cover

སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་གོ་གསུམ་པ།

ཤེར་ཕྱིན། ཕ༽

Nitartha Publication

མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།

འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་པ་དང༌། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང༌། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ།


DTG093_Page_0002
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་པ་དང༌། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང༌། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། བམ་པོ་དང་པོ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་བདག་ཉིད་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་གཙོ། །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་ལ་གུས་པར་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །བླ་མའི་ལུང་གིས་བདག་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར། །འདི་ཡི་གཞུང་འགྲེལ་གནོད་འཇོམས་བྱ་བར་འདོད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་སྲུང་བར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལག་ན་རྡོ་རྗེ་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་དྲིས་པ་དང༌། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཡིན་པར་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལ་ཁས་འཆེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་བཤད་དོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བརྗོད་ཅེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་རྔོམ་བརྗིད་འདི་རང་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་


DTG093_Page_0003
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁམས་སྣ་ཚོགས་ནས་འདུས་པའི་འདུལ་བའི་རིགས་དང༌། བསམ་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། དབང་པོ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ལ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཡང་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་དང༌། མི་འགག་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སྐད་སྣ་ཚོགས་དང༌། སྒོ་སྣ་ཚོགས་དང༌། སྒྲ་སྣ་ཚོགས་དང༌། ཆོ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་དང༌། འཇུག་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་བཤད་པ་མཁྱེན་པ་གཅིག་གིས་སྟོན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ཞི་བའི་བློ་གྲོས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་ན། སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་


DTG093_Page_0004
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མཁྱེན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ནི་ཆེས་མང་གི །སའི་ཁམས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ན་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྔ་ཕྱི་མེད་པར་མིའི་ལུས་ཐོབ་པར་གྱུར་ལ། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་བརྟན་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ལ། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དེ་སེམས་ཅན་གཅིག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིང་རྣམ་གྲངས་འདིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད། ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ལ། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐལ་པའམ་བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲི་བ་བསམས་ཤིང་གཞལ་ཏེ་ཡོངས་སུ་བཙལ་ལ་སེམས་ཅན་གཅིག་གི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲི་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་པའི་མ་ཡིན་ཞིང༌། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་རྣམ་གྲངས་འདིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲི་བ་ཐ་དད་པ་བསམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གན་དུ་དོང་ནས་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་སྲིད་ལ། ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲི་བ་དེ་དག་གསོལ་ཀྱང༌། དེས་སེམས་གཅིག་གི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་དྲན་པས་ཐམས་ཅད་བཟུང་ནས་གསུང་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་དེ་དག་གི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲི་བ་ཐམས་ཅད་གཅོད་དོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་རང་གི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲི་བ་ཆད་པར་ཤེས་ཤིང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལུང་བསྟན་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་རངས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ལ་བསྟན་པའི་རིམ་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གང་གྱུར་པ་དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་རིམ་པས་སྟོན་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་བདག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡང་རུང་བའི་ཆོས་བཤད་པའི་སྒོ་བཟུང་ནས། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བདག་གི་རྣ་བས་ཐོས་པའི་ལམ་ནས་འོངས་པའི་རིམ་པ་བསྟན་ཏེ། བཤད་པའི་ཐ་མར་ཡང་འདི་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་མཇུག་བརྟུལ་གྱི་དེ་


DTG093_Page_0005
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐད་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་ནི་མ་བརྗོད་དོ། །དོན་དམ་པ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་ཀྱིས་གཞན་དག་ལ་ཆོས་མི་སྟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ཡང་འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་བདག་བདག་གི་སྐད་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་འབྱུང་སྙམ་དུ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཤེས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཞི་བའི་བློ་གྲོས་གང་གི་ནུབ་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དང༌། གང་གི་ནུབ་མོ་ལེན་པ་མི་མངའ་བར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐ་ན་ཡི་གེའི་འབྲུ་གཅིག་ཀྱང་མ་གསུངས་སོ། །གསུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དབུགས་དབྱུང་བའམ་རྔུབ་པ་མི་མངའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ །རྣམ་པར་མི་དཔྱོད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་མེད་ན་ངག་མི་འབྱུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག །རྣམ་པར་མི་དཔྱོད། རྣམ་པར་རིག་པར་མི་མཛད། རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་མཛད། མི་གསུང༌། མི་བརྗོད། གསུང་བར་མི་མཛད་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་གསུང་ངོ་སྙམ་མོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། ཡི་གེ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་མཛད་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་ཡི་གེ་ལྷུར་ལེན་པ་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་ཅག་ལ་ཆོས་སྟོན་ནོ་སྙམ་མོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་གི་སྒྲ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་ལས་འབྱུང་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སྒྲ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞལ་གྱི་སྒོ་ནས་འབྱུང་ངོ་སྙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་གིས་འབྱུང་བས་ན་


DTG093_Page_0006
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམ་པའི་ཆོས་ལ་རིམ་གྲོ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་བརྟན་པ་ཐ་མར་མཇུག་བསྡུ་བར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཡང་རུང་བའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་དུས་ངེས་པ་མ་མཛད་ཅེ་ན། དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་ཉི་མ་འདི་ལ། ཚེས་གྲངས་འདི་ལ། ཟླ་བ་འདི་ལ། དུས་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་གང་དུ་ཡང་དགོས་པ་མེད་དེ། མི་དགོས་པ་ནི་བཤད་པར་མི་རིགས་སོ། །མཆོད་རྟེན་གྱི་གནས་བསྟན་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སྤེལ་བར་བྱ་བ་དང༌། རྩོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་བསྟན་པ་ནི་རིགས་སོ། །ཡང་ན་རྩོད་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་དང༌། གནས་སྣ་ཚོགས་སུ་གདུལ་བྱ་ཐ་དད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སམ། གཞན་དག་ལ་ཡང་བཤད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བསྟན་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་འདུས་པར་གྱུར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའམ་གཞན་དག་ཀྱང་རུང་སྟེ། འདི་སྐད་དུ་དེའི་ཚེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདིར་ཡུལ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ན་བདག་ཅག་གི་དེ་ན་བཞུགས་སོ། །བདག་ཅག་གི་དེ་ན་བཞུགས་སོ། །ཞེས་བ་རྩོད་པའམ་ཡིད་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་གྱིས་དོགས་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དུས་ངེས་པ་མ་མཛད་དོ། །ཡང་ན་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་ལན་མང་དུ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་པའི་དུས་གཅིག་ཅིག་ན་ཞེས་བཤད་པར་བཞེད་ནས། གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྨོས་པར་སྦྱར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་བཞི་བཅོམ་པ་དང་ལྡན་པའམ། ཡང་ན་འདི་ལ་ལེགས་པ་མངའ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཕྱུག་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། གྲགས་པ་དང༌། དཔལ་དང༌། བསོད་ནམས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་རྣམས་ལ་བྱའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ལ་མངའ་བས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱའོ། །


DTG093_Page_0007
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞུགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པ་དང༌། འཆད་པས་བཞུགས་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པས་བཞུགས་པ་དང༌། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གིས་བཞུགས་པའོ། །སྐུའི་ཕྲིན་ལས་སུ་བགྲང་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པའོ། །གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འཆད་པས་བཞུགས་པའོ། །ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་ལས་གཞན་པའི་བཞུགས་པ་གཉིས་ཏེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་བཞུགས་པའོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འཇིག་རྟེན་ལ་གཟིགས་པ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པ་འོང་བ་ནི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གིས་བཞུགས་པའོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་གཉིས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གནས་གཉིས་སྨོས་སོ། །ཞམ་འབྲིང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཞམ་འབྲིང་བ་དགེ་སློང་དང༌། ཞམ་འབྲིང་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉི་ག་ཡང་ཤིན་ཏུ་སྦྱིན་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ན་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། མི་འབྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་ཞམ་འབྲིང་བ་དགེ་སློང་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ཞེས་ནི་སྔར་ནི་སྤྱིར་སྨོས་ལ། ཕྱིས་དགེ་སློང་ལྔ་སྟོང་ཙམ་དང་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་སྨོས་ཏེ། སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གིས་བསྟན་པ་བྱས་ན་ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཞམ་འབྲིང་བའི་མང་བ་ཉིད་བསྟན་ནས། ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ། ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འོག་མ་རྣམས་སྨོས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཁོ་ན་ཤ་སྟག་སྟེ། དེ་ན་སློབ་པ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །


DTG093_Page_0008
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲ་རྣམས་བཅོམ་པའམ། འཁོར་བར་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དམ། རང་གི་དོན་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའམ་གཞན་དག་ལ་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་པར་འོས་ཏེ་ནུས་པའམ། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཅེས་བྱ་བར་འོས་པའམ། ཁམས་གསུམ་གྱི་གཙོ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་དུ་མས་མཆོད་པར་འོས་པའམ། རྒྱུན་མི་ཆད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པས་མཆོད་ཅིང་རྗེད་པས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཤ་སྟག་གོ །ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་བཞིས་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཟག་པར་བྱེད་པའམ། ཉོན་མོངས་པ་མི་གཙང་བ་ཟག་པར་བྱེད་པས་ན་ཟག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལྔ་དང༌། སྲིད་པ་གསུམ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་ཀུན་བརྟགས་པའི་མ་རིག་པ་དང༌། ལྟ་བའི་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་འདོད་པའི་ཟག་པ་དང༌། སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་ཟག་པ་དང། ལྟ་བའི་ཟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་སློབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོས་ནི་འདོད་པའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །མི་སློབ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་ལྟ་བའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །མི་སློབ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོས་ནི་སྲིད་པའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །མི་སློབ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོས་ནི་མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །ཡང་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ས་མཐོང་བའི་ལམ་ན་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ནི་ལྟ་བའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་ན་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་འདོད་པའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ས་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་ན་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ནི་མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སར་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྲིད་པའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །ཡང་ན་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་ན་འདོད་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་འདོད་པའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་འབྱུང་བས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ལྟ་བའི་ཟག་པ་


DTG093_Page_0009
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟད་དོ། །ཕུང་པོའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སྲིད་པའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །ཡང་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དམིགས་པ་ལས་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ལྟ་བའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་སྤངས་པས་འདོད་པའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་སྲིད་པའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་བསྒོམས་པས་མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ཟད་དོ། །འདོད་པའི་ཟག་པ་སྤངས་པས་ལྷའི་བུའི་བདུད་ཆོམས་སོ། །སྲིད་པའི་ཟག་པ་སྤངས་པས་འཆི་བའི་བདུད་ཆོམས་སོ། །མ་རིག་པའི་ཟག་པ་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ཆོམས་སོ། །ལྟ་བའི་ཟག་པ་སྤངས་པས་ཕུང་པོའི་བདུད་ཆོམས་སོ། །བདུད་བཞི་ལས་རྒྱལ་བ་ལས་ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །འདིས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕུང་པོའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །རྒྱུ་འདི་ལས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བས་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་ལམ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འགག་གོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་འགགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་འགག་གོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དོ། །སྲིད་པ་འགགས་པས་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་འགག་གོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སྤངས་པ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བདེ་བ་འཐོབ་བོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་ཁ་ན་མ་ཐོབ་མེད་པའི་བདེ་བ་འཐོབ་བོ། །


DTG093_Page_0010
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་ཉེ་བར་ཞི་བའི་བདེ་བ་འཐོབ་བོ། །སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་ཕུང་པོ་མེད་པའི་བདེ་བ་འཐོབ་སྟེ། བདེ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་གིས་བདེ་བར་བྱེད་པ་དང༌། བདེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བདེ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐོབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྦྱིན་གནས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །ཟག་པ་ཟད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་དག་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དེ་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གོ །དབང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་དག་གི་དབང་དུ་འཇིག་རྟེན་རྣམས་གྱུར་པའམ། འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བདག་གྱུར་ཏེ་སྡུག་པར་གྱུར་པའམ། དེ་དག་གི་སེམས་དབང་དུ་བྱས་པའམ། དབང་རྣམས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དབང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་ནི་བཞི་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་དང༌། དབང་པོ་ལ་དབང་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་དབང་བའོ། །དེ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དེ་དག་གི་དབང་དུ་འགྱུར་རོ། །དབང་པོ་ལ་དབང་བས་ནི་སྤྱོད་ལམ་ཉེ་བར་ཞི་བས་དེ་དག་ལ་འཇིག་རྟེན་དགའ་བ་སྐྱེས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བས་ནི་དེ་དག་གི་སེམས་དབང་དུ་བྱས་སོ། །ཤེས་རབ་ལ་དབང་བས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐམས་ཅད་བཅད་དེ། འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བ་བཞིན་དུ་རང་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དབང་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་ལ་དབང་བས་ནི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པ་ཐོབ་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བས་ནི་ལྷའི་བཞུགས་པ་དང༌། ཚངས་པའི་བཞུགས་པ་ཐོབ་པོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བས་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་རོལ་པའི་བཞུགས་པ་ཐོབ་པོ། །ཤེས་རབ་ལ་དབང་བས་ནི་འཕགས་པའི་བཞུགས་པ་ཐོབ་པོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་ལ་དབང་བས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་བས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ། །ཤེས་རབ་ལ་དབང་བས་ནི་རྣམ་


DTG093_Page_0011
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་སྲིད་པའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ལྟ་བ་ངན་པའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ནི་སྲིད་པའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །དེ་བས་ན་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རང་དབང་གྲུབ་པོ། །རང་དབང་ཡོད་པས་ན་རང་ཉམས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དབང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྲིད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མ་རིག་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མ་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྲེད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་འཐོབ་པར་བྱ་བ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པས་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དག་ནི་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཅང་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འཇིགས་པ་སྟེ། འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་ཅང་ཤེས་ལྔ་གསུངས་པ་སྟེ། ལྕེ་འབབ་པ་ལ་སོགས་པའི་བག་ཚ་བ་འབྱུང་བར་དོགས་པ་མེད་པས་ཁྱུ་མཆོག་ཅང་ཤེས་དང༌། འཐབ་མོའི་འཇིགས་པ་མེད་པས་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་ཅང་ཤེས་དང༌། གཞན་གྱི་གནོད་པ་བྱེད་པའི་འཇིགས་པ་མེད་པས་སེང་གེ་


DTG093_Page_0012
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅང་ཤེས་དང༌། འཆི་བའི་འཇིགས་པ་མེད་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཅང་ཤེས་སོ། །མདོར་ན་བག་ཚ་བ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བག་ཚ་བ་དང༌། འཇིགས་པས་བག་ཚ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་བག་ཚ་བ་དང༌། མི་ཤེས་པས་བག་ཚ་བའོ། །བག་ཚ་བ་དེ་རྣམས་མེད་པས་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། མི་སྐྲག་པ་ཐོབ་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། དབུགས་དབྱུང་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམས་མེད་པས་མྱ་ངན་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བག་ཚ་བ་མེད་དོ། །བདག་གིས་སྨད་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་སྨད་པ་དང༌། ངན་འགྲོ་དང་འཚེ་བ་མེད་པ་དང༌། ཆད་པས་གཅོད་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མེད་པ་དང༌། འཆི་བས་འཇིགས་པ་རྣམས་མེད་པས་འཇིགས་པའི་བག་ཚ་བ་མེད་དོ། །རྙེད་པ་དང༌། མ་རྙེད་པ་དང༌། གྲགས་པ་དང༌། མ་གྲགས་པ་དང༌། བསྟོད་པ་དང༌། སྨད་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གོས་པ་མེད་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱིས་བག་ཚབ་མེད་དོ། །མི་ཤེས་པས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཤེས་པ་དང༌། ལོག་པར་ཤེས་པ་བར་དུ་གཅོད་པ་རྣམས་མེད་པས་མི་ཤེས་པའི་བག་ཚ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བག་ཚ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཅང་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གླང་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཙོ་བོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ་ཁ་ཅིག་ནི་རིགས་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པ། ཁ་ཅིག་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པ། ཁ་ཅིག་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཐོབ་པོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པ་དང་ལྡན་པ། ཁ་ཅིག་ནི་གནས་གཅིག་ཐོབ་པ་དག་སྟེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐོབ་པའི་ཆོས་རྙེད་པའི་ཕྱིར་གླང་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བྱ་བ་བྱས་པ་བྱེད་པ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྫོགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། བྱ་བར་ངེས་པ་ལ་ནི་བྱ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཤར་ལ་བྱ་བ་ལ་ནི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་ལས་ཀྱི་གཙོ་བོ་སྟེ། དེ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་བྱ་བ་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །


DTG093_Page_0013
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདོད་པ་ཆུང་བས་འཚོ་བ་དང༌། ཆོག་ཤེས་པས་འཚོ་བ་དང༌། སྦྱངས་པའི་ཡན་ལག་གིས་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་མགུ་བར་བྱེད་པས་འཚོ་བ་ལ་སོགས་པས་འཚོ་བའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ནི་རང་དགའ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་བྱེད་པ་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་བྱ་བ་བྱས་པ། བྱེད་པ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་རྫོགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཁུར་བོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁུར་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཕུང་པོའི་ཁུར་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཁུར་དང༌། དམ་བཅས་པའི་ཁུར་དང༌། བརྩོན་པའི་ཁུར་རྣམས་ཏེ། ཁུར་བོར་བར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁུར་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ནི་ཕུང་པོའི་ཁུར་བོར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་སྤངས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཁུར་བོར་རོ། །ལམ་བསྒོམས་པས་ནི་དམ་བཅས་པའི་ཁུར་བོར་རོ། །འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཁུར་བོར་རོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོའི་ཁུར་སྤངས་པས་ཕུང་པོ་མེད་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་པོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཁུར་སྤངས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་པོ། །དམ་བཅས་པའི་ཁུར་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱས་པས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བདེ་བ་འཐོབ་པོ། །བརྩོན་པའི་ཁུར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པས་ཉེ་བར་ཞི་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་སྟེ། ཁུར་བོར་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཁུར་བོར་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་བའི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གནོད་པ་སྤངས་པ་དང༌། དོན་ཐོབ་པའོ། །མ་རིག་པ་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གནོད་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་པ་བསྐྱེད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྲིད་པར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་སྲིད་པར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་སྟེ། སྲིད་པ་དང༌། མིར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་


DTG093_Page_0014
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའམ། འཆིང་བར་བྱེད་པས་སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་པའོ། །དགུ་པོ་འདི་དག་ལས་ལྟ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང་གསུམ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བས་སྤོང་ངོ༌། །ཕྲག་དོག་གི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང༌། སེར་སྣའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་དང༌། སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པ་དང༌། འདི་རྣམས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པས་སྤོང་ངོ༌། །ང་རྒྱལ་གྱི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། མ་རིག་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང༌། འདི་རྣམས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཤེས་པས་སྤངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྲིད་པར་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་སྟེ་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པས་སེམས་ཤིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་མོས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྟོགས་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་ཐེག་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་རྣམས་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མོས་པ་ནི་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཡང་ན་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་གིས་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་དམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་གྱུར་པའོ། །ཡང་ན་འགོག་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། ལྡང་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་པ་རྣམས་ལ་དབང་ཐོབ་པ་སྟེ། གང་དུ་འདོད་པ་དང༌། གང་འདོད་པ་དང༌། ཇི་སྲིད་དུ་འདོད་པ་དང༌། ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང༌། ལུགས་དང་ལུགས་མ་ཡིན་པ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། སླར་ལྡོག་པ་དང་ཡན་ལག་སྡུད་པ་དང༌། དམིགས་པ་


DTG093_Page_0015
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྡུད་པ་དང༌། ཡན་ལག་དང་དམིགས་པ་སྡུད་པ་དང༌། ལན་ལག་ཟུང་དུ་བྱེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཟུང་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ཡན་ལག་དང་དམིགས་པ་ཟུང་དུ་བྱེད་པ་དང༌། གཅིག་སྤེལ་བ་དང༌། གཉིས་ཀ་སྤེལ་བ་དང༌། གཉིས་ཀ་མི་སྤེལ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་པོ་དག་ལ་དབང་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཤ་སྟག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཟག་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་དབང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ནི་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཅང་ཤེས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཅང་ཤེས་པ་ནི་གླང་པོ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་རོ། །གླང་པོ་ཆེན་པོ་ནི་བྱ་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་བ་བྱས་པ་ནི་བྱེད་པ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པ་བྱས་པ་ནི་ཁུར་བོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁུར་བོར་བ་ནི་བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་དོན། རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་སྲིད་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དམ་པའི་ཕ་རོལ་དུ་སོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་འགྲེལ་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཞབ་འབྲིང་བ་དགེ་སློང་རྣམས་བསྟན་ནས། དགེ་སློང་མ་ལྔ་བརྒྱ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཁོར་དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དེས་ནི་དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་སློབ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ནོ། །ད་ནི་ཞབ་འབྲིང་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྟོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་


DTG093_Page_0016
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ཐམས་ཅད་ནས་འདུས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འདི་སྙེད་དོ་ཞེས་གྲངས་ཆད་པར་མ་སྨོས་སོ། །གཟུངས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་དང༌། རྩོལ་བ་དང་བཅས་པར་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གནས་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་འདིར་གཏོགས་སོ། །ས་དང་པོ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའོ། །ས་བདུན་པའི་བར་དུ་ནི་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པར་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དག་གོ །ས་བརྒྱད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གནས་པ་དག་གོ །དེ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་ནི་སྤྱོད་པ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་དག་གོ །དེ་ཡན་ཆད་ནི་སྐྱེ་བ་ཅིག་གིས་ཐོགས་པ་དག་གོ །དེ་ལ་གཟུངས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །གཟུངས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟོད་པ་འཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གཟུངས་དང༌། གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། དོན་གྱི་གཟུངས་སོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་གཟུངས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་རབ་ཏུ་དབེན་པར་སྤྱོད་པ། ཟས་ཀྱི་ཚོད་ཤེས་པ། དབང་པོ་བསྡམས་པ་སུ་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་གཏམ་མི་ཟེར་བ། མི་ཉལ་བར་བརྩོན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བཟོད་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི། ཏད་དྱ་ཐཱ། ཨི་ཌི་མི་ཌི། ཀི་ཌི་བི་ཀྵཱ་ན་ཏི་པཱ་ད་ནི་སྭཱ་ཧཱ། ཞེས་བྱ་བ་གང་དག་གསུངས་པ་དེ་དག་ལས་ཡི་གེ་རྣམས་བཟུང་སྟེ། གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་འདི་དག་གི་དོན་གང་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོར་དོན་སེམས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡུན་རིང་དུ་བསམས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེའི་དོན་མི་མཐོང་ངོ༌། །དོན་མ་མཐོང་བ་དང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་འདི་དག་གི་བརྗོད་པར་


DTG093_Page_0017
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བའི་དོན་ནི་གང་ཡང་མེད་ཀྱི། བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་མེད་པ་ཉིད་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་དག་གི་དོན་ཡིན་དུ་ངེས་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་འདི་དག་གི་དོན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པར་གཏན་ལ་འབེབས་ཤིང༌། གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་འདི་དག་ནི་བརྗོད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་ལེགས་པར་བསྒོམས་ནས་ཡང་དེའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྗོད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པར་བྱེད་དེ། །ཇི་ལྟར་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་འདི་རྣམས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡང་མེད་པར་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མེད་པས་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བརྗོད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ངེས་པར་བྱེད་དེ། །དེ་ལྟར་ངེས་པར་བྱས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་ངོ༌། །དེས་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་དགའ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་དེས་གཟུངས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་གཟུངས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་པས་ན་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཟོད་པ་སྐྱེས་པ་ལ་གཟུངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །གཟུངས་ཀྱི་བཟོད་པ་དེ་སྐྱེས་ནས་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཟུངས་ཀྱི་བཟོད་པ་འདི་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སར་གཏོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་གང་ཞེ་ན། བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་ནུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་


DTG093_Page_0018
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་སྟེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དེ་འདས་ནས་ས་དང་པོ་ཐོབ་སྟེ། ས་དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་སྦྱངས་པས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་དེ་ལ་དབང་ཐོབ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་གི་སྟོབས་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་འདི་དག་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡམས་ཀྱི་ནད་དང༌། གནོད་པ་དང༌། ནད་འགོ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡམས་ཀྱི་ནད་དང༌། གནོད་པ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་རྣམས་བྱིན་གྱིས་རློབ་སྟེ། དེས་དེ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་དེ་དག་གྲུབ་པར་འགྱུར་མཆོག་ཏུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཞིང་གཏན་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་གོང་མ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དེ་དང༌། དེ་དག་གི་ཕྱེད་དུ་གསང་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་དེ་དག་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པས་གསང་སྔགས་རྣམས་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ན་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །གཟུངས་ཀྱི་དབང་དེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི། དེ་དག་ཀྱང་གཟུངས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་སར་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་ཆོས་ཉན་པ་ན་སྔོན་མི་ཤེས་ཤིང་སྔོན་མ་ཐོབ་པའི་མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་སུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད། དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་རིམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུན་རིང་པོར་ཡང་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་པར་ངན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་ཞས་བྱའོ།།


DTG093_Page_0019
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་དོན་གྱི་གཟུངས་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བཟུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཚད་མེད། གྲངས་མེད། དཔག་ཏུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བར་རབ་ཏུ་ཡང་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ལ་དོན་གྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ལས་བཟོད་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་གཟུངས་སྔར་བཤད་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཉིད་ལ་འཐོབ་པོ། །གཞན་གཟུངས་གསུམ་པོ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོ་འདས་ནས་ས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཐོབ་པོ། །དེ་ལ་མདོ་ལས་ཀྱང༌། ཆོས་བཞི་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གཟུངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་བཞི་ནི་གཟུངས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །ཆོས་བཞི་ནི་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཀུན་དགའ་ལ་མི་དགའ་བའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སྨོད་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་མེད་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་གཏོང་བ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་བརྩམས་ནས་ཆོས་ལ་དགའ་བའོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མདོག་གཞན་ལས་གསུངས་པའི་རིམ་གྱིས་ས་དང་པོ་ལ་ནི་གནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་དམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་དེར་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་སེམས་འཁྲུག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་བཟོད་པའི་སྟོབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཤིན་ཏུ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་ཐུབ་པར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཐུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱིས་སེམས་བརྒྱན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་ཡེ་


DTG093_Page_0020
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདུན་པ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དགུ་པ་ལ་ནི་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཅུ་པ་ལ་ནི་མི་ཟད་པའི་ཟ་མ་ཏོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ས་དང་སར་སོ་སོའི་གཟུངས་ལ་སོགས་པ་གཟུངས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་ཐོབ་པས་ན་གཟུངས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་དང་ཡང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པས་ཡོན་ཏན་འདི་ལྟར་སྨོས་སོ། །རྣམ་པ་གཞན་དུ་ཡང་འདི་ལ་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་གོམས་པར་བྱས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡི་གེའི་དང་པོ་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བཏགས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་སྦྱོར་བས་ཡང་དག་པར་བསྒོམས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྣང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་དང༌། དངོས་ཕོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ལ་བརྟེན་ཏེ་བསྒོམས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡི་གེ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སྐད་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཡི་གེ་སྒོ་ཡིན་པ་དང༌། ཡི་གེ་འཇུག་པའོ། །ཡི་གེ་སྒོ་དང༌། ཡིག་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། རྔུལ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡི་གེ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ན་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་དག་གི་དོན་འཛིན་པས་ན་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །གཟུངས་དེའི་རྒྱུ་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ལ་དམིགས་པར་བཟོད་པ་སྟེ། དྲན་པ་


DTG093_Page_0021
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་ཤེས་རབ་དེ་གཉིས་ལ་བཟོད་པའི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཡི་གེ་དེ་དག་ཉིད་སྒྲིམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལེགས་པར་གོམས་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་ཆགས་པར་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་དང༌། དེའི་དོན་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་འགྱུར་བས་ན་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། དོན་གྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ཡི་གེ་དེ་དག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡང་དག་པར་བསྒོམས་ནས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟ་བུར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུས་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱ་བ་དང༌། སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དགོས་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ན་དོན་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ལ་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །གཟུངས་དེའི་དམིགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ན་ཡི་གེ་དེ་དག་ལ་ཡང་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ། །མན་ནི་ཤེས་པ་ཡིན་ལ། ཏྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོང་བ་ཡིན་པར་བཤད་པས་ཤེས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ལ་སྔགས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་དེ་དག་ལ་ཡང་སྔགས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་མ་རིག་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། རིག་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལ་རིག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གོ་འཕང་གི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞི་རྣམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གཟུངས་ཀྱི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་རྣམས་རིག་པའི་གསང་སྔགས་གཞི་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་པོ། །དེ་ལ་སྔར་བཤད་པའི་བཟོད་པའི་གཟུངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ན་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྱུང་ངོ༌། །གཟུངས་ལྷག་མ་གསུམ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ས་དང་པོ་ལ་དེ་དག་ཆུང་ཡང་བརྟེན་པར་འགྱུར་རོ། །


DTG093_Page_0022
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཡན་ཆད་ནི་གཟུངས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གོང་ནས་གོང་དུ་མཆོག་ཏུ་ཆེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུངས་ཐོབ་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུངས་ཐོབ་པ་དེ་ནི་འཕགས་པས་བཅུ་པ་ལས་བཤད་པའི་རིམ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་ལེགས་པར་བསྒོམས་པའི་རྒྱུས་གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡང་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཟུང་ནས་བསྒོམས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་འདྲིས་ན་ས་དང་ཆུ་དང༌། རླུང་དང༌། མེ་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། རི་དང༌། རྒྱ་མཚོ་དང༌། མཚེའུ་དང༌། དགོན་པ་དང༌། ཕྱོགས་དང་ཡུལ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་སྔོན་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མར་སོ་སོར་སྣང་བར་གྱུར་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་སྣང་བར་མི་འགྱུར་གྱི། མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་སྣང་སྟེ་དེའི་ཚེ་ན་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ནས་མཚན་མ་མེད་པའི་སྒོར་གནས་པ་དེ་ལ་ཁམས་གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་ཁམས་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་མི་སྣང་སྟེ། དེ་ནི་དེ་ལ་འདོད་པ་ཅི་ཡང་མི་སྐྱེའོ། །འདོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་ལ་ཡིད་ཀྱིས་གང་དུ་ཡང་སྨོན་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཚེ་དེ་ལ་སྨོན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་བཟུང་སྟེ་པ་སྒོམས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་བཟུང་སྟེ་བསྒོམས་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་བྲལ་བས་མཚན་མ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེས་སྨོན་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མཐོང་ན་ཁམས་གསུམ་ལ་སྨོན་དུ་རུང་བར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ། མཚན་མ་མེད་པ་སྤྱོད་ཡུལ་བ། མ་བརྟགས་པའི་སྨོན་ལམ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་


DTG093_Page_0023
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དག་ལ་ལེགས་པར་གནས་པ་དེ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པ་བཞི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། བདག་དང་གཞན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སེམས་མཉམ་པའི་ཕྱིར་མི་གནས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པའོ། །དེ་ལྟར་དེས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པ་བཞི་བསྐྱེད་ནས་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ས་བཅུ་པ་ལས་བཤད་པའི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་གཞན་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་བཅུ་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་མ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད། དང༌། མ་སྐྱེས་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། དབེན་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། བླང་བ་མེད་པ་དང་དོར་བ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། བྲག་ཅ་དང༌། ཆུ་ཟླ་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། སྤྲུལ་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་མ་དང་བཅོས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་པས་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པའི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེས་མཚན་ཉིད་མེད་དེ་དེ་བས་ན་མཚན་ཉིད་


DTG093_Page_0024
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་མ་སྐྱེས་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དབེན་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་སྔོན་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐ་མར་འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་པ་མེད་པ་དང༌། འགགས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བས་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལ་འཛིན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གཟུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྤྲོས་པ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ན་འགྲོ་བ་གཞན་དང་ཕུང་པོ་གཞན་པ་གཏོང་བ་དང༌། ཕུང་པོ་གཞན་ལེན་པ་མེད་དེ། དོན་དམ་པར་དེ་ལྟར་ལེན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འདོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བླང་བ་མེད་པ་དང༌། དོར་བ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་དེ་དག་ནི་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པས་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡང་མེད་ལ། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་རྟོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དག་ལ་ལེགས་པར་གནས་ཤིང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་མགོན་མེད་པར་མཐོང་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་


DTG093_Page_0025
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ལྟར་དོན་དམ་པ་ལ་མཁས་པ་དེ་གང་གི་ཚེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། སྙིང་རྗེས་ཟིན་པས་འཁོར་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་མཛད་དོ། །འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཁོར་བ་མི་ལེན་ཅིང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་སེམས་སུ་གྱུར་ལ། སྙིང་རྗེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་ལེན་ཅིང་འཁོར་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་སྦྱོར་བ་དེ་ལ། ས་བཅུ་པ་ལས་བཤད་པའི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཉམ་ཆུང་བ་བདག་གི་དང་བྲལ་བའི་འདུས་བྱས་འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་འབྱུང་གི་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་ལྡན་ཞིང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་མེད་པར་ནི་འབྱུང་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྐྱེན་ཚོགས་པ་མེད་པར་ནི་བྱའི་མགོན་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཆུད་ཟོས་སུ་འོང་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་ཞི་བར་ནི་མི་བྱའོ་སྙམ་མོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་ཞིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འདི་ལ་གནས་པ་དེ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྣང་བའི་ཚུལ་དུ་མངོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་པ་འདི་ནི་སྤྱོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པས་སྣང་བར་བྱ་བ་ཆགས་པ་མེད་པར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་གཟུངས་ཤེས་པ་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་སྲིད་ཀྱང་བྱེད་ལ། དེ་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་དོ། །འདོད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མང་པོ་ཡང་སྟོན་ལ། དེ་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པར་སྤྱོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཡོ་བྱད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྩོགས་ལ་དེ་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་བསྒོམས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པར་བསྒོམ་མོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་བསྒོམས་ལ། དེ་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པར་


DTG093_Page_0026
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒོམ་མོ། །དེ་ལྟར་ཐབས་མཁས་པ་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་དེ་གཟུངས་ཤེས་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པས། ཆགས་པ་མེད་པའི་གཟུངས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པར་གནས་པ་ལ་གནས་ནས་འཁོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་མཉམ་པར་སེམས་པ་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་འབའ་ཞིག་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྩོལ་བ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་ཀྱང་དེའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་གྱི། བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་དག་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་དོན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཉིད་དུ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་བྱ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ལྷའི་མིག་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང་སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་བྱ་བ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་གཉིས་ཏེ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་བར་བྱ་བ་དང༌། འབར་བར་བྱ་བ་དང༌། ཆར་འབབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཁྱབ་པར་བྱ་བ་དང༌། དངོས་པོ་གཞན་དུ་བསྒྱུར་བར་བྱ་བ་དང་འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བ་དང༌། བསྡུ་བ་དང༌། རྒྱས་པར་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ཐམས་ཅད་ལུས་ཀྱི་ནང་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། བསྐལ་པ་མཐུན་པའི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། སྣང་བར་བྱ་བ་དང༌། མི་སྣང་བར་བྱ་བ་དང༌། དབང་དུ་བྱ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་པོའི་རྫུ་འཕྲུལ་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དང༌། སྤོབས་པ་སྦྱིན་པ་དང༌། དྲན་པ་སྦྱིན་པ་དང༌། བདེ་བ་སྦྱིན་པ་དང༌། འོད་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་དག་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གང་དང་གང་དགོས་པ་དེ་དང་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་སྒྲུབ་པོ། །སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་སྤྲུལ་པ་དང༌། ངག་སྤྲུལ་པ་དང༌། ཡུལ་


DTG093_Page_0027
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྲུལ་པའོ། །དེ་ལ་ལུས་སྤྲུལ་པ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ། ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང༌། དྲི་ཟ་དང༌། མིའམ་ཅི་དང༌། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོའི་ཁ་དོག་དང༌། མིའི་ཁ་དོག་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་ཁ་དོག་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཁ་དོག་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁ་དོག་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁ་དོག་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཁ་དོག་ཏུ་སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་སྟོན་ཅིང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཅིག་ཅར་དུ་ཁ་དོག་སྣ་ཚོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་དེ་དག་གིས་བསྒྲུབས་པའོ། །ངག་སྤྲུལ་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་དང༌། དྲི་ཟ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང༌། མིའམ་ཅི་དང༌། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་འདུས་ཤིང་འཁོད་པ་དཔག་ཚད་ཁོར་ཁོར་ཡུག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ནས། སྟོང་སྤྱི་ཕུད་དང༌། སྟོང་གཉིས་དང༌། སྟོང་གསུམ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་སྤྲུལ་པའི་སྒྲས་གོ་བར་མཛད་པ་དང༌། སྒྲ་དེ་དག་ལས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་མཛད་པའམ། སྤྲུལ་པ་གཞན་དག་གིས་བྱེད་དུ་འཇུག་པར་མཛད་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལས་ཀྱང་ཆོས་སྟོན་པའི་སྒྲ་འབྱིན་ཅིང་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་ན་མོས་པ་རྣམས་ལ་བསྐུལ་བར་མཛད་པའོ། །ཡུལ་སྤྲུལ་པ་གང་ཞེ་ན། ཡོ་བྱད་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་དང༌། བཞོན་པ་དང༌། གོས་དང༌། ནོར་གུ་དང༌། མུ་ཏིག་དང༌། བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་པར་མཛད་དེ། ཇི་སྟེ་དེའི་ཚེ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་དགོས་པར་གྱུར་ན་ཡང་དེའི་ཚེ་ཙམ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྟེ་གང་གི་ཚེ་དེ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་ན་ཡང་དུས་ཇི་སྲིད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་བྱ་བ་


DTG093_Page_0028
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་པས་ཕན་འདོགས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུན་པར་མཛད་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པར་མཛད་དོ། །ཡང་ན་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པར་མཛད་པའོ།། །།བམ་པོ་གཉིས་པ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཤེས་བཞེས་པས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་དྲན་ནས་དེ་དང་མཐུན་པ་མཁྱེན་ཏེ། ཆོས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་དོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་མཆོག་ཏུ་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་དྲན་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་དད་པ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །རྟག་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཆད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་སྔོན་གྱི་ཚུལ་ཉེ་བར་བསྟན་ནས། ལྟ་བ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཤེས་པ་དེས་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་གནས་ཀྱང་དྲན་ནོ། །གཞན་དག་གི་སྔོན་གྱི་སྲིད་པ་ཡང་དྲན་ནོ། །ཡང་གཞན་དག་གི་སྔོན་གྱི་སྲིད་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དྲན་པར་མཛད་པའོ། །ལྷའི་རྣ་བས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དྭགས་དང༌། མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཉམ་ཐག་པའི་སྒྲ་གསན་ནས། དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་མཛད་དོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སམ། འདི་ཉིད་ན་ཆོས་བསྟན་པ་ཐ་དད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གསན་ཏོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བའི་སྒྲ་རྣམ་པ་དུ་མ་གསན་ཏོ། །ལྷའི་མིག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་པ་གཟིགས་ནས་ཅི་རིགས་པར་སྒྲུབ་པར་མཛད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དང་དེ་དག་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་མང་པོའི་ནང་ན་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་གཟིགས་སོ། །ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པས་ནི་གཞན་དག་གི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་རྣམས་མཁྱེན་ནས། དེ་དག་ལ་ཅི་རིགས་པར་སྒྲུབ་པར་མཛད་དོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། ཁམས་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་ལ་


DTG093_Page_0029
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་ཐ་དད་པ་རྣམས་མཁྱེན་ནས་ཅི་རིགས་པར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཟག་པ་ཤེས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་གམ་གཞན་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། བདག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ཐོབ་པའམ། མ་ཐོབ་པའམ། གཞན་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ཐོབ་པའམ། མ་ཐོབ་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །བདག་དང་གཞན་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་དང༌། ཐབས་མ་ཡིན་པ་ཡང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །གཞན་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ཐོབ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། བདེན་པ་ཡང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ནས། དེ་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་དོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཚེ་རབས་ཚེ་རབས་སུ་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་ན་ཡང་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བས་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་མཉམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འབད་དོ། །ཕན་གདགས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་དགའ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངག་ཉན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་གདམས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལས་སྲོག་གི་ཕྱིར་ཡང་འགལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །གང་གཞན་ཡང་དེ་ལ་གནོད་པར་སེམས་པ་དང་ལྡན་པ་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་སམ། མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང༌། ཐབས་ཀྱིས་བདག་གི་གདམས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་འཛིན་དུ་འཇུག་གོ །གང་དག་དེའི་ངག་ཉན་དུ་མི་བཏུབ་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཀླད་པ་འགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོར་བས་བསྙད་དེ། བསྡིགས་ནས་བདག་


DTG093_Page_0030
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་ཚིག་ཉན་དུ་འཇུག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟིགས་པ་མ་གཏོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངག་ལས་འགལ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ན་གང་ཡང་མེད་དེ། འདི་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོའི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་གཟུང་བའི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་འདི་དག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྔར་སར་ཆུད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ལོག་པར་འཚོ་བའི་ལས་རྣམས་མི་སྲིད་ན་ཁྱད་པར་དུ་དྲི་མ་མེད་པའི་ས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་ཡོད། འདིར་ས་བདུན་པ་ལ་ལོག་པར་འཚོ་བའི་ལས་རྣམས་མེད་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། འོག་མ་རྣམས་སུ་སྤངས་སུ་བྲིན་ཀྱང་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པ་འདིར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཐ་མར་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ས་བདུན་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་རྣམས་འདི་ཉིད་དུ་ཤིན་ཏུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པ་ཡིན། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྨད་པའི་ལུས་དང༌། ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བ་འདི་ནི་ས་བདུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་ལོག་པར་འཚོ་བའི་ལུས་ཀྱི་ལས་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །རྙེད་པ་འདོད་པས་ཡ་མཚན་དུ་འཛིན་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ལ་སྤྱོད་ལམ་དུ་གཏོགས་པའི་ལུས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བསྟན་པ་ནི་ཚུལ་འཆོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁ་གསག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྙེད་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ཚིག་གི་སྦྱོར་


DTG093_Page_0031
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྙེད་པ་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྨྲ་བ་ནི་ཁ་གསག་ཅེས་བྱའོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་ཀྱི་ཁེ་དང་རྙེད་པའི་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྙན་པ་དང་བརྗོད་པ་དང་གྲགས་པ་དང༌། ཤེས་ཀྱི་ཁེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟིའི་སེམས་དང་བྲལ་བས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྙིང་རྗེས་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ཅིང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྦྱངས་པའི་ཡིད་དང་ལྡན་པ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་ས་བདུན་པ་མན་ཆད་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པར་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་དུ་སོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས། ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་རྩོལ་བ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་ནས། མཚན་མ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། རང་དགར་བྱེད་པས་རྩོལ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་ཞི་ཞིང་རྩོལ་བ་མེད་མོད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྤྱད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མངོན་དུ་འགྱུར་རོ། །ས་བརྒྱད་པ་དེ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་དུ་སོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་ཞིང་ཐོགས་པ་མེད་ལ། ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་ཞིང་བླ་གབ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་དག་དེ་ལ་བཟོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ས་མི་གཡོ་བ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་ཟབ་


DTG093_Page_0032
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མོ་ཤེས་པར་དགའ་བ་ཐ་མི་དད་པ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་པ་ཟབ་མོ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ལས་ལྷག་པར་ཟབ་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་དུ་སོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་རྒྱལ་རིགས་དང༌། བྲམ་ཟེ་དང༌། རྗེའུ་རིགས་དང༌། དམངས་རིགས་དང༌། ལྷ་དང་ཚངས་པའི་འཁོར་དང༌། དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་དང་བདུད་ཀྱི་འཁོར་གང་དང༌། གང་དུ་འགྲོ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དུ་འཇིགས་པ་མེད་ཅིང་བག་ཚ་བ་མེད་པར་འགྲོ་ལ་འཇེམ་པ་མེད་པར་སྨྲའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་མི་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བའི་འཇིགས་པ་མེད་དོ། །བག་ཆགས་མ་གཏོགས་པར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཤིང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་འཇིགས་པ་མེད་དེ་དེའི་ཕྱིར་མི་འཇིགས་པ་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །མི་རྫི་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བདུད་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བདུད་ཀྱི་ལས་གང་འོག་ནས་འཆད་པ་རྣམས་དང༌། མདོ་གཞན་དག་ལས་བདུད་ཀྱི་ལས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལས་རིང་བ་བས་ཀྱང་ཆེས་རིང་བར་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྒྱུན་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས། མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་བསྟན་པ་མ་གཏོགས་པར་བཟོད་པ་དེ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་དེའི་བདེ་འགྲོ་དང༌། ངན་འགྲོར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་འདི་ལ་རྒྱུན་ཆད་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ལྷག་མཐོང་གི་ཆོས་རྣམས་དང༌།


DTG093_Page_0033
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི། མཚན་ཉིད་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། གྲངས་དང༌། རོ་མྱང་བ་དང༌། ཉེས་དམིགས་དང༌། འབྱུང་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤང་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། གང་དག་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ལྟར་འབྱུང་ངོ༌། །འདི་ལྟར་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་གོ །འདི་ལྟར་ཆགས་སོ། །དུས་འདི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་འཇིག་གོ ། འཆགས་སོ། །དུས་འདི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་གནས་སོ། །འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའོ། །འདི་དག་ནི་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སོ། །འདི་དག་ནི་ཡི་དགས་སོ། །འདི་དག་ནི་མིའོ། །འདི་དག་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །འདི་དག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །འདི་དག་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སོ། །སའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ནི་འདི་སྙེད་ཅིག་གོ །ཆུའི་ནི་འདི་སྙེད་ཅིག་གོ །མེའི་ནི་འདི་སྙེད་ཅིག་གོ །རླུང་གི་ནི་འདི་སྙེད་ཅིག་གོ །ཁོར་ཡུག་ལ་སོགས་པའི་རྔམས་དང༌། རྒྱ་དང༌། འཕང་དང༌། ཟབས་ཀྱི་ཚད་ནི་འདི་ཙམ་མོ། །གླིང་བཞི་པ་ནི་འདི་ཙམ་མོ། །སྟོང་གཅིག་ནི་འདི་ཙམ་མོ། །སྟོང་གཉིས་ནི་འདི་ཙམ་མོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྐྱོན་ཆུང་བ་དང༌། སྐྱོན་མང་བ་དང༌། རིགས་ཡོད་པ་དང༌། རིགས་མེད་པ་དང༌། ངེས་པ་དང༌། མ་ངེས་པ་དང༌། ཞུགས་པ་དང༌། མ་ཞུགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་དང༌། འདི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་


DTG093_Page_0034
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་དག་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ནི་ཁམས་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་སྨོས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་ཡོངས་སུ་དབྱེ་བ་དང༌། མང་པོ་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བ་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོན་པ་ནི་དེ་རྣམས་གཞན་དག་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཅིང་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །མཁས་པ་ནི་དེ་ལ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་དོན་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །སྟོན་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །སྟོན་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་སྤོབས་པ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ས་བརྒྱད་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ནས། །ས་གོང་མ་དག་ལ་སྤྱོད་པ་ངེས་པའི་སའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ནས་སྨོན་ལམ་ཤིན་ཏུ་བརྩམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་སུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་སྨོན་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་ཤིན་ཏུ་བརྩམས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གོ །འདིས་ཅི་ཞིག་བསྟན་ཅེ་ན། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་ཕན་ཅད་གང་ནང་གི་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མིང་གི་ཚོགས་ཀྱང་སེམས་པ་དང༌། ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་མི་འཇུག་སྟེ། སྟོང་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་གནས་སོ། །ཕྱིའི་ཆོས་ཁམས་གསུམ་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ཏོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཉིད་དུའོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་པར་གནས་པ་དེ་ལ། རྩོལ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། གཡོ་བ་དང༌། རློམ་སེམས་དང༌། སྤོས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་དངོས་


DTG093_Page_0035
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་ན་ཕྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་སུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐབས་མཁས་པ་དང་བཅས་པ་སྙིང་རྗེའི་རྒྱུ་མཐུན་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ལ་འཇུག་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནང་དང་ཕྱིའི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་སྔོན་གྱི་དུས་བཞིན་དུ་ཡང་དམིགས་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྤྱོད་པ་ལ་སྦྱོར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ས་འདི་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་མེད་པས་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་གཞན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བསགས་པ་མེད་ལ། སྔོན་གྱི་དུས་ན་བསགས་པའི་ལས་རྣམས་ནི། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་བཞིན་དུ་མཐུ་ཟད་པར་གྱུར་ན། དེ་ལ་ལས་མེད་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མི་དམིགས་ན། ཡང་སྐྱེ་བ་གཞན་ལེན་པ་ལྟ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གོང་དུ་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་མ་བརྩལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཅིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན། དུས་དེ་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་དེ་ཇི་ལྟར་གང་གི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། འདིར་བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་དག་གིས་བཤད་པ། སྔོན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་དེ། སྔོན་ཐབས་མཁས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་མི་ཟད་པའི་རྣམ་པར་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ཤིང་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་དོན་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཕན་ཅད་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་གིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་


DTG093_Page_0036
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་གཞན་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེས་པའི་རབས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཉེ་བར་བསྟན་ཏེ། སྤྲུལ་པ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་འཐོབ་པོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བས་ན་སྤྱོད་པ་འདི་ནི་ངེས་པས་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་པ་གཉིས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་འཇུག་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་པ་འདིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ངེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉི་མ་གཅིག་རངས་པར། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་པ་ལ་སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད། སྟོང་གི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ནས་སྨིན་ལམ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་བརྩམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུང་སོ། །དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་བརྩམས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཚད་མེད་པས་གནས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གཤེགས་པ་དག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་གཞན་དག་ལས་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་རྣམས་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་བྱམས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ནི། བཞིན་འཛུམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་ངེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཚེ་རབས་ཚེ་རབས་སུ་བཞིན་འཛུམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། འདི་ལྟ་སྟེ་སེམས་ཅན་མི་བསྲུན་པ་རྣམས་དགའ་ཞིང་ཡིད་རྟོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་ཡང་བཞིན་འགྱུར་བ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །སྙིང་རྗེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གསོང་པོར་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་


DTG093_Page_0037
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གློ་བུར་དུ་འོངས་པ་མ་འདྲིས་པ་ལ་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བའི་གཏམ་གྱིས་བསྡུ་བ་སྔར་སྟོན་གྱི་ཕྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཞིན་ཁྲོ་གཉེར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་གང་གི་བཞིན་ཁྲོ་གཉེར་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་མེད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ལ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་དོ། །གཞན་དག་ལ་མི་བཟོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཡིད་འཁྲུག་པ་མི་སྐྱེད་དོ། །ད་ནི་ཕ་རོལ་ལ་ཚིག་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བརྗོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གཤེགས་པ་དག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སྟོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གཤེགས་པ་ན་ལམ་གྱི་བར་དུ་བདག་ཉིད་དམ། སྤྲུལ་པས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་གཞན་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་ཅིང་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་ལོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲུང་དུ་བྱོན་ནས་ཀྱང་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྟོད་པ་དང༌། དྲིས་པའི་ལན་ལྡོན་ཏེ། འདིས་ནི་ངག་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པར་སྟོན་ཏོ། །སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ས་འོག་མ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་ནི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་གྱི་ལག་པས་གོང་མ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཞུམ་པའི་སེམས་སྐྱེའི་འདི་དག་ནི་ཚེ་ལ་དབང་བ་དང༌། སེམས་ལ་དབང་བ་དང༌། ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་དང༌། ལས་ལ་དབང་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་དང༌། སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བ་དང༌། མོས་པ་ལ་དབང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་དང༌། ཆོས་ལ་དབང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དབང་བཅུ་པོ་དེ་རྣམས་ཐོབ་པས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ལ་ཞུམ་པའི་སེམས་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་


DTG093_Page_0038
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་སོ། །ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྤོབས་པ་མི་ཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་བརྗོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བློ་གྲོས་ལེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་གནས་པ་དེ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་ཀྱང་སྲུང་ངོ༌། །ཆོས་སྨྲ་བའི་གོ་འཕང་ཐོབ་པ་དེ་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་པོ་དག་གིས་མངོན་བར་བསྒྲུབས་པའི་ཚིག་གིས་ཆོས་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་མ་འདྲེས་པ་བཞི་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་གྲངས་མེད་པ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་དང་ལྡན་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། སྤོབས་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་སྒོ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་བར་གྱིས་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྤོབས་པ་མི་ཆོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འཁོར་གྱི་ནང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་མཁས་པ་ཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཁོར་མཐའ་ཡས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་མི་འཇིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་ས་བཅུ་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་རིམ་པས་རྫུ་འཕྲུལ་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། སྤོབས་པ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། འོད་ཟེར་བཀོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། དྲིས་པའི་ལན་ལྡོག་པ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་བརྗོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཆོས་བསྟན་པ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། གསང་བ་སྤྱོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཆོ་འཕྲུལ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། དབང་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བརྗོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་


DTG093_Page_0039
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་མཁས་བརྗོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་བརྗོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། གདུལ་བའི་ཁམས་བརྗོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བརྗོད་པ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། མཁས་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་པོ་འདི་དག་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཁོར་གང་དང་གང་དུ་འགྲོ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་བག་ཚ་བ་ཐམས་ཅད་མེད་དེ། སེང་གེ་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་འཇིགས་པ་མེད་པ་དང༌། བསྙེམས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། གང་དུ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་བདུན་དུ་བྱས་ཏེ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སུས་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ལ། བདག་གིས་ནི་གང་ཡང་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འཁོར་མཐའ་ཡས་པ་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པའི་མི་འཇིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པས་བྱ་དཀའ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ་དཀའ་བའི་འདུ་ཤེས་མི་བསྐྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་བྱ་བ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་ཏུ་ཆེར་བརྩམས་པས་འབད་པ་ན། བསྐལ་པ་མང་པོ་ཡང་འདའ་བར་འགྱུར་བ་ནས། བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་བར་དག་ཀྱང་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བདག་ཅག་གི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ན། སངས་རྒྱས་སྐར་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་བ་མཉེས་པར་བྱེད་པ་ན་བསྐལ་པ་དགུ་འདས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་པ་ཆེན་པོས་འདའ་བར་བྱས་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་


DTG093_Page_0040
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ནི་འདའ་བར་འགྱུར་གྱི། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ལས་ནི་སུས་ཀྱང་འདའ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་མཐའ་ཡས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་འདི་དག་གིས་སྤྱོད་པ་ངེས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ནས། གོང་དུ་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་སའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། ཆུ་ཟླ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། བྲག་ཅ་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པར་གྱུར་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་ཀྱང་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་དང༌། བསམ་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱིར་ལ་ལ་ལ་གང་གྲགས་པའམ། དོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་བརྩལ་བའི་ཕྱིར། དཔེ་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་མེད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། དབྱིབས་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ཇི་ལྟར་དམིགས་པར་འགྱུར། དམིགས་སུ་མེད་པར་ཆོས་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འབྱུང༌། ཆོས་རྣམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་སྣང༌། ཆོས་རྣམས་མེད་ན་ཇི་ལྟར་བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ན་མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ན་འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་རྒྱུ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ན་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་འབྱུང་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ལ། ཆོས་རྣམས་མེད་ན་ཇི་ལྟར་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ། སྒྱུ་མའི་དཔེ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་མིས་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེའི་ཚོགས་དང༌། རྟའི་ཚོགས་དང༌། ཤིང་རྟ་དང༌།


DTG093_Page_0041
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔུང་བུ་ཆུང་དང༌། རི་དང༌། བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་དབྱིབས་ཀྱི་དབང་གིས་སྟོན་ཀྱང༌། དེ་དག་དངོས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་སྨིག་རྒྱུ་ལ་དམིགས་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཇུག་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ཟླ་བ་སྣང་བ་ན། ཆུ་ཟླ་ཡང་སྣང་བར་འགྱུར་ལ། མི་སྣང་ན་མི་སྣང་བར་འགྱུར་ཡང༌། དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་དེ་གང་ཡང་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་བག་ཆགས་འབྱུང་ན་ནི་སྣང་ལ། མ་བྱུང་ན་མི་སྣང་བ་དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་ན་བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་དང༌། བགོ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སོགས་པ་སྣང་ཡང་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པ་ལྟར་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་མིང་གི་ཚོགས་རྣམས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་རྣམས་སུ་འགྱུར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་བྲག་ཅ་ལ་སྒྲའི་དངོས་པོ་མེད་ཀྱང༌། རི་དང་གཅོད་རོང་སྨྲ་བ་མེད་པ་ལས་སྒྲར་དམིགས་པ་ལྟར་ཚིག་རྣམས་འཇུག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་དབང་པོ་ཉམས་པས་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་མེད་པ་ལས་སྣང་བ་དང༌། ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་དང༌། བསྒོམས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཟད་པར་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་སྣང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པས་ནོན་པའི་སེམས་ཀྱི་རྟོག་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་སྣང་བའི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་


DTG093_Page_0042
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མེད་དུ་ཟིན་ན་ཇི་ལྟར་ཕ་ལས་བུ་འབྱུང་བ་དང༌། ཤིང་ཨ་མྲ་ལ་སོགས་པའི་ས་བོན་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ལས། མེ་ལོང་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུགས་བརྙན་དག་འདྲ་བར་དམིགས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱེད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དཔེར་ན་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ལ་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཀྱི་ལས་རྣམས་དང༌། ངག་གི་ལས་རྣམས་རྣམ་པར་སྣང་ཡང་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། མིག་ཡོར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ལ་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆུ་ལ་སོགས་པར་ནོར་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའོ། །ཆུ་ཟླ་ནི་གང་དུ་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་སྟེ་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །རྨི་ལམ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །བྲག་ཅ་ནི་ནམ་མཁའ་དང༌། རི་དང༌། ཕུག་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བ་ཉིད་དོ། །མིག་ཡོར་ནི་མེད་པ་ཉིད་ལས་སྣང་བ་དག་གོ །གཟུགས་བརྙན་དག་ནི་བཞིན་ལ་གནས་པ་ཁོ་ན་དག་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་མེ་ལོང་ལ་གནས་པ་ལྟར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་ན་གནས་པ་བཞིན་དུ་སྣང་ངོ༌། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་རྐྱེན་གཞན་གྱི་དབང་ལས་འབྱུང་བ་སྟེ། དཔེར་ན་སྤྲུལ་པ་དག་ནི་འཕྲུལ་བྱེད་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་དང་མོས་པ་དང༌། ཕྲ་བ་མཁྱེན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དང༌། སྤྱོད་པ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌།


DTG093_Page_0043
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྔ་མས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པར་གྱུར་ལ། དེ་དག་གི་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་དང་མོས་པ་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཡེ་ཤེས་གཅིག་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ། ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་ཀྱང་དེ་དག་གདུལ་བའི་ཐབས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ། དེ་དག་ལ་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཡང་བྱེད་དོ། །གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཕྲ་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་ལ་འཇུག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྱོད་པ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། ཚེའི་ཚད་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། བསྟན་པ་གནས་པ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་ཕྲ་བ་ལ་འཇུག་པའི་མཁྱེན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྒུའི་གསང་བ་དང༌། གསུང་གི་གསང་བ་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་གསང་བ་དང༌། དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་གསང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུང་བསྟན་པ་གསང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་བསྡུ་བ་དང་ཚར་བཅད་པ་གསང་བ་དང༌། ཐེག་པ་ཐ་དད་པ་གསང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་དབང་པོ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གསང་བ་དང༌། ལས་སུ་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་གསང་བ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསང་བ་དང༌། རང་བཞིན་


DTG093_Page_0044
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་གསང་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དེ་གཉིས་ཀ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་དང༌། མོས་པ་དང་ཕྲ་བ་མཁྱེན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སེམས་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་ཐོབ་པས་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྟོབས་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་པའི་སྟོབས་དང༌། སའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར། ལྷག་པའི་བསམ་པའི་སྟོབས་དང༌། བརྗེད་ངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་གཟུངས་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང༌། མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་མངོན་བར་ཤེས་པའི་སྟོབས་དང༌། འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དབང་གི་སྟོབས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་སྤོབས་པའི་སྟོབས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་མ་བཏང་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་མ་བཏང་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་མ་བཏང་བའི་ཕྱིར་བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱིན་གྱི་བརླབས་ཀྱི་སྟོབས་ཏེ། མདོ་ལས་བཤད་པའི་སྟོབས་དེ་དག་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པས་


DTG093_Page_0045
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན། སེམས་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བཟོད་པ་རླབས་པོ་ཆེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བྱ་བའི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་དབང་བསྐུར་བ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱལ་པོའི་པད་མ་ཆེན་པོའི་སྟེང་དུ། ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འོད་ཟེར་གྱི་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་སྔར་ཐོབ་པའི་བཟོད་པ་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་གྱུར་ཏེ། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་དང༌། མི་ཟད་པའི་ཟ་མ་ཏོག་ཅེས་བྱ་བའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ལ་བཟོད་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་དར་ལས་ཆོད་པ་ཙམ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུད་པ་མཁྱེན་པ་བཅུ་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གཟུད་པ་མཁྱེན་པ་གང་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱིས་པའི་ལམ་གཟུད་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གྱི་གཟུད་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། ཞིང་གི་ཚོགས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་གཟུད་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་སེམས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་གཟུང་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་གཟུད་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། སྣྲེལ་ཞིར་སྤྱོད་པ་ཀུན་ཏུ་བསྟན་པས་གཟུང་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་ཀུན་ཏུ་བསྟན་པས་གཟུད་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་ཀུན་ཏུ་བསྟན་པས་གཟུང་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྤྱོད་པ་ཀུན་ཏུ་བསྟན་པས་གཟུད་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་


DTG093_Page_0046
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྣམ་པར་མཁྱེན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་ཀུན་ཏུ་བསྟན་ནས་གཟུད་པ་མཁྱེན་པ་དེ་དག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡངས་ཤིང་ཚད་མེད་པས་འདི་ལ་གནས་པའི་གཟུད་པ་ཤེས་པ་ཡང་ཚད་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མཐའ་ཡས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བཀོད་པའི་སྨོན་ལམ་དང་འཇུག་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བདེ་བ་ཅན་དང༌། པད་མ་ཅན་དང་འདོ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་ན་བཀོད་པ་མཐའ་ཡས་པ་གང་དག་ཡོད་པ་དེ་ལྟ་བུའམ། དེ་ལས་ལྷག་པར་བདག་གི་ཡང་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྔོན་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོས་འཇུག་པར་བྱས་པ་གང་དག་ཡིན་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་འཇུག་པ་དེ་དག་གིས་ད་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཟིན་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་ཆད་པས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། སྔོན་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པའི་དབང་གིས། དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔ་ན་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ན་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་མི་འབྲལ་བར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་དུ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། སངས་རྒྱས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་བཞུགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དྲུང་དུ་བཞུད་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བཞེད་པ་


DTG093_Page_0047
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཡུན་རིང་དུ་བཞུགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྟ་བ་དང་བག་ལ་ཉལ་དང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་མོས་པ་དང་དབང་པོ་ཐ་དད་པ་རྣམས་ལ་གཟིགས་ནས་དེ་དག་གི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཅི་རིགས་པར་ནན་ཏན་གྱིས་ཞི་བར་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ཡུལ་ཡང་མཁྱེན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རྣམ་པར་རྩེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་རྩེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་མཁས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་ཅིང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་འདོད་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དོག་པ་ནི་ཡངས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡངས་པ་ནི་དོག་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །འདོད་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐ་གྲུ་ཆེ་བ་དང་ཆེར་གྱུར་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། ཕྲ་བ་དང༌། རགས་མ་དང༌། སྣྲེལ་ཞི་དང༌། སྤྱིའུ་ཚུགས་དང་ངོས་ཕྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་དེ་དང་དེར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །དེ་འདོད་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཁོར་ཡུག་གི་མཐའ་སྐོར་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཅིག་བྱིན་གྱིས་རློབ་སྟེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དེ་ཡང་མི་འཕེལ་ལ། བྱ་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཉིས་དང༌། གསུམ་དང༌། བཞི་དང༌། ལྔ་ནས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་


DTG093_Page_0048
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཁོར་ཡུག་གི་འོབས་དང་བཅས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་སྟེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དེ་ཡང་མི་འཕེལ་ལ། བྱ་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་གཅིག་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཉིས་དང་གསུམ་དང་བཞི་དང་ལྔ་ནས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཁོར་ཡུག་གི་འོབས་དང་བཅས་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་སྟེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་དེ་ཡང་མི་འཕེལ་ལ་བྱ་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །འདོད་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་བཀོད་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བར་གྱི་བཀོད་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །འདོད་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་གི་བཀོད་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཉིས་སུ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བར་དག་ཏུ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་གནོད་པ་ཡང་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དག་ཏུ་འགོད་དེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པ་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །འདོད་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དག་ན་འཁོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྲ་ཙམ་ཁྱོན་གཅིག་ལ་འགོད་དེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །འདོད་ན་སྐྲ་ཙམ་གྱི་ཁྱོན་གཅིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་བཀོད་པ་གཅིག་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །འདོད་ན་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་བཀོད་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བར་དག་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །འདོད་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དག་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་ལུས་དང་སྐད་ཅིག་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་གཅིག་ལ་སྤྲུལ་པ་བྱེད་དོ། །ལུས་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་སྙེད་ཀྱི་ལག་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ལག་པ་དེ་དག་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་དེ། ལག་པ་རེ་རེས་ཀྱང་མེ་ཏོག་གི་སྐོན་བུ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་འཐོར་རོ། །མེ་ཏོག་ལ་ཇི་ལྟ་བར་སྤོས་དང༌།


DTG093_Page_0049
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེ་ཏོག་ཕྲེང་བ་དང༌། བྱུག་པ་དང༌། ཕྱེ་མ་དང༌། ན་བཟའ་དང༌། གདུགས་དང་རྒྱལ་མཚན་དང༌། བ་དན་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །བཀོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ལུས་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་སྙེད་ཀྱི་མགོ་བྱིན་གྱིས་རློབ་ཀྱི། མགོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་སྙེད་ཀྱི་ལྕེ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། ལྕེ་དེ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གིས་སྔགས་པ་བརྗོད་དེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཕྱོགས་བཅུ་ཁྱབ་པར་འགྲོ་སྟེ། དེས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཚད་མེད་པ་ནས། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་བཀོད་པའི་བར་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །དུས་གསུམ་གྱི་ལུས་ཚད་མེད་པ་ཡང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །རང་གི་ལུས་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་བཀོད་པ་ཚད་མེད་པ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཇིག་པ་དང༌། འཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་གི་ལུས་ལ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ནས་འབྱིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །འདོད་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྒྱ་མཚོའི་མཐར་ཐུག་པ་ཆུའི་ཕུང་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །དེར་ཡང་པད་མ་ཆེན་པོ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །པད་མ་ཆེན་པོ་དེའི་འོད་ཀྱི་བཀོད་པས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མུ་མེད་པ་རྒྱས་པར་གང་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་ཆེན་པོ་ཡལ་ག་འགེལ་བ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་ནས་རྣམ་པའི་མཆོག་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་ཡང་ཀུན་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །རང་གི་ལུས་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་ནོར་བུ་དང༌། གློག་དང༌། ཟླ་བ་དང་ཉི་མའི་འོད་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ནས། འོད་དང་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །ཁའི་དབུགས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱོགས་རེ་རེའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་གཡོ་བར་བྱེད་དེ། སེམས་ཅན་རྣམས་འཇིག་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུ་རླུང་གིས་འཇིག་པ་དང༌། མེས་འཇིག་པ་དང༌། ཆུས་འཇིག་པར་ཡང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །འདོད་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསམས་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་


DTG093_Page_0050
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །རང་གི་ལུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་རང་གི་ལུས་སུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རོལ་པ་མཐའ་ཡས་པ། ཚད་མེད་པ་གྲངས་མེད་པ་བརྒྱ་སྟོང་རྣམས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རྣམ་པར་རྩེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་དང་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་ཞབས་རིང་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་བཞུགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གཉིས་ཀྱི་འཁོར་ཉེ་བར་བསྟན་ཏེ། མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱིའི་གླེང་གཞི་རྫོགས་པར་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བཤད་པ་ལ། གླེང་གཞིའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་གདན་སེང་གེའི་ཁྲི་བཤམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གདན་བཤམས་པ་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེང་གེའི་ཁྲི་བཤམས་པ་དང༌། སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་དུ་བཞུགས་པ་བཤམས་པའོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་གདན་སེང་གེའི་ཁྲི་བཤམས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེང་གེའི་ཁྲི་བསྟན་ཏོ། །སྐུ་དྲང་པོར་བསྲང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་དུ་བཞུགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན་ཉིད་ཀྱིས་སེང་གེའི་ཁྲི་བཤམས་ཤེ་ན། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། བཤད་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མཆོད་འོས་ཆེན་པོར་བསྟན་པ་དང༌། འཁོར་རྣམས་འདུལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཇི་སྐད་དུ། མདོ་སྡེ་མང་པོ་གཞན་དག་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་ལྡན་པ་སྟོན་ན་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་གདན་བཤམས་པ་ལ་བཞུགས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་སྟོན་ན་ནི། བྱང་ཆུབ་


DTG093_Page_0051
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔས་གདན་བཤམས་པ་ལ་བཞུགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་འདི་བཤད་པ་ནི་ཉིད་ཀྱིས་གདན་བཤམས་པ་ནི་བཤད་པ་འདི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པས། འདིའི་སྟན་ཡང་ང་ཉིད་ཀྱིས་གདིང་བར་ནུས་སུ་ཟད་ན། བཤད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འདིར་འདུལ་བ་མང་དུ་འདུལ། དེ་དག་གི་མོས་པ་དང༌། བསམ་པ་ཡང་ཐ་དད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་མཐུན་པར་གདན་བཤམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཉིད་ཀྱིས་གདན་བཤམས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་གདན་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཤད་དེ། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལུས་བསྒོམ་པ་དང་མཐུན་པར་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་པ་དང༌། སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བསྐྱད་པའི་ཕྱིར། སེམས་བསྒོམ་པ་དང་མཐུན་པར་སྐུ་དྲང་པོར་བསྲང་བ་དང༌། རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་དང་མཐུན་པར་དྲན་པ་མངོན་དུ་གཞག་པ་རྣམས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གུས་པ་མཛད་པ་བསྟན་ཞེ་ན། འདི་གུས་པ་བསྟན་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་གང་འདི་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་བཞུགས་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་འདི་བསྟན་པས་དོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་ན། བདག་ཅག་གིས་དེ་ལྟར་བྱ་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ།། །།བམ་པོ་གསུམ་པ། གླེང་གཞི་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྟོན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། ཆོས་སྣང་བའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་སོ། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་ཀྱི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་སེང་གེ་རྣམ་པར་རོལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །ཆོས་


DTG093_Page_0052
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྣང་བའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། འཁོར་སྡུད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གདན་སེང་གེའི་ཁྲི་དེ་ཉིད་ལ་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་ཏོ། །སེང་གེ་རྣམ་པར་རོལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལུས་འདི་ཅི་འདྲ་བ་དེ་དང་མཐུན་པར་སྐུ་ཐ་མལ་པ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སེང་གེ་རྣམ་པར་རོལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་ཏོ། །སྐུ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་གཏོར་རོ། །མངོན་པར་གཏོར་རོ། །རབ་ཏུ་གཏོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྤྲུལ་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་ཏོ། །ཁང་པ་བརྩེགས་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་ཙམ་དེར་དེ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་གདན་སེང་གེའི་ཁྲི་དེ་ཉིད་ལ་བཞུགས་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་ཞལ་འཛུམ་པ་མཛད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དགེ་སློང་གི་དགེ་བདུན་དང་བཅས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་པ་མཐོང་བར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པར་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཤར་ཕྱོགས་ལོགས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། །དེའི་ཚེ་དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷ་དང་བཅས་པ། བདུད་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་འཁོར་སྡུད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་


DTG093_Page_0053
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིས་བསྟན་ཏེ། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ནས་འོད་ཟེར་རྣམ་པར་བཀྱེ་བ་དང༌། སྤུའི་ཁུང་བུ་ནས་འོད་ཟེར་རྣམ་པར་བཀྱེ་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་འོད་ཟེར་རྣམ་པར་བཀྱེ་བ་དང༌། ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོ་ལས་འོད་ཟེར་རྣམ་པར་བཀྱེ་བས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མཉམ་པར་འཇོག །ཅི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པར་སྒྲུབ། མི་སྤྱོད་དམ་ཞེ་ན་མི་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་གཡེང་བར་སྤྱོད་པ་ལ་དགྱེས་པ་མ་ཡིན་ལ་མཛེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་གཞག་ལ། གཞན་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་དོན་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཆུད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སོ་སོའི་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གཅིག་པུ་ཁོ་ནས་སྒྲུབ་པར་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདུས་པ་དང༌། འུབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འདུས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱ་བས་ནི་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་ཀྱང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག །གང་དང་མཚུངས་པར་ལྡན། མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་བདེ་བ་རྣམས་དང་བྲལ་བའོ། །བཏང་སྙོམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །གཡོ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་གོ་བསམ་གཏན་བཞི་པའོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བརྗོད་ཅེ་ན། དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་རྣམས་ལས་ལྟོས་ནས། བཞི་པ་ཞེས་བརྗོད་


DTG093_Page_0054
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ཟད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དགོས་པ་བླ་སྐྱེས་མེད་པར་རིམ་གྱིས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་སྙོམས་པར་མི་འཇུག་སྟེ། དེ་ནས་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ནི་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཉི་ཚེ་ཙམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་གཡོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། དེ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་ཉིད་ཀྱིས་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། སེང་གེ་རྣམ་པར་རོལ་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་འཕགས་པ་དང༌། སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་དུ་བརྗོད་དུ་ཟད་ཀྱི། རང་བཞིན་ཐ་དད་པར་དབྱེ་བ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་བསྟན་ནས་ད་ནི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ནས་འོད་ཟེར་རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྐུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཛུམ་པ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འཛུམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཁ་འབྱེ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་ནས་འོད་ཟེར་འབྱུང་དུ་རུང་བར་མཛད་ནས་རྒྱས་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་ངས་འདི་ལྟར་བྱའོ་སྙམ་དུ་རྩོལ་བ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་མི་མངའ་མོད་ཀྱི། དགོས་པ་ཞིག་ཡོད་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐུ་ལས་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུ་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ནི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཤེས་ནས་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལྟར་མཛད་དོ། འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོད་ཟེར་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་དྲུག་ཅུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་གཉིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དྲུག་ཅུ་དྲུག་ཅུ་ཞེས་ལན་གཉིས་སུ་བརྗོད་དོ། །འོ་ན་དྲུག་ཅུ་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པ་ནི་ཅི་


DTG093_Page_0055
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགོས། འོད་ཟེར་མང་བ་དང༌། གདུལ་བ་མང་བ་དང༌། དགོས་པ་མང་བའི་ཕྱིར་གྲངས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གྲངས་དྲུག་ཅུ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པར་བྱས་ཤེ་ན་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་ཟེར་གྱི་རང་བཞིན་ནི། ཁ་དོག་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་དང༌། ལེ་བརྒན་དང༌། འོད་གསལ་བའོ། །འོད་ཟེར་ཁ་དོག་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཕྱོགས་བཅུར་རྣམ་པར་འཕྲོས་པས་ན། ཕྱོགས་བཅུ་ཐ་དད་པས་དྲུག་ཅུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འོ་ན་འོད་ཟེར་གཅིག་བྱུང་བས་དོན་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་མི་ནུས་སམ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་ཐམས་ཅད་ནས་འོད་ཟེར་འབྱུང་ཞེ་ན། དེ་ཡང་བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་བཤད་པ་ལ་བསྟི་སྟང་ཆེར་མཛད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྩོལ་བ་ཆེན་པོ་མཛད་པ་བསྟན་ཏོ། །དཔལ་བེའུ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་ཀའི་ཕྱོགས་ནས་དཔལ་བེའུ་དང༌། བཀྲ་ཤིས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་པ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མངའོ། །འོད་ཟེར་དེ་དག་གི་ལས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀུན་ཏུ་སྣང་བར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ལས་ཅན་ཏེ། དེ་ཡང་རིམ་བཞིན་དུ་མདོ་ཉིད་ལས་བསྟན་ཏོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་གྱུར་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྤུའི་ཁུང་བུ་ཐམས་ཅད་ནས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་གུས་པ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཕྱིས་འབྱུང་བ་རྣམས་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤུའི་ཁུང་བུ་རེ་རེ་ནས་འོད་ཟེར་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཕྱུང་སྟེ། གུས་པ་ཆེར་མཛད་ནས་འདི་བཤད་དོ་སྙམ་ནས་དེས་ཀྱང་དུས་ཕྱི་མ་པ་རྣམས་དད་པ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཕན་བཏགས་པར་འགྱུར་རོ། །འོད་ཟེར་དེ་དག་གི་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་


DTG093_Page_0056
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་གྱི་འོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འོད་དང༌། འོད་ཟེར་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ནང་ནས་བྱུང་བ་ལ་ནི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱའོ། །ཕྱིའི་པགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་ནི་འོད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་ལས་བྱུང་བ་ལ་ནི་འོད་ཟེར་ཅེས་བྱའོ། །ཁ་དོག་རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་འོད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གཙུག་ལག་ལས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འོད་ཟེར་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཚེ་བྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཆོས་སྟོན་པ་ན། ཕལ་ཆེར་སྔ་ནས་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཤིག་བཤད་དོ་སྙམ་དུ་བརྩལ་མ་ཐག་ཏུ་འོད་ཟེར་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོ་ལས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ནང་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་འབྱུང་བས་ན་འོད་ཟེར་ཡང་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རང་བཞིན་གྱི་འོད་ཀྱི་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལྗགས་ཀྱིས་སྣང་བར་མཛད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ནི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྔ་ལྟས་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། ལྗགས་ཀྱི་དབང་པོ་ལས་འོད་ཟེར་བྱུང་བ་ཡང་ཆོས་བསྟན་པའི་ལྟས་ཡིན་ནོ། །འོད་ཟེར་དེ་དག་ལས་པད་མ་བྱུང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་ངེས་པའི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །པད་མ་དེ་དག་ལས་སངས་རྒྱས་རྣམས་བྱུང་བ་དང༌། དེ་དག་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་པད་མ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཁ་བྱེ་བས་རྒྱས་ནས་ཕྱོགས་ཕྱོགས་སུ་འདི་ལྟ་བུའི་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་བའི་ལྟས་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་སེང་གེ་རྣམ་པར་རོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །ཆོ་འཕྲུལ་འདི་ཡང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བྱི་དོར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བྱི་དོར་བྱ་བ་ནི་བཤད་པ་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱི་དོར་བྱ་བ་དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔས་བསྟན་ཏེ། གཡོ་བ་དང༌། འགུལ་བ་དང༌། ལྡེག་པ་དང༌། མཐོ་བ་དང༌། དམའ་བའོ། །དེ་ལ་གཡོ་བ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ལུས་མི་གཡོ་བ་ཡང་རྐང་པ་དང༌། ལག་


DTG093_Page_0057
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་སོགས་པ་འགུལ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་གཅིག་གཡོ་བས་ན་གཡོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མི་དེ་ཉིད་འཁོར་ལོ་འཁོར་བ་བཞིན་དུ་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་འཁོར་བ་ལ་འགུལ་གཡོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རླུང་གི་ཤུགས་ཀྱིས་ཤིང་ལྡེག་པ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ལྡེག་པ་ལ་ལྡེག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་དལ་བུས་གཡོས་སོ། །དེ་ནས་དེ་བས་དྲག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །དེ་ནས་དེ་བས་ཀྱང་ལྷག་པར་ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །དེ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཧ་ཅང་མི་མྱུར་བར་འགུལ་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མྱུར་བར་མྱུར་དུ་རབ་ཏུ་འགུལ་ལོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་རྒྱུན་རིང་བར་ཀུན་ཏུ་རབ་ཏུ་འགུལ་ལོ། །དེ་ལྟར་སྦྱར་ཞིང་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་གང་གི་ཚེ་ཁོར་ཡུག་དང༌། ཁོར་ཡུག་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་མཐའི་རི་རྣམས་གྱེན་དུ་འཕགས་ཏེ། མཐོན་པོར་གྱུར་ཅིང་དབུས་ཀྱི་སོ་ན་གནས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་མཐའ་མཐོ་ན་ནི་དབུས་དམའ་བར་གྱུར་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་དབུས་གྱེན་དུ་མཐོན་པོར་གྱུར་ཅིང༌། རི་རྣམས་སོ་ན་གནས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ནི། དབུས་མཐོན་ནི་མཐའ་དམའ་བར་གྱུར་ཏོ། །འཇམ་པ་དང༌། སྣུམ་པ་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བ་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་མཚར་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཇམ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཤིང་གི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྣུམ་པར་གྱུར་ཏོ། །རླུང་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བ་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ནས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུན་ཆད་པར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མི་ཁོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྐབས་ཡོད་པ་དང་ངལ་བ་རྣམས་ནི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྐབས་མེད་པས་ན་མི་ཁོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེས་པ་དང༌། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་དང་


DTG093_Page_0058
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡི་དགས་སུ་སྐྱེས་པ་དང༌། མཐའ་འཁོབ་ཀྱི་ཀླ་ཀློར་སྐྱེས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྲིད་པར་སྐྱེས་པ་དང༌། དམུས་ལོང་དང༌། འོན་པ་དང༌། ལྐུགས་པ་ལ་སོགས་པར་གྱུར་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བར་གྱུར་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མེད་པའི་བསྐལ་པ་ལ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་གཟུགས་མེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྲིད་པ་ཇི་ལྟར་མེད་པར་གྱུར་ཅེ་ན། དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་རྣམས་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་མི་ཁོམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའི། རྒྱུན་ཆད་པར་གྱུར་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མིག་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གྱུར་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཆེད་དུ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དགྱེས་པས་བསྐྱོད་པའི་ཚིག་ནི་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆེད་དུ་འབྱུང་བའི་རླུང་དབང་མེད་པར་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་དགྱེས་པས་བསྐྱོད་པའི་ཚིག་ནི་ཆེད་དུ་འབྱུང་བ་དང་འདྲ་བས་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་བརྩོན་པ་དང༌། དམན་པ་དང༌། ངན་འགྲོར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བར་གཟིགས་ནས། ཨེ་མའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཛད་པའི་ཚེ་ན་དུལ་བ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་དག་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདི་ལྟ་བུར་དམན་པ་འདི་དག་ཀྱང་ཤེས་རབ་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་ཆེད་དུ་བརྗོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་བསྡམས་པའོ། ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པས་ཉོན་མོངས་རྣམས་ཞི་བར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསོ་སྦྱོང་ལ་སོགས་པའི་སྡོམ་པའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགེ་སློང་གི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་སྡོམ་པའོ། །


DTG093_Page_0059
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྲོག་ཆགས་འབྱུང་པོ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་ནི་ལེགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པའོ། །དབང་པོ་བསྡམས་པའི་འབྲས་བུ་ནི། དམུས་ལོང་དང༌། འོན་པ་དང༌། ལྐུགས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་སྨྱོན་པ་རྣམས་ཀྱང་དྲན་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་འཁྲུགས་པ་རྣམས་ཀྱང་འཁྲུག་པ་མེད་པའི་སེམས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གསོ་སྦྱོང་ལ་སོགས་པའི་སྡོམ་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གོས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་གོས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དབུལ་པོ་རྣམས་ཀྱང་ནོར་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བཀྲེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཟས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་སྤངས་ནས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ། དྲི་ང་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཕམ་དང་མཚུངས་པའི་སེམས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཚོགས་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཐོབ་པའོ། །འོད་དང༌། སྐུ་མདོག་དང༌། གཟི་བརྗིད་དང༌། དཔལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འོད་ནི་སྣང་བ་དང༌། འབར་བའོ། །སྐུ་མདོག་ནི་པགས་པ་མཛེས་པའོ། །གཟི་བརྗིད་ནི་མཐུའོ། །དཔལ་ནི་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་སྡུག་པའོ། །ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་མཛེས་ཤིང་ལྷམ་མེ་ལྷན་ནེ་ལྷང་ངེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་བརྗོད་ཅེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེའི་ཚེ་ཆོས་བཤད་པ་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྟན་དུ་སྙམ་དུ། དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བློ་དེ་ལྟ་བུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འོད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་མཛེས་སོ། །སྐུ་མདོག་གིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་ལྷམ་མེའོ། །གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་ལྷན་ནེའོ། །དཔལ་གྱིས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པས་ལྷང་ངེའོ། །འོད་ཀྱིས་ནི་ཚངས་པ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། དེ་དག་འོད་སྙེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུ་མདོག་གིས་ནི་ལྷ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏོ། །གཟི་བརྗིད་ཀྱིས་ནི་བདུད་ཀྱི་


DTG093_Page_0060
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིས་དང་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏོ། །དཔལ་གྱིས་ནི་མི་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་སྤྲུལ་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་སྟོན་ཏོ། །དེ་དང་མཐུན་པར་སྐུ་ཐ་མལ་པ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཁོར་ཡུག་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱའི་ནང་འདི་ན་ཚངས་པའམ། ལྷའམ་བདུད་དམ། མི་རྣམས་གང་ཡང་རུང་བའི་མདུན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་སྣང་བའི་སེམས་ཅན་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པར་གྱུར་པ་གཅིག་ཀྱང་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ཕེབས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་དང་དེ་དག་གི་མདུན་དུ་དེ་དག་གི་ལུས་ཀྱི་ཚད་བཞིན་དུ་སྣང་བར་གྱུར་ཏོ། །སྐུ་ཐམ་ལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་བལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པའོ། །བལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མི་དང་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་མདོག་དང་ཡང་མི་འདྲ་ལ། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་མདོག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ལ་མངའ་བའོ། །མདོག་ཏུ་སྣང་ཡང་བདག་ཅག་གི་ལུས་ཀྱི་མདོག་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཤེས་ཤིང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཤ་དང་རུས་པ་དང༌། སྐྲ་དང་སེན་མོ་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་ལ། སེམས་ཅན་གཞན་ཐམས་ཅད་དང་འདྲ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སྣང་ཡང༌། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་དོགས་པ་ཡང་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐུ་དེ་སྐུའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་ཞིང་འཇིག་རྟེན་པ་དག་དོགས་པར་གྱུར་ཀྱང་དངོས་པོ་ཅི་ཡིན་པ་སུས་ཀྱང་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ལྟར་དབྱིབས་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་དང་འདྲ་ཡང་རང་བཞིན་མི་ཤེས་ཤིང༌། ཤིན་ཏུ་འབར་བའི་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་སྐུ་ནི་བལྟ་བས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་ན་རྡོ་རྗེའི་རང་བཞིན་ནམ། གསེར་དང་ནོར་བུ་དང༌། མུ་ཏིག་དང༌། བཻ་ཌཱུ་ཪྻ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ནམ། མིའི་ལུས་སུ་གཏོགས་པའམ་ལྷ་དང་ཚངས་པའི་ལུས་སུ་གཏོགས་


DTG093_Page_0061
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའམ། ལུས་སུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཡང་ཤེས་པར་མི་ནུས། གང་དུ་ཡང་བསྡུ་བའམ། བགྲང་བར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབུའི་སྟེང་གི་ནམ་མཁའ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་འཛུམ་པ་མཛད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་གནས་པ་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་སྣང་བར་བྱ་བ་དང༌། འཁོར་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྣང་བའི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་ཏེ། དགའ་བ་དང༌། མགུ་བ་དང༌། དད་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་གྱི་ཕ་རོལ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་ཆེན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་འདིར་ལྷགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་ལ་ཀུན་གྱི་ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བར་གཟུང་ངོ༌། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐའ་བསྟན་པས་དེའི་བར་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་བཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་གཤེགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གཤེགས་ཤེ་ན། གང་དག་བྱོན་པར་བྱ་བའི་དགོས་པ་འགའ་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་སྣང་བར་མཛད་ཀྱིས། གཞན་དག་ལ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་བདག་ཅག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཛད་པའི་ཚེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྨོན་ལམ་གྱི་བསྡུ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱ་བ་བྱས་པ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དུ་སྐྱེས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། བདག་ཅག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདུལ་བ་ཡིན་པས། འོད་ཟེར་གྱི་ཕོ་ཉ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་དག་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བ་བྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཞུགས་ཤིང་འཚོ་གཞེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་སྲོག་གི་དབང་པོ་རྒྱན་ལ་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐུ་ལས་བྱུང་བའི་བསྙུན་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་འཚོ་ཞེས་བྱའོ། །གློ་བུར་གྱི་བསྙུན་མི་མངའ་ཞིང་དུས་ཀྱི་བར་དུ་བཞུགས་པས་ན་གཞེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལོངས་


DTG093_Page_0062
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་འཚོའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་གཞེས་སོ། །ཕལ་ཆེར་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཡང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་དབང་དང༌། སའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་རང་བཞིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་བ་དག་ནི། དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས། ས་བཅུ་པའི་བར་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཀྱང་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །ས་བརྒྱད་པ་ཡང་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་དེ་ཐོབ་པས་རྩོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །པད་མ་བསྐུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་པདྨའི་མཆོད་པ་བསྐུར་ཞིང་བསྙུན་ཀྱང་གསོལ་ཞེ་ན། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་དེ། ཡང་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་དེ་མཐོང་ངམ་ཐོས་ན། ཨེ་མའོ་འདི་ལྟར་ང་རྒྱལ་དང་ཕྲག་དོག་མི་མངའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་དད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དག་ན་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་བཞུགས་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་དཔོན་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་འདི་དག་ནི་གདུལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་གྱི། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེའི་འཁོར་རྣམས་གདུལ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་པད་མ་བསྐུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་བས་ན་འདི་དག་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེར་བག་ཡོད་པར་སྤྱོད་ཅིག་ཅེས་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་ཉོན་མོངས་པའི་སྙིགས་མ་དང༌། དུས་ཀྱི་སྙིགས་མ་དང༌། ཚེའི་སྙིགས་མ་དང༌། ལྟ་བའི་སྙིགས་མ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྙིགས་མ་དང༌། སྙིགས་མ་ལྔ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་སྙིགས་མ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདི་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྔར་དང༌། གཏིང་མུག་ལ་སོགས་པ་མང་ཞིང་ཆེར་འབྱུང་སྟེ། ཆུང་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱང་སྤྱོད་དེ། དེའི་


DTG093_Page_0063
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་རིས་དང༌། མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་སྡུག་བསྔལ་མང་བར་སྣང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །བསྐལ་པ་ཡང་ངན་པ་ཉིད་དེ། མུ་གེའི་བསྐལ་པ་བར་མའི་དབང་གིས་བར་བར་དུ་མུ་གེའི་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣགས་མི་ནུས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །ནད་ཀྱི་བསྐལ་པ་བར་མའི་དབང་གིས་ནད་མང་པོ་འབྱུང་ངོ༌། །མཚོན་གྱི་བསྐལ་པ་བར་མའི་དབང་གིས་གཅིག་ལ་གཅིག་གཅིག་འཚེ་བ་མང་པོ་འབྱུང་ངོ༌། །ཆུས་འཇིག་པའི་དབང་གིས་སྲིད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེར་གྱུར་པ་དང༌། མེས་འཇིག་པའི་དབང་གིས་ཞེ་སྡང་གི་ཕྱོགས་ཤས་ཆེ་བ་དང༌། རླུང་གིས་འཇིག་པའི་དབང་གིས་གཏི་མུག་གི་ཕྱོགས་ཤས་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པ་དུས་ཀྱི་ཉེས་པ་མང་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །ཚེའི་སྙིགས་མ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལ་ངེས་པ་མེད་དེ། བར་བར་ན་ཚེའི་ཚད་དཔག་ཏུ་མེད། བར་བར་ནི་ཚེ་ལོ་བཅུ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་ངེས་པ་མེད་དེ། ཁ་ཅིག་ནི་མངལ་ཉིད་དུ་འཆི་བར་འགྱུར། ཁ་ཅིག་ནི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུའམ་བྱིས་པའི་ཚེའམ། གཞོན་ནུའི་ཚེའམ། ལང་ཚོའི་ཚེའམ། དར་ལ་བབ་པའི་ཚེའམ། ན་ཕྱེད་ཟད་ཀྱི་ཚེ་འམ། རྒས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་འཆི་བའི་ངེས་པ་མེད་དེ། དེའི་དབང་གིས་མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བའི་སྙིགས་མ་ཡང་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ལྟ་བ་ཤིན་ཏུ་ངན་པ་སོ་སོར་དབྱེ་བས་ཕྱེ་ན་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་ངེས་པར་ཞུགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སྟོང་གིས་ཀྱང་གསོ་བར་མི་སྤྱོད་དོ། །ཡོངས་ཀྱང་མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དང་མ་དད་པ། ཚོགས་པར་མི་འབྱུང་བ། ཤིན་ཏུ་སྨད་པ། རང་བཞིན་གྱི་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པ་དག་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཕལ་ཆེར་ཚ་སྒོ་ཅན་ལྟ་བུར་གྱུར་པ། ཕལ་ཆེར་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྒོག་སྐྱ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་སེམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་


DTG093_Page_0064
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྒོར་མི་བཏུབ་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ནི་ཉེས་པ་དེ་ལྔས་སུན་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །བདག་ཅག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་འདི་སྐད་དུ། གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དང༌། བཟོད་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་རྣམས་བཏུལ་ནས་དེ་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་ཡང་བདག་ཅག་གི་དོན་དུ་ཤིན་ཏུ་འོ་བརྒྱལ་བ་སྐུ་ཉམས་སུ་བཞེས་པས་ན་བདག་ཅག་གི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིགས་མ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་བསྐ་བའི་རོ་དང་ལྡན་པའི་ཁ་ཟས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་ཞིང་བཟའ་བའི་འོས་མ་ཡིན་པ་ལྟར་འདི་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་སྨན་གྱི་ཚིགས་མ་བསྐ་བ་མར་གྱི་ནང་ནས་ཕྱུང་ནས་དོར་བར་བྱ་བ་སྤྱད་དུ་མི་རུང་བ་དེ་དང་འདྲའོ། །ཡང་ན་ངུར་སྨྲིག་ཏུ་བཙོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྲིད་དུ་ངུར་སྨྲིག་གི་མཐུ་མེད་པར་མ་བྱས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཚོན་གཞན་འཇེན་དུ་མི་རུང་བ་ལྟར་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བས་ན་དེ་དག་གིས་སྙིགས་མ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདི་ནི་སྐྱོན་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བསྟན་ཅིང་གདམས་པ་མཛད་དོ། །དཔེར་ན་ས་ཆེན་པོ་གཞི་མཉམ་ལ་འགྲོ་བའི་མི་རྣམས་གང་གི་ཚེ། ཚེར་མ་དང༌། གྱོ་མོ་དང༌། རྡོ་ལ་སོགས་པས་ཉམ་ང་བའི་ས་ཕྱོགས་དེར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་འདིའི་ཚེ་རྗེས་སུ་མ་བསྟན་ན་སྔོན་གྱི་ས་ལ་འགྲོ་བ་འདྲིས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སོང་ན་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་མྱོང་བར་


DTG093_Page_0065
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ཀྱང་དེ་ལྟར་འགྱུར་དུ་དོགས་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་མཛད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ནི་བསྙེན་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྨད་པ་གཙོ་ཆེར་མཛད་པ་མ་ཡིན་གྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་སྨད་པ་གཙོ་ཆེར་མཛད་པ་ཉིད་དེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ལྟ་བུར་ངན་པ་དེར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་དོགས་པ་སྐྱེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཐོས་ནས་འདིར་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་ཞིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་དད་པ་ཆེར་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིམ་གྲོར་བྱེད། བླ་མར་བྱེད། བསྟི་སྟང་དུ་བྱེད། མཆོད་པར་བྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚིག་གིས་བསྟོད་པ་བྱེད་པ་ནི་བསྟི་སྟང་དུ་བྱེད་པའོ། །ཡིད་ཀྱིས་གུས་ཤིང་ཕངས་པར་བྱེད་པ་ནི་བླ་མར་བྱེད་པའོ། །ལུས་ཀྱིས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཞིང་འདུད་པ་དང༌། སྐོར་བ་བྱེད་པ་ནི་རི་མོར་བྱེད་པའོ། །མེ་ཏོག་དང་བདུག་སྤོས་ལ་སོགས་པ་མཆོད་པའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ནི་མཆོད་པ་བྱེད་པའོ། །གནོད་པ་ཆུང་ངམ། ཉམ་ང་བ་ཉུང་ངམ། བསྐྱོད་པ་ཡང་ངམ། འཚོའམ། སྟོབས་དང་ལྡན་ནམ་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་སམ་ཞེས་བསྙུན་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གློ་བུར་གྱི་བསྙུན་མི་མངའ་བས་ན་གནོད་པ་ཆུང་ཞེས་བྱའོ། །རྐྱེན་བཞི་ཤིན་ཏུ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་ཉམ་ང་བ་ཉུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འགྲེས་པ་ལ་སོགས་པས་ཁམས་ཉམ་ཆུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགར་བས་ན་བསྐྱོད་པ་ཡང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གནོད་པ་ཆུང་བའི་འབྲས་བུ་ནི་འཚོ་བའོ། །ཉམ་ང་བ་ཆུང་བའི་འབྲས་བུ་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའོ། །བསྐྱོད་པ་ཡང་བའི་འབྲས་བུ་ནི་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པའོ། །འདིར་ཕྱོགས་ལྷག་མ་དགུ་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཚུལ་འདི་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བརྡ་ཕྲད་སླ་བའི་ཕྱིར་འདིར་ནི་མ་སྨོས་སོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ལྷགས་ན་གཅིག་པུ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་བཀའ་སྩལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་མདུན་ན་བཞུགས་ཏེ་ཆོས་འཆད་དོ་


DTG093_Page_0066
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙམ་དུ་སེམས་སོ་ཞེས་གོང་དུ་སྨོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་ཡང་འགལ་ལོ། །དེར་འདུས་པ་ཐམས་ཅད་བདག་གཅིག་པུའི་ངོར་གཟིགས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བཤད་དོ་སྙམ་དུ་ཡང་སེམས་ན་གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ནས་དམིགས་ཀྱིས་གཅིག་ལ་བཀའ་སྩལ་དུ་ཟིན་ན། དེའི་ཚེ་འཁོར་གྱི་སེམས་དང་འགལ་བར་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། འདིར་སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་བརྩམས་ནས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་མཛད་དེ་བཤད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བཀའ་སྩལ་པར་འགྱུར་ཏེ། བཤད་པའི་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བཤད་པ་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མཛད་ན། ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་རིམ་པ་དེ་ཡང་དག་པར་སྡུད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་བཤད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཛེས་བརྗིད་བཞག་སྟེ། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་འོས་པའི་རིམ་པ་གཅིག་བཟུང་ནས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་སོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་བསྟན་པས་ཚུལ་འདི་ཉིད་དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་རྗེས་སུ་གནང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་སོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་བཤད་པ་མཆོག་བསྟན་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བཞག་སྟེ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཉིད་ལ་བཀའ་སྩལ་ཅིང་སྐབས་ཕྱེ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་ནི་སྤྱིར་བཤད་པ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་བཤད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། སྒོ་གསུམ་དུ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏེ་སྐབས་ཕྱེར་


