cover

སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་གྱ་དྲུག་པ།

ཤེར་ཕྱིན། ཇ༽

Nitartha Publication

མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ།
སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོ།


DTG086_Page_0002
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བྷ་ག་བཱན་རཏྣ་གུ་ཎ་སཉྩ་ཡ་གཱ་ཐཱ་ནཱ་མ་པཉྫི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྟོག་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཡང་དག་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་དྲི་མེད་མ་ལུས་ཉེར་བསྡུས་པ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་དེ་ཉིད་རིམ་པ་ཡང་དག་གསལ་བར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་ཕྱིར་རབ་དབྱེ་ཡང་དང་ཡང་གསུངས་རྒྱལ་ཡུམ་ལ། །ཕྱག་འཚལ་ནས་ནི་བློ་དམན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་བསྐྱེད་ཕྱིར་དིང་འདིར་ཡང་དག་བཤད་པར་བྱ། །སྤྲོས་པས་གསུངས་པ་གོ་བའི་སེམས་ཅན་རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྤྲོས་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཡུམ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་དགོས་པ་ནི་ཉན་པ་པོས་གསལ་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སེམས་ཅན་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བར་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྦྱར་བ་ལ་བདག་ཉིད་མངའ་བརྙེས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ལེགས་པར་སྦྱར་བ་དང་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་ལ་


DTG086_Page_0003
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་པར་ཞེན་པ་དགག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཚད་མས་གནོད་པ་མེད་པའི་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཙམ་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བའི་བརྡའི་དབང་གིས་སྒྲ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་བསྡུས་པའི་ངོ་བོ་ཙམ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་གྱུར་བའི་ལེའུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡུལ་དབུས་ཀྱི་སྐད་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་མངོན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་བློ་དམན་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་བརྒྱད་སྟོང་པར་བརྗོད་ན་འདིར་ཡང་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འབྲེལ་པ་དང་པོར་བསྟན་པར་བརྗོད་དེ། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་བསྟན་བཅོས་དང༌། དགོས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་དགོས་པ་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདིའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་པོས་བསྟན་པར་གྱུར་པ་ནི་འདིའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་འབྲེལ་པ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་འདུས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདས་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བའི་མདོའི་དོན་སྔར་བཤད་པའི་སེམས་ཅན་གྱིས་མདོར་བསྡུས་པས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་རྒྱུད་ལ་རྟོགས་པ་གནས་པ་སྟེ། མ་ལུས་པར་བསྡུས་པའི་དོན་བདེ་བླག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དགོས་པའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་མ་རྟོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཚོགས་ཆུང་ངུས་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངེས་པར་བྱས་ནས་དྲན་པའི་ཤེས་པ་ལ་གཞག་སྟེ་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས་ཀྱི་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། །སྟོན་པས་འདི་ལས་བཤད་པ་གང༌། །གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །བློ་དང་ལྡན་པས་རྟོགས་


DTG086_Page_0004
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་ཞེས། །ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །མདོ་དོན་དྲན་པ་ལ་བཞག་ནས། །བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་འགྱུར་བ། །རྩོམ་པ་ཡི་ནི་དགོས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གླེང་གཞིའི་སྐབས་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཚེ། གང་ལ། གང་གིས། གང་དུ། གང་དག་དང་ལྷན་ཅིག་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོས་ཞེས་འདྲི་བ་རྣམས་ལ། ལན་དུ་བདག་ཉིད་ཚད་མར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དུས་དང༌། ཡུལ་དང༌། སྟོན་པ་པོ་དང༌། འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་བསྟན་པ་ནི་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་སྟེ་གླེང་གཞི་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ལ་དགེ་སློང་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་ཆོས་སྟོན་ཅིང་བཞུགས་པ་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་དེ་ཉིད་དུ་འཁོར་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བདག་གིས་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་ཐོས་སོ་ཞེས་སྡུད་པར་བྱེད་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ། གདུལ་བྱ་རྣམས་གུས་པར་ཉན་པ་དང༌། སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་རྩོམ་པར་གསུངས་པ་དེ་འདིར་ཡང་གཟུང་བར་བྱའོ། །མདོ་དོན་སྨྲ་བར་འདོད་པ་ཡིས། །དགོས་པ་བསྡུས་པའི་དོན་བཅས་དང༌། །ཚིག་དོན་བཅས་དང་མཚམས་སྦྱར་བཅས། །རྒལ་ལན་བཅས་པས་བསྙད་པར་བྱ། །ཞེས་རིགས་པ་བརྗོད་པ་དེ་ཁོ་ན་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་མདོའི་དོན་འཕྱང་བ་མེད་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འཆད་པ་པོ་བདེ་བླག་ཏུ་བཤད་སླ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་བསྡུས་པའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་དོན་དུ་དང་པོར་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། དགའ་དང་གུས་དང་དད་པའི་མཆོག་ནི་ཉེར་གཞག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་གྱུར་པ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པར་མེད་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་


DTG086_Page_0005
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པ་ནི། གང་ཞིག་གཟུགས་ལ་མི་གནས་ཚོར་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་འབྲས་བུ་དག་དང་གཟུགས་དག་པ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་མཚུངས་ཏེ་དབྱེར་མེད་དཔྱད་དུ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ཡང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པར་མ་ཡིན་པས་དེའི་རྗེས་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། དཔའ་བོ་གར་སྤྱོད་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཉི་མ་སྒྲ་གཅན་གཟའ་བྲལ་ལྷང་ངེར་འདུག་པ་དང༌། །མེ་བཏང་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་ནགས་ཚལ་བསྲེགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ཐོབ་པ་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལམ་དང༌། དངོས་པོ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་བསྡུས་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་དག་ཅིང་ཡོངས་དག་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོངས་སུ་མི་སྟོན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ས་ཡི་ཆོས། །མི་འཆད་དེ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་པ་ཡིན་རིག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱིས་གསལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་དང་རྐྱེན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་ཐེག་བྲལ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ངེས་ན། །དཔའ་བོ་རྟག་ཏུ་མཉམ་གཞག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པས་སོ་སོ་དང་བསྡུས་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིམ་པས་བསྒོམ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གང་ཟག་གཞན་ཕྱིར་སེམས་པ་རྣམ་དག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྒོམ་པ་དང་ལྡན་པས་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟེ། སྤྱོ་བ་བྱས་སམ་འོན་ཏེ་


DTG086_Page_0006
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟག་ཏུ་བརྡེག་ཀྱང་རུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟེ། བདག་གི་བདེ་བ་བཏང་ནས་རེ་བ་མེད་སེམས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡུམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཉན་པས་རྗེས་སུ་བཙལ་བས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཡུན་རིང་འཁོར་འདོད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་བདག་གིས་བཟོད་སྙམ་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གདམས་ངག་སྦྱིན་པ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་ཞི་བ་འདོད་རྣམས་འཕགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་མཐུ་ཆེན་འཕེལ་གྱུར་ཏེ། །སྤྲིན་མེད་འོད་གསལ་ཟླ་དཀྱིལ་ཡར་གྱི་ངོ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་གདམས་ངག་བཟུང་བ་དང་ལྡན་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་རིམ་པ་ཅི་འདྲ་བར་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པས་ཡི་དྭགས་འགྲོ་བ་གཅོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་རྒྱུད་དང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འཛིན། །དེ་བཞིན་དགེ་འདུན་རྒྱུད་དང་ཆོས་ཀུན་ཡོངས་སུ་འཛིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་མིང་དོན་དང་ལྡན་པ་རྟོགས་པ་མངོན་དུ་འགྲོ་བས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་གཏད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གསུངས་ཏེ་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་མོད་ཀྱི་རྟོགས་སླ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་ལྷག་མ་བཞི་པོ་མ་གསུངས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་དུ་བསྟན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། །


DTG086_Page_0007
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་དང༌། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་དང་མཐར་གྱིས་པ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེ་རྣམས་བརྒྱད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཚིག་གི་དོན་ལ་སོགས་པ་བཤད་པས་མདོའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ནས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུའམ། མན་ངག་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་ཚིག་གི་རྒྱན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་པས་ཡང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་པར་བསྟན་པའམ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པས་སོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པའི་གདུལ་བྱ་མི་སྲིད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཁོར་བཞི་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་དག་གིས་སྔར་གཞུང་རྒྱས་པ་མཉན་པས་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་བསྡུས་ནས་ཉན་དུ་རུང་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་དོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ནི་མ་ནིང་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རམ་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པས་འཁོར་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཕྱིར་ཡུལ་ལ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། བྲལ་བ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དག་ལ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དན། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པ་དང་རྟག་པའི་འཁོར་རྣམས་བསྡུས་ནས་འཁོར་བཞི་པོ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། དེ་ནས་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་མ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་སློབ་པའི་དགེ་བསྙེན་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བསྙེན་མ་ས་ག་ལ་སོགས་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་རྣམས་སྨོས་ཏེ། གླེང་གཞིའི་ལེའུར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆོས་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་པས་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་མ་བསྡུས་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མི་བརྟན་པའི་འཁོར་ཡིན་པས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་སྨོས་སོ། །ཡང་དག་པར་དགའ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱིན་ཅི་


DTG086_Page_0008
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ལོག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་བསྡུས་པ་འདོད་པས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་སྤྲོ་བ་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་དོན་འདི་ཉིད་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དུ་ན་རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་དོར་བར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་ངག་ལ་དབང་བར་བསྟན་པས་བདག་ཉིད་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པས་ཡང་དག་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྟོན་ཅེ་ན་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཡང་འདི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་གསལ་བའི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཕ་རོལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཙོ་བོ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ནོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྟེ། འབྲས་བུ་དེའི་དོན་དུ་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱི་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་དང་འདི་སྟེ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་གཞན་པའི་དབང་གིས་འཇུག་པ་གང་གིས་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ན་བསྟན་པའི་གཞུང་སྟེ། དེ་ཡང་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་སྦྱོར་བས་ན་དེ་གཉིས་ནི་བརྟག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་གཞུང་གིས་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་བསྡུས་ནས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྟོན་ཅིང་ངོ༌། །དེའི་ཚེ་ནི་དེར་དོན་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པ་ཉན་པར་རུང་བའི་འཁོར་བའི་འདུས་པ་དེའི་ཚེའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དགའ་དང་གུས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཇུག་ཐོགས་སུ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའོ། །ཚིགས་སུ་


DTG086_Page_0009
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅད་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་བརླབས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འབྲེལ་པ་བསྟན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པས། ཐོག་མར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་བཤད་པར་འདོད་ནས་དགའ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དགའ་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །གུས་པ་ནི་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའོ། །དད་པ་ནི་གུས་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །མཆོག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གོ །ཉེ་བར་གཞག་སྟེ་ནི་ཉེ་བར་བློ་ལ་གཞག་པའོ། །འདི་སྐད་དུ་ནུས་པ་ཉིད་དང༌། །ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཡུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་བཤད་དེ། རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་འདོད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང་རབ་ཏུ་དང་བ་སྟེ། དད་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཐམས་ཅད་མཆོག་ཏུ་བསྐྱེད་པས་མཉན་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བླང་བར་བྱ་བ་བསྟན་ནས་དེ་བཞིན་དུ་དོར་བར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གསལ་བ་ནི་སྤངས་པ་སྟེ། ཅི་ཞིག་སྤངས་ཤེ་ན། སྒྲིབ་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་རྟོགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་ཡང་གཉེན་པོ་གོམས་པར་བྱས་པས་བསལ་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་དྲི་མའོ། །དེ་བསལ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏེ། དེ་ལྟར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་ཞེན་པ་མེད་པར་དེ་ཉིད་ལ་གཞོལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་མཉན་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་དོན་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་འདི་སྤང་བ་དང་བྱ་བ་ཡང་ཅི་ཞིག་མཉན་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཞི་བ་མཉན་པར་


DTG086_Page_0010
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མངོན་པར་མཐོང་བའི་ཆོས་ཐོབ་པའི་བསམ་པས་མི་བྱའོ། །ཐར་པའི་བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་ཞི་བའོ། །མཉན་པར་གྱིས་ནི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །རྗེས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །འདིར་དེ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་འབྲེལ་ཞེ་ན། འགྲོ་དོན་མངོན་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེའི་དོན་ལ་ཕྱོགས་པ་ནི་ཞུགས་པ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྒྲའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །དེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་དེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་དགའ་བའོ། །འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲའི་དོན་བསྟན་པའོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གཟུགས་བརྙན་སྤངས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་འབྲེལ་ཏེ་མཉན་པར་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་གི་དེ་དག་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཀ་དེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བས་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱིའི་སྒྲར་གསུངས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བརྡ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་དོན་ཡིན་པར་རྟོགས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ས་བོན་རབ་ཏུ་སད་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་བླང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་དེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ནས་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་བྱའོ་ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་


DTG086_Page_0011
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚོགས་པ་བྱའོ་ཞེས་གཞན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པ་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སའི་རིམ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་ཏུ་འོད་ཀྱི་བར་དུ་གང་གིས་རྟོགས་པ་དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་དོན་གྱིས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ལམ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་བསྒྲུབས་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་མི་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་བས་ན་དེ་དག་དང་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་ན། གང་ལ་དཔའ་རྣམས་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་ལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་རྒྱལ་ཞིང་ཉམས་པར་མི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ་དཔའ་བའོ། །ཆོས་མ་ལུས་པ་ལ་གོམས་པ་དང་ལྡན་པས་ཞུགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་སྐད་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གཞན་མེད་དེ། གདམས་ངག་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེའི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་ལུས་པའི་ཆོས་བསྡུས་ནས་དང་པོར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པར་བསྟན་ཅེས་ཟེར་ན་སྨྲས་པ་གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་ལ། ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་སའི་ཚོགས་འདུས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ལ་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་གསལ་བར་བཤད་པ་དང་དོན་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་


DTG086_Page_0012
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ནོ། །དེ་པས་ན་དེ་ཉིད་ལས་ལམ་ཤེས་པ་ཐ་དད་པར་བཀོལ་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བདུན་པ་ལ་ཞུགས་པའི་རབ་ཐ་དད་པར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ལམ་ཤེས་པར་གཞག་གོ །དེ་ལྟ་བས་ན་ལམ་ཤེས་པ་ལ་ནི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་སྟོན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་བསྟན་པས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་འཕངས་པའི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཡིན་ན་སྙོམ་དུ་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རབ་ཏུ་སྤྲོས་པས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཐ་དད་པར་ས་བདུན་པར་གཞག་སྟེ། ལམ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་སྤངས་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཙམ་ལ་གཞག་གོ །གཞན་དུ་ན་དེ་དག་ལ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་སོ། །དེའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་རྣམ་པ་དང༌། ལམ་དང༌། དངོས་པོའི་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ནས་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་དུ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་སྟོབས་ཅན་ས་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ་དེའི་དབྱེ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པ་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་རྗེས་ལ་གཉེན་པོའི་ཚོགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དེ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་སོགས་པས་གཉིས་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་ས་བཅུ་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་སོ་སོ་དང་བསྡུས་པ་བསྒོམ་པའི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིམ་པ་བཞིན་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་བསྒོམ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་


DTG086_Page_0013
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་གསུམ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་ཏུ་འོད་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་བསྡུས་ཏེ། དེ་ལྟར་ལུང་ལས་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པ་ལས་ཀྱང་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་གང་ཡོད་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །བ་ལང་རྫིའི་སྐྱེ་བོ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པས་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དོན་ཀྱང་འགེགས་ན་ནི་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་འཆད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡོད་པས་མ་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཕྱིའི་དོན་ཡོད་པར་འགྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་ན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གང་ཞིག་རིག་པ་ན་གང་རིག་པའི་ཐབས་མེད་པ་དེ་ནི་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་རིག་པ་ན་སེར་པོ་མི་རིག་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་རིག་པར་གྱུར་པ་ན་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིའི་དོན་རིག་པའི་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་ན་རྣམ་པ་མེད་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་ཐལ་ཆེས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་རྣམ་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མེད་པས་འཁྲུལ་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དང་བཅས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་གཞན་ཡང་མི་སྲིད་པས་ཤེས་པ་གཞན་མེད་པས་ན་དོན་རིག་པའི་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པས་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིག་པའི་ཐབས་མེད་པ་ཡང་རིག་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རིག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡོད་པས་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་སྔར་གཏན་ཚིགས་


DTG086_Page_0014
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པར་གྲུབ་པས་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་མ་རིག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་ངོ་བོར་འདུས་པས་གཉིས་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེར་སྣང་བ་ལས་ཐ་དད་པར་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གཞན་ཡོངས་སུ་རྟོག་གམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་པར་རྟོག་གྲང་ན། གལ་ཏེ་ཕྱོགས་དང་པོ་ཡིན་ན་ནི་གང་ཞིག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆོས་གཞན་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འགའ་ཞིག་ནོར་བུའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་འཁྲུལ་བའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་པ་འདི་ཡང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲོ་བཏགས་པ་མ་ལུས་པས་དབེན་པ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཙམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་མ་གྲུབ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆོས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་རིག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡོད་པས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ཁས་ལེན་ན་དེའི་ཚེ་སྣང་བའི་དོན་ལ་བསྙོན་རྟོལ་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབེན་པ་དོན་ཙམ་རྟོགས་པ་འདི་ཉིད་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ཙམ་ལ་རྩོད་པས་འདི་ནི་གྱི་ནའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའམ་གཉིས་ཞེས་པ་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་མེད་དེ། དོན་འདི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་དུ་ལུང་དང་རིག་པ་མདོར་བསྡུས་པས་བསྒྲུབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཆོས་འདི་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པར་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་སྟོན་པ་ལ་དབང་བྱེད་ཅེས་ཟེར་ན། དེ་བཞིན་


DTG086_Page_0015
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཤེགས་པའི་མཐུ་ཉིད་ཡིན་པར་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ལན་དུ། འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། འདི་ནས་བྱང་དུ་རི་ནག་པོ། །དགུ་འདས་གངས་རིའོ་དེ་ནས་ནི། །སྤྲོས་ངད་ལྡན་པའི་ཚུ་རོལ་ན། །ཆུ་ཞེང་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པའི་མཚོ། །ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། མ་དྲོས་པའི་མཚོ་ལས་ཤར་ནས་ནི་གང་གཱའོ། །ལྷོ་ནས་ནི་པཀྵུའོ། །ནུབ་ནས་ནི་སིན་དྷུའོ། །བྱང་ནས་ནི་སི་ཏ་སྟེ། དེའི་མཐུས་མངོན་སུམ་དང་བརྒྱུད་པས་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཆུ་ཀླུང་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆུ་ཀླུང་ཇི་སྙེད་ཀྱི་རྒྱུན་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་འབབ་སྟེ། མཚོའི་མཐའ་མ་ན་འཛམ་བུའི་ཤིང་གནས་པས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུའི་ནང་ན་གནས་པའི་ངོས་ཀྱི་ཆ་སོག་ཀའི་ངོས་གསུམ་ལ་ནི་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་གཉིས། གཅིག་ལ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་བཞི་བཅས་པ་ནི་ཆུ་ཞེང་གི་ཚད་དེ། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་མངོན་པ་གཅིག་ལས་བསྟན་ཏོ། །མངོན་པ་གཞན་དང་གཞན་ལས་ནི་གཞན་ཏེ་ཚད་མི་མཐུན་པར་བསྟན་ཏོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་གཞག་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཚད་ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་སྟེ། འདིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་གཞན་དང་གཞན་མི་འགལ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་གང་གི་ཕྱིར་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སོ་སོར་སྣང་བ་ལ་གླིང་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་སོ་སོར་སྣང་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཆུ་ཀླུང་གི་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཅན་ཡིན་པ་ནི་མེ་ཏོག་འབྲས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པ་དག་ནི་ཨ་མྲ་ལ་སོགས་པའི་ཤིང་ངོ༌། །འབྲས་བུ་སྨིན་ནས་སྐམ་པའི་ཕྱིར་སྨན་ནི་ཤིང་ལ་སོགས་པའོ། །འབྲས་བུ་འབའ་ཞིག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནགས་མ་སྟེ། ཨུ་དུམ་བཱ་ར་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་སྐྱེད་བྱེད་ནི་གསོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གང་གི་མཐུས་འབབ་ཅེ་ན། ཀླུ་དབང་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཀླུ་ནི་སྦྲུལ་གྱི་ཚོགས་སོ། །དབང་པོ་ནི་བདག་པོ་སྟེ། ཀླུའི་རྗེ་བོ་དེ་ཉིད་ནོར་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་བདག་པོའི་གཙོ་བོ་སྟེ། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་ནི་ཡན་


DTG086_Page_0016
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པར་འབྱུང་བས་ཚ་བ་འཇོམས་པས་ན་མ་དྲོས་པ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱིམ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མཐུ་ནི་ནུས་པའོ། །དཔལ་དང་ལྡན་ཏེ། ཀླུང་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བྱེ་ཚན་གྱི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་འདས་ཏེ་རང་དབང་ཐོབ་པས་ན་བདག་པོ་སྟེ། མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེ་བསྟན་ནས་དོན་ནི་རྒྱལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བའི་ཉན་ཐོས་པ་དག་མདོ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཆོས་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ལུང་གི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་རིག་པ་དག་དང་ལྡན་པ་སྟེ་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཆད་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཆོག་འཕགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་དོ། །བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་མཆོག་སྟེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །བདེ་བ་བྱེད་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འབྲེལ་པར་མི་རིགས་ཏེ་བཀག་པའི་ཕྱིར་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དེའི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་གཞན་དང་གཞན་བརྒྱུད་པས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་སྟེ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་ནས་ཐོས་པས་ན་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་རང་དབང་གིས་ཀྱང་དོན་སྟེ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་ཀྱང་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་སམ། ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་སྟོན་པར་མཛད་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ་དེའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནི་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཀྱང་རང་གི་རྟོགས་པས་ཆོས་ཉིད་མངོན་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟ་བས་ན་རང་གི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གིས་


DTG086_Page_0017
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་རང་གི་ཐེག་པ་ཅིའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་དེ། དེ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུ་ཡིན་པར་བརྗོད་ཅེ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་རྒྱུས་ནུས་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་རྒྱལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་སྡིག་པའི་ཆོས་ལས་རྒྱལ་བ་ནི་རྒྱལ་བ་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཆོས་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལུང་གི་ཆོས་ཉིད་དེ། གང་བསྟན་པ་ནི་གསལ་བར་བྱས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་མིར་གྱུར་པ་ནི་མི་མཆོག་གོ །དང་པོ་ཉིད་ལ་དབང་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་རང་གི་སྟོན་པ་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་སློབ་མར་གྱུར་པས་སློབ་མ་སྟེ་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པ་ནི་བསླབས་ཤིང་ངོ༌། །ཡང་ན་མི་མཆོག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། དེའི་སློབ་མ་ཡིན་པས་ན་སློབ་མར་གྱུར་པའོ། །དེས་རང་གི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཤིང་ཕྱིས་བསླབས་པས་ཇི་བཞིན་དུ་ལུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟོགས་པ་དང་མི་འགལ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་ཡིན་གྱི་རང་གི་མཐུས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བས་དོན་རྟོགས་པའི་ཡུལ་གྱིས་ཆོས་ཀྱང་རང་གི་རྟོགས་པ་དང་མི་འགལ་བར་སྟོན་པར་མི་ནུས་ན། ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་ཀྱི་ལམ་དུ་གྱུར་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལ་དབང་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ། རང་གི་རྟོགས་པའི་རྗེས་འབྲངས་ནས། །ཅི་ཞིག་ཙམ་ནི་དཔག་པར་ནུས། །ཐབས་བྱུང་དེ་རྒྱུ་ལྐོག་གྱུར་པས། །དེ་བཤད་པ་ནི་དཀའ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་རིགས་པས་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དཔྱད་ནས་ཀྱང་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་


DTG086_Page_0018
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའོ། །ཞལ་ལ་བྱུང་བ་བརྗོད་ནས། ང་ནི་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་ལ་ཇི་ལྟར་བབ་པའི་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གདམས་ངག་བསྟན་པར་བཞེད་ནས་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གང་ལས་སྤྱི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གནས་པས་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་གཉེན་པོའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཤེས་རབ་ཡང་དག་པར་བདག་མེད་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཆོག་གོ །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གདམས་པའི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་མི་སྲིད་པས་དེ་ལྟར་ན་མི་དམིགས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་སྟོན་ཅིང་འདོམས་པར་བྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། བསྐྱེད་པ་དེ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་ཏེ། སྡུད་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་གདམས་ངག་མེད་པས་ཇི་ལྟར་གདམས་ཤེ་ན། དེ་སྐད་ཐོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་དང༌། བྱ་བ་མི་དམིགས་པར་བསྟན་མ་ཐག་ཏུ་ཐོས་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས། ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་རྣམས་ཀྱི་སྐས། །མེད་པར་དོན་དམ་ཁ་ཆེན་གྱི། །སྟེང་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ནི། །མཁས་ལ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་མི་འཇིགས་པར་བསྒྲུབས་ནས་རྨོངས་པ་མེད་པར་བྱའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་ཡང་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྲག་སྟེ། སྐྲག་པའི་གནས་མེད་པས་སྐྲག་པ་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བདེ་གཤེགས་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བདེན་པ་གཉིས་རྟོགས་པས་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གི་བསླབ་པ་ནི་གདམས་ངག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གདམས་ངག་


DTG086_Page_0019
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོས་པའི་ལས་དང་པོ་པས་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གོམས་པར་བྱས་ནས་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ལས་དང་པོར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེའི་སྔ་རྟགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དྲོ་བ་རྟོགས་པས་ན་དྲོ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་སུ་རུང་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མཚན་མར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ན་འདུ་ཤེས་སོ། །སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་སེམས་པ་སྟེ། གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདུ་བྱེད་གཞན་དག་ཀྱང་གཟུང་བར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་རྣམས་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དོན་བཀག་ན་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་གནོད་པར་འགྱུར་བས་ན་སྣང་བ་ལས་གཞན་ནི་རིགས་པས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་ལྡོག་པས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གནས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གནས་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཏེ། རྡུལ་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པར་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀུན་གྱི་མཚན་ཉིད་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བས་མི་གནས་ཏེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནས་པ་མེད་པར་དོན་ལ་སྤྱོད་དེ། ངེས་པར་གནས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ངོ་བོའོ། །ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་


DTG086_Page_0020
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོའི་དབྱེ་བ་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཅིག་སྟོན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་དོ། །ཐོབ་པ་ནི་རྒྱུ་ཐོབ་ན་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་གཤེགས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཁོར་བར་སླར་མི་ལྡོག་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང༌། རང་རྒྱལ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣམས་ལས་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རུང་བ་ཞིག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་དྲོ་བའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཡོ་བའི་རྩེ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟོ་སྦྱངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་སྟེ། དེས་རང་གི་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་གྲོལ་བར་མི་རིགས་པར་ངེས་པར་ཤེས་པས་ཕྱིས་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཞུགས་ནས་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་ཙམ་དམིགས་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་མདོ་སྡེ་པས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ལས་རྣམ་པར་བཤིག་ནས་དམིགས་པ་མེད་པར་བརྟགས་ཏེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ལྟུང་བས་སྐྲག་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་རྟོགས་པར་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །འང་གི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་བཟུང་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་དེ་ལྟར་ཕྱིའི་བདག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀུན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་མྱ་ངན་འདས་ལ་མི་རེག་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རེག་པ་ནི་མི་དམིགས་པའོ། །དོན་དམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གནས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །འདིས་ནི་མཚན་མ་མེད་པས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པས་འདི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གི་ནང་ནས་གང་ཡིན། འོན་ཏེ་རྫས་སམ། ཡོན་ཏན་ནམ། ལས་སམ། སྤྱིའམ།


DTG086_Page_0021
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྱད་པར་རམ། འདུ་བའམ། སུའི་ཡིན། ཅི་བདག་གམ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་ནམ། གང་ལ་སྟེ། ཅི་བདག་ལའམ། ཆོས་ལའམ། གང་ལས་སམ། ཆོས་ལས་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་འདི་དག་ནི་སྙིང་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན། སུའི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །ཉེ་བར་རྟོག་པ་དེ་དག་ཉེ་བར་རྟོག་པ་སྟེ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འདི་དག་ལ་རྗེས་སུ་དམིགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དེ་རྣམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཉེ་བར་བརྟགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་ཞུམ་པ་མེད་དོ། །རིག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྐྲག་པ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ནི་རྩེ་མོ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བ་རྟོགས་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་གང་ཡང་རུང་བ་ཐོབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉེ་བར་གྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །རྩེ་མོའི་རྗེས་ལ་ད་ནི་བཟོད་པ་སྟེ། ཉམས་པ་མེད་པར་ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པར་གྱུར་པའི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་མི་ཤེས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མེད་པར་རོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའོ། །མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་བཟློག་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །འདི་སྐད་དུ་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པར་གཟུགས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་ནི་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་


DTG086_Page_0022
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་རྟོག་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་ནས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་རྟོགས་ནའང་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ལ་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་བཟློག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་གནས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་གནས་ལ་ཆགས་ཤིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །བཟློག་པ་ནི་མ་དད་པའོ། །དེ་བས་ན་གཅིག་ཏུ་རང་བཞིན་སྤངས་པ་ལས་རང་མེད་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་གིས་སྐྱེ་བ་མེད་པས་གནས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་གཟུང་བར་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་སྤྱོད་ཅིང་གནས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པའོ། །གཟུང་བ་མེད་པས་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཡང་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྟག་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་པས་མཚན་མའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ནི་རྣམ་པར་གྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྐྱེ་མེད་བློ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དག་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་བློ་སྟེ། དེས་བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞིང་གཟུང་བའི་དབྱེ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞི་བའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཐོབ་པས་ན་རེག་པའོ། །ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཆོག་གོ །འདིས་ནི་རྒྱུར་གྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེ་མེད་བློ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ད་ནི་བཟོད་པའི་རྗེས་


DTG086_Page_0023
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོགས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་ནི་བདག་ཏུ་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སེམས་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ། །གནས་པ་ནི་རྣམ་པ་དུ་མའི་ཡོན་ཏན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལུང་སྟོན་པར་མཛད་དེ། སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རིགས་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་བདག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ཅེ་ན། དེ་ལས་ལངས་ཞེས་རློམ་སེམས་མེད་དོ། །ལས་མཐའ་ནི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་ལས་སོ། །དེ་ལ་འཛིན་པའི་ཆར་ངེས་པ་ནི་མཐའོ། །ལས་བྱེད་པ་པོ་གནས་པ་ནི་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འདི་སྐད་དུ་ཆོས་འདི་ཉིད་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་དང་མི་སྤྱོད་པས་སྟོང་པས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་རྟོགས་པ་ན་གང་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མི་དམིགས་པ་རྟོགས་པས་ཞེན་པ་མེད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་རང་བཞིན་ལ་དེ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ནི་ཤེས་པའོ། །དེ་ནས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གང་ཡང་རུང་བའི་རང་གི་ཐེག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཆོག་གོ །བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའམ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་དེས་


DTG086_Page_0024
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །དོན་དེ་དག་འདིར་བསྡུས་ནས་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། དྲོ་བ་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་སྐྱེད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །གང་ཡང་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་ཏེ། འཁོར་དེར་འདུས་པའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་པར་རྟོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཡང་དེ་དག་སྦྱར་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་དེ་དག་ཉིད་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་གི་ཚེ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་བསྒོམས་པ་ན་ཐ་དད་པའི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཅུང་ཟད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་ཡང་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་དྲོ་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བར་སྣང་བའི་འབྲིང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་ན་སྣང་བ་མཆེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་སེམས་ཙམ་ཉིད་ལ་གནས་ནས་གསལ་བར་སྣང་བ་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་རྒྱས་པ་དེའི་ཚེ་བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་འཛིན་པའི་ས་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་དོན་ལ་འཛིན་པ་སྤངས་ནས་མི་སྣང་བའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཤིན་ཏུ་མོས་པ་བསྟན་པ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བར་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞིར་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པར་རྟེན་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་གཉེན་


DTG086_Page_0025
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོའི་དངོས་པོ་རྟེན་ཅན་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྣང་བ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་དོན་འདི་དག་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་མེད་པས་ན་ཡོད་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དེ་དག་ཆོས་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མེད་ཅེས་བྱའོ། །རི་བོང་གི་རྭ་ལྟར་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་དོ་ཞེས་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱི་སྒྱུ་མར་མི་འཛིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ངེས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་སྣ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་ལ་སྣང་བ་ཙམ་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་གཟུང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་དེ་ལྟ་བུའི་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་མངོན་སུམ་མམ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་གང་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་མངོན་སུམ་གྱིས་བཟུང་བ་ཙམ་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ན། དེ་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་བྲིས་པ་ཉིད་དང་འདྲ་བས་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བ་ལང་རྫི་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་ལ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ཉིད་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བཟློག་པར་དཀའ་བའོ། །འདི་དག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་ཐ་སྙད་དུ་འགྱུར། དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ལྟར་བརྗེད་པར་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡིན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ཡང་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ནུབ་པ་ཡིན་ནམ། ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བཟུང་བ་ཇི་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་


DTG086_Page_0026
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། འདིར་འཇིག་རྟེན་པ་ཞེས་གང་ལ་བྱ། ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡང་དེའི་ཤེས་པ་ཡིན། གང་འདི་དག་ནི་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་བསྙོན་པར་མི་ནུས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་མི་འདོད་ཀྱང་གང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་འཇུག་པར་རུང་བ་དེ་ཁོ་ན་ཀུན་རྫོབ་འདི་ཚད་མ་ཡིན་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོན་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་གནོད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་སྟོབས་ཡིན་ལ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཙམ་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་གཞག་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གྲུབ་པོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་ཐ་སྙད་མི་འཇུག་གོ །འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་པར་མཇུག་ཐོགས་སུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་མཐུན་པར་རང་གི་ཚད་མ་ཇི་ལྟ་བས་ངེས་པ་དང་ལྡན་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གཞག་པ་ནི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་འདི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡིན་ལ། རིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །བྱིས་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་མ་སྐྱེས་པའོ། །དེས་བརྟགས་པ་ནི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །འདི་དག་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་ནི་ཡོད་པའོ། །རིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནི་མེད་པའོ། །གཞན་ཡང་དོར་བར་བྱ་བ་ཉིད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་ཅན་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་མི་རིག་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པ་དེ་འཇོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྦྱང་དུ་སོང་བ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བླང་བར་བྱ་བའི་གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་རིག་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་མཐུན་


DTG086_Page_0027
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་འཇོག་གོ །དེ་ལྟར་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྒྲུབས་ནས། དེ་གཉིས་དེ་ཉིད་ནས་བརྩམས་ཏེ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཡུལ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྫུན་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་བར་བསྟན་པ་ནི་ཡོད་དང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡོད་དང་མེད་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱིས་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་ངེས་པར་འབྱུང་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་འཆིང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་རྗེས་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་དང་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་ཀྱང་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྒྱུ་མ་འཁྲུལ་བ་ཙམ་དང་འདྲ་བར་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་དཔེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་འདི་ལ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆའི་དུས་སུ་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་ནས་ཤེས་པའོ། །དེས་ནི་ཡང་སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་རང་བཞིན་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤངས་པའི་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མ་གཞན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་སྒྱུ་མ་རྫུན་པར་སྣང་བར་འདི་རང་བཞིན་གཞན་མ་ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་ལ་བདག་གོ་ཞེས་བརྟགས་པ་ཉིད་ནི་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྒོ་བཏགས་པ་ཡང་གཞན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །འོན་ཀྱང་ཕུང་པོ་འདི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་གྱུར་ནས་དེས་ན་ཡང་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྤང་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དེ་


DTG086_Page_0028
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ཤེས་པ་དེ་ལ་སྣ་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་སྐྱེས་བུ་རྫས་དང་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་འདུ་ཤེས་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྲལ་བ་སྟེ། སྤངས་པ་དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པས་ན་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །གང་ཞིག་མོས་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། རིམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་པར་དུའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་ཉེ་བར་འདུས་པའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྔར་རྒྱས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་ནས་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་དགུ་གསུངས་མོད་ཀྱི། དེ་ལས་འདིར་ནི་གཙོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་ཏེ། སྤྲོས་ནས་བསྟན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་དགོས་པ་མེད་ཅིང༌། ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་ཤེས་པ་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པར་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་དང༌། འདིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཡུལ་གྱིས་ཕྱེ་བ་ཡང་གཞན་ཡིན་ལ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་མཛད་པ་ཡང་གཞན་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྙིང་པོ་ཡིན་པས་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལ་ཕུང་པོ་གཞན་མེད་པས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་གཟུངས་འདི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྟར་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ད་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཐབས་མཁས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་སྟོན་ཏེ། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བས་དགེ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པས་གང་ཟག་བདེ་འགྲོའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནོ། །


DTG086_Page_0029
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་བཅས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་རིགས་པ་དང་ལུང་གི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་ནས་བདག་ཉམས་ཞེས་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཅི་ཡང་མེད་པས་སྙེམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡུམ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། སྐྱེད་པས་ན་ཡུམ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ་མཉན་ནས་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པར་ཡང་དག་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ནས། ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་སྡིག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡང་གང་ཞིག་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་པས་བཟློག་པ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་ལྡན་ཏེ། དེ་ཉིད་སྤངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དྲིང་འཇོག་པ་སྟེ། གཞན་ལ་རག་ལས་ནས་འཇུག་པ་ནི་ཏེ། དེས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཉམས་ཤིང་ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མ་མོས་པས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། བུམ་པ་སོ་མ་བཏང་བ་ཆུས་རེག་པས་ཞིག་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་ལ་ད་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྒྲུབ་པར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་བསྒྲུབ་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། ཅི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་འཕགས་པའི་ཆོས་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་བདག་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་མེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རིགས་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ན་ཅི་ཕྱིར་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་འགྲོ་བར་གནས་པ་ལ་བརྗོད་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་འཇུག་པར་བྱེད་ཀྱང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཙམ་


DTG086_Page_0030
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཁོར་བ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་ཆགས་པ་གཅོད་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའི་དང་ཚུལ་ཅན་དུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་མ་ལུས་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞི་ནི་རིགས་ལ་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་བས་ན་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་པོར་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་ཅེ་ན། དོན་དེ་དག་གི་དང་པོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་བདེན་མོད་ཀྱི། འདི་ནི་ཡང་གོ་བར་བྱ་བ་ལ་སྔར་འབྲས་བུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས་ཕྱིས་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ལས་མི་འདའ་བར་དམིགས་པས་ཆགས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པར་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པར་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏེ། ཆགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བར་འདིར་ཡང་འབྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ལ་རེག་པ་སྟེ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ནི་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དགོས་པའོ། །དེ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་དཔའ་སྟེ། དེས་བྱེད་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་དང་ལྡན་པའི་མིང་ཉིད་དེ། དེས་ན་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སྐྱེས་བུ་དང༌། ལེགས་པ་དང༌། བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་པོ། །དེས་ནི་དམིགས་པར་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །གང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡིན་པར་འདོད་ན་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་གོང་ནས་གོང་དུ་དག་པར་ཁྱད་


DTG086_Page_0031
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་དུ་འགྲོ་བ་ཇི་སྐད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་བཞིན། །དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད། །ཅེས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཐོས་པ་དང་བསམས་པའི་ཤེས་པས་ངེས་པའི་དངོས་པོའི་རང་གཞན་དུ་བསྒོམ་པ་དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱའོ་ཞེས་དེར་མངོན་པར་ཞེན་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཀྱང་དེར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་མི་སྤོང་གི །ཤིན་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཕྱིའི་དོན་འདོད་པའི་གཞུང་གིས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཁས་མི་ལེན་ན་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་མི་སྤོང་བས་ཕྱོགས་གཅིག་དག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ་གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་གང་ཅུང་ཟད་ཇི་སྙེད་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རིགས་པས་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པས་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱའོ། །བྱ་བ་བྱེད་པའི་གང་དག་དོན་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་དག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་སྐྱེས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྒྲིབ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་རིམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་རིགས་ཡིན་ལ། འགྱུར་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་པོ་ཡང་གཉིས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ལ་གཞི་དང་དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མང་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་པས་གཞག་གོ །འབྲས་བུ་ཅིལ་བཏགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམིགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་རྗེས་ལ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྒྱུད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟེ་


DTG086_Page_0032
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་མང་པོ་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་མཆོག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤོང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཐོབ་པ་སྟེ། ལྟ་བར་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ནི་ཆེན་པོ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ལྟ་བ་སྤངས་པའི་ཐབས་བསྟན་པ་ནི་གཅོད་པ་སྟེ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བས་དེ་དག་གིས་དེ་ཡང་འཕངས་པ་དེ་བས་ན་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གསུམ་ཐོབ་པ་ལ་བསམས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དམིགས་པ་དང་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། མདའ་བཀང་བ་དང་འབེན་ལ་རྒྱབ་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་བསྐལ་བ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བའི་རྗེས་ལ་ད་ནི་རྫོགས་པའི་ཆེད་དུ་སྒྲུབ་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཡུལ་དང་ལྡན་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་སྤྱིའི་རྟེན་ཅན་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཞི་པོ་རེ་རེ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྟེན་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བྱ་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ཡིན་པར་བཟུང་ངོ༌། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཆོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་ནི་རྩེ་མོ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་དང༌། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང༌། ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ལམ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། བསོད་ནམས་དང༌། ལམ་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆེན་པོས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་རང་བཞིན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ནོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡང་ལམ་གྱི་ཚོགས་


DTG086_Page_0033
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡང་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་ནི་ལམ་གཉིས་ཀའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་ནི་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ས་གང་དུ་ཐོག་མར་གོམས་པར་བྱས་པའམ། ཐོབ་པ་དེ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྲུབ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཁྱད་པར་གྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་བ་ནི་མི་ནུས་པས་སྤྱིར་བསྟན་གྱི། འདིར་ཁྱད་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བློ་དམན་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་བསླབ་པར་འདོད་པས་བྱེ་བྲག་རྣམས་སྦྱོར་ན་མ་འབྲེལ་པ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རང་བཞིན་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོར་གདགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཏོང་བ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའི་བསམ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཏོང་བ་ཆེ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ན་བློ་ཆེའོ། །གཞན་གྱིས་གནོད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པས་ན་མཐུ་ཆེ་བའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཐོབ་པས་ན་མཆོག་གོ །ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་དང་བྱ་བ་གསུམ་གྱི་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །དེ་ལྟར་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བས་གཉིས་པ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆེན་པོའོ། །ལྷའི་བུའི་བདུད་ཀྱི་སྡེ་མ་རུངས་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ལ་རེ་བ་བཞིན་བྱེད་པས་ན་དགོས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་འབད་པ་བྱེད་པས་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་བསྒྲུབས་ནས་འབྲས་བུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་གསུམ་པ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་


DTG086_Page_0034
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོས་སྒྱུ་མའི་གནས་ལམ་པོ་ཆེའི་བཞི་མདོ་རུ་སྒྱུ་མ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། ཡང་དེའི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེའི་ཚོགས་ཀྱི་མགོ་རྣམ་པ་མང་པོ་བྱེ་བ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ནི་རང་གི་སྤྲུལ་པ་དེ་རྣམས་ལ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པས་དེ་ལ་སྐྲག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་སྤྲུལ་པ་བསད་པ་དེ་དག་ཅི་འདྲ་བར་དེ་ལྟར་གཉེན་པོའི་སྒྱུ་མ་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལྷའི་བུའི་བདུད་ལ་སོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་འཇོམས་པ་ན། གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པར་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་བས་ན། དེ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་སྐྲག་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་ཀུན་སྤྲུལ་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མ་རིག་པས་བཅིངས་པ་མེད་ཅིང༌། རིག་པའི་མཐུས་གྲོལ་བ་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ་ཞེས་རྗེས་སུ་སྦྱར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ཤེ་ན། ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་རིགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་འདི་ལྟར་སྣང་བ་ནི་དགག་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་ཡིན་པར་རྟོགས་ནས་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་དོར་བར་བྱ་བ་དང༌། བླང་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཀྱིས་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་ལ་རྟོགས་ནས་ཞུགས་ཏེ། དེ་ཉིད་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ཆོས་རྟོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་ཏེ། རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐར་པ་རྣམ་པར་བཞག་ལ། གཞན་གྱིས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིམ་པ་ལས་བཟློག་པ་མ་རིག་པའི་ནུས་པས་བཅིངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་རྗེས་ལ་གོ་ཆ་བསྟན་ཏོ། །བརྩེ་བ་ལ་སོགས་པ་


DTG086_Page_0035
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་གང་ཟག་དམ་པ་རྣམས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་དྲི་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་ལམ་བརྩེ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་ལ་ཞོན་པ་ནི་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་པ་སྟེ། རིམ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་ཟློ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པར་བསྙེན་པས་ན་འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཐར་ཐུག་པ་ནས་གཞལ་མེད་ཁང་དང་འདྲ་བས་ན་གཞལ་མེད་ཁང་ཆེན་ནོ། །དགའ་སྐྱིད་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་དགའ་བའོ། །ལུས་ཀྱི་བདེ་བའི་ཚོགས་ནི་སྐྱིད་པའོ། །བདེ་བ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བདེ་བའོ། །མངོན་པར་འཐོབ་བྱེད་ནི་དགའ་སྐྱིད་བདེ་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ་ཐོབ་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཞན་དང་གཞན་དུ་འགྲོ་བའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱུ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་གྲགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་འཛིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞོན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ཕྱོགས་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་དེས་ཉེ་བར་མཚོན་པའོ། །ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཕྱིན་པ་དེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དམིགས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་འཇུག་ཅེ་ན། མྱ་


DTG086_Page_0036
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ངོ་བོ་བཟློག་པ་ཉིད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་འགྲོ་བ་ནི་མི་དམིགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་དགག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་ཤི་བ་ལ་འགགས་ཞེས་བྱ་བར་ཐ་སྙད་འདོགས་ཀྱི་མེ་དེ་འགགས་པས་འདས་པར་བྱ་བ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གནས་པས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཀྱིས་འགྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་ཁྱད་པར་འགྱུར་བ་མི་སྲིད་དེ་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དེས་ན་རང་གི་ངོ་བོ་ལོག་པ་ཙམ་ལ་འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་མེ་ཤི་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་ཞོན་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཟློ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་ནི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕྱི་མའི་མཐར་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་དེ་དག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ངེས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དོན་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དུས་གསུམ་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་པས་གང་དག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སྤྲོས་པ་མེད་པའོ། །ཀུན་ཏུ་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་ཟློ་བར་ནུས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་དེ་དག་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་མ་རྟོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་སྤངས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལས་བཟློག་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མ་ལུས་པའི་རང་བཞིན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་ཡང་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཚོགས་བསགས་པ་ལ་བཞི་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བས་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་


DTG086_Page_0037
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པས་དུས་རྟག་པར་བརྟགས་པ་བཀག་ནས་དངོས་པོ་ལ་ཉེ་བར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་བརྡར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཚེ་སྟེ། བརྡའ་གང་གི་དུས་ཀྱི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེན་པ་གཉིས་རྟོགས་པས་ན་མཁས་པའོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པར་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅིང་ཆོས་རྣམས་མ་སྐྱེས་པར་རྟོགས་ནས་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པའོ། །བདག་དང་གཞན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མེད་དེ་ཡོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་བསྐྱེད་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་གོ །གང་སྤྱོད་པ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །སེམས་ཅན་དུ་དམིགས་ན་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་རང་དང་གཞན་དག་ཡོད་པར་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན། དེའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་ཤེས་སྐྱེས་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་དཀའ་བས་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་སྤྱོད་པས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱའོ་ཞེས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཆར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཉེས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡང༌། འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱ་ཞེ་ན། བདག་ཅི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་སྐྱེ་བ་ཞེས་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་རོ། །བདེན་པ་གཉིས་ཐ་དད་པར་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མི་རྟོག་ཅིང་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བདག་ཉིད་ཅི་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་འདྲ་བར་ཤེས་པ་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཞེས་སོ། །གཞན་དག་ཏུ་བྱས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པ་ཅི་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོ་བཏགས་པས་དབེན་པར་ཤེས་པ་དེ་


DTG086_Page_0038
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདྲར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀུན་ཡང་ཤེས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པས་གཅིག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་བདེན་པ་གཉིས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དེའི་ཚེ། འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བརྟགས་པར་བསྟན་ནས། འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དག་ན་ཆོས་མིང་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་པའི་མིང་གི་སྒྲའི་ཤེས་པ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀུན་ལ་སྐྱེ་བ་དང་ནི་ཡང་དག་འདས་སྤངས་ཏེ། སྤངས་པ་ནི་འགགས་པའོ། །དེ་ཉིད་སྤངས་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཉམས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཆི་མེད་དོ། །མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དམ་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོའོ། །དེ་ལས་གཞན་གོང་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་ཐོབ་པ་ནི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པའི་ཤེས་རབ་ནི་མཆོག་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ལ་རྣམ་པར་བཀག་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །གྲུབ་པ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་བྱ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། རང་བཞིན་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །མེད་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་བསྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པའོ། །དོགས་མེད་ནི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བྱའོ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་ལ་གནས་པའོ། །ཤེས་རབ་བྱས་པ་ངེས་པར་བྱས་པའོ། །ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཞུགས་པའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་གདམས་ངག་དང༌། །


DTG086_Page_0039
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་དང༌། །སྒྲུབ་པ་ཡི་ཡང་བཞིར་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །དམིགས་པ་དག་དང་ཆེད་དང་ནི། །གོ་ཆ་འཇུག་པའི་བྱ་བ་དང༌། །ཚོགས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བྱས་རྣམས། །ཐུབ་པའི་རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞུང་འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་ནི་གསལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཐུན་པར་ལེའུ་སྦྱར་བར་རིགས་མོད་ཀྱིས་བློ་དམན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པོ་དང་ཡང་མཐུན་པར་མ་བྱས་སོ། །སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདེ་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། དོན་གཅིག་པར་ཤེས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྒྱད་སྟོང་པ་དང་མཐུན་པར་ལེའུ་ཐ་མའི་དབྱེ་བ་འདིར་ལེའུ་རྫོགས་པར་བདག་གིས་བྱས་སོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའི་བཤད་པའོ།། །།རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་ལམ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པར་མ་ཡིན་པས་ལམ་ཤེས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོ་རྟེན་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཞིག་མི་སྦྱོར་བར་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་མཛད་པས་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པ་ནི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །དེས་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ན་སྣོད་མིན་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མེད། །ཅེས་གསུངས་པས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པས་ན་ལམ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མི་སྤོང་བ་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་


DTG086_Page_0040
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ལས་སུ་བྱ་བའི་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དབྱེ་བ་ལྔ་པོའི་དོན་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲས་འཕངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་ལམ་ཤེས་པས་རྟོགས་པར་མི་རིགས་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་རྟོགས་པའི་ཐབས་ཡིན་པས་དེ་དག་དོན་གྱི་དབྱེ་བ་ལྔ་ལ་གནས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ལམ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མཆོག་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ལམ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། རང་གི་ལམ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཐོབ་ནས་ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པར་ལམ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་བསྟན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མཁས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ལམ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལམ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་རྟག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེས་པ་འཇིག་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པས་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །བདག་དང་གཞན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ལས་བཟློག་པར་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ནི་དོར་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཙོ་བོའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྷག་མ་བདེན་པ་གསུམ་པོའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེ་གཉིས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟར་གོམས་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དེས་མི་དམིགས་སོ། །འདིར་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྐྱེད་པས་དེས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དུས་ཇི་སྲིད་སྒོམ་པ་གང་ཞིག་ཤེས་པས་ཕྱིས་ལམ་དེར་ལྟུང་བར་དོགས་ནས་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དེ་དག་མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་སྟོང་པ་


DTG086_Page_0041
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ཀྱི་བདེན་པས་སྤྱིར་འབྲས་བུ་ཅུང་ཟད་གང་ཐོབ་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་འབྲིང་དང་རྣོན་པོ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་ན་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཐོབ་ཅེས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་བསྟན་པའོ། །ཁྱད་པར་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སར་མི་གནས་ཤིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་བསྟན་པའི་རིམ་པས་ཐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཆེད་དུ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་སྔོན་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་འགྲོ་བས་ངེས་པར་འབྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདྲེན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་འདུས་བྱས་ལ་ཡང་མི་གནས་ཤིང༌། དེ་བས་ན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་རྣམས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་པས་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་མེད་པ་ཉིད་གནས་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་གནས་མེད་གནས་ཡིན་འདི་ནི་རྒྱལ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལམ་བརྗོད་པར་རིགས་མོད་ཀྱི། ཉན་ཐོས་ལས་རང་སངས་རྒྱས་ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས། གང་གིས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་ཅི་ཡོད་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་གང་གིས་སྔོན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པས་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ནི་གཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པ་དང༌། སྒྲ་བརྗོད་པ་མེད་པར་གཞན་གྱི་དོན་


DTG086_Page_0042
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་པ་དག་གིས་ཡེ་ཤེས་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །གཞན་དུ་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མེད་ན་ལམ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་རྒྱ་མཚོར་ནུབ་པས་ཕ་རོལ་དང་ཚུ་རོལ་གྱི་འགྲམ་མི་མཐོང་བས་འགྲོ་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཐབས་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་ནུབ་པའི་སྐྱེ་བོས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་བདེ་གཤེགས་ནི་ཉན་ཐོས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་དང་དེ་བཞིན་ཆོས་རྒྱལ་འགྱུར་འདོད་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །དེས་ན་འདི་ལ་ནི་ལམ་ཤེས་པ་སྟེ་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་རྟོགས་པའི་བཟོད་པ་འདི་ལ་མ་བརྟེན་པར་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་མི་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་གཞན་དུ་འཐོབ་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་གཞི་ཁྱབ་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་འདིས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་དེ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་འབའ་ཞིག་སྔངས་པའི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དེའི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ལམ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡང་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བ་མེད་པས་དེ་འཛིན་མེད་ཅེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅི་འདྲ་བས་ཆོས་འཛིན་པ་རང་སངས་རྒྱས་སུ་རྟོགས་ཤ་ན། ཆོས་འཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཆོས་འཆད་པ་དང་ཉན་དང་བཤད་བྱ་གང་ཡིན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། འདིར་དགོས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོའི་བདག་རྒྱུར་རུང་བས་འཛིན་པར་བྱེད་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བས་དེ་མེད་ན་མེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཀག་པ་ན་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་


DTG086_Page_0043
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་བག་ཆགས་གཞག་པ་སད་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ངེས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པ་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་རང་སངས་རྒྱས་གང་གིས་གཞན་ལ་འཆད་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་འཆད་པ་ཡང་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་བཟུང་བའི་རྗེས་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་པ་ཉན་པ་དང་འཛིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་གང་མཉན་པ་དང་ལྡན་པ་དག་ཉན་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྫུན་པ་སྣང་བའི་རང་བཞིན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་འཛིན་པའང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། ཆོས་དེ་འཆད་པ་དང་ཉན་པ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་སྤངས་པའི་རིགས་པ། འདིས་ཡང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པར་བལྟའོ། །རྣམ་པ་གང་གིས་ཆོས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྟན་པ་ནི་རང་བཞིན་བཀག་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་རྟོགས་ཞེས་ཟེར་ན། འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་བརྒྱད་པོ་ནི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པའོ། །ཚོགས་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་འང་རང་སངས་རྒྱས་སུ་མཚུངས་པས་རྐྱེན་རྒྱལ་ལོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གཉིས་པོ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་མགོན་གྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་དུ་སྦྱོར་བས་མཁས་པ་དང་གསལ་བ་སྟེ། ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་མཁས་གསལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་མཁས་རིག་གོ ། ཡང་ན་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ཤེས་རབ་ཕུལ་ཏུ་བྱུང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་མཁས་རིག་གོ །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འདས་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བླང་བར་བྱ་བ་གཉེན་པོ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་


DTG086_Page_0044
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་གཞན་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་དེ་བཞིན་ནོ། །གང་གི་བརྡ་ཅུང་ཟད་གྲུབ་པས་དོན་མ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དཔེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་བསྟན་པས་དེའི་ཚེ་ཡང་ཉེས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །ཅི་འདྲ་བ་ལ་མཁས་པའི་གང་ཟག་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་སྣོད་དུ་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་བཞི་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཤེས་རབ་འབྲིང་གི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མཁས་པ་ནི་རྒྱལ་སྲས་སོ། །དང་པོར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ངེས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སྟེ་གཉིས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འོས་པས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དྲི་མ་བསལ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ཕྱིར་སོམ་ཉི་སྤངས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་བཞི་པའོ། །གང་ཟག་བཞི་པོ་དེ་དག་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་རྟེན་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གོམས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་བསྒོམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྟོགས་པས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྐྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་རབ་འབྲིང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་ལྷག་པ་མཐོང་བ་ཉིད་ཇི་སྐད་བསྟན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བཟུང་བར་རྟོག་པ་ཕྱོགས་གཅིག་སྤོང་བ་དུས་ཇི་སྲིད་བསྒོམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིས་དེའི་ལམ་དུ་ལྟུང་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པས་རང་


DTG086_Page_0045
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་རིག་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཡང་མི་བསླབ་པོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཆེད་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་ནས་དེའི་ཐབས་བདག་མེད་པ་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་རྗེས་སུ་སློབ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ལ་སློབ་པའོ། །གང་ཞིག་མི་སློབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་གོ་རིམས་བཞིན་མི་སློབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ནི་དེ་སློབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བས་ངེས་པར་འབྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་འཕེལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་རང་བཞིན་བརྗོད་པ་ནི་གཟུགས་ཙམ་ཡིན་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །འཕེལ་བ་ནི་བསགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་བསགས་པ་མེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་རྟེན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བསྒོམས་པས་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་སློབ་པ་སྟེ། འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མི་སློབ་ཅིང་འདོར་བར་བྱེད་དེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འཕེལ་བ་དང་ཉམས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་མི་སློབ་སྟེ། བླང་བར་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཅིང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཏེ། སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟེན་པར་མི་བྱེད་དེ་འཆིང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུས་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་འདིར་སློབ་སྟེ་གོམས་པ་ཞེས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། རིམ་གྱིས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ལྷག་མ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་ཡང་དང་ཡང་དུ་དམིགས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་བཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་


DTG086_Page_0046
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་གྲུབ་པ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བརྗོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རང་གི་ལམ་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཐེག་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ལམ་གཉིས་ལས་ཡོངས་སུ་རྒྱལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྗེས་ལ་ཚེ་འདིའི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་རྗེས་སུ་གདམས་པར་བྱ་བའི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ནི་ཤེས་རབ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་ཤེས་རབ་མེད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཤེས་རབ་མེད་དོ། །ཤེས་རབ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་མཚུངས་པར་དེ་དག་གིས་སྟོང་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རིགས་པས་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། ཁྱད་པར་དང་སྣ་ཚོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་སྐད་དུ། ཆ་ཤས་སྒྲོ་འདོགས་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་བསལ་ཕྱིར་ན་ངེས་པ་དང༌། །སྒྲ་ཡང་དེ་སྙེད་ཁོ་ན་དེས། །དེ་དག་སྤྱོད་ཡུལ་ཐ་དད་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་རྗེས་ཐོགས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེས་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་ཅུ་གཉིས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རིམ་པ་བཞིན་བསྒོམ་པར་གྲགས་པ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཙམ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་སྟེ་དམིགས་པས་སོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཡིན་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱིས་སོ། །མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་འགོག་པའི་བདེན་པ་སྟེ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱིས་སོ། །


DTG086_Page_0047
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །ཕ་མཐའ་མེད་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཡོད་པའི་དུས་ནི་ཕ་རོལ་ལོ། །ཕ་མཐའ་མེད་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མེད་པའོ། །གང་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་ཕ་མཐའ་མེད་དེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འདིས་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་བདེན་པ་ལའོ། །དེ་དག་གི་རང་བཞིན་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རིགས་པས་ཕ་མཐའ་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་བསྒོམ་པ་དང༌། དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གཞན་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྲིད་པས་དེའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་རྟེན་ཅེ་ན། འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་གང་ཞིག་མིང་ཙམ་སྟེ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་སྟེ། །འདུ་ཤེས་ཙམ་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །བརྗོད་པ་ལས་ནི་གཞན་གྱུར་པ། །བརྗོད་པར་བྱ་བར་རབ་ཏུ་བརྟགས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲེན་པ་སྟེ་འགྲོ་བའི་བླ་མས་བཏགས་པ་ཙམ་དུའོ། །ཙམ་གྱི་སྒྲས་རྣམ་པ་གཞན་གཅོད་པར་བྱེད་དེ། མིང་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་སོ། །དེ་བས་ན་མིང་བཏགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམས་པས་གང་ཞིག་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དེ་མ་ཐག་པའི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྲོ་ཞིང་


DTG086_Page_0048
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོར་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ། རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ལ་མི་རྟེན་ཏོ། །དོན་དམ་པར་བསྒོམ་པ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་ཏེ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོད་པའི་སྒྲ་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་ཀྱང་གཙོ་བོས་ཀྱང་མི་སྤྱོད་ན། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྤྱོད་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་དེ་ཡོད་མི་སྲིད་པས་རྒྱུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གཟོད་མ་ནས་ཉེས་པ་མེད་པས་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གང་ལས་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་སྐྱེ་བར་ག་ལ་འགྱུར། དེ་བས་ན་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །སྤྱོད་པ་ནི་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁྱད་པར་དང་བྲལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་གནས་ཤིང་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་བསྒོམ་པ་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་དང་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བསྒོམ་པས་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་ང་ལུང་བསྟན་པར་གྱུར་ཏེ། སྔོན་གྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་མེ་མཛད་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པས་ན་ཁྱོད་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མཐུན་པར་སྨྲ་བར་གྱུར་པར་རྒྱལ་བས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལོགས་ཤིག་ཏུ་


DTG086_Page_0049
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེར་བསྟན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པ་མཐོང་བའི་ལམ་འདིའི་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའི་བཤད་པའོ།། །།མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་གཞོལ་བས་གདུལ་བྱ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་དེ་བྱེད་པའི་ལམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འདིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་གང་ལ་སྟེ། དེའི་བདག་ཉིད་ལ་སྦྱོར་ཞིང་གནས་པས་འགྲོ་བ་སྐྱོབ་པ་ནི་མགོན་པོ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །འདི་ལ་གང་ཞིག་རྟག་ཏུ་ནི་ཐམས་ཅད་དུའོ། །གཞུང་དང་དོན་འཛིན་པ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ནི་ཆུབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཉིད་འཇིག་པར་བྱེད་པས་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པ་ནི་དྲུག་གོ །སྲེག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ནི་མེའོ། །ཟུག་རྔུའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཚོན་ནི་ཞེ་སྡང་ངོ༌། །གཏི་མུག་གིས་གྲང་བ་དང་དྲོ་བ་མེད་པར་བྱེད་པས་ཆུའོ། །མི་ཚུགས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་མཉམ་པར་བྱས་ནས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པའོ། །རྣམ་པ་གཞན་ཡང་རིགས་པས་ཕྱིའི་ཡང་དུག་ལ་སོགས་པས་མི་ཚུགས་ཤིང་མི་ནུས་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདུད་དང་བདུད་ཀྱི་སྡེ་ནི་དེའི་འཁོར་ཏེ་ཕྱོགས་སོ། །བདུད་ཀྱི་གླགས་ཏེ་ཉེས་པ་དང་བུག་མི་རྙེད་དེ། གང་གི་སྐབས་བཟུང་བས་ཀྱང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱེད་པའི་རྗེས་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་ཡང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་མོས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བས་


DTG086_Page_0050
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་སྒྲུབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཡང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། གསེར་གྱི་སྒྲམ་བུ་འབྱུང་ཁུངས་ནས་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རང་བཞིན་སྤྱིར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མོས་པས་མཐོང་བའི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པས་དགོས་པ་མ་ལུས་པ་འདུས་པའི་གཙོ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་ལ་མོས་པ་དང༌། དྲི་བ་ལ་སོགས་བྱེད་པ་ནི་བསོད་ནམས་མང་པོ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་རང་གི་དོན་དང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་དང་གསུམ་ལས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་བག་ཆགས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཉེ་བར་བསྟན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་བྱེད་དེ། སེམས་ཅན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གིས་མུ་ས་ལ་གརྦྷ་དང༌། བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་དང༌། གསེར་དང༌། དངུལ་དང༌། ཤེལ་དང༌། མུ་ཏིག་དམར་པོ་དང༌། ཨསྨ་གརྦྷ་དང་བདུན་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་ཤིང་མཆོད་རྟེན་ལ་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་དུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་དཔེ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་བགྱིས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་བཀང་སྟེ། དེས་མཆོད་རྟེན་བྱས་ནས་མཆོད་པ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །རིམ་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པས། ཞིང་བྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པར་ཡོངས་སུ་རྟག་པར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །མཆོད་རྟེན་དེ་སྙེད་བྱས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ལས་གཞན་མི་བྱེད་པར་ལྷའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་དུས་གསུམ་དུ་ཡང་དང་ཡང་དུའམ་ཕྱིས་ཀྱང་ལྷག་པར་མཆོད་ལ། ཡང་འགྲོ་བ་གཞན་གང་ཞིག་གིས་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཆེད་དུ་


DTG086_Page_0051
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མོས་པ་བསྐྱེད་དེ། སྣ་ཚོགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་འདྲེན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་སྟོབས་བཅུ་པ་སྟེ། དེ་ལས་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞུང་གི་བདག་ཉིད་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཡུམ་འདི་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ། གཞུང་དང་དོན་འཆང་བར་བྱེད་ཅིང་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་མཆོད་ཅིང་བསྟི་སྟང་བྱེད་གྱུར་ན། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །རྣལ་མའི་དོན་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། མཆོད་རྟེན་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྔར་བསྟན་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་ཅི་འདྲ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེས་ཀྱང་ནི་སྔ་མ་ལ་མཆོད་པའི་བསོད་ནམས་ཆ་ཕྲ་བའི་ཆར་མི་ཕོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་དོན་འདོད་པས་མོས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་ལ་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་དག་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་བསྟན་པ་ནུབ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདས་པའོ། །གང་བསྟན་པ་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པའོ། །གང་ཡང་བསྟན་པ་གནས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་མགོན་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རིག་སྔགས་ཆེན་མོ་འདི་ལ་བསླབས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ནད་རྣམས་ཉེ་བར་ཞི་བར་བསྟན་ཏོ། །བླ་ན་མེད་པའི་རིག་སྔགས་ཀྱིས་འདྲེན་པར་གྱུར་ཏོ། །འགྱུར་རོ། །གྱུར་པ་དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །མྱ་ངན་ནི་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པས་སེམས་གདུངས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་བཟོད་པར་དཀའ་བ་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བའོ། །ཆོས་ནི་ནད་ཀྱིས་ངག་འཆོལ་བའོ་ཞེས་བྱེད་ན་གསལ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཁམས་མང་ནི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ན་བསྐྱེད་པའི་དོན་བྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་


DTG086_Page_0052
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས། གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་རང་བཞིན་དང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་སྙིང་བརྩེར་བྱས་པའོ། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་རིག་སྔགས་འདི་ལ་བསླབས་ནས་མཁས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་གོ །གང་ཡིན་པའི་བདེ་བ་འདུས་བྱས་པ་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་ཀུན་འདི་ལས་འབྱུང་བས་མའོ། །བདེ་བ་དེ་ཀུན་འདི་ལས་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་དོན་བྱེད་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་གཅིག་གིས་དུ་མའི་ངོ་བོ་བྱེད་ཅེ་ན། ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྦུད་མ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་ས་ལ་བཏབ་པ་ན་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་གནས་པ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ཡང་ཤིང་གཅིག་ལས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་ཚོགས་པ་རྙེད་ནས་རྣམ་པ་མང་པོའི་གཟུགས་དག་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་སྐྱེའོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་གི་དབྱེ་བས་དེ་བཞིན་དུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་རྒྱལ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དུ་མའི་དོན་བྱེད་པར་དགོངས་སོ། །སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་ཡང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་པོའི་རྒྱུ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ་ཇི་ལྟར་ཡུམ་གཅིག་གི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་སྨྲ་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱིར་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཁྱད་པར་དུ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལས་སྐྱེས་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་དང༌། ལས་དང༌། བྱ་བ་མི་དམིགས་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གྱུར་པ་དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གི་ཡང་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་མ་ཡིན་ནམ་གང་གི་ཕྱིར་དེ་སྐད་སྨྲ་ཞེ་ན། འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་འཁོར་ལོ་ཅན། །དེ་དག་གླིང་གཅིག་གླིང་གཉིས་དང༌། །གསུམ་


DTG086_Page_0053
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བཞི་ལ་མས་རིམ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་བཞི་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་རྒྱལ་པོ་གཞན་ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་གང་ནས་འགྲོ་བའི་ལམ་ནས་འགྲོ་ཞིང་འདུད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེས་པའི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་བདུན་དང་དཔུང་སྟེ་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཀུན་ནོ། །གང་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། འགྲོ་བས་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་བསྐྱེད་དེ། དེའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཀུན་ཏེ། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་རང་བཞིན་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སོ། །ཡང་དག་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་བསྐྱེད་དེ། དེ་བས་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་དེ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲོའོ། །ཡུལ་ནི་གང་ཅུང་ཟད་ཅིག་གི་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་སྟེ། སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕན་ཡོན་འཛིན་པ་དང་མཆོད་རྟེན་ལ་བཀུར་སྟི་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་གསུམ་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ནས་དེའི་རྗེས་ལ་བདག་གི་རང་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་བྱས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ཆག་གཉིས་བཞག་པ་ལས། ཀཽ་ཤི་ཀ་ཁྱོད་ཆ་གང་ལེན་ཞེས་རྒྱལ་བས་དྲི་བ་རྨས་པ་དང༌། གང་གི་རྒྱལ་བའི་སྐུ་གདུང་གིས་དོག་ས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་གཏམས་ཏེ་རྩེ་མོ་བྱུར་བུར་བགྱིས་པས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཆར་གཞག་པའི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆ་འདི་ཉིད་ལེན་ཏོ་ཞེས་གསོལ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་ལེན་པ་ལ་མ་གུས་པ་གང་གི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། ལན་དུ་ཅི་སླད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་


DTG086_Page_0054
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གདུང་ལ་མི་གུས་པ་བདག་མ་ལགས་ཏེ། འོན་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་པའི་མིས་དེའི་མཐུས་རྙེད་པ་ཐོབ་སྟེ་དེའི་ལྗོངས་ཀྱི་ཡུལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་ལྟར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་ནས་ཆོས་མཐར་ཐུག་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེའི་དབང་གིས་ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་བསྟེན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྐུ་གདུང་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་དེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་བསྟེན་པར་བྱས་པས་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་མཆོད་དོ་སྙམ་པ་ལ་ནུས་པ་ཡོད་པར་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ནོར་བུ་རིན་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་མི་མ་ཡིན་པ་སེལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རིན་ཐང་ལས་འདས་པས་རིན་ཐང་མེད་པར་ཐོབ་བོ། །གབ་ཙེ་གང་དུ་སྦས་པའི་གབ་ཙེ་དེ་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་མཐུས་ཕྱག་བགྱི་བར་འོས་སོ། །དེ་གབ་ཙེ་ལས་ཕྱུང་བར་གྱུར་པ་དེ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྟོན་པའི་གབ་ཙེ་ལས་རེག་པར་དགའ་བ་དང་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་གབ་ཙེ་ལ་ཡང་ངོ༌། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་གྱི་རང་བཞིན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་ཡིན་པས་ན་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་ཡོན་ཏན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཁས་བླངས་པར་ཡུམ་གྱི་མཐུས་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་སེམས་དང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའི་རིང་བསྲེལ་ཏེ། རིང་བསྲེལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་མདོའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པས་མཆོད་པ་བརྙེས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཞིག་རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འཚལ་བ་དེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བས་བླངས་ནས་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བས་ན་འདི་ནི་ཐར་པ་ལགས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་


DTG086_Page_0055
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུའོ། །དེ་དག་གིས་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་བསྟན་ནས། ཅི་སྟེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་ལ་ཡང་མོས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་སྐྱེད་མ་ཉིད་ཁོ་ན་གཙོར་བྱས་ནས་མོས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཅེ་ན། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ལས་དང་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་གི་དམིགས་པར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་དང་པོར་འཇུག་པས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་པ་བརྩོན་འགྲུས་བསམ་གཏན་དེ་བཞིན་ནོ། །སྔར་བཤད་པའི་ཡང་གི་སྒྲ་འདིར་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དགེ་ཆོས་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆུད་མི་གསོན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མི་བསྔོ་བས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ནི་ཚུལ་གཅིག་སྟེ། དེའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྡུས་པ་གོམས་པར་བྱས། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངེས་པར་བྱས་ནས་སྣང་བ་སྟེ་མངོན་སུམ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལ་མོས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པ་ནི་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་ཤིང་མང་བྱེ་བ་སྟོང་རིམ་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་གཟུགས་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་མང་པོའི་རང་བཞིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་གྲིབ་མ་ཞེས་གྲངས་སུ་བརྗོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་ཞིང་རབ་ཏུ་འཐོབ་སྟེ། གྲིབ་མ་དེ་ཡང་སྣ་ཚོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཐ་དད་པ་ཡང་མེད་དེ། ཁྱད་པར་མེད་པར་གྲིབ་མ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ལས་ལྡོག་པས་གྲིབ་མ་ཙམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རྒྱལ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་མཚོན་


DTG086_Page_0056
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་གྱུར་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་འཕེལ་བ་ནི་གཙོ་བོ་དོན་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དྲུག་པ་ནི་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཙོ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་མིང་དུ་བརྗོད་དེ། སྣ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་སྤངས་ཏེ་ཚུལ་གཅིག་པས་རང་བཞིན་གཅིག་པར་འགྱུར་རོ། །འགྱུར་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོར་རོ། །དེ་བས་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡུམ་གང་ཡིན་པ་ཉིད་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པས་ཡོངས་སུ་དག་པས་དེ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པའི་བཤད་པའོ།། །།མོས་པ་འདི་གསུམ་གྱི་བཅོས་མའི་ཉེས་པ་སྤང་བ་ནི་གོམས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་བཅོས་མ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་གིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་དང་གང་ཞིག་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཅིག་གཞན་དུ་མི་གནས་པས་མི་རྟག་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བས་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་མོས་པས་མོས་པར་བྱ་ཞིང་གསལ་བར་བྱེད་ན་དེ་བཅོས་མ་སྟེ་སྐབས་ཀྱི་དོན་སྤངས་ནས་སྤྱོད་མ་སྟེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སྐྱེ་བོ་མཁས་པས་ནམ་ཡང་ཆོས་རྣམས་འཇིག་པར་མི་བྱེད། འཇོག་པར་མི་བྱེད་དེ། དངོས་པོ་འདི་དག་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་གང་ན་ནི་དངོས་པོ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ལ་མོས་པས་གཟུགས་མིན་ཚོར་བ་མིན་ཏེ་མི་དམིགས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་


DTG086_Page_0057
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་སྐྱེས་ཤིང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་དེ་དག་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་མོས་པས་བཅོས་མ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ནས་དེའི་རྗེས་ལ་མོས་པ་གསུམ་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཇུག་ཅིང་སྤྲོ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསྟོད་པ་དང༌། བཀུར་བ་དང༌། བསྔགས་པ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་མཛད་དོ། །ཞེས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། ལ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལ་ལས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་ཀུན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་བཀོད་པ་བས། གང་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་གཞུང་གི་བདག་ཉིད་ལ་མོས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་ཡི་གེར་བྲིས་ཏེ། སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་ལ་གླེགས་བམ་བྱིན་ན་དེ་བས་འདི་བསོད་ནམས་རབ་ཏུ་མང་པོ་སྐྱེ་སྟེ། སྔ་མའི་དོན་བྱེད་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །གང་གིས་གླེགས་བམ་ཙམ་བྱིན་པས་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤེ་ན། ལན་དུ་ཅི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིར་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིར་མཉན་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རང་གི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་གི་བྱང་ཆུབ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པས་མྱུར་དུ་རེག་གོ །འདི་ལྟར་གླེགས་བམ་ནི་འདིར་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། བླངས་ནས་དེ་ལ་བསླབས་པས་མུ་སྟེགས་ཅན་ངན་པ་སྨྲ་བས་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་པའི་ཕྱིར་སྨྲ་མཆོག་སྟེ། འདིར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་མ་ལུས་པ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་བྱིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གླེགས་བམ་ཙམ་བྱིན་པ་བསོད་ནམས་ལྷག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུམ་ལ་འདིར་གང་ཡང་རུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མོས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ནས་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་


DTG086_Page_0058
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་གཟུང་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་བའི་ཕྱིར་མྱུ་གུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་མྱུ་གུ་མེད་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་སྡོང་བུ་དང་ལྗོན་པ་འབྱུང་བ་ཡོངས་སུ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལ་ཡལ་ག་ལ་སོགས་པ་ག་ལ་འབྱུང༌། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ས་བོན་ཡོང་ཡེ་མེད་ན། ཡང་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ག་ལ་འབྱུང༌། ཅི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མེད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་སངས་རྒྱས་སུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཉི་མའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་ཟེར་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་འགྱེད་པ་དེའི་ཚེ་མུན་པ་བསལ་ནས་སེམས་ཅན་ལས་བྱེད་བརྩོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྟག་པར་ཤེས་པ་འཇིག་རྟེན་མཁས་པ་བྱུང་བ་དེས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་བ་ནུབ་པ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པས་འབྱིན་པར་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་ལ་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་དོ། །གཞན་དུ་ན་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་དང༌། ཐབས་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནས་དེ་མེད་ན་དེ་དག་མེད་དོ་ཞེས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མ་དྲོས་པའི་ཀླུ་བདག་མེད་པར་དེའི་མཐུས་ངེས་པར་འབྱུང་བས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཆུ་ཀླུང་འབབ་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སོ། །ཡང་ཆུ་ཀླུང་དེ་དག་མེད་ན་མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་རྣམས་ཆུ་མེད་པས་གང་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱ་མཚོ་ལ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་པ་ཆུས་རེག་པའི་སྦྱོར་བས་འབྱུང་བའི་གཟུགས་མང་པོ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་གསུང་རབ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་


DTG086_Page_0059
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙིང་པོ་ཅན་མེད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཕན་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པ་དང་སྤོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ཀུན་ཏུ་ག་ལ་འབྱུང་སྟེ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སོ། །ཡང་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་མེད་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་འཕེལ་བ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱ་མཚོར་བགྲོད་པར་དཀའ་བ་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ནས་དུས་ཕྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཆོས་སྟོན་པ་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་འདི་ན་སྣང་བྱེད་ཇི་སྙེད་པ་སྟེ་ཕུར་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྐར་མ་དང༌། མེ་ཁྱེར་ལ་སོགས་པའི་སྲོག་ཆགས་སུ་གྱུར་པ་ཀུན་གྱིས་འགྲོ་བ་སྣང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འོད་རྣམས་ཕྱུང་བ་བས་ཡང་གང་གི་ཚེ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་གཅིག་གི་འོད་ཟེར་ཕྱུང་བ་དེའི་ཚེ་སྔར་བསྟན་པའི་སྐར་མ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་ཆ་ཙམ་དུ་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་གྱི་ཆར་མི་ཕོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པའི་བཤད་པའོ།། །།སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་པ་དང༌། བཀུར་བ་དང༌། བསྔགས་པའི་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་འབྱུང་བས། ད་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བདག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ནས་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ནི་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་གི་ཚེ་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཚར་བཅད་ནས་གཞན་གྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ན་ནི་


DTG086_Page_0060
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གཙོ་བོ་ཡིན་པས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཚོགས་རྣམས་ཇི་སྙེད་སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསྒོམ་པ་དེས་ནི་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཞན་ལ་མཆོག་ཏུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་ཡི་རང་བར་བྱེད་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སེར་སྣ་ཚར་བཅད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དགའ་བས་སེམས་གཅིག་པ་དེའི་ཚེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆར་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཕོད་དོ། །ཡང་དག་པའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེས་ནི་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་དེའི་རྗེས་ལ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་རང་གི་དང་གཞན་གྱི་བསོད་ནམས་མཉམ་དུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དེའི་ཚེ་དེ་ནི་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ནི་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་པོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདས་དུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་གང་ནི་འདས་དུས་སྔོན་གྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐའ་ཡས་གང་ཞིང་མང་བྱེ་སྟོང་དག་ན་གང་བཞུགས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བརྙེས་ནས་ཆོས་བསྟན་པས་འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་མཛད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གི་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་རྣམ་པར་འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱི་དམ་ཆོས་ཟད་པའི་དུས་ཀྱི་བར་དེ། དེ་དག་གི་དབུས་ཀྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་གཉིས་ནས་བཟུང་སྟེ་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ནི་བཅས་པའོ། །མི་དམིགས་པར་ཞུགས་པ་དང་


DTG086_Page_0061
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡན་པས་སྤྱོད་ཅིང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུ་ལ་གནས་ཏེ། མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་དག་ནི་ཀུན་ཏུ་འོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ། །གང་ཡང་སངས་རྒྱས་སྲས་རྣམས་དང་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཏེ། སློབ་དང་མི་སློབ་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་པའོ། །དང་གི་སྒྲས་ནི་གཞན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱང་ངོ༌། །ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་བསྡུས་ནས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་ལ་གཞག་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་ཅིང་རང་གི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་དགེ་བ་བྱེད་པའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བས་འགྲོ་བའི་དོན་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པའི་གཞིའི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་ན་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་སྤྱིར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཇི་ལྟར་མི་དམིགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ཤེ་ན། ཡོངས་བསྔོ་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གལ་ཏེ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་སོ་ཞེས་སེམས་པར་གྱུར་ན་མངོན་པར་ཞེན་པས་སེམས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་གང་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དེར་དམིགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་འདུ་ཤེས་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དམིགས་པའི་རྒྱུ་ལྟ་གནས་ཏེ། མངོན་པར་ཞེན་ནས་བདག་གིས་འདི་དེར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱས་སོ་ཞེས་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །ལས་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། བྱ་བར་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ནི་ཆགས་པའོ། །དེ་བས་ན་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་


DTG086_Page_0062
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་འགགས་པར་ཤེས་ཤིང་ཉམས་པ་ནི་ཟད་པ་སྟེ་བསགས་པ་ཉམས་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པས་གང་དུ་སངས་རྒྱས་སུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ན་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོའི་ཆོས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་དང་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན། ཁ་ཅིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་གཙོར་གསུངས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་ཉིད་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཛིན་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་གཅིག་ཏུ་མཚན་མར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་དམིགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུག་དང་འདྲེས་པའི་ཁ་ཟས་ཟོས་ན་མཐར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ན་བདེ་བ་ཙམ་བྱེད་པས་བཟང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དམིགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཉམས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་སེམས་དང་བར་བྱེད་པ་ཙམ་ལ་ལྟོས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་གསུངས་པ་དེ་བས་ན་འདིར་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་རིགས་ཐམས་ཅད་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནས་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལྟས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟས་འདི་ལྟར་རྣམ་པ་གང་དང་གང་གིས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དམིགས་པ་ངེས་པ་ཡིན་པས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་


DTG086_Page_0063
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པ་མེད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་མཁྱེན་ཅིང་བསྔགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རིགས་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དཔྱད་མི་བཟོད་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་དེ་ལྟར་བདག་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱ། དེ་ལྟར་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །དེ་ལས་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་བསྔོ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་བསོད་ནམས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉིད་དེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཐོང་བས་སངས་རྒྱས་མི་སྤོང་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེས་གསུངས་པའི་རིམ་པ་བཞིན་སྨྲ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བ་ཇི་སྙེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡིན་ཏེ། བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསྙེངས་པ་མེད་པ་ནི་དཔའ་བོ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འདི་ཡང་སྔ་ཕྱི་ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བ་ལས་དང་པོ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ནས། ཕྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་བཟློག་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པའི་བཤད་པའོ།། །།བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེའི་རྗེས་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་མེད་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པས་


DTG086_Page_0064
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་པོ་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དམུས་ལོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་དམུས་ལོང་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་རྣམས་ལོང་ཁྲིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཁྲིད་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་ན་མི་མཁས་པས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པ་ལ་མཁས་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་དམིགས་བུ་མེད་པས་དམུས་ལོང་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་སར་འཇུག་པ་ལ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པའི་དམིགས་བུ་མེད་པས་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པས་བྱང་ཆུབ་རེག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟ་ན་གང་དུ་ཡང་དག་པའི་མིག་འཐོབ་ཅེ་ན། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་མཐོང་བ་དང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་མཚམས་ཟག་པ་མེད་པའི་རྒྱུའི་གནས་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་སུ་གང་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཟུང་བ་དེའི་ཚེ་དེར་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་རྙེད་པ་སྟེ། མིག་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་འཐོབ་བོ། །གཞན་དུ་ན་མིག་མེད་པས་དཔེར་ན་རི་མོའི་ལས་ནི་ཡོངས་ཟིན་ཏེ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་ཀྱང་རི་མོ་མཁན་གྱིས་དེའི་མིག་མ་བྲིས་པ་དེ་སྲིད་གླ་རྔན་མི་འཐོབ་པ་བཞིན་ཏེ། མིག་མ་བྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །གལ་ཏེ་སྒྲུབ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཡང་དེའི་གང་ལས་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་འདུས་མ་བྱས་ནག་པོའི་ཆོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་དོར་བར་བྱ་བ་


DTG086_Page_0065
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ནོ། །དཀར་པོ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་སྒྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པ་དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་རང་ཁོ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བར་བརྗོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། །ནམ་མཁའ་གང་ལའང་ཅུང་ཟད་མི་གནས་ཏེ། །ཅུང་ཟད་ཅིག་གི་རང་བཞིན་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡོངས་སུ་དག་པ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་སྙམ་དུ་རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ལ་གང་གི་ཕྱིར་སྤྱད་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་རེག་པ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའོ། །དགྲོལ་སྙམ་སེམས་པ་དེའི་ཚེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་ཡོངས་རྟོག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་འོག་ཏུ་སྦྱར་ཏེ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་གཉིས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བླང་བ་དང་དོར་བའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྔོན་དུ་ཕྱོགས་པས་ཡུན་རིང་པོར་སྤྱད་པ་ནི་སྔོན་སྤྱོད་དེ། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མཁས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནི་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་པའི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་དང་ལྡན་པས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་མྱུར་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་མ་ལུས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། །གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བས་ན་ཞི་བའོ། །སྐྱེད་


DTG086_Page_0066
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྒྱུའི་རྗེས་ལ་མི་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྔོན་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ན་སངས་རྒྱས་ཁྲག་ཁྲིག་ལ་ཡང་དག་པར་མཆོད་ཅིང་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ཕུལ་ཡང་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་བསྟེན་པ་དང༌། བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་རྒྱུས་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལ་མ་དད་པ་ནི་དེ་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་ལམ་མངས་ནས་སྐྱབས་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །གང་གིས་དེ་བཞིན་དུ་ཡུམ་ཐོས་ཀྱང་ཆོས་ཟབ་མོ་མི་རྟོགས་པས་བློ་ཆུང་བ་དེ་ཡིས་འདི་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། དེ་སྤངས་ནས་མནར་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་འགྲོ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པས་འཛིན་པའི་སྐྱབས་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ལ་མ་དད་པ་ཉིད་ཉེས་པ་ཡིན་པས་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱོད་ཀྱིས་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མཆོག་རེག་པ་སྟེ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པར་འདོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་འདི་ལ་དད་པར་གྱིས་ཤིག །དཔེར་ན་ཚོང་པ་རིན་ཆེན་གླིང་དུ་སོང་ནས་ནི། །ཟོད་ཟད་སླར་ལོག་ལྟ་བུར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དུ་ཕྱིན་ན་སྔོན་ཉེ་བར་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་ཟད་པ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་དམྱལ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་པའི་བཤད་པའོ།། །།སྐྱེ་བ་དང་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཐོབ་པ་དང་སྤང་བའི་ཡུལ་བསྟན་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སྐབས་ལ་བབ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱིར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་དག་པ་འབྲས་བུ་དག་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ནི་རང་བཞིན་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་དང་གཞན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་ཏེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ནི་དག་པའོ། །


DTG086_Page_0067
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་པོའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ལྷག་མའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་དག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་འབྲས་བུ་དག་པ་སྐྱེ་མི་སྲིད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པས་ཀྱང་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ལྷག་མ་ཡང་ངོ༌། །རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱིར་བསྟན་ནས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་ནི་འབྲས་བུ་གཟུགས་དག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དག་པར་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མི་ལྕོགས་མེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་གྱི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སྤྱི་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་དམིགས་པས་ས་རེ་རེའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པས་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་དགུ་སྤོང་ཞིང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་སྐྱེས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དབང་དུ་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་སུ་འབྲས་བུ་གཟུགས་དག་སྟེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཐོབ་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་སྤྱིར་ཡིན་ཡང་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཡིས་དག་པར་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དག་པས་འབྲས་བུ་གཟུགས་དག་པར་ཡང་བཟུང་སྟེ། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དག་པ་ཐ་དད་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་པའི་དག་པའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་དུ་འདིར་བསྟན་གྱི། གཞན་དུ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ལམ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །རིགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འབྲས་བུ་དག་དང་གཟུགས་དག་པ། ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་མཚུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དབྱེར་མེད་དེ་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །འདིས་ནི་ལམ་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། མོག་མོག་པོར་བྱེད་ལ་སོགས་དང༌། སློབ་མ་བསེ་རུའི་ལམ་གང་དང༌། །འདི་དང་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་མཐོང་བའི་ལམ། །བྱེད་པ་དང་ནི་མོས་པ་དང༌། །བསྟོད་དང་བཀུར་དང་བསྔགས་པ་དང༌། །བསྔོ་བ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་མེད་དག །སྒྲུབ་དང་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཞེས། །བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་


DTG086_Page_0068
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་རྣམས་ཀྱི། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ནི་དེ་འདྲར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པར་ལམ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔའ་བོ་གར་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཁོར་བའི་ཉེས་པ་མཐོང་ནས་ཁམས་གསུམ་སྟེ་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་གཞན་གྱི་དབང་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་བསལ་བར་གྱུར་ཀྱང་འགྲོ་བ་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་མཐོང་ནས་མི་རྟག་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཏུ་གནས་པའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་རྒ་དང་ན་དང་འཆི་བ་མེད་ཀྱང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་འཆི་འཕོ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གང་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་མཚན་མའི་རྣམ་པར་གཡེང་བས་རབ་ཏུ་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དཔའ་བོའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པར་བསྒྲུབས་པ་དེ་ལས་བཟློག་ནས་བསྟན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལ་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་ལ་མི་མཁས་པས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་རིང་བར་གྱུར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་པ་བཞིན་དུ་གནས་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདོད་པ་ནི་འདོད་པ་སྟེ། མི་རྟག་


DTG086_Page_0069
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ནི་འདིར་སྤྱི་སྟེ་རང་བཞིན་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །འགྲོ་བ་འདི་དག་ནི་བཅུད་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གཉིས་སོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བོ་འདམ་ལ་བྱིང་བ་ནི་བསྡམས་པའི་གནས་ཏེ། ཆགས་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །འགྲོ་བ་དྲུག་པོ་དེ་དག་འཁོར་བའི་འཁོར་ལོར་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འཁྱམས་ཏེ་མི་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རླུང་གི་འཁོར་ལོ་ལྟ་བུའོ། །མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པས་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ལས་མ་གྲོལ་བས་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རི་དྭགས་རྒྱར་ཆུད་པ་དང་འདྲ་བས་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་མི་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་ངང་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་རྣམས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་ན་དེ་ལ་རྟེན་མེད་དེ། ནམ་མཁའ་ལ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནམ་མཁའི་བྱ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་རབ་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་མི་རྟེན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་མི་དམིགས་པར་བསྟན་པ་ཉིད་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་དེ་གཉིས་དོར་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྦྱོར་བ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་གིས་མཉམ་པར་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྤྱོད་པས་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་ན་གང་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་དེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་སྦྱོར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དེ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་ནས་གཉེན་པོ་ཐོབ་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་འདམ་རྣམས་ཀྱི་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ། བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྤྱོད་དོ། །


