར་པོའི་ཆོས་དང་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་རྨོངས་པའི་མུན་པ་དེ་རྣམ་པར་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའམ། ཡང་ན་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟླ་བ་མར་ངོ་ལ་བྱ་ལ་དེའི་མུན་པ་སྨག་ཏུ་གྱུར་པའི་ནང་ན་དགྲ་བོ་འགའ་ཞིག་གི་མཚོན་ཆ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆར་ཕབ་ན་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པ་ཡིན་པ་དང་འདྲི་བར་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མུན་པས་བསྒྲིབས་ཤིང་དཀར་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་དང་བྲལ་བ་ན། གནོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དཔེའི་ཚུལ་དུ་མ་བསྟན་པས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སུ་རུང་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་སྨོད་པའི་སྒོ་ནས་འཆགས་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། སྡིག་པ་བརྗོད་བགྱི་རྗེས་འགྱོད་བརྣག་དཀའ་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀྱེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱེད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་དག་གི་ཕྱིར་སྡིག་པ་དུ་མ་བགྱིས་ཤིང་བསགས་པའི་སྡིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བརྗོད་པར་བགྱི་ཞིང་རྗེས་སུ་བསྒྲག་པར་བགྱིའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྗེས་འགྱོད་བརྣག་དཀའ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་ཞིག་བྱས་ན་རྗེས་སུ་འགྱོད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྲེད་པར་ནུས་པ་བརྣག་དཀའ་ཞིང་བཟོད་པར་དཀའ་བ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་སྡིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར་བ་མི་བཟད་ལགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་ནི་འགྲོ་བ་ལྔར་ལུས་ལེན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་ནི་སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་ཏེ་དེ་ཡང་དང་ཡང་དུ་ལེན་ཅིང་འཛིན་པར་གྱུར་པ་ན་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་ཅིང་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་མི་བཟད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་བརྣག་པར་དཀའ་བའི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་
― DTG01_Page_426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སྡུག་བསྔལ་དུ་མ་བསྐྱོད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན། དེ་ལས་ལྷག་པའི་རབ་གནོད་ཅི་ཞིག་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལས་ལྷག་པར་ཆེས་རབ་ཏུ་གནོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཅི་ཞིག་མཆིས་ཞེས་དྲི་བའི་སྒོ་ནས། དེ་ལས་ལྷག་པའི་རབ་ཏུ་གནོད་པ་ནི་ཅིའང་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བའོ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་ནི་དོར་བའི་རིགས་པ་ལས་དེ་ལྟར་མི་བྱེད་ཀྱི། དེ་ལྟར་ན་ཡང་དེ་ལ་རང་ཉིད་སྤྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ཡང་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་སྡིག་པ་དེ་ལ་བདག་རང་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཀྱི་དེ་ལས་ལྡོག་པར་མི་བགྱིད་པ་དེ་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རང་གི་ཉེས་པ་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་འཆགས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་དེ་ལས། སེམས་བཟློག་ཅིང་སྤང་བར་རིགས་པ་ཡིན་པ་ལས་དེ་ལྟར་ཡང་བཟོད་པར་མི་ནུས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར༑གལ་ཏེ་སྣ་ཚོགས་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུར་གྱུར་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་བཟོད་པ་ནི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་ལ། ཁྲོ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པ་ཡིན་པས། གལ་ཏེ་སྣ་ཚོགས་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུར་གྱུར་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་འདི་དང་གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ཆ་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་གཞི་དང་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་ཞེ་སྡང་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་འཚེ་བར་བྱེད་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལས་བཟློག་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ཁོང་ཁྲོ་བ་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུས་གཞན་ལ་གནོད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་པ་ལས། ཁྲོ་བའི་ཉེས་པ་རྣམས་དྲན་པའི་སྒོ་ནས་དེ་ལས་སེམས་རྗེས་སུ་བཟློག་ཅིང་གཉེན་པོ་དྲན་པས་བཟོད་པ་སྟེན་པར་བྱེད་པ་ནའོ། །དེ་ལྟར་གནས་པའི་ཚེ་ཅིང་འགྱུར་ཞེ་ན། སྐྱེ་བོ་ངན་པ་ཉེས་མེད་དགྲར་གྱུར་པ། །རལ་གྲིའི་སོ་ལྟར་གདུག་པས་དེ་འཁྲུག་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བཟོད་པར་མི་ནུས་ཀྱི་བློ་འཁྲུགས་ཤིང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་རྙོག་པ་ཅན་དུ་བྱེད་དོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། སྐྱེ་བོ་ངན་པ་ཉེས་མེད་དགྲར་གྱུར་པ། །རལ་གྲིའི་སོ་ལྟར་གདུག་པས་དེ་འཁྲུག་བྱེད། །ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་དམ་
― DTG01_Page_427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྤྱོད་པ་དང་བྲལ་བ་རང་བཞིན་ངན་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་བདག་གིས་གནོད་པར་བྱས་པའི་ཉེས་པ་གཞི་མོད་པར་ཡང་རྒྱུ་མེད་པའི་དགྲ་བོར་གྱུར་ཅིང་རྗེས་སུ་སྡང་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རལ་གྲིའི་སོ་ལྟར་གདུག་ཅིང་ཞེ་གཅོད་པར་བྱེད་པས་བདག་གི་སེམས་འཁྲུག་པར་བྱེད་དོ། །འོན་ཏེ་རང་བཞིན་ངན་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་བཟོད་པ་བསྟེན་ཅིང་དེ་ལ་བརྩེ་བར་བྱ་མོད་ཅེ་ན། གང་ཆོ་བདག་ཡིད་བཟོད་བྱེད་འདོད་ན་ཡང༌། །དེ་ཚེ་དེ་ཡི་ཉེས་སྤྱོད་འཆིང་བས་བསྡམས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དུས་སམ་སྐད་ཅིག་གང་གི་ཚེ་བདག་གི་ཡིད་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་དེ་ལས་བཟློག་ཅིང་གཉེན་པོས་སེམས་དང་བར་བྱས་ཏེ། བཟོད་པའི་ཚུལ་ལ་གནས་པར་བྱེད་འདོད་ན་ཡང་དེའི་ཚེ་རང་བཞིན་ངན་པའི་དགྲ་བོ་དེའི་རང་བཞིན་ངན་ཞིང་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སེམས་ཀྱི་འཆིང་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་སླར་ཡང་བསྡམས་ཤིང་དམ་དུ་འཆིང་བར་བྱེད་པས་ཞེ་སྡང་གི་དབང་དུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དེའི་ཉེར་སྤྱོད་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་ཅིང་སེམས་གླན་མོད་ཅེ་ན། དེ་ནི་བཀག་ཅིང་ཡོངས་བསྡམས་དྲག་པོ་ཡི། །ཞེ་སྡང་མེ་ཡིས་ཡོངས་སྐེམས་བརྩེ་དང་བྲལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ངན་པ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཞེ་སྡང་གི་འཆིང་བ་དེ་ནན་གྱིས་བཀག་ཅིང་ཡོངས་སུ་བསྡམས་པ་ན་བརྣགས་དྲགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་སོ་ན་མི་གནས་ཤིང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་དབང་དུ་གྱུར་ལ། དེས་ན་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཞེ་སྡང་དྲག་པོ་དེ་ནི་བདག་དང་གཞན་གདུང་བར་བྱེད་པས་མེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། མེ་དེ་ཡིས་འཕགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རླན་དང་སེམས་བྲལ་བར་བྱེད་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྐེམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུ་དེས་ན་སེམས་བརྩེ་བ་དང་བྲལ་ཞིང་སྙིང་རྗེ་མེད་དེ་དམ་པའི་སྤྱོད་པ་བཟོད་ཅིང་དང་བ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བརྩེ་བ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ནི་ཇི་ལྟར་གནས་ཤེ་ན། ཇི་ལྟར་མི་བཟད་ལྟ་བའི་དུག་ཅན་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་དཔེར་བྱ་བ་ནི། མི་བཟད་ལྟ་བའི་དུག་ཅན་དག །ཅེས་པ་སྦྲུལ་གང་བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་གསོད་པར་མི་ནུས་
― DTG01_Page_428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཤིང༑དུག་ཅན་གྱི་དབུགས་ཀྱིས་བརྒྱལ་བར་བྱེད་ནུས་པའོ། །ནང་གནས་ཤིང་ནི་མཁས་རྣམས་སྤོང་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤིང་གང་གི་ཁོང་སྟོང་གི་ཆ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་སྦྲུལ་གདུག་པས་གནས་བཅས་པའི་ཤིང་དེ་ནི་མཁས་པ་བློ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་རྒྱང་རིང་པོར་མོད་ཁོ་ན་ལ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་ཁོང་ཁྲོའི་སྤྱོད་པ་སྦེད་པ་ཡི། །བདག་གི་བསམ་པ་དགེ་བ་རྣམ་སྤོང་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་བཤད་པའི་དོན་བསྟན་པ་སྟེ། ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་ཁྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྲུལ་གདུག་པ་ལྟ་བུའི་ཞེ་སྡང་གི་ཆ་ལས་བྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་གཞན་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དུག་ལྟ་བུ་ནང་ན་གནས་པའི་ཚུལ་སྦེད་པར་བྱེད་ཅིང་འཆབ་པར་བྱེད་པའི་བདག་གི་བསམ་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤིང་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་དགེ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ལས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང་འདོར་བར་བྱེད་པ་འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་གི་སེམས་ལ་མནར་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཞེ་སྡང་གི་སྤྱོད་པ་སྦྲུལ་ལྟ་བུ་གནས་ན་དེ་ནི་སྣོད་དུག་ཅན་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་གནས་ཤིང་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ལ་སྐྱོན་ཆགས་པས་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གཞན་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉི་མའི་ཟེར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདག་གི་བསམ་པ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་འབབ་པ་དོན་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཉི་མའི་ཟེར་གྱིས་བསྲེགས་པའི་རྡོ་འདྲ་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སོ་གའི་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཤིན་ཏུ་ཚ་ཞིང་རྣོ་བས་བསྲེགས་ཤིང་གདུངས་པའི་རྡོ་ལེབ་ལ་ཆར་འབབ་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། འདྲ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མཐུན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྡོ་བའི་ངོས་ལ་ཆར་གྱི་རྒྱུན་འབབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་འཕེལ་བའམ་མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་སྣང་ཞིང་ནང་དུ་ཡང་བ་ངས་པར་མི་འགྱུར་གྱི་ཕྱི་རོལ་བརླན་པ་ཙམ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་ཙམ་ན་མི་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཉི་མའི་ཟེར་ལྟར་དྲག་པ་བརྒྱ་ཕྲག་གིས་གདུངས་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་བའི་དོན་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཡོངས་
― DTG01_Page_429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་བསྐམས་པས་རྡུལ་གྱུར་ཐལ་བ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཐལ་བའི་ཚོགས་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཡོངས་སུ་གདུངས་ཤིང་ཀུན་ནས་བསྐམས་པར་བྱས་པ་ནི་རྡུལ་དུ་གྱུར་ཅིང་ཤིན་ཏུ་རྩུབ་པར་གནས་པར་ཐལ་བ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཐལ་བའི་ཕུང་པོ་བསྐམས་ཤིང་རྩུབ་པར་གྱུར་པ་ལ་ཆར་འབབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་བའི་དངོས་པོ་མི་སྐྱེ་བས་དོན་མེད་པ་ཡིན་ལ། འོན་ཏེ་མང་དུ་འབབ་པས་བརླན་པ་ཙམ་དུ་གྱུར་པས་དུས་གཞན་ན་དེ་བཞིན་དུ་གནས་སོ། །ཚུལ་དེ་འདྲ་བར་བདག་གི་སེམས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ངན་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡམས་ཤིང་རྡུལ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཆར་འབབ་པ་དོན་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱེ་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ལམ་ལྟ་བུ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱེ་མའི་ཚོགས་ནི་བྱེ་མའི་ཕུང་པོ་སྟེ་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ལ། དེས་ཁྱབ་པ་ནི་ཀུན་ནས་གཡོགས་ཤིང་ཁེབས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལམ་དུ་ནི་ཆར་འབབ་པ་དོན་མེད་དོ། །ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་བྱ་བ་སྟེ་ཇི་ལྟར་བྱེ་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཁྱབ་པའི་ལམ་དུ་ཆར་གྱི་རྒྱུན་མང་དུ་བབ་ཀྱང་དགོས་པ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་གྱི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་སྔ་མཁོ་བཞིན་དུ་གནས་སོ། །ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ། བདག་གི་བསམ་པར་ཆོས་ཆར་དོན་མ་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་བདག་གི་སེམས་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེ་མ་ལྟ་བུས་ཁྱབ་པའི་གཞི་ལ་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་འབབ་པ་དོན་མེད་དོ། །དཔེ་འདི་དག་གིས་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞིང་ས་བཟང་པོ་དག་ཏུ་ཆར་འབབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་སེམས་པ་འབྲུའི་ཚོགས་དང་འབྲས་བུའི་ཚོགས་རྣམས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་བྱེད་པས་དོན་ཡོད་པ་བཞིན་དུ། རྡོ་བའི་རྒྱབ་དང་ཐལ་བའི་ཚོགས་དང་བྱེ་མའི་ལམ་དུ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དཔེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་གསུམ་སྨོས་པ་ནི་ལུང་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་སྟེ་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པས་དེ་དག་བརྟེན་པ་དོན་མེད་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བའམ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཆོས་བསྟན་པའི་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །འདི་
― DTG01_Page_430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སློབ་དཔོན་གྱི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་མང་པོས་བརྒྱན་ཅིང་དམ་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་ཀྱང་རེ་ཞིག་བདག་ལ་སྨད་པ་ནི་བྱ་བའི་ཆ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཉེ་བར་མ་བརྟགས་པའམ། མི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་དབང་གིས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་བྱས་པ་ན་དེ་སྦྱང་བའི་ཐབས་ནི་བདག་ལ་སྨོད་པ་ཡིན་པའམ། གཞན་དག་ཚུལ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་ཉེས་པ་འཚམས་སུ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡིག་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏེ། སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་བྱས་པ་ཡང༌། །བདག་ལ་རྣམ་པར་སྨོད་པས་བས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་འདི་ནི་སྐབས་འདི་དང་གཞན་དག་ཏུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བདག་ལ་སྨོད་པའི་ཚུལ་གཞན་དག་ཀྱང་བསྟན་པ་ནི། རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་དོན་ཀྱང་ཀྱེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་པོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བོས་ཏེ། དེ་ཡང་བདག་གིས་བཟོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱིས་བསྟན་པར་མཛད་པའི་ལམ་ལ་གུས་པ་མེད་ཅིང་དོན་མེད་པར་མ་ཟད་ཀྱི་ཁྱེད་ཀྱང་བདག་གིས་ཤེས་ཤིང་རྟེན་པར་མ་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནིའང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་གི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་མ་དཔྱད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོགས་དྲག་ཅིང་རྩུབ་པ་མི་བཟད་ཅིང་བརྣག་པར་དཀའ་བ་དེ་སྡིག་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་བློས་མ་དཔྱད་ཅིང་རྟོག་པར་མ་གྱུར་པས་རྒྱུ་དེས་ན། གང་ཞིག་བདག་ལ་ཕན་བརྩོན་ལྟ་བུར་ནི། །ཞེས་པ་ཁྱེད་ལྟ་བུ་གང་ཞིག་བདག་ལ་ཕན་པར་བརྩོན་ཞིང་གནོད་པ་ལས་བཟློག་པའི་མཛའ་བཤེས་ལྟ་བུར་གྱུར་པའམ། ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་དཔེར་མི་དྲང་བར། གང་ཞིག་བདག་ལ་ཕན་པར་བརྩོན་པ་ཉིད། །ཅེས་ངེས་པར་གཟུང་བར་དྲང་དུ་ཡང་རུང་སྟེ་བདག་ལ་ཕན་པར་བརྩོན་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། བཟོད་དང་སྦྱིན་པས་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་དེའང་བདག་གིས་བཟོད་མི་ནུས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བཟོད་པ་དང་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སྦྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། འདི་གཉིས་ནི་གཞན་
― DTG01_Page_431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཐབས་ཀྱི་དམ་པ་ཡིན་པས་གཙོར་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་མཆོག་ཏུ་ཕན་འདོགས་ཤིང་དགོས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པ་ལས་དེ་དག་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ན། བདག་གིས་བཟོད་ཅིང་བསྟེན་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅིང་བཟོད་མི་ནུས་ཤེ་ན། སྡང་བར་བྱེད་དམ་འབྲོས་ཤིང་འབྱོལ་བའམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྡང་བར་བྱེད་པ་ནི་དགྲ་བོར་འདུ་ཤེས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། འབྲོས་ཤིང་འབྱོལ་བ་སྟེ། ཕན་པའི་གདམས་ངག་བསྟན་པ་ན་དེ་མི་བཟོད་པར་གཞན་དུ་འགྲོ་བའོ། །རབ་ཏུ་གཡེང་ངམ་ཟློག་པར་བྱེད་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདམས་ངག་མི་ལེན་པར་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ཞིང་གནས་སུ་སེམས་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པའམ། ཟློག་པར་བྱེད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ན་གནས་པ་ཉིད་ན་ཡང་སླར་ཚིག་གིས་བཟློག་ཅིང་གཤེ་བར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བའི་ཚུལ་ཏེ། འདི་ལྟར་གདུལ་དཀའ་བ་མི་སྲུན་པ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ལོག་པར་མོས་པས་སྐལ་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཡང་སྟོན་པར་མཛད་ཅིང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་གྱིས་སྦྱིན་པར་མཛད་པས་བདག་འདྲ་བ་སྐལ་བ་མེད་ཅིང་རང་བཞིན་ངན་པ་ལ་ཡང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བདག་འདྲ་ལ་སློབ་བྱེད། །དེ་འདྲའང་བླ་མ་ཡིན་སྙམ་བདག་མི་སེམས། །ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སློབ་པར་མཛད་ཅིང་རིག་པ་ལ་འཛུད་པར་མཛད་ཅིང་སྐལ་བ་ཅན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཡང་ཕན་པའི་གདམས་ངག་བསྟན་པའི་བླ་མ་ཡིན་པ་སྙམ་དུ་བདག་མི་སེམས་ཏེ། མ་རིག་པས་བློའི་མིག་ལྡོངས་པའི་ཕྱིར་ལོག་པར་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་དམུས་ལོང་དག་གིས་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་རྣམ་པ་མི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་མ་བསྒོམ་པའི་སེམས་ཅན་དག་གིས་ཀྱང་ཆོས་ཟབ་མོའི་དོན་རྟོགས་ཤིང་ཕན་པའི་གདམས་ངག་ལེན་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་སྐྱོན་གྱི་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྨྲས་ནས། ད་ནི་རྣལ་མའི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་ཚུལ་བསྟན་པའི་
― DTG01_Page_432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཕྱིར༑སོང་སྟེ་གསོལ་བ་བཏབ་ཀྱང་རྙེད་དཀའ་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་འདོགས་པའི་རྒྱུ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་དོན་དུ་གཉེར་བ་དེ་དེའི་ཐད་དུ་སོང་ནས་བསྙེན་བཀུར་ལ་སོགས་པས་མཉེས་པར་བྱས་ཏེ། གསོལ་བ་བཏབ་པར་གྱུར་ཀྱང་རྙེད་པར་དཀའ་ཞིང་ཐོབ་པར་དཀའ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དང༌། བཟོད་པའི་དུས་སུ་སྨན་ཆེན་མཆོག་གྱུར་པ། །བཟོད་པའི་ངང་ཚུལ་གལ་ཏེ་མི་བཟོད་ན། །ཞེས་བྱ་བ་གང་གི་ཚེ་ཁྲོ་བའི་དགྲ་བོས་གཙེས་པའི་སེམས་རྨེ་བྱུང་བ་ན། སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ཀྱིས་གསོ་དགོས་པ་ཡིན་ལ། དེས་ན་དེའི་ཚེ་བསྟེན་པའི་སྨན་སེམས་ཀྱི་ནད་གསོ་བས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཐབས་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་བཟོད་པ་ཡིན་པས་བཟོད་པ་བསྟེན་དགོས་ན་བཟོད་པའི་ངང་ཚུལ་ལམ་རང་བཞིན་ཏེ། གལ་ཏེ་མ་བཟོད་ཅིང་བསྟེན་པར་མ་བྱས་ན་ཞེ་སྡང་གི་ནད་གསོ་བའི། བཟོད་པའི་རྒྱུ་གཞན་བདག་ལ་ཅི་ཞིག་མཆིས། །ཞེས་པ་བཟོད་པའི་རྒྱུའི་ཐབས་གཞན་བདག་ལ་ཅི་ཞིག་མཆིས་ཏེ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རང་དབང་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་སྲིན་པོས་ཟིན་པས་སེམས་དཀྲུགས་ཤིང༌། །རིམ་བཅས་བདག་ཕན་ལ་ཡང་བརྩོན་མེད་པའི། །འཇིག་རྟེན་བལྟ་བར་འོས་པ་མཐོང་བ་ན། །གཙོ་བོ་བདག་སྡང་ཉིད་སྐྱེའི་སྙིང་རྗེའི་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཙོ་བོ་ཞེས་པོས་ནས་བདག་གི་སེམས་ལ་ནི་ཞེ་སྡང་སྐྱེའི་སྙིང་རྗེ་ནམ་ཡང་སྐྱེ་བར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །སུ་ཞིག་ལ་སྙིང་རྗེ་མི་སྐྱེ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ལའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་སྲིན་པོས་ཟིན་པས་སེམས་དཀྲུགས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་འཇིགས་ཤིང་གནོད་པ་སྐྱེད་པས་སྲིན་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དེས་ཟིན་ཅིང་དབང་དུ་བྱས་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དཀྲུགས་ཤིང་རང་དབང་མེད་པར་བྱས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རིམས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་སྐྱོན་དང་བཅས་ཤིང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མྱོས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་དེས་ནི་བདག་ལ་ཕན་པར་བྱས་པའི་ཐབས་འཇིག་རྟེན་འདིའམ་གཞན་དུ་སྡུག་
― DTG01_Page_433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔལ་མེད་པར་བྱ་བའི་ལས་ཀྱི་རྩོམ་པ་ལ་འཇུག་པ་ལ་ཡང་བརྩོན་པ་མེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་དོར་བར་བྱེད་པའམ། ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པས་དཀྲུགས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་གཡང་སར་མཆོང་བ་དང༌། དུག་ཟ་བའི་སྦྱོར་བས་རང་ཉིད་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ནི་བལྟ་བར་འོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་མཐོང་ན་རྗེས་སུ་བརྩེ་བའི་སེམས་སྐྱེ་ཞིང་སྙིང་རྗེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་བལྟ་བར་རིགས་པ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་བུ་མཐོང་བ་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་སྟོབས་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེ་སྡང་ཉིད་སྐྱེ་བར་བྱེད་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་རང་ཉིད་རིགས་པའི་ཚུལ་ལ་གནས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཚུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བོ་རང་གི་ལས་འབྲས་ལ་སྤྱོད་ཅང་། །ཐམས་ཅད་དབང་མེད་འཇིགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས། །གཞན་དག་ཉེས་མེད་པར་ནི་བརྟགས་གྱུར་ཀྱང་། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་བསྐྱེད་པའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་ནི་རང་གི་ལས་འབྲས་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གང་རང་གི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་རྐྱེན་ལས་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཡང་དེ་ཉིད་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱད་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་གཞན་དག་གིས་ཉེས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་དབང་མེད་པར་འཇིག་པ་ཡིན་ཞིང་སྐད་ཅིག་མའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་ཡང་ཤེས་ལ། དེས་ན་རང་གི་བདེ་སྡུག་ལ་མྱོང་བ་ནི་རང་གི་ལས་བྱུང་བར་གཞན་དག་གིས་ཉེས་པར་གྱུར་པ་མེད་དོ། །རང་གི་སྐྱོན་ཡིན་པར་བློས་བརྟགས་ཤིང་ཤེས་པར་གྱུར་ཀྱང་བཟོད་པར་མ་ནུས་པ་ནི་རང་གི་སེམས་གཏི་མུག་ཅིང་མ་རིག་པའི་མུན་པས་བསྒྲིབས་པ་ཡིན་པས་ན་མི་ཤེས་པའི་རབ་རིབ་དག་གིས་རྣམ་པར་བསླུས་པར་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའམ་ནུས་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ཡིན་པས། རྨོངས་པ་རབ་རིབ་དག་གི་རྣམ་འཁྲུལ་གཟིགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་འཁྲུལ་པ་དེ་ཉིད་
― DTG01_Page_434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་ནི་ཉེས་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་ན་ཡང༌། །སུ་ཡི་ཉེས་པའི་ཆ་ཡང་བཟོད་མི་བགྱིད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་བདག་ཉིད་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ངན་པར་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་མི་དགེ་བ་རྒྱ་མཚོ་སྙེད་དུ་མང་ཞིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། གཞན་སུ་ཡང་རུང་བའི་ཉེས་པའི་རྣམ་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཆ་ཙམ་མམ་ཐིགས་པ་ཙམ་ཡང་བཟོད་པར་མི་བགྱིད་ཅིང་བརྣག་མི་ནུས་པ་དེ་ནི་བདག་གི་སེམས་ངོ་མཚར་ཆེའོ། །གཞན་ཡང༌། བཟོད་པ་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་གཞན་མཆིས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཟོད་པ་ནི་ཁྲོ་བའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་གཟུགས་བཟང་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་དག་ཡོད་པའམ། ཡང་གཞན་གྱི་བཟོད་པ་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཀྱང་ཞེས་བཤད་དུ་ཡང་རུང་སྟེ། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་བཟོད་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བཟོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོད་པ་དག་ཀྱང་ངོ༌། །གང་ཕྱིར་མི་བཟོད་དེ་འདིར་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་གང་གིས་བཟོད་པའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་ཀྱང་དེའི་ཆ་ཙམ་ཡང་བརྟེན་ཅིང་བཟོད་པར་མི་ནུས་པ་དེ་ནི་རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བདག་གི་སེམས་འདི་ངོ་མཚར་ཏེ། རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགལ་བར་སྣང་བའི་ཚུལ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཉེས་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་ཡང་ཉེས་པ་མི་བཟོད་ལ། ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་མི་བརྟེན་པ་ནི་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེས་པ་དེ་ཉིད་འབྱུང་བའི་ཚུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དབྱར་དུས་མཁའ་ལ་ལྡང་བ་ལྟ་བུར་ནི། །བདག་གི་ཡིད་ལ་ཉོན་མོངས་སྤྲིན་ཚོགས་རྣམས། །ཡང་དང་ཡང་དུ་འགྲོ་ཞིང་འོང་གྱུར་པ། །ངོ་ཚ་རྣམ་སྤངས་ལེ་ལོ་ཅན་བདག་ངན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དབྱར་གྱི་དུས་སུ་ནམ་མཁའ་ལ་ཆར་སྤྲིན་གྱི་ཚོགས་འདུས་ཤིང་ལྡང་བར་གྱུར་ནས་ཆར་འབེབས་པ་ལྟ་བུར་བདག་གི་ཡིད་ཀྱི་མཁའ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་གློ་བུར་དུ་འབྱུང་ཞིང་སྤྲིན་དང་ཆོས་མཐུན་པས་སྤྲིན་ལྟ་བུའི་ཚོགས་ཏེ་མང་པོ་རྣམས་
― DTG01_Page_435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་འབྱུང་ཞེ་ན། ཡང་དང་ཡང་དུ་འགྲོ་ཞིང་འོང་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུན་དུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཕན་ཚུན་དུ་འགྲོ་ཞིང་སླར་འོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྤྲིན་དག་མཁའ་ལ་ལྡང་ཞིང་རྒྱུ་བ་དང་ཆུའི་རྒྱུན་འབེབས་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གི་སེམས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྟག་ཏུ་འབྱུང་ཞིང་ལྡང་ལ་སྡིག་པའི་ཆར་བསྐྱེད་ནས་འབེབས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ཞིང་འབྱུང་བར་བདག་ཉིད་ཤེས་བཞིན་དུ་ངོ་ཚ་བའི་ཆོས་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ལ་མི་བརྟེན་ཅིང་ལེ་ལོའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ངན་ཏེ་སྨད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བསལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་གྲང་ལྷགས་བྱུང་གྱུར་ན། །ཏིང་འཛིན་འབར་བས་རྒྱལ་བར་སྤྲོ་གྱུར་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ལ་ལུས་དང་སེམས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གྲང་ལྷགས་དྲག་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གྲང་ལྷགས་ཀྱིས་ལུས་རེངས་པ་ན་རྩོལ་མི་ནུས་པ་དང་འདྲ་བར་ཉོན་མོངས་པའི་གྲང་བས་ཉེན་པ་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་མི་ནུས་པས་གྲང་བ་དང་འདྲ་ལ། དེ་ནི་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་གྱུར་པ་ན་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་བསལ་དགོས་ན་གང་གིས་བསལ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པ་ལས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱ་བས་སོ། །ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུས་ཤེ་ན། འབར་བས་རྒྱལ་བར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བསམ་གཏན་གྱི་གཙུབ་ཤིང་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་འབར་བས་ཉོན་མོངས་པའི་གྲང་ལྷགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་བརྒྱལ་བར་བྱ་བ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་གྲང་བའི་གཉེན་པོ་མེ་ཡིན་པ་དང་འདྲ་བར་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་བྱ་བར་མངོན་པར་སྤྲོ་ཞིང་རྩོལ་བར་གྱུར་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་རྩོལ་བ་ན་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་འབྱུང་ཞེ་ན། གཉིད་དང་རྨུགས་པའི་རབ་རིབ་བདེ་གྱུར་པས། །མལ་སྟན་འདོད་པ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་འཕེལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཉིད་ནི་