DTG093_Page_0067
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟིན་ན་འཁོར་གཞན་དག་ཟབ་མོ་འདི་ནི་བདག་ཅག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་འབད་པར་མི་བྱེད་ཀྱང་སྲིད་ཀྱི། ཤཱ་རིའི་བུ་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྐབས་ཕྱེ་ན་ནི་བཤད་པ་འདི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་གཞན་དག་སེམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྐབས་ཕྱེའོ། །འདི་ལྟར་འོག་ནས་ཀྱང་དགེ་སློང་རྣམས་དང༌། འཁོར་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་ནས་སོ་སོར་ཐོབ་པོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་དེ་ལྟ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུ་ནི་བྱ་བ་བྱས་པ་ཡིན་པས་བཤད་པ་དོན་ཆེན་པོ་འདི་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྐབས་དབྱེ་བ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན་ཡང་དེ་ལྟར་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱ་བ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་པད་མ་དཀར་པོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། ཚད་མེད་པ་རྣམས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་བཟུང་ནས་མཆོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་བྱས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་འདི་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་འཇིག་རྟེན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་པད་མའི་འོད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཞིང་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་ལུང་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་དགེ་སློང་ཟག་པ་ཟད་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་ཆད་པ་ཡང་སྲིད་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་ཞིང་བསྐལ་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། དཔག་ཏུ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ཉིད་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་སྲིད་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་དུ་ཟིན་ན་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡང་སྲིད་པ་སོ་སོར་ལེན་པར་འགྱུར་བས་ཐར་པ་མི་འགྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཡང་འདི་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ། གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་ལས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་དུ་ཟིན་


DTG093_Page_0068
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། ཐར་པ་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲ་བ་དེ་ནི་རིགས་ན། ངོ་བོ་ཉི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ལ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་ཅིང༌། དེས་བྱས་པའི་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ནི་མི་སྨྲའོ། །མདོ་གཞན་ལས་འབྱུང་བའི་རིམ་པས་དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་ངེས་པའི་རིགས་ཅན། ཁ་ཅིག་ནི་མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་གཟིགས་སོ། །དེ་ལ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་འགྲུབ་པར་བརྗོད་ཀྱང་མི་དགོས་ཀྱི། སེམས་ཅན་མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རྐྱེན་རྙེད་ན་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་གསུམ་གྱི་སྐལ་བ་ཡོད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཟིགས་ནས་དེ་དག་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་བསྒྲལ་བར་བཞེད་ན། དེ་དག་ཉོན་མོངས་པ་ཆེ་བ་དང༌། དབང་པོ་བརྟུལ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་བཟང་པོ་སྤྱོད་པའི་མཐུ་དང་མི་ལྡན་པར་གཟིགས་ནས་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དེ་དག་དང་པོར་ཉོན་མོངས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་མཛད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་འཛུད་པ་མཛད་དོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་བཙུད་ནས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ལ་བསླབས་ནས་རིམ་གྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་བ་ལ། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཤེས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། གནོད་སེམས་གཉིས་སྤོང་བ་ལ་འཛུད་པ་མཛད་དེ། འཕགས་པ་དེ་དག་གིས་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། གནོད་སེམས་བསྲབས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བསྲབས་པའི་ས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་ལ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཤེས་སོ། །དེ་ནས་དེ་ཉིད་མ་ལུས་པར་སྤང་བ་ལ་བཙུད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་ནས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་


DTG093_Page_0069
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུམ་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། དེ་ཉིད་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་དཱི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དོ། །དེ་ནས་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། མ་རིག་པ་ལྷག་མ་རྣམས་སྤངས་པ་ལ་བཙུད་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པ་བསྲུང་བའི་ས་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་དག་བཙུད་ནས་ཅི་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་འདོད་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་འདོད་པ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཉིད་འདོད་པས་བྱས་པ་སྲུང་བ་ཅན་གྱི་ས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པར་གྱུར་པ་ན་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ནི་མ་སྤངས་ཏེ། དེ་མ་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་སྤངས་སོ། །དེ་ནས་དེ་དག་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་བཤད་པ་མཛད་དོ། །བཤད་པ་དེས་ཀྱང་དབང་པོ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ནུས་པའི་བསམ་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། རིམ་གྱིས་ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་བསམ་པ་ངེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ནས་བརྒྱད་པ་གནས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དང་ཡང་སྲིད་པ་གཞན་ལེན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་སྲིད་པ་ཇི་ལྟར་ལེན་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་དང༌། རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་མ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་


DTG093_Page_0070
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་རྩ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་ནི་ཡང་སྲིད་པ་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་དག་ནི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་འཁོར་བའི་རྒྱུན་བྱེད་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བཙལ་བས་ཡོངས་སུ་མི་ངོམས་པ་དང༌། བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པར་སྨོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལ་སྤྲོ་བ་དང༌། ཆོས་འདོད་པའི་བག་ལ་ཉལ་མི་འདོར་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་སྟེ། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱིས་མི་གོས་སོ། །གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཞེས་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཁམས་གསུམ་ན་ཉོན་མོངས་ལ་ཁམས་གསུམ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཐབས་མཁས་པ་དང་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་བསམས་བཞིན་དུ་ཁམས་གསུམ་ན་ཉོན་མོངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་ན་ཉོན་མོངས་པས་དེ་སྐད་བྱའི་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཚོང་དཔོན་ཁྱིམ་བདག་ཅིག་ལ་བུ་སྡུག་པ་ཕངས་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ལྟ་བ་དང་མཐུན་པ་གཅིག་པུ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ཁྱེའུ་དེ་ཡང་བྱིས་པར་གྱུར་པས་གར་བྱེད་པ་ལས་ཕྱི་ས་ཁུང་བཙོག་པ་ཞིག་ཏུ་ལྷུང་བ་དང༌། དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེའི་མ་དང་མཛའ་བཤེས་དང་ཉེ་དུ་དག་གིས་ཁྱེའུ་དེ་ཕྱི་


DTG093_Page_0071
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ས་ཁུང་བཙོག་པར་ལྷུང་བར་མཐོང་ངོ༌། །མཐོང་ནས་ཀྱང་ཤུགས་ཕབ་སྟེ་མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་གྱིས་ཕྱི་ས་ཁུང་བཙོག་པ་དེར་ཞུགས་ཏེ་བུ་གཅིག་པ་དེ་མི་འབྱིན་ཏོ། །དེ་ནས་ཁྱེའུ་དེའི་ཕ་འོངས་ཏེ། དེས་བུ་གཅིག་པ་ཕྱི་ས་ཁུང་བཙོག་པར་ལྷུང་བ་དེ་མཐོང་ལ། མཐོང་ནས་ཀྱང་བུ་གཅིག་པ་ལ་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་བྱམས་ཤིང་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་མི་སྨོད་པར་མྱུར་དུ་སྐྱེན་པར་ལ་གོར་དུ་ཕྱི་ས་ཁུང་བཙོག་པ་དེར་ཞུགས་ཏེ། བུ་གཅིག་པ་ཕྱུང་བ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ནི་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་ཇི་ཙམ་དུ་དོན་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དཔེར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དོན་དུ་ལྟ་བ་གང་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་ཕྱིས་ཁུང་བཙོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །བུ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ། དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བུ་གཅིག་པ་ལྟར་འདུ་ཤེས་སོ། །མ་དང་མཛའ་བཤེས་དང་ཉེ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ། དེ་དག་ནི་འཁོར་བར་ལྷུང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་མཐོང་ན་མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་གྱི་འབྱིན་པར་མི་ནུས་སོ། །ཚོང༌། དཔོན་ཁྱིམ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དེ་དག་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་ལུས་འགྲུབ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །ཡང་མདོ་ལས་འདི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྐྱེན་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྲིད་པ་གསུམ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་སའི་རྐྱེན་དང༌། ཟག་པ་མ་མཆིས་པའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། དབང་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་འབྱུང་བའི་ལུས་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ད་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་ལུས་དེ་


DTG093_Page_0072
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇིག་རྟེན་འདི་པར་བགྲང་ངམ། འོན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་པར་བགྲང༌། ཅི་འདོད་པའི་ཁམས་སམ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སམ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་བགྲང་ཞེ་ན། འགྲོ་བའམ། སྐྱེ་གནས་སམ། སྐྱེ་བའམ། སྲིད་པའམ། འཇིག་རྟེན་གང་དུ་འང་མི་བགྲང་ངོ༌། །འོ་ན་ལུས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་དེ་ཇི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། ཡིད་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། ཡིད་ལས་བྱུང་བའི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ལྟའི་སྤྲུལ་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྲིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བའི་དབང་གིས་བཏགས་པར་བརྗོད་པ་སྟེ། དབང་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡོད་ན། སྐྱེ་གནས་དང་འགྲོ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་ན་ནི་བདག་ཉིད་མི་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ལ། ལུས་དེ་ཉིད་ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་དང༌། ཉོན་མོངས་པས་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སླད་དུ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་འཁོར་བ་ཡང་མཆིས་ལ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མཆིས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཉན་ཐོས་འདི་དག་སྔར་དགྲ་བཅོམ་པར་མཛད་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་སྦྱོར་བར་མཛད་དེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཐབས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཉན་ཐོས་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་


DTG093_Page_0073
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རིགས་ལས་བལྟས་ཏེ་ལུང་བསྟན་པའོ། །གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་ཟག་པ་མ་མཆིས་པ། སྲིད་པ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྒྱུན་བཅད་པ་རྣམས་རིགས་མཆིས་སུ་ལགས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་ཕྱིར་དཔེ་བསྟན་གྱི་ཉོན་ཅིག །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་ལ་བུ་ཞིག་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་བཟོའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་སློབ་པ་ལས་དབང་པོ་རྟུལ་ཞིང༌། དབང་པོ་རྣོ་བ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཕྱིས་བསླབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔར་སློབ། སྔར་བསླབ་པར་བྱ་བ་དེ་ནི་ཕྱིས་སློབ་པར་བྱེད་པས་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཅི་རྒྱུ་དེས་རྒྱལ་པོའི་བུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའམ། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ནི་མ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་རྒྱལ་པོའི་བུ་ཉིད་ལགས་སོ་ཞེས་བགྱིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་རིགས་དང་ལྡན་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྔར་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་བྱས་ནས་ཕྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། རྒྱུ་དེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་ཞེས་བྱའམ། གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བྱམས་པ་གང་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་དམན་པའི་བྱེ་བྲག་དོན་དུ་གཉེར་ཏེ་དམན་པ་ཉིད་ཐོབ་ལ་དམན་པར་ཤེས་ནས་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་གྱི། དེའི་གོང་དུ་བཟང་པོའི་བྱེ་བྲག་ཉིད་ཚོལ་བས་བཟང་པོ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་


DTG093_Page_0074
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་གང་ལགས་པ་དེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པར་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་འགྱུར། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པར་བཀའ་མ་སྩལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་དེའི་སྐྱེ་བ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་འགྱུར་བར་ནི་མི་དོགས་ཀྱི། དེའི་སྐྱེ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྱུར་པའོ་ཞེས་པ་འདོགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གླེང་གཞིའི་ལེའུའོ།། །།བམ་པོ་བཞི་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བཤད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྒོ་གསུམ་དང༌། རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་གིས་བཤད་པར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྤྲོས་ན་གོ་བ་དང༌། དྲང་དགོས་པའི་འདུལ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་བརྩམས་ཏེ། མདོར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། འབྲིང་དུ་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང་སྒོ་གསུམ་གྱིས་བཤད་དོ། །འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གླེང་གཞིའི་ལེའུ་བསྟན་པའི་རིམ་པས་བརྩམས་པ་ཆེན་པོས་བཤད་པའི་སྐབས་ཕྱེ་སྟེ་ཆོས་བཤད་པའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེར་དེ་ཙམ་ཞིག་བཤད་ནས་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་ནི་མདོར་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་རྣམ་


DTG093_Page_0075
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་སྤྲོས་ན་གོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞུ་བ་བརྩམས་ནས་འབྲིང་དུ་བསྟན་པའི་སྐབས་ཕྱེ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འཚལ་བས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱི་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོར་བསྟན་པའི་བཤད་པ་དེ་ཉིད་བཟུང་སྟེ། མདོར་བསྟན་པ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྟན་ནས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡང་བསྟན་ཏེ། དེའི་འོག་ཏུ་གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང༌། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་གང་ཡིན་པ་དང༌། བརྩོན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བཤད་པ་འདིའི་གཏན་ལ་དབབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྟན་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཉེ་བར་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་བཤད་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་གསོ་སྦྱོང་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ་


DTG093_Page_0076
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་བཤད་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིས་ན་བརྩོན་ཞེས་བགྱི་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སེམས་དང༌། ལེ་ལོའི་སེམས་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སེམས་དང༌། འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སེམས་མི་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཤད་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་འདིས་གནས་པ་དེ་གང་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པའི་བར་ནི་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཤད་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རབ་འབྱོར་ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྩོམ་སྟེ། ཅི་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་བྱ་བར་སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་འདི་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གདམས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉིད་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་བསྟན་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་འཚལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་གྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གང་དག་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་


DTG093_Page_0077
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདས་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་འཚལ་མ་དམིགས་ཏེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་རིག་ནས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི། བརྩོན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བའི་ཚིག་གི་དོན་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལྷའི་དབང་པོས་ཞུས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲི་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་བརྩམས་ནས་གནས་བརྟན་གཉིས་ཀྱིས་དྲིས་པ་དང༌། ལན་བཏབ་པའི་རིམ་པས་མདོར་བཤད་པ་འདིའི་ཚིག་གི་དོན་དང་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་རིམ་པ་འདིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབྲིང་དུ་བཤད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་སོ། །འབྲིང་དུ་བསྟན་པ་འདི་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་བཟུང་ནས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་བཤད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཟུང་ནས་དྲང་དགོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རྒྱས་པར་བཤད་དོ། །དེའི་གོ་རིམས་ནི་འོག་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྐབས་ནས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོར་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ་བཤད་པ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཅིག་གོ ། དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་དང༌། དེ་ནས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་དང༌། དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་དང༌། དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་དང༌།


DTG093_Page_0078
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་དང༌། དེ་ནས་བྱམས་པ་དང༌། དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་བཀའ་སྩལ་ཏེ། རྟག་ཏུ་ངུ་དང༌། ཆོས་འཕགས་ཀྱི་གཏམ་གྱིས་ཡང་གནས་བརྟན་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་ནས་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཅིག་གོ །ད་ནི་མདོར་བསྟན་པ་འདིའི་ཚིག་གི་དོན་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་བརྟན་གྱི་མའི་མིང་ལས་དྲས་ཏེ་བོས་པའོ། །འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ལའམ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་སྐྱེས་པའི་སེམས་དང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །ཨེ་མའོ་བདག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དགོད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་ནས་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་གནས་ཏེ་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་གཉིས་ཀྱི་སེམས་རིན་པོ་ཆེ་བསྐྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅུ་ལ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །སློབ་དཔོན་གཞན་དག་འཆད་པ་ནི་


DTG093_Page_0079
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་ཡང་གནས་སྐབས་གསུམ་ཡོད་དེ། མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། དག་པ་དང་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་ལ་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་ནི་མེད་ཀྱི། སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་པས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་བརྗོད་དོ། །དག་པ་དང་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་གཉིས་ཀ་ཡོད་དེ་དག་པ་དང་མ་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་བརྗོད་དོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་པས། དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་བརྗོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དྭགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་དང་མཐུན་པའི་རིགས་དང༌། རིགས་དང་མཐུན་པའི་མོས་པ་དང༌། མོས་པ་དང་མཐུན་པའི་བསམ་པ་དང༌། བསམ་པ་དང་མཐུན་པའི་སྨོན་ལམ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་མཐུན་པའི་དུས་དང༌། དུས་དང་མཐུན་པའི་ཚོགས་དང༌། ཚོགས་དང་མཐུན་པའི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་མཐུན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང༌། ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཡོད་པ་འདི་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་ཏོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་


DTG093_Page_0080
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་སེམས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་རྣམ་པའོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་དང༌། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་དོན་དམ་པར་སྨོན་ལམ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། འཁོར་བ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པ་འདི་དགུའི་ཕ་རོལ་དུ་སོན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་ཀྱང་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ལ་རྒྱུས་


DTG093_Page_0081
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཏགས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་སས་བསྡུས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། ས་བཅུ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་བར་དུ་མཉན་པ་དང་བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་མངོན་པར་འཕེལ་བ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དྲི་མ་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཟིན་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་དང༌། མཆོག་གི་དོན་ལ་སོགས་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་ས་དང་ས་དག་ལ་གནས་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཇེ་ཆེ་ཇེ་ཆེར་གྱུར་པས་ལྷག་པར་རྟོག་པའི་ཁྱད་པར་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པའི་སའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་ཚིག་གི་དོན་མ་ལུས་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཇི་ཙམ་དུ་རྣམ་པ་དེ་དག་ཉིད་མངོན་པར་སྟོན་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་དེ་དག་ལས་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སས་བསྡུས་པའི་ཤེས་རབ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་


DTG093_Page_0082
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བྱ་བས་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་སྤངས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ནི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་བམ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ནི་ལ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་པའོ། །དེ་ལ་ཉན་པ་དང༌། བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ནི་བསླབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འོག་ནས་འཆད་པའོ། །སྒྲུབ་པའི་དུས་ན་ནི་སྤྱད་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བ་སྟེ་དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་འོག་ནས་འཆད་པའོ། །རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་དུས་ན་ནི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བརྩོན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་འོག་ནས་འཆད་པའོ། །བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བར་འོས་པ་སྟེ་བྱ་བར་རིགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་གིས་ནི་གང་གིས་བྱ་བ་དང༌། གང་ལ་བྱ་བ་དང༌། གང་བྱ་བ་རྣམ་པ་དེ་གསུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ལ་ནི་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཆུད་པ་དང༌། གུས་པ་དང་འགྲུས་པ་ལ་སོགས་པས་བརྩོན་པར་བྱའོ། །འདིར་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་


DTG093_Page_0083
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའོ། །བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བའོ། །སུམ་བརྒྱ་པ་ལས་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བསྟན་པས་གནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་རབ་ཏུ་བཟུང་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མདོར་བཤད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་རྣམ་པར་སྤྲོས་ན་གོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་འབྲིང་དུ་བཤད་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འཚལ་བས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུབ་བརྩམས་སོ། །དེས་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞིས་ཞུས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་བཞི་ཡང་འོག་ནས་སྐབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་སྐད་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པ་འདི་ལ་འོག་ནས་མདོ་དང༌། རྒྱས་པར་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་མཛད་དོ། །དེ་ལ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་


DTG093_Page_0084
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ནས་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་མདོར་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་མཛད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་བཟུང་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་མཛད་དོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྤྱོད་པ་བཞི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། གནོད་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་དང༌། གོས་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་ཐབས་མཁས་པས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་འགྲུབ་པོ། །ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པ་འགྲུབ་པོ། །སྙིང་རྗེས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་འགྲུབ་པོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་འགྲུབ་པོ། །དེ་ལ་གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །བསམ་གཏན་བཞི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུག་པའི་བར་གྱིས་ནི་གནོད་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་


DTG093_Page_0085
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་སྟོབས་བཅུ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། བཏང་སྙོམས་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ནི་གོས་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་གནས་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པ་དང༌། འཁོར་གསུམ་དག་པ་དང༌། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། སུམ་བརྒྱ་པ་ལས་གནས་པར་བྱ་བ་དང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ། སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་ཁམས་གསུམ་པའམ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རུང་སྟེ་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་ནི་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་གནས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མི་གནས་པའི་རིགས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདིར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དམ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་བམ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་དང་མཐུན་པར་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པར་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་བཙལ་ན་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། གཏོང་བ་པོ་དང༌། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྙིང་རྗེས་


DTG093_Page_0086
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྐྱོད་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཅི་འདོད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཀྱང་དེའི་ཚེ་ནི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཟད་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའམ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པའི་འོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་བཞིས་ཡོངས་སུ་བཙལ་ཅིང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་བཞིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ན། དེ་ལེགས་པར་སྦྱངས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དང་པོར་སྙིང་རྗེས་ལས་ཐམས་ཅད་བྱས་ནས། ཕྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་སྙིང་རྗེས་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་དག་པར་བྱེད་དོ། །སྙིང་རྗེས་ནི་བསམ་པ་དག་པར་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་དག་པར་བྱེད་དོ། །སྙིང་རྗེས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ལ་གནས་ནས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་དོན་དམ་པ་ལ་གནས་ཏེ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །སྙིང་རྗེས་ནི་ལས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་བགྲང་ངོ༌། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་བགྲང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ས་དང་པོ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་དམ་པར་བཙལ་ན་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཡང་སྦྱིན་པ་བྱེད་པའི་ཚེ་ནི་སུས་ཀྱང་སྦྱིན་པའམ་བླང་བར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་དང་མལ་ཆ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཀུན་བརྟག་པའི་ཆོས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་


DTG093_Page_0087
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་གཏོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་དེས་དངོས་པོ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། བདག་ལ་གཏོང་བ་པོ་དང༌། སློང་བ་ལ་ལེན་པར་བྱེད་པ་དང་གསུམ་མི་དམིགས་ཏེ། དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟེན་ཅིང་བཟུང་ནས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའོ། །དང་པོར་ནི་སྙིང་རྗེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚུལ་ལ་གནས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྤྱོད་པའི་དབང་གིས་སྦྱིན་པ་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་ལ་གནས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་པའི་དབང་གིས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཙལ་ན་དམིགས་སུ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དམིགས་པར་གྱུར་པ་སེམས་ཅན་དང༌། བྱང་ཆུབ་གཉིས་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བར་གྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡང་དག་པའི་དོན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། གཏོང་བ་པོ་དང༌། ལེན་པ་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དག་ཤིན་ཏུ་འགལ་བ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ན་འགལ་བ་མེད་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཐབས་མཁས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྱུར་ཏེ། ཐབས་མཁས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་འཛིན་པའི་སྙིང་རྗེ་དང༌། དོན་དམ་པ་འཛིན་པའི་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱིས་སྐམ་ལ་རྒྱུ་བ་དང༌། ཆུ་ན་རྒྱུ་བའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བའི་ཁྱད་པར་ཤིན་ཏུ་འགལ་བ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པས་འགལ་བ་མེད་པར་གྲོགས་བྱས་ནས་ཅིག་ཅར་སྒྲུབ་ཅིང་འཇུག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་མཆོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འོག་ནས་ཀྱང་སྐབས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་འཆད་དོ། །ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ལྷག་པར་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྱིམ་པ་ནི་བྱང་


DTG093_Page_0088
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པའི་བསླབ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་སྡོམ་པའི་བསླབ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པ་ན་ལྟུང་བ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལྟུང་བ་བྱུང་ན་ཡང་དུས་ལས་ཡོལ་བར་ལྷག་པར་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་གི་མྱུར་ཞིང་མྱུར་དུ་མཐོལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ལྷག་པར་ལྟུང་བ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་སྙེགས་ཏེ། བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །འདི་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་མི་དམིགས་པས་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འོག་ནས་ཀྱང་བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །འདི་ནི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འཁྲུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་ལ་འཁྲུག་པ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་བཟོད་པ་དང༌། བཟོད་པར་བྱ་བ་དང༌། གནོད་སེམས་རྣམས་མི་དམིགས་པས་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་འོག་ནས་སྐབས་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་འཆད་དོ། །ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཆུད་པ་དང་གུས་པ་དང་ནན་ཏན་དུ་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་བཏང་བ་དེ་ཡང་ཤེས་རབ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཉིད་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །འདིར་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལེ་ལོ་རྣམས་མི་དམིགས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པོ། །རོ་མྱང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་བདག་གི་དོན་དུ་བསམ་གཏན་ལ་འཇུག་ན་ནི་བསམ་


DTG093_Page_0089
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏན་གྱི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ན་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་གི་དོན་འབའ་ཞིག་ལ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྡིག་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་སྨོད་པར་བྱེད་ན། དེ་ལ་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། དག་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་ལས་དག་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་མི་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་གཡེང་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་མཐོང་བས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་ལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་སྟེ། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བྱ་བ་དེའི་ཚེ་ན་ནི་ཀླན་ཀར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བྱ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་དོན་དམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་སྙམ་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་སྦྱོར་བའི་ལམ་དུ་རྟོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་དགོངས་པས་ཀླན་ཀར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །འདིར་


DTG093_Page_0090
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་ཤེས་རབ་ཅན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་རྣམས་མི་དམིགས་པས་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་ཉིད་ལ་རིགས་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་མི་རིགས་སོ་ཞེ་ན་ཡང་འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྟོགས་པར་བཞེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་ལྷུར་ལེན་པས་ཅི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དོན་དམ་པར་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་མེད་ཅེས་དེ་དག་ལ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་རིགས་སོ། །འོ་ན་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམས་པའི་རྒྱུར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཡང་སྔོན་གྱི་རྩོལ་བའི་ཤུགས་ཀྱི་མཐུ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་འགྲུབ་པར་འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། ཡང་གང་དག་འཁོར་བ་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་ནས་ཡིད་བྱུང་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་མཐོང་ནས་དེ་ཉིད་དོན་དུ་གཉེར་ཅིང་སྒྲུབ་པ་དེ་དག་ནི་སྔོན་གྱི་རྩོལ་བའི་ཤུགས་ཀྱིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་བསྒོམས་བའི་རྒྱུས་འབད་མི་དགོས་བར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སེམས་མཉམ་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པ་ལྷུར་ལེན་པ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་དུ་གཟིགས་ལ་སེམས་ཅ་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་གནས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་འཁོར་བ་བཞིན་དུ་མི་མཐུན་པར་གཟིགས་པ་དང་


DTG093_Page_0091
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉི་ག་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གཟིགས་པས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་ཁོ་ན་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའམ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་མཛད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་འོག་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་གནས་ནས་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་དུས་ཡིན་གྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་དུས་ནི་མ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པ་བསྟན་པ་ལས་འཆད་དོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང་ཆོས་རྣམས་དང༌། རྣམ་པ་བཞི་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་མཛད་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ན། ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང་ཆོས་རྣམས་དང༌། དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་གཉིས་དང༌། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་མཛད་དེ། དོན་དམ་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འབུམ་པ་ལས་ཀྱང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྒོམ་པ་འདི་ཡང་འོག་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ལས་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་ལ་སོགས་


DTG093_Page_0092
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་མཚན་ཉིད་ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྒོམ་པ་དང་མཐུན་པས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་བགྲང་ངོ༌། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐབས་སུ་གཏོགས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་རྣམ་པ་དེས་སྟོང་ངོ་ཞེས་སྟོང་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ན་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་དམ་པ་དེ་ཉིད་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། མཚན་མའི་རྣམ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཡིན་པས་ཞི་བའི་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ན་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་གསུམ་པ་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་གཟིགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་བཞག་ནས། ཕྱི་མ་ལ་སྨོན་པའི་གནས་སུ་མི་བྱེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་གཟིགས་པ་ན་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསམ་གཏན་བཞི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕྱོགས་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་


DTG093_Page_0093
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་དགོས་པས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་གསུམ་ཆར་ཡང་དེར་འདུས་ཏེ། དེ་ལ་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་པོར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཟུང་སྟེ། ཕྱིས་དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་བཙལ་ནས་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་མཛད་པར་སྙིང་རྗེ་དང་ཐབས་མཁས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་སྐྱོ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་བྱུང་བར་འགྱུར་པའི་གནས་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་བས་སྐྱོ་བ་ཡིན་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྐྱོ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་ཅིང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་ལས། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྙིང་པོ་ཅན་དུ་བློ་བསྐྱེད་དེ་འཇུག་པར་མཐོང་ནས་དེ་དག་ཤེས་པར་བྱ་བ་མྱུར་དུ་སྔོན་དུ་གཏོང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྐྱོ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྔར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་གིས་འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཕྱིས་ལྷག་མཐོང་གི་སྒོ་ནས་འཆི་བའི་ཆོས་ཉིད་ཅན་དུ་མཐོང་བ་ལ་འཆི་བའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་རིག་པ་དང༌། བཟོའི་གནས་ཐམས་ཅད་དང༌། སྒྱུ་རྩལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པའི་དགའ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བའི་འདུ་ཤེས་སོ། །ཁམས་གསུམ་པ་ལ་ཆགས་སུ་རུང་བའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་གཟིགས་པས་དེ་ལ་འདོད་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་


DTG093_Page_0094
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པར་མཛད་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དག་ཉིད་དོན་དམ་པར་ཤིན་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་པར་མཁྱེན་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པ་དང༌། གཞན་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་མཛད་པའི་མཁྱེན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བར་མཁྱེན་པ་དང༌། དེ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། ཀུན་མཐུན་པར་མཁྱེན་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བ་ཤེས་པའོ། །བདག་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་དང༌། སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་རྒྱུ་མཁྱེན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཟད་པ་ཤེས་པའོ། །བདག་དང་གཞན་དག་གི་སྲིད་པའི་སྐྱེ་བར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མཁྱེན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་མཁྱེན་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཤེས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བར་མཁྱེན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་མཁྱེན་པ་ནི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པའོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་མཁྱེན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའོ། །ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྒོམ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མི་མཛད་ཀྱི་དེ་དག་ཉིད་གོམས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་


DTG093_Page_0095
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་བ་འབའ་ཞིག་མཛད་པའི་མཁྱེན་པ་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་ན་ནི་དེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེས་དོགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་རེག་པར་མི་མཛད་ཀྱི། མཁྱེན་པ་དེས་ཆོས་ཙམ་དུ་བསྒོམ་པར་མཛད་དོ། །འོ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམས་པས། ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྔར་ཡང་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་སྒོམ་པ་ཡིན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་འཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བ་མི་མཛད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་རྒྱས་པར་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་དམིགས་པ་ན་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཤེས་པ་ཐ་མལ་པས་སོ་སོར་རྟོག་གོ །དེ་བས་ན་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་རྐྱན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་འོག་ནས་ཀྱང་རབ་འབྱོར་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོ་སོར་རྟོག་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་བྱའོ་སྙམ་པས་སོ་སོར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་དུས་ཡིན་གྱི་མངོན་དུ་བྱ་བའི་དུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་འདོགས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བར་སྐབས་དེར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཉམས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། ཟག་པ་ཟད་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འཆད་དོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཤེས་པ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པ་སྟེ། ཤེས་པ་


DTG093_Page_0096
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། ལྷ་དང་མི་དང་ཚངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་དང་སྐད་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་རྟོགས་ཤིང་མཁྱེན་པ་དེ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་བས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འབུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏོ། །མ་ཉམས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། མ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྔར་བཤད་ཟིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་འདིར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་གཏོགས་པར་ཡང་བཤད་དོ། །ཡང་དག་པར་སྡུག་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འབུམ་པ་ལས་འབྱུང་སྟེ། བྱམས་པའི་ལུས་ཀྱི་ལས་དང༌། བྱམས་པའི་ངག་གི་ལས་དང༌། བྱམས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལག་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ལྟ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། འཚོ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པར་སྡུག་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དྲུག་གོ །ནོར་བདུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་ནོར་རྣམས་སོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ནི་ཇི་སྐད་དུ་རྣམ་འགྲེལ་ལས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ནམ་ཞིག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སེལ་ནུས་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ནམ་ཞིག་དབུལ་བས་ཉེན་པ་སེམས་ཅན་འབྱོར་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇོག་ནུས་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ནམ་ཞིག་ཤ་ཁྲག་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་ནུས་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ན་ཡུན་རིང་པོར་གནས་པས་ཀྱང་ནམ་ཞིག་


DTG093_Page_0097
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ནམ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འབྱོར་པས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཐོང་བར་འགྱུར་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ནམ་ཞིག་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འབྱིན་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། དོན་དམ་པའི་རོ་གཅིག་པུ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་སིམ་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་ལ་མི་ཕན་པའི་འཚོ་བ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་བྱེད་མི་ནུས་པའི་ལུས་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་མི་གསལ་བའི་བློ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་མི་སྤྱོད་པའི་ནོར་དང༌། འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་དབང་ཕྱུག་དང༌། གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པར་དགའ་བར་ཚེ་རབས་ཚེ་རབས་སུ་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྲོག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡིག་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་བདག་ལ་སྨིན་པ་བདག་གིས་ལེགས་པར་སྤྱད་པའི་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྨིན་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལ་བལྟས་ནས་གཞན་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་མི་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དགུ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དགུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ལ་ཤིན་ཏུ་མི་འབྱུང་བས་དེ་ལས་བཟློག་ནས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་མེད་པའི་དངོས་པོ་དགུར་


DTG093_Page_0098
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་ཏེ། འདིས་བདག་ལ་གནོད་པ་བྱས་སོ་སྙམ་ནས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་མི་འབྱུང་བ་དང༌། བྱེད་དོ་སྙམ་ནས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་མི་འབྱུང་བ་དང༌། བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་མི་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་ཞེས་སྔར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྐབས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མིང་གཞན་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མདོར་བཤད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ནས་ད་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པར་བྱ་བ་ལ། གང་སྔར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྨོས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་བསམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་བསམ་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པས་རྒྱས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསམ་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །སྔར་གང་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྟན་པ་ལས་གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་གང་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་དེ་དེ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འཇུག་སྟེ། ཐེག་པ་གསུམ་བསྒོམ་པར་འདོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་འདོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་འདོད་པའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཚིག་ལྔས་ཐེག་པ་གསུམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་


DTG093_Page_0099
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དགོད་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་བར་གྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཤིང་ཏུ་གྱུར་པས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསྒྲུབ་པའི་སར་གཏོགས་པ་ས་བཅུའི་རིམ་པས་ངེས་པར་བྱུང་བ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་པ་བསྒོམ་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པ་བསྟན་ཏོ། །བག་ཆགས་དང༌། མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་


DTG093_Page_0100
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇོམས་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྟན་ཟིན་ན་ཡང་འདིར་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ་སྔར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་བྱ་བ་བསྟན་གྱི། འདིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་བརྗོད་པ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། འདི་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་ཞིག་བསྟན་ན་ཡེ་ཤེས་གང་ལ་བྱ་སྙམ་ནས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་སྨོས་ཏེ། དེས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པའི་མཆོག་ནི་རྣམ་པའི་གཙོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་དག་གི་རྩ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་


DTG093_Page_0101
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དངོས་པོ་མཉམ་པས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་འདིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཚོགས་སུ་གཏོགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང༌། ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང༌། མ་ངེས་པའི་ཚོགས་སུ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་སྟེ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང༌། མ་ངེས་པའི་ཚོགས་སུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བ་དང་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཚོགས་སུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །དེ་ལྟ་བུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །བག་ཆགས་དང༌། མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏེ། ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དང༌། སྐྱེ་བའི་བག་ཆགས་ནི་བག་ཆགས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ལས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། སྐྱེ་བའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་ནི་མཚམས་སྦྱོར་བ་གསུམ་མོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་གསུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང༌། མཚམས་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་འབྲས་བུ་དང་


DTG093_Page_0102
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅས་པ་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་རྣམས་རྟོགས་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་དག་སྒྲུབ་པོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་མི་མཛད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཁྱེན་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་སོ་སོར་འགོད་དེ། དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱང་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་གྲོགས་བྱེད་པའི་རྐྱེན་མ་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།བམ་པོ་ལྔ་པ། དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་འདོད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་ཏེ། མ་དག་པའི་སའི་ཡོན་ཏན་དང༌། དག་པའི་སའི་ཡོན་ཏན་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་སའི་ཡོན་ཏན་དང༌། མཐར་ཐུག་པ་ལ་གནས་པའི་སའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །ས་དང་པོ་ནས་ས་བདུན་གྱི་བར་དུ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མ་དག་པའི་ས་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སའི་ཡོན་ཏན་དག་པ་རྣམས་སོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་དུ་ནི་ས་དགུ་པ་ལ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་སའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །


DTG093_Page_0103
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདས་པ་དང༌། མ་བྱོན་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམས་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོ་སོར་འགོད་པའི་བར་དུ་ནི་ས་བཅུ་པ་ལ་མཐར་ཐུག་པར་གནས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལས་ལྡོག་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལ་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་གནས་སྐབས་ནི་གསུམ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་ཡང་གནས་སྐབས་གསུམ་སྟེ། བྱིས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ས་ལ་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་དག་པ་དང་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་དག་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་མ་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ནི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དག་པ་དང་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་སྐབས་དག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་གནས་སྐབས་མ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དག་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་མ་དག་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་མེད་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དག་པ་དང་མ་དག་


DTG093_Page_0104
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་འདའ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོའི་ཁྱད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཡིན། རང་སངས་རྒྱས་ནི་དབང་པོ་བར་མ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་བདག་གི་དོན་ལྷུར་ལེན་པ་བདག་གི་དོན་ཉིད་སྒྲུབ་ཅིང་བདག་ལ་ཕན་པ་འབའ་ཞིག་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གཉི་ག་ལྷུར་ལེན་ལ། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་བསྒྲུབས་ནས། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཉིད་མཐར་ཕྱིན་པར་མཛད་དོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པར་མཛད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དོན་རྣམ་པ་དུ་མ་བསྒྲུབས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་མཛད་དོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀ་སྤངས་ནས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྒྲུབས་ཏེ། འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་ཉིད་མཛད་དོ།།


DTG093_Page_0105
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དག་ཕྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ལྡོག་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་འགྱུར་ཏེ། རིགས་དང་མི་ལྡན་པའམ། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའམ། སྙིང་རྗེ་ཆུང་བའམ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་ཞིང་མི་བཟད་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་དེ་བཞི་ཆར་ཡང་སར་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ན་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་གི་སྦྱིན་པ་བྱེད་པའི་སེམས་ནི་སྲེད་པ་དང་བཅས་ཤིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་འབྲས་བུ་འམ། བདག་གི་དོན་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བས་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་སེམས་ནི་སྲིད་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། མཚན་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་དེ་དག་གིས་འཕགས་པའི་ཕྱིར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་ཆུང་ངུ་བྱིན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། སྦྱིན་པ་ཆུང་ངུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོ་བྱད་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་དང༌། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྒྲུབ་པ་ལ་མ་བསླབས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བདུན་པ།


DTG093_Page_0106
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་བཀོད་པ་ཤེས་ཀྱང་དེའི་ཚེ་བསྒྲུབ་པར་ནི་མི་ནུས་ཀྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་བཀོད་པ་ཤེས་ནས་ས་དེ་ལ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ནི་སྐྱེའོ། །འདི་ལྟར་ས་བཅུ་པ་ལས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ལ་ཡང་འཇུག །གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་རྣམ་པར་བརྒྱན་པའི་རྒྱན་ཀྱང་མངོན་པར་སྒྲུབ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་སྒྲ་སྐད་དང་བྲལ་ཞིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བ་ལ་ཡང་མོས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེས་ནི་སྐུ་གསུམ་སྟོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ནི་འདིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། ས་བརྒྱད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། རྩོལ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པར་གྱུར་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞོན་ནུའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་དེ་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞོན་ནུའི་ས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀླས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོས་ཀླས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་བྱའོ། །དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་ཟད་པར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུའི་ཐིགས་པ་གཅིག་རྒྱ་མཚོའི་ནང་དུ་བླུགས་པ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྡོས་པ་ཡང་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་ཟད་པ་དེ་ཡང་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་མདོ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་


DTG093_Page_0107
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་བསྟན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐ་དད་པས་རྣམ་པ་མང་པོར་ཕྱེའོ། །འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པ་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་སྟེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་དགེ་སློང་དག་བདག་ཉིད་བདག་གི་མགོན་ཡིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ལས་བྱས་པ་བདག་ལ་སྨིན་ནོ། །བདག་གླིང་དུ་གྱུར་པར་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། དང་པོར་བདག་གི་ནང་གི་ཆོས་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་བཟུང་སྟེ། བསམས་ན་བདག་ཅེས་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་གང་ཡང་མེད་ཀྱི་འདི་དག་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པའི་དོན་འབའ་ཞིག་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། །གློ་བུར་དུ་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་ཕུང་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གལ་ཏེ་བདག་མེད་ན་གཞན་ཡོད་དམ་མེད་སྙམ་དུ་བསམས་པ་དང༌། གཞན་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་གི །སྐྱེ་མཆེད་ཙམ་དུ་ཟད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་དོན་དེ་ཉིད་ལེགས་པར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཕྱིར་ནང་དང་ཕྱིའི་ཆོས་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་བསྒོམ་ཞིང༌། འདི་དག་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཙམ་དུ་ཟད་པར་མཐོང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་ཁམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཕྱི་རོལ་པ་དག་ན་རེ་ཟབ་པོ་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གང་ཟག་བདག་མེད་པ་ཉིད་བསྟན་པར་དགོས་ལ། ཆོས་འདི་ལ་ཞུགས་པ་དག་ན་རེ་ཟབ་པོ་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་


DTG093_Page_0108
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཆེད་རྣམས་སོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་དགོས་ཏེ། །དེ་གཉིས་ཀའི་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་མིག་ནི་བདག་དང་བདག་གིས་སྟོང༌། རྣ་བ་ནི་བདག་དང་བདག་གིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་ལ། མིག་མིག་གིས་སྟོང༌། རྣ་བ་རྣ་བས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ལྟར་བཤད་དོ། །དེ་ལ་མིག་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་འབྱུང་ངོ༌། །མིག་བདག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་མིག་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མིག་ལ་བདག་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་ལ་མིག་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཏེ། དཔེར་ན་གཟུགས་བདག་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་དང༌། བདག་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། བདག་ལ་གཟུགས་གནས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་བདག་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་མིག་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མིག་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །བདག་ནི་མིག་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་ལ་མིག་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མིག་ལ་བདག་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མིག་ལ་བདག་གིར་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་མིག་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་འཛིན་པ་དེ་བཞི་སྤངས་ནས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་མིག་ནི་བདག་དང་བདག་གིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ངོ༌། །རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། འདི་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་སྒོ་ནས་གང་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ནི་འདི་ལྟར་མིག་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་མིག་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་མིག་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མིག་གོ །དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། རྗོད་པའི་རྣམ་པར་བཟུང་བའི་མིག་ཅེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མིག་གོ །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་མིག་གི་རྣམ་པར་སོ་སོར་སྣང་བ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་མིག་གོ །


DTG093_Page_0109
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། རྗོད་པའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་ཞིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྣང་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་དང་བྲལ་ཏེ། སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མིག་མིག་གིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མིག་གོ །མིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་མིག་གིས་སོ། །སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་རྣ་བས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འོ་ན་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་དམ་པ་ནི་མིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་བརྗོད་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མིག་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་མིག་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རྣམ་པ་ལ་ནི་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་མེད་དེ། རྣམ་པ་གཅིག་པ་ཡིན་དུ་ཞིན་ཀྱང་གང་གི་ཚེ་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། སྨྲ་བར་འདོད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཐབས་གཞན་མེད་པས་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྒྲའི་དེ་བཞིན་ཉིད། དྲིའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ནི་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་དང༌། དེ་དག་ཏུ་བརྗོད་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མིག་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནང་གི་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ནང་གི་དངོས་པོ་ལ་ཟ་བ་པོར་འཛིན་པ་བཟློག་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ལ་བཟའ་བར་འཛིན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། བཟའ་བར་འཛིན་པ་ཡང་ཕི་རོལ་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་གིར་ལྟ་བར་འཛིན་ཏོ། །ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ནི་ཡུལ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་བདག་དང༌། བདག་གིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྒྲ་བདག་དང་བདག་གིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་


DTG093_Page_0110
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང༌། སྒྲ་སྒྲས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་ཡུལ་རྣམས་ཀྱང་བདག་དང་བདག་གི་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཟ་བ་པོ་དང༌། བཟའ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྩལ་ནས། ད་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་འདུས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ལ་ཡང་བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་དང༌། ལུས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། ལྟ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་འདུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་བདག་དང་བདག་གི་དངོས་པོས་སྟོང་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ༌། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པ་ཡང་དེ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟོས་ཏེ་བྱེད་པར་སྟོང་པས་འདུ་བ་ཚེགས་པ་མེད་པ་ལས་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ། འདི་ལྟར་མིག་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་པས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཕྲད་ནས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་དེ། དོན་དམ་པར་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མིག་གིས་སྟོང་སྟེ། དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བྱ་བ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་སྒྲས་སྟོང༌། སྒྲ་རྣ་བས་སྟོང་པས་ན་ཚོགས་པས་བྱེད་པ་མེ་པའི་ཕྱིར་འདུས་པ་ལ་ལུས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། དེ་ལ་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་གང་ཞེས་ན། མིག་དང་རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་དང་ཡིད་དེ། ནང་གི་ཆོས་དེ་རྣམས་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་དང་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ནང་དང་ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་འདུས་པ་ལ་བདག་དང་བདག་གི་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་


DTG093_Page_0111
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། འདུས་པ་མེད་པས་དོན་དམ་པར་བྱེད་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གཞག་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཅི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་མེད། གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོད་པས། སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པར་གཉེན་པོ་ཡོད་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་ཡོད་ན་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། ཡང་འདི་ལྟར་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་འགའ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི། དེ་ལྟ་ན་མི་སྟོང་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་བ་ནི་གང་ཡང་མེད་དེ། འདི་ལྟར་འགའ་ཞིག་གིས་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་མཐོང་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བློ་སྐྱེས་ལ། དེ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ཉིད་ལ་ལེགས་པར་བརྟགས་ཏེ་བལྟས་ན་ཕྱིས་མ་མཐོང་ནས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བློ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། སྟོང་པའི་བློ་སྐྱེས་པ་ན། དེ་ལ་སྟོང་པའི་བློ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བློས་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་སྔར་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུགས་སུ་མཐོང་ནས་ཆོས་ཀྱི་བློ་སྐྱེས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བས་ཡོངས་སུ་བཙལ་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་བློ་ནི་མེད་ཀྱི། སྟོང་པའི་བློ་སྐྱེས་པར་ཟད་དེ། དེ་ལ་སྟོང་པའི་བློ་སྐྱེས་པས་དེ་ལ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་མེད་པས་མི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་དོ། །མི་སྟོང་པ་མེད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་དོ། །འདིར་འདི་སྐད་དུ་བྱང་ནི་རུང་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། །


DTG093_Page_0112
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཡོད་དོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཡིན་ན་གཡོ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ། མེད་པ་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཡོད་ན་ནི་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་གཡོ་བ་དང་མི་གཡོ་བའི་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་སྙམ་བསམས་ནས། ཡང་འདི་ལྟར་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་མེད་དེ། འདི་ལྟར་འདི་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ཡང་ཇི་སྲིད་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྟོགས་པ་མེད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་གནས་སོ། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། ཆོས་སྟོང་པ་རྣམས་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་འགའ་ཞིག་གིས་སྒྱུ་མའི་སྔགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མིག་བསླུས་ནས་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང༌། ཤིང་རྟ་དང༌། དཔུང་བུ་ཆུང་དང་རི་དང༌། འབབ་ཆུ་དང༌། རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། སེམས་ཅན་སྔགས་ཀྱིས་མིག་བསླུས་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པར་རང་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་


DTG093_Page_0113
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་མི་སྲིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་མ་རིག་པས་བསླུས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལས་ཀྱི་བཟོས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་རང་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཆོས་དེ་དག་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པ་གཟུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། འཛིན་པའི་ཆོས་རྣམས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་མི་སྲིད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་བཅོས་མ་མ་ཡིན་ཞིང་རང་བཞིན་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་ལྟར་ན་ནི་ཆོས་རྣམས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་གཞན་ལ་རག་ལུས་ཤིང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་གྱི་བདག་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་འདི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་རྐྱེན་གཞན་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་ཀྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། རང་གི་དངོས་པོ་བཅོས་མ་མ་ཡིན་ཞིང་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་རང་གི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རང་གི་དངོས་པོ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དོན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་སྐྱེས་ནས་མ་རིག་པའི་སྔགས་ཀྱི་མཐུ་རབ་ཏུ་བཅོམ་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཀུན་བརྟག་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། དེ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་


DTG093_Page_0114
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་རྣམས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྣང་ཞིང་ཤིན་ཏུ་ནུབ་པར་གྱུར་པ་འདི་ནི་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བྱའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཡིན་ན་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་སྟོང་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་སྟོང་པར་གྱུར་ན་དེ་ལྟར་དམ་པའི་དོན་དུ་འགྱུར། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་དམིགས་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཆོས་དེ་ཡོད་ན་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་ཡང་འདི་ལྟར་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའམ། མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་མི་ནུས་སོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་གཉིས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་ན་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཐར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་རྫས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་ན་ཡང་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྐུར་པའི་མཐར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གཉིས་ཀ་ལྟར་ཡང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བས། དེ་ལྟར་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་དམིགས་སོ་ཞེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ཡང་མ་བརྟགས་པར་སྨྲས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་ཅི་ལ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། དེའི་ཚེ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པའི་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པར་གྱུར་པས་ཅི་ལ་ཡང་མི་དམིགས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཐོག་མ་


DTG093_Page_0115
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པ་ཅན་གྱི་འཁོར་བ་ན་སྔོན་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གོམས་པས་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་ཉིད་ཀྱི་གཟུང་བ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། རང་ཉིད་ཀྱི་འཛིན་པ་བཞིན་དུ་འཇུག་པ་ཉེ་བར་གདགས་སོ། །དེ་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་མཉམ་པས་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཉམ་པས་མཉམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་དོན་དམ་པ་དེ་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་མེད་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སུ་བརྗོད་པའང་ལུང་ལས་གནས་སྐབས་སུ་མ་དག་པའི་སྣང་བས་མེད་ཅེས་བྱ་བར་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས་ཡང་འདི་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་མི་རིགས་ཏེ། འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་ཤིང་འདུས་པས་བྱས་པ་ལ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཤིག་དོན་དམ་པར་ཡོད་ན་ནི། དེ་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། དོན་དམ་པའི་ཆོས་ནི་སུས་ཀྱང་བྱ་མི་ནུས་སོ། །འདི་ལྟར་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་ལས་གྱུར་པས་དེ་ལྟ་བུའི་མིང་གིས་བརྗོད་དོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་བརྟགས་པའི་ཡོད་པའོ། །མཚན་ཉིད་བརྟགས་པའི་ཡོད་པར་བཤད་པས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་ཡང་བརྟགས་པའི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་དགོས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་ཆོས་ནི་བཏགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་ཡོད་ན་ཡང་ཆོས་གཅིག་ལ་མཚན་ཉིད་གསུམ་མི་རིགས་སོ། །དེ་བས་


DTG093_Page_0116
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་འདི་ནི་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདུས་བྱས་རྣམས་ནི་འདུས་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པར་འགྱུར་གྱི་འདུས་མ་བྱས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་འདུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་སྙམ་ནས་ཡང་འདི་ལྟར་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བྱའི། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བྱའི་དེ་ལས་གཞན་པ་ཤིན་ཏུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པ་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པས་འགོག་པ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞིག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་འདི་དག་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་འདི་ནི་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཡིན་ན་གང་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་མ་འོངས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དབུས་ཀྱི་མཐའ་ལ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་མཁྱེན་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཡེ་ཤེས་འདས་པའི་དུས་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལྷའི་མིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་དེ་དག་ལུང་ལས་ཀྱང་འབྱུང་བར་ཡོད་པར་རིགས་སོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་ཡང་འདི་ལྟར་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་དབུས་ཀྱི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་ཡོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་


DTG093_Page_0117
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་གཅིག་ཁོ་ན་ནི་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཐའ་གསུམ་དུ་བརྗོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཤིག་ཡིན་ན་ནི་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དུས་གསུམ་དུ་ཡང་ཇི་ལྟར་འཐད་དེ། གལ་ཏེ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་ཕྱི་མའི་མཐར་ནི་མ་འོངས་པར་གྱུར་ལ། དབུས་ཀྱི་མཐར་ད་ལྟར་བྱུང་བར་གྱུར་ཅིང་སྔོན་གྱི་མཐར་འདས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ཡང་དེ་ལྟ་ན་ནི་དུས་གཅིག་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ནག་པ་གྲོང་དུ་མ་ཕྱིན་པ་དང༌། གྲོང་ནས་བྱུང་བ་ཡང་གཅིག་སྟེ། གཞན་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཅི་དུས་འདི་ལྟོས་པ་ལས་གྲུབ་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་རང་གྲུབ་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་རང་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་དེ་ནི་མི་འཐད་དེ་དངོས་པོ་གནས་པ་རྣམས་ནི་རང་གྲུབ་པར་འཐད་ཀྱི་མི་གནས་པ་རྣམས་ནི་མི་འཐད་དོ། །དུས་ཀྱང་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་སྐད་ཅིག་དང་ཐང་ཅིག་དང༌། ཡུད་ཙམ་དང༌། ཉིན་ཞག་གཅིག་དང༌། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང་ཟླ་བ་གཅིག་དང༌། དུས་ཚིགས་དང༌། ཀླུངས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། ལོ་ཁྱུད་འཁོར་དང༌། དུས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས། དུས་ནི་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་གནས་སོ། །དེ་ལ་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་ཆ་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་ཡུད་ཙམ་ཞེས་བྱ་བར་གདགས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་ཉིན་མཚན་ཞེས་བྱ་བར་གདགས་སོ། །དེ་བས་ན་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་མི་གནས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་རང་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དུས་མེད་དོ། །ཇི་སྟེ་དུས་ནི་ལྟོས་པ་ལས་འགྲུབ་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ལྟོས་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་དུས་གཉིས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན་ཡང༌། གལ་ཏེ་འདས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། མ་འོངས་པའི་དུས་གཉིས་སུ་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། མ་འོངས་པ་གཉིས་འདས་པའི་དུས་ན་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །


DTG093_Page_0118
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་གཉིས་འདས་པ་ལ་མེད་ན་ནི་དེ་ལ་ལྟོས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་གཉིས་འདས་པའི་དུས་ན་ཡོད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་དེ་གཉིས་ཀྱང་དེ་ན་ཡོད་པས་འདས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། འདས་པ་གཉིས་ཀྱང་གལ་ཏེ་མ་འོངས་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་འབྱུང་བ། དེ་ལྟ་ན་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། འདས་པ་གཉིས་མ་འོངས་པ་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ན་མེད་པ་དག་ནི་དེ་ལ་ལྟོས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་མ་འོངས་པ་དེ་ལ་དེ་གཉིས་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱང་མ་འོངས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་གཉིས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ལྟོས་ཏེ་འབྱུང་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་གཉིས་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ན་མེད་པ་དག་ནི་དེ་ལ་ལྟོས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དེ་གཉིས་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ན་ཡོད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་དེ་གཉིས་དེ་ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དུས་གཅིག་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པ་དེ་དག་ལ་སོགས་པས་དོན་དམ་པར་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། དབུས་ཀྱི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་མེད་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་དེ་དག་བསྟན་ཏོ་སྙམ་པ་འདི་ནི། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་བ་ནི་རིང་ངོ༌། །དགེ་སློང་དག་འཁོར་བ་འདི་ལ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་དོ་ཞེས་འཁོར་བ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་འཁོར་བ་ཡོད་དོ། །དེ་ཡོད་པས་འཁོར་བ་པོ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེའི་སྒོ་ནས་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཐོག་


DTG093_Page_0119
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ཡང་ཡོད་ལ་ཐ་མ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དང་ཡོད་པའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་ཡོད་པར་མ་མཐོང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇི་སྟེ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་གཉིས་ནི་བཀག་གི་དབུས་མ་མ་བཀག་སྟེ། དེ་བས་ན་དབུས་ཡོད་དོ་ཞེ་ན་ཡང་དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གང་ལ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་དེ་ལ་དབུས་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར། དབུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དག་ལ་ལྟོས་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་འཁོར་བའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་མེད་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་གང་དུ་འཁོར་བར་འགྱུར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འཁོར་བར་ནི་གསུངས་ཏེ། དགེ་སློང་དག་འཁོར་བ་འདི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་དེ་ཐོག་མའི་མཐའ་མི་སྣང་ངོ༌། །སེམས་ཅན་མ་རིག་པས་བསྒྲིབས་པ་སྲེད་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཅན་རྣམས་ཀུན་ཏུ་རྒྱུག་ཅིང་འཁོར་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེས་ན་ཡང་འདི་ལྟར་ལན་བཏབ་པ་འཁོར་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པར་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་འཁོར་བར་འགྱུར་ན་ཡང་བརྟག་པའམ་མི་རྟག་པ་ཞིག་འཁོར་གྲང་ན་རྟག་པ་ནི་འཁོར་བར་འགྱུར་བར་མི་འཐད་དེ། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟག་པ་ཡང་འཁོར་བར་འགྱུར་བར་མི་འཐད་དེ། སྐད་ཅིག་པ་རྣམས་ནི་དེ་དང་དེ་ཉིད་དུ་ཞིག་སྟེ། ཡང་སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་ལ་གཞན་ཁོ་ན་སྐྱེ་བས་དེ་ལ་འཁོར་བ་ག་ལ་ཡོད། དེ་བས་ན་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་རྒྱུན་གྱིས་དངོས་པོས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ལ་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བར་བཏགས་ཏེ། འདི་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འཁོར་བ་དམིགས་སུ་མེད་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཡོད་དོ། །འགོགས་པའི་བདེན་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དགེ་སློང་དག་མ་སྐྱེས་པ་མ་བྱས་པ་མ་བྱུང་བ། འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བསྟན་ཏེ། དེ་བས་ན་དོར་བ་མེད་པ་ཡོད་དོ། །དོར་བར་བྱ་


DTG093_Page_0120
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞིང་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་སྲུངས་ཀྱི་གསུང་རབ་ལ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་དོར་བཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་བཏགས་སོ། །ད་ལྟར་ཡང་དོར་བར་བྱ་བའི་སྲིད་པ་གཅིག་དང༌། དོར་བར་བྱ་བའི་སྲིད་པ་ལྔ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །དོར་བའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་དོར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོ་གང་དུ་འགགས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་དོར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འགོག་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། དོར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་ཡོད་པར་མི་རིགས་ཀྱི། ཕུང་པོ་མེད་པ་ལ་ནི་དོར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོ་མེད་པ་དེ་ཡང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་གང་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཡང་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པར་རྣམ་པར་གཞག་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་དོ། །ཇི་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར། དེ་བས་ན་ཕྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཆོས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ན་ཡང་རྟག་པའམ། མི་རྟག་པ་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་འདའ་གྲང་ན། གལ་ཏེ་རྟག་པ་འགའ་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། རྟག་པ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང༌། དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་འགའ་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་དེ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཞིག་པ་ལས་ཕྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བས་ཅི་ཡང་བྱར་མེད་དོ། །ཇི་སྟེ་འདུ་བྱེད་གཞན་དག་དེའི་རྒྱུ་ལ་སྐྱེ་བའི་གཉེན་པོར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན་ཡང༌། དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་


DTG093_Page_0121
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་མེས་ཉོན་མོངས་པའི་ཤིང་གི་ས་བོན་སྲེག་པའི་ཕྱིར་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྐྱེ་བ་དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བཏགས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཅི་ཡང་མེད་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ་འདི་ནི་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཡིན་ན། གང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་དང༌། མོས་པ་དང༌། ཁམས་དང༌། རིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་གི་དབང་གིས་བསམ་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པ་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པ་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་འཐད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་དོ་སྙམ་ནས། ཡང་འདི་ལྟར་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པར་བརྗོད་པར་མི་རིགས་ཀྱི། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་དུ་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལས་ཐ་དད་པའམ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ནི་མེད་དོ་སྙམ་པ་འདི་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཡིན་ན་དེ་དག་གི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང་བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར། ཆོས་ཅན་མེད་པར་ནི་ཆོས་ཡོད་པར་མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དང་དེ་མཐོང་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་


DTG093_Page_0122
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐོབ་པ་དང༌། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པ་འགྲུབ་བོ་སྙམ་ནས། ཡང་འདི་ལྟར་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་འདི་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་སུ་མི་རུང་སྟེ། དོན་དམ་པའི་ཆོས་མི་རྟག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། འགྱུར་བ་དང་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ནི་དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་གི །བདེན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མི་ལོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་གི་དོན་དམ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་དོན་དམ་པ་ལ་འགྱུར་བ་དང་ལྡན་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་དོན་དམ་པར་གྱུར་པ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་སྡུག་བསྔལ་དེ་རྟག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་གྱུར་ན་རྟག་པར་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ནམ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཤིག་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། འོ་ན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པས་རྟག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འདི་དག་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཞིག་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འདི་དག་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའོ། །ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མྱོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་དག་ཡོད་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་སྙམ་ནས། ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། ཅི་མཚན་ཉིད་འདི་དག་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་རྣམས་ལས་ཐ་དད་དམ། འོན་ཏེ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་དེ་ཉིད་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཉིད་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་མ་གྲུབ་ན་


DTG093_Page_0123
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པས་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཐ་དད་པར་གྱུར་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་འདི་དཔྱད་དགོས་ཏེ། ཅི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞིའི་སྔོན་རོལ་དུ་མཚན་ཉིད་བྱུང་ངམ། འོན་ཏེ་ཕྱིས་འབྱུང་ངམ་འོན་ཏེ་དུས་གཅིག་ཏུ་བྱུང༌། གལ་ཏེ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞིའི་སྔོན་རོལ་དུ་མཚན་ཉིད་བྱུང་ན་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་མེད་པར་དེ་གང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན། གཞི་མེད་པར་མཚན་ཉིད་འབའ་ཞིག་སྔར་བྱུང་བར་གྱུར་ན་ཕྱིས་ཀྱང་གཞི་མེད་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་ནི་སྔར་བྱུང་ལ་མཚན་ཉིད་ཕྱིས་བྱུང་བར་གྱུར་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་མཚན་ཉིད་བྱུང་བའི་སྔོན་རོལ་དུ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་དེ་མཚན་ཉིད་མེད་པར་བྱུང་བས་ཕྱིས་ཀྱང་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འབྱུང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་སྔར་བྱུང་དུ་ཟིན་ན་ཕྱིས་མཚན་ཉིད་འབྱུང་བའི་ཚེ་རྒྱུ་མེད་པར་འབྱུང་བར་གྱུར་པས་མཚན་ཉིད་དེ་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་དུས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བར་གྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་མཚན་ཉིད་ལས་མཚན་གྱི་གཞི་ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་དང༌། མཚན་གྱི་གཞི་ལས་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་སྔར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཞིའོ་ཞེས་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར། དེ་བས་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དོན་དམ་པར་རྟག་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་འདི་ནི། །རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་དམིགས་སུ་མེད་པ་མེད་དུ་ཟིན་ན་ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་ཡོད་དོ་སྙམ་ནས་ཡང་འདི་ལྟར་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། འདི་ལ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཡོད་པར་མི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་


DTG093_Page_0124
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་ལས་གུད་ན་དམིགས་པ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་བཀག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མི་རུང་སྟེ། དེ་ཉིད་དམིགས་པ་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འགལ་ལོ། །ཇི་སྟེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ལ་ནི་དམིགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་ཡང༌། དེ་ལྟ་ན་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་དམིགས་ཀྱི། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་དེ་དང་དེར་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཞེས་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དེ། དེ་བས་ན་འདི་ནི་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་བཅལ་བར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་ཡོད་དོ། །ཇི་སྟེ་འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན། དེ་ལྟར་ན་ནི་ཆོས་རྣམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དུ་གསུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལ་རྙེད་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་སྙམ་སེམས་ན། དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མེད་དོ་ཞེས་ཁས་བླངས་ན། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡོད་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་བས་རྙེད་པ་ཆེར་ཡོད་དོ་སྙམ་ནས་ཡང་འདི་ལྟར་གཏན་ལ་འབེབས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡོངས་


DTG093_Page_0125
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དངོས་པོ་ལས་བཟློག་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་བཟུང་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བྱུང་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བས་ན་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ན་གང་མེད་པ་དེ་ན་དེས་སྟོང་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དེ་ན་ལྷག་མ་མ་ལུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་ཡོད་པའོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཅིག་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེའི་གཞི་ལ་འཇུག་པ་ཐ་དད་པས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གཞག་སྟེ། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་པའོ། །ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། སྒྲའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དྲིའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་གནས་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འཁོར་


DTG093_Page_0126
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ཡང་མི་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་དེ་དང་དེ་དག་ལས་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་པ་སྔ་མ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་རྟོག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་སོ། །འདིར་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཤེས་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བཅུ་པ་ལས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་ལ་མཁྱེན་པ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་བསྟན་པའོ། །སོར་མོ་གཅིག་གི་རྩེ་མོས་གཞིལ་བར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པས་རླུང་བཅིལ་བ་དེ་བཞིན་དུ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་འཇིག་པའི་རླུང་ཡང་སོར་མོའི་རྩེ་མོ་གཅིག་གིས་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འཇིལ་བར་བྱེད་པའོ། །སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་གཅིག་གིས་རྒྱས་པར་དགང་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་སྟན་གྱིས་ཁེབས་པར་འདོད་ན་ནམ་མཁའ་རྒྱས་པར་འགེངས་པའོ། །བསོད་སྙོམས་གཅིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གཅིག་ཏུ་ཟས་ཀྱིས་ཏེ། དུས་མཐུན་པར་ཟས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྦྱིན་པ་ཇི་ལྟ་བུས་བཙལ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་པུས་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ན་རྣམ་པར་མི་གཡེང་ལ་དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཡང་མེད་ལ་དེའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་པའོ། །ཤའི་མིག་དང་ལྷའི་མིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་སྤྱན་ནི་ཤའི་མིག་གོ །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ནི་ལྷའི་མིག་གོ །ཐམས་ཅད་


DTG093_Page_0127
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གོ །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པ་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མིག་གོ །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་བསྡུས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མིག་གོ །ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་ཆོས་སྟོན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཐོས་ནས་དྲན་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་གཅད་དུ་མི་ཆོད་པས་ཡང་དག་པར་གཟུང་བར་འདོད་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ཆུད་མི་ཟ་བར་བྱ་བར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞུང་ལས་འབྱུང་བར་ཟད་དོ། །མུན་པ་མུན་ནག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དག་ནི་མུན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་ལ་བསླབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུའི་གསང་བ་ས་བཅུ་ཐོབ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་དེ་སྐད་བཤད་དོ། །གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་སྟངས་ཏེ་དེ་དག་ནི་སྟེང་ན་འདུག་པ་ལ་བསྐྱེད་དེ་མི་ལྟ། འོག་ནས་འདུག་པ་ལ་བཏུད་དེ་མི་ལྟ། གཡས་གཡོན་ན་འདུག་པ་ལ་ནི་མིག་བཟུར་ཏེ་མི་ལྟ། རྒྱབ་ན་འདུག་པ་ལ་ནི་མཇིང་པ་བསྒྱུར་ཏེ་མི་ལྟ། ཐག་རིང་པོ་ནི་འདུག་པ་ལ་བསྒྲིམས་ཏེ་མི་ལྟ། ཐག་ཉེ་བ་ན་འདུག་པ་ལ་བསྒྲིམས་པ་མེད་པར་ཡང་མི་ལྟའི། ཇི་ལྟར་འདུག་པའི་སྤྱོད་ལམ་དང༌། ཇི་ལྟར་ལྟ་བའི་མིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ལྟ་བ་ནི་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཞེས་འཆད་དོ། །འགྲོ་བ་དང་འགྲེང་བ་དང་འདུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་ནི་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བཞུགས་སོ། །ཉལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། དུས་དེ་གཉིས་ཀ་ཡངས་ཐ་མལ་པས་ལྡེག་མི་ནུས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་ཀྱིས་


DTG093_Page_0128
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅགས་པའི་ས་གཞི་ཐམས་ཅད་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུར་གྱུར་ན་ཅི་ཉེས་ཤེ་ན། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ཉེ་བར་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་འདྲ་བར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་བྲལ་ཏེ་དེ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་ཡང་མེད་པས་ན་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་མི་སྲིད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བདག་ཅག་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དོན་མཐུན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་བུད་མེད་ཉི་ཁྲི་བཞི་སྟོང་རེ་རེ་ལ་ཡང་བདག་གི་ལུས་ཀྱང་དེ་སྙེད་དུ་སྤྲུལ་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་དགའ་བར་མཛད་དོ། །དེ་བས་ན་ས་ཚོམ་ལ་སོགས་པ་བུད་མེད་ཉི་ཁྲི་བཞི་སྟོང་དང༌། གར་མཁན་མོ་དགུ་སྟོང་དང༌། དེ་དག་གི་གཡོག་འཁོར་མང་པོ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་བསྟན་པ་རྣམས་དང༌། ལྷ་དང༌། ཚངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མ་མཛད་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདོད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གིས་འདོད་པ་དག་གི་སྐྱོན་རྣམས་མཐའ་ཡས་པ། །འཆི་དང་ཁོན་བཅས་སྡུག་བསྔལ་ཅན་ཏེ་མྱ་ངན་རྩ། །འཇིག་པར་བྱེད་ཅིང་དུག་དང་འཁྲུལ་འཁོར་འདྲ་བ་དང༌། །མེ་འབར་འདྲ་ཞིང་རལ་གྲིའི་སོ་འདྲར་ཤེས་པས་ན། །འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ལ་བདག་འདུན་འདོད་ཆགས་མེད། །བུད་མེད་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་བདག་ལ་མི་མཛེས་ཀྱིས། །བདག་ནི་ནགས་ཀྱི་འདབ་ཏུ་སོང་སྟེ་མི་སྨྲ་བར། །བསམ་གཏན་ཏིང་འཛིན་སྒོ་ནས་སེམས་ཞི་གནས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེས་ཡང་དེ་ལྟར་བརྟགས་ནས་ཐབས་མཁས་པས་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་དེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་ནས། དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གསུངས་སོ། །ཀུ་མུ་ད་ནི་འདམ་རྫབ་ནང་ན་སྐྱེ། །མི་ཡིས་གང་བའི་ནང་ནས་རྒྱལ་པོས་མཆོད་པ་ཐོབ། །གང་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་


DTG093_Page_0129
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔའ་གཡོག་འཁོར་མང་བརྙེས་པ། །དེ་ཚེ་སེམས་ཅན་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བདུད་རྩིས་འདུལ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་གང་དག་སྔོན་བྱུང་བ། །ཀུན་གྱིས་སྲས་དང་བཙུན་མོ་བུད་མེད་བསྟེན་གྱུར་ཀྱང༌། །འདོད་པས་ཆགས་མེད་བསམ་གཏན་བདེ་ལས་ཉམས་མ་གྱུར། །དེ་བས་དེ་དག་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་བདག་གིས་བསླབ། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདོད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་བདེན་པ་མ་ཡིན་ན་སྒྲ་གཅན་ཟིན་སྲས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་བརྫུན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ཡང་བརྫུན་མ་ཡིན་ཏེ། བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུས་མངལ་ནས་སྐྱེས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི། བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་དེ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ། །སྒྲ་གཅན་ཟིན་བཟང་པོ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དགོས་པའི་དབང་གིས་མངལ་ན་གནས་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་བསྐྱེད་པའི་ལེའུ་སྟེ་གཉིས་པའོ། །སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་མངོན་པར་འདོད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་སྐྱེས་པ་བསྟན་པ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱའོ།། །།བམ་པོ་དྲུག་པ། དེ་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་བསླབ་པའི་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །སྤྱོད་ཀྱང་སྤྱོད་ལ་མི་སྤྱོད་ཀྱང་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །གཟུགས་ཡང་


DTG093_Page_0130
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་གིས་འདིར་སྤྱད་པའི་བརྩོན་པར་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བགྱི་ཞེས་ཞུས་པ་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞུས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། དེ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དམིགས་པ་དེ་དག་བསལ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་དམིགས་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་མི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཞིན་བསྟན་པས་མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མི་དམིགས་པ་གསུམ་ནི་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པ་དང་མིང་མི་དམིགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་མི་དམིགས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྤངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་ནི་གནས་གྱུར་པ་མ་གཏོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་མིང་གི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་མ་གཏོགས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྦྱང་བར་བྱ་བར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་ཀྱང་སྤྱོད་ལ་མི་སྤྱོད་ཀྱང་མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་


DTG093_Page_0131
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཀ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་སྟེ། སྐྱོན་གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་གཉིས་སུ་མེད་པར་བརྗོད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་སྔར་གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་པར་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པས་གཟུགས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་དང༌། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་ཕུང་པོ་ལྔའི་རྣམ་པ་ཡང་མེད་དོ། །སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལྟར་དམིགས་སུ་མེད་པར་བསྟན་ནས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བས་གཏན་ཚིགས་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ལ་སོགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་དེ་ནི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་གི །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མེད་ཀྱི། དེས་ན་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དེས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྤངས་སོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡང་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་ནི་མེད་ཀྱི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྣམ་པར་ནི་ཡོད་དོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་མེད་ཀྱི། ཕུང་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལ་ཡང་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་དོ་སྙམ་པ་ལ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བས་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །ཐེ་ཚོམ་ཡང་གང་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མེད་ལ། སྟོང་


DTG093_Page_0132
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་ཡོད་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར། གང་ཆོས་རྣམས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོག་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དམ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་རུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡང་གཞན་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཞན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་ཡང་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་སྐད་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་དག་ཐེ་ཚོམ་ཟ་སྟེ། གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ལ་ཆོས་ཀྱང་གཞན་ཡིན་ན། ད་ལྟ་ན་ནི་ཆོས་ལས་ཆོས་ཉིད་གཞན་ཡིན་པར་གྱུར་ན། ཆོས་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་ལས་གཞན་ཡིན་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་མི་རིགས་སོ་སྙམ་པ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གུད་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་གི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཉིད་ལས་ཆོས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་གཞན་ཐེ་ཚོམ་ཟ་སྟེ་གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཆོས་གཞན་མ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡང་ཡོད་ན། དེ་ལྟར་ནི་ཆོས་དེ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མེད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མཇུག་སྡུད་དེ། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཞེས་བྱའི། ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་ནི་མི་བྱའོ། །


DTG093_Page_0133
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་དེར་ཡང་དེ་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གུད་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པ་འདི་ལ་སྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་གི །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པས། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང༌། གཞན་ན་རེ་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་ཐ་དད་ན་ནི་ཆོས་ལས་ཆོས་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གུད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཇུག་སྡུད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང༌། གཞན་དག་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ལ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བས་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཐ་དད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་


DTG093_Page_0134
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་དེའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་འདི་ལྟ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ང་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དེ་ལྟར་ཡོད་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ངམ། བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང་ན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་ནི་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་ཚེ། དེ་ཡང་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །འདིར་ཡང་གཏན་ལ་དབབ་མི་ནུས་ནས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་དེ་དག་མེད་ན་མེད་པ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དག་ཀྱང་ཇི་ལྟར་སྣང༌། ཇི་ལྟར་ངན་འགྲོ་འགྲིབ་ཅིང་བདེ་འགྲོ་འཕེལ་བར་འགྱུར། ཅིའི་ཕྱིར་སྔར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ལ། ཕྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་འགག་པ་མེད། འཕེལ་བ་མེད། འགྲིབ་པ་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ན། གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ལ་སོགས་པ་ནས། གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་ཐུག་པ་དེ་དག་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། དེ་དག་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། འདི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྣང་བའི་དུས་ན་སྐྱེ་བ་ཡང་


DTG093_Page_0135
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད། མི་སྣང་བའི་དུས་ན་འགག་པ་ཡང་མེད་ཅིང༌། གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཀྱང་འགྲིབ་པ་མེད་ལ། མང་པོར་གྱུར་ཀྱང་འཕེལ་བ་མེད་དེ་དེ་དག་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ། རྣམ་པར་བྱང་བར་གྱུར་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའམ། འགག་པ་མེད་ལ། འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་དབེན་པ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད། འགག་པ་ཡང་མེད་དོ། །འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མེད། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཚོར་བ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་སྟོན་ཏོ། །སྒྱུ་མ་མེད་པ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། སྒྱུ་མ་ནི་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་དེ་ཡུལ་ན་གནས་པ་མ་ཡིན། ཕྱོགས་ན་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྒྱུ་མ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །སྒྱུ་མ་མཐོང་བ་ནི་ལོག་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡུལ་ན་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྒྱུ་མ་གཟུགས་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་མིན་པར་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཡུལ་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་ན་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུལ་ན་གནས་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ན་གནས་པའི་ཉེ་བར་གདགས་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་ན་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ལོག་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །


DTG093_Page_0136
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མེད་པ་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྐྱེ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་གཉིས་མེད་དེ། སྣང་བ་དང་མི་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །གཞན་གྱི་དབང་ལ་ནི་འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་གཉིས་མེད་དེ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་གཉིས་མེད་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང༌། ཡང་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མིང་ནི་བཅོས་མ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མིང་དང༌། མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བཅོས་མ་ཡིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོས་མ་ཉིད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་བརྟགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་རྒྱུ་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ལ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་བརྟགས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ནི་འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་ལ་བརྟེན་ན་ནི་དེས་ཆོས་དེ་དག་གཞན་གྱི་མཐུས་འབྱུང་གི་རང་གི་མཐུས་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར། དེ་བས་ན་རང་གི་དངོས་པོ་མེད་པས་དེ་གཞན་གྱི་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་གྲུབ་པོ། །དེ་བས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དོན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པའི་མིང་གི་རྒྱུ་ལས་མིང་གི་ཐ་སྙད་འབྱུང༌། མིང་གི་ཐ་


DTG093_Page_0137
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར། དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་ཡང་མིང་གི་རྒྱུ་ལ་རྟོག་པ་འབྱུང༌། དེའི་དབང་གིས་ཡང་མིང་གི་ཐ་སྙད་འབྱུང༌། མིང་གི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་ཀྱང་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་འབྱུང་སྟེ། རིམ་པ་འདི་ལྟ་བུར་འབྱུང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གློ་བུར་དུ་བཏགས་པའི་མིང་གི་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་གློ་བུར་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་མིང་གི་བརྡས་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་ཤིང་མངོན་པར་བརྗོད་དེ་འདིས་ནི་མིང་གི་ཐ་སྙད་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །མངོན་པར་བརྗོད་པ་ལ་འདྲིས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་བའི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་འདི་ཉིད་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འབྱུང་བ་བསྟན་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། མིང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རིམ་པ་བསྟན་ཏེ། མིང་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མིང་དང་མཚན་མ་རྣམས་ཏེ། གློ་བུར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཙམ་ཁོ་ནའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །གང་ཟག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཆོས་བྱང་ཆུབ་དང༌། གང་ཟག་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་


DTG093_Page_0138
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཀྱི་མིང་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་མིང་ཙམ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོག་གོ །དེ་ལ་ཡང་དཔེར་བསྟན་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བདག་བདག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དམིགས་སུ་ཡོད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་དེ། དམིགས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དཔེ་དང་བསྟུན་པའི་མཇུག་སྡུད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མིང་དང་མཚན་མ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །གང་གིས་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་དེས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུ་ཡང་མི་དམིགས་པར་སྟོན་ཏོ། །མཚན་མའི་བརྡ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་མ་ཡིན་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་སེམས་གང་གིས་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་མ་དེའམ་སེམས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཤེས་རབ་མ་གཏོགས་པར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་སྟོན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་འདི་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་པས་གདུལ་བའི་འཁོར་དེ་དག་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་དགེ་སློང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་མོང་གལ་གྱི་བུ་ལྟ་བུ་ཤ་སྟག་གིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དམིགས་ཀྱིས་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདམ་བུའི་ཚལ་ལམ། འོད་མའི་ཚལ་ལམ། བུ་རམ་ཤིང་གི་ཚལ་ལམ། སྨྱིག་མའི་ཚལ་ལམ། འབྲས་ཀྱི་ཞིང་ངམ། ཏིལ་གྱི་ཞིང་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །


DTG093_Page_0139
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤིང་ལྗོན་པ་དང༌། འཁྲི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་བས་སྨན་གྱི་རྣམ་པ་དག་སྡུག་པའི་ཕྱིར་སྨན་དག་ཁོ་ན་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་སྡུག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་མཐོ་བ་དང༌། འབྲིང་དུ་སྡུག་ཅིང་འབྲིང་དུ་མཐོ་བ་དང༌། །ཐ་མར་སྡུག་ཅིང་ཐ་མར་མཐོ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་འདམ་བུ་དང་སྨྱིག་མ་གཉིས་ནི་ཤིན་ཏུ་སྡུག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་མཐོའོ། །བུ་རམ་ཤིང་དང་སྨྱིག་མ་དག་ནི་དེ་བས་དམའ་སྟེ་འབྲིང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བར་དུ་སྨོས་སོ། །འབྲས་དང་ཏི་ལ་དག་ནི་དེ་བས་སྲབ་ཅིང་དམའ་བས་ཐ་མ་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་སྨྱིག་མ་དང་འདམ་བུ་གཉིས་ལ་ཡང༌། འདམ་བུ་ཁོང་སྟོང་དུ་འདུག་ལ་ཚེར་མ་མང་ཞིང་དེ་དག་ཉིད་རབ་ཏུ་སྡུག་པའི་ཕྱིར་སྔར་བསྟན་ཏེ། སྨྱིག་མ་ནི་ཕྱིས་བསྟན་ཏོ། །བུ་རམ་ཤིང་དང་སྨྱིག་མ་གཉིས་ལས་ཀྱང་བུ་རམ་ཤིང་ལོ་མ་བཟང་ཞིང་སྡུག་སྟེ། སྨྱིག་མས་དེ་ཙམ་མི་ཕོད་པས་བུ་རམ་ཤིང་སྔར་བསྟན་ཏོ། །འབྲས་དང་ཏིལ་གཉིས་ལས་ཀྱང་ཏིལ་བས་འབྲས་ཆེ་ཞིང་སྡུག་པས་ནི་སྔར་སྨོས་སོ། །བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །སྟོང་གི་ཆ་དང༌། བརྒྱ་སྟོང་གི་ཆ་དང་འབུམ་གྱི་ཆ་དང༌། གྲངས་དང༌། ཆ་དང༌། བགྲང་བ་དང༌། དཔེ་དང་རྒྱུར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ལ་ཡང་གཏན་ལ་ཕབ་ན་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། ཆར་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་འམ། བགྲང་བའམ། དཔེའམ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཆར་ཡོངས་སུ་བཅས་པའི་ཡུལ་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བར་བསྟན་པ་ནི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འབུམ་གྱི་ཆར་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །གྲངས་སུ་བགྲང་དུ་མི་རུང་བར་བསྟན་པ་ནི་གྲངས་དང་ཆ་དང་བགྲང་བ་དང་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་བྱར་ཡང་མི་རུང་བར་བསྟན་པ་ནི་དཔེར་ཡང་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་ཡང་མི་རུང་བར་བསྟན་པ་ནི་རྒྱུར་ཡང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆ་དང་ཆ་ཤས་དང་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་གོ །དགེ་སློང་དེ་དག་གི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྒྱར་བྱས་པའི་ཆའམ། སྟོང་དུ་བྱས་པའམ། བརྒྱ་སྟོང་དུ་བྱས་པའི་


DTG093_Page_0140
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གྲངས་སུ་བགྲང་བར་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། གང་ལ་ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་ནི་གཅིག་དང་གཉིས་དང་གསུམ་ཞེས་པ་ནས། བརྒྱ་དང་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཚིག་གིས་བགྲང་བ་ལས་གྲངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་གྲངས་སུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །གང་ལ་ཚིག་གི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་ནི་བརྩི་བ་དང༌། བྱུང་བ་གདབ་པ་དང༌། བསྡོམ་པ་དང༌། ཆ་ལ་དབྲི་བ་ལ་སོགས་པའམ། ཤོད་དགོད་པའམ། འགྲོན་བུ་ལ་སོགས་པ་དགོད་པའམ། ལག་རྩིས་ཀྱིས་བརྩི་བ་དག་ལ་ནི་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆར་ཡང་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །གང་ལ་དེ་ལྟ་བུར་བརྩི་མི་ནུས་པ་དེ་ལ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་འབའ་ཞིག་གིས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཕྲག་བརྒྱའི་ཆ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བགྲང་བ་ལ་ནི་བགྲང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་བགྲང་བར་ཡང་ཞེས་པས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁ་ཅིག་ཏུ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཚུངས་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཆ་ཤས་འགའ་ཞིག་འོལ་བྱིར་འདྲ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ལས་ངེས་པར་བྱར་རུང་བ་ནི་དཔེར་ན་སྨྱིག་གླང་ནི་བ་ལང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མེད་པས་དཔེར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁ་ཅིག་དངོས་པོ་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དུ་བ་མཐོང་ནས་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ལས་མེའི་བློ་འབྱུང་སྟེ། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མེད་པས་རྒྱུར་ཡང་མི་ཕོད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གླིང་བཞི་བ་ནི་གླིང་བཞི་པ་སྟེ། དེ་དག་སྟོང་ལ་སྟོང་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །སྟོང་གཅིག་པ་སྟོང་ལ་སྟོང་གཉིས་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་གཉིས་པ་སྟོང་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཏེ། ཁོར་ཡུག་གི་རི་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱལ་སྟོང་སུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། འཁོར་དེ་དག་གི་ནང་ན་ཁ་ཅིག་གི་བསམ་པ་ཤེས་ནས་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་ཞུ་བ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་འདི་ཉན་ཐོས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་


DTG093_Page_0141
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་རབ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཐ་མི་དད་པ། དབེན་པ། མ་སྐྱེས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱང་གནས་གྱུར་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བས་སོ། །ཐ་མི་དད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་གློ་བུར་པ་དག་ནི་ཐ་དད་དོ། །ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཐ་དད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་རང་བཞིན་གཅིག་པ་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་རྒྱུ་ཐ་དད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བསམ་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། བྱ་བའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསམ་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྤྱོད་པའི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བྱ་བའི་ཚེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་


DTG093_Page_0142
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་འགྲེས་གསུམ་བསྟན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་ངར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་མེད་པའི་འགྲེས་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྨོན་ལམ་མེད་པའི་འགྲེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེ་གཉི་ག་ཡོད་པའི་འགྲེས་སོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་མེད་པའི་འགྲེས་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཇི་ག་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཅག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་གཞུང་གིས་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བཟུང༌། སྙིང་རྗེས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་བཟུང་ནས་བདག་སངས་རྒྱས་ཏེ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་སྟེ། དེ་བས་ན་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་འགྲེས་འདི་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་སྨོན་ལམ་མེད་པའི་འགྲེས་བསྟན་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཇི་ག་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདི་སྙམ་དུ། བདག་ཅག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་གཞུང་གིས་བསྟན་ཏེ། འགྲེས་འདི་ལ་བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་སྟེ་རྒྱུ་བཞི་དང། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བས་བུ་གཉིས་དང༌། ཆོས་དྲུག་བསྟན་ཏོ། །སྤྱོད་པའི་དུས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་འདི་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེ་གཉིས་ཀ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་འགྲེས་


DTG093_Page_0143
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་གཞུང་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་གི་དཔེ་སྲིན་བུ་མེ་ཁྱེར་གྱིས་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དཔེ་ཉི་མ་འཆར་བས་བསྟན་པ་སྟེ། དཔེའི་འགྲེས་གཉིས་ཀྱི་དོན་ནི་གསལ་བར་བསྟན་པས་ཡང་དོན་བསྟན་མི་དགོས་སོ། །ཡང་དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་གྱིས་འཁོར་གྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་འདས་པའི་གནས་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་པའི་གནས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་གནས་གསུམ་ཞུས་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོ་འདས་ནས་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་རྟོག་པའི་རྒྱུས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལས་འདས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་དག་ལས་འདས་ནས་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཅི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་འདས་མ་ཐག་ཏུ། དེ་དག་གིས་མཆོད་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་དུས་གཞན་ཞིག་ན་འགྱུར་སྙམ་དུ་གནས་བརྟན་ཡིད་གཉིས་སུ་གྱུར་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ལ་གནས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐོག་མ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་མཆོད་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏོ། །


DTG093_Page_0144
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་དེ་དག་བསྟན་པ་ལ་འགྲེས་གསུམ་སྟེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་བསྟན་པའི་འགྲེས་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན་པའི་འགྲེས་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན་པའི་འགྲེས་སོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་བསྟན་པའི་འགྲེས་ལ་ནི། ཁྱིམ་པ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མའི་ཆོས་བསྟན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་སྟེ། འགྲེས་གསུམ་བསྟན་ཏོ། །དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་དང༌། ཡན་ལག་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་དེ་གསུམ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་དགེ་བསྙེན་དང་དགེ་བསྙེན་མའི་ཆོས་སོ། །བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱི་མཐའ་ལ་ཐུག་གི་བར་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་མཐའ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །དེའི་འགོ་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བས་རྒྱལ་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དག་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བསྟན་པས་ནི། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་བསྟན་པས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དེ་ལ་སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་དེ་དག་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་ལ་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉིད་དེ། སྦྱིན་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་བསྟན་


DTG093_Page_0145
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས། དེ་ནི་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིས་ན་བརྩོན་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། དེ་ནས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་ཕུང་པོ་བདུན་དུ་བསྡུས་ཏེ། རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པ་ན། དེ་ཙམ་གྱིས་བརྩོན་པར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་བརྩོན་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱའོ། །བརྩོན་པར་བྱ་བ་བརྩམས་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་ཞེ་འམ་མི་བརྩོན་ཞེས་མི་བརྗོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། འོ་ན་ཇི་ལྟར་ན་བརྩོན་པ་ཡིན་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོའི་བྱེ་བྲག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་བཞིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ན་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེས་གཟུགས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནམ་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རང་བྱང་ཆུབ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐའ་ལ་ཐུག་གི་བར་གྱིས་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་དེས་གཟུགས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནམ་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་འགག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། གལ་ཏེ་གཟུགས་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་འགག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འགག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་གཅིག་ལ་རང་བཞིན་གཉིས་ཡོད་པ་ཤིན་ཏུ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སྐྱེས་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་


DTG093_Page_0146
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤིག་ཡོད་ན་ཡང༌། བདག་ལས་སྐྱེ་བའམ། གཞན་ལས་སྐྱེའམ། གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེའམ། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བདག་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཆོས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པའི་བདག་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྔོན་རོལ་ན་ཆོས་དེ་ཡོད་པར་འགྱུར་དུ་ནི་དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ་ཡོད་པ་ནི་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་རྟག་ན་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ནམ་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་བདག་ལ་སྐྱེ་བ་མི་རིགས་སོ། །གཞན་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་ལས་གཞན་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་ཀ་ལས་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་སྐྱོན་དེ་གཉིས་ལས་མི་ཐར་རོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །གཉིས་ལས་མ་ཡིན་རྒྱུ་མེད་མིན། །དངོས་པོ་གང་དག་གང་ན་ཡང༌། །སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །འགག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་འང་མི་རིགས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྐྱེས་པ་ནི་འགག་པར་འགྱུར་གྱི་མ་སྐྱེས་པ་ནི་འགག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་འགག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཤིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ནི་ཡོད་པའམ་མེད་པའི་ཆོས་ཤིག་ཡིན་གྲང་ན། དེ་ལ་ཡོད་ན་ནི་འགག་པར་མི་འཐད་དེ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ཡང་འགག་པར་མི་འཐད་དེ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་འགག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་དུང་སྟེ། དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་སྐྱེ་བ་དག་མི་འཐད་པ་ནི་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཉིད་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །འགག་པ་འཐད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡོད་པ་དང་ནི་མེད་པ་གཉིས། །གཅིག་ལ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་མིན་པའི་དངོས་པོ་ལ། །འགག་པ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མགོ་ལ་ལན་གཉིས་སུ། །བཅད་


DTG093_Page_0147
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །དེ་བས་ན་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནམ། འགག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ། རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འཐད་དེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་བཏང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ནམ་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བར་མ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་བྱང་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་བཏང་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ནམ་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པའམ། རྣམ་པར་དག་པ་ལས་འགྱུར་གྲང་ན། གལ་ཏེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ན་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་ཟིན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་མི་དོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གཅིག་ཀུན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དང་ཡང་སྐྱེ་བ་ནམ་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འཐད་དེ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་གཅིག་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་གཉིས་ཅིག་ཅར་འབྱུང་བ་མི་འཐད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པའམ། རྣམ་པར་དག་པ་ལས་འགྱུར་གྲང་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་དེ། ཆོས་དེ་གཉིས་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་རིགས་ཏེ། རྣམ་པར་དག་པས་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བང་བ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་གློ་བུར་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་


DTG093_Page_0148
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་གདགས་ཤིང་རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་གློ་བུར་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་གདགས་པར་ཟད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་ནི་མི་རིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཅན་ནམ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཚུལ་བསྟན་ནས། ད་ནི་གཟུགས་ནི་ཚོར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཡང་དག་པར་འདུ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདུས་པ་ལ་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་སྟོན་ཏེ་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ལ། སྦུངས་པ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་ཡོད་ན་སྲིད་པར་འགྱུར་ན། ཇི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ལྷན་ཅིག་ཡང་དག་པར་འདུན་ཡང༌། འཁྲུལ་པ་ཡོད་པའམ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་གྲང་ན། གཟུགས་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུགས་དང་ལྷན་ཅིག་ཡང་དག་པར་འདུ་བ་མི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་ཐ་དད་དེ། མཚན་ཉིད་སོ་སོ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདུ་བར་འགྱུར། གཞན་ཡང་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་དངོས་པོ་རྟ་དང་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པ་གཅིག་ཏུ་འདུ་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཅིག་ཏུ་འདུ་བ་མེད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཇི་ལྟར་


DTG093_Page_0149
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནམ་མཁའ་ནམ་མཁའ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་བ་མེད་པ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ནི་སྒོ་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པར་ཐད་དེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་བ་མེད། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུགས་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་བ་མེད། ཚོར་བ་ནི་འདུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་བ་མེད་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཚོར་བ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་བ་མེད། འདུ་ཤེས་ནི་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་བ་མེད། འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ཡང་འདུ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་བ་མེད། འདུ་བྱེད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་བ་མེད། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འདུ་བྱེད་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་བར་བྱའོ།། །།བམ་པོ་བདུན་པ། ད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་བསལ་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྩོན་པར་བྱས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་སྣང་གི །དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་སྣང་སྟེ། དེའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྩོན་པར་བྱས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་སྣང་གི །དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་ཞེས་བྱ་ན། འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནི་གཟུགས་སུ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ། འདི་ལྟར་ཚོར་བར་བྱེད་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་འདུས་ནས་ཤེས་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་བསལ་ཏེ། དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་བ་དང༌། གལ་ཏེ་


DTG093_Page_0150
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མེད་ན། འོ་ན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ཡུལ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟོས་ནས། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་གཟུགས་ཀྱང་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ལ་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་བར་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །སྔར་སྨོས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྟན་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མི་སྐྱེ་མི་འགག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། འགྲིབ་པ་མེད་ཅིང་འཕེལ་བ་མེད་པ་སྟེ། འདས་པ་འང་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལ་དམིགས་སུ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་གཟུགས་མེད་དོ། །ཚོར་བ་མེད་དོ། །འདུ་ཤེས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་བདག་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། མི་བརྩོན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། མི་བརྩོན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། ཆོས་རྣམས་མཐའ་དང་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། མཐའ་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། ཆོས་རྣམས་དུས་གསུམ་དང་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། ཆོས་རྣམས་རྣམ་


DTG093_Page_0151
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་པ་དང་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། དེ་དག་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་རྣམས་དང་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། ཆོས་རྣམས་འདྲེས་པར་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པའི་བྱ་བ་དང་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་པ་དང༌། འདུ་བ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ལ་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་བརྩོན་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། ངར་འཛིན་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ན། གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་ཞིག་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་བསྒོམས་ན་ནི། དེའི་ཚེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་སྦྱོར་བར་འགྱུར་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཡང་རྣམ་པ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དང་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་དང་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཆོས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཆོས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་མ་ཡིན། རྣལ་འབྱོར་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྟོང་


DTG093_Page_0152
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་གྱི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། གཟུགས་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་མ་མཐོང་བས་མི་སྦྱོར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་མི་འབྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་དང་སྔོན་གྱི་མཐར་མི་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་བཀའ་སྩལ་ནས། འདི་ལྟར་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་དུས་གསུམ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ན་ཇི་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱ། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་པའི་མཐར་མི་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའི་ལས་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཕྱི་མའི་མཐའ་འདི་འདྲ་བ་མྱོང་ངོ་ཞེས་ལས་དང་འབྲས་བུ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱོད་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་སྦྱོར་བ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ཡང་སྔོན་གྱི་མཐར་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའི་ལས་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྤྱོད་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བར་སྦྱོར་བ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་སྔོན་གྱི་མཐར་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་ལས་བྱས་པས་ཕྱི་མའི་མཐར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྤྱོད་ན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་ཕྱི་མའི་མཐར་སྦྱོར་བ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བར་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ལ་ནི་དུས་ཐ་དད་པ་མེད་དེ། བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་དུ་དུས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་དང་འདས་པར་མི་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་བཀའ་སྩལ་ནས་འདི་ལྟར་འདས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གཏན་


DTG093_Page_0153
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚིགས་གསུངས་ཏེ། འདས་པ་ན་གཟུགས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཏོ། །མ་འོངས་པ་ན་གཟུགས་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་གཟུགས་ཡོད་དོ་ཞེས་སྦྱོར་བ་ནི་གཟུགས་དུས་གསུམ་དུ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་མི་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་འདི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དམིགས་པའི་དངོས་པོར་རམ་གཟུགས་འདི་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འབྲས་བུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱུའི་དངོས་པོར་རྟོགས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་མཁྱེན་པ་ཉིད་དག་ནི་མཚན་ཉིད་གཅིག་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་དུ་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སངས་རྒྱས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ། །གཟུགས་འཇིག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་ཞེས་པ་ལ་འབྱུང་བར་ལྟ་བ་དང༌། འཇིག་པར་ལྟ་བ་དག་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ལྟ་བ་སྟེ་དེ་མི་སྐྱེད་དོ། །རྟག་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བའི་དབང་གིས་སོ། །མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་གིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཟུགས་ཞི་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མ་ཞི་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཁོར་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཞི་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུའི་རྟོག་པའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་


DTG093_Page_0154
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཉིད་དུ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ལ་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཐ་མི་དད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བཤད་དོ། །བྱ་བའི་འགྲེས་དང་ཕན་ཡོན་ཐོབ་པ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་རོ། །བརྩོན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕན་ཡོན་ཐོབ་པ་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བདུད་སྡིག་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །གང་ཆོས་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་འདུ་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འཁོར་བ་བསྟན་ཏོ། །འབྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཕྲད་པའམ་མི་ཕྲད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་ལས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་བྱེད་དོ། །གཟུགས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་སྟོང་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མི་སྦྱོར་བ་དང༌། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་མི་སྦྱོར་བའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཟུགས་སུ་མི་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་མི་སྦྱོར་བ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གཟུགས་ཀྱི་མིང་ཡིན་ནོ་ཞེས་མི་སྦྱོར་བའོ། །ཡང་ན་གཟུགས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྦྱོར་བ་སྟེ། གཟུགས་