DTG086_Page_0070
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལེའུ་སྟེ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པའོ།། །།མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བས་མཐོང་བའི་ལམ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་སྦྱོར་བའི་རིམ་གྱིས་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་གསལ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་བཀག་ནས་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པར་གྱུར་ནས་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཏེ། ཆགས་པ་བཅད་ནས་གྲོལ་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་འགྲོ་ཞིང་འགྲོ་བ་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཉི་མ་སྒྲ་གཅན་གཟའ་བྲལ་ལྷང་ངེར་འདུག་པ་དང༌། །མེ་བཏང་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་ནགས་ཚལ་བསྲེགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེས་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་སྲེག་ཅེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཀག་ནས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་རང་གིས་མཐོང་བའི་ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་དོན་གྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ། ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་དང༌། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་དང༌། །ཐབས་ཀྱིས་རིང་བ་མ་ཡིན་ཉིད། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་དང༌། །སྦྱོར་དང་དེ་ཡི་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་མཐོང་བའི་ལམ། །དེ་འདྲ་ཀུན་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་རྟོགས་ནས་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རང་བཞིན་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་བསྒོམས་པས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་


DTG086_Page_0071
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་པོ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་བདག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀུན་དང༌། རང་གི་སྡེ་པས་གཞན་པ་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་ཏེ་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་གང་ཟག་དང་ཆོས་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་རྟོགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་དེས་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བསྟོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་དགུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བས་རྣམ་པ་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་ཡང་སྦྱོར་བ་པོ་ཁྱད་པར་ཅན་མེད་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་སྦྱོར་བ་པོ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་བ་ལ་ནི་ལྷ་རྒྱལ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཞུས་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པའི་བདག་ཉིད་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཞུ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཕུང་པོ་ཁམས་ལ་རྡུལ་ཙམ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་ཅིང༌། རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་པ་ལ་སྦྱོར་ཏེ་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བརྩོན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་རྒྱུས་དེ་ལྟར་བརྩོན་ཞེ་ན། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་སྦྱོར་བ་གོམས་པས་ཞུགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་ལ་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ་བྱས་ཏེ་ཕུལ་བ་ནི་ལྷག་བྱས་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ཆོས་འདི་ནི་ཡུམ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་སྒྱུ་མ་བྱེད་པས་སྤྲུལ་པ་དང༌། སྒྱུ་མ་འདྲ་བར་ཐོས་ནས་རྟོགས་པས་སོམ་ཉི་མེད་ཅིང་ཡང་སློབ་པ་ལ་ཕྱིར་ཞིང་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །


DTG086_Page_0072
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་དུ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་བ་སྐྱེད་མ་ལ་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་གཞན་དུ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ལས་འདའ་བར་བྱ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགོན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིགས་པ་དུ་མ་ཕལ་པོ་ཆེའི་དགོན་པའི་ལམ་དཔག་ཚད་མང་པོར་ཞུགས་པའི་མིས་བསྙེན་པ་སྔོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ན། གང་གི་ཚེ་འབད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནག་རྫི་མཚམས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཐོང་ན་དེའི་ཚེ་དགོན་པའི་འཇིགས་པ་མེད་དེ། དབུགས་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང༌། རྐུན་མའི་འཇིགས་པ་མེད་དོ། གང་གི་ཕྱིར་གོམས་པར་བྱས་ནས་འདི་དག་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྔོན་གྱི་མཚན་མ་ལ་བ་ལང་རྫི་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་གིས་མཉན་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་དུས་དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པའི་ལམ་རྙེད་པས་དབུགས་ཕྱིན་པར་གྱུར་ཅིང་ཐེག་པའི་བར་ཆད་ཀྱི་འཇིགས་པ་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཡུམ་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ན་དགྲ་བཅོམ་ས་ལ་མི་གནས་རྐྱེན་རྟོགས་ཀྱི་ས་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཡང་ཡུམ་མཉན་པ་ལ་སོགས་པས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྟེར་བར་བྱེད་པ་བསྟན་པ་འདིར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་རེ་ཞིག་སྦྱོར་བ་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མི་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ནི་བལྟ་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཡིས། གལ་ཏེ་དེས་ཤིང་དང་ནགས་ཚལ་རིར་བཅས་པ་མཐོང་ན་ད་དུང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་རིང་ངོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡང་གང་གི་ཚེ་ཅི་སྟེ་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་མ་མཐོང་ན་དེའི་ཚེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་ཉེ་བར་གྱུར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མི་རིང་ངོ་སྙམ་དུ་དེ་ལ་སོམ་ཉི་མེད་དེ་ཡིད་གཉིས་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་ཐོས་པའི་


DTG086_Page_0073
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམ་པས་བྱང་ཆུབ་དམ་པར་ཞུགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉན་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། སེམས་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་འདྲེན་པ་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སོ། །མངོན་སུམ་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་མ་གྱུར་ཀྱང་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནུས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཆོས་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །རིང་པོར་མི་ཐོགས་བདག་རེག་འགྱུར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔྱིད་དུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་དཔྱིད་དུས་བཟང་ལ་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་རྙིངས་པ་རྣམས་ལྷགས་གྱུར་ན་ཡལ་གས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་ལོ་འདབ་མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་རྣམས་བསྐྲུན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདི་སུའི་ལག་ཏུ་ཐོབ་པ་ན་ཡུན་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དེས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འདིར་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཐོབ་པོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་སྒོ་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་བུད་མེད་ན་ཆུང་མངལ་སྐྱེ་བ་ནི་སྦྲུམ་མའོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ནི་བཙའ་བའི་དུས་ལ་བབ་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡན་ལག་རྣམས་རྒྱས་པ་ནི་དུས་ལ་བབ་པོ། །ཚོར་བ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་བཙའ་བའི་དུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔར་མཉན་ནས་སེམས་པ་ན་རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ་གོང་ནས་གོང་དུ་དགའ་བ་དང་འདུན་པ་བསྐྱེད་པ་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་འདིར་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བས་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་རེག་སྟེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཐོབ་པོ། །ཡང་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་བླང་བར་བྱ་བ་དང་དོར་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་བླང་བ་དང༌། དོར་བ་ཐོབ་ཅེ་ན། ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་གང་ཞིག་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འཕེལ་བ་སྟེ་སྐྱེ་བ་མི་མཐོང་བའོ། །ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་མེད་དེ་འཇིག་པ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཞིག་ཆོས་དང་ཆོས་མིན་མི་མཐོང་ཞིང༌། འདི་དག་སོ་སོར་སྣང་བ་


DTG086_Page_0074
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་པར་མཐོང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གནས་པ་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་མི་རེག་པར་གནས་པ་དེ་ནི་སྐུ་གསུམ་ཐོབ་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཤེས་རབ་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་འབྲས་བུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྦྱོར་བ་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རྣམ་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བཤད་ནས། ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་དེ་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཁྱད་པར་དུ་གོམས་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། གང་ཞིག་འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་བསྒོམ་པ་ནི་གང་ཞིག་འདིར་རོ། །ཡང་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །སྤྱིའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའོ། །ཁྱད་པར་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང༌། འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྒྱུར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་མི་གནས་ཏེ། མི་རྟོག་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མ་ལུས་པ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་དེ་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་གནས་པ་དང་མི་གནས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་དེ་དག་བརྫུན་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མི་རྟོག་རྟོག་བྲལ་ལོ། །བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པས་རང་དབང་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ་སྤྱོད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཡོན་ཏན་གཟུང་བར་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཡོན་ཏན་གྱི་རྗེས་ལ་གང་ཡང་སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་སྐྱོན་སྤངས་ནས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་སྐྱོན་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། སྨྲ་བའི་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་


DTG086_Page_0075
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལོག་གི་ཞེན་པ་སེལ་བ་ལ་མཁས་པས་སྨྲ་བའི་ཟླ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་ནི་རབ་འབྱོར་ཞུས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུས་པའོ། །སྟོན་པས་བཀའ་སྩལ་བར་དུ་གཅོད་པར་འགྱུར་མང་སྟེ། དེ་ལས་ཅུང་ཟད་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའོ། །དེ་བས་ན་རེ་ཞིག་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ནི་རྒྱལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདི་ཡིག་འབྲིའི་ཚེ་ནི་གཞུང་གི་དོན་བྲི་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །སྤོབས་པ་ནི་ཡུལ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང་འགྲོ་བའི་དོན་མ་བྱས་པར་ཏེ། སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་དཔྱད་པས་མི་བསྟན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་གློག་བཞིན་དུ་མྱུར་དུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ཉིད་ནི་རེ་ཞིག་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ། །འདི་བཤད་ཚེ་ན་ཁ་ཅིག་སོམ་ཉི་ཟ་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཤད་པ་ནི་བཤད་པར་གྱུར་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་སོམ་ཉིར་གྱུར་པའོ། །དེས་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པར་འདྲེན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདིར་ནི་བདག་གི་མིང་ཡང་མ་བརྗོད། རིགས་དང་ས་དང་རུས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མ་བརྗོད་ཅེས། དེ་ནི་ཉན་པར་མི་འགྱུར་ལ། འོན་ཀྱང་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཞེས་སྤང་འགྱུར་ཏེ་ཡང་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ། །དེ་ནི་ཅི་ཞིག་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་གང་ཟག་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་རྩ་བའི་རྒྱུ་བོར་ནས་སངས་རྒྱས་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ལམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་སྤངས་ནས་རྨོངས་པས་ཡལ་ག་དང་འདབ་མ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་ཚོལ་བར་འགྱུར་རོ། །གླང་པོ་རྙེད་ནས་དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་གི་དོན་དུ་གླང་པོའི་རྗེས་ནི་ཚོལ་བ་ལྟར། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཐོས་མདོ་གཞན་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་ལ་ལས་རོ་བརྒྱ་ལྡན་པའི་ཟས་རྙེད་ལ། ཟས་མཆོག་རྙེད་ནས་ཞག་དྲུག་ཅུ་པའི་འབྲས་ཆན་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་རྙེད་ནས། དགྲ་བཅོམ་པའི་ས་ཡི་བླ་ན་


DTG086_Page_0076
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ། ཡང་དེ་ལ་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་བློ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམ་པ་གཞན་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསྟི་སྟང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གྲགས་པ་ཙམ་འདོད་པ་ནི་བསྟི་སྟང་འདོད་པའོ། །ནོར་འདོད་པ་ནི་རྙེད་པ་འདོད་པའོ། །ཡོ་བྱད་ལ་ལྟོས་པ་ནི་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །བསོད་སྙོམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཁྱིམ་པ་དང་འདྲིས་པ་དང༌། ཁྱིམ་པ་བསྟེན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞིང་ངོ༌། །ཆོས་བཏང་ནས་ནི་ཡུམ་འདིའོ། །དེས་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་མིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པས་བྱ་བ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བའོ། །ལམ་བོར་ལམ་གོལ་འགྲོ་བ་འདི་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ། །གང་དག་དེའི་ཚེ་མ་བྱོན་པའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་མ་ལ་འདུད་ཅིང་དད་པར་གྱུར་ནས་ཏེ། ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་ནི་དད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དམ་པ་འདི་མཉན་པར་འདོད་ཅིང་འདོད་པ་ལས་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ལྡན་རིག་པ་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་རྟོགས་པའོ། །དད་པ་དང་བྲལ་ནས་དགའ་བ་མེད་ཅིང་ཡིད་མི་བདེ་བར་གྱུར་ནས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་དོན་དང་བྲལ་བས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡང་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ཇི་སྙེད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཐའ་ཡས་པས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་དོན་དུ་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་ཐོགས་ལ་མངོན་པའོ། །འབྱུང་བར་གྱུར་པ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ། །དེའི་ཚེ་གང་དག་ལ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བར་དུ་གཅོད་པ་རྣམས་མང་ནི་དུ་མའོ། །གཅོད་པ་ནི་བགེགས་བྱེད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་ཉེས་པས་གཡེང་བའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་མང་པོ་དཀྲུགས་པས་དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་གཞུང་དང་དོན་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ན། གཞན་དགེ་བསྙེན་ལ་སོགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཅིའི་རྒྱུས་རྣམ་པ་མང་པོར་འགྱུར་ཞེ་ན། རིན་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རིན་ཆེན་རིན་ཐང་མེད་པ་རྙེད་གྱུར་གང་དག་ཡིན། ཆོས་དེ་དག་རང་དཀའ་བས་ཐོས་པ་ནི་དཀོན་པའོ། །དུས་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་འདི་འདོད་པའི་ཕྱིར་དུ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ཕ་


DTG086_Page_0077
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོལ་ཕྱིན་པ་མཆོག །རིན་ཆེན་ཆོས་ཀྱང་དཀོན་ལ་རྟག་ཏུ་འཚེ་བ་ཡང་མང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཐེག་པ་གསར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མངོན་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་བློ་ཆུང་བར་གྱུར་པ་གང་གི་ཡུམ་དཀོན་པའི་རིན་ཆེན་ཆོས་འདི་བདུད་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པས་མ་རྙེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་དང་པོ་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ལྟར་རྙེད་པ་མི་འགྱུར་བར་བསྟེན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བདུད་རྣམས་རྒྱལ་བ་སྐྱེད་མ་ལ་ཇི་ལྟར་བགེགས་བྱ་ཞེས་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པས་སྤྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ་བར་ཆད་ལ་ཞུགས་ནས་གཅོད་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ཡུམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་དགོངས་ཤིང་དེ་དག་ལ་མགོན་མཛད་པས་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་མཛད་ཅེ་ན། དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མ་ཞིག་ལ་བུ་མང་པོ་ཡོད་པ་ན་མ་ན་བར་གྱུར་པ་ན། དེ་ཀུན་ཡིད་མི་བདེ་ཞིང་རིམ་གྲོ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་བྱས་པ་གཟོ་བས་བརྩོན་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་བདུད་ཀྱི་ལས་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱས་པ་གཟོ་བས་བརྩོན་པར་མཛད་ཅིང་ཡུམ་གྱུར་ཤེས་རབ་དམ་པ་འདི་ལ་དགོངས་པ་མཛད་དོ། །ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་བླང་བ་དང་དོར་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་ངེས་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རེ་ཞིག་མཚོན་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་བྱེད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། བྱེད་པའི་དབྱེ་བས་མཚན་ཉིད་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ནི་གསུམ་མོ། །དེའི་ལས་སུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྟེན་གྱི་མཚན་


DTG086_Page_0078
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དང་བཞིར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་གསུམ་ཡོང་པ་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རེ་ཞིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་དག་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་མགོན། གང་ཡིན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དེ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡུམ་འདི་ལས་བྱུང་བར་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། དེ་དག་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྐྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་ན་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་དེ་དག་གིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟར་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཟིགས་པས་འཇིག་རྟེན་སྟོན་ཏོ། །ཡུམ་གྱིས་བསྒྲུབ་ཅིང་སྐྱེད་པར་མཛད་དོ། །འགྲོ་བའི་སྤྱོད་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་སེམས་ཅན་གཞན་གྱིས་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་ནས་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གང་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རང་རྒྱལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་དེ་དངོས་བྲལ་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོར་བྱེ་བྲག་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་གཞན་མིན་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ནས་སངས་རྒྱས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་མི་གཟིགས་པར་འགྱུར་བ་མི་རིགས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ལམ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གནས་པ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཉིད་དོ། འཇིག་རྟེན་མཁས་པ་ནི་མ་འོངས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རུང་བ་ནི་འདས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་སྐྱོན་མེད་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་འདི་གནས་ཏེ། ངེས་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲོལ་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྟོང་


DTG086_Page_0079
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཆོས་ཉིད་འདི་ལ་གནས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་སྦྱོར་བའི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་ཞེས་སངས་རྒྱས་དང་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་གསོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ན། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཇི་ལྟར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་སུ་འཁྲུངས་པ་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དགའ་བའི་རི་བོའི་ཚལ་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མཐོ་བའི་རི་ལ་བརྟེན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྟོབས་བཅུ་རྣམ་འདྲེན་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱོད་ཡུལ་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་གྱུར་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེད་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པས་ཡོངས་སུ་འདོན་ཀྱང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པར་དེ་དག་ནམ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་ཡིན་ནམ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པས་ཇི་ལྟར་འདུལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སེང་གེ་རི་སུལ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིགས་པ་མེད་པར་ནི་རང་ཉིད་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་ཏེ། ཞུམ་པ་མེད་པར་གནས་ནས་རི་དགས་ཕྲ་མོ་མང་སྐྲག་བྱེད་ཅིང་སྒྲ་སྒྲོགས་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བརྟེན་ནས་ཏེ། དམིགས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། མིའི་སེང་གེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚད་མས་གནོད་པ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་དམིགས་པས་འཇིགས་པའི་ཞུམ་པ་མེད་པར་མུ་སྟེགས་ཅན་མང་པོ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་མ་གྲོལ་བ་རྣམས་སྐྲག་པར་བྱེད་ཅིང་སྒྲ་ཡང་སྒྲོགས་ཤིང་འདུལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྒོ་ནས་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁར་གནས་པའི་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ནི་ས་འདི་སྐེམས་པར་བྱེད་ཅིང་སྟེ། ཆུ་སྐམས་ནས་མུན་པ་བསལ་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་


DTG086_Page_0080
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ཀྱང་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་ལས་གོམས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་ལམ་དམ་པ་ལས་ངེས་པར་བཞུགས་པ་ནི་ཆོས་རྒྱལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཛིན་པ་མ་ལུས་པའི་སྲེད་པའི་ཆུ་ཀླུང་སྐེམས་ཤིང་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པའི་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཉིད་སྟོན་ཅེ་ན། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔར་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་པས་གཟུགས་ཀྱང་གང་འདིར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་ཞིང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བག་ཆགས་སེམས་ལ་བསགས་པ་དེ་ཡིས་གང་ཡང་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་མེད་དེ། འདི་དག་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཆོས་མཐོང་ཡིན་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པས་དེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཟློག་གི །མིག་བཙུམ་པ་དང༌། དམུས་ལོང་ལ་སོགས་པ་ལྟར་སྤྱན་མ་ཚང་བ་དང༌། བལྟ་ན་སྙམ་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མ་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྩ་བ་རྣལ་འབྱོར་པ་དེའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །འདིར་ཅི་འདྲ་བ་མཐོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་རྫས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབེན་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་མ་ལས་འདས་པས་མཐོང་བ་མེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་ནམ་མཁའ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་གཟུགས་ཇི་ལྟར་མཐོང་སྟེ་མཐོང་བ་ཉིད་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་དོན་འདི་བརྟགས་བར་གྱིས་ཏེ་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་སོ། །དེ་བས་ན་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་དོ། །མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་མཐོང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་མཐོང་བ་མེད་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་མི་ནུས་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་འཇིགས་རྟེན་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའོ་བཤད་པའོ།། །།


DTG086_Page_0081
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་པའི་རྣམ་པ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཁྱད་པར་དུ་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་པས། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་ཡུལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། མི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡུམ་མཐོང་བ་ཡིན་པས་དེ་མཐོང་བ་ཐོབ་པ་ཡང་འདིར་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འདིར་རབ་ཏུ་འབྲེལ་པའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དེས་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་བཏང་སྙོམས་འདུག་ཅིང་བློན་པོ་ཀུན་བྱེད་ལྟར། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྙེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་གང་ཡིན་པ་ཀུན་ལ་སྦྱར་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ས་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་གྲོང་ནི་ལུས་འཕགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡུལ་ནི་མ་ག་དྷཱ་ལ་སོགས་པའོ། །འཁོར་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེར་མི་འགྲོ་བར་རྒྱལ་པོ་དེའི་རང་བཞིན་ཡུལ་མིས་འབྲུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྡུད་པ་སྟེ། བསྐྱེལ་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཉིད་གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ་ལ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྡུད་དོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཡང་གང་གི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ཐོབ་ཅེ་ན། གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་


DTG086_Page_0082
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གིས་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བདེ་གཤེགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དད་པ་བརྟན་པོ་ཡོད་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ལ་བསམ་སྦྱོར་བ་སྟེ། མཆོག་ནི་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་གནས་པ་ཡོད་ན། དེའི་ཚེ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རིམ་པས་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་ས་གཉིས་ཤིན་ཏུ་འདས་བྱས་ནས་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་པའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་མྱུར་དུ་འཐོབ་བོ། །དད་པ་དང་ཤེས་རབ་ཡུལ་ལ་དྲག་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ནི་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་དད་པ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ལན་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོར་འཇུག་པའི་གྲུ་ནི་ཆག་གྱུར་པ། །མི་གང་རོའམ་རྩྭའམ་ཤིང་ནི་མི་འཛིན་པ། །ཆུ་དབུས་འཇིག་པར་འགྱུར་ཏེ་ངོགས་སུ་ཕྱིན་མི་འགྱུར། །ཡང་གང་ཞིག་རོ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཛིན་པ་དེ་ནི་བདེ་བར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཐང་ལ་གནས་པར་དེ་ལྟར་དད་ལྡན་དང་བ་ཙམ་ཐོབ་པ་གང་ཞིག་གིས་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཡུམ་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་སྟེ། དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་སྤངས་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བརྒལ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་སྟེ། འཁོར་བ་དེས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་ཏེ། དད་པ་ཙམ་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་ནི་འབྱུང་བའོ། །རྒ་བ་ནི་རྙིངས་པའོ། །རང་གི་རིགས་མཐུན་པའི་རྒྱུན་ཆད་པས་ན་འཆི་བའོ། །བུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་མྱ་ངན་ནོ། །དེ་དག་ཉིད་རླབས་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་རིམ་པ་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོའོ། །དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དེ། དེ་བས་ན་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ཞིག་དེ་ཡང་དད་པ་སྟོབས་སུ་གྱུར་


DTG086_Page_0083
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་གིས་ཟིན་པ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་མཁས་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་མཐོང་བའོ། །དེ་བས་ན་དད་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ལ་སོགས་པས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ནོར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་གྲུ་སྟེ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་རང་བཞིན་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ལ་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་མཆོག་ཏུ་རྨད་བྱུང་བདེ་གཤེགས་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་རེག །ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བས་གཉིས་པོ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དམིགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་དང་དམིགས་པ་མེད་པའི་དཔེས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རེས་འགའ་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གཞིར་གྱུར་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ལ་ལས་རྫ་སོ་མ་བཏང་ཆུ་བསྐྱེད་ན། །ཉམ་ཆུང་ཕྱིར་ན་མྱུར་དུ་འཇིག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཆུ་བཅུ་བར་མི་ནུས་པའོ། །སོ་བཏང་བུམ་པར་ཆུ་བསྐྱེད་ལམ་དུ་འཇིག་པ་ཡི། །འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །ཕྱིན་པར་གྱུར་པ་ནི་བར་ཆད་ཀྱི་གནོད་པ་མེད་པར་གྱུར་པས་ཁྱིམ་དུ་བདེ་བར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པ་མང་གྱུར་ཀྱང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་ཉམས་ནས་གཉིས་སུ་ལྟུང་བས་མྱུར་དུ་མ་རུང་འགྱུར་རོ། །དད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དོན་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཟིན་གྱུར་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་གཉིས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་འགྱུར། བུམ་པ་སོ་མ་བཏང་བ་དང་བཏང་བས་མི་ཐོབ་པ་དང༌། ཐོབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་མ་ཡིན་པ་དང་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རྟེན་གཞན་ཡང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཁོ་ན་གཙོར་བསྟན་ཅེ་ན། ལན་


DTG086_Page_0084
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཤིང་རྙིང་པ་དབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་བཅོས་ལེགས་མ་བྱས་པའི་གྲུ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ནོར་དང་བཅས་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་གྲུ་ལེགས་པར་བཅོས་ལེགས་པར་བྱས་པ་དང༌། མཐུན་པའི་རླུང་དང་ལྡན་པར་བྱས་ན་མི་འཇིག་ནོར་དང་བཅས་པ་དོགས་སུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པས་ཡོངས་བཟུང་ཡང༌། །ཤེས་རབ་མེད་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པ་དེ་ཉིད་ཡོངས་བསྒོམས་པས་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ལྡན་པ་ནི་བཟང་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཉམས་ཤིང་གཞན་དུ་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། མ་རྨས་མ་ཉམས་པར་དེ་ཡང་རང་གི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་རེག་པར་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་པོ་ཁོ་ནས་གྲུབ་པས་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཟག་ལྷན་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པའི་གྲུས་འགྲུབ་པ་དང་མི་འགྲུབ་པ་དང༌། ཚང་བ་དང་མ་ཚང་བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་ཁོ་ན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལོ་བརྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་གང་ཞིག་རྒས་ཤིང་གཉེར་མ་དང་ལྡན་པས་འཁོགས་པ་ཟས་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་ལོ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་ལོན་པས་གང་གི་ཡང་ཇི་སྲིད་ན་སྟན་ལས་ལངས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་རང་གིས་རྒྱང་གྲགས་ཕྱེད་དམ། རྒྱང་གྲགས་སུ་གྲོགས་མེད་པར་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཡས་གཡོན་གཉིས་ཀྱི་ལག་པ་གཉིས་མི་དག་གིས་བརྟེན་བྱས་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་འགྱེལ་བའི་འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་ཇི་སྲིད་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་གནས་སུ་བདེ་བླག་ཏུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར། དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ལ་འདི་ལྟར་རྨོངས་པས་སྟོབས་ཆུང་བ་གང་གི་ཚེ་ཡང་དད་པ་ཙམ་གྱིས་ཞུགས་པར་གྱུར་ཀྱང༌། འདི་ལྟར་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མ་བཟུང་ཞིང་བྲལ་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སར་ལྟུང་བའི་བར་ཐོབ་པས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་མཆོག་གིས་ཡོང་ཟིན་ན། །མི་ཉམས་ཏེ་དེ་


DTG086_Page_0085
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་སྟེ། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་ནས་མིའི་དྲང་སྲོང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྐྱེས་བུ་རྒས་པ་བརྟེན་པ་དང་མ་བརྟེན་པའི་དཔེས་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང༌། མ་བཟུང་བ་དག་ཅི་རིགས་པར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྟུང་བ་དང༌། མི་ལྟུང་བ་དག་བསལ་བར་བྱས་པས་བསྟན་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་དཔེའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིམ་པས་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཐོབ་ནས་དམིགས་པའི་རོ་མྱང་བ་མེད་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོའི་ལས་ཅན་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དང་པོའི་ལས་ཏེ་སར་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དགེ་བ་འདོད་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་བསམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཞུགས་པ་བླ་མའི་སྐྱོན་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་སློབ་མ་བཟང་པོ་དེ་ཆེར་གུས་པས་བླ་མ་ལ་གུས་ལྡན་ནོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བསྙེན་བཀུར་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་སྲུང་བ་ཤེས་པ་ནི་མཁས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་ཞེ་ན། ལན་དུ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པས་སློབ་མ་དམིགས་པའི་རོ་མྱང་བ་མེད་པས་མཁས་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེ་དག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྗེས་སུ་སྟོན། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་གྱི་མཆོག་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་རྒྱལ་བ་དེ་སྐད་གསུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་དེ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །དེ་དག་གི་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་འདྲ་བ་ཞིག་


DTG086_Page_0086
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེ་ན། སྦྱིན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ལས་བྱེད་པ་པོ་དང་བྱ་བ་མི་དམིགས་པས་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་རོ་མྱང་བ་སྤངས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཕུང་པོ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དཔྱད་ནས་ཕྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ངེས་པ་ན་འཛིན་པར་མ་བྱེད་ཅེ་ན། དང་པོའི་ལས་ཅན་དེ་དག་ལ་རིག་པས་ངེས་པར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་བསྟན་པ་དེ་སྐད་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །གཞན་དུ་ན་དད་པ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཤེས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས། མཇུག་ཐོགས་སུ་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་སྦྱོར་བ་རྣམས་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་མ་འོངས་པའི་བདེན་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་པས་དགའ་བའི་ཕྱིར་སྨྲ་བའི་ཟླ་བའོ། །ཡང་དག་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དོན་བྱེད་པས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱབས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་ཕན་པ་ཀུན་ནས་འབྱུང་བའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔུང་གཉེན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སེལ་བའི་དོན་གྱི་རྟེན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་གནས་སོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པར་རྟོགས་པར་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟེན་དང་བློའོ། །ཆུ་སྤངས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐམ་ས་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཐོབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་སྟེར་བས་གླིང་ངོ༌། །སྣ་འདྲེན་པར་གྱུར་པས་གཞན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་


DTG086_Page_0087
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་ཉེ་བར་སྡུད་པའི་ཕྱིར་དོན་འདོད་པའོ། །ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གསལ་བར་བྱེད་པས་ན་གསལ་བྱེད་སྒྲོན་མའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏམ་གྱི་གཞི་དང་སྒོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མཆོག་སྨྲ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པས་འཁྲུགས་པར་མི་ནུས་པས་ན་མི་འཁྲུགས་པའོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱ་བ་ཡིན་པས་གང་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཅི་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་རང་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གྲགས་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་གྲགས་ཆེན་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་བྱ་དགའ་བ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །འབད་པས་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་གོ་ཆའོ། །གང་བསྒོམ་པར་བརྩོན་པ་ནི་གོ་ཆ་གྱོན་བྱེད་དོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དམིགས་པ་མེད་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་རྣམས་ཀྱི་གོ་ཆ་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་གསུམ་འདུ་ཤེས་བྲལ་ལོ། །ཡང་དེ་ལྟ་བས་ན་དོར་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་དོ། །རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཆགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་གཡོ་བ་མེད་ཅིང་ངོ༌། །གཉི་གའི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བྱེད་པ་དང་མི་འབྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་འཁྲུགས་ཆོས་ཅན་ནོ། །རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ལ་སྦྱོར་ཞེ་ན། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་འདི་འདྲ་ནི་སྟོན་པར་འགྱུར་བའོ། །སྦྱོར་བ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་ལྡན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པས་ན་སྤྲོས་པ་མེད་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་དང༌།


DTG086_Page_0088
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྫུན་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་པས་ཐེ་ཚོམ་ཡིད་གཉིས་བྲལ་ལོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དོན་ལྡན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཐོས་ནས་ཏེ། རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་ནས་མི་ནུར་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་ཅིང་རང་གི་ས་ལས་ལྡོག་པ་མེད་པས་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གནས་པར་གྱུར་པ་སྤངས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་འདི་དག་གི་རང་བཞིན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟབ་སྟེ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བར་དཀའ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །གཞན་སུས་ཀྱང་སྟེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་མེད་པས་ཅུང་ཟད་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་ཅིང༌། འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གཙོར་མཛད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཞར་ལ་བརྙེས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཛིན་པས་ན་ཕན་མཛད་བརྩེར་ལྡན་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པའི་གྲོལ་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་སུས་ཀྱང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་མི་ཤེས་ཏེ། འོན་ཀྱང་འདི་དག་ནི་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ལ་ཐུགས་ཁྲལ་ཆུང་བར་མཛད་དེ། དེ། དེ་བས་ན་ཆོས་བསྟན་པའི་ཐུགས་མ་འཁྲུངས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཚངས་པས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཇི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ་ཉེས་པར་མི་ལྟ་བས་ན་དགའ་ཞིང་ངོ༌། །ཡུལ་རྣམས་འདོད་པ་ནི་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་སྤོང་བས་འཛིན་པ་ལ་གནས་པའོ། །མི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་ན་མི་མཁས་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཤེས་པ་ཡོད་པས་ན་བླུན་རྨོངས་པའོ། །ལོག་


DTG086_Page_0089
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མུན་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྟོགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་མེད་ཅིང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྩ་བ་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་འཛིན་མེད་དེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཅིག་འདི་ལས་བཟློག་པ་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་ཚད་མས་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་བདག་མེད་པ་ཅིག་ཅར་བསྟན་ན་རྩོད་པ་འབྱུང་བས། རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཤི་བ་བརྡ་སྤྲོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ལྷའི་ལེའུ་སྟེ་བཅྭ་ལྔ་པའི་བཤད་པའོ།། །།འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཐ་དད་པར་ཤེས་པས་ཐ་དད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པའི་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། ནམ་མཁའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལྷོའི་ཕྱོགས་དང༌། ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། བྱང་གི་ཕྱོགས་དང༌། སྟེང་དང་འོག་དང་མཚམས་བཞི་དང་བཅུའི་རང་བཞིན་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་མཐར་བྱེད་པས་ན་མཐའ་ཡས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་ན་ཡང་ནམ་མཁའ་ཡོད་པ་དེའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་མེད་ཅིང་ངོ༌། །རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ས་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ལ་གྲགས་པའི་དཔེས་བསྟན་ནས། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དཔེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདས་པ་དང༌། འདས་པའི་དངོས་པོའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་སྟེ། མ་ཐོབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། ཟག་པ་ཟད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དག་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་ཀུན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ཡང་རྒྱལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐ་དད་པ་མེད་དེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་གྲུབ་པའི་ཚད་མ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་


DTG086_Page_0090
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་འགྲུབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་མང་ཡང་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པས་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་རྩ་བ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། བདེ་གཤེགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་འདི་ནི་བདེ་གཤེགས་བྱང་ཆུབ་ཐ་དད་ཆོས་དང་བྲལ་བས་གྱུར་པ་དེས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དམིགས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དད་པ་རབ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཐབས་དང་ལྡན་པའོ། །དངོས་པོ་མ་ལུས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་སྦྱོར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་མེད་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། དད་པ་རབ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ན་ཡང་མིའི་འདྲེན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་གཞན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཁོ་ན་བསྟན་ཅེ་ན། ལན་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་བྱ་ཞིག་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཆེ་བ་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱ་རྩ་ལྔ་བཅུ་ཐོབ་པར་གྱུར་པའོ། །འདབ་གཤོག་མ་སྐྱེས་ཤིང་ཉམ་ཆུང་བ་ནི་འདབ་གཤོག་ཟད་དེ་ཉམས་རྩལ་ཡོད་མིན་ནའོ། །དེ་ཡིས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་གནས་ལ་སོགས་པ་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས། གང་གི་ཚེ་བདག་ཉིད་མཆོངས་ནས་ལྟུང་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་འདབ་གཤོག་མ་ཚངས་བ་ཉམས་ཉེས་འགྱུར་བ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་གང་གི་ཚེ་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་འདི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་ཤིང་སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་དུ་མའི་ཕྱིར་མཐའ་ཡས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེན་ནོ། །གོམས་པར་བྱས་


DTG086_Page_0091
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ན་རྟག་རྟེན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྔར་ཡང་བསྟན་པའི་ཐབས་དང་བྲལ་བས་ན་ཐབས་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་སྤངས་པས་ཤེས་རབ་བྲལ་ལོ། །གཤོག་པ་གཉིས་པོ་དེ་མ་ཚང་བས་ཉན་ཐོས་ཉིད་དུ་ལྟུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་བླ་ན་མེད་པའི་ས་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་གཉིས་ཁོ་ན་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་གསལ་བར་མཛད་དོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཐོབ་ནས་བརྩོན་པ་གང་ཡིན་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེ་བ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་བསྟན་པ་བཞེད་ནས། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འདོད་པ་དེས་ཐོག་མར་དྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་ཞེན་པ་མེད་པར་སེམས་སྙོམས་པའོ། །འདིར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཕ་རོལ་གནོན་པའོ། །ཕར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཕར་འདུ་ཤེས་པའོ། །མར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་མར་འདུ་ཤེས་པའོ། །མ་འོངས་པའི་དོན་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཕན་པའི་སེམས་སོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དོན་ལ་ཡིད་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་གནོན་པའོ། །ཞེ་སྡང་དང་འཚེ་བ་མེད་པས་ཐ་བ་མ་ལུས་པར་བྱེད་པའོ། །སྤུན་དང་སྲིང་མོ་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དྲང་བས་ཕ་རོལ་གནོན་པའོ་ཞེས་སྔ་མ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །རྩེ་མོ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་སྒྲུབ་ཅིང་གཞན་དག་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་ཞིང་རྟག་ཏུ་འཇམ་པོས་འབོད་པས་འཇམ་པོར་སྨྲ་བའོ། །འདིར་ཁྱད་པར་གྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནམ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པར་ཇི་ལྟར་རིགས་ཤེ་ན། ས་བརྒྱད་པ་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཐོབ་པས་རེ་ཞིག་གི་དུས་སུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་ཆད་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གང་སེམས་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དེས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཉིད་རྟུལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི་ཅིག་ཅར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ངེས་


DTG086_Page_0092
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་སོགས་པར་བཏགས་ནས་འདིར་བསྟན་པ་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་བཞིན་རིགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་སྦྱོར་བའི་ལམ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་གནས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱུན་གཞན་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གནས་སྐབས་དུ་མར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཞུས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་མགོན་ལ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ཡོངས་ཞུས་པ། །ཅི་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་ནས་མ་འཁྲུལ་པར་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྟགས་ཏེ་ལུས་ཀྱི་རྟགས་སོ། །དེ་ནི་འདིར་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་པར་གཟུང་ངོ༌། །མཚན་མ་ནི་དགོས་པ་གནས་པའོ། །ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཕྱོགས་ཙམ་མོ། །དུས་གཅིག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་དུ་གསོལ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་མཐུ་ཆེ་བ་དག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟགས་ལ་སོགས་པ་དང་ཇི་ལྟར་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་སོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ལྡོག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་སླར་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟགས་ལ་སོགས་པའོ། །གཉེན་པོའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་ལོག་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཕྱོགས་ཙམ་མོ། །གསལ་བར་རྟོགས་པའི་ཆེད་དུ་ཀྱེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་


DTG086_Page_0093
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་བསྟན་པར་བཞེད་ནས་ཐ་དད་འདུ་ཤེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་ལས་ལོག་པའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་སུ་འདུ་ཤེས་བྲལ་ལོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་དོན་གསལ་བའི་ཕྱིར་དོན་དང་ལྡན་པའི་ངག་བྱུང་བས་ཐེ་ཚོམ་སེལ་བས་ན། ཅི་རིགས་པར་ལྡན་ཚིག་སྨྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དགེ་སྦྱོང་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ཏེ་དོར་བར་བྱ་བ་དང༌། བླང་བར་བྱ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ན་མཁས་པའོ། །ངན་སོང་གསུམ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་སྤངས་ཏེའོ། །རྟག་ཏུ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདིར་རོ། །དེ་དག་བདག་དང་གཞན་གཉི་ག་གཅིག་ཏུ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་པོ་རྣམས་ལ་འགོད་ཅིང་རྒྱལ་བའི་སྲས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་ལྡན་པས་བཅོམ་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཏེ། ཟང་ཟིང་མེད་པར་འགྲོ་བ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་རྗེས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཡང་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་གཅིག་ཏུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ངེས་པས་ན་དགའ་ཞིང་ངོ༌། །བྱམས་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པས་སྙན་པར་སྨྲ་བས་ཚིག་འཇམ་ལྡན་ནོ། །འགྲོ་འཆག་ཉལ་དང་འདུག་པར་ཤེས་བཞིན་རབ་ཏུ་ལྡན་ཏེ། རབ་ནི་ཡང་དག་པ་སྟེ། དེ་ནི་གསལ་བའི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བས་ཤེས་པའོ། །ཤེས་བཞིན་གྱི་སྲོག་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ནས་གསལ་བའི་ཕྱིར། གཉའ་ཤིང་གང་ཙམ་ལྟ་ཞིང་འགྲོ་བའོ། །སྤྱོད་ལམ་ཐ་དད་པའི་གཡེང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་འཁྲུལ་མེད་དོ། །མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་སྤངས་པས་ན་གཙང་བྱས་སོ། །སྣ་ཚོགས་པའི་གོས་བཟང་པོ་འབྱོར་པས་ན་གཙང་མའི་གོས་འཆང་ངོ༌། །མཚན་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པས་ན་གསུམ་པོ་དབེན་ཞིང་དག་པའོ། །སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པས་ན་རྙེད་འདོད་མ་ཡིན་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་


DTG086_Page_0094
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བའི་སྦྱོར་བ་མི་བྱེད་པས་ན་ཁྱུ་མཆོག་གོ །འགྲོ་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་ན་རྟག་ཏུ་ཆོས་འདོད་པའོ། །རྟོགས་པས་ཆོས་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ། །བདུད་བཅོམ་པའི་གཟུགས་ངེས་པར་ཤེས་པས་ན་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྣང་བའི་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་བསམ་གཏན་དེ་ལ་མི་གནས་སོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་ལ་ཆོས་ཉིད་གོམས་པར་བྱས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་རྟོགས་པ་ཡང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་བྱ་བར་བརྗོད་པ་ལས་ཡིན་པར་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་ལོག་པས་ན་གྲགས་པ་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁྲོ་བས་སེམས་དཀྲུགས་མེད་དོ། །བདག་མེད་པ་རྟོགས་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཁྱིམ་པར་གྱུར་ན་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་དེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་གྱི་ཉེས་པ་མཐོང་བས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེན་པ་མེད་པས་དངོས་པོ་ཀུན་མ་ཆགས་སོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འཚོ་བའི་ཕྱིར་ཡང་བས་ཉོ་ཚོང་ལ་སོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་འཚོ་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པའི་དོན་དུ་ཙ་མུནྚི་ལ་སོགས་པའི་མངོན་སྤྱོད་ཀྱི་སྔགས་དང་སྨན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྔགས་བུད་མེད་སྐྱེས་བུས་དབང་དུ་སྡུད་པའི་སྦྱོར་སྔགས་ཚོལ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འདོད་པའི་ལས་ཅན་དེ་བྱས་པར་གྱུར་པས་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུང་སྟོན་པར་མི་བྱེད་དོ། །བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་བརྩོན། ལུས་དང་ངག་གི་ཁྲོ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འཐབ་དང་རྩོད་དང་བྲལ་ལོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བསྐྱེད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱམས་པའི་སེམས་


DTG086_Page_0095
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་བསྟན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་མཁྱེན་འདོད་དོ། །ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་དམིགས་པ་མེད་པས་རྟག་ཏུ་བསྟན་པ་ལ་གཞོལ་སེམས་ལྡན་ནོ། །རང་འདོད་པའི་སྐྱེ་བ་དེར་སྐྱེ་བ་ཐོབ་པས་མཐའ་འཁོབ་ཀླ་ཀློའི་སྐྱེ་བོའི་ཡུལ་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས། རྣམ་པར་སྤངས་ཀྱི་སྒྲ་ཕྱི་མ་དང་ཡང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ་ཡུལ་མཐའོ། །མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པས་ངེས་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ནི་རང་གི་ས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པས་ན་དོགས་མེད་དེ། ངེས་པའི་རང་བཞིན་ལ་གནས་པས་རྟག་ཏུ་རི་རབ་འདྲའོ། །མཆོག་ཏུ་གཞོལ་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་བསམས་ནས་གཏོང་པ་ནི་སྲོག་ཀྱང་འདོར་ཞིང་ངོ༌། །ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་རབ་ཏུ་བརྩོན་ནོ། །འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་ཚོགས་པ་ཡིས་འབྲས་སྐྱེ་བར། །རྗེས་སུ་དཔོགས་པ་གང་ཡིན་པ། །དོན་གཞན་ལ་ནི་མི་ལྟོས་ཕྱིར། །དེ་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་འདིར་བསྟན་པའི་རྟགས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྣམ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བདུན་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པ་ན་ཁྱད་པར་མ་རྟོགས་ཁྱད་པར་གཞན་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་རིགས་པ་འདིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལས་རེ་ཞིག་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གཟུགས་མ་སྐྱེས་པས་ཟབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་འདིས་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་མེད་དེ། སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཐ་མལ་པའི་རང་བཞིན་རིགས་པས་མཚན་མ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་མཚན་མ་མེད་པའོ། །བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བས་ན་རབ་ཞི་བའོ། །འདིས་


DTG086_Page_0096
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པས་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དགག་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་འབའ་ཞིག་ཚད་མ་རྟོགས་པ་མངའ་འཕངས་པ་རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་ལ་ཐུག་པའི་ཚད་ཚོལ་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་ངེས་པར་བརྟགས་ན་གང་གི་ཕྱིར་བརྟགས་པས་གཏིང་ཡོད་པ་མི་རྙེད་པས་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་བསྟན་པ་འདི་ཉིད་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དང་བཅས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ན་དེའི་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་དྲིས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་པ་ཡིན་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་གི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་དེ་ལྟར་ཟབ་པར་གྱུར་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་དོན་དམ་པར་དམིགས་པས་གོས་པ་མེད་པའོ། །གང་ཟག་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དེ་ཇི་སྙེད་སྐྱེ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ན་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དེ་ལས་ཅི་ཞིག་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་སྦྱར་རོ། །འབྲས་བུ་གསལ་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཡུལ་དམན་པ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པའི་སྐྱེས་བུ་ཞིག ། བུད་མེད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཁྱོད་ཆེ་གེ་མོར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་ནས་དུས་བཏབ་དེ་དང་མ་ཕྲད་དེ། འདིར་འོང་ངམ་མི་འོང་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རིམ་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་མ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་སྤྱོད་པ་ཇི་སྙེད་པ་སྟེ། དམིགས་པ་ལ་བསྒྲིབས་ནས་ཉིན་ཞག་ཐམས་ཅད་དུ་བྱུང་བའི་སྐྱེས་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གྲངས་དེ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འགྲོ་བ་འཁོར་བར་འགྱུར་བ་དོར་ནས་ཇི་སྙེད་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མཐུས་བྱང་


DTG086_Page_0097
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཡངས་པའི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བས་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདིར་བསྡུས་ནས་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་ལམ་ཆུང་དུས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་ལ། ཆེན་པོས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་དུ་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་གཟུང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལམ་ཆེན་པོ་ལ་མི་སྲིད་དེ། ཡང་ལམ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ལ་བསོད་ནམས་ལྷག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་གཉེན་པོའི་དབྱེ་བ་ཡིན་ལ། བསོད་ནམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་བསྟན་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལམ་ཆུང་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་བསྐལ་མང་བྱེ་སྟོང་དུ་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་སྦྱིན་བྱེད་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བྱེད་ཀྱང་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་གཞན་ཞིག་གིས་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྟེ། ལམ་ཆུང་ངུའི་རང་བཞིན་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་ཞིང༌། དེ་ལས་ལངས་ནས་ཡུམ་འདི་ཉིད་ནི་ཆོས་སོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་ཅིང་དེ་སེམས་ཅན་ཁྱད་པར་ཅན་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་བསོད་ནམས་ལ་ལྟོས་ནས་ཕྲ་བའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆར་ཕོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་བྱེད་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གནས་སྐབས་དེ་བཞིན་ནོ། །ལམ་འབྲིང་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཤེས་རབ་མཆོག་སྟེ། ལམ་འབྲིང་གི་རང་བཞིན་བསྒོམ་པ་སྟེ། དེ་ལས་ལངས་ནས་གོས་པ་མེད་པའི་ཆོས་བརྗོད་ཅིང་ངོ༌། །ཆོས་དེ་ཡང་འགྲོ་བ་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པར་འཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏེ། རྒྱུའི་གཙོ་བོ་གཏེར་དུ་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུ་


DTG086_Page_0098
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་མཉམ་པར་གྱུར་པས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་མེད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ལམ་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསོད་ནམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ལམ་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གསོག་དང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དབེན་པས་ན་གསོ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་ཡ་མ་བརླ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་འབྲེལ་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཡ་མ་བརླའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དབེན་པས་ན་སྟོང་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་ན་གསོབ་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་པ་ལ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཡ་མ་བརླའོ། །རྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྤྱད་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ལམ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ཚེ་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་མ་ཡིན་ནམ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བཞིན་དུ་སྤོང་བ་དང༌། ཐོབ་པ་མི་རིགས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱི་རིམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བརྟགས་པ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་དང་གཞན་དང་གཉི་གའི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱེད་པར་འདོད་པའོ། །མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ལུང་གི་ཚད་མས་ངེས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་དང༌། རབ་ཏུ་བསྟན་པ་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གོམས་པའི་ཤེས་པ་ལ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོར་བརྗོད་བྱས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དེ་དག་གིས་མི་མཐུན་


DTG086_Page_0099
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་མེད་པས་ཟད་པ་ཉིད་མེད་ཅིང༌། གཉེན་པོ་བསྐྱེད་པ་མེད་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འཕེལ་བ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཉམས་པ་དང༌། འཕེལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་འབའ་ཞིག་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྗོད་མོད་ཀྱི། ཀྱང་གི་སྒྲས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ཡིན་པས་ལྔ་པོ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གྲགས་སོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིང་ཙམ་མོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྫས་སུ་གནས་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །བདག་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། རློམ་སེམས་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟོགས་པ་ལས་ཉམས་པ་མེད་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་རེག་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་དོན་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅྭ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པའོ།། །།རིམ་པ་བཞིན་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་ཞིག་ནས་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དོན་བྱེད་པར་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འབྲུ་མར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འབྲུ་མར་སྙིང་པོ་འབར་བ་ཕྲད་པ་དང་པོ་ཡིས། །སྙིང་པོ་ཚིག་མིན་ལ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པས་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་མཉམ་པ་ཡང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་དང་བྱེད་པའི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་བསྲེག་པར་བྱ་བ་དང་སྲེག་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་མི་རིགས་པས་ཚིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མེ་ལྕེ་ཕྱི་མའི་སྐད་ཅིག་མས་ཀྱང་དང་པོ་དེ་མེད་པར་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་མ་སྐྱེས་པའི་


DTG086_Page_0100
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་མེད་པས་དེའི་སྙིང་པོ་མི་ཚིག་གོ །མེ་ལྕེ་ཕྲད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྙིང་པོ་དེ་ཚིག་མིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་ན་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་བསྲེག་པར་བྱ་བ་དང༌། སྲེག་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པར་མི་རིགས་པས་ཕྱི་མ་དང་ཕྲད་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །མེ་ལྕེ་ཐ་མའི་སྐད་ཅིག་མ་མེད་པར་ཡང་དང་པོའི་སྐད་ཅིག་མས་ཚིག་མིན་ཏེ། ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོའི་སྐད་ཅིག་མ་མེད་པར་མེ་ལྕེ་ཐ་མས་སྙིང་པོ་ཚིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རེ་རེ་ལ་ནུས་པ་མེད་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མེ་ལྕེ་དང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་སྙིང་པོའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་ལྟོས་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ནུས་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཉིད་ཁྱད་པར་ཅན་མེ་ལྕེའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་མཚན་ཉིད་བསྲེག་པར་བྱ་བ་དང༌། སྲེག་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པས་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་སྐད་ཅིག་མས་སྙིང་པོ་ཚིག་གོ་ཞེས་དོན་གྱིས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེ་བསྟན་ནས་སྐབས་ལ་བབ་པའི་དོན་དང་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དང་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དང་པོའི་སེམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དོན་མ་ལུས་པ་སོ་སོར་སྣང་བ་མ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་རེག་པ་ནི་འདིར་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་དང་པོའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པས་ཀྱང་ནུས་པ་མ་ཡིན་ལ་སེམས་གཉིས་པ་གང་ཡིན་པ་ཁྱད་པར་དུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཐ་མའི་སེམས་བཞིན་དུ་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་འཐོབ་མིན་ཏེ། སེམས་གཉིས་པ་དེ་ཡིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོའི་སེམས་ཀྱང་མེད་པས་ན་འཐོབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་སྙིང་པོ་ཚིག་པ་བཞིན་དུ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རྣམས་སྤྱིར་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་


DTG086_Page_0101
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་ནས། ད་ནི་དང་པོའི་སྐད་ཅིག་མ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྟག་པར་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་གྱི་དོན་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་ལས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་སྐད་ཅིག་མ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ལས་སྡོང་བུ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྐྱེད་ནས་རང་གི་ངོ་བོ་ངེས་པ་འཐོབ་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ས་བོན་དེ་ཡང་སྡོང་བུ་སྐྱེས་པ་ན་འགག་གོ །དང་པོ་དེ་མེད་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དང་པོའི་སེམས་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གཞི་དང་པོའི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་སྦྱོར་བ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ་ཐོབ་ནས་འགག་གོ །ཡང་དང་པོ་དེ་མེད་ན་བྱང་ཆུབ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ཡང་རྒྱུ་ཡིན་པར་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའི་ངོ་བོ་ནས་དང་སཱ་ལུའི་ས་བོན་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྱུང་སྟེ། འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་དང་སཱ་ལུ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་དེ་དག་སྟེ། ས་བོན་དེ་དག་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་མེད་དེ། དམིགས་པའི་རེག་བྱར་གྱུར་པ་ལས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ངེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། རྒྱུ་དེ་དག་དང་མཐུན་པར་འབྲས་བུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དང་པོའི་སེམས་སྐད་ཅིག་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིར་འགྲོ་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནས་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། ཆུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆུའི་ཐིགས་པས་བུམ་པ་དང་པོ་ཐ་མའི་བར་གྱིས་ཉུང་ངུ་ཉུང་དུས་ཀྱི་བར་ཏེ། དང་པོའི་ཆུ་ཐིགས་པ་རིམ་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་དང་བཅས་པས་དེ་ཡོངས་སུ་འགེངས་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་དང་པོའི་སེམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། རིམ་གྱིས་སེམས་


DTG086_Page_0102
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཀར་པོའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཞར་ལ་བྱུང་བ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནས། སྐབས་ལ་བབ་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པར་བཞེད་ནས། སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཟབ་མོ་བསྐྱེད་པའི་སྦྱོར་བའི་འཛིན་པ་ཡང་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དང༌། རྒྱུ་དང་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་རེག་སྟེ། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མཚན་མར་མི་སྤྱོད་པའོ། །དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་མཉན་པ་ཤིན་ཏུ་བསླབས་པའི་ཕྱིར་མཁས་པར་གྱུར་པ་གནོད་པ་མེད་པར་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འགྲོ་ཡང་སྟེ། ཟོང་ཐོགས་ནས་ཕར་འགྲོ་ཞིང་ཚུར་འོང་བར་བྱེད་ཀྱང་མཐའ་གཉིས་ཀར་མི་གནས་ཤིང་ལྟུང་བའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ་མཚོ་དེར་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་སྦྱར་རོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ལས་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་བསྟན་ནས། དེའི་རྗེས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་མཉམ་པར་རྟོགས་པ་ནི་མི་སློབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། བསླབ་པར་བྱ་བ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་མི་སློབ་པའི་དགེ་འདུན་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པའི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པར་བསྒོམ་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྟོགས་པ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་སྙམ་དུ་བདག་སྟོབས་བཅུས་ལུང་བསྟན་བྱང་ཆུབ་རེག་འགྱུར་རློམ་སེམས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སྐྲག་པ་མེད་དེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་ཏེ། འདི་


DTG086_Page_0103
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ནི་བདེ་གཤེགས་ཤེས་རབ་སྟེ། གཉི་ག་མཉམ་པར་རྟོགས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉི་ག་མཉམ་པར་བསྒོམས་པས་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་དབྱེ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་རྣམ་པར་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆུའི་དགོན་པ་དང༌། མུ་གེའི་དགོན་པ་དང༌། ནད་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་དུ་གྱུར་པའི་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་གནས་མཐོང་ནས་ཇི་ལྟར་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་སྦྱང་བར་བྱའོ་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དེ། སྲིང་མོ་གང་གཱའི་ལྷ་མོ་བཞིན་དུ་སྐྲག་པ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟློག་པས་ན། ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ཕྱིར་གོ་གྱོན་ཏེ། ཕྱི་མའི་མུའི་མཐའ་རྟག་ཏུ་ཡུལ་ལ་བརྩོན་ཞིང་དེའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའི་བློ་ནི་རྡུལ་ཙམ་སྐྱེད་མི་བྱེད་དོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་གང་གཱའི་ལྷ་མོའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དགུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་ནས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པའི་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་ནས་དེའི་ཡུལ་རེ་ཞིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་སྤྱོད་བྱེད་ཅིང༌། །ཕུང་པོ་འདི་དག་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་ཤིང་གདོད་ནས་སྟོང་པས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོང་པ་ཉིད་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གོམས་པར་བྱས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ལན་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྦྱོར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མཉམ་པར་མ་བཞག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཆོས་ཉིད་


DTG086_Page_0104
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒོམས་པས་ཡང་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་མཉམ་པར་བཞག་པས་སྐྱེད་པ་ནི། མཉམ་པར་སྙིང་རྗེ་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་བལྟས་ནས་དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་ན་གནས་པའི་བར་སྐབས་དེར་རོ། །མངོན་སུམ་བྱ་བའི་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མ་ཉམས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་པར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་ལས་འདའ་བའི་ཐབས་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་བཟོ་བས་ན་མཁས་པའོ། །དཔའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བརྒྱན་པས་ན་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལྡན་ཞིང་ངོ༌། །ལུས་ཀྱི་སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་སྟོབས་ལྡན་ནོ། །གཞན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་ཕྱིར་མི་ཐུབ་པའོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་བྱས་སོ། །གཞན་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ལུས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་ལ་གོམས་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་རྩལ་ཆོག་ཤེས་པའོ། །འཕོང་ལེགས་པར་བསླབ་པའི་ཕྱིར་འཕོང་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རི་མོ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་བཟོ་གནས་མང་བའོ། །མ་རུངས་པའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་སླུ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་མཁས་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་སྒྲུབ་པའི་ཆོ་ག་ཤེས་པའོ། །སྐྱེ་བོ་དམ་པ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་གཙོར་བྱེད་པས་ན་འགྲོ་དོན་རབ་ཏུ་འདོད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཡང་དགྲའི་གནོད་པ་ཡོད་པ་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཕ་དང་མ་དང་ཆུང་མར་བཅས་ཏེ། བུ་དང་བུ་མོ་ཡོངས་སུ་བསྡུས་ནས། དགྲ་བྱེད་མང་པོས་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པའི་དགོན་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་སྟེ། ཕྱིན་པ་ན་དགྲ་མང་པོ་འོངས་པ་ལ་དེའི་སྒྱུ་མའི་སྒྲུབ་པ་ཤེས་པས་སྲོག་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་ན་དཔའ་བོའོ། །གཞན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་ན་རྟུལ་ཕོད་པའོ། །སྐྱེས་བུ་མང་པོ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། བར་ཆད་བྱེད་པ་མང་པོ་ལས་འདས་ནས་དགོན་པ་ལས་བརྒལ་ཏེ། བདེ་བར་ཕྱིན་ཅིང་གཉུག་མའི་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིར་འོང་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་དེ་ཚེ་ནི་གང་གི་ཚེ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་


DTG086_Page_0105
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དམིགས་པ་མེད་པའི་བྱམས་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པས་བྱམས་པས་བདེ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་འདོད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་དེའི་ཚེ་འདི་ལྟར་ལྷའི་བུ་ལ་སོགས་པའི་བདུད་བཞི་ལས་འདས་ཤིང་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་གྱིས་གཉིས་ལས་ཀྱང་རབ་འདས་ནས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཆོག་ལ་གནས་ཤིང༌། བྱང་ཆུབ་རེག་པར་མི་བྱེད་དེ། བྱ་བ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གནས་པས་གནས་པའི་ཐབས་དང་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མཁའ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་ན་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བརྟེན་ཏེ། མཁའ་ལ་རླུང་བརྟེན། རླུང་དང་བཅས་པ་ལ་ཆུའི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ལ་ཡང་གསེར་གྱིས་གཞིའོ། །དེ་ལ་ཡང་ས་ཆེན་པོ། དེ་ལ་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྟེན་ཏོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཆགས་ཏེ། དེ་འདྲ་སྟེ་རྩ་བའི་རྒྱུ་ལས་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་ནམ་མཁའ་ཇི་ལྟར་གནས་སུ་འགྱུར། རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གང་ལ་གནས་ཡིན་ཏེ། སྨོས་ཀྱང་མི་དགོས་སོ། །འོན་ཀྱང་དེ་གནས་ཡིན་པར་གྲགས་ཏེ། རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་པ་འབྱུང་བ་འདི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་དོན་འདི་བསམ་པར་གྱིས་ཤིག །འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་སྦྱོར་བས། འགྲོ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྣང་བ་དང༌། རང་གི་སྨོན་ནས་ཤེས་པའི་རྒྱུ་དེ་གཉིས་ཙམ་གྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཅན་ནི་རྟེན་ཅན་ནོ། །བྱ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་བྱ་བ་དུ་མ་བྱེད་ཅིང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་བྱ་བ་དུ་མ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ༌། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ལ་མི་རེག་པར་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ལས་འདས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་གནས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཡང་མི་འདོར་བའི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་གི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་གསལ་བ། ཆོས་ཐམས་


DTG086_Page_0106
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་མི་དམིགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཆོག་དེ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་མ་ལུས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བས་ན་ཞི་བའོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ནི་འདི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གཉིས་ཀྱི་བར་སྐབས་དེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་མཚན་མ་རབ་ཏུ་སྒོམ་མི་བྱེད། འདི་ལ་མཚན་མ་མེད་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གནས་པར་གྱུར་པའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གང་འདོད་པ་བཞིན་དུ་མཐའ་གཉིས་སུ་མི་ལྟུང་ངོ༌། །རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་འཛིན་པ་མེད་པས་ན་ཞི་བའོ། །འཁོར་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པས་ན་རབ་ཞི་བའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བའོ། །མཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བར་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་བར་སྣང་འཕུར་བའི་བྱ་ལ་གནས་ནི་གཞིའི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་མེད་དེ། རྣམ་པར་དཔྱད་ན་དེ་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པ་མེད་དོ། །གཤོག་པ་གཉིས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ས་ལ་ཡང་མི་ལྟུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོར་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་སས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་འདས་ལ་མི་རེག་གོ །དམིགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མཚན་མར་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཕོང་ལེགས་པར་ལོབས་པའི་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་གིས་ལེགས་པར་གནམ་དུ་མདའ་འཕངས་ཏེ། མདའ་གཞན་དག་ནི་ཕྱི་བཞིན་རྒྱུད་མར་ལོངས་བཏགས་ནས། དེའི་སྔ་མའི་མདའ་དེ་ས་ལ་ལྟུང་བའི་སྐབས་མི་འབྱེད་དེ། མི་དེ་འདོད་ན་མངའ་དེ་ས་ལ་ལྟུང་བར་འགྱུར། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་མཆོག་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ལ་སྤྱོད་པའི་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0107
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་བསྒོམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་མ་ཆགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་སྲིད་སྟོང་ཉིད་དམ་པ་དེ་ནི་ཐོབ་མི་བྱེད། གང་ཇི་སྲིད་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་ན་དགེ་སློང་ངོ༌། །དཔེར་ན་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ནམ་མཁར་གནས་ཏེ། འགྲོ་བ་འདུལ་བའི་ཕྱིར། ཅིག་ཅར་ངོ་མཚར་གཉིས་ཀྱིས་ཟུང་བྱེད་པས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འགྲོ་དང་འཆག་པ་དང་ནི་ཉལ་དང་འདུག་པ་སྟོན། །སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱོ་བ་མེད་ཅིང་ལེགས་པར་གོམས་པས་དེ་ལ་དུ་བ་པ་མེད་དེ། ཇི་སྲིད་འདོད་པ་དེ་སྲིད་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་སྟོང་གནས་ཤིང༌། ཡེ་ཤེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཐོབ་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཤེས་པས་ཕ་རོལ་སོན་ནོ། །གནས་ངེས་པར་འཛིན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་མེད་དོ། །རྣམ་པ་དུ་མའི་བྱ་བ་བྱེད་པས་ན་འགྲོ་བ་དག་ལ་བྱ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྙིང་རྗེས་སྤྲུལ་པའི་སྤྲིན་སྟོན་ཏོ། །རེ་རེའི་རྣམ་པ་མང་བས་མཐའ་ཡས་སོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱོ་བ་མེད་དོ། །སྤྲུལ་པ་ལེགས་པར་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དུབ་པ་མེད་དོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མི་འགའ་གཡང་ས་ཆེན་པོར་འཇུག་བྱེད་ཅིང༌། །ལག་པ་གཉི་གས་གདུགས་གཉིས་འཛིན་པ་ན་དུས་མ་ཡིན་པར་འཁྲུགས་པའི་ཕྱིར་དུས་མ་ཡིན་པའི་རླུང་བྱུང་བའི་ཚེ་བདག་ཉིད་གཡང་ས་ཆེན་པོར་མཆོང་བར་བྱེད་ཅིང༌། མི་བཟད་པར་ལུས་བོར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བར་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྲིད་དེར་ནི་འདོད་པའི་གནས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་སྙིང་རྗེར་གནས། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱི་གདུགས་ནི་ཡོངས་བཟུང་སྟེ། །ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་མཚན་མེད་སྨོན་པ་མེད་སྤྱོད་པ། །ངེས་པར་


DTG086_Page_0108
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་ཅིང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཐབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ལ་རེག་པ་མེད་ལ་ཆོས་ཀྱང་མཐོང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྨོན་པ་མེད་པའི་ཐབས་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་རིན་ཆེན་འདོད་པ་རིན་ཆེན་གླིང་དུ་འགྲོའོ། །བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་ནི་གླིང་ངོ༌། །གང་གི་ཚེ་ཡང་དེར་ནི་དེད་དཔོན་འབའ་ཞིག་བདེ་བར་འཚོ་བྱེད་ཅིང༌། དེའི་ཚེ་ཡང་རིན་ཆེན་རྙེད་ནས་ཕྱིར་ཡང་ཁྱིམ་དུ་འོང་བ་ལྟར། གཉེན་བཤེས་ཚོགས་ལ་ཅི་ནས་བརྩེ་བ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དབུལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཡིད་མི་བདེ་བར་མི་འཇོག་པ་ལྟར་ཞེས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རིན་ཆེན་གྱི་གླིང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བསམ་གཏན་དབང་པོ་སྟོབས་ཐོབ་པ། གང་གི་ཚེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རེག་པ་འབའ་ཞིག་མངོན་དགའ་བ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡིད་ལ་ཐབས་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཀྱི་ཐབས་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཚོང་པ་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་གཉེར་བ་བརྒྱུས་ཏེ། འཚོང་པ་དང་ཉོ་བའི་ཟོང་གི་རིན་ཐང་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་གྲོང་གང་ཡིན་པར་འགྲོ། །དེར་ཡང་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པར་རོ། །རིན་ཆེན་གླིང་དུའང་མི་གནས་ལ། །རིག་པ་ཁྱིམ་དུའང་མི་གནས་སོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྐུན་མ་ལ་སོགས་པ་ཐག་པ་བསྲིང་བའི་ཐབས་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་མཁས་པའོ། །ནོར་སོགས་པར་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་བསྐྱབ་པར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བས་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པའམ། སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཤེས་པས་ན་མཁས་པ་བློ་ལྡན་ནོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་


DTG086_Page_0109
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཀུན་ལ་མཁས་ཏེ། དེ་དག་གིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་གོམས་པས་ན་མཁས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བས་ན་དེ་དག་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པས་དེ་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ། །བྱ་བ་མ་བྱས་པས་ནི་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མི་གནས་སོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཉེས་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཚུལ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཚད་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བདེ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅིང་འགྲོ་ལ་བྱམས་པ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བྱས་ནས། ཏིང་འཛིན་སྟོང་པ་མཚན་མེད་སྨོན་པ་མེད་སྤྱོད་པ་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་སྟོབས་ཀྱིས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་ནི་མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྒྱལ་བའི་སྲས་དེས་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་འདུས་བྱས་ཡིན་པར་གདགས་ནུས་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དཔེས་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྤྲུལ་པའི་མི་ནི་སྔགས་ལ་སོགས་པས་མིག་བསླད་པས་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་མིའི་ལས་སུ་མི་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། རིག་པས་དཔྱད་ན་སྟོང་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་གང་གིས་ཀྱང་ནི་གདགས་པར་ནུས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོར་སྤྱོད་པས་དེའི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་མིང་གིས་ཀྱང་ནི་གདགས་པར་ནུས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐབས་སྔ་མ་སྔ་མ་ནི་ཐབས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་ཐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུངས་པ་བཞིན་བལྟའོ། །ཐབས་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་འདིར་འདུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་གཞན་


DTG086_Page_0110
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྗོད་པར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་ཉེ་བར་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་གནས་པར་བྱ་བ་སྤྱོད་པ་དང་ནི་དབང་པོ་ཟབ་མོའི་ཆོས་དྲིས་ལ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཐབས་ཤེས་པར་མི་བྱེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སའི་ཆོས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །བསྡུས་ནས་བསྟན་པ་རྒྱས་པར་མི་འཆད་པ་དེ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རྣམ་པ་སྦྱོར་དང་བཅས་རྣམས་དང༌། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་ནི་མཚན་ཉིད་བཅས། །ཐར་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང༌། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཞིང་དག་བླ་ན་མེད་པ་ནི། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་སྟེ། །འདི་ནི་ཐབས་མཁས་བཅས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་རེ་ཞིག་དེའི་རྟགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགྲ་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རྐྱེན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཁམས་གསུམ་དག་ཀྱང་མི་འདོད་དེ། །ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྨི་ལམ་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་མཐོང་འགྲོ་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མི་ལྡོག་ལུང་བསྟན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ། །དེ་བཞིན་དུ། རྨི་ལམ་ན་ནི་སེམས་ཅན་ངན་སོང་གསུམ་གནས་མཐོང༌། །རྨི་ལམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ངན་སོང་རྒྱུན་གཅོད་སྨོན་ལམ་འདེབས། དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་བརླབས་ཀྱིས་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ཚིག་པའི་མེའི་ཕུང་པོ་ཞི་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་དེ་ནི་མི་ལྡོག་ལུང་བསྟན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ། དེ་བཞིན་དུ་མིའི་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་པོའི་གདོན་དང་ནད་མང་བ། བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་མེའི་


DTG086_Page_0111
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕུང་པོ་ཞི་བ་དང༌། འགྲོ་བ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་བློས་ཕན་དང་སྙིང་བརྩེར་ལྡན་པས་འབྱུང་པོས་ཟིན་པ་བསལ་ནས་བདག་བསྟོད་ཅིང་ང་རྒྱལ་སྐྱེ་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་གཞན་དག་ལ་སྨོད་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ། དེ་ནི་མི་ལྡོག་ལུང་བསྟན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།བདུད་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སོང་བ་ནི་རྟགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བདེན་པའི་བྱིན་རླབས་སྣ་ཚོགས་དག །འབྱོར་པས་བདག་ལུང་བསྟན་སྙམ་རློམ་སེམས་འབྱུང་བའམ། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གྱིས་ལུང་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དེའི་ཚེ་རློམ་སེམས་གནས་པ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཆེ་བས་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་འབྱུང་བས་བློ་ཆུང་བ་དང༌། སེམས་ཆུང་བའི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞར་ལས་འབྱུང་བའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་ལས་མིང་གི་གཞི་ལས་འབྱུང་བའི་བདུད་ཀྱི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མ་ལ་སོགས་པའི་མིང་བརྗོད་ཅིང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་བདུད་ཀྱི་ལས་ཏེ། ཉེ་བར་འོངས་གྱུར་ནས། འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། འདི་ནི་ཁྱོད་དང་ཕ་དང་མ་དང༌། ཁྱོད་ཀྱི་གཞན་ཡང་བརྒྱུད་པ་བདུན་མེས་བརྒྱུད་ཀྱི་བར་གྱི་མིང་འདི་ཡིན་ཞིང༌། གང་ཟག་འབྱུང་བའི་རིགས་དང་མིང་འདི་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང༌། དེ་བཞིན་དུ་གང་ཚེ་ཁྱོད་ནི་སངས་རྒྱས་འགྱུར་བའི་མིང་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་དེའི་ཚེ་ཡང་གང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་པའི་མིང་ལྟར་མིང་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་སྨྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཐོས་པས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་ནས་བདུད་ཉེ་བར་འོངས་པས་འདི་ནི་བློ་ཆུང་དུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཞི་ལས་བྱུང་བའི་བདུད་ཀྱི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྦྱངས་སྡོམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཅི་འདྲ་བ་བསོད་སྙོམས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་


DTG086_Page_0112
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པ་ལ་ཁྱོད་སྔོན་ཡང་ཡོན་ཏན་ཚུལ་ཡང་འདི་འདྲ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་སྐད་གང་ཐོས་རློམ་སེམས་ཏེ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསླངས་ཏེ་བདུད་འོངས་པ་དེ་ནི་བློ་ཆུང་བ་བསམ་པ་དམན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་དབེན་པའི་གཞི་ལས་བྱུང་བའི་བདུད་ཀྱི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་དབེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལྗོན་ཤིང་གི་སྐྱེ་བ་འཇིག་པའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་དབེན་པའི་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་རོ། །ཆུ་འབབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རི་སུལ་ལོ། །གྲོང་ལས་རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་ཚད་ཙམ་ན་གནས་པ་ནི་དགོན་པའོ། །འབྲོག་དགོན་པ་ལ་སོགས་པར་སྟག་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དབེན་པའོ། །ནགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ནགས་ཁྲོད་དེ་རབ་ཏུ་སྟེན་བྱེད་ཅིང་གལ་ཏེ་བདག་ལ་བསྟོད་ལ་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་གཞན་ལ་སྨོད་ཅིང་ངན་པར་སྤྱོད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསླང་ཞིང་དེ་ནི་བློ་ཆུང་གི་བསམ་པ་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འོ་ན་དབེན་པའི་གནས་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལུས་འཕགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གྲོང་ངོ༌། །ཙམ་པ་ཀ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུལ་ལོ། །པ་ཏྲ་ལི་པུ་ཏྲ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུལ་འཁོར་ཏེ། རྟག་ཏུ་གནས་བྱེད་ཅིང་གཞན་དུ་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་བསམ་པ་དག་པར་ཞུགས་པས་བྱང་ཆུབ་ལ་བརྩོན་པས་གནས་པའོ། །དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་རྒྱལ་ནི་རང་རྒྱལ་ལོ། །འདོད་པ་གཞན་ཡང་སྐྱེད་མི་བྱེད་དེ། བསྟན་མ་ཐག་པ་དེ་དག་དང༌། མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པ་ནི་དབེན་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་ཀྱིས་དབེན་པར་གསུངས་སོ། །གཞན་ནི་དབེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་པའི་རི་སུལ་ཏེ། སྦྲུལ་ནི་སྦྲུལ་


DTG086_Page_0113
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གདུག་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ལོ་མང་བྱེ་བར་གནས་བྱེད་ཀྱང་གནས་ནི་ཁྱིམ་མོ། །དབེན་པ་འདི་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པ་ཡིན་པར་མི་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྙམ་དུ་རློམ་ན་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་རྙེད་ནས་འདྲེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ང་རྒྱལ་གྱི་ཡུལ་དེ་ཉིད་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་མ་འདས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ན་བརྩོན་པའོ། །བཟོད་པ་ནས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་བར་གྱི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྟོབས་སོ། །བསམ་གཏན་ནི་བཞི་སྟེ་མཉམ་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་རང་བཞིན་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་པོའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཐོབ་པ་དེ་ལ་འདི་ནི་དགོན་དབེན་སྤྱོད་པ་མིན་སྙམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྙས་བྱེད་ན། །དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གནས་ཞེས་རྒྱས་བས་གསུངས། །རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་གྲོང་ངམ་འོན་ཏེ་དགོན་པར་གནས་ཀྱང་རུང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དབེན་པ་ནི་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་བྲལ་ལོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ངེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབེན་པ་དེ་ལས་གཞན་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡོན་ཏན་ཆུང་ངུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟད་པར་བྱེད་ཅིང་འདོར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཉེས་པས་དབེན་ཞིང་འགྲོ་དོན་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའི་བཤད་པའོ།། །།གང་གིས་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཉེས་པ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་དག་དགག་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བསྟན་མ་ཐག་པའི་ང་རྒྱལ་


DTG086_Page_0114
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉེས་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་ངེས་པར་བཅོམ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་འཁོར་བར་ལྟུང་བའི་ཐབས་སྤོང་བས་ན་མཁས་པའོ། །མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་མང་བའི་ཕྱིར་བསམ་པ་དྲག་ལྡན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཚོལ་བ་དེས་ན་ནད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་སྨན་པ་བསྟེན་པ་ལྟར། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ནད་གསོ་བའི་ཕྱིར་གཡེལ་བ་མེད་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཞུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་སྨན་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕན་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པ་དང་སྤོང་བ་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ནི་རྗེས་སུ་གནས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པའི་ས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་རྟོགས་ཏེ། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཞན་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་སྒྲུབ་པའི་ས་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་སྟོན་ཅེས་དོགས་པ་ལ། རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འགགས་པས་ན་འདས་པའོ། འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བྱོན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཞུགས་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་གི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཀུན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་པའི་ལམ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་ཡིན་ཏེ། གཉིས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་མུན་པ་བསལ་བས་ན་བསལ་བའོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་མུན་པ་བསལ་བས་ན་སྒྲོན་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པས་ན་སྣང་བའོ། །ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པ་རྗེས་སུ་སྟོན་པས་སྟོན་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་


DTG086_Page_0115
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་དག་སྟོན་པའི་ཕྱིར་འདི་དག་ཉིད་ཁོ་ན་སྒྲུབ་པའི་ས་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །ཞར་ལ་བྱུང་བ་བསྟན་ནས་ད་ནི་སྐབས་ལ་བབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྟགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་དེ་དང་འདྲར་ཤེས་ཤིང༌། དེ་བས་ན་ཆོས་རྣམས་སྟོང་ཞིང་མཚན་མ་མེད་པར་རབ་ཤེས་ན། གང་གི་ཚེ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྟགས་ལ་སྤྱོད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་བདེ་གཤེགས་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པ་ཡིན། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམས་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བར་གཞག་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་དང་བདག་གིར་ཞེན་པས་ཁམ་གྱི་ཟས་ལ་སོགས་པ་འདོད་བྱེད་ཅིང༌། འདོད་པ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་དུ་ཡོངས་སུ་རྡོག་པས་འཁོར་བ་སྒྲུབ་པ་དང༌། སྲུང་བ་མི་ཟད་པའི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཆགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པས་དེས་སྐྱེ་བོ་སྲུང་བ་རྟག་ཏུ་འཁོར་རོ། །ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བདག་དང་བདག་གི་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་གཉིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་མིན་ཏེ་སྟོང་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་མདུད་པ་བོར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་རང་ཉིད་བཅིངས་པ་སྟེ་གྲོལ་བར་དཀའ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐ་སྙད་ལ་མི་མཁས་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་སྟེ། བྱིས་པ་བཞིན་གྲོལ་བར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཅི་འདི་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་སྟོན་པར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་དུག་མེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་དུག་ཏུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དུག་ལངས་ཏེ་མི་ལ་ཁྱབ་པའོ། །དུག་དེ་ཁོང་དུ་སོང་བ་མེད་ཀྱང་བརྒྱལ་བར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་མ་སྐྱེས་


DTG086_Page_0116
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་ཡང་བྱིས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྦྱར་ཏེ། འདི་ནི་བདག་གོ །འདི་ནི་བདག་གི་ཆོས་སོ་སྙམ་མོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། བདག་ཡོད་པ་ནི་གཞན་དུ་ཤེས། །བདག་གཞན་ཆ་ལས་འཛིན་དང་སྡང༌། །དེ་གཉིས་དང་ནི་འབྲེལ་པ་ལས། །ཉེས་པ་མ་ལུས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་དེས་ཀྱང་དེ་དག་ཉིད་དུ་དབེན་ཞིང་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བྱིས་པས་སྒྲོ་བཏགས་སོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ནུས་པ་ལས་བཟློག་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །བདེན་པ་གཉིས་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་ནས་གཉི་ག་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཛིན་པ་སྟེ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྟན་ནས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་བདག་དང་བདག་གི་ཆོས་སོ། །ཇི་ལྟར་མི་དམིགས་པ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བྱང་བར་གསུངས། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འདི་ལ་གང་ཡང་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པས་གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་འགྱུར་མེད་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་རྟོགས། །ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ལྟར་དེའི་རྟགས་ཤེས་པར་བྱས་ནས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཛམ་བུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཛམ་བུའི་གླིང་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་གནས་པ་མ་ལུས་པ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ལོ་སྟོང་བྱེ་བ་མང་པོར་སྦྱིན་པ་བྱིན་བྱས་ལ། དེ་དག་ཀུན་ནི་གཞན་ཡང་ངོ༌། །འགྲོ་བའི་དོན་མངོན་པར་འདོད་པ་ནི་དོན་ཏེ་ཆེད་དུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱུར་ཡོངས་བསྔོ་ཡང༌། གང་ཟག་གཞན་གང་ཞིག་གིས་རྩེ་མོ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལ་བརྩོན་པ་ཐ་ན་ཉི་མ་གཅིག་ཅིག་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐུན་བྱེད་ན། འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གང་ཟག་སྔ་མའི་བསོད་ནམས་ལ་ལྟོས་


DTG086_Page_0117
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་སྔར་བསྟན་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྦྱིན་པའི་ཕུང་པོས་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུའི་ཆར་ཡང་ཕོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཡེལ་བ་མེད་པར་རྟག་ཏུ་ཤེས་རབ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་ལྷག་མའོ། །ཡུལ་འདི་འབའ་ཞིག་ལ་གོམས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་སྙིང་རྗེ་ཡང་གོམས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ཚེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མེད་དེ། མངོན་པར་ཞེན་པས་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པར་མི་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་རྟགས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མཁས་པའོ། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་གནས་འགྱུར་རོ། །དུས་རྟག་ཏུ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་སྟེར་བའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་འཁོར་བསོད་སྙོམས་དོན་ཡོད་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་དོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་རབ་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་འདིར་རང་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་དུས་ཡུན་རིང་པོར་བཅིང་བའི་ལྷ་མི་ངན་སོང་གསུམ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དགྲོལ་བར་ཡང་དག་པར་འདོད་པས་ལམ་ཡངས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་སྟོན་པར་འདོད་པས་ཞེས་སྔ་མ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་བས་ན་ཉིན་མཚན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྙིང་རྗེ་དང་བཅས་པ་འདི་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དོན་དེ་ཉིད་ཁོ་ན་ཞེས་དཔེས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མི་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་སྔོན་ཆད་མ་རྙེད་པའི་རིན་ཆེན་མཆོག་སྟེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་དུས་གཞན་ཞིག་རྙེད་པར་གྱུར་ཏེ་དགའ་བ་ལས། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པས་བག་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། རྙེད་པ་སྟོར་ན་ནི་དེ་ལ་སྟོར་བར་མི་འདོད་པ་དང་མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རིན་ཆེན་འདོད་པས་རྟག་ཏུ་སྡུག་


DTG086_Page_0118
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྔལ་ལོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཞུགས་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་བའི་སྙིང་རྗེ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དོར་བར་མི་བྱའོ། །རིན་ཆེན་དོར་བ་རྙེད་པ་ལྟར། །འདི་ལྟར་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་གཏུམས་ནས་རབ་ཏུ་བརྩོན་པས་སེམས་ཅན་འཛིན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དུས་ཡུན་རིང་པོར་གོམས་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའི་བཤད་པའོ།། །།སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་དག་གིས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ཐུན་མོང་གི་འབྲས་བུ་བསྟན་ནས། ཁྱད་པར་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས། ཉི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཉི་མ་སྤྲིན་དང་བྲལ་བས་གསལ་བར་འཆར་བའི་འོད་ཟེར་དྲ་བ་ཅན། །མུན་ནག་ཐིབས་པོའི་མུན་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་འཆར་བ། །རང་གི་འོད་ཀྱིས་འཕྲོ་བ་སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་སྲོག་ཆགས་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་དང༌། པ་བ་སངས་དང༌། ཕུར་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྐར་མའི་ཚོགས་དང་ཟླ་བའི་འོད་ཀུན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད། མཁས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཐིབས་བོ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ནས་འགྲོ་བ་ཀུན་དང༌། དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་མང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་འཕེལ་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པས་སྤངས་པ་ཆེ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གཉེན་པོ་ཐོབ་པ་ཡང་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བུ་ཞིག་བྲན་རྣམས་ལ་བགོ་བཤའ་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནོར་གཏོང་ངོ༌། །ལུགས་ཀྱི་བསྟན་


DTG086_Page_0119
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པས་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་དོན་འདོད་པའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀུན་ལས་དེ་ཉིད་གཙོར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱིས་བསྟེན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འགྲོ་བྱ་འོས། འདི་ནི་ད་ལྟར་ན་ཡང་སྟེ་དབུལ་པོའི་གནས་སྐབས་ན་སེམས་ཅན་མང་པོའི་ཕྱིར་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པས་དགའ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་ཅོད་པན་བཅིངས་པར་གྱུར་པ་རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གནས་པས་སེམས་ཅན་མང་པོ་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པར་སྤྱོད་མཁས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཉེན་པོ་ཐོབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ན་ཉམས་པ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་བདུད་རྩི་སྦྱིན་པར་བྱེད་པས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་དགའ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ད་ལྟ་ན་ཡང་སྟེ་ཆུང་དུ་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་སེམས་ཅན་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་བདེ་བ་ལ་བརྩོན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་གནས་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་བདེ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་སྔ་མ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ལྟར་གཉེན་པོ་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་བས་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པས་བདུད་བརྩོན་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་བདུད་ནི་ཟུག་རྡུ་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་སྟེ། ཡིད་མི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། ཟུག་རྔུ་དང་མྱ་ངན་གྱི་དོན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡིད་མི་བདེ་ཉམ་ཆུང་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་ལས་འདི་ཡིད་ནུར་འགྱུར་ཞིང༌། འཇིགས་པ་བསྟན་ཕྱིར་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སྲེག་ཅིང་སྐར་མདའ་གཏོང་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟ་ན་ཡང་བར་ཆད་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །གང་ཞིག་ལ་མི་ནུས་ཤེ་ན། ལན་དུ་གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་མཁས་པར་གྱུར་


DTG086_Page_0120
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སྙིང་རྗེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་དག་པའི་བསམ་པ་དང་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ལྡན་པས་ཉིན་མཚན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་མཆོག་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དོན་ལ་ལྟ་བ་དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་གོམས་པས་ལུས་སེམས་ནི་ཉེ་བར་མཚན་པའི་ཕྱིར་དག་ཀྱང་ངོ༌། །མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་བྱ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པ་གང་ཅུང་ཟད་ལ་ཡང་མི་གནས་པར་གྱུར་པ་ལ་ནག་པོའི་ལས་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནག་པོའི་རྩ་ལག་རྣམས་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་རོ། །ལམ་ལ་ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་པ་ལ་ནི་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གི་གནས་སུ་ངག་གི་རྩོད་པ་ནི་འཐབ་པའོ། །རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ལ་སོགས་པར་སོང་ནས་འཐབ་པ་ནི་རྩོད་པའོ། །ཕན་ཚུན་སྡང་བར་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་འགལ་བའོ། །ཁྲོ་བས་སྐྱེད་པའི་སེམས་མ་རུངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་བའོ། །དེས་འཇུག་པ་ཐོབ་པས་བདུད་ནི་དགའ་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ཉིད་མཆོག་ཏུ་ཉམས་པ་བདེར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དེ་གཉིས་འཐབ་མོ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པས་དེའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ལས་ནི་རིང་འགྱུར་སྙམ། དེ་བཞིན་དུ་དེ་གཉིས་ཕན་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པ་དང༌། སྤོང་བའི་ཐབས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལས་རིང་དུ་འགྱུར་ཞིང་ཤ་ཟ་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དེ་གཉི་ག་བཀག་པའི་འཐབ་མོ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་ཅིང་བདག་ཉིད་བསྟོད་པས་དམ་བཅས་པ་ཉམས་པ་བྱེད་པར་འགྱུར། གང་གི་ཚེ་ཞེ་སྡང་ཤས་ཆེ་བས་མི་བཟད་པས་གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་མི་བཟོད་ཅིང་བཟོད་དང་བྲལ་ལ་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཡོད། དེ་ཚེ་བདུད་རྣམས་ཕྱོགས་དང་བཅས་ཏེ་མང་པོ་དགའ་བར་འགྱུར་ཏེ། བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་བདུད་ཀྱི་སྡེ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་འཐབ་མོ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཇི་ལྟ་བུས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅེ་ན། ལུང་བསྟན་མ་ཐོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་གིས། །ལུང་མ་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་བསྟན་ཐོབ་པ་ལ་ཡང་སེམས་ཁྲོས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྐྱེད་ཅིང་སུན་དབྱུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་རྩོད་པ་རྩོམ་བྱེད་ཅིང་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་ན། དགེ་


DTG086_Page_0121
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་བསོད་ནམས་མི་སྐྱེ་བས་ན་ཐ་བ་སྐྱོན་ལྡན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ཇི་སྙེད་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་འཐབ་མོ་ལ་སོགས་པའི་སྡིག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཉེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་མི་གཏོང་བར་འགྱུར་བས་གཞི་ནས་གོ་ཆ་བགོ་དགོས་སོ། །འདི་ལྟ་བུས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཐབས་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པས་བྱང་ཆུབ་རེག །དེ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་འཐབ་མོ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བགེགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་འདི་བཟང་བ་མིན་སྙམ་དྲན་པ་སྐྱེད་བྱེད་ཅིང༌། །སྡིག་པ་བཤགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་སོ་སོར་བཤགས་པར་བྱེད་ཅིང་གང་སུ་ཡང་རུང་བ་ལས་ཕྱིས་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ནོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ངེས་པར་བྱས་ནས་ཐབས་ཀྱིས་སམ། གང་ཟག་དེ་ཉིད་ལ་མགུ་བར་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ཆོས་འདིར་སློབ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་མཁས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པའི་བཤད་པའོ། །། །ང་རྒྱལ་དང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་སྔར་དགག་པ་བྱས་ནས། དེ་བཞིན་དུ་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པའི་ཚེ་དོན་དམ་པར་གང་ཡང་བསླབ་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ནམ། སློབ་པ་པོའི་བདག་ཉིད་དེ་བྱེད་པ་པོའི་རང་བཞིན་ནམ། བསླབ་པར་བྱ་བའི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉིད་དེ། མ་བསླབ་པའམ། མི་སློབ་པའམ། བསླབ་པར་མི་བྱ་བའི་ཆོས་སུ་མི་རྟོག་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་བསླབ་པ་དང༌། བསླབ་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་གཉིས་འཁོར་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་མི་རྟོག་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སློབ་སྟེ། ཕན་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པ་དང་སྤང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གང་སློབ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་འདིར་སློབ་པ་ནི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་པའོ། །


DTG086_Page_0122
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་དང་བྲལ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་དེ་ལྟ་བུའི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རིམ་པ་ལས་མ་འདས་པར་བསྟན་མ་ཐག་པའི་བསླབ་པ་འདི་ཤེས་པ་དེ་ནི་གཞན་ཡང་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པས་བསླབ་ཉམས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་མི་འགྱུར། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་མཉེས་བྱ་ཕྱིར་འདི་ནི་འདི་ལ་སློབ་པོ། །བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སློབ་པ་ནི་བསླབ་ལྷག་བསླབ་ལ་མཁས་ཏེ་དངོས་པོར་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མཁས་པ་འོད་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མཁས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཅན་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་མངའ་བའི་ཕྱིར་འོད་བྱེད་དོ། །དགེ་བ་མ་ཡིན་སེམས་གཅིག་ཙམ་ཡང་སྐྱེད་མི་བྱེད། ཉེ་མ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་སྟེ། བར་སྣང་ལ་འོད་ཟེར་བརྒྱ་ཕྲག་བཀྱེ་བས། མདུན་གྱི་བར་སྣང་ལ་ནི་མུན་པ་མི་ག་ནས་བཞིན། དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པས་ཡོན་ཏན་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསླབ་པར་བྱ་བ་གཞན་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་ལ་སློབ་པར་བསྟན་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་ལ་བསླབ་པར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལེགས་པར་སྦྱངས་པས་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལ་བསླབས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་ཐམས་ཅད་འདིར་ནི་འདུས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚངས་པའི་དྲ་བས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་གཉིས་འདུས་པར་བསྟན་ཏེ། དེས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འདུས་པར་འགྱུར་རོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ནས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་