― DTG01_Page_436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གང་གིས་འཇུག་པ་རང་དབང་མེད་པར་སེམས་སྡུད་པའོ། །རྨུགས་པ་ནི་གང་གིས་སེམས་བློང་ཞིང་ཡུལ་ལེགས་པར་འཛིན་མི་ནུས་པ་སྟེ་དེ་གཉིས་ནི་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ན་རབ་རིབ་པོ། །དེ་བདོ་བ་ནི་ཤུགས་དྲག་པར་འབྱུང་བས་སེམས་གསལ་བ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་ནུས་པའོ། །རྒྱུ་དེས་ན། མལ་སྟན་འདོད་པ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་འཕེལ། །ཞེས་བྱ་བ་གཉིད་དང་རྨུགས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་ལ་གཏོད་པར་མི་ནུས་ཀྱི། ཅི་ནས་ཀྱང་མལ་སྟན་བདེ་མོ་དག་ལ་ཉལ་བར་འདོད་པའི་སེམས་འགྱུར་ཞིང་ལེ་ལོ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ལ་བསྟེན་མི་ནུས་པས་ཅིང་འགྱུར་ཞེ་ན། བདག་ཡིད་འདོད་ཆགས་ཞགས་པས་དབང་མེད་བགྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་གི་ཡིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྲལ་བས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པས། འདོད་ཆགས་ཞགས་པས་དབང་མེད་བགྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་ཆགས་ནི་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་ཞེ་ན་ཅིང་ཆགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ནི་འཆིང་བ་དམ་པོ་ཡིན་པས་ཞགས་པ་དང་འདྲ་ལ་དེས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རང་དབང་མེད་པར་བསྡམས་ཤིང་གོལ་བའི་དབང་མེད་པར་བྱས་པས་ན་དབང་མེད་བགྱིས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྟོབས་མེད་པར་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཞེ་སྡང་མེས་བསྲེགས་ང་རྒྱལ་དག་གིས་བཅོམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་པའི་མེས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་གནས་པའི་འཕགས་པའི་ལམ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དགེ་བ་རྣམས་བསྲེགས་ཤིང་ཟད་པར་བྱས་པའོ། །ང་རྒྱལ་དག་གིས་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ང་རྒྱལ་དང་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཁེངས་ཤིང་འཕགས་པའི་ནོར་དང་བྲལ་བར་བྱས་པའོ། །དེ་དག་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་མདའ་མདུང་མཚོན་ཆ་ཡིས། །ཀུན་ཏུ་གང་བས་དབང་མེད་པ་རྒྱལ་བར་གྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ཉེས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཀུན་ཡང་ཡིན་པས་ན་ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་སྟེ། ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་རྣམས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ཉིད་རྣོ་བའི་ཕྱིར་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཕྲ་རབ་འབིགས་པའི་ཕྱིར་མདའ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། རགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འབིགས་ཤིང་
― DTG01_Page_437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནོད་པ་ཚབས་ཆེ་བར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ནི་མདུང་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་མཚོན་ཆ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀུན་ཏུ་གང་བ་སྟེ་ལུས་ལ་ཕོག་པའི་མཚོན་ཆ་ཟུག་རྔུར་ལུས་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་མཆོད་པ་དང་འདྲ་བར་བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ལ་ཁྱབ་པའི་རྒྱུ་དེས་ན་གཉེན་པོའི་ཆོས་ལ་རྩོལ་བའི་དབང་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་ཞུམ་པར་གྱུར་ཅིང་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་རྩོལ་མི་ནུས་པར་གྱུར་པའམ། ང་རྒྱལ་ཞིང་མྱོས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པས་སེམས་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཉེས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དྲན་པ་རྙེད་ནས་བཅིངས་ཤིང་མྱུར་སྐྲག་ལ། །རབ་ཏུ་བཅོམ་པས་རྣམ་པར་ཞུམ་གྱུར་ཅིང༌། །གཡོ་དང་སྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསླུས་གྱུར་པས། །དམན་པ་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དག་ན་འཁྱམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་བརྒྱལ་བ་ལྟ་བུར་གནས་པ་ལས་སླར་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་རྣལ་དུ་འདུག་པའི་དྲན་པ་རྙེད་པ་ན་ཡང་སླར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས་ཤིང་དེའི་དབང་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མྱུར་དུ་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་རྣལ་དུ་འདུག་པའི་ཚུལ་ལ་རིང་པོར་མི་གནས་པར་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཀྱི་མཚོན་ཆ་རྣམས་ཀྱིས་དཀྲུགས་ཤིང་སྐྲག་པར་བྱས་ལ་རབ་ཏུ་བཅོམ་ཞིང་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་བྱས་པས་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་ལ་རྩོལ་མི་ནུས་པར་རྣམ་པར་ཞུམ་པར་འགྱུར་ཞིང་ནུས་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སེམས་མི་མཐུན་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་གཡོ་སྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱང་འབྱུང་བས་དེས་སེམས་བསླུས་ཤིང་འཕགས་པའི་ལམ་སྟོར་བར་འགྱུར་ལ། དེས་ན་སེམས་གཉེན་པོའི་སྟོབས་དང་བྲལ་ཏེ་ནུས་བ་ཞན་ཅིང་དམན་པས་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཀྱི་ནང་ན་གནས་ཤིང་ཡུན་རིང་པོར་དོན་མེད་པར་འཁྱམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པ་ཡིན་ན་ཡིད་གཏོད་མི་ནུས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཇི་ལྟར་ཞི་གནས་ལ་དམིགས་ཤིང༌། །དེ་དག་དེར་ཡིད་ཡང་ཡང་གཏད་པ་ན། །
― DTG01_Page_438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དེ་དང་དེ་ལས་ཉོན་མོངས་ཞགས་པ་ནི། །ཡུལ་ལ་ཆགས་པའི་ཐག་པས་དབང་མེད་དྲངས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚུལ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཞི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་རྩེ་གཅིག་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཚུལ་ལ་གནས་ཤིང་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་པར་བྱེད་ལ། རྩེ་གཅིག་པ་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡུལ་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་དང་དེར་ཡིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་གཏོད་ཅིང་རྩེ་གཅིག་པ་ལ་སློབ་པར་བྱེད་པ་ན་ཡང་དེ་ལྟར་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དམིགས་པའི་ཡུལ་དེ་དང་དེ་ལས་ནི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཞགས་པ་དམ་པོ་ལྟ་བུ་འདོད་པའི་ཡུལ་ལྔ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པས་སེམས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བལྟས་པར་གྱུར་པའི་ཐག་པ་ལྟ་བུས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་ནང་དུ་གཏོད་པ་ལས་རང་དབང་མེད་པར་ཕྱིར་དྲངས་ཤིང་གཡེང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཚོགས་བསལ་བའི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་ཞིག་གནས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ནང་དུ་བསྡུས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་ཞིང་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཡུལ་ལ་གཏད་པ་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྐྱོད་པས་སྔོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཡུལ་གྱི་དབང་དུ་འགྱུར་ཞིང་གཡེངས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ཀྱང་ཡུལ་ལ་བླན་པའི་རྩོལ་བ་བསྟན་ཏེ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་མོད་ཅེ་ན། དེ་ལྟར་གནས་པར་དཀའ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བརྩོན་པ་བསྟེན་ན་རྒོད་པ་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བརྩོན་པ་ནི་འདིར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་སྤྲོ་བས་བསྒྲིམས་ཏེ་འཇུག་པ་ལ་བྱའི། ར་མ་ཎ་དང༌། བར་ཏའི་སྒྲུང་ལས་བྱུང་བའི་སི་ཏཱ་དང༌། གྲོ་བི་ཏ་སླར་དགུག་པའི་ཕྱིར་རྩོལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ལས་བྱུང་བའི་རྩོལ་བ་ལ་ནི་མི་བྱའོ། །དེས་ན་འདིར་ལེ་ལོའི་གཉེན་པོ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བསྟེན་ཅིང་གནས་པ་ན་རྩོལ་བས་སེམས་ཞི་བ་ལས་ཉམས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཕྱི་རོལ་དུ་རྒོད་ཅིང་འཕྱར་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་བརྩོན་པ་ཡང་སྤོང་མོད་ཅེ་ན། དེ་སྤངས་ན་ནི་ཞུམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །འདི་ཡི་རིགས་པར་མཉམ་འཇུག་རྙེད་དཀའ་ན། །བདག་གི་སེམས་དཀྲུགས་པ་ནི་ཇི་
― DTG01_Page_439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྒོད་པར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་མཐོང་ནས་བརྩོན་པ་དེ་སྤངས་ཏེ་རྩོལ་བ་བཏང་བར་གྱུར་ན། སེམས་ནང་དུ་ཞུམ་ཞིང་དམིགས་པ་ལ་གཏོད་པ་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་འདིའི་ཚུལ་ལས། རྒོད་པ་དང་ཞུམ་པའི་ཚུལ་གཉིས་ཀ་དང་བྲལ་ཞིང་ཆ་མཉམ་པར་གནས་པ་ནི་སེམས་རིགས་པར་མཉམ་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་པ་ལས་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྙེད་ཅིང་ཐོབ་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན། བདག་གི་སེམས་མི་བརྟན་ཞིང་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་དཀྲུགས་པ་ཇི་ལྟར་བགྱི་ཞེས་པ་སྟེ་གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཞིང་བརྟན་པ་དང་བྲལ་བས་དེ་ཅི་ཞིག་ལ་སྤྱོད་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤང་བ་དང་བླང་བའི་ཆ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བས་དེ་བསྟེན་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ལ་སྤྱོད་ན་ནི་རྒོད་པ་འབྱུང༌། །འཛིན་ལ་བརྟེན་ན་ཞུམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །འདི་ནི་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་རྙེད་དཀའ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ཁྱབ་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་གཞན་ཞིག་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ན་ནི་རྒོད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་རྣམ་པར་འཕྱོས་པས་ཞི་བར་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་སྤངས་ནས་སེམས་ཞི་གནས་ཀྱི་ཡུལ་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་གཏད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཛིན་ཅིང་ནང་དུ་སྡུད་པ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་ན་ནི། ཤེས་རབ་དང་བྲལ་ཞིང་ཡུལ་རྣམས་ལས་བླན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་གསལ་བ་དང་བྲལ་བས་སེམས་ནང་དུ་ཞུམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐྱོན་ཆགས་པ་འདིའི་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཆ་མཉམ་པར་གནས་པ་ནི་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་གླང་གཉིས་ཀྱི་གཉའ་ཤིང་ཆ་མཉམ་པར་གནས་པས་ཞིངས་ཤིན་ཏུ་སྲ་བ་དག་ཀྱང་ལེགས་པར་འབྱེད་པར་ནུས་པ་དང་འདྲ་བར་གང་གི་ཚེ་སེམས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཆ་མཉམ་པར་གནས་པ་མར་མེ་རླུང་གིས་མ་བསྐྱོད་པ་ལྟར་གནས་པའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་སྤངས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ་ལས་དང་པོ་པའི་སེམས་ཀ་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་དེ་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་ཞིང་དེ་ལྟར་
― DTG01_Page_440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གནས་པར་མི་ནུས་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སེམས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། བདག་གི་སེམས་དཀྲུགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བདག་གི་སེམས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་འཇུག་པ་ལ་གནས་མི་ནུས་པས། དཀྲུགས་ཤིང་གཡེངས་པར་གྱུར་པ་འདི་ལྟར་སྤྱད་པར་བགྱི་ཞིང་ཅི་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་ཉིད་ལ་རྩོལ་བ་ཁོ་ནས་འཇུག་མོད་ཅེ་ན། འབད་པས་འཇུག་ན་རྒོད་པ་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང༌། །དེ་གློད་ན་ནི་ཞུམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུ་སེམས་དེ་གནས་པའི་ཕྱིར། ཤིན་ཏུ་འབད་པར་བསྒྲིམས་ཏེ་འཇུག་ཅིང་རྩོལ་བ་ན་ནི་སེམས་དེ་རྒོད་ཅིང་གཡེང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་བཅོམ་པས་རྩོལ་བ་ལས་ཀྱང་སེམས་གནས་པ་མི་རྙེད་ལ། དེ་ལྟར་དེ་ཉེས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་འབད་པས་འཇུག་པའི་སེམས་དེ་གློད་ཅིང་རྩོལ་བ་བཏང་བར་གྱུར་ན་ནི་དམིགས་པའི་ཡུལ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་སེམས་ནང་དུ་ཞུམ་ཞིང་བྱིང་བ་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས། ཚུལ་འདི་ལྟར་གནས་པ་ལས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན། འདི་ཡི་དབུ་མར་སྒྲུབ་པའང་རྙེད་དཀའ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྒོད་པ་དང་ཞུམ་པའི་ཉེས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་འདི་དབུ་མར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞུམ་རྒོད་ཀྱི་མཐའ་གཉི་ག་དང་བྲལ་བས་དབུ་མར་བསྒྲུབ་ཅིང་མཉམ་པར་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའང་ཤིན་ཏུ་རྙེད་པར་དཀའ་སྟེ། སེམས་ནི་རང་ཞིན་གྱིས་གདུལ་དཀའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར། བདག་གི་སེམས་ནི་དཀྲུགས་པ་ཇི་ལྟར་བགྱི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་རང་བཞིན་གྱིས་དག་ཅིང་འོད་གསལ་བ་ཡིན་ན་ཡང་གློ་བུར་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་དཀྲུགས་ཤིང་རྙོག་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་འཆར་ཞིང་མཐོང་བར་མི་ནུས་ན། ཇི་ལྟར་གནས་ཤིང་བསྒྲུབ་པར་བགྱི། །ཞེས་སེམས་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་བཤགས་པའོ། །ད་ནི་ཉེས་པའི་རྩ་བ་མ་རིག་པ་ལས་བྱུང་བའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་
― DTG01_Page_441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར༑བསམ་གཏན་ནགས་མེས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་སྟེ་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚང་ཚིང་རྣམས་སྲེག་ཅིང་ཟད་པར་བྱེད་པས་ན་ནགས་ལ་མཆེད་པར་བྱེད་པའི་མེ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་མེ་དེས་ཡང་དང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེའི་དུས་དག་ཏུའོ། །ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། ཉེས་པའི་ནགས་ཚལ་བསྲེགས་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་མང་ཞིང་བསྲེག་པར་བྱ་བའི་གཞིར་གྱུར་པས་ནགས་ཚལ་དང་འདྲ་བ་དེ་བསམ་གཏན་གྱི་མེས་བསྲེགས་པར་གྱུར་ཅིང་བསལ་བར་གྱུར་ཀྱང༌། བདག་ལྟའི་རྩ་བ་བརྟན་པོ་མ་ཟད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་གཞིར་གྱུར་པས་རྩ་བ་ལྟ་བུའི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བྱུང་བས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟད་པར་མ་བྱས་ཤིང་དྲུངས་ནས་དབྱུང་བར་མ་བྱས་པར་སླར་ཡང་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཆར་གྱིས་བརླན་བཞིན་མདུན་ན་རབ་ཏུ་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དབྱར་གྱི་ཚེ་རྩྭ་དང་ཤིང་དག་བསྲེག་པར་གྱུར་ཀྱང་གང་ཞིག་རྩ་བ་ཚིག་ཅིང་བཏོན་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་བརླན་དང་ཕྲད་པ་ན་སླར་སྐྱེ་བ་དང་འདྲ་བར་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་ཡིན་པས་དེ་མ་སྤངས་ན་ཡུལ་གྱི་རྐྱེན་དང་ལྡན་པ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་མདུན་ན་གནས་པའི་ཚུལ་དུ་མངོན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྩ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བས་ཀྱང་སེལ་བར་འགྱུར་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཚོག་གོ་ཞེ་ན། གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་ལས་འབྲས་ཙམ་གྱི་རྒྱུན། །མཐོང་བ་ཡིས་ཀྱང་དེ་ནི་ལྡོག་འགྱུར་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའོ། །ལས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉི་ཚེ་ཙམ་ཡིན་གྱི་དེ་ལས་ལོགས་
― DTG01_Page_442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཤིག་ན་བྱེད་པ་པོ་མེད་དོ། །དེའི་རྒྱུ་ནི་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་མཐོང་ཞིང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་བ་ན་ཡང་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དེ་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་བརྟག་ན་འཁོར་བའི་རྒྱུན་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་འབའ་ཞིག་ཙམ་ལས་འབྱུང་གི་དེ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལོག་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཀྱང་སྤོང་བར་བྱེད་མོད་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་སྐད་ཅིག་མའི་ཚུལ་དུ་གནས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་རྫས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་དེའི་གཉེན་པོར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་སྐྱེས་པས་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཚུལ་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་ཅེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་ཏེ་བདག་དང་གཞན་དམིགས་པ་མེད་པས་འགྲོ་བའི་དོན་བརྩོན་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་རིང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཅིག་ཏུ་སྟོང་པའང་མ་ཡིན་གཅིག་ཏུ་མི་སྟོང་པའང་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བའི་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་གནས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཞུམ་པས་གཞན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་མི་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འགྲོ་བའི་དོན་ལས་ཇི་ལྟར་ན་རིང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱོབ་པ་ཆགས་པ་ཙམ་དང་རྣམ་བྲལ་བས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱིས་རང་གི་རྒྱུད་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པའམ་མཆོད་པར་འོས་པ་ལ་བྱ་སྟེ་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་གོ །དེ་ནི་ཆགས་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་འཁོར་བར་འགྲོ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་སྲེད་པ་ཙམ་དང་བྲལ་ཞིང་དེ་སྤངས་པར་གྱུར་པས་དེ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་ཡིན་ལ། གཞན་ཡང༌། འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་གྱུར་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་འགྲོ་བ་ཡང་ཡིན་ལ་ཀུན་ཀྱང་ཡིན་པས་འགྲོ་བ་ཀུན་ཏེ་ཁམས་གསུམ་པར་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་དེ་རྣམས་འཁོར་བ་ལས་གདོན་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པའི་ལྟོས་པའི་རྩོལ་བ་སྤངས་པར་གྱུར་པ་སྟེ་རང་གི་དོན་ལྷུར་ལེན་པ་དག་གོ །དེའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ནི་མྱ་
― DTG01_Page_443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཁྱི་རྒྱུན་ནི་རྒྱུ་ཟད་མར་མེ་བཞིན། །ཕུང་པོ་ལྷག་མ་ཟད་པའི་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སེམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེའི་རྒྱུན་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་ཚོགས་ཏེ། རྒྱུན་དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དག་ཅིང་གནས་གྱུར་པ་ན་རྒྱུ་ཟད་པའི་མར་མེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་མར་མེའི་རྒྱུ་སྣུམ་ཟད་པར་གྱུར་པ་ན་མར་མེ་འབར་བ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་ཙམ་གནས་པ་དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་བསྲེགས་ཏེ་ཟད་ཅིང་མེད་པར་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་པས་ན་འགྲོ་བའི་དོན་བྱ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་རིང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་འགྲོ་བའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་བྱུང་ན་དེ་དང་རང་གི་རྒྱུད་མི་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཡང་འགྲོ་ཀུན་ཉམ་ཐག་སེལ་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་ཉམ་ཐག་མ་ལུས་སེལ་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་བཞིས་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་གནས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་གཟིར་ཅིང་ཉམ་ཐག་པ་མ་ལུས་པར་སེལ་ཞིང་མེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་སུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་བདུད་རྩི་བཅུད་ཀྱིས་ལེན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སོ། །ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བདུད་རྩི་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདུད་རྩི་ཟ་བ་ནི་འཆི་བས་མི་ཚུགས་པ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་སྲོག་འཛིན་ཅིང་གོ་འཕང་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་བདུད་རྩི་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། སྨན་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་བསྟེན་པས་ནི་སྐྲ་དཀར་དང་གཉེར་མ་སེལ་ཞིང་ནད་མེད་པར་
― DTG01_Page_444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཉམས་སུ་བླངས་དགོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་རུ་མི་རྟོག་བསྒོམ་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ནི་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་དང་གཞིར་མི་རྟོག་པ་བསྒོམ་པ་ན་ཞེས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དོན་ཡིད་ལ་བྱ་བ་ལ་སློབ་ནའོ། །གནས་སྐབས་དེར་སེམས་དེ་ལྟར་གནས་སམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཚེ་བདག་ནི་རྣམ་རྟོག་ཁོ་ནར་རྒྱུག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སློབ་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། དེ་ཚེ་བདག་ནི་རྣམ་རྟོག་ཁོ་ནར་རྒྱུག །ཅེས་སྨོས་ཏེ། ལས་དང་པོ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བདག་གི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁོ་ནར་རྒྱུག་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པས་བསྐྱེད་པའི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་མ་ལ་རྒྱུག་ཅིང་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཚུལ་གཞན་ལས་རང་དགའ་བ་སྟེ། དེས་ན་གཞན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་གཞི་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁོ་ན་རྟེན་གྱིས་གཞན་དག་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྲིད་སྒྲུབ་ཁོ་ན་གཞུ་ཐོགས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །འདིར་དྲིས་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ཆུ་བོ་རྒྱ་མཚོ་རི་བོ་རྣམས། །འདི་དག་སེམས་ཀྱི་རྣམ་འཕྲུལ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པས་སེམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་གདགས་སུ་མི་རུང་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་མོད་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུལ་སེམས་གཉི་ག་གྲུབ་པར་འདོད་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །བསྒོམས་པ་ལ་གནས་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བར་མ་ནུས་པའི་ཚུལ་གཞན་དག་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་ཚུལ་འདྲར་འགྲོ་ཀུན་གང་གིས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྨི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རྒྱུས་མེད་ཀྱང་སྣང་དུ་རུང་བ་སྟེ་སླུ་བ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་ན་ཡུལ་གྱི་བཟང་མོ་ལ་སོགས་པ་
― DTG01_Page_445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་པའི་ཡུལ་ལམ། དགྲ་བོ་དང་སྡང་བའི་ཡུལ་མེད་ཀྱང་སྣང་བའོ། །ཚུལ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དང་ཚུལ་མཐུན་པའོ། །ཅི་ཞིག་མཐུན་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་སྟེ་སྙིང་པོ་མེད་པའི་འཁོར་བའི་གནས་འདི་ན་གནས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་སོ། །ཇི་ལྟར་མཐུན་ཞེ་ན། གང་གིས་ཀྱང༑ཅི་ཡང་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་མི་བྱེད་པར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའམ། འཛིན་པ་པོ་གང་དག་གིས་ཀྱང་ཡུལ་ལམ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཞེས་པའི་དངོས་པོ་ཕྲ་རགས་ཅི་ཡང་འཛིན་ཅིང་ལེན་པ་ཉིད་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དཔེར་ན་རྨི་ལམ་ན་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་མཐོང་ཞིང་ཞེན་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་ཀྱང་དེ་ནི་འཁྲུལ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ན་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང་འདྲའོ། །བསྒོམས་ཀྱང་རྟོག་པ་པོ་དང་རྟོག་བྱ་ཡི། །རྣམ་རྟོག་དགྲ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་ལ་སྤྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ཐོས་ཤིང་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། །དོན་དེ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྒོམས་ཤིང་གོམས་པར་བྱས་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀྱང་གི་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྟོག་པ་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྟོག་པར་བྱེད་པས་ན་རྟོག་པ་པོ་སྟེ་འཛིན་པ་པོའི་སེམས་སོ། །རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་རྟོགས་བྱ་སྟེ། གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟོག་པ་པོ་དང་རྟོགས་བྱ་བའི་རྣམ་རྟོག་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ནི་བདག་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པས་ན་དགྲ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དགྲ་བོ་དེ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ལ་བདག་རྟག་ཏུ་སྤྱོད་ཅིང་དེའི་དབང་དུ་གྱུར་པའམ། དེས་བཅོམ་པར་གྱུར་པ་སྟེ། རྨི་ལམ་ལྟར་བརྫུན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་ཤིང་ཡུལ་ལ་སེམས་བླན་ཞིང་བསྒོམས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་བཅོམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཟློག་དཀའ་བ་དང༌། རང་གི་གཉེན་པོ་ཉམ་ཆུང་བ་
― DTG01_Page_446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཉིད་དུ་ཤེས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ལ་གསོལ་བ་གདབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཙོ་བོ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་འཚེ་བ་འདི། །གཟིགས་ལ་བདག་ལ་ལྟ་བ་དྲི་མེད་སྩོལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་བརྙེས་པའམ། ཉོན་མོངས་པའི་ནད་རྣམས་གསོ་བར་བྱེད་པས་ན་གཙོ་བོའོ། །ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་འཚེ་བ་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུད་ལས་བྱུང་བའི་གནོད་པ་འཕྲལ་དང་ཡུན་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གདུང་བར་བྱེད་པ་དྲག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་འདི་ལ་གཟིགས་ལ་བདག་ལ་ལྟ་བ་དྲི་མེད་སྩོལ་ཞེས་བྱ་བར་འཚོ་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་གི་སྨན་དུ་གྱུར་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མི་མཐུན་པ་དང་ཉེས་པའི་དྲི་མས་མ་གོས་པ་སྩོལ་ཅིང་ཅེའོ། །དེ་དག་ནི་རང་གི་རྩོལ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་མོད་ཅེ་ན། བདག་ནི་གཅེས་པ་གང་དང་རྟོག་པ་གང༌། །དེ་དང་དེ་ཉིད་དང་པོར་རྣམ་པར་ཉམས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཅེས་ཤིང་སྙིང་པོར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཚད་མེད་པའམ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གཉེན་པོའི་ལམ་གང་དང་གང་ལ་རྟོག་ཅིང་དཔྱོད་པར་གནས་པ་ན་ལམ་དེ་དང་དེ་ཉིད་དང་པོ་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་ཉམས་ཤིང་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དོན་དུ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་གང་ལ་བརྟེན་ཀྱང་དེ་ཉམ་ཆུང་བས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་སྐྱོན་རྣམས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ན་སྔོན་ཚེ་བགྱིས་པའི་བདག་ཉིད་ཉེས། །འདི་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡང་ན་འདི་ནི་རང་ཉིད་ལས་བྱུང་བའི་ཉེས་པ་ཡིན་པས་ཅི་ཞིག་མཛད་དུ་མཆིས་ཞེས་སྦྱར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཉེས་པ་བྱས་ཤེ་ན། སྔོན་ཚེ་བགྱིས་པ་སྟེ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བརྒྱུད་པའི་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་རྣམས་སུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བག་ཆགས་སུ་བསགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། བདག་གི་ཉེས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་གཉེན་
― DTG01_Page_447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ལ་བརྟེན་ཅིང་སྙིང་པོར་བྱས་པ་ལ་ཚོལ་ཡང་ལོག་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་ཆགས་པ་འདི་ལའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བདུད་བཞི་བཅོམ་པའམ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་ལྡན་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཅོས་དཀའ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་ཅིང་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ན་འཁྱམ་པ་ནི་རང་གི་ཉེས་པ་ཡིན་ལ། འགྲོ་བ་རྣམས་ནི་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ཡིན་པས་རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ཀྱི། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བྱེད་པ་པོ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་ཀྱང༌། ང་ནི་ཞིང་ཡིན་གྱི་ས་བོན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དེ་ཉིད་དཔེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་མུན་སེལ་ཉི་མ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཡང་ཡིན་ལ་ཀུན་ཀྱང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་སྣང་བར་བྱེད་པར་ཚུལ་མཐུན་པས་རྒྱུ་བ་དང་མི་རྒྱུ་བའི་འཇིག་རྟེན་གཉི་ག་ལ་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མུན་པ་ནི་སྣང་བ་མེད་པའི་སྨག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་སེལ་ཅིང་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སུ་ཞིག་ཅེ་ན། ཉི་མ་སྟེ་འོད་ཟེར་སྟོང་ལྡན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཉི་མ་ཡང༌། དམུས་ལོང་དག་གིས་མུན་ནག་སེལ་མི་བགྱིད། །ཅེས་པ་དམུས་ལོང་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེས་མ་ཐག་ནས་ལོང་བར་གྱུར་པ་དག་གིས་མུན་ནག་ནི་སེལ་ཅིང་འཇོམས་པར་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་ཉི་མའི་ཉེས་པ་མ་ཡིན་གྱི་དམུས་ལོང་རང་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་འགྲོ་བའི་སྙིང་ལ་གནས་པའི་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་འཇོམས་པར་སྤྱོད་ན་ཡང་ལྟ་བ་ལོག་པ་ལ་ཞེན་ཅིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་སེལ་བར་མི་མཛད་པ་ནི་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡིན་གྱི་སྟོན་པའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རང་གི་ཉེས་པའི་རང་བཞིན་སྨྲས་ནས། གཞན་ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་གསོ་བར་དཀའ་བའི་ཚུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡུན་རིང་དུས་སུ་ནད་གཞི་སྟེན་བྱེད་ཅིང༌། །དེར་ཡང་རྒྱུན་དུ་