DTG093_Page_0155
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་སྟོང་པ་ཉིད་དག་ཐ་དད་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་པས་ལུང་བསྟན་པར་གྱུར་པ་འམ། ལུང་བསྟན་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པ་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་སྟེ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་འབྱུང་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་བྱ་བ་ལ་རྩོལ་བ་དང་བྲལ་ཞིང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་བོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྤྱོད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཡང་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་ཚད་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་ཀྱང༌། དེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལུང་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །བདག་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་གནས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མཚན་མར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཕན་ཆད་ནི་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མ་གཏོགས་པར་དམིགས་པ་གཞན་ཉེ་བར་མི་གནས་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ལ་ཡང་མཚན་མར་བྱས་ཏེ་མི་དམིགས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང༌། འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཕན་ཆད་དེའི་སྤྱོད་པ་སེམས་ཅན་དམིགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། སྙིང་


DTG093_Page_0156
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྗེའི་མཐུས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དབེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་དེ་ལྟར་གནས་ཤིང་ཐམས་ཅད་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེའི་གནས་པ་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སེམས་ཅན་དམིགས་སུ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བྱ་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། སེར་སྣའི་སེམས་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་དྲུག་གིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་གྱིས་འཁོར་རྣམས་མགུ་བར་བྱ་བ་དང༌། སྐབས་དེ་ཉིད་ལས་ཆོས་བཤད་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་གང་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་སོ། །དེ་ལ་མཆོག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་ལྷགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འཕོའོ། །བར་མ་ནི་དགའ་ལྡན་ནས་ལྷགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐ་མ་ནི་མིའི་ནང་ཉིད་ནས་ལྷགས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྐབས་དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་རྣམ་པ་མང་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐབས་ལ་མི་མཁས་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞིར་གཏོགས་པ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །ཐབས་མི་མཁས་པ་དང་པོ་གཉིས་ལས་ཐབས་མི་མཁས་པ་སྔ་མ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་མ་ལ་བརྩོན་ཡང་ཐབས་མི་མཁས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ལྷ་ཚེ་རིང་པོར་སྐྱེས་ཏེ། དུས་དེ་སྲིད་ཅིག་གི་བར་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་བརྩོན་པར་གྱུར་


DTG093_Page_0157
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་ཕྱིས་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བའི་ཚེ། སྔོན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་སྤྱོད་པའི་མཐུས་བརྩོན་པར་བྱེད་ཀྱང་དབང་པོ་རྟུལ་པོར་གྱུར་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་བརྩོན་བས་བསམ་གཏན་གྱི་འབྲས་བུ་བཏང་ནས་ལྷའི་ནང་དུམ་སྐྱེས་པར་མིའི་ནང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་ཐབས་མི་མཁས་པས་དབང་པོ་རྟུལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་མ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐབས་མཁས་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གི་དང་པོ་བསྟན་པ་ནི་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ཉིད་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་དག་གི་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་བསླབས་ནས་སྙིང་རྗེའི་མཐུས་བསམ་གཏན་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལྷུར་ལེན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱ་བ་ལྷུར་ལེན་པས་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ཉིད་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །གཉིས་པ་དག་ནི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་དང་ལྡན་ཞིང༌། སྔོན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མ་བྱས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་པ་དག་ནི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ཉིད་དང་ལྡན་ཞིང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་རིས་དྲུག་གི་ནང་དུ་སྐྱེས་ཏེ་མཐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱ་བ་རྣམས་བྱེད་དོ། །བཞི་པ་དག་ནི་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱ་བ་ལྷུར་ལེན་ཅིང་གསོལ་བ་གདབ་པའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་རིང་པོར་མ་ལོན་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་འདེབས་སོ། །ལྔ་པ་དག་ནི་དཔེར་ན་བདག་ཅག་གི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པ་ལྟ་བུའོ། །དྲུག་པ་དག་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མཐུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་དོ། །བདུན་པ་དག་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་


DTG093_Page_0158
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་ཤིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་ན་གནས་པར་འདོད་པ་སྐྱེད་དོ། །བརྒྱད་པ་དག་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མཐུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་སྐྱེས་ནས་ཚེ་ཇི་སྲིད་ཐུབ་པའི་བར་དུ་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ལ་བརྩེན་པར་བྱེད་དོ། །དགུ་པ་དག་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མཐུས་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་སྒྲ་དང་བྲལ་བས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་མི་ཤེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དམན་པ་རྣམས་ལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་བསྒྲགས་ཏེ། སྒྲ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་བཤད་པས་དགའ་བ་བསྐྱེད་དེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཐུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །བཅུ་པ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྐྱེས་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་བ་རྣམས་རྩོལ་བ་ཆུང་དུས་ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ཐོབ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པར་སོང་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་དོ། །བཅུ་གཅིག་པ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་སྔ་མ་དེ་དག་ཉིད་དང་ལྡན་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྐྱེས་ཏེ། ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱས་ནས་འཕྲལ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །བཅུ་གཉིས་པ་དག་ནི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ཉིད་དང་ལྡན་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་བདག་ཉིད་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་ནས། རྩོལ་བ་ཆུང་ངུས་ས་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱས་ནས། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཆེན་པོ་འབད་མི་དགོས་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏེ་དུས་ཇི་སྲིད་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་བསྟན་པ་གནས་པར་བྱེད་དོ། །བཅུ་གསུམ་པ་དག་ནི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ཉིད་དང་ལྡན་ཞིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་དུ་དག་པར་སྐྱེས་ནས་རྩོལ་བ་ཆུང་ངུས་སང་དང་པོ་ཐོབ་པར་བྱས་ཏེ། ས་གོང་པ་རྣམས་པ་སྐྱེས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་


DTG093_Page_0159
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །བཅུ་བཞི་པ་དག་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་པར་བྱེད་དོ། །བཅོ་ལྔ་པ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང་ལྡན་ཞིང༌། ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་ཀྱང་དེ་དག་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པར་གཞན་དག་ཀྱང་ལམ་དང་འབྲས་བུ་དེ་དག་ལ་སོ་སོར་འགོད་དོ། །ཡོངས་སུ་དྲིས་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཟོད་པ་དམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཅུ་དྲུག་པ་དག་ནི་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏེ། གང་བསྐལ་པའི་དེ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་དག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ནས་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །བཅུ་བདུན་པ་དག་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ཞིང༌། ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ཚོལ་བ་ལ་གནས་སོ། །བཅོ་བརྒྱད་པ་དག་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་པང་པོ་ས་མངོན་བར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པར་གནས་ཏེ། དཔེར་ན་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །བཅུ་དགུ་པ་དག་ནི་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ལ་བརྟུན་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་འཆད་ཅིང་གནས་སོ། །ཉི་ཤུ་པ་དག་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་གནས་སོ། །ཉི་ཤུ་གཅིག་པ་དག་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཚིམ་པར་བྱས་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་སྦྱིན་པ་ཉིད་ལ་འགོད་དོ། །ཉི་ཤུ་གཉིས་པ་


DTG093_Page_0160
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བསྡུས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་འགོད་དོ། །ཉི་ཤུ་གསུམ་པ་དག་ནི་བཟོད་པ་ལ་འགོད་དོ། །ཉི་ཤུ་བཞི་པ་དག་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་འགོད་དོ། །ཉི་ཤུ་ལྔ་པ་དག་ནི་བསམ་གཏན་ལ་འགོད་དོ། །ཉི་ཤུ་དྲུག་པ་དག་ནི་ཤེས་རབ་ལ་འགོད་དོ། །ཉི་ཤུ་བདུན་པ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་ཀྱིས་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ཏེ། དེར་སངས་རྒྱས་མཉེས་པར་བྱ་བ་ལྷུར་བླངས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་ནས་མཐོང་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་བཟུང་སྟེ། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་ནས་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ། །ཉི་ཤུ་བརྒྱད་པ་དག་ནི་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམས་པར་དགོད་ཅིང་གནས་སོ། །ཉི་ཤུ་དགུ་པ་དག་ནི་ནུབ་ཕྱོགས་སུའོ། །སུམ་ཅུ་པ་དག་ནི་བྱང་ཕྱོགས་སུའོ། །སུམ་ཅུ་གཅིག་པ་དག་ནི་བྱང་ཤར་གྱི་མཚམས་སུའོ། །སུམ་ཅུ་གཉིས་པ་དག་ནི་ཤར་ལྷོའི་མཚམས་སུའོ། །སུམ་ཅུ་གསུམ་པ་དག་ནི་ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་མཚམས་སུའོ། །སུམ་ཅུ་བཞི་པ་བདག་ནི་ནུབ་བྱང་གི་མཚམས་སུའོ། །སུམ་ཅུ་ལྔ་པ་དག་ནི་འོག་གི་ཕྱོགས་སུའོ། །སུམ་ཅུ་དྲུག་པ་དག་ནི་སྟེང་གི་ཕྱོགས་སུའོ། །སུམ་ཅུ་བདུན་པ་དག་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། དེ་ནས་མཐོང་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་བཟུང་ནས་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་བསྒྲུབས་ཏེ་དེ་ན་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པར་གནས་སོ། །སུམ་ཅུ་བརྒྱད་པ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་ཞིང༌། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆ་བྱད་དུ་རྣམ་པར་སྤྲུལ་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་ཞི་བ་དང༌། དབང་པོ་གསལ་བ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་དགའ་བར་བྱས་ནས། དགའ་བ་དང་མགུ་བའི་མཐུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ཏེ། མཐར་གྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་དོ། །སུམ་བཅུ་དགུ་པ་དག་ནི་དབང་པོ་གསལ་བ་དེ་དག་ཉིད་དང་ལྡན་ཞིང་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་ཀྱང་བདག་ལ་སྟོད་པར་མི་བྱེད་པ་དན་


DTG093_Page_0161
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་ལ་སྨོད་པར་མི་བྱེད་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་པས་ལྷུར་བླངས་ཏེ་གནས་སོ། །བཞི་བཅུ་པ་དག་ནི་ས་རབ་ཏུ་དག་པ་ལ་གནས་ཏེ། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ནས། དབུལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ངན་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་མི་མྱོང་བར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལྷུར་ལེན་ཅིང་གནས་སོ། །བཞི་བཅུ་གཅིག་པ་དག་ནི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷུར་ལེན་ཅིང༌། ཚེ་རབས་ཀུན་དུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་གྱུར་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྟོབས་དེས་སེམས་ཅན་རྣམས་བསྡུས་ཏེ་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་འགོད་དོ། །བཞི་བཅུ་གཉིས་པ་དག་ནི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྷུར་ལེན་ཅིང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཚེ་རབས་ཀུན་དུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་གྱུར་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་མཉེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། མཆོད་པར་བྱེད་ཅིང་གནས་སོ། །བཞི་བཅུ་གསུམ་པ་དག་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་གནས་ཤིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསྟན་ནས། ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མྱུ་གུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་འཕེལ་བའི་རིམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཆད་མར་མཛད་དེ། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཁ་ན་མཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ཀྱི་གོ་མི་དབྱེའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གནས་བརྟན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་བཟུང་སྟེ།


DTG093_Page_0162
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཤད་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལུས་ཀྱི་ལས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དུ་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་པ་བཀའ་མ་སྩལ་བར་ལུས་གང་གིས་ལུས་ཀྱི་ལས་བརྩམ་པར་བྱའོ། །ངག་གང་དང་ཡིད་གང་གིས་ལས་བརྩམ་པར་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྩོམ་པའི་སྐྱོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་ཉིད་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་མི་དམིགས་པས་མི་དམིགས་པ་འདི་ཉིད་གནས་ངན་ལེན་སྦྱོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་ནས་ཀྱང༌། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་ཅིང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སེམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཉེ་བར་གནས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུས་ཀྱང་གནས་ངན་ལེན་སྦྱངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཐ་མི་དད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཞུས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གང་ལ་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མི་དམིགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་གང་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་བར་སྐབས་སུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། མི་དམིགས་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། རློམ་སེམས་མེད་པར་སྦྱོར་བའོ། །འགྲེས་དེ་གཉིས་ནི་མི་དམིགས་པས་རློམ་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་གོང་མ་ནི་སྦྱོར་བ་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། གནས་བརྟན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་དེ་དང་ལྡན་པ་


DTG093_Page_0163
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ས་བརྒྱད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས། པར་བྱེད་ཀྱང༌། དེ་དག་ལ་རྩོལ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་འབྱུང་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་བཏགས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཤའི་མིག་གོ །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ནི་ལྷའི་མིག་གོ །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གོ །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པ་མ་གཏོགས་པའི་ཤེས་པ་དགུ་པོ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་མིག་གོ །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མངོན་པར་ཤེས་པས་གནས་པ་ལ། མངོན་པར་ཤེས་པས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང༌། སྔར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་བསྟན་ནས། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་དོན་དམ་པའི་ཤེས་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་གནས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། ཕྱིས་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་དེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེས་གང་གིས་རློམ་སེམས་སུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སོ། །གང་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་


DTG093_Page_0164
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྫུ་འཕྲུལ་བྱ་བའི་ཆོ་གའོ། །གང་གིས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་བྱ་བ་ཤེས་པ་སྟེ། དེས་རྫུ་འཕྲུལ་དེ་དག་མི་དམིགས་སོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་རྫུ་འཕྲུལ་དུ་སེམས་པ་ཡང་མི་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་སེམས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་འདི་དག་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གང་དག་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྦྱོང་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅར་ལ་གནས་ཀྱང་རུང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རེ་རེ་ལ་གནས་ཀྱང་རུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་དག་གི་མོས་པ་ཐ་དད་པ་བསྟན་ཏོ། །མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྤངས་སོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་གསུམ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །འོང་བ་མེད་པ་དང་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བས། གལ་ཏེ་ལམ་ཡོད་ན་འོང་བ་དང་འགྲོ་བའི་འོས་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལས་དགོངས་ནས། དེ་དག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་ན་ཡང་གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད་ལ། འགག་པ་ན་ཡང་གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་མེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འོང་བ་དང༌། འགྲོ་བ་


DTG093_Page_0165
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །སྦྱིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གདགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེར་སྣ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །སྦྱིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ལས་གདགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་སེར་སྣ་ཡོད་དང་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འབྱུང་ལ། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་མིང་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བློ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བློ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ནི་བརྒལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་རློམ་སེམས་མེད་དོ། །མི་བརྒལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་རློམ་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ལས་བདག་བརྒལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའམ། མ་བརྒལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སེམས་ཏེ། དེ་དག་ཉིད་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་དང་སེར་སྣ་ཞེས་བྱ་བར་རློམ་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་གཉི་གར་ཡང་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདག་ལ་སྤྱོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའམ། བདག་ལ་ཕྱག་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་རློམ་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱི་རློམ་སེམས་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་ཚད་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་མར་གནས་པའི་བཏང་སྙོམས་ཏེ། འདི་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པའི་བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འཁོར་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་གྱུར་པ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྔགས་པ་དང༌། དེ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྔགས་པ་དང༌། འོད་ཟེར་འགྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུས་པ་དང༌།


DTG093_Page_0166
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཆོད་པའི་བཀོད་པ་དང༌། འཁོར་ས་བརྒྱད་ཐོབ་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་དང༌། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཞུང་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ཏེ། དོན་གསལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་དང་པོས་མདོར་བསྟན་པ་བཤད་དོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་བ་དང༌། བརྩོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། བརྩོན་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས། ད་ནི་བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་གང་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པར་བྱ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལས། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཐབས་མཁས་པས་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་འདུལ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤཱ་རིའི་བུས་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་འོག་ནས་འཆད་དོ། །ཅི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་འདི་རང་གི་ཤེས་རབ་དང༌། སྤོབས་པའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་འདི་འབྱུང་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དེ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ལ། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྲགས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་གྱིས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་པར་བསྟན་ན་གཟུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར། འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་གྱི། བདག་གི་ཚིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསལ་ཏོ། །སྨྲ་


DTG093_Page_0167
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་རུང༌། ལུང་སྟོན་ཀྱང་རུང༌། བརྗོད་ཀྱང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ལས། མདོ་དང་འབྲིང་དང༌། རྒྱས་པ་རྣམས་སུ་དབྱེ་བའམ། ཡང་ན་བདག་གི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང༌། གཞན་གྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་སྐབས་དང༌། སྐབས་སུ་བབ་པ་དང༌། རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དང་པོ་ལ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་བཟུང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྩོམ་སྟེ། ཅི་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་སྤོབས་པ་སྐྱེད་ཅིག་ཅེས་སྐབས་ཕྱེ་བ་དང༌། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་མིང་དང་བརྡར་གདགས་པས་བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པས་བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་དང༌། ཚིག་བླ་དགས་མི་དམིགས་པས་བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པས་བརྩོན་པ་ལ་གདམས་པ་དང༌། གདམས་པ་བཞི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་ཆོས་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་སོ། །དེ་ལ་མདོར་བསྟན་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཞེས་གསུངས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་མེད་ཅིང་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱང་གང་ཡང་མེད་ན། དེ་ལ་ཆོས་འདི་གཉིས་དམིགས་སུ་མེད་བཞིན་དུ་ཅི་ཞིག་སུ་ལ་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་ཁྱོད་དེ་སྐད་དུ་མ་སྨྲ་ཞིག །གལ་ཏེ་ཁྱོད་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་མེད། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་ཅང་མི་ཟེར་བར་གྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་


DTG093_Page_0168
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཆོས་དེ་གཉིས་སུ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དེ་ཐབས་མཁས་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚུལ་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གདམས་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་ཉམས་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ནས། དང་པོར་བཏགས་པའི་གདམས་པ་བསྟན་པ་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་མིང་དང་བརྡར་བཏགས་པ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་གཞུང་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བཏགས་པས་གདམས་ནས་དོན་དམ་པར་བཏགས་པ་བསྟན་དགོས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་ན་ཞེས་བྱ་བ་གནས་བརྟན་གྱིས་ཞུས་པའི་ཚིག་བཟུང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དྲི་བ་རིམ་པ་ལྔ་ཉེ་བར་བཏགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་མ་མཆིས་ཤིང་མི་དམིགས་ན། དེ་ལ་གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་གདམས་པ་བསྟན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་གཞུང་དག་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ཆོས་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་ཞེས་ཞུས་པའི་ཚིག་བཟུང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཟུགས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་མ་མཆིས་ཤིང་མི་


DTG093_Page_0169
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སུ་འགྱུར་བ་ལྟ་གལ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་ཚིག་བླ་དགས་མི་དམིགས་པར་བསྟན་ནས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་མི་དམིགས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་གཞུང་དག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གདམས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བའི་ཆོས་དེ་བདག་གི་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཞུས་པའི་ཚིག་བཟུང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་གཞུང་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་བསྟན་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གདམས་པ་མཛད་དོ། །དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གདམས་པའོ། །དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་གདམས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་མཇུག་བསྡུས་སོ། །དེ་ལ་མིང་དང་བརྡར་གདགས་པའི་གདམས་པ་སྔར་སྨོས་པ་ལས། འདི་ནི་མིང་ཙམ་སྟེ་མིང་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མེད་པར་བསྟན་ནས་མིང་དེ་ནི་ནང་ན་ཡང་མེད། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མེད། གཉིས་ཀ་མེད་པར་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་མིང་གི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་བཤད་དོ། །གལ་ཏེ་མིང་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི། ནང་ངམ་ཕྱི་རོལ་ལམ་དེ་གཉིས་ལས་གཞན་པ་གང་ཡང་རུང་བ་གསུམ་ལས་འགའ་ཞིག་གི་ནང་ནས་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་དེ་གསུམ་ཅར་ལ་ཡང་རྣ་པར་དཔྱད་ན་མི་རིགས་ཏེ་དེ་བས་ན་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་


DTG093_Page_0170
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་དང་མཐུན་པའི་དཔེ་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སེམས་ཅན་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བར་མིད་དུ་བརྗོད་ཀྱང་སེམས་ཅན་གང་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་མིང་ལས་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་པ་བརྟགས་པའི་ཆོས་དེ་ནི་མིང་དང་བརྡ་ཙམ་དུ་ཐ་སྙད་དུ་གདགས་པ་མ་གཏོགས་པར་སྐྱེ་བའམ། འགག་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མིང་ཆོས་གཞན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་མིང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་ན་དེ་ཡང་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་ཞིག་ན་སྐྱེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐ་སྙད་དུ་གདགས་སུ་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྡའི་ཚུལ་གྱིས་གཞན་དག་ལ་འདིའི་མིང་ནི་འདི་ཞེས་ཕྱིར་རྣམ་པར་འཇོག་གོ །གལ་ཏེ་ཆོས་ཉིད་སྐྱེ་བའི་དུས་ཉིད་ན་མིང་སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་ནི། གཞན་དག་གིས་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་བརྡར་མི་ཤེས་པས་ཀྱང་འདིའི་མིང་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། ཁོང་དུ་ཡང་མི་ཆུད་དེ། དེ་བས་ན་ཆོས་སྐྱེས་ཀྱང་མིང་མི་སྐྱེ་ལ་ཆོས་འགག་ཀྱང་མིང་མི་འགག་སྟེ། འདིར་མིང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་འགག་ཀྱང་མིང་དེ་སྐད་ཐ་སྙད་དུ་འདོགས་ཤིང་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པར་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མེད་ཀྱི། བདག་དང་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཡང་དཔེའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་རྣམ་པ་བཞི་བཟུང་སྟེ། ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ལ་གྲགས་པ་བདག་དང་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ལ་གྲགས་པ་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས། ཉེ་བར་བཟུང་ནས་བཏགས་པའི་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར། གཉི་ག་ལ་གྲགས་པ་ནང་དང་ཕྱིའི་བྱེ་བྲག་ལས་ལུས་དང་རྩ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་པ་རྨི་ལམ་དང་བྲག་ཅ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མིང་དུ་བཏགས་པའི་གདམས་པ་མཇུག་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། མིང་


DTG093_Page_0171
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བརྡར་བཏགས་པ་དང༌། གདམས་ངག་ཏུ་བཏགས་པ་དང༌། ཆོས་སུ་བཏགས་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྤང་པའི་ཕྱིར་མིང་དང་བརྡར་བཏགས་པ་སྔར་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་གནས་ཏེ་ཆོས་བཤད་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་གདམས་པའི་བཏགས་པ་ཕྱིས་སྨོས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་གཉི་གས་ཆོས་རྣམས་ཐ་སྙད་དུ་འདོགས་སོ་ཞེས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་སུ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་བཏགས་པ་དེ་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པས་ནི་གཟུགས་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པར་སློབ་པའི་འབྲས་བུར་བསྟན་ཏོ།། །།བམ་པོ་བརྒྱད་པ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ལྷག་མཐོང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དེ་ལ་ལྷག་མཐོང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་བླང་བ་དང་དོར་བའི་དབང་གིས་ནག་པོ་དང་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱི་མདོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་དང༌། དེ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། བདག་ཡོད་པ་དང༌། མ་ཞི་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་དང༌། དེས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མཚན་མ་དང་སྨོན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་སོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་ལྷག་མ་རྣམས་ཏེ། འདུས་བྱས་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། མི་དབེན་པ་རྣམས་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་


DTG093_Page_0172
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། འཁོར་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ་བཅུ་དང༌། དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་འདུས་མ་བྱས་དང༌། འགོག་པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། དགེ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྤང་བར་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་པོ་དེ་དག་སྤངས་པ་ནི་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པར་སློབ་པའི་ཕན་ཡོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ན་ཡོད་པའམ། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ན་ཡོད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་སམ་འདུས་མ་བྱས་པའི་ནང་དུ་མི་འགྲང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་ལ་དཀར་པོ་དང་ནག་པོའི་ཕྱོགས་གཉིས་སུ་བརྗོད་པ་ལ་མི་རྟོག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལྟར་རྟག་པ་དང་བདེ་བ་དང༌། བདག་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ལྷག་མཐོང་ལ་སོགས་པས་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་རྟོག་པའོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཆོས་ལ་གནས་ཤིང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་


DTG093_Page_0173
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མེད་ལ། དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ན་གློ་བུར་གྱི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མེད་དེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་སྔར་བསྟན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་པ་བདེན་པ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། མིང་དང་བརྡར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་གདགས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བས་བརྟགས་པ་དེ་དག་ཉིད་བསྟན་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པས། དེས་མིང་དང་བརྡར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་གང་གས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཡོན་གཉིས་པ་སྟོན་ཏོ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པར་རིག་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཐབས་མཁས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་སྨོས་པའི་རིམ་པས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སས་བསྡུས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་


DTG093_Page_0174
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་བསྒོམ་པའི་ཕན་ཡོན་ནི། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་རྣམས་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་གཞུང་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བརྡར་བཏགས་པའི་གདམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པའི་གདམས་པ་གཉིས་པ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་དང་པོ་ཞུས་པ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་ན་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བས། ཚིག་དེའི་རྒྱུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཡོད་དོ་སྙམ་པའི་བསམ་པས། གནས་བརྟན་གྱིས་དེ་སྐད་སྨྲས་སོ་སྙམ་དུ་ཁ་ཅིག་ཐེ་ཚོམ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། གཟུགས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་སྙམ་མམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཟུགས་ཡོད་སྙམ་མམ། གཟུགས་མེད་པ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་དྲི་བ་རྣམ་པ་ལྔ་དྲིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་ཅན་དུ་འཛིན་ཅིང༌། བདག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པར་རྟོག་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དང་གཞི་དང༌། གནས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པར་རོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་ཅན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ན། ཇི་ལྟར་ཆད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ། ཇི་ལྟར་རྟག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་ལྟར། ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ཞིག་ཡིན་གྲང་ན། དེ་ལ་དང་པོ་གཅིག་པའི་ཕྱོགས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་


DTG093_Page_0175
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། ཚོར་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། འདུ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཉིས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱོགས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། གཟུགས་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། ཚོར་བ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡང་ཕྱོགས་གཉིས་པ་གཞི་དང་གནས་པའི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་གཟུགས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་སྙམ་མམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཟུགས་ཡོད་སྙམ་མམ། ཚོར་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་སྙམ་མམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཚོར་བ་ཡོད་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འབྲེལ་པ་མེད་དེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་དག་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཞན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕྱོགས་གསུམ་པ་ཉེ་བར་གཟུང་ནས། གཟུགས་མེད་པ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། ཚོར་བ་མེད་པ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་ན། གཅིག་པའམ། ཐ་དད་པའམ། གཞི་དང་གནས་པའི་དངོས་པོའམ། དེ་མེད་པའི་དངོས་པོར་ཡང་དཔྱད་དུ་མི་བཟོད་དེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་མེད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞས་གསུངས་སོ། །བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ནང་ནས་ཁ་ཅིག་རྟོག་པར་བྱེད་པ་མཐོང་བ་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སེམས་ཅན་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་དབང་པོའི་བདག་ཉིད་ལ་སེམས་ཅན་དུ་རྟོག་ཅིང༌། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་བསམས་ཏེ། མཐོང་བ་པོ་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་ཕྱིར། གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བ་ལང་རྫི་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ཟ་བ་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རྟོག་ཅིང༌། ཚོར་བའི་


DTG093_Page_0176
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བཟུང་ནས་ཚོར་བ་པོ་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཅེར་བུ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་བྱེད་པ་པོ་སེམས་ཅན་ཡིན་པར་རྟོག་ཅིང༌། འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བཟུང་སྟེ། བྱེད་པ་པོ་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། འདུ་བྱེད་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིག་བྱེད་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ཤེས་པ་པོ་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རྟོག་ཅིང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བཟུང་སྟེ། ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གྲངས་ཅན་པ་དག་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་ཞིང་ཁྱབ་ལ་མི་གསལ་བའི་སྐྱེས་བུར་རྟོག་ཅིང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པར་གྱུར་པའི་བདག་ཅིག་ཡོད་པར་སེམས་པ་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། ཚོར་བ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལྟར། སེམས་ཅན་མཐེ་བོ་ཙམ་མམ། ནས་ལ་སོགས་པ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པར་རྟོག་ཅིང་ཕུང་པོ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ལ་སྐྱེས་བུ་འདི་གནས་སོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་དེའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་སྙམ་མམ། ཚོར་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་དེ་བཞིན་དུ་འུག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་རྟག་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བདག་ལ་གནས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་གནས་ཀྱི་དངོས་པོར་རྟོག་པ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཟུགས་ཡོད་སྙམ་མམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཚོར་བ་ཡོད་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དབང་ཕྱུག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁ་ཅིག་ལྔར། དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་ཞིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཞིག་ཡོད་པར་རྟོག་ཅིང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་


DTG093_Page_0177
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་པ་ཞིག་ཡོད་པར་རྟོག་པ་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ། ཚོར་བ་མེད་པ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རིགས་པ་དང་མི་མཐུན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས། ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། ཁམས་དྲུག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། སོ་སོར་དྲིས་པ་དང༌། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བཀག་གོ །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདིས་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞིག་ཡོད་ན་འདུས་བྱས་སམ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང་ན། གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་ཡིན་ན་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་དམིགས་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །གལ་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པ་ཁས་ལེན་ན་ཡང༌། དོགས་པ་དེ་བསལ་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་བཟུང་སྟེ། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་སོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐ་དད་པ་དང༌། འདུས་པ་དེ་དག་བསྡུས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡོད་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་ཉིད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་པ་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་དེ་ཡང་བཀག་གོ །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་གྱི་དབང་ཡིན་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དེ་སྐད་ཟེར་ཞེས་གཏན་ཚིགས་དྲིས་པ་དང༌། དེའི་གཏན་ཚིགས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤིན་ཏུ་མ་མཆིས་ཤིང་མི་དམིགས་ན། དེ་ལ་གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འགྱུར་བ་ལྟག་ལ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རི་བོང་གི་རྭ་དང༌། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ། རིང་བ་དང༌། ཐུང་བ་དང༌། དཀར་


DTG093_Page_0178
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤམ་དང༌། སྔོ་བསངས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ལས། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ། དེ་བཞིན་ཉིད་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་ཐམས་ཅད་བཀག་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པའི་གདམས་པ་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ཆོས་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་ཞེས་འཕགས་པ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྔར་ཚིག་བླ་དགས་ཞུས་པའི་སྒོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་བསྟན་པ་ལ། ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་དམ་པར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པར་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བཏགས་པ་དེ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། དེའི་འོག་ཏུ་ཚིག་བླ་དགས་མི་དམིགས་པའི་གདམས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞུས་པའི་ཚིག་དེ་ཉིད་བཟུང་སྟེ། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཟུགས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་སྙམ་མམ། ཅི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ཚོར་བའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་སོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང༌། དེ་དག་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་བཞིའི་ཚིག་བླ་དགས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། ཅི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་སྙམ་མམ། ཅི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ཚོར་བའི་ཚིག་དགས་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་སོ་སོའི་ཚིག་བླ་དགས་རྣམས་བཟུང་སྟེ་དྲིས་སོ། །


DTG093_Page_0179
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་དག་གི་ཚིག་བླ་དགས་དམིགས་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། ཚིག་བླ་དགས་མི་དམིགས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་ཚིག་བླ་དགས་མེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིག་བླ་དགས་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་རབ་འབྱོར་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་ཡོད་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། མ་ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མི་སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་ཡོད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་ཡོད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་མི་དམིགས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཚིག་བླ་དགས་རྣམས་ཀྱིས་གདམས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དོན་དམ་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་པར་བསྟན་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབའ་ཞིག་མེད་པར་མ་ཟད་ཀྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་གདམས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྔར་ཞུས་པའི་ཚིག་བཟུང་ནས། རབ་འབྱོར་གང་ཡང་ཁྱོད་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བས་སྐབས་ཕྱིའོ། །གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྡང་བཅོམ་ལྡན་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བའི་ཆོས་བདག་གི་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་པས་དོན་དམ་པར་སུས་ཀྱང་ཅི་འང་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་སུས་ཀྱང་ཅི་ཡང་མ་མཐོང་ལ་དེ་ཡང་གཞན་གྱིས་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱིས་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་


DTG093_Page_0180
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཆོས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ལ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་ཐ་དད་པ་དེའི་གཏན་ཚིགས་སུ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་འདུས་བྱས་མ་གཏོགས་པར་འདུས་མ་བྱས་གདགས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ཐ་དད་པར་གྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་གཅིག་གིས་གཅིག་མཐོང་བར་ཡང་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདུས་བྱས་རྣམས་ལ་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་དད་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཉིད་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ཉིད་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱའོ། །དཔེར་ན་ཅུ་སྔར་མ་དངས་པ་ལས་ཕྱིས་རབ་ཏུ་དངས་པར་གྱུར་པ་ལ་ཡང་ཆུ་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་སྤྲིན་ལ་སོགས་པས་དྲི་མ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཕྱིས་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པ་ལ་ཡང༌། ནམ་མཁའ་དེ་ཉིད་ཅེས་བ་བ་དེ་བཞིན་དུ། སྔར་མ་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཕྱིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར་པ་ན་ཡང་དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པ་རྣམས་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མི་མཐོང་ལ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་གཞན་གྱིས་ནི་གཞན་མཐོང་བར་འགྱུར་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བདག་ཉིད་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་སྦྱོར་བ་འདིའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་


DTG093_Page_0181
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཆོས་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བས། མི་སྐྲག །མི་དངང༌། དངང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། དེའི་སེམས་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར། ཀུན་ཏུ་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར། ཡིད་ལ་འགྱོད་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་སྦྱོར་བ་འདིའི་འབྲས་བུ་ཡང་དད་པ་མངོན་པར་འཕེལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་མངོན་པར་འཕེལ་བ་སྟེ། དད་པ་མངོན་པར་འཕེལ་བ་ནི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ། །ཤེས་རབ་མངོན་པར་འཕེལ་བ་ནི་སེམས་འགོང་བ་དང༌། འབྱིང་བ་མེད་དོ། །དད་པ་དེ་ཡང་གནས་གསུམ་ལ་ལྷག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཟབ་མོ་བཤད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་བྱ་དཀའ་བ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། གནས་དེ་གསུམ་ལ་དད་པ་མངོན་པར་འཕེལ་ན་དེ་ལ་མ་དད་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། ཟབ་མོའི་གནས་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་མི་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཞུམ་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་དང་པོ་འབྱུང་བའི་ཚེ་ཆུང་ངུའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་སྐྲག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བར་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་དངང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་དངང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་འགོང་བ་ལ་ཡང་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་གཟུགས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རྣམས་དང༌། བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གསུམ་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་དང༌།


DTG093_Page_0182
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྟན་ཏོ། །ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །བདག་དང་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པས་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་ཅིང་བཏགས་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྡུས་སོ། །ཁམས་གསུམ་གྱིས་ནི་འཁོར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །སེམས་དང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །ཡིད་དང་ཡིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་དང༌། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་གདམས་པ་ལྔ་པ་སྟེ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་བརྩོན་པའི་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བ་དྲུག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་འཚལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞུང་གི་ཚིག་མང་པོས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལ་ཡང་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་རྣམས་བསྒོམས་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་རྣམས་ཐོབ་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་


DTG093_Page_0183
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཚལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏེ། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་སྤང་པར་འཚལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ལྟ་བ་དང་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་རྣམས་སྤང་པར་བྱ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕན་ཡོན་ནི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕན་ཡོན་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་ཐ་མར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕན་ཡོན་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་སྔར་སྨོས་པ་དེ་དག་ཉིད་དེ། སྐྱོན་ཆེན་པོའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་ཐ་མར་བསྟན་ཏོ། །སྐྱོན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱི་བོར་གྱུར་པའམ། གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་ཉེས་པའམ། ལྷག་མཐོང་གི་མཚན་ཉིད་སྤྱི་བོར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྐྱོན་ཡིན་པས་སྐྱོན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་གནས་ཏེ་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ལྟ་བས་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་དོ། །འབྲིང་གི་གནས་སྐབས་ན་སེམས་ཀྱིས་གནས་པར་བྱེད་དོ། །ཆུང་ངུའི་གནས་སྐབས་ན་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་མཐུན་པ་སྟེ། འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །ཆོས་ལ་སྲེད་པ་


DTG093_Page_0184
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མེད་པའི་དོན་ཏེ། སྐྱོན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་གི་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་དག་གིས་སྟོང་པར་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དེ་སྟོང་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་མི་ཚོལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡང་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་ཚོལ་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་སློབ་པའི་ཚེ་གཟུགས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རློམ་སེམས་སུ་ཡང་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་པར་ཤེས་པར་བྱས་ཏེ། མིང་ཙམ་དུ་ཟད་པར་ཤེས་པ་དེས་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་བསྟན་ནས། དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོན་ཏན་དང་བཅས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སེམས་དེ་ནི་སེམས་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་སེམས་ལ་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་གྱུར་པ་ནི། ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པས་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་འོད་གསལ་བའོ། །དེ་བས་ན་སེམས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་སེམས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། སྔོན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་


DTG093_Page_0185
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་ཡང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་གོས་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་པའི་ཚེ་ཡང་སེམས་དེ་གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་མི་སྐྱེ་བས། སྤྲིན་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དང་མི་ལྡན་པའི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སྔོན་ལྡན་པར་གྱུར་ན་ནི་ཕྱིས་བྲལ་བར་ཡང་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་སྔོན་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པས་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། དེའི་ཕྱིར་ཕྱིས་ཀྱང་དེ་དག་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་སེམས་གང་ལ་སེམས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་དེ་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། འདི་ལྟར་སེམས་དེ་སེམས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་དེའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲར་བརྗོད་པས་སེམས་དེ་སེམས་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་ནས་དྲིས་པའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་དེ་ལ་བདག་ནི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ། སེམས་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་དོ་ཞེས་ནི་མི་སྨྲའོ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་པའི་དུས་ན་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། སྔོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སེམས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་སྨྲའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གང་སེམས་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡོད་པའང་མེད་པས་དམིགས་པའམ་ཡོད་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སེམས་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པའམ་མེད་པ་གཉིས་ཀར་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། མཐའ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་གལ་ཏེ་དེའི་གནས་སྐབས་ན་མཐའ་གཉིས་ཀྱིས་འཇིགས་པས་གཉི་ག་ལྟར་ཡང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ན།


DTG093_Page_0186
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱོད་འདི་སྐད་དུ་འདྲི་ཞེས་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྒལ་ཞིང་བརྟགས་པ་འདི་ཅིག་རིགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་སྐད་གསུངས་པ་དང་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་གལ་ཏེ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་མེད་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་སེམས་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་སྨྲ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། དེ་ལ་བདག་ནི་སེམས་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་གྱུར་པས་བསམས་ཏེ་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མི་སྨྲའི་སྔོན་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ན་གང་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པ་རྟོག་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ད་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཙམ་ཞིག་ཁས་བླངས་ནས་སེམས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་སེམས་མ་ཡིན་པ་ནི་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྔོན་སེམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལྟར་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་འདིར་སེམས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་ཅི་དེའི་གནས་སྐབས་ན་སེམས་ཁོ་ན་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན་སྙམ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་སེམས་ལ་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། གཟུགས་ལ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་སོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དག་ལ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྲས་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྫུས་ཏེ་སྐྱེས་པའི་བུ་དག་ནི་ཕའི་སྙིང་ལས་སྐྱེས་པས་ན་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་གནས་


DTG093_Page_0187
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྟན་འདི་ཡང་ཐུགས་ཀྱི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པས་ན་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞལ་ནས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པའི་ཆོས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་དང་འབྲས་བུ་དང་རྟོག་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདག་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟང་ཟིང་གི་བགོ་སྐལ་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་སུམ་གྱི་མིང་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལས་གཞན་དག་གིས་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་གནས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་གནས་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྔགས་པ་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱས་ནས་དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་སློབ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིའི་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་ནས་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ཐེག་པ་གསུམ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱས་ཏེ། བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་མཇུག་བསྡུས་སོ། །དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ནས། བརྩོན་པ་ལ་རྣམ་པ་


DTG093_Page_0188
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་ཡོད་སྙམ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་དགོས་ཏེ། འདི་མན་ཆད་ངེས་པར་འབྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་དྲུག་བསྟན་ཏོ། །ངེས་པར་འབྱིན་པའི་སྒྲུབ་པ་དྲུག་ནི་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་སྒྲུབ་པ་དང༌། མི་གནས་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཐབས་ལ་སྒྲུབ་པ་དང༌། མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་སྒྲུབ་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཡིན་པར་ཡང་མཇུག་བསྡུས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང་འོག་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སོ་སོའི་གནས་གནས་ནས་སྟོན་ཏོ། །ད་ནི་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྒྲུབ་པ་དེ་དྲུག་གི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་འཚལ། མ་དམིགས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ལ་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིས་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པའི་དབང་གིས་ཚད་མ་གསུམ་པོ་དག་གིས་མི་དམིགས་པར་གདམས་པར་འོས་པའི་གང་ཟག་དང༌། གདམས་སུ་རུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ནས་གང་ཟག་ལ་སྦྱོར་བར་བྱ་སྙམ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ལ་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་གཞུང་གིས་གསོལ་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་གདམས་སུ་རུང་བའི་དངོས་པོ་གང་ཡང་ཚད་མ་གསུམ་གྱིས་མི་དམིགས་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་གདམས་པར་བྱ་བ་དེ་ཉིད་བདག་གིས་འགྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་དམིགས་


DTG093_Page_0189
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གདམས་པ་མི་ནུས་སོ་སྙམ་ནས། བདག་གིས་དངོས་པོ་མ་འཚལ། མ་དམིགས། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་དངོས་པོ་མ་འཚལ། མ་དམིགས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བཞིན་དུ་ཆོས་གང་གིས། ཆོས་གང་ལ་རྗེས་སུ་གདམས་ཤིང་བསྟན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འདི་ཉིད་བདག་འགྱོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུག་པའི་བར་གྱི་གཞུང་གིས་བསྟན་ཏོ། །འདིར་འགྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ལ་མི་བྱའི། ཉེས་པར་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ལ་འགྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མི་ཤེས་པར་བྱས་ཏེ་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་དེ་ལྟར་སྔར་བསྟན་པའི་གདམས་པ་གཞག་པས་གང་ཟག་དང་ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་ན། མིང་ཙམ་དུ་ཟད་པར་བཟུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་གང་ཟག་དང་ཆོས་རྣམས་ལ་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པར་བྱ་སྙམ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་བདག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་འཚལ། མ་དམིགས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བ་འམ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་པའི་མིང་ཙམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བའི་གཞུང་གིས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་འཕེལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ནི་འགྲིབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་མིང་དེ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མིང་དེ་ཡང་གནས་པ་མ་མཆིས་ཐུག་པ་མ་མཆིས་ཏེ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། མིང་དེ་མ་མཆིས་པས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གནས་པ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་ལྟར་གནས་པ་མེད་པའོ། །ཐུག་པ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་པ་ལྟ་བུར་གནས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་བསྟན་ནས། གནས་བརྟན་གྱིས་ཆོས་གཞན་རེ་རེ་ལ་ཡང་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང་སྐུར་པ་བཏབ་པའི་མཐའ་སྤངས་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་གདགས་པར་འོས་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་


DTG093_Page_0190
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་གཟུགས་ཀྱི་འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་མ་དམིགས། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕུང་པོ་རྣམས་དང་ཁམས་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། རེག་པ་དྲུག་དང༌། ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་དང༌། ཁམས་དྲུག་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ཀུན་ནས་ལྡང་བ་རྣམས་དང༌། སྒྲིབ་པ་རྣམས་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་རྣམས་དང༌། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་དང༌། ལྟ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་དང༌། བདག་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གསུམ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། ཚད་མེད་པ་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ལྷ་དང་ལུས་སུ་གྱུར་པ་ལ་སྐྱོ་བ་དང༌། དབུགས་རྔུབ་པ་དང༌། འབྱུང་བ་དང༌། འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། མིག་ལྔ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང༌། སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་རྣམས་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། བྲག་ཅ་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའི་ཉེ་བར་ལིན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང༌། དབེན་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དང༌། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང་


DTG093_Page_0191
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། འཁོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ནི། བདག་ཅག་གི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། ཕྱོགས་བཅུ་གང་གའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་དང་བཅས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་སོ་སོར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་འཇུག་པ་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་དེ། འདི་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། འཇིགས་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་སྡོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། རྟོག་གེའི་ལམ་ལས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། འཇིགས་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་ཤིང་མི་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། ནོར་བ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱུར་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་གཞན་མ་ཡིན་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡོངས་སུ་


DTG093_Page_0192
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲུབ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། སྟོབས་བཅུ་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ནི་གནས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པས། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་དེ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོག་གེའི་ལམ་ལས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང༌། སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པ་ཡིན་པས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ། དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་བས་དེ་ལས་བཟློག་པ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། ནོར་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། མ་ནོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་སྟེ། གཞན་དུ་གནས་ལ་གཞན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ལ། ཆོས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་སོ་སོར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུ་ཟླ་ནི་ཟླ་བའམ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་


DTG093_Page_0193
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟ་བུ་སྟེ། དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཞིང་དོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡུན་ཐུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མིག་ཡོར་ལྟ་བུ་སྟེ། མ་ངེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ངེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་འཕོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་དམིགས་སུ་མེད་པས། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བསྟན་ནས། ད་ནི་མིང་དམིགས་སུ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བརྡར་གདགས་པ་དེ་ཡང༌། ཕུང་པོ་རྣམས་སམ། ཁམས་སམ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་གང་དུ་ཡང་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །གང་དུ་ཡང་བརྗོད་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས་ཞེས་བགྱི་བའི་འགྲེས་ཀྱིས་ནི་མིང་དང་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་བསྡུར་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་ཡང་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེས་ཀྱིས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་བསྡུར་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བགྱི་བའི་འགྲེས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་མེད་ཀྱང༌། འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་


DTG093_Page_0194
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྨི་ལམ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། བྲག་ཅ་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། སྤྲུལ་པ་རྣམས་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པ་ཙམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་དང༌། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྲགས་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲགས་པ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང༌། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མིང་སྨྲོས་ནས་བསྟན་ཏོ། །། །བམ་པོ་དགུ་པ། དེ་ནས་ཡང་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བར་སྒྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ཐ་མང་མཇུག་བསྡུས་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་གཞུང་གིས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། མིང་སྨོས་ཏེ་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་མི་གནས་པར་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྒྲུབ་པ་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ལ་མི་གནས་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་


DTG093_Page_0195
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ལ་མི་གནས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། ཡི་གེ་རྣམས་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་གཞུང་གིས་བཤད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་མི་གནས་པ་ནི། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་གཟུགས་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བགྱི་བར་གནས་པར་མི་བགྱི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མ་གྱུར་བར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་གཞུང་གིས་བཤད་དོ། །མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བར་སྒྲུབ་པའི་འགྲེས་ཀྱིས་ཐ་མར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལས། མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཚིག་ཐ་མའི་གནས་སྐབས་སུ་མི་གནས་པར་སྒྲུབ་པའི་འགྲེས་སྨོས་པ་ཡིན་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ད་ནི་མི་གནས་པར་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འགྲེས་དང་པོ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ། །ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གནས་པར་མི་བྱ་བ་བསྟན་ནས། དེ་ནས་ཡང་སོ་སོར་གནས་པར་མི་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལས་བརྩམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ལགས་པ་དེ་ཡང་གཟུགས་མ་ལགས། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གུད་ན་ཡང་གཟུགས་མ་མཆིས་ཏེ། གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་སྔར་གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ནས། འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་འདི་ལ་གཟུགས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་


DTG093_Page_0196
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཟུང་བ་དངོས་པོའི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པ་གང་གི་དོན་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་སུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་པས་ན། སྟོང་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་བཤད་པ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པ་དང་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཅི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཞན་ཞིག་ཀྱང་ཡོད་དམ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཡང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ལགས་པ་དེ་ཡང་གཟུགས་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བསད་དེ། ཀུན་བརྟགས་པ་དང་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་གཟུགས་དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལས་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྐད་བཤད་པ་དང་གལ་ཏེ་གཟུགས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་ན། འོ་ན་གང་གིས་སྟོང་ན་འདི་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ། ཡུལ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད་ལ། ཆོས་ལས་ཆོས་ཉིད་གཞན་པ་ཡང་མི་རིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ལས་ཆོས་གཞན་པ་ཡང་མི་རིགས་སོ་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གུད་ནས་ཡང་གཟུགས་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆུ་མ་དངས་པ་ལ། མ་དངས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱ་ལ། དངས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་ཆུ་དངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་མ་དངས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་རྨུགས་པ་


DTG093_Page_0197
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་ལ། དངས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་ནམ་མཁའ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ། སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ཡང་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཐ་དད་པར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་ལ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཐ་དད་པར་གྱུར་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་དག་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་གྱུར་པས། གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་བརྗོད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་ལ་ཡང་གནས་སུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡི་གེ་རྣམས་ལ་གནས་པར་མི་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡི་གེའི་འབྲུ་རྣམས་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ། །ཡི་གེ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་གནས་པར་མི་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེའི་འབྲུ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གཟུགས་ཀྱི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡི་གེ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲར་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་ཡང་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཟུངས་ཀྱི་ཤེས་པ་དེ་ཡང་གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུར་བརྗོད་པ་ལས་མངོན་པར་འགྲུབ་པའོ། །ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབང་པོ་རབ་ཏུ་རྣོ་བ་ཁ་ཅིག་གིས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དོན་གཅིག་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཞུགས་ན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་རོ། །དབང་པོ་བར་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཡི་གེ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས། ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་གཉིས་ལ་གོམས་པར་བྱས་པ་ལས་


DTG093_Page_0198
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་རོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་དུ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་གོམས་པར་བྱས་ན་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གཅིག་བརྗོད་པ་དང་གཉིས་བརྗོད་པ་དང་མང་པོ་བརྗོད་པ་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཉིད་མི་གནས་པའི་འགྲེས་ལ་ཡང༌། གཟུགས་མི་རྟག་པ་ནི་གཟུགས་མི་རྟག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་མེད་པའི་དོན་ནི་མི་རྟག་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བཤད་དེ། འདི་ལྟར་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ལ་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བརྗོད་པ་རྟག་ཏུ་མེད་ཅིང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །གཟུགས་མི་རྟག་པ་ནི་གཟུགས་མི་རྟག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པར་མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མི་རྟག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟུགས་མི་རྟག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ལགས་པ་དེ་ཡང་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཉིད་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་དོན་དམ་པར་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དོན་དམ་པའི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཆོས་ལས་ཆོས་ཉིད་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གུད་ན་ཡང་གཟུགས་མི་རྟག་པ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གུད་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆུ་དངས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གི་ཕྱིར་ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་


DTG093_Page_0199
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་མི་རྟག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲར་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མི་གནས་པར་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ནས། གནས་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གལ་ཏེ་ཐབས་མི་མཁས་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པར་ལྷུང་བའི་ཡིད་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་གནས་ན་དེ་གཟུགས་མངོན་པར་འདུ་བགྱི་བ་ལ་སྤྱོད་ཀྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཐབས་མི་མཁས་པས། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་བཟུང་ནས་ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པས་བདག་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའམ། གཟུགས་འདི་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའམ། འདི་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་གཟུགས་ལ་གནས་ན་དེ་གཟུགས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སྟེ་གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྗེས་སུ་སོང་བ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མངོན་པར་འདུ་བགྱི་བ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྒོམ་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཐབས་མི་མཁས་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པར་ལྷུང་བས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲུབ་པ་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་


DTG093_Page_0200
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། མཚན་མ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་དང༌། ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པའོ། །དེ་ལས་ཆོས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པའི་འགྲེས་ནི། གཟུགས་ནི་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་ཡང་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །མཚན་མ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པའི་འགྲེས་ནི་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མཚན་མར་བརྗོད་པ་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། དེ་དེ་ལྟར་ཞུགས་ནས་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང༌། ཚོར་བ་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་ནས། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པའི་འགྲེས་ནི། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ཆོས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པའི་འགྲེས་ལས། གཟུགས་ནི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པར་ལྷུང་བའི་རྒྱུ་གང་གིས་ཀྱང༌། གཟུགས་སུ་གཟུང་བ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་ན་དོན་དམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་མཆིས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་གཟུགས་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་སྐད་བརྗོད་དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ནི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་


DTG093_Page_0201
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦྱར་རོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་ཡང་སྔར་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་ཕྱིས་གཉེན་པོ་གཞན་གང་གིས་ཀྱང་སྟོང་པར་བྱ་བ་ནི་མེད་ཀྱི། དེའི་རང་བཞིན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའི་བར་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་ཞེས་བགྱི་བ་སྟེ། རྒྱ་ཆེ་བ་ཕུལ་དུ་བགྱི་བ། ཚད་མ་མཆིས་པ། ངེས་པ། མི་འཕྲོགས་པ། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་བསྟན་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་ཡང༌། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནས། དངོས་པོ་མེད་པ་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མཚན་མར་བརྗོད་པ་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། མཚན་མའི་རྣམ་པ་ཡོང་ཡེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་མཚན་མ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལགས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་ཉིད་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་མཚན་མ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པའི་འགྲེས་བསྟན་ཏེ། མཚན་མ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ནི་མཚན་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་


DTG093_Page_0202
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་མར་བཟུང་བ་ཞིག་ལགས་ན་ནི་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བཟོ་སྦྱངས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་ལ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བཟོ་སྦྱངས་ཀྱང་མོས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་དེ་སྔོན་མཚན་མ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་མ་གཏོགས་པ་དེ་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་དེ། དད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་ཤིང་ཐོབ་པར་གྱུར་གྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའི་ཤེས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཉི་ཚེ་བའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་སོ་སོར་ཞུགས་ནས། གཟུགས་བཟུང་སྟེ་སོ་སོར་བརྟགས་ན་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་མ་དམིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བཟུང་སྟེ། སོ་སོར་བརྟགས་ན་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡང་མ་དམིགས་སོ། །དེ་བས་ན་དེ་དེ་ལྟར་ཞུགས་ནས་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བཤད་དེ། དེའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དེ། མཚན་མ་མེད་པའི་ཤེས་པ་དེས་རེ་རེ་ལ་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་གང་ཟག་གམ། ཤེས་པ་མ་དམིགས་སོ། །ཡང་དེའི་གཏན་ཚིགས་སུ་འདི་ལྟར་དེས་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་པ་དེ་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང༌། ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང༌། ཐོས་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་པ་དེ་ཕྱི་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང༌། ཐོས་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་དེས་བདག་གི་ཤེས་པ་བཟུང་ནས་བདག་གི་ཤེས་པ་འདིས་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཐོབ་པོ་ཞེ་འམ། བདག་


DTG093_Page_0203
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་པ་འདིས་མངོན་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་མ་རྟོགས་སོ་ཞེས་ཐོབ་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་ཤེས་པ་དེ་བདག་ལ་གནས་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་ལ་གནས་པ་དང༌། གཉིས་ཀ་ལ་གནས་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་འགའ་ཞིག་ལ་གནས་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་འདི་ལྟར་དེས་གང་གིས་རྟོགས་པར་བགྱི་བ་དང༌། གང་རྟོགས་པར་བགྱི་བའི་ཤེས་པ་དེ་མི་དམིགས་ཏེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་དེས་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་ཐོབ་པོ། །མངོན་པར་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཐོབ་པ་དང༌། མངོན་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཐོབ་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་མེད་པར་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་བཞི་མི་འཇུག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེས་ཤེས་པ་དེ་གཟུགས་ཀྱི་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་ཡང་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དང༌། གཉི་ག་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་ལ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་ཡང་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བཟོ་སྦྱངས་ཀྱང་མོས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མཚན་མ་མ་མཆིས་པར་ཡིད་ལ་བགྱིད་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་གཞན་གྱི་ཕ་རོལ་དུ་མཆིས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་འདིའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་གཞན་པའི་ཕ་རོལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་


DTG093_Page_0204
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚིག་གོ །གཞན་གྱི་ཕ་རོལ་དེ་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། གང་ལ་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཕ་རོལ་ཞེས་བྱའོ། །བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་དེ་དག་སྨོན་ལམ་མ་ལགས། སྟོབས་དེ་དག་སྟོབས་མ་ལགས། མི་འཇིགས་པ་དེ་དག་མི་འཇིགས་པ་མ་ལགས། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དེ་དག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་འདིས་གཞན་གྱི་ཕ་རོལ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་སྒྲུབ་པ་བརྩམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པར་བགྱི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་སྒྲུབ་པ་འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་གང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདི་ནི་གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདི་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདི་ཅི་ཞིག་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་ཅིང་དེ་ལྟར་སེམས་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་འདི་གང་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའི་བར་དུ་ནི་འདི་གང་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་གཟུགས་ལ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གང་བསླབ་པ་འདི་ལ་སློབ་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་འདི་ནི་


DTG093_Page_0205
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། ངེས་པར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་འདི་ཅི་ཞིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་འདི་གང་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་རང་བཞིན་འདྲི་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྟོགས་པའོ་ཞེས་དེ་སྐད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲེལ་བ་འདྲི་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ་ཞེས་དེ་སྐད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེས་གཏན་ཚིགས་འདྲི་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདི་ཅི་ཞིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་འདྲི་བ་སྟེ། དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རེ་ཞིག་ལན་གདབ་པར་བྱ་བ་ལ་འདི་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྔར་དྲིས་པའི་ལན་དུ། དེ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་ཅིང་དེ་ལྟར་ངེས་པར་སེམས་པའི་ཚེ། གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་ཆོས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ན་དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། དེའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གང་གིས་དེ་ལ་བལྟས་ན། རང་བཞིན་མེད་པར་མཐོང་བ་དེ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་མཆིས་ཤིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེའི་གནས་སྐབས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་མཐོང་ན། གང་ལ་ཞུམ་པ་དང༌། སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ་ལ། གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་མ་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་


DTG093_Page_0206
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེས་དྲིས་སོ། །དེའི་ཚེ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གང་གི་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ན། འོ་ན་ཆོས་གང་རྟོགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་གཟུགས་ལ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་གང་འདི་ལ་སློབ་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་གཞག་གོ ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན། མཚན་ཉིད་གང་དག་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་གང་བསླབ་པ་འདི་ལ་སློབ་པ་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཅི་ཞིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་


DTG093_Page_0207
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་དེའི་ངེས་པར་འབྱིན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་ནི་འཁོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་དོ། །དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་རྣམ་པར་བྱང་བའི་བདག་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དངོས་པོ་མེད་པས་གློ་བུར་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱེ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ནའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ནའོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་བརྩོན་པར་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཐབས་མི་མཁས་པས་གཟུགས་ལ་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཉེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ལ་ཐུག་པའི་གཞུང་གིས་བཤད་དེ། བརྩོན་པར་བསྒྲུབ་པ་འདི་ཡང་ཐབས་མ་ཡིན་པ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཐབས་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་བ་དང༌། ནམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཐབས་མ་ཡིན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །ཐབས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ལ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཐབས་མ་ཡིན་པས་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སྤྱོད་པ་ན་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ།


DTG093_Page_0208
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐབས་མི་མཁས་པར་རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བཤད་དོ། །ཐབས་མ་ཡིན་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི། གཟུགས་ལ་གནས་ཤིང་ཀུན་ཏུ་ཤེས་ཏེ་མོས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་ཐབས་མི་མཁས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བཤད་དོ། །གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སོ། །ཀུན་ཏུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སོ། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སོ། །ཐབས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ལ་ཆོས་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་ནི། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ནམ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་གཟུགས་ལ་མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བཤད་དོ། །འདི་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོང་དུ་བཤད་ཟིན་པས་བཟླས་ཏེ་བཤད་མི་དགོས་སོ། །ཐབས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་ནི། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། གལ་ཏེ་ཆོས་འགའ་ཞིག་དམིགས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ཉེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་ཀྱང་དམིགས་ལ་མི་དམིགས་ཀྱང་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ཡང་མཚན་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྤྱོད་ཀྱང་


DTG093_Page_0209
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་ལ་མི་སྤྱོད་ཀྱང་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་བཞི་ཡང་མཚན་མའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་བརྩོན་པའི་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བར་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྒྲུབ་པ་སྟོན་ཏོ། །སྒྲུབ་པ་འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སློབ་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་སློབ་པ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་སློབ་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པར་སློབ་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསླབ་པོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སློབ་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ་སྟོང་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་གཞུང་གིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་དམིགས་པར་བསླབ་པ་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་འདྲི་སྟེ་ཅི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་འདི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་མཆིས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་


DTG093_Page_0210
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྣམ་པར་ཞེས་པ་དང་ལགས་པ་དེ་ནི་དབང་པོ་དྲུག་གོ །དེ་དག་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་སློབ་པ་བསྟན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ལ། ཐབས་ཀྱང་མི་མཁས་པ་ཞི་སྟེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ལག་ཏུ་ཡང་མ་སོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། རབ་འབྱོར་འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རིག་ནས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ལ་ཐུག་པའི་གཞུང་གིས་ནི་ཐབས་མཁས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སློབ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། མིང་བཤད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་མིང་བཤད་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྔར་བསྟན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གནས་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང༌། དང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། རྟག་པ་དན་ཆད་པ་དན། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གང་ཡང་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་དང་བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་དན་མ་ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང་མི་སྟོང་པ་དང་མཚན་མ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པས། ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟོག་པས་བྱས་པའི་དངོས་པོ་


DTG093_Page_0211
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་གཉིས་མེད་པས་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་མིང་བརྗོད་པས། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །བདག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེས་རློམ་སེམས་སུ་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །བདག་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། བདག་མཉམ་པར་གཞག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུས་ཀྱི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་གཞན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་གཞན་ཞིང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ཀྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་བདག་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་པར་ནུས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་དུ་བྱས་ཏེ། བརྗོད་པར་ནུས་སམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་ནས་དྲིས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་གལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ཀྱི་མིང་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་མིང་བརྗོད་སྙམ་དུ་


DTG093_Page_0212
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམས་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྣམས་ལ་འདུ་ཤེས་སུ་བྱེད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་དྲིས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་བཞིན་དུ་ཞེས་དྲིས་པའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་དེ་ལྟ་བུའི་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། འདུ་ཤེས་སུ་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་བཤད་པ་གཞན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བཤད་པ་བསྟན་པ་དང༌། བྱ་བ་གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འདུ་ཤེས་སུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་དང༌། དེ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དག་དང༌། དེ་དག་གི་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ས་ནི་ཡོད་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་སྤངས་ན་མི་དམིགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་བདག་གི་བསམ་པ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསླབ་པ་བསྟན་ནས་དམིགས་སུ་མེད་པར་བསླབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་སློབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སློབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དམིགས་སུ་མེད་པར་བསླབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་བདག་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གང་ཟག་མི་དམིགས་པར་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་བསྟན་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་མི་དམིགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཞུ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ལགས་


DTG093_Page_0213
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ཞུས་པ་དང་དེ་ནས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དྲི་མ་མེད་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྔོན་དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་ཀུན་བརྟགས་པས་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་ཏེ་སྐྱེས་པ་རྣམས་འབྱུང་ཞིང་བྱུང་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དམིགས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་མེད་དེ། སྐྱེ་བ་མེད་པས་འགག་པ་ཡང་མེད་དོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང་འབྱུང་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འབྱུང་བ་མེད་པས་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་བར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་དེ། འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་གང་ལ་ཡང་སློབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་དག་ནི་དེ་ལྟ་བུར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ་ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྨི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་གཞན་དག་ལ་ཡང་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པར་མ་རིག་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་ཅིང་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་རིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་


DTG093_Page_0214
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་མཆིས་པ་མ་ལགས་པ་ལ་མ་རིག་པ་ཞེས་བགྱི་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་ཅིང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང༌། ཡང་དག་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་འཛིན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་དག་པར་མ་རིག་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་མ་ཤེས་པས་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དོན་འདི་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པ་དག་གིས་མངོན་པར་ཞེན་ནས་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་མངོན་པར་ཞེན་ནས་སྲེད་པའི་དབང་གིས་རོ་མྱང་བར་བྱ་བའི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ། རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་ཞས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་མི་ཤེས་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའམ། མངོན་སུམ་མམ། ཡང་ན་ལུང་གི་མཐུའམ། རང་གི་མཐུས་མི་ཤེས་པའོ། །འདི་ལ་འགྲེས་གསུམ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རྟོག་པའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མ་དད་པའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ནི་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོད་པར་བཟུང་ནས་སྲེད་པས་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་དབང་གིས་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྷུང་བའི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲེས་དང་པོའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དང༌། མཐོང་བ་མེད་པས་རྟོག་པ་མང་དུ་གྱུར་ཏེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་པས་རྟོག་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནས། མཐའ་གཉིས་སུ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་མི་མཐོང་ངོ༌། །དེ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་མི་མཐོང་བས་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་སྟེ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲེས་གཉིས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐོས་ཀྱང་དོན་དེ་ལ་མ་དད་པས་དང་བ་ལ་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་མི་གནས་སོ། །སྒྲུབ་པ་ལ་མི་གནས་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་


DTG093_Page_0215
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་འཐོབ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྐྱོན་གྱིས་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲེས་གསུམ་པའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་སློབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ནས་ཅིའི་ཕྱིར་སློབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་ཅེས་ཞུས་པ་དང༌། གང་གི་ཕྱིར་ཐབས་མི་མཁས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རྟོག་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་སློབ་པ་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དག་ལ་རྟོག་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ནས། དེ་ནས་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པར་སློབ་པ་ལ་ཞུགས་པའི་མིང་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་རྣམས་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས། དམིགས་སུ་མེད་པར་སློབ་པ་བསྟན་ནས། ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་སློབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་འདྲི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་ཡང་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་དངོས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་པར་སྦྱོར་བས། ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པས། དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བསླབས་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ནི། འོ་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་མ་མཆིས་པའི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུས་ཀྱང༌། སྒྱུ་མར་བགྱིས་པ་རྣམས་ལ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་པའི་ཡིད་ལ་བགྱིད་པས་བསླབས་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྒྱུ་མའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བསླབ་པའམ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་


DTG093_Page_0216
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བསླབ་པའམ། དེ་དག་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའམ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ངེས་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སྒྱུ་མ་ཡང་གཞན་ལ། གཟུགས་ཀྱང་གཞན་ཞིག་ཡིན་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མཁས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམིགས་སུ་མེད་པར་མཐོང་བ་དག་གིས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སྒྱུ་མ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པར་མ་མཐོང་སྟེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒྱུ་མ་ཡང་གཞན་མ་ལགས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་སྒྱུ་མ། སྒྱུ་མ་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་གཞུང་གིས་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྱུ་མ་དང་ཐ་དད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མའི་འགྲེས་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་སྒྱུ་མ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མའི་འགྲེས་གཉིས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐུག་པའི་བར་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་མི་བརྗོད་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་མེད་དོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་མ་འདྲེས་པའི་མཐའ་ལ་ཐུག་པའི་བར་གྱི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འདུ་ཤེས་དང་བརྡ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་སློབ། ཇི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱུང༌། ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་


DTG093_Page_0217
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་ནས་དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སློབ་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་ཞིང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མཇུག་བསྡུས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་དང༌། བྲག་ཅ་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། སྤྲུལ་པ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཀྱང་དེ་དག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཡང་མེད་དེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་བསླབ་པ་བསྟན་ནས། ཡང་ཐབས་མཁས་པ་ལ་སྒྲུབ་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པས་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་སྐྲག་སྟེ་དངང་བར་མི་འགྱུར་ལགས་གྲང་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ནས། ཐབས་མི་མཁས་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་ལག་ཏུ་ཡང་མ་སོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་སྐྲག་སྟེ་དངང་བར་འགྱུར་གྱི། ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྲག་ཅིང་དངང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐབས་མཁས་པ་གང་གིས་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ན་མི་སྐྲག་མི་དངང་དངང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཐབས་མཁས་པ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་ཏོ། །སྐྲག་པ་དང༌། དངང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང༌། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་སྤང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པར་སོ་སོར་རྟོག་སྟེ་དེ་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་


DTG093_Page_0218
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། རབ་འབྱོར་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཐབས་མཁས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་འཆད་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་བཟོད་ཅིང་མོས་པ་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །མི་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སོ་སོར་རྟོག་པ་མི་གཏོང་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གོ་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་གློ་བུར་དུ་སྟོང་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དག་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། རབ་འབྱོར་འདི་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ནི་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་མི་དངང་དངང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དམིགས་


DTG093_Page_0219
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རློམ་སེམས་ཀྱི་འགྲེས་ཀྱང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མེད་པ་ལས་གྱུར་པས་འདི་ཉིད་དུ་བསྡུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པར་རིག་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། རབ་འབྱོར་འདི་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རིག་ནས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་ཏོ།། །།བམ་པོ་བཅུ་པ། དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་རྣམ་པ་དུ་མཆིས་ཞེས་ཞུས་པའི་ཚིག་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ནས། ད་ནི་བཤད་པ་འདིའི་གཏན་ལ་དབབ་པ་གང་ལགས་ཞེས་ཞུས་པའི་ཚིག་རྣམས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་འདི་ལ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་མདོར་བཤད་པ་དང་པོར་སྐབས་ཕྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ད་འདིར་སྐབས་དབྱེའོ། །གཏན་ལ་དབབ་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིག་གི་དོན་དང༌། མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་གང་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ན་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། ཐེག་པ་དེ་གང་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཐེག་པ་དེ་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཐེག་པ་འདིས་སུ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཐེག་པ་དེ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཐེག་པ་དེ་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མཐུན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། དབུས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་


DTG093_Page_0220
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔའ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་ཏུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་མཐའ་ཡས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ལྟར་བདག་གིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་ཤིང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ལ་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་བདག་ནི་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལགས་ན། གཟུགས་དེ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དང༌། གཟུགས་མངོན་པར་མ་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་གང་ལགས་པ་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ལས་གུད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་དངང་བར་མི་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཅིའི་སླད་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཅིའི་སླད་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འགྲིབ་པ་གང་ལགས་པ་དེ་


DTG093_Page_0221
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཅིའི་སླད་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པའི་གྲངས་སུ་མི་འགྲང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཞུ་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣམས་དང༌། འོག་ནས་གནས་བརྟན་གཉིས་ཀྱིས་དུམ་བུར་དྲིས་པ་དང༌། ལན་བཏབ་པ་ཞིབ་མོ་འབྱུང་བའི་དོན་དེ་དག་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཀཽ་ཤི་ཀ་ལ་དྲིས་པའི་ལེའུ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ནི་གཏན་ལ་དབབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་གཞི་མེད་པའི་དོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་དང༌། སེམས་དཔའ་དང༌། ཕུང་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་བཞི་ཆར་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་གཞིའི་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞིའི་དོན་མེད་པ་ནི་གནས་མེད་པ་ལ་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་འགའ་ཞིག་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚིག་གི་དོན་གཞི་དང་བཅས་ཤིང་གནས་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་དང༌། སེམས་དཔའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉིས་ཀྱང་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་གྱི་གཞི་མེད་དེ། གནས་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མ་སྐྱེས་ལ། སེམས་དཔའ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་དང༌། སེམས་དཔའ་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཡོད་པ་ཉིད་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །སེམས་དཔའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སོ་སོར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཚིག་གི་དོན་གྱི་སྒྲ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་གཞི་མེད། སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་གཞི་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་


DTG093_Page_0222
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ། །ཡང་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ནི་གཞི་དང་དོན་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དེ། དེས་ན་དེ་བས་ན་གཞིའི་དོན་མེད་པ་ནི་གཞིའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བས་མཇུག་བསྡུས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་ལ་གཞིའི་དོན་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་བྱའི་རྗེས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ལ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཞི་མེད་པ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞི་གང་ཡང་མེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ལས་གཞན་གུད་ན་གཞི་མེད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་གུད་ན་གཞི་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞི་མེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞི་མེད་པ་དང༌། སེམས་དཔའ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གཞི་མེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་གཞིའི་དོན་མེད་པ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་པ་དང༌། དོན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔལ་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཞི་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་བྱའི་རྗེས་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་བྱ་རྣམས་རྒྱུ་ཡང་དེ་དག་གི་རྗེས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་རྒྱུ་ཡང་དེ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞིའི་དོན་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། རྨི་ལམ་ལ་གཞི་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དཔེར་ན་རྨི་ལམ་དང༌། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། བྲག་ཅ་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། སྤྲུལ་པ་རྣམས་ལ་གཞི་མེད་དེ། དེ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་


DTG093_Page_0223
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་གཞི་མེད་དེ། དེ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ལས་གུད་ན་གང་ན་ཡང་མི་གནས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཞི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལས་གུད་ན་གཞི་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ལས་གུད་ན་ཡང་གཞི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞི་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གཞི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་མེད་དེ། དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔའི་གཞི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གཞི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞི་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་གཞི་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འཁོར་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་སེམས་དཔའི་གཞི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གཞི་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ལ་འདུས་མ་


DTG093_Page_0224
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་གཞི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གཞི་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གཞི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ལ་གཞིའི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཞིའི་དོན་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་གཞིའི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་གཟུགས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ལ་གཞིའི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཇི་ལྟར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་རྣམས་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དེའི་འོག་ཏུ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་མཚན་མའི་གཞི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་མ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་མེད་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བདག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་མཚན་མའི་གཞི་མེད་པ་དང༌། ཉི་མ་ལ་མུན་པའི་གཞི་མེད་པ་དང༌།


DTG093_Page_0225
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྲེག་པའི་བསྐལ་པ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་གཞི་མེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ལ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞི་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་གང་ལ་ཡང་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཉི་མ་དང༌། ཟླ་བའི་འོད་ལ་གཞི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཞི་མེད་པ་སྟོན་ཏེ། དཔེར་ན་ཉི་མ་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། གཟའ་དང༌། སྐར་མ་དང༌། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། གློག་གི་འོད་རྣམས་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་ཐམས་ཅད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚངས་པ་རྣམས་དང༌། གནས་གཙང་མ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འོད་ཐམས་ཅད་ནི་འོད་ཙམ་དུ་ཟད་པས་གནས་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གནས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་དག་ཏུ་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་གཞི་མེད་པར་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་གཞི་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཞིའི་དོན་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུ་རྩོལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་གང་གིས་བརྩོན་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དེའམ། ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའམ། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་གང་ཡིན་པའམ། ཀུན་བརྟགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌།


DTG093_Page_0226
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དཔྱོད་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་དཔྱོད་པ་མེད་པ་སྟེ། འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །བསྟན་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ལ་ཚིག་གིས་བསྟན་ཅིང་གོ་བར་བྱར་མི་རུང་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱིས་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང༌། གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོའི་ཡུལ་བཞིན་དུ་ཐོགས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཆགས་པའི་ཕྱིར་རམ། བྱང་ཆུབ་ལ་ཡོད་པའི་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་གཉིས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟགས་ན་རྟོག་པའི་རྒྱུས་ཡོད་པའི་བློ་སྐྱེའོ། །དཔྱད་ན་དད་པའི་རྒྱུས་ཆགས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དཔྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་


DTG093_Page_0227
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང༌། རྗོད་པ་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ཀྱི་དོན་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚིག་གི་དོན་བསྟན་ནས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཚིག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་ཞེས་གསོལ་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་མིང་དུ་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང༌། །གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། རབ་འབྱོར་དང༌། གང་པོ་དང་བཞིའི་དགོངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་འདི་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་རིས་མང་པོའི་ཕུལ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུའི་དགོངས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིང་མེད་པར་མཐོང་བས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མེད་པར་ལྟ་བའི་མཐའ་རྣམས་དང༌། ཕུང་པོར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ལྟ་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྟ་བ་རྣམས་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ལ་ཡང་ཆོས་སྟོན་པའོ། །གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་དགོངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སེམས་དེ་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པར་


DTG093_Page_0228
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །གནས་བརྟན་གང་པོའི་དགོངས་པ་ནི་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་སའི་གང་ཟག་ནས་བཟུང་སྟེ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཞེས་སྨོས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རིས་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིས་སྨོས་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་ཡང་བསམ་པ་ཆེ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ཆེ་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡོན་ཏན་ལྔས་བརྒྱན་པ་སྟེ། ངེས་པར་འཇོམས་པ་དང༌། རིན་ཆེ་བ་དང༌། སྐྱོན་མེད་པ་དང༌། མི་ཕྱེད་པ་དང༌། དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ངེས་པར་འཇོམས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་ཡོན་ཏན་བརྒྱད་ཀྱིས་ངེས་པར་འཇོམས་པ་སྟེ། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འཇོམས་པའི་ཕྱིར། བདོག་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁྲོང་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འཇོམས་པའི་ཕྱིར། སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ལྟ་བའི་ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འཇོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་བདག་གིས་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཐེག་པ་དམན་པ་ངེས་པར་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་མ་འདྲེས་པ་དང༌། ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བའི་ཆོས་སུ་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། ས་དང་པོར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། འཁོར་བའི་རྣམ་པར་


DTG093_Page_0229
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། བདག་གི་ཕུང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲུབ་པ་རྟོགས་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་གཞོམ་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཐའ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་སྒྲུབ་པ་རྟོགས་པ་ནི་དེ་དག་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྟན་ནས། སེམས་དེའི་སྙིང་རྗེའི་སྟོབས་རིན་ཆེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་གིས་སེམས་ཅན་གཅིག་གི་དོན་དུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སེམས་རིན་པོ་ཆེ་སྐྱོན་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རླབས་པོ་ཆེའི་སེམས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང༌། ཉོན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སེམས་སྐྱོན་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་དེ་མི་བྱེད་པ་ཉིད་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡོད་ལ་བྱེད་པས་ཀྱང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། བདུད་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱིས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་རིན་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་བ་ནི་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བའི་སེམས་སུ་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེ་ལྟར་བསམ་པ་ཆེ་བ་བསྟན་ནས་སྒྲུབ་པ་ཆེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ལ་ཀུན་ཏུ་དགའ་བ་གནས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ན་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བྱའོ། །དེ་ནི་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུའི་དགོངས་པ་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་དུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཕུང་པོར་ལྟ་བ་ལ་


DTG093_Page_0230
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་སྤངས་པས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་མི་དམིགས་ཤིང་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལྟ་བ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྒྱུས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེད་པའོ། །གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་སྤོབས་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟར་སེམས་དེ་ནི་སེམས་མེད་པ་སྟེ། སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀུན་བརྟགས་པའི་སེམས་དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་སེམས་མི་མཉམ་པ་དང༌། མཉམ་པ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་དེ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདྲི་བའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་ཕྱིན་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་དམ་པའི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཡན་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སེམས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འགག་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་གནས་གྱུར་པ། ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་བར་མཐོང་ངོ༌། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་དེ་བདག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་པ་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དག་སྣང་ཡང༌། ནམ་མཁའ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་མེད་ལ། སྤྲིན་ལ་སོགས་པས་ཁེབས་སམ་མ་བྲལ་བའི་དུས་ན་ཡང་འཕེལ་བ་དང༌། འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་པ་རྡོ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ལ་འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བ་ཡོད་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལ་ནི་འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བ་མེད་དོ། །ན་བུན་དང༌། ཁུག་རྣ་དང༌། དུ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པར་གྱུར་ན་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། རྣམ་


DTG093_Page_0231
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད། འགག་པ་མེད། འཕེལ་བ་མེད། འགྲིབ་པ་མེད། འོང་བ་མེད་འགྲོ་བ་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་ལ། ཀུན་བརྟགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་དེ་དག་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བར་སྣང་ངོ་ཞེས་སེམས་གང་གིས་རྟོགས་པ་དེ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སེམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ཉིད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཁྱབ་པར་སྟོན་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱང་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དོ། །སེམས་ནི་ཟག་པ་མེད་པ། ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་མེད་པ་ཡང༌། གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་སེམས་ལ། སེམས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་མེད་པར་གྱུར་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཚོར་བའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཚོར་བ་ལ་ཆགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གནས་བརྟན་གང་པོའི་བཤད་པ་ནི། གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དང་པོའི་སེམས་ནས་བཟུང་ནས། བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ་ས་བདུན་པའི་བར་དུ་རྩོལ་བ་དང་བཅས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཐེག་


DTG093_Page_0232
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་དོན་དམ་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གོ་ཆ་བགོས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པ་གཅིག་གིས་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི། སེམས་ཅན་ཉུང་ཟད་ཉི་ཚེ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དག་ལ་འགོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཆེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གཅིག་ལ་གཅིག་སྦྱོར་བས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་ཆེད་དུ་གླེང་ཞིང་མིང་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་མཛད་པའི་བར་གྱིས་བཤད་དོ། །ཉུང་ཟད་ཉི་ཚེ་ཞིག་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་བསམ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །སྒྲུབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་ལས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་སྟེ།


DTG093_Page_0233
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ལ། དེ་ནས་ཡི་དམ་བླངས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་པོ་དང༌། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་བཟོད་པའི་དོན་ནི་ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པ་སྟེ། བཟོད་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་མངོན་པར་འཕེལ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གོ་ཆའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ། སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་གོ་ཆའོ། །དེ་གཅིག་པུ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་མི་སྤོང་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་སྦྱོར་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གོ་ཆའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ན་མི་དམིགས་པར་སྦྱོར་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འདོད་ཀྱང་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་མ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་ཀྱང་མཚན་མ་དེ་མི་དམིགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་མ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འདི་ནི་དོན་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་


DTG093_Page_0234
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དག་སོ་སོར་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བསམ་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་གོ་ཆ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བསམ་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བར་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སེར་སྣ་དང་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཚར་བཅད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དྲི་བ་གཉིས་པ་བརྩམ་པའི་ཕྱིར། ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་སྐད་གསུངས་པ་དང༌། གནས་བརྟན་གང་པོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་དང༌། དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བསྟན་ནས། དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྔར་གཟུགས་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་དང་ཚད་མེད་པ་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང༌། ཆོས་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བསྒོམས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དག་གི་རྣམ་པ་དང༌། རྟགས་དང་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་དུ་བྱས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལ་ཡང་


DTG093_Page_0235
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་བས་འཇུག་བསྡུས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། ཆོས་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་བརྩོན་པ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དེ་དག་བསྟན་པའོ། །སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྒོམས་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྒོམ་པར་བརྩོན་པ་དག་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་བསྒོམས་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་བརྩོན་པ་དག་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཡང་མི་དམིགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་ནས་མི་གཡེང་ཞིང་མཉམ་པར་གཞག་པ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཤེས་པ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་


DTG093_Page_0236
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་དྲུག་པའོ། །གཡེང་བ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མཚན་མ་དང་བཅས་པར་དམིགས་པར་གནས་པ་ལ་ཡོད་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་གནས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཤེས་པ་དང་མི་ཤེས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལ་མི་ཤེས་པ་མེད་པ་དང༌། མི་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཁམས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལ་མི་ཤེས་པ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་པ་མི་དམིགས་པ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཤེས་པ་མི་དམིགས་པ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་པའོ། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་མཇུག་བསྡུས་སོ།། །།བམ་པོ་བཅུ་གཅིག་པ། ད་ནི་དྲི་བ་གསུམ་པ་བརྩམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་བོ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་ཞེས་བྱ་བཤད་དོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་གང་པོས་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དྲུག་བསྟན་ལ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སྐབས་དང་པོ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་དཀར་པོའི་


DTG093_Page_0237
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྒོམས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །དབང་གི་གནས་སྐབས་ནི་ལྔ་པའོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་དྲུག་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པར་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ས་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྩོལ་བ་དང་བཅས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སྔོན་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་རྩོལ་བ་མེད་པར་ཡང་ཉེ་བར་གནས་ཏེ། འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྣ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་དང་ཐབས་མཁས་པའི་མཐུ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པོ། །གཉིས་པ་པ་ལ་ནི། བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཕྱིར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་སྟོང་པར་བྱེད་པ་ལ་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་འཇིག་པ་བསྒོམ་པས་མི་དམིགས་པར་བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དངོས་པོ་མེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ལ་འདིར་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟར་གནས་བརྟན་གང་པོས་རང་གི་སྤོབས་པ་བསྟན་པ་དང༌། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཤེས་པར་འདོད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཞེས་བགྱི་བ་ལགས་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དགུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བདག་གི་སྤོབས་པ་གཉིས་པ་བསྟན་པ་དང་འགྲེས་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྟན་ཏེ། གོ་ཆ་ཐམས་ཅད་བགོས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ངན་འགྲོ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་འགྲེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་བཅས་པའི་འགྲེས་ནི་དང་པོའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་


DTG093_Page_0238
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་འགྲེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དྲུག་གོ །ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བཀོད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །བསམ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ནི་དགུ་པའོ། །དེ་ལ་གནས་བརྟན་གྱིས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་རྒྱུས་བདག་གི་སྤོབས་པ་བསྐྱེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་ཚལ་བ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཀྱེ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གོ་ཆ་མ་མཆིས་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པར་རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་གོ་ཆ་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གོ་ཅ་དེ་དག་ཀྱང་མེད་པའི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གོ་ཆ་བགོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་སྒྱུ་མའི་ཆོས་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །སྒྱུ་མའི་ཆོས་དེ་དག་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དེ། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞིང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཚོར་བ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཚོར་བས་སྟོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་གོ་ཆ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པའི་གོ་ཆས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་བས་ན་ཐ་མར། གོ་ཆ་ཆེན་པོ་ཡང་གོ་ཆ་ཆེན་པོས་སྟོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གོ་ཆ་མ་མཆིས་པའི་གོ་ཆ་བགོས་པར་རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་མ་བྱས་མ་བཤིག་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། འཇིག་རྟེན་འདི་ན་གོ་ཆ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འཇུག་སྟེ་ཅི་ཞིག་བྱའོ་སྙམ་ནས་གོ་ཆ་གྱོན་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་བདག་གི་གྲོང་ཁྱེར་བརྩིག་གོ་སྙམ་མམ། གཙུག་ལག་ཁང་བརྩིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། ཅི་ཞིག་མེད་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས། གོ་ཆ་གྱོན་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་བདག་གིས་གྲོང་ཁྱེར་གཞིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའམ། གྲོང་ཁྱེར་གཞིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། དང་ཅི་ཞིག་མངོན་པར་


DTG093_Page_0239
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདུ་བྱའོ་སྙམ་ནས་གོ་ཆ་གྱོན་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་བདག་གིས་གྲོང་ཉམས་དགའ་བར་བྱའོ་སྙམ་མམ། གྲོང་ཁྱེར་ལེགས་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་གིས་བྱས་པའམ། གཞིག་པའམ། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་བྱས། མ་བཤིག་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེའི་དོན་དུ་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པར་མི་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན་གོ་ཆ་མེད་པའི་གོ་ཆ་བགོས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་མི་དམིགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་བྱས། མ་བཤིག་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་མེད་ཅིང༌། མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སྒྲའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་རྣམ་པར་མི་འཛིན་པ་དེའི་ཚེ་ཡང་དེའི་རྣམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་གནས་བརྟན་གྱིས་བདག་གི་བསམ་པ་བརྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་འཚལ་བ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །གཟུགས་ནི་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན་འགའ་ཞིག་འདི་སྙམ་དུ་འདི་ལྟར་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པས་བཅིངས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་བཅིངས་པར་གྱུར་ནས། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དག་གིས་ཡང་དང་ཡང་འཁོར་བར་བྱེད་ལ། ཟག་པ་མེད་པ་དག་ནི་ཕྱིས་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་བཤིག་པར་གྱུར་ན་མ་བྱས་མ་བཤིག་ཅེས་བྱ་བ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་གཉིས་ནི་ཡོད་པ་ལས་འགྱུར་ན། འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་པས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་བཅིངས་པ་


DTG093_Page_0240
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་གྲོལ་བ་ག་ལ་ཡོད་དེ་མི་འགྲུབ་བོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་དབང་གིས་ནི་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་གཉིས་བསྟན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོ་གཟུགས་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་དེ་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་དོ། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་ཀྱང་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དབེན་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ལ་བཅིངས་བ་དང༌། གྲོལ་བ་ཉིད་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ལྟར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བརྟན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཟུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་བརྩམས་སོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ། བཤད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། དབང་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྟོབས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ལམ་གྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ཤེས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། དབང་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་གྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལྔའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྟོབས་བཅུའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། མི་འཇིགས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཐག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་སྒོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །


DTG093_Page_0241
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་གཉིས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་འགྲེས་ལ་མིག་ནི་མིག་གིས་སྟོང་སྟེ། ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མིག་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མིག་གིས་སྟོང་སྟེ། སྟོང་པ་ནི་མེད་པའི་དོན་ཡིན་པས་མིག་ལ་མིག་གི་དངོས་པོ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་རྟག་པ་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་ཞིག་གམ། མི་རྟག་པ་འཇིག་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང་ན། འདི་ལྟར་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་འཇིག་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ལ་འཇིག་པ་མེད་པས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་ལ་མིག་གི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དེའི་རང་བཞིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ནང་དང་ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་སོ་སོར་མེད་པ་ཉིད་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་སོ། །ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ལ་འཛིན་པ་དང༌། ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཡུལ་ཅན་དང་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་གསུམ་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྟོང་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གང་གིས་སྟོང་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དེས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་པ་གཞན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ནས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤར་ཕྱོགས་ནི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆེ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་འང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་མི་


DTG093_Page_0242
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱའམ་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་རྟོགས་པ་དང་བཅས་པ་ཁ་ཅིག་གི་ཚུལ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ། །འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །གང་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་པ་མེད་པ་དང༌། གནས་པ་མེད་པ་དང༌། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །རྒྱུན་ཆད་པ་ནི་འགག་པའོ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འཇིག་པ་ནི་ཞིག་པའོ། །རྒྱུན་གྱི་རྒྱུད་མ་ཆད་པ་ནི་གནས་པའོ། །རྒྱུན་རྣམས་ཀྱི་སྔ་ཕྱིའི་བྱེ་བྲག་ནི་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ལ་ཆོས་དེ་དག་མེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ལ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། འགོག་པ་གཉིས་དང༌། ཆོས་དེ་དག་འདུས་མ་བྱས་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཆད་པའི་མཐའ་དང༌། རྟག་པའི་མཐའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་རྣམས་ཀྱང་འདི་ཉིད་དུ་འདུས་སོ། །གང་ལ་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མི་དམིགས་པ་དེ་ལ་དབུས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐོག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བྱའོ། །ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་མའི་མཐའ་ལ་བྱའོ། །ཡང་ན་ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོའི་མཐའ་ལ་བྱའོ། །ཐོག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་བྱ་སྟེ། མཐའ་དེ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་དབུས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐོག་མ་མེད་པ་དང༌། ཐ་མ་མེད་པ་དང༌། དབུས་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དང༌། དབུས་མེད་པ་དེ་དག་ཉིད་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དང་དབུས་མེད་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་པའོ། །དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྔར་བླངས་པའི་ཆུ་བོ་ཞིང་མེད་པར་བྱས་ན་བུམ་


DTG093_Page_0243
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟོང་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། དོན་དམ་པའི་རྫས་སྔོན་བྱུང་བ་རྣམས་ཕྱིས་བོར་ཞིང་བཏང་བ་འདི་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཡིན་གྱི། ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་དོར་བ་མེད་པ་ནི་དོར་བ་མེད་པས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་སམ། རང་སངས་རྒྱས་སམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། གང་གིས་ཀྱང་མ་བྱས་མ་མཛད་དེ། དེ་བས་ན་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་སྟེ། ཆོས་ཅན་ཡོད་ན་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ཡང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་ཅན་ཉིད་མེད་ན་དེ་གང་གི་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་འོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་རང་བཞིན་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་མེད་ན་འདི་དག་གང་གིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར། དེ་བས་ན་ཆོས་རྣམས་ཀུན་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་འདི་དག་ཀྱང་ཀུན་པ་རྟགས་པ་ཡིན་པས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དུས་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པ་དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་གི །མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་གང་ལ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། དེ་ལ་བཤད་པ་སྔ་མ་ནི། རབ་འབྱོར་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་ན། རང་གི་སྟོབས་འབའ་ཞིག་གིས་


DTG093_Page_0244
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་སྟེ། དཔེར་ན་ས་བོན་གྱིས་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པ་ན་རང་གི་མཐུ་འབའ་ཞིག་གིས་སྐྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ས་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པ་འདུས་པའི་མཐུས་བསྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུ་དང༌། རྐྱེན་ཚོགས་པའི་མཐུས་སྐྱེའོ། །རང་གི་མཐུ་འབའ་ཞིག་གིས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཁོ་ནའོ། །ཆོས་གཞན་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྐྱེ་བའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང༌། མྱོང་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ཉིད་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་ན་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདུས་པ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་པར་ཇི་ལྟར་ནུས། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཞན་གྱི་དངོས་པོས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རང་གི་དངོས་པོ་མེད་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །རང་གི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་རབ་འབྱོར་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བཤད་པ་ཅིག་ཤོས་ནི། དངོས་པོ་ནི་དངོས་པོས་སྟོང་ངོ༌། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དངོས་པོ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པས་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་རང་གི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པས་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། རང་གི་དངོས་པོ་ཡང་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བྱུང་བས་ན། དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ནི་དངོས་པོས་སྟོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་སྒྲས་ནི་


DTG093_Page_0245
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པས་སྟོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དངོས་པོའི་ཆོས་ནི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དང་བྲལ་བ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ལྷག་མ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ནི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པས་མ་བྱས་ལ། མཐོང་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མཐོང་བསམ་བྱས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན། ངོ་བོ་ཉིད་དེ་གཉིས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང༌། མ་བྱུང་རུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱེད་པ་པོ་གཞན་མེད་ལ། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གནས་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དཔའ་བོ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དཔའ་བར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཟག་པ་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པ་གཙོ་བོར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་བསམ་གཏན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་ནི་གཟུགས་ཡོད་པ་ན་སྤྱོད་པར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གཅིག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་བརྩལ་བའི་མཐུས་སོ་སོར་བྱེད་པ་ཕན་


DTG093_Page_0246
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ན། བྱ་བ་བྱེད་པའི་དབང་གིས་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་གཞན་དག་གིས་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རིགས་པས་དཔྱད་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པས་ན། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་དང་བཞི་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་དྲན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡིན་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བཞིའི་ཡུལ་མ་བརྗེད་པ་དང༌། བསྲུང་བའི་དོན་དུ་དྲན་པའི་བཞི་སྟེ། དམིགས་པ་བཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་འདི་བཞི་ཆར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚུལ་དུ་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གཅིག་པུ་ནི་ཕྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་དང་མཐུན་པར་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བསྟན་ཏེ། ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ནང་གི་སེམས་ཅན་དུ་བགྲངས་པའི་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེའི་ཚེ་ན། ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཕྱི་རོལ་སེམས་ཅན་དུ་མི་བགྲང་བ། གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེའི་ཚེ་ནི་ཕྱིའི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཕྱིའི་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ། གཞན་གྱི་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེའི་ཚེ་ན་ནང་དང་ཕྱིའི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ནང་གི་སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་ནས་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང༌། ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ། ནང་གི་ཚོར་བ་དང༌། ནང་གི་སེམས་དང༌། ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ལ་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཕྱི་རོལ་སེམས་ཅན་དུ་མི་བགྲང་བའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ལས་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ན་ཕྱིའི་ཚོར་བ་དང༌། ཕྱིའི་སེམས་དང༌། ཕྱིའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་


DTG093_Page_0247
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་གཞན་གྱི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་ལས་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ན་ཕྱི་ནང་གི་ཚོར་བ་དང༌། ཕྱི་ནང་གི་སེམས་དང༌། ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དབང་པོར་མ་གཏོགས་ཤིང་མ་ཟིན་པ་ཕྱིའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ནི་ཕྱིའི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་མ་གཏོགས་པར་ནང་གི་ཟིན་པའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་དེ་གསུམ་ལ་དམིགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་ནང་གི་འབྱུང་བའི་གཟུགས་རང་གི་ལུས་སུ་གཏོགས་པ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་ནང་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱིའི་གཞན་གྱི་འབྱུང་བ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ལ་ནི་ཕྱིའི་ཞེས་བྱའོ། །འབྱུང་བའི་གཟུགས་དེ་ཡང་རྒྱུར་བྱས་ནས་འབྱུང་བའི་དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་གྱི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་ཞེས་བྱའོ། །འདི་གསུམ་ལ་དམིགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེའི་ཚེ་ན་ནང་གི་ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེའི་ཚེ་ན་ཕྱིའི་ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་འདས་པའི་དུས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། བཅས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་འདི་ཡང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་མཚུངས་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེའི་ཚེ་ན་ཕྱི་ནང་གི་ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་


DTG093_Page_0248
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཞེས་བརྟགས་པ་ཡིན་པར་རྗེས་སུ་བརྟགས་ནས་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་སྟེ། གང་ཟག་ཡོད་པ་ཉིད་དམ། ཆོས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་མི་དམིགས་པར་གནས་པས་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་དམིགས་པར་གནས་པ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལུས་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ལུས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ལུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའམ། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང༌། བདག་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། མི་སྟོང་པ་དང༌། མཚན་མ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་དེ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་མི་དམིགས་པར་ཡོད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བརྟུན་པ་ཅན་ཤེས་བཞིན་དང༌། དྲན་པ་དང་ལྡན་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམ་པར་བསལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། གུས་པར་སྦྱོར་བས་ཡང་དག་པར་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་བརྟུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཤེས་བཞིན་གྱིས་ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། །མི་བརྗེད་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། སྲུང་བར་བྱེད་པ་དང༌། གཡེང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའི་དྲན་པ་དང་བཅས་པ་ལ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། དྲན་པ་དེ་དག་གི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམ་པར་བསལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། རྙེད་པ་དང་གྲགས་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། བསྟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བཞི་ལ་ནི་ཆགས་སེམས་འབྱུང་ངོ༌། །མ་རྙེད་པ་


DTG093_Page_0249
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང༌། མ་གྲགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྨད་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་མི་དམིགས་པར་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གོས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམ་པར་བསལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་གང་ཟག་དང༌། ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤངས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྣབ་སེམས་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམ་པར་བསལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་གཉིས་སྤངས་པར་བསྟན་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤངས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་གིས་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གྱུར་པ་ལས་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཚོར་བའི་དབང་གིས་དྲུག་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་མེད་པ་དང༌། ཞེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བར་ཐ་དད་དུ་ཕྱེ་བའི་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བར་བརྟགས་པ་བཟུང་ནས། ཚོར་བ་པོ་བདག་གམ། ཆོས་ཡིན་པར་བརྟེན་པ་ལ་བལྟས་ནས་མི་དམིགས་པར་གནས་པས་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང༌། གཏི་མུག་མེད་པ་དང༌། བསྡུས་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཕྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བའི་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་གམ་ཆོས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་སོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། སྒྲིབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་


