cover

སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་གྱ་བརྒྱད་པ།

ཤེར་ཕྱིན། ཏ༽

Nitartha Publication

མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།

བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ།

རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་ལ་དད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདམས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཤད་པ།

མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པ།


DTG088_Page_0002
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨ་བྷི་ས་མ་ཡ་ཨ་ལངྐཱ་ར་བྷ་ག་བ་ཏཱི་པྲ་ཛྙཱ་ར་མི་ཏོ་པ་དེ་ཤ་ཤཱ་སྟྲ་བྲྀ་ཏྟི་པྲ་ཛྙཱ་པྲ་དཱི་པ་ཨ་བ་ལི་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ། དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་སྒྲིབ་པའི་མུན་ཚོགས་ཟླ་འོད་བཅས་འཇོམས་སྲིད་ཞིའི་མཚན་མོ་མཐར་བྱེད་ཅིང༌། །དམ་ཆོས་ཤར་གྱི་རི་བོ་མཐོན་པོའི་རྩེ་ནས་མངོན་བྱུང་རབ་ཡངས་ཤེས་བྱའི་མཁའ་ལ་རབ་ཏུ་ཤར། །ཕུན་ཚོགས་སྦྱོར་བཞི་རླུང་གི་རྟ་བཅིབས་མཁྱེན་གསུམ་དཀྱིལ་འཁོར་དྲི་མེད་སྐུ་བཞིའི་གཟི་འོད་རྣམ་པར་འཕྲོ། །ཚ་ཟེར་མཛད་པས་འགྲོ་བའི་ལོ་ཏོག་སྨིན་མཛད་རྒྱལ་ཡུམ་ཉི་མ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་


DTG088_Page_0003
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱག་འཚལ། །རྒྱལ་བས་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དོན་གང་ཡིན་དེ་ལམ་གཞུང་གི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཇི་བཞིན་རྣམ་གཞག་སྒྲུབ་བྱེད་དང་ནི་བསྒྲུབ་བྱས་རྒྱུ་ལམ་འབྲས་བུ་བཟང་བསྒྲགས་པ། །བློ་ལྡན་ཚོགས་རྣམས་ལ་ནི་གསལ་བར་ཐུགས་རྗེས་རྒྱས་འབྲིང་བསྡུས་མཛད་བསྟན་པ་ལས། །རིམ་གྱིས་ཤེས་རབ་དམན་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཡི་དོན་ཆེན་རྟོགས་མ་གྱུར། །རྟོགས་དཀའ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལུས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བརྗོད་ཚོགས་རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་ནུབ་གྱུར་པ། །དེ་དོན་མངོན་གཟིགས་བཅོམ་ལྡན་བྱམས་པའི་བློ་གྲོས་ཉིད་དང་བརྩེ་བའི་ལྕགས་ཀྱུས་གདོན་མཛད་དེ། །དངོས་བརྒྱད་རང་བཞིན་རྣམ་གཞག་དང་ནི་བརྒྱད་བཟོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གཞུང་དྲི་མེད་ཕྲེང༌། །རིན་ཆེན་འོད་འཕྲོ་མཁས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ལ་ནི་ལེགས་བསྟན་རབ་ཏུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་མཛད། །ཐོགས་མེད་མགོན་གྱིས་དེ་དོན་མདོར་བཤད་བློ་གྲོས་ཕུན་ཚོགས་དབྱིག་གཉེན་གྱིས། །རྣམ་རིག་ཚུལ་བཀྲོལ་ཇི་བཞིན་དོན་མིན་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ནི། །མཐའ་བྲལ་དོན་གྱི་དེ་ཉིད་རྣམ་ཕྱེ་མཁས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམ་གྲོལ་སྡེས། །རང་བློས་རྗེས་རྟགས་དེ་རྗེས་


DTG088_Page_0004
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱལ་སྲས་སེང་གེ་བཟང་པོས་རང་བཤད་མཛད། །དེ་ལྟར་མཁས་པས་ཕལ་ཆེར་དོན། །སྣང་གྱུར་བྱས་ཀྱང་འགའ་ཞིག་མིན། །དེ་ཕྱིར་དོན་གཉེར་ཕན་བརྩོན་པས། །མཐའ་དག་འགྲེལ་བ་བྱ་བར་འོས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལུས་མཆོག །མངོན་རྟོགས་རིན་ཆེན་རྒྱན་གྱིས་སྤྲས། །དེ་རབ་གསལ་བྱེད་འགྲེལ་པ་ནི། །ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་བྱ། །འཕགས་པ་བྱམས་པ་བདག་ཉིད་དམས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་མཐུན་པར་སྟོན་ཅིང་རང་གི་བསྟན་བཅོས་བརྩམས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། གཙོར་གཞན་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་ཕུལ་དུ་དབྱུང་དུ་མེད་ཅིང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་འབྱུང་གནས་ལ་ཆེར་སྤྲོ་བས་དང་བ་བསྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་དང་པོ་རེ་ཞིག་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡོན་ཏན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བརྗོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་ཕྱག་འཚལ་བར་མཛད་པ། ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་མཛད་གང་ཡིན་དང༌། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་རྣམས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་གང༌། །གང་དང་ཡང་དག་ལྡན་པས་ཐུབ་རྣམས་རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་སྣ་ཚོགས་འདི་གསུངས་པ། །ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་བཅས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་ཡུལ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་བསྟན་པའི་ཆེ་བ་ཐོས་པ་ཉིད་ན་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་རབ་ཏུ་དང་བ་སྐྱེ་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་དང་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་དང་ལམ་དང་རྣམ་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཡུམ་ལ་གནོད་པ་མ་མཐོང་ཞིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཚུལ་གསུམ་པ་ཅན་གྱི་བདག་ཉིད་གོམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྐྲུན་པར་མཛད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱས་ཏེ་མངོན་པར་དང་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དང་བས་ནི་དེའི་དོན་


DTG088_Page_0005
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་འདོད་པས་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རབ་ཏུ་གུས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལས་ཀྱང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ཅི་རིགས་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡུལ་ཉིད་དང༌། སྦྱོར་བ་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་དོན་བརྒྱད་བསྡུས་པར་དགོངས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྟོད་དོ། །འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང་དེའི་ཕྱོགས་སུ་བསྡུས་པ་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཅུང་ཟད་ཅིག་གིས་ལྷག་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕུང་པོ་དང་བཅས་པ་དང་ཕུང་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཐོབ་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་འགྲོ་བའི་དོན་བྱེད་པ་རྣམས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལ་ཕན་ཅིང་བདེ་བར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་གང་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་ན་སྐུ་གསུང་ཐུགས་ཡང་དག་པར་བསྡམས་པའི་སྐུ་ཅན་རྣལ་འབྱོར་ཅན་གྱི་དབང་ཕྱུག་གི་གཙོ་བོ་རྣམས་སྤྱོད་པའི་གཉེན་པོར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྣ་ཚོགས་པ་མ་ལུས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་བསྐོར་བར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་ཉན་ཐོས་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་དེ་ལྟ་བུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་གི་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱན་ནི་གཞི་དང་གཉེན་པོ་དང་རྣམ་པ་མཐའ་དག་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་བརྒྱད་དུ་ཕྱེ་ཞིང་བསྡུས་པས་ཉེ་བར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་


DTG088_Page_0006
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་འཚམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་བར་མ་ལས། རབ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཐམས་ཅད་འཚལ་བ་ཉིད་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལགས། རབ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་འདི་ཙམ་ཡིན་ལ། དེ་དག་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་ཀྱི། ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་འཚལ་བ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལགས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞིང་ལམ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་ཞིང་དེ་དག་གི་ལམ་གྱི་བྱང་བ་ཡང་བྱ་ལ། སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མ་བྱས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མ་བྱས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་མ་སྦྱངས་པར་དེ་དག་གིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱའོ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལགས། །རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་གང་དག་དང་རྟགས་གང་དག་དང༌། མཚན་མ་གང་དག་གི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་དེ་དག་དང༌། རྟགས་


DTG088_Page_0007
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དག་དང༌། མཚན་མ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མདོར་བསྡུས་པ་ལས་ཀྱང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ལ། རྒྱས་པ་ལས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཅན་འབྲས་བུ་བདག་ཏུ་རྨོངས་པ་སྤངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པའི་རྟེན་ཅན་འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་མ་བསྡུས་པ་སྡུད་པ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྟེན་ཅན་འབྲས་བུ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་ནི་མཐའ་རྟོགས་པ་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཐུགས་རྗེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ན་དེས་རྒྱས་པ་དང་འབྲིང་དང་མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དད་པས་ཚུལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་རིམ་པ་གསལ་བར་མཛད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཡང་ཅི་ཞིག་བསྟན་དུ་ཡོད་ཅེས་དོགས་པའི་གནས་བསལ་ནས་དོན་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞུག་པ་དང༌། གཞན་དག་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ངེས་པར་འགྱུར་བའམ། རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་ལུས་ཡང་དག་པར་མཛེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་རང་གི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། དགོས་པའི་དགོས་པ་དང༌། འབྲེལ་བ་དོན་གྱིས་ཐོབ་པ་རྣམས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལམ། །སྟོན་པས་འདི་ལ་བཤད་པ་གང༌། གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །


DTG088_Page_0008
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །མདོ་དོན་དྲན་པ་ལ་བཞག་ནས། །བློ་དང་ལྡན་པས་མཐོང་འགྱུར་ཕྱིར། །བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་པ་ཞེས། །བྱ་བ་རྩོམ་པའི་དགོངས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པ་དང༌། འདོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འབྲེལ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐའ་བཞི་རྣམ་པར་བསལ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་བྱུང་བ་དང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གཤེགས་པའི་ལམ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མ་ལུས་པའི་ལུས་ཅན་ལ་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་ཡུལ་དང་ཐབས་དང༌། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་འབྲེལ་པར་བསྟན་པ། །ཕྱི་རོལ་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་གོམས་པར་མ་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལྕེས་རབ་ཏུ་མ་མྱངས་པའི་བདུད་རྩི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོའི་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མ་ལུས་པ་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང་ཀློག་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་གནས་བཅུ་པོ་དག་གི་དོན་ཇི་ལྟ་བར་ལེགས་པར་ཐོས་ནས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་བསམས་པས་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པ་ཡང་དག་པར་དྲན་པའི་ཤེས་པ་ལ་བཞག་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་དགོས་པའི་དགོས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིམ་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བསལ་བའི་དོན་དུ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་དོན་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ཅན་ལས་དེ་


DTG088_Page_0009
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་ནི་དོན་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་འབྲེལ་བ་ཁོང་དུ་གནས་པ་ནི་དོན་གྱི་མཐུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གཞུང་ཉིད་འཆད་པར་བཞེད་དེ། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བྱས་པ་ཡང་སྤྱིའི་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་བཅིངས་པས་རབ་ཏུ་མཛེས་ཤིང་མ་འཛིངས་པ་ཉིད་ཀྱི་འཆད་པ་པོ་རྣམས་ཀྱང་སླ་བས་ལེགས་པ་སྟོན་པར་འགྱུར་བར་གཟིགས་ནས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་གཉིས་ཀྱི་མདོ་དང༌། བཅུ་གསུམ་གྱིས་རྒྱས་པར་བསྟན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་གསུངས་པ་ལས་རེ་ཞིག་སྤྱིར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་གང་གིས་གང་ཞིག་ཇི་ལྟར་བཤད་པ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཡང་དག་བཤད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གཞུང་གཙོ་བོར་བཟུང་བས་ལམ་དང་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཞི་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། ཇི་སྙེད་པའི་དོན་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་དང༌། རྩེ་མོར་ཕྱིན་དང་མཐར་གྱིས་པ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེ་རྣམ་བརྒྱད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། མ་ལུས་པའི་རྣམ་པ་མཐར་ཐུག་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པའི་མཚན་ཉིད་སྣང་བ་དང་བཅས་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གཟིགས་པའི་མཚན་ཉིད། མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་མ་བཞག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། གཞི་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྟོགས་


DTG088_Page_0010
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་གཞི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། དེ་དག་གི་དོན་ཅིག་ཅར་བསྡུས་ཤིང་རྣམ་པར་སྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་དང་པོ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་ཅན་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་གི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཅན་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་རྣམ་པར་དཀར་བ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་རིམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་མཉམ་པར་གནས་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གནས་སྐབས་ཅན་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཅན་སྐད་ཅིག་མས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཤིང༌། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མཚན་ཉིད་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་དེ། མཚན་ཉིད་དང༌། ཐབས་དང༌། འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་དུ་ཞིག་གི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་གདམས་ངག་དང༌། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་དང༌། །སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །དམིགས་པ་དག་དང་ཆེད་དག་དང༌། །གོ་ཆ་འཇུག་པའི་བྱ་བ་དང༌། །ཚོགས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བཅས་རྣམས། །ཐུབ་པའི་རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་དུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་བདག་ཉིད་འདུན་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང༌། གདུལ་བྱ་རྣམས་དང་འཚམ་པའི་དོན་སྟོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་གདམས་པ་བཅུ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་


DTG088_Page_0011
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཟུང་བ་མི་དམིགས་པ་དྲོ་བ་དང་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དང༌། གང་ཟག་དང་སྐྱེས་བུའི་འཛིན་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རང་བཞིན་རྟོགས་པའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གསུམ་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་པར་བྱ་བ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གཅིག་པ་དང༌། གང་གི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སེམས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་བ་དྲུག་དང༌། ཐེག་པ་མཆོག་གི་ཡུལ་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དགུ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྙིང་བརྩེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བཅུ་བདུན་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བའི་དགྲ་རྣམས་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་དོན་ཅན་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་ལམ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། །མོག་མོག་པོར་བྱེད་ལ་སོགས་དང༌། །སློབ་མ་བསེ་རུའི་ལམ་གང་དང༌། །འདི་དང་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་མཐོང་བའི་ལམ། །བྱེད་པ་དང་ནི་མོས་པ་དང༌། །བསྟོད་དང་བཀུར་དང་བསྔགས་པ་དང༌། །བསྔོ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་མེད་དག །སྒྲུབ་དང་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཞེས། །བྱ་བ་འདི་ནི་སྒོམ་པའི་ལམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་རྣམས་ཀྱི། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ནི་དེ་འདྲར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གང་ཟག་གི་བདག་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་


DTG088_Page_0012
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་ལམ་དང༌། གཟུང་བ་བདག་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་རྒྱལ་བའི་ལམ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་ཡང་རེ་ཞིག་འཚེ་བ་དང་ནད་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཚེ་འདིའི་ཡོན་ཏན་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་མི་འབྲལ་ཞིང་དེས་དགོངས་པ་མཛད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གྱི་ཕན་ཡོན་དང་ལྡན་པ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བྱེད་པ་དང༌། མོས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་ཡང་དག་པར་མོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། དེ་ལྟར་རང་གི་དོན་ཅན་གྱི་མོས་པ་རྣམས་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། རང་གཞན་གཉིས་ཀའི་དོན་ཅན་གྱི་མོས་པ་རྣམས་ལ་བཀུར་བ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ཅན་གྱི་མོས་པ་རྣམས་ལ་བསྔགས་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཕེན་པ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་པོས་བྱས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཐོབ་པ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་པོའི་འབྱུང་ཁུངས་སུ་གྱུར་པའི་དོན་གྱིས་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚང་ཚིང་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དོན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ། ཡང་དག་པར་གོམས་པས་ཐོབ་པའི་ཡུལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་གཞི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། །ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་དང༌། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་དང༌། ཐབས་ཀྱིས་རིང་བ་མ་ཡིན་ཉིད། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་དང༌། །སྦྱོར་དང་དེ་ཡི་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་མཐོང་བའི་ལམ། །དེ་འདྲ་ཀུན་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་རང་གི་ངང་གིས་གོམས་པ་གཉིས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་


DTG088_Page_0013
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དེ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། མཚན་མར་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིང་བ་དང་མཚན་མར་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རིང་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་དང་མ་བྲལ་བས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། དེའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དང༌། གཞི་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཞེན་པའི་སྤྱོད་པ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱོར་བ་དང༌། དངོས་པོ་དང་མཚན་མ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། །རྣམ་པ་སྦྱོར་བར་བཅས་རྣམས་དང༌། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་ནི་མཚན་ཉིད་བཅས། །ཐར་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང༌། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཞིང་དག་བླ་ན་མེད་པ་ནི། །ཐབས་ལ་མཁས་བཅས་གང་ཡིན་འདི། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་ཉིད་དང༌། ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱོར་བ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་ཕན་ཡོན་དང༌། ཧ་ཅང་མྱུར་ཆེས་པའི་སྤོབས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་དང༌། ཤེས་པ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ཆོས་བདེན་པ་མཐོང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས་དང༌། འཁོར་


DTG088_Page_0014
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་སྲིད་པ་དང༌། ཞི་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཚོགས་བསྐྲུན་ཅིང་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཡང་དག་པར་སྦྱངས་པ་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཞིང་དག་པ་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གཞན་གྱི་དོན་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ཉིད་ཕྲིན་ལས་རང་བྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཐབས་མཁས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་རྩེ་མོ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེ་ན། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་དང༌། །བརྟན་དང་སེམས་ཀུན་གནས་པ་དང༌། །མཐོང་ཞེས་བྱ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ནི། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ལོག་པར་སྒྲུབ་དང་བཅས་པ་ནི། །རྩེ་མོ་མངོན་རྟོགས། ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྨི་ལམ་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟས་མཐོང་བས་དྲ་བར་གྱུར་པ་དེའི་རྟགས་ཉིད་དང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོས་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཆེས་ལྷག་པའི་བསོད་ནམས་འཐོབ་པས་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ཉིད་དང༌། མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཆོས་ལ་མོས་པ་མི་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་བཟོད་པར་གྱུར་པ་བརྟན་པ་ཉིད་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མས་སེམས་ཉེ་བར་གནས་ཤིང་བདེ་བ་ཐོབ་པས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་སེམས་གནས་པ་ཉིད་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་མཐོང་བའི་ལམ་ཉིད་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ཉེ་བར་སྤོང་བ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་དང༌། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མཚུངས་པར་གནས་པའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་རབ་ཏུ་སེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་པ་དང་དོན་དམ་པའི་


DTG088_Page_0015
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ལམ་ཉིད་ཀྱིས་རྒོལ་བའི་ལོག་པར་རྟོག་པ་བཅུ་དྲུག་སེལ་བ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་དག་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མཐར་གྱིས་པ་རྣམ་བཅུ། ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་བཅུ་གསུམ་མོ། །དེ་དག་ནི་མཐར་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་པ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་བཞིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའོ། །དེ་དག་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དུ་ཞིག་གིས་ཆོས་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། །ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་ནི་སྤྲུལ་པ་སྟེ། ཆོས་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། དག་ཅིང་ཟག་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་རང་བཞིན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང༌། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་རབ་ཏུ་འབར་བའི་སྐུ་བསྟན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མཐའ་དག་ལ་རྣམ་པར་བརྩེ་བ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། ཇི་ལྟར་འཚམ་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དག་གིས་མ་ལུས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཛད་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་


DTG088_Page_0016
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙེད་པ་མཁྱེན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་དང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེའི་ཕྲིན་ལས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཞི་བའི་ལམ་ལ་འགོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ་དུམ་བུ་དང་པོའོ།། །།

དངོས་པོ་སོ་སོའི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

སྐབས་དང་པོ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0016
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ད་ནི་དངོས་པོ་སོ་སོའི་ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། །རེ་ཞིག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འབད་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་བཤད་པར་བཞེད་ནས་གང་གིས་འགྲུབ་པའི་ཡན་ལག་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རང་གི་ངོ་བོ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་གསུངས་པ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བར་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་སྨོན་ལམ་གྱི་གྲོགས་ཅན་བསམ་པས་སྨོན་པ་དང་སྦྱོར་བས་འཇུག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཉིད་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཡུལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམ་པ་ཅན་འབྱུང་བ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་ན་དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྟག་ཅེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་གཉེར་བ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བརྡ་སྦྱར་བར་ཟད་མོ། གཞན་དུ་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུ་དང་གྲོགས་ཅན་ལ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་མིང་གིས་བཏགས་པར་བརྗོད་ཀྱང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འགྲུབ་པ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་ལ་གང་འདོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་གང་ཡིན་ལ། གང་གི་དོན་དུ་འདོད་པ་གཞན་གྱི་དོན་དེ་ཡང་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དང་དེ་ནི་མདོ་བཞིན་དུ། །བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྒྱལ་


DTG088_Page_0017
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཡུམ་དག་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང་སྦྱིན་པ་པོ་དང་ལེན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཅན་བྱང་ཆུབ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་སེར་སྣ་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོད་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཅན་གཞན་གྱི་དོན་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་གསུངས་པ། །དེ་ཡང་ས་གསེར་ཟླ་བ་མེ། །གཏེར་དང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་མཚོ། །རྡོ་རྗེ་རི་སྨན་བཤེས་གཉེན་དང༌། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཉི་མ་གླུ། །རྒྱལ་པོ་མཛོད་དང་ལམ་པོ་ཆེ། །བཞོན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་དང་ནི། །སྒྲ་སྙན་ཆུ་བོ་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནི་ཆོས་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིའི་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང་ལྡན་པས་ས་ལྟ་བུ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་གསེར་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་མཐའ་དག་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཟླ་བ་ཚེས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པའི་བུད་ཤིང་སྲེག་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་མེ་ལྟ་བུ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་གཏེར་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དང༌། ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེའི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུངས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུ་དང༌། མི་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཐོག་ཏུ་བབ་པས་མི་འཁྲུགས་པས་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་རྒྱ་མཚོ་


DTG088_Page_0018
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པ་བརྟན་པ་མི་ཕྱེད་པས་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་དང༌། དམིགས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བས་མི་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་སྨན་གྱི་མཆོག་ལྟ་བུ་དང༌། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལྟ་བུ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྨོན་པའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་དང་ལྡན་པ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟ་བུ་དང༌། གདུལ་བྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཉི་མ་ལྟ་བུ་དང༌། འགྲོ་བ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་གླུ་དབྱངས་ལྟ་བུ་དང༌། ཇི་ལྟར་མཐུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མང་པོའི་མཛོད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་བང་མཛོད་ལྟ་བུ་དང༌། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ལམ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་དུ་ཡང་མི་ལྟུང་བར་བདེ་བླག་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་བཞོན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་འཛིན་པས་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་ལྟ་བུ་དང༌། ཐར་པ་འདོད་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྙན་པ་སྒྲོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དགའ་སྟོན་དང་ལྡན་པ་སྒྲ་སྙན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང་ལྡན་པ་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་ལྟ་བུ་དང༌། དགའ་ལན་གྱི་གནས་ན་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པར་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་སྐུ་དང་ལྡན་པ་སྤྲིན་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གསུམ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ལས་དང་པོ་པའི་སས་བསྡུས་སོ། །བཞི་པ་ནི་ས་དང་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ལམ་གྱིས་


DTG088_Page_0019
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྡུས་སོ། །དའི་འོག་ཏུ་བཅུ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུས་བསྡུས་ཏེ། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱ་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཞི་དང་གཉིས་དང་གཉིས་ནི་ས་བརྒྱད་དང་དགུ་པ་དང་བཅུ་པས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་དང་པོ་གསུམ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་པས་གང་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་དེས་འཕངས་པའི་ཆོ་ག་འགྲུབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྲུང་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་མངོན་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོམས་པ་ནི་གདམས་ངག་སྟེ། དེ་ཡང། སྒྲུབ་དང་བདེན་པ་རྣམས་དང་ནི། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ། །མ་ཞེན་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་དང༌། །ལམ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། །སྤྱན་ལྔ་དང་ནི་མངོན་ཤེས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་མཐོང་ལམ་དང༌། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བ་གདམས་ངག་ནི། །བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་པ་དང༌། རྟེན་དང་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་དང༌། མི་ལྡོག་པའི་རྐྱེན་དང༌། ཐེག་པ་གཞན་གྱིས་མི་འགྲོ་བ་དང་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གཞི་དང༌། དག་པ་དང་མཐར་ཐུག་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་གྲངས་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལས་མི་འདའ་བས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདོམས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྒྱུར་གྱུར་པ་དག་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་


DTG088_Page_0020
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཉམས་པ་དང་འཕེལ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་ནས་མ་རིག་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་འགག་པ་ཡང་མེད་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མེད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་དབེན་པས་བདག་ཉིད་དམ། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དག་ཕན་ཚུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་མི་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་སྟོན་པ་བདེན་པ་ལ་འདོམས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་དག་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པས་མི་སྦྱོར་བས་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་གཞི་དང་གཉེན་པོ་དང༌། རྣམ་པ་མཐའ་དག་གིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་གཏོགས་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་བདུན་པོ་རང་སངས་རྒྱས་དང་ལྷན་ཅིག་བརྒྱད་པོ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གྲངས་ཉི་ཤུར་ཆད་པ་བང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་སློབ་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་ལུང་འབོགས་པ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་འདོམས་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་དོན་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བས་ཞེན་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པའི་འདོམས་པ་དང༌། དུས་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་ཏུ་གོམས་པ་བྱས་ཀྱང་འདོད་པའི་


DTG088_Page_0021
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོན་མ་གྲུབ་ན་དངང་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བས་ཡོངས་སུ་ངལ་བ་མེད་པ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ལ་རློམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་གདམས་པ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལས་དོན་རེ་རེའི་ཕྱིར་ལམ་གྱི་ལུང་མ་ནོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆེར་འབད་པར་བྱ་དགོས་ན་སེམས་ཞུམ་པར་འགྱུར་བས་ལམ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལ་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་བརླབ་པར་གདམས་པ་དང༌། དབང་པོ་ཉིད་ལས་དངོས་པོ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཤའི་སྤྱན་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ལྷའི་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པའི་དབང་གིས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྟོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རང༌། ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་རྣམས་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་སློབ་པ་སྤྱན་ལྔ་ལ་གདམས་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་སྤྲུལ་ཞིང་སྒྱུར་བ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བསྐལ་པའི་སྒྲ་ཆེ་ཆུང་ཐམས་ཅད་ཐོས་པ་ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་ཚེ་རབས་སྔ་མ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྔོན་གྱི་གནས་ཤེས་པ་དང༌། གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མཐོང་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ལྷའི་མིག་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བདེན་པ་བཞིས་བསྡུས་པ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པས་སྒྱུ་མ་མཁན་བཞིན་དུ་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་


DTG088_Page_0022
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་འདོམས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་ངོ་བོ་ལས་ཐ་མི་དད་པ་ལ་དམིགས་པ་ལ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པར་གདགས་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་དུ་མཚན་ཉིད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གཞན་མེད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་འདོམས་པ་སྟེ། འདི་ཙམ་ཁོ་ནས་དོན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་སྐབས་སུ་གྲངས་ཉི་ཤུར་བརྗོད་པ་དེ་དག་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་གསུངས་པ། དབང་པོ་རྟུལ་དང་རྣོན་པོ་དག །དད་དང་མཐོང་ཐོབ་རིགས་ནས་རིགས། །བར་ཆད་གཅིག་བར་སྐྱེས་ནས་དང༌། །བྱེད་དང་བྱེད་མིན་འོག་མིན་འགྲོ། །འཕར་གསུམ་སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་བཅོམ་མཐོང་བ་ཡི། །ཆོས་ལ་ཞི་ལུས་མངོན་སུམ་བྱེད། །བསེ་རུ་དང་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རེ་ཞིག་དབང་པོའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཞུགས་པ་ལ་ལེགས་པར་སྦྱངས་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་འདིར་འོངས་པ་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང༌། ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ལས་འདིར་འོངས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་མ་ཡིན་པས་ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བ་དང་དད་པས་མོས་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པས་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་པོའི་ཁྱད་པར་གྱིས་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་རྒྱལ་པོ་དང་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པར་བརྒྱུད་དེ་སྐྱེ་བ་མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་སྐྱེ་བ་ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་གཉིས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཤིན་ཏུ་དག་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཚེ་གཅིག་གིས་


DTG088_Page_0023
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོགས་པ་བར་ཆད་གཅིག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་གསུམ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ནས་འདི་དག་ཏུ་སྤྲུལ་པས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་དུ་སྐྱེས་ནས་ལམ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པས་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་སྐྱེས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་འབར་བ་ཉིད་མངོན་པར་འབད་པའི་ཤུགས་དྲག་པོས་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱོན་ལ་འདའ་ཞིང་ཚུལ་གཞན་པས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། འདོད་པའི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་དོན་བྱས་ཤིང་གཟུགས་བདག་ཏུ་སྐྱེས་ནས་རབ་ཏུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྒྲུབས་ཏེ། དེ་ནས་འོག་མིན་དུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བ་འཕར་བ་དང༌། གཙང་མའི་རིས་དག་ཏུ་སྐྱེས་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་དུ་སྐྱེས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང༌། ཚངས་རིས་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་དུ་རིམ་གྱིས་བསྐྱེད་ནས་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བ་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་དང། ཚངས་རིས་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་མ་གཏོགས་པར་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་སྐྱེ་བ་སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང་པོ་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་འགྲོ་ཞིང་སངས་རྒྱས་པ་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་བཅོམ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚོགས་མངོན་པར་བསགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་འཚང་རྒྱ་བ་ཞི་བ་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཞིང་དག་ཏུ་ཤེས་རབ་ཟབ་མོ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ཏེ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསེ་རུ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་གང་གདམས་པ་དག་ཐོས་བས་ནན་ཏན་དུ་བྱས་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་བཤད་པར་བཞེད་པས་རེ་ཞིག་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་ཆོས་གསུངས་པ། །


DTG088_Page_0024
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོབ་པ་ཡིས། །དྲོད་སོགས་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་དུ། །རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་ལྡན་བསྟེན་པ། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཉན་ཐོས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང༌། །བཅས་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དང༌། བསླབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པས་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཐོབ་པས་དེའི་འོག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཟུང་བ་མི་དམིགས་པ་དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཉིད་ཀྱི་གཟུང་བ་མི་དམིགས་པ་རྩེ་མོར་གྱུར་བ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་གང་ཟག་ཉིད་ལ་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པ་བཟོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་སྐྱེས་བུ་ཉིད་ཀྱི་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་འབྱུང་སྟེ། ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བའམ། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཆུང་དུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཆོས་སུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་རྟོགས་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བཅས་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང༌། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བསྡུས་པ་རྒྱུར་བརྟེན་ཅིང་འབྲས་བུར་ལྡན་པ་ཉིད་དེ་ཆོས་ལྔས་ཉན་ཐོས་དང་བསེ་རུ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་ལུང་དག་ལས། དངོས་པོའི་མཚན་


DTG088_Page_0025
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ཀྱིས་བདེན་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་ཙམ་གྱི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་དང༌། རང་གི་ཐེག་པ་ཁོ་ན་རྟོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་བ་དང༌། ཕྱི་དང་ནང་གི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང་མི་ལྡན་པར་སྐྱེའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དག་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུའི་སྒོ་ནས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དག་གི་འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་དང༌། དེ་ཁོ་ནར་ངོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ཡུལ་ཉིད་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པ་གཞན་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཐེག་པ་གཞན་བརྟེན་ནས་ནི་གང་དུ་ཡང་སུན་འབྱིན་པ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དག་པར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་གྱིས་འཆད་པར་མཛད་པ་ནི་རེ་ཞིག་དྲོ་བར་གྱུར་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གསུངས་པ། །དམིགས་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་དེ་ཡི་ནི། །རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག ། ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ། །གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་འཇིག་གནས་བྲལ་དང༌། །གནས་དང་རྟགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་དྲོད་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་བདེན་པ་དེ་དག་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་འགའ་ཡང་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་ཆུང་ངུར་བརྟགས་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་


DTG088_Page_0026
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་འགྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཁོངས་སུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འབྲིང་གི་དམིགས་པ་ནི་མོས་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་གིས་གྲངས་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། དགག་པ་མི་དམིགས་ཤིང་མི་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་མིང་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུན་དང་མི་འདྲ་བ་དང་འདྲ་བར་འཇུག་པའི་ཐ་སྙད་དག་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་འབྲིང་དུ་བརྟག་པར་བྱའོ། །ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྡར་བཏགས་པ་ཐ་སྙད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་དེ་དག་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་ཆེན་པོར་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཆོག་གི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་འབྱུང་བའི་རི་ལྟས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། དྲོ་བར་གྱུར་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྩེ་མོར་གྱུར་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གསུངས་པ། །གཟུགས་སོགས་མི་གནས་དེ་དག་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །དེ་མི་རྟག་སོགས་པར་མི་གནས། །དེ་རྣམས་དེ་ཡི་ངོ་བོས་སྟོང༌། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཡིན་དང༌། །དེ་དག་མཚན་མར་མི་མཐོང་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པ། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་རོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རྩེ་མོ་ཆུང་དུའི་དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་དེ་ཁོ་ནར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག་མ་ཡིན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་


DTG088_Page_0027
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དག་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་མི་གནས་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་ཆུང་ངུར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འབྲིང་གི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ཕན་ཚུན་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་བཀག་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་གིར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་ལ་བདག་གིར་བྱ་བས་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་འབྲིང་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོག་པ་དེ་དག་ལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་མི་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་ལ་མཚན་མར་མི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་ཆེན་པོར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྩེ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཟོད་པར་གྱུར་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གསུངས་པ། །གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །དེ་མེད་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་དག་སྐྱེ་མེད་ངེས་འབྱུང་མེད། །དག་དང་དེ་དག་མཚན་ཉིད་མེད། །དེ་ཡི་མཚན་མར་མི་རྟེན་པས། །མོས་མིན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བཟོད་པ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་འཁྲུལ་པའི་དོར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ངོ་བོར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་ཆུང་དུར་ངེས་པར་བྱའོ། །འབྲིང་གི་དམིགས་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་


DTG088_Page_0028
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་ཁོ་ནས་ལུས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་པས་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་འབྲིང་དུ་ངེས་པར་བྱའོ། །ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉི་མི་འཐད་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་མེད་པའོ། །རྣམ་པ་ནི་རང་བཞིན་ཁོ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མཚན་མ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མི་མོས་ཤིང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་ལ་མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་ཆེན་པོར་ངེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་ངན་འགྲོ་མེད་པས་བཟོད་པར་གྱུར་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་གསུངས་པ། །ཏིང་འཛིན་དེ་ཡི་བྱེད་པ་ཉིད། །ལུང་སྟོན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད། །གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག །ཏིང་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། །དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་རང་གི་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སྐལ་བ་ཉིད་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སྐལ་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་སྟོབས་ཉིད་ཀྱིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་པ་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་ཆུང་ངུར་རིག་པར་བྱའོ། །འབྲིང་གི་དམིགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དང་ལྡན་པ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་གསང་སྟེ་ལུང་སྟོན་པར་


DTG088_Page_0029
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཛད་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་མི་འཐད་བས་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་ལ་བདག་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའོ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རློམ་པ་མི་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་རློམ་པར་མི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་འབྲིང་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། དོན་གསུམ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་གནས་ནས་དོན་གསུམ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཐབས་དམ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཆོས་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་ཆེན་པོར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཐོག་མ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་བརྗོད་པར་རིགས་མོད། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་ཆོས་བརྗོད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་བརྗོད་པ་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་སྡེབ་པའི་ངོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་གཞན་སྤོང་བ་དང་མི་སྤོང་བ་མ་གཏོགས་པ་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་འགའ་ཡང་མེད་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་དང་ལྡན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པར་གཏོགས་པ་ཁོ་ན་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ལས་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུངས་པ། གཞི་དང་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །རྨོངས་དང་ཕུང་སོགས་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ནི་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གཟུང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་


DTG088_Page_0030
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞིའི་རྟེན་ཅན་དང༌། གཉེན་པོ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ཡང་གྲངས་བཞིན་དུ་མ་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་བའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུངས་པ། རྫས་དང་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི། །འཛིན་པའང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །རང་དབང་བདག་སོགས་ངོ་བོ་དང༌། །ཕུང་སོགས་བརྟེན་ལས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། །སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་གཉིས་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་བདག་རང་དབང་ཅན་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་དབང་དུ་བྱེད་པས་དེ་ལྟར་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཞིའི་རྟེན་ཅན་དགུ་པོ་གང་ཞེ་ན། ལས་ཉིད་དང། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པ་དང༌། གང་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། རྟག་པ་དང་ཆད་པ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་འཛིན་པ་མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་པོར་གྱུར་པ་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པ་དང༌། མ་རིག་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་ཤེས་པ་དང་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་ཤེས་པ་དང༌། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་དང༌། བདག་དང་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་མ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ནི་དགག་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ངོ་བོས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ན་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་གཞི་དང་རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་རྟེན་ཅིང་མཚུངས་པར་གནས་པ་དང་ཉེ་བར་ལྡན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །


DTG088_Page_0031
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་དགུ་པོ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཅན་རྣམས་བདེན་པ་མཐོང་བའི་བདག་ཉིད་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་སྐྱེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བདག་ཉིད་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ས་བོན་རིགས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྟེན་འབྲེལ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་རང་བཞིན་དང་གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་ལས་རྣམ་པར་དབེན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང༌། སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་གཟུང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ཀྱང་སྔ་མ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པས་ཡན་ལག་གཉིས་པ་ཉིད་ན་ཞེས་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་དགུ་པོ་གང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དག་ལས་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་མེད་པས་དབང་དུ་གྱུར་པ་བདག་རང་དབང་ཅན་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་ཟླ་གྲོགས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཅིག་པུའི་བདག་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒོར་གྱུར་པ་རྒྱུའི་བདག་དང༌། ཁམས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་ལྟ་བ་པོ་ལ་སོགས་པའི་བདག་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྟེན་དང༌། ཞི་བ་དང། རགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྟེན་དང༌། བདེ་བ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་མཐོང་བའི་རྟེན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་བདག་ཉིད་བསྒོམ་པའི་རྟེན་དང༌། ཡང་དག་པར་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱས་པའི་རྟེན་ལ་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ཀྱང་སྔ་མ་ལྟ་བུའི་ཡན་ལག་གི་རྣམ་པས་གསུམ་པ་ཉིད་ནའོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱའོ། །སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་དགུ་པོ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། མིག་


DTG088_Page_0032
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ཁམས་རྣམས་དང༌། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་སྒོམ་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཕུལ་དུ་གྱུར་པ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དང༌། སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་མི་སློབ་པའི་ལམ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་སྔ་མ་ལྟ་བུས་ཡན་ལག་བཞི་པ་དག་ནའོ་ཞེས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྦྱར་བ་དང་མཐུན་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྔར་གསུངས་ནས་ཡང་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། སེམས་མི་འགོང་བ་ཉིད་སོགས་ཀྱི། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སོགས་སྟོན་བྱེད། །དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དོར་བ། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་འཛིན་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐབས་མཁས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སེམས་ཡོངས་སུ་མི་འགོང་ཞིང་མི་སྐྲག་པ་ཉིད་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དོར་བ་དང༌། བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་མཐའ་དག་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མཚན་མར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་དོར་བ་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཐོབ་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། འཆད་པར་འགྱུར་བའི་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱང་རྟེན་ངེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་གསུངས་པ། རྟོགས་པ་ཡི་ནི་ཆོས་དྲུག་དང༌། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་དང༌། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་


DTG088_Page_0033
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅས་པ་དང༌། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང༌། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་དང༌། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར། །འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རེ་ཞིག་གཞི་དང་གཉེན་པོ་དང༌། གང་ཟག་དང་སྐྱེས་བུ་ལ་བརྟེན་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མངོན་པར་མི་དམིགས་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་འཇིག་རྟེན་པའི་རྟོགས་པ་རྣམས་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུན་ས་བདུན་གྱི་བར་དུ་རྟོགས་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་སྟེ་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་སྐྱེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་ཐོབ་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ས་དགུ་པ་ལ་དེ་ནི་མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་སྤོང་བའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ས་བཅུ་པ་ལ་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པས་དེ་དག་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་མཐར་གཏུགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་དེ་དག་ལ་གོ་རིམས་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དང༌། དེ་དག་ཕུལ་དུ་གྱུར་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང༌། རང་གི་རྫོགས་པ་གཞན་ལ་ཕན་གདགས་པར་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་ལ་འགོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ས་བཅུ་པ་ཁྱད་པར་ལ་མཚན་མ་མེད་ཅིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བཅུ་གསུམ་གྱི་དེ་དག་གི་གཞིར་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་


DTG088_Page_0034
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རིགས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་རིགས་དེ་ཉིད་ཐ་དད་པའམ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ནམ་མཁའ་ལྟར་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཁྱབ་པར་གྱུར་པའི་རིགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་འགྲུབ་པའི་རྟེན་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བརྗོད་ཅེ་ན། རྟེན་པའི་ཆོས་ཐ་དད་པ་ལ་རྟེན་པའི་ལན་གསུངས་པ། རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ཡི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །དཔེར་ན་འཇིམ་པ་གཅིག་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་ཅིང་མེ་ལྕེ་གཅིག་གིས་སོ་བཏང་བའི་རྟེན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བརྟེན་པ་སྦྲང་རྩི་དང་ལི་ཁ་ར་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྟེན་པ་དང་པོར་གཞག་གོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རྟེན་དེ་ལས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་གསུངས་པ། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཡང་དགེ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྟོགས་པ་དང༌། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འདས་འདོད་དང༌། །ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང༌། །གང་དག་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་ཆོས་རྣམས་དང༌། །གང་དག་ཐུབ་པའི་ཐུན་མོང་མིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིར་སྒྲུབ་པ་པོས་དམིགས་པར་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། སྤྱིར་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བླང་བར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དགེ་བ་དང། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤང་བར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་མི་དགེ་བ་དང༌། གོམ་པ་འདོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་པའི་དབྱེ་བ་བཞི་ཉིད་ཀྱིས་བརྒྱད་དེ། བསམ་


DTG088_Page_0035
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏན་དང་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདུས་བྱས་དང༌། རག་ལས་པ་དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་འདུས་མ་བྱས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་སློབ་མ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་པ་དང༌། སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་པར་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གོ །དམིགས་པ་དེ་དག་ལ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་འབྲས་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡིན་ཞེ་ན། ཆེད་དུ་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་གསུངས་པ། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །སྤངས་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱིས་རང་འབྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཤེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་དང་སྡེ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་མཆོག་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་སེམས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པ་སྤོང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡང་དག་པར་མཁྱེན་པ་རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དེ། རང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དོན་དུ་འཇུག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་བཤད་པར་བཞེད་དེ། སྤྱིར་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཞི་པོ་རེ་རེ་ཞིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྟེན་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ལས་དང་པོ་པ། སྦྱོར་བ་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་གོ་ཆ་དང༌། འཇུག་


DTG088_Page_0036
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། ཚོགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་བཞི་ལས་རེ་ཞིག་བསམ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཉིད་བདག་ཉིད་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གསུངས་པ། དེ་དག་སོ་སོར་སྦྱིན་ལ་སོགས། །རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བསྡུས་པ་ཡིས། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་ཏེ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་གང་ཡིན་བཤད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པ་ན་འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་ལ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྤོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཟོད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པས་སྤྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་བསྔོ་བས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་བསམ་གཏན་དང༌། སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་གསུམ་དུ་མི་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བ་དང༌། བཟོད་པ་སྒོམ་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་འཇོག་པ་དང༌། ཤེས་རབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རེ་རེ་ཞིང་སོ་སོར་རྣམ་པ་དྲུག་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་རྣམས་དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་རིགས་མཐུན་པ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ཏུ་བསྡུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚོན་ཆ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གོ་བགོས་ནས་འཇུག་པར་བྱ་དགོས་པས་དེའི་རྗེས་ལ་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རང་བཞིན་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་གསུངས་པ། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ལམ་དང་བྱམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་དང་ལྡན་པ་དང༌། འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མངོན་ཤེས་དྲུག །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཐེག་ཆེན་ལ། འཛེག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་ལས་བཟློག་སྟེ་བསྟན་པར་བྱེད་པ་


DTG088_Page_0037
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ལེགས་པར་བསགས་པས་ཐོབ་པ་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དང༌། དེར་མ་ཆུད་པ་ལ་བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཚད་མེད་པ་དང༌། ངེས་སྤང་བར་བྱ་བ་མངོན་པར་ཆགས་པ་འགོག་པ་མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་མི་དམིགས་པ་ཉིད་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཚུལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་གསུམ་སྒྲུབ་པ་དང༌། གཞན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དབང་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་སྐྱེད་པ་དང༌། དེ་དག་དང་ལྡན་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དྲག་ཏུ་སྤྲོས་པས་འཇུག་པ་སྟེ། ཡུལ་དེ་དག་ལ་སྦྱོར་བ་ཉེ་བར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉེ་བར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མཐའ་དག་གནོན་ཅིང་འཛེག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་འཇུག་པའི་བསྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་པས་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ན་ཚོགས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་མ་ཞུམ་ཞིང་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་གསུངས་པ། །བརྩེ་དང་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དྲུག །ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་བཅས་པ་དང༌། ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་གང་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་བསོད་ནམས་དང༌། །ལམ་དང་གཟུངས་དང་ས་བཅུ་དང༌། །གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡི། །རིམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་པ་རྣམས་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་གྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྒྲུབ་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ཞི་གནས་དང༌། གང་གི་དོན་དུ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པར་གནས་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ལྷག་མཐོང་དང༌། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐར་མི་གནས་པ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས།


DTG088_Page_0038
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མས་རྣམ་པར་བརྩེ་བའི་བསོད་ནམས་དང༌། བགྲོད་པར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞུགས་པ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དང༌། ལེགས་པའི་ལམ་ལས་མི་ཉམས་པར་འཛིན་པ་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུངས་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་བ་ས་བཅུ་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་སྤང་བྱ་རབ་ཏུ་འཇིལ་བ་གཉེན་པོའི་ཚོགས་རྣམས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དཔུང་རྣམ་པར་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་རང་གི་སྡེ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་མི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་མཐའ་དག་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བདུན་ནོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་སྟོང་པ་ཉི་ཤུའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཉི་ཤུ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ནང་གི་ཆོས་ཀྱིས་དབེན་པས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱིས་དབེན་པས་གཉིས་ཀས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པའི་དངོས་པོས་དབེན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱོགས་ཀྱིས་དབེན་པས་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་དབེན་པས་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པས་དབེན་པས་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་དབེན་པས་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆ་གཉིས་ཀྱིས་དབེན་པས་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འཁོར་བའི་སྔོན་དང་ཕྱི་མས་དབེན་པས་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤངས་བ་མེད་པས་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་གི་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བདེན་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དབེན་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདས་པ་ལ་སོགས་པས་དབེན་པས་མི་དམིགས་


DTG088_Page_0039
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ལྡན་པ་མ་ཡིན་པས་དབེན་པས་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ནམ་མཁའ་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པས་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་གཞན་གྱི་ངོ་བོས་དབེན་པས་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཡིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སའི་ཚོགས་ལ་ཆོས་གང་དག་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པས་མངོན་པར་ཐོབ་ཅིང་རབ་ཏུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་གསུངས་པ་ལས་རེ་ཞིག་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཙོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ས་དང་པོ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གསུངས་པ། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །བསམ་དང་ཕན་པའི་དངོས་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་ཉིད། །གཏོང་དང་བཤེས་གཉེན་སྟོང་པ་དང༌། །དམ་ཆོས་དམིགས་པ་ཚོལ་བ་དང༌། །རྟག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་སེམས་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་སྐུར་འདོད་དགའ་བ་དང༌། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་བདེན་པ་ཡི། །ཚིག་ནི་བཅུ་པ་ཡིན་པར་འདོད། །འདི་དག་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པས། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གཞི་ཐམས་ཅད་ལ་གྱ་གྱུ་མེད་ཅིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་བསམ་པ་ཉིད་དང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་དགོས་པ་ལ་ཉེ་བར་མཁོ་ཞིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཕན་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པར་བྱམས་ཤིང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྦྱིན་པར་འདོད་པས་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་ཞིང་འཁོར་གསུམ་དུ་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་བསྐུལ་ཞིང་འཇོག་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་ཅིང་ཚུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མགུ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་


DTG088_Page_0040
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཚོལ་ཞིང་ཐེག་པ་དམན་པར་ལྟུང་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཁྱིམ་གནས་པ་ན་མངོན་པར་མི་དགའ་ཞིང་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་སྒྲུབ་པར་འདོད་ཅིང་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་འབྲལ་བ་དང༌། ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མར་དགེ་བ་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་ཅིང་ང་རྒྱལ་མེད་པ་དང༌། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་མི་བསླུ་བ་བདེན་པའི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཅུ་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཁོ་ནས་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་ཅིང་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཙོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ས་གཉིས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གསུངས་པ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བྱས་པ་གཟོ་དང་བཟོད། །རབ་ཏུ་དགའ་དང་སྙིང་བརྩེ་ཆེ། །བཀུར་སྟི་བླ་མ་ལ་གུས་ཉན། །བརྒྱད་པ་སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་བརྩོན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉེས་པ་སྤྱོད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་ལྡོག་ཅིང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གེགས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གཞན་གྱིས་ཕན་བཏགས་པའི་དྲིན་ཆུང་ངུ་ཡང་གཟོ་ཞིང་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་དོན་ཆེན་པོས་ལན་ལྡོན་པ་དང་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་བཟོད་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པ་ལ་འགྱོད་པ་མེད་ཅིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་འགོད་པར་སྤྲོ་བས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་ཤིང་རེ་རེའི་ཕྱིར་ཡང་དམྱལ་བར་གནས་པས་མི་སྐྱོ་བ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། ལུས་ཅན་མ་ལུས་པ་ལ་དགའ་བ་བྱེད་ཅིང་དམ་པ་རྣམས་ལ་བསྐུར་སྟི་དང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་འཇོག་ཅིང་དེས་བསྟན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པས་ལས་གཞན་མི་བྱེད་ཅིང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྒྲུབ་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྤྲོ་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བརྒྱད་


DTG088_Page_0041
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྔ་མ་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ས་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་འཐོབ་ཅིང་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཙོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ས་གསུམ་པའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གསུངས་པ། ཐོས་པས་མི་ངོམས་ཉིད་དང་ནི། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྦྱིན་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་སྦྱོང་བ་དང༌། །འཁོར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་དང༌། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ། །རློམ་མེད་བདག་ཉིད་དེ་རྣམ་ལྔ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོག་མི་ཤེས་ཤིང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་དག་ཏུ་གང་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་གཟུང་བར་སེམས་པ་དང༌། རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟ་བས་དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྟོན་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉིད་ལ་ཡང་རེ་བ་མི་བྱེད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྒྲུབ་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣོད་དང་བཅུད་ཀུན་ཏུ་སྦྱོང་བ་དང༌། ཕན་བཏགས་པ་ལ་གནོད་པའི་ལན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་ཡིད་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བཟོད་པ་དང༌། རང་དང་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མི་བྱེད་ཅིང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་སྤོང་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལྔས་རློམ་པར་མི་བྱེད་ཅིང་སྔ་མ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྦྱང་པས་ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་རྟོགས་ཤིང་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཙོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ས་བཞི་པའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གསུངས་པ། ནགས་གནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང༌། སྦྱངས་པ་ཡང་དག་སྡོམ་བརྟེན་དང༌། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་དང༌། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་དང་བདོག་ཀུན་གཏོང༌། །མི་ཞུམ་པ་དང་ལྟ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །དགོན་པར་གནས་ཤིང་ཐེག་པ་དམན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པས་དབེན་པར་གནས་པ་དང༌། རྙེད་པ་མ་རྙེད་པ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་མེད་ཅིང་རང་གི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མི་ཚོལ་བ་དང༌། རྙེད་པ་ཐོབ་པས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་མེད་ཅིང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་


DTG088_Page_0042
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིང་དེས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྡོམ་པའི་རྟེན་བསོད་སྙོམས་པ་ཉིད་དང༌། སྟན་གཅིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ཞིང་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་རྟོགས་པའི་བཟོད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། གང་བླངས་པ་ཉིད་ཀྱི་བསླབ་པ་སྲོག་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ཞིང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བས་སྨོད་ཅིང་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་འདོད་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་དང་འཚམ་བར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་ཞིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཉེ་བར་མི་འཛིན་ཅིང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང༌། དགེ་བ་སྒྲུབ་པ་ལ་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་ཅིང་ཡུལ་དག་ལ་ཉེ་བར་མི་གནས་པ་དང༌། དངོས་པོ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པས་ལྟ་བ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ཆོས་བཅུས་སྔ་མ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པས་ས་བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་གནོན་ཅིང་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ས་ལྔ་པའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གསུངས་པ། འདྲིས་དང་ཁྱིམ་ལ་འཁྲེན་པ་དང༌། །འདུ་འཛིར་གྱུར་པའི་གནས་དང་ནི། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །མི་དགེའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་དང༌། །རློམ་པས་ཁེངས་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག །བློ་ངན་དང་ནི་ཉོན་མོངས་བཟོད། །བཅུ་པོ་འདི་ནི་རྣམ་སྤངས་ན། །ས་ལྔ་པ་ནི་ཡང་དག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བའོ། །རྙེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་དགེ་སློང་མ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲིས་པར་མི་བྱེད་ཅིང་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་ལེན་པ་དང༌། གཞན་ལ་དད་པ་ཅན་གྱི་ཁྱིམ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་མི་བྱེད་ཅིང་སྦྱིན་བདག་ལས་རྙེད་པ་ཐོབ་པ་ལ་ཕྲག་དོག་མི་བྱེད་པ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པར་འདུ་འཛིས་རྣམ་པར་མི་གཡེང་ཞིང་གང་དུ་ཐེག་པ་དམན་པའི་གཏམ་དང་སེམས་འབྱུང་བར་མི་གནས་པ་དང་བདག་ཉིད་བསྔགས་པ་མི་བརྗོད་ཅིང་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་


DTG088_Page_0043
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་མཐོང་བ་དང༌། གཞན་ལ་སྨོད་པ་སྤོང་ཞིང་ཕྱིའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་སྤོང་ཞིང་དགེ་བ་བཅུ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པ་དང༌། ཐོས་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པས་ང་རྒྱལ་དུ་མི་བྱེད་ཅིང་ལྷག་པར་རློམ་པའི་ཆོས་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་བཟློག་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་ཞིང་དངོས་པོར་དམིགས་པ་འདོར་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བའི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་སྤོང་ཞིང་ཐེ་ཚོམ་དང་ཡིད་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱོགས་པར་མི་བྱེད་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཅུས་སྔ་མ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པས་ས་ལྔ་པ་སྦྱང་དཀའ་བ་གནོན་ཅིང་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ས་དྲུག་པའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གསུངས་པ། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་ཡོངས་རྫོགས་པས། །སློབ་མ་དང་ནི་བསེ་རུ་ལ། །དགའ་དང་སྐྲག་པའི་སེམས་སྤངས་དང༌། །བསླངས་ན་མི་ཞུམ་བདོག་པ་ཀུན། །བཏང་ཡང་མི་དགའ་མེད་པ་དང༌། །དབུལ་ཡང་སློང་བ་མི་སྤོང་བས། །ས་ནི་དྲུག་པ་ཡང་དག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བའོ། །སྔར་ཇི་ལྟར་བཤད་པའི་སྦྱིན་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་མངོན་པ་དགའ་བ་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་པར་བྱ་བས་དབེན་པའི་དོན་ལ་སྐྲག་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཐོག་མར་སློང་བ་པོའི་སྐྱེ་བོས་འགའ་ཞིག་བསླངས་ནས་སེར་སྣས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཞུམ་པ་མེད་པ་དང༌། བར་དུ་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ངང་གིས་གཏོང་བར་ཞུགས་ཏེ་མི་དགའ་བ་མེད་པ་དང༌། མཐར་བཏང་བས་བཀྲེན་པར་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཡང་སློབ་པ་པོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོབ་པ་མེད་པར་དོར་བ་སྤོང་བ་ཉིད་དེ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་སྔ་མ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པས་ས་དྲུག་པ་མངོན་དུ་


DTG088_Page_0044
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱུར་པ་ཐོབ་ཅིང་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཙོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ས་བདུན་པའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གསུངས་པ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་འཛིན་པ་དང༌། །སྲོག་དང་གང་ཟག་ཆད་རྟག་དང༌། །མཚན་མ་རྒྱུ་དང་ཕུང་པོ་དང༌། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་དང་ནི། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་གནས་དང་ཆགས། །སེམས་ནི་ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པ་དང༌། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ། །དེར་ལྟ་བ་ཡི་མངོན་ཞེན་དང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་དང༌། །དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། །ཉི་ཤུ་གང་ལ་རྣམ་ཆད་པ། །དེ་ཡིས་ས་ནི་བདུན་པ་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ངའོ་ཞེས་བྱེད་པ་པོའི་གཞིར་གྱུར་པ་བདག་དང༌། །འཕྲོ་ཞིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སེམས་ཅན་དང༌། སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རིགས་རྫོགས་པ་སྲོག་དང༌། འགྲོ་བར་ཡང་དང་ཡང་དུ་གནས་པའི་རྟེན་གང་ཟག་དང༌། མངོན་པར་བྱུང་བའི་རྒྱུན་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཆད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་རྟག་པར་འཛིན་པ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དོར་བར་བྱ་བ་དང༌། ཅིག་ཤོས་སུ་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང༌། རིགས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱུར་འཛིན་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཕུང་པོ་ཉིད་དུ་བདེན་པར་འཛིན་པ་དང༌། རྒྱུའི་རྟེན་ཁམས་དག་ཏུ་བདེན་པར་འཛིན་པ་དང༌། རྐྱེན་གྱི་ཁྱད་པར་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་བདེན་པར་འཛིན་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པ་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། དེ་ལ་བླང་བ་དང་དོར་བར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཆགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མི་ཐོབ་པར་འཛིན་པ་སེམས་ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ལྟ་བ་དང༌། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དམ་པའི་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་པོ་དགེ་འདུན་དུ་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་


DTG088_Page_0045
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་རྩོད་པ་དང༌། དངོས་པོར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་སྟེ། སྤང་བར་བྱ་བ་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་ཡང་དག་པར་སྤངས་ཏེ། སྔ་མ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པས་ས་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བ་ཐོབ་ཅིང་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་གང་དག་ཅིག་ཡིན་ཞེ་ན། གྲངས་ཇི་ལྟ་བས་གཉེན་པོ་རྒྱས་པར་གསུངས་པ། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །སྙིང་རྗེ་དང་ནི་རློམ་མེད་དང༌། །ཆོས་མཉམ་ཉིད་དང་ཚུལ་གཅིག་ཤེས། །མི་སྐྱེ་བ་དང་བཟོད་ཤེས་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམས་པ་གཅིག་ཏུ་སྟོན། །རྟོག་པ་ཀུན་ཏུ་འཇོམས་པ་དང༌། །འདུ་ཤེས་ལྟ་དང་ཉོན་མོངས་སྤོང༌། །ཞི་གནས་ངེས་པར་སེམས་པ་དང༌། །ལྷག་མཐོང་ལ་ནི་མཁས་པ་དང༌། །སེམས་དུལ་བ་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཆགས་པའི་ས་མིན་གང་འདོད་པར། །ཞིང་གཞན་དུ་ནི་མཉམ་འགྲོ་དང༌། །ཀུན་ཏུ་བདག་གི་ངོ་བོ་ནི། །སྟོན་པ་ཉིད་དང་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་རང་དབང་དུ་བྱེད་པར་གྱུར་པའི་བདག་གིས་དབེན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་ངོ་བོས་དབེན་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། རྒྱུས་རྣམ་པར་དབེན་པ་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དབེན་པ་སྨོན་པ་མེད་པ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལེན་པ་པོ་དང་སྦྱིན་པ་པོ་དང་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་ལ་རང་དང་མཚུངས་པའི་སྙིང་བརྩེ་བ་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་མེད་པའི་རློམ་པ་མེད་པ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཐེག་པ་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་དང༌། གདོད་མ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་མི་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མི་སྐྲག་པའི་


DTG088_Page_0046
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཟོད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། ཤེས་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཆོས་བསྟན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟོགས་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ་དང། །མཚན་མར་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སྤོང་ཞིང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བ་ལྔ་འདོར་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་རྩེ་གཅིག་པའི་ཞི་གནས་དང༌། ཤེས་རབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པས་ལྷག་མ་ཐོང་ལ་མཁས་པ་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པས་སེམས་དུལ་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྟེན་དང་གཞི་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་ཆགས་པའི་གནས་མ་ཡིན་པ་དང། ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དུ་ཅིག་ཅར་མཉམ་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བདག་གི་ལུས་རབ་ཏུ་བསྟན་ནས་དོན་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་འགལ་བའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱིས་ཉི་ཤུ་ཉིད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཙོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ས་བརྒྱད་པའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གསུངས་པ། སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཤེས་པ་དང༌། །མངོན་པར་ཤེས་པས་རྩེ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་བཟང་བསྒྲུབ་པ་དང། །ཡོངས་སུ་བརྟག་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བསྟེན། །དབང་པོ་ཤེས་དང་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞིང་སྦྱོང་སྒྱུ་མ་ལྟར་གནས་དང༌། །བསམས་བཞིན་སྲེད་པ་ལེན་པ་དང༌། །ལས་ནི་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་བཤད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །སེམས་གཅིག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་རྩེ་ཞིང་དེ་དག་གི་འདུ་ཤེས་མི་འགྱུར་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྟེན་གསེར་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་སྒྱུར་བའི་འབྱོར་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སྦྱིན་པ་


DTG088_Page_0047
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏོང་ཡང་དེས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་སངས་རྒྱས་བསྟེན་ཅིང་ཆོས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བ་དང༌། ལྷའི་མིག་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་ཅིང་སྟོབས་བཅུ་ལ་གནས་པས། སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྒྱལ་བའི་ཞིང་རྟེན་པ་མི་དལ་བ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ཞིང་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་རྗེས་སུ་དག་པ་བྱེད་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གནས་ཤིང་དེ་དག་གི་དོན་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་ཀྱང་ཡིད་ཉེ་བར་མི་སྦྱོར་བ་དང༌། བློ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་རང་དབང་དུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ལུས་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ལས་རྣམ་པ་བརྒྱད་སྔ་མ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པས་ས་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ་འཐོབ་ཅིང་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཙོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ས་དགུ་པའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་གསུངས་པ། སྨོན་ལམ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་དང༌། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་དང༌། །སྤོབས་པ་ཆུ་བོ་ལྟ་བུ་དང༌། །མངལ་དུ་འཇུག་པ་མཆོག་དང་ནི། །རིགས་དང་རུས་དང་ཆོ་འབྲང་དང༌། །འཁོར་དང་སྐྱེ་བ་དག་དང་ནི། །ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་རྣམས་དང༌། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལེགས་པར་རྫོགས་པས་ཇི་ལྟར་བསམས་པ་འགྲུབ་པའི་སྨོན་ལམ་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། དེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ལྷ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་སྤོབས་པ་བཀོད་པའི་ཆུ་བོ་ལྟར་ཟད་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཐབས་ཀྱི་བསྔགས་པའི་མངལ་དུ་འཇུག་པའམ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་དང༌། ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་རུས་དང༌། ཕ་དང་མའི་བདུན་བརྒྱུད་ལེགས་པར་འབྲེལ་པའི་ཆོ་འབྲང་དང༌། རང་དབང་བ་དང་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞག་པའི་འཁོར་


DTG088_Page_0048
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང༌། བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་བསྟོད་ཅིང་གཡོ་བ་དང་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་བསྐུལ་ཞིང་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཐར་པས་རབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་གྲུབ་པའི་ཤིང་ཨ་ཤྭདྠ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ལ་སྐུ་བརྟེན་ཏེ་འཚང་རྒྱ་བ་དང༌། སྟོབས་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཅུ་གཉིས་སྔ་མ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ས་དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཐོབ་ཅིང་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུའི་ས་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཙོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུའི་ས་ཉིད་དུ་ས་བཅུ་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། །ས་དགུ་འདས་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་སར་གནས་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་ས། །བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་རིགས་ཀྱི་ས་དང༌། འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་ཞུགས་པ་བརྒྱད་པ་དང༌། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པས་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ས་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཉོན་མོངས་པ་བསྲབས་པའི་ས་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་པའི་ས་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པས་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་དང༌། འབྲས་བུ་ཕྱི་མ་གསུམ་ལ་ཞུགས་པ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་གི་བྱང་ཆུབ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང༌། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ས་རྣམ་པ་དགུ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ལྟར་ས་དགུ་འདས་ནས་ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་གནས་པ་ཡིན་པས་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཕུལ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུའི་ས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །


DTG088_Page_0049
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་དགོངས་ཏེ། འདིར་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བཅུ་པ་གཞན་ནི་མ་གསུངས་སོ། །དེའི་རྗེས་ལ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉེན་པོའི་ཚོགས་གང་ཡིན་པ་གསུངས་པ། མཐོང་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་གིས་སོ་སོར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེན་པོའི་རྟེན་ཅན་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་དང༌། གང་ཟག་རྫས་དང་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་གོ་རིམས་ལྟར་དངོས་པོ་དང་རྣམ་པ་ལ་བརྟེན་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་སྤོང་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཚོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་དཔུང་ལེགས་པར་བསགས་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོག་མི་ཤེས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་གསུངས་པ། ཆེད་དུ་བྱ་དང་མཉམ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དང་འབད་མེད་དང༌། །མཐའ་ལས་འདས་པ་ངེས་འབྱུང་དང༌། །ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་དང༌། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་དང༌། །ལམ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ངེས་འབྱུང་སྟེ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་འདི། །ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཉམ་པ་དང༌། སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཟུང་དུ་འཇུག་པ་མཚན་མ་མེད་པར་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང༌། དེ་ཉིད་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ལས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པ་དང་མི་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། དེའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་མཐར་ཐུག་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། སྤང་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལས་ངེས་པར་རྒྱལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་མཆོག་ཉིད་དུ་ངེས་པར་


DTG088_Page_0050
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐབས་དང་པོའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

སྐབས་གཉིས་པ། ལམ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0050
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་རག་ལས་པས་དེ་འཆད་པར་མཛད་པ་ན་དང་པོར་ལམ་ཤེས་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་གསུངས་པ། ལྷ་རྣམས་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་མཛད་དང༌། །ཡུལ་ངེས་པ་དང་ཁྱབ་པ་དང༌། །རང་བཞིན་དང་ནི་དེ་ཡི་ལས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་འོད་དག་གིས་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འོད་མོག་མོག་པོར་མཛད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་དེ་དག་ལ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་སྐྱེ་བར་རུང་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པའི་རྒྱུད་ཁོ་ན་ལ་སྐྱེ་བས་རྟེན་གྱིས་ཁྱད་པར་འཕགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཅན་གྱིས་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཅིག་ཤོས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་མཐར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པའི་རིགས་དང༌། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མ་བསྡུས་པ་སྡུད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་དེ་དག་ནི་གང་ཞིག་ཡིན། ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པ་གསུངས་པ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དག་གི །རྣམ་པ་མི་དམིགས་སྒོ་ནས་ནི། །ཉན་ཐོས་ལམ་འདི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ནི་


DTG088_Page_0051
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་འཕགས་པ་རྣམས་དང་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བྱེད་པ་པོའི་དོན་གཞན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་མེད་པ་དང༌། ངོ་བོར་གྱུར་པའི་མཚན་མ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞི་བའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ལ་ཚོར་བ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་རྩ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནད་ལྟ་བུ་དང༌། འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་ལྟ་བུ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། ཚོར་བ་བཟོད་པར་དཀའ་བ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟུག་རྔུ་ལྟ་བུར་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིགས་པ་མང་པོ་བརྒྱུད་མར་འབྱུང་བས་རབ་ཏུ་འཇོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡིག་པ་ལྟ་བུའི་རྐྱེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་བཞིའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་ཕྱིར་རྒོལ་པ་གནོད་པར་ཞུགས་པས་ཕ་རོལ་དགྲ་ལྟ་བུ་དང༌། གནོད་པས་འཇིགས་ཤིང་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བས་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ་ཡིད་འབྱུང་བ་དག་གི་མཚན་ཉིད་གཉིས་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་བརྟན་པར་མི་གནས་པས་གཡོ་བ་དང༌། རྒྱུ་མེད་པར་ངང་གིས་འཇིག་པས་རབ་ཏུ་འཇིག་པ་སྟེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་གཉིས་དང༌། འདི་དང་ཕྱི་མ་གནོད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པས་འཇིགས་པ་དང༌། ཤ་ཟ་ལ་སོགས་པ་གནོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པ་བསྒོ་བའི་གནས་ཡིན་པས་ནད་འགོ་བ་དང༌། ཕྱི་དང་ནང་གི་རྐྱེན་སྣ་ཚོགས་པས་གཙེ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་འཚེ་བའི་རྣམ་པ་སྟེ། །འགོག་པར་བྱ་བ་འཇུག་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལྟར་ན་ངོ་བོ་གསུམ་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བདུན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་འགག་པའི་ཕྱིར་འགོག་པའི་ངོ་བོ་བདག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་སྟོངས་པའི་ཕྱིར་ཞི་བ་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་མི་གཙང་བས་དབེན་པའི་ཕྱིར་གྱ་ནོམ་པ་ཉིད་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་


DTG088_Page_0052
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ལྟར་བདག་དང་བདག་གི་རིང་དུ་སྤངས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་འདུས་བྱས་པའི་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཡང་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བདུན་ཡིན་ནོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཁྲིད་པར་བྱེད་པའི་ལམ་དང༌། རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིགས་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐའ་ཡས་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་དང༌། རྟག་ཅིང་ཕན་པ་དམ་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ལམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པས་དེའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་གསུངས་པ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་ལ་ནི། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དབྱེར་མེད་པས། །དྲོ་བ་དེ་དག་མི་དམིགས་པས། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་ལ་རྟག་ལ་སོགས་ཚུལ་གྱིས། །གནས་པ་བཀག་པས་བཟོད་པ་རྣམས། །ས་བཅུ་དག་ལས་བརྩམས་ནས་ནི། །མི་གནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བཤད་དེ། །ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཁྱེན་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དེ་དག་ཤེས་པ་དང་སྤྱོད་པ་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་མཐའ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ནི་དྲོ་བའི་རྣམ་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་དམིགས་པ་ནི་རྩེ་མོའི་རྣམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པ་བཀག་པ་ནི་བཟོད་པའི་རྣམ་པའོ།།


DTG088_Page_0053
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་གི་ཕྱིར་ཡོད་ན་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚད་མ་སྐྱེས་བུས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་འགའ་ཡང་མ་གཟིགས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་འཐད་པས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་བཅུ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པར་མི་བྱ་བ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་འཆད་པར་མཛད་པས་རེ་ཞིག་དེ་དག་གི་ལམ་སྔ་མ་ལས་ཇི་ལྟར་ཁྱད་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་གསུངས་པ། རང་བྱུང་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྱིས་བསྟན་ཡང་མི་དགོས་ལ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཟབ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །རང་བྱུང་བས་འཚང་རྒྱ་བ་ཉིད་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང་བར་མ་དང་ཅུང་ཟད་རྟུལ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་གསུམ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སྔོན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པས་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་གི་སྒྲས་འཕངས་པ་གཞན་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་སྒྲ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཟབ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་སྒྲར་བརྗོད་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཉིད་དང༌། ཉན་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་འཆད་པ་པོའི་རྩལ་རྟོགས་པར་བྱེད་ན་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུང་དག་ལས། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། གཞན་དག་ཀྱང་བརྗོད་པ་དང་བཅས་པས་ཆོས་བསྟན་པས་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྒྲ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པར་རུང་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བསུ་བའི་ལན་གསུངས་པ། གང་གང་དོན་ནི་གང་གང་ལ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཉན་འདོད་པ། །དེ་དེ་ལ་དོན་དེ་དང་དེ། །སྒྲ་མེད་ཀྱང་དེ་དེ་ལྟར་སྣང༌། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་རྟོགས་པ་ཉན་པ་པོའི་རྒྱུད་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྐྲུན་ཞིང་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་པས་དེ་དག་ཀྱང་སྨོན་ལམ་


DTG088_Page_0054
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྟན་པར་འདོད་པ་ཙམ་ཉིད་ལས་སྒྲ་མེད་ཀྱང་གང་དང་གང་ཞིག་དོན་གང་དང་གང་ལ་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཉན་པར་འདོད་ཅིང་རིགས་པ་ཉིད་དེ་དང་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དོན་དེ་དང་དེ་དག་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་རྣམ་པར་སྣང་བར་འགྱུར་བས་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་ཤིང་མ་དཔྱད་པར་སྨྲ་བ་ནི་དོན་འཆོལ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཚིག་ཏུ་སྦྱིན་པ་ནི་སྤྲོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རིགས་པའི་དབང་གིས་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དེ་དག་གིས་འཕགས་པ་ཅན་གྱི་ལམ་དངོས་པོ་གསུངས་པ། གཟུང་དོན་རྟོག་པ་སྤོང་ཕྱིར་དང༌། །འཛིན་པ་མ་སྤངས་ཕྱིར་དང་ནི། །རྟེན་གྱིས་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཡང་དག་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་བདེན་པ་བསྒོམ་པ་ཁོ་ན་དང༌། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བསྒོམས་པས་གཟུང་བའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་སྟེ། མ་རིག་པ་དང་ཕུང་པོ་དང་བདག་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཉིད་དོ། །འདིས་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་མ་བྱས་པས་འཛིན་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་དམན་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཟབ་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་ནི། མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལམ་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཡི་ཡན་ལག་རྣམ་པ་བཞི་གསུངས་པ། བཏགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་འགལ་བར། །སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དྲོར་གྱུར་པ། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །འགྲིབ་པ་མེད་ལ་སོགས་པས་ཕྱེ། །ནང་སྟོང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིས། །གཟུགས་སོགས་མི་འཛིན་


DTG088_Page_0055
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་བཟོད་པ། །གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་བ་མེད་སོགས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཅན་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག །ཅེས་བྱ་བའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བརྡར་བཏགས་ཤིང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དོན་དམ་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དག་མི་འགལ་བར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཅན་དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དོན་དམ་པར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དེ་བདག་ཉིད་ཀྱི་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་བསླབ་པ་ཅན་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནང་དང་ཕྱི་དང་གཉི་ག་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་ཅན་བཟོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཅན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སྟེ། བདེན་པ་རྣམས་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཐོག་མར་མཐོང་བའི་ལམ་གསུངས་པ། བདེན་དང་བདེན་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ཡིས། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཕན་ཡོན་བཅས་པ་འདི་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྐད་ཅིག་མ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཚད་མར་གྱུར་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་དང༌། རིགས་དང་ཁྱད་པར་དང་བདེན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གཉིས་དང༌། བཞི་དང་བཅུ་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཚེ་འདི་དང་གཞན་པའི་ཕན་ཡོན་དང་ལྡན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་སུ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་པར་བསྟན་ནོ། །བདེན་པ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དག་གི་རྣམ་པ་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ལ་བཞི་བཞིར་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གསུངས་པ། དེ་


DTG088_Page_0056
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཕན་ཚུན་རྟེན་པ་རྟེན་མེད་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། །ཆེན་པོ་ཚད་མ་མེད་བཅས་དང༌། །ཚད་མེད་པ་དང་མཐའ་མེད་དང༌། །དེར་གནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་འཛིན་དང༌། །བླང་མེད་དོར་བ་མེད་སོགས་དང༌། །བྱམས་ལ་སོགས་དང་སྟོང་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་འཐོབ་པ་དང༌། །རྣམ་པར་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་བསྡུས་དང༌། །ཉམ་ང་བ་དང་ནད་ཀུན་སེལ། །མྱ་ངན་འདས་འཛིན་ཞི་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་ལ་སོགས། །སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་གནས་ཏེ་སེམས་ཅན་དག །འགོད་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དོན་དམ་པའི་ཚུལ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་སངས་རྒྱས་དག་རྟེན་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཕན་ཚུན་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་གནས་པར་ཁས་མི་ལེན་ཅིང་མི་སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་དབེན་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ལ་གཞལ་བར་བྱ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པས་ཚད་མེད་པ་དང༌། སྔ་མ་ལྟར་ནམ་མཁའ་ཚད་མེད་པ་ཉིད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་དེས་པར་གཟུང་བར་བྱ་བ་དང༌། དེའི་གཞན་དུ་དེ་ལ་གནས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བླང་བ་དང་དོར་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བདག་ཉིད་མེད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མེད་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་གོ །གཉུག་མའི་རང་བཞིན་ཁོ་ནས་


DTG088_Page_0057
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཉིད་དང་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བསྔོས་པས་དེ་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཡ་ང་བ་དང་ནད་ལ་སོགས་པའི་འཚེ་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་གོ །རང་བཞིན་མེད་པ་རྣམ་པར་སྒོམ་པ་ཁོ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་མཁས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་བ་དང་བསྐྱབ་པ་དང་སྦ་བ་དག་མཛད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་མངོན་པར་འདོད་པས་སྲོག་གཅོད་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ཉིད་གནས་ཤིང་གཞན་ཡང་དག་པར་འགོད་པ་དང༌། མི་ཟད་ཅིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བར་བྱ་བ་བཞི་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་དོན་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ལྷུར་ལེན་པའི་གཞུང་གིས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གིས་ཡེ་ཤེས་ཉི་ཚེ་བ་བསྟན་པར་མ་ཟད། རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་དོན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་མཚོན་པར་ཟད་དོ་ཞེས་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་མཐོང་བའི་དོན་གོམས་པར་བྱ་བ་བརྗོད་པར་རིགས་པ་ལས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉུང་བ་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུ་ཤེས་པས་དེ་ལ་གཞོལ་བར་བ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་གསུངས་པ། །ཀུན་ནས་དུལ་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །འདུད་དང་ཉོན་མོངས་ལས་རྒྱལ་དང༌། །གནོད་པས་བརྫི་བ་མེད་ཉིད་དང༌། །བྱང་ཆུབ་དང་ནི་རྟེན་མཆོད་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ལ་རང་


DTG088_Page_0058
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དབང་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་པས་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བླ་མར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་འདུད་པ་དང༌། གཉེན་པོ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཐོབ་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཡུལ་ལས་རྒྱལ་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་ཕ་རོལ་གྱི་གནོད་པ་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་པ་དང༌། རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་ཤིང་རྫོགས་པར་བྱས་པས་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གཞིར་གྱུར་པས་མཆོད་པར་བྱ་བའི་རྟེན་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་ནི་དྲུག་པོ་དེ་དག་གོ །དྲུག་པོ་དེའི་འོག་ཏུ་ཡོན་ཏན་དེ་དག་གང་གིས་ཐོས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་འཆད་པར་མཛད་པས་རེ་ཞིག་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་པོ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུངས་པ། །མོས་པ་རང་གི་དོན་དང་ནི། །རང་གཞན་དོན་དང་གཞན་དོན་དང༌། །རྣམ་གསུམ་ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྟེ། །སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །དེ་ཡང་རྣམ་གསུམ་དེ་ལྟར་ན། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །རང་དང་གཉིས་ཀ་དང་གཞན་ཁོ་ནའི་དོན་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་དང་པོར་མངོན་དུ་མི་བྱེད་ན་ཡང་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་མཐོང་བས་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རེ་རེ་ཞིང་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་དང༌། དེ་ཡང་སོ་སོར་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གསུམ་གསུམ་གྱིས་དགུ་དགུ་སྟེ། དེ་ལྟར་དགུ་ཕྲག་གསུམ་གྱིས་མོས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་ལ་མཆོད་པ་བས་ལྷག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེའི་ཆེ་བ་མ་ཤེས་པས་ཉུང་བའི་དོན་ལ་མོས་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་བཞུགས་སམ་མི་བཞུགས་ཀྱང་རུང་སྟེ་སྟོན་པ་ཉིད་དུ་འདུ་ཤེས་པ་


DTG088_Page_0059
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་རང་གི་དོན་ཅན་གྱི་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རིང་བསྲེལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཅན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བྱེ་བ་བྱས་པ་དང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་གང་བ་ཉིད་དང༌། གླིང་བཞི་གང་བ་ལ་མཆོད་པ་བས་ལྷག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་མཆོད་རྟེན་སྟོང་སྤྱི་ཕུད་དང༌། སྟོང་གཉིས་པར་མ་དང༌། སྟོང་གསུམ་གང་བ་ལ་མཆོད་པ་བས་ལྷག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རེ་རེས་དེ་ལྟ་བུའི་མཆོད་རྟེན་མཆོད་པ་ཉིད་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་ཅིང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་གཡུལ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་བས་ལྷག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་རང་དང་གཞན་གཉིས་ཀའི་དོན་ཅན་གྱི་མོས་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་དང་ཉན་ཐོས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཐོབ་པ་ཉིད་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཀྱི་སྤོབས་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཀུར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱིས་མི་འཕྲོགས་པ་ཉིད་དང༌། ལྷ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དང༌། ལུས་དང་སེམས་རབ་ཏུ་དང་ཞིང་གཟི་བརྗིད་སྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ནི་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་འཁོར་དང་བཅས་པ་མཆོད་པ་བས་ལྷག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང། འཛམ་བུའི་གླིང་སྐུ་གདུང་གིས་གང་བ་བས་གདམས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། ངན་འགྲོ་དང་ཐེག་པ་དམན་པའི་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཅན་གྱི་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྐུ་གདུང་གིས་གང་བབས་གདམས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གསུང་རབ་མཐའ་དག་བསྟན་པ་ཉིད་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལྟར་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་


DTG088_Page_0060
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟེན་གྱི་ཁམས་སྐུ་གདུང་གིས་གང་བ་བས་གདམས་པར་བྱ་བ་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་རྗེས་སུ་འཐོབ་པ་ཉིད་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དག་ནི་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་བཅུར་མོས་པ་དེ་དག་སྒོམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆེར་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་མངོན་སུམ་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པར་མཛད་པར་འགྱུར་བས་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །མོས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལ་ནི། །དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་བསྟོད་པ་དང༌། །བཀུར་བ་དང་ནི་བསྔགས་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བ་མོས་པ་བཞིན་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་པོ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། གཉིས་པ་ལ་བཀུར་བ་དང༌། གསུམ་པ་ལ་བསྔགས་པ་རྣམས་གསུངས་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། དང་བ་དང༌། གུས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བར་འདོད་དེ། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདག་ཉིད་འཛིན་པ་བས་སློང་པ་ལ་སྦྱིན་པ་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། དེ་བས་སྣོད་དུ་རུང་བའི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ་བྱིན་པ་དང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་དགེ་བ་བཅུ་ལ་བཀོད་པ་བས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཉིད་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་བཀོད་པ་དང༌། གཉིས་པ་ལ་བཀོད་པ་དང༌། གསུམ་པ་ལ་བཀོད་པ་དང༌། བཞི་པ་ལ་བཀོད་པ་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པ་བས་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་བཀོད་པ་བས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཉིད་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པ་དང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལ་བཀོད་པ་བས་དོན་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་བསྟོད་པ་རྣམས་པ་དགུ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གཅིག་ཉིད་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་གེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་གསུམ་པ་ལ་བཀོད་པ་བས་དོན་ཆེ་བ་དང༌། བཞི་བ་ལ་བཀོད་པ་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པས་བས་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་གེ་སེམས་ཅན་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་བཀོད་པ་བས་འདིའི་གླེགས་བ་མ་བསྒྲུབ་


DTG088_Page_0061
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་བྱིན་པ་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། འདིའི་དོན་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྟོན་པ་དང༌། འདིའི་དོན་དང་ཡི་གེ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པ་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་བས་འདིའི་དོན་དང་ཡི་གེ་མ་ནོར་བར་སྟོན་པ་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པ་བས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འདིའི་དོན་དང་ཡི་གེ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པ་དོན་ཆེ་བ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་བར་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་བཀོད་པ་བས་འདིའི་དོན་དང་ཡི་གེ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་ཅིང་གདམས་ན་དོན་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་བཀུར་བ་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ནོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་འབྲས་བུ་གཉིས་པ་ལ་བཀོད་པ་བས་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། གསུམ་པ་ལ་བཀོད་པ་དང༌། བཞི་པ་ལ་བཀོད་པ་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པ་དང༌། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བསྐུལ་བ་བས་དོན་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། གླིང་བཞིའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བསྐུལ་བ་དང༌། སྟོང་སྤྱི་ཕུད་དང༌། སྟོང་གཉིས་པ་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསྐུལ་བ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་བར་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་པ་བས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་འགའ་ཞིག་མྱུར་དུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སྟོན་ཅིང་ཉེ་བར་གདམས་པ་དོན་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ནི་བསྔགས་པ་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ནི་དོན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་གྱི་གཅམ་བུའི་ངོ་བོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མོས་པ་རྣམ་པར་བསགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ནི་ཆུད་མི་ཟ་ཞིང་འབྲས་བུ་མཆོག་གི་རྒྱུར་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་དགོས་པས་དེའི་རྗེས་ལ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུངས་པ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན། །དེ་ཡི་བྱེད་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དམིགས་མེད་རྣམ་པ་ཅན། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་མཚན་ཉིད་དོ། །བདེན་དང་སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་ཚོགས། །རང་བཞིན་དྲན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཐབས་བཅས་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །ཁམས་གསུམ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་དང༌། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་


DTG088_Page_0062
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེན་པོ་ཡི། །བསྔོ་བ་གཞན་ནི་རྣམ་གསུམ་པོ། །བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་སྟོན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱེད་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། དེར་བསྔོ་བ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་བསྔོ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྫས་ཡང་དག་པར་མི་དམིགས་པ། བསྔོ་བ་བྱེད་པ་ཉིད་སེམས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བསྔོས་པའི་འབྲས་བུ་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དང༌། བྱེད་པ་པོས་དབེན་པ་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དག་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པ་དང་ཐ་མི་དད་པ་དྲན་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བར་མ་ཞེན་པ་དང༌། བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་མར་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ངོ་བོས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་སངས་རྒྱས་དགྱེས་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པར་བསྔོ་བས་ཁམས་གསུམ་པར་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་གནས་པ་སྟེ་ཆུང་ངུ་དང༌། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ་འབྲིང་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་གནས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་བཅུ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཀོད་པ་བས་དོན་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གྱ་ནོམ་པ་ནི་མངོན་པར་ཡོངས་སུ་སྤེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུངས་པ། ཐབས་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གིས། །དགེ་བའི་རྩ་ལ་ཡི་རང་བ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡིད་བྱེད་པ། །བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་འདིར་བརྗོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རང་དང་གཞན་གྱིས་དུས་གསུམ་དུ་བྱས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཟད་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཅིག་ཤོས་དག་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐབས་ལ་


DTG088_Page_0063
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཁས་པས་དམིགས་པ་འགའ་ཡང་མེད་པས་ཀུན་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྐབས་འདིར་ཚེགས་ཆུང་ངུས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མོས་པ་དང་བསྔོ་བ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འདི་དག་གིས་ནི་གོ་རིམས་ལྟར་འབྱུང་ཁུངས་ནས་གསེར་གྱི་གར་བུ་བཞིན་དུ་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། གསེར་མཁན་གྱིས་རྒྱན་བཞིན་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་དང༌། སྐྱེ་བོ་རབ་ཏུ་མང་པོ་ལ་མཛེས་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ལས་དང་པོར་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གསུངས་པ། དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད་མཆོག་ཉིད། །ཀུན་ལ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པར་ནི། །གཏོད་པར་བྱེད་པ་དོན་ཆེན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པས་མཆོག་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་མི་འཛིན་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་ལམ་གྱིས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མཐའ་དག་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་རྣལ་འབྱོར་བའི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེད་ཅིང་གཏོད་པ་དང༌། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུར་བྱེད་པས་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །སྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་བསྒོམ་པ་འབྱུང་བས་དེ་བཤད་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་དོར་བས་འདི་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་སྔོན་དུ་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ། །འདི་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་དག་ཡིན། །ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་རྒྱུ་དག་ནི། །བདུད་ཀྱི་ཐིབས་ཀྱིས་ནོན་པ་དང༌། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མ་མོས་དང༌། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་མངོན་ཞེན་དང༌། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་ཟིན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སངས་རྒྱས་


DTG088_Page_0064
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡུན་རིང་པོར་བསྙེན་བཀུར་ཞིང་དྲི་བ་བྱས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒྲུབ་ཅིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་བསྲུང་བ་དང༌། འདི་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་འདི་ལ་མོས་ཤིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསགས་པས་བདུད་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་མ་སྦྱངས་པས་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་མ་མོས་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་ལེགས་པར་གོམས་པ་མེད་པས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་འདྲིས་པར་མ་བྱས་པས་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཟིན་པ་དག་ནི་འདི་མི་སྐྱེ་ཞིང་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་ལ་སྐབས་སུ་བབ་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱིར་གསུངས་པ། འབྲས་བུ་དག་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས། །དག་པ་ཉིད་དེ་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་གཉིས་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཞིང༌། །གཅད་དུ་མེད་པས་དག་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དེ་ལ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དག་པ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཀྱིས་ཐ་མི་དད་ཅིང་གཅད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དག་པར་བརྗོད་དོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་གསུངས་པ། ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་ལམ་གསུམ་གྱི། །ཉམས་ཕྱིར་སློབ་མ་བསེ་རུ་དང༌། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་ཀུན་ཤིན་ཏུ་བ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་དང༌། གཟུང་བར་ལྟ་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་སྤངས་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་དང༌། གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་དང་འབྲེལ་པ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་གསུམ་


DTG088_Page_0065
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་དང་འབྲེལ་བ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པར་བལྟའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དག་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། གཉེན་པོ་དགུས་སྤང་བར་བྱ་བར་རྣམ་པར་བསལ་བའི་ཚུལ་གསུངས་པ། ས་དགུ་ལ་ནི་ཆེན་པོ་ཡི། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་དྲི་མ་ཡི། །གཉེན་པོ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ། །སོགས་པའི་ལམ་ནི་དག་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དག་སྟེ། ས་དགུ་ལ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དགུ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་རིམས་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དགུའི་དྲི་མ་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གོས་ལ་དྲི་མ་ཕྲ་མོ་བསལ་བ་ལ་བཙོ་བླག་མཁན་ཆེན་ཐང་དུ་འབད་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་བརྗོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མ་ལུས་པའི་གཉེན་པོ་ཕུལ་དུ་གྱུར་པ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། དེ་ལ་ཀླན་ཀ་སྤངས་པ་ཡིས། །ལམ་ནི་འཇལ་དང་གཞལ་བྱ་དག །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱི། །གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་གཉེན་པོ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དོར་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཀླན་ཀ་དག་བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་རྣམ་པར་བསལ་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ཁམས་གསུམ་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་པར་བྱ་བ་དག་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དྲི་མར་གྱུར་པ་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ཤིན་ཏུ་བ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་


DTG088_Page_0066
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐབས་གཉིས་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

སྐབས་གསུམ་པ། གཞི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0066
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལ་རག་ལས་པས་དང་པོར་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་གཞི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་གསུངས་པ། ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན། །དེ་དག་པར་ན་མི་གནས་པས། །དུས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །དུས་གསུམ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདོད་མ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚུལ་རོལ་དང་ཕ་རོལ་གྱི་མཐའ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་དག་གི་བར་ན་ཡང་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་གཞི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འདོད་དོ། །འདིས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་དུས་རྣམ་པ་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་རྟོགས་པ་ཙམ་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ཟད་པས་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་ཏེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྲིད་པ་དང་ཞི་བའི་མཐའ་ལ་གནས་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་གིས་མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་རིང་བ་དང་ཉེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་རང་གི་རྒྱུ་མཚན་གསུངས་པ། དེ་ནི་མཚན་མར་དམིགས་སྒོ་ནས། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་སྟེ། །དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །ཡང་དག་ཉེ་བ་ཉིད་དུ་བཤད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེའི་ཚོགས་ཀྱིས་སྒྱུ་མའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཤེས་པས་ཡུལ་སོ་སོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བས་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་མིང་དང་དོན་གྱི་མཚན་མར་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཡུམ་འདི་ལས་རིང་བར་གྱུར་ལ། སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་རང་ཉིད་བརྫུན་པའི་དོན་ཅན་གྱིས་ཡིད་རྨོངས་པར་མ་གྱུར་པས་རབ་ཏུ་མ་ཞེན་པ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་


DTG088_Page_0067
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔའ་དུས་ཡུན་རིང་མོ་ཞི་གནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་མཁས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དག་པར་མགུ་བར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐབས་མཁས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་བློ་གྲོས་ཟབ་མོས་དངོས་པོར་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའི་མཚན་མ་བསལ་བ་རྣམས་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བར་ཉེ་བར་གནས་པ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་འདི་ལ་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་གྱུར་པ་བཤད་དོ། །གང་གིས་རིང་བར་གྱུར་པའི་མཚན་མར་དམིགས་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གསུངས་པ། གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་ཉིད་དང༌། །དུས་གསུམ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་རྣམས་ལ། །སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་གཞན་གྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། འདས་པ་ལ་སོགས་པ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཅིག་ཤོས་ལ་དེར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་བར་འདུ་ཤེས་པ་ནི། །གཉེན་པོ་ཡིན་ན་ཡང་ཡུལ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་གིས་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་མི་དམིགས་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་གསུངས་པ། སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་དར་འཛིན་མེད། །གཞན་དག་དེ་ལ་སྦྱོར་བྱེད་གང༌། །དེ་ནི་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པ། །རྒྱལ་ལ་སོགས་ལ་ཆགས་པ་ཕྲ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་བྱ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ལ་བདག་ཉིད་གནས་ཤིང་གཞན་དག་ཀྱང་ཚུལ་དེ་འདྲ་བ་ཁོ་ན་ལ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་ཚོགས་ཀྱི་མཐའ་ཐམས་ཅད་འགོག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པ་མཐའ་དག་སྤང་བར་བྱ་བ་བརྗོད་པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་


DTG088_Page_0068
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་བྱེད་པ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེར་འདུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆགས་པ་ཕྲ་མོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཆགས་པ་ཕྲ་མོ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ཞེ་ན། ཡུལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཕྲ་མོ་ལས་ཉེ་བར་འདས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གསུངས་པ། ཆོས་ཀྱི་ལམ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །དབེན་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ཟབ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིགས་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ནས་སྟོད་པ་ཟབ་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཆགས་པ་ཡང་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་གསུངས་པ། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གཅིག་པར་ནི། །ཤེས་པས་ཆགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཁོ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བས་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་མཉམ་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ནི་ཆགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དབེན་པས་ཟབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། མཐོང་བ་ལ་སོགས་བཀག་པ་ཡིས། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བར་བཤད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟར་གང་ཞིག་ཉེ་བར་དམིགས་པར་བྱར་ཡོད་པ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དམིགས་པའི་དོན་གསལ་བས་དེའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་དགའ་བར་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཟབ་ཅེས་བྱ་བའོ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཡང་རྒྱུ་གསུངས་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་ཕྱིར། །དེ་ནི་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་རང་བཞིན་ནི་གང་དུ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་མི་ནུས་པས་བསམ་པར་བྱ་བ་ལས་འདས་པར་འདོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རྟོགས་པར་དཀའོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱོགས་གཉིས་རྣམ་པར་ངེས་པའི་མཇུག་བསྡུ་བ་གསུངས་པ། དེ་ལྟར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ལུགས་ལ། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་གི །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་ལུས་པ། ཇི་སྐད་བཤད་པ་འདི་


DTG088_Page_0069
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ལུགས་ལ་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་མི་མ་ཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་རིང་བ་དང་ཉེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པ་འདི་དག་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ཤེས་པས་དོན་རྣམ་པར་བསྒོམ་དགོས་པ་དེའི་འོག་ཏུ་བསྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་གསུངས་པ། གཟུགས་སོགས་དེ་མི་རྟག་སོགས་དང༌། །དེ་མ་རྫོགས་དང་རབ་རྫོགས་དང༌། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཉིད་ལ། །སྤྱོད་པ་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། །མི་འགྱུར་བྱེད་པོ་མིན་པ་དང༌། །བྱ་དཀའ་རྣམ་གསུམ་སྦྱོར་བ་དང༌། །སྐལ་བ་ཇི་བཞིན་འབྲས་ཐོབ་པས། །འབྲས་ཡོད་འདོད་པ་དེ་དང་ནི། །གཞན་ལ་རག་ལས་མེད་གང་དང༌། །སྣང་བ་རྣམ་བདུན་ཤེས་བྱེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལ་བདེན་པར་སྤྱོད་པ་བཀག་པ་དང༌། དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་མི་རྟག་པ་དང༌། སྟོང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བཀག་པ་དང༌། དེ་དག་གི་མ་རྫོགས་པ་དང་རྫོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང། དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། གང་གི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང་སྦྱོར་བ་དང་རྟོགས་པར་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དེ་ཁོ་ནར་བྱ་དཀའ་བ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། འདི་ཉིད་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཅན་གྱིས་བསྒོམས་ནས་རང་རང་གི་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་བར་འདོད་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལམ་སྒྲུབ་པ་དང་བསྲུང་བར་བྱ་བ་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པ་ཉིད་དང༌། བརྫུན་པའི་སྣང་བ་རྣམ་པ་བདུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་བག་ཆགས་ཀྱིས་ཡིད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་རྨི་ལམ་དང༌། སྔགས་ལ་སོགས་པ་མཉམ་དུ་ཚོགས་པས་སྣང་བར་སྒྱུ་མ་དང༌། རྒྱུ་མེད་པར་སྣང་བ་ཉིད་


DTG088_Page_0070
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོན་དང་འགལ་བ་སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྒྲ་དང་གནས་གྱི་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་པ་བྲག་ཅ་དང༌། རྣམ་པ་སྟོང་བར་བྱེད་པ་མ་འཕོས་པར་ཤར་བ་གཟུགས་བརྙན་དང༌། གནས་པར་བྱ་བའི་རྟེན་མེད་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། ལུས་དང་ངག་གི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་རྣམས། སྣང་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཅུའོ། །འདིས་ཀྱང་ཤུགས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བཟློག་པར་བསྒོམ་པ་འཕངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་མི་དམིགས་པར་མཚུངས་པ་རྣམ་པར་བསྒོམ་དགོས་པས་མཉམ་པ་ཉིད་གསུངས་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་རློམ་མེད་པ། །རྣམ་བཞི་དེ་ཡི་མཉམ་པ་ཉིད། །ཆེས་བྱ་བའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ལ་དངོས་པོར་རློམ་པ་ཉིད་དང༌། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལ་མཚན་མར་རློམ་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྲོས་པར་རློམ་པ་ཉིད་དང༌། བདག་གིས་འདི་ལྟ་བུར་རིག་གི་ཞེས་རྟོགས་པ་པོར་རློམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དམིགས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྒོམས་པ་ལས་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དེའི་སྐད་ཅིག་མའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གསུངས་པ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བདེན་པ་ལ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། །བཟོད་ཤེས་སྐད་ཅིག་བདག་ཉིད་འདི། །ཀུན་ཤེས་ཚུལ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་འདི་ནི་།ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལུགས་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྐད་ཅིག་མ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་པར་བརྟག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བདེན་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་གསུངས་པ། གཟུགས་རྟག་མ་


DTG088_Page_0071
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་མི་རྟག་ཡིན། །མཐའ་ལས་འདས་དང་རྣམ་དག་དང༌། །མ་སྐྱེས་བ་མ་འགགས་ལ་སོགས་པ། །མཁའ་འདྲ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་མེད་དང༌། །གང་གིས་འདི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིས། །གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ནད་མི་འབྱུང༌། །ངན་སོང་ཆད་དང་འབྲས་བུ་ནི། །མངོན་དུ་བྱ་ལ་མི་རྟོག་ཉིད། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་དང༌། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང་བྲལ་པས་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། བདག་དང་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་འགགས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདེན་པ་དང་པོའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། མི་ལྡན་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འབྲེལ་བས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། རྐྱེན་དང་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་པའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགོག་པ་དང་འགོག་པ་མེད་པ་དང་བྲལ་བས་དེའི་དོན་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པས་རྒྱུད་དེ་གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང་མ་ཞི་བ་མེད་པས་དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བས་མཐའ་གཉིས་ལས་འདས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་


DTG088_Page_0072
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པས་དབེན་པས་དྲི་མའི་ནད་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་གསུམ་པའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ནོ། །ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ངན་སོང་ཆད་པ་དང༌། རིགས་པ་དང་རིགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་མ་འདྲེས་པས་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མི་རྟོག་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པ་དང་ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་མེད་པས་ན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་བྱ་དང༌། སྒྲ་གཉིས་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བདེན་པ་བཞི་པའི་རྣམ་པ་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་དག་ལས་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བཟློག་པའི་རྣམ་པ་ཅན་དུ་དོན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་མངོན་དུ་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་པས་འདིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་གཏན་ལ་ཕབ་ནས། །སྐབས་གསུམ་གྱི་མཇུག་བསྡུ་བ་གསུངས་པ། དེ་ལྟར་འདི་དང་ཡང་འདི་དང༌། །ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ་རྣམ་གསུམ་པོ། །འདིས་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དག །རྫོགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བས་ན་གང་ཞིག་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དག་བཀག་པ་གཞི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་འདི་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེ་བར་གནས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ལམ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་འདི་དང༌། འགའ་ཡང་བྱེད་པ་མེད་པས་དོན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་པས་གཞུང་ལེའུ་གསུམ་གྱི་སྐབས་གསུམ་རྫོགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་


DTG088_Page_0073
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐབས་གསུམ་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

སྐབས་བཞི་པ། རྣམ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0073
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་རིམ་པ་རྣམས་ཉམས་སུ་བླངས་པ་ཁོ་ན་ལ་རག་ལས་པས་ད་ནི་དེ་དག་དབང་དུ་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཞི་དང་ལམ་དང་རྣམ་པ་མ་ལུས་པ་བསྡུ་བའི་སྒོ་ནས་ཅིག་ཅར་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་བཤད་པར་བཞེད་ནས་ཐོག་མར་དེའི་རྣམ་པ་གསུངས་པ། གཞི་ཤེས་པ་ཡི་བྱེ་བྲག་རྣམས། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དེ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད་དེ། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གསུངས་པ། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་དང༌། །ལམ་ལ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་བཤད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ཐེར་ཟུག་ཏུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ནར་མི་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། དོན་གཞན་གྱིས་དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕུང་པོའི་སྐྱོན་གྱིས་མི་བརྫི་བའི་མཚན་ཉིད་བདག་མེད་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། གཞིའི་གནས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྒྱུའི་རྣམ་པ་དང༌། བྱེད་པས་དབེན་པ་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རྟག་པ་ལ་སོགས་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མ་གྲུབ་པས་འགྲོ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་འགོག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་པ་སྤངས་པ་ལས་མི་འཕྲོགས་


DTG088_Page_0074
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་བདག་ཉིད་ཞི་བ་དང༌། དམན་པའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བས་མི་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ཕན་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ་འགོག་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སོ་སོ་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་བཅུ་གཉིས་སོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཅོ་ལྔ་སྟེ། བདག་གིས་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལམ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རིགས་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་འཕོ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་དང༌། རྟག་པའི་གོ་འཕང་འདུ་འབྲལ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པར་འབྱིན་པ་སྟེ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། རྨི་ལམ་ལྟར་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་ལྟར་རྒྱུ་ལས་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མིག་ཡོར་ལྟར་རྐྱེན་གྱིས་མ་འགགས་པ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་ལྟར་དུས་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟར་བདག་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་བདག་ཉིད་དོར་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའི་གཉེན་པོ་དེ་དག་མེད་པ་གཉིས་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་བདག་དང་ཆོས་སུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོ་གོས་པ་མེད་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་པ་གཉིས་དང༌། རང་གི་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་ལ་རོ་མྱང་བ་དང༌། གཞན་ལས་ཉམས་པར་རྟོགས་པའི་གཉེན་པོ་འབྲས་བུའི་སྒོ་ཅན་གྱི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོའི་རློམ་པ་མེད་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་དྲུག་གོ །དེ་ལ་དང་པོ་བཞི་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཅུ་གཅིག་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ། གྲངས་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལྔ་དང་དྲུག་ཡིན་ཏེ། སྤྱིར་ན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གསུངས་པ། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །འགོག་པ་


DTG088_Page_0075
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །དེ་དག་བརྒྱད་དང་བདུན་དང་ནི། །ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བསྒྲགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སྤྱིར་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཡུལ་ལ་འདུན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དར། ཡུལ་ལ་དགའ་བས་མངོན་པར་སྲེད་པའི་གཉེན་པོ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་མི་གནས་པ་དང༌། ཞི་བའི་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་ཀུན་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་གཉེན་པོ་དེ་དག་མེད་པ་གསུམ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་གཅིག་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བརྒྱུད་མར་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གཉེན་པོ་སེམས་ཅན་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་བདེན་པ་ཀུན་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་བསྒྲགས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་ལམ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་གོ་སྐབས་འབྱེད་པའི་ལམ་མཐའ་གཉིས་དང་མ་འབྲེལ་བ་དང༌། རིགས་པ་གང་ཡིན་པ་ཐ་མི་དད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་རིགས་པ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་མཚན་མར་མི་རྟོག་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པ་ཚད་མས་གཞལ་དུ་མེད་པར་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་ཆགས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བདུན་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པར་བསྒྲགས་སོ། །རབ་ཏུ་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་དང༌། ཉེ་བར་གནོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། གཞན་དུ་གྱུར་པའི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དང༌། རང་ཉིད་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་མེད་པ་དང༌། སྤྱིར་འགའ་ཡང་ཡོངས་སུ་གནས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པར་བསྒྲགས་སོ། །འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་རང་བཞིན་དང་གློ་བུར་བའི་དྲི་མ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་ནང་དང་ཕྱི་དང་


DTG088_Page_0076
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་ཀའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བས་ནང་དང་ཕྱི་དང་གཉིས་ཀ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། ཞི་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྟག་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཉེ་བར་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་གིས་སྟོང་པ་དང༌། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྟག་པ་དང་ཆད་པ་དང༌། འཁོར་བའི་སྔོན་དང་ཕྱི་མ་དང༌། རྟོག་པའི་ཆོས་མ་སྤངས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དགག་པས་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆེན་པོ་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ་བརྒྱད་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྟོགས་པ་གཞན་ལས་ཕུལ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་བྱེད་པ་པོ་དགག་པས་རང་གི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅིག་ཉིད་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་གནས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱི་བརྟགས་པ་ཙམ་གྱི་ཡུལ་དང་མཚན་ཉིད་དང་དུས་སུ་འཁྲུལ་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་དགག་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། འདས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། གང་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དགག་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅིག་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པར་བསྒྲགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གསུངས་པ། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནས་བཟུང་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་པའི་མཐར་ཐུག་རྣམས། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྗེས་མཐུན་པར། །ཀུན་མཁྱེན་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་ན། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་ཏེ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་སུམ་ཅུ་བཞི། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །རྣམ་


DTG088_Page_0077
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པའི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་ནི་དེ་ཉིད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ལམ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུར་བཞེད་དོ། །དེ་ལ་གཞི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། དང་པོར་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་ལམ་ལ་ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་འཇུག་པ་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་པས་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལྟར་ཞུགས་པ་ལས་བརྩོན་འགྲུས་འབྱུང་བས་རྩོལ་བའི་ལམ་ལ་མི་དགེ་བ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དག་ཡང་དག་པར་སེལ་ཅིང་སླར་མི་བསྐྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་དང་སྐྱེས་པ་དག་བསྐྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཏེ། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པས་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལམ་ལ་གུས་པར་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཅན་འདུན་པ་དང་རྟག་པར་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཅན་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སྔོན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཅན་སེམས་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཅན་དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། གནས་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ལ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་འབྱུང་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་བདེན་


DTG088_Page_0078
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམས་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དད་པ་དང༌། དེ་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པར་རབ་ཏུ་སྤྲོ་བ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། རྣམ་པ་དེ་ཡིད་ཡོངས་སུ་མི་བརྗེད་པ་དྲན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བདེན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་གཟུང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཤེས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་དྲོ་བ་དང་རྩེ་མོར་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དབང་པོའི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་ལ་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ལམ་ལ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཆེར་མཐུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས་རྫས་དང་བཏགས་པའི་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཤེས་པས་ཟབ་མོའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཞི་རྟོགས་པས་ནི་བདེན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྔ་མ་མ་བརྗེད་པར་དྲན་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། གོང་མར་གྱུར་པའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཆོས་དང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་ཟག་པ་མེད་པའི་བདེན་པས་ཚིམ་པ་དགའ་བ་དང༌། ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། རྩེ་གཅིག་པས་མཉམ་པར་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། དགོས་པ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རྩོལ་བ་དང་བྲལ་བ་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་པ་སྟེ། གྲངས་བཞིན་དུ་གནས་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཕན་ཡོན་དང༌། གཞི་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་གནས་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་རྣམ་པ་བདུན་ནོ། །བདེན་པ་མཐོང་བ་ལས་བསྒོམ་པའི་ལམ་འབྱུང་བས་རྣམ་པར་དག་པར་ངེས་པར་འཛིན་པའི་ལམ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་གཅོད་པ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་དང༌། དམ་


DTG088_Page_0079
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཆོས་བསྙད་པ་དང་འབྲེལ་པའི་གཏམ་གྱིས་བདེན་ཞིང་སྙན་པར་སྨྲ་བ་དག་དང༌། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་འཕགས་པའི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་པ་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཚུལ་འཆོས་ལ་སོགས་པ་ལོག་པར་འཚོ་བ་ལྔ་སྤངས་པ་འཚོ་བ་དང༌། གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང༌། གཉེན་པོ་དམིགས་པ་མ་བརྗེད་པ་དྲན་པ་དང༌། དམིགས་པ་ལ་རྩེ་གཅིག་པར་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། གོ་རིམས་ལྟར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། གཞན་ལ་གོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་དུ་མ་གྱུར་པའི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། དེའི་ཕྱིར་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཅན་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དུ་བཞེད་དོ། །ལམ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་གཉེན་པོའི་ལམ་ལ་བདག་ཉིད་དང་བདག་གིར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་གཞན་དང་ངོ་བོར་གྱུར་པས་སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དང་པོའི་རྣམ་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་མཚན་མཚན་མར་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོ་འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གཉིས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་མམ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དོར་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བར་སྨོན་པའི་གཉེན་པོར་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་གཉིས་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་གྱི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་པའི་རྣམ་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་ལམ་ལ་ནང་རང་གི་ལུས་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་བཤིག་པས་འདུ་ཤེས་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་རྣམ་


DTG088_Page_0080
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ལྟ་བ་སྟེ། ཆེན་པོ་དང་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་བས་ཆེས་ཆེན་པོ་དང་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པར་མོས་ཤིང་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ནང་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་བཤིག་པས་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་སུ་བྱས་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་སེམས་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་སྔ་མ་ལྟར་བསྒོམ་པ་སྟེ། སྤྲུལ་པ་ལ་རང་དབང་བར་བསྒྱུར་མི་ནུས་པའི་གཉེན་པོར་རྣམ་པར་ཐར་པ་གཉིས་དང༌། གཟུགས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ལ་སྤྲུལ་པ་མངོན་པར་བརྩོན་པར་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་འབད་པ་དང་མི་འབད་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། རོ་གཅིག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པ་སྟེ། སྤྲུལ་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་རྣམ་པར་ཐར་པ་གཅིག་གོ །མཐོང་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ལམ་ལ་འདི་ལྟར་ཐར་པ་དང་མཐུན་པར་གནས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། ཞི་བར་གནས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་གོ །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་སྤྲུལ་པ་དང་བདེ་བར་གནས་པའི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང༌། འདས་པའི་སེམས་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་ཅིང་ལངས་ནས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་འབྲས་བུ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་སྟེ། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་དགུའོ། །སྤོང་བའི་ལམ་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་སྒྲིབ་པ་བཞི་རྣམ་པར་སེལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་


DTG088_Page_0081
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་བ་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པས་རབ་ཏུ་བསྡུས་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་གཞན་ལ་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིར་བཞེད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཉིད་ཀྱི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། ཉེས་པ་དང་ལེགས་པར་སྤྱད་པའི་འབྲས་བུ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། ལམ་དང་འབྲས་བུ་སོ་སོ་ལ་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་མ་དག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དུ་མ་མཁྱེན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་དབང་པོ་མཆོག་དང༌། མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སོགས་པ་ཤས་ཆེ་བས་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་གནས་པ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱད་པ་མཁྱེན་པ་དང། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གནས་ལ་སོགས་པ་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་མཐའ་དག་གི་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསླུ་བའི་བདུད་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྟོབས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཅུའོ། ད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའོ་ཞེས་ཡེ་ཤེས་ཞལ་གྱིས་འཆེས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་སྤངས་པ་ཉིད་དང༌། གཞན་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་གཅོད་པའོ་ཞེས་གེགས་ལུང་འབོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ལམ་འཁོར་བ་དང་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་


DTG088_Page_0082
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟོན་པར་མཛད་པ་ལ་ལྷ་དང་བདུད་ལ་སོགས་པའི་རྒོལ་བ་པོས་བག་ཚ་བ་མེད་པ་སྟེ། གཞན་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པས་བརྫི་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མི་འཇིགས་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་རྣམ་གྲངས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། དེ་དག་གི་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ལྷ་དང་ཀླུ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ལ་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཡུལ་ལ་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་ལེགས་པར་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །སྐུ་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། གསུང་ཅ་ཅོ་དང༌། ཐུགས་དྲན་པ་ཉམས་པ་དང༌། གནས་སྐབས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། གདུལ་བར་བྱ་བ་སྣོད་དུ་རུང་བ་དང༌། མི་རུང་བ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའ་བ་སྟེ་བྲལ་པའི་རྣམ་པ་དྲུག་དང༌། དབང་པོ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའི་བདག་ཉིད་འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་དབེན་པར་གྱུར་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་སྟེ། མི་ཉམས་པའི་རྣམ་པ་དྲུག་དང༌། སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པ་འཇུག་པ་སྟེ། གྲངས་ཇི་ལྟ་བར་དྲུག་ཚན་རེ་རེས་སྤྱོད་པ་དང་ཐོབ་པ་དང༌། ཕྲིན་ལས་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་གྱུར་པ་གཞན་ལས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཤད་ཅིང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་རང་འབྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པའི་མཚན་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ།


DTG088_Page_0083
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུར་བཞེད་དེ། མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་གོ་རིམས་ལྟར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ཞི་བ་ཁོ་ནའི་དོན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་སྤངས་པ་མ་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཚོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དྲི་མ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་མཛད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་ཀ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པ་དེ་དག་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་དུ་སྦྱོར་བ་པོའི་སྣོད་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས། །དེ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། །དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱི་མགོན་བཅས་པ། །འདི་མཉན་པ་ཡི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་ཀུན་འདྲི་དང༌། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱོད་པས། །ལེན་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི། །སྣོད་དུ་དམ་པ་རྣམས་བཞེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སྔོན་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་ཅིང་སྦྱངས་པ་དང༌། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་གིས་རྗེས་སུ་བཟུང་བ་རྣམས་ནི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཡུམ་འདིའི་གཞུང་མཉན་པའི་སྣོད་དུ་རུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཞབས་འབྲིང་གིས་མཉེས་པར་བྱས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་གནས་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་དྲིས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་དག་གོ་རིམས་ལྟར་འདིའི་ཚིག་འཛིན་པ་དང༌། དོན་མི་བརྗེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྣོད་དུ་རུང་བ་ཉིད་ཡིན་པར་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་བཞེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྦྱོར་བ་དངོས་གསུངས་


DTG088_Page_0084
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྤྱོད་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ལུང་བསྟན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཉིད་དང༌། །ངེས་འབྱུང་བར་ཆད་མེད་བཅས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་དང་མྱུར་བ་དང༌། །གཞན་དོན་འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རྣམ་མི་རྟོག །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྤྱིན་བྱེད་དང༌། །དེ་ནི་དག་པ་མཚམས་དང་བཅས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་མི་གནས་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་མི་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཟབ་པ་དང༌། རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དང༌། དེ་དག་གི་མཐའ་མི་རྙེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་རང་བཞིན་གྱི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྐྲག་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཚེགས་ཆེན་པོས་ཡུན་རིང་མོ་ཞིག་ན་འཚང་རྒྱ་བ་དང༌། མི་བསྒྲག་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ལུང་བསྟན་པར་ཉེ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་བར་ཆད་མེད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གསར་གྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་མྱུར་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྣམ་པ་དུ་མར་རབ་ཏུ་སྐོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པ་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐོང་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་


DTG088_Page_0085
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དོན་དམ་པར་དེ་ལྟར་རློམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པ་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་དེའི་མཚན་མ་དང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་དེའི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་མཐོང་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་དག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ལོ་དང་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་གྱི་དུས་བཟུང་བས་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་ས་མཚམས་དང་བཅས་ཏེ། སྦྱོར་བ་ཞེས་པ་གནས་སྐབས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བཅོ་ལྔ་སྟེ་སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུའོ། །དེ་ནས་སྦྱོར་བ་དེ་དག་རྣམ་པར་སྒོམ་པའི་ཕན་ཡོན་གསུངས་པ། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་ལ་སོགས་པ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིའོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མཉེས་པས་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་པ་དང༌། གཅེས་སྤྲས་སུ་བྱེད་པས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་དང༌། རྒྱུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པ་དང༌། ནམ་ཡང་ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་ཞིང་སངས་རྒྱས་དང་མི་འབྲལ་བས་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལྷོ་ཕྱོགས་བརྟ་ནི་ནས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པས་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུས་པས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པ་དང༌། བདག་ལ་སྟོན་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏམ་མཛད་པས་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུར་འགྱུར་བ་དང༌། བདུད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ལས་ཟློག་པར་མི་ནུས་པས་མི་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ལ་དགའ་བ་ཆེར་འཕེལ་ཞིང་གཞན་དེ་ཉིད་ལ་འགོད་པར་འགྱུར་བས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྦྱིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་མཛད་པས་དམ་བཅའ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་ཤིང་སྤྱོད་པ་རླབས་པོ་ཆེ་ཡང་དག་པར་སྤྱད་པས་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་


DTG088_Page_0086
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཛིན་པ་དང༌། དེ་ནས་རླབས་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པས་གཞན་གྱི་དགོས་པ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བརྩོན་པ་མི་གཏོང་བས་འདི་ཚོལ་བ་ན་འདི་དང་གཞན་པའི་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་ཡང་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་འཐོབ་པ་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིའོ། །དེ་ནས་སྦྱོར་བ་དེ་དག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱོན་ཤེས་དགོས་པས་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བའི་གནས་རྣམས་གསུངས་པ། སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་བཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སྐྱོ་ཞིང་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་ཐོགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྟོགས་པ་མྱུར་དུ་སྐྱེ་བས་རློམ་པའི་རྒྱུ་ཧ་ཅང་མྱུར་བ་སྟེ་སྤོབས་པ་དང་འབྲེལ་པ་གཉིས་དང༌། གླལ་བ་དང་སྟེག་པ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང༌། གཡེང་བ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང༌། གླལ་བ་ལ་སོགས་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ངག་གི་གནས་ངན་ལེན་ཏེ་གནས་ངན་ལེན་དང་འབྲེལ་པ་གསུམ་དང༌། ལུང་མ་བསྟན་པ་དང་འདིའི་གཏིང་མི་རྙེད་པས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཛིན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ཚོལ་བས་རྒྱུ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཉམས་པ་དང༌། དམན་པའི་རོ་ལ་ཆགས་པ་གྱ་ནོམ་པའི་རོ་མྱང་བས་ཉམས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྡེ་སྣོད་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་ཐེག་པའི་མཆོག་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་ཉམས་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བ་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡིན་པར་འཛིན་པས་རྟག་ཏུ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་སློབ་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་ཉམས་པ་དང༌། དམན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་སྡེ་སྣོད་ལན་པ་གོང་ན་མེད་པ་ལས་ཉམས་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཉམས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་གཞན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འབྱུང་བས་ཡུལ་མང་པོ་ལ་རྣམ་


DTG088_Page_0087
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་རྟོག་པའི་སྤོབས་པ་འགྱུར་བ་དང༌། ཡི་གེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཡི་གེ་འདྲི་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། མེད་པའི་མཚན་མར་དམིགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཡི་གེར་འདྲི་བའི་གཞུང་ཡུམ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡི་གེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཡི་གེ་མ་ཡིན་པ་ཡུམ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡི་གེ་མེད་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། སྣ་ཚོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གཡེང་བ་དང་ཡུལ་དང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་དགའ་བ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རོ་མྱང་བ་དང༌། བདུད་ཀྱི་བསྟན་པའི་སྡེ་སྣོད་ལས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཚོལ་བ་ལམ་མ་ཡིན་པས་ལམ་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དག་སྟེ་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་པ་བརྒྱད་དོ། དེའི་སྦྱོར་བ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང་མི་བརྩོན་པ་དང་འདུན་པ་དང་སྙོམ་ལས་ཀྱིས་ཉམས་པ་དང༌། འདིར་གནས་པ་དང་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པས་འདུན་པའི་ཡུལ་ཐ་དད་པས་ཉམས་པ་དང༌། ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་ལྷུར་ལེན་པ་དང་འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་དང་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དགོན་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉམས་པ་ལ་དད་པ་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། རང་གི་དང་གི་བྱེད་པས་གཏོང་བ་དང་སེར་སྣ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། རང་གི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེད་པས་སྦྱིན་པ་དང་མི་ལེན་པ་དང༌། དབང་པོའི་ཁྱད་པར་གྱིས་མགོ་སྨོས་པ་དང་རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བ་དང༌། རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་དབང་གིས་མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་མི་ཤེས་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་དང་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་དང་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཚིག་ལ་སོགས་པའི་གཟུངས་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་དང༌། གླེགས་བམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་འདྲི་བར་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་དང༌། འདོད་པའི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང་མ་བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཉན་


DTG088_Page_0088
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་བོ་དང་འཆད་པ་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་དང་འབྲེལ་བ་བཅུ་བཞི་དང༌། ངན་འགྲོའི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པས་ངན་སོང་གི་དོན་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང༌། མཐོ་རིས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་བདེ་འགྲོ་འགྲོ་བས་ཡིད་བེ་དེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རང་དང་འབྲེལ་པ་གཉིས་དང༌། དང་ཚུལ་དང་གནས་སྐབས་ཀྱིས་གཅིག་པུ་དང་འཁོར་དང་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། འཆད་པར་ཁས་མི་ལེན་པའམ། བླངས་ཀྱང་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་ཅིང་ཉན་པ་པོ་ལ་སོགས་པར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་འདོད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཆགས་པའི་སྒོ་ནས་ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་སྦྱིན་པར་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་དང༌། རྐྱེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་སྲོག་གི་བར་ཆད་དུ་འགྱུར་བ་དང་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་མུ་གེ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་དང་ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པས་དཀྲུགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ཏེ། གཉིས་ཀ་དང་འབྲེལ་པ་དྲུག་སྟེ། སློབ་དཔོན་ཉིད་དང་འབྲེལ་པ་རྙེད་པ་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བྱམས་པར་བྱེད་པའི་ཁྱིམ་བལྟ་བས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་དང༌། བདུད་ཀྱིས་འདི་ཡིན་གྱི་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པས་བཟློག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་བསྟན་པས་བྲལ་བར་བྱེད་པ་བཅོས་མ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དང༌། བཅོས་མའི་འཚང་རྒྱ་བ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྲུལ་ཏེ། ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལོག་པར་འཁྲིད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལྟར་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་གོ །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་བླང་བ་དང་དོར་བས་སྦྱོར་བ་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པས་དེའི་འོག་ཏུ་མཚོན་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། གང་གིས་མཚོན་ཏེ་མཚན་ཉིད་དུ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ། །ཤེས་པ་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། །ངོ་བོ་ཉིད་གང་མཚོན་བྱ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདིས་སྦྱོར་བ་རྣམས་དེ་བཞི་གཤེགས་པ་ཉིད་སྐྱེད་པར་མཚོན་པར་བྱེད་པས་ཤེས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། བྱེད་པའི་


DTG088_Page_0089
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་དེ་བྱེད་པ་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། འདི་དག་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལས་སུ་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་སྟེ་མཚན་ཉིད་ནི་གཞིར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་ལས་རེ་ཞིག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། །དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་བལྟས་དང༌། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང། །ཆགས་བཅས་སོགས་དང་རྒྱ་ཆེན་དང༌། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། །སེམས་བལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་དེ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཤེས་བྱ་དང༌། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ཏེ། །གཞན་ལ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་འདི། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱི། །ཤེས་པའི་མཆན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་སོགས་པས་སྤྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེད་པ་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་དེ་ཁོ་ནར་འཇིག་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། དེ་བཞི་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་བཞག་པ་སེམས་བསྡུས་པ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པས་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཕྱིར་བལྟས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སེམས་མི་ཟད་པའི་རྣམ་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྡུས་པ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་བྱད་པའི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་མེད་པའི་སེམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐོབ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། སོ་སོ་ངེས་པར་མི་ནུས་པས་སེམས་ཚད་མེད་པ་དང༌། འགགས་པ་ལ་སོགས་པས་དུས་གསུམ་གྱི་སེམས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། ངོ་


DTG088_Page_0090
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བོ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་སེམས་བལྟར་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཕྲོ་བས་སེམས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་ཡང་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་མ་ནོར་བ་དང༌། ཐུབ་པ་མཆོག་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་རྟོགས་ནས་དེའི་དོན་གཞན་ལ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བཅུ་དྲུག་གིས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཇི་ལྟར་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་པ་སྐྱེད་པར་མཚོན་པས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་བཅས་དང༌། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་དང་རྣམ་མི་རྟོག །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་ལ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རྒྱུའི་བྱེད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བའི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། ལུགས་ལས་བཟློག་པའི་འགག་པ་མེད་པ་དང༌། སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྡུས་པ་དྲི་མའི་བདག་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། སྤངས་བ་དང༌། བླང་བའི་དངོ་སྤོ་མེད་པ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་རྟེན་མེད་པ་དང༌། སྒྲིབ་གཡོགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པས་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དྲུག་དང༌། སུས་ཀྱང་གཞན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་པས་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་མ་སྐྱེས་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་འགར་ཡང་གདགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་རྫོབ་རྣམ་པར་བཞག་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། དོན་དམ་པར་ཤིན་ཏུ་དབེན་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པའི་


DTG088_Page_0091
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བཅུ་དྲུག་གིས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བར་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་བསྐྱེད་པར་མཚོན་པས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། །དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བརྟེན་ནས། །གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། །བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང༌། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱེད་མེད་དང༌། །ཀུན་ཏུ་འཇུག་མཁྱེན་གང་ཡིན་དང༌། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་མཛད། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐུབ་པ་དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བར་མཁྱེན་པའི་ཡུལ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་བདེ་བར་གནས་པ་མཆོག་གིས་གནས་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། འདིའི་དོན་སྟོན་པར་མཛད་པ་ནས་ཉིད་ཀྱི་ཁྲི་བཤམ་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་པ་གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། བཀའ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བཀུར་བས་བླ་མར་བྱ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པས་མཉེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རིན་པོ་ཆེའི་མེ་ཏོག་གཏོར་བ་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པས་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་ཏུ་འཇུག་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིས་སངས་རྒྱས་ལ་ཆོས་འགའ་ཡང་མཐོང་བར་བྱར་མེད་པའི་དོན་སྟོན་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པ་དང༌། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་མཛད་པ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བར་མཛད་པ་དང༌། ཕུང་པོ་རྣམ་པ་ལྔའི་


DTG088_Page_0092
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། །དེའི་ཆོས་ཉིད་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འཇིག་རྟེན་འགོག་པ་དང༌། དེ་ལ་བློས་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་བཅུ་དྲུག་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བར་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པ་བསྐྱེད་པར་མཚོན་པས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྗོད་ནས། ཤེས་པའི་རྣམ་པས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཁྱད་ཞུགས་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གིས། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། མི་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པའི་ཡུལ་ཅན་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གིས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་དག་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་དེ་དག་གསུངས་པ། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་མི་མཉམ་དང༌། །གཞལ་དང་བགྲང་ལས་ཡང་དག་འདས། །འཕགས་པ་ཀུན་བསྡུས་མཁས་པ་ཡིས། །རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མེད་ཤེས་དང༌། །ཤེས་མྱུར་བྲི་དང་གང་མེད་དང༌། སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །དམིགས་པ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། མཐའ་དག་པ་དང་ཡོངས་འཛིན་དང༌། །རོ་མྱང་མེད་དང་ཁྱད་པར་ནི། །བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཤེས་བྱ་སྟེ། །གང་གིས་ལམ་འདི་གཞན་དག་ལས། །ཁྱད་དུ་འཕགས་པས་ཁྱད་པར་ལམ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དང༌། དཔེ་ཟླར་རུང་བས་མཚུངས་པ་མེད་པས་མི་མཉམ་པ་དང༌། ཚང་མ་རྣམས་


DTG088_Page_0093
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་གཞལ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། སྒྲས་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པས་ཚད་གཟུང་བར་མི་རུང་བས་བགྲང་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དག་ནི། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ཉོན་ཐོས་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་དང༌། ཕྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་སྐྱེས་བུ་མཁས་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་རྟོགས་པ་དག་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཁོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྲི་བ་དང་གང་བ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་སྨྲ་བ་བསྟེན་ཅིང་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། དུས་རིང་མོ་ཉིད་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཟིན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ཚངས་བ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་དག་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ཐབས་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་ཀྱི་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་མཐའ་དག་འཚོག་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྟན་པའི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཆགས་པའི་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་དག་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ། གང་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་བཤད་མ་ཐག་པའི་ཁྱད་པར་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་འདི་དག་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་དེ་དག་གི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་དང༌། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱབས་དག་དང༌། གནས་དང་དཔུང་


DTG088_Page_0094
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉེན་གླིང་དང་ནི། །ཡོངས་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཐེག་གསུམ་གྱི། །འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་མི་བྱེད་དག །ཐ་མ་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་སྟེ། །འདི་ནི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ངེས་པར་ལེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕན་པ་ཐར་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་ལ་མངོན་པར་མཐོ་བ་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་ལུས་དང་སེམས་མངོན་པར་ཚིམ་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོབ་པ་ལམ་ལེགས་པར་སྟོན་པ་སྟེ། སྤྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པ་གསུམ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་ལ་སོགས་པས་རིམ་གྱིས་མི་གནས་པའི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་སྐྱབས་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་འདྲེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པས་མ་རིག་པ་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བའི་གནས་དང༌། སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔུང་གཉེན་དང༌། བླང༌། བ་དང་དོར་བའི་སྲེད་པ་ཡོངས་སུ་ཆད་ཅིང་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་རྟོགས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་གླིང་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་ཏེ་གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པས་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་སྟོན་ཅིང་རྩོལ་བ་མེད་པར་འཇུག་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང༌། རློམ་སེམས་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་སྟོན་ཅིང་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་པས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་བདུན་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏེ་དེའི་རྟེན་སངས་རྒྱས་ལ་འགོད་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་རྟེན་གྱི་མཛད་པ་ནི་གཅིག་གོ །འདིར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྦྱོར་བ་གཙོར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པ་རྣམ་པར་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་བྱེད་པ་ནི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་བརྩི་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་དག་ཇི་ལྟ་བར་མཚོན་པར་བྱེད་པས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་དེ་དག་གིས་ཤེས་པར་བྱས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་


DTG088_Page_0095
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ། །ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །དབེན་དང་དཀའ་དང་ངེས་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་དང༌། མི་མཐུན་ཐོགས་པ་མེད་དང་དེ། །གཞི་མེད་འགྲོ་མེད་སྐྱེ་མེད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚོན་བྱ་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། །མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བས་དེའི་རྟགས་ལུས་དང་ངག་གི་གནས་ངན་ལེན་གྱིས་དབེན་པ་དང༌། དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་མཚན་མས་དབེན་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་དང་འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག་གིས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བཞིའོ། །དོན་དམ་པར་མེད་པའི་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་དཀའ་བས་དེའི་གོ་ཆ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མ་འབྲེལ་བ་དང༌། ཐེག་པ་གཞན་དུ་མི་ལྟུང་བའི་མཚན་ཉིད་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་དང༌། ཡུན་རིང་པོ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་གསུམ་དུ་མི་དམིགས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཞེན་པ་མཐའ་དག་བཀག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལམ་ཞེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྔའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བའི་ཚུལ་གྱིས་མ་བྱས་ཤིང་རྟོགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དང། འཇིག་རྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་མར་སྤྱོད་པ་ལས་ཟློག་སྟེ་བལྟས་པས་མི་མཐུན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་ཤེས་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་གཞི་མེད་པ་


DTG088_Page_0096
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྗེས་སུ་མ་ཡིན་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པས་གཟུགས་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ཞེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བདུན་ནོ། དེ་ལྟར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་དག་གིས་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་བཞི་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་བྱེད་པ་དང་བྱ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་བསྟན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པ་འབྱུང་བ་དང༌། སྦྱོར་བའི་དབང་གིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པས་དེའི་འོག་ཏུ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུངས་པ། །མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་སྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་ལ། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཤེས་པའི་རྣམ་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུད་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་འདི་ལ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བར་འདོད་དོ། །དེ་ལ་ཐབས་མཁས་པ་དེ་དག་གང་ཡིན་པ་ཞེ་ན་གསུངས་པ། །སངས་རྒྱས་སོགས་དམིགས་དད་པ་དང༌། །སྤྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་ལྔ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་རྟུལ་པོ་


DTG088_Page_0097
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་དཀར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་དམིགས་ནས་དད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་རབ་ཏུ་སྤྲོ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བླང་བ་དང་དོར་བའི་དམིགས་པ་མ་བརྗེད་པ་དྲན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འཁོར་གསུམ་གྱི་མཚན་མར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཁྱད་པར་ཅན་དབང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་དབང་པོ་རྣོན་པོས་ཆེར་སྦྱངས་པས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པར་སླ་བ་དང༌། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཆེར་སྦྱངས་པ་མ་ཡིན་པས་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བཞེད་དོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གོང་དུ་གོམས་པར་གྱུར་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་བས་དེའི་འོག་ཏུ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། །དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། །སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་གནས་པས་གཞན། །དེ་དག་ལ་ནི་འགོད་པ་དང༌། བསྔགས་པ་བརྗོད་དང་མཐུན་པ་ཉིད། །རྩེར་གྱུར་དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། །རང་གཞན་རྟེན་ཅན་བདེན་ཤེས་པ། །ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། །སྨིན་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་འདི་ལ་ཆུང་དུ་ནི་སེམས་མཉམ་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། འབྲིང་དུ་ན་ཕན་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པའི་སེམས་ཏེ། སྤྱིར་ལེགས་པར་སེམས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། །ཆེན་པོ་ཕ་དང་མའི་སེམས་དང༌། སྤུན་དང་སྲིང་མིའི་སེམས་དང༌། བུ་དང་བུ་མོའི་སེམས་དང༌། བཤེས་དང་གྲོགས་ཀྱི་སེམས་དང༌། གཉེན་དང་སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་ཀྱི་སེམས་ཏེ། བྱེ་བྲག་


DTG088_Page_0098
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་ཉེ་བར་སེམས་པའི་རྣམ་པ་ངས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཐས་ཀླས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བསྔགས་སོ། །ཅུང་དུ་ན་བདག་ཉིད་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། །གཞན་ཡང་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་འགོད་པ་དང། བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ལ་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཐུན་པས་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་པ་དང༌། འབྲིང་དུ་ན་བདག་ཉིད་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཤིང༌། །གཞན་ཡང་སྔ་མ་ལྟར་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དང༌། །ཆེན་པོ་ནི་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྡུས་ཏེ་བདག་ཉིད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང་ལུགས་ལས་བཟློག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། གཞན་དག་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆུང་དུ་ན་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པས་ལམ་ལ་སྦྱོར་བ་ཉིད་དང༌། འབྲིང་དུ་ན་རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་གཞན་དག་སྦྱོར་བ་དང༌། ཆེན་པོར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་བདག་ཉིད་གནས་ཤིང་གཞན་དག་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་ནི་བཟོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཆུད་དུ་ན་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སོགས་ཞེས་བྱ་བས་བསྡུས་པ་འབྲིང་དུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཆེན་པོ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤོང་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་ཉིད་གནས་ཤིང་ཞན་དག་འགོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཐོབ་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བས་སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་སྟེ། །མཐོང་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་


DTG088_Page_0099
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས། །དེ་འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བཞི་དང་མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པས་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པ་རྟོགས་པའི་སྐབས་འདིར་སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་གསུངས་པ། །གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུར་བརྗོད་པ་ཡིས། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ་གནས་པའི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་འདི། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུར་བརྗོད་པའི་འདི་དག་གིས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་པོ་གང་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་གིས་གསུངས་པ། །གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མི་དལ་ཟད་པ་དང༌། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང༌། །གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་དང༌། གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྤྱིན་སོགས་དང༌། ཟབ་མོའི་དོན་ལ་སོམ་ཉི་མེད། །བྱམས་ལུས་སོགས་དང་སྒྲིབ་པ་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང༌། བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང༌། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་དང༌། ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང༌། །གྱ་གྱུ་མེད་སེམས་སྦྱངས་པ་ནི། །ལེན་དང་སེར་སྣ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་འགྲོ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང༌། །གཞན་གྱིས་བ་ཀྲི་བར་མི་བཏུབ་དང༌། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུང་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་བཅས་དང༌། །ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལ་གནས་པ་ནི། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་


DTG088_Page_0100
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་མི་ལྡོག །ཅེས་བྱ་བའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཆེར་ལྡོག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཤེས་ནས་སྐྱབས་སུ་དད་པ་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་གྲུབ་པས་དམྱལ་བ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྟོང་པ་དང༌། ཡུལ་མཐའ་འཁོབ་དང༌། ལྷ་ཚེ་རིང་པོ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་དང༌། ལྐུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་དུ་སྐྱེ་བ་ཟད་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང་སྙིང་རྗེ་བསྒོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་དགེ་བ་བཅུ་ལ་གནས་ཤིང་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། བདག་དང་གཞན་དུ་བརྗེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སེམས་དན་གཞན་གྱི་ཡུལ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། ཆོས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་ཡང་སོམ་ཉི་མེད་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པ་ཉིད་དུ་ཞུགས་པས་བྱམས་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང༌། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། གཉིད་དང་རྨུགས་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་དག་དང་མི་འགྲོགས་པ་དང༌། གཉེན་པོ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་རིག་པ་དང༌། ལྟ་བས་བསྡུས་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཙང་སྦྲ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཙང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ནི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་གནས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་འཇིག་རྟེན་དང་རབ་ཏུ་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་བརྒྱད་ཁྲི་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ཀྱ་གྱུའི་སེམས་མེད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་དང༌། ཆོས་གོས་གསུམ་པ་དང༌། ཕྱིང་པ་དང༌། བསོད་སྙོམས་པ་དང༌། སྟན་གཅིག་པ་དང༌། ཕྱིས་མི་ལེན་པ་དང༌། དགོན་པ་དང༌། ཅོག་པུ་པ་དང༌། གཞི་ཇི་བཞིན་པ་དང༌། དུར་


DTG088_Page_0101
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྲོད་པ་དང༌། ཤིང་དྲུང་བ་དང༌། བླ་གབ་མེད་པ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་སྒྲུབ་པས་དེ་དག་དང་འགལ་བ་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྲོ་བ་དང༌། འགྲོ་བ་བདག་གིར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་དུ་དམྱལ་བར་ཡང་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཆོས་ཉིད་གཞན་གྱིས་གཞན་དུ་བཀྲིར་མི་བཏུབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་ལྟར་བཅོས་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་བདུད་ལ་བདུད་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་བཟོད་པར་གྱུར་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བས་སྤྱོད་པ་ལས་སངས་རྒྱས་མངོན་པར་དགྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཅིག་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་གནས་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་དག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཐོབ་པ་ལས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འབྱུང་བས་དེའི་རྟགས་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་གསུངས་པ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་


DTG088_Page_0102
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལྔས་གསུངས་པ། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང༌། །སེམས་བརྟན་ཐེག་པ་དམན་དག་ལས། །རྣམ་ལོག་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། །ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །འདོད་པ་སྤྱོད་ལ་མཁས་པ་དང༌། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་དང༌། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། ཕུང་སོགས་བར་ཆད་བྱེད་རྣམས་དང༌། །ཚོགས་དང་དབང་སོགས་བཅས་པ་ཡི། །གཡུལ་འགྱེད་སེར་སྣ་ལ་སོགས་ལ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །རང་གི་ས་ལ་ངེས་པ་ཉིད། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ཀྱི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མཚན་མར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཕྲ་མོ་ཡང་ལྡོག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བརྟན་པ་ཉིད་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་བསྒྲུབས་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་ལྡོག་པ་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཐུས་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལུས་དང་སེམས་ཡང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མཐུས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་འདོད་པ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་བས་རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེས་བུ་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དམན་པའི་དངོས་པོ་ལུང་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་པས་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བཞིན་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་


DTG088_Page_0103
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྔ་མ་ལྟར་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྐྱོན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་ལ་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་དབང་པོ་དང་རྟེན་དང་ཡུལ་དང་བདག་གིར་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི། འགོག་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་རྟོགས་པའི་ཆོས་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་པ་དང། མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ཐོབ་པས་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རང་ཉིད་ཀྱི་བར་ཆད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་དང༌། གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་ལུས་དང་སྲོག་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་མཉམ་པར་གཞག་པ་རང་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡུལ་ཅན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་རྗེས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཐོབ་པ་ལས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་འབྱུང་བས་དེའི་མཚན་ཉིད་བཤད་པར་བཞེད་ནས། ཁྱད་པར་མ་བཟུང་བར་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བློ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་གསུངས་པ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཟབ་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང༌། །སྐུར་


DTG088_Page_0104
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཞན་ན་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟབ་མོ་སྟེ། དེ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཟབ་མོ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཟབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཁྱད་པར་གྱི་གཞི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དངོས་གསུངས་པ། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི། །ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། །འཇལ་དང་ངེས་རྟོག་བསྒོམ་པའི་ལམ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། དངོས་དང༌། རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། ཚུལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་ངེས་པར་རྟོག་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གསུངས་པ། དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡི། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དགུ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་སྟེ་ས་དགུ་དག་ཏུ་གོ་རིམས་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུ་རྣམ་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ནི་མུན་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེན་པོ་སྣང་བ་ཆུང་ངུས་སེལ་བ་དང༌། ཆུང་ངུ་ནི་ཆེན་པོས་སེལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་རེ་རེ་ཞིང་


DTG088_Page_0105
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་དགུ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་པར་བཞེད་དོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ལ་བསོད་ནམས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེས་དོགས་པ་བསུ་བ་གསུངས་པ། གྲངས་མེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་རྣམས། །དམ་པའི་དོན་དུ་བཟོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དེ་དང་དེ་ལས་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྣམ་པ་རེ་རེའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་དང༌། གཞལ་དུ་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་སྐྱེ་བར་གསུངས་པ་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དོན་དང་ཡི་གེ་དང་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བ་མེད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་དེ་དག་རྣམ་པར་གཞག་པ་བཟོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ལན་གསུངས་པ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐུགས་བརྩེ་བའི། །རྒྱུ་མཐུན་བསྟན་པར་ཐུབ་པ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །བདེན་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་རང་བཞིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་དབང་གིས་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་བསྟན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གོམས་པ་ཕུལ་དུ་བྱར་ཅི་ཡོད་ཅེས་དོགས་པ་བསུ་བ་གསུངས་པ། དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ། །ཉམས་པ་དང་མི་འཕེལ་མི་རུང༌། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ན་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་དང་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་ནི་མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དང་བྲལ་བ་དང་སྐྱེ་བར་མི་རུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་ཅི་ཞིག་འདོར་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ངོ་བོ་ཅི་ཞིག་འཐོབ་སྟེ། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་པ་ཁོ་ནས་བསྒོམ་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་བྱར་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། །


DTG088_Page_0106
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ནི་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་བྱེད། །བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡང་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་གང་གིས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་བྱར་མེད་པ་ནི་སྔོན་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་སྣང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སོགས་པའི་བདག་པོ་ཙམ་གྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་འདི་ཡང་བསྒོམས་པས་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ཉམས་པ་དང་འཕེལ་བའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དོན་དམ་པར་ནི་ཉམས་པ་དང་འཕེལ་བ་དགག་པ་ཉིད་དུ་བཞེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཉིད་ལ་རྒྱུའི་དོན་སྒྲུབ་པ་མི་འཐད་པར་དོགས་པ་བསུ་བ། སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཅི་སེམས་ཁྱད་པར་ཅན་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྔ་མས་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་འདྲའི་འབྲས་བུར་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མཐུ་ཐམས་ཅད་ནི་སྔ་མའི་མཐར་ཐུག་པས་དེ་མེད་ན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྔ་ཕྱིར་གྱུར་བ་མང་པོ་ཉིད་ཀྱང་དེ་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ལན་གསུངས་པ། མར་མེའི་དཔེ་ཡི་ཚུལ་གྱིས་ནི། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་མར་མེའི་མེ་ལྕེ་འབར་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ལ་མ་ལྟོས་པ་དང་པོས་སྙིང་པོ་སྲེག་པར་མི་ནུས་ལ། དང་པོ་ཉིད་ལ་མ་ལྟོས་པར་གཉིས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བསྲེག་བར་བྱ་བ་སྲེག་པར་བྱེད་པ་ཡོང་བ་མ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་རྐྱེན་ཉིད་འདི་པ་ཙམ་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལ་སོགས་པས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་སྲེག་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོས་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་


DTG088_Page_0107
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙིང་པོ་ཚིག་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་སྐད་ཅིག་སོ་སོ་བ་དང༌། དུ་མ་མངོན་པར་འབྲེལ་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་རྒྱུན་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་མཐུ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཆོས་གསལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་པར་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་བསྡུ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ཡང་མ་དཔྱད་པར་ཉམས་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ངོར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་རུང་བ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །ཟབ་མོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་བརྒྱད་ལ་ཟབ་པ་གསུངས་པ། སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཤེས་བྱ་དང༌། །ཤེས་དང་སྤྱོད་དང་གཉིས་མེད་དང༌། །ཐབས་མཁས་པ་ལ་ཟབ་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །བཤད་མ་ཐག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་དག་གིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞིང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་བསྒོམས་པས་རྟོགས་པའི་དོན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་སྐྱེ་བ་ཟབ་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བྱུང་བ་ཉིད་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ལ་འགག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འགག་པ་ཟབ་པ་དང༌། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་གོམས་ཀྱང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ནའི་རང་བཞིན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་བྱ་ཟབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བ་མེད་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་པ་ཟབ་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ཉིད་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤྱོད་པ་ཟབ་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཟབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་སྤོང་བས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེའི་འབྲས་བུ་སངས་


DTG088_Page_0108
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པར་བྱར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཟབ་པ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་དོན་བསྒྲུབ་པ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཟབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཐོབ་པས་འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་དགོས་པས་དེའི་རྒྱུ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་གསུངས་པ། ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། །སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་རྟོག་པ། །ལས་མེད་ལ་སོགས་ཀླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པར་ཟད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །མི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་བརྙན་ཙམ་དུ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་གཉིད་མ་ལོག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་མི་དགེ་བ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཀླན་ཀ་རྣམས་ཀྱི་ལན་ནི་ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྨྲ་བའི་ལུགས་ལ་དོན་དམ་པར་གང་གིས་གང་བསད་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཀྱང་སྲོག་གི་རྒྱུན་འཇུག་པ་དང་འགལ་བའི་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པར་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པ་དེ་བཞིན་དུ། དངོས་པོ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ལ་ཡང་ཕྱི་ཅི་ལོག་གི་འཆིང་བ་མཐའ་དག་མ་ཉམས་པ་རྣམས་ལ་དེ་དང་མཐུན་པའི་དོན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ཡང་རྨི་ལམ་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པ་སྤྱད་པ་ཉིད་ཀྱང་རྗེས་སུ་གནས་སྐབས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གསོས་བཏབ་ན་དོན་ཅི་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུར་ཡང་འགྱུར་བས་དཔེ་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོ་སྡེ་དང་དེའི་ཕྱོགས་ལས་ཇི་སྐད་བཤད་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་བསྒོམས་པ་ནི་རང་གི་ཞིང་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་གསུངས་པ། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། །སྣོད་


DTG088_Page_0109
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ། །དེ་ལ་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྟེན་པ་དང་རྟེན་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མ་དག་པའི་གཉེན་པོར་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་ཏེ་ལྷའི་ཉེ་བར་སྤྱད་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོན་ལམ་གྱིས་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། ངམ་གྲོག་དང་གཡང་ས་ལ་སོགས་པས་མ་དག་པའི་གཉེན་པོར་ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པ་བྱིན་པས་གསེར་གྱི་ས་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་སྨོན་ལམ་གྱིས་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའོ། །རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་ནི་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་དགོས་པས་དེའི་རྒྱུར་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གསུངས་པ། ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་ཅན་འདི་ནི། །དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་དང༌། །མི་གནས་ཇི་བཞིན་ཤུགས་དང་ནི། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་མཚན་ཉིད་དང༌། །མ་ཆགས་པ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མཚན་མ་སྨོན་ལམ་ཟད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་མཚན་མེད་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའི་རྒྱུ་ལ་ལེགས་པར་སྦྱངས་པས་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་བདུད་ལས་འདས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་བསྒོམས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པས་མི་གནས་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་སྔོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འཕངས་པ་བྱེད་པ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་གོམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་དཀར་པོ་རྣམ་པར་དག་པས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མ་ཆགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྤང་བའི་དོན་དུ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་


DTG088_Page_0110
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་སྤང་བའི་དོན་དུ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་པའི་འདུ་ཤེས་སྤང་བའི་དོན་དུ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། དྲི་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང༌། ཡུལ་ཚད་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚད་མེད་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་ཅན་བཅུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐབས་བཞི་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

སྐབས་ལྔ་པ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0110
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཤད་པར་བཞེད་དེ། དང་པོར་རེ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་པོ་དྲོ་བར་གྱུར་པའི་རྩེ་མོ་གསུངས་པ། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་ལ་སོགས། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བའི་རྟགས། །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ཤིན་ཏུ་གོམས་པའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བ་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་དང༌། སྲིད་པ་ཉིད་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་དམིགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་སྟོན་པ་ཉེ་བར་མཐོང་བ་དང༌། ཡང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་འབྱུང་བས་མི་སྐྲག་ཅིང་སད་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟར་མོས་པ་དང༌། དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་མཐོང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ངན་སོང་སྤོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། རྨི་ལམ་མམ་རྨི་ལམ་མ་ཡིན་པར་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ཚིག་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་འགྲུབ་པ་དང༌། འབྱུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་མ་ཡིན་པས་ཟིན་པ་ལ་


DTG088_Page_0111
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པར་བྱེད་པའི་བདེན་པའི་ཚིག་རབ་ཏུ་འགྲུབ་པ་དང༌། རྨི་ལམ་ལས་གཞན་དུ་རང་གི་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཕ་རོལ་གནོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་པར་ལྟ་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ནི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་རྩེ་མོ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་རྟགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །རྟགས་དེ་དག་ཐོབ་པ་ལས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བྱུང་བས་རྩེ་མོར་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་གསུངས་པ། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སྙེད། །སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་དགེ་ལ་སོགས། །དཔེར་མཛད་ནས་ནི་རྣམ་མང་དུ། །རྣམ་འཕེལ་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་དག་ལས་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བས་ཆེས་ལྷག་པ་དང༌། དེ་བས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བརྩོན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་དང༌། བྱེད་པའི་ཆོས་མི་དམིགས་པ་དང༌། དེ་ཉིད་དང་ལྡན་པས་དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ལ་ལྷའི་རིས་ཐམས་ཅད་འཁོར་དུ་འོང་ཞིང་ཉེ་བར་བསྲུང་བ་དང༌། བདུད་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ནོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྟོན་པ་དང་མཚུངས་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བརྒྱད་དང༌། ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཁོ་ནའི་རིགས་ཅན་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡང་དག་པར་འཐོབ་


DTG088_Page_0112
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པར་རྟོགས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཀུན་བསྡུས་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་དང་ཡུལ་དང་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་གཞན་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། ཐོག་མར་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པས་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་རྣམས་མཆོད་པའི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་མང་པོ་དཔེར་མཛད་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གནས་སྐབས་བཅུ་དྲུག་གིས་མཚོན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་རྩེ་མོ་མངོན་པར་རྟོགས་པས་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འཕེལ་བའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ཐོབ་པ་ལས་ངེས་པར་བརྟན་པ་འབྱུང་བས་བཟོད་པར་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པར་བརྟན་པ་གསུངས་པ། ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་མེད་པ། །སེམས་ཅན་དོན་ཡོངས་མི་གཏོང་བ། །བརྟན་པ་ཞེས་ནི་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཆོས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མོས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ངོ་བོས་ཅི་ནས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་སྒྲུབ་པ་ནི་བཟོད་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་རྩེ་མོ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པར་བརྟན་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་བརྟན་པ་ལས་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་བས་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ་གསུངས་པ། གླིང་བཞི་པ་དང་སྟོང་དག་དང༌། །སྟོང་གཉིས་གསུམ་དག་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གླིང་བཞི་པ་དང༌། སྟོང་དང༌། སྟོང་གཉིས་པ་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་


DTG088_Page_0113
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་རི་རབ་དང་རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྲང་ལ་གཞལ་བ་དང༌། སྐྲའི་རྩེ་མོའི་ཐིགས་པ་ལ་སོགས་པས་ཚད་གཟུང་དུ་རུང་གི་ཞེས་སོ་སོར་དཔེར་མཛད་ནས་དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་ཚད་ལས་འདས་པའི་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་རྩེ་མོ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་རྩེ་མོ་ཐོབ་པས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྩེ་མོ་འབྱུང་བས་དེ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དངོས་སུ་བསྟན་པས་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་བཞི་འཆད་པར་མཛད་པ་ན། རེ་ཞིག་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གཟུང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པོ་མདོར་གསུངས་པ། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སོ་སོར་དེ། །དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཡུལ། །མིན་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཤེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འཇུག་པའི་རྟེན་ཅན་མི་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བླང་བ་དང༌། ལྡོག་པའི་རྟེན་ཅན་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདོར་བའི་སྒོ་ནས་བཟུང་བའོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་དམན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུའི་བདག་ཉིད་དེ། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དང་མ་འབྲེལ་བར་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་མདོར་གསུངས་པ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཕངས་དབྱེ་བས། །སེམས་ཅན་རྫས་དང་བཏགས་ཡོད་པར། །རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་དག་སོ་སོར་དགུ་བདག་ཉིད། །གལ་ཏེ་གཟུང་དོན་དེ་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གང་གིས་འཛིན་པར་འདོད། །དེ་ལྟར་དེ་དག་འཛིན་པ་ཡི། །ངོ་བོས་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་སྒོ་ནས་འཛིན་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཛིན་ཅིང་འདོར་བ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་


DTG088_Page_0114
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་དེ་དག་གི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་དག་དེ་བཞིན་དུ་གཟུང་བའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཚེ་བློ་དེ་དག་གིས་འཛིན་པར་འདོད་པར་བྱེད། དེ་བས་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་འཛིན་པའི་ངོ་བོས་དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་སྔ་མའི་སྐབས་སུ་ཡང་ཉེ་བར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་ལས་རེ་ཞིག་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་དགུ་གང་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་དང་རིགས་དང་ནི། །ལམ་ནི་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་དང༌། །གཉེན་པོའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དག་དང༌། །རང་གིས་རྟོགས་དང་བྱེད་པ་དང༌། །དེའི་ལས་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ལ། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི། །རྣམ་རྟོག་དེ་ནི་རྣམ་དགུར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ལམ་དང་འབྲས་བུས་དབེན་པས་དབེན་པར་མི་རྟོག་པས་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུ་མཆོག་དང་དམན་པ་ལ་རིང་བ་དང༌། ཉེ་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལམ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། སྣང་བརྙན་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་མཐོང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བླང་བ་དང་དོར་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཉེན་པོ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གིས་རྟོགས་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དག་གིས། གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་དང༌། ཕྲིན་ལས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོ་འཕྲུལ་གསུམ་ལ་བདག་གིར་བྱ་བའི་ལས་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུར་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་


DTG088_Page_0115
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དེ། དེ་དག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་དགུ་པོ་གང་ཞེ་ན། སྲིད་དང་ཞི་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར། །རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་དང༌། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། །མཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་དང༌། །ཉི་ཚེ་བ་དང་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །གནས་དང་འཇུག་ལ་རྨོངས་པ་དང༌། །རྗེས་ལ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །རྣམ་རྟོག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་འདི། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཏེ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་ཡིད་ལ་བྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་བྲལ་བས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་ལྟུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་དམན་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་གི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་གདམས་ངག་ལ་ལྟོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སེམས་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཁོ་ནའི་གཉེན་པོར་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉི་ཚེ་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པར་མ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་བཞི་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པ་ཐ་དད་པ་དུ་མ་དང༌། འཁོར་གསུམ་ཀུན་ནས་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པ་འམ་མ་རིག་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་མ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་དང་འགྲོ་བ་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཇུག་ཏུ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཉེས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྡོག་པར་བྱ་བ་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། དེ་དག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་


DTG088_Page_0116
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་དགུ་པོ་གང་ཞེ་ན། འཛིན་པ་དང་ནི་འདོར་བ་དང༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་ཁམས་རྣམས་ནི། །གསུམ་པོ་དག་དང་ཉེ་འབྲེལ་དང། །གནས་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཏགས་པ་དང༌། །ཆགས་པ་དང་ནི་གཉེན་པོ་དང༌། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་འགྲོ་ཉམས་ལ། །འཛིན་པ་དང་པོར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དོན་རྣམས་ལ་བླང་བ་དང་དོར་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྱེད་པ་པོར་དམིགས་པས་འཛིན་པ་དང་འདོར་བ་དང༌། དངོས་པོ་རྣམས་ལ་བདེན་པར་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བཅས་པའི་འབྲས་བུ་ཁམས་གསུམ་དང་འབྲེལ་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དེ་དག་ལ་གནས་པ་དང༌། དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དེའི་དོན་ལ་ཐ་སྙད་ཀྱི་བརྡར་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཏགས་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡུལ་རྣམས་ལ་མཚན་མར་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལམ་དུ་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཉེན་པོར་ཞེན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་མ་ཤེས་པས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་འགྲོ་བར་མི་ནུས་པ་རྣམས་ལ་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཟག་རྫས་སུ་འཛིན་པའི་རྣམ་དགུ་སྟེ། དེ་དག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བ་གནས་སྐབས་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པས་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་དགུ་གང་ཞེ་ན། ཆེད་བཞིན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་དང༌། །ལམ་ལ་ལམ་མིན་ངེས་འཛིན་དང༌། །འགོག་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། །དངོས་པོ་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །གནས་དང་རིགས་ནི་འཇིག་པ་དང༌། །དོན་དུ་གཉེར་དང་རྒྱུ་མེད་དང༌། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ནི་དམིགས་པ་ལ། །འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་


DTG088_Page_0117
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་འབྲས་བུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བ་དང༌། རང་གི་དོན་མངོན་པར་འདོད་པའི་ལམ་མེད་པས་ལམ་གཞན་ལ་ལམ་མ་ཡིན་པར་ངེས་པར་འཛིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དང་བཅས་པར་འཛིན་པ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པ་དང་ཅིག་ཤོས་སུ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་དང༌། ནམ་མཁར་གནས་པའི་བྱ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་སྤྱད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་འཇིག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་ཉམ་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བདུད་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང་དམིགས་པ་རྣམས་ལ་བཏགས་པའི་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། དེ་དག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་སྤངས་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་དགུ་ཕྲག་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་པས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡང་དགུ་ཕྲག་རྣམ་པ་བཞིར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་གང་དང་བཅས་པས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོང་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་ཡོངས་གཏོད་ཉིད། །དེ་འཐོབ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ། །བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བདག་ཉིད་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་ནས་གཞན་དག་ལ་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཁོ་ནར་གདུལ་བྱ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཞུང་མི་ཉམས་ཤིང་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སོ་སོར་གཏོད་པ་དང༌།


DTG088_Page_0118
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རང་གི་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེའི་རྒྱུ་ཚིགས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དེ་ལྟ་བུ་ལས་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་གསུངས་པ། དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དེ། །ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་མ་གཏོགས་པ་གང་ཡང་མེད་པས་ནམ་མཁའ་ལྟར་འགག་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དྲི་མ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་གཅིག་དང་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། རང་དང་གཞན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བའི་འབྲས་བུས་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་འཐད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནམ་མཁའི་པད་མ་བཞིན་དུ་འགག་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་སྔར་ཡོད་པ་རྣམས་ཟད་པ་དང་གསར་དུ་མི་སྐྱེ་བར་བྱས་པ་མ་གྲུབ་པས་གོ་རིམས་ལྟར་གདོད་མ་ནས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་མི་རུང་བར་གསུངས་པ། འགོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་རིགས་ཅི་ཞིག་ཟད། །སྐྱེ་མེད་རྣམ་པ་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བའོ། །གང་དང་དངོས་པོ་འཇིག་པ་དང་ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བ་ལ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་ལ་དེ་ལྟར་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོག་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་འགོག་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་གདོད་མ་ནས་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཟད་པ་དང་སྐྱེ་བའི་གེགས་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ལ་ཁྱེད་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤངས་བར་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རིགས་སྔར་སྐྱེས་པ་ནི་ཅི་ཞིག་ཟད་ལ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་མ་སྐྱེས་པ་ནི་ཅི་ཞིག་སྐྱེས་ཏེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་


DTG088_Page_0119
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་དེའི་ལུགས་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་འགལ་བར་གསུངས་པ། གཞན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ། །ཤེས་བྱ་ལ་ཡང་སྟོན་པ་ཡི། །སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་བརྗོད་པ་དང༌། །དེ་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་བརྩིས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟར་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་སྤང་བ་དང་བསྐྱེད་དུ་མེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པས་དེ་དག་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་དག་གིས་ཆོས་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་ཁས་འཆེ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེ་དག་ལ་སྒྲིབ་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་ཆེར་འགལ་བ་སྨྲ་བ་ཡིན་པས་དེ་ལ་ཁོ་བོས་ཡ་མཚན་དུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འོ་ན་དོན་འདི་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱ་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཚུལ་ལུགས་བསྟན་པ་གསུངས་པ། འདི་ལས་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞག་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་འདི་དག་ལ་གདོད་མ་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོས་སྔར་ཡོད་པ་བསལ་བར་བྱ་བའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅི་ཡང་མེད་ལ། གསར་དུ་གཞག་པར་བྱ་བའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་འགའ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་དོན་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཅན་གྱི་བློ་གྲོས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྒྱུ་མའི་རྒྱལ་པོ་སྒྱུ་མའི་རྒྱལ་པོ་གཞན་གྱིས་ཕམ་པར་བྱས་པ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པར་ལྡོག་པས་མཐར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡང་མ་མཐོང་བའི་ཚུལ་གྱིས་མཐོང་བ་ན་ཡོངས་


DTG088_Page_0120
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་འཛིན་པ་མཐའ་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་མེད་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་རིག་པ་དང༌། གཟུང་བ་མེད་ན་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང། དེ་ཁོ་ནར་འགའ་ཡང་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་མངོན་དུ་བྱས་པས་གདོད་མ་ནས་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་མེད་པ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་དངོས་གསུངས་པ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེར་ནི། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་གང༌། །སྐད་ཅིག་གཅིག་པའི་བཟོད་པ་ཡིས། །བསྡུས་པ་དེ་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ཞིག་མཐོང་བའི་བྱེད་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཅན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ནི་སོ་སོར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་རེ་རེར་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་བསྡུས་པ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྐབས་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐྱེས་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་སོ་སོར་དགུའི་བདག་ཉིད་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་སྤངས་པས་དེ་དག་གིས་བསྡུས་པའི་ས་བོན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་སྤངས་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འཐོབ་པོ་དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ལ་དབང་དུ་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུངས་པ། དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་པ་སྒྱིད་པའི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་ཞུགས་ནས། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ལུགས་མཐུན་དང༌། །ལུགས་མི་མཐུན་ལ་རྟོགས་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་


DTG088_Page_0121
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཟོད་པས་ཉེ་བར་བསལ་བའི་དེ་མ་ཐག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་བག་ཚ་བ་མེད་པས་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་དུས་ཕྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་གཏོགས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་འགག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལུགས་དང་མི་མཐུན་པར་ཡང་དག་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་ལས་བསྒོམ་པའི་ལམ་འབྱུང་བས་བསྒོམ་པའོ་ལམ་གྱི་རྩེ་མོ་གསུངས་པ། འགོག་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོང་འོངས་ནས། །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མཉམ་གཞག་མིན་པའི་མཚམས་བཟུང་སྟེ། །ཐོད་རྒལ་དུ་ནི་སྙོམས་འཇུག་པ། །གཅིག་དང་གཉིས་གསུམ་བཞི་དང་ལྔ། །དྲུག་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་རྒལ་ནས། །འགོག་པའི་བར་དུ་མི་འདྲར་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྩལ་སྦྱངས་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པ་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། ནང་ཡོངས་སུ་དང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བཞི་དང་ལྡན་པ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པ་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༌། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་བཞི་དང་ལྡན་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་རྣམས་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སོ་ཞེས་པ་མོས་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་ཅན་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་ཅན་ཅི་ཡང་མེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། ཚོར་བ་དང་མཚན་མར་འདུ་ཤེས་པ་འགོག་པའི་མཚན་ཉིད་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡུལ་རྣམ་པ་དགུ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་འགོག་པའི་བར་དུ་ཡར་སོང་བ་དང༌།


DTG088_Page_0122
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགོག་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་འོང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་བསྟན་པ་གཉིས་དང༌། ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་འགོག་པའི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་འགོག་པའི་བར་དུ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རེ་རེ་སྤེལ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། ཡང་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་དེ་ལས་ལངས་ཏེ་འགོག་པ་གཅིག་པུར་དོར་ནས་དེ་མ་ཐག་པའི་ཡོད་མིན་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་ལས་ལངས་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མཚམས་སུ་གཞག་སྟེ། ཐབས་མཁས་པས་དེ་ནས་འགོག་པ་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་གཉིས་དོར་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ལ་མར་བབས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་རབ་ཏུ་སྤེལ་ཏེ། གསུམ་དང༌། བཞི་དང༌། ལྔ་དང༌། དྲུག་དང༌། བདུན་དང༌། བརྒྱད་དོར་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་མི་འདྲ་བར་འགྲོ་བས་ཐོད་རྒལ་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་རེ་ཞིག་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་གསུངས་པ། མདོར་བསྡུས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །བསྟང་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་དང༌། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི་གཅིག་སྟེ། །སྦྱོར་བའི་རྣམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གསུང་རབ་ཀྱི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པས་ཆོས་མདོར་བསྡུས་པ་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པས་ཆོས་རྒྱས་པ་དང༌། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་དོན་ལ་ནན་ཏན་མི་བྱེད་པས་སངས་


DTG088_Page_0123
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱས་ཀྱིས་བསྟང་སྟེ་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་དང༌། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པས་ད་ལྟར་བའི་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པས་མ་འོངས་པའི་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཞི་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པས་མྱ་ངན་ལས་ལས་འདས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ལེགས་པའི་ལམ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ལེགས་པའི་ལམ་དང༌། རང་བཞིན་མེད་པ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པ་ལེགས་པའི་ལམ་མི་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་གསུངས་པ། གཉིས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་བཞེད་དེ། །སེམས་མི་སྐྱེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི། །སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དང༌། །ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་བྱེད་དང༌། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་མི་བྱེད། །བསྒོམ་དང་བསྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། །དེ་དག་ལས་ནི་བཟློག་པ་ཉིད་དང༌། །ཇི་བཞིན་དོན་མིན་རྣམ་རྟོག་པ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། འཁོར་བས་འཇིགས་པ་ཉིད་དང་གཞན་དོན་ལ་མི་ལྟོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མེད་པས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པས་བསྒོམ་པ་དང༌། དེ་ཉིད་མ་བསྒོམས་པས་ཐོབ་པར་འདོད་པས་བསྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་དང་མ་བསྒོམས་པ་གཉིས་ཀས་ཐོབ་པར་འདོད་པས་གཉིས་ཀ་དང༌། བསྒོམས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་མ་བསྒོམས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་པས་འཐོབ་པར་


DTG088_Page_0124
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདོད་པས་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཇུག་པའི་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་གསུངས་པ། །སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །ཆོས་བཏགས་པ་དང་སྟོང་མིན་ཉིད། །ཆགས་དང་རབ་དབྱེ་བདག་ཉིད་དང༌། །དངོས་པོར་བྱེད་དང་ཐེག་གསུམ་དང༌། །ཡོན་ནི་དག་པ་མ་ཡིན་དང༌། །སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་དང༌། །འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་པོར་ཏེ། །ཤེས་པར་བྱ་བར་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རྫས་སུ་ཡོད་པར་མི་སྐྱེ་བས་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་དང༌། སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སུ་བཏགས་པ་དང༌། །གང་ཟག་དང་ཆོས་དོན་གཞན་གྱིས་སྟོང་ཡང་རང་གི་ངོ་བོར་གནས་པས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལམ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་མི་བྱེད་པས་དམན་པ་འཆད་དུ་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་མ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོན་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་གསུམ་དུ་དམིགས་པས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པའི་གང་ཟག་ཡོད་པར་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པ་དགུར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་མདོར་གསུངས་པ། སེམས་ཅན་བཏགས་དང་དེ་རྒྱུ་ཡི། །ཡུལ་ཅན་དེ་ཡིས་རྣམ་འཇོམས་པས། །བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་འབྲེལ་བ་ཡི། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཞན་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཏུ་བཏགས་པ་དང༌། དེར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་མ་རིག་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ལ་མངོན་པར་


DTG088_Page_0125
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེན་པའི་ཡུལ་ཅན་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་གཞོམ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ལམ་དེ་དང་འབྲེལ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་དག་གི །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་སྒྲིབ་རྣམ་གསུམ། །ཞི་ལམ་དེ་བཞིན་ཉིད་སོགས་དང༌། །མཚུངས་པར་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །མི་མཉམ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་དང༌། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཁྱི་རང་བཞིན་དང༌། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་ཀུན་རྨོངས་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མ་ཤེས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ལམ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་མ་ཤེས་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། གཞི་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་མ་ཤེས་པས་གཞི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་མ་ཤེས་པས་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་ལམ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། བདུད་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་མི་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་གློ་བུར་བ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་ཁོ་ནས་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་ཐ་དད་པའི་དབྱེ་བ་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་སོ་སོར་དགུ་ཉིད་


DTG088_Page_0126
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་སྤངས་པ་ན་དེ་དག་གིས་བསྡུས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་དང་བྲལ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འཐོབ་བོ། །དེ་བས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་དེའི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྤང་བར་བྱས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་མཐར་ཐུག་པའི་སྒོ་ནས་གསུངས་པ། ཡམས་ནད་འདི་རྣམས་ཟད་ནས་ནི། །ཡུན་རིང་ལོན་ནས་དབུགས་ཕྱིན་ལྟར། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡི། །བདེ་སྒྲུབ་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་ཀུན། །རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིན། །འབྲས་བུ་མཆོག་གིས་རབ་མཛེས་པའི། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་སྟེན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །རྒྱུན་རིང་དུ་ལེགས་པར་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རིམས་འཚེ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡམས་ཀྱི་ནད་དུ་གྱུར་པ་འདི་རྣམས་ཟད་ནས་གནོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཔེར་ན་ནད་ལས་ཐར་པའི་སྐྱེས་བུ་རིང་ཞིག་ལོན་ནས་བདེ་བར་གནས་པ་ཐོབ་སྟེ་དབུགས་ཕྱིན་པ་ལྟར། སྙིང་རྗེ་དང་ཐབས་མཁས་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྩེ་གཅིག་པས་འགྲོ་བའི་བདེ་བ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་རབ་ཏུ་མཁས་པ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྗོན་ཤིང་ལྟར་རྒྱས་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་ཆུ་བོ་ཐ་དད་པའི་རྒྱུན་འབབ་པ་བཞིན་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྒོམ་པའི་ལམ་རབ་ཀྱི་མཐར་སོན་པའི་འབྲས་བུས་ཡང་དག་པར་མཛེས་པར་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་འོང་བའི་རྣམ་པས་སྟེན་པར་བྱེད་དོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྩེ་མོ་ཐོབ་པ་ལས་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་འབྱུང་བས་བར་ཆད་མེད་པའི་རྩེ་མོ་གསུངས་པ། སྟོང་གསུམ་སྐྱེ་བོ་ཉན་ཐོས་དང༌། །བསེ་རུའི་རྟོགས་པ་ཕུན་ཚོགས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་ལ། །བཀོད་པའི་དགེ་རྣམས་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་མེད་དེ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །སྐྱེས་བུ་གང་གིས་སྟོང་


DTG088_Page_0127
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་བཀོད་པའི་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དཔེར་མཛད་ནས་དེ་བས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པ་ལ་གཞན་གྱིས་བར་དུ་ཆོད་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་ནི་དུས་གཉིས་པར་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུར་བརྟག་ཅེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། འདི་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །བདག་པོ་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད། །རྣམ་པ་བཞི་ཉིད་འདི་ལ་ནི། །རབ་ཏུ་སྨྲ་རྣམས་བརྒྱུད་མར་རྒོལ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དྲན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་སྤྲོས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །གནས་འདི་ལ་ནི་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར་རྟོག་གེ་རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་པར་རྟོག་པའི་ཀླན་ཀའི་རྒོལ་བ་བརྒྱུད་མར་འབྱུང་བས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་དེ་དག་བསལ་བར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་འདི་ཟབ་པ་ཉིད་བསྙད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལོག་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་གང་གིས་བསལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དམིགས་པ་འཐད་པ་དེ་ཡིན་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་གཟུང་བ་དང༌། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང༌། དམ་པའི་དོན་དང་ཀུན་རྫོབ་དང༌། །སྦྱོར་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དང༌། །ཐབས་བཅས་ཐུབ་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ལམ་བཅས་དང༌། །གཉེན་པོ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དག་དང༌། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་བསྒོམ་པ་ལ། །སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལོག་རྟོག་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་རྟེན་ཅན། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་འཐད་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པར་བཟུང་བ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་


DTG088_Page_0128
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དངོས་པོ་མེད་པ་དམིགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱོར་བ་དང༌། རྟོགས་པར་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཉིད་ཀྱི་རྟོག་པས་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང༌། ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཚུལ་ཉིད་ཀྱིས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བཀག་པའི་ཚུལ་ཉིད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་དང༌། འཁོར་གསུམ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐབས་མཁས་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་གཉིས་ཀའི་ངོ་བོར་རྟོགས་པ་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། མི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤོས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལམ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཙམ་གྱི་དོར་བ་དང་བླང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཆོས་ཅན་མེད་པ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པའི་རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལོག་པར་རྟོག་པས་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ལྟ་བུར་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་རྣམ་པ་བསལ་བར་བྱ་བར་བཞེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་བ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐབས་ལྡ་པའི་འགྲེལ་པའོ། །

སྐབས་དྲུག་པ། མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0128
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོས་པས་ཆོས་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་མཐར་གྱིས་འབྲེལ་བར་བསྒོམ་དགོས་པའི་ཕྱིར་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གསུངས་པ། སྦྱིན་པ་ཤེས་རབ་བར་དག་


DTG088_Page_0129
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང༌། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དྲན་དང་ཆོས། །དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ། །མཐར་གྱིས་པ་ཡི་བྱ་བར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱར་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ཚུལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མ་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཟང་ཟིང་ལ་སོགས་པའི་གཏོང་བ་དང༌། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སློབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིམ་གྱིས་འབྲེལ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འདིར་མཐར་གྱིས་སྒྲུབ་པའི་བྱ་བར་བཞེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་བ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐབས་དྲུག་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

སྐབས་བདུན་པ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0129
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐར་གྱིས་སྒྲུབ་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་གོམས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བྱང་ཆུབ་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞི་ལས་དང་པོ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསུངས་པ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེས་ཀྱང༌། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཡིས། །རྟོགས་པ་འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དུས་རིང་མོ་ཞིག་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་གྱུར་པའི་མཐུས་དེ་དག་གང་ཡང་རུང་བ་


DTG088_Page_0130
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པོ་དངོས་པོ་སོ་སོར་ངེས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོས་ས་བདུན་པར་ཡོངས་སུ་སོན་པར་གྱུར་བའི་བར་གྱི། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་བཅུའི་བར་གྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཐུབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་རྟོགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་དམིགས་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་དཔེས་གྲུབ་པ་གཅིག་གསུངས་པ། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཟོ་ཆུན་རྒྱུད། །རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ནས། ཐམས་ཅད་ཅིར་ཅར་འགུལ་བ་ལྟ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤོས་དེ་བཞིན་ནོ་།ཞེས་བྱ་བའོ། །དཔེར་ན་བཟོ་བོ་མཁས་པ་སྔོན་བཟོ་ལེགས་པར་བྱས་པའི་ཟོ་ཆུན་གྱི་རྒྱུད་སྐྱེས་བུས་རྡོག་པའི་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་ན་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་འགུལ་བར་འགྱུར་རོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཐུ་ལས་མངོན་དུ་ལེགས་པར་བསྒོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་དབང་གིས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་མངོན་དུ་གྱུར་ན་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ཅན་མཐའ་དག་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསུངས། གང་ཚེ་ཆོས་དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡེ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་རབ་ཏུ་དཀར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བ་དབང་དུ་གྱུར་བའི་མཐུས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དྲི་མ་རྣམས་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་


DTG088_Page_0131
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྟོགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསུངས་པ། སྦྱིན་པ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་རྨི་ལམ་འདྲར་གནས་ནས། །ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་རྟོགས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སྔོན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་གོམས་པའི་སྒོ་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པས་འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ལ་གནས་ཏེ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་རྟོགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསུངས་པ། རྨི་ལམ་དང་ནི་དེ་མཐོང་ཉིད། །གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ལྟར། །ཆོས་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡི། །དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་ནི་བརྫུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྨི་ལམ་ལ་བཟུང་བ་དང་རྨི་ལམ་མཐོང་བ་ལ་འཛིན་པ་མི་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བར་ཆད་མེད་པར་གཉིས་སུ་སྣང་བ་སྤང་བ་གོམས་པ་དང་དུ་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཁོ་ནས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་རྟོགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐབས་བདུན་པའི་འགྲེལ་བའོ།། །།

སྐབས་བརྒྱད་པ། མངོན་པར་རྫོགས་པ་བྱང་ཆུབ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0131
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ད་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འཆད་པར་མཛད་པས་དེ་ཡང་སྐུ་རྣམ་པ་བཞི་ཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལས་རེ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོན་ཏན་


DTG088_Page_0132
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་བདག་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གསུངས་པ། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་གང་དང༌། །ཐོབ་གྱུར་རྣམ་ཀུན་རྣམ་དག་པ། །དེ་དག་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་དྲི་མ་རྣམས་གློ་བུར་བ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་པར་ཐར་དང་མཐར་གྱིས་ནི། །སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཟད་པར་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་བརྒྱད་དང༌། །ཉོན་མོངས་མེད་དང་སྨོན་མཁྱེན་དང༌། །མངོན་ཤེས་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་བཞི་དང༌། །དབང་བཅུ་དང་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། །མི་འཇིགས་པ་ནི་བཞི་དག་དང༌། །བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་རྣམ་གསུམ་དང༌། །བསྙེལ་བ་མི་མངའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། །བག་ཆགས་ཡང་དག་བཅོམ་པ་དང༌། །སྐྱེ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། །ཐུབ་པ་ཁོ་ནའི་མ་འདྲེས་ཆོས། །བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་གང་ཡིན་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གང་ཞེ་ན། ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་རྣམས་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང། མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྤོང་བ་དང༌། མི་སྐྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ངོ་བོས་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་དང༌། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་


DTG088_Page_0133
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་སྟེ་དབང་པོ་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཏེ་སྟོབས་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་རྣམ་པ་བདུན་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། རྩོལ་བ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། ནང་གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་དང༌། སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་བཞི་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་གོ །མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་གང་ཞེ་ན། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་སྟེ་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །ཟད་པར་བསྒོམ་པ་བཅུ་གང་ཞེ་ན། མཐའ་དག་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་དང༌། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་


DTG088_Page_0134
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ཟད་པར་བསྒོམ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། ནང་གི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དག་གིས་སོ་སོར་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆེན་པོ་དང་དམན་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་དག་ཏུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་དང༌། ནང་གི་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དག་ཁོ་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། བདག་ཉིད་ཉེ་བར་ཞི་བས་ཕ་རོལ་གྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲའི་རྒྱུན་དྲུངས་འབྱིན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །སྨོན་གནས་མཁྱེན་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བཞེད་པ་ཉིད་ཚུལ་ཇི་ལྟ་བར་ཡང་དག་པར་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པའི་སྐབས་སུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། དོན་དང༌། ཆོས་དང༌། དེས་པའི་ཚིག་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། རྟེན་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། ཐུགས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་སོ། །དབང་རྣམ་པ་བཅུ་གང་ཞེ་ན། ཚེ་དང༌། སེམས་དང༌། ཡོ་བྱད་དང༌། ལས་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། མོས་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། ཆོས་ལ་དབང་བ་རྣམས་སོ། །སྟོབས་བཅུ་གང་ཞེ་ན། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་ལམ་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལྟ་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་


DTG088_Page_0135
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་སྐྱེ་བ་དང་ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་རྣམས་སོ། །མི་འཇིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། བདག་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཞན་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་བསྟན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བར་ཆད་དམ་བཅས་པ་ལ་ལྷའམ་བདུད་དམ་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པས་རྒོལ་བ་མེད་པས་མི་འཇིགས་པ་རྣམས་སོ། །བསྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། སྐུ་དང༌། གསུང་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་ཀྱིས། འདི་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གཞན་གྱི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་བསྙེངས་པ་བཅབ་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་དགོངས་པ་མི་མངའ་བའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་སྟོན་པ་ན་ཉན་པར་འདོད་པ་དང༌། ཉན་པར་མི་འདོད་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། གཉིས་ཀས་དབེན་པ་ཁོ་ནར་བཏང་སྙོམས་སུ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཐུགས་རྗེ་དང་ཐབས་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་དུས་ལས་མི་འདའ་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་གང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ས་བོན་སྤངས་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དྲུངས་ཕྱུང་བས་ནམ་མཁའ་དྲི་མ་མེད་པ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སྐྱེ་བོ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་བོ་མཐོ་རིས་དང་ངན་འགྲོར་གྱུར་པ་མ་ལུས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཉིན་དང་མཚན་མོ་དུས་དྲུག་ཏུ་གཟིགས་ཤིང་སྐྱོབ་པར་བཞེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲིས་པ་བཅོ་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། འཁྲོལ་བ་དང༌། ཅ་ཅོ་མི་མངའ་བ་དང། དགོངས་པ་ཉམས་པ་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་དང༌། འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་


DTG088_Page_0136
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ལས་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་དང༌། སྐུ་དང༌། གསུང་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྡུས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་སྒྱུར་བའི་རང་བྱུང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཤད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམས་ཏེ། ཆོས་འདི་གང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཟག་པ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་སྐུ་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། ཉན་ཐོས་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ལྟ། །མི་ཡི་ཉོན་མོངས་ཡོངས་སྤོང་ཉིད། །རྒྱལ་བའི་གྲོང་སོགས་དེ་དག་གི །ཉོན་མོངས་རྒྱུན་གཅོད་ཉོན་མོངས་མེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བདག་ཉིད་ལ་མིའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའམ། །བདག་མཐོང་བ་ལས་འགའ་ཞིག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་ཆེན་དུ་བྱ་བས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པར་གཤེགས་ནས་སྐྱེ་བོ་མཐའ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་དྲུངས་འབྱིན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྨོན་གནས་མཁྱེན་པའི་ཁྱད་པར་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་སྨོན་གནས་མཁྱེན་པ་ནི། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཆགས་སྤངས་དང༌། །ཐོགས་པ་མེད་དང་རྟག་གནས་དང༌། འདྲི་བ་ཀུན་ལན་འདེབས་པར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྨོན་གནས་མཁྱེན་པ་ནི་འབད་པ་ལ་རག་ལས་པ་ཉིད་དང༌། མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཉི་ཚེ་བ་ཉིད་དང༌། རེས་འགའ་བ་ཉིད་དང༌།


DTG088_Page_0137
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདྲི་བ་རྣམས་ཀྱི་ལན་ཐེབས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་གནས་མཁྱེན་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་དང༌། མཉམ་པར་གཞག་པ་དང་མཉམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་པའི། བྱེ་བྲག་མེད་པས་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པའི་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པའི་ཚོགས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང༌། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་གནས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྙེས་པས་འདྲི་བའི་ལན་འདེབས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་འདི་ལྟ་བུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་མཛད་ཅེས་དོགས་པའི་ལན་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ། རྒྱུ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་གྱུར་ནས། །གང་དང་གང་ལ་གང་དུ་ནི། །གང་ཚེ་བྱ་བ་ཕན་གྱུར་པ། །དེ་དང་དེ་ལ་དེ་སྣང་ངོ༌། །ཞེས་བྱ་བའོ། །སྔོན་བསྐྱེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ས་བོན་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་བརྟས་པར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་གང་དང་གང་ལ་གང་གིས་དུས་སུ་ཆོས་གང་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་ན་དོན་དུ་འགྱུར་པ་དེའི་ཚེ་བཻ་ཌཱུཪྻའི་ས་གཞི་ལ་ལྷའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དང་དེ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟར་ཉེ་བར་མཁོ་བའི་དོན་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་མཛད་དོ། །རྐྱེན་ཡོང་ཀྱང་རང་གི་རྒྱུ་མ་ཚང་ན་མི་འབྱུང་བ་དཔེས་གསུངས་པ། ལྷ་ཡི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕབ་ཀྱང༌། །ས་བོན་མི་རུང་མི་འཁྲུངས་ལྟར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བྱུང་གྱུར་ཀྱང༌། །སྐལ་བ་མེད་པས་བཟང་མི་མྱོང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དཔེར་ན་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པས་ནམ་མཁའ་ལ་སྤྲིན་གྱི་ཕུང་པོ་དཀྲིགས་ཏེ་ཆར་གྱི་རྒྱུན་གཉའ་ཤིང་ཙམ་གྱི་ཆ་ཕབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་ཏིལ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་རུལ་བས་མི་རུང་བར་གྱུར་པ་དག་ལས་འབྲས་བུ་བཟང་པོ་མི་འཁྲུངས་པ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་བདག་ཉིད་ཅན་སྐྱེ་བོ་མཐའ་དག་གི་དོན་


DTG088_Page_0138
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ལ་རབ་ཏུ་མཁས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པས་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལས་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་གོ་འཕགས་བཟང་པོ་རྗེས་སུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཞིང་ལ་དོན་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྟེན་ཅན་དུས་རེས་འགའ་འབྱུང་བས་ཇི་ལྟར་ཁྱབ་པ་དང་རྟག་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ལན་དུ་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། དེ་ལྟར་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཁྱབ་པར་ངེས་པར་བརྗོད། །དེ་ཉིད་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུན་ཆགས་སུ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་བཞུགས་ཀྱང་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་ལ་ནམ་དུ་ཡང་ཟད་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཁྱབ་པ་དང་རྟག་པ་ཞེས་མངོན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་གདུལ་བྱ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་གསུངས་པ། མཚན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། །དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བདག་ཉིད་ནི། །ཐེག་ཆེན་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་འབར་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བཅུ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུངས་པ། །ཕྱག་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་རུས་སྦལ་ཞབས། །ཕྱག་དང་ཞབས་སོར་དྲ་བས་འབྲེལ་བ་དང༌། ཕྱག་ནི་ཞབས་བཅས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས། །འདི་ཡི་སྐུ་ནི་བདུན་དག་མཐོ་བ་དང༌། སོར་མོ་རིང་དང༌།


DTG088_Page_0139
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟིང་ཡངས་སྐུ་ཆེ་དྲང༌། །ཞབས་ལོང་མི་མངོན་སྤུ་ནི་གྱེན་དུ་ཕྱོགས། །བྱིན་པ་ཨེ་ན་ཡའི་འདྲ་ཕྱག་རིང་མཛེས། །མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའི་མཆོག །པགས་པ་གསེར་མདོག་པགས་པ་སྲབ་པ་དང༌། །སྤུ་ནི་རེ་རེ་ནས་གཡས་ལེགས་འཁྲུངས་དང༌། །ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་སྐུ་སྟོད་སེང་གེ་འདྲ། །འདི་ཡི་དཔུང་པའི་མགོ་ཟླུམ་ཐལ་གོང་རྒྱས། །འདི་ལ་རོ་མི་ཞིམ་པའང་རོ་མཆོག་སྣང༌། །སྐུ་ནི་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ། །གཙུག་ཏོར་དབུར་ལྡན་ལྗགས་རིང་མཛེས་པ་དང༌། །ཚངས་དབྱངས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་དང་ཚེམས། །ཤིན་ཏུ་དཀར་དང་ཚད་མཉམ་ཐགས་བཟང་དང༌། །གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་ཚང་པ་དང༌། །སྤྱན་ནི་མཐོན་མཐིང་སྤྱན་རྫི་བ་མཆོག་གི །འདྲ་བ་འདི་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །འདི་ལ་མཚན་ནི་གང་གང་གིས། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན། །དེ་དང་དེ་ནི་རབ་རྫོགས་པས། །མཚན་ནི་འདི་དག་ཡང་དག་འགྲུབ། །བླ་མ་སྐྱེལ་ལ་སོགས་པ་དང༌། །ཡང་དག་བླངས་ལ་བརྟན་པ་དང༌། །བསྡུ་བ་བསྟེན་དང་གྱ་ནོམ་པའི། །དངོས་པོ་སྦྱིན་དང་གསད་བྱ་དག །ཐར་པར་བྱེད་དང་དགེ་བ་ནི། །ཡང་དག་བླངས་པ་སྤེལ་ལ་སོགས། །སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཡི་མཚན་ཉིད་དེ། །མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་དང་པོ་ལྔས་ནི་མཚན་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་གཅིག་གིས་དེ་དག་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སྤྱིར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱུ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བླ་མ་སྐྱེལ་བ་དང་བསུ་བ་ལ་སོགས་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་བརྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རུས་སྦལ་བཞིན་དུ་ཞབས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཉིད་དང༌། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་བསྟེན་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་སོར་མོ་དད་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུར་དྲ་བས་འབྲེལ་པ་ཉིད་དང༌། བཟའ་བ་དང་བཅའ་བ་ལ་སོགས་པ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས་


DTG088_Page_0140
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་དང༌། བལྡག་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་དང་ཐལ་གོང་དང་ལྟག་པའི་ཕྱོགས་མཐོ་བའི་ཕྱིར་བདུན་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། གསད་པར་བྱ་བ་ལས་ཐར་བར་བྱས་པས་སོར་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང༌། འཚོ་བ་ལ་ཕ་ན་བཏགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟིང་པ་ཡངས་པ་ཉིད་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་ཆེ་ཞིང་དྲང་བ་ཉིད་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་ཞབས་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་སྤེལ་བས་སྐུའི་སྤུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དང༌། རིག་པ་དང་བཟོ་ལ་སོགས་པ་གུས་པར་བྱས་ཏེ་བྱིན་པས་བྱིན་པ་རི་དགས་ཨེ་ན་ཡའི་ལྟ་བུ་དང༌། ནོར་བདོག་པ་སློང་བ་པོའི་སྐྱེ་བོ་ཕྱིར་མ་སྤངས་པས་ཕྱག་རིང་ཞིང་མཛེས་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། གསང་བའི་ཚིག་བསྲུངས་པས་མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་ཉིད་དང༌། གདིང་བ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་མདོག་གསེར་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པའི་གནས་དམ་པ་བྱིན་པས་པགས་པ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། འདུ་འཛི་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་སྤུ་རེ་རེ་ནས་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་བླ་མ་ཐམས་ཅད་གནས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཀོད་པས་ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁ་དྲག་གི་ཚིག་གིས་ཁྱད་དུ་མ་བསད་པས་སྐུ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ལེགས་པར་སྨྲ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱས་པས་དཔུང་མགོ་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། སྨན་ལ་སོགས་པ་བྱིན་པས་ཕྲག་པ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་ནད་པའི་གཡོག་བྱས་པས་རོ་བྲོ་བའི་མཆོག་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ནགས་ཚལ་དང་ཀུན་དགའ་ར་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་བཅུག་པས་ཤིག་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཉིད་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ་ལྷག་པར་སྦྱིན་པས་དབུ་གཙུག་ཏོར་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། ཚིག་རབ་ཏུ་འཇམ་པོ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་ལྗགས་རིང་བ་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་


DTG088_Page_0141
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམ་པའི་ཆོས་གོ་བར་བྱས་པས་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཉིད་དང༌། ཚིག་འཁྱལ་པ་སྤངས་པས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བཀུར་བ་ལ་སོགས་པས་ཚེམས་དཀར་བ་ཉིད་དང༌། འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པས་ཚེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། བདེན་པའི་ཚིག་ཀུན་ཏུ་སྤྱད་པས་ཚེམས་ཐགས་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། །ཕྲ་མའི་ཚིག་སྤངས་པས་ཚེམས་བཞི་བཅུ་མངའ་བ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་དང་འདྲ་བར་བལྟས་པས་སྤྱན་མཐོན་མཐིང་ཉིད་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་བལྟས་པས། རྫི་མ་བའི་ལྟ་བུ་ཉིད་དོ། །དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་གང་ཞེ་ན། བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསུངས་པ། ཐུབ་པའི་སེན་མོ་ཟངས་མདོག་དང༌། །མདོག་སྣུམ་མཐོ་དང་སོར་མོ་རྣམས། །ཟླུམ་རྒྱས་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་པ་དང༌། །རྩ་མི་མངོན་དང་མདུད་པ་མེད། །ལོང་བུ་མི་མངོན་ཞབས་མཉམ་དང༌། །སེང་གེ་གླང་ཆེན་བྱ་དང་ནི། །ཁྱུ་མཆོག་སྟབས་གཤེགས་གཡས་ཕྱོགས་དང༌། །མཛེས་གཤེགས་དྲང་དང་འཁྲིལ་བག་ཆགས། །བྱི་དོར་བྱས་འདྲ་རིམ་པར་འཚམ། །གཙང་དང་འཇམ་དང་དག་པའི་སྐུ། །མཚན་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། །སྐུ་ཡི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང༌། །གོམ་སྙོམས་པ་དང་སྤྱན་གཉིས་ནི། །ངག་དང་གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་དང༌། །སྐུ་ཞུམ་མེད་དང་རྒྱས་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པའི་སྐུ་ཉིད་དང༌། །ཡན་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་འབྱེས་དང༌། །གཟིགས་པ་སྒྲིབ་མེད་དག་པ་དང༌། །དཀུ་ཟླུམ་སྐབས་ཕྱིན་མ་རྙོངས་དང༌། །ཕྱང་ངེ་བ་དང་ལྟེ་བ་ནི། །ཟབ་དང་གཡས་ཕྱོགས་འཁྱིལ་བ་དང༌། །ཀུན་ནས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་དང༌། །ཀུན་སྤྱོད་གཙང་དང་སྐུ་ལ་ནི། །སྨེ་བ་གནག་བག་མེད་པ་དང༌། །ཕྱག་ནི་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་དང༌། །ཕྱག་རིས་མདངས་ཡོད་ཟབ་རིང་དང༌། །ཞལ་ནི་ཧ་ཅང་མི་རིང་དང༌། །མཆུ་ནི་བིམ་པ་ལྟར་དམར་དང༌། །ལྗགས་མཉེན་པ་དང་སྲབ་པ་དང༌། །དམར་དང་འབྲུག་གི་སྒྲ་ཉིད་དང༌། །གསུང་མཉེན་འཇམ་དང་མཆེ་བ་ཟླུམ། །རྣོ་དང་དཀར་དང་མཉམ་པ་དང༌། །བྱིན་གྱིས་ཕྲ་དང་ཤངས་མཐོ་དང༌། །


DTG088_Page_0142
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཆོག་ཏུ་དག་པ་དག་དང་ནི། །སྤྱན་ཡངས་པ་དང་རྫི་མ་སྟུག །པདྨའི་འདབ་མ་འདྲ་བ་དང༌། །སྨིན་ཚུགས་རིང་དང་འཇམ་པ་དང༌། །སྣུམ་དང་སྤུ་ནི་མཉམ་པ་དང༌། །ཕྱག་རིང་རྒྱས་དང་སྙན་མཉམ་དང༌། །ཉམས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་དང༌། །དབྱེས་ཆེ་བ་དང་དབུ་རྒྱས་དང༌། །དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་དང༌། །སྟུག་དང་འཇམ་དང་མ་འཛིངས་དང༌། །མི་བཤོར་དྲི་ཞིམ་སྐྱེས་བུ་ཡི། །ཡིད་ནི་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། །དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་བཀྲ་ཤིས་ནི། །གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་བས་བརྒྱན་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སེན་མོ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་ལྟ་བུ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་ལྷག་པར་བསམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེན་མོ་མདོག་སྣུམ་པ་ཉིད་དང༌། རིགས་ཀྱི་མཆོག་ལས་སྐྱེས་པས་སེན་མོ་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། ཚུལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོར་མོ་རྣམས་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོར་མོ་རྣམས་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པར་མཐར་གྱིས་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོར་མོ་རྣམས་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང༌། ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་དང་འཚོ་བ་རབ་ཏུ་བསྲུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྩ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་མདུང་པ་འགྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྩ་མདུད་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ལོང་བུ་མི་མངོན་པའི་ཉིད་དང༌། བགྲོད་པར་དཀའ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱེ་བོ་སྒྲོལ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞབས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། མི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེང་གེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། ཀླུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གླང་པོ་ཆེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། ནམ་མཁའ་ལ་གཤེགས་པར་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངང་པའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱུ་མཆོག་གི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། བསྐོར་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་དང་མཐུན་པས་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཡས་ཕྱོགས་སུ་ལྡོག་ཅིང་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌།


DTG088_Page_0143
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཛེས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཛེས་པར་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་ཏུ་སེམས་གྱ་གྱུ་མི་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཡོ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་དག་པར་བརྗོད་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་འཁྲིལ་བག་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། སྡིག་པའི་ཆོས་དང་མ་འབགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང༌། གདུལ་བྱ་དང་འཚམ་པར་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་རིམ་པར་འཚམ་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཀུན་ཏུ་གཙང་བའི་ཕྱིར་སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། ཐུགས་ཤིན་ཏུ་ཐུགས་རྗེ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐུ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། ཐུགས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་འདུལ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་མཚན་རྫོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཡངས་ཤིང་མཛེས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་སྐུའི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་སྙོམས་པའི་ཕྱིར་གོམ་པ་སྙོམས་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་གོ་སླ་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ཤ་ཅན་ཉིད་དང༌། ཐུགས་རྟག་ཏུ་མ་ཞུམ་པའི་ཕྱིར་སྐུ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་འཕགས་པའི་ཕྱིར་སྐུ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་སྲིད་པ་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པ་ཉིད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་སྟེན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམ་པར་འབྱེས་པ་ཉིད་དང༌། ཚིག་གི་དོན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོན་པས་གཟིགས་པ་རབ་རིབ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། སློབ་མ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཀུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། འཁོར་བའི་སྐྱོན་གྱིས་མ་སྦགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཀུ་སྐབས་ཕྱིན་པ་ཉིད་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱི་འགྱིང་བག་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཀུ་མ་རྙོངས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཟད་པ་རྣམ་པར་བཟློག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱལ་ཕྱལ་ལེ་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་ཟབ་མོ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟེ་བ་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། སློབ་མ་མཐུན་པར་འཛིན་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྟེ་བ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་བ་ཉིད་དང༌། འཁོར་ཀུན་ནས་མཛེས་པར་གྱུར་པ་


DTG088_Page_0144
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་མཛེས་པ་ཉིད་དང༌། ཐུགས་གཙང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བ་ཉིད་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྐུ་ལ་སྨེ་བ་དང་གནག་བག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ལུས་ལ་སོགས་པ་ཟོ་མདོག་བདེ་བ་ཐོབ་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་ཤིང་བལ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། མདངས་ཡོད་པའི་དགེ་སྦྱོང་ཆེན་པོ་བརྙེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་གི་རི་མོ་མདངས་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་གི་རི་མོ་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་རྗེས་སུ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་གི་རི་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང༌། བསླབ་པ་རབ་ཏུ་མང་པོ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞལ་ཧ་ཅང་མི་རིང་བ་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆུ་བིམ་པ་ལྟར་དམར་བ་ཉིད་དང༌། ཚིག་འཇམ་པོས་འདུལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྗགས་མཉེན་པ་ཉིད་དང༌། ཡོན་ཏན་མཐའ་དག་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ལྗགས་སྲབ་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་འདུལ་བ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཆགས་པ་ཅན་གྱིས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ལ་སྤྱད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལྗགས་དམར་བ་ཉིད་དང༌། བསྙེངས་པ་ཐམས་ཅད་མི་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲུག་གི་སྒྲ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། སྙན་པ་ལ་སོགས་པར་གསུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གསུང་སྙན་ཅིང་མཉེན་ལ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་བསྡམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་གདུལ་དཀའ་བ་འདུལ་བར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་རྣོ་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་འདུལ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དཀར་བ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་དཀར་བ་ཉིད་དང༌། མཉམ་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། མཐར་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཆེ་བ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཤེས་རབ་མཆོག་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤངས་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་གཙང་མ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤངས་གཙང་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱན་ཡངས་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ལེགས་པར་དྲངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྫི་མ་སྟུག་པ་ཉིད་དང༌། འགྲོ་བ་གཞོན་ནུ་མ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་མགུ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱན་དཀར་ནག་འབྱེས་ཤིང་


