Nitartha Digital Library
Tibetan
སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་གྱ་དྲུག་པ།


   
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ།  སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོ།
  expand section
  expand section
  expand section


 
no previousབཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ། སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོ།next

བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ།
སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོ།


DTG086_Page_0002
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བྷ་ག་བཱན་རཏྣ་གུ་ཎ་སཉྩ་ཡ་གཱ་ཐཱ་ནཱ་མ་པཉྫི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །རྟོག་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཡང་དག་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་དྲི་མེད་མ་ལུས་ཉེར་བསྡུས་པ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་དེ་ཉིད་རིམ་པ་ཡང་དག་གསལ་བར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་ཕྱིར་རབ་དབྱེ་ཡང་དང་ཡང་གསུངས་རྒྱལ་ཡུམ་ལ། །ཕྱག་འཚལ་ནས་ནི་བློ་དམན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་བསྐྱེད་ཕྱིར་དིང་འདིར་ཡང་དག་བཤད་པར་བྱ། །སྤྲོས་པས་གསུངས་པ་གོ་བའི་སེམས་ཅན་རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྤྲོས་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཡུམ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་དགོས་པ་ནི་ཉན་པ་པོས་གསལ་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སེམས་ཅན་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བར་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྦྱར་བ་ལ་བདག་ཉིད་མངའ་བརྙེས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ལེགས་པར་སྦྱར་བ་དང་ལེགས་པར་སྦྱར་བ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་ལ་


DTG086_Page_0003
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་པར་ཞེན་པ་དགག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཚད་མས་གནོད་པ་མེད་པའི་སྐྱེས་བུའི་དོན་ཙམ་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བའི་བརྡའི་དབང་གིས་སྒྲ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་བསྡུས་པའི་ངོ་བོ་ཙམ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་གྱུར་བའི་ལེའུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡུལ་དབུས་ཀྱི་སྐད་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་མངོན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་བློ་དམན་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་བརྒྱད་སྟོང་པར་བརྗོད་ན་འདིར་ཡང་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འབྲེལ་པ་དང་པོར་བསྟན་པར་བརྗོད་དེ། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་བསྟན་བཅོས་དང༌། དགོས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་དགོས་པ་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདིའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་པོས་བསྟན་པར་གྱུར་པ་ནི་འདིའི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་འབྲེལ་པ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་འདུས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདས་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བའི་མདོའི་དོན་སྔར་བཤད་པའི་སེམས་ཅན་གྱིས་མདོར་བསྡུས་པས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་རྒྱུད་ལ་རྟོགས་པ་གནས་པ་སྟེ། མ་ལུས་པར་བསྡུས་པའི་དོན་བདེ་བླག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དགོས་པའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་མ་རྟོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཚོགས་ཆུང་ངུས་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངེས་པར་བྱས་ནས་དྲན་པའི་ཤེས་པ་ལ་གཞག་སྟེ་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས་ཀྱི་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་དགོས་པའི་ཡང་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། །སྟོན་པས་འདི་ལས་བཤད་པ་གང༌། །གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །བློ་དང་ལྡན་པས་རྟོགས་


DTG086_Page_0004
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་ཞེས། །ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །མདོ་དོན་དྲན་པ་ལ་བཞག་ནས། །བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་འགྱུར་བ། །རྩོམ་པ་ཡི་ནི་དགོས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གླེང་གཞིའི་སྐབས་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཚེ། གང་ལ། གང་གིས། གང་དུ། གང་དག་དང་ལྷན་ཅིག་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོས་ཞེས་འདྲི་བ་རྣམས་ལ། ལན་དུ་བདག་ཉིད་ཚད་མར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དུས་དང༌། ཡུལ་དང༌། སྟོན་པ་པོ་དང༌། འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་བསྟན་པ་ནི་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་སྟེ་གླེང་གཞི་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ལ་དགེ་སློང་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་ཆོས་སྟོན་ཅིང་བཞུགས་པ་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་དེ་ཉིད་དུ་འཁོར་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བདག་གིས་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་ཐོས་སོ་ཞེས་སྡུད་པར་བྱེད་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ། གདུལ་བྱ་རྣམས་གུས་པར་ཉན་པ་དང༌། སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་རྩོམ་པར་གསུངས་པ་དེ་འདིར་ཡང་གཟུང་བར་བྱའོ། །མདོ་དོན་སྨྲ་བར་འདོད་པ་ཡིས། །དགོས་པ་བསྡུས་པའི་དོན་བཅས་དང༌། །ཚིག་དོན་བཅས་དང་མཚམས་སྦྱར་བཅས། །རྒལ་ལན་བཅས་པས་བསྙད་པར་བྱ། །ཞེས་རིགས་པ་བརྗོད་པ་དེ་ཁོ་ན་དགོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་པ་པོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་མདོའི་དོན་འཕྱང་བ་མེད་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འཆད་པ་པོ་བདེ་བླག་ཏུ་བཤད་སླ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་བསྡུས་པའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་དོན་དུ་དང་པོར་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། དགའ་དང་གུས་དང་དད་པའི་མཆོག་ནི་ཉེར་གཞག་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་གྱུར་པ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པར་མེད་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་


DTG086_Page_0005
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པ་ནི། གང་ཞིག་གཟུགས་ལ་མི་གནས་ཚོར་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་འབྲས་བུ་དག་དང་གཟུགས་དག་པ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་མཚུངས་ཏེ་དབྱེར་མེད་དཔྱད་དུ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ཡང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པར་མ་ཡིན་པས་དེའི་རྗེས་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། དཔའ་བོ་གར་སྤྱོད་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཉི་མ་སྒྲ་གཅན་གཟའ་བྲལ་ལྷང་ངེར་འདུག་པ་དང༌། །མེ་བཏང་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་ནགས་ཚལ་བསྲེགས་པ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ཐོབ་པ་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལམ་དང༌། དངོས་པོ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་བསྡུས་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་དག་ཅིང་ཡོངས་དག་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོངས་སུ་མི་སྟོན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ས་ཡི་ཆོས། །མི་འཆད་དེ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་པ་ཡིན་རིག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱིས་གསལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་དང་རྐྱེན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་ཐེག་བྲལ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ངེས་ན། །དཔའ་བོ་རྟག་ཏུ་མཉམ་གཞག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པས་སོ་སོ་དང་བསྡུས་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིམ་པས་བསྒོམ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་གང་ཟག་གཞན་ཕྱིར་སེམས་པ་རྣམ་དག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྒོམ་པ་དང་ལྡན་པས་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟེ། སྤྱོ་བ་བྱས་སམ་འོན་ཏེ་


DTG086_Page_0006
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟག་ཏུ་བརྡེག་ཀྱང་རུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟེ། བདག་གི་བདེ་བ་བཏང་ནས་རེ་བ་མེད་སེམས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡུམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཉན་པས་རྗེས་སུ་བཙལ་བས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཡུན་རིང་འཁོར་འདོད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཇི་སྙེད་བདག་གིས་བཟོད་སྙམ་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གདམས་ངག་སྦྱིན་པ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་ཞི་བ་འདོད་རྣམས་འཕགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་མཐུ་ཆེན་འཕེལ་གྱུར་ཏེ། །སྤྲིན་མེད་འོད་གསལ་ཟླ་དཀྱིལ་ཡར་གྱི་ངོ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་གདམས་ངག་བཟུང་བ་དང་ལྡན་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་རིམ་པ་ཅི་འདྲ་བར་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པས་ཡི་དྭགས་འགྲོ་བ་གཅོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་རྒྱུད་དང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འཛིན། །དེ་བཞིན་དགེ་འདུན་རྒྱུད་དང་ཆོས་ཀུན་ཡོངས་སུ་འཛིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་མིང་དོན་དང་ལྡན་པ་རྟོགས་པ་མངོན་དུ་འགྲོ་བས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་གཏད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གསུངས་ཏེ་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་མོད་ཀྱི་རྟོགས་སླ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་ལྷག་མ་བཞི་པོ་མ་གསུངས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་དུ་བསྟན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། །


DTG086_Page_0007
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་དང༌། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་དང་མཐར་གྱིས་པ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེ་རྣམས་བརྒྱད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཚིག་གི་དོན་ལ་སོགས་པ་བཤད་པས་མདོའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ནས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུའམ། མན་ངག་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པའི་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་ཚིག་གི་རྒྱན་ནོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་པས་ཡང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་པར་བསྟན་པའམ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པས་སོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པའི་གདུལ་བྱ་མི་སྲིད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཁོར་བཞི་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་དག་གིས་སྔར་གཞུང་རྒྱས་པ་མཉན་པས་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་བསྡུས་ནས་ཉན་དུ་རུང་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་དོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ནི་མ་ནིང་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རམ་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པས་འཁོར་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཕྱིར་ཡུལ་ལ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། བྲལ་བ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དག་ལ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་དན། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པ་དང་རྟག་པའི་འཁོར་རྣམས་བསྡུས་ནས་འཁོར་བཞི་པོ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། དེ་ནས་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་མ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པའི་སློབ་པའི་དགེ་བསྙེན་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བསྙེན་མ་ས་ག་ལ་སོགས་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་རྣམས་སྨོས་ཏེ། གླེང་གཞིའི་ལེའུར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆོས་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་པས་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་མ་བསྡུས་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མི་བརྟན་པའི་འཁོར་ཡིན་པས་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་སྨོས་སོ། །ཡང་དག་པར་དགའ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱིན་ཅི་


DTG086_Page_0008
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ལོག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་བསྡུས་པ་འདོད་པས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་སྤྲོ་བ་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་དོན་འདི་ཉིད་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དུ་ན་རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་དོར་བར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་ངག་ལ་དབང་བར་བསྟན་པས་བདག་ཉིད་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པས་ཡང་དག་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྟོན་ཅེ་ན་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཡང་འདི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་གསལ་བའི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཕ་རོལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཙོ་བོ་ནི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ནོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྟེ། འབྲས་བུ་དེའི་དོན་དུ་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱི་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་དང་འདི་སྟེ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་གཞན་པའི་དབང་གིས་འཇུག་པ་གང་གིས་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ན་བསྟན་པའི་གཞུང་སྟེ། དེ་ཡང་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་སྦྱོར་བས་ན་དེ་གཉིས་ནི་བརྟག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་གཞུང་གིས་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་བསྡུས་ནས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྟོན་ཅིང་ངོ༌། །དེའི་ཚེ་ནི་དེར་དོན་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པ་ཉན་པར་རུང་བའི་འཁོར་བའི་འདུས་པ་དེའི་ཚེའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དགའ་དང་གུས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཇུག་ཐོགས་སུ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིའོ། །ཚིགས་སུ་


DTG086_Page_0009
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅད་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་བརླབས་ཀྱིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འབྲེལ་པ་བསྟན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པས། ཐོག་མར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་བཤད་པར་འདོད་ནས་དགའ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དགའ་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །གུས་པ་ནི་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའོ། །དད་པ་ནི་གུས་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །མཆོག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གོ །ཉེ་བར་གཞག་སྟེ་ནི་ཉེ་བར་བློ་ལ་གཞག་པའོ། །འདི་སྐད་དུ་ནུས་པ་ཉིད་དང༌། །ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཡུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཐམས་ཅད་བཤད་དེ། རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་འདོད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང་རབ་ཏུ་དང་བ་སྟེ། དད་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཐམས་ཅད་མཆོག་ཏུ་བསྐྱེད་པས་མཉན་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བླང་བར་བྱ་བ་བསྟན་ནས་དེ་བཞིན་དུ་དོར་བར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གསལ་བ་ནི་སྤངས་པ་སྟེ། ཅི་ཞིག་སྤངས་ཤེ་ན། སྒྲིབ་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་རྟོགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་ཡང་གཉེན་པོ་གོམས་པར་བྱས་པས་བསལ་བར་ནུས་པའི་ཕྱིར་དྲི་མའོ། །དེ་བསལ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏེ། དེ་ལྟར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་ཞེན་པ་མེད་པར་དེ་ཉིད་ལ་གཞོལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་མཉན་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་དོན་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་འདི་སྤང་བ་དང་བྱ་བ་ཡང་ཅི་ཞིག་མཉན་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཞི་བ་མཉན་པར་


DTG086_Page_0010
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མངོན་པར་མཐོང་བའི་ཆོས་ཐོབ་པའི་བསམ་པས་མི་བྱའོ། །ཐར་པའི་བསམ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་ཞི་བའོ། །མཉན་པར་གྱིས་ནི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །རྗེས་ཀྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །འདིར་དེ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་འབྲེལ་ཞེ་ན། འགྲོ་དོན་མངོན་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེའི་དོན་ལ་ཕྱོགས་པ་ནི་ཞུགས་པ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྒྲའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །དེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་དེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་དགའ་བའོ། །འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲའི་དོན་བསྟན་པའོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གཟུགས་བརྙན་སྤངས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་འབྲེལ་ཏེ་མཉན་པར་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་གི་དེ་དག་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཀ་དེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བས་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱིའི་སྒྲར་གསུངས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བརྡ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་དོན་ཡིན་པར་རྟོགས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་ས་བོན་རབ་ཏུ་སད་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་བླང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་དེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་ནས་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་བྱའོ་ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་


DTG086_Page_0011
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚོགས་པ་བྱའོ་ཞེས་གཞན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པ་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སའི་རིམ་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་ཏུ་འོད་ཀྱི་བར་དུ་གང་གིས་རྟོགས་པ་དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཞེས་དོན་གྱིས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ལམ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་བསྒྲུབས་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་མི་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་བས་ན་དེ་དག་དང་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་ན། གང་ལ་དཔའ་རྣམས་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་ལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་རྒྱལ་ཞིང་ཉམས་པར་མི་ནུས་པ་ཡོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ་དཔའ་བའོ། །ཆོས་མ་ལུས་པ་ལ་གོམས་པ་དང་ལྡན་པས་ཞུགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་སྐད་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གཞན་མེད་དེ། གདམས་ངག་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེའི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་ལུས་པའི་ཆོས་བསྡུས་ནས་དང་པོར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པར་བསྟན་ཅེས་ཟེར་ན་སྨྲས་པ་གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་ལ། ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་སའི་ཚོགས་འདུས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ལ་མ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་གསལ་བར་བཤད་པ་དང་དོན་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་


DTG086_Page_0012
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ནོ། །དེ་པས་ན་དེ་ཉིད་ལས་ལམ་ཤེས་པ་ཐ་དད་པར་བཀོལ་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བདུན་པ་ལ་ཞུགས་པའི་རབ་ཐ་དད་པར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ལམ་ཤེས་པར་གཞག་གོ །དེ་ལྟ་བས་ན་ལམ་ཤེས་པ་ལ་ནི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་སྟོན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་བསྟན་པས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་འཕངས་པའི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཡིན་ན་སྙོམ་དུ་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རབ་ཏུ་སྤྲོས་པས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཐ་དད་པར་ས་བདུན་པར་གཞག་སྟེ། ལམ་ལྟར་སྣང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་སྤངས་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཙམ་ལ་གཞག་གོ །གཞན་དུ་ན་དེ་དག་ལ་རྟོགས་པ་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་སོ། །དེའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་རྣམ་པ་དང༌། ལམ་དང༌། དངོས་པོའི་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ནས་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་དུ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་སྟོབས་ཅན་ས་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ་དེའི་དབྱེ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པ་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་རྗེས་ལ་གཉེན་པོའི་ཚོགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསལ་བ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དེ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་སོགས་པས་གཉིས་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་ས་བཅུ་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་སོ་སོ་དང་བསྡུས་པ་བསྒོམ་པའི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིམ་པ་བཞིན་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་བསྒོམ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་


DTG086_Page_0013
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་གསུམ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་ཏུ་འོད་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་བསྡུས་ཏེ། དེ་ལྟར་ལུང་ལས་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པ་ལས་ཀྱང་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་གང་ཡོད་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །བ་ལང་རྫིའི་སྐྱེ་བོ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པས་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་དོན་ཀྱང་འགེགས་ན་ནི་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་འཆད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡོད་པས་མ་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཕྱིའི་དོན་ཡོད་པར་འགྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་ན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གང་ཞིག་རིག་པ་ན་གང་རིག་པའི་ཐབས་མེད་པ་དེ་ནི་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་པོ་རིག་པ་ན་སེར་པོ་མི་རིག་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་རིག་པར་གྱུར་པ་ན་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིའི་དོན་རིག་པའི་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་ན་རྣམ་པ་མེད་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་ཐལ་ཆེས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་རྣམ་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་མེད་པས་འཁྲུལ་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དང་བཅས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་གཞན་ཡང་མི་སྲིད་པས་ཤེས་པ་གཞན་མེད་པས་ན་དོན་རིག་པའི་ཐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པས་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིག་པའི་ཐབས་མེད་པ་ཡང་རིག་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རིག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡོད་པས་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་སྔར་གཏན་ཚིགས་


DTG086_Page_0014
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་བཟློག་པར་གྲུབ་པས་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་མ་རིག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་ངོ་བོར་འདུས་པས་གཉིས་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེར་སྣང་བ་ལས་ཐ་དད་པར་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གཞན་ཡོངས་སུ་རྟོག་གམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་པར་རྟོག་གྲང་ན། གལ་ཏེ་ཕྱོགས་དང་པོ་ཡིན་ན་ནི་གང་ཞིག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆོས་གཞན་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འགའ་ཞིག་ནོར་བུའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་འཁྲུལ་བའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་པ་འདི་ཡང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲོ་བཏགས་པ་མ་ལུས་པས་དབེན་པ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་ཙམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་མ་གྲུབ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆོས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་རིག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡོད་པས་གཏན་ཚིགས་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ཁས་ལེན་ན་དེའི་ཚེ་སྣང་བའི་དོན་ལ་བསྙོན་རྟོལ་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབེན་པ་དོན་ཙམ་རྟོགས་པ་འདི་ཉིད་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ཙམ་ལ་རྩོད་པས་འདི་ནི་གྱི་ནའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའམ་གཉིས་ཞེས་པ་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་མེད་དེ། དོན་འདི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་དུ་ལུང་དང་རིག་པ་མདོར་བསྡུས་པས་བསྒྲུབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཆོས་འདི་ཉིད་རྟོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པར་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་སྟོན་པ་ལ་དབང་བྱེད་ཅེས་ཟེར་ན། དེ་བཞིན་


DTG086_Page_0015
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཤེགས་པའི་མཐུ་ཉིད་ཡིན་པར་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ལན་དུ། འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། འདི་ནས་བྱང་དུ་རི་ནག་པོ། །དགུ་འདས་གངས་རིའོ་དེ་ནས་ནི། །སྤྲོས་ངད་ལྡན་པའི་ཚུ་རོལ་ན། །ཆུ་ཞེང་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པའི་མཚོ། །ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། མ་དྲོས་པའི་མཚོ་ལས་ཤར་ནས་ནི་གང་གཱའོ། །ལྷོ་ནས་ནི་པཀྵུའོ། །ནུབ་ནས་ནི་སིན་དྷུའོ། །བྱང་ནས་ནི་སི་ཏ་སྟེ། དེའི་མཐུས་མངོན་སུམ་དང་བརྒྱུད་པས་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཆུ་ཀླུང་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆུ་ཀླུང་ཇི་སྙེད་ཀྱི་རྒྱུན་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་འབབ་སྟེ། མཚོའི་མཐའ་མ་ན་འཛམ་བུའི་ཤིང་གནས་པས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཆུའི་ནང་ན་གནས་པའི་ངོས་ཀྱི་ཆ་སོག་ཀའི་ངོས་གསུམ་ལ་ནི་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་གཉིས། གཅིག་ལ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་བཞི་བཅས་པ་ནི་ཆུ་ཞེང་གི་ཚད་དེ། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་མངོན་པ་གཅིག་ལས་བསྟན་ཏོ། །མངོན་པ་གཞན་དང་གཞན་ལས་ནི་གཞན་ཏེ་ཚད་མི་མཐུན་པར་བསྟན་ཏོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་གཞག་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཚད་ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་སྟེ། འདིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་གཞན་དང་གཞན་མི་འགལ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་གང་གི་ཕྱིར་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སོ་སོར་སྣང་བ་ལ་གླིང་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་སོ་སོར་སྣང་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཆུ་ཀླུང་གི་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཅན་ཡིན་པ་ནི་མེ་ཏོག་འབྲས་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པ་དག་ནི་ཨ་མྲ་ལ་སོགས་པའི་ཤིང་ངོ༌། །འབྲས་བུ་སྨིན་ནས་སྐམ་པའི་ཕྱིར་སྨན་ནི་ཤིང་ལ་སོགས་པའོ། །འབྲས་བུ་འབའ་ཞིག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནགས་མ་སྟེ། ཨུ་དུམ་བཱ་ར་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་སྐྱེད་བྱེད་ནི་གསོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གང་གི་མཐུས་འབབ་ཅེ་ན། ཀླུ་དབང་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཀླུ་ནི་སྦྲུལ་གྱི་ཚོགས་སོ། །དབང་པོ་ནི་བདག་པོ་སྟེ། ཀླུའི་རྗེ་བོ་དེ་ཉིད་ནོར་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་བདག་པོའི་གཙོ་བོ་སྟེ། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་ནི་ཡན་


DTG086_Page_0016
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པར་འབྱུང་བས་ཚ་བ་འཇོམས་པས་ན་མ་དྲོས་པ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱིམ་ཡིན་ནོ། །དེའི་མཐུ་ནི་ནུས་པའོ། །དཔལ་དང་ལྡན་ཏེ། ཀླུང་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བྱེ་ཚན་གྱི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་འདས་ཏེ་རང་དབང་ཐོབ་པས་ན་བདག་པོ་སྟེ། མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེ་བསྟན་ནས་དོན་ནི་རྒྱལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བའི་ཉན་ཐོས་པ་དག་མདོ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ཆོས་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ལུང་གི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ནི་རིག་པ་དག་དང་ལྡན་པ་སྟེ་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཆད་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཆོག་འཕགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་དོ། །བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་མཆོག་སྟེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །བདེ་བ་བྱེད་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འབྲེལ་པར་མི་རིགས་ཏེ་བཀག་པའི་ཕྱིར་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དེའི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་གཞན་དང་གཞན་བརྒྱུད་པས་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་སྟེ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་ནས་ཐོས་པས་ན་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་རང་དབང་གིས་ཀྱང་དོན་སྟེ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་ཀྱང་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་སམ། ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་སྟོན་པར་མཛད་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ་དེའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནི་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཀྱང་རང་གི་རྟོགས་པས་ཆོས་ཉིད་མངོན་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟ་བས་ན་རང་གི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གིས་


DTG086_Page_0017
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་རང་གི་ཐེག་པ་ཅིའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་དེ། དེ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུ་ཡིན་པར་བརྗོད་ཅེ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་རྒྱུས་ནུས་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལན་དུ་རྒྱལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་སྡིག་པའི་ཆོས་ལས་རྒྱལ་བ་ནི་རྒྱལ་བ་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཆོས་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལུང་གི་ཆོས་ཉིད་དེ། གང་བསྟན་པ་ནི་གསལ་བར་བྱས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་མིར་གྱུར་པ་ནི་མི་མཆོག་གོ །དང་པོ་ཉིད་ལ་དབང་བར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་རང་གི་སྟོན་པ་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་སློབ་མར་གྱུར་པས་སློབ་མ་སྟེ་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པ་ནི་བསླབས་ཤིང་ངོ༌། །ཡང་ན་མི་མཆོག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། དེའི་སློབ་མ་ཡིན་པས་ན་སློབ་མར་གྱུར་པའོ། །དེས་རང་གི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཤིང་ཕྱིས་བསླབས་པས་ཇི་བཞིན་དུ་ལུང་གི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟོགས་པ་དང་མི་འགལ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་ཡིན་གྱི་རང་གི་མཐུས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བས་དོན་རྟོགས་པའི་ཡུལ་གྱིས་ཆོས་ཀྱང་རང་གི་རྟོགས་པ་དང་མི་འགལ་བར་སྟོན་པར་མི་ནུས་ན། ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་ཀྱི་ལམ་དུ་གྱུར་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལ་དབང་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ། རང་གི་རྟོགས་པའི་རྗེས་འབྲངས་ནས། །ཅི་ཞིག་ཙམ་ནི་དཔག་པར་ནུས། །ཐབས་བྱུང་དེ་རྒྱུ་ལྐོག་གྱུར་པས། །དེ་བཤད་པ་ནི་དཀའ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་རིགས་པས་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་དཔྱད་ནས་ཀྱང་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་


DTG086_Page_0018
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའོ། །ཞལ་ལ་བྱུང་བ་བརྗོད་ནས། ང་ནི་དང་པོར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྐབས་ལ་ཇི་ལྟར་བབ་པའི་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གདམས་ངག་བསྟན་པར་བཞེད་ནས་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གང་ལས་སྤྱི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གནས་པས་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་གཉེན་པོའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཤེས་རབ་ཡང་དག་པར་བདག་མེད་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཆོག་གོ །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གདམས་པའི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་མི་སྲིད་པས་དེ་ལྟར་ན་མི་དམིགས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་སྟོན་ཅིང་འདོམས་པར་བྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། བསྐྱེད་པ་དེ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་ཏེ། སྡུད་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་གདམས་ངག་མེད་པས་ཇི་ལྟར་གདམས་ཤེ་ན། དེ་སྐད་ཐོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་དང༌། བྱ་བ་མི་དམིགས་པར་བསྟན་མ་ཐག་ཏུ་ཐོས་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས། ཡང་དག་ཀུན་རྫོབ་རྣམས་ཀྱི་སྐས། །མེད་པར་དོན་དམ་ཁ་ཆེན་གྱི། །སྟེང་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བ་ནི། །མཁས་ལ་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པས་མི་འཇིགས་པར་བསྒྲུབས་ནས་རྨོངས་པ་མེད་པར་བྱའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་ཡང་ཚད་མས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྲག་སྟེ། སྐྲག་པའི་གནས་མེད་པས་སྐྲག་པ་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བདེ་གཤེགས་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བདེན་པ་གཉིས་རྟོགས་པས་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གི་བསླབ་པ་ནི་གདམས་ངག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གདམས་ངག་


DTG086_Page_0019
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོས་པའི་ལས་དང་པོ་པས་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གོམས་པར་བྱས་ནས་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ལས་དང་པོར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེའི་སྔ་རྟགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དྲོ་བ་རྟོགས་པས་ན་དྲོ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་སུ་རུང་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མཚན་མར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ན་འདུ་ཤེས་སོ། །སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་སེམས་པ་སྟེ། གཙོ་བོ་ཡིན་པས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདུ་བྱེད་གཞན་དག་ཀྱང་གཟུང་བར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་རྣམས་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་དོན་བཀག་ན་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པ་གནོད་པར་འགྱུར་བས་ན་སྣང་བ་ལས་གཞན་ནི་རིགས་པས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་ལྡོག་པས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གནས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གནས་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཏེ། རྡུལ་ཙམ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པར་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀུན་གྱི་མཚན་ཉིད་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བས་མི་གནས་ཏེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནས་པ་མེད་པར་དོན་ལ་སྤྱོད་དེ། ངེས་པར་གནས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ངོ་བོའོ། །ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་


DTG086_Page_0020
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོའི་དབྱེ་བ་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཅིག་སྟོན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་དོ། །ཐོབ་པ་ནི་རྒྱུ་ཐོབ་ན་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་གཤེགས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཁོར་བར་སླར་མི་ལྡོག་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང༌། རང་རྒྱལ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣམས་ལས་སྐལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རུང་བ་ཞིག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་དྲོ་བའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཡོ་བའི་རྩེ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟོ་སྦྱངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་སྟེ། དེས་རང་གི་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་གྲོལ་བར་མི་རིགས་པར་ངེས་པར་ཤེས་པས་ཕྱིས་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཞུགས་ནས་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ཤེས་པ་ཙམ་དམིགས་པ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་མདོ་སྡེ་པས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བ་ལས་རྣམ་པར་བཤིག་ནས་དམིགས་པ་མེད་པར་བརྟགས་ཏེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ལྟུང་བས་སྐྲག་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་རྟོགས་པར་འབྱུང་བ་ལྟར་རོ། །འང་གི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་བཟུང་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་དེ་ལྟར་ཕྱིའི་བདག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀུན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་མྱ་ངན་འདས་ལ་མི་རེག་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རེག་པ་ནི་མི་དམིགས་པའོ། །དོན་དམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གནས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པའོ། །འདིས་ནི་མཚན་མ་མེད་པས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པས་འདི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གི་ནང་ནས་གང་ཡིན། འོན་ཏེ་རྫས་སམ། ཡོན་ཏན་ནམ། ལས་སམ། སྤྱིའམ།


DTG086_Page_0021
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྱད་པར་རམ། འདུ་བའམ། སུའི་ཡིན། ཅི་བདག་གམ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཡིན་ནམ། གང་ལ་སྟེ། ཅི་བདག་ལའམ། ཆོས་ལའམ། གང་ལས་སམ། ཆོས་ལས་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་འདི་དག་ནི་སྙིང་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཡང་མ་ཡིན། སུའི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ །ཉེ་བར་རྟོག་པ་དེ་དག་ཉེ་བར་རྟོག་པ་སྟེ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འདི་དག་ལ་རྗེས་སུ་དམིགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དེ་རྣམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཉེ་བར་བརྟགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་ཞུམ་པ་མེད་དོ། །རིག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྐྲག་པ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ནི་རྩེ་མོ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབྱེ་བ་རྟོགས་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་གང་ཡང་རུང་བ་ཐོབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉེ་བར་གྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །རྩེ་མོའི་རྗེས་ལ་ད་ནི་བཟོད་པ་སྟེ། ཉམས་པ་མེད་པར་ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པར་གྱུར་པའི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་མི་ཤེས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མེད་པར་རོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའོ། །མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་བཟློག་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །འདི་སྐད་དུ་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པར་གཟུགས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་ནི་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་


DTG086_Page_0022
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་རྟོག་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་ནས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་རྟོགས་ནའང་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ལ་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་བཟློག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་གནས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་གནས་ལ་ཆགས་ཤིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །བཟློག་པ་ནི་མ་དད་པའོ། །དེ་བས་ན་གཅིག་ཏུ་རང་བཞིན་སྤངས་པ་ལས་རང་མེད་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་གིས་སྐྱེ་བ་མེད་པས་གནས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་གཟུང་བར་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་སྤྱོད་ཅིང་གནས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པའོ། །གཟུང་བ་མེད་པས་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཡང་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྟག་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་པས་མཚན་མའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ནི་རྣམ་པར་གྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྐྱེ་མེད་བློ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་དག་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་བློ་སྟེ། དེས་བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་ནོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞིང་གཟུང་བའི་དབྱེ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞི་བའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཐོབ་པས་ན་རེག་པའོ། །ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཆོག་གོ །འདིས་ནི་རྒྱུར་གྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེ་མེད་བློ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ད་ནི་བཟོད་པའི་རྗེས་