― DTG01_Page_448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སེམས་ནི་རྣམ་རྨོངས་པའི། །མཛེ་ཅན་རྐང་པ་ལག་པ་ཆད་པ་ལ། །ཐང་འགའ་སྨན་བསྟེན་པ་ཡིས་ཅི་བགྱིར་མཆིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མཛེའི་ནད་གསོར་མི་རུང་བས་ཟིན་པ་ལ་སྨན་གྱིས་ཅི་བགྱིར་མཆིས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །མཛེ་ཅན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཡུན་རིངས་དུས་སུ་ནད་གཞི་རྟེན་བྱེད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ལས་གང་གིས་མཛེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དཀོན་མཆོག་གི་རྟེན་བཤིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཟས་དང་སྤྱོད་ལམ་མི་འཕྲོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ནད་གཞི་དེ་ལ་ཡུན་རིང་པོའི་དུས་སུ་རྟེན་ཅིང་གནས་པར་བྱེད་པ་ནའང་ནད་གཞི་སྟེ་དེ་ཡང་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་སེམས་རྣམ་པར་རྨོངས་པ་སྟེ། དེ་བསལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་ཐང་འགའ་ཡང་གནས་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནད་གཞི་ལ་བརྟེན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་དེ་ལ་སེམས་ཞེན་པར་ཡང་བྱེད་པའོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྐང་པ་ལག་པ་ཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ནད་གཞི་ལ་གནས་ཤིང་གསོ་བ་མ་བྱས་པའི་དབང་གིས་མཛེས་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་སྟེ། མཐར་རྐང་པ་དང་ལག་པ་དག་ཀྱང་ཆད་ཅིང་འབྲུལ་བར་འགྱུར་བའི་མཛེ་ཅན་ལ་དུས་ཐང་འགའ་ཞིག་མཛེ་ལ་ཕན་པའི་སྨན་བསྟེན་ཅིང་ཟོས་ཀྱང་དེ་ཡིས་གསོ་བའི་དོན་མི་བྱེད་པས་ཅི་བགྱིར་མཆིས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ནད་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཀྱི་རྒྱུད་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཡིན་པས་ལྟ་བ་དེ་ལ་དུས་ཡུན་རིང་པོར་གནས་ཤིང་མངོན་པར་ཞེན་པར་ཡང་བྱེད་ལ། དེའི་གཉེན་པོར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་མི་འཚོལ་བས་གསོར་མི་རུང་བར་གྱུར་པ་དག་ལ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་ལམ་གྱི་བྱ་བ་མི་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་རང་གི་ཉེས་པའི་ཚུལ་ལས་བྱུང་བའི་དཔེ་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱི་ཤིང་ནི་ཐོག་མ་མེད་དུས་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ཏེ། དེ་ཉིད་དཔེ་ཤིང་དང་འདྲ་བས་ན་ཤིང་ངོ༌། །དུས་ཇི་ཙམ་ནས་བྱུང་ཞེ་ན། ཐོག་མ་མེད་དུས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐོག་མ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་དུས་ཀྱང་ཡིན་པས་ཐོག་མ་མེད་དུས་ཅན། དུས་ཅན་ནི་ཉི་མ་དང་
― DTG01_Page_449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟླ་བ་དང་གཟའ་དང་སྐར་མ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ལ་བྱ་བ་ལ། དེ་ཡང་འཁོར་བ་ལ་ཐོག་མ་མེད་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དུས་སུ་ཤིང་དེ་གང་གིས་སྐྱེད་ཅེ་ན། ཉོན་མོངས་ཁ་བའི་ཁུ་བས་བརླན་བགོས་པ། །ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཉིད་ནི་འཕགས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་རོ་མྱངས་ན་གདུག་ལ་མི་ཞིམ་པས་ཁ་བའི་ཁུ་བ་སྟེ། ནིམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁུ་བ་དང་འདྲ་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་ཁུ་བས་བརླན་པས་བསྐྱེད་ཅིང་འཕེལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། རོ་ཞིམ་དངོས་པོར་བགྱི་བར་མི་ནུས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཤིང་རོ་ཁ་བ་དེ་ཆུ་ཡང་ཁ་བས་བརླན་ཅིང་བསྐྱེད་པ་དག་ནི་མངར་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་དང་འདྲ་བས་ན་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉོན་མོངས་པས་བསྐྱེད་པ་ཡང་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་བསྒྱུར་བར་དཀའ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ཙམ་ཞིག་གིས་ཤེ་ན། ཡོན་ཏན་ཆུ་ཡི་ཐིགས་པས་ཅི་རུ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཤིང་དེ་ལྟ་བུ་ལ་མངར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུའི་ཐིགས་པ་གཅིག་བླུགས་པས་ཅི་རུ་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་རོ་ཞིམ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པས་བསྐྱེད་པ་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་བཅོས་པར་དཀའ་བ་དག་ལ་ནི་གཉེན་པོའི་ཆོས་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆུའི་ཐིགས་པ་ཙམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་སྦྱོང་ཞིང་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཆོས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཡིད་ཀྱི་སྒོའི་ཉེས་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་ཡིད་ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་གི་ཡིད་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་དཀྲུགས་པས་སྤང་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའི་དཔྱོད་པ་དང་བྲལ་བས་འདི་དང་གཞན་དུ་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་ལ། ཉེས་པ་དེ་བསལ་བའི་གཉེན་པོའི་མཆོག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་གསེར་སྒྱུར་རྩིར་གྱུར་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཡོན་ཏན་དེ་དང་དེ་ཉིད་ལ་སྦྱར་ནས། །ཉེས་
― DTG01_Page_450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏེ་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ཐོབ་པའི་སེམས་ལ་ཡང་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་བཏགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་གསེར་སྒྱུར་རྩི་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་གསེར་སྒྱུར་རྩི་ཡིས་དངུལ་ཆུ་གསེར་དུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བས་ལྕགས་གསེར་དུ་བསྒྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེས་འཁོར་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་སྦྱོང་ཞིང༌། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བར་བྱེད་པས་གསེར་སྒྱུར་རྩི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སེམས། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེ་སྟེ༑རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་རྣམ་པ་མང་པོ་ཡོད་པ་དང་དེ་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་སྦྱར་ཞིང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྦྱང་བར་བརྩམ་པ་ན་ཡང་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་མི་འཇུག་པས་ཉེས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏེ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སྦྱར་བ་ན་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པས། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཉས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་བླངས་ཤིང་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་གནས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ར་རོ་བའི་སེམས་དང་འདྲ་བར་ཡོན་ཏན་འཛིན་མི་ནུས་ཀྱི་ཉེས་པའི་འབྱུང་གནས་ཁོ་ནར་གྱུར་པས་གནས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིའི་དོན་མདོར་བསྡུས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལྕགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་མ་བྱས་པ་གསེར་སྒྱུར་རྩིས་བསྐུས་ཀྱང་རང་གི་དངོས་པོ་མི་འདོར་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཡོངས་སུ་མ་སྦྱངས་པའི་སེམས་འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་རང་གིས་ཉེས་པའི་སྐྱོན་འདོར་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་གསེར་སྒྱུར་དེའི་རིགས་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྨན་ཆེན་ཉིད་དུ་གང་དང་གང་བཤད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་ནད་གསོ་བར་བྱེད་པས་ན་སྨན་ཆེན་ཏེ། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོའི་གཉེན་པོའི་ལམ་དུ་གྱུར་པ་གང་དང་གང་བཤད་ཅིང་བསྟན་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མི་གཙང་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོ་བྱམས་པ་
― DTG01_Page_451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༑གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གང་དང་གང་བཤད་པ། དེ་དང་དེ་ཉིད་བདག་ལ་དུག་ཏུ་གྱུར། །ཞེས་པ་གཞན་དག་མ་ཡིན་གྱི། སྨན་གྱི་དམ་པ་དེ་དང་དེ་དག་ཉིད་ཁོ་ན་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་སྐལ་བ་ངན་ཅིང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་དུག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྨན་སྦྱོར་བ་ཉེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་འཆི་བའམ། འཆི་བ་ལ་ཐུག་པའི་ནད་བསྐྱེད་པ་དང་འདྲ་བར་བདག་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྨན་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་པས་དུག་ཏུ་གྱུར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གནས་པ་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་གིས་གསོ་ཞེ་ན། རིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ནི་བཅུད་ལེན་མཆོག་ཡིན་ན་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རིགས་པའི་ལམ་བཙལ་བ་ཉིད་དམ། བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ངེས་པར་གནས་པ་ཉིད་དམ། དད་པས་འདུག་ཅིང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དཔྱོད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ལ་རིགས་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །དེ་ནི་བཅུད་ལེན་མཆོག་ཡིན་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་པའི་གསུང་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅིང་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ནང་སེལ་ཅིང་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་བཅུད་ལེན་ཐ་མལ་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་དེ་གང་གིས་ཐོབ་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་ཡིད་རྟོན་མེད་ན་དེ་ཡོད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡང་གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པས། ལམ་ལ་མངོན་པར་དད་ཅིང༌། ངེས་པ་མེད་པ་ཡིད་བརྟན་པ་མེད་ན་རིགས་པ་དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ལ་མངོན་པར་དད་པས་འཇུག་པ་ལས་ནི་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། མངོན་པར་དད་ན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ལ། དེ་ལས་ནི་རིམ་གྱིས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡིད་རྟོན་པ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། མཉམ་པར་འཇོག་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེ་བ། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་
― DTG01_Page_452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་སྤོངས་བར་ནུས་པའི་རིགས་པ་དེ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་གྱི་ཡིད་བདེ་བ་དེ་མེད་ཅིང་སེམས་གཡེངས་པ་ལ་ནི་རིགས་པ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཉོན་མོངས་པས་བཅོམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་རིགས་པ་ཉིད་གང་ཞིག་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ༑དེ་ལ་རིགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོངས་པ་ཡིན་པས། གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་བདོ་བ་རྣམ་སེལ་ཅིང༌། །གང་ཡང་ཉེས་གཞན་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ། །དེ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ཞེས་བདག་སེམས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་རིགས་པ་གང་དང་ལྡན་ན་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བདོ་ཞིང་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བའི་ཚུལ་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོས་སྤང་བ་ནི་ཐབས་ཀྱི་དམ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟར་གྱུར་ལ། དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུའི་གཉེན་པོའི་རྟོག་དཔྱོད་ངན་པ་ཞི་བར་གྱུར་པ་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་དེ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསམ་པའི་མན་ངག་དེ་གོམས་པར་བྱས་ན། ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བས་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡང་གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་མངོན་དུ་རྒྱུ་བ་ལས་གཞན་པ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཚུལ་དུ་སེམས་རྒྱུད་ལ་གནས་པ་དང༌། གཞན་ཞར་ལས་བྱུང་བའི་ཉེས་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པ་ན་ཞེ་སྡང་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྐྱོད་ཅིང་འཁྲུགས་པར་མི་བྱེད་པའི་གཉེན་པོའི་ལམ་དེ་ནི་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚད་མ་དང་མི་འགལ་ཞིག་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བདག་ཡིད་ལ་སེམས་ཤིང་བློས་ཤེས་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་ཅི་འདྲ་ཡིན་ཞེས་སླར་ཡང་ངེས་མ་བྱས། །ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རིགས་པ་དེའི་ལམ་བསྒོམས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ནི་ངེས་པར་བྱས་པ་ཡིན་པས། དེ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཅི་འདྲ་ཡིན་ཞེས་སླར་ཡང་ངེས་མ་བྱས་ཞེས་པ་རིགས་པའི་ལམ་དེ་བདག་གིས་གོམས་པར་མ་བྱས་སོ་ཞེས་པ་སྟེ། སྟོན་པས་གསུངས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལམ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱས་མོད་ཀྱི། བསྒོམ་པའི་ཤེས་
― DTG01_Page_453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ནི་མ་བྱས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བསྟན་ནས། ད་ནི་བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསམ་དང་བག་ལ་ཉལ་དང་ཁམས་བག་ཆགས། །ཉེས་པའི་རྒྱུ་ཡི་གཉེན་པོ་ལ་སྦྱར་ནས། །བསམ་པའི་མན་ངག་དེ་ནི་བསྒོམ་པ་ན། །འདིར་ནི་རིང་པོར་མི་ཐེགས་ཞི་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསམ་པ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྟེ་སེམས་སོ། །བག་ལ་ཉལ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཕྲ་རྒྱས་རྣམས་སོ། །ཁམས་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །བག་ཆགས་ནི་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ནི་བག་ཆགས་སེམས་ལ་གནས་པ་སྟེ། བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་བ་དང་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ལས་གྱུར་པའི་ཉེས་པ་སེམས་ལ་གང་དག་ཡོད་པ་སྟེ། གང་གིས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡོད་པ་དེའི་གཉེན་པོ་སྟེ། དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་བདག་མེད་པའམ། མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སེམས་སྦྱར་ཞིང་རྗེས་སུ་བསྟེན་ལ། དེ་ཡང་བསམ་པའི་མན་ངག་ཅེས་བྱ་བ་སྟོན་པས་དབང་པོ་རབ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཐ་མའི་རིམ་པ་ལ་དགོངས་ནས་ཐེག་པའི་ཁྱད་པར་ཇི་སྐད་གསུངས་པའམ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་སོ་སོར་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་དོན་དེ་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བྱས་པའི་བསམ་པའི་མན་ངག་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམས་ཤིང་གོམས་པར་བྱས་པས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་དེ་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །དུས་ཇི་ཙམ་ན་འགྱུར་ཞེ་ན། འདིར་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་ཞི་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གནས་སྐབས་འདིར་མན་ངག་གི་ཚུལ་འདི་ལེགས་པར་བསྒོམས་ཤིང་ཡིད་ལ་བྱས་པས་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་མྱུར་དུ་སེམས་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་བསལ་ཅིང་ཞི་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། བསྒོམ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པས་ཞུགས་པ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་དག་ནི་སྤང་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཉིད་སླུ་བ་མེད་པ་ཉིད་
― DTG01_Page_454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐྱོབ་པ་ཉེས་པ་ཀུན་དང་རྣམ་བྲལ་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པས་སྐྱོབ་པའོ། །ཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་བ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། དེ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་སྤངས་པར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་དམ་པའི་དོན་གཟིགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཀུན་ཀྱང་ཡིན་པས་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའམ། ཟག་པ་མེད་པའམ། རྒྱུ་བའམ་མི་རྒྱུ་བའམ། ཐག་ཉེ་བའམ་རིང་བ་སྟེ། ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་དོན་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཏེ། དེ་གཟིགས་པའི་ངང་ཚུལ་མངའ་བས་ན། ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་དམ་པའི་དོན་གཟིགས་པ། །ཞེས་བྱའོ། །ཁྱེད་ཀྱིས་སྣ་ཚོགས་ཚུལ་དུའང་ངེས་གསུངས་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་དང་མོས་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་པས་ཐེག་པའི་ཚུལ་དུ་མར་ངེས་པར་ཕྱེ་སྟེ་གསུངས་པའམ། ཉོན་མོངས་པའི་ཚུལ་མཐའ་ཡས་པས་གཉེན་པོའི་ཚུལ་ཡང་སྣ་ཚོགས་པར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་ཀྱི་ཚོགས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པར་སྤོང་བར་བྱེད་པས། ཉོན་མོངས་ས་བོན་མ་ལུས་སེལ་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་སེལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཡོན་ཏན་བཤད་ནས། ད་ནི་གཟུགས་སྐུ་མཐོང་ཞིང་གསུང་ཐོས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁྱེད་སྐུ་མཛེས་པའི་མཚན་གྱིས་འབར་གྱུར་པ། །དེ་ཡང་མདུན་ན་བཞུགས་པ་མཐོང་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱེད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཛེས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་མཚན་ཀྱང་ཡིན་པས་མཛེས་པའི་མཚན་ཏེ། དབུ་གཙུག་ཏོར་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱེད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དག་གིས་ཉེ་བར་མཚོན་པར་གྱུར་ཅིང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལྷན་ནེ་ལྷམ་མེ་ལྷང་ངེས་འབར་བར་གྱུར་བ་དང༌། འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར་ལྟ་བུའི་སྐུ་མདོག་
― DTG01_Page_455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིན་ཏུ་འབར་བར་གྱུར་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་དེ་ཡང་མདུན་ན་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་གྱུར་པའམ། ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་ན་བཞུགས་པ་ལྟ་བུར་བློས་མཐོང་ཞིང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང༌། །རྣ་བས་བཏུང་བའི་བདུད་རྩིའང་ཐོས་གྱུར་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེས་བུ་དག་གིས་རྣ་བ་གཉིས་ཀྱིས་བཏུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་རྣ་བས་བཏུང་བ་སྟེ། རྣབས་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། བདུད་རྩི་འང་ཐོས་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བ་སྟེ། མགོན་པོ་ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའམ། ཡིད་ཀྱིས་མངོན་དུ་དམིགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བར་མ་ཟད་ཀྱི་ཁྱེད་ཀྱི་གསུང་སྐྱེས་བུ་གང་གིས་ཐོས་པར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་དེ་ལ་བདུད་རྩིར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྙིམ་པས་བདུད་རྩི་འཐུང་བར་བྱེད་པ་དག་འཆི་བས་མི་ཚུགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། མགོན་པོའི་གསུང་གི་བདུད་རྩི་རྣ་བ་གཉིས་ཀྱི་སྙིམ་པས་འཐུང་པའི་ཚུལ་ལེན་པར་བྱེད་པ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དུག་གིས་མི་ཚུགས་ཀྱིས་དགེ་བའི་སྲོག་གི་དབང་པོ་མི་འཆད་པས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་ས་བོན་མ་ལུས་རྣམ་པར་འཇིག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་མཐོང་བ་དང༌། གསུང་ཐོས་པའི་སྐྱེས་བུའི་ཉོན་མོངས་པ་ཁམས་གསུམ་པར་འཁོར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ས་བོན་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པར་མཐའ་དག་རྣམ་པར་འཇིག་ཅིང༌། རང་ཉིད་དེངས་ཤིང་ཟད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བའི་ཡོན་ཏན་བཤད་ནས། ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཙོ་བོ་ཁྱོད་ལ་དེ་ལས་རབ་མཆོག་གྱུར། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །ཁྱེད་ལ་དེ་ལས་རབ་མཆོག་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ལས་ཆེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་ཞིང་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྐུ་འང་མངའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་སྐུ་ཉི་མ་བླ་ན་མེད་པའང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་བརྗོད་ཅིང་བསྟན་པ་མེད་པ་ཇི་ལྟར་མི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉག་
― DTG01_Page_456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །གཅིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ནི་སྐུ་སྟེ་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་ལ་སྐུ་ཡང་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་ལས་འཛིན་པར་མཚམས་སྦྱར་རོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཉི་མ་དང་འདྲ་བས་ཆོས་ཀྱི་ཉི་མ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཉི་མས་ཕྱིའི་མུན་པའི་ཚོགས་སེལ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བས་མ་རིག་པའི་མུན་པ་མུན་གནག་འཇོམས་པར་བྱེད་པས་ཉི་མ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལས་ལྷག་མ་གཞན་མེད་པའམ། ས་འོག་མ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན། བསམས་ཀྱང་འགྲོ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མི་འགྱུར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་བསམས་ཤིང་བསྒོམས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཁམས་གསུམ་པའི་འགྲོ་བ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རང་བཞིན་བློས་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། ཉེས་པའི་རབ་རིབ་འཇོམས་པ་ངོ་མཚར་ཆེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པའི་གཞི་བོར་གྱུར་པའི་ཉེས་པའི་མུན་ནག་གི་རབ་རིབ་འཇོམས་ཤིང་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཉི་མ་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་སྐུ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་དངོས་པོར་མ་དམིགས་ཤིང་མིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པ་ཡིན་ཡང་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱི་བློའི་མུན་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྨད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཤགས་ཤིང་བསྟོད་པ་བརྩམས་པ་མཇུག་བསྡུ་བའི་སྒོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་བརྗོད་དེ་ཕྱག་འཚལ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐུགས་མཆོག་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་ཡིས་ནི། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱེད་ལ་བཏུད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱག་འཚལ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་ཞི་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། ཐུགས་མཆོག་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་ཡིས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་གིས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་
― DTG01_Page_457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་མཛད་པའི་ཐུགས་ཀྱི་མཆོག་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་ཡིས་སོ། །ཅི་ཞིག་ལ་དམིགས་ཤེ་ན། ཞི་གནས་གང་ཡང་རུང་བ་དེར་བཞུགས་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའམ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་མཆོག་ལ་ཞུགས་ཞིང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མཐར་བྱོན་པ་བརྙེས་པ་ལ་བཞུགས་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉེས་ཀུན་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཞིར་མཛད་པའི། །བཅོམ་ལྡན་གང་ཡིན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པའི་ཉེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཀུན་ཞི་བར་མཛད་ཅིང་སེལ་བར་མཛད་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཁྱེད་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཟློག་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེལ་བར་མཛད་པའམ། ཡང་ན་རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་ཞི་བར་མཛད་པ་སྟེ། ཐེག་པའི་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་སམ། རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ཀྱི་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཞི་བར་མཛད་པའོ། །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཉེས་པའི་ཚོགས་དེ་ལྟ་བུ་ཞི་བར་མཛད་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དང་ཞིང་གུས་པས་འདུད་ཅིང་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཡིན་དེ་ལ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱཻ་མཁྱེན་པས་ཁྱབ་པར་མེད་པའི་ཚིག་ཏུ་སྨོས་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལྟ་ན་ནི་གཙོ་བོ་ལ་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཁྱེད་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ་ཞིང་སྐྱབས་སུ་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་བསྟོད་པ་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྔོ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་པས་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་བླ་མེད་ལ་བཤགས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫོགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་བླ་མེད་ནི་གང་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མངའ་བ་སྟེ་སྟོན་པའོ། །
― DTG01_Page_458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དེ་ལ་བཤགས་པ་ནི་རང་གིས་སྡིག་པ་དང་ཉེས་པ་གང་དག་བྱས་པ་དེའི་སྤྱན་སྔར་བརྗོད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་ཅི་ཞིག་བྱས་ཤེ་ན། ཡང་དག་བསྟོད་པ་རྣམ་སྦྱར་དགེ་བ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་ཉེས་པ་དེ་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟོད་པའི་ཚིག་རྣམ་པར་འཕེལ་ཞིང་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་ལས་དགེ་བ་སྟེ། བསོད་ནམས་སུ་བྱས་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཟླ་མཛེས་ལྟར་དཀར་བདག་གིས་གང་བསགས་དེས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསོད་ནམས་དེ་ཡང་སྟོན་ཀའི་ཟླ་བ་ལྟར་དཀར་ཞིང་མཛེས་པ་སྟེ། ཉེས་པའི་ནག་ནོག་གིས་མ་འདྲེས་ཤིང་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །བདག་གིས་གང་བསགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབས་ཤིང་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའོ། །ཟླ་བ་སྨོས་པས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མིང་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་སྟོན་ཏོ། །དཀར་བ་སྨོས་པས་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །བསོད་ནམས་དེ་གང་དུ་བསྔོ་ཞེ་ན། འགྲོ་ཀུན་བདེ་བ་ཅན་དུ་འགྲོ་བར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདག་གིས་དེ་ལྟར་བསགས་པའི་བསོད་ནམས་དེས་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བདེ་བ་ཅན་དུ་འགྲོ་ཞིང་དེར་སྐྱེ་བར་ཤོག་ཅིག་པའོ། །ཡང་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་སྟེ། དེ་དང་ལྡན་པའི་གནས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བློ་ཆེན་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་ཡིས། །གསོལ་བ་བཏབ་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། །སངས་རྒྱས་ཞི་བ་བདག་གིས་ནི། །བཤགས་བསྟོད་འགྲེལ་པ་འདི་བྱས་སོ། །ཟླ་བའི་ཚིག་དོན་དབྱིངས་ཆེ་བས། །བདེ་གཤེགས་སྤྱོད་པ་ཟབ་མོ་འདི། །བཤགས་ནས་བསྟོད་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །བརྟེན་བརྩམས་སྲིད་པ་སྦྱང་ཕྱིར་ཡིན། །དེ་ཡི་འགྲེལ་པ་ཟླ་ཟེར་ལྟར། །ཡིད་འོང་བདག་གིས་བྱས་པ་འདིས། །འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་རྣམ་སྦྱངས་ནས། །སྐྱོན་བྲལ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་ཤོག །བཤགས་བསྟོད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་སངས་རྒྱས་ཞི་བས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བུདྡྷ་ཤྲཱི་ཤཱནྟི་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།
སངས་རྒྱས་དབང་བསྐུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཤུདྡྷ་ཨ་བྷི་ཥེ་ཀ་ནཱ་མ་སྟོ་ཏྲཿ། བོད་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་དབང་བསྐུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟོད་པ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་རྣམས་རྫོགས་པ་ཡི། །ཐུབ་པ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ། །མཐོ་རིས་ནས་ནི་མི་ནང་གཤེགས། །ཉི་མའི་རིགས་ཏེ་ཟླ་བ་ཡི། །ས་ཡི་བདག་པོ་ཟས་གཙང་དང༌། །གཙོ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ལྷ་མོ་ཡི། །མངལ་དུ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བར་མཛད། །དེར་ནི་རིན་ཆེན་ཁང་གནས་ཤིང༌། །ལྷ་ཡི་མཆོག་རྣམས་བསྟོད་བྱེད་ལ། །དེ་ལ་གསུང་ནི་མཐོན་པོ་ཡིས། །དམ་པའི་ཆོས་ནི་སྟོན་པར་མཛད། །ལྷ་རྣམས་ཐལ་མོ་སྦྱར་བྱས་ཏེ། །དུས་གསུམ་དུ་ནི་དེར་བལྟ་བ། །རྡུལ་མེད་མུ་ཏིག་ཕྲེང་བ་ནི། །བཻ་ཌཱུཪྻ་ཡི་སྣོད་གནས་འདྲ། །བདུད་རྩི་རབ་སྦྱིན་གཟུགས་ཅན་ཏེ། །དེ་འོས་ལྷ་མོ་མཛེས་པར་གྱུར། །ཟླ་བ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའམ། །མུ་ཏིག་འོ་མའི་རྒྱ་མཚོ་འདྲ། །འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་དབུགས་འབྱིན་ཅིང༌། །ཡིད་ལ་རེ་བའི་དོན་རྫོགས་མཛད། །དེ་ནི་འདོད་ལ་སྩོལ་བ་སྟེ། །འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཕུན་ཚོགས་མཛད། །སྐྱེད་མོས་ཚལ་ནི་ལུམྦི་ནཱིར། །འཇིག་རྟེན་གཙོ་མོ་སོར་གྱུར་ཏེ། །ས་བདག་དང་ནི་སླས་རྣམས་དང༌། །མདུན་ན་འདོན་དང་ལྷན་ཅིག་གནས། །དེར་ནི་མྱ་ངན་མེད་པ་ཡི། །ཡལ་ག་ལ་འཇུས་བརྟུལ་ཞུགས་གནས། །མཁའ་ལ་ལྷ་ཡི་བུ་མོ་རྣམས། །ཟླ་བ་དང་ནི་སྐར་ཚོགས་འདྲ། །སྐར་མ་རྒྱལ་ལ་བབ་པ་ན། །དེའི་སྲས་རྩིབ་མའི་ལོགས་ནས་ནི། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་མཁྱེན་པ་ཡི། །ཉི་མ་ཤར་བ་བཞིན་དུ་བྱུང༌། །མཚན་མཆོག་ཡང་དག་རྫོགས་པ་ཡི། །གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡི་འོད། །འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར་འདྲ་ཡིས། །ཕྱོགས་རྣམས་རབ་ཏུ་སྣང་བར་གྱུར། །བརྒྱ་བྱིན་མ་མའི་ཆ་བྱད་ཅན། །སྨིན་མ་བསྐྱོད་པས་ཟློག་པ་མཛད། །ས་ལ་གོམ་བདུན་བོར་བ་ན། །གཏེར་དང་པདྨས་བརྒྱན་པར་གྱུར། །བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཐ་མ་ནི། །འདི་ཡིན་ཡང་སྲིད་ཡོད་མིན་ཞེས། །སྙན་པའི་གསུང་ནི་བསྒྲགས་ནས་ཀྱང༌། །ཕྱོགས་རྣམས་ཀུན་དུ་གཟིགས་པར་གྱུར། །ཉི་ཟླ་རིན་ཆེན་བུམ་པ་ལས། །