DTG088_Page_0145
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པདྨའི་འདབ་མ་རངས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང༌། རྟག་ཏུ་ཕྱི་རྗེས་སུ་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨིན་ཚུགས་རིང་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་འདུལ་བ་འཇམ་པོ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨིན་མ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་རྒྱུད་དགེ་བས་བརླན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨིན་མ་སྣུམ་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་ཏུ་སྐྱོན་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨིན་མའི་སྤུ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། མཆོག་ཏུ་གནོད་པ་བཟློག་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་རིང་ཞིང་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཡུལ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སྙན་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་མ་ཉམས་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྙན་གྱི་དབང་པོ་མ་ཉམས་པ་ཉིད་དང༌། ལྟ་བས་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་ཉིད་དང༌། སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དཔྲལ་པའི་དབྱེས་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་མཆོག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། ཡུལ་གྱི་དགའ་བ་རྣམ་པར་ཟློག་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་པ་ཉིད་དང༌། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་སྟུག་པ་ཉིད་དང༌། བསྟན་པ་བློ་འཇམ་པོས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། ཐུགས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་མ་དཀྲུགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་མ་འཛིངས་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་ཏུ་ཚིག་མི་རྩུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་མི་བཤོར་བ་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་མེ་ཏོག་བཀྲམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་སྐྲ་དྲི་ཞིམ་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཛེས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱག་དང་ཞབས་དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་བཀྲ་ཤིས་དང་གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་པས་བརྒྱན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་ལ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་གདུལ་བར་བྱ་བ་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཇི་ལྟར་འཚམ་བའི་དོན་མཐའ་དག་སྒྲུབ་པར་མཛད་པས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གསུངས་པ། གང་གིས་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་པར། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་དག །མཉམ་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་དེ་ནི། །ཐུབ་པའི་སྤྲུལ་སྐུ་རྒྱུན་མི་འཆད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་སེང་གེ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་གང་


DTG088_Page_0146
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པའི་དོན་མཉམ་དུ་མཛད་པའི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང༌། གཞན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཆོས་ཉིད་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཉིད་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཡང་དག་པར་བརྗོད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྐུ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་དང་བརྒྱུད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་འབྲས་བུ་ཕྲིན་ལས་མཛད་པ་གསུངས་པ། །དེ་བཞིན་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་འདིའི། །ལས་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འདོད། །འགྲོ་རྣམས་ཞི་བའི་ལས་དང་ནི། །བསྡུ་རྣམ་བཞི་ལ་འགོད་པ་དང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བཅས་པ་ཡི། །རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་དོན་ཇི་བཞིན་གྱི། །དོན་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལམ་དང་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཉིས་ཟད་དང༌། །བརྡ་དང་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སྨིན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་ནི། །མངོན་པར་ཞེན་པ་ཟློག་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་འཐོབ་དང་སངས་རྒྱས་ཞིང༌། །རྣམ་པར་དག་དང་ངེས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཚད་མེད་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྟེན་སོགས་ཡོན་ཏན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལས་རྣམས་ནི། །ཆུད་མི་ཟ་དང་བདེན་མཐོང་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་སྤངས་པ་དང༌། །དེ་གཞི་མེད་པའི་ཚུལ་དང་ནི། །རྣམ་པར་བྱང་དང་ཚོགས་དང་ནི། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ། །ཐ་དད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་ལ་འགོད་པ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་ཕྲིན་ལས་ནི། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་སོ་སོའི་སྣང་བ་ལ་བརྟེན་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་


DTG088_Page_0147
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བདག་པོར་གྱུར་པ་འདི་ལས་བྱུང་བའི་ཕྲིན་ལས་ནི་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་བར་བཞེད་དེ། འདི་ལྟར་དང་པོ་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་འགྲོ་བ་བཟང་པོ་དང༌། ཅིག་ཤོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འགྲོ་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྲིན་ལས་ལ་འགོད་དོ། །དེ་ནས་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དོར་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་ནས་ལམ་ཡང་དག་པ་དང་པོར་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རང་གི་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གོམས་པ་དང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་དག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དང༌། ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གོམས་པར་བྱ་བ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ས་དང་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྡར་བཏགས་པར་ཤེས་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ས་བཞི་པ་དང་ལྔ་པ་དང་དྲུག་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། བདེན་པ་བཞི་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མར་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ས་བདུན་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ས་བརྒྱད་པར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་


DTG088_Page_0148
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པ་དང་རྟོག་པ་སྤངས་པ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་སྨིན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ས་དགུ་པར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕུང་པོར་ངེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུར་གྱུར་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཚད་མེད་པ་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་རྗེས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ས་བཅུ་པར་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དྲུང་དུ་སོང་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་དགེ་བའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་མཐའ་དག་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཡིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཐ་སྙད་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་ལས་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པ་ཆུང་མི་ཟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ངོ་བོས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་དང༌། ཚུལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་འཇུག་པའི་གཞིའི་དངོས་པོ་འགའ་ཡང་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་པའི་རྒྱུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀོ་ནས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་མཐའ་དག་ཐ་དད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་གདུལ་བྱ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པོ་འདི་དག་ཡིན་པར་བཞེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་སྐབས་བརྒྱད་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

སྐབས་བར་མ་ལ་དད་པ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཤད་པ།


DTG088_Page_0149
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་ལ་དང་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དོན་བརྒྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཤད་ནས། བར་མ་ལ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བཤད་པ་གསུངས་པ། མཚན་ཉིད་དེ་ཡི་སྦྱོར་བ་དང༌། །དེ་རབ་དེ་ཡི་གོ་རིམས་དང༌། །དེའི་མཐའ་དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན་ནི། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་དྲུག །ཅེས་བྱ་བའོ། །དང་པོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ནི་དེ་དག་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་བསྒོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་པོ་ཡིན་པས་དེའི་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་སྣག་མ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་སོན་པས་ངེས་པར་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པར་རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་རབ་ཏུ་བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སོ་སོ་བ་དང་མཐའ་དག་ཏུ་རྣམ་པ་དུ་མར་བསྒོམས་པས་གཞུང་སྲོང་བར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གོ་རིམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་གོམས་པས་བརྟན་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་དོན་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སྦྱོར་བས་མངོན་པར་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པ་གཞན་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་ཁོ་ནས་རྣམ་པར་བཤད་པ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་བསྟན་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།

མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དངོས་པོ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བཤད་པ།


DTG088_Page_0149
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་མ་ལ་དད་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དོན་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་ཉེ་བར་བཤད་ནས། མདོར་བསྡུས་པ་ལ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཡང་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བཤད་པ་གསུངས་པ། ཡུལ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་རྒྱུ། །


DTG088_Page_0150
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱོར་བ་བཞི་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཆོས་སྐུ་ཕྲིན་ལས་འབྲས་བུ་ནི། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དང་པོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འཇུག་པའི་ཡུལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཕྲིན་ལས་དང་བཅས་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་མཐའ་དག་གི་དོན་བསྡུས་པ་གཞན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་ཁོ་ནས་ཉེ་བར་བཤད་པར་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པའི་འགྲེལ་པའོ།། །།ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལུས་གང་ཡིན་མངོན་རྟོགས་དྲི་མེད་རིན་ཆེན་རྒྱན་གྱིས་རྣམ་བརྒྱན་ནི། །ལ་ལས་མ་བཤད་ལ་ལས་ལོག་བཤད་གཞན་གྱིས་གཞན་བཤད་དེ་བཞིན་གཞན་གྱིས་ཀུན་མ་བཤད། །རྒྱལ་ཡུལ་གཞུང་སྲོག་ལྐོག་མར་ཕྱིན་གྱུར་སླད་དུས་གང་ཚེ་གནས་བརྟན་ཐོས་མང་བློ་གསལ་བ། །སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་དཔལ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ལ་མཆོད་ཕྱིར་རྒྱན་འགྲེལ་ངོ་མཚར་རྨད་འདི་བྱས། །གང་གིས་གང་ཐོབ་རྣམ་གྲོལ་ལ་སོགས་མཁས་མང་རྗེས་འབྲངས་རྒྱལ་སྲས་མི་ཕམ་མགོན་མཉེས་བྱེད། །དཔལ་ལྡན་གྲགས་ཆེན་བླ་མའི་དྲིན་ཐོབ་རིང་ནས་རྗེས་བསྒོམས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་འདིར། །དངོས་བརྒྱུད་ལུས་ལ་རྒྱན་དོན་གསལ་བྱེད་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མའི་ཕྲེང་བ་འབར་བ་འདི་བྱས་པས། །འགྲོ་འདི་མྱུར་དུ་མ་རིག་མུན་བསལ་ཡང་དག་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་གསལ་པོས་མཛེས་གྱུར་ཅིག །བདག་གི་ལྷག་བསམ་འབད་པའི་མཐུ་དང་རྒྱལ་ཡུམ་ཆེ་བས་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཚོལ་རྣམས། །སེམས་བསྐྱེད་གདམས་པས་དེ་ཉིད་ལམ་བསྟེན་ཆོས་དབྱིངས་དམིགས་བཅས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སྒྲུབ་རྣམ་བཞིས། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་གྱུར་རྟེན་ཚོགས་བཟང་ལྡན་ཐེག་གསུམ་མཐོང་དང་བྱེད་བཅས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཀུན་མཁྱེན། །མཐའ་གཉིས་མི་གནས་ཚུལ་གཉིས་མཚན་ཉིད་རྒྱུ་ལམ་དངོས་མཐོང་ཀུན་མཁྱེན་ཕ་


DTG088_Page_0151
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོལ་ཕྱིན་པར་ཤོག །གང་དོན་གང་གིས་རྣམ་བསྒོམས་དབང་བྱས་ཆོས་གཟུགས་འབྲས་བསྐྱེད་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་རྟོགས་པ་དང༌། །རྟོགས་འཕེལ་བརྟན་གནས་མཐོང་དང་ལེགས་གོམས་བར་ཆད་མེད་ལམ་ཀླན་ཀ་ཀུན་གྲོལ་རྩེ་མོར་སོན། །རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཅུ་རིམ་གཉིས་མཐར་བསླབ་མཚན་ཉིད་རྣམ་བཞིས་སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་བྱང་ཆུབ་ནས། །ངོ་བོ་ཉིད་ཆོས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་དང་སྤྲུལ་སྐུ་ཕྲིན་ལས་འབྲས་བུ་མྱུར་དུ་སྨིན་པར་ཤོག །ཇི་ལྟར་སྨག་རུམ་ལྗན་ལྗིན་ནས། །ཡིད་བཞིན་ནོར་རྙེད་ཇི་ལྟ་བར། །ཇི་ཞིག་ལྟར་སྟེས་བདག་གིས་ཀྱང༌། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དོན་རྙེད། །རྙེད་དཀའ་རྙེད་པ་དོན་ཆེ་བ། །རྒྱན་གཞུང་ཇི་བཞིན་ཇི་སྙེད་འགྲེལ། །ཨེ་མ་ཨུ་དུམ་ཝཱར་འདྲ་བ། །མཁས་རྣམས་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད། །དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མན་ངག་གི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་ཤེས་རབ་སྒྲོན་མེའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ། དཔལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམ་པ་མཁས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བླ་མར་གྱུར་པ་ཁ་ཆེའི་རིགས་ཀྱི་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་བུདྡྷ་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་དེ་ཉིད་དང༌། གནུབས་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་བྱམས་པའི་དཔལ་གྱིས་བསྒྱུར་བའོ། །

མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་པ་དག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ།
རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བ།

རྒྱས་པ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ལ་དོན་བརྒྱད་དུ་བསྟན་པ།

ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པ།


DTG088_Page_0151
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨ་བྷི་ས་མ་ཡཱ་ལཾ་ཀཱ་ར་ཀཱ་རི་ཀཱྀ་བྲ་ཏྟི་ཤུདྡྷ་མ་ཏཱི་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་འགྲེལ་པ་དག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ལོ་མ་མེ་ཏོག་དང་ལྡན་པའི། །ཡོངས་འདུའི་ཤིང་བཞིན་མཚན་མཆོག་གིས། །བསོད་ནམས་སྐུ་བརྒྱན་རྣམ་པར་འབྱེས། །ཡན་ལག་བརྒྱན་པ་རྒྱལ་གྱུར་ཅིག །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་གྱི་མངོན་རྟོགས་རྒྱན། །འཕགས་པ་བྱམས་པས་མཛད་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་འགྲེལ་པ་དག་ལྡན་འདི། །རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་བདག་གིས་བྱས། །གྲོལ་སྡེ་དག་གིས་རྒྱལ་ཡུམ་གྱི། །དོན་ནི་མ་ལུས་མ་བཀྲོལ་ཞེས། །རབ་ཏུ་བྱེད་


DTG088_Page_0152
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་བདག་གིས་ནི། །རྣ་བར་གཏམ་བརྗོད་བཞིན་དུ་ཤེས། །གང་ཕྱིར་དོན་ཉམས་དེ་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་ངེས་པར་བློ་དམན་ཡང༌། །མགོན་པོས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་ན། །འདི་དོན་བསྟན་ཕྱིར་བརྩམས་པ་ཡིན། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བཞེད་ནས་བླ་མ་དམ་པའི་ཡང་བླ་མར་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ལ་དང་པོར། ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་འཁྲིད་མཛད་གང་ཡིན་དང༌། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་རྣམས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་གང༌། །གང་དང་ཡང་དག་ལྡན་པས་ཐུབ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་འདི་དག་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་པ། །སངས་རྒྱས་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་དང་ལྡན་ཡུམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་ཕྱག་འཚལ་བར་མཛད་དོ། །ཉན་ཐོས་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་འདིར་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་གཟུང་སྟེ། ཐག་པ་དེ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ལས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་དབྱེ་བས་ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཚོལ་རྣམས་ཐར་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པའི་དབྱེ་བས་འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་རྣམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་པར་འོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ཏེ། གང་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །ལྷག་མར་གྱུར་པ་དང་དོན་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་དབྱེ་བས། གང་དང་ཡང་དག་ལྡན་པས་ཐུབ་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་སོ། །སྣ་ཚོགས་འདི་དག་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པ་ཀུན་ནི་ཆོས་འདི་དག་རྣམ་པ་ཀུན་ཏེ། དེ་ཀུན་ནས་མཁྱེན་པའིའོ། །འདིའི་ཡུམ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འདི་ཇི་ལྟར་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡུམ་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་དོན་ཆེན་པོ་གསུམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕན་པ་ཆེན་པོ་འདོགས་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ནམ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་དེ་དག་གི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོའི་བདག་ཉིད་མ་བསྐྱེད་ཅིང་མ་གསོས་པ་དེ་སྲིད་དུད་དེ་དག་གིས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་དོན་ཆེན་པོར་རྣམས་ཐོབ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དོན་


DTG088_Page_0153
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་ན་སྐྱེད་པ་དང་གསོ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་འདི་ཡུམ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཡུམ་ཡིན་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་དང་བཅས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིའོ། །རིགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་གཅིག་གི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་འདིར་ཐུབ་རྣམས་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་གི་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་འདི་དེ་དག་གི་ཡང་ཡུམ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཆུང་མ་དེ་ནི་བུའི་ཡང་ཆུང་མར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་འདོད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་དེའི་སྐྱོན་མེད་དེ། འདིར་ནི་སངས་རྒྱས་ཚོགས་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའི་ལྡན་པའི་དོན་ནི་འདིར་ལྷན་ཅིག་པ་ལ་བརྗོད་པར་འདོད་དེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བླ་མའོ། །སངས་རྒྱས་ནི་བླ་མ་དམ་པའོ། །དེ་དག་གི་ཡང་དེ་ནི་ཡུམ་མོ། །དེས་ན་དེ་ནི་བླ་མ་དམ་པའི་ཡང་བླ་མའོ། །དེས་ན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བར་བྱེད་དོ། །འོ་ན་མདོ་ཀུན་ལས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་ན་དེ་ཡང་འདི་རྩོམ་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། །སྟོན་པས་འདི་ལས་བཤད་པ་གང༌། །གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །བློ་དང་ལྡན་པས་རྟོགས་འགྱུར་ཞེས། །ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ནི། །མདོ་དོན་དྲན་པ་ལས་བཞག་ནས། །བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་འགྱུར་བ། །ཞེས་པ་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་ཡིན། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ། །དེ་ཡང་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་དྲི་མེད་པ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ཐོབ། །རིན་ཆེན་སྣོད་ནི་ཕྱེ་བ་ལྟར། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཡང་དག་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ཇི་ལྟར་ལམ་དུ་འགྱུར། །བརྩལ་བར་བྱ་བས་ལམ་ཡིན་གྱི། ཚོལ་བར་བྱེད་པས་ན་ལམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོན་པས་འདི་ལས་བཤད་པ་གང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་འདི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་མཚོན་པར་


DTG088_Page_0154
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་པས་ན་མདོའོ། །འདིར་བློ་ལྡན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་ལ་རྟོགས་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་སྟེ་ཐོབ་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །བསྟན་བཅོས་འདི་ལ་གསལ་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མྱོང་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་རྟོགས་པའོ། །གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པའོ། །འདིས་ནི་རྩོམ་པའི་གཙོ་བོའི་དགོས་པ་བསྟན་ཏེ། མདོ་འདིའི་དོན་བསྟན་བཅོས་འདི་ལས་ངེས་པར་བཟུང་སྟེ། དྲན་པ་ལ་བཞག་པའོ། །ཆོས་ནི་འདིར་མདོ་ཉིད་དོ། །སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཡི་གེ་འབྲི་མཆོད་སྦྱིན་པ་དང༌། །ཉན་དང་ཀློག་དང་ལེན་པ་དང༌། །འཆད་པ་དང་ནི་ཁ་ཏོན་དང༌། །དེ་སེམས་པ་དང་སྒོམ་པ་སྟེ། །སྤྱོད་པ་འདི་བཅུའི་བདག་ཉིད་ནི། །བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད། །ཅེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་འགྱུར་བ་ཞེས་པ་ནི། རྗེས་སུ་སྒྲུབས་ཤིག་པའོ། །དེ་ལྟར་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐོབ་པའི་ཐབས་ཏེ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ནས་མདོ་མ་ལུས་པ་འདི་ལས་ཅི་ཞིག་སྟོན་ཅེ་ན། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡང་དག་བཤད། །དངོས་པོ་དམ་པ་ཤེས་པས་ན་ཤེས་རབ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཡིན་ལ་ཕ་རོལ་ཡང་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ལོ། །ཕྱིན་པས་ནི་འགྲོ་བ་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གང་གི་ཕ་རོལ་ཞེ་ན། འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའིའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དག་པའིའོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དག་བཤད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པར་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མ་ལུས་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དངོས་པོ་བརྒྱད་དེ་བརྒྱད་པོ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། །རྣམ་མཁྱེན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་དང༌། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་དང་མཐར་གྱིས་པ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་


DTG088_Page_0155
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེ་རྣམ་བརྒྱད། །རྣམ་པ་ཀུན་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའོ། །རྟོགས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ཏེ། ཨི་ནའི་ཁམས་ཀྱི་དོན་ནི་རྟོགས་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་ནི་རྩེ་མོ་ཐོབ་པའོ། །མཐར་གྱིས་ནི་རིམ་གྱིས་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་རིམ་གྱིས་པའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་སྦྱར་ཏེ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་གོ །མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་པོ་འདི་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལེའུ་བརྒྱད་པོ་འདིའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་གདམས་ངག་དང༌། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་དང༌། །སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །དམིགས་པ་དག་དང་ཆེད་དང་ནི། །གོ་ཆ་འཇུག་པའི་བྱ་བ་དང༌། །ཚོགས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བཅས་རྣམས། །ཐུབ་པའི་རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། གདམས་ངག་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དང༌། སྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དང༌། གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་དང༌། འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་ཐུབ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །མོག་མོག་པོར་བྱེད་ལ་སོགས་དང༌། །སློབ་མ་བསེ་རུའི་ལམ་གང་དང༌། །འདི་དང་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས། །ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་མཐོང་བའི་ལམ། །བྱེད་པ་དང་ནི་མོས་པ་དང༌། །བསྟོད་དང་བཀུར་དང་བསྔགས་པ་དང༌། །བསྔོ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་མེད་དག །སྒྲུབ་དང་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཞེས། །བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ། །


DTG088_Page_0156
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་རྣམས་ཀྱི། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ནི་དེ་འདྲར་བཤད། །མོག་མོག་པོར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་བའི་ལམ་ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་བྱེད་པ་དང༌། མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། བསྟོད་པ་དང༌། བཀུར་བ་དང༌། བསྔགས་པ་དང༌། བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་བཅུ་གཅིག་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་དང༌། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་དང༌། །ཐབས་ཀྱིས་རིང་བ་མ་ཡིན་ཉིད། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་དང༌། །སྦྱོར་དང་དེ་ཡི་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་མཐོང་བའི་ལམ། །དེ་འདྲར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད། །འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་དང༌། །ཐབས་ཀྱིས་རིང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། དེའི་མཉམ་པ་ཉིད་དང། མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ་དགུ་པོ་དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་སྦྱོར་དང་བཅས་རྣམས་དང༌། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་ནི་མཚན་ཉིད་བཅས། །ཐར་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང༌། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཞིང་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡི། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་སྟེ། །འདི་ནི་ཐབས་མཁས་བཅས་པ་ཡིན། །རྣམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། སྐྱོན་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས་དང། སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་དང༌། །བརྟན་དང་སེམས་ཀུན་གནས་པ་དང༌། །མཐོང་


DTG088_Page_0157
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ནི། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ལོག་པར་སྒྲུབ་དང་བཅས་པ་ནི། །རྩེ་མོའི་མངོན་རྟོགས། །རྟགས་དང༌། རྣམ་པར་འཕེལ་པ་དང༌། །བརྟན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དག །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་རྟོག་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་གཉེན་པོ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དག་སྟེ། དངོས་པོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །མཐར་གྱིས་པ། །རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཅུ་ནི། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་བས་ན་ཆོས་བཅུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །སྐད་ཅིག་མ། གཅིག་གིས་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་པ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟག་པ་མེད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དགེ་བར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །དེ་བཞིན་སྤྲུལ་དང་རྣམ་གསུམ་དག །ཆོས་སྐུ་མཛད་པར་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང༌། དེའི་མཛད་པ་སྟེ། དངོས་པོ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །

ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པ།

ལེའུ་དང་པོ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0157
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་དང་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ནི་ཡིད་དང་འདོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང༌། འགྲོ་བའི་ཡིད་དང༌། འགྲོ་བའི་སེམས་སོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསྐྱེད་པ་སྟེ་མཆོག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།


DTG088_Page_0158
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེས་ན་དེའི་མཚན་ཉིད། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། །འདོད་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། མངོན་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །གང་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་འདི་ཉིད་དེ། དེ་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་དག་གི་དོན་ནི་ཕན་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེའི་ཕྱིར་ནི་དེའི་དོན་ནམ་དེའི་ཆེད་དུའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསྟན་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པའི་འདོད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་དང་དེ་ནི་མདོ་བཞིན་དུ། །བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། མདོ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་བཞིན་དུ་སྟེ། མདོ་དེ་ལས་མ་འདས་པ་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་མདོ་དེ་ལས་ནི་གླེང་གཞིའི་གཞུང་བོར་ནས་འགྲེས་རྣམ་པ་བཞིས་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་བདག་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་རྣམ་པ་མང་པོར་ཕྱེ་ནས། རབ་ཏུ་མང་པོ་ལ་དམིགས་པ་ཆེད་དུ་བྱ་བ་མེད་པར་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྗོད་དེ། དེས་ན་འདི་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་དང་དེ་ནི་མདོ་བཞིན་དུ། །བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། མདོར་ཡང་དེ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཉིད་ཚིག་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་དེ། །ཚིག་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་བྱང་ཆུབ་འདོད་ཀྱི་རང་གི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་ནི་མ་ཡིན་པས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་འདོད་པ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བར་


DTG088_Page_0159
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་བས་ན་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྡུས་པ་ནི་གླེང་གཞི་ལྟག་ཏུ་བོར་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །རྒྱས་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་འབའ་ཞིག་བསྟན་པ་མ་ཡིན་གྱི། །འོན་ཀྱང་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཐབས་ཀྱང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རང་གི་དོན་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །གཞན་གྱི་དོན་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ནོ། །དེ་དག་གི་ཐབས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྦྱོར་བ་སྟེ། དེ་མེད་པར་དེ་དག་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཉིད་མདོ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་དུ་མདོ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ཏེ། གཞན་གྱི་དོན་བསྡུས་པ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགོད་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དོན་རྒྱས་པ་ནི་སེར་སྣ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་འདིར་རིགས་ལ་གྲགས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་མདོ་བཞིན་དུ་བརྗོད་ནས། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ། དེ་ཡང་ས་གསེར་ཟླ་བ་མེ། །གཏེར་དང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་མཚོ། །རྡོ་རྗེ་རི་སྨན་བཤེས་གཉེན་དང༌། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཉི་མ་གླུ། །རྒྱལ་པོ་མཛོད་དང་ལམ་པོ་ཆེ། །བཞོན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་དང་ནི། །སྒྲ་སྙན་ཆུ་བོ་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱིས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་རྡོ་རྗེ་རི་སྨན་


DTG088_Page_0160
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་ལ་གསུམ་པའི་ཚིག་བསྟན་ཏོ། །བཤེས་གཉེན་དང༌། ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཉི་མ་གླུ་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ལ་གསུམ་པའི་མང་པོའི་ཚིག་བསྟན་ཏོ། །འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོང་ནས་དབྱུང་སྟེ། ཚིག་དྲུག་གི་མཐར་གསུམ་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་ས་དང༌། གསེར་དང༌། ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། བསམ་པ་སྦྱོར་དང་ལྷག་བསམ་དང༌། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་ཚད་མེད་དག །མངོན་པར་ཤེས་དང་བསྡུ་དངོས་དང༌། སོ་སོ་རིག་སྟོན་ཚོགས་དག་དང། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཞི་གནས་སྩོགས། །གཟུངས་སོགས་ཆོས་ཀྱི་མདོ་བཤད་དང༌། །བགྲོད་གཅིག་ལམ་དང་ཐབས་མཁས་པའོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དང་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལས་གཞན་པ་ནི་གྲོགས་འདི་དག་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་མདོ་ལས་མི་ཟད་པ་བརྒྱད་ཅུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་འགྲེལ་ཏོ་ཞེས་མཁས་པས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ནི་དང་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་མི་ཟད་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་མི་ཟད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ལྷག་མའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་མི་ཟད་པ་ནི་གཅིག་བུའི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་གྲོགས་དང་བཅས་པ་མི་ཟད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དུས་མངའ་དུས་མཚོ་དུས་ལག་པ། །སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལག་རྐང་མཚོ། །བཅུ་ཚན་གཉིས་པའི་ཐ་དད་ཀྱིས། །མི་ཟད་བརྒྱ་ཅུ་དེ་དག་ཡིན། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་ནི་ས་དང་འདྲ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་དེའི་ཚོགས་འཕེལ་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ལ་གནས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་འདོད་པའོ། །དེ་ཉིད་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དེ་དང་པོ་གྲོགས་མེད་པའི་


DTG088_Page_0161
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་གྲོགས་དང་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །བསམ་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གྲོགས་བསྟན་ཏོ། །བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གསེར་བཟང་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། འགྱུར་བ་ལ་མི་རྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འཆད་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུའོ། །གནས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དག་པ་དང༌། འདུན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པས་གནས་པའོ། །མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་མི་གནས་པ་དང༌། གནས་པར་བྱེད་པ་དང་གནས་པའི་གཞི་མི་དམིགས་པས་སོ། །སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཟླ་བ་ཡར་གྱི་ངོ་ཚེས་པ་དང་འདྲ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའི་རིམ་པས་སོ། །གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམས་ལ་གནས་ནས་སོ། །ཡར་གྱི་ངོ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོའི་བར་དུ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གོམས་པའོ། །དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་འཕེལ་བ་སྟེ། ཡར་གྱི་ངོའི་ཟླ་བ་ཚེས་པ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་པ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་མེ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། དེ་ནས་དེ་ཤིང་གི་བྱེ་བྲག་གིས་མེ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཡང་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་འདོད་པས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེས་ན་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔར་བརྗོད་དེ། རིགས་ཉིད་དང༌། སྨོན་ལམ་ཉིད་དང༌། བསམ་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་ཉིད་དང༌། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རིགས་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཆོས་ཉིད་གང་ལ་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་གནས་ཏེ། སྙིང་རྗེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་


DTG088_Page_0162
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་གཏོང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཐམས་ཅད་བསྲུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པ་དང༌། ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲུབ་པར་སྤྲོ་བ་སྟེ། གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་དང༌། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། སེམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སྦྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་གཏེར་ཆེན་པོ་བཞིན་ཏེ། ཟང་ཟིང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སེར་སྣ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུངས་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལས་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བའི་རི་ལ་སོགས་པའོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྒྱ་མཚོ་དང་འདྲ་སྟེ། ཉམ་ང་བ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཁྲུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་དང་འདྲ་བ་སྟེ་མི་ཤིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ལེ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རིའི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། གཡེང་བས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཤེས་རབ་འཆལ་


DTG088_Page_0163
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ནི་མཛའ་བོ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་སྟེ། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡལ་བར་མི་འདོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དག་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་དག་བདེ་བ་སྐྱེད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བསལ་བ་དང༌། བདེ་བ་ལ་གནས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་ཙམ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་མི་འབྲལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་གོང་དང་འོག་ཏུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བཟོད་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཡང་སྦྱར་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ཕྱི་མར་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་ཚད་མེད་པ་རྣམས་བསྟན་ལ། ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེའི་འབྲས་བུའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་སྟེ། ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་དེའི་འབྲས་བུ་འབྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ་གྱིས་གསུངས་སོ། །འདིར་གནས་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་རིང་བར་གནས་པར་འདོད་པའོ། །གང་དང་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཉི་མ་དང་འདྲ་སྟེ། གདུལ་བྱའི་ལོ་ཐོག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞིས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་བསྡུ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པས་


DTG088_Page_0164
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་བསྡུ་བའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཐབས་ཏ། སྦྱིན་པ་དང༌། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། དོན་མཐུན་པ་དག་གོ །དེ་ལ་གཙོ་བོ་ནི་སྙན་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྟོན་པའོ། །མི་ཟད་པར་བྱེད་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པས་སོ། །སྟོན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་མཐུན་པའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་དྲི་ཟའི་དབྱངས་སྙན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གདུལ་བྱ་འདུན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གསུམ་གྱིས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །མ་ལུས་པར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེ་ཡང་དམིགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དོན་ནི་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི་དེ་དག་གི་ངེས་པའི་ཚིག་གོ །སྤོབས་པ་ནི་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའོ། །ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་གཉིས་ཏེ། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་སློབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འདོད་པས་སོ། །འདི་ཉིད་འདིའི་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདི་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་བསླབ་པར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དང་དོན་དང་ངེས་པའི་ཚིག་ལ་ཡང་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདིར་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །འདིའི་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་བཅུ་གཅིག་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ།


DTG088_Page_0165
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་པས་ཏེ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེའི་མཐའ་ནི་རྩེ་མོ་སྟེ། དེ་ལས་ལྷག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཆོས་མཐའ་ཡས་པ་དེ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞིས་བསྡུས་སོ། །རྒྱ་ཆེར་ནི་ཆོས་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་དཔེར་བརྗོད་པ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །འདི་ཡང་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་སྟེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་མང་པོས་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོན་པ་དང་ལྡན་ནི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆུད་མི་ཟ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ལྕགས་ཀྱུས་སྐྱེས་བུ་དག་དག་ལ་ལོག་པར་མི་གཏོང་སྟེ། རྟོན་པའི་ལྕགས་ཀྱུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཡང་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གཉིས་དང་དྲིས་པ་དང་ལན་གྱི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་སྟེ། དོན་ལ་རྟོན་གྱི་ཚིག་འབྲུ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཕལ་པའི་སྐད་དུ་ཆོས་སྟོན་ཀྱང་གུས་པར་ཉན་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་པ་ལ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རིགས་པས་གྲུབ་པ་སྟེ། རིགས་པས་མཚན་མ་དང་ལྡན་པའོ། །དེས་ནི་ཆོས་ལ་རྟོན་གྱི། གང་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པའི་གང་ཟག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མཆོག་ཏུ་ཚད་མར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་རྟོན་གྱི། དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་ནི་


DTG088_Page_0166
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེས་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ལ་རྟོན་གྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྟོན་པ་འདི་གཉིས་ནི་ཞུས་པ་དང་ལན་གྱིས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ནི་ངེས་པར་མཛད་པ་སྟེ་དེ་ལ་རྟོན་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། ཞུ་བ་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། ལན་བཀའ་སྩལ་བ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ནི་མཛོད་ལྟ་བུ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མང་པོའི་མཛོད་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་དགུས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཚིག་བདུན་གྱིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏེ། དེ་གཉིས་མེད་པར་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་བརྒྱད་པས་ནི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བསྟན་ཏེ། གསུམ་པོ་དེས་ནི་བསོད་ནམས་བསྟན་ཏོ། །དགུ་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་ལྡན་པ་ནི་ལམ་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་སྟེ། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་གཤེགས་ཤིང་རྗེས་སུ་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་གསུམ་གྱིས་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་དེའི་འབྲས་བུར་བསྟན་ཏོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་ནི་ཐེག་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། བདེ་བླག་ཏུ་ཁྱེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཞིང་བལྟ་བར་འདོད་པའི་བར་གྱེས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་དེའི་འབྲས་བུའོ། །འདི་ལ་ཆུ་ཡོད་པས་ན་ཆུ་སྟེ། ལྡན་པའི་དོན་ལ་ཨ་རྐྱེན་དུ་བྱའོ། །བཀོད་མ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆུ་ཡང་ཡིན་པས་བཀོད་མའི་ཆུའོ། །


DTG088_Page_0167
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་བཀོད་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆུ་སྐྱེ་ཞིང་མི་ཟད་པར་འཛིན་པ་དང་ཆོས་དང་མཐུན་པར་ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་དང་དོན་འཛིན་ཅིང་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཤར་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྟེང་གི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཆོས་བཤད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་དགའ་བའི་སྒྲ་དང་འདྲ་སྟེ། ཐར་པ་འདོད་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་སྙན་པ་ཐོས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཤར་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་བཅུའི་བསྟན་པ་དང་བཤད་པའི་ཚིག་གཉིས་གསུངས་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་མདོ་བཞི་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཀྱི་མདོ་བཞི་བསྟན་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་མདོ་བཞི་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བའོ། །ཆུ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་རྒྱུན་ནོ། །བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཀླུང་གི་རྒྱུན་དང་འདྲ་སྟེ། མི་སྐྱེ་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་ན་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བགྲོད་པ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་དེར་གཏོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཤར་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ཏུ་ལོང་བ་དང༌། འོན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་དེའི་འབྲས་བུའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྤྲིན་ལྟ་བུ་སྟེ་ཇི་ལྟར་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འབྱོར་པ་ཐམས་ཅད་སྤྲིན་ལས་བྱུང་བ་ལྟར། །དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ཀྱི་གནས་ན་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ། བ་རྣམ་པ་དེ་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་པ་ནས། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་གདམས་ངག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཁོང་


DTG088_Page_0168
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ནི་གདམས་ངག་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་དོན་གྱི་མན་ངག་ཉེ་བར་གདམས་པའོ། །དེ་ཡང་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། སྒྲུབ་དང་བདེན་པ་རྣམས་དང་ནི། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ། །མ་ཞེན་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་དང། །ལམ་ནེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། །སྤྱན་ལྔ་དང་ནི་མངོན་ཤེས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་མཐོང་ལམ་དང༌། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་ལ་གདམས་ངག་ནི། །བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་སྤྱོད་པའོ། །གང་ལ་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྟེ། སྐབས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་མན་ཆད་ཀྱི་ནི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཞུས་པ་དང་ལན་གྱིས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཅུའི་གཉེན་པོའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། དངོས་པོ་མེད་དང་དངོས་པོ་དང༌། །སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་འདེབས་དང༌། །གཅིག་པ་ཉིད་དང་ཐ་དད་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཁྱད་པར་དང༌། །མིང་ནི་ཇི་བཞིན་དོན་དང་ནི། །དོན་ནི་ཇི་བཞིན་མིང་ལ་ཞེ་ན། །རྣམ་པར་གཡེང་བའི་རྣམ་རྟོག་གང༌། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བཅུར་བཤད་དོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཡོད་བཞིན་དུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དངོས་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས། ཉེ་བར་མི་དམིགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་


DTG088_Page_0169
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་བས། །དེས་ན་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲའི་བརྗོད་པར་བྱ་བའོ། །རང་བཞིན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་དེས་སྟོང་པ་སྟེ། དེས་ན་དེ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་མེད་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་བས་སྐུར་བ་འདེབས་པ་འདིའི་གཉེན་པོར་རང་བཞིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའོ། །གང་རང་བཞིན་མེད་ཀྱང་སྣང་བའི་ཚུལ་དུ་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་ངོ༌། །དང་པོས་གཉིས་པ་སྟོང་ཞིང་བྲལ་བ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། རྟག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་ཡང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མཛད་པའི་སྐབས་ལས་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བས་ན་འདིའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་སོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཏེ། དེས་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་དང་དེ་གཉིས་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ། དེ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདིའི་གཉེན་པོར་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་


DTG088_Page_0170
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བས་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་གཅིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདིའི་གཉེན་པོར་གཟུགས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ལས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་དུའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བའོ། །ལན་དུ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིར་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་སྦྱར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ཕན་ཚུན་གཅིག་པ་ཉིད་དེ། །མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པས་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ངེས་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རེ་ཞིག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མིང་ནི་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་མིང་ཙམ་མོ། །ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་སྐྱེ་མི་འགག །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལས་མིང་ཙམ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ག་ལས་ཞེས་པའོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་མིང་གི་དངོས་པོ་ལ་མེད་པ་དེའི་ཚེ་ནི་དངོས་པོ་ལ་རག་ལས་པའི་མིང་གི་ཐ་སྙད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་འདི་ལྟར་མིང་བཅོས་མ་ལས་ཆོས་དེ་དག་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཅོས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡ་ཙམ་མོ། །ཆོས་སོ་སོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ལའོ། །བཅོས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡ་ལ་


DTG088_Page_0171
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྟེན་པའོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སོ། །བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ལ་དེའི་དོན་མེད་པས་གློ་བུར་དུ་མིང་དུ་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་སྟེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་མིང་དོན་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ་མིང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མིང་ལ་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མིང་དེ་དག་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མིང་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པའོ། །མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་སྟེ། མིང་གི་དོན་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་བརྡ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལ་དངོས་པོ་མི་སྣང་བའི་སྒོ་ནས་དངོས་པོ་ལ་མི་སླུ་བ་ཡིན་གྱི། དངོས་པོ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉེ་བར་སྡུད་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་པ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཤཱ་རིའི་བུ་འཛམ་བུའི་གླིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྒྲུབས་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པའི་སྒྲུབ་པའི་གདམས་ངག་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ནོ། །ད་ནི་བདེན་པའི་གདམས་ངག་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་མོ། །དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་ལྡན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བདེན་པའི་གདམས་ངག་སྟོན་པར་མཛད་དེ། དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ན་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྡུས་ཏེ། དེས་ན་ཕུང་


DTG088_Page_0172
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། བདེན་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཚོགས་ལྔར་བྱས་ཏེ། དེ་དག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཙམ་ཁོ་ན་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་གང་གི་ཚེ་དེ་དག་ལ་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་ཡང་མི་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་ལྡན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལ་གཟུགས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཀུན་འབྱུང་སྤང་བར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ་དེས་ན་ཇི་ལྟར་ཀུན་འབྱུང་ཡིན། གང་གི་ཕྱིར་འགོག་པའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན། ཇི་ལྟར་འདི་མ་སྤངས་པས་ནི་འགའ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་ལ། སྤངས་པས་ནི་འགའ་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་ན། འདི་ཇི་ལྟར་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན། ཅི་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ལ། མི་ལྡན་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེས་གང་ཞིག་གང་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་ཞིང་ལྡན་པར་མ་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པའོ། འགོག་པའི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཤཱ་རིའི་བུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། ལྡན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་ན། དེ་ལ་གང་གིས་འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་དེ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་མི་སྐྱེ་མི་འགག་སྟེ། རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར། རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། འགྱུར་བ་མེད་པའི་


DTG088_Page_0173
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་རོ། །བྲི་བར་མི་འགྱུར་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁྱབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡང་སྔར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཕྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དག་དེ་ལ་འགོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གང་ཡང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཁྱབ་པ་འདི་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་མེད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྱང་ཆུབ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པའོ། །དེ་ལ་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཞིའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ལམ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། ལམ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པ་དེ་ནི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ལམ་འཁོར་དང་བཅས་པ་དེས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་མི་དམིགས་པ་དང༌། བདག་ལྡན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྦྱོར་བ་གཅིག་གོ །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ཀུན་བརྟགས་པ་དག་གིས་མི་སྦྱོར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་རྣམས་ལ་ཡང་དེའི་སྦྱོང་བའི་སྒྲས་ཀྱང་མི་སྦྱོར་རོ། །མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སྦྱོར་རོ། །རང་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྦྱོར་ཏེ། དེ་ལ་དེའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འབྱེད་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །བཞི་པ་


DTG088_Page_0174
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འདི་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པའོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གདམས་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ། སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་དྲི་མེད་པ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ཐོབ། །རིན་ཆེན་སྣོད་ནི་ཕྱེ་བ་ལྟར། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཡང་དག་བསྟན། །ཞེས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ན་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་དབྱེ་བ་མ་མཐོང་བས་དེ་ལ་ངེས་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་གཅིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལམ་འདིའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་མི་སྦྱོར་རོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་དང་མི་སྦྱོར་ཏེ། གསུམ་པོ་དག་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པའོ། །ཆོས་དཀོན་མཆོག་གི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སེམས་མི་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཚིག་མང་པོས་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ནི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་དང་ལམ་མོ། །ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ཉིད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་འདིར་ལམ་གྱི་བདེན་པ་སྟེ། ཆོས་དཀོན་མཆོག་གོ །དེ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་ངེས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལ་གང་ལས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །དེས་ན་ཀུན་འབྱུང་མི་དམིགས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་མི་སྦྱོར་ཏེ། དེས་ན་ཀུན་འབྱུང་བ་སྤང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་མི་དམིགས་སོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བརྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མི་སྦྱོར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཞི་དང་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །སྤྱོད་


DTG088_Page_0175
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེས་བྱ་བ་དང་མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། སྤྱོད་ཀྱང་སྤྱོད་ལ་མི་སྤྱོད་ཀྱང་མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་སོ། །གང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་གཅིག་གོ ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་མི་སྤྱོད་ཅིང་ཆེད་དུ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཆོས་གང་ལ་ཡང་འདུ་བ་དང་བྲལ་བ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །བདག་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་བར་མྱུར་བ་དང༌། མི་མྱུར་བ་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མ་གཏོགས་པར་ཅུང་ཟད་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ཡང་དེ་དག་དང་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་ན་ཡང་ཕན་ཡོན་མང་པོ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །འདིར་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ཡང་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་མཆོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ནས་དཀོན་མཆོག་ཡིན་ཏེ། ལམ་རིན་པོ་ཆེ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པའོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །འདི་ཡང་དགེ་འདུན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ལ་བྱའོ། །དེ་ཡང་གང་ཟག་ཉི་ཤུ་སྟེ། དེ་དག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གང་ཟག་དང་མིང་ཙམ་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་དགེ་འདུན་དུ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་དག་ལས་འདི་དག་འོང་བ་དང་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པས་


DTG088_Page_0176
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་དེ་དག་འདིར་འོངས་པ་ནི་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བཤད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཚིག་བཞིས་ནི་འགྲོ་བ་བཤད་དོ། །དེ་དག་ལས་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གང་ཟག་བསྟན་ཏེ། དད་པས་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིག་ཤོས་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེས་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་གིས་མཐོང་བས་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཡིད་ལ་མི་སེམས་ཏེ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དང་པོ་འདི་ཉེ་བར་དགོད་པ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དད་པས་མོས་པ་འདི་ཉིད་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མཚོན་པའི་དོན་དུའོ། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱིས་མི་ཤེས་པ་སྤངས་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཐོབ་པའོ། །དེ་མི་སེམས་པ་ནི་བདག་གིས་འདི་ཐོབ་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དད་པ་ལྷག་པ་ཉིད་ཀྱི་གྲོལ་བ་ནི་དད་པས་མོས་པའོ། །འདི་མན་ཆད་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའི་སྔོན་དུའོ། །མཐོང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ་དེས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནི་མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྔར་བསྟན་ཏེ། ཞར་ལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དབྱེ་བ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། དྲུག་ཉིད་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་དཔེར་བརྗོད་པར་གསུངས་སོ། །མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གཙོ་བོའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཐོང་བས་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་མྱུར་དུ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོ་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་སངས་རྒྱས་སྟོང་དུ་བཞིས་མཚང་བའི་ཚིག་དང་པོས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དང་གཞན་དག་ཏུ་སྲིད་པ་ཐ་མར་གྱུར་པ་ནི་ཚིག་གཉིས་པས་བཤད་དོ། །ཚིག་གཞན་བཞིས་ནི་དགའ་ལྡན་ནས་


DTG088_Page_0177
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤི་འཕོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གང་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་དང༌། གང་དུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཞག་པ་མེད་པ་དང༌། གང་དག་ཏུ་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པ་དང༌། གང་དག་ཏུ་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་སྒྲ་མི་གྲག་པར་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །གསོལ་བ་གདབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བར་གྱིས་ནི་ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བར་ཆད་གཅིག་པ་བསྟན་ཏེ། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་བར་དུ་ཆོད་པ་ནི་བར་ཆད་གཅིག་པའོ། །བར་ཆད་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའོ། །དེ་ནས། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་འདིའི་བར་གྱིས་ནི་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་འོག་མིན་ཉིད་དུ་སྟེ། འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བར་མདོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས། དམ་པའི་ཆོས་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བར་གྱིས་ནི་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ཏོ། །བསྐལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་བར་གྱི་བསྐལ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་བསྐལ་བ་ལས་ལྷག་པའོ། །དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོག་མིན་ནས་དགའ་ལྡན་དུ་དགའ་ལྡན་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་གཤེགས་ནས་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ནས་ངེས་པར་བྱུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་སྐྱིལ་མི་ཀྲུང་བཅས་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གང་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་དག་གི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བརྗོད་པར་བཞེད་དོ། །དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བར་གྱི་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ཏོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་ཡོངས་


DTG088_Page_0178
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འདིར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པའོ། །དེ་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བར་གྱི་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ནི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་འབད་པ་ཆུང་ངུས་ཆེས་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དེ་ནས་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བར་གྱིས་ནི་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བར་གྱིས་ནི་འཕར་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བར་གྱིས་ནི་ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བར་གྱིས་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བར་གྱིས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བར་གྱིས་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཡང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་བར་གྱི་ནི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཅིག་ནི་དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཅིག་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཆོས་ཐོས་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིག་ཤོས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་ཀྱང་འཛིན་པས་སོ། །འོན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐོབ་པ་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ན་ནི་དེས་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་


DTG088_Page_0179
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ། འབད་པ་གཞན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། །ཅི་སྟེ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་འབྲས་བུ་དེ་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མང་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ནི་དེ་དག་གི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཤཱ་རིའི་བུ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུ་ཞིག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་རྟོགས་སླའོ། །དེ་ནི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པའོ། །མ་ཞེན་པ་ལ་གདམས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སུས་ཀྱང་ཐུབ་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་དགེ་བ་བཅུ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ལུས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་མ་ཞེན་པ་སྟེ། དེའི་མན་ངག་ནི་མ་ཞེན་པ་ལ་གདམས་པའོ། །ངལ་བའི་གཉེན་པོ་ནི་མི་ངལ་བ་སྟེ། དེ་ལ་གདམས་པ་དེའི་བར་དུ་བྱས་ནས་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ངལ་བའི་རྒྱུ་ནི་རློམ་སེམས་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སེམས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མི་ངལ་བ་ལ་གདམས་པའོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ལམ་མོ། །ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་དུ་དེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་གད་མས་པའོ། །འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། །མིག་ལྔ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡོད་དེ། དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱད་ནི་དོན་དམ་པའི་སྤྱོད་


DTG088_Page_0180
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡུལ་ཅན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །དེ་དག་ནི་རྒྱ་ཆེར་སྤྱན་ལྔ་དག་ལ་གདམས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྒྱ་ཆེར་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡོད་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་དེ་གཉི་ག་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་གཉི་ག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གདམས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་སྐབས་ནི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ལམ་དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། དེ་དག་གི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རང་རང་གི་དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས། །འདི་ལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་རྒྱ་ཆེར་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་ཐུན་མོང་ངག་གི་ཆ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །མིང་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་མིང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་མིང་མེད་དེ་ཕྱི་རོལ་དུ་ཁ་བལྟས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་བཞིན་དུ་ཡང་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་ཡང་མེད་དོ། །གཉི་གར་ཡང་མེད་དེ་གཉི་ག་ལས་གཞན་པའི་ཕྱོགས་གསུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མིང་ཙམ་མོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཡང་རིགས་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་བར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་མིང་ཙམ་ཐ་སྙད་ཙམ་བཏགས་པ་ཙམ་འདི་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བལྟ་བར་བྱའོ། །རིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ནི་འདིར་ལྷག་མཐོང་ཡང་དག་པར་བསྡུས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། དེ་ལས་


DTG088_Page_0181
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་བའི་སྐད་ཅིག་མའི་མི་རྟག་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ལུས་ཅན་ཏེ། དེའི་མིང་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་མིང་ངོ༌། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །འགག་པ་མེད་པ་ནི་མ་འགགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་སྡུག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེ་ནས་ནང་གི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ལུས་དང༌། དེའི་ཡན་ལག་དག་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྩྭ་དང༌། ཤིང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་རྨི་ལམ་དང་བྲག་ཅ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་མིང་ཙམ། བཏགས་པ་ཙམ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་དག་གི་མི་དམིགས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །དེ་ནས་དེ་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གསུམ་དང༌། གསུམ་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་དོན་དུའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ན་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་དག་ཀྱང་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟོག་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ལ་གནས་ནས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ལ་གནས་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྒོམ་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་མོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་


DTG088_Page_0182
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་མེད་པའོ། །གང་རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེའི་སྤང་བར་བྱ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །གཟུགས་ལ་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་མངོན་པར་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །མངོན་པར་ཆགས་པ་ཉིད་ནི་དངོས་སུ་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དེའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་ཉམ་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་སྐབས་ཕྱི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་དེ་ནི་ཕུང་པོ་མེད་དོ། །མིག་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་དང་རེག་པ་མེད་དོ། །རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ཡང་མེད་དོ། །འདུས་བྱས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་སྤོང་བ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། མིག་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེ་ལྟར་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཡང་དག་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམས་ལ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཏུ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ནོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་སྒྲིབ་པ་འགོག་པས་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་རྣམས་དང༌། ས་ལ་སོགས་པ་ཁམས་དྲུག་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་ལ་རྣམ་པ་ལྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམིགས་པ་མེད་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་བསྡུས་པ་དང༌།


DTG088_Page_0183
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐ་དད་པ་དང༌། ཁམས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིའི་བསྡུས་པ་དང་ཐ་དད་པ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བསྡུས་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བསྡུས་པ་དང་ཐ་དད་པ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་ལྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཏན་དུ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་པས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །གཟུགས་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ལམ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་རྣམས་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ། གཟུགས་དང་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་མེད་པས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་མ་ཡིན་པ་དང། དེ་དག་གི་ལམ་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །གཉིས་པོ་འདི་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། དེས་ན་གསུངས་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། འདི་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །སོ་སོར་ཕུང་པོའི་དབྱིངས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་དག་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ནི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅིང་སྣང་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྣང་བ་སྟེ། མཐའ་ཡས་པ་སྣང་བ་སྣང་བ་མེད་པ་ཙམ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ལས་ཕྲ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་


DTG088_Page_0184
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་ནི་ཕྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མ་མི་མཐོང་སྟེ། མི་འཛིན་པའི་དོན་ཏོ། །འཛིན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་དོན་དམ་པར་མཐོང་བས་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་མ་གཏོགས་པར་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་གདགས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་གཉིས་ཐ་དད་ན་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཉིད་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྣང་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་མ་གཏོགས་པར་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཐ་དད་ན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔོན་པོ་ཉིད་ལས་ཐ་དད་པའི་སེར་པོ་ནི་སྔོན་པོ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྣང་བའི་བདག་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ། འཛིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་འདིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྣང་བ་ནུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་བསྟན་པའོ། །འདི་ཉིད་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་གཟུགས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གདམས་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ལ་སྲེད་པ་སྟེ་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་འཚལ་བས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་འཚལ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་མཐོང་


DTG088_Page_0185
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། དེ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་ནི་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། ཡོངས་སུ་གཅོད་དང་གོ་བྱེད་དང༌། །རྣམ་གསུམ་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་ནི། །ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དེ་བརྒྱད་དོ། །ལྟ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོ་བྱད་བསྙུངས། །གཞན་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འདོད། །ཉོན་མོངས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་དབང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གདམས་པའོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གང་ཟག་ནི་དགེ་འདུན་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། གང་ཞིག །དུ་ཞིག་ཅེ་ན། དབང་པོ་རྟུལ་དང་རྣོན་པོ་དག །དད་དང་མཐོང་ཐོབ་རིགས་ནས་རིགས། །བར་ཆད་གཅིག་པར་སྐྱེ་ནས་དང༌། །བྱེད་དང་བྱེད་མིན་འོག་མིན་འགྲོ། །འཕར་གསུམ་སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ། །གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་བཅོམ་པ་དང༌། །མཐོང་ཆོས་ཞི་ལུས་མངོན་སུམ་བྱེད། །བསེ་རུ་དང་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། ཐ་མར་སྦྱར་རོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བསེ་རུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཉི་ཤུ་སྟེ། གསུམ་པོ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང་རྣོན་པོ་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དད་དང་མཐོང་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དད་པས་མོས་པ་དང༌། མཐོང་བས་ཐོབ་པའོ། །རིགས་ནས་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་འགྲོ་བའོ། །བར་ཆད་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བར་ཆད་གཅིག་པའོ། །བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །སྐྱེས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །བྱེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་


DTG088_Page_0186
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །བྱེད་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །འོག་མིན་གྱི་བར་དུ་འགྲོ་བས་ན་འོག་མིན་འགྲོ་སྟེ། འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའོ། །བར་ཆད་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འོག་མིན་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཚིག་དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་ཟླས་དབྱེ་བའི་བསྡུ་བ་བྱས་ཏེ། ཚིག་དེ་དག་ལ་ཚིག་གི་ཕྱོགས་གཅིག་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་པའོ། །སྐྱེས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཁྱད་པར་ཆུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕར་བ་དང༌། ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང༌། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་འཆི་འཕོ་བའོ། །སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའོ། །གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །མཐོང་ཆོས་ཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ལ་བསམ་གཏན་པའོ། །བསེ་རུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་འབྲས་བུ་ལས་ནི་གང་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ནས་ཞུགས་པར་ཡང་མི་འདོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དེ། དེ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། བདེན་པ་ཤེས་པ་དང༌། སྐྱབས་ཤེས་པ་དང༌། མ་ཞེན་པ་དང༌། མི་ངལ་བ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུ་དག་ཏུ་སོང་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་མཐོང་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། དེ་ནས་དེའི་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྤྱན་ལྔ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་གིས་འཕགས་པའི་ས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ནི་གདམས་ངག་གི་གོ་རིམས་སོ།། །།དེ་ལྟར་གདམས་


DTG088_Page_0187
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངག་བཤད་ནས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོབ་པ་ཡིས། །དྲོད་སོགས་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་དུ། །རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་ལྡན་སྟེན་པ། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཉན་ཐོས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང༌། །བཅས་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ངེས་པར་བྱེད་པ་ནི་ངེས་འབྱེད་དེ། གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེའི་ཡན་ལག་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དྲོད་དང༌། རྩེ་མོ་དང། བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གོ །དེ་དག་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྟོགས་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དེ་ཐོབ་པ་ནི་ཆའོ། །དེ་ལ་ཕན་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །ལ་ལར་ནི་མང་པོའི་ཚིག་གསལ་བའི་དབྱེ་བ་བྱས་ཏེ། དྲོ་བ་རྣམས་དང༌། རྩེ་མོ་རྣམས་དང༌། བཟོད་པ་རྣམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལ་ལར་ནི་གྱུར་པའི་སྒྲ་སྤྱིའི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་དེ། དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དང༌། བཟོད་པར་གྱུར་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྐྱོབ་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་གང་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ནི་ཁྱད་པར་འཕགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། ཉན་ཐོས་དག་དང་བསེ་རུ་དང་བཅས་པ་དག་ལས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཏན་ཚིགས་གང་ལས་ཤེ་ན། དམིགས་པ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་དག་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་ནི་འདི་ལས་གཞན་དུ་གསུངས་ཏེ།


DTG088_Page_0188
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེས་ན་མདོའི་རིམ་པས་འདི་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པས་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། བདེན་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་བཞི་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལམ་དང་རིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲོད་དང༌། རྩེ་མོ་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དྲོ་བ་ཆུང་ངུའི་ནི། །དམིགས་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་དེ་ཡི་ནི། །རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་བཞིའི་ཡུལ་ལོ། །མི་རྟག་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པ་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གནས་པ་མེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཤས་ཆེར་ངར་འཛིན་པ་ནི། །མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །འབྲིང་ནི་གནས་པའོ། །ཆུང་ངུ་ནི་འདུ་ཤེས་སོ། །དེ་དག་འགོག་པའོ། །དེ་དག་གིས་སྟོང་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། དཔེར་ན་བུམ་པས་དབེན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཕྱོགས་ན་བུམ་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་དྲོད་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །དེ་ནས་མི་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་དྲོད་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་གསུངས་ཏེ། དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་གཞི་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པ་ནི་དེ་ལས་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་དགག་པའོ། །དེ་ནས་དེ་ལྟར་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་འགོག་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞི་མངོན་


DTG088_Page_0189
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུམ་དུ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྟེ། དེ་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དམིགས་པའོ། །ནང་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་དེ་དག་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི་རྣམ་པ་སྟེ། འདི་ནི་སྐྱོན་མེད་པའོ། །དེ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་དྲོད་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་གཞི་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ནི་དམིགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བསམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་མེད་པ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བའོ། །འོད་གསལ་བ་གང་ལས་ཤེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་སེམས་དེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །དེའི་སེམས་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། གང་དེའི་རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ། འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་མ་ཡིན་པ་ནི་སེམས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེས་ན་སེམས་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ནི་དམིགས་པའོ། །འོད་གསལ་བ་ནི་རྣམ་པའོ། །དེ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་དྲོད་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཐོབ་པའི་རྒྱུའོ། །གང་དག་རིགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་ཡང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ནམ་ཡང་བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །གང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །འབྲིང་གིས་ནི། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་འཇིག་གནས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མིང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །གནས་པ་མེད་པ་བྲལ་བ་སྟེ། །མིང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ལྷག་མའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་


DTG088_Page_0190
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་རྒྱ་ཆེར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེའི་སྐྱེ་བ་ནི་མིང་གིས་གཞན་ལས་རྟོགས་པ་སྟེ་དེ་མེད་པའོ། །འཇིག་པ་ནི་མིང་གིས་གཞན་དག་ལ་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་མེད་པ་དེ་ནི་དྲོ་བ་འབྲིང་གི་དམིགས་པའོ། །མིང་དེ་སྟོན་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་མེད་ལ། མི་གནས་པ་ཡང་མེད་པ་སྟེ། ཉན་པ་པོ་ལ་བྲལ་ཞིང་འཕོས་པ་ཡང་མེད་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ལས་ཤེ་ན། མིང་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཡང་དེ་དག་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །གང་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གང་ཡང་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །གནས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་མི་གནས་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འདིར་བརྗོད་དེ། རྣམ་པ་བཞི་མེད་པར་འདིར་བསྟན་ན་ནི་འབྲེལ་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་སུ་ནི་གནས་པ་དང་བྲལ་བ་མི་དགག་པ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའོ། །དེ་ནི་དྲོད་འབྲིང་གི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །ཆེན་པོའི་ནི། གནས་དང་བཏགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། འདི་དག་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་བརྡར་བགྱི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བགྱི་བའི་མིང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་དམིགས་པའོ། །དེ་ཕུང་པོའམ། ཁམས་སམ། དངོས་པོའམ་དངོས་པོ་མེད་པ་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པའོ། །གང་ཡང་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལེགས་པར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་དྲོ་བ་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །དཔེར་ན་གཙུབ་ཤིང་གིས་གཙུབས་པ་ན་མེ་འབྱུང་བའི་སྔ་ལྟས་དྲོ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དྲོ་བ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ན་དྲོད་དོ། །རྩེ་མོ་ཆུང་ངུའི་ནི། གཟུགས་སོགས་མི་གནས་དེ་དག་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་སོགས་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་དམིགས་པའོ། །གཟུགས་སོགས་ཀྱི་སྟེང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་


DTG088_Page_0191
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པའོ། །གཞན་ཡང༌། དེ་མི་རྟག་སོགས་པར་མི་གནས། །དེ་རྣམས་དེ་ཡི་ངོ་བོས་སྟོང༌། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་མི་གནས་པ་ནི་གནས་པ་མེད་པའོ། །གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་དམིགས་པའོ། །གཟུགས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་རྣམ་པའོ། །གང་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལེགས་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གཞན་གྱིས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་རྩེ་མོ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །འབྲིང་གི་ནི། ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཡིན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དམིགས་པའོ། །དེ་དག་མཚན་མར་མི་མཐོང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་མཚན་མའོ། །མཚན་མ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པའོ། །གང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མཚན་མར་མི་གཟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་གཟུང་བའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་རྩེ་མོ་འབྲིང་གི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །ཆེན་པོ་ནི། ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་ནི། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཡིན། ཆོས་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་མི་དམིགས་པའམ་ཞེས་པ་སྟེ། དེ་ནི་དམིགས་པའོ། །གང་མི་དམིགས་པ་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་


DTG088_Page_0192
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པའོ། །གང་གཞན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བརྟགས་པ་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས། རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་རྩེ་མོ་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་གཡོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩེ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོའོ། །བཟོད་པ་ཆུང་ངུའི་ནི། གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །དེ་མེད་པ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་སྟེ་དམིགས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་དེ་ནི་རྣམ་པའོ། །གང་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་བཟོད་པ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །འབྲིང་གི་ནི། དེ་དག་སྐྱེ་མེད་ངེས་འབྱུང་མེད། །དག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་རང་གི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དམིགས་པའོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་དག་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་དག་པ་སྟེ་རྣམ་པའོ། །གང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་བཟོད་པ་འབྲིང་གི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །ཆེན་པོའི་ནི། དེ་དག་དེ་ཡི་མཚན་མེད་ཉིད། །དེ་ཡི་མཚན་མར་མི་རྟེན་པས། །མོས་མིན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་མེད་པ་ནི་དམིགས་པའོ། །རྣམ་པ་ཡང་དེའི་མཚན་མ་ལ་མི་རྟེན་པ་དང་བཅས་པའི་མོས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་བཟོད་པ་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་ན་བཟོད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆུང་ངུ་ནི། ཏིང་འཛིན་ད་ཡི་བྱེད་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ལེན་


DTG088_Page_0193
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་མེད་པ་སྟེ། དེས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བྱེད་པ་ནི་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པའོ། །གང་དེ་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་གོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆུང་ངུའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །འབྲིང་གི་ནི། ལུང་སྟོན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ན་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་ནི་དམིགས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བདག་དང་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མི་དམིགས་ཤིང་རློམ་པ་ཟད་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །གང་དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་འབྲིང་གི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །ཆེན་པོའི་ནི། །གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག །ཏིང་འཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གི་ཕན་ཚུན་རང་གི་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ནི་དམིགས་པའོ། །དེ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །གང་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གོ །དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོས་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རེ་རེ་ལ་ཡང་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། དམིགས་པ་དང་རྣམ་པའི་དབྱེ་བས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དྲོད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཡང་དག་པར་འབྲེལ་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་གནས་སྐབས་ནི་མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། ཞི་དང་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་རྣམ་


DTG088_Page_0194
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་གཉིས། །རྨོངས་དང་ཕུང་སོགས་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ནི་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུང་བའི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་བཞི་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པའོ། །ཅིག་ཤོས་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའོ། །དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་དགུ་དགུ་སྟེ། མ་རིག་པ་དང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་དང༌། ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་བའི་སྒོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དང་པོ་ནི་དྲོ་བ་དག་ལ། གཉིས་པ་ནི་རྩེ་མོ་དག་ལའོ། །དེ་ལ་མེད་པའི་དོན་ནི་མ་རིག་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མ་རིག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། གང་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེའི་ཕྱིར་མེད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཕུང་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་ལ་བྱིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །མཐའ་གཉིས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་དག་ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། གྲངས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་དག་མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པའི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཆོས་རྣམས་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མི་གནས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་དག་ཡིད་མི་ཆེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་བ། ཇི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །བདག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་བ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་


DTG088_Page_0195
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉེ་བར་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི་གང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་རྣམ་པ་དགུའོ། །ཕུང་པོའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་བའི་སྒོའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་མིག་ལ་རྟོག་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་མིག་དང་གཟུགས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་བསམ་གཏན་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་དགུའོ། །བདག་སོགས་རང་དབང་ངོ་བོ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཕུང་སོགས་རྟེན་སྒོ་ནས། །རྫས་དང་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི། །འཛིན་པའང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་བདག་རང་དབང་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོས་རྫས་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པས་བཏགས་པ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ལ་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ་


DTG088_Page_0196
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བདག་རང་དབང་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི། གང་ཤཱ་རིའི་བུ་བདག་ཉེ་བར་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །བདག་གཅིག་པུར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི། གང་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་བདག་རྒྱུར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི། གང་ཤཱ་རིའི་བུ་མིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་བདག་ལྟ་བ་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི། གང་ཤཱ་རིའི་བུ་མིག་དང་གཟུགས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་བདག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི། གང་ཤཱ་རིའི་བུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་བདག་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྟེན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི་གང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་བདག་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྟེན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི་གང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་བདག་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི་གང་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་བདག་དོན་དམ་པའི་རྟེན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོར་ནི་གང་སྟོབས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་དགུའོ། །སྒྱུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཏགས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོར་བཏགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཁམས་བཏགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཏགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ཉིད་རྒ་ཤི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་


DTG088_Page_0197
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་བྱང་བར་བཏགས་པར་རྟོག་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་བཏགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་བཏགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་བཏགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་མི་སློབ་པའི་ལམ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་དགུ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཡང་དག་པར་འབྲེལ་པ་བཤད་ནས། ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། སེམས་མི་འགོང་བ་ཉིད་སོགས་ཀྱི། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སོགས་སྟོན་བྱེད། །དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བོར་བ། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་འཛིན་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྲག་པ་ཉིད་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་སྐྲག་པ་དང་དངང་བ་དང་ཤིན་ཏུ་དངང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོར་མི་འགོང༌། ཡང་དག་པར་མི་འགོང༌། ཡང་དག་པར་མི་འགོང་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་གང་ལས་སེམས་མི་འགོང་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་འཆད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་དང༌། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའོ། །དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བོར་བ་ནི་ཡོངས་གཏོང་བའོ། །གང་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་སྟེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུའོ། །དེ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདྲེན་པ་དག་གིས་མི་མཐུན་


DTG088_Page_0198
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱོགས་མེད་པའོ། །འདི་དག་གི་སྐབས་ཀྱི་མདོ་ནི་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་སོ་སོར་ངེས་པར་བསྟན་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་རྣམ་པ་བཞིའི་རྒྱུན་གྱིས་ཏེ། ཤེས་པར་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་ནས། སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་ཏེ། དེ་ཡང༌། རྟོག་པ་ཡི་ནི་ཆོས་དྲུག་དང༌། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་དང༌། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་དང༌། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང༌། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་དང༌། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར། །འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་རིགས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྒྲུབ་པ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། ཚོགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ། དེའི་རྟེན་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བ་རྣམས་བཤད་དེ། དེ་དག་ལས་རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐབས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། རྟོགས་པའི་ཆོས་ནི་དྲུག་གོ །དེས་ན་དྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གསུམ་གྱི་རྟེན་གང་ཡིན་པ་ནི་རབ་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། རྟེན་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་ཏེ། འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་དེ་ནི་འདི་དག་གི་རྟེན་ཏེ། རིགས་མེད་པ་དང༌། རིགས་དམན་པ་ནི་འདི་དག་གི་རྟེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་དང་གནས་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །འདིར་ནི་གནས་པས་ན་འཇུག་པ་སྟེ། རྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མི་གཡོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་འཛིན་པས་སྐྱོབ་པ་སྟེ། དེས་ན་རིགས་ནི་རྟེན་ནོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་སྐབས་ནས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་གསུངས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ།


DTG088_Page_0199
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྟེན་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཏེ། དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྟེན་སེམས་དཔའ་ཚིག་གོ །ཚིག་གི་དོན་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་ཞེས་པ་སྟེ། བདག་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་ཚིག་གི་དོན་མེད་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ངོ་བོ་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་དུ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་གི་དོན་མེད་པ་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྫས་ལ་གང་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་དེ་དག་མེད་དོ། །དེ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོ་ན་རྫས་འགའ་ཞིག་གི་གཞིར་འགྱུར་པ་དེ་ནི་དཔེར་ན་རྒྱ་ཤུག་གི་སྣོད་བཞིན་ནོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་རྫས་སུ་མེད་དེ། དེ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གཞིར་འགྱུར་སྙམ་ན། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །གཞི་ལས་སྐྱེ་བ་དང་ཡོད་པ་ནི་རྫས་ཡིན་ལ། དེའི་གཞི་རྫས་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ལོ་ཐོག་གིས་དང་རྒྱ་ཤུག་གི་སྣོད་ལྟ་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད། ཡོད་པ་ཡང་མེད། མེད་པ་མེད། གྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད། དམིགས་སུ་མེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའམ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ཐ་མི་དད་པས་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་དེ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཡོད་པ་མེད་དོ། །གྲུབ་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །དམིགས་པ་མེད་དེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ཐ་དད་པའི་བྱང་ཆུབ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཉེ་བར་གདགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྟེན་པ་ཡོད་པ་རྫས་སུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་དེའི་རྟེན་དུ་ཇི་


DTG088_Page_0200
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་རྗེས་མེད་དེ། །གཟུགས་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྗེས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མེད་དོ། །དེས་ན་མི་དམིགས་སོ། །ནམ་མཁའ་ལ་ཆ་ཤས་མེད་པས་བྱའི་རྗེས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ཀྱང་ནམ་མཁའ་དེའི་གཞིར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །དེས་ན་ཡང་ཆ་མེད་ཅིང་བྲལ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ནི་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ཏེ། བྱའི་རྗེས་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་དེའི་རྟེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྟེན་ནོ། །རྟོགས་པ་དྲུག་ནི་དྲོད་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་སྟེ། དོན་དམ་པ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་ནི་དཔེའི་ཁྱད་པར་ལས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཞིའི་གཟུང་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པར་ངེས་པས་ན་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་པོ། །དེས་ན་དེའི་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་ནི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དེའི་གཟུང་བའི་དངོས་པོའི་གནས་མི་དང༌། གླང་པོ་དང༌། རྟ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ཉིད་མེད་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ནི་དྲོད་དོ། །དེའི་ཚིག་གི་དོན་དུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་བདག་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གང་ཟག་གི་ཆོས་ཀུན་བརྟགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་དེའི་རྟེན་ཏེ། དེའི་དེ་ནི་དྲོད་དུ་གྱུར་པའི་རྟེན་ནོ། །རྩེ་མོར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་གཟུང་བའི་གཉེན་པོ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་མེད་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེའི་དེ་དང་འདྲ་བའི་དཔེ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཟུང་བ་མེད་པར་ངེས་པའོ། །དེའི་གཟུང་བའི་གནས་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷག་མ་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་རྩེ་མོར་གྱུར་པའི་རྟེན་ནོ། །བདག་གི་རྫས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ངེས་པ་ནི་བཟོད་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། དེས་ན་དེའི་དཔེ་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་སྐྱེས་བུའི་


DTG088_Page_0201
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྫས་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་སྟེ། དེའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་གནས་དེ་ཉིད་ནི་སྐྱེས་བུའོ། །དེ་ཡང་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟོད་པ་ལ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་མེད་པར་ངེས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་པོ། །ལྷག་མ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བཟོད་པར་གྱུར་པའི་རྟེན་ནོ། །བཏགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་ངེས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བཟོད་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འདིའི་དཔེ་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བཏགས་པ་པའི་ཡང་བདག་ཉིད་སེམས་ཅན་བཀག་པས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་འདིའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའོ། །དེའི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའི་དོན་གྱི་དྲུག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་འདོད་པའི་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་བདག་དང་སྐྱེ་མཆེད་དེ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་བྱང་ཆུབ་པོ། །དེའི་རྟེན་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་རྟེན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཙམ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་པོ། །དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེའི་དཔེ་གསུངས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་ཀུན་བརྟགས་པར་མེད་དེ། ག་ལས་ཤེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་མི་དམིགས་པས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྟེན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའོ། །དེའི་རྣམ་གྲངས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེས་ན་འདིར་ཉེ་བའི་རིགས་པས་འདིར་དཔེར་བསྟན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དེ་དག་གིས་ཚིག་གི་དོན་རྟེན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ནི་རྟེན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལའོ། །


DTG088_Page_0202
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེས་ན་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་འདིར་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེའི་རྟེན་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྟེན་ནོ། །གཉེན་པོའི་སྣང་བའི་འོད་ནི་སྣང་བ་སྟེ་ཉི་མའི་འོད་དོ། །དེའི་གནས་ནམ་མཁའ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ཏེ། གཟུགས་ཅན་གྱི་རྫས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཡིན་ལ་དེའི་རྟེན་སེམས་དཔའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྟེ། དེ་ནི་གཉེན་པོའི་རྟེན་ནོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པའི་དཔེ་ནི་བསྐལ་པའི་མེ་འབར་བའི་ཚེ་ན་ས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་པའི་གནས་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤི་བའི་འདུ་བྱེད་བཞིན་ནོ། །དེའི་གནས་ནི་ནམ་མཁའོ། །ཡང་ན་ས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ནི་དཔེ་སྟེ། དེ་དག་གི་རྟེན་ནི་མེད་དེ། གང་དུ་ཡང་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོར་གྱུར་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་རྟེན་སེམས་དཔའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ་དེ་ནི་སྤོང་བའི་རྟེན་ནོ། །དེ་དག་ནི་གཉེན་པོ་དང་སྤོང་བ་དག་གོ །ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་ནི་མཐར་འགྲོ་བ་སྟེ། གཉེན་པོ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་ཅིང་མཐར་ཐུག་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟད་པའི་མཐར་ཐུག་པའོ། །དེ་ལ་དཔེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཟད་པའི་མཐར་ཐུག་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ལའོ། །དེ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེའི་རྟེན་སེམས་དཔའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའི་རྟེན་ནོ། །ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའི་རྟེན་དེའི་དཔེ་ནི་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་འོད་དེ། དེའི་གནས་ནི་ནམ་མཁའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའོ། །དེ་གཉི་ག་ཡང་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྟེན་སེམས་དཔའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་


DTG088_Page_0203
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའི་རྟེན་ནོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སློབ་མ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཔེ་ནི་གཟའ་དང་རྒྱུ་སྐར་ལ་སོགས་པའི་འོད་དོ། །དེ་དག་གི་གནས་ནི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་གཉི་ག་མེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་འོད་དང་འདྲ་ལ། དེའི་རྟེན་སེམས་དཔའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་སློབ་མ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྟེན་ནོ། །རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་ནས་འོག་མིན་གྱི་བར་གྱི་མཐར་ཐུག་པའི་རིམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གྱི་དོན་ཏེ། དེ་བསྟན་པ་ལས་ངེས་པར་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཉེ་བར་གྱུར་པ་རིགས་པ་འདིས་དེ་དག་གི་འོད་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ཀྱི་དཔེ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་འོད་ཀྱི་གནས་ནི་ནམ་མཁའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཉིད་གོ་རིམས་སུ་སྟོན་པའོ། །དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྩ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྟེན་སེམས་དཔའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ཀྱི་རྟེན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་པ་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། དེ་ཉེ་བའི་རིགས་པ་འདིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་འོད་དེ་འདྲ་བ་དཔེར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་གནས་ནི་ནམ་མཁའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འབྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེའི་རྟེན་སེམས་དཔའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བ་དེ་ག་ལས་ཤེ་ནའོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གང་གིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁྱད་པར་རོ། །ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པ་མེད་པའོ། །གཟུགས་


DTG088_Page_0204
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མེད་པའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་བེམས་པོ་ལ་གསལ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐ་དད་ན་ནི་ཅིག་ཅར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང་མི་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་མེད་པས་སྤྱི་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དོན་དམ་པར་ནི་གསལ་བ་ཙམ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རང་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མཐར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གྲུབ་པོ། །རྒྱུ་གཞན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རྒྱུའོ། །རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་སྟེ། དེས་ན་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །དེས་ན་ཡང་དག་པར་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྩོལ་བ་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེས་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བས་ཡེ་ཤེས་མཐར་གྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར་འཇུག་པའི་རྟེན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རིགས་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐ་མི་དད་དོ། །ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་སོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སོ་ཞེས་རིགས་ཐ་དད་པར་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ཡི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལེན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་རིགས་སོ། །གང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གང་ཡིན་པའི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་བུམ་པར་ཁྱད་


DTG088_Page_0205
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མེད་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ནི་ཏིལ་མར་གྱི་བུམ་པ། ཁ་ཅིག་ནི་སྦྲང་རྩིའི་བུམ་པ་ལྟ་བུའོ། །སྒྲུབ་པའི་རྟེན་བརྗོད་ནས། དེའི་དམིགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི། དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཡང་དགེ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྟོགས་པ་དང༌། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འདས་འདོད་དང༌། །ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང༌། །གང་དག་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་ཆོས་རྣམས་དང༌། །གང་དག་ཐུབ་པའི་ཐུན་མོང་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དགེ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །རྟོགས་པར་བྱ་བས་ན་རྟོགས་པ་སྟེ། དགེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྟོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྟོགས་པའོ། །དེ་དག་ནི་ཕུང་པོ་གཉིས་ཏེ་ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །འདི་དག་གི་བཤད་པ་ནི་མདོ་ཉིད་ལས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་བྱང་ཆུབ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེས་ན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །སྒྲུབ་པའི་དམིགས་པ་བཤད་ནས་དེའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་སྐབས་སུ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཇི་ལྟར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲར་བརྗོད་ཅེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོའི་ཕུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོའི་མཆོག་བྱེད་པར་འདོད་པའི་བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་སེམས་པ་སྟེ། སྤྱིའི་སྒྲར་ཡང་ཁྱད་པར་ལ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་ཆེ་བའི་སེམས་པ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། སྤོང་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དེ། མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་ཆེན་པོ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་


DTG088_Page_0206
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྤོང་བ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འཕགས་པ་གང་པོའི་ཚིག་གི་སྔོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །སྤོང་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་བྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆེད་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་པས་ན་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སྟེ། ལས་སུ་སྒྲུབ་པའོ། །འདི་ནི་རང་བྱུང་གི་སྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ནི་ཅི་འདྲ་ཞེ་ན། ཆེན་པོ་གསུམ་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །གསུམ་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། སེམས་དང༌། སྤོང་བ་དང༌། རྟོགས་པ་ཉིད་གསུམ་མོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་དེ་རྣམས་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་སེམས་དཔའ་བ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཆེན་པོའོ། །དེས་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དང་དམིགས་པ་དང་ཆེད་དུ་བྱ་བ་བརྗོད་ནས་སྒྲུབ་པ་དག་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གནས་བརྟན་གང་བོས་གོ་ཆ་དང་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་བསྟན་ཏོ། །གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པའི་སེམས་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཚིག་བར་མ་མི་མངོན་པར་བསྡུས་པའོ། །དེ་ནི་དང་པོའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ཤིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པ་ནི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་ནི་གཉིས་པའོ། །གོ་ཆ་ནི་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བསྡོགས་པས་གོ་བགོས་པ་སྟེ། དཔུང་གི་ཚོགས་གོ་ཆ་བགོས་པ་བཞིན་ནོ། །རེ་རེ་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་གོ་ཆ་ཆེན་པོའོ། །འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཇི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་གྱིས་སྨྲས་སོ། །འཕགས་པ་གང་པོས་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་ནས་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །འདི་ཡང་སོ་སོར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པ་སྟེ། བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་པོ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་གིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་


DTG088_Page_0207
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཉེ་བར་གནས་པ་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ནི་གསུམ་པོ་འདི་དག་གིས་ཉེ་བར་གནས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མི་བྱེད་ཅིང༌། ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གང་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་བཟོད་པ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ནི་དད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། གུས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གང་ཡང་དེ་དག་ལ་སེམས་བརྟན་ཞིང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྐབས་མི་འབྱེད་དེ། དེ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འདི་བདག་གིས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དག་ལ་གཞག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ་ཞེས་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདིས་ནི་ཉེ་བར་གནས་པ་གཉིས་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྦྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྤྲོ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འདིས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་གསུངས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གཉིས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལྔ་པ་དང་དྲུག་པ་དག་ལ་དྲུག་ཏུ་སྦྱར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཉེ་བར་གནས་པའོ། །ཐ་མས་ནི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏོ། །དེས་ན་བསྟན་བཅོས་མཛད་པས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རྣམ་དྲུག་ལ། །དེ་དག་སོ་སོར་བསྡུས་པ་ཡིས། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་དེ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཇི་བཞིན་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་གསུངས་པ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རྣམ་དྲུག་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་རོ། །སོ་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེ་རེ་ལའོ། །དེ་དག་བསྡུས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་གནས་པའོ། །གང་གོ་ཆ་ཆེན་པོའི་སྒྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ནི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ།


DTG088_Page_0208
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་མདོ་ལས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་བཤད་ནས། འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་བཅོས་མཛད་པས། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་པ་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ལམ་དང་བྱམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་དང་ལྡན་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མངོན་ཤེས་དྲུག །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཐེག་ཆེན་ལ། །འཛེག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འགྲོ་བའི་རྩོམ་པ་ནི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་འཛེག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ཏེ། དེས་ན་རྣམ་པ་དགུའོ། །མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་དྲིས་པའོ། །གང་པོས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ། །འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་པ་དག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དངོས་པོའི་འདོད་པ་དག་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དག་ནི་འདོད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དག་གིས་སོ། །རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་དག་གི་གཉེན་པོ་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པར་སྐྱེས་པའོ། །དགའ་བ་དང་བདེ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང༌། ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་བཅས་པའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའོ། །གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་རྗེས་སུ་མྱོང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བས་ནང་ཡོངས་ས་དང་བ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་རྟོག་པ་མེད་པ། དཔྱོད་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དག་ལ་སེམས་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་མཐོང་ནས་དེ་དག་ལས་


DTG088_Page_0209
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཟློག་སྟེ་སེམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་པ་མེད་པའོ། །རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དགའ་བ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་དྲན་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཤེས་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་ཏེ། བདེ་བ་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་ལ་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་བདེ་བ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་བཏང་སྙོམས་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ། དགའ་བ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཏང་སྙོམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་དགའ་བ་ལ་བཏང་སྙོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲན་པ་དང་ལྡན་ཤེས་བཞིན་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ལན་མང་དུ་བྱས་པས་དགའ་བའི་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བའི་བདེ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བའོ་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བའོ། །ལུས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་སོ། །འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་སོ། བདེ་བ་ལ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འདི་ཉིད་བསམ་གཏན་པ་འདིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །བཞི་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བདེ་བ་ཡང་སྤངས། སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྔ་ནས་སྤངས་ཤིང་ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ནུབ་པས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མེད་པ་བདེ་བ་ཡང་མེད་པ། བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་བདེ་བ་སྤངས་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཡིད་བདེ་བ་ནི་གསུམ་པ་ལའོ། །ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་གཉིས་པ་ལའོ། །སྔ་ཉིད་ནས་ཞེས་བྱ་བར་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ༌། །བཏང་སྙོམས་ཉིད་ནི་འདིར་ཚོར་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མེད་བདེ་བ་ཡང་མེད་པའོ། །དེས་ནི་བདེ་བ་ཡང་མེད་སྡུག་བསྔལ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་འདིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་


DTG088_Page_0210
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོ། །དེ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཡན་ལག་ལྔ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དག་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་དེ་གཉི་གའི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ཡན་ལག་བཞི་སྟེ། ནང་ཡོངས་སུ་དང་བ་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །ཡན་ལག་ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་སྟེ། བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །བདེ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བཞི་པ་ལ་ཡན་ལག་བཞི་སྟེ། བཏང་སྙོམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ནུབ་པར་གྱུར་ཅིང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་ཞེས་ཏེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ནི་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །དེ་དག་ལ་མ་ཆགས་པ་ནི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམས་པས་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩིག་པ་དང༌། ར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁང་བཟངས་དང༌། སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང༌། རི་དང༌། ཆུ་བོ་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དམིགས་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་སོ་ཞེས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ། །ཇི་ལྟར་


DTG088_Page_0211
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཤེ་ན། དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་གིས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པར་མོས་པ་དེ་དེ་ཉིད་མཐའ་ཡས་པ་ལས་གྲོལ་བ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ལས་གྱེན་དུ་བསྐྱོད་པའི་དམིགས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཅུང་ཟད་མེད་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་བྱས་ཏེ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའོ། །དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་ཀྱང་ཆགས་པ་དང་བྲལ་ནས་དེ་ལས་ཀྱང་ཟློག་པར་བྱེད་དེ། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་སྔ་མ་ཉིད་ནས་བཟློག་པས་འདུ་ཤེས་མེད་པའོ། །འདུ་ཤེས་ཕྲ་བར་འཇུག་པ་ཉིད་དེ། དེས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ནོ། །གང་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཉེ་བར་འཛིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིན་རེ་ཞིང་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེའི་སྔོན་དང་ཕྱིས་ནི་ནམ་མཁའི་རྣམ་པ་དང༌། རྟགས་དང༌། མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་རྣམ་པ་སྟེ། ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནམ་མཁའི་རྟགས་ཏེ། དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་མཚན་མ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེའི་ཚེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་


DTG088_Page_0212
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཏན་དུ་སྤངས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མ་ནི་གོ་ཆ་དྲུག་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཤེས་པར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དྲུག་གི་འཇུག་པ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ལམ་ལ་འཇུག་པ་ཡང་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། ལམ་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡང་ལམ་གྱི་ཚོགས་ནས་རྣམ་པར་འགྲེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཚད་མེད་པའི་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པའོ། །དེ་ནི་བཞི་སྟེ། བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་ལ་བདེ་བ་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་བསམ་པ་ནི་བྱམས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བའི་བསམ་པ་ནི་སྙིང་རྗེའོ། །བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བའི་བསམ་པ་ནི་དགའ་བའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་བསམ་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་སོ། །ཀྱེ་མ་མ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་སྨོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་སྨོན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་སྨོན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྲོལ་བར་སྨོན་པ་དང༌། བཞི་པོ་ཡང་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་བདུན་ལ་ནི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ལས་གོང་མར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མས་ནི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསམ་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །ཆེན་པོས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འཕེལ་བའོ། །ཚད་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དམིགས་པ་ལས་སོ། །མི་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲན་ཟླ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གནོད་སེམས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང༌། མི་དགའ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དག་གོ །ལྷོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིད་དང༌། རྨུགས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནོད་པ་མེད་པ་


DTG088_Page_0213
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤེས་དང་དགྲ་དང་ཐ་མལ་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་བརྗོད་པའི་རྣམ་པས་གསུམ་པོ་དག་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱས་པར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །གང་དུ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་དུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀླས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བཞིན་དུ་མཐའ་ཡས་པའོ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་བཞིན་དུ་འདི་ལ་མཐའ་གཏུགས་པ་ཡོད་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཡང་དག་པར་བྱས་པས་སོ། །གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འཕགས་པའི་གནས་པས་སོ། །ཕྱོགས་བཅུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །སེམས་ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དག་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཚད་མེད་པ་དག་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་གོ་ཆ་བཞིན་དུ་མདོའི་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ། དེ་ནི་ཚད་མེད་པའི་འཇུག་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཚིག་དྲུག་གིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མི་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཇུག་པའོ། །འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་འཇུག་པ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །བསྒོམ་པ་དང་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒོམ་པ་པོའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ། དེ་ནི་བསྒོམ་པའོ། །དེའི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་བསྒོམ་པའི་དེའི་དོན་དུ་སྟེ། ཆེད་དུ་བྱ་བའི་འཇུག་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་འཇུག་པ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་བཤད་ནས་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་བསྟན་


DTG088_Page_0214
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོས་མཛད་པས། བརྩེ་དང་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དྲུག །ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་བཅས་པ་དང༌། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་གང་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་བསོད་ནམས་དང༌། །ལམ་དང་གཟུངས་དང་ས་བཅུ་དང༌། །གཉེན་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པ་ཡི། །རིག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཚོགས་ནི་བཅུ་བདུན་ཏེ། སྙིང་རྗེའི་ཚོགས་དང༌། སྦྱིན་པའི་ཚོགས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། བཟོད་པའི་ཚོགས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་ཚོགས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། ཞི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཚོགས་དང༌། ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་གྱི་ཚོགས་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཚོགས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། ལམ་གྱི་ཚོགས་པ་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། སའི་ཚོགས་དང༌། གཉེན་པོའི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེའི་ཚོགས་ནི་སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་རྣམས་ངན་སོང་དག་ལས་རྣམ་པར་བཀྲོལ་ཏེ། ལྷ་དང་མིའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ལས་སྙིང་རྗེའི་ཚོགས་ཏེ། མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་གི་ཚོགས་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །བདག་གམ་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པ་ནི་ཞི་གནས་ཏེ། དེ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ལམ་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པ་འདི་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་གཞན་ནོ། །སེམས་ཅན་གཞལ་དུ་མེད་པ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་བཀོད་ཀྱང་འགའ་ཡང་བཀོད་པ་མེད་དེ། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བྱས་རྣམ་པར་མ་བྱས་པ་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མ་བྱས་པ་ནི་འཕེལ་བ་དང་ཉམས་པ་དག་གོ །མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཚོགས་སོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ནི་ཟུང་ངོ༌། །དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་མོ། །འབྲེལ་ཞིང་བཅིངས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་


DTG088_Page_0215
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡན་པའོ། །གྲོལ་བ་ནི་མི་ལྡན་པའོ། །མེད་པ་དང་དབེན་པ་དང་ཞི་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་གཉི་ག་མི་དམིགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའོ། །དེའི་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བའི་ལམ་གྱི་ཚོགས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་གང་ལགས། ཅི་ཙམ་གྱིས་ན་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པར་རིག་པར་བགྱི་བ་ལགས། དེ་ནི་གང་ནས་འབྱུང་བ་ལགས། དེ་ནི་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། དེས་ནི་སུ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལྔ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ཡང་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཚོགས་སོ། །མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཉི་ཤུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དེ་ཉེ་བར་དགོད་པ་དང་བཤད་པ་ནི་མདོ་ཉིད་ལས་སོ། །དེ་ལ་མི་གསལ་བ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོས་ཐམས་ཅད་མེད་དེ། མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་གནས་པ་མེད་ཅིང་འཇིག་པ་མེད་དེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་དེས་སྟོང་པའོ། །ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ནི་ནང་ནི་ཕྱིས་སྟོང་སྟེ་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་ནི་ནང་གིས་སྟོང་སྟེ་དེ་དག་གི་ཡུལ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སོ་སོའམ་བསྡུས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུར་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། རབ་ཏུ་སྐྱེས་པ་དང༌། རྒྱུན་ཆད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྐད་ཅིག་ཅིང་འཇུག་པ་དང༌། རྒྱུན་འཇུག་པ་དང༌། སྔ་མ་དང༌། ཕྱི་མ་རྒྱུན་མི་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་གཉིས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མཐའ་མེད་པས་ན་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དག་གི་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟེ་


DTG088_Page_0216
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཁོར་བའོ། །དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དོར་བ་མེད་པ་ནི་གཏང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དོར་པ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དུས་གསུམ་ཕན་ཚུན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་སྟེ་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་བྱས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་པས་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོའོ། །སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཇི་ལྟར་མེད་ཅེ་ན། ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡོད་ཀྱང་གཞན་མེད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདུས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བས་ན་དངོས་པོའོ། །དེ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། དེ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ངོ་བོ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དང་མཐོང་བ་དག་གིས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་དམ་པ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་ཡིན་ལ་གཞན་གྱིས་མ་བྱས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཡང་ཡིན་པས་དེ་ནི་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དེ་ན་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་གོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དག་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཟག་པ་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སྔོན་གྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ་སོ་སོར་བྱ་བ་བྱེད་པ་ན་མིང་སྣ་ཚོགས་སུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ལམ་གྱི་ཚོགས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་གང་གིས་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་


DTG088_Page_0217
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དེ་དག་ནི་དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བཞི་སྟེ། ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །དེ་ལ་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་ནས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལུས་དང་ལྡན་པའི་རྟོག་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ །ཕྱིའི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཕྱི་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ནང་དང་ཕྱི་དང༌། ཕྱི་ནང་གི་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་དག་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ནས། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་བར་གྱིས་གནས་ནས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་རྟུལ་བ་དང་ཤེས་བཞིན་ཅན་དྲན་པ་དང་ལྡན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆགས་སེམས་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་བསལ་ཞིང་རྣམ་པར་དཔྱོད་ཀྱང་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ ། དེ་ལ་ནང་གི་ལུས་ནི་རང་གི་མིག་ལ་སོགས་པ་དྲུག་གོ །ཕྱིའི་ལུས་ནི་རང་གི་ལུས་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདུས་བྱས་སོ། །ཕྱི་ནང་གི་ལུས་ནི་རང་གི་ལུས་སུ་གྱུར་པའི་ལྷག་མ་འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་ཡང༌། །ལུས་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་དམིགས་པའི་བྱ་བས་སོ། །ཚོར་བ་ནི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །ཆོས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བའོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པའོ། །རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ལུས་འདི་གཅིག་དང་བདག་གི་ལུས་དང༌། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ །གུས་པར་བྱེད་པ་དང་རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་རྟུལ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པ་ནི་ཤེས་བཞིན་ཅན་ནོ། །མི་བརྗེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྲུང་བར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་དྲན་པ་དང་འབྲེལ་པས་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །


DTG088_Page_0218
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆགས་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམ་པར་བསལ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤངས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ལ་རྙེད་པ་དང༌། གྲགས་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། བསྟོད་པ་དག་ལ་ནི་བརྣབ་སེམས་དང༌། ཆགས་པའོ། །མ་རྙེད་པ་དང༌། མ་གྲགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྨོད་པ་ལ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྟན་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཤེས་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་གསུམ་སྟེ། དབུགས་རིང་དུ་འགྲོ་བ་དང་འོད་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་ནི་གཅིག་གོ །ཐུང་ངུ་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་གཉིས་པའོ། །དབྱུང་བ་དང་རྔུབ་པ་དྲན་པ་ལ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཁམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་ནི་བཞི་པའོ། །མི་གཙང་བའི་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་ནི་ལྔ་པའོ། །མི་སྡུག་པའི་སྒོ་ནས་ནི་དགུའོ། །དེ་ལ་མངོན་དུ་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡོག་པའོ། །ཀུན་ཏུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདུན་དུའོ། །རྣམ་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་མཚམས་སུའོ། །བསྐུམ་པར་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའོ། །ནང་དུ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ནི་ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པའོ། །དྲན་པ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ལུས་ཀྱི་རླུང་སྣ་ནས་འཇུག་པ་ནི་བརྔུབ་པའོ། །འབྱུང་བ་ནི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་སྟེ། རྫ་མཁན་ལེགས་པར་བསླབས་པའམ། དེའི་ཉེ་གནས་ཀྱི་སློབ་མ་བཞིན་ནོ། །པགས་པ་དང་རློག་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་དབྱེ་བས་སོ། །རྒྱུས་པ་ནི་རྩའོ། །མཁལ་མ་ནི་མཁལ་མའོ། །མཆིན་པ་ནི་མཆིན་པའོ། །གློ་བ་ནི་གློ་བའོ། །མཆེར་པ་ནི་མཆེར་པའོ། །ཞུ་བ་དང་མ་ཞུ་བ་ནི་ཟས་སོ། །མཆིལ་མའི་ཐལ་བ་ནི་བད་ཀན་གྱི་གོང་བུའོ། །ཁྲག་ནི་ཁྲག་རུལ་བའོ། །ཆུན་པ་ནི་ཞིང་རྨོ་བའོ། །བད་པ་ནི་འབྲུ་རྣམས་ཀྱི་སྣོད་དོ། །དུར་ཁྲོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །རོ་བོར་བའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །ཤི་ནས་ཞག་གཅིག་ལོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་རྣམ་པར་བམ་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་མོ། །གང་རྣམ་


DTG088_Page_0219
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་རྣགས་པ་དེ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་འབུས་གཞིགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྲིན་བུ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་ཟོས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཐོར་བའོ། །དེ་ལ་དུར་ཁྲོད་ཀྱི་ལུས་མཐོང་བ་ན་བདག་ཉིད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་སྦྱོར་རོ། །ཆོས་ཉིད་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །འོ་ན་གསོན་པོའི་ལུས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ལ་ཤི་བའི་ལུས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དོགས་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་འདི་ལས་མ་འདས་སོ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། འགལ་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡོད་ན་ངེས་པར་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་འདིས་ངེས་པར་འདོར་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་སྟེ། དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་དོ། །འབད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་འཇོག་གོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པ་དང༌། འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང༌། ཕྱིར་ཞིང་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདུན་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དེ་ལྟར་འབད་པ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ནི་སྐྱེ་བོའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ནི་ཐབས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དེ་ལས་ཞུམ་པ་ལ་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པའོ། །རྒོད་པ་ལ་སེམས་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་སྟེ། མངོན་པར་འཇོག་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་སྟེ། གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའོ། །དེ་ཡང་བཞི་སྟེ། འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་འདུན་པ་དྲག་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་གི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཤིན་ཏུ་ལྡན་པས་མི་དགེ་བ་ཡང་དག་པར་སྤངས་ཏེ་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཁ་ཅིག་གི་ནི་ཞི་


DTG088_Page_0220
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་དང༌། རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དག་གིས་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ལས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཅི་བདག་མི་དགེ་བ་ཕྲ་མོ་ལ་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་དམ། ཅི་ཡང་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་ཅེས་གང་བདག་ཉིད་ལ། ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་དཔྱོད་པའོ། །དེ་དག་སྐྱེས་པ་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ནི་རིང་དུ་གྱུར་ལ། བག་ལ་ཉལ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྩོམ་པ་ནི་སྤོང་བ་འདུ་བྱེད་པ་བརྒྱད་མངོན་པར་འབྱུང་སྟེ། འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང༌། སེམས་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྙམ་པ་ནི་འདུན་པའོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འཇོམས་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དད་པ་ནི་བླ་མའི་ཆོས་རྟོགས་པ་ལ་བྱའོ། །དེའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དྲན་པ་ནི་ཤེས་བཞིན་གྱི་ཕྱོགས་སོ། །ཤེས་བཞིན་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ནི་སེམས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། དབེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །འགོག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་དག་ལ་བསྟན་ནས་རྣམ་པར་སྤོང་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེ་དག་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྒོམ་མོ། །མཆོག་ཏུ་དབང་བྱེད་པས་ན་དབང་པོ་སྟེ། དད་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་སྐྱེད་ཅིང་ཐོབ་པ་ལ་བདག་པོར་གྱུར་པས་ན་དབང་པོ་སྟེ། དད་པའི་དབང་པོ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་ལྡན་པའི་རྟགས་མཐོང་བ་ལས་ཕྱིས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འབྱུང་བ་ལ་ངེས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་དང་ཉན་ཐོས་དེ་དག་གི་རྟོགས་པ་ལ་དད་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་འདིའི་དད་པའི་དབང་པོའོ། །དད་པ་ལྷག་པས་


DTG088_Page_0221
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་ཡང་ལྷག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དབང་པོ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་སྒོམ་པ་ན་བདུད་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་མི་བརྫི་བའི་ཕྱིར་དད་པའི་སྟོབས་ནས་ཤས་རབ་ཀྱི་བར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནས། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགའ་བ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་སོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་སོ། །དྲན་པ་ནི་གཉི་གའི་ཕྱོགས་སོ། །དེས་དེ་དག་ཐོབ་པས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་ནས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དག་སྤོང་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཕུང་པོ་གསུམ་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་བརྩོན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཚོར་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོའོ། །འཕགས་པ་ནི་སློབ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་སློབ་པའི་ལམ་འདི་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་འདི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཡིན་པས་ན་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ། །དེ་དག་ནི་དན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྡེ་ཚན་བདུན་རེ་རེར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དུ་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀུན་བརྟགས་པ་དེའི་ངོ་བོ་གཏན་དུ་མེད་པས་དེས་སྟོང་པའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པས་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། དེས་ན་མཚན་