DTG086_Page_0023
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོགས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་ནི་བདག་ཏུ་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སེམས་རབ་ཏུ་ཞི་བའོ། །གནས་པ་ནི་རྣམ་པ་དུ་མའི་ཡོན་ཏན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལུང་སྟོན་པར་མཛད་དེ། སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རིགས་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་བདག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ཅེ་ན། དེ་ལས་ལངས་ཞེས་རློམ་སེམས་མེད་དོ། །ལས་མཐའ་ནི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་ལས་སོ། །དེ་ལ་འཛིན་པའི་ཆར་ངེས་པ་ནི་མཐའོ། །ལས་བྱེད་པ་པོ་གནས་པ་ནི་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འདི་སྐད་དུ་ཆོས་འདི་ཉིད་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་དང་མི་སྤྱོད་པས་སྟོང་པས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་རྟོགས་པ་ན་གང་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མི་དམིགས་པ་རྟོགས་པས་ཞེན་པ་མེད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་རང་བཞིན་ལ་དེ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ནི་ཤེས་པའོ། །དེ་ནས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གང་ཡང་རུང་བའི་རང་གི་ཐེག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཆོག་གོ །བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའམ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་དེས་


DTG086_Page_0024
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །དོན་དེ་དག་འདིར་བསྡུས་ནས་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། དྲོ་བ་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་སྐྱེད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །གང་ཡང་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་ཏེ། འཁོར་དེར་འདུས་པའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་པར་རྟོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཡང་དེ་དག་སྦྱར་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་དེ་དག་ཉིད་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་གི་ཚེ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་བསྒོམས་པ་ན་ཐ་དད་པའི་དོན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཅུང་ཟད་གསལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་ཡང་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་དྲོ་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་གསལ་བར་སྣང་བའི་འབྲིང་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་ན་སྣང་བ་མཆེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་སེམས་ཙམ་ཉིད་ལ་གནས་ནས་གསལ་བར་སྣང་བ་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་རྒྱས་པ་དེའི་ཚེ་བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་འཛིན་པའི་ས་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་དོན་ལ་འཛིན་པ་སྤངས་ནས་མི་སྣང་བའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་དེ་མ་ཐག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཤིན་ཏུ་མོས་པ་བསྟན་པ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བར་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞིར་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པར་རྟེན་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་གཉེན་


DTG086_Page_0025
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོའི་དངོས་པོ་རྟེན་ཅན་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྣང་བ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་དོན་འདི་དག་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་མེད་པས་ན་ཡོད་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དེ་དག་ཆོས་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མེད་ཅེས་བྱའོ། །རི་བོང་གི་རྭ་ལྟར་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་མངོན་སུམ་གྱི་སྣང་བའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་དོ་ཞེས་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་གྱི་སྒྱུ་མར་མི་འཛིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ངེས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་སྣ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་ལ་སྣང་བ་ཙམ་དེ་ཉིད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་གཟུང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་དེ་ལྟ་བུའི་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་མངོན་སུམ་མམ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་གང་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་མངོན་སུམ་གྱིས་བཟུང་བ་ཙམ་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ན། དེ་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་བྲིས་པ་ཉིད་དང་འདྲ་བས་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བ་ལང་རྫི་དང་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་ལ་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་བཟློག་ན་གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ཉིད་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བཟློག་པར་དཀའ་བའོ། །འདི་དག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་ཐ་སྙད་དུ་འགྱུར། དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ལྟར་བརྗེད་པར་བྱ་བ་ཅི་ཞིག་ཡིན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན་དེ་ཡང་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་ནུབ་པ་ཡིན་ནམ། ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བཟུང་བ་ཇི་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་


DTG086_Page_0026
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། འདིར་འཇིག་རྟེན་པ་ཞེས་གང་ལ་བྱ། ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡང་དེའི་ཤེས་པ་ཡིན། གང་འདི་དག་ནི་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་བསྙོན་པར་མི་ནུས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟར་ཡིན་ན་མི་འདོད་ཀྱང་གང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆ་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་འཇུག་པར་རུང་བ་དེ་ཁོ་ན་ཀུན་རྫོབ་འདི་ཚད་མ་ཡིན་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འོན་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་གནོད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་སྟོབས་ཡིན་ལ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཙམ་ཉིད་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་གཞག་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པར་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གྲུབ་པོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་ཐ་སྙད་མི་འཇུག་གོ །འོན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་པར་མཇུག་ཐོགས་སུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་མཐུན་པར་རང་གི་ཚད་མ་ཇི་ལྟ་བས་ངེས་པ་དང་ལྡན་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གཞག་པ་ནི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་འདི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡིན་ལ། རིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །བྱིས་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་མ་སྐྱེས་པའོ། །དེས་བརྟགས་པ་ནི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །འདི་དག་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་ཆོས་ནི་ཡོད་པའོ། །རིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནི་མེད་པའོ། །གཞན་ཡང་དོར་བར་བྱ་བ་ཉིད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་ཅན་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་མི་རིག་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཐུན་པར་བྱེད་པ་དེ་འཇོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྦྱང་དུ་སོང་བ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བླང་བར་བྱ་བའི་གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་རིག་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་མཐུན་


DTG086_Page_0027
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་འཇོག་གོ །དེ་ལྟར་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྒྲུབས་ནས། དེ་གཉིས་དེ་ཉིད་ནས་བརྩམས་ཏེ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཡུལ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྫུན་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་བར་བསྟན་པ་ནི་ཡོད་དང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡོད་དང་མེད་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱིས་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་ངེས་པར་འབྱུང་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་འཆིང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་རྗེས་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་དང་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་ཀྱང་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྒྱུ་མ་འཁྲུལ་བ་ཙམ་དང་འདྲ་བར་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་དཔེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་འདི་ལ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆའི་དུས་སུ་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་ནས་ཤེས་པའོ། །དེས་ནི་ཡང་སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་རང་བཞིན་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤངས་པའི་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མ་གཞན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་སྒྱུ་མ་རྫུན་པར་སྣང་བར་འདི་རང་བཞིན་གཞན་མ་ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་ལ་བདག་གོ་ཞེས་བརྟགས་པ་ཉིད་ནི་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རང་བཞིན་དུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྒོ་བཏགས་པ་ཡང་གཞན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །འོན་ཀྱང་ཕུང་པོ་འདི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་གྱུར་ནས་དེས་ན་ཡང་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྤང་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དེ་


DTG086_Page_0028
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ཤེས་པ་དེ་ལ་སྣ་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་སྐྱེས་བུ་རྫས་དང་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་འདུ་ཤེས་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྲལ་བ་སྟེ། སྤངས་པ་དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པས་ན་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །གང་ཞིག་མོས་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། རིམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་པར་དུའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་ཉེ་བར་འདུས་པའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྔར་རྒྱས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་ནས་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་དགུ་གསུངས་མོད་ཀྱི། དེ་ལས་འདིར་ནི་གཙོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་ཏེ། སྤྲོས་ནས་བསྟན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་དགོས་པ་མེད་ཅིང༌། ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་ཤེས་པ་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པར་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་དང༌། འདིར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཡུལ་གྱིས་ཕྱེ་བ་ཡང་གཞན་ཡིན་ལ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་མཛད་པ་ཡང་གཞན་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྙིང་པོ་ཡིན་པས་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལ་ཕུང་པོ་གཞན་མེད་པས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་གཟུངས་འདི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྟར་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ད་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཐབས་མཁས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་སྟོན་ཏེ། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བས་དགེ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པས་གང་ཟག་བདེ་འགྲོའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནོ། །


DTG086_Page_0029
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་བཅས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་རིགས་པ་དང་ལུང་གི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་ནས་བདག་ཉམས་ཞེས་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཅི་ཡང་མེད་པས་སྙེམས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡུམ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། སྐྱེད་པས་ན་ཡུམ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ་མཉན་ནས་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པར་ཡང་དག་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ནས། ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་སྡིག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡང་གང་ཞིག་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་པས་བཟློག་པ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་ལྡན་ཏེ། དེ་ཉིད་སྤངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དྲིང་འཇོག་པ་སྟེ། གཞན་ལ་རག་ལས་ནས་འཇུག་པ་ནི་ཏེ། དེས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཉམས་ཤིང་ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མ་མོས་པས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། བུམ་པ་སོ་མ་བཏང་བ་ཆུས་རེག་པས་ཞིག་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་ལ་ད་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྒྲུབ་པར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་བསྒྲུབ་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། ཅི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་འཕགས་པའི་ཆོས་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་བདག་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་མེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རིགས་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་ན་ཅི་ཕྱིར་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་འགྲོ་བར་གནས་པ་ལ་བརྗོད་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་འཇུག་པར་བྱེད་ཀྱང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཙམ་


DTG086_Page_0030
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཁོར་བ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་ནི་ཆགས་པ་གཅོད་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའི་དང་ཚུལ་ཅན་དུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་མ་ལུས་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞི་ནི་རིགས་ལ་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་བས་ན་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་པོར་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་ཅེ་ན། དོན་དེ་དག་གི་དང་པོ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་བདེན་མོད་ཀྱི། འདི་ནི་ཡང་གོ་བར་བྱ་བ་ལ་སྔར་འབྲས་བུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས་ཕྱིས་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་རྗེས་ཐོགས་ལ་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ལས་མི་འདའ་བར་དམིགས་པས་ཆགས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པར་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་ལྡན་པར་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏེ། ཆགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བར་འདིར་ཡང་འབྲེལ་བ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ལ་རེག་པ་སྟེ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ནི་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དགོས་པའོ། །དེ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་དཔའ་སྟེ། དེས་བྱེད་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་དང་ལྡན་པའི་མིང་ཉིད་དེ། དེས་ན་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སྐྱེས་བུ་དང༌། ལེགས་པ་དང༌། བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་པོ། །དེས་ནི་དམིགས་པར་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །གང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡིན་པར་འདོད་ན་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་གོང་ནས་གོང་དུ་དག་པར་ཁྱད་


DTG086_Page_0031
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་དུ་འགྲོ་བ་ཇི་སྐད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་བཞིན། །དག་པ་བཞིན་དུ་དག་པར་འདོད། །ཅེས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཐོས་པ་དང་བསམས་པའི་ཤེས་པས་ངེས་པའི་དངོས་པོའི་རང་གཞན་དུ་བསྒོམ་པ་དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱའོ་ཞེས་དེར་མངོན་པར་ཞེན་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཀྱང་དེར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་མི་སྤོང་གི །ཤིན་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཕྱིའི་དོན་འདོད་པའི་གཞུང་གིས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཁས་མི་ལེན་ན་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་མི་སྤོང་བས་ཕྱོགས་གཅིག་དག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱོན་མེད་དེ་གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་གང་ཅུང་ཟད་ཇི་སྙེད་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རིགས་པས་དངོས་པོར་མ་གྲུབ་པས་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱའོ། །བྱ་བ་བྱེད་པའི་གང་དག་དོན་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་དག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་སྐྱེས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སྒྲིབ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་རིམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་རིགས་ཡིན་ལ། འགྱུར་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་པོ་ཡང་གཉིས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ལ་གཞི་དང་དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་འདི་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མང་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཧ་ཅང་ཐལ་ཆེས་པས་གཞག་གོ །འབྲས་བུ་ཅིལ་བཏགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམིགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་རྗེས་ལ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྒྱུད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟེ་


DTG086_Page_0032
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་མང་པོ་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་མཆོག་ཏུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤོང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཐོབ་པ་སྟེ། ལྟ་བར་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་ནི་ཆེན་པོ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ལྟ་བ་སྤངས་པའི་ཐབས་བསྟན་པ་ནི་གཅོད་པ་སྟེ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བས་དེ་དག་གིས་དེ་ཡང་འཕངས་པ་དེ་བས་ན་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གསུམ་ཐོབ་པ་ལ་བསམས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དམིགས་པ་དང་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། མདའ་བཀང་བ་དང་འབེན་ལ་རྒྱབ་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་བསྐལ་བ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བའི་རྗེས་ལ་ད་ནི་རྫོགས་པའི་ཆེད་དུ་སྒྲུབ་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཡུལ་དང་ལྡན་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་སྤྱིའི་རྟེན་ཅན་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཞི་པོ་རེ་རེ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྟེན་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བྱ་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ཡིན་པར་བཟུང་ངོ༌། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཆོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་ནི་རྩེ་མོ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་དང༌། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང༌། ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་ལམ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། བསོད་ནམས་དང༌། ལམ་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆེན་པོས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་རང་བཞིན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ནོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་ཡང་ལམ་གྱི་ཚོགས་


DTG086_Page_0033
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །གཉེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡང་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་ནི་ལམ་གཉིས་ཀའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་ནི་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་རྟེན་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ས་གང་དུ་ཐོག་མར་གོམས་པར་བྱས་པའམ། ཐོབ་པ་དེ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྲུབ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཁྱད་པར་གྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱོར་བ་ནི་མི་ནུས་པས་སྤྱིར་བསྟན་གྱི། འདིར་ཁྱད་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བསྡུས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བློ་དམན་པ་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་བསླབ་པར་འདོད་པས་བྱེ་བྲག་རྣམས་སྦྱོར་ན་མ་འབྲེལ་པ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རང་བཞིན་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོར་གདགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གཏོང་བ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའི་བསམ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཏོང་བ་ཆེ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ན་བློ་ཆེའོ། །གཞན་གྱིས་གནོད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པས་ན་མཐུ་ཆེ་བའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཐོབ་པས་ན་མཆོག་གོ །ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་དང་བྱ་བ་གསུམ་གྱི་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །དེ་ལྟར་གོ་ཆའི་བསྒྲུབ་པས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བས་གཉིས་པ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆེན་པོའོ། །ལྷའི་བུའི་བདུད་ཀྱི་སྡེ་མ་རུངས་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་ལ་རེ་བ་བཞིན་བྱེད་པས་ན་དགོས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་འབད་པ་བྱེད་པས་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་བསྒྲུབས་ནས་འབྲས་བུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་གསུམ་པ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་


DTG086_Page_0034
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོས་སྒྱུ་མའི་གནས་ལམ་པོ་ཆེའི་བཞི་མདོ་རུ་སྒྱུ་མ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། ཡང་དེའི་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེའི་ཚོགས་ཀྱི་མགོ་རྣམ་པ་མང་པོ་བྱེ་བ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ནི་རང་གི་སྤྲུལ་པ་དེ་རྣམས་ལ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པས་དེ་ལ་སྐྲག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་སྤྲུལ་པ་བསད་པ་དེ་དག་ཅི་འདྲ་བར་དེ་ལྟར་གཉེན་པོའི་སྒྱུ་མ་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལྷའི་བུའི་བདུད་ལ་སོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་འཇོམས་པ་ན། གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་འགྲོ་བ་ཀུན་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པར་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་བས་ན། དེ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་སྐྲག་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་ཀུན་སྤྲུལ་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མ་རིག་པས་བཅིངས་པ་མེད་ཅིང༌། རིག་པའི་མཐུས་གྲོལ་བ་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ་ཞེས་རྗེས་སུ་སྦྱར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་གང་གིས་ཤེ་ན། ཡོད་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་རིགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་འདི་ལྟར་སྣང་བ་ནི་དགག་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་ཡིན་པར་རྟོགས་ནས་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་དོར་བར་བྱ་བ་དང༌། བླང་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཀྱིས་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་ལ་རྟོགས་ནས་ཞུགས་ཏེ། དེ་ཉིད་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ཆོས་རྟོགས་ནས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་ཏེ། རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐར་པ་རྣམ་པར་བཞག་ལ། གཞན་གྱིས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིམ་པ་ལས་བཟློག་པ་མ་རིག་པའི་ནུས་པས་བཅིངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་རྗེས་ལ་གོ་ཆ་བསྟན་ཏོ། །བརྩེ་བ་ལ་སོགས་པ་


DTG086_Page_0035
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་གང་ཟག་དམ་པ་རྣམས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་དྲི་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་ལམ་བརྩེ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་ལ་ཞོན་པ་ནི་ཐོབ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་པ་སྟེ། རིམ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་ཟློ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པར་བསྙེན་པས་ན་འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཐར་ཐུག་པ་ནས་གཞལ་མེད་ཁང་དང་འདྲ་བས་ན་གཞལ་མེད་ཁང་ཆེན་ནོ། །དགའ་སྐྱིད་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པ་ནི་དགའ་བའོ། །ལུས་ཀྱི་བདེ་བའི་ཚོགས་ནི་སྐྱིད་པའོ། །བདེ་བ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བདེ་བའོ། །མངོན་པར་འཐོབ་བྱེད་ནི་དགའ་སྐྱིད་བདེ་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ་ཐོབ་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཞན་དང་གཞན་དུ་འགྲོ་བའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྒྱུ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་གྲགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་འཛིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ན། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞོན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ཕྱོགས་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་དེས་ཉེ་བར་མཚོན་པའོ། །ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཕྱིན་པ་དེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དམིགས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་འཇུག་ཅེ་ན། མྱ་


DTG086_Page_0036
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ངོ་བོ་བཟློག་པ་ཉིད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་འགྲོ་བ་ནི་མི་དམིགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་དགག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་ཤི་བ་ལ་འགགས་ཞེས་བྱ་བར་ཐ་སྙད་འདོགས་ཀྱི་མེ་དེ་འགགས་པས་འདས་པར་བྱ་བ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གནས་པས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དུས་ཀྱིས་འགྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་ཁྱད་པར་འགྱུར་བ་མི་སྲིད་དེ་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དེས་ན་རང་གི་ངོ་བོ་ལོག་པ་ཙམ་ལ་འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་མེ་ཤི་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་ཞོན་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཟློ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་ནི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕྱི་མའི་མཐར་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་དེ་དག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ངེས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དོན་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དུས་གསུམ་གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་པས་གང་དག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སྤྲོས་པ་མེད་པའོ། །ཀུན་ཏུ་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་ཟློ་བར་ནུས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་དེ་དག་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་མ་རྟོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་སྤངས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལས་བཟློག་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མ་ལུས་པའི་རང་བཞིན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་ཡང་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཚོགས་བསགས་པ་ལ་བཞི་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བས་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཞེས་


DTG086_Page_0037
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟེགས་ཟན་ལ་སོགས་པས་དུས་རྟག་པར་བརྟགས་པ་བཀག་ནས་དངོས་པོ་ལ་ཉེ་བར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱི་བརྡར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཚེ་སྟེ། བརྡའ་གང་གི་དུས་ཀྱི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེན་པ་གཉིས་རྟོགས་པས་ན་མཁས་པའོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པར་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅིང་ཆོས་རྣམས་མ་སྐྱེས་པར་རྟོགས་ནས་འགྲོ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པའོ། །བདག་དང་གཞན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མེད་དེ་ཡོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་བསྐྱེད་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་གོ །གང་སྤྱོད་པ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །སེམས་ཅན་དུ་དམིགས་ན་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་རང་དང་གཞན་དག་ཡོད་པར་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན། དེའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་ཤེས་སྐྱེས་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་དཀའ་བས་སྤྱོད་པར་བྱེད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་སྤྱོད་པས་འགྲོ་བའི་དོན་བྱའོ་ཞེས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཆར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཉེས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡང༌། འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱ་ཞེ་ན། བདག་ཅི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་སྐྱེ་བ་ཞེས་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་རོ། །བདེན་པ་གཉིས་ཐ་དད་པར་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མི་རྟོག་ཅིང་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བདག་ཉིད་ཅི་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་འདྲ་བར་ཤེས་པ་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཞེས་སོ། །གཞན་དག་ཏུ་བྱས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པ་ཅི་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོ་བཏགས་པས་དབེན་པར་ཤེས་པ་དེ་


DTG086_Page_0038
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདྲར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀུན་ཡང་ཤེས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པས་གཅིག་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་བདེན་པ་གཉིས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དེའི་ཚེ། འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བརྟགས་པར་བསྟན་ནས། འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དག་ན་ཆོས་མིང་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་པའི་མིང་གི་སྒྲའི་ཤེས་པ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀུན་ལ་སྐྱེ་བ་དང་ནི་ཡང་དག་འདས་སྤངས་ཏེ། སྤངས་པ་ནི་འགགས་པའོ། །དེ་ཉིད་སྤངས་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཉམས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཆི་མེད་དོ། །མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དམ་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོའོ། །དེ་ལས་གཞན་གོང་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་ཐོབ་པ་ནི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པའི་ཤེས་རབ་ནི་མཆོག་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལྟར་གྲུབ་པ་ལ་རྣམ་པར་བཀག་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །གྲུབ་པ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་བྱ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། རང་བཞིན་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །མེད་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་བསྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པའོ། །དོགས་མེད་ནི་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་བྱའོ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་ལ་གནས་པའོ། །ཤེས་རབ་བྱས་པ་ངེས་པར་བྱས་པའོ། །ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བསྒྲུབ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཞུགས་པའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་གདམས་ངག་དང༌། །


DTG086_Page_0039
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་དང༌། །སྒྲུབ་པ་ཡི་ཡང་བཞིར་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །དམིགས་པ་དག་དང་ཆེད་དང་ནི། །གོ་ཆ་འཇུག་པའི་བྱ་བ་དང༌། །ཚོགས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བྱས་རྣམས། །ཐུབ་པའི་རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞུང་འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་ནི་གསལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཐུན་པར་ལེའུ་སྦྱར་བར་རིགས་མོད་ཀྱིས་བློ་དམན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པོ་དང་ཡང་མཐུན་པར་མ་བྱས་སོ། །སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདེ་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། དོན་གཅིག་པར་ཤེས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྒྱད་སྟོང་པ་དང་མཐུན་པར་ལེའུ་ཐ་མའི་དབྱེ་བ་འདིར་ལེའུ་རྫོགས་པར་བདག་གིས་བྱས་སོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའི་བཤད་པའོ།། །།རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་ལམ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པར་མ་ཡིན་པས་ལམ་ཤེས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོ་རྟེན་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཞིག་མི་སྦྱོར་བར་གནས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་མཛད་པས་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པ་ནི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །དེས་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ན་སྣོད་མིན་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མེད། །ཅེས་གསུངས་པས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པས་ན་ལམ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མི་སྤོང་བ་ནི་རང་བཞིན་ནོ། །ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་


DTG086_Page_0040
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ལས་སུ་བྱ་བའི་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དབྱེ་བ་ལྔ་པོའི་དོན་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲས་འཕངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་ལམ་ཤེས་པས་རྟོགས་པར་མི་རིགས་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་རྟོགས་པའི་ཐབས་ཡིན་པས་དེ་དག་དོན་གྱི་དབྱེ་བ་ལྔ་ལ་གནས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ལམ་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མཆོག་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ལམ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། རང་གི་ལམ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཐོབ་ནས་ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པར་ལམ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་བསྟན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མཁས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ལམ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལམ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་རྟག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེས་པ་འཇིག་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པས་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །བདག་དང་གཞན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ལས་བཟློག་པར་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ནི་དོར་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཙོ་བོའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལྷག་མ་བདེན་པ་གསུམ་པོའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེ་གཉིས་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟར་གོམས་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དེས་མི་དམིགས་སོ། །འདིར་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྐྱེད་པས་དེས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དུས་ཇི་སྲིད་སྒོམ་པ་གང་ཞིག་ཤེས་པས་ཕྱིས་ལམ་དེར་ལྟུང་བར་དོགས་ནས་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དེ་དག་མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་སྟོང་པ་


DTG086_Page_0041
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ཀྱི་བདེན་པས་སྤྱིར་འབྲས་བུ་ཅུང་ཟད་གང་ཐོབ་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་འབྲིང་དང་རྣོན་པོ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམ་པ་ན་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཐོབ་ཅེས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་བསྟན་པའོ། །ཁྱད་པར་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སར་མི་གནས་ཤིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་བསྟན་པའི་རིམ་པས་ཐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཆེད་དུ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་རྒྱལ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་སྔོན་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་འགྲོ་བས་ངེས་པར་འབྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདྲེན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པའི་འདུས་བྱས་ལ་ཡང་མི་གནས་ཤིང༌། དེ་བས་ན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་རྣམས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་པས་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་མེད་པ་ཉིད་གནས་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་གནས་མེད་གནས་ཡིན་འདི་ནི་རྒྱལ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལམ་བརྗོད་པར་རིགས་མོད་ཀྱི། ཉན་ཐོས་ལས་རང་སངས་རྒྱས་ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས། གང་གིས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་ཅི་ཡོད་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་གང་གིས་སྔོན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པས་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ནི་གཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པ་དང༌། སྒྲ་བརྗོད་པ་མེད་པར་གཞན་གྱི་དོན་


DTG086_Page_0042
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་པ་དག་གིས་ཡེ་ཤེས་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །གཞན་དུ་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མེད་ན་ལམ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་ཁྱད་པར་ཅན་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་རྒྱ་མཚོར་ནུབ་པས་ཕ་རོལ་དང་ཚུ་རོལ་གྱི་འགྲམ་མི་མཐོང་བས་འགྲོ་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཐབས་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་ནུབ་པའི་སྐྱེ་བོས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་བདེ་གཤེགས་ནི་ཉན་ཐོས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་དང་དེ་བཞིན་ཆོས་རྒྱལ་འགྱུར་འདོད་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །དེས་ན་འདི་ལ་ནི་ལམ་ཤེས་པ་སྟེ་ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་རྟོགས་པའི་བཟོད་པ་འདི་ལ་མ་བརྟེན་པར་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་མི་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ་གཞན་དུ་འཐོབ་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་གཞི་ཁྱབ་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་འདིས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་དེ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་འབའ་ཞིག་སྔངས་པའི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དེའི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ལམ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡང་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བ་མེད་པས་དེ་འཛིན་མེད་ཅེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅི་འདྲ་བས་ཆོས་འཛིན་པ་རང་སངས་རྒྱས་སུ་རྟོགས་ཤ་ན། ཆོས་འཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཆོས་འཆད་པ་དང་ཉན་དང་བཤད་བྱ་གང་ཡིན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། འདིར་དགོས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོའི་ཆོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོའི་བདག་རྒྱུར་རུང་བས་འཛིན་པར་བྱེད་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བས་དེ་མེད་ན་མེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཀག་པ་ན་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་


DTG086_Page_0043
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པས་རང་གི་རྒྱུད་ལ་བག་ཆགས་གཞག་པ་སད་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ངེས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པ་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་རང་སངས་རྒྱས་གང་གིས་གཞན་ལ་འཆད་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་འཆད་པ་ཡང་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་བཟུང་བའི་རྗེས་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་པ་ཉན་པ་དང་འཛིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་གང་མཉན་པ་དང་ལྡན་པ་དག་ཉན་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྫུན་པ་སྣང་བའི་རང་བཞིན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་འཛིན་པའང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ། ཆོས་དེ་འཆད་པ་དང་ཉན་པ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་སྤངས་པའི་རིགས་པ། འདིས་ཡང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པར་བལྟའོ། །རྣམ་པ་གང་གིས་ཆོས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྟན་པ་ནི་རང་བཞིན་བཀག་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་རྟོགས་ཞེས་ཟེར་ན། འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་བརྒྱད་པོ་ནི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པའོ། །ཚོགས་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་འང་རང་སངས་རྒྱས་སུ་མཚུངས་པས་རྐྱེན་རྒྱལ་ལོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གཉིས་པོ་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་མགོན་གྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་དུ་སྦྱོར་བས་མཁས་པ་དང་གསལ་བ་སྟེ། ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་མཁས་གསལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་མཁས་རིག་གོ ། ཡང་ན་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་ཤེས་རབ་ཕུལ་ཏུ་བྱུང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་མཁས་རིག་གོ །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འདས་མ་ཐག་ཏུ་བསྟན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བླང་བར་བྱ་བ་གཉེན་པོ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་


DTG086_Page_0044
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་གཏན་ཚིགས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་གཞན་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་དེ་བཞིན་ནོ། །གང་གི་བརྡ་ཅུང་ཟད་གྲུབ་པས་དོན་མ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དཔེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་བསྟན་པས་དེའི་ཚེ་ཡང་ཉེས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །ཅི་འདྲ་བ་ལ་མཁས་པའི་གང་ཟག་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་སྣོད་དུ་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཟག་བཞི་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཤེས་རབ་འབྲིང་གི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མཁས་པ་ནི་རྒྱལ་སྲས་སོ། །དང་པོར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ངེས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སྟེ་གཉིས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འོས་པས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དྲི་མ་བསལ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའི་ཕྱིར་སོམ་ཉི་སྤངས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་བཞི་པའོ། །གང་ཟག་བཞི་པོ་དེ་དག་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་རྟེན་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གོམས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་བསྒོམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྟོགས་པས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྐྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་རབ་འབྲིང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་ལྷག་པ་མཐོང་བ་ཉིད་ཇི་སྐད་བསྟན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བཟུང་བར་རྟོག་པ་ཕྱོགས་གཅིག་སྤོང་བ་དུས་ཇི་སྲིད་བསྒོམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིས་དེའི་ལམ་དུ་ལྟུང་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པས་རང་


DTG086_Page_0045
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་རིག་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཡང་མི་བསླབ་པོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཆེད་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་དམིགས་ནས་དེའི་ཐབས་བདག་མེད་པ་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་རྗེས་སུ་སློབ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ལ་སློབ་པའོ། །གང་ཞིག་མི་སློབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་གོ་རིམས་བཞིན་མི་སློབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ནི་དེ་སློབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བས་ངེས་པར་འབྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་འཕེལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་རང་བཞིན་བརྗོད་པ་ནི་གཟུགས་ཙམ་ཡིན་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །འཕེལ་བ་ནི་བསགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ནི་བསགས་པ་མེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་རྟེན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བསྒོམས་པས་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་སློབ་པ་སྟེ། འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མི་སློབ་ཅིང་འདོར་བར་བྱེད་དེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འཕེལ་བ་དང་ཉམས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་མི་སློབ་སྟེ། བླང་བར་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཅིང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཏེ། སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྟེན་པར་མི་བྱེད་དེ་འཆིང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུས་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་འདིར་སློབ་སྟེ་གོམས་པ་ཞེས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། རིམ་གྱིས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ལྷག་མ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་ཡང་དང་ཡང་དུ་དམིགས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་བཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་


DTG086_Page_0046
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་གྲུབ་པ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བརྗོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རང་གི་ལམ་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཐེག་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ལམ་གཉིས་ལས་ཡོངས་སུ་རྒྱལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྗེས་ལ་ཚེ་འདིའི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་རྗེས་སུ་གདམས་པར་བྱ་བའི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ནི་ཤེས་རབ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་ཤེས་རབ་མེད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཤེས་རབ་མེད་དོ། །ཤེས་རབ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་མཚུངས་པར་དེ་དག་གིས་སྟོང་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རིགས་པས་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟེན་དང་བརྟེན་པར་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། ཁྱད་པར་དང་སྣ་ཚོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་སྐད་དུ། ཆ་ཤས་སྒྲོ་འདོགས་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་བསལ་ཕྱིར་ན་ངེས་པ་དང༌། །སྒྲ་ཡང་དེ་སྙེད་ཁོ་ན་དེས། །དེ་དག་སྤྱོད་ཡུལ་ཐ་དད་ཅན། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་རྗེས་ཐོགས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེས་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་ཅུ་གཉིས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རིམ་པ་བཞིན་བསྒོམ་པར་གྲགས་པ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཙམ་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་སྟེ་དམིགས་པས་སོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཡིན་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱིས་སོ། །མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་འགོག་པའི་བདེན་པ་སྟེ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱིས་སོ། །