DTG086_Page_0123
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེ་བ་སྔ་མས་འཕངས་པའི་ཚེ་འགག་པ་ནི་སྲོག་གི་དབང་པོ་འགག་པའོ། །དབང་པོ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དམིགས་པ་དབང་པོའི་གྲོང་གི་ཚོགས་དེ་དག་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཆོག་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་ན་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་ལ་བསླབ་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབས་པས་ཐམས་ཅད་བསླབས་པ་ཡིན་ན། ཉན་ཐོས་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་འབྱུང་བས་དེ་དག་སྐྱོན་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རང་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་དེས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་དུ་སློབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཡང་དེ་ལ་མི་གནས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ཡང་མི་སྐྱེད་དེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་འདི་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསླབ་བྱ་ཡིན་སྙམ་ནས་དེའི་ཕྱིར་སློབ་ཀྱི། དོན་དེ་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པས་སྐྱོན་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བསླབ་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའི་བཤད་པའོ། །། །རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་འཕེལ་བའི་བརྟན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་ལྡོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཁྱད་པར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བསམ་པ་ཐག་པས་ཡི་རང་བ་དེའི་ཚེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་རི་རབ་སྲང་ལ་གཞལ་བས་ཚད་གཟུང་བར་རུང་གི །རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་དགེ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བརྟན་པའི་ཚད་ནི་གཟུང་བར་མི་ནུས་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ནོ། །ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་གཞན་དག་ལ་ཡང་བསྟན་པའི་ཚད་


DTG086_Page_0124
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉེ་བར་གཟུང་བར་མི་ནུས་སོ། །བསྟན་པ་དེ་ལྟ་བུས་བརྟན་པའི་སེམས་གནས་པ་བརྗོད་པར་བརྟན་པའི་ཕྱིར། དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགེ་བའི་དོན་གཉེར་རོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕན་པར་འདོད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་ཀུན་གྱི་བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པ་ལའང་ཡི་རང་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་བསོད་ནམས་ལྷག་པའི་རང་བཞིན་སེམས་བརྟན་པ་ཐོབ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིམ་གྱིས་རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ནས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ལུས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཏེ་འགྲོ་ལ་ཆོས་སྦྱིན་བྱེད། འདིར་ཡང་རྟགས་ལ་སོགས་པ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞིའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆའི་རྗེས་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཡང་འདི་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ལ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་སྤང་བར་བྱ་བ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པས་མི་རྟོག་པའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀུན་སྟོང་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྒྲོ་བཏགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པའི་ཕྱིར་སྤྲོས་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཇི་སྐད་བསྟན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པས་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་གོ །ཐམས་ཅད་ཟློག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་ནམ་


DTG086_Page_0125
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཁའ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཕན་ཚུན་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འགལ་བ་མེད་དོ། །གང་གི་ནམ་མཁའི་ཁམས་དེ་དང་ནི་ནམ་མཁའ་དེར་ཡུལ་འགའ་ཞིག་ཏུ་རྣམ་པ་འགས་འགལ་བ་ཐོབ་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གང་གི་སྒྲས་འཕངས་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་རང་ལ་རང་བྱེད་པ་འགལ་བས་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་སྤྱོད་མཁས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་ནས་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གང་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་བསྟན་ནས། དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བོའི་དབུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་བྱེད་པས་སྤྲུལ་པའི་སྐྱེས་བུ་འདི་སྙམ་དུ་ཉེ་བར་གནས་པའི་སྐྱེས་བུ་ལྟད་མོ་པའི་ཚོགས་འདི་དག་མགུ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སྤྲུལ་པ་དེ་ཉིད་སྐྱེས་བུའི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་སྣང་བའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་ནས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་དེ་ཉིད་བྱ་བ་བྱེད་པར་ལྟ་པ་པོས་མཐོང་བ་ནི་རང་གི་ང་རྒྱལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་མཐོང་ཡང༌། གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཡང་སྤྲུལ་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་ལ་ལུས་མེད་སེམས་མེད་ངག་གི་རང་བཞིན་ཡང་མེད་མིང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ནི་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམ་ཡང་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་ནས་འགྲོ་བ་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་དགྲོལ་མི་སེམས། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡང་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་བ་སྣ་ཚོགས་ནི་རྣམ་པ་དུ་མ་སྣ་ཚོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་བྱ་བ་མང་པོ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོན་ཀྱང་ཇི་


DTG086_Page_0126
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྤྱོད་དོ། །ཡང་གང་ཞིག་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཉིད་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྤྲུལ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་མཛད་པ་བྱེད་ཀྱང་བྱེད་པ་དེ་ལ་ང་རྒྱལ་མང་པོ་དང་འདྲེགས་པ་ཅུང་ཟད་སྐྱེ་མི་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པ་ལས་སྤྱོད་པ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྟོན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྤངས་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་དོན་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། ཤིང་མཁན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཤིང་མཁན་ནི་ཤིང་འཇོག་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསླབ་པའི་མན་ངག་ལོབས་པས་ན་བཟོ་བའོ། །རིག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མཁས་པའོ། །སྐྱེས་པ་བུད་མེད་དང་འདྲ་བ་ཤིང་ལས་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་བཟོ་བྱས་པ་དེ་ཡང་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་མ་ཐག་པའི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྤངས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སྤྱོད་པ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྤངས་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་བྱེད་པར་མ་ཟད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བསྔགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྤངས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་


DTG086_Page_0127
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པའི་ལྷའི་ཚོགས་གཙོ་བོ་མང་པོ་དག་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་ཀྱང་འཚལ་བར་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་སྙེད་བཞུགས་པ་ཡང་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པའི་ཕྲེང་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པར་མཛད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་གཱའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་བ་མ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་ཀུན་ཡོངས་སུ་བསྔགས་པ་བཟུང་སྟེ་བདུད་དུ་གྱུར་ལ། བ་སྤུ་ཉག་རེ་ལས་ཀྱང་བདུད་ཀྱི་ཚོགས་དེ་སྙེད་སྤྲུལ་བྱས་ཀྱང༌། དེ་དག་ཀུན་གྱིས་མཁས་ལ་བར་ཆད་བྱ་མི་ནུས། །དེ་ལྟར་ལྷའི་བུའི་བདུད་ལས་འདས་པར་ལན་མང་དུ་བསྟན་ནས་ཕྱིར་བདུད་བཞི་ལས་འདས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་གཏོང་བ་དང༌། ལྷག་པར་དམ་བཅས་པའི་དོན་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་བདེན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ན་བདེ་གཤེགས་བྱིན་རླབས་ཅན་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཚིག་ཉམས་པ་མེད་པས་ན་མཁས་པའོ། །ལུས་ཀྱི་སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ན་སྟོབས་ལྡན་ནོ། །སེམས་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་མི་ནུས་པས་ན་ཐུབ་པར་དཀའ་བའོ། །དེ་བས་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བདུད་བཞིས་རབ་ཏུ་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་སྦྱར་རོ། །ད་ནི་རྒྱུ་གང་དང་བཅས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཡུམ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་ཡུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཆེད་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཅིང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་གཞུང་གི་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟོད་ཅིང་སེམས་མོས་པ་ནི་མོས་བྱེད་ཅིང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་


DTG086_Page_0128
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུམ་འདི་འཆད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡི་གེར་བྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ནས་བྱིན་ཏེ་བསམ་པ་ཐག་པས་སྒྲུབ་པར་མངོན་པར་བརྩོན་བྱེད་ན། དེས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཐབས་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དཔེས་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་བསྟན་པ་མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེལ་བའི་ནུས་པ་ཡོད་པར་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ནི་གནས་མེད་དོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་བར་སྣང་ནི་ནམ་མཁའོ། །སྤྲིན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་གནས་པར་གྱུར་པའོ། །དཔེར་ན་རིག་སྔགས་འཆང་གིས་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་སྔགས་མཐུས་མེ་ཏོག་ལྡན་ཞིང་བྱིན་གྱིས་རློབ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །བསྟན་མ་ཐག་པའི་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་གསལ་བས། །རྟོགས་པར་བྱེད་པ་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གཟུང་བར་སྒྲོ་བཏགས་པར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གཟུང་བར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་དམིགས་པ་མེད་དོ། །འཆད་པར་བྱེད་པ་སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །ལྟ་བར་བྱེད་པ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་གཞག་པ་ལ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྤངས་པས་དེའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགའ་བས་འདི་གནས་སོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་རྒྱུ་དང་བཅས་པས་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་དེ་དག་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་


DTG086_Page_0129
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་དག་གནས་སམ་ཞེ་ན། ལན་དུ་དགྲ་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་རྣམ་ཐར་དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་མ་གཏོགས་པར། །རེ་ཞིག་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང་བཅས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་ཞི་བའོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་པས་ཉེ་བར་ཞི་བས་རབ་ཞིའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བདེ་ལྡན་ནོ། །ཇི་སྙེད་དེ་དག་གི་མཆོག་ཏུ་འདི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་དུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་རྣལ་འབྱོར་གྱི་གོང་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཇི་ལྟར་མ་རྟོགས་ཤེ་ན། ལན་དུ་འདབ་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འདབ་ཆགས་མཁའ་ལ་གནས་ཀྱང་ལྟུང་བའི་གེགས་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་གཤོག་པ་གཉིས་ལ་ནུས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉ་ནི་ཆུ་ལ་གནས་ཀྱང་འཚུབས་ཏེ་འཆི་བ་མེད་དེ། རང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཐོབ་པའང་དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་སྟོབས་དང་ཕ་རོལ་སོན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་བསྐྱེད་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་བས་ན་དོན་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་འདི་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡོན་ཏན་མཆོག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་མཆོག་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཏུ་རྨད་བྱུང་འདོད་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་སྦྱིན་པར་འདོད་པ་ནི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་རབ་མཆོག་དམ་པ་སྦྱིན་འདོད་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕན་མཛད་རྣམས་ཀྱི་


DTG086_Page_0130
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་མཆོག་དམ་པ་འདི་ལ་བརྟེན་པར་གྱིས། ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་སྙིང་པོའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཡང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དོན་གང་ཞིག་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འདོད་པའི་ཡུལ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསླབ་པ་གང་ཇི་སྙེད་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པར་འགྲོ་བའི་དེད་དཔོན་དུ་གྱུར་པ་འདྲེན་པས་བསླབ་པ་བརྗོད་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཀུན་གྱི་ནང་ན་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་བསླབ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡོད་པ་དང་ལྡན་བཞིན་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཆོག་དང་གོང་ན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མཁས་པ་གང་ཞིག་བསླབ་ཀུན་ཕ་རོལ་འགྲོ་འདོད་པས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདིར་སློབ་སྟེ། བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཞར་ལ་བྱུང་བ་རྫོགས་ནས་ད་ནི་སྐབས་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མི་དམིགས་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ཐོབ་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་གྱི་མཆོག་གོ །འདིས་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཡིན་པར་གཟུང་ངོ༌། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་བསྐྱེད་པས་མཐོང་བའི་ལམ། སྔོན་མེད་པའི་ཆོས་ཉེ་བར་སྐྱེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་དམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་འབྱུང་བ་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་བདེ་དང་སྐྱིད་པའི་མཛོད་དོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཉེ་བར་གཟིགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་འདས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བྱོན་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན་ད་ལྟར་ཉིད་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པས་ན་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སོ་


DTG086_Page_0131
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་ཉིད་ས་བཅུ་དང་འབྲེལ་པ་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ངེས་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་མཐོང་བའི་ལམ་ལས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཐམས་ཅད་འཁྲུངས་སོ། །འཁྲུངས་པར་འགྱུར་རོ། །འཁྲུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་བརྙེས་པས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཐོང་བའི་ལམ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པར་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤིང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ཤིང་དང་འབྲས་བུ་མེ་ཏོག་ནགས་ཚལ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ས་ལས་སྔོན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་ཞིང་འཐོན་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་དང་ལྡན་པས་འབྱུང་བའོ། །འོན་ཀྱང་སའི་ཚད་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཁུར་གྱིས་མནན་པས་ཟད་པར་འགྱུར་བ་མེད་ལ། ཤིང་ལ་སོགས་པས་འཕེལ་བ་ཡང་མེད་དོ། །སྐྱོ་བ་ཡང་མེད་དོ། །ངལ་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུབ་པ་ཡང་མེད་དེ། མི་སྣང་བར་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། རྒྱལ་བའི་སྲས་དང༌། ཉན་ཐོས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །རང་རྒྱལ་ཏེ་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ལྷ་རྣམས་དང༌། འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་ཆོས་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། །ཟག་པ་མེད་པ་དེ་དག་ཀུན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐོང་བའི་ལམ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་ཟད་པ་མེད་ཅིང་ངོ༌། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའི་ལམ་རྟོགས་པས་ཅུང་ཟད་འཕེལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་ནས། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་གོ་སླ་བའི་ཕྱིར་གཞི་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ། རེ་ཞིག་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་


DTG086_Page_0132
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུ་ཡིན་པར་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སེམས་ཅན་ཡོན་ཏན་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཐ་མའོ། །རྫས་ལ་སོགས་པ་འབྲིང་དང་ལྡན་པ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་མཆོག་ཡིན་པར་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཀག་པའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ཀུན་མ་རིག་ལས་བྱུང་བ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུངས། དེ་བཞིན་དུ་འཕེན་པའི་ལས་ཀྱི་ཚོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དུས་ཇི་སྙེད་ཀུན་དུ་འཕངས་པར་འཇུག་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་འཁྲུལ་འཁོར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ནི། མ་རིག་འཁྲུལ་འཁོར་དེ་ནི་ཟད་མེད་འཕེལ་བ་མེད། །སྔོན་མ་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཚུལ་ལོ། །རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐབས་ཀྱི་སྒོའོ། །རྩ་བའོ། །དེ་ཀུན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། དེ་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་འཕེལ་བ་ལས་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་ནས་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌། །ཇི་སྲིད་མི་འཁོར་བའི་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གོམས་པར་བྱས་པའི་ལམ་ལ་ཟད་མེད་འཕེལ་བ་མེད་དོ། །རྣམ་པ་གང་ཞིག་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་ཡོན་ཏན་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་སྐྱེ་མེད་ཟད་པ་མེད་དེ་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་ཉི་མ་སྤྲིན་གྱིས་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བས་མུན་པ་བསལ་བའི་ནུས་པ་རང་ལ་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་མ་


DTG086_Page_0133
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིག་ཐིབས་པོ་བཅོམ་ནས་རང་བྱུང་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་བཀྲམ་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་མེ་ཏོག་བཀྲམ་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པའོ། །། །བསྒོམ་པའི་ལམ་འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་སྤང་བར་བྱ་བ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ལས་སྤང་བར་བྱ་བ་གཉིས་བསྟན་པར་བྱ་བར་བཞེད་ནས། བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དབྱེ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དབྱེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་བཞི་ལས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ལུགས་ལས་བཟློག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པ་དམིགས་པ་ནི་གནས་མེད་དོ། །གཟུང་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སྤངས་པས་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་མཐུ་ཆེན་ལྡན་པའོ། །རྟེན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་གཟུང་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར། གནས་སྐབས་དེ་ལ་གནས་པ་མེད་པས་གནས་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་རྟེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དམིགས་པའི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་བཞི་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་དམ་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་འཕགས་པས་ན་མཆོག་གོ །ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སྤངས་བར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྟན་མ་ཐག་པའི་བསམ་གཏན་མཆོག་ལ་གནས་པར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སྤངས་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་མཆོག་ཐོབ་པའོ། །གང་གིས་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང༌། གཟུགས་ཅན་གྱི་བསམ་


DTG086_Page_0134
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། ཡང་གི་སྒྲས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཅིག་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཏུ་ལྡན་པར་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དམ་པའོ། །ཡང་དག་པ་དེ་དག་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་གྱི་རང་བཞིན་འདི་དག་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་མཆོག་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་དང་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཕན་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་བྱ་བ་ལྷག་མ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་པའི་འབད་པ་མི་བྱེད་པས་ན། ཟག་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ངོ་མཚར་རོ། །འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རྨད་བྱུང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ལ་སྤྱོད་པས་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །འདི་ལྟར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་སྟེ། དམིགས་ཀྱང་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུའི་མཚན་མ་ཉིད་མེད་དོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་ལ་གནས་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་ལྷག་མ་སྦྱང་བའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་རང་གི་ལུས་བདག་ཉིད་ཞིག་པར་གྱུར་ཀྱང་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་སྤངས་ནས་འདོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གང་ཡང་རུང་བར་འདོད་པར་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པར་སྐྱེའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དོན་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཛམ་བུ་གླིང་མི་ཞིག་སྔོན་ཆད་ལྷ་ཡུལ་དེ་ནམ་ཡང་ལྷའི་ཡུལ་གཞན་འཕུལ་དབང་བྱེད་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་མ་ཕྱིན་པ་ནི་མ་ཐོབ་པའོ། །ཕྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པས་སོང་སྟེ། རྗེས་སུ་ཐོབ་ནས་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཡུལ་དེ་རྣམས་མཐོང་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་འདིར་འོངས་པར་གྱུར་ན་


DTG086_Page_0135
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆགས་པར་མི་བྱེད་ལྟར་ཏེ། སྔ་ན་མེད་པའི་བདེ་བའི་རྒྱུ་ལའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཞི་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་མཆོག་གོ །བསམ་གཏན་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དྲན་ཡང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་གནས་ཏེ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞི་བར་བྱེད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་བརྩོན་ཏེ། ཕྱིར་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཟུགས་མེད་པ་སྤངས་ཏེ། འདིར་འདོད་པའི་སྒྲ་ནི་འདིར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་གཟུང་སྟེ། ཁམས་གར་འདོད་པར་སྙིང་རྗེ་བ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་ཉེས་པས་ཀྱང་རྗེས་སུ་གོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆུའི་པདྨ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱིས་པའི་ཆོས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་ཆོས་མི་གནས་སོ། །འདིར་ཡང་གནས་པར་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མ་གཏོགས་པ་རྩོད་པ་གཞན་དང་གཞན་རྒྱུད་པས་རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་བསལ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་རྟེན་མེད་ན་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། རང་གི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྦྱངས་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དགོངས་པ་ལས་གཞན་ལས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་དོན་དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་སུ་མོས་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཏེ། ཡང་སྣོད་གདགས་པ་བསྟན་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། ནངས་ཀྱི་གོང་ན་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པ་བཞིའི་རང་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་སྐྱེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བར་མི་བྱེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་ཞི་གནས་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་འགོག་པས་ཡོན་ཏན་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་འབྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ནས་དེའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་རྗེས་སུ་གོས་པའི་ཆགས་པ་


DTG086_Page_0136
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ལན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་གིས་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་གྱི་གཏེར་རྣམས་རྙེད་གྱུར་ནས། དེ་ལ་འདོད་པའི་བློ་ནི་བསྐྱེད་པར་མ་བྱས་ཏེ། །རང་ལ་དགོས་པ་མེད་ལ། གཞན་གྱིས་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་པུས་ཡང་གཏེར་ཏེ་ཡང་དུས་གཞན་ཞིག་ན་དེ་དག་ཡོངས་བླངས་ཤིང༌། བླངས་ནས་ཁྱིམ་དུ་སོང་ནས་ཆགས་པ་མེད་པར་རང་གི་གཉེན་རྣམས་ལ་དགོད་དོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་པོ་ཉིད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཞི་བ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་སྦྱིན་ཞིང་དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་བསམ་གཏན་བདེ་ལྡན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དབྱེ་པས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་ནས་ཆགས་པ་མེད་པར་བཏང་སྟེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་དབང་གིས་འགྲོ་ལ་སྙིང་བརྩེར་ལྡན་པས་ཕྱིར་ཡང་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་བདག་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་བཏགས་ནས་འཇུག་ཀྱང་དེ་ལ་ཆགས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ནའོ་ན་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ས་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་གཡེང་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ལན་དུ་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པའི་ཁམས་ན་གནས་ཀྱང་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསམ་གཏན་ཙམ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་གནས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་ཐེག་པར་འདོད་པའི་བློ་བསྐྱེད་ན་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་དེས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ལ་དམིགས་པ་སྤངས་པ་ནི། མཉམ་པར་མ་བཞག་པར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པ་ཉེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་རྒོད་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་སེམས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པས་ན་སེམས་གཡེངས་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་ཡོངས་ཉམས་ཏེ། དཔེར་ན་མཉན་པ་གྲུ་ཞིག་བཞིན་ཏེ། ཆུར་གྲུ་བྱིང་བའོ། །དགོངས་པ་ཡིན་གྱི་མཉམ་པར་གཞག་


DTG086_Page_0137
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཙམ་འབའ་ཞིག་གིས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཟེར། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བའམ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་ཏེ་འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞན་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ལ་དགོངས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་གྱུར་ཀྱང༌། དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་ཐེག་པ་ལ་འདོད་པའི་སེམས་དང་བྲལ་ཏེ། སྟོང་པ་ཙམ་ཉིད་དང༌། སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཉིད་དང༌། མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ལས་རྟག་ཏུ་ཉམས་པ་མེད་པ་འདི་མཉམ་གཞག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དཔའ་བོ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་བར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་ལྟར་ཞར་ལ་བྱུང་བའི་རྩོད་པ་དང་གཞན་དང་གཞན་རྒྱུད་པའི་ལོག་པར་རྟོགས་པ་བས་ལ་ཏེ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། དེ་ཡི་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་དང༌། །བརྟན་དང་སེམས་ཀུན་གནས་པ་དང༌། །མཐོང་ཞེས་བྱ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དག་དང༌། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ལོག་པར་སྒྲུབ་དང་བཅས་པ་ནི། །རྩེ་མོའི་མངོན་རྟོགས་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སོ་སོ་དང་བསྡུས་པའི་དོན་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་རིམ་པར་བྱ་སྟེ། བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་གཞན་ཏེ། མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་གང་ཞིང་འབོ་བས་ན་གང་ཟག་གོ །གཞན་ཕྱིར་ཏེ་ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་བསལ་བའི་རྒྱུས་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོད་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་


DTG086_Page_0138
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་བརྩོན་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དཔེར་ན་ལས་ངན་པ་བྱེད་ནུས་པས་ཆུ་ཆུན་བྲན་མོ་རང་དབང་མེད་པར་རྗེ་བོས་བསྔམས་པས་རྗེ་བོའི་དབང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་དཔའ་རྣམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་བཀོལ་ཞིང་དབང་དུ་འགྲོའོ། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་མཐར་གྱིས་པ་རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཅུ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པས་དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་རྟོགས་པ་འདི་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྤྱོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་རྗེ་བོ་དེས་ཉེས་པའི་ཚིག་གིས་སྤྱོས་སམ་སྟེ། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་བརྗོད་པའོ། །ཚིག་ངན་པ་དང་དབྱིག་པ་ལ་སོགས་པས་བརྡེག་པ་བྱེད་ཀྱང་རུང༌། འོན་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་སྐྲག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་འཇིགས་བཅས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་གནས་པ་སྟེ། རྗེ་བོ་འདིས་བདག་བཟློག་ཚིག་སྨྲས་ན། སླར་ཡང་བསད་པར་གྱུར་དུ་འོང་སྙམ་སེམས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་ཆུབ་མཆོག་ཞུགས་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ཆགས་རྟེན་ནས། གང་གི་ཚེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅིག་གིས་གཞན་ཟག་པ་མེད་པར་དམིགས་པ་ནི་གཞན་དག་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཚོགས་པ་གཅིག་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུལ་དུ་གྱུར་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་རྟོགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་སྟེ་བག་ཆགས་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་དཔེར་ན་བྲན་གྱུར་བཞིན་དུ་དེ་དག་མགུ་བས་གནས་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ལས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་ཅིང༌། ཡོན་ཏན་སོགས་


DTG086_Page_0139
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་རྩྭ་དང་ཤིང་ལས་མེ་བྱུང་བས་རྩྭ་དང་ཤིང་དེ་ཉིད་བསྲེགས་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་སེམས་ཅན་མགུ་ན་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འདིས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་པ། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བུ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་བུ་གཅིག་པ་ལ་མ་ཡང་དག་པར་གཡོ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བསམ་པ་ཐག་པས་སྐྱོ་བ་མེད་པར་གནས་ནས་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་ཐོབ་ནས། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་བདག་གི་བདེ་བ་བཏང་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཕན་འདོགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཏེ། བཞེད་པའི་ཐུགས་མི་མངའ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཉིན་མཚན་མངོན་པར་བརྩོན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་བཞུགས་སོ། །འདིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་སྟོན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་ནི་སྤྲུལ་པ་དང༌། །ཆོས་སྐུ་མཛད་དང་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དོན་བསྡུས་ནས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ནི་འཕགས་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་བཤད་སྦྱར་ལས་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་ནི་བསླབ་པར་འདོད་པས་བྱེ་བྲག་གི་དོན་རབ་ཏུ་སྦྱར་མོད་ཀྱི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱར་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་སྐབས་གཞན་དུ་ནི་བསྡུས་ནས་བརྗོད་པས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའམ་རྒྱས་པའི་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་བརྗོད་པར་འདོད་པ་མི་གནས་པ་ལ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཚིག་ཏུ་དྲངས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དེ། དེའི་གཞུང་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ལ་སུན་འབྱུང་བ་མ་བྱས་སོ། །ཡོན་


DTG086_Page_0140
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་རྗེས་སུ་རིག་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཡུམ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་ནས་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཉེས་པར་བྱས་ན་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཡུན་རིང་པོར་འཁོར་བར་འཁོར་འདོད་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྟེན་དང༌། བརྟེན་པའི་དབྱེ་བས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྦྱོང་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྗེས་སུ་གནང་བ་ལ་སྦྱོར་བར་བརྩོན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡུན་ཐུང་དུས་ཡུམ་མ་ཐོབ་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱོ་བའི་བློ་ནི་རྡུལ་ཙམ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་དོན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་ཏེ། གཉིད་དང་རྨུགས་པ་མེད་པས་གཡེལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱོ་བའི་བློ་བསྐྱེད་པ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བསྐལ་པ་བྱེ་བར་སངས་རྒྱས་བདག་གིས་ཐོབ་པར་བྱ་སྙམ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་མཁས་པ་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རིང་བར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པས་སྡུག་བསྔལ་དུ་འདུ་ཤེས་པས་ཡུན་རིང་པོར་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ལ་དམིགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ལེ་ལོའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་སྐྱོ་བའི་བློ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དང་པོར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོབ་ཀྱི་བར་གྱི་དུས་ཐམས་ཅད་ལ་གང་གི་ཚེ་ཉིན་མཚན་གཅིག་ཙམ་དུ་ནི་ཡིད་ལ་སེམས་པར་བྱེད་དེ་ཆོས་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་དེའི་ཚེ་ཐབས་ཀྱིས་སྐྱོ་བའི་འདུ་ཤེས་བསལ་བས་མཁས་པ་གསལ་བས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ལ་བདུད་


DTG086_Page_0141
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་གང་གིས་བཤིག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་འགྱུར་ཞེས་སྨྲ་བ་ལས། དེ་ཐོས་ནས་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐྱོ་བའི་བློ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང༌། འདི་སྙམ་དུ་རི་རབ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲིའི་ཚད་ཀྱང་སེམས་པ་ནི་ཚད་ཤེས་པའོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལེ་ལོར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར། ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འོ་ན་དེས་བློ་ཇི་ལྟ་བུ་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཇི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྟེ་དེའི་ཡང་བློ་སྐྱེས་པ་འདི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པས་རྡུལ་ཙམ་རི་རབ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་ཙམ་ལ་ཐལ་བར་བརླག་སེམས་བསྐྱེད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་སྟེ། རིང་པོ་མི་ཐོགས་འདྲེན་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདྲེན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་འབྲེལ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དངོས་པོར་དམིགས་ན་སྐྱོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཀུན་བརྗོད་པས་ནི་འགྲོ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་བདག་གི་དོན་བྱ་སྙམ་པའི་བསམ་པ་ལ་སོགས་པས་གལ་ཏེ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གནོན་པའི་བསམ་པ་དང་བཅས་པས་བརྩོན་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བས་ལེ་ལོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་གནས་པས་དེའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བས། རྒྱལ་བའི་སྲས་བདག་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པ་ལ་རིང་བར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ས་དང་ནམ་མཁའ་བཞིན་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་


DTG086_Page_0142
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་ཚེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལུས་སུ་མ་ཡིན། སེམས་སུ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་པས་ངག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོར་དམིགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་དོ། །དེས་འདི་ལྟར་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་བཟློག་ནས་གང་གི་ཚེ་གནས་པ་ན་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་སུ་མེད་ཆོས་སྤྱོད་པ་དང༌། །དེའི་ཚེ་འདི་ནི་འདོད་པའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་གནས་པས་ན་ཞི་བའོ། །མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མི་ཉམས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་འདོད་པས་བརྩོན་འགྲུས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཅེས་ཕན་པ་མཛད་པས་གསུངས། ཕན་པ་མཛད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའོ། །ཇི་ལྟར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཚོལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞུགས་པས་གོམས་པར་བྱས་པ་སྟེ། གཞན་དུ་ཡང་དག་པར་འདོད་པའི་དོན་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཞན་འདོད་པ་བྱེད་པ་ལ་བརྟགས་ཏེ་བཟོད་པའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་བཟོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཁྲོ་བས་བསྐྱེད་པའི་གཞན་ལས་ཚོགས་པ་མི་འབྱུང་བར་ངན་བརྗོད་ཚིག་རྩུབ་ཐོས་གྱུར་ན། བཟོད་པ་གོམས་པར་བྱས་པ་ནི་བསོད་ནམས་བསགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཉིད་དུ་དེས་ཤེས་པར་བྱས་ནས་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་བཞིན་འཛུམ་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་བཞིན་མཛེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པས་སུ་སྨྲ། རྗེས་ཐོགས་སུ་སུས་ཐོས། གང་གིས་དེ་བསྐྱེད། གང་ཞིག་དང་ནི་འབྲེལ་གང་གི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཞེས་སྤྱོད་ཅིང༌། འོན་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་རྣམས་འགའ་ཡང་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་བཟོད་པའི་ཆོས་ལ་བརྟགས་ནས་ཕ་རོལ་གནོན་པར་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་པོས་ནི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་ལྡན་པ་དེ་ནི་མཛངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་བསྟན་མ་ཐག་པའི་བཟོད་པ་གཉིས་ལ་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པའི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་


DTG086_Page_0143
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཏེ། ལེགས་ཆོས་ལྡན་ནོ། །ཉེ་བར་རྟག་པ་བཟུང་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེས་བཀང་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཕུལ་བ་དེ་ལྟ་བུས་སྔ་མའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་ལ་ལྟོས་ནས་ཕྱི་མས་རྒྱུ་དང་ཕྲ་བའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་རྒྱུན་གྱིས་དེར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་ན་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། བཟོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཟོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བསྒྲུབས་ནས་གནས་པ་དེས་མཛེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་བདག་གི་ལུས་ནི་ཡོངས་སུ་དག་འགྱུར་ཏེ། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་ལུས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན་དང་མཐུ་སྟོབས་སོ། །དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཕ་མཐའ་ཡས་སོ། །མཐོང་ན་ངོམས་མི་ཤེས་པའི་སྐུ་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཆོས་རབ་ལ་རབ་ཏུ་བཞག་ནས་སྟོང་པ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་བཟོད་ལྡན་དེ་ལ་གང་དག་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་གནོད་པ་མི་བྱེད་པས་དགྲ་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཡིད་དུ་འོང་བར་གྱུར་པ་ནི་མཁས་པའོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཇི་ལྟ་བར་འབྲས་བུ་དེ་དག་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་བས་ན་སྔར་བསྟན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཕྱོགས་འདིར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་དང། ཆོས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་བཟོད་པ་དང་བཅས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ལས་ཏེ་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བོས་ཙནྡན་ཕུར་མ་བླངས་ནས། བླ་མ་ལ་རབ་ཏུ་གུས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་སྐུར་བྱེད་ལ། གཉིས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ཡང་མེ་མདག་གི་ཕུང་པོ་མགོ་ལ་འཐོར་བྱེད་ན། དེ་གཉི་ག་ལ་ཡང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེས་མཉམ་པའི་ཡིད་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བཟོད་པ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འབྲས་བུ་


DTG086_Page_0144
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཟོད་པའི་རིམ་པ་སྔར་བསྟན་མ་ཐག་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་གསལ་བའོ། །བཟོད་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པས་སེམས་བསྐྱེད་དེ། འགྲོ་བའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ན། དེའི་ཚེ་དཔའ་བོ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་བཟོད་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་རྒྱལ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སེམས་ཅན་ཁམས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཟོད་པ་བྱས་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་གཞན་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མི་ནུས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་གྱིས་ཡང་དེ་ལ་བཟོད་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཟོད་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་དམྱལ་དུད་འགྲོ་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་མང༌། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྒྱུ་ཡིས་དབང་མེད་གནོད་མྱོང་ན། །བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་ཅི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བདག་དེ་ལྟ་བུ་གྲུབ་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་ཆོས་ཐོས་པས་ཇི་ལྟར་ད་བཟོད་མི་བྱའོ་སྙམ་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གྱི་སྒྲས་འཕངས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་དེ་ལྟར་སྙམ་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལྕག་དབྱུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡང་གང་གི་ཚེ་རྩྭ་དང་ལྕུག་མ་ལ་སོགས་པའི་ལྕག་གིས་བརྡེག་པ་དང༌། དབྱུག་པ་ལ་སོགས་པས་བརྡེགས་ཏེ་ནོར་ལ་སོགས་པ་འཕྲོག་པའི་ཆད་པ་དང༌། རལ་གྲི་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་གྱིས་བརྒྱབ་ནས་གསོད་པ་དང༌། ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་སོགས་པས་འཆིང་བ་དང༌། ལག་པའི་ཁུ་ཚུར་ལ་སོགས་པས་བརྡེག་པ་དང༌། མགོ་གཅོད་པ་དང༌། རྣ་བ་རྐང་ལག་སྣ་གཅོད་པ་ནི་དུམ་བུར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ཇི་སྙེད་པ་བདག་གིས་འདི་ལྟར་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་གང་


DTG086_Page_0145
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞིག་ཐོབ་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་ནི་གང་གི་ཚེ་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ལ་གནས་ཏེ་རྟག་ཏུ་ངུ་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་རྟག་ཏུ་ངུའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གང་གིས་དང་པོར་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གདམས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ནོད་པར་བྱེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བསམ་པས་སྡོམ་པ་ནོད་པ་ནི་ཞི་བ་འདོད་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཇི་སྙེད་འཕགས་པར་འགྱུར་བ་སྡོམ་པའི་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པའི་བྱ་བའོ། །གྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་ཕྱིར་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆེད་དུ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ན་དེ་ནི་སྟོབས་བཅུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ལྟུང་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་མེད་པར་གནས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་སྦྱར་རོ། །དོན་དེ་ཉིད་ལྡོག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་རང་རྒྱལ་དང་དགྲ་བཅོམ་པའི་བྱང་ཆུབ་བཟུང་ནས་སྡོམ་པ་མནོས་པ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ནི་རེག་པར་འདོད་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཞིང་ངོ༌། །མི་མཁས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བླངས་པའི་སྡོམ་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་ཞིང་བུག་པ་དང་བཅས་པས་སྤྱོད་པ་ནི་ཉམས་པའོ། །ཅི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཞི་བ་མཆོག་ཏུ་བླངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ན། འདོད་ཡོན་བརྩོན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འགལ་བ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། བླངས་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁོ་ན་ལ་དང་པོར་གདམས་ཤེ་ན། ཆོས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་གི་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཆོས་སོ། །


DTG086_Page_0146
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉི་གའི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དེས་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དགོས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྟུང་བ་མེད་པར་བསྲུང་བ་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་ཆོས་ལྡན་འབྱུང་འགྱུར་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དོན་ནོ། །ཡང་གང་ཞིག་ཕན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏེ། རྣམ་པར་འདྲེན་པས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁོ་ན་ལ་དང་པོར་གདམས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །སུ་ཞིག་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པ་སྤྱོད་ཀྱང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་སྐྱབས་སུ་སོང་སྟེ། འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་གྱུར་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡང་རེ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྡོམ་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གནས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་གཞན་དག་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་མོད་ཀྱི། འདིར་ཡང་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བསྐལ་པ་བྱེ་བར་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ལས་ལམ་བཅུ་སྤྱོད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་ཉིད་དུ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྔོ་ཞིང་ཡིད་ལ་འདོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དང་ལྡན་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐྱོན་བྱུང་བ་དང་དེ་བཞིན་དུ་རལ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་སྤྱན་དྲངས་ནས་དེ་ལས་སླར་ལོག་པས་སེམས་ཅན་བསླུས་པའི་ཕྱིར་ཕས་ཕམ་པས་ཀྱང་སྟེ། རྩ་བའི་ལྟུང་བས་ཤིན་ཏུ་ལྕི་སྟེ། དེས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་འདོད་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་


DTG086_Page_0147
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་སོ། །ཡང་དག་པར་སྣང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་པ་བསྲུང་ཞིང་བླངས་ནས་སོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཡོངས་བསྔོ་ན། གང་གི་ཚེ་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཡིས་གཞན་ལ་མི་སྨོད་ཅིང་རློམ་སེམས་མེད་ཅིང་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ང་རྒྱལ་གྱིས་བདག་ལ་སྟོད་པར་མི་བྱེད་ལ། ངའི་འདུ་ཤེས་ལེན་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདོར་བ་དང༌། སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ན། དེའི་ཚེ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཉེས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་བའི་ལམ་སྤྱོད་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཁྲིམས་ལྡན་འདི་དག་ཁྲིམས་འཆལ་ཞེས་དོར་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་འདུ་ཤེས་ཞུགས་པ་དངོས་པོར་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་བསྲུང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མཆོག་ཏུ་ཉམས་ཤིང་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་རལ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོངས་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོར་དམིགས་པར་མི་བྱའོ། །མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ལྟུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་པས་སེམས་ཅན་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཆར་འབྱེད་པ་མེད་པས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མར་འཛིན་པ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང་ལྡན་པས་བཀག་པའི་དངོས་པོ་ལ་མི་སྤྱོད་པས་སྡོམ་མིན་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་ལ་སྡོམ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་རློམ་སེམས་མེད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྐྱོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བ་བསྐྱེད་ཅིང་འཛིན་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེ་


DTG086_Page_0148
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་མེད་དེ། དེས་ནི་མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་ནས་དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པར་འདྲེན་པས་གསུངས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དེ་ཉིད་སྦྱིན་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་བསྟན་མ་ཐག་པ་དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་དོན་དམ་པར་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བས་ན་འཛིན་པ་མེད་པས་གང་ཞིག་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ལྟ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡན་ལག་གི་དམ་པ་མགོ་ལ་སོགས་པ་གཏོང་ཞིང་ཞུམ་པའི་སེམས་ཀྱང་མེད་ལ། དགོས་པ་གཏོང་བ་ནི་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་གཏོང་ཞིང་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་ན་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་དམན་པ་ལ་བརྟགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ངེས་པའི་དོན་ཐ་མལ་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡམ་བརླར་རོ། །དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པར་ཡང་ཤེས་ནས། གང་གི་ཚེ་བདག་གི་ཤ་ཡང་གཏོང་བ་ལ་ཞུམ་པའི་སེམས་མེད་ན། དེ་ཚེ་ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་གཏོང་བ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། འདིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དེ་ནི་གནས་མེད་དེ་མི་སྲིད་དོ། །བདག་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཅིའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་ཅེ་ན། བདག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ནས་དངོས་པོ་ལ་བདག་གིར་འཛིན་པས་ཆགས་ཏེ། ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་མུན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པ་ལ་གཏོང་བའི་བློ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེར་སྣ་ཅན་དེ་དག་ནི་ཡི་དགས་གནས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། བརྒྱ་ལ་ཅི་སྟེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་དེ་ཚེ་དབུལ་པོར་འགྱུར་ཏེ་འཐོབ་བོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དང་པོ་སྦྱིན་པ་ཁོ་ན་ལ་མོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་དབུལ་པོ་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་


DTG086_Page_0149
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱིན་པ་ལ་མོས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། ལུང་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པས་ཐམས་ཅད་གཏོང་ཞིང་རྟག་ཏུ་ལྷུག་པར་གཏོང་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་གླིང་བཞི་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཆིལ་མའི་ཐལ་བ་འདྲ། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པར་བྱིན་ནས་དེ་བཞིན་དུ་དགའ་བར་ཏེ་ཡིད་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་གླིང་ཐོབ་པ་ནི་དེ་ལྟ་མིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྦྱིན་པ་མི་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྟན་མ་ཐག་པའི་རིམ་པས་སྦྱིན་པ་བྱིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་གསལ་བ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀུན་ལ་སྦྱིན་པ་འདི་བྱིན་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་པས་སྦྱིན་པ་བྱིན་ལ། དེ་ཡང་འགྲོ་བའི་དོན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ན། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་མི་ཟད་པའི་སྦྱིན་པ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ལ་གནས་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ། །སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ཡང་ཕ་རོལ་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་བློས་ཡིན་གྱི། དེ་ནི་ནམ་དུ་ཡང་འབྲས་བུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རེ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་རང་ལ་ཇི་སྙེད་བདོག་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་སྟེ་ཆུང་དུ་བཏང་བ་ལ་ཡང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐོབ་པ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །གང་སེར་སྣ་ཚར་བཅད་པ་དང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་གོམས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྲིད་པ་གསུམ་མོ། །དེ་དག་ན་སེམས་ཅན་མ་ལུས་ཇི་སྙེད་


DTG086_Page_0150
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་མ་ལུས་པ་སྟེ་སྲིད་པའོ། །ཡང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་སངས་རྒྱས་དང༌། རང་རྒྱལ་དགྲ་བཅོམ་ལ་བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པར་སྦྱིན་པ་བྱིན། དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ལེགས་ཚོལ་ན་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འདོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་ངོ༌། །དངོས་པོར་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་རྟག་པ་བཟུང་ནས་གནས་ན་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གཞན་གང་ཞིག་གིས། དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ཡི་རངས་ནས་སེམས་ཅན་དོན་དུ་སྟེ། རྒྱུར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཡོངས་བསྔོ་ན། འདི་ལྟར་དེས་སེར་སྣ་ཚར་བཅད་ནས་ཇི་སྐད་བསྟན་པས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ནོར་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ནོར་བུ་མཆིང་བུའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་གཅིག་གིས་དེ་ཀུན་རིན་ཐང་མཐུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་ཀུན་སྦྱིན་པའི་ཕུང་པོ་རྒྱ་ཆེན་ཀུན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བསྔོ་ན་དུ་འགྲོ་བ་བསྟན་མ་ཐག་པའི་རིམ་པས་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་རོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནས་དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་གདམས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་ཞིང་སྟེར་བ་ན་འགྲོ་བ་དང་འབྲེལ་པར་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་དེ་དག་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བ་ན་དེ་ལ་བྱེད་པ་པོར་མི་དམིགས་པས་ན་བདག་གིར་མི་བྱེད་ལ། བྱ་བའི་ལས་སུ་ཡང་མི་རྟོག་ལ། དངོས་པོ་ལ་ཡང་ཕངས་པ་མེད་ན། དེ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་མཐུ་ཆེན་འཕེལ་འགྱུར་ཏེ། སྤྲིན་མེད་འོད་ལྡན་ཟླ་དཀྱིལ་ཡར་གྱི་ངོ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་ལ་གདམས་པས་དོན་མ་ལུས་པ་ལ་གདམས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཕགས་པ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་


DTG086_Page_0151
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཆོས་འཕགས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ལྟ་བུའི་གདམས་ངག་ཐོབ་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་ཐོབ་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གཙོ་ཆེར་ལྷག་པར་བྱ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གཙོ་ཆེར་བྱ་བ་ནི་སེར་སྣ་སྤངས་ནས་སྦྱིན་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡི་དགས་སུ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེར་སྣ་གཅོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་དུ་དབུལ་བ་དང་ནི་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འབྲེལ་བའི་སྲེད་པ་དང༌། མི་ཁོམ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་ཅིང་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་མཐའ་ཡས་རྒྱས་པ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཐོབ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་སྦྱིན་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཀོད་ནས་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་དུ་མ་སྣ་ཚོགས་པའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དང༌། མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ཡིས་མི་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དལ་འབྱོར་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་རྟག་ཏུ་རྙེད་དོ། །འོད་བྱེད་པ་ལ་གནས་པས་ནི་གནོད་སེམས་ཐམས་ཅད་བྲལ་བའི་བཟོད་པས་གཟུགས་བཟང་སྟེ་མཚན་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་པ་ནི་མཆོག་གོ །རྒྱ་ཆེན་ནི་ཡངས་པའོ། །ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་གསེར་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་གསེར་མདོག་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཕྱིར་སྡུག་པའོ། །ལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བས་ལྟ་བའི་འོས་སུ་འགྱུར་བའོ། །འོད་འཕྲོ་བ་ལ་གནས་པས་ནི་ལེ་ལོ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ནི་དཀར་པོའི་ཡོན་ཏན་འགྲིབ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པས་ན་མཐའ་ཡས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ནོར་མཆོག་བསགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའི་བང་མཛོད་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱངས་དཀའ་བ་ལ་གནས་པས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་གཡེང་


DTG086_Page_0152
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ཉེས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྨད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འདོར་བར་བྱེད་ཅིང༌། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བདེན་པ་རྟོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རིགས་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ངོ༌། །དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་གནས་པས་ནི་ཤེས་རབ་འཆལ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས། ཁམས་གསུམ་པའི་ངན་སོང་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བཅིངས་པ་དེ་རྣམས་མ་ལུས་པ་ལས་ཡང་དག་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སྤྲིན་གྱིས་དང་པོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་བསྐོར་ནས་ཕྱིས་རིམ་གྱིས་ཆོས་བསྟན་པས་ཐེག་པ་གསུམ་འཛིན་དུ་བཅུག་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བ་ལ་འགོད་དོ། །རིང་དུ་སོང་བ་ལ་གནས་པས་ནི་ཐབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་ནི་གསེར་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ས་གཞི་ཅན་དུ་བ་སྒྲུབས་ནས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། བཀྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་འཛིན་དུ་འཇུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་གནས་པས་ནི་སྟོབས་ཀྱི་མཐུས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་བཀོད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ས་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་གནས་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་ཆོས་བསྟན་པས་ཆོས་ཀྱི་རིགས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དང་གཞན་སྒྲུབ་པས་དགེ་འདུན་གྱི་རིགས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་རིམ་པས་བཅུ་གཅིག་ཀུན་དུ་འོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་བཞུགས་པས་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ །དེ་ལྟར་ཡུམ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་


DTG086_Page_0153
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བའི་ནད་གསོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་ལ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་མཁས་པ་ལ་འགྲོ་བའི་ནད་གསོ་བྱེད་པ་སྨན་པའི་མཆོག་གྱུར་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་དེ་ལྟར་བརྗོད་དོ། །དོན་དང་ལྡན་པའི་མིང་བཏགས་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་བརྩེགས་པའི་ཕྱིར་རིན་ཆེན་སྡུད་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལམ་མོ། །ཚིགས་བཅད་དུ་བསྡེབས་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ལམ་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་བསྒོམ་པའི་མན་ངག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའོ། །བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་གཏོད་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་འཕགས་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བསྒོམ་པའི་མན་ངག་གི་རིམ་པ་འདི་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དང་པོ་རེ་ཞིག་གནས་ཡིད་དུ་འོང་བར་བྱས་པའི་ཕྱོགས་སུ་སྟོན་པར་མཛད་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་ཕྱག་རྒྱ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བར་བསམས་ལ་ཕྱག་བྱའོ། །དེ་ནས་རྡོ་རྗེ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་པས་ལུས་དྲང་པོར་བསྲངས་ཏེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱག་རྒྱ་བཅས་ལ། ལྕེ་རྐན་ལ་སྦྱར་ནས་མིག་སྣ་གོང་དུ་གཏད་དེ། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དམིགས་ཏེ། དེ་དག་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་བདག་མེད་པ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་མན་ངག་མནོས་ལ་རྩ་བའི་སེམས་ཀྱིས་མིང་དང་མཚན་མ་ལ་དམིགས་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་གི་བྱེ་བྲག་དང༌། ལེའུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ལ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་དེ། དེ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དབྱེ་བའི་གྲངས་རྩི་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་སོ་སོར་ངེས་པར་འཇལ་བ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་བ་འདེབས་པ་མེད་པར་དཔྱོད་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་


DTG086_Page_0154
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔག་པའི་ཚད་མས་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་རྣམ་པ་བཞིར་རྣམ་པར་དཔྱད་དེ། ཡི་གེ་ཡང་སིལ་བུ་དང་བསྡུས་པའི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་མེད་པ་དང་དོན་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་སེམས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་འདི་ཉིད་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་རྨོངས་པའོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ངེས་པར་བཟུང་ནས། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པ་རྩ་བའི་སེམས་སུ་བསྡུས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བཅུག་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་འདུད་པ་ནི་འདུན་པའི་སེམས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བས་མ་གཟིགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་མ་མེད་པས་མཚན་མ་མེད་པའོ། །དེས་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྒོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བཅིངས་པས། འཁོར་བ་ན་སྤྱོད་པའི་འཆིང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ངེས་པར་ལེགས་པ་ལ་འགོད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ལེ་ལོ་དང༌། དམིགས་པ་ལ་བརྗེད་པ་དང༌། བྱིང་བ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། མི་རྩོལ་བ་དང༌། རྩོལ་ཆེས་པ་དང༌། སྐྱོན་དྲུག་པོ་དེ་དག་གནས་སྐབས་ཇི་ལྟ་བས་སྐྱེས་པ་ན་དེའི་གཉེན་པོ་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྟེན་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་བའི་མཚན་ཉིད་དད་པས་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་འདུན་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེའོ། །འདུན་པ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །དེ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་ལེ་ལོ་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིས་ལེ་ལོ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པ་བརྗེད་པའི་གཉེན་པོར་ནི་དྲན་པ་ཉིད་དེ། དེས་ཡང་དག་


DTG086_Page_0155
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དམིགས་པ་ལ་གནས་སོ། །ཤེས་བཞིན་ནི་བྱིང་རྒོད་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་དགའ་བའི་དངོས་པོ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བྱིང་བ་སྤོང་ངོ༌། །ཡང་དག་པར་སྐྱོ་བའི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་རྒོད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱིང་རྒོད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་དུས་སུ་མི་རྩོལ་ན་ཡང་སྐྱོན་ཡིན་པས་སེམས་པ་ལ་གོམས་པར་བྱའོ། །བྱིང་རྒོད་ཞི་བ་ན་གང་གི་ཚེ་སེམས་དམིགས་པ་ལས་རབ་ཏུ་མི་གཡོ་བ་ན་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་རྩོལ་བ་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དེའི་གཉེན་པོ་བཏང་སྙོམས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །རིམ་པ་དེ་ལྟར་བསྒོམས་ནས་ལངས་ཏེ་སྔར་སྡུད་པར་བྱེད་པར་རང་གི་ལྷ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་གཟུགས་སུ་མོས་པར་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་སྤྱན་དྲངས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐུན་མཚམས་བཞིར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའི་བཤད་པའོ།། །།རྣལ་འབྱོར་མཁས་པ་འགས་ཀྱང་སྔོན་ཆད་ཡུམ་འདིའི་བསྒྲུབ་པ་རིག་པས་མ་རྟོགས་པ། །གཏི་མུག་མུན་ནག་སྨག་ནི་མ་ལུས་བསལ་བའི་མགོན་པོས་མཁྱེན་ནས་གསུངས་པ་ཡི། །རིགས་པ་ལེགས་ལྡན་ཚིག་གིས་དེ་བཤད་པ་ལས་བདག་གིས་བསོད་ནམས་གང་ཐོབ་པ། །དེས་ནི་ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་བསྡུས་ལྡན་འདི་ནི་འགྲོ་བས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་ཤོག །གང་ཞིག་མངོན་པར་རྟོགས་རྒྱན་གྱིས། །དེ་ཡི་བསྡུས་དོན་རབ་གསལ་བ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བཤད་པ། །རྫོགས་ལ་རྟོགས་པར་སླ་བ་ཡིན། །བརྒྱད་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་ངེས་བཅིངས་པའི། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡོངས་རྩིས་ན། །ཕྱེ་ན་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་དག་དང༌། །བརྒྱ་ཡིས་འདི་ལྷག་ཤེས་པར་བྱ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དཀའ་འགྲེལ་རྟོགས་པར་སླ་བ་ཞེས་བྱ་བ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།བལ་ཡུལ་གྱི་པཎྜི་ཏ་ཛེ་ཏ་ཧང་དུ་ཤཱནྟི་བྷ་དྲའི་ཞལ་སྔ་ནས་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙྪ་བ་འབྲོ་སེང་དཀར་ཤཱཀྱའི་འོད་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའོ།། །།

ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་པ།
སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོ།

རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་དོན་བརྒྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པ།

བསྡུས་པའི་དོན་ཀུན་བསྟན་པ།


DTG086_Page_0156
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨ་བྷི་ས་མ་ཡ་ཨ་ལཾ་ཀཱ་ར་ནཱ་མ་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏ་ཨུ་པ་དེ་ཤ་ཤཱསྟྲ་བྲྀད་ཏི། བོད་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་དང་པོ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །དེའི་རྒྱན་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་།ཀུན་གྱི་རྒྱན་དུ་འགྱུར་བར་ནི། །རྣམ་པར་དབྱེ་ཕྱིར་གུས་ཕྱག་འཚལ། །འགྲོ་ལ་ཆགས་པས་ཀུན་ཆགས་མཛད། །འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་སྐྱོབ་ཉིད་ཀྱིས། །མི་ཕམ་མགོན་ལ་གསན་ནས་ནི། །བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོའི་རྣམ་བཤད་མཛད། །འགྲོ་དོན་རྩ་ལག་དབྱིག་གི་གཉེན། །རང་གི་མོས་པ་གཙོར་བྱེད་པས། །ཤེས་བྱ་ནང་གི་ཡིན་པ་ལ། །ཡང་དག་རྟེན་ནས་རྣམ་པར་བཀྲོལ། །འཕགས་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡི། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱས་ཀྱང༌། །དེས་བྱས་བྱས་པ་མིན་མཐོང་ནས། །དབུ་མར་གནས་པའི་བློས་རྣམ་ཕྱེ། །དེ་ཡི་འོག་ཏུ་རྣམ་གྲོལ་སྡེ། །དད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཡིས། །བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་མ་རྙེད་པར། །རང་དང་རྗེས་མཐུན་རྣམ་བཤད་བྱས། །དེ་ལྟར་མཁས་པས་སྣང་བྱས་ཤིང༌། །འགའ་ཞིག་ཁོ་ནས་མ་རྙེད་པའི། །བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་འདི་དེ་ལྟར། །རྙེད་པ་གང་དེ་ཡ་མཚན་ནོ། །དེ་ལྟས་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་བ། །ཟབ་མོའི་ལམ་འདི་ཅི་ཞིག་ལྟར། །སངས་རྒྱས་དབང་གིས་རྙེད་པ་ནི། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དབྱེ་བའི་རིགས། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་བདག་གི་ནི། །སྤྱོད་ཡུལ་མིན་ཡང་བསོད་ནམས་དག །བསྒྲུབ་དང་མཐུན་ཕྱིར་རང་གཞན་ལ། །ཕན་གདགས་འདོད་པས་སྤྲོ་བ་སྐྱེས། །འཕགས་པ་བྱམས་པ་རང་ཉིད་དམ་པའི་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པས། སོ་སོ་རང་གི་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་རབ་ཏུ་དང་བ་ནི་ལེགས་པ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པར་བཟུང་ནས། གཞན་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡོན་ཏན་རིན་


DTG086_Page_0157
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་ཆེ་ཕུལ་དུ་དབྱུང་དུ་མེད་ཅིང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འབྱུང་གནས་ལ་དོན་གྱིས་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དང་བ་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ། རེ་ཞིག་དང་པོར་ཡུམ་ལ་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་ཕྱག་འཚལ་བ། །ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་མཛད་གང་ཡིན་དང༌། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་རྣམས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་གང༌། །གང་དང་ཡང་དག་ལྡན་པས་ཐུབ་རྣམས་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་སྣ་ཚོགས་འདི་གསུངས་པ། །ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཡུམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་འདིའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་བརྗོད་དེ། དེ་ཐོས་ནས་རེ་ཞིག་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་ནི་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་མྱུར་དུ་རབ་ཏུ་དད་པ་སྐྱེའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་དང་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་གཞི་དང་ལམ་དང་རྣམ་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུམ་ལ་གནོད་པ་མ་མཐོང་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཚུལ་གསུམ་པ་ཅན། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་བསྐྲུན་པར་མཛད་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་སྲིད་པ་ཉིད་དེ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་སྟེ། དེ་ལ་རབ་ཏུ་དང་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་དང་བས་ཀྱང་དེའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་འདོད་པའི་གང་ཟག་གཉིས་ཀ་ཡང་དེ་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་གསུང་རབ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་ཤིན་ཏུ་གུས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རིམ་གྱིས་ལེགས་པའི་མཆོག་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་རབ་ཏུ་དང༌། བ་ནི་ལེགས་པ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་ནི་དོན་བརྒྱད་བསྡུས་ལ་དེ་དག་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཞིང་དེས་ཀྱང་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་དོན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཐུགས་


DTG086_Page_0158
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་བཞག་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་དོ། །ཉན་ཐོས་དང་དེའི་ཕྱོགས་སུ་བསླན་པ་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་གིས་ལྷག་པ་རིམ་པ་གཅིག་གིས་བསྟན་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པ་རྣམས་གཞི་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕུང་པོ་དང་བཅས་པ་དང་ཕུང་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཐོབ་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་བར་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པ་རྣམས་ལམ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་དོན་སྒྲུབ་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་གང་དང་ལྡན་ན། སངས་རྒྱས་ཡང་དག་པར་བསྡམས་པའི་སྐུ་ཅན་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་དབང་ཕྱུག་གི་གཙོ་བོ་རྣམས་སྤྱོད་པའི་གཉེན་པོར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མ་ལུས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྐོར་བར་མཛད་པ། སངས་རྒྱས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་བསྟོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གཞི་དང་གཉེན་པོ་དང་རྣམ་པ་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བསྡུས་པ་མཛད་ནས། ཕྱོགས་དང་པོ་ལྟར་ན་ནི་འབད་པ་དོན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་མི་སྨོས་པའི་གཞི་གང་ཡིན་པ་དེ་འབྱུང་བ་ནི་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་མ་བསྡུས་པས་འདི་གང་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ལྟར་ན་ཡང་རྣམ་པ་གཞི་མེད་པ་ཙམ་ཞིག་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དོན་རྟོགས་པ་མེད་པས། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བཤད་པའི་ཕྱིར་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་གཞན་དག་སེམས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་


DTG086_Page_0159
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མཐའ་དག་བསྡུས་པས་ན་ཕྱོགས་གསུམ་ཅར་གྱིས་ཀྱང་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་བར་མ་ལས་རབ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཐམས་ཅད་འཚལ་བ་ཉིད་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལགས། རབ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ་འདི་ཙམ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་ཀྱི། ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་འཚལ་བ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལགས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞིང་ལམ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་ཞིང་དེ་དག་གིས་ལམ་གྱི་བྱ་བ་ཡང་བྱ་ལ། སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མ་བྱས་པ་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མ་བྱས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་མ་སྦྱངས་པར་དེ་དག་གིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་ནི་མི་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཅས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་རྣམ་པ་ཐམ་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལགས། རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་གང་དག་དང་རྟགས་གང་དག་དང་མཚན་མ་གང་དག་གིས་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་དེ་དག་དང་རྟགས་དེ་དག་དང་མཚན་མ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ་དེའི་ཕྱིར་དེ་


DTG086_Page_0160
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མདོར་བསྡུས་པ་ལས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ལ། རྒྱས་པ་ལས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཅན་འབྲས་བུ་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་སྤངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པའི་རྟེན་ཅན་འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་མ་བསྡུས་པ་སྡུད་པ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྟེན་ཅན། འབྲས་བུ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་རྟོགས་པ་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཉིད་སྤངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ནི་གཞི་དང་གཉེན་པོ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རིལ་རྫོགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བོ་བློ་གྲོས་དམན་པ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱས་པ་དང་འབྲིང་དང་མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བཞེད་པ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དེ་དང་དེ་ལས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་རིམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་མཐའ་དག་གསལ་བར་མཛད་པ་མ་ཡིན་ནམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཕགས་པ་མ་རྒྱལ་བ་ལས་རྒྱལ་བས་ཡང་དེ་བསྟན་པ་ལ་དོན་ཅི་ཞིག་ཡོད་སྙམ་དུ་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། དོན་ལ་ཐེ་ཚོམ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་རང་གི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་དང་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཁོང་ན་ཡོད་པ་རྣམས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། །སྟོན་པས་འདི་ལ་བཤད་པ་གང༌། །གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །མདོ་དོན་དྲན་པ་ལ་བཞག་ནས། །


DTG086_Page_0161
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བློ་དང་ལྡན་པས་མཐོང་འགྱུར་ཕྱིར། །བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་པ་ཞེས། །བྱ་བ་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྟེ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་རྣམ་པ་གསུམ་ཅར་ལས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ། རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དག་ཐབས་དང་ཐབས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་འབྲེལ་པར་མཛད་པ་ཕྱི་རོལ་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ལ་གོམས་པར་མ་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རིམ་གྱིས་མ་མྱངས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྒྲུབ་པ་ཅི་ལ་ཡང་མ་རག་པར་ཆས་པ་དག་ཁོ་ནས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བས་བཞག་པའི་བག་ཆགས་ལས་བྱུང་བའི་དྲན་པའི་ཤེས་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོའི་དོན་མ་ལུས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པ་ལེགས་པར་བཞག་ནས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པའི་རིམ་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པའི་ཡང་ཆེད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་བསྙད་ནས། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དོན་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བྱས་པ་ཡང་མ་འཛིངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་པ་བྱ་སླ་བར་གཟིགས་ནས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་བཅོ་ལྔས་མདོ་དང་རྒྱས་པར་བསྟན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་


DTG086_Page_0162
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལུས་རྣམ་པར་བཞག་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡང་དག་བཤད། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་དང༌། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་དང་མཐར་གྱིས་པ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེ་རྣམ་བརྒྱད། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་གདམས་ངག་དང༌། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་དང༌། །སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །དམིགས་པ་དག་དང་ཆེད་དང་ནི། །གོ་ཆ་འཇུག་པའི་བྱ་བ་དང༌། །ཚོགས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བཅས་རྣམས། །ཐུབ་པའི་རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད། །མོག་མོག་པོར་བྱེད་ལ་སོགས་དང༌། །སློབ་མ་བསེ་རུའི་ལམ་གང་དང༌། །འདི་དང་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་མཐོང་བའི་ལམ། །བྱེད་པ་དང་ནི་མོས་པ་དང༌། །བསྟོད་དང་བཀུར་དང་བསྔགས་པ་དང༌། །བསྔོ་དང་རྗེས་སུ་ཡིད་རང་བ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་མེད་དག །སྒྲུབ་དང་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཞེས། །བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་རྣམས་ཀྱི། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ནི་དེ་འདྲར་བཤད། །ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་དང༌། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་དང༌། །ཐབས་ཀྱིས་རིང་བ་མ་ཡིན་ཉིད། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་དང༌། །སྦྱོར་དང་དེ་ཡི་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་མཐོང་བའི་ལམ། །དེ་འདྲ་ཀུན་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད། །རྣམ་པ་སྦྱོར་བར་བཅས་རྣམས་དང༌། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་ནི་མཚན་ཉིད་བཅས། །ཐར་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང༌། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཞིང་དག་བླ་ན་མེད་པ་ནི། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་སྟེ། །འདི་ནི་ཐབས་མཁས་བཅས་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་དང༌། །བརྟན་དང་སེམས་ཀུན་གནས་པ་དང༌། །མཐོང་ཞེས་བྱ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་


DTG086_Page_0163
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞི་དང་ནི། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ལོག་པར་བསྒྲུབ་དང་བཅས་པ་ནི། །རྩེ་མོའི་མངོན་རྟོགས་མཐར་གྱིས་པ། །རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཅུ་སྐད་ཅིག་མ། །གཅིག་གིས་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་པ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་པ་སྤྲུལ་པ་ནི། །ཆོས་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དངོས་པོ་བརྒྱད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་མདོར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་དེ། །དེ་ལྟར་ན་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བསྡུས་པའི་དོན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམས་ནི། བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་གིས་འཆད་པས། དེ་དག་རྣམ་པར་བཤད་པས་བཤད་པར་བསམས་ཏེ། ཟློས་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་དུ་དོགས་ནས་རྣམ་པར་མ་བཀྲོལ་ལོ། །

ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

སྐབས་དང་པོའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0163
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་བསྡུས་པའི་དོན་ཀུན་བསྟན་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་འདོད་པས་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་དགོས་པས། དང་པོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་སྡུད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་བཤད་པར་བཞེད་དེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་རང་གི་ངོ་བོ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་ནས་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབད་པར་བྱའོ་ཞེས་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཉིད་ནི་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། སེམས་


DTG086_Page_0164
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྐྱེད་པ་ནི་སེམས་ཡུལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྣང་བ་ཅན་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་དེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདིར་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པའི་མཚན་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡོད་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པས་རྒྱུས་འབས་བུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དོན་དུ་གཉེར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ལ་རྟེན་པ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་སྨོན་ལམ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེའི་སྒྲར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སྨོན་ལམ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དེ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་འདོད་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། གང་གི་དོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་གང་ཡིན་གཞན་གྱི་དོན་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དང་དེ་ནི་མདོ་བཞིན་དུ། །བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་བའི་ཡུམ་རྣམ་པ་གསུམ་ཅར་ལས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་པོ་དང་ལེན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། སེར་སྣ་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོད་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ལྷུར་བྱེད་པའི་ངག་གིས་མདོའི་དོན་དང་མི་འགལ་བར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་གཞན་གྱི་དོན་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཙུག་ལག་གི་གཞུང་སྐབས་ཀྱི་དོན་སྟོན་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་གསུངས་མོད་ཀྱི་ཚིག་མངས་སུ་དོགས་ནས་


DTG086_Page_0165
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁུངས་ཉིད་དུ་མ་བྲིས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དམིགས་པ་དང་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བཅས་པ་བརྗོད་ནས། ད་ནི་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། དེ་ཡངས་གསེར་ཟླ་བ་མེ། །གཏེར་དང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་མཚོ། །རྡོ་རྗེ་རི་སྨན་བཤེས་གཉེན་དང༌། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཉི་མ་གླུ། །རྒྱལ་པོ་མཛོད་དང་ལམ་པོ་ཆེ། །བཞོན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་དང་ནི། །སྒྲ་སྙན་ཆུ་པོ་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱིས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་དག་གིས་བཤད་དེ། འདུན་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། སྟོབས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང་ལྷག་མཐོང་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྤོབས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དགའ་སྟོན་དང༌། བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྡན་པ་ནི། གོ་རིམས་བཞིན་དུས་དང༌། གསེར་བཟང་པོ་དང༌། ཟླ་བ་ཚེས་པ་དང༌། མེ་དང༌། གཏེར་ཆེན་པོ་དང༌། རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་གནས་དང༌། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དང༌། རྡོ་རྗེ་དང༌། རིའི་རྒྱལ་པོ་དང༌། སྨན་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་སྙན་པ་དང༌། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དང༌། བང་མཛོད་དང༌། ལམ་པོ་ཆེ་དང༌། བཞོན་པ་དང༌། བཀོད་མའི་ཆུ་དང༌། སྒྲ་སྙན་པ་དང༌། ཆུ་བོའི་རྒྱུན་དང༌། སྤྲིན་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིའི་དངོས་པོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་མཐའ་དག་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པའི་བུད་ཤིང་སྲེག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེའི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། མི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཐོག་ཏུ་བབ་པས་མི་འཁྲུགས་པ་དང༌། ཡིད་


DTG086_Page_0166
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེས་པ་བརྟན་པས་མི་ཕྱེད་པ་དང༌། དམིགས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བས་མི་བསྐྱོད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང༌། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྨོན་པའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པས་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མང་པོའི་མཛོད་ལྟ་བུ་དང༌། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གཤེགས་པ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་དུ་ཡང་མི་ལྟུང་བས་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་འཛིན་པས་མི་ཟད་པ་དང༌། ཐར་པ་འདོད་པའི་གདུལ་བྱ་ལ་སྙན་པར་སྒྲོགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ཐ་མི་དད་པ་དང༌། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པར་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གྲངས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན། དེ་ཡང་ས་གསེར་ཟླ་བ་མེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གསུམ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ལས་དང་པོ་པའི་སས་བསྡུས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གཅིག་ནི་ས་དང་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཅུ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུས་བསྡུས་ཏེ། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ལྔ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་དང་མཇུག་གི་སྒོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དབྱེ་བ་ཞར་ལ་བརྗོད་ནས་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། དེས་འཕངས་པའི་ཆོས་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་དོན་གྱིས་མངོན་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོམས་པ་ནི་གདམས་ངག་སྟེ། སྒྲུབ་


DTG086_Page_0167
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བདེན་པ་རྣམས་དང་ནི། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ། །མ་ཞེན་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་དང༌། །ལམ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། །སྤྱན་ལྔ་དང་ནི་མངོན་ཤེས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་མཐོང་ལམ་དང༌། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་ལ་གདམས་ངག་ནི། །བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བསྒྲུབ་པ་ལ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལས་མི་འདའ་བས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་སློབ་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་འདོམས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་གྱུར་པ་དག་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འགོག་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། ཉམས་པ་དང་འཕེལ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་ནས་མ་རིག་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད། མ་རིག་པ་འགག་པ་ཡང་མེད། སངས་རྒྱས་ཀྱང་མེད། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལམ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་དམ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དག་ཕན་ཚུན་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་སྟོན་པ་བདེན་པ་ལ་འདོམས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་དག་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་སྦྱོར་བས་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་གཞི་དང༌། གཉེན་པོ་དང༌། རྣམ་པ་


DTG086_Page_0168
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐའ་དག་བསྡུས་པ་དག་གིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་གཏོགས་པ་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དང་ཞུགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་བདུན་པོ་རང་སངས་རྒྱས་དང་ལྷན་ཅིག་བརྒྱད་པོ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གྲངས་ཉི་ཤུར་ཆད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་སློབ་པ་ཕྱི་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་ལུང་འབོགས་པ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་འདོམས་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་དོན་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་ལ། ལུས་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཉིད་ཀྱིས་ལ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བས་མ་ཞེན་པ་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པའི་འདོམས་པ་དང༌། དུས་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་ཀྱང་འདོད་པའི་དོན་མ་གྲུབ་ན་དངང་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བས་ཡོངས་སུ་ངལ་པ་མེད་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ལ་རློམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་གདམས་ངག་དང༌། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལས་དོན་རེ་རེའི་ཕྱིར་ལམ་གྱི་ལུང་ནོད་པར་བྱ་ན་སེམས་ཞུམ་པར་འགྱུར་བས་ལམ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་བསླབ་པའི་གདམས་ངག་དང༌། ཤའི་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལྷའི་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ཆོས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་སོ་སོར་ངེས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཡུལ་ཅན་རྣམས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པོ་ཞེས་སློབ་པ་སྤྱན་ལྔ་ལ་འདོམས་པ་དང༌། རྫུ་འཕུལ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ལྷའི་མིག་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་


DTG086_Page_0169
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་གནས་པའི་སྒྲ་ཆུང་ངུ་དང་ཅིག་ཤོས་ཐོས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་ཚེ་རབས་སྔ་མ་དུ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། གཟུགས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་རྣམས་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་འདོམས་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་བདེན་པ་བཞིས་བསྡུས་པ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ལ། རྣལ་འབྱོར་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པས་སྒྱུ་མ་མཁན་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ལུས་ཅན་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་འདོམས་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པར་གདམས་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་དུ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དག་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་མེད་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་མཚན་ཉིད་པ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་མེད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདོམས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང༌། དེས་འཕངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་མི་དམིགས་པ་དང༌། དེའི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དང༌། རྟེན་གང་ཡིན་པ་སྐྱབས་གསུམ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་མ་ཆགས་པ་དང༌། མི་ལྡོག་པར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བ་དང༌། ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་མི་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་དྲིང་མི་འཇོག་པར་འགྲོ་


DTG086_Page_0170
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་སྤྱན་ལྔ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་གདམས་ངག་གི་སྐབས་སུ་བསྟན་ཏེ། འདི་ཙམ་ཁོ་ནས་དོན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བས་གདམས་ངག་ནི་རྣམ་པ་བཅུའོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོ། དབང་པོ་རྟུལ་དང་རྣོན་པོ་དག །དད་དང་མཐོང་ཐོབ་རིགས་ནས་རིགས། །བར་ཆད་གཅིག་པར་སྐྱེས་ནས་དང༌། །བྱེད་དང་བྱེད་མིན་འོག་མིན་འགྲོ། །འཕར་གསུམ་སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་མཐོང་བ་ཡི། །ཆོས་ལ་ཞི་ལུས་མངོན་སུམ་བྱེད། །བསེ་རུ་དང་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་དད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་ལྷ་དང་མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་རྣོན་པོ་དད་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དག་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་གཞན་བར་ཆད་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དད་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་སྟེ། བར་མདོ་དང༌། སྐྱེས་གནས་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། མངོན་བར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་སྟེ། འཕར་བ་དང་ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང༌། གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཕོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གོང་དུ་འཕོ་བ་གཞན་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ནི་གཟུགས་


DTG086_Page_0171
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞི་བ་དང་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་གཞན་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རང་སངས་རྒྱས་ཏེ་ཉི་ཤུའོ། །ལས་དང་པོ་པ་དེ་ལྟར་གདམས་ངག་ཐོབ་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་འབྱུང་བས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག །དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོབ་པ་ཡི། །དྲོད་སོགས་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་དུ། །རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་ལྡན་བསྟེན་པ། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཉན་ཐོས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང༌། །བཅས་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་འོག་ཏུ་བདེན་པ་བཞི་རྟོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་པོ་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་བཟོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བས་སམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་འབྲེལ་པའི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་གི་བྱེ་བྲག་གིས་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བདེན་པ་བཞིའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཆོས་སུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་ཅར་རྟོགས་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་དང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི། ལུགས་


DTG086_Page_0172
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་དང༌། རང་གི་ཐེག་པ་རྟོགས་པ་ཁོ་ནའི་ཆེད་དུ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་མི་ལྡན་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནི། ཐབས་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་རྒྱུའི་སྒོ་ནས། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས། ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་བཞིན་བདེན་པ་བཞིའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་བདེན་པ་བཞི་ལ་ཀུན་དུ་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མདོར་བསྡུས་ཏེ་རྣམ་པར་བཀྲོལ་བ་ཙམ་དུ་བརྗོད་པར་འདོད་པས་མ་སྤྲོས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པ་གཞན་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་གང་དུ་ཡང་སུན་འབྱིན་པ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དག་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་གྱིས་བཤད་དེ། དམིགས་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་དེ་ཡི་ནི། །རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཐེག་པ་གསུམ་ཅར་འཐོབ་པའི་རྒྱུ། །གཟུགས་སོགས་འདུ་འགོད་གནས་བྲལ་དང༌། །གནས་དང་བཏགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད། །ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་ལ་རྟེན་པ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྣམ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་ཅར་རྟོགས་པ་འཐོབ་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འབྲིང་གི་དམིགས་པ་ནི་མོས་པ་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་གིས་གྲངས་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། དགག་


DTG086_Page_0173
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དག་མི་དམིགས་ཤིང་མ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་མིང་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུན་མི་འདྲ་བ་དང་རྒྱུན་འདྲ་བར་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་དག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྡར་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐ་སྙད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེའི་སྔ་ལྟས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དྲོ་བར་གྱུར་པ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །གཟུགས་སོགས་མི་གནས་དེ་དག་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །དེ་མི་རྟག་སོགས་པར་མི་གནས། །དེ་རྣམས་དེ་ཡི་ངོ་བོས་སྟོང༌། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཡིན་དང༌། །དེ་དག་མཚན་མར་མི་མཐོང་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོག་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས། རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་དོན་དམ་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དག་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་གི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་པས། མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ཕན་ཚུན་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་བཀག་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་གིར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་


DTG086_Page_0174
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མར་མི་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་ངེས་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཡོ་བའི་རྩེ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །དེ་མེད་པ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་དག་སྐྱེ་མེད་ངེས་འབྱུང་མེད། །དག་དང་དེ་དག་མཚན་མ་མེད། །དེ་ཡི་མཚན་མར་མི་རྟེན་པས། །མོས་མིན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡིན། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་ངོར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་གི་དམིགས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་ཁོ་ནས་ལུས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་རང་བཞིན་ཁོ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མི་མོས་ཤིང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ངན་འགྲོ་མེད་པས་ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པར་གྱུར་པ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཏིང་འཛིན་དེ་ཡི་བྱེད་པ་ཉིད། །ལུང་སྟོན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད། །གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག །ཏིང་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། །དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་


DTG086_Page_0175
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་རང་གི་སྨོན་ལམ་དང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེད་པ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་གི་དམིགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལུང་སྟོན་པར་མཛད་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་མི་འཐད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་ལ་བདག་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པའོ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་དོན་གསུམ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ཐབས་དམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དམིགས་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །བདེན་པའི་རྟེན་ཅན། ཞེས་བྱ་བ་མ་གཏོགས་པར། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་བརྗོད་པས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཡང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆོས་བརྗོད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་བརྗོད་པ་ནི། ཁྱད་པར་གཞན་སྤོང་བ་དང་མི་སྤོང་བ་མ་གཏོགས་པར་འདི་དག་ལ་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ལུགས་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་བསྡེབ་པའི་ངོར་ཐ་དད་པར་བརྗོད་ཀྱང༌། མངོན་བར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་དང་ལྡན་པ་དག་དེ་ཁོ་ནར་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པར་གཏོགས་པ་ཁོ་ན་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་འོག་མ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཡང་དོན་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བར་


DTG086_Page_0176
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། གཞི་དང་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །རྨོངས་དང་ཕུང་སོགས་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ནི་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཞིའི་རྟེན་ཅན་དང་གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་མ་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་དགུའོ། །རྫས་དང་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱིས། །འཛིན་པའང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །རང་དབང་བདག་སོགས་ངོ་བོ་དང༌། །ཕུང་སོགས་རྟེན་ལས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པས་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་མདོར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོར་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེ་ལ་མདོར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཞིའི་རྟེན་ཅན། མ་རིག་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་ཤེས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། བདག་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་སྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུང་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་དང༌། གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན། ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྒོ་དང༌། རིགས་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་གཟུང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་དང༌། གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་བདག །རང་དབང་ཅན་དང༌། གཅིག་བུ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། ལྟ་བ་པོ་ལ་སོགས་པའི་བདག་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། དོན་བྱས་པའི་རྟེན་ལ་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་དང༌། སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌།


DTG086_Page_0177
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་དང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་པོ་གྲངས་བཞིན་དུ་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྦྱར་བ་དང་མཐུན་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྔར་གསུངས་ན་ཡང་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་མཇུག་ཐོགས་སུ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། སེམས་མི་འགོང་བ་ཉིད་ལ་སོགས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སོགས་སྟོན་བྱེད། །དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བོར་བ། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཡོངས་འཛིན་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སེམས་མི་འགོང་ཞིང་མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་མཁས་པས་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་མཐའ་དག་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་འབྱུང་བས་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ། རྟོགས་པ་ཡི་ནི་ཆོས་དྲུག་དང༌། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་དང༌། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་དང༌། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང༌། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་དང༌། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར། །འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་རིགས་ཤེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །རེ་ཞིག་དང་པོར་འཇིག་རྟེན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་སྐྱེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྐུན་པོ་ཕྱུང་བ་དང་སྒོ་འཕར་བཅད་པ་ལྟར་དུས་མཉམ་དུ་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་མི་དམིགས་པས་དེ་དག་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐབས་ལ་མཁས་


DTG086_Page_0178
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་སྐྱེས་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཞུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ལ་དགོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་མཚན་མ་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་གོ་རིམས་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཀྱང་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་པོ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་རིགས་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁོ་ན་འཕགས་པའི་ཆོས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རིགས་ཡིན་ན། འོ་ན་ནི་དེའི་ཚེ་དེ་ནི་སྤྱིར་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་སྐྱེ་བོ་བློ་དམན་པའི་ངོར་དོགས་པ་བསུ་ནས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པའི་རིམ་གྱིས་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། འཕགས་པའི་ཆོས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྒྱུའི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་སྒོ་ནས་རིགས་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་འདོགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ལན་ཞིག་ཀྱང་གཟིགས་མོད་ཀྱི། སླ་ཆོས་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་དངགས་ཀྱིས་ལན་གཞན་དུ། རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ཡི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིམ་པ་གཅིག་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་ཅིང་མེ་ལྕེ་གཅིག་གིས་སོ་བཏང་བའི་རྟེན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ། བརྟེན་པ་སྦྲང་རྩི་དང་ལི་ཁ་ར་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྟེན་


DTG086_Page_0179
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཆོས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ། རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟེན་ཐ་དད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་གྱི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དམིགས་པ། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཡང་དགེ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྟོགས་པ་དང༌། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འདས་འདོད་དང༌། །ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང༌། །གང་དག་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །སློབ་མཐུན་མོང་ཆོས་རྣམས་དང༌། །གང་དག་ཐུབ་པའི་ཐུན་མོང་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རེ་ཞིག་དང་པོར་སྤྱིར་དགེ་བ་དང་མ་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཉིད་དང་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་ཉིད་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོའི་དབྱེ་བ་བཞི་ཉིད་ཀྱིས་ལྷག་མ་རྣམས་ཏེ་གྲངས་བཞིན་དུ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་པོ་ཐམས་ཅད་དང་འབྲེལ་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། དེར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་བའི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་སྟོབས་བཅུ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་རིམ་གྱིས་དམིགས་པས་ན། དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གོ །དམིགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆེད་དུ་བྱ་བ། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །སྤོང་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་འབྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཤེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་


DTG086_Page_0180
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། སྤོང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པ་དེའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་ཕས་ཚད་དུ་བྱ་བ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་ནས། དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ལ་སྤྱིར་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་དང་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྟེན་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་གོ་ཆ་དང་འཇུག་པ་དང་ཚོགས་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དང་པོ་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གསུངས་པ། དེ་དག་སོ་སོར་སྦྱིན་ལ་སོགས། །རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བསྡུས་པ་ཡིས། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་དེ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཇི་བཞིན་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་སྤོང་བ་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་བཟོད་པ་དང༌། འདུན་པ་སྐྱེད་པ་དང༌། ཐེག་པ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པའི་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་རྣམས། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་གོ་ཆ་ཉིད་ཀྱིས་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད། བཟོད་པ་རྫོགས་པར་བྱེད། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ། བསམ་གཏན་སྒྲུབ། ཤེས་རབ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སོ་སོར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་པས་ན་དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས། རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཡིན་མོད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །།བམ་པོ་གཉིས་པ། དེ་ལྟར་གོ་བགོས་པ་ལ་


DTG086_Page_0181
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇུག་པ་འབྱུང་བས་གཉིས་པ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ལམ་དང་བྱམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་དང་ལྡན་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མངོན་ཤེས་དྲུག ། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཐེག་ཆེན་ལ། །འཛེག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམ་པར་འཇུག་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དང༌། ཚད་མེད་པ་བཞི་དང༌། མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་འཁོར་གསུམ་དག་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དག་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མཐའ་དག་གནོན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་པ་བྱས་པ་ལ་ཚོགས་སྐྱེ་བས་གསུམ་པ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ། བརྩེ་དང་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དྲུག །ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་བཅས་པ་དང༌། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་གང་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་བསོད་ནམས་དང༌། །ལམ་དང་གཟུངས་དང་ས་བཅུ་དང༌། །གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡི། །རིམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང༌། ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། བསོད་ནམས་དང༌། མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དང༌། ཚིག་ལ་སོགས་པའི་གཟུངས་དང༌། ས་དང་གཉེན་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལས་མི་འདའ་བར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་མཐའ་དག་སྒྲུབ་པས་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གིས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ངོ་བོས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་སྙིང་རྗེ་


DTG086_Page_0182
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚོགས་ཡིན་པས། ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བདུན་ནོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི། ནང་དང༌། ཕྱི་དང༌། དེ་གཉིས་ཀ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། ཆེན་པོ་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་དང༌། ཐོག་མ་དང༌། ཐ་མ་མེད་པ་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། མི་དམིགས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་རྣམས་དང་ནི། །གཉིས་དང་སྟོང་པའི་དངོས་པོ་དང༌། །ཕྱོགས་དང་མྱ་ངན་འདས་ལམ་དང༌། །རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་དང་ཅིག་ཤོས་དང༌། །མཐའ་འདས་ཐོག་མ་དོར་བ་མེད། །རང་བཞིན་དང་ནི་ཆོས་ཀུན་དང༌། །ཆོས་སྐྱེ་ལ་སོགས་འདས་སོགས་དང༌། །ལྡན་དང་ཅིག་ཤོས་ངོ་བོ་དང༌། །མཁའ་དང་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད། །རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཉི་ཤུར་འདོད། །སའི་ཚོགས་ལ་ས་གང་གི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་གསུངས་པ། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །བསམ་དང་ཕན་པའི་དངོས་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་ཉིད། །གཏོང་དང་བཤེས་གཉེན་སྟེན་པ་དང༌། །དམ་ཆོས་དམིགས་པ་ཚོལ་བ་དང༌། །རྟག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་སེམས་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་སྐུར་འདོད་དགའ་བ་དང༌། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་བདེན་པ་ཡི། །ཚིག་ནི་བཅུ་པ་ཡིན་པར་འདོད། །འདི་དག་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པས། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གཞི་ཐམས་ཅད་ལ་གྱ་གྱུ་མེད་པའི་བསམ་པ་དང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་དགོས་པ་ལ་ཕན་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་གཅིག་པ་ཉིད་དང༌། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང༌། དགེ་བའི་


DTG086_Page_0183
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཤེས་གཉེན་མགུ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདོད་པ་དང༌། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་འདོད་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། བདེན་པར་སྨྲ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བཅུས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དག་ཁོ་ནས་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་འཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བྱས་པ་གཟོ་དང་བཟོད། །རབ་ཏུ་དགའ་དང་སྙིང་བརྩེ་ཆེ། །བཀུར་སྟི་བླ་མ་ལ་གུས་ཉན། །བརྒྱད་པ་སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་བརྩོན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དགེ་བའི་ཆོས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་དང༌། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གཞན་གྱིས་ཕན་པ་བྱས་པ་དྲན་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་བཟོད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པ་དང༌། མཁན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདུད་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྟན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་སྔ་མ་བཞིན་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ས་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་འཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོས་པས་མི་ངོམས་ཉིད་དང་ནི། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྦྱིན་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་སྦྱོང་བ་དང༌། །འཁོར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་དང༌། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ། །རློམ་མེད་བདག་ཉིད་དེ་རྣམ་ལྔ། ཞེས་བྱ་བ་ནི། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པས་ངོམས་མི་ཤེས་པ་དང༌། རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟ་བའི་སེམས་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོང་བ་དང༌། ཕན་བཏགས་པའི་སེམས་ཅན་མི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་དང༌། རང་དང་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་མི་


DTG086_Page_0184
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགེ་བའི་ཆོས་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་རྟོག་པས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པས་ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ནགས་གནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་པ་དང༌། །སྦྱངས་པ་ཡང་དག་སྡོམ་བསྟེན་དང༌། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་དང༌། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་དང་བདོག་ཀུན་གཏོང༌། །མི་ཞུམ་པ་དང་ལྟ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། དགོན་པར་གནས་པ་དང༌། རྙེད་པ་མ་ཐོབ་པ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་མེད་པ་དང༌། །རྙེད་པ་ཐོབ་པ་ལ་ལྷག་པར་དོན་དུ་གཉེར་བ་མེད་པ་དང༌། བསོད་སྙོམས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་དང༌། བསླབ་པ་བླངས་པ་སྲོག་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་དང༌། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བས་སྨོད་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་དང་འཚམ་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང༌། དགེ་བ་སྒྲུབ་པ་ལ་སེམས་མི་ཞུམ་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་སྔ་མ་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་བཅུས་ས་བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་གནོན་པ་ཡིན་ནོ། །འདྲིས་དང་ཁྱིམ་ལ་འཁྲེན་པ་དང༌། །འདུ་འཛིར་གྱུར་པའི་གནས་དང་ནི། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །མི་དགེའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་དང༌། །རློམ་པས་ཁེངས་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག །བློ་ངན་དང་ནི་ཉོན་མོངས་བཟོད། །བཅུ་པོ་འདི་ནི་རྣམ་སྤངས་ན། །ས་ལྔ་པ་ནི་ཡང་དག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། རྙེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འགྲོགས་པ་དང༌། དད་པ་ཅན་གྱི་ཁྱིམ་ཉེ་བར་མི་སྟོན་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་གྲོང་ལ་སོགས་པ་དང༌། བདག་ལ་བསྔགས་པ་དང༌། གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་དང༌། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་རློམ་ཞིང་གཞན་ལ་མི་འདུད་པ་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་བཟློག་སྟེ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བློ་གྲོས་ངན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་


DTG086_Page_0185
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་རྣམ་པར་སྤོང་ཞིང་བཟློག་པའི་ཆོས་དོན་གྱིས་འཕངས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་པ་བཅུས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ས་ལྔ་པ་སྦྱང་དཀའ་བ་འཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་རབ་རྫོགས་པས། །སློབ་མ་དང་ནི་བསེ་རུ་ལ། །དགའ་དང་སྐྲག་པའི་སེམས་སྤངས་པ། །བསླངས་ན་མི་ཞུམ་བདོག་པ་ཀུན། །བཏང་ཡང་མི་དགའ་མེད་པ་དང༌། །དབུལ་ཡང་སློང་བ་མི་སྤོང་བས། །ས་ནི་དྲུག་པ་ཡང་དག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་འདོད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ལ་སྐྲག་པ་དང༌། སློང་བ་པོའི་སྐྱེ་བོས་བསླངས་ན་ཞུམ་པ་དང༌། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངང་གིས་གཏོང་བར་ཞུགས་པ་ལ་མི་དགའ་བ་དང༌། བཀྲེན་ཡང་སློང་བའི་སྐྱེ་བོ་སྤོང་བའི་སེམས་སྤོང་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ས་དྲུག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཀུན་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་འཛིན་པ་དང༌། །སྲོག་དང་གང་ཟག་ཆད་རྟག་དང༌། །མཚན་མ་རྒྱུ་དང་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ངག་དང་ནི། །ཁམས་གསུམ་པོ་ལ་གནས་དང་ཆགས། །སེམས་ནི་ཀུན་དུ་ཞུམ་པ་དང༌། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ། །དེར་ལྟ་བ་ཡི་མངོན་ཞེན་དང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་དང༌། །དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། །ཉི་ཤུ་གང་ལ་རྣམ་ཆད་པ། །དེ་ཡིས་ས་ནི་བདུན་པ་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། །བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་དང༌། གང་ཟག་དང༌། ཆད་པ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། མཚན་མ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་གསུམ་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང༌། སེམས་ཀུན་དུ་ཞུམ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་ལྟ་བའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་དང༌། འགལ་བ་རྗོད་པ་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་སྟེ། ཉེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཉི་ཤུ་དང་བྲལ་ནས། བཟློག་པའི་


DTG086_Page_0186
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་དོན་གྱིས་འཕངས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ས་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བ་ཀུན་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱིས་འཕངས་པའི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །སྙིང་རྗེ་དང་ནི་རློམ་མེད་དང༌། །ཆོས་མཉམ་ཉིད་དང་ཚུལ་གཅིག་ཤེས། །མི་སྐྱེ་བ་དང་བཟོད་ཤེས་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྟོན། །རྟོག་པ་ཀུན་དུ་འཇོམས་པ་དང༌། །འདུ་ཤེས་ལྟ་དང་ཉོན་མོངས་སྤོང༌། །ཞི་གནས་ངེས་པར་སེམས་པ་དང༌། །ལྷག་མཐོང་ལ་ནི་མཁས་པ་དང༌། །སེམས་དུལ་བ་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཆགས་པའི་ས་མིན་གར་འདོད་པར། །ཞིང་གཞན་དུ་ནི་མཉམ་འགྲོ་དང༌། །ཀུན་དུ་བདག་གི་ངོ་བོ་ནི། །སྟོན་པ་ཉིད་དང་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང༌། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་གསད་པར་བྱ་བ་དང༌། གསོད་པ་པོ་དང༌། བསད་པ་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་བརྩེ་བ་དང༌། དངོས་པོར་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་བཟོད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་དང༌། མཚན་མར་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་འདོར་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་དང༌། ཞི་གནས་སྒོམ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པའི་གནས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་དུས་མཉམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། གདུལ་བྱ་དང་མཐུན་པར་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་གི་