DTG088_Page_0222
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་མེད་པའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ནི་འཁྲུལ་པ་སྟེ། མེད་པའི་ངོ་བོར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁྲུལ་པའི་རྩ་བ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། སྨོན་པར་འོས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །ཤེས་པ་བཅུ་གཅིག་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ་དེ་ཤེས་པའོ། །སྤངས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདག་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་སྟེ་དེ་ཤེས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དག་འགོག་པ་སྟེ་དེ་ཤེས་པའོ། །འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དེ་ལམ་གང་གིས་འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་དེའི་ཤེས་པ་སྟེ། འདིས་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཤེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །གཅིག་ཏུ་ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའོ། །ལམ་ལ་འདྲིས་པ་ནི་ལམ་ལ་གོམས་པའོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་ཤེས་པའོ། །དབང་པོ་གསུམ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བདག་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོའོ། །དབང་པོ་གང་ལ་མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང་ཀུན་ཤེས་པ་བསྲུང་བའི་དབང་པོ་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོའོ། །སྣང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སྤྲོས་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ནུབ་པས་ཆོས་ཉིད་ཙམ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲེགས་པ་འདུལ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འོས་པ་ཉོན་མོངས་པ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བཅུ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །


DTG088_Page_0223
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ནི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པར་བསྟན་པའོ། །ཚད་མེད་པ་ཡང་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པའི་ཚད་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ནི་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་བས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་བ་གཉིས་པའོ། །སྡུག་པར་མོས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་པའོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གཉིས་ནི་མི་སྡུག་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་སྡུག་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཁ་ཅིག་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཁ་དོག་གི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་ནང་གི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཁ་དོག་གི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཅན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་བ་ལ་ནང་ལ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་དམིགས་ཤིང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོའམ་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཡང་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་སྡུག་པ་རྣམ་པར་སྒོམ་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཞུམ་པ་དགའ་བར་བྱ་བའམ། ཅི་བདག་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་རྣམས་སྡུག་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་ཁ་དོག་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེའམ་ཞེས་སད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་ནས། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྡུག་པར་མོས་པར་འགྱུར་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་མོ། །གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་ནི་ལྔ་སྟེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ལས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནས། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་


DTG088_Page_0224
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་མེད་པ་བཞིའི་དག་པ་ལ་ནི་དེའི་རོ་མྱང་བའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཐར་བ་སྟེ། ཞི་བར་གནས་བ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ཡང་ཐར་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གནས་པའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྟེན་ཅིང་ལངས་ནས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འགོག་པ་སྟེ། དེའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྟེ་ཞི་བར་གནས་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དོ། །མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ལྡང་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་མདོའི་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །གནས་ལ་ཡང་གནས་སུ་གནས་པ་ལ་ཡང་གནས་མ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལས་མི་འདོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་གནས་སོ། །འདོད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་པ་ནི་གནས་སོ། །མི་འདོད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །སེར་སྣས་དབུལ་པ་ནི་གནས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །སྦྱིན་པ་ལས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ནི་གནས་སོ། །དབུལ་པོར་གྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བ་ནི་གནས་སོ། །བདེ་འགོ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བདེ་འགྲོར་སྐྱེ་བ་ནི་གནས་སོ། །ངན་འགྲོ་


DTG088_Page_0225
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་གནས་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་སོགས་པ་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་ནི་དག་པ་དང་མ་ཆགས་པ་དང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རོ། །དེས་ན་དག་པ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །གང་དང་གང་ཡང་དག་པ་ཞེས་ཟློས་པ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་གང་དང་གང་གིས་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་སྟོབས་ཏེ་གཏན་དུ་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པའི་ཕྱིར་དང་གཏན་དུ་གཞན་དག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདིར་གནས་དང་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་དང་རྒྱུ་དང་བཅས་པའོ། །ཕྱོགས་གང་དུ་དེའི་ལས་བྱེད་པ་དེ་ནི་གནས་སོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་གང་གི་རྒྱུ་དེའི་ལས་ཏེ་རྒྱུད་དང་བཅས་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ཁམས་དུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །ཁམས་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་འདོད་པ་ནི་མོས་པ་སྟེ། །དཔེར་ན་ཆགས་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་གནས་པ་ཡང་ཆགས་པ་ལ་མོས་པ་ལྟ་བུའོ། །དབང་པོའི་རིམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དེ། འདི་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོའོ། །དབང་པོ་འབྲིང་པོའོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོའོ། །དབང་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པ་ནི་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་ཤེས་པ་ནི་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལམ་མཁྱེན་ཅིང་སྟོན་པ་དང༌། ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བ་དང་མཐུན་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ལམ་མོ། །འདི་ནི་ཞེས་སྡང་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བསམ་གཏན་དང་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ལྡང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ།


DTG088_Page_0226
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམ་གཏན་ནི་བཞི་པའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་བརྒྱད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གསུམ་སྟེ། རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རོ་མྱང་བའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྡང་བ་ནི་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའམ་ཐོད་རྒལ་བའོ། །ལྷག་མ་གསུམ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །སེང་གེ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་བསྙེངས་པ་མེད་པས་རིགས་པར་གསུངས་པ་ནི་མི་འཇིགས་པ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོའམ་ལས་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །མི་འཇིགས་པ་ནི་བཞི་སྟེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་ལ་མི་འཇིགས་པའོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། མི་འཇིགས་པ་ནི་དེར་དམ་འཆའ་བ་དང༌། དགོད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དང་པོ་གཉིས་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་རང་གི་དོན་ཏོ། །ཐ་མ་གཉིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཏེ་གཞན་དག་ལ་དེ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ཡང་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་སྨོས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་དང་བདུད་སྨོས་པས་ལྷའི་མིག་དང་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚངས་པ་ནི་མཐུ་ལ་སོགས་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དེ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གིས་བརྒལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་བའི་སྐྱོན་ནོ། །བདེ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། བག་ཚ་བ་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། སྐུལ་སྤུ་ལྡང་བ་དང༌། སྤ་བཀོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གསུང་ལ་ཞུམ་པ་དང༌། དམན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཐུགས་ལ་དོགས་པ་དང་ཞུམ་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་སུ་དམ་བཅའ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པ་སྒྲོག །ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བར་མཛད། །ཚངས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་


DTG088_Page_0227
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་མངོན་པར་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚངས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཡང་ན་ཚངས་པ་ནི་ཐར་པ་སྟེ། དེའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཚངས་པའིའོ། །འགྲོ་བའི་དོན་གྱིས་ན་འཁོར་ལོ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་ཆོས་སོ། །དེའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ལུས་པ་ནི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་མང་པོའི་ཚིག་ངེས་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གོ །ཡང་ན་རྒྱུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་སོ། །འབྲས་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་ཏོ། །འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སྟེ། དེ་དག་སོ་སོར་རིག་པ་ནི་གོ་རིམས་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་སོ་སོར་རིག་པ་དང༌། དོན་སོ་སོར་རིག་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོར་རིག་པའོ། །ཆོས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ལ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་སྤོབས་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་ཡང་ཡིན་ལ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡང་ཡིན་པས་ན་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །མ་འདྲེས་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་དག་སྟེ། གཞན་དག་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་བཅོ་བརྒྱད་དེ། མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ལུས་ཀྱི་ལས་དང༌། གཉིས་པ་དག་གི་ལས་དང༌། དེ་ནས་བཞི་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ནས་དྲུག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་པོའི་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ལ་མ་ཐོབ་པའི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྟེན་ནི་འདུན་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དབང་པོ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནས་ནི་གསུམ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ལ་ཡེ་ཤེས་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ནས་དུས་གསུམ་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་སྟེ། དེས་ན་གསུམ་སྟེ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གིས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་གྲོང་ལ་སོགས་པར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུ་བ་ན་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། བ་གླང་དང༌། ཁྱི་གཏུམ་པོ་དང༌། ཚེར་མ་དང༌། སྡིག་


DTG088_Page_0228
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྲུལ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་འབྱུང་བ་དང༌། ཡང་ན་དགོན་པ་ན་ཆོམ་རྐུན་དང་སྟག་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་འཁྲུལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མངའ་བ་སྟེ། རྟག་ཏུ་ཡང་དག་པར་རྟོག་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅ་ཅོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་དགོན་པ་ན་ལམ་སྟོར་ནས་ཅ་ཅོའི་སྒྲ་འབྱིན་པ་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་གད་མོ་རྟ་གད་འབྱིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་སངས་རྒྱས་ལ་མི་མངའ་སྟེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་བརྗེད་པས་བྱ་བ་ཤོར་བ་དང༌། དུས་ལས་ཡོལ་སར་འགྱུར་པ་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ལ་མི་མངའ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུགས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་གང་གི་ཚེ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཉིད་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་གྱི་ཚེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་ནི་ཕུང་པོ་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་མཐུན་པར་འདུ་ཤེས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ནི་ཞི་བར་འདུ་ཤེས་པ་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཉི་ག་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡལ་བར་འདོར་གྱི། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དུས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཡལ་བར་འཇོག་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པ་ཉམས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ལ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་ལས་མ་ཐོབ་པའི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལས་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་མ་ཐོབ་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་རང༌། ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ནི་ལམ་གྱི་ཚོགས་སོ། །གཟུངས་ཀྱི་ཚོགས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུངས་ནི་བཞི་སྟེ། བཟོད་པའི་གཟུངས་དང༌། ཆོས་


DTG088_Page_0229
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་གཟུངས་དང༌། དོན་གྱི་གཟུངས་དང༌། གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་ནི་ཡི་གེ་རྣམས་སོ། །ཡི་གེ་ངེས་པར་བསམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གཅིག་ཉིད་ལ་མང་པོའི་ཚིག་ནི་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་འདིར་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡི་གེའི་ཚུལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཡི་གེས་འདྲེན་པར་བྱེད་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ན་ཡི་གེའི་ཚུལ་ཏེ། དོན་དམ་པར་དེ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །ཡི་གེའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིའི་སྒོ་ཡེ་གེ་ཡིན་པས་ན་ཡི་གེའི་སྒོའོ། །ཡི་གེས་འཇུག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡི་གེ་ཨའི་སྒོ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་དང་རྒྱུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་གཟོད་མ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟོད་མ་ནས་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་འདི་ཡི་གེ་ཨ་མ་སྐྱེས་པའི་དོན་དུ་སྤྲོ་བཏགས་ནས་སྒོམ་པ་ན་གོམས་པའི་སྟོབས་ལས་ཡི་གེ་ཨ་ཙམ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བའི་བཟོད་བ་ཐོབ་སྟེ། དེ་བས་ན་བཟོད་པའི་གཟུངས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བཤད་པའི་ཚོགས་འཛིན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །དེ་ནས་དེའི་དོན་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ནི་དོན་གྱི་གཟུངས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡམས་དང་གནོད་པ་ཡང་དག་པར་ཞི་བར་བྱ་བའི་དོན་གྱི་སྔགས་ཀྱི་གཞི་ནི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པ་དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་བཞིན་དུ་དེ་བཞི་ཉིད་ཀྱང་ངོ༌། །ཚུལ་འདིས་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རྡུལ་གྱིས་མ་གོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ངོ༌། །དོན་དམ་པར་ཁྱད་


DTG088_Page_0230
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཆི་བའི་སྲིད་པ་དང་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་མིང་དུ་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ཤིང་སྲེད་པའི་འཁྲི་ཤིང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །འདས་པ་ཉིད་ནི་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དུལ་བ་དང་དུལ་བར་གནས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མ་དུལ་བར་བྱེད་པ་ཉོན་མོངས་པ་དག་དང་མ་དུལ་བར་གནས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ལས་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་དུལ་བ་དང་དུལ་བར་གནས་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ། །བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་འཆིང་བ་དེ་དག་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁྲག་ཁྲུག་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དབང་གིས་ཁྲག་ཁྲུག་སྟེ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པའི་ཆགས་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དག་གི་ལམ་ནི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དག་གི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་མ་གཡོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོས་མ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཁེངས་པ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁེངས་པ་སྟེ། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྤ་བཀོད་བ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པ་པོ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱེད་པ་པོ་ནི་བདག་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་རྣམས་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་


DTG088_Page_0231
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་ལས་མི་འདའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ལས་མི་འདའ་བའོ། །ང་ཡིར་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་བ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྲེད་པའི་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནི་བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོའི་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབུགས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་གནས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟོད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་མེད་པས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། འཇིག་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཉམས་པའོ། །མདོག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཁ་དོག་སྟེ་འོད་དེ་མེད་པའོ། །དྲན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དྲན་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །བོད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟུག་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟུག་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི་འདུས་བྱས་པ་དང་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་སྟེ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་


DTG088_Page_0232
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕུང་པོ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒ་བ་ནི་གནས་པ་ལས་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤྱོད་པ་ནི་འགྲོ་བ་དང་འོད་བའོ། །བསྡིགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསྡིགས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བའོ། །ངར་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངར་འཛིན་པ་ནི་ལྟ་བ་དང་ང་རྒྱལ་གྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ཡན་ཆད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་དུའོ། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ངོ༌། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སོ། །ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་དག་གོ །བརྗོད་པ་དང་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པ་པོ་སྟེ། དེ་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་བརྗོད་པ་ནི་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་བསྟན་པ་ནི་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྟོགས་པ་ནི་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པས་སོ། །མཐོང་བ་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་པ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུངས་ནི་དོན་ལ་ངེས་པ་སྟེ། ཨ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཡི་གེ་གང་ཡིན་པ་དེས་དོན་ངེས་པར་བསྟན་པ་དེ་ལ་འཇུག་པ་ནི་ངེས་པའོ། །ཡི་གེ་དག་གི་དོན་ལ་མཁས་པ་ནི་མཁས་པའི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་གང་ལ་འཇུག་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་ཡང་འདིར་གཟུངས་ཀྱི་གཞུང་གི་ཚོགས་སོ། །སྒྲ་གང་ལ་ཡང་ཐོགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་དམ་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །སྒྲ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཐམས་ཅད་ལ་བསམ་པ་ཤེས་པའོ། །ཡི་གེ་ཉིད་


DTG088_Page_0233
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཕྱག་རྒྱ་སྟེ། དོན་དམ་པ་བརྡ་གཟུངས་ཀྱི་གཞུང་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚུལ་དང་ལྡན་པ་ནི་རིགས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཅན་ནོ། །རྒྱུད་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ནོ། །དྲན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་མ་བརྗེད་པའོ། །བློ་གྲོས་ནི་དོན་དམ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཅན་ནོ། །རྟོག་པ་ནི་ཡིད་གཞུངས་པ་དང་གང་གི་དབང་གིས་ཤེས་རབ་མྱུར་བར་འགྱུར་བའོ། །བློ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ནི་གཟུངས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ས་བཅུ་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བས་སའི་ཚོགས་སྟོན་པ་དེ་དག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། འོད་བྱེད་པ་དང༌། འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་བ་དང༌། མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རིང་དུ་སོང་བ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དང༌། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དང་པོ་འདི་ལ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ནུས་པ་ཐོབ་པ་ལས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དེའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིར་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཉམས་པ་མེད་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་འོད་བྱེད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དག་གིས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྲེག་པའི་ཕྱིར་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རིགས་པ་དང་བདེ་བ་ཤེས་པ་དག་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར་བྱ་དཀའ་བ་དེ་བས་ན་འདི་ན་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཆགས་པ་མེད་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་བདེན་པ་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་དམིགས་པ་ལ་གནས་པའི་འབད་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་རིང་དུ་སོང་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིར་དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་དང་གིས་འཇུག་པ་ལས་གཡོ་བ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདིར་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་བདག་གིས་ཆོས་ཆེན་པོ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལེགས་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་སོ། །གང་གི་


DTG088_Page_0234
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་དབང་བསྐུར་བ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་དག་ལ་རིམ་གྱིས་འཕོ་བ་ན་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་འཕོ་ཞེ་ན། ཐབས་ལ་མཁས་པས་སོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བདེན་པ་གཉིས་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མེད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་དང་འགྲེལ་པ་ནི་མདོ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དག་གིས་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་ཙམ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །སྦྱོང་བ་བཅུ་པོ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། བསམ་དང་ཕན་པའི་དངོས་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་ཉིད། །གཏོང་དང་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། །དམ་ཆོས་དམིགས་པ་ཚོལ་བ་དང༌། །རྟག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་སེམས་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་སྐུར་འདོད་དགའ་བ་དང༌། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་བདེན་པ་ཡི། །ཚིག་ནི་བཅུ་པ་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། བསམ་པ་ནི་དད་པ་དང་འདུན་པའོ། །ཕན་པའི་དངོས་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་རྒྱུ་ནི་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །གཏོང་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དོ། །ཚོལ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་ནས་ཆོས་ཚོལ་བར་འདོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཁྱིམ་གྱི་གནས་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བར་སེམས་པ་ནི་དེ་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །དགའ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །བདེན་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པར་སྨྲ་བ་སྟེ། དེ་ནི་བཅུའོ། །འདི་དག་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པས། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཤེས་པར་བྱ། །འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་བྱས་པ་གཟོ་དང་བཟོད། །རབ་ཏུ་དགའ་དང་སྙིང་བརྩེ་ཆེ། །བཀུར་སྟི་གུས་པར་ཉན་པ་དང༌། །བརྒྱད་པ་སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་བརྩོན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་དོ། །བཟོད་པ་ནི་བཟོད་པའི་སྟོབས་སོ། །རབ་ཏུ་དགའ་


DTG088_Page_0235
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ཉིད་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བས་སོ། །བཀུར་སྟི་ནི་བཀུར་བར་འོས་པ་དག་ལའོ། །བླ་མ་ལ་གུས་པར་ཉན་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་ལ་སྟོན་པར་འདུ་ཤེས་པའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་ལའོ། །བརྒྱད་པ་སྨོས་པས་ནི་གཉིས་པའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ནི་བརྒྱད་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཐོས་པ་མི་ངོམས་ཉིད་དང་ནི། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྦྱིན་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་སྦྱོང་བ་དང༌། །འཁོར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་དང༌། །ངོ་ཚ་ཁྲི་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱས་པ། །རློམ་མེད་བདག་ཉིད་དེ་རྣམ་ལྔ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་མང་བའོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོང་བ་ནི་བསོད་ནམས་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རློམ་མེད་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེས་ཁེངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ནི་ལྔ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ནགས་གནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང༌། །སྦྱངས་པ་ཡང་དག་སྡོམ་སྟེན་དང༌། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་དང༌། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །སྐྱོ་བ་དང་ནི་བདོག་ཀུན་གཏོང༌། །མི་ཞུམ་པ་དང་ལྟོས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ནགས་གནས་ནི་དགོན་པར་གནས་བཅས་པ་སྟེ། དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོག་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཆོག་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱངས་པ་ཡང་དག་སྡོམ་སྟེན་ནི་མི་འདོར་བའོ། །སྐྱོ་བ་དང་ནི་བདོག་ཀུན་གཏོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་བྱུང་བ་དང་བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའོ། །མི་ཞུམ་པ་དང་ལྟོས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ནི་བག་འཁུམས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་འདིར་ཡང་སྦྱར་རོ། །དེ་བས་ན་བཞི་པའི་སྦྱོང་བ་ནི་བཅུ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འདྲིས་དང་ཁྱིམ་ལ་འཁྲེན་པ་དང༌། །འདུ་འཛིར་གྱུར་པའི་གནས་དང་ནི། །བདག་བསྟོད་གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །མི་དགེ་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་དང༌། །རློམ་པས་ཁེངས་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག །ཡིད་གཉིས་དང་ནི་ཉོན་མོངས་བཟོད། །བཅུ་པོ་འདི་དག་རྣམས་སྤངས་ན། །ས་ལྔ་པ་ནི་ཡང་དག་འཐོབ། །ཁྱིམ་པ་དག་དང་རབ་ཏུ་


DTG088_Page_0236
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱུང་བ་དང་འདྲིས་པ་དང༌། ཁྱིམ་སྟེ་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་ཁྱིམ་ལ་འཁྲེན་པ་དང༌། འདུ་འཛི་ནི་ཚུལ་མ་ཡིན་པའི་གཏམ་མོ། །བསྟོད་པ་ནི་སྟོད་པར་བྱེད་པའོ། །བརྙས་པ་ནི་སྨོད་པའོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་ནི་ལས་ཀྱི་གཞིའོ། །རློམ་པ་ནི་སེམས་མཐོ་བའོ། །ཁེངས་པ་ནི་ལུས་ཀྱིས་བླ་མ་ལ་མི་འདུད་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་དོན་ལ་ལོག་པར་འཛིན་པའོ། །ཡིད་གཉིས་ནི་ཐེ་ཚོམ་མོ། །ཉོན་མོངས་པ་བཟོད་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་གནས་པ་སྟེ། ཆོས་བཅུ་པོ་དེ་དག་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་ལྔ་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་རབ་རྫོགས་པས། །སློབ་མ་དང་ནི་བསེ་རུ་ལ། །དགའ་དང་སྐྱོ་བའི་སེམས་སྤངས་པ། །བསླངས་ན་མི་ཞུམ་བདོག་པ་ཀུན། །བཏང་ཡང་མི་དགའ་མེད་པ་དང༌། །དབུལ་ཡང་སློང་བ་མི་སྤོང་བས། །ས་ནི་དྲུག་པ་ཡང་དག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་སོ་སོར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་དྲུག་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་དགའ་བ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ལ་དགའ་བ་དང༌། སྐྱོ་བའི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་གསུམ་དང༌། བསླངས་ན་མི་ཞུམ་པ་སྟེ་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། །བདོག་པ་ཀུན་བཏང་ཡང་ཡིད་མི་བདེ་བ་མེད་པ་དང༌། བཀྲེན་ཡང་སློང་མོ་པ་དག་མི་སྤོང་བ་དང༌། དེ་ལྟར་གསུམ་སྟེ་ཆོས་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གིས་ས་དྲུག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་འཛིན་པ་དང༌། །སྲོག་དང་གང་ཟག་ཆད་རྟག་དང༌། །མཚན་མ་རྒྱུ་དང་ཕུང་པོ་དང༌། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་དང་ནི། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་ཆགས་གནས་དང༌། །སེམས་ནི་རྟག་པ་ལ་ཞེན་དང༌། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ། །དེར་ལྟ་བ་ཡི་མངོན་ཞེན་དང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡིད་གསོད་དང༌། །དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། །ཉི་ཤུ་གང་ལ་རྣམ་ཆད་པ། །དེ་ཡིས་ས་ནི་བདུན་པ་འཐོབ། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །སྙིང་རྗེ་དང་ནི་བརྙས་མེད་དང༌། །ཆོས་མཉམ་དང་ནི་ཚུལ་གཅིག་ཤེས། །མི་སྐྱེ་བ་དང་བཟོད་ཤེས་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྟོན། །རྟོག་པ་ཀུན་ཏུ་


DTG088_Page_0237
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇོམས་པ་དང༌། །འདུ་ཤེས་ལྟ་དང་ཉོན་མོངས་སྤོང༌། །ཞི་གནས་ངེས་པར་སེམས་པ་དང༌། །ལྷག་མཐོང་ལ་ནི་མཁས་པ་དང༌། །སེམས་དུལ་བ་དང་ཐམས་ཅད་ལ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཆགས་པའི་ས་མིན་གར་འདོད་པར། །ཞིང་གཞན་དུ་ནི་མཉམ་འགྲོ་དང༌། །ཀུན་ཏུ་བདག་གི་ངོ་བོ་ནི། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉི་ཤུ་པའི་སྒྲ་གཉིས་པའི་འོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པའི་དྲི་མ་ཉི་ཤུ་གང་ལས་རྣམ་པར་ཆད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཉི་ཤུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ས་བདུན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །འཛིན་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། དེའི་ཡུལ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུའོ། །རྟག་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཟླས་དབྱེ་བའི་བདུན་པའོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ཏེ། དེར་ལྟ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་གནས་པའོ། །ཡིད་གསོད་པ་ནི་སྐྱོ་བའོ། །དེ་དང་འགལ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པར་བྱེད་པའོ། །མཉམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། སྲོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཆད་པར་འཛིན་པ་དང༌། རྟག་པར་འཛིན་པ་དང༌། མཚན་མར་འཛིན་པ་དང༌། རྒྱུར་འཛིན་པ་དང༌། ཕུང་པོར་འཛིན་པ་དང༌། ཁམས་སུ་འཛིན་པ་དང། སྐྱེ་མཆེད་དུ་འཛིན་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་སུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་པ་དང༌། ཆོས་སུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་པ་དང༌། དགེ་འདུན་དུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡི་གསོད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང་འགལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་པ་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཤེས་པ་དང༌། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་


DTG088_Page_0238
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང༌། དེ་དག་ལ་བརྙས་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་བཟོད་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། རྟོག་པ་ཀུན་ཏུ་འཇོམས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་སུ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་བཟློག་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་བཟློག་པ་དང༌། ཞི་གནས་ངེས་པར་སེམས་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་ལ་མཁས་པ་དང༌། སེམས་དུལ་བ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དང༌། ཆགས་པའི་ས་མ་ཡིན་པ་དང༌། གང་དུ་འདོད་པའི་ཞིང་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་བདག་ཉིད་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཤེས་པ་དང༌། །མངོན་པར་ཤེས་པས་བརྩེ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་བཟང་སྒྲུབ་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་བརྟག་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བསྟེན། །དབང་པོ་ཤེས་དང་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞིང་སྦྱོང་སྒྱུ་མ་ལྟར་གནས་དང༌། བསམས་བཞིན་སྲིད་པ་ལེན་པ་དང༌། །ལས་ནི་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། བཟང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །རྣམ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་བརྒྱད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་བརྩེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བསྒྲུབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་བསྟེན་པ་དང་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་ལེན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོར་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། དེ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །སྨོན་ལམ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་དང༌། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་དང༌། །སྤོབས་པ་ཆུ་བོ་ལྟ་བུ་དང༌། མངལ་དུ་འཇུག་པ་མཆོག་དང་ནི། །རིགས་དང་རུས་དང་ཆོ་འབྲང་དང༌། །འཁོར་དང་སྐྱེ་བ་དག་དང་ནི། །ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་རྣམས་ཀྱི། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་


DTG088_Page_0239
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཡིན། །ས་བརྒྱད་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དགུ་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དག་ནི་སྨོན་ལམ་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་པ་དང༌། སྤོབས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། མངལ་དུ་འཇུག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང། རུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཆོ་འབྲང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་སོ། །ས་དགུ་འདས་ནས་ཡེ་ཤེས་ནི། །གང་གི་སངས་རྒྱས་སར་གནས་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དའི་ས། །བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ས་དགུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་ས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་རིགས་ཅན་ནི་རིགས་ཀྱིའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་བརྒྱད་པའི་སའོ། །མཐོང་བའི་ས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ནི་བསྲབས་པའི་སའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སའོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ་ཞེས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། དེའི་ས་ནི་བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་གྱི་སའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་སྟེ་དྲུག་པོ་དེ་ཉིད་དོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དགུ་པོ་སྟེ། ས་དགུ་པོ་དེ་དག་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་གནས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སའི་ཚོགས་སོ། །སའི་ཚོགས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པའི་གོང་དུ་མདོ་ལས་བརྒྱས་པར་གཉེན་པོའི་ཚོགས་བཤད་དེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ། གོམས་པ་ནི་བསྒོམས་པའོ། །འཛིན་པ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་དག་


DTG088_Page_0240
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ནི་དངོས་པོ་ཙམ་ལ་བརྟེན་པ་ཅན་དང༌། གཉིས་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ཅན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ནི་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཅན་དང༌། སྐྱེས་བུ་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་དེ་ཉིད་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའང་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་སྤང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ལམ་གཉིས་ནི་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་དེ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །འདིར་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཙམ་མཐོང་བའི་ལམ་འདི་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོའོ། །གཉིས་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གི་བར་གྱིས་སོ། །འདིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་དག་མི་དམིགས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་འདི་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའོ། །གསུམ་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གང་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་དེའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སོ། །འདིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་འདི་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོའོ། །བཞི་པ་ནི་རབ་འབྱོར་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འདོད་པ་དེ་ནི་མིང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གནས་དེ་ནི་བསྐྱོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གི་བར་གྱིས་སོ། །འདིར་ནི་མིང་དང་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་འདི་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའོ། །ལྔ་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་


DTG088_Page_0241
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་དེ་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བསྐྱོད་དུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གང་དུ་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་མེད་པ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུང་བ་ནི་དངོས་པོ་དག་མི་དམིགས་པའི་གོམས་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ་བསྒོམ་པའི་ལམ་འདི་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོའོ། །དྲུག་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་དེས་སུ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སོ། །འདིར་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་གོམས་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་འདི་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའོ། །འདུན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉེ་བར་གཟུང་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གི་བར་གྱིས་སོ། །འདིར་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་གོམས་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་འདི་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་གཉེན་པོའོ། །བརྒྱད་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སོ། །འདིར་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པས་རྒྱན་དུ་ཞུགས་པའི་སྐྱེས་བུ་བཏགས་པར་ཡོད་པ་དག་མི་དམིགས་པ་ནི་གོམས་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་འདི་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ནི་གཉེན་པོའི་ཚོགས་སོ། །ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཆེད་དུ་བྱ་དང་མཉམ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དང་འབད་མེད་དང༌། །ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། །ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །ངེས་འབྱུང་ལམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་


DTG088_Page_0242
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་འདི། །ངེས་འབྱུང་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ། འཆད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གོ་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་དང་གནས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདིར་འཇིག་རྟེན་ནི་ཁམས་གསུམ་པའོ། །དེ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་མཆོག་གོ །དེ་ཡང་གང་ཟག་དགུ་པོ་དག་གི་ཆོས་སོ། །དགུ་གང་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་ས་དང༌། བརྒྱད་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གོ །དེ་ཡང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་གཞུང་དང་པོ་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་གོང་དུ་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞུང་གིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། ཡེ་ཤེས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་གིས་རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། གང་ཟག་དགུའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་སྤང་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་གཞུང་གིས་སྤངས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དེ། ཆེན་པོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི། ཆེད་དུ་བྱ་བའོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་དེའི་དོན་དུ་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །སྤོང་དང་རྟོགས་པ་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་བྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་འདི་ཞེས་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ལས་སོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་


DTG088_Page_0243
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་མཐར་ཐུག་པ་དག་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའོ། །དེ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ཕྱོགས་དང་ཁ་དོག་དང་དུས་དང་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གི་གོ་སྐབས་འབྱེད་པ་དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གསུམ་པོ་དག་ཀྱང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྒྱས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ངེས་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་འོང་པ་དང་འགྲོ་བ་དང་གནས་པ་མི་དམིགས་ཏེ། གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཡོ་བ་དང་འགུལ་བ་དང་རྩོལ་བ་ནི་འབད་པ་སྟེ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །ཐོབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྔགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་གང་པོས་གསོལ་བ། །འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གཉི་ག་ཐ་མི་དད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་འཐོབ། དེ་


DTG088_Page_0244
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མདོར་བསྡུས་པའི་ཚིག་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དང་པོའོ། །གཟུགས་ཀུན་ཏུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱང་རིལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྔ་པའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་རང་བཞིན་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའོ། །གང་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་ལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགུ་པའོ། །མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའི་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཅུ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་གུད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཅུ་གཅིག་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཐོབ་པའི་བྱ་བ་དང་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་དེས་དེའི་སྒོ་ནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་གསུམ་དུ་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་ཅིང་རྙེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོའི་དོན་ཏོ། །མཐའ་དང་ལྡན་པ་འགྲོ་བ་པོས་འགྲོ་བར་བྱ་བར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་གྱི། །མཐའ་མེད་པ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་མཐའ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་གང་ལ་ཅི་ཡང་མེད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དེ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་དམིགས་


DTG088_Page_0245
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་གདམས་ངག་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་མེད་པ་གང་ལས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ། དོན་ཅི་ཡང་མེད་པ་དེ་བས་ན་དེ་ལ་གདམས་པའམ་ཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བདག་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཡིན་ན་གང་ལས་གདམས་པའམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་གདམས་པ་འམ་ཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་དང་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གང་ཞེ་ན། ཅི་ཡང་མེད་དེ། མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའི་དོན་ཏོ། །གང་ཡང་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་གདམས་པར་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བེམས་པོ་ཉིད་དང༌། མངོན་པར་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་པའི་དོན་ཏོ། །མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ལས་གཞན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་གཅིག་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་མི་དམིགས་པ་བསྟན་པ་ན་སེམས་གང་བསྟན་པ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་


DTG088_Page_0246
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་མི་ཞུམ་པ་སྟེ་དེ་དམིགས་པ་བོར་ནས་གཞན་དུ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འགོང་བ་ནི་དམིགས་པ་དེ་ལ་བསྡུས་པར་གྱུར་པའོ། །གཞན་དུ་ཡང་ཞུམ་པ་མེད་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་འགོང་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་གཡོ་བ་མེད་པ་དང་བསྡུས་པ་ལ་དེ་དང་འགལ་བར་འགྲོ་བས་ན་འགོང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཞུམ་པ་དང་རྒོད་པའོ། །དེ་ལ་ཞུམ་པ་ནི་སེམས་བྱིད་བ་སྟེ་བློང་བའོ། །རྒོད་པ་ནི་ཆགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་རྗེས་སུ་དྲན་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཆར་གྱུར་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་དུ། ཏིང་འཛིན་ཡོན་ཏན་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་མི་དགའ་ཞི་བར་བྱ། །རྣམ་གཡེང་ཉེས་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། རྒོད་པ་ཡང་ནི་ཞི་བར་བྱ། །ཞེས་བཤད་དོ། །འབད་པ་བཏང་བར་གྱུར་ན་འདི་ལ་འདི་དག་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་སྟེ། བཏང་བ་ལས་སྐྲག་པ་ནི་སྐྲག་པ་སྟེ། དེ་འབད་པས་ཟློག་པ་ནི་མི་སྐྲག་པའོ། །འབད་པ་དང་འདུ་བྱེད་པ་དང་རྩོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེ་ནས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་འཇུག་པ་བོར་ནས་འདུས་བྱས་པ་ལ་སྐྲག་པ་ནི་དངང་བ་སྟེ། དེས་འདུ་བྱེད་པ་དེ་བཏང་བར་གྱུར་པ་ལ་མི་དངང་བའོ། །ཤིན་ཏུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་དངང་བར་མི་འགྱུར་བ་འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་རང་བཞིན་གྱི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མདོར་བསྡུས་པའི་ཚིག་དེ་དག་གི་འོག་ཏུ་དེ་དག་ཉིད་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རེ་རེ་བའམ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཤཱ་རིའི་བུས་རྗེས་སུ་བརྗོད་ནས་རྒྱུ་དྲིས་པ་དེ་ལ་རེ་རེ་བ་ལ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་བཅུ་གཅིག་པ་དང་བཅུ་གཉིས་པ་ལའོ། །གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་པ་ཉིད་དོ། །ལྔ་པ་དང་དྲུག་པ་དང་བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པ་དང་དགུ་པ་དང་བཅུ་པ་དག་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་གི་འོག་ཏུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རེ་རེ་ཞིང་འདྲི་བ་རྗེས་སུ་བརྗོད་ནས། རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅུ་གཉིས་ཉིད་ཀྱི་ལན་རྒྱས་པར་སྨྲས་ཏེ། དེ་དག་གི་དང་པོ་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་གང་ལ་ཡང་འདི་སྐད་དུ་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དང་པོར་རྗེས་


DTG088_Page_0247
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་བཟླས་ནས་ཐ་མར་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །བཅུ་གཉིས་པའི་ལན་རྒྱས་པའི་མཇུག་ཏུ་གསུངས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་འདི་ལྟར་འདི་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་ཤིང་མི་གནས་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བགྱིད་ལ། འདོགས་པར་མི་བགྱིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་གི་དོན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རང་རིག་པས་མི་ཤེས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྣང་བ་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པས་དེ་བཞིན་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་བརྟགས་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པ་ནི་དེ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་ཤེ་ན། མེད་པའི་ཕྱིར་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་དག་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ནི་ཐོབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་ཤཱ་རིའི་བུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང༌། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་གང་ཞེས་དྲིས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཅི་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་ལན་དུ་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་དེས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤེས་ཀྱང་འདི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །རྟགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དང་བརྡའོ། །མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །བྲལ་བ་དང་རིང་དུ་སོང་བ་དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་བྲལ་བ་སྟེ་མི་ལྡན་པའོ། །སོང་བས་ན་སོང་བ་སྟེ་བགྲོད་པར་བྱ་བ་རྒལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་ཞིང་


DTG088_Page_0248
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིན་པས་རིང་དུ་སོང་བ་དེ་བས་ན་འདི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་གང་གཟུགས་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང་མི་རྟག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལམ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡིན་ཞེས་སྐབས་འབྱེད་པ་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་གོ་སླའོ། །དེ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །འདིར་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྟན་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ས་བོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་གདམས་ངག་ནི་ཐོག་མར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་བཅུ་པོ་དག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་རྟེན་ནི་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ཏེ། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། དེ་ནས་དམིགས་པ་ནི་དེ་ལ་རྨོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི་ལོག་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་སྒྲུབ་པ་གང་ལ་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་བཅོམ་པ་དེ་ནི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་དྲུག་གོ །གང་གི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཛེག་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་དགུའོ། །གང་གིས་རྒྱུའི་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བདུན་ནོ། །གང་གིས་འབྲས་བུའི་མཐར་ཐུག་པས་གནོན་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་བྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་བས་ན་བཞི་པོ་འདི་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་གྲངས་བྱས་ནས་བཞི་བཅུར་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་དག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ། རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་སྦྱར་བ་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ།། །།

ལེའུ་གཉིས་པ། ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0248
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བ་ལ། རུང་བར་མ་བྱས་པ་ལ་བསྟན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རུང་བར་བྱས་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དང་པོར་དེ་ཉིད་


DTG088_Page_0249
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལྷག་པར་དམིགས་པར་བྱ་བ་དེ་དག་གི་བར་གྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི། ལྷ་རྣམས་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་མཛད་དང༌། །ཡུལ་ངེས་པ་དང་ཁྱབ་པ་དང༌། །རང་བཞིན་དང་ནི་དེ་ཡི་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ལྷ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷའི་ཚོགས་རྣམས་སོ། །རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་བར་ཤེས་ནས་དེའི་དངོས་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྐབས་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྐྱེད་པའོ། །འོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་སོ། །མོག་མོག་པོར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟི་མེད་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ངེས་པ་སྟེ། ཡུལ་ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པས་མ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཉན་ཐོས་དག་གིས་ཀྱང་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣག་བཞིན་ཏེ། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་སོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡང་དག་པར་བཟུང་བས་སོ། །ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་གཟུང་བ་སྟེ་དེ་ནི་ལས་སོ། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དག་གི །རྣམ་པ་མི་དམིགས་སྒོ་ནས་ནི། །ཉན་ཐོས་ལམ་འདི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེའི་མདོ་ཡང་ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བའི་དོང་མ་ཡན་ཆད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་ཡིད་ལ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་


DTG088_Page_0250
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་བདག་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་བདག་གི་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤི་བའི་རོ་ལ་ཤི་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བདག་གི་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་སྤང་བར་འོས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ནད་དང་ཤུ་བ་དང་ཟུག་རྡུ་དང་སྡིག་པ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དང་གདོན་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། འདི་དང་གཞན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའི་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་རྣམ་པ་བཞིས་ནུས་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་དོན་ཏེ། ཕ་རོལ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དང་གཡོ་བ་དང་རབ་ཏུ་འཇིག་པ་སྟེ། བདག་ནི་དོར་བར་མི་ནུས་པས་འདིས་ནི་ཕ་རོལ་ལོ། །འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་སྐད་ཅིག་མ་རེ་རེར་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཡོ་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་གིས་ལམ་རྣམ་མས་རྩ་བ་ནས་བཏོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྐབས་སུ་བབ་པའི་ལམ་གྱིས་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་འཇིག་པའོ། །མྱུར་དུ་བྱེད་པའི་དོན་ཡང་གསུམ་སྟེ། ཐོག་འབབ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འཇིག་པའི་རྒྱུད་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་པའོ། །འབྱུང་པོ་དང་སྲིན་པོ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འགོ་བའི་ནད་དོ། །མུ་གེ་དང་ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཚེ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་ལས་བཟློག་པ་ནི་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་འགག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ལ་ངེས་པར་འགོག་པས་ན་འགོག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའོ། །འདིས་འགོག་པར་བྱེད་པས་ན་འགོག་པ་སྟེ། ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །དེ་དག་སོ་སོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། དབེན་པ་དང། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་བའི་བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དག་སྟེ། དེ་བས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞི་བའོ།།


DTG088_Page_0251
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་གཉིས་ནི་མི་གཙང་བ་སྟེ། དེ་དག་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དབེན་པ་སྟེ། གཙང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་དང་བདག་གི་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་བའོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའོ། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་སྨོན་པ་ནི་སྨོན་ལམ་སྟེ། དེ་ཟད་པའི་ཕྱིར་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །མ་འོངས་པའི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡང་དེ་དག་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ལམ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་འདིར་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དེ་དག་མི་དམིགས་པས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་སྟེ། སྔར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་སྨོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱིས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་བསྔོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་དེ་དག་གཉིས་ཀྱིས་ལམ་གཞན་ལ་ཡང་འདིར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་པ་ལྔ་པོ་དག་གི་གཞུང་ལྷག་མས་ནི་མི་དམིགས་པ་ཉིད་རྒྱས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་བསྟན་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སོ་སོར་དཔྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གི་བར་དུའོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཚིག་གིས་སོ། །ཆོས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སམ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སོ། །ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་གང་ཟག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱོར་བའོ། །འགྲོགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉི་གས་བརླན་པ་ནི་མངོན་པར་བརླན་པའོ། །ཕན་ཚུན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བ་ལས་ཀུན་ནས་བརླན་པའོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལྷག་མར་བྱས་པ་དེ་སྦྱོར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་གསོས་པ་དེ་བས་ན་དེ་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལས་ཀྱང་རིག་པ་ལྷག་པར་མཐོང་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པའོ། །དཔེར་ན་བྲེ་འདི་ལས་བྲེ་འདིར་ཆད་འདི་ཙམ་


DTG088_Page_0252
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་ལྷག་པར་གྱུར་པ་འདི་ལྷག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མ་ནི་བཤད་པ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་སྦྱོར་བ་དེའི་བཤད་པ་ནི་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་བརླན་པར་བྱེད་པ་དེ་གང་ལས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལན་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བརླན་པར་བྱེད་པ་དེ་གང་ལས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལན་ནི་ཀཽ་ཤི་ཀ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མངོན་པར་མི་ཞེན་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱི་དྲི་བ་ནི། བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སེམས་སྔ་མ་དག་གིས་སེམས་ཀྱི་ཕྱི་མ་དག་ལ་བག་ཆགས་བསྒོས་པ་ལས་དེའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་དང་འགྲོགས་པ་སྟེ། ཕན་ཚུན་འདྲེས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །ལན་ནི་ཀཽ་ཤི་ཀ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པ་དག་ནི་བག་ཆགས་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་གཞིའི་དངོས་པོར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །འོན་ཀྱང་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་སེམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དེ་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་གང་ཡིན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། བསམ་པ་ལས་འདས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་པར་བྱེད་པས་ནི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པས་སོ། །སེམས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། རྟོག་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་


DTG088_Page_0253
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པ་ལྔ་པོ་དག་གིས་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ཏེ། དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་སྤངས་ནས་ནི། །དྲུག་བས་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ལྔ་རྫོགས། །ཀུན་རྫོབ་ཚུལ་དང་བྲལ་བས་ནི། །དེ་དག་བདེ་བར་ཚོགས་རྫོགས་མིན། །དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གི་བར་གྱི་སྐབས་འབྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་ལ་ནི། །གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །དྲོ་བ་དེ་དག་མི་དམིགས་པས། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་ལ་རྟག་ལ་སོགས་ཚུལ་གྱིས། །གནས་པ་བཀག་པས་བཟོད་པ་རྣམས། །ས་བཅུ་དག་ལས་བརྩམས་ནས་ནི། །མི་གནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བཤད་དོ། །ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཁྱེན་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་ལ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་མ་ཐག་པའི་ལམ་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དྲོད་ཡིན་པར་འདོད་དེ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་ཚོགས་ཏེ་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དེ་དག་ཀྱང་དབྱེར་མེད་པས་སོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པས། རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དག་ཏུ་འདོད་དོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེའི་གནས་པ་བཀག་པ་སྟེ། དམིགས་པ་བཀག་པས་བཟོད་པ་དག་ཏུ་འདོད་དོ། །ས་བཅུ་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དག་ལ་སོགས་པ་དག་ལས་སོ། །བརྩམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོར་བྱས་པའོ། །ས་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ངག་གི་ཚོགས་རྒྱས་པར་མི་གནས་ཏེ། མི་དམིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་བསྟན་ཞེ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། མཁྱེན་ནས་ཏེ་མངོན་པར་རྟོགས་པས་སོ། །ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པའོ། །


DTG088_Page_0254
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པར་འདོད་པའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུགས་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གི་བར་གྱིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གོ །ཡང་ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དེ་དག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་དག་གི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཆེད་དུ་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་སྐབས་འབྱེད་པ་ནི་དེ་ནས་འཁོར་དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟག་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་སྟོན་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟག་ཡན་ཆད་དོ། །ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་བཤད་པའོ། །སྐད་ནི་ངག་གོ །རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ནི་ཚིག་གི་ཚོགས་སོ། །སྨྲས་པ་ནི་བརྗོད་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་དེའི་ཚོགས་ཀྱིས་སོ། །འཆད་པ་ནི་འཁོར་གྱི་ནང་དུའོ། །སྟོན་པ་ནི་དེའི་རིགས་ཅན་དག་ལའོ། །ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་གཅིག་པུ་ཞིག་ཀྱང་ངོ༌། །མ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་གི་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ལ་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མ་ལ་ཐོས་པར་མི་རུང་བའོ། །དེ་དག་གིས་ཤེས་པར་མི་རུང་བ་ནི་ཐོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །ཡི་གེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པ་མེད་པར་བདག་ཉིད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་འཕགས་པའི་ལམ་མོ། །སྟོན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པ་པོ་མེད་པའོ། །མི་དགོས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱིས་བསྟན་མི་དགོས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡི་གེ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསྟན་པ་ལས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དག་ལ་སྟོན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་མེད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལྷའི་བུ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་


DTG088_Page_0255
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོམ་པ་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་དཔེས་བསྟན་པར་མཛད་པ་ནི་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། །རབ་འབྱོར་དེ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཀྱེ་མ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་བདག་ཅག་ལ་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ་གསལ་བར་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཟབ་པ་དང་ཕྲ་བའི་ལམ་ལས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང༌། ཕྲ་བར་བསྟན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཟབ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། སུས་ཀྱང་བརྗོད་པ་མེད་པ་ཐོས་པ་མེད་པ་བསྟན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གི་བར་གྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཟབ་པ་མ་ཡིན། ཕྲ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་སུ་བརྟགས་པ་སྟེ་བཞག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དག་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའོ། །དེ་ནས་ལྷའི་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། གཉིས་སུ་བྱར་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དེ་དག་གསུངས་ཏེ། བདག་གི་རྫས་མི་དམིགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཕུང་པོ་དག་ལ་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དང་ཆོས་ཉན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དག་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་སྤངས་པའོ། །དེ་ནས་འདི་བསྟན་པ་ན་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་དག་གནས་སྐབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་གནས་བརྟན་དྲུག་པོ་དེ་དག་དང༌། ལྷའི་བུ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱས་དྲིས་པའོ། །སུ་དག་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་འདོད་པའོ། །ཟབ་པ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བརྟག་པར་དཀའ་བ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་བསམ་པའི་ལམ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཁས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ལ་མཁས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་


DTG088_Page_0256
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བར་དཀའ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །གྱ་ནོམ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ལས་ཤིན་ཏུ་འཕགས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་འཕགས་པའོ། །མཁས་པ་དང་མཛངས་པས་རིག་བར་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་རིགས་ཅན་དག་གི་ཚིག་དོན་དུ་གཉེར་བའི་དགག་པ་རྒོལ་བ་དང་བཅས་པའི་ལན་ནི། དེ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ལྷའི་བུ་དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟག་ཡན་ཆད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་རིགས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་མིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མིག་གིས་སོ། །འདི་ལྟར་མ་སྐྱེས་པ་ནི་མེ་ཏོག་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མ་སྐྱེས་པ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ནས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མ་སྐྱེས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་རིགས་སོ། །འདིར་བསྟན་བཅོས་མཛད་པས། རང་བྱུང་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་བསྟན་ཡང་མི་དགོས་ལ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཟབ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་ནི་གཞན་དག་གིས་བསྟན་པའོ། །དེ་མི་དགོས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཟབ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང་གཉིས་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་སྟེ། རང་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །མི་དགོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་རང་བྱུང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅེ་ན། འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་སོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་ལས་ཐོས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཉན་པར་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་སོ། །དེ་ནི། གང་དང་གང་དོན་གང་གང་ལ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཉན་དེ་དང༌། །དེ་ལ་སྒྲ་མེད་ཀྱང་དོན་དེ། །དེ་ནི་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྣང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་དེ་དག་གི་འཕགས་པའི་ལམ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ཞེ་ན།


DTG088_Page_0257
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུང་བའི་རྟོག་པ་ཉམས་ཕྱིར་དང༌། །འཛིན་པ་མ་སྤངས་ཕྱིར་དང་ནི། །རྟེན་གྱིས་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཡང་དག་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བཏགས་པ་ཆོས་ཉིད་མི་འགལ་བར། །སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དྲོ་གྱུར་པ། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །འགྲིབ་པ་མེད་ལ་སོགས་པས་ཕྱེ། །ནང་སྟོང་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིས། །གཟུགས་སོགས་མི་འཛིན་ཕྱིར་བཟོད་པ། །གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་བ་མེད་སོགས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཅན་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཏགས་པ་དང་མི་འགལ་བས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་ནི་དྲོ་བའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ནི་རྩེ་མོའོ། །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཅུ་དྲུག་དག་གིས་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དགག་པའི་རྣམ་པ་ནི་བཟོད་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གོ །མདོ་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་རིགས་ལས་འོག་ཏུ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གང་སློབ་པ་དག་ཉིས་སུ་བྱར་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་པ་ལ་སློབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་དྲོད་ཀྱིའོ། །གཟུགས་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང་འགྲིབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་ཅེས་བྱ་བ་ནས། གཟུགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་རྩེ་མོའིའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་བཟོད་པའོ། །དེའི་འོག་ནས་མི་སློབ་མི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གོ །དེ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བསྟན་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོར་མཐོང་བའི་ལམ་ཕན་ཡོན་དང་བཅས་པའི་མདོ་དེའི་དོན་མདོར་བསྡུས་པ་ནི། བདེན་དང་བདེན་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ཡིས། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཕན་ཡོན་


DTG088_Page_0258
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅས་པ་འདི་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའོ། །བཟོད་པ་གཉིས་དང་ཤེས་པ་གཉིས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་འདིར་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ཕན་ཡོན་དང་བཅས་བ་རྒྱས་པར་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཕན་ཚུན་རྟེན་དང་བརྟེན་མེད་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་ཁས་མི་ལེན་པ་དང༌། །ཆེན་པོ་ཚད་མེད་ཉིད་དང་བཅས། །དཔག་མེད་མཐའ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། །དེར་གནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་འཛིན་དང༌། །བླང་མེད་དོར་བ་མེད་སོགས་དང༌། །བྱམས་སོགས་སྟོང་ཉིད་ཁྱབ་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཡོངས་འཛིན་དང༌། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ཀུན་དང་ནི། །ཉམ་ང་བ་དང་ནད་ཀུན་སེལ། །མྱ་ངན་འདས་འཛིན་ཞི་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སྲུང་ལ་སོགས། །སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་གནས་ནས་སེམས་ཅན་དག །འགོད་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་པ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལྔས་གསུངས་ཏེ། ཚད་མེད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་སྟེ། ཆེན་པོ་ཉིད་དང་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཐའ་ཁོ་ན་ནི་མཐའ་ཉིད་དེ་དཔག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་མཐའ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་མེད་པ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་མཐའ་ཉིད་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་བདུན་པོ་དག་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་མཐོང་བ་ཉིད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱད་པ་སྟེ། འདིའི་དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དེ། སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པའོ། །དེ་བས་ན་སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གནས་པ་ཉིད་


DTG088_Page_0259
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དང༌། །ཕན་ཚུན་རྟེན་དང་བརྟེན་མེད་ཕྱིར། །གང་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེད་ཅིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་ནོ། །ཁས་ལེན་པ་ནི་གནས་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །གང་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གཟུགས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན། །གཟུགས་ལས་གུང་ན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལས་གུང་ན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཅན་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་སྐབས་འབྱེད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ལྟག་ཡན་ཆོད་ནི་བསྟན་པའོ། །དེའི་འོག་ནས་དབང་པོ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་གོང་ཡན་ཆད་ནི་བཤད་པའོ། །དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་དུས་གསུམ་དུ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །དེ་བས་ན་དམིགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིར་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། ཚད་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་ལྟག་ཡན་ཆད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །འདི་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་བཅད་དུ་མེད་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟག་ཡན་ཆད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །གྲངས་སུ་མི་ཆོད་པ་ཉིད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། གང་


DTG088_Page_0260
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐའ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་གོང་ཡན་ཆད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །སྐྱེ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡིན་ལ་འགོག་པ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཚད་མེད་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མཐའ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མཐའ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མཐའ་མེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་མཐའ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མཐའ་མེད་པ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐའ་མེད་པའོ། །གང་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐའ་ཡས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ནས་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་གོང་ཡན་ཆད་ཀྱིས་གསུངས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འཛིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་དེ་ནས་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །བླང་མེད་དོར་བ་མེད་སོགས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པ་དང་དོར་བ་མེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ནས་ལྷའི་བུ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གླགས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་ཕན་ཡོན་ནོ། །གང་ཀཽ་ཤི་ཀ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སེམས་དང་ཡང་མ་བྲལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་དག་མཐོང་བའོ། །འཐད་པ་དང་བཅས་པ་ལྷག་མ་ནི་ཕན་ཡོན་ནོ། །གང་ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྲུང་བ་དང་བསྐྱང་བ་དང་སྤེད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་འགག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །སངས་རྒྱས་


DTG088_Page_0261
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ནི་ཡོངས་འཛིན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མི་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སེམས་ཅན་གདུལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་པའོ། །གང་དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ནས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་འདུལ་བ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོངས་འཛིན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་ཕན་ཡོན་ནོ། །གང་དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་མཐར་འབྱིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །ཉམ་ང་བ་དང་ནད་ཀུན་སེལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉམ་ང་བ་ནི་ཕོངས་པ་དང་རྣམ་པར་རྩོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ནད་ནི་སྲིད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པར་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་འཛིན་ཞི་ཉིད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཛིན་པ་ཟད་པའོ། །གང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཀཽ་ཤི་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྡིག་ཏོ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སྲུང་ལ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྲུང་བ་དང་སྐྱོབ་པ་དང་སྦེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའོ། །གང་ཀཽ་ཤི་ཀ་སྟོང་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་གྱི། ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་གནས་ཏེ་སེམས་ཅན་དག །འགོད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང་པོར་བྱས་ནས། རྣམ་


DTG088_Page_0262
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་བདག་ཉིད་གནས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་འགོད་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུའོ། །གང་དེའི་ཚིག་བླང་བར་འོས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ལེགས་པ་བརྗོད་ཅིང་རྗེས་སུ་དགའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱད་པ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ན་དྲན་པ་དང་ལྡན་པས་སོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡོན་ཏན་འདི་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་དེ་དག་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གོ ། དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་ནས། བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་བྱེད་པ་རྣམ་པ་དྲུག་གི་མདོ་ཉུང་བས་དང་པོར་གསུངས་ཏེ། ཀུན་ནས་དུལ་དང་ཐམས་ཅད་ནས། །བདུད་དང་ཉོན་མོངས་ལས་རྒྱལ་དང༌། །གནོད་པས་བརྫི་བ་མེད་ཉིད་དང༌། །བྱང་ཆུབ་དང་ནི་རྟེན་མཆོད་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བདག་དང་བདག་གི་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་དུལ་བའོ། །དེ་དག་གི་ཁེངས་པ་མེད་པ་ནི་འདུད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདུད་པའོ། །ཀུན་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་དོན་ནི་ཡོངས་སུ་དུལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་འདུད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་གཉི་ག་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དེ་སྐད་དུ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཉེ་བར་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གསུངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དུལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་འདུད་པའི་བྱེད་པའོ། །ཐམས་ཅད་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྒྱལ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་བདག་དང་གཞན་ལས་སོ། །གང་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕོག་ཅིང་ཟུག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྒྱལ་བའི་བྱེད་པའོ། །གནོད་པ་བརྫི་བ་མེད་ཉིད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་གནོད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་གནོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌།


DTG088_Page_0263
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནོད་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གང་ཡང་ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཉི་ག་ལ་ཡང་གནོད་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་གནོད་པས་བརྫི་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །གང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པའི་བྱེད་པའོ། །རྟེན་མཆོད་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་པ་ནས། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དེ་ནི་རྟེན་ཏེ། དེའི་ལྷའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པའོ། །གང་ཀཽ་ཤི་ཀ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བཀུར་སྟི་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་ནི་རྟེན་མཆོད་པ་ཉིད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་བསྡུས་ནས་ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་དུ་གོང་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་པོར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་མོས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། མོས་པ་རང་གི་དོན་དང་ནི། །རང་གཞན་དོན་དང་གཞན་དོན་དང༌། །རྣམ་གསུམ་ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་རང་གི་དོན་ཡིན་པས་ན་རང་གི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་དང༌། གཞན་གྱི་ཉིད་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ཡང་ནི། སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་དོན་ལ་སོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེ་ན། ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྟེ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །དེ་ཡང་རྣམ་གསུམ་སོ་སོར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན། རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཕྱེ་བས་སོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་རང་གི་དོན་གྱི་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་པོ་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང༌།


DTG088_Page_0264
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མོས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མོས་པའོ། །མོས་པ་ནི་དད་པ་དང་འདུན་པ་སྟེ། ཡིད་ཆེས་པ་དང་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་ལ་མོས་ཤེས་ན། མདོ་ལས་བསྟན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདྲི་བ་དང༌། ཀློག་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་སྤྱོད་པ་དང༌། མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་ནས་མར་མེའི་མཐར་ཐུག་པ་དེའི་མཆོད་པ་ལའོ། །སྤྱོད་པ་དང་མཆོད་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་དེའི་འཐད་པ་ཡང་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །སྐུ་གདུང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་དུ་སྩལ་བའམ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སྣོད་དུ་སྩལ་ཏེ། དེ་ལ་མཆོད་པའི་བསོད་ནམས་ལས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་བ་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ནི་ལེ་ལོ་ཅན་དང་བརྩོན་འགྲུས་མེད་པ་དང༌། མོས་པ་དམན་པ་དང༌། བསམ་པ་དམན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་འཆལ་བ་དག་གིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བར་ཤེས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ་བསོད་ནམས་ལྷག་པར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྤྱོད་པ་དང་མཆོད་པ་དང༌། དེའི་ནང་དུ་ཆུད་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ལྷག་མ་ལ་བསོད་ནམས་ལྷག་པར་འཕགས་ཏེ་གསུམ་པའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་མ་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་གསུམ་པ་དང་འདྲ་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་དཔག་ཚད་ཙམ་བྱས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་མཆོད་པ་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ལས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །ལྔ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་བཞི་པ་དང་འདྲ་སྟེ། ཁྱད་པར་ནི་བསོད་ནམས་ལྷག་པ་ན་དེའི་མོས་པ་ལས་སོ། །བཞི་པ་ལས་བསྟན་པའི་མཆོད་རྟེན་གྱིས་འཛམ་བུའི་གླིང་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །གླིང་བཞི་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །སྟོང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའོ། །སྟོང་གཉིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་པའོ། །དགུ་པོ་དེ་དག་ནི་རང་གི་དོན་ཡིན་ཏེ། བསོད་ནམས་འདིས་བདག་ལ་ཡོན་ཏན་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དགུ་


DTG088_Page_0265
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཡིན་ཏེ། བདག་གི་བསོད་ནམས་འདིས་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཤིན་ཏུ་མང་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལྷག་པར་མོས་པ་དང་བསོད་ནམས་ལ་མོས་པ་ལྷག་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་མཆོད་རྟེན་རེ་རེ་བྱས་ལ། བཀུར་སྟི་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཉེ་བར་མི་བཟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མོས་པ་དང་པོའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འཇིག་རྟེན་དུ་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་མོས་པ་ལྷག་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདྲེན་པའོ་ཞེས་ལྷག་པར་མོས་པ་འཐད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་མཉམ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། །དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མི་བཟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མོས་པ་ལྷག་པ་ནི་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྤྱོད་པ་དང་མཆོད་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ལ་ལྷ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་ཉན་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་འོང་བར་འགྱུར་ཞིང་སྤོབས་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་སེམས་སོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བསྲུང་བ་དང་བསྐྱབ་པ་དང་སྦེད་པ་མཛད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ལ་གང་ལས་འཇིགས་པ་དང་གང་འཇིགས་པ་དང་འཇིགས་པ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པ་ལྔ་པའོ། །དེ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་དང་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུ་དག་གི་ཡིད་དུ་འོང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །སྤོབས་པ་ནི་མི་འཕྲོགས་པ་དང་སྦྱིན་པ་མི་འཕྲོགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། མུ་སྟེགས་པ་


DTG088_Page_0266
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་ཆོས་དང་ལྡན་པས་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་འགའ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་པ་བྱས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་འདི་སྦྱིན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དེ་ལྟར་གང་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནས་དེ་དག་དེར་འོངས་པ་ནས་སྤྱོད་པ་དང་མཆོད་པ་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྲུང་བ་དང་སྐྱོབ་པ་དང་སྦེད་པ་བྱས་ནས་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །དེས་སྣང་བ་རྒྱ་ཆེ་བ་མཐོང་བའམ་ལྷའི་དྲི་མ་ནམ་པ་ལས་ལྷ་རྣམས་འོངས་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་བདག་ཉིད་ཀྱང་གཙང་སྦྲ་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པར་བྱ། ས་ཕྱོགས་གཙང་བ་དེ་ཡང་མེ་ཏོག་དྲི་ཞིམ་པ་དག་གི་གཅལ་བཀྲམ་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་མང་པོ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་དགུ་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མོས་པ་ནི་དགུ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། གནས་སྐབས་དེ་ལ་གཞན་གྱི་དོན་ཁོ་ན་ལ་རྩོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་ལ་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་གི་མཆོད་རྟེན་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་པ་སོ་སོར་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་མཆོད་པ་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཆོད་པས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་ན། སྤྱོད་པ་དང་མཆོད་པ་དག་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མོས་པ་དང་པོའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་བྱུར་བུར་བལྟམས་པ་གཏད་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་གླེགས་བམ་དུ་བྱས་པ་ཞིག་ཀྱང་བྱིན་ན་དེ་ལས་བདག་གིས་འདི་ཉིད་བླང་བར་བགྱིའོ། །དེ་ལྟར་འདི་ཉིད་ལས་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དག་གི་མཆོད་པ་བརྙེས་པ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྩོལ་བར་མཛད་པའོ། །གཟུང་དུ་མེད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་འགའ་ཞིག་གི་ཡང་རྩོལ་བ་མཛད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་གཉིས་སུ་མེད་དེ། དེ་དག་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་གང་གིས་འགྲོ་བ་དམན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་དམན་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་


DTG088_Page_0267
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་སོང་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་བྱུར་བུར་བལྟམས་པ་ཞིག་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་པ་རྙེད་ན་འདི་ཉིད་ལེན་ཏོ། །སྐུ་གདུང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ལས་བདེ་འགྲོའི་བདེ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་བལྟ་བ་དེས་སངས་རྒྱས་ལ་བལྟ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་དེ་དག་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བཀའ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། གང་ཡང་འགའ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བཟུང་ཞིང་བཅངས་ལ་གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པ་དེ་ནི་དེ་དང་མཉམ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་དང་གསུང་རབ་དག་ནི་འདི་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །གང་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་འདི་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དུ་བྱེད་པ་དེ་ལ་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པས་གླགས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་པར་འགྱུར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདིར་དཔེ་ནི་ལྷའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་དྲུག་པའོ། །གལ་ཏེ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་བྱུར་བུར་བལྟམས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་གླེགས་བམ་དུ་བྲིས་པ་རྙེད་ན་བདག་ནི་འདི་ལེན་ཏོ། །དེ་དག་ནི་དེ་ལས་སྐྱེས་བ་ཉིད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་མཆོད་པ་བྱས་པ་ལས་ཀྱང་ངན་སོང་བཅོམ་ནས། བདེ་འགྲོའི་བདེ་བ་ཉུང་ཟད་ཉམས་སུ་མྱོང་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདི་བཟུང་བ་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱས་པའི་བར་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས།


DTG088_Page_0268
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་འདྲེས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ཏུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བལྟ་བར་འདོད་པས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའོ། །དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། ཅུང་ཟད་ཀྱང་དོར་བ་མེད་ཅིང་ལེན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ། གང་འདི་ལ་སྤྱོད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དག་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ནས། སྲོག་དང་གསོ་བ་དང་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་མི་དམིགས་སོ། །གང་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པ་འདིར་མི་དམིགས་པ་དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་དམིགས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མོས་པ་དགུ་པའོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ། །མོས་པ་ཡིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ། །དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་བསྟོད་པ་དང༌། །བཀུར་བ་དང་ནི་བསྔགས་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པ་དང་ལྷག་པར་མོས་པའོ། །ཆ་དང་ཆ་ཤས་དང་ཕྱོགས་འགའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པ་དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་དབྱེ་བ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཆ་རྣམས་ལ་དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟོད་པ་དང་བཀུར་བ་དང་བསྔགས་པ་དག་ཏུ་འདོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མོས་པ་རྣམས་ལ་སྤྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དགུ་ཚན་དང་པོ་ལ་ནི་བསྟོད་པ་ཆུང་དུ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་གཉིས་པ་ལ་ནི་བཀུར་བ་སྟེ། འབྲིང་ངོ༌། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་གསུམ་པ་ལ་ནི་


DTG088_Page_0269
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྔགས་པ་སྟེ་ཆེན་པོའོ། །གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་འོག་ཏུ་ལྷག་པ་དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་མཆོད་པ་བདག་ཉིད་བྱེད་ལ་གང་གིས་དེ་དག་གླེགས་བམ་དུ་བྲིས་ནས་གཞན་ལ་བྱིན་ན་འདི་ཉིད་སྔ་མ་ལས་བསོད་ནམས་མངོན་དུ་འཕགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བྱིན་པ་ནི་ཆོས་སྦྱིན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟོད་པ་དང་པོའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ། བཤད་ཅིང་བསྟན་པ་དང་བརྗོད་ཅིང་བཀྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་གསལ་བར་བྱས་ན་འདི་ཉིད་སྔ་མ་ལས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ཏེ། དེ་ནི་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྟོན་པ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ཉིད་ལ་བསླབས་ན་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟོད་པ་གཉིས་པའོ། །སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་པའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་དགེ་དགེ་བ་བཅུ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞེས་བྱ་པ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའོ། །གང་གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་པ་བས། གང་གིས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པ་འདི་ནི་དེ་བས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །གང་གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་པ་བས་གང་གིས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པ་ནི་དེ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟོད་པ་དགུ་པའོ། །གང་གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་བདག་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། གང་གིས་གཅིག་ཅིག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀུར་པ་དང་པོའོ། །གང་གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གང་གིས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་བླ་ན་


DTG088_Page_0270
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀུར་བ་གཉིས་པའོ། །གང་གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དང་གཅིག་ཅིག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་བསྟན་པ་དང་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་རེ་རེ་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དག་གི་སེམས་ཅན་ལ་གང་ཡིན་པས་རང་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པ་པས། གཞན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་གླེགས་བམ་དུ་བྲིས་པ་ཡང་བྱས་ལ། གཞན་ལ་བྲི་བ་དང་ཀླག་པའི་ཕྱིར་བྱིན་ན་འདི་ཉིད་དེ་བས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །གང་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ལ་གཉིས་སུ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དག་དགེ་བ་བཅུ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་བཀོད་པའི་བསོད་ནམས་ལས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །གང་གིས་འདི་གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པར་བྱེད་ལ་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ་འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་གཉིས་སུ་མ་ཡིན་གཉིས་སུ་མེད་པར་བལྟ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་མཐར་མ་ཡིན། ཡང་དག་པའི་མཐའ་མ་ཡིན་པར་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་སྟེ། འདི་ཉིད་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་གྱི། གང་བདག་འབའ་ཞིག་གིས་དེ་དག་བཟུང་བ་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱས་པས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ལྔ་པའོ། །བདག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་པ་ནས། དེའི་དོན་གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །གང་གིས་ཕྱོགས་བཅུ་རེ་རེ་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ལ་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་རྒྱལ་མཚན་དང༌། བ་དན་དང་སིལ་སྙན་དག་གི་བར་གྱིས་བདེ་བར་སྦྱར་


DTG088_Page_0271
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རིམ་གྲོར་བྱས་པ་བས་གང་གིས་འདི་གཞན་དག་ལ་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ནས། ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱས་པའི་བར་འདི་ཉིད་སྔ་མ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་དུ་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་དག་ནི་འདི་ཉིད་ལ་བསླབས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའོ། །གང་ལ་ལས་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་བརྗོད་པ་ནས། ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་བར་བྱེད་པ་བས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་བཅོས་མ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཉིད་སྔ་མ་ལས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ལ་བདག་གིས་སྦྱིན་པ་བྱ། འདི་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ། །གཞན་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་མི་དམིགས་པའི་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་ལ་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཅོས་མ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུ་རེ་རེ་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་དག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་པ་བས། གང་གིས་འདི་གཞན་ལ་དོན་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཡི་གེ་དང་ལྡན་པ་རྒྱ་ཆེར་བརྗོད་པ་ནས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱས་པའི་བར་དང༌། འདི་ཟུང་ཤིག་པ་ནས་ནན་ཏན་དུ་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བསྒོ་བའི་བར་འདི་ནི་དེ་བས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ཏེ། འདི་ལས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀུར་བ་དང་དགུ་པའོ། གང་གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་པའི་སེམས་ཅན་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་པ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྔགས་པ་དང་པོའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །གང་ལ་ལས་ཕྱོགས་བཅུ་རེ་རེ་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་བཀོད་པ་བས། གང་གིས་གཞན་དག་ལ་འདིའི་དོན་དང་ལྡན་ཡི་གེ་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པ་ནས། ནན་ཏན་དུ་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བསྒོ་བའི་བར་འདི་ཉིད་སྔ་མ་བས་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་


DTG088_Page_0272
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་བས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། གང་གིས་དེ་དག་དོན་དུ་གཉེར་བ་དག་ལ་དོན་དང་ལྡན་ཡི་གེ་དང་ལྡན་པ་དག་རྒྱ་ཆེར་བརྗོད་པ་ནས། ནན་ཏན་དུ་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་བསྒོ་བའི་བར་དེ་ནི་སྔ་མ་བས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་བས། གང་གིས་འདི་དོན་དང་ལྡན་ཡི་གེ་དང་ལྡན་པ་ནས་ནན་ཏན་དུ་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པའི་བར་དུ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་བྱས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །གླིང་བཞི་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའོ། །གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བསྐུལ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་བརྒྱད་པའོ། །གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་བཀོད་པའི་བར་བས། གང་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དམ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ཅིག་ལ་བརྗོད་དེ་བསྟན་པ་ནས་དོན་དང་ལྡན་ཡི་གེ་དང་ལྡན་པ་རྒྱ་ཆེར་བརྗོད་དེ་བསྟན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་བར་དེ་ནི་སྔ་མ་བས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྔགས་པ་དགུ་པའོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆ་དག་ལ་བསྟོད་པ་དང་བཀུར་བ་དང་བསྔགས་པ་གསུངས་པ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་དག་གིས་ཤིན་ཏུ་རྗེས་སུ་གཟུང་ཞིང་བསྟེད་པར་བྱ་བར་འོས་པ་ཡིན་ཏེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ལྟག་ཡན་ཆད་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཕན་ཡོན་དན་བཅས་པ་བསྟན་ནས། བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན། །འདི་ཡི་བྱེད་པ་ན་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དམིགས་མེད་རྣམ་པ་ཅན། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་མཚན་ཉིད་དོ། །དབེན་དང་སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་ཚོགས། །


DTG088_Page_0273
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རང་བཞིན་དྲན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཐབས་བཅས་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །ཁམས་གསུམ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་དང༌། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡི། །བསྔོ་བ་གཞན་ནི་རྣམ་གསུམ་པོ། །བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མདོ་ནི་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མི་མཉམ་དང་མཉམ་པའི་བར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འདིའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་ཐེག་པ་དམན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་པ་སྟེ། རབ་དང་དམ་པ་ནས་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐབས་གང་གིས་ཤེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོས་བས་སོ། །དེ་བས་ན་འདི་འདིས་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་པས་ན་ཁྱད་པར་ཏེ། དེས་བསྔོས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡོངས་སུ་བསྔོའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གི་མཐར་ཐུག་པ་དེ་ནི་དེའི་བྱེད་པའོ། །མདོ་ནི་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡིན་ཏེ། འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་དེའི་ཉན་ཐོས་དང་དེ་ལ་མངོན་པར་དད་པའི་ལྷ་དང་མི་དེ་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། དེའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བྱང་ཆུབ་གང་དུ་སེམས་གང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་སྟེ། གང་ཡང་སེམས་དེ་ལ་དངོས་པོར་འཛིན་པ་དང༌། གང་ཡང་དམིགས་པ་སྟེ་འཛིན་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །མདོ་ནི་བྱམས་པས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་མས་མ་ཡིན་མངོན་པར་ཞེན་པས་མ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡོངས་སུ་


DTG088_Page_0274
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྔོ་བའོ། །མདོ་ནི་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་དབེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་དབེན་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །མདོ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱམས་པས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་གོང་ཡན་ཆད་དོ། །འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་དེའི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་འདས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟད་པ་འགག་པས་བྲལ་བ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པའི་འདུས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་སྟེ། རང་བཞིན་དྲན་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །མདོ་ནི་བྱམས་པས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཟུག་རྔུ་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་པ་དེ་བས་ན་དམིགས་སུ་མེད་ཅིང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །མདོ་ནི་ད་ལྟར་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བསླབ་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཁ་དོག་དང་དྲི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁ་ཟས་དུག་དང་བཅས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །མདོ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དུག་མེད་ཅིང་བདུད་རྩིའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དགེ་བའི་རིགས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དང༌། རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་གང་གིས་ཡོད་པ་མཁྱེན་པ་དེ་ལྟར་བདག་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་


DTG088_Page_0275
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གང་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་རྗེས་སུ་གནང་བ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གནང་བའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །མདོ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་ཁོང་སུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མི་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁམས་གསུམ་པར་མ་གཏོགས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །བསྔོ་བ་གཞན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའོ། །མདོ་ནི་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གོང་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། མཚན་མ་མེད་པའི་ཚུལ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཡིན་ལ། དེས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་ནི་སྟོང་གསུམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དག་དགེ་བ་བཅུ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། ཚད་མེད་པ་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཐོབ་པ་དག་གིས་བསོད་ནམས་ལས་གཙོ་བོ་ནས། གོང་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཆུང་ངུའོ། །མདོ་ནི་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དེའི་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། སྟོང་གསུམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རང་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་ལ་ལ་ཞིག་གིས་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དེ་བས་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་དེའི་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་


DTG088_Page_0276
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་འབྲིང་ཡིན་ནོ། །མདོ་ནི་གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བསྟི་སྟང་དུ་བྱས་མཆོད་པར་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། སྟོང་གསུམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་རེ་རེ་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རེ་རེ་ལ་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་དང༌། བདེ་བར་སྦྱར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་བཀུར་བྱས་པ་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་དེ་དག་ཆགས་པ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བ་ནས། རྒྱུར་ཡང་མི་བཟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་འབྱུང་བའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཆེན་པོའོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་གསུམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་དེ་དག་གི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ཅིག་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བ་ནས་རྒྱུར་ཡང་མི་བཟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དེ་དག་ནི། དེ་ནས་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། གོང་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ནས། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མདོ་ནི་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟག་ཡན་ཆད་དོ། །དེའི་དོན་ནི། ཐབས་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གིས། །དགེ་བའི་རྩ་ལ་ཡི་རང་བ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡིད་བྱེད་པ། །བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་འདིར་བརྗོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཐབས་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་དེས་དགེ་བའི་རྟ་བ་དེ་དག་མི་ལེན་མི་གཏོང་བ་ནས། དེ་ལྟར་བདག་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་


DTG088_Page_0277
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་དག་གིས་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དེ་ལྟ་བུའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། ཇི་ལྟར་བདག་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དག་གཉིས་པ་ནི་དེ་ཉིད་བསོད་ནམས་ལྷག་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའོ། །དེ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་པོ་བསྟན་ནས། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཞེས་གོང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད་མཆོག་ཉིད། །ཀུན་ལ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་པ་མེད་པར་ནི། །གཏོད་པར་བྱེད་པ་དོན་ཆེན་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱིའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པས་ན་ཤེས་རབ་པོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་གསུངས་པའོ། །མཆོག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་དག་གི་མཆོག་དང་གཙོ་བོ་ནས། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་བར་གྱིས་ནི་མཆོག་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ལ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །གང་གཟུགས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མེད་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །གཟུགས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་


DTG088_Page_0278
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་དམིགས་སུ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་པ་མེད་པར་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གཏོད་པར་བྱེད་པའོ། །གང་དེ་ལྟར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་གཏོད་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་ཆེ་བར་མི་བགྱིད་ཆུང་བར་མི་བགྱིད། མཐུ་དང་ལྡན་པར་མི་བགྱིད། མཐུ་དང་མི་ལྡན་པར་མི་བགྱིད། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་ཆེ་བའམ་ཆུང་བ་དེ་དག་ནི་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྩ་བ་ནི་མོས་པ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ། །འདི་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་དག་ཡིན། །འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལའོ། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་དག་གི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ནས་འདིར་འོངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདིར་སྐྱེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སངས་རྒྱས་བསྟེན་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་སོགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་གོང་ཡན་ཆད་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་


DTG088_Page_0279
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བརྩོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་ལག་ཏུ་སོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་རྒྱུ་དག་ནི། །བདུད་ཀྱིས་ཐིབས་ཀྱིས་ནོན་པ་དང༌། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མ་མོས་དང༌། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་མངོན་ཞེན་དང༌། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཟིན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་རྒྱུ་ནི་བཞི་སྟེ། བདུད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དང༌། ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་མེད་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩས་ཏེ། དྲན་པ་ཉམས་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་རྒྱུ་དག་གོ །རྣམ་པར་དག་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་ནི། །འབྲས་བུ་དག་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །དག་པ་ཉིད་དེ་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་གཉིས་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཞིང༌། །གཅད་དུ་མེད་པས་དག་པར་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ་རབ་འབྱོར་གཟུགས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཐ་དད་པ་མེད་ཅིང་གཅད་དུ་མེད་པ་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་འདིས་དག་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་དག་པ་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ་འདི་ཉིད་འདི་ལྟར་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དེ་དེ་དག་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ནི་དེའི་དམིགས་པ་དང་དེའི་འབྲས་བུ་


DTG088_Page_0280
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཏེ། གང་རབ་འབྱོར་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་གོང་ཡན་ཆད་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །སོ་སོ་མ་ཡིན་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེའི་དབྱེ་བ་ཡང་བཞི་སྟེ། ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་ལམ་གསུམ་གྱིས། །ཉམས་ཕྱིར་སློབ་མ་བསེ་རུ་དང༌། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་ཀུན་ཤིན་ཏུ་བ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སློབ་མ་ནི་ཉན་ཐོས་སོ། །བསེ་རུ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སོ། །རྒྱལ་བ་དག་གི་སྲས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ལམ་གསུམ་པོ་དག་ལ་སྲིད་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་ལམ་གྱི་སྟེ། ལམ་གསུམ་གྱིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། འདིའི་ཤིན་ཏུ་བའོ། །མཐའ་ནི་མཚམས་དང་སྐབས་ཡིན་པ་དེ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་བ་སྟེ། བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཞི་པོ་དག་གིས་བདག་དང་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ནས་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་རང་རྒྱལ་བའི་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ནས་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་དག་པའོ། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཉིད། ས་དགུ་ལ་ནི་ཆེན་པོ་ཡི། །གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་ཆུང་ངུ་ཡི། །ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ས་དགུ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའོ། །དེ་དག་དག་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །དེའི་དོན་དུ་ས་དང་ས་ལ་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའི་བར་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དྲི་མའི་ཉེས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནས་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་བར་གྱི་གཉེན་པོས་སོ། །


DTG088_Page_0281
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ནི་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའོ། །དེ་ནས་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ནི་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ངོ༌། །དེ་ནས་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོའོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་སྣང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲིང་གི་འབྲིང་ངོ༌། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་འཕོ་བ་མེད་ཅིང་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་འབྲིང་གི་ཆེན་པོའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ངོ༌། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའོ། །ཁམས་གསུམ་པོ་ཡི་གཉེན་པོ་ཉིད། །འཇལ་དང་གཞལ་བྱ་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་རང་བཞིན་གྱིས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ལམ་ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་དོ། །གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཚལ་བ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཀླན་ཀ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཡིས། །ལམ་ནི་དེ་ཡི་གཉེན་པོར་འདོད། །དེ་དག་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་འདོད་ཀྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་


DTG088_Page_0282
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་ཞེ་ན། འདིའི་འོག་ནས་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བརྒལ་བ་དང་ལན་བཏབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་གཞུང་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེ་ལྟར་རྟོགས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉེས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འོན་ཏེ་དེ་ནི་དེའི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དྲིས་པ་ལ། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ནོ། །ཆོས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་སྟེ། ལམ་གྱི་བྱ་བ་ནི་གློ་བུར་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱལ་བ་གཉིས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་གལ་ཏེ་དེ་བཟུང་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་འགྱུར་ལ། མ་བཟུང་བ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བདག་དག་པ་ནི་འཕགས་པ་དག་གིས་གཟུགས་དག་པ་དང༌། མ་དག་པ་ནི་བྱིས་པ་དག་གིས་མ་དག་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་བདག་རྣམ་པར་དག་པ་དང་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒལ་བའོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་གཟུགས་ནི་ཤིན་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །གསལ་པོར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བརྒལ་བའོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་


DTG088_Page_0283
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ནི་ལན་ཏེ། བདག་དང་གཟུགས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུའོ། །ཅིའི་སླད་དུ་གཉིས་སུ་སུམ་མཆིས་ཤིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བརྒལ་བ་གཞན་ཡིན་ཏེ། ལམ་དང་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ལ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས། ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས་ཏེ། གཉི་གའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ནོ། །གསལ་པོར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་བརྒལ་བ་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ནི་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཡང་འདི་ཡིན་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེ་ཡིན་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཡིན་ལ་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་འདི་ཡིན་པས་སོ། །རྒྱུར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཀུན་ཏུ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་བརྒལ་བ་སྟེ། བདག་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་དག་ཀྱང་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཏེ། བདག་དང་ཕུང་པོ་དག་ནི་རྟག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཁོ་ན་བཞིན་དུའམ་ཞེས་བརྒལ་བའོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཉེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་བརྒལ་བ་སྟེ། ཅི་ཞིག་རྒྱུར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ནོ། །དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་ལམ་ཤེས་པ་བསྟན་པའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་བ་རིན་ཆེན་


DTG088_Page_0284
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་གནས་ཞི་བས་སྦྱར་བ་དག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།

ལེའུ་གསུམ་པ། གཞི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0284
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ད་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཚུ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན། །དེ་དག་པར་ལ་མི་གནས་པ། །དུས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འདོད། །ཅེས་གསུངས་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཚུ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་བར་ལ་ཡང་གནས་པར་མི་འདོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདོད་པ་ལ་མི་གནས་པ་ཉིད་དོ། །ད་ནི་མཚན་མར་དམིགས་སྒོ་ནས། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་སྟེ། །དེ་ནི་མཚན་མར་བཅས་པའི་དམིགས་པས་ཐབས་མ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་དེ་རིང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིང་དུ་སོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རིང་དུ་གྱུར་བའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་འདི་ཉིད་ནི། །ཡང་དག་ཉེ་བ་ཉིད་དུ་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཆགས་པ་མེད་པས་འཇུག་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་དེ་ཉེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མ་ཆགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ཉེ་བར་གྱུར་པའོ། །གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་ཉིད་དང༌། དུས་གསུམ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། དུས་གསུམ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་རྣམས་ལ། །སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་འདིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གང་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ནས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་ནི་འདུ་ཤེས་པའོ། །གང་ཡང་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་དག་ནི་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མ་འོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌།


DTG088_Page_0285
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་མང་པོའི་ཚིག་ནི་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཡང་གཟུང་ངོ༌། །གང་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་ནས་ཚ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ན་ཆགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་གཞན་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དག་ལ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ལ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱིས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གང་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་དར་འཛིན་མེད། །གཞན་དག་དེ་ལ་སྦྱོར་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། ངར་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་གང་ཤར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྤྱོད་པའི་ཆགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །གཞན་དག་དེ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་འཛིན་པ་མེད་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །གང་ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆགས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་གང་དེ་གཉི་ག་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། གཉི་ག་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱལ་


DTG088_Page_0286
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་ཆགས་པ་ཕྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དེ་དག་དང་གཞན་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་མཚན་མ་དང་བཅས་པར་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གང་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་དག་དང་དེ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་ལ་མཚན་མར་བྱེད་དེ། མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཆགས་པ་ཕྲ་མོ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་ལམ་ནི་རང་བཞིན་གྱི། །དབེན་པའི་ཕྱིར་ནི་དེ་ཟབ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སུས་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ནི་ཟབ་པ་གསུངས་སོ། ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གཅིག་པར་ནི། །ཤེས་པས་ཆགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་ན་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤོང་ངོ༌། །རབ་འབྱོར་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆགས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཆགས་པའི་མཐའ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་པ་གསུངས་སོ། །མཐོང་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་ཡིས། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བར་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དོ། །གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་པས། །དེ་ནི་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས། མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་མི་ཤེས་པ་དེའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་མཐུན་པ་དང་གཉེན་པོ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ལུགས་ལ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མ་ལུས་པ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་


DTG088_Page_0287
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ཤེས་བྱ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་དུ་བྱའོ། །ཇི་སྐད་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་དུའོ། །ད་ནི་སྦྱོར་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གཟུགས་སོགས་དེ་མི་རྟག་སོགས་དང། །དེ་མ་རྫོགས་དང་རབ་རྫོགས་དང༌། །སྦྱོར་བ་བཀག་པས་སྤྱོད་པ་ནི། །ཆགས་པ་མེད་དང་དེ་དང་ནི། །མི་འགྱུར་བྱེད་པ་མེད་ཉིད་དང༌། །སྦྱོར་བ་དཀའ་བ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །སྐལ་བ་ཇི་བཞིན་འབྲས་ཐོབ་པས། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་ཡོད་འདོད་དང༌། །གཞན་ལ་རག་ལས་མིན་གང་དང། །ཤེས་བྱེད་རྣམ་བདུན་སྣང་བ་ལ། །གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་རློམ་མེད་པ། །རྣམ་བཞི་དེ་ཡི་མཉམ་ཉིད་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་རྫོགས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རྫོགས་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བཀག་པས་དེ་དག་གི་སྦྱོར་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་མི་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་རྟག་ཅེས་བྱ་བའམ་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྡུག་པའམ་མི་སྡུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་གོང་ཡན་ཆད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་རྫོགས་པ་དང་རྫོགས་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གསོལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཆགས་པ་དང་ཆགས་པ་མེད་པ་དོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་དང་ཆགས་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཉེས་པ་བརྗོད་ཀྱང་འགྲིབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་མི་


DTG088_Page_0288
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་བའི་སྦྱོར་བའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། མ་བསྟན་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སླད་དུ་གོ་ཆ་འཚལ་བ་དེ་དག་ནི་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་འཚལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གདེག་པར་འཚལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་སྦྱོར་བ་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འཚལ་བ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་བྱ་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕྱག་འཚལ་ལོ་སྙམ་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དུབ་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་མི་འགྲོ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཤེས་བྱེད་རྣམ་བདུན་ཞེས་བྱ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །འདིར་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རློམ་པ་མེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གཟུགས་སུ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་ཀྱིས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་ལ་བདག་གི་ཞེས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། གཟུགས་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྤྲུལ་པ་ལའང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྦྱོར་བའི་མཉམ་པ་ཉིད་གསུངས་སོ། །མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་པར་བྱ་བ་དེ་ལ་འདིར་སངས་རྒྱས་སྟོང་དང་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་སྟོང་དག་གི་བསྟན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྟོན་ཅིང་འཆད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བདེན་པ་ལ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་བཟོད་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བདག་ཉིད་འདི། །ཀུན་ཤེས་ཚུལ་


DTG088_Page_0289
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་དེ་དག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པར་རེ་རེ་ཞིང་སྐད་ཅིག་མ་བཞིའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དག་དང༌། ཤེས་པ་ཡང་ཆོས་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དག་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གང་ཡིན་པ་དེའི་བདག་ཉིད་དེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་ཡང་དེ་བཞིན་ན། །སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ། གཟུགས་རྟག་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །མཐའ་ལས་འདས་དང་རྣམ་དག་དང༌། །མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ལ་སོགས་དང༌། །མཁའ་འདྲ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་མེད་དང༌། །གང་ཕྱིར་འདི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིས། །གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ན་མི་འབྱུང༌། །ངན་སོང་ཆད་དང་མི་རྟོག་དང༌། །འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ལ། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་དང༌། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་རྟག་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནས། །བཅིངས་པ་མ་ཡིན་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། གཟུགས་འདས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །མཐའ་ལས་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་སྟེ། གཟུགས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ།


DTG088_Page_0290
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །རྣམ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། །གཟུགས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། གང་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་གསུངས་སོ། །མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ལ་སོགས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འགག་པ་མེད་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །མཁའ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་གསུངས་སོ། །ཆགས་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་གཟུགས་གོས་པ་མེད་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། གང་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་དུ་མེད་པ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་བར་དུ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་གསུངས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་མེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྒྲ་བརྙན་གཉིས་ནམ་མཁའ་ལ་གྲགས་པ་དང་འདྲ་བར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དེ་ལྟར་གཟུགས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་ནམ་མཁའ་ལ་ཐ་སྙད་མེད་པ་


DTG088_Page_0291
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །བརྗོད་པ་ཡིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ནམ་མཁའ་ལྟར་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་འདི་གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་མེད་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་འདི་གཞན་ལ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པས་སྦྱིན་པར་མི་ནུས་པས་སོ། །གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་གསུངས་སོ། །དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པར་བྱེད་པས་ན་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་བར་དུ་སྟེ། གང་ནམ་མཁའ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ནས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་བར་དུ་སྟེ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་གསུངས་སོ། །ནད་མི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནད་ནི་ལུས་ཀྱི་ནད་དོ། །ཡང་ན་ཉམ་དེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་ནད་ཡིན་ལ། དེ་དག་མི་འབྱུང་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ངན་སོང་ཆད་དང་མི་རྟོག་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངན་འགྲོ་དག་ཆད་པའོ། །མི་རྟོག་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཟད་པའོ། །དེ་ལ་ངན་སོང་ཆད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་


DTG088_Page_0292
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་སོ། །མི་རྟོག་པ་ཉིད་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ལ། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་མ་འབྲེལ་བ་ནི་གོས་པ་མེད་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། གོས་པ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིན་པོ་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་གསུངས་སོ། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དག་ལའོ། །མིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་མིང་དག་ལའོ། །གཉིས་པོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དེའི་ཤེས་པ་ལའོ། །ཤེས་པ་ནི་སོ་སོར་སྣང་བའོ། །གང་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པར་ཡང་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དག་ཀྱང་མི་མཐོང་བའོ། །དེ་ལྟར་མི་རྟོག་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཡང་མིང་དང་འདྲེས་པས་འཛིན་པར་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཟུང་བ་དང་དེའི་ཡེ་ཤེས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འཕྲོ་བར་ཡང་མི་བྱེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འདི་དང་ཡང་འདི་དང༌། །ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ་རྣམ་གསུམ་པོ། །འདི་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དག །རྫོགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ལྟར་གྱི་སྒྲ་ནི་སོགས་པའི་དོན་ཏེ། །གསུམ་པོ་དག་


DTG088_Page_0293
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་དང་པོ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདིའི་སྒྲ་གསུམ་པོ་ནི་ཡང་གི་སྒྲ་ལས་འོག་ཏུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པ་གསུམ་པོ་དག་གིས་ཏེ། འདི་ནི་ཆོས་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཟློག་པའི་རིམ་པས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱ་བ་དང༌། ལམ་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་རྫོགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅིང་དེ་དག་བཤད་པ་ཉིད་དོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་སྦྱར་བ་དག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་སྟེ་གསུམ་པའོ།། །།

ལེའུ་བཞི་པ། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0293
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ད་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན། གཞི་ཡི་ཡེ་ཤེས་བྱེ་བྲག་ནི། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཞི་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། བདེན་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ། རྣམ་པ་གང་དག་གིས་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེ་དག་རྣམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་མིང་ངོ༌། །ཀུན་མཁྱེན་པ་དག་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་མཁྱེན་པ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱ་མང་པོའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་དང༌། །ལམ་ལ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་སྟེ། འདི་ནི་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་བ་དང༌། འདི་ནི་མི་གཡོ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མི་གཡོ་བའི་རྣམ་པའི་བར་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནོ། །དེ་དག་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་ལ་བཞི་བཞི་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ལྷག་མ་བཅོ་ལྔའོ། །མེད་པའི་རྣམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མེད་པའི་རྣམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་ཐམས་ཅད་ལ་


DTG088_Page_0294
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་ངོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཞི་ནི་མེད་པ་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། དབེན་པ་དང༌། ཐུབ་པ་མེད་པའོ། །མེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དབེན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐུབ་པ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་གཞི་ནི་གནས་མེད་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང༌། མིང་མེད་པའོ། །གནས་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་རྔུབ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་མེད་པ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པའི་བཞི་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། །གཟུང་དུ་མེད་པ་དང༌། མི་ཟད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །འགོག་པའི་འགྲོ་བ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པའི་གཟུང་དུ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཆོས་ལ་འཛིན་པ་མེད་པའོ། །མི་ཟད་པ་ནི་ཚོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཟད་ཅིང་དེངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཟད་པ་མེད་ཅིང་འགོག་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགོག་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ལམ་གྱི་བཅོ་ལྔ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། འཕོ་བ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་པ་མེད་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། གོས་པ་མེད་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་པ་དང༌། རློམ་པ་མེད་པ་དང༌། གཡོ་བ་མེད་པའོ། །ལམ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་སྟེ། བྱེད་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་པོ་མེད་པ་ནི་ཤེས་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕོ་བ་མེད་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་པ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་བཞིན་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །རྨི་ལམ་ནི་རྨི་ལམ་


DTG088_Page_0295
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་བརྙན་ནི་སྒྲར་བརྗོད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་ཡོར་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་བརྙན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨིག་རྒྱུ་ནི་ཆུའི་ཕུང་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྱུ་མ་ནི་དེའི་རྒྱུ་མཚན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཅན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོས་པ་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རློམ་པ་མེད་པ་ནི་རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཡོ་བ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །འགོག་པ་ལ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །དེ་ངག་བརྒྱད་དང་བདུན་དང་ནི། །ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བསྒྲགས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་འདིར་ཀུན་འབྱུང་དང་ལམ་དང་པོར་གསུངས་པ་ནི་འབྲས་བུའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལ། སྡུག་བསྔལ་དང་འགོག་པ་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བརྒྱད་དང༌། བདུན་དང་ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ཅེས་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་འབྱུང་གི་བརྒྱད་དེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། མི་གནས་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མེད་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཞེན་པར་བྱ་བའོ། །གནས་ནི་ཞེན་པ་དང༌། སྲེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་མེད་པ་ནི་འདོད་


DTG088_Page_0296
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེ་སྡང་མེད་པ་ནི་ཉེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏི་མུག་མེད་པ་ནི་མུན་པ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་དང༌། མཐའ་གཉིས་དང་མ་འབྲེལ་པ་དང་ཐ་མི་དད་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། ཆགས་པ་མེད་པའོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐའ་གཉིས་དང་མ་འབྲེལ་པ་ནི་མཐའ་གཉིས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་མི་དད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་རང་བཞིན་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལྔ་ནི་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇིག་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ནི་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་སྟེ། མེད་པའི་དོན་ནི་མི་རྟག་པའི་དོན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚོལ་བར་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚོལ་བ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་འགོག་པ་ནི་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་འགོག་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ལམ་ཤེས་པའི་རྣམ་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཀུན་མཁྱེན་


DTG088_Page_0297
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་གསུམ་བྱེ་བྲག་གིས། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་དང་མཐུན་པར། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནས་བཟུང་སྟེ། ཐ་མ་སངས་རྒྱས་ཉིད་རྣམ་པར། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རིམ་བཞིན་དུ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་སུམ་ཅུ་བཞི། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་བར་དུ་རྣམ་པ་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་དག་ཡིན་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུའོ། །ཐ་མ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་ད་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཉན་ཐོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སངས་རྒྱས་དག་གི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་མཐུན་པར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་གོ །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དག་གིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང༌། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང༌། བདེན་པ་བཞི་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་པོ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། རང་བྱུང་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བྱུང་བར་གྱུར་པས་ན་བྱུང་བ་སྟེ། བྱུང་བར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་འདོད་པས་འདི་བྱུང་བས་ན་རང་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཆོས་


DTG088_Page_0298
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེ་ན། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བྱས་ན་རྣམ་པ་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་སྦྱོར་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཉན་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་རྙེད་པར་དཀའ་ན། ཅི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྟ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས། །དེ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། །དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱི་མགོན་བཅས་པ། །འདི་ཉན་པ་ཡི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །སངས་བསྟེན་དང་ཀུན་འདྲི་དང༌། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱོད་དང༌། །ལེན་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི། །སྣོད་དུ་དམ་པ་རྣམས་བཞེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་འདི་ཉིད་ཉན་པ་སྟེ། རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པའི་སྣོད་ཡིན་གྱི། གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བར་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ཡོངས་སུ་བསྟེན་པ་དང༌། ཀུན་འདྲི་བ་དང་བཅས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལེན་པ་དང་འཛིན་པ་ནས། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པའི་བར་ཉིད་ཀྱི་སྣོད་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི། རྣམ་པ་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ངེས་པར་བཀུར་སྟི་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ལ་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་བཀུར་སྟི་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་སངས་རྒྱས་བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་དང་ངས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་སྦྱོར་བ་པོ་རྙེད་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དོ། །སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་


DTG088_Page_0299
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཚོགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ལུང་བསྟན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཉིད་དང༌། །ངེས་འབྱུང་བར་ཆད་མེད་བཅས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་དང་མྱུར་བ་དང༌། །གཞན་འདོན་འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རྣམ་མི་རྟོག །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །དེ་ནི་དག་པ་མཚམས་དང་བཅས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་སྦྱོར་བར་བཅས་པ་ཞེས་གོང་དུ་བསྟན་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་བསྟན་ནས་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་མི་གནས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་མི་གནས་པ་ནི་སྦྱོར་བའོ། །གང་ཀཽ་ཤི་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པའི་སྤྱོར་བ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དབུས་སུ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཟབ་བོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཟབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཟབ་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའོ། །གང་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཏིང་དཔག་དཀའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཚན་མེད་པའོ། །གང་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཚད་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་


DTG088_Page_0300
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་གྱིས་ནི་ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །འདིར་དང་གི་སྒྲ་ཁོང་ནས་དབྱུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྦྱོར་བ་བཀག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འདིར་རྗེས་སུ་དྲང་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་དང༌། ཚད་མེད་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པ་དགག་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཟབ་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཟབ་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཚད་མེད་པ་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །ཚོགས་ཆེན་ཡུན་རིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་ཉིད་དང༌། ཚད་མེད་པ་དེ་དག་ནི་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་མདུན་དུ་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་འགའ་ཞིག་ཏུ་སྐྲག་ནས་འདི་སྤངས་ཏེ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལས་སོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚོགས་ཆེན་པོས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དཀའ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་གནས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཚོགས་ཆེན་པོས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་རྟོགས་པའི་སྦོར་བ་གསུངས་སོ། །ལུང་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་ནས་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར། ཐོས་ནས་ཀྱང་གོང་ནས་གོང་དུ་འཛིན་པ་ནས། གནས་པའི་བར་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གམ་གཉིས་སམ་གསུམ་ལས་མི་འདའ་བར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཉེ་བར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ལུང་བསྟན་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་རང་