DTG086_Page_0047
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །ཕ་མཐའ་མེད་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཡོད་པའི་དུས་ནི་ཕ་རོལ་ལོ། །ཕ་མཐའ་མེད་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མེད་པའོ། །གང་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ནི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་ཕ་མཐའ་མེད་དེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འདིས་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་བདེན་པ་ལའོ། །དེ་དག་གི་རང་བཞིན་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རིགས་པས་ཕ་མཐའ་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་བསྒོམ་པ་དང༌། དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གཞན་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྲིད་པས་དེའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ། །དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་རྟེན་ཅེ་ན། འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་གང་ཞིག་མིང་ཙམ་སྟེ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་སྟེ། །འདུ་ཤེས་ཙམ་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །བརྗོད་པ་ལས་ནི་གཞན་གྱུར་པ། །བརྗོད་པར་བྱ་བར་རབ་ཏུ་བརྟགས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲེན་པ་སྟེ་འགྲོ་བའི་བླ་མས་བཏགས་པ་ཙམ་དུའོ། །ཙམ་གྱི་སྒྲས་རྣམ་པ་གཞན་གཅོད་པར་བྱེད་དེ། མིང་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་སོ། །དེ་བས་ན་མིང་བཏགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་བསྒོམས་པས་གང་ཞིག་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དེ་མ་ཐག་པའི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྲོ་ཞིང་


DTG086_Page_0048
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོར་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ། རང་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ལ་མི་རྟེན་ཏོ། །དོན་དམ་པར་བསྒོམ་པ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་ཏེ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོད་པའི་སྒྲ་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་ཀྱང་གཙོ་བོས་ཀྱང་མི་སྤྱོད་ན། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྤྱོད་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་དེ་ཡོད་མི་སྲིད་པས་རྒྱུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གཟོད་མ་ནས་ཉེས་པ་མེད་པས་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གང་ལས་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་སྐྱེ་བར་ག་ལ་འགྱུར། དེ་བས་ན་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །སྤྱོད་པ་ནི་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁྱད་པར་དང་བྲལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་གནས་ཤིང་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་བསྒོམ་པ་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་དང་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་བསྒོམ་པས་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་ང་ལུང་བསྟན་པར་གྱུར་ཏེ། སྔོན་གྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་མེ་མཛད་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པས་ན་ཁྱོད་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མཐུན་པར་སྨྲ་བར་གྱུར་པར་རྒྱལ་བས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལོགས་ཤིག་ཏུ་


DTG086_Page_0049
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེར་བསྟན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པ་མཐོང་བའི་ལམ་འདིའི་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའི་བཤད་པའོ།། །།མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་གཞོལ་བས་གདུལ་བྱ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གཙོ་བོ་ཡིན་པས་དེ་བྱེད་པའི་ལམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འདིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་གང་ལ་སྟེ། དེའི་བདག་ཉིད་ལ་སྦྱོར་ཞིང་གནས་པས་འགྲོ་བ་སྐྱོབ་པ་ནི་མགོན་པོ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །འདི་ལ་གང་ཞིག་རྟག་ཏུ་ནི་ཐམས་ཅད་དུའོ། །གཞུང་དང་དོན་འཛིན་པ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ནི་ཆུབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་ཉིད་འཇིག་པར་བྱེད་པས་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པ་ནི་དྲུག་གོ །སྲེག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ནི་མེའོ། །ཟུག་རྔུའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཚོན་ནི་ཞེ་སྡང་ངོ༌། །གཏི་མུག་གིས་གྲང་བ་དང་དྲོ་བ་མེད་པར་བྱེད་པས་ཆུའོ། །མི་ཚུགས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་མཉམ་པར་བྱས་ནས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པའོ། །རྣམ་པ་གཞན་ཡང་རིགས་པས་ཕྱིའི་ཡང་དུག་ལ་སོགས་པས་མི་ཚུགས་ཤིང་མི་ནུས་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདུད་དང་བདུད་ཀྱི་སྡེ་ནི་དེའི་འཁོར་ཏེ་ཕྱོགས་སོ། །བདུད་ཀྱི་གླགས་ཏེ་ཉེས་པ་དང་བུག་མི་རྙེད་དེ། གང་གི་སྐབས་བཟུང་བས་ཀྱང་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱེད་པའི་རྗེས་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་ཡང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་མོས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བས་


DTG086_Page_0050
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་སྒྲུབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཡང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། གསེར་གྱི་སྒྲམ་བུ་འབྱུང་ཁུངས་ནས་ཐོབ་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རང་བཞིན་སྤྱིར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མོས་པས་མཐོང་བའི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པས་དགོས་པ་མ་ལུས་པ་འདུས་པའི་གཙོ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་ལ་མོས་པ་དང༌། དྲི་བ་ལ་སོགས་བྱེད་པ་ནི་བསོད་ནམས་མང་པོ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་རང་གི་དོན་དང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་དང་གསུམ་ལས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་བག་ཆགས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཉེ་བར་བསྟན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་བྱེད་དེ། སེམས་ཅན་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གིས་མུ་ས་ལ་གརྦྷ་དང༌། བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་དང༌། གསེར་དང༌། དངུལ་དང༌། ཤེལ་དང༌། མུ་ཏིག་དམར་པོ་དང༌། ཨསྨ་གརྦྷ་དང་བདུན་ཏེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་ཤིང་མཆོད་རྟེན་ལ་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་དུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་དཔེ་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་བགྱིས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་བཀང་སྟེ། དེས་མཆོད་རྟེན་བྱས་ནས་མཆོད་པ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །རིམ་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པས། ཞིང་བྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པར་ཡོངས་སུ་རྟག་པར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །མཆོད་རྟེན་དེ་སྙེད་བྱས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ལས་གཞན་མི་བྱེད་པར་ལྷའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་དུས་གསུམ་དུ་ཡང་དང་ཡང་དུའམ་ཕྱིས་ཀྱང་ལྷག་པར་མཆོད་ལ། ཡང་འགྲོ་བ་གཞན་གང་ཞིག་གིས་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཆེད་དུ་


DTG086_Page_0051
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མོས་པ་བསྐྱེད་དེ། སྣ་ཚོགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་འདྲེན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་སྟོབས་བཅུ་པ་སྟེ། དེ་ལས་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞུང་གི་བདག་ཉིད་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཡུམ་འདི་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ། གཞུང་དང་དོན་འཆང་བར་བྱེད་ཅིང་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་མཆོད་ཅིང་བསྟི་སྟང་བྱེད་གྱུར་ན། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །རྣལ་མའི་དོན་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། མཆོད་རྟེན་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྔར་བསྟན་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་ཅི་འདྲ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེས་ཀྱང་ནི་སྔ་མ་ལ་མཆོད་པའི་བསོད་ནམས་ཆ་ཕྲ་བའི་ཆར་མི་ཕོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་དོན་འདོད་པས་མོས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་ལ་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་དག་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་བསྟན་པ་ནུབ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདས་པའོ། །གང་བསྟན་པ་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པའོ། །གང་ཡང་བསྟན་པ་གནས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་མགོན་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རིག་སྔགས་ཆེན་མོ་འདི་ལ་བསླབས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ནད་རྣམས་ཉེ་བར་ཞི་བར་བསྟན་ཏོ། །བླ་ན་མེད་པའི་རིག་སྔགས་ཀྱིས་འདྲེན་པར་གྱུར་ཏོ། །འགྱུར་རོ། །གྱུར་པ་དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །མྱ་ངན་ནི་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པས་སེམས་གདུངས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་བཟོད་པར་དཀའ་བ་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བའོ། །ཆོས་ནི་ནད་ཀྱིས་ངག་འཆོལ་བའོ་ཞེས་བྱེད་ན་གསལ་བའོ། །སེམས་ཅན་ཁམས་མང་ནི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ན་བསྐྱེད་པའི་དོན་བྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་


DTG086_Page_0052
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས། གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་རང་བཞིན་དང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་སྙིང་བརྩེར་བྱས་པའོ། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་རིག་སྔགས་འདི་ལ་བསླབས་ནས་མཁས་པ་ཐོབ་པ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་གོ །གང་ཡིན་པའི་བདེ་བ་འདུས་བྱས་པ་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་བདེ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་ཀུན་འདི་ལས་འབྱུང་བས་མའོ། །བདེ་བ་དེ་ཀུན་འདི་ལས་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་དོན་བྱེད་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་གཅིག་གིས་དུ་མའི་ངོ་བོ་བྱེད་ཅེ་ན། ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྦུད་མ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་ས་ལ་བཏབ་པ་ན་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་གནས་པ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ཡང་ཤིང་གཅིག་ལས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་ཚོགས་པ་རྙེད་ནས་རྣམ་པ་མང་པོའི་གཟུགས་དག་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་སྐྱེའོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་གི་དབྱེ་བས་དེ་བཞིན་དུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་རྒྱལ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དུ་མའི་དོན་བྱེད་པར་དགོངས་སོ། །སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་ཡང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་པོའི་རྒྱུ་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ་ཇི་ལྟར་ཡུམ་གཅིག་གི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་སྨྲ་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱིར་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཁྱད་པར་དུ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀུན་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལས་སྐྱེས་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་དང༌། ལས་དང༌། བྱ་བ་མི་དམིགས་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གྱུར་པ་དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གི་ཡང་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་མ་ཡིན་ནམ་གང་གི་ཕྱིར་དེ་སྐད་སྨྲ་ཞེ་ན། འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་འཁོར་ལོ་ཅན། །དེ་དག་གླིང་གཅིག་གླིང་གཉིས་དང༌། །གསུམ་


DTG086_Page_0053
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བཞི་ལ་མས་རིམ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་བཞི་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་རྒྱལ་པོ་གཞན་ཡང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་གང་ནས་འགྲོ་བའི་ལམ་ནས་འགྲོ་ཞིང་འདུད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དབང་གིས་སྐྱེས་པའི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་བདུན་དང་དཔུང་སྟེ་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཀུན་ནོ། །གང་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། འགྲོ་བས་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་བསྐྱེད་དེ། དེའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཀུན་ཏེ། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་རང་བཞིན་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སོ། །ཡང་དག་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་བསྐྱེད་དེ། དེ་བས་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་དེ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲོའོ། །ཡུལ་ནི་གང་ཅུང་ཟད་ཅིག་གི་རྗེས་སུ་མི་འགྲོ་སྟེ། སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕན་ཡོན་འཛིན་པ་དང་མཆོད་རྟེན་ལ་བཀུར་སྟི་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་གསུམ་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ནས་དེའི་རྗེས་ལ་བདག་གི་རང་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་བྱས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ཆག་གཉིས་བཞག་པ་ལས། ཀཽ་ཤི་ཀ་ཁྱོད་ཆ་གང་ལེན་ཞེས་རྒྱལ་བས་དྲི་བ་རྨས་པ་དང༌། གང་གི་རྒྱལ་བའི་སྐུ་གདུང་གིས་དོག་ས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་གཏམས་ཏེ་རྩེ་མོ་བྱུར་བུར་བགྱིས་པས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཆར་གཞག་པའི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆ་འདི་ཉིད་ལེན་ཏོ་ཞེས་གསོལ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་ལེན་པ་ལ་མ་གུས་པ་གང་གི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེ་ན། ལན་དུ་ཅི་སླད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་


DTG086_Page_0054
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གདུང་ལ་མི་གུས་པ་བདག་མ་ལགས་ཏེ། འོན་ཀྱང་རྒྱལ་པོ་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་པའི་མིས་དེའི་མཐུས་རྙེད་པ་ཐོབ་སྟེ་དེའི་ལྗོངས་ཀྱི་ཡུལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་ལྟར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་ནས་ཆོས་མཐར་ཐུག་པ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེའི་དབང་གིས་ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་བསྟེན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྐུ་གདུང་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་དེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་བསྟེན་པར་བྱས་པས་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་མཆོད་དོ་སྙམ་པ་ལ་ནུས་པ་ཡོད་པར་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ནོར་བུ་རིན་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་མི་མ་ཡིན་པ་སེལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རིན་ཐང་ལས་འདས་པས་རིན་ཐང་མེད་པར་ཐོབ་བོ། །གབ་ཙེ་གང་དུ་སྦས་པའི་གབ་ཙེ་དེ་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་མཐུས་ཕྱག་བགྱི་བར་འོས་སོ། །དེ་གབ་ཙེ་ལས་ཕྱུང་བར་གྱུར་པ་དེ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྟོན་པའི་གབ་ཙེ་ལས་རེག་པར་དགའ་བ་དང་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་གབ་ཙེ་ལ་ཡང་ངོ༌། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་གྱི་རང་བཞིན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེའི་ཡིན་པས་ན་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་ཡོན་ཏན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཁས་བླངས་པར་ཡུམ་གྱི་མཐུས་རིང་བསྲེལ་གྱི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཆོ་འཕྲུལ་གྱི་སེམས་དང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའི་རིང་བསྲེལ་ཏེ། རིང་བསྲེལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་མདོའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པས་མཆོད་པ་བརྙེས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཞིག་རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འཚལ་བ་དེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བས་བླངས་ནས་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བས་ན་འདི་ནི་ཐར་པ་ལགས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་


DTG086_Page_0055
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུའོ། །དེ་དག་གིས་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་བསྟན་ནས། ཅི་སྟེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་ལ་ཡང་མོས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བ་སྐྱེད་མ་ཉིད་ཁོ་ན་གཙོར་བྱས་ནས་མོས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཅེ་ན། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ལས་དང་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་གི་དམིགས་པར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་དང་པོར་འཇུག་པས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་པ་བརྩོན་འགྲུས་བསམ་གཏན་དེ་བཞིན་ནོ། །སྔར་བཤད་པའི་ཡང་གི་སྒྲ་འདིར་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དགེ་ཆོས་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆུད་མི་གསོན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མི་བསྔོ་བས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ནི་ཚུལ་གཅིག་སྟེ། དེའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྡུས་པ་གོམས་པར་བྱས། སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངེས་པར་བྱས་ནས་སྣང་བ་སྟེ་མངོན་སུམ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལ་མོས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པ་ནི་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་ན་ཤིང་མང་བྱེ་བ་སྟོང་རིམ་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་གཟུགས་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་མང་པོའི་རང་བཞིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་གྲིབ་མ་ཞེས་གྲངས་སུ་བརྗོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་ཞིང་རབ་ཏུ་འཐོབ་སྟེ། གྲིབ་མ་དེ་ཡང་སྣ་ཚོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཐ་དད་པ་ཡང་མེད་དེ། ཁྱད་པར་མེད་པར་གྲིབ་མ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ལས་ལྡོག་པས་གྲིབ་མ་ཙམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །ལྔ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རྒྱལ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་མཚོན་


DTG086_Page_0056
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་གྱུར་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་འཕེལ་བ་ནི་གཙོ་བོ་དོན་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དྲུག་པ་ནི་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཙོ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་མིང་དུ་བརྗོད་དེ། སྣ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་སྤངས་ཏེ་ཚུལ་གཅིག་པས་རང་བཞིན་གཅིག་པར་འགྱུར་རོ། །འགྱུར་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོར་རོ། །དེ་བས་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡུམ་གང་ཡིན་པ་ཉིད་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་བསམ་པས་ཡོངས་སུ་དག་པས་དེ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པའི་བཤད་པའོ།། །།མོས་པ་འདི་གསུམ་གྱི་བཅོས་མའི་ཉེས་པ་སྤང་བ་ནི་གོམས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་བཅོས་མ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་གིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་དང་གང་ཞིག་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཅིག་གཞན་དུ་མི་གནས་པས་མི་རྟག་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བས་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་མོས་པས་མོས་པར་བྱ་ཞིང་གསལ་བར་བྱེད་ན་དེ་བཅོས་མ་སྟེ་སྐབས་ཀྱི་དོན་སྤངས་ནས་སྤྱོད་མ་སྟེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་སྐྱེ་བོ་མཁས་པས་ནམ་ཡང་ཆོས་རྣམས་འཇིག་པར་མི་བྱེད། འཇོག་པར་མི་བྱེད་དེ། དངོས་པོ་འདི་དག་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ་གང་ན་ནི་དངོས་པོ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ལ་མོས་པས་གཟུགས་མིན་ཚོར་བ་མིན་ཏེ་མི་དམིགས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་


DTG086_Page_0057
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་སྐྱེས་ཤིང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་དེ་དག་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་མོས་པས་བཅོས་མ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ནས་དེའི་རྗེས་ལ་མོས་པ་གསུམ་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གོང་ནས་གོང་དུ་འཇུག་ཅིང་སྤྲོ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསྟོད་པ་དང༌། བཀུར་བ་དང༌། བསྔགས་པ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་མཛད་དོ། །ཞེས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། ལ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལ་ལས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་ཀུན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་བཀོད་པ་བས། གང་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་གཞུང་གི་བདག་ཉིད་ལ་མོས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་ཡི་གེར་བྲིས་ཏེ། སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་ལ་གླེགས་བམ་བྱིན་ན་དེ་བས་འདི་བསོད་ནམས་རབ་ཏུ་མང་པོ་སྐྱེ་སྟེ། སྔ་མའི་དོན་བྱེད་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །གང་གིས་གླེགས་བམ་ཙམ་བྱིན་པས་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤེ་ན། ལན་དུ་ཅི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིར་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིར་མཉན་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རང་གི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་གི་བྱང་ཆུབ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པས་མྱུར་དུ་རེག་གོ །འདི་ལྟར་གླེགས་བམ་ནི་འདིར་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། བླངས་ནས་དེ་ལ་བསླབས་པས་མུ་སྟེགས་ཅན་ངན་པ་སྨྲ་བས་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་པའི་ཕྱིར་སྨྲ་མཆོག་སྟེ། འདིར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་མ་ལུས་པ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་བྱིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གླེགས་བམ་ཙམ་བྱིན་པ་བསོད་ནམས་ལྷག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུམ་ལ་འདིར་གང་ཡང་རུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མོས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ནས་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་


DTG086_Page_0058
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་གཟུང་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་བའི་ཕྱིར་མྱུ་གུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་མྱུ་གུ་མེད་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་སྡོང་བུ་དང་ལྗོན་པ་འབྱུང་བ་ཡོངས་སུ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལ་ཡལ་ག་ལ་སོགས་པ་ག་ལ་འབྱུང༌། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ས་བོན་ཡོང་ཡེ་མེད་ན། ཡང་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ག་ལ་འབྱུང༌། ཅི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མེད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་སངས་རྒྱས་སུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཉི་མའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་ཟེར་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་འགྱེད་པ་དེའི་ཚེ་མུན་པ་བསལ་ནས་སེམས་ཅན་ལས་བྱེད་བརྩོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྟག་པར་ཤེས་པ་འཇིག་རྟེན་མཁས་པ་བྱུང་བ་དེས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་བ་ནུབ་པ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པས་འབྱིན་པར་ནུས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་ལ་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་དོ། །གཞན་དུ་ན་སྙིང་རྗེ་མེད་པ་དང༌། ཐབས་མེད་པས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནས་དེ་མེད་ན་དེ་དག་མེད་དོ་ཞེས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མ་དྲོས་པའི་ཀླུ་བདག་མེད་པར་དེའི་མཐུས་ངེས་པར་འབྱུང་བས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་ཆུ་ཀླུང་འབབ་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སོ། །ཡང་ཆུ་ཀླུང་དེ་དག་མེད་ན་མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་རྣམས་ཆུ་མེད་པས་གང་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱ་མཚོ་ལ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་པ་ཆུས་རེག་པའི་སྦྱོར་བས་འབྱུང་བའི་གཟུགས་མང་པོ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་གསུང་རབ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་


DTG086_Page_0059
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙིང་པོ་ཅན་མེད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཕན་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པ་དང་སྤོང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ཀུན་ཏུ་ག་ལ་འབྱུང་སྟེ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སོ། །ཡང་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་མེད་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་འཕེལ་བ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱ་མཚོར་བགྲོད་པར་དཀའ་བ་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ནས་དུས་ཕྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཆོས་སྟོན་པ་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་འདི་ན་སྣང་བྱེད་ཇི་སྙེད་པ་སྟེ་ཕུར་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྐར་མ་དང༌། མེ་ཁྱེར་ལ་སོགས་པའི་སྲོག་ཆགས་སུ་གྱུར་པ་ཀུན་གྱིས་འགྲོ་བ་སྣང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འོད་རྣམས་ཕྱུང་བ་བས་ཡང་གང་གི་ཚེ་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འོད་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་གཅིག་གི་འོད་ཟེར་ཕྱུང་བ་དེའི་ཚེ་སྔར་བསྟན་པའི་སྐར་མ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་ཆ་ཙམ་དུ་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་གྱི་ཆར་མི་ཕོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པའི་བཤད་པའོ།། །།སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྟོད་པ་དང༌། བཀུར་བ་དང༌། བསྔགས་པའི་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་འབྱུང་བས། ད་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བདག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ནས་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ནི་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་གི་ཚེ་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཚར་བཅད་ནས་གཞན་གྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ན་ནི་


DTG086_Page_0060
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གཙོ་བོ་ཡིན་པས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཚོགས་རྣམས་ཇི་སྙེད་སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསྒོམ་པ་དེས་ནི་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གཞན་ལ་མཆོག་ཏུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་ཡི་རང་བར་བྱེད་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སེར་སྣ་ཚར་བཅད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དགའ་བས་སེམས་གཅིག་པ་དེའི་ཚེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆར་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཕོད་དོ། །ཡང་དག་པའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེས་ནི་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་དེའི་རྗེས་ལ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་རང་གི་དང་གཞན་གྱི་བསོད་ནམས་མཉམ་དུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དེའི་ཚེ་དེ་ནི་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ནི་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་པོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདས་དུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་གང་ནི་འདས་དུས་སྔོན་གྱིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐའ་ཡས་གང་ཞིང་མང་བྱེ་སྟོང་དག་ན་གང་བཞུགས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བརྙེས་ནས་ཆོས་བསྟན་པས་འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བར་མཛད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གི་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་རྣམ་པར་འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱི་དམ་ཆོས་ཟད་པའི་དུས་ཀྱི་བར་དེ། དེ་དག་གི་དབུས་ཀྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་གཉིས་ནས་བཟུང་སྟེ་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ནི་བཅས་པའོ། །མི་དམིགས་པར་ཞུགས་པ་དང་


DTG086_Page_0061
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡན་པས་སྤྱོད་ཅིང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུ་ལ་གནས་ཏེ། མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་དག་ནི་ཀུན་ཏུ་འོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ། །གང་ཡང་སངས་རྒྱས་སྲས་རྣམས་དང་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཏེ། སློབ་དང་མི་སློབ་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཟག་མེད་པའོ། །དང་གི་སྒྲས་ནི་གཞན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱང་ངོ༌། །ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་བསྡུས་ནས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་ལ་གཞག་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བྱེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་ཅིང་རང་གི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་དགེ་བ་བྱེད་པའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བས་འགྲོ་བའི་དོན་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པའི་གཞིའི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་ན་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་སྤྱིར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཇི་ལྟར་མི་དམིགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ཤེ་ན། ཡོངས་བསྔོ་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གལ་ཏེ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་སོ་ཞེས་སེམས་པར་གྱུར་ན་མངོན་པར་ཞེན་པས་སེམས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་གང་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དེར་དམིགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཡོད་པར་རྟོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་འདུ་ཤེས་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དམིགས་པའི་རྒྱུ་ལྟ་གནས་ཏེ། མངོན་པར་ཞེན་ནས་བདག་གིས་འདི་དེར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱས་སོ་ཞེས་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །ལས་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། བྱ་བར་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ནི་ཆགས་པའོ། །དེ་བས་ན་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་


DTG086_Page_0062
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་འགགས་པར་ཤེས་ཤིང་ཉམས་པ་ནི་ཟད་པ་སྟེ་བསགས་པ་ཉམས་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པས་གང་དུ་སངས་རྒྱས་སུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ན་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོའི་ཆོས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ན་དེའི་ཚེ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་དང་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན། ཁ་ཅིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་གཙོར་གསུངས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་ཉིད་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཛིན་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་གཅིག་ཏུ་མཚན་མར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་དམིགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུག་དང་འདྲེས་པའི་ཁ་ཟས་ཟོས་ན་མཐར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་ན་བདེ་བ་ཙམ་བྱེད་པས་བཟང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དམིགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཉམས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་སེམས་དང་བར་བྱེད་པ་ཙམ་ལ་ལྟོས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་གསུངས་པ་དེ་བས་ན་འདིར་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་རིགས་ཐམས་ཅད་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནས་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལྟས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟས་འདི་ལྟར་རྣམ་པ་གང་དང་གང་གིས་ཀྱང་རུང་སྟེ། དམིགས་པ་ངེས་པ་ཡིན་པས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་


DTG086_Page_0063
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པ་མེད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་མཁྱེན་ཅིང་བསྔགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རིགས་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དཔྱད་མི་བཟོད་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་དེ་ལྟར་བདག་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱ། དེ་ལྟར་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །དེ་ལས་ཡོན་ཏན་ཅི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་བསྔོ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་བསོད་ནམས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉིད་དེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཐོང་བས་སངས་རྒྱས་མི་སྤོང་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེས་གསུངས་པའི་རིམ་པ་བཞིན་སྨྲ་ཞིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བ་ཇི་སྙེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡིན་ཏེ། བསོད་ནམས་མང་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསྙེངས་པ་མེད་པ་ནི་དཔའ་བོ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འདི་ཡང་སྔ་ཕྱི་ངེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བ་ལས་དང་པོ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ནས། ཕྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་བཟློག་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པའི་བཤད་པའོ།། །།བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེའི་རྗེས་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་མེད་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པས་


DTG086_Page_0064
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་པོ་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དམུས་ལོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་དམུས་ལོང་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་རྣམས་ལོང་ཁྲིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཁྲིད་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་ན་མི་མཁས་པས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པ་ལ་མཁས་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་དམིགས་བུ་མེད་པས་དམུས་ལོང་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་སར་འཇུག་པ་ལ་ཁྲིད་པར་བྱེད་པའི་དམིགས་བུ་མེད་པས་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པས་བྱང་ཆུབ་རེག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟ་ན་གང་དུ་ཡང་དག་པའི་མིག་འཐོབ་ཅེ་ན། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་མཐོང་བ་དང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་མཚམས་ཟག་པ་མེད་པའི་རྒྱུའི་གནས་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་སུ་གང་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཟུང་བ་དེའི་ཚེ་དེར་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་རྙེད་པ་སྟེ། མིག་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་འཐོབ་བོ། །གཞན་དུ་ན་མིག་མེད་པས་དཔེར་ན་རི་མོའི་ལས་ནི་ཡོངས་ཟིན་ཏེ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་ཀྱང་རི་མོ་མཁན་གྱིས་དེའི་མིག་མ་བྲིས་པ་དེ་སྲིད་གླ་རྔན་མི་འཐོབ་པ་བཞིན་ཏེ། མིག་མ་བྱས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །གལ་ཏེ་སྒྲུབ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཡང་དེའི་གང་ལས་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་འདུས་མ་བྱས་ནག་པོའི་ཆོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་དོར་བར་བྱ་བ་


DTG086_Page_0065
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ནོ། །དཀར་པོ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་སྒྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པ་དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་རང་ཁོ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བར་བརྗོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། །ནམ་མཁའ་གང་ལའང་ཅུང་ཟད་མི་གནས་ཏེ། །ཅུང་ཟད་ཅིག་གི་རང་བཞིན་དེ་དང་འདྲ་བར་ཡོངས་སུ་དག་པ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་སྙམ་དུ་རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ལ་གང་གི་ཕྱིར་སྤྱད་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་རེག་པ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའོ། །དགྲོལ་སྙམ་སེམས་པ་དེའི་ཚེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་ཡོངས་རྟོག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་འོག་ཏུ་སྦྱར་ཏེ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་གཉིས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བླང་བ་དང་དོར་བའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྔོན་དུ་ཕྱོགས་པས་ཡུན་རིང་པོར་སྤྱད་པ་ནི་སྔོན་སྤྱོད་དེ། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མཁས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ནི་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་པའི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་དང་ལྡན་པས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་མྱུར་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་མ་ལུས་པའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། །གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བས་ན་ཞི་བའོ། །སྐྱེད་


DTG086_Page_0066
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྒྱུའི་རྗེས་ལ་མི་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྔོན་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ན་སངས་རྒྱས་ཁྲག་ཁྲིག་ལ་ཡང་དག་པར་མཆོད་ཅིང་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ཕུལ་ཡང་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་གྲོགས་པོ་བསྟེན་པ་དང༌། བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་རྒྱུས་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལ་མ་དད་པ་ནི་དེ་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་ལམ་མངས་ནས་སྐྱབས་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །གང་གིས་དེ་བཞིན་དུ་ཡུམ་ཐོས་ཀྱང་ཆོས་ཟབ་མོ་མི་རྟོགས་པས་བློ་ཆུང་བ་དེ་ཡིས་འདི་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། དེ་སྤངས་ནས་མནར་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་འགྲོ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པས་འཛིན་པའི་སྐྱབས་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ལ་མ་དད་པ་ཉིད་ཉེས་པ་ཡིན་པས་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱོད་ཀྱིས་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མཆོག་རེག་པ་སྟེ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པར་འདོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་འདི་ལ་དད་པར་གྱིས་ཤིག །དཔེར་ན་ཚོང་པ་རིན་ཆེན་གླིང་དུ་སོང་ནས་ནི། །ཟོད་ཟད་སླར་ལོག་ལྟ་བུར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དུ་ཕྱིན་ན་སྔོན་ཉེ་བར་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་ཟད་པ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་དམྱལ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་པའི་བཤད་པའོ།། །།སྐྱེ་བ་དང་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཐོབ་པ་དང་སྤང་བའི་ཡུལ་བསྟན་ནས་དེ་བཞིན་དུ་སྐབས་ལ་བབ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱིར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་དག་པ་འབྲས་བུ་དག་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ནི་རང་བཞིན་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་དང་གཞན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་ཏེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ནི་དག་པའོ། །


