དགུ་པ། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའི་མཚན་གྱི་ལེའུ་བསྟན་པ།


DTG049_Page_0054
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ད་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའི་མཚན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །འདོད་པའི་དོན་གྲུབ་དམ་པ་སྟེ། །ངན་སོང་ཐམས་ཅད་རྣམ་སྦྱོང་བ། །མགོན་པོ་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་མཆོག །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རབ་གྲོལ་བྱེད། །ཉོན་མོངས་གཡུལ་དུ་གཅིག་དཔའ་བ། །མི་ཤེས་དགྲ་ཡི་དྲེགས་པ་འཇོམས། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མཐོ་རིས་དང་ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དམན་པ་ངན་སོང་གསུམ་ལས་ཀྱང་ཐར་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྟན་ནས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྦྱོང་ཞིང༌། སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་མཆོག་གོ །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་མཁྱེན་པས་བློའི་རིམ་པ་དང་སྦྱར་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཇི་སྙེད་ཅིག་བཤད་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་པའི་གཉེན་པོར་གཅིག་གོ །དེས་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པས་དྲེགས་པ་འཇོམས་པའོ། །གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ལྟར་འཇོམས་ན། འོ་ན་གཞན་འདུལ་བའི་གཟུགས་སུ་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཞེ་ན། དཔལ་ལྡན་བློ་དང་སྒེག་པར་ལྡན། །བརྟན་པོ་མི་སྡུག་གཟུགས་འཆང་བ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དཔལ་དུ་གྱུར་པས་ཤེས་རབ་ཆེན་པོའི་བློ་དང་ལྡན་པ། བལྟ་ན་མཛེས་པར་མཛད་པས་ན་སྒེག་པའོ། །དོན་མི་འགྱུར་བར་བརྟན་ལ། ཞི་བས་མི་འདུལ་བ་ལ་བདུད་ལ་སོགས་པ་ཟློག་པའི་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་གཟུགས་འཆང་བའོ། །དེ་ཡང་གར་ལ་མོས་པ་ལ་གར་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། །ལག་པ་བརྒྱ་པོ་ཀུན་བསྐྱོད་ཅིང༌། །གོམ་པའི་སྟབས་ཀྱིས་གར་བྱེད་པ། །དཔལ་ལྡན་ལག་པ་བརྒྱས་གང་ལ། །ནམ་མཁའ་ཁྱབ་པར་གར་བྱེད་པ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཚངས་པ་འདུལ་བའི་གར་ལག་པ་བརྒྱ་སྤྲུལ་ཏེ་བསྒྱུར་བ་དང༌། ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པའི་མཐུས་ལག་པ་བརྒྱར་སྤྲུལ་ཏེ། །ནམ་མཁའ་ཁྱབ་ཚད་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པའོ། །ལུས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གཞན་ཡང་སྟོན་པའི་ཕྱིར། །ས་ཡི་དཀྱིལ་འཁོར་གཞི་ཡི་ཁྱོན། །རྐང་པ་ཡ་གཅིག་མཐིལ་གྱིས་གནོན། །རྐང་མཐེབ་སེན་མོའི་ཁྱོན་གྱིས་ཀྱང༌། །ཚངས་པའི་ཡུལ་ས་རྩེ་ནས་གནོན། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། གླིང་བཞིའི་ཁྱབ་འཇུག་གིས་འདུལ་བ་དེའི་གཉེན་པོར་གླིང་བཞི་རི་རབ་


DTG049_Page_0055
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བཅས་པ་རྐང་པ་ཡ་གཅིག་གི་མཐིལ་གྱིས་མནན་པ་སྟེ། གླིང་བཞི་ཆུང་དུ་མ་སོང་ལ་ཞབས་ཆེ་རུམ་སོང་ངོ༌། །གྱེན་ལ་ནི་ཞབས་ཀྱི་མཐེ་བོང་གིས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུས་གཅིག་ཏུ་གནོན་ཏོ། །སྔ་མ་ལྟར་ཆེ་ཆུང་དུ་མ་སོང་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན་ཏོ། །འཁོར་བ་འདི་མ་སྤངས་པར་ཇི་ལྟར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། །དོན་གཅིག་གཉིས་མེད་ཆོས་ཀྱི་དོན། །དམ་པའི་དོན་དེ་འཇིགས་པ་མེད། །རྣམ་རིག་སྣ་ཚོགས་གཟུགས་དོན་ཅན། །རྣམ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་རྒྱུད་དང་ལྡན། །དངོས་དོན་མ་ལུས་རྣམས་ལ་དགའ། །སྟོང་པ་ཉིད་དགའ་འདོད་ཆགས་བློ། །སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་སྤངས་པ་སྟེ། །སྲིད་གསུམ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་པ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟེ། གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པས་འཇིགས་པ་མེད་དེ། ཐུགས་རྗེ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་རྣམ་རིག་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ལོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་ཤེས་ཉིད་རྣམ་རྟོག་སྣ་ཚོགས་དང་འབྲེལ་པས་རྒྱུད་དོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་འཁོར་བའི་དོན་མ་ལུས་པར་མཛད་པ་ལས་དགྱེས་ཤིང༌། དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དགའ་ཞིང་ཆགས་པའི་བློས་ཁམས་གསུམ་གྱི་འདོད་ཆགས་རང་ཁ་མ་ལས་གྲོལ་བས་སྤངས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཆེན་པོས་སྲིད་པ་ལས་གྲོལ་ཀྱང་ཐུགས་རྗེས་དེར་སྤྲུལ་ནས་དོན་མཛད་པ་ལ་དགའོ། །དོན་མཛད་པའི་ཚེ་སྐུའི་གཟི་མདངས་ཅི་འདྲ་ཞེ་ན། སྤྲིན་དཀར་དག་པ་བཞིན་དུ་དཀར། །འོད་བཟངས་སྟོན་ཀའི་ཟླ་བའི་འོད། །ཉི་མ་འཆར་ཀའི་དཀྱིལ་ལྟར་མཛེས། །སེན་མོའི་འོད་ནི་ཤས་ཆེར་དམར། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། དོན་ལམ་གོས་པའི་མཚན་མ་འོད་ཁ་དོག་སྤྲིན་ལྟར་དཀར་ཞིང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བའི་དཔེ་སྟོན་ཀའི་ཟླ་བའི་འོད་ལྟ་བུས་མ་རིག་པའི་མུན་པ་སེལ་ཞིང་གདུང་བ་ཚིམ་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལས་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་དྲུག་རོ་གཅིག་པའི་རྟགས་སུ་འོད་ཁ་དོག་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་སྐུ་མངའ་སྟེ། འགྲོ་བ་ལ་ཐུགས་རྗེས་ཆགས་པའི་རྟགས་སུ་ཕྱག་གི་སེན་མོ་དམར་བའོ། །རྒྱན་གྱི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཅོད་པན་བཟང་བོ་མཐོན་ཀའི་རྩེ། །སྐྲ་མཆོག་མཐོན་ཀ་ཆེན་པོ་པ། །ནོར་བུ་ཆེན་པོ་འོད་ཆགས་དཔལ། །སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པའི་རྒྱན་དང་ལྡན། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། མཐའ་གཉིས་ལས་རྒྱལ་བའི་


DTG049_Page_0056
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟགས་སུ་དབུ་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་ཅོད་པན་བཟང་ཞིང་མཛེས་པས་བརྒྱན་པའོ། །སྐྲ་ཡང་གཞན་པས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་རིན་པོ་ཆེ་མཐོན་ཀ་ལྟར་སྔོ་ཞིང་མཛེས་པའི་སྐྲ་མངའ་བའོ། །འགྲོ་བའི་དོན་རྫོགས་པར་མཛད་པའི་རྟགས་སུ་ཐུགས་ཀ་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ས་བརྒྱན་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མངའ་བའི་རྟགས་སུ་བ་སྤུ་རེ་རེ་ལ་ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའ་རེ་རེ་གསལ་ཞིང་མཛེས་པས་བརྒྱན་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་མངའ་ཞེ་ན། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་བརྒྱ་ཀུན་བསྐྱོད་པ། །རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པའི་སྟོབས་ཆེན་ལྡན། །དེ་ཉིད་དྲན་པ་ཆེན་པོ་འཆང༌། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཁམས་བརྒྱ་ནི་མཚོན་པ་ཙམ་སྟེ། མཐའ་ཡས་པར་བསྐྱོད་པར་མཛད་དོ། །བསྐྱོད་ནས་ཅི་མཛད་ན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་དོན་མཛད་དེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ནི་འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའོ། །དེ་ཡང་དོན་མི་བསྙེལ་བའི་དྲེན་པ་ཆེན་པོ་འཆང་སྟེ། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གང་ཞེ་ན། དྲན་པ་བཞི་པོ་ཏིང་འཛིན་རྒྱལ། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་མེ་ཏོག་སྤོས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་མཚོ། །ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཚུལ་རིག །ཡང་དག་སངས་རྒྱས་ལམ་རིག་པ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། དྲན་པ་བཞི་ནི་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་པར་གཞག་པ་དང༌། སེམས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། ཆོས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི་ཚོགས་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སོ། །དྲན་པ་བཞི་པོ་དེ་ལ་ཡང་མ་ཞེན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་ལོ། །དེ་ལ་མཐོང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཏེ། དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཆོས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པ་དང༌། འཕགས་པ་མཉེས་པར་བྱེད་པས་མེ་ཏོག་སྤོས་སོ། །དེར་ཡང་མ་ཟད་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་ཏེ། དེ་བཞིན་