DTG088_Page_0301
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདི་ཉེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཉེ་བར་གྱུར་ནས་ཀྱང་འཛིན་པ་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་གྱིས་དེ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་རྙེད་པ་དང་ཉེ་བར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །ངེས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ས་ལས་ཤིན་ཏུ་རྒལ་བ་སྟེ། དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཉིད་ཉེ་བར་གྱུར་པས་དེ་གཟུང་བ་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དུ་བྱས་པས་ལུང་སྟོན་པ་ལ་ཉེ་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འབྲོག་དགོན་པ་ཤིན་ཏུ་རིང་པོ་ནས་འབྱུང་བ་གྲོང་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་རྙེད་པ་བཞིན་ནོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྔ་ལྟས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་ས། །བར་ཆད་མེད་བཅས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་རྒྱ་མཚེར་འགྲོ་བའི་རི་ལ་སོགས་པར་བར་ཆད་དང་བྲལ་བའི་ས་ཕྱོགས་སུ་ཕྱིན་པ་རྒྱ་མཚོར་ཕྱིན་པ་དང་ཉེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྙེད་ལ་ཐོས་ནས་འཛིན་པ་ནས། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་རྙེད་པ་དང་ཉེ་བའོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱར་ཡོད་ཅེས་བགྱི་བར་རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བར་ཆད་མེད་པ་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དཔེར་ན་སྡོང་པོ་ལོ་མ་ལྷགས་པ་དང་ཉེ་བར་ཤེས་པ་ན་དེ་དག་གི་ལོ་མ་དང་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་དེ་དག་ནི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟ་བུའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྙེད་པ་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བདེ་ཞིང་ཉམས་བདེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །མྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དཔེར་ན་བུད་མེད་སྦྲུམ་མ་ལུས་ལྕི་བར་གྱུར་པ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པ་དེ་བས་ན་འདི་ནི་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་བཙའ་བར་


DTG088_Page_0302
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གང་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདི་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ནས། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་ནི་དེ་དག་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཉེ་བའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞན་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ། གང་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པར་མི་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་གཟུགས་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའམ། ཆོས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་དེའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྲོག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བའི་བར་གྱིས་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མ་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བར་དེ་མི་མཐོང་བ་ནི་འདུ་ཤེས་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་སྟ། གང་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མི་མཐོང་བའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རྣམ་མི་རྟོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གཟུགས་སུ་རྟོག་པར་མི་བྱེད། མཚན་མ་མེད་


DTG088_Page_0303
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བདག་གི་དངོས་པོ་མ་བྱུང་བ་ལ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་གཟུགས་ལ་རྟོག་པར་མི་བྱེད་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པ་ནས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་བར་དུ་སྟེ། གང་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཟབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ནི་འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་དེ་སྦྱིན་པར་མཛད་པའོ། །གང་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནས། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ནི་དག་པའི་ཕུང་པོ་སྟེ། གང་གསོལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དག་པའི་བུང་པོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །མཚམས་དང་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བར་ཆད་མང་སྟེ། བར་དུ་གཅོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་བརྟན་པ་དེ་དག་ལ་སྒྲུབ་པའི་གོང་དུ་ཡང་འབྱུང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བར་ཆད་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་མཚམས་དང་བཅས་པའི་སྦྱོར་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་བསྟན་ནས། ཡོན་ཏན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེའི་དཔང་དུ་མཛད་ནས། བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་ལ་སོགས་པ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བདུད་ཀྱི་ནུས་པ་རྣམ་པར་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་པོ་དག་ནི་སྦྱོར་བའི་ཕན་ཡོན་ཏེ། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཟུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གཟིགས་སོ་ཐུགས་སུ་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་


DTG088_Page_0304
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཤར་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ནམ་ཡང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མང་དུ་བྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཡུལ་ལ་དཔྱད་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དོན་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འགོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྐྱེ་བའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལུང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་དམ་བཅས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་དང་ནང་གི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ངེས་པར་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡོན་ཏན་བསྟན་ནས། སྐྱོན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་བཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སྐྱོན་ནི་སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་དེ་དེ་ཡང་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ན་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཚེགས་ཆེན་པོས་འཐོབ་པའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་མྱུར་བར་


DTG088_Page_0305
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེ་བའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་དག་སྟེ། ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཆགས་པ་ཉིད་ནི་སེམས་རྗེས་སུ་བསྲུང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི། དད་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཞིས་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བསྟན་ཏེ། །མཚན་མ་ལ་ཆགས་པ་ཉིད་ནི་མིག་དང་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། ཚིག་གཞན་ལྔ་པོ་དག་གིས་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བརྩོན་པར་བྱ་དགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འཛིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཆོས་རྣམས་ལ་སློབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་རྒྱུ་ཉམས་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་གྱ་ནོམ་པའི་རོ་མྱང་བ་ཉམས་པའོ། །གླང་པོ་ཆེའི་རྗེས་ཚོལ་བའི་ཚིག་གིས་ནི་ཐེག་པ་མཆོག་ལས་ཉམས་པའོ། །རྒྱ་མཚོ་དང་བ་ལང་གི་རྗེས་ཀྱི་ཚིག་གིས་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཉམས་པའོ། །རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་དང༌། ཉི་མའི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ཚིག་གིས་ནི་ཐབས་ལ་རྨོངས་པའོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང༌། མཁར་གྱི་རྒྱལ་པོའི་ཚིག་གིས་ནི་གོ་འཕང་མཆོག་དང་དམན་པ་ལ་རྨོངས་པའོ། །སྤྲོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཚིག་གིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་སྣ་ཚོགས་དགག་པའི་ཚིག་གིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་ཡི་གེ་འདྲི་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལ་ཡེ་གེར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ལ་ཡི་གེ་མེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །ལྗོངས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པའི་རོ་མྱང་བའོ། །བདུད་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་མདོ་སྡེ་དོན་ཟབ་མོ་


DTG088_Page_0306
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་གྱི་ཚིག་གིས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཚོལ་བའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་དང་ཆོས་ཉན་པ་དག་གི་སྣྲེལ་ཞིར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་མཐུན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འདུན་པ་དང་སྙོམ་ལས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་སྙོམ་ལས་ཀྱིས་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བར་མི་མཐུན་པའོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་པའོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པས་ཉམས་པའོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་པར་འདོད་པ་ལས་ཉམས་པའོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་གཏོང་བ་དང་སེར་སྣ་བྱེད་པ་ལས་ཉམས་པའོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་སྦྱིན་པ་དང་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཉམས་པའོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དང་རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བ་ལས་ཉམས་པའོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་མདོ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་ཉམས་པའོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ལས་ཉམས་པའོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་མི་མཁས་པ་ལས་ཉམས་པའོ། །དེ་ནས་གཟུངས་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཉམས་པའོ། །དེ་ནས་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་ལས་ཉམས་པའོ། །དེ་ནས་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པ་དང་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ལས་ཉམས་པའོ། །དེ་ནས་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའོ། །དེ་ནས་འཁོར་བ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའོ། །དེ་ནས་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཅིག་བུ་དང་འཁོར་དང་བཅས་པ་དཔྱོད་པ་ཉིད་ལས་ཉམས་པའོ། །དེ་ནས་གོ་སྐབས་འབྱེད་པར་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་ཉིད་ལས་ཉམས་པའོ། །དེ་ནས་ཟང་ཟིང་ཅུང་ཟད་ཙམ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང། དེ་སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པ་ཉིད་ལས་ཉམས་པའོ། །དེ་ནས་འཆི་བའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་འགྲོ་བར་མི་འདོད་པ་ལས་ཉམས་པའོ། །དེ་ནས་མུ་གེའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བ་ལས་ཉམས་པའོ། །དེ་ནས་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བ་ལས་ཉམས་


DTG088_Page_0307
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །དེ་ནས་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཁྱིམ་ལ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཟློག་པའོ། །དེ་ནས་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་བདུད་བདག་ཉིད་བར་ཆད་བྱེད་པའོ། །དེ་ནས་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བཅོས་མ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའོ། །དེ་ནས་ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་ལུགས་ཅན་གྱི་བདུད་དང་དེའི་འཁོར་གཉི་གར་སྤྲུལ་པས་དགའ་བར་བྱེད་པ་བདུད་ཀྱི་ལས་སྐྱེས་ཤིང་འབྱུང་བ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མང་དུ་སྦྱོར་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཆེས་མང་དུ་བརྩོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེས་ནི་སྐྱོན་བསྟན་པའོ། །མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གང་གིས་མཚོན་དེ་མཚན་ཉིད་དུ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ཤེས་པ་དང༌། །ཁྱད་པར་བྱེད་དང་རྣམ་གསུམ་སྟེ། །མཚོན་བྱ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིས་མཚོན་པར་བྱེད་པས་ན་བྱ་བ་བྱེད་པར་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཤེས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། བྱེད་པ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །མཚོན་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་དེ་ལས་སུ་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། །དེ་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་བལྟས་དང༌། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང༌། །ཆགས་བཅས་སོགས་དང་རྒྱ་ཆེན་དང༌། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། །སེམས་བལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་དེ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་


DTG088_Page_0308
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་ཤེས། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ནས། །གཞན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱིས། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་དག་གི་བདུན་པའི་མཐའ་ཅན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་དས་མའི་ཐད་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བའི་ཤེས་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་གང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོད་པའམ་དམིགས་པ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཤེས་པའོ། །སེམས་བསྡུས་པ་དང་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ཤེས་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སེམས་བསྡུས་པ་དང་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ནི་གང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སེམས་མི་ཟད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ཆགས་བཅས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཆགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །རྒྱ་ཆེན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡངས་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སེམས་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་


DTG088_Page_0309
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཡངས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ཚད་མེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་བསྟན་དུ་མེད་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་བསྟན་དུ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སེམས་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །སེམས་བལྟར་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སེམས་བལྟར་མེད་ཅེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སེམས་བལྟར་མེད་པ་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དེ་འཕྲོ་བ་དང་བསྡུ་བ་དང་བཀྲམ་པ་དང་བཅུམ་པ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་འཕྲོ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་སྟེ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའོ། །བསྡུས་པ་ནི་དགག་པ་སྟེ་མེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །བཀྲམ་པ་ནི་གཉི་ག་སྟེ། ཡོད་ཀྱང་ཡོད་ལ་མེད་ཀྱང་མེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །བཅུམ་པ་ནི་གཉི་ག་དགག་པ་སྟེ། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། ཏག་ཀྱང་རྟག་ལ་མི་རྟག་ཀྱང་མི་རྟག་པ་དང༌། རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཅུམ་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སེམས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དམིགས་སུ་མེད་པ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་དང༌། །གཞན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་


DTG088_Page_0310
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ནས་གང་གཞན་དག་ལ་བསྟན་པ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་དེ་ལྟར་ན། རབ་འབྱོར་འགྲོ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་འདིར། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱིས། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་བཅས་དང༌། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་ལ་ནི་འཁྲུག་མེད་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་དང་རྣམ་མི་རྟོག །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་ལ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་པ་རྣམ་པ་དགུ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཤེས་པའི་སྒྲས་ནི་བདུན་པའི་མཐའ་ཅན་དག་དང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བཞེད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ནི་གང་དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། །འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །མཚན་མ་མེད་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷའི་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྨོན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷའི་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་ནི་འཁྲུག་མེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལྷའི་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་བར་བྱ་བ་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཆོས་ཉིད་འཁྲུག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །འདུ་མི་བྱེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལྷའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་འདུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འདུ་མི་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །


DTG088_Page_0311
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལྷའི་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་ས། །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །དེ་ལ་རབ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆགས་པ་མི་མངའ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བཞེད། །ཅེས་པ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བརྟེན་ནས། །གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། །བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང༌། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱེད་མེད་དང༌། །ཀུན་དུ་འཇུག་མཁྱེན་གང་ཡིན་དང༌། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་དང༌། །བསམ་མི་ཁྱབ་ཅིང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པའི་ཤེས་པ་ནི་གང་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ལ་བརྟེན་ཅིང་རྣམ་པར་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང༌། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱེད་མེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་དེ་ལ་རིམ་གྲོར་མཛད་པ་དང༌། བླ་མར་མཛད་པ་དང༌། མཆོད་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། བྱས་པ་དགོངས་པར་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་གུས་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །བྱེད་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱས་པ་དགོངས་པའོ་ཞེས་


DTG088_Page_0312
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བའི་བར་གྱིས་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ཀུན་ཏུ་འཇུག་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཇིག་རྟེན་འདི་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཤེས་པ་གསུངས་ས། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྐྱེད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མ་མཐོང་བའི་དོན་སྟོན་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་གསུམ་མོ། །དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་སྟེ། མཐོང་བར་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཞུང་ཁ་ཅིག་ལས་ནི་མཐོང་བར་བྱེད་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པས་བརྗོད་པར་མཛད་པ་དང༌། ཤེས་པ་མཛད་པ་དང༌། སྟོན་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བརྗོད་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཇིག་རྟེན་སྟོན་པར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །ཤེས་པར་མཛད་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་པར་མཛད་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །སྟོན་པར་མཛད་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །བསམ་མི་ཁྱབ་ཅིང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཞི་བ་ཡང་འདི་ཡིན་ཞིང་དེའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་ཞི་བ་ཉིད་དོ། །དེ་སྟོན་པར་མཛད་པས་ན་དེ་སྟོན་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཇིག་རྟེན་ཞི་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་ཞི་བ་ཉིད་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ཤེས་པ་གསུངས་སོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་བསྡུ་


DTG088_Page_0313
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱིས། །ཁྱད་ཞུགས་བདན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གིས། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མདོ་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གཞན་དག་ལས་ཁྱད་ཞུགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་དག་གིས་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་སོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་མི་ཉམས་དང༌། །གཞལ་དང་བགྲང་ལས་ཡང་དག་འདས། །འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་མཁས་པ་ཡིས། །རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་ཤེས་ཉིད། །ཤེས་མྱུར་བྲི་དང་གང་མེད་དང༌། །སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །དམིགས་པ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། །མཐའ་དག་པ་དང་ཡོངས་འཛིན་དང༌། །རོ་མྱོང་མེད་དང་ཁྱད་པར་ནི། །བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཤེས་བྱ་སྟེ། །གང་གིས་ལམ་ནི་གཞན་དག་ལས། །ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཁྱད་པར་ལམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བསམ་པ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །མཉམ་པ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་མི་མཉམ་པའོ། །གཞལ་བ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པའོ། །བགྲང་བ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་གྲངས་མེད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཁྱད་པར་བཞི་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཉིད་དང་མི་མཉམ་པ་ཉིད་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། གང་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་དེའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་ཁྱད་ཞུགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་དག་གོ །འཕགས་ཀུན་སྡུད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྟེ། དེ་སྐད་དུ་འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང་མངོན་པར་


DTG088_Page_0314
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆགས་པ་མེད་པར་ཉེ་བར་གནས་སོ་ཞེས་པ་དང༌། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཆགས་པར་མི་བྱ། ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་ཏེ། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོའོ། །མཁས་པ་ཡིས། རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མིན་ཤེས་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། མཁས་པས་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་བ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་ཏེ། མཁས་པའི་ཤེས་པས་རིག་པར་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་སྐད་མ་གཉིས་པའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དག་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་ཤེས་པ་ཡང་ཡིན་པ་དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དེ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཟོད་པར་འདུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པའོ། །ཤེས་མྱུར་བྲི་དང་གང་མེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་མྱུར་ཉིད་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ཉིད་དེ། ལྷའི་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པའོ། །བྲི་བ་དང་གང་བ་མེད་པ་ནི་བྲི་བ་དང་གང་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པར་ཡང་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ནི་བྲི་བ་མེད་པ་དང་འཕེལ་བ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་འགོག་པའི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོའོ། །སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྒྲུབ་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཉན་པ་དང་བཅས་པའི་མོས་པ་ལ་སོགས་པས་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་མོས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའིའོ། །ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ། ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །ཡང་འདི་ཐོས་ནས་ནམ་ནུར་དང་རྨོངས་པ་དང་


DTG088_Page_0315
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞུམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་དམན་པའོ། །གང་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལས་གཅིག་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པའིའོ། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་གྲུ་ཞིག་པའི་མིས་རོ་དང་ཤིང་དང་ཤིང་ལེབ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུས་ན་དེ་ནི་བར་དོར་དུས་མ་བྱས་པར་སྐམ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ། དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་འཇུག་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བར་མ་དོར་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ནི་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་འགོག་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པའོ། །རྟེན་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ནི་རྟེན་དང་བཅས་པ་སྟེ། མཐའ་དག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བཅས་པའི་སྒྲ་མ་ནིང་གི་རྟགས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལམ་གྱི་རྟེན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རིམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་གྱི་བར་མ་དོར་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མི་ལྟུང་སྟེ། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལེགས་པར་ཚོས་པར་ཆུ་བླུགས་ཏེ། ཁྱིམ་དུ་སོང་ན་བར་མ་དོར་འཇིག་ཅིང་ས་ལ་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ནི་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོའོ། །མཐའ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་བ་ལ་སོགས་པ་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཚོགས་ཉིད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་དེས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་གྱི། བར་མ་དོར་བྱང་ཆུབ་དམན་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོར་འཇུག་པའི་གྲུ་ལེགས་པར་བཅོས་ཤིང་ལེགས་པར་སྦྱངས་ནས་མཐུན་པའི་རླུང་དང་


DTG088_Page_0316
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུ་ལ་བཏང་ན་མངོན་པར་འདོད་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་གྱི་བར་མ་དོར་ཞིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་མི་ལྟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ནི་མཐའ་དག་གི་ཁྱད་པར་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པའིའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ངེས་པར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་རྒན་པོ་ཞིག་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཡས་གཡོན་ནས་བཟུང་ན་མངོན་པར་འདོད་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པ་ལྟ་བུའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སྐད་ཅིག་མ་གསུམ་པའོ། །རོ་མྱོང་མེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ཀྱི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་རྟོག་པ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དཔྱོད་པར་མི་བདེ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་འདོད་པ་མེད་པ་སྟེ། གང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རོ་མྱང་བ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ལམ་གྱི་བདེན་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཞི་པའོ། །ཁྱད་པར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་སྒྲའི་དོན་བསྟན་པའི་མཇུག་སྡུད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས། བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེ་ལ། ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་དང༌། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱབས་དག་དང༌། །གནས་དང་དཔུང་གཉེན་གླིང་དང་ནི། །ཡོངས་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཐེག་གསུམ་གྱི། །འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་བྱེད་པའི་བདག །ཐ་མ་འགྲོ་བའི་མཛད་པ་སྟེ། །འདི་ནི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དེའི་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པ་དང་


DTG088_Page_0317
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདེ་བའི་ཕྱིར་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར་ལ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱོབ་པ་དང་སྐྱབས་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཕན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དག་འགྲོ་བ་ལྔ་ལས་ཐར་བར་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོ་སོར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཕན་པའི་བྱེད་པ་གསུངས་སོ། །བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་པར་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོ་སོར་འགོད་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བདེ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བདེ་བའི་བྱེད་པ་གསུངས་སོ། །སྐྱོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ན་ཡོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དག་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་མགོན་བྱེད། པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕར་གྱིས་སྐྱོབ་པའི་བྱེད་པ་གསུངས་སོ། །སྐྱབས་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དག་གི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་དེ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་པར་བྱེད་པ་སྟ། གང་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྐྱབས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྐྱབས་ཀྱི་བྱེད་པ་གསུངས་སོ། །གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདྲེ་བ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདྲེ་བ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གནས་ཀྱི་བྱེད་པ་གསུངས་སོ། །དཔུང་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་བྱེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཕ་རོལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ལ། ཕ་རོལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡང་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དཔུང་གཉེན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་དཔུང་གཉེན་གྱི་བྱེད་པ་གསུངས་སོ། །གླིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུ་བོ་དང་རྒྱ་མཚོའི་ཕྱོགས་ཆུས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་གླིང་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་དག་ནི་གླིང་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་གི་སྟོང་པ་


DTG088_Page_0318
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པ་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་གླིང་ཡིན་ནོ། །མ་རིག་པའི་སྒོ་ངའི་སྦུབས་ཀྱིས་དཀྲིས་པ་དག་གི་མུན་པ་དེ་སྣང་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གླིང་ཡིན་ཏེ། སྣང་བ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གླིང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གླིང་སྟེ། དེད་དཔོན་ནོ། །དེའི་ལས་ཀྱང་གླེང་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དུ་འདྲེན་པ་དེ་བས་ན་གླིང་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །གང་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེད་དཔོན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གླིང་གི་བྱེད་པ་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ནས་གཟུགས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོངས་སུ་འདྲེན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་གསུངས་སོ། །འབད་པ་ནི་རྩོལ་བ་སྟེ། འགྲོ་བ་དང་འོང་བའི་གཡོ་འགུལ་ལོ། །དེ་འགགས་པའི་ཕྱིར་ལྷུང་གིས་གྲུབ་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་ལ་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ལྷུང་གིས་གྲུབ་པའི་བྱེད་པ་གསུངས་སོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས། འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་བྱེད་པའི་བདག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དེ་དག་གོ་རིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་བཀག་པ་ན་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་རང་རྒྱལ་བའི་ཐེག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དུ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཡོ་བ་མེད་དེ། འགྲོ་བའམ་འོང་བ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་བྱེད་པ་གསུངས་སོ། །ཐ་མ་འགྲོ་བའི་མཛད་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འགྲོ་བ་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཉིད་བྱེད་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ངང་ཚུལ་


DTG088_Page_0319
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ལ་མོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །འདི་ཡང་འགྲོ་བ་དགག་པ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །དབེན་དང་དཀའ་དང་ངེས་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་མི་དམིགས་དང༌། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་གང་ཡིན་དང༌། མི་མཐུན་ཐོགས་པ་མེད་དང་དེ། །གཞི་མེད་སྐྱེ་མེད་འགྲོ་མེད་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚན་གཞི་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། །མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དག་གིས་དབེན་པ་ནི་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དབེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུངས་སོ། །རྟགས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྟགས་ཏེ། དེ་དག་གིས་དབེན་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཚུལ་གྱིས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟགས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུངས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་མ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་གིས་དབེན་པ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མཚན་མ་དབེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་མས་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུངས་སོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གིས་དབེན་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་དང་འདོད་ཆགས་མེད་པས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་དབེན་པ་གསུངས་སོ། །དཀའ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གསོལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་དག་ནི་དཀའ་བ་བགྱིད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དཀའ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུངས་སོ། །ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པ་ཉིད་དེ། རབ་འབྱོར་ཞེས་


DTG088_Page_0320
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ནས། གོ་ཆ་འཚལ་བམ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ངེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བ་དང་བདག་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གོ་ཆ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གོ་ཆ་བགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །མི་དམིགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བསྒོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མི་དམིགས་པ་གསུངས་སོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་གསུངས་སོ། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་གང་ཡིན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་དབྱེར་མེད་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་ས་མ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། །གང་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཟབ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུངས་སོ། །མི་མཐུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་པར་དཀའ་བ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རམ་མི་གཟུང་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་བདག་དང་བདག་གི་ཞེས་སྤྱོད་པ་སྟེ། ལྷའི་བུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། བསྒོམ་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་པར་དཀའ་བ་གསུངས་སོ། །ཐོགས་པ་མེད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུངས་སོ། །གཞི་མེད་འགྲོ་མེད་སྐྱེ་མེད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཞིན་པའི་ཆོས་ཏེ། གཞི་མེད་པ་དང་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །འདིར་གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་མེད་པ་སྟེ། གང་ཆོས་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྟེན་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་གཞི་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་འགྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་འགྲོ་བ་མེད་པ་འོང་བ་མེད་པ་དེ་


DTG088_Page_0321
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་དུ་རབ་འབྱོར་གྱི་ཡང་སྟེ། དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཚིག་ཏུ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། གང་རྗེས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་གང་གི་རྗེས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། གང་གིས་རྗེས་སུ་སྐྱེ་བ་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་པ་ལྟ་ཡང་ག་ལ་འགྱུར། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ལྟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུངས་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་མ་ཐག་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་མཚན་ཉིད་བཞི་པ་སྟེ། བྱེད་པ་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་དག་ལས་ལྷག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་འདི་མཚན་ཉིད་དུ་བཞེད་ཅེ་ན། མཚན་གཞི་རུ་ནི་མཚོན་པས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་མཚན་གཞི་སྟེ། མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་ཞིང་འདི་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་མཚན་གཞིའོ། །དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་བས་ན། མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་སྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་ལ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །སངས་རྒྱས་སོགས་དམིགས་དད་པ་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང༌། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་ལྔ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོས་ནི་མཚན་ཉིད་དང་ཅིག་ཤོས་དག་གིས་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་བསྒོམ་པ་འདི་ལ་མཚན་མར་མི་བྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་ཚོགས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐབས་འདིར་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་


DTG088_Page_0322
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལྔ་ཁོ་ན་སྟེ། དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་དད་པ་སྟེ། གང་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པར་མི་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གསུངས་པའོ། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐབས་མཁས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གང་གསུངས་པའོ། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་ནི་ཐེ་ཚོམ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དྲན་པའི་བདག་ཉིད་གང་གསུངས་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་བ་ཕྱིར་བལྟས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་སྤྱད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདག་ཉིད་གང་གསུངས་པའོ། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་གང་གསུངས་པའོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པར་སཱ་བ་སྟེ། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་རྣོན་པོའི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། འདིར་ཡང་བདེན་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་ཐར་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་


DTG088_Page_0323
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚིག་གི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ན་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་རྣོན་པོའི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ལ། སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ནི་རྟུལ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟུལ་པོའི་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་ནས། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལའོ། །དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོ། །རྣམ་པ་བཅུ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སེམས་མཉམ་པ་དང༌། བྱམས་པའི་སེམས་དང༌། སྙིང་རྗེའི་སེམས་དང༌། ང་རྒྱལ་བཅོམ་པའི་སེམས་དང༌། གཡོ་བ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། ཕན་པའི་སེམས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། མི་འཚེ་བའི་སེམས་དང༌། མ་དང་བུ་མོ་དང་སྲིང་མོའི་སེམས་དང༌། ཕ་དང་སྤུན་ཟླ་དང་བུའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དམིགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དྲོ་བར་གྱུར་པ་གང་གསུངས་པའོ། །བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ཟློག་ཅིང༌། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་གནས་དང་གཞན། །དེ་དག་ལ་ནི་འགོད་པ་དང༌། །བསྔགས་པ་བརྗོད་དང་མཐུན་པ་ཉིད། །རྩེར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་ཉིད་མི་དགེ་བ་བཅུ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་བར་ལ་གནས་པ་དང༌། གཞན་དག་ལྡོག་པ་དང་གནས་པ་དེ་དག་ལ་འགོད་པ་དང༌། དེ་དག་གི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ནི་རྩེ་མོ་ཡིན་ཏེ། །གང་བདག་གིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་རྩེ་མོར་གྱུར་པ་གསུངས་པའོ། །དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། །རང་གཞན་རྟེན་ཅན་བདེན་ཤེས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་གཞན་དག་གི་བདེན་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་ནི་བཟོད་པ་སྟེ། གང་བདག་གིས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་


DTG088_Page_0324
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་པ་ནི་བཟོད་པར་བཞེད་པའོ། །ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། །སྨིན་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་གཞན་ལ་བརྟེན་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་མ་ཆོག་ཡིན་ཏེ། གང་བདག་གིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་བསྟན་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་སྟེ། མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གནས། །དེ་འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །ཞེས་གསུངས་ཏེ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དག་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིར། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དགེ་འདུན་ཡིན་ཏེ། གང་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་གང་ཡིན་པ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སའི་བར་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཐ་མི་དད་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རེ་རེས་ཡིན་གྱི། ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་ཡིན་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བརྗོད་པ་ཡིས། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ་གནས་པའི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་འདིའོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་འདིའི་རྟགས་ཉི་ཤུ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །ཉི་ཤུ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་བཟློག་པ་དང༌། །ཐེ་ཚོམ་མི་དལ་ཟད་པ་དང༌། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང༌། །གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་དང༌། །གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཟབ་མོའི་དོན་ལའང་སོམ་ཉི་མེད། །བྱམས་ལུས་སོགས་དང་སྒྲིབ་པ་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང༌། །བག་


DTG088_Page_0325
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང༌། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་དང༌། །ལུས་ལ་སྲིན་པ་རྣམས་མི་འབྱུང༌། །གྱ་གྱུ་མེད་སེམས་སྦྱངས་པ་ནི། །ལེན་དང་སེར་སྣ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང༌། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་དང༌། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་དཔྱད་པ་སྟེ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་བཅས་དང༌། །ཆོས་མཆོག་རྣམས་ལ་གནས་པ་ནི། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ལྡོག །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་དམིགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་སྟེ། དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དང་པོའོ། །རྟགས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ནི་རེ་རེ་ཞིང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནས། མཐར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྟགས་བཅུ་དགུ་པ་ནི་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡན་ཆད་དོ། །ཐེ་ཚོམ་མི་དལ་ཟད་པ་དང༌། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟད་པ་དང༌། མི་ཁོམ་པ་ཟད་པའོ། །དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ནི་བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་ལ་ཡིད་གཉིས་ཏེ། དེ་ཟད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རྟགས་གཉིས་པའོ། །ལོག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་ཁོམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་གསུམ་པའོ། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ལ། །གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་བཞི་པའོ། །གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་ལྔ་པའོ། །ཟབ་མོའི་དོན་ལ་སོམ་ཉི་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་དྲུག་པའོ། །བྱམས་ལུས་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་དེ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་བདུན་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ནི། རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ།


DTG088_Page_0326
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་པ་དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བརྒྱད་པའོ། །བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་དགུ་པའོ། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་བཞིན་དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅུ་པའོ། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅུ་གཅིག་པའོ། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅུ་གཉིས་པའོ། །གྱ་གྱུ་མེད་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལུས་དང་སེམས་དང་ངག་གྱ་གྱུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅུ་གསུམ་པའོ། །སྦྱངས་པ་ནི་ལེན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་སྟེ། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ནི་ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་གོས་གསུམ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱིང་བ་པ་ཉིད་དང༌། བསོད་སྙོམས་པ་ཉིད་དང༌། སྟན་གཅིག་པ་ཉིད་དང༌། ཟས་ཕྱིས་མི་ལེན་པ་ཉིད་དང། །དགོན་པ་བ་ཉིད་དང༌། ཤིང་དྲུང་པ་ཉིད་དང༌། བླ་གབ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དུར་ཁྲོད་པ་ཉིད་དང༌། ཅོག་པུ་པ་ཉིད་དང༌། གཞི་ཇི་བཞིན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ལ་རྟགས་བཅུ་བཞིའོ། །སེར་སྣ་མེད་སོགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་དང་ཕྲག་དོག་སྟེ། དེ་མེད་པར་ནི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅོ་ལྔ་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ལས་གང་ཆོས་ཅི་ཐོས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་དུ་རིག་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །འོན་ཏེ་བདུད་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དག་པ་ལ་དམྱལ་བའི་ལས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་རིགས་ཤེ་ན། དེ་ཡང་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་དུ་དམྱལ་བ་ཚོལ་བ་ཡིན་ཏེ། དམྱལ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅུ་དྲུག་པའོ། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅུ་བདུན་པའོ། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་དང་ལམ་ནི་ལམ་གཞན་ཏེ། །ལམ་ལ་ལྟོས་ན་གཞན་ཉིད་སྐབས་ཀྱིས་ཉེ་བའི་ཕྱིར་ཏེ།


DTG088_Page_0327
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་མ་ཡིན་པ་དང་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདུད་དང་འབྲེལ་པས་ལམ་ཉིད་ལ་ལམ་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བའི་བདུད་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟགས་བཅུ་གཅིག་ཡིན་ལ། ལམ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་ལམ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་བདུད་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟགས་གཉིས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྙན་དངགས་མཁན་གྱིས་རང་བཟོར་བྱས་པ་ནས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པ་དེ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅོ་བརྒྱད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅུ་དགུ་པ་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་ཉི་ཤུ་པའོ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དག་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ས་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་གིས་མཚོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སྟེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། མཐོང་པའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། བཟོད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དང་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅུ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང༌། །སེམས་བརྟན་ཐག་པ་དམན་དག་ལས། །རྣམ་ལོག་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། །ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །འདོད་ལ་སྤྱོད་པ་ཐབས་མཁས་དང༌། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་དང༌། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །ཕུང་སོགས་བར་ཆད་བྱེད་རྣམས་


DTG088_Page_0328
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང༌། །ཆོགས་དང་དབང་སོགས་བཅས་པ་ཡི། །གཡུལ་འགྱེད་སེར་སྣ་ལ་སོགས་ལ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ཡི། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །རང་གི་ས་ལ་དེས་ཉིད་དང༌། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ཀྱི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྟགས་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །སེམས་བརྟན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྟགས་ཏེ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་དམན་རྣམས་ལས་ལྡོག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། གང་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པར་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་བཟློག་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྟགས་ཏེ་གསུམ་པའོ། །བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་ནི་ལུས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ནི་དེངས་པ་ཉིད་དེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་ལ་སྟོབས་ཆུང་བ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་དེ་ནི་རྟགས་བཞི་པའོ། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་ལུས་ཡང་བ་ཉིད་དང༌། ལུས་ལྕི་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དེ། དེ་གཉི་ག་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། གང་རབ་


DTG088_Page_0329
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་རྟགས་ལྔ་པའོ། །འདོད་ལ་སྤྱོད་པ་ཐབས་མཁས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱིམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་འདོད་པ་སྟེན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རྟགས་དྲུག་པའོ། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་དང། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཁྱིམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང་རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱི་བཞིན་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་རྟག་ཏུ་འབྲང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་པའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་རྟགས་བདུན་པའོ། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་བདེ་ནི་དེ་ལ་རྟགས་བརྒྱད་པའོ། །ཕུང་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། སྦྱོར་བ་ནི་ཞི་གནས་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་སྟེ་ལྷག་མཐོང་ངོ༌། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ། །གནས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟེ་དེ་ཡོངས་སུ་བཀག་པའོ། །གང་ལ་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་པོར་བྱས་ལ་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེའི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། གང་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་


DTG088_Page_0330
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་རྟགས་དགུ་པ་ཡིན་ནོ། །བར་ཆད་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རྐུན་པོ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་གཏམ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྐུན་པོའི་གཏམ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་རྐུན་པོའི་གཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་རྟགས་བཅུ་པའོ། །ཚོགས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔུང་གི་སྒྲ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དེ་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། དེ་དམག་གི་གཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅུ་པ་བཅུ་གཅིག་པའོ། །དབང་སོགས་བཅས་པའི་གཡུལ་འགྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་གཡུལ་འགྱེད་པ་ནི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་གི་གཡུལ་འགྱེད་པ་སྟེ། གཡུལ་འགྱེད་པ་ཡོད་ན་འགོག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་གནས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་དག་ཤིན་ཏུ་ལྡོག་པ་ནི་འགོག་པའོ། །དེ་ལ་ལུས་ནི་དབང་པོའི་གྲོང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གྲོང་གི་སྒྲས་གསུངས་སོ། །ལུས་ཀྱི་རྟེན་ནི་གནས་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒྲས་གསུངས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་ནི་ཡུལ་གྱི་ཚོགས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་གྲོང་རྡལ་གྱི་སྒྲས་གསུངས་ཏེ། དབང་པོས་ངེས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པ་དེ་ཡང་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཡུལ་འགྱེད་པ་དང་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་དག་ལ་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབའ་ཞིག་གི་གཏམ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་གནས་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་གཡུལ་གྱི་གཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡིད་ལ་བྱ་བ་དང་མ་བྲལ་བར་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅུ་གཉིས་པའོ། །སེར་སྣ་ལ་སོགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་


DTG088_Page_0331
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ཆོས་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། དེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅུ་གསུམ་པའོ། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །རང་གི་ས་ལ་ངེས་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བདག་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་པ་དེ་གཉིས་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅུ་བཞི་པའོ། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ཉིད་དེ། གནས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནིས་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་གནས་པ་ནི་བདུད་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ངེས་པར་མི་ཕྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། གཞན་ཡང་རབ་འབྱོར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅོ་ལྔ་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཡིན་ལ་དེའི་དོན་དུ་སྲོག་ཀྱང་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་རྟགས་བཅུ་དྲུག་པའོ། །དེ་འདྲའི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བློ་ལྡན་མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ནི། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་དག་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མདོ་ལས་ཟབ་མོའི་ཚིག་གིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། མང་པོའི་ཚིག་ནི་ཟློས་པའི་སྦྱོར་བས་སོ། །གང་ལ་གནས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལེགས་


DTG088_Page_0332
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེའི་ཟབ་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཞེས་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཟབ་མོ་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཟབ་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཟབ་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང༌། །སྐུར་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཟུགས་མེད་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྒྲ་འདོགས་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་ལས་གུད་ན་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་སྐུར་པའི་མཐའ་ལས་གྲོལ་བ་ཉིད་དེ། གསོལ་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། །འཇལ་དང་ངེས་རྟོག་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། གཅིག་ཏུ་དབེན་པར་སོང་ནས་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ངེས་པའི་དོན་ལ་རིགས་པ་བཞིས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ནི་སེམས་པའོ། །རིགས་པ་ནི་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་དང༌། འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པའོ། །དེ་ནས་ཇི་ལྟར་བསམ་པའི་དོན་ལ་རྣམ་པ་དགུ་མཐར་ཐུག་པ་ནི་ཞི་གནས་ཏེ། འཇལ་བའོ། །དེ་ནས་དོན་དགུ་པོ་དེ་འབྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ལྷག་མཐོང་སྟེ། ངེས་པར་རྟོག་པའོ། །གསུམ་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡང་དང་ཡང་དུའོ། །འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། འཇལ་བ་དང་རྟོག་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་དམིགས་པ་གང་ཞེ་ན། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི། །ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ། །དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །བཞེད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བདག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་གནས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལའོ། །བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལའོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་


DTG088_Page_0333
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་དང་སེམས་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་དག་ལའོ། །རྩོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལའོ། །འབད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལའོ། །གཞུང་ལྷག་མ་ནི་ཕན་ཡོན་ནོ། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་དགུར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས་ཏེ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་དང། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་གོ་རིམས་འདི་ཉིད་ཀྱིས་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དགུའི་འཐད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་སྐྱེས་པས་ལུགས་ལས་བཟློག་པའི་རིམ་བཞིན་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྤོང་སྟེ། གོས་ལ་དྲི་མ་ཆེན་པོ་སྔར་དག་པར་བྱས་ནས་ཕྱིས་ཆུང་ངུ་དག་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ལ་ཡང་ངོ༌། །འདི་མན་ཆད་ཚིག་ཆེན་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་མང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཕྱེད་གོང་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བའི་གང་ཟག་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་གསུངས་ཏེ། དེ་དང་ལྡན་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱེད་འོག་མ་འོག་མས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཅན་དག་གིས་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་གི་འབའ་ཞིག་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆུང་ངུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཡང་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བརྒྱད་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ཡིན་ལ།


DTG088_Page_0334
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དགུ་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁོ་ན་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ཡིན་ལ། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་པོ་དག་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མ་མཆིས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཚད་མེད་པའི་བསོད་ནམས་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །གྲངས་མེད་པ་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། དེ་དག་སོ་སོ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་མཆིས་ཤེ་ན། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་གཞལ་བར་མི་ནུས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ངེས་པའི་ཚིག་གི་དབྱེ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་མན་ཆད་དྲི་བ་དང་ལན་གསུམ་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་ཟད་པ་དང་གྲངས་མེད་པ་དང༌། དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། དེ་བས་ན་དོན་དང་ཡི་གེ་ཐ་དད་པ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ། དོན་མེད་པ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡི་གེ་མེད་པ་སྟེ་དོན་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཙམ་གྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་རྒོལ་བ་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གངས་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལས་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཐ་དད་པ་མེད་ཀྱང་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒོལ་བའི་ལན་ནི་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིས་བསྟན་པས་ན་བསྟན་པ་སྟེ་སྙིང་རྗེའོ། །དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་འདི་ནི་བཤད་པ་སྟེ། མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་གཅོད་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བསྟན་བཅོས་ལས། གྲངས་མེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་རྣམས། །དམ་པའི་དོན་དུ་བཟོད་མ་ཡིན། །ཀུན་རྫོབ་དེ་དག་ཐུགས་བརྩེ་བའི། །རྒྱུ་མཐུན་གྱུར་པ་ཐུབ་པ་བཞེད། །དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ། །ཉམས་པ་དང་ནི་འཕེལ་མི་རུང༌། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་


DTG088_Page_0335
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བརྗོད་དུ་མེད་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལའོ། །དེ་བས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་འཕེལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་སྟེ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པའི་དོན་བསྒྲུབ་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་གང་གསུངས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། །འདི་ནི་འདོད་པའི་དོན་བསྒྲུབ་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྟེ། འདི་ཙམ་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད། །དེ་ཡང་དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་སུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། །ཚོགས་པ་དག་གིས་ནི་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྲད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེ་རེས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་དང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་དག་གིས་ནི་དོན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒལ་བ་སྟེ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །མར་མེའི་དཔེའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །འདི་ཙམ་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མ་ལུས་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཟབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་པོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཤེས་བྱ་དང༌། །ཤེས་དང་སྤྱོད་དང་གཉིས་


DTG088_Page_0336
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཟབ་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚོགས་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཟླས་དབྱེ་བའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་འགོག་པས་འགག་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཟབ་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འགོག་པ་དང་འགོག་པའི་ཆོས་ཅན་འགོག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགོག་པ་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུད་འགགས་པས་སེམས་འགགས་པ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་དེ་ནི་དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རབ་ཏུ་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གསལ་པ་དང་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་གསལ་བར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་ཟབ་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲི་བ་དང་ལན་གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་ཟབ་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲི་བ་དང་ལན་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གང་ཡང་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ཅི་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་ཟབ་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཅི་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །གང་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་དམ་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་མཚན་མར་འདུ་ཤེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་


DTG088_Page_0337
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཟབ་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲི་བ་དང་ལན་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཟབ་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ནི་ཟབ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྟན་པའོ། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས་བསྟན་ནས། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་སྲིད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན། མདོ་ལས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བསྒོམ་པ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེའི་དོན་ནི། ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲ་བའི་ཕྱིར། །སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་རྟོག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ། རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དང་ཉིན་པར་གྱི་སྒྲས་གསུངས་པ་ནི་ཆོས་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་དེས་དེ་ལ་མི་རྟོག་པ་སྟེ། ཐ་དད་པའི་རྟོགས་པ་མེད་པ་དེ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལས་མེད་པ་ལ་སོགས་ཀླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པར་ཟད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཉིད་ལ་ཡང་ལས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒོལ་བ་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་ལན་དེ་ཡང་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་ནི་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བདག་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཡིན་ཏེ། འདིར་འཇིག་རྟེན་ན་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྨི་ལམ་དང་སད་པར་བཟུང་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་ན་སྦྱིན་པ་དང་འཚེ་བ་ལ་སོགས་པ་དག་གིས་བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་མ་བསགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སད་པ་ན་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་བརྒལ་བའོ། །རྨི་ལམ་དུ་


DTG088_Page_0338
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྲོག་ཆགས་བསད་ནས་སད་པ་དང༌། ཨེ་མའོ་བསད་དོ། །ངས་བསད་དོ། །ལེགས་པར་ངས་བསད་དོ། །ཞེས་གང་རྣམ་པར་རྟོག་ན་ཅི་དེ་ལས་སྡིག་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་སླར་དྲིས་པ་ལ། རང་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཁོ་ན་ལས་སྐྱེའི། དམིགས་པ་མེད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་སད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྨི་ལམ་གྱི་ལས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཡིན་ན། གཉིད་མ་ལོག་པ་དེའི་ཚེ་ལས་གཉིད་མ་ལོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཙམ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་དབེན་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་ན་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ལས་ཡིན་ཞེས་ཡང་རྒོལ་བའོ། །མཚན་མར་བྱས་ནས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདིར་མཚན་མར་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་མི་དམིགས་པ་ལ་གནས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒོམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ན་དེ་ཅི་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་གོ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཅི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་རྒོལ་བའོ། །མི་དམིགས་པའི་མཐར་སོན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་ཉིད་ནི་ཐབས་ཀྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་དམིགས་པའི་གཉེན་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་ཉིད་རྨི་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟུར་གྱིས་ལན་བསྟན་ནས། འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་བྱམས་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་བརྙེས་པའི་མཐར་བྱོན་པ་ཡིན་པས་དོན་འདི་དྲིས་ཤིག་ཅེས་སྨྲས་སོ། །དྲིས་ནས། དེས་ཀྱང་མི་དམིགས་པ་རྒྱས་པར་ཟུར་གྱིས་ལན་བཏབ་པོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པའི་ཚིག་དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྟན་པར་མཛད་པ་ནི་རྨི་ལམ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རྨི་ལམ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྟོང་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བརྒལ་བའི་ལན་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་


DTG088_Page_0339
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་དག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ། །དེ་ལ་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་སྦྱོང་བ་ནི་དེ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ག་ལས་ཤེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་དག་པའོ། །སེམས་ཅན་དག་གིས་དེ་མཐོང་ནས། །རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དེ་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་སེམས་ཅན་དག་གི་ཉེས་པ་འདི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ལྷའི་ལོང་སྤྱོད་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་འགྱུར་བ་ད་ལྟ་དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མ་དག་པ་ན་ལྗན་ལྗིན་དང་ལུད་ཁུང་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གཞན་དུ་མཐོང་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དེ་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། ལག་མཐིལ་ལྟར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ནི་ཞིང་དག་པ་བླ་ན་མེད་པའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། འདི་ཡི་ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་སྟེ། །དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་དང༌། །མི་གནས་ཇི་བཞིན་ཤུགས་དང་ནི། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་མཚན་ཉིད་དང༌། །མ་ཆགས་པ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མཚན་མ་སྨོན་ལམ་ཟད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་ཚད་མེད་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའིའོ། །ཡུལ་ནི་མདོ་ལས་དང་པོར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་གསུངས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་གང་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བསྒོམ་ཞིང་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་མི་བྱེད་པའོ། །དགྲ་རྣམས་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱོར་བ་བཅུར་དབྱེ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཐབས་ལ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡུལ་ནི་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་


DTG088_Page_0340
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མ་འདྲེས་པ་རྣམས་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །སྦྱོར་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དགྲ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཚད་མེད་པ་བཞིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་འདའ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། གནས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །སྦྱོར་བ་གང་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ཡང་དེར་ནམ་མཁའ་ལ་བྱ་དང་འདྲ་བར་ནི་མི་གནས་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་དེ་མངོན་སུམ་དུ་མི་ཕྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་སྦྱོར་བ་ཡིན་ཏེ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བ་སྟེ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །ང་དང་ང་ཡི་ཞེས་འཛིན་པ་ནི་ཆགས་པ་སྟེ། དེ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་དག་གི་དེ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མ་ཆགས་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རང་སངས་རྒྱས་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །བདག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་དག་བདག་གི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཉེས་པ་དེ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །བདག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་


DTG088_Page_0341
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཉེས་པ་དེ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །བདག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་དག་སྨོན་ལམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཉེས་བ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། དེ་མཚོན་པར་བྱེད་ཤེས་པར་བྱེད་པས་ན་དེའི་རྟགས་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡིད་ལ་བྱ་ཞིང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་ནི་དྲིས་པའི་ལན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། བསྲབས་པའི་ས་གནོན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་གྲངས་དེ་ལྟ་བུ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲི་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་གྱིས་མི་འཕྲོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་དེ་དག་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཆེས་ཉུང་བའི་དྲི་བའི་དྲི་བའི་ལན་བཏབ་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཆེས་ཉུང་བ་དེ་དག་གི་ཤིན་ཏུ་ཉུང་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཚད་ཆུང་བ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བུ་མོ་ལྟོ་ཆུང་བ་ལྟོ་མེད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་དག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ། རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་སྦྱར་བ་ལས། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།

ལེའུ་ལྔ་པ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0341
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ། དེ་ཡི་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་དང༌། །བརྟན་དང་སེམས་ཀུན་གནས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྔར་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོར་རྟགས་ཏེ། དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་


DTG088_Page_0342
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཀུན། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་ལ་སོགས། །སྦྱོར་བ་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་རྟགས། །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྟགས་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་མཐོང་བའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་དང་ཁམས་གསུམ་པོ་དག་ལས་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་མི་སྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་རེ་རེས་དང་པོ་བདུན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་མཐོང་བ་ནི་རྟགས་དང་པོའོ། །རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་ཡང་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་པོ་དག་ལ་འདོད་པ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟགས་གཉིས་པའོ། །རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་འཁོར་གྱི་ནང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ཞིང་དེས་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་བསྒྲུབས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟགས་གསུམ་པའོ། །རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟགས་བཞི་པའོ། །རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་བཅོམ་པ་བསྲེགས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་ན་སྐྲག་པར་མི་བྱེད་སད་ནས་ཀྱང་ཁམས་གསུམ་པོ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟགས་ལྔ་པའོ། །རྨི་ལམ་གྱི་ནང་དུ་དུང་འགྲོ་དང་ཡི་དགས་དང་དམྱལ་བ་མཐོང་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ངན་སོང་གསུམ་པོ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ད་ལྟར་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་དྲུག་པའོ། །གལ་ཏེ་རྨི་ལམ་མམ་སད་པ་ན་གྲོང་ལ་སོགས་པ་ཚིག་པ་མཐོང་ན་གལ་ཏེ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་མེ་འདི་ཞི་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བདེན་པའི་བྱིན་རླབས་བྱས་ན། གལ་ཏེ་མེ་དེ་ཞི་བར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་འདིར་རྟགས་བདུན་པའོ། །གང་གི་ཚེ་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་མི་མ་ཡིན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟར་བདག་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཡོད་པ་ལ། ཇི་ལྟར་བདག་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་མེད་པའི་བདེན་པ་


DTG088_Page_0343
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདིས་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དག་ལས་མི་མ་ཡིན་པ་འདི་གུད་དུ་འགྲོ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་བྱས་ན། གལ་ཏེ་བདེན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་དེས་གུད་དུ་སོང་ན་དེ་ནི་འདིར་རྟགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བདུད་ཀྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་གུད་དུ་སོང་བ་ལས་ལུང་མ་བསྟན་པར་ཡང་ལུང་དུ་བསྟན་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་དོན་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་དེ་གུད་དུ་སོང་བ་ནི་རྟགས་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བདུད་ཀྱི་ཚིག་ཀྱང་རྣམ་པ་མང་དུ་ཡོད་ལ། གང་གི་ཕྱིར་ལུང་མ་བསྟན་པ་ལ་ལུང་བསྟན་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་ཉམས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་བརྒྱད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བརྒྱད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །གང་ཟག་དེ་ལྟ་བུ་བསྟེན་པར་མི་བྱ། དེ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཤིང་དེ་དག་ལ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ། ཇི་ལྟར་བདག་གི་ཉེས་པ་འདི་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་རང་གིས་མངོན་པར་ཤེས་ནས་ཕ་རོལ་གནོན་པར་བྱ་ཞིང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་དགུ་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་ནི་རྟགས་བཅུ་པ་ཡིན་ཏེ། རབ་འབྱོར་དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། འདི་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཡོད་དེ། ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པས་འཁོར་བར་འཁོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་ཡོད་དེ། གང་དུ་དེ་དག་མེད་པ་དེར་འཛིན་པ་མེད་པ་དེ་བས་ན་འཁོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་བཅུ་གཅིག་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་


DTG088_Page_0344
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་འགའ་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་དེ། དེ་ལྟར་གང་སྤྱོད་པ་དང༌། གང་ལ་སྤྱོད་པའི་ཆོས་དེ་དག་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་པའི་ས་ལ་གནས་ན་འགའ་ཞིག་གིས་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟགས་བཅུ་གཉིས་པ་སྟེ། གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཉེ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྟགས་བསྟན་ནས་རྣམ་པར་འཕེལ་བའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སྙེད། །སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་དགེ་ལ་སོགས། །དཔེར་མཛད་ནས་ནི་རྣམ་མང་དུ། །རྣམ་འཕེལ་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཅི་འདྲ་བ་གང་ཞེ་ན། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སྙེད་ཀྱི་གྲངས་ཀྱིས་མཚོན་པའི་སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་པ་དེ་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་མཆོད་པའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཆད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་གནས་པ་དེ་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དང་པོ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ཉིན་དང་མཚན་དུ་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་གནས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཞན་གྱི་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་ཏེ། འཕེལ་བ་མེད་པ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཤེས་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་མི་འབྲལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་གཉིས་པ་སྟེ། དེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྤྱོད་དམ། །མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་གུད་ན་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་དམིགས་སམ། མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་ཉིད་སྤྱོད་དམ། མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་དམ། མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གུད་ན་ཡང་གང་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་དམིགས་སམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་


DTG088_Page_0345
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གང་དེ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉི་ག་མི་དམིགས་ཤིང་ཆོས་གང་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་སྐྱེ་བའམ་འགག་བ་མེད་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་དང་ལྡན་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དེར་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞིང་དེར་གཞོལ་བ་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་གསུམ་པ་སྟེ། གསོལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ནམ་ཡང་ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མི་སྐྱེ་བ་དང་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་རམ། མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། གང་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་དམིགས་སུ་མེད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཞི་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་འཛིན་པ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ནན་ཏན་དུ་བྱེད་པ་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཞན་དག་གི་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ལྔ་པ་སྟེ། དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་བསླབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་བཞི་ནས། འོག་མིན་གྱི་བར་ཉེ་བར་འོང་བར་འགྱུར་བ་དང་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་དགོངས་པར་འགྱུར། ཕ་རོལ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དྲུག་པའོ། །དེ་ལྟར་སློབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། །བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་དེའི་ཚེ་བདུད་རྣམས་མྱ་ངན་གྱི་ཟུག་རྔུས་ཟུག་པར་


DTG088_Page_0346
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་བགེགས་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐར་མདའ་ལྟུང་བ་གཏོང་ཞིང་འཇིགས་པ་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བདུན་པ་སྟེ། དགའ་བོ་གང་གི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་བྱ་བ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་ལ་བདག་གི་གྲོགས་པོ་ཐེག་པ་གཅིག་ལ་ཞུགས་པ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འདིས་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་དེ་ལ་དེ་ལྟར་བདག་གེས་ཀྱང་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངང་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བརྒྱད་པ་སྟེ། དགའ་བོས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་གང་ཟད་པར་བྱ་བའམ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའམ། འགོག་བའམ། སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སློབ་པ་མ་ཡིན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཟད་པའམ། བྲལ་བའམ། འགག་བའམ། སྤང་བར་བྱ་བ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་སློབ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སློབ་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས། རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སློབ་པ་ནི་བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་དགུ་བ་སྟེ། གསོལ་བ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་གང་གསུངས་པའོ། །ས་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་གང་ན་འཛམ་བུའི་ཆུ་ཀླུང་གི་གསེར་འབྱུང་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཉུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཆེས་ཉུང་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཅུ་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཆེས་མང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་གནོན་པ་དེ་དག་ནི་ཆེས་ཉུང་ལ་གང་དག་མ་ནོན་པ་ནི་ཆེས་མང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་


DTG088_Page_0347
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕེལ་བ་བཅུ་གཅིག་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཐ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཅུ་གཉིས་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། །སེམས་མི་སྐྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ནི་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ནས། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དེ། །དེ་དག་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཅུ་གསུམ་པ་སྟེ། གང་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་འདུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བར་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་འདུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཅུ་བཞི་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཛད་པའི་གནས་སྐབས་བརྙེས་ཤིང་ཐེག་པ་དམན་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་མི་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཅོ་ལྔ་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །འདིར་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་མི་དམིགས་ལ་འདིའིའམ་གང་གིས་སམ་གང་དེས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་དེས་མི་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བཅུ་དྲུག་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་བསྟན་ནས་བརྟན་པའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། སེམས་ཅན་དོན་ཡོངས་མི་གཏོང་བ། །ཀུན་མཁྱེན་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་མེད་པ། །བརྟན་པ་ཞེས་ནི་མངོན་པར་བརྗོད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། ཀུན་མཁྱེན་གྱི་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་


DTG088_Page_0348
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་རང་བྱུང་གི་ཆོས་རྣམས་དང༌། །མི་འཕྲོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་བརྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། །བདག་རྒལ་ནས་སེམས་ཅན་མ་རྒལ་བ་བསྒྲལ་བར་བྱ། བདག་གྲོལ་ནས་མ་གྲོལ་བ་དགྲོལ་བར་བྱ། བདག་དབུགས་ཕྱུང་ནས་དབུགས་མ་ཕྱུང་བ་དབུགས་དབྱུང་བར་བྱ། བདག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་ཟློ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་བརྟན་པ་བསྟན་ནས་སེམས་ཀུན་ཏུ་གནས་པ། སྔར་བསྟན་པ་དེ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གླིང་བཞི་པ་དང་སྟོང་དག་དང༌། །སྟོང་གཉིས་གསུམ་དག་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གླིང་བཞི་པ་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་སྲང་ཚད་དུ་བཟུང་བར་གཞན་བ་དང་དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་གཅིག་པ་དང་གཉིས་པ་དང་གསུམ་གྱི་རྒྱ་མཚོ་དག་ལ་སྐྲའི་རྩེ་མོ་བརྒྱར་གཤགས་པའི་རྩེ་མོས་ཆུའི་ཐིགས་པ་བླངས་པ་ནི་ཚད་གཟུང་བར་ནུས་ཀྱི། འདིར་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནས་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ལ་དེའི་རྗེས་སུ་ཡི་རྣག་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། གཉིས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་དེ་སྲིད་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་དང་གཉིས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ནུབ་པ་སེམས་དང་དོན་གཞན་ལ་ཡང་མི་འཇུག་པའི་སེམས་ནི་སེམས་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་


DTG088_Page_0349
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྔོ་བར་བགྱི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སེམས་གནས་པ་བསྟན་པའོ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དག་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གོང་དུ་གསུངས་པ་དེ་བས་ན། དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སོ་སོར་དེ། །དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཡུལ། །མིན་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཅེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། གཟུང་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཇི་ལྟར་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་ལ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོགས་པས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་དག་གི་ཡུལ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འཇུག་པའི་ཕྱོགས་དང་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་སོ། །སོ་སོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་གཉི་ག་ལ་ཡང་དགུའི་བདག་ཉིད་དེ། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དགུ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྫས་དང་བཏགས་ཡོད་པར། །རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་དག་ཏུ་འདོད། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཕགས་དབྱེ་བས། །སོ་སོའི་དེ་དག་དགུའི་བདག་ཉིད། །གཞན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སོ། །ཇི་ལྟར་གཉིས་ཤེ་ན། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྫས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། བཏགས་པར་ཡོད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་གིའོ། །གཉིས་པ་ནི་འཕགས་པ་དག་གི་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་སོ་སོར་དགུའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། དེ་དག་ཇི་ལྟར་ན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འཛིན་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡང་དག་པར་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི། གལ་ཏེ་གཟུང་དོན་དེ་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གང་གིས་འཛིན་པར་འདོད། །དེ་ལྟར་དེ་དག་འཛིན་པ་ཡི། །ངོ་བོ་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་སེམས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བླང་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ལ། གང་ཡང་འདིའི་དོར་བར་བྱ་བ་དེ་ནི་འདིའི་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པ་གཟུང་


DTG088_Page_0350
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གོང་ཡན་ཆད་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །གཉེན་པོ་ནི་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་བ་དང་གཉིས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པར་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ནི་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །འདིར་ཁམས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེའི་གཉེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཞར་ལ་འོངས་པའོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་སེམས་ཅན་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་གི་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཕགས་པ་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གིས་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྙིང་པོ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསང་གསུངས་སོ། །འདིར་དཔེ་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲང་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཞར་ལ་འོངས་པའོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་སེམས་ཅན་བཏགས་པར་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་འཕགས་པ་དག་གིས་ཏེ། དེ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་གིས་མ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་ལ་དང་པོ་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་ནི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་དཔེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གང་གི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཞར་ལ་འོངས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་པོ་འདི་ཡང་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལ་དང་པོ་རྣམ་པ་དགུ་གང་ཞེ་ན།


DTG088_Page_0351
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངོ་བོ་ཉིད་དང་རིགས་དང་ནི། །སྒྲུབ་པ་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང༌། །རང་གི་རྟོགས་དང་བྱེད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་ལས་བྱའི་འབྲས་བུ་དང༌། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི། །རྣམ་རྟོག་དེ་ནི་རྣམ་དགུར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པ་དང་དེའི་ལས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་དང་དེའི་ལས་དང་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་རྟོག་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའོ། །རྣམ་པ་དགུར་འདོད་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བའི་ཡུལ་དགུའི་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དོ། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ལ་དང་པོར་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དགུ་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བླང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དང་པོར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་ཡང་མི་བགྱིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པའོ། །གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞུང་འདི་ཐམས་ཅད་ཞར་ལ་འོངས་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ་མཐར་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ནི་དོན་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངོ་བོ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ནི་བསྲིང་པར་བྱ་ཞིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འདིའི་འོག་ནས་མདོ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བརྒྱད་ཀྱིས་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་དངོས་སུ་གསུངས་སོ། །རིགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་དཔེ་ཆོས་ཅན་དང་འདྲ་བ་དང་དགག་པ་ལས་བཟློག་པས་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྒྲུབ་པའི་རྟེན་ནི་རིགས་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བདག་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྲིང་བར་བྱ་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཇི་


DTG088_Page_0352
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་ན་ནམ་མཁའ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ཅུང་ཞིག་ཀྱང་ཉེ་བ་དང༌། རིང་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །སྒྲུབ་པ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ནི་སྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་དམན་པ་བསྲིང་བར་བྱ་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ལས་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་ཉེ་བ་དང་རིང་བར་མི་སེམས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ལས་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་རིང་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཉེའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་བདག་ལས་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་རིང་བ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཇི་ལྟར་བཞིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ནི་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་བཞིན་ལས་གཞན་པ་དང་ནི་རིང་ལ་བཞིན་དང་ནི་ཉེའོ་ཞེས་མི་སེམས་པ་སྟེ། མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་རིང་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའི་དམིགས་པ་ནི། མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ནི་གཉེན་པོ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་རྟོག་པ་མི་མངའ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའོ། །དེ་བས་ན་བདག་གིས་གཉེན་


DTG088_Page_0353
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོའི་ཕྱོགས་ལས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའི་རང་གིས་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེད་པ་པོ་དང་དེའི་ལས་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་བསྒོམ་པ་དང་དེའི་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་དང་ལས་བྱ་བའི་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་རིང་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང་ནི་ཉེའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་རང་གི་བྱ་བ་བྱེད་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པར་ནི་མི་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་སྤྲུལ་པ་བྱ་བ་དེའི་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཟད་པར་བྱེད་ན་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་དགུ་བསྟན་པའོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་གང་ཞེ་ན། སྲིད་དང་ཞི་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར། །རྟོག་པ་དམན་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། །སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་མ་ཚང་དང༌། །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་དང༌། །ཉི་ཚེ་བ་དང་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །གནས་དང་འཇུག་ལ་རྨོངས་པ་དང༌། །རྗེས་ལ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། །རྣམ་རྟོག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་འདི། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ཏེ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་ཡིད་ལས་བྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དམན་པ་པ་ནི་ཞན་པ་ཉིད་དོ། །རྟོག་པ་དམན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་དགུ་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་ནོ། །སྲིད་པ་དང་ཞི་བའི་དོན་དུ་གཉེར་བས་མ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱུང་བའོ། །རྫས་སུ་ཡོད་པ་ལ་འཛིན་པ་མི་དམིགས་


DTG088_Page_0354
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་མ་ཡིན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་དག་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་དྲུག་པ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒལ་བའོ། །དྲུག་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དྲུག་པ་མེད་ན་རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་དམན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་དག་གི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི། །དྲུག་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕན་ཡོན་ནི་དང་པོར་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པའོ། །དེ་ནས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རྟོགས་པ་དམན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ནས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་དོ། །དྲུག་པ་དང་བྲལ་བས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔའི་མིང་ཡང་མི་ཐོབ་པ་དེ་བས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་ཐོབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་འཁོར་བར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཞི་བ་ཡང་ཡོད་དེ་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་དམན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ལྔ་པོ་དག་དྲུག་པས་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་གཟུང་ན་བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་ཚུགས་པ་ཡིན་ལ། དྲུག་པ་མེད་ན་དེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་དག་དྲུག་པའི་གོ་བགོས་ན་བདུད་ལ་སོགས་པས་ཐུབ་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ལ། དྲུག་པ་མེད་ན་དེ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་མཚང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྐྱེན་གྱི་སྒྲ་ནི་རག་ལས་པའི་ཚིག་གོ །གཞན་གྱི་རྐྱེན་ཁོ་ནས་ཡིན་གྱི། རང་གི་རྒྱུད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བར་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་དྲུག་པ་ལ་རག་ལས་པ་ཁོ་ནས་ཡིན་གྱི། དྲུག་པ་མེད་པར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཆུ་བོ་གང་གཱས་ཆུ་བྲན་གཞན་རྒྱ་མཚོར་འཇུག་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བགྲོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྔ་པོ་དག་གི་དྲུག་པ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དྲུག་པ་མེད་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལྡོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དྲུག་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་ལྔ་པོ་དག་ནི་


DTG088_Page_0355
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་དྲུག་པ་མེད་པར་གང་ཟག་གི་རྫས་སུ་མི་དམིགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་འགྱུར་གྱི། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཚེ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ལྔ་པོ་དྲུག་པའི་ནང་དུ་འདུས་པ་ནི་དྲུག་པ་དང་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་བས་ན་དེ་དག་དྲུག་པ་དག་ལས་ཐ་མི་དད་ལ། དྲུག་པ་མེད་ན་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དཔུང་གི་ཚོགས་ནི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་འགྲོ་བ་དང་འདུག་པ་མེད་པར་གནས་པ་དང་འཇུག་པ་ལ་འགྲོ་ཞིང་གནས་པ་མེད་དེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དྲུག་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་དང་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ན་ལྔ་པོ་དྲུག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་དྲུག་པ་མེད་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་དང་འཇུག་པ་ལ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །མིག་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་དྲུག་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་ལ་ཕྱིས་ལོང་བ་བཞིན་དུ་ལྔ་པོ་དེས་ཁྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། དྲུག་པ་མེད་ན་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་ལ་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུ་ཉེ་བར་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོའི་རྣམ་པ་དགུ་གང་ཞེ་ན། འཛིན་དང་སོ་སོར་གཏོང་བ་དང༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་དང་ཁམས་རྣམས་ནི། །གསུམ་ཆར་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་དང༌། །གནས་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོར་བཏགས་པ་དང༌། །ཆགས་པ་དང་ནི་གཉེན་པོ་དང༌། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་འགྲོ་ཉམས་ལ། །འཛིན་པ་དང་པོར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འཛིན་པ་དང་སོ་སོར་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པ་དགུའི་ཆོས་ལ་འཛིན་པ་རྫས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུའོ། །དེ་དག་ཀྱང་འཕགས་པ་དག་གིས་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དྲུག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མི་འཛིན་མི་གཏོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་


DTG088_Page_0356
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཛིན་པ་དང་གཏོང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དང་བཅས་པར་བརྗོད་དོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་གང་དང་ཡང་འདྲེ་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཁམས་གསུམ་ཆར་དང་ཉེ་བར་འབྲེལ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གནས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི། །གལ་ཏེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དངོས་པོར་བཏགས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཆགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གཉེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེར་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ལས་ཉམས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་རྣམ་པ་དགུའོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་རྣམ་པ་དགུ་གང་ཞེ་ན། ཆེད་བཞིན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་དང༌། །ལམ་དང་ལམ་མིན་ངེས་འཛིན་མེད། །འགག་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། །དངོས་པོ་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །གནས་དང་རིགས་ནི་འཛིན་པ་དང༌། །དོན་དུ་གཉེར་དང་རྒྱུ་མེད་དང༌། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང་དམིགས་པ་ལ། །འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། བཏགས་པར་ཡོད་པའི་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་འདིར་དྲུག་པའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དགུ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་དང་པོ་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་སུའི་ཞེ་ན། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་


DTG088_Page_0357
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གིས་ནི་མ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་དྲུག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དྲུག་པ་ནི་ལྔ་པོ་དག་གི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ཡིན་ལ། དྲུག་པ་མེད་ན་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ངས་པར་མི་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མཉམ་པ་ནས་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ནི་དེ་དག་གི་ལམ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཡིན་ལ། དྲུག་པ་མེད་པར་དེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ལ་ངེས་པར་འཛིན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ཚིག་སྔ་མའི་མཇུག་ལ་དགག་པའི་ཡི་གེ་སྦྱར་ཏེ་ཡོད་པས་སོ། །གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་དྲུག་པ་མེད་ན་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་རོ། །དྲུག་པ་མེད་ན་དེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་པ་ཡིན་ལ། དྲུག་པ་མེད་ན་དེ་དག་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །


DTG088_Page_0358
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིགས་ནི་ས་བོན་ཡིན་ཏེ། དེ་འདིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡིན་ལ་དྲུག་པ་མེད་ན་དེ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་འཇིག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཁོར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་བསྒྲལ་བར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དྲུག་པ་མེད་ན་དོན་དུ་གཉེར་བ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོད་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། དྲུག་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དྲུག་པ་ལ་སྤྱོད་ན་བདུད་ལ་སོགས་པས་ཐུབ་པར་དཀའ་བ་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་པ་མཛད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་མེད་ན་དེ་གཉི་ག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང་དམིགས་པ་དག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དགོངས་པར་མི་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་དང་དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་ནས། མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ཉིད་ནི་དེ་ནས་ལྷའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དེ་མ་ཐག་ཉིད་དུ་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ས་དགུ་པ་དག་གིས་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་བར་དུ་ཆོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྱུར་བའི་ངེས་པ་རྟོགས་པར་ཡང་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིར་ནུས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་གསུམ་


DTG088_Page_0359
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་ཡོངས་གཏོད་དང༌། །དེ་ཐོབ་པར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ། །བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། བར་ཆད་དང་བྲལ་ཞིང་འདི་ལ་དེ་མེད་པས་ན་བར་ཆད་མེད་པ་སྟེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མེད་ན་མེད་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ཐོབ་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། དེ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ལུང་སྟོན་པའོ། །གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་དགེ་སློང་བརྒྱ་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་ལ་སྟེ། དེ་ནས་འཁོར་དེའི་ནང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་པའོ། དེའི་རྒྱུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་མ་འོངས་པ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་དོན་དུ་གཏོད་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་ཐོས་པ་འཛིན་པ་ལ་གཏད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་པ་སྟེ། ཀུན་དགའ་བོ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའི། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བས་བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱུ་གསུམ་པ་སྟེ། ཀུན་དགའ་བོ་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ནི་ཚད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །ཡང་ན་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར། དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའི། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དེ། །ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། དྲི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གོ །ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེ་ནི་མཐོང་བས་སྤངས་པ་དེ་དག་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཟད་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བ་དངོས་པོ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་སྟེ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས།


DTG088_Page_0360
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུངས་ངས་བསྟན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ག་ལས་ཤེས་ཤེ་ན། སངས་རྒྱས་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོན་དེ་ལ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་གསུངས་ཤེན། ཡུལ་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཟད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ལས་ཤེ་ན། ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། གང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མདོར་བསྡུས་པས་བསྟན་པའོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ལྗགས་བཀྲམ་པས་དེ་དག་གི་དད་པ་སྐྱེད་པ་དང༌། ཕན་ཡོན་བསྟན་པས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སངས་རྒྱས་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟད་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་པོ། །ནམ་མཁའ་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཟད་མི་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་སོ་སོར་སྣང་བར་གྱུར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཟད་མི་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའོ། །དེ་མན་ཆད་ཕན་ཡོན་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་པ་ནི་ཞི་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་གྱི། མངོན་པར་མཐོ་བའི་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྒྱས་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པས་ཟད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ནི་སྔོན་བྱུང་བའི་


DTG088_Page_0361
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཟད་པར་བྱས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་མི་སྐྱེ་བར་བྱས་པ་དག་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་བསྟན་བཅོས་མཛད་པས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འགོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་རིགས་ཅི་ཞིག་ཟད། །སྐྱེ་མེད་རྣམ་པ་ཅི་ཞིག་འཐོབ། །གཞན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ། །སྟོན་པ་ལ་ཡང་ཤེས་བྱ་ཡིས། །སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་བརྗོད་པ་གང༌། །དེ་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་བརྩིས། །འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །བསྣན་པར་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོའོ། །དེ་ཡང་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རིགས་ཅི་ཞིག་ཟད་པའམ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་གང་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ལ་དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་དེ་དག་གི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ལ་ཁོ་བོས་ངོ་མཚར་དུ་བརྩིས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔྱད་མི་བཟོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་ཟད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱད་པར་བྱེད་པ་ལོག་པའི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་པ་ཆོས་ཉིད་ཙམ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་དེའི་ཕྱིར་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་བསལ་ཞིང་དོར་བར་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ཅིང༌། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་བསྣན་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། ཡང་དག་ཉིད་དུ་ཡང་དག་ལྟ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཙམ་ཉིད་དུ་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ཀྱང་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་དུ་ཞེ་ན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ལ། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་གང༌། །སྐད་ཅིག་གཅིག་པའི་བཟོད་པ་ཡིས། །བསྡུས་པ་དེ་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ།།


DTG088_Page_0362
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལའོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དེ་ཡང་བཟོད་པས་བསྡུས་པ་ཡིན་གྱི་ཤེས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རེ་རེའི་སྒྲ་ལས་རང་གི་དོན་ལ་ཟློས་པའི་རྐྱེན་བྱུང་བ་དེ་བས་ན། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ལ་གནས་པའོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རང་ལས་གཞན་པ་ལྔ་པོ་དག་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕན་ཚུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་གོ །རེ་རེ་ནི་དྲུག་ཚན་ཏེ། བསྡུ་བར་བྱ་བ་དང་སྡུད་པར་བྱེད་པ་དག་དྲུག་ཚན་ནང་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང༌། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གང་གསུངས་པའོ། །འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་བསྡུས་ནས་གང་གསུངས་པ་དེ་བསྟན་བཅོས་མཛད་པས། དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་པའི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་ཞུགས་ནས། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ལུགས་མཐུན་དང༌། །ལུགས་མི་མཐུན་ལ་རྟོག་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དོན་ལས་ཅུང་ཞིག་ཉུང་བ་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཚན་དྲུག་པའི་ཅུང་ཞིག་ཉུང་བ་ལས་འོག་ཏུ་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །ལུགས་མི་མཐུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུགས་ལས་བཟློག་པའོ། །སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་མདོ་དྲུག་ཚན་དྲུག་པའི་འོག་ཏུ་གསུངས་ལ་དེའི་འོག་ཏུ་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུངས་ཏེ། ཐོད་རྒལ་དེ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བསྟན་བཅོས་མཛད་པས། འགོག་དང་བཅས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དགུར། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོང་འོངས་ནས། །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མཉམ་གཞག་མིན་པའི་མཚམས་བཟུང་སྟེ། །ཐོད་རྒལ་དུ་ནི་སྙོམས་འཇུག་པ། །གཅིག་དང་གཉིས་གསུམ་བཞི་དང་ལྔ། །དྲུག་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་རྒལ་ནས། །འགོག་པའི་བར་དུ་མི་འདྲར་འགྲོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཡིན་


DTG088_Page_0363
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སོང་ནས་སོ། །ཇི་ལྟར་དགུར་སོང་ནས་ཤེ་ན། འགོག་པའི་བར་དུའོ། །འགོག་པའི་མཐར་བྱས་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་བཞི་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་འགྲོ་བ་གཅིག་ཡིན་ཏེ། །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཡང་དགུར་སོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། འགོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཅིག་དང༌། གཉིས་དང་གསུམ་དང༌། བཞི་དང་ལྔ་དང༌། དྲུག་དང་བདུན་དང༌། བརྒྱད་རྣམ་པར་རྒལ་བའི་བར་དུའོ། །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མཉམ་གཞག་མིན་པའི་མཚམས་བཟུང་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་འགྲོ་བ་གཉིས་པ་སྟེ། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །འདིར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བརྒྱད་པོ་རེ་རེ་ཞིང་འགོག་པའི་རྗེས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། དགུ་པ་ལ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་མི་ནུས་ཏེ། འགོག་པ་ལས་འགོག་པར་ལྡང་བ་ནི་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཉེ་བའི་ཕྱིར་དང་ཤུགས་ཀྱིས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་དེ་ལས་ལངས་ཏེ། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཤིང་དེ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོང་བ་གཉིས་ཏེ་རྫོགས་སོ།། །།འོངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་སོང་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་དེ་ལས་འོངས་པ་དེ་ཉིད་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ཡིན་ནོ། །ཅི་འདྲ་བར་གྱུར་པ་ཞེ་ན། མི་འདྲ་བར་འགྲོ་བ་ནི་རིགས་མི་འདྲ་བར་འགྲོ་བ་སྟེ། མཉམ་པར་


DTG088_Page_0364
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་བཞག་པ་ལས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་དང་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པར་འཕོས་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང༌། །འདོད་པར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །མཉམ་གཞག་མིན་པའི་མཚམས་བཟུང་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་རྗེས་སུ་སྦྱར་རོ། །དེ་བས་ན་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་སུ་སོང་བའི་འོག་ཏུ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་སྟེ། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་ལངས་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་སྟེ། གཉིས་སུ་སོང་བ་ལས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ། །གལ་ཏེ་ཐོད་རྒལ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་དང་མི་འགལ་ཞེ་ན། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་པོ་འཕོ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཉེ་བར་བཏགས་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་ལས་ནི་དེ་ཐོད་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐོབ་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྟན་ནས། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་རྣམ་པ་དགུ། མདོར་བསྡུས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །བསྟང་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་དང༌། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། །ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་དང༌། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི་གཅིག་སྟེ། །སྦྱོར་བའི་རྣམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཅིག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་སྟེ། ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན་ཏེ། དེའི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །མདོར་བསྡུས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རྒྱས་པར་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་དག་མི་ཤེས་པ་ནི་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ།།


DTG088_Page_0365
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་དག་གི་གཉེན་པོ་དང་ནི་གནས་མང་པོ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདོད་པར་གཏོགས་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟང་བས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྟོག་པའོ། །གང་གི་གཉེན་པོ་ནི་གལ་ཏེ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་མེད་པའོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་དུས་དང་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དུས་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དུས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྟོག་པའོ། །གང་གི་གཉེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་དེ་ལ་ལེགས་པ་འདི་དག་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྦྱོར་བ་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་མི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གང་གི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་རྣམ་པ་དགུ་བསྟན་པའོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་ཡུལ་གང་ཞེ་ན། །གཉིས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་བཞེད་དེ། །དེ་དག་གང་ལས་དང་རྣམ་པ་དགུ་གང་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། སེམས་མི་སྐྱེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི། །སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དང༌། །ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་བྱེད་དང༌། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་མི་བྱེད། །བསྒོམ་དང་བསྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། །དེ་དག་ལས་ནི་བཟློག་ཉིད་དང༌། །ཇི་བཞིན་དོན་མིན་རྣམ་རྟོག་པ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མི་སྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་ཐུག་


DTG088_Page_0366
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གསོལ་པ། འོ་ན་ཅི་ལགས། མ་བསྒོམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསམ་བསྒོམས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གསོལ་པ། འོ་ན་ཅི་ལགས། བསྒོམས་ཀྱང་བསྒོམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྒོམས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་མ་བསྒོམས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་རྣམ་པ་དགུའོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་དགུ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །ཆོས་བཏགས་པ་དང་སྟོང་ཉིད་མིན། །ཆགས་དང་རབ་འབྱེད་བདག་ཉིད་དང༌། །དངོས་པོར་བྱེད་དང་ཐེག་གསུམ་དང༌། །ཡོན་ནི་དག་པ་མ་ཡིན་དང༌། །སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་ལ། །འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་པོར་དེ། །ཤེས་པར་བྱ་བ་བསྒྲག་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་དག་ཏུ་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། གང་གིས་གཉེན་པོ་ནི་གསོལ་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ར། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་བསླབ་པར་བགྱིའམ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཆོས་སུ་བཏགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུངས་སོ། །དབྲི་བ་མེད་པ་དང་བསྣན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་གང་ཡིན་པ་གཉི་ག་ནི་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་


DTG088_Page_0367
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། གང་གི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་དག་ནི་གཉིས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་དམིགས་པའམ་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པར་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ཆགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་གང་གིས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཏེ། གཉི་ག་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་སྟེ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཇི་ལྟར་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་ལྟར་དེ་དག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །གཉི་ག་ནི་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གཟུགས་ཀྱི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་ཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་དོན་དུ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སོ། །གཉི་ག་ནི་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མ་བྱས་རྣམ་པར་མ་བྱས་མངོན་པར་འདུ་མ་བྱས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཐེག་པ་གསུམ་ལ་གནས་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ལ། དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་ཆོས་ཅུང་ཟད་གནས་པ་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་གཉི་ག་ནི་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱས་ཤིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །གལ་


DTG088_Page_0368
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོན་དག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་མ་དག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མིང་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཚད་མར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སོ། །གཉི་ག་ནི་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱེ་བྲག་གང་ཡང་མེད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཆོས་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་ནི་ཐ་དད་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གང་གི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་བསྟན་པའོ། །འཁྲུག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ནས་རབ་འབྱོར་གྱི་ཚིག་གིས་བརྒལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀས་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་དགུ་བསྟན་ནས། འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའི་དབང་དུ་མཛད་དེ། སེམས་ཅན་བཏགས་དང་དེ་ཡི་རྒྱུ། །ཡུལ་ཅན་བསྒོམ་པའི་ལམ་འབྲེལ་བ། །དེ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིས། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་གཞན་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པར་བཏགས་པའོ། །དེའི་རྒྱུ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་གི་ཡུལ་འབྲེལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདིའི་ཡུལ་ཡིན་པས་ན་དེའི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་འབྲེལ་པ། མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་དགུ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་


DTG088_Page_0369
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་དག་གི །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་སྒྲིབ་རྣམ་གསུམ། །ཞི་ལམ་དེ་བཞིན་ཉིད་སོགས་དང༌། །མཚུངས་པར་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། མི་མཉམ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་དང༌། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་ཀུན་རྨོངས་པ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མར་བཞེད། །ཅེས་པ་གསུངས་ཏེ། རྨོངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྨོངས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ཐ་མར་གྱུར་པའོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་དག་གི །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་རང་དང་འབྲེལ་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྨོངས་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལམ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལམ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཞི་བའི་ལམ་ལ་རྨོངས་པ་སྟེ། འདིར་ཡང་གང་ལ་གནས་ནས་ཞི་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཞི་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རྨོངས་པའོ། །གང་ཡང་གནས་མེད་པས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཡིན་ཏེ། དེས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་ཉིད་ཞི་བ་ཡིན་ཏེ། འགའ་ཞིག་ལ་ཡང་གནས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཞར་ལས་འོངས་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། གང་གི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་


DTG088_Page_0370
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལམ་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་རྨོངས་པའོ། གང་གི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དོན་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱད་པར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྨོངས་པ་སྟེ། གང་གི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །དོན་ཡང་མ་ཡིན་དོན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གང་གི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །གཉིས་དང་གཉིས་མེད་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་གཉིས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལ་རྨོངས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ནི་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་དུ་འཛིན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་བཅོམ་འདས་ཀྱིས་མི་དམིགས་པ་ན་ཞེས་གསུངས་པ་གཉིས་དང་གཉིས་མེད་པ་མི་དམིགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་འདི་ལ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགུ་བསྟན་ཏོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པ་ལེགས་པར་བསྟན་ན་ཡོན་ཏན་དུ་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། ཡམས་ནད་འདི་རྣམས་ཟད་ནས་ནི། །ཡུན་རིངས་ལོན་ནས་དབུགས་ཕྱིན་ལྟར། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་


DTG088_Page_0371
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡི། །བདེ་སྒྲུབ་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་ཀུན། །རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིན། །འབྲས་བུ་མཆོག་གིས་པ་བ་ཡི། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་སྟེན་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་འདི་བསྟན་ནས། ཡམས་ནད་དེ་དག་ཉིད་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དག་འབྱུང་བའི་གེགས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་རྣམས་ཟད་པར་གྱུར་ནའོ། །ཡུན་རིང་ལོན་ཞེས་བྱ་བ་ཡུན་རིང་པོ་ལོན་ནས་དབུགས་ཕྱིན་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་དེ་དག་གིས་བརྒྱལ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ཕྱིས་དེ་དག་ཟད་པར་གྱུར་པ་ནི་འཚོ་བ་རྙེད་པ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་སའི་དབྱེ་བས་དེ་དག་ཟད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཕྱག་བྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་འོག་ཏུ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། མདོ་ལས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྒྱུར་ཡང་མི་བཟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་འདི་ཡིན་ལ་ཞུགས་པ་ཡང་ཡིན་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་དོན་ནི། སྟོང་གསུམ་སྐྱེ་བོ་ཉན་ཐོས་དང༌། །བསེ་རུའི་རྟོགས་པ་ཕུན་ཚོགས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་ལ། །བཀོད་པའི་དགེ་རྣམས་དཔེར་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་དེ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྐྱེ་བོ་སྟེ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དེ་དག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྟོགས་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྟོགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་བཀོད་པ་ལས་དགེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དཔེར་མཛད་ནས། དེ་ལ་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ཆེས་བསོད་ནམས་མང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མཚན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །བར་ཆད་དང་བར་ཆོད་ནུས་པ་ནི་བར་ཆོད་དོ། །བར་དུ་ཆོད་པ་མེད་པ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་


DTG088_Page_0372
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །འདི་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །བདག་པོ་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད། །རྣམ་པ་བཞི་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །བདག་པོ་དྲན་པ་ཡིན་པ་ནི་དེའི་གང་རྟེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནུབ་པ་ནི་ཞི་བ་སྟེ། དེ་ནི་དེའི་རྣམ་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །འདི་ལ་ནི། རབ་ཏུ་སྨྲ་རྣམས་བརྒྱུད་མར་རྒོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལ་ཞེས་བྱ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་ལའོ། །སྨྲ་རྣམས་བརྒྱུད་མར་རྒོལ་བ་ནི་རྒལ་བ་དག་དང་རྒལ་བ་དག་གིས་བསྣུན་པས་འཇུག་པ་སྟེ། བེར་གའི་བརྒྱུད་མ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་ལྟར་བརྒྱུད་མར་རྒོལ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། དམིགས་པ་འཐད་པ་དེ་ཡི་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་གཟུང་བ་དང༌། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང༌། །དམ་པའི་དོན་དང་ཀུན་རྫོབ་དང༌། །སྦྱོར་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དང༌། །ཐབས་བཅས་ཐུབ་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ལམ་བཅས་དང༌། །གཉེན་པོ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་ནི། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་བསྒོམ་པ་ལ། །སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོག་དང༌། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་རྟེན་ཅན། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་དང་དྲུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་རྟེན་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཅན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི། དམིགས་པ་འཐད་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་བཅུ་དྲུག་ལའོ། །ལན་ནི་དོན་བཅུ་དྲུག་པའོ། །དེའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཕྱོགས་སྔ་མ་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་


DTG088_Page_0373
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དྲི་བ་ནི་འཐད་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་གཟུགས་དང་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །འཐད་པ་ནི་རབ་འབྱོར་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། གཟུང་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིད་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པར་གཟུང་བ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེས་བསམས་པའོ། །ལན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོངས་སུ་སྤང་བར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དག་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཉིད་ནི་དེའི་ཚེ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་མཐོང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གང་ལགས་ཞེས་ཤུགས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །ལན་ནི། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དོན་དམ་པར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། བསྡུས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་ནི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །དངོས་པོ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དོན་དང་དེ་སྣང་བའི་བློ་དང་དེར་བཏགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ། །གསུམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་དངོས་


DTG088_Page_0374
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་དམ་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །དེའི་སྤྱན་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེས་རྣམ་པར་བལྟས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་གཟིགས་ནས་སོ། །དངོས་པོ་ཡང་མི་དམིགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་དངོས་པོར་བཏགས་པས་སྟོང་པས་བསལ་བའི་ངོ་བོར་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བྱིས་པས་བཟུང་བ་དེ་ལྟར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་ངོ༌། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའོ། །གང་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་དེ་དག་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཕན་ཚུན་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡང་གཉིས་ཀྱིས་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པ་གསུམ་ཡང་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་སོ་སོ་ཞིང་སྦྱིན་པ་དང་སྦྱིན་པ་པོ་དང་ལེན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱར་ན་རྣམ་པ་ཤིན་ཏུ་མང་པོར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མ་བྱས་པ་ནི་བྱེད་པ་པོ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གཞན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་གི་རྒྱུད་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་ལས་དང་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ངོ༌། །དངོས་པོ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །འཚལ་བར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ཤེས་པ་པོ་ཉིད་དང་མི་


DTG088_Page_0375
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཚལ་བ་མ་མཆིས་པས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའམ་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པས་ཞེས་པ་དང་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་གཞན་དོན་དམ་པ་ཡང་གཞན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །ལན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། འདིའི་དོན་ནི་དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ནི་བྱིས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བྱིས་པ་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདེན་པ་གཉིས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྤྱད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་སྟེ། འདིར་དེ་དག་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ཞེས་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལྟར་ནི་མཐའ་གསུམ་ལ་དམིགས་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན་ནི་གང་གིས་གང་ལ་ཅི་ཞིག་སྦྱིན་པར་འགྱུར་ཞེས་སེམས་སོ། །ཚིག་གི་ཚོགས་འོག་མས་ནི་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་སྟེ། འདིར་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ཞེས་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ། འགའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ལ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ཏེ། བྱེད་པ་དང་ལྡན་


DTG088_Page_0376
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྐྱེན་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ཡང་ཁྱབ་པའི་རིགས་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གྲུབ་པོ་ཞེས་སེམས་སོ། །ལྷག་མ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་དག་པའི་དོན་ཅན་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དག་པར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་གྱི་ཡུལ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རོ་གཅིག་པ་རབ་ཏུ་གསལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲའི་དོན་གྱི་ངེས་པའི་ཚིག་གཉིས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཡང་དག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པར་གྱུར་པའོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པར་ཡང་དག་པར་མཁྱེན་པའོ། །དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོའི་དྲུག་པའོ། །རྟོགས་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་བ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ན་སངས་རྒྱས་ཏེ། དོན་ཐམས་ཅད་ཉིད་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་བ་གསུམ་མོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚོགས་དེ་བཞིན་དུ་རོ་གཅིག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མངོན་སུམ་གྱིས་སོ། །འདིའི་དོན་ནི་རྟོགས་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཏེ། རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྤྱིའི་སྒྲས་ཀྱང་ཁྱད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་བ་འདི་ཡོད་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཏེ་དོན་ཐམས་ཅད་ཉིད་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་དང་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲའི་དོན་དང་ངེས་པའི་ཚིག་གཞན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པས་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྫོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་དོ། །མངོན་པ་ནི་དེ་ཉིད་མ་ལུས་པ་སྟེ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་


DTG088_Page_0377
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་བརྗོད་པར་འདོད་པས་གཅིག་གི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཡིན་ན་གང་གིས་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་དེ་དག་གང་གི་ཡིན་པ་སྟེ། ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པ་དང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ལས་ཡིན་ཞེ་ན། སྤྱིའི་སྒྲ་ལས་ཀྱང་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདིར་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཕུལ་དུ་བྱང་བའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གོ །དེ་བས་ན་གསུངས་པ། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་རྟོགས་པ་ཙམ་པ་ཙམ་མམ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པའི་ཤེས་པ་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ན། ཆོས་དེ་གཉི་ག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །མདོ་འོག་མ་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་གསལ་བཞིན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན་ཤིན་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཚིག་བླ་དགས་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྡར་བཏགས་པའི་མིང་ཡིན་གྱི། དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་དབྱེར་མེད་པའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དབྱེར་མི་ཕྱེད་པ་གསལ་པར་གྱུར་པའོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ། འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའོ། །མ་ནོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ནི་


DTG088_Page_0378
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀུན་བརྟགས་པ་ལས་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྟེ། བཏགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སོ་སོར་སྣང་བའོ། །དེ་ཉིད་ནི་འཁྲུལ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དང་བྲལ་བས་ན་གཞན་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རང་གི་ངོ་བོ་རིག་པ་ཙམ་ལས་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བྱས་པ་བརྫུན་པའི་ལྷག་མ་ཙམ་རིག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །བག་ཆགས་ཟད་པ་ལས་དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གསལ་བར་གྱུར་པ་བསྟན་པ་དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མིང་དང་མཚན་མ་ཙམ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་འདིས་ཅི་ཞིག་བརྗོད་དེ་ན། མིང་དང་མཚན་མ་ཙམ་དུ་བརྗོད་པ་སྟེ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོའི་མང་གི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །མིང་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་མཚན་མ་ཡང་ཡིན་པས་ན་མིང་དང་མཚན་མ་སྟེ། མཚན་མ་སྨོས་པས་རྒྱུ་མེད་པའི་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་མིང་དང་མཚན་མའི་སྒྲ་འདིས་མིང་དང་མཚན་མས་ཁྱབ་པའི་ངོ་བོའི་བྱང་ཆུབ་མཚོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་མིང་དང་མཚན་མ་ཙམ་སྣ་ཚོགས་པར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །ཙམ་གྱི་སྒྲས་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྐད་དུ་སྣ་ཚོགས་པ་རྟོགས་པ་ཙམ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྟོགས་པར་བྱེད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་གསལ་བར་གྱུར་པར་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱབ་པར་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཙམ་གྱི་དོན་ཡིན་ཞེ་ན། ཚིག་གཅིག་ལས་ཀྱང་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་ཆུ་ཉིད་འཐུང་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་དངོས་པོ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་གསལ་བར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤུགས་ལས་ཡིན་ཏེ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན་རྟོགས་པ་མེད་པ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སྟེ།


DTG088_Page_0379
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་དད་པ་ནུབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ལས་སུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དང༌། མངོན་པའི་སྒྲ་ནི་མ་ལུས་པ་གསུངས་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པའི་སྒོ་ནས་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྒྲ་ལས་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ། ཁྱབ་པའི་རིགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ཐོབ་པ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཆོས་དཀོན་མཆོག་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ལྟར་དག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་སྟེ། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ནི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་ནང་དུ་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་རིགས་པས་མ་ཡིན་ཏེ་དབྱེར་མི་ཕྱེད་པའི་དོན་ནི་དགེ་འདུན་གྱི་དོན་ཡིན་ན། གལ་ཏེ་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྤྱོད་ན་རྒྱུ་མེད་པས་གང་ལས་དེའི་བྱང་ཆུབ་ཡིན། ཅི་སྟེ་སྤྱོད་ན་མི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་གང་ལས་བྱང་ཆུབ་ཡིན། ཅི་སྟེ་གཉིས་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱོད་ན་འདིའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །འདིར་ལན་ནི་གཉིས་ཀྱིས་སྤྱོད་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་མི་འཕེལ་ལ་གཉིས་མེད་པས་སྤྱོད་ན་འཕེལ་ཏེ། འཕེལ་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་གིས་གང་ནས་བརྩམས་ཏེ། བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་ཐུབ་པར་འགྱུར་ལ། གང་མི་དགེ་བས་ཀྱང་བཅོམ་པ་ནི་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལྟུང་བ་དེ་བས་ན་དེ་དག་གིས་མི་ཆོམས་པར་གྱུར་པ་ནི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གི་གྲངས་སུ་འགྲོ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ངེས་འབྱེད་


DTG088_Page_0380
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡན་ལག་ནས་བཟུང་སྟེ། །མཐོང་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་གནས། །དེ་འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་ཞར་ལས་འོངས་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཚང་རྒྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པའི་སྒྲ་མ་གསུངས་པ་ནི་ཡུལ་གྱིས་ཡུལ་ཅན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པ་སྟེ། འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང༌། མ་མཐོང་བ་དག་ལ་ཡང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གསུངས་པ་དེ་ལྟར་ན་ཡང་དེ་ཙམ་གྱིས་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སེམས་སོ། །ཚིག་གི་ཚོགས་འོག་མས་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་རྟོགས་པ་ནི་རྟོགས་པའོ། །ཐུབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུབ་པ་ཉིད་ལ་མངོན་དུ་བལྟས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཅིག་ཏུ་མི་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཡོད་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །མདོ་ལས་སྤྲོས་པའི་སྒྲ་དང་བསྟན་བཅོས་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྒྲ་གཉིས་ནི་དོན་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་དུ་འགྱུར་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་


DTG088_Page_0381
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ནོ། །མི་སྤྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །འཕྲོ་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་འཕྲོ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པའི་ཐ་དད་པ་དག་ནི་དབྱེར་མེད་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་འཕྲོ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་གཉི་གར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔྱད་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པའོ། །གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་ཡང་མ་འདུས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ལམ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཡིན་ལ། དེའི་ལྟག་ཡན་ཆད་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་སོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །ལན་ནི་གཞུང་འོག་མ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ནས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དག་ཡིན་ལ། དེ་དག་འདུལ་བར་བྱེད་པ་འདི་ཆོས་འདུལ་བ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་དག་ཡོད་པར་གྱུར་ལ་དེ་དག་དང་དེ་དག་ལྡན་པ་དང་བྲལ་བར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་སེམས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་འདུལ་བ་དེ་ཉིད་ནི་གང་དང་ལྡན་པ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་མཚན་ཉིད་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡང་


DTG088_Page_0382
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྐབས་འབྱེད་པའོ། །འཁོར་བ་ལས་དགྲོལ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་མན་ཆད་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕུང་པོ་གསུམ་དུ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བསྒོམ་པ་ལ་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོར་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་དགོད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པའོ། །འདིར་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་མེད་པའོ། །དེ་མན་ཆད་རྒྱས་པར་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །དྲི་བ་གཞན་དག་ནི་དེ་དང་འདྲེན་མའོ། །དེ་ལྟར་ལོག་པར་རྟོག་པ་བཅུ་དྲུག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་དག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་སྦྱར་བ་ལས་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་ལེའུ་ལྔ་པའོ།། །།

ལེའུ་དྲུག་པ། མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0382
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐར་གྱིས་པ། རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཅུ་ཞེས་གོང་དུ་གསུངས་པ་དེ་དག་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས། སྦྱིན་པ་ཤེས་རབ་བར་དག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དྲན་དང་ཆོས། །དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །མཐར་གྱིས་བ་ཡི་བྱ་བར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྦྱིན་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དྲན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དག་གིས་སོ། །ཆོས། དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་མཐར་གྱིས་པའི་བྱ་བར་བཞེད་དོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྐབས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མདོ་ལས་དང་པོར་འདིའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་རྒོལ་བ་དང་ལན་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་རེ་རེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གིས་མཐར་གྱིས་པའི་བྱ་བ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་གཞན་ཡང་


DTG088_Page_0383
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལྔས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལྔ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་ནས་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལྔས་ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་ལྔའོ། །དེ་ནས་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིའོ། །དེ་ནས་དྲིས་པ་དང་ལན་དག་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་དག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་སྦྱར་བ་ལས་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་ལེའུ་དྲུག་པའོ།། །།

ལེའུ་བདུན་པ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0383
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་རབ་འབྱོར་གྱིས་དང་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཇི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲི་བར་བྱེད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་མ། གཅིག་གིས་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་པ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་སྔར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གང་ཞེ་ན། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །བཞི་པོ་དེ་དག་ཚིག་གི་ཚོགས་བཞིས་འཆད་པར་མཛད་པ་དེ་བས་ན་དང་པོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེས་ཀྱང༌། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཡི། །རྟོགས་པ་འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་ཟོ་ཆུན་རྒྱུད། །རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། །ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འགུལ་བ་ལྟར། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤེས་དེ་བཞིན་


DTG088_Page_0384
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེས་ཀྱང་ཟག་པ་མད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཤིང་འཕངས་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་རྟོགས་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་དང་པོའོ། །ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུའི་རྡོག་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། ཟོ་ཆུན་གྱི་རྒྱུད་མོ་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འགུལ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་གཅིག་དང་ལྡན་པས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་སྔོན་གྱི་བསྒོམས་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་འདྲེན་པར་བྱེད་དེ། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། འདིར་དང་པོར་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དག་ནི་ངེས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །

ལེའུ་བརྒྱད་པ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པའི་འགྲེལ་པ།


DTG088_Page_0384
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གང་ཚེ་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཡེ་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །གནས་སྐབས་དེ་ཡང་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བར་གྱུར་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོ། །རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །གསུམ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་རྨི་ལམ་འདྲར་གནས་ནས། །ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ནི། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་རྟོགས། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །བཞི་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རྨི་ལམ་དང་ནི་དེ་མཐོང་ཉིད། །