DTG086_Page_0067
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་པོའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ལྷག་མའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་དག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་འབྲས་བུ་དག་པ་སྐྱེ་མི་སྲིད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པས་ཀྱང་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ལྷག་མ་ཡང་ངོ༌། །རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱིར་བསྟན་ནས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་ནི་འབྲས་བུ་གཟུགས་དག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དག་པར་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མི་ལྕོགས་མེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་གྱི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སྤྱི་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་དམིགས་པས་ས་རེ་རེའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པས་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་དགུ་སྤོང་ཞིང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་སྐྱེས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དབང་དུ་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་སུ་འབྲས་བུ་གཟུགས་དག་སྟེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཐོབ་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་སྤྱིར་ཡིན་ཡང་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཡིས་དག་པར་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དག་པས་འབྲས་བུ་གཟུགས་དག་པར་ཡང་བཟུང་སྟེ། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དག་པ་ཐ་དད་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་པའི་དག་པའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་དུ་འདིར་བསྟན་གྱི། གཞན་དུ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ལམ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་སོ། །རིགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འབྲས་བུ་དག་དང་གཟུགས་དག་པ། ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་མཚུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དབྱེར་མེད་དེ་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །འདིས་ནི་ལམ་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། མོག་མོག་པོར་བྱེད་ལ་སོགས་དང༌། སློབ་མ་བསེ་རུའི་ལམ་གང་དང༌། །འདི་དང་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་མཐོང་བའི་ལམ། །བྱེད་པ་དང་ནི་མོས་པ་དང༌། །བསྟོད་དང་བཀུར་དང་བསྔགས་པ་དང༌། །བསྔོ་བ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་མེད་དག །སྒྲུབ་དང་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཞེས། །བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་


DTG086_Page_0068
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་རྣམས་ཀྱི། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ནི་དེ་འདྲར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པར་ལམ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔའ་བོ་གར་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཁོར་བའི་ཉེས་པ་མཐོང་ནས་ཁམས་གསུམ་སྟེ་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་གཞན་གྱི་དབང་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་བསལ་བར་གྱུར་ཀྱང་འགྲོ་བ་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་མཐོང་ནས་མི་རྟག་པས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཏུ་གནས་པའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་རྒ་དང་ན་དང་འཆི་བ་མེད་ཀྱང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་འཆི་འཕོ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གང་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་མཚན་མའི་རྣམ་པར་གཡེང་བས་རབ་ཏུ་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དཔའ་བོའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པར་བསྒྲུབས་པ་དེ་ལས་བཟློག་ནས་བསྟན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལ་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་ལ་མི་མཁས་པས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་རིང་བར་གྱུར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་པ་བཞིན་དུ་གནས་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདོད་པ་ནི་འདོད་པ་སྟེ། མི་རྟག་


DTG086_Page_0069
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ནི་འདིར་སྤྱི་སྟེ་རང་བཞིན་ཡིན་པར་བརྗོད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །འགྲོ་བ་འདི་དག་ནི་བཅུད་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གཉིས་སོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བོ་འདམ་ལ་བྱིང་བ་ནི་བསྡམས་པའི་གནས་ཏེ། ཆགས་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །འགྲོ་བ་དྲུག་པོ་དེ་དག་འཁོར་བའི་འཁོར་ལོར་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འཁྱམས་ཏེ་མི་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རླུང་གི་འཁོར་ལོ་ལྟ་བུའོ། །མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པས་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ལས་མ་གྲོལ་བས་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རི་དྭགས་རྒྱར་ཆུད་པ་དང་འདྲ་བས་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་མི་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་ངང་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་རྣམས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་ན་དེ་ལ་རྟེན་མེད་དེ། ནམ་མཁའ་ལ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནམ་མཁའི་བྱ་དང་འདྲ་བར་ཤེས་རབ་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་མི་རྟེན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་མི་དམིགས་པར་བསྟན་པ་ཉིད་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་དེ་གཉིས་དོར་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྦྱོར་བ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་གིས་མཉམ་པར་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྤྱོད་པས་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་ན་གང་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་དེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་སྦྱོར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དེ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་ནས་གཉེན་པོ་ཐོབ་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་འདམ་རྣམས་ཀྱི་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤོང་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ། བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྤྱོད་དོ། །


DTG086_Page_0070
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལེའུ་སྟེ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པའོ།། །།མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བས་མཐོང་བའི་ལམ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་སྦྱོར་བའི་རིམ་གྱིས་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་གསལ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་བཀག་ནས་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པར་གྱུར་ནས་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཏེ། ཆགས་པ་བཅད་ནས་གྲོལ་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་འགྲོ་ཞིང་འགྲོ་བ་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཉི་མ་སྒྲ་གཅན་གཟའ་བྲལ་ལྷང་ངེར་འདུག་པ་དང༌། །མེ་བཏང་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་ནགས་ཚལ་བསྲེགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེས་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་སྲེག་ཅེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཀག་ནས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་རང་གིས་མཐོང་བའི་ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་དོན་གྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ། ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་དང༌། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་དང༌། །ཐབས་ཀྱིས་རིང་བ་མ་ཡིན་ཉིད། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་དང༌། །སྦྱོར་དང་དེ་ཡི་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་མཐོང་བའི་ལམ། །དེ་འདྲ་ཀུན་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་རྟོགས་ནས་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རང་བཞིན་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་བསྒོམས་པས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་


DTG086_Page_0071
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལྟ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་པོ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་བདག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀུན་དང༌། རང་གི་སྡེ་པས་གཞན་པ་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་ཏེ་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་གང་ཟག་དང་ཆོས་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་རྟོགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་དེས་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བསྟོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་དགུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བས་རྣམ་པ་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་ཡང་སྦྱོར་བ་པོ་ཁྱད་པར་ཅན་མེད་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་སྦྱོར་བ་པོ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་བ་ལ་ནི་ལྷ་རྒྱལ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཞུས་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པའི་བདག་ཉིད་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཞུ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཕུང་པོ་ཁམས་ལ་རྡུལ་ཙམ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་ཅིང༌། རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་པ་ལ་སྦྱོར་ཏེ་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བརྩོན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་རྒྱུས་དེ་ལྟར་བརྩོན་ཞེ་ན། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་སྦྱོར་བ་གོམས་པས་ཞུགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་ལ་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ་བྱས་ཏེ་ཕུལ་བ་ནི་ལྷག་བྱས་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ཆོས་འདི་ནི་ཡུམ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་སྒྱུ་མ་བྱེད་པས་སྤྲུལ་པ་དང༌། སྒྱུ་མ་འདྲ་བར་ཐོས་ནས་རྟོགས་པས་སོམ་ཉི་མེད་ཅིང་ཡང་སློབ་པ་ལ་ཕྱིར་ཞིང་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །


DTG086_Page_0072
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་དུ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་བ་སྐྱེད་མ་ལ་འཇུག་པའི་སྦྱོར་བ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་གཞན་དུ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ལས་འདའ་བར་བྱ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགོན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིགས་པ་དུ་མ་ཕལ་པོ་ཆེའི་དགོན་པའི་ལམ་དཔག་ཚད་མང་པོར་ཞུགས་པའི་མིས་བསྙེན་པ་སྔོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ན། གང་གི་ཚེ་འབད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གནག་རྫི་མཚམས་ཀྱི་ནགས་ཚལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཐོང་ན་དེའི་ཚེ་དགོན་པའི་འཇིགས་པ་མེད་དེ། དབུགས་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང༌། རྐུན་མའི་འཇིགས་པ་མེད་དོ། གང་གི་ཕྱིར་གོམས་པར་བྱས་ནས་འདི་དག་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྔོན་གྱི་མཚན་མ་ལ་བ་ལང་རྫི་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ། གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་གིས་མཉན་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་དུས་དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པའི་ལམ་རྙེད་པས་དབུགས་ཕྱིན་པར་གྱུར་ཅིང་ཐེག་པའི་བར་ཆད་ཀྱི་འཇིགས་པ་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཡུམ་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ན་དགྲ་བཅོམ་ས་ལ་མི་གནས་རྐྱེན་རྟོགས་ཀྱི་ས་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཡང་ཡུམ་མཉན་པ་ལ་སོགས་པས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྟེར་བར་བྱེད་པ་བསྟན་པ་འདིར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་རེ་ཞིག་སྦྱོར་བ་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མི་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ནི་བལྟ་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཡིས། གལ་ཏེ་དེས་ཤིང་དང་ནགས་ཚལ་རིར་བཅས་པ་མཐོང་ན་ད་དུང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་རིང་ངོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡང་གང་གི་ཚེ་ཅི་སྟེ་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་མ་མཐོང་ན་དེའི་ཚེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་ཉེ་བར་གྱུར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མི་རིང་ངོ་སྙམ་དུ་དེ་ལ་སོམ་ཉི་མེད་དེ་ཡིད་གཉིས་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་ཐོས་པའི་


DTG086_Page_0073
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམ་པས་བྱང་ཆུབ་དམ་པར་ཞུགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉན་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། སེམས་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་འདྲེན་པ་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སོ། །མངོན་སུམ་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་མ་གྱུར་ཀྱང་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནུས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཆོས་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །རིང་པོར་མི་ཐོགས་བདག་རེག་འགྱུར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔྱིད་དུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་དཔྱིད་དུས་བཟང་ལ་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་རྙིངས་པ་རྣམས་ལྷགས་གྱུར་ན་ཡལ་གས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་ལོ་འདབ་མེ་ཏོག་འབྲས་བུ་རྣམས་བསྐྲུན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདི་སུའི་ལག་ཏུ་ཐོབ་པ་ན་ཡུན་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་དེས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འདིར་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཐོབ་པོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་སྒོ་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་བུད་མེད་ན་ཆུང་མངལ་སྐྱེ་བ་ནི་སྦྲུམ་མའོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ནི་བཙའ་བའི་དུས་ལ་བབ་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡན་ལག་རྣམས་རྒྱས་པ་ནི་དུས་ལ་བབ་པོ། །ཚོར་བ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་བཙའ་བའི་དུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔར་མཉན་ནས་སེམས་པ་ན་རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ་གོང་ནས་གོང་དུ་དགའ་བ་དང་འདུན་པ་བསྐྱེད་པ་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་འདིར་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བས་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་རེག་སྟེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཐོབ་པོ། །ཡང་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་བླང་བར་བྱ་བ་དང་དོར་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་བླང་བ་དང༌། དོར་བ་ཐོབ་ཅེ་ན། ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་གང་ཞིག་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འཕེལ་བ་སྟེ་སྐྱེ་བ་མི་མཐོང་བའོ། །ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་མེད་དེ་འཇིག་པ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཞིག་ཆོས་དང་ཆོས་མིན་མི་མཐོང་ཞིང༌། འདི་དག་སོ་སོར་སྣང་བ་


DTG086_Page_0074
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་པར་མཐོང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གནས་པ་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་མི་རེག་པར་གནས་པ་དེ་ནི་སྐུ་གསུམ་ཐོབ་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཤེས་རབ་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་འབྲས་བུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྦྱོར་བ་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རྣམ་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བཤད་ནས། ཡོན་ཏན་བརྗོད་ན་དེ་རྟོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཁྱད་པར་དུ་གོམས་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། གང་ཞིག་འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་བསྒོམ་པ་ནི་གང་ཞིག་འདིར་རོ། །ཡང་སྦྱོར་བ་ལ་གནས་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །སྤྱིའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའོ། །ཁྱད་པར་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང༌། འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྒྱུར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་མི་གནས་ཏེ། མི་རྟོག་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མ་ལུས་པ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་དེ་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་གནས་པ་དང་མི་གནས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་དེ་དག་བརྫུན་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མི་རྟོག་རྟོག་བྲལ་ལོ། །བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པས་རང་དབང་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ་སྤྱོད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཡོན་ཏན་གཟུང་བར་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཡོན་ཏན་གྱི་རྗེས་ལ་གང་ཡང་སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་སྐྱོན་སྤངས་ནས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་སྐྱོན་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། སྨྲ་བའི་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་


DTG086_Page_0075
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལོག་གི་ཞེན་པ་སེལ་བ་ལ་མཁས་པས་སྨྲ་བའི་ཟླ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་ནི་རབ་འབྱོར་ཞུས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུས་པའོ། །སྟོན་པས་བཀའ་སྩལ་བར་དུ་གཅོད་པར་འགྱུར་མང་སྟེ། དེ་ལས་ཅུང་ཟད་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའོ། །དེ་བས་ན་རེ་ཞིག་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ནི་རྒྱལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདི་ཡིག་འབྲིའི་ཚེ་ནི་གཞུང་གི་དོན་བྲི་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །སྤོབས་པ་ནི་ཡུལ་ལ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་འབྱུང་འགྱུར་ཞིང་འགྲོ་བའི་དོན་མ་བྱས་པར་ཏེ། སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་དཔྱད་པས་མི་བསྟན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་གློག་བཞིན་དུ་མྱུར་དུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ཉིད་ནི་རེ་ཞིག་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ། །འདི་བཤད་ཚེ་ན་ཁ་ཅིག་སོམ་ཉི་ཟ་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཤད་པ་ནི་བཤད་པར་གྱུར་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་སོམ་ཉིར་གྱུར་པའོ། །དེས་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པར་འདྲེན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདིར་ནི་བདག་གི་མིང་ཡང་མ་བརྗོད། རིགས་དང་ས་དང་རུས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མ་བརྗོད་ཅེས། དེ་ནི་ཉན་པར་མི་འགྱུར་ལ། འོན་ཀྱང་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཞེས་སྤང་འགྱུར་ཏེ་ཡང་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ། །དེ་ནི་ཅི་ཞིག་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་གང་ཟག་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་རྩ་བའི་རྒྱུ་བོར་ནས་སངས་རྒྱས་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ལམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་སྤངས་ནས་རྨོངས་པས་ཡལ་ག་དང་འདབ་མ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་ཚོལ་བར་འགྱུར་རོ། །གླང་པོ་རྙེད་ནས་དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་གི་དོན་དུ་གླང་པོའི་རྗེས་ནི་ཚོལ་བ་ལྟར། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཐོས་མདོ་གཞན་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་ལ་ལས་རོ་བརྒྱ་ལྡན་པའི་ཟས་རྙེད་ལ། ཟས་མཆོག་རྙེད་ནས་ཞག་དྲུག་ཅུ་པའི་འབྲས་ཆན་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་རྙེད་ནས། དགྲ་བཅོམ་པའི་ས་ཡི་བླ་ན་


DTG086_Page_0076
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ། ཡང་དེ་ལ་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་བློ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམ་པ་གཞན་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསྟི་སྟང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གྲགས་པ་ཙམ་འདོད་པ་ནི་བསྟི་སྟང་འདོད་པའོ། །ནོར་འདོད་པ་ནི་རྙེད་པ་འདོད་པའོ། །ཡོ་བྱད་ལ་ལྟོས་པ་ནི་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །བསོད་སྙོམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཁྱིམ་པ་དང་འདྲིས་པ་དང༌། ཁྱིམ་པ་བསྟེན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞིང་ངོ༌། །ཆོས་བཏང་ནས་ནི་ཡུམ་འདིའོ། །དེས་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་མིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པས་བྱ་བ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བའོ། །ལམ་བོར་ལམ་གོལ་འགྲོ་བ་འདི་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ། །གང་དག་དེའི་ཚེ་མ་བྱོན་པའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་མ་ལ་འདུད་ཅིང་དད་པར་གྱུར་ནས་ཏེ། ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པ་ནི་དད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དམ་པ་འདི་མཉན་པར་འདོད་ཅིང་འདོད་པ་ལས་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ལྡན་རིག་པ་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་རྟོགས་པའོ། །དད་པ་དང་བྲལ་ནས་དགའ་བ་མེད་ཅིང་ཡིད་མི་བདེ་བར་གྱུར་ནས་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་དོན་དང་བྲལ་བས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡང་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ཇི་སྙེད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཐའ་ཡས་པས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བསྡུས་པའི་དོན་དུ་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་ཐོགས་ལ་མངོན་པའོ། །འབྱུང་བར་གྱུར་པ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ། །དེའི་ཚེ་གང་དག་ལ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བར་དུ་གཅོད་པ་རྣམས་མང་ནི་དུ་མའོ། །གཅོད་པ་ནི་བགེགས་བྱེད་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་ཉེས་པས་གཡེང་བའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་མང་པོ་དཀྲུགས་པས་དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་གཞུང་དང་དོན་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ན། གཞན་དགེ་བསྙེན་ལ་སོགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཅིའི་རྒྱུས་རྣམ་པ་མང་པོར་འགྱུར་ཞེ་ན། རིན་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རིན་ཆེན་རིན་ཐང་མེད་པ་རྙེད་གྱུར་གང་དག་ཡིན། ཆོས་དེ་དག་རང་དཀའ་བས་ཐོས་པ་ནི་དཀོན་པའོ། །དུས་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཐམས་ཅད་འདི་འདོད་པའི་ཕྱིར་དུ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ཕ་


DTG086_Page_0077
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོལ་ཕྱིན་པ་མཆོག །རིན་ཆེན་ཆོས་ཀྱང་དཀོན་ལ་རྟག་ཏུ་འཚེ་བ་ཡང་མང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཐེག་པ་གསར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མངོན་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་བློ་ཆུང་བར་གྱུར་པ་གང་གི་ཡུམ་དཀོན་པའི་རིན་ཆེན་ཆོས་འདི་བདུད་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པས་མ་རྙེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་དང་པོ་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ལྟར་རྙེད་པ་མི་འགྱུར་བར་བསྟེན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བདུད་རྣམས་རྒྱལ་བ་སྐྱེད་མ་ལ་ཇི་ལྟར་བགེགས་བྱ་ཞེས་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པས་སྤྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ་བར་ཆད་ལ་ཞུགས་ནས་གཅོད་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ཡུམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་དགོངས་ཤིང་དེ་དག་ལ་མགོན་མཛད་པས་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་མཛད་ཅེ་ན། དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མ་ཞིག་ལ་བུ་མང་པོ་ཡོད་པ་ན་མ་ན་བར་གྱུར་པ་ན། དེ་ཀུན་ཡིད་མི་བདེ་ཞིང་རིམ་གྲོ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་བྱས་པ་གཟོ་བས་བརྩོན་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་བདུད་ཀྱི་ལས་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱས་པ་གཟོ་བས་བརྩོན་པར་མཛད་ཅིང་ཡུམ་གྱུར་ཤེས་རབ་དམ་པ་འདི་ལ་དགོངས་པ་མཛད་དོ། །ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་བླང་བ་དང་དོར་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་ངེས་པར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་རེ་ཞིག་མཚོན་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་བྱེད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། བྱེད་པའི་དབྱེ་བས་མཚན་ཉིད་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ནི་གསུམ་མོ། །དེའི་ལས་སུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་རྟེན་གྱི་མཚན་


DTG086_Page_0078
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དང་བཞིར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་གསུམ་ཡོང་པ་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རེ་ཞིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་དག་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་མགོན། གང་ཡིན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དེ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡུམ་འདི་ལས་བྱུང་བར་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། དེ་དག་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྐྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་ན་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་དེ་དག་གིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟར་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཟིགས་པས་འཇིག་རྟེན་སྟོན་ཏོ། །ཡུམ་གྱིས་བསྒྲུབ་ཅིང་སྐྱེད་པར་མཛད་དོ། །འགྲོ་བའི་སྤྱོད་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་སེམས་ཅན་གཞན་གྱིས་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་ནས་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཅེ་ན། འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གང་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རང་རྒྱལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་དེ་དངོས་བྲལ་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོར་བྱེ་བྲག་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་གཞན་མིན་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་ནས་སངས་རྒྱས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་འཇིག་རྟེན་མི་གཟིགས་པར་འགྱུར་བ་མི་རིགས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ལམ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གནས་པ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཉིད་དོ། འཇིག་རྟེན་མཁས་པ་ནི་མ་འོངས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རུང་བ་ནི་འདས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་སྐྱོན་མེད་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་འདི་གནས་ཏེ། ངེས་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་ཚད་མས་གནོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲོལ་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྟོང་


DTG086_Page_0079
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཆོས་ཉིད་འདི་ལ་གནས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་སྦྱོར་བའི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་ཞེས་སངས་རྒྱས་དང་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་གསོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ན། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཇི་ལྟར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་སུ་འཁྲུངས་པ་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དགའ་བའི་རི་བོའི་ཚལ་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མཐོ་བའི་རི་ལ་བརྟེན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྟོབས་བཅུ་རྣམ་འདྲེན་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱོད་ཡུལ་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་གྱུར་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ངན་སོང་གསུམ་དུ་སྐྱེད་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པས་ཡོངས་སུ་འདོན་ཀྱང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པར་དེ་དག་ནམ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་ཡིན་ནམ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པས་ཇི་ལྟར་འདུལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སེང་གེ་རི་སུལ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིགས་པ་མེད་པར་ནི་རང་ཉིད་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་ཏེ། ཞུམ་པ་མེད་པར་གནས་ནས་རི་དགས་ཕྲ་མོ་མང་སྐྲག་བྱེད་ཅིང་སྒྲ་སྒྲོགས་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བརྟེན་ནས་ཏེ། དམིགས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། མིའི་སེང་གེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚད་མས་གནོད་པ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་དམིགས་པས་འཇིགས་པའི་ཞུམ་པ་མེད་པར་མུ་སྟེགས་ཅན་མང་པོ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་མ་གྲོལ་བ་རྣམས་སྐྲག་པར་བྱེད་ཅིང་སྒྲ་ཡང་སྒྲོགས་ཤིང་འདུལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྒོ་ནས་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁར་གནས་པའི་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ནི་ས་འདི་སྐེམས་པར་བྱེད་ཅིང་སྟེ། ཆུ་སྐམས་ནས་མུན་པ་བསལ་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་


DTG086_Page_0080
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ཀྱང་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་ལས་གོམས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྟེན་ལམ་དམ་པ་ལས་ངེས་པར་བཞུགས་པ་ནི་ཆོས་རྒྱལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཛིན་པ་མ་ལུས་པའི་སྲེད་པའི་ཆུ་ཀླུང་སྐེམས་ཤིང་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པའི་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཉིད་སྟོན་ཅེ་ན། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔར་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་པས་གཟུགས་ཀྱང་གང་འདིར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་ཞིང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བག་ཆགས་སེམས་ལ་བསགས་པ་དེ་ཡིས་གང་ཡང་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་མེད་དེ། འདི་དག་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཆོས་མཐོང་ཡིན་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པས་དེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཟློག་གི །མིག་བཙུམ་པ་དང༌། དམུས་ལོང་ལ་སོགས་པ་ལྟར་སྤྱན་མ་ཚང་བ་དང༌། བལྟ་ན་སྙམ་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མ་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྩ་བ་རྣལ་འབྱོར་པ་དེའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །འདིར་ཅི་འདྲ་བ་མཐོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་རྫས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབེན་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་མ་ལས་འདས་པས་མཐོང་བ་མེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་ནམ་མཁའ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་གཟུགས་ཇི་ལྟར་མཐོང་སྟེ་མཐོང་བ་ཉིད་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་དོན་འདི་བརྟགས་བར་གྱིས་ཏེ་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་སོ། །དེ་བས་ན་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་དོ། །མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་མཐོང་བ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་མཐོང་བ་མེད་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་རང་བཞིན་མཐོང་བར་མི་ནུས་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་འཇིགས་རྟེན་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའོ་བཤད་པའོ།། །།


DTG086_Page_0081
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་པའི་རྣམ་པ་སྤྱིའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཁྱད་པར་དུ་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་པས། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་ཡུལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། མི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡུམ་མཐོང་བ་ཡིན་པས་དེ་མཐོང་བ་ཐོབ་པ་ཡང་འདིར་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འདིར་རབ་ཏུ་འབྲེལ་པའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དེས་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་བཏང་སྙོམས་འདུག་ཅིང་བློན་པོ་ཀུན་བྱེད་ལྟར། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྙེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་གང་ཡིན་པ་ཀུན་ལ་སྦྱར་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ས་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་པོའི་གྲོང་ནི་ལུས་འཕགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡུལ་ནི་མ་ག་དྷཱ་ལ་སོགས་པའོ། །འཁོར་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེར་མི་འགྲོ་བར་རྒྱལ་པོ་དེའི་རང་བཞིན་ཡུལ་མིས་འབྲུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྡུད་པ་སྟེ། བསྐྱེལ་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཉིད་གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ་ལ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་སྡུད་དོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཡང་གང་གི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ཐོབ་ཅེ་ན། གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་


DTG086_Page_0082
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གིས་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བདེ་གཤེགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དད་པ་བརྟན་པོ་ཡོད་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ལ་བསམ་སྦྱོར་བ་སྟེ། མཆོག་ནི་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་གནས་པ་ཡོད་ན། དེའི་ཚེ་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རིམ་པས་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་ས་གཉིས་ཤིན་ཏུ་འདས་བྱས་ནས་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་པའི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་མྱུར་དུ་འཐོབ་བོ། །དད་པ་དང་ཤེས་རབ་ཡུལ་ལ་དྲག་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ནི་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་དད་པ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ལན་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོར་འཇུག་པའི་གྲུ་ནི་ཆག་གྱུར་པ། །མི་གང་རོའམ་རྩྭའམ་ཤིང་ནི་མི་འཛིན་པ། །ཆུ་དབུས་འཇིག་པར་འགྱུར་ཏེ་ངོགས་སུ་ཕྱིན་མི་འགྱུར། །ཡང་གང་ཞིག་རོ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཛིན་པ་དེ་ནི་བདེ་བར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཐང་ལ་གནས་པར་དེ་ལྟར་དད་ལྡན་དང་བ་ཙམ་ཐོབ་པ་གང་ཞིག་གིས་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཡུམ་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་སྟེ། དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་སྤངས་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བརྒལ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་སྟེ། འཁོར་བ་དེས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་ཏེ། དད་པ་ཙམ་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་ནི་འབྱུང་བའོ། །རྒ་བ་ནི་རྙིངས་པའོ། །རང་གི་རིགས་མཐུན་པའི་རྒྱུན་ཆད་པས་ན་འཆི་བའོ། །བུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་མྱ་ངན་ནོ། །དེ་དག་ཉིད་རླབས་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་རིམ་པ་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོའོ། །དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དེ། དེ་བས་ན་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ཞིག་དེ་ཡང་དད་པ་སྟོབས་སུ་གྱུར་


DTG086_Page_0083
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་གིས་ཟིན་པ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་མཁས་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་མཐོང་བའོ། །དེ་བས་ན་དད་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ལ་སོགས་པས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ནོར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་གྲུ་སྟེ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་རང་བཞིན་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ལ་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་མཆོག་ཏུ་རྨད་བྱུང་བདེ་གཤེགས་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་རེག །ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་བས་གཉིས་པོ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དམིགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་དང་དམིགས་པ་མེད་པའི་དཔེས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རེས་འགའ་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་གཞིར་གྱུར་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ལ་ལས་རྫ་སོ་མ་བཏང་ཆུ་བསྐྱེད་ན། །ཉམ་ཆུང་ཕྱིར་ན་མྱུར་དུ་འཇིག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཆུ་བཅུ་བར་མི་ནུས་པའོ། །སོ་བཏང་བུམ་པར་ཆུ་བསྐྱེད་ལམ་དུ་འཇིག་པ་ཡི། །འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །ཕྱིན་པར་གྱུར་པ་ནི་བར་ཆད་ཀྱི་གནོད་པ་མེད་པར་གྱུར་པས་ཁྱིམ་དུ་བདེ་བར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པ་མང་གྱུར་ཀྱང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་ཉམས་ནས་གཉིས་སུ་ལྟུང་བས་མྱུར་དུ་མ་རུང་འགྱུར་རོ། །དད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དོན་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཟིན་གྱུར་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་གཉིས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་འགྱུར། བུམ་པ་སོ་མ་བཏང་བ་དང་བཏང་བས་མི་ཐོབ་པ་དང༌། ཐོབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་མ་ཡིན་པ་དང་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རྟེན་གཞན་ཡང་དད་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཁོ་ན་གཙོར་བསྟན་ཅེ་ན། ལན་


DTG086_Page_0084
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཤིང་རྙིང་པ་དབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་བཅོས་ལེགས་མ་བྱས་པའི་གྲུ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ནོར་དང་བཅས་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་གྲུ་ལེགས་པར་བཅོས་ལེགས་པར་བྱས་པ་དང༌། མཐུན་པའི་རླུང་དང་ལྡན་པར་བྱས་ན་མི་འཇིག་ནོར་དང་བཅས་པ་དོགས་སུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པས་ཡོངས་བཟུང་ཡང༌། །ཤེས་རབ་མེད་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པ་དེ་ཉིད་ཡོངས་བསྒོམས་པས་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ལྡན་པ་ནི་བཟང་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ཉམས་ཤིང་གཞན་དུ་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། མ་རྨས་མ་ཉམས་པར་དེ་ཡང་རང་གི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་རེག་པར་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་པོ་ཁོ་ནས་གྲུབ་པས་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཟག་ལྷན་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པའི་གྲུས་འགྲུབ་པ་དང་མི་འགྲུབ་པ་དང༌། ཚང་བ་དང་མ་ཚང་བ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་ཁོ་ན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལོ་བརྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་གང་ཞིག་རྒས་ཤིང་གཉེར་མ་དང་ལྡན་པས་འཁོགས་པ་ཟས་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་ལོ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་ལོན་པས་གང་གི་ཡང་ཇི་སྲིད་ན་སྟན་ལས་ལངས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་རང་གིས་རྒྱང་གྲགས་ཕྱེད་དམ། རྒྱང་གྲགས་སུ་གྲོགས་མེད་པར་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཡས་གཡོན་གཉིས་ཀྱི་ལག་པ་གཉིས་མི་དག་གིས་བརྟེན་བྱས་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་འགྱེལ་བའི་འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་ཇི་སྲིད་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་གནས་སུ་བདེ་བླག་ཏུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར། དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ལ་འདི་ལྟར་རྨོངས་པས་སྟོབས་ཆུང་བ་གང་གི་ཚེ་ཡང་དད་པ་ཙམ་གྱིས་ཞུགས་པར་གྱུར་ཀྱང༌། འདི་ལྟར་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མ་བཟུང་ཞིང་བྲལ་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སར་ལྟུང་བའི་བར་ཐོབ་པས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་མཆོག་གིས་ཡོང་ཟིན་ན། །མི་ཉམས་ཏེ་དེ་


DTG086_Page_0085
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་སྟེ། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་ནས་མིའི་དྲང་སྲོང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་སྐྱེས་བུ་རྒས་པ་བརྟེན་པ་དང་མ་བརྟེན་པའི་དཔེས་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང༌། མ་བཟུང་བ་དག་ཅི་རིགས་པར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྟུང་བ་དང༌། མི་ལྟུང་བ་དག་བསལ་བར་བྱས་པས་བསྟན་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་དཔེའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རིམ་པས་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཐོབ་ནས་དམིགས་པའི་རོ་མྱང་བ་མེད་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོའི་ལས་ཅན་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དང་པོའི་ལས་ཏེ་སར་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དགེ་བ་འདོད་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་བསམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཞུགས་པ་བླ་མའི་སྐྱོན་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་སློབ་མ་བཟང་པོ་དེ་ཆེར་གུས་པས་བླ་མ་ལ་གུས་ལྡན་ནོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བསྙེན་བཀུར་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་སྲུང་བ་ཤེས་པ་ནི་མཁས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་ཞེ་ན། ལན་དུ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པས་སློབ་མ་དམིགས་པའི་རོ་མྱང་བ་མེད་པས་མཁས་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེ་དག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྗེས་སུ་སྟོན། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་གྱི་མཆོག་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་རྒྱལ་བ་དེ་སྐད་གསུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་དེ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །དེ་དག་གི་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་འདྲ་བ་ཞིག་