DTG093_Page_0250
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྟེན་ནས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བསྒོམ་ཞིང་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པའི་ཚུལ་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྟན་ནས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཉིད་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། དེའི་ནང་གི་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་ན། སྤྱོད་ན་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྤྱོད་ལམ་གྱི་སྒོ་དང༌། ཤེས་བཞིན་གྱི་སྒོ་དང༌། དབུགས་རྡུབ་པ་དང་འབྱུང་བའི་སྒོ་དང༌། ཁམས་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་སྒོ་དང༌། རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་དང༌། མི་སྡུག་པའི་སྒོ་དང༌། སྒོ་དྲུག་པོ་དག་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོར་སྤྱོད་ལམ་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ནི་སྤྱོད་པ་དང༌། འགྲེང་བ་དང་འདུག་པ་དང་ཉལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་ལམ་འདི་དག་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ཏེ། ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའོ། །གང་གི་ཚེ་ལམ་རིང་པོར་འགྲོ་བ་དེའི་ཚེ་སྤྱོད་ལམ་བཞི་ནི་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་འགྲེས་དང་པོ་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་གྲོང་དུ་འཇུག་པའམ། གཙུག་ལག་ཁང་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་གཞན་དག་ཏུ་དོན་གཉེར་དུ་འགྲོ་བ་དེའི་ཚེ་སྤྱོད་པའི་སྤྱོད་ལམ་བཞི་ནི་འབྲིང་པོ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་དེའི་དབང་དུ་འགྲོའམ། འོང་ཡང་ཤེས་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཉིས་པ་བསྟན་ཏོ། །ལུས་ཀྱི་ཉམ་ང་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བཤང་གཅི་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པར་སྤྱོད་པའི་སྤྱོད་ལམ་བཞི་ནི་ཆུང་ངུ་སྟེ། དེའི་དབང་གིས་འགྲོ་བ་དང༌། འགྲེང་བ་དང༌། འདུག་པ་དང༌། ཉལ་བ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མ་ཀུན་ཏུ་ལྟའམ། རྣམ་པར་ལྟ་ཡང་ཤེས་བཞིན་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆུང་དུ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སོ་སོར་རྟོག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་དང་འདི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདི་ནི་བྱའོ་འདི་ནི་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདི་ནི་དུས་ཡིན་ནོ་འདི་ནི་དུས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདི་ལྟར་ནི་བྱའོ་


DTG093_Page_0251
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ལྟར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་དུ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་སྤྱོད་ན་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཤད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྤྱོད་ལམ་ཆུང་ངུའི་འགྲེས་ལ་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕར་ལ་འགྲོ་བའོ། །འོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སླར་ལོག་པའོ། །བློ་སྔོན་དུ་མ་བཏང་བས་མ་བརྟགས་པར་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་ལྟ་བའོ། །བློ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་བསྒྲིམས་ཏེ་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པར་ལྟ་བའོ། །ཡང་ན་མདུན་དུ་ལྟ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་ལྟ་བའོ། །ཕྱོགས་གཞན་དུ་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པར་ལྟ་བའོ། །དཔུང་པ་དང༌། ལག་པ་དང༌། རྐང་པ་དང༌། ཡན་ལག་དང༌། ཉིང་ལག་རྣམས་བྱ་བ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་བསྡུས་པ་ནི་བསྐུམ་པའོ། །བསྲང་བ་ནི་བརྐྱང་བའོ། །ཆོས་གོས་ཆེན་པོ་ནི་སྣམ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་གོས་ནི་ཆོས་གོས་སོ། །བསླང་བའི་སྣོད་ནི་ལྷུང་བཟེད་དོ། །ཟོས་པ་ནི་འབྲས་ཆན་ལ་སོགས་པའོ། །འཐུངས་པ་ནི་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཆོས་པ་ནི་ཁུར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མྱངས་པ་ནི་འོ་མ་དང༌། ཞོ་དང་བུ་རམ་ལ་སོགས་པའོ། །ལམ་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའམ། ཚ་བས་གདུངས་པ་ལ་སོགས་པས་དུས་མ་ཡིན་པའི་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་པ་ལ་ཕྱོགས་སུ་ལྟ་བ་དང་ཆུས་གདབ་པ་དང༌། གདོང་ཕྱི་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཙང་བའོ། །བཅག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་འགྲོ་བའོ། །བླ་མ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འགྲེང་བའོ། །སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་ལ་སོགས་པ་ནི་འདུག་པའོ། །དུས་སུ་སེང་གེའི་ཉལ་ཐབས་སུ་ཉལ་བ་ནི་ཉལ་བའོ། །མེལ་ཙེ་ཐུན་ལྔ་ནི་གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པའོ། །ཆོས་འཆད་པའི་ཡང་དག་པའི་གཏམ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྨྲ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཐོས་ཤིང་བཟུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་སེམས་ཤིང་འཇལ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་སྨྲ་བའོ། །ལྷག་མཐོང་དང་ཞི་གནས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་ནི་ནང་དུ་ཡང་དག་པར་འཇོག་ཅེས་བྱའོ། །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བའི་སྒོ་གསུམ་ལ་དྲན་བཞིན་དུ་དབུགས་རྔུབས་ན་དྲན་བཞིན་དུ་དབུགས་རྔུབས་ན་དྲན་བཞིན་དུ་དབུགས་རུབས་སོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་


DTG093_Page_0252
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ། ལེགས་པར་ནན་ཏན་དུ་དབུགས་རྔུབས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དབུགས་རིང་དུ་རྔུབས་ན་དབུགས་རིང་དུ་རྔུབས་སོ་སྙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ལས་དང་པོ་པ་འདི་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དུ་དྲན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ན་དེའི་ལུས་དང༌། སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ན་དབུགས་རྔུབ་པ་དང༌། འབྱུང་བ་དག་རིམ་གྱིས་ཕྲ་བར་གྱུར་ཅིང་རྟོགས་པར་དཀའ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། རྣལ་འབྱོར་པ་དག་གིས་དབུགས་རིང་དུ་བྱས་ནས་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ངལ་གསོ་བའི་ཕྱིར་བར་བར་ཐུང་དུ་བྱས། བར་བར་རིང་དུ་བྱས་ཏེ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དབུགས་མ་ཐལ་བར་རྔུབ་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ལ་ནི་རིང་པོ་ཞེས་བྱ། སྐབས་སྐབས་སུ་དབུགས་རྔུབ་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ལ་ནི་ཐུང་ངུ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །རྫ་མཁན་ནམ་རྫ་མཁན་གྱི་སློབ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྫ་མཁན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་ལོབས་པའོ། །རྫ་མཁན་གྱི་སློབ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་པ་སྟེ། གཉིས་ཀ་སྨོས་པ་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ལས་དང་པོ་པ་གཉིས་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པའོ། །ཁམས་ཀྱི་སྒོ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་སྒོ་ནི་གོ་སླའོ། །མི་སྡུག་པའི་སྒོ་ལ་ནི་འགྲེས་དགུ་སྟེ། ཤི་ནས་ཞག་གཅིག་ལོན་པ་ནི་རྣམ་པར་བམ་པའོ། །ཤི་ནས་ཞག་གཉིས་ལོན་པ་ནི་རྣམ་པར་བསྔོས་པའོ། །ཤི་ནས་ཞག་གསུམ་ལོན་པའམ། ཤི་ནས་ཞག་བཞི་ལོན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྣགས་པའོ། །ཤི་ནས་ཞག་ལྔ་ལོན་པ་ནི་རྣམ་པར་འབུས་གཞིག་པ་སྟེ་འབུ་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདས་པའི་དུས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །མ་འོངས་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་ཆོས་ཉིད་དེ་ལས་མ་འདས་པའོ། །ཟ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེས་དང༌། རྣམ་པར་ཟོས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེས་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་ཟོས་པའི་མི་སྡུག་པ་སྟེ། ད་ལྟར་དང་འདས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཕྱེ་བའོ། །ཤ་དང་ཁྲག་ར་རི་ཆགས་པ་རྒྱུས་པས་བྲང་བྲེང་དུ་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེས་དང༌། གསུམ་ཆར་ཡང་མེད་པའི་འགྲེས་དང༌། འགྲེས་དེ་


DTG093_Page_0253
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་ནི་རྣམ་པར་དམར་བའི་མི་སྡུག་པའོ། །རུས་པ་ཀེང་རུས་ཟུངས་མེད་པ། གྱེས་པ་དུང་གི་མདོག་ལྟར་གྱུར་པ། ས་ལ་རྣམ་པར་འཐོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེས་དང༌། རྐང་པའི་རུས་པ་རྣམས་ཀྱང་གཞན་དུ་འཐོར། བྱིན་པའི་རུས་པ་རྣམས་ཀྱང་གཞན་དུ་འཐོར་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེས་དང༌། འགྲེས་དེ་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་འཐོར་བའི་མི་སྡུག་པ་སྟེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འཐོར་བ་དང༌། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་འཐོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་དབྱེའོ། །འགྲེས་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་རུས་གོང་གིས་མི་སྡུག་པ་སྟེ། ཁ་དོག་མ་གྱུར་ཅིང༌། རུས་པ་མ་གྲུགས་པ་དང༌། ཁ་དོག་གྱུར་ལ་རུས་པ་གྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་དབྱེའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་བསྔོས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྣགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་འབུས་གཞིག་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཟོས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དམར་བ་དང༌། རྣམ་པར་འཐོར་བ་དང༌། རུས་གོང་ཞེས་བྱ་བ་མི་སྡུག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་འབུས་གཞིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཚིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་པོ་ནི་མི་དམིགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ལྔ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་མི་སྡུག་པ་བརྒྱད་དང༌། རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཤད་དེ། འགྲེས་བཅོ་ལྔ་པའོ།། །།བམ་པོ་བཅུ་གཉིས་པ། གཉིས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིས་སེམས་ཡང་དག་པར་འཇོག་པས་ན་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་དེ་ཡང་སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བཞིར་གྱུར་པས་ན་བཞི་ཞེས་བྱའོ། །འདུན་པ་བསྐྱེད་དོ་རྩོལ་ལོ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ཏོ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བརྩོན་འགྲུས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཐབས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དང་པོར་འདི་ལྟར་བྱའོ་ཞེས་གོ་ཆ་བགོ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་འདུན་


DTG093_Page_0254
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གོ་ཆ་བགོས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྦྱོར་བ་རྩོམ་སྟེ། དེ་ནི་རྩོལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཚིགས་ཆེ་བར་གྱུར་ཀྱང་སྐྱོ་བ་མ་སྐྱེས་པར་བརྩོན་འགྲུས་ཉིད་འཕེལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཐབས་མ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་གནས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སེམས་བྱིང་བར་གྱུར་ན་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རབ་ཏུ་འཛིན་པས་ན་སེམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་རྒོད་པར་གྱུར་ན་མངོན་པར་སྡུད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འཇོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་ལ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་གཞི་དང༌། གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་དང༌། དཔྱོད་པ་དང་བཞིའོ། །འདི་ལྟར་ལ་ལ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་སྒོམ་པ་ལ་འདོད་པ་ཆེར་སྐྱེད་པར་གྱུར་པ་ན་དེ་འདུན་པའི་སྟོབས་འབའ་ཞིག་གིས་སྦྱོར་བར་གྱུར་པ། ལེགས་པར་ངེས་པར་སེམས་ཤིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཞན་མེད་པས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་འདུན་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འདུན་པའི་ཏིང་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །ལ་ལ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞིའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་ན་དགེ་བ་ལ་འཇོག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་ཞིང༌། མི་དགེ་བ་སྤོང་བ་དང༌། དགེ་བ་སྐྱེད་པ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ན་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ། དེའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །ལ་ལ་ནི་སེམས་སྦྱོང་བ་ལ་ཞུགས་པ་ན་ཞི་གནས་དང་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ལ་སེམས་སྦྱོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་


DTG093_Page_0255
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །ལ་ལ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་སྤང་བ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་གཉེན་པོའི་ཆོས་རྣམས་གོམས་པར་བྱས་པས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །ཅི་བདག་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་དམ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་ཚེ་ན་ཡང་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཅི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པ་ལ། བདག་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པར་གྱུར་ཏམ། འོན་ཏེ་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པར་གྱུར་སྙམ་པ་དེ་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་དཔྱད་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས་དཔྱོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྐྱེད་དེ། ཡང་དག་པར་སེམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དཔྱོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྩོལ་བ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེས་པ་དེ་དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་བཞི་བྱུང་ཞིང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཐག་རིང་དུ་གྱུར་ནས་བག་ལ་ཉལ་བ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་གོང་དུ་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་པོ་དག་གིས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་སྟེ། དེ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་བརྒྱད་མངོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ནམ་ཞིག་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་འདུན་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འཇོམས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། གོང་དུ་ཐོབ་པའི་ཆོས་ལ་དད་པ་དང༌། དེ་སྔོན་དུ་བཏང་བའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། དེ་ལ་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གྱི་ཕྱོགས་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤེས་བཞིན་དང༌། དེ་ལ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་སེམས་དང༌། སེམས་ཀུན་ནས་ཉམས་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་རྣམས་ཏེ་སྔར་སྨོས་པའི་འདུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང༌། སེམས་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱ་བ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་


DTG093_Page_0256
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྒྱད་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཔེན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དག་ལས་དབེན་པའོ། །སྲིད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤོང་བའོ། །ཡང་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དབེན་པ་ལ་གནས་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གནས་པའོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར། འགོག་པ་ལ་གནས་པའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་སྤོང་བས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ནི་དབེན་པ་ལ་གནས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་གནས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོས་འགོག་པ་ལ་གནས་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོས་ནི་རྣམ་པར་སྤོང་བས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་དེ་ལྟར་བདག་པོ་བཞི་པོ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་འབྱུང་བའི་རྟགས་མཐོང་བས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་འབྱུང་བ་ལ་ངེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་སྟོན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེའོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཡིད་ཆེས་པ་ན་གོང་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་འབྱུང་བ་ལ་དབང་བྱེད་པས་དད་པའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པར་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་འབྱུང་བ་ལ་དབང་བྱེད་པས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི་དེ་ལྟར་དད་པ་དེ་ཉིད་མངོན་པར་འཕེལ་བས་ལྷའམ་བདུད་དམ། ཚངས་པ་ཡང་རུང༌། གང་གིས་ཀྱང་ཆོས་དང་མཐུན་པས་ཐུབ་པར་མ་ནུས་ཤིང་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཀྱང་མི་ཚུགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་དད་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །གོང་དུ་སྨོས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་མི་བརྫི་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་


DTG093_Page_0257
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་ཡང་ཐུབ་དཀའ་བར་འགྱུར་རོ། །སྟོབས་དེ་དག་གིས་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་བདུད་ཀྱི་སྟོབས་ཐམས་ཅད་ལས་རྒྱལ་ནས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་ཏེ། དེ་བས་ན་སྟོབས་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །དད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཉིད་བསྒོམས་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། རྩེ་མོ་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གོ །དེ་ལ་དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་དབང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་ན་ནི་སྟོབས་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བའི་ལྔ་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་འཕེལ་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འགྱུར་བས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་བདུན་འབྱུང་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུམ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་སོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བཏང་སྙོམས་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་སོ། །དྲན་པ་ནི་གཉི་གའི་ཕྱོགས་སོ། །དེས་ཀྱང་དེ་དག་ཐོབ་པས་བདག་གི་ཉོན་མོངས་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་སྤངས་པར་མཐོང་ཞིང༌། བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ནི་མ་སྤངས་པར་མཐོང་ནས་དེ་དག་སྤང་བའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཕུང་པོ་གསུམ་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་དག་དང༌། ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འཚོ་བ་ནི་ཚུལ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཉིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ལམ་དེ་ཡང་འཕགས་པ་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ལམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་


DTG093_Page_0258
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་བྱིས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དང་བྲལ་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང༌། སྟོང་པའི་རྣམ་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཞི་བ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་གཞན་གྱི་དབང་གིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་བཟུང་ནས། དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དངོས་པོ་ལ་གཞན་གྱི་དབང་གིས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་ནི་སྨད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་དེ་ལ་མི་མཐུན་པར་འདུ་ཤེས་ཏེ། ཕྱིན་ཆད་ཁམས་གསུམ་པ་དེ་ལ་མི་སྨོན་ཅིང་གནས་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། དེ་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཐོང་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །གཞན་གྱི་དབང་ལ་མི་མཐུན་པར་མཐོང་བ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཚེ། སེམས་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟེ།


DTG093_Page_0259
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཚེ། སེམས་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟེ། འདི་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ། བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དོན་དམ་པར་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཚེ། སེམས་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟེ་འདི་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤེས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཤེས་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་རྣམས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་ལ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ཕྱིས་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པ་བཞིར་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐ་མ་བཟུང་ནས། ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱེ་ཞིང་རྒྱུན་ཆད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཞུགས་པའི་ཤེས་པ་ལ། འདིར་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་གང་སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་སྤངས་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལས་རྣམས་སྤངས་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ཟད་པར་ཤེས་པའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་འདི་དང་རྟོགས་པ་འདིས་སྡུག་བསྔལ་འགགས་པས་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའི་རྒྱུ་ཤེས་པའོ། །གང་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་


DTG093_Page_0260
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྡང་དང་གཏི་མུག་ཟད་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱས་པ་སྲུང་བ་ཅན་གྱི་ས་ལ་སྟེ། དེ་ལ་ཤེས་པ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་པའོ། །སྲིད་པའི་འགྲོ་བ་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་འགྲོ་བར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དག་པའི་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས། དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་ཁོ་ནར་ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ནི་གོམས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་དོན་གཅིག་གོ །ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཡང་སྡུག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཞེས་བྱ་བ་དང་དོན་གཅིག་གོ །དེ་ལ་དོན་སྔ་མའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ཤེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་གཉིས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་ཟད་པར་བྱས་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཤེས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ལམ་ཤེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་སྔ་མ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཤེས་པ་འོག་མའི་བཤད་པ་མདོར་བསྡུ་སྟེ་འདི་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་ཡང་མ་བཤད་དོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྒྲ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྒྲ་ནི་བརྗོད་པ་སྟེ། འདུ་ཤེས་དང་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོ་དང་མི་དང་ལྷ་ལ་སོགས་པའི་སྐད་གང་ཡིན་པ་དང༌། བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྟོག་པ་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དབང་པོ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་གསུམ་པོ་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དབང་བྱེད་པ་རྣམ་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཤེས་པར་


DTG093_Page_0261
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱེད་པའི་དབང་པོ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལའོ། །ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་ནི་གཉིས་ཀ་ལའོ། །ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལའོ། །སྣང་བ་མེད་པ་དྲེགས་པ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་གཏོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་སྣང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དྲེགས་པ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྟོག་པ་དང་བཅས་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་རགས་པ་ཉིད་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཕྲ་མོ་རྣམས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང༌། དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་ཆེན་པོའོ། །རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ནི་ཕྲ་མོའོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྡུ་བ་དང༌། དབང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཚད་མེད་པ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཚོགས་ཚད་མེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། ཆོས་ཚད་མེད་པ་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཚད་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱམས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ནི་ལ་བྱམས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་དམིགས་པའོ། །ས་དང་པོ་ནས་ས་བདུན་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །སྙིང་རྗེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་མང་བའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང༌། རྐྱེན་དང་མི་ལྡན་པས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའོ། །དགའ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བདེ་བའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང༌། བདག་གི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རོ་མྱང་བ་ལ་


DTG093_Page_0262
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པའོ། །བཏང་སྙོམས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྤྱད་པ་དག་ལ་སྐལ་བ་ཡོད་པ་དང༌། སྐལ་བ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་མ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་དང༌། ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལ་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ལ་བྱམས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡོན་ཏན་ཅན་བསྟན་ཏོ། །ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡོན་ཏན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཡོན་ཏན་ཅན་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། གཅིག་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། གནོད་པ་སྤོང་བའོ། །ཆེ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། བསམ་པ་དང༌། འཕེལ་བ་དང༌། དམིགས་པས་སོ། །དེ་ལ་བསམ་པས་ཆེ་བ་ནི་ཡངས་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །འཕེལ་བས་ཆེ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དམིགས་པས་ཆེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། བྱམས་པའི་རྣམ་པར་གཅིག་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་གཅིག་པ་ནི་མི་གཉིས་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ནང་གི་ཆོས་ལས་གྱུར་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་ནི་ཁོན་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སེམས་ཅན་གྱིས་བྱས་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་ནི་འགྲན་ཟླ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་དང་འདུ་བྱེད་ལས་གྱུར་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་ནི་གནོད་པ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། དུག་དང༌། མེ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་པ་དང༌། དངོས་པོ་ལ་འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པ་སྟེ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལས་དབེན་པ་དང༌། དམིགས་པ་ལས་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ཉོན་མོངས་པའི་འདོད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པར་གཏོགས་པ། ཆད་པས་གཅོད་པ་དང༌། མཚོན་གྱིས་འདེབས་པ་


DTG093_Page_0263
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང༌། འཐབ་པ་དང༌། རྩོད་པ་དང༌། འགྱེད་པ་དང༌། གཡོའི་ཚིག་དང༌། གནོད་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལས་དབེན་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དག་སྐྱོན་དུ་མ་མཐོང་བས། འདོད་པའི་གཉེན་པོ་དེ་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་འདོད་པ་ལས་དབེན་པའམ། སྒྲིབ་པ་ལས་དབེན་པ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །འདོད་པའི་དོན་རྙེད་ནས་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ཏེ། ལས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་མ་དག་ལ་སྐྱོན་དུ་མཐོང་ནས་དེ་ལས་སེམས་བཟློག་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་མ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་འདོགས་ཤིང་གཡེང་བར་སྤྱོད་པའི་དམིགས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱས་ནས་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པའི་དམིགས་པ་ལ་ཚུལ་གཅིག་པས་ཞི་བ་དང་རབ་ཏུ་དང་བའི་སེམས་སུ་འཇོག་གོ །དེ་བས་ན་དེ་རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ནང་ཡོངས་སུ་དང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་སེམས་ཉེ་བར་འཇོག་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པས་གླགས་དང་བཅས་ཤིང༌། བར་ཆད་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ལས་འདས་ནས་བསྒོམ་པ་གོམས་པས་གླགས་མེད་ཅིང་བར་ཆད་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་ས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པས་རྟོག་པ་མེད་པ་དཔྱོད་པ་མེད་པའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ། དེ་དགའ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་བཏང་སྙོམས་ལ་གནས་ཤིང་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་ཅན་ཡིན་ཏེ་བདེ་བ་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་པ་དང༌། བདེ་བ་མྱོང་བ་དག་འགལ་ལོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ། དེ་གཉིས་མི་འགལ་བར་སྒྲུབ་


DTG093_Page_0264
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་སྟོན་ཏེ། བསམ་གཏན་པ་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་དང༌། དགའ་བ་ཡང་སྤངས་པས། བར་ཆད་མེད་པར་བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པར་གནས་སོ། །དེ་ཡང་དགའ་བ་དང་ལྡན་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་སྐབས་མི་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ནམ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡང་དང་ཡང་དུ་མི་བླང་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མང་དུ་གནས་སོ། །དེ་བས་ན་དྲན་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཤེས་བཞིན་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བཏང་སྙོམས་ལ་མང་དུ་གནས་པ་དེ་སེམས་གཡེང་བར་བྱེད་པའི་དགའ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་སྤངས་ནས། དགའ་བ་མེད་པ་ཞི་བ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཚོར་བ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ཡང་དེའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བའི་བདེ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བ་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་བདེ་བ་ལུས་ཀྱིས་མྱོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་དེ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་བཏང་སྙོམས་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་འོག་མ་གཉིས་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་མེད་དོ། །གོང་མ་ལ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཡོད་ལ་བདེ་བ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་འདི་ཉིད་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པས་འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་པ་འདི་ཉིད་ལ་བཏང་སྙོམས་པ། བདེ་བ་ལ་གནས་པ། དྲན་པ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་གཙོ་བོར་གསུངས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་བདེ་བ་ཡང་སྤངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང་ལྡན་པའི་བདེ་བ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་འདིས་སྤངས་པར་བསྟན་པའོ། །སྔ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་སྤངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པས་སྤངས་པ་ཡང་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །སྔ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་ནུབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་དགའ་བ་སྤངས་པ་བསྟན་པའོ། །ཡིད་མི་བདེ་བ་ནུབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གཉིས་པས་སྤངས་པ་བསྟན་པའོ། །བཏང་སྙོམས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་རྣམས་འདིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་


DTG093_Page_0265
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྔར་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱང་འདིར་བསྡུ་བར་བྱའོ། །ཚོར་བ་བཞི་པོ་འདི་དག་སྤངས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚེར་བ་ཕྱིན་ཡོད་པའི་ཕྱིར། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་ཡོངས་སུ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་མི་གཡོ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྟན་པ་ལ། དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་མོས་པ་སྤེལ་བས་སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཁ་དོག་གི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སྐྱོ་ཞིང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དབང་གིས་མེད་པར་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་མོས་པ་བསྒོམ་པ་གོམས་པས། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དེ་དག་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པས་ཁ་དོག་རྣམ་པ་དུ་མ་བརྩེགས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ། ཀ་བ་དང༌། རྩིག་པ་དང༌། ཤིང་ལེབ་ལ་སོགས་པ་སྒྲིབ་པའི་འདུ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ནུབ་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་མེད་པར་གྱུར་པས་གཟུགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མང་པོ་ལ་ཞུགས་པ་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་དང༌། བཞོན་པ་དང༌། གོས་དང༌། རྒྱན་དང༌། ཁྱིམ་དང༌། སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་རི་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་རྩོལ་བ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བཤིག་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པའི་རྣམ་པར་མོས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་གིས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་པར་མོས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནམ་མཁའ་


DTG093_Page_0266
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐའ་ཡས་པའི་རྣམ་པར་མོས་པ་དེ་ཉིད་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་དུ་བཟུང་སྟེ། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འདོད་ནས། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་བཟློག་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་མཐའ་ཡས་པའི་རྣམ་པར་མོས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མཐའ་ཡས་སོ་སྙམ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་བསྐྱོད་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གུད་ན་དམིགས་པ་གཞན་བཙལ་ན་གཟུགས་ཅན་ནམ། གཟུགས་མེད་པ་ཅི་ཡང་མ་རྙེད་དོ། །དེས་དམིགས་པ་དེ་མ་རྙེད་པས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་མོས་ཤིང་བསྒོམས་ཏེ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་བས་ན་ཅི་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དེ་ལ་རགས་པའི་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ལས་རྣམ་པར་བཟློག་གོ །དེས་སྔར་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་ན་ཅི་ཞིག་ཡོད་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་བཟློག་གོ །ད་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་རྣམ་པར་བཟློག་པས་དེས་ན་འདུ་ཤེས་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལྟར་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་འགགས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་འབྱུང་སྟེ། དེ་བས་ན། འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བསྟན་པ་ལ། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལ་ཡང་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྔ་མ་གཉིས་


DTG093_Page_0267
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་མི་སྡུག་པ་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་པ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་བའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་འཆད་དོ། །འདི་ལ་ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཁ་དོག་ལ་འདོད་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་ནང་གི་སྐྲ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན་གཟུགས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་བསྟན་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་ཁ་དོག་ལ་འདོད་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན་ཡང་གཟུགས་ཅན་གཟུགས་རྣམ་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ནང་གི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་དབང་གིས་ནི་གཟུགས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དབང་གིས་ནི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དབང་གིས་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ་ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ལ་ལ་ནང་གི་སྐྲ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་མི་འཇུག་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་ན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཁ་དོག་ལ་འདོད་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་བསམ་གཏན་དང་པོའམ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པའི་ཁ་དོག་ལ་འདོད་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྡུག་པར་མོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་པས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཞུམ་པ་དགའ་བར་བྱ་བའམ། ཅི་བདག་ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་རྣམས་སྡུག་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ན་ཁ་དོག་ལ་འདོད་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་གཞན་དུ་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་མི་འགྱུར་ཞེས་སད་པའི་ཕྱིར་དེ་བསྒོམ་སྟེ། ཡིད་དུ་འོང་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ནས། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན་སྡུག་པར་མོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྐད་


DTG093_Page_0268
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅིག་ལ་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྔོན་དུ་འཇུག་པའི་དབང་གིས་དེ་སྐད་བྱའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་རྣམས་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་བརྒྱད་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ནི་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུའོ།། །།བམ་པོ་བཅུ་གསུམ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནས་ལ་ཡང་གནས་སུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་གནས་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་གནས་ནི་གང༌། གནས་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་ཞེ་ན། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནི་གནས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་གནས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །སེར་སྣས་དབུལ་པོར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །དབུལ་པོར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བ་ནི་གནས་སོ། །བདེ་འགྲོར་སྐྱེ་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བདེ་འགྲོར་སྐྱེ་བ་ནི་གནས་སོ། །ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གནོད་སེམས་ཀྱིས་གཟུགས་མི་སྡུག་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །གཟུགས་བཟང་པོར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །བཟོད་པས་གཟུགས་མཛེས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །གཟུགས་མི་སྡུག་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །ལེ་ལོས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་གནས་སོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བས་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་ནི་གནས་སོ། །སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ཡང་དག་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་ནི་གནས་སོ། །མི་འཇུག་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །འཆལ་


DTG093_Page_0269
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་མེད་པ་ནི་གནས་སོ། །བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ནི་གནས་སོ། །མི་འཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །སྲོག་གཅོད་པས་ཚེ་ཐུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །ཚེ་རིང་པོར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་སྤངས་པས་ཚེ་རིང་པོར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །ཚེ་ཐུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་འཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །དབུལ་པོར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །དེ་སྤངས་པས་ལོངས་སྤྱོད་འཐོབ་པ་ནི་གནས་སོ། །དབུལ་པོར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །འདོད་པ་ལ་ལོག་པར་གཡེམ་པས་འགྲན་ཟླ་དང་བཅས་པའི་ཆུང་མ་རྙེད་པ་ནི་གནས་སོ། །འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་ཆུང་མ་རྙེད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་སྤངས་པས་འགྲན་ཟླ་མེད་པའི་ཆུང་མ་རྙེད་པ་ནི་གནས་སོ། །འགྲན་ཟླ་དང་བཅས་པའི་ཆུང་མ་རྙེད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བས་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཐོབ་པ་ནི་གནས་སོ། །དེ་མི་འཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་སྤངས་པས་དེ་མི་འཐོབ་པ་ནི་གནས་སོ། །དེ་འཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །ཕྲ་མས་འཁོར་མི་ཕྱེད་པ་མི་རྙེད་པ་ནི་གནས་སོ། །རྙེད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་སྤངས་པས་འཁོར་མི་ཕྱེད་པ་རྙེད་པ་ནི་གནས་སོ། །མི་རྙེད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །ཚིག་རྩུབ་པོས་རྟག་པར་མི་སྙན་པ་ཐོས་པ་ནི་གནས་སོ། །མི་ཐོས་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་སྤངས་པས་རྟག་ཏུ་སྙན་པ་ཐོས་པ་ནི་གནས་སོ། །མི་ཐོས་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །ཚིག་འཁྱལ་པས་ཚིག་བཙུན་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །ཚིག་བཙུན་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་སྤངས་པས་ཚིག་བཙུན་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །ཚིག་བཙུན་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །བརྣབ་སེམས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ནི་གནས་སོ། །རྣམ་པར་མི་འཇིག་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གནོད་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བ་ནི་གནས་སོ། །བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་སྤངས་པས་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ནི་གནས་སོ། །ལོག་པར་ལྟ་བས་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་


DTG093_Page_0270
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་སོ། །འཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་འཕགས་པའི་ལམ་འཐོབ་པ་ནི་གནས་སོ། །མི་འཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་མི་འཐོབ་པ་ནི་གནས་སོ། །འཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའི། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྡན་པས་འཐོབ་པ་ནི་གནས་སོ། །མི་འཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །དམིགས་པའི་ལྟ་བས་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་མི་འཐོབ་པ་ནི་གནས་སོ། །འཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་འཐོབ་པ་ནི་གནས་སོ། །མི་འཐོབ་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །འགྱོད་པ་དང་ལྡན་པས་སེམས་གཡེང་བ་ནི་གནས་སོ། །སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །འགྱོད་པ་མེད་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །གཡེང་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་བུད་མེད་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའམ། བརྒྱ་བྱིན་ནམ། ཚངས་པ་འམ། དབང་སྒྱུར་རམ། སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་སྐྱེས་པས་དེ་དག་ཏུ་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །གང་བརྒྱད་པའི་གང་ཟག་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པར་སྟན་ལས་ལྡང་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་ལྡང་བ་ནི་གནས་སོ། །གང་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པའི་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་ལེན་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་མི་ལེན་པ་ནི་གནས་སོ། །གང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་སྲིད་པ་གསུམ་པ་ལེན་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་མི་ལེན་པ་ནི་གནས་སོ། །གང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་འཇིག་རྟེན་འདིར་འོང་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་གནས་སོ། །གང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་མི་འགྱུར་བ་ནི་གནས་སོ། །གང་འཕགས་པའི་གང་ཟག་སྟོན་པ་གཞན་ཚོལ་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་མི་ཚོལ་བ་ནི་གནས་སོ། །གང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་གནས་སོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་


DTG093_Page_0271
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙིང་པོ་ལ་འདུག་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་པར་སྟན་ལས་ལྡང་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ལྡང་བ་ནི་གནས་སོ། །གང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བག་ཆགས་ཀྱི་གནས་ཡོད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་ནི་གནས་སོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཁྱེན་པ་གང་ལ་ཡང་ཐོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ནི་གནས་སོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱི་གཙུག་སུས་ཀྱང་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱི་གཙུག་སུས་ཀྱང་མི་མཐོང་བ་ནི་གནས་སོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་འགྱུར་བར་སྣང་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་མི་སྣང་བ་ནི་གནས་སོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་གནས་སོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལོག་པར་གསུང་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་ལོག་པར་མི་གསུང་བ་ནི་གནས་སོ། །གང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གསུང་ལ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་མེད་པ་ནི་གནས་སོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་དུ་ཡང་བག་ཚ་བ་དང༌། བསྙེངས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་ཐམས་ཅད་དུ་བག་ཚ་བ་དང༌། བསྙེངས་པ་མི་མངའ་བ་ནི་གནས་སོ། །དེ་དག་ལ་སོགས་པ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཤེས་པ་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་གང་གིས་ལས་རྣམས་དང༌། ལས་ལེན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྒྱུ་དང་གནས་ལས་མཁྱེན་པ་སྟེ། གང་འདས་པའི་ལས་ལེན་པ། དགེ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ། མི་དགེ་བ་དང་བྲལ་བ། མ་འོངས་པ་ན་དགེ་བའི་རྒྱུ་འབྱིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡོད། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་ལ། ལས་ལེན་པ་གང་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ། དགེ་བ་དང་བྲལ་བ། མ་འོངས་པ་ན་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་འབྱིན་པ་ཡང་ཡོད། འདས་


DTG093_Page_0272
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ན་དམན་པ་ལ་བརྟེན་ལ་མ་འོངས་པ་ན་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་དམན་པ་ལ་བརྟེན་ལ། མ་འོངས་པ་ན་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་ལ། མ་འོངས་པ་ན་དམན་པ་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། མ་འོངས་པ་ན་ཡང་དམན་པ་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། མ་འོངས་པ་ན་ཡང་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བ་ཡོད། འདས་པ་ན་སྦྱོར་བ་ཆུང་ལ་མ་འོངས་པ་ན་སྦྱོར་བ་རྒྱ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། འདས་པ་ན་སྦྱོར་བ་རྒྱ་ཆེ་ལ། མ་འོངས་པ་ན་སྦྱོར་བ་ཆུང་བ་དང༌། རྩོམ་པ་ཆུང་ལ་ཁྱད་པར་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། རྩོམ་པ་ཆེ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་ཆུང་བ་དང༌། ཉན་ཐོས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་དང༌། སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ། མ་འོངས་པ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདེ་བ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་བདེ་ལ། མ་འོངས་པ་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ། མ་འོངས་པ་ན་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་ཡང་བདེ་ལ། མ་འོངས་པ་ན་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བདེ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ད་ལྟར་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་རྣམས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་ཁམས་གང་དང་གང་གིས་འཇིག་རྟེན་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སོགས་པ་དང༌། མི་གཡོ་བ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སྩོགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་སྩོགས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྩོགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྩོགས་པ་དང༌། ལྟ་བ་རྣམས་སྩོགས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྩོགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་སྩོགས་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་སྩོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་སྩོགས་པ་དང༌། འབྱུང་བའི་རྒྱུ་སྩོགས་པ་དང༌།


DTG093_Page_0273
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇིག་པའི་རྒྱུ་སྩོགས་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་ཁམས་དེ་ཡང་མཁྱེན་ཏོ། །མིག་གི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནས། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དག་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །སའི་ཁམས་དང༌། ཆུའི་ཁམས་དང༌། མེའི་ཁམས་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་དང༌། ནམ་མཁའི་ཁམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ནི་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །འདོད་པའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དག་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་ལས་བྱུང་བར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ནི་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཁམས་ནི་གློ་བུར་གྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཁམས་ནི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་མ་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁམས་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཏེ། རིག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །མཁྱེན་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུར་ཆོས་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་ཁམས་སྣན་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སོ། །སེམས་ཅན་གཞན་དག་དང་གང་ཟག་གཞན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། མོས་པ་དུ་མ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་གནས་ལ་ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་གནས་ལ་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་མོས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ལ་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལ་གནས་ལ་ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་མོས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ལ་ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལ་གནས་


DTG093_Page_0274
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་གནས་ལ་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ལ། འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ལ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་ལ་གནས་ལ། འདོད་ཆགས་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་གནས་ལ། འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ལ། འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་ལ་གནས་ལ་ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ལ། གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལ་གནས་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་ཞེས་སྡང་ལ་གནས་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་ལ་གནས་ལ། འདོད་ཆགས་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་གནས་ལ། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་གནས་ལ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་གནས་ལ་ང་རྒྱལ་ལ་མོས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ལ་ང་རྒྱལ་ལ་མོས་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལ་གནས་ལ་ང་རྒྱལ་ལ་མོས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་གནས་ལ་ང་རྒྱལ་ལ་མོས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་མོས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་གནས་ལ་ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་གནས་ལ་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ལ་ང་རྒྱལ་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་ལ་གནས་ལ་ང་རྒྱལ་ལ་མོས་པ་དང༌།


DTG093_Page_0275
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་གནས་ལ་ང་རྒྱལ་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་གནས་ལ་ལྟ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ལ་ལྟ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལ་གནས་ལ་ལྟ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་གནས་ལ་ལྟ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་ལྟ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་ང་རྒྱལ་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ང་རྒྱལ་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ལྟ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་ཞེ་སྡང་དང་ང་རྒྱལ་ལ་མོས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ལ་ཞེ་སྡང་དང་ལྟ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་གཏི་མུག་དང་ལྟ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་གཏི་མུག་དང་ང་རྒྱལ་ལ་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གནས་ལ་ང་རྒྱལ་དང་ལྟ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་ཅན་མཐུན་པ་དག་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མི་དགེ་བ་ལ་གནས་ལ་དགེ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། དགེ་བ་ལ་གནས་ལ་མི་དགེ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། མི་དགེ་བ་ལ་གནས་ལ་མི་དགེ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། དགེ་བ་ལ་གནས་ལ་དགེ་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཆུང་ལ་མོས་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། སྦྱོར་བ་རྒྱ་ཆེ་ལ་མོས་པ་ཆུང་བ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཡང་རྒྱ་ཆེ་ལ་མོས་པ་ཡང་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཡང་ཆུང་ལ་མོས་པ་ཡང་ཆུང་བ་དང༌། ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ལ་མོས་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ལ་མོས་པ་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་འཕོ་བར་མོས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་འཕོ་བར་མོས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་འཕོ་བར་མོས་པ་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་ལས་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་མོས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལས་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་


DTG093_Page_0276
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་འདའ་བར་མོས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལས་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་མོས་པ་དང༌། ཁམས་གསུམ་ཆར་ལས་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་མོས་པ་དང༌། དམན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ལས་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་པར་འཕོ་བར་མོས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་པ་ལས་དམན་པ་ལ་བརྟེན་པར་འཕོ་བར་མོས་པ་དང༌། དམན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ལས་དམན་པ་ལ་བརྟེན་པར་འཕོ་བར་མོས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་པ་ལས་ཁྱད་པར་ལ་བརྟེན་པར་འཕོ་བར་མོས་པ་དང༌། སྲིད་པར་མོས་པ་དང༌། འབྱུང་བར་མོས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཉིད་དུ་མོས་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་མོས་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་མཁྱེན་ཏེ། འདི་ནི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སོ། །སེམས་ཅན་གཞན་དག་དང༌། གང་ཟག་གཞན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རིམ་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོའོ། །འདི་ནི་དབང་པོ་བར་མའོ། །འདི་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོའོ། །འདི་ནི་དབང་པོ་མེད་པའོ། །འདི་ནི་དབང་པོ་དམན་པའོ། །འདི་ནི་དབང་པོ་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་དབང་པོ་འདིས་འདོད་ཆགས་འབྱུང་ངོ༌། །འདིས་ཞེ་སྡང་པོ། །འདིས་གཏི་མུག་གོ །འདིས་ང་རྒྱལ་ལོ། །འདིས་ལྟ་བའོ། །འདིས་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུ་འབྱུང་ངོ༌། །འདིས་ཉོན་མོངས་པ་འབྲེང་ངོ༌། །འདིས་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་འབྱུང་ངོ༌། །འདིས་སྐལ་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །འདིས་སྐལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་རེ་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདིས་སྐྱོན་ཆུང་ངུར་འགྱུར་རོ། །འདིས་རེ་ཞིག་སྐྱོན་ཆུང་ངུར་འགྱུར་རོ། །འདིས་དགེ་བ་རྣམས་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འདིས་འདོད་པ་རྣམས་སོ། །འདིས་གཟུགས་སུ་གཏོགས་པ་རྣམས་སོ། །འདིས་གཟུགས་མེད་པར་གཏོགས་པ་རྣམས་སོ། །འདིས་སྐྱོ་བའོ། །འདིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །འདིས་ཞི་གནས་སོ། །འདིས་ལྷག་མཐོང་ངོ༌། །འདིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །འདིས་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་


DTG093_Page_0277
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྲིད་པ་བདུན་པའོ། །འདིས་བར་ཆད་གཅིག་པའོ། །འདིས་རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང༌། འདིས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའོ། །འདིས་རབ་ཏུ་དགའ་བའོ། །འདིས་དྲི་མ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །འདིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྒོམ་མོ། །འདིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །འདིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་དོ། །འདིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཟོད་དོ། །འདིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་མང་པོ་ཐོབ་པོ། །འདིས་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་སོ། །འདིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །འདིས་དབང་པོ་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གང་སྦྱིན་པའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་སྦྱིན་པའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བཟོད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བཟོད་པའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བཟོད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བཟོད་པའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་སྦྱིན་པའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བཟོད་པའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བཟོད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བསམ་གཏན་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བསམ་གཏན་གྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བསམ་གཏན་གྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་སྦྱིན་པའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བསམ་གཏན་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བསམ་གཏན་གྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་


DTG093_Page_0278
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམ་གཏན་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བསམ་གཏན་གྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བཟོད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བཟོད་པའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བསམ་གཏན་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་སྦྱིན་པའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཤེས་རབ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྦྱོང་བ་དང༌། གང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཤེས་རབ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བཟོད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བཟོད་པའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཤེས་རབ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཤེས་རབ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་བསམ་གཏན་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་བསམ་གཏན་གྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཤེས་རབ་ལ་སྦྱོར་བ་དེ་དག་ཀྱང་མཁྱེན་ཏོ། །གང་ཡང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་ཡང་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་རང་བྱང་ཆུབ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཉན་ཐོས་སུ་སྦྱོར་བ་ཅན་དང༌། གང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་རང་སངས་རྒྱས་སུ་སྦྱོར་བ་ཅན་དང༌། གང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་ཉན་ཐོས་སུ་སྦྱོར་བ་ཅན་དང༌། གང་རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་སྦྱོར་བ་ཅན་དང༌། གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་པོ་ཅན་ལ་རང་བྱང་ཆུབ་ལ་སྦྱོར་བ་ཅན་དང༌། གང་འཁོར་བའི་དབང་པོ་ཅན་ལ་འབྱུང་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ཅན་དང༌། གང་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་ཅན་ལ་འཁོར་བར་སྦྱོར་བ་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ནས་དེ་དག་དང་འཚམ་པར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ནི་དབང་པོ་མཆོག་དང༌། མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སོ།།


DTG093_Page_0279
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ཡང་དག་པ་ཇི་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་ཤེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང༌། ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང༌། མ་ངེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་རྣམས་དང་མཐུན་པའི་ལམ་ཡང་མཁྱེན་ཏོ། །ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་རྣམས་ནི་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་བ་དང་མཐུན་པར་མཁྱེན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་དོན་དུ་གོ་ཆ་གྱོན་ཏོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་མཁྱེན་ཏེ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་ལམ་སྡུག་པའི་རྣམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ལམ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་རྣམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ལམ་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་ལ་གོམས་པའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད། ཞེ་སྡང་གི་ལམ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་གཞི་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད། མཚན་མ་ལས་བྱུང་བའི་ཁོང་ཁྲོ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡོད། །སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད། གཏི་མུག་གི་ལམ་ལ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད། ཐེ་ཚོམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡོད་པར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་སླ་ལ་བུམ་བའི་ལམ་ཡང་ཡོད། མངོན་པར་ཤེས་པ་དཀའ་ལ་མྱུར་བའི་ལམ་ཡང་ཡོད། མངོན་པར་ཤེས་པ་སླ་ལ་མྱུར་བའི་ལམ་ཡང་ཡོད། མངོན་པར་ཤེས་པ་དཀའ་ལ་བུལ་བའི་ལམ་ཡང་ཡོད། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་རྫོགས་པར་བྱེད་ལ། བསྒོམ་པའི་སྟོབས་མ་ཡིན་པའི་ལམ་ཡང་ཡོད། བསྒོམ་པའི་སྟོབས་རྫོགས་པར་བྱེད་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་མ་ཡིན་པའི་ལམ་ཡང་ཡོད། གཉི་ག་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ལམ་ཡང་ཡོད། གཉི་ག་རྫོགས་པར་མི་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ལ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ལམ་ཡང་ཡོད། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ལ་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ལམ་ཡང་ཡོད། གཉི་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་ཡོད། གཉི་ག་


DTG093_Page_0280
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ལམ་ཡང་ཡོད། ལུས་དག་པར་བྱེད་ལ་ངག་དང་སེམས་དག་པར་མི་བྱེད་པའི་ལམ་ཡང་ཡོད། ངག་དག་པར་བྱེད་ལ་ལུས་དང་སེམས་དག་པར་མི་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད། ཡིད་དག་པར་བྱེད་ལ་ལུས་དང་ངག་དག་པར་མི་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད། ལུས་དང་ངག་དག་པར་བྱེད་ལ་སེམས་དག་པར་མི་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད། གང་དག་སེམས་དག་པར་བྱེད་ལ་ལུས་དག་པར་མི་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད། ལུས་དང་སེམས་དག་པར་བྱེད་ལ་ངག་དག་པར་མི་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད། ལུས་དང་ངག་དག་པར་བྱེད་ལ་ཡིད་དག་པར་མི་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད། ཐམས་ཅད་དག་པར་མི་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད། འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཕ་རོལ་དུ་བདེ་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་ཡང་ཡོད། འདིར་བདེ་བ་ལ་ཕ་རོལ་དུ་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། གཉི་གར་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། གཉི་གར་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། བདག་ལ་ཕན་ལ་གཞན་ལ་ཕན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ལམ་ཡང་ཡོད། གཞན་ལ་ཕན་ལ་བདག་ལ་ཕན་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། གཉི་ག་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། གཉི་ག་ལ་ཕན་པར་མི་འབྱུང་བ་ཡང་ཡོད། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ལམ་ཡང་ཡོད། འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡང་ཡོད། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ལམ་ཡང་ཡོད། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡང་ཡོད། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ལམ་ཡང་ཡོད། གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡང་ཡོད། སྲིད་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཡོད། འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཡོད། ཉན་ཐོས་ཀྱི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། ངེས་པ་ཡང་ཡོད། མ་ངེས་པ་ཡང་ཡོད། ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད། ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད། བག་ལ་ཉལ་གྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད། འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད། ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད། གཏི་མུག་གི་གཉེ་


DTG093_Page_0281
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོར་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད། ང་རྒྱལ་གྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད། ལྟ་བའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡང་ཡོད། ཞི་གནས་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད། ལྷག་མཐོང་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྒོམ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད། ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད། མངོན་པར་ཤེས་པ་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད། དབང་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད་པར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། འདི་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སོ། །བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ལྡན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པོ་དག་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་པོ་དག་དང༌། རྟོག་པ་དང་བཅས། དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་པོ་དག་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་པོ་དག་དང༌། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་པོ་དག་དང༌། དེ་དག་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དག་ལས་ལྡང་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། སྲིད་པའི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་གིས་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་


DTG093_Page_0282
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་མཐོང་ངམ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རམ། མངོན་པར་ཤེས་པ་སྒྲུབ་པའམ། མི་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་རོ། །ལྡང་བ་ནི་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའམ། ཐོད་རྒལ་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ལུགས་དང་མཐུན་པའམ། ལུགས་ལས་བཟློག་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་ཏུ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་བཞེངས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་སྟོན་ཅིང་བཞེངས་ཏེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱ་བ་རྣམས་མཛད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་མང་པོས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་གི་བྱ་བ་མཛད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་བཞེངས་པ་གཅིག་སྟོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་སྣ་ཚོགས་ལས་བཞེངས་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཏོ། །བཞེངས་པ་སྣ་ཚོགས་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སོ། །སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ལྷའི་མིག་གིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱང་གཞུང་ཉིད་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱའོ།། །།བམ་པོ་བཅུ་བཞི་པ། མི་འཇིགས་པ་བཞི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ནི་རང་གི་དོན་ལས་བརྩམས་པའོ། །གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་པའོ། །དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར། དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་སྨོས་སོ། །ལྷའི་མིག་དང་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་ལྷ་དང༌། བདུད་སྨོས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་དང་མཐུ་ཆེ་


DTG093_Page_0283
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཕྱིར་ཚངས་པ་རྣམས་སྨོས་སོ། །རྒྱུ་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གིས་བརྒལ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་འགལ་བ་དེ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདེ་བ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྤུ་ཟིང་ཞེས་བྱེད་པ་དང༌། བག་འཁུམས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་དབང་གིས་ཅང་ཤེས་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་སུ་ཞལ་གྱིས་འཆེས་ཏེ། སྐུའི་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ཚ་བ་མེད་པར་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གསུང་ལ་ཞུམ་པ་དང༌། དམན་པར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་དབང་གིས་སེང་གེ་བཞིན་དུ་སྒྲོག་སྟེ། གསུང་གི་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་ལ་དོགས་པ་དང༌། ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་དབང་གིས་ཚངས་པ་བཞིན་དུ་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏེ། ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་གཞུང་མང་པོ་སྟེ། འདིས་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་འགྱུར་བའམ། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཕྱིར་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དོན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཚོགས་ཏེ། དེ་ཤེས་པ་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཏེ། དེ་དག་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པ་ནི། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཏེ། དེ་དག་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །སྒྲིབ་པ་དང་མི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་དོན་ཏེ། དོན་དེ་དག་ཤེས་པ་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཡང་ན་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། ལམ་གྱི་


DTG093_Page_0284
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདེན་པར་རྟོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཏེ། དེ་དག་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པར་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་ཏེ། དེ་དག་ཤེས་པ་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཡང་ན་གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཏེ། དེ་དག་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །མགོ་སྨོས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྤྲོས་པ་གོ་བ་དང༌། དྲང་དགོས་པ་དང༌། ཚིག་ལྷུར་ལེན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཆེ་བ་དང༌། ཆུང་བ་དང༌། དབང་པོ་རྣོ་བ་དང༌། རྟུལ་བ་དང༌། སྐལ་བ་ཡོད་པ་དང༌། སྐལ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་གདུལ་བ་རྣམས་ནི་དོན་ཏེ། །དེ་དག་ཤེས་པ་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པ་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ངེས་པ་ལ་ངེས་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་གླིང་ཆེན་པོ་བཅོ་བརྒྱད་ན་གནས་པ་དང༌། ཡུལ་ཆེན་པོ་བཅུ་དྲུག་དག་ན་གནས་པ་དང༌། མཐའ་འཁོབ་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ན་གནས་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་དབུས་སུ་གཏོགས་པའི་མི་ཐམས་ཅད་དང༌། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གཏོགས་པ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། ཀླུ་དང༌། དྲི་ཟ་དང༌། མིའམ་ཅི་ཐམས་ཅད་དང༌། གྲུབ་པ་དང༌། རིག་སྔགས་འཆང་དང༌། རོལ་མོ་བྱེད་ཅིང་རྒྱུ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་དང༌། བདུད་ཀྱི་རིས་ཐམས་ཅད་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། གནས་གཙང་མའི་རིས་ཀྱི་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔགས་འཆང་དང༌། བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཆོས་ཏེ། དེ་དག་ཤེས་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སྤོབས་པ་སོ་སོ་


DTG093_Page_0285
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །གདུལ་བ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་དང་མཐུན་པར་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དང༌། ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་ནི་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་འབྱུང་བ་དག་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཁོ་ན་ལས་ཡང་དག་པར་འཛིན་ཏོ། །དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ནི་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་དེ་དག་གི་དོན་ཀྱང་འཛིན་ཏོ། །སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣ་ཚོགས་ན། གདུལ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་རྣམས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ནི་འདུལ་བ་དེ་རྣམས། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་འཛིན་དུ་འཛུད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཁྲུལ་བ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཀྱི་མཛད་པ་རྣམས་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འདི་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་གྲོང་ལ་སོགས་པར་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུ་བ་ན། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང༌། བ་གླང་དང༌། ཁྱི་གཏུམ་པོ་དང༌། ཚེར་མ་དང༌། སྡིག་སྦྲུལ་ལ་སོགས་པའི་གདོན་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་དང༌། དགོན་པ་ན་ཆོམ་རྐུན་དང༌། སྟག་དང༌། གཟིག་གི་འཇིགས་པ་འབྱུང་བ་མི་ཤེས་པ་ལས་གྱུར་པའི་འཁྲུལ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མངའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། བརྟགས་ན་སྐྱོན་མི་མངའ་བ་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་མཛད་པ་རྩོམ་མོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལ་མཛེས་སོ། །ཀུན་ཏུ་གཟིགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཟིགས་པ་དང༌། བསྐུམ་པ་དང༌། བརྐྱང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་དང༌། ལྷ་དང༌། ཚངས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། དུད་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུད་པ་དང༌། བྱོན་པ་ལ་སོགས་པ་


DTG093_Page_0286
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་ན་ཞབས་གཉིས་ཀྱི་མཐིལ་ས་ལ་མི་རེག་གོ །འཁོར་ལོ་རྩིབས་སྟོང་དང་ལྡན་པའི་རྗེས་ས་ལ་འབྱུང་ངོ༌། །གང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་བོར་བ་དེར་པད་མོ་ཡིད་དུ་འོང་བ། བསུང་དང་ལྡན་པ་དག་འབྱུང་ངོ༌། །ཞབས་ཀྱིས་དུད་འགྲོ་ལ་རེག་ན་ཡང་ཞག་བདུན་དུ་བདེ་བ་མཆོག་གིས་ཚིམ་པར་གྱུར་ཏེ། ཤི་འཕོས་ན་ཡང་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་ན་བཟའ་སོར་བཞིར་མི་རེག་ཅིང༌། རྣམ་པར་འཐོར་རླུང་གིས་ཀྱང་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་སོ། །སྐུའི་འོད་ཀྱིས་ཀྱང་མནར་མེད་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་བདེ་བ་དག་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱའོ། །གསུང་ལ་ཡང་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་སྟེ། དུས་སུ་གསུང་བ་དང༌། བདེན་པར་གསུང་བ་དང༌། སྙན་པར་གསུང་བ་དང༌། མ་ནོར་བར་གསུང་བའི་ཕྱིར། གསུང་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཟློས་བུར་མི་གསུང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་གསུང་བ་དང༌། རིགས་པ་དང་ལྡན་པར་གསུང་བ་དང༌། གསུང་གཅིག་བརྗོད་པས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གོ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུགས་ལ་ཡང་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་སྟེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང༌། བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མི་མངའ་བར་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པ་དང་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྟག་ཏུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་དང་པོའོ། །ཅ་ཅོ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་དགོན་པ་ན་ལམ་སྟོར་ནས་ཅ་ཅོའི་སྒྲ་འབྱིན་པའམ། བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་གད་མོ་རྟ་གད་འབྱིན་པ་དང༌། ཚིག་ལ་ཡི་གེ་ལོག་པར་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཅ་ཅོ་མི་མངའ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་མི་མངའ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་


DTG093_Page_0287
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞག་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མི་མངའ་བར་བཞུགས་པ་དང༌། བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཅ་ཅོ་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་གཉིས་པའོ། །བསྙེལ་བ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་མ་བསམས་ནས་བརྗེད་པར་བྱ་བ་ཤོར་བ་དང༌། དུས་ལས་ཡོལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་མངའ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བསྙེལ་བ་མི་མངའོ། །དེ་བས་ན་བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་གསུམ་པའོ། །སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་གང་གི་ཚེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ན་མཉམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་གྱི་ཚེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཀྱང་རུང༌། སྙོམས་པར་མ་ཞུགས་ཀྱང་རུང༌། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཟབ་མོ་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་བཞི་པའོ། །ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་བློ་འཇུག་གི །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་སྟེ། ཐུགས་རྗེའི་དབང་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས། འཁོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའམ། དཀར་པོ་དང༌། ནག་པོའི་ཆོས་རྣམས་སམ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པའམ། ཕན་འདོགས་པ་དང༌། གནོད་པ་བྱེད་པའམ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང༌། ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའམ། སེམས་ཅན་མཆོག་དང་ཐ་མ་རྣམས་ལ་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་


DTG093_Page_0288
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་འཇུག་སྟེ། འདི་ནི་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ལྔ་པའོ། །སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་སོ་སོ་མ་བརྟགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཡལ་བར་འདོར་བ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་མཛད་དེ། དེ་ནི་དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྐལ་བ་ཡོད་པ་དང་སྐལ་བ་མེད་པ་དང༌། དོན་ཡོད་པ་དང་དོན་མེད་པ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཡལ་བར་འཇོག་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དྲུག་པའོ། །འདུན་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །དྲན་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དབང་གིས་རང་བཞིན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ལ་འདུན་པ་མི་སྐྱེའི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱ་བ་ཉིད་ལ་འདུན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བདུན་པོ་དེ་དག་མ་ཐོབ་པར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཆོས་མ་བརྙེས་པ་མི་མངའ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་གྱུར་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་མངའ་སྟེ། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ལ་འདུན་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་ངོ༌། །བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་དང༌། ཆོས་འཆད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་རྒྱུན་མི་བཅད་པའི་འདུན་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བརྩོན་


DTG093_Page_0289
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྲུས་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུ་བསྙེལ་བའམ། ཐུགས་བསྙེལ་བ་ནམ་ཡང་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གཅིག་གི་དོན་དུ་ཡང་བསྐལ་པར་ཡང་བཤོས་མི་གསོལ་བར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱང་འདས་པར་མཛད་ནས་གང་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདུལ་བར་འགྱུར་བ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཡོད་པ་དེར་གཤེགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲན་པ་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། གཡེ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་ཐབས་ཐམས་ཅད་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཆོས་ཇི་ལྟར་དགོངས་པ་དང༌། གཟིགས་པ་ཐམས་ཅད་དྲན་པའི་ལམ་དུ་གཞག་པས། དེ་ལ་ཕྱིས་ཡེ་ཤེས་གཏོང་བ་མི་མཛད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲན་པ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་འཇོག་གོ །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཡང་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་ཏེ། དེ་ལ་འཕེལ་བའམ། ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་མེད་ཅིང༌། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་བས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཤེས་རབ་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའ་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཁྱེན་པ་མི་ཟད་པ་དང༌། ཆོས་བསྟན་པ་མཁྱེན་པ་མི་ཟད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་


DTG093_Page_0290
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཁྱེན་པ་མི་ཟད་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་མཁས་པའི་མཁྱེན་པ་མི་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྐྱེན་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་འདི་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། འབྲས་བུའི་ཕྱིར་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། དེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཟད་མི་ཤེས་ཤིང༌། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་གྱུར་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ལ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་འཇུག་པས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའོ། །ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མི་མངའ་བ་སྟེ། འདི་ནི་ཆོས་བཅུ་གཉིས་པའོ། །སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་གཞན་དག་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་རྣམས་བསམས་བཞིན་མེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཉེས་པ་ཡང་མཐོལ་བ་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱི་མ་ཚོར་བ་ཡང་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་མི་མཛད་དེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་གཟིགས་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་ལོ། །གསུང་བ་དང༌། ཅང་མི་གསུང་བ་དང༌། བཤོས་གསོལ་བ་དང༌། མནལ་བ་དང༌། བཞུད་པ་དང༌། བྱོན་པ་དང༌། བཞུགས་པ་དང༌། འཕྲེས་པ་དང༌། སྐུ་ལས་འོད་ཟེར་འགྱེད་པ་དང༌། མཚན་རྣམས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་རྣམས་དང༌། ཞབས་གོམ་པ་འདོར་བ་དང༌། སྤྱན་འབྱེད་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གསུང་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་།ཐམས་ཀྱི་དོན་ཐམས་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་མི་


DTG093_Page_0291
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་ཞིང་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསམ་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་ངོ༌། །ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང༌། རྟོག་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང༌། སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང་མི་ལྡན་པ་སྟེ། བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ངང་དང་ལྡན་ཞིང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བ་དང༌། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །ཕྲིན་ལས་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ལྔར་བྱུང་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །ཡེ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱུ་བའི་དབང་གིས་ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འདས་པའི་དུས་ལ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་དག །གང་དང་གང་དུ་རྩོལ་བ་གཏོང་བ་དེ་དང་དེ་ཉིད་ཤེས་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་ཤེས་པ་ཆགས་ཤིང་ཐོགས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དག་ལ་མི་མངའ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དག་ནི་འདས་པའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བྱུང་བ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ན་ས་དང་ཆུ་དང༌། མེ་དང་རླུང་གི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་དང༌། རྩ་དང༌། ཤིང་གེལ་པ་དང༌། སྨན་དང༌། ནགས་ཚལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་རིགས་དང༌། ཁ་དོག་དང༌། ན་ཚོད་དང༌། གཟུགས་དང༌། བྱད་ལག་དང༌། སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། མོས་པ་ཐ་དད་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་དང༌། དེ་དག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། དེ་དག་གིས་ཆོས་བསྟན་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་དང༌། དེ་ན་ཉན་ཐོས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་དང༌། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཐུབ་པ་དང༌། དེ་དག་གི་


DTG093_Page_0292
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟས་ཀྱི་དུས་དང༌། གོས་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་རྣམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ཏུ་སྲེག་པའི་བསྐལ་པ་ཇི་སྙེད་འབྱུང་བ་དང༌། ཆུ་དང་མེད་དང་རླུང་གིས་འཇིག་པ་ཇི་སྙེད་འབྱུང་བ་དང༌། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཇི་ཙམ་པ་དང༌། སྐར་མའི་གཟུགས་རྣམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། རི་དང་རི་སུལ་དང༌། འབབ་ཆུ་དང༌། མཚོ་དང་རྒྱ་མཚོ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། གྲོང་རྡལ་དང༌། ལྗོངས་དང༌། ཡུལ་འཁོར་དང༌། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། ཚོང་དུས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། ཞིང་དང༌། ཀུན་དགའ་རབ་དང༌། སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང༌། ནགས་ཚལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། དེ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འགྲོ་བ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། དེ་དག་གི་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། མིག་འབྱེད་པ་དང༌། འཛུམས་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་དང༌། དེ་འདྲ་བ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་བགྲང་བའི་ཚུལ་དུ་མངོན་སུམ་གྱིས་མཁྱེན་པས་ཡོངས་སུ་བཅད་དེ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་འོངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པར་འཇུག་སྟེ། འདི་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་ལ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་དག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡི་གེའི་ཚུལ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཡི་གེའི་སྒོ་དང༌། ཡི་གེ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པར་བརྗོད་པའི་རྣམ་པས་བཟོད་པའི་གཟུངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། དོན་གྱི་གཟུངས་དང༌། སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་དང་བཞི་ལ་གཟུངས་ཞེས་བྱའོ། །གཟུངས་དེ་དག་གི་སྒོ་དག་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ཏེ་ཡི་གེ་རྣམས་སོ། །ཡི་གེ་ངེས་པར་བསམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཟུངས་འདི་བཞི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡི་གེ་དེ་དག་གི་ཚུལ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཡི་གེའི་ཚུལ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའོ། །ཡི་གེའི་ཚུལ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཡི་གེའི་ཚུལ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་


DTG093_Page_0293
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་སོགས་པ་ཡི་གེ་འབྲུ་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་ཡི་གེའི་ཚུལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་དེ་དག་ལ་དམིགས་ན་སེ་ཡེ་ཤེས་བྱུང་བ་ལ་ཡང་ཡི་གེའི་ཚུལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡི་གེ་རྣམས་ནི་འདིའི་སྒོ་ཡིན་པས་ཡི་གེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོའོ། །ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པས་ན་ཡི་གེ་འཇུག་པ་སྟེ། ཡི་གེའི་དབང་གིས་ཡེ་ཤེས་དེ་འཇུག་གོ །ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་སྒོ་སྟེ། འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟོད་མ་ནས་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ན། མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པས་མ་སྐྱེས་པའི་དོན་འདི་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མ་སྐྱེས་པའི་དོན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་བསྒོམ་པ་ན་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ཙམ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བཟོད་པ་འཐོབ་པོ། །དེ་བཞིན་དུ་ར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྡུལ་དང༌། བྲལ་བའི་དོན་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་བཟོད་པ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ལས་བཟོད་པའི་གཟུངས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྔར་གླེང་གཞི་བསྟན་པར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བཤད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་འབྱུང་བའི་ཚོགས་འཛིན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ནི་དོན་གྱི་གཟུངས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡམས་ཀྱི་ནད་དང༌། གནོད་པ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཞི་རྣམས་ནི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡི་གེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་དེ། དེ་བས་ན་གཟུངས་ཀྱི་སྒོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཡི་གེ་རྣམས་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ལ་དམིགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཡང་


DTG093_Page_0294
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་ཞེས་བྱའོ། །མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། འདི་ལྟར་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་སོ། །འདི་ལྟར་ནམ་མཁའ་མ་སྐྱེས་པ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའོ། །འདི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རྡུལ་གྱིས་མ་གོས་པའི་ཕྱིར་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་རྡུལ་དང་བྲལ་བའོ། །དོན་དམ་པར་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་གོ །འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཆི་བའི་སྲིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་དག་མི་དམིགས་པའི་སྲིད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མིང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་མིང་དུ་བརྗོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པའི་འཁྲི་ཤིང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྲིད་པའི་འཁྲི་ཤིང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུལ་བ་དང་དུལ་བར་གནས་པ་ཡོངས་སུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་དུལ་བར་བྱེད་པ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། མ་དུལ་བར་གནས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ལས་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དུལ་བ་དང་དུལ་བར་གནས་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ངེས་པའོ། །བཅིངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་བཅིང་བ་གསུམ་པོ་དག་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྲག་འཁྲུགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དབང་གིས་ཁྲག་འཁྲུགས་དང་རྣམ་པར་གཡེང་བར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་ཆགས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་ཆགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པའི་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངག་གི་ལམ་གྱི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་མ་


DTG093_Page_0295
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཡོས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་མ་གཡོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁེངས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁེངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའམ། ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་གྱུར་པའི་ཁེངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཟག་གམ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་རྣམས་སམ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ལས་མི་འདའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ང་ཡིར་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲེད་པས་བདག་གིར་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲོ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་འགྲོ་དང༌། ངན་འགྲོའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབུགས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉམ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་སྟོབས་མེད་པའོ། །ཆོས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཟད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་མེད་པས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མེད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་འཇིགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་མདོག་མེད་ཅིང་འོད་མེད་པས་མི་སྣང་


DTG093_Page_0296
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དྲན་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བོད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མིང་ནི་བོད་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་སྤྲོ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟུག་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟུག་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་དགོད་པ་ལ་རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའི་ཆོས་རྣམས་ལ་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒ་བ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བའི་སྤྱོད་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡིགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངར་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བའི་བདག་ཉིད་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངར་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་དང༌། གང་གིས་བརྗོད་པ་དང༌། གང་གིས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲ་བའི་ཆོས་སོ། །གང་གིས་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། གང་གིས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་པ་པོའི་ཆོས་སོ། །གང་གིས་ཐ་སྙད་འདོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་འཕགས་པ་རྣམས་དང༌། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དབང་དང༌། མ་མཐོང་བ་དང༌། མ་ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་མ་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མ་ཤེས་པའི་དབང་སྟེ། ཐ་སྙད་བཅུ་དྲུག་གི་དབང་གིས་བརྗོད་དོ། །


DTG093_Page_0297
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་གིས་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བུམ་པ་དང༌། སྣམ་བུ་དང་བ་གླང་དང༌། རྟ་ལ་སོགས་པའི་མིང་བརྗོད་པའི་དབང་གིས་བརྗོད་པའོ། །གང་གིས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིང་པོ་དང་ཐུང་ངུ་དང༌། དཀར་ཤམ་དང༌། སྔོ་བ་སངས་དང༌། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའི་དབང་གིས་བརྗོད་དོ། །ཉན་པ་པོ་ཡང་རྗེས་སུ་དག་པའི་དབང་གིས་དོན་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། གང་གིས་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་དབང་གིས་བརྗོད་དོ། །གང་གིས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་དོན་མཐོང་བའི་དབང་གིས་བརྗོད་དོ། །སྒྲ་གང་ལ་ཡང་ཐོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་དམ་པ་ཚོལ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །སྒྲ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐད་དང༌། བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པའོ། །དྲན་པ་ནི་མི་བརྗེད་པའོ། །བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཤེས་རབ་སྟེ། བློ་གྲོས་དང༌། ཡིད་གཞུངས་པ་དང༌། མྱུར་དུ་མང་པོ་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་དེ། དེའི་དབང་གིས་ཤེས་རབ་མྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །བློ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ལྷག་མ་ནི་དོན་གསལ་ལོ། །འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། ད་ནི་ཞུས་པ་གཉིས་པ་སྐབས་དབྱེ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ས་བཅུ་པོ་དག་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་དང༌། ས་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱ་བ་ཞུས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕོ་བ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་ཏེ། འཕོ་བ་མེད་པས་འཕོ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ས་


DTG093_Page_0298
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་དུ་འཕར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ལ་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་ཡང་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ས་གཞན་དུ་འཕར་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །འཕོ་བ་མེད་པ་དང༌། འགྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། འོང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ས་ལ་རློམ་སེམས་མི་བྱེད་ཀྱང་ལས་རྣམས་མི་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐབས་མཁས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཐབས་མཁས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་པའི་ཚུལ་གཉིས་ཤིན་ཏུ་འགལ་བ་འདྲ་བ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དགོས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འགལ་བ་མེད་པར་བསྒྲུབ་པའོ། །ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དེ་དག་ཀྱང་སྔར་གླེངས་ཏེ་བསྟན་ནས། ཕྱིས་བཤད་པའི་འགྲེས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བགྱི་བ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཤད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཚོལ་བ་ནི་སྨོན་ལམ་གདབ་པ་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའོ། །འདི་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའོ།། །།བམ་པོ་བཅོ་ལྔ་པ། དེ་ལས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་འདོད་པས་ཐོག་མར་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྒྲུབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕན་པའི་སེམས་སུ་བྱའོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་སྙོམས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བྱའོ། །དང་པོ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ས་ཡིན་པས་ན་གཏོང་བ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བར་བྱའོ། །དག་པའི་ས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་སྔར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གདོན་མི་ཟ་བར་དགོས་པའི་ཕྱིར་


DTG093_Page_0299
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པར་བྱ་དགོས་པས་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱའོ། །རྒྱུད་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་གནས་པ་ཉིད་དུ་བྱའོ། །རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་འདོད་པར་བྱའོ། །ཅི་ནུས་སུ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་དགོས་པས་བརྩོན་འགྲུས་ལ་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་མི་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བཤད་པར་བྱའོ། །དང་པོ་སྨོན་ལམ་ནས་བཟུང་ནས་བདེན་པའི་ཚིག་ལ་གུས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བཅུ་པོ་དག་གིས་མཚམས་སྦྱར་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ས་ཡིན་པའི་ས་གཉིས་པ་ལ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པ་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་བྱས་པ་གཟོ་བ་དང༌། བྱས་པ་ཚོར་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་ལ་མི་ལྟ་བའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་སྣོད་དུ་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ནི་དེ་དག་ཡིན་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བླ་མ་རྣམས་ལ་དད་པས་འཕངས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་གང་ཡང་མེད་ཀྱི། བདག་དང་གཞན་དག་ལ། དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པས། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་ཉིད་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དགོན་པ་ལ་གནས་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དགོན་པ་ལ་


DTG093_Page_0300
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདིར་ནགས་ཚལ་ན་གནས་པ་ལ་ནི་མི་བྱའི། སེམས་འདྲེ་བ་མེད་པར་གནས་པ་དང༌། དབེན་པར་གནས་པ་ལ་འདིར་དགོན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་འདྲེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་གིས་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་རབ་འབྱོར་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མི་ལྡན་པར་དབེན་པར་གནས་པ་འདི་ནི་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དབེན་པ་ཡིན་པར་ངས་རྗེས་སུ་གནང་སྟེ། གལ་ཏེ་དབེན་པ་འདིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཉིན་མཚན་དུ་གནས་ན་དབེན་པ་ཉིད་དུ་གནས་པའོ་ཞེས་འོག་ནས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་དེ་དགོན་པ་དང་ནགས་ཚལ་གྱི་ཕྱོགས་དང༌། བས་མཐའི་གནས་ན་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྦྱོང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་བྱའི། ཕྱག་དར་ཁྲོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་བསླབ་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་བ་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་བྱའོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གཡོ་བ་ཡོངས་སུ་བཏང་བའོ། །གང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གནས་པ་ལ་དེའི་སེམས་མི་སྦྱོར་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་འདྲེ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། བག་ལ་ཉལ་དུ་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་སུ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ་སྙམ་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་དམིགས་པའི་ལྟ་བས་སངས་རྒྱས་སུ་ལྟ་བ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་མེད་དེ། མི་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་


DTG093_Page_0301
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཐམས་ཅད་ཆད་པར་ལྟ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་འཇིགས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པས། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་འགལ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་མི་སྟོང་པའི་ཆོས་ཤིག་ཡོད་པར་གྱུར་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདི་འགལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་འགལ་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡང་མེད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་ཁས་ལེན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་འགལ་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་གི །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པའོ། །འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །བསྣན་པ་མེད་པ་དང་དབྲི་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡོད་པ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པ་ནི་དབྲི་བ་མེད་པའོ། །མེད་པ་སྒྲོ་མི་འདོགས་པ་ནི་བསྣན་པ་མེད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་མེད་པ་ལ་སྒྲོ་མི་འདོགས་པས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་


DTG093_Page_0302
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐ་ཚིག་གོ །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། རྟོགས་པར་བྱེད་པ་གཉི་ག་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རྟོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཚུལ་རྟོགས་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས། ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང༌། ཆོས་དང༌། ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གཉིས་ལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པས་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་མ་སྤངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་བྱའོ། །གང་དབང་པོ་དྲུག་པོ་དག་རབ་ཏུ་མི་འཕྲོ་བ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་མེད་ཅིང་འདུ་བའོ། །ཤེས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ས་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ཆོས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སུས་ཆོས་མཐོང་བ་དེས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་གཞན་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཞིང་མ་གཏོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་མེད་དེ། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་རྩོལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པའི་ས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་སོ། །དེ་བས་ན་སྔོན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་གྱུར་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཉེ་བར་འདུ་སྟེ། དེ་བས་ན་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤོབས་པའི་ཀླུང་ནི་སྤོབས་པའི་རྒྱུན་དང༌། ཚུལ་དང༌། སྤོབས་པ་རྒྱུན་


DTG093_Page_0303
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྫུས་ཤིང་སྐྱེ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ནི་མངལ་ན་གནས་པ་མེད་དེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ནི་དེ་ལྟ་བུར་ཡང་སྟོན་ཏོ། །དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའོ། །རིགས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟོད་པ་ཆེན་པོའི་སའོ། །བརྒྱད་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་འཇུག་པའི་ས་སྟེ། དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བགྲངས་ནས་བརྒྱད་པར་འགྱུར་རོ། །མཐོང་བའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་སའོ། །བསྲབས་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་ས་སྟེ། དེའི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྲབ་མོར་བྱས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་སྟེ། དེས་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས་ཡང་དག་པར་བཅད་པ་དང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་གྱི་ས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དེ། བྱ་བ་བྱས་སོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་བྱས་པ་རྟོགས་པ་སྟེ། དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་ན་བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ཡང་ན་འདི་བྱས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་ཏེ། དེའི་ས་ནི་བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་གྱི་སའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཐེག་པ་དེ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཞུས་པས་གསུམ་པ་བརྩམས་ཏེ། ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གང་ན་བ་དེར་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དག་ལ་ཡང་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་ཡོད་པས་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་ནས་བྱུང་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བྱ་བ་གཉིས་ཡོད་པར་བསྟན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་


DTG093_Page_0304
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ལ་ཐ་དད་པ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཟད་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་གཉིས་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཅིག་པ་དང་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཅིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འཛུགས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པའོ། །བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འཛིན་པ་དང༌། གཟུང་བ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འཛུགས་པར་མི་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་མེད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསྟན་པར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་མེད་པའོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་ལྟར་ཐོགས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་དང༌། ཡུལ་ཅན་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། གཉི་ག་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ལ་ནི་འབྱུང་བ་འམ། འབྱུང་བར་འགྱུར་བའམ། འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་ཟིན་པས་དེ་ལ་གློ་བུར་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་འབྱུང་བར་འདོད་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གློ་བུར་གྱི་ངེས་


DTG093_Page_0305
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་འབྱུང་བ་མེད་པ་དེ་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཅིས་ཀྱང་མ་གོས་ཤིང་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཁམས་གསུམ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཀུན་བརྟགས་པ་གང་ཡང་མེད་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དེ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་འོག་ནས་འབྱུང་བ་དག་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྤོང་བའི་དབྱིངས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དབྱིངས་དང༌། འགོག་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤོང་བའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱའོ། །སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་འགོག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་འགོག་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱའོ། །མིང་དང་མཚན་མ་དང་བརྡ་དང༌། ཐ་སྙད་དང༌། གདགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་ལྔ་པོ་དག་གིས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་བསྡུ་སྟེ། དཔེར་ན་བ་ལང་གི་རྫས་ལ་བ་ལང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ངོ༌། །ལྐོག་ཤལ་དང་མཇུག་མ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚན་མའོ། །ཟལ་མོའི་བུ་དམར་མོའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བརྡའོ། །བ་ཁྲིད་དེ་ཤོག་པ་ཞོས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐ་སྙད་དོ། །བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གདགས་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ལྔ་པོ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བསྡུས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བའོ། །འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འགག་པའོ། །གོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་


DTG093_Page_0306
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པའོ། །ད་ནི་ཐེག་པ་གང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུས་པ་བཞི་པ་བརྩམས་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཐེག་པ་དེ་ནི་གང་དུ་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་གང་ན་ཡང་མི་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་མཐར་ཕྱིན་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་གང་དུ་ཡང་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་གནས་པར་མི་འགྱུར་བར་མ་ཟད་ཀྱི། ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གང་ན་ཡང་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་བརྟགས་པ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་ན་ཡང་མི་གནས་སོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་གཞི་དང་བརྟེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་ན་ཡང་མི་གནས་སོ། །འོན་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་མི་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་མེད་པ་ཉིད་དེའི་གནས་པ་ཡིན་པར་ཐ་སྙད་གདགས་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པར་བརྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཐ་སྙད་དུ་མི་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་པ་དང༌། མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མི་གནས་པར་གནས་པའི་ཚུལ་དང༌། བསྐྱོད་དུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གང་དུ་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོར་གང་དུ་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་དང༌། བརྟན་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་སུ་ཞིག་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུས་པ་ལྔ་པ་སྟེ། ཐེག་པ་དེ་གང་ཡིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །གང་


DTG093_Page_0307
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་གོ །གང་གིས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་ཆོས་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། རྒྱུ་གང་གིས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་ལས་སོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་བདག་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་བདག་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཟིན་ན། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་མི་དམིགས་པས་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་སྔར་སྨོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཞུས་པའོ། །དེ་ལ་འགྲེས་གསུམ་སྟེ། ཐོག་མར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་ཆེས་དེ་དག་དམིགས་སུ་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་འགྲེས་དང་པོའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་དམིགས་པས། དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲེས་གཉིས་པའོ། །དེ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང༌། ས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲེས་གསུམ་པའོ། །དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་གནས་སྐབས་འབའ་ཞིག་ལ་བྱ་སྟེ། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལའོ། །རིགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་གནས་སྐབས་མ་ལུས་པར་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་པ་སྙམ་ན་སྐབས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ཡང་བདེན་མོད་ཀྱི། སྔར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སྒྲ་བཤད་པ་ལས། འཇུག་པའི་སྐབས་སུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའི་མཐའ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ཐེག་པ་


DTG093_Page_0308
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་གང་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་གནས་སྐབས་ནས་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་ད་ནི་འབྲས་བུའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་གནས་སྐབས་སོ། །ལྷ་དང་མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་སླད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འགྲོ་བ་ནི་འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཆེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ་ཐམས་ཅད་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར། འདིའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཆེ་བས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་སྒྲུབ་སྟེ་སྐབས་འབྱེད་པ་ཆེ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། དུས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པ་དང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་ཏོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གནས་ཀྱང་དོགས་པ་མེད་པས་གོ་སྐབས་ཕྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་ཡང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་ལྷགས་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་འཁོད་ནས་གནས་ཀྱང་གོ་སྐབས་ཡངས་པའི་ཕྱིར་གནོད་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་དུས་འདི་ལ་འོངས་སོ་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱའམ། སོང་ངོ་འགགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འམ། གནས་པའི་སྐད་ཅིག་གི་དབང་གིས་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དུ་མི་རུང་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་སྔོན་གྱི་དུས་དེ་ན་བྱུང་ངོ༌། །ཕྱི་མའི་དུས་དེ་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བར་གྱི་དུས་དེ་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དེའི་རིམ་གྱིས་འགྲེས་གསུམ་གྱིས་


DTG093_Page_0309
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་གྱིས་སྨྲས་པའི་འགྲེས་ཉིད་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མངོན་པར་དགྱེས་པར་མཛད་ནས་སྔར་བཤད་པའི་རིམ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་བསྡུས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པས་དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་གྱིས་ལྷ་དང༌། མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས། ཐེག་པ་དེ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཐེག་པ་དེ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་སེམས་ཅན་གྲངས་མ་མཆིས་ཚད་མ་མཆིས། དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འོང་བའམ། འགྲོ་བ་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའམ། ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་ལྔ་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་དེ་ནི་ལྷ་དང་མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇུག་རྟེན་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚིག་དེ་དག་སོ་སོར་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏེ། མ་ནོར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཞིག་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་དེ་དག་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་འདི་ལྟར་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏེ། མ་ནོར་བ་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་


DTG093_Page_0310
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་དང༌། ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གལ་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་དངོས་པོ་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། གལ་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་ཡོད་པར་གྱུར་ཏེ་མེད་པ་མ་ཡིན་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། མ་ནོར་བ་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་དང༌། ཡང་དག་པ་དང༌། བདེན་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་ལྔས་ནི་བདེན་པ་བསྟན་ཏོ། །རྟག་པ་དང༌། བརྟན་པ་དང༌། ཐེར་ཟུག་དང༌། མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་བཞིས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མི་འཇིགས་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མི་འཇིགས་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །མ་ནོར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དཔེར་ན་སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དངོས་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དཔེར་ན་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །མི་སླུ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་དཔེར་ན་ཟླ་བ་གཉིས་སུ་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པར་འཁྲུལ་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །རིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དཔེར་ན་རྟག་པ་དང་


DTG093_Page_0311
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདེ་བ་དང༌། བདག་ལ་སོགས་པ་འཐད་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་མེད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཞིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྟག་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །རྟག་ཏུ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྟན་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །འཆད་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེར་ཟུག་ཅེས་གསུངས་པའོ། །འགྱུར་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་གསུངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཁམས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ། རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པ་ཚིག་གིས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་བཀོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གིས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་སྟེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷ་དང༌། མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་སྟེ། ལྷ་མ་ཡིན་སྨོས་པས་ནི་འོག་གི་འཇིག་རྟེན་བསྟན་ཏོ། །མི་སྨོས་པས་ནི་བར་གྱི་འཇིག་རྟེན་བསྟན་ཏོ། །ལྷ་སྨོས་པས་ནི་གོང་མའི་འཇིག་རྟེན་བསྟན་ཏོ། །འགྲེས་འདི་ལ་ཡང་ཁམས་གསུམ་པོ་དག་དང༌། ཕུང་པོ་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་དང༌། འདུས་ཏེ་རེག་པའི་ཆོགས་དྲུག་དང༌། ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་དང༌། ཁམས་དྲུག་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་


DTG093_Page_0312
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲུག་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་མཐའ་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་དང༌། རིགས་ཀྱི་སའི་ཆོས་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཐའ་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་དང༌། རིགས་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐའ་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་རྣམས་དང༌། འོད་དང༌། ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་དབྱངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་དང༌། འདི་དག་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པའི་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བའི་མདོ་ལས། ཇི་སྐད་དུ་ཞི་བའི་བློ་གློས་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ཡན་ལག་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པ་འབྱུང་སྟེ། མཉེན་པ་དང༌། འཇམ་པ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་འཐད་པ་དང༌། དག་པ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། གསལ་བ་དང༌། སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་དང༌། མཉན་པར་འོས་པ་དང༌། མི་ཚུགས་པ་དང༌། སྙན་པ་དང༌། དུལ་བ་དང༌། མི་རྩུབ་པ་དང༌། མི་བརླང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དུལ་བ་དང༌། རྣར་སྙན་པ་དང༌། ལུས་སིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྙིང་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དགའ་བ་སྐྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གསལ་བ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་དང༌། ཟློས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་དང༌། སེང་གེའི་སྒྲའི་ཤུགས་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་སྒྲ་སྐད་དང༌། འབྲུག་གི་སྒྲ་དབྱངས་དང༌། ཀླུའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དང༌། དྲི་ཟིའི་གླུ་དབྱངས་དང༌། བྱ་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་དབྱངས་བསྒྲགས་པ་དང༌། ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་བསྒྲགས་པ་དང༌། ཤང་ཤང་ཏེའུའི་སྒྲ་དབྱངས་སུ་གྲགས་པ་དང༌། ལྷའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དབྱངས་ལྟར་སྙན་པ་དང༌། རྔའི་སྒྲ་དང༌། མ་ཁེངས་པ་དང༌། མི་དམའ་བ་དང༌། སྒྲ་དབྱངས་ཐམས་


DTG093_Page_0313
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། ཚིག་ཟུར་ཆག་མེད་པ་དང༌། མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང༌། མ་ཞུམ་པ་དང༌། མི་ཞན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། ཁྱབ་པ་དང༌། ཆུབ་པ་དང༌། རྒྱུན་ཆགས་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་དང༌། སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། མ་སྨད་པ་དང༌། མི་འགྱུར་བ་དང༌། མ་བརྟབས་པ་དང༌། འཁོར་ཀུན་ཏུ་གྲགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་གཉེན་པོ་ནི་ཁམས་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇམ་པ་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་དོན་བཟང་པོའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་དུ་འཐད་པ་ནི་ཚིག་འབྲུ་བཟང་པོའི་ཕྱིར་རོ། །དག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་རྗེས་ལ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མ་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་དང༌། བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙན་ཅིང་འཇེབས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལོག་པའི་བློ་གྲོས་དང༌། ལྟ་བ་འཇིག་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉན་པར་འོས་པ་ནི་སྒྲུབ་པས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཚུགས་པ་ནི་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བར་མི་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙན་པ་ནི་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུལ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྩུབ་པ་ནི་བསླབ་པ་བཅས་པ་ཐབས་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་བརླང་བ་ནི་དེ་ལས་འདས་པ་དག་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་དུལ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་འདུལ་བ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣར་སྙན་པ་ནི་གཡེང་བའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་སིམ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གིས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བདེ་བསྐྱེད་པ་ནི་ལོག་པར་ངེས་པ་སེལ་བའི་


DTG093_Page_0314
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་ནི་བསྒྲུབ་པ་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གསལ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་དཔེ་མཁྱུད་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་རྣམས་དགའ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་ནི་བདག་གི་དོན་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་རེ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ནི་བསམ་དུ་ཡོད་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་ནི་ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲེལ་བ་ནི་ཅི་རིགས་པར་འདུལ་བ་ལ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟློས་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ནི་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེང་གེའི་སྒྲའི་ཤུགས་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སྐྲག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གླང་པོ་ཆེའི་སྒྲ་སྐད་ནི་སྒྲ་གསང་མཐོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲུག་གི་སྒྲ་དབྱངས་ནི་ཟབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀླུའི་དབང་པོའི་སྒྲ་ནི་གཟུང་བར་འོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་ཟའི་གླུ་དབྱངས་ནི་སྙན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་དབྱངས་བསྒྲགས་པ་ནི་མྱུར་དུ་འགྱུར་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་བསྒྲགས་པ་ནི་རྒྱང་རིང་དུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤང་ཤང་ཏེའུའི་སྒྲ་དབྱངས་སུ་གྲགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་གྲུབ་པ་ཐོག་མར་འགྲོ་བའི་བཀྲ་ཤིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷའི་དབང་པོའི་དབྱངས་ལྟར་སྙན་པ་ནི་འགལ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྔའི་སྒྲ་ནི་བདུད་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཕམ་པར་བྱ་བ་ལ་ཐོག་མར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཁེངས་པ་ནི་བསྟོད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དམའ་བ་ནི་སྨད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ནི་རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་


DTG093_Page_0315
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་ཟུར་ཆག་མེད་པ་ནི་བརྗེད་པར་དེ་མི་འབྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཚང་བ་མེད་པ་ནི་འདུལ་བའི་བྱ་བ་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཞུམ་པ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཞན་པ་ནི་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནི་བདེ་བ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་པ་ནི་རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཐའ་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་ཆགས་པ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲེལ་པ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་སྒྲ་གཅིག་ལ་སྒྲའི་རྣམ་པར་རིག་པ་དུ་མ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ཐམས་ཅད་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་ནི་གཅིག་གིས་དོན་དུ་མའི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྨད་པ་ནི་དམ་བཅས་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་འགྱུར་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བརྟབས་པ་ནི་རྟབ་རྟབ་པོར་མི་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་ཀུན་ཏུ་གྲགས་པ་ནི་འཁོར་ཉེ་རིང་ལ་མཚུངས་པར་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་དོན་དང༌། དཔེའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་གྱི་མན་ངག་གོ །།བམ་པོ་བཅུ་དྲུག་པ། ད་ནི་རབ་འབྱོར་གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཐེག་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚིག་གཉིས་པ་བཟུང་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ནི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། དབྱིབས་དང༌། ཁ་དོག་དང༌། དུས་དང༌། འགྲིབ་ཅིང་འཕེལ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཤིང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། སྐྱེ་ཞིང་འགག་


DTG093_Page_0316
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མཐོང་ཞིང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་ཅིང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཁམས་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་དང༌། དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བ་དང༌། རིགས་ཀྱི་ས་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུ་དང༌། འཕགས་པའི་གང་ཟག་གི་ས་དང༌། གཉིས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མདོ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དང༌། གསང་བ་དང༌། མི་གསང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་འགྲིབ་པ་དང་འཕེལ་བ་ནི་རིམ་གྱིས་སོ། །འབྲི་བ་ནི་ཆད་པའོ། །སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ཐོག་མ་སྐྱེ་བའོ། །འགག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་འཇིག་པའོ། །གནས་པ་ནི་དེ་ལྟར་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་མ་ཆད་པའོ། །མཐར་ཐུག་པ་ནི་དེའི་རྒྱུན་ཆད་ཅིང་བལྟར་མི་སྣང་བའོ། །གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་རྒྱུན་སྔ་མ་དང༌། ཕྱི་མ་བྱེ་བྲག་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དེ་མི་འདྲ་བར་གྱུར་པའོ། །ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལྟར་ཤེས་པས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ནི་ཤེས་པས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པར་མི་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུའོ། །འཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལམ་དུ་མ་གཏོགས་པའི་


DTG093_Page_0317
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚིག་གི་ལམ་གྱིས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ། རབ་འབྱོར་གང་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པའི་གོ་འབྱེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚིག་གསུམ་བསྟན་ཏེ། རབ་འབྱོར་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ནམ་མཁའ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྔར་སེམས་ཅན་མེད་པ་ལ་གནས་ནས་ནམ་མཁའ་མེད་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ནམ་མཁའ་མེད་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མེད་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། སྒྲའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པས་གོ་སྐབས་འབྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་རོ། །འགྲེས་འདི་ལ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་སྟེ་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱི་ནམ་མཁའ་མེད་དོ། །ནམ་མཁའ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲེས་དང་པོའོ། །གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་སྦྱར་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །གྲངས་མེད་པ་དང་སྦྱར་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཚད་མེད་པ་དང་སྦྱར་བ་ནི་བཞི་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་སྦྱར་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སྦྱར་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་བསྣན་ཏེ། ཐ་མ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་སྦྱར་བ་ནི་བདུན་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་བཀོལ་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་


DTG093_Page_0318
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་སྦྱར་བ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོའི་ཆོས་དང་སྦྱར་བ་ནི་དགུ་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་སྦྱར་བ་ནི་བཅུ་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དྲུག་དང་སྦྱར་བ་ནི་བཅུ་གཅིག་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་སྦྱར་བ་ནི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །རེག་པ་དྲུག་དང་སྦྱར་བ་ནི་བཅུ་གསུམ་པའོ། །ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་དང་སྦྱར་བ་ནི་བཅུ་བཞི་པའོ། །ཁམས་དྲུག་དང་སྦྱར་བ་ནི་བཅོ་ལྔ་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་སྦྱར་བ་ནི་བཅུ་དྲུག་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་སྦྱར་བ་ནི་བཅུ་བདུན་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་སྦྱར་བ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་སྦྱར་བ་ནི་བཅུ་དགུ་པའོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་ནས་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའི་བར་དང་སྦྱར་བ་ནོ་ཉིད་ཤུ་པའོ། །སྟོབས་བཅུ་ནས། མ་འདྲེས་པའི་བར་དང་སྦྱར་བ་ནི་ཉི་ཤུ་གཅིག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་སའི་ཆོས་ནས་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་བར་དང་སྦྱར་བ་ནི་ཉི་ཤུ་གཉིས་པའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་གྱི་གང་ཟག་དང་སྦྱར་བ་ནི་ཉི་ཤུ་གསུམ་པའོ། །རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་སངས་རྒྱས་དང་སྦྱར་བ་ནི་ཉི་ཤུ་བཞི་པའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་དང་སྦྱར་བ་ནི་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དཔེ་བསྟན་པ་ནི་འགྲེས་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་འགྲེས་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་གོ །ཐེག་པ་འདི་ལ་འོང་བའམ། འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མི་དམིགས་ཤིང་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚིག་བཞི་པ་བསྟན་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དབྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་གང་དུ་ཡང་འདོར་བ་མེད་དོ། །གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མེད་དོ། །གར་ཡང་གནས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། གནས་པ་མེད་པས་མི་གཡོ་བར་སྣང་ངོ༌། །རང་བཞིན་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ས་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཉིད་རང་བཞིན་ཉིད་


DTG093_Page_0319
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མཚན་ཉིད་ཁོ་ནར་བཟུང་སྟེ། དེ་ཉིད་རང་བཞིན་ཡིན་གྱི་གཞན་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་ཕྱེ་སྟེ་སྟེ་སྨོས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལ་མི་གཡོ་བའི་འགྲེས་ནི་དང་པོའོ། །དེ་ནས་ཕུང་པོ་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་དང་རེག་པ་རྣམས་དང༌། ཚོར་བ་རྣམས་དང༌། ཁམས་དྲུག་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་མ་འདྲེས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཐེག་པ་དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡང་མི་དམིགས། ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡང་མི་དམིགས། དབུས་ཀྱང་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་ལ། དེ་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཞེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བཟུང་སྟེ། དུས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སོ་སོར་སྨོས་ནས། འདས་པའི་དུས་ཀྱང་འདས་པའི་དུས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དུས་སེལ་ལོ། །དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བས་སེལ་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཐེག་པ་སེལ་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། སྐབས་ནས་སྨོས་པའི་བྱང་ཆུབ་


DTG093_Page_0320
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔས་སེལ་ཏོ། །རབ་འབྱོར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་མེད་དོ། །གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཅུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གྲངས་ཀྱི་ཚིག་སེལ་ཏོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་མཇུག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས། གཅིག་པུའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་ལ་ནི་དུས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དུས་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཐེག་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་པ་དེ་ལ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་སེལ་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསྩལ་ནས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཇུག་བསྡུས་སོ། །དེ་ལྟར་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ནས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་མཉམ་པ་དང༌། མི་མཉམ་པ་ནི་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྤྲོས་ཏེ་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་སེལ་ཏོ། །མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་ཉིད་ཐ་དད་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། འདོད་ཆགས་ནི་མི་མཉམ་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་མཉམ་པའོ། ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོར་མེད་པར་བསྟན་ནས། རབ་འབྱོར་འདས་པའི་གཟུགས་ནི་འདས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། ཡང་སོ་སོའི་མིང་སྨོས་ཏེ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པས་དམིགས་སུ་མེད་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འདས་པའི་གཟུགས་དམིགས་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུགས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་གཟུགས་དང་འབྲེལ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྨོས་པ་དེའི་ཚེ་སྟོང་པ་


DTG093_Page_0321
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་གཟུགས་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང༌། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་མི་དམིགས་པར་བསྟན་ནས། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་མི་དམིགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། མཐར་ཐུག་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ས་ལ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་ལ། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར། མཉམ་པ་ཉིད་ལ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དམིགས་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འགྲེས་ནི་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང༌། ཕུང་པོ་ལྔའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དུས་གསུམ་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཆོས་རྣམས་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང༌། དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང༌། དེ་དག་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་མ་འདྲེས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དག་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང༌། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་བསྩལ་བའི་འགྲེས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྩལ་བའི་འགྲེས་རྣམས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་ཤེས་རབ་