― DTG01_Page_460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དྲོ་གྲང་ཆུ་ཡི་རྒྱུན་གཉིས་ནི། །དྲི་མ་མེད་པའི་ནམ་མཁའ་ལས། །དེ་ཡི་དབུ་ལ་བབ་བར་གྱུར། །བདེ་གཤེགས་འགྲོ་བའི་བླ་མ་ནི། །རིན་ཆེན་སྣ་ཚོགས་བཀྲམ་པ་ཡི། །སེང་གེའི་གདན་ནི་མཐོན་པོ་ལ། །དགྱེས་པས་དེར་ནི་བཞུགས་པར་འགྱུར། །བརྒྱ་བྱིན་གནས་ཀྱི་ཆུ་བོ་དང༌། །འཇུག་ངོགས་ལས་བླངས་ལྷ་ཡི་ཆུ། །གསེར་ལས་བྱས་པའི་བུམ་པ་ཡིས། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དབང་བསྐུར་བསྟབས། །ལྷ་ཡི་གོས་དང་ཕྲེང་བ་དང༌། །བསྟོད་པ་ལ་ནི་བརྩོན་པ་ཡི། །ཚོགས་རྣམས་དུ་མ་འདུས་པ་ཡིས། །ལྷ་ཡི་ཚལ་ནི་གང་བར་གྱུར། །རྔ་སྒྲ་རྣམས་དང་ཅ་ཅོ་ཡིས། །མཁའ་དབྱིངས་མ་ལུས་ཁྱབ་པར་གྱུར། །ནམ་མཁའ་ལས་ནི་མེ་ཏོག་ཆར། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བབ་པར་གྱུར། །མནྡཱར་མེ་ཏོག་གཅལ་བཀྲམ་པས། །གནས་གཙང་མ་ཡི་གནས་ལྟར་གྱུར། །ག་བུར་ཙནྡན་ཕྱེ་མ་ཡིས། །འཇིག་རྟེན་མགོན་ལ་གཏོར་བར་གྱུར། །རི་བོ་རྒྱ་མཚོར་བཅས་པ་དག །གར་མཁན་གྱི་ནི་གོས་ལྟར་གཡོ། །བཅུད་རྣམས་སྣ་ཚོགས་འཛིན་པ་ཡི། །ས་དག་རྣམ་དྲུག་གཡོས་པར་གྱུར། །གུང་བ་རྣམས་ནི་སྒྲ་སྒྲོགས་ཤིང༌། །དུས་རྣམས་ཀུན་དུ་བྱུང་བ་ཡི། །ཤིང་རྣམས་རང་ཉིད་འདུད་པ་དང༌། །མེ་ཏོག་རྣམས་ནི་འབོར་བར་གྱུར། །བློན་པོ་རྒན་དང་མདུན་ན་འདོན། །བཀྲ་ཤིས་དག་ནི་འདོན་པར་བྱེད། །ས་དང་མཁའ་དང་གྲུབ་པ་དང༌། །མི་འམ་ཅི་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད། །ནགས་ན་གནས་པའི་ལྷ་རྣམས་དང༌། །ལྷ་དང་གྲུབ་པ་རིག་འཛིན་མི། །ནང་གི་སླས་ཀྱི་བུད་མེད་ཀྱང༌། །རབ་ཏུ་དགའ་བས་གར་ཡང་བྱེད། །ལོང་བས་མིག་དང་འོན་པས་ཐོས། །ལྐུགས་པ་རྣམས་ནི་སྒྲ་གསལ་དང༌། །ནད་པ་ནད་ལས་ཐར་བ་དག །སྐད་ཅིག་དེར་ནི་ཐོབ་པར་གྱུར། །རི་དགས་བྱ་དང་སྡིག་སྤྲུལ་དག །ཕན་ཚུན་འཚེ་བར་འདོད་པ་ཡི། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་ཡི་ཚེ། །རྩོད་མེད་འཚེ་བ་མེད་པར་གྱུར། །དེ་ཚེ་གང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །ཉེས་སྤྱོད་བྱུང་བར་མ་གྱུར་ཏོ། །འགྲོ་བ་འདི་དག་ནད་མེད་ཅིང༌། །བདེ་ཞིང་ལོ་ཡར་ལེགས་པར་གྱུར། །དེ་ཚེ་ཀུན་དུའང་མདུན་དུ་ནི། །གཏེར་རྣམས་དེར་ནི་བྱུང་བར་གྱུར། །དེ་ཚེ་སྲིད་གསུམ་རྒྱས་པར་ནི། །དགའ་བ་ཞིང་
― DTG01_Page_461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་བ་དག་ཏུ་གྱུར། །རྒྱལ་བ་དབང་བསྐུར་བསོད་ནམས་གང༌། །བསོད་ནམས་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །ཉན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཀུན་ལག་མཐིལ་གནས། །ཚེ་དང་ནད་མེད་དབང་ཕྱུག་དང༌། །དགྲ་ཞི་རྒྱས་དང་རྒྱལ་དང་གྲགས། །རྫོགས་སངས་ཡོན་ཏན་སྒྲོགས་པ་ཡི། །དད་པའི་མི་ཡིས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་དབང་བསྐུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟོད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དཔལ་རྡོར་རྗེ་འཛིན་གྱི་དབྱངས།
― DTG01_Page_461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཤྲཱི་བཛྲ་དྷ་ར་སཾ་གཱི་ཏི་བྷ་ག་བཱ་ན་སྟོ་ཏྲཿ། བོད་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་གྱི་དབྱངས། དཔལ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཉམ་མེད་མི་གཡོ་མཉམ་ཉིད་མཆོག་ཆོས་ཅན། །ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ། །ཡོན་ཏན་ཀུན་མཉམ་མཐའ་མེད་དངོས་གྲུབ་སྩོལ། །དྲི་མེད་མི་གཡོ་མཉམ་མེད་མཆོག་རབ་ཆོས། །སེམས་ཅན་ཁམས་ལ་རྟག་མཆོག་གྲུབ་སྩོལ་བ། །དངོས་གྲུབ་མཉམ་དང་མཐའ་མེད་དཔེ་བྲལ་བ། །མཉམ་པའི་དཔེ་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལ་མེད་དེ། །ཡོན་ཏན་ཤས་ཕྲའི་ཆས་ཀྱང་མཚུངས་མ་ཡིན། །རྟག་ཏུ་དྲི་མེད་ཐུགས་རྗེའི་ཤུགས་ལས་བྱུང༌། །སྨོན་ལམ་གྲུབ་པ་འགག་མེད་ཆོས་ཉིད་ཅན། །འགྲོ་བའི་དོན་སྒྲུབ་ལྷུར་མཛད་མཐའ་ཡས་པ། །ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་སྣང༌། །དཔག་མེད་མི་དཔོགས་གནས་ཉིད་ལེགས་རྫོགས་པ། །བདེ་གནས་གཤེགས་ཀྱང་ཐུགས་རྗེའི་སྤྱོད་མི་གཡོ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལ་མཆོག་གི་གྲུབ་སྩོལ་བ། །འགག་ཉིད་མི་འགྱུར་ཨེ་མའི་ཆོས་ཉིད་བཟང༌། །མཆོག་སྩོལ་སྦྱིན་མཆོག་ཉིད་གནས་ཆོས་ཉིད་བརྙེས། འཇིག་རྟེན་གསུམ་རྟག་དམ་པ་སྩོལ་མཆོག་སྒྲུབ། །བདེ་གཤེགས་དུས་གསུམ་མཁྱེན་སྒྲིབ་མི་མངའ་བ། །ཀུན་གྱི་དམ་ཚིག་གསུམ་མཆོག་གྲུབ་བདག་སྩོལ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་གྱི་དབྱངས་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བིདྱཱ་ཀ་ར་པྲ་བྷ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་དཔལ་བརྩེགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་གྱི་དབྱངས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ།
ཞི་བ་འཚོ།
― DTG01_Page_462 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཤཱི་བཛྲ་དྷ་ར་སཾ་གཱི་ཏ་བྷ་ག་བ་ཏི་སྟོ་ཏྲ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་གྱི་དབྱངས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། འཇམ་པའི་མགོན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་བསྟོད་དུ་བློ་བཟང་བཟང་རྣམས་ཀྱི་བློ་གྲོས་དང༌། །ཚིག་གིས་འདོད་པའི་འབྲས་ལྡན་འཇུག་པ་མི་རྙེད་ལ། །འཕགས་པ་གསུང་འཇམ་ཡོན་ཏན་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཤིང༌། །དག་པ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །མཉམ་མེད་མི་གཡོ་མཉམ་ཉིད་ཆོས་མཆོག་ཅན༑ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བསྟོད་པ་ནི་གཙོར་གསོལ་བ་གདབ་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མཇུག་ཏུ། །ཀུན་གྱི་དམ་ཚིག་གསུམ་མཆོག་གྲུབ་བདག་སྩོལ། །ཞེས་བསྟོད་དོ། །མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་གསོལ་བ་གདབ་པར་འོས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། གང་དག་རང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་བརྩེ་བ་ཆེན་པོའི་དབང་དུ་གྱུར་པ། བརྩེ་བའི་འབྲས་བུ་གཉིས་བྱེད་པ། །དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མདག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་ནི་རང་ལ་ཕན་པའང་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་བྲལ་ན་གཞན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་མཚར་ཅིག་མི་བྱེད་དེ། རང་རྒྱལ་བ་དག་བཞིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་དུ་ཟིན་ཀྱང་གལ་ཏེ་དེའི་འབྲས་བུ་དང་མཐུན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྩེ་བའི་འབྲས་བུ་གནོད་པ་སེལ་བ་དང༌། ཕན་པ་བསྒྲུབ་པ་མི་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་གསོལ་བ་གདབ་པའི་ཡལ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ཏེ། སེམས་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་བདག་ཉིད་རྡོས་ནོན་པ་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། འཕྱེ་བོ་དང་ལོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མཉམ་མེད་མི་གཡོ་མཉམ་ཉིད་ཆོས་མཆོག་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་སོ། །བརྩེ་བའི་དང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་སོ། །ཐུགས་རྗེའི་འབྲས་བུ་གཉིས་མཛད་པ་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་
― DTG01_Page_463 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །སེལ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཀུན་མཉམ་མཐའ་མེད་དངོས་གྲུབ་སྩོལ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་སོ། །བརྩེ་བའི་འབྲས་བུ་གཉིས་དང་མཐུན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དྲི་མེད་མི་གཡོ་མཉམ་མེད་མཆོག་རབ་ཆོས། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་ཏེ༑འདི་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཚིག་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི། དེ་ནི་མཉམ་པ་མེད་པའང་ཡིན་ལ་མི་གཡོ་བའང་ཡིན་པས་མཉམ་མེད་མི་གཡོ་བའོ། །དེ་ནི་མཉམ་པ་མེད་པ་དང་མི་གཡོ་བའང་ཡིན་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། མཉམ་པ་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཉིད་མཆོག་ཆོས་ཡིན་ནོ། །དེ་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་མཉམ་པ་མེད་པ་ནི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་ཏེ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པས་དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སུ་དང་ཡང་མཉམ་ཞིང་མཚུངས་པ་མེད་པའང༌། འདི་དང་མཉམ་ཞིང་འདྲ་བ་འགའ་ཡང་མེད་པས་ན་མཉམ་མེད་དོ། །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཤད་དོ། །གཡོ་བ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །གཡོ་བ་མེད་པས་ནི་མ་གཡོ་བ་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་མི་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་མི་འགྱུར་བས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་བཤད་དོ། །མཉམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་མཉམ་ཉིད་དེ། དངོས་པོ་འགའ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་མི་འདའོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་འདིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་ཅིང་མཉམ་མོ། །འདི་ནི་མཆོག་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་པས་མཆོག་ཆོས་ཏེ། རྟོག་གེ་དང་ལུང་གསལ་བས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་རིགས་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། རིག་པར་བྱ་བ་དང་རིག་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་མཆོག་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་བསྒོམས་ན་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའང་འདྲེན་ལ་ཡོན་ཏན་མ་ལུས་པའི་འབྱོར་པའང་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་
― DTG01_Page_464 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལའང་ཁྱབ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཁོ་ནའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་གི་རྒྱུད་ཁོ་ན་ལ་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དག་ལ་ནི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་ཏེ་མི་གསལ་བས་མེད་པ་དང་འདྲའོ། །གང་དག་ལ་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། དེ་དག་གི་དེ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་མི་ཉུང་བར་རབ་ཏུ་གུས་པར་གོམས་པ་བརྒྱུད་པས་ཤིན་ཏུ་དང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱིའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ་མདོར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་ནོ། །གང་དག་ལ་དེ་སེལ་ཅིང་འདོར་བའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གིས་བསྟན་པའི་བསྒོམས་པས་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པར་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པ་ནི་འདྲ་བའི་དངོས་པོའོ། །མཐའ་ནི་མཐར་ཐུག་པའོ། །སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གང་དག་ཡིན་པ་ཀུན་ལ་མཉམ་པ་དང་མཐའ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་མཉམ་མཐའ་མེད་པའོ། །དངོས་གྲུབ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །གང་དག་དེ་སྩོལ་བའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ཏེ་འགྲོ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་དཔེ་མེད་ཅིང་སོ་སོར་ཚད་མེད་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་སྩོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་དག་གིས་བསྟན་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱས་པས་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཁ་ཅིག་ནི། ཡོན་ཏན་ཀུན་རྫོགས་མེད་པའི་དངོས་གྲུབ་སྩོལ། །ཞེས་འདོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནི། ཡོན་ཏན་ཀུན་མཉམ་མཉམ་མེད་དངོས་གྲུབ་སྩོལ། །ཞེས་འདོན་ཏོ། །འདི་ནི་གཞན་བསྒྲིམ་མི་དགོས་པར་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པའི་མཆོག་བསྟན་པར་ཟད་དེ། མངོན་པར་མཐོ་བའི་ངོ་བོ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཕན་པ་གཞན་ཡང་སྩོལ་བར་མཛད་པ་ཉིད་དོ། །དྲི་མེད་མི་གཡོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་བསྡུ་བའི་ཡིན་ཏེ། གང་དག་ལ་གཞན་ལ་ཕན་པའི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་
― DTG01_Page_465 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་མངའ་བདེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སམ། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དཔེ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་གཙོ་བོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རབ་ནི་མཆོག་རབ་སྟེ། མ་འདྲེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གཙོ་བོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གང་དག་ལ་ཡུལ་མཆོག་རབ་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་དེ་རང་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་མཆོག་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བའོ། །རབ་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ཕུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འདིར་ཚིག་གི་མདོ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོག་གི་གྲུབ་པ་བདག་ལ་སྩོལ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་དང་ཐ་མ་འདི་གཉིས་ཁོ་ནར་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལས་གཞན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་ནི་ཀླན་ཀ་ངན་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཆེད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཀླན་ཀ་ངན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མཉམ་པ་མེད་པ་ཡིན། །འདི་ལྟར་འདི་དག་དང་མཉམ་པ་ནམ་མཁའ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཚད་མེད་པ་ཡོད་པས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་དག་གི་དཔེར་བྱས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བའི་མདོ་ལས། སུ་དག་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ལ། །དཔེར་བྱེད་པ་ནི་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་དག་སངས་རྒྱས་འཚམ་མིན་པས། །འདྲེན་པ་སྐུར་པ་འདེབས་པར་ཟད། །དེ་ལ་གཅིག་པུ་དཔེར་གྱུར་པ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་མཉམ་པ་གང༌། །ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་བསྟན་པ་སྟེ། །དེ་ལ་ཚད་ནི་གང་ནའང་མེད། །ནམ་མཁའ་ཇི་ཙམ་ཐུབ་པ་ཡི། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཏིང་འཛིན་ཤེས་རབ་དང༌། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་གྲོལ་ཡེ་ཤེས་གཟིགས། །འདི་ཡང་དེ་ཙམ་ཁོ་ནར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་
― DTG01_Page_466 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ། །དེ་བས་ན་དཔེ་མེད་པ་ཉིད་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མཉམ་པའི་དཔེ་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལ་མེད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་གསུངས་སོ། །ནམ་མཁའ་ནི་ནམ་མཁའ་སྟེ་དེ་དཔེ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་འདོད་ན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་མཉམ་པའི་དཔེ་ཉིད་དོ། །གང་དག་མཉམ་པས་དཔེ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མཉམ་པའི་དཔེའོ། །དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ནི་མཉམ་པའི་དཔེ་ཉིད་དོ། །རེ་ཞིག་དེ་ཡང་མེད་ན་ལྷག་པའི་དཔེ་ཉིད་ལྟ་ཞིག་ག་ལ་ཡོད། དམན་པའི་དཔེ་ཉིད་ནི་མི་དགག་གོ །ནམ་མཁའ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། ཡོན་ཏན་ཤས་ཕྲའི་ཆས་ཀྱང་མཚུངས་མ་ཡིན། ཡོན་ཏན་གྱི་ཤས་ནི་ཤས་ཆུང་ངོ༌། དེའི་ཕྲ་མོ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཆའོ། །དེའི་ཡང་ཆ་ནི་གང་ཕན་ཆད་བློས་ཀྱང་དབྲི་བར་བྱ་མི་ནུས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤས་ནི་ཆེ་བ་དང༌། མི་ཟད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཡང་རུང་བ་འགའ་ཞིག་གོ །དེའི་ཕྲ་མོ་ནི་དེ་རྩོམ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པ་ས་བཅུག་བསྡུས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེའི་ཆ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཆ་དེ་དང་ཡང་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ༑འདི་ནི་མཉམ་པ་ནི་དཔེ་ཉིད་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དང་ཡང་ནམ་མཁའ་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ཁམས་ལ་རྟག་མཆོག་གྲུབ་སྩོལ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ནི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་མཆོག་གི་གྲུབ་པ་སྩོལ་བ་སྟེ། མཆོག་ནི་སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་དག་གི་གྲུབ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། གང་དག་ལ་དེ་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྩོལ་བའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདུ་བའི་རྒྱུད་ལས་ནི། །སེམས་ཅན་ཁམས་ལ་མཆོག་གྲུབ་གསལ་སྒྲུབ་པ། །ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་དོན་ནི་གང་དག་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཆོག་གྲུབ་པས་གསལ་ཞིང་ཁྱབ་པ་དེ་སྒྲུབ་པའི་ངང་ཚུལ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་
― DTG01_Page_467 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དེ་དག་ནི་དངོས་གྲུབ་མཉམ་དང་མཐའ་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་རང་གི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མཉམ་པ་མེད་པའི་མཐའ་མེད་པ་ཡོད་པས་གཞན་ལའང་རང་དང་མཐུན་པ་ཁོ་ནའི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་མཛད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་དཔེ་བྲལ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དཔེས་མཚོན་པར་བྱ་བ་ལ་དེ་ལ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དང་ཆ་མཐུན་པས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡུལ་དང་དུས་དང་བྱ་བ་ལ། །སོགས་པས་འགལ་བའི་དཔེ་ཡིན་ན། །མཚོན་པས་བྱ་བ་དཔེ་དང་ནི། །འདྲ་བ་གང་ཡིན་དེ་དཔེ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་དང་མཐའ་མེད་པའི་དངོས་གྲུབ་སྩོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དཔེ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་གལ་ཏེ་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན་དེ་དག་གི་ཆ་ཤས་དང་ཆ་ཤས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་སྩོལ་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་རངས་པ་འང༌། ཚོགས་པས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ནམ་མཁའ་འམ་གཞན་ཡང་རུང་སྟེ། ཚད་མེད་པ་ཡིན་ཡང་གང་གིས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དཔེར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་གྱི། །ཚད་མེད་པ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་མཚུངས་པ་ལ་དགོངས་ནས་མདོ་ལས། དེ་ལ་གཅིག་པུ་དཔེར་གྱུར་པ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་མཉམ་པ་གང༌། །ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་བསྟན་པ་སྟེ། །དེ་ལ་ཚད་ནི་གང་ནའང་མེད། །ཅེས་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་འདི་མན་ཆད་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པར་ཟད་དོ། །ཀླན་ཀ་ངན་པ་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ས་གསུམ་གྱི་བླ་མ་རྣམས་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ན། དེས་ན་ཇི་ལྟར་དྲི་མ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན། སྙིང་རྗེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་དང་ལྡན་ན་སྐབས་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་བདེ་བ་འགོག་པས་ན་སྙིང་རྗེ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་རང་གི་རྣམ་པ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོར་ཞེན་ནས་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཁོ་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་སྟེ། མ་རིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདིར།
― DTG01_Page_468 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟག་ཏུ་དྲི་མེད་ཐུགས་རྗེའི་ཤུགས་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །རྟག་ཏུ་དྲི་མེད་ནི་རྟག་ཏུ་དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ། སྨོན་ལམ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཐུགས་རྗེའི་ཤུགས་ནི་བྲེད་ཆགས་པ་སྟེ། བར་མ་ཆད་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་བྱུང་བའོ། །སྨོན་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པའི། འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག །ཅེས་ཡིད་ལ་སྨོན་པའོ། །དེ་གྲུབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅི་ཞེ་ན། མི་འགག་ཆོས་ཉིད་དེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ལ་འགག་པ་སྟེ་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པར་ཡོད་པ་དེ་ནི་མི་འགག་པ་ཆོས་ཉིད་དོ། །སྨོན་ལམ་གྲུབ་པ་གང་ལ་མི་འགག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སྨོན་ལམ་གྲུབ་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ཅི་ཞེ་ན། འགྲོ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འགྲོ་བའི་དོན་ནི་ཕན་པ་སྟེ། བདེ་འགྲོ་གཉིས་འཐོབ་པ་དང༌། འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལྡོག་པའོ། །དེ་བསྒྲུབ་པ་ནི་འགྲུབ་པའོ། །དེ་ལྷུར་མཛད་པ་ནི་དེར་བཞོལ་བའོ། །ཅི་དེ་ཡུལ་དང༌། དུས་ཀྱིས་མཚམས་སོ་སོར་དེས་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། མཐའ་ཡས་པའོ། །འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པའི་ཡུལ་དང་དུས་མཐའ་ཡས་ཤིང་མ་ལུས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་དེ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གང་དག་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་བདག་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་རྒྱུ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་རྟག་ཏུ་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱི་དྲ་བ་འགྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་ཞིང་མཛེས་སོ། །རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདུ་བ་ལས་ནི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཐུགས་རྗེ་རྟག་རྣམ་སྣང་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེར་ནི་ཚིག་འདི་ཐུགས་རྗེའི་ཤུགས་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་དག་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཀྱང་གཞན་ལ་ཕན་པ་མཛད་པ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འདིར་བསྡུས་པའི་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG01_Page_469 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །དཔའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པའི་སྙིང་རྗེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་འདོད་པའི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དྲ་བ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཕེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མི་དབྱེ་བར་ཉེ་བར་བཏགས་པའམ། བདག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་རྒྱུའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་སྙིང་རྗེ་དེ་ཉིད་བསྒོམ་པ་མཆོག་གིས་གོམས་པ་དང་ལྡན་པས་འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་པ་དང་མྱ་ངན་ལ་སོགས་པ་གོམས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་གི་སྙིང་རྗེ་དེ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་དོན་དམ་པ་བ། རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བ། ངང་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་པས། རྗེའི་བདག་ཉིད་ཅེས་ཀྱང་བྱ་བ་ལ། དེ་ནི་དེ་འཕེན་པར་བྱེད་པ་སྔོན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་མིང་དང་མཐུན་པར་སྙིང་རྗེ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །གནས་སྐབས་དེས་ན་ནི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཚིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བའང་འདིར་འདི་སྐད་ཅེས་གང་ཞིག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཀྱང་ཡུལ་དང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་དོན་མཛད་ཅིང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་པོ་བས་ཀྱང་ལྷག་པའི་ཆོས་དེ་འགའ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བར་ཟད་དོ། །འདི་ཉིད་ལ་གླན་ཀ་ངན་པ་ཇི་ལྟར་ན་འདི་སྨོན་ལམ་གྲུབ་པ་མི་འགག་ཆོས་ཉིད་ཅན་ཡིན། ཇི་ལྟར་ན་མཐའ་ཡས་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཐུགས་རྗེ་རྟག་རྣམ་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱོབ་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་རྒྱུན་འཆད་དོ་ཞེ་ན། །དེའི་འགག་ཉིད་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འགག་པ་ནི་རྒྱུན་འཆད་པའོ། །འགག་པ་ཉིད་འགག་ཉིད་དོ། །འགྱུར་བ་ནི་འགྲོ་བ་སྟེ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཞིག་ཅེ་ན། ཐུགས་རྗེའི་སྤྱོད་པ་སྟེ་ཐུགས་རྗེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀའིའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་སྟེ་དེ་ཉིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགག་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ནི་མི་གཡོ་བ་སྟེ།
― DTG01_Page_470 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་པས་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉེ་བར་བསྟན་ནས་གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་གསུམ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ལའོ། །མཆོག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སོགས་པའོ། །གྲུབ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ་དེ་སྩོལ་བའོ། །གང་དག་ཏུ་འགག་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དཔག་མེད་མི་དཔོག་པར་ཏེ། གང་དག་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་འདི་ཙམ་ཞེས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་དཔག་མེད་དེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་མི་དཔོག་པ་སྟེ། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་དག་ཁོ་ན་ཕན་ཚུན་འདི་དག་ནི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདི་ཙམ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་དཔོགས་པ་དེ་དག་ཏུ་ནམ་ཡང་རྒྱུན་འཆད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གནས་ཉིད་ལེགས་རྫོགས་པ། བདེ་གནས་གཤེགས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་གང་ལ་ལེགས་པར་རྫོགས་ཤིང་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ལེགས་རྫོགས་པ་སྟེ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །འདིར་ཡང་རང་གི་དོན་ཉིད་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བདེ་གནས་ཡིན་ཏེ་འདི་ལ་གཞན་ལ་ཕན་པ་མཛད་པའི་སྤྱོད་པ་ཡོད་པས་སོ། །འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པས་ནི་ལུས་དང་དེའི་ལོངས་སྤྱོད་དག་བསྟན་པར་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀུན་དུ་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པས་བཏུལ་ལོ། །འདི་ནི་འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ཀྱང་མཛད་པའི་རྒྱུན་མི་ཆད་དོ་ཞེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ལ་མ་གོམས་པ་རྣམས་ལ་མཆོག་ཏུ་ཡ་མཚན་བསྐྱེད་པས་དེ་དག་གི་བསམ་པའི་ངོར་ཨེ་མའོ་ཆོས་ཉིད་བཟང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་ནི་ཤིན་ཏུ་རྨད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བཟང་པོ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངང་ཚུལ་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཡ་མཚན་མི་ཆེ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལ་ལ་ལས་ནི་བདེ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་མི་འབྱུང་སྟེ། དེར་ནི་སྡེབ་སྦྱོར་མི་ཚང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་
― DTG01_Page_471 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བརྡར་བཏགས་པའི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གདགས་པ་བརྡ་རྒྱུས་བྱུང་བ་སྟེ། །དེ་ཡང་སྨྲ་པོའི་འདོད་རྒྱུའི་བྱུང༌། །ཐ་སྙད་དོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། །སྡེབ་སྦྱོར་སྒྲ་ཡི་ཆ་མིང་བཞིན། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནི་གསོལ་བ་གདབ་པ་མཆོག་སྩོལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་མཆོག་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྩོལ་བས་ན་མཆོག་སྩོལ་ལོ། །འདི་ཡང་གསོལ་བ་གདབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་སྦྱིན་པ་པོ་དག་ཁོ་ན་ལ་སློང་གི། འབྱོར་པ་བདོག་ཀྱང་འཇུངས་པ་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཇི་ལྟར་འབྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྦྱིན་མཆོག་ཉིད་གནས་མཆོག་ཉིད་བརྙེས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྦྱིན་པ་ནི་ཟང་ཟིང་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། །ཆོས་སྦྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །གང་དག་ལ་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པས་སྦྱིན་པ་མཆོག་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་དག་ནི་སྦྱིན་མཆོག་ཅན་ནོ། །དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྦྱིན་མཆོག་ཉིད་དོ། །གང་དག་ལ་གནས་མཆོག་སྟེ་དབང་ཕྱུག་གམ། གོ་འཕང་ངམ། རྟོགས་པ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་གནས་མཆོག་ཅན་ཏེ༑སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ནི་གནས་མཆོག་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་འོད་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་མཆོག་ཉིད་ཀྱིས་གནས་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་ནི་སྦྱིན་མཆོག་ཉིད་གནས་མཆོག་ཉིད་དོ། །དེ་བརྙེས་པ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པས་ཐོབ་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རྒྱུས་སངས་རྒྱས་ཉིད་བསྒྲུབས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་མཆོག་གི་སྦྱིན་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པས་ན་སྦྱིན་པ་མཆོག་གོ །དེས་ན་རང་གི་དོན་གྱི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེས་གནས་མཆོག་ཉིད་སྐྱེས་པ་སྟེ་གནས་ལ་ཕན་པ་བྱས་པ་ཁོ་ནས་གོ་འཕང་དེ་བསྒྲུབས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །མཆོག་སྦྱིན་ཞེས་སྤྱིར་སྨོས་པས་མཆོག་ངན་ངོན་ཙམ་སྦྱིན་པ་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཡང་མཚུངས་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བས་ཡང༌། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་རྟག་དམ་པ་སྩོལ་མཆོག་སྒྲུབ། །ཅེས་