DTG086_Page_0086
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེ་ན། སྦྱིན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ལས་བྱེད་པ་པོ་དང་བྱ་བ་མི་དམིགས་པས་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་རོ་མྱང་བ་སྤངས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཕུང་པོ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དཔྱད་ནས་ཕྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ངེས་པ་ན་འཛིན་པར་མ་བྱེད་ཅེ་ན། དང་པོའི་ལས་ཅན་དེ་དག་ལ་རིག་པས་ངེས་པར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་བསྟན་པ་དེ་སྐད་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །གཞན་དུ་ན་དད་པ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཤེས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས། མཇུག་ཐོགས་སུ་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་སྦྱོར་བ་རྣམས་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་ཆོས་བསྟན་པས་མ་འོངས་པའི་བདེན་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རྒྱ་མཚོའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་པས་དགའ་བའི་ཕྱིར་སྨྲ་བའི་ཟླ་བའོ། །ཡང་དག་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དོན་བྱེད་པས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱབས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་ཕན་པ་ཀུན་ནས་འབྱུང་བའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔུང་གཉེན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སེལ་བའི་དོན་གྱི་རྟེན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་གནས་སོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པར་རྟོགས་པར་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟེན་དང་བློའོ། །ཆུ་སྤངས་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐམ་ས་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཐོབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་སྟེར་བས་གླིང་ངོ༌། །སྣ་འདྲེན་པར་གྱུར་པས་གཞན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་


DTG086_Page_0087
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་ཉེ་བར་སྡུད་པའི་ཕྱིར་དོན་འདོད་པའོ། །ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གསལ་བར་བྱེད་པས་ན་གསལ་བྱེད་སྒྲོན་མའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏམ་གྱི་གཞི་དང་སྒོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མཆོག་སྨྲ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པས་འཁྲུགས་པར་མི་ནུས་པས་ན་མི་འཁྲུགས་པའོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱ་བ་ཡིན་པས་གང་གིས་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཅི་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་རང་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གྲགས་ཆེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་གྲགས་ཆེན་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་བྱ་དགའ་བ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །འབད་པས་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་གོ་ཆའོ། །གང་བསྒོམ་པར་བརྩོན་པ་ནི་གོ་ཆ་གྱོན་བྱེད་དོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དམིགས་པ་མེད་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་རྣམས་ཀྱི་གོ་ཆ་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་གསུམ་འདུ་ཤེས་བྲལ་ལོ། །ཡང་དེ་ལྟ་བས་ན་དོར་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་དོ། །རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཆགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་གཡོ་བ་མེད་ཅིང་ངོ༌། །གཉི་གའི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བྱེད་པ་དང་མི་འབྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་འཁྲུགས་ཆོས་ཅན་ནོ། །རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བུ་ལ་སྦྱོར་ཞེ་ན། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་འདི་འདྲ་ནི་སྟོན་པར་འགྱུར་བའོ། །སྦྱོར་བ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་ལྡན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པས་ན་སྤྲོས་པ་མེད་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་དང༌།


DTG086_Page_0088
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྫུན་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་པས་ཐེ་ཚོམ་ཡིད་གཉིས་བྲལ་ལོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དོན་ལྡན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཐོས་ནས་ཏེ། རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་ནས་མི་ནུར་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་ཅིང་རང་གི་ས་ལས་ལྡོག་པ་མེད་པས་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གནས་པར་གྱུར་པ་སྤངས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་འདི་དག་གི་རང་བཞིན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟབ་སྟེ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བར་དཀའ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །གཞན་སུས་ཀྱང་སྟེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་མེད་པས་ཅུང་ཟད་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་ཅིང༌། འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གཙོར་མཛད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཞར་ལ་བརྙེས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འཛིན་པས་ན་ཕན་མཛད་བརྩེར་ལྡན་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །སྦྱོར་བའི་ངོ་བོ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པའི་གྲོལ་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་སུས་ཀྱང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་མི་ཤེས་ཏེ། འོན་ཀྱང་འདི་དག་ནི་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ལ་ཐུགས་ཁྲལ་ཆུང་བར་མཛད་དེ། དེ། དེ་བས་ན་ཆོས་བསྟན་པའི་ཐུགས་མ་འཁྲུངས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཚངས་པས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཇི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ་ཉེས་པར་མི་ལྟ་བས་ན་དགའ་ཞིང་ངོ༌། །ཡུལ་རྣམས་འདོད་པ་ནི་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་སྤོང་བས་འཛིན་པ་ལ་གནས་པའོ། །མི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་ན་མི་མཁས་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཤེས་པ་ཡོད་པས་ན་བླུན་རྨོངས་པའོ། །ལོག་


DTG086_Page_0089
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མུན་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྟོགས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་མེད་ཅིང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྩ་བ་ནས་མེད་པའི་ཕྱིར་འཛིན་མེད་དེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཅིག་འདི་ལས་བཟློག་པ་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་ཚད་མས་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་བདག་མེད་པ་ཅིག་ཅར་བསྟན་ན་རྩོད་པ་འབྱུང་བས། རྒྱལ་པོའི་བཙུན་མོ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཤི་བ་བརྡ་སྤྲོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ལྷའི་ལེའུ་སྟེ་བཅྭ་ལྔ་པའི་བཤད་པའོ།། །།འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཐ་དད་པར་ཤེས་པས་ཐ་དད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པའི་རང་བཞིན་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྱུར་ཞེ་ན། ནམ་མཁའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལྷོའི་ཕྱོགས་དང༌། ནུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། བྱང་གི་ཕྱོགས་དང༌། སྟེང་དང་འོག་དང་མཚམས་བཞི་དང་བཅུའི་རང་བཞིན་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་མཐར་བྱེད་པས་ན་མཐའ་ཡས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་ན་ཡང་ནམ་མཁའ་ཡོད་པ་དེའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་མེད་ཅིང་ངོ༌། །རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ས་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ལ་གྲགས་པའི་དཔེས་བསྟན་ནས། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དཔེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདས་པ་དང༌། འདས་པའི་དངོས་པོའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་སྟེ། མ་ཐོབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། ཟག་པ་ཟད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དག་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་ཀུན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ཡང་རྒྱལ་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐ་དད་པ་མེད་དེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་གྲུབ་པའི་ཚད་མ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་


DTG086_Page_0090
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་འགྲུབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་མང་ཡང་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པས་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་རྩ་བ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། བདེ་གཤེགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་འདི་ནི་བདེ་གཤེགས་བྱང་ཆུབ་ཐ་དད་ཆོས་དང་བྲལ་བས་གྱུར་པ་དེས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དམིགས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དད་པ་རབ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཐབས་དང་ལྡན་པའོ། །དངོས་པོ་མ་ལུས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་སྦྱོར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་མེད་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། དད་པ་རབ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ན་ཡང་མིའི་འདྲེན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་གཞན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཁོ་ན་བསྟན་ཅེ་ན། ལན་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་བྱ་ཞིག་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཆེ་བ་ནི་དཔག་ཚད་བརྒྱ་རྩ་ལྔ་བཅུ་ཐོབ་པར་གྱུར་པའོ། །འདབ་གཤོག་མ་སྐྱེས་ཤིང་ཉམ་ཆུང་བ་ནི་འདབ་གཤོག་ཟད་དེ་ཉམས་རྩལ་ཡོད་མིན་ནའོ། །དེ་ཡིས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་གནས་ལ་སོགས་པ་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས། གང་གི་ཚེ་བདག་ཉིད་མཆོངས་ནས་ལྟུང་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་འདབ་གཤོག་མ་ཚངས་བ་ཉམས་ཉེས་འགྱུར་བ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་གང་གི་ཚེ་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་འདི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱས་ཤིང་སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་དུ་མའི་ཕྱིར་མཐའ་ཡས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་ཆེན་ནོ། །གོམས་པར་བྱས་


DTG086_Page_0091
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ན་རྟག་རྟེན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྔར་ཡང་བསྟན་པའི་ཐབས་དང་བྲལ་བས་ན་ཐབས་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་སྤངས་པས་ཤེས་རབ་བྲལ་ལོ། །གཤོག་པ་གཉིས་པོ་དེ་མ་ཚང་བས་ཉན་ཐོས་ཉིད་དུ་ལྟུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་བླ་ན་མེད་པའི་ས་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་གཉིས་ཁོ་ན་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་གསལ་བར་མཛད་དོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཐོབ་ནས་བརྩོན་པ་གང་ཡིན་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེ་བ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་བསྟན་པ་བཞེད་ནས། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འདོད་པ་དེས་ཐོག་མར་དྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་ཞེན་པ་མེད་པར་སེམས་སྙོམས་པའོ། །འདིར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ཕ་རོལ་གནོན་པའོ། །ཕར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཕར་འདུ་ཤེས་པའོ། །མར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་མར་འདུ་ཤེས་པའོ། །མ་འོངས་པའི་དོན་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཕན་པའི་སེམས་སོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དོན་ལ་ཡིད་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་གནོན་པའོ། །ཞེ་སྡང་དང་འཚེ་བ་མེད་པས་ཐ་བ་མ་ལུས་པར་བྱེད་པའོ། །སྤུན་དང་སྲིང་མོ་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དྲང་བས་ཕ་རོལ་གནོན་པའོ་ཞེས་སྔ་མ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །རྩེ་མོ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་སྒྲུབ་ཅིང་གཞན་དག་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་ཞིང་རྟག་ཏུ་འཇམ་པོས་འབོད་པས་འཇམ་པོར་སྨྲ་བའོ། །འདིར་ཁྱད་པར་གྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནམ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པར་ཇི་ལྟར་རིགས་ཤེ་ན། ས་བརྒྱད་པ་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཐོབ་པས་རེ་ཞིག་གི་དུས་སུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་ཆད་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གང་སེམས་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དེས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཉིད་རྟུལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི་ཅིག་ཅར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ངེས་


DTG086_Page_0092
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་སོགས་པར་བཏགས་ནས་འདིར་བསྟན་པ་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་བཞིན་རིགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་སྦྱོར་བའི་ལམ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་གནས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྒྱུན་གཞན་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གནས་སྐབས་དུ་མར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཞུས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་མགོན་ལ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ཡོངས་ཞུས་པ། །ཅི་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་ནས་མ་འཁྲུལ་པར་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྟགས་ཏེ་ལུས་ཀྱི་རྟགས་སོ། །དེ་ནི་འདིར་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་པར་གཟུང་ངོ༌། །མཚན་མ་ནི་དགོས་པ་གནས་པའོ། །ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཕྱོགས་ཙམ་མོ། །དུས་གཅིག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་དུ་གསོལ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་མཐུ་ཆེ་བ་དག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟགས་ལ་སོགས་པ་དང་ཇི་ལྟར་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་སོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ལྡོག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་སླར་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྟགས་ལ་སོགས་པའོ། །གཉེན་པོའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལས་ལོག་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཕྱོགས་ཙམ་མོ། །གསལ་བར་རྟོགས་པའི་ཆེད་དུ་ཀྱེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་


DTG086_Page_0093
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་བསྟན་པར་བཞེད་ནས་ཐ་དད་འདུ་ཤེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་ལས་ལོག་པའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་སུ་འདུ་ཤེས་བྲལ་ལོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་དོན་གསལ་བའི་ཕྱིར་དོན་དང་ལྡན་པའི་ངག་བྱུང་བས་ཐེ་ཚོམ་སེལ་བས་ན། ཅི་རིགས་པར་ལྡན་ཚིག་སྨྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དགེ་སྦྱོང་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ཏེ་དོར་བར་བྱ་བ་དང༌། བླང་བར་བྱ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ན་མཁས་པའོ། །ངན་སོང་གསུམ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་སྤངས་ཏེའོ། །རྟག་ཏུ་ནི་འཇིག་རྟེན་འདིར་རོ། །དེ་དག་བདག་དང་གཞན་གཉི་ག་གཅིག་ཏུ་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་པོ་རྣམས་ལ་འགོད་ཅིང་རྒྱལ་བའི་སྲས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་ལྡན་པས་བཅོམ་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཏེ། ཟང་ཟིང་མེད་པར་འགྲོ་བ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་རྗེས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཡང་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་གཅིག་ཏུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ངེས་པས་ན་དགའ་ཞིང་ངོ༌། །བྱམས་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པས་སྙན་པར་སྨྲ་བས་ཚིག་འཇམ་ལྡན་ནོ། །འགྲོ་འཆག་ཉལ་དང་འདུག་པར་ཤེས་བཞིན་རབ་ཏུ་ལྡན་ཏེ། རབ་ནི་ཡང་དག་པ་སྟེ། དེ་ནི་གསལ་བའི་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བས་ཤེས་པའོ། །ཤེས་བཞིན་གྱི་སྲོག་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ནས་གསལ་བའི་ཕྱིར། གཉའ་ཤིང་གང་ཙམ་ལྟ་ཞིང་འགྲོ་བའོ། །སྤྱོད་ལམ་ཐ་དད་པའི་གཡེང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་འཁྲུལ་མེད་དོ། །མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་སྤངས་པས་ན་གཙང་བྱས་སོ། །སྣ་ཚོགས་པའི་གོས་བཟང་པོ་འབྱོར་པས་ན་གཙང་མའི་གོས་འཆང་ངོ༌། །མཚན་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པས་ན་གསུམ་པོ་དབེན་ཞིང་དག་པའོ། །སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པས་ན་རྙེད་འདོད་མ་ཡིན་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་


DTG086_Page_0094
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཉིད་དང་འགལ་བའི་སྦྱོར་བ་མི་བྱེད་པས་ན་ཁྱུ་མཆོག་གོ །འགྲོ་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་ན་རྟག་ཏུ་ཆོས་འདོད་པའོ། །རྟོགས་པས་ཆོས་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ། །བདུད་བཅོམ་པའི་གཟུགས་ངེས་པར་ཤེས་པས་ན་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྣང་བའི་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་བསམ་གཏན་དེ་ལ་མི་གནས་སོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་ལ་ཆོས་ཉིད་གོམས་པར་བྱས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་རྟོགས་པ་ཡང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་བྱ་བར་བརྗོད་པ་ལས་ཡིན་པར་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་ལོག་པས་ན་གྲགས་པ་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁྲོ་བས་སེམས་དཀྲུགས་མེད་དོ། །བདག་མེད་པ་རྟོགས་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཁྱིམ་པར་གྱུར་ན་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་དེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་གྱི་ཉེས་པ་མཐོང་བས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེན་པ་མེད་པས་དངོས་པོ་ཀུན་མ་ཆགས་སོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འཚོ་བའི་ཕྱིར་ཡང་བས་ཉོ་ཚོང་ལ་སོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་འཚོ་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པའི་དོན་དུ་ཙ་མུནྚི་ལ་སོགས་པའི་མངོན་སྤྱོད་ཀྱི་སྔགས་དང་སྨན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྔགས་བུད་མེད་སྐྱེས་བུས་དབང་དུ་སྡུད་པའི་སྦྱོར་སྔགས་ཚོལ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འདོད་པའི་ལས་ཅན་དེ་བྱས་པར་གྱུར་པས་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུང་སྟོན་པར་མི་བྱེད་དོ། །བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་བརྩོན། ལུས་དང་ངག་གི་ཁྲོ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འཐབ་དང་རྩོད་དང་བྲལ་ལོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་བསྐྱེད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱམས་པའི་སེམས་


DTG086_Page_0095
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་བསྟན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་མཁྱེན་འདོད་དོ། །ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་དམིགས་པ་མེད་པས་རྟག་ཏུ་བསྟན་པ་ལ་གཞོལ་སེམས་ལྡན་ནོ། །རང་འདོད་པའི་སྐྱེ་བ་དེར་སྐྱེ་བ་ཐོབ་པས་མཐའ་འཁོབ་ཀླ་ཀློའི་སྐྱེ་བོའི་ཡུལ་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས། རྣམ་པར་སྤངས་ཀྱི་སྒྲ་ཕྱི་མ་དང་ཡང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ་ཡུལ་མཐའོ། །མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པས་ངེས་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ནི་རང་གི་ས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པས་ན་དོགས་མེད་དེ། ངེས་པའི་རང་བཞིན་ལ་གནས་པས་རྟག་ཏུ་རི་རབ་འདྲའོ། །མཆོག་ཏུ་གཞོལ་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་བསམས་ནས་གཏོང་པ་ནི་སྲོག་ཀྱང་འདོར་ཞིང་ངོ༌། །ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་རབ་ཏུ་བརྩོན་ནོ། །འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་ཚོགས་པ་ཡིས་འབྲས་སྐྱེ་བར། །རྗེས་སུ་དཔོགས་པ་གང་ཡིན་པ། །དོན་གཞན་ལ་ནི་མི་ལྟོས་ཕྱིར། །དེ་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་འདིར་བསྟན་པའི་རྟགས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྣམ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བདུན་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པ་ན་ཁྱད་པར་མ་རྟོགས་ཁྱད་པར་གཞན་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་རིགས་པ་འདིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལས་རེ་ཞིག་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གཟུགས་མ་སྐྱེས་པས་ཟབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་འདིས་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་མེད་དེ། སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཐ་མལ་པའི་རང་བཞིན་རིགས་པས་མཚན་མ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་མཚན་མ་མེད་པའོ། །བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བས་ན་རབ་ཞི་བའོ། །འདིས་


DTG086_Page_0096
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པས་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དགག་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་འབའ་ཞིག་ཚད་མ་རྟོགས་པ་མངའ་འཕངས་པ་རྒྱ་མཚོའི་གཏིང་ལ་ཐུག་པའི་ཚད་ཚོལ་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་ངེས་པར་བརྟགས་ན་གང་གི་ཕྱིར་བརྟགས་པས་གཏིང་ཡོད་པ་མི་རྙེད་པས་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་བསྟན་པ་འདི་ཉིད་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དང་བཅས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ན་དེའི་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་དྲིས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་པ་ཡིན་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་གི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་དེ་ལྟར་ཟབ་པར་གྱུར་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་དོན་དམ་པར་དམིགས་པས་གོས་པ་མེད་པའོ། །གང་ཟག་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དེ་ཇི་སྙེད་སྐྱེ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ན་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དེ་ལས་ཅི་ཞིག་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་སྦྱར་རོ། །འབྲས་བུ་གསལ་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཡུལ་དམན་པ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པའི་སྐྱེས་བུ་ཞིག ། བུད་མེད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཁྱོད་ཆེ་གེ་མོར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་ནས་དུས་བཏབ་དེ་དང་མ་ཕྲད་དེ། འདིར་འོང་ངམ་མི་འོང་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རིམ་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་མ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་སྤྱོད་པ་ཇི་སྙེད་པ་སྟེ། དམིགས་པ་ལ་བསྒྲིབས་ནས་ཉིན་ཞག་ཐམས་ཅད་དུ་བྱུང་བའི་སྐྱེས་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གྲངས་དེ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འགྲོ་བ་འཁོར་བར་འགྱུར་བ་དོར་ནས་ཇི་སྙེད་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མཐུས་བྱང་


DTG086_Page_0097
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཡངས་པའི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བས་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདིར་བསྡུས་ནས་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་བསྡུས་ནས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་ལམ་ཆུང་དུས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་ལ། ཆེན་པོས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་དུ་སྤོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་གཟུང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལམ་ཆེན་པོ་ལ་མི་སྲིད་དེ། ཡང་ལམ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ལ་བསོད་ནམས་ལྷག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་གཉེན་པོའི་དབྱེ་བ་ཡིན་ལ། བསོད་ནམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་བསྟན་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལམ་ཆུང་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་བསྐལ་མང་བྱེ་སྟོང་དུ་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་སྦྱིན་བྱེད་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བྱེད་ཀྱང་རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་གཞན་ཞིག་གིས་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྟེ། ལམ་ཆུང་ངུའི་རང་བཞིན་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་ཞིང༌། དེ་ལས་ལངས་ནས་ཡུམ་འདི་ཉིད་ནི་ཆོས་སོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་ཅིང་དེ་སེམས་ཅན་ཁྱད་པར་ཅན་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་བསོད་ནམས་ལ་ལྟོས་ནས་ཕྲ་བའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆར་ཕོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་བྱེད་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གནས་སྐབས་དེ་བཞིན་ནོ། །ལམ་འབྲིང་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཤེས་རབ་མཆོག་སྟེ། ལམ་འབྲིང་གི་རང་བཞིན་བསྒོམ་པ་སྟེ། དེ་ལས་ལངས་ནས་གོས་པ་མེད་པའི་ཆོས་བརྗོད་ཅིང་ངོ༌། །ཆོས་དེ་ཡང་འགྲོ་བ་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པར་འཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏེ། རྒྱུའི་གཙོ་བོ་གཏེར་དུ་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུ་


DTG086_Page_0098
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་མཉམ་པར་གྱུར་པས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་མེད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ལམ་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསོད་ནམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ལམ་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གསོག་དང་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དབེན་པས་ན་གསོ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་ཡ་མ་བརླ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་འབྲེལ་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཡ་མ་བརླའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དབེན་པས་ན་སྟོང་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་ན་གསོབ་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་པ་ལ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཡ་མ་བརླའོ། །རྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་སྤྱད་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ལམ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ཚེ་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་མ་ཡིན་ནམ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བཞིན་དུ་སྤོང་བ་དང༌། ཐོབ་པ་མི་རིགས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱི་རིམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བརྟགས་པ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་དང་གཞན་དང་གཉི་གའི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱེད་པར་འདོད་པའོ། །མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ལུང་གི་ཚད་མས་ངེས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་སྦྱར་བ་དང༌། རབ་ཏུ་བསྟན་པ་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གོམས་པའི་ཤེས་པ་ལ་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོར་བརྗོད་བྱས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དེ་དག་གིས་མི་མཐུན་


DTG086_Page_0099
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་མེད་པས་ཟད་པ་ཉིད་མེད་ཅིང༌། གཉེན་པོ་བསྐྱེད་པ་མེད་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འཕེལ་བ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཉམས་པ་དང༌། འཕེལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་འབའ་ཞིག་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྗོད་མོད་ཀྱི། ཀྱང་གི་སྒྲས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ཡིན་པས་ལྔ་པོ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གྲགས་སོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིང་ཙམ་མོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྫས་སུ་གནས་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །བདག་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། རློམ་སེམས་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟོགས་པ་ལས་ཉམས་པ་མེད་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་རེག་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་དོན་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅྭ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པའོ།། །།རིམ་པ་བཞིན་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པར་ཞིག་ནས་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དོན་བྱེད་པར་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འབྲུ་མར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འབྲུ་མར་སྙིང་པོ་འབར་བ་ཕྲད་པ་དང་པོ་ཡིས། །སྙིང་པོ་ཚིག་མིན་ལ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པས་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་མཉམ་པ་ཡང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་དང་བྱེད་པའི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་བསྲེག་པར་བྱ་བ་དང་སྲེག་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་མི་རིགས་པས་ཚིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མེ་ལྕེ་ཕྱི་མའི་སྐད་ཅིག་མས་ཀྱང་དང་པོ་དེ་མེད་པར་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་མ་སྐྱེས་པའི་


DTG086_Page_0100
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་མེད་པས་དེའི་སྙིང་པོ་མི་ཚིག་གོ །མེ་ལྕེ་ཕྲད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྙིང་པོ་དེ་ཚིག་མིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་ན་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་བསྲེག་པར་བྱ་བ་དང༌། སྲེག་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པར་མི་རིགས་པས་ཕྱི་མ་དང་ཕྲད་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །མེ་ལྕེ་ཐ་མའི་སྐད་ཅིག་མ་མེད་པར་ཡང་དང་པོའི་སྐད་ཅིག་མས་ཚིག་མིན་ཏེ། ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོའི་སྐད་ཅིག་མ་མེད་པར་མེ་ལྕེ་ཐ་མས་སྙིང་པོ་ཚིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རེ་རེ་ལ་ནུས་པ་མེད་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མེ་ལྕེ་དང་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་སྙིང་པོའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་ལྟོས་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་ནུས་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཉིད་ཁྱད་པར་ཅན་མེ་ལྕེའི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་མཚན་ཉིད་བསྲེག་པར་བྱ་བ་དང༌། སྲེག་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པས་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་སྐད་ཅིག་མས་སྙིང་པོ་ཚིག་གོ་ཞེས་དོན་གྱིས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེ་བསྟན་ནས་སྐབས་ལ་བབ་པའི་དོན་དང་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དང་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་དང་པོའི་སེམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དོན་མ་ལུས་པ་སོ་སོར་སྣང་བ་མ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་རེག་པ་ནི་འདིར་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་དང་པོའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པས་ཀྱང་ནུས་པ་མ་ཡིན་ལ་སེམས་གཉིས་པ་གང་ཡིན་པ་ཁྱད་པར་དུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཐ་མའི་སེམས་བཞིན་དུ་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་འཐོབ་མིན་ཏེ། སེམས་གཉིས་པ་དེ་ཡིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ལ་རེག་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོའི་སེམས་ཀྱང་མེད་པས་ན་འཐོབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་སྙིང་པོ་ཚིག་པ་བཞིན་དུ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་རྣམས་སྤྱིར་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་


DTG086_Page_0101
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་ནས། ད་ནི་དང་པོའི་སྐད་ཅིག་མ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྟག་པར་ནི་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་གྱི་དོན་བྱེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་ལས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་སྐད་ཅིག་མ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ལས་སྡོང་བུ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྐྱེད་ནས་རང་གི་ངོ་བོ་ངེས་པ་འཐོབ་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ས་བོན་དེ་ཡང་སྡོང་བུ་སྐྱེས་པ་ན་འགག་གོ །དང་པོ་དེ་མེད་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དང་པོའི་སེམས་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གཞི་དང་པོའི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་སྦྱོར་བ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ་ཐོབ་ནས་འགག་གོ །ཡང་དང་པོ་དེ་མེད་ན་བྱང་ཆུབ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ཡང་རྒྱུ་ཡིན་པར་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའི་ངོ་བོ་ནས་དང་སཱ་ལུའི་ས་བོན་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྱུང་སྟེ། འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་དང་སཱ་ལུ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་དེ་དག་སྟེ། ས་བོན་དེ་དག་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་མེད་དེ། དམིགས་པའི་རེག་བྱར་གྱུར་པ་ལས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ངེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། རྒྱུ་དེ་དག་དང་མཐུན་པར་འབྲས་བུ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དང་པོའི་སེམས་སྐད་ཅིག་མའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིར་འགྲོ་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནས་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། ཆུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆུའི་ཐིགས་པས་བུམ་པ་དང་པོ་ཐ་མའི་བར་གྱིས་ཉུང་ངུ་ཉུང་དུས་ཀྱི་བར་ཏེ། དང་པོའི་ཆུ་ཐིགས་པ་རིམ་པ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་དང་བཅས་པས་དེ་ཡོངས་སུ་འགེངས་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་དང་པོའི་སེམས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། རིམ་གྱིས་སེམས་


DTG086_Page_0102
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བཅས་པ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཀར་པོའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཞར་ལ་བྱུང་བ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནས། སྐབས་ལ་བབ་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པར་བཞེད་ནས། སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཟབ་མོ་བསྐྱེད་པའི་སྦྱོར་བའི་འཛིན་པ་ཡང་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དང༌། རྒྱུ་དང་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་རེག་སྟེ། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མཚན་མར་མི་སྤྱོད་པའོ། །དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་མཉན་པ་ཤིན་ཏུ་བསླབས་པའི་ཕྱིར་མཁས་པར་གྱུར་པ་གནོད་པ་མེད་པར་ཕར་འགྲོ་ཚུར་འགྲོ་ཡང་སྟེ། ཟོང་ཐོགས་ནས་ཕར་འགྲོ་ཞིང་ཚུར་འོང་བར་བྱེད་ཀྱང་མཐའ་གཉིས་ཀར་མི་གནས་ཤིང་ལྟུང་བའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ་མཚོ་དེར་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་སྦྱར་རོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ལས་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་བསྟན་ནས། དེའི་རྗེས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་མཉམ་པར་རྟོགས་པ་ནི་མི་སློབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། བསླབ་པར་བྱ་བ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་མི་སློབ་པའི་དགེ་འདུན་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པའི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པར་བསྒོམ་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྟོགས་པ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་སྙམ་དུ་བདག་སྟོབས་བཅུས་ལུང་བསྟན་བྱང་ཆུབ་རེག་འགྱུར་རློམ་སེམས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སྐྲག་པ་མེད་དེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་ཏེ། འདི་


DTG086_Page_0103
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་པར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ནི་བདེ་གཤེགས་ཤེས་རབ་སྟེ། གཉི་ག་མཉམ་པར་རྟོགས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉི་ག་མཉམ་པར་བསྒོམས་པས་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་དབྱེ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་རྣམ་པར་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆུའི་དགོན་པ་དང༌། མུ་གེའི་དགོན་པ་དང༌། ནད་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་དུ་གྱུར་པའི་ལོག་པར་རྟོགས་པའི་གནས་མཐོང་ནས་ཇི་ལྟར་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་སྦྱང་བར་བྱའོ་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དེ། སྲིང་མོ་གང་གཱའི་ལྷ་མོ་བཞིན་དུ་སྐྲག་པ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟློག་པས་ན། ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ཕྱིར་གོ་གྱོན་ཏེ། ཕྱི་མའི་མུའི་མཐའ་རྟག་ཏུ་ཡུལ་ལ་བརྩོན་ཞིང་དེའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའི་བློ་ནི་རྡུལ་ཙམ་སྐྱེད་མི་བྱེད་དོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་གང་གཱའི་ལྷ་མོའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དགུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་ནས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པའི་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་ནས་དེའི་ཡུལ་རེ་ཞིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་སྤྱོད་བྱེད་ཅིང༌། །ཕུང་པོ་འདི་དག་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཤེས་ཤིང་གདོད་ནས་སྟོང་པས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོང་པ་ཉིད་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གོམས་པར་བྱས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ལན་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྦྱོར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མཉམ་པར་མ་བཞག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཆོས་ཉིད་