DTG093_Page_0322
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སླད་དུ་བསྒོ་བ་མཛད་པས་འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པར་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་བརྟན་གང་པོས་འོག་ནས་བཤད་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་གསོལ་པའོ། །སྔར་གདམས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་བཤད་པ་རྩོམ་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩམས་ཏེ། ཅི་ནས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བར་སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་བསྐོས་ལ། ད་ལྟར་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བཤད་པ་བྱས་པ་ལས་ཞུས་པ་ནི་དེའི་སྒོ་ནས་འོག་ནས་བཤད་པའི་ལམ་འདོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་འགལ་བར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པའམ་གཅིག་ཏུ་མ་གྱུར་ལགས་གྲང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཉིས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་པར་དགོངས་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐ་མའི་ཚིག་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་བཅུས། འོག་ནས་བཤད་པའི་ས་བོན་ཕྱི་ཚིག་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་བྱུང་བ་དང༌། ཕྱིས་འབྱུང་བ་དང༌། ད་ལྟར་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་དུས་གསུམ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་མཐའ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཕྱིར་མཐའ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མཐའ་ཐུག་པ་མེད་པར་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་


DTG093_Page_0323
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐའ་ཡས་པར་རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཐའ་གསུམ་མེད་པས་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པར་རིག་པར་བྱའོ། ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་ན། འོ་ན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། གཟུགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་མཆིས། མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངོ་བོར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་མི་དམིགས་པས་གདམས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་གཉིས་ཀྱང་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མ་དམིགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྔར་བསྟན་པའི་དོན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་མིང་ཙམ་དུ་བས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་ལྟར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་དམ་པར་མེད་པར་བསྟན་ནས་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བདག་ཅེས་བགྱི་བ་ཡང༌། བདག་ནི་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། མངོན་པར་འགྲུབ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་གཉི་ག་ཡང་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་རང་བཞིན་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གང་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་གཟུགས་དེ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ།


DTG093_Page_0324
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་མངོན་པར་གྲུབ་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མངོན་པར་འགྲུབ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་པའི་ཕྱིར་གདམས་པའི་འོས་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ནས། ད་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ལས་གུད་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སླད་དུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ན། མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཤིས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བགྱིའམ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏེ། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་འོས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྟན་ནས། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པར་རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དོན་དམ་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་སྔར་གླེངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་བཞག་པའི་ནང་ནས། རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཚིག་བཅུ་གཉིས་བཀོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ད་བསྟན་པར་བྱའོ། །བསྟན་ནས་ཀྱང་བཤད་པར་བྱའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་རིའི་བུ་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་


DTG093_Page_0325
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། དབུས་ཀྱི་མཐར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་འོངས་པ་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དུས་གསུམ་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གཟུགས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་གཅིག་པར་དགོངས་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྔོན་གྱི་མཐར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་རིའི་བུ་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཚིག་གཉིས་པ་བསྟན་ཏེ། ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པ་དེ་དག་གི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་གསུམ་པ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་རིའི་བུ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚིག་བཞི་པ་ལ། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ལ་མི་དམིགས། གཟུགས་ནི་ཚོར་བ་ལ་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རང་གི་དངོས་པོ་དང༌། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་བཙལ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་བསྟན་པ་སྟེ། འདིས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ལྔ་པ་ལ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གློ་བུར་དུ་


DTG093_Page_0326
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མིང་དུ་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གློ་བུར་དུ་བཏགས་པ་སྟེ། གློ་བུར་ཞེས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིང་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུ་གང་ནས་ཀྱང་མི་འོང་གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བའི་དུས་ན་ཡང་གང་ནས་ཀྱང་མི་འོང་ལ། འགག་པའི་དུས་ན་ཡང་གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས། དཔའི་མིང་འབའ་ཞིག་དེ་ལྟ་ཡིན་པར་མ་ཟད་ཀྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིང་ཡང་འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་མེད་པས་མེད་པར་བསྟན་ནས། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡང་གང་ནས་ཀྱང་མི་འོང་གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བས་མཇུག་བསྡུས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མིང་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་མིང་མེད་པར་བསྟན་ནས། འདི་ལྟར་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་ནི་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་དུ་ཟད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། མིང་དག་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཀུན་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྐད་བསྟན་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་འདི་ལྟར་མིང་ནི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མིང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་མིང་དང༌། སྟོང་པ་གཉིས་ཐ་དད་པའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མིང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ལ། དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་མིང་


DTG093_Page_0327
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་དག་མིང་གི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་གློ་བུར་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་ཡང་མཐུན་པར་བསྒྲེ་བར་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ཐ་དད་དེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་མིང་མེད་མིང་ལ་ཡང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། མིང་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མིང་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་མིང་ལ་ཡང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉི་ག་ཡང་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ལྟར་མིང་གང་ཡིན་པ་དང༌། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉི་ག་ཡང་མེད་ཅིང༌། མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཚིག་དྲུག་པ་ལ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་རིའི་བུ་འདི་ལྟར་བདག་ཤིན་ཏུ་མེད་པས་མི་དམིགས་ན། དེ་མངོན་པར་གྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བདག་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་རྣམས་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མེད་ལ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །མངོན་པར་འགྲུབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །ཚིག་བདུན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རང་གི་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་གྱི། གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་


DTG093_Page_0328
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐམས་ཅད་ནི་བརྟེན་ནས་འབྱུང་གི །མ་བརྟེན་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་གཞན་ལས་བརྟེན་ཏེ་འབྱུང་བ་དེ་དག་ནི་གཞན་གྱི་ཉིད་ཡིན་གྱི། རང་གི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་ནུས་པར་འགྱུར་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ། འདུས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདུས་ནས་འབྱུང་བས་ན་འདུས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་འབྱུང་ཞེས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་འགྲེས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏེ། འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་གོ །མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གཅིག་གོ །ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་པར་འཇིག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གཅིག་གོ །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ་གང་དང་ཡང་བྲལ་བས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉན་ཡན།ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་སྐྱེས་པ་གྱེས་པ་དང་ཞིག་པ་ལ་བྱའོ། །འདིར་ནི་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། གང་དང་ཡང་བྲལ་བས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་མི་རྟག་པའི་དོན་ནི་མེད་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའི་སྒྲ་ནི་མེད་པ་ལ་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་རྟག་པ་ལས་བཟློག་པ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་རྟག་ཏུ་མེད་པ་དེ་ལ་བྱའོ། །གང་རྟག་ཏུ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་དེ་ལ་མི་རྟག་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་མེད་པའི་དོན་ནི་མི་རྟག་པའི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་སྟེ། མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ལས་གྱུར་པ་གང་ཡང་མེད་


DTG093_Page_0329
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་རིའི་བུ་འདི་ལྟར་མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་ཟད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །ཟད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ནི་མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཟད་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་མངོན་པར་ཞེན་ནས་ཉེ་བར་ལེན་ན་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་གི་ཚེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་རྣམ་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་མངོན་པར་མི་ཞེན་ཅིང་སྤོང་བ་དེའི་ཚེ། སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་བདེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན། སྡུག་བསྔལ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །འདིར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ནི་གང་དང་ཡང་བྲལ་བས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ནི་བདེ་བའི་རྣམ་པ་ཡོད་པ་གང་དང་ཡང་བྲལ་བས་ནི་མ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ། སྡུག་བསྔལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མེད་པ་དང་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཟད་པར་གྱུར་བ་རྣམས་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་གྱུར་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདག་མེད་པ་ཡང་གང་དང་ཡང་


DTG093_Page_0330
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྲལ་བས་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་མེད་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ཟད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་མ་ཡིན་འཇིག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་དེ་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་རྟག་པའམ། འཇིག་པ་མི་རྟག་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ལྟར་དེ་ནི་སྒྱུ་མའི་གཟུགས་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས། རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མའི་གཟུགས་ལ་རྟག་ཅེས་བྱ་བའམ། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བར་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་མ་ཡིན། འཇིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་བརྒྱད་པ་ལ་གཟུགས་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་པོ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའོ། །དེ་བས་ན། མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་དགུ་པ་ལ། གཟུགས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འཇིག་པ་མེད་དེ། སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འཇིག་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ། སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འཇིག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་གཉིས་མེད་དོ། །དེ་གཉིས་མེད་པས་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་རྒ་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང་ལྡན་པར་ཀུན་བརྟགས་ཤིང་


DTG093_Page_0331
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་པར་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དོན་དམ་པར་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པས་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གང་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཚིག་བཅུ་པ་ལ། མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱའོ། །དེ་བས་ན་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཅི་མ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་གདམས་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་གདམས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚིག་བཅུ་གཅིག་པ་ལ། མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་ཡང་གཞན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །མངོན་པར་མ་གྲུབ་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་བཟུང་ནས་བསྟན་པའོ། །ཚིག་བཅུ་གཉིས་པ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་སོ་སོར་བརྟགས་ན་གང་ལ་བྱིང་བའམ་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །།བམ་པོ་བཅུ་བདུན་པ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཚེ་འདི་ནི་གཟུགས་ཞེས་བགྱི་བར་གཟུགས་ལ་མི་འཛིན་ཅིང་མི་ལེན་མི་གནས་ཏེ། མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བགྱིད་ལ། འདོགས་པར་མི་བགྱིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པའི་རིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་ལྔ་སྨོས་ཏེ།


DTG093_Page_0332
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོག་མར་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མི་འཛིན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡིད་ཀྱིས་མི་ལེན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་གནས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ལྟ་བས་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཚིག་གིས་གཞན་དག་ལ་འདོགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་ལགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་དང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ། གཉིས་སུ་བགྱིར་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་མ་སྐྱེས་པ་ནི་གཅིག་པ་མ་ལགས་མང་པོ་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་མ་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དེའི་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་དང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ། གཉིས་སུ་བགྱིར་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། དེ་ལ་གཟུགས་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་སྐྱེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་མི་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་དེ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་སྐྱེས་པ་ནི་གཅིག་མ་ལགས་མང་པོ་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་དེ་ལ་ནི་གཅིག་གམ་གཉིས་ཤེའམ། གསུམ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་བས་ན་མི་སྐྱེ་བ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་བཞིན་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟ་བས་ན། གཟུགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་གང་


DTG093_Page_0333
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལགས་པ་དེ་གཟུགས་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ལགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དེ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ་གཉིས་སུ་བགྱིར་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་བཟུང་ནས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ་གཟུགས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་མ་ལགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་དང་འགྲིབ་པ་དེ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཤིང་གཉིས་སུ་དབྱེར་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདི་ལྟར་འགྲིབ་པ་ནི་གཅིག་མ་ལགས་མང་པོ་མ་ལགས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། དེའི་སླད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མེད་པའི་དོན་ནི་མི་རྟག་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། གཟུགས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་གཟུགས་མེད་པ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་རྣམ་པ་ནི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འགྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་དང་འགྲིབ་པ་དེ་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཤིང་གཉིས་སུ་བགྱིར་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་འགྲིབ་པ་གཉི་ག་ཡང་བརྟགས་པ་ཡིན་པས་མེད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་འགྲིབ་པ་ནི་གཅིག་མ་ལགས་མང་པོ་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲིབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མའི་གཟུགས་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཟུགས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་མ་


DTG093_Page_0334
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་འགྲིབ་པ་གང་ལགས་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་སྔར་དྲི་མ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པ་ལས་ཕྱིས་དྲི་མ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའོ། །དེ་ལྟར་མི་རྟག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད། ཚོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་འགྲིབ་པ་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་ཡང་འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པའི་གྲངས་སུ་བགྱིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་དོན་དམ་པའོ། །དོན་དམ་པ་དེའི་གྲངས་སུ་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པའོ། །དེས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན་དོན་དམ་པ་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཚོར་བ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདུ་ཤེས། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་དོན་དམ་པ་གཅིག་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་རྣམ་པ་མང་པོར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ་ཞེས་པ་འདི་གང་དང་སྦྱར་ཞེ་ན། གང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་མ་ཐག་པ་ལ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་འགྲེས་བཞི་བསྟན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཆོས་དེ་དག་ལ་འདི་ལྟར་ཉེ་བར་རྟོག་པ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་མི་འཛིན་ཅིང་མི་ལེན་མི་གནས་ཏེ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བགྱིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་གང་ལགས་པ་དེ་གཟུགས་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་


DTG093_Page_0335
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུམ་པའོ། །གཟུགས་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པའི་གྲངས་སུ་བགྱིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །འགྲེས་བཞི་པོ་འདི་དག་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དེ་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ཉན་འདོད་པའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་དྲི་བ་དྲིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་འགྲེས་དང་པོ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་འདི་ལྟར་ཉེ་བར་རྟོག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གསུམ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་དྲི་བ་གསུམ་དྲིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་ཉེ་བར་རྟོག་པ་ནི་གང་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཉིད་སེམས་དཔའ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་དེ་དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སེམས་དཔའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། སྤྱིར་གླེང་བ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་བརྗོད་པར་འདོད་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱང་ཆུབ་དང་འབྲེལ་བའི་སེམས་དཔའ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བས་འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མི་ཚོལ་ཞིང་དེའི་དོན་མི་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་འབྲེལ་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བྱང་ཆུབ་དང་འབྲེལ་བའི་སེམས་དཔའ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འདིའི་སྤྱོད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཡང་སྟོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་དེས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཤེས་ཏེ་ཆོས་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པས་ནི་ཤེས་ཏེ་དོན་དམ་པར་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ། །རྣམ་པ་གང་དག་དང༌། རྟགས་གང་དག་དང༌། མཚན་མ་གང་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །རྟགས་དང་མཚན་མ་གཉིས་ནི་དེའི་བཤད་པའོ། །མིང་


DTG093_Page_0336
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང༌། བརྡ་དང་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟགས་སོ། །མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱོད་པ་ནི་མཚན་མའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་གང་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རིང་དུ་སོང་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལས་རིང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐབས་དང་རིགས་པས་རྟོགས་པ་ནི་ཉེ་བར་རྟོགས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འགྲེས་གཉིས་པ་ནི། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེ་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞིང་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་གཟུགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་མི་སྐྱེ་བ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་པར་དེ་ལྟར་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་འགྲེས་གསུམ་པའི་སྐབས་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅིའི་ཕྱིར་ན་དེ་སྐད་དུ་གཟུགས་ཀྱི་འགྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དང་འགྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉི་ག་ཡང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུགས་ཀྱང་བརྟགས་པ། འགྲིབ་པ་ཡང་བརྟགས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་གཉི་ག་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །འགྲེས་བཞི་པ་ལ། མ་སྐྱེས་པ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ། །གཟུགས་ཉིད་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་


DTG093_Page_0337
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་དོ། །གཟུགས་ཀྱི་མ་སྐྱེས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྔ་མ་གཞིན་དུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་གནས་བརྟན་གཉིས་ཀྱིས་དྲིས་པ་དང་ལན་འདེབས་པ་ཞིབ་མོར་འབྱུང་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ན་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཟིན་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྒྲིམ་མི་དགོས་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་ཀྱང་ཐ་དད་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམས་ཀྱང་འདྲེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ལྷག་མ་སྤོང་བར་འབད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཟིན་པས་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡང་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བདག་ནི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་འཐོབ་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ། །བདག་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡོད་པར་མི་འདོད། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན།


DTG093_Page_0338
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་ནི་སུས་ཀྱང་ཐོབ་པའམ། མངོན་པར་རྟོགས་པར་མི་ནུས། མ་སྐྱེས་པ་ལ་གང་ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། ཀུན་བརྟགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཙམ་བསྩལ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འདོད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྔར་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་དེ་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བདག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་མི་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དོན་དམ་པར་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བར་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་རྩོམ་སྟེ། དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་མགོ་བཅད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དཀའ་བའི་འདུ་ཤེས་སམ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་ཤེས་གང་ཡང་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་གང་ཡང་མི་ལེན་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་མཇུག་གི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བདག་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་པར་མི་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་གིས་མ་སྐྱེས་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་པ་ཡོད་པར་མི་འདོད་པའོ། །དེ་བས་ན་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་ཐོབ་པར་མི་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པར་མི་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས། གལ་ཏེ་མ་སྐྱེས་


DTG093_Page_0339
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་མ་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པ་མི་ཐོབ་ན་ཅི་མ་སྐྱེས་པས་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པ་འཐོབ་བམ། འོན་ཏེ་སྐྱེས་པས་མ་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པ་འཐོབ་ཅེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་དྲིས་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པས་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པ་འཐོབ་བམ་འོན་ཏེ་ཆོས་སྐྱེས་པས་མ་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པ་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་འགའ་ཞིག་གིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱིས། སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གང་ཟག་གིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ནི་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་གཉི་ག་ཡང་མ་བཟོད་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བདག་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་སྐྱེས་པ་ཐོབ་པར་མི་འདོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་ཡོད་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པས་སྐྱེས་པ་འཐོབ་པ་དང༌། སྐྱེས་པས་མ་སྐྱེས་པ་འཐོབ་པ་འདི་གཉིས་ནི་མེད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བ་ཙམ་ལ་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གདགས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་ཏུ་གདགས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ་ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་དེ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་དེ་ལྟ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཅི་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་འདྲིའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་ནི་གཟུང་དུ་མེད་ཅིང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ད་ནི་སྐྱེ་བ་ཡང་བསྩལ་བའི་ཕྱིར། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་


DTG093_Page_0340
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་གྲངས་དེས་ན་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་སྐྱེ་མི་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་པས་མི་སྐྱེའོ། །སྐྱེ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེའོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པར་སྤོབས་སམ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡང་བརྗོད་པར་སྤོབས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མ་སྐྱེས་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་གཉིས་ཀ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་གྲགས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དེ་གཉིས་ཆོས་ཀྱི་སྒྲས་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཞེས་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཅི་དེ་སྐད་བརྗོད་དུ་རུང་ངམ་ཞེས་དྲིས་པ་དེའི་ཚེ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སྒྲ་གཉིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཚིག་ཏུ་ཡང་གྲགས་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པའི་སྤོབས་པ་ཡང་བདག་ལ་མེད་དོ། །ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་བརྗོད་པའི་སྤོབས་པ་ཡང་བདག་ལ་མེད་དོ་གསུངས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་གཉི་ག་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སྤོབས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཟུགས་མེད་པ། བསྟན་དུ་མེད་པ། ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པར་བརྗོད་པར་སྤོབས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་ལ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཆོས་དང་སྤོབས་པ་དང༌། བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འདི་དྲུག་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པས་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་


DTG093_Page_0341
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་ཡོད་པ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའམ། སེམས་དང་མི་ལྡན་པའམ། གཟུགས་ཅན་ནམ། འདུས་མ་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང་ན། དེ་ལ་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་གཅིག་པོ་ལྟར་གཟུགས་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །བསྟན་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་དོག་བཞིན་དུ་བསྟན་དུ་ཡོད་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དབང་པོའི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོང་པ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེ་མེད་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་ཡང་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་ཅི་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནམ་ཞེས་འདྲི་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅི་བརྗོད་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད། སྤོབས་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད། ཆོས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་གང་དག་ལས་བརྩམས་ཏེ་བརྗོད་པར་སྤོབས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་བརྗོད་པ་དང༌། སྤོབས་པ་དང༌། ཆོས་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་བརྗོད་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །སྤོབས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །ཆོས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །གང་དག་ལས་བརྩམས་ཏེ་བརྗོད་པར་སྤོབས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ་


DTG093_Page_0342
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་དེ་སྐད་བརྗོད་ནས། གཟུགས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཅིང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་འགྲེས་སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །བསྟན་པ་འདི་ལ་ཡང་སྔར་སྨོས་པའི་སྐྱོན་འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་དག་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དྲན་པར་བྱས་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ལྟར་འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ལ་ལན་འདེབས་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཇི་ལྟར་འཐོབ་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པར་ཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཉིས་མེད་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་འབྲས་བུ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོ་ན་སྔོན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཚེ་ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་ཡོད་ལ་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུའི་ཚེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་ལས་གྱུར་བའི་བྱེ་བྲག་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལས་གྱུར་བའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་ལོག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་དོན་དམ་པར་ནི་ལས་ཀྱང་མེད། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད། སྐྱེ་བ་ཡང་མེད། འགག་པ་ཡང་མེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མེད། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་སྟེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐ་དད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་མ་སྐྱེས་པ་བསྩལ་ནས། ཡང་སྐྱེ་བའི་ཆོས་བསྩལ་པའི་ཕྱིར་དྲི་བ་བརྩམས་ཏེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅི་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་འདི་འདྲི་སྟེ། ཅི་གང་གི་


DTG093_Page_0343
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚེ་ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར། མྱུ་གུ་སྐྱེ་བ་དེ་མ་བྱུང་མ་སྐྱེས་པ་ཞིག་སྐྱེའམ། འོན་ཏེ་བྱུང་ཞིང་སྐྱེས་ཟིན་པ་ཞིག་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། གལ་ཏེ་མྱུ་གུ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་ན་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངེས་པ་མེད་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་ཟིན་པ་ཞིག་སྐྱེ་ན་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་བཟླས་ཏེ། སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་རིགས་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཉི་ག་ལྟར་ཡང་སྨྲར་མི་རུང་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བདག་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་མི་འདོད། སྐྱེས་པའི་ཆོས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་དོ་ཞེས་གནས་བརྟན་གྱིས་སྨྲས་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མེད་དེ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་སྐྱེའོ། །སྐྱེས་པ་ཡང་སྐྱེས་ཟིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེ་བས་ན་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བའི་ཆོས་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང་འགའ་ཞིག་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དམ་སྐྱེས་པ་འདས་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དམ་ཞེས་སྨྲར་འོང་ཞེས་དེའི་ཕྱིར། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཁྱོད་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་པ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འདོད་པ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེས་གཉིས་དྲིས་སོ། །ཡང་སྐྱེ་བ་བསྩལ་བའི་ཕྱིར། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅི་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་ལ། སྐྱེ་བ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པ་སྟེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བས་གནས་བརྟན་གྱིས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭི་ཏི་བུ་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་སྐྱེ། མི་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་དེའི་གཏན་ཚིགས་སུ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭི་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་གཉི་ག་ཡང་དོན་དམ་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །དེ་སྐད་བསྟན་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་འགྲེས་སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱང་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་


DTG093_Page_0344
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རྣམ་གྲངས་འདིས་ན་བརྗོད་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟེ། སྤོབས་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་ལ། ཆོས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་དེ་གང་དག་ལས་བརྩམས་ཏེ་བརྗོད་པར་སྤོབས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་མཇུག་བསྡུས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གཟུགས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་ནང་ན་ཡང་མི་གནས་ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་གནས། གཉིས་ཀ་མེད་པར་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་འགའ་ཞིག་ལ་གནས་ན་ནང་ངམ་ཕྱི་རོལ་ལམ། གཉི་ག་ལས་གཞན་འགའ་ཞིག་ལ་གནས་གྲང་ན། འདི་ལྟར་དེ་གསུམ་ཆར་ལ་ཡང་དོན་དམ་པར་མེད་དེ། དེ་བས་ན་མི་གནས་པའོ། །དེ་སྐད་བསྟན་ནས་གནས་པ་དང་མི་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལེགས་པར་རྒྱ་བསྐྱེད་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པའི་ཐབས་སྟོན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་ཡོད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་མི་གཡོ་མི་འཕགས་མི་འདའ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཀུན་བརྟགས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ལྷག་མ་ནི་དོན་གསལ་ལོ། །གང་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བདུན་ནི་དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྒྲ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བྱ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་འཇིག་རྟེན། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་འཁོར་བ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། གང་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོའི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་དང་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་མཉམ་པའོ། །གང་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་


DTG093_Page_0345
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །གང་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་འཇིག་རྟེན་ལས་སོ། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་འཇིག་རྟེན་ཏེ། འབྱུང་བ་ནི་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་ངོ༌། །གང་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་སྒྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་རྣམས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གྱིས་གང་དག་གིས་སྒྲོལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་སོ། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་བའོ། །གང་དག་གིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འབྱུང་བའོ། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་ལས་སྒྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་སོ། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་དུ་སྒྲོལ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་སུའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་ཡང་དག་པའི་ཚིག་བརྗོད་པས་དོན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ནི་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དམིགས་སུ་ཕེབས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཚིག་ལ་ཚིག་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཚིག་སྟེ། ལེགས་ཤིང་རིགས་པས་དམིགས་སུ་ཕེབས་པར་དོན་ཡོངས་སུ་བཟུང་ངོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དབེན་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ལྔ་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ལ་མེད་དེ་དེ་བས་ན་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་


DTG093_Page_0346
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གནས་པ་འདི་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འདི་དང་མ་བྲལ་ལོ་ཞེས་བདག་སྨྲའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་པ་དང་བཅས། འབྲས་བུ་བསྟན་པ་དང་བཅས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབྲིང་དུ་བཤད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིས་མདོ་དང་འབྲིང་དང་རྒྱས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ལ་འདུལ་བའི་དབང་གིས་མདོ་དང་འབྲིང་གི་ཚུལ་གཉིས་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་འདུལ་བའི་འགྲོ་བའི་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ཤིང་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསལ་བས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་རྒྱས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གང་དག་འཁོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང༌། ལྷའི་བུ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཁོར་དེ་ཉིད་དུ་འདུས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཅིའི་ཕྱིར་ལྷ་རྣམས་འདུས་པར་ཡང་བསྟན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུ་བརྗོད་པའི་སྐབས་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ལྟས་སུ་འཁོར་འདུས་པ་ཡང་མདོར་བསྟན་དགོས་སོ། །འོད་ཟེར་འབྱིན་ཅིང་འོད་བཀོད་པ་ཡང་སྟོན་ཞེས་འབྱུང་བས་ན་ཆོས་བཤད་པའི་ལྟས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འོད་བསྟན་པ་མཛད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལྷའི་དབང་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གསོལ་བ་མི་འདེབས་པར་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་ཤེ་ན། དེའི་ཚེ་འཁོར་རྣམས་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་བཤད་པར་འདུལ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དེ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་སྒོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་གསོལ་བ་བཏབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པར་བྱ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་


DTG093_Page_0347
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ནི་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་དྲིས་པ་འདི་གསུམ་གྱི་ལན་ནི་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་སྔར་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཟུང་ནས་འབྲིང་དུ་བཤད་པ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །གང་དག་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་ཟླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཐུ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དེ་དག་ནི་རེ་ཞིག་སྐལ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འོན་ཀྱང་གལ་ཏེ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པ་འདི་དེ་དག་གི་རྣ་བར་ཐོས་ན་ཡང་དོན་མེད་པར་མི་འགྱུར་བས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དཔག་ཏུ་མེད་གྲངས་མེད་པའི་ཕ་རོལ་དུ། དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཉིད་པ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲིས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་བར་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ཡང་དང་པོར་བསྟན་པ་ནི་དེ་ལྟར་བསྟན་ན་གོ་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སལ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་མོད་ཀྱི་གཉི་ག་ཡང་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ལ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི། ཀཽ་ཤི་ཀ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་གཟུགས་མི་རྟག་པར་ཡིད་ལ་


DTG093_Page_0348
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། ནད་དང༌། འབྲས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཅོ་ལྔ་བསྟན་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བདུན་བསྟན་པས་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་མཐའི་བར་དུ་མི་དམིགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་དང་ཆོས་རྣམས་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཚུལ་གྱིས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་དོན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། མ་བྱུང་བ་ལས་འབྱུང་བ་དང་བྱུང་ནས་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། མི་རྟག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཞན་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་བའོ། །དབང་སྒྱུར་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་བདག་རང་ལ་བདག་གི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའོ། །ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་བོ་ལྟར་ནང་གི་སྙིང་པོ་མེད་པས་ནང་བདག་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ། །རྐྱེན་དུ་པས་གསོ་དགོས་པ་དང༌། ལུས་དང་ཡིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནད་དང་འདྲ་བས་ནད་དོ། །ཞེན་པའི་གནོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་མི་གཙང་བ་ཟག་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཇིག་པས་རིམ་བཞིན་དུ་སྐྲངས་པ་དང་སྨིན་པ་དང༌། རྡོལ་བའི་ཕྱིར་འབྲས་དང་འདྲ་བས་ན་འབྲས་སོ། །ཕྱི་ནང་གི་གནོད་པས་ཟུག་པར་བྱེད་ཅིང་བཅོས་དཀའ་བས་ཟུག་རྡུ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཟུག་རྔུའོ། །སྨད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དང༌། གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྡིག་ཏོ་དང་འདྲ་བས་ན་སྡིག་པའོ། །རྐྱེན་གྱི་ཁར་ལས་པ་དང༌། ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ཡིན་པས། གཞན་ལས་དབང་བསྒྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་རག་ལས་པའོ། །ནད་དང་རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་མི་བརྟན་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་བརྟན་པའོ། །རང་


DTG093_Page_0349
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་ངང་དང༌། གནོད་པས་ཀྱང་འཇིག་པར་འགྱུར་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་འཇིག་པའོ། །མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉེ་བར་ཞི་བ་བདེ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིགས་པའོ། །མ་ཚོར་བཞིན་དུ་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཚེ་བའོ། །གནོད་པ་རྣམ་པ་མང་པོ་དང༌། འདྲེ་བ་དང༌། འགོ་བའི་ནད་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར། འགོ་བའི་ནད་དོ། །བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བར་ཡིད་ལ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། །ངག་གི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཞི་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དབེན་པའོ། །བདག་དང་བདག་གི་བས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའོ། །ཁམས་གསུམ་དུ་མི་སྨོན་པས་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །ཕྱིས་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཆོས་དང་ཆོས་རྣམས་སྦྱོར་བ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བའི་སེམས་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་རྣམས་ཕན་ཚུན་དུ་འགྲོགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྦྱོར་བའོ། །གསུམ་ཆར་ཡང་བདག་གི་ངོ་བོ་དང༌། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་དཔྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །གསུམ་ཆར་ཡང་སེམས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་སེམས་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཤད་ཟིན་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སོ་སོར་རྟོག་ལ་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱས་པ་སྟེ། འདི་ནི་བདག་མེད་པར་སོ་སོར་བརྟགས་པ་བཞི་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་འགྲོགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྔར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདི་བླ་ན་མེད་


DTG093_Page_0350
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ་ཞེས་སྤྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱས་ནས། དོན་དམ་པའི་ཚུལ་དུ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སེམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་རྣམས་ཕན་ཚུན་དུ་འགྲོགས་པ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་འགྲོགས་པ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་སོ་སོར་རྟོག་གོ །འདིར་དགའ་ཞིག་གལ་ཏེ་སེམས་རྣམ་པར་འགྲོགས་པ་མེད་ཀྱང་འོན་ཀྱང་སེམས་སྔ་མའི་དབང་གིས་བསྐྱེད་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་སེམས་ཕྱི་མ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགྲོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མའི་སེམས་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྒོ་འདིས་སེམས་རྣམ་པར་འགྲོགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བསྩལ་བའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་རྩ་བའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བག་ཆགས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་དེ་ལ་སེམས་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པས་བག་ཆགས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་རྣོ་བ་དང་རྟུལ་བའི་དངོས་པོ་ལྟ་བུར་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་མེད་པར་དཔྱད་ནས་ཡང་བདག་གི་ངོ་བོ་ལ་དཔྱོད་དོ། །དགེ་བའི་རྩ་བའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སེམས་ལ་མེད། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་མཐོང་བ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཀུན་ཏུ་དཔྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་ཁོ་ནར་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ནི་རང་གི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སེམས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སེམས་སུ་གྲག་གོ །སེམས་མེད་པ་ནི་སེམས་མེད་པ་དང་འགྲོགས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སེམས་སུ་གྲག་པ་ལས་འགྲོགས་པའམ་ཡོད་པའམ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མ་གྲག་གོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་


DTG093_Page_0351
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་དེ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ཡིན་པས་བསམ་པའི་ལམ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། སེམས་མ་ཡིན་ནོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུའོ། །ཆོས་གང་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་རོ། །བདག་གིས་བྱས་པ་གཟོ་བར་བགྱི་སྟེ། བྱས་པ་མི་གཟོ་བར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། སྔོན་བདག་གི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པའི་ཚེ་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་ན་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་བརྙེས་ནས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་བཅུག་སྟེ། དེ་དག་གིས་བསྟན་པའི་རིམ་པས་བསྒྲུབས་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་བས་ན་བདག་གིས་ཀྱང་འཁོར་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་རྣམས་ལ་གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པས་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ་དགོད་པར་བགྱིའོ། །སྔོན་གྱི་དེས་བདག་ཅག་གིས་བསྟན་པའི་རིམ་པས་བསྒྲུབས་ན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སྔོན་གྱི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་བྱས་པ་བདག་གིས་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན་འདི་ལ་ཐོག་མ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མའི་གནས་སྐབས་གསུམ་སྟེ། །ཐོག་མར་ནི་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །བར་དུ་ནི་སྒྲུབ་པའོ། །ཐ་མར་ནི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་ཐོག་མའི་གནས་སྐབས་སུ་འདི་དག་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལས་བཟློག་པ་ནི་གདམས་པའོ། །འདི་དག་བྱོས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའོ། །བར་དུ་ནི་མི་སྒྲུབ་པ་དང༌། ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཅུང་ཟད་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་སྟེ་གནས་སྐབས་བཞིའོ། །དེ་ལ་མི་ཤེས་པས་མི་སྒྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་ཏུ་འཇུག་


DTG093_Page_0352
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའོ། །ལོག་པར་ཤེས་པས་ལོག་པར་ཞུགས་པ་དག་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་པའོ། །ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་ཅུང་ཟད་སྒྲུབ་པ་དག་ལེགས་པར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་དུ་འཇུག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་གཟེངས་སྟོད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དག་ལེགས་སོ་ཞེས་རྗེས་སུ་ཡི་རངས་ནས་དེ་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགྱེས་པར་བགྱིད་པའོ། །ཐ་མར་ནི་ལམ་ལ་བཅུག་ཅིང་འབྲས་བུ་ལ་གཞག་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་ཞེས་དྲིས་པ་ལ་གནས་པར་མི་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ་གནས་པར་བྱ་བས་གནས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་གནས་པའོ། །དམིགས་པའི་ཚུལ་ནི་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། དེས་ནི་འདི་སྐད་དུ་གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐ་མི་དད་དེ་གཅིག་གོ །དེ་བས་ན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟེ། གཅིག་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་གནས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གནས་པར་མི་བྱ་བའི་འགྲེས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ལ་གནས་པར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །གང་ཟག་རྣམས་ལ་གནས་པར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་འགྲེས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཆོས་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་བསྟན་པའོ། །


DTG093_Page_0353
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བར་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འགྲེས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་རྟག་གོ་ཞེས་གནས་པར་མི་བྱ། མི་རྟག་གོ་ཞེས་ཀྱང་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་སྦྱིན་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ས་དང་པོ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སེམས་ཅན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པའོ། །མིག་ལྔ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་ལུས་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པའོ། །གང་ཟག་བསྟན་པའི་འགྲེས་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ལ་གནས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་སའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པར་བྱ་སྙམ་ཞེས་བྱ་བ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ཅི་ལས་སེམས་པར་གྱུར་ཅེ་ན།


DTG093_Page_0354
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བཤད་ཅིང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནི་གནས་པར་མི་ནུས་ལ་གནས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་ཀྱང་བཤད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་མི་གནས་པར་སྒྲུབ་པ་ཉིད། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་ནི་ཅི་ལ་འང་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཞུགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མི་གནས་པ་ལ་གནས་པའི་བསྒྲུབ་པ་བཤད་པས་གདུལ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ་བཤད་པ་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་བཤད་པས་འདུལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐེ་ཚོམ་ཟོས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་ལ་བརྩམས་ནས་བཤད་པ་གཞན་སྐབས་ཕྱ་སྟེ། ལྷའི་བུ་དག་གང་སྨྲས་པ་ཤེས་པར་མི་རུང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གང་བརྗོད་པ་དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་སམ་ཞེས་ལྷའི་བུ་རྣམས་ལ་དྲིས་པ་དང༌། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས། འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ཤེས་པར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་གྱིས་ཡི་གེ་གཅིག་ཀྱང་མ་བརྗོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ན་བཤད་པར་སྣང་བ་དང༌། མཉན་པར་སྣང་བ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤྲུལ་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། བྲག་ཅ་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་བསྟན་པས་ལྷའི་བུ་དེ་རྣམས་དགའ་བར་བྱས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའོ། །ལྷའི་བུ་དག་གཟུགས་ནི་ཟབ་པ་མ་ཡིན་ཕྲ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པ་མ་ཡིན་ཕྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ། ཡང་ལྷའི་བུ་དག་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཟབ་པ་མ་ཡིན་ཕྲ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་ཟབ་པ་མ་ཡིན། ཕྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་འདིར་ནི་འགྲེས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་འགྲེས་དང་རང་བཞིན་གྱི་འགྲེས་སོ། །འོ་ན་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་ལ་གཟུགས་སུ་བརྟགས་པ་ཡང་མེད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་


DTG093_Page_0355
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་བརྟགས་སམ། མ་བཤད་དམ་ཞེས་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་དྲིས་པ་དང༌། དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ལྷའི་བུ་དག་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བརྟགས་པ་མེད་པ་དང༌། བཤད་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །བཟོད་པ་འདི་ལ་མི་བརྟེན་དུ་མི་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བཤད་པ་འདི་ལའོ། །གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་ཆོས་ཉན་པ་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དག་ཏུ་འདོད་པར་བྱ་སྙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་ན། འཆད་པ་པོ་དང་ཉན་པ་པོ་མེད་པས། ཆོས་ཉན་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ན་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ལྷའི་བུ་དག་བདག་ལ་ཆོས་ཉན་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་འདོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་དམ་པར་འཆད་པ་པོ་དང༌། ཉན་པ་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལྟར་ཟབ་པ། འདི་ལྟར་མཐོང་བར་དཀའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཏིང་དཔག་དཀའ་བས་ན་ཟབ་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བར་དཀའ་བའོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟོགས་པར་དཀའ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཞི་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དག་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་གྱ་ནོམ་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཕྲ་བའོ། །སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་མ་ཡིན་པའོ། །བསམ་པའི་ལམ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ལ་མཁས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཁས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྟོགས་པའི་གནས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་འཕགས་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཁས་པ་དང་མཛངས་པས་རིག་པར་བྱའོ། །


DTG093_Page_0356
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལེན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པའོ། །བདེན་པ་མཐོང་བའི་གང་ཟག་གམ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྔར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་ནས་ཡང་དོན་དམ་པར་བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་གཟུགས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལེན་པར་བྱེད་པ་སུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། འདིས་ནི་གང་དག་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཉིད་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་དོན་དམ་པར་བཙལ་བར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང༌། གནས་བརྟན་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འཆད་པ་པོ་དང༌། ཉན་པ་པོ་མེད་པར་དམ་བཅས་པ་ལུང་དང་འགལ་བར་བསྟན་པས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཐེག་པ་གསུམ་རྒྱ་ཆེར་མ་བསྟན་ཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཐེག་པ་གསུམ་བཤད་པ་དང༌། ས་བཅུ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་རྩེ་བས་གནས་པ་དང༌། ཆོས་ཉན་པ་དང༌། མི་བརྗེད་པ་དང༌། སེམས་འཁྲུགས་པ་མེད་པ་དང༌། སྤོབས་པའི་ཡོན་ཏན་བདུན་ལ་སོགས་པ་ཆོས་འདི་རྣམས་བསྟན་ཏེ། བདག་ཅག་གིས་ཀྱང་ཐོས་སོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཆོས་འདི་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བཤད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བཤད་པ་ཡང་འཁྲུལ་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །


DTG093_Page_0357
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྷའི་བུ་རྣམས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་འབྱུང་བའི་མཚན་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མེ་ཏོག་གི་མཆོད་པ་བསྟན་ཏེ། མེ་ཏོག་འདི་དག་སྤྲུལ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསམས་པ་འོག་ནས་བསྟན་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་མེ་ཏོག་འདི་དག་མ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་གྱི། མེ་ཏོག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་ཀྱང་མ་བྱུང་བ་སྟེ། གང་མ་བྱུང་བ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་གཟུགས་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མ་བྱུང་བའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་འདུས་མ་བྱས་པ། མ་སྐྱེས་པ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །བཏགས་པ་དང་ཡང་མི་འགལ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱང་སྟོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པར་མི་འགལ་བར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །།བམ་པོ་བཅོ་བརྒྱད་པ། ཀཽ་ཤི་ཀ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་རིག་པར་བྱས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་སྔར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཞུས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་ཐ་མར་ཞུས་པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་མི་སློབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་སློབ་པ་ཉིད་སློབ་པ་སྟེ་དཔེར་ན་གནས་པ་མེད་པ་ཉིད་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུར་སྟོན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པར་མཐོང་བས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་སློབ་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་གང་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་དྲིས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་


DTG093_Page_0358
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ། །མི་སློབ་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ། ཀཽ་ཀ་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མི་སློབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སློབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང་གང་ལ་སློབ་པ་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་སློབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་ཀཽ་ཤི་ཀ་གང་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མི་སློབ་ཅེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལ་མི་སློབ་པ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པར་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སློབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སློབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་མི་སློབ་པ་དེ་ཉིད་སློབ་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་གཅིག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བསླབས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན། གཅིག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅས་བཤད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཀཽ་ཤི་ཀ་གང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པ་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སློབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སློབ་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གྲངས་མེད། དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ལ་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བསླབ་པ་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་ལ་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ནི་གཟུགས་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང་འགྲིབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་པར་དག་ལ་སློབ་པ་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་འཕེལ་བར་བྱ་བའམ། འགྲིབ་པར་བྱ་བ་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་འཕེལ་བར་བྱ་བའམ། ནག་པོའི་ཕྱོགས་འགྲིབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ནི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་དེ་ལྟར་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང༌། འགྲིབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་མེད་པ་དེ་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ཞིང་ཆོས་ངན་པ་རྣམས་


DTG093_Page_0359
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུད་གསན་པར་བྱ་བ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང༌། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ངན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་ཞིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱེད་ན་དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། མེད་པར་བྱ་བ་མེད་ཅེས་འདྲི་བའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་གཟུགས་ལ་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་རྣམས་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །དེའི་གཏན་ཚིགས་སུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སྔོན་མ་བྱུང་བ་གློ་བུར་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །གནས་པ་ནི་མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་འགག་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་སྔོན་མ་བྱུང་བ་བླང་བ་མེད་དོ། །འགག་པ་མེད་པས་བཟུང་བ་ལས་དོར་བ་མེད་དོ། །གཟུང་བར་བྱ་བ་མེད་པས་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་དོ། །དོར་བར་བྱ་བ་མེད་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པས་འཕེལ་བ་མེད་དོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་འགྲིབ་པ་མེད་དོ། །བཙུན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་བཙལ་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ལས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲིས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འབྲིང་དུ་བཤད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རབ་འབྱོར་གྱི་ལེའུ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་བྱུང་བའི་ཕྱིར། དེ་བཤད་པ་ཡང་དེ་ནི་དེ་ལས་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཟབ་མོ་བཤད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ན་རབ་འབྱོར་སྨོས་པ་ལྷའི་དབང་པོས་མ་བཟོད་ནས་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་བཤད་པའི་སྐབས་


DTG093_Page_0360
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱེ་བ་དེ་ཁྱོད་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་སམ། དེ་ཁྱོད་ཀྱི་མཐུའམ་ཞེས་དྲིས་སོ། །དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང༌། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། དང་པོར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་འདི་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཡིན་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་ཆོས་འཆད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། དེ་ནས་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་དེ་ཡང་མ་བཟོད་ནས། བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུའོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་སོ་ཞེས་སྨྲ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་གྱིས་ཚིག་དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས། དོན་དམ་པའི་ཚུལ་དུ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ལས་གུད་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས་སོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་མི་གནས་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་པའི་ཆོས་མི་དམིགས་སོ། །ཆོས་ལས་གུད་ན་ཆོས་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་གུད་ན་ཡང་བྱིན་གྱི་རླབས་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་མི་དམིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་འགྲེས་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་འགྲེས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཉི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན་པ་གཞན་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་དེ་གཅིག་


DTG093_Page_0361
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །གནས་དང་གནས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང་ལྡན་པ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ནི་ཐ་དད་པ་ཡོད་ན་རིགས་ཀྱི་མེད་ན་མི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་འགྲེས་ལ་ཡང༌། ཀཽ་ཤི་ཀ་འདི་ནི་དེ་ལྟར་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེའི་མཐུའོ། །འདི་ནི་དེའི་བྱིན་གྱི་རླབས་སོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཏེ། བཤད་པ་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་ལས་ཀྱང་བཙལ་བར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། གཟུགས་ལས་གཞན་དུ་ཡང་བཙལ་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། བྲལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་ལས་གུད་ན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐ་དད་པར་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དེ་བས་ན། ཀཽ་ཤི་ཀ་འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ནས་ཡང་ཆོས་བཤད་པ་འདི་ངོ་མཚར་དུ་གཟུང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་ཚིག་རྣམ་པ་བཞི་བཀོད་དེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆེ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཚད་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚེ་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའམ་མ་བྱུང་ངོ་


DTG093_Page_0362
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའམ། འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་རོ། །དབུས་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའམ། མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་དུ་དབྱེར་མེད་པས་ཆེ་བའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཚད་ནི་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་གཟུགས་ལ་འདི་ཙམ་མོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གྲངས་ཀྱིས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །སྐད་ཅིག་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཐའ་ཡས་པའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་མཐའོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགག་པའི་མཐའོ། །དབུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་པའི་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐའ་ཡས་པ་གཅིག་གིས་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་གཉིས་ཏེ། རྟག་པའི་མཐའ་དང་ཆད་པའི་མཐའོ། །མཐའ་དེ་གཉིས་མེད་པ་ནི་མཐའ་ཡས་པ་ཉིད་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཡོད་ན་ནི་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་མཐའ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་དེ་ཡང་ཆོས་བཤད་པ་འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་བཤད་པ་འདི་ལ་སེམས་ཅན་འགའ་ཞིག་བསྟན་ན་ནི་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་ཡང་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་མ་བསྟན་པས་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཀཽ་ཤི་ཀ་གང་ལ་སེམས་ཅན་དུ་བཤད་པ་གང་ཡང་མེད་པ་དེ་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་གང་ཡང་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ།


DTG093_Page_0363
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་ཡང་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་ཀཽ་ཤི་ཀ་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བསྐལ་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་བཞུགས་ཏེ། སེམས་ཅན་སེམས་ཅན་ཞེས་གསུང་དུ་བརྗོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་ཚིག་གི་ཁ་ན་ལས་པ་མ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མཐའ་ཡས་པའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་ཚིག་གི་ཁར་ལས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ལས་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བའམ། འགག་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་དེ་ལྟར་ཡང་མ་གྱུར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པ་ཚིག་ལས་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཀཽ་ཤི་ཀ་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་སེམས་ཅན་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐའ་ཡས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་བཤད་པ་འདི་ལ་སེམས་ཅན་ཞིག་བསྟན་ན་ནི་དེ་ན་དེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མཐའ་གཉིས་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་དེ་གཉིས་ཀྱང་མ་བསྟན་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་མཐའ་ཡས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་མ་བསྟན་པ་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་མེད་དོ། །དེ་མེད་པས་མཐའ་གཉིས་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་གང་ལ་ཡང་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ཀྱང༌། ཐེག་པ་གསུམ་རྣམ་པར་དགོད་པ་ཡང་མཆིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཏུའོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་གུད་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་སློབ་པ་ནི་དོན་དམ་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱང་ཆུབ་


DTG093_Page_0364
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་གསར་དུ་སློབ་པ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཀྱིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་མ་བྲལ་བར་གཟིགས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ལྷའི་བུ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མར་མེ་མཛད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གཟུགས་མི་ལེན་མི་འདོར་བའི་ཚུལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་མཐུན་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། ངན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལེན་པ་དང་འདོར་བ་གཉིས་ཀྱང་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྔོན་མ་བྱུང་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དེ་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་བཞི་པོ་དགེ་སློང་དང་དགེ་སློང་མ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བརྩམས་པའོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བཤད་པ་འདིའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འབྱུང་བ་དང༌། བསོད་ནམས་མང་པོ་འཕེལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་སྟོན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་སྣང་ལ། བདག་ཀྱང་སྟོང་པར་སྣང་ངོ༌། །འདིར་ཇི་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གླགས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟོན་ཏོ། །གང་གིས་གླགས་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱིས་སོ། །གང་དུ་གླགས་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སའི་སྟེང་ངམ། ལྷ་ཡུལ་དུའོ། །གང་ལ་གླགས་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ནི་གཞུང་བརྡ་ཕྲད་སླ་བས་མ་


DTG093_Page_0365
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྲིས་སོ། །བསྲུང་བ་དང་བསྐྱབ་པ་དང་སྦ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལུས་ཀྱི་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པ་ནི་སྲུང་བའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་གནོད་པ་ལས་སྐྱོབ་པ་ནི་བསྐྱབ་པའོ། །ནང་གི་ནད་ལ་སོགས་པ་བཟློག་པ་ནི་སྦ་བའོ། །འདིར་ཡང་གླགས་མི་རྙེད་པ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བ་མེད་པ་དང༌། འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་བ་སྟེ། ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཤ་སྟག་གིས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བུ་རམ་ཤིང་གི་ཚལ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་བསྟན་པས་ནི་རིན་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚེ་འདིའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མའི་ཕན་ཡོན་དུ་མ་དང༌། རིགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཅུ་དང༌། སྤྲུལ་པས་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དང༌། འཐབ་པ་དང་རྒལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་འཐོབ་པ་དང༌། སེམས་འཁྲུགས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། སྨན་གྱི་དཔེ་དང༌། དཀར་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་དང༌། སྲུང་བ་དང་དགེ་བའི་ཆོས་མངོན་པར་འཕེལ་བ་དང༌། ཚིག་བཙུན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་སློབ་པ་སྟོན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་འདུལ་བ་དང་ང་རྒྱལ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་ཡོངས་སུ་འདུལ་བར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐབས་མི་མཁས་པས་ཁེངས་པར་འགྱུར་བ་ལས་ཁེངས་པ་མེད་པར་བྱེད་པར་ཡང་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འདུལ་བས་ན་ཡོངས་སུ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁེངས་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁེངས་པར་མི་བྱེད་པར་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་


DTG093_Page_0366
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འོག་ཏུ་གཡུལ་ངོར་མཚོན་ཆ་ལས་སྲུང་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་དང་དེའི་ཕྱིར་རོལ་གྱི་གནོད་པ་ལས་སྲུང་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་དང༌། གླགས་མི་ཐོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་དཔེ་དང་བྲིས་ནས་གླེགས་བམ་དུ་བྱས་ཏེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བས་ཚིག་གི་ཚོགས་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་དང༌། ས་ཕྱོགས་མཆོད་རྟེན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། དེར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་ཡོངས་སུ་གང་བའི་མཆོད་རྟེན་མཆོད་པ་བས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མཆོད་པ་ལྷག་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་དང༌། སེམས་ཅན་དམན་པ་མང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་དགེ་བ་ཤིན་ཏུ་ཉུང་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུ་དག་ན་ཡང་ཐེག་པ་དམན་པའི་སེམས་ཅན་མང་བ་དང་དེའི་རྒྱུ་དང༌། བཤད་པ་འདི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་བས་ཀྱང་ལྷག་པ་དང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་ཙམ་དང༌། སྟོང་གཉིས་ཙམ་དང་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་ཙམ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་སྙེད་ཀྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་བས་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་བཅུ་སོ་སོར་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རེ་རེས་ཀྱང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་བས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་དང་དེའི་རྒྱུ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་ན་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་ལ་གཏད་པ་དང༌། ལྷ་དང་ལྷ་མ་ཡིན་གཡུལ་སྤྲོད་པའི་དཔེ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་དང༌། རིག་སྔགས་ཆེན་མོ་དང༌། རིག་སྔགས་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། རིག་སྔགས་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་མིང་སྨོས་པ་དང༌། དེ་དག་གི་རྒྱུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་པས་ལྷག་པར་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རིག་སྔགས་ཆེན་མོའོ། །བདག་གི་གོང་ན་གཞན་མེད་


DTG093_Page_0367
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་རིག་སྔགས་བླ་ན་མེད་པའོ། །བདག་དང་མཉམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རིག་སྔགས་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའོ། །ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དཔེ་བརྗོད་པས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། ཐབས་མཁས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། ཡང་ཚེ་འདིའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང༌། དུག་དང༌། མེ་དང༌། མཚོན་དང༌། ཆུ་དང་ནད་ཀྱི་དབང་གིས་འཆི་བའི་དུས་མི་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་འཁོར་གྱི་འཚེ་བ་མེད་པ་དང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མི་འབྲལ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང༌། ཡི་དགས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་དང༌། ཡན་ལག་མ་ཚང་བ་དང༌། རིགས་དམའ་བར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། མཚན་དང་དཔེ་བྱེད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་ལུས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དེ་དག་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བ་བརྒྱ་ཕྱིར་དོང་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་དང༌། བདུད་ཕྱིར་ལོག་པ་དང༌། དེ་ནས་ཡང་ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་ཅིང་བསྔགས་པ་དང༌། བསྲུང་ཞིང་བསྐྱབ་པར་དམ་བཅས་པ་དང༌། འཛིན་པ་རྣམས་དགེ་བའི་རྩ་བ་མཆོག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །སྐབས་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་དད་པར་བསྟན་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པ་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ས་ལའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་


DTG093_Page_0368
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའི་ས་ལའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་གར་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཀུན་དགའ་བོས་ཞུས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་མར་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཀུན་དགའ་བོ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་བསྔོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དེའི་ཚེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འབྲས་བུའི་ས་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་ཅིང༌། གཉིས་སུ་མེད་པར་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ། སྦྱིན་པ་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་པོ། །ཀུན་དགའ་བོ་གཟུགས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་དང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་དང༌། ལེན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་ལེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དམིགས་སུ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། དམིགས་ཤིང་ཀུན་བརྟགས་པས་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་ལེན་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཉེ་བར་ལེན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོད་པ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བསྲུང་ཞིང་བསྐྱབ་པ་དང་སྦ་པར་དམ་བཅས་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་སྤོབས་པ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེམས་ཞུམ་པ་མེད་པ་དང༌།


DTG093_Page_0369
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀླན་ཀ་ཚོལ་བ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཞུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དགའ་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། ལྷ་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་ཆོས་སྦྱིན་པ་དང༌། ལྷ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུང་བ་དང༌། ལྷ་རྣམས་འོང་བའི་རྟགས་དང༌། ལྷ་ངན་པ་རྣམས་འདོད་པ་དང༌། རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་དང༌། ས་ཕྱོགས་མཆོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ལུས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། སྙོམ་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། །རྨི་ལམ་བཟང་པོ་རྨི་བ་དང༌། ལུས་ལ་གཟི་མདངས་འཇུག་པ་དང༌། རྐྱེན་རྣམས་པ་བཞི་ལ་མ་ཆགས་པ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞིས་མཆོད་པ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཏེ་མཆོད་པ་བས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མ་བྱས་པར་རིམ་གྲོ་ཙམ་འགའ་ཞིག་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་དང༌། ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་འཛམ་བུའི་གླིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་བས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །སྐབས་འདིར། ཀཽ་ཤི་ཀ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་གཟུང་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གིས་བསྟན་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ཡུལ་གྱི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཛིན་པའི་ཕྱིར་རམ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་གནས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བར་བྱ་བ་དང༌། གཟུང་བར་མི་བྱ་བར་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་འོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲིབ་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྤང་བའམ། དཀར་པོའི་


DTG093_Page_0370
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་གནས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དབྲི་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན། བསྣན་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་ཆོས་བསལ་བའམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ན་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གཉིས་སུ་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་འཛིན་པ་དང་མི་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུ་གནས་པར་གྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང༌། ཐ་དད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ན། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དོན་དམ་པར་གཅིག་ཅིང་ཐ་དད་པ་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལ་འདི་ལྟ་བུར་སྤྱོད་པའི་སྤྲོས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དོན་དམ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གཅིག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཐ་དད་པ་མེད་པས་གཉིས་སུ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན། ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཉིས་སུ་འདོད་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གཅིག་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་པར་གནས་པའོ། །ཆོས་བཟང་ལྷའི་འདུན་སའི་དཔེ་བརྗོད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་གདུང་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྟགས་མེད་པ་དང། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། མཚན་མ་མེད་པའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྟགས་མེད་པའོ། །ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །སྒྲའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྨོས་སུ་མེད་པར་རོ། །སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་དང་ཐེག་པ་དམན་པའི་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་བས་ཀྱང་


DTG093_Page_0371
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་བཤད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཀློག་པ་གཉིས་མཚུངས་པ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མཆོད་པ་མཚུངས་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ནོར་གྱི་བདག་པོ་བུ་ལོན་པའི་འཇིགས་སྐྲག་པའི་དཔེ་བརྗོད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཆོས་ཉིད་འཐོབ་པ་དང༌། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོའི་དཔེ་བརྗོད་པ་དང༌། ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་གིས་ཡོངས་སུ་བཀང་བ་བས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་རྣམས་མཐོང་བ་སྟོན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཐེག་པ་གསུམ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏེ་དེ་དག་མཚན་མ་མེད་པའི་ཚུལ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ལམ། ཚུ་རོལ་མ་ཡིན་ཐང་མ་ཡིན། གཤོང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བཤད་དོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་མོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་


DTG093_Page_0372
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསམས་ཏེ་སྨྲས་པའོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མི་མཐོང་སྟེ་ཡུལ་ཆེ་བས་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་སོ། །ཤིང་ལྗོན་པའི་དཔེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤིང་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ནི་གྲིབ་མ་ལྟ་བུའོ། །བདག་གིས་མཆོད་པ་བས་ཀྱང་གཞན་ལ་བྱིན་པ་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་སྟོན་ཏོ། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་བཤིག་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གདུང་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བགོ་བཤའ་བྱས་པ་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་དག་གི་དྲུང་དུ་སོང་སྟེ་བཤད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་སྟོན་པའི་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་གང་ཞིག་ལ་བདག་གིས་རིམ་གྲོ་དང་བཀུར་སྟི་དང་བསྟི་སྟང་དང་མཆོད་པ་བྱས་ཏེ་བསྟེན་ཅིང་གནས་པར་བྱ་སྙམ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་མཆོད་པ་མཛད་ན། དེ་ལས་གཞན་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེས་འདིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་བཀོད་པ་བས་སེམས་ཅན་གཅིག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གཞག་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆེ་བར་བསྟན་པའི་འགྲེས་དང༌། དེས་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ལ་བཀོད་པ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གླེགས་བམ་དུ་བྱས་ཏེ་བྱིན་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་བའི་འགྲེས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་མང་དུ་བསྟན་པ་འཕེལ་བ་བསྟན་ནས། དེའི་རྒྱུས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་གང་ཟག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། འཕགས་པའི་གང་ཟག་མངོན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་ནས་ཡང་གླིང་བཞི་པ་དང༌། སྟོང་གཅིག་དང༌། སྟོང་


DTG093_Page_0373
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ལ་བཀོད་པའི་བསོད་ནམས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གླེགས་བམ་དུ་བྱས་ཏེ་བྱིན་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་བའི་འགྲེས་དང༌། དེའི་རྒྱུས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་འགྲེས་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་གང་ཟག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། འཕགས་པའི་གང་ཟག་མངོན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་བསྟན་པའི་འགྲེས་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་བསོད་ནམས་མང་དུ་བསྟན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཙོ་བོར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པའི་བློས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པར་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་བློས་འཇུག་པ་ནི། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བའི་འགྲེས་དང༌། དོན་བསྟན་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གཉིས་སུ་བལྟ་བ་མ་ཡིན། གཉིས་སུ་མེད་པར་བལྟ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་མི་རྟོག་ན། གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་ཡང་མི་བལྟ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཡང་མི་བལྟ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་མཚན་མར་མ་ཡིན། མཚན་མ་མེད་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གནས་སྐབས་བཅུ་བཞིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཅུ་བཞི་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། དམིགས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་དོན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། གནས་གྱུར་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་འཛིན་པ་དང༌། ས་ནས་ས་གཞན་དུ་འཕར་བ་དང༌། ས་གཞན་དང་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་


DTG093_Page_0374
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། སྤོང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་སྒོམ་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་འཛིན་པའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་མ་རྣམས་མི་འཛིན་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། མཚན་མར་མ་ཡིན། མཚན་མ་མེད་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་དུས་ན་ཡང་སྲིད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བླང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ལ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དུས་ན་ཡང་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་དོར་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་བླང་བར་མ་ཡིན། དོར་བར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་ཚེ་ཡང་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་མེད་པས་དབྲི་བ་མེད་ལ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པས་བསྣན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དབྲི་བར་མ་ཡིན། བསྣན་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་ཀྱི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ལ། གནས་གྱུར་པའི་ཚེ་ཡང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཚེ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་མ་མཐོང་བས། སྐྱེ་བར་མ་ཡིན་འགག་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ས་འོག་མ་ནས་ས་གོང་མར་འཕར་བའི་ཚེ་ཡང་དོན་དམ་པར་ས་གོང་མར་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡང་མི་འཛིན་ལ། ས་འོག་མར་རྟོགས་པའི་ཆོས་ངན་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུང་བར་མ་ཡིན་མི་གཟུང་བར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་གོང་མ་ལ་གནས་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅིང༌། ས་འོག་མ་ལ་གནས་པར་མི་བྱ་བའི་རྣམ་པར་


DTG093_Page_0375
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། གནས་པ་དང་མི་གནས་པ་གཉི་ག་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པས། དེའི་ཕྱིར་གནས་པར་མ་ཡིན་མི་གནས་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་སྒྲུབ་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ན་སྒྲུབ་པ་དེ་ལ་འདི་ནི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲུབ་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པར་མ་ཡིན་ལོག་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་ཚེ་ཡང་འདི་ནི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །འདི་ནི་མི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རིགས་པར་མ་ཡིན། མི་རིགས་པར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་རྣམས་སྤོང་བ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཕྲ་མོ་རིམ་གྱིས་སྤོང་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བག་ཙམ་མ་ཡིན་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཚེ་ཡང་དོན་དམ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལས་སའི་རིམ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་དོན་དང་མཆོག་གི་དོན་དང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་དོན་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་མེད་པའི་དོན་དང༌། དམན་པ་མེད་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པའི་དོན་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་ཆ་ཤས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཚེ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆ་ཤས་སུ་མ་ཡིན། ཆ་ཤས་མེད་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཚེ་ཡང་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་བརྟགས་ན་གཏན་གྱི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། ཆོས་སུ་མ་ཡིན། ཆོས་མ་ཡིན་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་སྒོམ་པའི་ཚེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའམ་གཞན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མ་


DTG093_Page_0376
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་ཡང་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་མཐའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལས་བཟློག་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་མཐའ་མ་ཡིན་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མ་ཡིན་པར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་དང༌། དམིགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་འདི་ནི་བཤད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ནི་དམིགས་པའོ་ཞེས་བཤད་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དོན་དང་ལྡན་ལ་ཚིག་འབྲུ་དང་ལྡན་པར་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེས་ཀྱིས་ནི་བདག་གིས་བཟུང་བའི་བསོད་ནམས་པས་བཤད་པའི་བསོད་ནམས་ཆེ་བར་སྟོན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་པས་འདི་བཤད་པའི་བསོད་ནམས་ཆེ་བའི་འགྲེས་དང༌། བསྐལ་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པ་བས་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་བཤད་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་བའི་འགྲེས་དང༌། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྟར་བཅོས་པའི་འགྲེས་བཞི་སྟེ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་སྒོམ་པ་བསྟན་པའི་འགྲེས་ནི་དང་པོའོ། །འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པའི་འགྲེས་ནི་གཉིས་པའོ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཐོབ་པའི་འགྲེས་ནི་གསུམ་པའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསྟན་པའི་འགྲེས་ནི་བཞི་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་པའི་འགྲེས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མི་དམིགས་པར་གདམས་པའི་འགྲེས་ནི་དང་པོའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ལྟ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ལས་ཡང་དག་པར་གནས་པའི་འགྲེས་ནི་


DTG093_Page_0377
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། གླིང་བཞི་པ་དང༌། སྟོང་གཅིག་དང༌། སྟོང་གཉིས་དང༌། སྟོང་གསུམ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་པ་བསོད་ནམས་པས་གཞན་དག་ལ་བཤད་པའི་བསོད་ནམས་ཆེ་བར་བསྟན་པའི་འགྲེས་དྲུག་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ནས་རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་ལ་བཀོད་པའི་བསོད་ནམས་པས། གཞན་དག་ལ་བཤད་པའི་བསོད་ནམས་ཆེ་བར་བསྟན་པ་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། གླིང་བཞི་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་འགྲེས་དྲུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པའི་བསོད་ནམས་པས་བཤད་པའི་བསོད་ནམས་ཆེ་བར་བསྟན་པ་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། གླིང་བཞི་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་འགྲེས་དྲུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་བཀོད་པའི་ཡང་འགྲེས་དྲུག་གོ །དེ་ནས་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་བཀོད་པ་དེ་དག་ལ་བཤད་པའི་བསོད་ནམས་པས་ཀྱང་གཅིག་གཅིག་ལ་མྱུར་དུ་མངོན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པའི་བསྡོད་ནམས་ཆེ་བ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་འགྲེས་དྲུག་གོ །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བསྟན་པའི་འགྲེས་དང༌། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་འགྲེས་ཏེ་འདིར་ནི་འགྲེས་དེ་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་བསོད་ནམས་ཆེ་བར་བསྟན་པའི་སྐབས་འདི་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བར་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་བཤད་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས། བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྒོམ་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དག་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བསོད་ནམས་གཅིག་མཆོག་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་


DTG093_Page_0378
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་དེའི་རྒྱུ་གསུངས་པ། འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་འདུལ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པར་ཟད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང༌། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདི་ལ་གལ་བཟུང་སྟེ་སྨྲས་པ། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་བསྡུ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། ཐོབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་ཏེ་འབྱུང་བ་ཡིན་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དངོས་པོ་མེད་ཅིང་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པས་ཕྱིར་ཅི་ལོག་བཞི་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། དམིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་དེ་ལྟར་འགྱུར་ན། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོད་ལ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། དམིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ནི་ཐམས་ཅད་མེད་པས་དངོས་པོ་དང་དམིགས་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་མེད་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་བསྙད་དགོས་སོ་ཞེས་དྲིས་པ་སྟེ། ཇི་སྟེ་དངོས་པོ་དང་དམིགས་པ་ཇི་ལྟ་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དེ་བཞིན་སེམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་དང་དམིགས་པ་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཡང་གལ་ཏེ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ། །།


DTG093_Page_0379
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བམ་པོ་བཅུ་དགུ་པ། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མཚན་མ་བྱས་ཏེ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་དེ་ལ་ནི་ཀླན་ན་ཀ་མེད་དོ། །ཇི་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་ལེགས་པར་མ་བསླབས་པ་གསར་བུ་ཞིག་ཡིན་ན་དེ་དག་ལ་ནི་ཀླན་ཀ་དེ་རིགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་པ་དག་ནི་མཚན་མར་བྱས་ཏེ། ཡོངས་སུ་མི་བསྔོའོ། །བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་གསར་བུ་ཡིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་མཚུངས་པའི་སྐྱོན་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་འདི་ནི་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མདུན་དུ་མི་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གསར་བུ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་བཤད་པའི་སྣོད་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་དད་པ་ཙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཤད་ན་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མ་ཐོང་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མདུན་དུ་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་ལ་བཤད་ན་ཉེས་པ་མེད་པར་རོ། །དེ་ནས་བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་དམ་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་སྟོན་ཏོ། །མཚན་མར་བྱས་ཏེ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་མི་རིགས་ཏེ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་སེམས་དང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་གཉིས་ཕྲད་པ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཕྲད་པ་མེད་པ་དང༌། བསྔོ་བ་དང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་


DTG093_Page_0380
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་གཉིས་ཕྲད་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་གང་གིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་དེ་ནི་ཟད་ཅིང་འགགས་ལ་མེད་དེ་རྣམ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སེམས་གཉིས་ཕྲད་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །དངོས་པོ་དེ་དག་དང༌། དམིགས་པ་དེ་དག་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་བྱས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཡང་ཟད་ཅིང་འགག་པ་མེད་དེ། རྣམ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཅི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཡོངས་སུ་བསྔོའམ། གལ་ཏེ་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཡོངས་སུ་བསྔོར་ནི་སེམས་ཕྲད་པར་འགྱུར་བ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱ་བ་གཉིས་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། སེམས་དེ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་བརྟགས་པ་སྟེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་ན་ཞེས་བྱ་བར་ལ་སོགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དྲིས་སོ། །ཡང་བྱམས་པ་གལ་ཏེ་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རབ་ཀྱིས། དེས་ཀྱང་བསླབ་པའི་དབང་གིས་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེས་བདུད་ཀྱི་ལས་དེ་དག་ཐོས་ནས་འགྲིབ་པའམ་འཕེལ་བ་མེད་


DTG093_Page_0381
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྤྱིར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་བྱམས་པ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལམ་གྱི་རྒྱུན་བཅད་པ། སྤྲོས་པ་དང་སྲིད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྒྱུན་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་དམ་པར་བཤད་པའི་སྐབས་འབྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བ་དྲིས་པ་དང༌། དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་འགྲེས་རྣམ་པ་དགུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་དྲུག་མེད་པས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་འགྱུར་གྱི་དེ་ལས་གཞན་དུ་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲེས་དང་པོའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་སེམས་པའི་སེམས་དང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་ཀྱང་ཟད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མེད་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སེམས་ན་མཐུན་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲེས་གཉིས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ན། དེ་དག་ཟད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་མེད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་བླ་ན་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པ་ཉིད་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པར་ཤེས་ཤིང་མཆོག་ནས་མི་མཉམ་པ་དང༌།


DTG093_Page_0382
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཉམ་པའི་བར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་དེ་དག་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་མཚུངས་པར་ཤེས་ནས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ལ་མཚན་མར་བྱས་ཏེ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཡང་འདས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མཚན་མར་བྱེད་ཅིང་ཡུལ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་དག་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ཤེས་པར་མི་བྱེད་ཅིང་ཚད་མར་མི་བྱེད་ན་དེ་ཡང་དག་པར་བསྔོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་མཚན་མར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་གཉིས་མི་འགལ་བར་ཇི་ལྟར་རུང་སྙམ་ནས་དྲིས་པ་དང༌། དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དེ་དག་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དེ་དག་དང༌། སེམས་དེ་དག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། འོན་ཀྱང་བདག་ནི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཚན་མར་བྱས་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྟ་ཞིག །དེ་ལྟར་མཚན་མར་བྱས་ཤིང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྗེས་སུ་གནང་བ་མ་མཛད་དེ། དེ་ནི་ཁ་ཟས་ཞིམ་པོ་དུག་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མི་བྱ་ཞིང་དེ་ལ་བསླབ་པར་ཡང་མི་བྱའོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཚད་མར་བྱས་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་


DTG093_Page_0383
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་གིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་དུག་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་འགྲེས་ནི་བདུན་པའོ། །དེ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཁམས་གསུམ་དང་དུས་གསུམ་དུ་མ་གཏོགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་དུག་མེད་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་དུག་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚིག་ལས་རྣམ་པ་མང་དུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་མཛད་ནས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བར་བསྟན་པ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་པས་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་འདི་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་གོ །དེ་ལ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་རྐྱེན་བཞིས་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་པས་ལྷག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྐྱེན་བཞི་དང་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྐྱེད་དུ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་པས་ཀྱང་ལྷག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བསོད་ནམས་བགྱི་བའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་གཟུགས་མཆིས་སུ་ལགས་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་ཡང་མི་ཤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེར་ཀུན་མི་ཆུད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་བསོད་ནམས་སྔ་མ་རྣམས་ནི་མཚན་མའི་


DTG093_Page_0384
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདུ་ཤེས་དང༌། དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ཡིན་པས་དམན་པ་ཡིན་གྱི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ནི་དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ལྷག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེས་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ལྷའི་བདག་པོ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལྷ་རྣམས་དང༌། ཚངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའི་འགྲེས་གཉིས་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཅིག་གི་མི་དམིགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྷག་པར་ཆེ་བ་བསྟན་པའི་འགྲེས་སོ། །མི་ལེན་མི་གཏོང༌། མི་རློམ་མི་བརྙས་ཤིང་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་དང་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་དམན་པ་དང་ལྷག་པ་མེད་པའི་དོན་གྱི་དབང་གིས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་དག་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སེམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་གཅིག་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཚུངས་ཏེ། དེ་དང་མཚུངས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཚེ་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སྔར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། ཕྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའི་ཕྱིར་སྔར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །ཕྱིས་འགག་པ་མེད་ཅིང་འཕོ་བ་མེད་པ་དང་


DTG093_Page_0385
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇིག་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འབྱུང་བ་དང་འགག་པ་མེད་པ་དང༌། འཕོ་བ་དང་འཇིག་པ་མེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་མོ་ཞེས་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་བསོད་ནམས་བསགས་པས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་བསོད་ནམས་ཆེ་བར་བསྟན་པའི་འགྲེས་ཏེ། འདི་དག་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་འགྲེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོད་པ་དང་བཀླགས་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོས་ནས་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུ་དད་པ་སྐྱེས་ཏེ་འཁོར་གཞན་རྣམས་དད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སླད་དུ་སྣང་བར་བགྱིད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་བཅུ་བདུན་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བསྟོད་པ་ལ་བརྩམས་སོ། །ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྐོར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་ཏེ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྐོར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་ནས་བསྐོར་བ་སྟེ། འདི་ནི་བདེན་པ་བཞིའོ་ཞེས་བྱ་བར་བདེན་པ་བཞིའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་ཚིག་ནི་གཅིག་གོ །བདེན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་ལེའུ་ཚིག་ནི་བསྐོར་བ་གཉིས་སོ། །བདེན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཉིད་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །སྤངས་སོ། །མངོན་སུམ་དུ་བྱས་སོ། །བསྒོམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ལེའུ་ཚིག་ནི་བསྐོར་བ་གསུམ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་ཏེ་བསྐོར་བའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་


DTG093_Page_0386
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདེན་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ལ་ཡང་ཀུན་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་དང་སྤངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་ཡང་འགོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་ཡང་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པའི་ཐབས་སྔར་བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་དྲིས་ཟིན་ལ། བཤད་ཀྱང་ཟིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པའི་ཐབས་དྲིས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འདིར་ནི་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་གུས་ཤིང་འཇར་བས་གནས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་སྟོན་པ། སྟོན་པ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་མེད་པར་བརྟགས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུས་དྲིས་པ་འདི་ཅི་ལས་བྱུང་གླེང་གཞི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དགོས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་མ་མགུ་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེ་བས་ཤཱ་རིའི་བུས་འོག་ནས་ཀཽ་ཤི་ཀ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་གཙོ་བོ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབང་གིས་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་ལ་རབ་ཏུ་གུས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་རྣམས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་མི་འཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་


DTG093_Page_0387
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་གནས་ཤིང་གཅིག་གི་རྒྱུ་གཅིག་ཡིན་པར་སྔར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྨོས་སོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་ལས་གཅིག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཚེ་ཡང་དྲུག་ཅར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བས། ཕན་ཚུན་གཅིག་གི་རྒྱུར་གཅིག་འགྱུར་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྟར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་རྣམ་པ་དྲིས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་དྲིས་པའོ། །གཟུགས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་གཟུགས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུས་པ་གཉིས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་གང་གིས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་རིགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང་འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་པ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་དོ། །སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་གཉིས་ཀྱང་རྒྱུན་གྱི་དབང་གིས་མེད་དོ། །སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ཡང་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་གཉིས་མེད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པས་དམིགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་སེམས་ཤིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེས་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་དེའི་ཚེ་ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཤེས་


DTG093_Page_0388
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྩོལ་བ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད། དམིགས་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་སྐབས་ན་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་མི་དམིགས་སོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མིང་ཇི་ལྟ་བ་དང་མཚན་མ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་གང་ཡང་མིང་དང་མཚན་མ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་མི་འཛིན་ཏོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་མིང་དེ་ཡང་མཚན་མ་དེ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེས་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་བགྱིད་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པས་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅེས་ཞུས་པའོ། །ཅི་ནས་ཀྱང་མི་དམིགས་པ་དང་མི་ལེན་པ་དང་མི་གནས་པ་དང་མི་འདོར་བ་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༌། མི་འཛིན་པ་དང༌། མི་གཏོང་བ་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མེད་དེ་ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་འདི་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་མཉམ་པས་མཉམ་པར་གྱུར་པ་ན་ཆོས་གང་ཡང་བདག་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བར་མི་དམིགས་པ་དང༌། བདག་རང་འཛིན་པ་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་མི་ལེན་པ་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པ་ལྟར་གནས་ཀྱི་དངོས་པོར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དོར་བར་བྱ་བ་གང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་


DTG093_Page_0389
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང༌། འདི་ནི་བདེན་པའོ་ཞེས་བདེན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང་སྦྱར་བར་བྱ་བ་དཀར་པོ་དང་ནག་པོའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡང་མ་མཐོང་བས་མི་འཛིན་མི་གཏོང་བ་དེའི་ཚེ་བདག་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅེས་ཀྱང་བཤད། གང་ཡང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་ཅེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པས་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། མི་འགག་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། མི་དམིགས་པ་དང༌། འཇིག་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་དེ་ན་མི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་གིས་བརྗོད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་བགྱིད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་མི་བགྱིད་པའོ་ཞེས་དེ་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་སུ་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་གཉི་གར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བཤད་དོ། །གཟུགས་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་མི་དམིགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་ཏེ། མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་ཆེ་བར་མི་བགྱིད་ཆུང་བར་མི་བགྱིད་ཅེས་བྱ་བ་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཆེ་བར་མི་བྱེད་ལ། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱང་ཆུང་བར་ཡང་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་སུ་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་


DTG093_Page_0390
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྱོད་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འགའ་ཞིག་བྱེད་ན་ནི་དེ་ལྟར་གྱུར་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་བརྗོད་དུ་རུང་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཏེ་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཟུགས་ཆེ་བར་མི་བྱེད་ཆུང་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་བརྗོད་པར་མི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་པས་དེ་ལ་གང་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་གྲངས་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མཐོང་པ་པོ་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །གཟུགས་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མ་མཆིས་པ་ནི་རྟོགས་པ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་སྟོབས་དང་མི་ལྡན་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉམ་ཆུང་བའམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་མེད་པའོ། །ཆོས་བླུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བདག་ཉིད་ཆེ་ཞིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཐོས་ནས་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུ་དད་པ་སྐྱེས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུ་བ་རྣམ་པ་བཞི་བརྩམས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་དུས་ཀྱི་ཚད་


DTG093_Page_0391
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚད་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱད་པའི་དུས་ཀྱི་ཚད་དོ། །སྐབས་དེ་ཉིད་དུ་དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བའི་གཏམ་གྱི་སྐབས་དབྱེའོ། །དེ་ནས་ཡང་སྐབས་དེ་ཉིད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པར་དཀའ་བའི་སྐབས་ཕྱེའོ། །དེ་ནས་ཡང་མོས་པར་དཀའ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེ་ལྟར་མོས་པར་དཀའ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཇི་ཙམ་དུ་ཟབ་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བས་ཟབ་པའི་ཞུ་བ་ཞུས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བར་བཤད་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་བཤད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པ་བཤད་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང་མ་ཆགས་པ་བཤད་པ་སྟེ། བཤད་པ་རྣམ་པ་བཞིའི་སྐབས་ཕྱེའོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་གཟུགས་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་དེ་འཁོར་བའི་གནས་སྐབས་ན། དུས་དེ་སྲིད་དུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བཅིང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་བཅིངས་པས་མ་བཅིངས་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་གྲོལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་ལ་ནི་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཅིས་ཀྱང་མ་གོས་པ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་འདི་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་དང་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་པ། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་མཐའ་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་འཁོར་བ་ན་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ལ་སྔོན་གྱི་


DTG093_Page_0392
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །ད་ལྟར་དག་པ་དང་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱིས་དག་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དུས་གསུམ་ཆར་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་བར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ནི་དུས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བར་བཤད་པས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན་ནས་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་བཤད་པར་བརྩམས་པ། གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བཅིངས་པ་མེད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མེད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ནི་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡང་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ཉིད་དེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་མོས་པར་དཀའ་བ་བསྟན་ནས། ཡང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་མོས་པར་དཀའ་བ་བསྟན་པ། དེ་ལ་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གུད་ན་གང་ཡང་མེད་ཀྱི་གང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་རྟག་ཏུ་གནས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་


DTG093_Page_0393
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་གཅིག་པའི་བདག་ཉིད་དེ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ། གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དག་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པ་མེད་དེ་གཅིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་བར་དུ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་མཇུག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ། དེ་ལྟར་ན་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་དག་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་སོ་སོ་མ་ཡིན་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཅིག་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །ཐ་དད་དུ་དབྱེ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པའོ། །བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་སོ་སོ་མ་ཡིན་པའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཕྱིར་རམ་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཐ་མི་དད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་


DTG093_Page_0394
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐུན་མོང་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་བོར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་འགའ་ཞིག་བཟུང་ནས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་འགྲེས་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་གསུམ་གྱིས་དེ་དག་རིམ་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏེ། བདག་རྣམ་པར་དག་པས་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དངོས་པོ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཉིད་བདག་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ལ་འགྲེས་ཀྱི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། བདག་རྣམ་པར་དག་པས་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པས་བདག་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བདག་རྣམ་པར་དག་པ་དང་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དེ། གཉིས་སུ་བྱར་མེད་སོ་སོ་མ་ཡིན་ཐ་མི་དད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་དག་པ་དང་བདག་རྣམ་པར་དག་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་བདག་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བདག་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་འགྲེས་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་རྣམ་པར་དག་པས་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ། གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པས་འདོད་ཆགས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འདོད་ཆགས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་


DTG093_Page_0395
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་དག་པ་གཉིས་སུ་མེད་པར་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་བདག་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་འགྲེས་ལ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་བཟུང་ནས་ཆོས་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་བཤད་པའི་འགྲེས་ནི། ཇི་ལྟར་མ་རིག་པ་རྣམ་པར་དག་པས་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་དག་པ། འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་དག་པས་མ་རིག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་དེ་ལྟར་ན་མ་རིག་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལའང་སྦྱར་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པ་བསྡུས་པའི་འགྲེས་ལ་ཡང་ཐོག་མར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམས་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་བཟུང་ནས་དེ་དག་གཉིས་སུ་མེད་པར་བསྟན་པའི་འགྲེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་


DTG093_Page_0396
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ། གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་སོ་སོ་མ་ཡིན་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་རྣམས་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ། ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནས། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཚོར་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་བཟུང་ནས་དེ་དག་གཉིས་སུ་མེད་པ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཚོར་བའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་གི་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་དག་གཅིག་ཏུ་བཤད་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་དག་པའི་འགྲེས་དང༌། དུས་གསུམ་


DTG093_Page_0397
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་དག་པའི་འགྲེས་བསྟན་ཏེ། འདི་མན་ཆད་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་རྣམ་པར་དག་པ་བཤད་པ་ཐོས་ནས་སྤོབས་པ་སྐྱེས་ཏེ་འཁོར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ནི་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚིག་བཅུ་གསུམ་རིམ་གྱིས་བསྟན་པར་བརྩམས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དུ་མའི་དྲི་མས་བརྩམས་པ་འཁོར་བའི་ཆོས་དེ་དག་དང་ཐ་དད་པར་མ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་དྲི་མ་དེ་དག་གིས་དྲི་མ་ཅན་དུ་མ་གྱུར་པ་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ཆེས་པར་དཀའ་བས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཟབ་ཅེས་བྱའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྣང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྤྲིན་དང༌། ན་བུན་དང་ཁུག་རྣ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན། གཟུགས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་སྣང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པའི་དྲི་མ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་སླར་ཉིང་མཚམས་མི་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། དྲི་མ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་དག་པས་ན་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་གཟུགས་ལ་འཕོ་བ་མེད་པས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་རྣམས་ནི་ཡང་འཕོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲིན་དང་ན་བུན་དང་ཁུག་རྣ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་


DTG093_Page_0398
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བཤད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འཐོབ་པ་དང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་གཉིས་ཡོད་ན། འཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་གཉིས་ཡོད་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་དེ་ལ་ཀུན་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་མེད་པ་ཙམ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ལ་འཐོབ་པའམ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་མངོན་པར་མ་གྲུབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་གྲུབ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་རྣམས་ཀུན་བརྟགས་པ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་དེ་རྣམས་སུ་མི་སྐྱེ་ཞིང་མི་འབྱུང་བ་དེ་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འཚལ་བ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་རང་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་བླུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བླུན་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་དག་པས་གཟུགས་མ་འཚལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཚལ་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན། རྣམ་པར་དག་པས་


DTG093_Page_0399
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། གཉིས་ཀྱིས་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སྨན་པར་མི་བགྱིད་གནོད་པར་མི་བགྱིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཕན་པའམ་གནོད་པར་མི་བྱེད་དེ། ནམ་མཁའ་ལ་ནམ་མཁའ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འདུག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་དེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་ལ་སུ་ཞིག་ཕན་པ་དང༌། གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡོད་ཅེས་བསྟན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡོངས་སུ་ལེན་པ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཡོངས་སུ་འཛིན་ན་རྣམ་པར་དག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་རྣམ་པར་དག་པའི་སླད་དུ་གཟུགས་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་བདག་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རབ་འབྱོར་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྔར་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་པར་དག་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་བདག་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཤེས་པ་མ་རྙེད་མ་སྟོར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ཅིང་རྙེད་པ་མེད་ལ། ཡེ་ཤེས་རྙེད་པ་ཡང་ཆུད་ཟོས་པ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་གཉིས་ཀ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་དོ། །གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཤིང་རྣམ་


DTG093_Page_0400
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་ཚེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པས་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་དོ།། །།བམ་པོ་ཉི་ཤུ་པ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དག་པ་བཤད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཟབ་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པ་བཤད་པར་བརྩམས་པ། གཟུགས་ཀུན་ཏུ་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་མེད་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་དབུས་ཀྱི་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་མཐའ་ཡས་པའོ། །དེ་བས་ན་རབ་འབྱོར་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་ལྟར་རྟོག་པ་གང་ལགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་ཞུས་ཤེ་ན། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་དོན་ཟབ་པ་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱི་ལགས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་མཐར་ཕྱིན་ཅིང༌། བྱ་བ་བྱས་པ་མ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཚུ་རོལ་གྱི་འགྲམ་མམ། ཕ་རོལ་འགྲམ་མམ། གཉིས་ཀ་མ་མཆིས་པ་ལ་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་སོན་པའམ། ཕ་རོལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པའམ། ཕ་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་གྲང་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་


DTG093_Page_0401
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཚུ་རོལ་གྱི་འགྲམ་ན་ཡང་མི་གནས་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་ན་ཡང་མི་གནས་འགྲམ་འདི་གཉིས་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་དུ་འང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་གསུངས་ཏེ། ཚུ་རོལ་གྱི་འགྲམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་སུ་གཏོགས་པའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སུ་གཏོགས་པའོ། །དེ་སྐད་གསོལ་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་འགྲམ་འགའ་ཞིག་དམིགས་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གང་ཡང་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འགྲམ་གཉིས་དང༌། གཞན་ན་ཡང་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ཚུ་རོལ་གྱི་འདུ་ཤེས་སམ་ཕ་རོལ་གྱི་འདུ་ཤེས་མེད་དེ། དེ་བས་ན་ཚུ་རོལ་གྱི་འགྲམ་ན་ཡང་མི་གནས་ཕ་རོལ་གྱི་འགྲམ་ན་ཡང་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པའི་དབང་གིས་ཟབ་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེའི་འོག་ཏུ་ཆགས་པ་དང༌། མ་ཆགས་པ་བཤད་པའི་སྐབས་ཕྱེ་བ་ཡང་མིང་དུ་ཡང་ཆགས་པ་ཡིན། མཚན་མར་ཡང་ཆགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མིང་དུ་འཛིན་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའོ། །བརྡ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་སྟེ། གཉི་ག་ཡང་སྒྲིབ་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ཆགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། མིང་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་དེ་ལྟར་ལེགས་པར་བཤད་ཅིང་ལེགས་པར་མཐར་གཏུགས་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་ན་ཆགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་


DTG093_Page_0402
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ལྟར་སེམས་པའོ། །གཟུགས་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་འདུ་ཤེས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྣང་བའོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པས་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ལ་ཆགས་པའི་རྣམ་པ་དེ་བས་ཀྱང་ཕྲ་བ་གཞན་དག་ཀྱང་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་པ་དང༌། མོས་པར་དཀའ་བར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པའི་སྐབས་ཕྱེ་བས། ད་ནི་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཟབ་མོ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆགས་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ། རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པ་ཡིན་ན། འོན་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆགས་པ་ཡང་དམིགས་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆགས་པ་དམིགས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གོས་པ་མེད་པ་སྟེ་དབེན་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མ་བྱས་པ་མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའམ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་གཉིས་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་ན་འོན་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཐ་དད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར། མངོན་པར་རྟོགས་པར་དཀའ་བའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་


DTG093_Page_0403
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཡང་ཆོས་ཉིད་གཞན་གང་གི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པས་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་གང་གིས་ཀྱང་མངོན་པར་འདུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། མངོན་པར་འདུ་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སུས་ཀྱང་མ་མཐོང་མ་ཐོས་མ་རྟོགས་རྣམ་པར་མ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་པར་བྱ་བ་མཉམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུ་བས་མེ་མཚོན་པ་ལྟར། ཆོས་གཞན་གྱིས་བསམ་དུ་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་གཟུགས་ཀྱིས་མ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ལའོ། །རང་བཞིན་ཤེས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱོད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་མི་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བའི་འགྲེས་སོ། །ལྷག་མཐོང་གི་ཤེས་པས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ན་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འགྲེས་གཉིས་པའོ། །གཟུགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའམ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའོ། །གཟུགས་མ་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སྒྲིབ་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་ན་གཟུགས་ཆགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཚེ་དེ་ལྟར་ཞུགས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཚེ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་


DTG093_Page_0404
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པའི་ཚིག་དང༌། དགེ་སློང་ཞིག་གི་ཚིག་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཚིག་དང༌། བསྲུང་བ་དང་བསྐྱབ་པ་དང༌། སྦ་བ་དང༌། མི་ནུས་པའི་ཚིག་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདྲའོ། །གཟུགས་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་རོ། །གཟུགས་བདག་གི་ཞེས་བྱ་བར་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེ་ཁོལ་གྱི་དངོས་པོར་རོ། །གཟུགས་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གནས་དང་རྟེན་པའི་དངོས་པོར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མར་ཡང་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བརྡར་བཏགས་པའི་དངོས་པོར་རོ། །སངས་རྒྱས་སྟོང་བསྟན་པ་ནི་དེ་དག་དེ་ལ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པས་ཆོས་བཤད་པ་ཞུས་པའི་དུས་གསུམ་ཆར་དུ་ཡུན་འདི་ཉིད་བཤད་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དམིགས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་དྲི་མ་མེད་པར་གྱུར་པས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དེ་ཡང་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གནས་གྱུར་ནས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་མི་སྣང་བ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་དེ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལ་གློ་བུར་གྱི་སྤྲིན་དང་ཁུག་རྣ་ཡོད་ཀྱང་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་དག་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པ་མ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་གོས་པ་མེད་པ་དང༌། འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། སྨྲ་བ་མེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་མེད་པ་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་ཏོ། །ནམ་མཁའ་སྨྲ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱང་


DTG093_Page_0405
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ནམ་མཁའ་ལ་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་སྣ་ཡང༌། ནམ་མཁའ་ལ་ནི་སྨྲ་བའམ། མངོན་པར་བརྗོད་པ་མེད་དོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་བྲག་ཅ་གཉིས་ཀྱི་སྒྲ་གྲག་ཀྱང༌། ནམ་མཁའ་ནི་སྨྲ་བ་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ནམ་མཁའ་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་སྒྲ་ཙམ་ནི་སྨྲ་བའོ། །མངོན་པར་བརྗོད་པའི་རབ་ཏུ་བརྗོད་པའོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤྲོས་པའི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་དག་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དམིགས་སུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་རྣམ་པར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་འདི་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མིག་གི་ནད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འབྱུང་བའི་ཕན་ཡོན་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བའམ་འགག་པའམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ། རྣམ་པར་བྱང་བའམ། ཡོངས་སུ་བཟུང་བའམ་དོར་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པར་ཡང་མི་བྱེད་ལ་དེ་ལྟར་མི་རྟོག་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་རིན་པོ་ཆེ་ཡོན་


DTG093_Page_0406
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏན་མང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཡང་མི་རྟོག་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་གང་ཡང་སྒྲུབ་པའམ་རྣམ་པར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེའི་ཚེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་དེ་ལྟར་སྣང་སྟེ། ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་གང་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱང་མེད། ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ཀྱང་བཟུང་ངོ་སྙམ་མམ། སྦྱིན་ནོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱང་མེད། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྐྱེད་དོ་སྙམ་མམ་ཆོས་ངན་པ་རྣམས་དག་གོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱང་མེད། འཁོར་བའི་ཆོས་རྣམས་རྒྱུན་བཅད་དོ་སྙམ་མམ། རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམས་བརྟག་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱང་མེད། བདག་ནི་གཅིག་གོ་སྙམ་པའམ་ཐ་དད་དོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱང་མེད། བདག་ནི་སྔོན་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་བ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་བྲལ་བའོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱང་མེད། སྔོན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པ་ལས། ཕྱིས་རྣམ་པར་དག་གོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱང་མེད། ནག་པོའི་ཆོས་རྣམས་འགྲིབ་པར་བྱ་ཞིང་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱའོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱང་མེད། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་སོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱང་མེད། ཁམས་གསུམ་དུ་དགོད་དོ་སྙམ་པའམ། ཡང་དག་པར་བཟླ་བར་བྱའོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱང་མེད། བདག་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའམ། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ་སྙམ་པའི་རློམ་སེམས་ཀྱང་མེད་དོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། གང་ཡང་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཆོས་གནས་པ་འདི་ཉིད་མཁྱེན་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དག་འཇིག་རྟེན་ན་སྣང་སྟེ། འདི་ཉིད་དེ་དག་གི་མངོན་པར་


DTG093_Page_0407
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟོགས་པ་དང༌། འདི་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གཉིས་སུ་བསྐོར་བ་ཡང་མ་ཡིན། གཅིག་ཏུ་བསྐོར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གྲངས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་གང་ཡང་བསྐོར་བའམ་མི་བསྐོར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་འདུ་ཤེས་སམ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆེན་མོ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་དགུ་བཅུ་རྩ་ལྔས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པ་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ཆེ་བ་དང༌། གསང་བ་ཆེན་པོ་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟར་གསང་བ་ནི་གསུམ་སྟེ་ཆོས་འཇུག་པ་གསང་བ་དང༌། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གསང་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་གསང་བའོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དབང་གིས་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡང་འཇུག་ཆོས་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཡང་འཇུག་སྟེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡང་སྟོན་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མེད་པར་ཡང་མཐོང་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཡང༌། ཆོས་གང་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མཚང་རྒྱ་བ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡང་བསྐོར་ལ་ཆོས་གང་ཡང་བསྐོར་བའམ་མི་བསྐོར་བར་བགྱིད་པ་


DTG093_Page_0408
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་གསང་བ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་འགྲེལ་ཏེ། ཆོས་མེད་པ་དང་འཁོར་ལོ་མེད་པ་དང༌། བསྐོར་བ་མེད་པ་དང་བཤད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། འཆད་པ་པོ་མེད་པ་དང་ཉན་པ་པོ་མེད་པ་དང་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། འཕགས་པའི་གང་ཟག་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་མེད་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་ཡོངས་སུ་མཐོང་བ་ཡང་མ་མཆིས་ལ་ཆོས་གང་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་མཐོང་བ་ཡང་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །འཁོར་ལོ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟར་གང་བསྐོར་བར་བགྱིའམ་མི་བསྐོར་བར་བགྱི་བའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་དམིགས་པ་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །བསྐོར་བ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བསྐོར་བར་བགྱིད་པའམ་མི་བསྐོར་བར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་སོ། །མཚན་མ་མ་མཆིས་པ་དང་སྨོན་པ་མ་མཆིས་པ་ནི་བསྐོར་བར་བགྱིད་པའམ་མི་བསྐོར་བར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །བཤད་པ་མེད་པ་ནི་དེ་ལྟར་ན་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པའོ། །འཆད་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་དེ་ཡང་སུས་ཀྱང་མ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །ཉན་པ་མེད་པ་ནི་སུས་ཀྱང་མ་བཟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །རྟོགས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་སུས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་མ་བགྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་མེད་པ་ནི་དེ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སུ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། ཆོས་བསྟན་པ་འདི་ལ་སུ་འང་སྦྱིན་གནས་སུ་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་ནམ་མཁའ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མེད་པ་ཡིན་གྱི། དམིགས་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བརྟགས་


DTG093_Page_0409
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་སྟེ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མཉམ་པའོ། །མིང་མེད་པ་དང་ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཆོས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཚིག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ལུས་སྟོང་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་གཉིས་ཚིག་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་གསུངས་ཏེ་སྔར་རྣམ་པར་བརྟགས་རྣམ་པར་དཔྱད་ནས་ཕྱིས་ཚིག་འབྱིན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གཟུགས་མེད་པས་མིང་གི་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་རྣམས་ནི་ཆོས་རྣམས་མི་འཛིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་འཕྲོགས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་བྱང་ཞིང་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་བྱང་བས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཟད་པར་སྣང་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་སྟེ་སྐྱེ་བ་ཡང་མེད་འགག་པ་ཡང་མེད་པར་སྣང་བའོ། །འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚེ་འཆི་འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དག་ཀུན་བརྟགས་པའི་དབང་གིས་སྣང་གི །དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། །དེ་ཡང་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་འཇིག་པའོ། །རྨི་ལམ་མཐོང་བ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་མཐོང་བའི་མིའི་རྨི་


DTG093_Page_0410
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལམ་གྱི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་དམིགས་ཤིང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པར་གནས་པའོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་ན་ནི་རྣམ་པར་བྱང་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ན་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མེད། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མེད་དོ། །འདི་ནི་གནས་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་གང་ན་ཡང་གནས་པར་མི་དམིགས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་མ་ནོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཞི་བའོ་ཞེས་ཤེས་རབ་ཉེ་བར་གནས་སོ། །འདོད་ཆགས་ཀྱི་མཚན་མ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་མཚན་མ་མེད་པའོ། །ཞེ་སྡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེ་སྡང་གི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་མཚན་མ་མེད་པའོ། །འདི་ནི་ཚད་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་ལྡང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཚད་མའི་དབང་གིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཡིན་ན་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚད་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་གཞི་མི་མཐོང་སྟེ་དེ་བས་ན་ཚད་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་འདྲེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཚད་མ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞལ་བྱ་ཡོད་ན་ཚད་མ་ཡང་ཡོད་ན་གཞལ་བྱ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚད་མ་མི་དམིགས་ཤིང་མེད་པས་དེ་བས་ན་གཞལ་བྱ་མེད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་