― DTG01_Page_472 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བས་ཁྱད་པར་དུ་མཛད་དེ་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པ་ལའོ། །འབྲས་བུ་མཆོག་སྒྲུབ་ཅིང་འགྲུབ་པར་མཛད་པས་ན་མཆོག་སྒྲུབ་པའོ། །དམ་པ་སྩོལ་བ་ས་བཅུ་པའི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དག་ནི་དམ་པ་སྩོལ་མཆོག་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདུ་བ་ལས་ནི་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་སྩོལ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེར་ནི་མཆོག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དངོས་གྲུབ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་སྩོལ་བ་ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱའོ། །བདེ་གཤེགས་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་མ་ལུས་པར་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དག་ལ་དུས་གསུམ་ལ་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བའི་མཁྱེན་པའི་བློ་མངའ་བ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་དག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་འང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་སྒྲིབ་པ་མི་མངའ་བའོ། །སྒྲིབ་པ་ནི་ཆོད་ཅིང་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །གང་དག་ལ་དེ་དག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་དེ་དག་ནི་སྒྲིབ་པ་མི་མངའ་བ་སྟེ། འདི་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་ལས་ནི་མགོན་པོ་ཞེས་འབྱུང་གི་བདེ་བར་གཤེགས་ཞེས་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེར་ནི་སྡེབ་སྦྱོར་ཉམས་ཏེ་ལན་ཡང་སྔ་མ་ཡིན་ནོ། །མགོན་པོ་ནི་ས་གསུམ་གྱི་རྗེའོ། །ཀུན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་མཐའ་ཡས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་བཞུགས་པ་རྣམས་སོ། །དམ་ཚིག་གསུམ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །དམ་ཚིག་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དམ་ཚིག་གསུམ་པའི་རྒྱུད་ལ་བརྩོན་པ་བདག་ལའམ། །དེ་ལས་གསུངས་པའི་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་བམ། དེ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་བདག་ལ་སྩོལ་ཅིག་པའོ། །རྒྱུད་གང་ལས་དམ་ཚིག་སྟེ་ངེས་པ་གསུམ་པོ་སངས་རྒྱས་དང༌། །ཆོས་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་ལ་དང་བའི་བདག་ཉིད་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དམ་ཚིག་གསུམ་པའོ། །ཡང་ན་དམ་ཚིག་གསུམ་ནི། །དོན་ཀུན་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཡོངས་མི་གཏོང་དང༌། །ཐུབ་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་བརྟན་པ་དང༌། །དེ་ཉིད་ཤེས་པ་བཙལ་བ་སྤྱད། །ཅེས་བྱ་བ་འདི་དག་
― DTG01_Page_473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཡིན་ཏེ༑རྒྱུད་འདི་ཉིད་ལས་བྱར་རུང་བ་ཉིད་དུ། །གང་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་བརྟན་ཞིང༌། །བློ་གྲོས་ཆགས་པ་མེད་གྱུར་པ། །དེ་ལ་འདི་ནི་ངེས་འགྲུབ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་ཉིད་ནི་མི་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཡང་ན་རིག་སྔགས་འཆང་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་གྲུབ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་གི་དངོས་གྲུབ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་གྲུབ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱར་རུང་བ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་དེ་བདག་ལ་མྱུར་དུ་སྩོལ་ཅིག་པའོ། །གསང་སྔགས་བདག་པོས་གསུངས་པ་བསྟོད་པའི་རྒྱལ་པོ་ཉིད། །རྣམ་པར་ཕྱི་ལས་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་གང་ཐོབ་དེས། །སེམས་ཅན་རྣམས་མྱུར་འཇམ་པའི་མཆོག་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །བསྟོད་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཡིས་སྣོད་དུ་རབ་གྱུར་ཅིག །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་དཔལ་རྡོ་རྗེ་འཛིན་གྱི་དབྱངས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་མང་དུ་ཐོས་པའི་སློབ་དཔོན་ཞི་བ་འཚོ་འཕགས་པ་འཇམ་པའི་མཆོག་གི་ཞབས་ཀྱི་པདྨའི་རྡུལ་ལ་བརྟེན་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བི་དྱཱ་ཀ་ར་པྲ་བྷ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་དཔལ་བརྩེགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། །
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔ་ལ་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། །པཉྩ་ཏ་ཐཱ་ག་ཏ་སྟ་བཿ། བོད་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔ་ལ་བསྟོད་པ། །གསུང་གི་མངའ་བདག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་མགོན་ཡོན་ཏན་མཐའ་མེད་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །འོ་མའི་མཚོ་ལྟར་དཀར་ཡངས་མཛེས་པའི་སྐུ་དང་ལྡན། །མཉམ་མེད་དེ་བཞིན་ཉིད་དངོས་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས། །ཐུབ་མཆོག་རྣམ་པར་སྣང་བ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མདངས་ལྡན་ནོར་བུ་མཐོན་ཀ་ཆེན་པོ་ལྟར་འཕྲོ་བའི། །འོད་ཀྱིས་ཕྱོགས་རྣམས་མ་ལུས་སྣང་བར་མཛད་པ་པོ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་རྨད་བྱུང་གླང་པོའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས། །བསྙེངས་བྲལ་སངས་རྒྱས་མི་བསྐྱོད་དེ་ལ་རྟག་ཕྱག་འཚལ། །རིན་ཆེན་དབང་བསྐུར་འབྱོར་བས་འགྲོ་དོན་མཛད་ལ་མཁས། །
― DTG01_Page_474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བསོད་ནམས་ཚོགས་མངའ་རི་རྒྱལ་མངོན་སུམ་རྒྱུ་འདྲ་ཞིང༌། །གསེར་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུས་རྟ་ཡི་གདན་ལ་བཞུགས། །ཐུབ་པ་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལྡན་དེ་ལ་རྟག་ཕྱག་འཚལ། །རྨ་བྱའི་རིགས་གསལ་བརྒྱ་ཡིས་མཛེས་བྱས་སྣང་བ་ཡི། །འོད་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཀུན་ཁེབས་པས་མངོན་དགའ་པདྨ་ནི། །རཱ་གའི་རི་བོ་ལྟར་མཛེས་རྨ་བྱའི་གདན་བཞུགས་པ། །ཐུབ་པ་དཔག་མེད་འོད་མངའ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དམ་ཆོས་འོད་ཟེར་ཚོགས་ཀྱིས་མུན་པ་སེལ་མཛད་པའི། །འོད་ཀྱི་སྣང་བས་ནམ་མཁའི་ཆ་ཀུན་རྣམ་པར་འགེངས། །བཻ་ཌཱུཪྻ་ཡི་མཚོ་ལྟར་མཁའ་ལྡིང་གདན་ལ་བཞུགས། །སངས་རྒྱས་དོན་ཡོད་གྲུབ་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེང་གེ་གླང་པོ་རྟ་དང་རྨ་བྱ་མཁའ་ལྡིང་གདན་ལ་རྡོ་རྗེ་སྐྱིལ་ཀྲུང་བཞུགས། །སྐུ་མདོག་རིམ་བཞིན་དཀར་དང་སྔོ་དང་སེར་དང་དྲི་མེད་དམར་དང་ལྗང་གྱུར་ཅིང༌། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་དང་ས་རེག་མཆོག་སྦྱིན་ཏིང་འཛིན་མི་འཇིགས་སྦྱིན་པའི་ཕྱག་རྒྱས་མཚན། །རང་རིགས་རིན་ཆེན་ཅོད་པན་ལྡན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཡི་བདག་ཉིད་དེ་ལ་འདུད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔའི་བསྟོད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པདྨ་ཀ་ར་ཝརྨ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། །
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུན་གྱི་བསྟོད་པ།
― DTG01_Page_474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སཔྟ་ཏ་ཐཱ་ག་ཏ་སྟོ་ཏྲཿ། བོད་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུན་གྱི་བསྟོད་པ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འགྲོ་བའི་བླ་མ་ལྷ་མི་འཇིག་རྟེན་ཕྱིར་མཆོད་ཅིང༌། །ཐུགས་རྗེས་གསལ་ཞིང་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཐར་པ་སྟོན། །སྲིད་གསུམ་ཆུ་ཆེན་མཐར་ཕྱིན་བདེ་འགྲོར་སོན་པ་པོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་གཟིགས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་མཐའ་དང་ཕ་རོལ་མེད་པ་འདི། །འཇིག་རྟེན་ནུབ་ཅིང་འདུག་པ་རབ་ཏུ་གཟིགས་ནས་ཀྱང༌། །ཕན་གདགས་ཕྱིར་ནི་ཆོས་རྣམས་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ། །རྒྱལ་བ་གཙུག་ཏོར་མངའ་བ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉི་ཟླ་དག་ལས་འདས་པའི་གཟི་བརྗིད་མངའ་བ་དེས། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་སྤྱོད་པའི་ངང་ཚུལ་རྣམས་ལས་ཀྱང༌། །རྒྱ་མཚོའི་འཇིང་ལྟར་གཏིང་དཔག་ནུས་པར་
― DTG01_Page_475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མི་འགྱུར་བའི། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གི་གྲགས་པ་ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་འདྲ་བ་ཡིས། །ས་སྟེངས་མཐའ་དག་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་སྣང་བ་དང༌། །ཨུ་དུ་མྦཱ་རའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་རྨད་བྱུང་བ། །ཐུབ་དབང་ཆེན་པོ་ལོག་དང་སེལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དྲི་མ་མེད་ཅིང་རྟག་ཏུ་ཕན་པར་མཛད་པ་དང༌། །ཆགས་པ་མེད་པ་གང་གི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཐུགས། །རྣམ་པར་འཕྲོ་བས་མུན་པའི་ཐིབས་པོ་རབ་བཅོམ་ཞིང༌། །ལྷ་ཡིས་མཆོད་པའི་གསེར་ཐུབ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཙོ་མའི་གསེར་གྱི་ཕུང་པོའི་ཁ་དོག་འདྲ་བ་ཡི། །གཟི་བརྗིད་འབར་བ་ཉི་མ་སྟོང་པས་ལྷག་པ་མངའ། །སྐྱི་བོ་ཀུན་གྱིས་ཕྱག་བྱས་འཇིག་རྟེན་མཆོག་གྱུར་པ། །འོད་སྲུངས་མཚན་གསོལ་གང་ཡིན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉི་མའི་འོད་ཟེར་མང་པོས་པདྨའི་ཚལ་ཕྱེ་ལྟར། །གསུང་གི་འོད་ཟེར་མང་པོས་འཇིག་རྟེན་སད་པར་མཛད། །སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཐུགས་རྗེ་སྒྲོན་མ་ཅན། །མྱ་ངན་འདས་སྟོན་གང་ཡིན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གི་བྱང་ཆུབ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་གྱུར་ཅིང༌། །བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་དགའ་ལྡན་གནམ་གྱི་གནས་ན་བཞུགས། །ས་སྟེངས་བདེ་བར་གཤེགས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ལ་བདག་ནི་རྟག་ཏུ་དད་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདས་པའི་རྒྱལ་བ་བདུན་པོ་དང་ནི་ཕྱིས་གཤེགས་པ། །བརྒྱད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་གིས་བསྟོད་པ་ཡིས། །བསོད་ནམས་མཐའ་ཡས་དཔག་མེད་བདག་གིས་གང་ཐོབ་པ། །དེས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་སྐྱོན་དང་བྲལ་གྱུར་ཅིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུན་གྱི་བསྟོད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པདྨ་ཀ་ར་ཝ་རྨ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། །
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྒྱད་ལ་བསྟོད་པ།
ཞི་བ་འཚོ།
― DTG01_Page_475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། །ཨཥྛ་ཏ་ཐ་ག་ཏ་སྟོ་ཏྲཿ། བོད་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྒྱད་ལ་བསྟོད་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཚན་གྱི་མེ་ཏོག་རྒྱས་ཤིང་དག་པ་ལ། །དཔེ་བྱད་བཟང་པོའི་འབྲུ་ཆགས་མཛེས་པའི་སྐུ། །གང་གིས་མཐོང་ཐོས་དྲན་ཡང་དཔལ་གྱུར་པ། །མཚན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ཕྱག་
― DTG01_Page_476 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འཚལ་ལོ། །རིན་ཆེན་ཟླ་བ་པདྨས་རབ་བརྒྱན་ཞིང༌། །ཤེས་བྱ་ཀུན་ལ་མཁས་པས་མཁྱེན་པ་འཕགས། །རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུར་ཟབ་པའི་ཐུགས་མངའ་བ། །སྒྲ་དབྱངས་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཛམ་བུ་ཆུ་བོའི་གསེར་ལྟར་ལྷང་ངེ་བ། །ཉི་མ་སྟོང་བས་ལྷག་པའི་གཟི་བརྗིད་འབར། །དྲི་མེད་གསེར་གྱི་མཆོད་སྡོང་ལྟ་བུའི་སྐུ། །གསེར་བཟང་དྲི་མེད་སྣང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མྱ་ངན་འདས་ཤིང་བདེ་བའི་མཆོག་བརྙེས་པ། །འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གདུང་བཞི་མཛད་ཅིང༌། །འགྲོ་དྲུག་མགོན་དང་དཔལ་དུ་གྱུར་པ་པོ། །མྱ་ངན་མེད་མཆོག་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་སྒྲ་ཆེན་པོས་ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་འཇོམས། །རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུར་ཟབ་པའི་སྐུ་མངའ་ཞིང༌། །འགྲོ་བའི་དུག་གསུམ་མ་ལུས་སལ་མཛད་པ། །ཆོས་བསྒྲགས་རྒྱ་མཚོའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཚུལ། །རྣམ་དག་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རོལ་མཛད་ཅིང༌། །ཤེས་བྱ་མ་ལུས་མངོན་སུམ་གཟིགས་པ་པོ། །ཆོས་བློ་མངོན་པར་མཁྱེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འགྲོ་བའི་ནད་གསོ་མཛད་པ་སྨན་པའི་མཆོག །བཻ་དཱུཪྻ་ལྟར་དང་པའི་སྐུ་མངའ་ཞིང༌། །སྐུ་ཡི་འོད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་སྒྲོལ་མཛད་པ། །སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐུགས་རྗེ་ཀུན་ལ་སྙོམས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས། །མཚན་ཙམ་ཐོས་པས་ངན་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ། །དུག་གསུམ་ནད་སེལ་སངས་རྒྱས་སྨན་གྱི་བླ། །བཻ་ཌཱུཪྻ་ཡི་འོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉི་མ་ལྟ་བུར་མ་རིག་མུན་པ་སེལ། །ཟླ་བ་ལྟ་བུར་ཉོན་མོངས་གདུང་བ་སེལ། །དུག་གསུམ་ནད་སེལ་སངས་རྒྱས་སྨན་གྱི་བླ། །བཻ་ཌཱུཪྻ་ཡི་འོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལྷ་མིའི་སྟོན་པ་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་སྟེ། །བཅོམ་ལྡན་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་སྐྱབས་མཛད་པ། །དུག་གསུམ་ནད་སེལ་སངས་རྒྱས་སྨན་གྱི་བླ། །བཻ་ཌཱུཪྻ་ཡི་འོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཁྱོད་ནི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་སྨན་པ་སྟེ། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་རྩད་ནས་གཅོད། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད། །བཻཌཱུཪྻ་ཡི་འོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡེ་ཤེས་སྤྱན་གྱིས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་གཟིགས། །ཐུགས་རྗེའི་སྤྱན་གྱིས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་ཁྱབ། །དུག་གསུམ་ནད་སེལ་སངས་རྒྱས་སྨན་གྱི་བླ། །བཻཌཱུཪྻ་ཡི་འོད་ལ་
― DTG01_Page_477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རླུང་དང་མཁྲིས་པ་བད་གན་འདུས་ལ་སོགས། །འབྱུང་བ་བཞི་པོ་འཁྲུགས་པར་གྱུར་པ་ལ། །ནད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཕྱག་གཡས་ཨ་རུ་ར། །སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྐུ་མདོག་མཐིང་ག་ཨུཏྤལ་སྔོན་པོ་འདྲ། །ཕྱག་གཡོན་བདུད་རྩི་སྨན་གྱི་ལྷུང་བཟེད་བསྣམས། །དུག་གསུམ་ནད་སེལ་སངས་རྒྱས་སྨན་གྱི་བླ། །བཻ་ཌཱུཪྻ་ཡི་འོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉེས་པ་རྒྱ་མཚོ་དག་ནི་གཞར་སྤངས་ནས། །ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་དག་གི་ཕ་རོལ་བྱོན། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལྷ་ཡི་ལྷར་གྱུར་པ། །བཻ་ཌཱུཪྻ་ཡི་འོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེན་ཡོངས་སུ་དག་གྱུར་པས། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ལྟ་བུར་གཞན་དོན་མཛད། །དུག་གསུམ་ནད་སེལ་སངས་རྒྱས་སྨན་གྱི་བླ། །བཻ་ཌཱུཪྻ་ཡི་འོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐབས་མཁས་ཐུགས་རྗེས་ཤཱཀྱའི་རིགས་འཁྲུངས་ཤིང༌། །གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་བདུད་ཀྱི་དཔུང་འཇོམས་པ། །གསེར་གྱི་ལྷུན་པོ་ལྟ་བུར་མཛེས་པའི་སྐུ། །ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྒྱད་ལ་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་ཞི་བ་འཚོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
རབ་ཏུ་སྔ་བར་ནམ་ལངས་པའི་བསྟོད་པ།
ཤྲཱི་ཧ་རི་ཤ་དེ་བ།
― DTG01_Page_477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སུ་པྲ་བྷ་ཏ་པྲ་བྷ་ཏ་སྟོ་ཏྲཾ། བོད་སྐད་དུ། རབ་ཏུ་སྔ་བར་ནམ་ལངས་པའི་བསྟོད་པ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མངའ་བདག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལྷ་ཡི་ཚོགས་དང་གྲུབ་པ་དྲི་ཟའི་གཙོ་དང་སྡོམ་བརྩོན་དབང་རྣམས་ཀྱིས། །བསྟོད་ཚིག་སྣ་ཚོགས་དག་གིས་ལྷ་ཡུལ་ས་སྟེངས་རྣམས་སུ་བསྟོད་མོད་ཀྱི། །བདག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ནུས་པས་འཕགས་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བསྟོད་བགྱི་སྟེ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་མཁའ་ལྡིང་འཕུར་ཞེས་བུང་བ་རྣམས་ནི་ཅིས་མི་འཕུར། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་སྤངས་གྱུར་པ་ལུས་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་ནི་ཟད་གྱུར་ལ། །བཙོ་མ་གསེར་གྱི་མདོག་ཅན་པདྨ་རྒྱས་པ་ལྟ་བུར་ཡངས་པའི་སྤྱན། །དཔལ་ལྡན་མཛེས་པའི་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྷ་ཡི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་བསྐོར་བའི། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་ནམ་ལངས་པའོ། །བདུད་ཀྱི་དཔུང་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཉམ་ངའི་ལམ་ནི་གཅོད་མཛད་པ། །ས་གསུམ་ཕན་པར་མཛད་པ་འཁྲི་ཤིང་དྲ་བ་གསུམ་པོ་དྲལ་མཛད་པ། །ཞི་བའི་བདེ་བ་རྩོལ་བར་མཛད་པ་མི་ཤེས་རི་བོ་འཇིག་
― DTG01_Page_478 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཛད་པ། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་ནམ་ལངས་པའོ། །གང་ཞིག་ལྷ་མིན་མི་དང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སྔོན་དུ་བདེ་བའི་གནས་ཐོབ་པ། །མ་ལུས་པ་ཡིས་ཡི་ཁམས་སུ་འཇིག་རྟེན་བདུན་བསྡུས་དབྱངས་གསངས་མཐོན་པོ་སྒྲོགས། །ཤེད་ལས་སྐྱེས་པ་བསྒོ་བྱེད་རང་བྱུང་པདྨའི་སྐྱེ་གནས་ཅན་ནི་གཉིད་ལོག་གྱུར། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་ནམ་ལངས་པའོ། །ཤར་གྱི་རི་བོའི་རྩེ་ཡི་ངོས་ལ་གནས་ཤིང་དམར་བའི་འོད་ཀྱིས་རྣམ་གནོན་པ། །མུན་པའི་ཚོགས་རྣམས་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་སྐྱེ་དགུ་རྣམས་ཀྱི་མིག་གཅིག་པུ། །ཉི་མ་དེ་ཡང་མྱོས་པས་འཕྱན་ཞིང་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་གཉིད་ལོག་གྱུར། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །གླང་པོའི་མཆེ་ལྟར་དཀར་བསིལ་གསལ་བའི་ཟེར་ཅན་རི་བོང་མཚན། །མཚན་མོ་ཐིག་ལེ་ལྟ་བུར་མཛེས་པ་ཀུན་གྱི་གཙུག་གི་ནོར་བུ་གང༌། །དམན་པའི་མདངས་དང་བྲལ་བ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་གཉིད་ལོག་གྱུར། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །རབ་མཆོག་ལག་པ་བཞི་པ་བཅུ་དྲུག་ཕྱེད་ཕྱེད་ཕྱོགས་ཀྱི་གདོང་པ་ཅན། །བཟླས་དང་ཉེས་པའི་ཆོག་ཤེས་ཤིང་ངེས་བརྗོད་རིག་བྱེད་འདོན་པ་པོ། །དྲི་མེད་པདྨའི་སྐྱེ་གནས་ཚངས་པ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་གཉིད་ལོག་འགྱུར། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །གངས་ཀྱི་རི་བོའི་རྩེ་ལ་གནས་ཤིང་སྦྲུལ་གྱི་མཆོད་ཕྱིར་ཐོགས་པ་འཆང༌། །གྲོང་ཁྱེར་སུམ་བརྩེགས་བསྲེགས་པར་ནུས་གང་སྟག་གི་པགས་པའི་གོས་གྱོན་པ། །རྩེ་གསུམ་ཅན་རྟགས་རི་མཆོག་བུ་མོ་དང་ནི་ལྷན་ཅིག་གཉིད་ལོག་གྱུར། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །འབར་བའི་རྡོ་རྗེ་ལག་ན་ཐོགས་ཤིང་ལྷ་མིན་རྣམས་ཀྱིས་ཐུབ་དཀའ་བ། །ལྷ་ཡི་གཙོ་བོ་བདེ་སོགས་བདག་པོ་རྨོངས་པའི་བསམ་པས་རྣམ་པར་འཁོར། །མཚན་མོ་མིན་དང་མཚན་མོ་གཉིད་ལོག་འདོད་པའི་འདམ་དུ་ངེས་པར་བྱིང༌། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །ཨུཏྤལ་སྔོན་པོའི་འདབ་མ་ལྟར་སྔོ་པདྨོ་ལྟར་དཀར་ཡངས་པའི་མིག །ལྷ་མིན་གཙོ་བོ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་གྱུར་ཐམས་ཅད་བྱེད་པོ་སྣ་ཚོགས་གཟུགས། །ཁྱབ་འཇུག་ཀྱང་ནི་ཡུན་རིང་གཉིད་ལོག་མངལ་གྱི་གནས་ལས་ཐར་མ་གྱུར། །སྟོབས་
― DTG01_Page_479 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་ནམ་ལངས་པའོ། །གང་ཞིག་རལ་པ་སེར་སྐྱའི་ཚོགས་ལྡན་དམར་པོ་ཟངས་མདོག་ཁྲག་གི་མིག །ཕྱུགས་བདག་དགའ་བའི་དུས་སུ་གཅིག་ཏུ་ཆགས་པ་འཇོམས་པར་ནུས་པ་པོ། །འདོད་པའི་ལྷ་ཡི་མངའ་སྲེག་ལུས་ཅན་མ་ལྷ་དེ་ཡང་གཉིད་ལོག་གྱུར། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །ཟླ་བ་ཁ་བ་ཀུ་མུ་ཏ་མཚུངས་ཆང་འཐུངས་མིག་ནི་དམར་གྱུར་ལ། །འདོད་པ་བརྟན་སྲ་སྒེག་པོ་ཐོང་གཤོལ་ལག་ན་འཛིན་པར་བརྩོན། །སྟོབས་ཅན་དེ་ནི་ནམ་གྲུའི་མགུལ་ནས་འཁྱུད་ཅིང་འདི་ན་ཉལ་བ་གྱུར། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །གླང་ཆེན་གདོང་ཅན་མཆེ་བ་གཙིགས་པ་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་བགེགས་བྱེད་པ། །འགྲམ་པའི་ངོས་གཉིས་མྱོས་ཆུ་རབ་འབབ་བུང་བསྒྲགས་སངས་མཐོན་པོ་སྒྲོགས་པ་ཡི། །ཚོགས་ཀྱི་བདག་པོ་ཡང་ནི་ཆང་གི་བཏུང་བས་རབ་ཏུ་མྱོས་པར་གྱུར། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །ཟར་མའི་མེ་ཏོག་ལྟར་སྔོ་གང་གི་ལག་པ་མཆོག་ན་མདུང་ཐུང་ཐོགས། །པདྨོ་གསར་པ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཅན་གདོང་དྲུག་ལྷ་མིན་ཁྲུང་ཁྲུང་གསོད། །མིག་གསུམ་ལྡན་པ་གཞོན་ནུའི་ཚུལ་ཅན་དེ་ཡང་གཉིད་མཐུག་ལོག་པར་གྱུར། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །ཟས་ལ་རབ་ཆགས་དམན་ལུས་རྟག་པར་རྣལ་འབྱོར་རྗེས་སུ་དགའ་གྱུར་པ། །གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམ་མང་དང་ལྡན་ཡི་དགས་ལྟ་བུར་ཚིག་པའི་ལུས། །ཟླ་དཔུང་འགྲོ་བ་རྣམ་བྲལ་བ་གང་ཡིན་གཅེར་བུ་དེ་རྣམས་ཀྱང་གཉིད་ལོག །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །བས་མཐའི་གནས་ཆེན་འདི་ན་དྲང་སྲོང་ངན་སྤོང་ཨཾ་གི་ར་ས་དང༌། །ཀུན་དུ་རྒྱུ་སོགས་གནས་འཇོག་རྒྱས་པ་གྲོག་མཁར་བ་དང་དགའ་བྱེད་རྣམས། །གཞོན་ནུ་མ་ཡི་སྐྱེ་གནས་ཆགས་ཤིང་རྨོངས་པ་རྣམས་ཀྱང་གཉིད་ལོག་གྱུར། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །གཤིན་རྗེ་ཆུ་ལྷ་ལུས་ངན་གནོད་སྦྱིན་འདྲེ་དང་ལྟོ་འཕྱེའི་དབང་པོ་དང༌། །དེ་བཞིན་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་གཞན་ལྷ་ཡུལ་ས་སྟེངས་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པ། །གཞོན་ནུ་མ་ལ་རབ་ཆགས་ཟུར་གྱིས་ལྟ་དེ་རྣམས་ཀྱང་གཉིད་ལོག་
― DTG01_Page_480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོར་བྱིང་གྱུར་གཏི་མུག་དྲ་བས་ཁེབས་པའི་ལུས། །ཐུབ་པ་སེར་སྐྱ་གཟེག་ཟན་ཀུན་དུ་འཁོར་ཞིང་བླུན་པོའི་བསམ་པ་ཅན། །ཞི་བའི་བདེ་བ་ཡོངས་སུ་ཉམས་དེ་རྣམས་ཀྱང་གཉིད་ལོག་གྱུར། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་ཁྱོད་ནི་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྔ་བར་སད་པའོ། །མི་ཤེས་མཚན་མོ་མུན་པར་སྲེད་པའི་མལ་ཆ་མཐུག་གྱོན་ཅིང༌། །ཡུལ་གྱི་སྔས་རྟེན་ལ་ནི་རབ་མཐུག་གཉིད་ལོག་གྱུར་པའི་ཚེ། །དགེ་དང་མི་དགེའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འགྲེ་ལྡོག་བྱེད་པ་ན། །རྟག་པ་གཉིད་དུ་གཉིད་སད་གང་ཡིན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆུ་འགྲམ་དག་ཏུ་བ་ལང་རིགས་བརྒྱ་རྣམས་ཀྱིས་ཆུ་འཐུངས་ཏེ། །ངོམས་ནས་འགྲོ་བར་གྱུར་ནའང་ཆུ་ལ་བྲི་བར་མངོན་པ་མེད། །དེ་བཞིན་ཐུབ་པ་སྙན་ངག་མཁན་བརྒྱས་ཡང་དག་བསྟོད་གྱུར་ཀྱང༌། །ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ལེགས་པའི་གཏེར་ཆེན་ཟད་པར་འགྱུར་མ་ཡིན། །རབ་ཏུ་ནམ་ལངས་ཁྱོད་གཅིག་པུ་ཡི་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་ཕྱེ་བསྟོད་གྱུར་པས། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་མགོན་རྟ་བདུན་འོད་ཀྱིས་འགྲོ་འདི་རྟག་ཏུ་སྣང་བྱས་ཏེ། །སྣ་ཚོགས་ལམ་ཐོབ་ལམ་ངན་ལས་བཟློག་འབྱོར་ལྡན་དཔལ་གྱི་བྱ་བ་དག །དོགས་མེད་རང་དགར་བདེ་བླག་དངོས་གྲུབ་རྣམ་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་གྱུར་ཅིག །རབ་ཏུ་སྔ་བས་ནམ་ལངས་པའི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཁ་ཆེའི་རྒྱལ་པོ་ཤྲཱི་ཧ་རི་ཤ་དེ་བས་བརྗོད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པཎྚི་ཏ་རཱ་ཛ་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ན་མི་ཏྲ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་ཁེའུ་བརྒད་ཡོན་ཏན་དཔལ་གྱིས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
གནས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའི་བསྟོད་པ།
ཤྲཱི་ཧ་རི་ཤ་དེ་བ།
― DTG01_Page_480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཥྚ་མ་ཧཱ་སྠཱ་ན་ཙཻ་ཏ་བན་ད་ནཱ་མ་སྟ་བཿ། བོད་སྐད་དུ། །གནས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའི་བསྟོད་པ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བལྟམས་དང་བྱང་ཆུབ་མཉམ་མེད་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དགེ་བ་བསྐོར། །མཆོད་རྟེན་ཐོག་མར་འཇིག་རྟེན་གསུམ་མཆོད་དང་ལྡན་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང༌། །གང་རིའི་ཁ་དོག་ལྟར་གསལ་ལྷ་ལས་བབས་པའི་གནས་འདི་དང༌། །གང་དུ་བདེ་གཤེགས་མྱ་ངན་འདས་པ་དེ་ལ་སྤྱི་བོས་བདག་ཕྱག་འཚལ། །ཡངས་ཅན་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི་བྱིས་པ་གསོད་རི་འཇིགས་རུངས་བཅིངས་འགྲམ་དང༌། །མཉན་ཡོད་དང་ནི་བྱང་ཆུབ་ཤིང་
― DTG01_Page_481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲུང་ཀུ་ཤའི་སྲོང་མཆོག་སེར་སྐྱ་ལུམྦི་ནཱི། །ཀཽ་ཤམྦི་དང་མཛོད་མཐུག་མཉམ་པའི་གྲོང་མཆོག་དཔའ་སྐྱོང་ཡུལ་འཁོར་དང༌། །སྟོབས་བཅུ་ལྡན་པའི་མཆོད་རྟེན་གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལའང་སྤྱིས་ཕྱག་འཚལ། །ཁ་ཆེ་དང་ནི་རྒྱ་ཡུལ་ཁབ་ཡ་མུན་ཞེས་པ་དང༌། །སིངྒ་ལ་དང་ཨོ་ཊེ་སིནྡྷུ་ཤིང་འཕལ་བ་ག་མང་བ་ཁ་ཀོ་ལ། །བལ་ཡུལ་ཀཱ་མ་རཱུ་དང་བུམ་པའི་ཀློང་མཆོག་ཀཱཉྩི་བཟང་པོའི་ཡུལ། །སྟོབས་བཅུ་ལྡན་པའི་གདུང་བཅས་གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལའང་སྤྱིས་ཕྱག་འཚལ། །ཏི་སེ་གངས་རི་གངས་ཅན་ལ་གནས་མནྡཱ་ར་དང་རི་རབ་རྩེ། །ཀླུ་གནས་རྣམ་རྒྱལ་ནོད་སྦྱིན་གནས་དང་རིག་འཛིན་གྲུབ་པའི་གནས། །ཚངས་དང་ཁྱབ་འཇུག་གནས་དང་ཕྱུགས་བདག་ཉི་མ་ཟླ་བའི་གནས། །སྟོབས་བཅུ་ལྡན་པའི་མཆོད་རྟེན་གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལའང་སྤྱིས་ཕྱག་འཚལ། །སྟོབས་བཅུ་ལས་བྱུང་རིན་ཆེན་སྙིང་ཅན་མཆོད་རྟེན་བརྒྱད་པོ་གདུང་བཅས་བུམ་ལས་གྲུ་བ། །སོལ་བ་དེ་བཞིན་རིན་ཆེན་མཆོད་རྟེན་གངས་དང་དངུལ་འདྲ་རབ་མཛེས་པ། །ས་འོག་ས་སྟེངས་ལྷ་ཡུལ་རྩེར་བཞུགས་མཆོད་རྟེན་ཇི་སྙེད་མ་ལུས་དང༌། །སངས་རྒྱས་སྐུ་གཟུགས་གང་བཞུགས་དེ་ལ་ཉིན་རེ་བཞིན་དུ་སྤྱི་བོས་ཕྱག་བྱའོ། །གནས་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའི་བསྟོད་པ་ཁ་ཆེའི་རྒྱལ་པོ་ཤྲཱི་ཧ་རི་ཤ་དེ་བས་ཡུམ་གྱི་ཆེད་དུ་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་རཱ་ཛ་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ན་མི་ཏྲ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་ཁེའུ་བརྒད་ཡོན་ཏན་དཔལ་གྱིས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་བརྗོད་བསྐལ་བཟང་རྒྱན་གྱི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ།
ཤཱཀྱ་ཤྲཱི།
― DTG01_Page_481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཏ་ཐཱ་ག་ཏ་ནཱ་མ་སངྒཱི་ཏི་ཀཱ་ལྤི་ཀ་བྷ་དྲ་ཨ་ལཾ་ཀ་ར་མཱ་ལ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་བརྗོད་བསྐལ་བཟང་རྒྱན་གྱི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལགས་པའི་གཙུག་གིས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཛེས་སྣང་བསྐལ་པར་རྣམ་པར་བརྒྱན་ཞིང་དུ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་རྒྱལ་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་སྲས་སྟོང༌། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་རིན་པོ་ཆེ། །སྣ་ཚོགས་བཀོད་པའི་རྒྱལ་པོས་བསྐལ་བཟང་འདིར། །རྒྱལ་འགྱུར་ལུང་བསྟན་སངས་རྒྱས་སྟོང་དག་དང༌། །རྫུས་སྐྱེས་མཆེད་གཉིས་ལ་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ནས། །རྒྱལ་ཀུན་ཡུལ་རིགས་འོད་དང་ཡབ་ཡུམ་སྲས། །རིམ་
― DTG01_Page_482 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲོ་ཤེས་རབ་ཅན་མཆོག་རྫུ་འཕྲུལ་ཅན། །འདུས་ཚད་ཚེ་ཚེད་བསྟན་པ་གནས་པའི་ཚད། །སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་ཚུལ་དང་སེམས་བསྐྱེད་ཚུལ། །རེ་རེའང་བཅོ་ལྔ་བཅོ་ལྔས་རྒྱས་གསུངས་མོད། །འདིར་ནི་གུས་པས་མཚན་ཙམ་བརྗོད་པར་བྱ། །བདེ་གཤེགས་འཁོར་བ་འཇིག་དང་གསེར་ཐུབ་དང་། །འོད་སྲུངས་ཤཱཀྱའི་སྐྱེས་མཆོག་བྱམས་པ་དང༌། །སེང་གེ་རབ་གསལ་ཐུབ་པ་མེ་ཏོག་དང༌། །མེ་ཏོག་གཉིས་པ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྒྱུ་སྐར་བཟང་དང་དེད་དཔོན་ལག་ཆེན་དང༌། །སྟོབས་ཆེན་རྒྱུ་སྐར་རྒྱལ་པོ་རྩི་སྨན་དང༌། །སྙན་པ་དང་ནི་ཏོག་དང་འོད་ཆེན་དང༌། །གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྣམ་པར་སྣང་མཛད་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་དང༌། །ཟླ་བ་འོད་འཕྲོ་འོད་བཟང་མྱ་ངན་མེད། །སྐར་རྒྱལ་དང་ནི་རབ་གསལ་ཕྲེང་ཐོགས་དང༌། །ཡོན་ཏན་འོད་ལའང་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དོན་གཟིགས་དང་ནི་མར་མེ་མཐུ་ལྡན་དང༌། །སྨན་པ་དང་ནི་ངེས་པ་མཛོད་སྤུ་དང༌། །བརྟན་ལྡན་ལྷ་ཡི་དཔལ་དང་གདུལ་དཀའ་དང༌། །ཡོན་ཏན་རྒྱལ་མཚན་རྣམས་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྒྲ་གཅན་མཆོག་ལྡན་ཚངས་དབྱངས་ཚིག་བརྟན་དང༌། །མི་འགྱིང་འོད་མཛད་ལྷུན་པོ་ཆེན་པོ་དང༌། །རྡོ་རྗེ་དང་ནི་སྡོམ་ཅན་མི་བསྙེངས་པ། །རིན་ཆེན་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །པད་སྤྱན་སྟོབས་སྡེ་མེ་ཏོག་འོད་ཟེར་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དགྱེས་དང་གཟི་ཆེན་ཚངས་པ་དང༌། །འོད་དཔག་མེད་དང་ཀླུ་སྦྱིན་བརྟན་པར་གཤེགས། །དོན་ཡོད་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བརྩོན་འགྲུས་སྦྱིན་དང་བཟང་སྐྱོང་དགའ་བོ་དང༌། །འཆི་མེད་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་རྒྱལ་བ་ཆོས། །མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་རྒྱལ་པོ་ཁ་ལོ་སྒྱུར། །དགྱེས་པར་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆུ་ལྷ་དང་ནི་ཡོན་ཏན་ཡན་ལག་དང༌། །སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་རྣམ་གཟིགས་འབྲུག་སྒྲ་དང༌། །ལེགས་སེམས་ཡིད་བཟང་དྲི་མེད་ཟླ་བ་དང༌། །གྲགས་ཆེན་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཙུག་ན་ནོར་བུ་དྲག་ཤུལ་སེང་གེའི་སྟབས། །ལྗོན་པ་རྣམ་རྒྱལ་ཅན་དང་ཤེས་རབ་བརྩེགས། །ལེགས་གནས་དང་ནི་བློ་གྲོས་ཡན་ལག་སྐྱེས། །བློ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཟུགས་བཟང་དང་ནི་མཁྱེན་ལྡན་འོད་ཟེར་དང༌། །བརྟུལ་ཞུགས་བརྟན་དང་བཀྲ་ཤིས་བདེན་པའི་