DTG088_Page_0385
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ལྟར། །ཆོས་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡི། །དེ་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྨི་ལམ་དང་ནི་དེ་མཐོང་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལས་གྱིས་གཉིས་པ་སྟེ། འབྲས་ཆན་འཚེད་དུ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་གཞུང་གཞན་ལས་དེ་ལྟར་རྨི་ལམ་དེ་མཐོང་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་གྱི་དོན་ནི་སྔ་མ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གང་གསུངས་པའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་དག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་སྦྱར་བ་ལས། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟེ་ལེའུ་བདུན་པའོ།། །།མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་པའི་མདོར་བསྟན་པ་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་དང༌། །དེ་བཞིན་སྤྲུལ་དང་རྣམ་གསུམ་དང༌། །མཛད་དང་བཅས་པ་ཆོས་སྐུ་སྟེ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྔར་གསུངས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། །སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། རྣམ་པ་བཞིར་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོར་ངོ་བོ་ཉིད་དེའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཟག་པ་མེད་ཆོས་རྣམ་ཀུན་དུ། །རྣམ་པར་དག་གྱུར་ཐོབ་གང་ཡིན། །དེ་དག་རང་བཞིན་མཚན་ཉིད་ཅན། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་རུ་བཞེད། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མཐུན་ཚད་མེད་དང། །རྣམ་པར་ཐར་དང་མཐར་གྱིས་ནི། །སྙོམས་འཇུག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཟད་པར་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་བརྒྱད་དང༌། །ཉོན་མོངས་མེད་དང་སྨོན་མཁྱེན་དང༌། །མངོན་ཤེས་སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་བཞི་དང༌། །དབང་བཅུ་དག་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། །མི་འཇིགས་པ་ནི་བཞི་དག་དང༌། །བསྲུང་བ་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་དང༌། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་རྣམ་གསུམ་དང༌། །བསྙེལ་བ་མི་མངའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། །བག་ཆགས་ཡང་དག་བཅོམ་པ་དང༌། །སྐྱེ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། །ཐུབ་པ་ཁོ་


DTG088_Page_0386
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནའི་མ་འདྲེས་ཆོས། །བཅོ་བརྒྱད་བཤད་པ་གང་ཡིན་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་གིས་གསུངས་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། གློ་བུར་གྱི་འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སྒྲིབ་པ་ཀུན་གྱི་དྲི་མེད་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ཐོབ། །རིན་ཆེན་སྣོད་ནི་ཕྱེ་བ་ལྟར། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཡང་དག་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚེས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། ཚད་མེད་པ་བཞི་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང༌། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང༌། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་དང༌། དབང་བཅུ་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། བསྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་དང༌། བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལུས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཅིང་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་བརྗོད་ནས། དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་སྔ་མའི་དངོས་པོ་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ནི། གཅིག་མིན་དུ་མའང་མིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བསྟོད་པ་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ན་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་


DTG088_Page_0387
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་སྐུ་བཞི་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟ་ཡིན་དང་ཚུལ་གཞན་ལས་སྐུ་བཞིར་གསུངས་པ་དེ་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ནི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་སྐུ་གསུམ་ཉིད་དུ་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་དང་མདོ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔགས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་བཞི་ཡང་རྣམ་པ་གཞན་ཉིད་དུ་ཡིན་ཏེ། སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ནི་སྐུ་གསུམ་ཡིན་ལ། བཞི་པའི་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ལས་སམ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ནི་ཆོས་དེ་དག་སྐུ་གང་གིས་བསྡུས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དེ་དག་ནི་འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཉིད་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ནོ། །སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དང་པོ་ནས་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་དང་བཅས་པ་དང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོའི་ནང་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པར་འཆད་པར་གྱུར་ལ། བདག་གིས་ཀྱང་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་ཚོགས་རྒྱས་པར་མང་དུ་བསྟན་པས་དེ་དང་དེ་དག་རྒྱས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་ནས་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཉིད་དུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་གི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་ནི། ཉན་ཐོས་ཉོན་མོངས་མེད་པ་ལྟའི། །ཉོན་མོངས་ཡོངས་སུ་མི་སྤོང་ཉིད། །རྒྱལ་བ་གྲོང་སོགས་དེ་དག་གི །ཉོན་མོངས་རྒྱུན་གཅོད་ཉོན་མོངས་མེད། །སངས་རྒྱས་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ནི། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཆགས་སྤང་དང༌། །ཐོགས་པ་མེད་དང་རྟག་གནས་དང༌། །འདྲི་བ་ཀུན་ལ་ལན་འདེབས་བྱེད། །ཅེས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་གྲོང་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གང་དག་མཐོང་བར་གྱུར་བ་ན། དེའི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་


DTG088_Page_0388
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་བ་ན་མི་རུང་ངོ་ཞེས་དེ་དག་མཐོང་བ་ཉིད་ཟློག་པར་བྱེད་ཀྱི། ཉོན་མོངས་པ་མངོན་སུམ་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་མཐོང་བ་ཡོད་ཀྱང་དེ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་ཉིད་གཅོད་པར་བྱེད་ཀྱི། མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དག་གི་སྨོན་ནས་མཁྱེན་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་མི་མངའ་བ་ནི་ལྟོས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་གནས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་ཐུགས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདྲི་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལེན་ལོན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ན། འདྲི་པ་ཀུན་གྱི་ལན་འདེབས་པའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཟློག་པ་དག་ཡིན་ནོ། །རྒྱུད་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་གྱུར་ནས། །གང་དང་གང་ལ་གང་དང་ནི། གང་ཚེ་བྱ་བ་ཕན་གྱུར་པ། །དེ་དང་དེ་ལ་དེ་སྣང་ངོ༌། །དེ་དང་དེ་ལ་ཕན་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་དང་དེའི་ཚེ་སྣང་བའི་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ལ་ཐམས་ཅད་མི་སྣང་ཞེ་ན། ལྷའི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕབ་ཀྱང༌། །ས་བོན་མི་རུང་མི་འཁྲུང་ལྟར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བྱུང་གྱུར་ཀྱང༌། །སྐལ་བ་མེད་པས་བཟང་མི་མྱོང༌། །དེ་ལྟར་མཛད་པ་རྒྱ་ཆེའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཁྱབ་པར་ངེས་པར་བརྗོད། །དེ་ཉིད་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྟག་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན། །མཛད་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྣ་ཚོགས་པའི་དོན་མཛད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཛད་པའོ། །ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བྱ་བའི་ཚིག་གཉིས་པ་ནས། བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་གསུངས་ཏེ། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོས་པ་ནི་གཞན་དག་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྨོས་པ་ནི་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་པ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པའི་དགའ་བ་དང༌། །མགུ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གིས་ནི་འདི་སྐད་དུ་གང་དེ་ལྟར་


DTG088_Page_0389
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ནུས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བསྟན་བཅོས་མཛད་པས་དེ་དག་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས། མཚན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། །དཔེ་བྱད་བརྒྱད་ཅུའི་བདག་ཉིད་འདི། །ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐེག་ཆེན་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར་ཏེ། སྐུ་དེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐོབ་པ་དག་གིས་རྫོགས་པར་ལོངས་སྤྱོད་པས་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོར་མཚན་དག་ནི། །ཕྱག་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་རུས་སྦལ་ཞབས། །ཕྱག་དང་ཞབས་སོར་དྲ་བས་འབྲེལ་པ་དང༌། །ཕྱག་ནི་ཞབས་བཅས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས། །འདི་ནི་སྐུ་ནི་འདུན་དག་མཐོ་བ་དང༌། །སོར་མོ་རིང་དང་རྟིང་ཡངས་སྐུ་ཆེ་དྲང༌། །ཞབས་ལོང་མི་མངོན་སྤུ་ནི་གྱེན་དུ་ཕྱོགས། །བྱིན་པ་ཨེ་ནྱའི་འདྲ་ཕྱག་རིང་མཛེས། །མདོ་མས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའི་མཆོག །པགས་པ་གསེར་མདོག་པགས་པ་སྲབ་པ་དང༌། །སྤུ་ནི་རེ་རེ་ནས་གཡས་ལེགས་འཁྲུངས་དང༌། །ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱད་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ། །འདི་ཡི་དཔུང་པའི་མགོ་ཟླུམ་ཐལ་གོང་རྒྱས། །འདི་ལ་རོ་མི་ཞིམ་པའང་རོ་མཆོག་སྣང༌། །སྐུ་ནི་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ། །གཙུག་ཏོར་ཡར་འཕགས་ལྗགས་རིང་མཛེས་པ་དང༌། །ཚངས་དབྱངས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་དང་ཚེམས། །ཤིན་ཏུ་དཀར་དང་ཚད་མཉམ་ཐགས་བཟང་དང༌། །གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་ཚང་བ་དང༌། །སྤྱན་ནི་མཐོན་མཐིང་སྤྱན་རྫི་བ་མཆོག་གི །འདྲ་བ་འདི་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །འདིའི་ཕྱག་དང་ཞབས་ལ་འཁོར་ལོས་མཚན་པས་ན། ཕྱག་ཞབས་འཁོར་ལོས་མཚན་པའོ། །ལེགས་པར་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལ་རུས་སྦལ་དང་འདྲ་བའི་ཞབས་མངའ་བས་ན་རུས་སྦལ་ཞབས་ཏེ། དེ་ཡང་འདི་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་ཡིན་པས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའོ། །འདི་ལ་ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་སོར་མོ་དྲ་བས་འབྲེལ་པ་མངའ་བས་ན་ཕྱག་དང་ཞབས་སོར་མོ་དྲ་བས་འབྲེལ་པའོ། །ཕྱག་ནི་ཞབས་བཅས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཅན། །འདི་ཡི་ཞེས་བྱ་བའི་འོག་མ་


DTG088_Page_0390
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་སྦྱར་རོ། །འདི་ཡི་སྐུ་ནི་བདུན་དག་མཐོ་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་གསུངས་པའོ། །སྐུ་ནི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །འདིའི་སྐུ་བདུན་མཐོ་བ་དག་གིས་མཚོན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་མཚན་ལྔ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱག་དང་ཞབས་འཁོར་ལོས་མཚན་པ་ཉིད། ཞབས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་གནས་པ་དང༌། ཕྱག་དང་ཞབས་དྲ་བས་འབྲེལ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་དང་ཞབས་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་བདུན་མཐོ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ། །སོར་མོ་རིང་དང་རྟིངས་ཡངས་སྐུ་ཆེ་དྲང༌། །ཞབས་ལོང་མི་མངོན་སྤུ་ནི་གྱེན་དུ་ཕྱོགས། །ཕྱིན་པ་ཨེ་ན་ཡའི་འདྲ་ཕྱག་རིང་མཛེས། །མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའི་མཆོག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། །སོར་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང་རྟིང་པ་ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་པ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཟླས་དབྱེ་བའོ། །སྐུ་ཆེ་དྲང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་རྒྱ་ཆེ་ལ་དྲང་བའོ། །ཞབས་ཀྱི་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་དང༌། སྤུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་སྟེ། མདོ་ལས་པུས་མོའི་ལྷ་ང་དང༌། །ལོང་བུ་མཛེས་པར་ནུབ་པས་ན་ཞབས་ཀྱི་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ངས་ན་མི་མངོན་པའི་སྒྲ་ནི་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་སྦས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ལོང་བུའི་སྒྲ་ནི་པུས་མོའི་ལྷ་བ་དང༌། ལོང་བུའི་བུས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བརླའི་རྩ་བ་མན་ཆད་ཀུན་ལ་ཞབས་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་ནི་མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྟེ། འདི་ལ་མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པའི་མཆོག་མངའ་བས་ན། དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །འདིས་ནི་སོར་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང༌། རྟིང་པ་ཡངས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ཆེ་ལ་དྲང་བ་ཉིད་དང༌། ཞབས་ཀྱི་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། །སླུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དང༌། བྱིན་པ་ཨེ་ན་ཡའི་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་རིང་ལ་མཛེས་པ་ཉིད་དང༌། མདོ་མས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མཚན་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །པགས་པ་གསེར་མདོག་པགས་པ་སྲབ་པ་དང༌། སྤུ་ནི་རེ་རེ་ནས་གཡས་ལེགས་འཁྲུངས་དང༌། །ཞལ་མཛོད་སྤུས་བརྒྱན་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ། །འདི་ཡི་དཔུང་པའི་མགོ་ཟླུམ་ཐལ་གོ་རྒྱས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལ་རོ་སྟོད་སེང་གེ་དང་འདྲ་བ་མངའ་བས་ན་རོ་སྟོད་སེང་གེ་དང་འདྲ་བ་ཅན་ནོ། །མགོ་ཟླུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པ་སྟེ། མགུར་དང་རྒྱུད་


DTG088_Page_0391
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལེགས་པར་འབྲེལ་ཅིང་ལྷུན་ཟླུམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཕྲག་པའི་བར་ནི་ཐལ་གོང་སྟེ་བྲང་ངོ༌། །འདི་ལ་དེ་རྒྱས་པ་མངའ་བས་ན་ཐལ་གང་རྒྱས་པ་ཅན་ནོ། །འདིས་ནི་པགས་པ་གསེར་མདོག་ཉིད་དང༌། པགས་པ་སྲབ་པ་ཉིད་དང༌། སྤུ་རེ་རེ་ནས་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་བ་ཉིད་དང༌། ཞལ་མཛོད་སྤུས་མཚན་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། དཔུང་མགོ་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། ཐལ་གོང་རྒྱས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མཚན་བདུན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་རོ་མི་ཞིམ་པའང་རོ་མཆོག་སྣང༌། །སྐུ་ནི་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ། །གཙུག་ཏོར་ཡར་འཕགས་ལྗགས་རིང་མཛེས་པ་དང༌། །ཚངས་དབྱངས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་དང་ཚེམས། །ཤིན་ཏུ་དཀར་དང་ཚད་མཉམ་ཐགས་བཟང་དང༌། །གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་ཚང་བ་དང༌། །སྤྱན་ནི་མཐོན་མཐིང་སྤྱན་རྫི་བ་མཆོག་གི །འདྲ་བ་འདི་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པོ་འདིས་རོའི་མཆོག་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་གཙུག་ཏོར་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། ལྗགས་རིང་ཞིང་སྲབ་པ་ཉིད་དང༌། ཚངས་པའི་དབྱངས་ཉིད་དང༌། འགྲམ་པ་སེང་གེའི་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཚེམས་དཀར་བ་ཉིད་དང༌། ཚེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཚེམས་ཐགས་བཟང་བ་ཉིད་དང༌། ཚེམས་མཉམ་ཞིང་བཞི་བཅུ་ཚང་བ་ཉིད་དང༌། སྤྱན་མཐོན་མཐིང་ཉིད་དང༌། རྫི་མ་བའི་ལྟ་བུ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་བཅུའི་ཚད་ཀྱི་ཚོགས་མངའ་བས་ན་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་ཚང་བ་སྟེ། བཅུ་ཚན་བཞི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་འདི་དག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །བ་མཆོག་ནི་བ་དང་གླང་ངོ༌། །ཡང་ན་བ་མཆོག་ནི་ཁྱུ་མཆོག་ལ་བྱའོ། །དེ་དག་བཤད་པ་དང་རྒྱུ་དང་སྔོན་གྱི་མཚན་མ་ནི་མདོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སྟེ། འདི་ལ་མཚན་ནི་གང་གང་གིས། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན། །དེ་དང་དེ་ནི་རབ་རྫོགས་པས། །མཚན་ནི་འདི་དག་ཡང་དག་འགྲུབ། །འདིར་མཚན་གང་དང་རྒྱུ་གང་དང་གང་གིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དེ་རབ་ཏུ་རྫོགས་པས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འདིའི་མཚན་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པོ། །ཡང་


DTG088_Page_0392
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་གི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། བླ་མ་སྐྱེལ་ལ་སོགས་པ་དང༌། །ཡང་དག་བླངས་ལ་བརྟན་པ་དང༌། །བསྡུ་བ་བསྟེན་དང་གྱ་ནོམ་པའི། །དངོས་པོ་སྦྱིན་དང་གསད་བྱ་བ། །ཐར་པར་བྱེད་དང་དགེ་བ་ནི། །ཡང་དག་བླངས་དང་སྤེལ་ལ་སོགས། །སྒྲུབ་བྱེད་རྒྱུ་ཡི་མཚན་ཉིད་དེ། །དེ་ལ་སོགས་པ་མདོ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བླ་མ་དག་སྐྱེལ་བ་དང་བསུ་བ་དག་དང༌། ཆོས་ཉན་པ་དང༌། མེ་ཏོག་གིས་མཆོད་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་གྱི་ཐད་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཡོག་བྱས་པས་ཕྱག་དང་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡི་དམ་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པས་ཞབས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་དང༌། བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་ནས་ཕྱག་དང་ཞབས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། བདུན་མཐོ་བ་ཉིད་དོ། །གསད་པར་བྱ་བ་ཐར་པར་བྱ་བ་མང་པོའི་ཚིག་ནི་སོགས་པའི་དོན་ཏོ། །གསད་པ་ཐར་པར་བྱས་པ་དང༌། །སྲོག་རྗེས་སུ་གཟུང་བར་བྱས་པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཀུན་ནས་བསྟེན་པས་སོར་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང༌། རྟིང་པ་ཡངས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ཆེ་ཞིང་དྲང་བ་ཉིད་དོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་རྣམ་པར་སྤེལ་ཞིང་འགྲིབ་པར་མ་བྱས་པས་ཞབས་ཀྱི་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། སྐུའི་སྦུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཇི་སྐད་དུ་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་དག་གསལ་བར་བྱེད་པས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །དེ་དག་མཛེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དཔེ་བྱེད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་སྟེ། དེ་དག་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཐུབ་པའི་སེན་མོ་ཟངས་མདོག་དང༌། །མདོག་སྣུམ་མཐོ་དང་སོར་མོ་རྣམས། །ཟླུམ་རྒྱས་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང༌། །རྩ་མི་མངོན་དང་མདུད་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སེན་མོ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་ཉིད་དང༌། སེན་མོ་མདོག་སྣུམ་པ་ཉིད་དང༌། སེན་མོ་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། སེན་མོ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། སོར་མོ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། སོར་མོ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང༌། རྩ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། རྩ་མདུད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་


DTG088_Page_0393
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལོང་བུ་མི་མངོན་ཞབས་མཉམ་དང༌། །སེང་གེ་གླང་ཆེན་བྱ་དང་ནི། །ཁྱུ་མཆོག་སྟབས་གཤེགས་གཡས་ཕྱོགས་དང༌། །མཛེས་གཤེགས་དྲང་དང་འཁྲིལ་བག་ཆགས། །བྱི་དོར་བྱས་འདྲ་རིམ་པར་འཚམ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་རྐང་པ་གཅིག་གིས་ལྷག་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་ནི་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། ཞབས་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སེང་གེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། ངང་པའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། ཁྱུ་མཆོག་གི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། གཡས་ཕྱོགས་སུ་ལྡོག་ཅིང་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་མཛེས་པར་གཤེགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་དྲང་བ་ཉིད་དང༌། སྐུ་འཁྲིལ་བག་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་བྱི་དོར་བྱིས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་རིམ་པར་འཚམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བཅུ་གཉིས་སོ། །གཙང་དང་འཇམ་དང་དག་པའི་སྐུ། །མཚན་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། །སྐུ་ཡི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་བཟང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་རྐང་གསུམ་གྱིས་ནི་སྐུ་གཙང་བ་ཉིད་དང༌། སྐུ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་རྫོགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུའི་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་མཛེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་ལྔ་ཡིན་ནོ། །གོམ་སྙོམས་སྤྱན་ནི་དག་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་གཞོན་མདོག་ཅན་ཉིད་དང༌། །སྐུ་ཞུམ་མེད་དང་རྒྱས་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་གྲིམ་པའི་སྐུ་ཉིད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གོམ་པ་སྙོམས་པ་ཉིད་དང༌། སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། །སྐུ་ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དྲུག་གོ །ཡན་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་འབྱེས་པ་དང༌། །གཟིགས་པ་མུན་མེད་དག་པ་དང༌། །དཀུ་ཟླུམ་སྐབས་ཕྱིན་མ་རྙོངས་དང༌། །ཕྱང་ངེ་བ་དང་ལྟེ་བ་ནི། །ཟབ་དང་གཡས་ཕྱོགས་འཁྱིལ་བ་དང༌། །ཀུན་ནས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་གཉིས་པོ་འདིས་ནི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེས་པ་ཉིད་དང༌། གཟིགས་པ་རབ་རིབ་མེད་ཅིང་དག་པ་ཉིད་དང༌། དཀུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། དཀུ་སྐབས་ཕྱིན་པ་


DTG088_Page_0394
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་དང༌། །དཀུ་མ་རྙོངས་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱལ་ཕྱང་ངེ་བ་ཉིད་དང༌། ལྟེ་བ་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། ལྟེ་བ་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་བ་ཉིད་དང༌། ཀུན་ནས་མཛེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དགུའོ། །ཀུན་སྤྱོད་གཙང་དང་སྐུ་ལ་ནི། །སྨེ་བ་གནག་བག་མེད་པ་དང༌། །ཕྱག་ནི་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་དང༌། །ཕྱག་རིས་མདངས་ཡོད་ཟབ་རིང་དང༌། །ཞལ་ནི་ཧ་ཅང་མི་རིང་དང༌། །ཞལ་གཟུགས་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཞལ་འདི་ལ་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཞལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞལ་གདོང་སྟེ། ཞལ་གདོང་ལ་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མངའ་བའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་གཉིས་པོ་འདིས་ནི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་གཙང་བ་ཉིད་དང༌། སྐུ་ལ་སྨེ་བ་གནག་བག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་ཤིང་བལ་ལྟར་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་གི་རི་མོ་མདངས་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་གི་རི་མོ་ཟབ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་གི་རི་མོ་རིང་བ་ཉིད་དང༌། ཞལ་ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་བ་ཉིད་དང༌། ཞལ་གདོང་ལ་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བརྒྱད་དོ། །ལྗགས་མཉེན་པ་དང་སྲབ་པ་དང༌། །དམར་དང་འབྲུག་གི་སྒྲ་ཉིད་དང༌། །གསུང་མཉེན་འཇམ་དང་མཆེ་བ་ཟླུམ། །རྣོ་དང་དཀར་དང་མཉམ་པ་དང༌། །བྱིན་གྱིས་ཕྲ་དང་ཤངས་མཐོ་དང༌། །མཆོག་ཏུ་དག་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། མཆོག་ནི་ཤིན་ཏུ་བའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་གཉིས་པོ་འདིས་ནི་ལྗགས་མཉེན་པ་ཉིད་དང༌། ལྗགས་སྲབ་པ་ཉིད་དང༌། ལྗགས་དམར་བ་ཉིད་དང༌། གླང་པོའི་ང་རོ་ཉིད་དང༌། འབྲུག་གི་སྒྲ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། གསུང་སྙན་ཅིང་མཉེན་ལ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་རྣོ་བ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་དཀར་བ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། མཆེ་བ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་ཉིད་དང༌། ཤངས་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། གཙང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བཅུ་གཉིས་སོ། །སྤྱན་ཡངས་པ་དང་རྫི་མ་སྟུག ། པདྨའི་འདབ་མ་འདྲ་བ་དང༌། །སྨིན་ཚུགས་རིང་དང་འཇམ་པ་དང༌། །སྣུམ་དང་སྤུ་ནི་མཉམ་པ་དང༌། །ཕྱག་རིང་རྒྱས་དང་སྙན་མཉམ་པ་དང༌། །ཉམས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། །འཕྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེས་པ་དང༌། །དབྱེས་ཆེ་བ་དང་དབུ་རྒྱས་དང༌། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་


DTG088_Page_0395
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་པོ་འདིས་ནི་སྤྱན་ཡངས་པ་ཉིད་དང༌། རྫི་མ་སྟུག་པ་ཉིད་དང༌། སྤྱན་དཀར་ནག་འབྱེས་ཤིང་པདྨའི་འདབ་མ་ལྟ་བུ་ཉིད་དང༌། སྨིན་ཚུགས་རིང་བ་ཉིད་དང༌། སྨིན་མ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། སྨིན་མ་སྣུམ་པ་ཉིད་དང༌། སྨིན་མའི་སྤུ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་རིང་ཞིང་རྒྱས་པ་ཉིད་དང༌། སྙན་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སྙན་མ་ཉམས་པ་ཉིད་དང༌། དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱིས་པ་ཉིད་དང༌། དཔྲལ་བ་དབྱེས་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། །དབུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བཅུ་གསུམ་མོ། །དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་དང༌། །སྟུག་འཇམ་མི་འཛིངས་ངོ་བོ་དང༌། །མི་གཤོར་སྐྱེས་བུའི་ཡིད་འཕྲོག་དང། །དཔལ་གྱི་བེའུ་དང་བཀྲ་ཤིས་ནི། །སངས་རྒྱས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོར་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་ཚིག་རྐང་ལྔ་པོ་འདིས་ནི་དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་སྟུག་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་མི་འཛིངས་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་མ་གཤོར་བ་ཉིད་དང༌། དབུ་སྐྲ་དྲི་ཞིམ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་ལ་དཔལ་གྱི་བེའུ་དང༌། བཀྲ་ཤིས་དང་གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་པས་བརྒྱན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བདུན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་བཅུ་དག་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་པར། །འགྲོ་ལ་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་དག །མཉམ་དུ་མཛད་པ་སྐུ་དེ་ནི། །ཐུབ་པའི་སྤྲུལ་པ་རྒྱུན་མི་འཆད། །དེ་ལྟར་དེའི་ལས་འཁོར་བའི་བར། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྲིད་པ་ཇི་སྲིད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པ་དང་ནམ་མཁའ་ཇི་སྲིད་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་སྐུ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བསྟན་ནས། དེའི་དབང་དུ་མཛད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེ་ལ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་མི་རུང་ངོ་སྙམ་པའི་རབ་འབྱོར་གྱི་དྲི་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལན་དག་ཡིན་ནོ། །དེའི་མཛད་པ་ཡང་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འགྲོ་རྣམས་ཞི་བའི་ལས་དང་ནི། །བསྡུ་རྣམ་བཞི་ལ་འགོད་པ་དང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བཅས་པ་ཡི། །རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་རྣམས་ཇི་བཞིན་གྱི། །དོན་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་


DTG088_Page_0396
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲུག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལམ་དང་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཉིས་ཟད་དང༌། །བརྡ་དང་དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སྨིན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་ནི། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་སངས་རྒྱས་ཞིང༌། །རྣམ་པར་དག་དང་ངེས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཚད་མེད་དང༌། །སངས་རྒྱས་བསྟན་སོགས་ཡོན་ཏན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལས་རྣམས་ནི། །ཆུད་མི་ཟ་དང་བདེན་མཐོང་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་སྤང་བ་དང༌། །དེ་བཞིན་མེད་པའི་ཚུལ་དང་ནི། །རྣམ་པར་བྱང་དང་ཚོགས་དང་ནི། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ། །ཐ་དད་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་ལ་འགོད་པ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་འཕྲིན་ལས་འདི། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མཐའ་འགོད་པའི་སྒྲ་ནི་དབུས་མ་ཀུན་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལངས་འདི་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུམ་གྱིས་དམྱལ་བ་དང་ཡི་དགས་དང་དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་དག་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྤངས་ནས་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ངས་འདི་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཞི་པ་དང༌། ལྔ་པ་དག་གིས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་རྒྱལ་བ་དང༌། ཚིག་དེའི་ནང་ནས་ཡོད་པའི་ལྷའི་བུའི་སྒྲ་ཡིས་དེ་དང་འདྲ་བ་ལྷ་མ་ཡིན་དག་ཀྱང་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་ཚངས་པ་དག་རང་གི་གནས་ཀྱི་ཉེས་པ་མཐོང་བས་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་འོང་བ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ལས་གཞན་པ་ཉིད་ཀྱི་འགྲོ་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ལས་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ངས་འདི་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དྲུག་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་འགོད་པའི་ལས་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ལམ་ལ་བཀོད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་འགོད་པར་བྱེད་དོ། །


DTG088_Page_0397
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་གསུམ་པ་ནི་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་འབྱུང་བའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལ་བདག་ཉིད་འགོད་པའི་ལས་སོ། །བདག་ཀྱང་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མཐུན་པས་དགའ་བར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །བདག་ཀྱང་དགེ་བ་བཅུའི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡང་གཞན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལས་འོང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བརྡར་བཏགས་པ་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཇོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་གང་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་འགོད་པ་ལས་སོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་རྣམ་པར་འགོད་པ་བྱས་


DTG088_Page_0398
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ལམ་དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བ་ལས་ཐར་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དབང་བསྒྱུར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་སྤྱོད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཚད་མེད་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་བསྟེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་ཆུད་མི་ཟ་བ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དངོས་པོ་ལས་རྣམ་པར་འབྲེལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ནི་དོན་རྒྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཀྱང་རྒྱས་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ལ་


DTG088_Page_0399
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་པར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དགོངས་སོ། །མིང་ཐོས་པ་ན་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་པ་མི་རིགས་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ལ་ནི་མིང་དེ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱམས་པས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་གང་འདི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གློ་བུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སྤྲུལ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་འདི་ཡིན་ལ་མཚན་མ་ཡང་དེ་ཡིན་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སོ་སོར་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ནི་དངོས་པོའོ། །བླ་དགས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཏགས་པ་ནི་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །འདི་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་མ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ངོ༌། །ཡིད་ཆེས་པ་དང་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་སོ་སོར་རིག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སོ། །བྱམས་པ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདིར་རྒྱུ་གཉིས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འགལ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱམས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ལ་མིང་དང་འདུ་ཤེས་དང་གདགས་པ་དང་ཐ་སྙད་དུ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཅེས་གསུངས་པ་ལ། དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་བས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏེ། དངོས་པོར་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འོ་ན་བྱམས་པ་ཁྱོད་ཇི་ལྟ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། བྱམས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏེ། གཟུགས་ལ་གསོ་པ་བཏགས་པ་ཙམ་ཉིད་


DTG088_Page_0400
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལགས་པ་དེའི་ཚེ། བཏགས་པ་ཙམ་ཉིད་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བཏགས་པ་ཙམ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཀག་པ་ན། བྱམས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བྱམས་པས་དེ་ལྟར་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པའི་དོན་འཚལ་བ་ལྟར་ན་དབྱིངས་འདི་ནི་དོན་དམ་པར་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏེ། དེ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་མཐར་དགག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་དོན་དམ་པར་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་སྐད་ཅེས་ཞུས་ནས་སུན་འབྱིན་པ་ནི་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་དོན་དམ་པར་མ་མཆིས་ནའོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚེ་དབྱིངས་དོན་དམ་པར་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པ་ཇི་ལྟར་མཆིས་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ། མེད་པ་ནི་རྟེན་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །རྟེན་དུ་འདོད་ན་ཡང་མཚུངས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་བས་ན་བྱམས་པ་ཁྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བཟོད་ཅིང་འདོད་པ་དང་སྤོབས་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་སྤྱོད་པ་ན་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པའོ། །དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་སོ། །དེ་རྣམ་གྲངས་འདིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ཉེ་བར་དགོད་པའོ། །ཀྱང་གི་སྒྲས་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ངོ༌། །རྣམ་གྲངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པའོ། །གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དང་


DTG088_Page_0401
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཉིད་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དེ་སོ་སོར་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་གསུངས་ཏེ། གཞན་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་གཞན་ཡིན་པར་གྱུར་ནའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའམ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་འབྲེལ་པའང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དེའི་མཚན་མ་ཡང་བྱིས་པས་དམིགས་སུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང་འདྲ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་མཚན་མ་དམིགས་པ་ལའང་དེའི་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་སྒོམ་པ་ལྟར་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱམས་པས་གསོལ་པ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང་ཉེ་བར་འབྲེལ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་དངོས་པོ་དེ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ན་དེ་ཅི་མ་མཆིས་པའམ་མཆིས་པ་ཡང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ལ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་ཉིད་དམ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མེད་ལ་འོན་ཀྱང་གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བར་གྱུར་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ན་སྣང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་བས་ན། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་སྟེ། གང་གཞན་དག་ལས་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གསུངས་པ་འདིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྣང་བ་ཡིན་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་བརྟགས་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་


DTG088_Page_0402
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངོ། །གཞན་གྱི་དབང་ལ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དབང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཡོད་པ་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གསོལ་པ། དེ་དག་གང་གི་རྫས་སུ་མཆིས་གང་གི་རྫས་སུ་མ་མཆིས། གང་ནི་རྫས་སུ་མ་མཆིས་པ་དང་རྫས་སུ་མཆིས་པ་མ་ལགས་པའི་དོན་དམ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུམ་པོ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ནི་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉེ་བར་བླངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཞེས་བགྱི་བ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པར་བརྩི་བ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པར་བརྩིས་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་གཟུགས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གང་གཟུགས་མ་ཡིན་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གྲངས་སུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་མཁས་པས་ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་སྤང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བགྱི་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་མཚན་ཉིད་བསྒོམ་པ་བལྟ་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མཐའ་གཉིས་སྤངས་ནས་དེ་དབུ་མའི་ལམ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་གང་གི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དེའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །གང་སྤོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སྤོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་


DTG088_Page_0403
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དེ་ཉིད་དེའི་སྤོང་བའོ། །གང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེའི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའོ། །གང་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལམ་བསྒོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་སྒོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དེའི་བསྒོམ་པའོ། །གསོལ་པ། དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མ་སྤངས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ལ། རང་གི་དོན་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བས་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འཁོར་བ་ལས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ །དེ་བས་ན་འདི་ལ་གཉི་ག་ཡང་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། གཉི་ག་ལ་ཡང་སྐྱོ་བ་མེད་པ་དེ་བས་ན་གཉི་ག་ཡོངས་སུ་མི་སྤོང་ངོ༌། །གསོལ་པ། གཉི་ག་མ་བླངས་ན་ཇི་ལྟར་གཉི་ག་བཏང་བ་མ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གཉི་ག་བླང་བའམ་བླང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་མི་སྨྲའི། འོན་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་ཉེ་བར་བླངས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་སྨྲའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་འཁོར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་སྨྲའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གང་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། གང་སྤྲོས་པ་མེད་པ་འདི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ལུས་པའོ། །གསོལ་པ། ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པ་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་


DTG088_Page_0404
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཀའ་སྩལ་པ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་དག་སྟེ། ཁ་ཅིག་དང་པོ་ནས་གྱ་ནོམ་པ་སྟེ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དོན་དུ་གཉེར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མགུ་པར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་དང་པོ་ཉིད་ནས་དམན་པའི་ཁྱད་པར་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་དེ་ཉིད་ཐོབ་པ་དེས་མགུ་བར་འགྱུར་རོ། །འགའ་ཞིག་ནི་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཁྱད་པར་དམན་པ་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་དེ་ཉིད་ཐོབ་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མགུ་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དེ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དེ་དང་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། བྱམས་པ་ངས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བར་སྨྲས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དག་གིས་སོ། །གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། དེ་དག་གི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མཐུ་ཆེ་བ་གང་ལགས། དེས་ན་དེ་དག་གྱ་ནོམ་པའི་ཁྱད་པར་དོན་དུ་གཉེར་ཞིང་དེ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་འདི་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་དང་འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ཉིད་དང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དོན་དུ་མི་གཉེར་གྱི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། འཛིན་པ་མེད་པ་འདི་ནི་དེ་དག་གིས་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །གང་ཡང་དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང༌། འཛིན་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱེད་པར་འདོད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འདིར་དེ་དག་གི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མཐུ་ཆེ་བའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་དྲི་བའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལན་ནོ། །དེ་


DTG088_Page_0405
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་འཁྲུལ་པ་ལོག་པར་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་ད་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་བྱམས་པ་དང་རབ་འབྱོར་གྱི་ཚིག་གིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་སྤངས་པ་དང༌། དོར་བ་ལ་འགོད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀས་སོ། །དེ་ནི་འདིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་ཏེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་མེད་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཚིག་གི་ལམ་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དོན་དམ་པར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཚོགས་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཁྱུ་མཆོག་གི་མཐར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཐ་མི་དད་པར་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡོད་པར་འགྱུར་རེ་སྐན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྐུ་གསུམ་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ཞེ་ན། གཞེས་ཤིང་ནམ་ཡང་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་ཆོས་སོ། །ཆོས་ཀྱང་འདི་ཡིན་ལ་སྐུ་ཡང་འདི་ཡིན་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། ལུས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་འཇིག་པ་མེད་པའི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་སྟེ། ཐོག་མ་དང་ལྡན་ཡང་ཐ་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་པའི་རྟག་པས་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་ཐ་དད་པར་རྟག་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཛད་པ་ཡང་རྟག་


DTG088_Page_0406
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་མཛད་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ཞེ་ན། མཛད་པ་དང་མཛད་པ་པོ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པས་ཐ་དད་པ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་ལ་བསྡུས་པའི་དོན་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །

བར་པ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ལ་དོན་དྲུག་ཏུ་བསྟན་པ།


DTG088_Page_0406
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་དེ་ཡི་སྦྱོར་བ་དང༌། །དེ་རབ་དེ་ཡི་གོ་རིམས་དང༌། །དེ་མཐའ་དེ་ཡི་རྣམ་སྨིན་ནི། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་དྲུག །འདི་ནི་འདིའི་བསྡུས་པའི་དོན་གཞན་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་ནི་ཀུན་མཁྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །མཚན་ཉིད་དེའི་སྦྱོར་བ་ནི། རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའོ། །སྦྱོར་བའི་རབ་ནི་རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །སྦྱོར་བའི་གོ་རིམས་ནི་མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །སྦྱོར་བའི་མཐའ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །

བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ལ་དོན་གསུམ་དུ་བསྟན་པ།


DTG088_Page_0406
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡུལ་གྱི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་གསུམ་དང༌། །སྦྱོར་བ་བཞི་ཡི་བདག་ཉིད་དང༌། །ཆོས་སྐུ་ཕྲིན་ལས་འབྲས་བུ་ནི། །དོན་བསྡུས་གཞན་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ། །འདི་ནི་འདིའི་དོན་བསྡུས་པ་གཞན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་སྦྱོར་བ་དང་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་སྦྱོར་བའི་ཡུལ་ལོ། །སྦྱོར་བ་བཞིའི་བདག་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་དང༌། རྩེ་མོའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། མཐར་གྱིས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱང་ངོ༌། །ཐུབ་པས་ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དག་ལས་འདས་པར་མཁྱེན་ནས་གསུང་གི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མཆོག་གང་གསུངས་པ། །ལ་ལར་གཞན་གྱི་སྟོབས་ལས་ཅུང་ཞིག་བས་གས་པར་གྱུར་ཀྱང་བདག་ལ་དེ་དོན་བརྗོད་ནུས་ག་ལ་ཡོད། །བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཡུམ་གྱི་མངོན་རྟོགས་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་བྱས་ལས། །ཤེལ་ལྟར་དངས་ཤིང་མཁའ་བཞིན་མཉམ་མེད་བསོད་ནམས་གང་ཐོབ་པ། །དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ནས་འགྲོ་བ་མཐའ་མེད་པའི། །ལམ་གྱུར་སྲོག་ཆགས་ཀུན་གྱིས་དེ་ལས་རྟག་པའི་གནས་ཐོབ་ཤོག །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་ནི། །འགྲེལ་པ་དག་ལྡན་ཞེས་བྱ་


DTG088_Page_0407
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ། །རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་འབད་པ་ཡིས། །མདོར་བསྡུས་ཚིག་གསལ་སྦྱར་བ་ཡིན། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱི་དངོས་གྲུབ་བརྙེས་པ་དང༌། མཁས་པ་ཆེན་པོ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་མཛད་པ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་གྱི་འགྲེལ་པ་དག་ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་རྫོགས་སོ།། །།དབང་ཕྱུག་དམ་པའི་མངའ་བདག་ལྷ་བཙན་པོ་ཁྲི་བཀྲ་ཤིས་འོད་ལྡེ་བཙན་གྱི་བཀས་རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཤྲཱི་སུ་བྷཱུ་ཏི་ཤཱནྟིའི་ཞལ་སྔ་ནས་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཤཱཀྱ་བློ་གྲོས་དང༌། དགེ་སློང་དགེ་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།སླད་ཀྱི་པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་ཤཱནྟ་བྷ་དྲ་དང༌། ཞུས་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་འགོས་ལྷས་བཙས་ཀྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ་བཅོས་པའོ།། །།

སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ།
ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་དྷརྨ་ཤྲཱི།


DTG088_Page_0407
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་བཞུགས། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཆོལ་རྣམས་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་ཉེར་ཞིར་ཁྲིད་མཛད་གང་ཡིན་དང༌། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བཞེད་རྣམས་ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་དང༌། །གང་དག་ཡང་དག་ལྡན་རྣམས་ཐུབ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་འདི་དག་རྣམ་པ་ཀུན་གསུངས་པ། །སངས་རྒྱས་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་དང་ལྡན་ཡུམ་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོན་ལུགས་ནི་གཉིས་ཏེ། སྔོན་བྱུང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པ་པོས་ཇི་ལྟར་མཛད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འཇུག་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པའོ། །སྔོན་བྱུང་ལ་གཉིས། མདོ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་གླེང་ཞིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། མདོ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་གླེང་བསླང་བའོ། །གླེང་གཞི་ལ་གཉིས་ལས། ཐུན་མོང་གི་གླེང་གཞི་ནི་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་དུས་གཅིག་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་དགེ་སློང་ལྔ་སྟོང་ཙམ་གྱི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང༌། དེ་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔས་བསྟན་ཏོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གླེང་གཞི་ནི་འཁོར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྟོན་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པས་བསྟན་ཏོ། །འཁོར་ལ་གཉིས་ལས། ཉན་ཐོས་


DTG088_Page_0408
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞི་བ་ཚོལ་བ་ནི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ནོ། །ཉེ་བར་ཞི་བར་ཁྲིད་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་བཞིའོ། །ཀུན་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ལམ་མོ། །འགྲོ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟང་སྐྱོང་ལ་སོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་དོན་སྒྲུབ་མཛད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཟུངས་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ལམ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ལམ་མོ། །སྟོན་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་གདན་སེང་གེའི་ཁྲི་བཤམས། རྡོ་རྗེའི་སྐྱིལ་ཀྲུང་བཅས། སྐུ་དྲང་པོར་བསྲང༌། དགོངས་པ་མངོན་དུ་བཞག་པ་ནི་ཐུབ་རྣམས་ཞེས་པའོ། །རྣམ་པ་ཀུན་ལྡན་སྣ་ཚོགས་འདི་གསུངས་ཞེས་པས་ནི་ཆོས་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བྱི་དོར་དང༌། བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་གཉིས་ལས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དང༌། སེང་གེ་རྣམ་པར་རོལ་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་བཞི། སྐུ་ཐམས་ཅད་ནས་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་བཀྱེ་བ་དང༌། བ་སྤུའི་བུ་ག་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་འོད་ཟེར་དང༌། ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོ་ལས་འོད་ཟེར་བཀྱེ་བའོ། །སེང་གེ་རྣམ་པར་རོལ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་ལྔ། ངན་འགྲོའི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་དང༌། མིའི་སྐྱོན་སྦྱང་བ་དང༌། ཕན་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། དགེ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། དེ་ལ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ལ་བཞི། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་མོས་པར་བྱ་བ་དང༌། མཆོད་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་སྐལ་པ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པའོ། །འཁོར་སྡུད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལ། ཞིང་ཁམས་བཅུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཅུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཅུ། དྲིས་པ་བཅུ། ལན་བཅུ། ཞུས་པ་བཅུ། གནང་བ་བཅུ། འདི་ཉིད་དུ་བྱོན་ནས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་བཅུ་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་གཞེས་ཏེ། དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཀུན་ནས་འོད་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་འདུག་འདུག་པས། འོད་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་དང༌། དོགས་ཆེར་གཡོས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་


DTG088_Page_0409
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཤེགས་པའི་སྐུ་བྱད་ལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་མཐོང་ནས། འདི་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་དྲིས་པས། འདི་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་ལོགས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་འདས་པ་ཀུན་གྱི་ཕ་རོལ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་སྐྱོང་ངོ༌། །དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་དེའི་མཐུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ནས་འོད་ཟེར་གྱིས་བདག་ཅག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བའི་ཕྱིར་མཆིའོ་ཞེས་ཞུས་པས། གནང་བ་ནི་ཁྱོད་དེའི་དུས་ལ་བབ་པར་ཤེས་ན་སོང་ཤིག་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེར་བག་ཡོད་པར་སྤྱོད་ཅིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནས་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་མཐུ་ཆེན་པོས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ག་ལ་བ་དེར་བྱོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྙུན་མི་མངའ་འམ་ཞེས་གསོལ་ནས་མེ་ཏོག་གཏོར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མེ་ཏོག་བཞེས་ནས་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ལོགས་སུ་གཏོར་རོ། །ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་རྣམས་མེ་ཏོག་པདྨས་ཁེབས་པར་གྱུར་ནས། མེ་ཏོག་དེ་དག་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་མང་པོ་བཞུགས་ཤིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་དེ་སེམས་ཅན་གང་དག་གིས་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའམ། ཁྱེའུ་དང་བུ་མོའི་གཟུགས་ཀྱིས་རང་རང་གི་དགེ་བའི་རྩ་བས་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཁོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་གཞན་ལ་བསྒྲེའོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་གཞི་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར། མེ་ཏོག་སེལ་མ་སྣ་ཚོགས་དང༌། དར་གྱི་ལྔ་ལྡི་དང༌། སྤོས་ཀྱི་ཤིང་དང་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་རྩེ་མོ་གཡུར་ཟ་བ་སྣ་ཚོགས་དཔེར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མེ་ཏོག་ཀུན་ནས་རྒྱས་པའི་ཞིང་གང་ན། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་བཞུགས་པའམ། ལྷའི་བུ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་བཞུགས་པའི་


DTG088_Page_0410
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་པདྨ་ཅན་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ། །གང་དག་ཡང་དག་ལྡན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ། ཡུམ་དེ་གསུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །དེ་ཡང་གླིང་གཞི་རྒྱས་པར་བཀའ་སྩལ་སྡུད་པར་བྱེད་པ་མཆོད་བརྗོད་ཚིག་ལེའུར་བཅས་པ་མཛད་ཅེས་པའོ། །གླེང་གཞིའི་ལེའུ་སྟེ་དང་པོའོ།། །།མདོ་ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་གླེང་བསླང་བ་ནི་གཉིས། སྟོན་པས་གླེང་བསླང་བ་དང༌། འཁོར་གྱིས་གླང་བསླང་བའོ། །སྟོན་པས་གླེང་བསླང་བ་ནི་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷ་དང་བཅས་པ། བདུད་དང་བཅས་པ། དགེ་སྦྱོར་དང་བྲམ་ཟེ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་མང་པོ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་འདིར་འདུས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །འཁོར་གྱིས་གླེང་བསླང་བ་ནི་མདོ་དོན་གཞུང་གནས་སྐབས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དགོས་འབྲེལ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ལམ། །སྟོན་པས་འདིས་ལས་བཤད་པ་གང༌། །གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། །བློ་དང་ལྡན་པས་མཐོང་འགྱུར་ཕྱིར། །ཆོས་སྤྱོད་བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །མདོ་དོན་དྲན་པ་ལ་བཞག་ནས། །བདེ་བླག་ཏུ་ནི་རྟོགས་འགྱུར་བ། །བྱ་བ་རྩོམ་པའི་དགོས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དགོས་པའི་དགོས་པའོ། །བརྗོད་བྱ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མའོ། །དགོས་པ་ནི་བརྗོད་བྱ་རྟོགས་པའོ། །འབྲེལ་པ་ནི་ཐབས་དང་ཐབས་ལས་བྱུང་བའོ། །མངོན་རྟོགས་མཛད་པའི་དགོས་པ་ནི་དོན་དེ་ཉིད་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ལ་སོགས་པས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཐབས་སུ་མཛད་པའོ། །རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ལ་གཉིས། ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ཡན་ལག་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཡུམ་ཆེན་མོ་འདི་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་ཐམ་པ། བམ་པོ་སུམ་བརྒྱ། ཞུས་ལན་བརྒྱ་ཉི་ཤུ། རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག །འགྲེས་རྐང་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད། འགྲེས་རྩ་སུམ་བརྒྱ་


DTG088_Page_0411
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲུག་ཅུ། བཤད་ཐབས་རྣམ་པ་ལྔ། བཤད་པ་དཀྱུས་ཐོག །གང་ཟག་ཉམས་ཐོག །ཆོས་ཉིད་དོན་ཐོག་དང་གསུམ། སྐབས་བརྒྱད་ཀྱིས་མདོར་བསྟན། སྐབས་བུ་ཆུང་བདུན་ཅུས་རྒྱས་པར་བཤད། གཞུང་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་བས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །ཉེ་བར་བསྡུ་བ་ལ་གཉིས། དྲུག་གིས་གནས་སྐབས་ཀྱི་བསྡུ་བ། གསུམ་གྱིས་རྩ་བའི་བསྡུ་བའོ། །སྐབས་བརྒྱད་ནི། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། །དངོས་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡང་དག་བཤད། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ལམ་ཤེས་ཉིད། །དེ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད། །རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོགས་པ་དང༌། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་དང་མཐར་གྱིས་པ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་དེ་རྣམ་བརྒྱད། །ཅེས་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་སྒོམ་རྣམ་པ་བཞི། ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པའི་ཆོས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་སྐྱེ་མེད་དོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལམ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོགས་པ་ནི་ལམ་སྐྱེ་མེད་དོ། །གཞི་ཕུང་པོ་ཁམས་ལ་སོགས་པ་གདོད་མ་ནས་རྣག་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་གཞི་སྐྱེ་མེད་དོ། །དེ་གསུམ་གྱི་གཞི་དངོས་པོར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། ལམ་སེམས་ཉིད་དུ་ཞེན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་རེ་བའི་སྒྲོ་འདོགས་གསུམ་ཆོད་པས་གཏན་ལ་ཕེབས་པའོ། །སྒོམ་པ་ལ་གཉིས། ཐུན་སྒོམ་དུ་དེ་གསུམ་རྫོགས་པར་སྒོམ་པ་ནི་རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་སོ། །དེ་ཉིད་རྟོགས་པ་ལ་སྐྱེད་བྱུང་ནས་འབད་རྩོལ་མི་དགོས་པར་སྒོམ་པ་ནི་རྩེ་མོ་མངོན་རྟོགས་སོ། །སྤྱོད་པ་ལ་གཉིས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རིམ་གྱིས་འཆར་བ་ནི་མཐར་གྱིས་པ། འབྲལ་མེད་དུ་བསྒོམས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅིག་ཅར་དུ་རྫོགས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །ཆོས་སྐུ་མཛད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་བདག་དོན་གཞན་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། འབྲས་བུའོ། །སྐབས་བུ་ཆུང་བདུན་ཅུ་ནི། སེམས་བསྐྱེད་བ་དང་གདམས་ངག་དང༌། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་རྣམ་བཞི་དང༌། །སྒྲུབ་པ་ཡི་ནི་རྟེན་གྱུར་པ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །དམིགས་པ་དག་དང་ཆེད་དང་ནི། །གོ་ཆ་འཇུག་པའི་བྱ་བ་དང༌། །


DTG088_Page_0412
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚོགས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བཅས་རྣམས། །ཐུབ་པའི་རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད། །མོག་མོག་པོར་བྱེད་ལ་སོགས་དང༌། །སློབ་མ་བསེ་རུའི་ལམ་གང་དང༌། འདི་དང་གཞན་པའི་ཕན་ཡོན་གྱིས། །ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་མཐོང་བའི་ལམ། །བྱེད་པ་དང་ནི་མོས་པ་དང༌། །བསྟོད་དང་བཀུར་དང་བསྔགས་པ་དང༌། བསྔོ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བླ་མེད་དག །སྒྲུབ་དང་ཤིན་ཏུ་དག་པ་ཞེས། །བྱ་བ་འདི་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་རྣམས་ཀྱི། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ནི་དེ་འདྲར་བཤད། །ཤེས་པས་སྲིད་ལ་མི་གནས་ཤིང༌། །སྙིང་རྗེས་ཞི་ལ་མི་གནས་དང༌། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་དང༌། །ཐབས་ཀྱིས་རིང་བ་མ་ཡིན་ཉིད། །མི་མཐུན་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་དག་དང༌། །སྦྱོར་དང་དེ་ཡི་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་མཐོང་བའི་ལམ། །དེ་འདྲར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་དུ་འདོད། །རྣམ་པ་སྦྱོར་བར་བཅས་རྣམས་དང༌། །ཡོན་ཏན་སྐྱོན་ནི་མཚན་ཉིད་བཅས། །མཐར་དང་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་དང༌། །སློབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཚོགས། །སྲིད་དང་ཞི་བ་མཉམ་ཉིད་དང༌། །ཞིང་དག་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། །འདི་ནི་ཐབས་མཁས་བཅས་པ་ཡིན། །དེ་ཡིས་རྟགས་དང་རྣམ་འཕེལ་དང༌། །བརྟན་དང་སེམས་ཀུན་གནས་པ་དང༌། །མཐོང་ཞེས་བྱ་དང་བསྒོམ་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་ལམ་ནི་སོ་སོ་ལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་བཞི་ཡི། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཞི་དང་ནི། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །ལོག་པར་སྒྲུབ་དང་བཅས་པ་ནི། །རྩེ་མོའི་མངོན་རྟོགས་མཐར་གྱིས་པ། །རྣམ་གསུམ་རྣམ་བཅུ་སྐད་ཅིག་མ། །གཅིག་གིས་མངོན་རྫོགས་བྱང་ཆུབ་བ། །མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞི། །ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་རྫོགས་བཅས་པ། །དེ་བཞིན་གཞན་ནི་སྤྲུལ་སྐུ་དང༌། །ཆོས་སྐུ་མཛད་པར་བཅས་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་བཞིར་ནི་ཡང་དག་བརྗོད། །ཅེས་པ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ནོ། །དགོས་པའི་དོན་ནི་བཤད་པ་བོས་བཤད་སླ་བ། ཉན་པ་པོས་རྟོགས་སླ་བའོ། །ཚིག་གི་དོན་ནི་གཞུང་དང་སྦྱར་རོ། །ལེའུ་འདི་ནས་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཞུས་ལན་གསུམ། འཁོར་སྤྱིའི་ཞུས་ལན་དང་བཞི། ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོ་བརྐྱང་ནས་རབ་འབྱོར་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བསྐུལ་


DTG088_Page_0413
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཞུས་ལན་དང་པོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་སངས་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཞུས་ལན་ལ་སེམས་བསྐྱེད། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་གྱི་ཞུས་ལན་ལ་གདམས་ངག་རང་གི་ངོ་བོ། །དམིགས་པ་བདེན་པ་བཞི། རྟེན་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་ལ་གདམས་པའོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་གང་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་འདིར་འོངས། འདི་ནས་གར་སྐྱེ་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ་དགེ་འདུན་ཉི་ཤུ། མ་ཞེན། མི་ངལ། ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ། སྤྱན་ལྔ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པའོ། །ཞུས་ལན་བཞི་པ། འཁོར་སྤྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་ནས། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞུས་པས། དེའི་ལན་འཐད་པ་དང་བཅས་པ་གསུངས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་ངོ་བོའོ། །དེ་དང་དེ་ནི་མདོ་བཞིན་དུ། །བསྡུས་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད། །ཅེས་པ་ལ། དེ་དང་གཞན་དོན་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་མདོ་བཞིན་ནི་བསྡུས་པ་ནས་སྨོན་འཇུག་གཉིས་སུ་གསུངས། མདོ་རྒྱས་པ་ནས་དགོས་པའི་སྒོ་ནས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་གསུངས་པ་ནི། དེ་ཡང་ས་གསེར་ཟླ་བ་མེ། །གཏེར་དང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་མཚོ། །རྡོ་རྗེ་རི་སྨན་བཤེས་གཉེན་དང༌། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཉི་མ་གླུ། །རྒྱལ་པོ་མཛོད་དང་ལམ་པོ་ཆེ། །བཞོན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་དང་ནི། །སྒྲ་སྙན་ཆུ་བོ་སྤྲིན་རྣམས་ཀྱིས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སོ། །ཞེས་པ་ལས། འདུན་པས་ལྟ་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་ཐམས་ཅད་སྨིན་པས་ས་དང་འདྲའོ། །བསམ་པ་བཟང་པོ་གསེར་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སྦྱིན་པ་དང་གཏོང་བ་དང་ལེན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་


DTG088_Page_0414
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ནམ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་བསམ་པ་མི་འགྱུར་བས་གསེར་དང་འདྲའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཟླ་བ་ཚེས་པ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རྫོགས་པར་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བས་ཟླ་བ་ཚེས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྦྱོར་བ་མེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང༌། ལམ་རྫོགས་པར་འདོད་པ་དང༌། གཞི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་འདོད་པ་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བུད་ཤིང་བསྲེགས་པས་མེ་ལྟ་བུའོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཏེར་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སེར་སྣ་ཅན་རྣམས་སྦྱིན་པ་ལ་འགོད་པར་འདོད་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་མི་ཟད་པ་གཏེར་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུངས་བཟང་པོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་རྣམས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་འགོད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་འབྱུང་བས་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུངས་བཟང་པོ་ལྟ་བུའོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སེམས་འཁྲུགས་པ་རྣམས་བཟོད་པ་ལ་འགོད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བཟོད་པ་དེ་ཟབ་པས་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ལེ་ལོ་ཅན་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་ལ་དགོད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་མི་དགེ་བས་དབྱེ་བར་མི་ནུས་པས་རྡོ་རྗེ་ཕ་ལམ་ལྟ་བུའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སེམས་གཡེང་བ་རྣམས་བསམ་གཏན་ལ་འགོད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་


DTG088_Page_0415
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་མ་དང་མཚན་མ་མེད་པས་མི་སྒུལ་བས་རི་རབ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྨན་བཟང་པོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཤེས་རབ་འཆལ་བ་རྣམས་ཤེས་རབ་ལ་འགོད་པར་འདོད་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་གྱི་ཤེས་རབ་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པས་སྨན་ལྟ་བུའོ། །ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཐབས་མཁས་པས་ཆུང་དུ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་མི་ཟད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡང་དགེ་བའི་གྲོགས་སུ་འཆར་བས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལྟ་བུའོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་མྱུར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དགོས་འདོད་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བས་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉི་མའི་སྙིང་པོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་འདོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་ལ་གཟུད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གདུལ་བྱ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པས་ཉི་མ་ལྟ་བུའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གླུ་དབྱངས་སྙན་པ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སེམས་སྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་འདོད་ཞིང་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་དང༌། སྒྲ་དབྱངས་གཅིག་གིས་གོ་བར་འདོད་པ་དང༌། སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཤེས་པར་འདོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དང་བ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་དྲི་ཟའི་གླུ་དབྱངས་སྙན་པ་ལྟ་བུའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་བྱང་


DTG088_Page_0416
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤེས་པར་འདོད། ཆུ་ཐམས་ཅད་སྒྲའི་ཉག་མ་གཅིག་གིས་བླང་བར་འདོད། མེའི་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འདོད། །རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འདོད། སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་གཅིག་གིས་ཁེངས་པར་འདོད། སྐྲ་ཉག་མ་གཅིག་གིས་སྦམས་ནས་གཞན་དུ་འཕང་བར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དབང་འབྱོར་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་འདི་ལ་མི་མོས་པར་མི་བྱ་སྟེ་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བོད་མཛོད་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་དང་བཅས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པ་ཇི་སྙེད་བཞུགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསོད་སྙོམས་གཅིག་དང༌། མེ་ཏོག་དང་སྤོས་ལ་སོགས་པ་གཅིག་གིས་ཁྱེད་པར་འདོད་པ་དང༌། མི་མཉམ་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དགོད་པར་འདོད་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཟད་མི་ཤེས་པས་བང་མཛོད་ལྟ་བུའོ། །ལམ་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཤེས་པར་འདོད་པ་དང༌། ཐོབ་པར་འདོད་པ་དང་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཤེགས་པས་ལམ་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་བཞོན་པ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བར་འདོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ནང་གི་འཁོར་དུ་འགྱུར་བར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་ནི་གང་དུའང་མི་ལྟུང་བར་འགྲོ་བས་བཞོན་པ་གླང་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །གཟུངས་དང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་ལྡན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་


DTG088_Page_0417
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་པ་དང༌། གསུང་བ་དང་གསུང་བར་འགྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དང་མི་བརྗེད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །གཟུངས་དང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རུང་ཞིང་མི་ཟད་པས་ན་བཀོད་མའི་ཆུ་ལྟ་བུའོ། །སྒྲ་སྙན་བ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ན། མུན་པ་མུན་ནག་སྨག་གིས་ཁྱབ་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བར་འདོད་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲ་བསྒྲག་པར་འདོད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་འགོད་པར་འདོད་པ་དང༌། བརྩོན་ར་དང་ཁྲི་མོན་ན་འཁོད་པ་ཐམས་ཅད་བདག་གི་མཐུས་རང་དགར་སྤྱད་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྙན་པ་སྒྲོགས་པ་དགའ་སྟོན་ལྟ་བུའོ། །ཆུ་བོ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་དམུས་ལོང་གང་དག་འཁོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་དང༌། འོ་ན་པ་ལ་སོགས་པས་སྒྲ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པས་ཆུ་བོ་ལྟ་བུའོ། །སྤྲིན་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་ནམ་ཞིག་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་བལྟ་བར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཆར་ལྟ་བུར་འབབ་པས་སྤྲིན་ལྟ་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡང་ལྷུང་བཟེད་འབུལ། ལྷ་རྣམས་ཀྱང་དགའ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་འབུལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱང་འདོད་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ནི་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་གཅོད་ན། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་སྙམ་ནས་ཚངས་པར་སྤྱད་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །ཞུས་ལན་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པ་ལ་བརྟེན་པ་མཆིས་སམ་ཞེས་ཞུས་པའི་ལན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དེས་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །ལ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པས་འདོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །ཉམས་ཀྱི་


DTG088_Page_0418
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་པ་ནི་མེད་དོ། །དཔེ་སྒྱུ་མ་མཁན་ལྟ་བུའོ། །འདོད་པ་རང་རྒྱུད་དུ་སྤྱོད་ན་འདོད་པ་རྣམས་ནི་ཀུན་ནས་འབར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་དོ། །གདམས་ངག་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱ་བའི་དོན་ལ་ཚེགས་ཆུང་དུས་དོན་འགྲུབ་པའི་ཐབས་ཀྱི་ངག་གོ །ད་རེས་ནི་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་སླ་བ་ཅིག་སྟོན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་འཁོར་བར་མི་འཁྱམ་པ་ཅིག་དགོས། འཁོར་བར་མི་འཁྱམ་པ་ལ་ཆགས་སྡང་མེད་པ་ཅིག་དགོས། དེ་ལ་གཟུང་འཛིན་མེད་པ་ཅིག་དགོས། དེ་ལ་དངོས་པོ་འཁྲུལ་སྣང་དུ་ཤེས་པ་ཅིག་དགོས་པས་མཁས་པ་པཎྜི་ཏའི་ལུགས་ཀྱིས་སྒྲོ་འདོགས་ཕྱི་རུ་གཅོད། ལྟ་རྟོག་ཕྱི་རུ་བྱེད་དེ། རྟོག་བཅས་འཕྲུལ་པ་ཡིན་པར་འདོད་པས་ཡུལ། བཅད་པས་དེར་འཛིན་གྱི་ཤེས་པ་ལྡོག་པའོ། །ཀུ་སུ་ལུའི་གདམས་ངག་གི་ལུགས་ཀྱིས་སྒྲོ་འདོགས་ནང་དུ་གཅོད། ལྟ་རྟོག་ནང་དུ་བྱེད་དེ་རྟོག་མེད་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་རང་ངོ་རང་གིས་ཤེས་དགོས། རྟོག་པ་ཅིག་རང་ལ་སྐྱེ་དགོས། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་བཀག་པས་མི་ཁེགས། བསྒྲུབས་པས་མི་འགྲུབ་དཔེར་ན་མིག་ནད་ཅན་གྱི་སྐྲ་བཤད་དང་འདྲ། རང་སེམས་དག་ན་མཚན་མ་རང་སར་གྲོལ་ལོ། །དེ་ཡང༌། སྒྲུབ་དང་བདེན་པ་རྣམས་དང་ནི། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དཀོན་མཆོག་གསུམ། །མ་ཞེན་ཡོངས་སུ་མི་ངལ་དང༌། །ལམ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། །སྤྱན་ལྔ་དང་ནི་མངོན་ཤེས་དང༌། ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་མཐོང་ལམ་དང༌། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བ་གདམས་ངག་ནི། །བཅུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལས་རང་གི་ངོ་བོ་སྒྲུབ་པ་ལ་གདམས་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། སྣང་སྲིད་འཁྲུལ་སྣང་དུ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་བའོ། །སྣང་སྲིད་འཁྲུལ་སྣང་དུ་བསྟན་པ་ལ་ལྔ་ལས། དང་པོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་བར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། མིང་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་


DTG088_Page_0419
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན། །སྟོང་པ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་པས་སྟོང་པ་བཞི་སྦྱོར་དུ་བསྟན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །སྒྱུ་མ་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས། གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ། སྒྱུ་མ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད། འགག་པ་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད། ཆོས་སོ་སོའི་མིང་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྱུ་མའི་མིང་གིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་མངོན་པར་ཞེན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་མེད་འགག་མེད་དུ་རྟོགས་ཏེ། བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་དུ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དེས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། མཽད་གལ་གྱི་བུ་ལྟ་བུ་ཤ་སྟག་གིས་འདམ་བུའི་ཚལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་གང་བར་གྱུར་པ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཤེས་རབ་དེའི་བརྒྱལ་སོགས་པའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་ཕོད་དོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པ། མ་སྐྱེས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་མཆིས་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱ་སྙམ་མམ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་སྙམ་མམ། གསོལ་པ་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། དཔེར་ན་སྲིན་བུ་མཁྱེན་གྱི་འོད་དང་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པའི་གནས་སུ་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་སྦྱིན་པའི་གནས་ལགས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ནས་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་གནས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་བ་བདེན་པ་


DTG088_Page_0420
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞི་ལ་གདམས་པ་ལས། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། གསོལ་པ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་ཞེས་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་བདེན་པ། འདུས་བྱས། འདུས་མ་བྱས། རྟེན་འབྲེལ། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་པོ་འདི་དག་ལ་བརྩོན་ན་བརྩོན་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི། དེ་དག་ལ་བརྩོན་པའི་ཚེ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྤྱོད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་སྐྱེ་བའམ་འགག་པའམ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ། རྣམ་པར་བྱང་བའམ། གཟུགས་ནི་ཚོར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་རྗེས་སུ་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད། སྐྱེ་འགག་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། དུས་གསུམ་མེད་དོ། །འགོག་པ་ལ་གདམས་པ་ནི་དེ་འདྲ་བ་དེ་ལ་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མེད་དོ། །ལམ་ལ་གདམས་པ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའམ་མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་དང་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་འབྱེད་པར་མི་བྱེད་དོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ལ་དབྱེ་བར་བྱ་བའམ་སྦྱར་བར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་ནི་དུས་གསུམ་དང་སངས་རྒྱས་སུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་འབྱེད་པར་མི་བྱེད། གཟུ་སྣས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དང་སངས་རྒྱས་སུ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་འབྱེད་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཆོས་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་ནི། འདྲེས་རྐང་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ། དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། བདེ་སྡུག་དང༌། བདག་ཡོད་མེད་དང༌། སྡུག་མི་སྡུག་དང༌། སྟོང་མི་སྟོང་དང༌། མཚན་མ་ཡོད་མེད་དང༌། སྨོན་པ་ཡོད་མེད་དང༌། སྐྱེ་འགག་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་


DTG088_Page_0421
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་བ་དང༌། དུས་གསུམ་དང༌། ཡོད་མེད་དང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་བརྟན་ཞེས་བྱ་བའམ་མི་བརྟན་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་དང་མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། གཉི་ག་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ། །བློ་རེ་བ་མེད་པ་ནི་ཕར་ཕྱིན་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་གྱི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ། །ཕན་ཡོན་གྱི་ཆོས་བཅུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་དགོངས་པ་མཛད་དོ། །ལྷ་རྣམས་བསྲུང་བ་མཛད་དོ། །གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཚེགས་ཆུང་ངུས་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་ལ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་ཞིང་སྣང་སྟོང་དུ་མི་འབྱེད་དོ། །དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ལ་གདམས་པ་ནི། དབང་པོ་རྟུལ་དང་རྣོན་པོ་དང༌། །དད་དང་མཐོང་ཐོབ་རིགས་ནས་རིགས། །བར་ཆད་གཅིག་པར་སྐྱེས་ནས་དང༌། །བྱེད་དང་བྱེད་མིན་འོག་མིན་འགྲོ། །འཕར་གསུམ་སྲིད་རྩེའི་མཐར་ཐུག་འགྲོ། །གཟུགས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་བཅོམ་པ་དང༌། །མཐོང་ཆོས་ཞི་ལུས་མངོན་སུམ་བྱེད། །བསེ་རུ་དང་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཞེས་པ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་བ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་གང་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་འདིར་འོངས་པ་ལགས། འདི་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་གང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་འདིར་སྐྱེས་པ་དབང་པོ་རྣོན་པོ། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ནས་འདིར་སྐྱེས་པ་དབང་པོ་འབྲིང༌། མིའི་ནང་ནས་འདིར་སྐྱེས་པ་དབང་པོ་ཐ་མའོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནས་ཚེ་འཕོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་མདོ་སྦྱོར་བསྟན་ནོ། །དད་པས་མོས་པའི་དགེ་འདུན་ནི་བསམ་གཏན་ལ་མཉམ་པར་གཞོག་ཅིང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱད་དེ། བསམ་གཏན་ཐོབ་པས་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེ་ཞིང༌། བསམ་གཏན་སྤངས་ནས་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེས་ཏེ་དབང་པོ་མི་རྣོ་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །མཐོང་ཐོབ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གསུམ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་དག་གིས་མི་སྐྱེ་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་


DTG088_Page_0422
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །མིའི་རིགས་ནས་མིའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཀྱང་དེ་དག་གི་དབང་གིས་མི་སྐྱེ་ཞིང་རྒྱལ་རིགས་སམ། བྲམ་ཟེའམ་ཁྱིམ་བདག་གི་རིགས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། ཡང་སྲིད་པ་ལ་བརྐམ་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པ་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གསུམ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་དག་གི་དབང་གིས་མི་སྐྱེ་བར་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་རིགས་སུ་གནས་ཤིང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གསུམ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ཤི་འཕོས་ནས་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཚངས་པ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་ལ་དབང་བསྒྱུར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་འདེབས་པར་བྱེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དག་སྙོམས་འཇུག་གསུམ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་དག་གི་དབང་གིས་མི་སྐྱེ་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །བར་མདོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་ཤེས་དྲུག་ཐོབ་པ་དག །ཁམས་གསུམ་དུ་མི་སྐྱེ་བར་སངས་རྒྱས་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད། ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་གྱི་སྒྲ་མི་གྲག་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འདོང་ཞིང་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲ་མི་གྲག་པའི་སར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་བསམ་གཏན་བཞི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དག་ཐོབ་ནས་ཁམས་གསུམ་དུ་མི་སྐྱེ་བར་དེ་དག་ཏུ་དོན་བྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་ནས་ཆོས་ཀྱིས་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏེ། སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བྱེད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྩེ་ཞིང་བསམ་


DTG088_Page_0423
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏན་དང་པོ་ལས་ལངས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་གོ་ལ་སོགས་པའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཐོབ་ཀྱང༌། རང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པར་གཞན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །འཕར་བ་དང་པོ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཕར་བ་གཉིས་པ་ནི་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འཕར་བ་གསུམ་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཐོབ་པ་དག་གཞན་བདེན་པ་བཞི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ཀྱང་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་དགེ་འདུན་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷུར་བྱས་ནས། ཟས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཟས་ལ་སོགས་པས་བསྟན། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་བཅོམ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཤིང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་དོང་ཞིང་སེམས་ཅན་ལ་ཆོས་སྟོན། །སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་དག་མཐོང་ཞིང་དེ་དག་གི་མཚན་མ་བཟུང་སྟེ། དེ་བས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྒྲུབས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་ཤ་སྟག་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞི་བ་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་མི་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པར་བྱ་སྟེ་ལ་སོགས་པའོ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་དགེ་འདུན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་གོ་མི་འབྱེད་དོ། །མ་ཞེན་པ་ལ་གདམས་པ་ནི་གསོལ་པ། ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་བ། འདི་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་ཡིན་ཏེ་ལས་ཅི་རྩོམ་སྙམ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྐྱེ་བས་ཁ་ནས་མ་ཐོ་བ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །


DTG088_Page_0424
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་ངལ་བ་ལ་གདམས་པ་ནི་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རློམ་སེམས་མེད་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ནམ་ཡང་ངན་སོང་རྣམས་སུ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ནི་གསོལ་པ། །དེ་ལྟ་བུར་མི་ལྟུང་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། ཡེ་ཤེས་དེ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ༌། །ཆོས་ཉན་ཐོས་ཏོ་ནས་བདག་གཞན་གྱི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་པ་དང་རྣམ་མཁྱེན་པར་དུ་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་པའོ། །སྤྱན་ལྔ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་གདམས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། མིག་ལྔ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡོད་དོ། །ཤའི་མིག་གི་ཡུལ་ནི་དངོས་པོ་སོ་སོར་ངེས་པའོ། །ལྷའི་མིག་གི་ཡུལ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། འཆི་འཕོ་ཤེས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གི་ཡུལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་མིག་གིས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཤེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །མངོན་ཤེས་དྲུག་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ། ལྷའི་མིག་གི་དང༌། རྣ་བའི་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་ཤེས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་རྟོགས་པར་བདག་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་རློམ་སེམས་མེད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་དྲུག་ལས་དང་པོ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཤིང་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆགས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དྲུག་བྱིས་པ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྦྱིན་པ་དང་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་རློམ་སེམས་མེད་དེ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རློམ་སེམས་ཐམས་ཅད་གཅོད་པའོ། །ཡོན་ཏན་གཉིས་པ་ནི་ཉན་རང་བས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡིད་དུ་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡོན་ཏན་གསུམ་པ་ནི་མིག་གིས་གཟུགས་ཡིད་དུ་


DTG088_Page_0425
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་ནི་ལུང་སྟོན་པ་གསུམ་སྟེ། དགེ་སློང་སུམ་བརྒྱ་དང༌། ལྷའི་བུ་རྣམས་དང༌། འཁོར་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་ལུང་བསྟན་པའོ། །ལྔ་པ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆེན་པོའོ། །ཚད་མེད་པ། དཔག་ཏུ་མེད་པ། དམ་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་དོ་སྤྱོད། སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་སླད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་སོ། །རྫོགས། རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ལུས་ཐོབ་བོ། །འཐོབ། ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཆོས་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཐོབ་བོ། །ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་སོ། །སངས་རྒྱའོ། །རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱ་བར་འཚལ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིའོ། །བཀའ་སྩལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་ན། མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཀྱི་བདེ་ལེགས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་དྲུག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོ་བཀྲམ་སྟེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་དང༌། གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་སྣང་བས་ཁྱབ་པར་མཛད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུ་ན་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བ་ཆེན་པོས་བལྟམས་པ་འདི་སུའི་མཐུ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མི་མཛད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་བཞུགས་ཏེ། དེའི་ཞལ་ནས་ལྗགས་བཀྲམ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པའི་མཐུའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟ་ལགས་ན་བདག་ཅག་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བལྟ་བའི་སླད་དུ་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཕྱོགས་བཅུ་ནས་མཆོད་རྫས་མང་པོ་


DTG088_Page_0426
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁྱེར་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་མཆིས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུའི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མཐོང་ལམ་དང་བསྒོམ་ལམ་ལ་གདམས་པ་གཉིས་སྟོན། མཐོང་ལམ་ལ་གདམས་པ་ལ་ཞུས་ལན་གཉིས་ཏེ། ངེས་ཤེས་བསྐྱེད་པ་དང་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པའོ། །སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པ་ལ་གསུམ། དངོས་ཀྱི་སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པ་དང༌། བཏགས་པའི་དང༌། མཐོང་བའི་སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པ་སྟེ་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལས་དང་པོ་འཕྲོས་པའི་ཞུས་ལན་དང༌། དགོས་པའི་མངོན་རྟོགས་གཉིས་ལས་ཞུས་ལན་ནི། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་བྱ་བར་སྤོབས་པ་སྐྱེད་ཅིག །དེ་ལ་འཁོར་གྱི་རྟོག་པ་སྐྱེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། ལྷའི་བུ་རྣམས་རབ་འབྱོར་གྱི་སྤོབས་པའི་མཐུས་སྟོན་ནམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་སྟོན་སྙམ་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྟོག་པ་ཤེས་ནས། ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སྨྲས་པ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཅི་སྨྲ་བ་དང༌། སྟོན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུས་ཡིན་གྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་པའོ། །དགོས་པའི་མངོན་རྟོགས་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ། བདག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་དམིགས་མ་འཚལ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ན། གང་ལ་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ། མིང་དེ་ནི་ནང་ནའང་མེད། ཕྱི་རོལ་དང་གཉིས་ཀ་ན་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །དཔེར་ན་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་ནང་གི་མགོ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཁྲུལ་པའི་དཔེ་བརྒྱད་ལྟ་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པས་ནི་ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད། རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང་


DTG088_Page_0427
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་དང༌། ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་དང༌། སྨོན་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། དགེ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཟློག་ཟླར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་བར་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ་མིང་དང་བརྡ་ཙམ་དུ་ཤེས་པས་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོན་མེད་ཅིང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཡོངས་སུ་ནོན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པས་མིང་དང་བརྡར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དངོས་པོའི་སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་འཚལ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི། གཟུགས་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ལྔ་ལྔར་བསྒྲེ་བ་ནི་གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མ། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། གཟུགས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་སྙམ་མམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཟུགས་ཡོད་སྙམ་མམ། གཟུགས་མེད་པ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ན། གཟུགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་མཆིས། བཏགས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌།


DTG088_Page_0428
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ཞི་བའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་སྙམ་མམ། གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་མ་མཆིས་ཤིང་མི་དམིགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་མཆིས། མཐོང་བའི་སྒྲོ་འདོགས་གཅད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ན། གཟུགས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དོ། །བསྒོམ་ལམ་ལ་གདམས་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། དེ་སྐད་ཅེས་བཤད་པ་ལ་མི་འཇིགས་མི་དང་ན་དེ་ཉིད་གདམས་ངག་ཡིན་ཏེ་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་སྟེ་གསུམ་པའོ། །། །ངེས་འབྱེད་ནི་མགོན་པོས་བདེ་བླག་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྟན་པ། དམིགས་པ་དང་ནི་རྣམ་པ་དང༌། །རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡིས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོ་བ་ཡི། །ཉན་ཐོས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང༌། །བཅས་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས། །རྣམ་རྟོག་བཞི་པོ་ལྡན་རྟེན་པ། །ཞེས་པ་ནི་གང་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ན། ཉན་ཐོས་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང་བཅས་པ་ལས་འཕགས། གང་གི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོབ་པའི་འཕགས། གང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ན་རྒྱུ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རྣམ་རྟོག་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས། ཚུལ་ཇི་ལྟར་འཕགས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་རང་འབའ་ཞིག་གི་ཐེག་པ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་བྱེད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདག་མེད་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་བྱེད་པས་འཕགས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་དམིགས་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་ནས་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལམ་ཞེན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དམིགས་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ཞེན་པའོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི་ངེས་འབྱེད་


DTG088_Page_0429
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྤོང་བའོ། །དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། ཡོད་པ་སྤང་བར་མི་ནུས། མེད་པ་སྤང་མི་དགོས་པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་རྟོག་ནི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་རང་ལ་རྣམ་རྟོག་ཡེ་ཤེས་སུ་འཆར་བས་ལྡན་པའོ། །གཞན་དོན་དུ་རྣམ་རྟོག་བརྟེན་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་ཉན་ཐོས་རངས་རྒྱལ་གྱི་ཐབས་ཤེས་རབ་ཡ་གལ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་དམ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཟིན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །ལེའུ་འདི་ནས་ངེས་འབྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། དྲོད་ཆུང་དུ་སྟོན། རྒྱུ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཤེས་པའི་རྒྱུ། སྤོང་བའི་རྒྱུ། རྟོགས་པའི་རྒྱུའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བཅུ་གཉིས་ཏེ། རབ་འབྱོར་གྱི་གཏམ་བཅུ་གསུམ་བསྡུས་པའི་དོན་ནོ། །ཤེས་པའི་རྒྱུ་ནི་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྟེན་འབྲེལ་ཤེས་པར་འཚལ་བས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བགྱིའོ། །སྤོང་བའི་རྒྱུ་ནི་དུག་གསུམ། སྦྱོར་བ་བཞི། ཆུ་བོ་བཞི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི། མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤང་བར་འཆལ་བས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བགྱིའོ། །རྟོགས་པའི་རྒྱུ་ནི་དགེ་བ་བཅུ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དང༌། སྙོམས་འཇུག་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་ཆེན་པོར་མི་ལྟུང་བར་འདོད་པས་ཡུམ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །ངེས་འབྱེད་བརྒྱད་ནི། དམིགས་པ་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ། །བདེན་པའི་རྟེན་ཅན་དེ་ཡི་ནི། །རྣམ་པ་མངོན་ཞེན་ལ་སོགས་འགོག །ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ། །ཞེས་པ་ལ། དྲོད་ཆུང་དུའི་དམིགས་རྣམས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་ནི་གང་ལགས། ཆོས་ལ་སྲེད་པའོ། །ཆོས་ལ་སྲེད་པ་གང་ཡིན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཟུགས་སྟོང༌། མི་རྟག་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཆགས་ཤིང་གནས་ཏེ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་སྐྱོན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ནི་གལ་ཏེ་གཟུགས་འདི་སྤང་བར་བྱའོ། །འདིས་སྤང་བར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་མངོན་དུ་བྱའོ། །འདི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། འདི་ནི་མ་ཕྱིན་པའོ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་འཛིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་གནས་པ་ནི་སྐྱོན་ནོ། །འགོག་པ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་ཡང་


DTG088_Page_0430
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་དེ་ལྟར་བསླབ་པའི་ཚེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་དེས་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་དེ་ནི་སེམས་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འོད་གསལ་བའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། འོད་གསལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉན་རང་གི་སེམས་དང་མི་ལྡན་མ་བྲལ་བའོ། །སེམས་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡོད་པའམ་མེད་པ་ནི་མི་དམིགས་ཤིང་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། སེམས་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནམ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་དུ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། རབ་འབྱོར་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས་ཆོས་ཀྱི་བགོས་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ། ཟང་ཟིང་གི་བགོས་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཉན་རང་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཟུང་བར་བྱའོ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐྱོན་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་དྲོད་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའོ། །རྩེ་མོ་ཆེ་འབྲིང་གསུམ། བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་སྟེ་བདུན་སྟོན་ནོ། །གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་འཇིག་གནས་བྲལ་དང༌། །གནས་དང་བཏགས་དང་བརྗོད་དུ་མེད། །ཅེས་པ་ལ་སོགས་དྲོད་འབྲིང་གི་དམིགས་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པས་གང་ལའང་མི་གནས་པ་ནི་བདག་གིས་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མ་དམིགས་མ་འཚལ་ཏེ། མིང་ཙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེའམ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པར་བགྱིད་ན་དེ་ཉིད་བདག་གིས་བགྱིས་འགྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཟུགས་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་གྱིས་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་སྟེ། དེ་རྣམས་མ་མཐོང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་གང་ལ་མིང་དུ་གདགས་པར་བགྱི། ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་མིང་དེ་གནས་པ་མ་མཆིས། ཐུག་པ་མ་མཆིས། བྱིན་གྱིས་བརླབ་པ་མ་


DTG088_Page_0431
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཆིས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིང་དེ་མ་མཆིས་པས་དེ་ལྟར་ན་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་མཆིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ། །དྲོད་ཆེན་པོའི་དམིགས་རྣམས་ནི་བརྡར་བཏགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཆོས་གང་ལ་མིང་དང་བརྡར་བགྱི་བ་དང་བཏགས་པ་དེ་ཡང༌། བཏགས་པ་ཙམ་དུ་བས་ཤིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་ཞེས་བགྱི་བའི་མིང་ནི་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་དུ་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་སོ། །རྩེ་མོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། གཟུགས་སོགས་མི་གནས་དེ་དག་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་རང་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཅིག །དེ་ལ་རྟག་སོགས་པར་མི་གནས། །དེ་རྣམས་དེ་ཡི་ངོ་བོས་སྟོང༌། །ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་གང་ཡིན་པ། །དེ་དག་མཚན་མར་མི་མཐོང་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་རྟོགས་པའོ། །ཞེས་པ་ལ། རྩེ་མོ་ཆུང་ངུའི་དམིགས་རྣམས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྟག་མི་རྟག་དང༌། བདེ་སྡུག་དང༌། བདག་ཡོད་མེད་དང༌། ཞི་མ་ཞི་དང༌། སྟོང་མི་སྟོང༌། མཚན་མ་ཡོད་མེད། སྨོན་པ་ཡོད་མེད། དབེན་མི་དབེན་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ། །རྩེ་མོ་ཆུང་དུན་གྱི་རྣམ་པ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟག་མི་རྟག་ལ་སོགས་པ་རང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་ངོ༌། །སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའང་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་ལ་སྦྱོར་རོ། །རྩེ་མོ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཐབས་མི་མཁས་པས་བདག་ཏུ་བགྱི་བ་དང༌། བདག་གིར་བགྱི་བ་ལ་གནས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་གནས་ན་གཟུགས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་ཀྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པར་མི་འགྱུར། རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་


DTG088_Page_0432
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ལ་བསྒྲེའོ། །རྩེ་མོ་འབྲིང་གི་དམིགས་པ། ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་པ་ནི་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་སླད་དུ་གཟུགས་མ་ལགས། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་རོ། །ཅི་ནས་ཀྱང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཡིད་རྣམ་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བརྟག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བཟུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་ཡང་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུང་དུ་མ་མཆིས་སོ། །རྩེ་མོ་འབྲིང་གི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཚན་མར་མི་མཐོང་བ་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ནི་མཚན་མའོ། །མཚན་མར་བཟུང་བ་ཅིག་ལགས་ན་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ཕྲེང་བ་ཅན་དད་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བ་ལས། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་དེས་ཀྱང་ཉི་ཚེ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཞུགས་ཏེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་དེ་རྟོགས་པ་དང་ཐོབ་པར་བགྱི་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཕྱི་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་དུ་ཕྱི་ནང་རྣམ་པ་བཞིའི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཀུན་དུ་རྒྱུ་མོས་པར་གྱུར་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་དུ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ། གཟུགས་ནས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་འདི་ན་ཕ་རོལ་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རྩེ་མོ་ཆེན་པོའི་དམིགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང༌། གང་གི །ཅི་ཞིག །ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བརྟག་སྟེ། མི་དམིགས་ན་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྩེ་མོ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །དེ་སྐད་བཤད་པ་ལ་མི་འཇིགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་དང་མ་བྲལ་བའོ། །བཟོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། གཟུགས་སོགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །དེ་མེད་པ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་དག་སྐྱེ་མེད་ངེས་འབྱུང་མེད། །དག་དང་དེ་ཡི་མཚན་མ་མེད། །དེ་ཡི་མཚན་མར་མི་རྟེན་པས། །མོས་མིན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལས། བཟོད་པ་ཆུང་ངུའི་


DTG088_Page_0433
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་རང་ཞིན་ནི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །བཟོད་པ་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པ་དེ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་རང་བཞིན་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་རང་བཞིན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །བཟོད་པ་འབྲིང་གི་དམིགས་པ་དེ་དག་སྐྱེ་མེད་ངེས་འབྱུང་མེད་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ་སྐྱེ་བ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲེའོ། །བཟོད་པ་འབྲིང་གིས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ལུས་ངག་ཡོངས་སུ་དག །ཉོན་མོངས་ཡོངས་སུ་དག །སྐྱེ་གནས་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ནམ་ཡང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུ་བཟོ་སྦྱངས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་དང་ཆོས་མཆོག་ཆེ་འབྲིང་གསུམ་དང༌། གཟུང་རྟོག་གཉིས་སྟོན་པ་ལས། བཟོད་པ་ཆེན་པོའི་དམིགས་རྣམས་མཚན་མ་མེད་ཅིང་མོས་པ་མེད་པ་སྟོན་པ་ལས། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་སྡུག་དང༌། བདག་ཡོད་མེད་དང༌། ཞི་མ་ཞི་དང༌། དབེན་མི་དབེན་ལ་སྤྱོད་ན་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་དེ་ཐབས་མི་མཁས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ལ་བསྒྲེའོ། །བདག་ནི་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་མི་སྤྱོད་པ་དང༌། གཉི་ག་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་དེ་ཐབས་མི་མཁས་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཐབས་མི་མཁས་པར་རིག་པར་བྱ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ལ་མོས་ཤིང་འདུ་ཤེས་ཏེ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པས་གཟུགས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ལ་སྤྱོད་དེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་གྲོལ། སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་གྲོལ་བར་བརྗོད་དོ། །དེས་ཀུན་ལ་བསྒྲེའོ། །དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སའམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡང་མངོན་དུ་བྱ་བའི་སྐལ་བ་མེད་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཐབས་མི་མཁས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བཟོད་པ་ཆེན་པོ་དངོས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་


DTG088_Page_0434
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐབས་མཁས་པར་ཤེས་པར་བྱ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་སྡུག་དང༌། བདག་ཡོད་མེད་དང༌། ཞི་མ་ཞི་དང༌། སྟོང་མི་སྟོང་དང༌། མཚན་མ་ཡོད་མེད་དང༌། སྨོན་པ་ཡོད་མེད་དང༌། དབེན་པ་དང་མི་དབེན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཐབས་མཁས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིས་ན། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལས་སྣང་སྟོང་བཞི་སྦྱོར་དང༌། སྤྱོད་མི་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་མུ་བཞི་རུ་མི་དམིགས་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་མཆོག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་བྱེད་པ་ཉིད། །ལུང་སྟོན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད། །གསུམ་པོ་ཕན་ཚུན་ངོ་བོ་གཅིག །ཏིང་ཛིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། །དེ་ལྟར་ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་ནི། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་པས་ཆོས་མཆོག་ཆུང་ངུའི་དམིགས་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་ནི་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པར་སངས་རྒྱའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཉིད་ལ་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ཀུན་ལ་སྦྱར་རོ། །ཆོས་མཆོག་འབྲིང་གི་དམིགས་རྣམས་ལུང་སྟོན་པ་དང་རློམ་པ་ཟད་པ་ནི་དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་གི་སྤྱོད་པ་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བདག་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་རློམ་སེམས་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངོ་བོ་གཅིག་པ་ནི་ཆོས་མཆོག་ཆེན་པོའི་དམིགས་པའོ། །དེ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་ཞེས་གནང་བ་ནི། བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ཉོན་མོངས་མེད་པར་བཤད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་བ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སློབ་པ་ལགས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ལྟར་སློབ་པ་ནི་མི་དམིགས་


DTG088_Page_0435
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཚུལ་གྱིས་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་མི་དམིགས་པ་ལགས་ཞེས་པའི་ལན་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ནས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པ་གང་ལགས་ཞེས་པའི་ལན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་འགག་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གང་ལ་ཡང་མི་སློབ་བོ། །གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས། །གཞི་དང་དེ་ཡི་གཉེན་པོ་ཡིས། །གཟུང་བར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས། །རྨོངས་དང་ཕུང་སོགས་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ནི་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ། །ཞེས་པ་ལས། རྣམ་རྟོག་གི་གོ་བ་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་འཁོར་འདས་ལ་ཞེན་པའི་ཆ་ནས་ནི་རྟོག་པ་ལ། དེ་གསལ་སྣང་གི་ཆ་ནས་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཞིའི་རྟོག་པ་དགུ་ལས། དང་པོ་མ་རིག་པའི་རྟོག་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་ཆོས་འདི་དག་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་ཆགས་པ་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ལ། སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི་མེད་པ་ལ་བཏགས་ནས་མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནོ། །བཞི་པ་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་མེད་པ་ལ་ཞེན་ཅིང་རྟག་ཆད་ཀྱི་མཐའ་མི་ཤེས་སོ། །ལྔ་པ་མི་ཤེས་པའི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་མི་ཤེས་མི་མཐོང༌། དྲུག་པ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་རྟོག་པ་ནི་དེ་ཁམས་གསུམ་དང་ཉན་རང་ལས་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའོ། །བདུན་པ་ཡིད་མི་ཆེས་པའི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་ཡིད་མི་ཆེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བརྒྱད་པ་མི་གནས་པའི་རྟོག་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དགུ་པ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་ཅིང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའོ། །གཉེན་པོའི་རྟོག་པ་དགུ་ལས་དང་པོ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་བསླབས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབས་ཤིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལགས། ལམ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་


DTG088_Page_0436
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྣམས་ནི་མི་དམིགས་དང་པོའོ། །གཉིས་པ་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་མི་དམིགས། གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་མི་དམིགས། བཞི་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས། ལྔ་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྒོ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་མི་དམིགས། དྲུག་པ་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མི་དམིགས། བདུན་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་མི་དམིགས། བརྒྱད་པ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་མི་དམིགས། །དགུ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མི་དམིགས་ཤིང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན། ཐབས་མི་མཁས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའོ། །དེ་ཡང༌། བདག་སོགས་རང་དབང་ངོ་བོ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཕུང་སོགས་རྟེན་སྒོ་ནས། །རྫས་དང་བཏགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི། །འཛིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལ། གང་ཟག་གི་རྫས་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་རྒྱུ་མེད་པའོ། །སྐྱེས་བུ་བཏགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་རྒྱུ་མེད་པར་སྟོན་ནོ། །རྟོག་པ་དང་པོ་ནི་རབ་འབྱར་གྱིས་གསོལ་པ་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་འདྲི་ཞིང༌། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་འདི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ལ་བསླབས་ཤིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། དེ་སྐད་དུ་འདྲི་བ་དེ་ལ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ལ་དྲི་ཡིས་ཁྱེད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་ལན་ཐོབ་ཅིག །རྟོག་པ་དང་ཕུང་པོའང་གཞན་ལས་སྒྱུ་མའང་གཞན་ཞིག་ཡིན་སྙམ་མམ། གཉིས་པ་ཁམས། གསུམ་པ་སྐྱེ་མཆེད། བཞི་པ་རྟེན་འབྲེལ། ལྔ་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས། དྲུག་པ་སྟོང་པ་རྣམས། བདུན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས། བརྒྱད་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ། དགུ་པ་སྟོབས་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། གཟུགས་ཀྱང་གཞན་མ་ལགས། སྒྱུ་མའང་གཞན་མ་ལགས། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་སྒྱུ་མ་ཉིད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་སྒྱུ་མ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ལ་


DTG088_Page_0437
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱར་རོ། །སྐྱེས་བུ་བཏགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་རྒྱུ་མེད་པར་སྟོན་པ་ལས་དང་པོའི་སྒྱུ་མ་ལ་སྐྱེ་འགག་ཡོད་དམ། གཉིས་པ་སྒྱུ་མ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་ཡོད་དམ། གསུམ་པ་སྐྱེ་འགག་མེད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མེད་པ་དེ་ངེས་པར་འབྱུང་པར་འགྱུར་རམ། བཞི་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ནམ། ལྔ་པ་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ཙམ་གྱིས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་འདི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པར་འགྱུར་རམ། དྲུག་པ་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་མེད་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་མེད་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་དེ་གསུམ་ལ་བསླབས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། བདུན་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཡུམ་ལ་བསླབས་ཤིང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། བརྒྱད་པ་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་བརྒྱད་ལྟ་བུའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཡུམ་ལ་བསླབས་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། དགུ་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ནི་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་བརྒྱད་ལྟ་བུ་སྟེ་ཡུམ་ལ་སློབ་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བའང་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། དེ་སྐད་བསྟན་ཅིང་བཤད་ན་འཇིགས་ཤིང་དངང་བར་མི་འགྱུར་ལགས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། ཐབས་མཁས་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་ན་མི་འཇིགས། ཐབས་མི་མཁས་པའི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་ཕྲད་ཟིན་ན་འཇིགས་སོ། །སེམས་མི་འགོང་བ་ཉིད་སོགས་ཀྱིས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སོགས་སྟོན་བྱེད། །དེ་ཡི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་བོར་བ། རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་འཛིན་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། ཐབས་མཁས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལྔ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། དབེན་ཞེས་བྱ་བར་སོ་སོར་རྟོག་སྟེ་དེ་མི་དམིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་དགུའི་རྣམ་པར་སོ་སོར་རྟོག་སྟེ་དེ་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ཉིད་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཐབས་སུ་སྟོན་པ་ལས། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་དགུ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་དགུ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་ཉན་རང་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་


DTG088_Page_0438
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་དགུ་པོ་དེ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་མོས་ཤིང་བཟོད་པ་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་དགུ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བར་སྤྲོ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཆོས་དགུ་པོ་དེ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གེགས་སུ་གྱུར་པ་མི་དགེ་བ་གཞན་གྱི་གོ་མི་འབྱེད་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་རོ། །ཐབས་མཁས་པ་དེ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ན་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཆོས་དགུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཅིང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་གཏོགས་པར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཡོངས་སུ་བསྔོར་མི་འཇུག་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཐབས་མི་མཁས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒོམ་ཞིང་དམིགས་ཏེ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་ལྡན་པས་གཟུགས་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དམིགས་ཤིང་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལའོ། །དེས་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་འཇིགས་ཤིང་དངང་སྐྲག་གོ །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་དུ་བྱས་པ་དྲུག །ཉན་ཐོས་ཕ་མ་མཁན་སློབ་དགེ་སློང་གི་ཆ་བྱད་དང་བཅུས་སྟོན་པ་ལས། དང་པོ་དབྱེས་འཛུད་པའི་བདུན་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པ་མེད་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་མ་ཡིན། ཆོས་དང་འདུལ་བ་མ་ཡིན། རང་བཟོར་བྱས་པ་སྟེ་འདི་དག་ལ་ཉན་པ་ལ་སོགས་པར་མི་བྱའོ། །གཉིས་པ་


DTG088_Page_0439
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་དགོས་པ་མེད་པར་བདུད་སྡིག་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲུང་དུ་འོངས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཟེར་བའོ། །གསུམ་པ་ཁ་འདྲེན་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་ཉན་རང་གི་གསུང་རབ་ལ་སྙན་པར་བརྗོད་པའོ། །བཞི་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སུན་འབྱིན་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་ཁྱོད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡང་མིན་པས་སངས་ཀྱང་མི་རྒྱའོ་ཞེས་ཟེར་བའོ། །ལྔ་པ་སྟོང་པ་ཧ་ང་པོའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་མིག་ནི་བདག་གམ་བདག་གིས་སྟོང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ནི་བདག་གམ་བདག་གིས་སྟོང་ན་སངས་རྒྱས་པས་ཁྱོད་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་ཟེར་བའོ། །དྲུག་པ་ཆད་ལྷའི་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་དང་སངས་རྒྱས་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅེས་ཟེར་བའོ། །བདུན་པ་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆ་བྱད་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱ་བ་ཟློག་ཅིང༌། ཉན་རང་གི་ཡིད་ལ་བྱ་བ་འདེབས་ཤིང་སྟོན་པའོ། །བརྒྱད་པ་མཁན་པོ་དང་སློབ་དཔོན་གྱི་ཆ་བྱད་དུ་བྱས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བཟློག་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་གྱིས་ཤིག །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་ཟེར་པའོ། །དགུ་པ་ཕ་མའི་ཆ་བྱད་དུ་བྱས་ནས་འཁོར་བ་ན་རྐང་ལག་དང་མགོ་བོ་བཅད་པ་མེད་པས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་གྱི་ཞེས་པའོ། །བཅུ་པ་དགེ་སློང་གི་ཆ་བྱད་དུ་བྱས་ནས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཆོས་དགུ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་ནས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་རིགས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཅུ་གསུམ། དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག །ཆེད་དུ་བྱ་བ་གསུམ། གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དགུ། ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་བཅུ་ཐམ་པ་སྟོན་ནོ། །དེ་ལ་རིགས་ཅན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པར་སྟོན་པ་ནི། རྟོག་པ་ཡི་ནི་ཆོས་དྲུག་དང༌། །གཉེན་པོ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པ་དང༌། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་དང༌། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མིན་ཉིད་དང༌། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་དང༌། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར། །འཇུག་པའི་རྟེན་ལ་རིགས་ཤེས་བྱ། །མདོ་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་གང་ལགས། བཀའ་