DTG093_Page_0411
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་ཆགས་པ་མེད་པའོ། །འདི་ནི་མི་རྟག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མི་འཇིག་པ་སྟེ་དེ་བས་ན་མེད་དོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་སྟེ་མེད་པའི་དོན་ནི་མི་རྟག་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལྷག་པར་ཞེན་པར་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལྷག་པར་ཞེན་པར་བྱ་བའམ། གནས་པར་བྱ་བའམ། ཉེ་བར་སྤྱད་པར་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་བས་ན་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །འདི་ནི་སྟོང་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང་བ་དང༌། མྱོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཆོས་དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་དེས་སྟོང་ངོ༌། །འདི་ནི་བདག་མ་མཆིས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ནི་བདག་མེད་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་བདག་མེད་པ་གཉིས་ལ་དོན་ཐ་དད་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བརྟགས་པའི་དབང་གིས་ཐ་དད་པ་ཡོད་དོ། །སྟོང་པ་ནི་གཞན་བྲལ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བུམ་པ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཞེས་ཀུན་ཏུ་རྟོག་གོ །བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་མེད་པ་ཉིད་དེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་དེ་དག་ཉིད། རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དངོས་པོ་མེད་པར་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ་ནི་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་


DTG093_Page_0412
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མཚན་མ་ནི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན་འདི་ལྟར་མཚན་མ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །སྟོང་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་པ་མེད་པ་ཙམ་ལ། སྟོང་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའི། སྟོང་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ན་ཡང་གཟུགས་རྣམས་མེད་པ་ཙམ་གྱི་ཆེ་བ་ལ་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་ཡོད་ན་ནི་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། སེར་སྣ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སེར་སྣ་དམིགས་སུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་སྦྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །འདི་ནི་སྟོབས་བཅུའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ཡེ་ཤེས་བཅུའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ན་དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་དེ་དག་དོན་དམ་པར་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་སྟོབས་བཅུའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་རྣམ་པ་རྣམས་མེད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྟོབས་བཅུའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཞུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་


DTG093_Page_0413
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་ཡང་ཞུམ་པ་མེད་དེ་དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་དུ་ཞུམ་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་མི་འཇིགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡེ་ཤེས་ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་བགྲང་ངོ༌། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གསུང་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ནི་རང་བྱུང་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་བསྒྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེའི་དབང་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱི་གནོན་པས་རང་བྱུང་གི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བརྒྱ་བྱིན་གྱིས་བསྔགས་པའི་ཚིག་དང༌། གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཚིག་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཚིག་རྣམས་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་སླ་བས་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་མི་གནས་པ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་གནས་པ་ཉིད་དེའི་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་ལ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་དེ་འདི་ལྟར་


DTG093_Page_0414
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ལ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་པ་འདི་ལྟ་བུ་ནི་གཟུགས་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འགྲེས་སྔ་མར་ནི་གནས་པ་བཀག་གོ །འདིར་ནི་བསྒྲུབ་པ་བཀག་གོ །གཟུགས་སྔོན་གྱི་མཐར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དུས་གསུམ་ཆར་དུ་ཡང་མི་དམིགས་པར་སྟོན་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཟབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་གཟུགས་ཉིད་མེད་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཟབ་པའི་འགྲེས་དང༌། གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་འགྲེས་དང༌། ཚད་མེད་པའི་འགྲེས་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཚིག་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་དང༌། འབྲོག་དགོན་པའི་དཔེ་དང༌། རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་དཔེ་དང༌། དཔྱིད་ཀྱི་དཔེ་དང༌། སྦྲུམ་མའི་དཔེ་དང༌། རྗེས་སུ་བཟུང་ཞིང་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཚིག་འདི་རྣམས་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་སླའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྟགས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པར་མི་མཐོང་བ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བ་ཡང༌། བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྟགས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པའི་རྟགས་ནི་གཟུགས་སུ་མི་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མར་མི་རྟོག །རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་མི་རྟོག །རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཆོས་རྣམས་སུ་མི་རྟོག་གོ །ཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་མཚན་མར་མི་རྟོག་གོ །སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རང་བཞིན་དུ་མི་རྟོག་གོ །ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ །གཞན་གྱི་དབང་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ །སྔར་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པས་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །ད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཟབ་པ་བཤད་པ་ནི་གདུལ་བའི་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དག་


DTG093_Page_0415
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་བར་ཆད་མང་དུ་མི་འབྱུང་བ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་འགྱུར་བ་ལ་བགེགས་མང་ངོ་སྙམ་དུ་བསམས་ནས་གསུངས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དམ་པའི་ཆོས་ཀློག་པའི་བསོད་ནམས་བསྟན་པ་ནི་བརྡ་ཕྲད་སླའོ། །ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་བསྡུས་པ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པའི་དུས་ནི་ལོ་ལྔ་སྟོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལོ་ལྔ་སྟོང་ལ་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱའི་དབང་དུ་བྱས་ལ་ཕྱེད་ཕྱེད་དུ་བཅད་ན་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལེའུ་བཅུ་སྟེ་ཐོག་མར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ལེའུ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་ལེའུ་དང༌། ལུང་གི་ལེའུ་སྟེ། ལེའུ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ལེའུ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་ལེའུ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལེའུ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལེའུའོ། །བསྒྲུབ་པའི་ལེའུ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། ལྷག་མཐོང་གི་ལེའུ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ལེའུ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུའོ། །ལུང་གི་ལེའུ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། ཆོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་དེ་ལེའུ་དགུ་དང༌། རྟགས་ཙམ་འཇིགས་པའི་ལེའུ་དང་བཅུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལེའུ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ལྔ་བརྒྱ་ཐོགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ལེའུ་བཅུ་པོ་དག་གིས་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་ལ་ལོ་ལྔ་སྟོང་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལྔ་བརྒྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དང་པོ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ། ལྔ་བརྒྱ་གཉིས་པ་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བ། ལྔ་བརྒྱ་གསུམ་པ་ལ་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ། ལྔ་བརྒྱ་བཞི་པ་ལ་ལྷག་མཐོང༌། ལྔ་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན། དྲུག་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས། བདུན་པ་ལ་ཆོས་མངོན་པ། བརྒྱད་པ་ལ་མདོ་སྡེ། དགུ་པ་ལ་འདུལ་བ། ལྔ་བརྒྱ་བཅུ་པ་ལ་རྟགས་ཙམ་སྟེ། འདི་ཉིད་ལ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་མི་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ཐུབ་སྟེ་དེ་ལ་ལོ་ལྔ་བཅུ་པ་སྔ་མ་ལ་ནི་མི་རྣམས་ཁ་དོག་དང་གཟུགས་དང་སྟོབས་དང༌།


DTG093_Page_0416
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འཕེལ་བ་ཡིན་ལ་ལྔ་བཅུ་པ་ཕྱི་མ་ལ་ནི་འགྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུས་ཀྱི་མཐའ་བསྟན་པ་འགྲིབ་པའི་དུས་ཀྱང་ལྔ་བཅུ་པ་ཕྱི་མ་དང་འདྲ་བས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ཞེས་གདགས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་ཐམས་ཅད་བསྟན་པ་ནི་བརྡ་ཕྲད་སླའོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་ནི་སྤོབས་པ་ཕྱིས་ཏེ་སྐྱེས་ན་ཐོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྤོབས་པ་ཧ་ཅང་མྱུར་བར་སྐྱེས་ན་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། མ་གུས་པར་བྱེད་པ་དང༌། གླལ་བ་དང༌། དྲེགས་པའོ། །རྒོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་འཆད་པའི་ཚེ་རྒོད་པའམ་ཕན་ཚུན་ཀྱལ་ཀ་བྱེད་པའོ། །ཕན་ཚུན་སྟེག་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་དགོད་བྲོ་བར་བྱེད་པའོ། །ཕན་ཚུན་བཤེས་གཉེན་པ་ལ་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་སེམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་བྱེད་ཀྱི་དད་པས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་གཞན་ལ་ཆགས་ཤིང་ཚིག་གི་དོན་མི་ཤེས་པ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ། །གླལ་ཞིང་འཛིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གླལ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལྔ་ལས་སྔ་མ་ནི་ཡི་གེར་འབྲི་བའི་ཚེ་ནའོ། །འདིར་ནི་འཛིན་པའི་ཚེའོ། །འགྲོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཇི་སྙེད་བྱུང་བ། དེ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སླར་འགྲོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་དགོས་ཏེ་འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་ཡིན་པས་དེ་སྙེད་ཀྱི་བསྐལ་པས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤིང་གི་རྩ་བ་སྦངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་ཤིང་གི་རྩ་བ་སྤངས་ཏེ་ཡལ་ག་དང་འདབ་མ་དང༌། ལོ་མ་ལ་སྒྲུབ་པ་དག་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་འགྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤིང་ལྗོན་པ་མེད་པར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཡང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། ཇི་ལྟར་ཁྱི་རྗེ་བོའི་ཟན་ཞིམ་པོ་རྙེད་སླ་བ་བོར་ཏེ་མིའི་ཟན་བཙལ་ན་མི་རྙེད་པའམ། ཅུང་ཟད་ཅིག་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ལ་ལ་ཞིག་གླང་པོ་ཆེ་རྙེད་ཀྱང་བོར་ཏེ། བདག་ནི་གླང་པོ་ཆེའི་རྗེས་འདོད་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་ནི་མི་འདོད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་


DTG093_Page_0417
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་དཔྱས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བ་ལང་གི་རྗེས་ཀྱི་དཔེ་དང་ཤིང་མཁན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཁང་པ་དབུབ་པར་འདོད་པ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་གཞལ་མེད་ཁང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཚོལ་ཞིང་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་ཁང་པ་ཡང་འདི་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་དཔེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྤོབས་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཅིང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁྲུགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨྲར་མེད་པ་ནི། སྒྲ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོར་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་འདུ་ཤེས་ན་དེ་ཡང་བདུད་ཀྱི་ལས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་ལ་རིམ་གྲོར་མི་བྱེད་པའི་ཉེས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡི་གེ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང༌། མཉན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་ཀྱི་ལས་ལྷག་མ་རྣམས་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་སླའོ། །རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པར་བཤད་དེ། ཕུང་པོའི་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་བརྟགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་


DTG093_Page_0418
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་སྟོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་དང༌། བྱས་པ་གཟོ་ཞིང་བྱས་པ་ཚོར་བའི་དབང་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་པོ་མེད་ཅིང༌། མཐོང་བ་པོ་མེད་པར་སྟོན་པ་དང༌། མ་མཐོང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་རིག་པར་བྱེད་ཤེས་པར་བྱེད། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་དབང་དང༌། འཇིག་རྟེན་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་དབེན་ལ། ནང་ལ་སོགས་པ་སྟོང་ཞིང་ཞི་བར་སྟོན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་པོའི་འདུ་ཤེས་མེད་པས་སོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་དུ་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་དག་འཇིག་པར་སྟོན་པ་མ་ཡིན། རབ་ཏུ་འཇིག་པར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕུང་པོའི་དེ་བཞིན་ཉིད་འབའ་ཞིག་མཐོང་གི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་པ་དང་རབ་ཏུ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུད་ཟ་བ་དང་མ་རུང་བར་འགྱུར་བ་ལ་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཉིད་ལ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཟུགས་ཡོད་པའམ་དམིགས་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པས་མཉམ་པས་མཉམ་པར་གྱུར་པའི་ཚེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་སྣང་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སེམས་བསྡུས་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གཟུགས་པས། སེམས་བསྡུས་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞིང་མེད་པར་མཁྱེན་པ་ལ་སེམས་བསྡུས་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་


DTG093_Page_0419
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་སེམས་བསྡུས་པ་དང་སྤྲོས་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་ཞེས་གསོལ་པ་དང༌། ཟད་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་འགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང་འགག་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་སྤོང་བའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པར་མཁྱེན་པ་ལ་སེམས་དེ་དག་མཁྱེན་ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རབ་འབྱོར་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ལ་སོགས་པ་མཁྱེན་པར་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་སུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདིར་གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་དང༌། སེམས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཤེས་ན་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པ་ལ་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སེམས་སམ། འདོད་ཆགས་སམ། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་སམ། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པར་མི་བཟུང་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་བཅད་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་པ་དེ་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདིར་ཚིག་གི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདོད་ཆགས་བཅས་པའི་སེམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞིང་དེ་བདེན་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་སྤངས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་སྟོན་ཏེ། རབ་འབྱོར་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན་


DTG093_Page_0420
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཉིད་དོན་དམ་པར་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་ན། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གཉིས་སེམས་གཅིག་ལ་མི་སྲིད་པ་དང༌། སེམས་གཉིས་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་མ་ཟད་ཀྱི། ཀུན་བརྟགས་པའི་རྣམ་པར་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་བས། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཅེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང་བྲལ་བ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སེམས་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་རྒྱ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་སེམས་རྒྱ་ཆེ་བ་མ་ཡིན་ཞུམ་པ་མ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིའི་སེམས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ནི་ཞུམ་པའོ། །འདིའི་སེམས་ནི་འཕེལ་བའོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ནི་འགྲིབ་པའོ། །འདིའི་སེམས་ནི་ཁྱབ་པར་འགྲོ་བའོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ནི་ཁྱབ་པར་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་གཟིགས་ཀྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས། སེམས་རྒྱ་ཆེ་བ་དེ་དངོས་པོ་མེད་ཅིང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་ནི་སེམས་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་སེམས་རྒྱ་ཆེ་བར་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་ནས། དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་དངོས་པོ་མེད་པར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཡང་རབ་འབྱོར་འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་གཞན་དང་གང་ཟག་གཞན་དག་གི་སེམས་འོང་བ་མེད་པ་དང༌། འགྲོ་བ་མེད་པ་དང་གནས་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པར་གཟིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྟོན་ཏེ། ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཆེན་པོ་ནི་སྐྱེ་བའི་དབང་དང༌། ཡང་དག་པར་གནས་


DTG093_Page_0421
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དབང་དང་གནས་ཤིང་ཡངས་པའི་མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་གྱུར་པས་འགྱུར་རོ། །གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འོང་བ་དང་འགྲོ་བའི་དབང་གིས་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ནི་དེ་ལྟ་བུར་མི་གཟིགས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ནར་གཟིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ལ་སེམས་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་མེད་པས་འདིའི་དངོས་པོ་མེད་པར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །སེམས་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་འདི་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་བདག་གི་སེམས་དེ་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་རྒྱུན་ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མི་གནས་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། ཚད་མེད་པ་ནི་ཁྱབ་པར་གནས་པའམ། དབྱིབས་ཀྱི་དབང་གིས་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའི་ཚད་མེད་པ་འདི་སེམས་མི་གཟིགས་ཀྱི་སེམས་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པ་དང༌། རྟེན་མེད་པར་གཟིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་གཟིགས་པ་ན་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དེ་མཚན་ཉིད་མེད་པ། ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བར་གཟིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་བསྟན་དུ་མེད་པར་གཟིགས་སོ། །སྤྱན་ལྔ་ལ་སེམས་དེ་དག་སྣང་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ཡང་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་གཟིགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱན་ལ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ནི་བལྟར་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །།བམ་པོ་ཉི་ཤུ་གཅིག་པ། སེམས་གསལ་བ་དང༌། བྱིང་བ་དང་བཙུམས་པ་དང༌། བཀྲམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རྣམས་སེམས་རྟག་པར་འཛིན་པའི་དབང་གིས་ནི་གསལ་བའོ། །ཆད་པར་འཛིན་པའི་དབང་གིས་ནི་བྱིང་བའོ། །སྐུར་པ་འདེབས་པའི་དབང་གིས་ནི་བཙུམས་པའོ། །སྒྲོ་འདོགས་པའི་དབང་གིས་ནི་བཀྲམ་པ་སྟེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་


DTG093_Page_0422
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཁྱེན་ཏོ། །གཟུགས་ལ་བརྟེན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པའོ། །དེ་ནི་གཟུགས་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་གནས་ཏེ་སེམས་འཕྲོ་བ་དང༌། གཟུགས་བདག་གོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་ནས་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ནི་ཚོར་བ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ལས་སེམས་འཕྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བསྟན་ནས། དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པའི་འཕྲོ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་མཁྱེན་ཏོ། །གཟུགས་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་ཞེ་ན་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ལ། མཚན་མ་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བདག་ཉིད་དུ་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་དང༌། འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཀྱི་གསལ་བ་དང༌། བྱིང་བ་དང༌། བཀྲམ་པ་དང༌། བཙུམས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །ལྷའི་བུ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་


DTG093_Page_0423
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟབ་མོ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱིས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། བྲལ་བ་ཉིད་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མ་མེད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྨོན་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་ཕྱིར་ཕྱིས་སྨོན་པའི་མཚམས་མི་སྦྱོར་བ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་འབྲས་བུར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་ཅིང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་པའི་གནས་སྐབས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གྱུར་པ་རྣམ་པ་བཞིས་གནས་གྱུར་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་དང་མིག་ཡོར་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་ཅིང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་དོན་དམ་པར་བརྗོད་དུ་མེད་པས་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་གང་དུ་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་ལ་མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང༌། དབུས་ཀྱི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ལ་ཆད་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཐ་དད་པ་དང་གཅིག་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ནི་དོན་གཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རྩོལ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་གསལ་བར་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ནི་འོང་བ་མེད་པ་དང་འགྲོ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་མཚན་ཉིད་


DTG093_Page_0424
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པ་ནི་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྡར་བཀའ་སྩལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གསུངས་པའོ། །ལྷའི་བུ་དག་མཚན་ཉིད་དེ་དག་ནི་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དུ་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གཞན་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གསུངས་པའོ། །ལྷའི་བུ་དག་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་ཤེས་ཏེ་ཇི་ལྟར་ནམ་མཁས་ནམ་མཁའ་མི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་བརྟགས་པ་མི་ཤེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁའ་རི་བོང་གི་རྭ་མི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་ཤེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རི་བོང་གི་རྭས་ནམ་མཁའ་མི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པས་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་བརྟགས་པས་ཀུན་བརྟགས་པ་མི་ཤེས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རི་བོང་གི་རྭས་རི་བོང་གི་རྭ་མི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང་མཚན་ཉིད་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་གཉིས་ཀ་ལ་ཡང་གང་གིས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དང་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །གང་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་གམ་ཆོས་སོ། །གང་ལ་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་གམ་ཆོས་གཞན་ལའོ། །ལྷའི་བུ་དག་མཚན་ཉིད་འདི་དག་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ།།


DTG093_Page_0425
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་སྨོས་པ་རྣམས་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པའོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དབྱིངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའམ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ལ་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལྷའི་བུ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་མཚན་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ཟབ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་སྨོས་པ་སྟོན་ཏོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཛད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་ལྟ་བུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལ་བྱས་པ་གཟོ་བ་དང་བྱས་པ་ཚོར་བ་ནི་བདག་གིས་འདི་བྱས་སོ། །བདག་གིས་འདི་ཁས་བླངས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་བདག་གིས་བྱས་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བྱས་པ་དང་འགྱུར་བ་མེད་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་


DTG093_Page_0426
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུས་ཀྱང་མ་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་མ་བྱས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའོ། །འགྱུར་བ་མེད་པ་ནི་མི་འགྱུར་བ་མེད་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འགྱུར་བའི་བདག་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པའོ། །ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་མེད་པ་ཁོག་པ་མེད་པ་གཟུགས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་ན་ལུས་མེད་ཅིང་ཁོག་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་བྱས་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། མ་བྱས་པ་རིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཁྱེན་པས་མ་བྱས་པ་མཁྱེན་པའོ། །དོན་དམ་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་མཐུས་ཡེ་ཤེས་བྱས་པ་མེད་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དོན་དམ་པ་བྱུང་བ་མེད་པའི་མཐུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ། མ་སྐྱེས་མ་བྱུང་བའི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་མ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མ་བྱས་པ་མཁྱེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པ་པོ་མ་མཆིས་ཤིང་མཐོང་བ་པོ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྐྱེད་པས་ན་སྐྱེད་པ་པོ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྐྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐོང་ངོ༌། །མཐོང་བར་མི་བྱེད་པས་མཐོང་བ་པོ་མེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་འཇིག་རྟེན་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་དང༌། གསོ་བ་དང་གསོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེད་པ་པོ་མེད་པ་དང༌། མཐོང་བ་པོ་མེད་པ་བདེན་མོད་ཀྱི། དོན་འདི་ལྟ་བུ་ཤེས་པ་འཇིག་རྟེན་ན་སུ་ཡང་མེད་དེ། ངས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་བརྟན་ནས། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེར་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཞིང་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་བསྟོད་པའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ངས་མ་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར་དེ་སྟོན་པའོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་མཐོང་བར་གྱུར་ན་ནི་རབ་


DTG093_Page_0427
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིབ་ཅན་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་མཐོང་བས་དེ་སྟོན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །རབ་འབྱོར་ནམ་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་དེ་ཕྱིས་མི་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་དེ་ནས་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་འགྱུར་རོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ། གཞལ་དུ་མེད། དཔག་ཏུ་མེད། གྲངས་མེད་ཅིང་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་སྟེ་སྣང་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ན་སྣང་བ་མེད་པ་སྟེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་མེད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་གིས་ཀྱང་གཟུང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྣང་བ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་གཞལ་དུ་མེད་ཅེས་བྱ། དཔག་ཏུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ནི་གཞུང་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་བརྡ་ཕྲད་སླའོ། །དེ་ལ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་དུ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་བས་ན་སྣང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་དོན་ཆེན་པོའི་སླད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་ཟིན་པའི་སྐབས་ཡང་སླར་གླེངས་ཏེ་བསྟན་ཞེ་ན་འཁོར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་འདི་ཉིད་གླེངས་ནས་རྒྱ་ཆེར་སྤྲོ་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཡང་བསྟན་ཏེ། སྔར་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་


DTG093_Page_0428
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིན་པ་ནི་གཟུགས་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཉེ་བར་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐོང་བས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྲེད་པས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ལྟ་བས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཉེ་བར་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་འགྱུར་ཏེ་དོན་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་ངས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་དབང་དུ་གྱུར་པར་གསུངས་པའོ། །དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་གྱི་ཤེས་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་བཟོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ནི་ཆེ་བར་བསྟན་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུའི་ཤེས་པ་རྣམས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་རྣམས་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་མཐར་གཏུགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གི་ཤེས་པ་དང་སྤང་བ་ནི་བཟོད་པ་དེ་ལས་ལྷག་པ་མེད་དོ། །དེ་ཕན་ཆད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །དེ་དག་ཤིན་ཏུ་ཡང་མི་རིང་བ་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་ནས་མི་སྣང་བར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་པ་འདིས་དེ་དག་གི་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཤད་པ་འདི་ལ་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་གུས་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་སྐྱེ་བ་ཞུས་པ། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་མོས་པར་འགྱུར་བ་དེ་གང་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པར་གྱུར་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པ་གསུམ་དང་ནག་པོའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པ་གསུམ་བསྟན་ཏེ་མི་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་ནང་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་མི་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་


DTG093_Page_0429
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེས་པ་ནི་དགེ་བ་སྟེ་གཅིག་གོ །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དག་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་ཡང་དགེ་བ་སྟེ་གཉིས་པའོ། །དགའ་ལྡན་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་པ་ཡང་དགེ་བ་སྟེ་གསུམ་པའོ། །ནག་པོའི་ཕྱོགས་གསུམ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐར་མཉན་པ་དང་ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་དང་མི་ལྡན་པས་འདིར་སྐྱེས་ན་ཡང་བཤད་པ་ལམ་མོས་པ་ནི་གཅིག་གོ །སྔོན་གྱི་མཐར་མཉན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་འདིར་དད་པ་ཙམ་གྱིས་ཐོས་ན་ཡང་འཕྲོགས་པར་འགྱུར་ཞིང་ལྡམ་ལྡེམ་དུ་འགྱུར་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །གར་སྔོན་གྱི་མཐར་བཤད་པ་འདི་དད་པ་ཙམ་གྱིས་དྲིས་ན་ཡང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་ན་ཕྱིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དག་ཏུ་ལྷུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །འདིར་ཡང་རྒྱ་མཚོའི་གྲུའི་དཔེ་དང༌། བུམ་པའི་དཔེ་དང༌། དེ་ནས་ཡང་གྲུའི་དཔེ་དང་མི་རྒད་པོའི་དཔེ་དག་ནི་གཞུང་ཉིད་ལས་བརྡ་ཕྲད་སླའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཐབས་མཁས་པ་དང་མི་ལྡན་ན་ཐེག་པ་གཉིས་སུ་ལྟུང་གི་ལྡན་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཇི་ལྟར་དེ་གཉིས་དང་མི་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་དེ་གཉིས་དང་མི་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞུས་པ་དང༌། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་དམིགས་པའི་དབང་དང་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་གིས་མི་ལྡན་པའི་མིང་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ས་གཉིས་ལས་ས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་ཏུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་མེད་པ་དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་ཚུ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་ཚུ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་


DTG093_Page_0430
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིན་པའོ། །དེ་བས་ན་ཚུ་རོལ་ཡང་ཤེས་ཕ་རོལ་ཡང་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཐབས་མཁས་པའི་འགྲེས་ལ་ཡང་རིམ་པ་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་དག་ཐེག་པ་གཉིས་སུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་ཐོས་ནས་འོ་ན་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་ལས་དད་པོ་པ་དག་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་ཞུས་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་པས་དང་པོ་པ་དག་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ངེས་པར་དགོས་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །མཆོག་ཏུ་འཛིན་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། འདོད་པ་མ་སྐྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། དོན་དམ་པ་ལ་ཆགས་པས་སྨོན་པ་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དཀའ་བ་བགྱིད་པའོ་ཞེས་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐབས་དེར་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་མགོན་དང་སྐྱབས་དང་གནས་དང་དཔུང་གཉེན་དང་གླིང་དང༌། ཡོངས་སུ་འདྲེན་པ་དང༌། རྟེན་དུ་འགྱུར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་དགུས་བསྟན་ནས་དེ་ནས་ཡང་ཚིག་དེ་དག་རེ་རེ་ནས་སྨོས་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་མཛད་དོ། །འགྲོ་བ་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་པར་བྱས་ལ། འཇིག་པ་མེད་པའི་གནས་སུ་དགོད་པའི་བསམ་པ་ནི་ཕན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་པར་བྱས་ལ། བདེ་བ་ལ་དགོད་པའི་བསམ་པ་ནི་བདེ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཆོས་བཤད་པའི་བསམ་པ་ནི་མགོན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉམ་ཐག་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་པར་བྱས་ལ། ཕུང་པོ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་དགོད་པའི་བསམ་པ་ནི་སྐྱབས་སོ།།


DTG093_Page_0431
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆགས་པ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་འཆད་པའི་བསམ་པ་ནི་གནས་སོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གྱི་ཆོས་འཆད་པའི་བསམ་པ་ནི་དཔུང་གཉེན་ནོ། །གླིང་བཞིན་དུ་ཁོ་ར་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་རྣམ་པར་ཆོས་འཆད་པའི་བསམ་པ་ནི་གླིང་ངོ༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདྲེན་པའི་ཆོས་འཆད་པའི་བསམ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པའོ། །མདོར་ན་འགྲོ་བའི་གནས་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་ལྔ་ཉེ་བར་གཟུང་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་བསམ་པ་ནི་རྟེན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་གཞུང་གི་གོ་རིམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདྲེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བའི་དུས་ན་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཉིས་གང་གི་ཚེ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་ཏེ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་གནས་པ་དེའི་ཚེ་དེ་གཉིས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་གནས་པ་ནི་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཉན་པ་དང་བསམ་པ་དང་སྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐུས་རིམ་གྱིས་གནས་གྱུར་པ་ན། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་ཀུན་བརྟགས་པ་གཉིས་ཐ་དད་པར་གྱུར་ཅིང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། འདྲེས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲེལ་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཇི་ལྟ་བར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་གསུངས་ཀྱི། མངོན་པར་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་པར་


DTG093_Page_0432
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཟུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །འོ་ན་ནི་གཟུགས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡང་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་གྱུར་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་རྟོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། གཟུགས་རྟོགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས། གཟུགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ལ་གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཙམ་ཞིག་རྟོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོག་པར་འགྲུབ་བོ། །གླིང་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གླིང་ངོ༌། །གཟུགས་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ནི་སྔོན་གྱི་མཐར་དོན་དམ་པར་ནམ་ཡང་མ་བྱུང༌། ཕྱི་མའི་མཐར་ཡང་དོན་དམ་པར་ནམ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཞི་བའོ། །དེ་ནི་གྱ་ནོམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་སྟེ་དེ་རིགས་པའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །གཟུགས་ནི་ནམ་མཁའི་ཚུལ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་གཟུགས་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་གོས་པ་མེད་ཅིང་འགྱུར་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འགྲོ་བ་དང༌། འོང་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཚེ་ཡང་གང་ཡང་མི་འགྲོའོ། །ཕྱིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཚེ་ཡང་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཅན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་ནི་ཚུལ་དེ་


DTG093_Page_0433
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་མི་འདའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་མི་འདོར་ཞེས་བྱ་བའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་མཐུས་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་བྱུང་བ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཐའ་ཡས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཐའ་ཡས་པའོ། །ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པའོ། །ཡང་ན་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཐའ་ཡས་པའོ། །ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་མཐའ་ཡས་པའོ། །དབྲི་བ་དང་བསྣན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པའི་ཕྱིར་དབྲི་བ་མེད་པའོ། །མེད་པ་ལ་སྒྲོ་མི་འདོགས་པའི་ཕྱིར་བསྣན་པ་མེད་པའོ། །འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་ཕྱིར་འོང་བ་མེད་པའོ། །གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མེད་པའོ། །བླང་བ་དང་དོར་བ་མེད་པའི་ཚུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བླང་བ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཚེ་ནི་དོར་བ་མེད་པའོ། །ཕྲད་པ་མེད་པ་དང་འབྲལ་བ་མེད་པ་དང༌། འདྲེ་བ་མེད་པ་དང༌། མི་འདྲེ་བ་མེད་པའི་ཚུལ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཚེ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་ཕྲད་པ་མེད་ལ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཚེ་ཡང་ཕྱིས་འབྲལ་བ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདྲེ་བ་དང་མི་འདྲེ་བ་ཡང་སྦྱར་རོ། །འདོད་ཆགས་བརྩལ་བས་དབེན་པའི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་བརྩལ་བ་མེད་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་རྣམས་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པའི་རྟགས་རྣམས་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་རྣམས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་འདོད་ཆགས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་དེ་ནི་གཟུགས་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་རྣམས་མཚན་མར་


DTG093_Page_0434
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཟུང་སྟེ་གོ་ཆ་འདིས་བགོས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། མཚན་མ་མེད་པའི་གོ་ཆ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ས་མཚམས་བཅད་དེ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་གོ་ཆ་བཙལ་བ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་འདི་སྙེད་ཅིག་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་ངེས་པའི་མཚམས་བཅད་པ་གང་ཡང་མེད་དོ། །སུས་ཀྱང་བསྒོམ་པར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་བསྒོམ་པར་མི་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གང་ལས་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་བསྒོམ་པར་མི་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པ་མེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིས། འདི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བརྟག་པར་བྱ་བའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟགས་པའི་མཚན་མ་སྟོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་བཤད་པ་ན་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་སྐྱེད་ཅིང་མི་གནས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་བྱའོ། །ལ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ་ལ་སྙིང་པོར་འདུ་ཤེས་མི་སྐྱེད་དོ། །ལ་ལ་དད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ལ་ལ་དེ་ལ་ཆགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེ་སྡང་བར་མི་འགྱུར་གྱི་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ལ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ།།


DTG093_Page_0435
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་ལ་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་ན་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པར་མི་འགྱུར་གྱི་གོང་ནས་གོང་དུ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་ཉན་པར་འགྱུར་བ་དང་འཛིན་པ་དང༌། འཆང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡོན་ཏན་དེ་རྣམས་དང་ལྡན་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ན་ལྷག་མཐོང་གིས་རྣམ་པར་བརྟག་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཞོལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འབབ་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་པོ་དང་ཆེན་པོའི་དབང་གིས་ཚིག་གསུམ་མོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་རྣམ་པར་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཞོལ་བའི་བསམ་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་རྟོག་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བརྟག་པར་བགྱིའམ། འོན་ཏེ་མི་བགྱི་ཞེས་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་གཟུགས་ལ་རྟོག་པ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་གཟུགས་ལ་རྟོག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྟོན་ཏེ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་མེད་ཀྱི། དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཡང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌།


DTG093_Page_0436
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་གཅིག་གོ །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྟག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་སུས་ཀྱང་མ་བྱས། འགྱུར་བར་མ་བྱས། གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས། གང་དུ་ཡང་མ་སོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྟོན་ཏེ། གལ་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བྱ་བ་དང་འགྱུར་བའི་ཆོས་སམ། འོང་བ་དང་འགྲོ་བ་དང༌། གནས་པ་དང་ལྡན་པའམ། ཉི་ཚེ་པའམ། གྲངས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་ན་ནི། ཀུན་བརྟགས་པའི་རྣམ་པར་འགྱུར་ཏེ། འོ་ན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་གང་གི་ཕྱིར་དེའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་ཏེ། ནམ་མཁའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཟབ་མོ་དེ་ལྟ་བུ་ཐོས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་བསྔགས་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཉིད་དོན་ཐ་དད་པ་མེད་པར་སྨྲས་སོ། །གང་ལ་གཉིས་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་མེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཟབ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་གཅིག་པའི་ཕྱིར་གཅིག་རྒྱུ་བར་འགྱུར་གྱི། གཉིས་སུ་རྒྱུ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ནམ་མཁའ་ཟབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་འདི་ནི་གཟུགས་གཟུང་བའི་སླད་དུ་བསྟན་པ་མ་ལགས། མི་གཟུང་བའི་སླད་དུ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་གཟུགས་སོ་ཞེས་མཚན་མར་འཛིན་པ་ནི་གཟུང་པའོ། །གཟུགས་མེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ནི་མི་གཟུང་བའོ། །གཟུགས་ལ་ཐོགས་པ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་བྱེད་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་པ་འདི་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་སྒྲོ་


DTG093_Page_0437
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདོགས་པའི་མཐའ་མེད་དོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྐུར་པ་འདེབས་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་འོངས་མ་སོང་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མ་འོངས་མ་སོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མ་འོངས་མ་སོང་ཞེས་བྱ་སྨོས་ཏེ། གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས། གང་དུ་ཡང་མ་སོང་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དེའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡང་གཅིག་གོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། འགྱུར་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མི་འགྱུར་བའི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་སྟོན་ཏོ། །ཅི་ལ་འང་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པ་སྟེ། གང་ན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གང་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་པ་ཡང་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ནམ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པའོ། །དེ་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མི་ནུས་པའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐ་མི་དད་པ་དབྱེར་མེད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པར་དབྱེར་མེད་པ་དམིགས་


DTG093_Page_0438
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པ་དབྱེར་མེད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་མི་དད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་བཞིན་དུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐ་མི་དད་པ་དང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་དབྱེར་མེད་པ་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་མེད་དེ་གཅིག་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཐ་མི་དད་དབྱེར་མེད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་མི་དད་དེ། དབྱེར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གུད་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གུད་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ནམ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་ནི་རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཞན་མ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་ཀྱང་གང་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་མི་དད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་བཞིན་དུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ལ། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ནམ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་


DTG093_Page_0439
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་མེད་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་འདས་པ་མ་ཡིན་མ་འོངས་པ་མ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདིས་སྟོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དུས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་ཀྱང༌། དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དུས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དུས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྗེས་སུ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷའི་བུ་དག་འདི་ལ་འདས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འདས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་མཉམ་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཉམ་མོ། །དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་དང་བདག་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་མཉམ་མོ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མཉམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མཉམ་མོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་བཞིན་


DTG093_Page_0440
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་ཏོ། །ལྷའི་བུ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཡོ་བ་དང༌། འགུལ་བ་དང༌། ལྡེག་པ་དང༌། ཆེམ་ཆེམ་པ་དང༌། འུར་འུར་དང༌། འཁྲུགས་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། དེ་ངག་ལས་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་པོ་དང་ཆེན་པོའི་དབང་གིས་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་ན། མཚན་ལྟས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། ཕྱོགས་དྲུག་རྣམས་སུ་མཐོ་བ་དང༌། དམའ་བའི་དབང་གིས་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་གླེང་གཞིའི་ལེའུ་ཉིད་དུ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལ་གཡོས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཀྱང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འབྱུང་སྟེ་ལྷ་མཐུ་ཆེན་པོ་རྣམས་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་ནས་དགའ་ཞིང་མགུ་བ་སྐྱེས་པའི་མཐུས་ཕན་ཚུན་ཡོངས་སུ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཉམ་མོ། །དེ་དངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཤད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་པར་རབ་ཏུ་ལྡེག་པ་ནི་གཡོ་བའོ། །ཤིང་ལྗོན་པ་བཞིན་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་འགུལ་བ་ནི་འགུལ་བའོ། །མེ་མགལ་སྐོར་བ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་ནི་ལྡེག་པའོ། །སྒྲ་སྐད་རིང་དུ་འབྱུང་བའི་སྒྲ་ནི་ཆེམ་ཆེམ་མོ། །རྣམ་པར་འཁྲུག་པའོ། །སྒྲ་བེར་བེར་པོ་ནི་འུར་འུར་རོ། །ཡང་ན་ས་ནི་གཡོས་སོ། །ཤིང་ཐམས་ཅད་ནི་འགུལ་ལོ། །རི་ཐམས་ཅད་ནི་ལྡེག་གོ །ལྷའི་རྔ་བོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆེམ་ཆེམ་མོ། །རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཁྲུགས་སོ། །


DTG093_Page_0441
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྲུག་རྣམས་ནི་འུར་འུར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་དང་པོ་རྩོམ་པའི་ཚེ་ནི་དལ་ཞིང་མི་དྲག་པར་སྣང་ངོ༌། །དེའི་འོག་ཏུ་ནི་དེ་བས་དྲག་གོ །ཐ་མར་དེ་བས་ཀྱང་རབ་ཏུ་དྲག་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱོ་བས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱང་ཅིག་ཅར་མཐོ་བ་ལ་སོགས་པར་གྱུར་ན་མུགས་ཤིང་རྣམ་པར་ཞིགས་པ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་འཁྲུགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མཐར་གྱིས་མཐོ་བ་དང་དམའ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་དང༌། ཤིང་དང་རི་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་འཁྲུགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་མཐོ་བ་འདྲ་བར་སྣང་ངོ༌། །གང་གི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་མཐོ་བར་སྣང་བ་དེའི་ཚེ་ནུབ་ཕྱོགས་རང་བཞིན་དུ་གནས་ཀྱང་དམའ་བ་འདྲ་བར་སྣང་བ་དེའི་ཚེ་ཤར་ཕྱོགས་མཐོ་ན་ནུབ་ཕྱོགས་དམའ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་དང་ཤིང་དང་རི་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་འཁྲུགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ནུབ་ཕྱོགས་མཐོ་བ་འདྲ་བར་སྣང་ཞིང་ཤར་ཕྱོགས་རང་བཞིན་དུ་གནས་ཀྱང་དམའ་བ་འདྲ་བར་སྣང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མ་སྐྱེས། གཟུགས་ལས་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་མ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་མེད་པས་གནས་བརྟན་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྐྱེ་བའམ། གཟུགས་ལས་གཞན་པ་གང་དུ་ཡང་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྐྱེ་བའམ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་པ་གང་དུ་ཡང་མི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །མ་ནོར་བའི་དངོས་པོ་ནི་མ་ནོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །གཞན་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ནི་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། ནོར་བར་མི་འགྱུར་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་


DTG093_Page_0442
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མི་འཇིག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་མི་འཇིག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །མི་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཉིད་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཚིག་གསུམ་གྱིས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། འབྱུང་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ན་དེ་དང་མི་འདྲ་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོར་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ་སྟེ། ཆོས་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་གནས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་གནས་པ་ཉིད་འདི་ནི་འདུག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ་དོན་དམ་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ནི་སྔོན་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་དང་ཕྱིས་དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་ནི་ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་གསུམ་གྱིས་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་


DTG093_Page_0443
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ལ་ཆོས་ནི་འདིར་ལོག་པའི་ཆོས་ལས་བཟློག་པ། ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཏེ་དེ་དག་ལ་ངེས་པ་ཉིད་དང༌། གཅིག་ཏུ་ཆད་པ་ཉིད་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དེས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དང་པོ་ཉིད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་བྱེད་པ་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ་འདི་སྐད་དུ་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྐྱོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་སྟེ། སྐྱོན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྔར་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཆོས་གང་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་སྐྱོན་གྱི་ཆོས་རྣམས་རྒྱུན་བཅད་པ་དེ་ལ་ཆོས་སྐྱོན་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་མཐའ་སྟེ། མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཤིན་ཏུ་ངེས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། འཇིག་རྟེན་པའི་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ངེས་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་དོན་དམ་པ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཤེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་གིས་ཆོ་འཕྲུལ་ངོ་མཚར་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་མི་དམིགས་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་བའི་གནས་སྐབས་ན། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པས་མི་དམིགས་སོ། །ཡང་


DTG093_Page_0444
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ལ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་བརྡ་ཕྲད་སླ་བས་མ་བཀྲོལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་དྲུག་ཅུ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་དང་བྲལ་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་ལ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པས། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་སྐྱོན་མེད་པར་མ་ཞུགས་ཤིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པར་མ་བྱས་པའོ། །དེ་དག་གིས་སྔོན་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པའི་བསྒོམ་པ་དེས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྒོ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་སྒོམ་པ་དེ་ཉིད་ཐབས་མཁས་པ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ནི་ཉན་ཐོས་སུ་འགྱུར་གྱི་མ་བྲལ་བ་རྣམས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། བྱའི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །ཐབས་མཁས་པ་བསྟན་པ་ཡང་བརྡ་ཕྲད་སླའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་འཚལ་བ་ལྟར་ན་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལས་མི་དམིགས་པའི་བློ་སྐྱེ་ཞིང༌། དེས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་པོ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷའི་བུ་དག་ངས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ་ངས་ནི་གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའམ། གང་གིས་མངོན་


DTG093_Page_0445
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའམ། གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་གང་མ་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ན་རྨི་ལམ་ན་མཐོང་བའི་དོན་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱེད་པའམ། ཤེས་རབ་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷའི་བུ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བགྱི་བ་ནི་མི་དཀའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ནི་མི་དཀའི། ཡོད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ནི་དཀའོ། །མེད་པ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་ཤིང་སྒྲུབ་པ་ནི་མི་དཀའ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པ་ལ་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང༌། ནག་པོའི་ཆོས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་བསྒྲུབ་དགོས་པར་འགྱུར་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་རྣམས་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ཡང་མི་དཀའོ། །དེ་བས་ན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་དཀའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དཀའ་བར་གསུངས་པ་དེའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་དངོས་པོ་མེད་པར་རིག་ནས། གལ་ཏེ་མི་སྨྲ་བར་འདུག་པས་ཆོག་ན་དེ་ལྟར་ན་ནི་དཀའ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། འདི་ལྟར་ཡང་དག་པར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མེད་པར་ཡང་རིག་པར་བྱས་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱོར་ཞིང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་


DTG093_Page_0446
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་ན་དེ་ལྟ་བུ་ན་ནི་དཀའོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་མོས་པར་མི་བྱེད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་མོས་པར་མ་བྱས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་སླ་སྟེ་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱད་པ་དག་དམིགས་པའི་འདུ་ཤེས་མ་སྤངས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ལྷུང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དམིགས་པ་ཅན་དུ་སྤྱོད་པ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་མེད་པས། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཤིན་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་པར་མཐོང་བས་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དཀའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ།། །།བམ་པོ་ཉི་ཤུ་གཉིས་པ། དེ་སྐད་སྨྲས་པ་དང༌། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མ་གཟོད་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་གཟུགས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ལྡོག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟོན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཕྱིར་ལྡོག་གམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཕྱིར་ལྡོག་གམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཕྱིར་ལྡོག་གམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཕྱིར་ལྡོག་གམ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དྲི་མ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཕྱིར་ལྡོག་གམ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཕྱིར་ལྡོག་གྲང་ན། དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་དྲུག་པོ་དེ་དག་མེད་


DTG093_Page_0447
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་གང་ཕྱིར་ལྡེག་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་བདེན་པར་གནས་པ་དེ་གང་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་དོན་དམ་པར་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་དེས་བསྟན་པ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་འདི་སྐད་སྨྲས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་ལྡོག་པ་མེད་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་གྱི། ཕྱིར་ལོག་ནས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་དེ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་དང༌། གནས་བརྟན་གང་པོའི་ཚིག་གིས་རབ་འབྱོར་ལ་ཡང་དྲིས་པ་དང༌། དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་མ་བཟོད་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཁྱོད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གསུམ་འདོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་གཅིག་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྔར་ཡང་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་ཟད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ལ། གཅིག་གམ་གཉིས་སམ་གསུམ་ཞེས་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་སྐབས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་འདོད་པའི་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་


DTG093_Page_0448
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཚལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བགྱི་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་གནས་པར་བསྟན་པ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཉེ་དུ་དང་སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །བདག་གིས་ཀྱང་སྲོག་གཅོད་པ་སྤང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པ་མཐུན་པས་དགའ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་སོ། །གཟུགས་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སྒྲིབ་པར་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་ཀྱང་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མ་གཟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་དུས་ནས་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཟུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་དུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་འཕེལ་བར་བྱེད་ཀྱི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་དེ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་སྤེལ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྔར་དོན་དམ་པར་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཡང་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སྐབས་འདིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་


DTG093_Page_0449
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟགས་རྣམས་ཞུས་པ་དང༌། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་ལྔས་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པར་མཐོང་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང༌། སྟོན་པ་གཞན་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ངན་པ་མེད་པ་དང༌། མི་ཁོམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་སྤངས་པ་དང༌། དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་ནེམ་ནུར་མེད་པ་དང༌། ལུས་ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་འཇམ་ཞིང་བྱམས་པར་ལྡན་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་དུ་མི་ལེན་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་རྣམ་པ་བདུན་མེད་པ་དང༌། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དུ་ལྡན་པའི་སྤྱོད་ལམ་ཅན་དང༌། གཙང་སྦྲར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ལུས་ལ་སྲིན་བུའི་རིགས་སྟོང་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། འདོད་པ་ཆུང་ལ་ཆོག་ཤེས་ཤིང་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། བློ་བརྟན་ཞིང་ཟབ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བདུད་ལ་སོགས་པས་མི་འཕྲོགས་པ་དང༌། དྲིང་མི་འཇོག་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་ལས་རྟོགས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་ལ་མི་རེག་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལྷུར་མི་ལེན་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཞི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་གཞན་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་རེ་བ་དང༌། རྡོ་རྗེའི་རིགས་ལྔ་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་དང༌། སྔགས་དང་བཟོ་ངན་པ་ལ་མི་བརྟེན་པ་དང༌། གཏམ་ངན་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་ལྡོག་ཅིང་ཡང་དག་པའི་ལས་དང་


DTG093_Page_0450
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསམ་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། རང་གི་ས་ལ་ཐེ་ཚིམ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་སྲོག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང༌། ཆོས་བཟུང་བ་རྣམས་ཆུང་མི་གསོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རེ་རེ་དང་གཉིས་ཀ་མ་ཡིན་པར་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། །ངོ་བོ་ཉིད་དམ་གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་རྟགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། གལ་ཏེ་རྣམ་པ་མེད་ཅིང་མཚན་མ་མེད་ན། ཇི་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྣམ་པ་དང་མཚན་མ་བཤད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གཟུགས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རྣམ་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ཉིད་རྟགས་ཡིན་ནི་ཞེས་སྟོན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་རྟགས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པར་བྱ་བ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་ཤེས་པའོ། །བལྟ་བར་བྱ་བ་མཐོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་མཐོང་བའོ། །ངོ་མཚར་དང་བཀྲ་ཤིས་ཀྱིས་དག་པར་མི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བཀྲ་ཤིས་དང་ངོ་མཚར་གྱི་བཀྲ་ཤིས་ནི་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་བྱས་པ་སྟེ། ཁྲུས་དང་སྨྱུང་བར་།དུག་པ་དང་མངོན་པར་འཇུག་པ་དང་མུ་སྟེགས་དང༌། མཆོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ནི་བརྡ་ཕྲད་སླའོ། །ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་བ་གཉིས་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པས་ཕྱིར་ལྡོག་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་


DTG093_Page_0451
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཐོས་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འདོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཟབ་ཅིང་ཟབ་པའི་གནས་རྣམས་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་ཟབ་མོ་རྣམས་ལེགས་པར་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཞུ་བ་ཉིས་བརྒྱ་བདུན་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱིས་ཟབ་མོའི་གནས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ལན་གླན་པ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་ཟབ་མོ་ཟབ་མོ་རྣམས་ལེགས་པར་བསྟན་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུས་པ་དང་པོའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སུ་བས་ཀྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་མ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་མངོན་པར་འདུ་བགྱིད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲངས་མ་མཆིས་པ་དང་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་དང་ཚད་མ་མཆིས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ནི་ཅི་ཞིག་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་གཟུགས་ཀྱང་གྲངས་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་གཟུགས་འབའ་ཞིག་སྟོང་དུ་བས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་དོན་ལ་འཕེལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་མ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་དོན་ལ་འཕེལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་མ་མཆིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་


DTG093_Page_0452
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅུ་པོ་གང་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་བཞི་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོ་ལྔ་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་དྲུག་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་མི་བགྱིད་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིད་ལ་བགྱི་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་གསོག་ཉིད་དང་གསོབ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་གཉིས་པའོ། །སྐབས་འདིར་བར་སྐབས་སུ་ཞུས་པ་བཅུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་གཟུགས་བས་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ་སློབ་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སློབ་པ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་དྲུག་


DTG093_Page_0453
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་དེས་ཐོབ་པར་བགྱིའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་བརྒྱད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་དབེན་པས་དབེན་པ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སླར་ལྡོག་པའམ། སླར་མི་ལྡོག་པ་གང་དག་གི་མིང་ཡོངས་སུ་བརྗོད་ཅིང་དགའ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ནན་ཏན་བགྱིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་ལྔ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་དྲུག་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་བདུན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་བརྒྱད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་དགུ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་


DTG093_Page_0454
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅིག་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་གསུམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་བཞི་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་ལྔ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་དྲུག་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་བདུན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་བརྒྱད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་དགུ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་གཅིག་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་གཉིས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་གསུམ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་བཞི་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་ལྔ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་དྲུག་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་བདུན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་བརྒྱད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་དགུ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་གཅིག་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་གཉིས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་གསུམ་པའོ། །


DTG093_Page_0455
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཇི་ལྟར་ན་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་བཞི་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཐབས་མཁས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་དེ་ཡུན་རིང་པོ་ཇི་སྲིད་ཅིག་ནས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་ཐབས་མཁས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་དེས་སངས་རྒྱས་ཇི་སྙེད་ཅིག་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་དྲུག་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་བྱེ་བྲག་གམ་ཐ་དད་དུ་བགྱི་བ་མ་མཆིས་ན། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་དག་གི་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་གང་ཡང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའམ་གཏོང་བ་མ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་མ་བཏང་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཡིད་ལ་མི་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཡིད་ལ་མི་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་གང་ལ་གནས་པར་མི་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ལ་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་སྐྱོན་འདི་དག་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་དྲུག་པའོ།།


DTG093_Page_0456
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ནི་གང་ལགས་ལམ་མ་ལགས་པ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བརྩོན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་དགོངས་པ་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདོ་དང་རྒྱས་པ་འཚལ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཆུབ་ཞིན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དེ་གང་ལགས་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདོ་དང་རྒྱས་པ་འཚལ་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་གང་དག་ལྡན་པ་ཡང་མ་ལགས་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ལགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡུན་རིང་པོ་ཇི་སྲིད་ཅིག་ཏུ་སྤྱད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་


DTG093_Page_0457
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅི་ལགས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་དང་མ་བྲལ་བར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བས་སྤྱད་པར་བགྱིའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་འདིར་བར་སྐབས་སུ་ཞུས་པའི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གདགས་སུ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་གདགས་སུ་མ་མཆིས་པར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་དང༌། འགག་པ་མ་མཆིས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་སྤྱོད་པ་མ་མཆིས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སྤྱོད་པ་མ་མཆིས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་མི་དམིགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱ་པའོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་བརྒྱ་ཕྲག་གཉིས་པ་ལ་བབ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཉིས་ཞེས་བགྱི་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་པ་མི་དམིགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་


DTG093_Page_0458
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་དམིགས་པ་ལ་མི་ཆགས་ཤིང་མི་དམིགས་པ་ལ་ཡང་མི་ཆགས་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱང་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་སུའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བགྱིས་པ་སྟེ། མངོན་པར་འདུས་མ་བགྱིས་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྤྱན་ལྔས་ཀྱང་ཞེས་པ་ནི་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་དམ་པ་ལ་བཞུགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་བཞུགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སྤྲུལ་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཁྱད་པར་མ་མཆིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་དཀྲུག་པར་མི་བགྱི་བ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གཞན་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བགྱི་བའི་སླད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མིང་དང་མཚན་མས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་དང་མཚན་མ་ཙམ་དུ་བས་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་གསུང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདི་གསུམ་ཁྱད་ཅི་ཞིག་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་


DTG093_Page_0459
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་པའོ། །ཅིའི་སླད་དུ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདི་གསུམ་ལས་འདིའི་སྤོང་བ་ནི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའོ། །འདིའི་སྤོང་བ་ནི་ལྷག་མ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བགྱི་བར་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ལ་ཐ་དད་དུ་བགྱི་བ་མ་མཆིས་སམ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཉི་ཤུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདུས་མ་བགྱིས་མ་ཐོབ་པར་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདུས་མ་བགྱིས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ལམ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་དྲུག་པའོ། །སྐབས་འདིར་བར་སྐབས་སུ་ཞུས་པ་བཞིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ལམ་ཡང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་འདུས་མ་བགྱིས་པ་འདི་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་བའི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་སུམ་ཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དོན་དང་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་


DTG093_Page_0460
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་དོན་ཀྱང་མི་བགྱིད་དོན་མ་ལགས་པ་ཡང་མི་བགྱིད་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་འདུས་མ་བགྱིས། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འདུས་མ་བགྱིས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་ལགས་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་བཅུ་དྲུག་པའོ། །སྐབས་འདིར་བར་སྐབས་སུ་ཞུས་པ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འཚལ་བ་དེ་བསོད་ནམས་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པས་ཅི་ཞིག་ཡིད་ལ་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་གཞན་ཞིག་ལ་དོན་དམ་པ་ཡང་གཞན་ཞིག་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བགྱི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་སངས་རྒྱས་


DTG093_Page_0461
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བགྱི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བགྱི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་བྱང་ཆུབ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་མ་བགྱིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐབས་མཁས་པ་གང་དང་ལྡན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བགྱི་བར་མི་ནུས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་དྲུག་པའོ། །སྐབས་འདིར་བར་སྐབས་སུ་ཞུས་པ་བཞིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྤྲོས་པ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་གང་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བདག་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལམ་འདི་དག་མ་བསྐྱེད་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་


DTG093_Page_0462
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བགྱིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གང་ལགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་གང་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་པ་དང༌། མཐོང་བས་བསླབས་ནས་རྟོགས་པར་བགྱི་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་མི་བགྱིའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་ལྔ་པའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་འདི་དག་གི་མཚན་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་མི་བགྱི་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ལ་སྒོམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྒོམ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་ལ་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསྒོམ་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་ཡང་མ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དངོས་པོ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཅི་ལགས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཉིས་ནི་གང་ལགས་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལགས་ན་


DTG093_Page_0463
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་གཏན་བཞི་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་ལྔ་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལགས་ན་འོ་ན་ནི་གཟུགས་ཀྱང་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལགས་ན། དོན་ཅི་ཞིག་མཐོང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་པ་ལ་འཐོབ་པའམ་མངོན་པར་རྟོགས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་འཐོབ་པ་ལགས་མི་དམིགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དམིགས་པ་དང་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དམིགས་པ་མ་མཆིས་པའི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཐ་དད་དུ་བགྱི་བར་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་གཉིས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཅིག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་སྦྱིན་པའི་སྦྱིན་པ་ཡང་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཚན་མ་མ་མཆིས་པ་དང་མངོན་པར་འདུ་བགྱིད་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་བཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མ་མཆིས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་


DTG093_Page_0464
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཚན་ཉིད་མ་མཆིས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་ཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱོན་ནི་གང་ལགས་སྐྱོན་མ་མཆིས་པ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་པའོ། །དམིགས་པ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་ལྔ་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་སྦྱིན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུད་པ་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་མཐའ་ལས་འདས་པ་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་སེམས་ཅན་ཡང་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་བཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཡང་འདའ་བ་མ་མཆིས། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་


DTG093_Page_0465
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དག་པའི་མཐའ་ལ་ཡང་འདའ་བ་མ་མཆིས་ན་ཅི་ལགས་འོ་ན་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱ་པའོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་བརྒྱ་ཕྲག་གསུམ་ལ་བབ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ལམ་བསྒོམས་པས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ཞིང་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའམ། ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུ་བ་དང་པོའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་སམ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་རིགས་སུ་ཚར་བཅད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྲུལ་པས་ལམ་བསྒོམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་རྣམས་རྟོགས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་འཚལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མིང་ནི་གང་ལགས་མཚན་མ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ཙམ་དུ་བས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མ་མཆིས་ཤིང་དྲན་པ་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་གང་གི་ཚུལ་དུ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པའི་ཆོས་དེ་དག་དེ་ལྟར་འཚལ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་


DTG093_Page_0466
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སློབ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡང་གཞན་མ་ལགས་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་ཡང་གཞན་མ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བྱང་ཆུབ་འཛིན་པ་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད། མི་འཛིན་པ་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཛིན་པ་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད། མི་འཛིན་པ་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་གཟུགས་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གང་ལ་སྤྱད་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བགྱི་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བགྱི་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ལམ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་


DTG093_Page_0467
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་མི་གནས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉི་ཤུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་ལམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་གཅིག་པའོ། །འདིར་བར་སྐབས་སུ་ཞུས་པ་ལྔའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཀྱང་ལམ་ལགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་བཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེས་ཤེས་བགྱིའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕུང་པོ་གང་དུ་ངེས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་སེམས་དང་པོའི་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ངེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ངེས་པར་ངན་སོང་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ངེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སུམ་ཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་བའི་ཆོས་དག་གང་ལ་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པའི་ཆོས་དཀར་པོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཕགས་ཤིང་ཟག་པ་མི་མངའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་བའི་ཆོས་གང་དག་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་བྱང་ཆུབ་


DTG093_Page_0468
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཆོས་གཞན་ལ་མི་གནས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབའ་ཞིག་ལ་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་དེ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་བདུན་པའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་བརྒྱད་པའོ། །ཅི་ལགས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་བཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ནག་པོའམ་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་སྡུག་བསྔལ་འཚལ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་བགྱི་བ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་ལགས་ན་བྱང་ཆུབ་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལགས་ཏེ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་གང་ལ་དངོས་པོའོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་བཞིན་མ་ནོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པ་མཐོང་བ་ལ་ཀུན་ནས་


DTG093_Page_0469
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བགྱི་བ་ཡང་གང་ཞིག་མཆིས་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བ་མ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་བདུན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་བརྒྱད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཆོས་ཉིད་འདུས་བགྱིས་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་ཅུ་དགུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ཞིག་གིས་སྟོང་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་འདི་དག་སྤྲུལ་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་གཉིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སྤངས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་གསུམ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་མ་སྤྲུལ་པའི་ཆོས་དེ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་བཞི་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་གང་ལགས་


DTG093_Page_0470
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་ལྔ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་དྲུག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་དང་པོ་པའི་གང་ཟག་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བགྱི་ན་ཇི་ལྟར་གདམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་ཅུ་བདུན་པའོ། །ཞུས་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་དེ་ན་འཁོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང༌། མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་ཞུས་པ་རིག་པར་བྱའོ།། །།བམ་པོ་ཉི་ཤུ་གསུམ་པ། དེ་ལ་རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་དོ། །དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་ཟབ་ཅེས་ཞུས་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པ་གང་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པའི་རྣམ་པ་དེས་གཟུགས་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་མེད་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་རག་ལུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ན། གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཚོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེས་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱང་མེད། གཟུགས་ལས་གུད་ན་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་མེད་དེ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀུན་བརྟགས་པ་སྤངས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པ་ལས་གུད་ན་ཡོད་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲར་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །གང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་དེ་ཉིད་དང་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བ་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ། དེའི་གནས་སྐབས་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲར་སྒྲོ་བཏག་


DTG093_Page_0471
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ་ཐ་སྙད་དུ་བྱས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་ལས་ཀྱང་བཟློག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལས་ནི་བཟློག །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བསྟན་པའོ། །སྐྱེས་བུ་འདོད་ཆགས་ཅན་གྱི་དཔེ་ནི་གོ་སླའོ། །ཉིན་གཅིག་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་དེས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ཀྱང༌། དེས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་དེའི་ལྷག་མའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉིན་གཅིག་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་བསྩགས་པ་དེས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ཀྱང་གང་གཱའི་ཀླུང་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དེའི་ཆ་བས་ལྷག་མ་ལུས་པའི་ཆ་མང་དུ་འགྱུར་ལ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་གང་བའི་ཆ་ནི་ལྷག་མ་ལུས་པའི་ཆའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཞིག་གིས་ཤེས་རབ་སྒོམ་པར་བྱེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་མི་ལྡན་པར་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་འབའ་ཞིག་བསྒོམ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་མངོན་བར་འདུ་བགྱིད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ན་ཇི་ལྟར་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོའི་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གང་དང་གང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་འདུ་བགྱིད་པ་མ་མཆིས་པ་ནི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་སྟེ། དངོས་པོ་མ་མཆིས་པས་ནི་ཡང་དག་པའི་


DTG093_Page_0472
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟ་བ་དང༌། སྐྱོན་མ་མཆིས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་བགྱིད་པར་ཡང་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་ཅི་ཡང་བྱེད་མི་ནུས་ན། དེ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར་ཞེས་གསོལ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྣང་ངོ༌། །གསོ་བ་ཉིད་དུ་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་འདི་སྐད་དུ་ང་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་བསོད་ནམས་འཕེལ་བར་ཡང་མི་སྨྲ། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པས་ཀྱང་བསོད་ནམས་འཕེལ་བར་མི་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་གང་དང་གང་བྱུང་བ་དེ་དག་རྟག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་གསོག་དང་གསོབ་ཏུ་ཇི་ལྟར་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར། བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་གྲངས་མེད་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲའོ་ཞེས་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་ནི་ཅི་ཞིག་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་སྐབས་སུ་བབ་པའི་ཕྱིར་ཞར་ལ་དྲིས་པ་སྟེ། རབ་འབྱོར་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་བགྲང་དུ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཚིག་གིས་བགྲང་མི་ནུས་པ་ནི་གྲངས་མེད་པའོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔག་པར་མི་ནུས་པའོ། །གྲངས་ཀྱི་དབང་གིས་ཀྱང་འདི་ཙམ་མོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་ཆད་པར་ཚད་གཟུང་དུ་མེད་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་སྟེ། འདི་གསུམ་ཆར་ཡང་བགྲང་བའི་བྱེ་བྲག་གོ །གྲངས་ཀྱི་ཁམས་དང་གྲངས་མེད་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་ཀྱང་སྟོང་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་ཚད་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་དང་ཚད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་ལ་ཡོད་ཀྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ནི་མེད་དེ་འདི་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ཀྱང་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་བཤད་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པའི་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཤད་པ་ནི་ཐུགས་རྗེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་


DTG093_Page_0473
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ནི་སྔར་ཆོས་ཉིད་འབའ་ཞིག་བརྗོད་དུ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། ད་ནི་ཆོས་ཉིད་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་དོན་ལ་འཕེལ་བའམ། ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་མ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་དཀར་པོའི་དབང་གིས་འཕེལ་བ་ཡང་མེད། ཆོས་ནག་པོའི་དབང་གིས་ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་གཉིས་མེད་ན་འོ་ན་རྒྱུ་གང་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པ་སྟེ། དེ་སྐད་ཞུས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་ཐ་མའི་གཞུང་གིས་ཐབས་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྱུར་བར་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞུས་པའོ། །འཕེལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། འདི་གཅིག་པུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའམ། འོན་ཏེ་སེམས་སླད་མ་བསྐྱེད་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟབ་མོའི་གནས་ཀྱི་སྐབས་ཞུས་པ་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྩགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ན། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྩགས་པར་འགྱུར། །ཅི་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྐལ་པ་


DTG093_Page_0474
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་སྔོན་རོལ་དུ་གང་ཐོག་མར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེའི་མཐས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའམ་འོན་ཏེ་གཉིས་པས་སམ། འོན་ཏེ་གསུམ་པས་སམ། འོན་ཏེ་ཅི་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་བཞུགས་པ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེའི་མཐུས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ། དེ་ལ་སེམས་གཅིག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་མཐུ་མེད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལྷག་མ་རྣམས་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འཇིགས་པའི་ངང་ཅན་ཡིན་པས་བསྩགས་སུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མར་མེའི་དཔེ་བསྟན་པ། གང་གི་ཚེ་མར་མེའི་སྙིང་པོ་ཚིག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འཇིགས་པའི་ངང་ཅན་ཡིན་ཡང༌། མར་མེའི་སྐད་ཅིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཚིག་པར་གྱུར་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡང་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐུས་འགྱུར་བར་བསྟན་པ་སྟེ། སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་བག་ཆགས་བསྩགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཚེའོ། །རིགས་ཀྱི་ས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་གོ །བརྒྱད་པའི་ས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་མཐོང་བའི་སའོ། །བསྲབ་པའི་ས་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་ས་སྟེ། དེས་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། གནོད་སེམས་བསྲབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ས་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་གཉིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་དེ། བྱ་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ནི་རང་བྱང་ཆུབ་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ནི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་སེམས་གང་འགགས་པ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་


DTG093_Page_0475
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པས་ཟབ་མོའི་གནས་སྐབས་སྟོན་ཏོ། །གང་འགགས་པ་ནི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་སྐྱེས་པ་ནི་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། །གང་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་འགག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་དེ་གནས་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། དེ་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཟབ་མོའི་གནས་སོ། །གང་འགགས་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འགག་པ་སྟེ་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་བྱའོ། །གང་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་ལ་བྱའོ། །གང་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་འགག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགག་པ་གཉིས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་གནས་པར་ཡང་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱའོ། །དེ་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བཤད་དོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཅི་འདུས་བྱས་ཀྱི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ལགས་སོ་ཞེས་སླར་གསོལ་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་སེམས་དེ་གུད་ན་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་སེམས་དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་གཞན་ནམ་ཞེས་དྲིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དམ་གཞན་དུ་བསྙད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་སླར་གསོལ་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སེམས་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཅི་ཕན་ཚུན་གནས་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གཉིས་གནས་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སླར་གསོལ་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡང་དག་པར་


DTG093_Page_0476
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྗེས་སུ་མཐོང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་དྲིས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དེ་ནི། དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སླར་གསོལ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེ་ལྟར་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི། ཅི་ལ་ཡང་སྤྱོད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་གང་ལ་གཉིས་ཀུན་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པའི་དོན་དམ་པ་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་དོ་ཞེའམ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་དེ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེས་མཚན་མར་འདུ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་བཤིག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་གཞིག་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ། ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སླར་གསོལ་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་མེད་པར་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའི་མཐུས་བདག་ཉིད་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་མཁས་པའི་མཐུས། གང་བདག་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་མཐོང་བར་འགྱུར་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མཐུ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་ལ་རྨི་ལམ་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ན། དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་རྣམ་པར་འཕེལ་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཟབ་མོའི་གནས་ཀྱི་སྐབས་ཕྱེ་ནས། གནས་བརྟན་གཉིས་ཀྱིས་སྔར་འདས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་རྨི་ལམ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ལ་སྙོམས་


DTG093_Page_0477
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ཞུགས་པ་དེའི་ཚེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་རྨི་ལམ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་ལ། གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པའི་ཚེ་ནི་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་རྨི་ལམ་དང༌། གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པ་གཉིས་ལ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་འབའ་ཞིག་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས་དྲིས་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གལ་ཏེ་ཉིན་པར་བསྒོམས་པས་རྣམ་པར་འཕེལ་ན། རྨི་ལམ་ན་ཡང་རྣམ་པར་འཕེལ་ལོ་ཞེས་དྲིས་པའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་རྨི་ལམ་དང༌། གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པའི་ཚེ་ཡང༌། ཆོས་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པར་མཚུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་རྨི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཉིན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་རྨི་ལམ་དང་གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པ་གཉིས་མཚུངས་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ཉིན་པར་དང་རྨི་ལམ་གཉིས་མཚུངས་ན། གལ་ཏེ་གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་ན། རྨི་ལམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཀྱང་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྨི་ལམ་དུ་ལས་ཤིག་བྱས་ན། ལས་དེ་སོགས་པའམ། འབྲི་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུའི་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཉིན་པར་དང་རྨི་ལམ་ན་ཡང་ཆོས་རྣམས་མཚུངས་ན། གང་རྨི་ལམ་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པ་དང༌། གང་ཡང་རྨི་ལམ་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དེ་གཉིས་ལས་སྔ་མ་ནི་དགེ་བའི་ལས་སོགས་པར་འགྱུར། ཕྱི་མ་ནི་ལས་རྣམས་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་མེད་ཅེས་དྲིས་པའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་གསུངས་ན། དེ་ལ་སོགས་པའམ་འབྲི་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲི་བ་ཞེས་བྱ་བ་


DTG093_Page_0478
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལས་འགྱུར་ན་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་དང་གཉིད་ཀྱི་མ་ལོག་པ་གཉི་ག་ན་ཡང༌། ལས་དེ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་ན། དེ་ལས་སོགས་པའམ་འབྲི་བ་ཡོད་ཅེས་ཅིའི་ཕྱིར་ཟེར་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་ན་ཆོས་གང་ཡང་སོགས་པའམ་འབྲི་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་གི་རྨི་ལམ་ན་ཀླུང་ཆུས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ཞིག་མཐོང་ངམ། རྒྱ་མཚོ་སྐམས་པ་མཐོང་ན། དེ་ལས་སོགས་པ་དང་འབྲི་བ་ཡོད་དམ། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་ན་སོགས་པ་དང་འབྲི་བ་དེ་གཉིས་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཉིན་པར་གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པའི་ཚེ་ཡང་གང་ལ་ཡང་སོགས་པའམ་འབྲི་བ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས། གལ་ཏེ་སད་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་ན་ནི་ལས་དེ་ལས་སོགས་པའམ་འབྲི་བའང་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་བདག་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པར་ལྟ་བ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མི་སྨྲའི། གང་ད་ལྟའི་གསར་བུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དག་གལ་ཏེ་རྨི་ལམ་ན་བྱས་པའི་ལས་ལ་སད་པའི་ཚེ། རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞིང་སེམས་པ་དེའི་ཚེ་མཚན་མོ་བྱས་པའི་ལས་ལ་སོགས་པའམ་འབྲི་བ་ཡོད་དམ་ཞེས་འདྲི་བའོ། །དེ་བས་ན་རྨི་ལམ་དང་གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པའི་ཚེ། བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་དགོངས་པའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་གང་ཉིན་པར་སྲོག་བཅད་པ་དང༌། གང་རྨི་ལམ་ན་སྲོག་བཅད་པ་དེ་ལ། འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་དེ་བསད་དོ། །དེ་བདག་གིས་བསད་པ་ལེགས་སོ་ཞེས་སད་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་ན། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལས་དེ་ལ་ཁྱོད་ཅི་ཟེར་ཞེས་བྱ་བས། འཁྲུལ་པ་ཡོད་པར་གསུངས་ཏེ། ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། མི་ལ་ལས་ཉིན་པར་རམ་རྨི་ལམ་ན་སྲོག་བཅད་པ་ལས་གང་གི་ཚེ་དེ་བསད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། ལས་དེ་གཉིས་ཡིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞིང་བསམས་པ་ན། ཅི་ཉིན་པར་སྲོག་བཅད་པའི་ལས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་


DTG093_Page_0479
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆེའམ། འོན་ཏེ་རྨི་ལམ་ན་བྱས་པའི་ལས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཆེ་སྙམ་པའོ། །དེ་ནས་ཤཱ་རིའི་བུས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་དམིགས་པ་མེད་པ་ལས་མི་འབྱུང༌། དམིགས་པ་མེད་པར་སེམས་པ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་ན་སྲོག་བཅད་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས། དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྷག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཤེས་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཚིག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བས་ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དམིགས་པ་མེད་པར་ལས་མི་འབྱུང་ན། གང་ཁྱོད་ཀྱིས་འོན་ཏེ་སད་པའི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་ན། ལས་དེ་ལས་སོགས་པའམ་འབྲི་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྔར་སྨྲས་པ་དེ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཀླན་ཀ་ལྷག་མ་ནི་གལ་ཏེ་དམིགས་པ་མེད་པར་ལས་མི་འབྱུང་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་རྨི་ལམ་ན་བྱས་པ་དམིགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པར་ནི་བྱས་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་དང་གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པ་གཉིས་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བས་ན་ཀླན་ཀ་དེ་བསྩལ་བའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བློ་འཇུག་སྟེ་མ་མཐོང་མ་ཐོས། བྱེ་བྲག་མ་ཕྱེད། རྣམ་པར་མ་རིག་པའི་ཆོས་ལ་ནི་བློ་མི་འཇུག་གོ །དེ་ལ་བློ་ལ་ལ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ། །བློ་ལ་ལ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ་དམིགས་པ་ཅན་དུ་སྤྱོད་པ་གསར་བུ་རྣམས། དངོས་པོ་དག་ལ་དོན་དམ་པར་ཡོད་དམ་མེད་པ་མ་བརྟགས་པར་རྨི་ལམ་དང༌། གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པའི་ཚེ་ཡང༌། མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་བློ་འཇུག་སྟེ་དེ་དེ་ལྟར་བློ་འཇུག་པ་ན། བློ་ལ་ལ་འབྲས་བུ་


DTG093_Page_0480
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད། ལ་ལ་འབྲས་བུ་ཆེ། ལ་ལ་འབྲས་བུ་ཆུང༌། ལ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན། ལ་ལ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན། ལ་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན། ལ་ལ་མི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བས་ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འགྲོ་བ་དང༌། དུས་དང་སྦྱོར་བ་དང༌། ལུས་རྣམས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རྒུད་པ་དང༌། གཉིད་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྐྱེན་དང་བྲལ་བའི་དབང་ལས་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ལས་ཐམས་ཅད་དབེན་པ་དང་སེམས་པ་ཐམས་ཅད་དབེན་པའོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ལས་རྣམས་དང༌། སེམས་པ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའམ། དམིགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བརྟག་པར་བྱ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་མཚན་མར་བྱས་ནས། ལས་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྐབས་འདིས་དམིགས་པ་མེད་པར་གཟིགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་སྤོ་ལ་ནི་མི་བྱའི་དམིགས་པ་ཅན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་བློའི་རྟོག་པའི་དབང་གིས་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་རྨི་ལམ་ན་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་བསྒོམས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ཀླན་ཀ་གཞན་དག་སྨྲས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གསར་བུ་ལྟ་རེ་ཞིག་ཞོག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞིག་གལ་ཏེ་རྨི་ལམ་ན་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ན། དེ་ལ་ནི་རྨི་ལམ་དང་གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པ་གཉིས་མཚུངས་ཏེ། གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པ་དང་འདྲ་བར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པ་ལེགས་པར་བྱས་པར་


DTG093_Page_0481
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་རམ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། དེའི་ཚེ་ཚོགས་པའི་འདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའམ། བདག་དང་བསམ་པ་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེས་ཀླན་ཀ་དེའི་ལན་བཏབ་པའོ། །བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ལན་གློན་ནམ། འོན་ཏེ་གཟུགས་ལན་གློན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཀླན་ཀ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་སྔར་སྨྲས་པའི་ལན་བཏབ་སྟེ། འདི་ལྟར་དམིགས་པ་མེད་པར་གཟིགས་ཤིང༌། རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་རྨི་ལམ་དང་གཉིད་ཀྱིས་མ་ལོག་པ་གཉི་ག་ན་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ལ་སོགས་པ་རྨི་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་མི་ཤེས་པ་ལྟ་བུར་གླན་ཀ་དྲིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་མེད་ན། བྱམས་པ་འདི་ནི་ལན་ལྡོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་སྨྲ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གློ་བུར་གྱི་མིང་ཙམ་དུ་བཟུང་སྟེ་སྨྲའམ། འོན་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའམ་དེ་དག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ལན་ལྡོན་པར་འགྱུར་ཞེས་བརྗོད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང༌། གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དེ་ཐ་མི་དད་དེ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་ཡིན་ན། འདི་ལ་སུ་ཞིག་ཅི་ཞིག་སུ་ལ་ལན་ལྡོན་ཏེ། སུ་ཞིག་གང་གིས་ལན་ལྡོན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་དེ་དག་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་དེ་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་བརྟན་ཤཱ་རིའི་བུས་འདི་སྐད་གསུངས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་དེ་དག་དེ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་པོ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཐ་དད་དུ་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་བྱམས་


DTG093_Page_0482
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་སླར་གསུངས་པ། ཆོས་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བདག་སྨྲས་པ་དེ་ལྟར་ཆོས་དེ་དག་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་དུས་ན། ཆོས་དེ་དག་དམིགས་སུ་མེད་དེ། དེ་དག་བརྗོད་དུ་ཡང་མེད་ན། ཇི་ལྟར་སྨྲ་བར་བྱ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཆོས་གང་གིས་དགྲ་བཅོམ་པར་བརྗོད་པའི་ཆོས་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གནས་གྱུར་པ་མ་གཏོགས་པར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དོ་སྙམ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་སླར་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱིད་ཅིང་ཞེས་ཞུས་པ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་ན། གང་དག་གི་དོན་དུ་སུ་ཞིག་ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅེས་ཞུས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཚེ། སྙིང་རྗེའི་དབང་གིས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་བསྟན་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དག་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་གསལ་བས་རྣམ་པར་མ་ཕྱེའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། སོ་སོའི་བསམ་པ་ཐ་དད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྨོན་ལམ་དག་འབྱུང་སྟེ། ཁ་ཅིག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཀྱང༌། ཕྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ཅུང་ཟད་མི་འགྲུབ་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །གང་གཱའི་ལྷ་མོ་ལུང་བསྟན་པ་ཡང་གོ་སླའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་སྒོམ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་སྒོམ་པ་ལ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྤངས་ཏེ། བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞུས་པའོ། །དེའི་


DTG093_Page_0483
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འོག་ཏུ་བཤད་པའི་འགྲེས་ནི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྷག་མཐོང་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་དུས་ན་ནི་ཅི་ནས་ཀྱང་དེ་ལྟར་སོ་སོར་བརྟགས་ནས། སེམས་གཡེང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དུས་ན་ནི་སེམས་མི་གཡེང་བ་དང་ལྡན་པས་ཆོས་གང་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཐོབ་པའི་དུས་ན་ནི་དེས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་མཐའ་ལ་ཐུག་པའི་བར་གྱི་གཞུང་གིས་བསྟན་ཏེ། དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཉམ་པས་མཉམ་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །དེས་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་མ་མཐོང་བ་ཉིད། དེའི་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །གལ་ཏེ་མཐོང་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །འོ་ན་མངོན་སུམ་བྱས་ན་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེས་ཉན་ཐོས་ལྟར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་དེའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་མི་བགྱིད་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་གང་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གནས་ཀྱང་དེ་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་རུང་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་པ་སྔ་མའི་དབང་གིས་འགྱུར་བ་བསྟན་པ། རབ་འབྱོར་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་


DTG093_Page_0484
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ན་མངོན་སུམ་དུ་སོ་སོར་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པ་སྔ་མ་ཉིད་ཀྱིས། ཉན་ཐོས་འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱའོ་སྙམ་པའི་བསམ་པ་ལྟ་བུར། སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱའོ་སྙམ་པའི་དགོངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་མི་མངའ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་ནི་རབ་ཏུ་མཐུན་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཕྱིས་ཀྱང་བསྒོམ་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་གྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱ་བའི་དུས་ཡིན་གྱི་འདི་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་དུས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་ཡང་བྱེད་ལ། མངོན་སུམ་དུ་ཡང་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་ཡིན་ནོ། །མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཉིད་དུ་སེམས་དམིགས་ལ་འདོགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་ཡིན་གྱི། དེ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སྐད་ཅིག་དེའི་ཚེ་ཞི་གནས་ནི་མེད་དོ། །ཞི་གནས་མེད་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ད་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པ། དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་སྟོན་ཏེ་འདི་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐྱེས་བུ་དཔའ་བོའི་དཔེ་དང༌། བྱའི་དཔེ་དང༌། འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེ་དག་ཀྱང་གཞུང་དང་སྦྱར་ཏེ་གཟུང་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོ་མཚར་ཏོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་རྣམས་བར་མ་དོར་སེམས་ཞུམ་པའི་རྒྱུས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་བསྒོམ་ཞིང་ཉན་ཐོས་དང་རང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལྟུང་བར་མ་གྱུར་པ་སྟེ། ངོ་མཚར་ཆེའོ་ཞེས་གསོལ་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདིར་སེམས་


DTG093_Page_0485
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལ་ཡང་འགྲེས་བདུན་ཏེ། དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་འགྲེས་དང༌། དམིགས་པར་ལྟ་བའི་འགྲེས་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འགྲེས་དང༌། གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འགྲེས་དང༌། མཚན་མའི་འགྲེས་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་འགྲེས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དྲི་བའི་འགྲེས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལ་དམ་པར་འདུ་ཤེས་པས་བསླུས་པར་གྱུར་པ་དག་སྟེ། བདག་གིས་སེམས་ཅན་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་གཏང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས་སྙིང་རྗེ་མངོན་པར་བསྐྱེད་དེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མི་གཏོང་བར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུས། བར་མ་དོར་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་ནི་འགྲེས་དང་པོའོ། །སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བདག་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པར་ལྟ་བར་སྤྱོད་སྤྱོད་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་གི་ལྟ་བ་དེ་བདག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཆོས་བཤད་པས་སྤང་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དབང་གིས་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་འགྲེས་གཉིས་པའོ། །སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་རྟག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་པ་དང༌། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པ་བཞིས་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་དག་སྟེ། བདག་གིས་དེ་དག་དེ་ལས་བཟློག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲེས་གསུམ་པའོ། །སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས། སེམས་ཅན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྤྱོད་སྤྱོད་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་གི་དོན་དུ་བདག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའོ། །སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་སྤྱོད་པ་བུད་མེད་དང༌། སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་


DTG093_Page_0486
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ཀྱི་མཚན་མ་དག་ལ་སྤྱོད་སྤྱོད་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་གི་དོན་དུ་བདག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། མཚན་མ་མེད་པའི་ཆོས་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྨོན་ལམ་ལ་སྤྱོད་སྤྱོད་པ། བརྒྱ་བྱིན་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྐྱོང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དང༌། གཟུགས་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་དག་སྟེ། དེ་དག་གི་དོན་དུ་བདག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཆོས་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དྲི་བ་ལ་ཡང༌། གལ་ཏེ་དེ་དག་གིས་དེ་སྐད་དྲིས་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དག །དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་དེ་དག་ཉིད་བཟུང་ནས་ལན་འདེབས་ན། ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་གིས་དེ་སྐད་དུ་དྲིས་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་ཞིང༌། དེ་དག་བསྒོམ་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་དག་མཐོང་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་ལན་འདེབས་ན། ལུང་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ནོན་པ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱས་ནས་བསྲབས་པའི་ས་ནོན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ས་གཉིས་པ་ནས་བཟུང་ནས་ས་བདུན་པའི་བར་ནི་བསྲབས་པའི་སའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གིས་སླར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་གྲངས་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ། དེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་བརྒྱད་པ་མ་ཐོབ་ཀྱང༌། ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པར་བྱས་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ལན་


DTG093_Page_0487
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡོན་ན། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བགྱིས་པའི་སའམ། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པའི་ས་ཡང་མི་མངོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་འོག་མ་རྣམས་བསྟན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་ཉུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་མང་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འདི་ལྟར་ས་བརྒྱད་པ་མ་ཐོབ་ཀྱང་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ལེགས་པར་བསྒོམས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ལན་ལྡོན་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་ཉུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ས་ཡང་རུང༌། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་མ་ཡིན་པའི་ས་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་འོག་མ་རྣམས་བསྟན་པའོ། །དེ་ནས་ཡང་བར་སྐབས་ནས་བྱུང་བ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་བདུད་ཀྱི་ལས་རྣམས་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱང་གོ་སླའོ། །རབ་འབྱོར་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྔར་ནི་བདུད་ཀྱི་ལས་ལ་སོགས་པས་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་གང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་དབེན་ཞིང་བྲལ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་


DTG093_Page_0488
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དབེན་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཇི་ལྟར་མཆིས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་ཞུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་ལ་སྟོང་ན་ཕྱིས་དབེན་པར་བྱར་ཡང་མེད་ལ་སྟོང་པར་བྱར་ཡང་མེད་དེ། དེ་ལྟར་གྱུར་ན་དབེན་པ་དང་སྟོང་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་ཞུས་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་ཅན་འདི་དག་ཡུན་རིང་པོ་ནས་ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ལ་སྤྱོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་ཞིང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། བྱིས་པ་རྣམས་དེ་དག་དབེན་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་དག་གིས་མི་ཤེས་པའི་ཉེས་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། ངར་འཛིན་པ་དང༌། ང་ཡིར་འཛིན་པས་ཆགས་པར་འགྱུར། ཆགས་པས་བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་རྩོམ་མོ། །དེའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བར་མཚམས་སྦྱོར་ཞིང་འཁོར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་ཤེས་པའི་ཉེས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཕྱིས་གང་གི་ཚེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྙེད་ནས་མཉན་པ་དང༌། བསམས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས། དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ། ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་བཟློག་པས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱོད་པ་མེད་པར་བརྗོད་པས། བཤད་པ་འདི་ལ་སྤྱད་པ་དོན་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགོས་པ་དེ་བསྩལ་བའི་ཕྱིར་འོག་


DTG093_Page_0489
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་བསོད་ནམས་མང་བ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་གསུངས་ཏེ། བསོད་ནམས་མང་དུ་འཕེལ་བ་དེ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་ཡང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་དཔེས་གཞུང་ཉིད་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཡིད་ལ་བགྱི་བ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཡིད་ལ་བགྱི་བ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་བ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་འདི་སྐད་ཞུས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་ཞིང་བྲལ་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་རིག་པར་འགྱུར། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་ཞིང་སྟོང་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དམ། ཡིད་ལ་བྱེད་པའམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་ཆོས་གཞན་ཞིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པར་ཤེས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མ་བྲལ་བའོ་ཞེས་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་ནི་དེ་དག་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པར། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་ཤེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ། དྲི་མ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །དེ་ལ་འཕེལ་བ་མེད་དོ། །ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་དབང་གིས་གློ་བུར་དུ་འཕེལ་བ་ཡང་མེད། མ་ཞུགས་པའི་དབང་གིས་འགྲིབ་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་ཞིང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན་ཞེས་ཞུས་པ་གཉིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་


DTG093_Page_0490
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དབེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དབེན་ཞིང་སྟོང་པས་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་ཅེས་ཞུས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབེན་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབང་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་དེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་ལ། དེ་ལ་མ་བརྟེན་ན་ཡོངས་སུ་འགྲིབ་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་དེ། གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གཅིག་ཀྱང་མ་ཡིན། གཉིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་གཅིག་སྟེ། གཉིས་སུ་བྱར་མེད་ཅིང་གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། གསོག་ཉིད་དང༌། གསོབ་དང༌། ཡ་མ་བརླ་ཉིད་དང༌། སྙིང་པོ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་གང་ལགས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུ་བ་གསུམ་པ་འདི་སྐད་ཞུས་ཏེ། ཅི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དམ། ཅི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་འབའ་ཞིག་སྤྱོད་དམ། འོན་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་དམ། འོན་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་སྤྱོད་དམ། འོན་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཞན་པ་ཞིག་སྤྱོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྔ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཅི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་དམ། འོན་ཏེ་ཅི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྤྱོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བདུན་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཞུས་པ་དང༌། དེ་ནས་བཅོམ་


DTG093_Page_0491
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པས་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་དག་མི་དམིགས་པ་དང༌། དེ་ནས་ཡང་མི་སྣང་བ་དག་མི་དམིགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དག་མི་དམིགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པར་ལུང་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀྱང་རུང་སྟེ་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དངོས་པོ་མེད་པས་འདི་དང༌། འདི་ལྟ་བུའི་དོན་དུ་ལུང་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ཟབ་ཅིང་ཟབ་པའི་གནས་དག་བསྟན་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་བསོད་ནམས་མང་པོ་བསྟན་པ་ཡང༌། དད་པ་རབ་ཏུ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་ཏུ་བསྔགས་པའི་ཚིག་ཐམས་ཅད་དང༌། ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་དང༌། ཀུན་དགའ་བོའི་ཚིག་དང༌། བདུད་ཀྱི་གཏམ་དང༌། བདུད་ཀྱི་ལས་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་གཏམ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཟད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་ལ་སོགས་པའི་གཏམ་དང༌། བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་བཤད་པ་དང༌། སེམས་


DTG093_Page_0492
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཚིག་དང༌། བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པ་དང༌། དེ་ནས་ཡང་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཚིག་རྣམས་ནི་གཞུང་ཉིད་ལས་གོ་སླ་བས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་མ་བཤད་དོ། །ཅི་ནས་ཀྱང་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་གཉིས་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་དག་པར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །གཉིས་ནི་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པས་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གཅིག་པའི་ཕྱིར་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུ་མི་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་འདུ་ཤེས་སོ། །ཡང་ན་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་གཉིས་སུ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་གཞུང་གིས་གསལ་བར་བཤད་དོ། །དེ་ནས་ཡང་འོག་ནས་ཅི་ནས་ཀྱང་སེམས་དེ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། སེམས་གཞན་ལ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་གྱུར་པའི་དབང་གིས་སེམས་དེ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་པས་སེམས་གཞན་ལ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་སེམས་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་སེམས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཀླན་ཀར་འགྱུར་ན། འདི་ལྟར་སེམས་དང་བྱང་ཆུབ་གཉི་ག་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཀླན་ཀ་མེད་དོ། །ཆོས་གང་ཤིན་ཏུ་དབེན་པ་དེ་ནི་མཆིས་པའམ་མ་མཆིས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །སྒྱུ་མ་


DTG093_Page_0493
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་འདྲ་བར་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའམ། མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ལ། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དངོས་པོའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །བརྗོད་དུ་མེད་པ་དབེན་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་མི་རིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའམ། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མ་མཆིས་ཤིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང༌། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དོ། །དེ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མེད་དོ། །འདི་ནི་སེམས་དེ་ལ་ཡང་མ་ཡིན། སེམས་གཞན་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་གང་ཤིན་ཏུ་དབེན་པ་དེ་ནི་བསྒོམ་པར་བགྱི་བ་ཡང་མ་ལགས། རྣམ་པར་གཞིག་པར་བགྱི་བ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོམས་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་དབེན་པའི་ཕྱིར་མི་རིགས་སོ། །རྣམ་པར་གཞིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་མ་བསྩལ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་དབེན་པའི་ཕྱིར་མི་རིགས་སོ། །བསྒྲུབ་པར་བགྱིད་པའི་ཆོས་ཀྱང་གང་ཡང་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་དབེན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དབེན་པ་ཉིད་ལགས་པའི་སླད་དུ་ཇི་ལྟར་དབེན་པས་དབེན་པ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དབེན་པ་ཡིན་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དབེན་


DTG093_Page_0494
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དབེན་པ་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་རྟོག་པར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་གཅིག་ནི་དབེན་ལ། ཅིག་ཤོས་ནི་མི་དབེན་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ནི་མི་རིགས་པར་འགྱུར་ན། འདི་ལྟར་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་དབེན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཉིད་ཤེས་ན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་བདག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་དཀའ་བ་བགྱིད་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གལ་ཏེ་ལ་ལ་ནི་དམིགས། ལ་ལ་ནི་མི་དམིགས་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་མི་མཐུན་པས་དཀའ་བར་འགྱུར་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སོ། །མེད་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་མི་དཀའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་མ་གཏོགས་པ་སྤྱོད་པ་གཞན་མེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི་གོ་སླའོ།། །།བམ་པོ་ཉི་ཤུ་བཞི་པ། འགྲོ་བ་ལྔར་འཁོར་བ་ཞེས་ཐ་དད་དུ་དབྱེ་བ་འདི་ཅི་ལས་གྱུར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བའང་ཅི་ལས་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་སྟོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ན་འཁོར་བ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཅི་ལས་བྱུང་ཞེས་དྲིས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་དག་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་སྟེ། མེད་པ་ལ་འཛིན་པ། ཡོད་པ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་དག་དང་འདྲེས་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་ཡོད་པ་ལ་ནི་སྒྲིབ་པོ། །མེད་པ་ལ་ནི་འཛིན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར།


DTG093_Page_0495
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱེད་པའི་སེམས་པ་ཡང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ་ལས་དེ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་གིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཤེས་པ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདུན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་ཅན་ཏེ། ཀུན་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། ལྷ་དང་མིའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་དག་དེ་ཁོ་ནའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ཡང་དེ་ལྟར་འཁོར་བར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་ཅིང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བར་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་ནི་གང་ཡང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐོས་པས་ཤཱ་རིའི་བུའི་བློ་རྒྱ་ཆེར་གྱུར་ནས། ཀྱེ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་སྙིང་པོ་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་ནས་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་དེའི་ཡིད་ལ་བཞག་ནས། སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་སྙིང་པོ་དམིགས་པ་ལྟག་ལ་ཡོད་ཅེས་འཇིག་རྟེན་པའི་རིགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་སྙིང་པོ་མེད་པ་ནི་རྙེད་སླའོ། །སྙིང་པོ་ཅན་ནི་རྙེད་པར་དཀའོ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་དོ། །གང་དག་ཆོས་འདི་དག་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །ནམ་མཁའ་དབེན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་དབེན་པའི་རྣམ་


DTG093_Page_0496
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་སོ། །འདི་ཡང་འགྲེས་གསུམ་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང་སེམས་ཅན་མཐུན་པའི་འགྲེས་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་གྱི་གོ་ཆའི་འགྲེས་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མཐུན་པའི་འགྲེས་སོ། །དབེན་པ་བཤད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕན་ཡོན་ཡང་གོ་སླའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་ཤིང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ནན་ཏན་བགྱིས་ཏེ། ཆོས་གང་ཡང་མི་དམིགས་ན་དེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་རིགས་ན། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་ན་ཇི་ལྟར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱེད་ཅིང་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བགྱི་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མི་དམིགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་མེད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན། གང་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཀྱང་མི་རིགས་པ་གཞན་དག་སྟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་བཤད་དོ། །དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་མི་དམིགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཁ་ཅིག་དམིགས་ལ། ཁ་ཅིག་


DTG093_Page_0497
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་དམིགས་ན་ནི་ཀླན་ཀར་ཡང་འགྱུར་ན། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། གནས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་མེད་ན་དེ་ལ་ཀླན་ཀར་འགྱུར་བ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང༌། མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ནི་གནས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རབ་འབྱོར་ལ་བསྟོད་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་བསྟོད་པ་དང༌། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་དང༌། དགེ་སློང་དྲུག་སྟོང་གི་གཏམ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཕན་ཡོན་དང༌། ཀུན་དགའ་བོ་ལ་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བསངས་པ་དང༌། མི་ཟད་པའི་གཏམ་མོ། ཀུན་དགའ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ནི་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་གོ །ཡི་གེ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་གོ །ཀུན་དགའ་བོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ནི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གཟུངས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ཡི་གེར་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གང་དག་གི་ཡི་གེར་མ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དག་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གང་ཡང་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། དོན་གྱི་གཟུངས་དང༌། བཟོད་པའི་གཟུངས་དང༌། སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་དེ་དག་གི་སྒོར་གྱུར་པའོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་མི་ཟད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་


DTG093_Page_0498
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མི་ཟད་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་གཟུགས་དང་ནམ་མཁའ་ཟད་མི་ཤེས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ནམ་མཁའ་ལ་དམིགས་ནས་ཡང་དེ་དག་མི་ཟད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ནམ་མཁའ་ལྟར་ཟད་མི་ཤེས་པ་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རེ་རེ་ལ་སྦྱར་བས་ནི་གོ་སླའོ། །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའམ་མི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་གར་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གཅིག་ལ་གཅིག་སྦྱར་བ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་ཐབས་མཁས་པ་དང༌། ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གཏམ་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དཔེ་དང༌། བུད་མེད་ཀྱི་དཔེ་དང༌། གཡུལ་ངོར་འགྲོ་བའི་སྐྱེས་བུ་དཔའ་བའི་དཔེ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་དཔེ་དང༌། ཆུ་ཀླུང་གི་དཔེ་དང༌། ལག་པ་གཡས་པའི་དཔེ་དང༌། རྒྱ་མཚོའི་ཆེན་པོའི་རོའི་དཔེ་དང༌། འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེའི་དཔེ་དང༌། དེ་ནས་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བཤད་པ་དག་ནི་གོ་སླའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་མ་མཆིས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔའི་རབ་ཅེས་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་མེད་དེ། གཅིག་པ་ལ་རབ་ཅེས་བྱ་བ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་དག་ཐ་དད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་རབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདིར་ཡང་རི་རབ་ཀྱི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །དོན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ལ་ནི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་དང་ཁྱད་པར་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་


DTG093_Page_0499
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་གང་ཟག་ལ་ཆོས་གང་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་སྣང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་གྱི་དབང་གིས་ཆོས་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁོ་ན་མཆོག་ཅེས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། དོན་གྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབང་གིས་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་རབ་ཅེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་བྱེ་བྲག་མེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ན་བརྡའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་འདི་ནི་སྦྱིན་པས་སོ། །འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །འདི་ནི་བཟོད་པའོ་ཞེས་འདོགས་པར་བྱེད་དེ། འདོགས་པ་དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་ལས་འགྱུར་གྱི་གཞན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཡང་བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེའི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའམ་གཏོང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཆོས་འགའ་ཞིག་འཛིན་ན་དེ་ཉིད་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གཏོང་ན་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གྲུབ་པར་ནི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་འཛིན་མི་གཏོང་ངོ༌། །ཡང་ཀུན་བརྟགས་པའི་དབང་གིས་ནི་མི་འཛིན། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་ནི་མི་གཏོང་ངོ༌། །རབ་འབྱོར་གང་གཟུགས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་ཀྱི། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་འབྱོར་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཉིད་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ།།