― DTG01_Page_483 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཏོག །པདྨ་སྲེད་མེད་བུ་དང་ལག་བཟང་དང༌། །ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་འོད་འཕྲོ་ཚངས་བྱིན་རིན་འབྱུང་གནས། །ལྷ་ཡི་མེ་ཏོག་དང་ནི་དོན་ལེགས་སེམས། །ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་བློ་གྲོས་སྤོབས་པ་བརྩེགས། །རྡོ་རྗེ་རྒྱལ་མཚན་ཕན་བཞེད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྣམ་པར་རོལ་ལྡན་མུན་བྲལ་སྒྲ་གཅན་ལྷ། །རི་བོའི་རྒྱལ་མཚན་ཚོགས་འོད་རིན་ཆེན་སྙིང༌། །ཤིན་ཏུ་མཐོར་གཤེགས་སྐར་རྒྱལ་རུ་རིངས་དང༌། །ཡོན་ཏན་གྲགས་པ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉི་ཟླ་ཉི་འོད་སྐར་མཁན་སེང་གེའི་ཏོག །དུས་མཁྱེན་རྒྱལ་པོ་དཔལ་སྙིང་སྲིད་མཐའ་གཟིགས། །གློག་འོད་གསེར་གྱི་རི་བོ་སེང་གེས་བྱིན། །གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་རྒྱལ་མཚན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཆོག་དགའ་གྲགས་པ་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་གྲགས་རྫོགས། །བསྙེངས་བྲལ་མཆོད་འོས་ལྷ་དང་སྒྲོན་ཆེན་དང༌། །འཇིག་རྟེན་འོད་དང་སྤོས་དྲི་ཞིམ་པོ་དང་། །ཡོན་ཏན་མཆོག་འཛིན་མུན་བྲལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེང་གེའི་འགྲམ་དང་རིན་ཆེན་གྲགས་སྐྱོན་ཞི། །བདུད་རྩི་འཆང་དང་མིའི་ཟླ་ཤིན་ཏུ་གཟིགས། །རབ་བརྒྱན་ནོར་འོད་རི་བོ་བརྩེགས་པའི་ཏོག །ཆོས་འབྱུང་དོན་ངེས་ལྡན་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་བྱིན་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་སྐྱེ་དབང་མཚུངས། །སྟོབས་ཀྱིས་གཤེགས་དང་བློ་གནས་གདུགས་མཛེས་དང༌། །གཙོ་བོ་ཤིན་ཏུ་འཕགས་པ་དཔལ་སེང་སྒྲ། །རྣམ་པར་རོལ་ལྡན་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཀླུ་འོད་མེ་ཏོག་རི་དང་ཀླུ་དགའ་དང༌། །སྤོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཤིན་ཏུ་གྲགས་སྟོབས་ལྷ། །ཡོན་ཏན་འཕྲེང་ལྡན་ཀླུའི་ལག་མིག་རྒྱན་དང༌། །ལེགས་པར་སྦྱངས་པའི་བློ་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཟིལ་གནོན་མཐའ་ཡས་སྤྱན་དང་བདེན་པ་གསུང༌། །ཉི་མའི་འོད་དང་ངེས་བློ་མཐའ་ཡས་གཟུགས། །རྣམ་སྣང་རིན་ཆེན་ཏོག་དང་ཐེ་ཚོམ་སྤངས། །འཇིག་རྟེན་འདས་པ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། དོན་ཡོད་རྣམ་པར་གནོན་དང་རྟོགས་མཛད་དང༌། །མེ་ཏོག་རྒྱལ་མཚན་རི་དབང་རྒྱལ་གཟི་ཆེན། །དོན་མཛད་གཟིགས་དང་གྲགས་ཡས་རིན་ཆེན་ལྷ། །དོན་མཁྱེན་བློ་རྫོགས་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མྱ་ངན་མེད་དང་དྲི་བྲལ་ཚངས་ལྷ་དང༌། །ས་དབང་མེ་ཏོག་སྤྱན་དང་རྣམ་འབྱེས་སྐུ། །ཆོས་འོད་
― DTG01_Page_484 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་གཟིགས་ཡོན་ཏན་འོད་གསལ་དང༌། །དྲི་མེད་ཟླ་བའི་ཞལ་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རིན་ཆེན་འོད་དང་རིན་ཆེན་ཏོག་དང་ནི། །གྲགས་པའི་བླ་མ་འོད་བྱེད་གཟི་དཔག་མེད། །དུས་མཁྱེན་སེང་གེའི་སྐུ་དང་མཁས་བློ་དང༌། །རྒྱལ་དཀའ་ཡོན་ཏན་ཕུང་པོ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཟླ་བའི་ཏོག་དང་མཐུ་ནི་ཐོབ་པ་དང༌། །ཐུ་རྩལ་མཐའ་ཡས་ཟླ་བ་དྲི་མེད་དང༌། །དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་གཟིགས་དང་དཔའ་བོ་དང༌། །འབྱོར་ལྡན་བསོད་ནམས་སྒྲོན་མ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་འོད་འཕྲོ་བློ་ནི་ཡངས་པ་དང༌། །ལེགས་སྐྱེས་ནོར་ལྷ་ཡིད་གཉིས་སྤོང་བ་དང༌། །འཛིན་པ་དཔག་མེད་མཆོག་སྲེད་ཆོམས་མེད་དང༌། །མི་གནས་པ་དང་དེར་གནས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕྱོགས་ཆེན་གཙོ་བོ་འགྲོ་བའི་འོད་ཟེར་དང༌། །ཕལ་ཆེན་རྒྱལ་དང་གཟི་བརྗིད་མཐའ་ཡས་དང༌། །དོན་བློ་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་ཐ་བ་སྤངས། །རིམས་ནད་མེད་དང་ལེགས་བྱིན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གྲགས་བྱིན་མེ་ཏོག་བྱིན་དང་སྐྱེས་བུས་བྱིན། །རྡོ་རྗེའི་སྡེ་དང་ཕལ་ཆེན་བྱིན་པ་དང༌། །ཞི་བའི་བློ་གྲོས་སྤོས་གླང་སྲེད་མེད་བུ། །དེས་པ་དང་ནི་མི་ཚུགས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉི་ཟླ་གློག་གི་ཏོག་དང་མཆོད་པ་དང༌། །དཔལ་སྦས་དང་ནི་ཡེ་ཤེས་ཉི་མ་དང༌། །དོན་གྲུབ་ལྷུན་པོ་བརྩེགས་དང་དགྲ་འདུལ་དང༌། །པདྨ་དགྲ་བཅོམ་གྲགས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡེ་ཤེས་འགྲོས་དང་ཉོན་མོངས་བྲལ་བ་དང༌། །འདམ་བུ་དང་ནི་སྤོས་བཟང་ཡུལ་འཁོར་རངས། །ལྷ་གྲགས་སྲིད་མཐའ་གཟིགས་དང་ཟླ་བ་དང༌། །སྒྲ་གཅན་རིན་ཆེན་ཟླ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་དང་ནི་བསམ་གཏན་དགྱེས། །རྫོགས་ལྡན་རྣམ་རོལ་ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་དང༌། །དགྲ་བཅོམ་གྲགས་པ་པད་ངོས་མཛོད་སྤུ་ལྡན། །སྤོབས་གྲགས་རྡོ་རྗེ་ནོར་བུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚེ་དཔག་མེད་དང་ནོར་བུ་བཀོད་པ་དང༌། །དབང་ཆེན་ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ལྷུན་པོ་གྲགས། །འོད་ཟེར་བཅུ་པ་མ་སྨད་གླང་པོའི་འགྲོས། །ཡིད་འཐད་རིན་ཆེན་ཟླ་བ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞི་བ་རབ་གསལ་རྒྱལ་པོ་ཁ་ལོ་སྒྱུར། །དགའ་བའི་དབང་ཕྱུག་གཙུག་ན་རིན་པོ་ཆེ། །བསྙེངས་བྲལ་རིན་ཆེན་སྙིང་པོ་ཟླ་བའི་ཞལ། །དྲི་མ་མེད་གྲགས་ཞི་བརྗིད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དགའ་ཏོག་སྒྲ་གཅན་ལྷ་དང་ན་ཚོད་བཟང༌། །ལྷ་དགའ་རིན་ཆེན་ཕུང་པོ་མཛེས་པར་གཤེགས། །སེང་གེའི་ཕྱོགས་པ་ཤིན་ཏུ་མཐོར་གཤེགས་དང༌། །སྐྱེ་དབང་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་ཕྱག་
― DTG01_Page_485 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་འོད་དང་རིན་ཆེན་གཟི་བརྗིད་དང༌། །སྐལ་ལྡན་ཤིང་རྟ་ཀུན་རྒྱལ་དགའ་བ་བཀོད། །སྟེགས་མཛད་དང་ནི་སྤོས་གླང་བློ་འོད་འཕྲོ། །རི་བོའི་རྒྱལ་མཚན་སྤོས་བཟང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་བརྟན་དང་ནི་གཟི་བརྗིད་དྲག་ཤུལ་ཅན། །ཆོས་ཀྱི་ནོར་བུ་བཟང་བྱིན་བདེ་གཤེགས་ཟླ། །ཚངས་པའི་དབྱངས་དང་སེང་གེ་ཟླ་བ་དཔལ། །ལེགས་སྐྱེས་ཐུབ་མེད་ཚོགས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གྲགས་པ་བཤེས་གཉེན་དང་ནི་བདེན་པ་དང༌། །དཀའ་ཐུབ་ཆེན་པོ་ལྷུན་པོའི་འོད་ཟེར་དང༌། །ཡོན་ཏན་བརྩེགས་པ་མཆོད་གྲགས་ཆོས་གྲགས་དང༌། །སྦྱིན་འོད་གློག་འབྱིན་བདེན་གསུང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཚོ་བྱེད་ན་ཚོད་བཟང་པོ་ལེགས་ཚོགས་ཅན། །རྣམ་ངེས་བློ་གྲོས་སྲིད་མཐའ་ནོར་བུའི་སྤོས། །རྒྱལ་དགྱེས་སེང་གེའི་འོད་ཟེར་རྣམ་སྣང་མཛད། །གྲགས་མཆོག་ཐུགས་རབ་གཞུངས་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ནོར་བུ་ཟླ་བ་དྲག་ཤུལ་འོད་ཟེར་དང་། །བརྟུལ་ཞུགས་ཐུབ་མེད་འགྲོས་མཆོད་ནོར་བུའི་ཚོགས། །འཇིག་རྟེན་བླ་མ་གླང་སེང་ཟླ་བ་དང༌། །རིན་འོད་སྒྲ་གཅན་སྦེད་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་འོད་ཟེར་ལྡན་པ་དང༌། །རབ་ཏུ་ཞི་སྟབས་འཇིག་རྟེན་བཟང་པོ་དང༌། །མྱ་ངན་མེད་པ་ཤུགས་བཅུ་སྟོབས་དགྱེས་དང༌། །མཐུ་དཔལ་མཐུ་ཐོབ་མཐུ་ཆེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་སྙིང་པོ་བདེན་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། །དགེ་མཆོག་རྒྱལ་པོ་སྐར་རྒྱལ་འོད་ཟེར་ཆེ། །གློག་འོད་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེན་རིན་པོ་ཆེ། །དཔལ་འོད་དང་ནི་བདུད་འདུལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གོ་བགོས་སེང་གེའི་ཕྱག་དང་མེ་ཏོག་བཟང༌། །རིན་ཆེན་མཐོན་པོ་དང་ནི་རྒྱ་མཚོ་དག །ས་འཛིན་དོན་བློ་མངའ་བ་ཡོན་ཏན་བསགས། །ཡོན་ཏན་ཚོགས་དང་རིན་མེ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་འདས་དང་འཇིག་རྟེན་ཟླ་བ་དང༌། །དབྱངས་སྙན་ཚངས་པའི་ཏོག་དང་ཚོགས་ཅན་གཙོ། །སེང་གེའི་སྟབས་དང་དྲག་ཤུལ་བྱིན་པ་དང༌། །ཆོས་དབང་གཟི་འོད་འོད་ཆེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རིན་ཆེན་གྲགས་པ་ཚོགས་གསལ་གྲགས་མཐའ་ཡས། །འོད་ཟེར་དོན་ཡོད་ལྷ་ཡི་དྲང་སྲོང་དང༌། །སྐྱེ་དབང་དགེ་འདུན་བརྟན་དང་ཕྱོགས་བཟང་དང༌། །ཏོག་དང་ཡུལ་འཁོར་མེ་ཏོག་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་རླུང་གི་ཤུགས་ལྟར་གཤེགས། །ལེགས་བསམ་
― DTG01_Page_486 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲགས་པ་སྣང་ལྡན་ལྷ་ཚོགས་དང༌། །ཡོན་ཏན་བསྲུངས་དོན་བློ་གྲོས་བསྙེངས་པ་མེད། །གྲོགས་བརྟན་འོད་གནས་མཚུངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ནོར་ཞབས་ཐར་པའི་གཟི་བརྗིད་ངོས་བཟང་དང༌། །བློ་བཟང་ཀུན་དུ་གཟི་བརྗིད་ཡེ་ཤེས་མཆོག །ཚངས་པར་གནས་དང་བདེན་པ་གསུང་བ་དང༌། །བློ་བཟང་དང་ནི་སྟོབས་བྱིན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེང་སྟབས་མེ་ཏོག་ཏོག་དང་ཤེས་འབྱུང་གནས། །མེ་ཏོག་བྱིན་དང་ཡོན་ཏན་སྙིང་པོ་དང༌། །རིན་ཆེན་གྲགས་པ་གྲགས་པ་རྨད་བྱུང་དང༌། །མི་ཚུགས་བསྙེངས་མེད་ཉི་འོད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚངས་གཤེགས་ལྷ་ཡི་མཐུ་རྩལ་ཡེ་ཤེས་དགྱེས། །ལྟ་བདེན་ནོར་བུའི་སྙིང་པོ་ཡོན་ཏན་གྲགས། །ཡེ་ཤེས་དཔལ་དང་བཅིངས་མེད་བརྟུལ་ཞུགས་བརྟན། །ལྷ་ཡི་གཟི་བརྗིད་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚངས་ཐུབ་དལ་བཞུད་བརྟུལ་ཞུགས་དཀའ་ཐུབ་དང༌། །འོད་ཟེར་ཕུང་པོ་དང་ནི་གཟི་བརྗིད་ཆེ། །ཙམ་པ་ཀ་དང་དགའ་མཛད་ཚོགས་ཅན་བཟང༌། །དབང་པོའི་རྒྱལ་མཚན་དགྱེས་ཆེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྣ་མའི་མེ་ཏོག་འོད་དང་ཚོགས་ཅན་འོད། །སྐྲུན་མཛད་མདངས་འགྲོ་དོན་ལེགས་ངེས་པ་དང༌། །ཁྱུ་མཆོག་དང་ནི་ལག་བཟང་འོད་ཟེར་ཆེ། །བསམ་བྱིན་བསོད་ནམས་འོད་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རིན་ཆེན་དབྱངས་དང་རྡོ་རྗེའི་སྡེ་དང་ནི། །འབྱོར་ལྡན་སེང་གེའི་སྟོབས་དང་དྲི་མེད་སྤྱན། །འོད་སྲུངས་དང་ནི་བློ་གསལ་ཡེ་ཤེས་འགྲོས། །གཟི་བརྗིད་དྲག་ཤུལ་འོད་ཆེན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉི་མའི་འོད་དང་དྲི་མ་མེད་པའི་འོད། །གཟི་བརྗིད་རྣམ་འབྱེས་ཁངས་མེད་སྦྲང་རྩིའི་ཞལ། །ཟླ་འོད་གློག་འབྱིན་རང་ཞིར་གཤེགས་པ་དང༌། །མི་འཁྲུགས་དགྲ་བཅོམ་གྲགས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཞིང་བཟང་བཀོད་རྒྱལ་པོ། །མངོན་པར་འཕགས་དང་སྦྱིན་སྲེག་འོད་འཕྲོ་དང༌། །པད་དཔལ་རིན་ཆེན་བཀོད་དང་ཤིན་ཏུ་བཟང༌། །རིན་ཆེན་མཆོག་དང་ཐུགས་གཞུངས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྒྱ་མཚོས་བྱིན་དང་ཚངས་ཏོག་ཟླ་བའི་གདུགས། །འོད་འཕྲོ་དྲི་མེད་རྒྱལ་པོ་ཡེ་ཤེས་གྲགས། །ཀུན་རྒྱལ་ཡོན་ཏན་འོད་དང་སྒྲ་གྲགས་དང༌། །ཟླ་རྒྱས་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །པདྨའི་འོད་ཟེར་བརྟུལ་ཞུགས་བཟང་པོ་དང༌། །སྒྲོན་རྒྱལ་གློག་གི་འོད་དང་འོད་ཟེར་རྒྱལ། །སྐར་མཁན་གྲགས་རྫོགས་པདྨའི་སྙིང་པོ་དང༌། །རྒྱལ་དང་སྤྱན་མདོས་རྣམས་ལ་ཕྱག་
― DTG01_Page_487 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འཚལ་ལོ། །རྙོག་པ་མེད་དོན་དང་ནི་དྲག་ཤུལ་སྡེ། །བསོད་ནམས་གཟི་བརྗིད་མཐུ་རྩལ་ཐོགས་མེད་བློ། །སྒྲ་གཅན་ལྷ་དང་ཤེས་ཕུང་ཁ་ལོ་སྒྱུར། །སྐྱེ་མཚུངས་མེ་ཏོག་ཏོག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྒྲ་གཅན་འཛིན་དང་སྨན་ཆེན་རྒྱུ་སྐར་རྒྱལ། །སྨན་རྒྱལ་བསོད་ནམས་གླང་པོ་གཅོད་མཛད་དང༌། །རྣམ་གྲགས་རྒྱལ་པོ་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་དང༌། །ཆོས་མཛོད་བློ་གྲོས་བཟང་པོ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་དབང་མཚུངས་དང་ནི་རྡོ་རྗེའི་སྡེ། །ཤེས་རབ་བརྩེགས་པ་ལེགས་གནས་བློ་སྦྱངས་དང༌། །ཚངས་དབྱངས་ཡོན་ཏན་མཆོག་དང་འབྲུག་སྒྲ་དང༌། །མངོན་ཤེས་ཏོག་དང་ཏོག་འོད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དགེ་བ་ཚངས་བ་སྐྱེས་མཆོག་སྤྱན་སྡུག་པ། །ཀླུས་བྱིན་བདེན་པའི་ཏོག་དང་བརྒྱན་པ་དང༌། །ཞུམ་པ་མེད་པའི་དབྱངས་དང་རིན་ཆེན་འོད། །དབྱངས་བྱིན་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེང་གེ་དང་ནི་འོད་ཟེར་སྣ་ཚོགས་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དཔའ་བོ་པད་ཕུར་མེ་ཏོག་རྒྱས། །མཐུ་སྟོབས་བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་གཟུགས་མཆོག་དང༌། །སྐར་མཁན་ཟླ་བ་སྒྲོན་མ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཟི་བརྗིད་ཕུང་པོ་བྱང་ཆུབ་རྒྱལ་པོ་དང༌། །མི་ཟད་མངོན་རྟོགས་སྤྱན་དང་ཡན་ལག་རྒྱས། །ཡུལ་འཁོར་ཤེས་རབ་མཆོག་མ་གཟི་ཆིམ་མཛད། །ཤེས་བྱིན་མགོན་པོ་འཇམ་དབྱངས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་མཛོད་དང་གཙོ་བོས་བྱིན། །གཙོ་བོ་ཡེ་ཤེས་མཐུ་རྩལ་འོད་འཕྲོ་ཅན། །དབང་པོ་དང་ནི་ཤུགས་འཆང་སྐར་རྒྱལ་དང༌། །འོད་བཟང་གྲགས་པ་བྱིན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཟུགས་བཟང་དང་ནི་རྒྱལ་པོ་དོན་གྲུབ་དང༌། །སེང་གེའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་དང་ནོར་ལྷའི་བུ། །གྲགས་པ་རྒྱལ་བ་རྒྱ་ཆེན་སྙིང་པོ་དང༌། །བསོད་ནམས་འོད་ཟེར་སྨྲང་འདོན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། སྒྲོན་མའི་རྒྱལ་པོ་དང་ནི་ཡེ་ཤེས་བརྩེགས། །ལྷ་མཆོག་ས་བདག་གོལ་བརྙེས་གཙུག་གི་གསེར། །སྒྲ་གཅན་བཟང་པོ་ཐུབ་དཀའ་ཐུབ་གསལ་དང༌། །ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གསེར་འོད་ལེགས་བྱིན་ལྷ་ཡི་ཡོན་ཏན་དབང༌། །ཆོས་གདུགས་བསོད་ནམས་ལག་དང་ཆགས་མེད་དང༌། །ཡེ་ཤེས་གྱ་ནོམ་བློ་གྲོས་ཞིབ་མོ་དང༌། །གཟི་བྱིན་ཐམས་ཅད་རྩི་སྨན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྣམ་གྲོལ་ཏོག་དང་འོད་མཛོད་ཡེ་ཤེས་རྒྱལ། །འཇིགས་མཛད་ཆུ་བོ་སྤངས་དང་ཐོགས་མེད་གྲགས། །བདེན་པའི་
― DTG01_Page_488 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕུང་པོ་དབྱངས་སྙན་རི་དབང་མཚུངས། །ཆོས་བརྩེགས་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཐར་པའི་གཟི་བརྗིད་ལེགས་མཛད་རབ་ཞིའི་སྐུ། །ཡིད་འོང་གསུང་དང་བློ་སྦྱངས་ཆུ་ཡི་ལྷ། །འགྲོས་མཆོད་སེང་ལོགས་ཆོས་ཀྱི་མཐུ་རྩལ་དང༌། །སྐལ་བཟང་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མི་འཁྲུགས་མདོག་དང་གཟི་བརྗིད་རྒྱལ་པོ་དང༌། །རྟོགས་མཛད་སྤྱན་ལེགས་དོན་ལ་གནས་པའི་བློ། །སྣང་བའི་འོད་ཟེར་སྤོས་གཟི་ཀུན་དགའ་མཛད། །དོན་ཡོད་གཤེགས་དང་ཁྲོ་བཅོམ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཟུགས་མཆོག་ལེགས་གཤེགས་རབ་སྦྱིན་གྲགས་པ་དང༌། །འོད་གཙང་ལྷ་ཡི་ཉི་མ། །ཤེས་རབ་བྱིན། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་བདས་ཉིད་གཟི་མདངས་དང༌། །རྒྱལ་རིགས་སྐལ་ལྡན་ཤིང་རྟ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གསེར་མཆོག་རྣམ་གྲོལ་གཙུག་དང་ཆོས་ལྡན་དང༌། །སྤོས་གནས་དྲེགས་པ་སྤོངས་དང་ཡེ་ཤེས་མཛོད། །ཚངས་པར་གཤེགས་དང་ཙནྡན་མྱ་ངན་མེད། །སེང་གེའི་འོད་ཟེར་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡུལ་འཁོར་ཏོག་དང་པད་སྙིང་གཟི་མཐའ་ཡས། །ལྷ་འོད་ཤེས་རབ་མེ་ཏོག་མཁས་པ་དང༌། །ཡེ་ཤེས་འབྱོར་ལྡན་དང་ནི་ཚངས་པའི་དབྱིག །ཕྱག་ན་རིན་ཆེན་དབང་ལྡན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྫོགས་པར་གསུང་དང་མཆོག་གསུང་མཆོད་འོས་དང༌། །སྐར་རྒྱལ་ཉི་མ་དང་ནི་འདམ་ལས་བརྒལ། །ཡེ་ཤེས་བརྙེས་དང་གྲུབ་པ་རྨ་བྱ་དང༌། །ཆོས་བྱིན་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕན་པར་བཞེང་དང་ཡེ་ཤེས་ལྡན་གྲགས་པ། །འོད་ཟེར་དྲ་བ་དང་ནི་རྣམ་པར་བཅོམ། །བཻཌཱུཪྻ་སྙིང་མེ་ཏོག་ལྷ་རྒྱལ་པོ། །ཟླ་བ་དང་ནི་དྲན་འོད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དགེ་འོད་ཡོན་ཏན་མཆོག་འོད་རིན་ཆེན་དཔལ། །སྐྱེས་བུ་ཟླ་བ་སྒྲ་གཅན་བདུད་རྩིའི་འོད། །འཇིག་རྟེན་མཆོག་དང་སྐར་འོད་ཞི་བའི་སྟབས། །ཡེ་ཤེས་རྒྱ་མཚོ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རི་དབང་རབ་ཞི་ཡོན་ཏན་མཐའ་སྟོབས་དང༌། །ལྷ་དབང་དང་ནི་དབྱངས་སྙན་ངོས་བཟང་དང༌། །དོན་གནས་ཡོན་བརྗིད་མཁྱེན་ལྡན་ཟླ་མེད་དང༌། །ང་རོ་དཔག་མེད་རྒྱལ་བ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འོད་བཟང་ཐུགས་གཞུངས་དོན་དགོངས་གཏི་མུག་བྲལ། །དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཁྱད་འཕགས་མཆོག་མཛེས་གཤེགས། །ཞི་དོན་སྐྱོན་མེད་བློ་སྦྱངས་དགེ་བ་དང༌། །པད་མཛོད་འོད་ཟེར་བཟང་པོ་ཕྱག་
― DTG01_Page_489 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འཚལ་ལོ། །སྤོབས་པའི་མདོག་དང་སྟེགས་བཟང་ཚོགས་དབང་དང༌། །བསྙེངས་བྲལ་ཡེ་ཤེས་བཞེད་པ་སྤོབས་པའི་སྤྱན། །བློ་མཆོག་ཟླ་བ་རིན་ཆེན་ཟླ་འོད་དང༌། །བསྙེངས་མེད་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཟིགས་པ་ཆེ་དང་ཚངས་དབྱངས་བཟང་དང༌། །ཤེས་རབ་ཆེ་སྟེགས་བློ་གྲོས་ཟླ་མེད་དང༌། །རྡོ་མཁྲེགས་བྱང་ཆུབ་བློ་གྲོས་ལྗོན་ཤིང་དབང༌། །གདངས་སྙན་བསོད་ནམས་སྟོབས་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཐུ་དཔལ་འཕགས་ལ་དགྱེས་དང་མཐུ་སྟོབས་དང༌། །སྐར་མ་དགྱེས་དང་སྤྲིན་སྒྲ་སྤྱན་སྡུག་ཞལ། །ཡེ་ཤེས་བཟང་ལྡན་འབྱོར་ལྡན་ཡོན་ཏན་ཕུང༌། །གསལ་བ་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་ཡེ་ཤེས་ང་རོ་དང༌། །ནམ་མཁའ་མཆོད་སྦྱིན་ང་རོ་ཤེས་འགོད་དང༌། །ཡོན་འོད་གཟི་བརྗིད་དྲང་སྲོང་དབང་བློ་ལྡན། །སྤོབས་ཚོགས་མཆོད་སྦྱིན་བཟང་པོ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཟླ་ཞལ་ཤིན་ཏུ་གཟིགས་དང་རྡུལ་བྲལ་དང༌། །ཡོན་ཏན་ཚོགས་དང་ཏོག་ལྡན་བསོད་རྒྱལ་མཚན། །ཡུལ་འཁོར་སྤོབས་པ་རིན་ཆེན་རབ་སྦྱིན་དང༌། །ཟླ་དགྱེས་སེང་གེའི་སྟོབས་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དབང་སྒྱུར་རྒྱལ་པོ་བདུད་རྩི་གསལ་བ་དང༌། །བསམ་གཏན་སྙོམས་དང་འཁྲུག་མེད་དྲི་མ་ཞི། །ཕྱོགས་མ་བསླད་དང་མཛེས་པ་ཞལ་བཟང་དང༌། །ཤུགས་གནས་ཡེ་ལྡན་གསུང་དབང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོ་བློ་གྲོས་ཟབ་བདུད་རྩི། །ཆོས་ཀྱི་སྟོབས་དང་མཆོད་ལྡན་མེ་ཏོག་འོད། །ཁམས་གསུམ་མཆོད་གནས་སྒྲ་གཅན་ཉི་མའི་སྙིང༌། །ལྷས་མཆོད་ཐར་པའི་རྒྱལ་མཚན་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དགེ་གཙུག་བདུད་རྩིའི་འོད་དང་རྡོ་རྗེ་དང༌། །བརྟན་པ་རིན་ཆེན་ཕུང་པོ་མཛེས་གཤེགས་དང༌། །ཉི་ལྟར་གཤེགས་དང་དག་འོད་ཡོན་ཏན་གཙུག །དཔལ་རྫོགས་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེང་གེའི་སྟབས་དང་གྱེན་འཕགས་མེ་ཏོག་བྱིན། །འོད་འགྱེད་པདྨ་དང་ནི་ཡེ་ཤེས་དགྱེས། །བཀོད་མཛེས་གཏི་མུག་མེད་གནས་རྨ་མེད་པ། །ཏོག་གི་རྒྱལ་མཚན་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདེ་དགོངས་གཏི་མུག་མེད་རྒྱལ་ཆོག་མཁྱེན། །དག་པའི་རྒྱ་མཚོ་རིན་ཆེན་མངའ་མི་མངའ། །དགའ་མཛད་རྨ་བྱའི་ང་རོ་མ་ཞུམ་དང༌། །སྲིད་སྲིད་དྲི་མ་སྤངས་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྤྱོད་པའི་སྟེགས་
― DTG01_Page_490 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ལྷ་མང་སྙན་བསྒྲགས་དང༌། །རིན་སྟབས་ཕྱག་པད་བསྣམས་དཔལ་དགྲ་ལས་རྒྱལ། །འབྱོར་གྲགས་ཡུལ་འཁོར་བཟང་དང་མེ་ཏོག་འོད། །སེང་གེའི་ང་རོ་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཟླ་བ་ལྟར་ཤར་འཇོམས་པའི་མཆོག་མི་གཡོ། །ཕན་ལྡན་གཤེགས་དང་བསོད་ནམས་སྒྲོན་མའི་རྒྱལ། །དབྱངས་བསྐུལ་གོའུ་ཏ་མ་མདངས་ཀྱི་སྟོབས། །བློ་གནས་རང་བཞིན་ཟླ་བཟང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་མེ་ཏོག་བཀྲ་ཤིས་དང༌། །ལེགས་སྟོན་ཡེ་ཤེས་གཟི་སྟོབས་དགེ་བའི་སྒྲོན། །མཐུ་རྩལ་བརྟན་པོ་ལྷ་དགྲ་རབ་ཞི་དང༌། །ཉི་ཞལ་ཐར་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འོད་དང་བརྟུལ་ཞུགས་གནས་རྡུལ་མེད། །སྙིང་པོ་འཕགས་དང་མིག་སྨན་འཕེལ་བར་མཛད། །སྤོས་འོད་དུས་མཁྱེན་འོད་དང་དྲན་པའི་དབང༌། །ཐོགས་མེད་རྒྱལ་མཚན་རྣམས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་བགྲོད་སྤྱོད་གསལ་རིན་ཆེན་དགྱེས། །ཆོས་དབང་ལྷ་ཐམས་ཅད་པ་བཤེས་གཉེན་ཆེ། །བཤེས་གཉེན་བཟང་པོ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་སྟབས། །བདུད་རྩི་བདག་པོ་ལྷུན་འོད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཕགས་པས་བསྟོད་དང་སྣང་ལྡན་གཟི་བརྗིད་འབར། །སྣང་བ་གཟིགས་དང་ལེགས་སྤྱད་རྣམ་པར་སྨིན། །ལེགས་དགྱེས་མྱ་ངན་བྲལ་དང་རིན་ཆེན་འོད། །སྤྱོད་ལྡན་བསོད་ནམས་སྟོབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྨད་བྱུང་ང་རྒྱལ་སྤོང༌། །བདུད་བརླག་མཛད་དང་བག་ཆགས་རྒལ་བའི་སྟབས། །མི་ཕྱེད་བློ་མངའ་རྒྱ་མཚོ་དག་མཛད་དང༌། །ཚོགས་ཅན་གྲོལ་རྒྱལ་དགའ་འོད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་རྒྱལ་ཡེ་ཤེས་རིན་ཆེན་ཤིན་ཏུ་བསིལ། །ཚངས་རྒྱལ་ཡེ་ཤེས་དགྱེས་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ཏོག །སྐྱེ་དབང་མཚུངས་དང་ས་ཡི་དབང་ཕྱུག་དང༌། །ཉི་དགྱེས་སྒྲ་གཅན་ཟླ་བ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མེ་ཏོག་འོད་དང་སྨན་བདག་མདངས་མངའ་དང༌། །བསོད་ནམས་དགྱེས་དང་དགའ་སྟོབས་དབྱངས་སྙན་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཚངས་དབྱངས་སྤྱོད་བཟང་དང་། །འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་བློ་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དབྱངས་ཆེན་སྙན་པར་གྲགས་དང་ཏོག་ལྡན་དང༌། །གཟི་བརྗིད་རྣམ་གྲགས་འགྲོ་བའི་དབང་ཕྱུག་དང༌། །ལྗོན་པ་གཏི་མུག་རབ་ཟད་དཔག་མེད་དང༌། །ཟླ་བཟང་སྤོབས་ཡས་ཏོག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བརྟུལ་ཞུགས་བསྟར་དང་མཆོད་གནས་
― DTG01_Page_491 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མྱ་ངན་བརྒལ། །དགེ་དགེས་འགྲོ་བའི་བློ་གྲོས་དགྱེས་པར་གཤེགས། །ཞབས་མཛེས་ཨུཏྤལ་དུལ་གནས་མེ་ཏོག་དང༌། །སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་འོད་ཟེར་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དྲང་སྲོང་གསལ་བ་ཡོན་ཏན་བརྩོན་འགྲུས་སྙིང༌། །ལྟ་བདག་རིན་ཆེན་མཐོན་པོ་གསལ་བ་དང༌། །སྐལ་ལྡན་ཤིང་རྟ་བསོད་ནམས་བློ་གྲོས་དག །སྦྱིན་སྲེག་འོད་འཕྲོག་ཟི་ཕུང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སེང་གེའི་སྟབས་དང་མི་གཡོ་རབ་གསལ་དང༌། །འོད་སྤྱོད་གླུ་དབྱངས་གླུ་དབྱངས་འཁོར་ལོ་འཛིན། །དབྱིག་མཆོག་འཇིག་རྟེན་དགའ་དང་ཆོས་ཟླ་དང༌། །དགའ་བ་མཐའ་ཡས་གྲགས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྤྲིན་ཏོག་ཤེས་རབ་འགྲོས་དང་སྤོས་བཟང་དང༌། །ནམ་མཁའི་དབྱངས་དང་ལྷ་དང་ལྷ་རྒྱལ་དང༌། །ནོར་བུ་གསལ་དང་ནོར་བཟང་སྒྲོན་མ་དང༌། །རིན་ཆེན་ང་རོའི་དབྱངས་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྐྱེ་དབང་རྒྱལ་པོ་སྒྲ་གཅན་སྦེད་པ་དང༌། །དགེ་མཛད་སར་བློ་རིན་ཆེན་གྲགས་པ་དང༌། །དོན་མཛད་མཛད་མཐའ་གཟིགས་དང་སྲིད་མེ་ཏོག །མཛོད་སྤུ་སྤོབས་པ་མཚུངས་མེད་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་འབྱེད་ང་རོ་སེང་མཆེ་བ། །མཛེས་གཤེགས་བསོད་ནམས་སྒྲོན་མ་བཀྲ་ཤིས་ལྡན། །ཡུལ་འཁོར་མྱང་མེད་བློ་གྲོས་སེམས་བློ་ལྡན། །ཆོས་སྒྲོན་ཤིན་ཏུ་གཟིགས་ལའང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤུགས་འདོར་སྟོབས་ཆེན་ཤེས་རབ་མེ་ཏོག་དང༌། །བརྟན་པའི་དབྱངས་དང་བདེ་ལྡན་དོན་གསུང་དང༌། །དགྱེས་པ་གསལ་བ་སེང་གེའི་ཞལ་གཙུག་ཕུད། །སྣང་མཛད་རྣམས་ལ་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བསྐལ་བཟང་འདིར་འབྱུང་སངས་རྒྱས་སྟོང་གི་མཚན། །གང་གིས་ཐོས་ཤིང་གུས་པས་སྡིག་ཀུན་སྲེག །རྒྱལ་བ་ཀུན་མཐོང་ངན་སོང་སྡུག་བསྔལ་སྤོང༌། །བཟོད་ལྡན་བདེ་བ་མཆོག་བརྒྱུད་མྱང་འདས་འཐོབ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཆོག་དགའ་རྒྱལ་པོ་ཡི། །དྲིན་གྱིས་ལེགས་བསྒོས་ཁ་ཆེ་པཎ་ཆེན་གྱིས། །སྦྱར་འདི་གཞན་ལས་དོན་ལྔས་ཁྱད་པར་འཕགས། །དེ་ལྟའང་ཉེས་ཚུལ་སྡིག་ཀུན་སོ་སོར་བཤགས། །བདག་གི་མོས་བློས་འབད་པ་ཆེར་བྱས་པའི། །དགེ་བ་འདི་དང་མཐའ་ཡས་དགེ་བ་ཀུན། །འགྲོ་བ་ཀུན་སྦྱིན་ཀུན་ཀྱང་རྒྱལ་བ་ཡིས། །ཀུན་དུ་རྗེས་བཟུང་ཀུན་མཁྱེན་མྱུར་ཐོབ་ཤོག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་བརྗོད་བསྐལ་བཟང་རྒྱན་གྱི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ། །ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་ཤཱཀྱ་ཤྲཱིས་སྦྱར་བ་རྫོགས་སོ།། །།
― DTG01_Page_492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པཎྜི་ཏ་དེ་ཉིད་དང༌། ལོ་ཙྪ་བ་བྱམས་པའི་དཔལ་གྱིས་བསྒྱུར།། །།སླད་ཀྱི་ཆར་ཡང་ས་སྐྱ་ལོ་ཙཱ་བས་ཅུང་ཟད་བཅོས་ཤིང་བསྒྱུར་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
སྦྱོར་བ་བཞིའི་ལྷ་ལ་བསྟོད་པ།
རཏྣ་ཀཱིརྟི།
― DTG01_Page_492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཡོ་ག་ཙ་ཏུ་ར་དེ་ཝ་སྟོ་ཏྲ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། སྦྱོར་བ་བཞིའི་ལྷ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྟེན་མཚོན་སེང་གེའི་ཁྲི་སྟེངས་ན། །སྐུ་དྲང་དགོངས་པ་ཤིན་ཏུ་གཞན། །རྡོ་རྗེ་སྐྱིལ་ཀྲུང་དེར་བཞུགས་ནས། །གར་དུ་ཏིང་འཛིན་ཡོངས་འདུ་བའི། །ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བགྱི་ལ། །མཉམ་པར་གཞག་ཅིང་དགོངས་མཁྱེན་པའི། །དེ་བཞེངས་འཕྲུལ་གྱི་སྤྱན་གྱིས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཞིང་གཟིགས་ཁྱོད་ལ་འདུད། །སྐུ་གནས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ནས། །འོད་ཟེར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ནི། །བརྒྱ་སྟོང་དྲུག་ཅུ་དྲུག་ཅུ་ནི། །འབྱིན་པའི་སྐུ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །མི་མཇེད་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་དུ། །འོད་ཀྱི་སྣང་བས་ཁྱབ་བྱེད་པ། །འོད་དེས་རེག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ངེས་གྱུར་པའི། །འཕྲོ་བ་འདྲེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བ་སྤུའི་འོད་དང་རང་བཞིན་འོད། །མི་མཇེད་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་དུ། །འོད་ཀྱི་སྣང་བས་ཁྱབ་བྱེད་པ། །འོད་ཀྱིས་རེག་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ངེས་གྱུར་པ། །འགྲོ་མགོན་ཤཱཀྱ་སེང་གེར་འདུད། །ལྗགས་འོད་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ནི། །བརྒྱ་སྟོང་རྩེ་ལས་པད་འདབ་སྟོང༌། །དེ་སྟོང་བདེ་གཤེགས་ཐུགས་མངའ་བཞུགས། །ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་དུ་གཤེགས་བྱོན་ཅིང༌། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་ཆོས་སྟོན་མཛད། །ཆོས་ཐོས་སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་ངེས། །འགྲོ་མགོན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་བསྟོད། །སེང་གེ་རྣམ་གྲོལ་འཛིན་གྱིས། །གཡོ་ལྡེགས་ལྟས་ཆེན་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས། །མི་མཇེད་ཕྱོགས་བཅུའི་ངན་སོང་ཀུན། །རྒྱུན་འཆད་ལྷ་མིའི་སྐལ་མཉམ་བྱས། །ཚེ་རབས་དྲན་ཞིང་སངས་རྒྱས་འདུད། །ངན་སོང་སྐྱོབ་ལ་ཕྱག་འཚལ་འདུད། །མི་མཇེད་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས། །འོད་ཀྱིས་ཟིལ་མནན་ལྷམ་མེ་ནི། །ལྷང་ངེར་བཞུགས་པའི་སྐུ་ལ་བསྟོད། །རང་བཞིན་སྐུ་བརྟན་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས། །མཆོད་རྫས་མཆོད་དེ་དབུ་སྟེངས་སུ། །བྱིན་གྱིས་མེ་ཏོག་ཁང་བརྩེགས་གྱུར། །རང་འོད་མི་མཛད་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང༌། །ཀུན་
― DTG01_Page_493 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྣང་སེམས་ཅན་མཐོང་ནས་ཀྱང༌། །རང་མདུན་འདུག་སྟེ་ཆོས་སྟོན་སྙམ། །སྐུ་གཅིག་དུ་མར་སྣང་ལ་བསྟོད། །རང་འོད་ཕྱོགས་བཅུའི་ཞིང་ཁྱབ་ནས། །སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་འཁོད་པ་ཡིས། །རང་འཁོར་བཅས་པ་སྣང་བྱེད་པའི། །གསེར་འོད་ཤཱཀྱ་སེང་གེར་འདུད། །གཟུངས་དང་ཏིང་འཛིན་རབ་ཐོབ་པའི། །སྟོང་ཉིད་མཚན་མེད་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །རྡོལ་མེད་པ་ཡི་སྨོན་ལམ་ལྡན། །ཆོས་མཉམ་གཟུང་དང་བཟོད་རབ་ཐོབ། །བློ་ཆེན་སེམས་དཔའ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཐོགས་མེད་སྤོབས་ལྡན་བསྟན་པ་ནི། །ཟད་མི་ཤེས་ཤིང་སོ་སོ་ནི། །ཡང་དག་རིག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད། །མངོན་ཤེས་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་རྩེ། །མངོན་ཤེས་མ་ཉམས་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །སྙན་པོས་ཚིག་སྙན་ལེ་ལོ་མེད། །བརྩོན་འགྲུས་ལུས་སྲོག་མི་ལྟ་ཞིང༌། །ཚུལ་འཆོས་ཁ་གསག་གྲགས་པ་མེད། །ཁེ་དང་བཀུར་སྟིའི་སེམས་མེད་པས། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པ། །ཆོས་ཟབ་བཟད་པ་དམ་པ་རྟོགས། །མི་འཇིགས་ཐོབ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཞུམ་མེད་བདུད་ཀྱི་ལས་ལས་འདས། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཕྱིར་རྒོལ་བཅོམ། །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བས་ཟིལ་མི་ནོན། །ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་རྟོགས་དཀའ་བ། །ལས་སྒྲིབ་རྒྱུན་ཆད་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །རྣམ་པར་དབྱེ་ཞིང་བསྟན་ལ་མཁས། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་སྨོན་ལམ་རྩིས། །བཞིན་འཛུམ་ཐོག་མ་ཁྲོ་གཉེར་མེད། །སྙན་ཅིང་འཇམ་པའི་ཚིག་དང་ལྡན། །ཆོས་རབ་རྟོགས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕ་རོལ་ཚིགས་བཅད་དབྱངས་བརྗོད་མཁས། །སྤོབས་པ་མི་ཆོད་འཁོར་མཐའ་ཡས། །ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་མི་འཇིགས་ལྡན། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པར། །བསྟན་པ་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་མཁས་བསྟོད། །ཆོས་རྣམས་སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུ་དང༌། །ཆུ་ཟླ་རྨི་ལམ་སྒྲ་བརྙན་དང༌། །མིག་ཡོར་ནམ་མཁའ་དྲི་ཟའི་གྲོང༌། །སྤྲུལ་དང་གཟུགས་བརྙན་ཁོང་ཆུད་པའི། །སེམས་ཞུམ་མེད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །སེམས་ཅན་སེམས་རྒྱུ་ཤེས་པ་ཕྲ། །སྤྱོད་མཁས་ཁོང་ཆུད་བྱས་ལ་མཁས། །སྡང་མེད་བཟོད་རླབས་ཆོས་མཉམ་རྟོགས། །ཆོས་ཟབ་ལྡན་ཞིང་གཏིང་དཔག་དཀའ། །སེམས་ཆོས་དབང་ཐོབ་ལས་ཉོན་མོངས། །ལྟ་སྒྲིབ་ལ་སྒྲོལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །རྟེན་པ་རྟོགས་པ་བསྟན་ལ་མཁས། །རྟེན་འབྲེལ་ཚུལ་མི་ཟད་
― DTG01_Page_494 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཤེས་ཞུགས། །ལྟ་དང་བག་ཉལ་ཀུན་སྦྱོར་སྤོངས། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་ཞི་ལ་མཁས། །ཀུན་ལྡང་བྲལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདེན་པ་རབ་རྟོགས་ཡེ་ཤེས་མཁས། །ཆོས་རྣམས་སྒྲ་བརྙན་ལྟ་བུར་མོས། །ཆོས་བསྟན་ཚད་མེད་འཇིགས་དང་བྲལ། །བདག་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཁོང་ཆུད་མཁས། །ཞིང་ཁམས་རྣམས་དགོངས་རྨི་ལམ་ཟིན། །གྲངས་མེད་སངས་རྒྱས་དྲན་ལ་བསྟོད། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཉེར་འགྲོ་མཁས། །སངས་རྒྱས་དཔག་མེད་གསོལ་བཏབ་མཁས། །སེམས་ལྟ་ཉོན་མོངས་ཞི་ལ་མཁས། །ཏིང་འཛིན་བརྒྱ་སྟོང་མངོན་པར་སྒྲུབ། །རྣམ་རྩེ་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་ལ་བསྟོད། །བཟང་སྐྱོང་རིན་ཆེན་འབྱུང་ལ་སོགས། །ཁྱེད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྐལ་པར་ནི། །མཐའ་ཡས་བརྗོད་ཀྱང་མི་ལང་སྟེ། །དེ་སོགས་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ལ་བསྟོད། །དགྲ་བཅོམ་ཟག་ཟད་ཉོན་མོངས་མེད། །དབྱང་གྱུར་སེམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཅང་ཤེས་གླང་ཆེན་བྱ་བ་བྱས། །བྱེད་པ་བྱས་ཤིང་ཁུར་བོར་བ། །རང་གི་དོན་ནི་རབ་ཐོབ་པ། །སྲིད་པ་ཀུན་སྦྱོར་ཡོངས་སུ་ཟད། །ཡང་དག་པ་ཡི་བཀའ་ཡིས་ནི། །སེམས་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ། །སེམས་དབང་ཕ་རོལ་མཆོག་ཐོབ་པའི། །ཉན་ཐོས་དགེ་སློང་ཚོགས་ལ་བསྟོད། །དགེ་བསྙེན་ཕ་དང་དགེ་བསྙེན་མ། །ཆོས་མཐོང་བ་ཡི་ཚོགས་ལ་བསྟོད། །ཆོས་སྐུའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ལྷ་ལ་བསྟོད་པ། །སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །མ་སྐྱེས་མི་འགག་ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་ཉིད། །སོ་སོ་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་སྤྱོད་ཡུལ་བ། །དུས་གསུམ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཆོས་ཀྱི་སྡོང་པོ་ལ། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་བཅུ་མཛེས་པའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན། །ཚད་མེད་བཞི་ཡི་ལོ་འདབ་རྒྱས་པ་ལ། །སྐྱེ་འགག་མེད་པའི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་སྨིན། །ས་བཅུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞིང་ཁམས་ཐམས་ཅད་གསེར་གྱི་ས་གཞི་ལ། །རིན་ཆེན་རྣམ་པ་མང་པོ་གཅལ་དུ་བཀྲམ། །མེ་ཏོག་པུཎྜ་རཱི་ཀ་ཆར་བཞིན་འབབ། །ཡུམ་གྱུར་དགེ་མ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །གནས་མེད་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་བཞིན། །སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་སྣང་བ་མེད། །ཁྱོད་ཀྱི་ཐུགས་ནི་ནམ་མཁའ་འདྲ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་དང་དབུས་མེད་