DTG086_Page_0187
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལུས་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་པོ་འདིས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ས་བདུན་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཤེས་པ་དང༌། །མངོན་པར་ཤེས་པས་བརྩེ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་བཟང་སྒྲུབ་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་བརྟག་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བསྟེན། །དབང་པོ་ཤེས་དང་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞིང་སྦྱོང་སྒྱུ་མ་ལྟར་གནས་དང༌། །བསམས་བཞིན་སྲིད་པ་ལེན་པ་དང༌། །ལས་ནི་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པས་བརྩེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྟེན་གསེར་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པས་སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལྷའི་མིག་སྐྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྟེན་པ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གནས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མཐོང་ནས་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ས་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་ལམ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་དང༌། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་དང༌། །སྤོབས་པ་ཆུ་བོ་ལྟ་བུ་དང༌། །མངལ་དུ་འཇུག་པ་མཆོག་དང་ནི། །རིགས་དང་རུས་དང་ཆོ་འབྲང་དང༌། །འཁོར་དང་སྐྱེ་བ་དག་དང་ནི། །ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་རྣམས་དང༌། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྨོན་ལམ་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་ཤེས་པ་དང༌། སྤོབས་པ་ཆུ་བོ་ལྟར་མི་ཟད་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྔགས་པའི་མངལ་དུ་འཇུག་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པར་གནས་པ་དང༌། ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་ལ་སོགས་པ་དང་ལེགས་པར་འབྲེལ་བའི་གཉེན་དང༌། རང་དབང་བའི་འཁོར་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་བསྟོད་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བསྐུལ་ཏེ་ངེས་


DTG086_Page_0188
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བའི་ཤིང་ཨ་ཤྭད་ཐ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ད་ལྟ་བུའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོས། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་དག་གིས་ས་དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུའི་ས་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དེ་ལྟར་ངེས་པར་བསྟན་ནས། འབྲས་བུའི་ས་ཉིད་དུ་དེ་དག་མ་བཤད་པར་ས་ཐམས་ཅད་བསྡུ་བའི་སྒོ་ནས་ས་བཅུ་པའི་མཚན་ཉིད། ས་དགུ་འདས་ནས་ཡེ་ཤེས་ནི། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་སར་གནས་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས། །བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་དང༌། འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དྲུག་དང༌། ཚུལ་གསུམ་རྣམ་པར་བཞག་པར་དགོངས་པས་བསྡུས་པ་ལྷག་མ་ཞུགས་པ་གསུམ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ། རིགས་དང༌། བརྒྱད་པ་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། བསྲབས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། བྱས་པ་རྟོགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་རྣམས་དང༌། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྣམ་པ་དགུ་པོ་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ལྟར་ས་དགུ་འདས་ནས་ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནར་བརྗོད་པར་བྱའི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དེ་ལ་སྨོན་ལམ་ཤེས་པ་གང་གིས་གནས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོའི་ཚོགས་ལ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་དང་གཉེན་པོའི་


DTG086_Page_0189
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟེན་ཅན་གཉིས་དང༌། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་གཉིས་སོ་སོར་མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་སྤོང་བས། བཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདེན་པ་གཉིས་ཀའི་རྣམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་དུ་བྱ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ལམ་གཉིས་པོ་ཁོ་ནའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལྟར་ཚོགས་བསགས་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བས་བཞི་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ། ཆེད་དུ་བྱ་དང་མཉམ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དང་འབད་མེད་དང༌། །མཐའ་ལས་འདས་པར་ངེས་འབྱུང་དང༌། །ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ངེས་འབྱུང་སྟེ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་འདི། །ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཕྱད་པར་བྱེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང༌། རྟག་པ་དང་ཆད་པ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པ་དང༌། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་གཞི་དེ་ལྟ་བུ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས། སྐབས་དང་པོའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

སྐབས་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0189
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་ན་མེད་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད། ལྷ་རྣམས་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་མཛད་དང༌། །ཡུལ་ངེས་པ་དང་ཁྱབ་པ་དང༌། །རང་བཞིན་དང་ནི་དེ་ཡི་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ལམ་


DTG086_Page_0190
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་པ་ཉིད་སྐྱེ་བར་རུང་བ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་འོད་དག་གི་ས་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འོད་མོག་མོག་པོར་མཛད་པ་ནི་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པའི་རྒྱུད་ཁོ་ན་ལ་རྟོགས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཛད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཚིག་ཟུར་གྱིས་རྟེན་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་གསུམ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་གྱི། མཚན་ཉིད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལུགས་ལས་འབྱུང་བས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཅིག་ཤོས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ལས་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་དང་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མ་བསྡུས་པ་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་ནས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ལམ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱ་དགོས་པས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དག་གི །རྣམ་པ་མི་དམིགས་སྒོ་ནས་ནི། །ཉན་ཐོས་ལམ་འདི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཞི་བའི་རྣམ་པ་བཞི་དག་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ནད་དང༌། འབྲས་དང༌། ཟུག་རྔུ་དང༌། སྡིག་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་དང༌། ཡིད་འབྱུང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་དང༌། འགོག་


DTG086_Page_0191
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དེ་དག་ཉིད་སོ་སོའི་ཡིད་འབྱུང་བ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དག་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དག་གི་ངོ་བོ་གཡོ་བ་དང་རབ་ཏུ་འཇིག་པའི་རྣམ་པ་དག་དང༌། འགོག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་འཇིགས་པ་དང་ནད་འགོ་བ་དང་འཚེ་བའི་རྣམ་པ་རྣམས་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པའི་འགོག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང་གྱ་ནོམ་པའི་རྣམ་པའི་བདག་ཉིད་དབེན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་དག་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་ལམ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པའི་རྣམ་པ་རྣམས། ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །བདེན་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པས་ལམ་བརྗོད་ནས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་ལ་ནི། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དབྱེར་མེད་པས། །དྲོ་བ་དེ་དག་མི་དམིགས་པས། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་ལ་རྟག་ལ་སོགས་ཚུལ་གྱིས། །གནས་པ་བཀག་པས་བཟོད་པ་རྣམས། །ས་བཅུ་དག་ལས་བརྩམས་ནས་ནི། །མི་གནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བཤད་དེ། །ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཁྱེན་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟག་པའང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པ་བཀག་པ་དང༌། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱང་


DTG086_Page_0192
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུས་མ་དམིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་འཐད་པས། ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པ་རྒྱས་པར་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བདེན་པའི་དམིགས་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བརྗོད་པར་རིགས་མོད་ཀྱི། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ན་གང་གིས་ན་དེ་དག་གི་ལམ་གཞན་ཡིན་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བསུ་བར་རེ་ཞིག་ཁྱད་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ། རང་བྱུང་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་བསྟན་ཡང་མི་དགོས་ལ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཟབ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ལུང་ལས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་ནས་རང་གི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ལ། གཞན་དག་ཀྱང་བརྗོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་སྔོན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པས་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བསྟན་མི་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་ཞུགས་པ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ནོ། །སྒྲར་བརྗོད་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་ཉན་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་འཆད་པ་པོའི་ཤེས་པའི་རྩལ་རྟོགས་པར་བྱེད་ན། དེ་དག་ནི་རང་གིས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་མཐུས་སྒྲ་མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་པས། གཞན་དག་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ཡེ་ཤེས་མི་རྟོགས་པ་ཉིད་ནི་ཁྱད་ཞུགས་པ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་སྒྲ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བསུ་བར། གང་གང་དོན་ནི་གང་གང་ལ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཉན་འདོད་པ། །དེ་དེ་ལ་དོན་དེ་དང་དེ། །སྒྲ་མེད་ཀྱང་དེ་དེ་ལྟར་སྣང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་མ་བརྟགས་རྣམ་པར་མ་དཔྱད་པར་ཚིག་ཏུ་མི་སྨྲ་བས་བརྗོད་པ་ནི་རྣམ་


DTG086_Page_0193
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་གཡེང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྒྱུད་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་བརྗོད་པ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། རང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པའི་མཐུས། སྒྲ་མེད་ཀྱང་གང་ཞིག་དོན་གང་ལ་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་ཉན་པར་འདོད་པ་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དོན་དེ་རྣམ་པ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར་བས་སྒྲ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་སྟོན་པའི་སྒྲའི་དོན་ནི་འདི་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཉན་པ་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྐྲུན་ཅིང་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཁྱད་ཞུགས་པ་བརྗོད་ནས་ཁྱད་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་རྣལ་མ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ། གཟུང་དོན་རྟོག་པ་སྤོང་ཕྱིར་དང༌། །འཛིན་པ་མི་སྤོང་ཕྱིར་དང་ནི། །རྟེན་གྱིས་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཡང་དག་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་བདེན་པ་སྒོམ་པ་ཁོ་ན་དང༌། དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བསྒོམས་པས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྤངས་པ་དང་མ་སྤངས་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པས་བསྡུས་པའི་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཞིའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་རྟོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་པར་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་མོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཐོབ་ན་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ལམ་སྐྱེ་བས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ། བཏགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་འགལ་བར། །སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དྲོར་གྱུར་པ། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །འགྲིབ་པ་མེད་ལ་སོགས་པས་ཕྱེ། །ནང་སྟོང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིས། །གཟུགས་སོགས་མི་འཛིན་ཕྱིར་བཟོད་པ། །གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་བ་མེད་སོགས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཅན་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0194
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཆོས་ཀྱི་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་བཏགས་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་བར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དོན་དམ་པར་འགྲིབ་པ་དང་འཕེལ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་སློབ་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནང་དང་ཕྱི་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བདེན་པ་བཞིའི་དམིགས་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ། བདེན་དང་བདེན་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ཡིས། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཕན་ཡོན་བཅས་པ་འདི་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པོ་སོ་སོར་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་དང་འབྲེལ་པ་དག་དང་ལྡན་པ་འདི་དང་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་དག་དང་ལྡན་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཕན་ཚུན་རྟེན་པ་རྟེན་མེད་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། །ཆེན་པོ་ཚད་མ་མེད་བཅས་དང༌། །ཚད་མེད་པ་དང་མཐའ་མེད་དང༌། །དེར་གནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་འཛིན་དང༌། །བླང་མེད་དོར་བ་མེད་སོགས་དང༌། །བྱམས་ལ་སོགས་དང་སྟོང་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་འཐོབ་པ་དང༌། །རྣམ་པར་བྱང་ཀུན་ཡོངས་བསྡུས་དང༌། །ཉམ་ང་བ་དང་ནད་ཀུན་སེལ། །མྱ་ངན་འདས་འཛིན་ཞི་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སྲུང་ལ་སོགས། །སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་གནས་ཏེ་སེམས་ཅན་དག །འགོད་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་


DTG086_Page_0195
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་བསྔོ་བ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་ཚུལ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་དག་ལ་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཕན་ཚུན་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་གནས་པར་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཚད་མ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འཛིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་གནས་པ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བླང་བ་དང་དོར་བ་མེད་པར་སྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་མོས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཚད་མེད་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་གཉུག་མ་རང་བཞིན་ཁོ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་མཉམ་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་འཐོབ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གཉེན་པོ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱི་དང་ནང་གི་འཚེ་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྒོམ་པ་ཁོ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞི་བ་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་བ་དང་བསྐྱབ་པ་དང་སྦ་བ་དག་མཛད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་པར་འདོད་པས་བདག་ཉིད་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་ནས་དེ་ཉིད་ལ་གཞན་དག་འགོད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་ཟད་པར་བྱེད་འདོད་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་


DTG086_Page_0196
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་དག་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདིར་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ལྷུར་ལེན་པའི་གཞུང་གིས་རྣམ་པའི་དོན་མ་བཤད་པར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉི་ཚེ་མཛད་པ་ཟད་དེ། བཤད་པ་དང་མ་བཤད་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམས་སུའང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དེ་དག་གིས་ནི་བསྒོམ་པའི་རིམ་པ་ལ་སོགས་པ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་དྲང་ཞེས་ཟེར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ལས། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉུང་བ་ཉིད་དང་གདུལ་བྱ་འབྲས་བུ་ལ་གཞོལ་བ་ཉིད་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་དེའི་བྱེད་པ། ཀུན་ནས་ཞི་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །འདུད་དང་ཉོན་མོངས་ལས་རྒྱལ་དང༌། གནོད་པས་བརྫི་བ་མེད་ཉིད་དང༌། །བྱང་ཆུབ་དང་ནི་རྟེན་མཆོད་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ལ་རང་དབང་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་འདུད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱིས་བྱས་པའི་གནོད་པ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པ་དང༌། རྟེན་གྱི་ཡུལ་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པའི་འོག་ཏུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། དེ་ཡང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་མོས་པ་དང༌། བསྔོ་བ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་པོ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ། མོས་པ་རང་གི་དོན་དང་ནི། །རང་གཞན་དོན་དང་གཞན་དོན་དང༌། །རྣམ་གསུམ་ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ནི། །


DTG086_Page_0197
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྟེ། །སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །དེ་ཡང་རྣམ་གསུམ་དེ་ལྟར་ན། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རང་དང་གཉིས་ཀ་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་མཐོང་བའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ན་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལས་དང་པོར་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་དག་ཀྱང་རེ་རེ་ཞིང་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་སོ་སོར་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་མོས་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནོ། །དེ་སྒོམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་མོས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་དོ། །ཞེས་བསྟོད་པ་དང་བཀུར་བ་དང་བསྔགས་པ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །མོས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལ་ནི། །དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་བསྟོད་པ་དང༌། །བཀུར་བ་དང་ནི་བསྔགས་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞུགས་པའི་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་སྟེ། གནས་སྐབས་དགུ་དག་ཏུ་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གོང་ནས་གོང་དུ་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་ཅིང་བསྟོད་པ་དང༌། བཀུར་བ་དང༌། བསྔགས་པར་འདོད་དེ་དེས་ན་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་དོན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་གྱི་གཅམ་བུའི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མོས་པ་ལ་བསྔོ་བ་འབྱུང་བས་གཉིས་པ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན། །དེ་ཡི་བྱེད་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དམིགས་མེད་རྣམ་པ་ཅན། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་མཚན་ཉིད་དོ། །དབེན་དང་སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་ཚོགས། །རང་བཞིན་དྲན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཐབས་བཅས་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །ཁམས་གསུམ་


DTG086_Page_0198
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏོགས་པ་མ་ཡིན་དང༌། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡི། །བསྔོ་བ་གཞན་ནི་རྣམ་གསུམ་པོ། །བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མོས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། མི་དམིགས་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དྲན་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བ་དང༌། ཁམས་གསུམ་པར་མ་གཏོགས་པ་དང༌། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་མིང་དུ་བཏགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། སྔོ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་དང༌། བདག་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཚན་མ་དང༌། ལམ་ཐམས་ཅད་དང༌། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དང༌། དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང༌། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་གནས་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ལ་དམིགས་པ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ལམ་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་མི་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ལེགས་པར་བསྔོས་པའི་དངོས་པོ་མངོན་པར་སྤེལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་གསུམ་པ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ། ཐབས་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གིས། །དགེ་བའི་རྩ་ལ་ཡི་རང་བ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡིད་བྱེད་པ། །བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་འདིར་བརྗོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐབས་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་དམིགས་ནས་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱ་བ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནི་འབྱུང་ཁུངས་དག་ནས་གསེར་


DTG086_Page_0199
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་གར་བུ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ། །བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནི་དེ་གསེར་མགར་གྱིས་རྒྱན་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བྱེད་དོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་བསོད་ནམས་བྱས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་འཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འོག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ། དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད་མཆོག་ཉིད། །ཀུན་ལ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པར་ནི། །གཏོད་པར་བྱེད་པ་དོན་ཆེན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཐོང་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །གཞན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་མི་འཐོབ་པ་ནི་མཆོག་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པར་སྦྱོར་བ་ནི་ཀུན་ལ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ལམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་རྣལ་འབྱོར་པའི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་པ་ནི་གཏོད་པར་བྱེད་པའོ། །དོན་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་བོར་བས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་འདིའི་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གང་ཞིག་ཡིན་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་སྒོ་ནས་གཉིས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད། སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ། །འདི་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་དག་ཡིན། །ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་རྒྱུ་དག་ནི། །བདུད་ཀྱི་ཐིབས་ཀྱིས་ནོན་པ་དང༌། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མ་མོས་དང༌། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་མངོན་ཞེན་དང༌། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་ཟིན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད་པ་དང། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཞི་གནས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དག་ཡིན་ནོ། །བདུད་ཀྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མ་མོས་པ་དང༌། དངོས་པོར་འཛིན་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་དང་འགྲོགས་


DTG086_Page_0200
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འཐོབ་པ་དང་མི་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་དག་བཤད་ནས། སྐབས་སུ་བབ་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱིར། འབྲས་བུ་དག་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །དག་པ་ཉིད་དེ་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་གཉིས་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཞིང༌། །བཅད་དུ་མེད་པས་དག་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འཕགས་པའི་གང་ཟག་གི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཉིད་ཀྱིས། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དག་པ་ཐ་མི་དད་ཅིང་བཅད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དེ། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དག་པར་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱིར་བརྗོད་ནས་ད་ནི་ཁྱད་པར་དུ། ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་ལམ་གསུམ་གྱི། །ཉམས་ཕྱིར་སློབ་མ་བསེ་རུ་དང༌། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་ཀུན་ཤིན་དུ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། །དེ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་པོ་གཟུང་བའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་གསུམ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྨོས་པའི་ཞར་ལ་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ། ཤིན་ཏུ་བ་དང་ཅིག་ཤོས་སུ་བཤད་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ས་དགུ་ལ་ནི་ཆེན་པོ་ཡི། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་དྲི་མ་ཡི། །གཉེན་པོ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ། །སོགས་པའི་ལམ་ནི་དག་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་


DTG086_Page_0201
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་སྟེ། ས་དགུ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དགུའི་གཉེན་པོའི་ངོ་བོར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དགུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཅིག་ཤོས་སུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་ཤིན་ཏུ་བ་དང་ཅིག་ཤོས་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཀླན་ཀ་སྤངས་པ་ཡིས། །ལམ་ནི་འཇལ་དང་གཞལ་བྱ་དག །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱི། །གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་གཉེན་པོ་ནི་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པར་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཀླན་ཀ །གོས་ལ་ཆགས་པའི་དྲི་མ་ཕྲ་མོ་བསལ་བ་ལ་བཙོ་བླག་མཁན་ཆེ་ཐང་དུ་འབད་པའི་དཔེས་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཤིན་ཏུ་བ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་དེ། ཁམས་གསུམ་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་དག་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ཤིན་ཏུ་བ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་བཞག་གོ །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས་སྐབས་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

སྐབས་གསུམ་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0201
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པར་ལམ་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན། །དེ་དག་བར་ན་མི་གནས་པ། །དུས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དུས་གསུམ་པའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པར་འདོད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཚུ་རོལ་གྱི་མཐའ་འཁོར་བ་དང༌། སྙིང་རྗེས་ཕ་རོལ་གྱི་མཐའ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ།


DTG086_Page_0202
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཚན་ཉིད་དང་དེ་དག་གི་བར་ན་ཡང་མི་གནས་པས་སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ལས་བཟློག་སྟེ་བསྟན་པས། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་རིང་བར་གྱུར་པས་རང་གི་རྟོགས་པ་ཙམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པར་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལུགས་ལས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གང༌། །དེ་ཉིད་ཁྱོད་ནི་སྟོང་པར་བཞེད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ནི་གཞི་རྟོགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིང་བ་དང་ཅིག་ཤོས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་མཚན་མར་དམིགས་སྒོ་ནས། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་སྟེ། །དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །ཡང་དག་ཉེ་བ་ཉིད་དུ་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་དངོས་པོ་སྣང་བ་ལ་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་པས་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་མི་སྣང་བ་བཞིན་དུ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་ཐབས་མཁས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མཚན་མ་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་རིང་བར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་རིང་མོ་ཞིག་ནས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དག་པར་མགུ་བར་བྱས་པའི་མན་ངག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཅན་བདེན་པ་གཉིས་ལ་རྟེན་པའི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས། དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འཁྲུལ་པའི་མཚན་མ་བསལ་བ་རྣམས་ལ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་མཉམ་པ་


DTG086_Page_0203
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཡུམ་འདི་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་གྱུར་པས། ཐབས་མ་ཡིན་པས་ནི་རིང་བ་ཉིད་ཡིན་ལ་ཐབས་ཀྱིས་ནི་མི་རིང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡུམ་རིང་བར་གྱུར་པའི་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པར། གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་ཉིད་དང༌། །དུས་གསུམ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་རྣམས་ལ། །སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དུས་གསུམ་པའི་ཆོས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། གཉིས་ཀའི་ངོ་བོ་དངོས་པོར་མ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ལ། དངོས་པོར་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་ན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བཟློག་སྟེ་གཉེན་པོ་ཡིན་པར། སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་ངར་འཛིན་མེད། །གཞན་དག་དེ་ལ་སྦྱོར་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པས། །རྒྱལ་ལ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་ཕྲ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་རང་དང་གཞན་སྦྱོར་བ་ནི། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དང་ཆགས་པའི་ཚོགས་ཀྱི་གནས་ཐམས་ཅད་བཀག་པས་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཉེན་པོ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཆགས་པ་ཕྲ་མོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ཡིན་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ།། །།བམ་པོ་གསུམ་པ། ཡང་ཇི་ལྟར་ཆགས་པ་ཕྲ་མོ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་ལམ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །དབེན་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ཟབ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རིགས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ནས་སྟོང་


DTG086_Page_0204
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས། དེ་དག་ཟབ་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་སྤང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གཅིག་པར་ནི། །ཤེས་པས་ཆགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གཅིག་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཆགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་ཟབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མཐོང་བ་ལ་སོགས་བཀག་པ་ཡིས། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བར་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དམིགས་པའི་དོན་བསལ་བས་རང་བཞིན་དེ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཟབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་མི་ཤེས་ཕྱིར། །དེ་ནི་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་རྣམ་པའི་བར་གྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པས་བསམ་པ་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེའི་ཕྱིར། དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་ནས་མཇུག་བསྡུ་བར། དེ་ལྟར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ལུགས་ལ། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་གི །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་ལུས་པ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་འདིར་ཤེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་དེ་ལྟར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་བྱའོ། དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་ནས། དེ་དག་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྦྱོར་བ། གཟུགས་སོགས་དེ་མི་རྟག་སོགས་དང༌། །དེ་མ་རྫོགས་དང་རབ་རྫོགས་དང༌། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཉིད་ལ། །སྤྱོད་པ་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། །མི་འགྱུར་བྱེད་པོ་མེད་ཉིད་དང༌། །བྱ་དཀའ་རྣམ་


DTG086_Page_0205
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུམ་སྦྱོར་བ་དང༌། །སྐལ་བ་ཇི་བཞིན་འབྲས་ཐོབ་པས། །འབྲས་ཡོད་འདོད་པ་དེ་དང་ནི། །གཞན་ལས་རག་ལས་མེད་གང་དང༌། །སྣང་བ་རྣམ་བདུན་ཤེས་བྱེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་མི་རྟག་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། སོ་སོར་མ་རྫོགས་པ་དང་རྫོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། །བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་སྦྱོར་བ་དང་ཕྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་དཀའ་བ་ཉིད་དང༌། སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་འཐོབ་པས་མི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། མཉམ་དུ་ཚོགས་པ་དང༌། འགལ་བ་དང༌། རྐྱེན་དང༌། མ་འཕོས་པ་དང༌། རྟེན་མེད་པ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་བདུན་ལ་སྒྲུབ་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་བསལ་བའི་སྒོ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དེ་དང་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཅུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པས། ཤུགས་ཀྱིས་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལས་བཟློག་སྟེ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྦྱོར་བ་བསྒོམ་དགོས་པས། སྦྱོར་བའི་འོག་ཏུ་མཉམ་པ་ཉིད། །གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་རློམ་མེད་པ། །རྣམ་བཞི་དེ་ཡི་མཉམ་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་དང༌། སྤྲོས་པ་དང་རྟོགས་པའི་རློམ་པ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་དམིགས་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་སོ་སོར་རྟོགས་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་བསྒོམ་དགོས་པས་མཐོང་བའི་ལམ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བདེན་པ་ལ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། །བཟོད་ཤེས་སྐད་ཅིག་བདག་ཉིད་འདི། །ཀུན་ཤེས་ཚུལ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་


DTG086_Page_0206
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ནི། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་རྟག་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །མཐའ་ལས་འདས་དང་རྣམ་དག་དང། །མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ལ་སོགས་དང༌། །མཁའ་འདྲ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་མེད་དང༌། །གང་ཕྱིར་འདི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིས། །གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ནད་མི་འབྱུང༌། །ངན་སོང་ཆད་དང་འབྲས་བུ་ནི། །མངོན་དུ་བྱ་ལ་མི་རྟོག་ཉིད། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་དང༌། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་བྲལ་བས་ན་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། བདག་དང་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་གསོག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་མི་སྐྱེ་བ་དང་མ་འབྲེལ་བས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་གྲོལ་བ་དང་རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར། རང་གི་ངོ་བོས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་འགོག་པ་དང༌། འགོག་པ་མེད་པ་དང་མ་འབྲེལ་པ་དེའི་ཕྱིར། འགོག་པའི་བདེན་པའི་དོན་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་


DTG086_Page_0207
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་རྒྱུད་གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང་མ་ཞི་བ་མེད་པས་དམིགས་པ་མེད་པར་ཕྱེད་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། མཐའ་གཉིས་ལས་འདས་ཤིང་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ནད་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ངན་སོང་ཆད་པ་དང༌། རིགས་པ་དང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་དོན་གྱི་ཐབས་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པ་དང་ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་བྱ་དང་སྒྲ་གཉིས་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལས་བཟློག་པ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། མངོན་དུ་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་མ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས་དོན་མཐའ་དག་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་མཇུག་བསྡུ་བར། དེ་ལྟར་འདི་དང་ཡང་འདི་དང༌། །ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ་རྣམ་གསུམ་པོ། །འདི་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དག །རྫོགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པའི་ཚུལ་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདི་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་འདི་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་འདི་སྟེ། དེ་ལྟར་ལེའུ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་


DTG086_Page_0208
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་ལས། སྐབས་གསུམ་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

སྐབས་བཞི་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0208
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི། དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལམ་དང་གཞི་ཤེས་པ་བསྡུ་བའི་སྒོ་ནས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་སྒོམ་པར་བྱེད་པས། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ། གཞི་ཤེས་པ་ཡི་བྱེ་བྲག་རྣམས། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དེ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམས་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་ཁོ་ནར་བཞེད་དོ། །རྣམ་པ་རྣམས་སྤྱིར་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཁྱད་པར་དུ། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་དང༌། །ལམ་ལ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མེད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། མི་བརྫི་བ་དང༌། གནས་མེད་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང༌། མིང་མེད་པ་དང་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང་མི་འཕྲོགས་པ་དང་མི་ཟད་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་གསུམ་གྱི། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དག་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་གཅིག་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་བསྡུས་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་གཉིས་ཡིན་པས་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ལ་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། འཕོ་བ་མེད་པ་དང༌། འདུལ་བ་མེད་པའི་


DTG086_Page_0209
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་སྟེ། བཞི་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལམ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དག་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ་རྨི་ལམ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྒྱུ་མའི་རྣམ་པ་སྟེ་ལྔ་ནི། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་སྤྱིར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དག་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། གོས་པ་མེད་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་པ་དང༌། རློམ་པ་མེད་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། དྲུག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་དང༌། རང་གི་རྟོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་ངེས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་སྟེ། སྤྱིར་ན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །འགོག་པ་ལ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །དེ་དག་བརྒྱད་དང་བདུན་དང་ནི། །ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བསྒྲགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་ནས། ཀུན་འབྱུང་བ་དང། ལམ་གྱི་བདེན་པ་དག་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་དག་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏེ། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། ལམ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་གྲངས་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། མི་གནས་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མེད་པའི་རྣམ་པ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྒྱུ་གང་


DTG086_Page_0210
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་པ་སྟེ། འདུན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དང༌། རྐྱེན་གང་ཡིན་པ་སྟེ་སེམས་ཅན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ། དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་གསུམ་དང༌། གསུམ་དང༌། གཅིག་དང་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྒྱུའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །ཚད་མེད་པ་དང༌། མཐའ་གཉིས་དང་མ་འབྲེལ་བ་དང༌། ཐ་མི་དད་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། གཞལ་དུ་མེད་པ་དང༌། ཆགས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་དག་ནི། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་ལམ་དང༌། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་དང༌། རིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཡིན་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད། གཉིས་དང་གཉིས་དང༌། གཉིས་དང་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བདུན་ཡིན་ནོ། །མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ལྔ་པ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ནང་དང་ཕྱི་དང་གཉིས་ཀའི་དངོས་པོ་རྣམས་དགག་པས། ནང་དང་ཕྱི་དང་གཉིས་ཀ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་གསུམ་དང༌། ཞི་བའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཏགས་པའི་བདག་སྟོང་པ་དང༌། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་དང༌། འཁོར་བ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་ཆོས་དོར་བ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དགག་པས། སྟོང་པ་དང༌། ཆེན་པོ་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་བརྒྱད་དང༌། གྱ་ནོམ་པའི་


DTG086_Page_0211
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་དགག་པས། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཡུལ་དུ་འཁྲུལ་པའི་བདག་ཉིད་བརྟགས་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། དུས་སུ་འཁྲུལ་པ་རྣམས་དགག་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་གསུམ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཁོ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་དགག་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ནི་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ལ། སྤྱིར་ན་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནས་བཟུང་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་པའི་མཐར་ཐུག་རྣམས། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྗེས་མཐུན་པར། །ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་ན། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་དེ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་སུམ་ཅུ་བཞི། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པའི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ལམ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། གྲངས་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུར་བཞེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་དང་པོར་དངོས་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ལམ་ལ། བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ་དེའི་འོག་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་འབྱུང་བས་རྩོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལམ་ལ་མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང་མི་བསྐྱེད་པ་


DTG086_Page_0212
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། སྤེལ་བ་དང༌། བསྐྱེད་པའི་རྒྱུའི་བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ནི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་པས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལམ་ལ། འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་དང༌། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ལ་དྲོ་བ་དང་རྩེ་མོའི་སྦྱོར་བ་འབྱུང་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་དྲོ་བ་དང་རྩེ་མོའི་ངོ་བོ་ཉིད། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་ལ་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་འབྱུང་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་གི་ངོ་བོ་ཉིད། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་རྟོགས་པ་ལ་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ལམ་འབྱུང་བས། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་ལ་དྲན་པ་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་རྣམ་པ་བདུན་ནོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་འབྱུང་བས། རྣམ་པར་དག་པར་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། རྩོལ་བ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། དེ་ལྟར་ན་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་གཉེན་པོའི་ལམ། །ལྟ་བས་བྱས་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། ཁམས་གསུམ་པ་ལ་སྨོན་པའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་


DTG086_Page_0213
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྒོ་དང་པོའོ། །འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཉིས་པའོ། །མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གསུམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །སྤྲུལ་པའི་ལམ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་མ་བཤིག་པ་དང་རྣམ་པར་བཤིག་པའི་ཕྱིར། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ནང་གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྲུལ་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་རྣམ་པར་ཐར་པ་འདི་གཉིས་དང༌། གཟུགས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་སྤྲུལ་པ་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དགའ་བ་དང་མི་དགའ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ། གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་ཐར་པ་གཅིག་སྟེ་དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ལམ་ལ་ཐར་པ་དང་མཐུན་པར་གནས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་ཞི་བར་གནས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་སྟེ་དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་ལྔའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་སྟེ་དགུའོ། །སྤོང་བའི་ལམ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བདེན་པ་བཞིས་བསྡུས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་བཞིའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། འཇིག་རྟེན་


DTG086_Page_0214
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་ཁམས་དུ་མ་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཅུ་དང། ང་ནི་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བདག་ཉིད་ཞལ་གྱིས་འཆེས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཟག་པ་ཟད་པ་ཉིད་དུ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ལ་རྒོལ་བ་པོ་མེད་པས་མི་འཇིགས་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། རྣམ་གྲངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡུལ་གྱི་སྐད་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཡུལ་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆོས་དང༌། དོན་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། འཁྲུལ་པ་དང༌། ཅ་ཅོ་དང༌། དྲན་པ་ཉམས་པ་དང༌། ཐུགས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའ་བའི་རྣམ་པ་དྲུག་དང༌། འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་ཉམས་པ་མི་མངའ་བའི་རྣམ་པ་དྲུག་དང༌། སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ། མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་རྣམ་པ་དག་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཤད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་སྒྱུར་པའི་རང་འབྱུང་དང། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་ཉན་


DTG086_Page_0215
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱེ་བྲག་གིས། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་སྒྱུར་བའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་དག་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ན་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཡོད་དོ། །སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་དག་གིས་རྣམ་པ་རྣམས་བསྒོམ་དགོས་ན་དེ་དག་ཀྱང་སྦྱོར་བ་པོ་མེད་པར་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པས་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་སྦྱོར་བ་བོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་བྱས། །དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། །དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱི་མགོན་བཅས་པ། །འདི་མཉན་པ་ཡི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་ཀུན་འདྲི་དང༌། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱོད་པས། །ལེན་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི། །སྣོད་དུ་དམ་པ་རྣམས་བཞེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྤྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་ཅིང་སྦྱངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་བསྙེན་བཀུར་གྱིས་མཉེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་འདྲི་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་རྣམས་ནི། གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བར་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཡུམ་འདིའི་གཞུང་མཉན་པ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། དོན་མི་བརྗེད་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྣོད་ཉིད་ཡིན་པར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་བཞེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་པོ་བསྟན་ནས་སྦྱོར་བ། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་


DTG086_Page_0216
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཚིགས་ཆེན་ཡུན་རིངས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ལུང་བསྟན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཉིད་དང༌། །ངེས་འབྱུང་བར་ཆད་མེད་བཅས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་དང་མྱུར་བ་དང༌། །གཞན་དོན་འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་རྣམ་མི་རྟོག །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །དེ་ནི་དག་པ་མཚམས་དང་བཅས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གནས་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་མི་སྦྱོར་བ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཟབ་པ་དང༌། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། མི་སྦྱོར་བ་དང༌། ཟབ་པ་དང༌། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང༌། ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ་ལྔ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྐྲག་པ་དང་མི་སྐྲག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་དང༌། བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་སྤོང་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་ཆོས་སྒོམ་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གསར་གྱི་རྟེན་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བ་དང༌། འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མི་མཐོང་བ་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་མི་དམིགས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པར་རློམ་པ་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། དེའི་མཚན་མ་དང༌། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་པོ་མཐོང་བ་དང༌། གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ལོ་སྐོར་དུ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ། ཚིགས་ཆེན་པོས་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་འཐོབ་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་མངོན་པར་རྫོགས་


DTG086_Page_0217
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བ་དང༌། མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་དང༌། འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པར་མི་དམིགས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པ་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ས་མཚམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་སྟེ་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་མཐོང་བ་སྔོན་དུ་བཏང་ན་སྦྱོར་བ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱེད་པས་སྦྱོར་བའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་ལ་སོགས་པ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་དང༌། དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡུལ་དཔྱད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་དང༌། སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་དང༌། མི་ཕྱེད་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། དམ་བཅས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཏེ། གྲངས་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། དགོངས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པ་དང༌། ཉེ་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པ་དང༌། གཉེན་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏམ་བརྗོད་པ་དང༌། གྲོགས་མཛད་པ་དང༌། དགའ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པ་དང༌། དེའི་དམ་བཅས་པའི་ཚིག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་མངོན་པར་འདོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཚང་བར་རྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་


DTG086_Page_0218
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་འབྱུང་ཞིང་འཐོབ་པས་ཡོན་ཏན་བཅུ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་སྦྱོར་བ་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་སྐྱོན་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན། སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་བཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཚེགས་ཆེན་པོས་འཐོབ་པ་དང༌། །སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་མྱུར་བ་དང༌། ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང༌། སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང༌། རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཁ་དོན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཛིན་པ་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉམས་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པའི་རོ་མྱང་བ་ཉམས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐེག་པའི་མཆོག་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ཉམས་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་ཚན་དང་པོའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་བ་ཉམས་པ་དང༌། གོང་ན་མེད་པ་ཉམས་པ་དང༌། ཡུལ་རྣམ་པ་མང་པོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤོབས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། ཡི་གེར་འདྲི་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཡི་གེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཡི་གེ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རོ་མྱང་བ་དང༌། ལམ་མ་ཡིན་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་ཚན་གཉིས་པའོ། །གྲངས་བཞིན་དུ་ཉན་པ་པོ་དང་འཆད་པ་པོ་དག་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་གང་ཡང་རུང་བ་དང་མངོན་པར་འབྲེལ་བས། འདུན་པ་དང༌། སྙོམ་ལས་ཀྱིས་ཉམས་པ་དང༌། འདུན་པའི་ཡུལ་ཐ་དད་པས་ཉམས་པ་དང༌། འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་པ་དང༌། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དག་དང༌། དགེ་བ་དང་དགེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། གཏོང་བ་དང་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང་མི་ལེན་པ་དང༌། མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བ་ཉིད་དང༌། མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་


DTG086_Page_0219
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་ཚན་གསུམ་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཐབས་དང་ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། གཟུངས་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་དག་དང༌། ཡི་གིར་འདྲི་འདོད་པ་དང་ཡི་གེར་འདྲི་མི་འདོད་པ་དག་དང༌། འདོད་པའི་འདུན་པ་དང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བཞི་དང༌། ངན་སོང་གི་འགྲོ་བ་ལ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་ཡིད་བདེ་བ་སྟེ་གཉིས་དང༌། འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་དག་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་གང་ཡང་རུང་བ་འབྲེལ་པས་གྲངས་བཞིན་དུ་གཅིག་པུ་དང༌། འཁོར་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཉིད་དང༌། གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་འདོད་པ་ཉིད་དང༌། ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་ཙམ་འདོད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པ་ཉིད་དང༌། སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བ་དང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་སྟེ། བཅུ་ཚན་བཞི་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མུ་གེ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་པ་ལ་སོགས་པས་དཀྲུགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བ་དང༌། ཁྱིམ་ལྟ་བས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་དང༌། བདུད་ཀྱིས་འབྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་བཅོས་མ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་གསུམ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྐྱོན་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་བླང་བ་དང་ངོར་བས་སྦྱོར་བ་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པས་སྐྱོན་གྱི་འོག་ཏུ་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད། གང་གིས་མཚོན་དེ་མཚན་ཉིད་དུ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ། །ཤེས་པ་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། །ངོ་བོ་ཉིད་གང་མཚོན་བྱ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པར་སྒྲུབ་པས་འདིས་སྦྱོར་བ་རྣམས་མཚོན་པར་བྱེད་པས་ན། ཤེས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། ལས་སུ་སྒྲུབ་པས་དེ་རྣམས་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པའི་མཚན་


DTG086_Page_0220
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་ལ། རེ་ཞིག་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། །དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་ལྟས་དང༌། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང༌། །ཆགས་བཅས་སོགས་དང་རྒྱ་ཆེན་དང༌། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། །སེམས་བལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་དེ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་དང༌། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ཏེ། །གཞན་ལ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་འདི། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། སེམས་བསྡུས་པ་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་དང༌། སེམས་མི་ཟད་པའི་རྣམ་པ་དང༌། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྡུས་པ་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། སེམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང༌། སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། སེམས་ཚང་མེད་པ་དང༌། སེམས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། སེམས་བལྟར་མེད་པ་དང༌། སེམས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་དེ་གཞན་ལ་བསྟན་ཅིང་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བཅུ་དྲུག་གིས། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཚོན་པས་ན། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་བཅས་དང༌། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་དང་རྣམ་མི་རྟོག །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་


DTG086_Page_0221
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་ཉིད་ལ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྡུས་པ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། རྟེན་མེད་པ་དང༌། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ་དྲུག་དང༌། ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་མེད་པ་དང༌། འདུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་བཅུ་དྲུག་གིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དག་མཚོན་པས་ན་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས། དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྟེན་ནས། །གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། །བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང༌། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱེད་མེད་དང༌། །ཀུན་དུ་འཇུག་མཁྱེན་གང་ཡིན་དང༌། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་མཛད། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་བརྟེན་ནས་གནས་པ་དང༌། གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། བླ་མར་བྱ་བ་དང༌། མཉེས་པར་བྱ་བ་དང་མཆོད་པ་དང་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། མ་མཐོང་བའི་དོན་སྟོན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་མཛད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བར་མཛད་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་དང༌། ཞི་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འགོག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བཅུ་


DTG086_Page_0222
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲུག་གིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དག་མཚོན་པས་ན། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་སྤྱིའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བརྗོད་ནས། ཤེས་པའི་རྣམ་པས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འོག་ཏུ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཁྱད་ཞུགས་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གིས། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། མི་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གི་ས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དག་མཚོན་པས་ན་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པོ། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་མི་མཉམ་དང༌། །གཞལ་དང་བགྲང་ལས་ཡང་དག་འདས། །འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་མཁས་པ་ཡིས། །རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་ཤེས་ཉིད། །ཤེས་མྱུར་བྲི་དང་གང་མེད་དང༌། །སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །དམིགས་པ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། །མཐའ་དག་པ་དང་ཡོངས་འཛིན་དང༌། །རོ་མྱང་མེད་དང་ཁྱད་པར་ནི། །བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཤེས་བྱ་སྟེ། །གང་གིས་ལམ་ནི་གཞན་དག་ལས། །ཁྱད་དུ་འཕགས་པས་ཁྱད་པར་ལམ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དང༌། མི་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། གཞལ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། བགྲང་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་མཁས་པས་


DTG086_Page_0223
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། རང་གི་ལུགས་ལ་ལྟོས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བའི་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྲི་བ་མེད་པ་དང༌། གང་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་དང༌། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བས་བསྐལ་པ་དུ་མར་བསྒྲུབས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟེན་དང༌། སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུའི་ཚོགས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པའི་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་དང་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རྣམས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ནི། ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཡིན་པར་ཁྱད་ཞུགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་དང་བྲལ་བའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གོ་སླ་བའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད། ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་དང༌། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱབས་དག་དང༌། །གནས་དང་དཔུང་གཉེན་གླིང་དང་ནི། །ཡོངས་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཐེག་གསུམ་གྱི། །འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་མི་བྱེད་བདག །ཐ་མ་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་སྟེ། །འདི་ནི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མ་འོངས་པའི་ཕན་པ་དང༌། ཚེ་འདིའི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་རྣམ་


DTG086_Page_0224
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་གསུམ་མོ། །གཏན་དུ་ཕན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་བཟློག་པ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་རྟོགས་པའི་རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམས་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱབས་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་བདུན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ནི་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་དག་གིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དག་མཚོན་པས་ན་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང༌། །དབེན་དང་དཀའ་དང་ངེས་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་གང་ཡིན་དང༌། །མི་མཐུན་ཐོགས་པ་མེད་དང་དེ། །གཞི་མེད་འགྲོ་མེད་སྐྱེ་མེད་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚོན་ཆ་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། །མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེའི་རྟགས་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང༌། དེའི་མཚན་མ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཞིའོ། །དོན་དམ་པར་མེད་པའི་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་


DTG086_Page_0225
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཟླ་བར་དཀའ་བ་དང༌། ཐེག་པ་གཞན་དུ་མི་ལྟུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་དང༌། ཡུན་རིང་པོ་ནས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང་སྒོམ་པ་པོའི་ཆོས་མི་དམིགས་པ་དང༌། དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མཐའ་དག་བཀག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྔའོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ལ་དམིགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲུབ་པའི་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་སྟེ་བསྟན་པས་མི་མཐུན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པ་མི་དམིགས་པས་གཞི་མེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བདུན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དག་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་མཚོན་པས་དེ་ལྟར་ན་བཞི་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བཞེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སྤྱིར་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ན་ནི་མཚན་ཉིད་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ན་ལ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་འབྱུང་བས། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ། མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་སྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་ལ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པར། དམིགས་པའི་ཤེས་པའི་རྣམ་པས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་པར་མཁས་པ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་འདི་ལ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །མཁས་པ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བསྟན་པའི་


DTG086_Page_0226
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། སངས་རྒྱས་སོགས་དམིགས་དད་པ་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང༌། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་ལྔ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན། དབང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་གྲངས་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆེན་པོ་རྣོན་པོས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་སླ་ལ། དེ་དག་ཉིད་རྟུལ་པོས་ནི་རྟོགས་པར་དཀའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་ཤུགས་ཀྱིས་ན་འབྲིང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་ལ། ཆུང་དུ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་འཕངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེས་པའི་སྤྲོ་བ་ཅན་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འབྱུང་བས། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་གནས་པས་གཞན། །དེ་དག་ལ་ནི་འགོད་པ་དང༌། །བསྔགས་པ་བརྗོད་དང་མཐུན་པ་ཉིད། །རྩེར་གྱུར་དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། །རང་གཞན་རྟེན་ཅན་བདེན་ཤེས་པ། །ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། སྨིན་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་འདི་ལ་མཉམ་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། ཕན་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པའི་སེམས་


DTG086_Page_0227
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། ཕ་དང་མའི་སེམས་དང༌། སྤུན་དང་སྲིང་མོའི་སེམས་དང༌། བུ་དང་བུ་མོའི་སེམས་དང༌། བཤེས་དང་གྲོགས་ཀྱི་སེམས་དང༌། གཉེན་དང་སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་གཞན་ལྔས། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ནི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བཞེད་དོ། །མདོར་ན་མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་ལ་གྲངས་བཞིན་དུ་སྤོང་བ་དང་ལེན་པའི་སྒོ་ནས་ལྡོག་པ་དང་ཞུགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། དེའི་སྒོ་ནས་གཞན་རྣམས་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། དགེ་བ་ལ་གནས་པ་དག་ལ་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། གཞན་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཞུགས་པ་ལ་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། མཐུན་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ཆོས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི་རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ལ་རང་དང་གཞན་གྱི་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བས་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དག་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་རང་དང་གཞན་གྱི་རྟེན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་བཟོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་ཁོ་ན་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་གིས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དང་ལམ་དང་གཞི་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་དབྱེ་བས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་ནི་བསྒོམ་པ་གོང་ནས་གོང་གི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཟག་པ་མེད་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པས་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་པ་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་


DTG086_Page_0228
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ལ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འབྱུང་བས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་མཚན་ཉིད། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་སྟེ། །མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གནས། །དེ་འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དཔའ་བོ་གང་དག་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་འཆང་བར་འགྱུར་བ་ལ། དེ་དང་དེ་རྟོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པ་དེ་དག་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་ཡིན་ནོ།། །།བམ་པོ་བཞི་པ། དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་འདྲེས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུར་བརྗོད་པ་ཡིས། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ་གནས་པའི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ། རྣམ་པ་ཉི་ཤུས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་པོ། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། །ཐེ་ཚོམ་མི་ངལ་ཟད་པ་དང༌། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང༌། །གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་དང༌། །གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཟབ་མོའི་དོན་ལའང་སོམ་ཉི་མེད། །བྱམས་ལུས་སོགས་དང་སྒྲིབ་པ་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང༌། །བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང༌། །གོས་ལ་སོགས་པ་


DTG086_Page_0229
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཙང་བ་དང༌། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང༌། །གྱ་གྱུ་མེད་སེམས་སྦྱངས་པ་ནི། །ལེན་དང་སེར་སྣ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་འགྲོ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང༌། །གཞན་གྱིས་དཀྲི་བར་མི་བཏུབ་དག །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་བཅས་དང༌། །ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལ་གནས་པ་ནི། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པས་ཐེ་ཚོམ་ཟད་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྲུབ་པས་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། དམྱལ་བ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། དུད་འགྲོར་སྐྱེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མི་ཐོས་པ་དང༌། ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་དང༌། གླེན་པ་དང༌། ལྐུགས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ཟད་པ་དང༌། སྙིང་རྗེས་བདག་དང་གཞན་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གཞན་གྱི་ཡུལ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པས་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་ཡང་སོམ་ཉི་མི་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པ་ཉིད་དུ་ཞུགས་པས་བྱམས་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང༌། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། གཉིད་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དག་དང་མི་འགྲོགས་པ་དང༌། གཉེན་པོ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ལ་ཉལ་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཙང་སྦྲ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་མངོན་པར་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་ལ་སྲིན་བུའི་


DTG086_Page_0230
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིགས་བརྒྱད་ཁྲི་མི་འབྱུང་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་དག་པས་སེམས་གྱ་གྱུ་མེད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་བསྒྲུབས་པས་དེ་དག་དང་འགལ་བ་སེར་སྣ་དང་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་བར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྲོ་བ་དང༌། འགྲོ་བ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་དུ་དམྱལ་བ་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་དང༌། རྟོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱིས་བཀྲིར་མི་བཏུབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་ལྟར་བཅོས་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་བདུད་ལ་བདུད་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་དགྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དྲོ་བ་དང༌། རྩེ་མོ་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་པར་རྟགས་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་དག་གིས་ཤེས་པར་བྱའོ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འོག་ཏུ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་གསུངས་པ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་སྒོ་ནས། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མའི་རྣམ་པ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པ་རྣམས་པར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔས་གསུངས་པ་ནི།


DTG086_Page_0231
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང༌། །སེམས་བརྟན་ཐེག་པ་དམན་དག་ལས། །རྣམ་ལོག་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། །ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །འདོད་ལ་སྤྱོད་ལ་ཐབས་མཁས་དང༌། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་དང༌། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །ཕུང་སོགས་བར་ཆད་བྱེད་རྣམས་དང༌། །ཚོགས་དང་དབང་སོགས་བཅས་པ་ཡི། །གཡུལ་འགྱེད་སེར་སྣ་ལ་སོགས་ལ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །རང་གི་ས་ལ་ངེས་པ་ཉིད། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ཀྱི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་རྟོག་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བརྟན་པ་ཉིད་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒྲུབས་པས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་ལོག་པ་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཐུས་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་དང་སེམས་ཡང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མཐུས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་འདོད་པ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བས་རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་དག་ཏུ་མི་བྱའོ་ཞེས། དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་


DTG086_Page_0232
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཚོགས་རྣམས་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྐྱོན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གཏམ་ལ་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དབང་པོ་དང་རྟེན་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པའི་གཡུལ་འགྱེད་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་རྗེས་སུ་བཀག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་འགོག་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པས་སེར་སྣ་དང་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་རྟོགས་པའི་ཆོས་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་པ་དང༌། མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ཐོབ་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་གིས་གསུམ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་དང༌། གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པ་འདི་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་ན། དག་པ་འཇིག་རྟེན་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་རྗེས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པས་རང་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བཟློག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དག་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ནི་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་དགོས་པའི་དབང་མ་གཏོགས་པར་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བཏགས་ནས་བཤད་དེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྣལ་འབྱོར་པའི་རྒྱུད་ལ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཇི་ལྟར་གཞན་ཡིད་ཆེས་


DTG086_Page_0233
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དག་ཡིན། དེའི་འོག་ཏུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་ལས། ལུགས་ལས་ཁྱད་པར་མ་བཟུང་བར་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བློ་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཟབ་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང༌། །སྐུར་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་གཟུགས་མེད་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟབ་མོ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། ཟབ་མོ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་བསྟན་ནས་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི། །ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། །འཇལ་དང་ངེས་རྟོག་བསྒོམ་པའི་ལམ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དག་གམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་དང་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་ངེས་པར་མཐོང་བའི་དོན་ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། འཇལ་བ་དང་ངེས་པར་རྟོག་པ་དག་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། མུན་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་ནི་སྣང་བ་ཆུང་དུས་སེལ་ལ། ཆུང་ངུ་ནི་ཆེན་པོས་སེལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུ་རྣམས་རེ་རེ་ཞིང༌། ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར།


DTG086_Page_0234
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་རེ་རེ་ཞིང་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ན་དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོའི་དབྱེ་བ་ལས་གྲངས་བཞིན་དུ། འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པས་དགུ་དག་ཏུ་རྣམ་པ་དགུ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དེ་དང་དེ་ལས་རྣམ་པ་རེ་རེའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་དང༌། གཞལ་དུ་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་སྐྱེ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་མང་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་དགུ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གྲངས་མེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་རྣམས། །དམ་པའི་དོན་དུ་བཟོད་མ་ཡིན། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐུགས་བརྩེ་བའི། །རྒྱུ་མཐུན་དེ་དག་ཐུབ་པ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གྲངས་མེད་པ་དང༌། གཞལ་དུ་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་བསྟན་པ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། དོན་དམ་པར་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དོན་གཅིག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་ལ་ལྡོག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཉེ་བར་བསྐྱེད་པའི་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་དབྱེ་བར་བྱ་བ་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་སྐད་བཤད་ཅིང་བསྟན་པ་དེ་དག་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞེད་པས་མང་པོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གོམས་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བྱར་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་པའི་སྐྱེ་བོ་བློ་དམན་པའི་ངོར་དོགས་པ་བསུ་བར། དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ། །ཉམས་པ་དང་ནི་འཕེལ་མི་རུང༌། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོར་འདོད་པའི་ལམ་གྱི་དངོས་པོ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ན་དེ་ཉིད་དང༌། གཞན་ཉིད་དང་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་ཀ་མ་


DTG086_Page_0235
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་སྒོམ་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འབྲལ་བ་དང་སྐྱེ་བར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཅི་ཞིག་པོར་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་ཅི་ཞིག་འཐོབ་སྟེ། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་ཉིད་པས་ཉེ་བར་དགོད་པར་མི་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ། །འདི་ནི་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡང་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་དུ་བྱར་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདག་པོ་ཙམ་གྱིས། གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་སྣང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བསྒོམས་པས་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་ལམ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདི་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཉམས་པ་དང་འཕེལ་བ་དགག་པའི་ཚུལ་དུ་བཞེད་པས་དེའི་ཚེ་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་དོན་བྱེད་པར་མི་རུང་ངོ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བསུ་བར། སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པའི་སེམས་རེ་རེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དོན་མཐའ་དག་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། རེ་རེས་བྱང་ཆུབ་པར་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྣང་བའི་སེམས་གཅིག་ཅར་བྱུང་བ་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་རེ་རེ་བའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་


DTG086_Page_0236
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་སེམས་བྱུང་བ་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པ་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འཇིག་པས་ན་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་སྣང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་དོན་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས། མར་མེའི་དཔེ་ཡི་ཚུལ་གྱིས་ནི། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་ཕྲད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ། རང་གི་རྒྱུས་ཕན་ཚུན་གྱི་སྒོ་ནས་དུས་མཉམ་དུ་ཕྲད་པ་བསྐྱེད་པས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་མེད་པར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསྲེག་པར་བྱ་བ་མེད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་ཁྱད་པར་ཅན་སྐྱེ་བ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་ཡང༌། རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་མེད་པར། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསྲེག་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མ་བརྟགས་གཅིག་པུར་ཉམས་དགའ་བ་ཉིད་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཉིས་ཀ་ཕྲད་པའི་ཁྱད་པ་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་དང་པོ་ལ་ལྟོས་ནས། དེས་བྱས་པ་མཐུ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན། དེའི་ཚེ་རྒྱུ་མེད་པར་ཞིག་ཀྱང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དུས་མཉམ་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་དམིགས་པས། སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང་བསྲེག་པར་བྱ་བ་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོས་ཀྱང་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལམ་ལྟོས་པར་སྙིང་པོ་མ་བསྲེགས་ལ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པས་ཀྱང་མེ་ལྕེའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྙིང་པོ་མ་བསྲེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མར་མེའི་དཔེའི་ཚུལ་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པ་གཉིས་ཡུལ་གཅིག་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལྷུར་ལེན་པས། སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་བཞིན་


DTG086_Page_0237
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དངོས་པོ་ཚད་ཡོད་པ་ཞིག་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་ལ་སྣང་བའི་དོན་གྱིས་དབེན་པ་ལྷག་པར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་དོན་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་རིགས་སོ། །ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་དཔེ་ཁོ་ནས་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ཟབ་མོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡུལ་གང་ལ་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཤེས་བྱ་དང༌། །ཤེས་དང་སྤྱོད་དང་གཉིས་མེད་དང༌། །ཐབས་མཁས་པ་ལ་ཟབ་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྐད་ཅིག་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་དག་གིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་སྒོམ་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བྱུང་བ་ཉིད་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འགག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འགག་པ་དང༌། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་གོམས་ཀྱང་དེ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་བྱ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ཉིད་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱོད་པ་དང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་མི་ཐོབ་ཞེས་བྱ་བ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པས་ཟབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སློབ་པའི་ཚོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས། སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་


DTG086_Page_0238
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད། ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། །སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་རྟོག་པ། །ལས་མེད་ལ་སོགས་ཀླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པར་ཟད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འཁོར་བ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་རྣམས་སྣང་བརྙན་ཙམ་གྱི་ངོ་བོས་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ལ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ན་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་མི་དགེ་བ་བཅུ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས། གཉིད་མ་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་གཉིད་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཀླན་ཀ་རྣམས་ཀྱི་ལན་ནི། ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུ་མེད་པར་འཇིག་པ་ཡིན་ལ། གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་ཀྱང༌། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ལས་ལས་སྐྱེས། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་སུས་ཀྱང་སུ་ཡང་བསད་པ་མེད། མ་བསད་པ་ཡང་མ་ཡིན། སུས་ཀྱང་སུའི་ནོར་བླངས་པ་ཡང་མེད། མ་བླངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ལ་རྒྱུན་འཇུག་པ་དང་འགལ་བའི་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་དེ་བཞིན་དུ། དངོས་པོ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་མ་ཉམས་པ་རྣམས་ལ་དེ་དང་མཐུན་པའི་དོན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལན་དེ་དང་དེ་ཕྱོགས་གཞན་ནས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང༌། རྨི་ལམ་སེམས་ནི་གཉིད་ཀྱིས་ཉམས། །དེས་ན་འབྲས་བུ་འདྲ་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བས་དཔེ་མ་གྲུབ་པོ། དེ་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་སྤྱད་པ་ནི། སད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཀྱེ་མ་བྱས་སོ་ལེགས་པར་བྱས་སོ་ཞེས་རྗེས་སུ་ཡིད་རང་ན། རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་


DTG086_Page_0239
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གསོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གསོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དཔེ་མ་གྲུབ་པས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །གཉིས་ཀ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བས། དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ། །དེ་ལ་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་དང༌། རྡོ་བ་དང་ཚེར་མ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ལྷའི་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་དང༌། གསེར་གྱི་ས་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་དག་པ་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པའོ། །རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་བསྒྲུབས་པ་ནི་ཐབས་མཁས་པས་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་བྱ་དགོས་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ། ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་ཅན་འདི་ནི། །དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་དང༌། །མི་གནས་ཇི་བཞིན་ཤུགས་དང་ནི། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་མཚན་ཉིད་དང༌། །མ་ཆགས་པ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མཚན་མ་སྨོན་ལམ་ཟད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་ཚད་མེད་པ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ལས་ཡང་དག་པར་རྒལ་བས་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བདུད་ལས་འདས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་བསྒོམས་པས་མི་གནས་པར་གནས་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྲུབ་པས་གཞན་གྱི་དོན་སྔོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འཕགས་པ་བྱེད་པ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་དཀར་པོ་རྣམ་པར་དག་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་མ་


DTG086_Page_0240
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། དྲི་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཅན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་བརྗོད་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང༌། ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མེད་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་རྣམ་པ་བཅུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཅེས་བྱ་བ་ལས། སྐབས་བཞི་བའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

སྐབས་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0240
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་ལ། རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་རྟོགས་པ་འབྱུང་བས། གོ་སླ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟགས་ལ་སོགས་པ་བསྙད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་ལ་སོགས། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བའི་རྟགས། །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་གོམས་པའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ལ་དགའ་བའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་དམིགས་པ་དང༌། ཆོས་སྟོན་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་དང༌། དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་མཐོང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ངན་སོང་སྤོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ཚིག་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་བདེན་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་གྲུབ་པ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་མི་མ་ཡིན་པ་མེད་པར་བྱེད་པའི་བདེན་པའི་ཚིག་གྲུབ་པ་དང༌། རང་ཉིད་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཕ་རོལ་གནོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་གནས་


DTG086_Page_0241
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྟགས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། རྣམ་པར་འཕེལ་བ། འཛམ་བུ་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སྙེད། །སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་དགེ་ལ་སོགས། །རྣམ་མང་དུ་ནི་དཔེར་མཛད་ནས། །རྣམ་འཕེལ་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་སྙེད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བས་ལྷག་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པ་དང༌། དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། ལྷའི་རིས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འོང་བ་དང༌། བདུད་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང༌། སྟོན་པ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེ་བོ་ལ་མཚུངས་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསོད་ནམས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང༌། ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་པའི་སེམས་རབ་ཏུ་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཀུན་བསྡུས་པ་ཤེས་པ་དང། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསོད་ནམས་གཞན་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང༌། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་དཔེར་མཛད་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་སྐབས་བཅུ་དྲུག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་འཕེལ་བས་རྣམ་པར་སྤེལ་བའི་རང་དབང་དུ་གྱུར་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་ངེས་པར་བརྟན་པ་ཡིན་པས་ངེས་པར་བརྟན་པ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་


DTG086_Page_0242
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུམ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་མེད་པ། །སེམས་ཅན་དོན་ཡོངས་མི་གཏོང་བ། །བརྟན་པ་ཞེས་ནི་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ངོ་བོས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་པའི་མཚན་ཉིད། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་ཆོས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་གོང་དུ་སྨོས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ནི་ངེས་པར་བརྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པར་བརྟན་པར་བྱེད་པས་ངེས་པར་བརྟན་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པ་ཡིན་པས་སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པ། །གླིང་བཞི་པ་དང་སྟོང་དག་དང༌། །སྟོང་གཉིས་གསུམ་དག་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཚད་སྲིད་པ་ནི་སྲང་ཚད་ཀྱིས་གཞལ་བར་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་གླིང་བཞི་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོང་གསུམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སོ་སོར་དཔེར་མཛད་ནས་དེ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་ཚད་ལས་འདས་པའི་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ནི་སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞིའི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་འོག་ཏུ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པས་རེ་ཞིག་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཟུང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པོ། །འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སོ་སོར་ཏེ། །དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཡུལ། །མིན་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཤེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་མི་དམིགས་པ་དང༌།


DTG086_Page_0243
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དག་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལེན་པ་དང་འདོར་བའི་སྒོ་ནས་གཟུང་བའོ་ཞེས་བཟུང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་འདྲ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ་ཡོད་པ་ནི་དངོས་པོ་དང་མ་འབྲེལ་བར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལག་ཏུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞི་མ་ཡིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གཟུང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་བསྟན་ནས་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པོ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཕགས་དབྱེ་བས། །སེམས་ཅན་རྫས་དང་བཏགས་ཡོད་པར། །རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་དག་སོ་སོར་དགུ་བདག་ཉིད། །གལ་ཏེ་གཟུང་དོན་དེ་བཞིན་མེ། །དེ་དག་གང་གི་འཛིན་པར་འདོད། །དེ་ལྟར་དེ་དག་འཛིན་པ་ཡི། །ངོ་བོས་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འཕགས་པའི་གང་ཟག་དག་གི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་རྫས་དང་གཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་འཛིན་པ་དག་ཡོད་པས་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གགས་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་བ་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ་ཡོད་པ་ནི། །གང་གི་ཚེ་དེ་དག་གི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་གཟུང་བའི་དོན་དག་དེ་བཞིན་དུ་གཟུང་བའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཚེ་གང་གི་ཡང་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་འཛིན་པའི་ངོ་བོས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བའི་ཕྱིར། །ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་འཇུག་པའི་རྟེན་ཅན་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་དང་རིགས་དང་ནི། །ལམ་ནི་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་དང༌། མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང༌། །རང་གིས་རྟོགས་དང་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཡི་ལས་བྱའི་འབྲས་བུ་ལ། འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི། །རྣམ་རྟོག་དེ་ནི་རྣམ་དགུར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དབེན་པས་དབེན་པ་མ་རྟོགས་པའི་


DTG086_Page_0244
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ས་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་པ་དག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། སྣང་བརྙན་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་མཐོང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་བླང་བར་བྱ་བ་དང༌། དོར་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དུ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གིས་རྟོགས་པ་དང༌། དམན་ཞིང་ཀྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ཐག་སྲིང་བར་བྱེད་པ་དང༌། བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པར་སྤྲུལ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ལས་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་རྣམ་པ་དགུ་པོ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་སྤངས་བར་བྱ་བར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལྡོག་པའི་རྟེན་ཅན་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྲིད་དང་ཞི་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར། །རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མཚན་དང༌། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་དང༌། །ཉི་ཚེ་བ་དང་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །གནས་དང་འུག་ལ་རྨོངས་པ་དང༌། །རྗེས་ལ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །རྣམ་རྟོག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་འདི། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཏེ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་ཡིད་ལས་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་ལྟུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པའི་ལམ་མ་ཚང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གདམས་ངག་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་


DTG086_Page_0245
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་ཉིད་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཉི་ཚེ་བའི་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དང༌། མ་རིག་པའི་བག་ལ་ཉལ་བ་ཐམས་ཅད་མ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་དང་འགྲོ་བ་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཇུག་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་ཉེས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ལྡོག་པར་བྱའོ་ཞེས་གཟུང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བླང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་དགུ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང༌། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་སྤངས་བར་བྱ་བར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་སྐྱེས་སུ་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟན་ཅན་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ཞེ་ན། འཛིན་པ་དང་ནི་འདོར་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་དང་ཁམས་རྣམས་ནི། །གསུམ་པོ་དག་དང་ཉེར་འབྲེལ་དང༌། །གནས་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཏགས་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང་ནི་གཉེན་པོ་དང༌། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་འགྲོ་ཉམས་ལ། །འཛིན་པ་དང་པོར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་དང་གཏོང་བ་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཁམས་གསུམ་ཅར་དང་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་གནས་པས་གནས་པ་དང༌། དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། རྫས་སུ་ཡོད་པ་མེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་དང༌། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་མ་ཆགས་པས་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆགས་


DTG086_Page_0246
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་སྒོམ་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་གཉེན་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་མ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ཐོགས་པ་ལ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པས་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་རྣམ་པ་དགུ་མཐོང་པའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་སྤངས་བར་བྱ་བར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆེད་བཞིན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་དང༌། །ལམ་ལ་ལམ་མིན་ངེས་འཛིན་དང༌། །འགག་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། དངོ་སྤོ་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། གནས་དང་རིགས་ནི་འཇིག་པ་དང༌། དོན་དུ་གཉེར་དང་རྒྱུ་མེད་དང༌། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ནི་དམིགས་པ་ལ། །འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་དང༌། །རང་གི་མངོན་པར་འདོད་པའི་ལམ་མེད་པས་ལམ་གཞན་ལ་ལམ་མ་ཡིན་པར་ངེས་པར་འཛིན་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོས་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པ་དང་ཅིག་ཤོས་སུ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པའི་བྱ་དང་དྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་འཇིག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་མེད་པས་འདོད་པ་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུ་མེད་པ་དང་སེར་སྣ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བདུད་ལ་སོགས་པ་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་དངོས་པོ་དམིགས་པ་ལ་བཏགས་པའི་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་རྣམ་པ་དགུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་སྤངས་བར་བྱ་བར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུས་རྣམ་པ་བཞི་ཉིད་ལས་སོ་སོར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་


DTG086_Page_0247
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ལ། དེ་དག་སྤང་བ་ཉིད་དུ་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་དབྱེ་བས་ཐ་དད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པ་བསྟན་ནས། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་རྒྱུ་གང་དང་བཅས་པར་བཞེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། །བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་དང༌། དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་ཡོངས་གཏོང་དང༌། །དེ་ཐོབ་པར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ། །བསོད་ནམས་ས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་དག་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པས་རབ་ཏུ་འགོད་པ་ནི་གཟིག་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཁོ་ནར་དེ་དག་ལ་ཡང་དག་པའི་ཚིག་དང་དོན་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་སོ་སོར་གཏོང་བ་ནི་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རང་གིས་སྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་དོན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་རྒྱུ་དེ་ལྟ་བུ་དང་བཅས་པར་བཞེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྦྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ། །དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དེ། །ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་རྣམས་ནི། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་མ་གཏོགས་པར། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཡོད་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་འབྱུང་བས། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་འགག་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རམ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་རྒྱུད་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་མ་ལ་སོགས་པས་འཐད་པའི་དངོས་པོ་མེད་པས་ནམ་མཁའི་པདྨ་བཞིན་དུ་འགག་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དྲི་མ་རྣམས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་


DTG086_Page_0248
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལོག་པར་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །གང་དག་དངོས་པོ་འཇིག་པའི་བསམ་པས་ཟད་པ་ལ་ཟད་དོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མི་སྐྱེ་བའི་བསམ་པས་མི་སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྐྱེའོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་ཅིང༌། །བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་དེ་དག་ལ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནས་ཤེས་པ་དེ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ། འགོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་རིགས་ཅི་ཞིག་ཟད། །སྐྱེ་མེད་རྣམ་པ་ཞི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཟད་པ་དང་སྐྱེ་བའི་གེགས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འགོག་པ་དང་བྲལ་བ་དོན་དམ་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་དངོས་པོ་ལ་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་སྐྱེས་པ་ནི་ཅི་ཞིང་ཟད། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་མ་སྐྱེས་པ་ནི་ཅི་ཞིག་སྐྱེས་ཏེ། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་གི་གཞུང་ལུགས་ཁོ་ན་ཁམས་བླངས་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཡང་དག་པར་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པ་ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་པར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ། །གཞན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ། །ཤེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་སྟོན་པ་ཡི། །སྒྲིབ་པ་ཅད་པར་བརྗོད་པ་གང༌། །དེ་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་བརྩིས། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་དོ་སྙམ་སུ་བསྒོམས་པས་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་བོར་ནས་དེས་དབེན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཡང་དག་པར་དམིགས་ཏེ། སྔོན་པོ་དང་དེའི་བློ་


DTG086_Page_0249
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་ལྷག་ཅིག་དམིགས་པ་ངེས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་མ་བོར་བས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་ཏེ། གཟུང་བ་མེད་ན་འཛིན་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་ངེས་པར་སེམས་པས་འཛིན་པའི་རྣམ་པའི་ཚན་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དེ་ཡང་བསལ་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་འདི་ཡང་དག་པར་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ངེས་པར་བྱས་ནས། །དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ན་གཅིག་ཏུ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་བརྟག་པའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསྒོམས་པས་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་གྲུབ་པ་ན་ཁ་ཅིག་མ་ནོར་བུ་དང་དངུལ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་བའི་མཚན་མ་མཐའ་དག་སྤངས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་བློ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ལྟར་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་ན། རྣལ་འབྱོར་པས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་དག་པར་སྤོང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའ་རྫས་མེད་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་འཛིན་པ་བཞིན་དུ་བསྐྱེད་དུ་མེད་པ་དང་སྤང་དུ་མེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མའི་ཆོས་ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་དང༌། ཤེས་བྱའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པས་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞན་དག་གིས་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ཅི་ལོག་མི་ལྡོག་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་དོན་ཁས་ལེན་པས་ཁོ་བོས་ངོ་མཐར་དུ་བརྩིས་སོ་ཞེས་བྱས་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་བསལ་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱོགས་བརྟན་པོར་མཛད་པས་ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ཁོ་ན་ཁས་བླངས་བར་བྱའོ་ཞེས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་


DTG086_Page_0250
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་པའི་ཕྱོགས། །འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །བཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། ཡང་དག་མཐོང་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་གྲོལ་བར་མི་འཐད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པའི་ངོ་བོས་བསལ་བ་དང་བཞག་པ་མ་བྱས་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་འདི་ཉིད་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྒྱུ་མའི་གླང་པོས་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་གཞན་ཞིག་ཕམ་པར་བྱས་པ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལྡོག་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཞལ་ལ་འོངས་པ་བརྗོད་ནས་རྣལ་མ་མཐོང་བའི་ལམ་ཉིད། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེར་ནི། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་གང༌། །སྐད་ཅིག་གཅིག་པའི་བཟོད་པ་ཡིས། །བསྡུས་པ་དེ་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་སོ་སོར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་རེ་རེར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་བཟོད་པས་བསྡུས་པ་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་རྣམས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཅན་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། །རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་འདྲིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐྱེས་པ་ན་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་སྤངས་པས། །དེ་དག་གིས་བསྡུས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་སྤངས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འཐོབ་བོ། །དེ་ལ་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ། །དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་པའི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་ཞུགས་ནས། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ལུགས་


DTG086_Page_0251
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐུན་དང༌། །ལུགས་མི་མཐུན་ལ་རྟོག་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་འཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་སེང་ག་རྣམ་པར་བསྐྱིངས་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས། དུས་ཕྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་འགག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་ཡང་དག་པར་རྟོག་གོ །དེ་ལྟར་མཐོང་པའི་ལམ་བརྗོད་ནས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟེན་གྲུབ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ན་གོ་སླ་བས་རྟེན་བསྒོམ་པའི་ལམ། འགོག་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོང་འོངས་ནས། །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མཉམ་བཞག་མིན་པའི་མཚམས་བཟུང་སྟེ། །ཐོད་རྒལ་དུ་ནི་སྙོམས་འཇུག་པ། །གཅིག་དང་གཉིས་གསུམ་བཞི་དང་ལྔ། །དྲུག་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་བརྒྱལ་ནས། །འགོག་པའི་བར་དུ་མི་འདྲར་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་འགོག་པའི་བར་དུ་སོང་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་འགོག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་འོངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས། བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་དང་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ལ་སོང་ཞིང་འོངས་ནས་ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། དེ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་ལས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། དེ་ལས་ལངས་ནས་དེ་མ་ཐག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་དམིགས་ཏེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཚམས་ཀྱི་ངོ་བོར་བཞག་ནས་ཐབས་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལངས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཉམ་པར་མ་


DTG086_Page_0252
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞག་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་མངོན་དུ་བྱས་ནས། །དེའི་འོག་ཏུ་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འགོག་པ་གཅིག་པུ་བོར་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་གཉིས་པོར་ལ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་བོར་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ལྟར་གཅིག་ལ་སོགས་པ་པོར་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བས་ན་མི་འདྲ་བར་འགྲོ་བ་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་ནས་དེ་ལ་སྤང་བའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་བཞི་བརྗོད་དགོས་པས། རེ་ཞིག་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ། མདོར་བསྡུས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །བསྟང་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་དང༌། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། །ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི་གཅིག་སྟེ། །སྦྱོར་བའི་རྣམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པས་ཆོས་མདོར་བསྡུས་པ་དང༌། རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པས་ཆོས་རྒྱས་པ་དང༌། ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་དོན་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟང་སྟེ་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་དང༌། བྱུང་བ་འགགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཞི་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྦྱོར་བའི་ལམ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། རང་བཞིན་མེད་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་གནས་སྐབས་འདིར་སྤང་


DTG086_Page_0253
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེ་ལྟར་དང་པོ་བསྟན་ནས་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ། གཉིས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་བཞེད་དེ། །སེམས་མི་སྐྱེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི། །སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དང༌། །ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་བྱེད་དང༌། །རྫོགས་པའི་བྱང་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་མི་བྱེད། །བསྒོམ་དང་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། །དེ་དག་ལས་ནི་བཟློག་ཉིད་དང༌། །ཇི་བཞིན་དོན་མིན་རྣམ་རྟོག་པ་། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པའི་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་ཐེག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་ཐེག་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་མེད་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཡང་མེད་མི་དམིགས་པ་ཡང་མེད་པས་སྒོམ་པ་ཡང་མེད་སྒོམ་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ། གནས་སྐབས་དེ་ན་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་པ་བསྟན་ནས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ། །སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །ཆོས་བཏགས་པ་དང་སྟོང་མིན་ཉིད། །ཆགས་དང་རབ་འབྱེད་བདག་ཉིད་དང༌། །དངོས་པོར་བྱེད་དང་ཐེག་གསུམ་དང༌། །ཡོན་ནི་དག་པ་མ་ཡིན་དང༌། །སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་ལ། །འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་པོར་དེ། །ཤེས་པར་


DTG086_Page_0254
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྫས་སུ་ཡོད་པར་མི་སྐྱེ་བས་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་དང༌། སྣང་བ་ཅམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སུ་བཏགས་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་སྤངས་པས་ཆོས་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བ་མི་བྱེད་པས་དངོས་པོའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་མ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོན་མ་དག་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་ཏེ་བསྒྲུབས་པས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པ་དགུའོ།། །།བམ་པོ་ལྔ་པ། དེ་ལྟར་དང་པོ་བསྟན་ནས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ། སེམས་ཅན་བཏགས་དང་དེ་རྒྱུ་ཡི། །ཡུལ་ཅན་དེ་ཡིས་རྣམ་འཇོམས་པས། །བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིས། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཞན་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་དང༌། དེར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་འབྲེལ་པ་རྣམ་པ་དགུའོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་པ། བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཀུན་མཁྱེན་ནི། །གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །ཞི་ལམ་དེ་བཞིན་ཉིད་སོགས་དང༌། །མཚུངས་པར་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །མི་མཉམ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་དང༌། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་ཀུན་རྨོངས་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་


DTG086_Page_0255
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྒྲིབ་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་ལམ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་བྱ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དག་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། བདུད་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་མི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ལ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་སྤང་བ་ཉིད་དུ་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་ཡང་དེའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་སྤངས་བ་དང་དུས་མཉམ་པ་ཁོ་ནར་དེ་དག་གིས་བསྡུས་པ་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་སྤངས་པས་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ལ་རྟེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ངག་གིས་གསུངས་པ། ཡམས་ནད་འདི་རྣམས་ཟད་ནས་ནི། །ཡུན་རིངས་ལོན་ནས་དབུགས་ཕྱིན་ལྟར། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཡི། །བདེ་སྒྲུབ་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་ཀུན། །རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིན། །འབྲས་བུ་མཆོག་གིས་སྦ་བ་ཡི། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་རྟེན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ།


DTG086_Page_0256
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གོམས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རིགས་བཞི་པོ་འཚེ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡམས་ཀྱི་ནད་དུ་གྱུར་པ་འདི་རྣམས་ཟད་ནས་གགས་བྱེད་པ་མེད་པས་དགའ་བས་དབུགས་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ། སྙིང་རྗེས་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་བདེ་བ་བསྐྱེད་པར་མཁས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་ཆུ་བོ་དག་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་འབྲས་བུ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་དེ་དག་གིས་མཛེས་པར་གྱུར་བ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་འོང་པའི་རྣམ་པས་རྟེན་པར་བྱེད་དོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཡིན་པས། བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །སྟོང་གསུམ་སྐྱེ་བོ་ཉན་ཐོས་དང༌། །བསེ་རུའི་རྟོགས་པ་ཕུན་ཚོགས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་ལ། །བཀོད་པའི་དགེ་བ་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་དེ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འགའ་ཞིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་བཀོད་ནས། བསོད་ནམས་སྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དཔེར་མཛད་ནས་དེ་བས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསོད་ནམས་མང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ། འདི་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །བདག་པོ་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད། །རྣམ་པ་ཞི་ཉིད་འདི་ལ་ནི། །རབ་ཏུ་སྨྲ་རྣམས་བརྒྱུད་མར་རྒོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་


DTG086_Page_0257
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་དྲན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གནས་འདི་ལ་ནི་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱི་རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཀླན་ཀའི་རྒོལ་བ་བརྒྱུད་མར་འབྱུང་བས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་དེ་དག་བསལ་བར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་འདིའི་ཟབ་པ་ཉིད་བསྙད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །བློའི་ནོར་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ལོག་པར་རྟོག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་བསལ་བས་ཏིང་དེ་འཛིན་དེ་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་འོག་ཏུ་ལོག་པར་རྟོག་པ། དམིགས་པ་འཐད་དང་དེ་ཡི་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་གཟུང་བ་དང༌། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང༌། །དམ་པའི་དོན་དང་ཀུན་རྫོབ་དང༌། །སྦྱོར་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པ་དང༌། །ཐབས་བཅས་ཐུབ་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ལམ་བཅས་དང༌། །གཉེན་པོ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དག་དང༌། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་བསྒོམ་པ་ལ། །སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་རྟེན་ཅན། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་དག་དངོས་པོར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་འཐད་པ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པར་གཟུང་བ་དང༌། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མི་དམིགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པས་སྦྱོར་བ་དང༌། རྟོགས་པར་བྱ་བ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང༌། མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང༌། གཟུངས་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པ་བཀག་པས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པར་མི་དམིགས་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་གཉིས་ཀའི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་བཀག་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་རྣམ་པར་


DTG086_Page_0258
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞག་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དང༌། ལམ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པས་ལམ་དང༌། དོར་པ་དང་བླང་བ་མེད་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག་དང་ཆོས་ཅན་མེད་པས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པས་སྒོམ་པ་ལ། སྐྱེ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མི་ཤེས་པའི་རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་དོན་བསྒྲུབས་པས་མི་འཐད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ངོ་བོ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ལོག་པར་རྟོག་པ་བཅུ་དྲུག་གོ །དེ་བས་ན་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་སྒོ་ཅན་གྱི་ཀླན་ཀ་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལན་གདབ་དགོས་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་བ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པ་གཉིས་ཀ་ལ་རྟེན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་རྣམ་པ་སྟོང་དུ་བསལ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ངེས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་ནས་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱི་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་ལས། སྐབས་ལྔ་བའི་འགྲེལ་བའོ།། །།

སྐབས་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0258
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་སོ་སོ་བ་དང་བསྡུས་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་དོན་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བླགས་ནས་བརྟན་པོར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་བས་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ། སྦྱིན་པ་ཤེས་རབ་བར་དག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དྲན་དང་ཆོས། །དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ། །མཐར་གྱིས་པ་ཡི་བྱ་བར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞིན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དྲུག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ས་བཅུ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་


DTG086_Page_0259
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལག་གི་རྣ་བ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་དྲན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྗོད་པར་བྱེད་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། སྔ་མ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་མཐར་གྱིས་པའི་བྱ་བར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་ལས། སྐབས་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

སྐབས་བདུན་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0259
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་བསྒོམས་པས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པས། དང་པོ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེས་ཀྱང༌། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཡི། །རྟོགས་པ་འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ལུགས་ལས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོར། དངོས་གཅིག་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད། །དངོས་ཀུན་དངོས་པོ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད། །གང་གིས་དངོས་གཅིག་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བ། །དེ་ཡིས་དངོས་ཀུན་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མཐོང༌། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། མང་པོས་གཅིག་བསྡུས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པོ་དངོས་པོ་སོ་སོར་ངེས་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་


DTG086_Page_0260
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་བར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟོགས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་དམིགས་ན་ཟག་པ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་དཔེ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཟོ་ཆུན་རྒྱུད། །རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། །ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འགུལ་བ་ལྟར། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤེས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུས་རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་ན་བཟོ་བོ་མཁས་པས་སྔོན་བཟོ་ལེགས་པར་བྱས་པའི་མཐུས་ཟོ་ཆུན་གྱི་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་དུས་གཅིག་ཏུ་འགུལ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་འཕེན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཐུས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་དམིགས་ན་རིགས་མཐུན་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དང་པོ་བསྟན་ནས་གཉིས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ། གང་ཚེ་ཆོས་དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡེ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ན་རྣ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་སྟོན་ཀའི་ཟླ་བའི་འོད་བཞིན་དུ་དཀར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པའི་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་པ་བསྟན་ནས་གསུམ་པ་མཚན་ནས་གསུམ་པ་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་


DTG086_Page_0261
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་རྨི་ལམ་འདྲར་གནས་ནས། །ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་རྟོགས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྔོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་གོམས་པས་ཚོགས་གཉིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱས་ནས་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྨི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྒྲུབ་པས་གནས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ངོ་བོའི་ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་ན། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གསུམ་པ་བསྟན་ནས་བཞི་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ། རྨི་ལམ་དང་ནི་དེ་མཐོང་ཉིད། །གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ལྟར། །ཆོས་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡི། །དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ནས་བར་ཆད་མེད་པར་གཉིས་སུ་སྣང་བ་སྤོང་བ་ལ་གོམས་པ་ངང་དུ་གྱུར་པས་གཉིས་སུ་སྣང་བའི་བག་ཆགས་དྲུངས་ཕྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་ཚེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཚུལ་དུ། རྨི་ལམ་ལ་གཟུང་བ་དང་རྨི་ལམ་མཐོང་བ་ལ་འཛིན་པར་མི་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ནས་རྟོགས་པས་ན་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་ལས། སྐབས་བདུན་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

སྐབས་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0262
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་པས། དང་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ། །ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་དག ། ཐོབ་གྱུར་རྣམ་ཀུན་རྣམ་དག་པ། །དེ་དག་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཟག་པ་མེད་པ་དྲི་མ་རྣམས་གློ་བུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་འཐོབ་ཀྱི་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པས་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྐུ་ལྷག་མ་གསུམ་པོ་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྣང་བ་ཇི་ལྟར་མོས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལུགས་ལས། གང་ཕྱིར་དབེན་པ་དབེན་གྱུར་ལས། །ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་དང་ཐ་མི་དད་ཀྱང་ཐ་དད་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལྟར་སྐུ་དང་པོ་བསྟན་ནས་གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཟག་པ་མེད་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་པར་ཐར་དང་མཐར་གྱིས་ནི། །སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཟད་པར་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་བརྒྱད་དང༌། །ཉོན་མོངས་མེད་དང་སྨོན་མཁྱེན་དང༌། །མངོན་ཤེས་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་བཞི་དང༌། །དབང་བཅུ་དང་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། །མི་འཇིགས་


DTG086_Page_0263
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་བཞི་དག་དང༌། །བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་རྣམ་གསུམ་དང༌། །བསྙེལ་བ་མི་མངའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། །བག་ཆགས་ཡང་དག་བཅོམ་པ་དང༌། །སྐྱེ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། །ཐུབ་པ་ཁོ་ནའི་མ་འདྲེས་ཆོས། །བཅྭ་བརྒྱད་བཤད་པ་གང་ཡིན་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང༌། སྔ་མ་བཞིན་དུ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་ཚངས་པའི་གནས་པ་རྣམས་དང༌། ནང་གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་དང༌། སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་བཞི་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང༌། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཟད་པར་རྣམ་པ་བཅུ་དང༌། ནང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དག་གིས་སོ་སོར་ཆུང་ངུ་དང་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་དག་ཏུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བལྟ་ཞིང་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་དང༌། ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དག་ཁོ་ནས་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལྟར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང༌།


DTG086_Page_0264
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕ་རོལ་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲའི་རྒྱུན་དྲུངས་འབྱིན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་ཆགས་པ་བཅོམ་པ་ཐེ་ཚོམ་སེལ་བར་མཛད་པའི་སྨོན་ལམ་གྲུབ་པས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཇི་སྲིད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་དང༌། སྔར་བཤད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། རྟེན་དང་དམིགས་པ་དང་ཐུགས་དང་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་པ་བཞི་དང༌། ཚེ་དང༌། སེམས་དང༌། ཡོ་བྱད་དང༌། ལས་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། མོས་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། ཆོས་ལ་དབང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དབང་བཅུ་དང༌། སྔར་བཤད་པའི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། འདི་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་བསྙེངས་པས་བཅབ་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་དགོངས་པ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། ཆོས་སྟོན་པ་ན་ཉན་པར་འདོད་པ་དང༌། ཉན་པར་མི་འདོད་པ་དང་གཉིས་ཀ་དག་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། གཉིས་ཀས་དབེན་པ་ཁོ་ནར་བཏང་སྙོམས་སུ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་གནས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་དུས་ལས་མི་འདའ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ངོ་བོའི་ས་བོན་སྤངས་པས་བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྐྱེ་བོ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅྭ་བརྒྱད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། དང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྡུས་པ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྔར་བཤད་པ་དག་ཀྱང་ཡིན་ཏེ། བྱང་


DTG086_Page_0265
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གནས་གྱུར་པས་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་གིའོ། །གཞན་དག་ནི། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་དག །ཐོབ་གྱུར་རྣམ་ཀུན་རྣམ་དག་པ། །དེ་དག་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཁོ་ན་ཁས་བླངས་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་ངོ་བོའི་རྐྱེན་མི་མངོན་པར་བྱས་ནས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་དག་གི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དེ་དག་གི་ལྟར་ན་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་སྣང་བ་སྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས། གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པས་གྱུར་པ། ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་དགོས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བསྡུ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་པ་སྤྲུལ་པ་ནི། །ཆོས་སྐུ་མཛད་པར་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་མི་འབྱུང་བས་སྐུ་ནི་གསུམ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དགོས་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སྦྱར་བའི་ངོར། ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་དང་མཛད་པ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གཞན་ནས་སྐུ་བཞིར་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་མི་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སངས་


DTG086_Page_0266
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། ཉན་ཐོས་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ལྟ། །མི་ཡི་ཉོན་མོངས་ཡོངས་སྤོང་ཉིད། །གྲོང་སོགས་སུ་དེའི་ཉོན་མོངས་རྣམས། །རྒྱུན་གཅོད་རྒྱལ་བའི་ཉོན་མོངས་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། བདག་མཐོང་བ་ལས་འགའ་ཞིག་གི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས། མིའི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། གྲོང་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བོ་མཐའ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་དྲུངས་འབྱིན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྨོན་ནས་ཤེས་པ་བས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། སངས་རྒྱས་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ནི། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཆགས་སྤངས་དང༌། །ཐོགས་པ་མེད་དང་རྟག་གནས་དང༌། །དྲི་བ་ཀུན་ལན་འདེབས་པར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ནི། མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་དང༌། དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པས། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་ཏེ་སྤངས་པས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང༌། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་གནས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་སོ་སོར་རིག་པ་བརྙེས་པས་འདྲི་བའི་ལན་འདེབས་པར་མཛད་པ་ཡིན་པར་བཞེད་དོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཡི་ནི་བཟློག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུལ་བཞུགས་ན་ཡང༌། རྟག་ཏུ་ཇི་ལྟར་དོན་མི་མཛད། །ཅེས་བྱ་བའི་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། རྒྱུ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་གྱུར་ནས། །གང་དང་གང་ལ་གང་དང་ནི། །གང་ཚེ་བྱ་བ་ཕན་གྱུར་པ། །དེ་དང་དེ་ལ་དེ་སྣང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་


DTG086_Page_0267
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་དང་ཕྲད་པས་སྔོན་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ས་བོན་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་བརྟས་པར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་གང་ལ་གང་གི་དུས་སུ་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་ནས། ཡུན་དུ་འཕྲོད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། དེའི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྲུབ་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དང་དེར་སྣང་བ་དང་འཚམ་པར་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་ཉེ་བར་གནས་ཀྱང༌། རང་གི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པས་བསྐྱེད་པ་ལ་རྒྱུ་མ་ཚང་བས། འབྲས་བུ་སྨིན་པར་མཛད་པར་མི་སྣང་ངོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་པ་ལ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་དཔེ། ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕབ་ཀྱང༌། །ས་བོན་མི་རུང་མི་འཁྲུང་ལྟར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བྱུང་གྱུར་ཀྱང༌། །སྐལ་བ་མེད་པས་བཟང་མི་མྱོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ལྷའི་དབང་པོས་ཆར་ཕབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་ཏིལ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་རུལ་བའི་ངོ་བོ་ལ་སོགས་པ་ས་བོན་མི་རུང་བར་གྱུར་པ་མི་འཁྲུང་པ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཡིད་ལ་རེ་བ་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཁས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་སྐལ་པ་མེད་པས་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་བཟང་པོ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣལ་འབྱོར་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྟེན་ལ་ཡོད་པ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟར་ཁྱབ་པ་དང༌། རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་ཅེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ། དེ་ལྟར་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཁྱབ་པར་ངེས་པར་བརྗོད། །དེ་ཉིད་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་བྱ་བ་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་བཞུགས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཟད་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཁྱབ་པ་དང༌། རྟག་པ་ཞེས་མངོན་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་སྐུ་གཉིས་བསྟན་ནས། གསུམ་པ་ལོངས་