DTG086_Page_0104
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒོམས་པས་ཡང་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་མཉམ་པར་བཞག་པས་སྐྱེད་པ་ནི། མཉམ་པར་སྙིང་རྗེ་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་བལྟས་ནས་དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་ན་གནས་པའི་བར་སྐབས་དེར་རོ། །མངོན་སུམ་བྱ་བའི་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མ་ཉམས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་པར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་ལས་འདའ་བའི་ཐབས་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་བཟོ་བས་ན་མཁས་པའོ། །དཔའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བརྒྱན་པས་ན་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལྡན་ཞིང་ངོ༌། །ལུས་ཀྱི་སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་སྟོབས་ལྡན་ནོ། །གཞན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་ཕྱིར་མི་ཐུབ་པའོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་བྱས་སོ། །གཞན་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ལུས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་ལ་གོམས་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་རྩལ་ཆོག་ཤེས་པའོ། །འཕོང་ལེགས་པར་བསླབ་པའི་ཕྱིར་འཕོང་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རི་མོ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་བཟོ་གནས་མང་བའོ། །མ་རུངས་པའི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་སླུ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་མཁས་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་སྒྲུབ་པའི་ཆོ་ག་ཤེས་པའོ། །སྐྱེ་བོ་དམ་པ་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་གཙོར་བྱེད་པས་ན་འགྲོ་དོན་རབ་ཏུ་འདོད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཡང་དགྲའི་གནོད་པ་ཡོད་པ་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཕ་དང་མ་དང་ཆུང་མར་བཅས་ཏེ། བུ་དང་བུ་མོ་ཡོངས་སུ་བསྡུས་ནས། དགྲ་བྱེད་མང་པོས་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པའི་དགོན་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་སྟེ། ཕྱིན་པ་ན་དགྲ་མང་པོ་འོངས་པ་ལ་དེའི་སྒྱུ་མའི་སྒྲུབ་པ་ཤེས་པས་སྲོག་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་ན་དཔའ་བོའོ། །གཞན་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་ན་རྟུལ་ཕོད་པའོ། །སྐྱེས་བུ་མང་པོ་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཏེ། བར་ཆད་བྱེད་པ་མང་པོ་ལས་འདས་ནས་དགོན་པ་ལས་བརྒལ་ཏེ། བདེ་བར་ཕྱིན་ཅིང་གཉུག་མའི་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིར་འོང་བ་ལྟར། དེ་བཞིན་དེ་ཚེ་ནི་གང་གི་ཚེ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་


DTG086_Page_0105
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དམིགས་པ་མེད་པའི་བྱམས་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཐོབ་པས་བྱམས་པས་བདེ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་འདོད་པའི་སེམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་དེའི་ཚེ་འདི་ལྟར་ལྷའི་བུ་ལ་སོགས་པའི་བདུད་བཞི་ལས་འདས་ཤིང་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་གྱིས་གཉིས་ལས་ཀྱང་རབ་འདས་ནས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཆོག་ལ་གནས་ཤིང༌། བྱང་ཆུབ་རེག་པར་མི་བྱེད་དེ། བྱ་བ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གནས་པས་གནས་པའི་ཐབས་དང་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མཁའ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ཆགས་པ་ན་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བརྟེན་ཏེ། མཁའ་ལ་རླུང་བརྟེན། རླུང་དང་བཅས་པ་ལ་ཆུའི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ལ་ཡང་གསེར་གྱིས་གཞིའོ། །དེ་ལ་ཡང་ས་ཆེན་པོ། དེ་ལ་གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྟེན་ཏོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཆགས་ཏེ། དེ་འདྲ་སྟེ་རྩ་བའི་རྒྱུ་ལས་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་ནམ་མཁའ་ཇི་ལྟར་གནས་སུ་འགྱུར། རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གང་ལ་གནས་ཡིན་ཏེ། སྨོས་ཀྱང་མི་དགོས་སོ། །འོན་ཀྱང་དེ་གནས་ཡིན་པར་གྲགས་ཏེ། རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་པ་འབྱུང་བ་འདི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་དོན་འདི་བསམ་པར་གྱིས་ཤིག །འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་སྦྱོར་བས། འགྲོ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྣང་བ་དང༌། རང་གི་སྨོན་ནས་ཤེས་པའི་རྒྱུ་དེ་གཉིས་ཙམ་གྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཅན་ནི་རྟེན་ཅན་ནོ། །བྱ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་བྱ་བ་དུ་མ་བྱེད་ཅིང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་བྱ་བ་དུ་མ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང་ངོ༌། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ལ་མི་རེག་པར་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ལས་འདས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་གནས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཡང་མི་འདོར་བའི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་གི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་གསལ་བ། ཆོས་ཐམས་


DTG086_Page_0106
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་མི་དམིགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཆོག་དེ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་མ་ལུས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བས་ན་ཞི་བའོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ནི་འདི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གཉིས་ཀྱི་བར་སྐབས་དེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་མཚན་མ་རབ་ཏུ་སྒོམ་མི་བྱེད། འདི་ལ་མཚན་མ་མེད་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གནས་པར་གྱུར་པའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གང་འདོད་པ་བཞིན་དུ་མཐའ་གཉིས་སུ་མི་ལྟུང་ངོ༌། །རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་འཛིན་པ་མེད་པས་ན་ཞི་བའོ། །འཁོར་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པས་ན་རབ་ཞི་བའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བའོ། །མཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བར་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་བར་སྣང་འཕུར་བའི་བྱ་ལ་གནས་ནི་གཞིའི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་མེད་དེ། རྣམ་པར་དཔྱད་ན་དེ་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པ་མེད་དོ། །གཤོག་པ་གཉིས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ས་ལ་ཡང་མི་ལྟུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོར་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་སས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་འདས་ལ་མི་རེག་གོ །དམིགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མཚན་མར་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཕོང་ལེགས་པར་ལོབས་པའི་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་གིས་ལེགས་པར་གནམ་དུ་མདའ་འཕངས་ཏེ། མདའ་གཞན་དག་ནི་ཕྱི་བཞིན་རྒྱུད་མར་ལོངས་བཏགས་ནས། དེའི་སྔ་མའི་མདའ་དེ་ས་ལ་ལྟུང་བའི་སྐབས་མི་འབྱེད་དེ། མི་དེ་འདོད་ན་མངའ་དེ་ས་ལ་ལྟུང་བར་འགྱུར། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་མཆོག་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ལ་སྤྱོད་པའི་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་


DTG086_Page_0107
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་བསྒོམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་མ་ཆགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་སྲིད་སྟོང་ཉིད་དམ་པ་དེ་ནི་ཐོབ་མི་བྱེད། གང་ཇི་སྲིད་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་ཀྱི་བར་དུའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་ན་དགེ་སློང་ངོ༌། །དཔེར་ན་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ནམ་མཁར་གནས་ཏེ། འགྲོ་བ་འདུལ་བའི་ཕྱིར། ཅིག་ཅར་ངོ་མཚར་གཉིས་ཀྱིས་ཟུང་བྱེད་པས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འགྲོ་དང་འཆག་པ་དང་ནི་ཉལ་དང་འདུག་པ་སྟོན། །སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱོ་བ་མེད་ཅིང་ལེགས་པར་གོམས་པས་དེ་ལ་དུ་བ་པ་མེད་དེ། ཇི་སྲིད་འདོད་པ་དེ་སྲིད་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་སྟོང་གནས་ཤིང༌། ཡེ་ཤེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཐོབ་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཤེས་པས་ཕ་རོལ་སོན་ནོ། །གནས་ངེས་པར་འཛིན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་མེད་དོ། །རྣམ་པ་དུ་མའི་བྱ་བ་བྱེད་པས་ན་འགྲོ་བ་དག་ལ་བྱ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྙིང་རྗེས་སྤྲུལ་པའི་སྤྲིན་སྟོན་ཏོ། །རེ་རེའི་རྣམ་པ་མང་བས་མཐའ་ཡས་སོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བར་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱོ་བ་མེད་དོ། །སྤྲུལ་པ་ལེགས་པར་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དུབ་པ་མེད་དོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མི་འགའ་གཡང་ས་ཆེན་པོར་འཇུག་བྱེད་ཅིང༌། །ལག་པ་གཉི་གས་གདུགས་གཉིས་འཛིན་པ་ན་དུས་མ་ཡིན་པར་འཁྲུགས་པའི་ཕྱིར་དུས་མ་ཡིན་པའི་རླུང་བྱུང་བའི་ཚེ་བདག་ཉིད་གཡང་ས་ཆེན་པོར་མཆོང་བར་བྱེད་ཅིང༌། མི་བཟད་པར་ལུས་བོར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བར་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྲིད་དེར་ནི་འདོད་པའི་གནས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་སྙིང་རྗེར་གནས། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱི་གདུགས་ནི་ཡོངས་བཟུང་སྟེ། །ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་མཚན་མེད་སྨོན་པ་མེད་སྤྱོད་པ། །ངེས་པར་


DTG086_Page_0108
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་ཅིང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཐབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ལ་རེག་པ་མེད་ལ་ཆོས་ཀྱང་མཐོང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྨོན་པ་མེད་པའི་ཐབས་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་རིན་ཆེན་འདོད་པ་རིན་ཆེན་གླིང་དུ་འགྲོའོ། །བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་ནི་གླིང་ངོ༌། །གང་གི་ཚེ་ཡང་དེར་ནི་དེད་དཔོན་འབའ་ཞིག་བདེ་བར་འཚོ་བྱེད་ཅིང༌། དེའི་ཚེ་ཡང་རིན་ཆེན་རྙེད་ནས་ཕྱིར་ཡང་ཁྱིམ་དུ་འོང་བ་ལྟར། གཉེན་བཤེས་ཚོགས་ལ་ཅི་ནས་བརྩེ་བ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དབུལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཡིད་མི་བདེ་བར་མི་འཇོག་པ་ལྟར་ཞེས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རིན་ཆེན་གྱི་གླིང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོང་སྟེ་ཕྱིན་ནས་བསམ་གཏན་དབང་པོ་སྟོབས་ཐོབ་པ། གང་གི་ཚེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རེག་པ་འབའ་ཞིག་མངོན་དགའ་བ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡིད་ལ་ཐབས་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཀྱི་ཐབས་ལྡན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཚོང་པ་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་གཉེར་བ་བརྒྱུས་ཏེ། འཚོང་པ་དང་ཉོ་བའི་ཟོང་གི་རིན་ཐང་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བར་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་གྲོང་གང་ཡིན་པར་འགྲོ། །དེར་ཡང་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པར་རོ། །རིན་ཆེན་གླིང་དུའང་མི་གནས་ལ། །རིག་པ་ཁྱིམ་དུའང་མི་གནས་སོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྐུན་མ་ལ་སོགས་པ་ཐག་པ་བསྲིང་བའི་ཐབས་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་མཁས་པའོ། །ནོར་སོགས་པར་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ཁྱིམ་དུ་བསྐྱབ་པར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བས་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པའམ། སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཤེས་པས་ན་མཁས་པ་བློ་ལྡན་ནོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་


DTG086_Page_0109
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཀུན་ལ་མཁས་ཏེ། དེ་དག་གིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་གོམས་པས་ན་མཁས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བས་ན་དེ་དག་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པས་དེ་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ། །བྱ་བ་མ་བྱས་པས་ནི་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མི་གནས་སོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཉེས་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཚུལ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཚད་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བདེ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅིང་འགྲོ་ལ་བྱམས་པ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བྱས་ནས། ཏིང་འཛིན་སྟོང་པ་མཚན་མེད་སྨོན་པ་མེད་སྤྱོད་པ་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་སྟོབས་ཀྱིས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་ནི་མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྒྱལ་བའི་སྲས་དེས་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་འདུས་བྱས་ཡིན་པར་གདགས་ནུས་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དཔེས་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་སྤྲུལ་པའི་མི་ནི་སྔགས་ལ་སོགས་པས་མིག་བསླད་པས་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་མིའི་ལས་སུ་མི་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། རིག་པས་དཔྱད་ན་སྟོང་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་གང་གིས་ཀྱང་ནི་གདགས་པར་ནུས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོར་སྤྱོད་པས་དེའི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་མིང་གིས་ཀྱང་ནི་གདགས་པར་ནུས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྔ་མ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐབས་སྔ་མ་སྔ་མ་ནི་ཐབས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་ཐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུངས་པ་བཞིན་བལྟའོ། །ཐབས་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་འདིར་འདུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་གཞན་


DTG086_Page_0110
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྗོད་པར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་ཉེ་བར་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་གནས་པར་བྱ་བ་སྤྱོད་པ་དང་ནི་དབང་པོ་ཟབ་མོའི་ཆོས་དྲིས་ལ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཐབས་ཤེས་པར་མི་བྱེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སའི་ཆོས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །བསྡུས་ནས་བསྟན་པ་རྒྱས་པར་མི་འཆད་པ་དེ་ནི་ལུང་མ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རྣམ་པ་སྦྱོར་དང་བཅས་རྣམས་དང༌། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་ནི་མཚན་ཉིད་བཅས། །ཐར་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང༌། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཞིང་དག་བླ་ན་མེད་པ་ནི། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་སྟེ། །འདི་ནི་ཐབས་མཁས་བཅས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་རེ་ཞིག་དེའི་རྟགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དགྲ་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རྐྱེན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཁམས་གསུམ་དག་ཀྱང་མི་འདོད་དེ། །ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྨི་ལམ་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་མཐོང་འགྲོ་ལ་ཆོས་ཀྱང་སྟོན་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མི་ལྡོག་ལུང་བསྟན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ། །དེ་བཞིན་དུ། རྨི་ལམ་ན་ནི་སེམས་ཅན་ངན་སོང་གསུམ་གནས་མཐོང༌། །རྨི་ལམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ངན་སོང་རྒྱུན་གཅོད་སྨོན་ལམ་འདེབས། དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་བརླབས་ཀྱིས་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ཚིག་པའི་མེའི་ཕུང་པོ་ཞི་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་དེ་ནི་མི་ལྡོག་ལུང་བསྟན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ། དེ་བཞིན་དུ་མིའི་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་པོའི་གདོན་དང་ནད་མང་བ། བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་མེའི་


DTG086_Page_0111
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕུང་པོ་ཞི་བ་དང༌། འགྲོ་བ་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་བློས་ཕན་དང་སྙིང་བརྩེར་ལྡན་པས་འབྱུང་པོས་ཟིན་པ་བསལ་ནས་བདག་བསྟོད་ཅིང་ང་རྒྱལ་སྐྱེ་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་གཞན་དག་ལ་སྨོད་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ། དེ་ནི་མི་ལྡོག་ལུང་བསྟན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།བདུད་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སོང་བ་ནི་རྟགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཅི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བདེན་པའི་བྱིན་རླབས་སྣ་ཚོགས་དག །འབྱོར་པས་བདག་ལུང་བསྟན་སྙམ་རློམ་སེམས་འབྱུང་བའམ། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གྱིས་ལུང་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དེའི་ཚེ་རློམ་སེམས་གནས་པ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཆེ་བས་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་འབྱུང་བས་བློ་ཆུང་བ་དང༌། སེམས་ཆུང་བའི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཞར་ལས་འབྱུང་བའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་ལས་མིང་གི་གཞི་ལས་འབྱུང་བའི་བདུད་ཀྱི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མ་ལ་སོགས་པའི་མིང་བརྗོད་ཅིང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་བདུད་ཀྱི་ལས་ཏེ། ཉེ་བར་འོངས་གྱུར་ནས། འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། འདི་ནི་ཁྱོད་དང་ཕ་དང་མ་དང༌། ཁྱོད་ཀྱི་གཞན་ཡང་བརྒྱུད་པ་བདུན་མེས་བརྒྱུད་ཀྱི་བར་གྱི་མིང་འདི་ཡིན་ཞིང༌། གང་ཟག་འབྱུང་བའི་རིགས་དང་མིང་འདི་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སྨྲ་ཞིང༌། དེ་བཞིན་དུ་གང་ཚེ་ཁྱོད་ནི་སངས་རྒྱས་འགྱུར་བའི་མིང་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་དེའི་ཚེ་ཡང་གང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་པའི་མིང་ལྟར་མིང་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་སྨྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཐོས་པས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་ནས་བདུད་ཉེ་བར་འོངས་པས་འདི་ནི་བློ་ཆུང་དུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཞི་ལས་བྱུང་བའི་བདུད་ཀྱི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྦྱངས་སྡོམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཅི་འདྲ་བ་བསོད་སྙོམས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་


DTG086_Page_0112
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པ་ལ་ཁྱོད་སྔོན་ཡང་ཡོན་ཏན་ཚུལ་ཡང་འདི་འདྲ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་སྐད་གང་ཐོས་རློམ་སེམས་ཏེ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསླངས་ཏེ་བདུད་འོངས་པ་དེ་ནི་བློ་ཆུང་བ་བསམ་པ་དམན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་དབེན་པའི་གཞི་ལས་བྱུང་བའི་བདུད་ཀྱི་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་དབེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལྗོན་ཤིང་གི་སྐྱེ་བ་འཇིག་པའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་དབེན་པའི་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་རོ། །ཆུ་འབབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རི་སུལ་ལོ། །གྲོང་ལས་རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་ཚད་ཙམ་ན་གནས་པ་ནི་དགོན་པའོ། །འབྲོག་དགོན་པ་ལ་སོགས་པར་སྟག་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དབེན་པའོ། །ནགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་ནགས་ཁྲོད་དེ་རབ་ཏུ་སྟེན་བྱེད་ཅིང་གལ་ཏེ་བདག་ལ་བསྟོད་ལ་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་གཞན་ལ་སྨོད་ཅིང་ངན་པར་སྤྱོད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསླང་ཞིང་དེ་ནི་བློ་ཆུང་གི་བསམ་པ་བཟང་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འོ་ན་དབེན་པའི་གནས་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལུས་འཕགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གྲོང་ངོ༌། །ཙམ་པ་ཀ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུལ་ལོ། །པ་ཏྲ་ལི་པུ་ཏྲ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུལ་འཁོར་ཏེ། རྟག་ཏུ་གནས་བྱེད་ཅིང་གཞན་དུ་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་བསམ་པ་དག་པར་ཞུགས་པས་བྱང་ཆུབ་ལ་བརྩོན་པས་གནས་པའོ། །དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་རྒྱལ་ནི་རང་རྒྱལ་ལོ། །འདོད་པ་གཞན་ཡང་སྐྱེད་མི་བྱེད་དེ། བསྟན་མ་ཐག་པ་དེ་དག་དང༌། མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པ་ནི་དབེན་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་ཀྱིས་དབེན་པར་གསུངས་སོ། །གཞན་ནི་དབེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ཡོད་པའི་རི་སུལ་ཏེ། སྦྲུལ་ནི་སྦྲུལ་


DTG086_Page_0113
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གདུག་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ལོ་མང་བྱེ་བར་གནས་བྱེད་ཀྱང་གནས་ནི་ཁྱིམ་མོ། །དབེན་པ་འདི་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པ་ཡིན་པར་མི་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྙམ་དུ་རློམ་ན་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་རྙེད་ནས་འདྲེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ང་རྒྱལ་གྱི་ཡུལ་དེ་ཉིད་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་མ་འདས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགྲོ་བའི་དོན་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ན་བརྩོན་པའོ། །བཟོད་པ་ནས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་བར་གྱི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྟོབས་སོ། །བསམ་གཏན་ནི་བཞི་སྟེ་མཉམ་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་རང་བཞིན་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དབང་པོའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཐོབ་པ་དེ་ལ་འདི་ནི་དགོན་དབེན་སྤྱོད་པ་མིན་སྙམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྙས་བྱེད་ན། །དེ་ནི་བདུད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གནས་ཞེས་རྒྱས་བས་གསུངས། །རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་གྲོང་ངམ་འོན་ཏེ་དགོན་པར་གནས་ཀྱང་རུང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དབེན་པ་ནི་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་བྲལ་ལོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ངེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབེན་པ་དེ་ལས་གཞན་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡོན་ཏན་ཆུང་ངུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟད་པར་བྱེད་ཅིང་འདོར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཉེས་པས་དབེན་ཞིང་འགྲོ་དོན་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའི་བཤད་པའོ།། །།གང་གིས་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཉེས་པ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་དག་དགག་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བསྟན་མ་ཐག་པའི་ང་རྒྱལ་


DTG086_Page_0114
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉེས་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བས་ན་ངེས་པར་བཅོམ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་འཁོར་བར་ལྟུང་བའི་ཐབས་སྤོང་བས་ན་མཁས་པའོ། །མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་མང་བའི་ཕྱིར་བསམ་པ་དྲག་ལྡན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཚོལ་བ་དེས་ན་ནད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་སྨན་པ་བསྟེན་པ་ལྟར། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ནད་གསོ་བའི་ཕྱིར་གཡེལ་བ་མེད་པར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཞུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་སྨན་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕན་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པ་དང་སྤོང་བ་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ནི་རྗེས་སུ་གནས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པའི་ས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་མྱུར་དུ་རྟོགས་ཏེ། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གཞན་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་སྒྲུབ་པའི་ས་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་དེ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་སྟོན་ཅེས་དོགས་པ་ལ། རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འགགས་པས་ན་འདས་པའོ། འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བྱོན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཞུགས་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུ་དག་གི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཀུན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་པའི་ལམ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་ཡིན་ཏེ། གཉིས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་མུན་པ་བསལ་བས་ན་བསལ་བའོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་མུན་པ་བསལ་བས་ན་སྒྲོན་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པས་ན་སྣང་བའོ། །ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པ་རྗེས་སུ་སྟོན་པས་སྟོན་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་


DTG086_Page_0115
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་དག་སྟོན་པའི་ཕྱིར་འདི་དག་ཉིད་ཁོ་ན་སྒྲུབ་པའི་ས་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །ཞར་ལ་བྱུང་བ་བསྟན་ནས་ད་ནི་སྐབས་ལ་བབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྟགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་དེ་དང་འདྲར་ཤེས་ཤིང༌། དེ་བས་ན་ཆོས་རྣམས་སྟོང་ཞིང་མཚན་མ་མེད་པར་རབ་ཤེས་ན། གང་གི་ཚེ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྟགས་ལ་སྤྱོད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་བདེ་གཤེགས་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པ་ཡིན། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམས་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བར་གཞག་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་དང་བདག་གིར་ཞེན་པས་ཁམ་གྱི་ཟས་ལ་སོགས་པ་འདོད་བྱེད་ཅིང༌། འདོད་པ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་དུ་ཡོངས་སུ་རྡོག་པས་འཁོར་བ་སྒྲུབ་པ་དང༌། སྲུང་བ་མི་ཟད་པའི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཆགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པས་དེས་སྐྱེ་བོ་སྲུང་བ་རྟག་ཏུ་འཁོར་རོ། །ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བདག་དང་བདག་གི་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་གཉིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་མིན་ཏེ་སྟོང་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་མདུད་པ་བོར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་རང་ཉིད་བཅིངས་པ་སྟེ་གྲོལ་བར་དཀའ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐ་སྙད་ལ་མི་མཁས་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་སྟེ། བྱིས་པ་བཞིན་གྲོལ་བར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཅི་འདི་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་སྟོན་པར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་དུག་མེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་དུག་ཏུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དུག་ལངས་ཏེ་མི་ལ་ཁྱབ་པའོ། །དུག་དེ་ཁོང་དུ་སོང་བ་མེད་ཀྱང་བརྒྱལ་བར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་མ་སྐྱེས་


DTG086_Page_0116
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་ཡང་བྱིས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ལེགས་པར་སྦྱར་ཏེ། འདི་ནི་བདག་གོ །འདི་ནི་བདག་གི་ཆོས་སོ་སྙམ་མོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། བདག་ཡོད་པ་ནི་གཞན་དུ་ཤེས། །བདག་གཞན་ཆ་ལས་འཛིན་དང་སྡང༌། །དེ་གཉིས་དང་ནི་འབྲེལ་པ་ལས། །ཉེས་པ་མ་ལུས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་དེས་ཀྱང་དེ་དག་ཉིད་དུ་དབེན་ཞིང་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བྱིས་པས་སྒྲོ་བཏགས་སོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ནུས་པ་ལས་བཟློག་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །བདེན་པ་གཉིས་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་ནས་གཉི་ག་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཛིན་པ་སྟེ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྟན་ནས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་བདག་དང་བདག་གི་ཆོས་སོ། །ཇི་ལྟར་མི་དམིགས་པ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བྱང་བར་གསུངས། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་འདི་ལ་གང་ཡང་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པས་གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་འགྱུར་མེད་པ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་རྟོགས། །ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ལྟར་དེའི་རྟགས་ཤེས་པར་བྱས་ནས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཛམ་བུའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཛམ་བུའི་གླིང་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་གནས་པ་མ་ལུས་པ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ལོ་སྟོང་བྱེ་བ་མང་པོར་སྦྱིན་པ་བྱིན་བྱས་ལ། དེ་དག་ཀུན་ནི་གཞན་ཡང་ངོ༌། །འགྲོ་བའི་དོན་མངོན་པར་འདོད་པ་ནི་དོན་ཏེ་ཆེད་དུ་བྱང་ཆུབ་རྒྱུར་ཡོངས་བསྔོ་ཡང༌། གང་ཟག་གཞན་གང་ཞིག་གིས་རྩེ་མོ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལ་བརྩོན་པ་ཐ་ན་ཉི་མ་གཅིག་ཅིག་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐུན་བྱེད་ན། འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གང་ཟག་སྔ་མའི་བསོད་ནམས་ལ་ལྟོས་


DTG086_Page_0117
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་སྔར་བསྟན་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སྦྱིན་པའི་ཕུང་པོས་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུའི་ཆར་ཡང་ཕོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གཡེལ་བ་མེད་པར་རྟག་ཏུ་ཤེས་རབ་འཇུག་པར་བྱ་སྟེ། བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་ལྷག་མའོ། །ཡུལ་འདི་འབའ་ཞིག་ལ་གོམས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་སྙིང་རྗེ་ཡང་གོམས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་ཚེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་མེད་དེ། མངོན་པར་ཞེན་པས་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པར་མི་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་རྟགས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མཁས་པའོ། །འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་གནས་འགྱུར་རོ། །དུས་རྟག་ཏུ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་སྟེར་བའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་འཁོར་བསོད་སྙོམས་དོན་ཡོད་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་དོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་རབ་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་སྒྲུབ་བོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་འདིར་རང་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྟོབས་ཀྱིས་དུས་ཡུན་རིང་པོར་བཅིང་བའི་ལྷ་མི་ངན་སོང་གསུམ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དགྲོལ་བར་ཡང་དག་པར་འདོད་པས་ལམ་ཡངས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་སྟོན་པར་འདོད་པས་ཞེས་སྔ་མ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་བས་ན་ཉིན་མཚན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྙིང་རྗེ་དང་བཅས་པ་འདི་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དོན་དེ་ཉིད་ཁོ་ན་ཞེས་དཔེས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མི་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་སྔོན་ཆད་མ་རྙེད་པའི་རིན་ཆེན་མཆོག་སྟེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་དུས་གཞན་ཞིག་རྙེད་པར་གྱུར་ཏེ་དགའ་བ་ལས། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པས་བག་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། རྙེད་པ་སྟོར་ན་ནི་དེ་ལ་སྟོར་བར་མི་འདོད་པ་དང་མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རིན་ཆེན་འདོད་པས་རྟག་ཏུ་སྡུག་


DTG086_Page_0118
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྔལ་ལོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཞུགས་རྙེད་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་བའི་སྙིང་རྗེ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དོར་བར་མི་བྱའོ། །རིན་ཆེན་དོར་བ་རྙེད་པ་ལྟར། །འདི་ལྟར་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་གཏུམས་ནས་རབ་ཏུ་བརྩོན་པས་སེམས་ཅན་འཛིན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དུས་ཡུན་རིང་པོར་གོམས་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའི་བཤད་པའོ།། །།སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་དག་གིས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ཐུན་མོང་གི་འབྲས་བུ་བསྟན་ནས། ཁྱད་པར་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས། ཉི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཉི་མ་སྤྲིན་དང་བྲལ་བས་གསལ་བར་འཆར་བའི་འོད་ཟེར་དྲ་བ་ཅན། །མུན་ནག་ཐིབས་པོའི་མུན་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་འཆར་བ། །རང་གི་འོད་ཀྱིས་འཕྲོ་བ་སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་སྲོག་ཆགས་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་དང༌། པ་བ་སངས་དང༌། ཕུར་བུ་ལ་སོགས་པའི་སྐར་མའི་ཚོགས་དང་ཟླ་བའི་འོད་ཀུན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་སྤྱོད། མཁས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཐིབས་བོ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ནས་འགྲོ་བ་ཀུན་དང༌། དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་མང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་འཕེལ་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པས་སྤངས་པ་ཆེ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གཉེན་པོ་ཐོབ་པ་ཡང་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བུ་ཞིག་བྲན་རྣམས་ལ་བགོ་བཤའ་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནོར་གཏོང་ངོ༌། །ལུགས་ཀྱི་བསྟན་


DTG086_Page_0119
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པས་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་དོན་འདོད་པའི་རྒྱལ་པོའི་སྲས་ཀུན་ལས་དེ་ཉིད་གཙོར་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཙོ་བོར་གྱུར་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱིས་བསྟེན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འགྲོ་བྱ་འོས། འདི་ནི་ད་ལྟར་ན་ཡང་སྟེ་དབུལ་པོའི་གནས་སྐབས་ན་སེམས་ཅན་མང་པོའི་ཕྱིར་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པས་དགའ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་ཅོད་པན་བཅིངས་པར་གྱུར་པ་རྒྱལ་པོ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གནས་པས་སེམས་ཅན་མང་པོ་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པར་སྤྱོད་མཁས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཉེན་པོ་ཐོབ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ན་ཉམས་པ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་བདུད་རྩི་སྦྱིན་པར་བྱེད་པས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་དགའ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ད་ལྟ་ན་ཡང་སྟེ་ཆུང་དུ་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་སེམས་ཅན་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་བདེ་བ་ལ་བརྩོན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ཆགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོར་གནས་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་བདེ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་སྔ་མ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ལྟར་གཉེན་པོ་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་བས་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པས་བདུད་བརྩོན་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་བདུད་ནི་ཟུག་རྡུ་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་སྟེ། ཡིད་མི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། ཟུག་རྔུ་དང་མྱ་ངན་གྱི་དོན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡིད་མི་བདེ་ཉམ་ཆུང་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་ལས་འདི་ཡིད་ནུར་འགྱུར་ཞིང༌། འཇིགས་པ་བསྟན་ཕྱིར་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སྲེག་ཅིང་སྐར་མདའ་གཏོང་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟ་ན་ཡང་བར་ཆད་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །གང་ཞིག་ལ་མི་ནུས་ཤེ་ན། ལན་དུ་གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་མཁས་པར་གྱུར་