― DTG01_Page_495 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ། །དུས་གསུམ་ལས་ནི་ཤིན་ཏུ་འདས། །དམིགས་མེད་ཆོས་སྐུ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །བླ་མ་བསུ་སྐྱེལ་ཆོས་སྙན་བསྟོད། །གཙུག་ལག་མཆོད་རྟེན་རྗེས་བསྒྲུབས་ཤིང༌། །ཕུད་བྱས་ཕྱག་ཞབས་འཁོར་ལོས་མཚན། །འཁོར་མངས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཡི་དམ་བརྟན་གཡས་ཞབས་གནས་ཏེ། །མི་གཡོ་བརྟན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བསྡུ་བ་བཞི་ནི་གོམས་བྱས་པས། །ཕྱག་དང་ཞབས་གཉིས་དྲ་བས་འབྲེལ། །མྱུར་འདུའི་སྔ་ལྟས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བཟའ་བཅའ་བཏུང་ཞིམ་བྱིན་རྟགས་སུ། །ཕྱག་ཞབས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས། །སྐུ་བདུན་ཤིན་ཏུ་མཐོ་བ་སྟེ། །བཏུད་ཞིང་ཉམས་བདེའི་སྔ་ལྟས་བསྟོད། །སྲོག་གཅོད་སྤངས་སོགས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །རྟིང་ཡངས་སྐུ་ཆེ་དྲར་བ་སྟེ། །སྐུ་ཆེ་རིང་བ་ཁྱེད་ལ་བསྟོད། །དགེ་བའི་ཚོགས་སོགས་བླང་བྱས་པས། །ཞབས་གོང་མཐོ་ཞིང་སྤུ་གྱེན་འཁྱིལ། །མི་མཉམ་ཆོས་ལྟས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རིག་བཟོ་རིམ་གྲོ་གཞན་བྱིན་སོགས། །ཨེ་ནའི་བྱིན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། །མྱུར་འཛིན་སྔ་ལྟས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདོག་པ་ཐམས་ཅད་བཏང་བྱས་པས། །ཕྱག་ནི་བརླ་སྟེང་སླེབས་པ་སྟེ། །དུལ་བའི་སྔ་ལྟས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །གསང་གནས་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་སྟེ། །བུ་མང་སྔ་ལྟས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྟན་སོགས་གཞལ་མེད་ཁང་བྱིན་པས། །གསེར་གྱི་ཁ་དོག་མདོག་འཇམ་པ། །གནས་སོགས་བཟང་པོ་ཐོབ་ཕྱག་འཚལ། །སློབ་དཔོན་ལ་སོགས་རིམ་གྲོ་བྱས། །སྐུ་རབས་གཡས་འཁྱིལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན། །མཉམ་པའི་སྔ་ལྟས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མི་སྙན་མི་སྨོད་ཡོན་ཏན་སོགས། །སེང་གེའི་རོ་སྟོད་སྤྱན་ཟླུམ་མཛེས། །ཐུབ་མེད་སྔ་ལྟ་ས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ནད་བ་རྣམས་ལ་སྨན་སོགས་བྱིན། །ཕྱག་སོར་རྒྱས་ཤིང་རོ་མཆོག་ལྡན། །ནད་ཉུང་སྔ་ལྟས་ཅན་ལ་བསྟོད། །ཟས་སྟེགས་ལ་སོགས་བྱས་པ་ཡིན། །ཆུ་ཞིང་གབ་ཅིང་སྤྱི་གཙུག་ལྡན། །མངའ་ཆེན་མངའ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཡུན་རིང་ཚིག་སྙན་ཉམས་བདེ་སྨྲས། །ལྗགས་ཡང་སྲབ་པ་ཚངས་པའི་དབྱངས། །ཡན་ལག་ལྔ་ལྡན་གསུང་མངའ་བསྟོད། །ཡུན་རིང་ཚིག་འཁྱལ་སྤངས་
― DTG01_Page_496 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པ་ཡི། །སེང་གེའི་འགྲམ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། །ཚིག་མཉམ་སྔ་ལྟས་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རིམ་གྲོ་མཉམ་མེད་འཚོ་དག་པས། །ཚེམས་མཉམ་ཤིན་ཏུ་དཀར་བ་སྟེ། །འཁོར་བ་སྔ་ནས་བསགས་ལྟས་ཅན། །བདེན་ཞིང་ཕྲ་མ་མེད་ཚིག་གིས། །ཚེམས་ཐགས་བཟང་ཞིང་བཞི་བཅུ་ཚང༌། །འཁོར་བ་དབྱེར་མི་ཕྱེད་ལ་བསྟོད། །མ་ཆགས་མི་ལྡན་བལྟ་བྱས་པས། །བརྫི་སྤྱན་གྱི་དཀར་ནག་དབྱེ་མ། །ཀུན་ནས་མཛེས་པའི་སྔ་ལྟས་ཅན། །སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན་ལྡན་བསྟོད། །འདུ་དཔེན་སེན་མོ་ཟངས་མདོག་འདྲ། །སེམས་ཅན་ཕན་སེམས་སེན་མདོག་སྣུམ། །རིགས་རྒྱུད་མཐོ་ཕྱིར་སེན་མོ་མཐོ། །སོར་ཟླུམ་ཁ་ན་མ་ཐོ་མེད། །དགེ་བའི་ཚོགས་རྫོགས་སེན་མོ་རྒྱས། །དགེ་བ་རྩ་གྲུབ་སོར་མོ་གཞོལ། །འཚོ་བས་དབེན་པ་རྩ་མི་མངོན། །ཉོན་མོངས་མདུད་གྲོལ་རྩ་མདུད་མེད། །ལོང་བུ་མི་མངོན་དབྱེན་ཆོས་མངའ། །མི་མཉམ་སྒྲོལ་བས་ཞལ་མཉམ་ཡིན། །སེང་གེའི་སེང་གེའི་འགྲོས་བཞུད་བསྟོད། །གླང་པོ་གླང་པོའི་འགྲོས་བཞུད་བསྟོད། །དང་པ་ངང་པའི་སྟབས་བཞུད་བསྟོད། །ཁྱུ་མཆོག་ཁྱུ་མཆོག་འགྲོས་བཞུད་བསྟོད། །མཐུན་པའི་ལམ་ལྔ་གཡས་ཕྱོགས་བཞུད། །ལྟ་མཛེས་མཛེས་པར་བཞུད་ལ་བསྟོད། །ཐུགས་གཡོ་མི་མངའ་མི་གཡོ་བཞུད། །སྐུ་ལེགས་ཡོན་ཏན་སྟོན་པ་སྟེ། །སྐུ་སྦྱངས་སྡིག་པ་སྦྱངས་པ་ཡིན། །ཆོས་སྟོན་སྐུ་རིམ་གཞོལ་ལ་བསྟོད། །སྐུ་གསུང་ཐུགས་གཙང་སྐུ་འཇམ་པ། །རྣམ་དག་སྐུ་མངའ་སྐུ་རྣམ་དག །ཆོས་འདུལ་མཛེས་པས་ཡོ་བྱད་རྫོགས། །ཡོན་ཏན་ཡངས་བཟང་སྐུ་ཆེ་མཛེས། །མཉམ་པའི་ཐུགས་མངའ་སྐུ་མཉམ་བསྟོད། །འཇམ་པའི་ཆོས་སྟོན་སྐུ་ནི་གཞོན། །མི་ཞུམ་ཐུགས་མངའ་སྐུ་ཞུམ་མེད། །མི་དགེ་སྤངས་པས་སྐུ་རྣམ་རྒྱལ། །འབྱུང་ཟད་སྐུ་མཁྲེགས་ཁྱོད་ལ་བསྟོད། །ཡན་ལག་རྣམ་མཛེས་གཟིགས་པ་དག །ང་རྒྱལ་དེའུ་བཅོམ་སོགས་ཀྱིས། །ཕྱལ་ཟླུམ་ཕྱལ་ཕྱམ་ཁྱལ་མ་ཞོམ། །ཆོས་ཟད་ཡང་དག་བཟློག་པས་ནི། །ཕྱལ་ནི་ཕྱལ་ལེ་བཞུགས་ལ་བསྟོད། །ཆོས་ཟབ་ཐུགས་ཆུད་ཡོན་ཏན་རྫོགས། །ལྟེ་ཟབ་ལྟེ་བག་ཡས་ཕྱོགས་འཁྱིལ། །འཁོར་མཛེས་ལ་སོགས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །མཛེས་གཙང་སྐུ་ལ་རྨེ་བ་མེད། །ཡང་ཞིང་བྱམས་པའི་ཡོན་
― DTG01_Page_497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏན་སོགས། །ཕྱག་འཇམ་ཕྱག་རིས་ཟབ་ཅིང་སྣུམ། །བཟོ་དང་བསླབས་པའི་ཡོན་ཏན་སོགས། །ཕྱག་རིས་རིང་ཞིང་ཞལ་མི་རིང༌། །གཟུགས་སྐྱེས་གཟུགས་བརྙན་སྣང་ལ་བསྟོད། །འཇམ་པ་སྔོན་བཏང་ཡོན་ཏན་རྫོགས། །ལྗགས་འཇམ་ལྗགས་སྲབ་ལྗགས་དམར་པ། །བསྙེངས་པ་མི་མངའ་ཡོན་ཏན་རྫོགས། །གླང་ཆེན་འབྲུག་སྒྲ་ཉམས་ཆེའི་གསུང༌། །སྲིད་སྦྱོར་འདས་སོགས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཚེམས་ཀྱི་མཆེ་བ་ཟླུམ་ཞིང་རྣོ། །ཚེམས་མཉམ་རིམ་གྱིས་གཞོལ་ལ་བསྟོད། །ཤེས་རབ་རི་ལ་བཞུགས་སོགས་ཀྱིས། །ཤངས་མཐོ་ཤངས་གཙང་ལྡན་ལ་འདུད། །གཟིགས་པ་རྣམ་དག་ཡོན་ཏན་རྫོགས། །སྤྱན་རིང་སྤྱན་དང་རྫི་མ་སྟུག །སྨིན་འཇམ་སྨིན་རིང་དཀར་ནག་ཕྱེད། །སྨིན་སྣུམ་སྨིན་མཉམ་ཁྱོད་ལ་བསྟོད། །ཆོས་མཆོག་ཡངས་ཤིང་དོན་ལྡན་རྫོགས། །སྙན་རིང་སྙན་འཇམ་སྙམ་མ་ཉམས། །ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བའི་བདུད་སོགས་ཀྱིས། །དཔྲལ་ཡངས་དཔྲལ་པ་ལེགས་པར་གྲུབ། །སྨོན་ལམ་ཤིན་ཏུ་རྫོགས་རྟགས་སུ། །དབུ་རྒྱས་དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར། །གནག་པ་ཁྱེད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །ཐུགས་འཇམ་མི་གསུང་བརླང་གསུང་བྲལ། །བསྒོམ་སྤང་བག་ཉལ་སྤངས་སོགས་ཀྱིས། །དབུ་སྟུག་དབུ་འཇམ་དབུ་མི་སྟུག །དྲི་ཞིམ་དབུ་མི་རྩུབ་ལ་བསྟོད། །ཕྱག་ཞབས་དཔལ་བེའུ་བཀྲ་ཤིས་འཁྱིལ། །དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་ཡིས། །བརྒྱན་པ་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བསྟོད། །སྦྱོར་བ་བཞིའི་ལྷ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་རཏྣ་ཀཱིརྟིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།བལ་པོ་མ་ཧཱ་པ་ནའི་རང་འགྱུར།། །།
མཁས་པ་ཆེན་པོ་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་ལ་བསྟོད་པ།
སུ་ག་ཏ་ཤྲཱི།
― DTG01_Page_497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། མ་ཧཱ་པཎྜི་ཏ་ཀཱིརྟི་དྷྭ་ཛ་སྟོ་ཏྲཾ། བོད་སྐད་དུ། མཁས་པ་ཆེན་པོ་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་ལ་བསྟོད་པ། འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོར་ཚིག་གི་མེ་ཏོག་སྙན་ཚིག་ཟེའུ་འབྲུས་རྣམ་པར་སྤུད་པ་བསྟོད་དབྱངས་ཀྱི། །ཕྲེང་བ་སྤེལ་ལེགས་དག་གིས་རབ་བརྒྱུས་དྲི་མེད་ཆུན་པོས་གང་གི་མགུལ་ལ་བརྒྱན་གྱུར་པའི། །བློ་གསལ་སྟོང་གིས་ཁྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྔགས་པར་གྱུར་མོད་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བདག་རྨོངས་པ། །དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ནུས་བཞིན་ཅུང་ཟད་བསྟོད་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟོད་པར་གསོལ། །སྒྱུ་མའི་ཕྲེང་བའི་ལས་
― DTG01_Page_498 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་རྨོངས་གང་སྲིད་པའི་ཆུ་གཏེར་དུ། །བསོད་ནམས་གྲུ་ཆག་བློ་གྲོས་ལུས་བྱིང་བ་ཤེས་གཉེན་དམ་པས་དོར་བ་ཡི། །ལུས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་དྲུག་ཕྲག་གསུམ་གྱི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི། །རླུང་དྲག་གཙུབས་པའི་དབའ་རླབས་འཐོར་བས་དམ་པའི་གོ་འཕང་ཕ་རོལ་སོན། །གྲུབ་པ་དྲི་མེད་དགེ་སློང་དགེ་འདུན་རིག་པ་འཛིན་པའི་སྡོམ་བརྩོན་དང༌། །བརྟུལ་ཞུགས་གྲུབ་ལ་བློ་གྲོས་གསལ་ལྡན་རྟོག་གེའི་དབང་པོའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས། །ཁྱེད་ཀྱི་ཞབས་རྡུལ་རྙོག་པ་མེད་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་གཏུགས་སླད་དུ། །གངས་ཅན་འདི་ན་འགྲན་ཟླས་དབེན་པར་མངོན་དུ་གྱུར་བཞིན་ཁོ་བོས་འཚལ། །དམ་པ་ཁྱོད་ཀྱི་ལེགས་བཤད་བསོད་ནམས་སྤྲིན། །དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་འཕེལ་བའི་ཆར་རྒྱུན་ཅན། །སྙན་པའི་འབྲུག་སྒྲ་ཟབ་མོ་སྙོང་སྒྲོགས་པས། །སྐལ་ལྡན་བློ་གྲོས་གཉིད་ལོག་རྣམ་པར་བསྐུལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་སྒྲུབ་གཞུང་མང་འཆད་པ་དང༌། །ལེགས་བཤད་རྩོམ་དང་ཁ་དོན་རྒྱ་ཆེན་དང༌། །ཏིང་འཛིན་དྲི་མེད་འཁོར་ལོ་མཆོད་པའི་ཚུལ། །རྣམ་དག་ལྟ་བ་སྤྱོད་ལམ་དག་པ་དང༌། །གསང་སྔགས་རྒྱ་མཚོའི་ཚུལ་ལ་ཉེར་བསྟེན་པ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ། །རྒོལ་བ་གཞན་གྱིས་ཀུན་ནས་མི་རྫི་བས། །གསང་སྔགས་འཛིན་པ་གཞན་ལ་སྔོན་མ་མཐོང༌། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རིན་ཆེན་རང་བཞིན་དཀོན་མཆོག་གཞལ་མེད་དཔལ་ལྡན་གཙུག་ལག་ཁང་ཆེན་དང༌། །དགའ་སྟོན་དམ་པ་ས་གསུམ་ལ་གྲགས་ཆགས་བྲལ་ཁྱོད་ནི་དཔལ་དང་འབྱོར་བས་རབ་དགེ་ཞིང༌། །ཐུབ་པའི་སྐུ་གཟུགས་གསུང་རབ་དག་པ་རིན་ཆེན་ལས་བསྒྲུབས་ཀུན་ནས་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེ་བ། །ཁྱོད་མཚུངས་མ་མཆིས་དེ་སླད་བདག་བློ་སྤྲོ་བའི་ཆུ་ཀླུང་དབྱར་གྱི་མཚོ་བཞིན་རྣམ་པར་འཕེལ། །བསོད་ནམས་དྲི་མེད་ཟླ་ཟེར་ཟིལ་གནོན་བྱམས་པའི་འོད་ཟེར་རབ་འཕྲོས་པས། །ནམ་མཁའི་ཟླ་བ་རྙོག་ཅན་དེས་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་དཔལ་རབ་མ་བཟོད་དེ། །གཟུགས་བརྙན་ཚུལ་གྱིས་རྒྱ་མཚོའི་ཀློང་དུ་འཇུག་པ་འདོད་པ་ཉིད་སྙམ་དུ། །བདག་གི་བློ་གྲོས་དེ་ལྟར་སེམས་པས་མཆོག་ཏུ་ངོ་མཚར་སྐྱེས་པར་གྱུར། །གདུད་རྒྱུད་དྲི་མེད་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེ་ནི། །བློ་གྲོས་མཚུངས་མེད་མཁས་པས་ཉེར་བསྟེན་ཞིང༌། །གཞན་ལ་ཕན་དགོངས་ཕོངས་པའི་བསྟི་གནས་
― DTG01_Page_499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ས། །མཛད་པ་རྒྱ་ཆེན་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཅན། །ཁྱོད་མཚུངས་མ་མཆིས་དེ་སླད་དཔེ་བྲལ་བ། །ཁྱེད་ལ་རྣམ་ཀུན་བསྟོད་པར་ནུས་མ་ལགས། །འོན་ཀྱང་ཅུང་ཟད་བསྟོད་པའི་སྤྲོ་བ་དང༌། །དགེ་སློང་མཁས་པ་བྱང་ཆུབ་འོད་ཟེར་གྱིས། །རྗེས་སུ་གནང་བ་ཐོབ་ནས་གང་སྣང་བ། །དེ་བཞིན་འདི་ནི་བདག་གིས་གསལ་བར་སྦྱར། །མཆོག་ཏུ་རྨ་དབྱུང་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་ལ། །མཁས་པ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་དཔལ་བདག་གིས། །ལེགས་པར་བསྟོད་ལ་བསོད་ནམས་གང་ཡོད་པ། །དེས་ནི་འགྲོ་ཀུན་བླ་མ་ལ་གུས་ཤོག །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན་ལ་བསྟོད་པ་རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་སུ་ག་ཏ་ཤྲཱི་ས་སྦྱར་བ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དེ་ཉིད་དང༌། ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན་དཔལ་བཟང་པོས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
བླ་མ་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ།
ལཀྵྨཱིཾ་ཀཱ་ར།
― DTG01_Page_499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པ་ར་མ་ན་གུ་རུ་དྷརྨཱ་རཱ་ཛ་སྟོ་ཏྲ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། བླ་མ་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རབ་རྒྱས་རྟ་ཡི་དཔུང་གི་དབའ་རླབས་ཕྲེང་བ་མཐོ་ཞིང་ཞགས་པ་རལ་གྲི་མདུང་རྣོན་གྱིས། །ཆུ་ལ་རྒྱུ་བ་རབ་མང་འཇིགས་རུང་རྔ་ཆེན་སྒྲ་ལྡན་ཧོར་ཞེས་བྱ་བ་དུས་མཐའ་ཡི། །ཆུ་གཏེར་འདི་ནི་མཐའ་དག་མཁས་པའི་བླ་མ་གང་གི་ཟུར་མིག་རོལ་པས་འཇིག་རྟེན་རྣམས། །ཞི་སླད་རབ་མཆོག་རྒྱལ་བའི་ཚུལ་ལ་ཞི་མཛད་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་ནི་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །ནུབ་ཕྱོགས་བོད་ཀྱི་རི་ལ་ཤིན་ཏུ་དྲི་མེད་འཆར་བ་ཐོབ་ཅིང་ཤར་ཕྱོགས་དག་གི་ཡུལ། །རིམ་པས་མནན་པ་གང་གི་རྨོངས་པ་ལས་སྐྱེས་ཤིན་ཏུ་རབ་རྒྱས་མུན་པ་བཅོམ་བྱས་ནས། །སེམས་ཅན་བྱང་ཆུབ་གྲོང་ཁྱེར་ཕྱིན་སླད་ཆོས་གསུང་འོད་ཟེར་དྲ་བས་རབ་མཚུངས་སངས་རྒྱས་ལ། །རབ་ཏུ་གསལ་མཛད་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་མཆོག་གི་འོད་ཟེར་ཕྲེང་ལྡན་དེ་ནི་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །གཉིས་ལྡན་མཐའ་དག་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཕན་པ་བགྱིད་སླད་རྒྱུན་དུ་རབ་མཆོག་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཁྱུ་མཆོག་སེམས་ཅན་དག་ལ་བརྟེན་གང་རྫོགས་ལྡན་ལ་ནི་རྐང་པ་བཞི་དང་གསུམ་གང་ལ། །རྐང་པས་མནན་དང་གཉིས་ལྡན་དག་ལ་རྐང་ཟུང་གིས་རྒྱུ་རྩོད་ལ་རྐང་གཅིག་ལྷག་མ་ཅན། །གང་གིས་ས་ལ་རྫོགས་ལྡན་བཞིན་དུ་རྒྱུ་མཛད་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དེ་ནི་
― DTG01_Page_500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་དག་ནས་གཞི་འབྱུང་པོ་འཛིན་བྱེད་ཉི་མ་དག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ནི། །སྣང་བ་དག་ནང་ལྡན་པར་བྱེད་ཅིང་སྤྲིན་རྣམས་ཆར་པ་འབེབས་བྱེད་རླུང་ཡང་གཡོ། །ཟླ་བ་བདུད་རྩིའི་རྒྱུན་ནི་རྣམ་པར་སྤྲོ་བྱེད་ནམ་མཁའི་གོ་སྐབས་སྦྱིན་ལ་རབ་ཏུ་དཔའ། །དེ་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་ཟོལ་མེད་སྙིང་རྗེ་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད། །བླ་མ་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་བསྟོད་པ། རྒྱ་གར་གྱི་པཎྜི་ཏ་སྙན་ངག་མཁན་ཆེན་པོ་ལཀྵྨཱི་ཀ་རས་སྦྱར་བའོ། །པཎྜི་དེ་ཉིད་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་ཤོང་སྟོན་གྱིས་དཔལ་ས་སྐྱའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་བསྒྱུར་བའོ།། །།
རྗེ་བཙུན་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་སེང་གེ་སྒྲ་ལ་བསྟོད་པ།
གཉིས་སྐྱེས་སྲུང་བ།
― DTG01_Page_500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སི་ཧ་ནཱ་ད་ལོ་ཀེ་ཤྲ་ར་བྷ་ཊྚཱ་ར་ཀ་སྱ་སྟུ་ཏི། བོད་སྐད་དུ། རྗེ་བཙུན་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་སེང་གེ་སྒྲ་ལ་བསྟོད་པ། འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྲིད་པའི་གནས་ནི་གྲངས་བྲལ་བགྲང་འདོད་འདིར་ཁྱོད་ལ། །འོང་ལྡན་སྙན་ངག་མཁན་པོ་ཆེས་ཆེར་དགའ་བའི་གཏམ། །ཡོན་ཏན་ཚོགས་བརྗོད་དེ་ལྟར་བདག་ནི་བློ་ངན་ཡང༌། །འགྲོ་བ་གཉིས་སུ་མངོན་བསྟོད་སར་པའི་ཚིག་དག་འགོད། །རྒྱ་ཆེན་སྲིད་པའི་ཕ་རོལ་བྱང་ཆུབ་སྟོན་མཛད་པ། །དུས་རིང་ཐང་གཅིག་བཞིན་དུ་བྱས་ཏེ་བརྩེ་བས་སྐུ་བཟུང་ནས། །སེམས་ཅན་གནས་པ་མ་ལུས་ཀུན་མཁྱེན་དེ་ཉིད་ལ་འགོད་མཛད། །འགྲོ་བའི་མགོན་པོ་བརྩེ་ལྡན་སེང་གེའི་སྒྲ་དེ་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །གང་ཚེ་རི་བོང་མཚན་མ་མཁའ་ལ་འོད་དང་འགྲོ་བ་མཚོན། །གང་གང་ཆོས་མཁས་སྒྲུབ་བྱེད་བི་ཤྭ་ཀརྨ་བཞིན། །མ་ལུས་དཀར་བའི་སྙིང་པོ་ཉམས་དགའི་དངོས་མཛད་པ། །དེ་ཡང་སེང་གེའི་སྒྲ་སྟེ་འོད་ཟེར་འཕྲོ་ཞིང་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །དབུ་ལ་རིན་ཆེན་འབར་བ་འབད་པས་གནས་པར་མཛད་པས་ཅི། །ལེགས་བྱས་རང་བཞིན་སྒྲོན་མེ་འདི་ནི་ཉེར་འཛིན་མཛད་པ་ལགས། །དེ་ལྟར་གང་ཞིག་ལག་འགྲོ་ལྟ་བུའི་ཐེ་ཙོམ་བདུད་ནི་འཇོམས། །ཕ་རོལ་རྒོལ་ལས་རྣམ་རྒྱལ་སེང་གེའི་སྒྲ་དེས་ཁྱེད་ལ་སྲུངས། །འགྲོ་བ་གསུམ་གྱི་ས་ལ་མཁས་ཤིང་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་འཇོམས། །ལག་འགྲོའི་བདག་པོར་གནས་པའི་ནད་ནི་འཇོམས་ཤིང་བཞུགས། །གང་གི་རྩེ་གསུམ་དམྱལ་བར་འགྲོ་བའི་རྩ་བ་འཇོམས་པ་སྟེ། །མཆོག་ལྡན་རེ་ཎུའི་སྲས་པོ་སེང་གེ་སྒྲ་ལ་ཕྱག་
― DTG01_Page_501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འཚལ་ལོ། །ཕུལ་བྱུང་དཀར་བའི་རབ་ལྟ་བུ་ཡི་ཤེལ་གྱི་བགྲང་ཕྲེང་ཡང༌། །དགེ་བ་མཛད་པའི་ཕྱག་ཏུ་ཐོགས་པས་གཤིན་རྗེ་ཡང་དག་གནོན། །རབ་ཏུ་མཛེས་པ་ནོར་བུའི་རོལ་པ་བརྩེ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན། །དགེས་པའི་སྤྱན་ལྡན་སེང་གེའི་སྒྲ་དེས་ཁྱེད་ལ་སྲུང་གྱུར་ཅིག །སྙིང་ལ་འབབ་པའི་གང་གི་རལ་པ་མཛེས་པའི་ཟེར་འདི་ནི། །འབར་ཞིང་གཡོ་བ་ས་འཛིན་ལག་འགྲོ་ལྷག་མ་ལ་ནི་ཉལ། །འོད་གསལ་མཁར་རོལ་འོ་མའི་རྒྱ་མཚོར་ཨིནྡྲ་ནཱི་ལ་བཞིན། །སེང་གེའི་སྒྲ་དེས་ཁྱེད་ལ་ཤིས་པ་མཐའ་དག་སྟོན་གྱུར་ཅིག །འགྲོ་བ་རྣམ་པར་ཕོངས་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པའི་རྐྱེན་གང་ཡིན། །བདུད་བཅུ་པོ་རྣམས་རལ་གྲིའི་སོ་ཡིས་ཞི་མཛད་པ། །སྲིད་པ་གསུམ་གྱིས་ཞབས་ལ་བཏུད་པ་སེང་གེའི་སྒྲ་དེ་ཡིས། །དེ་ནི་འགྲོ་བའི་ནད་དང་ཉེར་འཚེ་འཇོམས་ཤིང་སེལ་གྱུར་ཅིག །རི་དགས་བདག་པོ་ཡང་ནི་དཔལ་ལྡན་ལྷ་རིགས་སྐྱབས་འོས་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་ཐེག་པ་རིག་མངོན་པ་ཡི་ང་རྒྱལ་ཀུན་ལས་གྲོལ། །བདེ་གཤེགས་ཕྲིན་ལས་རྣམ་རྒྱས་གང་གི་སྐུ་ལ་འཛིན་མཛད་པ། །སེང་གེའི་སྒྲ་དེས་ཁྱེད་ཀྱི་མངོན་པར་འདོད་དོན་སྒྲུབ་གྱུར་ཅིག །དེ་ལྟར་བདག་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཚོགས་ནི་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་ལས། །ཞི་བའི་རང་བཞིན་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་བསགས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས། །མ་ལུས་འགྲོ་བ་འདི་དག་དགའ་བའི་བདག་པོའི་ལག་ཏུ་མ་ལྷུང་ཞིང༌། །རྒྱལ་བ་རྒྱ་མཚོའི་ཚོགས་ལ་ཀུན་ནས་རབ་ཏུ་འཇུག་གྱུར་ཅིག །མགོན་པོ་འདི་ཡི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྐུ་ནི་ཀུན་ནས་ཐོབ་གྱུར་ཏེ། །མ་ལུས་འགྲོ་བ་ཇི་སྙེད་འདི་ནི་རྣམ་པར་འདྲེན་པ་ཉིད་གྱུར་ཅིག །ཀུན་ནས་གཙང་མར་བྱས་པ་སྐྱེ་བོའི་བཞིན་གྱི་མེ་ལོང་འདི། །དཔལ་ཐོབ་ལྡན་པ་སྙན་ངག་མཁན་གྱི་བདག་པོ་གཉིས་སྐྱེས་སྲུང་བས་བྱས། རྗེ་བཙུན་འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་སེང་གེའི་སྒྲ་ལ་བསྟོད་པ་རྫོགས་སོ།། །།དཔལ་ལྡན་བླ་མ་དམ་པ་རྒྱལ་བ་སྤྱན་སྔ་རིན་པོ་ཆེའི་བཀའ་བཞིན་ཞ་ལུ་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་དྷརྨྨ་པཱ་ལ་བྷ་དྲས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་གི་བསྟོད་པ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ།
ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན།
― DTG01_Page_501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ལོ་ཀེ་ཤྭ་ར་རཏྣ་མཱ་ལ་སྟ་བོ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་གི་བསྟོད་པ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ། འཇིག་རྟེན་མགོན་
― DTG01_Page_502 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་དྲི་མེད་ཐུགས་ནི་སྙིང་དང་སྙིང་རྗེས་བརླན། །ལམ་མཁྱེན་ཉིད་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལ་སོགས་དོན་དང་ཚིག །གསལ་བར་འདོམས་ཤིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་དང་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐུ། །ཡེ་ཤེས་ལྷག་པའི་བདག་པོས་རོལ་པར་མགོ་བོས་ཕྱག་བགྱིའོ། །གདུལ་བྱའི་དབྱེ་བའི་དབང་ལས་གཅིག་ཀྱང་དུ་མར་སྣང་བ་ནི། །ཆུ་སྣོད་རྣམས་སུ་གནས་པའི་རི་བོང་ཅན་དང་མཚུངས་གང་ལས། །ཁྱོད་ནི་གསལ་བར་གཞན་ལ་ཕན་པའི་རྗེས་སུ་སོང་དེའི་ཕྱིར། །ཨེ་མའོ་རྫུ་འཕྲུལ་མཆོག་ཏུ་རྨད་བྱུང་སྐུ་ནི་རིགས་པ་ལགས། །སྐྱེ་བོ་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་སད་ཅིང་གདུལ་དོན་དུ། །ཡོངས་རྫོགས་ཟླ་བའི་ཞལ་ནི་རྣམ་པར་སྒེག་པའི་དཔྲལ་བ་ཡི། །གནས་ལས་ལྷ་སྦས་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ངེས་ཕྱུང་བས། །ལྷ་ཡི་ཤིན་ཏུ་ལྷ་དང་ཆེན་པོའི་མི་ཡི་དབང་ཕྱུག་ཁྱོད། །ལེགས་རྒྱས་ཆེན་པོའི་མཚན་མངའ་ཁྱོད་ཀྱི་ཕྲག་པ་ལས། །ཕྱི་རོལ་དག་ཏུ་ཕྱུང་བ་མེས་པོ་ལྷ་ཡི་བུ་ཉིད་ནི། །པདྨའི་སྐྱེ་བ་པ་རྣམས་གདུལ་ཞིང་རབ་ཏུ་སད་ཕྱིར་ཏེ། །འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་དབང་ཕྱུག་གཙོ་ལ་མགོ་བོས་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཁྱབ་འཇུག་པ་ཡི་སྐྱེ་བོ་གདུལ་ཞིང་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སྲིད་སྒྲུབ་དག་ཀྱང་ཕྱག་ན་པདྨ་འཛིན་པའི་ཐུགས་ཀ་ལས། །ངེས་པར་ཕྱུང་འདི་སྲིད་པའི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་དེ་དེའི་སླད་དུ། །མཆོག་གི་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཉིད་ལགས་ཏེ་མཆོག་གཞན་ཡོད་མ་ཡིན། །ཉི་ཟླར་གུས་བཅས་སྟོབས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་རིམ་གྲོ་བརྩམས་རྣམས་ལ། །ཡང་དག་བསྟན་ཕྱིར་མཐོན་མཐིང་མཛེས་པའི་སྤྱན་ནི་གང་དག་ལས། །རི་བོང་ཅན་དང་ཉི་མ་ངེས་ཕྱུང་ས་ལ་མིག་རྣམས་ཀྱི། །ནང་གི་མུན་ནག་འཇོམས་པ་དེ་ལ་བདག་ནི་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་ན་དཔལ་མོར་རིམ་གྲོ་བསྙེན་བཀུར་སྦྱོར་བ་པོ་རྣམས་ནི། །གདུལ་དང་ངེས་པར་སད་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་དབྱངས་ཅན་མ་འདི་དག །རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་ཁྱོད་ཀྱི་མཆེ་བའི་རྩེ་ལས་རབ་ཕྱུང་བས། །མངོན་འདོད་ཤེས་རབ་འབྲས་བུ་སྟེར་བ་དེ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །རླུང་གི་སྐྱེ་བ་བ་རྣམས་གདུལ་དང་མི་ཟད་ལམ་གྲུབ་ཕྱིར། །དེ་ནས་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའི་ཞལ་གང་ཞིག་ལས་ངེས་ཕྱུང་འདི། །རླུང་ལྷ་མཆོག་གི་བླ་མ་ས་ལ་སྐྱེ་བ་པ་རྣམས་ཀྱི། །སྤྱོད་ལམ་རྣམ་བཞིའི་འབྲས་བུ་སྟེར་བ་དེ་ལ་
― DTG01_Page_503 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ཕྱག་འཚལ། །ཆུ་ལྷ་པ་རྣམས་གདུལ་དང་ཞི་པའི་ལམ་འདོད་ལྡན་རྣམས་ཀྱི། །ཡང་དག་ཁོང་དུ་ཆུད་ཕྱིར་བདེ་གཤེགས་སྲས་པོའི་ལྟོ་བ་ལས། །ཡང་དག་ཕྱུང་བ་ཆུ་ལྷའི་གཙོ་བོ་ཡང་སྟེ་མྱུར་བ་རུ། །འདོད་དགུའི་དབང་ཕྱུག་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྟེར་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་མངོན་པར་འདོད་རྣམས་ངེས་གདུལ་ཞིང༌། །ཡང་དག་གྲུབ་ཕྱིར་རབ་མཆོག་མཚན་ལྡན་ཞབས་ཀྱི་པདྨ་ལས། །གང་ཞིག་ངེས་པར་ཕྱུང་བ་བཅོམ་ལྡན་ནོར་འཛིན་མར་གྲགས་པ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མགོན་པོ་མཉམ་མེད་དེ་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །ཁྱོད་ནི་སྲིད་ལས་གྲོལ་ཀྱང་དེ་ལ་ཡང་དག་གནས་པ་ནི། །སེམས་ཅན་ཚོགས་ལ་སྙིང་བརྩེ་ཉིད་ལས་སྲིད་པའི་སྤྱོད་ཚུལ་གྱིས། །སྲིད་མཐའི་བར་དུ་བརྟན་པ་བདག་ནི་རྟག་གནས་གྱུར་སྙམ་དུ། །དམ་པའི་བསམ་པ་ཆེན་པོའི་མཆོག་གྱུར་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ནམ་མཁའི་བར་དུ་སྣང་བའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་རྣམས་ཁྱོད་ཉིད་ཀྱིས། །རང་གི་ཞབས་གཅིག་མཐིལ་གྱིས་ཀྱང་ནི་རྣམ་པར་གནོན་པ་སྟེ། །བསྐལ་པའི་མཐའ་རུ་སྲིད་པ་སྲེད་པར་འབར་བ་དྲག་པོའི་མེ། །ཁྱོད་ཀྱི་དབུགས་ཀྱི་རླུང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་པར་བཅིལ་བར་གྱུར། །རང་གི་མཛུབ་མོ་གྱེན་དུ་གཏོད་དེ་འཛིན་པའི་སྡིགས་མཛུབ་ཀྱིས། །ལྷུན་པོའི་ཚིགས་རྣམས་དུ་མ་གཡོ་བར་གྱུར་ཅིང་སེན་མོ་ཡི། །སྦུབས་ཀྱིས་གྱེན་དུ་འཛིན་པས་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ཡང་ལུས་མ་གྱུར། །ཨེ་མའོ་འདི་ལྟའི་ནུས་པ་ཁྱོད་ལས་གཞན་དུ་ཅི་ཞིག་མཐོང༌། །མཆོག་ཏུ་གཉེན་གཤིན་ཟླ་བ་གཞོན་ནུའི་མཛེས་པ་ཡང་དག་པར། །སྟོན་པའི་སྐུ་མཆོག་འདི་ཡང་ལང་ཚོ་མ་ཡི་ཡིན་ནམ་ཅི། །འཇིགས་བྱེད་དྲག་པོ་གནོན་ལས་མི་ལྡོངས་ཅི་ཡང་དུབ་པ་དང༌། །གདུལ་དཀའ་བ་ཡི་བདུད་འཇོམས་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་ཚུལ་ལགས། །ཀྱེ་ལགས་འདི་ལྟར་ཆེན་པོའི་སྐྱེ་བོའི་རིལ་ཕྲེང་དང་མཚུངས་པར། །རང་གི་དབུ་སྐྱེས་མཆོག་ཏུ་མཛེས་པའི་ལན་བུ་འཁྱོག་པོ་དེ། །དེ་ཉིད་མེ་ཡིས་ཉོན་མོངས་བུད་ཤིང་སྦར་བར་བྱས་པ་ཡི། །དུ་བའི་ཕྲེང་བ་ལྟ་བུ་དྲི་མེད་ཁྱོད་ལ་སྣང་བར་གྱུར། །ཟླ་ཟེར་ཅུང་ཟད་འཕྲོས་པ་ཡིས་ནི་ཅུང་ཟད་ཁྱབ་ཁྱོད་ཀྱིས། །ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཟད་ཆུང་ངུའི་ཆ་བཅས་འོད་ཀྱི་མཛེས་པ་ནི། །སྲིད་པ་
― DTG01_Page_504 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྣམས་སུ་འདོད་པ་གང་གྱུར་རི་བོང་ཅན་གང་དེ། །ཁྱོད་ཟེར་ཅུང་ཟད་ལས་ནི་མ་ལུས་བསམ་པ་རྣམ་པར་མཛེས། །མཐུན་པར་འགྲོས་པའི་ངན་པའི་ལམ་ཅན་ལུགས་འཇོམས་ཤིང༌། །མི་དང་མི་མིན་བསམ་པ་སྟོན་ལ་ལམ་དང་ལམ། །ཡང་དག་ཐོབ་བྱེད་གཞན་དོན་སྤྱོད་ཚུལ་མཆོག་གིས་ན། །མཛེས་ལྡན་རྒྱལ་བ་ས་ཡི་དབང་ཕྱུག་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཁྱོད་ནི་སྲིད་དང་མྱ་ངན་འདས་ལ་མི་གནས་ཀྱང༌། །འོད་གསལ་རང་བྱིན་བརླབ་སྦྱོར་ལ་ཞུགས་ཕན་པ་ནི། །མ་ལུས་སྐྱེ་བོའི་མི་དགེ་ཞི་མཛད་དགེ་བ་ཡི། །མཛེས་པའི་ས་ཡི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །རིགས་ཀྱི་འོད་ཟེར་དཔག་མེད་ཕྲེང་བས་ཡང་དག་དཀྲིགས། །རང་གི་ཕྱག་གི་ཆུ་སྐྱེས་འཛིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དེ། །དགའ་བ་རྗེས་མཐུན་ཐོབ་པ་ཡང་དག་དགའ་བདེ་ཡིས། །མཛེས་ལྡན་རྒྱལ་བ་ས་ཡི་དབང་ཕྱུག་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ཀུན་མཆོག་སྙིང་རྗེ་རང་ཉིད་གཙོ། །གང་ཞིག་དགེ་བ་ལ་སོགས་ཚོགས་རྣམས་ཡང་དག་རྫོགས། །རྣམ་པར་རྟོག་སྤངས་མཐུ་ལས་སྒྲ་ཡི་སྟོན་པ་པོ། །མཛེས་ལྡན་རྒྱལ་བ་ས་ཡི་དབང་ཕྱུག་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཉིད་མིན་གཉིས་མེད་བདེ་བ་བརྒྱས། །ཡོངས་སུ་གང་བར་མཛད་པ་བརྒྱ་ཕྲག་ཆོས་ཀྱི་གཏམ། །ཤིན་ཏུ་བདེན་ཞིང་རིགས་པར་གསུང་བས་རྣམ་མཛེས་པ། །འཛིན་མའི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་མཆོག་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །མཆོག་དེའི་རང་གི་སྐུ་ནི་འགྲོ་ལ་རབ་འཕྲོ་བ། །མཚོ་སྐྱེས་སྤྱན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་མཛེས་པར་གྱུར་པ་ཡི། །མ་ལུས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མྱུར་བའི་ཐར་མཆོག་གི། རྒྱལ་པོ་འཛིན་མའི་དབང་ཕྱུག་དམ་པར་བདག་ཕྱག་འཚལ། །མཆོག་ཏུ་སྤྲུལ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་གཞན་དོན་དགྱེས། །སྟོང་ཉིད་གོས་མེད་ཆོས་འཛིན་པ་ལ་དགྱེས་པ་ཅན། །རྣམ་བྱང་ཆུབ་ལས་དངོས་གྲུབ་དམ་པ་འཛིན་དབང་པོ། །འཛིན་མའི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོ་མཆོག་ལ་བདག་ཕྱག་འཚལ། །མཆོག་ཏུ་ལྷན་སྐྱེས་དམ་པའི་རྒྱ་མཚོར་ཟླ་ཞལ་གྱི། །སྒོ་ལས་ཐམས་ཅད་གསུང་བ་མ་ལུས་ངག་ཚིག་ནི། །མྱ་ངན་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་རྗེས་མཐུན་རྒྱན་གྱི་ཕུལ། །དབང་ཕྱུག་འཛིན་མའི་རྒྱལ་པོ་དམ་པར་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཇིག་རྟེན་དབང་ཕྱུག་བསྟོད་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཡི་ཕྲེང་བ་ནི། །དཔལ་ལྡན་ནགས་ཀྱི་རིན་
― DTG01_Page_505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེན་ཞབས་ཀྱིས་བགྱིས་པ་ལས། །དེ་ཡིས་གཙང་མའི་དགེ་བ་གང་ཞིག་ཐོབ་གྱུར་པ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་དུ་བཟང་པོར་གྱུར། །བསྟོད་པ་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ་འདི་ནི་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་ནགས་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེའི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པའོ། །མཁས་པ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་དགེ་སློང་རྒྱ་མཚོའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བས་བལ་ཡུལ་ཡེ་རང་གི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་འདབ་དཔལ་གོ་པི་ཙནྡྲའི་གཙུག་ལག་ཁང་ཆེན་པོར་བསྒྱུར་བའོ།། །།
ཚོགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་བསྟོད་པ།
ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན།
― DTG01_Page_505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ག་ཎེ་ཤྭ་ར་སྱ་སྟ་བཿ། བོད་སྐད་དུ། ཚོགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་བསྟོད་པ། ཚོགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཚོགས་ཆེན་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་བར་འགྲུབ་མཛད་པ། །མཆེ་བ་གཙིགས་བྱེད་གང་ཆེན་དབང་པོའི་ཞལ། །གདོང་མཛེས་སྐྱེས་བུ་མཆོག་གི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཚོགས་དབང་རྒྱལ་པོ་མཆོག་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ལྷ་རྫས་རིན་ཆེན་མཆོག་གིས་བརྒྱན་པའི་སྐུ། །ཞབས་གདུབ་གཡོ་ཞིང་རྒྱས་པའི་ཞབས་ཟུང་ནི། །ཅིག་ཅར་ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་བདེན་མཆོག་ཉིད། །ཚོགས་མཆོག་རྒྱལ་པོའི་དབང་པོར་ཕྱག་བགྱིའོ། །དམ་པའི་དག་པས་གཞོམ་བྱའི་གཡུལ་དུ་འཇུག །གཡུལ་རྒྱལ་འབར་བའི་མཚོན་ཆ་ཕྱག་ན་བསྣམས། །ཞབས་མཆོག་འཛིན་མའི་དབང་ཕྱུག་ཅོད་པན་ཏེ། །རྒྱལ་མཆོག་ཚོགས་ཀྱི་དབང་པོར་ཕྱག་བགྱིའོ། །འདམ་སྐྱེས་དམ་པ་ལྟ་བུའི་ཕྱག་དང་ཞབས། །མ་ལུས་རབ་འབྱམ་རྣམ་པར་འཕྲོ་མཛད་ཅིང༌། །མཆོག་གི་གཞུ་འདྲའི་དྲི་མ་མེད་སྤྱན་ཅན། །རྒྱལ་པོ་ཚོགས་དབང་མཆོག་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་བའི་གྲགས་འཆང་འཕགས་མཆོག་ནི། །འཛིན་མའི་དབང་པོའི་སྟོབས་ལས་སྟོབས་གྱུར་བགེགས། །ཕྱག་གི་སྟོབས་འདྲ་བདུད་ལས་ངེས་རྒྱལ་བ། །དབང་ཕྱུག་ཚོགས་མཆོག་རྒྱལ་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །སྐྱེ་བོ་གཏེར་དང་རིན་ཆེན་རོས་ཚིམ་ཞིང༌། །བདུད་རྩི་ཆེན་པོའི་རོ་མཆོག་རྒྱས་གྱུར་པས། །སྲིད་འཇིགས་འཇིགས་པས་ཉམ་ཐག་བཟོད་པའི་མཆོག །རྒྱལ་དབང་ཚོགས་ཀྱི་མཆོག་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །བརྩོན་པས་ལེགས་བསྒྲུབས་མཚན་ཉིད་བདེ་བ་ནི། །སེམས་ཅན་ཡིད་ཀྱི་ཤིང་རྟ་གང་བའི་བདེའི། །གཏམ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བདེན་པ་མཆོག །ཚོགས་
― DTG01_Page_506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོར་ཕྱག་བགྱིའོ། །བགེགས་ཀྱི་བདག་པོ་དམ་པ་ལ་ནི་བསྟོད་པའི་མེ། །ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་གྱིས་བྱས་དགེ་བ་རབ་ཐོབ་པས། །བགེགས་ཟད་སྲིད་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕ་རོལ་སྦྱིན་པ་ལས། །སྐྱེ་བོ་དོན་དམ་ཚུལ་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་གྱུར་ཅིག །ཚོགས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ། སློབ་དཔོན་དཔལ་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་ཞབས་ཀྱིས་མཛད་པ་ཡང་དག་པར་གང་བའོ། །འདི་ནི་དངོས་གྲུབ་བརྙེས་པའི་དབང་ཕྱུག་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དཔལ་བལ་པོའི་ཡུལ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཡེ་རང་གི་དགོན་པ་ཤྲཱི་གོ་བི་ཙནྡྲ་ནས། །དངོས་གྲུབ་མཆོག་གི་བཀའ་དྲིན་གྱིས་བཙའ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་སུ་སྩལ་བ། དགེ་སློང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་རྒྱ་མཚོའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྤྱི་བོར་ཐོབ་པ་ལས། མི་འཕྲོགས་པའི་གུས་པ་དང་ཡིད་དགའ་བ་མུ་མེད་པས། སྐལ་པ་ཆེན་པོའི་སྙིམ་པར་གཟུང་ཞིང་ཡི་དམ་དུ་བགྱིས་ཏེ། ནོར་བུ་རྒྱས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་ཆེན་པོར་བོད་ཀྱི་སྐད་དུ་བསྒྱུར་ནས་གཞན་ལའང་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སུ་བགྱིས་པའོ། །འདི་ས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མངོན་པར་འདོང་པ་མཐའ་དག་བདག་དང་གཞན་དུ་འབྱོར་བར་གྱུར་ཅིག །
དཔལ་རི་ཁྲོད་ཞབས་ཀྱི་བསྟོད་པ་རིན་པོ་ཆེ།
ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན།