DTG086_Page_0268
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་དང་དཔེ་ཕྱད་བཟང་པོས་འབར་བ། མཚན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། །དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བདག་ཉིད་འདི། །ཐེག་ཆེན་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་ངོ་བོ་ཉིད་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་བཅུ་ལ་བཞུགས་པ་རྣམས་དང༌། ཐབས་ཅིག་ཏུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔ་ནི། ཕྱག་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་རུས་སྦལ་ཞབས། །ཕྱག་དང་ཞབས་སོར་དྲ་བས་འབྲེལ་པ་དང༌། །ཕྱག་ནི་ཞབས་བཅས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས། །འདི་ཡི་སྐུ་ནི་བདུན་དག་མཐོ་བ་དང༌། །སོར་མོ་རིང་དང་རྟིང་ཡངས་སྐུ་ཆེ་དྲང༌། །ཞབས་འབུར་མི་མངོན་སྤུ་ནི་གྱེན་དུ་ཕྱོགས། །བྱིན་པ་ཨེ་ན་ཡའི་འདྲ་ཕྱག་རིང་མཛེས། །འདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའི་མཆོག །པགས་པ་གསེར་མདོག་པགས་པ་སྲབ་པ་དང༌། །སྤུ་ནི་རེ་རེ་ནས་གཡས་ལེགས་འཁྲུངས་དང༌། །ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ། །འདི་ཡི་དཔུང་པའི་མགོ་ཟླུམ་ཐལ་གོང་རྒྱས། །འདི་ལ་རོ་མི་ཞིམ་པ་རོ་མཆོག་སྣང༌། །སྐུ་ནི་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ། །གཙུག་ཏོར་དབུར་ལྡན་ལྗགས་རིང་མཛེས་པ་དང༌། །ཚངས་དབྱངས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་དང་ཚེམས། །ཤིན་ཏུ་དཀར་དང་ཚད་མཉམ་ཐགས་བཟང་དང༌། །གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་ཚང་བ་དང༌། །སྤྱན་ནི་མཐོན་མཐིང་སྤྱན་རྫི་བ་མཆོག་གི །འདྲ་བ་འདི་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བླ་མ་རྣམས་ལ་སྐྱེལ་བ་དང་བསུ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། སྡོམ་པ་ཡང་དག་བར་བླངས་པ་ལ་བརྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རུས་སྦལ་བཞིན་དུ་ཞབས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཉིད་དང༌། བསྡུ་བའི་དངོས་


DTG086_Page_0269
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་བཞི་བསྟན་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་སོར་མོ་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུར་དྲ་བར་འབྲེལ་པ་ཉིད་དང༌། བཟའ་བ་དང་དང་བཅའ་བ་ལ་སོགས་པ་ཀྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། བལྡག་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་དང་ཐལ་གོང་དང༌། ལྟག་པའི་ཕྱོགས་མཐོ་བའི་ཕྱིར་བདུན་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། གསད་པར་བྱ་བ་ལས་ཐར་བར་བྱས་པས་སོར་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང༌། འཚོ་ང་ལ་ཕན་བཏགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟིང་པ་ཡངས་པ་ཉིད་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་ཆེ་ཞིང་དྲང་བ་ཉིད་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་ཞབས་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་སྤེལ་བས་སྐུའི་སྡུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དང༌། རིག་པ་དང་བཟོ་ལ་སོགས་པ་གུས་པར་བྱས་ཏེ་བྱིན་པས་བྱིན་པ་རི་དགས་ཨེ་ན་ཡའི་ལྟ་བུ་དང༌། ནོར་བདོག་པ་ལ་སློང་བ་པོའི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིར་མ་སྤངས་པས་ཕྱག་རིང་ཞིང་མཛེས་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། གསང་བའི་གསང་ཚིག་བསྲུངས་པས་འདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་ཉིད་དང༌། གདིང་བ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་མདོག་གསེར་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཁང་བཟང་ལ་སོགས་པ་དམ་པ་བྱིན་པས་པགས་པ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། འདུ་འཛི་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་སྤུ་རེ་རེ་ནས་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་བ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་བླ་མ་ཐམས་ཅད་གནས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཀོད་པས་ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁ་དྲག་གི་ཚིག་གིས་ཁྱད་དུ་མ་བསད་པས་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང་ལེགས་པར་སྨྲ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱས་པས་དཔུང་མགོ་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། སྨན་ལ་སོགས་པ་བྱིན་པས་ཐལ་གོང་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་ནད་པའི་གཡོག་བྱས་པས་རོ་བྲོ་བའི་མཆོག་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ནགས་ཚལ་དང་ཀུན་དགའ་ར་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་བཅུག་པས་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཉིད་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ་ལྷག་པར་བྱིན་པས་དབུ་གཙུག་ཏོར་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། འཇམ་པོ་ལ་


DTG086_Page_0270
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་གསུང་བས་ལྗགས་རིང་བ་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་དམ་པའི་ཆོས་གོ་བར་བྱས་པས་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཉིད་དང༌། ཚིག་ཀྱལ་པ་སྤངས་པས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བཀུར་བ་ལ་སོགས་པས་ཚེམས་དཀར་བ་ཉིད་དང༌། འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། བདེན་པའི་ཚིག་ཀུན་དུ་སྤྱད་པས་ཚེམས་ཐགས་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། ཕྲ་མའི་ཚིག་སྤངས་པས་ཚེམས་བཞི་བཅུ་མངའ་བ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བར་བལྟས་པས་སྤྱན་མཐོན་མཐིང་ཉིད་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་བལྟས་པས་རྫི་མ་བའི་ལྟ་བུ་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་གྲུབ་པས་མཚན་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ། འདི་ལ་མཚན་ནི་གང་གང་གི །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན། །དེ་དང་དེ་ནི་རབ་རྫོགས་པས། །མཚན་ནི་འདི་དག་ཡང་དག་འགྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མཚན་གང་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་རབ་ཏུ་རྫོགས་པས་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་འདི་དག་འབྱུང་ངོ༌། །རྒྱུ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་འོག་ཏུ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གིས། བླ་མ་སྐྱེལ་ལ་སོགས་པ་དང༌། །ཡང་དག་བླངས་པ་བརྟན་པ་དང༌། །བསྡུ་བ་བསྟེན་དང་གྱ་ནོམ་པའི། །དངོས་པོ་སྦྱིན་དང་གསད་བྱ་བ། །ཐར་བར་བྱེད་དང་དགེ་བ་ནི། །ཡང་དག་བླངས་པ་སྤེལ་ལ་སོགས། །སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཡི་མཚན་ཉིད་དེ། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་གཉིས་ནི། གོང་ཉིད་དུ་མཚན་བཤད་པར་བཀྲོལ་ཟིན་པས་ཡང་མི་བྲིའོ། །དེ་ལྟར་མཚན་རྣམས་བརྗོད་ནས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་གསུངས་པ། ཐུབ་པའི་སེན་མོ་ཟང་མདོག་དང༌། །མདོག་སྣུམ་མཐོ་དང་སོར་མོ་རྣམས། །ཟླུམ་རྒྱས་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང༌། །རྩ་མི་མངོན་དང་མདུད་པ་མེད། །ལོང་བུ་མི་མངོན་ཞབས་མཉམ་དང༌། །སེང་གེ་གླང་ཆེན་བྱ་དང་ནི། །ཁྱུ་མཆོག་སྟབས་གཤེགས་གཡས་ཕྱོགས་དང༌། །མཛེས་གཤེགས་དྲང་དང་འཁྲིལ་བག་ཆགས། །བྱི་དོར་བྱས་འདྲ་རིམ་པར་འཚམ། །གཙང་


DTG086_Page_0271
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་འཇམ་དང་དག་པའི་སྐུ། །མཚན་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། །སྐུ་ཡི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང༌། །གོམ་སྙོམས་པ་དང་སྤྱན་གཉིས་ནི། །དག་དང་གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་དང༌། །སྐུ་ཞུམ་མེད་དང་རྒྱས་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པའི་སྐུ་ཉིད་དང༌། །ཡན་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་འབྱེས་དང༌། །གཟིགས་པ་སྒྲིབ་མེད་དག་པ་དང༌། །དཀུ་ཟླུམ་སྐབས་ཕྱིན་མ་རྙོངས་དང༌། །ཕྱང་ངེ་བ་དང་ལྟེ་བ་ནི། །ཟབ་དང་གཡས་ཕྱོགས་འཁྱིལ་བ་དང༌། །ཀུན་ནས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་དང༌། །ཀུན་སྤྱོད་གཙང་དང་སྐུ་ལ་ནི། །སྨེ་བ་གནག་བག་མེད་པ་དང༌། །ཕྱག་ནི་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་དང༌། །ཕྱག་རིས་མདངས་ཡོད་ཟབ་རིང་དང༌། །ཞལ་ནི་ཧ་ཅང་མི་རིང་དང༌། །མཆུ་ནི་བིམ་པ་ལྟར་དམར་དང༌། །ལྗགས་མཉེན་པ་དང་སྲབ་པ་དང༌། །དམར་དང་འབྲུག་གི་སྒྲ་ཉིད་དང༌། །གསུང་མཉེན་འཇམ་དང་མཆེ་བ་ཟླུམ། །རྣོ་དང་དཀར་དང་མཉམ་པ་དང༌། །བྱིན་གྱིས་ཕྲ་དང་ཤངས་མཐོ་དང༌། །མཆོག་ཏུ་དག་པ་དག་དང་ནི། །སྤྱན་ཡངས་པ་དང་རྫི་མ་སྟུག །པདྨའི་འདབ་མ་འདྲ་བ་དང༌། །སྨིན་ཚུགས་རིང་དང་འཇམ་པ་དང༌། །སྣུམ་དང་སྤུ་ནི་མཉམ་པ་དང༌། །ཕྱག་རིང་རྒྱས་དང་སྙན་མཉམ་དང༌། །ཉམས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་དང༌། །དབྱེས་ཆེ་བ་དང་དབུ་རྒྱས་དང༌། །དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་དང༌། །སྟུག་དང་འཇམ་དང་མ་འཛིངས་དང༌། །མི་བཤོར་དྲི་ཞིམ་སྐྱེས་བུ་ཡི། །ཡིད་ནི་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། །དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་བཀྲ་ཤིས་ནི། །སངས་རྒྱས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སེན་མོ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་ལྟ་བུ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེན་མོ་མདོག་སྣུམ་པ་ཉིད་དང༌། རིགས་ཀྱི་མཆོག་ལས་སྐྱེས་པས་སེན་མོ་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། ཚུལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོར་མོ་རྣམས་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོར་མོ་རྣམས་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པར་མཐར་གྱིས་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོར་མོ་རྣམས་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང༌།


DTG086_Page_0272
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་དང་འཚོ་བ་རབ་ཏུ་བསྲུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྩ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་མདུད་པ་འགྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྩ་མདུད་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། བགྲོད་དཀའ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱེ་བོ་སྒྲོལ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞབས་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་དང༌། མི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེང་གེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། ཀླུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གླང་པོ་ཆེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། ནམ་མཁའ་ལ་གཤེགས་པར་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངང་པའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེས་བུའི་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱུ་མཆོག་གི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐོར་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་དང་མཐུན་པར་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཡས་ཕྱོགས་སུ་ལྡོག་ཅིང་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། མཛེས་པར་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཛེས་པར་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་ཏུ་སེམས་གྱ་གྱུ་མི་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཡོ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་འཁྲིལ་བག་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། སྡིག་པའི་ཆོས་དང་མ་འབགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང༌། གདུལ་བྱ་དང་འཚམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་རིམ་པར་འཚམ་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བའི་ཕྱིར་སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། ཐུགས་ཐུགས་རྗེ་ཅན་གྱི་ཕྱིར་སྐུ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། ཐུགས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་འདུལ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་མཚན་རྫོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཡངས་ཤིང་མཛེས་པའི་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་སྐུའི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་སྙོམས་པའི་ཕྱིར་གོམ་པ་སྙོམས་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་གོ་སླ་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་དང༌། ཐུགས་རྟག་ཏུ་མ་ཞུམ་པའི་ཕྱིར་སྐུ་


DTG086_Page_0273
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་འཕགས་པའི་ཕྱིར་སྐུ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་སྲིད་པ་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པ་ཉིད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡན་ལག་དང༌། ཉིང་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེས་པ་ཉིད་དང༌། ཚིག་གི་དོན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོན་པས་གཟིགས་པ་རབ་རིབ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། སློབ་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཀུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། འཁོར་བའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་སྤགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཀུ་སྐབས་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱི་འགྱིང་བག་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཀུ་མ་རྙོངས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཟད་པ་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱལ་ཕྱང་ངེ་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟེ་བ་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། སློབ་མ་མཐུན་པར་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟེ་བ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་བ་ཉིད་དང༌། འཁོར་ཀུན་ནས་མཛེས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་མཛེས་པ་ཉིད་དང༌། ཐུགས་གཙང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བ་ཉིད་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་ལ་སྨེ་བ་དང་གནག་བག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ལུས་ལ་སོགས་པ་ཟོ་མདོག་བདེ་བ་འཐོབ་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་ཤིང་བལ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། མདངས་ཡོད་པའི་དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ་བརྙེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་གི་རི་མོ་མདངས་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་གི་རི་མོ་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་རྗེས་སུ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་གི་རི་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང༌། བསླབ་པ་རབ་ཏུ་མང་པོ་ཀུན་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞལ་ཧ་ཅང་མི་རིང་བ་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆུ་བིམ་པ་ལྟར་དམར་བ་ཉིད་དང༌། ཚིག་འཇམ་པོས་འདུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྗགས་མཉེན་པ་ཉིད་དང༌། ཡོན་ཏན་འཐད་པ་མང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྗགས་སྲབ་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་འདུལ་བ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཆགས་པ་ཅན་གྱིས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྗགས་དམར་བ་ཉིད་དང༌། བསྙེངས་


DTG086_Page_0274
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐམས་ཅད་མི་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲུག་གི་སྒྲ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། སྙན་པ་ལ་སོགས་པར་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གསུང་སྙན་ཞིང་མཉེན་ལ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། སྲིད་པར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་བསྡམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་གདུལ་དཀའ་བ་འདུལ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་རྣོ་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་འདུལ་བ་ཤིན་ཏུ་དཀར་བ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་དཀར་བ་ཉིད་དང༌། མཉམ་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། མཐར་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཤེས་རབ་མཆོག་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤངས་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་གཙང་མ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤངས་གཙང་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་སྤྱན་ཡངས་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་དྲངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྫི་མ་སྟུག་པ་ཉིད་དང༌། འགྲོ་བ་གཞོན་ནུ་མ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་མགུ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱན་དཀར་ནག་འབྱེས་ཤིང་པདྨའི་འདབ་མ་རངས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང༌། རྟག་ཏུ་ཕྱི་རྗེས་སུ་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨིན་ཚུགས་རིང་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་འདུལ་བ་འཇམ་པོ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨིན་མ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་རྒྱུད་དགེ་བས་བརླན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨིན་མ་སྣུམ་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་དུ་སྐྱོན་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨིན་མའི་སྤུ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། མཆོག་ཏུ་གནོད་པ་བཟློག་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་རིང་ཞིང་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཡུལ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྙན་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་མ་ཉམས་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྙན་གྱི་དབང་པོ་མ་ཉམས་པ་ཉིད་དང༌། ལྟ་བས་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་ཉིད་དང༌། སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཔྲལ་བ་དབྱེས་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་མཆོག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། ཡུལ་གྱི་དགའ་བ་བཟློག་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་པ་ཉིད་དང༌། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དབུ་སྐྲ་སྟུག་པ་ཉིད་དང༌། བསྟན་


DTG086_Page_0275
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་བློ་འཇམ་པོས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། ཐུགས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་མ་འཁྲུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་མ་འཛིངས་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་ཏུ་ཚིག་མི་རྩུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་མི་བཤོར་བ་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་མེ་ཏོག་བཀྲམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་དྲི་ཞིམ་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཛེས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་དང་ཞབས་དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་བཀྲ་ཤིས་དང་གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་པས་བརྒྱན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྐུ་གསུམ་བསྟན་ནས། བཞི་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་པ། གང་གིས་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་པར། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་དག །མཉམ་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་དེ་ནི། །ཐུབ་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྒྱུན་མི་འཆད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་གང་གིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་བར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པའི་དོན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་རབ་ཏུ་བརྟགས་པའི་སྐུ་གསུམ་བསྟན་ནས། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་སྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་དོན་བྱ་བ་མཛད་པས་ན། གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ལས་དེའི་བདག་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཡིན་ནོ་ཞེས། དེ་བཞིན་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་འདིའི། །ལས་འདི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འདོད། །འགྲོ་རྣམས་ཞི་བའི་ལས་དང་ནི། །བསྡུ་རྣམ་བཞི་ལ་དགོད་པ་དང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བཅས་པ་ཡི། །རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་ཇི་བཞིན་གྱི། །དོན་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལམ་དང་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཉིས་ཟད་དང༌། །བརྡ་དང་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སྨིན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་ནི། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པ་དང༌། །བྱང་


DTG086_Page_0276
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་ཐོབ་དང་སངས་རྒྱས་ཞིང༌། །རྣམ་པར་དག་དང་ངེས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཚད་མེད་དང༌། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་སོགས་ཡོན་ཏན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལས་རྣམས་ནི། །ཆུད་མི་ཟ་དང་བདེན་མཐོང་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་སྤངས་པ་དང༌། །དེ་གཞི་མེད་པའི་ཚུལ་དང་ནི། །རྣམ་པར་བྱང་དང་ཚོགས་དང་ནི། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ། །ཐ་དད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་ལ་དགོད་པ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་ཕྲིན་ལས་ནི། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དང་པོར་འགྲོ་བ་བཟང་པོ་དང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་འགྲོ་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་ནས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལ་བཀོད་དེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དོར་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པར་མཛད་ནས། སྒྱུ་མ་མཁན་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཏེ་གཞན་གྱི་དོན་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བའི་བདག་ཉིད་ལ་བཀོད་དེ། དེའི་རྗེས་ལ་རང་གི་དོན་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གོམས་པ་ལའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་སྟེ། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལའོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་གོམས་པ་ལའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ས་དང་པོ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ལའོ། །དེ་ནས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྡར་བཏགས་པའི་ཤེས་པ་ལ་འགོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིམ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ས་དྲུག་པ་ལ་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་དངོས་པོར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་


DTG086_Page_0277
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་ལའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ས་བདུན་པ་ལ་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལའོ། །དེ་ནས་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལའོ། །དེ་ནས་དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པ་ལའོ། །དེའི་རྗེས་ལས་དགུ་པ་ལ་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཐུས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ལའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ས་བཅུ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བཀོད་ནས། ཡང་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སོ་སོར་ངེས་པ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བཀོད་དེ། དེ་ལྟ་བུའི་རིམ་པས་ཡང་དེ་ཉིད་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་མཐའ་དག་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ལས་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པ་ཆུད་མི་ཟ་བ་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གཞི་མེད་པ་སྤངས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུའི་ཚོགས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཐ་མི་དད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་བཀོད་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་འགོད་པར་མཛད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བཞིན་དུ་འདིའི་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཡང་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་བཞེད་པས་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་དང་ཐ་མའི་ལས་བསྟན་པའི་གོ་རིམས་བསྟན་པའི་རིམ་པས་ལྷག་མ་བར་གྱི་ཚིག་གི་དོན་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། ཚིག་མངས་སུ་དོགས་པས་བདག་གིས་ནི་


DTG086_Page_0278
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་བྲིས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བ་ལས། སྐབས་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

བར་མ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་དོན་བསྡུས་པ་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཤད་པ།


DTG086_Page_0278
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་དེ་ལྟར་དོན་བརྒྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཤད་ནས། ཡང་གཞན་དུ་རྣམ་པར་བཤད་པ། མཚན་ཉིད་དེ་ཡི་སྦྱོར་བ་དང༌། །དེ་རབ་དེ་ཡི་གོ་རིམས་དང༌། །དེ་མཐའ་དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན་ནི། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་དྲུག །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དང་པོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་མངོན་པར་མཚོན་པའི་གནས་ཉིད་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་སྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ནས་ཤིན་ཏུ་གོམས་པས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སོ་སོ་བ་དང་མཐའ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པའི་དོན་གཞུང་སྲོང་བར་བྱེད་པས་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་གོ་རིམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོར་མེད་པས་ཡང་དག་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡུམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པ་གཞན་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །

མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་གཞན་དུ་རྣམ་པར་བཤད་པ།


DTG086_Page_0278
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་མ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་དེ་ལྟར་དོན་བསྡུས་པ་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཤད་ནས། ཡང་མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་གཞན་དུ་རྣམ་པར་བཤད་པ། ཡུལ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་རྒྱུ། །སྦྱོར་བ་བཞི་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཆོས་སྐུ་ཕྲིན་ལས་འབྲས་བུ་ནི། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དང་པོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་


DTG086_Page_0279
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འཇུག་པའི་ཡུལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་ཞེ་ན། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་དེའི་འབྲས་བུ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཕྲིན་ལས་བཅས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས། རྒྱལ་བའི་ཡུམ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དོན་བསྡུས་པ་གཞན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལ་ལས་དོན་གཞན་ལས་ཚིག །གཞན་ལས་རྣམ་གྲངས་མིང་གིས་ཏེ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡུམ་ཀུན་ལའང༌། །དོན་བསྡུས་དེ་ཙམ་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ལྟ་མིན་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རིམ་པ་ལེགས་པར་བསྡུས་མ་ཡིན། །དེ་ལ་བསྡུས་སོགས་རབ་དབྱེ་བས། །ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་ཟད། །འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་སྡེ་ཡི། །མཐུ་ཡིས་དོན་མཐེང་སྒོ་ནས་ནི། །གོ་བར་སླ་ཕྱིར་ཚིག་དང་ནི། །ངག་སོགས་སྦྱོར་བ་མ་བྱས་པར། །མཁན་པོ་ཡང་དག་རྣམ་སྣང་མཛད། །བླ་མ་བཟང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་གསལ་བ། །འདི་ནི་སེང་གེ་བཟང་པོས་བྱས། །དེ་བསྡེབས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །དགེ་བ་བདག་གིས་གང་ཐོབ་པ། །དེ་ཡིས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ནི། །བདེ་གཤེགས་ཤེས་རབ་ཐོབ་པར་ཤོག །ཤེས་རབ་མི་གསལ་བསྟན་བཅོས་ཀུན། །ཕྱི་རོལ་གྱུར་བདག་གང་ན་ཞིག །འཕགས་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་བདག་ཉིད་ཆེ། །བསྟན་བཅོས་དོན་ནི་གང་ན་ཡིན། །འོན་ཀྱང་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ལ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ངོར། །བདག་གིས་འབད་བགྱིས་ནོངས་པ་ལ། །སྐྱེ་བོ་མཁས་རྣམས་བཟོད་པར་མཛོད། །ཀྱེ་མ་གཞུང་ལུགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས། །དུབ་པ་བདག་གིས་ངལ་གསོའི་གནས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་ལུགས། །རིང་མོ་ཞིག་ནས་མཐོང་བ་ཡིན། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་པ། སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བིདྱཱ་ཀ་ར་པྲ་བྷཱ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་དཔལ་བརྩེགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཞིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །སླད་ཀྱིས་པཎྜི་ཏ་དཔལ་གོ་མི་འཆི་མེད་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ལེགས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །

ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་པ་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་བཤད།
སློབ་དཔོན་གསེར་གླིང་པ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ།

རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་དོན་བརྒྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པ།

བསྡུས་དོན།


DTG086_Page_0280
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨ་བྷི་ས་མ་ཡཱ་ལངྐཱ་ར་པྲ་ཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏོ་པ་དེ་ཤ་ཤཱ་སྟྲྀ་བྲཏྟི་དུ་ར་བ་བོ་དྷཱ་ལོ་ཀནཱ་མ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་པ་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་བཤད། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དཔལ་ལྡན་བྱང་ཆུབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་པ། །མི་ཕམ་ལ་བཏུད་དེས་མཛད་ཚིག་ལེའུར་བྱས། །སེང་གེ་བཟང་པོའི་དཔལ་གྱི་ཞལ་སྔའི་འགྲེལ། །ཚིག་དོན་རྟོགས་དཀའི་ཚོགས་ནི་བཤད་པར་བྱ། །གང་ཕྱིར་རྒྱལ་བས་མི་ཁོམ་ཐམས་ཅད་ནི། །དད་པས་སྤོང་བར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པས་ན། །དེ་ཕྱིར་འདི་ནི་ཡང་དག་རྩོམ་པ་ལ། །སྐྱེ་བོ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟོད་པར་མཛོད། །གཞུང་རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཕལ་ཆེར་དེ་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་རྣམས་གེགས་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རང་གི་དད་པའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ཡིན་པས། ཐོག་མར་རྒྱལ་བའི་ལྷ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ནི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཤེས་པའོ། །དེའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རབ་ཀྱི་མཐར་སོན་པ་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེའི་དོན་གྱི་ལམ་དང་གཞུང་དག་ནི་དངོས་དང་བཏགས་པའི་དབྱེ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་གུས་པས་རབ་ཏུ་འདུད་པའོ། །ཅི་ཞིག་གི་དོན་དུ་ཞེ་ན། དེ་རྒྱན་ཏེ་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་ཡུལ་དེའི་རྒྱན་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚིག་ལེ་འུར་བྱས་པ་དག་ནི་དེའི་ངོ་བོའི་དོན་རྟོགས་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་དུ་བྱས་པ་ཡུམ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྟེ། ཆར་


DTG086_Page_0281
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱེ་བས་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བཤད་པ་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སོགས་པ་ཀུན་གྱི་རྒྱན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེར་འགྱུར་བ་ནི་བསམ་པ་སྟེ། དེས་དེ་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་བདག་གིས་འཕགས་པ་བྱམས་པའི་དགོངས་པ་ཤེས་པར་གྱུར་བས་སོ། །ཅི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཡོད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་ལ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ལྟ་བུར་ཆགས་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པའོ། །དོན་འདི་ཉིད་ནི། འགྲོ་ལ་ཆགས་པ་ཀུན་ཆགས་མཛད། །ཅེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བ་ལ་ཆགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་ལ་ཆགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །དེ་རྣམས་དང་འདྲ་བར་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྐྱོབ་པ་སྟེ། རང་གིས་གཟིགས་པའི་ལམ་སྟོན་པས་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་སྐྱོང་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་བཤད་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དོན་སྟོན་པའོ། །མཛད་པ་ནི་རྣམ་པར་སྦྱར་བའོ། །གང་གིས་ཤེ་ན། བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོའི་དོན་མ་ལུས་པ་སྡུད་པར་བྱེད་པས་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་སྟེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱའོ། །ཅི་དཔྱད་པས་སམ་ཐོས་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པས་མཛད་དམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་དེ་ཉིད་ཀྱིས། མི་ཕམ་མགོན་ལས་གསན་ནས་ནི། །ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་དམ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པས་མི་ཐུབ་པའི་ཕྱིར་མི་ཕམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གསན་ནས་ལེགས་པར་བསམས་ཤིང་བསྒོམས་པས་བསྟན་པར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བར་དོན་གྱིས་ཤེས་སོ། །འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྙེས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་ལྷག་པར་མོས་པས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པས་མཛད་


DTG086_Page_0282
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་པོ་ལས་མངོན་སུམ་དུ་གསན་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སྡུད་པ་པོ་དང་འདྲ་བར་འདིར་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་ལ། འདིར་གཞན་དག་ཐོས་པ་མང་བ་ཡང་ཡིན་ཞིང་དྲན་པ་ཡང་ཤེས་པ་བཞིན་བསྡུས་པ་བྱས་པ་ཉིད་ནི་འདིར་ཅི་ཞིག་ལྟར་འགྲེལ་པ་བྱེད་པ་ལ་དབང་བ་ཡིན་ན། མཁས་པར་རློམ་པ་གཞན་དག་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ཤེས་བྱ་མེད་པ། ནང་གི་ཤེས་བྱ་ལ་བརྟེན་ཅིང་སེམས་ཙམ་པའི་གཞུང་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགྲོ་དོན་རྩ་ལག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་ངེས་པར་ལེགས་པའི་རྒྱུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ལམ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པས་ན་རྩ་ལག་གོ །དོན་འདི་ཉིད་ནི་འགྲོ་དོན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སུ་ཞིག་ཅེ་ན་དབྱིག་གཉེན་ཞེས་བྱ་བའོ། །རང་གི་མོས་པ་གཙོར་བྱེད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་གཞུང་ལུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སོ། །རྣམ་པར་བཀྲོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་རྗེས་སུ་སྙེགས་སོ། །འཕགས་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བདག་མེད་པ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །དབུ་མར་གནས་པའི་བློས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་སྤངས་པའི་དབུ་མའི་ཤེས་པས་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་ཆད་རྣམ་པར་ཕྱེ་ཟིན་པས་འདི་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེས་བྱས་བྱས་པ་མིན་མཐོང་ནས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྔར་བཤད་པའི་སློབ་དཔོན་དག་གིས་བྱས་པའི་འགྲེལ་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་གཞུང་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའི་འཇུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་ན་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་བདག་མེད་པ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མུ་སྟེགས་པ་མ་ལུས་པའི་གཞུང་མཐའ་དག་བཅོམ་ནས་རང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བླ་མའི་ཚིག་གི་བདག་


DTG086_Page_0283
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་གསལ་བར་བྱས་པའི་དབང་གིས་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་བཤད་དོ་ཞེས་སྔ་མ་དང་སྦྱར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་ནི་ཡོད་པར་འཛིན་པས་ཡང་དག་པར་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་གཞུང་ཡང་དྲང་བའི་དོན་དུ་འགྱུར་རོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཤད་པ་རྟོགས་སླ་བ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་དབུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཞལ་སྔའི་ལམ་ནས་ནི། །ཕྱི་རོལ་གྱུར་པའི་ཞི་བའི་ཐབས་མ་ཡིན། །དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡང་དག་བདེན་ལས་ཉམས། །དེ་ལས་ཉམས་པས་ཐར་པ་གྲུབ་ཡོད་མིན། །ཞེས་བཤད་པ་དང༌། དབུ་མའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དེའི་རིགས་ཁོ་ན་ལ་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉིད་ལས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ན་འང་སྟོང་ཉིད་ཐོས། །ནང་གི་དགའ་བ་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཐོབ། །དགའ་བ་ལས་བྱུང་མིག་ནི་མཆི་མས་བརླན། །ལུས་ཀྱི་སྤུ་ལྡང་བ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་དང༌། འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་འདྲ་བར་རང་གི་བསམ་པའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡང་རང་དང་རྗེས་མཐུན་ཙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དོན་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་གྲོལ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དད་པ་ཉིད་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གནས་པ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དད་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དད་པས་མི་ཁོམ་སྤང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་མཐའ་དག་མ་རྙེད་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་སྨོས་པའི་བཤད་པའི་བསྟན་བཅོས་མ་ལུས་པ་དེ་མཛད་པ་པོ་ལས་མངོན་སུམ་དུ་མ་ཐོས་པའམ་མ་མཐོང་བའོ། །ཡང་ཆོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སོགས་པར་བཤད་པའི་བསྟན་བཅོས་མ་རྙེད་པའོ། །


DTG086_Page_0284
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ད་ནི་སྔར་སྨོས་པའི་བཤད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་བློའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ནི། །དེ་ལྟར་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་དེ་ལྟར་རོ། །མཁས་པས་སྣང་བྱས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་སྦྱར་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲོན་མས་སོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལས་གཞན་པའི་མཁས་པ་མཉམ་པར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པར་གྲགས་པའོ། །མ་རྙེད་པ་ནི་མ་མཐོང་བའམ་མ་ཐོས་པའོ། །འདི་རྙེད་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་གསལ་བར་བྱས་པ་རྙེད་ཅིང་ཉེ་བར་དམིགས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །མ་ཡིན་ན་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་བཅོས་སྣ་ཚོགས་བལྟས་པས་བློའི་ཁ་ཤིན་ཏུ་ཕྱེ་བར་གྱུར་བས་སྙིང་པོ་མདོར་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་སྣ་ཚོགས་མཐོང་བའི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ནི་ངོ་མཚར་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་གཞན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དོན་དང་བཅས་པའི་སྐབས་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟས་ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྙེད་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་བསགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྙེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟབ་མོའི་ལམ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཇི་ལྟར་བྱམས་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་བདག་མེད་པས་ཟིན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དག་གིས་ངེས་པར་བཟུང་བར་མི་ནུས་པ་ཡིན་པ་ལས་ཅི་ཞིག་ལྟར་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་གིས་བལྟས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་གིས་རྙེད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དབྱེ་བའི་རིགས། །བདག་ཀྱང་འགྲོ་བའི་དོན་འགྲོ་བར་དམ་བཅས་པ་ཡོད་པས་བདག་གི་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་དང་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད། སྔོན་སངས་རྒྱས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག །ཅེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་


DTG086_Page_0285
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱལ་བ་མ་ལུས་པའི་བསྟན་པ་དོན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལ་ལར་བཤད་པ་ཁ་ཅིག་གིས་མི་འདུལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་འདྲ་བར་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དམ་བཅས་པ་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །ལ་ལར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མེད་པ་ན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གི་དོན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དུ་བསྔགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་མཁས་པར་གྱུར་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་བློ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་གོ་སྐབས་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་བདག་ཉིད་ཁེངས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་ཀྱང་བདག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ན་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡང༌། རང་དང་གཞན་ལ་ཕན་གདགས་འདོད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་བདག་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་མ་ལུས་པ་སྟེར་བ། བདག་གིར་བྱེད་པར་འདོད་པས། བསོད་ནམས་དག་སྒྲུབ་དང་མཐུན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། བསོད་ནམས་སྐྱེད་པ་ལ་གུས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྤྲོ་བ་ལ་བདག་འཇུག་པ་ཡིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ད་ནི་རང་གི་གཞུང་ལུགས་འཆད་པར་མཛད་པས་བསྟོད་པ་དང་ཕྱག་འཚལ་བའི་དབྱེ་བའི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་འཆད་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་ཅི་ནས་གསལ་བར་འགྱུར་ཞེས་འཇུག་པ་ནི་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་བྱམས་པ་ནི་སྡིག་པ་མི་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བར་བྱམས་པས་ཕན་འདོགས་པར་མཛད་པའི་ཚུལ་ཅན་ནོ། །རེ་ཞིག་ཐོག་མར་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་བཤད་པར་རྩོམ་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་དང་པོར་དེའི་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟ་བར་སྟོན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་


DTG086_Page_0286
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བས་ཐོག་མར་ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་དེ། ཕྱག་འཚལ་ཞིང་ལུས་ལ་སོགས་པས་གུས་པས་རབ་ཏུ་འདུད་པ་ནི་འཕགས་པ་བྱམས་པ་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཡུམ་གྱི་དབང་གིས་བྱ་བ་བྱས་པ་རྙེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་གདུལ་བྱ་གཞན་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་འབྱུང་གནས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དབང་ཕྱུག་དང་གཟུགས་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའམ། ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པར་བཅོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཐམས་ཅད་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་འབྱུང་གནས་ལ་དོན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བར་མཐོང་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པའི་དོན་གྱི་དབང་གིས་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དད་པ་དང་ཤེས་རབ་དག་ལས་སྐྱབས་གཞན་མེད་པའི་བསམ་པས་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་པའི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་དང་བ་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་ནི་ཡིད་བདེ་བ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུའོ། །ཅི་འདིར་ཉེ་བར་བརྟགས་པས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་དེས་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྔར་སྨྲས་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཡུལ་ནི་དེའི་རྟེན་ནོ། །རབ་ཏུ་དང་བ་ནི་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་བདེ་བའོ། །ལེགས་པ་ཐམས་ཅད་དེ་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་རྣམས་སོ། །འཐོབ་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ནི་དངོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་དང་བ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་ནུས་པ་འདི་དག་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེ་ན། བདག་ཉིད་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རབ་ཏུ་དང་བའི་བདག་ཉིད་དེ། རང་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དམ་པ་དང༌། དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པས་སོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་དང་བའི་རང་བཞིན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གདུལ་བྱ་བའི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེས་པ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་ལོག་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་དགེ་བ་བཅུ་ལ་འཇུག་གོ །དེའི་དབང་གིས་ཀྱང་དོན་ཐམས་ཅད་ཕུན་


DTG086_Page_0287
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་བསམ་མི་ཁྱབ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱང་བསམ་མི་ཁྱབ། །བསམ་མི་ཁྱབ་ལ་དད་རྣམས་ཀྱི། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་འང་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ངེས་པར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་པ་བསྒོམ་པའི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ལ་འཇུག་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་དེའི་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ངེས་པར་བྱས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ངེས་པར་མཛད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྙེས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ནི་སླུ་བ་མི་སྲིད་པས་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཤེས་རབ་བམ། དད་པས་འཇུག་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མདོ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་སོགས་པ་བརྟག་ཅིང་སྦྱར་བའི་དོན་ནི་དྲན་པ་ཙམ་དུ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་ཉིད་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། བློ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་མངའ་བའམ། མི་སླུ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་སློབ་མའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་དང་ལྡན་ཡུམ་སྟེ། བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པའི་ཡུམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པས་གུས་པས་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །ད་ནི་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡུམ་གྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཚིག་གམ་ལུས་ཀྱི་ཆོས་སྒྲོགས་པས་ན། ཉན་ཐོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་སོ། །དེ་ཞི་བ་ཚོལ་བ་རྣམས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདོད་པའོ། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པས་སོ། །ཉེར་ཞིར་ནི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་ལྷག་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །


DTG086_Page_0288
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྲིད་པར་མཛད་པ་ནི་ཐོབ་པར་མཛད་པའོ། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་མ་འོངས་པ་ན་ཕན་པའི་དོན་སྐྱེད་པར་མཛད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བྱའི་དབང་གིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་དོན་གྲུབ་མཛད་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕན་པའི་དོན་རྫོགས་པར་མཛད་པའོ། །གང་དང་ཡང་དག་ལྡན་པ་ནི་ཡུམ་གང་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའོ། །ཐུབ་རྣམས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསྡམས་བ་སྟེ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །སྣ་ཚོགས་འདི་དག་རྣམ་པ་ཀུན་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྣ་ཚོགས་པ་འདི་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གསུང་ཞིང་སྟོན་པར་མཛད་པའོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པ་བདག་ཉིད་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་སྨོས་པ་ཉིད་བསྟན་ཅིང་གསལ་བར་བྱས་པ་ནི། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་གིས་ལྷག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་བག་ཆགས་གཉིས་ཡོད་པ་ཡིན་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ནི་གཟུང་བའི་བག་ཆགས་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་གིས་ལྷག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཁོ་ན་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་རྣལ་འབྱོར་ལྷག་པ་ཡིན་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ནི། རྣལ་འབྱོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་གོ །ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་གཙུག་ཏོར་གྱི་ནོར་བུ་ཡིན་པས་གཙོ་བོའོ། །འདི་ལྟར་མདོར་བསྡུས་ན་གང་ཟག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཁ་ཅིག་ནི་དད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་ན་སྤྱོད་པ་མེད་པར་དེའི་མོད་ལ་ངེས་པར་དད་པས་ངེས་པར་འཛིན་པ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་


DTG086_Page_0289
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྣོ་བ་རྣམས་ནི་རྟག་པ་དང༌། བདག་ལ་སོགས་པར་བཤད་པའི་ཚིག་དང་འདྲ་བར་སླུ་བ་ཡོད་པ་སྲིད་པས་ལུང་གང་ལ་ཡང་བབ་ཆོལ་དུ་འཇུག་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་གྲུབ་པ་གཞི་དང་ལམ་དང་རྣམ་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུམ་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ལས་དད་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ནི་རིགས་པ་ཉིད་དེ་གནོད་པ་མ་མཐོང་བས་ཕན་ཚུན་འགལ་བར་བརྗོད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ལ་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཡང་དག་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་མཛད་པས། བསྟན་བཅོས་གང་ཞིག་རིགས་པས་གྲུབ། །རང་གི་ཚིག་དང་མི་འགལ་མཐོང༌། །མ་མཐོང་ན་ཡང་དེ་བཟུང་བ། །དེ་ལྟར་རིགས་པ་མཁས་པས་ཤེས། །ཞེས་གང་བཤད་པ་དང༌། ཡང༌། ཡོན་ཏན་སྐྱོན་དག་མ་མཐོང་བའི། །སྐྱེ་བོ་གསོག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ལ། །གྲུབ་མཐའ་ལོག་པར་འཛིན་པ་དག །ཀྱེ་མ་འདི་ནི་གང་གིས་བྱིན། །ཞེས་ཀྱང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་ཁོ་ནར་གང་དུ་ཚད་མ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བ་ལ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དོན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཁྲུས་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་གང་ཞིག་འཇུག་པར་བྱེད། འཕགས་པ་ལྷའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་ཀྱང༌། མུ་སྟེགས་བྱེད་པ་མང་པོ་ནི། །བདག་ཏུ་ལྟ་བར་ཞུགས་མཐོང་ན། །ཆོས་མཐོང་བ་ཡི་སྐྱེ་བོ་རྣམས། །སྙིང་རྗེ་བར་ནི་སུ་མི་འགྱུར། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་གི་སྒོ་ནས་ཡུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟློས་ཏེ་སྨྲས་པ་དང༌། མཚང་བ་ཉིད་དང་དགོས་པ་མེད་པར་རྟོག་པ་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འོག་ནས་བཤད་པའི་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་བསྟན་བཅོས་འོག་ནས་བཤད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པར་གྲགས་པ་ཇི་ལྟར་མཛད་


DTG086_Page_0290
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིང་སྦྱར་བ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞི་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །གཉེན་པོ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་མོ། །རྣམ་པ་ནི་དངོས་པོས་སྟོང་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བསྡུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཉེ་བར་བཟུང་བས་སོ། །ཕྱོགས་དང་པོ་ལྟར་ན་ནི་འབད་པ་དོན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་རྣམ་པར་སྦྱར་བའི་འབད་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཞེས་བྱ་བ་ལས། མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སོགས་པ་བདག་ལས་མི་སྨོས་ཤིང་མ་བཤད་པའི་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་གཞི་གང་ཡིན་པ་དེ་འབྱུང་བ་མེད་པས་ཆོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སོགས་པ་ལ་སྨོས་པའི་གཞི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་ཟློས་ཏེ་བཤད་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང་འབད་པ་དོན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་འདིར་ནི་ལམ་ལ་བྱའོ། །དེས་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་མ་བསྡུས་པ་ནི་མ་སྨོས་པའོ། །པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའོ། །འདི་གང་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སོ་སོར་ངེས་པར་རྟོགས་པ་མེད་པས་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་དོ། །ཕྱོགས་གསུམ་པ་ལྟར་ན་ཡང་འབད་པ་དོན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པ་གཞི་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་གནས་པ་གཞི་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བཤད་པས་དོན་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་


DTG086_Page_0291
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒོམས་པས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པས་ཀྱང་གཞི་གང་ཡང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུའི་དོན་ལ་དགོས་པ་མེད་པས་བརྗོད་པ་མེད་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་དོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་མ་བསྡུས་པའི་ཉེས་པ་ནི་ཕྱོགས་གསུམ་ཅར་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་གཞན་དག་སེམས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བས་རྒོལ་བ་པོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་བཅོས་ལ་དགོས་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་ནི། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་པོ་དག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མཐའ་དག་བསྡུས་པ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་སྨོས་པ་ཡིན་ལ། དེས་ན་གཞི་དང༌། གཉེན་པོ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཞི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་ཅར་གྱིས་ཀྱང་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་སུ་མདོར་བསྡུས་ནས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་པོ་ཉིད་དུ་ཡུམ་གཙོར་མཚོན་ཏེ། ཡུམ་གྱི་དོན་མ་ལུས་པ་ནི་དེའི་ཁོངས་སུ་འདུས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་འདིས་མཚོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྔར་སྨྲས་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་ལུས་པ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་གོ་རིམས་རྟོགས་སླ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་འདི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་གང་ལ་ཡིན་ཞེས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་དགོངས་སོ། །དོན་འདི་ཉིད་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དང་གཞུང་གི་མདོར་བསྡུས་ནས་གསུངས་པའི་ཐམས་


DTG086_Page_0292
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ཉེ་བར་བསྟན་ནས་དེའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ནི། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ལ་མི་རྟག་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས། འབྲས་བུ་ནི་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་སྤངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་ལྡོག་གོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ། དམིགས་སུ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་དེའི་རྒྱུས་སོ། །འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་མ་བསྡུས་པ་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཅན་ཡིན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ནི་ལམ་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་མེད་པར་དམིགས་པ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པའི་བར་དུ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པ་ནི་མཐའ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་སུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྐྱེ་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གོམས་པ་ཡིན་པས་རང་དབང་མེད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ཡང་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་དུ་ཀུན་ནས་འཇུག་ཅིང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་རྟོགས་པ་སྟེ། བདག་མེད་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གི་བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའོ། །དེ་སྤངས་པ་ཅན་ཡིན་པ་ནི་དོར་བའོ། །


DTG086_Page_0293
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཉིད་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་རྟེན་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་བསྒྲུབས་པའི་མཆོད་སྡོང་དང་འདྲ་བར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བོ་བློ་གྲོས་དམན་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་ལ། དམ་པ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། མ་ཕམ་པའི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་འདྲ་བར་རྒྱལ་བ་གང་ལ་མངའ་བ་དེ་ནི་མ་ཕམ་པ་རྒྱལ་བའོ། །དེ་དོན་ཅི་ཞིག་སྟེ། དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་སྙམ་ན། རང་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་རྗོད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། འབྲེལ་པ་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དགོས་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་བདེ་བླག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་དགོས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་དོན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེའི་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་དོན་ནི། ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དྲན་པ་ལ་གཞག་པ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་དྲན་ནས་འདིར་ཡུམ་སྟོན་པར་མཛད་པ་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་མཛད་པས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་བདེ་བས་འགྲོ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ལམ་མོ། །ལམ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཞིང་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་དང་ལྡན་པས་རྟོགས་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བའི་མདོ་


DTG086_Page_0294
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་འདིའི་ལུས་དང་སྤྱོད་ལམ་མཐའ་ཡས་ཤིང་ཐུག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་སྐུ་དང་སྤྱོད་ལམ་སོ་སོར་སྣང་བ་ལྟར་སྟོན་པ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ནོ། །བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་འགྱུར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་བདེ་བླག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་མཛད་པའི་དགོས་པ་འདི་དག་ཁོ་ནས་སྐྱེས་པའི་དོན་འགྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་ན་ཐུག་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལ་ལར་བསྡུས་པ་དང༌། བསྡུས་པ་རྒྱས་པ་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བ་དང་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ལ། བསྟན་བཅོས་འདི་ནི་དེ་ལས་གོ་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདིས་ནི་ཚེ་དང་བློ་དང་ཤེས་རབ་ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཕྱེ་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་མོད་ལ་ཤེས་པ་དང༌། དེ་བསྒོམས་པས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་སེམས་དང་ལྡན་པ་སུ་ཞིག་བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད། བཤད་མ་ཐག་པའི་མདོ་དང་དེའི་མཚན་ཉིད་མཛད་པ་སངས་རྒྱས་དང་བྱམས་པ་དག་ལས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་གདུལ་བྱ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རློམ་པ་དང༌། ཅིག་ཤོས་ཀྱང་ཡོད་པས་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་གང་ལ་ལ་ཞིག་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱན་ཡིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ཀྱང་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། གཉི་གའི་ཡང་རྒྱན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་མདོ་ལས་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དོན་བླ་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བས་དེའི་གཞུང་གིས་ནི་མཚན་ཉིད་མཛད་པས་དོན་གང་ཡང་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། མདོ་སྡེའི་བླ་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ནུབ་པས་དེའི་མཚན་ཉིད་ལ་


DTG086_Page_0295
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་གདུལ་བྱ་གུས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཙོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་དགོས་པ་གཉིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་གྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་བས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་མ་སྨོས་སོ། །འབྲེལ་པ་དང་ནི་རྗེས་མཐུན་ཐབས། །སྐྱེས་བུའི་དོན་ནི་རྗོད་བྱེད་པ། །ཡོངས་བརྟགས་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཚིག །དེ་ལས་གཞན་པ་དབང་བྱས་མིན། །ཞེས་སྨོས་པས་དམ་པ་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཀུན་བརྗོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱིས་སོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ། ཅི་ལ་ཡང་མ་རགས་པར་ཆས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཀྱི་གོ་ཆ་བརྟན་པར་བྱས་པས་སོ། །ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་བྱས་པའི་ཤེས་པའོ། །དེས་གཞག་པའི་བག་ཆགས་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ནུས་པའོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་དྲན་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དྲན་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་ཅིང་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དེ་ཉིད་ནི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་ཅི་སྲིད་པར་རྟེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁྱབ་པའི་ཤེས་པའོ། །དེ་རྟོགས་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་རྣམས་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་རིམ་པ་དེས་རྟོགས་པའོ། །འདིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་རྣམས་དེ་དང་དེར་གནས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འདིའི་དགོས་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པས་ནི་དགོས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་


DTG086_Page_0296
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མདོ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་རྟོགས་པར་མ་གྱུར་ན་མདོ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སོ་སོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ནི་བྱམས་པ་མངོན་པར་བཞེད་པའི་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོའི་དོན་ཚིག་རེ་རེ་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་འཛིངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ལམ་དང་གཞུང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །འདིར། མདོ་དོན་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །དགོས་པ་བསྡུས་པའི་དོན་བཅས་དང༌། །ཚིག་དོན་བཅས་དང་མཚམས་སྦྱར་བཅས། །བརྒལ་ལན་བཅས་པས་བསྙད་པར་བྱ། །ཞེས་རྣམ་པར་བཤད་པའི་རིགས་པ་ལས་ངེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པ་བྱམས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པས་འཆད་པར་བཞེད་པས་དགོས་པ་སྨྲས་ཟིན་ནས། རེ་ཞིག་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པས་བསྡུས་པའི་དོན་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཚིག་གི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངག་ཆེན་པོར་རྟོགས་པའི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་སམ་ཡང་ན་འོག་ནས་བཤད་པའི་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བཤད་ཅིང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ལམ་དང་གཞུང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཡུམ་གྱི་ལུས་གསུངས་པ་ཡིན་ལ་དེ་གསུངས་པས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པས་བརྒྱན་ཏེ། སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། གཞན་དུ་ན་གདུལ་བྱ་རྣམས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ལྟུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་དངོས་པོ་བརྒྱད་མདོར་བསྡུས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལམ་


DTG086_Page_0297
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་པོ་འདི་ཉིད་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལས་ཀྱང་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །འཆོལ་བ་དང་མ་འཆོལ་བར་རྟོགས་པའི་དོན་གོ་རིམས་སུ་ཡོད་པས་ན། མཐར་གྱིས་པའོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་རྟོགས་པས་ན་སྐད་ཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་བོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པར་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སྐབས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་གོ་རིམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫོགས་པའོ། །དེ་རྣམ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ་ལྷག་མ་མེད་པ་དང་མ་ཚང་བ་མེད་པ་འདི་དག་ཁོ་ནས་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དེ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཞེས་བསྡུ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ནས་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་ངེས་པར་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ནས། དེ་བཞིན་དུ་ཅུང་ཟད་ཅིག་གིས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་ཕྱིར་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ལ་སེམས་འཇོག་པ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པ་བཅུ་ལ་བསླབ་པ་ནི་གདམས་ངག་དེ་ཡང༌། སྒྲུབ་དང་བདེན་པ་རྣམས་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །དེའི་ཡན་ལག་ནི་རྒྱུ་སྟེ་དྲོད་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0298
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ཡང་དམིགས་པ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་ཉམས་སུ་ལེན་པ་སྟེ། དེའི་རྟེན་ནི་གཞིའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྟོགས་པ་ཡི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །དམིགས་པ་ནི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང༌། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏེ། གང་ལ་དམིགས་ནས་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཆེད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །གོ་ཆ་འཇུག་པའི་བྱ་བ་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོ་གཞན་གྱི་དོན་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ནི་གོ་ཆའོ། །དེའི་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་དྲུག་ལ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་འཇུག་པ་སྟེ། དེའི་བྱ་བ་ནི། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ན་ཚོགས་ཏེ་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚོགས་དེ་ཡང༌། བརྩེ་དང་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དྲུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བཅས་རྣམས་ནི་ཐོབ་པ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཐུབ་པའི་རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འོད་དྲི་མ་ཅན་དུ་མཛད་པ་ནི་མོག་མོག་པོར་བྱེད་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནི་ལྷ་རྣམས་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །སློབ་མ་བསེ་རུའི་ལམ་གང་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཏུལ་བ་ཡིན་པས་ན། སློབ་མ་སྟེ་ཉན་ཐོས་རྣམས་སོ། །གཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པས་ན་བསེ་རུ་སྟེ། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་སོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་


DTG086_Page_0299
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞི་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུང་བའི་རྟོག་པ་ཉམས་ཕྱིར་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏོ། །འདི་དང་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ། དེ་ནི། བདེན་དང་བདེན་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྨོས་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་དུལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ལྷག་པར་མོས་པ་ནི་མོས་པ་སྟེ། དེ་ཡང༌། མོས་པ་རང་གི་དོན་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་དོན་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་དགྱེས་པ་ནི། བསྟོད་དང་བཀུར་དང་བསྔགས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྟོབས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་དགའ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་ན་མེད་པ་དག་ནི། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་སེམས་ལའོ། །དེ་དག་ནི། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཐབས་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གི །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་བསྟོད་པས་ན་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད་མཆོག་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་ལས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྟེན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པའོ། །མཁས་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་བའི་བདེན་པ་ཤེས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་


DTG086_Page_0300
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཤད་དོ། །ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཤེས་པས་བདག་ལ་སོགས་ཚར་བཅད་པས་སྲིད་པ་མི་གནས་ཤིང་ཤེས་བྱ་བ་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བས་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བའི་འཁོར་བ་ལ་རྟག་པའི་ལྟ་བ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཞི་ལ་མི་གནས་ཏེ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་མར་མེ་ལྟ་བུར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་བྱེད་དོ། །བཤད་པ་འདིས་ནི་ཤེས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་ནང་དུ་མི་ལྟུང་བར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང༌། ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་བ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཡུམ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་མེད་པས་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཐབས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡུམ་ཐོབ་པ་ལས་རིང་བ་ཡིན་ལ། འདི་ལས་གོ་བཟློག་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཐབས་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡུམ་ཐོབ་པ་ནི་རིང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་དག་ནི་མཚན་བཅས་དམིགས་སྒོ་ནས། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདི་ནི་ཐབས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མི་དམིགས་པ་རིང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡུམ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་སོ། །རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པས་དེ་སྟོན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཐུ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་མ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་གེགས་བྱེད་པའི་ཡུམ་ནི་མི་མཐུན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ན་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའམ་དེ་ལས་


DTG086_Page_0301
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱུང་བའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །བླང་བར་བྱ་བ་འམ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡུམ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཏེ། ཡང་དག་པར་ན་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ལ་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་འདིར་ལམ་ལ་བྱའོ། །འདི་དག་ནི། གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་ཉིད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་ངར་འཛིན་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་ན་སྦྱོར་བ་སྟེ། དེ་ནི་གཟུགས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་མཉམ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་མཚུངས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རློམ་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དེ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བདེན་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྔར་བཤད་པའི་ཐབས་མ་ཡིན་པ་དང་ཐབས་དག་ནི། དེ་འདྲ་ཀུན་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་དམིགས་པར་བྱ་བས་ན། རྣམ་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །སྦྱོར་བར་བཅས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང༌། གཞི་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏོ། །སློབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་ཡོན་ཏན་ཏེ། སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །དེ་ཡང༌། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་ལ་སོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །སུན་པར་བྱེད་པས་ན་སྐྱོན་ཏེ་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །མཚན་ཉིད་བཅས་པ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་དེ་དང་ལྡན་པའོ། །དེའི་སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་བཞིར་བཅས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གང་གིས་མཚོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཐར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །ངེས་


DTG086_Page_0302
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱེད་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་ཤེས་པའི་རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ནི་ཆ་སྟེ། དེ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཐར་པ་དང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ཡང༌། མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏོ། །བསླབ་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པས་ན། སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ནོ། །དེ་ཡང་ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །འདིར་ཡང་དང་ཡང་དུ་འབྱུང་བས་ན་སྲིད་པ་སྟེ་འཁོར་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བས་ན་ཞི་བ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་དག་གི་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་མཚུངས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཞིང་ནི་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པའི་གནས་སོ། །དེའི་དག་པ་བླ་ན་མེད་པའི་མཆོག་སྟེ། དེ་ནི། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཐབས་མཁས་བཅས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སེམས་མ་ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །མཁས་པ་དེ་ཡང་འདིའི་ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་དེའི་རྟགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་མཚོན་ཅིང་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྟགས་ཏེ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེའིའོ། །དེ་ཡང༌། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་སྟེ། དེ་ཡང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སྙེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་


DTG086_Page_0303
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་གསུམ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་མི་སྟོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཀྱི་བརྟན་པ་སེམས་ཀུན་གནས་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ནི། གླིང་བཞི་པ་དང་སྟོང་དག་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པ་དང་སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་གཟུང་བ་གཉིས་དང་འཛིན་པའི་གཉིས་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་རྙེད་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ཡང་གང་དུ་ཞེ་ན། མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་ལ་སོ་སོ་ལ་སྟེ་རེ་རེ་ཞིང་ངོ༌། །དེ་ནི། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྫས་དང་བཏགས་ཡོད་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྨོས་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་འགོག་པ་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་གི་རྗེས་ཐོགས་ལ་བྱང་ཆུབ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་སྟེ། དེ་ཡང༌། སྟོང་གསུམ་སྐྱེ་བོ་ཉན་ཐོས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏེ། གང་ཞིག་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་བྱང་ཆུབ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་དང་བཅས་པ་སྟེ། དེ་ནི། དམིགས་པ་འཐད་དང་དེ་ཡི་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ན་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ན་རྣམ་པ་བཅུ་གོ་རིམས་ཀྱིས་ཡོད་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང༌། སྦྱིན་པ་ཤེས་རབ་བར་དག་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གུས་པ་


DTG086_Page_0304
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་དུས་རིང་པོར་བསླབས་པས་དྲན་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་སྔར་རྣམ་པར་བསྒོམས་པའི་དོན་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ནི་མཚན་ཉིད་དེ་མཚན་མའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ལ། དེ་ཡང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཚན་ཉིད་བཞི་པོ་འོག་ནས་འཆད་པ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ་དེ་ཡང༌། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །སྐུ་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་ལོངས་སྤྱོད་པར་སྟོན་པ་དེ་ནི། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟེ། དེ་ཡང༌། མཚན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །གང་སྤྲུལ་པ་དང་འདྲ་བར་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐུ་དེ་ནི་གཞན་ནི་སྤྲུལ་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་ཕན་ཐོགས་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་སྐུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གོ །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་དང་འདྲ་བར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་སྐུ་དག་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལས། འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་བལྟ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་དང༌། གསེར་འོད་དམ་པ་ལས་ཀྱང༌། སྐུ་ལ་ཤ་དང་ཁྲག་མེད་ན། །སྐུ་གདུང་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང༌། གང་གི་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུའོ། །མཛད་པར་བཅས་པ་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བའི་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་


DTG086_Page_0305
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། འགྲོ་རྣམས་ཞི་བའི་ལས་དང་ནི། །གང་གིས་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་པར། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འོག་ནས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་བཅས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་དེ་མེད་ན་དེའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས་སྐུ་གསུམ་པོ་དག་མེད་པར་ཐལ་བར་གྱུར་པས་རྣམ་པ་བཞིར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཁ་ཅིག་ནི་སྐུ་གསུམ་པོའི་བྱ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་བཤད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་ན་མཛད་པ་དང་བཅས་པས་འགྲོ་བ་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པས་ན་མཛད་པར་བཅས་པ་ནི་རྩ་བ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་རྣམ་པ་བཞིར་ཡང་དག་པར་བརྗོད། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་རོ། །ཕྱོགས་འདི་ལ། དེ་བཞིན་གཞན་ནི་ཆོས་སྐུ་དང༌། །ཞེས་བཤད་ན་རྟོགས་སླ་བ་ཡིན་ནོ། །རྩ་བ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་སྐུ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཉིད་དུ་འགྲུབ་ཅིང་བཤད་མ་ཐག་པའི་བཀའ་བས་སྦྱར་བ་ཉིད་ཀྱང་ལན་བཏབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ལ་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་བཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་སྐུ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་གཙོ་བོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་མོད་ཀྱི་འདིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་ཤེས་པ་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་མདོར་བསྡུས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་བརྟེན། །མདོར་བསྡུས་དོན་ནི་འདི་དག་ཡིན། །སླར་ཡང་དོན་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས། །དོན་དེ་ཉིད་ནི་


DTG086_Page_0306
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཟླས་པ་ཡིན། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱ་ཆེར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང་དེའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དག་གིས་གསལ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་དང་འདྲ་བར་བློ་དམན་པ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདོན་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོར་བསྡུས་པའི་ཚིག་གི་དོན་ཙམ་དྲན་པའི་ཆེད་དུ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གཙོ་བོའི་སྦྱོར་བར་བསྟན་པ་ཡིན་པས་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟོད་པར་མཛད་པའི་རིགས་སོ། །

ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

སྐབས་དང་པོའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0306
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དང་པོར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ཐ་མར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུངས་ན། དེ་ཇི་ལྟར་དོན་བསྡུས་པ་དེའི་བཤད་པ་ལ་གོ་བཟློག་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དོགས་པ་སྐྱེ་བ་ལ། དགོས་པའི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་བསྡུས་པའི་དོན་ཀུན་བསྟན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བཤད་པའི་རིམ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པའི་བསམ་པས། འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་དགོས་ཤིང་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་དགོས་པས་གཏན་ཚིགས་དེའི་ཕྱིར་དང་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་དེ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་སྐབས་ཡིན་པས་བཤད་པར་བཞེད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚིག་གི་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁྱད་པར་གྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་པར་མངོན་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡུམ་གྱི་བསྟོད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་རུང་བས་ཡང་དག་པའི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་དེ་ལ་བརྒལ་ཏུ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དམིགས་པ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་དང་བཅས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པའི་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྤྲོ་བ་ཆེ་དང་རྩོམ་


DTG086_Page_0307
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཆེ། །དོན་ཆེ་བ་དང་འབྱུང་བ་ཆེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་པ་སྟེ། །དོན་གཉིས་ལྡན་པའི་སེམས་འབྱུང་བ། །ཞེས་བཤད་པས། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག །དབྱེ་བ་ཡོད་པར་སྨོས་པ་ཡིན། །དེ་འདིར་ཇི་ལྟར་འདྲེན་མར་བྱས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་ནི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །སེམས་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འཕགས་པར་སྣང་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པར་སྣང་བའོ། །རྒྱུས་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྒྱུ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་གཉིས་ཉེ་བར་བཏགས་པས་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ལ། ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཡང་ན་སྨོན་ལམ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བ་སྟེ། དེས་ན་འདིར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་དོན་ཡིན་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་འཇུག་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྐབས་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་དེའི་སྒྲར་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་སྒྲར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་མཚམས་སྦྱར་དང་བརྒལ་ལན་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་འོག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་རྟོགས་པའི་སྨོན་ལམ་དང་འབྲེལ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཅར་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་དང༌། སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པ་དང༌། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་འདི་ཉིད་ནན་ཏན་དུ་བྱའོ། །ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །སྦྱིན་པ་ལ་


DTG086_Page_0308
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། སྦྱིན་པར་བྱ་བ་སྟེ་དངོས་པོ་དང༌། སྦྱིན་པ་པོ་སྟེ། བདག་ཉིད་དང༌། ལེན་པ་པོ་སྟེ་སློང་མོ་པ་མི་དམིགས་པ་སྟེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནན་ཏན་དུ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ལྷུར་ལེན་པའི་ཚིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱ་བ་ནི་བསླབ་པ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །བསླབ་པར་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་སོ། །བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་ཅར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྡུས་པའོ། །སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱས་པ་ཉིད་དོ། །མདོའི་དོན་དང་མི་འགལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀོན་མཆོག་རྣམ་བདུན་དང་སྡོང་པོ་བཀོད་པ་ལ་སོགས་པ་མདོའི་དོན་དང་མི་འགལ་བས་སོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྟན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུའི་ལམ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སྣོད་དུ་རུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡུལ་གང་ལ་ལེགས་པར་སྤྱོད་པའི་ལས་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ཞིག་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང༌། །ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་མི་དམིགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གདུལ་བྱ་མ་ལུས་པ་ཇི་ལྟར་འཚམ་པ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་རོ། །སེར་སྣ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏང་བ་མེད་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ལ་འགོད་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། སེར་སྣ་ཅན་ལ་


DTG086_Page_0309
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྒྱས་པ་སྟེ། གཞན་གྱི་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་སུ་ན་ལམ་སྟོན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་སྟོན་ཏེ། །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་མི་དམིགས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ལམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་ཉིད་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པ་དག་གི་མདོ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པ་དག་གིས་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཤད་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་བསྟན་བཅོས་མདོ་དང་མི་མཐུན་པ་བསྩལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་རྣམས་དང་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ཚིག་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། ཚུལ་གཅིག་དང་འགལ་བའམ་མདོ་དང་མི་མཐུན་པའི་དོན་ལ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྔར་སེམས་བསྐྱེད་པ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་གསུངས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གོ །འདུན་པ་དང་བསམ་པ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་མངོན་པར་འདོད་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བའོ། །སྦྱིན་པ་ནི་སློང་བ་རྣམས་ལ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་སྟེར་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པའི་ལས་རྣམས་སོ། །བཟོད་པ་ནི་གཞན་གྱི་གནོད་པ་ཤེས་པ་རྣག་ནུས་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་ལ་སྤྲོ་བའོ། །བསམ་གཏན་ནི་སེམས་རྩེ་ཅིག་པའོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའོ། །ཐམས་མཁས་པ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་ལ་སེམས་མ་ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །སྨོན་ལམ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སྟོབས་


DTG086_Page_0310
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་འདི་ཉིད་ལ་བསྟན་པས་གོ་བགོས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་ལ་བློ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་སྟེ། ལྷའི་མིག་ལ་སོགས་པའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ནི་འོག་ནས་བཤད་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་རྣམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་འོག་ནས་བཤད་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ནི་སེམས་ཅན་གདོན་པར་འདོད་པའི་རྣམ་པའོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་ཤེས་རབ་པོ། །གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་ནི་དོན་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པའི་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ནི་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་ཉེ་བར་འབྱིན་པའམ་མདོར་བསྡུས་ནས་རབ་ཏུ་སྟེར་བའོ། །བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་འདི་རྣམས་དང་ལྡན་ཞིང་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ལམ་སྟོན་པས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཏེ་བླ་མའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསམ་པ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་སྟེར་བས། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུའོ། །རྟག་པ་དང་བདག་ལ་སོགས་པར་རྨོངས་པའི་སྐྱེ་བོས་མཉན་པར་བྱ་བའི་དོན་ཚར་བཅད་པས་མཁས་པས་མཉན་པར་བྱ་བའི་བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཁོ་ན་ཉིད་ཡང་དག་པར་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་སྟོན་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྒྲ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དབྱངས་སྙན་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པའོ། །དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བགེགས་ཚར་བཅད་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ན་དེ་ལ་མངོན་པར་དད་པའི་ལྷ་རྣམས་རྒྱལ་བར་གྱུར་ཅིག །རྒྱལ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ཀུན་ནས་སྒྲོགས་པ་ནི་སྒྲ་སྙན་པའོ། །དཔེ་དང་དཔེས་བརྗོད་པའི་དངོས་པོ་ངེས་པར་སྤྱད་པས་ས་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱིས་བྱ་བ་མཉམ་པའི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཆོས་དཀར་པོ་ཐམས་


DTG086_Page_0311
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་གཞི་ནི་གནས་སོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མི་འགྱུར་བ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་མཐའ་དག་ནི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་རིམ་གྱིས་ལྷག་པའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་སྒྲིབ་པ་ནི་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ཉིད་བུད་ཤིང་ཡིན་ཏེ་དེ་སྲེག་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པས་ཚིམ་པར་བྱེད་པའོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་དགའ་བ་སྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བསླབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོའོ། །མི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་མི་བཟོད་པར་དཀའ་བའི་རལ་གྲི་དང༌། མདའ་དང༌། ལྕགས་མདུང་དང༌། མདུང་ཐུང་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཐོག་ཏུ་བབ་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་པའི་ཐད་དུ་བབ་པའོ། །དེས་མི་འཁྲུགས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་མ་གཡོས་པའོ། །སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་ཐོགས་ལ་ཡང་དག་པར་ངེས་པ་ནི་ཡིད་ཆེས་པ་སྟེ། དེས་མི་འཇིགས་པ་བཞི་བརྙེས་པ་ན་བརྟན་པ་སྟེ་མི་ཚུགས་པའོ། །དེས་མི་ཕྱེད་པ་ནི་སྐུལ་བར་བྱེད་པ་དང་བདུད་རྣམས་ཀྱིས་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པའོ། །དམིགས་པ་ནི་འདོད་པའི་ལྷས་བཏང་བའི་རང་གི་བུ་མོ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་མིག་ཟུར་གྱིས་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་མི་བསྐྱོད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་མ་གཡོས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་མཐོང་བའི་ནད་མེད་པའི་མི་མཐུན་པ་ཉིད་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཟུང་བ་རྣམས་ནི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་


DTG086_Page_0312
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ན་སྒྲིབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་འཁོར་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པར་འཚེ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནད་དོ། །དེ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ནི་རྣམ་པར་ཞི་བའོ། །གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷ་མོ་སྒྱུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་ལྷུམས་ནས་ནུར་ནུར་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་གཞལ་ཡས་ཁང་ན་རྡོ་རྗེ་སྐྱིལ་ཀྲུང་གིས་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་དེར་སེམས་ཅན་ཏེ། དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའོ། །ཇི་ལྟར་སྨོན་པའི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་རྫོགས་པའོ། །གདུལ་བྱ་སྟེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །གདུལ་བྱ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་བསྟན་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་བཅས་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་པའི་ནུས་པ་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་ཉམས་སུ་བཞེས་ཤིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྩོམ་པའི་བསྐལ་པ་དུ་མར་སྤྱད་པའི་གཏོང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་གཏོང་བ་དང༌། གཏོང་བ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བཟོའི་གནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་བསླབ་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་བསགས་པ་ཡིན་པས་ན་ཚོགས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མཛོད་ལྟ་བུ་ནི་རྫས་གཞག་པའི་ཁྱིམ་མོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གཤེགས་པ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་ཅིང་རྟོགས་སླ་བར་མཛད་པའོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་སྟེ། སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་ཏུ་མི་ལྟུང་ཞིང་མི་འགྲོ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲོའོ། །ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་མི་ཟད་པ་འཛིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་མི་ཟད་པ་ལ་ཉམས་


DTG086_Page_0313
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐར་པ་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་འདོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པའོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ངེས་པར་ལེགས་པ་དང་མངོན་པར་མཐོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་ལྡན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྤྲུལ་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དགའ་ལྡན་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྒྲོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་དང་འཚམ་ཞིང་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་བྱ་བ་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གྲངས་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་ཁྱབ་པ་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་ཤེས་པ་གང་གིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་ལས་དང་པོ་བའི་སའོ། །དེས་བསྡུས་པ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་དང་པོ་གསུམ་སྟེ། འདུན་པ་དང་བསམ་པ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པར་རྟོགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་སོ། །འདིས་ནི་དུས་དེའི་ཚེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་བརྟན་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ཅི་ཡོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཞིང་ས་བཟང་པོ་ལ་བཏབ་པའི་ས་བོན་གྱི་མྱུ་གུ་དང་འདྲ་བར་གནས་པར་གྱུར་པ་དང༌། གསེར་བཟང་པོ་དང་འདྲ་བར་ཟད་པ་མེད་པ་དང༌། །ཚེས་གཅིག་གི་ཟླ་བ་དང་འདྲ་བར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གཅིག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་འཇུག་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་གང་གིས་འཇུག་པ་དེས་བསྡུས་པ་སྟེ། །སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་འདིས་གང་གི་ཚེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་མེས་ཤིང་བསྲེགས་པ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་


DTG086_Page_0314
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགའ་བ་ལ་སོགས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། འོད་བྱེད་པ་དང༌། འོད་འཕྲོ་བ་དང༌། སྦྱང་དཀའ་བ་དང༌། མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རིང་དུ་སོང་བ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དང༌། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བྱ་བའི་ས་བཅུས་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བས་ན། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདིས་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ལས་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ངེས་པར་གོ་རིམས་བཞིན་ཏུ་གཏེར་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུང་གི་གནས་དང་འདྲ་བར་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེའི་རྟེན་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་མི་འདོད་པས་མི་འཁྲུག་པ་དང༌། རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་བར་གང་གིས་ཀྱང་མི་ཤིགས་པ་དང༌། རིའི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་བར་གང་གིས་ཀྱང་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་པ་དང༌། སྨན་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་འདོར་བ་དང༌། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བར་སྨོན་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པ་དང༌། ཉི་མ་དང་འདྲ་བར་གདུལ་བྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་འདྲ་བར་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀུན་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གང་གིས་སྔ་མ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་པས་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་སྟེ། དེས་བསྡུས་པའོ། །ལྔ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང༌། གཟུངས་དང༌། སྤོབས་པ་དང་ལྡན་


DTG086_Page_0315
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དང་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་གཞན་གྱི་དོན་ལ་རྗེས་སུ་གནས་པ་དང༌། བང་མཛོད་དང་འདྲ་བར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ལམ་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་བར་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བགྲོད་སླ་བར་མཛད་པའི་ལམ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་དང༌། བཞོན་པ་བཟང་པོ་དང་འདྲ་བར་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐར་མི་ལྟུང་བ་དང༌། བཀོད་མའི་ཆུ་དང་འདྲ་བར་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ལ་ཟད་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཅུ་གཅིག་པ་དེས་བསྡུས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང༌། བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་དང༌། དངོས་གཞི་དང་མཇུག་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། སེམས་གང་གིས་དང་པོ་ལས་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་དེ་ནི་སྦྱོར་བའི་སེམས་སོ། །གང་གིས་ལས་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དངོས་གཞིའོ། །ལས་རྫོགས་པར་བྱས་པ་ལ་སེམས་གང་གིས་ལེགས་པར་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲ་བ་དེ་ནི་མཇུག་སྟེ། དེ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྒྲ་སྙན་པ་དང་འདྲ་བ་ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་རྣམས་སྙིང་ལ་འབབ་པར་སྒྲོགས་པ་དང༌། ཆུ་བོའི་རྒྱུན་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱེད་པ་དང༌། སྤྲིན་ལྟ་བུར་དགའ་ལྡན་ལ་སོགས་པར་སྤྲུལ་པས་དོན་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་ནི་རྒྱུ་དུ་མ་ཞིག་གིས་བསྒྲུབས་པས་འོག་ནས་འཆད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་ཀུན་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པས་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན་འགལ་བ་མེད་དེ་གང་གི་ཕྱིར་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ནའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་བཤད་ཀྱི་འབྲས་བུ་གང་ལ་ཡང་རྒྱུ་ཅིག་ཡོད་པར་མ་མཐོང་སྟེ། །རྒྱུ་གཞན་ངག་ཀྱང་བཤད་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། སེམས་


DTG086_Page_0316
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྐྱེད་པ་ནི་ས་རྣམས་ལ། མོས་དང་ལྷག་བསམ་དག་པ་དང༌། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་གཞན་དུ་འདོད། །དེ་བཞིན་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའོ། །དེ་ཡི་རྩ་བ་སྙིང་རྗེར་འདོད། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཕན་པར་སེམས། །ཞེས་བཤད་པས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སའི་དབྱེ་བས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དོན་རྟོགས་པའི་རིམ་པས་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ཙམ་ཁོ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མ་ཚང་བ་མ་ཡིན་ཞིང་ལྷག་པ་མ་ཡིན་པར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །སྨོན་ལམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཉམས་སུ་ལེན་པར་འདོད་པ་ནི་དེའི་ཡུལ་མི་ཤེས་པ་ལས་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བསླབ་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པས་འཆད་པར་བཞེད་པ་དེའི་དགོས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཚམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ལས་མ་འདས་པས་སོ། །དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་པ་ནི་གདམས་ངག་དོན་དུ་གཉེར་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་སྔར་བཤད་པའོ། །དེས་ཕོངས་པའི་ཆོས་ནི་ཆོས་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པས་གཞན་ལ་སྐྱབས་སུ་མི་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་དོན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བའི་དོན་དུའོ། །མངོན་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཉིད་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་རིམ་གྱིས་ལྷག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིའོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་


DTG086_Page_0317
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ནི་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་མི་སླུ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །དོན་དམ་པ་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུམ་སྟེ། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཤེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་བདེན་པ་སྟེ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དག་ལ་མི་སླུ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་མི་འདའ་བའོ། །འཇུག་པར་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་སློབ་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་འདོམས་པའོ། །ཚད་མས་འཐད་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་ཕུང་པོའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ཚེ་ཕ་རོལ་པོའིའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ནི་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། གང་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དབྱེར་མེད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་འབྱུང་གི་འདྲེན་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ཡང་འདི་ལས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཀུན་འབྱུང་བས་ཀུན་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ཚེ་འདི་པ་སྟེ། འདི་གཉིས་ནི་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབྱེར་མེད་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟོག་སླའོ། །


DTG086_Page_0318
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མེད་པ་དང༌། ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་བསྡུའོ། །མ་རིག་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་པ་ནི་ཕུང་པོ་མེད་པས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་མ་རིག་པ་འགག་པ་མེད་དེ། དེས་ན་མི་ཤེས་པ་འཇིག་པ་ཡང་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱང་མེད་པ་ནི་རྟོགས་པ་པོ་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མེད་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མེད་པའོ། །ལམ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང་བདག་ཉིད་དེ་སྦྱིན་པ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དག་ཅེས་བྱ་བ་སྲིད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཡིན་མི་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྒྲུབ་བོ། །སངས་རྒྱས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་བདེ་འགྲོའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་མི་དམིགས་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་སྦྱོར་བས་ཏེ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཉམ་པ་


DTG086_Page_0319
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་སེམས་དག་ནི་སྣང་བ་མེད་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་ཏེ་སྔར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེས་བསྡུས་པ་ནི་གང་གཞི་དང་གཉེན་པོ་དང་རྣམ་པ་མཐའ་དག་སྟེ། ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དེས། བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུགས་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དགེ་འདུན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འོག་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །མ་ཞེན་པ་ནི་མངོན་པར་མ་ཆགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་དང་ཀུན་ཏུ་འབྲེལ་པར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དོན་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབ་པ་ལའོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་བདེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ལ་ལ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོའོ། །ཡོངས་སུ་མི་ངལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དུས་རིང་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དངང་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་རོ། །རློམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ཚོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་ནི་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ནི་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་རེ་རེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཞུམ་པར་འགྱུར་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་སྣ་ཚོགས་བར་གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་


DTG086_Page_0320
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཉེས་པར་བྱ་བ་དང༌། དེས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སོ་སོའི་བྱ་བ་མང་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ལེ་ལོར་གྱུར་པ་ལ་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྤྱན་ཏེ་དེ་ནི་ཤའི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཤེས་པས་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་ནི་མཐོང་བ་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསླབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཤེས་པ་གཞན་ལ་ལྟོས་ན་འབད་པ་ཆེན་པོས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལྷའི་མིག་གི་ཤེས་པའོ། །ཟག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་མེད་པ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཤེས་པའོ། །གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་མཐོང་བའི་ཡོན་ཏན་མཐོང་བའི་ཐབས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་བདེན་པ་བཞིས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་བསྡུས་པ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བདེན་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་གཉིས་ཏེ། ཤེས་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གྱུར་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ལའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྱུ་མ་མཁན་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ལུས་ཅན་རང་གིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་ནི་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པས་སྒྱུ་མ་བྱེད་པ་དག་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དངོས་


DTG086_Page_0321
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣལ་འབྱོར་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་འདུས་བྱས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དག་ཕྱིའི་སྤྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཟུགས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོའོ། །དེ་དག་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེས་ན་ཕན་ཚུན་ཏེ་གཅིག་ལ་གཅིག་ཐ་དད་པར་གདགས་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབྱེ་བ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དོན་དམ་པ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དོན་དམ་པ་པ་ཡིན་པ་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བར་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་ཐ་མི་དད་པར་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དག་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ཐ་དད་དུ་གྱུར་བ་མེད་པས་དབྱེ་བ་མེད་དོ། །རྒྱུ་དེས་ན་མཚན་ཉིད་པ་རྣམ་བར་གཞག་པ་ནི་མེད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་དང་ཐ་སྙད་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ན་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཁོངས་སུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་འདུས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་བསྒོམ་པ་ནི་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་སྟེ། དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྣམ་པར་བསྒོམ་མོ། །ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ནུས་པ་ཐ་དད་པ་ག་ལ་ཡོད་ཅེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་ནི་གང་ཡིན། དམིགས་པ་ནི་གང་ཡིན་རྟེན་ནི་གང་ཡིན། མ་ཞེན་པ་ལ་


DTG086_Page_0322
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པའི་ཡང་དགོས་པ་ནི་གང་ཡིན་ཞེས་དོགས་པ་ལ་དེ་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཞེས་བྱ་པ་ནི་སྤྱིར་གདམས་པ་སྨྲ་བ་ལ་གནས་པ་ལ་ནའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ནི་དབྱེར་མི་ཕྱེད་པར་འགྲོ་བའི་རྒྱུའོ། །ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་མི་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ནི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་མི་འགྲོ་བའི་རྒྱུའོ། །གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པར་དྲང་བའི་དོན་ཉིད་དུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་ནས་མི་འཇུག་པའི་རྒྱུའོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་འདུན་གྱི་དབྱེ་བ་ཅི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་གཉིས་པོ་ལ་དོན་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ། བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ནི། དབང་པོ་རྟུལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུ་བྱས་པས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔ་ལ། དད་པ་དང་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཏེ། དད་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཉིད་དག་གིས་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་རྣོན་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡུན་རིང་པོས་ཤེས་པ་དང་མྱུར་བར་ཤེས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ལ་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་ལས། ལྷ་དང་མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ། ལྷ་དང་མི་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་གཉིས་སམ་གསུམ་ཐོས་པས་ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་དང༌། མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་རྣོན་པོ་དད་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་སྟེ། དད་པ་དང་ཤེས་


DTG086_Page_0323
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་དང་ལྡན་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་སྤངས་པས་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་བསྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སྤངས་པས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་གཅིག་ལྷག་མ་ལུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་པར་ཆད་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པ་སྤངས་པས་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དད་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གཅིག་ཡིན་ཏེ་དད་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་དག་ན་དད་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་ལུང་གི་དབང་གིས་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་པ་སྤངས་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་དེར་ནི་བར་མ་དོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་སྤངས། མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ནི་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་བར་མ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནའམ། མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ན་སྲིད་པ་བར་མར་ལམ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་པ་ཐོབ་པ་ནི་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གཉི་ག་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་པ་ཐོབ་པ་ནི་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་ནས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་ལམ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་བྱེད་པ་ཐོབ་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དེ་ལས་གོ་བཟློག་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་བཞི་དང་གོང་དུ་འཕོ་བ་ནི་ལྔ་སྟེ། དེ་ཡང་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་དང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་


DTG086_Page_0324
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གོང་དུ་འཕོ་བ་དེ་ཉིད་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ནི་འཕར་བ་དང་ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འོག་མིན་ཏུ་འཇུག་པ་ནི་གོང་དུ་འཕོ་བ་གཞན་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གོང་དུ་འཕོ་བ་དེ་ཉིད་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གཉིས་ཏེ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞི་བ་དང་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་གཞན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་པ་སྤངས་པས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་རང་གི་ལམ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་མི་འབྱུང་བ་ན་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་སྟེ་དེ་ལྟར་ཉི་ཤུའོ། །འདིར་གོ་སླ་བས་འབྲས་བུ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་བཞི་པ་ལ་ཞུགས་པའི་གྲངས་མ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོའི་མདོ་དང༌། སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་བ་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་ལས། དེ་ལ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་ནི། མ་མཐོང་མཐོང་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཏན་ཚིགས་དང་གྲངས་དང་བཅས་པར་གསུངས་པ་ཡོད་པས་ལོག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་བྱའོ། །ལས་དང་པོ་བ་དེ་ལྟར་གདམས་ངག་ཐོབ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་གསོགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམ་པ་སྐྱོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་འོག་ནས་བཤད་པ་དེ་དང་ལྡན་པ་སྟེ་དེ་དང་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བའོ། །བསྟེན་པ་སྟེ་བསྟེན་བཞིན་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་བཤད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་པས་རུ་ལྟ་བུར་བཅས་པ་དག་གི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དམན་པ་ཡིན་


DTG086_Page_0325
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་གང་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། འབྲེལ་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པས་ཐོབ་པའི་ཐར་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་ཕན་པའི་དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བ་སྟེ། རྒྱུའི་གཙོ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེའི་འོག་ཏུ་སྟེ། རྗེས་ཐོགས་ལ་བདེན་པ་བཞི་པོ་སྡུག་བསྔལ་ལ་དེ་རྣམས་རྟོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་པ་དེ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་པ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་ཕན་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་ལ། བསྒོམ་པ་གོམས་པ་ལས་བྱུང་བ། དྲོ་བར་གྱུར་བ་དང་འབྲེལ་བ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་གོ་རིམས་སྐྱེ་བའམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ། དེའི་རིམ་ཅན་གྱི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ལུས་ཅན་དེའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པ་ལ། དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དམིགས་པ་ཡིན་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་འོག་ནས་བཤད་པའི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །བདེན་པ་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་སྟེ་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དམིགས་པ་ནི་ཡུལ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་ཡིས་ནི་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་སུ་ལྟ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། མ་ཆགས་པ་དང་མི་


DTG086_Page_0326
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞུགས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །རྒྱུ་ཉིད་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ཅར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གསུམ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ཅར་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་རྟོགས་པ་ནི་ཐོབ་པའོ། །དེའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ནི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པར་ཞུགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་ཞེས་བྱ་བ་འཚང་རྒྱ་བའི་རྒྱུ་ལ་མཁས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཏེ་བླ་མ་གང་ཡིན་པའོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་བདག་གིར་བྱས་པའམ། ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་དང་བཅས་པའི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དག་གིས་སོ་སོར་སྤང་བར་བྱ་བའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འོག་ནས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཚུལ་དང་འབྲེལ་པ་སྟེ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ནི་དེ་དག་གི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ཡང་དྲོ་བར་གྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་དངོས་པོ་གང་ལ་ཡང་གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང༌། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བདེན་པ་བཞི་པོ་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་བདག་ཏུ་མཐོང་བའོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་ཞུགས་པའོ། །རང་གི་ཐེག་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་ལྷག་མ་


DTG086_Page_0327
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་རྟོགས་པ་ཁོ་ན་ནི་དེ་ཐོབ་པ་ཉིད་དོ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྟེ་དེ་དང་བྲལ་བའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འོག་ནས་བཤད་པའོ། །དེ་དང་མི་ལྡན་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ནི་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གེགས་སུ་གྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལུང་ལས་འདྲེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་མ་འདྲེས་པར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་དམིགས་པ་དག་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་དབང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་བཞི་བོའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ནི་ཅི་རིགས་པར་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་ལའོ། །རྒྱུའི་སྒོ་ནས་ནི་ཀུན་འབྱུང་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ནི་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུར་གྱུར་བའི་སྒོ་ནས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་འགོག་པ་ལ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལམ་ལ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཆོས་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །བསྲེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེར་བསྒོམ་པ་ནིའོ། །ཕལ་ཆེར་སྡེ་བ་རྣམས་བདག་ཅག་གི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ལ་ཁྱེད་ཀྱི་ཐེག་པ་མི་སྣང་བས་ཁྱེད་ཅག་གི་ཐེག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སུན་འབྱིན་པར་སྨྲ་བས། དེ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ལུགས་


DTG086_Page_0328
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གནས་སྐབས་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་ལྔས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་སྟེ། དེའི་ཕྱོགས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ལུགས་ཁོ་ན་གཞན་ཡིན་པས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མཐོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གང་དུ་ཡང་སུན་འབྱིན་པར་བརྗོད་པར་མི་བྱ་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བརྒལ་བར་མི་བྱ། བདག་ཅག་གི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་ཁྱེད་ཀྱི་ཐེག་པ་མི་སྣང་བ་དང་སཾ་སྐྲྀ་ཏའི་སྐད་ཀྱིས་མ་གསུངས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་དང༌། སྐད་གཞན་མ་མཁྱེན་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང་ཁྱེད་ཅག་ཁོ་ན་གདུལ་བྱ་ཉིད་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་གདུལ་བྱ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ན། ཡུ་བུ་ཅག་གཉི་ག་དེ་ལྟར་མི་འདོད་པས་འདི་ནི་ཅི་ལྟར་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྒོལ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལ་སོགས་པ་ལས་ཤ་ཟའི་སྐད་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་པ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མི་ཤེས་པའི་ཤ་ཟ་རྣམས་ལ་མཉམ་པར་བསྟན་པས་རྒྱ་ཆེར་ཚར་བཅད་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཡང་འདིའི་དགོངས་པ་འདི་མ་ཡིན་པས་རྟག་པའི་ལུང་དང་མི་རྟག་པའི་ལུང་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་གཞན་དང་གཞན་འགལ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། གཞན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེའི་བྱང་ཆུབ་དང་འགལ་བར་འོག་ནས་བཤད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། མདོ་སྡེ་བ་དང༌། རྣལ་བྱོར་སྤྱོད་པ་དང༌། དབུ་མ་བའི་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་གོང་ནས་གོང་གི་རིམ་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཡང་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྟན་པ་ན་ཐེག་པ་གཞན་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པར་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེས་ཕོངས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་སྔ་མའི་ལན་ནི་དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ལུགས་གཞན་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཁྱད་


DTG086_Page_0329
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ཅན་དང་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་བརྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་གང་དུ་ཡང་ཐེག་པ་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་སུན་དབྱུང་བ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པར་འགྱུར་བ་ལ་འཇུག་པའི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། རང་རང་གི་ཐེག་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་བདག་ཅག་གི་བས་གཞན་གྱི་ཐེག་པ་ཉམས་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ཐེག་པ་ལས་ཉམས་ནས་དེ་ལྷག་པར་མོས་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཞན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སུན་དབྱུང་བ་སྔར་བཤད་པའི་ཉེས་པ་ནི་ཉེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཤད་པ་འདི་ལ་རང་གི་ཐེག་པ་ལ་གནས་པ་དག་ནི་རང་གི་ཐེག་པ་སྤོང་པ་དེས་ཕོངས་པར་གྱུར་བའི་ལས་སུ་གཞག་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དམིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ནི་བསྒྲུབ་པ་དང་དགག་པ་དག་གོ །གནས་པ་ནི་འདིས་གནས་ཤིང་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པས་ན་གནས་ཏེ་སྒྲ་མ་ལུས་པའོ། །བྲལ་བ་ནི་མི་གནས་པ་སྟེ་མེད་པ་ཡིན་པས་གནས་བྲལ་ལོ། །བཏགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དེ་དང་དེ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་པས། བཏགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དྲོ་བར་གཏོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དག་འགྲེལ་བ་ལས། ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དྲོ་བ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཤད་དོ། །དྲོ་བ་འབྲིང་གི་དམིགས་པ་ནི་མོས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པ་མཐོང་བས་དེ་རྣམས་ཉིད་བདག་མེད་པའོ། །དེ་དག་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་གྲངས་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང་དགག་


