སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་བཤད་པ།
དེའི་བར་ཆད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེས་ན། སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་བཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་ལས་ཀྱང་ཚེགས་ཆེན་པོས་འཐོབ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཚེགས་ཆེན་པོ་དང༌། ཡུན་རིང་པོས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པས་གང་
གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤོབས་པ་ཤིན་ཏུ་མྱུར་ཆས་པ་ཉིད་ནི་སྔོན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཧ་ཅང་མྱུར་བར་སྤོབས་པ་སྐྱེས་པས་བརྗོད་པའི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཡང་གླལ་བ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་སྟེག་ཅིང་འདྲི་ན་ལུས་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་བར་ཆད་ཉིད་ཡིན་པར་གང་གསུངས་པ་སྟེ། སྟེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ལུས་སམ་ལུས་དང་འབྲེལ་པས་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་ཀུ་རེ་བྱེད་པའོ། །སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་གསུམ་སྟེ། སེམས་གཡེང་བ་དང་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་འདྲི་ཞིང་ཉན་པ་དང༌། བདག་གིས་འདིའི་རོ་མྱང་བ་མ་རྙེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ལངས་ཏེ་འགྲོ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གང་གསུངས་པའོ། །ཕན་ཆུན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཕན་ཚུན་ལ་བརྟེན་ནས་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཁ་ཏོན་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་ཡང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་འཆད་པ་དང་ཡང་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གང་གསུངས་པའོ། །ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཛིན་པ་ཉིད་ནི་ངེས་པར་མ་ཞུགས་པ་ནི་ལུང་མི་སྟོན་པར་འཐད་པས་ན། བདག་འདིར་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལུང་མ་བསྟན་པའི་མི་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པས་ངེས་པར་བརྟག་པ་མེད་པའི་འཐད་པས་རང་གི་མིང་ཡོངས་སུ་མ་བརྗོད་པ་ལས་དང་བ་མ་ཐོབ་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ཉམས་པ་ནི་རྩ་བ་བོར་ནས་ལོ་འདབ་དང་ཡལ་ག་འཛིན་པའི་དཔེས་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དོན་དང། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པ་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ངེས་པར་སྐྱེས་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གྱ་ནོམ་པའི་རོ་མྱང་བ་ལས་ཉམས་པ་ནི་ཁྱིའི་དཔེས་གྱ་ནོམ་པའི་རོ་མྱང་བ་ལས་ཉམས་
པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །ཐེག་པ་མཆོག་ལས་ཉམས་པ་ནི་ཡང་གླང་པོ་ཆེ་དོན་དུ་གཉེར་བས་དེ་རྙེད་བཞིན་དུ་དེའི་རྗེས་སུ་ཆོལ་བའི་དཔེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནེ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཉམས་པ་ནི། ཡང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དང་བ་ལང་གི་རྗེས་སྙོམས་པའི་དཔེས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་ཉམས་པ་ནི་ཡང་ཕྱ་མཁན་ཉི་མའི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་ཚད་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཁང་བཟང་བྱད་འདོད་པའི་དཔེས་རྒྱུ་འབྲས་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེའི་གོ་རིམས་ཉམས་པའི་དོན་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གོང་ན་མེད་པའི་གནས་ལས་ཉམས་པ་ནི་ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་ཕྲན་སྙོམས་པའི་དཔེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དོན་གྱིས་བར་དུ་གཅོད་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཉིད་ཡིན་པར་གང་གསུངས་པའོ། །ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤོབས་པ་འབྱུང་བ་ནི་ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དང༌། ཆོས་དེ་དང་དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྤོབས་པ་མང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་འདྲི་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བྲིས་པའི་ཡི་གེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འདི་ལ་ཡི་གེ་མེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རོ་མྱང་བ་དང༌། ལམ་མ་ཡིན་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བར་ཆད་རྣམ་པ་བདུན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་བྲི་བར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བྲིས་པའི་ཡི་གེ་ལ་དེ་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཡི་གེ་མེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌།
ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བོར་ཏེ་བདུད་ཀྱིས་ཉེ་བར་གཏད་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་ཐབས་མཁས་པ་ཚོལ་བ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པ་དང༌། སྙོམ་ལས་ཀྱིས་བྲལ་བ་ནི་ཡང་ཉན་པ་པོ་དང། སྟོན་པ་པོ་དང༌། མངོན་པར་འབྲེལ་བས་ཕན་ཚུན་འདུན་པ་ཅན་དང༌། སྙོམ་ལས་ཅན་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པའི་ཡུལ་ཐ་དད་པས་བྲལ་བ་ནི་ཡང་དེ་དག་ཉིད་ཕན་ཚུན་གྱི་འདུན་པ་ཅན་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ཉིད་དུ་གང་གསུངས་པའོ། །རྙེད་པ་གཙོར་བྱེད་པ་དང༌། འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་གཉིས་ཀྱིས་བྲལ་བ་ནི་ཡང་དེ་དག་ཉིད་ཕན་ཚུན་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་གཙོར་བྱེད་པ་དང་འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་དག་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། སེར་སྣ་བྱེད་པ་དང༌། སྟེར་བ་དང༌། མི་ལེན་པ་དང༌། མགོ་སྨོས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བ་ཉིད་དང༌། མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། མི་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། མི་མཁས་པ་དང༌། གཟུངས་ཐོབ་པ་དང༌། མ་ཐོབ་བ་དང༌། ཡི་གེར་འདྲི་བར་འདོད་པ་དང༌། མི་འདོད་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུན་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། མ་བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཉན་པ་པོ་དང༌། སྟོན་པ་པོ་དང༌། མངོན་པར་འབྲེལ་པས་ན་བྲལ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་བར་ཆད་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། གཞན་ཡང་དེ་དག་ཉིད་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཡང་དེ་དག་ཉིད་ཕན་ཚུན་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུན་པ་དང༌། བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཚོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ལས་བདུད་ཀྱི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ངན་འགྲོའི་འགྲོ་
བ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ནི། གཞན་འགའ་ཞིག་འོངས་ཏེ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་མི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་ལེགས་པར་ཕྱོགས་པ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྔ་མ་ཉན་པ་པོ་དང༌། ཕྱི་མ་འཆད་པ་པོ་ལ་ངེས་པར་བྱས་ཏེ་བྲལ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ན། ད་ནི་སྔ་མ་འཆད་པ་པོ་དང༌། ཕྱི་མ་ཉན་པ་པོ་ལས་ངེས་པར་བྲལ་བ་རྣམ་པ་བདུན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཉན་པ་པོ་དང་སྟོན་པ་པོ་དག་གི་ཕན་ཚུན་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུན་པ་དང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོགས་པ་དང་བྲལ་བས་བདུད་ཀྱི་ལས་ཉིད་ཡིན་པས་ན། སྟོན་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་དག་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མར་རྣམ་པར་བཞག་པས་ཀྱང་བར་ཆད་རྣམས་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཉན་པ་པོ་དང་འཆད་པ་པོ་གཉི་ག་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་གཉི་གར་གནས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྟོན་པ་པོ་དང༌། ཉན་པ་པོ་དང༌། མངོན་པར་འབྲེལ་བ་རྣམ་པ་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཅིག་པུ་ཉིད་དང༌། འཁོར་ལ་དགའ་བ་ཉིད་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་འདོད་པ་དང༌། གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་ཙམ་འདོད་པ་དང༌། སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པ་ཉིད་དང༌། སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། མི་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། མི་འགྲོ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལོ་ལེགས་པ་དང༌། མུ་གེ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། མི་འགྲོ་བ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་དཀྲུགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། མི་འགྲོ་བ་དང༌། ཁྱིམ་ལ་བལྟ་བས་ཉན་པ་པོ་འདོར་བར་བྱེད་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་སྟོན་པ་པོ་དང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། ཟས་སྟེར་བའི་ཁྱིམ་ལ་བལྟ་བས་དེ་ཡོང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་འབྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། གཞན་ཡང་བདུད་སྡིག་ཏོ་ཅན་
འདི་སྐད་དུ་ངེད་ཀྱི་མདོ་སྡེར་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་དེ་ཡིན་གྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་འབྱེད་པའི་སྦྱོར་བས་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱོར་བ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོས་མ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཟུགས་བརྙན་ནི་བདུད་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་བདུད་ཀྱིས་གཏད་པ་ལ་དེའི་ལས་སུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་ཡང་བདུད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་འཛིན་པ་མཐོང་ནས་འདོད་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། བདུད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་པས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་དཔེས་ནི་དེ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བར་ཆད་མང་པོ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བར་ཆད་ནི་ཆོས་བསལ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ན་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུའི་རྒྱུ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བུ་མང་པོ་ཡོད་པའི་མའི་དཔེས་དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་དགོངས་པས་དེ་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྲུང་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་རྣམས་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།