DTG093_Page_0500
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མར་དམིགས་པའི་ཉེས་པས་ཆགས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མ་ཆགས་པ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་བཟུང་བ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ནི་གང་དུ་ཡང་ཆགས་པ་མེད་ལ། གང་ཡང་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མ་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་ལགས་ན། འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བ་ཡིན་ན། འོ་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་གཟུང་བར་བྱ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དེ་འདི་ནི་གཟུགས་སོ། །འདི་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། ཆོས་ནི་ཆོས་མངོན་པར་མི་སྒྲུབ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་པས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་རྟོགས་པ་ཉིད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱའི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་དཔེ་དང༌། ཁ་ལོ་སྒྱུར་བའི་དཔེས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་གང་སྐྱེད་པ་མ་ལགས་འགོག་པ་མ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། འདི་སྐད་ཞུས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཆོས་གང་ཡང་མི་སྐྱེད་ལ། ནག་པོའི་ཆོས་ཀྱང་མི་འགོག་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་


DTG093_Page_0501
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་གསུངས་ཏེ། ཅི་ཞིག་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་སྙམ་མམ། ཅི་ཞིག་དགག་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་བྱ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་ཞིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ན། གཟུགས་ལ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལས་དབྲལ་བར་བྱའོ། །མི་ལྡན་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བློ་བསྐྱེད་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་ལ་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བརྩོན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་པའམ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཡང་འབྲས་བུའི་ཚུལ་དུ་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བརྩོན་པར་མི་བྱ་བའོ། །གཟུགས་ནི་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་བྱའོ། བཟའ་ཤིང་གི་དཔེ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་དང༌། འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་གྱི་དཔེའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལ་ཅི་ནས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་མི་དམ་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པ་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་དུ་དགོངས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དགོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་ཉིད་ཤེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་མདོ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཚོར་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མ་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པར་ཤེས་པ་དེའི་ཚེ་རྒྱས་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །རབ་འབྱོར་མཐའ་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་


DTG093_Page_0502
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐའ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རྩེ་མོའི་དོན་ཏེ། དཔེར་ན་རིའི་རྩེ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་མཐའ་ལ་བྱ་སྟེ་དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མཐའ་དེ་གཉི་ག་ཡང་དེ་ལ་མེད་དེ་དེ་ལ་རྩེ་མོའི་མཐའ་མེད་པ་ནི་མཐའ་གང་ལ་ཆད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་པའོ། །མཐའ་མེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་ཅེས་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཉི་གར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གཅིག་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གྲངས་ཤེས་པ་བསྟན་ཏོ། །བུད་མེད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྟགས་ཤེས་པ་བསྟན་ཏོ། །ལམ་གྱི་རྒྱུན་བཅད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ལ་མཁས་པའོ། ལམ་གྱི་རྒྱུན་མ་བཅད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་མཁས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཞི་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་བཟུང་སྟེ་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའོ། །རབ་འབྱོར་ནམ་མཁའ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་བསྒོམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ལ། དང་པོ་ནི་རྩོལ་བ་དང་བཅས་མཚན་མ་དང་བཅད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྤྱོད་པའོ། །ས་དང་པོ་ཡིན་ཆད་ནི་རྩོལ་བ་དང་བཅས་ལ། མཚན་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་མཚན་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྒོམ་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་མ་ཆད་ཅིང་མ་བྲལ་བར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པས་ཞེས་


DTG093_Page_0503
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ནི་སེམས་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་དང༌། མ་བྲལ་བ་སྟེ། གང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཞིང་རྒྱུན་ཆགས་པ་དེས་སེམས་པར་ཆད་མེད་ཅིང་སོ་སོར་མ་གྱིས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་ནས་ཀྱང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་མི་རྒྱུ་བ་དེ་ལྟར་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་གྱུར་གྱི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་ལགས་བསྒོམས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་གསོལ་པ་དང༌། རབ་འབྱོར་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསལ་བ་གསུངས་ཏེ། རྩོལ་བ་དང་བཅས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ལ་བྱའོ། །མ་བསྒོམས་པས་སམ་ཞེས་གསོལ་ནས། ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསལ་བ་གསུངས་པའོ། །བསྒོམས་ཀྱང་བསྒོམས་ལ་མ་བསྒོམས་ཀྱང་བསྒོམས་པས་སམ་ཞེས་གསོལ་བ་དང༌། སྐྱོན་གཉིས་ཀ་བཤད་ཟིན་པས་གསལ་བ་གསུངས་སོ། །བསྒོམས་པ་ཡང་མ་ལགས་མ་བསྒོམས་པ་ཡང་མ་ལགས་པས་སམ་ཞེས་གསོལ་པ་དང༌། གལ་གཉིས་སུ་སྨྲ་བའི་གཞུང་གིས་འཁྲུགས་སུ་དོགས་པས་བསལ་བ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་གནས་སུ་བསྟན་པ་སྟེ། བདག་གི་ཁམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གདགས་སུ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པ་དམིགས་སུ་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཏགས་པ་སྟེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་པོ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དབྲི་བ་མེད་པ་དང་བསྣན་པ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ནི་དབྲི་བའོ། །མེད་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་བསྣན་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་ལ་


DTG093_Page_0504
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསླབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བསླབ་པ་ནི་གང་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པའོ། །འགག་པ་མེད་པའི་བསླབ་པ་ནི་ཡོད་པ་ལ་གང་སྐུར་པ་འདེབས་པ་མེད་པའོ། །བསྒོམ་པར་ཡང་མི་བགྱི། རྣམ་པར་གཞིག་པ་ཡང་མི་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་སློབ་པ་སྟེ། བསྒོམ་པར་བྱ། བསྐྱེད་པར་བྱ་སྙམ་པའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བསླབ་པའོ། །རྣམ་པར་གཞིག་པར་བྱ་མེད་པར་བྱ་སྙམ་པའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པས་འགག་པ་མེད་པའི་བསླབ་པའོ། །གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཉིད་དུ་མེད་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་པ་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་ལ་ཡང་མི་སྤྱོད་པ་ཉིད་སྤྱོད་པའོ། །གལ་ཏེ་སྤྱོད་པ་མ་མཆིས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལགས་ན་ལས་དང་པོ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བགྱི་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལ་སོགས་པས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ལས་དང་པོ་པ་ལ་དོན་དམ་པའི་སྤྱོད་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེའི་ཕྱིར་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། བསླབ་པ་ཉིད་སྤྱད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་དམིགས་སུ་མཆིས་པ་མི་དམིགས་པ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་དམིགས་སུ་མཆིས་སམ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པས། དམིགས་སོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་བསྩལ་བ་གསུངས་ཏེ། དམིགས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་དམིགས་སུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དམིགས་པ་དང་མི་


DTG093_Page_0505
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉི་ག་ཡང་མཚུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དམིགས་སུ་ཡོད་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ། །དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ། དེ་བས་ན་གཉི་ག་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་མཚུངས་ཏེ། དམིགས་སུ་ཡོད་པ་དང༌། དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ས་ནས་ས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བགྱི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་དམིགས་པ་ལ་ཆགས་པར་མ་གྱུར་ན། གོང་ནས་གོང་མའི་ས་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས། ས་གོང་མའམ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་གྱི། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དམིགས་སུ་མེད་པ་མཐུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ས་གཞན་ནས་གཞན་དུ་འཕར་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ལ་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བལ་བ་ཡིན་ན། འདི་ནི་གཟུགས་སོ། །འདི་ནི་ཚོར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཇི་ལྟར་ན་བྱས་པས་གཟུགས་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་


DTG093_Page_0506
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་མི་དམིགས་སོ། །དེ་བས་ན་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དོན་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱང་མི་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་གསོལ་ཏེ། གལ་ཏེ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དོན་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་སྤྱོད་ཀྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྔར་བཤད་པའི་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །མ་བྱས་པ་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་དགོད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བྱས་པ། འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་ན། ཐེག་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་མ་བྱས་པ་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་རྣམ་པར་དགོད་པ་གང་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཐེག་པ་རྣམ་པར་དགོད་པ་དག་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདིར་ཞུས་པ་དང་ལན་བཏབ་པ་དག་གོ་སླ་བས་རྣམ་པར་མ་བཀྲོལ་ལོ། །ངས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་འཛིན་པ་ལས་ཟློག་གི་དོན་དམ་པར་


DTG093_Page_0507
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཕུང་པོ་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་གང་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་ཀྱི། དེ་དག་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སླར་ལྡོག་པར་ཟད་དེ། མིང་དེས་ཐ་སྙད་དུ་འདོགས་ཀྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དོན་དམ་པ་ལ་བཞུགས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སམ་ཞེས་ཞུས་པ་ལ། དོན་དམ་པར་གནས་མེད་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྩལ་བ་གསུངས་སོ། །འོ་ན་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་བཞུགས་ཏེའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པ་ལ་མ་ཡིན་ན། འོ་ན་སྤྲུལ་པས་སམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལན་གསུངས་ཏེ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། སོ་སོར་རང་གིས་རིག་པའི་རྣམ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ། །འདིར་ཡང་ཅི་ཁྱོད་དོན་དམ་པ་ལ་ཞུགས་ཏེའམ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་ཞུགས་ཏེའམ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱོད་གནས་འདྲི་བར་བྱེད་ཅེས་དགོངས་པའོ། །དེ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཁམས་སམ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་གང་ལ་ཡང་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་གང་ལ་ཡང་གནས་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྲུལ་པའི་དཔེས་བསྟན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་ལས་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ན། གང་གི་ཚེ་བདག་ཅག་གི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱམས་པ་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་ང་འདས་པའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱོས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བར་ལུང་བསྟན་དུ་འོས་པ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་གཟིགས་པ་དེའི་ཚེ། ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང་མཚུངས་པ་གཟུགས་ཕུན་


DTG093_Page_0508
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུམ་ཚོགས་པའི་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ནས་ཁྱོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱོས་ཤིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེའི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་དེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ལུང་བསྟན་དུ་འོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟིགས་པ་དེའི་ཚེ། སེམས་ཅན་རྣམས་དེའི་ལག་ཏུ་གཏད་ནས་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟོན་ཏེ། སྤྲུལ་པ་དེ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་ག་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱུང་བ་དང༌། དེའི་མཛད་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བཤད་དོ། །དེའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དཀྲུགས་པར་མ་གྱུར་ཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་ངས་ནི་མིང་དང་མཚན་མས་ཆོས་རྣམས་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་བྱིས་པའི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ཀྱི་གཞན་དུ་སླ་བ་མ་ཡིན་པས་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ། །མིང་དང་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལ། རྣམ་པར་གཞན་གྱིས་གོ་བར་བྱ་མི་ནུས་ཤིང་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་བྱས་ཀྱི། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་འདི་ནི་བདེན་པའོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་གལ་ཏེ་མིང་མིང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་རམ། མཚན་མ་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་མིང་མིང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་རམ། མཚན་མ་མཚན་མ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ནི་དངོས་


DTG093_Page_0509
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་དང༌། མཚན་མ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་དང༌། མཚན་མ་ཙམ་དུ་ཟད་ན། འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་དང་མཚན་མ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་རྟོགས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་འགའ་ཞིག་དངོས་པོ་ཡོད་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཞུགས་ནས་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་རྟོག་པའི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་གཏུགས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། མཚན་ཉིད་གསུམ་དང༌། བདེན་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྨོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ། ས་ཆོས་


DTG093_Page_0510
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་སྤྲིན་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་དང༌། མཆོག་གི་དོན་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་གནས་གྱུར་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐས་གཏུགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་རྒྱུན་མ་བཅད་པ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ། བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་འབྲས་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ་འདི་ལྟར་ཞི་བའི་རྣམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ནུབ་ཅིང་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དག་དང༌། བྲལ་བས་ཁམས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྲོས་པའི་དྲ་བ་འགགས་པར་གྱུར་པ་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིང་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཞུགས་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སུའི་བདག་ཉིད་ཤིན་དུ་ཞི་བའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་ཞུགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བག་ཆགས་རྣམས་ལས། འདིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བར་མ་ཆད་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ། རྒྱུན་ཆད་པ་ལ་བག་ཆགས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མ་ཐོབ་པར་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་


DTG093_Page_0511
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་འདུས་མ་བགྱིས་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགོག་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་གསུངས་ཏེ། འགོག་པ་ནི་སྤོང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པས། ལུས་དང་དག་གི་འགྱུར་བ་དག་ནི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་ཀྱང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ལོང་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཆོང་ཞིང་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། པི་ལིན་ད་བད་སས་དམངས་མོའི་ཚིག་བརྗོད་པ་བཞིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སམ་འཕགས་པ་རྣམས་གང་ལ་ཡང་གནོད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །ཅི་ལམ་ལ་གནས་ཏེ་འམ། ལམ་མ་ཡིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སླར་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ལམ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་གནས་སུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ལམ་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ན། འོན་ཅིའི་སླད་དུ་འདི་སྐད་དུ་འདི་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ། །འདི་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ་ཞེས་བཤད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་དང་སངས་རྒྱས་བཤད་པ། ལམ་གྱི་དབང་གིས་བཤད་དམ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པས་བཤད་གྲང་ན། གལ་ཏེ་གཉི་ག་མེད་ན་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་འགོད་ཅེས་དགོངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འདུས་བྱས་མེད་པའི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ་ཞེས་སླར་བཀའ་སྩལ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་འདུས་མ་བགྱིས་པ་དེ་འདི་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ་ཞེས་དགོངས་ན། ཅི་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་གང་ཟག་དེ་དག་རབ་ཏུ་འབྱེད་དམ། སྐྱེད་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདུས་མ་བྱས་ནི་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་མེད་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གནས་


DTG093_Page_0512
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྱུར་པའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་བག་ལ་ཉལ་བར་སྤོང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་དེ་དག་དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་ཇི་ལྟར་འཁོར་བའི་ཕྱི་མའི་མཐའ་མཆིས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་ལས། འཁོར་བ་མེད་དོ་ཞེས་འཁོར་བའི་ཐོག་མ་དང༌། ཐ་མ་དང༌། དབུས་དམིགས་སུ་མེད་པ་སྨོས་ལ། ད་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བར་འགྱུར་ན། འཁོར་བའི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཚད་མར་བྱས་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མའི་མཐའ་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གང་ཕུང་པོ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་དེ། རྒྱུན་ཆད་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་དེ་ལྟ་བུ་དག་བཤད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་བས་ན་གང་དང་གང་གིས་མཐའ་ཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་དམིགས་ན། ཕྱི་མའི་མཐའ་སྨོས་ཀྱང་མི་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཆོས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་སྐྱེ་བའི་འདུ་ཤེས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡང་མེད་ན། འགག་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་གསུངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཚིག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །རབ་འབྱོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་དམ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དོན་བཞི་ཡོད་དེ་རེ་ཞིག་དང་པོར་ཕ་རོལ་


DTG093_Page_0513
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་དང་དོན་མཚུངས་པ་པ་མཐའ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཡང་ཡོད་དེ། ཕ་མཐའི་དངོས་པོ་ལ་ནི་ཕ་རོལ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་མཐར་གྱུར་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ལུང་ལས་ཀྱང༌། དངོས་པོའི་རྐྱེན་ཐ་མ་ན་ཡོད་ཀྱང་ཆོས་ཁོ་ནར་བརྗོད་དེ། དཔེར་ན་ཆུའི་ཁམས་གཤེར་བ་ལ་ཆུའི་ཁམས་གཤེར་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བས་ན་རབ་འབྱོར་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཉིད་དམ་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་ཕ་རོལ་ཉིད་མཐར་ཐུག་པའི་ཕ་རོལ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་ཕ་རོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐའོ། །ཕྱིན་པ་ནི་སོན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་འདིས་ཕ་རོལ་དུ་སོན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དམ་པའི་སྒྲ་ནི་དོན་དམ་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ལ་དམིགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་དམིགས་ནས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དབྱེར་མེད་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ནི་དོན་དམ་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དོན་དམ་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་གྱི་སྒྲ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཐོབ་པ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཆུད། མ་ནོར་


DTG093_Page_0514
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཆུད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་འདིར་ཆུད་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱབ་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཅན་ཡིན་ནོ། །ལྡན་པའམ་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདིས་མན་ཆད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་འབའ་ཞིག་སྟོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །སྤོབས་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་གི་ཚེ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་པོ་དང༌། སྤྱོད་པར་འོས་པ་དང༌། སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ད་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་དག་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ལ་ཇི་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་མི་རྟག་པའི་དོན་དང་སྡུག་བསྔལ་བའི་དོན་དང༌། བདག་མེད་པའི་དོན་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་དོན་བསྟན་ནས། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པའི་དོན་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་ཤེས་པའི་དོན་ནས། ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་ཤེས་པ་དང༌། སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཤེས་པའི་དོན་གྱི་བར་ཤེས་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་འདི་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དོན་དང་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དོན་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དེ་དག་གོ ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྔར་བསྟན་པ་དང་འོག་ནས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཚུལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ལ་སྤྱོད་པས་ན། འདོད་ཆགས་བདག་གི་དོན་ཏམ། བདག་གི་དོན་མ་ཡིན་ཞེས་སྤྱད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་


DTG093_Page_0515
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་དོན་དང་དོན་མ་ཡིན་པ་ཐ་དད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་བསལ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དེ་ལྟ་བུར་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་བདག་གི་དོན་ཞེས་སྤྱད་པར་མི་བྱའོ། །གཟུགས་བདག་གི་དོན་མ་ཡིན་ཞེས་སྤྱད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དམིགས་པར་ལྟ་བ་ནི་དོན་མ་ཡིན་པའོ། །གཟུགས་དམིགས་སུ་མེད་པར་ལྟ་བ་ནི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། གང་ལ་ཡང་དོན་ཏམ་དོན་མ་ཡིན་པ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གནས་པ་འདི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ལྟར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐོང་ནས། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། དེ་ཇི་ལྟར་དོན་ཏམ་དོན་མ་ཡིན་པ་འགའ་ཞིག་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདུ་མ་བགྱིས་པ་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་མ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་འདུས་མ་བྱས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་སམ་ཞེས་དགོངས་ནས་གསོལ་པའོ། །ཕན་པའམ་གནོད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཕན་པའམ། གནོད་པ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། །དེ་ལ་ཡང་ནམ་མཁའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །འདུས་མ་བགྱིས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་བགྱིད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས་གསོལ་པའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེའི་


DTG093_Page_0516
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚིག་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ནས། གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགག་པ་མཛད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གཅིག་སྟེ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ལ། གཉིས་སུ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་ཐོབ་པར་བགྱིད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གྲགས་པ་དེ་ལ། ཅི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདིས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཉི་གར་ཡང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་མ་གནང་ནས་འདི་སྐད་དུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་སམ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་དེ་ལྟར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དམ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། གཉིས་ཀྱི་ཆོས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་ཅེས་བྱའི་དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ།། །།བམ་པོ་ཉི་ཤུ་ལྔ་པ། དེ་ལྟ་བུའི་ཟབ་མོའི་གནས་ཐོས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏེ། དཔེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དཔེར་ན་མི་དེས། རྩ་བ་དང༌། ཤུན་པ་དང་ཡལ་ག་དང༌། ལོ་མ་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། འབྲས་བུ་འདོད་པར་གྱུར་ན། ཐོག་མར་དེ་དག་མི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་


DTG093_Page_0517
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དཔས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཕྱིས་མི་དེས་སྡོང་བུ་བསྐྱེད་ན། རྩ་བ་དང་ཤུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྙེད་ནས་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དུ་མ་བསྐྱེད་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པར་བྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གདགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གཤེགས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གཤེགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འགྲེས་གཉིས་པ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕན་ཡོན་དང་བསོད་ནམས་འཕེལ་བ་ནི་གོ་སླའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་གནས་པའོ། །རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པས། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་ཆོས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །མིང་དང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའོ། །རྩོལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །གནས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་མེད་པའོ། །རབ་འབྱོར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པས་དབང་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱུའི་དབང་གིས་བརྗོད་


DTG093_Page_0518
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱི་དེའི་ཚེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། རྐྱེན་གཞན་གྱི་དབང་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་འདུས་པ་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཞན་གྱི་དབང་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མིང་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་ལ་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་སྟེ་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གང་གཞན་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་གྱི། ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་ཏེ། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་གཏན་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་ཆོས་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བཟློག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་ཐབས་མཁས་པ་དག་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་ཤེས་རབ་བྱ་བ་དང་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡང་མེད་པས་འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དངོས་པོས་ཀྱང་དངོས་པོ་འཚལ་བར་མི་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པས་ཀུན་བརྟགས་པ་ཤེས་པར་མི་རུང་སྟེ། མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེས་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེའི་རྗེས་ལྟ་བུའོ། །དངོས་པོ་མེད་པས་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཤེས་པར་མི་རུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་པོས་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཤེས་པར་མི་རུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་མིས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་པོ་མེད་པས་ཀྱང་དངོས་པོ་ཤེས་པར་མི་རུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་ནམ་མཁས་སྒྱུ་མའི་མི་བཞིན་ཏེ་འདི་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་གཞན་ཞིག་ལ། དོན་དམ་པ་ཡང་གཞན་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་


DTG093_Page_0519
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ཞུས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་ཡང་དག་པའི་དོན་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ་སྟེ་ཡང་དག་པའི་དོན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ཡང་དག་པའི་དོན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ངེས་པའི་ཚེག་གསུངས་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ཆོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དོན་སྟོང་པ་དང་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་ཆོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དོན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བགྱི་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་དང་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་སོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མིང་ཙམ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་


DTG093_Page_0520
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པར་དོན་དམ་པའི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ནི་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་དང་མཚན་མ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པའི་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་དང་མཚན་མ་ཙམ་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །གཞན་གྱི་དབང་རྟོགས་པས། གནས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཚུལ་ནི་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ན་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་བསྩགས་པའི་ཕྱིར་རམ། འགྲིབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྩགས་པའི་ཕྱིར་རམ། སེར་སྣ་དང་འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་འགྲིབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། ནག་པོའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཉམས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་རྣམས་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེས་པ་རྣམས་དགག་པའི་ཕྱིར་རམ། དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ། དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ན་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྱང་ཆུབ་ནི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་དམིགས་པར་བྱེ་དཔའི་དངོས་པོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་


DTG093_Page_0521
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པའི་དབང་གིས་ཐབས་མཁས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འོག་ནས་འཆད་དོ། །ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་ནས་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་གསོལ་པའོ། །གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་བྱའོ་ཞེས་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་དམིགས་པར་བྱེད་པ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོར་རྣམ་པར་བརྟགས་ནས་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྔོ་ཞིང་མི་བྱེད་ན་ཇི་ལྟར་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་མངོན་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གང་གཉིས་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་ཉིད་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་གྱི་གཉིས་སུ་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྤྱོད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་ཐབས་མཁས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྔགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་བ་རྣམས་ནི་གཞུང་ཉིད་ལས་གོ་སླའོ། །དངོས་པོ་མ་མཆིས་པས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བགྱི་བར་ནུས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞི་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་སྤྲོར་རུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་མཉམ་པ་ཉིད་མངོན་པ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མ་བྱས་པ་བཞིན་ཏེ་ཀུན་བརྟགས་པ་ནི་དངོས་པོའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་ལ་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་


DTG093_Page_0522
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་མཐོང་བ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། དགྲ་བཅོམ་པས་ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་ལ་བསླབས་ནས་སོ། །ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་པ་འཇུག་པའོ། །རེ་ཞིག་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་ལ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་ཐ་མ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་པའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མི་སྐྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐད་ཅིག་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐད་ཅིག་དང་ལྡན་པས་སོ། །ཤེས་པ་དང་མཐོང་བས་ས་བརྒྱད་པོ་དག་ལ་རྣམ་པར་བལྟས་ནས་ཡོངས་སུ་འདའ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་དྲིས་པའི་ཤེས་པ་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་སྔར་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྐད་དང་བརྡ་དང་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐད་དང་མཐུན་པར་རོ། །ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྒྲུབ་པའམ། འཇིག་པར་བགྱིད་པ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་མཚན་ཉིད་མེད་པ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པ་མ་ལགས་སམ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བསྔགས་པ་མཛད་དེ། ཆོས་གང་ཡང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དེ། ཆོས་རྣམས་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་བྱིས་པ་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་སུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འདི་མཛད་དེ། རིམ་པ་འདིས་ཤེས་པར་གྱུར་ནས་དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབས་པས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་ལ་


DTG093_Page_0523
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་འདུལ་བ་དང༌། བསྒྲུབས་པས་འདུལ་བར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པ་མེད་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་དངོས་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་མི་སྒོམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དངོས་པོ་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་སྙམ་དུ་མི་སྒོམ་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ལ་འདི་ནི་བདག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ཏེ། འདི་ནི་བདག་སྟེ་གུད་ན་ཡོད་དོ་ཞེའམ། བདག་ནི་གཟུགས་སོ། །བདག་ནི་ཚོར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆད་པ་དང༌། རྟག་པའི་མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་དེ་ལ། ཡོད་པ་དང་མེད་པའམ། དངོས་པོའམ། དངོས་པོ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་གཉིས་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ཙམ་དུ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དེ་ཙམ་དུ་འདུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དངོས་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པས། བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐྱེས་པར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་འདོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་མི་འདོར་བའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་བསྒྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །ཡུལ་ལ་མངའ་བརྙེས་པར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་དབང་བཅུའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་འདི་ལ་ང་སྔོན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་སྟོན་ཏེ། ང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ཅིང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ན། མཚན་མ་ལ་རོ་མྱང་བ་མེད་པར་


DTG093_Page_0524
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པ་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་བསལ་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ཅིང་སྤྱད་ནས། ནམ་མཁའ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། ཕྱིས་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཕུང་པོ་གསུམ་དུ་ལུང་བསྟན་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་དང༌། མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བས། ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གལ་ཏེ་བསམ་གཏན་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ལུང་བསྟན་ཞེས་གནས་བརྟན་གྱིས་ཞུས་པའོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་གྲུབ་ཀྱི། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བསམ་གཏན་རྣམས་བསྐྱེད་དོ། །དངོས་པོའམ། དངོས་པོ་མེད་པའམ། རང་གི་དངོས་པོའམ། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མ་ཡིན་གྱི། རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ལ། རང་གི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་གྱི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་འགའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་མཐར་གྱིས་སྤྱོད་པ་དང༌། མཐར་གྱིས་སློབ་པ་དང༌། མཐར་གྱིས་ནན་ཏན་དུ་བགྱི་བ་མཆིས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་


DTG093_Page_0525
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པ་དང༌། མི་དམིགས་པ་དག་འཕྲལ་ཁོ་ན་ལ་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་འཕྲལ་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་སུ་མེད་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་གྱི་རིམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐོག་མར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་གི་དོན་དུ་མཐར་གྱི་སྤྱོད་པ་མི་རྩོམ་གྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཕྲལ་ལ་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། རིམ་གྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་རྩོམ་སྟེ། སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། དེ་དག་གི་རིམ་པ་སྟོན་ཏོ། །ཞུགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་སྐྱེད་ནས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པའམ་མེད་པ་དམིགས་སུ་ཡོད་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་མེད་པར་འཛིན་པར་གྱུར་ན་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པར་སྨྲ་བ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་སྨྲ་བས། ཡོད་པོའམ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་བྱར་མི་རུང་བས་བསྟན་པའོ། །རབ་འབྱོར་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཐོབ་པའོ། །མི་དམིགས་པ་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། མི་དམིགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བརྗོད་ན་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་དམིགས་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བརྗོད་པར་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཡང་ག་ལ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཉེ་བར་གནས་སོ། །མཐར་གྱིས་གྲུབ་པ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གོ་སླའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་


DTG093_Page_0526
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་ན་སེམས་གཅིག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པར་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཁོ་ནར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་ཞུས་པ་གཉིས་པ་ལ་ཡང༌། སེམས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་གཅིག་གོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །གཉིས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་མེད་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པ་ནི་གོ་སླའོ། །མཚན་མ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཟག་པ་མེད་པས་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་དེས་ཅི་ཞིག་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་ཀྱི་རིས་རྣམས་སྨྲ་བའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་གཞུང་ཉིད་ལས་གཟུང་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པ་བསྟན་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་ཡང་གོ་སླ་བ་ཉིད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་པ་དང༌། ལན་དང་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་བསྟན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དག་ཀྱང་གཞུང་ཉིད་ལས་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བསྟན་པའི་ལྷག་མ་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏེ། སྔར་མ་བསྟན་པ་དག་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་ཕྱིར་གཞན་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་


DTG093_Page_0527
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་སྐབས་མི་འབྱེད་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་དང་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཤེས་པར་བྱ་བར་བསྡུས་པའི་ཆོས། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་གཏོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་འགའ་ཞིག་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པས་ན་དེ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཤེས་པ་གང་གི་ཤེས་པར་གྱུར་པ་དེ་སྨོན་ལམ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཤེས་པ་ཡིན་པས་སྨོན་ནས་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་གནས་དང་ཤིན་ཏུ་བྲལ་བར་གྱུར་པ་དང༌། བདག་གི་ལུས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་ལེན་པ་དང༌། གནས་པ་དང་འཆི་འཕོ་བ་རྣམས་ལ་རང་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི་གནས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སྤྲུལ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སེམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་སེམས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དགེ་བ་འཕེལ་བ་ནི་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །མ་རིག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་པ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ལ་དབང་བཅུ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཇི་སྲིད་འདོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་འདུག་པ་ནི་ཚེ་ལ་དབང་བའོ། །བསམ་གཏན་དང་ཚད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་གནས་པ་གང་གིས་གནས་པར་འདོད་པ་དེས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་གནས་པ་འདི་ནི་སེམས་ལ་དབང་བའོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ། དེའི་བཟའ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་འབྱོར་པ་འདི་ནི་ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བའོ། །སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་ལ་ཇི་ལྟར་


DTG093_Page_0528
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདོད་པ་བཞིན་དུ་བསྒྱུར་བ་འདི་ནི་ལས་ལ་དབང་བའོ། །སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ། གང་དུ་འདོད་པར་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་འདི་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བའོ། །དངོས་པོ་གང་དང་གང་ཇི་ལྟར་མོས་པར་བྱས་པ་དེ་དག་དེ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པ་འདི་ནི་མོས་པ་ལ་དབང་བའོ། །དེའི་སྨོན་ལམ་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པ་འདི་ནི་སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་དགོས་པ་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འགྲུབ་པ་འདི་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བའོ། །གང་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོར་རབ་ཏུ་ཟབ་པ་ཤེས་པར་འདོད་པ་དེ་དག་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བའོ། །མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་ཐོབ་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་དགོད་པ་ལ་མཁས་པ་འདི་ནི་ཆོས་ལ་དབང་བའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་ནི་གཞུང་ཉིད་ལས་གོ་སླའོ། །རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་ནི་གོ་སླའོ། །བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་དང་གང་གི་ཚེ་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་དེའི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་ནི་བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཚད་མར་འཛིན་པའི་གང་ཟག་རྣམས་དད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དགོད་དོ། །དེ་ལ་རིགས་དང་བསམ་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཐབས་ལ་སོགས་པ་ཆེ་བས་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་འདི་དག་གིས་བརྗོད་ཅིང་མངོན་པར་བསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུའི་ཆེན་པོའི་མཚན་རྣམས་སོ། །འོ་ན་དེ་དག་གིས་


DTG093_Page_0529
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡན་ལག་དང༌། ཉིང་ལག་རྣམས་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོར་མངོན་པར་བྱེད་པ་གང་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་མེ་པའི་ཕྱིར། འདི་སྙེད་ཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་བས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཐོས་པ་དང༌། དྲན་པ་དག་ལས་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དོན་དེ་ལྟ་བུའི་གྲངས་ངེས་པར་བསྟན་ཏེ། འདིར་ཡང་གྲངས་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །མཚན་འདི་རྣམས་ཀྱང་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། བཤད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། རྣམ་པ་བཞིས་བསྟན་ཏེ། དང་པོ་ནི་མདོར་བསྟན་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མཚན་དེ་རྣམས་འགྲེལ་པ་ནི་བཤད་པའོ། །སྔོན་གྱི་ལས་སྨོས་པ་ནི་རྒྱུའོ། །སྔ་ལྟས་སྨོས་པ་ནི་འབྲས་བུའོ། །ཕྱག་དང་ཞབས་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཁོར་ལོ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཚོན་ཆའི་འཁོར་ལོ་དང༌། འགྲོ་བ་འཇུག་པའི་འཁོར་ལོ་ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པའི་འཕང་ལོ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཡང་ཕྱག་དང་ཞབས་གཉིས་ཀ་ལ་འབྱུང་ངོ༌། །འདིའི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བླ་མ་ལ་སྐྱེལ་ཞིང་བསུ་བའི་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་བསྡུས་པ་ནི་གཅིག་སྟེ། དེའི་འབྲས་བུས་འགྲོ་བར་འཇུག་པའི་འཁོར་ལོ་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཕྲེང་བ་རྒྱུད་པ་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་དང༌། མཆོད་རྟེན་གྱི་གན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། གཡོག་བྱིན་པ་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་བསྡུས་པ་དེའི་འབྲས་བུས་ཕྱག་གི་མཐིལ་གཉིས་སུ་འབྱུང་ངོ༌། །འཁོར་ལོ་རྩིབས་སྟོང་དང་ལྡན་བ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་གསུམ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་མཚན་དེ་དག་གིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་གྱུར་ནས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཤང་ཀ་ཞེས་བྱ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་


DTG093_Page_0530
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེ་ན་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མེད་དོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་མཚན་གཞན་དང་གཞན་དཔལ་བེའུ་དང༌། བཀྲ་ཤིས་དང༌། སྡོང་རིས་དང༌། བུམ་པ་གང་བ་དང་ཉ་སྦྲེལ་བ་དང་རྒྱལ་མཚན་དང༌། དུང་དང༌། ཁྲི་བཟང་པོ་དང༌། གདུགས་དཀར་པོ་དང༌། རྔ་ཡབ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་མ་བསྟན་ཏམ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་བདེན་མོད་ཀྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་འཁོར་ལོའི་མཚན་དང་ལྡན་པ་བསྟན་ན་དེ་དག་ཀྱང་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་གཉིས་ལ་མི་སྣང་བའི་མཚན་བཟང་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི། མཚན་གྱིས་འཁོར་ལོ་དེ་དག་ཉིད་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་སྨྲའོ། །དེ་ནི་གཡོག་འཁོར་ཤིན་ཏུ་མང་བའི་སྔ་ལྟས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཐུན་མོང་སྟེ། འཁོར་ལོ་ནི་མུ་ཁྱུད་ནས་བཟུང་སྟེ་རྩིབས་དང་ལྡན་པའི་དབང་གིས་གཡོག་འཁོར་ཤིན་ཏུ་མང་བ་དང་མཐུན་ནོ། །ཞབས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་གཞན་དག་ནི་ས་མི་མཉམ་པའམ། རྐང་པའི་མཐིལ་མི་མཉམ་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པའི་དབང་ངམ། རྐང་པའི་རྩེ་མོའམ། རྐང་བའི་ཟུར་གཉིས་སམ། རྟིང་པས་ས་ལ་འཛུགས་ཤིང་འགྲོ། །མཆོང་ཞིང་འགྲོ་ལ་དབུས་སུ་ཡང་སྐབས་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་ས་ལ་འབབ་པར་གཤེགས་པ་དང་མཉམ་པར་ས་ལ་རེག་པ་ལ་ཞབས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོན་དམན་དང༌། གསེག་མ་དང༌། རྡོ་བ་དང༌། ཆུ་དང༌། འདམ་རྫབ་དང༌། ཚེར་མ་དང༌། ཁུང་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་མཉམ་པས་གནས་ཤིང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མའི་དབང་གིས། ཐག་རིང་བ་དག་ཀྱང་ཉེ་བར་འགྱུར་རོ། །སྔོན་གྱི་ལས་བསྟན་པ་ལ། ཡི་དམ་ལ་བརྟན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པ་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་དབང་གིས། རྩོམ་


DTG093_Page_0531
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཐམས་ཅད་ལ་སུས་ཀྱང་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནི་མི་གཡོ་བའི་སྔ་ལྟས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་དང༌། ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གཡོས་པའོ། །ཕྱག་དང་ཞབས་དྲ་བས་འབྲེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱག་གི་སོར་མོའི་ཚིགས་དང་པོ་ནས་ཕྱག་སོར་གྱི་བར་ཕྲ་སེང་སེང་པོ་མེད་པ། སོར་གདུབ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱན་ཀྱང་གཞུག་ཏུ་རུང་བ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཛེས་པའི་དྲ་བས་འབྲེལ་བའོ། །སྔོན་གྱི་ལས་དང༌། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་དག་ཀུན་དུ་བསྟེན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པས་བསྡུ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ནི་ཕྱག་གཉིས་དྲ་བ་ཅན་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དོན་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ནི་ཞབས་གཉིས་དྲ་བ་ཅན་དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་འཆད་དོ། །ཡང་ན་ཕྱག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྡུད་པར་འགྱུར་རོ། །བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཞབས་གཏུགས་པ་ལས་གྱུར་ཏོ། །སོར་མོའི་རྣམ་པ་སེང་སེང་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་གཟུང་ངོ༌། །ལེགས་པར་སྡུད་ཅིང་འཇམ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདི་དག་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དང་མཐུན་ནོ། །མྱུར་དུ་འདུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བརྒྱད་ཆོས་བཤད་པ་ལ་མྱུར་དུ་འདུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་ཕྱག་དང༌། ཞབས་དྲ་བས་འབྲེལ་བ་ལ་གཞན་དུ་འཆད་དེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་མཐེ་བོ་གཉིས་མ་གཏོགས་པར། སོར་མོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩེ་མོ་མཉམ་པ་ཡིན་ཏེ། སོར་མོ་དག་ཀྱང་ནས་དང་ནས་སུ་འབྲེལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ལ། མཉམ་པར་གནས་ཏེ། སྐར་ཁུང་གི་དྲ་བ་དང༌། ཀ་བའི་རྩེ་མོ་མཉམ་པ་བཞིན་དུ་སོར་མོ་ཐམས་ཅད་ལ། ནས་ཀྱི་མཚན་ཐམས་ཅད་མཉམ་པར་སྣང་ཞིང༌། དྲ་བ་བཞིན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཕྱག་དང་ཞབས་དྲ་བས་འབྲེལ་བ་ཞེས་འཆད་དོ། །སེམས་ཅན་ཕྲ་མོ་དག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་གཉིས་ཀྱིས་རེག་ན་ཤིན་ཏུ་བདེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཤི་འཕོས་ན་ཡང་ལྷའི་རིས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཞབས་དྲ་བ་ཅན་གྱི་མཚན་དེ་ལ་མཐུ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཕྱག་དང་ཞབས་འཇམ་ཤིང་གཞོན་ཤ་ཆགས་


DTG093_Page_0532
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇམ་པ་ནི་མཉེན་པའོ། །གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་ནི་མདོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་མཐོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་བོལ་གཉིས་དང༌། དཔུང་མགོ་གཉིས་དང་ལྟག་པ་སྟེ། དེ་དག་ཤས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ནི་བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་དང༌། བལྡགས་པ་དང༌། བཅའ་བ་གྱ་ནོམ་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྱ་ནོམ་པ་བྱིན་པས་ཕྱག་དང༌། ཞབས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས་པར་འགྱུར་རོ། །བཟའ་བའི་དངོས་པོ་མང་དུ་བྱིན་པས་ནི་བདུན་མཐོ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཡང་ན་ཞབས་གཉིས་ཀྱིས་གཤེགས་ནས། ཕྱག་གཉིས་ཀྱིས་བྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཕྱག་གཉིས་ཀྱིས་བྱིན་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་བདག་གི་ཞབས་ལ་གཞོལ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཕྱག་དང་ཞབས་གཉིས་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏོ། །བདུན་མཐོ་བ་ནི་ཁམས་བདུན་ཚིམ་པར་བྱས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་གཅིག་གིས་མཚན་གཉིས་འབྱུང་བར་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ལས་གཅིག་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཆེར་བྱས་ཤིང་བསྩགས་པས་མཚན་གཉིས་སམ་གསུམ་ཡང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བཤད་དོ། །སོར་མོ་རིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཧ་ཅང་རིང་བ་དང༌། ཧ་ཅང་ཐུང་བ་དང༌། ཧ་ཅང་སྦོམ་པ་དང༌། ཧ་ཅང་ཕྲ་བ་དང་ཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་སོར་མོའི་སྐྱོན་རྣམས་སྤངས་ཤིང་སྐྱོན་མེད་ལ། ཕྱག་གི་མཐིལ་དང་འཚམ་པ། ཚད་དང་ལྡན་པ་སོར་མོ་མཐར་གྱིས་ཤས་རྒྱས་ཏེ། རྩེ་མོ་ཕྲ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སོར་མོ་རིང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྟིང་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། ཚད་དང་ལྡན་པ། ཞབས་དང་འཚམ་པའི་རྟིང་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། རྟིང་པ་ཡངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆ་བཞིར་བྱས་པ་ལས། ཆ་གསུམ་ནི་ཞབས། ཆ་གཅིག་ནི་རྟིང་པར་གྱུར་ན་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ཕང་མཐོ་བའི་ཕྱིར་སྐུ་ཆེ་བའོ། །མི་གཞན་ལྟར་ཕྲག་པ་དང༌། རྐེད་པ་དང་པུས་མོ་རྣམས་ལས་གང་ཡང་རུང་བའམ། མདུན་དང་རྒྱབ་དང་གློ་གྱེ་གུ་དང་ཡ་ཡོ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐུ་དྲང་བའོ། །སོར་མོ་རིང་བ་དང༌། རྟིང་པ་ཡངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་རིང་བ་དང་ཡངས་པའི་སྒྲ་ནི་རན་པ་དང་རྐྱེན་དུ་


DTG093_Page_0533
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བབ་པའི་ཚིག་ཡིན་གྱི། ཧ་ཅང་རིང་བ་དང་ཧ་ཅང་ཡངས་པའི་སྒྲ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་གྱི་ལས་བཤད་པ་ཡང༌། གསད་པ་ལས་ཐར་པར་བྱས་པ་དང༌། བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པ་བྱིན་པས་སྲོག་གི་རིམ་གྲོ་བྱས་པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང་གསད་པར་གྱུར་པའི་མི་རྣམས་ཚེ་ཐུང་བ་ལས་ཐར་པར་བྱས་པས་ཚེ་ཐ་མལ་པར་གནས་ཀྱི། གློ་བུར་དུ་ཚེ་རིང་བར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་བྱིན་པས་ཀྱང་ཚེ་ཐུང་བ་མེད་པར་བྱས་པ་ཡིན་གྱི་གློ་བུར་དུ་ཚེ་རིང་དུ་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་རྟིང་པ་དང༌། སོར་མོ་དག་ཐུང་བ་མེད་པ་ཉིད་རིང་བ་ཡིན་གྱི། ལྷག་པར་རིང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྲུ་བདུན་དུ་འཕགས་པར་མཐོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཐ་མལ་པའི་ལུས་པས་འཕགས་པར་མཐོ་བ་སྟེ། སྐུ་ཐ་མལ་པའི་ཚད་ལ་བྱའོ། །སྤྱི་གཙུག་བལྟར་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ཚད་ངེས་པར་བྱ་མི་ནུས་སོ། །སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པས་ལུས་ཀྱི་ལས་མི་དྲང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐུ་དྲང་པོ་དང་མཐུན་ནོ། །ཞབས་འབར་འབུར་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་པུས་མོའི་ཚིགས་དང༌། ལོང་མོའི་ཚིགས་ཀྱི་རུས་པ་མཐོ་བ་ལ་འབར་འབུར་ཅན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་མེད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་མངོན་ལ་རབ་ཏུ་ནུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཞབ་འབར་འབུར་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་དག་གི་ནི་རུས་པ་དེ་གཉིས་ཆེ་བས་རྐང་པ་དང༌། བྱིན་པ་མི་སྡུག་པ་ཡིན་ནོ། །མི་མཉེན་པས་འགྲོ་ན་མི་བདེ་སྟེ་འགྲོས་མི་སྡུག་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཚིགས་མི་མངོན་པས་བྱིན་པ་མཛེས་སོ། །མཉེན་པས་འགྲོས་སྡུག་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་མི་ཕལ་རྣམས་ཀྱི་ལོང་བུའི་རུས་པ་ནི་རྐང་པའི་རྒྱབ་ལོགས་སུ་འབྱུང་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་རྐང་པ་གཟེར་བཏབ་པ་འདྲ་ལ། མི་མཉེན་པས་ཅི་བདེར་བསྒྱུར་དུ་མི་རུང་ལ་འགྲོ་བ་ན་ཡང་རྐང་པའི་མཐིལ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ལོང་མོའི་རུས་པ་ནི་ཞབས་ཀྱི་གོང་བས་མཐོ་བའི་ཕྱོགས་སུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་གི་སྐུ་ཡང་རོ་སྨད་འབའ་ཞིག་གཡོའི། རོ་སྟོད་


DTG093_Page_0534
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཡོ་བར་མི་མངོན་ནོ། །ཞབས་ཀྱང་བདེ་བླག་ཏུ་བསྒྱུར་དུ་རུང་ལ། མདུན་རྒྱབ་དང༌། གཡས་གཡོས་སུ་འདུག་སྟེ་བལྟས་ཀྱང་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་སྣང་ཞིང་འགྲོས་སྡུག་གོ །སྐུའི་སྤུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྐུའི་སྤུ་རྣམས་སྤུའི་ཁུང་བུ་ནས་སྐྱེ་བ་ན། ཞལ་བཟང་པོ་ལ་གྱེན་དུ་ལྟ་བ་འདྲ་བར་རྩེ་མོ་གྱེན་དུ་ལྟ་ཞིང་སྐྱེ་བའོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱང་དགེ་བའི་ཆོས་བླངས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་གོང་ནས་གོང་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཞབས་ཀྱི་ཕྱོགས་མཐོ་བ་དང༌། སྤུ་ཁ་གྱེན་དུ་ལྟ་ཞིང་མཐོན་པོར་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་ནོ། །བྱིན་པ་རི་དགས་ཨེ་ན་ཡའི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རི་དགས་ཨེ་ན་ཡའི་བྱིན་པ་དང་འདྲ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་རི་དགས་ཨེ་ན་ཡའི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱའོ། །མི་ཕལ་གྱི་བྱིན་པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཤ་རློ་བོར་གྱུར་པའམ། ཡོ་བའམ། ཧ་ཅང་སྦོམ་པའམ། ཧ་ཅང་རིང་བའམ་ཐུང་བ་ཡིན་གྱི། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཤ་མཁྲེགས་ལ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་ཞིང་དབྱིབས་སྙོམས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་ཞིང་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་སྟེ། སོར་བཅོ་བརྒྱད་ཙམ་གྱི་ཕྱོགས་ན་ཡོད་དོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱང་བཟོའི་ལས་དང་རིག་པའི་གནས་རྣམས་གུས་པར་བྱས་ཤིང་བྱིན་པས་སློབ་མ་དེ་རྣམས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཡོ་བྱད་རྣམས་བྱིན་པས་དེ་དག་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དང་མཐུན་པར་ཤ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བྱིན་པ་རི་དགས་ཨེ་ན་ཡའི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནི་མྱུར་དུ་འཛིན་པའི་སྔ་ལྟས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་མྱུར་དུ་འཛིན་ཅིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞུས་པའི་རྒྱུན་རྣམས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་འཛིན་ཏོ། །ཕྱག་སྦོམ་ཞིང་རིང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྦོམ་པ་ནི་སྦོམ་ལག་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིང་བ་ནི་པུས་མོར་སླེབས་པའི་ཕྱིར་ཁྲུན་རིང་བའོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱང་ཕྱག་བརྐྱང་སྟེ་རིང་དུ་བྱས་ནས་གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང༌། སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་མཐུན་ནོ། །མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་ནི་མདོམས་སུ་སྦ་བ་ཡིན་པས་མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྟེ། མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་ཅིང༌། མི་མངོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་མདོམས་ཀྱི་


DTG093_Page_0535
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གསེར་གྱི་པད་མའི་སྙིང་པོ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་འདྲ་བར་མདོམས་ཀྱི་སྦ་བའི་ཕྱོགས་སྦུབས་ཀྱི་ནང་དུ་མི་མངོན་པར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱང་མཛའ་བཤེས་དང་གཉེན་འདབ་ལ་སོགས་པ་འདུམ་པར་བྱས་པ་དང༌། མ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་སྦུབས་དང་སྦ་བ་དག་དེ་ལྟར་མཐུན་པར་གྱུར་ཏོ། །གསང་ཐུབ་པར་བྱས་པས་སྦ་བའི་ཕྱོགས་མི་མངོན་པར་གྱུར་ཏེ་མཐུན་ནོ། །མདོག་གསེར་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྐུ་མཁྲེགས་ཤིང་སྣུམ་ལ་ཁ་དོག་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །པགས་པ་སྲབ་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཕྱི་དང་ནང་གི་རྡུལ་དང་དྲི་མ་ལ་སོགས་པས་སྐུ་ལ་གོས་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཕྱག་དང་ཞབས་བཀྲུ་བ་དང་ཁྲུས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེར་རིམ་གྲོ་པ་རྣམས་བསོད་ནམས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། དུས་སུ་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཕྱིར་མཛད་དོ། །སྤུ་རེ་རེ་ནས་སྐྱེ་ཞིང་གཡས་སུ་འཁྱིལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤུའི་ཁུང་བུ་གཅིག་ནས་སྤུ་གཅིག་ཁོ་ན་སྐྱེ་བས་ན་སྤུ་རེ་རེ་སྐྱེ་བའོ། །ཀྱིལ་ཀྱིལ་པོར་འཁྱིལ་བ་ནི་གཡས་ཕྱོགས་སུ་འཁྱིལ་བ་སྟེ། རྒྱན་གདུབ་ཀོར་སྤྲུལ་འཁྱིལ་བ་ལྟ་བུའམ། སྦྲུལ་འཁྱིལ་བའི་ཟླུམ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གཉིས་ཀ་ཡང་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བའོ། །ཞལ་ལ་མཛོད་སྤུའི་མཚན་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་ཐིག་ལེའི་གནས་ན་སྤུ་མཉེན་ཞིང་འཇམ་ལ་ཁ་དོག་དཀར་ཞིང་སྣུམ་པ། དྲངས་ན་ཁྲུ་གང་ངམ་ཁྲུ་དོའམ་ཁྲུ་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་སྲིད་དུ་འབྱུང་ལ་སླར་བཏང་ན། གཡས་སུ་འཁྱིལ་བ་རྩེ་མོ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང༌། ཤིང་ཏོག་སྐྱུ་རུ་ར་ཙམ་ལ་དངུལ་གྱི་སྒོ་ང་འདྲ་བ་གང་གི་ཞལ་ན་མཛེས་པར་འདུག་པ་དེ་ལ་ཞལ་ལ་མཛོད་སྤུའི་མཚན་མངའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མཚན་འདི་གཉིས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱང༌། འདུ་འཛི་སྤངས་པས་ནི་སྤུ་རེ་རེ་བར་གྱུར་ཏོ། །ཕ་མ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་རིགས་པའི་གནས་སུ་བཀོད་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་བྱས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང༌། མ་མགུ་བར་མ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པས་གཡས་སུ་འཁྱིལ་ཞིང་རིང་བ་དང༌། དབྱིབས་ལེགས་པར་གྱུར་ཏོ། །རོ་སྟོད་སེང་གེའི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་རོ་སྟོད་སེང་གེའི་རོ་སྟོད་འདྲ་བའི་ཕྱིར་


DTG093_Page_0536
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེང་གེའི་རོ་སྟོད་ལྟ་བུ་སྟེ་བྲང་གི་དབྱེས་ཡངས་ཤིང་ཆེ་ལ་ཤ་རྒྱས་པས་སྤངས་ཤིང་ཆེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དཔུང་མགོ་ལེགས་པར་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལེགས་པའི་སྒྲ་ནི་ཟླུམ་པ་ལ་བྱའོ། །གྲུབ་པའི་སྒྲ་ནི་མགུལ་པ་རྩའི་དྲ་བ་མི་མངོན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། གསེར་གྱི་བུམ་པའི་མགུལ་པ་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཟླུམ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་མཁྲེགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱང་མི་སྙན་པར་མི་ཟེར་བ་ནི་སེང་གེའི་ཚུལ་དང་འདྲ་བ་དང༌། མགུལ་མཛེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ལ་མི་སྨོད་པ་ནི་སེང་གེ་ལྟར་ཡངས་པའི་རྒྱུའོ། །སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ལེགས་པར་སྨྲ་བ་བརྗོད་པ་དང༌། སེང་གེའི་སྒྲ་དང་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་ནི་ལྐོག་མ་མཛེས་པའི་རྒྱུའོ། །ཐལ་གོང་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐལ་གོང་རྒྱས་ཤིང་ཡངས་པའོ། །རོ་བྲོ་བ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རོ་དྲུག་པོ་དག་གི་རོ་བྲོ་བ་མཁྱེན་པ་ལ་རོ་བྲོ་བ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐབས་འདིར་མཁྱེན་པ་ནི་དགའ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། ཕར་འཛིན་མར་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ། རོ་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་ཞིང་ཚིམ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་བྲོ་བ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མིད་པ་ན་ནི་རོ་ཚོར་བར་བྱེད་པའི་རྩ་བདུན་སྟོང་གྱེན་དུ་ལྟ་བ་ཡོད་དོ། །ཐ་ན་ཏིལ་གྱི་འབྲུམ་བུ་ཙམ་ཞིག་གསོལ་ན་ཡང་སྐུ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་རོ། །རོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞལ་དུ་བཅུག་ན། བདུད་རྩིའི་རོ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་མཚན་གྱི་ལས་སོ། །སྔོན་གྱི་ལས་དང་མཐུན་པ་ནི་གོ་སླའོ། །ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ནྱ་གྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངན་པ་སྟེ། རོ་སྨད་ལ་བྱའོ། །རོ་དྷ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རོ་སྟོད་དོ། །ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། གང་གི་སྐུ་ལྟེ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། རོ་སྟོད་དང་རོ་སྨད་ཚད་མཉམ་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུང་ཞེང་གབ་པ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ནྱ་གྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུའི་དབུ་ནས་ཞབས་ཀྱི་བར་གྱི་ཚད་ལ་བྱའོ། །རོ་དྷ་ནི་ཞེང་ལ་བྱའོ། །ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོམ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གང་གི་སྐུའི་ཆུ་ཞེང་འདོམ་དང་མཉམ་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་ཅེས་


DTG093_Page_0537
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱའོ་ཟེར་རོ། །གཞན་དག་ནི་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་ཞེས་བྱ་བ་སྡོང་པོ་དང་ཡལ་ག་རྣམས་ཆུ་ཞེང་མཉམ་པ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་དང་འདྲ་བར་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདོམ་གྱི་ཚད་དང་མཉམ་པ་ནི་ཤིང་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དབུ་གཙུག་ཏོར་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབུ་ཟེའུ་ཀ་བཅིངས་པ་དང་འདྲ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། གཞན་དག་གི་མགོ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་རྒྱས་ཤིང་མཐོ་དམན་ཅན་ལ། མི་མཉམ་པ་དག་ཡོད་ཀྱི། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དབུ་ནི་གཙུག་ཏོར་བཞིན་དུ་སྙོམས་ཤིང་ཡོངས་སུ་ཟླུམ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་དབྱིབས་ལེགས་པ་དང༌། ལེགས་པར་རྒྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །གཞན་དག་ན་རེ་མཚན་འདི་ནི་འཕྲལ་བའི་དབྱེས་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་འཕྲལ་བ་ནི་རྣ་བ་གཡས་པའི་གོང་ནས་རྣ་བ་གཡོན་པའི་གོང་གི་བར་དུ་ཤའི་དབྱིབས་ལེགས་པ། འཕྲལ་བའི་དབྱེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། རྒྱལ་པོ་གསེར་གྱི་གཙུག་ཏོར་བཅིངས་པ་འདྲ་བར་མཛེས་པའོ་ཞེས་སྨྲའོ། །སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱང་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་མར་འགྲོ་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་ནས་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཀུན་དགའ་ར་བ་དང། འདུན་ཁང་དང༌། བཏུང་བའི་གནས་ལ་སོགས་པ་བྱས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ནྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཚོགས་ཀྱི་གཙོ་བོར་གྱུར་ནས། མ་ཞུམ་པར་མགོ་བསྟོད་དེ་འཇིག་པ་མེད་པར་སྦྱོར་བ་དེའི་ཕྱིར་དབུ་གཙུག་ཏོར་ཅན་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་བས་ན་མངའ་དབང་ཆེན་པོ་མངའ་བའི་སྔ་ལྟས་ཞེས་བྱའོ། །ལྗགས་རིང་ཞིང་སྲབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་རིང་བ་ནི་ཆེ་བའམ་ཁྲུན་རིང་བའོ། །སྲབ་པ་ནི་མཉེན་པའོ། །ཚངས་པའི་དབྱངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚངས་པའི་དབྱངས་དང་མཚུངས་པའམ། དབྱངས་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱ་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་གསུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་ཀུ་ར་བའི་སྐད་ལྟ་བུའོ། །ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་ཉ་བ་ཚེས་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཤས་འདྲ་བར་འགྲམ་པའི་མཐའ་ཤ་མཁྲེགས་ཤིང་ལེགས་པར་ཟླུམ་པའི་ཕྱིར་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་ལྟ་བུའོ། །སྐར་མ་པ་བ་སངས་པས་ཀྱང་ལྷག་༄༅པར་འོད་གསལ་ཞིང་དཀར་


DTG093_Page_0538
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བའི་ཕྱིར་ཚེམས་ཤིན་ཏུ་དཀར་བའོ། །མཐོན་དམན་དང་མི་མཉམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཚེམས་མཉམ་པའོ། །ཚེམས་ཀྱི་མཚམས་དོད་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅིང་སྡུག་པའི་ཕྱིར་ཚེམས་ཐགས་བཟང་བའོ། །མི་གཞན་དག་གི་སོ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སམ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ཡོད་ཀྱི། དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་གྲངས་བཞི་བཅུ་ཚང་བའི་ཕྱིར་ཚེམས་བཞི་བཅུ་མངའ་བའོ། །སྤྱན་མཐོན་མཐིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྤྱན་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ནང་གི་འབྲས་བུ་སྣུམ་ཞིང་གནག་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་ནག་པོའི་མཐའ་གཉིས་དཀར་ལ། རྫི་མ་གཉིས་གནས་པའི་སྐབས་སྣུམ་ཞིང་མཐིང་ཀར་འདུག་པ། གྲྭ་གཉིས་ཆུང་ཟད་དམར་བ། རྫི་མ་དང་སྤྱན་གྱི་བར་གསེར་གྱི་མདོག་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་དང་བ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་དུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་སྤྱན་གྱི་དཀྱིལ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྱན་མཐོན་མཐིང་ཞེས་བྱའོ། །བེའུ་འབྲངས་མ་ཐག་པ་གཞོན་ནུའི་རྫི་མ་དང་འདྲ་བར་རྫི་མ་བླ་འོག་གི་མདོག་ཤིན་ཏུ་སྣུམ་ཞིང་མ་འཛིངས་པའི་ཕྱིར་བའི་རྫི་མ་ལྟ་བུའོ།། །།བམ་པོ་ཉི་ཤུ་དྲུག་པ། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་རྣམས་རྗེས་སུ་འབྱེད་པར་བྱེད་པའམ། མཚན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཕྱེ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་སྟོན་པའམ། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་མཛེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སེན་མོ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བསྟན་ཏོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་སྙན་པར་སྨྲ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་སྙན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཙུད་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གིས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་སྙན་པར་སྨྲ་བར་བགྲང་ངོ༌། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་དོན་སྤྱད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་བྱ་བའི་བསམ་པས་དེ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གིས་སྡུད་པ་སྟེ། དེ་


DTG093_Page_0539
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་དུ་ཕྱི་མ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡི་གེ་གཅིག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཨ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡི་གེའི་གཟུངས་ཀྱི་སྒོའི་རིམ་པས་ཡི་གེ་གཅིག་གིས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བའོ། །ཡི་གེ་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་འགྲིབ་པ་དང་ལྡན་པར་རྗེས་སུ་གཏོགས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འགྲིབ་པ་དང་ལྡན་པས་འགྲིབ་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡི་གེ་གཅིག་ཏུ་ཡི་གེ་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔ་འདུས་པར་སྒོམས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒྲུབ་པ་ཨ་ཞེས་བྱ་བའི་ནང་དུ་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདུས་པར་སྒོམས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །ཡི་གེ་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔ་རྣམས་སུ་ཡི་གེ་གཅིག་འདུས་པར་སྒོམས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དུ་སྒོམས་ཤིག་ཅེས་བྱའོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡི་གེ་མེད་པའི་རྣམ་པས་སྤྲུལ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རྣམ་པས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་གསོལ་ཏེ། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སྤྱོད་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་དང༌། ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་ཏེ་མི་སྣང་ན་ཆོས་བཤད་པ་ཇི་ལྟར་འབྱུང༌། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྦྱོར་ན་ཇི་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་སྦྱོར་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའོ། །དེ་སྐད་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེའི་ཚིག་ལ་མངོན་པར་དགྱེས་པར་མཛད་ནས། དེ་ལྟར་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་མཐོང་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རབ་འབྱོར་


DTG093_Page_0540
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སེམས་ཅན་དང༌། ཆོས་རྣམས་སྟོང་པ་དེ་ནི་བདེན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་པས། དེ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་སྟོན་ཏེ་ཆོས་སྟོན་པ་ན་ཡང་ཅི་ནས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་འཁྲུག་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་དང་བྲལ་ཤིང་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་དཔེ་ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཟད་དོ། །མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀུན་བརྟགས་པས་རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་མ་བཅིངས་པའོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་གློ་བུར་གྱི་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་གྲོལ་བའོ། །གཟུགས་ཀྱི་མ་བཅིངས་མ་གྲོལ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་བཅིངས་པ་ཉིད་དང་མ་གྲོལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་ནམ་མཁའ་མི་གནས་པ་ལྟ་བུའོ། །རང་གི་དངོས་པོ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མི་གནས་ཏེ་མེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་རྣོ་བ་མི་གནས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་དག་གི་དངོས་པོ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའམ། རང་གི་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་ཏེ། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང་རང་གི་དངོས་པོ་གཉིས་ཀ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདི་ཉིད་རྟོགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་མངོན་


DTG093_Page_0541
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་རྟོགས་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ལས་ཀྱང་མི་འདའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་འཆད་པའི་ཚེ་དེ་དག་ལས་མི་འདའ་བའོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་འདའ་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་འདའ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་འདའ་བ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་འདའ་བ་མེད་དོ། །རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་འདའ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ་གཟུང་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་ལ་གང་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདའ་བར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལས་འདའ་བ་མ་མཆིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་ཞུས་ཏེ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་འདའ་བར་སྣང་ན། འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་འདའ་བ་ཡོད་ཀྱི། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་མེད་ན་དེའི་ཚེ་ཅི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐ་དད་པ་ཡོད་དམ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ཐ་དད་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་དོན་དམ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་འདའ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ནས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་མ་ལགས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་གཞན་མ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་ཞུས་ཏེ། གལ་ཏེ་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་ན། འོ་ན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་མི་


DTG093_Page_0542
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དགེ་བའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དགོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་མ་བྱས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་བྱིས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་ཡོད་དེ། དེའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དཀར་པོ་དང་ནག་པོ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེའི་དབང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་དུ་དེ་དག་བཤད་ཀྱི། དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པར་དགོད་པ་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མིང་དང་གཟུགས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་མིང་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་ལོ། །དོན་དམ་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བའོ། །འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་འགག་པ་མེད་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་དབེན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའོ། །འདི་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དགོད་པ་མཆིས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་ཞུས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་འབྲས་


DTG093_Page_0543
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུ་རྣམ་པར་དགོད་པར་བྱ་ན། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་དགོད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་ཅི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའམ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཤེས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་ཏེ། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དགོད་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཀུན་བརྟགས་པའི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དགོད་པ་ཡོད་དོ། །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ལམ་སྒོམ་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ལ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དགོད་པ་ཡང་མི་བྱའོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཉིད་ལ་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དགོད་པར་བྱའོ། །གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ལམ་ལ་བསྒོམས་པས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཅི་ལམ་བསྒོམས་པའི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ། འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་དེ་སྐད་ཞུས་ཏེ། དེ་ལྟར་གྱུར་ན་དེ་ཡང་དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ལམ་བསྒོམས་པས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར། འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལམ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པས་བསལ་བ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །རབ་འབྱོར་ལམ་མ་བསྒོམས་པས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ངེས་པ་བསྟན་པའོ། །ལམ་གྱིས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡང་མེད་དོ། །ལམ་མ་ཡིན་པས་ཀྱང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར། ལམ་ལ་ཡོད་པའང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ངེས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཆར་བཅད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དགོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དེ་


DTG093_Page_0544
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟར་ཆ་ཤས་སུ་བཅད་དེ་རྣམ་པར་དགོད་པ་དོན་དམ་པར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཁམས་དག་ལ་ཆར་བཅད་པ་མ་མཆིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གནས་བརྟན་གྱིས་འདི་སྐད་ཞུས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་སྤོང་བ་དང༌། ལམ་དང༌། འབྲས་བུ་དག་རིས་སུ་བཅད་དེ། རྣམ་པར་དགོད་པར་བྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་ཅི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་དག་ལ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་རིམ་པར་དབྱེ་བ་ཉིད་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ན་ཆར་བཅད་པ་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ཆར་བཅད་པ་དེ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྲུལ་པའི་ལམ་སྒོམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲུལ་པ་དཔེར་བསྟན་པ་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་ལམ་བསྒོམས་པ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྤྲུལ་པའི་དཔེ་ཉིད་སྒྲུབ་པོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཏེ། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའམ། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་གང་ཡང་དམིགས་སུ་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པས་འགྲོ་བ་དང་ཐར་པ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཡང་མེད་དེ། མེད་པ་ཉིད་དུ་ཞག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་


DTG093_Page_0545
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འཁོར་བ་ལས་ཐར་བར་བགྱི་བའི་འགྲོ་བ་ལྔའི་འཁོར་བ་ཡང་མ་མཆིས་ལགས་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱེས་བུའི་མཐར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲོལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ནམ་འཁོར་བ་མི་མཐོང་ངོ༌། །རྨ་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དེ་དག་གིས་སྔོན་མཐོང་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་དག་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ནི་དེའི་སྐྱེས་བུའི་མཐུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེ་ཉིད་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་རང་རང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ནས། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའི་བར་དུ་ཤེས་སུ་ཟིན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མིང་སྟེ་གཞོལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་མིང་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བློ་དེ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་གཞོལ་བའམ། བློ་ལ་རང་བཞིན་དེ་གཞོལ་བའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ཡང་གཞན་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་གཞན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན་ལ། །ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་སོགས་པ་མཚན་མ་དང་བཅས་པར་རྣམ་པར་བཀོད་པར་གྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་སྐྱོན་དུ་ཡང་འགྱུར་ན། འདི་ལྟར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དཀྲུགས་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་རྣམས་ལ། མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ལ་སོ་སོར་ཐ་དད་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་མ་གཏོགས་


DTG093_Page_0546
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་རྣམ་པར་དཀྲུགས་པར་ཡང་འགྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ། དེ་ལྟར་རྟོག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་ཕྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་མེད་པར་རབ་ཏུ་རྟོག་སྟེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་དཀྲུགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཅི་གཟུགས་ལ་བསླབ་པར་བགྱིའམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཙམ་དུ་ཟད་ནས། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མེད་པས། དེ་ལ་སློབ་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་དུ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྩམ་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་གི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འཛིན་དུ་གཞུག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མཚན་མ་མེད་པར་བཏགས་ཏེ། ཐབས་མཁས་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྔོན་ཇི་ལྟ་བར་ཕྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་མ་ཡིན་ལ། བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྔོན་གྱི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དུས་ན་ནི་མ་དག་པ་ཡིན། བར་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དུས་ན་ནི་དག་པ་དང་མ་དག་པ་ཡིན། ཕྱིས་ཐ་མར་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། དེས་དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་ཤེས་པར་མི་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཚད་མར་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མི་སྤྱོད་ཀྱི། ཡང་དག་པའི་མཐའི་དོན་དུ་སྤྱོད་དོ། །འདི་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་


DTG093_Page_0547
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཏང་ནས། ཡང་དག་པའི་མཐའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་དགོད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་མཐར་བྱེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཉིད་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འདི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མ་གཏོགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ན། འོ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། གང་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་དགོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ཉིད་དེ་ལ་འགོད་ན་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་རབ་ཏུ་འཇོག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་མི་རིགས་སོ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ཐབས་མཁས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་འགོད་དེ། ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་མི་འཇོག་གི་ཀུན་བརྟགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་བསྩལ་ནས། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཐབས་མཁས་པས་འགོད་པ་ལ། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་རབ་ཏུ་འགོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་ནི་ཐ་མི་དད་ཅིང་གཅིག་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ལྟ་བུའི་ཐབས་མཁས་པ་གང་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐབས་མཁས་པ་ཡིན་པར། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གདམས་པ་དེ་ཡང་གོ་སླའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལགས་ན། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནི་སེམས་ཅན་ཡང་མི་དམིགས་ཆོས་དང་ལམ་ཡང་མི་དམིགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་དུ།


DTG093_Page_0548
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་དང༌། ཆོས་དང༌། ལམ་རྣམས་མེད་པར་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་བྱས་ནས་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་བསྒོམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་བྱེད་ཅེས་ཞུས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་ཆོས་སམ། ལམ་དག་སོ་སོ་ན་ཡོད་ན་ནི་འགའ་ཞིག་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ནི་ཆོས་སམ། ལམ་དག་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་འགྱུར་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཆོས་བཤད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་གིས་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་གྲུབ་པོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་སྐད་བཀའ་སྩལ་ནས་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཉི་ཚེ་སྟོང་པར་མ་ཟད་ཀྱི། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་དྲུག་པོ་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པར། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏེ། གལ་ཏེ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བཤད་པ་མི་འགྲུབ་པོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་བཤིག་པར་འགྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལས་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཞིག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་སྟོང་


DTG093_Page_0549
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཉིད་ཆོས་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིས་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞིས་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་དང༌། གནས་དང་ཡང་དག་པར་འཇུག་པ་མེད་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་འགྲེས་དང་པོ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འགྲོ་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནས་ཡང་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཞིབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ཡུལ་ན་ནི་གནས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །འདུས་བྱས་ནི་ཡུལ་ན་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་ན་མི་གནས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ནས་ཀྱང་འོང་བ་མ་ཡིན། གང་དུ་ཡང་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་འགྲོ་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཕེལ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་འགྲེས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གནས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་གནས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་པ་མེད་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་འདི་དག་ལས་གང་ལ་གནས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་འཇུག་ཅེས་གང་སྨྲས་པ་དེ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་གཉིས་ཉེ་བར་བརྟགས་པ་སྟོན་ཏོ། །དེས་ཆོས་གང་ལ་སྒྲིབ་པ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཆགས་པའོ། །དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འོག་ཏུ་གང་ལ་བདག་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་འདི་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་


DTG093_Page_0550
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཡང་བསྟན་ཏེ། བདག་མེད་པ་དེ་གཉིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྲུལ་པའི་དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མའི་དཔེས་བསྒྲུབ་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་དེ་ཉིད་སྔོན་ཀུན་བརྟགས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །རྟོག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྟོག་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་དེ་ལ་དོན་དམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་མཐར་ཡང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དུས་གསུམ་ཅར་དུ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་སྤྱོད་ཅིང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡང་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་མི་བགྱིད་པ་དེ་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ན། སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་འགྱུར་བར་དགོངས་པའོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏེ་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གཞན་ལ་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཞན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ཀྱི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་དེ་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ལྷ་དང་བཅས། བདུད་དང་བཅས། ཚངས་པ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་དུ་ན་ཞེས་


DTG093_Page_0551
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཁོ་ནར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་གཅིག་ཁོ་ནར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་ཏེ། མི་ཤེས་པས། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་ལས་བསགས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང་ཉེ་བར་ལེན་ཏོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུས་ཀྱང་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་འགྲོལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྟོང་པའམ་མི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བར་གཟུགས་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་གང་འདི་ལྟར་འདི་ནི་གཟུགས་སོ། །འདི་ནི་སྟོང་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བས་བྱང་ཆུབ་དང་གཟུགས་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་གཉིས་སུ་བྱས་ནས་གཟུགས་ལ་མི་སྤྱོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ལ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱང་གཉིས་སུ་བྱས་ནས་གཟུགས་ལ་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་བདག་བྱང་ཆུབ་དང་གཟུགས་ལ་སྤྱོད་དོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་བྱང་ཆུབ་ལ་སྤྱོད་དོ་སྙམ་ནས་གཉིས་སུ་བྱས་ཏེ་གཟུགས་ལ་མི་སྤྱོད་པའོ། །འཛིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དོན་དམ་པར་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་དང༌། སྦྱིན་བདག་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་


DTG093_Page_0552
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་ཚེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ལ་བརྩོན་པར་བགྱིད་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་མི་སྦྱོར་མི་འབྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་མཁས་པ་བཤད་པ་དང༌། གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་དག་ནི་གོ་སླའོ། །ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མངོན་པར་ཞེན་པར་གྱུར་པ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་ཡོད་པར་གྱུར་ཏམ། ཡད་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་དུས་གསུམ་ཅར་གྱི་སྨོས་པའོ། །གལ་ཏེ་སྔོན་དངོས་པོ་ཡོད་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་ནི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་བཟུང་ལ། ཕྱིས་མེད་པར་བཟུང་ན་ནི་ཉེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ལམ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བས་བསྡུས་པའི་ལམ་ཞུས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བཤད་པ་དང༌། ལམ་བཤད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བསླབ་པར་བཤད་པ་དང༌། མི་གནས་བཤད་པ་རྣམས་ནི་གཞུང་གི་རྗེས་སུ་བསྙགས་ཏེ་གཟུང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། འོ་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་སྐྱེས་པར་བགྱིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་མི་རིགས་སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་གང་དག་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་དག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ནས་བསོད་རྣམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཅི་ཡང་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གང་དག་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་


DTG093_Page_0553
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གནས་བརྟན་གྱིས་འདི་སྐད་ཞུས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ན། དེ་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་ལ། མཁས་པ་རྣམས་ལ་ནི་མི་འགྱུར་བ་དེ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ལ་ནི་ནམ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་ཉེས་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀུན་བརྟགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་སྐྱེ་བ་ལས་དགོངས་ཏེ་བཤད་ཀྱི། ཆོས་ཉིད་ལས་དགོངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་སྐྱེས་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཞུས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཀྱང་ལམ་མོ་ལམ་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ། གཉི་ག་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་དང༌། ལམ་དག་ལ་ཐ་དད་པ་གང་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་གནས་སྐབས་ནི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཞེས་བྱ། ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པར་ནི་དེ་གཉིས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེའམ། ལམ་མ་ཡིན་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བར་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཀྱང་ལམ་ལགས་ལ། ལམ་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གནས་བརྟན་གྱིས་འདི་སྐད་ཞུས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་དང་ལམ་དག་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་ལམ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་གཏོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུར་


DTG093_Page_0554
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཏོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་སྐད་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་མ་བཞེད་ནས། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཀའ་སྩལ་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཚིག་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཚིག་དེ་མི་འཐད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཀྱང་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། བྱང་ཆུབ་དག་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་སྙད་ཡོད་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་རིམ་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་རིམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི་འཕྲལ་ལ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བ་ཞུས་པ་དང༌། དེའི་དབྱེ་བ་དག་ཀྱང་གོ་སླའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ངེས་ཞེས་བགྱིའམ། འོན་ཏེ་མ་ངེས་ཞེས་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ངེས་པ་ཉིད་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་འམ། འོན་ཏེ་མ་ངེས་པ་ཉིད་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བགྱི་ཞེས་ཞུས་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཕུང་པོའམ། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕུང་པོའམ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཉན་ཐོས་སམ། རང་སངས་རྒྱས་སུ་ངེས་པ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཞེས་ཞུས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལུས་ཆེད་དུ་བསམས་ཤིང༌། ཐབས་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་ཐོབ་པས་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་གྱི། ལས་ཀྱི་དབང་གིས་མི་འདོད་པ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ཀྱིས་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བརྒྱད་


DTG093_Page_0555
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཡན་ཆད་ནི་དེའི་ལས་ཐམས་ཅད་འཕགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རེག་པར་འགྱུར་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་རེག་པའམ། ལྟ་བའི་རེག་པའམ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རེག་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འདུས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཚིག་མ་བཟོད་ནས་ཞུས་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་གཏོང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཆོས་གཞན་དག་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་མེད་པར་འགྱུར་ན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་དེ་མི་རིགས་པར་འགྱུར་ན། འདི་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་འདུས་པར་རིགས་སོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་ཤེས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་བཤད་པ་དང༌། གང་ཟག་ཐ་དད་པ་བསྟན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་ཐར་པར་བྱ་བ་ཞུས་པ་དང༌། ལན་བཏབ་པ་དང༌། དགེ་བ་བསྟེན་པ་དག་ནི་གོ་སླའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྡུག་བསྔལ་འཚལ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ན་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ལ་


DTG093_Page_0556
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་ཤེས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཉན་ཐོས་བཞིན་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས་ཞུས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཉི་ག་ལྟར་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་གྱི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །གང་དག་བདེན་པར་གཏོགས་པའམ། གང་དག་བདེན་པར་མ་གཏོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ནང་གི་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་བདེན་པར་གཏོགས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་རྣམས་ནི་བདེན་པར་མ་གཏོགས་པའོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྗེས་སུ་ལྟ་བའི་ཆོས་དེ་ལྟ་བུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པའོ། །དེ་རིགས་ཀྱིས་ལ་གནས་ནས་སྤྱི་བོར་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་ཆོས་ལ་འདུན་པའི་སྲེད་པ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་ཤེས་པས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བཤད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པའི་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་འདྲིས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་བྱེད་ཀྱི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སར་ལྟུང་དུ་དོགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་བཅུ་དྲུག་པོ་དག་གིས་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་མངོན་པར་ནི་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དངོས་པོ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དང༌། བརྟགས་པ་དང༌། མ་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པ། དོན་དམ་པར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་


DTG093_Page_0557
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཚིག་གོ །ལམ་ནི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དངོས་པོ་བྱུང་བའམ། མ་བྱུང་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བགྱི་བ་མ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་འདས་པའམ་ཕྱིས་འབྱུང་བའམ་ད་ལྟར་བྱུང་བ། འདུས་བྱས་པ་དོན་དམ་པར་གང་ཡང་མཆིས་སམ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དཔེ་དྲུག་པོ་དག་ནི་གོ་སླའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཆོས་དེ་དག་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་འམ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དག་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཚངས་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་དེ་དག་གི་མཐར་ཐུག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་དང༌། བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའོ། །སེམས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་བསམས་པ་སྟེ་དེ་བས་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་འོན་ཀྱང་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལམ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། ལམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་གནས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས། གནས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་ན་ལམ་གྱི་རྒྱུན་འགྱུར་རོ། །གང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་དག་ཕྲད་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མེད་དེ། དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཟུང་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་ཚུལ་དུའམ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་གཟུང་དུ་མི་རུང་བའོ། །རབ་འབྱོར་


DTG093_Page_0558
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མེད། གཉིས་སུ་མེད་པས་ཀྱང་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་སམ། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་མཐོང་ན་ནི་གཉིས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ལས་བཟློག་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་སྟེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ། རབ་འབྱོར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་བྱའོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པ་གནས་གྱུར་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱང་མེད་དེ་ཤེས་པར་བྱ་བར་འགྱུར་བའི་དོན་མི་གཟིགས་པས་ཅི་ཞིག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བགྱི་བ་གང་ཞིག་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་ན་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །རབ་འབྱོར་འདིར་ནི་དེ་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་དངོས་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་གང་གི་ཡུལ་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་གཟིགས་སོ། །ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང༌། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་མཚུངས་སོ། །ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་མི་གཡོ་ལ། ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་དགོད་པ་


DTG093_Page_0559
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པས་མི་གཡོ་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་དགོད་པ་མཛད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས། ཆོས་ཉིད་འདུས་བགྱིད་ལགས་སམ། འོན་ཏེ་འདུས་མ་བགྱིད་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ལས་དགོངས་ཤེ་ན། གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་གལ་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་ཡིན་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དེ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་དེ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་གཉིས་སུ་འགྱུར་དུ་དོགས་པའི་ཕྱིར་གཉིས་བསལ་བ་གསུངས་པའོ། །འདུས་བྱས་ལས་གུད་ན་ཡང་འདུས་མ་བྱས་དམིགས་སུ་མེད་ལ། འདུས་མ་བྱས་ལས་གུད་ན་ཡང་འདུས་བྱས་དམིགས་སུ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་ལོགས་ཤིག་ན་དམིགས་སུ་མེད་ལ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་གཏོགས་པར་གུད་ན་དམིགས་སུ་མེད་དེ། དེ་བཞིན་ཉིད་མ་དག་པ་ནི་དེ་ལས་དེ་ཉིད་དང༌། གཞན་ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གཉི་ག་ཡང་གཉི་ག་ལས་གུད་ན་དམིགས་སུ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉི་ག་ཡང་གཅིག་གོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བས་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་དད་དོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པའོ། །ཚིག་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །དབང་པོའི་ཡུལ་གྱི་ཐོགས་པ་མེད་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །གཉི་ག་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའོ། །དེ་ལ་འདུས་བྱས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་མཚན་མ་མེད་པས་


DTG093_Page_0560
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚན་མར་གཟུང་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐ་སྙད་འདོགས་ཤིང་འདུས་མ་བྱས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་ཡང་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པའོ། །དེ་སྐད་བཀའ་སྩལ་ནས་ཐ་སྙད་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར། དོན་དམ་པར་ནི་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དམ། ངག་གི་འདུ་བྱེད་དམ། ཡིད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏེ། ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཅི་ཡང་མེད། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཅི་ཡང་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་གྱུར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་སྤྲུལ་པ་མེད་པས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་གང་འདུས་བྱས་སོ་ཞེས་འདུ་བྱེད་པ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་དེ་མེད་པས་སྟོང་པའོ། །རབ་འབྱོར་ལ་ལ་ཞིག་གི་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྤྲུལ་པ་འདི་སྤྲུལ་པ་གཞན་པ་གཞན་དག་སྤྲུལ་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་སྤྲུལ་པ་ཞིག་སྤྲུལ་པ་གཞན་སྤྲུལ་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ། སྤྲུལ་པ་དེ་ལ་སྟོང་པ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅི་ཡང་ཡོད་དམ་ཞེས་སྨྲས་པའོ། །རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་རྣམ་པར་སྦས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་སྤྲུལ་པའོ། །འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཅི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བསྒྲིབས་སམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལ་ལ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ། ཚིག་རྣམ་པ་བཞིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །


DTG093_Page_0561
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉོན་མོངས་པས་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའོ། །ལས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའོ། །བསྐྱེད་པའམ་བཀག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བསླུ་བར་བྱ་བའམ་དེར་བའམ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྣམས་མེད་ཅིང༌། བསྣན་པར་བྱ་བ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའོ། །གང་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་མི་གཡོལ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་གོས་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བས་འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་མི་གཡོ་ཞེས་གསུངས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མི་གཡོའི། དེ་ལས་གཞན་པ་དག་ནི་གཡོའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་གོས་སོ་ཞེས་གསུངས་པས་ནི་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་མི་གོས་སོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ཞིག་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་པས་གོས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཚིག་དེ་བརྩན་པར་བྱས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་ནི་གང་ཡང་མེད་པས་དེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་དང་པོ་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གདམས་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་ཟབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་ནུས་པའི་གདམས་པ་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་ཏེ། གལ་ཏེ་སྔོན་དངོས་པོ་ཡོད་པར་གྱུར་ལ་ཕྱིས་རྣལ་འབྱོར་པ་དག་གིས་ཤེས་པའི་མཐུས་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོ་མེད་པར་བྱས་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན། ལས་དང་པོ་པ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་ཡང་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཡིན་པས་མེད་དོ། །དངོས་


DTG093_Page_0562
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་མེད་པ་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟ་བུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་དངོས་པོ་ཡང་གང་ཡང་རུང་བའི་རང་དབང་ཅན་མེད་དོ། །གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཆོས་གཞན་གང་ཡང་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། དེ་བས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་ཞེས་ཤེས་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ།། །།བམ་པོ་ཉི་ཤུ་བདུན་པ་སྟེ་ཐ་མ། དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འབུམ་པའི་བཤད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། ད་ནི་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལས་གང་འབྱུང་བ་དེ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་འཕགས་པ་བྱམས་པས་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དང༌། དེའི་ཚེ་འདུས་པའི་འཁོར་གྱི་འདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་བར་འཚལ་བས་གཟུགས་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་སློབ་པར་འདོད་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་བར་དག་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི་ཞེས་ཞུས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སློབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་མིང་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་པར་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གི་ཚེ། འདི་ལྟ་སྟེ་གཟུགས་ཞེས་བགྱི་བའི་མིང་འདི་དངོས་པོ་དང་བཅས་པར་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་སྟོན་ཏེ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་བརྗོད་པ་ནི་མིང་ཙམ་འབའ་ཞིག་སྟོན་པ་མ་ཡིན་གྱི། མིང་སྨོས་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་དངོས་པོའི་རྣམ་པ་འབའ་ཞིག་བློ་ལ་གཞག་ནས་དངོས་པོ་སྟོན་ན། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མིང་ཙམ་ཡིན་ཞེས་ཞུས་པའོ། །མིང་དེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་


DTG093_Page_0563
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མིང་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་མི་རིགས་པར་འགྱུར་རམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་དངོས་པོ་མེད་པར་མི་འབའ་ཞིག་ཡོད་དུ་ཟིན་ན་ཅི་ལ་གནས་ཤིང་གནས་གང་གིས་མིང་དེ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། མིང་དེ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་མིང་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ་ལ་གློ་བུར་དུ་མིང་བཏགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་བཀའ་སྩལ་པ་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་འབྲེལ་པས་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱང་དངོས་པོ་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྟོགས་པར་གྱུར་པའི་རིགས་ན་དེ་དག་རྟོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ནི་མིང་ཡང་གཞན་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་གཞན་ཏེ། ཐ་སྙད་དུ་རུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་ཕྱིས་མིང་དེ་འབྱུང་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གློ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིས་བྱུང་བ་སྟེ། བཅོས་མའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་ཕྱིར་མཚན་མའོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་སུ་སྣང་བའི་གཞི་ལ། དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྐད་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། འཕགས་པ་བྱམས་པས་མིང་གློ་བུར་ཉིད་ཡིན་པ་མ་བཟོད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་གཟུགས་ཞེས་བགྱི་བའི་མིང་མ་མཆིས་པར་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེས་མིང་དེ་རིག་པ་དང་རྟོགས་པ་དང༌། འཚལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏེ། །མིང་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཙམ་འབའ་ཞིག་མ་མཐོང་བས་འདི་ནི་གཟུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་མི་རིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་མ་མཐོང་བར་ཡང་མིང་བརྗོད་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་དངོས་པོ་རིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཕྱིས་བྱུང་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་


DTG093_Page_0564
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ན་མིང་མ་བརྗོད་པར་ཡང༌། མིང་དང་འབྲེལ་པ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་སོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མིང་བརྗོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་མིང་ནི་གློ་བུར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་བློ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བའི་རིགས་ན། འདི་ལྟར་དེ་གཉི་ག་ཡང་གཉི་ག་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མིང་དེ་མེད་པར་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མེད་པར་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་བོར་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེས་དངོས་པོ་དེ་ལ། གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བྱམས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཉིད་ལ་དྲིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་མིང་གློ་བུར་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་རྣམས་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མིང་གློ་བུར་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱེད་སྟེ། མིང་མ་བརྗོད་པར་དངོས་པོ་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་པ་དང༌། དངོས་པོ་གཅིག་ལ་མིང་དུ་མ་ཡོད་པར་སྣང་བ་དང༌། མང་པོ་ལ་མིང་གཅིག་ཡོད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་དང་པོ་ནི། བྱམས་པ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁྱོད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དེ་ལ་མ་བརྟེན། མ་གནས། གནས་མ་བཅས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཀའ་སྩལ་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་གཟུགས་དེ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་ལ་གནས་པ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་ཤེས་པར་ཡང་བརྡ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་དངོས་པོ་དེ་ཙམ་ཞིག་མཐོང་བས་ཀྱང༌། འདི་ནི་གཟུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དུ་རྟོགས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་མིང་དེ་དངོས་པོ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་མཐོང་བས། དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མིང་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རིགས་ན། སྐྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཉིས་པ་ནི། བྱམས་པ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མིང་དང༌། བརྔ་དང༌། ཐ་སྙད་དང༌། བཏགས་པ་


DTG093_Page_0565
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པའམ། ཐ་སྙད་དམ། འདོགས་པའམ། མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། དངོས་པོ་གཅིག་ལ་མིང་མང་དུ་ཡོད་དེ། །དཔེར་ན་ཚོར་བ་གཅིག་ལ་ཚོར་བ་དང༌། མྱོང་བ་དང༌། རིག་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། ཚོར་བའི་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་མིང་མང་པོར་བརྗོད་པ་ན་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་དེ་ལས་གཞན་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་ན་དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མིང་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་པ་ནི། བྱམས་པ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། འདི་ལ་འགའ་ཞིག་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོར་མིང་འདོགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་དེ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་གང་གི་ཚེ་དངོས་པོ་མང་པོ་ལ་མིང་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་པར་གྱུར་པ། དཔེར་ན་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ལྟ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། འཕགས་པ་བྱམས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་ན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་པ་ཁོ་ནར་མི་འགྱུར་ལགས་སམ་ཞེས་གསོལ་པས་ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ལ་མིང་དུ་བཏགས་ཏེ། གཞི་དང་བཅས་པ་དང༌། གནས་དང་བཅས་པར་བསྟན་གྱི། གཞི་མེད་པ་དང་གནས་མེད་པ་ནི་མ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་མིང་ཡིན་པར་མངོན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། བྱམས་པ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནམ། བཏགས་པ་ཙམ་


DTG093_Page_0566
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དུ་ཟད་ཅེས་བྱ་བས་བྱམས་པའི་ཚིག་དེ་སེལ་བར་མཛད་དེ་འདི་སྐད་དུ་དངོས་པོ་དེ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་བརྗོད་པ་དག་ལ་ཅི་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་དོ་ཞེས་སྨྲའམ། འོན་ཏེ་དེའི་མིང་བརྗོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་མིང་བརྗོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དངོས་པོ་དེའི་མིང་བརྗོད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་པར་མངོན་ཏེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ལྷས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྐད་བཀའ་སྩལ་པ་དང་འཕགས་པ་བྱམས་པས། བཅོམ་ལྡན་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་གཟུགས་མིང་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། བརྡ་དང༌། བཏགས་པ་ཙམ་ལགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་པར་སྟོན་ཏོ། །འདི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཟུགས་ནི་མིང་ཙམ་ཚོར་བ་ཡང་མིང་ཙམ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ན་དེ་ལྟ་ན། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཡང་ཚོར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྐད་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ཡང་བསལ་བའི་ཕྱིར། བྱམས་པ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། བརྡ་དང༌། བཏགས་པ་དང༌། ཐ་སྙད་ཙམ་ཁོ་ན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྐྱེ་བའམ་འགག་པའམ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་མིང་དང་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་ཡོད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ལྟར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མིང་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཟུགས་མ་མཆིས་པ་ཁོ་ན་ལགས་སམ་


DTG093_Page_0567
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་སྐད་གསུངས་ཏེ། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་གཟུགས་ནི་མིང་ཙམ་མོ། །ཚོར་བ་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཅི་ལགས། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སམ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མ་མཆིས་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་ཞེས་ཞུས་པའོ། །དེ་སྐད་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆད་པར་འཛིན་དུ་དོགས་ནས། བྱམས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཟུགས་མེད་དོ་ཞེས་མི་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཀག་པ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་གཟུགས་མཆིས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ཞུས་སོ། །བྱམས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ཀྱིས་གཟུགས་ཡོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་དབང་གིས་ནི་ཡོད་ཀྱི། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་དབང་གིས་ནི་མེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་འཕགས་པ་བྱམས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་བདག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་ན། དེ་ལྟ་ན་ཆད་པར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པར་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མིང་གདགས་སུ་རུང་བའི་དངོས་པོ་ནི་དོན་དམ་པར་མེད་ཀྱི། མིང་དུ་བྱར་མི་རུང་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་དོན་དམ་པར་མཆིས་སུ་ལགས་ན། འོ་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་གང་ལ་གཟུགས་ཞེས་བགྱི་བར་གློ་བུར་དུ་མིང་དུ་འདོགས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཞུས་སོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མིང་གི་ངོ་


DTG093_Page_0568
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བོས་དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་ན། གང་ལ་འདུ་ཤེས་གདགས་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དོན་དམ་པར་ཡོད་དམ་མེད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ག་ལ་ཡོད། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་ནས་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་མ་མཆིས་ན་ནི་འོ་ན་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏེ། དེས་ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ཉིད་དེའི་གནས་ཡིན་པར་ཁས་བླང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ། དོན་དམ་པར་མེད་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་གནས་སོ་ཞེས་བྱར་ནི་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ནི་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བགྱིར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་མེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་དེ་མེད་ཀྱང་གཞིར་འགྱུར་བ་དེ་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། བྱམས་པ་དེའི་ཕྱིར་དོན་དེ་ཁྱོད་ཉིད་ལ་དྲིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ཉིད་ལ་དྲིས་སོ། །བྱམས་པ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་གང་གི་ཚེ་ཁྱོད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱམས་པ་ཁྱོད་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་འཛིན་པ་ན། ཅི་དེའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ཁྱོད་ལ་སྣང་ངམ། འོན་ཏེ་དེ་མི་སྣང་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་མི་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་རྣམ་གྲངས་འདིས་ཞེས་བྱ་བས་ཅི་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཁྱོད་དོན་དམ་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམ་པའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་མི་སྣང་བས་དོན་དམ་པར་ནི་དེ་མེད་ཀྱི། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོང་པར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །ཀུན་རྫོབ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་དེ་ཉིད་དམ་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་


DTG093_Page_0569
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ལས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱམས་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་གལ་ཏེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་འོ་ན་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཡིན་ན། འོ་ན་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འགོ་ཏུ་གཞན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱམས་པ་གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ལས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་གཞན་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ནི། འོ་ན་མཚན་མ་དེ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ལས་དོན་དམ་པ་གཞན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ལས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་གཞན་ཏེ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ཆོས་ལས་ཆོས་ཉིད་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་རབ་ཏུ་རྟོག་པ་མི་འགྲུབ་བོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན་ན། མཚན་མ་མེད་པ་དེ་རྣམ་པ་གང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བར་འགྱུར། གང་གི་ཚེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་སོ། །སྔར་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་དབྱིངས་དམིགས་པའི་དངོས་པོར་བྱས་ནས། ཕྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་དམ་པ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚེ། དེ་དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་དོན་དམ་པ་ལ་དམིགས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་རིགས་སོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་མེད་


DTG093_Page_0570
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། དོན་དམ་པ་ཡང་དེ་ཉིད་གཞན་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་འཕགས་པ་བྱམས་པས་དེ་འཁྲུལ་པ་ཡོད་པར་དོགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་དང་འབྲེལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཡང་ཞུས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྒོམ་པ་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ། དངོས་པོ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སམ། འོན་ཏེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང༌། འབྲེལ་བའི་ཤེས་རབ་ལ་སྤྱོད་པས། དངོས་པོ་ལ་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་ཞེས་ཞུས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་ནི་རང་དབང་ཉིད་དམ་ཡོད་པ་ཉིད་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་དོན་དམ་པ་འཛིན་པའི་མཐུ་མེད་དེ། མ་རིག་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས། གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་གི །རང་དབང་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དེའི་ཚེ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་མེད་པས། ཇི་ལྟར་སྔོན་གཞན་གྱི་དབང་གིས་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བ་དེ་ལྟར་མི་སྣང་ངོ༌། །རྒྱུ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་རང་དབང་དུ་འབྱུང་བའི་མཐུ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་དངོས་པོ་དེ་ལ་རང་དབང་དུ་ཡོད་པ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་མེད་པ་ནི་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་གང་གི་ཚེ་ཁྱོད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་འབྱུང་བ་སྟོན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་དམིགས་སོ། །


DTG093_Page_0571
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེའི་ཚེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་མེད་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ། དོན་དམ་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་སྐད་དྲིས་པ་དང་འཕགས་པ་བྱམས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་ལགས་སོ་ཞེས་ཁས་བླངས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། བྱམས་པ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་མ་ཟད་དམ་ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ན་དེ་ལ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་མེད་ན་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་ནའོ། །དེ་ལ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ཡོད་པ་ནི་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་པའི་དབང་གིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་དེའི་འོག་ཏུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ལ་ཞུགས་པས། གཟུགས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་བརྟགས་པ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་ཏུ་རྟོགས་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། བྱམས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཀུན་བརྟགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་


DTG093_Page_0572
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ནང་དུ་འདུས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་འཕགས་པ་བྱམས་པས། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། བྱམས་པ་གང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དང་འདུ་ཤེས་དང༌། བཏགས་པ་དང༌། ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་འདི་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས། ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་འདུ་ཤེས་དང་བརྟགས་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གསུམ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམས་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཆོས་རྣམས་སུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །གང་མིང་དེ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྣང་བའི་རྣམ་པ་དེ་དང་བྲལ་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པ། མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། འདི་རྒྱས་པར་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ལས་གཟུང་བར་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་དག་དང༌། འདིར་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་གི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་དེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་དང་དེ་ལ་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་


DTG093_Page_0573
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འོག་ཏུ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་པར་བརྗོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་ཏེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་བློ་སྐྱེ་ཞིང་སྣང་བ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མའི་དངོས་པོ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་རྣམ་པ་མ་གཏོགས་པར་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དངོས་པོ་དེ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ། དེ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བློས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་རྣམ་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་གནས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། གང་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང་འབྲེལ་པ་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་ཀུན་ཏུ་གཡེངས་པའི་རྣམ་པ་ལ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བློས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྣམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བློ་ལ་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཆོས་ཉིད་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་གྱི་མི་རྟག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ། གང་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེ་རྟག་པ་རྟག་པའི་དུས་དང༌། ཐེར་ཟུག་ཐེར་ཟུག་གི་དུས་སུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བློ་ལ་སྣང་བའི་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་སྔར་སྨོས་པའི་ཀུན་བརྟགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། བརྗོད་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པས་འདུ་ཤེས་དང༌། གདགས་པར་འོས་པའི་བདག་ཉིད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་