DTG086_Page_0120
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སྙིང་རྗེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་དག་པའི་བསམ་པ་དང་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ལྡན་པས་ཉིན་མཚན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་མཆོག་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དོན་ལ་ལྟ་བ་དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་གོམས་པས་ལུས་སེམས་ནི་ཉེ་བར་མཚན་པའི་ཕྱིར་དག་ཀྱང་ངོ༌། །མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་བྱ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པ་གང་ཅུང་ཟད་ལ་ཡང་མི་གནས་པར་གྱུར་པ་ལ་ནག་པོའི་ལས་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནག་པོའི་རྩ་ལག་རྣམས་ཀྱིས་གླགས་རྙེད་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་རོ། །ལམ་ལ་ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་པ་ལ་ནི་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གི་གནས་སུ་ངག་གི་རྩོད་པ་ནི་འཐབ་པའོ། །རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ལ་སོགས་པར་སོང་ནས་འཐབ་པ་ནི་རྩོད་པའོ། །ཕན་ཚུན་སྡང་བར་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་འགལ་བའོ། །ཁྲོ་བས་སྐྱེད་པའི་སེམས་མ་རུངས་པར་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་བའོ། །དེས་འཇུག་པ་ཐོབ་པས་བདུད་ནི་དགའ་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་ཉིད་མཆོག་ཏུ་ཉམས་པ་བདེར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དེ་གཉིས་འཐབ་མོ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པས་དེའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་རྒྱལ་བའི་ཤེས་རབ་ལས་ནི་རིང་འགྱུར་སྙམ། དེ་བཞིན་དུ་དེ་གཉིས་ཕན་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པ་དང༌། སྤོང་བའི་ཐབས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལས་རིང་དུ་འགྱུར་ཞིང་ཤ་ཟ་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དེ་གཉི་ག་བཀག་པའི་འཐབ་མོ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་ཅིང་བདག་ཉིད་བསྟོད་པས་དམ་བཅས་པ་ཉམས་པ་བྱེད་པར་འགྱུར། གང་གི་ཚེ་ཞེ་སྡང་ཤས་ཆེ་བས་མི་བཟད་པས་གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་མི་བཟོད་ཅིང་བཟོད་དང་བྲལ་ལ་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཡོད། དེ་ཚེ་བདུད་རྣམས་ཕྱོགས་དང་བཅས་ཏེ་མང་པོ་དགའ་བར་འགྱུར་ཏེ། བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་བདུད་ཀྱི་སྡེ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་འཐབ་མོ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཇི་ལྟ་བུས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅེ་ན། ལུང་བསྟན་མ་ཐོབ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་གིས། །ལུང་མ་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་བསྟན་ཐོབ་པ་ལ་ཡང་སེམས་ཁྲོས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྐྱེད་ཅིང་སུན་དབྱུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་རྩོད་པ་རྩོམ་བྱེད་ཅིང་བཤགས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་ན། དགེ་


DTG086_Page_0121
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་བསོད་ནམས་མི་སྐྱེ་བས་ན་ཐ་བ་སྐྱོན་ལྡན་ནོ། །སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ཇི་སྙེད་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་འཐབ་མོ་ལ་སོགས་པའི་སྡིག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཉེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་མི་གཏོང་བར་འགྱུར་བས་གཞི་ནས་གོ་ཆ་བགོ་དགོས་སོ། །འདི་ལྟ་བུས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཐབས་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པས་བྱང་ཆུབ་རེག །དེ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་འཐབ་མོ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བགེགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་འདི་བཟང་བ་མིན་སྙམ་དྲན་པ་སྐྱེད་བྱེད་ཅིང༌། །སྡིག་པ་བཤགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་སོ་སོར་བཤགས་པར་བྱེད་ཅིང་གང་སུ་ཡང་རུང་བ་ལས་ཕྱིས་ཀྱང་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ནོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ངེས་པར་བྱས་ནས་ཐབས་ཀྱིས་སམ། གང་ཟག་དེ་ཉིད་ལ་མགུ་བར་བྱེད་པས་སངས་རྒྱས་ཆོས་འདིར་སློབ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་མཁས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པའི་བཤད་པའོ། །། །ང་རྒྱལ་དང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་སྔར་དགག་པ་བྱས་ནས། དེ་བཞིན་དུ་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པའི་ཚེ་དོན་དམ་པར་གང་ཡང་བསླབ་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ནམ། སློབ་པ་པོའི་བདག་ཉིད་དེ་བྱེད་པ་པོའི་རང་བཞིན་ནམ། བསླབ་པར་བྱ་བའི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཉིད་དེ། མ་བསླབ་པའམ། མི་སློབ་པའམ། བསླབ་པར་མི་བྱ་བའི་ཆོས་སུ་མི་རྟོག་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་བསླབ་པ་དང༌། བསླབ་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་གཉིས་འཁོར་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་མི་རྟོག་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སློབ་སྟེ། ཕན་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པ་དང་སྤང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གང་སློབ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་འདིར་སློབ་པ་ནི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་པའོ། །


DTG086_Page_0122
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་དང་བྲལ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་དེ་ལྟ་བུའི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་རིམ་པ་ལས་མ་འདས་པར་བསྟན་མ་ཐག་པའི་བསླབ་པ་འདི་ཤེས་པ་དེ་ནི་གཞན་ཡང་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པས་བསླབ་ཉམས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་མི་འགྱུར། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཆོས་མཉེས་བྱ་ཕྱིར་འདི་ནི་འདི་ལ་སློབ་པོ། །བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སློབ་པ་ནི་བསླབ་ལྷག་བསླབ་ལ་མཁས་ཏེ་དངོས་པོར་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། མཁས་པ་འོད་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མཁས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཅན་ཏེ། བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་མངའ་བའི་ཕྱིར་འོད་བྱེད་དོ། །དགེ་བ་མ་ཡིན་སེམས་གཅིག་ཙམ་ཡང་སྐྱེད་མི་བྱེད། ཉེ་མ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་སྟེ། བར་སྣང་ལ་འོད་ཟེར་བརྒྱ་ཕྲག་བཀྱེ་བས། མདུན་གྱི་བར་སྣང་ལ་ནི་མུན་པ་མི་ག་ནས་བཞིན། དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པས་ཡོན་ཏན་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསླབ་པར་བྱ་བ་གཞན་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་ལ་སློབ་པར་བསྟན་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་ལ་བསླབ་པར་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལེགས་པར་སྦྱངས་པས་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་དང་བཅས་པ་ལ་བསླབས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་ཐམས་ཅད་འདིར་ནི་འདུས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚངས་པའི་དྲ་བས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་གཉིས་འདུས་པར་བསྟན་ཏེ། དེས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འདུས་པར་འགྱུར་རོ། །རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ནས་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་


DTG086_Page_0123
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེ་བ་སྔ་མས་འཕངས་པའི་ཚེ་འགག་པ་ནི་སྲོག་གི་དབང་པོ་འགག་པའོ། །དབང་པོ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དམིགས་པ་དབང་པོའི་གྲོང་གི་ཚོགས་དེ་དག་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཆོག་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་ན་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་ལ་བསླབ་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབས་པས་ཐམས་ཅད་བསླབས་པ་ཡིན་ན། ཉན་ཐོས་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་འབྱུང་བས་དེ་དག་སྐྱོན་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རང་རྒྱལ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་དེས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་དུ་སློབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཡང་དེ་ལ་མི་གནས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ཡང་མི་སྐྱེད་དེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་འདི་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསླབ་བྱ་ཡིན་སྙམ་ནས་དེའི་ཕྱིར་སློབ་ཀྱི། དོན་དེ་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པས་སྐྱོན་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་བསླབ་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའི་བཤད་པའོ། །། །རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་འཕེལ་བའི་བརྟན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་ལྡོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཁྱད་པར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བསམ་པ་ཐག་པས་ཡི་རང་བ་དེའི་ཚེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་རི་རབ་སྲང་ལ་གཞལ་བས་ཚད་གཟུང་བར་རུང་གི །རྒྱལ་བའི་སྲས་ཀྱི་དགེ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བརྟན་པའི་ཚད་ནི་གཟུང་བར་མི་ནུས་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ནོ། །ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་གཞན་དག་ལ་ཡང་བསྟན་པའི་ཚད་


DTG086_Page_0124
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉེ་བར་གཟུང་བར་མི་ནུས་སོ། །བསྟན་པ་དེ་ལྟ་བུས་བརྟན་པའི་སེམས་གནས་པ་བརྗོད་པར་བརྟན་པའི་ཕྱིར། དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགེ་བའི་དོན་གཉེར་རོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕན་པར་འདོད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་ཀུན་གྱི་བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་ཇི་སྙེད་པ་ལའང་ཡི་རང་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་བསོད་ནམས་ལྷག་པའི་རང་བཞིན་སེམས་བརྟན་པ་ཐོབ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིམ་གྱིས་རྒྱལ་བའི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ནས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ལུས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཏེ་འགྲོ་ལ་ཆོས་སྦྱིན་བྱེད། འདིར་ཡང་རྟགས་ལ་སོགས་པ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བཞིའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆའི་རྗེས་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཡང་འདི་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ལ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་སྤང་བར་བྱ་བ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པས་མི་རྟོག་པའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀུན་སྟོང་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྒྲོ་བཏགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པའི་ཕྱིར་སྤྲོས་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཇི་སྐད་བསྟན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པས་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་གོ །ཐམས་ཅད་ཟློག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་བཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་ཁམས་དང་ནམ་


DTG086_Page_0125
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཁའ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཕན་ཚུན་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འགལ་བ་མེད་དོ། །གང་གི་ནམ་མཁའི་ཁམས་དེ་དང་ནི་ནམ་མཁའ་དེར་ཡུལ་འགའ་ཞིག་ཏུ་རྣམ་པ་འགས་འགལ་བ་ཐོབ་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གང་གི་སྒྲས་འཕངས་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་རང་ལ་རང་བྱེད་པ་འགལ་བས་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་སྤྱོད་མཁས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་ནས་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གང་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་བསྟན་ནས། དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བོའི་དབུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་བྱེད་པས་སྤྲུལ་པའི་སྐྱེས་བུ་འདི་སྙམ་དུ་ཉེ་བར་གནས་པའི་སྐྱེས་བུ་ལྟད་མོ་པའི་ཚོགས་འདི་དག་མགུ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སྤྲུལ་པ་དེ་ཉིད་སྐྱེས་བུའི་ཁྱད་པར་གྱི་དོན་སྣང་བའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་ནས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་དེ་ཉིད་བྱ་བ་བྱེད་པར་ལྟ་པ་པོས་མཐོང་བ་ནི་རང་གི་ང་རྒྱལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་མཐོང་ཡང༌། གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཡང་སྤྲུལ་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་ལ་ལུས་མེད་སེམས་མེད་ངག་གི་རང་བཞིན་ཡང་མེད་མིང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ནི་ཤེས་རབ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནམ་ཡང་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་ནས་འགྲོ་བ་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་དགྲོལ་མི་སེམས། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡང་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་བ་སྣ་ཚོགས་ནི་རྣམ་པ་དུ་མ་སྣ་ཚོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་པའི་བྱ་བ་མང་པོ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོན་ཀྱང་ཇི་


DTG086_Page_0126
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྤྱོད་དོ། །ཡང་གང་ཞིག་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཉིད་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྤྲུལ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་མཛད་པ་བྱེད་ཀྱང་བྱེད་པ་དེ་ལ་ང་རྒྱལ་མང་པོ་དང་འདྲེགས་པ་ཅུང་ཟད་སྐྱེ་མི་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་པའི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པ་ལས་སྤྱོད་པ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྟོན། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྤངས་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་དོན་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། ཤིང་མཁན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཤིང་མཁན་ནི་ཤིང་འཇོག་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསླབ་པའི་མན་ངག་ལོབས་པས་ན་བཟོ་བའོ། །རིག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མཁས་པའོ། །སྐྱེས་པ་བུད་མེད་དང་འདྲ་བ་ཤིང་ལས་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་བཟོ་བྱས་པ་དེ་ཡང་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་མ་ཐག་པའི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྤངས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སྤྱོད་པ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྤངས་པ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་བྱེད་པར་མ་ཟད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བསྔགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྤངས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་


DTG086_Page_0127
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པའི་ལྷའི་ཚོགས་གཙོ་བོ་མང་པོ་དག་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་བཏུད་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཕྱག་ཀྱང་འཚལ་བར་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་སྙེད་བཞུགས་པ་ཡང་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པའི་ཕྲེང་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པར་མཛད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་གཱའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་བ་མ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་ན་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་ཀུན་ཡོངས་སུ་བསྔགས་པ་བཟུང་སྟེ་བདུད་དུ་གྱུར་ལ། བ་སྤུ་ཉག་རེ་ལས་ཀྱང་བདུད་ཀྱི་ཚོགས་དེ་སྙེད་སྤྲུལ་བྱས་ཀྱང༌། དེ་དག་ཀུན་གྱིས་མཁས་ལ་བར་ཆད་བྱ་མི་ནུས། །དེ་ལྟར་ལྷའི་བུའི་བདུད་ལས་འདས་པར་ལན་མང་དུ་བསྟན་ནས་ཕྱིར་བདུད་བཞི་ལས་འདས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་གཏོང་བ་དང༌། ལྷག་པར་དམ་བཅས་པའི་དོན་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་དུ་བདེན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ན་བདེ་གཤེགས་བྱིན་རླབས་ཅན་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཚིག་ཉམས་པ་མེད་པས་ན་མཁས་པའོ། །ལུས་ཀྱི་སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ན་སྟོབས་ལྡན་ནོ། །སེམས་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་མི་ནུས་པས་ན་ཐུབ་པར་དཀའ་བའོ། །དེ་བས་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བདུད་བཞིས་རབ་ཏུ་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་སོ། །ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་སྦྱར་རོ། །ད་ནི་རྒྱུ་གང་དང་བཅས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཡུམ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་ཡུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཆེད་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཅིང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་གཞུང་གི་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟོད་ཅིང་སེམས་མོས་པ་ནི་མོས་བྱེད་ཅིང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་


DTG086_Page_0128
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུམ་འདི་འཆད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡི་གེར་བྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ནས་བྱིན་ཏེ་བསམ་པ་ཐག་པས་སྒྲུབ་པར་མངོན་པར་བརྩོན་བྱེད་ན། དེས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཐབས་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་རབ་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དཔེས་རྒྱུ་དང་བཅས་པར་བསྟན་པ་མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེལ་བའི་ནུས་པ་ཡོད་པར་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་པར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ནི་གནས་མེད་དོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་བར་སྣང་ནི་ནམ་མཁའོ། །སྤྲིན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་གནས་པར་གྱུར་པའོ། །དཔེར་ན་རིག་སྔགས་འཆང་གིས་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་སྔགས་མཐུས་མེ་ཏོག་ལྡན་ཞིང་བྱིན་གྱིས་རློབ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །བསྟན་མ་ཐག་པའི་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་གསལ་བས། །རྟོགས་པར་བྱེད་པ་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གཟུང་བར་སྒྲོ་བཏགས་པར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གཟུང་བར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་དམིགས་པ་མེད་དོ། །འཆད་པར་བྱེད་པ་སྐྱེས་བུ་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །ལྟ་བར་བྱེད་པ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་འཛིན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་གཞག་པ་ལ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྤངས་པས་དེའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགའ་བས་འདི་གནས་སོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་རྒྱུ་དང་བཅས་པས་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་དེ་དག་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་


DTG086_Page_0129
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་དག་གནས་སམ་ཞེ་ན། ལན་དུ་དགྲ་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་རྣམ་ཐར་དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་མ་གཏོགས་པར། །རེ་ཞིག་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང་བཅས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་ཞི་བའོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་པས་ཉེ་བར་ཞི་བས་རབ་ཞིའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བདེ་ལྡན་ནོ། །ཇི་སྙེད་དེ་དག་གི་མཆོག་ཏུ་འདི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་དུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་རྣལ་འབྱོར་གྱི་གོང་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཇི་ལྟར་མ་རྟོགས་ཤེ་ན། ལན་དུ་འདབ་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འདབ་ཆགས་མཁའ་ལ་གནས་ཀྱང་ལྟུང་བའི་གེགས་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་གཤོག་པ་གཉིས་ལ་ནུས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉ་ནི་ཆུ་ལ་གནས་ཀྱང་འཚུབས་ཏེ་འཆི་བ་མེད་དེ། རང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཐོབ་པའང་དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་སྟོབས་དང་ཕ་རོལ་སོན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་བསྐྱེད་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་བས་ན་དོན་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་འདི་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་ཡོན་ཏན་མཆོག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་འགྲོ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་མཆོག་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཏུ་རྨད་བྱུང་འདོད་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་སྦྱིན་པར་འདོད་པ་ནི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་རབ་མཆོག་དམ་པ་སྦྱིན་འདོད་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕན་མཛད་རྣམས་ཀྱི་


DTG086_Page_0130
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་མཆོག་དམ་པ་འདི་ལ་བརྟེན་པར་གྱིས། ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་སྙིང་པོའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཡང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དོན་གང་ཞིག་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འདོད་པའི་ཡུལ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསླབ་པ་གང་ཇི་སྙེད་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པར་འགྲོ་བའི་དེད་དཔོན་དུ་གྱུར་པ་འདྲེན་པས་བསླབ་པ་བརྗོད་པ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཀུན་གྱི་ནང་ན་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་བསླབ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡོད་པ་དང་ལྡན་བཞིན་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཆོག་དང་གོང་ན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མཁས་པ་གང་ཞིག་བསླབ་ཀུན་ཕ་རོལ་འགྲོ་འདོད་པས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདིར་སློབ་སྟེ། བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཞར་ལ་བྱུང་བ་རྫོགས་ནས་ད་ནི་སྐབས་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མི་དམིགས་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ཐོབ་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་གཏེར་གྱི་མཆོག་གོ །འདིས་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཡིན་པར་གཟུང་ངོ༌། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་བསྐྱེད་པས་མཐོང་བའི་ལམ། སྔོན་མེད་པའི་ཆོས་ཉེ་བར་སྐྱེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་དམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་འབྱུང་བ་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་སྟེ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པས་བཅུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་བདེ་དང་སྐྱིད་པའི་མཛོད་དོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཉེ་བར་གཟིགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་འདས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བྱོན་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ན་ད་ལྟར་ཉིད་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པས་ན་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སོ་


DTG086_Page_0131
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་རང་བཞིན་ཉིད་ས་བཅུ་དང་འབྲེལ་པ་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ངེས་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་མཐོང་བའི་ལམ་ལས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཐམས་ཅད་འཁྲུངས་སོ། །འཁྲུངས་པར་འགྱུར་རོ། །འཁྲུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་བརྙེས་པས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཐོང་བའི་ལམ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པར་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤིང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ཤིང་དང་འབྲས་བུ་མེ་ཏོག་ནགས་ཚལ་ཇི་སྙེད་པ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ས་ལས་སྔོན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་ཞིང་འཐོན་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བ་དང་ལྡན་པས་འབྱུང་བའོ། །འོན་ཀྱང་སའི་ཚད་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཁུར་གྱིས་མནན་པས་ཟད་པར་འགྱུར་བ་མེད་ལ། ཤིང་ལ་སོགས་པས་འཕེལ་བ་ཡང་མེད་དོ། །སྐྱོ་བ་ཡང་མེད་དོ། །ངལ་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུབ་པ་ཡང་མེད་དེ། མི་སྣང་བར་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། རྒྱལ་བའི་སྲས་དང༌། ཉན་ཐོས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །རང་རྒྱལ་ཏེ་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ལྷ་རྣམས་དང༌། འགྲོ་བ་ཀུན་གྱི་བདེ་སྐྱིད་ཆོས་རྣམས་ཇི་སྙེད་པ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། །ཟག་པ་མེད་པ་དེ་དག་ཀུན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐོང་བའི་ལམ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་ཟད་པ་མེད་ཅིང་ངོ༌། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའི་ལམ་རྟོགས་པས་ཅུང་ཟད་འཕེལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་ནས། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་གོ་སླ་བའི་ཕྱིར་གཞི་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ། རེ་ཞིག་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་


DTG086_Page_0132
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུ་ཡིན་པར་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་སེམས་ཅན་ཡོན་ཏན་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཐ་མའོ། །རྫས་ལ་སོགས་པ་འབྲིང་དང་ལྡན་པ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་མཆོག་ཡིན་པར་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཀག་པའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ཀུན་མ་རིག་ལས་བྱུང་བ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུངས། དེ་བཞིན་དུ་འཕེན་པའི་ལས་ཀྱི་ཚོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དུས་ཇི་སྙེད་ཀུན་དུ་འཕངས་པར་འཇུག་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་འཁྲུལ་འཁོར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ནི། མ་རིག་འཁྲུལ་འཁོར་དེ་ནི་ཟད་མེད་འཕེལ་བ་མེད། །སྔོན་མ་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཚུལ་ལོ། །རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐབས་ཀྱི་སྒོའོ། །རྩ་བའོ། །དེ་ཀུན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། དེ་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་འཕེལ་བ་ལས་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་ནས་རབ་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌། །ཇི་སྲིད་མི་འཁོར་བའི་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་ཏེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གོམས་པར་བྱས་པའི་ལམ་ལ་ཟད་མེད་འཕེལ་བ་མེད་དོ། །རྣམ་པ་གང་ཞིག་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་ཡོན་ཏན་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་སྐྱེ་མེད་ཟད་པ་མེད་དེ་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པས་ཉི་མ་སྤྲིན་གྱིས་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་འོད་ཟེར་འཕྲོ་བས་མུན་པ་བསལ་བའི་ནུས་པ་རང་ལ་ཡོད་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་མ་


DTG086_Page_0133
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིག་ཐིབས་པོ་བཅོམ་ནས་རང་བྱུང་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེ་ཏོག་བཀྲམ་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་མེ་ཏོག་བཀྲམ་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པའི་བཤད་པའོ། །། །བསྒོམ་པའི་ལམ་འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་སྤང་བར་བྱ་བ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ལས་སྤང་བར་བྱ་བ་གཉིས་བསྟན་པར་བྱ་བར་བཞེད་ནས། བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དབྱེ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དབྱེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་བཞི་ལས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ལུགས་ལས་བཟློག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པ་དམིགས་པ་ནི་གནས་མེད་དོ། །གཟུང་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སྤངས་པས་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་མཐུ་ཆེན་ལྡན་པའོ། །རྟེན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་གཟུང་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར། གནས་སྐབས་དེ་ལ་གནས་པ་མེད་པས་གནས་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་རྟེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཚོགས་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དམིགས་པའི་མཆོག་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་བཞི་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་དམ་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་འཕགས་པས་ན་མཆོག་གོ །ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སྤངས་བར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྟན་མ་ཐག་པའི་བསམ་གཏན་མཆོག་ལ་གནས་པར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སྤངས་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་མཆོག་ཐོབ་པའོ། །གང་གིས་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང༌། གཟུགས་ཅན་གྱི་བསམ་


DTG086_Page_0134
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། ཡང་གི་སྒྲས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཅིག་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཏུ་ལྡན་པར་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དམ་པའོ། །ཡང་དག་པ་དེ་དག་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་གྱི་རང་བཞིན་འདི་དག་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་མཆོག་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་དང་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཕན་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་བྱ་བ་ལྷག་མ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་པའི་འབད་པ་མི་བྱེད་པས་ན། ཟག་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ངོ་མཚར་རོ། །འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རྨད་བྱུང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ལ་སྤྱོད་པས་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །འདི་ལྟར་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་ཐོབ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་སྟེ། དམིགས་ཀྱང་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུའི་མཚན་མ་ཉིད་མེད་དོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་ལ་གནས་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་ལྷག་མ་སྦྱང་བའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་རང་གི་ལུས་བདག་ཉིད་ཞིག་པར་གྱུར་ཀྱང་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་སྤངས་ནས་འདོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གང་ཡང་རུང་བར་འདོད་པར་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་རྒྱལ་རིགས་ལ་སོགས་པར་སྐྱེའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དོན་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འཛམ་བུ་གླིང་མི་ཞིག་སྔོན་ཆད་ལྷ་ཡུལ་དེ་ནམ་ཡང་ལྷའི་ཡུལ་གཞན་འཕུལ་དབང་བྱེད་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་མ་ཕྱིན་པ་ནི་མ་ཐོབ་པའོ། །ཕྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པས་སོང་སྟེ། རྗེས་སུ་ཐོབ་ནས་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཡུལ་དེ་རྣམས་མཐོང་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་འདིར་འོངས་པར་གྱུར་ན་


DTG086_Page_0135
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆགས་པར་མི་བྱེད་ལྟར་ཏེ། སྔ་ན་མེད་པའི་བདེ་བའི་རྒྱུ་ལའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཞི་དེ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་མཆོག་གོ །བསམ་གཏན་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དྲན་ཡང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་གནས་ཏེ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞི་བར་བྱེད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་བརྩོན་ཏེ། ཕྱིར་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཟུགས་མེད་པ་སྤངས་ཏེ། འདིར་འདོད་པའི་སྒྲ་ནི་འདིར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་གཟུང་སྟེ། ཁམས་གར་འདོད་པར་སྙིང་རྗེ་བ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་ཉེས་པས་ཀྱང་རྗེས་སུ་གོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆུའི་པདྨ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱིས་པའི་ཆོས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་ཆོས་མི་གནས་སོ། །འདིར་ཡང་གནས་པར་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་མ་གཏོགས་པ་རྩོད་པ་གཞན་དང་གཞན་རྒྱུད་པས་རབ་ཏུ་རྒྱས་པའི་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་བསལ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་རྟེན་མེད་ན་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། རང་གི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྦྱངས་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དགོངས་པ་ལས་གཞན་ལས་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྟེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་དོན་དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་སུ་མོས་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཏེ། ཡང་སྣོད་གདགས་པ་བསྟན་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། ནངས་ཀྱི་གོང་ན་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པ་བཞིའི་རང་བཞིན་དུ་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་སྐྱེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བར་མི་བྱེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ན་ཞི་གནས་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་འགོག་པས་ཡོན་ཏན་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་འབྱུང་བའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ནས་དེའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་རྗེས་སུ་གོས་པའི་ཆགས་པ་


DTG086_Page_0136
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ལན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་མི་ཞིག་གིས་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་གྱི་གཏེར་རྣམས་རྙེད་གྱུར་ནས། དེ་ལ་འདོད་པའི་བློ་ནི་བསྐྱེད་པར་མ་བྱས་ཏེ། །རང་ལ་དགོས་པ་མེད་ལ། གཞན་གྱིས་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་པུས་ཡང་གཏེར་ཏེ་ཡང་དུས་གཞན་ཞིག་ན་དེ་དག་ཡོངས་བླངས་ཤིང༌། བླངས་ནས་ཁྱིམ་དུ་སོང་ནས་ཆགས་པ་མེད་པར་རང་གི་གཉེན་རྣམས་ལ་དགོད་དོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་པོ་ཉིད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཞི་བ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་སྦྱིན་ཞིང་དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་བསམ་གཏན་བདེ་ལྡན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དབྱེ་པས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་ནས་ཆགས་པ་མེད་པར་བཏང་སྟེ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་དབང་གིས་འགྲོ་ལ་སྙིང་བརྩེར་ལྡན་པས་ཕྱིར་ཡང་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་བདག་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་བཏགས་ནས་འཇུག་ཀྱང་དེ་ལ་ཆགས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ནའོ་ན་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ས་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་གཡེང་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། ལན་དུ་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པའི་ཁམས་ན་གནས་ཀྱང་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསམ་གཏན་ཙམ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་གནས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་ཐེག་པར་འདོད་པའི་བློ་བསྐྱེད་ན་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་དེས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ལ་དམིགས་པ་སྤངས་པ་ནི། མཉམ་པར་མ་བཞག་པར་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པ་ཉེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་རྒོད་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་སེམས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པས་ན་སེམས་གཡེངས་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་ཡོངས་ཉམས་ཏེ། དཔེར་ན་མཉན་པ་གྲུ་ཞིག་བཞིན་ཏེ། ཆུར་གྲུ་བྱིང་བའོ། །དགོངས་པ་ཡིན་གྱི་མཉམ་པར་གཞག་


DTG086_Page_0137
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཙམ་འབའ་ཞིག་གིས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཟེར། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བའམ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་ཏེ་འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞན་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ལ་དགོངས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་གྱུར་ཀྱང༌། དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་ཐེག་པ་ལ་འདོད་པའི་སེམས་དང་བྲལ་ཏེ། སྟོང་པ་ཙམ་ཉིད་དང༌། སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ཉིད་དང༌། མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ལས་རྟག་ཏུ་ཉམས་པ་མེད་པ་འདི་མཉམ་གཞག་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དཔའ་བོ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་བར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་ལྟར་ཞར་ལ་བྱུང་བའི་རྩོད་པ་དང་གཞན་དང་གཞན་རྒྱུད་པའི་ལོག་པར་རྟོགས་པ་བས་ལ་ཏེ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། དེ་ཡི་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་དང༌། །བརྟན་དང་སེམས་ཀུན་གནས་པ་དང༌། །མཐོང་ཞེས་བྱ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དག་དང༌། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ལོག་པར་སྒྲུབ་དང་བཅས་པ་ནི། །རྩེ་མོའི་མངོན་རྟོགས་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སོ་སོ་དང་བསྡུས་པའི་དོན་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་རིམ་པར་བྱ་སྟེ། བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་གཞན་ཏེ། མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་གང་ཞིང་འབོ་བས་ན་གང་ཟག་གོ །གཞན་ཕྱིར་ཏེ་ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་བསལ་བའི་རྒྱུས་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོད་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལ་


DTG086_Page_0138
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་བརྩོན་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དཔེར་ན་ལས་ངན་པ་བྱེད་ནུས་པས་ཆུ་ཆུན་བྲན་མོ་རང་དབང་མེད་པར་རྗེ་བོས་བསྔམས་པས་རྗེ་བོའི་དབང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་དཔའ་རྣམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་བཀོལ་ཞིང་དབང་དུ་འགྲོའོ། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་མཐར་གྱིས་པ་རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཅུ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་བྱས་པས་དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་རྟོགས་པ་འདི་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་དཔེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྤྱོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་རྗེ་བོ་དེས་ཉེས་པའི་ཚིག་གིས་སྤྱོས་སམ་སྟེ། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་བརྗོད་པའོ། །ཚིག་ངན་པ་དང་དབྱིག་པ་ལ་སོགས་པས་བརྡེག་པ་བྱེད་ཀྱང་རུང༌། འོན་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་སྐྲག་པའི་ཡིད་ཀྱིས་འཇིགས་བཅས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་གནས་པ་སྟེ། རྗེ་བོ་འདིས་བདག་བཟློག་ཚིག་སྨྲས་ན། སླར་ཡང་བསད་པར་གྱུར་དུ་འོང་སྙམ་སེམས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་ཆུབ་མཆོག་ཞུགས་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བག་ཆགས་རྟེན་ནས། གང་གི་ཚེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅིག་གིས་གཞན་ཟག་པ་མེད་པར་དམིགས་པ་ནི་གཞན་དག་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཚོགས་པ་གཅིག་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུལ་དུ་གྱུར་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་རྟོགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ཀུན་ལ་སྟེ་བག་ཆགས་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་དཔེར་ན་བྲན་གྱུར་བཞིན་དུ་དེ་དག་མགུ་བས་གནས་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་མགུ་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ལས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་ཅིང༌། ཡོན་ཏན་སོགས་