DTG088_Page_0440
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྩལ་པ། ཚིག་གི་དོན་མེད་དེ། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལ་བྱའི་རྗེས་མེད་པ་དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་ཚིག་གི་དོན་མེད་དོ། །དྲོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་བརྒྱད་ལ་ཚིག་གི་གཞིའི་དོན་མེད་དོས་བསྟན། རྩེ་མོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་ལ་ཚིག་གི་དོན་མེད་དོས་བསྟན། བཟོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་སྒྱུ་མའི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་ཚིག་གི་གཞིའི་དོན་མེད་དོས་བསྟན། ཆོས་མཆོག་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ལ་ཚིག་གི་གཞིའི་དོན་མེད་དེ། དེ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོས་བསྟན། མཐོང་ལམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ལ་གཞི་མེད་དོས་བསྟན། །བསྒོམ་ལམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་གཟུགས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དང་འབྱུང་བ་མེད་པ་ལ་གནས་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་གནས་མེད་གཞི་མེད་དོས་བསྟན། གཉེན་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འཆར་བ་ལ་མུན་པའི་གནས་མེད་དོ། །སྤོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་བསྐལ་པའི་མེ་འབར་བའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་གནས་མེད་དོ། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་འཆལ་པ་ལྔའི་གནས་མེད་དོ། །ཤེས་རབ་སྙིང་བརྩེར་བཅས་པ་མ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནི་དཔེར་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་འོད་ལ་གནས་མེད་དོ། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དཔེ་ནི་གཟའ་དང་སྐར་མའི་འོད་ལ་གཞི་མེད་དོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གྲུབ་པའི་།དཔེ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འོད་ལ་གནས་མེད་དོ། །ཡེ་ཤེས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར་འཇུག་པའི་རྟེན་ནི་དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སངས་རྒྱས་འོད་ལ་གནས་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཚིག་གི་གཞིའི་དོན་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་


DTG088_Page_0441
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་མགོན་པོས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དབྱེར་མེད་ཕྱིར། །རིགས་ནི་ཐ་དད་རུང་མ་ཡིན། །བརྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །དེ་ཡི་དབྱེ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་དབྱེ་བ་མེད། ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་གང་ཟག་ལ་ཕྱེ་བ་ཡིན། དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་དབྱེ་བ་མེད་ཀྱང་བུམ་པར་བླུགས་པའི་ཆུ་དང་འོ་མ་དང་སྦྲང་རྩི་ལ་སོགས་པས། ཆུའི་བུམ་པ་དང་སྦྲང་རྩིའི་བུམ་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དམིགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ། །དེ་ཡང་དགེ་ལ་སོགས་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་རྟོག་པ་དང༌། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འདས་འདོད་དང༌། །ཟག་བཅས་ཟག་པ་མེད་ཆོས་དང༌། །གང་དག་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །སློབ་མ་ཐུན་མོང་ཆོས་རྣམས་དང༌། །གང་དག་ཐུབ་པའི་ཐུན་མོང་མིན། །ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པས་མི་དམིགས་པ་ལ་བསླབ་བོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་ཀུན་མཆོག་ཉིད་སེམས་དང༌། །སྤོང་དང་རྟོགས་དང་གསུམ་པོ་ལ། །ཆེན་པོ་གསུམ་གྱི་རང་བྱུང་གི །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད། །ཆེན་པོ་ལྔ་ལྡན་གྱི་བཤད་པ་ལ་སེམས་དཔའ་ཆེ་བ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ངེས་པའི་ཕུལ་བྱེད་པས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ངེས་པ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་སོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང༌། རླབས་པོ་ཆེའི་སེམས་དང༌། མི་འགུལ་པའི་སེམས་དང༌། ཕན་བདེ་བསྐྱེད་པའི་སེམས་དང༌། ཆོས་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ། །སྤོང་བ་ཆེ་བ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བདག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ལ་སྤོབས་པ་སྐྱེའོ། །བཀའ་སྩལ་པ། སྤོབས་པ་སྐྱེད་ཅིག །སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཡོད་མེད་དང༌། རྟག་ཆད་དང་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ལྟ་བ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ལྟ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན། ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་དམིགས་ཤིང་


DTG088_Page_0442
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལྟ་བ་བསྐྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ལྟ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་དེ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ནོ། །རྟོགས་པ་ཆེ་བ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དོན་དེ་ལ་བདག་ཀྱང་སྤྲོ་བ་སྐྱེའོ། །བཀའ་སྩལ་པ། སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་དེ་ལའང་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་ཆོས་གང་སྐྱེ་བའམ། འགག་པའམ་འཕེལ་འགྲིབ་བམ་འགྲོ་འོང་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་བྱང་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རྣམ་དྲུག་གིས། །དེ་དག་སོ་སོར་བསྡུས་པ་དང༌། གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ། །དྲུག་ཚན་དྲུག་གིས་ཡང་དག་བཤད། །ཅེས་པ་ལ། བྱམས་མའི་བུ་གང་པོས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཀྱང་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དོན་དེ་ལ་སྤོབས་པར་བགྱིད་ལགས་སོ་གྱིས་ཤིག །གསོལ་བ། གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་ཤིང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། གང་པོ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཞེས་བྱ། གང་པོས་སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་ཉུང་ཟད་ཉི་ཚེའི་དོན་དུ་གོ་ཆ་གྱོན་པ་མ་ཡིན། །སེམས་ཅན་འདི་སྙེད་ཅིག་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འགོད་པར་བྱའོ། འདི་སྙེད་ནི་དགོད་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་དུ་གོ་ཆ་གྱོན་པ་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་དོན་དུ་གོ་ཆ་གྱོན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞེ་ན། །མ་ཆགས་པར་གཏོང་བའི་ཆ་ནས་སྦྱིན་པ། དེ་ཉིད་མི་དགེ་བ་དང་མ་འདྲེས་པར་གཏོང་བས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས། དེ་ཉིད་མི་མཐུན་པ་མེད་པར་གཏོང་བའི་ཆ་ནས་བཟོད་པ་དགེ་བ་ལ་སྤྲོ་བའི་ཆ་ནས་གཏོང་བས་བརྩོན་འགྲུས། མ་ཡེངས་པའི་ཆ་ནས་བསམ་གཏན། སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་དང་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པས་ཤེས་རབ་པོ། །དེ་ལྟར་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཀ་ལ་དྲུག་དྲུག་ཏུ་བསྒྲེའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་


DTG088_Page_0443
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་མཛད་དོ། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དགུ་ནི། བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ལམ་དང་བྱམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་ལྡན་པ་དང༌། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མངོན་ཤེས་དྲུག །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཐེག་ཆེན་ལ། །འཛེག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། གང་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་དྲིས་པའི་ལན་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བསམ་གཏན་གཟུགས་མེད་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི། བསམ་གཏན་བཞི་ཚད་མེད་པ་བཞི་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིའི་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་དབང་གིས་ཀྱང་མི་འཕྲོགས་པའོ། །སྦྱིན་སོགས་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གསུམ་གཏང་བའི་ཆ་ནས་སྦྱིན་པ། སྲུང་བའི་ཆ་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས། མི་བཟོད་པ་མེད་པའི་ཆ་ནས་བཟོད་པ། མི་གཏོང་བའི་ཆ་ནས་བརྩོན་འགྲུས། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཞན་གྱི་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་ཆ་ནས་བསམ་གཏན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཆ་ནས་ཤེས་རབ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་མཛད་དོ། །ལམ་གྱི་འཇུག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་འཇུག་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་བཞི་འཛིན་ཆགས་མེད་པའི་ཆ་ནས་སྦྱིན་པ། མི་དགེ་བ་སྲུང་བས་ཚུལ་ཁྲིམས། ཚད་མེད་ཀྱི་བཟོད་པ། ཚད་མེད་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས། ཚད་མེད་ཀྱི་བསམ་གཏན། ཚད་མེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་པོ། །མི་དམིགས་པའི་འཇུག་པ་ནི་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཤེས་ཀྱང་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མ་ཡིན། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་དང་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་ཤེས་ཀྱང་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་འཇུག་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཀྱང་གསུམ་པོ་ལ་མི་དམིགས་པའོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བའི་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མ་འདྲེས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་མི་སྒོམ་པའི་ཚུལ་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒོམ་མོ། །གཟུགས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་


DTG088_Page_0444
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པའི་འཇུག་པ་ནི་བདག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་འཇུག་པ་ནི་བདག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པའི་དོན་བྱེད་ཀྱང་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའོ། །ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ནི། བརྩེ་དང་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་དྲུག །ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་བཅས་པ་དང༌། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ལམ་གང་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང༌། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་བསོད་ནམས་དང༌། །ལམ་དང་གཟུངས་དང་ས་བཅུ་དང༌། །གཉེན་པོ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཡི། །རིམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེའི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་བཅུ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ། བྱམས་མའི་བུ་གང་པོས་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་ནི་ཇི་ལྟར་གྱོན་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུའི་གོ་ཆ་བགོས་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་སྣང་བས་རྒྱས་པར་འགེངས། སྟོང་གསུམ་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོའི་སྒྲ་བརྗོད་དོ། །དེས་དེ་ཐོས་ནས་དགའ་བདེ་ཐོབ་སྟེ་དེ་ནས་རྣམ་པར་ལྡང་ངོ༌། །ལངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་དང་གང་ན་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པ་དེར་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱོལ་སོང་དང་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་སྦྱར་རོ། །སྦྱིན་པའི་ཚོགས་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་སྤྲུལ་ནས། ཟས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཟས་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཆེད་དུ་བསམ་སྟེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དབང་ཕྱུག་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བ་བཅུ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་འགོད་དོ། །བཟོད་པའི་ཚོགས་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་བརྒྱ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདག་ལ་རྡོ་དང་དབྱུག་པས་རྡེག་ཅིང་ལ་སོགས་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་


DTG088_Page_0445
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པས་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ཞིང་འཇོག་གོ །བསམ་གཏན་གྱི་ཚོགས་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་ཆོས་གང་ཡང་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་འགོད་ཅིང༌། ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པའམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་ངམ། ཚུ་རོལ་ལམ་ཕ་རོལ་མི་དམིགས་སོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོའམ་མཆན་བུ་ཅིག་གིས་ལམ་གྱི་བཞི་མདོར་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཚོགས་ཀྱི་མདུན་དུ་སྐྱེ་བོ་མང་པོའི་ཚོགས་ཤིག་མངོན་པར་སྤྲུལ་ནས་དེས་ངན་སོང་གསུམ་ནས་བཏོན་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་བསྐུལ་ཞིང་བཙུད་ན་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོའམ་མཆན་བུ་དེས་སེམས་ཅན་གང་ཡང་ངན་སོང་ནས་བཏོན་ནས་ཕར་ཕྱིན་ལ་བཀོད་པ་ཡོད་དམ། བཀོད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ལ་སྦྱར་རོ། །ལྷག་མཐོང་གི་ཚོགས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་གོ་ཆ་མ་མཆིས་པ་གོ་ཆར་རིག་པར་བགྱིའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་གོ་ཆས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གོ་ཆ་དེ་ནི་མ་བྱས་རྣམ་པར་མ་བྱས་མངོན་པར་མ་བྱས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་མི་བྱེད་རྣམ་པར་མི་བྱེད་མངོན་པར་མི་བྱེད་དེ། བྱེད་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ཚོགས་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའོ། །གང་པོས་སྨྲས་པ། མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་གང་ཡིན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། འཁྲུལ་པའི་དཔེ་བརྒྱད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་སྟེ། མེད་པ་དང་དབེན་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ལ་སྦྱར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ལེའུ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག །སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད། ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་སྟོན་ཏེ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་གང་ལགས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་


DTG088_Page_0446
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞུགས་པར་རིག་པར་བགྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལགས། ཐེག་པ་དེ་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། ཐེག་པ་དེས་སུ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་ཞུ་བ་ལྔ་ཕུལ་བའི་ལན། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ལྔས་བསྟན་པ་ལས། ཐབས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལས། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ནང་གི་ཆོས་མིག་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ཐེར་ཟུག་ཀྱང་མ་ཡིན་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཀྱང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིག་མིག་གིས་སྟོང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ལ་བསྒྲེའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ཉི་ཤུའི་རྐང་གྲངས་དང་བཤད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་དགུ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ལམ་གྱི་ཚོགས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་སྟོན། ལམ་གྱི་ཚོགས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ། ཤེས་པ་བཅུ་གཅིག །དབང་པོ་གསུམ། རྗེས་སུ་དྲན་པ་བཅུ། བསམ་གཏན་བཞི། ཚད་མེད་པ་བཞི། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་བཞི། རྣམ་ཐར་བརྒྱད། མཐར་གནས་དགུ། སྟོབས་བཅུ། མི་འཇིགས་པ་བཞི། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཡི་གེ་ལ་འཇུག་པ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་དང༌། ཕན་ཡོན་ཉི་ཤུའོ། །དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ལམ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་སའི་ཚོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཚོགས་སྟོན། སའི་ཚོགས་ནི། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡིས། །ས་ནི་དང་པོ་ཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །བསམ་དང་ཕན་པའི་དངོས་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སེམས་མཉམ་ཉིད། །གཏོང་དང་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་དང༌། །དམ་ཆོས་དམིགས་པ་ཚོལ་བ་དང༌། །རྟག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་སེམས་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་སྐུ་འདོད་དགའ་བ་དང༌། །ཆོས་སྟོན་པ་དང་བདེན་པ་ཡི། །ཚིག་ནི་བཅུ་པ་ཡིན་པར་འདོད། །འདི་དག་རང་གཞན་མི་དམིགས་པས། །ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་ཤེས་པར་བྱ། །གཉིས་པའི་ས་སྦྱོང་བརྒྱད་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་བྱས་པ་གཟོ་དང་བཟོད། །རབ་ཏུ་དགའ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེ། །བཀུར་སྟི་གུས་པར་ཉན་པ་དང༌། །བརྒྱད་པ་སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་


DTG088_Page_0447
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྩོན། །གསུམ་པའི་ས་སྦྱོང་ལྔ་ནི། ཐོས་པས་མི་ངོམས་ཉིད་དང་ནི། །ཟང་ཟིང་མེད་པར་ཆོས་སྦྱིན་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ཀུན་སྦྱོང་བ་དང༌། །འཁོར་བས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་དང༌། །ངོ་ཚ་ཁྲེལ་ཡོད་བཅས་པ་དང༌། །རློམ་མེད་བདག་ཉིད་དེ་རྣམ་ལྔ། །བཞི་པའི་ས་སྦྱོང་བཅུ་ནི། །ནགས་གནས་འདོད་ཆུང་ཆོག་ཤེས་དང༌། །སྦྱངས་པ་ཡང་དག་སྡོམ་རྟེན་དང༌། །བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་དང༌། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་དང་བདོག་ཀུན་གཏོང༌། །མི་ཞུམ་པ་དང་ལྟ་བ་མེད། །ལྔ་པའི་ས་སྦྱོང་བཅུ་ནི། འདྲིས་དང་ཁྱིམ་ལ་འཁྲེན་པ་དང༌། །འདུ་འཛིར་གྱུར་པའི་གནས་དང་ནི། །བདག་སྟོད་གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང༌། །མི་དགེ་ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་དང༌། །རློམ་པས་ཁེངས་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག །ཡིད་གཉིས་དང་ནི་ཉོན་མོངས་བཟོད། །བཅུ་པོ་འདི་ནི་རྣམ་སྤངས་ན། །ས་ལྔ་པ་ནི་ཡང་དག་ཐོབ། །དྲུག་པའི་སྦྱང་ལུགས་བཅུ་གཉིས་ནི། སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་བརྩོན་འགྲུས། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་རབ་རྫོགས་པས། །སློབ་མ་དང་ནི་བསེ་རུ་ལ། །དགའ་དང་སྐྲག་པའི་སེམས་སྤངས་ནས། །བསླངས་ན་མི་ཞུམ་བདོག་པ་ཀུན། །བཏང་ཡང་མི་དགའ་མེད་པ་དང༌། །དབུལ་ཡང་སློང་བ་མི་སྤོང་བས། །ས་ནི་དྲུག་པ་ཡང་དག་ཐོབ། །བདུན་པའི་སྦྱོང་ལུགས་ནི་བཞི་བཅུ་ལས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉི་ཤུ་ནི། བདག་དང་སེམས་ཅན་འཛིན་པ་དང༌། །སྲོག་དང་གང་ཟག་ཆད་རྟག་དང༌། །མཚན་མ་རྒྱུ་དང་ཕུང་པོ་དང༌། །ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དག་དང་ནི། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་ཆགས་གནས་དང༌། །སེམས་ནི་ཀུན་དུ་ཞུམ་པ་དང༌། །དེ་ལྟར་ལྟ་ལ་མངོན་ཞེན་དང༌། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྩོད་པ་དང༌། །དེ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་པ་ནི། །ཉི་ཤུ་གང་ལ་རྣམ་ཆད་པ། །དེ་ཡིས་ས་ནི་བདུན་པ་ཐོབ། །དེ་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉི་ཤུ་ནི། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ཤེས་པ་དང༌། །ཁམས་གསུམ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། །སྙིང་རྗེ་དང་ནི་རློམ་མེད་དང༌། །ཆོས་མཉམ་ཉིད་དང་ཚུལ་གཅིག་ཤེས། །མི་སྐྱེ་བ་དང་བཟོད་ཤེས་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་སྟོན། །རྟོག་པ་ཀུན་དུ་འཇོམས་པ་དང༌། །འདུ་ཤེས་ལྟ་དང་ཉོན་མོངས་སྤོང༌། །ཞི་གནས་ངེས་པར་སེམས་པ་དང༌། །ལྷག་མཐོང་ལ་ནི་མཁས་པ་དང༌། །སེམས་དུལ་བ་དང་


DTG088_Page_0448
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་དུ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། །ཆགས་པའི་ས་མིན་གར་འདོད་པས། །ཞིང་གཞན་དུ་ནི་མཉམ་འགྲོ་དང༌། །ཀུན་དུ་བདག་གི་ངོ་བོ་ནི། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཉི་ཤུའོ། །བརྒྱད་པའི་ས་སྦྱོང་བརྒྱད་ནི། །སེམས་ཅན་ཀུན་ཡིད་ཤེས་པ་དང༌། །མངོན་པར་ཤེས་པས་བརྩེ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཞིང་བཟང་སྒྲུབ་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་བརྟག་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བསྟེན། །དབང་པོ་ཤེས་དང་རྒྱལ་བ་ཡི། །ཞིང་སྦྱོང་སྒྱུ་མ་ལྟར་གནས་དང༌། །བསམས་བཞིན་སྲིད་པ་ལེན་པ་དང༌། །ལས་ནི་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་བཤད། །དགུ་པའི་ས་སྦྱོང་བཅུ་གཉིས་ནི། །སྨོན་ལམ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་དང༌། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་ཤེས་དང༌། །སྤོབས་པ་ཆུ་བོ་ལྟ་བུ་དང༌། །མངལ་དུ་འཇུག་པ་མཆོག་དང་ནི། །རིགས་དང་རུས་དང་ཆོ་འབྲང་དང༌། །འཁོར་དང་སྐྱེ་བ་དག་དང་ནི། །ངེས་འབྱུང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་རྣམས་དང༌། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན། །ས་དགུ་འདས་ནས་ཡེ་ཤེས་ནི། །གང་གིས་སངས་རྒྱས་སར་གནས་པ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས། །བཅུ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེས་པའི་ཞུས་ལན་ནོ། །གཉེན་པོའི་ཚོགས་ལ་གསུམ་ནི། མཐོང་དང་གོམས་པའི་ལམ་དག་ལ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཤེས་བྱ། །ཞེས་པ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་ཐེག་པ་དེ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའམ། འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མེད་དེ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འདོད་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་འདོད་པར་ཟད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་རང་བཞིན་ནི་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གནས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །བཀའ་སྩལ་པ། ཐེག་པ་དེ་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གནས་དམིགས་སུ་


DTG088_Page_0449
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བརྒྱད་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཀའ་སྩལ་བ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེས་སུ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཐེག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་འབྱུང་བ་དང༌། གང་གིས་འབྱུང་བ་དེ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དང་ས་བཅུ་དམིགས་སུ་མེད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་འབྱུང་གི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་པའོ། །། །ལེའུ་འདི་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་སྒྲུབ་པ་ལྔ། ཐོབ་པའི་ངེས་འབྱུང་གི་ས་བོན་དང་དྲུག་སྟོན་པ་ནི། ཆེད་དུ་བྱ་དང་མཉམ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དང་འབད་མེད་དང༌། །ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། །ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་དང༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་དུ། །ངེས་འབྱུང་ལམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང༌། །ངེས་འབྱུང་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། རབ་འབྱོར་གྱིས་ལ་ཟློ་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་འཁོར་འདས་ཀྱི་ཆོས་དངོས་པོ་མེད་པར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི། ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ངོ༌། །མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་དང་ངོ༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་གོ་འབྱེད་པའོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འགྲོ་འོང་མེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་དམིགས་པའོ། །ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་འབྱུང་ནི་ཐོབ་པ་པོ་དང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཐོབ་རྒྱུ་མེད་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངེས་འབྱུང་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པའོ། །ལམ་གྱི་ངེས་འབྱུང་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའོ། །རེ་ཞིག་ངེས་འབྱུང་གི་


DTG088_Page_0450
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྡུས་པའི་དོན་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ངེས་འབྱུང་གི་ཐེག་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དག་སྟེ། ལྷ་དང་མི་ཡི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་གནོན། །ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དེ་བཞིན། མ་ནོར་པ་དེ་བཞིན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་རྟག་ཅིང་བརྟན་ལ་ཐེར་ཟུག་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ཐེག་པ་འདིས་ཀྱང་ལྷ་དང༌། མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་ལས། དེ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བརྟགས་པ། རྣམ་པར་བསྐྱེད་པ། མི་རྟག་ཅིང་མི་བརྟན་ལ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཞིང་དངོས་པོ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིས་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་མེད་པའི་ཐེག་པ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་ཕྱོགས་ཁ་དོག་དབྱིབས་དུས་འཕེལ་འགྲིབ་སྐྱེ་འགག་བདེན་པར་མེད་པས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཉོན་མོངས་པ་སྣང་མུན་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཉམ་པའོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དོན་གྱི་ངེས་འབྱུང་ནི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་མི་དམིགས་པས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད་མི་དམིགས། དེ་མི་དམིགས་པས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མི་དམིགས། དེ་མི་དམིགས་པས་ནམ་མཁའ་མི་དམིགས། དེ་མི་དམིགས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་དམིགས་པ་དང༌། མི་འཇལ་བ་དང༌། མི་འགྲངས་པ་དང༌། མི་དཔོགས་པ་མི་དམིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་གང་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གང་ཡིན་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། མི་འཇལ་བ་དང༌། མི་འགྲངས་པ་དང༌། མི་དཔོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་འོང་མེད་པའི་ཐེག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད། གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་མེད། གང་དུ་ཡང་གནས་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་ནི་གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད་གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་གར་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཐེག་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་དམིགས། ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་


DTG088_Page_0451
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདས་མ་འོངས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་རང་རང་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་ལྷག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཐོབ་པའི་ངེས་འབྱུང་གི་ས་བོན་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཐོབ་པོ། །འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་འཕྲོས་པའི་ཞུས་ལན་ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་བཅུ་གཅིག །ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པ་བཞི་སྟེ། ཞུས་ལན་བྱམས་གང་གི་བུས་སྙན་གསན་དབབ་པ་ནི་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྐོ་བ་མཛད་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཙམ་དུ་སེམས་པར་གདའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་མི་འགལ་ལམ་ཞུས་པ་ནི། བདག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་འགལ་བར་མ་གྱུར་པ་ལགས་སམ། བཀའ་སྩལ་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དག་གཉིས་སུ་མེད་པས་མཐུན་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའང་གཞན་ལ་ཕར་ཕྱིན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་ཆོས་བཅུ་གཅིག་གིས་ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པར་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། ཤཱ་རིའི་བུས་དེའི་འཐད་པ་བཅུ་གཅིག་དྲིས་པ་དང༌། དེའི་ལན་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས། ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པོ། །དང་པོ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་གྱི་མཐར་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཟེར་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད་པ་དང༌། སྟོང་


DTG088_Page_0452
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང་དབེན་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པར་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ཅིས་ན། མེད་པ་དང་སྟོང་པ་དབེན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་དེ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ཅིས་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་གཉིས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་མཐའ་ཡས་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་ཏེ་མཐའ་ཡས་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ཞེས་མིང་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཐའ་ལས་སོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་གསུམ་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཟུགས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་དོ། །རྣམ་གྲངས་དེས་ན་གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །དེས་བསྒྲེའོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་བཞི་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མི་དམིགས་ན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ལ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །བསྒྲེའོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་ལྔ་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མིང་ཙམ་ཟེར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གློ་བུར་དུ་མིང་དུ་བཏགས་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྟེན་འབྲེལ་ཞེས་པ་ནི་གློ་བུར་དུ་མིང་དུ་བཏགས་པ་སྟེ། མིང་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས། གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ། གར་ཡང་མི་གནས། མིང་ནི་མིང་གི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ། མིང་ལའང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལའང་མིང་མེད་གཉི་ག་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་དྲུག་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ན་དེ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་


DTG088_Page_0453
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་བལྟའོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་བདུན་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་འདྲེས་རྐང་བཅུ་དྲུག་ལས། གཟུགས་འདུ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ། །གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། བདག་མེད་པ་སྟེ། ཞི་བ་སྟེ། སྟོང་པ་སྟེ། མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ། དགེ་བ་སྟེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་གང་ཡང་བྲལ་བས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིས་ན་དེ་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་ཟད་པ་སྟེ། གཟུགས་ནི་རྟག་པ་མ་ཡིན་འཇིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རང་བཞིན་ནི་དེའོ། །རྣམ་གྲངས་དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་བརྒྱད་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་ཅེས་ཟེར་བ་ནི་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་སྟེ། བྱེད་པ་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་དེས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་དགུ་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་གཟུགས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འཇིག་པ་མེད་དོ། །གང་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འཇིག་པ་མེད་པ་དེ་ལ་གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་བསྒྲེའོ། །རྣམ་གྲངས་དེས་ན་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་བཅུ་པ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་མ་གཏོགས་པར་གཟུགས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གཉིས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བསྒྲེའོ། །ཐོབ་པ་པོ་མ་གྲུབ་པ་བཅུ་གཅིག་པ་ནི་དེ་སྐད་བསྟན་པའི་ཚེ་མི་འཇིགས་མི་དངང་མི་སྐྲག་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ནས་སྤྲུལ་པ་དང་


DTG088_Page_0454
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདྲ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་མི་འཇིགས་མི་སྐྲག་གོ །ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཆོས་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་ཚེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་དམིགས་ཤིང་མི་ལེན་མི་གནས་ཏེ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བགྱིད་ལ་འདོགས་པར་མི་བགྱིད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཆོས་གཉིས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་མ་ལགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་དང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཤིང༌། གཉིས་སུ་བགྱིར་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མ་སྐྱེས་པ་ནི་གཅིག་མ་ལགས་གཉིས་མ་ལགས་མང་བ་མ་ལགས་ཐ་དད་པ་མ་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཆོས་གསུམ་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ལགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་དང་འགྲིབ་པ་དེ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ་གཉིས་སུ་བགྱིར་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འགྲིབ་པ་ནི་གཅིག་མ་ལགས་གཉིས་མ་ལགས་མང་བ་མ་ལགས་ཐ་དད་པ་མ་ལགས་སོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་གྲུབ་པའི་ཆོས་བཞི་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་ཉམས་པ་མ་མཆིས་པའི་གྲངས་སུ་བགྱིད་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་འབྲེལ་པ་མ་གྲུབ་པ་དྲུག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངེས་འབྱུང༌། ལམ་གྱི་ངེས་འབྱུང༌། དེ་ལ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ། ཤཱ་རིའི་བུའི་དྲི་བ་དྲུག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཅི། ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་གང༌། མ་སྐྱེས་པ་ནི་གང༌། འགྲིབ་པ་མེད་པ་ནི་གང༌། གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་ཅི་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རིང་དུ་སོང་བ་སྟེ། ཕུང་པོ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལས་རིང་དུ་སོང་བའོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ། བདེ་སྡུག །བདག་ཡོད་མེད། སྡུག་མི་སྡུག །སྟོང་མི་སྟོང༌། མཚན་མ་ཡོད་མེད། སྨོན་པ་ཡོད་མེད། ཞི་མ་ཞི། དབེན་མི་དབེན་དུ་ཉེ་


DTG088_Page_0455
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་མི་རྟོག་གོ །མ་སྐྱེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ལགས་ཟེར་བའི་ལན་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ་གང་སྟོང་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །དེས་ན་གཟུགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་པའི་ལན་ནི་འགྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གང་ཡིན་པ་དང༌། གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་དེ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །དེས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་འགྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གྲངས་སུ་བྱས་པའོ་ཞེས་པའི་ལན་ནི་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའོ། །དེས་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གྲངས་སུ་བྱས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ངེས་འབྱུང་ལ་དྲིས་ལན་དྲུག་ལས། རབ་འབྱོར་གྱིས་རྟོག་པ་བརྗོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་མ་སྐྱེས་པ་མ་མཐོང་ལགས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་རབ་འབྱོར་གྱི་འདོད་པ་བླངས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མ་སྐྱེས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འཕགས་པ་དང་དེའི་ཆོས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་ལགས་ན། དེ་ཚེ་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཟིན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡང་ཐོབ་ཟིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཐོག་ན་བསལ་བ་བཏང་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཅིའི་ཕྱིར་ལམ་ལ་འབད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཅིའི་ཕྱིར་ན་དཀའ་བ་སྤྱོད། སངས་རྒྱས་ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱི་ལན། ཤཱ་རིའི་བུ་བདག་ནི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དཀའ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པར་མི་འདོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ། །དྲིས་ལན་གཉིས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ།


DTG088_Page_0456
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་སྐྱེས་པས་ཐོབ་པར་འདོད་དམ་མ་སྐྱེས་པས་ཐོབ་པར་འདོད། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཉི་གས་ཐོབ་པར་མི་འདོད་ཀྱི། འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བཏགས་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ལྔ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཐ་དད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་དེ་ཅིས་ན། དོན་དམ་པར་ནི་ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའང་མེད། སྐྱེ་འགག་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མེད་དོ། །དྲིས་ལན་གསུམ་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐྱེའམ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐྱེ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་མ་སྐྱེས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་དོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྐྱེས་པས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་དོ། །དྲི་བ་བཞི་པ། སྐྱེ་བ་སྐྱེའམ་འོན་ཏེ་མི་སྐྱེ་བ་སྐྱེ། ལན་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་གཉི་ག་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དྲིས་ལན་ལྔ་པ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་སྤོབས་པ་ཡོད་དམ་ཞེས་པའི་ལན། སྤོབས་པ་མེད་དེ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །དྲིས་ལན་དྲུག་པ་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ནི་ཆོས་སྨྲ་བའི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་བྱ་བར་འོས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་ནི་ནང་ནའང་མི་གནས་ཕྱི་རོལ་ནའང་མི་གནས་གཉིས་ཀ་མེད་པར་ཡང་མི་གནས་སོ། །ལམ་གྱི་ངེས་འབྱུང་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པས། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བར་སྤྱད་པར་བགྱིའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བར་ངེས་པར་འབྱུང་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དྲིའོ་དྲིའོ་སྙམ་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་དྲིས་པས་གཏན་ལ་ཕེབས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། སྟོང་


DTG088_Page_0457
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གནང་སྟེ། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་མཛད་དོ། །རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བཞི་པའོ།། །།ལམ་ཤེས་པ་ལ་ཆོས་བཅུ་གཅིག་ལས། ལམ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ནི། ལྷ་རྣམས་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འོད་ཀྱིས་མོག་མོག་པོར་མཛད་པ། །ཡུལ་ངེས་པ་དང་ཁྱབ་པ་དང༌། །རང་བཞིན་དང་ནི་དེ་ཡི་ལས། །ཞེས་པ་ལས། ང་རྒྱལ་བཅག་པ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་ཇི་སྙེད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་འོད་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་འོད་ཀྱི་གམ་ན་ལྷམ་མེ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡུལ་ངེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ། ཁྱབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལའོ། །རང་བཞིན་ནི་འཁོར་བ་མི་སྤོང་བའོ། །ལམ་ནི་མ་ཞི་བ་ཞི་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་སོ། །ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་རབ་འབྱོར་ལ་དྲིས་པ་ལྔ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ་ལྔ་བཅུས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ལེའུ་སྟོན་པ་ལས། དང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་ཡིན། ཡུམ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ། ཡུམ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ། ཡུམ་གར་ནས་བཙལ་བར་བྱ། ཡུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་པ་ལྔ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའི་ཕན་ཡོན་དང༌། མཆོད་རྟེན་དང་ཡུམ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་བསོད་ནམས་གང་ཆེ་ཞུས་པ་དང༌། ཡུམ་ལ་ཡོན་ཏན་མང་པོ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཞུས་པ་དང༌། འཛམ་བུ་གླིང་ལ་སོགས་པ་སྐུ་གདུང་གིས་བཀང་བ་བས་ཡུམ་འདམ་པའི་འཐད་པ་དང༌། རང་གཅིག་པུས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་བས་ཡུམ་གཞན་ལ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་སྟེ་བརྒྱ་བྱིན་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ནི། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ནི། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དག་གི །རྣམ་པ་མི་དམིགས་སྒོ་ནས་ནི། །ཉན་ཐོས་ལམ་འདི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་


DTG088_Page_0458
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ནི་སྦྱོར་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཟིན་པ། དངོས་གཞི་མི་དམིགས་པ། མཇུག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་ལུགས་སོ། །ཉན་ཐོས་རང་རྒྱུད་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པར་རང་གི་དོན་སྒྲུབ་པའོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་ཟེར་བའི་ལེན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས། ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མི་རྟག་པ། སྡུག་བསྔལ་བ། བདག་མེད་པ། ཞི་བ། དབེན་པ། ནད། ཤུ་བ་ཟུག་རྔུ། སྡིག་པ། ན་བ་དགྲ་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན། མི་བརྟེན་པ། འཇིག་པ་འཇིགས་པ། འགོ་བའི་ནད། སྟོང་པ་ཉིད། བདག་གི་བ་མེད་པ་དང༌། ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བ། གནོད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མའོ། །འཕྲོས་པ་ནི་ལེགས་སོ་གནང་པས་བཀའ་དྲིན་དུ་གཟོ་བ་བགྱིས་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ངེས་འབྱེད་ནི། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལམ་ལ་ནི། །གཟུགས་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་དབྱེར་མེད་པས། །དྲོ་བ་དེ་དག་མི་དམིགས་པས། །རྩེ་མོར་གྱུར་པ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་ལ་རྟགས་ལ་སོགས་ཚུལ་གྱིས། །གནས་པ་བཀག་པས་བཟོད་པ་ནི། །ས་བཅུ་དག་ལས་བརྩམས་ནས་ནི། །མི་གནས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བཤད་དོ། །ཅི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །མཁྱེན་ནས་ཆོས་རྣམས་མ་གཟིགས་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་བའི་ལན་ནི་ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྟོན་ངོ༌། །གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་བྱར་མེད་པ་ནི་དྲོད་དོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དམིགས་པའི་ཚུལ་དུ་མི་གནས་པ་ནི་རྩེ་མོའོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྟག་མི་རྟག་དང༌། བདེ་སྡུག་དང༌། བདག་ཡོད་མེད་དང༌། སྡུག་མི་སྡུག་དང༌། ཞི་མ་ཞི་དང༌། དབེན་མི་


DTG088_Page_0459
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དབེན་དང༌། སྟོང་མི་སྟོང་དང༌། མཚན་མ་ཡོད་མེད་དང༌། སྨོན་པ་ཡོད་མེད་ཅེས་བྱ་བར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་གནས་པ་ནི་བཟོད་པའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ཞེས་བྱ་བའམ། སྦྱིན་པའི་གནས་ཞེས་བྱ་བའམ། ས་དང་པོ་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མཆོག་གོ །མི་གནས་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ཅི་ལ་གནས་སྙམ་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱིས་མགོ་བསྒྲེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅིལ་གནས། ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་ལ་མི་གནས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་པས་རང་རྒྱལ་གྱི་ལམ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་མགོན་པོས། རང་འབྱུང་བདག་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་གྱིས་བསྟན་ཡང་མི་དགོས་ལ། །བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཟབ་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན། །གང་དང་གང་དོན་གང་གང་ལ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཉན་དེ་ལྟར། །དེ་ལ་སྒྲ་མེད་ཀྱང་དོན་ཏེ། །དེ་ནི་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྣང༌། །རང་རྒྱལ་གྱི་ལམ་དངོས་ནི། གཟུང་བར་རྟོག་པ་ཉམས་ཕྱིར་དང༌། །འཛིན་པ་མ་སྤངས་ཕྱིར་དང་ནི། །རྟེན་གྱི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཡང་དག་བསྡུས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་རྣམ་པ་དྲུག་བཅད་ནས། །མེ་ཏོག་གི་དཔེས་མཚོན་ནས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པ་ནི་དེས་ན་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་ཏེ། གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱི་རང་རང་གི་སྐད་དང་རང་རང་གི་ཚིག་གིས་བསྟན་ན་ཤེས་པར་རུང་གི །རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། སུས་ཀྱང་སྨྲས་པ་མེད་ཐོས་པ་མེད་པ་ནི་སུས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིས་ན་དུས་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའོ། །སྒྲོ་འདོགས་


DTG088_Page_0460
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅོད་པ་ནི་རྨི་ལམ་ན་རྨི་ལམ་གྱིས་སྟོན་པས་རྨི་ལམ་གྱི་འཁོར་བཞི་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆོས་བསྟན་ན། སུས་ཀྱང་སྨྲས་པ་དང་ཐོས་པ་དང་ཤེས་པ་ཡོད་སྙམ་མམ། ལྷའི་བུས་སྨྲས་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྱུ་མ། བྲག་ཅ། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། སུས་ཀྱང་སྨྲས་པ་དང་ཐོས་པ་མེད་དོ། །ཟབ་པའི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་པ་ནི་ལྷའི་བུས་སྨྲས་པ། རབ་འབྱོར་ནི་ཟབ་པ་བས་ཀྱང་ཟབ་པ་སྟོན། ཕྲ་བ་བས་ཀྱང་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་པ་ལ་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་ཟབ་པ་མ་ཡིན་ཕྲ་བ་མ་ཡིན། དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་ཟབ་པ་མ་ཡིན་ཕྲ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཏགས་པའི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་པ་ནི་ལྷའི་བུ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་དུ་ཅིས་ན། དུས་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་གདགས་སུ་མེད་པ་སྟེ། དུས་གསུམ་གྱི་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཟོད་པ་འདི་ལ་མི་བརྟན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །བརྒྱ་བྱིན་ལེའུ་སྟེ་བཅོ་ལྔ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་གྲོ་འདོགས་རྣམ་པ་གསུམ་གཅོད་པ་ལ། ཉན་པའི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་པ་ནི་ལྷའི་བུ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་ཆོས་ཉན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཅིག་གིས་མཉན་སྙམ་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ཆེས་ལྷག་པའི་ཆོས་ཅིག་ཡོད་ན་མྱང་དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །རྟོག་པའི་སྒྲོ་འདོགས་གཅོད་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་སྤྱིས་སྨྲས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལྟར་ཟབ་པ་འདི་ལྟར་ཕྲ་བ་འདི་ལྟར་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་འདི་སུས་རྟོགས། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། བདེན་པ་མཐོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཤེས་གཉེན་གྱིས་ཟིན་པ་བཞིས་འདི་ལྟར་དུ་རྟོགས་ཏེ། གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ནས། རྣམ་བྱང་གི་བར་སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པ། མཚན་མ་ཡོད་མེད་སྨོན་པ་ཡོད་མེད་སྐྱེ་འགག །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་བྱང༌། །ཞེ་བ་དང་མ་ཞེ་བ། གཟུགས་དབེན་ཞེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་འགྱུར། དབེན་པ་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་འགྱུར། བསྟན་པའི་སྒྲོ་འདོགས་བཅད་པ་ནི།


DTG088_Page_0461
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། ཡུམ་འདི་ལ་ཐེག་པ་གསུམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕར་ཕྱིན་ནས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བར་མ་བསྟན་ནམ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་གྱི། དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མ་བསྟན། སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ནས་རྣམ་བྱང་གི་བར་དུ་མི་དམིགས་སོ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དྲུག་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མེ་ཏོག་གི་དཔེའི་སྒོ་ནས་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། རང་རྒྱལ་གྱི་ངེས་འབྱེད་བཞི་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་དགུའོ། །དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་སེམས་ལ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ཕབ་ན། ཡུམ་དང་སངས་རྒྱས་དང་རབ་འབྱོར་ལ་མེ་ཏོག་གི་ཆར་ཆེན་པོ་ཕབ་ནས་མཆོད་པ་ཕུལ་བ་དང༌། དེས་ན་རབ་འབྱོར་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། མེ་ཏོག་འདི་དག་ནི་སྔོན་ཆད་ལྷ་དང་མིའི་ཡུལ་དུ་མ་མཐོང༌། །ཆུ་དང་ཐང་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་སྙམ་པ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། མེ་ཏོག་འདི་དག་འབའ་ཞིག་ངེས་པར་མ་བྱུང་བར་ཟད་དམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། མེ་ཏོག་འདི་དག་མ་བྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བྱུང་མ་སྐྱེས་པའོ། །ངེས་འབྱེད་ཀྱི་དྲོད་ནི། བཏགས་པ་ཆོས་ཉིད་མི་འགལ་བར། །སྟོན་པའི་རྣམ་པ་དྲོད་གྱུར་པ། །ཞེས་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་མོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་རབ་འབྱོར་གྱིས་མི་འགལ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་སློབ་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་སློབ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། །རྩེ་མོ་ནི། རྩེ་མོར་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །འགྲིབ་པ་མེད་ལ་སོགས་པས་ཕྱེ། །ཞེས་པ་ནི་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང་འགྲིབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་བོ། །བཟོད་པ་ནི་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཟུགས་སོགས་མི་འཛིན་ཕྱིར་བཟོད་པ། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ནོ། །ཆོས་མཆོག་ནི། གཟུགས་སོགས་སྐྱེ་བ་མེད་སོགས་ཀྱི། །རྣམ་པ་ཅན་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག །ཅེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་


DTG088_Page_0462
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། བླང་བ་དང་དོར་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་སྣོན་པ་དང་འབྲིང་བ། འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མི་མཐོང་སྟེ། གཟུགས་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས། དེ་ལྟར་ན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུམ་ལ་བསླབས་ཤིང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་ལམ་ནི། ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་བཟོད་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ནི། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཕན་ཡོན་བཅས་པ་འདི་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཕན་ཚུན་རྟེན་པ་རྟེན་མེད་ཕྱིར། །རྣམ་གྲངས་ཁས་མི་ལེན་པ་དང། །ཞེས་པ་ནི་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ནས་བཙལ་བར་བྱ། དྲིས་པའི་ལན་རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་ལས་བཙལ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཁྱོད་ཀྱི་མཐུ་དང་བྱིན་གྱི་རླབས་ཡིན་ནམ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཁོ་བོའི་མཐུ་མ་ཡིན། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་སོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་པ་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཆོས་ཉིད་ལས་གུང་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གུང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས་སོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལའང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལའང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ལྡན་པའང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་ལམ་གྱི་ཆོས་ཤེས་ནི་ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཤེས་པའོ། །རྗེས་ཤེས་ནི་དོན་དམ་པ་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བར་ཤེས་པའོ། །བཟོད་པ་གཉིས་ནི་ཇི་སྙེད་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་ཤེས་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ནས་བཙལ་ཟེར་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལས་བཙལ་བར་མི་བྱ། དེ་ལས་གཞན་དུའང་བཙལ་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བཙལ་བ་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །


DTG088_Page_0463
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལའང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད། དེ་ལས་གཞན་ན་ཡང་མེད། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །མཐོང་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་ནི། །ཆེན་པོ་ཚད་མེད་ཉིད་བཅས་དང༌། །དཔག་མེད་མཐའ་ནི་མེད་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། ཡུམ་འདི་ནི་ཆེན་པོ་ལགས་སོ། །ཚད་མེད་པ་ལགས་སོ། །མཐའ་ཡས་པ་ལགས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཐོབ་པོ་འཐོབ་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་དབུས་མི་དམིགས་པས། གཟུགས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེ་བའོ། །བསྒྲེའོ། །ནམ་མཁའ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཚད་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཚད་མེད་པའོ། །འདྲེའོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དང༌། ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དམིགས་པ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐའ་ཡས་སོ། །དེར་གནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་འཛིན་དང༌། །བླང་མེད་དོར་བ་མེད་སོགས་དང༌། །བྱམས་ལ་སོགས་དང་སྟོང་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་ཐོབ་པ་དང༌། །རྣམ་པར་བྱང་ཀུན་ཡོངས་བསྡུས་དང༌། ཉམ་ང་བ་དང་ནད་ཀུན་སེལ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་འཛིན་ཞི་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་ལ་སོགས། །སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །བདག་ཉིད་གནས་ཏེ་སེམས་ཅན་དག །འགོད་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ། ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་པ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་བ་ལྔ་ནི། ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་བ། འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཡུམ་གྱི་དོན་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ། །བདག་ཅག་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་སུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཟུང་ཅིག་ཕར་ཕྱིན་ལ་སོགས་པ་ལས་གུང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཕར་ཕྱིན་ལ་སོགས་པ་ལ་སློབ་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཡིན་ཏེ་ངས་སྔོན་རྒྱལ་པོའི་འཁོར་པདྨ་ཅན་གྱི་ཚོང་དུས་ན་ཕར་ཕྱིན་དང་མ་བྲལ་བ་དེའི་ཚེ་ང་ལུང་བསྟན་ནོ། །བླང་དོར་


DTG088_Page_0464
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་ནི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མི་ལེན་མི་འདོར་བ་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཚོགས་པ་མཁྱེན་ནས་དབང་པོར་བཙུགས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་བདུད་དང་བདུད་ལ་སོགས་པས་གླགས་མི་རྙེད། དེས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གླགས་མི་རྙེད་དོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ལ། བདུད་ལ་སོགས་པས་གླགས་མི་རྙེད། དེས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར། སྟོང་ཉིད་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་གང་ན་གནས་ཀྱང་གླགས་མི་ཐོད་དེ། དེས་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ལྷའི་བུས། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ལ་བསྲུང་བ་དང་བསྐྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་བགྱིའོ། །དེ་ཅིས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་ན། དགེ་ལ་བཅུ་བ་སོགས་པ་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐའ་ཡས་ལུང་སྟོན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་བདུན་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མཐོང་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་བདུན། བསྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་གཉིས་ཏེ་དགུའོ། །རྣམ་པར་བྱང་ཀུན་ཡོངས་བསྡུས་ནི། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིར། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་འདུས་སོ། །ཉམ་ང་སེལ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པའི་ཚེ་བ་ཐམས་ཅད་ཞི་བའོ། །ནད་ཀུན་སེལ་བ་ན་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྩི་མ་གིའི་དཔེས་ནད་ཞི་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཛིན་པ་ཞི་པ་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པས་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་གཟུགས་སུ་འཛིན་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་འཛིན་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་དེ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་བསྲུང་བ་དང་བསྐྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་དོ། །སྲོག་མི་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་ཀྱང་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤངས། གཞན་ཡང་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤོང་དུ་འཇུག །དེ་བཞིན་དགེ་བ་ལ་སོགས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བའོ། །བསྒོམ་


DTG088_Page_0465
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་གྱི་བྱེད་པ་དྲུག་ནི། ཀུན་ནས་ཞི་དང་ཐམས་ཅད་ནས། །བདུད་དང་ཉོན་མོངས་ལས་རྒྱལ་དང༌། །གནོད་པས་བརྫིབ་མེད་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང་ནི་རྟེན་མཆོད་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ། ཀུན་ནས་ཞི་དང་ཐམས་ཅད་ནས་འདུད་པའི་བྱེད་པ་གཉིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱད་པས། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁེངས་པ་ཞི་ནས་བདག་ལ་གཞན་འདུད་པའོ། །ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ལེའུ་སྟེ་བཅོ་བརྒྱད་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་བསྒོམ་ལམ་གྱི་བྱེད་པ་བཞི། རང་དོན་དུ་མོས་པ་དགུའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྒྱལ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་མདའ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བཅོམ། དེ་ཅིས་ན་ཡུན་རིང་པོར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུད་མེད་པའོ། །གནོད་པས་མི་བརྫི་བ་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པ་ལ་གནོད་པར་བྱ་བར་ཡང་མི་སེམས། མཚོན་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་འཕོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་པའི་བྱེད་པ་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའོ། །མཆོད་རྟེན་ནི་ཡུམ་བཅངས་ནས་མཆོད་པ་བྱེད་པའི་ས་དེ་མཆོད་རྟེན་དུ་འགྱུར་བའོ། །མོས་པ་ནི། མོས་པས་རང་གི་དོན་དང་ནི། །གཉི་གའི་དོན་དང་གཞན་དོན་དང༌། །དེ་ཡང་རྣམ་གསུམ་དེ་ལྟར་ན། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྟེ། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡིས། །རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལས། རང་གི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལས་ཡུམ་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་བསོད་ནམས་གང་ཆེ་ལགས་ཞུས་པའི་ལན་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཉིད་ལ་དྲི་ཡིས་ལན་ཐོབ་ཅིག །དུས་གསུམ་དུ་སངས་རྒྱས་པ་དེ་མཆོད་རྟེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པས་ཡིན་ནམ། ཡུམ་ལ་སྤྱད་པས་ཡིན། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་འཚལ་བ་ལྟར་ན། ཡུམ་ལ་སྤྱད་པས་སངས་རྒྱས་ལགས་སོ། །བགའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་དེ་ཡུམ་ཡོད་ན་དགེ་བ་བཅུ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དང༌། མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་བ། ཡུམ་ལ་ཕན་ཡོན་དེ་ཙམ་བདོག་པ་མི་རྣམས་ཀྱིས་མ་འཚལ་ལགས་སམ། །བཀའ་སྩལ་པ། འཛམ་


DTG088_Page_0466
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུའི་གླིང་ནས་སངས་རྒྱས་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྟེན་པ་ཉུང་ཞེས་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉུང་སྟེ། འཁོར་བ་ནས་འཁོར་བས་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་མཆོད་རྟེན་གཅིག །འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་འཛམ་བུའི་གླིང་འབྲིང་གི་འབྲིང་གླིང་བཞི། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་སྟོང་སྤྱི་ཕུད་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་སྟོང་གཉིས་བར་མ། ཆེན་པོའི་འབྲིང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ལས་བྱས་པ། འཕང་དུ་དཔག་ཚད་ཙམ་ལ་རྒྱར་དཔག་ཚད་ཕྱེད་པ། བྱེད་པ་པོ་མང་བ་དེ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རེ་རེས་ཀྱང་དུས་བསྐལ་པའམ་དེ་ལས་ལྷག་པར་ལན་གསུམ་གསུམ་དུ་མཆོད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པ་བྱས་བ་བས་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །མཆོད་རྟེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཅུ་དགུ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་གཉིས་ཀའི་དོན་དུ་མོས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་བཅུ་ཡོད་པ་ལས་དྲུག་གོ །ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་གདུང་མི་ནུབ་བ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཁ་ཏོན་བྱས་པས་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ཟློག་པའི་དགྲ་བཟློག་དང༌། ལྷའི་བུ་ཤི་ནས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་རྣམ་ལམ་དུ་བསྒྲགས་པས་ངན་སོང་ལས་ཐར་ནས་ལྷའི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ། རིམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པས་ངན་སོང་སྦྱོང་བ་དང༌། ཡུམ་འདི་རིག་སྔགས་ཆེན་མོ་དང་འདྲ་བར་མྱ་ངན་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་ཡོད་ན་ཡུམ་ཁ་ཏོན་དུ་བྱས་པས་འཚེ་བ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། ཚེར་བས་གཞན་གྱི་ཕན་ཡོན་ནམ་ཡང་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕར་ཕྱིན་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་བའོ། །ལེའུ་འདི་ནས་བཞི་ལས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བཟློག་པ་ནི། ཀུན་དུ་རྒྱུ་མང་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གླགས་ལྟ་བའི་བསམ་པས་འོངས་པ། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཁ་ཏོན་བྱས་པས་བསྐོར་བ་ལན་གསུམ་བྱས་ནས་ལམ་དེ་ཉིད་ནས་དོང་ངོ༌། །བདུད་བཟློག་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་དཔུང་གི་ཚོགས་ཆེན་པོ་སྤྲུལ་པ་ལ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་དཔུང་གི་ཚོགས་འདི་ནི་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱི་དཔུང་གི་ཚོགས་སོ་སྙམ་ནས་ཡུམ་ཁ་ཏོན་བྱས་པས་བདུད་ཕམ་པར་བྱས་པའོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་


DTG088_Page_0467
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་བ་ནི་ཡུམ་བཞུགས་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་འབྱུང་ཞིང་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །སྟོན་པ་དང་མཚུངས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྟོན་པའམ། སྟོན་པའི་གནས་དང་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་རྒྱུ་བཟློག་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའོ། །། །ལེའུ་འདི་ནས་གཉི་གའི་དོན་དུ་མོས་པ་བརྒྱད། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་བ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ལྟ་བུ་གཞན་ལ་མ་བརྗོད་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཡུམ་ནི་ས་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བར་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པའོ། །ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ཉན་རང་གི་མི་མཉམ་པ་དང༌། མཉམ་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤོབས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་བོ། །འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྙིང་དུ་སྡུག་པའོ། །འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི་སྤོབས་པ་མི་འཕྲོགས་པ་གྱུར་པའོ། །ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཉན་དུ་འོངས་པའོ། །ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་ལྷའི་བུ་རྣམས་འོངས་པའི་རྟགས་སྔོན་ཆད་མེད་པའི་དྲི་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བའོ། །ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་དང་བཅས་པར་ཞུགས་པ་ལ་ནམ་འཚོའི་བར་དུ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་མཆད་པ་བྱས་ཏེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཀྱང་སྐུ་གདུང་མཆོད་རྟེན་གྱི་ནང་དུ་སྩལ་ཏེ་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་མཆོད་པ་བྱས་པ་བས། ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་བྱས་ནས་བཀུར་སྟི་བྱས་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །མཆོད་རྟེན་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པ་དགུ། ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་སྐུ་གདུང་གིས་གང་བ་ཞིག་ཀྱང་གཏད། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡང་གཏད་ན། བདག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གདམས་ལགས་སོ། །ཅིས་ན་ཕར་ཕྱིན་ལས་སྐུ་གདུང་འབྱུང་བས་སོ། །ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་དཔེར་ན་བདག་ཆོས་བཟང་ན་སྟན་ལ་བསྡད་ནས་ཆོས་བཤད་པའི་གདན་ལ་མཆོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡུམ་ནི་སྟོན་པ་དང་འདྲ། སྐུ་གདུང་ནི་གདན་ཁྲི་རྙིང་པ་དང་འདྲའོ། །ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་སྟོང་སྐུ་གདུང་གིས་བཀང་བ་བས་ཀྱང་འདམ་མོ། །འབྲིང་གི་


DTG088_Page_0468
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུང་ངུ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་གསུང་བ་དང༌། ཡུམ་ནི་འདི་དང་མཚུངས་ལགས་ཏེ་འདི་ལས་བྱུང་བའོ། །འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི་ཡུམ་འདི་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ངན་སོང་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་མ་མཆིས་ཏེ། ཡུམ་ནི་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་ལ་སྐུ་གདུང་ནི་རྒྱལ་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་མི་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པ་དང་འདྲའོ། །འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི་ཡུམ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་ལ། སྐུ་གདུང་དེའི་སྣོད་གའུ་ཏོག་རྙིང་པ་དང་འདྲའོ། །ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྐུ་གདུང་གིས་བཀང་བ་བས་ཀྱང་འདམ་མོ། །ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བར་འདོད་པས་ཡུམ་གྱི་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ཞིང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ན། རོ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཤིང་གི་གྲིབ་མའི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །སྐུ་གདུང་གི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་བསྟོད་བཀུར་བསྔགས་པ་གསུམ་སྟོན། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། །མོས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་ལ་ནི། །དགུ་ཚན་གསུམ་གྱིས་བསྟོད་པ་དང༌། །བཀུར་བ་དང་ནི་བསྔགས་པར་བརྗོད། །ཅེས་པ་ལས། བསྟོད་པ་དང་པོ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། བདག་ཉིད་གཅིག་པུས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། གཞན་ལའང་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་གང་ཆེ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱོད་ཉིད་ལ་དྲི་ཡིས་ལན་ཐོབ་ཅིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་གིས་བཅངས་ནས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་གཉིས་བསོད་ནམས་གང་ཆེ། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་གིས་བཅངས་པ་བས་གཞན་ལའང་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཆེ་བས་སྐུ་གདུང་གིས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་རྡོ་རྗེའི་སྐུ་བཤིག་ནས་གནང་བ་མཛད་དོ། །བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་གིས་བཅངས་པ་བས་གཞན་ལ་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །བསྟོད་པ་གཉིས་པ་ནི་དེ་ཡང་གཞན་གྱི་དྲུག་དུ་ཕྱིན་ནས་བསྟན་ཅིང་བཤད་ན་བསོད་ནམས་ཆེ་སྟེ། དེ་ནི་སྟོན་པའམ་སྟོན་པའི་གནས་དང་མཚུངས་སོ། །བསྟོད་པ་གསུམ་པ་ནི་


DTG088_Page_0469
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་དགེ་བ་བཅུ་ལ་བཀོད་པའོ། །བཞི་བ་རྒྱུན་ཞུགས་ལའོ། །ལྔ་པ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་ངོ༌། །དྲུག་པ་ཕྱིར་མི་འོང་ངོ༌། །བདུན་པ་དགྲ་བཅོམ་མོ། །བརྒྱད་པ་རང་བྱང་ཆུབ་བོ། །དགུ་པ་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པ་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་བཀོད་པ་བས་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བཀོད་ན་བསོད་ནམས་ཆེ་སྟེ། ཅེས་ན་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་པས་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །བཀུར་བ་དང་པོ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དགེ་བ་བཅུ་ལ་བཀོད་པ་བས་ལ་སོགས་སོ། གཉིས་པ་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་བཀོད་པ། གསུམ་པ་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་བཀོད་པ། བཞི་པ་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་ལ་བཀོད་པ། ལྔ་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ལ་བཀོད་པ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །དྲུག་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱས་ན་ཡང་དག་པའི་དོན་བསྟན་ན་ཆེའོ། །བདུན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ནི་གཉིས་སུ་མ་གཉིས་སུ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་སོགས་པ་གཉིས་མེད་པ་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །བརྒྱད་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་བས་ཀྱང་ཡུམ་གྱི་དོན་བསྟན་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །དགུ་པ་ཡུམ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྟོན་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་ལ་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཡང་མ་ལྟ་ཅིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྔགས་པ་དང་པོ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་གི་སེམས་ཅན་རྒྱུན་ཞུགས་པ་ལ་བཀོད་པ། གཉིས་པ་ཕྱིར་འོང་བ། གསུམ་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལ། བཞི་པ་དགྲ་བཅོམ་ལ། ལྔ་པ་རང་རྒྱལ་ལ། དྲུག་པ་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པ། བདུན་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་བཀོད་པ། བརྒྱད་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཀོད་པ་བས། དགུ་པ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཅིག་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་བར་འདོད་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དོན་དང་བཅས་པ་ཡི་གེ་དང་བཅས་པར་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཆེ་སྟེ། དེ་ཅིས་ན་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་གདུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པའོ།། །།


DTG088_Page_0470
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལེའུ་འདི་ནས་བསྔོ་བ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་གཉིས་ལས། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན། །དེ་ཡི་བྱེད་པ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དམིགས་མེད་རྣམ་པ་ཅན། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་མཚན་ཉིད་དང༌། །དབེན་དང་སངས་རྒྱས་བསོད་ནམས་ཚོགས། །རང་བཞིན་དྲན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཐབས་བཅས་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །ཁམས་གསུམ་གཏགས་པ་མ་ཡིན་དང༌། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཡི། །བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་བདག་ཉིད་དེ། །བསྔོ་བའི་མཆོག་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། །ཞེས་པ་ལས། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བསྔོ་བ་ནི། །བྱམས་པས་སྨྲས་པ། ཉན་རང་ནི་རང་གི་དོན་དུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ལ། བྱང་སེམས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསྔོ་བ་ཡིན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། ལས་དང་པོ་པའི་གང་ཟག་ལ་དམིགས་པ་ཅན་དུ་མ་བསྟན་ན་མོས་པ་ལྡོག་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྦྱངས་པ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བའོ། །མི་དམིགས་པའི་བསྔོ་བ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་སྦྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བའོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བསྔོ་བ་ནི་དེ་ལྟར་དམིགས་པར་མི་བྱེད། མཚན་མར་ཡང་མི་བྱེད། །འདུ་ཤེས་པར་ཡང་མི་བྱེད་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །དབེན་པའི་བསྔོ་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པར་བསྔོ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དྲན་པར་བསྔོ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དགེ་བའི་རྟ་བ་ཅི་ཡོད་པ་མི་དམིགས་པ་བསྔོ་བའོ། །ཐབས་མཁས་པའི་བསྔོ་བ་ནི་ཚོགས་སོགས་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་སོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་བསྔོ་བ་ནི་མཚན་བཅས་ཀྱིས་བསྔོས་ན་ཁ་ཟས་བཟང་པོ་དུག་དང་འདྲེས་པ་དང་འདྲ་བས་མཚན་མ་མེད་པར་བསྔོ་བའོ། །སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་གི་བསྔོ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བསྔོས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་འཇུག་གི་བསྔོ་བའོ། །ཁམས་གསུམ་དུ་མ་གཏོགས་པའི་བསྔོ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཁོངས་སུ་ཆུད་པ་མ་ཡིན་པ་དུས་གསུམ་ལས་འདས་པ་དེ་མཚན་མའམ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྔོ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིས་ན། དེ་ལ་རང་


DTG088_Page_0471
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་མེད་དོ། །གང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་བསྔོ་བར་མི་ནུས་སོ། །བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་གི་ཆུང་ངུ་ནི་དགེ་བ་བཅུ་དང་བསམ་གཏན་བཞི་ཚད་མེད་པ་བཞི་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་ལ་བཀོད་པ་བས་འབྲིང་གི་རྒྱུན་ཞུགས་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་རོ། །ཆེན་པོ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་ཅན་དུ་བསྔོ་བ་བས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམིགས་པ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་གོས་པ་མེད་པར་བསྔོས་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་ཐབས་དང་མི་དམིགས་པ་དག་གིས། དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་ཡི་རང་བ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཡིད་བྱེད་པ། །བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་འདིར་བརྗོད་དོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་བས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་མཆོག་རབ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་སྟོང་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་པས། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་བསྔོ་བའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའོ།། །།སྒྲུབ་པ་ལ་ལྔ་ལས། དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཉིད་མཆོག་ཉིད། །ཀུན་ལ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་པ་མེད་པར་ནི། །གཏོད་པར་བྱེད་པ་དོན་ཆེན་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མའོ། །མཆོག་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔའི་མཆོག་སྤྱན་འདྲ་བ་སྟེ། ཕར་ཕྱིན་གཞན་ནི་དམུས་ལོང་དམིགས་བུ་མེད་པ་དང་འདྲའོ། །ཀུན་ལ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་འདུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གང་ཡང་མི་སྒྲུབ་པོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། མི་སྒྲུབ་པ་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། གང་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག །མཚན་མའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ། །ཆོས་རྣམས་དམིགས་པ་མེད་པར་གཏོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་པ་


DTG088_Page_0472
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གསོག་གོ །གསོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རིང་དུ་སྤོང་བ་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་ཡུམ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཆེ་བར་མི་བགྱིད་ཆུང་བར་མི་བགྱིད། འདུ་བར་མི་བགྱིད། ཡངས་པར་མི་བགྱིད། ཚད་མཆིས་པར་མི་བགྱིད། ཚད་མ་མཆིས་པར་མི་བགྱིད། རྒྱ་ཆེ་བར་མི་བགྱིད་ཆུང་བར་མི་བགྱིད། མཐུ་དང་ལྡན་པར་མི་བགྱིད་མཐུ་མ་མཆིས་པར་མི་བགྱིད་དོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་ལྔར་བགྱིད་ན་ཡུམ་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལྔར་བགྱིད་པ་ནི་དེའི་དམིགས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་བྱང་ཆུབ་མེད་དོ། །ཆེན་པོ་བཅུ་ནི་སེམས་ཅན་དང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། རང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་དག་དང༌། རང་བཞིན་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། མ་མཆིས་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཇིག་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱ་བ་མ་མཆིས་པ་དང༌། སྟོབས་གྲུབ་པ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་ཡུམ་ཆེ་བའོ། །སྒྲུབ་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་རྣམ་དག་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་དག་དངོས་བསྟན་པའོ། །དངོས་ལ་ལྔ་སྟེ། རྣམ་དག་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣམ་དག་དང༌། རང་རྒྱལ་གྱི་རྣམ་དག་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་དག་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་དག་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའོ། །རྣམ་དག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི། སངས་རྒྱས་བསྟན་དང་སྦྱིན་སོགས་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་དང༌། །འདི་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་དག་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ། སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ནས་ཞུགས་པ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ད་ལྟར་ཡང་ཡུམ་མཐོང་ངམ་ཐོས་ན་སྟོན་པ་མཐོང་ངོ་སྙམ་མོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཡུམ་མཐོང་བ་དང་བལྟ་བར་ནུས་སམ།


DTG088_Page_0473
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཀའ་སྩལ་པ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཆོས་ལ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་མཐོང་མི་ཐོས་ཏེ། ཡང་དག་པར་མི་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རྣམ་དག་མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི། བདུད་ཀྱི་ཐིབས་ཀྱིས་ནོན་པ་དང༌། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་མ་མོས་དང༌། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་མངོན་ཞེན་དང༌། །སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཟིན་པའོ། །ཞེས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་མཐོང་སྟེ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྟོན་པ་ཐོས་ན་ད་ལྟ་བྱོལ་ནས་གུད་དུ་དོང་སྟེ། སྔོན་ཡང་གུད་དུ་བྱོལ་བྱོལ་བ་ཤེས་རབ་འཆལ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བསགས་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དམྱལ་བར་སྐྱེའོ། །དེར་མེ་ལ་སོགས་པས་འཇིག་པའི་ཚེའང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་གྱི་དམྱལ་བར་སྐྱེ། དེ་བཞིན་དུ་དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དགས་སུ་འགྱུར་རོ། །བརྒྱ་ལ་མིར་སྐྱེས་ནའང་དམུས་ལོང་དང་མཛེ་ཅན་ལ་སོགས་པ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲ་མི་གྲག་པར་འགྱུར་རོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། མཚམས་མ་མཆིས་པ་ལྔས་ཀྱང་ཆོས་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་སུག་ལས་བགྱིས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་དུ་ཡང་མི་ཕོད་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བསགས་པ་ནག་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་དེ་ནི་བདག་གི་རྒྱུད་ཀྱང་དུག་ཅན་དུ་བྱས་ནས་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱང་དུག་ཅན་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཐོས་པར་ཡང་མ་གནང་ན། བལྟར་མི་རུང་འགྲོགས་སུ་ལྟ་ག་ལ་མཆིས། ཆོས་སྤོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བསགས་པའི་ལུས་ཀྱི་ཚད་ནི་བཀའ་མ་སྩལ་ཏོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི། འབྲས་བུ་དག་པ་གཟུགས་ལ་སོགས། །དག་པ་ཉིད་དེ་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་གཉིས་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཞིང༌། །བཅད་དུ་མེད་པས་དག་པར་བརྗོད། །རྣམ་དག་སྤྱིར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ཙམ་དུ་ཟབ་པའི་ཡུམ་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དུས་གསུམ་རྣམས་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིས་ན། གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པས་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་སོ་སོ་མ་ཡིན་


DTG088_Page_0474
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐ་མི་དད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་དག་པར་བྱ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དག་པར་བྱེད་པའོ། །དག་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་ལའོ། །གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ནི་བློས་སོ། །སོ་སོ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མདོར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་གྲོལ་བ་ནི་རྣམ་དག་གོ །རྣམ་དག་ནི་རྣམ་བཅད་དེ་དགག་ཏུ་མེད་པའོ། །ཡོངས་དག་ནི་ཡོངས་གཅོད་སྒྲུབ་ཏུ་མེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་དགག་སྒྲུབ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་ནི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་དག་ནི། །ཉོན་མོངས་ཤེས་བྱ་ལམ་གསུམ་གྱི། །ཉམས་ཕྱིར་སློབ་མ་བསེ་རུ་དང༌། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་དག་པ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་ཀུན་ཤིན་ཏུ་བ། །ཞེས་པ་ནི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་རྣམ་དག་ཡོངས་དག་དུས་གསུམ་གྱི་རྣམ་དག་ཡོངས་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིའོ། །རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་དག་ནི་རང་རྒྱལ་གྱིའོ། །ཕར་ཕྱིན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་རྣམ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་བ་ལ་གཉིས་ལས། ཇི་ལྟ་བའི་རྣམ་དག་ནི་ཕར་ཕྱིན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམ་པར་དག་པ། ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་དག །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་ཞེས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་དག་པ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་དུས་གསུམ་དག་པའོ། །དམྱལ་བའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ས་དགུའི་རྣམ་དག །གཞི་ཤེས་ཀྱི་ཟུང་གསུམ་ཡ་དྲུག་སྟོན། མགོན་པོས། ས་དགུ་ལ་ནི་ཆེན་པོ་ཡི། །ཆེན་པོ་ལ་སོགས་དྲི་མ་ཡི་།གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་ཆུང་ངུ་ཡི། །ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཀླན་ཀ་དེ་ནི་སྤང་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ས་དགུ་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འདོད་ཅིང་སྤང་བྱ་དང་གཉེན་པོ་རང་རྒྱུད་པ་ཀླན་ཀ་ཡིན་པས་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ལམ་ནི་འཇལ་དང་གཞལ་བྱ་དག །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁམས་གསུམ་གྱི། །གཉེན་པོ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་རྣམ་


DTG088_Page_0475
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་དགུ་།ཇི་སྙེད་པའི་རྣམ་དག་བསྟན་པ་ནི་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཟབ་པོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྣང་བའོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འཕོ་བ་མེད་ཅིང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པའོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཐོབ་པ་མེད་པའོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་མངོན་པར་གྲུབ་པ་མ་མཆིས་པའོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་དུ་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྨན་པར་མི་བགྱིད་གནོད་པར་མི་བགྱིད་དོ། །གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཆོས་ལ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་འཚལ་བ་ལགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ལ་དེ་རྣམས་ཀུན་བསྒྲེའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བདག་རྣམ་པར་དག་པའི་སླད་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་དག་པ་ལགས་སོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མཐའ་ཡས་པ་ལགས་སོ། །གཞི་ཤེས་པའི་ཞུས་ལན་དྲུག་ནི། རང་བཞིན་གཞིའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འཁོར་འདས་ལ་མ་ཞེན་པ་དང༌། མིང་དང་ཚིག་ཏུ་བཟུང་ན་རིང་ལ། མ་བཟུང་ན་ཡུམ་ལ་ཉེ་བར་དང་སྤང་བྱ་དང་གཉེན་པོ་ལ་མ་ཞེན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རློམ་སེམས་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལས་གཞི་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི། ཚུལ་རོལ་ཕ་རོལ་མཐའ་ལ་མིན། །དེ་དག་བར་ལ་མི་གནས་པ། །དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཤེས་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ནི་ཚུ་རོལ་ནི་འཁོར་བ། ཕ་རོལ་ནི་མྱང་འདས། དེ་ལ་མི་གནས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུས་གསུམ་དག་པའོ། །དེ་ནི་མཚན་མར་དམིགས་སྒོ་ནས། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་རིང་བ་སྟེ། །དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིས། །ཡང་དག་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བཤད། །ཅེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་ཉན་རང་གི་མིང་དང་མཚན་མར་གཟུང་བས་རིང་ངོ༌། །ཡུམ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་


DTG088_Page_0476
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔས་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་མེད་དུ་རྟོགས་པས་ཉེའོ། །གཟུགས་སོགས་ཕུང་པོ་སྟོང་ཉིད་དང༌། །དུས་གསུམ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་རྣམས་ལ། །སྤྱོད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་ངར་འཛིན་མེད། །གཞན་དག་དེ་ལ་སྦྱོར་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པས། །རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་ཆགས་པ་ཕྲ། །ཞེས་པ་ནི་ལྟ་བའི་ཡུལ་ལ་འདུ་ཤེས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྟོང་པ་དང་དུས་གསུམ་དུ་འདུ་ཤེས་ན་ཆགས་པའོ། །སྤྱོད་པའི་ཡུམ་ལ་འདུ་ཤེས་ནི་ཕར་ཕྱིན་ལ་སོགས་ལ་སྤྱོད་སྙམ་ནའོ། །མ་ཆགས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། གཞན་དག་དེ་ལ་བཀོད་ནས་ཆགས་པའི་མཐའ་འགོག་པའོ། །རྒྱལ་བའམ་འབྲས་བུ་ལ་ཆགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི། བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བས་ཀྱང་ཆགས་པ་ཕྲ་བ་བསྟན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཆགས་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས། །དབེན་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ཟབ་ཉིད། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་ནི། །ཤེས་པས་ཆགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན། །མཐོང་བ་ལ་སོགས་བཀག་པ་ཡིས། །དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བར་བཤད། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་ཤེས་ཕྱིར། །དེ་ནི་བསམ་མི་ཁྱབ་པར་བཤད། །ཅེས་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པར་ཤེས་པ་དང༌། གཟུང་འཛིན་མེད་པ་བསམ་ལས་འདས་པའོ། །དེའི་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་ཀུན་ཤེས་ཉིད་ལུགས་ལ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག །ཇི་ལྟར་བཤད་པ་འདི་ཞེས་བྱ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ།། །།སྦྱོར་བ་ནི། གཟུགས་སོགས་དེ་མི་རྟག་སོགས་དང༌། །དེ་མ་རྫོགས་དང་རབ་རྫོགས་དང༌། །སྤྱོད་པ་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཉིད་དང༌། །མི་འགྱུར་བྱེད་པོ་མེད་ཉིད་དང༌། །བྱ་དཀའ་རྣམ་གསུམ་སྦྱོར་བ་དང༌། །སྐལ་པ་ཇི་བཞིན་འབྲས་ཐོབ་པས། །འབྲས་ཡོད་འདོད་པ་དེ་དང་ནི། །གཞན་ལ་རག་ལས་མིན་གང་དང༌། །སྣང་བ་རྣམ་བདུན་ཤེས་བྱེད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བགྱི། དེའི་ལན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་སྤྱོད་ན་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་སོགས་ཀྱི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་མི་


DTG088_Page_0477
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟག་སོགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་པར་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བདག་ཡོད་མེད། སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པར་མི་སྤྱོད་ན་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་དོ། །རྫོགས་པ་དང་མ་རྫོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་མ་རྫོགས་པ་ལ་མི་སྤྱོད་ནའོ། །ཆགས་པ་དང་མ་ཆགས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཆགས་པ་དང་མ་ཆགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་ནའོ། །མི་འགྱུར་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་བསྔགས་པ་དང་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་ཀྱང་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པའི་དཔེས་ཡུམ་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལ་བསྔགས་པ་དང་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་ཀྱང་ཆགས་སྡང་མེད་པའི་དཔེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་ཆགས་སྡང་མེད་པ་དང༌། བྱ་དཀའ་རྣམ་གསུམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། །ཡུམ་བསྒོམ་པ་ནི་ནམ་མཁའ་བསྒོམ་པ་ལགས་ཏེ། ནམ་མཁའ་ལ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པར་བཞུགས་ནས། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་བཀོད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་བྲིའང་མེད་གང་བའང་མེད་དེ། སེམས་ཅན་གདོད་མ་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར། །བཤད་ཀྱང་དེ་བཞིན་མ་བཤད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །སྐལ་བ་ཇི་བཞིན་འབྲས་ཐོབ་པས། །འབྲས་བུ་ཡོད་པར་འདོད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་དེ་ནས་དགེ་སློང་ཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའམ་འགག་པའམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྔ། རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐོབ་པའི་ཡུམ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཞན་ལ་རག་ལས་པ་མ་ཡིན་པའི་སྦྱོར་པ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། བདག་གིས་ཡུམ་དེ་ལ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་བརྩོན་པར་བགྱི། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཁྱོད་བརྩོན་པར་འདོད་དམ། སྣང་བ་རྣམ་བདུན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བདག་གིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་བསྲུང་བར་བགྱི།


DTG088_Page_0478
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། རྨི་ལམ་ནས་སྤྲུལ་པའི་བར་གྱི་བརྫུན་ལ་ཁྱོད་བསྲུང་བར་འདོད་དམ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ན་བསྲུང་བའི་མཆོག་གོ །མཉམ་པ་ཉིད་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་ལ་རློམ་མེད་པ། །རྣམ་བཞི་དེ་ཡི་མཉམ་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དེ་རྨི་ལམ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། རྨི་ལམ་གྱིས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད། རྨི་ལམ་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ། །སྤྲུལ་པའི་བར་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ན་ཡུམ་ལ་བརྩོན་པའོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་འདི་ན་འཁོད་པའི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཡུམ་མིང་འདི་ཉིད་དང་ཚིག་འདི་ཉིད་དང་ཡི་གེ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་སྟོན་ཅིང་རབ་འབྱོར་དང་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་འབའ་ཞིག་ཞུ་བ་མཐོང་བར་གྱུར། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་དང་བྱམས་པའང་འདི་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱའོ། །བྱམས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་འདི་ལྟར་ཆོས་མི་སྟོན་པ་དང་སྟོན་པ་ནི། གཟུགས་རྟག་མ་ཡིན་མི་རྟག་མིན། །མཐའ་ལས་འདས་དང་རྣམ་དག་དང༌། །མ་སྐྱེས་མ་འགགས་ལ་སོགས་དང༌། །མཁའ་འདྲ་ཆགས་པ་སྤངས་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་འཛིན་ལས་གྲོལ་བ་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་མེད་དང༌། །གང་ཕྱིར་འདི་དོན་བརྗོད་པ་ཡིས། །གཞན་ལ་སྦྱིན་དུ་མེད་པ་དང༌། །དམིགས་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ནད་མི་འབྱུང༌། །ངན་སོང་ཆད་དང་འབྲས་བུ་ནི། །མངོན་དུ་བྱ་ལ་མི་རྟོག་ཉིད། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་དང༌། །དངོས་དང་མིང་དང་གཉིས་པོ་ལ། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་བདེན་པ་ལ། །ཆོས་ཤེས་རྗེས་སུ་ཤེས་བཟོད་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ནི། །ཀུན་ཤེས་ཉིད་ལ་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་འདོད་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ། དེའི་ཤུལ་དུ་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པས་ན་ཆོས་ཤེས་པ། ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ་དགུ་དགུ་དང་བྲལ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ། དེའི་ཤུལ་དུ་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལྟར་བཞི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་མོ། །བྱམས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་


DTG088_Page_0479
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་བར་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའམ། བདེ་སྡུག་གམ། བདག་ཡོད་མེད་དམ། སྡུག་མི་སྡུག་དང༌། ཞི་མ་ཞི་དང༌། བཅིངས་གྲོལ་དང༌། དུས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བར་ཆོས་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་སྟོན་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རྣམ་པར་དག་གོ །ཡོངས་སུ་དག་གོ །ནམ་མཁའ་ལ་སྐྱེ་འགག་མེད། གོས་པ་མེད་གཟུང་དུ་མེད་པ་བསྙད་དུ་མེད་བརྗོད་དུ་མེད་དམིགས་སུ་མེད། དེ་བཞིན་དུ་ཡུམ་ལ་མི་དམིགས་སོ། །ནད་མི་འབྱུང་བའི་ཕན་ཡོན་ནི། །མིག་གི་ནད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ལ་སོགས་པའོ། །ངན་སོང་ཆད་པ་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པར་མི་ལྟུང་བའོ། །འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ལ་མི་རྟོག་པ་ནི་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ལམ་ཞེན་པའོ། །མཚན་མ་དག་དང་མ་འབྲེལ་བ་ནི་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་མ་གོས་པའོ། །དངོས་དང་མིང་གཉིས་པོ་ལ་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ནི་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པར་ཡང་མི་བྱེད། དེ་ལྟར་མི་རྟོག་དེ་ལྟར་མི་དམིགས་སོ། །གཞི་ཤེས་ཀྱི་བསྡུ་བ་ནི། དེ་ལྟར་འདི་དང་ཡང་འདི་དང༌། །ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ་རྣམ་གསུམ་པོ། །དེ་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དག །རྫོགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་འདི་དང་ནི་རྣམ་མཁྱེན་ནོ། །ཡང་འདི་ནི་ལམ་ཤེས་སོ། །ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ་གཞི་ཤེས་སོ། །གནས་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པའོ།། །།རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཞུས་ལན་བཅོ་བརྒྱད་སྟོན་པ་ལས་རྣམ་པ་ནི། གཞི་ཤེས་པ་ཡི་ཁྱད་པར་གྱིས། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་མཚན་ཉིད་དེ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་ཕྱིར། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལ་གཞི་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནི། མེད་པའི་རྣམ་པ་ནས་བཟུང་ནས། །མི་གཡོ་བ་ཡི་རྣམ་པའི་བར། །བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཞི་ལ། །ལམ་ལ་དེ་ནི་བཅོ་ལྔར་འདོད། །ཅེས་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཞི་ནི་མེད་པ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། དབེན་པ་དང་ཐུབ་པ་མེད་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་གཞི་ནི་གནས་མེད་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང༌། མིང་མེད་པའོ། །འགོག་པའི་གཞི་ནི་འགྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། མི་འཕྲོགས་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་དང༌། སྐྱེ་མེད་དོ། །ལམ་གྱི་བཅོ་ལྔ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། འཕོ་བ་མེད་པ་དང༌། འཇིགས་པ་མེད་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌།


DTG088_Page_0480
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྒྲ་བརྙན་དང༌། མི་གཡོར་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། རྨོངས་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་པ་དང༌། རློམ་པ་མེད་པ་དང༌། ཡུམ་ནི་གཡོ་བ་མེད་པའོ། །ལམ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་ནི། རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །འགོག་པ་ལ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །དེ་དག་བརྒྱད་དང་བདུན་དང་ནི། །ལྔ་དང་བཅུ་དྲུག་ཅེས་གྲགས་སོ། །ཞེས་པ་ལས། ཀུན་འབྱུང་གི་བརྒྱད་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མེད་པའོ། །ལམ་གྱི་བདུན་ནི་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་དང༌། མཐའ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཐ་མི་དད་པ་དང༌། ཉམས་པ་མེད་པ་དང༌། རྟོགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། ནམ་མཁའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལྔ་ནི་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །འགོག་པའི་བཅུ་དྲུག་ནི་སྟོང་པ་བཅུ་དྲུག་གོ །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་བཅུ་ཐམ་པ་ནི། ཀུན་མཁྱེན་པ་ཉིད་གསུམ་བྱེ་བྲག་གིས། །དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ནས་བཟུང་ནས། །ཐ་མ་སངས་རྒྱས་ཉིད་རྣམ་པ། །སློབ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་རིམ་བཞིན་དུ། །སུམ་ཅུ་བདུན་དང་སུམ་ཅུ་བཞི། །སུམ་ཅུ་རྩ་དགུ་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། ཉན་ཐོས་དང་མཐུན་པའི་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་མཐུན་པའི་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ། རྣམ་ཐར་བརྒྱད། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ། རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ། ཚད་མེད་བཞིའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་སོ་དགུ་ནི་སྟོབས་བཅུ་མི་འཇིགས་པ་བཞི། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད། བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བའི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སངས་རྒྱས་ཡུམ་ནི་དེ་དག་ལགས་སོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ། ཡོན་


DTG088_Page_0481
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏན་བཅུ་བཞིའོ། །སྦྱོར་བ་པོ་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གི་ཆོས་ལྔ་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས། །དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། །དགེ་བའི་བཤེས་ཀྱིས་མགོན་བཅས་པ། །འདི་ཉན་པ་ཡི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་དང་ཀུན་འདྲི་དང༌། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱོད་པ། །ལེན་དང་འཛིན་ལ་སོགས་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ལ། ཡུམ་གང་གི་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད། དེ་ལྟ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའོ། །བསྟེན་ནས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དོན་ཞུས་པ་ནི་མི་འཇིགས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །སྦྱོར་བ་ཉི་ཤུ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་གནས་ཕྱིར། །དེ་ལ་གནས་པ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར། །དེ་དག་ཚད་ནི་མེད་ཕྱིར་དང༌། །ཚེགས་ཆེན་ཡུན་རིངས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ལུང་བསྟན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། །ངེས་འབྱུང་བར་ཆད་མེད་བཅས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཉེ་དང་མྱུར་བ་དང༌། །གཞན་དོན་འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་སོགས་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་བསམ་མི་ཁྱབ་མི་མཐོང༌། །གཟུགས་སོགས་དེ་ཡི་མཚན་མ་དང༌། །དེ་ཡི་ངོ་བོར་རྣམ་མི་རྟོག །འབྲས་བུ་རིན་ཆེན་སྦྱིན་བྱེད་དང༌། །དེ་ནི་དག་པ་མཚམས་དང་བཅས། །ཞེས་པ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དང་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་གནས་ན། ཡུམ་ལ་བརྩོན་ཏེ། དེ་ཅིས་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པར་མི་དམིགས་སོ། །གནས་པ་བཀག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་མི་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་དེ་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཟབ་པའི་ཕྱིར་ཡུམ་ཟབ་པོ། །གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཡུམ་གཏིང་དཔག་དཀའོ། །ཚད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་


DTG088_Page_0482
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུམ་ཚད་མེད་དོ། །ཟབ་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། གཏིང་དཔག་དཀའ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཚད་མེད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་མི་སྤྱོད་ན་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་དོ། །གནས་སྐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བདུན་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། དེ་སྐད་བཤད་པ་ལ་མི་འཇིགས་མི་དངང་བ་དེ། ཚེགས་ཆེན་པོ་ཡུན་རིང་པོའི་སྦྱོར་བའོ། །ལུང་བསྟན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི། ལས་དང་པོ་པ་ལ་བཤད་ནས་མི་འཇིགས་མི་དངང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གམ་གཉིས་ལས་མི་འདའ་བར་ལུང་སྟོན་ཏོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་རྨི་ལམ་ན་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་བཟང་ན་ད་ལྟ་མངོན་སུམ་གཅེར་མཐོང་དུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་རྟགས་སོ། །ངེས་འབྱུང་གི་སྦྱོར་བ་ནི་དགོན་པ་ཐག་རིང་པོ་ནས་འོང་ཙམ་ན་ཡུམ་གྱི་ས་མཚམས་མཐོང་བས་འཇིགས་པ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་དཔེས་འཁོར་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལྟར་འགྲོ་བ་ལ་མཚན་མ་མ་མཐོང་ན་ཉེ་བའི་དཔེས་རྟགས་མེད་རྟགས་སུ་བསྟན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་དཔྱིད་དུས་སུ་རྩི་ཤིང་ཁ་འབུས་པའི་དཔེས། བྱང་ཆུབ་མྱུར་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་སྦྲུམ་མ་ཟླ་བ་ཚང་པའི་དཔེས་བྱང་ཆུབ་མྱུར་བར་ཐོབ་པའོ། །གཞན་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཡུམ་ཇི་ལྟར་ན་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལགས་ཀྱི་ལན་ནི། འཕེལ་མེད་འགྲིབ་མེད་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་ནམ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པར་མི་མཐོང་བའི་ཚེ་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་ལ་སོགས་པ་མི་མཐོང་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་དུས་གསུམ་དང་ཁམས་གསུམ་དང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ན་བསྒོམ་པ་རྫོགས་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་ཤེས་ན་བསྒོམ་པ་རྫོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མི་རྟོག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་ཤིང་བསྒོམ་པ་རྫོགས་པའོ། །འབྲས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྟེར་བ་ནི་ཡུམ་ལས་ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་འབྱུང་བའོ། །དག་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་


DTG088_Page_0483
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ས་མཚམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་ཡུམ་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བར་ཆད་འབྱུང་བས་བྲིན་ཡང་མྱུར་དུ་བྲི་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བདུད་ཀྱི་མཐུས་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ། ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་ནི་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་ཚུགས་པ་ནི་བདུད་ཀྱི་མཐུ་བཅོམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི་བྱིན་གྱིས་རློབ་པས་མི་ཚུགས་པའོ། །མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ནི་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བ་ནི་ཡུམ་འདྲི་ན་སངས་རྒྱས་ལ་ཉེ་བའོ། །དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ནམ་ཡང་ངན་སོང་དུ་མི་སྐྱེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ནམ་ཡང་འབྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡུམ་སྤྱད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས། ལྷོ་ཕྱོགས་དང་ཡུམ་ཝརྟ་ནི་དང༌། བྱང་ཕྱོགས་སུ་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ཡུམ་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་མཆོད་པ་བྱས་ཏེ། ནམ་ཡང་ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་བ་དང་ལྷ་དང་མིའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིས་ན་ཡུམ་ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་བྱེད་དེ། དམ་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་གང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ཅིས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགོངས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་ནི། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རྫོགས་པའོ། །སྨྲ་བའི་སྐྱེས་བུར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏམ་སྨྲ་བའོ། །མི་ཕྱེད་པ་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་བར་ཆད་བྱ་བར་མི་ནུས་པའོ། །དགའ་བ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་ཡུམ་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ནི་དགའ་བ་དང་བདེ་བའི་ཉམས་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བའོ། །དམ་བཅས་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སྒྲུབ་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་ཀྱི་དུས་སུ་ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའོ། །རྒྱ་ཆེན་པོ་འཛིན་པ་ནི་ཡུམ་གྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཏང་བས་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པའོ། །ངེས་པར་རྙེད་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། བཙལ་ན་ངེས་པར་རྙེད་པའོ། །བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་སོ་གཅིག་པའོ།། །།སྐྱོན་ནི་བཅུ་ཚན་


DTG088_Page_0484
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིར་བཅས་པ། །དྲུག་ཏུ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། བཅུ་ཚན་དང་པོ་ནི་སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་མཆི་བའི་བདུད་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དཀའ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སྤྱོད་པའོ། །སྤོབས་པ་མྱུར་བའི་བདུད་ནི་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚན་ཁུགས་སུ་སྤྱད་ནས་དེས་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པའོ། །ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཕན་ཚུན་གླལ་ཞིང་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་སེམས་གཡེངས་ཤིང་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རིགས་པ་མ་ཡིན་པས་བསྐྱེད་པའི་ཁ་ཏོན་ནི་དགེ་སེམས་ཀྱིས་མ་ཟིན་པའི་ཆོས་སྤྱོད་དོ། །ཕྱིར་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་བདག་གི་མིང་དང་ལུང་ཡང་མ་བསྟན་འདིའི་དོན་ཡང་མི་རྟོགས་སོ་སྙམ་སྟེ་སྟན་ལས་ལངས་པའོ། །རྩ་བ་བོར་ནས་ཡལ་འདབ་ཚོལ་བའི་དཔེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡུམ་བོར་བ་ནི་རྒྱུ་ལས་ཉམས་པའོ། །ཁྱིས་ཇོ་བོ་བོར་ནས་ལས་མི་ལས་ཁ་ཟས་ཚོལ་བའི་དཔེས་ཁ་ཟས་མཆོག་ལས་ཉམས་པའོ། །གླང་པོ་རྙེད་ནས་རྗེས་ཚོལ་གྱི་དཔེས་ཐེག་པ་མཆོག་ལས་ཉམས་པའོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཚོལ་བ་བ་ལང་གི་རྨིག་རྗེས་ཀྱི་དཔེས་ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལས་ཉམས་པའོ། །བཅུ་ཚན་གཉིས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་ཉམས་པའི་དཔེས། ལྷའི་དབང་པོའི་ཁང་བཟངས་བྱེད་པ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་ཚད་བྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །གོང་ན་མེད་པ་ཉམས་པའི་དཔེས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བ་ལ་མཁར་གྱི་རྒྱལ་པོ་དང་ཕྲད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡུམ་མང་པོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཞན་གྱིས་གཡེངས་པའོ། །རོ་མཆོག་ལས་ཉམས་པ་ནི། རོ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཁ་ཟས་བོར་ནས་དྲུག་ཅུ་པའི་ཁ་ཟས་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡོན་ཏན་མཆོག་ལས་ཉམས་པ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ནོར་བུ་མཆིང་བུ་དང་སྙོམས་པའོ། །ཡི་གེར་འདྲི་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དོན་མ་རྟོགས་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཐབས་ཁྱད་དུ་གསོད་པའོ། །ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །རྙེད་ཕ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རོ་མྱང་བ་ལས་ཉམས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་ལ་ཤོར་བའོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་གཉིས་པའོ།། །།བཅུ་ཚན་གསུམ་པ་འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་འདུན་པ་དང་སྙོམ་ལས་ཀྱིས་ཟིན་པས་ཉམས་པ་དང༌། འདུན་པའི་ཡུལ་ཐ་


DTG088_Page_0485
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དད་པས་ཉམས་པ་དང༌། འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་དང་འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པས་ཉམས་པ་དང༌། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་མི་ལྡན་དང༌། དགེ་མི་དགེ་དང༌། སྟོང་པ་དང་ལེན་པར་མི་འདོད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང་སེར་སྣ་དང་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པས་དང༌། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཤེས་པ་དང་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །བཅུ་ཚན་བཞི་པ། ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། གཟུངས་ཐོབ་མ་ཐོབ་དང༌། ཡི་གེ་འདྲིར་འདོད་མི་འདོད་དང༌། འདོད་པའི་འདུན་པ་དང་བྲལ་མ་བྲལ་དང༌། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལ་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་པ་དང༌། གཅིག་པུར་འདུག་པ་དང་འཁོར་ལ་དགའ་བ་དང༌། འདོད་པ་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་དང༌། དེ་སྦྱིན་པར་མི་འདོད་པ་དང༌། འདོད་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་དེ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་ལ་སོགས་པས་དཀྲུགས་པའི་ས་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བ་དང༌། ཁྱིམ་ལ་འདྲིས་པར་བྱེད་པའི་བདུད་ཀྱི་ལས་དང༌། ཁ་ཟས་དཀོན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། བདུད་ཀྱི་འབྱེད་པ་དང༌། བཅོས་མ་ཉེ་བར་བསྒྱུར་བ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པས་སླུ་བའོ། །དེ་ཅིས་ན་ཡུམ་ལ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད། དེ་ལ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུམ་ལ་བར་ཆད་འོང་བའི་དཔེ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་དགྲ་མང་བའི་དཔེས་བསྟན། ལས་དང་པོ་པ་ལ་བདུད་འབྱུང་གི །སྦྱངས་པ་ཅན་ལ་མི་འབྱུང་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་སྲུང་བ་མཛད་དོ། །མཚན་ཉིད་མདོར་བསྟན་པ་ནི། གང་གིས་མཚོན་ཏེ་མཚན་ཉིད་དུ། །ཤེས་བྱ་དེ་ཡང་ཤེས་པ་དང༌། །ཁྱད་པར་བྱེད་དང་རྣམ་གསུམ་པོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མ་ནི་ཡུམ། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ནི་སྲས་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ནི། དཔེར་ན་བུད་མེད་ཅིག་ལ་བུ་མང་དུ་ཡོད་ལ། དེ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་བདག་ཅག་གི་མ་མ་འདི་ཡུན་རིང་དུ་འཚོ་བ་བར་ཆད་མེད་པར་འགྱུར་སྙམ་ཞིང་བཀུར་སྟི་བྱེད་དེ། ཅི་ནས་བདག་ཅག་བསྐྱེད་པ་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པའོ་སྙམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ཡུམ་གྱིས་བསྐྱེད་འཇིག་རྟེན་བསྟན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བསམ་གཏན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་


DTG088_Page_0486
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་པས་སངས་རྒྱས་སུ་བརྗོད་དོ། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡུམ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་གཞི་དང་ལམ་དང་རྣམ་པ་སྐྱེ་མེད་དུ་ཤེས་པས་སོ། །ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཉན་རང་གི་ལམ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་བསྟན་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་མདོར་བསྟན་ནོ། །གཞི་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་བདག་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། །མི་ཟད་པ་ཡི་རྣམ་པ་དང༌། །དེས་བསྡུས་པ་དང་ཕྱིར་ལྟ་དང༌། །ཆགས་བཅས་སོགས་དང་རྒྱ་ཆེན་དང༌། །ཆེན་པོར་གྱུར་དང་ཚད་མེད་དང༌། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། །སེམས་བལྟར་མེད་དང་ཤེས་པ་དང༌། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་དང༌། །དེ་ལས་གཞན་ཡང་དེ་དག་ནི། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཞེས། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་དང༌། །གཞན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྐབས་ཀྱི། །གཞི་ཤེས་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ནི་ཡུམ་འདིས་སྟོབས་བཅུ་མི་འཇིགས་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་བསྟན་པ་ནི་ཡུམ་གྱིས་ཕུང་པོ་ལྔ་འཇིག་རྟེན་དུ་བསྟན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་འཇིག་མེད་ནི་ཡུམ་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ་འཇིག་དང་བླང་དོར་ལ་སོགས་པར་མི་སྟོན། ཅིས་ན་གང་ལ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡུམ་ལ་བརྟེན་ནས། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མི་དམིགས་ཏེ། ཡུམ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ལྟ་ཅི་སྨོས། བསྡུས་པ་དང་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡུམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན། བསྡུས་པ་དང་རྣམ་པར་གཡེངས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། མི་ཟད་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཟད་པ་དང་འགོག་པ་ལ་སོགས་པ་མཁྱེན་ཏོ། །ཆགས་བཅས་སོགས་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དུག་གསུམ་དང་བཅས་པ་མི་དམིགས་སོ།།


DTG088_Page_0487
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་ཁོངས་ཀྱི་འབྲལ་བ་མེད་པ་ནི་ཕྲད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དུག་གསུམ་དང་འབྲལ་བ་མེད་པའོ། །རྒྱ་ཆེ་ནི་སེམས་དེ་དངོས་པོ་མེད་པས་རྒྱ་ཆེ་ཆུང་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་དོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་གཟིགས་སོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རྟེན་མེད་པས་ཚད་མེད་པའོ། །རྣམ་ཤེས་བསྟན་དུ་མེད་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སེམས་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །སེམས་བལྟར་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ལྔས་ཀྱང་སེམས་དེ་སྣང་བར་མ་གྱུར་པའོ། །གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་ནི་འཕྲོ་འདུ་ལ་སོགས་པ་ལུང་མ་བསྟན་བཅུ་བཞི་ལ་བརྟེན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་ལ་སོགས་པའོ། །ཐུབ་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ནི་ཕུང་པོ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་སྟོན་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་གསུམ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ལམ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བཞིའོ། །ལམ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ནི། སྟོང་ཉིད་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། །སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང། །སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་མེད་དང༌། །འདུ་མི་བྱེད་དང་རྣམ་མི་རྟོག །རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་མེད་ཉིད་ལ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱི་ནི། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། ལྷའི་བུས་གསོལ་པ། ཡུམ་ཟབ་མོའི་མཚན་ཉིད་གང་ལགས་ཞུས་པའི་ལན་ཡུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་བཅུ་གཉིས། དཔེ་ནམ་མཁའ་འཁྲུག་པ་མེད་པ་ནི་ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གྱིས་མི་འཁྲུགས་པའོ། །འདུ་བྱེད་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱིས་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་མཚན་ཉིད་སྨྲ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཞེས་


DTG088_Page_0488
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ནི། དེ་ནི་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བརྟེན་ནས། །གནས་དང་གུས་པར་བྱ་བ་དང༌། །བླ་མ་ཉིད་དང་མཉེས་པ་དང༌། །དེ་ལ་མཆོད་དང་བྱེད་མེད་དང༌། །ཀུན་འཇུག་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་དང༌། །མ་མཐོང་སྟོན་པར་མཛད་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་ཉིད་རྣམ་པ་དང༌། །བརྗོད་དང་ཤེས་མཛད་མངོན་སུམ་དང༌། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་ཞི་ཉིད་སྟོན། །འཇིག་རྟེན་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ལ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཉིད་བརྟེན་ནས། །ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། ཡུམ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱས་པ་དྲིན་དུ་གཟོ་བས། གང་ནས་གཤེགས་པའི་ལམ་དེ་ཉིད་ནས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའོ། །བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པས་སངས་རྒྱས་སོ། །ཀུན་འཇུག་མཁྱེན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བྱས་པ་མེད་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་མེད་པའི་བརྡས་འཇུག་པའོ། །མཐོང་བ་པོ་མེད་པར་སྟོན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གསོག་གསོབ་སྙིང་པོ་མེད་པའོ། །མ་མཐོང་བ་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ལགས། ལན་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཚེ་ཡུམ་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་སྟོན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་དུ་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་འཇིག་རྟེན་དུ་སྟོན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟོང་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ན་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བར་བསྟན་པའོ། །དབེན་པར་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དབེན་པར་སྟོན་པའོ། །མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པར་སྟོན་པ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པར་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་པའོ། །དངོས་པོ་