DTG049_Page_0057
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་ཙམ་གྱི་གཞིར་རྗེ་བཙུན་ཉིད་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བསྒོམ་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། དག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། རྩོལ་བ་དང༌། དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་རིག་ནས་འགྲོ་བ་འདྲེན་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་རིག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ལམ་རིག་པའོ། །དོན་མཛད་པ་ལ་སྔོན་དུ་ཐུགས་རྗེ་སྐྱེ་དགོས་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཤས་ཆེར་ཆགས། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་ཆགས་པ་མེད། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡིད་ལ་འཇུག །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡིད་ལྟར་མགྱོགས། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་བུ་གཅིག་པའི་མ་ལྟར་ཐུགས་རྗེས་ཆགས་ཤིང༌། འོ་ན་མཚན་མར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། དོན་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཁྱེན་པས་ཆགས་པ་རང་ཁ་མ་སལ་ལོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡིད་ལ་ཁྱབ་པར་འཇུག་ཅིང༌། འགྲོ་བའི་དོན་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཡིད་ལྟར་མགྱོགས་པར་མཛད་པའོ། །དེ་ཡང་དོན་བྱ་བའི་ཡུལ་མཁྱེན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དབང་དོན་ཤེས། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡིད་འཕྲོག་པ། །ཕུང་པོ་ལྔ་དོན་དེ་ཉིད་ཤེས། །རྣམ་དག་ཕུང་པོ་ལྔ་འཆང་བ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དབང་པོ་རབ་འབྲིང་ཐ་མ་ཤེས་ཤིང་དོན་གང་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཤེས་པས་སོ། །སྐུ་ལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་སྟོན་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡིད་འཕྲོག་ལ། ཡིད་རྟོག་བཅས་རྟོག་མེད་དུ་བཟློག་པས་ཀྱང་ཡིད་འཕྲོག་པའོ། །དེ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔའི་དོན་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་ལ། དོན་དམ་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ལྡན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོའོ། །འོ་ན་དོན་བྱེད་པའི་ཐབས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་ཅེ་ན། ངེས་འབྱུང་ཀུན་གྱི་མཐའ་ལ་གནས། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཀུན་ལ་མཁས། །ངེས་འབྱུང་ཀུན་གྱི་ལམ་ལ་གནས། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཀུན་སྟོན་པ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཁམས་གསུམ་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཀུན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་གཉིས་


DTG049_Page_0058
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལ་རྗེ་བཙུན་ཉིད་ངང་གིས་གནས་ཤིང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཀུན་སྟོན་པ་ལ་ཡང་མཁས་པའོ། །ཉིད་ཀྱང་ལམ་དེ་ལ་གནས་པའི་ཚུལ་སྟོན་ཏེ། གཞན་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འཚམ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །དེས་གཞན་དོན་ཇི་ལྟར་མཛད་ཅེ་ན། །ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སྲིད་རྩ་བཏོན། །དག་པ་རྣམ་བ་བཅུ་གཉིས་འཆང༌། །བདེན་བཞིའི་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན། །ཤེས་པ་བརྒྱད་པོ་རྟོགས་པ་འཆང༌། །བདེན་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ལྡན། །དེ་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་རིག །རྣམ་པ་ཉི་ཤུས་བྱང་ཆུབ་པ། །རྣམ་པར་སངས་རྒྱས་ཀུན་རིག་མཆོག །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ། །བྱེ་བ་དཔག་མེད་འགྱེད་པ་པོ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་འབྱུང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་བའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་མཆོད་དྲུག །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་གྱིས་རེག་པ། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ། ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ། སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ། ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ། སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤིའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་མ་རིག་པ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པ་འགགས་ན་དེ་རྣམས་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོས་མ་རིག་བ་རྩ་བ་ནས་བཏོན་པའོ། །ཡང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དག་པའི་ཚུལ་ནི། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣ་བ་དང་སྒྲ་དང༌། སྣ་དང། དྲི་དང༌། ལྕེ་དང་རོ་དང༌། ལུས་དང་རེག་བྱ་དང༌། ཡིད་དང༌། ཆོས་ཀྱིའོ། །ཡང་བདེན་པ་རྣམ་པ་བཞིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཁྲིད་པར་མཛད་དེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་བ་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། དེ་དག་ནི་ཐུན་མོང་གི་ལམ་མོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚོགས་བདུན་ནི་ཀུན་གཞིའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ་ཀུན་གཞི་སྐྱེ་མེད་དུ་ཤེས་པས་འདྲེས་པས་བརྒྱད་ཅར་སྐྱེ་མེད་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་སྐད་དུ། བརྒྱད་


DTG049_Page_0059
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་སྐྱེ་མེད་ཤེས་པ་ཡིས། །དགོངས་པ་རྒྱལ་བ་ཀུན་དང་མཉམ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དག་པའི་བདེན་པའི་དོན་སངས་རྒྱས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་དང་ཡང་ལྡན་ཏེ། རིགས་ལྔ་ཡེ་ཤེས་ལྔ་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་སྟོང་དེ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་སྟེ། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་པོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་མ་གཏོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དུས་ན། །ས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལྔ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་ལྔ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ལྔ། མིག་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་སྟེ། རྣམ་པ་ཉི་ཤུར་སྣང་བ་སྟེ། དོན་རྟོགས་བའི་དུས་ན་དེ་དག་ཀྱང་རིགས་ལྔ་ཡེ་ཤེས་ལྔར་ཤར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་དེ་དག་ཏུ་འདུས་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་དག་ལས་གྲོལ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་པས་མཆོག་གོ །དེ་ཡང་འདི་སྐད་དུ། འབྱུང་བ་ལྔ་དང་ཉོན་མོངས་ཕུང་པོ་ལྔ། །དབང་པོ་རྣམ་ལྔའི་ཞེན་པ་དང་བྲལ་ནས། །རིགས་ལྔ་ཡེ་ཤེས་ལྔར་སྣང་ལ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངའ་བས་ཀུན་རིག་པའོ། །རིག་ནས་སྤྲུལ་པ་བྱེ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བཀྱེ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའོ། །དེ་ཡང་གདུལ་བྱའི་བློ་དང་འཚམ་པའི་ཐེག་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྟོགས། །སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་དོན་ཀུན་རིག །ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་ཐབས་ཚུལ་གྱིས། །འགྲོ་བའི་དོན་ལ་རྟོགས་པ་པོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་དེས་འབྱུང་ལ། །ཐེག་པ་གཅིག་གི་འབྲས་བུར་གནས། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྐད་ཅིག་གིས་གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་རིག་ནས་དོན་མཛད་དེ།


DTG049_Page_0060