DTG086_Page_0330
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དག་ནི་དམིགས་པར་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྲུལ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བ་དང་འདྲ་བར་དངོས་པོ་སྣང་བཞིན་པ་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམིགས་པ་གཉི་ག་སྒྱུ་མ་བྱེད་པས་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །མིང་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མེད་པས་སོ། །ཡང་དག་པར་མེད་དུ་ཟིན་ན་ཡང་རྒྱུན་དང་འདྲ་བར་ཞེས་བྱ་བ་རང་གི་རིགས་གསལ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་ཁྱབ་པས་ན་རྒྱུན་ཏེ་སྤྱིའོ། །དེ་མི་འདྲ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་གསལ་བར་རང་གི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པའོ། །རྒྱུན་ནི་སྔ་མ་དང་འདྲའོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོན་གྱི་བྱ་བ་ནུས་པ་དང་མི་ནུས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་མེད་དེ། བརྗོད་པ་པོ་མེད་པས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྒྲ་རྣམས་ནི་སེལ་བའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཇི་ལྟར་དེར་དགག་ཅེན་བདེན་མོད་ཀྱི་སྒྲ་གསལ་བ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ན་ལན་འགའ་ཞིག་དེ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྲིད་པ་དགག་པ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་བྲལ་བའོ། །དྲོ་བ་ཆེན་པོ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བཏགས་པ་སྟེ་ཐ་སྙད་དོ། །དེ་ནི་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྡར་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་དབང་གིས་ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱས་པ་དང་འདྲ་བར་སངས་རྒྱས་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ཡིན་པའི་བསམ་པས་མིང་དུ་ངེས་པའོ། །དེ་ནི་གཟུགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །དྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་བར་ཆད་མེད་ན་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་ཐར་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་འོག་ཏུ་དྲོ་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །རྩེ་མོར་རྟོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་


DTG086_Page_0331
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་སོགས་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་དེའི་ངོ་བོར་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་འདི་དག་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་སྟེ། ཕན་ཚུན་རང་བཞིན་ནམ་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་མི་རྟག་སོགས་པར་མི་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །དེ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེའི་ངོ་བོས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོས་བདག་མེད་ཅིང་དེ་དག་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་གིས་ཏེ། ཕན་ཚུན་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཡིན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མེད་པས་བདག་གིར་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་མཚན་མར་མ་མཐོང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་རྒྱུ་སྟེ་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་ཅིང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ནི། ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འབྲེལ་པའོ། །ཆོས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྤྱོད་ཅིང་རྣམ་པར་བརྟག་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་གང་གིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མཐོང་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་དེ་ལ་ཡང་


DTG086_Page_0332
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི་རྣམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་ཅིང་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་གཡོ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་ཐོབ་ཅིང་གཡོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཡོ་བ་སྟེ་དྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པར་གཏོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་གཟུགས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ལ། རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་ནི་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བཟོད་པར་རྟོགས་པ་ཆུང་ངུའི་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཡང་ས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ས་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཉིད་ནི་འདིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ས་ལ་སོགས་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་དང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྐྱེ་བོ་དམིགས་པ་ཅན་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡོད་པ་ལ་ལྟ་བ་རྣམས་ཏེ། དེའི་ངོར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྔར་བཤད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བཟོད་པར་རྟོགས་པ་འབྲིང་གི་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣམ་པས་རྣམ་པར་དག་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དག་པ་སྟེ་མེད་པས་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་དག་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་དག་


DTG086_Page_0333
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བཟོད་པར་རྟོགས་པ་ཆེན་པོའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་མི་འཐད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་མི་རུང་ཞིང་མི་རིགས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། དེའི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རང་བཞིན་ཁོ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །དེ་ལ་མི་མོས་པ་ནི་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་སྟེ་དེའི་མཚན་མའོ། །དེའི་མཚན་མར་མི་རྟེན་པ་ནི་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའོ། །དེའི་མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསམ་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པ་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཉིད་དོ། །དེ་མེད་པས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཉིད་དེ། དངོས་པོའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་དེ་མེད་ན་དེ་ཅི་ལྟར་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བཟོད་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་ངན་འགྲོ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མངོན་པ་ལས། བཟོད་ཐོབ་ངན་སོང་མི་འགྲོའོ། །ཞེས་བཤད་པས་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འདྲ་བར་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངན་སོང་གསུམ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་བཟོད་པས་ཡིད་དུ་འོང་བའི་བཟོད་པར་གཏོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གཏོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་


DTG086_Page_0334
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཅན་ཡང་བསྟན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཆོས་ཙམ་དུ་བརྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པ་ནི་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དམིགས་པ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ་མ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེར་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་ཡོད་པས་གཞན་དག་ལ་སྒྲའི་དབྱེ་བས་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་ཚིག་ཏུ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའི་སྒྲ་དེས་དམིགས་པ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་དམིགས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཙམ་ཡིན་ལ་དེས་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་བརྗོད་པ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཚིག་གིས་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་དང་དམིགས་པའི་ཆོས་ཅན་ཀུན་ཏུ་དྲངས་པ་ལྟ་བུར་ཐམས་ཅད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་པར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྟོན་པ་བརྗོད་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཅི་དེར་ཆོས་བརྗོད་པས་ཆོས་ཅན་རྟོགས་པ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། ཁྱད་པར་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་གཞན་ནི་རིས་མི་མཐུན་པའོ། །དེ་རྣམས་སྤོང་བ་དང་མི་སྤོང་བ་ནི་ལྡོག་པ་དང་མི་ལྡོག་པ་མ་གཏོགས་པ་འདི་དག་ལ་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཡང་དག་པར་ན་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ལུགས་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རིགས་པས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་སྤྱིར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ་སོ་སོར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་ཤིང་ཉིད་དང་འདྲ་བར་འདིར་ཡང་གང་དུ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིར་གཏོགས་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་མ་སྨྲས་པ་དེར་ཡང་མི་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་དེ་དག་ནི་དེར་གཏོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གྲགས་པ་གྲུབ་པས། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དག་གཉི་ག་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པས་རྒོལ་བ་འདི་ནི་ཅིར་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །དོན་གྱིས་ཀྱང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བ་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ།


DTG086_Page_0335
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་ན་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སྡེབ་པའི་ངོར་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་དང་འགལ་པའི་འཇིགས་པས་ཐ་དད་པར་བརྗོད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཅན་བདེན་པ་ལས་ཀུན་ཏུ་དྲངས་ཏེ། རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་དབྱེ་བ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ནི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ལ་དེར་གཏོགས་པ་ཁོ་ན་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཆོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་འགོག་པར་བྱེད་པའི་བདག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རིམ་མམ་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་རང་གི་ངོ་བོ་བརྟག་པ་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་དང་འདྲ་བར་བསྒྲུབ་པ་དང་དགག་པས་སྟོང་པ་ཡིན་ལ། མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་དག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་སོགས་པ་རྟེན་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཀྱི་དོན་གྱིས་ན་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཡོད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འོག་མ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་ཆོས་ཙམ་ཞིག་བརྟེན་པ་དེར་ཐམས་ཅད་དུ་སྔར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་ཁོ་ན་ཆོས་ཅན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ནི་གཞི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། གང་ལས་ཤེ་ན། གཞི་སྟེ་སྲིད་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་ལམ་སྟེ་དེ་བས་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་དེ་དག་གི་དབྱེ་བས་དེ་མི་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ནོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། རྨོངས་དང་ཕུང་སོགས་བྱེ་བྲག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་དང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་སོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་གཟུང་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0336
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་ཅན་དང་གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟེན་པས། །གཞི་དང་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མ་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་སོ། །རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ནི་བདག་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྫས་དང་བརྟགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་དང་སྐྱེས་བུ་ལ་གནས་པ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད་ཅེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་དགུའོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། བདག་སོགས་རང་དབང་ངོ་བོ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རང་དབང་ཅན་གྱི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཕུང་སོགས་རྟེན་ནི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་ལ་ལ་ཞིག་གིས་བཏགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫས་ཏེ་གང་ཟག་གོ །ཐ་སྙད་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བཏགས་པ་སྟེ་སྐྱེས་བུའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་དེའི་ཡུལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྫས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་རང་དབང་ཅན་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བདག་རང་དབང་ཅན་དང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་སྟེ། རང་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མདོར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མང་དུ་ཡོད་ན་ཡང་མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིའི་དོན་བཤད་པར་བྱའོ། །རེ་ཞིག་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ནི་གཟུང་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་


DTG086_Page_0337
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བཞིའི་རྟེན་ཅན་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པའོ། །མ་རིག་པ་ནི་མི་ཤེས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མིང་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་བཞིའོ། །གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །འདི་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པ་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་ལ་ཞེན་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་སོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མི་གནས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །བདག་ལ་སོགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་སྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དག་པར་སྦྱང་བའི་རྣམ་པར་དག་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་ལ་གནས་པའོ། །ཕུང་པོ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་བའི་སྒོ་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ། །རིགས་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །སྐྱེ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བདག་མེད་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དོ། །མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་ནི་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་གཟུང་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་དེ་དག་གོ །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལ་གཞི་ཐམས་ཅད་པ་ཁོ་ན་དང་པོར་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་གཞི་ཁོ་ན་ནི་གཉིས་པ་ཡིན་པས་འདི་དག་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་གཉིས་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་གང་ཡིན་པ་གཉིས་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སྔ་མ་སྟོན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ལ་རེ་


DTG086_Page_0338
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞིག་དང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་གཞི་ཐམས་ཅད་པ་དང་པོ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་འགྱུར་གྱི་གཉིས་པ་ནི་དང་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཙམ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་གཞན་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་དོན་གྱིས་དང་པོ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཞི་ལ་རྟེན་པ་ཡིན་ལ་གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཙམ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ད་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འཛིན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་དེ་ནི་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཉིད་དང༌། ཆ་ཤས་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྒྱུར་གྱུར་པ་ཉིད་དང་ལྟ་བ་པོ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བདག་རང་དབང་ཅན་དང་གཅིག་དང་རྒྱུ་དང་ལྟ་བ་བོའོ། །འདི་དག་ཉིད་ནི་བདག་གོ །དེར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཡུལ་ལ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའོ། །མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་དག་གོ །དོན་བྱས་པ་ནི་བྱ་བ་བྱས་པ་ཉིད་དོ། །འདི་དག་ཀྱང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་གཞི་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟེན་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྩི་བ་ན་བདག་རང་དབང་ཅན་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་གཞིའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྟེན་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ལྔ་སྟེ། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་པོ་འདི་དག་གང་ཡིན་པ་དེས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་ཕུང་པོ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཉིས་སོ། །ཁམས་ནི་མིག་དང་གཟུགས་དང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་གྲགས་པར་ཟད་དོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་


DTG086_Page_0339
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དང་ཁྱད་པར་དང་མི་སློབ་བའི་ལམ་སྟེ་བཞིའོ། །དེ་རྣམས་དང་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གཞིའི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན་ན་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་དུ་གཏོགས་པ་ཁོ་ནའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྟན་གྱི་དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་བླང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྦྱར་བ་དང་མཐུན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྔར་གསུངས་ནས་ཡང་མཇུག་ཐོགས་སུ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་བའོ། །ཡང་ན་དེའི་སྟོབས་ཀྱི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་མི་འགོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་པོ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་དུ་ལྟ་བ་ཡོད་པས་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ལམ་དེ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐོས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་འདྲ་བར་མི་དམིགས་པ་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་ན་བདེན་མོད་ཀྱི་འདི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མངའ་བ་དེའི་དབང་གིས་དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རང་གི་བསམ་པའི་དབང་གིས་ཞུགས་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ཡང་འོན་ཀྱང་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་ན་ཡང་དེའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་


DTG086_Page_0340
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དབང་གི་སྐབས་དང་འདྲ་བར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཛེག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེ་ལྟར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཉིད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་གིས་སྲིད་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་རྣམ་པར་བསྒོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བ་ལ་ཞུགས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ཉིད་ལས་གཞན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྟོགས་པ་ཡི་ནི་ཆོས་དྲུག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་དྲུག་གི་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་གཞི་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱུད་ཀྱི་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟེན་པའི་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེས་རྟོགས་པ་ལ། དེར་དེ་བསྐྱེད་པའི་རིམ་གྱིས་ཆོས་དེ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་དེས་སྤང་བར་བྱ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དག་གོ །གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པ་དེ་དག་སྤངས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་ནི་དེའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཟད་པའོ། །ཤེས་རབ་དང་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་གོ །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་སོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་གསུམ་སྟོན་པའི་རིམ་པའོ། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་རང་གི་ངང་གིས་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་སྔར་གྱི་རྟེན་བཤད་པ་དང་བཅས་པར་འགྲེལ་པ་ལས་


DTG086_Page_0341
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པ་ནི་རེ་ཞིག་དང་པོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། རེ་ཞིག་དང་པོར་འཇིག་རྟེན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་སྐྱེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་སྐྱེ་བའི་མཐུས་རྐུན་པོ་ཕྱུང་བ་དང་སྒོ་འཕར་བཅད་པ་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་སྐད་ཅིག་མ་གང་ཁོ་ན་ཇི་ལྟར་རྐུན་མ་གཅིག་བཏོན་ནས་སྐད་ཅིག་མ་དེ་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྒོ་འཕར་བཅད་པ་སྟེ། དེ་འཇུག་པའི་སྒོ་གཅོད་པ་དང་འདྲ་བར་དུས་མཉམ་དུ་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པར་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤང་བར་བྱ་བས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དེ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་མི་དམིགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་དམིགས་པར་བྱ་བའི་བདག་ཉིད་ཡང་དག་པར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པ་དང་ཉེ་བར་དམིགས་པས་སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པ་དང་གཉེན་པོ་སྐྱེ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཇིག་པ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་བསམ་པ་སྤངས་པས་བདག་ལ་ཡང་དག་པའི་བསམ་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དེ་སྤངས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་དང༌། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་གཞན་གྱི་དོན་བྱའོ་ཞེས་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང་དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སེམས་མི་འགོང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་ཤིང་སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་ལ་མི་གནས་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་སྟེ་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དག་གིས་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་


DTG086_Page_0342
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་དང༌། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་སྐྱེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སྐྱེས་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོངས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་གང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་མཉམ་པ་མ་ཡིན་བ་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་དེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང༌། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལས་མ་འདས་པས་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་གལ་ཏེ་དང་པོར་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཐོས་པས་སྐྲག་ནས་མུ་སྟེགས་པའི་ལྟ་བ་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བས་སྙིང་རྗེས་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བར་མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ན་གོམས་པའི་རྟག་པ་དང་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ལས་བཟློག་ནས་ཐེག་པ་གཉིས་ལས་གསུངས་པའི་དགེ་བ་བཅུའི་གཞི་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ལ་བཅུག་ཅིང་ངལ་སོ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གཞག་པའི་བསམ་པའི་ཐབས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ལ་བཀོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་དང༌། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་ཕྱིའི་མཚན་མ་དང་འབད་པ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར། །ཞེས་བྱ་བར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེན་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སློབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་ན་རྟེན་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མི་རིགས་སོ་ཞེས་རྟོག་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་གདུལ་བྱའི་བྱེ་བྲག་ལས་རང་བཞིན་


DTG086_Page_0343
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱེ་བའོ། །དབྱེ་བ་དེས་ཡང་དག་པར་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་རང་བཞིན་མི་རིགས་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་དྲུག་གི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་ལ་རིགས་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ན་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རིགས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ཡུམ་ལས་བཤད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་འོག་ནས་བཤད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་སྔ་མས་ནི་ཕྱོགས་སྔ་མ་སྟོན་པའི་ཟུར་གྱིས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་ཡོད་པར་མི་འཐད་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁོ་ན་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་འཕགས་པའི་ཆོས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་ཚུལ་ལོ། །རིགས་ནི་ཆོས་ཉིད་དུ་བརྟགས་པའོ། །ཅི་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེན། འདི་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བརྒྱུད་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གོམས་པ་ལས་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་ཆེན་པོས་ཀྱང་བཟློག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་གྱིས་བཟློག་ཏུ་འདོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིགས་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་


DTG086_Page_0344
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་འབའ་ཞིག་རིགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་རིགས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཀྱང་རིགས་ཉིད་དུ་འདིར་འདོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒོལ་བ་པོ་གཞན་གྱི་བསམ་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བོ་བློ་དམན་པ་ལུང་མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྩེ་བའི་དབང་གིས་དེ་མི་ཤེས་པ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དོགས་པ་བསུ་བ་སྔར་གསུངས་ཤིང་རྒོལ་བ་བསླངས་ནས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་རྒོལ་བའི་དོན་ཕྱེད་སྔ་མའི་ལན་ནི་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་སྟེ་དེ་རྟོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་ཤེས་པའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཏེ་ཇི་ལྟ་བར་དམིགས་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་དང་འདྲ་བར་འཕགས་པའི་ཆོས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་རོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། རིགས་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་འདོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁོ་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་སུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁོ་ན་རྒྱུར་གྱུར་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡང་དག་པར་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་ཡོད་པར་མི་འཐད་པས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་རིགས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་མདོ་སྡེ་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལུང་ལས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྒྱུར་བྱས་ནས་སྤྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་གསུམ་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱོགས་


DTG086_Page_0345
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་ན་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཉིས་ཁས་བླངས་པ་དེ་རིགས་པའི་དཔེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིགས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དཔེ་མ་གྲུབ་པའི་དོགས་པ་མི་བྱའོ། །ལན་ཅིག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལན་གཞན་དུ་གསུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་པོའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྟེན་པ་པོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་སྐབས་སུ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་འོག་མས་ལན་བཏབ་པ་ནི་བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལུང་ལས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཁོ་ནར་རིགས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཐར་པ་དང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཇི་ལྟར་ན་དེ་ལྟར་བཤད། བདེན་མོད་ཀྱི་འདི་ནི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ཡིན་ལ་འདི་ཡང་བསྟན་པའི་གོ་རིམས་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་བསྟན་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་རྒྱུ་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་བསྒྲུབ་པ་སྟེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པར་མི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྔར་བཤད་པའོ། །དེའི་རྟེན་དུ་གྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་རེ་ཞིག་དང་པོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དང་པོར་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་དུ་བཤད་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྟེ་བླང་བར་བྱ་བ་དང་དོར་བར་བྱ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བའི་གནས་རྣམས་སོ། །གང་ཡིན་ཞེ་ན། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཉིད་དང་སྲོག་གཅོད་པ་ཉིད་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0346
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་ལམ་དང༌། བསམ་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་པ་མེད་པར་གཞན་གྱི་སྲོག་གཅོད་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་ལས་རྣམས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་རེ་རེ་ཞིང་སྦྱར་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་ལས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་དག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྔར་བཤད་པ་རྣམས་སོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ས་བོན་རུལ་བ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དོར་ལ་གང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་བཞི་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རྣམས་ཉེད་རེ་རེ་ཞིང་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱེ་བས་ཕུང་པོ་རྣམ་པ་བཞི་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཏེ། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཇིག་རྟེན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་དེར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ་བཞིའོ། །རྒྱུའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་བསམ་པས་རང་ཉིད་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་གཉིས་སོ། །འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་


DTG086_Page_0347
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་ནོ། །སྟོབས་བཅུ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཏེ་དེ་ལྟར་གཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ཞིང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་རྟེན་དང་དམིགས་པ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་རང་བཞིན་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་རིགས་ཡིན་ལ། འགྱུར་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དང་པོ་ཡུལ་གྱི་ཤེས་པ་རྟོགས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བར་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་དེ་སེམས་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པས་སྤོང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །གསུམ་པོ་དེ་དག་སྟེ་ཆེན་པོ་ཉིད་གསུམ་གང་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ཆེད་དུ་བྱས་ཤིང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེས་རང་འབྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཙམ་གོང་ནས་གོང་དུ་སྐྱེས་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་མི་དམིགས་པར་རྟོགས་པའི་སེམས་དང་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པར་སྤངས་པ་དང༌། ཡུལ་དང་དུས་ཀྱིས་ཆོད་པ་དང་དངོས་པོ་པྲ་བ་ཡང་ཤེས་པ་མི་སྲིད་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་ཏེ། འདོད་པ་ཙམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །


DTG086_Page_0348
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཁྱད་པར་ཡང་དག་པར་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པའི་སྐལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བའི་དགོངས་པ་དང་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རང་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དམིགས་པ་ལས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། ད་ལྟར་གྱི་ནི་དམིགས་པ་སྟེ་ཉེ་བ་ན་གནས་པའོ། །མ་འོངས་པ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སྟེ་རྒྱང་རིང་བ་ཡིན་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་མདའ་ལྟོང་སྦྱོར་བ་དང་འབེན་ལ་ཕོག་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་དང་དམིགས་པ་དང་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བརྗོད་ནས་སྒྲུབ་པ་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཞེས་འདྲི་བ་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའོ། །སྤྱིར་ཏེ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཁྱབ་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་གནས་པའོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་རེ་རེའི་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྟེན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་བྱ་བ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དཀར་པོ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་གནས་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པ་རྣམ་པར་གཞག་ནས་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འོག་ནས་བཤད་པའི་རིམ་པས་སྦྱོར་བ་དང་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་སྟེ། བཞི་པོ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་གོ་ཆ་ལ་སོགས་བ་འོག་ནས་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་དགེ་བའི་ལས་ལ་སྤྲོ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དང་བོ་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པ་དྲུག་ལ། དེ་དག་སོ་སོར་བསྡུས་


DTG086_Page_0349
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཉིད་སོ་སོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་དོན་གྱི་བྱ་བ་དམ་བཅས་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །དེ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སོགས་པས་ཡུམ་གསུམ་ཅར་ལས་དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཏེ། རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་བསྲུང་བས་ནི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱོ་བ་རྣག་པར་ནུས་ན་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །ལེ་ལོ་དང་བྲལ་ན་བསམ་གཏན་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །བསམ་གཏན་ཕུན་སུམ་ཆོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་དུལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་སྤང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ནི་གཤེ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པའོ། །དེ་བཟོད་པ་ནི་བཟོད་པའོ། །འདུན་པ་ནི་དགེ་བ་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །དེས་བསྐྱེད་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཐེག་པ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དང་ཐ་དད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་བསམ་གཏན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་སྟོབས་པ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །འདི་རྣམས་ལ་སྦྱིན་


DTG086_Page_0350
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་དེར་གང་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེར་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་སོ། །སྦྱིན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྤངས་པས་འདིར་གཞན་གྱི་དོན་ལ་དམ་འཆའ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་སྦྱིན་པ་དང༌། བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་དང་ལྡན་ན་སེམས་ཅན་དབང་དུ་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་ན་མེད་ན་དགྲ་བོ་ཞི་བར་འགྱུར་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ནི་དགེ་བའི་ལས་ལ་སྤྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་ལྡན་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་དང་བྲལ་བ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པ་ནི་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཤེས་རབ་ནི་ཡོད་ལ་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ལ་དེ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་དགེ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གོ་ཆ་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་བསམ་གཏན་


DTG086_Page_0351
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །སྦྱིན་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཁྱབ་པར་དམིགས་པའི་བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ཡང་དག་པར་གནས་པ་ནི་སྨོན་པའི་སེམས་དང་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་སེམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་སེམས་སོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མཐའ་དག་ཅེས་བྱ་བ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་གནོན་པ་ནི་རིམ་གྱིས་མི་ལྡོག་པའི་སེམས་ཀྱིས་བགྲོད་པ་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཐེག་ཆེན་ལ་འཛེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདིར་ཡང་རྟོགས་པའི་རིམ་པས་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་དགུའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བརྩེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་དག་ནི་མཐའ་གཉིས་སུ་མི་ལྟུང་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སེམས་མ་ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ས་དང་གཉེན་པོ་རྣམས་ནི་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །ཚོགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དོན་དང་ལྡན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལས་མི་འདའ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་དང་མི་འབྱོར་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་མཐའ་དག་ཅེས་བྱ་བ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བསྒྲུབ་པ་ནི་ཉམས་སུ་བླངས་པས་སོ། །འདི་དག་གིས་ཡང་དག་པར་འཇུག་པའི་ངོ་བོར་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་ལེགས་པར་བརྟགས་ཤིང་འཛིན་པས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཁྱབ་པའི་སངས་


DTG086_Page_0352
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་བོར་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ནང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་ནས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོས་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་སྟེ། ཕྱི་དང་ནང་གཉིས་ནི་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གང་ཟག་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པའི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནང་གི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱོགས་ནི་ཕྱོགས་རྣམས་དང་ས་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་དང་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་དེའི་ལམ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་དང་ཅིག་ཤོས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ཁམས་གསུམ་པ་ནི་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མཐའ་ལ་སོགས་པ་དོར་མེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དང་དབུས་དང་བྲལ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དོར་བ་མེད་པ་ནི་གང་དུ་ཡང་གཡེང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གནས་མེད་པར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་སྐྱེ་ལ་སོགས་འདས་སོགས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ལྡན་དང་ཅིག་ཤོས་ངོ་བོ་དང༌། །


DTG086_Page_0353
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་དངོས་པོའི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ནམ་མཁའ་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་གཞན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་ངོ་བོའི་བྱེད་པ་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ནི་རང་རང་ངོ་བོས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་སྲིད་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དང་དེར་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་དང་གཉི་ག་དག་གིས་ཅི་རིགས་པར་རྣམ་པར་དཔྱད་ཅིང་བརྟག་པ་མི་བཟོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །སའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སའི་ཚོགས་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ནི་འདུས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་པོ་འདི་དག་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་དག་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དོན་འདི་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བཅུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་གྱིས་སོ། །བསྐྱེད་པའི་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་ནི་ཀུན་ནས་ཏེ་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་བཅུ་པོ་འདི་དག་གིས་སོ། །ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གཞན་གྱིས་བརྟགས་པ་དེ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་


DTG086_Page_0354
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་མི་དམིགས་པས་གང་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་སྟེ། འདུས་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་ཁོ་ནས་བྱའི། དེ་ལས་གོ་བཟློག་པ་གྱ་གྱུའི་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པ་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ་བཤད་པའི་ལས་བཅུས་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་ན་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་ས་དྲི་མ་མེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བྱས་པའི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་འདུས་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྲབ་མོར་བྱེད་པས་ན་སྦྱངས་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་རྟེན་པའོ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། བདག་ལས་གོ་བཟློག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དོ། །གང་ཟག་གི་ནི་སྙིང་རྗེའོ། །ཆད་པའི་ནི་རློམ་པ་མེད་པའོ། །རྟག་པའི་ནི་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་མའི་ནི་ཚུལ་གཅིག་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་དང་ཕུང་པོའི་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །ཁམས་ཀྱི་ནི་ཟག་པ་ཤེས་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ནི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པའོ། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་གནས་པའི་ནི་རྟོག་པ་ཀུན་ཏུ་འཇམ་པའོ། །ཆགས་པ་དང་སེམས་ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པའི་ནི་འདུ་ཤེས་སུ་ལྟ་བའོ། །སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའོ། །ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ནི་ཞི་གནས་ངེས་པར་སེམས་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་ལ་ནི་མཁས་པ་དང༌། སེམས་དུལ་བ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྩོད་པའི་ནི་ཆགས་པའི་


DTG086_Page_0355
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དང་འགལ་བར་བརྗོད་པའི་ནི་གང་དུ་འདོད་པར་ཞིང་གཞན་དུ་མཉམ་པར་འགྲོ་བའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཉི་ཤུའོ། །བདག་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་པའི་ཚོགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ས་རིང་དུ་སོང་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིགས་དང་བརྒྱད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ནི་རིགས་ཀྱི་སའོ། །འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྒྱད་པའི་སའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་མཐོང་བའི་སའོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ནི་བསྲབས་པའི་སའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་སའོ། །ཞུགས་པ་གསུམ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སའོ། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ས་བརྒྱད་དེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་སོ། །འདིར་རིགས་ཀྱི་ས་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་མིང་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ་དེ་བས་ན་རྒྱུ་དང་མཚན་ཉིད་མ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བརྩད་པར་མི་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དགུ་ནི་གཅིག་ཡིན་པས་ས་དགུ་འདས་ནས་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་དོན་ཐོབ་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི། ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་དང༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་ཚུལ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གོ་སླའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས། སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་གཞུང་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་དཀའ་འགྲེལ་དུ་བྱས་པ་ལས་སྐབས་དང་པོའི་འགྲེལ་པ་བཤད་པའོ།། །།

སྐབས་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0356
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་ནི་ཡེ་ཤེས་ལས་བྱུང་བའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འོད་ནི་ལས་ལས་སྐྱེས་པའོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་ནང་ནས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་བདེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་ཞི་བའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དག་ཏུ་བཤད་ལ། སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་མཚུངས་སུ་ཟིན་ན་ཡང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ནི་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཕགས་པ་རྣམས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟའོ། །གཞན་གྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་མེད་པའོ། །རང་ཉིད་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཞི་བ་སྟེ། །རྣམ་པ་འདི་དག་གི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་རོ། །འདིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཞི་བ་ཉིད་དེ་རྣམ་པ་བཞི་དག་གོ །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྒྱུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ནི་འཕྲལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིའོ། །རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ནི་འཕྲལ་དུ་ཤིན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །རྐྱེན་ནི་སྡུག་བསྔལ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའིའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ནད་དེ། མ་ཞུ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འབྲས་དང་ཟུག་རྔུ་ནི་གྲགས་པར་ཟད་དོ། །སྡིག་པ་ནི་འཇོམས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདིས་ནི་རྒྱུད་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ནད་ཉིད་དང༌། འབྲས་ཉིད་དང༌། ཟུག་རྔུ་ཉིད་དང༌།


DTG086_Page_0357
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྡིག་པ་ཉིད་དོ། །སྔར་བཤད་པའི་བདེན་པ་དག་གི་རྣམ་པ་གཞན་དག་ནི་ཡིད་འབྱུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱོ་བའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའོ། །འགོག་པ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མི་རྒྱུ་བའམ་སེམས་ཕྲ་བར་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ནི་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལུང་ལས་གསུངས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་རྗེས་སུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡིད་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཕ་རོལ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་དག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཕ་རོལ་ལོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བར་གྱུར་པ་ནི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དེ་འདི་དག་ནི་ཡིད་འབྱུང་བའི་རྣམ་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པ་དག་ནི་གཡོ་བ་དང་རབ་ཏུ་འཇིག་པའི་རྣམ་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོར་མི་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཡོ་བའོ། །རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་རབ་ཏུ་འཇིག་པའོ། །འདི་དག་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པའོ། །འགོག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པ་གཞན་དག་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་དང་ཕྱི་མའི་འཇིག་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཇིག་པ་ཉིད་དང༌། སྲིན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བར་འཚེ་བའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ནད་འགོ་བ་ཉིད་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་འཁྲུགས་པ་དང༌། །གློ་བུར་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཚེ་བ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཉིད་ལ་སོ་སོར་འགོག་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡིད་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བདེན་པ་གཉིས་སུ་གཏོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རེ་རེ་ཞིང་གཉིས་གཉིས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེས་ན་ཡིད་འབྱུང་བ་ལ་ཕ་རོལ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་པ་ལ་


DTG086_Page_0358
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཡོ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་འཇིགས་པའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང༌། འགོག་པ་ལ་འཇིགས་པ་དང༌། ནད་འགོ་བ་དང་འཚེ་བའི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། སྤྱིར་ན་བཅུ་བཞི་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བདག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཞི་བ་ཉིད་དང༌། གྱ་ནོམ་པའི་རྣམ་པ་དང་བདག་གིས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བདེ་བ་དང་གཙང་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དབེན་པ་ཉིད་དེ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྟག་པ་དང་ཕན་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཕྱིན་པའི་དོན་གྱིས་ན་ལམ་ཉིད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པ་ན་རིག་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་རྟག་པའི་གནས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རིམ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་རྣམ་པ་ཁ་ཅིག་ནི་རྣམ་གྲངས་ཉིད་དུ། ཁ་ཅིག་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡིན་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་རང་རང་གི་ངོ་བོ་དབང་པོ་དང༌། དོན་ལྔ་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་དང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྣ་ཚོགས་པ་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ནི་གཅིག་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0359
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་དོན་དུ་དགོས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བདག་ཅག་གི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་དུ་དམིགས་ཤིང་མཁྱེན་གྱི། དེ་ལས་གཞན་པའི་བདག་ལ་སོགས་པ་གཙོ་བོའི་དོན་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཚད་མར་གྱུར་པ་སུ་ཞིག་ཡོད། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཟབ་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་སྒྲར་བརྗོད་པ་ནི་ཆོས་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་འཕགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ན་དེས་ཉན་པ་པོ་རྟག་ཏུ་དུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཆད་པ་པོའི་ཤེས་པའི་རྩལ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་འཕགས་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་པོའི་ཤེས་པའི་ནུས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་ཅིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བདག་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བར་རང་སངས་རྒྱས་ནི་སྒྲ་མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ངག་གིས་སྟོན་པ་མེད་པར་རང་གི་ཐོས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བཟུང་བའི་དོན་གྱི་བག་ཆགས་སྤངས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་སྨོན་ལམ་དེའི་མཐུས་གཞན་དག་སྟེ། དེས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་ཡེ་ཤེས་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྩལ་ནི་མཚན་མས་རྟག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་སྟོན་པ་ནི་ཆོས་ཉེ་བར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་མེད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་དེ་རྣམ་པར་གཞག་ཅེས་རྟོག་པ་ལ་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་གཞན་པ་ཉིད་དུ་བྱས་ནས་ནང་གི་ཚེ་བརྗོད་པ་མེད་པར་སྟོན་པ་དེ་ཡང་སྟོན་པའི་དོན་ཡིན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་པས་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གང་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཚིག་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱོགས་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་དོན་ཡིན་ན་ཡང་བྱིན་རླབ་ཀྱི་ཉན་པ་


DTG086_Page_0360
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོའི་རྒྱུད་ལ་ད་ལྟར་ཁྱད་པར་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པ་ངེས་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་སྟོན་པ་ནི་བསྐྲུན་པའི་དོན་ལ་ཡང་རིགས་པ་ཡིན་པས་འགལ་བ་མེད་དེ་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དོན་ནི་དོན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཁྱད་ཞུགས་པ་བརྗོད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །གཟུང་བའི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་གཟུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཉིད་ནི་དོན་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ཡིན་པ་དེ་ལ་གང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྤངས་པ་དང་མ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྤངས་པ་དང༌། འཛིན་པའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མ་སྤངས་པ་སྟེ། གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པས་_ཞེས་བྱ་བ་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་རྟེན་པའི་ཆོས་རང་ཉིད་རྟོགས་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་གཞིའི་ཁྱད་པར་གྱིས་རང་ཉིད་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱེ་བས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཞི་ཇི་ལྟར་བ་བཞིན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་རྟོགས་པ་ལས་མ་འདས་པས་སྒྱུ་མ་བྱེད་པས་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཡང་དག་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྟོགས་ཤིང་རང་གི་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་སུམ་དུ་ནི་མི་བྱའོ། །བརྟགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་དང་རྒྱུ་ལས་ངེས་པར་བྱས་པ་ནི་བརྟགས་པ་སྟེ་མིང་ངོ༌། །དེའི་ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་བར་ནི་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་བ་དང་འགྲོ་བ་ལ་གྲགས་པས་སྟོན་པའོ། །བརྟགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྟོན་པའི་


DTG086_Page_0361
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་དྲིར་གྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཟོད་པ་ཉིད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཉིད་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་སོ་སོའི་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ལ་ཤེས་པ་གཉིས་སྐྱེ་བས་བཟོད་པ་དག་དང་ཤེས་པ་དག་སྟེ། བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་བཞི་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དེ་རྣམས་སོ། །བདེན་དང་བདེན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སོ་སོར་བདེན་པ་བཞི་དང་འབྲེལ་པ་རྣམ་པ་བཞིས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་བཤད་དོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་ཆོས་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཤེས་པ་ནི་མི་དམིགས་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་བཟོད་པ་ནི་འདོད་པ་སྟེ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །བཟོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་དེ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཤེས་པ་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ལ་སོགས་པས། འདི་དང་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དང་སྐྱེ་བ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དག་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་སྟེ། །དེ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ལ་


DTG086_Page_0362
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །རྟེན་དང་བརྟེན་པ་པོའི་རྣམ་གྲངས་སུ་ཁས་མི་ལེན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཚད་མེད་པ་ཉིད་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །མཐའ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྣམ་པའོ། །བླང་བ་མེད་པ་དང་དོར་བ་མེད་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམས་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྣམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྣམ་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྣམ་པའོ། །ཉམ་ང་བ་དང་ནད་ཀུན་སེལ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྣམ་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་འཛིན་པ་བཞི་ཉིད་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྣམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྣམ་པའོ། །དགེ་བ་བཅུ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་དགོད་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྣམ་པའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཆོས་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ། ཤེས་པ་དང་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་ནི་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་མི་འཐད་པས་རྣམ་པ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱང་བདེན་པ་རྣམས་ཁོ་ནའི་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་འདིའི་ཡང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་གཟུང་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་


DTG086_Page_0363
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེར་ཡང་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་ཡོད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སྨོས་ཤེ་ན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མ་ལུས་པ་རྟོགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པས་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་ལས་གསུངས་པའི་ལམ་དུ་མི་འགྱུར་བར་དོགས་པ་བཟློག་པའི་དོན་དུ་དེ་ཉིད་ལས་རྒྱུ་ཙམ་ཞིག་བགྲངས་ནས་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་སྡེའི་བཤད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་མ་ཐག་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གཞུང་དང་དོན་མ་ལུས་པ་རྣམ་པ་དང་སྦྱར་བ་མ་ཡིན་པས་ཁ་ཅིག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་སློབ་དཔོན་ལ་ལ་གཞན་དུ་འཆད་དེ་དེ་ནི། བདེན་དང་བདེན་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་ནི་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ལ། དེའི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ལྷུར་ལེན་པའི་གཞུང་གིས་རྣམ་པའི་དོན་བསྟན་པས། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པས་རྣམ་པའི་དོན་མ་བཤད་པར་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་པོའི་རིམ་པར་མི་གནས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པས་རྣམ་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་བརྗོད་པར། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ཇི་སྙེད་བཤད་པ་དེ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གང་ཡིན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེའི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉི་ཚེར་མཛད་ཅིང་སྦྱར་བར་ཟད་པས་འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་


DTG086_Page_0364
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་འབའ་ཞིག་སྨོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྦྱར་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིའི་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། བཤད་པ་དང་མ་བཤད་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་མ་ལུས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམས་དང་སྦྱར་བར་བལྟའོ། །ཕྱོགས་འདི་ལ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་ཉེས་པ་བརྗོད་པ་ནི་དེ་དག་གིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་དེ་དག་གིས་ནི་བསྒོམ་པའི་གོ་རིམས་ལ་སོགས་པ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་གསུངས་པའི་རིམ་གྱིས་བསྒོམ་ཞིང་བསླབ་པའི་གོ་རིམས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་བསྒོམ་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་སྟེ། དེ་ལས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ་འདིས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་སྔར་བཤད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དེའི་རབ་ཀྱི་མཐའ་སངས་རྒྱས་ཉིད་བསྒྲུབ་པའི་གོ་རིམས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་བཤད་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་འབྲེལ་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་གོ་རིམས་མེད་པས། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་འཚོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཉེས་པ་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པའི་དོན་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་གང་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་ཞུགས་པར་བསྟན་པ་དེ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། །ཕྱོགས་འདི་ལ་ནི་ཐུན་མོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱོགས་འདི་ནི་ལེགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྙམ་སེམས་སོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ལ་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་ནི་བདག་མེད་པ་ལ་གོམས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་གོམས་པ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་དེའི་རྒྱུ་ཅན་སྡུག་


DTG086_Page_0365
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལ་དམིགས་པས་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསླབས་པ་ན། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བས་དོན་དམ་པར་དོན་གྱི་བྱ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །མོས་པ་རང་གི་དོན་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་རང་དང་གཞན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། །རང་དང་གཞན་དང་གཉི་གའི་དོན་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་རང་གི་དོན་ལ་དམིགས་པ་ནི་རང་ཉིད་སྣོད་དུ་རུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པ་ནི་གདུལ་བྱ་སྣོད་དུ་རུང་བའི་དོན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པ་ནི་རང་དང་གཞན་སྣོད་དུ་རུང་བའི་དོན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་མེད་པ་ལས་མ་འདས་པས་སོ། །མཐོང་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཉིད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་ནི་མ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་རྟེན་ཡིན་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་གཞི་ཡིན་ན་ཡང་ངོ༌། །དང་པོར་ནི་ཐོག་མར་རོ། །མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ནི་རང་དང་གཞན་དང་གཉི་གའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་འདིར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལས་ཤེ་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གོམས་པའི་གནས་སྐབས་ལས་ཏེ། རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པར་སློབ་པའི་དུས་སུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ནི་སུ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རང་གི་དོན་ལ་མོས་པ་ཉིད་ནི་འདི་


DTG086_Page_0366
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་རྣམ་པ་དགུ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་དང་གཉི་གའི་དོན་ལ་མོས་པ་ལ་རེ་རེ་ཞིང་དགུ་དགུ་སྟེ། མོས་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནོ། །སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་འདི་ནི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཡང་དོན་གྱིས་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ལུང་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་ཅིང་བཀུར་ལ་བསྔགས་པ་དང༌། ཐབས་གཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྷག་པར་མོས་པའི་སྟོན་པ་ནི། དེ་བསྒོམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ནི་བདག་མེད་པ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དག་གི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེའི་བྱེད་པ་མཆོག་ནི་རང་དང་གཞན་དག་གི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པའོ། །དམིགས་མེད་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་དང་གཞན་དང་གཉི་གའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལྷག་པར་མོས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །མོས་པ་དང་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་སྔོན་དང་ཕྱི་མར་གནས་པ་དག་གི་ཡུལ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དགོངས་པ་དང་ལྡན་པས་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་མོས་པའི་ཁྱད་པར་མི་དམིགས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དམིགས་མེད་རྣམ་པ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0367
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་དབེན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་མ་ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བཅས་པའོ། །སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པས་མཚན་མ་མེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པ་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བའོ། །འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་པར་མ་གཏོགས་པ་སྟེ། ཐབས་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡི། །བསྔོ་བ་གཞན་ནི་རྣམ་གསུམ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་སྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མིང་དུ་བཏགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཅན་གྱི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཅུ་གཉིས་མི་དམིགས་པ་ལ་དམིགས་པས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོའི་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མི་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བསྔོ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་སྔོ་བར་བྱེད་དོ། །གང་ཞིག་མི་དམིགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་བསྔོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་གང་གིས་སྔོ་བར་བྱེད་པ་དེ་དང་དེའི་བདག་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་གཞི་ཅན་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཕུང་པོའོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་བ་ནི་བྱུང་བ་དང་


DTG086_Page_0368
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚན་མ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཚང་རྒྱ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །ལམ་ཐམས་ཅད་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་མོ། །འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སོ། །དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མོས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་རྒྱུ་ནི་རང་གི་ཆོས་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་རྣམས་སོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐབས་ཡིན་པས་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱིར་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན། །དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ལྟར་ཐོབ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་དྲི་མ་མེད་པའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་


DTG086_Page_0369
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟིན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་སྟེ། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་ཞེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་བྲལ་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་གཟུགས་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དོན་འདི་ཉིད་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གི་ཕྱིར་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དག་པ་དག་ནི་ཐ་མི་དད་ཅིང་བཅད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དོན་མཚུངས་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཁྱད་པར་གྱི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པའི་སྒྲར་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་དང་སྤྱི་ཇི་ལྟར་གྲགས་པའོ། །ཡང་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། གོང་ནས་གོང་དུ་རིམ་གྱིས་རྒྱུད་ལ་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་དང་སྤྱིའོ། །དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་དེ། དོན་དམ་པར་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དེ་དང་འདྲ་བར་ཐ་དད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་དང་བྲལ་བས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཐ་མི་དད་ཅིང་བཅད་དུ་མེད་པ་ཉིད་པ་ཡིན་ནོ། ཡང་ན་འདིར་འདི་དག་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་སྣ་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པས་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ལ། རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བཅད་པ་མེད་པས་བཅད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱིར་བརྗོད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་གཞུང་ཆོས་ཀྱི་


DTG086_Page_0370
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲགས་པས་དཀའ་འགྲེལ་ཏུ་བྱས་པ་ལས་སྐབས་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སྐབས་གསུམ་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0370
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞི་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་འགྲེལ་པ་བརྗོད་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་དུས་གསུམ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་གསུམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་དུས་གསུམ་དུ་གནས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཏེ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ཞེས་བྱ་བར་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འདོད་པ་རང་གི་སེམས་ལ་གནས་པའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ལ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ཡོད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་ནི་ཚུ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཚུ་རོལ་གྱི་མཐའ་ནི་འཁོར་བ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པས་བགྲོད་ཅིང་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་གྱུར་བའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་མཐར་མི་གནས་ཤིང་མངོན་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་གྱི་མཐའ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་མ་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་མཐའ་རིང་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སྙིང་རྗེས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ལ་དམིགས་པའི་སྙིང་རྗེས་སོ། །སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་འདི་དག་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་བསལ་བར་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བདག་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་དང་མི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྲིད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་


DTG086_Page_0371
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་བར་ན་མི་གནས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་སྲིད་པ་དང་ཞི་བདག་མེད་པས་དེའི་བར་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཚུལ་དེ་ལྟར་ན་སྲིད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཐའ་དང་བར་ན་གནས་པ་མེད་པས་སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །འདིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡུམ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བཤད་ནས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་དེ་མེད་པ་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པར་བཟློག་སྟེ་བསྟན་པས་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་གོ་བཟློག་པའི་སྒོ་ནས་བཤད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དུས་གསུམ་དུ་གནས་པའི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་མེད་པས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་རིང་བར་གྱུར་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་རིང་དུ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་རང་གིས་རྟོགས་པ་ཙམ་སྟེ། རང་གི་རིག་པའི་ངོ་བོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དངོས་པོ་མཐོང་བས་སྐྲག་པའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། འཁོར་བའང་འཁྲུལ་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ཆ་འདྲ་བས་རྟག་པར་ལྟ་བ་སྐྱེད་པ་ཡིན་པར་གནས་ཤིང་མངོན་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་གཞུང་གིས་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དེ་དག་དམིགས་པ་ཉིད་


DTG086_Page_0372
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་ཤེས་པའོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་ཡིན་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། །ཡང་དག་པར་ན་དེ་མེད་པས་དེའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉི་ག་ལྟར་ན་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་ཅན་རྣམས་ནི་ངེས་པར་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་ལ་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོད་དུ་ཟིན་ན་ཡང་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ལུགས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེའི་མཚན་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལན་གྱིས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དངོས་པོ་མཚན་མ་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འཁྲུལ་བའི་མཚན་མ་རགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་ཆ་འདྲ་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་རྟོག་པས་སོ། །ཡང་ན་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འཁྲུལ་བའི་མཚན་མའི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པས་སོ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ལོག་པ་རྣམས་མི་ཤེས་པའོ། །དེའི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པས་ནི། ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་རིང་མོ་ཞིག་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པས་ནི། དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཡིན་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་འོག་ནས་བཤད་པའི་རིམ་གྱིས་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིང་བར་འགྱུར་བ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞིང་མི་འཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལོག་པར་གོམས་པ་ཡིན་པས་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་


DTG086_Page_0373
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཕགས་པ་བྱམས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །གཟུགས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེ་འུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པ་དང་གཉི་གའི་ངོ་བོ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་སྤངས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཚོགས་སོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དུས་གསུམ་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་དེའི་གཞུང་གིས་དངོས་པོར་མ་གྱུར་པ་ལ་དངོས་པོར་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པར་ཤེས་ལ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དེ་རྣམས་ཉིད་ལ་གཞན་གྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བལྟའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་རྣམས་ཏེ། འདི་རྣམས་ལ་སྒྲུབ་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་བདག་མེད་དོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྟེ་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞུགས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལས་གོ་བཟློག་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མེད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བཟློག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གོ་སླའོ། །མཐོང་བ་ལ་སོགས་བཀག་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་མདོ་ལས་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རང་བཞིན་ཏེ་རྟོགས་པར་


DTG086_Page_0374
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཀའ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཚད་མས་རྟོགས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བླང་བར་བྱ་བ་མ་ལུས་པ་ལ་ཆགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྦྱོར་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པར་སློབ་པ་ལ་རྩོམ་པའོ། །དེའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཉེ་བར་དམིགས་པའོ། །དེ་བསལ་བའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་སུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དེ་དང་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པས་བདག་མེད་པ་ལ་གོམས་པའི་མཚན་ཉིད་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡིན་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ལ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མ་སྟེ། སྦྱོར་བ་དགག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེལ་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་མི་རྟག་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ་སོར་མ་རྫོགས་པ་དང་རྫོགས་པ་ཉིད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཚང་བ་ཉིད་དང་མ་ཚང་བ་ཉིད་དོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ཞེན་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞིའི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཡུམ་གྱི་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མི་འགྱུར་བྱེད་པོ་མེད་ཉིད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་སྔར་བཤད་པ་སྟེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་སྦྱོར་བ་དང་ཕྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དཀའ་བ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལམ་དང་གཞི་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མེད་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་


DTG086_Page_0375
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འབད་པས་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བསྒྲུབ་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཡིན་པས། སྦྱོར་བ་དཀའ་བ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐལ་པ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་འཐོབ་པས་མི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། སྐལ་བ་དང་འཚམ་པ་ལས་མི་འདའ་བར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། སྐལ་བ་ཇི་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམ་པར་འགྱུར་བས་མཆོག་གཞན་མེད་པའམ། ཡང་དག་པར་ན་དེ་ལས་གཞན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་བསྒོམ་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་བདག་ཉིད་སྲུང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ན་རྐྱེན་ཏོ། །ཡང་ན་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྲུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་སོ། །དེར་འགྲོ་བ་ནི་དེར་ཐོབ་པ་སྟེ། རང་ལས་གཞན་པའི་ནུས་པས་སམ། །ཕྱི་རོལ་དུ་ལྟ་བའི་སྲུང་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་གེགས་སེལ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཡང་གང་འདི་རྒྱུ་བ་དང་ནི་མི་རྒྱུ་བ། སྒྱུ་མ་ནམ་མཁའི་ངོ་བོར་ཡོངས་རྟོགས་པ། །དོན་དམ་མཐོང་བའི་སྲུང་བ་དེ་ཉིད་ཡིན། །སྲུང་བའི་གོ་ཆ་གཞན་དག་འདིར་ཅི་དགོས། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའོ། །སྔགས་དང་སྨན་གྱི་ཚོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་མཉམ་པར་སྦྱོར་བའོ། །མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འགལ་བའོ། །སྒྲ་ནི་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པས་ན་རྐྱེན་ཏོ། །ཤེས་བྱའི་ཚུལ་ལས་མི་འདའ་བས་ན་མི་འདའ་བའོ། །གཞི་མེད་པས་ན་རྟེན་མེད་པའོ། །རྒྱུ་དང་བྲལ་བས་ན་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའོ། །འདི་རྣམས་སུ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་མི་འདོད་པས་དེ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལོག་པར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གང་དེའི་གཉེན་པོའི་ཤེས་པ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྨི་ལམ་དང༌། །སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། བྲག་ཅ་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བདུན་


DTG086_Page_0376
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་དེ་ལ་ཤེས་བྱེད་རྣམ་པ་བདུན་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཤད་མ་ཐག་པར་གྲགས་པའི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དཀའ་འགྲེལ་ཉིད་ལས་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དེ་ལས་གོ་བཟློག་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྱོར་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་མངོན་པར་ཆགས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མའོ། །གཟུགས་རྣམ་གཉིས་དང་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྤྲོས་པའོ། །དྲོད་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྟོགས་པའོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་རློམ་པ་རྣམས་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་བཞིའི་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་དམིགས་པ་ནི་མ་མཐོང་བའོ། །སྦྱོར་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་སྦྱོར་བའི་མཚུངས་པ་ཉིད་དོ། །སྦྱོར་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་སོ་སོར་རྟོགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་བཟོད་དང༌། །ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་དག་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་དག་ཉིད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་འབྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་སྟེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་རྟག་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བརྟན་ཞིང་གཅིག་པ་དང་འཇིག་པའི་བདག་ཉིད་དག་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཡིན་ལ་དེ་དག་བྲལ་ཞིང་མེད་པས་ན་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བརྟན་པ་དང་འཇིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་


DTG086_Page_0377
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྔལ་ནི་ཚོར་བ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཆིང་བ་དང་ཐར་པའི་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའོ། །གཞན་གྱི་བདག་གི་དངོས་པོ་མེད་པས་སྟོང་པ་དང་དེ་མེད་པ་མི་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའོ། །རང་ཉིད་བདག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བདག་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པ་ནི་བདག་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་ཁོ་ནའི་ངོ་བོ་ནི་དེ་ལྟར་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཚུལ་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པས་མ་འགགས་ཤིང༌། འཇིག་པ་མེད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་མེད་པས་རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཉམས་པ་དང་འཕེལ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བྱེད་རྒྱུ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པས་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་ནི་གསོག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའོ། །ཚེ་འདིའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཁྲོ་བ་དང་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེ་དག་སྤངས་པའོ། །ཚེ་འདི་དང་ཡུན་རིང་པོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་མེད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་གྲོལ་བ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་ཆགས་པས་སྟོང་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུ་ནི་རྐྱེན་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པ་ནི་རྐྱེན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་པས་ངོ་བོས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འགོག་པ་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པ་ནི་འགོག་པ་མེད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ན་དེ་དག་དང་མ་བྲལ་བ་དེའི་ཕྱིར་འགོག་པའི་བདེན་པའི་དོན་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་པས་རྒྱུ་གཞན་དག་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཞི་བ་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པ་ནི་མ་ཞི་བའོ། །འདི་དག་ནི་


DTG086_Page_0378
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པར་ན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པར་ཤེས་པའོ། །བདེ་བ་དང་གཙང་བས་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པས་གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཐའ་གཉིས་ལས་འདས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆད་པ་དང་རྟག་པའི་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའོ། །དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ནད་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱི་དང་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པའི་ལྟ་བ་འཇིག་པ་སྟེ་གནས་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐར་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་ལམ་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པས་ལམ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངན་སོང་ཆད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པས་ན་རིགས་པ་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ལ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའོ། །དེའི་དོན་གྱི་ཐབས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དེ། ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟོན་པའི་དོན་གྱིས་ན་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པས་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་རྒྱུ་དང་མ་འབྲེལ་ཅིང་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་རྟག་པའི་གནས་སུ་འགྲོ་བས་ན་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཡིན་ལ་དེ་མེད་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་བྱ་དང་སྒྲ་གཉིས་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དག་མེད་པས་དེ་དག་གི་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འདིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྔར་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་བདེན་པ་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་


DTG086_Page_0379
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྗོད་པ་ཡིན་ལ་དེ་ནི་ཤེས་པ་གཉིས་གཉིས་སུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་མ་ཡིན་པ་དག་མི་དམིགས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པ་མི་དམིགས་པ་དག་གི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་རྗེས་སུ་ཆོས་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་ཤེས་པ་བཞི་བཞི་དང་སྦྱར་བས་ཤེས་པ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཤེས་པ་འདི་རྣམས་ཀྱང་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་བདེན་པ་བཞིའི་ཡུལ་ལ་སྐྱེ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ལྟར་ན་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དག་གི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དག་གི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་རྗེས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་ཤེས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྗེས་སུ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཆོས་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཤེས་པ་བཞིར་སྦྱར་བས་ཤེས་པ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་འདིར་ཡང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བདེན་པ་བཞིའི་ཡུལ་ལ་སྐྱེ་བའི་དོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་བདག་གི་ཡུལ་གསུམ་ཅར་ལ་ཤེས་པ་དང་རྣམ་པ་མ་བསྟན་ན་ཡང་བདག་གིས་མ་བསྟན་པ་ནི་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་འོངས་པ་ཡང་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཤེས་པ་ཡང་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིའི་ཡུལ་ཡོད་པ་དང་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་མ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སོ་སོར་མེད་ཅེ་ན། ཀུན་ཤེས་པ་


DTG086_Page_0380
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་པས་མཐོང་ནས་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྟན་ལ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་མཐོང་བའི་དོན་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་པས་རྟོགས་སླ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱང་སྔར་བཤད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བསྟན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་མཐའ་དག་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་མཇུག་བསྡུ་བར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་བརྗོད་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བཤད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བསྟན་ཅེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་དེ་ནི། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དག་གི །རྣམ་པ་མི་དམིགས་སྒོ་ནས་ནི། །ཉན་ཐོས་ལམ་འདི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བས་མི་དམིགས་པར་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། དེ་བས་ན་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཟློག་པའི་སྒོ་ནས་འཕངས་པའི་གཞི་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་གཞུང་རྟོགས་དཀའ་བའི་སྣང་བའི་དཀའ་འགྲེལ་དྷརྨ་ཀཱིརྟིས་བྱས་པ་ལས་སྐབས་གསུམ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སྐབས་བཞི་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0381
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འགྲེལ་པ་བརྗོད་ནས་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གཞི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དེ་སྐད་གསུམ་དུ་གསུངས་པའི་གཉེན་པོ་མ་ལུས་པ་ནི་གཞི་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་སྣང་བའོ། །ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལམ་དང་གཞི་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མཁྱེན་པས་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བ་དབྱེ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པས་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ཅི་རིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་འདོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་ནི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཤེས་པར་སྣང་བ་སྟེ་དེ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱས་པའོ། མཚན་ཉིད་ནི་སྤྱིར་ན་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པས་དམིགས་པའི་མཚན་མའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་གཞིའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྔར་སྨྲས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་གཞི་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་ངེས་པ་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྤྱིར་ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པ་རྣམས་ལ་དབྱེ་བ་མ་བརྗོད་པར་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ནས་ད་ནི་ཁྱད་པར་ཏེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་པའི་དབྱེ་བས་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་གཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་རྣམ་པ་ནས་གཟུང་སྟེ། མི་གཡོ་བའི་རྣམ་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱིས་སོ། །


DTG086_Page_0382
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྩི་བ་ནི་བདེན་པ་སོ་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་གསུམ་ལ་བཞི་བཞི་སྟེ་བཅུ་གཉིས་སོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ནི་བཅོ་ལྔར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་འདིར་སོ་སོར་བསྒོམ་པར་འདོད་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་རྟག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མེད་པའོ། །མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །དབེན་པ་ནི་ཡོན་ཏན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བདག་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མི་བརྫི་བ་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཁྲུགས་པར་མི་ནུས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པར་ན་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་གནས་མེད་པའོ། །ནམ་མཁའ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པར་ན་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ན་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་མེད་པ་ནི་མིང་མེད་པ་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་གི་རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །འགྲོ་བ་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ན་འགྲོ་བ་མེད་པའོ། །མི་འཕྲོགས་པ་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡུལ་མེད་པའོ། །མི་ཟད་པ་ནི་ཟད་པ་མེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ་འགོག་པའི་འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང་གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་གསུམ་གྱིས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དག་ཡིན་པར་བཤད་པར་བྱའོ། །ད་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཉོན་མོངས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ནི་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་


DTG086_Page_0383
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གེགས་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་ལ་དང་པོ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ན་བྱེད་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པས་ན་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའོ། །བདག་ཉིད་མེད་པས་ན་ཤེས་པ་པོ་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པར་ན་འཕོ་བ་མེད་པས་ན་འཕོ་བ་མེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བ་མེད་པས་ན་འདུལ་བ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ལམ་དང་རིག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་དང་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །གཉིས་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་མོ། །བྲག་ཆ་ནི་སྒྲ་བརྙན་ནོ། །ཟླ་བ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་ནི་མིག་ཡོར་རོ། །སྨིག་རྒྱུ་ནི་མྱ་ངན་གྱི་སྨིག་རྒྱུའོ། །མིག་འཕྲུལ་ནི་སྒྱུ་མའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་དེ་ལྔ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ན་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་པ་ཉིད་དོ། །ཞེས་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྤྱིར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ལམ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་གོས་པ་ན་གོས་པ་མེད་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ནི་རློམ་པ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལྟར་བརྟན་པས་ན་མི་གཡོ་བ་སྟེ། །འདི་དག་རྣམ་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་ནམ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཉེ་བར་མཐོང་བར་ནུས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་རྣམས་སོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་དབྱེ་བའོ། །


DTG086_Page_0384
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རང་གི་རྟོག་པ་ནི་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པ་སྟ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་ངེས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དྲུག་པོ་དག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་བཤད་པར་འདོད་ནས། གནས་སྐབས་པ་ལ་བདེན་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་སོ། །གྲངས་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་དང་ལམ་དག་ལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་བདུན་རྣམས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་འགོག་པ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ནི་མི་གནས་པའོ། །ཉེས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་ཞི་བའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་མེད་པའོ། །ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བའོ། །ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གཏི་མུག་མེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པ་འདི་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འདི་རྣམས་གང་དག་གི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཞེ་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་རྐྱེན་ཏེ་རྣམ་པ་བཞི་སྨོས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་སྲིད་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་འདུན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདུན་པ་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །དེ་མངོན་དུ་འགྲོ་བའི་མངོན་པར་


DTG086_Page_0385
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེན་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་ནི་དགའ་བ་སྟེ། ལྷར་འགྱུར་བའམ་མིར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་སྲིད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདི་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། མི་གནས་པ་དང་ཞི་བའི་རྣམ་པ་སྟེ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གསུམ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གོ །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདི་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་གཏི་མུག་མེད་པའོ། །རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ལྡོག་པ་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལྡོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྐྱེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་མེད་པར་ཤེས་པ་ལས་དེའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལྡོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་སྟེ། འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་གསུམ་དང་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་གཅིག་དང་གཅིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་སེམས་ཅན་མེད་པ་སྟེ། བརྒྱད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྒྱུ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྒྲགས་སོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བདུན་ནི་ཚད་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཚད་མེད་པའོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་སྤངས་པས་ན་མཐའ་གཉིས་དང་མ་འབྲེལ་བ་སྟེ་མ་དམིགས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་འདྲ་བ་དབྱེར་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་ཐ་མི་དད་པའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་མ་འདྲེས་པས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མཚུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་


DTG086_Page_0386
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །ཤེས་པར་བྱ་བ་མེད་པས་ན་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རིག་པ་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་ལམ་ནི་ཐར་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་ཇི་ལྟར་སྨོས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །རིག་པ་གང་ཡིན་པ་དང་ཇི་ལྟར་རིག་པར་ཡིན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་དག་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་རྣམ་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། མེད་པའི་དོན་ནི་མི་རྟག་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་མེད་པས་ན་མི་རྟག་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཉིད་ཡིན་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པས་ན་སྟོང་པའོ། །གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ན་བདག་མེད་པའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པའི་རྣམ་པ་ནི་ལྔ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཏགས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་


DTG086_Page_0387
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་དེ་དག་ཡིན་ནོ། །གྱ་ནོམ་པའི་རྣམ་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གཞན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཀག་པས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ན་བྱ་བ་མེད་པས་ན་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པས་ལས་བྱེད་པ་པོ་ནང་ན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་མཐོང་བར་བརྟགས་པ་ནི་ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ཡུལ་དུ་འཁྲུལ་པ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འཁྲུལ་པ་སྟེ། དེའི་བདག་ཉིད་རྣམས་ནི་བཏགས་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དུས་ནི་དཔྱིད་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་རྣམས་སུ་འཁྲུལ་པ་རྣམས་ནི་གང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ན་ཡང་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་འགག་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་དུས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དག་པར་ན་ཤེས་པའི་སྣང་བ་ལས་གཞན་པའི་དུས་ཀྱང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གོ །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ནི་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བསྒྲགས་སོ། །ཀུན་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པས་སོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ།


DTG086_Page_0388
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲངས་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་འོག་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེར་བཞག་ནས་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་པོར་བྱས་ནས་སོ། །ཐ་མ་སངས་རྒྱས་ཉིད་རྣམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུའི་བར་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་དུ་གྲགས་པ་དེས་བསྡུས་པའི་ལམ་གང་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཐབས་ཀྱིས་སོ། །འདིས་ནི་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཡང་དག་པར་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡིན་པར་བཤད་ལ། དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལམ་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་གསུམ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ནི་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་ལམ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དབྱད་པའི་ཐབས་ལའོ། །བདེན་པ་བཞི་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ནི་ལུས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ལ་སོགས་པའི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དག་གི་དོན་གྱི་བྱ་བ་ནུས་པ་དང་མི་ནུས་པ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བརྟག་ཅིང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྩོལ་བའི་ལམ་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་ཐབས་ལ་མི་དགེ་བ་ངེས་པར་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དག་ཡང་དག་པར་སྤོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌།


DTG086_Page_0389
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགེ་བ་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དག་ལ་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལམ་སྟེ། བསམ་གཏན་འདུ་བྱེད་པའི་ཐབས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་རྣམ་པ་ལའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྤོང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྩོལ་བའོ། །དེའི་དོན་དུ་འདུ་བྱེད་པ་ནི་འབད་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་ཞིང་བཅས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྟེན་ཡིན་པ་ནི་འདི་དག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ལས་སུ་རུང་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་ཤིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་སྟེ། སྦྱོར་བའི་ནུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་ལའོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དྲོ་བ་དང་རྩེ་མོའི་སྦྱོར་བ་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་ཅིང་དྲོ་བ་དང་རྩེ་མོ་རྟོགས་པ་ནི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་ཅིང་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་ལམ་དད་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྗེས་ཐོགས་ལ་བདེན་པའི་རྟོགས་པའི་དོན་དུ་དད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་རྟོགས་པ་ལ་ནི། བདེན་པ་བཞི་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ། བདེན་པ་བཞི་ཤེས་པའི་ཐབས་ལ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་ཤེས་བྱ་སྟེ། དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་དེས་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་རིག་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་ཡན་ཆད་འདིས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དག་པར་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་འདི་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འབྱུང་བས་


DTG086_Page_0390
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལམ་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཅན་ཏེ། དེ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྟ་བ་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤེས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ལམ་ནི་རྣམ་པར་སེལ་བའི་ཐབས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ནི་ལྟ་བས་བྱས་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ལྟ་བ་ལས་གྱུར་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ལྟ་བའི་རྒྱུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་སྨོན་པ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་ལ་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་གཉེན་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ཞི་བའི་རྣམ་པས་མཚན་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་དངོས་པོའི་རྒྱུའི་རྒྱུ་མཚན་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་སྐད་བརྗོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པའི་ལམ་ནི་སྤྲུལ་པའི་ཐབས་ཀྱི་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་མ་བཤིག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཁ་དོག་བཟང་བ་དང་ཁ་དོག་ངན་པའོ། །བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་བསམ་གཏན་ནམ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་པ་ནི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ལས་གྱུར་པས་གཟུགས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་སྟེ། འཕགས་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་རྣམ་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་གི་སྤྲུལ་པའོ། །དགའ་བ་ནི་འབད་པའོ། །མི་དགའ་བ་ནི་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའོ། །གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། མི་མཐུན་པ་ཡིན་ལ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ནི་རྒྱུར་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་


DTG086_Page_0391
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟེ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐབས་སོ། །ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་གདུལ་བར་ལུས་ཀྱི་འཕགས་པའི་རྣམ་པར་གྱུར་པའོ། །རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པར་དམིགས་པའོ། །གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའོ། །འདིར་ཡང་བདག་ཉིད་གཟུགས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ལ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་འདུ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཕན་ཚུན་གྱི་འདུ་ཤེས་རོ་གཅིག་པ་ཐོབ་པས་གཟུགས་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཐར་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ན་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བདེ་བར་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བདེ་བར་གནས་པའོ། །དེའི་ལམ་ནི་ཐབས་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ཐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་བཤད་པ་ནི་དེ་མཐོང་བས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དེ་བསྟན་པས་ཐར་པ་དང་མཐུན་པར་གནས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ཐར་པ་དང་མཐུན་པར་གནས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཞི་བར་གནས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། གཅིག་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཐབས་རྣམ་པ་དགུ་ལའོ། །སྤོང་བའི་ལམ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བའི་ཐབས་ལའོ། །བར་ཆད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལམ་གཅིག་ཡིན་ན་ཡང་བདེན་པ་བཞིའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་གཞི་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ལམ་རྣམ་པ་དྲུག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཡང་དག་


DTG086_Page_0392
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལམ་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ཡིན་ན་ཡང་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ད་ནི་དེ་ལ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་དང་འདི་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང་།གང་ཞིག་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བའི་རང་བྱུང་དང༌། གང་གི་དོན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གསུམ་མོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ་རང་བཞིན་དང་གྲངས་ནི་དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དྲི་མ་མེད་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལས་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ལས་དགོངས་པ་ཡིན་པས་དེ་དང་འདི་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡུམ་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྦྱོར་བ་པོ་མེད་པར་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྨྲ་བར་མི་རིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་ཏེ་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་ཕུལ་བས་སོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མགོན་དང་བཅས་ཤིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱི་མགོན་དང་ལྡན་པ་ནི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡུམ་འདི་མཉན་པའི་སྣོན་ཡིན་ཞིང་འཛིན་པ་དང་འཆང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྣོད་ཉིད་ཡིན་པར་དམ་པ་རྣམས་


DTG086_Page_0393
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞེད་པ་སྟེ། དེར་བསྔགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་འདས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དང་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བས་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་ཅིང་སྦྱངས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་ཏེ་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་དེ་རྣམས་ལ་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པ་ཕུལ་བས་དང་པོ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ས་བོན་ཐོབ་པའོ། །སྤྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་རྣམས་ལ་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་སྤྱིར་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ཉིད་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་ཅིང་སྦྱངས་པའི་སྦྱོར་བ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྷའི་རིགས། ལུས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཀྱིས་བསྐོར་བ་བྱ་བ་དང༌། དོན་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྟོད་པ་དང་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་བསྟེན་པར་བྱས་པ་དང༌། རས་རིས་ལ་སོགས་པར་གཏོགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མཉེས་པར་བྱས་ཤིང་མཆོད་པ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་བསྙེན་བཀུར་གྱིས་མཉེས་པར་བྱ་བའོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་འདྲི་བ་ནི་ཡིད་གཉིས་སུ་གྱུར་པའི་དོན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་ཞུ་བའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་སྒྲུབ་པ་ནི་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་འདི་ཉིད་ནི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཡུམ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པའི་སྦྱོར་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་བཀུར་སྟི་བྱས་ཤིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་ཅིང་སྦྱངས་པ་དང་།སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང་།ཐེ་ཚོམ་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་དྲི་བ་དང་།སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ་།དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ལྡན་པ་བཞི་པོ་ནི་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིའི་སྣོད་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལེན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལམ་བསྒོམ་པའོ། །གང་གིས་སྔོན་


DTG086_Page_0394
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ཞིང་དེ་རྣམས་ལ་དེས་བཀུར་སྟི་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ཉེ་བར་བསགས་ན་དེས་དེ་རྣམས་ཉིད་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་ཡུམ་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་མ་བསྒྲུབས་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་དེའི་ཚེ་དེས་མངོན་སུམ་དུ་འདུལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ལ་ད་ལྟར་ནི་ཚུལ་དེའམ་རྒྱུད་དེ་ལས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེས་འདུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡུམ་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །ཟ་མ་ཏོག་བཀོད་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སེལ་བས་བཱ་རཱ་ཎ་གནས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྦྱོར་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ་།ཡང་དག་པར་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གནས་པ་ནི་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་མི་སྦྱོར་བ་ཉིད་སྦྱོར་བ་ཡིན་པ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་ཉེ་བར་མ་དམིགས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཟབ་པ་དང་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང་ཚད་མེད་པ་ཉིད་མི་གནས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་དང་རང་བཞིན་དང་རྙོག་པ་མེད་པ་དང༌། མཐའ་མེད་པ་ཉེ་བར་མ་དམིགས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་གྲངས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལྔ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་ཚེགས་ཆེན་པོ་དང་ཡུན་རིང་པོ་དག་གིས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དེ་ལ་སྐྲག་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དུས་དང་མིང་དང་ངེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་སྟེ། དེ་ལ་མི་སྐྲག་པས་ནི་ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་ཅེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཟུང་བའོ། །


DTG086_Page_0395
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ལ་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་འོག་ནས་སྨོས་པའི་ཉེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་སྤོང་བ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདོར་བའོ། །བར་ཆད་མེད་ཅིང་རྒྱུན་མི་ཆད་པའི་རྟག་ཏུ་ཆོས་བསྒོམ་པའི་ཡིད་ཉིད་ཀྱིས་གུས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྒོམ་པའོ། །རང་གི་ཚུལ་ལས་ལྟོས་ནས་ཡང་དག་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བ་ཡིན་ཞིང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གསེར་གྱི་རྟེན་ཉིད་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ཁོ་ནར་གྱུར་ན་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་རྟོགས་པའི་ཆོས་མཐོང་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཉིད་སྔོན་དུ་མ་བྱུང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཉིད་ཡིན་པའོ། །མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ཅིང་འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྨོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཉེ་དང་མྱུར་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གཉིས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་བསྐོར་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པའོ། །འཕེལ་བ་མེད་པ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་ཅིང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མི་མཐོང་བ་ནི་མ་དམིགས་པའོ། །ཆོས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་མིན་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཡང་དག་པར་མི་མཐོང་བ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་སྟེ་།དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་མི་དམིགས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགོག་ཅིང་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པར་རློམ་པ་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་མི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་དང་དེའི་མཚན་མ་དང་།དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ་།གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་


DTG086_Page_0396
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་པ་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པ་ལ་འབྲས་བུ་དང་པོ་མཐོང་བ་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཤེས་པའོ། །དག་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དྲི་མ་མེད་པའོ། །མཚན་ནི་དྲི་བའི་དུས་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པས་ལོ་སྐོར་དུ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔའོ། །སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་སྦྱོར་བ་ལྔ་དང་བཅས་པ་སྟེ། གཞན་དོན་འཕེལ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་འདི་ནི་རིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་།དེ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་གནས་པ་དང༌། དེ་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དེ་དག་གིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཟག་པ་ཉིད་དང༌། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་དང༌། ཚད་མེད་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་འདི་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལས་དང་པོ་པ་ཉིད་ཀྱི་ནི་ཚེགས་ཆེན་པོས་འཐོབ་པོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་བདེ་བླག་ཏུ་ཐོབ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འགྱུར་ཞིང་བར་ཆད་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་ཉེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅིང་འཕེལ་བ་མེད་པ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མིང་དང་གཟུགས་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པས་མཆོག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ལོ་གཅིག་གི་བར་དུ་མངོན་པར་བརྩོན་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ཡིན་


DTG086_Page_0397
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་འདི་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །བདུད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ་།བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་ནི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བགེགས་ཀྱི་ནུས་པ་བསལ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་གཞི་དང་མཇུག་གི་གནས་སྐབས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་རས་ཀྱིས་བཙས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མཛད་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །དོན་ཡང་ཡིན་ལ་ཆེན་པོ་ཡང་ཡིན་པས་ན་དོན་ཆེན་པོ་སྟེ་།རང་གི་དོན་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་ན་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་གཙོ་བོ་ཆེ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །གཞུང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡུམ་འཆང་བ་དང་ཀློག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། བདེ་འགྲོ་དག་དང་ཡང་དག་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དང་མི་འབྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དེ་ཕན་ཆད་ཀྱང་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །ཡུལ་དཔྱད་པ་ནི་ཡུམ་བཤད་པའི་ཕྱིར་འཆད་པ་པོའི་བྱང་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམ་པར་བསྟན་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པའོ། །སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་སྟོན་པ་པོ་མི་ཕྱེད་པ་ཉིད་དོ། །མི་ཕྱེད་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་བསྐྱོད་པ་ཉིད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་ནི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་པའོ། །དམ་བཅས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྫོགས་སོ། །འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་འཛིན་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ནི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཞན་གྱི་དོན་ལེན་པའོ། །ངེས་པར་འཐོབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་ཐོབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བའོ། །དོན་གྱིས་འཕངས་པའི་


DTG086_Page_0398
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ནི་ནུས་པ་བསྐྱེད་པའོ། །དགོངས་པ་ནི་གཟིགས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པ་ནི་ལྷ་དང་ཤེས་རབ་དང་ཆོས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཉེ་བར་གྱུར་པ་ནི་ཉེ་བ་ཉིད་དོ། །ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་ནི་བསྟོད་དང་བཀུར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱ་བ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉེན་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏམ་བརྗོད་པ་ནི་ཡུམ་སྟོན་པའོ། །གྲོགས་མཛད་པ་ནི་མགོན་དང་བཅས་པའི་བྱ་བས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྐྱེད་པའོ། །དགའ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །དེའི་དམ་བཅས་པའི་ཚིག་ལ་རྗེས་སུ་རི་རང་བ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པའི་སྨོན་པའི་ཚིག་ལེའུ་ལ་དགའ་བའོ། །ཆོས་ཟབ་མོ་མངོན་པར་འདོད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉེན་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་མོས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཚང་བར་རྙེད་པ་ནི་ཡམ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་རྙེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྔོན་བཤད་པའི་སྒོམ་པ་པོ་ལ་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསླབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ཡོན་ཏན་བཅུ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ཡིན་ལ་སྦྱོར་བ་པོའི་བར་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉེས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིགས་ཆེན་པོས་འཐོབ་པ་ནི་ཡུམ་ཤེས་པར་རིང་ཞིག་ན་ཐོབ་པའོ། །སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་མྱུར་བ་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མ་མ་དཔྱད་པར་ཡུམ་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་ཤེས་པའོ། །ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ལུས་དང་སེམས་དག་གི་རྣམ་པར་གཡེང་བའོ་།རིག་པ་དང་མ་ཡིན་པ་


DTG086_Page_0399
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་རྒོད་པ་ལ་སོགས་པས་དྲི་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུམ་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དད་པ་མེད་པས་སོ། །རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤངས་ནས་ཐེག་པ་གཞན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐེག་པའི་མཆོག་ཉིད་དང༌། རྟག་ཏུ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་བ་ཉིད་དང༌། གོང་ན་མེད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་ལ་ཉམས་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཉམས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་རྣམ་པ་མང་པོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བུད་མེད་ལ་སོགས་ཡུལ་རྣམ་པ་མང་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡི་གེར་འདྲི་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་གཡེངས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ཡིན་ནོ་།འདིར་བཅུ་ཚན་སྔ་མ་ནི་ཉན་པ་པོ་ཡིན་ལ་བཅུ་ཚན་ཕྱི་མ་ནི་འཆད་པ་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གྲངས་བཞིན་དུ་ཉན་པ་པོ་དང་འཆད་པ་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ཉན་པ་དང་འཆད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་གང་ཡང་རུང་བ་ནི་གཅིག་ཅིག་གོ །དེ་ནི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་དང་མངོན་པར་འབྲེལ་བས་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅུ་ཚན་སྔ་མའི་སྦྱོར་བ་ནི་སྔ་མ་ཉན་པ་པོ་ཡིན་ལ་བཅུ་ཚན་ཕྱི་མའི་སྦྱོར་བ་ལ་ནི་ཕྱིས་སྨོས་པ་འཆད་པ་པོ་ཡིན་པར་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། འདུན་པ་དང་སྙོམ་ལས་ནི་མངོན་པར་འདོད་ན་ཡང་ལེ་ལོ་བྱེད་པའོ། །འདུན་པའི་ཡུལ་ཐ་དད་པ་ནི་ཉན་པ་པོའི་འདུན་པའི་ཡུལ་ལས་འཆད་པ་པོའི་འདུན་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དོ། །འདོད་རྩེན་ཆུང་བ་དང་འདོད་རྩེན་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་ཉན་པ་པོ་དང་འཆད་པ་པོ་དག་ཡུམ་བསྒོམ་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་འདི་དག་ལ་ཉམས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་དག་ནི་ཉན་པ་པོ་དང་འཆད་པ་པོ་དག་འདོད་རྩེན་ཆུང་བ་དང༌། འདོད་རྩེན་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པ་དག་གིས་ཞེས་བཤད་པར་བྱའོ། །དགེ་བ་དང་དགེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་


DTG086_Page_0400
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དང་གཏོང་བ་དང་སེར་སྣ་བྱེད་པ་ནི་དད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཉན་པ་པོའི་ནོར་གཏོང་བ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཆད་པ་པོ་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པའོ། །སྦྱིན་པ་དང་མི་ལེན་པ་ནི་ཉན་པ་པོ་དང་འཆད་པ་པོ་དག་སྟེར་པ་དང་མི་ལེན་པའོ། །མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དང་རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་ཉིད་ནི་ཉན་པ་པོ་དང་འཆད་པ་པོ་དག་གོ །མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་དག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདི་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གྲངས་བཞིན་དུ་གཅིག་པུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་སྔ་མ་སྔ་མ་དག་ནི་འཆད་པ་པོ་ཡིན་ལ་།ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་དག་ནི་ཉན་པ་པོ་ཡིན་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནི་འཆད་པ་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཉིད་ནི་བདག་ཉིད་ནི་འཁོར་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བར་བྱའོ་ཞེས་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ཉིད་དང་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་མ་འབྲེལ་པ་ཉིད་ནི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་སྦྱིན་པ་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་པའོ། །ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་ཙམ་འདོད་པ་དང་དེ་སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པ་ཉིད་ནི་ནོར་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པའོ། །སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཅུ་ཚན་བཞི་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་བཞིའོ། །འོག་ནས་བཤད་པའི་ཉེས་པ་དྲུག་པོ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་མུ་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཉེས་པ་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་གིས་ནི་ཡུམ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པར་རུང་བའི་སེམས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་པོ་རེ་རེ་ཞིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ནི་ཡུམ་གྱི་དབང་གིས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་འཇིགས་པ་མེད་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དང་རྒྱུན་མི་འདྲ་བའི་རྒུད་པའི་འཇིགས་པས་ཡང་དག་པར་ན་མི་འཇིགས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་


DTG086_Page_0401
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞིའམ་གྲངས་མེད་པའོ། །སེམས་བསྡུས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་སེམས་སོ། །སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ནི་དེ་ལས་གོ་བཟློག་པའོ། །སེམས་མི་ཟད་པའི་རྣམ་པ་ནི་གཞལ་བྱ་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་སེམས་སོ། །སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སེམས་སོ། །སེམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་དང་གྲངས་དང་ཚད་དག་གིས་གཞལ་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཡོ་བ་དང་མི་གཡོ་བ་ནི་རང་གི་ཡུལ་ལ་སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ནི་གཡོ་བའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སེམས་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་ནི་སྔར་བཤད་པའི་གཡོ་བ་དང་མི་གཡོ་བ་དག་སྟོང་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་པའོ། །དེ་གཞན་ལ་བསྟན་ཅིང་བཏགས་པ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྣམ་པར་འཇིག་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་མི་དམིགས་པའི་ཤེས་པའི་བར་གྱི་རྣམ་པས་དེ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུའོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་སྔར་བཤད་པ་རྣམས་མཚོན་ཅིང་ཤེས་པས་ན་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་རྟེན་མེད་པ་དང་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ་གསུམ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་


DTG086_Page_0402
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་མི་འདོགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་མ་ཉམས་པའོ། །འདུ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པའི་སྤྱོད་ལམ་བཞིའི་རྣམ་པའོ། །གུས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བར་དོན་གཅིག་གོ །བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པས་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ནི་གདུལ་བྱའི་དབང་གིས་སོ། །མ་མཐོང་བའི་དོན་སྟོན་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་མཐོང་བ་སྟོན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཞི་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འགོག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་


DTG086_Page_0403
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་དང་གཞལ་དུ་མེད་པ་དང༌། བགྲང་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཡུམ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། དེ་འཕགས་པ་རྣམས་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །སྐྱེས་བུ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚད་མ་ལ་མཁས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའམ། རྣལ་འབྱོར་བའི་རང་རིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡུལ་དང་དུས་ཀྱིས་ཆོད་པའི་དངོས་པོ་ཕྲ་མོ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ལུགས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་མམ། དེའི་ཕྱེད་དམ་དེ་དག་ཀྱང་ཉུང་བས་མྱུར་བར་ཡང་དག་པར་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་གསུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་བྲི་བ་མེད་པ་ཉིད་དང་གང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དབང་གིས་བསགས་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་བྲི་བ་མེད་པ་དང་གང་བ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་སྙད་དུ་བྱས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མི་དམིགས་པ་དག་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་བསགས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་དག་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་གཞན་པ་དག་ནི་ཡུམ་ཤེས་པ་ལ་


DTG086_Page_0404
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་པ་ཡིན་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། སྨོན་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་དང་འཚམ་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཞེན་པའི་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པ་ལ་ཡང་མ་ཞེན་པ་སྟེ། འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་དེ་ཡང་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་བདག་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གོ །འདིས་ཅི་ཞིག་ནི་མཚོན་འདིའི་ཁྱད་པར་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ཇི་ལྟར་ན་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དུ་བསྟན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བཅུ་དྲུག་པོའི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཀྱི་རེ་རེ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཚན་ཉིད་བཞི་བཞི་ཡིན་ལ་ལམ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སངས་རྒྱས་དག་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་སྔར་གསུངས་པ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་ཞུགས་ཤིང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐབས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་པའི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདིར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་བརྗོད་པར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་གཞན་དུ་ན་ཁྱད་པར་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་སྔར་བཤད་པ་ལས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཁྱད་པར་དང་བྲལ་བ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བཤད་


DTG086_Page_0405
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེ་ན། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལས་མིག་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཞིང་སོགས་པའི་སྒྲས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། གོ་སླ་བའི་ཕྱིར་དང་ལུང་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ལས་གྲགས་པའི་ཕྱིར་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་སྔར་མ་བཤད་པས་སོ། །མཚམས་བཅད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རྣམས་ལས་ཐ་དད་པར་བྱས་པའི་བདེན་པ་བཞིའོ། །བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བྱེད་པ་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཕན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་ཕན་པ་དང་ཚེ་འདིའི་བདེ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་པོའི་དང༌། འཇིག་རྟེན་འདི་པའི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཏེ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་ཞུགས་པའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་སྒོམ་པ་པོ་ལ་སྟེར་བའོ། །རྒྱུ་དེས་ན་ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཏན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལམ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལས་ཟློག་པར་བྱེད་པ་མ་འོངས་པ་ན་ཕན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བའོ། །འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཁོར་བ་དང་ཞི་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའོ། །རང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་ངེས་པར་ལེགས་པ་དང་མངོན་པར་མཐོ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །གཞན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་


DTG086_Page_0406
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཤིན་ཏུ་བསླབས་པས་ཕ་རོལ་གྱི་དོན་ལ་འབད་པ་མེད་པར་འཇུག་པའོ། །ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བདུན་པོ་འདི་རྣམས་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་ཞུགས་པའི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་དུས་ལས་མི་འདའ་བའི་རིམ་གྱིས་ཐོགས་པ་མེད་པར་གཞན་གྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་སྟོན་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་ན་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་སྟེ། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཉིད་ནི་གཅིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེའི་འབྲས་བུའི་རྟགས་གནས་ངན་ལེན་གྱི་མཚན་མ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་མཚན་མ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ངག་འཁྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའིའོ། །འདོད་ཆགས་དང་འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལམ་དག་གིས་བསྡུས་པ་དག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདི་རྣམས་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་རྟགས་དང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག་ནི་དབེན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་མེད་པ་ལ་


DTG086_Page_0407
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ས་བརྒྱད་པར་གཏོགས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པ་ནི་ངེས་པར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དུ་མི་ལྟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་མཆོག་དང་རབ་དང་ཐུ་བོ་དང༌། རབ་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཞུང་གི་སྒོ་ནས་ངོམས་པ་མེད་པ་ཉིད་སློབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་སྔར་བཤད་པ་སྟེ། དེས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པའི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་དེ་ལ་དམིགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པའི་སྒྲ་མི་ཚངས་པ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་པའི་རང་གི་བསྟན་བཅོས་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ལས་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། དེའི་བསྟན་བཅོས་དང་འགལ་བའི་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་སྟོན་པའི་ཡུམ་ཉན་པ་དང༌། གཞུང་འཛིན་པ་དང་མི་བརྗེད་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་ནི་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དང་འགལ་བའི་ཤེས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཚད་མ་དང་འགལ་བར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པ་མི་དམིགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པས་གཞི་མེད་པ་སྟེ། རྟེན་མེད་པའོ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་མེད་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་


DTG086_Page_0408
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་རིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཚུལ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ལས་ཐ་དད་པར་བཤད་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་མེད་པས་སྦྱོར་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནར་མི་འཐད་པས་སྦྱོར་བ་དག་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པ་ནི་བདག་མེད་པའོ། །དེས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མཁས་པ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཤེས་པའི་རྣམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཐུག་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་སོ། །རང་གི་རྒྱུད་ལ་བསྐྱེད་པ་ནི་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣལ་འབྱོར་བའི་སེམས་ལ་ངེས་པར་བསྐྱེད་པ་སྟེ་དེ་ལ་མཁས་པའོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པ་རྟོགས་པ་འདི་ལ་སྟེ། དེའི་སྦྱོར་བ་ཤེས་པའི་སྐབས་སུ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་པར་རྒྱལ་བ་རྣམས་འདོད་ཅིང་བཤད་དེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བླང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བཞེད་དོ། །གཞན་དུ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པ་རང་བཞིན་གྱི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་ནི་གདུལ་བྱའི་རྒྱུ་ལ་ལམ་བསྐྱེད་པར་ངེས་པ་མེད་པ་ཡིན་ལ། འདིར་ངེས་པ་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པར་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །སངས་རྒྱས་


DTG086_Page_0409
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཁས་པའི་ཚིག་ལེ་འུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་དད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའོ། །ཁྱད་པར་ཅན་དབང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ནི་དབང་པོའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་པ་དད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གྲངས་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །སྦྱིན་པ་ནི་གཏོང་བའོ། །བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དགེ་བ་འདོད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་དང་བྱ་བ་མ་དམིགས་པ་ལའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཐབས་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་མཁས་པའོ། །ཅི་ཐབས་མཁས་པ་ཡོད་པ་ཁོ་ནས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེ་ན་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་ཙམ་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་པས་དད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣོ་ཞིང་གསལ་བ་ཆེན་པོས་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་གོང་ནས་གོང་དུ་བསླབས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་སླ་བར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་དེ་དག་ཉིད་དུ་རྟུལ་པོས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆུང་དུས་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་ཞིང་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་དང་དེ་དག་ཉིད་ལས་སྨོས་པས་ཡང་དག་པར་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐབས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པས་དེ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་


DTG086_Page_0410
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ། འདིར་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའི་བྱེ་བྲག་གིས་བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་སྟོན་པ་ཡིན་ལ། དེ་བས་ན་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོས་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བར་སྟོན་པས། དེ་ལས་གཞན་པའི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་མ་སྨོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེའི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུ་ཉིད་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བྱ་བ་ནི་གཞན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆུབ་གཉིས་པོ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་གོ་བཟློག་པར་བསྟན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་པ་ཡིན་ནོ། །དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་འགྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ངན་པ་མེད་པ་དང༌། ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་དོན་བསམ་པ་ཉིད་དག་དང༌། ང་རྒྱལ་བཅོམ་པ་ཉིད་དང་མངོན་པར་འཚེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མཉམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ལྔ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་དང་མའི་སེམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོར་རྟོགས་པ་ནི་མདོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབྱེ་བ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའོ། །མི་དགེ་བ་ནི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དགེ་བ་ནི་དེ་ལས་གོ་བཟློག་པ་ལ་ཉམས་པ་དང༌། །ལེན་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤང་བ་དང་བླང་བའི་དབང་གིས་གཞན་རྣམས་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། དགེ་བ་ལ་གནས་པ་དག་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དག་ནི་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་རང་དང་གཞན་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་གཞན་དག་ལ་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པའོ། །བསྔགས་པ་སྨྲ་བ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པ་གཉིས་ཡིན་པས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །སྦྱར་བར་བྱ་བ་དང་སྦྱོར་བ་པོ་དང༌། དེའི་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པར་ན་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན་པས་དེའི་


DTG086_Page_0411
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དེ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ཤིང་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ནི་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འདི་རྣམས་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་རེ་རེ་ཞིང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དྲོ་བར་རྟོགས་པ་ཆུང་ངུའི་ནི་མཉམ་པ་དང་བྱམས་པའི་སེམས་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་གཞན་ལ་འཚེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲིང་གིས་ནི་ཕན་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་གསུམ་གྱིས་མ་འོངས་པའི་གཞན་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོའི་ནི་ཕ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་དེའི་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མ་དག་ཏུ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོར་གཏོགས་པ་ཆུང་ངུའི་ནི་བདག་དང་གཞན་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གཞན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུད་ལས་ལྡོག་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲིང་གིས་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་དང་གཞན་གནས་པས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྒྱུ་ལ་སྦྱོར་བར་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོའི་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམ་གཉིས་བསྒོམས་པ་ལས་བདག་དང་གཞན་ཞུགས་པས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་སྤང་བའི་བསམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟོད་པ་ནི་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་བཤད་དེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་བར་གྱིས་དེ་ལྟར་གཞན་རྣམས་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཤད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་དུ་མར་གཟུང་བར་