DTG093_Page_0574
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེའི་ཚེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གནས་པའི་རྣམ་པ་དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྣམ་པའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་མཐར་ཐུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བྱམས་པ་གང་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་རྫས་སུ་མེད་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྫས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྫས་སུ་ཡོད་པར་བལྟ་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡོད་པའོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཚུལ་གྱི་འཇིག་པ་དང༌། གཟུགས་སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྫས་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་རྣམ་པར་བརྟགས་པར་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། རྫས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་དབང་དུ་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྫས་སུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པས་རབ་ཏུ་བྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་གཟུགས་སོ། །དེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་རྫས་སུ་མེད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་རྫས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མཐའ་གཉིས་སྤངས་ནས་དབུ་མའི་ལམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རབ་ཏུ་ཕྱེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཐའི་བར་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་དབང་གིས་མཚན་ཉིད་གསུམ་སྨོས་ནས། ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་བྱམས་པས་གསོལ་པ། སྔར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མདོར་བསྡུས་པ་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་སྐབས་སུ་ཞུ་བ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ།


DTG093_Page_0575
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གྲངས་སུ་བྱས་པའོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །བྱམས་པ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་རྫས་སུ་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ། གཟུགས་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་འདི་གསུམ་ལ་སོ་སོར་གཟུགས་སམ་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པ་དེ་གཉིས་སུ་མེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས། དེ་བཞིན་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གྲངས་སུ་བགྲང་བར་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། གཟུགས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་བརྩམས་ནས། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ལ་རྫས་སུ་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །གཟུགས་ཀྱི་མིང་དང་གཟུགས་སུ་གདགས་པ་དག་དེ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་དེ་ལ་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་མིང་དང་འདུ་ཤས་དང། བཏགས་པ་དང་ཐ་སྙད་ཙམ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བར་གསུངས་སོ། །ཇི་ག་དེ་ནི་གཟུགས་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་གཟུགས་སུ་བཏགས་པའི་དབང་གིས་གཟུགས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་པས། གཉིས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱམས་པ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་རྫས་སུ་ཡོད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ག་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་དེའི་གཟུགས་དེ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡང་


DTG093_Page_0576
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེ་ཉིད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེས་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞིང་དེའི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེ་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་སུ་རུང་བའི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྣང་བས་གཟུགས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་པས་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་བདག་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དེ་ཇི་ག་གཟུགས་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དེ་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དེ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱང་མ་ཡིན་གཟུགས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གྲངས་སུ་བྱས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་སུ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་གི་བར་དུ་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་གི་བར་དུ་གཉིས་སུ་མེད་པར་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དེའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་ལྟར་མཉམ་པར་མ་བཞག་པར་ཡོངས་སུ་


DTG093_Page_0577
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདྲིས་པའི་ཤེས་པས་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཏེ་ཇི་ལྟར་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་ཉིད་དེའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤང་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ་དེ་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཟབ་པོ་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པོ་ཞེས་བྱ་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཟབ་ཅེས་ཞུས་པ་དང༌། འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཟབ་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་ཟབ་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་གནས་གྱུར་པ་ལ་བྱ་སྟེ། གནས་གྱུར་པ་དེ་ཡང༌། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དག་ལྟ་བུར་མ་ཡིན་གྱི་འཁོར་བ་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱམས་པས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ། འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ན། འདིས་ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུན་མི་གཅོད་པར་རྟག་ཏུ་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ན། དེ་ལྟ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ། འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འང་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་


DTG093_Page_0578
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས། འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ཞིང་ཕུང་པོ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་ལེན་ཏེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འང་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ། བྱ་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ཞིང་འཁོར་བ་ཡང་མི་ལེན་ཏེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་བརྩམས་ཏེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་བརྩམས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་དབང་གིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བརྩམས་ཏེ་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ན་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བས་འདིས་ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ན། འདིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་གི་དོན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ན་འདིས་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་འཁོར་བའི་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་དང༌། གཏོང་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་འགལ་བ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་མི་འགལ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་བ་ལ་ཡང་འཁོར་བ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མི་འགལ་བར་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་མཉམ་པ་ཉིད་ཙམ་དུ་མཐོང་བས། འཁོར་བ་ལ་འཁོར་བའོ་ཞེས་སྤྲོས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་སྤྲོས་པས་སྤྲོས་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་སོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་ན་གང་ལ་ཡང་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་བས་བློ་ཞུམ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གང་ལ་ཡང་ཕན་ཡོན་དུ་མཐོང་བས་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་


DTG093_Page_0579
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་དེས་ཀྱང་མ་མགུ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པས། འཁོར་བ་ཇི་ལྟར་མ་བཏང་བ་དེ་ལྟར་བླངས་པ་ཡང་མ་མཆིས་ཤིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཇི་ལྟར་མ་བཏང་བ་དེ་ལྟར་བླངས་པ་མ་མཆིས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལགས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བླངས་པ་མ་མཆིས་ན། ཇི་ལྟར་མ་བཏང་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ཞུས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཁོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས། མཉམ་པ་ཉིད་དམིགས་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་གཏོང་བ་ཡང་མེད། ལེན་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་ན། དེ་ལ་གལ་གལ་ཏེ་ལེན་པ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་བཏང་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་ཞུས་པའོ། །བྱམས་པ་ད་ནི་འདི་ལྟར་འཁོར་བ་ལེན་ཏོ་ཞེའམ་མི་ལེན་ཏོ་ཞེས་མི་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བས་འདི་སྐད་གསུངས་ཏེ། ང་ནི་འཁོར་བ་སྤོང་བ་དང་མི་སྤོང་བའི་དབང་གིས་ལེན་པ་དང༌། འདོར་བར་མི་སྨྲའི། དགོས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བྱ་བ་བྱེད་པའི་དབང་གིས་སྨྲ་སྟེ། འདི་ལྟར་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མཐུས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དོན་ཤིན་ཏུ་རྒྱུན་མི་འབྱེད་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་ཞེས་སྨྲའི། འཁོར་བ་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་དམིགས་སུ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས། དེ་ལ་གནས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལེན་ཏོ་ཞེས་སྨྲའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་འདུས་པ་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཤིང་མཐར་ཕྱིན་པ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པའོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡོད་ཅེས་བྱ་བའམ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་དེ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གཏན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བྱང་


DTG093_Page_0580
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཁོར་བ་མི་ལེན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལེན་པ་མེད་པར་ཤིན་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས་ཞུས་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རིགས་དང༌། རང་བཞིན་མང་དུ་དམིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རིགས་རྣམས་དང༌། རང་བཞིན་རྣམས་མང་བ་སྟེ་རིགས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །རང་བཞིན་ཡང་བསམ་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་དང༌། མོས་པ་དང༌། དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་རྣམས་སོ། །བཟང་པོའི་བྱེ་བྲག་དོན་དུ་གཉེར་ཏེ། བཟང་པོའི་བྱེ་བྲག་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དང་པོ་ཉིད་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་ལ། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་འཐོབ་པའོ། །དམན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་པོ། །དམན་པར་ཤེས་ནས་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཉིད་ཐོབ་ནས་ཕྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པས་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བར་སྐྱེས་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་ནུས་སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །དེའི་སྐྱེ་བ་ལགས་པར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་མ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་འདིར་སྲིད་པ་བརྒྱད་པ་མི་སྐྱེད་དོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ནི་འདིར་སྲིད་པ་གཅིག་ལེན་ཏོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་འདིར་སྲིད་པ་གཅིག་ཀྱང་མི་ལེན་ཏོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་སྲིད་པ་མི་ལེན་ཏོ་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་བཀག་གོ །བྱམས་པ་དེའི་སྐྱེ་བ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་འགྱུར་བར་ནི་ང་མི་འདོགས་ཀྱི། དེའི་སྐྱེ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་དང་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའོ་ཞེས་འདོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱའོ། །སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ནི་དཔྱད་པ་མེད་དོ། །དེ་དག་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམ་གསུམ་ཡོད་དེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྐྱེ་བ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལ་གང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་མ་ངེས་པ་དེ་དག་ནི། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེག་


DTG093_Page_0581
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་དེ་དག་གི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལ་གཟིགས་ནས། ཇི་ལྟར་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འདོད་པ་བསྐྱེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཤད་པ་མཛད་ནས། དེ་ལྟ་བུའི་ལམ་ལ་སྦྱོར་ཏེ། འདོད་པ་དེ་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཐབས་མཁས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་བཀོད་ནས། སློབ་པའམ་མི་སློབ་པར་གྱུར་པ་ལ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འདོད་པ་མ་བཏང་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་ཀྱང་ངེས་པའི་ཉན་ཐོས་ལྟར། དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་དྲག་པོའི་མོས་པ་མི་སྐྱེད་དེ། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་གྲོང་ངམ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་ལྟ་བ་ན། དེ་ཉིད་དུ་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ་བལྟས་ན་ནི། དེར་མོས་པར་མོས་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་དུ་འགྲོའོ་སྙམ་དུ་བསམས་ཏེ། བལྟས་ན་ནི་བློ་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་ན་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འདོད་པ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་ལ། ངེས་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཀྱང་ལ་ལ་བག་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྙིང་རྗེའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་ཀྱང༌། དེ་དག་འཁོར་བས་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་ལ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པར་འདོད་པ་རྣམས་ནི་བུ་གཞོན་ནུ་མི་གཙང་བའི་དོང་དུ་ལྟུང་བ་འབྱིན་པར་འདོད་པས་མི་གཙང་བའི་དོང་ལ་བལྟ་ཡང༌། དེས་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །སློབ་པའམ་མི་སློབ་པ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མན་ངག་གིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མེད་པ། འཕགས་པའི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དེ། གང་བདག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་ཡོངས་སུ་བསྔོའོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་དབང་གིས་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་འཁོར་བར་སྐྱེ་བར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ལ་ཡང་


DTG093_Page_0582
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་འདྲ་བའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་དེ། འདི་ལྟར་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་འཁོར་བའི་རྒྱུན་བྱེད་ལ། དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བཙལ་བས་ཡོངས་སུ་མི་ངོམས་པ་དང༌། བསམས་བཞིན་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པར་སྨོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལ་སྤྲོ་བ་དང༌། ཆོས་འདོད་པའི་བག་ལ་ཉལ་མི་འདོར་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའོ། །བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་འདྲེ་ཡང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱིས་མི་གོས་སོ། །གསོལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཞེས་བགྱི། བཀའ་སྩལ་པ། བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོ་འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁམས་གསུམ་དང་འདྲེ་ཞིང༌། ཁམས་གསུམ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཐབས་མཁས་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་བསམས་བཞིན་དུ་ཁམས་གསུམ་དུ་འདྲེའོ། །དེའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་དུ་འདྲེས་པས་དེ་སྐད་བྱའི་སེམས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་མཐུས་ཟག་པ་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྲིད་པར་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བའམ། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་བསྟན་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བྱེད་ཅིང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལ་ལ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པའི་མཐུས། དེ་ལྟ་བུའི་


DTG093_Page_0583
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྨོན་ལམ་གྱི་ཁྱད་པར་དག་ཐོག་མ་ནས་བསྩགས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དག་གི་སྨོན་ལམ་དེ་དག་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་ནས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་སྐྱེ་བ་དག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ན་དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་མ་ཐོབ་པར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་བྱེད་ཅེ་ན། མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཤས་ཆེ་ལ་དབང་པོ་རྟུལ་ཏེ། དབང་པོ་སྦྱང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐབས་མཁས་པས་དེ་དག་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་མཐུ་མཆོག་དང་ལྡན་པར་མཛད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་སྡེ་གཞན་དག་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ངས་ཉན་ཐོས་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི། རིགས་ལ་བལྟས་ཏེ་ལུང་བསྟན་པའོ། །གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས། ཉན་ཐོས་ཟག་པ་མ་མཆིས་པ་སྲིད་པར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྒྱུན་བཅད་པ་རྣམས་རིགས་མཆིས་སུ་ལགས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བས་དཔེ་བསྟན་གྱི་ཉོན་ཅིག །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་རིགས་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་ལ་བུ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་བཟོའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་སློབ་པ་ལས། དེ་དབང་པོ་རྟུལ་ཞིང་དབང་པོ་རྣོ་བ་མ་ཡིན་པས། ཕྱིས་བསླབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔར་སློབ། སྔར་བསླབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱིས་སློབ་པར་བྱེད་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཅིའི་རྒྱུ་དེས་རྒྱལ་པོའི་བུམ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའམ། གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ནི་མ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་རྒྱལ་པོའི་བུ་ཉིད་ལགས་སོ་ཞེས་བགྱིའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་


DTG093_Page_0584
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རིགས་དང་ལྡན་པ་རྣམ་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྔར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཟད་པར་བྱས་ནས། ཕྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་རྒྱུ་དེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའམ། གསོལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་པ་དང༌། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང༌། ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་སུ་རེན་དྲ་བོ་དྷི་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།

འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ།
ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ།


DTG093_Page_0584
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏཱ་སཾ་གྲ་ཧ་ཀཱ་རི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གཉིས་མེད། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །བསྒྲུབ་བྱ་དོན་དེ་དང་ལྡན་པས། །གཞུང་ལམ་དག་ལ་དེའི་སྒྲ་ཡིན། །རྟེན་དང་དབང་དུ་བྱ་བ་དང༌། །ལས་ནི་སྒོམ་པ་དང་བཅས་དང༌། །རབ་དབྱེ་རྟགས་དང་ལྟུང་བ་དང༌། །ཕན་ཡོན་བཅས་པར་ཡང་དག་བརྗོད། །དད་ལྡན་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཏུ། །སྟོན་པ་དབང་པོ་འཁོར་དང་ནི། །ཡུལ་དུས་དག་ཀྱང་ངེས་བསྟན་པ། །སྡུད་པོ་རང་ཉིད་ཚད་མར་ནི། །རབ་གྲུབ་ཕྱིར་ཡིན་འཇིག་རྟེན་ན། །ཡུལ་དང་དུས་ཀྱིས་ཉེར་མཚོན་ཞིང༌། །དབང་པོར་བཅས་པ་སྨྲ་བ་ཡིན། །སྨྲ་པོ་ཚད་མར་རྗེས་སུ་རྟོགས། །ཚིག་ཕྲད་བདག་ཐོས་ལ་སོགས་པ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཞར་ལ་ནི། །བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ་གཙོ་བོའི་དོན། །སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དེ་དག་ཉིད། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་བརྒྱད་སྟོང་པར། །རིམ་པ་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པ་ནི། །གཞན་གྱིས་བསྟན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བཤད་


DTG093_Page_0585
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོན་གྱིས། །བརྒྱད་སྟོང་འདིར་དོན་མ་ཚང་མེད། །འདིར་གཞུང་བསྡུས་པ་ཡིན་འདོད་དེ། །དོན་ནི་ཇི་སྐད་བརྗོད་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཉིད་དུ། །ངས་མ་མཐོང་ཞེས་ཐུབ་པས་གསུངས། །ཟ་པོ་ནང་གི་དངོས་རྣམས་ཀྱི། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་ཡིས་བརྗོད། །གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཞེས་ནི་གསུངས་པའི་ཕྱིར། །བཟའ་བར་བྱ་བ་ཕྱི་ཡི་ནི། །སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱང་འདིར་བཀག་གོ །གཟུགས་སོགས་མེད་ན་དེ་ཡི་ནི། །ལུས་གནས་མཚན་ཉིད་ཟད་པའི་དོན། །རྟོགས་ཉིད་གང་གིས་དེ་མཐོང་བ། །དེ་ཡང་ནང་པ་ཡིན་ཕྱིར་མེད། །གང་ཕྱིར་ནང་རྣམས་སྟོང་ཉིད་ན། །རང་བཞིན་ཡང་ནི་སྟོང་པ་ཉིད། །འདི་ལྟར་རྣམ་ཤེས་རང་བཞིན་རིགས། །བརྩེ་དང་ཤེས་རབ་བདག་ཉིད་ཡིན། །སེམས་ཅན་སྐྱེ་མེད་འགག་པ་ཡང༌། །མེད་ཅེས་སོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དང༌། །འཁོར་བ་དག་ནི་སྟོང་ཉིད་གཙོར། །དེས་ནི་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དེ་བཞིན་དུ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ནི། །མ་མཐོང་ཞེས་བྱ་ལ་སོགས་ཀྱི། །སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་སྟོང་པར་བསྟན། །གང་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་སོ་སོར་ནི། །སོ་སོར་བརྟགས་ཞེས་རབ་བརྗོད་པ། །དེས་ན་ཆོས་རྣམས་དོན་དམ་དུ། །ཡོད་མིན་ཞེས་བྱར་བརྗོད་པ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་བདག་སོགས་ལོག་ལྟ་ནི། །ཆེན་པོ་གཅོད་མཛད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་ཀུན་དུ། །གང་ཟག་བདག་མེད་ཉིད་དུ་གསུངས། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་ཞེས། །བརྗོད་པར་མཛད་པས་དེ་བཞིན་དུ། །དེ་ཉིད་རིག་པས་རྣམ་ཀུན་དུ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་གསུངས་པ་ཡིན། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བཅས་མེད་རྣམས། །འཕེལ་དང་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡི། །དགེ་བ་རྣམས་ནི་བསལ་བ་ཡིན། །དགེ་བ་རྣམས་ནི་སྟོང་པ་ན། །དེར་རྟེན་མི་ཟད་དེ་བཞིན་དུ། །གཞག་ཉིད་དེ་ནི་སྟོང་ཉིད་ཀྱི། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྡུས་པའོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བཅུས། །གཞན་ལས་སེམས་ནི་རྣམ་གཡེང་པས། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་གཉིས་མེད་ཀྱི། །ཡེ་ཤེས་སྒྲུབ་པའི་སྐལ་པ་མེད། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་གཉེན་པོ་དང༌། །མི་མཐུན་


DTG093_Page_0586
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱོགས་ཀྱིས་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གཞུང་སྟེ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ནི་བསྡུས་ཏེ་བསྟན། །སྟོན་པས་ཕུང་པོ་ཀུན་བརྗོད་པ། །གཟིགས་ཕྱིར་བྱང་སེམས་དཔའ་ཡོད་ཅེས། །གང་གསུངས་པ་ཡིས་དངོས་མེད་ཀྱི། །རྟག་པའི་གཡེང་བ་འགོག་པ་ཡིན། །འདིས་ནི་བརྒྱད་སྟོང་ལ་སོགས་སུ། །དང་པོའི་ངག་ནས་བརྩམས་ནས་ནི། །རྫོགས་པའི་བར་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡིས། །དངོས་མེད་རྟོག་པ་དགག་བྱ་ཡིན། །འདི་དག་གཏན་ཚིགས་ངག་མིན་ཏེ། །བྱ་བ་ཙམ་ཞིག་སྨོས་པ་ཡིན། །རིགས་པ་ཚངས་པའི་དྲ་བ་སོགས། །མདོ་ཀུན་དུ་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། །མ་མཐོང་ཞེས་སོགས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི། །བཅོ་ལྡན་དངོས་པོ་ཀུན་རྟོག་གི །འཁྲུལ་པ་འགོག་པར་མཛད་པ་ཡིན། །གང་ཕྱིར་མིང་ཡང་མ་མཐོང་ཞིང༌། །སྤྱོད་ཡུལ་དང་ནི་བྱ་བ་དང༌། །ཕུང་པོ་ཀུན་ནས་དེ་བཞིན་དེས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བ་མེད། །འདི་ནི་བརྟགས་པ་འགོག་པ་ཡིན། །དེ་འདྲ་བསྡུས་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། །ཤེས་བྱ་ཉིད་དུ་བློར་ཞུགས་པའི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བརྟགས་པ་ཡིན། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་ནི། །བསྟན་པ་གསུམ་ལ་ཡང་དག་བརྟེན། །བརྟགས་པ་དང་ནི་གཞན་དབང་དང༌། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། མེད་ཅེས་བྱ་ལ་སོགས་ཚིག་གིས། །བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་པ་སྟེ། །སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་དཔེ་རྣམས་ཀྱིས། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡང་དག་བསྟན། །རྣམ་པར་བྱང་བ་བཞི་ཡིས་ནི། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་ནི། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་གཞན་བསྟན་མེད། །ཀུན་རྟོག་གཡེང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡི། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་བསྟན་ཚུལ་ལ་ནི། །གསུམ་པོ་བསྡུས་དང་སོ་སོ་བ། །འདིར་བརྗོད་པར་ནི་ཤེས་བྱ་སྟེ། །དཔེར་ན་གྲུབ་དང་གཞན་དབང་དང༌། །རབ་ཏུ་བརྟགས་པས་ངག་དང་པོར། །དངོས་པོ་མེད་པར་རང་བཞིན་གྱིས། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་སེལ་བ་བཞིན། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་དུ། །བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་པར་བརྗོད་པ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་གྱིས་འདིར། །བརྟགས་རྣམས་བསལ་བར་ཤེས་པར་བྱ། །ངོ་བོས་སྟོང་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ། །གང་དུའམ་གང་གིས་སྒྲོ་འདོགས་འགྱུར། །དེས་ན་ངག་གཞན་


DTG093_Page_0587
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་ལ་ཡང༌། །དེ་བཟློག་པར་ནི་ཤེས་པར་བྱ། །སྟོང་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་སྟོང་ཞེས། །བྱ་བའི་ངག་ནི་སྟོན་པ་ན། །སྐུར་བ་ཡི་ནི་རྣམ་རྟོག་རྣམས། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་སེལ་བར་གསུངས། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་སྒྱུ་འདྲ་དང༌། །དེ་བཞིན་རྨི་འདྲ་ཞེས་བྱ་ཡང༌། །ཚུལ་འདི་ཉིད་ནི་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །ངག་གཞན་དག་ལ་འང་ཤེས་པར་བྱ། །གཞི་མཐུན་པ་ཡིས་རྒྱལ་བ་ནི། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རབ་བརྗོད་ཅིང༌། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི། །སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གཞན་དབང་བརྗོད། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཤེས་པ་གང༌། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་རྣམ་བྱང་བ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་སྒྲ་བརྗོད་དེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་རྒྱལ་བཞིན། །མ་རིག་པས་ནི་དབང་བྱས་ཏེ། །རང་གི་རང་བཞིན་རབ་བསྒྲིབས་ནས། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གཞན་དུ་སྣང༌། །འབྲས་བུ་རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་སྤོང༌། །གཉིས་མེད་གཞན་དུ་སྣང་བ་ན། །འབྲས་བུ་ལ་ཡང་སྐུར་རྣམས་ཀྱི། །སྐུར་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་རྣམས་ལ། །སྐུར་པར་བྱེད་པར་འདི་དག་བརྗོད། །ཕན་ཚུན་དུ་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར། །གཟུགས་ནི་སྟོང་ཉིད་ཡིན་མི་རིགས། །སྟོང་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་ཉིད་ལ། །གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་དང་འབྲེལ་བ། །དེས་ན་གཅིག་ཏུ་རྣམ་རྟོག་ལ། །གནོད་འགྱུར་གཟུགས་དེ་སྟོང་ཉིད་ལས། །ཇི་ལྟ་བུར་ཡང་གཞན་མིན་པས། །ཐ་དད་ཀྱི་ནི་རྣམ་རྟོག་འགོག །གང་ཕྱིར་མ་རིག་པས་སྤྲུལ་པ། །དེ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ན་སྣང༌། །མེད་པ་སྟོན་པར་ཞུས་པ་ན། །དེ་ནི་མ་རིག་ཅེས་བརྗོད་དོ། །རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད། །གཉིས་འདི་ཉིད་ནི་གཉིས་མེད་པ། །རྣམ་རྟོག་གཉིས་ལ་གནོད་བྱེད་ཡིན། །རིགས་པ་ཡང་གསུང་རྣམ་དག་མིང་ཙམ་དེ་ཉིད་དུ། །རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་མིན་པས། །དེས་ན་ངོ་འགལ་ཕྱིར་ཡང༌། །ཐ་དད་ཉིད་ཀྱང་མཐོང་བ་ཡིན། །གཟུགས་འདི་མིང་ཙམ་དེ་ཉིད་དུ། །རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་མིན་པས། །དེས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི། །རྣམ་རྟོག་རྣམས་ཀྱི་གོ་སྐབས་བསལ། །གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་སྔར་བརྗོད་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིས། །སྒྲོ་འདོགས་རྣམ་རྟོག་འགོག་བྱེད་ཡིན། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། །འགག་པ་མཐོང་བ་མེད་ཅེས་གང༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ངེས། །


DTG093_Page_0588
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཡི་ཁྱད་པར་རྣམ་རྟོག་བསལ། །གང་ཕྱིར་མིང་བཅོས་བརྗོད་བྱ་ཡི། །ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་བརྟགས་ཡིན་པས། །སྒྲ་དོན་དག་གི་འབྲེལ་པ་ནི། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་དེས་མི་བཞེད། །བྱིས་པའི་ཕྱི་རོལ་དོན་དུ་ནི། །མངོན་ཞེན་འཁྲུལ་པས་སྤྱད་པ་ཡིན། །ཐ་སྙད་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། །འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། །འདི་ལ་དོན་འགའ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེས་འདིར་ཇི་ལྟར་མིང་བྱ་བ། །དེ་ལྟར་བརྗོད་བྱའི་དངོས་པོ་དེ། །ཡོད་མིན་དང་ཕྱིར་མིང་ཇི་བཞིན། །དོན་དུ་རྟོག་པ་འདོད་མ་ཡིན། །བདེན་དོན་རྣམ་རྟོག་སེལ་བ་ན། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་བྱང་སེམས་དཔའ། །མིང་ཙམ་ཞེས་ནི་རབ་ཏུ་གསུངས། །འདི་ནི་སྒྲ་དོན་འགོག་པ་སྟེ། །དངོས་པོ་སེལ་བར་བྱེད་པ་མིན། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ངག་གཞན་ལའང༌། །དོན་རྣམས་ངེས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་ཉིད་རིག་པས་མིང་རྣམས་ཀུན། །དོན་ཇི་ལྟ་བར་ཡང་དག་ཏུ། །དམིགས་པ་མེད་ཉིད་དེ་ཡི་ཕྱིར། །སྒྲ་འདི་ཟློག་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །རབ་འབྱོར་གྱིས་ནི་སྒྲ་དང་སྒྲའི། །དོན་ཉིད་གཉི་ག་འགོག་པ་ན། །དེ་ཡིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང༌། །མ་མཐོང་ཞེས་ནི་བརྗོད་པར་འགྱུར། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ངག་གང༌། །འདི་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་མིན་པ་མེད། །འོན་ཀྱང་འདི་དག་དེ་ཤེས་པ། །རྣམས་ཀྱིས་ཞི་བ་མོའི་བློ་ཡིས་དཔྱོད། །སྐབས་ཀྱི་དོན་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །དོན་གཞན་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཏུ། །ཕྱིན་པར་གཟུགས་བརྙན་ཡིན་པར་འདོད། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་རྟེན་ཅན། །བསྡུས་དོན་འདི་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །སླར་ཡང་དོན་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས། །དོན་དེ་ཉིད་ནི་བཟླས་བ་ཡིན། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མ་ནི། །བརྒྱད་སྟོང་ཡང་དག་བསྡུས་པ་ཡི། །བསོད་ནམས་ཐོབ་གང་དེས་སྐྱེ་བོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གྱུར་ཅིག །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་ཏི་ལ་ཀ་ཀ་ལ་ཤ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའོ། །

འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ།
དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་འབངས།


DTG093_Page_0588
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏཱ་སཾ་གྲ་ཧ་ཀཱ་རི་ཀཱ་བི་བཪྵ། བོད་སྐད་དུ། །འཕགས་པ་


DTG093_Page_0589
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་ཡིད་ལ་གུས་པར་བསྒོམས་པས་ཐོགས་མེད་སྐྱོན་འཁྱུད་རྣལ་འབྱོར་པ། །སེམས་ཅན་ལ་དོགས་རྣམ་དབེན་གྱ་ནོམ་རྒྱལ་བའི་གོ་འཕང་ཐོབ་བྱེད་ཅིང༌། །གང་ལ་ཆད་བསམ་རྟག་པའི་བློ་དང་གཟུང་དང་འཛིན་པ་ཡོད་མིན་པ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མ་དེ་ལ་མགོས་ཕྱག་འཚལ། །གཟུང་དང་འཛིན་ལས་ངེས་གྲོལ་ཞིང༌། །རྟག་དང་ཆད་པ་རྣམ་སྤངས་པ། །ཀུན་མཁྱེན་སྐྱེས་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ། །སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས་ཉེ་བར་སྦྱར་བ། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བསྡུས་པའི་བཤད་པ་བློ་ཆུང་བ་རྣམས་དྲན་པའི་དོན་དུ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བདག་གིས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞིང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཞུང་གི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཡང་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བར་འགྱུར་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྒྲས་དོན་གང་ཞིག་བརྗོད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཉིས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་བརྗོད་དོ། །ཤེས་པ་གང་ལ་གཉིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་མེད་དོ། །དེ་ལ་གཟུང་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གནས་པ་རྣམས་སོ། །འཛིན་པ་དེ་ནི་དེར་སྣང་བའི་ཤེས་པའོ། །དེ་བས་ན་འདིས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དག་གིས་དབེན་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལ་སོགས་པའི་རབ་སྟེ། མཐར་ཐུག་པར་ཕྱིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་


DTG093_Page_0590
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་འོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། འབད་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། རྟོགས་པའི་དྲ་བ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་གསུངས་པས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་སྒྲོན་མ་དང་འོད་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འདི་ལས་བསམས་ནས་གཞན་དུ་བློའི་ནོར་ཅན་རྣམས་ཀྱིས། སྟོང་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཤེས་པ་ལས། །གཞན་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་མིན་ཏེ། །གང་ཕྱིར་དབེན་པ་དབེན་གྱུར་ལས། །ཐ་མི་དད་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །དེ་ལྟར་མིན་ན་གཉིས་སྟོང་པ། །རྣམ་ཤེས་མིན་པར་ཐལ་འགྱུར་ཞིང༌། །གཉིས་མེད་པ་ལས་ལོག་པ་ནི། །གཉིས་ཀྱི་བདག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེ་གྱུར་དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཡིན་པར་བརྗོད། །རིག་བྱ་རིག་བྱེད་དངོས་པོ་ནི། །རྣམ་ཤེས་ཉིད་ལ་ཡང་དག་བརྟེན། །ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་གཞུང་དང་ལམ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བསྙད་ཅེས་དོགས་པ་བསུ་ནས། བསྒྲུབ་བྱ་དོན་དེ་དང་ལྡན་པས་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞུང་དང་ལམ་དག་ལ་དེའི་སྒྲ་སྟེ། དེར་ཉེ་བར་བསྙད་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གཞུང་དང་ལམ་དེ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོ་དང་ལྡན་པ་དེའི་དགོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐབས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་དེ་དག་ལ་དེའི་སྒྲ་ཡིན་ཏེ། སྦྱང་གི་ནང་དུ་གནས་པའི་ས་བོན་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་འདིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྒྲའི་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གཙོ་བོ་དང་ཕལ་པའོ། །དེ་ལ་གཙོ་བོ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཕལ་པ་ནི་གཞུང་དང་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་དགོངས་པ་བརྗོད་ནས། རྟེན་དང་ཞེས་


DTG093_Page_0591
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་འཆད་དོ། །འདིར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཁོ་ན་སྟེ། ལྷག་པ་མ་ཡིན་མཆོག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བཅུ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དང༌། རྟེན་དང་དབང་དུ་བྱ་བ་དང་ལས་དང་རྟགས་དང༌། ཉེས་དམིགས་དང་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་རྣམ་པ་དྲུག་གོ །དེ་ལ་རྟེན་ནི་སྟོན་པ་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཟབ་མོ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རྟེན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྟོན་པ་པོར་གྱུར་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ནམ། དེས་ན་དེ་ཡང་རྟེན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྟོན་ཅིག་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་དུ་ཟིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ནུས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་མི་འགལ་ལོ། །དོན་དེ་ཡང་འདི་ཉིད་དུ་ལེའུ་དང་པོར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དབང་དུ་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཆེད་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་འདི་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ནི་དབང་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་པ་འདི་ལ་དབང་དུ་བྱ་བས་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་འདིས་སོ། །ལས་ནི་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་དང་སྤྱོད་པ་ལ་བརྗོད་དེ། བྱས་པ་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་འདིས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འདི་ལྟར་སྤྱད་པར་བྱ་ཞིང་འདི་ལྟར་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རྣམ་པ་བཅུ་བསལ་བས་རྟོག་པར་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བར་ངེས་པར་བྱའོ། །འཆད་པར་འགྱུར་བའི་རྟགས་ནི་ཚད་མ་སྟེ། འདིས་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་ན་རྟགས་སོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདྲི་བ་དང་ཀློག་པ་ལ། ལྗོངས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བྱང་


DTG093_Page_0592
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །ཉེས་དམིགས་ནི་དོན་མེད་ཐོག་ཏུ་བབ་པ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པས་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པར་འགྱུར་བའི་ལས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དུག་དང་བཅས་པའོ། །ཕན་ཡོན་བཅས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕན་ཡོན་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་གཞུང་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་བཀང་བར་བྱས་ནས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང༌། གང་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་ཅིའི་དོན་དུ་རྟེན་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་ཅེ་ན། བརྗོད་པ་ནི་དང་ལྡན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་སྟེ་སེམས་རབ་ཏུ་དང་བའོ། །དེ་ཡང་ཟབ་མོའི་ཚུལ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ། །དད་པ་དེ་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་དད་ལྡན་ནོ། །དད་ལྡན་དེ་དག་གི་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡན་ལག་ནི་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཡན་ལག་ནི་རྒྱུ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ནི་སྟོན་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་བསྟན་པ་ནི་དབང་པོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡུལ་དང་དུས་དག་སྡུད་པར་བྱེད་པས་བརྗོད་པ་ནི་སོ་སོར་ངེས་པའི་རྟེན་དང་དུས་ཚིགས་བསྟན་པའི་དོན་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ལ་དོན་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ནི། །སྡུད་པོ་རང་ཉིད་ཚད་མར་ནི། །རབ་གྲུབ་ཕྱིར་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་རང་ཉིད་དེ་བདག་ཉིད་ཚད་མ་ནི་རང་ཉིད་ཚད་མ་སྟེ་མི་སླུ་བ་ཉིད་དོ། །དེར་རབ་གྲུབ་ནི་རབ་ཏུ་གྲུབ་པའི་དོན་ཏེ། སྡུད་པའི་དུས་ན་ཉེ་བ་མ་ཡིན་པ་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཡིད་ཆེས་པའི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཉིད་དོན་གཞན་ཉེ་བར་དགོད་པས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་ན། ཡུལ་དང་དུས་ཀྱིས་ཉེར་མཚོན་ཅིང༌། །དབང་པོར་བཅས་པ་སྨྲ་བ་ཡི། །སྨྲ་པོ་ཚད་མར་རྗེས་སུ་རྟོགས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཡུལ་དང་དུས་དག་གིས་ཉེ་བར་མཚོན་ཅིང་ཤེས་པར་བྱས་པར་སྨྲ་བ་སྟེ་བརྗོད་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། དབང་པོ་དང་


DTG093_Page_0593
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅས་པར་གནས་པས་ན། དབང་པོར་བཅས་སོ། །སུ་ཞིག་ཅེ་ན། བརྗོད་པ་སྨྲ་བ་པོའོ། །ཅི་ཞིག་ཏུ་རྟོགས་ཤེ་ན། ཚད་མར་ཏེ། བདེན་པའི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་ལ་སོགས་པའི་དོན་འདི་དག་ཀྱང་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེས་ན་ཡུལ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཁོ་ན་ཞེས་ཅིའི་དོན་དུ་ངེས་པར་འཛིན་ཅེ་ན། དེ་ན་བརྗོད་པ་ནི་ཚིག་ཕྲད་བདག་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཚིག་ཕྲད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གོ །ཚིག་ཕྲད་ནི་འདི་སྐད་ཀྱི་ཡི་གེ་སྟེ། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བའོ། །བདག་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཐོས་པ་ནི་མཉན་པ་སྟེ། ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཚིག་ཕྲད་དང་བདག་དང་ཐོས་པ་ནི་ཚིག་ཕྲད་བདག་ཐོས་སོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་ཡུལ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་བཟུང་ངོ༌། །དེས་ན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་སྡུད་པར་བྱེད་པས་བརྗོད་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་བསྙད་པར་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཞར་ལ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། སྐབས་ལས་འོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཙོ་བོའི་དོན་དེ་གཙོར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ནི། སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་གང་དག་སྔར་བརྗོད་པ་དེ་དག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་དུ་ཞེ་ན། སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཉིད་དོ། །འདིས་གྲངས་ངེས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉུང་བ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དུ་མ་བསྟན་ལ། འདིར་ནི་དེ་དག་མ་གསུངས་པ་དེས་ན་ཇི་ལྟར་མཚུངས་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བསལ་བའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ། རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དོ། །འདི་གང་གི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིའོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། གྲངས་བཅུ་དྲུག་གི་མཐར་ཐུག་པས་ཡོངས་སུ་བཅད་པའོ། །དེ་ཡང་བརྒྱད་སྟོང་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། རིམ་པ་ཇི་བཞིན་དུ་སྟེ།


DTG093_Page_0594
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གོ་རིམས་ལས་མ་འདས་པར་རོ། །སྒྲ་གང་གིས་ཤེ་ན། སྒྲ་གཞན་གྱིས་ཏེ། རྣམ་གྲངས་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་སྒྲས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། དབྱེ་བ་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམས་སྒྲ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པ་དེས་ན། དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་དོན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་བརྒྱད་སྟོང་པ་འདིར་ནི་མཚང་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། མི་ཉུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཅི་དག་གི་མ་ཚང་བ་མེད་ཅེ་ན། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་དོན་གྱིས་ཏེ། ཇི་སྐད་བརྗོད་པའམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་འདི་དག་ལ་དོན་ཐ་དད་པ་ཉིད་མེད་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེས་བུའི་དོན་མཆོག་སྐྱེད་དོ་སྙམ་ན། དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ནི། འདིར་གཞུང་བསྡུས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་སྟོང་པར་རོ། །གཞུང་བསྡུས་པ་ནི་ཉུང་བ་ཉིད་དོ། །འདོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི། དེ་ཉིད་དོ། །དོན་དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཇི་སྐད་བརྗོད་ཅེས་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྐད་བཤད་པ་རྣམས་ཁོ་ནའོ། །འདི་སྐད་དུ་འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ཐ་དད་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་བློ་ཆུང་བ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས་རྗེས་སུ་བཟུང་བར་བཞེད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་པས་དེའི་དབང་གིས་གཞུང་ལ་ནི་རིམ་གྱིས་དབྱེ་བ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་སྒྲ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པ་ཞེས་བཤད་པ་དེས་ན་བརྗོད་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཉིད་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལ་ནི་ཡོད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་པ་ཡིན་ལ་སེམས་དཔའ་ནི་བསམ་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལ་ཡོད་པ་དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་མ་མཐོང་ཞིང་མི་དམིགས་སོ། །སུས་ཤེ་ན། བརྗོད་པ་ངས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཡིན་པར་སྟོན་པ་པོ། །དེ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཐུབ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། བརྗོད་པར་མཛད་དོ། །


DTG093_Page_0595
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཐུབ་པ་དང་ལྡན་པས་སོ། །ཡང་ན་དེའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དེ་སྐད་རབ་འབྱོར་གྱིས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་དོན་ཏོ། །སྟོན་པ་དེས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་འདིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་བརྗོད་པ་སྟེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་བརྗོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ནི། །ཟ་པོ་ནང་གི་དངོས་རྣམས་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་དག་ནི་ཟ་བ་པོ་ཡང་ཡིན་ལ་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཡིན་པས་ཟ་བ་པོ་ནང་གི་དངོས་པོ་རྣམས་ཏེ། དེས་ན་དེ་རྣམས་ཀྱིའོ། །འདིས་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་མིག་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཟ་བ་པོ་ཉིད་དུ་ལྷག་པར་ཞེན་པར་བྱས་པ་དེ་དག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ཐུབ་པས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དེའི་ངོ་བོར་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམ་པའོ། །སྒྲ་འདིས་ཀྱང་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་པ་ཞེས་ནི་གསུངས་པའི་ཕྱིར། །བཟའ་བར་བྱ་བ་ཕྱི་ཡི་ནི། །སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱང་འདིར་བཀག་གོ །ཕྱི་ཡི་ནི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོས་ཏེ། དེའི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་དེས་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། མིའི་རྭ་བཞིན་དེ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ནི་སྟེ། དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་འདི་ལས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་བཀག་གོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་གསལ་བར་མཛད་པའོ། །ཅི་ཞིག་བཀག་ཅེ་ན། བརྗོད་པའི་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། བཟའ་བར་བྱ་བ་སྟེ། སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་བཟའ་བར་བྱ་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལོག་པ་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་དེས་ན་བཀག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་དོན་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་འདིས་ཀྱང་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཞན་དག་ཀྱང་བརྒྱད་


DTG093_Page_0596
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྟོང་པ་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོང་པས་བརྗོད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་སོགས་མེད་ན་དེ་ཡི་ནི། །ལུས་གནས་མཚན་ཉིད་ཟད་པའི་དོན། །རྟོགས་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ཡི་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དག་གི་ལུས་ནི་དེའི་ལུས་སོ། །གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནས་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཏེ་འདིར་གནས་པས་ན་གནས་སོ། །མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་མཚན་ཉིད་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །དེ་རྣམས་ཟད་པ་ནི་བྲལ་བ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་རྟོགས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་འདིའི་དོན་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་ན་དོན་རྟོགས་པ་ཉིད་དོ། །གང་རྟོགས་ཤེ་ན། དེས་ན་བརྗོད་པ་ནི། གཟུགས་སོགས་མེད་ན་དེ་ཡི་ནི། །ཞེ་བརྗོད་དེ། གང་གི་ཚེ་ཕྱི་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན་པ་དེ་ཁོ་ནའི་ཚེ་འདི་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་དོན་ཏོ། །གཞུང་འདིས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡང་བསྟན་པའི་དོན་དུ་བརྗོད་པ་ནི་གང་གིས་དེ་མཐོང་བ། དེ་ཡང་ནང་པ་ཡིན་ཕྱིར་མེད། །གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་པས་སོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་དེའི་མཐོང་བ་ཞེས་པ་ནི་རྟོགས་པ་སྟེ་ཤེས་པའོ། །དེ་ཡང་ནང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་དེ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ནང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་མེད་དེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །དེས་ན་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡང་གང་གི་ཕྱིར་ནང་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ན་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྔར་བརྗོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ན། རང་བཞིན་ཡང་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་ནི་རིགས་སོ། །འདི་ཉིད་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟར་གྱི་སྒྲ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ལ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་རིག་པ་དེ་ནི་


DTG093_Page_0597
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་ཤེས་རང་བཞིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དང་བརྩེ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །བརྩེ་བ་ནི་གཞན་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པའོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །བརྩེ་བ་དང་ཤེས་རབ་དག་ནི་བརྩེ་བ་དང་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་རང་བཞིན་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བརྩེ་བ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདིས་ཀྱང་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་སྐྱེ་མེད་འགག་པའང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བརྒྱད་སྟོང་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དེས་བསྟན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་འགོག་པ་སྟེ། གདོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་དགོངས་པའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འགག་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འགག་པ་ནི་དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འགག་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་སྲོག་ཆགས་སོ། །དེ་ཉིད་ནི་རྫས་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་དག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་སེམས་ཅན་དང་འཁོར་བ་དག་གིའོ། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་མ་ཐག་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་འགྲོ་བ་དྲུག་པོ་རྣམས་སུ་འདི་ནས་དེ་དང་དེ་ནས་འཁོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡོངས་སུ་འཁྱམས་པའི་ཕྱིར་ན་འཁོར་བ་ཞེས་བརྗོད་དེ། འཁོར་བས་ན་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་འདིས་སོ། །སེམས་ཅན་དང་འཁོར་བ་ཞེས་བསྡུ་བའོ། །བྱེད་པ་པོ་གང་གིས་བསྟན་ཅེ་ན་བརྗོད་པ་དེས་ནི་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་རིག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གསལ་བར་ཏེ་གསལ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པར་རོ། །ཅི་ཞིག་བསྟན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་ཅིང་བྲལ་བ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བཏགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡང་རུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་གཙོར་ཏེ་གཙོར་ཞེས་བྱ་


DTG093_Page_0598
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་ནི་ཁྱད་པར་དུའོ། །ཡང་ན་གཙོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྗོད་པ་འདིས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཐོག་མ་སྟེ་དང་པོ་དང་ཐ་མ་སྟེ་མཐའི་ཆ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ན་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པའོ། །དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་བའི་སྔོན་གྱི་མཐའ་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡང་འདིར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་དེ་བཞིན་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་སྟོབས་བཅུ་པོ་རྣམས་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ནའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་བློས་མི་དམིགས་པ་སྟེ། མ་བརྟགས་པ་དེ་ནི་མི་འགོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡོད་པའི་ཆོས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཏེ། དེ་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ནའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་ཀྱིས། སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་སྟོང་པར་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་གིས་བསྟན་ཏོ། །གང་ཞིག་བསྟན་ཞེ་ན། སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་ཇི་ལྟར་བསྟན་ཞེ་ན། སྟོང་པར་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོས་དབེན་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི། གང་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་སོ་སོར་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་གཏན་ཚིགས་གང་གི་ཕྱིར་སོ་སོ་སོ་ལ་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྷག་པར་ཞེན་པར་བྱས་


DTG093_Page_0599
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གང་ལ་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ལ་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བརྗོད་པ་སྟེ། གཟུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེས་ན་དོན་དམ་དུ་ཡོད་པ་མིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །གང་དག་ཅེ་ན། བརྗོད་པ་ཆོས་རྣམས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཀྱང་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་དོན་དམ་པར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ནི་མ་ཟད་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པ་གང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་དེ་ཡང་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྗོད་པ་འདིས་ཀྱང་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་ཉིད་ནི་རྒྱན་གྱི་རྣམ་པ་བརྒྱར་གསལ་བར་བྱས་ལ་གཞན་གྱིས་ཀྱང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་གང་གིས། །དངོས་པོ་གང་གང་རྣམ་བརྟགས་པ། །དེ་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དེ་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གསལ་བར་བྱས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དབྱེ་བ་གཞན་བསྟན་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ནི། གང་ཕྱིར་བདག་སོགས་ལྟ་བ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོག་པའོ། །གང་ཞིག་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པར་གཞན་དག་གི་ཀུན་བརྟགས་པ་དེ་ནི་བདག་གོ །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་བདག་གི་རྣམ་གྲངས་རྣམས་གཟུང་ངོ༌། །བདག་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བསྡུ་བ་བྱའོ། །བདག་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་ལྟ་བ་སྟེ། འཛིན་ཅིང་ལྷག་པར་ཞེན་པའོ། །བདག་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་གཅོད་མཛད་དེ་འཇིག་པར་རབ་ཏུ་མཛད་པའོ། །དེ་སུའི་ཞེན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དའིའོ། །ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། ཆེན་པོའོ། །འདིའི་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱང་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཅི་ཞིག་ངེས་ཤེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་ཀུན་དུ། །གང་ཟག་བདག་མེད་ཉིད་དུ་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བར་ངེས་སོ། །རྣམ་ཀུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པ་ཁོ་ནར་རོ། །གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པར་གྱུར་པའོ། །བསྟན་པ་འདིས་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་


DTG093_Page_0600
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་བརྗོད་དོ། །གཞན་དུ་ཉེ་བར་བསྟན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཞན་བསྟན་པའི་དོན་དུ་གསུངས་པ་ནི། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་ལུས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱང་དེ་ཡིན་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ཡིན་པས་ཞེས་བསྡུ་བའོ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་པོ་དེ་དག་ཀྱང་མ་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་པ་འགོག་པ་སྟེ། རྒྱུའི་ཚོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་ལས་ཡོད་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་དེ་ཁོ་ནར་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གདོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བསམ་པའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་དང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་འཛད་པ་སྟེ་སྟོན་པར་མཛད་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སླར་ཡང་སྟོན་པར་མཛད་པས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་གསུངས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སུས་ཤེ་ན་བརྗོད་པ་དེ་ཉིད་རིག་པར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་དེ་རིག་པའི་ངང་ཚུལ་འདི་ལ་ཡོད་པས་དེས་ན་དེ་ཉིད་རིག་པའི་སྐྱོབ་པ་དེས་གསུངས་པའོ། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་བཞིན་དུ་ཉི་ཚེ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །རྣམ་གྲངས་སུ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་སྟོན་པས་བརྗོད་པས་ནི། ཁ་ན་མ་ཐོ་བཅས་མེད་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ནི་ཉེས་པའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བཅས་པའོ། །གང་དག་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་སྟེ་སྐྱོན་མེད་པ་དེ་དག་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ནི་ཆོས་དེ་རྣམས་སོ། །འཕེལ་དང་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཕེལ་བ་དམིགས་པ་མེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བསགས་པ་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཉམས་པ་ཡང་མེད་དེ། ཟད་པའི་ཆོས་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་


DTG093_Page_0601
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདིས་བྱས་པས་ན་འདུས་བྱས་ཏེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་འདུས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་དག་གོ །ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དག་ཅེ་ན། དགེ་བ་རྣམས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་འདུས་བྱས་དགེ་བ་རྣམས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དགེ་བ་རྣམས་དང་དེ་ལས་བཟློག་པ་རྣམས་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསམ་པའོ། །ངག་དྲང་པོ་མ་ཡིན་པ་འདིས་ཀྱང་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དངོས་པོ་མེད་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་པ་འདིས་ཀྱང་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཞན་སྟོན་པས། དགེ་བ་རྣམས་ནི་སྟོང་པ་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྐབས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཅིང་དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན་དེར་རྟེན་མི་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་དེའི་སྒྲས་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཉིད་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྟེན་པའི་མི་ཟད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྔར་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཛེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཞག་པ་ཉིད་དོ། །འདིས་ནི་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་བརྗོད་དོ། །དོར་བར་བྱ་ཞིང་སྤང་བར་བྱ་བ་དེས་ན་དོར་བའོ། །དོར་བ་མེད་པས་ན་དོར་བ་མེད་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་མ་ཟད་པར་འདོད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཞིན་དུ་འདོར་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བསྟན་ནས་ཉེ་བར་སྡུད་པ་ནི། དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བརྗོད་མ་ཐག་པ་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེ་བྲག་རྣམས་སོ། །བསྡུས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟླུམས་པར་བྱས་པ་སྟེ་ཡང་དག་པར་བཟླུམས་པས་ན་བསྡུས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་འདིས་སོ། །བརྗོད་མ་ཐག་པའི་བསྡུས་པ་


DTG093_Page_0602
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ཡང་བརྒྱད་སྟོང་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་ནས་དབྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་གང་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བཏགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིའོ། །འོའི་སྒྲ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དོན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་རྣམས་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། གཞན་ནི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་དོན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་འདི་ནི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བསམ་པ་ཡིན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་ཀྱང་དོན་འདི་གསལ་བར་མཛད་པ་ནི། ཟ་དང་བཟའ་བྱ་དེ་ཡི་ལུས། །གནས་ཀྱི་གཞི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་ཡང་གང་གིས་སྟོང་པར་མཐོང༌། །གང་ཕྱིར་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད། །དགེ་བ་གཉིས་ནི་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཕན་བྱའི་ཕྱིར། །འཁོར་བ་མི་གཏང་ཕྱིར་དང་ནི། །དགེ་བ་མི་ཟད་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རིགས་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་བྱའི་ཕྱིར། །མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དག་བྱའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་སྦྱོར། །གང་ཟག་དེ་ནས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །དངོས་མེད་འདིར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་མེད་པ་ཡི་དངོས་ཡོད་པ། །དེ་བཞིན་དེར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རྣམ་པ་བཅུ་བསལ་བས་བསྒོམ་པ་རྟོག་པར་བྱའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་གཡེང་བ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་ཡིན་ལ་དེ་དག་བསལ་བ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། དེས་ན་བརྗོད་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བཅུས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། དངོས་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་


DTG093_Page_0603
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། གཅིག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། དུ་མ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་པའི་དོན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མིང་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་འདི་དག་བཅུས་གཞན་ལ་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་དེ་ལས་སེམས་ནི་སྟེ་བསམས་པ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྟེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་གཡེང་བས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སྟེ། སྲིད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་འཕྱོ་ཞིང་འཕྱན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལས་ཀྱང་སེམས་དེ་སྐལ་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སུ་དག་གིས་ཤེ་ན། བརྗོད་པ་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤང་བྱ་དང་སྤང་བྱའི་དེ་ཁོ་ན་མི་ཤེས་པ་ལ་བརྗོད་དོ། །གང་ལ་སྐལ་བ་མེད་ཅེ་ན། བརྗོད་པ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བསྒྲུབ་པའི་ཤེས་བྱ་སྟེ། གང་ལ་གཉིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་མེད་དོ། །གཉིས་མེད་ཀྱང་དེ་ཡིན་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་དེ་ཡིན་པས་གཉིས་མེད་ཡེ་ཤེས་ཏེ་སྒྲུབ་པ་སྟེ་བསྒྲུབ་པ་དང་ངེས་པ་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གྲུབ་པར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་འདིས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་འདི་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ཁྱེར་བ་དེས་ན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ། །ཡང་གང་གི་ཚེ་དེ་དག་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གེགས་བྱེད་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཚེ་བརྗོད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཅེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་འཛིན་ཏོ། །བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་གཞུང་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྟོང་ཕྲག་


DTG093_Page_0604
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྒྱབ་ལ་སོགས་པའི་མིང་དུ་བྱས་པ་བསྟན་པའི་ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་འདི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བཟློག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ནི་ཕན་ཚུན་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཕན་ཚུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་གོ །གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ཕན་ཚུན་གནོད་བྱ་གནོད་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོས་སོ། །འདི་ལྟར་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་དུ་བསྟན་སྙམ་ན་བརྗོད་པ་ནི། དེ་རྣམས་ཀྱང་ནི་བསྡུས་ཏེ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མར་རོ། །དེ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རྣམ་པ་བཅུ་པོའོ། །བསྡུས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྡུས་ཤིང་བཟླུམས་ནས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་འདི་སྐད་ཅེས་དེ་ཁོ་ན་མཆོག་མཁྱེན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་བསྡུས་ཤིང་བཟླུམས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་དོན་འདི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བསྟན་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་ནི་སྟོན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པ་འདིས་སོ། །དངོས་མེད་ཀྱི་རྟོག་པའི་གཡེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོག་པས་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྟོག་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་གཡེང་བ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེ་ན། འགོག་པ་ཡིན་ཏེ། སེལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སུ་ཞིག་གིས་ཤེ་ན། སྟོན་པས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་ལས་འཆོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངན་འགྲོའི་འཇིགས་པ་ལས་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པས་སྟོན་པ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ཀུན་རྫོབ་གཟིགས་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་པར་ཡོད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའོ། །ཕུང་པོ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟོག་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་དངོས་


DTG093_Page_0605
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སེལ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་ལས་དང་པོ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་ངོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་རྫོབ་པའི་ཕུང་པོར་གཟིགས་ཤིང་མཁྱེན་ནས་ཆད་པར་ལྟ་བ་སྤངས་པའི་དོན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སེལ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་ཡུམ་གྱི་དོན་བརྒྱད་སྟོང་པར་སྦྱར་བར་བྱེད་པས་བརྗོད་པ་ནི། འདིས་ནི་བརྒྱད་སྟོང་ལ་སོགས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིས་ནི་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡུམ་གྱི་དོན་བཤད་པས་སོ། །བརྒྱད་སྟོང་ལ་སོགས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱབ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་ངོ༌། །དེར། དང་པོའི་ངག་ནས་བརྩམས་ནས་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། དང་པོའི་ངག་ནས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་ངག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །རྫོགས་པའི་བར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་སྲིད་པས་སོ། །དགག་བྱ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་ཞིང་བཟློག་པར་བྱ་བའོ། །དངོས་མེད་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་པར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པས། དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དངོས་མེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆད་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན་སྒྲུབ་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྒྲུབ་པས་ན་བསྒྲུབ་པ་སྟེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཏེ་བསྒྲུབ་པ་དེས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་ཚིག་དང་པོ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་གྱིས་བསྒྲུབ་པའི་ངག་གང་དག་ཡིན་པའི་ངག་དེ་རྣམས་སུ་གྲུབ་པ་རྗེས་སུ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པ་དེ་དག་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་སེལ་བ་ལྷུར་ལེན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་བསྒྲུབ་པའི་ངག་གི་


DTG093_Page_0606
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནས་རྗེས་སུ་བརྗོད་བཞིན་པ་ཁོ་ན་སྒྲུབ་པའི་སྒྲས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པ་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་པ་གང་གི་ངེས་ཤེ་ན། བརྗོད་པ་ནི། འདི་དག་གཏན་ཚིགས་དག་མིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་རིགས་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་རིགས་པའི་ངག་མ་ཡིན་ཞིང་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་ངག་ནི་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་བྱ་བ་ཙམ་ཞིག་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ངག་འདི་དག་གིས་ཀྱང་བྱ་བ་སྟེ་བྱ་བར་འོས་ཤིང་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དོན་རིགས་པས་འཐད་པ་མ་ཡིན་ན། འོ་ན་ཇི་ལྟར་རིག་པ་དོན་དུ་བྱེད་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཚིམ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེས་ན་བརྗོད་པ་ནི། རིགས་པ་ཚངས་པའི་དྲ་བ་སོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚངས་པའི་དྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་གང་དག་ཡིན་པ་སྟེ། སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་སྟུག་པོའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སོག་པ་རྣམས་གཟུང་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་དོན་བསྟན་པར་བྱ་བ་རྣམས་སུའོ། །ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་པར་བྱ་བའོ། །རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མའོ། །འདིར་ནི་ངེས་པར་གྱུར་བའི་དོན་ཉིད་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བསལ་བས་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དགྲ་ཟླ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཡང་དེ་ཉིད་འགལ་བའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་པས་བརྗོད་པ་ནི། བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། །མ་མཐོང་ཞེས་སོགས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ཉེ་བར་འགོག་པའོ། །ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རང་བཞིན་དུ། །ལྷག་པར་ཞེན་པར་བྱས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་དམིགས་པའོ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་མང་པོ་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་གྱིས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་


DTG093_Page_0607
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །བསྟན་པ་འདིས་ཀྱང་དངོས་པོར་ཀུན་རྟོག་གི་འཁྲུལ་པ་འོག་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ནི་དངོས་པོར་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་ལྷག་པར་ཞེན་པའོ། །དེ་ཉིད་ནི་འཁྲུལ་པ་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་ད་པར་བརྫུན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེལ་བར་བྱེད་པ་དེ་སུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཟློག་པར་བྱེད་ཅེ་ན། བརྗོད་པ་ནི། གང་ཕྱིར་མིང་ཡང་མ་མཐོང་ཞིང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཏན་ཚིགས་གང་གི་ཕྱིར་མ་མཐོང་ཞིང་མ་དམིགས་པའོ། །ཅི་ཞིག་མ་མཐོང་ཞེ་ན་མིང་ཡང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གང་ཞིག་མིང་དུ་བཏགས་པ་དེ་ཡང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་མ་དམིགས་པའོ། །ཡང་གི་སྒྲས་ནི་གཞན་ལྟ་རེ་ཞིག་ཞོག་སྟེ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མིང་འབའ་ཞིག་ཏུ་ནི་མ་ཟད་དེ། སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ལ་བརྗོད་ལ། དེ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱ་བ་ཡང་མ་དམིགས་སོ་ཞེས་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །བྱ་བ་ནི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་སྟེ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་བློས་ཀུན་ནས་མ་དམིགས་སོ། །ཕུང་པོ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ནས་ཏེ་རྣམ་པ་མཐའ་དག་གི་སྒོ་ནས་མ་རྟོགས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ངེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བ་མེད་དོ། །འདིས་ནི་གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཏགས་པའི་མིང་དང་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མ་གཟིགས་ཤིང་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་རྣམས་དངོས་པོར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་དོན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་


DTG093_Page_0608
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་དགྲ་བོ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་འདི་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན། འོ་ན་དེའི་ཚེ་ངག་དང་པོ་དང་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ནི། འདི་ནི་བཏགས་པ་འགོག་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཉིད་དུ་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འགོག་པ་ཡིན་གྱི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་འགོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པའོ། །དེ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །བསྡུས་པ་ནི་ལྟ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པ་མཛད་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་པས་བསྡུས་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། དེའི་བསམ་པའོ། །འདི་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་འདིར་བསྡུས་པའི་ལྟ་བ་སྟེ་ངེས་པ་དང་རྟོག་པ་ཞེས་བ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་འདི་ནི་ཡིད་ཅེས་པས་ངེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་རིགས་པས་བསྟན་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པའོ། །ཤེས་བྱ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུའོ། །ཞུགས་པ་ནི་ཆུད་པའོ། །གང་དུ་ཞེ་ན། བློར་ཏེ་བློ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པར་རོ། །ཞུགས་པ་དེ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། རྣམ་པ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །རྗེས་སུ་བྱེད་པས་རྣམ་པ་སྟེ། དེར་སྣང་བའོ། །རྣམ་པ་དེ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཏེ། རྟོག་པས་རྣམ་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་འདི་སྐད་དུ། གང་གི་ཕྱིར་ཕྱིའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཚད་མ་དག་གིས་དཔྱད་པ་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་མི་འཐད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་ཡང་གནས་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་ཉིད་ཇི་ལྟར་རྙེད་ཅེ་ན། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་དོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཙོ་བོ་དང་ཕལ་པའོ། །དེ་ལ་གཙོ་བོ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པས་དབེན་པའོ། །ཕལ་པ་ནི་


DTG093_Page_0609
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྲིས་པའི་ཡེ་གེ་དང་མིང་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ནོ་།དེ་ལ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིར་རོ། །བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་སྒྲ་དང་དོན་གྱི་ངོ་བོར་བྱས་པའོ། །ནིའི་སྒྲ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་གསུམ་ལ་ཡང་དག་བརྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པོ་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ། །གསུམ་པོ་དེ་གང་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་ནི། བརྟགས་པ་དང་ནི་གཞན་དབང་དང༌། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཞིག་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ཤེས་པ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཐ་དད་པར་སྣང་བ་དེ་ལ་བརྗོད་དེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཞིག་གཉིས་མེད་པའི་ཤེས་པ་ལ་རང་གི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་གནས་པ་ན་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་ན་གཉིས་སུ་སྣང་བ་སྟེ། དེ་ནི་མ་རིག་པའི་གཞན་གྱི་དབང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་གཞན་གྱི་དབང་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འདིན་པའི་རྣམ་པས་དབེན་པའི་རོག་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་བསྟན་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ཅེ་ན། སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་བྲོད་པ་ནི། མེད་ཅེས་བྱ་ལ་སོགས་ཚིག་གིས། །བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་བསྟན་པའི་ཚིག་གི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དགག་པ་རྗོད་པར་བྱེད་གཞན་གྱིས་ཀྱང་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་འགོག་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལུས་པའོ། །བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོག་པའི་བཟོས་སྦྱོར་བའོ། །འགོག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེལ་བར་བྱེད་པའོ། །གཞུང་འདིས་ནི་འདི་སྐང་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་དགག་པའི་ཚིག་ཐོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་ནི་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་མཐའ་དག་འགོག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་དཔེ་རྣམས་ཀྱིས། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡང་དག་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྒྱུ་མ་ནི་མིག་


DTG093_Page_0610
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འཕྲུལ་ལ་སོགས་པ་གཞན་སླུ་བར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། དཔེ་ཞེས་བྱ་བ་ཉེ་བར་འཇལ་བར་བྱེད་པ་ཆོས་མཐུན་པ་དེ་ལྟ་བུ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པའོ། །དཔེ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་པ་དེས་ན། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དཔེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཐོས་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདི་སྐད་དུ་གང་དུ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་དཔེར་བྱས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དངོས་བསྟན་པར་མཛད་པ་དེར་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོར་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་མཛད་ཅེ་ན། སྟོན་པར་མཛད་པས་བརྗོད་པ་ནི། །རྣམ་པར་བྱང་བ་བཞི་ཡིས་ནི། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་རབ་ཏུ་བསྒྲགས། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྒྲགས་ཤིང་བཤད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རྣམ་པར་བྱང་བ་བཞི་ཡིས་ནིའོ། །བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱེད་པས་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟེ་རྣམ་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་ཡིན་ལ་བཞི་ཡང་ཡིན་པས་རྣམ་པར་བྱང་བ་བཞིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། དམིགས་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་ལྷག་མར་གྱུར་པས་ནི་གཉི་མེད་པའི་རྟོག་པ་སྟེ། རང་བཞིན་ཏེ་རང་གི་ངོ་བོ་བཅོས་བུ་མ་ཡིན་པ་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁོ་ནས་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཞིན་ནོ། །གང་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་བརྗོད་པ་གཉེན་པོའི་ལམ་ནི་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས་ལ་གཉིས་མེད་པའི་ཤེས་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་བྱ་


DTG093_Page_0611
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་སྟེ། དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བྱང་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །གང་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །དམིགས་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དོན་བརྗོད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དམིགས་པར་བྱ་ཞིང་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་དེས་ན་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའམ་དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་བརྗོད་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པ་བསྟན་པའི་ཆོས་སུ་སྣང་བ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ཏེ། འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་བསྟན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངག་གི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་མཇུག་བསྡུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྦྱར་བར་བྱས་ནས་མཇུག་བསྡུས་པ་ཉིད་བྱེད་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པར་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྒྲ་དང་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་ཇི་སྙེད་མཛད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གསུམ་པོ་འདི་ཁོ་ནར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་གྱི་དབང་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་གཞན་བསྟན་པ་མེད་དེ། གཞན་སྲིད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིར་ནི་གང་དུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དཔེས་བསྟན་ནས་བསྟན་པ་མཛད་པ་དེར་གཞན་གྱི་དབང་ཁོ་ན་བསྟན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ངེས་པ་ཡིན་གྱི་གང་དུ་གཞན་གྱི་དབང་བསྟན་པ་དེར་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དཔེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ངེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དུ་ཡང་སྟེ་གང་དུ་དགག་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་མཛད་པ་དེར་བརྟགས་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་ཀྱི་གང་དུ་བརྟགས་པ་སྟོན་པ་དེར་དགག་པའི་སྒོ་ཁོ་ན་


DTG093_Page_0612
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པ་འདི་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲུབ་པ་ལ་ནི་ངེས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནས་ཇི་ལྟར་སྲིད་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་རྣམ་པར་གནས་པ་ཡིན་ན། བརྗོད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྟོག་གཡེང་བ་རྣམ་བཅུ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་དུ་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་གཡེང་བ་རྣམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་ཚུལ་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་འགལ་བའི་ཕྱོགས་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཏེ་གཉེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྟན་པའི་ཚུལ་དེ་ལ་བརྟགས་པ་དང་གཞན་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང་སོ་སོ་བ་བརྗོད་པར་ནི་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྟགས་པ་དང་གཞན་དབང་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་བྱས་ཟིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་བསྡུས་པའི་ཚོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་སོ་སོ་བ་སྟེ་རེ་རེའམ། གཉིས་གཉིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཞུང་འདིར་བརྗོད་པར་ནི་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་གསལ་བར་བྱས་པར་ངེས་པར་བྱ་བའོ། །ཡང་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་པ་རྣམས་གོང་དུ་བསྟན་སྙམ་དུ་དོགས་པ་བསུ་ནས་བརྗོད་པ་ནི་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དཔེར་ན་བརྒྱད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ངག་དང་པོར་ཏེ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་སྤོབས་པར་བྱོས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་ངག་ཡིན་པ་འདི་ལྟ་བུའི་ངག་དང་པོ་འདིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་གཞན་དབང་དང་རབ་ཏུ་བརྟགས་པ་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་བསྡུས་པ་རྣམས་ཁོང་ནས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་དངོས་པོ་ནི་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེལ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ངག་དང་པོར་འདི་ཅི་ནས་དོན་གསུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ངག་འདིར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་


DTG093_Page_0613
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་ཞེས་འགྲོ་བ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཐོབ་པའམ་ཡང་ན་འཇུག་པ་ཞེས་བསམས་པ་སྟེ། ཁམས་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ངེས་པར་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་གདོན་ཏེ་འདིར་ནི་སྨོན་པ་ལ་བྱུང་ཟིན་པ་བཞིན་ལེགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡུའི་སྒྲ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་དེ་ལྟར་སྨོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ནི། ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་རབ་འབྱོར་ཁྱོད་སྤོབས་པར་བྱོས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྤོབས་པར་བྱོས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་གྱིས་ཤིག་པའོ། །སྤོབས་པར་བྱོས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བས་གནང་བ་བྱོས་ཤིག་པ་སྟེ་བསྟན་པ་འདིས་ནི་གཞན་གྱི་དབང་བརྗོད་པར་མཛད་དོ། །རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དོན་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་ནི་བརྟགས་པ་བརྗོད་པའོ། །ཅི་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བརྗོད་པ་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་གང་གི་ཕྱིར་དོན་གསུམ་པོ་རྣམས་བསྡུས་པ་དང་སོ་སོ་བ་ཡང་སྲིད་ལ། དེས་སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གཏན་ཚིགས་དེས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཞུང་འདིར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་ངོ་བོར་ལྷག་པར་ཞེན་པར་བྱས་པའི་བརྟགས་པ་ལ། ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་གང་ཞེ་ན། གསལ་བར་ཏེ་བཀག་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །རྗོད་པར་བྱེད་པ་གང་གིས་ཤེ་ན། དེས་ན་བརྗོད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་པར་བརྗོད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གནས་པའི་དོན་རྣམས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེས་ན་འདི་ཡོད་པ་གང་དག་ཡིན་པའི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་བཏགས་པའི་གང་དག་ཡིན་པ་སངས་རྒྱས་ལ་


DTG093_Page_0614
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་དེ་དག་ལ་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ནས་མཚམས་བཅད་པས་ཤེ་ན། བརྗོད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཞུང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་ཇི་སྙེད་པས་སོ། །སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་གཞུང་འདིས་ནི་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་བརྟགས་པ་ཁོ་ན་བཀག་པ་ཡིན་གྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་ནི། ངོ་བོས་སྟོང་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ངོ་བོས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་ལ་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ཉིད་གཟུང་བའི་ཆའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་བསལ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་ཤིང་ལྷག་པར་སྒྲོས་སྦྱར་བ་ཀུན་བརྟགས་པར་འགྱུར་ལ། བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གང་དུའམ་གང་གིས་སམ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། འདིས་ནི་འདི་སྐད་དུ་གཟུང་བའི་ཆ་ནི་ལ་ལར་རང་བཞིན་གང་གིས་ཀྱང་མིའི་རང་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེས་ན་དགག་པ་འདི་ནི་བརྟགས་པ་ལ་ཡིན་གྱི། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ན་སྒྲ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ལ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེས་ན་ངག་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་ལས་གཞན་འགོག་པ་གཙོར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཟློག་པར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་འགོག་པ་སྟེ། བརྟགས་པ་དེ་སེལ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ངེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེལ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ད་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པས་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུམ་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྟོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པས་དེ་འདྲའི་ངག་ནི་སྟོན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་


DTG093_Page_0615
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སླར་འགོག་པར་བྱེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་གྱིས་སེལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཟློག་པར་བྱེད་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཚིག་འདི་འབའ་ཞིག་གིས་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འགོག་པར་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཟད་དེ། དེ་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་སྒྱུ་འདྲ་དེ་བཞིན་རྨི་ལམ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ཀྱང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གྱི་སྒྲ་ནི་སྔ་མ་དང་སྦྱར་བའི་དོན་ཏོ། །སྒྱུ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མས་དཔེར་བྱས་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི། སྒྱུ་འདྲ་སྟེ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །སུའི་ཡིན་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་སོ། །སངས་རྒྱས་དེ་ནི་སྒྱུ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བས་ཀྱང་སྟེ། ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་བསགས་པའི་དོན་ཏེ། རྨི་ལམ་དང་ཡང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲས་ནི་འདིར་གཉིས་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྗོད་ལ། དེ་ལ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ལ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་མ་རིག་པའི་སྒྱུ་མས་བསྒྲིབས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་མི་སྣང་བར་ཟད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་འདྲེ་བར་བྱེད་བས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། ཚུལ་འདི་ཉིད་ནི་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །ངག་གཞན་དག་ལ་འང་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའོ། །བཤད་པའི་ཚུལ་འདི་ཉིད་ནི་ཤེས་པར་བྱའོ། །སུ་དག་གིས་ཤེ་ན། མཁས་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །གང་དུ་ཞེ་ན། ངག་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ཡང་ངོ༌། །དེར་ཡང་སྐུར་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེལ་བ་ཁོ་ནར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡང་བརྗོད་མ་ཐག་པ་འདི་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར། གཞི་མཐུན་པ་ཡིས་རྒྱལ་བ་ནི། །སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རབ་བརྗོད་ཅིང༌། །ཞེས་བྱ་བའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་གཉིས་མེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གཞི་མཐུན་པ་ཡིས་བསྟན་པ་མི་འཐད་དོ། །གཏན་ཚིགས་ཅི་སྟེ་ཞེ་ན། སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་


DTG093_Page_0616
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐའ་གཅིག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་སངས་རྒྱས་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི། །སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གཞན་དབང་བརྗོད། །སོགས་པའི་སྒྲས་ནི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །ཀྱང་གི་སྒྲས་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་དབང་བརྗོད་ཅིང་གསུངས་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་མ་རིག་པས་བདག་ཏུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གནས་སྐབས་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་འཐད་དོ། །འདིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་མ་ཡིན་ཞིང་གཉིས་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལ་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པ་འདེབས་པ་གང་ཡིན་པ་སྐུར་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་གོ་སྐབས་མེད་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཤེས་པ་ལ་ཡང་དེའི་སྒྲས་བརྗོད་ཅེས་དོགས་པ་བསུ་ནས་བརྗོད་པ་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཤེས་པ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཤེས་པ་གང་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དག་པ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྒྲ་བརྗོད་དེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་གཉིས་མེད་པའི་ཤེས་པ་དེ་ལ་སྤྱིར་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཉེ་བར་བརྟགས་ནས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་བཞིན་ཇི་ལྟར་གཉིས་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་རྣམས་བཞིན་དུ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་སྲིད་པ་ཡིན་ན་ཅི་སྟེ་


DTG093_Page_0617
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་དམིགས་ཤེ་ན། བརྗོད་པ་ནི་མ་རིག་པས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་འབྲེལ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གཉིས་མེད་པ་ཡིན་ཡང་མ་རིག་པས་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བདག་ཉིད་ཀྱིར་བྱས་པས་ནི་དེའི་རང་གི་རང་བཞིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་བསྒྲིབས་ནས་གཉིས་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་བཞིན་དུ་ཡང་གཞན་དུ་སྣང་སྟེ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་སྣང་ངོ༌། །ཇི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡིན་ཡང་དངོས་པོ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་འདི་སྐད་ཅེས་གལ་ཏེ་ཡང་བྱིས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་འདི་རང་བཞིན་གྱིས་གཉིས་མེད་པའི་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་རབ་ཏུ་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཤེས་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཏེ། དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ནི་འོ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་མ་རིག་པས་བཅིངས་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་གཏན་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དོགས་ན། བརྗོད་པ་ནི། འབྲས་བུ་རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་སྤོང༌། །ཞེས་བྱ་བའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཤེས་པ་གང་གི་ཡིན་པ་འདི་ནི་གལ་ཏེ་ཡང་མ་རིག་པས་བདག་ཏུ་བྱས་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ལྷན་ཅིག་ཕྱེད་པ་རྙེད་ནས་མི་བདེན་པའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དཔེར་ན་རྨི་ལམ་ནི་འབྲས་བུ་མི་བདེན་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་སད་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ནས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིའི་ཡང་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་རིགས་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ན། གཉིས་མེད་གཞན་དུ་སྣང་བ་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉིས་མེད་པའི་ཤེས་པ་གཞན་དུ་སྣང་བ་སྟེ།


DTG093_Page_0618
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་གཉིས་སུ་གསལ་བར་གྱུར་པ་ན་འབྲས་བུ་ལ་ཡང་སྟེ། འབྲས་བུའི་ཡུལ་ལ་སྟེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་རྒོལ་བ་གང་དག་སྐུར་པ་འདེབས་ཤིང་འགོག་པར་བྱེད་པ་གང་དག་ཡིན་པའི་རྒོལ་བ་སྐུར་པ་འདེབས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐུར་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་དག་ཡིན་པ་སྐུར་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལ་སྐུར་པ་བྱེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བརྗོད་དོ། །གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡུམ་གྱི་ངག་འདི་དེར་སྦྱར་བས་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འགོག་པའི་ངག་བསྟན་པར་བྱེད་པས་བརྗོད་པ་ནི་ཕན་ཚུན་དུ་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུགས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕན་ཚུན་དུ་ནི་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་གཟུགས་དང་ཕན་ཚུན་གནོད་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་འགལ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ལ་སྟེ། ནམ་མཁའི་པད་མོ་ལྟར་ངོ་བོ་མེད་པ་ཡིན་ཞིང་ངོ༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་ཏོ། །ངོ་བོ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ནི་དཀར་པོ་དང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་ཡོད་པ་དག་ལ་འགལ་བ་ཡིན་པ་དེས་ན་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། དེས་ནའི་སྒྲ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞུང་འདིས་གསལ་བར་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་འདིས་ནི་གཅིག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཡེང་བ་དགག་པ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དགག་པའི་དོན་དུ། ཤེས་


DTG093_Page_0619
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུམ་དེ་ཉིད་ལས་གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངག་འདི་གསུངས་པ་ནི་ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེ་ན་འགོག་པ་ཡིན་ཏེ་སེལ་བ་ཡིན་ན། །ཅི་ཞིག་སེལ་ཞེ་ན། ཐ་དད་ཀྱི་ནི་རྣམ་པ་རྟོགས་སོ། །གང་ན་ན་ཚིག་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གང་གི་ཕྱིར་ན། གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་དེ་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ཇི་ལྟ་བུར་ཡང་གཞན་མིན་པས་ཏེ། འོན་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་གཟུགས་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཐ་དད་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུར་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་འདིས་ནི་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཐ་དད་པའི་གཟུག་མེད་ཅེ་ན། བརྗོད་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་སྤྲུལ་ཞིང་རྣམ་པར་བསྒྲུབས་པ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཡང་དེ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ན་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ཅིང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་བརྫུན་པ་ཁོ་ན་སྣང་ཞིང་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་བསལ་བ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཐ་དད་ནས་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །འོ་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་མ་རིག་པའི་སྒྲར་བརྗོད་ཅེས་དོགས་པ་བསུ་ནས་བརྗོད་པ་ནི། མེད་པ་སྟོན་པར་ནུས་པས་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མེད་པའི་སྟོན་པར་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དེར་ནུས་པ་སྟེ། མཐུ་ཡོད་པའི་ནུས་པ་དེ་ནི་མ་རིག་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། རབ་ཏུ་བསྙད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལམ་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་ནུབ་པའི་ཕྱིར་ན་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་བྲལ་བའི་རང་བཞིན་འདི་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་མ་རིག་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཤེས་ལ་རབ་ཏུ་རྒྱུ་བ་འདི་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་ནི་གཉིས་འདི་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཉིས་སུ་སྣང་བ་གང་


DTG093_Page_0620
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་པ་འདི་ཉིད་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་དུ་གཉིས་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཤེས་པ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དང༌། འབྲེལ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ལ་གནོད་བྱེད་ཡིན་ཞིང་གཉེན་པོ་ཡིན་ཏེ། འདིར་གནོད་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དེ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ནས་གནོད་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་ནི་རྟོག་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྨིག་རྒྱུའི་ཚོགས་ལ་མི་བདེན་པའི་ཚུལ་ཤེས་པ་ལ་ཆུ་མེད་པའི་དབེན་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་མཆོག་རིག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བཅུ་པོ་འདི་དག་གི་གཉེན་པོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡུམ་དུ་གསུངས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་འོ་ན་ཇི་ལྟར་བསྡུས་པ་མཛད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། ཉེས་པ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པོ་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་དག་ཀྱང་འདུས་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་བསལ་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་གྱིས་བསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པ་མཛད་པའི་བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ཏུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་གཞན་རྣམས་ཀྱང་ནང་དུ་འདུ་བ་ཡིན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མང་པོ་རྣམས་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། བསྟན་པར་བྱ་བའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་གཡེང་བ་པ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གོ །ཇི་ལྟར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འགལ་ཟླ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་རིགས་པར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རིགས་པ་ཡང་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རིགས་པ་ཡང་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འཐད་པ་ཡང་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་དག་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་ཅིང་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མ་དག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་བྱེད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གྱི་སྒྲ་ནི་


DTG093_Page_0621
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྡུ་བ་ལ་སྟེ། མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །གང་གི་ཕྱིར་གཅིག་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་འདི་དག་འཐད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། གཉིས་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཚད་མས་ངེས་པ་ཡིན་པ་དེས་ན་དེ་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་སོ། །ཡང་ཚད་མ་གང་གིས་དམིགས་ཤེ་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །གང་གི་རང་རིག་པ་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རྩོད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་ཡང་རང་རིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་འགལ་བ་དམིགས་པའོ། །གཞན་གྱི་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་ཡིན་ན་རང་རིག་པ་མི་འཐད་པ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པས་མ་ངེས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་དོགས་པར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་ཀྱང་དོན་དམ་པར་རང་རིག་པས་གྲུབ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན་སྣང་བའི་དབང་གིས་ནི་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་ཡིན་པ་ལས་གཞན་གྱི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་འབའ་ཞིག་ཉིད་དེ། དེ་ལྟར་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གྱི་ཚུལ་ལ་རང་རིག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་རྣམ་པར་གནས་པ་ཡིན་གྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་སྐྱོན་མེད་དོ། །དཔེ་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བ་ནི་བདེ་བ་མྱོང་བ་ཡིན་གྱི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བདེ་བ་ལ་སོགས་ཕྱི་རོལ་པ་མེད་པར་ནི་གཞན་དུ་རྣམ་པར་དཔྱད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་འདི་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པས་དབེན་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་ན་འོ་ན་གང་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡོད། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རང་བཞིན་གཞན་ནི་དེ་ལ་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་རིག་ན་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ལུས་ཅན་ཐམས་ཅད་འབད་པ་མེད་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གིས་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་པ་འདི་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་ཡོད་པ་མ་


DTG093_Page_0622
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ཏེ། གཉིས་མེད་པའི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཚད་མས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རི་བོང་གི་རྭ་དང་འདྲ་བས་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་འདི་ནི་མེད་དེ། གང་གི་དེ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་འཛིན་པའི་སྒྲས་སྣང་གི་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའོ་ཞེས་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཅིག་དང་དུ་མར་དཔྱད་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་གཟུང་བར་བྱ་བ་དོན་དམ་པར་མེད་ལ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་གཟུང་བ་འདི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་དག་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་མེད་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་རང་རིག་པ་ཙམ་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་སྒྲས་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་རབ་ཏུ་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་རྒྱུད་ལས་དེ་ལྟར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་རང་རིག་པ་ཙམ་རྣམ་པར་གནས་པ་དེ་ཉིད་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡང་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པོ། །ཐམས་ཅད་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བར་ཡང་མི་ཐལ་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་མེད་པ་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། གཟུང་བ་ཉིད་ལ་འཁྲུལ་པའི་ས་བོན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་མེད་པར་སྣང་བ་མི་སྐྱེ་སྟེ། དེས་ན་གཉིས་མེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་གཟུང་བ་ཡིན་ན་ཡང་མ་བཟུང་བ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཙམ་གྱིས་སྤྱིར་རྟོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཅན་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དོན་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་པར་བྱེད་པ་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་ཁས་ལེན་པས་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་མེད་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་ནུས་པའི་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་མ་རིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁས་བླངས་དགོས་ཏེ། རྣམ་པ་གཞན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྣམ་པ་ཅན་རིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་


DTG093_Page_0623
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་གདོན་མི་ཟ་བར་འདོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན། གལ་ཏེ་ཡང་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་གནོད་པ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ནམ་མཁའི་པད་མོ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་གྲང་བ་ལ་དྲོ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོ་བཞིན་ནོ། །ཡོད་པའི་དོན་གསལ་བ་གཉིས་མེད་པའི་ཤེས་པ་འདི་ཡང་མེད་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་མ་རིག་པའི་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །མེད་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱིས་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཇུག་པའི་ཤེས་པ་ལ་གཉིས་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། མ་རིག་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ན་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་ན། ཇི་ལྟར་རང་གི་ཚིག་དང་འགལ་བར་མི་འགྱུར། དེས་ན་རིག་པའི་རང་བཞིན་ལས་གཞན་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་པར་ཡོད་པ་ཉིད་དང་གཉིས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ལ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འོངས་པ་འདི་ནི་མི་འདོད་ཀྱང་ཁས་བླང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྩོད་པ་འདི་རྒྱས་པར་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་ཞལ་སྔ་ནས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་དེས་ན་འདིར་མི་སྤྲོས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རིགས་པ་ཐ་དད་པ་གཞན་ཡང་གསུངས་པ་ནི། དངོས་དང་དངོས་མེད་འགལ་ཕྱིར་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་བསམས་པ་ལའོ། །སྔར་བརྗོད་པའི་རིགས་པ་འབའ་ཞིག་ལས་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རྣམས་ཀྱི་གནོད་བྱེད་ཡིན་པར་ནི་ཟད་དེ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་ལ་གནོད་བྱེད་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །འདི་ལྟར་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ་རྟོག་པའི་དྲ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་པ་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནི། །དེས་ན་གང་ན་བདེན་པའི་དོན་གསལ་བར་ནུས་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཡོད་པ་དེར་དོན་དམ་པར་མེད་པའི་རང་བཞིན་གཅིག་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཡང་མེད་པའི་ཐ་དད་ཉིད་ཀྱང་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་རིག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་ནས་དབྱུང་ངོ༌། །ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་


DTG093_Page_0624
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཅིག་ཉིད་ཀྱང་ངོ༌། །འདིག་ལས་ཤེ་ན། གཟུགས་འདི་མིང་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིར་གཟུགས་ནི་མིང་ཙམ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་དུ་སྟེ། དོན་དམ་པར་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་སུ་ནི་ཕུང་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ནི་རང་གི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་མིན་པས་ཏེ་སྟོང་པ་ཡིན་པས་སོ། །མིང་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་དེས་ན་དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་རྣམ་རྟོག་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དེ་ལའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སྲ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་ན་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་རྣམ་རྟོག་རྣམས་ནི་གོ་སྐབས་ཏེ་འཇུག་པའི་གནས་སེལ་ཞིང་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་དེའི་ཡུལ་དུ་ཟློས་པའི་སྐྱོན་སེལ་བར་བརྗོད་པ་ནི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྔ་མ་ཁོ་ནར་བརྗོད་ཅིང་བཤད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ངག་གོ །ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཞེས་བྱ་བའོ། །ངག་འདི་ལྟ་བུ་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིས། །སྒྲོ་འདོགས་རྣམ་རྟོག་འགོག་བྱེད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་གཟུགས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལྷག་པར་སྦྱོར་བ་དེའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དེའི་འགོག་པར་བྱེད་པ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའོ། །འདིས་ནི་སྔར་གྱི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནི་གཟུགས་རང་གི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུར་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྒྲོ་འདོགས་པ་བསལ་བ་ཡིན་ལ། འདིར་སྲ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་སྒྲོ་འདོགས་དེ་སེལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནས་སྔ་མ་ལས་ཁྱད་པར་ཡོད་དོ། །འདི་འབའ་ཞིག་འགོག་པ་ནི་མ་ཟད་ཀྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་གཞན་ཡང་འགོག་


DTG093_Page_0625
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་བརྗོད་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་མཐོང་བ་མེད་ཅེས་དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་གསུངས་པ་དེས་ནི། དེའི་ཕྱིར་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཁྱད་པར་རྣམ་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེའི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་གཞན་ཡང་འགོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་སྟོན་པས་བརྗོད་པ་ནི། གང་ཕྱིར་མིང་བཅོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མིང་བཅོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུམ་ལས་གསུངས་པའི་གཞུང་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། མིང་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་འདི་རྣམས་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡུམ་གྱི་གཞུང་གཞན་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་སྒྲའི་བརྗོད་བྱའི་དོན་གྱི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་བཏགས་པ་ཡིན་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་དོན་དག་གི་འབྲེལ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་འབྲེལ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་མི་བཞེད་དེ་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་རྟོག་པའི་བློས་སྦྱོར་བ་ཙམ་མོ། །བྱིས་པའི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་ཡང་བྱིས་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འཁྲུལ་པས་འདི་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་པར་སྤྱད་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པ་དང་དགག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐ་སྙད་འདི་ཡང་ངེས་པ་དེའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་གྱི་སྒྲ་འདི་ལ་དོན་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་དེ་བས་ན་འགྲོ་བ་འདིར་ཇི་ལྟར་མིང་བྱས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྗོད་བྱེད་བྱས་ཤིང་སྦྱར་བ་དེ་ལྟར་བརྗོད་བྱའི་ངོས་པོ་དེ་ཡོད་མིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མིང་ཇི་བཞིན་དུ་དོན་དུ་རྣམ་རྟོག་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་བཞེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ།


DTG093_Page_0626
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དོན་ཕྱི་རོལ་ལྟ་བུར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། རྗོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཀྱང་མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དོན་དུ་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སེལ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་འབའ་ཞིག་གིས་བརྟགས་པ་ཡིན་ལ་བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིང་དེ་ནི་འགའ་ཞིག་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི། བདེན་དོན་རྣམ་རྟོག་སེལ་བ་ན། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དོན་ལས་ཐ་དད་པའི་མིང་དོན་བདེན་པའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེལ་བ་ན་སྟེ། ཟློག་པ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ཅི་ཞིག་གསུངས་ཤེ་ན། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དང༌། །སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་བྱང་ཆུབ་སེམས། །མིང་ཙམ་ཞེས་ནི་རབ་ཏུ་གསུངས། །ཞེས་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་སྐད་གསུངས་པ་དེའི་མིང་གི་སྒྲ་ནི་རང་གི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་བཏགས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགག་པ་འདིས་གཉིས་མེད་པ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསམ་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ནི་སྒྲ་དོན་འགོག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲ་དང་དོན་དག་འགོག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དངོས་པོ་སེལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གཉིས་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་སེལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྒྲར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་རིགས་པ་འདི་ཉིད་གཞན་དུ་ཡང་བསྒྲེ་བར་བྱེད་པ་གསུངས་པ་ནི། དེ་བཞིན་དུ་ནི་ངག་གཞན་ལ་འང་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་བརྗོད་པའི་དོན་ངེས་པས་སོ། །ངག་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་ངག་ལའོ། །དོན་རྣམས་ངེས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་གཏན་ལ་ཕེབས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡུམ་ལས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རིག་པས་མིང་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་དམིགས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ངག་གི་དོན་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་གསུངས་པ་ནི། ཐམས་ཅད་རིག་


DTG093_Page_0627
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཡང་དག་ཏུ་སྟེ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་མ་རིག་གོ །དེ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། བརྗོད་པ་ནི་མིང་རྣམས་ཀུན་ཏེ་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །སུས་ཤེ་ན། ཐམས་ཅད་རིག་པས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རིག་པས་དེ་ཉིད་རིག་པ་སྟེ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྒྲ་དང་དོན་དག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་བདེན་པའི་དོན་དུ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་ཟློག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་གཟུང་བར་བྱེད་པའི་སྒྲ་ནི་ཟློག་པར་བྱེད་ཅིང་འགོག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་བསམ་པའི་ངོར་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མིང་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་བཟློག་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཐུགས་ལ་གཞག་པར་མཛད་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲིད་པ་འཕོ་བ་ལས། མིང་ནི་གང་དང་གང་གིས་ནི། །ཆོས་ནི་གང་དང་གང་བརྗོད་པ། །དེ་ནི་དེ་ལ་ཡོད་མིན་ཏེ། །འདི་ནི་ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཉིད་དོ། །མིང་ནི་མིང་གི་རང་བཞིན་གྱིས། །སྟོང་སྟེ་མིང་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །མིང་མེད་པ་ཡི་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །མིང་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་བསྟན་བྱས། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་སྟེ། །འདུ་ཤེས་ཙམ་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །རྗོད་བྱེད་ལས་ནི་གཞན་གྱུར་པ། །བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདྲི་བར་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་ཀ་གསལ་བར་གྱུར་པ་དེ་བཤད་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི་རབ་འབྱོར་གྱིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་ནི་རྗོད་བྱེད་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་སྒྲ་དང་བརྗོད་བྱ་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་སྒྲའི་དོན་གཉིས་ཀ་འགོག་ཅིང་སེལ་བ་ནའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་དེའི་ས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་དང་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བརྗོད་པར་གྱུར་ཏེ། སྨྲས་པར་གྱུར་ཏེ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསམ་པའོ། །མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ཉེ་བར་སྡུད་པའི་ཐབས་ཀྱིས་སྒྲ་གཞན་ཉིད་ཙམ་ཡིན་ཡང་ངག་གི་དོན་རྟོགས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་གསུངས་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ངག་གང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་བརྗོད་ཟིན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་


DTG093_Page_0628
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱིན་པ་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ངག་གང་ཞིག་འདི་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་པ་མིན་པ་སྟེ། མ་བཤད་ཅིང་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བ་དེ་ནི་མེད་ཅིང་མི་སྲིད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་བརྗོད་པའི་ངག་ཐམས་ཅད་ཉིད་ཀྱང་དོན་རྟོགས་པ་ཁོ་ནའོ། །ཇི་ལྟར་དོན་རྟོགས་ཤེ་ན། བརྗོད་པ་འདི་ཙམ་གྱིས་ཏེ། ཇི་སྐད་བརྗོད་ཟིན་པའི་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །འོན་ཀྱང་འདི་དག་དེ་ཤེས་པ། །རྣམས་ཀྱིས་ཞིབ་མོའི་བློ་ཡིས་དཔྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་དཔྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བརྟག་པར་བྱ་བ་སྟེ་ངེས་པར་བསམས་པའོ། །གང་དག་ཅེ་ན། འདི་དག་སྟེ། སྒྲ་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པ་དག་ལ་ཡང་ཡོད་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་རྣམས་སོ། །སུ་དག་གིས་ཤེ་ན། དེ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ་ངག་གི་དོན་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དེ་དག་ཇི་ལྟར་དཔྱད་པར་བྱ་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་ཞིབ་མོའི་བློ་ཡིས་ཏེ། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་བློ་ཡུལ་གཞན་དུ་མ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གཟུགས་བརྙན་གྱི་སྒྲ་ཐོས་པས་ད་ནི་དེའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། སྐབས་ཀྱི་དོན་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྐབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉུག་མ་ལ་བརྗོད་དེ། གཉུག་མའི་སྐབས་སུ་བབ་པའི་དོན་དེ་སྤོང་ཞིང་གཞག་པ་སྟེ་དེ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་དང༌། དོན་གཞན་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་སོ་སོར་ངེས་པའི་དོན་ལས་དོན་གཞན་རྟོགས་ཤིང་འགོད་པ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐོང་ཞིང་ཐོས་པ་དེ་ནི་གཟུགས་བརྙན་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །གཟུགས་བརྙན་ནི་ལྟར་བཅོས་བུ་སྟེ། གསེར་བཅོས་བུ་ལྟ་བུའོ། །ནིའི་སྒྲ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་གང་ཞིག་སྐབས་ཀྱི་དོན་འཆད་པར་བྱས་པ་དང་གང་ཡང་དོན་གཞན་འཛིན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གཟུགས་བརྙན་གྱི་སྒྲས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའོ། །འདི་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞན་པར་བྱ་བྱ་བ་ཆུང་ཟད་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ད་ནི་དོན་གྱི་མཇུག་བསྡུ་བ་བསྡུས་ཏེ་སྟོན་པར་བརྗོད་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྟེན་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པར་བགྲངས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་གང་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་བསྡུས་དོན་འདི་ཙམ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་མིང་ཅན་ཡིན་གྱི་ལྷག་པར་གཞན་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འོན་ཀྱང་སླར་ཡང་དེ་ཉིད་ནི་བཟླས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་ནས་ཡང་དུ་བསྐྱར་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་དེ་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་པ་དོན་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་ཏེ། དོན་གཞན་གྱི་སྒྲས་ནི་


DTG093_Page_0629
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདྲི་བ་གཞན་བརྗོད་དེ། གང་གི་ཚེ་དྲི་བ་པོའི་དབྱེ་བས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དྲི་བ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བརྟེན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་བཟླས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བསྡུས་པ་ལ་དགའ་བའི་བསྟན་པར་བྱ་བར་གྱུར་པའི་དོན་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དངོས་པོའི་དོན་དེ་ཉིད་སོ་སོས་སམ་མཐའ་དག་བཟླས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་བདག་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྡུས་པ་བྱས་པ་ལས་སུ་རུང་བའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་གསུངས་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་མ་ནི་བརྒྱད་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་བརྒྱད་སྟོང་པར་བགྲངས་པའོ། །ཡང་དག་ཏུ་ནི་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་བསྡུས་པ་བྱས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཡང་དག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རོ། །ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྙེད་པའོ། །ཅི་ཐོབ་ཅེ་ན། བསོད་ནམས་ཏེ། དེ་དག་པར་བྱེད་པས་ན་བསོད་ནམས་ཏེ། བསོད་ནམས་དེས་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གྱུར་ཅིག་པའོ། །འདི་སྐད་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་སོན་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་མིན་དོན་དམ་པ་ཡི་ཚིག་ནི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ཡིས། །བསྡུས་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་བ་བདག་གིས་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་མཐུ་ལས་བྱུང་བསོད་ནམས་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འདི། །བློ་གྲོས་མངོན་པར་རྟོགས་བཞིན་ད་ལྟ་རྣམས་དབེན་རྟོགས་གྱུར་ཅིག །དགེ་སློང་བསླབ་པ་བརྒྱ་ལྡན་པས། །སེམས་ལ་བསོད་ནམས་གང་བསྒྲུབས་དེས། །འཇིག་རྟེན་བློ་གྲོས་མངོན་རྟོགས་ཤིང༌། །བདག་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཐོབ་ལྡན་ཤོག །རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་ཟབ་མོ་ཡི། །ཚུལ་སྟོན་འདི་ནི་ཚིགས་བཅད་ཀྱི། །གྲངས་ནི་བཞི་བཅུ་ཐམས་པ་དང༌། །བཅས་པའི་བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་ཉེ་བར་སྦྱར་བ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྡུས་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པའི་རྣམ་པར་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་བླ་མ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་འབངས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཁ་ཆེའི་པཎྜི་ཏ་ཐིག་ལེ་བུམ་པ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་བློ་ལྡན་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།