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འོ་ན་རྟོག་བཅས་སུ་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། རྟོག་བྱེད་དེ་རང་ཡང་སྐྱེ་མེད་དུ་རིག་པའོ། །རིག་ནས་ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པའོ། །དེ་ཡང་འདི་སྐད་དུ། །ཇི་སྲིད་སེམས་རྣམས་འཇུག་གི་བར། །ཐེག་པའི་མཐའ་ལ་ཐུག་པ་མེད། །ཅེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་གདུལ་བྱ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་འདུལ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་རྒྱལ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་ཐེག་པ་གཅིག་སྟེ་འབྲས་བུ་རྡོ་རྗེའི་ཐེག་པའོ། །དེ་ཡང་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ན་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དང་དེ་ལྟ་ཉིད་ནས་ལམ་དུ་ཁྱེར་ནས་འབྲས་བུར་གནས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་སྐྱེ་དགུ་ཐེག་པ་དགུ་བསྟན་པ་ཡང་འགྲོ་བའི་དོན་བསྟན་པ་མ་གཏོགས་པ། ཐེག་པ་འདི་ཀུན་ཡང་དག་པའི་ཐེག་པ་དག་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལྟ་བུ། དེ་ཡང་གསུམ་པོ་ནི་རྒྱུའི་ཐེག་པའོ། །གཅིག་ནི་འབྲས་བུའི་ཐེག་པའོ། །དེ་ཡང༌། རྒྱུ་ལ་སྦྱོར་བ་རྒྱུ་ཡི་ཆོས། །འཁོར་ལོ་ཤིན་ཏུ་བསྐོར་བྱས་ནས། །འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་ཉེ་ལམ་ཞིག །དུས་ཚིགས་ཕྱི་མར་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལའང་སྤངས་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་ཁམས་རྣམས་དག་པའི་བདག །ལས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་ཟད་བྱེད་པ། །ཆུ་བོ་རྒྱ་མཚོ་ཀུན་ལས་རྒལ། །སྦྱོར་བའི་དགོན་པ་ལས་བྱུང་བ། །ཉོན་མོངས་ཉེ་བ་ཀུན་ཉོན་མོངས། །བག་ཆགས་བཅས་པ་གཏན་སྤངས་པ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། གཉིས་མེད་རྟོགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དག་ཅིང༌། ལས་ངན་སློང་བར་བྱེད་པའི་སེམས་མེད་པ་དང༌། ལས་ཟད་པར་བྱེད་པའོ། །འཁོར་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཇི་སྙེད་པ་རྣམས་ནི་ཆུ་བོ་དང་འདྲ་སྟེ། རྒྱུན་རིང་བ་དང༌། རྒྱུན་ཕྱོགས་སུ་ཁྱེར་བར་བྱེད་པ་དང༌། རྒལ་དཀའ་བ་དང༌། མང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལས་རྒལ་ཞིང་དོན་ལ་སྦྱོར་བའི་ཡེ་ཤེས་ནི། རྟོག་པ་ལས་དབེན་བས་དགོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྩ་བ་དྲུག་དང༌། དེ་ཡང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་བ་ཉི་ཤུ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་དང་བག་ཆགས་ས་བོན་དང་བཅས་པ་གཏན་ནས་སྤངས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དམ་པ་དང་ཇི་ལྟར་ལྡན་ཞེ་ན། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཐབས། །དོན་ཡོད་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པ། །འདུ་ཤེས་ཀུན་གྱི་དོན་སྤངས་ཤིང༌། །


DTG049_Page_0061
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་ཤེས་དོན་ནི་འགག་པར་བྱེད། །ཅེས་སྨོས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ཞི་བའི་མཐའ་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་སྲིད་པའམ་འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་ཏེ། ཐབས་དེ་ལྟ་བུས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་དོ། །འོ་ན་མཚན་མར་འཛིན་བ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། འདུ་ཤེས་ནི་ཡུལ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྟེ། དེས་སྤངས་ཤིང་རྣམ་ཤེས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྐྱེ་མེད་དུ་རྟོག་པས་དེའི་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་རང་རྟོགས་པ་མ་ནོར་བས་གཞན་མ་ནོར་བའི་ལམ་ལ་འགོད་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡིད་དང་ལྡན། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཐུགས་རིག་པ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡིད་ལ་གནས། །དེ་དག་སེམས་དང་མཐུན་པར་འཇུག །སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཚིམ་པར་བྱེད། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡིད་དགའ་བ། །གྲུབ་པ་མཐར་ཕྱིན་འཁྲུལ་པ་མེད། །ནོར་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས། །དོན་གསུམ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་བློ།། ཀུན་དོན་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་བདག །ཅེས་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་མཐུན་པར་དོན་མཛད་པ་དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་མི་རྟོག་པར་རིག་པའི་སྒོ་ནས་མཛད་དེ། དེས་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡིད་ལ་ཁྱབ་པར་གནས་ཏེ། དེ་དག་གི་སེམས་དང་མཐུན་པར་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་འཇུག་ལ། ཞུགས་ནས་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ལྟར་ཚིམ་ཞིང་དགའ་བར་བྱེད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་མཐའ་ཕྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་འཁྲུལ་པའམ་ནོར་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ། དྲང་བའི་དོན་དང༌། ངེས་པའི་དོན་དང༌། ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དང༌། གསུམ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་སྟེ། གྲུབ་པའི་མཐའ་རྣམས་ངེས་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་དོན་དུ་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་གསུམ་གྱི་བདག་པོར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཉིད་ལས་ཀྱང༌། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་ཐུགས་ལ་གནས། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་སྐུ་ཆེ་བ། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་གསུང་ཡང་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཡང་རྒྱུ་རྟོགས་པས་འབྲས་བུ་མཆོག་ཏུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཕུང་པོ་ལྔ་དོན་དུས་གསུམ་དུ། །སྐད་ཅིག་ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་ཕྱེད། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་འཆང༌། །ལུས་མེད་ལུས་ཏེ་ལུས་ཀྱི་མཆོག །ལུས་ཀྱི་


DTG049_Page_0062
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐའ་ནི་རྟོགས་པ་པོ། །གཟུགས་རྣམས་སྣ་ཚོགས་སྣང་བའི་དཔལ། །ནོར་བུ་ཆེན་པོ་རིན་ཆེན་ཏོག །ཅེས་སྨོས་ཏེ། རྒྱུའི་དུས་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དུས་གསུམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མས་གཞིག་ན་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་དེ། མུ་སྟེགས་ཀྱི་བདག་པོ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་དེ། འབྲས་བུའི་དུས་སུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ལ་རིམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་མས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཏེ། འདི་ནི་ལས་འཕྲོ་དང་དབང་པོའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་བྱེད་རྩོལ་གྱི་སྤྲོས་པ་བཅད་དེ། དེ་བཞིན་ཉིད་བསྒོམས་པས་ལམ་ཉེ་བར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་བྱེད་རྩོལ་གྱི་སྤྲོས་པ་བཅད་པ་ནི་འདི་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་དམ་པས་མ་ཟིན་པའི། །ལམ་གྱི་དགེ་བ་སྟེགས་བཅད་ཀྱང༌། །མཐོ་རིས་ལྷ་དང་མི་རུ་སྐྱེ། །སྐྱེ་ཤི་མེད་པའི་ས་མི་ཐོབ། །ཅེ་སྤ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང༌། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་མཉམ། །ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་དོན་མཛད་པར་མཉམ། །མཛད་ལུགས་མི་མཉམ། །སྐུ་བོང་དང་ཚེ་ཚད་དང༌། ཚུལ་དང་རིགས་མི་མཉམ་པ་ལྟར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་སྐྱེ་མེད་འཆང་བར་མཛད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ལུས་མེད་ལ། དེའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ལས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལུས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐའ་སྐྱེ་མེད་དུ་རྟོགས་པ་ལས་སྤྲུལ་སྐུ་སྣ་ཚོགས་པ་འགྲོ་བའི་དཔལ་དུ་འབྱུང་བ་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བར་འདོད་པ་སྐོར་བས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཅོ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་ངེས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་ཏེ། རྣམ་པ་ངེས་པ་དང༌། གནས་ངེས་པ་དང༌། འཁོར་ངེས་པ། ཆོས་ངེས་པ། དུས་ངེས་པའོ། །སྤྲུལ་སྐུ་ནི་རྣམ་པ་མ་ངེས། གནས་མ་ངེས། འཁོར་མ་ངེས། ཆོས་མ་ངེས། དུས་མ་ངེས་པའོ། །