DTG086_Page_0139
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་རྩྭ་དང་ཤིང་ལས་མེ་བྱུང་བས་རྩྭ་དང་ཤིང་དེ་ཉིད་བསྲེགས་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་སེམས་ཅན་མགུ་ན་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འདིས་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་པ། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བུ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་བུ་གཅིག་པ་ལ་མ་ཡང་དག་པར་གཡོ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བསམ་པ་ཐག་པས་སྐྱོ་བ་མེད་པར་གནས་ནས་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་ཐོབ་ནས། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་བདག་གི་བདེ་བ་བཏང་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཕན་འདོགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཏེ། བཞེད་པའི་ཐུགས་མི་མངའ་བར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཉིན་མཚན་མངོན་པར་བརྩོན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་བཞུགས་སོ། །འདིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་སྟོན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་ནི་སྤྲུལ་པ་དང༌། །ཆོས་སྐུ་མཛད་དང་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དོན་བསྡུས་ནས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་ནི་འཕགས་པ་བརྒྱད་སྟོང་པའི་བཤད་སྦྱར་ལས་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་ནི་བསླབ་པར་འདོད་པས་བྱེ་བྲག་གི་དོན་རབ་ཏུ་སྦྱར་མོད་ཀྱི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱར་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་སྐབས་གཞན་དུ་ནི་བསྡུས་ནས་བརྗོད་པས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའམ་རྒྱས་པའི་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་བརྗོད་པར་འདོད་པ་མི་གནས་པ་ལ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་ཚིག་ཏུ་དྲངས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དེ། དེའི་གཞུང་ཉེ་བར་བཀོད་པ་ལ་སུན་འབྱུང་བ་མ་བྱས་སོ། །ཡོན་


DTG086_Page_0140
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་རྗེས་སུ་རིག་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཡུམ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་ནས་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཉེས་པར་བྱས་ན་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཡུན་རིང་པོར་འཁོར་བར་འཁོར་འདོད་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྟེན་དང༌། བརྟེན་པའི་དབྱེ་བས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྦྱོང་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྗེས་སུ་གནང་བ་ལ་སྦྱོར་བར་བརྩོན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡུན་ཐུང་དུས་ཡུམ་མ་ཐོབ་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱོ་བའི་བློ་ནི་རྡུལ་ཙམ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ན། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པས་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་དོན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་ཏེ། གཉིད་དང་རྨུགས་པ་མེད་པས་གཡེལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱོ་བའི་བློ་བསྐྱེད་པ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བསྐལ་པ་བྱེ་བར་སངས་རྒྱས་བདག་གིས་ཐོབ་པར་བྱ་སྙམ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་མཁས་པ་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རིང་བར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པས་སྡུག་བསྔལ་དུ་འདུ་ཤེས་པས་ཡུན་རིང་པོར་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ལ་དམིགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉམས་པའི་ཕྱིར་ལེ་ལོའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་སྐྱོ་བའི་བློ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དང་པོར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོབ་ཀྱི་བར་གྱི་དུས་ཐམས་ཅད་ལ་གང་གི་ཚེ་ཉིན་མཚན་གཅིག་ཙམ་དུ་ནི་ཡིད་ལ་སེམས་པར་བྱེད་དེ་ཆོས་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་དེའི་ཚེ་ཐབས་ཀྱིས་སྐྱོ་བའི་འདུ་ཤེས་བསལ་བས་མཁས་པ་གསལ་བས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ལ་བདུད་


DTG086_Page_0141
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་གང་གིས་བཤིག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་འགྱུར་ཞེས་སྨྲ་བ་ལས། དེ་ཐོས་ནས་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་ལ་སོགས་པས་སྐྱོ་བའི་བློ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང༌། འདི་སྙམ་དུ་རི་རབ་དཔག་ཚད་བརྒྱད་ཁྲིའི་ཚད་ཀྱང་སེམས་པ་ནི་ཚད་ཤེས་པའོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལེ་ལོར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར། ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །འོ་ན་དེས་བློ་ཇི་ལྟ་བུ་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཇི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྟེ་དེའི་ཡང་བློ་སྐྱེས་པ་འདི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པས་རྡུལ་ཙམ་རི་རབ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་ཙམ་ལ་ཐལ་བར་བརླག་སེམས་བསྐྱེད་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་སྟེ། རིང་པོ་མི་ཐོགས་འདྲེན་པའི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདྲེན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་འབྲེལ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དངོས་པོར་དམིགས་ན་སྐྱོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཀུན་བརྗོད་པས་ནི་འགྲོ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་བདག་གི་དོན་བྱ་སྙམ་པའི་བསམ་པ་ལ་སོགས་པས་གལ་ཏེ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གནོན་པའི་བསམ་པ་དང་བཅས་པས་བརྩོན་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་བས་ལེ་ལོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་གནས་པས་དེའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བས། རྒྱལ་བའི་སྲས་བདག་མེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པ་ལ་རིང་བར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ས་དང་ནམ་མཁའ་བཞིན་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་


DTG086_Page_0142
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་ཚེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལུས་སུ་མ་ཡིན། སེམས་སུ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་པས་ངག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོར་དམིགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་དོ། །དེས་འདི་ལྟར་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་བཟློག་ནས་གང་གི་ཚེ་གནས་པ་ན་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་སུ་མེད་ཆོས་སྤྱོད་པ་དང༌། །དེའི་ཚེ་འདི་ནི་འདོད་པའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་གནས་པས་ན་ཞི་བའོ། །མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མི་ཉམས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་འདོད་པས་བརྩོན་འགྲུས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཅེས་ཕན་པ་མཛད་པས་གསུངས། ཕན་པ་མཛད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོའོ། །ཇི་ལྟར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཚོལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞུགས་པས་གོམས་པར་བྱས་པ་སྟེ། གཞན་དུ་ཡང་དག་པར་འདོད་པའི་དོན་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཞན་འདོད་པ་བྱེད་པ་ལ་བརྟགས་ཏེ་བཟོད་པའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་བཟོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཁྲོ་བས་བསྐྱེད་པའི་གཞན་ལས་ཚོགས་པ་མི་འབྱུང་བར་ངན་བརྗོད་ཚིག་རྩུབ་ཐོས་གྱུར་ན། བཟོད་པ་གོམས་པར་བྱས་པ་ནི་བསོད་ནམས་བསགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཉིད་དུ་དེས་ཤེས་པར་བྱས་ནས་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་བཞིན་འཛུམ་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་བཞིན་མཛེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པས་སུ་སྨྲ། རྗེས་ཐོགས་སུ་སུས་ཐོས། གང་གིས་དེ་བསྐྱེད། གང་ཞིག་དང་ནི་འབྲེལ་གང་གི་ཕྱིར་དམིགས་པ་ཞེས་སྤྱོད་ཅིང༌། འོན་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་རྣམས་འགའ་ཡང་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་བཟོད་པའི་ཆོས་ལ་བརྟགས་ནས་ཕ་རོལ་གནོན་པར་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་པོས་ནི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་ལྡན་པ་དེ་ནི་མཛངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །བཟོད་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་བསྟན་མ་ཐག་པའི་བཟོད་པ་གཉིས་ལ་གོམས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པའི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་


DTG086_Page_0143
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་སྙིང་རྗེ་དང་ཤེས་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཏེ། ལེགས་ཆོས་ལྡན་ནོ། །ཉེ་བར་རྟག་པ་བཟུང་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེས་བཀང་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཕུལ་བ་དེ་ལྟ་བུས་སྔ་མའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་ལ་ལྟོས་ནས་ཕྱི་མས་རྒྱུ་དང་ཕྲ་བའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་རྒྱུན་གྱིས་དེར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་ན་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། བཟོད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཟོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བསྒྲུབས་ནས་གནས་པ་དེས་མཛེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་བདག་གི་ལུས་ནི་ཡོངས་སུ་དག་འགྱུར་ཏེ། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་ལུས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན་དང་མཐུ་སྟོབས་སོ། །དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཕ་མཐའ་ཡས་སོ། །མཐོང་ན་ངོམས་མི་ཤེས་པའི་སྐུ་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཆོས་རབ་ལ་རབ་ཏུ་བཞག་ནས་སྟོང་པ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་བཟོད་ལྡན་དེ་ལ་གང་དག་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་གནོད་པ་མི་བྱེད་པས་དགྲ་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཡིད་དུ་འོང་བར་གྱུར་པ་ནི་མཁས་པའོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཇི་ལྟ་བར་འབྲས་བུ་དེ་དག་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་བས་ན་སྔར་བསྟན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་ཕྱོགས་འདིར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་དང། ཆོས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་བཟོད་པ་དང་བཅས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ལ་ལས་ཏེ་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བོས་ཙནྡན་ཕུར་མ་བླངས་ནས། བླ་མ་ལ་རབ་ཏུ་གུས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་སྐུར་བྱེད་ལ། གཉིས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ཡང་མེ་མདག་གི་ཕུང་པོ་མགོ་ལ་འཐོར་བྱེད་ན། དེ་གཉི་ག་ལ་ཡང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེས་མཉམ་པའི་ཡིད་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བཟོད་པ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འབྲས་བུ་


DTG086_Page_0144
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཟོད་པའི་རིམ་པ་སྔར་བསྟན་མ་ཐག་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་གསལ་བའོ། །བཟོད་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པས་སེམས་བསྐྱེད་དེ། འགྲོ་བའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ན། དེའི་ཚེ་དཔའ་བོ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་བཟོད་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་རྒྱལ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སེམས་ཅན་ཁམས་ཀྱི་བཟོད་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཟོད་པ་བྱས་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་གཞན་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མི་ནུས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་གྱིས་ཡང་དེ་ལ་བཟོད་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཟོད་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་དམྱལ་དུད་འགྲོ་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་མང༌། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྒྱུ་ཡིས་དབང་མེད་གནོད་མྱོང་ན། །བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་ཅི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བདག་དེ་ལྟ་བུ་གྲུབ་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་ཆོས་ཐོས་པས་ཇི་ལྟར་ད་བཟོད་མི་བྱའོ་སྙམ་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གྱི་སྒྲས་འཕངས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་དེ་ལྟར་སྙམ་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལྕག་དབྱུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡང་གང་གི་ཚེ་རྩྭ་དང་ལྕུག་མ་ལ་སོགས་པའི་ལྕག་གིས་བརྡེག་པ་དང༌། དབྱུག་པ་ལ་སོགས་པས་བརྡེགས་ཏེ་ནོར་ལ་སོགས་པ་འཕྲོག་པའི་ཆད་པ་དང༌། རལ་གྲི་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་གྱིས་བརྒྱབ་ནས་གསོད་པ་དང༌། ལུ་གུ་རྒྱུད་ལ་སོགས་པས་འཆིང་བ་དང༌། ལག་པའི་ཁུ་ཚུར་ལ་སོགས་པས་བརྡེག་པ་དང༌། མགོ་གཅོད་པ་དང༌། རྣ་བ་རྐང་ལག་སྣ་གཅོད་པ་ནི་དུམ་བུར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་འཇིག་རྟེན་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ཇི་སྙེད་པ་བདག་གིས་འདི་ལྟར་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་གང་


DTG086_Page_0145
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞིག་ཐོབ་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་ནི་གང་གི་ཚེ་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ལ་གནས་ཏེ་རྟག་ཏུ་ངུ་བཞིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་རྟག་ཏུ་ངུའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གང་གིས་དང་པོར་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གདམས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྡོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ནོད་པར་བྱེད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བསམ་པས་སྡོམ་པ་ནོད་པ་ནི་ཞི་བ་འདོད་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཇི་སྙེད་འཕགས་པར་འགྱུར་བ་སྡོམ་པའི་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པའི་བྱ་བའོ། །གྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཀུན་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་ཕན་ཕྱིར་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆེད་དུ་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ན་དེ་ནི་སྟོབས་བཅུ་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ལྟུང་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་མེད་པར་གནས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དོན་སྦྱར་རོ། །དོན་དེ་ཉིད་ལྡོག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་རང་རྒྱལ་དང་དགྲ་བཅོམ་པའི་བྱང་ཆུབ་བཟུང་ནས་སྡོམ་པ་མནོས་པ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ནི་རེག་པར་འདོད་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཞིང་ངོ༌། །མི་མཁས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བླངས་པའི་སྡོམ་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་ཞིང་བུག་པ་དང་བཅས་པས་སྤྱོད་པ་ནི་ཉམས་པའོ། །ཅི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཞི་བ་མཆོག་ཏུ་བླངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ན། འདོད་ཡོན་བརྩོན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འགལ་བ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། བླངས་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁོ་ན་ལ་དང་པོར་གདམས་ཤེ་ན། ཆོས་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་གི་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཆོས་སོ། །


DTG086_Page_0146
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉི་གའི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དེས་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དགོས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྟུང་བ་མེད་པར་བསྲུང་བ་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་ཆོས་ལྡན་འབྱུང་འགྱུར་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དོན་ནོ། །ཡང་གང་ཞིག་ཕན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དང་བྱང་ཆུབ་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏེ། རྣམ་པར་འདྲེན་པས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁོ་ན་ལ་དང་པོར་གདམས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །སུ་ཞིག་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲགས་པ་སྤྱོད་ཀྱང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་སྐྱབས་སུ་སོང་སྟེ། འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་གྱུར་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡང་རེ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྡོམ་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གནས་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་གཞན་དག་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་མོད་ཀྱི། འདིར་ཡང་མདོར་བསྡུས་ནས་བསྟན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བསྐལ་པ་བྱེ་བར་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ལས་ལམ་བཅུ་སྤྱོད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་རང་རྒྱལ་ཉིད་དུ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྔོ་ཞིང་ཡིད་ལ་འདོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དང་ལྡན་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐྱོན་བྱུང་བ་དང་དེ་བཞིན་དུ་རལ་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་སྤྱན་དྲངས་ནས་དེ་ལས་སླར་ལོག་པས་སེམས་ཅན་བསླུས་པའི་ཕྱིར་ཕས་ཕམ་པས་ཀྱང་སྟེ། རྩ་བའི་ལྟུང་བས་ཤིན་ཏུ་ལྕི་སྟེ། དེས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང་འདོད་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་


DTG086_Page_0147
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་སོ། །ཡང་དག་པར་སྣང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་མནོས་པ་བསྲུང་ཞིང་བླངས་ནས་སོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཡོངས་བསྔོ་ན། གང་གི་ཚེ་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཡིས་གཞན་ལ་མི་སྨོད་ཅིང་རློམ་སེམས་མེད་ཅིང་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་ང་རྒྱལ་གྱིས་བདག་ལ་སྟོད་པར་མི་བྱེད་ལ། ངའི་འདུ་ཤེས་ལེན་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདོར་བ་དང༌། སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ན། དེའི་ཚེ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཉེས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱལ་བའི་ལམ་སྤྱོད་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཁྲིམས་ལྡན་འདི་དག་ཁྲིམས་འཆལ་ཞེས་དོར་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་འདུ་ཤེས་ཞུགས་པ་དངོས་པོར་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་བསྲུང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མཆོག་ཏུ་ཉམས་ཤིང་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་རལ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོངས་དག་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོར་དམིགས་པར་མི་བྱའོ། །མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ལྟུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་པས་སེམས་ཅན་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཆར་འབྱེད་པ་མེད་པས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མར་འཛིན་པ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང་ལྡན་པས་བཀག་པའི་དངོས་པོ་ལ་མི་སྤྱོད་པས་སྡོམ་མིན་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་ལ་སྡོམ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་རློམ་སེམས་མེད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྐྱོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དགེ་བ་བསྐྱེད་ཅིང་འཛིན་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེ་


DTG086_Page_0148
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་མེད་དེ། དེས་ནི་མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་ནས་དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པར་འདྲེན་པས་གསུངས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དེ་ཉིད་སྦྱིན་པ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་བསྟན་མ་ཐག་པ་དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་དོན་དམ་པར་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བས་ན་འཛིན་པ་མེད་པས་གང་ཞིག་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ཀུན་ལ་ལྟ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡན་ལག་གི་དམ་པ་མགོ་ལ་སོགས་པ་གཏོང་ཞིང་ཞུམ་པའི་སེམས་ཀྱང་མེད་ལ། དགོས་པ་གཏོང་བ་ནི་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་གཏོང་ཞིང་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་ན་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་དམན་པ་ལ་བརྟགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ངེས་པའི་དོན་ཐ་མལ་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡམ་བརླར་རོ། །དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པར་ཡང་ཤེས་ནས། གང་གི་ཚེ་བདག་གི་ཤ་ཡང་གཏོང་བ་ལ་ཞུམ་པའི་སེམས་མེད་ན། དེ་ཚེ་ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་གཏོང་བ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། འདིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དེ་ནི་གནས་མེད་དེ་མི་སྲིད་དོ། །བདག་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཅིའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་ཅེ་ན། བདག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ནས་དངོས་པོ་ལ་བདག་གིར་འཛིན་པས་ཆགས་ཏེ། ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་མུན་པས་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པ་ལ་གཏོང་བའི་བློ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེར་སྣ་ཅན་དེ་དག་ནི་ཡི་དགས་གནས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། བརྒྱ་ལ་ཅི་སྟེ་མིར་སྐྱེས་ན་ཡང་དེ་ཚེ་དབུལ་པོར་འགྱུར་ཏེ་འཐོབ་བོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དང་པོ་སྦྱིན་པ་ཁོ་ན་ལ་མོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་དབུལ་པོ་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་


DTG086_Page_0149
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱིན་པ་ལ་མོས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། ལུང་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པས་ཐམས་ཅད་གཏོང་ཞིང་རྟག་ཏུ་ལྷུག་པར་གཏོང་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་གླིང་བཞི་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཆིལ་མའི་ཐལ་བ་འདྲ། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པར་བྱིན་ནས་དེ་བཞིན་དུ་དགའ་བར་ཏེ་ཡིད་བདེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་གླིང་ཐོབ་པ་ནི་དེ་ལྟ་མིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྦྱིན་པ་མི་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྟན་མ་ཐག་པའི་རིམ་པས་སྦྱིན་པ་བྱིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་གསལ་བ་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀུན་ལ་སྦྱིན་པ་འདི་བྱིན་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་པས་སྦྱིན་པ་བྱིན་ལ། དེ་ཡང་འགྲོ་བའི་དོན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ན། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་མི་ཟད་པའི་སྦྱིན་པ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ལ་གནས་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ། །སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ཡང་ཕ་རོལ་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་བློས་ཡིན་གྱི། དེ་ནི་ནམ་དུ་ཡང་འབྲས་བུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རེ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་རང་ལ་ཇི་སྙེད་བདོག་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་སྟེ་ཆུང་དུ་བཏང་བ་ལ་ཡང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐོབ་པ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །གང་སེར་སྣ་ཚར་བཅད་པ་དང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་གོམས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྲིད་པ་གསུམ་མོ། །དེ་དག་ན་སེམས་ཅན་མ་ལུས་ཇི་སྙེད་


DTG086_Page_0150
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་མ་ལུས་པ་སྟེ་སྲིད་པའོ། །ཡང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་སངས་རྒྱས་དང༌། རང་རྒྱལ་དགྲ་བཅོམ་ལ་བསྐལ་པ་མཐའ་ཡས་པར་སྦྱིན་པ་བྱིན། དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ལེགས་ཚོལ་ན་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འདོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་ངོ༌། །དངོས་པོར་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་རྟག་པ་བཟུང་ནས་གནས་ན་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གཞན་གང་ཞིག་གིས། དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ཡི་རངས་ནས་སེམས་ཅན་དོན་དུ་སྟེ། རྒྱུར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་ཡོངས་བསྔོ་ན། འདི་ལྟར་དེས་སེར་སྣ་ཚར་བཅད་ནས་ཇི་སྐད་བསྟན་པས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ནོར་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་ནོར་བུ་མཆིང་བུའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་གཅིག་གིས་དེ་ཀུན་རིན་ཐང་མཐུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་ཀུན་སྦྱིན་པའི་ཕུང་པོ་རྒྱ་ཆེན་ཀུན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བསྔོ་ན་དུ་འགྲོ་བ་བསྟན་མ་ཐག་པའི་རིམ་པས་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་རོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནས་དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་གདམས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་ཞིང་སྟེར་བ་ན་འགྲོ་བ་དང་འབྲེལ་པར་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་དེ་དག་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བ་ན་དེ་ལ་བྱེད་པ་པོར་མི་དམིགས་པས་ན་བདག་གིར་མི་བྱེད་ལ། བྱ་བའི་ལས་སུ་ཡང་མི་རྟོག་ལ། དངོས་པོ་ལ་ཡང་ཕངས་པ་མེད་ན། དེ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་མཐུ་ཆེན་འཕེལ་འགྱུར་ཏེ། སྤྲིན་མེད་འོད་ལྡན་ཟླ་དཀྱིལ་ཡར་གྱི་ངོ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷག་མ་ལ་གདམས་པས་དོན་མ་ལུས་པ་ལ་གདམས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཕགས་པ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་


DTG086_Page_0151
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཆོས་འཕགས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའི་བཤད་པའོ།། །།དེ་ལྟ་བུའི་གདམས་ངག་ཐོབ་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་ཐོབ་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གཙོ་ཆེར་ལྷག་པར་བྱ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གཙོ་ཆེར་བྱ་བ་ནི་སེར་སྣ་སྤངས་ནས་སྦྱིན་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡི་དགས་སུ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེར་སྣ་གཅོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་དུ་དབུལ་བ་དང་ནི་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འབྲེལ་བའི་སྲེད་པ་དང༌། མི་ཁོམ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཅོད་ཅིང་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་མཐའ་ཡས་རྒྱས་པ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཐོབ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་སྦྱིན་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཀོད་ནས་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་དུ་མ་སྣ་ཚོགས་པའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དང༌། མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ཡིས་མི་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དལ་འབྱོར་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་རྟག་ཏུ་རྙེད་དོ། །འོད་བྱེད་པ་ལ་གནས་པས་ནི་གནོད་སེམས་ཐམས་ཅད་བྲལ་བའི་བཟོད་པས་གཟུགས་བཟང་སྟེ་མཚན་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་པ་ནི་མཆོག་གོ །རྒྱ་ཆེན་ནི་ཡངས་པའོ། །ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་གསེར་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་གསེར་མདོག་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཕྱིར་སྡུག་པའོ། །ལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བས་ལྟ་བའི་འོས་སུ་འགྱུར་བའོ། །འོད་འཕྲོ་བ་ལ་གནས་པས་ནི་ལེ་ལོ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ནི་དཀར་པོའི་ཡོན་ཏན་འགྲིབ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པས་ན་མཐའ་ཡས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ནོར་མཆོག་བསགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བའི་བང་མཛོད་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱངས་དཀའ་བ་ལ་གནས་པས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་གཡེང་


DTG086_Page_0152
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ཉེས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྨད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འདོར་བར་བྱེད་ཅིང༌། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བདེན་པ་རྟོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རིགས་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ངོ༌། །དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་གནས་པས་ནི་ཤེས་རབ་འཆལ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས། ཁམས་གསུམ་པའི་ངན་སོང་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བཅིངས་པ་དེ་རྣམས་མ་ལུས་པ་ལས་ཡང་དག་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སྤྲིན་གྱིས་དང་པོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་བསྐོར་ནས་ཕྱིས་རིམ་གྱིས་ཆོས་བསྟན་པས་ཐེག་པ་གསུམ་འཛིན་དུ་བཅུག་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བ་ལ་འགོད་དོ། །རིང་དུ་སོང་བ་ལ་གནས་པས་ནི་ཐབས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་ནི་གསེར་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ས་གཞི་ཅན་དུ་བ་སྒྲུབས་ནས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། བཀྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་འཛིན་དུ་འཇུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ལ་གནས་པས་ནི་སྟོབས་ཀྱི་མཐུས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་བཀོད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ས་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་གནས་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་ཆོས་བསྟན་པས་ཆོས་ཀྱི་རིགས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དང་གཞན་སྒྲུབ་པས་དགེ་འདུན་གྱི་རིགས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་རིམ་པས་བཅུ་གཅིག་ཀུན་དུ་འོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་བཞུགས་པས་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ །དེ་ལྟར་ཡུམ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་


DTG086_Page_0153
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བའི་ནད་གསོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་ལ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་མཁས་པ་ལ་འགྲོ་བའི་ནད་གསོ་བྱེད་པ་སྨན་པའི་མཆོག་གྱུར་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་དེ་ལྟར་བརྗོད་དོ། །དོན་དང་ལྡན་པའི་མིང་བཏགས་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་བརྩེགས་པའི་ཕྱིར་རིན་ཆེན་སྡུད་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལམ་མོ། །ཚིགས་བཅད་དུ་བསྡེབས་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ལམ་ནི་སེམས་ཅན་ཀུན་གྱིས་བསྒོམ་པའི་མན་ངག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའོ། །བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་གཏོད་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་འཕགས་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བསྒོམ་པའི་མན་ངག་གི་རིམ་པ་འདི་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དང་པོ་རེ་ཞིག་གནས་ཡིད་དུ་འོང་བར་བྱས་པའི་ཕྱོགས་སུ་སྟོན་པར་མཛད་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱའི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་ཕྱག་རྒྱ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བར་བསམས་ལ་ཕྱག་བྱའོ། །དེ་ནས་རྡོ་རྗེ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་པས་ལུས་དྲང་པོར་བསྲངས་ཏེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱག་རྒྱ་བཅས་ལ། ལྕེ་རྐན་ལ་སྦྱར་ནས་མིག་སྣ་གོང་དུ་གཏད་དེ། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དམིགས་ཏེ། དེ་དག་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་བདག་མེད་པ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་མན་ངག་མནོས་ལ་རྩ་བའི་སེམས་ཀྱིས་མིང་དང་མཚན་མ་ལ་དམིགས་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་གི་བྱེ་བྲག་དང༌། ལེའུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ལ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་དེ། དེ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དབྱེ་བའི་གྲངས་རྩི་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་སོ་སོར་ངེས་པར་འཇལ་བ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་བ་འདེབས་པ་མེད་པར་དཔྱོད་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་


DTG086_Page_0154
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔག་པའི་ཚད་མས་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་རྣམ་པ་བཞིར་རྣམ་པར་དཔྱད་དེ། ཡི་གེ་ཡང་སིལ་བུ་དང་བསྡུས་པའི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་མེད་པ་དང་དོན་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་སེམས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་འདི་ཉིད་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་རྨོངས་པའོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ངེས་པར་བཟུང་ནས། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པ་རྩ་བའི་སེམས་སུ་བསྡུས་པའི་སེམས་ཀྱིས་བཅུག་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་འདུད་པ་ནི་འདུན་པའི་སེམས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བས་མ་གཟིགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་མ་མེད་པས་མཚན་མ་མེད་པའོ། །དེས་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྒོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བཅིངས་པས། འཁོར་བ་ན་སྤྱོད་པའི་འཆིང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ངེས་པར་ལེགས་པ་ལ་འགོད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ལེ་ལོ་དང༌། དམིགས་པ་ལ་བརྗེད་པ་དང༌། བྱིང་བ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། མི་རྩོལ་བ་དང༌། རྩོལ་ཆེས་པ་དང༌། སྐྱོན་དྲུག་པོ་དེ་དག་གནས་སྐབས་ཇི་ལྟ་བས་སྐྱེས་པ་ན་དེའི་གཉེན་པོ་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྟེན་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་བའི་མཚན་ཉིད་དད་པས་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་འདུན་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེའོ། །འདུན་པ་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །དེ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་ལེ་ལོ་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིས་ལེ་ལོ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པ་བརྗེད་པའི་གཉེན་པོར་ནི་དྲན་པ་ཉིད་དེ། དེས་ཡང་དག་


DTG086_Page_0155
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དམིགས་པ་ལ་གནས་སོ། །ཤེས་བཞིན་ནི་བྱིང་རྒོད་ཀྱི་གཉེན་པོ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་དགའ་བའི་དངོས་པོ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བྱིང་བ་སྤོང་ངོ༌། །ཡང་དག་པར་སྐྱོ་བའི་དངོས་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་རྒོད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱིང་རྒོད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་དུས་སུ་མི་རྩོལ་ན་ཡང་སྐྱོན་ཡིན་པས་སེམས་པ་ལ་གོམས་པར་བྱའོ། །བྱིང་རྒོད་ཞི་བ་ན་གང་གི་ཚེ་སེམས་དམིགས་པ་ལས་རབ་ཏུ་མི་གཡོ་བ་ན་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་རྩོལ་བ་སྐྱོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དེའི་གཉེན་པོ་བཏང་སྙོམས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །རིམ་པ་དེ་ལྟར་བསྒོམས་ནས་ལངས་ཏེ་སྔར་སྡུད་པར་བྱེད་པར་རང་གི་ལྷ་རྡོ་རྗེ་འཆང་གི་གཟུགས་སུ་མོས་པར་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་སྤྱན་དྲངས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐུན་མཚམས་བཞིར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའི་བཤད་པའོ།། །།རྣལ་འབྱོར་མཁས་པ་འགས་ཀྱང་སྔོན་ཆད་ཡུམ་འདིའི་བསྒྲུབ་པ་རིག་པས་མ་རྟོགས་པ། །གཏི་མུག་མུན་ནག་སྨག་ནི་མ་ལུས་བསལ་བའི་མགོན་པོས་མཁྱེན་ནས་གསུངས་པ་ཡི། །རིགས་པ་ལེགས་ལྡན་ཚིག་གིས་དེ་བཤད་པ་ལས་བདག་གིས་བསོད་ནམས་གང་ཐོབ་པ། །དེས་ནི་ཡོན་ཏན་རིན་ཆེན་བསྡུས་ལྡན་འདི་ནི་འགྲོ་བས་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་ཤོག །གང་ཞིག་མངོན་པར་རྟོགས་རྒྱན་གྱིས། །དེ་ཡི་བསྡུས་དོན་རབ་གསལ་བ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བཤད་པ། །རྫོགས་ལ་རྟོགས་པར་སླ་བ་ཡིན། །བརྒྱད་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་ངེས་བཅིངས་པའི། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡོངས་རྩིས་ན། །ཕྱེ་ན་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་དག་དང༌། །བརྒྱ་ཡིས་འདི་ལྷག་ཤེས་པར་བྱ། །ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དཀའ་འགྲེལ་རྟོགས་པར་སླ་བ་ཞེས་བྱ་བ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་སེང་གེ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།བལ་ཡུལ་གྱི་པཎྜི་ཏ་ཛེ་ཏ་ཧང་དུ་ཤཱནྟི་བྷ་དྲའི་ཞལ་སྔ་ནས་དང༌། བོད་ཀྱི་ལོ་ཙྪ་བ་འབྲོ་སེང་དཀར་ཤཱཀྱའི་འོད་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའོ།། །།


no previousབཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་སྡུད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དཀའ་འགྲེལ་ཞེས་བྱ་བ། སློབ་དཔོན་སེང་གེ་བཟང་པོ།next