DTG086_Page_0412
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཞན་རྣམས་ཁྱད་པར་མེད་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་དམ་བཅས་པའི་ཚིག་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མངོན་པ་ལས་ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཡིན་པ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ནི་རང་གི་དོན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པ་ཡིན་ལ། །འདིར་ནི་རང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པའི་རབ་དང་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་དག་སྲིད་པས་འདི་དང་དེ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་ཅེ་ན། རྣམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པ་དང་ལམ་དང་གཞི་ཐམས་ཅད་ནི་སྔར་བཤད་པའོ། །དེ་རྣམས་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་བྱེ་བྲག་གིས་བསམ་གཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་སུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་བཤད་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཤད་པ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དེ། གསུམ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་གསུངས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདིར་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་གི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་པའོ། །དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཅན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་


DTG086_Page_0413
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་མ་རྟོགས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གསུམ་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་དང༌། རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་དང༌། མཐར་གྱིས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདིར་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་ནི་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྒོམ་པ་ནི་གོམས་པའོ། །དེ་གོང་ནས་གོང་གི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་ལས་གྱུར་པའི་རབ་ཀྱི་མཐའ་སྟེ། རྒྱུ་དེས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དེ། རྣམ་པ་ཀུན་དུའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ནི་སྔར་བཤད་པའོ། །དེས་བསྡུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཟབ་པ་མེད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པའོ། །ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ན་ཅིག་ཅར་སྐྱེ་བ་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤེས་པ་གཅིག་ལ་སྐྱེ་བ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་པོར་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཉིས་ལ་ནི་དེ་མེད་པས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པས་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་དང༌། རྒྱུན་དང་ལྡན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་


DTG086_Page_0414
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ཡང་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཉི་ཤུའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ཡི་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མའི་རྣམ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་ན་དོན་གྱི་བྱ་བ་ནུས་པའི་ངོ་བོ་མེད་པས་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པ་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་དགེ་བ་ཟད་ཅིང་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བ་འཕེལ་བས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྟན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཐུས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །འདི་དག་ཉིད་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བསྐྱེད་པའི་ཡན་ལག་ཡང་དག་པ་སྟེ་ཡང་དག་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་འདི་མ་ཆགས་པའོ། །མི་དགེ་བ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་དགེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ནའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ནི་ལྕི་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྨོན་ལམ་མེད་པས་འདུལ་བར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལ་མངོན་པར་


DTG086_Page_0415
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་ཡུལ་གྱི་ཉེས་དམིགས་མ་མཐོང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྨེ་ཤ་ཅན་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་སྡིག་པའི་རྒྱུ་ཉ་ལ་སོགས་པ་གསོད་ཅིང་འཆི་བའི་རྒྱུར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བདག་མེད་པའི་བསམ་པ་ཡོད་པས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལྔར་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་ཏུ་མི་བྱ་བར་ཏེ། དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་དག་གི་གནས་པ་སྟེ། སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་སོ་སོར་བཀག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པ་ནི་རྟེན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་ཞིག་རྟོགས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་འདིའི་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སྒྲའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ནི་དེ་ལས་འབྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུའི་ཚོགས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ན། བདུད་དང་བདུད་ཀྱི་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་རལ་གྲི་དང་མདའ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ཡིན་པས་རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས་ལ་གཡུལ་འགྱེད་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱམས་པས་སམ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་མ་དམིགས་པས་བགེགས་ཉེ་བར་ཞི་བ་


DTG086_Page_0416
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་རྒྱུད་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་བྱས་པའི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དང་གྱ་ནོམ་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པའི་ཆོས་ནི་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ཐོབ་པས་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ངེས་པར་ཐོབ་པ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ས་གསུམ་ལ་རང་གི་ས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟེ། ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གནས་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་དང་བཅས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མངོན་དུ་གྱུར་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་ངུ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བའི་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བའམ་ལུས་བཙོང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་པའི་ཐབས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཞན་གྱི་མི་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་གཞན་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཞེས་རྟོགས་པ་ལ། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་འདུ་ཤེས་ལས་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་ཚོགས་པ་ལས་འབྲས་སྐྱེ་བར། །རྗེས་སུ་དཔོག་པ་གང་ཡིན་པ། །དོན་གཞན་ལ་ནི་མི་ལྟོས་ཕྱིར། །དེ་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་འཚམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་དཔག་པས་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0417
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པ་འདི་རྣམས་ནི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པས་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པ་དང་འབྲེལ་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གོམས་པར་བྱས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་པ་གང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྣམས་ལས་ཕྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྗེས་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དེས་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པའི་རང་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སོ། །སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་མཚན་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཉེ་བར་བཏགས་པའི་དགོངས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ལ་ཡང་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་ནི་ཐོས་པའི་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ནི་ལམ་དེའི་བསམ་གཏན་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཐ་སྙད་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་དང་མཐུན་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ངེས་པ་ཡིན་ལ་བཅོས་མ་ནི་ངེས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ནི་སེམས་ཅན་འདུལ་བའི་དགོས་པའི་དབང་མ་རྟོགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བྱའི་དོན་དུ་ཡང་རྟོགས་པའི་དོན་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ན་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མི་མངའ་བའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་འདྲ་བ་ཡིན་པས་ཉེ་བར་བཏགས་ནས་ཤེས་པའི་སྐད་


DTG086_Page_0418
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིག་མའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་བའི་རྒྱུད་ལས་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པ་ནི་སྒོམ་པ་པོའི་རང་རིག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཏེ། ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཇི་ལྟར་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྒོམ་པ་པོ་ལས་གཞན་པ་དག་གིས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་མི་འཐད་དེ། རང་གི་རིག་པ་ནི་གཞན་གྱི་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མང་དུ་ཡོད་ན་ཡང་དང་པོ་ཁྱད་པར་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཟབ་མོ་ཡིན་ནོ། ཟབ་མོ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཟབ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་བཀག་པའོ། །སྟོང་པ་དང་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཅིག་པར་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཟུགས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྐུར་པ་བཏབ་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བཅས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དགག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། དེ་བཞིན་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྒྲོ་འདོགས་


DTG086_Page_0419
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་སྐུར་པའི་མཐའ་ཅན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་དག་ནི་འཇིག་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལས་གྲོལ་ཞིང་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟབ་མོ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པས། ཟབ་མོ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འོག་ནས་བཤད་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་ཅིང་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། ངེས་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་དང༌། ཚིག་དང་ངག་དང་ཡི་གེ་དང་དབྱངས་ཀྱི་ཡི་གེའི་བདག་ཉིད་ཅན་བསྒོམ་པ་དེའི་ཚེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་ངེས་པར་མཐོང་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སོགས་པ་སྐབས་གསུམ་དུ་གསུངས་པའི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་དོན་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དག་ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང་འཇལ་བ་དང་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་ཚིག་གསུམ་བཤད་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་དེའི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་གཞི་དང་མཇུག་རྣམས་སུ་སྔར་བཤད་པ་དེའི་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། འཇལ་བ་དང་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གསུམ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་དམིགས་


DTG086_Page_0420
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་ལ་དམིགས་པས་ན་ཡང་དང་ཡང་དུ་དེ་རྣམས་ཉིད་ལ་དམིགས་པས་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ནི་གྲངས་མེད་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་མཐའ་ཡས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པ་ནི་དེ་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུན་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བཤད་མ་ཐག་པའི་རིམ་པས་དོན་དམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུའི་གཉེན་པོའི་དབྱེ་བ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པའི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲངས་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པས་དགུ་དག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་སྟེ། དགུ་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་དགུ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་དོན་མང་པོ་ལ་དམིགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རམ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་རྣམ་པ་དགུ་ཉིད་ཡིན་པར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་དོགས་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པའི་ལན་བཏབ་པ་ནི་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དེ་དང་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་སོ། །རྣམ་པ་རེ་རེའི་དབང་དུ་མཛད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ནས་ཉེ་བར་གཟུང་སྟེ། གྲངས་དང་ཚད་དང་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་ཀྱང་རྟོགས་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཆགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཚད་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་སྐྱེ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་


DTG086_Page_0421
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་སྐྱེ་བར་བརྗོད་པས་བྱེ་བྲག་མང་བ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་དགུ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་མི་འཐད་དོ་ཞེན་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕྱེད་སྔ་མ་རྣམ་པར་འགྲེལ་ཏེ། གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་བསྟན་པ་རྣམས་ཏེ་དེ་དང་དེར་སྨོས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་ཡང་དག་པའི་དོན་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དམ་པའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པར་མི་འཐད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་ན་ཇི་ལྟར་གྲགས་པའི་དོན་དུ་མི་རུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྙན་དང་གས་སྦྱར་བ་དང་འདྲ་བར་སྒྲ་དགོད་པ་ཙམ་དུ་སྦྱར་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་བརྫུན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་བས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་ལས་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། ཟབ་མོ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བ་བྱེད་པར་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་དོན་གཅིག་ཏུ་སྟེ་དོན་གྱི་དབྱེ་བ་གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གཅིག་པ་ནི་དོན་གཅིག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱར་ཞིང་ངེས་པར་ལྡན་པའི་ལྡོག་པའི་དབྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ལྟོས་པས་རྒྱུ་དེ་ལས་ཉེ་བར་སྐྱེད་པའི་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟེ། གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་གཅིག་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྣང་བ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དབྱེ་བ་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་ཡང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་དོན་སྣ་ཚོགས་པ་དང་རབ་ཏུ་སྦྱར་པའི་ལྡོག་པ་ལ་


DTG086_Page_0422
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟོས་པའི་ལས་ཉེ་བར་སྐྱེད་པའི་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱེད་འོག་མ་བཤད་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ཁྱབ་པའི་ཐུགས་རྗེ་དེའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པ་ནི་ཆ་འདྲ་བའི་ངོ་བོའོ། །དེ་ནི་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ཡང་དག་པའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྟོན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་བཤད་ཅིང་བསྟན་པ་ནི་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་སོ། །བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་མ་རིག་པས་ཁྱབ་པ་རྣམས་གཞུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཞེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སེམས་ཅན་བཞུགས་པའི་ཚུལ་མཁྱེན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དགོངས་སོ། །རྒྱུ་དེ་བས་ན་མང་པོ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གྲངས་མེད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཡོད་ན་ཇི་ལྟར་ན་དེའི་འབྲས་བུ་གྲངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ན་དེ་ལྟར་ན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བརྫུན་དུ་གསུངས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་


DTG086_Page_0423
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་རྣམས་གཞུག་པའི་ཚུལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་ན་དེ་ལྟར་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཡང༌། ཉེ་བར་གནོད་ཕྱིར་ཡང་དག་པར། །གང་ཞིག་སྨྲས་གྱུར་དེ་ཉིད་བརྫུན། །བདེན་དང་བདེན་མིན་དོན་ཅི་ཡིན། །གཞན་དོན་བྱེད་གང་དེ་བདེན་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། འོན་ཏེ་ཡང་དག་པར་རང་བཞིན་ཡོད་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བསྒོམ་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་ལ་ནི་གཞན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་ལྟར་ན་ཡང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་མེད་པར་རྟོག་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དང༌། དེ་བསྒོམ་པའི་སེམས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་པོའི་བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །གོམས་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གུས་པ་དང་བཅས་པ་དང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་དུས་རིང་མོར་བསླབས་སུ་ཟིན་ན་ཡང་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་མི་རིགས་ཏེ། མེད་པ་ལ་མེད་པར་གོམས་པ་ནི་མིའི་རྭ་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ཉིད་དུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བྱར་མི་འཐད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཅི་ཡང་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ། གང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་བྱར་མེད་པ་དང་རྣམ་པ་གང་གིས་ཀྱང་མེད་པ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་སྐྱེ་བོ་བློ་དམན་པ་དག་གི་ངོར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཡིན་ཞིང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་འཐད་པའི་རབ་ཀྱི་མཐའ་མི་ཤེས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ངོར་དོགས་པ་བསུ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ལེའུར་


DTG086_Page_0424
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱས་པའི་དོན་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ན་དེ་ཉིད་དང༌། གཞན་ཉིད་དང༌། གཉི་ག་དང༌། གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་དང༌། བྱེ་བྲག་མེད་པ་དང༌། གཉི་ག་དང༌། གཉི་ག་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་ནུས་པ་ནི་ཅི། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡང་དག་པར་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །རྒྱུའི་ཁྱད་པར་དེ་དག་གིས་ན་གང་གི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ཏེ། རྒྱུས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག་སྔར་བཤད་པ་དག་ལས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འབྲལ་བ་དང་སྐྱེ་བར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྒོམ་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བསྒོམ་པ་ཕུལ་དུ་གྱུར་པར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་བཤད་པ་ལ་ནི། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པར་ནུས་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། དོན་དམ་པར་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལ་ཡང་ཡང་དག་པར་ན་བསྒོམ་པ་དང༌། དེའི་དོན་གྱི་བྱ་བས་ཀྱང༌། ཉོན་མོངས་པ་བསྩལ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་བདེན་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་བསྒོམ་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གློ་བུར་པ་ཡིན་པས་ན་སྔར་བཤད་པའི་ཉེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར།


DTG086_Page_0425
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་གསལ་བས་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་འགག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རྣམ་འགྲེལ་མཛད་པས་ཀྱང༌། དེ་བས་ཡང་དག་ཡང་དག་མིན། །ཤིན་ཏུ་བསྒོམ་ཞིང་གང་གང་ཡིན། །བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ནི་རྫོགས་པ་ན། །དེ་གསལ་མི་རྟོག་བློའི་འབྲས་བུ། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོས་པ་དང་བསྒོམ་པ་དག་ནི་དོན་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། གལ་ཏེ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་དོན་མཐོང་འགྱུར་ན་བསྒོམ་པ་དོན་མེད་འགྱུར། །གལ་ཏེ་མ་ཐོས་པར་ཡང་སྒོམ་འཇུག་འགྱུར་ན་བསྟེན་པ་དོན་མེད་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་པས་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པས་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་རྣམས་ལ་འབད་པར་བྱའོ། །མ་གྲུབ་པས་ཅི་ཡང་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པ་མ་གྲུབ་ན་བྱང་ཆུབ་མི་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་དེས་དོན་གྱི་བྱ་བ་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པས་ཡང་སྔ་མའི་ཕྱེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མེད་པར་དོགས་པ་བསུ་བ་ནི་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ་རེ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མར་གྱུར་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པའི་སེམས་རེ་རེའམ། མང་པོ་ཅིག་ཅར་འདུས་པའམ། རིམ་གྱིས་འབྱུང་བའི་སེམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བརྟག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་རེ་རེས་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པའི་སེམས་རེ་རེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དོན་མཐའ་དག་ཅེས་བྱ་བ་སྔར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་གཅིག་ལ་ཡུལ་དུ་མ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་གསལ་བ་ནི་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་པར་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔ་མ་དང་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པར་སྣང་བའི་སེམས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདོད་


DTG086_Page_0426
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་པོ། །གང་དུ་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པར་སྣང་བ་སེམས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་མང་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ་དུས་གཅིག་གི་ཚེ་རྟོག་པ་དུ་མ་མི་སྐྱེ་བས་སོ། །ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཡང་འདི་ནི་རྟོག་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འགའ་ཞིག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལུང་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་རེ་རེ་བའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མང་པོ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་འགྲེལ་མཛད་པས་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པོ་དུས་གཅིག་མིན། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟག་པ་གསུམ་ལ་གསལ་བ་ནི་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བཤད་པའི་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་མང་པོ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་པར་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་སྔ་མ་དང་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་རྟོགས་ཤིང་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པའི་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་དེས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སེམས་དེ་རང་གི་ངང་གིས་བྱུང་མ་ཐག་གི་རྗེས་ཐོགས་ལ་འཇིག་ཅིང་ཉམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་པ་ཡིན་ལ་དེའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དེས་ན་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་ལ་གཅིག་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དེ་བས་ན་ཁྱད་པར་ཅན་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེར་སྣང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས། ཇི་ལྟར་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ཏེ། མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་


DTG086_Page_0427
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པའི་སེམས་འདུས་པ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་འདུས་པ་ཡང་མེད་དེ། འདི་ནི་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟག་པ་གསུམ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲུབ་པའི་མཐའ་སྨྲ་བས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །མར་མེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཡང་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་ཅི་རེ་རེ་ནས་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་ཕྱིས་སམ་འོན་ཏེ་ཕྲད་ནས་སྙིང་པོ་ཚིག་པ་ཡིན་ཞེས་བརྟག་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མེ་ལྕེ་ནི་མར་མེའི་མེ་ལྕེའོ། །སྙིང་པོ་ནི་གྲགས་པར་ཟད་དོ། །འདི་དག་ཕྲད་པའི་སྐད་ཅིག་ནི་འདུས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དང་པོ་སྲེག་པར་ནུས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེག་པར་ནུས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་མེད་པར་མེ་ལྕེ་ནི་སྲེག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡིན་ལ་སྙིང་པོ་ནི་བསྲེག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་ཅི་རིགས་པ་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། གང་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང་བསྲེག་པར་བྱ་བ་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་དག་ནི་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང་བསྲེག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་དག་གི་རང་གི་རྒྱུས་ཞེས་བྱ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་སྐད་ཅིག་མས་དེ་དག་ཕན་ཚུན་གྱི་སྒོ་ནས་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པའི་དབང་གིས་དུས་མཉམ་དུ་སྟེ། དུས་མཚུངས་པར་གྱུར་པའི་ཕྲད་པའི་བསྐྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་ཕྲད་པ་བསྐྱེད་པ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐུན་མོང་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུར་བྱས་པ་དུས་མཉམ་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དུས་མཚུངས་པར་འབྱུང་བའི་བ་ལང་གི་རྭ་དང་འདྲ་བས་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་སྲེག་པར་བྱེད་


DTG086_Page_0428
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་བསྲེག་པར་བྱ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་གནས་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནུས་པ་ཡིན་ཕྱིར་ཏེ་གང་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་དེ་དག་སྐྱེ་བ་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའམ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་མ་ཡིན་པར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང་བསྲེག་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །རྟག་ཏུ་ཡོད་པར་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་མེད་པར་འབྱུང་བར་ཁས་ལེན་པ་ན་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་མེད་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་ཡོད་པའམ་མེད་པར་འགྱུར། །དངོས་པོ་རྣམས་ནི་རེས་འགའ་ཞིག །འབྱུང་བ་ལྟོས་པ་ལས་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའམ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འབྱུང་བ་མེད་དེ་གང་གི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་མེད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་འབྱུང་བར་ཁས་ལེན་ན་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ལ་དེའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་སྐྱེ་ན་རྟག་ཏུ་ཡོད་པས་ན་རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་མ་མ་ཞིག་པས་སོ། །མེད་པ་ཡང་ནུས་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་ཚིག་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་ནི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་དང་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ཕྲད་པ་ཁོ་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྙིང་པོ་ཚིག་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་རེ་རེས་ཡིན་པར་མི་རུང་བ་དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་འདི་དང་རྐྱེན་འདི་ལས་སྐྱེ་བས་འདིའི་རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་ཡིན་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེས་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་ནི་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང་བསྲེག་པར་བྱ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །


DTG086_Page_0429
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་གཉི་ག་ཕྲད་ཅིང་འདུས་པའི་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྲད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་སྐྱེད་པར་རུང་བ་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་གཉིས་ཀ་ཕྲད་དུ་རུང་བའི་སྐད་ཅིག་མ་དེ་ལ་ལྟོས་ཤིང་རྒྱུར་བྱས་ནས་མ་བརྟགས་ན་གཅིག་ཏུ་ཉམས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། དེའི་རྒྱུས་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་དེས་དྲངས་ཤིང་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཐུ་ཁྱད་པར་ཅན་སྲེག་ཏུ་རུང་བ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་གྱི་རིས་མི་མཐུན་པ་གཞན་དག་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་དུ་སྙིང་པོ་བསྲེག་པ་བསྐྱེད་པར་རུང་བའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་མེད་པ་ཞིག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་མ་རང་གི་ངང་གིས་འཇིག་ན་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོའི་མཚན་ཉིད་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གང་དུས་མཉམ་དུ་སྲང་མདའི་མཐོ་དམན་དང་འདྲ་བ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མེ་ཡི་འབྲས་བུ་དུ་བ་སྟེ། །འབྲས་བུའི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་འཇུག་ཕྱིར། །དེ་མེད་པར་ཡང་དེ་ཡོད་ན། །རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ལས་འདས་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དག་གིས་མེ་ལྕེ་དང་སྙིང་པོ་དག་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གང་གི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་དག་པར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་མི་རུང་བ་དེ་ལ་ཡིད་བརྟན་དུ་རུང་བ་མེད་དེ་དེའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དེ་རྗེས་སུ་སྦྱར་བར་འདོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །གཞན་དུ་ན་དེའི་ཕྱོགས་ལ་སྣ་ཚོགས་རྒྱུ་མེད་པའམ་རྒྱུ་མ་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་འགྲེལ་མཛད་པས། ཐམས་ཅད་ནུས་པ་མེད་ཅེ་ན། །ས་བོན་སོགས་ནི་མྱུག་སོགས་ལ། །ནུས་མཐོང་གལ་ཏེ་དེ་ཀུན་རྫོབ། །འདོད་ན་ཇི་ལྟ་དེ་ལྟར་ཟད། །ཅེས་གང་བཤད་པ་དང༌། དབུ་མའི་རྒྱན་ལས། དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་ནི། །རིག་པའི་ལམ་


DTG086_Page_0430
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་རྗེས་འབྲང་བར། །གཞན་དག་འདོད་པ་སེལ་བར་བྱེད། །དེའི་ཕྱིར་རྒོལ་ངན་གནས་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དཔེས་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་མར་མེའི་དཔེའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་པ་གཉིས་ཀྱིས་གང་ཡུལ་གཅིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་མར་མེར་གཏོགས་པ་སྲེག་པ་ལའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་སྟོན་པའོ། །དེ་ལྷུར་ལེན་པ་ནི་དེ་གཙོ་བོར་གྱུར་པས་མར་མེའི་དཔེའི་ཚུལ་དུ་རིག་པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དངོས་པོ་ཚད་ཡོད་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སེམས་རྒྱུར་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་རྐྱེན་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུར་བྱས་ནས་སོ། །སྣང་བའི་དོན་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཡུལ་ལོ། །དེས་ན་དབེན་པ་ནི་ལྷག་པར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཏེ། དེའི་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་དེའི་གཉེན་པོར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱིས་འབྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རྟོགས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་ན་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པར་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དབུ་མའི་རྒྱན་ལས། ཆོས་ལ་བདག་མེད་མཁས་པ་ནི། །རང་བཞིན་མེད་པ་གོམས་བྱས་པས། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་སྤོང༌། །ཞེས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་དང༌། ཡང་དེ་ཉིད་ལས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ནི། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ན་མ་བཟློག་པས། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་བྱང་སོགས། །རྣམ་པར་གཞག་པ་འཁྲུག་པ་མེད། །


DTG086_Page_0431
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེས་གང་བཤད་པ་དང༌། དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་ཀྱང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཡི་སྒྲིབ་པ་དང༌། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན། །དེར་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཟད་ནས་ནི་གྲོལ་བར་འདོད། །ཅེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མར་མེའི་དཔེས་ཡང་དག་པར་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མི་རུང་བས་བྱང་ཆུབ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ། གཞན་དག་ཏུ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་དོན་རྣམ་པ་བརྒྱད་གསུངས་པ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྒོམས་པས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བའོ། །དོན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་སྐྱེད་པ་ནི་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་དག་གིས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མི་འཐད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྔར་ཉེ་བར་བསྟན་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་པོའི་ཤེས་པ་ཟབ་པ་ཉིད་ནི་འོག་ནས་བཤད་པའི་དོན་བདུན་ཅར་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་དངོས་པོ་མེད་པར་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཡང་དག་པར་ན་འགག་པར་མི་འཐད་པས་འགག་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་དག་ལ་གོམས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་མེད་པས་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་མི་འཐད་


DTG086_Page_0432
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་སྟེ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཟུང་བའོ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་པས་དེའི་ཤེས་པ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་གཞན་དག་ཉམས་སུ་ལེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སྣང་བས་གཉིས་སུ་མེད་པར་ཤེས་པ་མིན་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཉིད། འཐོབ་པ་མི་འཇིགས་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། སེམས་མ་ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་དོན་ནི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཤེས་པ་ཟབ་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པས་ཚུ་རོལ་མཐོང་བས་ནི་འདིར་དད་པ་ཁོ་ན་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །གང་གིས་འདྲེན་པའི་ངེས་འབྱུང་བའི། །དད་པ་གཞོན་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་དད་པའི་རྗེས་འབྲང་ཉིད། །བློ་ལྡན་མི་ཡིས་བརྟེན་པར་གྱིས། །དད་པ་མེད་པའི་མི་རྣམས་ལ། །དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་སྟེ། །ས་བོན་མེ་ཡིས་ཚིག་པ་ལ། །མྱུ་གུ་སྔོན་པོ་ཇི་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་ཞེས་


DTG086_Page_0433
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱི་དོན་གྱི་འཁོར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་སྲིད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་པའི་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལམ་གྱི་འབྲས་བུར་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ནི་སྣང་བརྙན་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་སེམས་ཙམ་ཉིད་གང་ཡིན་པས་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ལ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ལྷག་པར་མོས་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་ནཱ་ག་རྫུ་ནའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས། མྱ་ངན་འདས་མཐའ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་འཁོར་བའི་མཐའ་ཡིན་ཏེ། །དེ་གཉིས་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ནི། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀླན་ཀ་ཡིན་ལ། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པར་ཟད། །ཅེས་བྱ་བའི་བཤད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་མདོ་སྡེའི་གཞུང་ལུགས་ལའོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུ་མེད་པར་འཇིག་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རལ་གྲིས་བསྣུན་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་དུ་ཟིན་ན་ཡང་དེ་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྲོག་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ངང་གིས་འཇིག་པ་ཡིན་ལ། གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་ཀྱང༌། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ལས་ལས་སྐྱེས། །ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རང་གི་ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ལུང་ཡིན་པས་དོན་དམ་པར་དེའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་སྲོག་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་གསོད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རང་གི་ལས་ཀྱིས་སྤྲུལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྲོག་བཅད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་པས་ན་སུས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། མ་བླངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡུལ་མེད་པས་དེ་དགག་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སུའི་ཡང་བུད་མེད་གང་གིས་ཀྱང་བླངས་པ་མེད་


DTG086_Page_0434
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུན་ལ་འཇུག་པ་ན་སྲོག་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བའི་དངོས་པོ་ལུས་ལ་སོགས་པ་གཡོ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་རལ་གྲི་ལ་སོགས་པས་སྐྱེད་པ་ལ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་བདག་གིས་བསད་དོ། །འདིའི་རྫས་སམ་བུད་མེད་བདག་གིས་བླངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་དུ་དམ་བཅས་པ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་ལ་ལ་ཞིག་ལ་ལན་འགའ་ཞིག་ཏུ་བུད་མེད་འགའ་ཞིག་མཐོང་བས་ནུ་མ་སྲ་ཞིང་མཁྲང་ལ་རྒྱས་པ་མཉེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཕྲད་པ་ན་འཁྱུད་པ་ལ་སོགས་པས་ཉམས་པས་རྩ་བའི་ལྟུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་མི་དགེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དེའི་མོད་ལ་དགེ་འདུན་ལ་འཆབ་པ་མེད་པས་དེ་ལ་མཐོལ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་དགེ་སློང་ཉིད་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་འདྲའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་གི་ཕྱོགས་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་འཇིག་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལས་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བྱེད་པ་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ། །ཡང་ན་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བ་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པ་དགེ་སློང་དེའི་གནས་སྐབས་སུ་འཇོག་པ་དེ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དེ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་དོན་གྱི་སྲོག་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གང་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་བདག་གིས་རལ་གྲི་ལ་སོགས་པས་བསད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0435
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་དབང་གིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་མ་ཉམས་པ་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་ལྷག་པར་མ་མོས་པ་རྣམས་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འཇོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལན་ཡིན་ལ་དེ་དང་དེ་ཕྱོགས་གཞན་ལས་གསུངས་པ་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འདིར་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཐམས་ཅད་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། སོ་སོར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཇི་སྲིད་དེ་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་བྱང་ཆུབ་པའི་བར་དུ་མི་དགེ་བ་སྤངས་ལ་ངེས་པར་དགེ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །སྟོང་ཉིད་དོན་ནི་མི་ཤེས་པར། །ཐོས་པ་རྣམས་ལ་འཇུག་བྱེད་ཅིང༌། །གང་དག་བསོད་ནམས་མི་བྱེད་པ། །སྐྱེས་བུ་ཐ་ཤལ་དེ་དག་བརླག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་བཤད་པ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་བསྡུས་པའི་ལན་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་གཞན་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྨི་ལམ་སེམས་ནི་གཉིད་ཀྱིས་ཉམས། །ཞེས་བྱ་བ་གང་གི་ཕྱིར་གཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ལེ་ལོའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྒྲིབ་པར་བཤད་པས་ཉམས་ཤིང་མི་གསལ་བར་གྱུར་པའི་སེམས་ནི་རྒྱུ་དེས་རྨི་ལམ་སྟེ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དང་འབྲས་བུ་འདྲ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིད་མ་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་དང་མཚུངས་པ་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །གལ་ཏེ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་སེམས་གསལ་བར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་གཉིད་མ་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་དང་འདྲ་བར་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁུ་བ་བྱུང་བ་དང་འདྲ་བར་དེ་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མཉམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དཔེ་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་རྨི་ལམ་གྱི་དཔེ་ནི་གཉིད་མ་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལན་གྱི་རྣམ་པ་གཞན་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་


DTG086_Page_0436
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིད་མ་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་དེ་དང་འདྲ་བར་རྨི་ལམ་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་སྤྱད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྨི་ལམ་དུ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་སད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ལྡང་བའི་གནས་སྐབས་སོ། །ཐོལ་ལེ་བྱས་སོ་ལེགས་པ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགའ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སེམས་ནི་དེའི་ཕྱི་མར་གྱུར་པའི་སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གསོས་ནི་འཕེལ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། །དེ་ཡོངས་སུ་གསོས་པ་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་བར་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་དཔེ་མ་གྲུབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་དཔེ་གཉིད་མ་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པའི་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དེའི་ཡུལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ནི་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ཡིན་ཏེ། བར་ཆད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཟུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ལས་ནི་བདུད་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་ལ་དེ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པས་བདག་མེད་པར་བསྒོམ་པ་གོམས་པར་བྱས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་པས་གང་དུ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་ལམ་ལས་གྲུབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཏོང་བ་དང་གཏོང་བ་ཆེན་པོ་དང་ཤིན་ཏུ་གཏོང་བ་ལ་གོམས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་མེད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་


DTG086_Page_0437
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་གོམས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲི་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲིས་པའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྒྲ་རྣམས་ལས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ་རྣམ་གྲངས་བཅུ་ཡིན་པ། དེའི་ཡུལ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ནི་གང་བདག་ཉིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ནི་རིགས་པ་དང་མི་རིགས་པའི་དུས་ཤེས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ལམ་རྣམ་པ་བཅུ་ལ་བྱང་བའོ། །འདིའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་དོན་གྱིས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་རྣམ་པས་རྣམ་པའི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡིན་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་འདི་རྣམ་པ་མ་ལུས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་དོ་གཞན་དག་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་རྣམ་པར་བཞག་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལ་ལ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་གཞུང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་སྣང་བ་མདོར་བཤད་པ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་བྱས་པ་ལས་སྐབས་བཞི་པའི་འགྲེལ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སྐབས་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0438
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་དུ་འབད་པ་མེད་པར་དྲན་པ་མེད་པ་དེར་ནི་འབད་པས་བསམ་པར་བྱའི་གཞན་དག་ཏུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ལ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པའི་རིམ་གྱིས་གང་དུ་རྩོལ་བ་མེད་པ་དེར་ནི་རྩོལ་བ་དོར་བར་བྱ་ལ། གང་དུ་དེ་མེད་པ་དེར་ནི་རྩོལ་བ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྐབས་རྣམ་པ་བཞིའི་དོན་བསྒོམས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལམ་དང་གཞིའི་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པར་བཤད་པའི་རིམ་གྱིས་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཡང་དེ་ལས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལམ་དང་གཞི་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ལས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་རྟོགས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་པ་སྟེ། རྩོལ་བ་དང་མི་རྩོལ་བ་དག་གི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྒོམས་པས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་དང་པོར་རྟགས་ལ་སོགས་པ་བཤད་པའི་རྒྱུ་གོ་སླ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གུས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པས་བདག་མེད་པའི་ལམ་བསྒོམས་པ་ན་ཉུང་ཟད་ཙམ་གྱི་རབ་ཀྱི་མཐུས་གཉིད་མ་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པར་མཐོང་བར་མ་ཟད་ཀྱི་གཞན་དུ་ན་གཉིད་ཀྱིས་ཉམས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བློ་རབ་མཆོག་ཡོད་པས་ལམ་གཞན་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་


DTG086_Page_0439
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་སེམས་ལས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ཐ་མི་དད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཡང་བས་རང་དང་གཞན་གྱི་སྒྲུབ་པ་དང་འཚམ་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་དམན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྨད་དེ། སྤོང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམྱལ་བ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་སེམས་དག་པས་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པ་ཡིན་ལ། དེ་དྲན་པས་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་པ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་སེམས་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲོང་ཁྱེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐབས་མཁས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་བསླབས་པས་ནུས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྫོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལ་བརྩོན་པ་ཉིད་བདུད་ཀྱིས་བགྲོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བརྟེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་དུ་རྟག་པ་དང་བདག་ལ་སོགས་པ་དག་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཕྱི་དང་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཚར་བཅད་པས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་དོན་དང་གཞུང་གི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེའི་དོན་ལ་སློབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བསམ་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིའོ། །རྟགས་


DTG086_Page_0440
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་མཚན་མ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདིར་ཞུམ་པའི་སེམས་ནི་གཟུང་བར་བྱ། །རྒོད་པ་ཡང་ནི་ཞི་བར་བྱ། །ཞེས་སྨོས་པས་བསྒོམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཞུམ་པའི་སེམས་ནི་སྣང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གིས་རྒོད་པ་ལ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མི་སྡུག་པ་དང༌། དབུགས་བགྲང་བ་དྲན་པའི་བསམ་གཏན་དག་གིས་བཟློག་པར་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པར་སྐྱེས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་གྲངས་དེ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་ནི་ཡིད་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཆོག་གོ །དཔེར་མཛད་ནས་ནི་རྣམ་མང་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ཏོག་དང་སྤོས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྔ་མ་སྔ་མ་ལ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་ཕན་ཚུན་དཔེར་མཛད་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་རྣམ་པར་འཕེལ་བའི་རིམ་གྱིས་བསོད་ནམས་འཕེལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །གླིང་བཞི་པ་དང་ཉི་ཟླ་དང༌། །རི་རབ་དང་ནི་འདོད་ལྷ་དང༌། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་ལ་ནི། །སྟོང་ནི་སྤྱི་ཕུད་ཡིན་པར་འདོད། །དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གཉིས་པ། །བར་མའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཡིན་ནོ། །དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གསུམ་སྟེ། །མཉམ་དུ་འཛིན་ཅིང་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་བས་དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་འཛམ་བུའི་གླིང་སྨོས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པས་འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་པོ་དང༌། ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད་དང༌། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང༌། ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ན་སེམས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་དང་ལྡན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དུ་


DTG086_Page_0441
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་པའོ། །མི་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་བཟོད་པ་ནི་སྲེད་པ་སྟེ་དེ་ཐོབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་མི་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའོ། །ཁྱད་པར་ཅན་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་དང༌། །གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཅུ་སྟེ། དེ་དག་ཐོབ་པའོ། །ལྷའི་རིས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་པར་རྟོགས་པར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་འགྲོའོ། །བདུད་ཐམས་ཅད་ནི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པས་ནུས་པ་མེད་པར་བྱས་པས་སོ། །སྟོན་པ་དང་འདྲ་བའི་སྐྱེ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །དེ་དང་མཚུངས་པར་གནས་པ་ནི་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །ཡང་བསོད་ནམས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་དང་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་བདག་མེད་པས་ཟིན་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་འཇོམས་པའོ། །འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་སེམས་སྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་དེའི་སེམས་མི་སྐྱེད་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་རྟོག་པ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །དེ་རབ་ཏུ་མི་སྐྱེད་པ་ནི་ཤེས་བྱ་རང་གི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེའི་ཀུན་བསྡུས་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཁོངས་སུ་


DTG086_Page_0442
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདུས་པའོ། །དེའི་ཤེས་པ་ནི་རྟོགས་པའོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་དག་གོ །དེ་ཐོས་པ་ནི་རབ་ཏུ་རྙེད་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བས་ཐག་ཉེ་བའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་འཕེལ་བས་རྣམ་པར་སྤེལ་བའོ། །བཤད་མ་ཐག་པའི་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་མཐར་ཕྱིན་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པས་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་ནི་མཐར་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། དེའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྫོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི། ད་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ནུས་པས་སོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རིམ་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྙིང་རྗེ་དང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་དེའི་དབང་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེས་ན་དེའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་དབང་གིས་གཞན་གྱི་དོན་ལས་མི་ལྡོག་པས་བདག་མེད་པ་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ན་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་བསྒྲུབ་པས་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་ནི་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་དུ་བརྟན་པོར་འགྱུར་བ་


DTG086_Page_0443
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་འདོར་བའོ། །སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་ནི་གླིང་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གླིང་བཞི་པ་ནི་གླིང་བཞི་པ་དང་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་དང་སྟོང་གཉིས་པ་དང༌། སྟོང་གསུམ་ནི་སྔར་བཤད་པའོ། །དེ་དག་དཔེར་མཛད་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེ་བསོད་ནམས་མང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་སོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི། ལུགས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པ་བཟུང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་ཡོད་པ་སྲིད་ན་དངོས་པོ་སྲང་ཚད་ཀྱིས་གཞལ་བར་ནུས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་མས་གཞལ་བར་མི་ནུས་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཚད་མར་བྱས་ནས་གཞལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདིར་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་གླིང་བཞི་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གླིང་བཞི་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་གསུམ་པ་སྟེ། སྟོང་དང་སྟོང་གཉིས་པ་དང་སྟོང་གསུམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སོ། །དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་རྣམས་སོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཐའ་ཡས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་སོ་སོར་རེ་རེ་ནས་དཔེ་སྟེ་ཆ་འདྲ་བར་མཛད་ནས་དེ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་ཚད་ལས་འདས་པའི་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲངས་མེད་པའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྒྱུས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ལས་གྱུར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་


DTG086_Page_0444
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལས་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་བརྟན་པའི་རྒྱུ་ཅན་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དེ། དེའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པས་ཞེས་བྱ་བར་བཤད་དོ། བཤད་མ་ཐག་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སེམས་རྒྱུན་གྱིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་གནས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་དག་ཏུ་ནི་འདུལ་བའི་དབང་གིས་འཚེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་དོན་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། དེའི་ཕྱོགས་སུ་ལྟུང་བར་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་དུ་ན་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པའི་སེམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཡང་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་མཛད་པས། འཚེ་བ་མེད་དང་ཡང་དག་དོན། །ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ལོག་གིས། །འབད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མི་ཟློག་སྟེ། །བློ་ནི་དེའི་ཕྱོགས་འཛིན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟགས་དང་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང༌། ངེས་པ་དང་སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པ་ནི་འདིར་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པར་བཤད་ལ། དེ་ནི་རྟགས་ལ་སོགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇུག་པ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་འཇུག་པ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ཡིན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྡོག་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པ་དང་ཞི་བར་ལྟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ལེན་པ་དང་དོར་བའི་སྒོ་ནས་བཟུང་བ་སྟེ། དམིགས་པར་བྱ་བ་དག་གོ །དེ་ལྟར་ན་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁོ་ན་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་དངོས་པོ་དང་མ་འབྲེལ་བར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྱིའི་ཡུལ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་པ་ལ་སོགས་པས་སྦྱར་བའི་ཤ་ཟ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་ཡུལ་དང་འབྲེལ་བ་ཉིད་ནི་མི་འཐད་པ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། །ཕྱིའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱིའི་ངོ་བོ་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0445
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རང་བཞིན་གྱི་རང་གི་རྣམ་པར་འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྫུན་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པས་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དག་སྟེ། བརྫུན་པའི་ཡུལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་དག་གི་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྫས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་འཛིན་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་འགྲེལ་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེས་བུ་རྫས་དང་བཏགས་པར་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པ་དང་ཐ་སྙད་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་རྟེན་ཅན་ནི་དེ་ལ་གནས་པའི་འཛིན་པ་དག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་གང་གི་ཚེ་དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དེ་དག་གི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོར་གྱུར་ཅིང་དམིགས་པར་གཏོགས་པའི་གཟུང་བའི་དོན་དག་སྟེ། འོག་ནས་བཤད་པའི་ཡུལ་དག་ཇི་ལྟར་དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གང་གི་ཚེ་གཟུང་བའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཕྱིའི་གཟུང་བ་ཉིད་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་དག་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་དེས་ན་དེའི་ཚེ་གང་གི་འཛིན་པར་འདོད་ཅེས་སྔ་མ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིའི་གཟུང་བའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་ཉིད་མི་འཐད་པས་འཛིན་པའི་ངོ་བོས་སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང་བཏགས་པར་ཡོད་པ་དག་གིས་དབེན་ཞིང་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་ཞེས་བྱ་བ་དམིགས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཏགས་པའི་སྲིད་པ་དང་ཞི་བར་ལྟུང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གེགས་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རེ་ཞིག་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་ལ་ལྟ་སྨོས་


DTG086_Page_0446
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་ཅི་དགོས། ཕྱི་རོལ་སྨྲ་བའི་ཚུལ་ལ་ཡང༌། །ཐ་དད་དུས་སུ་བཟུང་བ་ན། །ཇི་ལྟར་ཡིན་སྙམ་རིགས་ཤེས་པས། །ཤེས་པའི་རྣམ་པ་གཏོང་ནུས་པའི། །རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པས། བཤད་མ་ཐག་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་ནི་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་དབེན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་དབེན་པས་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ན། དེ་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་བླང་བར་བྱ་བའི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །ས་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ས་བདུན་པའི་བར་དུ་རིགས་པ་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བརྙན་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་དམིགས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དམིགས་པ་དེ་ལ་དམིགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་ནི་སྲིད་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་མཐོང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་གང་བླང་བར་བྱ་བ་དང་དོར་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དྲི་མ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ལམ་གྱི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་


DTG086_Page_0447
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྣམས་ནི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་རྟོགས་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའོ། །སྔར་བཤད་པའི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དམན་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམན་ཞིང་གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་དེས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ས་བརྒྱད་ཡིན་ལ་དེ་རྣམས་ཐག་བསྲིང་བར་བྱེད་པ་ནི་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང་མཐུན་པར་སྤྲུལ་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་དབང་གིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུ་སྟོན་པ་སྟེ། དེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ལས་ཏེ། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་ལེགས་པ་དང་མངོན་པར་མཐོ་བ་བསྒྲུབ་པའི་ལས་རྣམས་སོ། །དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་དད་པ་ལ་སོགས་པས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་སྔར་བཤད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ལ་དགོད་པའི་བྱ་བ་ཉིད་འབྲས་བུ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཤད་པ་ཉིད་ནི་གསལ་བ་ཡིན་པས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བཤད་དོ། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ནི་འཇུག་པའི་ཡུལ་ལ་གནས་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བསམ་གཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེས་སྤང་བར་བྱ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྲིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྡོག་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི། འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་གི་ནང་ནས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཏུ་ལྷུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟུང་བ་དེ་ནི་ཉེས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ལྟ་བའི་ཉེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལྡོག་པར་བྱའོ་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་


DTG086_Page_0448
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་མེད་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་དམན་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་རྒྱུས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། སེམས་མི་འགོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་དེ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དག་པས་བདག་གིས་བྱས་པ་མེད་པའོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་ནི་ཡུལ་ལ་སོགས་པས་ཆོད་པའི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇོམས་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཡིན་ཞིང༌། སྒྲུབ་པའི་ལམ་མ་ཚང་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཐབས་ཀྱིས་སྤོང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གདམས་ངག་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་རང་ཉིད་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཉན་ཐོས་གཅིག་ལ་གཅིག་གི་གདམས་ངག་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་ཉིད་དེ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་མཁྱེན་པས་ཁྲིད་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་ཀྱི་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་སྟེ། དེ་ལ་མི་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་མེད་པ་ཡིན་པས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་ལོག་པ་ཡིན་ཏེ། ཆེད་དུ་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མེད་པའོ། །གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ཡོད་པས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་འབའ་ཞིག་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཉི་ཚེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་སྟེ། བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པའི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་ཡོད་པས། འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ཐ་དད་ཉིད་ཀྱིས་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མ་རིག་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཏེ། དེ་རྣམས་མ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གནས་པ་དང་འགྲོ་བ་མི་ཤེས་པ་སྟེ། གདུལ་བྱའི་ཡུལ་དུ་འགྲོ་བ་མི་ཤེས་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་སྡུད་


DTG086_Page_0449
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་འོག་ཏུ་གང་འཇུག་ཏུ་འགྲོ་ཞིང་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དེ་ལ་དྲང་བའི་ལམ་མེད་པས་ཡོན་པོའི་ལམ་གྱིས་འགྲོ་བ་ནི་འདིར་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ལ་ཡང་དང་ནི་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་གོ་བཟློག་པ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཡིན་པས་རྒྱུན་གྱིས་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་དེས་སྤང་བར་བྱའོ། །འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྟེ། སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས། འཛིན་པ་དང་ཐར་པ་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལེན་པ་དང་འདོར་བའོ། །ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་བློས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པ་འཇོག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་སེམས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པས་ཁམས་གསུམ་ཅར་དང་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ལྟ་བས་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་རྣམས་གཅིག་ཏུ་དམིགས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་ནི་གནས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །དེས་གནས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པའོ། །དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ཆགས་པས་སོ། །ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པ་ལའོ། །རྫས་སུ་ཡོད་པ་


DTG086_Page_0450
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དུའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་ཆགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མངོན་པར་མ་ཆགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆགས་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གཅིག་པར་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་གི་བློ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་སྟེ། དེས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ཐོགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པར་མི་དམིགས་པར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་མི་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། ཡང་གང་གི་ཚེ་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དང་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ། །བཤད་མ་ཐག་པའི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བསམ་གཏན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེད་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི། ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བྱའི་


DTG086_Page_0451
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དབང་གིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟེ། ཆེད་དུ་བྱ་བ་འབྱུང་བ་ལས་མ་འདས་པས་སོ། །ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་གསུམ་མ་ཐོབ་པའོ། །ལམ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡོངས་སུ་རྒྱལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་བདག་གིར་བྱས་པ་ལས་རང་གི་མངོན་པར་འདོད་པའི་ལམ་མེད་པས། ཞེས་བྱ་བ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པའི་ལམ་མེད་པས་ལམ་གཞན་ལ་ལམ་མ་ཡིན་པར་ངེས་པར་འཛིན་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་ལས་ཐ་དད་པའི་ལམ་ལ་ལམ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོས་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡོད་པས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའོ། །བར་ཆད་མེད་པ་དང་ཅིག་ཤོས་སུ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པས་དངོས་པོ་མཐའ་དག་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ལྡན་པ་སྟེ། དབྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་སྟེ། དབྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་དབྱེ་བ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པའི་བྱ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྟེན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་གནས་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གནས་མེད་པར་གནས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་གདམས་ངག་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་དབང་གིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་འཇིག་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་མེད་དེ། འདོད་པའི་ཡུལ་མི་དམིགས་པས་འདོད་པས་འདོད་པ་མེད་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བས་རྒྱུ་མེད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་


DTG086_Page_0452
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །སེར་སྣ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏོང་བ་མེད་པ་ལ་གོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་དངོས་པོ་དམིགས་པ་ནི་རྫས་གཅིག་ལ་མངོན་པར་འདོད་པའི་མི་དང་བདུད་དང་དགྲ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་དུ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་ཡོད་པའོ། །དང་གི་སྒྲ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བཏགས་པའི་དངོས་པོ་སྐྱེས་བུ་ཡོད་པར་བཏགས་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །གཉེན་པོ་མ་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འདིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྨོས་པས་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་པར་ལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་རྟོག་འདི་དག་རང་ཉིད་ནི། །མ་རིག་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོགས། །གང་ཕྱིར་རང་གི་རྣམ་པ་ནི། །ཕྱིའི་ངོ་བོར་སྒྲོ་བཏགས་འཇུག །ཅེས་སྨོས་པས་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མ་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་སྔར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་མུ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་མུ་དང་པོ་ནི་གང་གཟུང་བའི་རྣམ་པའི་ཡུལ་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པ་འཛིན་པའི་རྣམ་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གཞན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་རྣམ་པ་དེ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རིགས་ཉིད་ཡིན་ལ་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱི་མ་སྟོང་པར་བྱེད་པ་ནི་རེ་ཞིག་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པས་རིགས་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཉེན་པོ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་དུས་ཀྱི་རིགས་སོ། །རིགས་ཉིད་ཡིན་ལ་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་གྱུར་པའི་རིགས་སོ། །ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་རེ་ཞིག་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ།


DTG086_Page_0453
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་གྱུར་པའི་ཡང་དག་པའི་དམིགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའོ། །དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའོ། །ཕྱོགས་འདིས་ལྷག་མ་རྣམས་དཔག་པར་བྱའོ། །འབྲས་བུ་འདོད་པའི་སྐྱེ་བོ་ནི་དང་པོར་རྒྱུ་ཚོལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་འཆད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་སྔ་མ་བཀོད་པས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དོ། །གཞན་དག་ལ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཐོབ་པས་སོ། །རབ་ཏུ་འགོད་པ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པ་ནི་རྒྱུ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཁོ་ནར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་རོ། །དེ་དག་ལ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལའོ། །ཡང་དག་པའི་ཚིག་དང་དོན་ནི་བཅོས་མའི་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ལམ་དེ་དང་སྒོ་དེ་དང་མན་ངག་དེ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པ་སོ་སོར་གཏོད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཡུལ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རང་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་ལས་ཏེ་བདག་ཉིད་ལས་ཆེས་མང་པོའི་གུས་པ་ལ་སོགས་པའམ་མང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་བསོད་ནམས་ཏེ། སེམས་ཀྱི་དག་བྱེད་དེ་ཉིད་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་


DTG086_Page_0454
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ནོ། །གང་གི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དྲི་མ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡིན་པ་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་དེ་དག་གི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་གང་གི་ཚེ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད། །དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བའི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ནི་སྔར་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །ཅི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཟག་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཡང་དག་པར་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཟད་པ་མེད་དོ། །ཞེས་མཁྱེན་པ་དེའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། ཡང་གང་གི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཞེས་མཁྱེན་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འདིར་ཤེས་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་བྱ་ནི་གཟུང་བ་མ་ལུས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གེགས་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་གློ་བུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་ཤེས་པའི་དྲི་མའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ནི། ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་ན་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་མ་གཏོགས་པར་ནི་དེ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ལས་བཤད་པས། ཆོས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ལ་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་རྟེན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འགག་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ན་ཟད་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་འགོག་པ་མཁྱེན་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་


DTG086_Page_0455
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟག་པ་མེད་པ་ལ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆ་ཤས་ཅན་དང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ནི་གྲགས་པར་ཟད་དོ། །དངོས་པོའི་ཆོས་འདི་དག་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ཚད་མ་སྟེ་གཅིག་དང་དུ་མའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་དང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ཐོག་མ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བ་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་འཐད་པའི་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ། མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའི་པདྨ་བཞིན་དུ་འགག་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་འགོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་མཁྱེན་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྔར་བཤད་པའི་དྲི་མ་རྣམས་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་གང་གི་ཚེ་མིར་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་ལས་སྐུ་གཞན་གྱི་ཡིན་པར་མི་འཐད་དོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མས་འཐད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ནི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མི་འཐད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་ལ་བྱང་ཆུབ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་གང་དག་གིས་དངོས་པོ་འཇིག་པའི་བསམ་པས་དངོས་པོ་ཅན་གྱི་ཉོན་


DTG086_Page_0456
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་པ་རྣམས་འགག་པ་ལ་བསམས་ནས་ཟད་ཅིང་འགག་པ་ལ་ཟད་ཅིང་འགགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་སྟེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཟད་པར་ཤེས་པའོ། །དངོས་པོ་མི་སྐྱེ་བའི་བསམ་པས་དངོས་པོ་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསམས་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞིང་སྐྱེ་བའི་གེགས་བྱེད་པའི་འགོག་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྐྱེའོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་ཅིང་རང་གི་ཚུལ་རྣམ་པར་འཇོག་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནས་ཤེས་པ་དེ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དག་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་དེ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་རྣམས་ལ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིག་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མས་འཐད་པའི་རང་གི་ལུང་སྟོན་པས་རྟག་པའི་ལུང་ལ་མི་རྟག་པའི་ལུང་ལྟ་བུའམ། སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་ལ་ཡང་དག་པའི་ཆུར་ཤེས་པ་དང་འདྲ་བར་དེའི་ལུང་མི་འཐད་པར། འཕགས་པ་བྱམས་པས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་ནས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་མ་མེད་པའི་སྲིད་པར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེས་རིགས་པ་བདག་གིར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་ཅིང་སླར་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། འགོག་པ་མེད་པ་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞིང་ལྡོག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་པ་ལ་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རིགས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་


DTG086_Page_0457
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ངོ་བོའོ། །ཅི་ཞིག་ཟད་པ་ནི་འགོག་པའོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་སྐྱེ་མེད་རྣམ་པ་ཅི་ཞིག་འཐོབ། ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཅི་ཞིག་སྐྱེད་དེ་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ལོག་ན་དེ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྡོག་པར་ཡིན་ན་དེ་ཡང་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཚད་མས་འཐད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོས་དྲངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་དང་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ནི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ཤེས་པས་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་པས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་རྣམས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ལྡོག་པར་བྱ་བར་ནུས། དེ་ལྡོག་པས་ཀྱང་དེ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་ཇི་ལྟར་ལྡོག་སྟེ། རྒྱུ་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་ལྡོག་པ་ནི་གང་ན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པས། འཕགས་པ་བྱམས་པའི་དགོངས་པ་བཤད་པས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་སྐྱེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ནི་ཟད་པ་ཡིན་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བའི་གེགས་བྱེད་པ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་མེད་པས་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ལ་འདི་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་འདོད་ལ། དེ་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དེ་རྣམ་པར་དཔྱད་ཅིང་བརྟག་བཟོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། དངོས་པོ་ལ་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལ་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་སྐྱེས་པ་ནི་ཅི་ཞིག་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0458
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅི་ཞིག་བག་ཆགས་གང་ལས་འབྱུང་བ་ནི་འགགས། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་མ་སྐྱེས་པ་ནི་ཅི་ཞིག་སྐྱེས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་ལམ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་འདིས་ན་ཁོ་བོ་ཅག་གི་གཞུང་ལུགས་ཁོ་ན་ཁས་བླང་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་བདག་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཁོ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པར་རིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟེན་པར་གྱིས་ཤིག་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ། འཕགས་པ་བྱམས་པའི་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཁས་བླངས་ནས་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་མེད་པའི་ཉེས་པ་བསལ་བར་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་གཞུང་བོར་ཏེ། ཆོས་ཡང་དག་པར་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་ན་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་བདག་གིར་བྱེད་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྔར་བཤད་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ལ་དེ་རྣམས་སྤངས་པས་འགོག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ངོ་མཚར་གྱི་གནས་ཡིན་པ་ནི་ངོ་མཚར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་འདི་ལྟར་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་ཁས་ལེན་ན་ཤེས་བྱ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བ་ལ་ཡང་སྒྲིབ་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཟད་ཅིང་འགོག་པར་སྟོན་པ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་རྩིས་ཏེ། འདི་ནི་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་འཕགས་པ་བྱམས་པས་དགོངས་སོ། །ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་པའི་ཐབས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་བདག་མེད་པ་བསྟན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་བླ་མའི་མན་


DTG086_Page_0459
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངག་མདོར་བསྡུས་ཏེ། བསྟན་པས་འཇུག་པའི་སྒོ་ནས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་མ་སྨོས་པའི་དོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དབེན་པའི་བདག་གིས་སྟོང་པའི་ལྟ་བའི་བྱང་ཆུབ་མི་འཐད་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་ཡོད་པར་ལྟ་བའི་བྱང་ཆུབ་མི་འཐད་པར་གནས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་བདག་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་དག་པར་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དྲ་བ་ཡང་དག་པར་སླར་ཡང་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་སྤོང་ངོ་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་བུར་ཞེས་རྟོག་པ་ལ། སྐྱེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་པའི་མུ་སྟེགས་པ་ཁ་ཅིག་རྟག་པ་དང་བདག་དང་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་དང་མ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོར་སྨྲ་ལ། དེ་རྣམས་ནི་རང་ཉིད་མར་མེའི་མེ་ལྕེ་དང་འདྲ་བར་རྟག་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དེ་ནི་ཁས་མི་ལེན་གྱི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་ཁ་ཅིག་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གསོ་བ་དང་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྨྲ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་ངོ་བོ་དག་གཅིག་པར་མི་སྲིད་ཅིང་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཁས་བླང་བར་མི་བྱ་སྟེ། གང་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པས་སྟོང་པ་ནི། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་རི་བོང་གི་རྭ་དང་འདྲ་བར་རྟག་པ་དང་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ལ་རྟག་པ་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་བདག་གི་རྟེན་ཡིན་པས་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ལ་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩེ་མོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་སེལ་བར་བྱེད་པའི་རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་ལ་སོགས་པས་བསྒོམ་པ་རྩོམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བདག་ནི་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཕྱི་རོལ་པའི་སངས་རྒྱས་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་སྟོང་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བསྒོམ་ཞིང་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་བདག་ཏུ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་བོར་ལ། དེས་དབེན་པའི་བདག་གིས་སྟོང་པའི་ཕུང་པོ་ལ་


DTG086_Page_0460
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཙམ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཡང་དག་པར་དམིགས་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཡང་དག་པར་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཡིན་པར་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྟེན་ལ་དམིགས་ཏེ། དེའི་རྗེས་ལ་དེ་བསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྔོན་པོ་དང་དེའི་བློ་དག་ལྷན་ཅིག་དམིགས་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་བྱ་ནང་གི་ཡིན་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་སྔོན་པོ་དང་དེའི་བློ་དག་ཅེས་བྱ་བ་སྔོན་པོ་དང་ཅིག་ཤོས་དག་ཀྱང་ཤ་ཟ་ཡིན་སྙམ་པའམ་ཀ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་སྔོན་པོ་དང་བློ་དག་ནི་དེ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བརྟགས་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའམ་རྣམ་པ་མེད་པར་དམིགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པར་ངེས་པ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཟླ་བ་གཉིས་པ་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་གྲུབ་སྟེ། མི་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲུབ་པའི་མཐས་དེའི་སྒྲུབ་པའི་ཡུལ་ལ་སོགས་པའི་ངེས་པ་ནི་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་རྨི་ལམ་དུ་སྲིད་པས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་སེམས་ཤིང་ཤ་ཟའམ་ཀ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིའི་དོན་ནི་བེམས་པོ་ཡིན་ཏེ་སྣང་བར་མི་རུང་བས་དེ་མེད་དོ་ཞེས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་དམིགས་པ་ན་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་མ་བོར་བས་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོལ་མེད་པ་ན། དེ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པ་ཡིན་ན་ཡང་སྐྱེ་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་གོམས་པ་དང་དེའི་བག་ཆགས་ཡོད་པས་རང་གི་སེམས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་ཡུལ་དུ་དམིགས་པ་མི་འཐད་པས་དེ་ལ་ཆགས་པ་རྣམ་པར་བསལ་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་


DTG086_Page_0461
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོད་པར་རིགས་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཡུལ་ལ་འཛིན་པར་མི་རིགས་སོ། །རྣམ་པ་ཚད་མ་མེད་ཕྱིར་དང༌། །མི་རིགས་ཕྱིར་ན་ཅིག་ཤོས་མིན། །ཞེས་བྱ་བས་བསལ་བས་གཟུང་བ་མེད་ན་འཛིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་ངེས་པར་བསམ་མོ། །དེའི་འོག་ཏུ། འདི་དག་རྣམ་རིག་ཙམ་ཉིད་ཅེས། །དེ་སྙོམ་དུ་ནི་བསམས་ནས་སུ། །ཅི་ཡང་རུང་སྟེ་མདུན་འཇོག་ན། །དེ་ཉིད་ཙམ་ལ་མི་གནས་སོ། །ཞེས་སྨོས་པས་གཟུང་བའི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་སེམས་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པས་མདུན་དུ་རྣམ་པ་བརྟག་པ་ཡང་སེམས་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཡང་འཛིན་པའི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་བསལ་ཞིང་དོར་ཏེ། བློ་ལས་ཉམས་མྱོང་གཞན་མེད་ཅིང༌། །དེ་ཉམས་མྱོང་བ་གཞན་མེད་དེ། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བས། །དེ་ནི་རང་ཉིད་སྣང་བ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་པས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་སྟེ། གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་འབའ་ཞིག་བདག་ལ་སོགས་པའི་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའམ། ཡང་དག་པའི་རིག་པའི་བྱ་བས་སྟོང་པ་ཡང་དག་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ན་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རང་རིག་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་ཅིང་གནས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་ངེས་པར་བྱས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ། དེ་དང་དེ་རྟེན་གང་བྱུང་བ། །རང་གི་ངོ་བོར་དེ་མ་སྐྱེས། །རང་གི་ངོ་བོར་གང་མ་སྐྱེས། །དེ་ལ་སྐྱེས་ཞེས་ཅི་ཞིག་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའི་གྲུབ་པའི་མཐས་དེ་ཡང་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོགས་པའི་དབང་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། རང་རིག་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བསྙོན་པར་མི་ནུས་པ་ཡིན་ན་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོར་མི་འཐད་པས་རང་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ཞིང་ཡང་དག་པར་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཅིག་ཏུ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་


DTG086_Page_0462
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་གཉི་ག་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་མེད་ཅིང་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ་སྙོམ་དུ་བསྒོམས་ཏེ། གང་ཕྱིར་ཡང་དག་ཡང་དག་མིན། །ཤིན་ཏུ་བསྒོམ་པ་གང་གང་ཡིན། །བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ནི་རྫོགས་པས་ན། །དེ་གསལ་མི་རྟོག་བློའི་འབྲས་བུ། །ཞེས་སྨོས་པས། བསྒོམ་པའི་སྟོབས་གྲུབ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་བསྒོམ་པའི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་གནས་སྐབས་སུ། ཁ་ཅིག་ལ་ནོར་བུ་དང་དངུལ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ནོར་བུ་དང་དངུལ་དང་མེ་ལོང་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་ཤེས་པ་གཅིག་དང་དུ་མ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་གསལ་བར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་བའི་མཚན་མ་མཐའ་དག་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་བློ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་མི་འཐད་པས་སོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བའོ། །སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་མི་སླུ་བར་སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པའོ། ཅི་ཞིག་ལྟར་འགའ་ཞིག་གིས་ཀྱང་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྐྱེས་ན་སྤོང་ངོ་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །ད་ནི་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་མ་སྨོས་པའི་དོན་གྱིས་འཕགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྡོག་པར་ཁས་མི་ལེན་པར་གཞན་དག་གིས་གཉེན་པོའི་ལམ་བསྒོམས་པས་ཆོས་དེ་རྣམ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤང་བའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་རྫས་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་ངོ་བོ་ལ་ཁྱད་པར་གང་གིས་ཀྱང་འཕེལ་བ་དང་འབྲི་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་ཏེ། རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་དང་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་ལ་གྲགས་པའི་དཔེ་ཡིན་པ་དེ་སྨྲས་པ་ནི། དེ་ལ་ནམ་མཁའ་བསྒྲིབས་པ་མེད་པ་


DTG086_Page_0463
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་དང་འདྲ་བར་གསོག་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱི་འཐད་པ་དང་རྫས་སུ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྫས་མེད་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་འཛིན་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་མུ་སྟེགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་རྫས་དང་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པའི་ཕྱོགས་ལྟར་ན་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ནམ་མཁའ་ཇི་ལྟར་འཛིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེད་དུ་མེད་པ་སྟེ། གཞལ་དུ་མེད་པ་དང༌། སྤང་དུ་མེད་པ་དང་བསལ་དུ་མེད་པར་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་འཛིན་ཅིང་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་བདག་གིར་བྱེད་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འཛིན་པ་ཉིད་དེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་སྐྱེ་བ་ཙམ་དུ་གནས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོར་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འཛིན་པའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་རྣམས་དང་ཤེས་བྱའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བའི་བདག་ཉིད་རྣམས་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ལ་གཉེན་པོ་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་མེད་པས་དེ་སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་མ་ཡང་ད་ལྟར་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ནི་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནམ་མཁའ་རྟག་པ་དང་འདྲ་བར་ཆོས་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང༌། ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བྱེད་པ་མེད་པ་ན་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། ཅི་ཡང་མེད་པས་ཁྱེད་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལྟར་བསྒོམ་པ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་གང་གིས་བཟློག་ཅེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཡང༌། ཇི་ལྟར་རི་མོ་མཁན་གྱིས་ནི། །གནོད་སྦྱིན་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་གཟུགས། །བྲིས་ནས་བདག་ཉིད་སྐྲག་པ་ལྟར། །འཁོར་བར་མི་མཁས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལན་གྱི་


DTG086_Page_0464
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟུར་གྱིས་ཡང༌། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་སྨོས་པའི་དོན་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་བློར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ཞིང་མི་འཐད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་མི་ལྡོག་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་གནས་པ་ཡིན་ལ་དེས་ན་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་ཤིང་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་འགོག་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་ཅིང་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་དོན་ཁས་ལེན་པ་ནི། ཁོ་བོས་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་ཡ་མཚན་དུ་རྩིས་ཏེ། ལོག་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་ལྡོག་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་པོ་རྣམས་དང་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གྱུར་ཅེས། འཕགས་པ་བྱམས་པས་དགོངས་སོ། །རྒྱུ་མཆོག་ཉིད་ལས་འབྲས་བུ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་གྱི། ཀོ་ཏྲ་པའི་ས་བོན་ལས་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་དང་འདྲ་བར་གཞན་ལས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཁས་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་འདི་ནི་མཆོག་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་ལྟ་བས་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ལས་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དབུ་མའི་རྒྱན་ལས། རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་ལས་ནི། །འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་འབྱུང༌། །ཡང་དག་ལྟས་བྱུང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི། །ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་དག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་འགྲེལ་ལས། །ལན་འགའ་ཐབས་ནི་རྣམ་པ་ཞིག །དུས་ཀྱང་མང་དུ་འདི་ཡིས་ནི། །བསླབས་པས་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དང༌། །ཉེས་པ་བསལ་བར་གྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་བསལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་མི་བདེན་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་


DTG086_Page_0465
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་མེད་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་བརྟན་པོར་མཛད་ཅིང་ངེས་པར་བྱས་ནས། ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ཁོ་ན་ཁས་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་ཕྱོགས་འདི་ཁོ་ན་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་གནས་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། ངེས་པ་གྲུབ་པའི་མཐའ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ་ནི། འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་གང་གི་ཕྱིར་གྲོལ་བ་མི་འཐད་པའི་རྒྱུ་དེས་ན་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསལ་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྣན་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་ཕྱི་རོལ་པའི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ལ་སོགས་པ་སྒྲོ་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་བསྟན་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་ལྟ་བའི་ཚུལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །མེད་པར་ལྟ་བ་བསལ་བ་ནི་ཡང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྲགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བལྟ་བར་བྱ་ཞིང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པར་སྤངས་པས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི། གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བཤད་མ་ཐག་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་གྲོལ་བར་མི་འཐད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་པ་མི་རུང་བ་རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་སྐུར་པ་འདེབས་པ་སྟེ། བདག་མེད་པ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་དོགས་པ་བསལ་ན་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བས་བསལ་ཅིང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་བདག་ལ་སོགས་པས་གནོད་པ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པར་མ་


DTG086_Page_0466
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱས་པར་འདི་ཉིད་ཤེས་པར་གྱུར་པ་ན་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཞིང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཐ་སྙད་དུ་དབེན་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་སྟེ། སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པའི་ངོ་བོར་བརྟག་པར་བྱ་ཞིང་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདིས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མའི་གླང་པོས་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་གཞན་ཞིག་ཕམ་པར་བྱས་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བརྫུན་གྱིས་གླང་པོ་དང་འཐབ་པ་ནི་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་ཞེས་བརྫུན་གྱི་ལམ་གྱིས་བརྫུན་གྱི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་རྒྱུས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ན་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་བདག་མེད་པ་མཐོང་ཞིང་མོས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ་དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྱུ་མ་ལམ་གྱི་སྒྱུ་མས་ལྡོག་པ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རེ་བར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་ལ་སྔར་སྨྲས་པའི་ཐར་པ་མི་འཐད་པའི་ཉེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །མྱ་ངན་འདས་མིན་མྱ་ངན་འདས། །འཇིག་རྟེན་མགོན་གྱིས་བསྟན་པ་ནི། །ནམ་མཁས་བྱས་པའི་མདུད་པ་འདི། །ནམ་མཁའ་ཉིད་ཀྱིས་བཀྲོལ་བ་ཡིན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཕན་ཚུན་ཏེ། གཅིག་ལ་གཅིག་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རེ་རེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་སོ་སོ་རེ་རེ་ཞིང་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཏུ་བྱུང་བའི་བཟོད་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་བསྡུས་ཤིང་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་


DTG086_Page_0467
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤོང་བར་མཐོང་བའི་ཐབས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ཡིན་ཏེ། ལན་ཅིག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་མ་འབྱུང་བ་ནི་འགལ་བ་ཉིད་ཡིན་གྱི་ཡུལ་དུ་མ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཅིག་འབྱུང་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མང་བས་མ་བསླབས་པས་དེ་ལྟར་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་བཟོད་པ་གཅིག་ནི། སེམས་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ད་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་པར་མ་གཏོགས་པའི་དགོངས་པ་བརྗོད་ནས་སྤོང་བའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་ལས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་བཤད་མ་ཐག་པའི་སྤང་བ་ལ་དབང་དུ་བྱས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་པར་རིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཡང་གང་གིས་དེ་དོན་དང་བཅས་པས་རེ་ཞིག་དེ་བསྟན་པས་ནི་དེ་སྐྱེས་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་དང༌། སྐྱེད་མཆེད་དྲུག་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། སྲིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་ཤི་སྟེ། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་གོ་རིམས་ཀྱིས་བདག་མེད་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ལུགས་སུ་འབྱུང་བར་བསྒོམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐ་མ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གོ་བཟློག་ནས་བསྒོམ་པ་ནི་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པ་བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་བསལ་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མ་རིག་པ་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0468
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་གོ་རིམས་ནི་དོན་གྱི་དབང་ལས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་མངོན་པ་ལས། མ་རིག་ཉོན་མོངས་སྔོན་གནས་སྐབས། །འདུ་བྱེད་དག་ནི་སྔོན་ལས་ཀྱི། །རྣམ་ཤེས་མཚམས་སྦྱོར་ཕུང་པོ་ཡིན། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་དེ་ཕན་ཆད། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དོད་ཚུན་ཆད་དོ། །དེ་ནི་གསུམ་འདུས་ཚུན་ཆད་དོ། །རེག་པ་བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་ཀྱི། །རྒྱུ་ཤེས་ནུས་པ་ཚུན་ཆད་དོ། །ཚོར་འཁྲིག་ཚུན་ཆད་སྲེད་པ་ནི། །ལོངས་སྤྱོད་འཁྲིག་པའི་ཆགས་ཅན་གྱི། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས། །ཐོབ་པར་བྱ་ཕྱིར་ཡོངས་རྒྱུག་པའི། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་འབྱུང་འགྱུར་བའི། །ལས་བྱེད་དེ་ནི་སྲིད་པ་ཡིན། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྐྱེ་བ་ཡིན། །ཚོར་བའི་བར་ནི་རྒ་ཤི་ཡིན། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤིན་ཏུ་འགོག་པའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་མི་སྐྱེད་པའོ། །རྟེན་སྒྲུབ་པ་མངོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་མེད་པ་ལ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འཐད་པས་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །གོ་སླ་བ་ནི་རྟོགས་སླ་བའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུས་རྟེན་ཏེ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞི། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་འགོག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དམྱལ་བ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། བྱོལ་སོང་དང༌། མི་དང༌། འདོད་པའི་ལྷ་དྲུག་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །འདོད་པ་དེར་གཏོགས་པ་ནི་སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པའོ། །མཚམས་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལས་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བཟུང་ཞིང་རྣམ་པར་གཞག་པས་འགོག་པ་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཞེས་གོང་མ་དང་སྦྱར་རོ། །དེས་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་འགོག་པ་དང་བཅས་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་སྟེ། དགུའི་ནང་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་པས་འགོག་པའི་བར་དུ་སོང་ལ་འོངས་ནས་


DTG086_Page_0469
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་འགོག་པ་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར་སོང་ནས་ཞེས་འདིར་རྗེས་སུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེས་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་ཐ་མ་འགོག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ལུགས་ལས་བཟློག་པ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་འོངས་ནས་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ཕོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ནང་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སྟེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཅིག་དང་གཉིས་དང་གསུམ་དང་བཞི་དང་ལྔ་དང་དྲུག་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་གང་ཡིན་པ་དེ་བརྒལ་ཅིང་འདས་ནས་དེ་ལས་གང་ཐོད་རྒལ་དུ་ནི་སྙོམས་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆག་དང་བཅས་པ་ཉམས་སྨོད་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །འགོག་པའི་བར་དུ་མི་འདྲ་བར་འགྲོ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའི་རིམ་པ་དག་གིས་འགོག་པ་མངོན་པར་ཁྱབ་པར་བྱས་པ་གོ་རིམས་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་དེ་ནི་འདིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ཡིན་པར་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་འགོག་པའི་བར་དུ་སོང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འདོད་པ་མི་དགེ་བའོ་ཞེས་སྨོས་པས་འདོད་ཁམས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སེམས་ནས་ཉེ་བར་གཟུང་བ་བྱས་ནས་གཟུགས་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་དང་པོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་འགོག་པའི་བར་དུ་སོང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ། གཟུགས་མེད་ཁམས་ལ་གནས་མེད་དེ། །སྐྱེ་བ་ལས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་སྨོས་པ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ནམ་མཁའ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ནི་འགོག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིམ་གྱིས་སོང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་འགོག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུན་དུ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་བསྒོམས་པས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་འོངས་པ་ནི་འགོག་པ་དང་བཅས་


DTG086_Page_0470
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར་འོངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པའི་རིམ་གྱིས་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའི་རིམ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་བཞི་དང༌། འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ལ་སོང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འགོག་པའི་བར་དུ་ནི་ལུགས་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ལ་འགོག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་འོངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་དོར་བ་ནི་འོངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འོངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་དང་པོར་སོང་བ་ལས་སོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་བཤད་པའི་རིམ་པས་གཅིག་ལ་སོགས་པ་བོར་ནས་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་དང་གཉིས་དང་གསུམ་ལ་སོགས་པ་བོར་བས་སོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཐུབ་པའི་བར་དུ་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་འགྲོ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་རིམ་གྱིས་རབ་ཏུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུས་མི་འདྲ་བར་འགྲོ་བ་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཉམས་སྨད་པར་བྱེད་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དབང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སེམས་དབང་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགྲོ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་གོ་ཆ་བགོས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་འདོད་པས་འཇུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་འདྲ་བར་འགྲོ་བ་ནི་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་རིགས་ཀྱི་གཞན་དག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ས་བརྒྱད་རྣམ་པ་གཉིས་འབྲེལ་དང༌། །གཅིག་བརྒལ་སོང་ཞིང་འོངས་ནས་ནི། །རིས་མི་མཐུན་པར་གསུམ་པར་འགྲོ། །ཐོད་རྒལ་གྱི་ནི་སྙོམས་འཇུག་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བཤད་པའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་འདིར་སྐབས་མ་


DTG086_Page_0471
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་ནས་དེ་ལ་སྤོང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་གང་གི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བ་ཡིན་པ་དེའི་རྒྱུས་འོག་ནས་བཤད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དེར་ཁོངས་སུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པོ་དེ་ལས་སྤང་བར་བྱ་བའི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ནི་རེ་ཞིག་མདོར་བསྡུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་མདོར་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། མདོར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བའི་གདུལ་བྱ་དག་སྟེ། མགོ་སྨོས་པ་དང་རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་ཤེས་པ་ཁ་སྦུབ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བ་དག་ལ་ལུང་ཉེ་བར་སྟོན་པས་མདོར་བསྡུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དོན་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནན་ཏན་དུ་མི་བྱེད་པ་ནི་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟངས་པ་ནི་མགོན་དུ་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་ཞིང་བདག་གིར་མ་མཛད་པ་ནི་དེའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་ཡིན་ནོ། །བྱུང་བ་དང་འགག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་རང་གི་ངང་གིས་འཇིག་པས་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མེད་པ་སྟེ། ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཅིག་ལ་བྱུང་བ་དང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་གཉིས་མི་འཐད་པས་མེད་པའམ་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ནི་རང་གི་ངང་གིས་འཇིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་མ་འོངས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོར་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པའི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱིས་འབྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་འགོག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལམ་གསུམ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཡུལ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལམ་གསུམ་པ་འཇུག་པ་དུས་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་དུ་


DTG086_Page_0472
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་དོན་ཡིན་ཏེ། དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། །དེ་མེད་པས་སེལ་བའི་ལམ་མེད་པ་དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཞི་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དོན་དུ་སྦྱོར་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པས་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །རང་བཞིན་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་གྱིས་ནི། །ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། ལེགས་པའི་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའོ། །གནས་སྐབས་འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དབང་དུ་བྱ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་ཤིན་ཏུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན། བསྒོམ་པའི་ལམ་སྔར་བཤད་པའི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་གང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་པའི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་དང་པོ་སྟེ། དེའི་ཡུལ་ཅན་གཟུང་བ་རྣམ་པ་དགུ་ནི་ཆོས་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པ་ཅི་རིགས་པར་བླང་བ་དང་དོར་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ལུས་པ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་དང་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བས་ཡང་དག་པའི་མན་ངག་སྟོན་པ་དང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བའོ། །འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དེ་དམིགས་པས་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་ཡིན་པའམ། དེ་མངོན་སུམ་དུ་


DTG086_Page_0473
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་མི་དམིགས་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་རེ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྔར་བཤད་པའོ། །དེ་སྒྲུབ་པ་མེད་པ་ནི་ཉམས་སུ་ལན་པ་དང་བྲལ་བས་ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པར་མི་བྱེད་པའོ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པས་བསྒོམ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མ་དམིགས་པས་བསྒོམ་པ་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་པའོ། །དམིགས་པ་ཡང་མེད་མི་དམིགས་པ་ཡང་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་དང་དམིགས་པ་དག་བསྒོམ་པ་ཡང་མེད་སྒོམ་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་པ་དང་དམིགས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སོ། །དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །གནས་སྐབས་དེ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་དུ་བྱེད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཤིན་ཏུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྔར་བཤད་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཤེས་པའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ནི་རྒྱུན་གྱིས་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེའི་ཡུལ་ཅན་ནི་དེའི་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཛིན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྫས་སུ་ཡོད་པར་མི་སྐྱེ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་ནི་གང་ཟག་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིའི་དོན་ཡོད་


DTG086_Page_0474
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མི་རུང་བས་སེམས་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སུ་བཏགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་ཡང་མི་གནས་པས་ཡོད་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོའི་ཆོས་སེམས་སྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་སྤངས་པས་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མི་འགོག་པས། ཆོས་ལ་ཆགས་པ་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པས་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆར་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་མི་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྔར་བཤད་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་མི་དམིགས་པས་དངོས་པོའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བྱེད་པ་སྟེ། ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དོན་སྟོན་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་མ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་མ་ཤེས་པས་ཡོན་མ་དག་པ་སྟེ། སློབ་མ་ལ་སོགས་པས་བྱིན་པའི་རྫས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་མི་སྦྱོང་བའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་ཏེ་སྒྲུབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་བསམ་གཏན་དང་བསམ་བྱ་དང་གཉི་ག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གནས་སྐབས་འདིར་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཛིན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །


DTG086_Page_0475
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ནི་སེམས་ཅན་བཏགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་བཏགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །དེའི་རྒྱུན་ནི་ཚུལ་འདི་ལ་སྤྱིའི་དོན་མེད་པས་ཤེས་པ་ཙམ་གང་ཡིན་པར་དེ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཡུལ་ནི་དེའི་གཟུང་བ་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་འབྲེལ་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཞན་རྣམ་པ་དགུ་སྤང་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་དེ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཏེ་འགོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་འདི་ཉིད་ནི་མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་དོ། །དེ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གང་སྣང་བ་ཙམ་ནི་ཕྱིའི་དོན་ཡོད་པར་མི་རུང་བས་སེམས་ཙམ་མོ། །དེ་ཉིད་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་ཁོ་ན་ཐ་སྙད་མ་ལུས་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཡུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་ཤིང་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གསུམ་པོ་མ་ཤེས་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའོ། །གཞི་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱི་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཙམ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་


DTG086_Page_0476
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་ལམ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་མི་ཤེས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་བྱ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དག་ཏུ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་ཕྲད་པ་དང་འབྲལ་བ་མི་ཤེས་པའོ། །བདུད་ལ་སོགས་པར་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང་དགྲ་བོ་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པར་མ་ཤེས་པས་མི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པ་ལའོ། །དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། ལ་ལར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མི་ཤེས་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་མི་བདེན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཀུན་ནས་བླངས་པ་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མ་ཤེས་པའོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་དང་བྲལ་བར་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་མ་ཤེས་པའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བརྗོད་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་པ་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ལ་རེ་རེ་ཞིང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དགུ་ལས་གོ་བཟློག་པར་བཤད་པའི་དོན་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་


DTG086_Page_0477
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དགོངས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་དང་འདྲ་བར་འདིར་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོར་རེ་རེ་ཞིང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་དགུ་ཅར་ཡང་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡམས་ནད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ཡུན་རིང་ལོན་ནས་དབུགས་ཕྱིན་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གེགས་བྱེད་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པས་སོ། །དགའ་བས་དབུགས་འབྱིན་པ་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་སྟེ། འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་བར་དུ་རབ་ཏུ་དགའ་བས་བརྒལ་བ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང༌། སྟོང་གསུམ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་བསེ་རུ་དག་གི་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སྟེ། སྟོང་གསུམ་པའི་སྐྱེ་བོ་བཀོད་པ་ནི་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་བྱེད་པས་བསོད་ནམས་གང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་དགེ་བ་རྣམས་དཔེར་མཛད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དགེ་བ་དེ་དཔེ་ཉིད་དུ་བྱས་ནས་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་གྲངས་ཉིད་ཀྱིས་གྲངས་མེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་གང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དུ་བར་ཆད་མེད་པ་དེ་ནི་འདིར་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། བསམ་གཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཉེ་བར་གདགས་པས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་ཀྱང་དེ་ལ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །འགའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་འགྲེལ་པ་དང་འདིའི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །གནས་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་


DTG086_Page_0478
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐབས་ནི་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚད་མའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས། བརྒྱུད་མར་རྒོལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཀླན་ཀའི་རྒོལ་བ་བརྒྱུད་མར་འབྱུང་བ་ནི་རྒོལ་བ་སྨྲ་བ་མང་པོའོ། །གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མ་རྟོགས་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མངོན་པར་མ་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་འཕགས་པ་བྱམས་པ་འཇིག་རྟེན་སྒྲོལ་བ་ལ་མཁས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་དེ་དག་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་དག་གི་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་དག་གིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་བསྙད་དེ། ཚད་མས་མི་རྟོགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །བློའི་ནོར་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་དག་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའི་ལམ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པར་འཐད་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་དུ་རིགས་པ་ཉིད་དུ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་ཡུལ་དུ་གྱུར་ན་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཁོ་ན་ཡུལ་ཡིན་གྱི་དེ་མེད་ན་ཡུལ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེས་རྒོལ་བ་པོའི་བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆ་ཤས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་མེད་པས། དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པར་གཟུང་ཞིང་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ངེས་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ན་ཆ་ཤས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་ན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་ངེས་པ་ཡིན་གྱི་དེ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་སྙམ་མོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་སྟེ། མི་རྟོག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འཚང་རྒྱ་བ་ན་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0479
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཡོད་ན་ནི། དེ་མཁྱེན་པ་ཡིན་གྱི་དེ་མེད་པར་དེ་ཇི་ལྟར་ཡོད། ཡུལ་མེད་པར་ཡུལ་ཅན་སྐྱེ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དབྱེ་བ་ནི་འཐད་པས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་ཁྱད་པར་རམ་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འགལ་བའི་ཆོས་ལ་གནས་པ་དང༌། རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་དབྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིན་ལ་ཁྱེད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལྟར་ན་རྒྱུའི་དབྱེ་བས་མི་རིགས་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཁོ་ན་ལས་དེ་གཉིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་དག་འགལ་བའི་ཆོས་གནས་པ་མེད་པ་སྟེ་ཇི་ལྟར་དེ་དག་ཐ་དད་པར་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་སྙམ་མོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་དེ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་ཡོད་པ་ཁོ་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ན་དེ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ཡོད་སྙམ་མོ། །རྟོགས་པར་བྱ་བ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་མེད་པས་སོ། །བློའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་རྒྱུད་ལ་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། དཀོན་མཆོག་ཡིན་ན་དེ་ལ་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཤེས་བྱ་སྙམ་མོ། །མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དག་གམ་གཉིས་དང་གཉིས་མེད་པའི་ཤེས་པ་དག་ནི་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་དེ་མེད་པས་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དཀོན་མཆོག་སྟེ་ལུང་དང་རྟོགས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པ་བཀག་པས་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱིའི་དོན་ཡོད་པར་མི་འཐད་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་བཀག་པའི་ཕྱིར་དགེ་འདུན་ཏེ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་དགེ་འདུན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྲུབ་ཀྱི་དེ་མེད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ཡོད་


DTG086_Page_0480
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙམ་མོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པས་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། སེམས་མི་འགོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བས་སེམས་མ་ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་མོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་གཉི་གའི་ངོ་བོར་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་བཀག་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་མཁྱེན་པ་གང་ལ་ཡོད་སྙམ་མོ། །སྤྲོས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གདུལ་བྱའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་སྟེ། རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་གོ་བཟློག་པས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་མཉམ་པའི་ཕྱིར་གནོད་པར་བྱ་བ་དང༌། གནོད་པ་བྱེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་མོ། །ལམ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་ལམ་སྟེ། ལམ་བསྒོམས་པས་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་སྙམ་མོ། །བླང་བ་དང་དོར་བ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བླང་བར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་སྟེ། དགག་པར་བྱ་བ་དང༌། འགོག་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་ན་དོར་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ཡོད་པར་རིགས་ན། དེ་མེད་པས་དེ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཡིན་སྙམ་མོ། །ཆོས་ཅན་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དེ། མཚན་གཞི་ཡོད་ན་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་རིགས་ན། དེ་མེད་པར་དེ་ཇི་སྲིད་ཡོད་པ་ཡིན་སྙམ་མོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པས་ཞེས་བྱ་


DTG086_Page_0481
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ནུས་པ་དང༌། མི་ནུས་པའི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་པ་ལ་སྟེ། ལམ་བསམ་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་དོན་གྱི་བསྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཡིན་ལ་དེ་བས་ན་དེའི་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་མོ། །དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བ་སྟེ། ལོག་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པའོ། །ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ལྟར་སྣང་བའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བར་སྣང་བའི་དོན་ཏེ། དེ་བསྒྲུབས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་དང་འདྲ་བས། མི་འཐད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་མི་རིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གང་རྒོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་ངོ་བོ་སྟེ། ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡིད་གཉིས་སུ་གྱུར་པ་ན་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའོ། །ལོག་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དམིགས་པ། འཐད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་རྣམས་སོ། །ལོག་པར་རྟོགས་པ་དེ་དག་གང་གི་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མི་ཤེས་པའི་རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བོ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་མི་ཤེས་ཤིང༌། སེམས་མི་འགོད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཐབས་མི་ཤེས་པའི་རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་ཤེས་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒོལ་བ་བྱེད་པར་འདོད་པའི་མཁས་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རྣམས་ཉིད་དང༌། ལྷ་ཆེན་པོ་དང་ཁྱབ་འཇུག་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའི་རིམ་པས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་སྒོ་ཅན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་རྒོལ་བ་མི་རིགས་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ལའོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལན་བཏབ་དགོས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒོལ་བ་ལ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཐབས་ཀྱིས། དོན་དམ་པར་རྒོལ་བ་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐབས་ཀྱིས་ལན་གདབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒོལ་བ་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་


DTG086_Page_0482
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་དག་དང༌། ལ་ལར་ནི་ཡང་དག་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་རྫོབ་དག་གིས་ལན་གདབ་པར་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་གཉི་ག་ལ་བརྟེན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཞེས་བྱ་བ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་བྱ་བས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པས་ན་དམིགས་པ་ཡིན་ལ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པར་བཟུང་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་ལན་བཏབ་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ན་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་མཐོང་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་དག་གིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་དང་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་དང་ལོག་པའི་ཀུན་རྫོབ་དག་གིས་འགྲུབ་སྟེ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་སྨོན་ལམ་འགྲུབ་པོ་ཞེས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པས་ཀྱང་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལམ་ཡོད་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་དེའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་དང༌། ཡང་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བསྒོམ་པ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཅི་རིགས་པར་དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་སྒོ་ནས་ལན་གདབ་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྟོང་དུ་བསལ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ལྷ་ཆེན་པོ་དང་ཁྱབ་འཇུག་ལ་སོགས་པའི་རྒོལ་བ་དུ་མ་ཚར་གཅོད་པའི་ངེས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚད་མ་དུ་མ་དག་གིས་ཡང་དག་ཅིང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ངེས་


DTG086_Page_0483
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟེ། འདི་ཁོ་ན་ཡང་དག་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་ནི་རྨོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་བརྟན་པོར་བསྐྱེད་ནས་དགེ་བ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཀུན་ནས་བྱེད་ཅིང་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དབང་དུ་བྱའོ། །ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་ལོག་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཉེ་བ་ན་འདུག་པའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་ལས་ལྟོས་ཏེ། བཅུ་དྲུག་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ལ་དེ་བས་ན་རྣམ་པ་སྟོང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་དང་མི་འགལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ནི་གཞུང་རྟོགས་དཀའ་བའི་སྣང་བ་མདོར་མཛད་པ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་བྱས་པ་ལས་སྐབས་ལྔ་པའི་འགྲེལ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སྐབས་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0483
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ཕན་ཚུན་གྱི་འབྲེལ་པ་བརྗོད་པ་ནི། རྩེ་མོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་རྩེ་མོའི་སྦྱོར་བ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཐོབ་པའོ་།སོ་སོ་དང་བསྡུས་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ལུགས་ལས་བཟློག་པ་དང་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དག་གིས་སོ། །རྟོགས་པའི་དོན་རྣམས་ནི་བསྒོམས་པས་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་ཡུལ་ལོ། །གོ་རིམས་སུ་བཀླགས་པ་ནི་རིམ་གྱིས་དྲན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བཞག་པའོ། །བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དྲན་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཕྱི་རོལ་ལས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་ཏེ། ནང་དུ་ངེས་པར་དམིགས་པར་བྱེད་པས་སོ། །མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི། སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་སོ། །བར་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་