― DTG01_Page_506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཤྲཱི་ཤ་བ་ར་པཱ་ད་སྟོ་ཏྲ་རཏྣཾ། བོད་སྐད་དུ། དཔལ་རི་ཁྲོད་ཞབས་ཀྱི་བསྟོད་པ་རིན་པོ་ཆེ། དཔལ་ལྡན་བླ་མ་དམ་པའི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་མཆོག་གི་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ་ནི། །ནམ་མཁའི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཆོག་རང་བཞིན། །འདོད་པ་སེལ་བ་དེས་ན་ཤ་ཡིག་གིས་བརྗོད་པ། །རྣལ་འབྱོར་དབང་ཕྱུག་དཔལ་ལྡན་རི་ཁྲོད་པ་ལ་འདུད། །རྟག་པར་བྱུང་ཞིང་ཡོད་ཀྱང་རྒྱུ་ཡིས་བསྟོད་པ་ཡི། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་རོ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་གྱུར་པ། །དེས་ན་འདི་ནི་བ་ཡིག་གིས་ན་ཡང་དག་བརྗོད། །མགོན་པོ་རི་ཁྲོད་སྡོམ་བརྩོན་དབང་པོ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །རྟག་ཏུ་རྒྱལ་བ་སྐྱེས་མཆོག་རྣམས་ཀྱི་གསང་ཆེན་ལ། །དགྱེས་ཤིང་གཞན་དག་ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་དགའ་མཛད་པ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་ར་ཡི་ཡི་གེས་བརྗོད་པ་སྟེ། །རྣལ་འབྱོར་རི་ཁྲོད་པར་གྲགས་དེ་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཡིག་གསུམ་གྱིས་བཤད་རི་ཁྲོད་པ་ལ་རབ་བཏུད་ནས། །ཡོན་ཏན་ཆུ་གཏེར་སུ་ཞིག་གིས་ནི་བསྟོད་པར་ནུས། །
― DTG01_Page_507 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོན་ཀྱང་བདག་ནི་བླ་མ་ཁྱེད་ལ་དད་དབང་གིས། །བསྟོད་པར་འདོད་པ་དེ་སླད་བསྟོད་པར་བགྱི་བ་ལགས། །རབ་ཏུ་སྲ་ཞིང་མི་ཕྱེད་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུད་དང་བཅས། །ཤེས་རབ་གཞུ་ནི་མངོན་སུམ་དག་ཏུ་བསྣམས་ནས་ནི། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་བདག་མེད་མངོན་སུམ་རང་ཉིད་ཀྱིས། །ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་མདའ་བཀང་འགྲོ་བར་གཏོགས་རྣམས་ཀྱི། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བསགས་པའི་སྡིག་པ་རྣམས། །ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ཕྱིར་དང་ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་ཡི། །སྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་འབེན་ལ་བསྣུན་པར་གྱུར་པ་ན། །ཕུག་པ་ལགས་ཏེ་ཀྱེ་བརྟན་པོ་ཁྱོད་ནི་ཨ་ལ་ལའོ། །བདག་མེད་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་བཏབ་ཡང་དག་མཐའ་ཡིས་ནི། །འཁོར་ལས་ཁྱོད་ཀྱི་དཔྲལ་བའི་མཐར་ནི་མཛེས་མཛད་དེ། །ཨེ་མའོ་གཞན་དོན་བདུད་རྩི་དག་ལ་སྲིད་ལྡན་པ། །ཁྱོད་ནི་དགྲ་མེད་དཔའ་བོའི་དབང་ཕྱུག་མ་ལགས་སམ། །འདོད་ཆགས་དང་ནི་གཞན་པ་སྡང་བྱེད་གཏི་མུག་སྟེ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་འཇིག་རྟེན་དུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གྲགས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་སེལ་བར་མཛད་པས་ན། །དགྲ་བོ་དྲུངས་ཕྱུང་དཔའ་བོའི་དར་དཔྱངས་བཅིངས་པ་ལགས། །གང་ཞིག་འདོད་ལ་ཆགས་བྲལ་གཏམ་གྱིས་དམན་གྱུར་ཅིང་། སྲ་བའི་དྲེགས་པས་ཆེ་དང་མཐོ་ཚིག་རྣམ་གྲོལ་བ། །རྣམ་དག་ངག་གི་རྡོ་རྗེའི་རྣ་རྒྱན་བཟང་པོ་དག །སྙན་གཉིས་དག་ལ་འཕྱང་བ་དེ་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་རྡོ་རྗེ་མི་རུས་ཕྲེང་བ་དག །གང་གི་མགུལ་པ་མཆོག་གི་རིན་ཆེན་མགུལ་རྒྱན་ཏེ། །ངེས་པར་འགྲོ་བ་རྒྱས་མཛད་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་གྱི། །རྣལ་འབྱོར་དབང་པོ་བླ་མ་དེ་ལ་ཕྱག་བགྱིའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་དང་བྲལ་བས་ཁྱོད་ཀྱི་ཕྱག་དག་ལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དཔལ་ལྡན་གདུ་བུ་ངེས་བཅིངས་ཏེ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་རྣམ་དག་པ། །མ་རུའི་ཕྲེང་བ་དྲུག་ནི་ངེས་པར་བཅིངས་པ་ལགས། །མ་དག་འདོད་ཆགས་བཙན་ཐབས་དག་ཀྱང་ངེས་གསལ་བའི། །རྣམ་དག་ཉིད་ལ་རེག་པས་སྐྲ་ཡི་སྲད་བུ་ནི། །གཉིས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རང་གི་ལྟེ་བར་ངེས་དཀྲིས་བཅིངས། །འཁོར་བ་དང་ནི་མྱ་ངན་འདས་པ་རྣམ་དག་པའོ། །སྐྱེ་བོ་སྐྲག་པས་ཉམ་ཐག་པ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི། །རང་ལ་གནོད་བྱེད་ཁྲོ་བའི་རྣམ་པ་རབ་ཞིའི་སླད། །ཁྱེད་ཞབས་ཆུ་སྐྱེས་རྩ་བ་དག་ལ་ཞབས་གདུབ་དང༌། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་དཔུང་རྒྱན་ཟུང་དག་དཀྲིས་པར་འདོད། །
― DTG01_Page_508 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །འགྱུར་མེད་སེམས་ཀྱི་ཐལ་བས་སྐུ་ལ་ངེས་པར་ནི། །ཁྱབ་པར་མཛད་དེ་བ་སྤུ་ངེས་པར་གང་བ་ཉིད། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ནི་མེ་ལོང་འདྲ་བ་སྟེ། །དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་ཅན་བླ་མ་ཁྱོད་ལ་འདུད། །ཕུང་པོ་ཡི་ནི་ལུས་ལ་དགའ་བར་འཛིན་པ་ཡི། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱང་སྦྱང་བའི་སླད་དུ་ནི། །ཐལ་བ་དག་གིས་སྐུ་ལ་ཡང་དག་བྱུགས་པ་ཡི། །དཔལ་ལྡན་ཁྱོད་ལ་བདག་ནི་སྐྱབས་སུ་མཆིས་པ་ལགས། །རལ་པ་རིང་གཉིས་ཁྱོ་ཤུགས་ཟུང་སྟེ་འདི་དག་ནི། །གསལ་པོར་རབ་ཏུ་ཕྱོ་བས་དེ་ནི་བསྟན་པ་ཡིན། །རལ་པ་རིང་པོ་བདེ་ཆེན་འཁོར་ལོར་གནས་པ་ནི། །འོད་གསལ་བ་ཡིས་བྱིན་རླབས་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་འདི། །སེང་གེ་ཡིས་ནི་འཇིགས་པར་བྱེད་པའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པས། །གང་ཕྱིར་གླང་པོ་ཆེར་སྐྲག་འཇིགས་པས་ཉམ་ཐག་པས། །གཞོམ་མེད་བདག་ཉིད་སྒྲ་ཡི་རང་བཞིན་རྭ་ཡི་ནི། །སྐད་ཀྱི་བགེགས་རྣམས་ལ་ནི་མགོན་ཁྱོད་དེ་འདྲའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་མ་རུའི་ཕྲེང་བའི་རྒྱན་ནི་རྨད་བྱུང་བ། །འདི་ཡི་ཕྱེད་དམར་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་སྟེ། །ཕྱེད་ནག་པ་ཡང་དོན་དམ་པ་ཡི་རང་བཞིན་ལགས། །དེ་དག་གཅིག་ཉིད་འདུད་པ་གང་ལགས་རབ་ཏུ་ཤིས། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་བདེ་བ་རྒྱས་མཛད་པ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་གྱི་བཅོས་མིན་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་སླད་ཁྱོད་ཀྱི་སྐུ་ལ་རྣམ་པར་བཀྲ་བ་ཡིས། །རྨ་བྱའི་མཇུག་མ་འཆད་འཆད་བྱུང་ཆེན་པོ་ལགས། །སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་རྩ་འདི་དག་དང་གྲངས་མཉམ་པའི། །དབང་ཕྱུག་ཡོན་ཏན་མཆོད་ཕྱིར་ཐོགས་པ་རྣམ་པར་འཆང༌། །ཞི་བདེའི་ས་བོན་རང་གི་སྙིང་གའི་ཕྱོགས་ན་སྟེ། །དཔལ་ལྡན་རི་ཁྲོད་ཁྱོད་ལ་རྟག་པར་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གཏེར་གྱི་མཆོག །དམ་པའི་སྐུ་ཡི་རྡོ་རྗེ་དག་དང་ལྡན་ན་ཡང༌། །དེ་ལས་ཁྱོད་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་དོན་གྲུབ་ཕྱིར། །སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་ངེས་པར་གཟུང་བ་ལགས། །ཁ་ཡིག་གིས་ནི་ཨ་ཡེ་བདུད་སྡེ་དུམ་བུར་བྱས། །དེ་ནས་ག་ཡིག་སེམས་ཡོངས་ཤེས་པས་མཁའ་ལ་གཤེགས། །གཏི་མུག་སོགས་སེལ་དེ་སླད་ཁ་དང་ག་དག་གིས། །ནམ་མཁའི་སྐུ་སྟེ་མཁའ་འགྲོ་ཡང་ནི་ཁྱོད་ཉིད་ལགས། །ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའི་མུ་སྟེགས་ངན་པའི་འདོད་པ་བཅོམ། །མི་རྣམས་བདེ་གཤེགས་གོ་འཕང་ལ་ནི་འགོད་པར་མཛད། །ལེགས་པར་འདུས་ལ་དམ་ཆོས་རབ་བསྟན་ཕན་པ་དག །གཏན་བདེ་དམ་པའི་ལམ་དུ་
― DTG01_Page_509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་པར་བགྲོད་པའི་གནས། །རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་འཕྲུལ་བརྒྱ་ཕྲག་གནས་ཀྱིས་གང་བ་ཡི། །བསམ་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་བུམ་པ་ཐོགས། །ཨེ་མ་གཞན་དོན་ཕུལ་བྱུང་བསགས་པའི་རྒྱལ་བ་ནི། །རི་ཁྲོད་དམ་པ་འདི་ཡིན་ཁྱོད་ཞབས་ལ་འདུད་དོ། །དེ་ལྟར་བླ་མ་དམ་པ་ཤ་བར་དབང་བསྟོད་པ་ཡི། །རིན་ཆེན་བརྟུལ་ཞུགས་དམ་པ་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་གྱིས་བྱས་འདིར། །དགེ་བ་གང་ཐོབ་དེ་ཡིས་སྲིད་པའི་ཆུ་གཏེར་བྱིང་བ་དག །ཕྱུང་ནས་ཀུན་གྱིས་ལྷུན་སྐྱེས་བདེ་འབྱོར་མྱུར་དུ་ས་ཐོབ་ཤོག །ཅེས་པ་དཔལ་ཤ་བ་རའི་ཞབས་ཀྱི་བསྟོད་པ་རིན་པོ་ཆེ་རྫོགས་སོ།། །།མཁས་པ་ཆེན་པོ་དཔལ་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་གྱིས་མཛད་པ་རྗེ་བཙུན་དམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཆོས་སྨྲ་བ་གཞོན་ནུ་དཔལ་གྱིས་དིང་རིར་བསྒྱུར་བའོ།། །།
དཔལ་ལྡན་བླ་མ་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་གྱི་བསྟོད་པ་བདུན་པ།
ཉི་མ་པ།
― DTG01_Page_509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཤྲཱི་གུ་རུ་བ་ན་རཏྣ་སྟོ་ཏྲ་ས་བཏ་ཀཾ། བོད་སྐད་དུ། དཔལ་ལྡན་བླ་མ་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་གྱི་བསྟོད་པ་བདུན་པ། །དཔལ་ལྡན་བླ་མ་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་གྱི་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བལ་པོའི་ཡུལ་གྱི་རྒྱལ་པོ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཡི། །ལུགས་ལ་རྟག་ཏུ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པ་ལ་བཀོད་ཅིང༌། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཛོད་གྱུར་མཐར་ཐུག་ཡོན་ཏན་གྱི། །ཚོགས་ཀྱི་ཟབ་མོ་སྣང་མཛད་དགེ་སློང་རྒྱལ་པོ་སྟེ། །རྣམ་པར་གྲགས་ཤིང་མ་ཆུངས་པ་མེད་པའི་གྲགས་པ་ཡི། །རྒྱལ་མཚན་བླ་བྲེ་དར་དཔྱངས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེའི་བློ། །སྐུ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱབས་ནི་གཅིག་པུ་སྟེ། །ཐེག་ཆེན་ཡང་དག་རྟོགས་པས་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཡི་མཛོད། །ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་ཞེས་བྱ་སྡོམ་བརྩོན་མཆོག་གི་བློ། །གནས་བརྟན་འདི་ན་གཉིས་མེད་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཉིད་རིག །འདུལ་བའི་སྡོམ་པས་ཡང་དག་སྡོམ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན། །ཕས་རྒོལ་གླང་པོའི་དབང་ལ་རི་དགས་རྒྱལ་པོ་ལགས། །ཕྱག་འཚལ་སྡོམ་བརྩོན་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག །མཆོག་གི་ཚུལ་ལ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ངེས་པ་སྐྱེ། །སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་དག་ལས་འབྱིན་བྱེད་གཅིག་པུ་མཆོག །མཆོག་ཏུ་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་གནས་བརྟན་ཆེན་པོ་ལགས། །ཆགས་བྲལ་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་དག་སད་པར་མཛད། །ཕྱག་གི་ཆུ་སྐྱེས་དག་གིས་མཚོན་གྱི་གཞུ་འཆང་བ། །འཛིན་པའི་མཐིལ་གྱི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་མཛེས་པའི་སྐུ། །གནས་བརྟེན་ཆེན་པོ་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་རབ་ཏུ་མཛེས། །དགའ་བྲལ་དགའ་བའི་གླང་པོ་ལ་སོག་དྲི་མ་ཡི། །དྲི་མ་དྲི་མ་
― DTG01_Page_510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་ཅིང་བྲལ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང༌། །སྲིད་དང་སྲིད་པ་མ་ཡིན་གཉིས་ཀྱི་འབེན་ལ་མངའ། །གནས་བརྟན་ཆེན་པོ་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་སྐྱབས་སུ་གྱུར། །དགའ་བྲལ་དང་པོའི་བདུད་རྩིའི་བཏུད་པ་བདག་ལ་དགྱེས། །དགྱེས་ཤིང་ངེས་ལ་དུལ་བའི་ཡན་ལག་བརྒྱ་ཕྲག་གིས། །སེམས་ཅན་བརྒྱ་ཕྲག་ཚོགས་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དག །རྩི་མཛད་གནས་བརྟན་ཆེན་པོ་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་ནོ། །བདུད་སྡེ་ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱི་ཁ་ལ་རོ་མེད་མཛད། །ཁ་ཡི་ཆུ་སྐྱེས་དག་ནི་དགྲ་ཡིས་གང་བ་འཛེམས། །སྐྱེ་མཆེད་འདར་བའི་ཕས་རྒོལ་རི་ཡི་དབང་པོ་འཁྲུ། །ཁྲུས་མཛད་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་གནས་བརྟན་ཆེན་པོའོ། །དཔལ་ལྡན་བླ་མ་ནགས་ཀྱི་རིན་ཆེན་གྱི་བསྟོད་པ་བདུན་པ་འདི་ནི་རྫོགས་སོ།། །།ཡུལ་མ་ག་དྷཱ་ནས་བྱུང་བའི་དགེ་བསྙེན་དམ་པ་ཉི་མ་པ་ཞེས་བྱ་བས་མཛད་པའོ། །འདི་ནི་སྤྱན་མངའ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོས་གསེར་གྱི་མེ་ཏོག་དང་བཅས་པའི་བཀའ་ལུང་གིས། །རྩེ་ཐང་ལོ་ཙཱ་བ་གཞོན་ནུ་དཔལ་གྱིས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་བསྟོད་པ།
ཡེ་ཤེས་གྲགས་པ།
― DTG01_Page_510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཛཱ་ཏ་ཀ་སྟ་བ། ཀྵེ་ད་ནྡཱ་ཤ་བ་ལཾ་གུ་ཎཻ་ར་ཤ་ཝ་ལཾ་ཙ་ཪྻཱ་བི་བྷུ་ཏྭཾ་བི་བྷོ། །ཛནྨ་སྱ་ནྡ་ནི་ཀཱ་བི་བ་རྟྟ་ན་ཛ་ཌ་ཉྩཻ་ཏ་ཀྭ་ཙེ་ད་མྨ་མ། ཡེ་ནཱ་བནྡྷྱ་ཕ་ལོ་ད་ཡ་སྟ་ཡི་བྷ་བ་ནྟྱ་བྱུ་ཧི་ཏཱཿཡཱཾ་ཤ་བ། སྟེ་ན་སྟུ་ཧྱ་ནུ་བ་ནྡྷི་ནཱ་མུ་ཁ་ར་ནཱ་མཱ་ལ་མྦ་ཏེ་བྷཱ་ར་ཏཱི། ཙི་ཏྟཱ་ལ་མྦྷ་ན་ལ་ངྒཱི་ནཿཤ་མ་དྲྀ་ཤཱ་མཱ་བོད་སྐད་དུ། སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་བསྟོད་པ། ཁྱབ་བདག་སྟོབས་བཅུ་མངའ་བའི་མ་འདྲེས་སྤྱོད་པ་དབང་འབྱོར་བའི། །སྐྱེ་བའི་རྒྱུད་དུ་རྣམ་པར་འཇུག་འདི་བླུན་ཡང་བདག་གི་ནམ་ཡང་ནི། དོན་ཡོད་འབྲས་བུ་འབྱུང་ཕྱིར་ཁྱེད་ལུ་རྡུལ་ཙམ། དེས་ན་བསྟོད་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཅ་ཅོ་ཚིག་དང་མིང་དག་དམིགས། །སེམས་ཀྱི་དམིགས་ལས་འགོངས་ཞི་བའི་ལྟ་བ་བེ་ཎི་ཀཱཿས་ངྐུ་ཎཱ། བཱ་ཙཱཾ་གོ་ཙ་ར་ཏཱཾ་ཏུ་ཡཱ་ནྣི་ཀ་ལ་ཡཱ་སྦུ་ལཱ་ཧི་བོ་མཱ་དྲྀ་ཤཱཾ། རཏྣ་ནྱ་མྦུ་ནི་དྷེ་རུ་པཱ་བྷུ་པུ་ལི་ནེ་ཥྭཱ་སི་རྦྷ་པ་ནྟྱ་རྠི་ནཱ་མ་ནྟ་རྦྷི་ནྣ་ཏ་རཾ་ག་དྱཽ་ཏ་རུ་བ་ཀ་ཛྱོ་ཏྶྣཱ་ནི་གྲྀ་ཧྞཱ་ཏི་ཀཿཡཱ་བོ་བོ་དྷི་པ་ཐཱ་ནུ་ཡཱ་ན་མ་ཧཱ་ཏཱ་མུ་ཏྶཱ་ཧི་ནཱི་ཀ་རྨྨ་ཎཱ་མྤ་མཱི་ལླེ་ཀ་ཧི་ཏོ་ད་ཡེ་ཛི་ནཱ་ཀྲྀ་ཡཱ་བི་པྱ་ནྡི་ནཱི་ས་ནྟ་ཏིཿསཻ་ནཱི་ཀཱ་པ་ཙི་ཏཿཔུ་ན་ཏི་བྷ་ག་བཱན་སཾ་ཀཱི་རྟྱ་མ་འདྲེས་ཡོན་ཏན་མཆོག །ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་གྱུར་ཆ་ཤས་ཆེ་ལོང་འདི་འདྲ་བ། ཆུ་གཏེར་ས་ཡི་སྒང་བུར་རིན་ཆེན་གསལ་གྱུར་དོན་མེད་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །བ་དད་ནང་ནས་ཟབ་ཅིང་གསལ་ལ་འོད་ལྡན་ལེན་པར་བྱེད་པ་བཞིན། །གང་བྱང་ཆུབ་ལམ་རྗེས་སུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤྲོ་བ་ལས་ཀྱི་བདག་ལ་ཕན་པ་འབྱུང་རྒྱལ་བ་བརྩེ་བ་རྒྱུད་སྡེ་ཚན་དག་བྱེད་བཅོམ་ལྡན་ཡང་དག་གྲགས་
― DTG01_Page_511 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཱ་ནཱ་དྲ་དྷུ་ནཱ་ཛྷེ་ཡཱ་བྷོ་ག་བི་སྔ་རི་ཎི་ག་ཏ་མཱ་ལཱཿཔྲཱ་གེ་བ་བོ་དྷོ་གུ་ཎཿ། ཨུ་དྡཱ་མ་དྭི་ར་ད་སྱ་རཱ་ག་བར་ཤི་ནོ་བྲྀ་ཏྟིཾ་པུ་རོ་ནྨཱ་དི་ནཱི། མཱ་ལོ་ཀྱཱ་བྱ་ཏི་བ་རྟི་ནཱ་པྲ་ཎི་ཧི་ཧཱ་བོ་དྷོ་རྷི་ཡོ་ཡ་ནྟྲ་ཡཱ། བི་ནྱ་ནྟ་ཨི་བཱ་མ་རཱ་སྟཱ་ཡི་ཙི་རཾ་དྷ་རྨཱ་བྷི་ཥེ་ཀ་ཤྲི་ཡ་ནྟེ་ནཱཾ་ཀ་མྤི་ཏ་ཀེ་ཤ་རཱ་ནྟ་མ་སྲྀ་ཛ་ན་པུ་ཥྤོ་པ་ཧཱ་རཾ་དི་བཿ། ཀྵུ་དྡུཿཁ་གླ་པི་ཏོ་ད་རཱི་གི་རི་ད་རཱི་རཱ་ནྟྲ་ནྷ་ད་ན་ཤེས་བྱའི་ལོངས་སྤྱོད་བྲི་བྲལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་བྱང་ཆུབ་ཡོན་ཏན་གླང་པོ་མྱོས་པ་ཆགས་པའི་དབང་གྱུར་གནས་ཀྱི་མྱོས་མ་ལ། །བཟློག་པར་མ་ནུས་ཞུགས་པ་གཅིག་ནས་ཁྱོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ། ལྷ་རྣམས་རིང་ནས་ཁྱོད་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབང་བསྐུར་དཔལ་བཞིན་ཐུགས་དག་བཀོད། དེ་ཡིས་མགུལ་རལ་པ་ཐ་མ་སྤྲོ་མེ་ཏོག་ཉེ་བར་ཟ་བ། བཀྲེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནད་ཀྱིས་རི་སུལ་བར་དུ་ར་ལ་སྠི་ཏཱཾ། དྲྀ་ཥྚྭཱ་ཤཱ་བ་ཀ་གྷཱ་ཏ་ནཻ་ཀ་ར་བྷ་སཱཾ་བྱཱ་གྷྲཱིཾ་ད་ཡཱ་གྷྲཱ་ཏ་དྷཱིཿ། ཡ་སྟྭཾ་བ་ལྐ་ལི་ནཱིཾ་ཛ་ཊི་ཛ་ན་བ་ཏཱཾ་མུ་རྟིཾ་མ་མུ་ཏྣྲྀ་ཥྚ་བཱ་ན་སྟྲཱ་ཎ་ནྟེ་ན་བྷ་བཱ་ན་བྷ་བཱ་དྲི་བི་བ་ར་བྱཱ་བ་རྟི་ནཱཾ་དེ་ཧི་ནཱཾ། ཡཱ་ཏྤྲ་ལེ་ཡ་སི་ཏོ་པ་ལཱ་དྲི་བ་ཧ་ལཾ་མཱ་ཏཾ་ག་ཏཱཾ་བི་བྷ་ཏཱ་ཀཱ་ནྟ་རཱཾ་ན་ར་བ་རྟི་ནཱཾ་ཏ་ནུ་བྷྲྀ་ཏཱ་མུ་ཙྪི་ཏྟ་ཡེ་བྱཱ་པ་དཱ་མ། ཤཻ་ལེ་ནྡྲཾ་ཤི་ཐི་ལོ་པ་ལཾ་ཙ་ལ་ཡ་ཏཱ་ནུ་ཀྟ་སྟྭ་གནས་གྱུར་པའོ། །སྟག་མོ་ཕྲུ་གུ་མ་ཡོང་ནས་ཟ་བར་རྩོམ་གཟིགས་གཅིག་ཏུ་བརྩེ་བས་བསྐྱབ་པའི་བློས། །གང་ཁྱོད་ཤིང་ཤུན་གྱིས་ནི་རལ་བ་བཅིངས་ཏེ་བཏགས་ནས་སྐུ་དག་པོར་དེས་ན་སྐྱོབ་པ་ཁྱོད་སྲིད་པའི་རི་བོའི་ཁུང་བུར་འཁོར་བའི་ལུས་ཅན་རྣམས་ལ། དཀར་རྡོབ་རི་གླང་པོ་ཉིད་བཟུང་དགོན་པར་མི་འཁྱམ་པ་ལུས་བཟུང་ཆང་འཕོགས་པ་རྣམས་ལ་རི་དབང་ཡངས་པ་རྡོབ་གཡོ་བ་བོར་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ཡཱ་ཏྨཱ་ཏ་ཊཱ་ཏ། མ་ནྱེ་མ་ཏྶ་རི་ཎཱཾ་ནི་ཏཱ་ནྟ་མ་ལི་ནཱ་སྟེ་ན་ཀྵ་ཏཱ་བྲྀ་ཏྟ་ཡཿ། ཡ་ལློ་ཀཱ་མྦ་ར་ཙ་ནྡྲ་ཙ་ནྡྲ་བ་པུ་ཥཱ་ཙ་ནྡྲ་པྲ་བྷ་ཏྭེ་ཏྭ་ཡཱ། ག་ལྨཱ་ཥཱ་ནྟ་ཤི་ཁཾ་ཤི་ཁཱ་མ་ཎི་རུ་ཙཱ་ད་ཏྟཾ་དྭི་ཛཱ་ཡཱ་རྠ་ནེ། ནཱ་ལཱ་ལླཱུ་ན་མི་བཱ་ར་བི་ནྡ་མ་སི་ནཱ་པྱོ་ཏྐྲྀ་ཏྟ་མཱུ་ལཾ་ཤི་ར། སྟེ་ནཻ་ཥཱ་ཉྫ་ག་ཏཱཾ་ག་ཏོ་སི་གུ་རུ་ཏཱ་མུ་ཥྞཱི་ཥ་བ་ནྨཱུ་རྡྷ་ནི། བཱ་ལཱ་ནྦཱ་ལ་ས་རོ་ཛ་ཀོ་མ་ལ་ཏ་ནཱུ་ན་ཏྶུ་འགྲམ་དུ་སེམས་སེར་སྣ་དྲི་མ་ཅན་དེས་ཉམས་སྤྱོད་པ་རྣམས། གང་འཇིག་རྟེན་ནམ་མཁར་ཟླ་བ་ཟླ་བའི་ལུས་ཟླ་འོད་ཉིད་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྐྱོན་མཐར་བྱེད་གཙུགས་ཕུད་གཙུག་གི་ནོར་བུ་འོད་ལྡན་བྱིན་གཉིས་སྐྱེས་སློང་བ་ལ། སྡོང་བུ་བཅད་བཞན་པདྨ་རལ་གྲིས་བཅད་རྩ་བ་དགུ། དེས་ན་འདི་དག་འགྲོ་རྣམས་ལ་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་གཙུག་ཏོར་བཞིན་དུ་མགོ་ལའོ། །བྱིས་པ་བྱིས་པ་མཚོ་སྐྱེས་འཇམ་པ་
― DTG01_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །ཏྲ་ཀཱ་ནཱ་རྠ་ན། པ་ཪྻཱ་ཤཱ་ཧྣ་ཙ་ལ་ཙྪི་ཁ་ཎྜ་ཀ་བྷྲྀ་ཏོ་དཱ་རཱཾ་ཤྩ་བྷཱ་བཱ་ནུ་གཱ་ན། པྲཱ་དཱཾ་སྟྱཾ་ཛི་ན་ཏེ་ན་ནཱུ་ན་མ་བྷ་བ་ནྨཱ་ར་ངྒ་ནཱ་ནཱཾ་མུ་ཁཾ་ས་ངྒོ་བཱ་ཉྩི་ཏ་པ་ཀྵྨ་ལོ་ཙ་ན་ད་ལཾ་ཡ་ཛྙཱ་ལ་སཱ་མ་ནྠ་རཾ། ཤ་ཡྻ་སྭ་པྣ་བཱི་ཙཱ་རི་ཎཱ་བ་ན་བྷུ་བཱ་བྷཱུ་ཏྲཱ་པུ་རཱ་པ་ཀྵི་ཎཱ། བྷི་ནྣཱ་ཤེ་ཥ་ཀ་ལེ་ཛེ་ག་ཏྱ་བི་ཀ་ལེ་ཛྱཱ་ཡཿཔ་ཐཱ་ཤཾ་སི་ནཱ། བི་སྟཱ་རཾ་ག་མི་ཏཾ་པྲ་ཏ་བྷྲྀ་ཏཱཾ་ཡ་ནྣཱ་ཐ་ཀཱ་ལུས་བུ་དོན་གཉེར་ལ། གཙུག་ཕུད། བཟུང་ཆུང་མ་ཡང་དང་པོ་དང་རྗེས་མཐུན། རྒྱལ་བ་དེ་ཡིས་བདུད་ཀྱི་བུ་མ་རྣམས་ཀྱིས་རྫི་མ་མིག་འདབ་མ་གང་དྭ་བ་སྙན་ཚིག་འདར་མལ་གཉིད་རྣམ་དཔྱོད་ནགས་ས་གྱུར་ནས་གྲོང་བྱ་ཡིས་ཐ་དད་མ་ལུས་འགྲོ་ལ་མ་ཚང་མེད་རྒ་པོའི་ལམ་བསྔགས། རྒྱ་ཆེན་འགྲོད་པ་བརྟུལ་ཞུགས་བཟུང་གང་བི་ཉྫ་ལཾ། ཏེ་ནཱ་ཛྙཱ་མ་རུ་ཏཱཾ་གི་རཱི་ཊ་ཀི་ར་ཎ་ཙྪཱ་ཡཾ་ཡཱ་སྤ་དཾ་པོ་ག་ཏཱ། ཡ་ཏྤ་རྞྞཾ་མྦུ་ཕ་ལཱ་ཤི་ནཱི་ཤ་ཤ་ཏ་ནུཾ་ཏྭཾ་ནཱ་ཐ་བི་བྷྲ་ཏྤུ་རཱ། ཏ་ཏྐཱ་ལཱ་ཏི་ཐ་ཡྀ་ཀྲྀ་པཱ་རི་ཙ་ཡའ་དཱ་ཏི་ཥྱ་མཱ་བ་ད་ན་ཡ་ན། ཨཱཿརཱུ་ཌྷཿ་སྥུ་ཊ་བི་སྥུ་ལི་ངྒ་མ་ན་ལ་ནྟེ་ནཱ་དྷུ་ན་པི་ཀྵི་ཏཱ། བི་ནྡ་མ་ཎྜལ་ལཱ་ཉྩ་ནཾ་ཤ་ཤ་མ་ཡཾ་ཡུ་ཥྨ་ཪྻ་ཤོ་ལ་ཀྵྱ་ཏེ། ཡ་ཏྐོ་པཱ་རུ་ཎ་དྲྀ་ཥྚི་ནཱ་ཀ་ལ་མགོན། དེ་ཡིས་ཤེས་ཅོད་པན་འོད་མཛེས་གོ་འཕང༌། གང་ཞིག་ལོ་མ་ཆུ་དང་འབྲས་བུ་ཟ་བའི་རི་བོང་ལུས་ནི་མགོན་ཁྱོད་བཟུང་བ་ན། དེ་དུས་འགྲོན་ལ་བརྩེ་བས་ཡོངས་སུ་འགྲིས་པས་སྦྱིན་བྱར་རིག་ནས་ཞུགས་འཕྲོ་མེ་སྟག་མེ་ལ་དེ་ནས། ལྟོས་པ་མེད། ཐིག་ལེའི་དཀྱིལ་འཁོར་མཚན་མ་རི་བོང་རང་བཞིན་ཁྱོད་ཀྱིས་གྲགས་པ་མཚོན་པར་བྱེད། །གང་འཁྲོས་སྐྱ་རངས་བྷུ་བཱ་ཀྲྀ་ཏྭཱ་བྷཱུ་བོ་པྷ་ངྒ་ནཱི་མུ་ལླ་སི་ཏཱ་སི་ནཱ་བི་ད་ལི་ཏ་པྲ་ངྒ་མཱ་ས་ངྒི་ནཱ། ཏྭཱ་མཱ་སཱི་ཏ་ཀྵ་ཎ་མ་པྱ་བི་ཀྵ་ཏ་དྷི་ཡཾ་ཏྱ་ཀྟུ་ཀྵ་མཱ་ན་ཀྵ་མཱ་ནྱེ་ཏེ་ན་ནི་ར་ངྐུ་ཤཱཿསྨ་ར་ཤ་རཱཿཔུ་ངྑེ་ཥུ་བྷ་ངྒ་ངྒ་ཏཱ། ཡ་དྡྭེ་ཥཱི་ཧ་རི་ཎཱ་ཙི་རཱ་ཏ་ན་དྷ་ནུ་རྡ་ནྟེ་སྟྭ་ཡཱ་ཉ་བྷྱ་རྩི་ཏཿཥ་ཊྡ་ནྟེ་ན་ས་ཏཱ་སི་ཏོ་ནྣ་ཏ་བྲྀ་ཧ་ཛྫཱི་མཱུ་ཏ་པུ་ཉྫ་ཏྭི་ཥཱ། ཀོ་ཤཱ་ཀ་ཪྵ་ཎ་བཱ་ནྟ་བྷཱུ་རི་རུ་དྷི་ར་མཐོང་བྱས་ནས་སྨིན་མ་གཡོ་རི་མོ་རལ་གྲིས་རྣམ་པར་བཅོམ། ཉིང་ལག་ཤ་ཁྱོད་ལ་སྐད་ཅིག་ཀྱང༌། བློ་བཏང་བཟོད་དང་མི་བཟོད་སེམས་པ་དེས་ན་ལྕགས་ཀྱུ་མེད་དྲན་པའི་མདའ་བཅོམ་པར་གྱུར། གང་སྡང་འཕྲོག་པས་རིང་ནས་གཞུ་སོ་ཁྱོད་ཀྱིས་མངོན་པར་མཆོད་སོ་དྲུག་པ་ཡིས་དཀར་ཞིང་མཐོ་བ་ལྷ་ཡི་ཆར་སྤྲིན་ཕུང་པོ་འོད་འབར་བ། །སྦུབས་ནས་བཀུག་པས་
― DTG01_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀཱོ་དཱ་རུ་ཎེ་སྟེ་ན་པཿ། པཱ་ཏཱ་ལེ་པི་བྷུ་ཛཾ་ག་མེཿ་ཤླ་ཐ་པ་ཎཻ་ར་དྱཱ་པི་དཾ་ཥྚཱ་རྩྱ་ཏ། སཾ་ར་མྦྷ་ཏྤ་ཎི་ནཱཾ་པ་ཎཱ་ཧ་ཏི་ཙ་ལཱ་དྡྷཱི་མོ་རྨི་མཱ་ལཱ་ད་པཱ་མྤ་ཏྱཱུ་ཪྻ་ཏྨ་ཀ་ཙྪ་ཊཱ་བི་ལུ་ལི་ཏཱ་ཏྤ་ཪྻ་སྟ་ནཽ་ཀཱ་ན་རཱཿ། པྲེ་མྞཱ་ཀཱ་ཡ་མ་ཧཱ་པྨ་བེ་ན་བྷ་བ་ཏཱ་ཏཱི་རཱ་ནྣ་མཱ་པཱ་དི་ཏཱ་ཏ་ཏྐ་རྨཱ་ཏི་ཤ་ཡེ་ན་ཏེ་ན་ནི་ཁི་ལཱ་ལོ་ཀཱཿཀ་ལ་ཏྲཱི་ཀྲྀ་ཏཱ། ཤཻ་ཤུགས་པ་མང་པོ་ཁྲག་མི་བཟད། །ས་འོག་ཏུ་ཡང་ལག་འགྲོ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷོད་པའི་གདེངས་ཀས་དཔུང་ཡང་འཚོ་བ་མཆོད་པར་བྱེད། ཡང་དག་བརྩམས་པ་གདེངས་ཀཿགཡོ་བ་འཇིགས་སུ་རུང་རླབས་ཕྲེང་ཆུ་བདག་ཆུ་སྲིན། ལུས་རྒྱལ་ཆེན་པོས། ཁྱོད་ཀྱིས་འགྲམ་དུ། དེའི་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དེས། མ་ལུས་སྣང་བ། རི་ཡི་ལཱ་ཏྨ་ཎཱ་ལི་ནོ་བི་ལ་ངྒྷྱ་བི་ཥ་ཡཱཾ་སྟོ་ཡཱ་བ་ལཱི་མ་ཁ་ལཱ་ནྲ། ཡ་ཙྩ་ནྟཱི་མ་ཎི་ནཱ་ན་རེ་ཎྱ་བ་ད་ར་དྭཱི་པཱ་ནྣ་རཱ་ལོ་ད་རཱ་ཏྲ། ལ་བྡྷྭ་པཱུ་རྞྞ་པ་ལཱ་ཏྭ་ཡཱ་པྲ་ཎ་ཡི་ནཱ་མཱ་ཤཱ་བ་བ་ནྡྷཱ་ཀྲྀ་ཏཱ། སྟྭ་ཏྟ་སྟེ་ན་ས་མུ་དྦྷ་བ་ནྟི་བི་དུ་ཥཱཾ་ས་དྡྷ་རྨྨ་ར་ཏྣཱ་དཀུ་རཱཿ། སཱ་ནྡྲ་མྦཱ་ནྟ་བི་ཏཱ་ན་ནཱི་ལ་པ་པུ་ཥཱ་མོ་ཇོ་མུ་པཾ་ར་ཀྵ་སཱཾ་ཁ་ཌྒོ་ཏྐྲྀ་ཏྟ་ད་ལཻ་རྦི་བཱ་ཊི་ཏ་ཤི་རཱ་ར་ནྡྷྲ་སྭ་བ་ལློ་ཧི་ཏཻཿ་དཀྱིལ་འཁོར། འགོངས་ནས་གུལ་གུ་ཕྲེང་བ་སྐེ་རགས། གང་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ། རྒྱ་ཤུག་གླིང་བར་ལྟོ་བ་ལས་ཐོབ་ནས་གང་བའི་འབྲས་ཁུ་ཁྱོད་ཀྱིས། བྱས་ཁྱོད་ལས་དེས་བྱུང་བ་མཁས་རྣམས་ཀྱིས་དམ་ཆོས་རིན་ཆེན་མྱུ་གུ། བླ་རེ་སྔོན་པོ་ལུས་གཟི་མདངས་སྲུང་རྣམས་རལ་གྲིས་བཅད་ཅིང་དྲལ་བས་རྩ་ཡི་བུག་ནས་འཛག་ཁྲག་རྣམས་ཀྱིས་ཡ་ཏྨཱ་སཻ་ར་ཀྲྀ་བཱཿཀྵུ་དྷཱ་བྱུ་པ་ཤ་མྀ་སྭཻ་ར་བྱ་པེ་ཏོ་པྶ་བྷི་ཪྻོ་གཱ་ཛ་ནྨ་རུ་དྷོ་བྷ་བྷོ་དྡྷ་ཝ་ཏྲྀ་ཥཱ་མུ་ཙྪེ་དི་ན་སྟེ་ན་བཿ། ཤྱེ་ནོ་ཏྟ་ས་བི་ཤུ་ཥྐ་པ་མྤི་ཏ་ག་ལ་སྱོ་ཏྶཾ་ག་སཾ་ས་པི་ཎོ། ཡ་ནྣིཿསཾ་ག་ར་ཏཱ་ཤི་བཱ་ཡ་ཤི་བི་ནཱ་ར་ཛྙཱ་མ་ཏཱ་པ་ཀྵི་ཎཿ། ར་ཀྟོ་ངྒཱ་ར་ཀ་ལཱཾ་ཀི་ཏཱ་ཏུ་ལ་ཏུ་ལཱ་མཱ་རོ་བ་ཏཱ་ཏེ་ཏ་ནུ་རྨཱ་ར་སྟ་ན་དུ་ཀཱུ་ལ་པ་ཀྵ་ཏ་ར་ལཾ་ནཱི་ཏ་སྟུ་ལཱ་ལཱ་གྷ་བཾ། ལ་ཀྵྨི་བརྩེ་མེད། བཀེས་པ་ཉེར་ཞི་རང་འདོད། རྣལ་འབྱོར་སྐྱེ་བ་སྲིད་པ་ལས་བྱུང༌། སྐོམ་པ་ཚད། ཁྲ་ཡིས་སྐྲག་སྐམས་ཤིང་མགུལ་མགྲིན་པ་འགགས། གང་ཞིག་ཆགས་མེད་དགའ་བ་ཞི་ཕྱིར་ཞི་ལྡན་རྒྱལ་པོས་འདབ་ཆགས་ཁྲག་སྲང་ལ་གཞལ་ཡང་ལུས་ནི་བདུད་ཀྱིས་དུ་ཀཱུ་ལ་ཡི་ཟེགས་མ་བཞིན་སྲང་ལ་ཤིན་ཏུ་ཡང་བར་བས་དབང་
― DTG01_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄། །མ་བྱ་བ་དྲཱུ་ཡ་བཱ་ཉྩི་ཏ་ཕ་ལཱ་པཱ་ཐ་ཎྜ་མཱ་བྷྱཾ་སི་ནཱཾ། ཡ་ཏྟི་ཪྻ་གན་ཏཱི་ས་ནྡྷི་བ་ནྡྷ་མ་དྷ་མཾ་ཀྲྀ་ཏྭཱ་བྷ་བཱ་ན་ཛེ་ནྨི་ནཱཾ། ཙ་ཀྲེ་མ་རྨ་བྷི་དཱཾ་རུ་ཛཱི་མྭ་པི་ཤི་ཏཿཔྲཱ་བ་ནྡྷ་ཀཱི་ནཱཾ་ཤ་མཾ། ཏེ་ན་ཀླེ་ཤ་བི་ཥ་ཙྪི་དཱཾ་ཏ་བ་དྷི་ཡཱ་མ་བྱཱ་ཧ་ཏཱཿཤ་ཀྣ་ཡཿ། ཡ་ཏྶ་ནྡོ་ཧ་མི་བ་ཤྲི་ཡཱ་ཕ་ལ་མི་བ་བྲོ་ཙྪ་ཡི་བུ་ཎྱཽ་ཛ་སཾ། དི་གྡྷཾ་ན་ཀྟ་ཀ་ཎཻཿསྥུ་ར་ཏྐུ་བ་ལ་ཡ་ཙྪཱ་ཡཱ་བྷི་ནཱི་ལཱ་ཡ་ཏཾ། པོས་ཡང་ནི་བདར་ནས་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་དུམ་བུ་ཡང་བ། གང་དུད་འགྲོའི་མཚམས་སྦྱོར་འཆིང་བ་ཐ་མར་བྱས་ནས་ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱེ་བའོ། འཁོར་ལོའི་གནད་པ་བྱེད་ནད་ཀྱིས་རང་གི་ཤ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་བཅིངས་ཞི་བ་དེ་ཡིས་ཉོན་མོངས་དུག་བཅད་ཁྱོད་ཀྱི་བློ་ཡིས་ཐོགས་མེད་ནུས། གང་ཐེ་ཚོམ་བཞིན་དུ། དཔལ་གྱི་འབྲས་བུ་བཞིན་བསོད་ནམས་མཚན་མོའི་ཟེགས་མ་འཕྲེད་དང་ཨུཏྤལ་ལྟར་མཛེས་མངོན་པར་ཨུ་ཏྤཱ་ནྱཱ་ཀྵ་ནཾ་དྭ་ཡ་ས་དཱ་རྨི་པཱ་ཡ་ནི་ཤྩ་ཀྵུ་ཥེ། ཏེ་ན་ནྡྷ་སྱ་ཏ་མ་སྭ་ཏོ་སྱ་ཛ་ག་ཏ་སྟུ་ངྒཻ་ཀ་དཱི་པོ་བྷ་བཱ་ན། ཨི་ཏྱཱ་ཏྨཱ་རྠ་ནི་བ་ནྡྷི་ཀེ་ན་མྲྀ་ཥི་བཱ་ཀྱ་ལཾ་ད་ཪྴི་ཏཾ། ལེ་ཤ་སྱ་པི་ན་ཀཱི་རྟ་ན་ཉྫི་ན་ཀྲྀ་ཏཾ་ཏྭ་དཔ་རྞྞ་རཱ་ཤེ་རྨྨ་མཱ། ཏཱ་ར་བྡྷཱ་ན་བ་ཏཱ་ཉྫ་ལཾ་ཛ་ལ་པུ་རཱ་མཱ་ཀ་ཪྵ་ཏཱ་བཱ་རི་སྟེ། བེ་ལཱ་ནྟེ་ཤྭི་བ་རོ་དྷ་སྭཱ་ཛ་ལ་ལ་བ་ཙྪེ་དོ་ཧ་སཾ་ལ་ཀྵྱ་ཏེ། ཏྭ་ཙྩ་ཪྻཱ་ཏི་ཤ་ཡཱཾ་ཤ་ལེ་ཤ་ར་ཙ་ནཱ་ལྱ་ཤྲེ་སྔོ་ཁྲིད་ཡངས་པ་ཡི། སྤྱན་གཉིས་རྨ་མེད་ཕྱུང་ནས་བྲམ་ཟེ་མིག་མེད་ལ། དེ་ཡིས་ལོང་བའི་མུན་རང་འགྲོ་བ་མཐོན་པོའི་སྒྲོན་མེ་གཅིག་པུ་ཁྱོད། །དེ་ལྟར་བདག་དོན་གྱིས་བཅིངས། དྲང་སྲོང་གསུང་གི་རྒྱན་བསྟན་པ། ཆ་ཤས་ཀྱིས་ཀྱང་གྲགས་རྒྱལ་བྱས་ཁྱོད་ལ་བསྔགས་པའི་ཕུང་པོ་བདག། དེ་ཐོབ་སར་པ་ཉིད་ཆུ་ཆུ་གྲོང་བཀུག་ཆུ་གཏེར་དུས་མཐའ་རྣམས་སུ་ཆུ་བཞིན་ཆད་པ་ཡང་དག་མཚོན། ཁྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཕུལ་རྨ་སཱ་མུ་དྦྷ་བ། སཾ་བྷཱ་རོ་བི་བུ་ལ་པྲ་སཱ་ད་བི་ཀ་ས་དྦྷ་ཀྟྱ་ཙི་ཏཱཾ་ཤ་སྱ་མེ། ཏེ་ནཱ་ཏྱ་ནྟ་པ་རོ་པ་ཀཱ་ར་ནི་ར་ཏཿསྭཱ་ཙེ་བི་མ་ནྡཱ་ད་རོ། བྷཱུ་ཡ་ཏྶ་རྦ་བི་དཱཾ་པ་རཱ་རྠ་བི་དུ་ཥཱཾ་ཡཱ་ནཻ་ཀ་ཏཱ་ནོ་ཛ་ཎཿཛཱ་ཏ་ཀ་སྟ་པ་ཨཱ་ཙཱ་ཪྻ་ཛྙཱ་ཡ་ཤ་སཿ།། །།འདི་ནི་རྒྱ་དཔེ་ལས་བོད་ཀྱི་སྐད་དུ། ཞྭ་ལུ་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་དྷ་རྨ་པཱ་ལ་བྷ་དྲས་བསྒྱུར་བའོ། །བྱུང་ཆ་ཤས་བག་ཙམ་བཀོད་བདག་ལེགས་པ་ལས་བྱུང༌། ཚོགས་ཡངས་པ་རབ་དང་རྒྱས་པ་གུས་པ་སྟུག་པོའི་ཆ་ཡིས་བདག། དེ་ཡིས་ཤིན་ཏུ་གཞན་ཕན་ངེས་དགའ་རང་གི་དོན་ལ་གུས་པ་ཞན། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གཞན་དོན་ལ་མཁས་བྲེག་པ་གཅིག་པར་སྐྱེ་བོ་རྣམས་གྱུར་ཅིག། སྐྱེས་རབས་ཀྱི་བསྟོད་པ་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་གྲགས་པས་མཛད་པའོ། །
དུས་མཆོད་ཆེན་མོ་བཞིའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ།
ཤཱཀྱ་ཤྲཱི།
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཀཱ་ལ་སུ་ཙ་མ་ཧ་ཙ་ཏུརྐཱ་རི་ཀ།བོད་སྐད་དུ། དུས་མཆོད་ཆེན་མོ་བཞིའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། ཐམས་ཅན་མཁྱེན་པ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྒྱལ་བའི་བསྟན་ལ་ཞུགས་རྣམས་ཀྱིས། །སྐྱབས་གསུམ་དག་ལ་མཆོད་དམ་བཅའོ། །སྟོན་པས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིས། །དུས་མཆོད་བཞི་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། །ཆོ་འཕྲུལ་ཆེ་དང་མངོན་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་འཁོར་ལྷ་ལས་བབས་པའོ། །སྐར་མ་ཆུ་དང་ས་ག་དང་། །ཆུ་སྟོད་ཐ་སྐར་རིམ་བཞིན་ཉ། །མེ་ཏོག་ཨུ་དུམ་ཝ་ར་དང་། །བསིང་མ་ཁུག་ཆོས་སྤང་བརྒྱན་རྣམས། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཁ་འབུས་སྟེ། །ཁ་ཏ་ཅོ་ག་ཁུ་ཕྱུག་དང་། །ཤ་བ་རིམ་བཞིན་སྒྲ་འབྱིན་ཏེ། ༈ །མདོར་ན་ཁྱིམ་རྩིས་དང་སྦྱར་ན། །བུམ་གླང་ཀརྐ་ཊ་དང་སྲང་། །ཉི་མ་གང་ལྡོག་རྒྱལ་དུ་རྩི། །ཕྱི་ཚེས་གཅིག་ནས་ཉ་ཡི་བར། །ཟླ་ཕྱེད་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་ཡིན། །གཉན་ཡོད་ན་ནི་ལག་ལེན་དར། །བདུད་བཏུལ་བ་ཡི་དུས་ཡིན་པས། །ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་གྲགས། །མདོ་སྡེ་མཛངས་བླུན་དག་ལས་གསུངས། །དེ་ནས་མཆོག་དེ་ན་དུས་མཆོད་འདིའི། །ལག་ལེན་དར་བར་གསུངས་པ་ཡིན། །མངོན་བྱང་ཆུབ་དང་བལྟམས་པ་ནི། །འདུལ་བའི་གླེང་གཞི་ཉིད་ལས་གསུངས། །མདོ་སྡེ་རྒྱ་ཆེ་རོལ་པ་ལས། །ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ནས་ཞག་ནི་ཞེ་དགུ་འདས། །ཚེས་བཞིའི་ཉིན་ཞག་བདེན་བཞིའི་ཆོས། །ཝ་ར་ཎཱ་སེར་བསྐོར་བ་དེས། །དེ་ན་འདི་ཡི་མཆོད་པ་དར། །རྒྱ་ཆེར་རོལ་པའི་མདོ་དང་ནི། །སིལ་བུ་ལས་ནི་དེ་ལྟར་གསུངས། །དེ་ན་བཅུ་ཕྲག་བཅུ་ཡི་ཉ། །སྟོན་འབྲིང་ཧོར་ཟླ་དགུ་པ་ལ། །མཆོད་པ་ཡངས་པ་ཅན་ན་དར། །སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གནས་ནས་ནི། །སྟོན་པས་དབྱར་གནས་མཛད་ནས་བྱོན། །མུ་སྟེགས་སྟོན་བཏུལ་བའི་ཕྱིར། །ཆོ་འཕྲུལ་ཆུང་ངུ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། །འདི་ནི་མྱང་འདས་སིལ་བུ་དང་། །ཕྲན་ཚེགས་ཞེས་བྱའི་ལུང་ལས་གསུངས། ༈ །དེ་ནས་ཕན་ཡོན་སྟོན་པ་ནི། །དུས་ཆེན་བཞི་ལ་མཆོད་པ་ནི། །དམ་བཅས་མ་ཆག་བྱས་པ་ཡིས། །ཕན་ཡོན་སྤྱི་ནི་དཔག་མེད་ཀྱང་། །མདོར་བསྡུས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མ་གུས་དང་། །བླ་མ་གྲོགས་པོ་སུན་ཕྱུང་དང་། །ནད་པ་ཕ་མ་བསྙེན་མི་བཀུར། །དད་ཟས་ཟ་ཞིང་ལེ་ལོ་བྱེད། །རྒྱུན་གཏོར་ཆག་དང་དབུལ་འཕོངས་ལ། །སྦྱིན་པ་གཏོང་བར་མི་བྱེད་པའི། །ལས་རྣམས་མྱུར་དུ་ཟད་ནས་ཀྱང་། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ཐེ་ཚོམ་མེད། །དུས་མཆོད་བཞི་ནི་མ་ཆག་ན། །གཞན་ཡང་དགེ་སློང་སྨན་པ་ནི། །བརྒྱད་ཀྱི་སྨ་ཡང་བསོས་པར་འགྱུར། །སྡིག་གྲོགས་ཡུལ་དང་ཉེ་དུ་དང་། །མ་བརྟགས་བརྒྱད་དང་དགེ་སློང་མ། །འདུ་འཛི་ཤ་ཆང་བྲེ་མོའི་གཏམ། །དེ་དག་ལ་ཆགས་དམན་མ་ཡིན། །བླ་མ་དམ་ཚིགས་ཉམས་པ་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་ངན་སེམས་བསྐྱེད། །རྙེད་ཕྱིར་ཆོས་འདྲ་སྟོན་པ་དང་། །སྡིག་ལ་སྦྱོར་དང་དགེ་འདུན་གྱིས། །ཡོ་བྱད་བརྐུས་དང་རྩ་ལྟུང་བྱུང་། །དཀོན་མཆོག་སྤོང་དང་འཚམས་མེད་བྱས། །བསྟན་ལ་ཞུགས་ནས་རྩོད་པ་བྱེད། །མཛའ་ཤེས་སྤྱུགས་དང་བཅུ་པོ་ནི། །དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་གསུང་བའི་ལམ། །མྱུར་དུ་ཟད་ནས་ཀུན་མཁྱེན་ཐོབ། ༈ །དུས་འདིར་འཆི་བ་བླུ་བ་དང་། །མི་མཐུན་འདུམས་དང་མཆོད་རྟེན་བརྩེག །རྙིང་པ་གསོ་དང་ཡི་རང་བས། །བསོད་ནམས་དཔག་མེད་ཐོབ་པར་འགྱུར། ༈ །དུས་བཟང་གཞན་ཡང་བསྟན་པ་ནི། །བླ་མ་དང་ནི་མཛའ་བཤེས་དང་། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཤེགས་པའི་དུས། །ཉི་ཟླ་སྒྲ་གཅན་གདོན་གྱིས་ཟིན། །མུ་གེ་སྡེ་བརྩོད་ཡམས་ནད་འབྱུང་། །དུས་ཆེན་བཞི་དང་བཅུ་གཉིས་ལ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་དང་དམ་པའི་ཆོས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་ཀྱི། །རྗེས་སུ་སློབ་པའི་དགེ་སློང་དང་། །བླ་མ་ཕ་མ་ལྷ་བཟོ་བ། །འགྲོ་བའི་ནད་གསོ་སྨན་པ་རྣམས། །ཟས་སྐོམ་རིན་ཆེན་སྨན་སོགས་ཀྱིས། །མཆོད་ན་སྐྱེ་བ་ཐས་ཅད་དུ། །གནས་དང་ལོངས་སྤྱོད་གྲོགས་ལ་སོགས། །དེ་དག་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཐོབ། །ལྷ་ཡི་བསྲུངས་དང་བར་ཆད་མེད། །སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྡན། །སྙིང་རྗེ་གཞན་གྱི་དབུགས་འབྱིན་ཅིང་། །ནད་མེད་འདོད་པ་ཆུང་བ་དང་། །གཞན་གྱིས་བཀུར་བའི་འོས་སུ་བྱུང་། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་མ་དག་དང་། །དམ་ཚིག་ཉམས་པ་འབྱང་བར་བྱེད། །དགེ་འདུན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་། །གཉེན་བཤེས་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱན་དུ་གྱུར། །གནད་གཅོད་སྡུག་བསྔལ་མི་འབྱུང་ཞིང་། །ཤི་འཕོས་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ། །ཚེ་རབས་ཀུན་ཏུ་དལ་འབྱོར་ལུས། །ཐོབ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་བྱེད་ཅིང་། །བསླབ་པ་གསུམ་དང་འབྲལ་མི་འགྱུར། །དུས་ཆེན་བཞི་དང་ཐ་མལ་པའི། །ཁྱད་པར་སིལ་བུ་མྱང་འདས་ལས། །ས་ཡ་ཕྲག་བརྒྱའི་འགྱུར་དུ་གསུངས། །ཉི་མ་གཟའ་ཡིས་ཟིན་པའི་དུས། །བྱེ་བ་ཕྲག་ནི་འབུམ་འགྱུར་དང་། །ཟླ་བ་བྱེ་བ་བདུན་འགྱུར་རོ། །དུས་ཆེན་བཞི་ལ་ཉི་ཟླ་ཟིན། །དེ་དག་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་འཕགས། །དུས་མཆོད་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཚིག་ལེའུར་་བྱས་པ་ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་ཤཱཀྱ་ཤྲིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།པཎྜི་ཏ་དེ་ཀི་དང་སྒྲ་འསྒྱུར་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བྱམས་པའི་དཔལ་གྱིས་བསྒྱུར་བའོ།། །།
ཨེ་ཀ་ནཱ་ཐའི་དོན་འགྲེལ།
ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ།
སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་བླ་མ་གནས་སྐབས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་ཕན་མཛད་པ། །མཁས་ཤིང་གསལ་བའི་བློ་དང་བསམ་གཏན་མངོན་ཤེས་ཐུགས་བསྒོམ་པ། །སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་རྣལ་འབྱོར་དང་ནི་མཁྱེན་པར་ལྡན་པ་ཁྱོད་འདྲ་ལས་གཞན་པ། །ལྷ་ཡུལ་ས་ལ་ཡོད་མིན་འཇིག་རྟེན་འདིར་མིན་རྣམ་ཐོས་བུ་ཡི་གནས་ནའང་མེད། །ལེགས་སྤྱད་དམ་པ་རྨད་བྱུང་གཅིག་ཏུ་མཛེས་པ་མི་ཡི་མིག་ལ་མཛེས་རྣམས་དང་། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དྲི་མེད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་དགེ་བའི་གསུང་དང་མཚན་རྣམས་ཀྱིས། །ཉེ་བར་བསགས་པའི་སྐུ་ནི་གཟི་བརྗིད་འཕྲེང་བ་ལྡན་པ་ཁྱོད་དང་མཚུངས་པ་ནི། །ལྷ་ཡི་ཕོ་བྲང་གནས་མཆོག་དག་ནའང་མེད་ལ་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་དག་ནའང་མེད། །སྙན་ཅིང་མཉེན་ལ་དག་ཅིང་མ་འཁྱུགས་གསུང་གིས་མི་དང་ལྷ་རྣམས་ལ། །ཁྱབ་བདག་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་བཤད་པ་བརྩལ་ཏེ་ཁྱོད་དང་མཚུངས་པ་ནི། །མང་དུ་འདི་ཅི་ཐུབ་པ་གང་གིས་རྣམ་དཔྱོད་བཅས་པས་དོགས་མེད་པར། །རི་དང་ནགས་སུ་བཅས་པའི་ནོར་འཛིན་ཡངས་པ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུས་ཀྱང་རྙེད་མ་ལགས། །ཞི་དང་དུལ་ལ་དགྱེས་ཤིང་ཡང་དག་གསུང་བ་ལྷ་དབང་ཕྱག་བྱས་པ། །རྒྱགས་དང་ཞེ་སྡང་མ་རིག་བྲལ་ཞིང་ཡང་སྲིད་སྤངས་གྱུར་པ། །གདུལ་བྱའི་བསམས་པ་ཇི་བཞིན་འཇམ་ཞིང་ཕན་པའི་གཏམ་གྱིས་དགའ་མཛད་པ། །སྐྱེས་བུ་ཁྱུ་མཆོག་ཁྱོད་དང་འདྲ་བའི་དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ་གཞན་དག་ག་ལ་ཞིག །དེ་ལྟར་སྟོབས་བཅུ་མངའ་བ་སྐར་རྒྱལ་བསྟོད་པ་ཇི་བཞིན་བདག་གིས་ཀྱང་། །ཉིན་དང་མཚན་དུ་ཆེས་ཆེར་འབད་པའི་བློ་གྲོས་ལས་ནི་རང་གི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི། །མཚོ་ཆེན་ཕ་རོལ་སོན་ཏེ་ཁྱད་ཀྱང་ཕ་རོལ་གནོན་པ་རྒྱ་ཆེ་བས། །འགྲོ་བ་མ་ཚང་མེད་པའི་སྐྱོབ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཔའ་བོ་ཉིད་གྱུར་རྒྱ་དཔེ་ལས་བོད་ཀྱི་སྐད་དུ་ཞ་ལུ་ལོ་ཙཱ་བས་བསྒྱུར་བའོ།། །།མངྒ་ལཾ།། །།ལན་ཅིག་ཞུས་སོ། །
| 