DTG088_Page_0489
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པར་སྟོན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་པའོ། འཇིག་རྟེན་ཞི་བར་སྟོན་པ་ནི། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཞི་བར་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ། མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུ་ཤེས་འགོག་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཕ་རོལ་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད། ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་མདོར་བསྟན་ནི། བསམ་མི་ཁྱབ་སོགས་ཁྱད་པར་གྱི། །ཁྱད་ཞུགས་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་བཅུ་དྲུག་གིས། །ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྣང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། དོན་དམ་གྱི་ཆོས་ཉིད། མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསམ་མི་ཁྱབ་དང་མི་མཉམ་དང༌། །གཞལ་དང་བགྲང་ལས་ཡང་དག་འདས། །འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་མཁས་པ་ཡིས། །རིག་བྱ་ཐུན་མོང་མེད་ཤེས་རིག །ཤེས་མྱུར་ཉུང་དང་མང་མེད་དང༌། །སྒྲུབ་དང་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །དམིགས་པ་རྟེན་དང་བཅས་པ་དང༌། །མཐའ་དག་པ་དང་ཡོངས་འཛིན་དང༌། །རོ་མྱོང་མེད་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས། །བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་བསམ་པ་ལས་འདས་པའོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་དཔག་པར་མི་ནུས་པའོ། །གཞལ་དུ་མེད་པ་ནི་གཞལ་བར་མི་ནུས་པའོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ནི་མཉམ་པ་མེད་པའོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ལེའུ་སྟེ་སོ་བཞི་པའོ།། །།འཕགས་པ་ཀུན་སྡུད་པ་ནི་ཡུམ་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་འདུས་ཏེ། དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་པར་ཉེ་བར་གནས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཡུམ་འདི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་འཛིན་ཆགས་མེད་པ་གནས་པ་ལགས་ཞེས་པའི་ལན་རབ་འབྱོར་གྱིས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་འཛིན་ཆགས་མཐོང་ངམ་ཞེས་པའི་ལན་གསོལ་པ། །མ་མཐོང་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ངས་ཀྱང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང༌། མ་མཐོང་བས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན། ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པས་ཉེ་བར་མི་ལེན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་


DTG088_Page_0490
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་ཆགས་པར་མི་བྱའོ། །མཁས་པས་རིག་པ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུས་གསོལ་པ། ཡུམ་འདི་ལྟར་ཟབ་པ་འདི་ལྟར་ཕྲ་བ་འདི་ལྟར་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་འདི་ལ་མོས་པ་ནི། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པའོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་དང་སྤོབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གདུགས་གཅིག་གི་བཟོད་པའོ། །མྱུར་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱའོ། །བྲི་བ་དང་གང་བ་མེད་པ་ནི་ཡུམ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་བྱུང་བ་ཡང་བྲི་བ་དང་གང་བ་མི་གདའོ་ཞེས་ནས་གཞན་དུ་འཁོད་དོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་ཡུམ་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པའི་མོས་པ་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དང་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་དང་མིའི་ནང་དུ་སྔོན་ཡུམ་སྤྱད་པའོ། །ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐར་ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡོངས་སུ་མ་དྲིས་བརྟག་པ་མ་བྱས་པས་འདི་བསྟན་པའི་ཚེ་ནེམ་ནུར་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་བསླབས་མཐུན་པར་མ་བྱས་པས་ཐེག་པ་དམན་པར་འགྱུར་རོ། །འདུས་པའི་ལེའུ་སྟེ་སོ་ལྔ་པའོ།། །།གྲུ་ཞིག་པའི་ཚེ་མི་རོ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་མ་འཇུས་པའི་དཔེས་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྫ་སོ་བཏང་བ་དང་མ་བཏང་བར་ཆུ་བླུགས་པའི་དཔེས་རྟེན་གྱི་ཁྱད་པར་དང༌། གྲུ་ཟག་ལྷན་མ་བྱས་པ་དང་བྱས་པའི་དཔེས་མཐའ་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྒན་པོ་ལ་མིས་བརྟེན་པ་དང་མ་བརྟེན་པའི་དཔེས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྤྱིར་གྱི་ཞུས་ལན་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཟིན་ན་ཐེག་པ་འོག་མའོ། །གྲུའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་པའོ།། །།རོ་མྱང་བ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བརྟེན་ན་དེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྔོས་ཤིག །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་རྟོག་པར་མ་བྱེད་ཅིང་།དེ་ཅིས་ན་ཡོངས་སུ་མ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ།།


DTG088_Page_0491
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིགས་ཀྱི་བུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་འདོད་པ་མ་བསྐྱེད་ཅིག །འདོད་པ་མེད་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། ཕན་དང་བདེ་དང་སྐྱོབ་པ་དང༌། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱབས་དག་དང༌། །གནས་དང་དགོན་དང་གླིང་དང་ནི། །ཡོངས་འདྲེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་དང་ཐེག་གསུམ་ནི། །ཐ་མའི་རྣམ་པའི་མཛད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་གྱི་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པའོ། །ཕན་པ་ནི་སེམས་ཅན་འགྲོ་བའི་རྒྱུད་ལྔ་ནས་བཏོན་ཅིང་མི་འཇིགས་པའི་ཐང་བདེ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའོ། །བདེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལས་བཀྲོལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའོ། །སྐྱོབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པའོ། །སྐྱབས་ནི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་ལས་དགྲོལ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའོ། །རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདྲེ་བ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་འདྲེ་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲེལ་པ་མེད་པ། འབྲེལ་མེད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་འགག་མེད་པར་ཆོས་སྟོན། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །དཔུང་གཉེན་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཕ་རོལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཕ་རོལ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཞི་བ་བཟང་པོའོ། །གླིང་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའོ། །སྣང་བ་ནི་མ་རིག་པའི་སྒོ་ངའི་སྦུབས་ཀྱི་མུན་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱེད་པའོ། །སྒྲོན་མ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བྱིན་གྱི་རླབས་བཞི་སེམས་ཅན་ལ་སྟོན་པའོ། །དེད་དཔོན་ནི་སེམས་ཅན་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་བཞི་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བཟློག་ནས་བྱང་ཆུབ་ལ་འགོད་པའོ། །ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ལམ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནམ་མཁའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་


DTG088_Page_0492
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ན་འགྲོ་བ་མེད་པ་སྟེ་མི་འགྲོ་མི་འོང་ཞེས་བྱ་བར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་བྱེད་པ་ནི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འགྲོ་འོང་མེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ངང་ཚུལ་དེ་ལས་མི་འདའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་བདུན་པའོ།། །།ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཉོན་མོངས་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ཡིས། །དབེན་དང་དཀའ་དང་ངེས་པ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་དང༌། །མི་མཐུན་ཐོགས་པ་མེད་དང་ནི། །གཞི་མེད་འགྲོ་མེད་སྐྱེ་མེད་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་པ། །ངོ་བོ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད། །མཚན་ཉིད་ལྟ་བུར་མཚོན་པས་ན། །མཚན་ཉིད་བཞི་པར་བཞེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། ལེའུ་འདི་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཅུ་སྟོན་པ་ལས་དབེན་པ་བཞི་ནི་ཉོན་མོངས་པས་དབེན་པ་དང༌། དེའི་རྟགས་ཀྱིས་དབེན་པ་དང༌། ཚུལ་དང་རྣམ་པས་དབེན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མོས་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །དཀའ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་གེན་པ་ལ་གོ་ཆ་དེ་ནི་གཟུགས་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱང་མེད་གོ་ཆ་ཡང་མེད་པས་གཟུགས་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །ངེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ཐེག་པ་འོག་མར་མི་ལྟུང་བའོ། །ཆེད་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ན། སེམས་ཅན་དང་ཡེ་ཤེས་ཉུང་ཟད་ཉི་ཚེའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུའོ། །མི་དམིགས་པ་ནི་ཡུམ་སྒོམ་པའི་ཚེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་སྒོམ་པའོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་ནི་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་དམ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱའོ། །དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གཞོལ་བའི་བསམ་པས་འཁྲུལ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཤེས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ཉིད་སྟོང་བ་སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་དེ་གཉིས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པའོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་སུམ་ཅུ་བརྒྱད་པའོ།། །།མི་མཐུན་པ་ནི་འདོད་པ་དང་


DTG088_Page_0493
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། ཡུམ་འདི་ནས་གཟུགས་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གཟུགས། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པ་ལགས་སོ་ཞེས་པའི་ལན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དབྱེར་མེད་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་ཁྲལ་ཆུང་བར་མཛད་ནས་མ་གསུངས་སོ། །ཡང་ལྷའི་བུས་གསོལ་པ། ཆོས་འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རམ་མི་གཟུང་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ལགས་སོའི་ལན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའམ་མི་གཟུང་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པས་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཆོས་འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མེད་དོ། །གཞི་མེད་པ་ནི་ཆོས་འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྟེན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞི་མེད་དོ། །འགྲོ་བ་མེད་པ་ནི་ལྷའི་བུས་སྨྲས་པ། རབ་འབྱོར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་སྨྲས་པའི་ལན་ནི། རབ་འབྱོར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མ་འོངས་མ་སོང་མི་གནས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྦྱར་རོ། །མ་སྐྱེས་པ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ལས་གཞན་དང་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་མ་སྐྱེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་ནི་ཟབ་སྟེ། གཟུགས་མི་དམིགས་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་མི་དམིགས་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན། དེ་


DTG088_Page_0494
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་ཉིད་དམིགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པའི་ལན་མཐུན་པར་བསྟན་པའོ། །ཐར་པའི་ཆ་མཐུན་ནི། མཚན་མེད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་ལ་སོགས། །ཡང་དག་སྒྲུབ་ལ་མཁས་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་འདི་ལ། །ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ལ། བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་ཀྱང་མཚན་མ་མེད་པ་མ་རྟོགས་པས་ཉན་རང་གི་སར་ལྟུང་བ་ནི། བྱ་ཆེན་པོ་འདབ་གཤོག་ཟད་པའི་དཔེས་བསྟན། མཚན་མ་མེད་པར་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྤྱད་ན་ཐེག་པ་འོག་མ་ལས་ཐར་པ་ལ་ལྷའི་བུ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སངས་རྒྱ་བ་བཀའ་བར་བསྟན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མ་ཤེས་མ་རྟོགས་པ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རང་བཞིན་མེད་པས་སངས་རྒྱ་བར་ནི་སླ་ལགས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། སངས་རྒྱ་བར་ནི་དཀའ་སྟེ། ནམ་མཁའ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སངས་རྒྱ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་པ་བཞིན་ནོ། །སླ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཞན་གཟུགས་དང་གཟུགས་ལས་གཞན་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ལྡོག་སྙམ་མམ། རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྦྱར་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དབྱེར་མེད་པ་བསྟན་པ་ལ། མགོན་པོས། སངས་རྒྱས་སོགས་དམིགས་དད་པ་དང༌། །སྦྱིན་སོགས་སྤྱོད་ཡུལ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། །བསམ་པ་ཕུན་ཚོགས་དྲན་པ་དང༌། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་དང༌། །ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ། །ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྣམ་ལྔ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྣོན་པོ་ཡིས། །རྟོགས་སླ་རྟུལ་པོས་རྟོགས་དཀར་བཞེད། །ཅེས་པ་ནི་གནས་བརྟན་གཉིས་ཀྱིས་སངས་རྒྱ་བར་དཀའ་བླའི་ཞལ་ཆེ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔ་རྣོན་པོས་རྟོགས་པར་སླ་ལ། རྟུལ་པོས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བས་གཉིས་ཀ་བདེན་པར་བཅད་དོ། །ངེས་འབྱེད་ཀྱི་རྗེས་ཤེས་ནི། དྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་འདིར། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བསྔགས། །དེ་དག་ཉིད་ལ་སེམས་མཉམ་སོགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཅུར་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མཉམ་པ་དང་ཕན་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་དང༌། ཁྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཕ་དང་མ་དང༌།


DTG088_Page_0495
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕུ་ནུ་དང་གྲོགས་དང་གཉེན་དང་རུས་གཅིག་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་དྲོད་དོ། །བདག་ཉིད་སྡིག་པ་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། །གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་དང༌། །བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཐུན་བྱེད་པ། །རྩེར་གྱུར་ཞེས་པ་ནི་བདག་ཀྱང་མི་དགེ་བ་བཅུ་སྤངས་ཤིང་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད། གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་འགོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྩེ་མོའོ། །དེ་བཞིན་བཟོད་པ་ནི། རང་གཞན་རྟེན་ཅན་བདེན་ཤེས་པ། །ཞེས་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་བདག་གཞན་སྤྱོད་པའོ། །ཆོས་མཆོག་དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་རྣམས། །སྨིན་བྱེད་སོགས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་བདག་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད། བདག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བར་བྱེད་ཅེས་པའི་བར་ནི་ཆོས་མཆོག་གོ །དེའི་ཕན་ཡོན་ནི་དེའི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིས་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་ཀྱང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ལེའུ་སྟེ་སོ་དགུ་པའོ།། །།ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་མདོར་བསྟན་པ་ནི། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་ནས། །མཐོང་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གང་གནས། །དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས། །རྣམ་པ་དག་ནི་བཤད་པ་ཡིན། །སྦྱོར་ལམ་གྱི་རྟགས་མདོར་བསྟན་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་སོགས་རྟགས། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུས་བཤད་པ་ནི། །ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ལ་གནས་ཤིང༌། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྒྱས་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། །ཐེ་ཚོམ་མི་ངལ་ཟད་པ་དང༌། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང༌། །གཞན་དག་དེ་ལ་འགོད་པ་དང༌། །གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་ཤེས་དང༌། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད། །བྱམས་ལུས་སོགས་དང་སྒྲིབ་པ་ནི། །རྣམ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་དང༌། །བག་ལ་ཉལ་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །དྲན་པ་དང་ནི་ཤེས་བཞིན་དང༌། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བ་དང༌། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་རྣམས་མི་འབྱུང༌། །གྱ་གྱུ་མེད་སེམས་སྦྱངས་པ་ནི། །ལེན་དང་སེར་སྣ་མེད་སོགས་དང༌། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་འགྲོ་ཉིད་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་དང༌། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་དང༌། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་བདུད་ལ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་དགྱེས་པའི་


DTG088_Page_0496
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་པ་སྟེ། རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་དེ་དག་གིས། །དྲོད་དང་རྩེ་མོ་བཟོད་པ་དང༌། །ཆོས་མཆོག་དག་ལ་གནས་པ་ཡི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད་པའོ། །དེ་ཅིས་ན་གང་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་ཟད་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེའི་ངོར་མི་ལྟ། བཀྲ་ཤིས་དང་དགེ་མཚན་གྱིས་དག་པར་མི་བྱེད། ལྷ་གཞན་ལ་ཕྱག་ལ་སོགས་པ་མི་བྱེད་པའོ། །མི་དལ་བ་ཟད་པ་ནི་མི་ཁོམ་པའི་གནས་བརྒྱད་བུད་མེད་དང་དགུར་མི་སྐྱེའོ། །བདག་ཉིད་དགེ་བ་ལ་གནས་ཤིང་གཞན་དག་འགོད་པ་ལ་མི་དགེ་བ་བཅུ་བདག་གིས་ཀྱང་སྤངས་གཞན་ཡང་སྤོང་དུ་འཛུད། རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་མི་དགེ་བ་ལ་མི་འཇུག་ན་སད་པ་ན་ལྟ་ཅི་སྨོས། གཞན་གྱི་རྟེན་ཅན་སྦྱིན་ཤེས་ནི། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསྔོ་བའོ། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་སོམ་ཉི་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པའོ། །བྱམས་ལུས་སོགས་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་གྱི་ལས་འཇམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་དང་མི་འགྲོགས་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས་དང་རྨུགས་པ་དང་གཉིས་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་ཐེ་ཚོམ་དང་ལྔ་མེད་པའོ། །བག་ལ་ཉལ་འཇོམས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བག་ལ་ཉལ་མེད་པའོ། །དྲན་ཤེས་བཞིན་གྱིས་ཟིན་པ་ནི་འགྲོ་ཞིང་འོང་ཡང་ནོར་པའི་སེམས་ཀྱིས་མི་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གོས་ལ་སོགས་པ་གཙང་མ་ནི་གོས་ཀྱི་ཆགས་ལ་སྨད་དུ་མེད་པ་ཡིན། གཙང་ཞིང་དྲི་ང་བ་མེད། ནད་ཉུང་བ་ཡིན་ནོ། །ལུས་ལ་སྲིན་བུ་མི་འབྱུང་བ་ནི་མིའི་ལུས་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཟ་བ་ཡོད་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འཕགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བས་དེ་ལ་མི་འབྱུང་བའོ། །གྱ་གྱུ་མེད་པའི་སེམས་ནི་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དྲང་བས་གྱ་གྱུ་མེད་པ་ཡིན། སྦྱངས་པའི་སྡོམ་པ་འཛིན་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་ཕྱིར་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བཅུ་གཉིས་ལྷུར་ལེན་པ་མ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །སེར་སྣ་མེད་སོགས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ལྡན་པར་འགྲོ་བ་ནི་བློ་བརྟན་པ་ཡིན་ཟབ་པ་ཡིན་གུས་པར་ཉན་པ་ཡིན། དེ་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་


DTG088_Page_0497
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་བསྒྲུབས་ཤིང་ཆོས་ཉིད་དང་སྦྱོར་བའོ། །སེམས་ཅན་དོན་དུ་དམྱལ་ཚོལ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲུང་དུ་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འང་སྐྱེས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཚ་བ་རྩུབ་པ་མང་པོ་བསྟན་ནས། བྱང་སེམས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཀུན་ཀྱང་འདི་ལྟར་གྱུར་གྱི་ཟེར་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་གཏོང་བའོ། །གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་བཏུབ་པ་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲུང་དུ་སྔོན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ནོར་བ་ཡིན་གྱི་བཤགས་པར་གྱིས་ཤིག །ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ཡང་ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་པ་མི་ཟ་བའོ། །ལམ་གཞན་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ལ་མི་འཇུག་པའོ། །བདུད་ཅེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་བདུད་ངོ་ཤེས་པའོ། །མཐོང་ལམ་གྱི་རྟགས་མདོར་བསྟན་པ་ནི། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་རྣམ་བཞི་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །རྒྱས་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་དང༌། །སེམས་བརྟན་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ། །རྣམ་ལོག་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི། །ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། །ལུས་སེམས་ཡང་བ་ཉིད་དང་ནི། །འདོད་པ་སྤྱོད་པ་ཐབས་མཁས་དང༌། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཉིད་དང༌། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་དང༌། ཕུང་སོགས་པར་ཆད་བྱེད་རྣམས་ལ། །ཚོགས་དང་དབང་སོགས་བཅས་པ་དང༌། །གཡུལ་འགྱེད་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ། །སྦྱོར་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལ། །གནས་པ་སོ་སོར་བཀག་པ་དང༌། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་ཉིད། །ས་གསུམ་ལ་ནི་གང་གནས་པ། །རང་གི་ལ་ངེས་པ་ཉིད། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་བ། །དེ་འདྲ་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པའི། །མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། གཟུགས་སོགས་འདུ་ཤེས་ལྡོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་འདུ་ཤེས་ལོག་པའོ། །སྦྱོར་ལམ་གྱི་རྟགས་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་པའོ།། །།སེམས་བརྟན་པ་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་བྱང་ཆུབ་


DTG088_Page_0498
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་ལ་མོས་པ་ཟློག་ཅིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་དེའི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་ཟེར་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་ཀྱང་དེ་མ་རྟོགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བརྟན་པོས་སྤྱོད་པའོ། །ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་ལོག་པ་ནི། ཕྱིར་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བགྱི། མི་ལྡོག་པ་ལ་ལྡོག་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཉན་རང་ལས་ཕྱིར་ལོག་པས་ན་ཕྱིར་ལྡོག་པའོ། །བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ཚད་མེད་པ་བཞི་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་ཞུགས་པས་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའོ། །ལུས་སེམས་ཡང་ཉིད་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ལྷུར་ལེན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་སོ། །འདོད་ལ་སྤྱོད་པ་ཐབས་མཁས་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་ན་གནས་ཀྱང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཉེ་བར་སྟོན་ཏོ་ལ་སོགས་པའོ། །རྟག་ཏུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཅིང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཀང་ཡང་ཆགས་སེམས་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་སྐྱོང་ནི་གནོད་སྦྱིན་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་ཉིད་ནི། །བུད་མེད་ཟེ་སློང་བ་དང་བུ་ཚ་ཕོ་མོ་ལ་སོགས་པ་དང་ཚེ་རིང་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོ་འཕྲུལ་མི་བྱེད་དོ། །ཕུང་སོགས་པར་ཆད་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཕུང་པོ་ཁམས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་མི་བྱེད་དེ། །དེས་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་དེ། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་བཟང་བ་དང་ངན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོན་ངོ༌། །རྐུན་པོའི་སྦྱོར་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པས་བླང་བའམ་དབྲོག་པ་མེད་དོ། །དམག་གི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་བྱམས་སྡང་མེད་དོ། །གྲོང་གི་གཏམ་གྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པར་མི་གནས་ཏེ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡིན་པས་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་དོ། །སེར་


DTG088_Page_0499
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྣ་མེད་སོགས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པར་མི་གནས་སོ། །ས་གསུམ་ལ་གང་གནས་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་ནི་དཔེའོ། །རང་གི་ལ་ངེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གི་ས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ནི་རྡུལ་ཙམ་མི་དམིགས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྲོག་གཏོང་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །།བསྒོམ་ལམ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དགུ་ནི། ཟབ་པར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་སྒྲོ་འདོགས་དང་སྐུར་འདེབས་དང་བྲལ་བ་དང༌། དེ་གོམས་པར་བྱེད་པའི་དཔེ་དང་བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་དགུ་དང༌། དེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་གྱི་དོན་དམ་དུ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་མི་འཐད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྒལ་བ་དང༌། ཟབ་མོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ལན་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ཟབ་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཟབ་པོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཟབ་ཞུས་པའི་ལན་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཟུགས་མེད། གཟུགས་ལས་གུད་ནའང་དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་ཟབ་པ་སྟེ། །ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །ཞེས་པའོ། །དེ་སྒྲོ་འདོགས་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་ནི། ཟབ་མོ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང༌། །སྐུར་བའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའོ། །ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལས་ཀྱང་བཟློག །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བསྟན། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །བསྒོམ་ལམ་གོམས་པ་ནི། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་ནས་བཟུང་ནས། །མཐོང་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་ལ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། །འཇལ་དང་ཉེར་རྟོག་བསྒོམ་པའི་ལམ། ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་སེམས་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པའི་བུད་མེད་དུས་བཏབ་ཀྱི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །བསོད་ནམས་ཆེ་འབྱུང་དགུ་ལས། ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ནི་ཤེས་རབ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་པས་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཉིན་གཅིག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆེའོ། །ཆུང་ངུའི་འབྲིང་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བའི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བསྐལ་པར་སྦྱིན་པ་


DTG088_Page_0500
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱིན་པ་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོན་ཕུལ་བ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བར་བསྐལ་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བར་བསྐལ་པར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བར་བསྐལ་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བས་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་ནི་ཡུམ་དང་བྲལ་བའི་བསྔོ་བ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ནི་བསོད་ནམས་དེ་ཡང་གསོག་དང་གསོབ་དང་སྙིང་པོ་མེད་པར་བསྔོས་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །དེ་ནི་རྒྱུན་ཆགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཆུང་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས། །ཆུང་ངུའི་ཆུང་སོགས་དབྱེ་བ་ཡི། །རྣམ་པས་རྣམ་པ་དགུར་བཞེད་དོ། །ཞེས་པའོ། །གྲངས་མེད་ལ་སོགས་བསྟན་པ་རྣམས། །དམ་པའི་དོན་དུ་བཟོད་མ་ཡིན། །ཀུན་རྫོབ་དེ་དག་ཐུགས་བརྩེ་བའི། །རྒྱུ་མཐུན་འགྱུར་བར་ཐུབ་པ་བཞེད། །ཅེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་གྲངས་མེད་ལ་སོགས་པ་བསྟན་གྱི། དེ་དག་ལ་དོན་ནམ་ཡི་གེས་ཐ་དད་དུ་བགྱི་བ་མ་མཆིས་སོ། །དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ། །ཉམས་པ་དང་ནི་འཕེལ་མི་རུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་ཕྱིར་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མེད་དོ། །བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །ཅི་ཞིག་ཉམས་ཤིང་ཅི་ཞིག་ཐོབ། །ཅེས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་ན་ཕར་ཕྱིན་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བར་དུ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་དེ་བཞིན་དུ། །དེ་ཡང་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་བྱེད། །ཅེས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་གྲུབ་པ་མེད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འདོད་པའི་དོན་སྒྲུབ་པོ། །དེ་ལ་བརྒལ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོས་བྱང་ཆུབ་བམ། དང་པོ་ལ་མ་བརྟན་པར་བྱང་ཆུབ། སེམས་བསྐྱེད་པ་སླད་མས་བྱང་ཆུབ་བམ། སེམས་སླད་མ་ལ་མ་བརྟེན་པར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་པའི་ལེན་ནི། །སེམས་ནི་སྔ་མས་བྱང་ཆུབ་པར། །རིགས་མིན་ཕྱི་མས་ཀྱང་མ་ཡིན། །མར་མེའི་དཔེ་ཡིས་ཚུལ་གྱིས་སུ། །ཟབ་མོ་དེ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད། །སྐྱེ་བ་དང་ནི་འགག་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཤེས་བྱ་དང༌། །


DTG088_Page_0501
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་དང་སྤྱོད་དང་གཉིས་མེད་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཟབ་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཤས་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། གཉིས་མེད་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཟབ་པའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།ཆོས་སྐུའི་ཆེད་དུ་སྲིད་པ་དང་ཞི་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི། ཆོས་རྣམས་རྨི་ལམ་འདྲར་གནས་ན། །སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་རྟོག་པ། །ལས་མེད་ལ་སོགས་ཀླན་ཀ་ཡི། །ལན་ནི་ཇི་སྐད་བརྗོད་པར་ཟད། །ཅེས་པ་ལ་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། རྨི་ལམ་ན་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ལ་སྤྱད་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་འཕེལ་ལམ་གྱི་ལན་སད་པ་ན་འཕེལ་ན། རྨི་ལམ་ནའང་འཕེལ་ལོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། རྨི་ལམ་ན་སྲོག་བཅད་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འོང་ངམ་ཞེས་པའི་ལན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། དམིགས་པ་མེད་པར་ལས་མི་འབྱུང༌། སེམས་མི་སྐྱེ་བས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། རྨི་ལམ་ན་ཕར་ཕྱིན་ལ་སྤྱད་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་ལམ། རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱམས་པ་ལན་ལྡོན་གྱིས་དྲིས་ཤིག །བྱམས་པས་སྨྲས་པ། བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལན་ལྡོན་ནམ། ངས་ནི་གང་གིས་ལན་ལྡོན་པ་དང་ཀླན་པ་མ་མཐོང་ངོ༌། །གཟུགས་སྐུའི་ཆེད་དུ་ཞིང་སྦྱོང་བ་ནི། སེམས་ཅན་འཇིག་རྟེན་དེ་བཞིན་དུ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་དག་པ། །དེ་ལ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཞིང་ནི་དག་པ་ཉིད། །ཅེས་པ་ལ་གཉིས་ཏེ། རྗེས་འཇུག་གི་ཞིང་སྦྱོང་དང༌། སྔོན་བྱུང་གང་གཱའི་ལྷ་མོའོ། །རྗེས་འཇུག་ནི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནས་བཟུང་ནས། ཞིང་སྦྱོང་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ། འཁོར་བ་ནི་རིང་ངོ༌། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ནི་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་པ་མཐོང་ན་བདག་སངས་རྒྱས་པའི་ཞིང་དུ་དེ་ལྟ་བུའི་མིང་ཡང་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕར་ཕྱིན་ལ་སྤྱོད་པའོ། །ཞིང་སྦྱོང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།གང་གཱའི་ལྷ་མོས་བདག་གིས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། མཆོད་པ་ཕུལ་བས་བཀའ་སྩལ་པ། སྔོན་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་དྲུང་དུ་ང་ལུང་བསྟན་པའི་ཚེ་འདིས་ཀྱང་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །འདི་ཚེ་འདས་ནས་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་སྤངས་ཏེ་དཔེ་སྐར་མ་ལྟ་བུའི་བསྐལ་


DTG088_Page_0502
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསེར་གྱི་མེ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གཱའི་ལྷ་མོའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་བཞི་པའོ།། །།སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི། འདི་ཡི་ཡུལ་དང་སྦྱོར་བ་དང༌། །དགྲ་རྣམས་ལས་ནི་འདས་པ་དང༌། །མི་གནས་ཇི་བཞིན་ཤུགས་དང་ནི། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་མཚན་ཉིད་དང༌། །མ་ཆགས་པ་དང་མི་དམིགས་དང༌། །མཚན་མ་སྨོན་ལམ་ཟད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྟགས་དང་ཚད་མེད་དང༌། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་བཅུ། །ཞེས་པ་ལ། ཡུལ་དང་སྦྱོར་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འདྲིས་པར་བྱའི་མངོན་དུ་ནི་མི་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་རོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དུས་ཡིན་གྱི་མངོན་དུ་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་རྣམས་ལས་འདས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་དཔའ་བ་ཞིག་གིས་འབྲོག་དགོན་པར་གཉེན་འདུན་མང་པོ་ཁིད་དེ་དགྲའི་ཚོགས་པས་ཀྱང་དཔའ་བ་མང་པོ་སྤྲུལ་ནས་བདེ་བར་ཁྱིམ་དུ་འོང་བའི་དཔེས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་ལོ། །གནས་པ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་དཔེས་ནི་བྱ་ནམ་མཁའ་ལ་འཕུར་ནས་དེར་ཡང་མི་གནས་ས་ལ་ཡང་མི་ལྟུང་བའི་དཔེས། མཚན་མ་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་མཚན་མ་མེད་པ་མངོན་དུ་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤུགས་འཕེལ་བའི་དཔེ་མདའ་བརྒྱུད་མར་ལོང་བཏགས་པས་ས་ལ་ལྟུང་བའི་སྐབས་མི་འབྱེད་པའི་དཔེས་ཚོགས་མ་རྫོགས་པར་སྟོང་ཉིད་དམ་པ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྙིང་རྗེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་སྐྱོ་དུ་བ་མེད་པར་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ལ་འདུ་ཤེས་ཅན་ཏེ། དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་སྟོན་པའོ། །མ་ཆགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལ་སྤྱོད་པས་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་མོ། །མི་དམིགས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དམིགས་པའི་ཉེས་པ་དེ་དག་མེད་པར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ་ཆོས་སྟོན་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པ་དང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་སྤོང་བའོ། །སྨོན་པ་མེད་པའི་


DTG088_Page_0503
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྨོན་ལམ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། བརྒྱ་བྱིན་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཉེས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ཚད་མེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཇི་སྐད་དུ་དྲིས་པའི་ལན་སྟོན་པའོ། །རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་ལྔ་པའོ།། །།སྦྱོར་ལམ་གྱི་རྩེ་མོ་ལ་བཞི་ལས་རྟགས་དང་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིས་སྟོན། རྟགས་ནི། རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཚེས་རྣམས་ཀུན། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ལྟ་ལ་སོགས། །རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བའི་རྟགས། །རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་མཐོང་བའི་རྟགས་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ནས། སྤྲུལ་པའི་བར་ལྟ་བུར་མཐོང་བའོ། །འདོད་བཟད་པའི་རྟགས་ནི་ཁམས་གསུམ་དང་ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་རྨི་ལམ་ན་ཡང་མི་འདོད་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་འཁོར་མང་པོས་བསྐོར་བ་མཐོང་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་མཐོང་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ཤིང་སྤྲུལ་པ་འགྱེད་པ་མཐོང་བའོ། །ཆོས་སྟོན་པ་མཐོང་བ་ནི་གྲོང་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་པ་མཐོང་ནས་རྨི་ལམ་མམ་སད་པ་ནའང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་བསྟན་སྙམ་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྨི་ལམ་མམ་སད་པ་ན་ངན་སོང་གསུམ་མཐོང་ན་དེ་ལྟ་བུའི་མིང་ཡང་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པའོ། །བདེན་པའི་ཚིག་གྲུབ་པ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་ཚིག་པ་མཐོང་ན་དེ་ལ་བདེན་པ་བརྗོད་པའོ། །མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟགས་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་མི་མ་ཡིན་པས་ཟིན་པ་མཐོང་ན་བདེན་པ་བརྗོད་པའོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་རྟགས་ལ་གསུམ་ལས། ཡོན་ཏན་གྱི་གཞི་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མིང་གི་གཞི་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དབེན་པའི་གཞི་ལས་བྱུང་བའི་བདུད་ཀྱི་ཕྱེ་འཐོར་ལས་ང་རྒྱལ་མི་སྐྱེ་བའོ། །ཕ་རོལ་གནོན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་ནི་སྟོན་པའོ། །སྒྲོན་མ་བློ་ཤེས་པ་ཤེས་རབ་བོ། །དེས་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་རྟགས་ནི་ཤེས་


DTG088_Page_0504
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱི་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་རྟགས་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་འཁོར་ཞིང་འཁྱམས་པས་བདག་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དེ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའོ། །རྣམ་པར་འཕེལ་བ་ནི། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་སྙེད། །སངས་རྒྱས་མཆོད་པའི་དགེ་བ་སོགས། །དཔེར་མཛད་ནས་ནི་རྣམ་མང་དུ། །རྣམ་འཕེལ་བཅུ་དྲུག་བདག་ཉིད་དོ། །ཞེས་པས་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་མཆོད་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་བ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་པ་དེ་དག་ལ་རིམ་གྲོ་བྱས་པ་དང༌། དེ་དག་དགེ་བ་བཅུ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་ལ་བཀོད་པ་བས། རིགས་ཀྱི་བུས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གཞན་ལ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ན་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ཅིས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་གནས་སུ་འགྱུར། ཡུལ་འཁོར་གྱི་བསོད་སྙོམས་དོན་ཡོད་པར་ཟ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རྙེད་ནས་བོར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་པའི་དཔེས་ཡུམ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་དོར་བའོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དམ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དམ། དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དམ། བཀའ་སྩལ་བ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། གང་སྤྱོད་པ་དང་གང་གིས་སྤྱོད་པ་དེ་མཐོང་སྙམ་ན། གསོལ་བ། མ་མཐོང་ལགས་སོ། །མ་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་མི་དམིགས་པ་མི་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་ལེའུ་སྟེ་ཞེ་དྲུག་པའོ།། །།དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་དགེ་བ་བཅུ་ཚད་མེད་པ་བཞི། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་ལ་བཀོད་པ་བས། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །


DTG088_Page_0505
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྷའི་རིགས་ཐམས་ཅད་འོང་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དྲུང་དུ་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཉེ་བར་འོང་བའོ། །བདུད་ཀྱི་བར་ཆད་ཡོང་བའི་གང་ཟག་བཅུ་གཉིས་ནི། མ་མོས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང༌། དགེ་བཤེས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཡུམ་མ་ཡིན་པ་ལ་སློབ་པ་དང༌། ཡུམ་མ་ཡིན་པ་ལ་བསྔགས་པ་དང༌། ཟབ་མོའི་གཏིང་མི་རྟོགས་ཟེར་བ་དང༌། རང་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། གཞན་ལ་བརྙས་པ་དང༌། མིང་རུས་ཀྱིས་དྲེགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་བརྙེས་པ་དང༌། མགོ་འགྲེ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནང་རྩོད་པ་དང༌། ཞིང་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་རྩོད་པའོ། །མཐུ་བཅོམ་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདུད་ཟུག་རྔུ་ལངས་ནས་བར་ཆོད་བྱས་ཀྱང་མི་ཚུགས་པའོ། །སྟོན་པ་དང་མཚུངས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་སྟོན་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྟ་སྟེ་གྲུ་གཅིག་ཏུ་ཞུགས་པ། བསླབ་པ་མཉམ་པའོ། །སྤྱོད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་བདུན་པའོ། །། །བསླབ་པ་མཉམ་པ་ནི་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་པའོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་རང་བཞིན་མེད་པར་སློབ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སློབ་པ་ལགས་སམ་ཞེས་པའི་ལན་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དང་དབེན་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་སློབ་ན་ཡུམ་ལ་སློབ་པ་ལགས་སམ་ཟེར་བ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དང་སྟོང་པ་དང་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་དབེན་པའི་རང་བཞིན་མཐོང་ངམ་དྲིས་པས་མ་མཐོང་ལགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་དེ་ལྟར་སློབ་པ་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་མཁར་གྱི་རྒྱལ་པོ་བས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་ལས་བསགས་པ་ཉུང་བའི་དཔེས་ཡུམ་ལ་སློབ་པ་དཀའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་ནི་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ལ་ནི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མི་འཛིན་པ་ནི་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཏོ། །དགེ་བ་ཐམས་ཅད་སྡུད་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ལྟ་བར་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་འདུས་པས་རྗེས་འགྲོ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་


DTG088_Page_0506
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགགས་ན་དབང་པོ་གཞན་འགགས་པས་ལྡོག་པའི་དཔེས་ཡུམ་དུ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་འདུས་པའོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཡུམ་ཡོད་ན་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་རང་ལ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའོ། །བསླབ་པ་མཉམ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བཞི་བཅུ་བརྒྱད་པའོ།། །།ངེས་པ་ནི། སེམས་ཅན་དོན་ཡོངས་མི་གཏོང་བ། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་མེད་པ། །ངེས་པ་ཞེས་ནི་རབ་ཏུ་བརྗོད། །ཅེས་པ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ཐོབ་པས་ཀྱང་དག་པ་གཞན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ན། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལྟ་ཅི་སྨོས། སེམས་ཅན་གང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་མོས་ཤིང་དམིགས་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཆོས་རང་འབྱུང་གི་ཆོས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཅིག །སེམས་ཀུན་དུ་གནས་པ་ནི། གླིང་བཞི་པ་དང་སྟོང་དག་དང༌། །སྟོང་གཉིས་གསུམ་དག་དཔེར་བྱས་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཏིང་འཛིན་ཡོངས་སུ་བསྒྲག་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་པོ་སྦྱངས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་ཀྱི། སྟོང་གསུམ་གྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྐྲའི་ཉག་མ་རེ་རེས་བླངས་ནས་ཚད་གཟུང་བར་ཡང་མི་ནུས་སོ། །གཟུང་རྟོག་གི་མདོར་བསྟན་ནི། འཇུག་པ་དང་ནི་ལྡོག་པ་དང༌། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་སོ་སོར་དེ། །དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་ཡུལ། །མིན་པའི་བདག་ཉིད་དག་ཅེས་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། འཇུག་ལྡོག་གི་རྣམ་རྟོག་གི་དབྱེ་བའོ། །ཡུལ་ཇི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ། རྣམ་རྟོག་གི་ངོ་བོའོ། །འཛན་རྟོག་མདོར་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྫས་དང་བཏགས་ཡོད་པ། །རྣམ་རྟོག་འཛིན་པ་དག་ཏུ་འདོད། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འཕགས་དབྱེ་བས། །སོ་སོར་དེ་དག་དགུ་བདག་ཉིད། །གལ་ཏེ་གཟུང་དོན་དེ་བཞིན་མེད། །དེ་དག་གང་གིས་འཛིན་པར་འདོད། །ཅེས་པ་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྣམ་རྟོག་རྫས་སུ་འདོད་པ་དང༌། འཕགས་པའི་རྣམ་རྟོག་བཏགས་པ་གཉིས་ནི་དབྱེ་བའོ། །གཟུང་བ་མེད་པར་འཛིན་པ་ནི། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ་རྣམ་རྟོག་གོ །


DTG088_Page_0507
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་རེ་རེ་ལའང་དགུ་དགུའོ། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་རྒྱས་བཤད་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་རིགས་དང་ནི། །ལམ་ནི་ཡང་དག་འགྲུབ་པ་དང༌། །ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་དང༌། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང༌། །རང་གིས་རྟོགས་དང་བྱེད་པ་དང༌། །དེ་ཡི་ལས་བྱས་འབྲས་བུ་ལ། །འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི། །རྣམ་རྟོག་དེར་ནི་རྣམ་དགུར་འདོད། །ཅེས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་རྟོག་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཇི་ལྟར་འཚང་རྒྱ་ལགས་ཀྱི་ལན་ཁྱོད་ཀྱིས་སྒྱུ་མ་དང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངམ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ་མ་མཐོང་ལགས། དེ་ཅིས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པས་སངས་རྒྱ་བ་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་ཤིན་ཏུ་དབེན་པའོ། །རིགས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་སྤྲུལ་པ་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་འཁྲུལ་འཁོར་ལ་ཉེ་རིང་མེད་པའི་དཔེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཉན་རང་དང་རིང་ལ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་སོ། །ལམ་འགྲུབ་པ་ལ་མི་རྟོག་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ན་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པའི་འཕགས་པ་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་ལག་པ་ཞེས་པའི་ལན་རིགས་དྲུག་ནི་འཁྲུལ་བ་ལས་བྱུང་ལ། རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལས་ཡིན་ནོ། །ལེའུ་བཞི་བཅུ་དགུ་པའོ།། །།ཤེས་པའི་དམིགས་པ་མ་འཁྲུལ་བའི་རྟོག་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་སྙིང་པོ་ལ་སྤྱོད་པ་ལགས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྙིང་པོ་ལ་སྤྱོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། མི་མཐུན་པའི་གཉེན་པོའི་རྣམ་རྟོག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ནི་དཀའ་བ་བྱེད་པའོ། །རང་གི་རྟོག་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཡུམ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་མི་བྱེད་


DTG088_Page_0508
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་དཀའ་སྟེ། དེ་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དགོང་པར་འདོད་པ་ནི་དཀའོ། །དེ་ཅིས་ན་ནམ་མཁའ་མེད་པ་དང་སྟོང་པ་དང་དབེན་པ་དང་གསོག་དང་གསོབ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་མེད་པའི་དོན་བྱེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་རྩོད་པར་འདོད་པ་ནམ་མཁའ་འདུལ་བར་འདོད་པའོ། །དེ་ཅིས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཕན་ཡོན་དྲུག་ནི་ལྷ་རྣམས་ཕྱག་འཚལ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་དགོངས་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་བར་ཆད་ཀྱིས་མི་ཚུགས་པ་དང༌། ལྷའི་བུ་སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་མཛད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་པའོ། །བྱེད་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མེད་དེ་དེ་ལས་གཞན་པ་མེད་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་བསྟན་ནས་ལུང་སྟོན་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་པའོ།། །།ལས་སུ་བྱ་བའི་རྣམ་རྟོག་ནི་རབ་འབྱོར་ནི་ཅི་དང་ཅི་སྟོན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་པས་ན། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཡང་མེད་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་གནས་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་ཙམ་མཆོད་པ་ཕུལ་ནས་ལུང་བསྟན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་ལམ་དངོས་ལ་དྲུག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། གཞན་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཡིན་པ་དང༌། རྟེན་འབྲེལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་ཟད་པ་དང༌། ཡོད་པར་འདོད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་མེད་པ་དང༌། འཁྲུལ་བ་ལ་འཁྲུལ་པར་ངོ་ཤེས་པ་ཡུམ་དུ་ཡུམ་ཡོད་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་གསུམ་ནི། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞན་སྟོན་པ་དང༌། །དེ་ཡི་རྒྱུ་ནི་ཡོངས་གཏོད་དང༌། །དེ་འཐོབ་བར་ཆད་མེད་པའི་རྒྱུ། །བསོད་ནམས་མང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དང་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་དང༌། མིའི་ནང་ནས་ཚེ་འཕོས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་གྱུར་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱད་པས་ཐེག་པ་འོག་མར་མི་ལྟུང་པའོ། །


DTG088_Page_0509
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་གཏད་པ་ནི་ཀུན་དགའ་བོ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཁྱོད་ལ་གཏད་ཀྱི་ཆུད་མ་གསན་པར་ཟུང་ཤིག །འདི་བཟུང་ན་དུས་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་གཟུང་བར་འགྱུར་རོ། །ང་སྟོན་པ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ན་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་དང་ང་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདི་ལས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་བཅུ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་སྤྱད་ཀྱང་ཟད་པར་མ་གྱུར་པ་མཛོད་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་མང་བ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ལ་བཀོད་པ་བས་ཡུམ་ཚིག་འགའ་ཞིག་སྐད་ཅིག་གམ་ཡུད་ཙམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བྱིན་ན་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །གང་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་ལམ་བརྡས་བསྟན་པའོ། །ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི། དྲི་མ་ཟད་དང་མི་སྐྱེ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་དེ། །ཟད་མེད་སྐྱེ་མེད་ཕྱིར་དེ་དག །གོམ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཡུམ་ལས་བྱུང་ཡང་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏེ། བསམ་གཏན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་མ་ཟད་མི་ཟད་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིས་ན་སྐྱེ་བའང་མེད་ན་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་སྟེ་ང་གཅིག་པའོ།། །།རྟེན་འབྲེལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་ཟད་པ་དང་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པ་ནི། འགོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ། །མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ལམ་གྱིས་ནི། །རྣམ་པར་རྟོག་རིགས་ཅི་ཞིག་ཟད། །སྐྱེ་མེད་རྣམ་པ་ཅི་ཞིག་ཐོབ། །ཅེས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་བར་དུ་མི་ཟད་པ་དང་ཟད་མི་ཤེས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཡོད་པར་འདོད་པ་ལ་གྲོལ་བ་མི་འཐད་པ་ནི། གཞན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ། །ཤེས་བྱ་ལ་ཡང་སྟོན་པ་ཡི། །སྒྲིབ་པ་ཟད་པར་བརྗོད་པ་གང༌། །འདི་ལ་ཁོ་བོས་མཚར་དུ་བརྩིས། །ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་ཟད་པ་མེད་པ་མ་རྟོགས་པས་ཕྱིར་ལྡོག་པའོ། །འཁྲུལ་པ་མེད་པ་ལ་འཁྲུལ་བར་ངོ་ཤེས་པའི་ཡུམ་ནི། འདི་ལ་བསལ་བ་ཅི་ཡང་མེད། །བསྣན་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་


DTG088_Page_0510
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པས། བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ། བདག་དང་བདག་མེད། ཞི་བ་དང་མ་ཞི་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ཅིས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། །ཆོས་གང་གིས་མཐོང་བར་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །མི་ཟད་པའི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་གཉིས་སོ།། །།ཡུམ་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ལ། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་བསྡུས་པ་གང༌། །སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་བཟོད་པ་ཡིས། །བསྡུས་པ་དེ་འདིར་མཐོང་བའི་ལམ། །ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རེ་རེ་ལ་དྲུག་དྲུག་གོ །སྐབས་འདིར་བསྒོམ་ལམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི། དེ་ནས་སེང་གེ་རྣམ་བསྒྱིངས་པའི། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་སོ། །ཐོད་རྒལ་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མཐོང་ལམ་གྱི་རྟོག་པ་དགུ་གསུམ་བསྒོམ་ལམ་གྱི་རྟོག་པ་དགུ་བཞི་སྟོན། དེ་ལ་མཐོང་ལམ་གྱི་ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི། སྲིད་དང་ཞི་བར་ལྟུང་ཕྱིར་དང༌། །རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་དག །གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་དང༌། །ཉི་ཚེ་བ་སྣ་ཚོགས་ཉིད། །གནས་དང་འཇུག་ལ་རྨོངས་པ་དང༌། །རྗེས་ལ་འགྲོ་ཞེ་བྱ་བ་ལ། །རྣམ་རྟོག་དགུ་ཡི་བདག་ཉིད་འདི། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་དེ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་ཡིད་ལས་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་ལ། །སྲིད་དང་ཞི་བར་མི་ལྟུང་བ་ནི་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནི་གླིང་བཞི་ལ་མཐུན་པར་འཇུག་གོའི་དཔེ་དང༌། རྟོགས་པ་དམན་པ་ཉིད་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་བྲལ་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་མིང་མི་ཐོབ་པའི་དཔེ་དང༌། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་ཁྱིམ་ཐབ་མེད་པའི་བུད་མེད་འཕྱོན་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཚོགས་པའི་དཔེ་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཚང་བ་ནི་གོ་མཚོན་ཚང་པའི་དཔའ་བོ་གཞན་གྱིས་མི་ཐུབ་པའི་དཔེ་དང༌། གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱིས་འགྲོ་བ་ནི་མཁར་གྱི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དྲུང་དུ་ནང་ནུབ་འགྲོ་བའི་དཔེ་དང༌། ཆེད་དུ་བྱ་བ་ལོག་པ་ནི་ཆུ་རྣམས་གང་གཱ་དང༌། འགྲོགས་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་རྡོལ་བའི་དཔེ་དང༌། ཉི་ཚེ་བ་ནི་ཐབས་རྐྱང་པ་


DTG088_Page_0511
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལག་པ་གཡོན་པ་དང་འདྲ་བའི་དཔེ་དང༌། སྣ་ཚོགས་ཉིད་ནི་ཆུ་ཀླུང་རྣམས་རྒྱ་མཚོར་ཕྱིན་ན་རོ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བའི་དཔེ་དང༌། གནས་དང་འཇུག་ལ་རྨོངས་པ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་པའི་རྒྱལ་པོའི་རྗེས་སུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་འབྲང་བའི་དཔེ་ཡུམ་གྱི་རྗེས་སུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་འབྲང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ། འཛིན་པ་དང་ནི་གཏོང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་དང་ཁམས་རྣམས་ནི། །གསུམ་ཆར་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་དང༌། །གནས་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཏགས་པ་དང༌། །ཆགས་པ་དང་ནི་གཉེན་པོ་དང༌། །ཇི་ལྟར་འདོད་བཞིན་འགྲོ་ཉམས་ལ། །འཛིན་པ་དང་པོར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། འཛིན་པ་དང་གཏོང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་མི་འཛིན་མི་གཏོང་ངོ༌། །ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དོ། །ཁམས་གསུམ་དང་ཉེ་བར་འབྲེལ་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡིད་ལ་བྱས་ན་ཁམས་གསུམ་དང་འབྲེལ་ལོ། །གནས་ཀྱི་རྟོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་གནས་སོ། །མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟོག་པ་ཆོས་དེ་རྣམས་ལ་མ་ཆགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཏགས་པའི་རྟོག་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པ་དང༌། དེས་ཆོས་འཛིན་པར་མ་བཏགས་པའོ། །ཆགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་དེ་ཚོའི་སྐྱོན་མེད་པའོ། །གཉེན་པོའི་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་གཟུགས་ཤེའམ། འདི་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེའམ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་ཡོད་མེད་དང༌། ཞི་བ་དང་མ་ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་ཡོད་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་ཡོད་མེད་དང༌། དབེན་པ་དང་མི་དབེན་ཞེས་བྱ་བར་མི་རྟོག་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་པ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་དཔུང་གི་ཚོགས་ཡན་ལག་བཞི་ནི་གང་དང་གང་འགྲོ་བ་དེ་དང་དེར་དཔུང་ཚོགས་འགྲོ་བ་བཞིན་དུ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ༌། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ། ཆེད་བཞིན་ངེས་པར་མི་འབྱུང་དང༌། །ལམ་ལ་ལམ་མིན་ངེས་འཛིན་དང༌། །འགག་དང་བཅས་པའི་


DTG088_Page_0512
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེ་བ་དང༌། །དངོས་པོ་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །གནས་དང་རིགས་ནི་འཇིག་པ་དང༌། །དོན་དུ་གཉེར་དང་རྒྱུ་མེད་དང༌། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་ནི་དམིགས་པ་ལ། །འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གཞན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པ་ལ། ཆེད་བཞིན་དུ་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་རྟོག་པ་ནི། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་རྟ་ཟུང་བཞི་པའི་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་ནས་ལམ་མཉམ་པ་ནས་འགྲོ་བའི་དཔེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ནས་འགྲོའོ། །ལམ་ལ་ལམ་མ་ཡིན་པར་ངེས་པ་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ནི་ལམ་ལ། ཉན་རང་ནི་ལམ་མ་ཡིན་པའོ། །འགག་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྤྱོད་པའོ། །དངོས་པོ་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །གནས་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་གནས་པའོ། །རིགས་འཇིག་པ་ནི་ཤིང་ཐོག་ཨ་མྲའམ་བ་ན་ཟ་བར་འདོད་པས་དེའི་སོ་ནམ་བྱེད་པའི་དཔེས་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནི་ཆུ་ཀླུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའི་དཔེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མའོ། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་དམིགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་གོ་མཚོན་ཚང་བ་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བས་མི་ཚུགས་པའི་དཔེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་ན་གཞན་གྱིས་མི་འཕྲོགས་པའོ།། །།བསྒོམ་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ལས་དང་པོ་ནི། མདོར་བསྡུས་རྒྱས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །བསྟང་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་དང༌། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་དང༌། །ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་ལ། །གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་འདི་གཅིག་སྟེ། །སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཅན། །ཞེས་པ་ལ། མདོར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འགག་པ་མེད། གནས་པ་མེད་འདུ་འབྲལ་


DTG088_Page_0513
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་ཤེས་པའོ། །འགྲེའོ། །བསྟང་བས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་མཛད་དོ། །དུས་གསུམ་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལེགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་གསུམ་ནི་དེ་ལྟར་ཡུམ་ལ་སློབ། གནས། དེ་ལྟར་སྒོམ་པའོ། །གཟུང་རྟོག་གཉིས་པ་ནི། གཉིས་པ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམས། །འཇུག་པའི་ཡུལ་ཅན་ཡིད་བྱེད་དེ། །སེམས་མི་སྐྱེ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི། །སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་དང༌། །ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་བྱེད་དང༌། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་མི་བྱེད། །བསྒོམ་དང་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། །དེ་དག་ལས་ནི་བཟློག་ཉིད་དང༌། །ཇི་བཞིན་དོན་མིན་རྣམ་རྟོག་པ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ལ། སེམས་མི་བསྐྱེད་པ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ། ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཉན་རང་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བྲལ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དང་བྲལ་བ། བསྒོམ་དང་སྒོམ་པ་མེད་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ། ཇི་བཞིན་དོན་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ནི། །སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། །ཆོས་བཏགས་པ་དང་སྟོང་མིན་ཉིད། །ཆགས་དང་རབ་འབྱེད་བདག་ཉིད་དང༌། །དངོས་པོར་བྱེད་དང་ཐེག་གསུམ་དང༌། །ཡོན་ནི་དག་པ་མ་ཡིན་དང༌། །སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་ལ། །འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་པོ་སྟེ། །ཤེས་པར་བྱ་བ་བསྒྲགས་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། སེམས་ཅན་བཏགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པར་མ་བཏགས་པ་དང༌། ཆོས་བཏགས་པ་དང་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཕེལ་འགྲིབ་པ་མེད་པར་ཆོས་སུམ་བཏགས་པ་དང༌། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆགས་དང་ནི་ས་བཅུ་ལ་མ་ཆགས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོར་བྱེད་དང་ནི་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌།


DTG088_Page_0514
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐེག་པ་གསུམ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ལྔས་ཀྱང་མ་གཟིགས་པ་དང༌། ཡོན་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་དེའི་སྤྲུལ་པ་ལ་ཡོན་གནས་ཁྱད་མེད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པའི་རྟོག་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་མི་འཁྲུགས་པའོ། །འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་གསུམ་དག་གི །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་སྒྲིབ་ལམ་གསུམ། །ཞི་ལམ་དེ་བཞིན་ཉིད་སོགས་དང༌། །མཚུངས་པར་ལྡན་དང་མི་ལྡན་དང༌། །མི་མཉམ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་དང༌། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་ཀུན་རྨོངས་པ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐ་མར་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་མེད་དུ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་ནི་ལམ་གསུམ་རྫོགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ཤེས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་རྣམ་གསུམ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་ལ་ཁྱད་མེད་བག་ལ་ཉལ་ལ་ཕྱེ་བའོ། །ཞི་ལམ་ནི་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཐ་དད་ཀྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ལ་དབྱེ་བ་མེད། དེ་བཞིན་ཉིད་སོགས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཆོས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་མཉམ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའོ། །ཉོན་མོངས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གསུམ་ནི་ཕན་པར་ཡང་མི་བྱེད་གནོད་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །གཉིས་སུ་མེད་ལ་ཀུན་རྨོངས་ནི། གཉིས་དང་གཉིས་མ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ། དེའི་མཇུག་བསྡུ་བ་མགོན་པོས་གསུངས་པ་ནི། ཡམས་ནད་འདི་དག་ཟད་ནས་ནི། །ཡུན་རིང་ལོན་ནས་དབུགས་ཕྱིན་ལྟར། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡི། །བདེ་སྒྲུབ་པ་ཡོན་ཏན་ཕུན་ཚོགས་ཀུན། །རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིན། །འབྲས་བུ་མཆོག་གིས་སྤ་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རིམས་ནད་དང་འདྲ་བ་ཟད་ནས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་ཆུ་བོ་བཞིས་བརྒྱན་པ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ཆོས་གཉིས་ཀྱི་ཞུ་བ་མང་པོའི་ལེའུ་སྟེང་བཞི་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཞུས་ལན་གསུམ། ལོག་སྒྲུབ་ཀྱི་གཞི་ལས། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་རྟེན་པར་བྱེད། །ཅེས་པ་ལ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཡུམ་


DTG088_Page_0515
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་ཟབ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའང་དཀའ་བ་བགྱིད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་ནམ་མཁའ་གཞི་མ་མཆིས་པ་ལ་ལྗང་བུ་སྐྱེད་པར་འཚལ་བ་བཞིན་ནོ། །བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་མེད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་དཀའ་བ་བགྱིད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་ལྗང་བུ་བསྐྱེད་པར་འདོད་ན། སྐྱེས་བུ་དེས་ལྗང་བུ་དེའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པ་མ་དམིགས་པར་འདབ་མ་དང་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ངན་སོང་གསུམ་ལས་བཏོན་ནས་མངོན་མཐོ་དང་ངེས་ལེགས་ལ་སོགས་པ་ལ་འགོད་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བརྗོད་དོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། སྟོང་གསུམ་སྐྱེ་བོ་ཉན་ཐོས་དང༌། །བསེ་རུའི་རྟོགས་པ་ཕུན་ཚོགས་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་ལ། །བཀོད་པའི་དགེ་བ་སྤེལ་མཛད་ནས། །བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་དེ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །འདི་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །ཅེས་པ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཕགས་པ་ཉན་རང་ལ་བཀོད་པ་བས། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ལ་བར་གཞན་གྱིས་མཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི། འདི་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །བདག་པོ་དྲན་པ་ཡིན་པར་བཞེད། །རྣམ་པ་བཞི་ཉིད་འདི་ལ་ནི། །རབ་ཏུ་སྨྲ་རྣམས་བརྒྱུད་མར་རྒོལ། །ཞེས་པ་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ། བདག་པོ་ནི་དྲན་པ། རྣམ་པ་ནི་ཞི་བ། རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་རྒོལ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དངོས་པོ་མེད་ན་འདི་ལྟར་མི་འཐད་དོ་ཞེས་ནས་རྒོལ་བ་ནི། དམིགས་པ་འཐད་དང་དེ་ཡི་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་གཟུང་བ་དང༌། །རྣམ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ཡེ་ཤེས་དང༌། །དམ་པའི་དོན་དང་ཀུན་རྫོབ་དང༌། །སྐྱོར་དང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དང༌། །ཐབས་བཅས་ཟུབ་ཐུབ་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ལམ་བཅས་དང༌། །གཉེན་པོ་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དག་དང༌། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་བསྒོམ་པ་ལ། །སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལོག་རྟོགས་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་བརྟེན་ནས། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དག་ཏུ་བཞེད། །ཅེས་པ་ལ།


DTG088_Page_0516
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་མེད་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་དམིགས་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ་གྱི་ལན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་དམིགས་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་དམིགས་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ངེས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཐབས་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མི་འཐད་ཞུས་པའི་ལན། ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་མི་རྟོག་མཚན་མར་མི་བྱེད་པ་དེ་དངོས་པོ་ཡོད་པའམ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་ན་བདེན་པ་གཉིས་མི་འཐད་དོ་ཞུས་པའི་ལན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཀུན་རྫོབ་དེ་ཀ་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དོན་དམ་མོ། །ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་ལྔ་པའོ།། །།གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་སྤྱོད་དེ། ཅི་ནས་བློ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་བ་ནི་སྦྱོར་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་མི་འཐད་དོ་ཞུས་པའི་ལན། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །ཆོས་དཀོན་མཆོག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྐྱེ་འགག་དང་འཁོར་འདས་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ་ཞུས་པའི་ལན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྐྱེ་འགག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཡིན། དེ་ཅིས་ན། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་གཉིས་ལ་སྤྱོད་པས་ན་དགེ་ལྔ་བཅུ་བདུན་པའོ།། །།ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་མི་དགེ །དགེ་འདུན་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་གསུངས་པའི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་ནས་བསྙེན་བཀུར་བའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བའི་


DTG088_Page_0517
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་དྲུག་པའོ།། །།ཐབས་བཅས་ནི་སྦྱིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་སེར་སྣ་ལས་ཟློག་པའོ། །སྦྱིན་པའི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་བདུན་པའོ།། །།ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་མི་དགེ་བ་ལས་ཟློག་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞི་ལ་སྤྱོད་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཐབས་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་བརྒྱད་པའོ།། །།ཐུབ་པའི་རྟོགས་པ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བས་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་བཞིས་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པར་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་ཐུབ་པའི་རྟོགས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པ་ཡིན་པས་དེ་ཚོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་སྤྲོའོ། །དེ་ཅིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་སྤྲོར་མེད་པ་སྟེ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་བཅས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་ན་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཇི་ལྟར་མཆིས་པ་ལགས་ཀྱི་ལན། ཆོས་ཉིད་བརྩན་པར་བྱས་ནས་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པའི་ལམ་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །གཉེན་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱིའི་ལན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པར་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱ་ཕྱོགས་སོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ཞེས་བགྱི་བ་གང་ལགས་ཀྱི་ལན། འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོའི་ལན། མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། སྔར་མཚན་ཉིད་གཅིག་མེད་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །སྒོམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་


DTG088_Page_0518
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན་སྒོམ་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོའི་ལན། སྒོམ་པ་མ་མཆིས་པ་དེ་ཉིད་སྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་མི་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་སྒོམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྒོམ་མོ། །དངོས་པོ་གང་ཞེ་ན། མིག་དང་གཟུགས་ནས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་གཉིས་ནི་དངོས་པོའོ། །དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ། །ཐ་ན་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཡང་མེད་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། །རྣམ་འཕེལ་གྱི་ལེའུ་སྟེ་ལྔ་བཅུ་དགུ་པའོ།། །།མཐར་གྱིས་པ་ནི། སྦྱིན་པ་ཤེས་རབ་བར་དག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་དྲན་དང་ཆོས། །དངོས་མེད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དེ། །མཐར་གྱིས་པ་ཡི་བྱ་བར་བཞེད། །ཅེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རིམ་གྱིས་སློབ་པའོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་དགེ་མི་དགེ་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་འདུན་སྐྱེས་བུ་ཟུང་བཞི་དང་གང་ཟག་བརྒྱད་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། གཏོང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའོ། །ལྷ་འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའོ། །དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་གོ །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང་བཅུ་གསུམ་མོ། །མཐར་གྱིས་པའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་བཅུ་པའོ།། །།སྐད་ཅིག་མའི་བཞི་ལས། དངོས་པོ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ནི། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རེ་རེ་ཡིས། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། །ཐུབ་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་པ་ཡི། །རྟོགས་པ་དེ་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པའོ། །དཔེ་ནི་མགོན་པོས། ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུས་ཟོ་ཆུན་རྒྱུན། །རྡོགས་ཐབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན། །ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འགུལ་བ་ལྟར། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤོས་དེ་བཞིན་ནོ། །དམིགས་


DTG088_Page_0519
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་ནི། གང་ཚེ་ཆོས་དཀར་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན། །རྣམ་སྨིན་ཆོས་ཉིད་གནས་སྐབས་སྐྱེས། །དེ་ཚེ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཤེས་བྱ། །ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པ་བྱེད་པ་མེད་པ་དམིགས་པ་མེད་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་ཅུ་གཅིག་པའོ།། །།མཚན་ཉིད་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ནི། །སྦྱིན་ལ་སོགས་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀུན་རྨི་ལམ་འདྲར་གནས་ནས། །ཆོས་ཀུན་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ནི། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་རྟོགས། །ཞེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གནས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པ་ནི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ནི། རྨི་ལམ་དང་ནི་དེ་མཐོང་ཉིད། །གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་མི་མཐོང་ལྟར། །ཆོས་རྣམས་གཉིས་སུ་མེད་པར་ནི། །སྐད་ཅིག་མ་ནི་གཅིག་གིས་མཐོང༌། །ཞེས་པ་ནི་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའི་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གནས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྫོགས་པ་ནི་མི་མཐོང་རྨི་ལམ་རྨི་བ་པོ་མི་མཐོང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི། ཐུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐུ་ནི། །ཟག་མེད་ཆོས་ཀུན་རྣམ་ཀུན་དུ། །རྣམ་པར་དག་འགྱུར་གང་དག་ཡིན། །དེ་དག་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་མ་བཅོས་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་འགྲོ་རྣམས་ཞི་བ་དང༌། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་སྟོན་པ་ནི་ཞུས་ལན་དྲུག །ཕྱོགས་བསྐོར་བདུན། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་སྟེ་བཞི་བཅུ་སྟོན་པ་ལས། འགྲོ་རྣམས་ཞི་བའི་ལས་དང་ནི། །བསྡུ་རྣམས་བཞི་ལ་འགོད་པ་དང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བཅས་པ་ཡིས། །རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་དང༌། །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་སེམས་ཅན་གྱི། །དོན་དང་ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལམ་དང་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཉིས་ཟད་དང༌། །བརྡ་དང་དམིགས་པ་མེད་


DTG088_Page_0520
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། །ལུས་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོངས་སྨིན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་ནི། །མངོན་པར་ཞེན་པ་བཀག་པ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་དང་སངས་རྒྱས་ཞིང༌། །རྣམ་པར་དག་དང་ངེས་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་དོན་ནི་ཚད་མེད་དང༌། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་སོགས་ཡོན་ཏན་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལས་རྣམས་ནི། །ཆུད་མི་ཟ་དང་བདེན་མཐོང་དང༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་སྤོངས་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་མེད་པའི་ཚུལ་དང་ནི། །རྣམ་པར་བྱང་དང་ཚོགས་དང་ནི། །འདུས་བྱས་དང་ནི་འདུས་མ་བྱས། །ཐ་དད་ཉིད་དུ་མི་མཐོང་དང༌། །མྱ་ངན་ལས་འདས་ལ་འགོད་པ་ནི། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་ཕྲིན་ལས་ཏེ། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་དུ་འདོད། །ཅེས་པ་ལས། དང་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མི་འཐད་དོ་ཞུས་པའི་ལན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང༌། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་འཁྲུལ་ནས། རྨི་ལམ་མཐོང་ངོ་རྨི་ལམ་རྨི་བ་པོ་ཡང་མཐོང་ངོ་ལ་སོགས་ཏེ། དགེ་མི་དགེའི་ལས་ཀྱིས་འགྲོ་དྲུག་གི་སྣང་བ་ཤར་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་མཛད་དོ། །གཉིས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་བ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཀའ་སྩལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ནི་ངོ་མཚར་རྨད་ཀྱི་ཆོས་སོ། །གསུམ་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཉན་རང་ལ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་དེ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །ཕྱོགས་བསྐོར་བདུན་ནི། ངས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་གཟིགས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆེད་དུ་བསམས་ནས་ཕྱོགས་བཅུའི་དམྱལ་བ། ཕྱོགས་བཅུའི་དུད་འགྲོ། ཕྱོགས་བཅུའི་ཡི་དགས། ཕྱོགས་བཅུའི་འདོད་ལྷ། ཕྱོགས་བཅུའི་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ལྷ། ཕྱོགས་བཅུའི་མི་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་མཐོང་ངོ༌། །བསྡུ་བ་བཞི་ནི་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆོས་


DTG088_Page_0521
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་སྦྱིན་པ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་གྱི་ཆོས་སྐུ་དང༌། མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་ལོངས་སྐུ་དང༌། ཡི་གེས་ཡི་གེ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པ་ཡན་ཆོད་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བརྗོད་པ་ནི་སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དེ་དྲུག་གི་དོན་ལ་དོན་སྤྱོད་པ་ནི་དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། དེ་དྲུག་དང་མི་འགལ་བ་ནི་དོན་མཐུན་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་ཞུས་ལན་གསུམ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལགས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྤྱད་དེ། སེམས་ཅན་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ལགས། སྟོང་པ་ལ་ནི་སེམས་ཅན་མ་མཆིས། སེམས་ཅན་མ་མཆིས་པས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མ་མཆིས་ལགས་སོ་ཞུས་པའི་ལན། སེམས་ཅན་མེད་པས་སྟོང་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་རིག་ནས་གཞན་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དཔེར་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་མང་པོ་སྤྲུལ་ཏེ། ལ་ལ་སྦྱིན་པ་ནས་ལ་ལ་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བཀོད་ན་གང་ཡང་བཀོད་པ་ཡོད་སྙམ་མམ། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ། མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ། །གནོད་པ་མེད་དོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་གཞན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་གཞན། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ན། ལས་རྒྱུ་འབྲས་མི་འཐད་དེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་པ་ལ། བཀའ་སྩལ་པ། ལས་རྒྱུ་འབྲས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གསུངས་ཀྱི། དོན་དམ་པར་མ་ཡིན་ནོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་བསྒོམས་པ་དང་མ་བསྒོམས་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཆར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ན། ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་ཞུགས་


DTG088_Page_0522
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བགྱི་ཞུས་པའི་ལན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཚེ། བདག་ཉིད་དགེ་བའི་ལམ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གཞན་མ་ལ་འགོད་པའི་དཔེ་ནི་སྤྲུལ་པ་དེ་དགེ་བ་སྤྱོད་ཀྱང་དེའི་རོ་མྱང་བ་ནི་མེད་དོ། །མཚན་དཔེའི་ལེའུ་སྟེ་དྲུག་ཅུ་གསུམ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་དང་གཉིས་ལས། དང་པོ་ལ་གསུམ་ནི། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། ཇི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་རྟོགས་ལགས། ལན་སྤྲུལ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་གང་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་ན་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་གསོལ་པ། ཕུང་པོ་ལྔ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ལགས་ན། སྤྲུལ་པ་ལ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་བྱང་བ་འགྲོ་བ་ལྔ་མ་མཆིས་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུར་འགྱུར་ལགས། ལན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ཚེ། འགྲོ་བ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ཏེ། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ཤེས་སོ། །མཐོང་ངོ༌། །རྟོགས་སོ། །གསོལ་པ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་རྟོགས་ལགས་ན་གང་གི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིད་པ་ལགས། ལན་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་རང་གིས་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་མ་ཤེས་པའི་དོན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཛད་དོ། །གསུམ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ལགས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཅི་ལ་གནས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་གྱེན་དུ་བསྐྱོད་པ་ལགས། ལན་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་མིང་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ཞེན་པ་ལགས། དེའི་ལོག་རྟོགས་འགེགས་པའོ། །བདག་ཉིད་ཇི་བཞིན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ལ་གཉིས་ལས་དང་པོ་གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་དང་མཆན་མར་བས་ལ། ཆོས་སུ་རྟོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་


DTG088_Page_0523
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བདག་གཞན་དགེ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་གཞོལ་བ་ལགས། ལན་ཐལ་བ་ནི་གལ་ཏེ་དངོས་པོའམ་དངོས་པོའི་མཚན་མ་གཅིག་ཡོད་ན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བདག་གཞན་དགེ་བ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་གཞོལ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ་བ་ལས། ལྡོག་པ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོའི་མཚན་མ་མེད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། མཚན་མ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་རང་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་གཞན་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆུང་ངུ་ན་སྐྲའི་རྩེ་མོ་ཆ་ཤས་བཞག་པ་ཙམ་ཅིག་ཡོད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། མཚན་མ་མེད་པ་དྲན་པ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་འཇོག་པར་མི་འགྱུར་བར་ཐལ་བ་ལས། དེ་ལས་ཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསོལ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མ་མཆིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལགས་ན། འདི་དག་ནི་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་འབྲང་བར་བགྱིའི་ལན། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ཡང་གཞན་ལ་ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱང་གཞན་ཞིག་ཡིན་སྙམ་མམ། གསོལ་པ་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནམ། གསོལ་པ་དེ་མ་ལགས་སོ། །རྣམ་གྲངས་དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་ལོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ལ་སྤྱོད་པས། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ། ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ལ་བསླབས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དཀྲུག་པར་མི་འགྱུར་རམ། ལན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་པས། དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །གསོལ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལགས་


DTG088_Page_0524
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པས། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མེད་པ་ལ་བསླབ་པར་བགྱི། ཐ་དད་མེད་པ་ལ་ཐ་དད་དུ་བསླབས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་འགྱུར་རམ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་གཞན་མ་ཡིན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་གཞན་མ་ལགས་སོ། །དེའི་ལན་གཟུགས་དང་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མ་མཐོང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཤེས་ནས་མིང་མེད་པ་ལ་མིང་གི་བརྡས་སྟོན་ཏེ་འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་རྫས་ཀྱི་རྣམ་པ་གྱི་ན་ཞིག་ལ་བརྟེན་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་གླང་པོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུའི་ཡན་ལག་རྫོགས་པའི་བར་དུ་བསྟན་ན། དེ་ལ་སེམས་ཅན་བྱིས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དག་དེ་ལ་ངོ་མཚར་དུ་འཛིན། སྐྱེས་བུ་མཁས་ཤིང་གསལ་བ་མགོ་སྐོར་དུ་གོ །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མ་མཐོང་ཡང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པར་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་བདག་ཀྱང་སྤྱོད་གཞན་ཡང་སྤྱོད་དུ་འཇུག་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དུས་གསུམ་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་ཏོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་སྟེ་རེ་བཞི་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ཕྲིན་ལས་ལྔ་ལས། དང་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་ཞུས་པ། སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ན་སུའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་སྒོམ་པ་ལགས། ལན་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་འགོད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་འགོད་ཅིང་དྲུག་པོ་དེ་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ཞིང་མི་དམིགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཛད་པ་ནི་དག་བ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བདག་ཉིད་གནས་ཤིང་སེམས་ཅན་གཞན་འགོད་


DTG088_Page_0525
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཛད་པ་ལ་ཞུས་ལན་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནི་སེམས་ཅན་དང་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་དམིགས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་འཇུག་ལ། ལན་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན་ཆོས་དེ་རྣམས་མ་དམིགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཞིག་མ་ཡིན་ན་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ནས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་སྟོན་ཏེ། རབ་འབྱོར་གྱིས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གོ་བ་ནི་འཇིག་པར་མི་འགྱུར། ཕྱིས་མེད་པར་འགྲོ་བ་མ་ཡིན། འཕེལ་འགྲིབ་མེད། སྐྱེ་འགག་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་དེ་ཡུལ་ན་མི་གནས་ཕྱོགས་ན་མི་གནས་པ་འགྲོ་འོང་མེད་པ་དེ་ལ་གནས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་བར་མཐོང་ནས། སྒྲིབ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ནས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་བར་དུ་མི་དམིགས་ན། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དངོས་པོར་ཐེ་ཚོམ་ལྟ་ག་ལ་འོང༌། དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པས་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་ལ་ཆོས་བསྟན་ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྐྱེས་བུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་འགོད་དོ། །གང་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པ་དེ་ལ་བདག་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད་དོ། །གང་ལ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད་པ་དེ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་གནས་ཤིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་འགྲེལ་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ནས་


DTG088_Page_0526
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་མ་སྐྱེས་པ་འབྱུང་བ་མེད་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། བདག་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལས་ལམ་གྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པ་མེད། དེ་ནི་སྔ་ཕྱི་བར་གསུམ་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་མི་སྟོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་བ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚུལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་གཞན་ལ་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ཡང་ཞེས་འགྲེལ་བར་མི་བགྱིད། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་ཉིད་ཀྱང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ། །དེའི་ལན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རང་བཞིན་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ན་ནི། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་སངས་རྒྱས་མི་རྒྱ་བར་ཐལ་བ་ལས། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ནི་འཇིག་པའམ་རྟག་ཏུ་གནས་པའམ་འགྲོ་ས་མེད་དེ། གཞན་དུ་ན་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ནི་རྨོངས་ཤིང་ཕུང་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་མི་གྲོལ་ལོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་ངམ་མི་སྟོང་ཞེས་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་ནམ་མཁའ་འཁྲུག་


DTG088_Page_0527
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་རྣམས་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དེ། གཉིས་ཀ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཟད་ཀྱི་མཛད་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་མཆིས་ལགས་ན་བདག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར། གཉིས་སུ་འབྱེད་པ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་མ་མཆིས་སོ། །ལན་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱན་གྱི་བར་ལ་མི་སྤྱོད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་བདག་གམ་བདག་གིར་བྱ་བ་མེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་བྱ་བ་མེད་དོ། བྱང་ཆུབ་འཛིན་པ་དང་མི་འཛིན་པ་གོང་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་དོ། །གསོལ་པ་འོ་ན་བྱང་ཆུབ་ཅི་ལ་སྤྱོད་ལགས། ལན་མགོ་བསྒྲེ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་རྨི་ལམ་གྱི་བློ་འཛིན་པའམ་མི་འཛིན་པ་གང་ལ་སྤྱོད། ལན་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཉལ་བ་མ་མཆིས་ན་རྨི་ལམ་གྱི་བློ་འཛིན་པའམ་མི་འཛིན་པ་གང་ཡང་མི་སྤྱོད་དོ། །བརྡའི་མཛད་པ་ནི་གསོལ་པ་བྱང་ཆུབ་འཛིན་པ་དང་མི་འཛིན་པ་གང་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་ན། སྤྱིར་ལུགས་ཀྱིས་ནི་ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས། ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་མ་རྫོགས་ན་སངས་རྒྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །ལན་ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་མ་རྫོགས་ན་སངས་མི་རྒྱ་རྫོགས་ན་སངས་རྒྱ་ཞེས་པ་དེ་བས་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དེ་ཡང་རང་བཞིན་ལ་གནས་ཏེ་སངས་རྒྱའོ། །རང་བཞིན་དེ་ཡང་ཉེ་བར་ཞི་བ་སྟེ། འཕེལ་འགྲིབ་མེད། སྐྱེ་འགག་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད། ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་སངས་རྒྱའི་དོན་དམ་པར་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་ཅན་


DTG088_Page_0528
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་སོ། །མགོ་བསྒྲེ་བ་ནི་རབ་འབྱོར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་ཅེས་པ་དེ་དག་དམིགས་པར་འགྱུར་རམ། །གསོལ་པ་མ་ལགས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལགས་སོ། །དོན་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་འཕེལ་འགྲིབ་བམ་ཕན་གནོད་གང་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉེ་བར་གཟུང་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་མ་དམིགས་ན། །སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཉིད་འཁྲུག་པ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་རེ་ལྔ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མི་དམིགས་པ་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྲིན་ལས་གཉིས་སྟོན་པ་ལས། དང་པོ་ལ་ཞུས་ལན་བདུན་ནི་གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རྫོགས་པར་བགྱིས་ཀྱང་སངས་མི་རྒྱ་ལགས་སམ། ལན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཐབས་མཁས་པས་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྤྱོད་ཀྱང༌། དེ་དག་ཀྱང་མི་དམིགས་དེ་ལས་གཞན་དུའང་མི་སྤྱོད་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡུམ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་རྒྱའོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིད་པ་ལགས། དེའི་ལན་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དེ། གང་སྦྱར་བར་བྱ་བའམ་དབྱེ་བར་བྱ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་ནི་གང་སྦྱར་བའམ་དབྱེ་བར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་ན། ཡུམ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི། ཡུམ་ལ་མ་བསླབས་ན་སངས་རྒྱ་བར་མི་ནུས་ལགས་སོ། །དེའི་ལན་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་གྱི་འོན་ཏེ་མ་དམིགས་ན། འདི་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ་ཞེས་ཅི་ཞིག་གཟུང༌། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ནི་གཟུང་དུ་མེད་པ་སྟེ། སློབ་པ་དང་བྱང་ཆུབ་དང་སངས་རྒྱས་ནས་སོ་སོའི་སྐྱེ་


DTG088_Page_0529
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་བར་རོ་ཞེས་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཞུས་པ་བཞི་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ལགས། ལན་ཇི་ལྟར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏམ། ཡོད་དམ་ཡོད་པར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ་དེ་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལགས་ཀྱི་དེ་ནི་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །ལན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་གིས་དངོས་པོར་བཟུང་བ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་དེ་ལས་བཟློག་ནས་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇོག་གོ །ཞུ་བ་ལྔ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་གང་ལགས། ལན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཆོས་གང་ལ་ཐོགས་པའི་དངོས་པོའམ་ཞུམ་པའམ། སྒྱིད་ལུག་པའམ། ཚི་ཆད་ནས་ལེ་ལོར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་མ་མཐོང་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་རྨོངས་པས་ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྟེན་འབྲེལ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ནས། སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་ལྟ་བུའི་ལུས་ཀྱིས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་བཟློག་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཀོད་དོ། །ཞུས་པ་དྲུག་པ་ནི་སེམས་ཅན་གཏན་མ་མཆིས་ན་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྦྱོར་ཞིང༌། རྒྱུན་ཞུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལགས། ལན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བརྡས་དེ་ཚེ་སྟོན་པ་མ་གཏོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་གདགས་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་རྒྱུན་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། ཞུས་པ་བདུན་པ་ནི་ཆོས་གཅིག་གམ་ཐ་དད་ཀྱང་མི་དམིགས། ཁམས་གསུམ་དང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པ་མི་དམིགས་ན་སེམས་ཅན་བཅིངས་གྲོལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་ལས་ཀྱི་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་སྨིན་པས་བདག་གམ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སམ། དེའི་ལན་སྔོན་སེམས་ཅན་འགྲོ་བ་ལྔ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་པ་ཕྱིས་མེད་པར་འགྱུར་བ་


DTG088_Page_0530
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བྱུང་རུང་མ་བྱུང་རུང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པར་གནས་ཏེ། དེ་ལ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་ཕུང་པོ་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། འགྲོ་བ་ལྔའི་འཁོར་བ་ནས་དགྲོལ་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དེ་ཐོས་ནས། སེམས་ཅན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དྲང་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་གོ །དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་རྣམས་སྤྲུལ་པ་ཞིག་གིས་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་སྤྲུལ་ཏེ། བཟའ་བ་དང་བཅའ་བས་ཚིམ་པར་བྱས་ནས། བདག་གིས་བསོད་ནམས་མང་དུ་སྤེལ་ལོ་ཞེས་ཡང་ཡང་དུ་བརྗོད་ན། དེས་ཚིམ་པར་བྱས་པའམ་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བ་ཡོད་དམ། མ་མཆིས་ལགས་སོ། །ལན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སྦྱིན་པ་ནས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སྤྱད་ཀྱང་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་བཏུལ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཞུས་ལེན་གཉིས་པ་ལུས་ཅན་རྣམས་ཡོང་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བགྱིད་པའི་བྱང་ཆུབ་བགྱི་ལམ་གང་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། སྦྱིན་པ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་བར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྦྱིན་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་བྲལ་བ་དག་མཐོང་ན། ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སྤྱོད། དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་སྨྲས་པ། བདག་ཅག་རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་དྲུག་པོས་སྨྲས་པ། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་རྐྱེན། ཟས་འདོད་པ་ལ་ཟས་ཞེས་པ་ནས་མིའི་ཡོད་བྱད་གང་ཡང་རུང་བའི་བར་དུ་སྦྱིན་གྱི། ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིག་ཅེས་པ་ནས་ཡོན་དག་སྤེལ་གཏོངས་ཀྱི་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་སྟེ། ལེའུ་རེ་དྲུག་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མཛད་པ་བཞི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་


DTG088_Page_0531
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་རོ། །གསོལ་པ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ལགས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་རྒྱུན་ཞུགས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཅེས་བསླབས་ན། སྤྲོས་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སམ། ལེན་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་ཆོས་འདི་དག་སྟོང་པར་མི་ཤེས་པས་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་མཛད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མ་གཏོགས་པར་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་མི་དམིགས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་ལ་སྤྱོད་ཅིང་དེས་རློམ་སེམས་སུམ་བྱེད་ཅིག །དེ་ལ་སྙིང་པོ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་མི་གནས། བསམ་གཏན་བཞི་ནས་མངོན་ཤེས་དྲུག་གི་བར་དང༌། དེ་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང༌། རྣམ་པ་གང་གིས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་མི་གནས། ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཀྱང་མི་གནས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་ནས་ས་བཅུའི་བར་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་སེམས་གཞན་གང་ཡང་མ་བསྐྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་མཛད་པ་ནི། གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་ལགས་ན། བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི། དེའི་ལན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་མི་ཤེས་པའི་དོན་དུ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བ་ལས་ཐར་པར་བྱེད་དོ། །སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་དང་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བསྟན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པའི་མཛད་པ་ནི་གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པ་ལགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བགྱི། དེའི་ལན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ལུས་ངག་གི་གནས་ངན་ལེན་སྦྱངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་གནས་ངན་ལེན་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུ་དང་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་ཅིང་མངོན་དུ་


DTG088_Page_0532
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་པ་དང༌། གཟུགས་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་གྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཁམས་གསུམ་དང༌། དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་གི་འདུ་ཤེས་ནི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གནས་ངན་ལེན་སྦྱོང་བ་གསུམ་ནི་བདག་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གཞན་ཡང་སྐུལ་བ་དང༌། ཞིང་སྤྱོད་གཉིས་པ་ནི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་ལྔས་སྦྱོང་བ་དང༌། གསུམ་པ་ནི་སྙོམས་འཇུག་གསུམ། བྱང་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགོད་པ། ནམ་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར་གྱི་བར་དུ་སངས་མི་རྒྱ་བར་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད་དེ་དེ་ཅི་ནས་ཀྱང་ངན་སོང་གསུམ་དུག་གསུམ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞི། བག་ལ་ཉལ་དང་ཀུན་ནས་ལྡང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གདགས་པའི་མིང་ཡང་མི་སྲིད་ཅིང༌། ཤིང་རླུང་གིས་བཏབ་པའམ་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་དག་ལ་རྣམ་ཐར་གསུམ་དང༌། སྐྱེ་འགག་མེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་སྒྲ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །གང་སྟོང་པ་དེ་ལ་མཚན་མ་མེད་དོ། །གང་མཚན་མ་མེད་པ་དེ་ལ་སྨོན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཉིན་མཚན་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ངོ༌། །དེ་སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལེགས་པ་བརྗོད་ཅིང་མཚན་ཐོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་ཏེ། ཆོས་ཡིན་མིན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟའོ། །སེམས་མི་དགེ་བའི་རྩ་བས་ནོན་པ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མ་ཟིན་པ་རྟག་ཆད་ཀྱི་ལྟ་བར་ལྟུང་ནས་ལོག་པར་འཛིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་ཡིན་པ་ལ་མིན། མིན་པ་ལ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ཞིང་དཀོན་མཆོག་སྤངས་པས། ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བ་དེ་དག་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བཀྲོལ་ནས་བྱང་ཆུབ་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པའི་ལེའུ་སྟེ་རེ་བདུན་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མཛད་པ་བཞི་སྟེ། ངེས་པ་དང་སེམས་ཅན་དོན་དང༌། སངས་རྒྱས་བསྟེན་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལ་དང་པོ་ངེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པའོ། །གསོལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པ་ངན་སོང་གསུམ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རམ། དེའི་ལན་མགོ་བསྒྲེ་ནི་ཉན་རང་གི་བྱང་ཆུབ་ངན་སོང་


DTG088_Page_0533
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་མི་ཁོམ་པའི་གནས་བརྒྱད་ལ་སོགས་པར་ལྟུང་བའི་གནས་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་དོན་ཚད་མེད་ཀྱི་མཛད་པ་ལ་ནི་དྲུག་ལས། དང་པོ་གསོལ་པ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་མི་ཁོམ་པའི་གནས་བརྒྱད་དུ་མི་སྐྱེ་ན། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱང་བྱོལ་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་རབས་བསྟན་ན་དེའི་ཚེ་དགེ་བ་གང་དུ་ཐལ། དེའི་ལན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཆེད་དུ་བསམས་ཤིང་སེམས་ཅན་དོན་དུ་ལུས་བླངས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མི་གོས་སོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་གང་ལ་གནས་ཤིང་དེ་ལྟ་བུའི་ངན་འགྲོའི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལགས། དེའི་ལན་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་འཛིན་ཏོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཇི་ལྟར་ངན་སོང་དུ་འགྱུར་ལགས། དེའི་ལན་མགོ་བསྒྲེ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ངན་སོང་དུ་སྐྱེས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ཀྱང་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གོས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ལ། སྒྱུ་མའི་རྟ་གླང་བཞིན་དུ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མེད་དོ། །ཞུས་ལན་བཞི་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ལུས་ལེན་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་གོས་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་གང་ལགས། དེའི་ལན་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གོས་པ་མེད་དེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པས་གང་གིས་རེག་པ་དང༌། གང་ལ་རེག་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཞུས་ལན་ལྔ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབའ་ཞིག་ལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཆོས་གཞན་ལ་མི་སྤྱོད་དམ། དེའི་ལན་ཕར་ཕྱིན་གྱི་ཁོངས་སུ་མ་ཆུད་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཞུས་ལན་དྲུག་པ་ཤེས་ཕྱིན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ན། ཇི་ལྟར་ཁོངས་སུ་འདུ་ལགས། དེ་ལ་ནི་ཁོངས་སུ་ཆུད་པ་དང་མ་ཆུད་པ་མ་མཆིས་སོ། །དེའི་ལན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ལ་ཡིན་པར་རྟོགས་པས་ཁོངས་སུ་ཆུད་པའོ། །སངས་རྒྱས་བསྟེན་སོགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ནི་ཆོས་


DTG088_Page_0534
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ལ་མངོན་ཤེས་དྲུག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་ཞིང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱིད་པ་ལགས། དེའི་ལན་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་བཏགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པས་ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་པར་མི་འགྱུར་པར་མངོན་ཤེས་དྲུག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི། ལྷའི་སྤྱན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་མཐོང་ཞིང་གནས་ནས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པོ། །དེ་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐོང་སྟེ་དེ་དག་ཏུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སོང་ཞིང༌། སྦྱིན་པ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བར་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་ལྡན་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྷའི་མིག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སེམས་ཅན་གང་དག་སྐྱེས་པ་མཐོང་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་དེ་དག་ཏུ་སོང་ཞིང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སེམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ནས་མཐུན་པར་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བར་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེས་ལྷའི་རྣ་བའི་ཁམས་ཀྱིས་ལྷའི་སྒྲ་ཐོས་ཏེ། དེས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་བཞུགས་པ་དེ་དག་གི་ཆོས་མཉན་ཏེ་ཐོས་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་འཛིན་ཏོ། །བཟུང་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་བར་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པ་དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཤེས་ནས་སྦྱིན་པ་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་བར་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དེས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དེ་དག་ལ་སྦྱིན་པ་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་བར་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་བར་དུ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་ཤེས་དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ནས་ངེས་འབྱུང་གི་བར་གྱི་ཆོས་སྟོན་ཀྱང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མི་གོས་པའི་དཔེ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པས་དགོས་པ་ཐམས་ཅད་བྱེད་ཀྱང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་


DTG088_Page_0535
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་གོས་པ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་གི་མཛད་པ་ནི་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་དགེ་བའི་ཆོས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་དེ་ལ་མི་རྟོག་ཅིང་དེ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་ཚེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར། སྦྱིན་བདག་དང༌། བཏང་བ་དང༌། ལེན་པར་མི་རྟོག་ཅིང༌། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་བདག་ཀྱང་འཁོར་བ་ལས་སྒྲོལ་ཞིང་གཞན་ཡང་སྒྲོལ་བ་འདི་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་མོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་རེ་བརྒྱད་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་མཛད་པ་གཉིས་ལས། ལས་རྣམས་ཆུད་མི་ཟ་བ་ནི། །གསོལ་བ་ཆོས་དེ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ལགས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་ལགས། དེའི་ལེན་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཡིན་ལ། ཐོབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །གསོལ་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་དམྱལ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ལན་དངོས་པོ་ལ་ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བྱ་བ་མེད་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་མ་ཤེས་པས་ངན་པར་སྤྱད་པས་ངན་སོང༌། ལེགས་པར་སྤྱད་པས་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དུ་སྤྱད་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །གསོལ་པ་སངས་རྒྱས་ནས་འགྲོ་བ་རྒྱུད་ལྔ་ནས་དགེ་སྡིག་ཡོད་པར་གཟིགས་སམ་མ་གཟིགས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་ན་དངོས་པོར་འགྲོ། །མ་གཟིགས་ན་ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་སྨིན་ཇི་ལྟ་བུ་ལུང་བསྟན་ལགས་ཀྱི་ལན། སེམས་ཅན་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་མ་ཤེས་པས་བདེན་པར་བཟུང་བ་ལ་དེ་མི་བདེན་པར་བསྟན་ནས། གཟུགས་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དང༌། དམིགས་པ་བཅུ་གཅིག་མི་བདེན་པར་བསྟན་ཏོ། །བདེན་པའི་མཛད་པ་ཞུས་ལན་གསུམ་ལས། དང་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན། སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཇི་ལྟར་གྲོལ་བར་མཛད། དེའི་ལན་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདེན་བཞིར་བསྟན་ནས་འགྲོལ་ལོ། །ཞུས་ལེན་གཉིས་པ་བདེན་པ་བཞིས་གྲོལ་ལམ། བདེན་པ་བཞི་ཤེས་པས་གྲོལ་ལ། དེའི་ལན་བདེན་པ་དང་བདེན་པ་ཤེས་པ་ལས་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་


DTG088_Page_0536
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི། བདེན་པ་བཞི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་གང་ལགས་ཀྱི་ལན། ཆོས་ཉིད་བདུན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་རེ་དགུ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤངས་པ་དང༌། དེའི་གཞི་མེད་པའི་ཕྲིན་ལས་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས། སངས་རྒྱས་དང་སེམས་ཅན་གང་གིས་ཀྱང་མ་བགྱིས་ན་ལས་འདིས་ནི་དམྱལ་བ་དང་ལྷའི་བར་དུ་སྐྱེས་སོ། །ལས་འདིས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ལས་དང་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་དང་འབྲས་བུ་མ་མཆིས་ལགས་སོ། །དེའི་ལན་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་དེ་རྣམས་མེད་ཀྱང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་མ་ཤེས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བའི་ལས་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པས་དམྱལ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་གྱི་བར་དུ་ལུས་སྣ་ཚོགས་འགྲུབ་བོ། །ཁྱོད་དངོས་པོ་མེད་ན་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང༌། དམྱལ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་མི་འཐད་དོ་ཟེར་བ་ནི། ཁྱེད་དེ་ཚོ་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་སྙམ་མམ། གསོལ་པ་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དབང་གིས་བསྟན་གྱི་དེ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཞི་མེད་པའི་ཕྲིན་ལས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མི་འཐད་དོ། །དེའི་ལན་སྐྱེས་བུ་མཁས་པ་ལ་ངས་དཔེར་བཤད་ཀྱི། འཁྲུལ་པའི་དཔེ་དྲུག་ནི་རྨི་ལམ་དང་བྲག་ཅ་དང༌། མི་གཡོར་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ལས་གང་བྱས་པས་མཐོ་རིས་དང་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་ཞིང་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་འདས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཞི་མ་གྲུབ་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་དང་རྣམ་བྱང་མེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་ཅུ་པའོ།། །།ལེའུ་འདི་ནས་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ཚོགས་དང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དབྱེར་མེད་པ་བསྟན་པའི་མཛད་པ་གསུམ་ལས་དང་པོ་ཡང་དག་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་བྱང་མ་མཆིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་བྱང་གསུངས་པ་གང་ལགས། དེའི་ལན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའོ། །ཚོགས་ཀྱི་མཛད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་དང་འདྲ་


DTG088_Page_0537
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་དངོས་པོ་དང་རྫས་སུ་མ་མཆིས་ལགས་ན། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད། དེའི་ལན་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྗོད་པའི་ཆོས་དེ་རྣམས་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་དྲུག་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་སྙམ་མམ། ཡང་གསོལ་བ་ཆོས་དེ་རྣམས་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་དྲུག་ལྟ་བུ་ལགས་ན། དེ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ལགས། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་ལ་སྤྱད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བར་མི་ནུས་ལགས་སམ། དེའི་ལན་སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱིས་སངས་མི་རྒྱའོ། །ཁྱོད་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་སྙམ་མམ། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་འདུས་བྱས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་བར་མི་ནུས་ཏེ། འོན་ཀྱང་ལམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འོན་ཀྱང་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དགེ་བའི་ཆོས་སྦྱིན་པ་ནས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཤེས་ནས་ལམ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། ཕར་ཕྱིན་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་དང༌། དེ་ལྟར་སྤྱད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་དྲུག་དང་འདྲ་བས། སྦྱིན་པ་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གཟུང་དུ་མེད་པས་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཆོས་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་མེད་པ་ལ་ཡོད་པར་འདུ་ཤེས་པའི་སེམས་ཅན་འགྲོལ་བ་ནི་ཐབས་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །གསོལ་བ་ཀུན་རྫོབ་བམ་དོན་དམ་པར་སངས་རྒྱས་ལགས། ལན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བསྟན་གྱི། ཡང་དག་པར་ན་འདིས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཞེས་པ་ནི་དམིགས་པ་སྟེ་ཐོབ་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་པ། སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྲིན་ལས་ཀྱི་མཛད་པ་ལྔ་ལས། དང་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་ལ་དབང་བསྒྱུར་བ་མ་ལགས་སམ། ལན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཞན་


DTG088_Page_0538
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཁྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཁྱད་མ་མཆིས་ན། ཇི་ལྟར་དཀོན་མཆོག་གསུམ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལགས། ལན་དཀོན་མཆོག་ཀྱང་གཞན་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་མི་གཡོ་ལ་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་དགོད་པར་མཛད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུའོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བ་ལགས་སམ། ལན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉིད་བརྒྱད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞུས་ལན་བཞི་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བར་གྱི་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ལགས་ན། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གཅིག་ལ་གཅིག་འདུས་པ། གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཉིད་གཞན་དང་གཞན་ལ་བསླབས་ནས་ཕར་ཕྱིན་དྲུག་རྫོགས་ནས་སེམས་ཅན་སྨིན་པར་བགྱིད་པ་ལགས་ཟེར་བའི་ལན་ནི་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་སྙམ་མམ། གསོལ་བ་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཟུགས་ནས་རྣམ་མཁྱེན་གྱི་བར་གྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡོད་སྙམ་མམ། མ་ལགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་མེད། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ལས་གུད་ནའང་དེ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞུས་ལན་ལྔ་པ་ཆོས་ཉིད་དེ་འདུས་བྱས་ལགས་སམ། འདུས་མ་བྱས་ལགས། ལན་ནི་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ལས་གུད་ན་ཡང་འདུས་མ་བྱས་མེད། དོན་དམ་པ་ལ་ལུས་ངག་དང་ཡིད་མེད། དེ་གསུམ་ལས་གུད་ནའང་དོན་དམ་པ་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟེ། བྱང་


DTG088_Page_0539
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། དོན་དམ་པ་ལས་ཀྱང་མི་གཡོ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་དོ། །དོན་དམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་སྟེ་དོན་གཅིག་པའོ།། །།མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཛད་པ་ལས་ཞུས་ལན་དྲུག་ལས། དང་པོ་གསོལ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟོང་པ་སྟེ། བྱེད་པ་དང་བྱ་བ་མ་མཆིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུམ་ལ་སྤྱོད་པ་དོན་དམ་པ་ལས་མི་གཡོ་ལགས། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བགྱིད་ལགས། །ལན་ནི་དོན་དམ་ལ་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཤེས་པ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བཅུ་གཉིས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་རྟེན་འབྲེལ་དང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་ཕྲལ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་དོ། །ཞུས་ལན་གཉིས་པ། གསོལ་བ་ཅིས་སྟོང་པ་ལགས། ལན་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། སྤྲུལ་པ་ཅིག་སྤྲུལ་ན་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡང་མེད་པས་འདི་ནི་སྤྲུལ་པའོ། །འདི་ནི་སྟོང་པའོ་ཞེས་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །ཞུས་ལན་གསུམ་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་སྤྲུལ་པའོ། །ཞུས་ལན་བཞི་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་ཡང་སྤྲུལ་པ་ལགས་སམ། ལན་ནི་ཉན་ཐོས་རང་རྒྱལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའང་སྤྲུལ་པའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་སྤང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤྲུལ་པའོ། །ཞུས་ལན་ལྔ་པ་སྤྲུལ་པ་དང་མ་སྤྲུལ་པ་དེ་གང་ལགས། དེའི་ལན་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ། མ་སྐྱེས་མ་འགགས་པ་མི་མཉམ་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མ་སྤྲུལ་པའོ། །ཞུས་ལན་དྲུག་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་མཛད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་གང་ལགས། དེའི་ལན་སྔོན་དངོས་པོ་ཡོད་པར་གྱུར་ལ། ཕྱིས་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་བའམ། རང་གི་དངོས་པོའམ། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་ན། ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཉིད་གཅིག་ཡོད་པར་འགྱུར་རེ་སྐན་ནོ། །ཆོས་ཉིད་མི་འགྱུར་བ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ་བདུན་ཅུ་དོན་གཉིས་པའོ།། །།སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྫོགས་སོ།། །།འདི་ནི་ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་དྷ་རྨ་ཤྲཱིས་མཛད་དོ་ཞེས་གྲག་གོ། །།