DTG086_Page_0484
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དག་གོ །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དྲན་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་དྲན་པ་དང༌། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་སྒོམ་པ་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་པ་སྟེ་མཐར་གྱིས་པའི་བྱ་བར་བཞེད། ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་གོ་རིམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དོན་འདི་ཉིད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྟེ། གཏོང་བ་དང་གཏོང་བ་ཆེན་པོ་དང༌། ཤིན་ཏུ་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་བསྒྲུབ་པའོ། །དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ན་ཡང༌། །འདི་དག་གི་ལས་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྨོས་པ་དེར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་ས་བཅུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཞིག་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་ཤེ་ན། དེ་ནི་ས་བཅུ་ཡང་དག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །བར་དག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་དག་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིན་པས་ཕྱོགས་གཉི་ག་ལ་ཡང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལུང་དུ་གསུངས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཁོ་ན་ལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ན་ལུང་དང་རྟོགས་པ་མ་གཏོགས་བར་གཞན་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དུ་མི་འཐད་པས། གང་འདི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་ཤིང་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པ་འདི་དག་ནི་ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ་ཆོས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པས་ཆོས་ལས་བྱུང་བ་ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཆོས་ལས་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་


DTG086_Page_0485
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་དྲན་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་དང་དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཆོས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་ཕྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གང་ཡིན་པ་དེས་ན། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདིར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་འདོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དུ་ཡང་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུན་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཏུ་བརྟགས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཡང་ན་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མེད་པ་ན་དཀོན་མཆོག་གཉིས་སུ་བརྟགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དུ་བརྟགས་པར་མི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདིར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྟོང་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་ལ་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་མེད་པས་གཙོར་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་འདི་ལ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲས་ལུང་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་གང་དུ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་འབྱེད་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དངོས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕྱོགས་འདི་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲས་ལུང་དང་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་བཤད་དེ་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པས་སོ། །སྟོན་པའི་དམ་ཆོས་རྣམ་གཉིས་ཏེ། །ལུང་དང་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། །འཛིན་དང་དེ་ནི་སྟོན་པ་དང༌། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དག་གོ །ཞེས་བྱ་བས་འགལ་བ་མེད་དེ། །ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་ཐམས་ཅད་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དཀོན་མཆོག་འདི་ལས་གཞན་མེད་པས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལས་ལྷག་པར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་ཡང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་མཐའ་ཡས་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཆོས་ལས་མ་


DTG086_Page_0486
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏོགས་པར་གཞན་ཡིན་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ཕག་མོའི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལས། གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་འགྲོ་བ། །དེ་ནི་ངན་འགྲོར་མི་འགྲོ་སྟེ། །མི་ཡི་ལུས་ནི་རྣམ་སྤངས་ནས། །དེ་ཡིས་ལྷ་ཡི་ལུས་འཐོབ་བོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གང་ཞིག་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྨོས་སོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་འདིས་ཀྱང་ལམ་གསུམ་ལ་སྐྱེས་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཐོབ་བོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སོགས་པའི་སྒྲས་བསྡུས་པའི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་དང་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྔར་བཤད་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲན་པའི་ཁྱད་པར་ཚད་མ་དང༌། ལུང་གིས་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲན་པའི་ཤེས་པས་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་ཁྱད་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་གཟུང་རྟོགས་པར་དཀའ་པའི་སྣང་བས་མདོར་བཤད་པ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་མཛད་པ་ལས་སྐབས་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སྐབས་བདུན་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0486
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་འབྲེལ་པ་བརྗོད་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་བསླབ་པ་སྟེ་གང་གིས་དེ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དྲན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་


DTG086_Page_0487
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཤད་མ་ཐག་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་བསྒོམ་པ་ནི། སྐད་ཅིག་མ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་རྣམ་པར་བསྒོམས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མང་དུ་གོམས་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ངེས་པར་དམིགས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པར་གྱུར་པའི་སྦྱོར་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པ་ལས་དང་པོ་སྟེ། ཐོག་མ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཆོས་མངོན་པ་ལས། ཟག་མེད་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། །ཞེས་སྨོས་པས་འདིར་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །ལམ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དངོས་པོ་སོ་སོར་ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་ཤེས་པ་གང་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་དེ་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གོ་བཟློག་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གཅིག་ཤེས་པ་ལས་གོ་བཟློག་པས་སོ། །གོ་བཟློག་པའི་རྒྱུ་ནི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་བར་གྱི་གྱིས་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉོན་བྱ་བ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་པའི་རྒྱུས་ན་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟོགས་པ་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཡུལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཤེས་པ་གཅིག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་


DTG086_Page_0488
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡུལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གི་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་ཉིད་ཀྱིས་དཔེ་བསྟན་པ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གཉིས་པ་ནི་དེ་ལྟར་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྟེར་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པ་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཟག་པ་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པའི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི། གང་གི་ཆོས་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞིང་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ་ནི། སྔར་བཤད་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེའི་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡེ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཚེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི། གང་གི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྔར་བཤད་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་སྟེར་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ནི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་


DTG086_Page_0489
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤངས་པས་སྟོན་ཀའི་ཟླ་བའི་འོད་བཞིན་དུ་དཀར་པོའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ན་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་ཤིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། །དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསུམ་པ་ནི་དེ་ལྟར་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིའི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ན་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྔར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསུམ་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་སྔོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་གོམས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་མཉམ་མོ། །ཞེས་སྔར་བསྒོམས་པས་ཚོགས་གཉིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཉེ་བར་བསགས་ནས་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ཏུ་རུང་བའི་གནས་སྐབས་སུ་རྨི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་རྣམས་ལའོ། །དེ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་ཕུང་པོ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་


DTG086_Page_0490
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉམས་སུ་ལེན་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བདག་མེད་པར་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ནི་ངེས་པར་བརྟགས་པ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །ཞེས་དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ངོ་བོ་སྔར་བཤད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཏེ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་ན་དེའི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བཞི་པ་ནི་དེ་ལྟར་གསུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེ་འུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་དྲུང་ན་གནས་པ་ལས་ལྟོས་ནས་ལྡོག་པའི་དབྱེ་བས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཁ་ཅིག་ན་པྲེ་རྣལ་འབྱོར་པས་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་འདོད། གཞན་དག་ནི་བཞི་ཅར་ཡང་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་གཞུང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་སྣང་བ་མདོར་བཤད་པ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་མཛད་པ་ལས་སྐབས་བདུན་པའི་འགྲེལ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

སྐབས་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG086_Page_0490
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྲ་རབ་བསགས་པའོ། །དེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་ན་གཅིག་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་


DTG086_Page_0491
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་རྒྱུ་ཡོད་པས་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི། ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤང་བ་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་ཕྱིའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དྲི་མ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དྲི་མ་རྣམས་གློ་བུར་བ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བཅོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་དྲི་མ་མེད་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཐོབ་པ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་འདི་ནི་ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གོང་མ་དང་སྦྱར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱུ་ནི་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་ཐབས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་སྟེ། འདིར་ཐོས་པ་མེད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འདྲ་བར་ལམ་གྱིས་བསྐྱེད་ནས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྒྱུ་དེས་ན་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཁྱེད་ཅག་གི་ཕྱོགས་ལ་


DTG086_Page_0492
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་སྐུ་དང་ལམ་དག་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་དེ་གཉི་ག་ལ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུས་དམིགས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་ཤིང་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་ཐོབ་པ་ནི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཉི་ག་ཡོད་པས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་འཐད་པ་ཡིན་གྱི། འདིར་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱའོ། །ཞེས་སྨོས་པས་ཡང་དག་པར་ན་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེའི་ཡུལ་ཡིན་ན་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་འབྲས་བུ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཅི་སྐུ་གསུམ་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལས་གཞན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྐུ་ལྷག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐུ་ལྷག་མ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལས་གཞན་པའོ། །སྐུ་གསུམ་པོ་ནི་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྣང་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ལོ། །དོན་དམ་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཉིད་མེད་པས་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མོས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་མ་འདས་པར་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་ཡུལ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའམ། དེའི་འབྲས་བུའི་ཐ་སྙད་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པར་ནི་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡེ་ཤེས་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལ་འབྲས་བུ་འམ། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་པ་འདི་ག་ལས་ཤེས་ཞེས་བརྟགས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་མོས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱ་བ་ནི། །སངས་རྒྱས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཉན་


DTG086_Page_0493
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པའི་དོན་དུ་དེ་དང་ཐ་མི་དད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་ན་ཡང་ཐ་དད་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་སྐུ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བས་བརྗོད་པ་ནི་སྐུ་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །ཅི་དེ་ལས་ཐ་དད་པའམ་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན། ཐ་མི་དད་ན་བྱེ་བྲག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་མེད་པ་ནི་ལུགས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ལུགས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པ་ཡིན་པས་ན་རིགས་པ་སྟེ། རིགས་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་ནའོ། །དབེན་པ་ཅན་ལས་ནི་དབེན་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་མི་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་ཅན་ལས་ཐ་དད་པར་མི་འདོད་པ་ནི་དབྱེར་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གང་ཞིག་ཅེ་ན་དབེན་པ་སྟེ་ལྡོག་པའོ། །ལྡོག་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་དངོས་པོ་དང་བྱེ་བྲག་ཡོད་པས་བྱེ་བྲག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་འདོད་ཀྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་པས་འདིར་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་གསུམ་པོ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་དག་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ནང་གཟུགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆུང་ངུ་དང་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་དག་ནི་ཆུང་ངུ་དང་རྒྱ་ཆེན་པོ་དག་གིས་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་བཞི་དང༌། དེ་བཞིན་བཞི་པ་གཉིས་པ་སྟེ། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྨོན་གནས་མཁྱེན་པ་ནི་མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རོ། །མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་དང་བྲལ་ཞིང་སྤངས་པ་དང༌། ཆགས་པ་བཅོམ་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཆགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༌། ཐེ་


DTG086_Page_0494
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚོམ་སེལ་བར་མཛད་པ་སྟེ། འདྲི་བའི་ལན་ལྡོན་པར་བྱེད་པའི་འོག་ནས་བཤད་པའི་སྨོན་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་གྲུབ་ཅིང་རྫོགས་པས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་གྱི་སྲིད་པ་ཅི་སྙེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཅི་སྲིད་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་འཇུག་ཅིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རབ་ཏུ་འཇུག་པས་ན་སྨན་གནས་མཁྱེན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ངེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་དུ་བྱུང་བ་དེ་ནི་འདིའི་བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །སྐུ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་ལོག་པར་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ག་ལ་ཡོད་དེ། གང་ལུས་ལ་སོགས་པ་མ་དག་པར་གྱུར་ན་རྒོལ་བ་པོ་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་ཀུན་ནས་མཁས་པ་དེ་ལས་བསྙེངས་ཤིང་འཇིག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་སྐྲག་པས་བཅབ་པར་བྱའོ་སྙོམ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འདྲ་བར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཤེས་པ་སྦེད་ཅིང་འཆབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ཡིན་པ་ལས་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བ་བརྙེས་པ་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་སྐབས་སུ་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་ལོག་པར་རྟོགས་པ་མང་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པས་ཞེས་བྱ་བ་ཐག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་གྲུབ་པའོ། །དེའི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་མངོན་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཟེར་ཞིང་ཁས་ལེན་པ་ནི་གཅིག་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་གཞན་དུ་འདོད་དེ། །དེ་ནི་ཐུབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱོགས་ལྟར་ན། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་


DTG086_Page_0495
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དོན་གཅིག་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཁོ་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་དུ་འཆད་དོ་སྙམ་མོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་ཉེས་པ་ཡོད་པར་སྨྲ་སྟེ་དེ་ནི་གཞན་དག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་ལྟར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དབྱེ་བ་ཉིད་ཡིན་ན། རྣལ་འབྱོར་བའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་སྣང་བ་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་ལེགས་པ་དང༌། མངོན་པར་མཐོ་བའི་ཤེས་པ་འཐོབ་པ་དེའི་སྒོ་ནས་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོའི་གནས་ལྡོག་ཅིང་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་ནུས་པ་ཉིད་དུ་ཡང་འཁྲུངས་ཏེ། ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་དགོས་པ་རྣམས་གཞན་གྱི་དོན་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་འདོད་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་རྟེན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཞན་གྱི་དོན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཇི་ལྟར་བསྡུ་བར་བྱ་སྟེ། །མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་གི་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཉིད་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་པར་མཚུངས་ན་ཡང་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་བྱེ་བྲག་མེད་ན་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཞན་དག་ནི་གཞན་དུ་འདོད་དེ། དེ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐུ་བཞི་བཤད་པ་ལས་སྔར་མདོར་བསྡུས་པ་བསྟན་པ་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སྒྲ་མི་འབྱུང་ཞིང་མི་སྨོས་པས་སྐུ་གསུམ་པོ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་སྟེ་གསུམ་ཡིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་དག་ནི་གཅིག་ཏུ་སྨོས་


DTG086_Page_0496
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྐུ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །གཞན་དག་ནི་འདིར་སྐུ་གསུམ་པོ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡོད། མཛད་པའི་དབང་གིས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། བཞི་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པ་སུ་ཞིག་ཡོད་རིགས་སུ་ཟིན་ན་ཡང་བསྡུས་པའི་དོན་ལས་གྲང་བཞི་སྨོས་པ་དོན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐུ་བཞི་པ་དགག་པའི་ལུང་ཡང་མེད་དེ། བསྒྲུབ་པ་ཉིད་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་མི་འབྱུང་བས་ཞེས་གང་སྨྲ་བ་དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་གང་དང་འབྲེལ་པ་ནི། །རིང་ན་འདུག་ཀྱང་དེ་དང་དེར། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་རིང་པོ་ན་འདུག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་འབྲེལ་པར་བྱ་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་རྒྱུ་གསུམ་གྱི་སྐུ་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དེ་ནི་གཞན་དག་ན་རེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དགོས་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་སྐུ་བཞི་པོ་དགོས་པ་གཞན་དུ་མི་འཐད་པས་སོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སྦྱར་བའི་ངོར་ཞེས་བྱ་བ། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་ངོར་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་མཛད་པ་ཡིན་པའི་འབྲེལ་པའི་དོན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུའི་མཛད་པས་སྐུ་གསུམ་དང་འབྲེལ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དང་ཞེས་དང་གི་དོན་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་འབྲེལ་པ་དང༌། གང་དང་འབྲེལ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་སྐུ་བཞིར་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཏེ་རྒྱུ་དེས་ན་སྔོན་དང་ཕྱི་མ་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ཕྱོགས་གཞན་ནས་སྨོས་པའི་ལུང་དང་ལུང་མ་ཡིན་པ་དག་ལས་སྐུ་བཞིར་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་མི་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞན་དག་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་ཏེ། བཤད་མ་ཐག་པའི་བཤད་པའི་རིགས་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲ་བ་པོའི་བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཉན་ཐོས་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ལྟ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སངས་རྒྱས་སྨོན་གནས་མཁྱེན་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0497
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྨོན་གནས་མཁྱེན་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མཛད་པ་མི་མངའ་ན་ཡང་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་ནས་དོན་གྱི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྣང་དུ་རུང་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་གང་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞེས་རྟོགས་པ་ལ་རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཐུགས་རྗེ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་བཞུགས་པ་ནི་དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་པར་གྱུར་པ་ན་ཇི་ལྟར་ཏེ་རྣམ་པ་གང་གིས། རྟག་ཏུ་ཇི་ལྟར་དོན་མི་མཛད། །དེ་བཞིན་དུ། །རྒྱུ་ནི་མ་ཚང་མེད་པ་ན། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་གང་གིས་དགག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་གྱིས་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་དོན་དུ་གཉེར་བ་དག་ཡོད་པས་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་རྫོགས་པར་མཛད་པར་རུང་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན་ཡང་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་སྐྱེ་བོ་ལྟར་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རྒྱུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་གུས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་གོམས་པ་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་པས་སྦྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པ་བརྙེས་པར་གྱུར་ནས་གདུལ་བྱ་གང་དག་གང་ལ་གང་དང་གང་ཚེ་ཕན་པར་གྱུར་པ་སྟེ། མ་འོངས་པ་ན་ཕན་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་དེ་ལ་སྟེ། གདུལ་བྱ་དེ་དང་དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་སྣང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་དོན་མཛད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་ཉིད་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་བླ་མ་དང་མཁན་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་ཕྲད་པས་དེས་བསྟན་པ་ལས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་ལ་སོགས་པས་མདུན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ཏུ་བྱས་པས་རྒྱུ་སྟེ། ལམ་ལ་སོགས་པ་བསླབས་


DTG086_Page_0498
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ཡོངས་སུ་བརྟས་པར་གྱུར་ནས་འཚང་རྒྱ་བའི་འབྲས་བུ་སྦྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་བརྙེས་པའོ། །ལམ་ལ་སོགས་པ་བརྙེས་པ་ཉིད་ཀྱང་ག་ལས་ཡིན་ཞེ་ན། སྔོན་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ས་བོན་ཡོད་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྔོན་བསྐྱེད་པ་ནི་བྱས་པ་སྟེ་ཅི་ཞིག་ལྟར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་མེ་ཏོག་གཅིག་འབུལ་བ་ལ་སོགས་པས་དགེ་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ངན་པ་ཚར་གཅོད་པའི་རྒྱུའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ནི་རྩ་བའི་ས་བོན་ཏེ། དང་པོར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེ་མངའ་ཞིང་ཡོད་པས་སེམས་ཅན་གང་ལ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་གང་གི་དུས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་སྐལ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དུས་ན་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་པས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་ལ་གཞག་པ་སྐྱེད་པ་ན་ཡུལ་དུ་འཕྲོད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་གདུལ་བྱ་ལ་སོགས་པ་དེའི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་མ་ཐག་པའི་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྲུབ་ཅིང་རྫོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དང་དེར་སྣང་བ་དང་འཚམ་པར་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་བཤད་ཅིང་འཕགས་པ་བྱམས་པའི་དགོངས་པ་བརྗོད་པས་བཤད་མ་ཐག་པའི་དོན་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུའོ། །ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་འགའ་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་སྤྲུལ་པ་དེས་བཀའ་སྩལ་བའི་དོན་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ལོག་པར་སྤྱད་པའི་ཉེས་པས་དེ་ལྟར་དོན་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་གནས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མདུན་ན་བཞུགས་ཀྱང་འབྲས་བུ་སྟེར་བར་མཛད་པར་མི་མངོན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་གི་


DTG086_Page_0499
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་ཀྱི་ཉེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པའི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུ་མ་ཚང་བས་ཞེས་བྱ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་ནས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ལེན་དུ་རུང་བའི་སེམས་དང་བྲལ་ཞིང་མེད་ལ་དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་དུ་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པ་ཡིན་ན་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐལ་བའི་ཉེས་པས་དོན་གྱི་མཛད་པ་མི་མཛད་པས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དོན་གྱི་བྱ་བ་མི་མཛད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་མི་སྣང་བ་ཡང་ཚད་མ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐལ་བ་དང་འཚམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རིམ་གྱིས་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཕགས་པ་བྱམས་པའི་དགོངས་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་ཏེ། འདི་ན་སྣོད་མིན་སེམས་ཅན་གང་ཡང་མེད། །འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ཁོ་ན་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་དཔེས་གསལ་བར་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷའི་རྒྱལ་པོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོག་མིན་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱུད་ལ་གནས་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གནས་ཤིང་རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་གིས་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པར་མི་འཐད་པས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་ཁྱབ་པ་དང་རྟག་པར་བརྗོད་པ་མི་འགལ་ལོ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །གསུམ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་དེ་ལྟར་སྐུ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ལས་གང་ཞིག་བྱས་པས་མཚན་འགྲུབ་པའི་ལས་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱུ་གྲུབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་མཚན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །བཞི་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་དེ་ལྟར་སྐུ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་གྱི་བྱ་བ་བརྗོད་ནས་ད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྐུ་བཞིའི་ཐུན་མོང་གི་མཛད་པ་ནི་དེ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་


DTG086_Page_0500
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་རབ་ཏུ་བརྟགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བྱ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྣང་བའི་དོན་ཐོབ་པའི་དབང་གིས་ངེས་པའོ། །དེ་ནས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་དབང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་སོ་སོའི་སྣོད་ལ་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུར་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་མཛད་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཕྲིན་ལས་དེ་དང་འཚམ་པའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་གནས་པའི་ཕྲིན་ལས་སྔར་བཤད་པ་དང་འོག་ནས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་དབང་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་སྟེ། སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕྲིན་ལས་འདི་དག་སྐུ་བཞིའི་མ་ཡིན་ནམ་དེ་ལྟ་ན་ཅི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་འཕགས་པ་བྱམས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་གསུངས་ཤེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཞེས་བྱ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་ན་གཞན་དག་ཡིན་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཐད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་ཡེ་ཤེས་ནི་བསྙོན་མི་ནུས་པར་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཉིད་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་རྒྱུ་དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུའི་ཡིན་ལ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་ན་དོན་གྱི་བྱ་བ་མ་ལུས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཕགས་པ་བྱམས་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མཛད་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་བྱ་བ་མཛད་པ་ཉིད་དུ་ག་ལ་རུང་ཞེ་ན། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་འཕེན་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། ཆོས་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་སྣང་བ་བསྐྱེད་པར་མཛད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན། དེའི་དབང་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཕྲིན་ལས་རྣམས་ཡང་དག་པར་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །གལ་ཏེ་གཞན་དག །ཚོགས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དག་དང༌། །འགྲོ་བའི་དོན་ནི་མཛད་པ་ཡིས། །


DTG086_Page_0501
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་སྟེ། །སྐུ་ཚེ་རིགས་དང་ཚད་ཀྱིས་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པས་སྐུ་བཞི་ཆར་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་མཉམ་པ་ཡིན་ན་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དག་ནི་རྟོགས་པ་པོའི་དབྱེ་བས་དེའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དག་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་མཉམ་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་བདག་ཅག་ལ་སོགས་པས་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དེ་མཁྱེན་པ་མེད་པར་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་སྐུ་གསུམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མ་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་མེད་པས་སྐུ་གང་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྐུ་ཅིག་ཤོས་རྣམས་ནི་དེ་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡོད་ཀྱང་མ་མཁྱེན་པར་གྱུར་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་མི་མཁྱེན་པའམ་མ་གཟིགས་པའམ་ཅི་ཡང་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །མཚན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་ལས། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཞེས་སྨོས་པ་དེ་ཡང་འཐད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྐུ་ཡོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྣལ་འབྱོར་པའི་རྒྱུད་ལ་སོ་སོར་ངེས་པར་ཡོད་པས་རྟག་པ་དང་ཁྱབ་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། དངོས་གཞི་ཡིན་ལ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབྱེ་བས། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་དང་མི་འགལ་ལོ། །འདིའི་དོན་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ཉིད་ལས་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པར་མཛད་པས་ན་མཛད་པར་བཅས་པས་ཏེ། དངོས་གཞིའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེ་རྣམ་བརྒྱད། །ཅེས་བྱ་བ་འདིར། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་དེ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ལྟ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནས། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །གང་དེ་བཞིན་


DTG086_Page_0502
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་ཞེས་སྨོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་དེ་ཡང་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིར་དངོས་གཞི་ལས་གཞན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བཤད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་ཕྲིན་ལས་འདི། །ཞེས་སྨོས་པ་དེ་ཡང་འཐད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་དངོས་གཞི་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་གཞི་ནི་གང་དུ་ཡང་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མི་བགྲང་སྟེ། དེས་དེ་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྐུ་བཞི་པོ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་གང་ཡང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གསུམ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཉིད་ཡིན་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་བསྟན་པ་དེ་དང་འགལ་བ་མེད་དོ། །དངོས་གཞིའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་འགལ་ཞིག་གིས་ཀྱང་དབྱེ་བ་མེད་པར་དེ་བརྗོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དོན་གྱི་མཛད་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་དབང་ལས་བྱུང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། སྐུ་གསུམ་པོ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་དུ་ཆུག་ན་དངོས་གཞིའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་རང་བཞིན་གང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་ཡིན་ཞིང་གང་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་པ་ཡང་རྟོགས་པར་གྱིས་ཤིག །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པར་དབྱེ་བ་ཡོད་དུ་ཆུག་ན་དངོས་གཞིའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གཞན་གྱི་དབྱེ་བ་ཅི་ལྟར་ཡོད། དེའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཁོ་ནའི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དག་གིས་དབྱེ་བ་མི་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཡང་དོན་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་བཤད་པས་ལོག་པར་རྟོགས་པར་མི་བྱའོ། །སྐུ་ལྔ་ཡིན་པ་ཁོ་ནར་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཤད་པས་བླ་མ་ལ་གུས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་གསལ་པོར་མ་མཛད་མོད་ཀྱི་གཙོ་ཆེར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཚུལ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མཚན་ཡང་


DTG086_Page_0503
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་པར་བརྗོད་པ་ནི་ཕྱིའི་ཚུལ་ལྟར་འགལ་བར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་འབད་པ་ནི་སྐབས་ལ་མ་བབ་པ་མ་ཡིན་ཞིང་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་པའི་དུས་སུ་བདག་ཅག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པར་མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལས། སྐྱེས་བུ་ཁྱུ་མཆོག་གིས་ནི་དམ་པའི་ཆོས། །འཇིག་པར་གྱུར་ཚེ་གང་དག་བཏང་སྙོམས་བསྒོམ། །དེ་ཡིས་རྒྱལ་བར་བཀུར་སྟི་བྱས་མ་ཡིན། །འདྲེན་པ་དག་ལ་རི་མོར་དེས་མ་བྱས། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞར་ལ་འོངས་པས་ཆོག་གོ །དེ་བཞིན་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །དང་པོར་འགྲོ་བ་བཟང་པོ་དང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲམ་ཟེ་དང༌། རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་དང་རྗེ་འུ་རིགས་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བ་སྟེ། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་བཟང་པོ་དང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཆགས་པའོ། །དེ་ལ་གནས་པ་མེད་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྲོ་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བློ་དང༌། །སྲིད་པ་ཀུན་ནས་འཆིང་བའི་རྒྱུ། །འགྲོ་བ་གང་ལ་དེ་མེད་ན། །དེ་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལུང་གང་གི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་མེད་པར་མཛད་པ་སྟེ། ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་མདོ་ལས་གདུལ་བྱའི་ལུས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ་ཞེས་སྨོས་པས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་སྐྱེ་བ་བཟློག་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་སྨོན་ལམ་དང་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། གདུལ་བྱའི་ཁྱད་པར་ལས་ཡིན་གྱི་གཞན་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས། དེ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་འདྲ་བར་ལུས་དང་སྤྱོད་ལམ་མཐའ་ཡས་ཤིང་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་དེ་རྣམས་འགྲོ་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདིར་སྨོན་ལམ་ཁོ་ན་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་


DTG086_Page_0504
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་དུ་མཉམ་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །སྨོན་ལམ་ནི་གཞན་དུ་མི་འཐད་པས་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ་གང་གི་ཚེ་དེས་གདུལ་བྱ་དེའི་དོན་དུ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ན་ཕྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ག་ལས་འབྱུང༌། སྨོན་ལམ་ལས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་བརྫུན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེས་འདུལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་འཛིན་པར་མཛད་པ་ཡང་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གཅིག་པུ་དུ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ཇི་ལྟ་བ་ལས་སོ། །གཞན་ཡང་གཞན་དུ་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་ཀུན་ནས་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པའི་རྒྱུར་སྣང་བ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ཡང་འདིར་འགལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་དེ། གཉི་ག་སྨོན་ལམ་ཁོ་ནས་དོན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་པ་ཡིན་པར་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་འདོད་པ་ལྟར་ལ་ལ་ནི་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་བསྒྲུབས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་བརྩད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གྲོལ་བ་ཅི་ཞིག་ཡིན། འགྲོ་བའི་དོན་ལ་མ་གཏོགས་པ། །གཞན་ཅིའང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གྲོལ་བ་ལས། །དགའ་བའི་རྒྱ་མཚོ་གང་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཉིད་མཐར་ཐུག་མ་ཡིན་ནམ། །རོ་བྲལ་གྲོལ་བས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ལས་དང་པོ་པ་མ་གཏོགས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་བསྟན་པ་ལས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་མ་གཏོགས་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་འདྲ་བར་ཡོད་པ་ཉིད་དེའི་འབྲས་བུ་མི་སྐྱེད་པས་དོན་མི་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱནྟ་དེ་བའི་ཞལ་སྔ་ནས། །མཁའ་ལྡིང་གྲུབ་པས་ཇི་ལྟ་བུར། །མཆོད་སྡོང་བསྒྲུབས་པས་འདས་གྱུར་


DTG086_Page_0505
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན། །དེ་འདས་ཡུན་རིངས་ལོན་ཡང་དེ། །དུག་ལ་སོགས་པ་ཞི་བར་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་དང་རྗེས་མཐུན་པས། །རྒྱལ་བའི་མཆོད་སྡོང་བསྒྲུབས་པ་ཡང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདས་གྱུར་ཀྱང༌། །དོན་རྣམས་ཐམས་ཅད་མཛད་པར་འགྱུར། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་ཇི་སྙེད་བཏབ་པ་དང༌། འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་འགྱུར་གྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་ལ་ཕན་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག ། ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས། དེ་རྣམས་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བའི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ལས་གཞན་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཐེག་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ཀྱང༌། ཁ་ཅིག་དག་ནི་དྲང་ཕྱིར་དང༌། །གཞན་དག་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར། །རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །མ་ངེས་རྣམས་ལ་ཐེག་གཅིག་བསྟན། །ཞེས་བཤད་པ་འདི་ཡང་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་མདོ་ལས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁོ་ན་དེས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཡིན་པས། གང་དུ་ཡང་མི་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞུགས་སོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཞར་ལས་འོངས་པ་བཤད་ནས་སྐབས་ལ་བབ་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པའི་རིམ་པས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྲིན་ལས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཛད་པའོ། །འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་བར་བཞེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་བར་རོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། ལུང་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་


DTG086_Page_0506
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིམ་གྱིས་དེའི་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཞི་བར་མཛད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྲིན་ལས་བསྟན་པར་མཛད་པས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པར་རིམ་པ་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཁྱེད་ཅག་གིས་གཞན་གྱི་དོན་དང་རང་གི་དོན་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་སྟེ། དང་པོ་དང་ཐ་མར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་གང་བསྟན་པའི་གོ་རིམས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་བསྣན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་བཤད་པའི་རིམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་དེའི་དབང་གི་ལྷག་མ་བར་གྱི་ཚིག་གི་དོན་རྣམས་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་དང་རང་གི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་བྱམས་པའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་མ་བསྟན་ན་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཁྱེད་ཅག་རྣམས་ནི་འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང་འདྲ་བར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཅག་སྔར་བཤད་པའི་ཚིག་གི་དོན་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། ལུང་ལས་སོ། །བྲིས་ཤིག་ཅེས་ན་ཚིག་མངས་སུ་དོགས་པས་བདག་གིས་མ་བྲིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལུང་ཡོད་དུ་ཟིན་ན་ཡང་གཞུང་རྒྱ་ཆེས་པའི་འཇིགས་པས་དེའི་སྒོ་ནས་གཞན་གྱི་དོན་ལ་སོགས་པའི་གོ་རིམས་མ་བསྟན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེའི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང་འདྲ་བར་གཞན་གྱི་དོན་ལ་སོགས་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་རིམ་པ་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་གཞུང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་སྣང་བ་མདོར་བཤད་པ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པས་བཤད་པ་ལས་སྐབས་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པའི་བཤད་པའོ།། །།

བར་མ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་དོན་བསྡུས་པ་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཤད་པ།


DTG086_Page_0506
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་པ་ལ་དད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བར་མ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དྲུག་ནི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ནི་དང་པོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དང་པོར་ཉེ་ཐོག་མར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་སྔར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་མཚོན་པའི་གནས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་བསྡུས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉིད་ཡིན་པས་


DTG086_Page_0507
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་དེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་མོ། །དེ་ནས་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་སླའོ། །

མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་གཞན་དུ་རྣམ་པར་བཤད་པ།


DTG086_Page_0507
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་མ་ལ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གསུམ་གསུངས་པའི་ཡུལ་གྱི་རྒྱུན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་གཉིས་ནི་སྔར་བཤད་པའི་སྐབས་བརྒྱད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐབས་ཉིད་དུ་མ་བགྲངས་སོ་ཞེས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དགོངས་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་སུ་བརྗོད་པས་མདོ་དང་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མེད་དེ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་མདོ་དང་རྣམ་པར་འགྲེལ་པར་མི་བརྗོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་ཅར་ཚིག་རེ་རེ་ནས་བཤད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་དང་འདྲ་བར་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་ཀྱང་འཕགས་པ་བྱམས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ཡིན་ན་ཡང་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་མཛད་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཞར་ལ་འོངས་པས་ཆོག་གོ །ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་ནི་གོ་བར་ཟད་དོ། །ཚིག་དོན་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཡི། །དེ་ཉིད་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ། །བདག་གིས་སྦྱར་འདི་བྱས་གྱུར་པས། །མ་འཚལ་དམ་པས་བཟོད་པར་མཛོད། །བསོད་ནམས་འདི་ཡིས་འགྲོ་བ་ཀུན། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དངོས་ཤོག །བདག་ཀྱང་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་འདྲ་བར། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་བྱེད་གྱུར་ཅིག །དཔལ་ལྡན་རྣམ་རྒྱལ་ཉམས་དགའི་གནས། །རྒྱལ་པོ་དཔལ་ལྡན་གཙུག་ནོར་བུ། །གོ་ཆས་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་དཔལ་ལ། །གསོལ་བ་བཏབ་པས་སྣང་བར་བྱས། །གསེར་གླིང་གི་དཔལ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་གྲོང་དུ་ལྷ་དཔལ་གཙུག་གི་ནོར་བུའི་གོ་ཆའི་རྒྱལ་པོའི་རིང་ལོ་ཚིགས་བཅོས་པ་ལས་དཔྱིད་ཟླ་ར་བའི་ཚེས་བཅུ་གཅིག་ལ་མཛད་པ་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དཱི་པཾ་ཀ་ར་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ན་དང༌། སྒྲ་བསྒྱུར་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་ཆེན་པོ་དགེ་སློང་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕ་བ་པའོ།། །།

མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པའི་བསྡུས་དོན།
ཤེས་རབ་འབྱུང་གནས་བློ་གྲོས།

བསྡུས་དོན།


DTG086_Page_0508
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨ་བྷི་ས་མ་ཡཱ་ལངྐཱ་ར་བྲྀཏྟི་པིནྟྲཱ་རྠ། བོད་སྐད་དུ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པའི་བསྡུས་དོན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན། །རང་བཞིན་མེད་ཅིང་རྟོག་ལས་འདས། །དཔག་བསམ་ཤིང་བཞིན་འབྲས་བཟང་ནི། །སྩོལ་མཛད་རྒྱལ་ཡུམ་དགའ་མ་རྒྱལ། །ཤེས་རབ་མི་གསལ་བསྟན་བཅོས་ཀུན། །ཕྱི་རོལ་གྱུར་བདག་གང་ན་ཞིག །ཟབ་མོའི་དོན་སྟོན་དཔལ་ལྡན་ནི། །བཟང་པོའི་འགྲེལ་པའང་གང་ན་སྟེ། །དེ་ལྟའང་དག་པའི་དགེ་བཤེས་ཀྱིས། །རྗེས་གཟུང་ཕྱིར་ཚིག་དང་ནི། །གདང་དག་ལ་ནི་ལྟོས་མེད་པར། །དེ་ཡི་བསྡུས་དོན་བདག་གིས་བྱ། །སློབ་དཔོན་དཔལ་སེང་གེ་བཟང་པོ་འདིའི་ཞལ་སྔ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རུལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་ལ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་ལྡོག་པ་དག་ཕོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པར་གཟིགས་ནས། རང་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དེ་ཁོ་ནའི་ཉེ་བར་བསྙད་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ། གཞན་ལ་ཡང་དེ་རྟོགས་པར་བྱ་བར་བཞེད་པས། དང་པོར་རེ་ཞིག་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་བསྟན་བཅོས་ལ་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་འབྲེལ་པ་དང༌། བརྗོད་བྱ་དང༌། དེའི་དགོས་པ་རྣམས་གསུངས་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པས་མཛད་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ནི་གཞུང་འདིའི་བརྗོད་བྱ་ཡིན་ཏེ། བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྒྱས་པ་དང༌། འབྲིང་དང༌། མདོར་བསྡུས་པའི་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱན་ཉིད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཕམ་པའི་དགོངས་པ་ལས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་འདིའི་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཡང་དགོས་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་


DTG086_Page_0509
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གཞན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། སྐྱེས་བུའི་དོན་མཐའ་དག་དེའི་ཚེ་ཉིད་གྲུབ་པས་ན་དགོས་པ་གཞན་ཚོལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་བཅོས་དང་དགོས་པ་དག་གམ། དགོས་པ་དང་དགོས་པའི་དགོས་པ་དག་གི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་འབྲེལ་པ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དགོས་པའི་དགོས་པ་ཡང་ཕྱག་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ན་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བརྗོད་དེ། ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་རྨོངས་པ་བཟློག་པ་ནི་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་ཟིན་ལ། མ་བྱས་སོ་ཞེ་ན་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བྱེད་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བསལ་བའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ནི། འགྲོ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མའི་བཤད་པ་དང༌། ཊཱི་ཀ་མཛད་པའི་འཕགས་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་དག་གིས་ནི་དངོས་པོ་དང༌། ལམ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡིན་ཡང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་སྦྱར་བ་ལ་མ་ལྟོས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་བྱ་ནང་གི་ཚུལ་ཅན་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ན་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བཟློག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འགྲེལ་པ་དང་རྣམ་འགྲེལ་མཛད་པའི་འཕགས་པ་དང་སློབ་དཔོན་དག་གི་ཡང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་སྦྱར་བ་ཡིན་ཡང༌། ཀུན་གྱི་རྒྱན་དུ་མ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། མ་ཚང་པའི་ཕྱིར་ན་དོགས་པ་མ་བཟློག་པ་ཁོ་ནའོ། །ཁི་བོ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སློབ་དཔོན་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་བཟང་པོའི་བཀའ་དྲིན་ལས། གཞི་དང་ལམ་དང་རྣམ་པ་མཐའ་དག་བསྡུས་པས། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་སྦྱར་བ་དང་ཀུན་གྱི་རྒྱན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། དོགས་པ་མཐའ་དག་རྣམ་པར་གཅོད་པས་དབུ་མ་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་ན་རྨོངས་པ་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པ་ན། པོ་ཏི་དུ་མ་དག་ན་འདོན་པ་དུ་མ་དང་འཆད་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་ན་ཡང་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་མཐོང་བས་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ཏེ། མཐའ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ན་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་བཅོམ་ལྡན་


DTG086_Page_0510
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདས་བྱམས་པས། དེའི་སྐྱོ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་བཅས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡང་བཤད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་རྗེས་སུ་ཐོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་རྨོངས་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། ཁོ་བོའི་འདི་ཀུན་གྱི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་གྱི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་དང༌། དེའི་རང་བཞིན་དང༌། དེ་བསྡུས་པ་བཤད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའི་སྒོ་ནས་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་གང་ཟག་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་འཇུག་པ་བཤད་པ་ནི། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱིས་དོན་བརྒྱད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གསུམ་དང་སྦྱར་བ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒོལ་བ་དང་ལན་དག་གིས་གཞི་དང༌། ལམ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་བསྟན་པས་ཡུམ་རྣམ་པ་གསུམ་ཀ་ཡང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་སྦྱར་བ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྡུ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན། འཕགས་པ་བྱམས་པ་བདག་ཉིད་དམ་པ་རྣམས་དང་སྤྱོད་པ་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་གྱི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཕྱག་འཚལ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཉིད་བསྟན་བཅོས་སུ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། སྐྱེ་བོ་བློ་གྲོས་དམན་པ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྩོད་པ་སྨྲས་སོ། །བསམ་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པར་འདོད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་མ་བྱས་པ་དང་མཚུངས་ཏེ། དེ་ནི་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་རྣམ་པ་གསུམ་ཀར་ཡང་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེས་དོན་བརྒྱད་སྟོན་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་མེད་དེ་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་ལས་ལྷག་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཀར་ཡང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་བསྟན་པ་ལན་འདེབས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོའི་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། དེའི་ཡན་ལག་ཆོས་སྤྱོད་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་ཐོས་པ་དང་བསམས་


DTG086_Page_0511
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་བདེ་བླག་ཏུ་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་དགོས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བར་གྱུར་པའི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་མངོན་དུ་བྱས་པ་ནི་དགོས་པའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཡི་གེ་འདྲི་མཆོད་སྦྱིན་པ་དང༌། །ཉན་དང་ཀློག་དང་འཛིན་པ་དང༌། །འཆང་དང་ཁ་དོན་བྱེད་པ་དང༌། །དེ་སེམས་པ་དང་བསྒོམ་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡིན་པར་འཆད་པ་ནི་མི་འཐད་དེ། དེ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལས་ཐ་དད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བསམ་པ་ཡིན་ཏེ་གལ་ཏེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་དོན་སྣང་བར་མཛད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཕྱིར་རྟོགས་པར་དཀའ་བས་ན། ཁོ་བོ་ཅག་གིས་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པར་བསྟན་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ན། དེ་ལྟར་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་ཏེ་ཀུན་ཏུ་འདིས་སམ་འདི་རྟོགས་པ་སྟེ། ཤེས་སོ་ཞེས་བྱེད་པ་དང་ལས་སུ་སྒྲུབ་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སོགས་པ་བདུན་ནི་ལམ་ཡིན་ལ། བརྒྱད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་བཞིའི་མཚན་ཉིད་ནི་འབྲས་བུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པས། རྣམ་པ་གང་གིས་ལམ་གང་དག་ཏུ་གང་ཞིག་དམིགས་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་དེ་དག་དང༌། ལམ་དེ་དག་དང༌། དངོས་པོ་དེ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། ཐ་དད་པའི་ཡུལ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན། ཀུན་མཁྱེན་པ་གསུམ་ནི་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་མཚུངས་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ན་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བས་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །སྦྱོར་བ་ཡང་བྱ་བའི་རང་བཞིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རྫོགས་པ་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དབང་གིས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་བཞི་འགྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་མངོན་པར་


DTG086_Page_0512
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་ཏེ་རང་དང་གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་འདི་དག་ཙམ་གྱིས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེའི་རང་བཞིན་ཡང་མདོར་བསྡུས་པ་དང༌། རྒྱས་པ་དང༌། དེ་རྣམ་པར་བཤད་པས་གསལ་བ་དེས་ན་དེ་རིམ་གྱིས་བརྗོད་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་སོར་ཡུལ་དུ་བྱས་ཀྱང༌། སོ་སོར་སྒོམ་པར་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ན། བསྡོམས་པ་ཁོ་ནས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན། མངོན་པར་རྟོགས་པ་མཐའ་དག་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་མདོར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མཐའ་དག་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །

ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

སྐབས་དང་པོ།


DTG086_Page_0512
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ད་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྤྱིར་བཤད་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པས་ན་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། དེ་ལྟར་བསྡུས་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་པ་ཐོབ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་ལ། དེ་ཡང་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བ་དེས་ན་ཀུན་མཁྱེན་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དེས་ན་དེ་དང་པོར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་ཡང་རྟེན་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། ཡུལ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོའི་རང་བཞིན་ཅན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་གདམས་ངག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལས་དང་པོ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་རྣམས་ན་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་ཐ་དད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པ་པོའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་རྟེན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམས་ལས་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་གཉི་ག་ཡང་གཞན་གྱི་


DTG086_Page_0513
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོན་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཉིད་ལས་མི་འདའ་ཡང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལས་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་རྟོགས་པར་བྱའི་དམིགས་པ་ཐ་དད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མོས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཤེས་པ་དེ་ལྟར་ན་ཡང་འཇུག་པ་ཁོ་ནའི་ཡིན་གྱི་སྨོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ནི་སའི་ཁྱད་པར་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ལ་ནི་འདུན་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱི་ས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་ཡང་མིང་དང༌། དཔེ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། བསྡུ་བའི་སྒོ་ནས་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་བྱེད་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་ཉིད་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་བསྡུས་ལ། དེས་ན་མ་ཚང་བ་དང་ལྟག་པར་སྲིད་པའི་དོགས་པ་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་ལས་དང་པོ་པ་ནི་དད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་གཉིས་དང༌། མཐོང་བས་ཐོས་པ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ལ། དེའི་དབྱེ་བས་ས་ཐ་དད་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་སུ་ནི་ལས་དང་པོ་པའི་ས་ལ་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པའི་སྒྲས་སེམས་ལ་བྱུང་བ་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ངེས་འབྱེད་ཀྱི་ཆ་ལ་གནས་པ་ནི་འཇུག་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། ས་དང་པོ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གྲུབ་པོ། །བཅུ་གཅིག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་འཇུག་པ་ན་མེ་ལོང་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལྔ་སྒྲུབ་པའི་བྱེད་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་པུ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ན། གང་གིས་ལམ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བ་གདམས་ངག་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་གཞི་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཙམ་བསྒོམ་པར་ནུས་ན་འདི་བདེན་པ་ཞིག་


DTG086_Page_0514
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན། དམིགས་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཁྱད་པར་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ནི་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་ཡུལ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། སོ་སོར་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་རྣམས་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་པའི་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་ཉིད་དབང་དུ་བྱས་པའི་དོན་དུ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལམ་དང༌། གཞི་ཤེས་པས་བསྡུས་པས་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་ཉིད་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དོན་ནི་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གདམས་ངག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་བཤད་པའི་ཕྱིར་དབྱེ་བ་ཞར་ལ་བརྗོད་ནས་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ལ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པས་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་ལྡོག་པ་དེས་ན་སྒྲུབ་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང་རྟེན་རྣམས་སུ་དམིགས་པ་ལ་ལོག་པར་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ན། དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལ་རློམ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དུས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། སེམས་བརྟེན་པ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ན་ཐེ་ཚོམ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་ན། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། དེ་ལྟར་ན་ལས་དང་པོའི་ས་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་དུ་གདམས་ངག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་པས་ན། དེའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པའི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་བཅྭ་ལྔ་ལ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་རྣོན་པོ་དད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དབྱེ་བས་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གང་ཞིག་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པ་དེ་ནི་མ་ཐོང་བའི་


DTG086_Page_0515
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ལ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྤངས་པ་དེ་ནི་ལྷའམ་མི་རྣམས་སུ་ལན་ཅིག་རིགས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ན། ལྷ་དང་མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་དག་གོ །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་ལྔའམ་དྲུག་སྤངས་པ་ན། གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དག་གོ །འདིར་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་བར་ཆད་གཅིག་པ་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བདུན་སྤངས་པ་ན། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་རྣོན་པོ་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་གཉིས་སོ། །གང་ཞིག་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེ་མི་འོང་བ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། གོང་དུ་འཕོ་བའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དག་སྤངས་པ་དང་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ན་བར་མ་དོ་དང༌། གཉི་ག་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན། དེ་ཉིད་དུ་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་པས་སྡུག་བསྔལ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་ན། གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བར་མ་དོ་དང༌། སྐྱེ་གནས་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞིའོ། །གཉིས་པ་ཡང་དད་པ་དང་མཐོང་བས་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་དང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པའི་དབྱེ་བས་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་རང་གི་རིགས་སུ་གཏོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བ་སྤངས་པ་ན། འཕར་བ་དང༌། ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང༌། གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པས་ན་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །གཉིས་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པ་དང༌། སྤངས་པའི་ཕྱིར་ན།


DTG086_Page_0516
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞི་བ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ན་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གི་ནང་དུ་འདུས་པ་དེས་ན་དེ་ནི་ནང་དུ་མི་བསྡུའོ། །སངས་རྒྱས་མ་བྱུང་བ་ན་རང་ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་པ་དེས་ན་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དང་ཞུགས་པའི་དབྱེ་བས་འབྲས་བུ་དང་པོ་ནི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །གསུམ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུའོ། །བཞི་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་དོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པར་སླ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་བཞི་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་མ་བརྗོད་དོ། །ལས་དང་པོ་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་མ་བརྗོད་པར་གྲུབ་པ་དེས་ན་དེ་མ་བརྗོད་པར་མོས་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་བདེན་པ་རྟོགས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་སྒྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ངེས་འབྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམ་པ་བཞི་སྟོན་པ་ནི་ལས་དང་པོ་པ་དེ་ལྟར་གདམས་ངག་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་ཡང་ངེས་འབྱེད་ཀྱི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ངོ་བོ་མ་བསྟན་པར་དེའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ན། ངོ་བོ་དང་དེ་དག་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དགོངས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། རྟོགས་བཞིན་པའི་རང་བཞིན་འབྲས་བུ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། ཐ་མི་དད་པའི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཉིད་དེ། བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སམ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མངོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས། དམིགས་པ་རྣམས་ལ་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་ཟིན་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདྲི་བ་དགོད་པའོ། །


DTG086_Page_0517
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདེན་པ་བཞི་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་འགོག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དེ་ནི་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེའི་རྣམ་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲིང་གི་དམིགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་གི་རྣམ་པ་ཆོས་ཀྱི་བརྡ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང་འདྲ་བ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྩེ་མོ་ལ་སོགས་པ་འོག་མ་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་སྐད་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གནས་སྐབས་གང་དུ་རྣམ་པ་གང་གིས་གང་ཞིག་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ལ། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་བདེན་པ་བཞིར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ན་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དག་དེ་ལ་རྟེན་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དུ། དམིགས་པ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཉེ་བར་བཀོད་དོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་པ། ཐེག་པ་གསུམ་ཀ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཐེག་པ་གཉིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་ནི་དེ་བདེན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དག་གིས་གཞི་དང་ལམ་ཐམས་ཅད་ཤེས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་


DTG086_Page_0518
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་མཐའ་དག་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཐེག་པ་གཉིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། གཅིག་ནི་ཤེས་ནས་མངོན་དུ་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་འགལ་བ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡོད་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མི་རྟོགས་སོ། །དེས་ན་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྦྱོར་བའི་ལམ་དུ་དེ་སྤང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ཡོད་ཀྱང་མེད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ན། མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་དེ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་བརྗོད་དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གིས་སྲིད་པར་སྐྱེ་བས་ན་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པར་འདོད་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཁྱད་པར་བཞི་པོ་འདི་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ཁྱད་པར་ཉིད་ལས་འགྱུར་བ་དེས་ན་དེའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པ་ནི། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྦྱར་བ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཚེ་ཐབས་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་བས་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་བཤད་ནས་རྟོགས་པ་པོ་བརྗོད་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྟོགས་པ་པོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང༌། རང་བཞིན་དག་གིས་འཆད་བཞིན་པའོ། །རིགས་རྟོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དེས་ན་དང་པོར་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཅུ་གསུམ་བརྗོད་པ་ནི། རེ་ཞིག་དང་པོར་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་


DTG086_Page_0519
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་དམིགས་ནས་བསྟན་ཟིན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་བཞིའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བལྟས་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་སྦྱངས་ནས། གཉེན་པོས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དྲུང་འབྱིན་པར་བྱེད་ལ། རློམ་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །རློམ་པ་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་དག་གིས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཐོབ་པས། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་སེམས་ཅན་འདུལ་བ་ན། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་གོང་ནས་གོང་དུ་མངོན་པར་འཕེལ་བས་ན་རིགས་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་མོ། །རང་གི་ངོ་བོར་བསྟན་པར་འདོད་པས་ཕྱོགས་སྔ་མ་དགོད་པ་ནི་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་དུ་འདི་ལ་གནས་ཏེ། དེ་ན་གལ་ཏེ་རྟེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ལ་དབྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པ་སྲིད་པ་ནས་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དྲི་མས་སྦགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་གང་གིས་ཚོགས་སོགས་པ། རྟོག་པས་བྱས་པའི་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་པ། །དེ་ནི་དྲི་བཅས་དྲི་མ་མེད། །ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་རྣམས། །དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གནས་སྐབས་བཅུ་གསུམ་གྱིས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པ་ནི་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་འཕགས་པའི་སྐྱེ་བོ་དང་འབྲེལ་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སྒྲས་པ་རྗོད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། འཇིག་རྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་བཞིས་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམིགས་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་སྤྱི་དང༌། ཁྱད་བར་གྱི་ངོ་བོས་དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གོ །སྦྱོར་


DTG086_Page_0520
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་རྣམས་ལ་འདི་སྒྲུབ་པས་ཆེད་དུ་བྱ་བས་ན་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བའོ། །དེའང་རང་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་གཉིས་ལས། རང་གི་དོན་སྤངས་པ་དང་རྟོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེས་དེ་ལྟར་རྟེན་ལ་སོགས་པའི་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གཉིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལས་དེ་རྣམས་ལ་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་གྱི་དངོས་པོས་ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་གཉིས་ལ་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། དཀར་བའི་ཆོས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ལས་ཀྱི་དབྱེ་བས་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་སུ་འདིས་གོ་ཆ་བགོས་པས་ན་འདིའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཡིན་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ཚན་དྲུག་གི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྟེ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་ངོ༌། །འདི་ལྟར་བསམ་པ་ཡིན་ཏེ་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་རྟོགས་པ་ན། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཚོགས་བསགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པས་ན་བྱ་བ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་པོ་འདིའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་གཉིས་བསྐྱད་པ་ན་དེ་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་གདམས་ངག་བཟུང་སྟེ། སྦྱོར་བ་རྩོམ་པའི་དུས་སུ་རང་གི་གནས་སྐབས་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ན་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱས་ནས་གོ་ཆ་ལ་སོགས་པ་སྒྲུབ་པ་སྤྱོད་པའི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་བཞིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །དེས་ན་དོན་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྐབས་དང་པོའོ།། །།

སྐབས་གཉིས་པ།


DTG086_Page_0520
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཤད་ཟིན་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་མེད་པར་མི་


DTG086_Page_0521
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྲུབ་པས་ན། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོ་གསུངས་པ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དང༌། དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་དང་དེའི་འབྲས་བུ་རྣམས་སྤྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་གསུངས་པ་ནི། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་སྐྱེ་བར་རུང་བ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རློམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བ་སྐྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་པ་ཉིད་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་རྟེན་དང༌། སོ་སོར་ངེས་པ་དང༌། ཁྱབ་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། ལས་ཀྱི་མིང་ཅན་རྣམས་མི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་བརྗོད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་མེད་པར་ལམ་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་དེ་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ། །ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བརྗོད་པའི་སྐབས་སུ་རེ་ཞིག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བརྗོད་པ་ནི་དེ་ལྟར་རྟེན་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདེན་པ་དང་དེའི་རྣམ་པ་རྣམས་ལ་ཐེག་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་དང༌། མི་དམིགས་པས་བྱས་པའི་དབྱེ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང་ཐེག་པ་དང་པོ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་བདེན་པ་རྣམ་པ་དང་མི་འདྲ་བ་དང༌། ལྷག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཐར་རེ་རེ་ལ་ཡིད་འབྱུང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དང་པོ་ནི་མི་མཐུན་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དང༌། གཉེན་པོ་དང་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། ཕ་རོལ་ཉིད་དང༌། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གཉིས་སོ། །གཉིས་པ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་མི་གནས་པ་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་ལ་མ་ལྟོས་པར་འཇིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན། གཡོ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་འཇིག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་སུ་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། སེམས་ཡོད་པ་དང༌། སེམས་མེད་པས་བྱས་པའི་ཉེ་བར་འཚེ་བ་དང༌།


DTG086_Page_0522
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ན་འཇིགས་པ་དང༌། འགོ་བའི་ནད་དང༌། ཉེ་བར་འཚེ་བའི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བདུན་ནི་ལྷག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགོག་པ་ལའང་མི་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་བཞིའི་མཐར་རྟག་ཏུ་ཕན་པའི་བཞི་ཉིད་ཀྱིས་ན། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ལྷག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ལམ་ལ་རྣམ་པ་ལྷག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་མི་འདྲ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེས་ན་བདེན་པ་བཞི་ལ་རྟེན་པའི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་འབྲེལ་པར་ཡིན་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་འགལ་བ་འགལ་ཡང་མེད་དོ། །དང་པོའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །དེའི་རྒྱུ་བརྗོད་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལ་ཡང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། དེའི་རྒྱུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་ལ་ཐ་མི་དད་པར་དམིགས་པ་དང༌། དེ་མི་དམིགས་པ་དང༌། རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པའི་གནས་འགོག་པ་དང༌། ས་བཅུ་པའི་གནས་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པ་བཞི་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ན། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ལྔར་བཤད་པ་སྐྱེ་ཞིང༌། རྣམ་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཚད་མས་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་དང་པོ་གཉིས་ལ་ནི་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ན། འབྲས་བུ་དང་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་དག་གིས་ཁྱད་པར་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱེད་པ་གསུངས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་འབྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དང༌། ཟབ་པ་ཉིད་ནི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ལ། གཟུང་བའི་རྟོག་པ་མ་དམིགས་པ་དང༌། འཛིན་པའི་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་ས་སྔར་བཤད་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཁྱད་པར་འདི་གཉིས་ནི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་མེད་པར་མི་འབྱུང་བས་ན་དེ་བརྗོད་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཐོབ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་


DTG086_Page_0523
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ན། དེ་བརྡ་ལས་བྱུང་བ་ཙམ་ཉིད་དང༌། འགྲིབ་པ་དང༌། འཕེལ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་བཀག་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམིགས་པ་ནི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཐེག་པ་དང་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་ཐེག་པ་གཉིས་པའི་འབྲས་བུ་བརྗོད་པའི་ཤུགས་ཁོ་ནས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། དེས་ན་ལོགས་སུ་མ་བཤད་དོ། །ཐེག་པ་གསུམ་པ་ནི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་དག་ཁོ་ན་ནས་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བ་སྟེ། དེས་ན་དེ་དག་རིམ་པ་བཞིན་བཤད་པ་ན། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དོན་འདི་ཡིན་ཏེ་སྔར་བཤད་པའི་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་སྐད་ཅིག་སྐྱེ་ལ། །དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཉིས་ལ་ཕན་ཚུན་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པས་དམིགས་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཉིད་འཐོབ་པོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ལ། ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམ་ས་པས་ན་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་པ་དང༌། དེ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྐྱེའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་འགྱུར་ཞིང༌། བདག་ཉིད་ཀྱང་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སོ་སོར་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐ་དད་པས་སྐད་ཅིག་རྣམས་ཐ་དད་ཀྱང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། བརྗོད་པ་སྦྱོར་བའི་ལམ་བརྟེན་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་རྟོགས་


DTG086_Page_0524
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་བདག་པོར་བྱས་ནས། གང་གི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་དངོས་པོ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ན། སྡུག་བསྔལ་ཉིད་འདོད་ཅིང་བཟོད་ལ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཏེ། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་དེ་དག་ཀྱང་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་བཟོད་པའི་ཕྱིར་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ངེས་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་མངོན་སུམ་ཟག་པ་མེད་པ་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་བཟོད་པ་དང༌། ཤེས་པ་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་དང་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་ཤེས་བྱ་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཟུང་བ་རྟོགས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱིས་འཛིན་པ་ཡང་རྟོགས་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། མི་དམིགས་པ་ལ་གནས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་དང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བཤད་ཅེ་ན། འབྲས་བུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་བཤད་ཟིན་པའི་ལམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་སྤོང་བ་མེད་པར་མི་འབྱུང་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱང་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འབྲས་བུ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་


DTG086_Page_0525
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིག་གཅིག་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཡང༌། གལ་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གིས་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པ་ལ་ནི་ཐ་དད་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་མིག་སེར་ཅན་ལ་སོགས་པའི་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་ད་དུང་ཡང་འཁྲུལ་པ་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་འགྱུར། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མཐོང་བ་དག་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་རྟོགས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ན་ལམ་ཡང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ལམ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་བརྗོད་མ་ཐག་ཏུ། དེའི་རྒྱུ་བརྗོད་པར་རིགས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེ་མ་བརྗོད་པར་ལམ་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་འབྲས་བུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་སྐད་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། འཆད་པར་འགྱུར་བ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དག་གིས་མཐོང་བའི་དོན་དག་པས་མཐར་ཕྱིན་པ་ན་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་མཐོང་བའི་དོན་རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་སྐབས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བརྟན་པར་གྱུར་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་ང་རྒྱལ་དང་ཆགས་པ་དག་ལྡོག་ལ། དེ་ལྡོག་པ་ན་ཡང་དེའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་ལྡོག་གོ །དེས་ན་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐའ་དག་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ན་དེའི་བདག་པོ་ལས་བཞིའི་ཡུལ་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ལམ་དང་པོ་གཉིས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་མ་བརྗོད་དོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཉིད་ཀྱིས་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་མངོན་དུ་མ་བྱས་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འཐོབ་ཅེས་བརྩད་པར་ནི་


DTG086_Page_0526
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་བྱ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཡང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྦྱོར་བ་རྣམས་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱང་ཁྱད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ལ་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཐེག་པ་ཐ་མ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཁོ་ནས་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཤེས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འཐོབ་པ་ལ་འགལ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་དང་མཇུག་གི་དབྱེ་བས་མོས་པ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཅན་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལས་ཡུལ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། འབྲས་བུའི་དབྱེ་བས་དབྱེ་བ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། བྱེད་པའི་འོག་ཏུ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་དང་གཞན་གཉི་གའི་དོན་གྱིས་ན་མོས་པའི་ཡུལ་གསུམ་མོ། །དེ་དག་ཀྱང་སོ་སོར་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས། དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་མོས་པའི་རྣམ་པ་ཡང་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནོ། །མོས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཇུག་པ་ན་ཡང་བསྟོད་པ་དང་བཀུར་བ་དང་བསྔགས་པའི་རང་བཞིན་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་དེ་བསྒོམ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལེགས་པར་བསགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་རྩ་བ་ཡིན་པ་དེས་ན། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་མོས་པའི་ཁྱད་པར་མི་དམིགས་


DTG086_Page_0527
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མོས་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ་དམིགས་པ་ན། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ། དེའི་ལམ་ཉེ་བར་བསྟན་པས་བྱེད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་དེ་ལྟར་མོས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐོབ་པའི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་མཚན་ཉིད་མཇུག་རྒྱས་པའོ། །དེས་ན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་ལམ་སྤེལ་བ་བརྗོད་པ་ནི། དེ་ལྟར་ལེགས་པར་བསྔོས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟར་བསམ་པ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྦྱོར་བ་དང་དངོས་དང་མཇུག་གི་དབྱེ་བས་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་གསུངས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལམ་གྱི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དོན་འདིས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པས་ན། མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པ། རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་གྱིས་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཐོང་བའི་རང་བཞིན་གྱི་ལམ་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ངེས་པའི་ཕྱིར་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྐྱེད་པ་ལ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་དེ་གསུམ་མི་དམིགས་པ་ཁོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་ལ། དེ་ལས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་གྱི་དངོས་པོས་རྣམ་པར་དག་པ་གཉི་གའི་སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པའི་རྒྱུ་དག་ལེན་པ་དང་འདོར་བ་ཉིད་ལ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། ལེན་པ་དང་འདོར་བ་དག་གི་ཡུལ་རིམ་པར་བརྗོད་པ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རེ་ཞིག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགེ་སྤྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པ་ན་གང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་པའི་འབྲས་བུ་ལུས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། དེས་ན་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ལམ་ལོག་པ་ཉིད་ལམ་


DTG086_Page_0528
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱིར་བརྗོད་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཁྱད་པར་དེ་ཡང་བྱེད་པ་དང་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་མེད་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་པ་དེས་ན། དང་པོར་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རང་རང་གི་ངེས་འབྱེད་ཀྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྟོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྔར་བརྗོད་པའི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་རིམ་གྱིས་ལམ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ན་ལམ་གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ན་ཚད་མ་དང་གཞལ་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་གང་རང་བཞིན་ནི་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་སྤང་པའི་ཕྱིར། ལམ་གྱིས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམ་པ་ལྔ་རྫོགས་པ་ན། བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལས་མ་འདས་པར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་མཐོང་བ་ན། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱིས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་རྟོགས་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་དག་གིས་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་སྤངས་པ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་བཤད་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་གཉིས་པའོ།། །།

སྐབས་གསུམ་པ།


DTG086_Page_0528
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་གཞི་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། རྒྱུ་མཚན་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཉེན་པོ་དང༌། ལམ་དང༌། དེའི་ཡན་ལག་དང༌། ཉེ་བར་བསྡུ་བ་རྣམས་ལས། རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་མེད་པར་ཕྱི་མ་རྣམས་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ན། རེ་ཞིག་བརྗོད་པ་གཞི་


DTG086_Page_0529
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བརྩེ་བ་དང་ཤེས་རབ་དག་གིས་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་དེའི་བར་ཏེ། དེ་རྣམས་སུ་གནས་པ་དང་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་དེ་དང་བྲལ་བ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་གི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ཡིན་ཞེས་སྐྱེ་བོ་བློ་གྲོས་དམན་པའི་དོགས་པ་བཟློག་པའི་དོན་དུ་གཉིས་པ་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་གསུངས་པ་ནི་ལུགས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་རྟོགས་པ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པར་ཤེས་པ་སྤངས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་ནི་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་དག་གི་ཐབས་མཁས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་པ་དེ་ལྡོག་ན་ལྡོག་པ་ཉིད་དོ། །དེས་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོས་དེ་དག་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང་གཞན་གྱི་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པ་ཡིན་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་ཉིད་ང་རྒྱལ་མེད་པར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་གཞན་དག་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ངེས་པར་སྦྱོར་བ་གཉེན་པོ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱིར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉིད་དོ། །དེས་ན་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་ཕུང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་གཅིག་


DTG086_Page_0530
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཅན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཐབས་ཡིན་པས། རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཡང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་དང༌། རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དག་གིས་སྤོང་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཉེན་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པའི་དུས་ན་གལ་ཏེ་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་དག་གིས་དེ་དག་མཚན་མར་བྱེད་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་ཞིག་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་འགའ་ཡང་འགའི་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མཚན་མ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་ངེས་པར་རྟོགས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དེ་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་དེ་ཡང་ལམ་ལས་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལམ་བརྗོད་པར་རིགས་པ་ཡིན་ཡང་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་ན། ལམ་གྱི་རྒྱུའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། རྣམ་པ་རེ་ཞིག་བརྗོད་པ་ནི། དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་ནས་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་སྐད་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་བརྟགས་པས་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མ་རྫོགས་པ་དང༌། རྫོགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇིགས་པ་ཉིད་དང༌། མ་ཆགས་པ་ལ་ཡིད་བརྟན་དུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པ་ཉིད་ལ་སྐད་ཅིག་དང༌། བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བཀག་པ་ཉིད་དང། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྦྱོར་བ་དཀའ་བ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་བྱེད་པ་དཀའ་བ་ཉིད་གསུམ་ལ། ཐོབ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམས་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་


DTG086_Page_0531
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ལྷག་པར་མོས་པའི་རང་བཞིན་དང༌། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་ཉིད་ལ་རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་རྣམ་པ་བདུན་ལ། རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་དོར་བའི་ཕྱིར་གོང་དུ་མངོན་པར་སྤེལ་བས། སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་ནི་རེ་རེ་ལ་ཡང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༌། རློམ་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ནུས་པའི་རྒྱུ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་ན། འབྲས་བུ་མཐོང་བའི་ལམ་འབྱུང་བས། དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་རྣམ་པ་སྟོན་པ་ནི། སྦྱོར་བ་མཉམ་པ་ཉིད་སོ་སོར་རྟོགས་ནས་ཞེས་བྱ་བའོ། །རང་བཞིན་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཅན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མི་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་བསྒོམ་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་བའི་ལམ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་པ་ནས་ཡང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་མཇུག་བསྡུ་བ་ནི་རྟོགས་སླའོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་འདི་སྐད་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་བརྩམས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་སྐྱེ་ལ། དེ་སྐྱེས་པ་ན་ཡང་སྔར་བཤད་པའི་ལམ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལམ་ཤེས་བ་ཉིད་ནི་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་དུས་ཁོ་ནར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེས་ན་དེ་སྟོན་པ་བཏགས་ཟིན་པ་འཐག་པ་འདིས་ཅི་བྱ། དེ་སྟེ་སྔར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་


DTG086_Page_0532
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་མ་བརྗོད་ན། འོ་ན་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་ཐམས་ཅད་མ་བསྡུས་པ་དེས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མི་མཁྱེན་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་པ་ན་གང་ཟག་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བསམ་པ་མ་ཤེས་ན་ཐམས་ཅད་བདེན་ནོ། །འདི་ལྟར། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དག་གི །རྣམ་པ་མི་དམིགས་སྒོ་ནས་ནི། །ཉན་ཐོས་ལམ་འདི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདིའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་བཞི་ཉིད་ཕ་རོལ་གྱིས་ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་དག་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ལྷུར་བྱེད་པས་མ་ཤེས་པར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ལུགས་ལ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་ལུས་པ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་འདིར་ཤེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ན། འདིར་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་སྦྱོར་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྔ་མར་ལམ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་ཕྱི་མར་ནི་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས། དེས་ན་ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་འཐད་པ་ཡིན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཉི་ག་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཞི་ཐ་དད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་ཟག་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུམ་པ་ནི་སྔར་གྱི་སྐབས་གཉིས་སུ་ཅི་རིགས་པར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་འདིར་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ལམ་བཞིན་དུ་དེའི་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བར་ཐལ་ལོ། །ལམ་གྱི་དངོས་པོ་རྟོགས་ན། ལམ་རྟོགས་པ་དང༌། དངོས་པོ་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། ལམ་མེད་པར་འགའ་ཡང་


DTG086_Page_0533
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་གནས་པའི་རིམ་པ་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ལམ་མེད་པར་མི་འབྱུང་བ་དེས་ན་དེ་ཡང་ལམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་དུ་འདོད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་གནས་སོ། །སྐབས་གསུམ་མོ།། །།

སྐབས་བཞི་པ།


DTG086_Page_0533
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་ཡུལ་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་ནས། ཡུལ་རྟོགས་པར་སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། སྦྱོར་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཡུལ་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་དང་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་དང་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པའི་དབྱེ་བས་སྦྱོར་བ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། དེ་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་དང༌། མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཐར་པའི་ཆ་མཐུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལམ་དང༌། ངེས་འབྱེད་ཀྱི་ཆ་མཐུན་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་དང༌། སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་རྟོགས་པ་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང༌། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང༌། ཐབས་མཁས་པའི་མཚན་ཉིད་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་རྣམ་པ་དབྱེ་བ་བཅུ་གཅིག་གོ །དེ་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱིའི་ཁྱད་པར་གྱི་ངོ་བོས་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རང་བཞིན་གང་གིས་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་དེ་ཡང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་སོ་སོའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་གཉི་ག་ཡང་རེ་ཞིག་སྤྱིར་སྟོན་པ་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱད་པར་ལ་ནི་རྟག་པའི་རང་བཞིན་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། བདག་དང༌། དེས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་


DTG086_Page_0534
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ། མེད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། མི་རྫི་བའི་རྣམ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཡང་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་རྒྱུར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ནི་ལྟ་བའི་དབྱེ་བས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་སྦྱོར་བའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དོན་འདི་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བྱ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་གནས་པ། མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་མཚུངས་པ་ཁོ་ནའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། །ཟག་པ་མེད་པའི་བསྒོམ་པ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བརྟེན་པ། རིགས་པས་འཐད་པའི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་མེད་པ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ངོ་བོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེས་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། རྟེན་གྱི་རང་བཞིན་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྟར་ན་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་མ་གོས་པ་དང༌། མ་དམིགས་པས་རློམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པས་མི་གཡོ་བ་ཉིད་དང༌། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གནས་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །དེ་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་བསྡུས་པའོ། །ལྷག་མ་ལ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འོན་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་འདི་ཡོད་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཁོ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པ་རྣམས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ལོགས་སུ་བསྟན་པས་ཅི་བྱ།


DTG086_Page_0535
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འོན་ཏེ་ཐ་དད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཡང༌། ཕྱིས་སྡུད་པ་ཡིན་ན་དེ་ལྟ་ན་འོ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་འབའ་ཞིག་བསྟན་པར་ཐལ་ལོ་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་དངོས་པོ་དང་ལམ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་ཀྱང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ཡོད་ན་ནི་མེད་ན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྟོགས་པ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་གཉིས་ཀྱང་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །འདིར་དེ་རྣམས་ཉིད་དམིགས་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཙམ་ལོགས་སུ་བསྟན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ན། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་གང་གཉིས་ལན་གཉིས་བཟླས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབད་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ཡུལ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་རྟེན་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་བསྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་སྦྱོར་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྟོགས་པ་པོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་བརྗོད་པ་ནི། སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་ཅན་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བསམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བདག་པོ་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ། སངས་རྒྱས་བརྟེན་པ་དང་ཡང་དག་པར་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་སྦྱོར་བའི་སྐྱེ་བའོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་


DTG086_Page_0536
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱོར་བས་གནས་པ་ནི་མི་སྦྱོར་བའི་མི་སྦྱོར་བས་མངོན་པར་བརྩོན་ལ་དེས་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རྣམ་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་ཟབ་པ་དང༌། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ལམ་དང་པོ་པ་དང་གཞན་ལ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་སྦྱོར་བ་སྒྲུབ་པ་དང༌། མི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབད་པ་དང་བདེ་བླག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་པ་ན་རིམ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དང༌། ཉེ་བར་གྱུར་པ་དང༌། མྱུར་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི། འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་སྤྱིར་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་གཟུགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་པས། སྔར་ལོ་སྐོར་དུ་མངོན་པར་སྦྱོར་བས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལེགས་པར་བསྒྲུབ་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གཅིག་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་དགུ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་གསུམ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་རིམ་པས་ལམ་ལྔས་བསྡུས་པའི་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བརྗོད་པ་ནི། སྦྱོར་བའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱའོ། །འདི་སྐད་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྱོར་བ་རྩོམ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཐོབ་པས་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་སྐྱེས་པ་ན་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བཤད་པ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་གང་ཞིག་སྤངས་ནས་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟར་བསམས་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྱོར་བ་རྩོམ་པ་ན་གལ་ཏེ་སྐྱོན་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་སྐྱོན་གཅིག་ཡོད་ན་ཡང་དེའི་ཚེ་སྔར་བཤད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། དགོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྐྱེད་པར་


DTG086_Page_0537
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྔ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བ་རྗོད་པ་ནི། གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའང་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཤད་པས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ན། དེ་གཉིས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི་སྦྱོར་བའི་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་སྦྱིན་པར་ནུས་པ་དང༌། དེ་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཤེས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང་བྱེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་རྟོགས་པ་ནི་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་ན་སྦྱོར་བ་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཉེ་བར་སྟོན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་དེའི་ནང་ཚན་གྱི་དབྱེ་བ་བརྗོད་པ་ནི་དེ་ལ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དོན་འདི་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་པོ་རྣམས་ལ་ཡོད་པའི་སྔར་བཤད་པའི་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པས་སྦྱོར་བ་མཚོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་པར་ཉེ་བར་མཚོན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱི་ཡིན་པ་དེས་ན་དེའི་བདག་ཉིད་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ནི། དེ་ལྟར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དེས་ན་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་ཉིད་སྤྱིར་བདེན་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་པོ་རྣམས་ལ། རྣམ་པར་དག་པ་སྐྱེས་པ་ན། ཁྱད་པར་གྱི་སྦྱོར་བ་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཅན་གྱི་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། བྱེད་པས་སྦྱོར་བ་མཚོན་པར་བརྗོད་པ་ནི། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའོ། །རྒྱུ་རྟོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་གྲུབ་པ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱ་བའི་


DTG086_Page_0538
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྱད་པར་ཡོད་ན་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེས་ཀྱང་སྦྱོར་བ་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཀུན་མཁྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་བྱ་བའི་བྱད་པར་ཉིད་ལས་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དྲུག་པ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལམ་བརྗོད་པའི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པ་ཁོ་ན་ལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིར་ཐར་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེའི་ཆ་ནི་ཕན་པའི་ཕྱིར་ན་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། དེ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་བསྒོམ་པ་ན་དེ་ལྟར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པའི་རྣམ་པས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་ལྔ་པོ་རྣམས་ལ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དབང་དུ་སྒྱུར་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཞིང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉིད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་ཀྱང་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རང་བཞིན་ལྔར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་དེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཡང་ཐ་དད་པ་ཡིན་ནོ། །བདུན་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བརྗོད་པ་ནི། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཡང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པར་གཞག་ན་བདེ་བླག་ཏུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དམིགས་པ་ནི་བཞི་


DTG086_Page_0539
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་དད་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་ལ་ཆགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཆགས་པ་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །བཅུ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དང་པོའི་རྣམ་པའོ། །གཉིས་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་གཉིས་ཀྱི་སོ་སོར་རང་དང་གཞན་ལ་དམིགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཞིའོ། །རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་རང་དང་གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པར་འཐད་པའི་ཕྱིར་ན་གསུམ་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །རང་དང་གཞན་ལ་གནས་པའི་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་ནི་ཡང་དག་པར་ཕྲད་པར་བྱེད་པའི་བཞི་བའི་རྣམ་པའོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་ཀ་ལ་ཡང་ངེས་འབྱེད་ཀྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བརྗོད་ཟིན་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཡང་འདིར་བརྗོད་པས་ཅི་བྱ། འོན་ཏེ་སྔར་ནི་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། འདི་ནི་སྤྱིར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་འོ་ན་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་དབྱེ་བས་སྒོམ་པ་ཡང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོགས་པ་སེལ་བ་བརྗོད་པ་ནི། རྣམ་པ་དང་ལམ་དང་གཞི་ཐམས་ཅད་བསྒོམ་པའི་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་སྐད་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་བརྗོད་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས། དངོས་པོ་དང་ལམ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ན། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་བྱང་བར་བྱེད་པའི་དུས་སུ། ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་རིམ་པས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་ལ། རིམ་པ་དེ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོས་ཐ་སྙད་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་བྱེད་པ་ནི་སེང་གེ་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྔ་མ་ཁོ་ནར་ཡིན་གྱི། འདིར་ཡང་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དང་འབྲེལ་བའི་ངེས་འབྱེད་ཀྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཐོབ་པ་ནི་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་དེའི་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྤྱིར་སྦྱོར་བའི་


DTG086_Page_0540
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་བཀོད་པ། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞིན་དུ་བྱོས་ཤིག་ཅེ་ན། དེ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། །ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཁྱད་པར་ཁོ་ནར་ཉེ་བར་བཀོད་དོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཡང་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐེག་པའི་དབྱེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་བཀོད་ཀྱི་སྤྱིར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཇི་ལྟར་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱིར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་པ་རྣམས་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པས་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་བསྒོམས་ནས་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དབང་དུ་གྱུར་པའི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བརྒྱད་པ་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ནི། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཡང་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་ན་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དམིགས་པ་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའོ། །རྣམ་པ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །བདག་ཉིད་སོ་སོ་ལ་ངེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེས་ན་དེ་ལ་བརྟེན་བ་ཁོ་ནར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ནི། རང་གི་ངོ་བོ་དང། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། བསྡུ་བ་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། ཡུལ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དབྱེ་བས་སྟོན་པ་ནི། དེའི་འོག་ཏུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་འདི་ཡིན་ཏེ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་བའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་ཟབ་པའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ། །སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱིས་མཐོང་བའི་དོན་གྱི་ཡུལ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། དངོས་དང༌། མཇུག་ཡོད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེས་པ།


DTG086_Page_0541
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཉིས་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ནི། དེ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པ་མེད་ཀྱང། ས་དགུ་ལ་བརྟེན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་དགུ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསུམ་པ་བསྡུ་བ་བཤད་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དང་དེ་ལས་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཅི་འདི་དེ་ཁོ་ནར་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་ལམ། འོན་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དང་པོ་ལྟར་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གཅིག་ལ་ཐ་དད་པ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་ཡང་གཞན་ལ་ལྟོས་པའི་ཐ་དད་པ་ཁས་ལེན་པ་ན་ལྟོས་པར་བྱ་བ་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་པས་ལྟོས་པར་བྱེད་པ་དུ་མ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་ཐལ། བཞི་པ་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་འདི་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་ཁོ་ནར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག་ཡོད་ན་དེ་ལོག་པ་དང༌། མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡང་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་དག་མེད་ན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་དེས་ན་ལམ་གྱིས་ཅི་བྱ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིར་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དཔེས་ལན་བརྗོད་པ་ནི་དེ་ལྟ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཁོ་ནར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར། ལམ་གྱི་བྱེད་པ་མེད་པར་བརྗོད་ན། དེའི་ཚེ་ནི་ལྷག་པ་བརྗོད་པ་མེད་དོ། །སྒྲོ་བཏགས་པ་རྣམ་པར་བཅད་ལ། བཏགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་བྱེད་པ་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལ་འཛིན་པའི་ཚད་མ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དག་བཏགས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས། དེ་ཁོ་ནའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་བྱེད་པ་རྣམ་པར་འཇིག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ཐ་སྙད་དུ་དེ་མེད་པ་བརྗོད་ན་དེའི་ཚེ་ཡང་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་ལ་


DTG086_Page_0542
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་སུམ་གྱིས་དམིགས་པས་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ཚད་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ནི་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་ཁོ་ནར་འཐད་ཀྱི་དགག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་དགག་པའི་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པས་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ཐོབ་པ་ལྡོག་པར་ནི་ད་ལྟ་རང་གི་རྒྱུད་ལས་མཐོང་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱེད་པ་འགོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་རང་བཞིན་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན། དེ་ལ་བྱེད་པ་འགའ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡང་མེད་དོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་ལ་ཡང་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་འཇུག་པ་ན། གང་ཡང་རུང་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་དང་གཅིག་ལ་འདོད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན། གཞན་ལ་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་དགག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་འདི་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཊཱི་ཀཱར་རྒྱས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ན་འདིར་མི་སྤྲོའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ། །ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཐ་སྙད་ཡོད་པ་ན། །དེའི་ལོག་པ་དང་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ལམ་གྱིས་ཅི་ཡང་བྱར་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་པ་ཡུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་རྟོགས་པའི་མཐུས། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ན། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་དོན་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་ཀྱང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཐོབ་པ་ལས་མི་ཉམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟབ་མོ་ཡིན་ནོ། །སློབ་པའི་ཆོས་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པས་ན། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་སྟོན་པ་ནི། སློབ་པའི་ཚོགས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། དེའི་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་རེ་ཞིག་འདིར་སྤང་བྱ་དང༌། བླང་བྱའི་


DTG086_Page_0543
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལོག་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་མིང་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང། གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་མི་དམིགས་པ་ན། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་གྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོམས་པའི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཇུག་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མིང་ཅན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བཅུ་པ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་བརྗོད་པ་ནི་གཉི་ག་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རྟོགས་སླའོ། །བཅུ་གཅིག་པ་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བརྗོད་པ་ནི། རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། དབྱེ་བ་དང༌། ཡུལ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ས་བཅུ་དང༌། །ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པས་རྫོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། ཡུལ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ། དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་པོ་རྣམས་ལ། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་བསྐྱེད་ལ། །རྣམ་པ་དེ་རྣམས་སུ་ཡུལ་དུ་བྱས་ཏེ་སྐྱེད་པ་དང༌། མི་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དག་ལེན་པ་དང༌། སྤོང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་མཚན་ཉིད་ཤེས་པས་མཚོན་པའི་སྦྱོར་བ་བརྩོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་དུས་ན་ཡང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཅན། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་


DTG086_Page_0544
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི། སློབ་པའི་ཆོས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བདག་པོར་བྱས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པས་བསྟན་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུས་ཐབས་མཁས་པས་འཕངས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབང་དུ་འགྱུར་བའི་སྦྱོར་བས་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་བཞི་པའོ།། །།

སྐབས་ལྔ་པ།


DTG086_Page_0544
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པ་དབང་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ན། རབ་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །རབ་ཏུ་འགྲོ་བའི་སྦྱོར་བ་བརྗོད་པ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ལམ་སྔ་མ་སྔ་མ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ན་ལམ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་སྒོ་ནས་དེ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་བའི་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྟགས་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་ཐོབ་པ་དང༌། རྩེ་མོ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཅུ་དྲུག་གིས་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་འཕེལ་བ་དང༌། བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་ཆོས་ངེས་པས། འཕེལ་བ་མཐར་ཕྱིན་པ་དང༌། རྩེ་མོ་ལ་བརྟེན་པ་སེམས་ཡང་དག་པར་གནས་པ་རབ་ཏུ་གྱུར་པས་བརྟན་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་རབ་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པས། དེའི་སྤང་བྱ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། སྒོམ་པ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྤང་བྱའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། ཡུལ་དག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སོ་སོར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་རྟེན་ཅན་ཉིད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པ་དག་ལ་སོ་སོར་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་དགུ་སྟོན་པ་ནི། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་


DTG086_Page_0545
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐུན་པའི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་ནི་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་ཡིན་པ་དེས་ན་དེ་བརྗོད་པ་ནི། གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དོན་འདི་ཡིན་ཏེ་རང་གི་ངོ་བོ་དང་འཛིན་པ་དང་སོ་སོར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཅྭ་བརྒྱད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན། འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྲིད་པ་དང༌། ཞི་བར་ལྟུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་དང༌། ཇི་ལྟར་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་རྣམ་པ་བཅྭ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འཇུག་པ་ན། མཐོང་བའི་ལམ་དུ་གྱུར་པའི་གེགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལྷག་མ་མེད་པར་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཉིས་པ་རྒྱུ་བརྗོད་པ་ནི། དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིའི་ཡང་མཚན་ཉིད་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གཉིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལས། དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་ལ་ཐེག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ལ། གཞན་དག་བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པ་ལ་འགོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །གསུམ་པ་འབྲས་བུ་བརྗོད་པ་ནི་གང་གི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། དེ་ལྟར་སྣང་བ་རྟོགས་ན་བདེ་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་རིམ་གྱིས་བརྗོད་པ་ནི། དྲི་མ་ཟད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དྲི་མ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེས་ན་མཚན་ཉིད་པ་ནི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་བརྗོད་པ་ནི། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རྟོགས་པར་སླའོ། །བཞི་པ་བྱེད་པ་བརྗོད་པ་ནི། དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་


DTG086_Page_0546
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྗོད་པའོ། །ལམ་གྱི་བྱེད་པ་ནི་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྣན་པ་དང༌། བསལ་བ་ལོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན། སྒྲོ་འདོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྔ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་བརྗོད་པ་ནི། དེ་ལྟར་ཞར་ལ་འོངས་པ་བརྗོད་ནས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དྲུག་པ་སྒོམ་པ་བརྗོད་པ་ནི་དེ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྗོད་མ་ཐག་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་རབ་ཏུ་གྱུར་པས། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྤངས་པ་ན། དེ་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། སེང་གེ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་རོལ་པས་ན་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསུམ་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་བརྗོད་པ་ནི། དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་བརྗོད་ནས་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིར་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་དང་སྤང་བྱ་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམས་རྟོགས་ན་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ན། རེ་ཞིག་རང་གི་ངོ་བོ་བརྗོད་པ་ནི། འདོད་པར་གཏོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐོད་རྒལ་ཉིད་ཀྱིས། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཤེས་པ་མཚམས་སུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། མི་མཉམ་པར་འགྲོ་བས་ན་འདིའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་མི་མཉམ་པར་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ལམ་གཉི་ག་ཡང་སོ་སོར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ན། གཉེན་པོ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བའོ། །གསུམ་པ་འབྲས་བུ་བརྗོད་པ་ནི། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རྟོགས་པར་སླའོ། །བཞི་པ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རབ་ཏུ་


DTG086_Page_0547
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱུར་པ་བརྗོད་པ་ནི། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། སྤང་བྱ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལས། རེ་ཞིག་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ་ནི། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། དོན་འདི་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ལ་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འགོད་པའི་བསོད་ནམས་མང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་སྟེ་རྟོགས་པར་སླའོ། །བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་གནས་པ་ལ། གལ་ཏེ་ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་ལམ་བཞི་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་བསྒོམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྩེ་མོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ན་རྩེ་མོ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྐབས་ལྔ་པའོ།། །།

སྐབས་དྲུག་པ།


DTG086_Page_0547
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ཐོབ་ཀྱང༌། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཙམ་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དུ་མ་སྐྱེས་པས་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས། དེའི་གཉེན་པོ་ཡང་དུས་ངེས་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། ལམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་ངེས་པར་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་དག་བརྟན་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེས་ན་བརྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་སྔར་བཤད་པའི་ལམ་གྱི་གོ་རིམས་ཅན་གྱི་བསྒོམ་པ་ཡིན་པས་ན། གསུམ་པ་བརྟན་པར་གྱུར་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་པ་ནི། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིར་ཡང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས། རང་ལ་བརྟན་པའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བརྟན་པར་གྱུར་པ་ནི། སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པར་བསྙད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་དེ་མ་ཐག་པའི་སྐབས་གཉིས་སུ་བརྗོད་པའི་དོན་རྣམས་ཉིད་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་


DTG086_Page_0548
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་ངོ་བོར་གྲུབ་པའོ། །སྐབས་དྲུག་པའོ།། །།

སྐབས་བདུན་པ།


DTG086_Page_0548
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་བརྟེན་པར་གྱུར་པའི་དོན་རྣམས་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གོང་དུ་བསླབ་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཟག་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ཡང་དངོས་པོར་ན་དབྱེ་བ་འགའ་ཡང་མེད་པ་དེས་ན། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་པ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་དབྱེ་བ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང། གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བས་ལྡོག་པའི་ཐ་དད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། དབྱེ་བ་བརྗོད་པ་ནི། མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྒོམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་གོ་སླའོ། །སྐབས་བདུན་པའོ།། །།

སྐབས་བརྒྱད་པ།


DTG086_Page_0548
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་སྦྱོར་བའི་མངོན་པར་རྟོགས་པས་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་ན། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་འབྲས་བུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ནི། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ནི་དོན་དམ་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཐུན་མོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་ཡང་ལས་དང་པོའི་ས་ནས་བརྩམས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མཐར་ཐུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། གང་ཟག་གཅིག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡུལ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། འབྲས་བུ་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་བརྗོད་ནས། བསྡུ་བ་བརྗོད་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་


DTG086_Page_0549
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་རྒྱས་པ་ལ་དད་པའི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་གོ་སླའོ། །ཀུན་གྱི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དང༌། གོམས་པ་དང༌། དེའི་ཚིག་ལེ་འུར་བྱས་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་ཕྱིར་ཞེས་དམ་བཅས་པ་གསུམ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཞུང་གཟུགས་པར་བཞེད་ནས། རེ་ཞིག་དང་པོར་གཞུང་འཛུགས་པ་ནི་ལ་ལ་ལས་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་རྒྱས་པ་དང༌། འབྲིང་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་མདོར་བསྡུས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འགའ་ཞིག་མ་མཐོང་ཡང༌། གདམས་ངག་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་བླངས་པའི་ཤུགས་ཉིད་ལས་དེ་འགྲུབ་པོ། །གདམས་ངག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉེ་བར་བླངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞུང་དང་འདོན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་ཀྱང་དོན་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ན། ཀུན་གྱི་རྒྱན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་མི་འགལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཉིས་པ་གཞུང་གཟུགས་ལ་བཤད་པ་ནི། འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་སྡེའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པའི་བཤད་པ་ལས་དོན་རྟོགས་པ་ཡིན་ཡང༌། འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་སྡེའི་ལུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མའི་ཚིག་དང་ངག་གི་སྡེབ་སྦྱོར་མ་བྱས་པར་བདག་གིས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསུམ་པ་གཞུང་འཛུགས་པ་ནི། མཁན་པོ་ཡང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་དེ་རྟོགས་སླའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་གཞུང་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། ཁེངས་བསྐྱུངས་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་བརྗོད་པ་ནི། དེ་སྤེལ་བས་བྱུང་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་མཁན་པོས་མཛད་པ་ལ། །དག་པའི་བསྡུས་དོན་བྲིས་པ་ལས། །ཐོབ་པའི་དགེ་བ་གང་ཡིན་དེས། །འགྲོ་བ་མྱུར་དུ་རྒྱལ་བར་གྱུར། །ནུབ་ཀྱི་སྒོ་གླེགས་དཔལ་མཁས་པ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་འབྱུང་གནས་བློ་གྲོས་ཀྱིས་མཛད་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་བཤད་པ་བསྡུས་དོན་རྫོགས་སོ།། །།པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སུ་མ་ཏི་ཀཱི་རྟི་དང༌། ལོ་ཙྪ་བ་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའོ།། །།