སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་གོ་ལྔ་པ།ཤེར་ཕྱིན། མ༽མཛད་པ་པོ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀམ་པ་ལ། སློབ་དཔོན་བི་མ་ལ་མི་ཏྲ། སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤྲཱི་ལ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན། མཁན་པོ་དྲི་མེད་བཤེས་གཉེན། སློབ་དཔོན་ཛྙཱ་ན་མི་ཏྲ། ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ། སློབ་དཔོན་པྲ་ཤཱསྟྲ་སེ། པཎྜི་ཏ་ཤྲཱི་མ་ཧཱ་ཛ། མར་མེ་མཛད་ཡེ་ཤེས།
Nitartha Publication
མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།
བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུ་པ།
སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀམ་པ་ལ།
― DTG095_Page_0002 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བྷ་ག་བ་ཏི་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏ་ན་ཝ་ཤླཽ་ཀ་པིཎྜ་ཨརྠ། བོད་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུ་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་རྒྱ་མཚོ་སྟེ། །དགེ་བ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་རང་ཉིད་ཡིན། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །དེ་རུ་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དག་གིས་གནས། །སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་སྣང་བ་མེད། །རྣམ་རྟོག་མེད་ཅིང་སྐྱོན་དང་བྲལ། །རང་བཞིན་མེད་མཆོག་ཤིན་ཏུ་ཕྲ། །ཐིག་ལེ་སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་སྤངས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཡུམ་ནི། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པའི་མཆོག །རྗེས་སུ་མི་དམིགས་གསུམ་གྱི་ཚུལ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །གང་ཞིག་ཡང་དག་བསྒོམ་འདོད་པས། །དེས་ནི་ཚིགས་བཅད་དགུ་པའི་དོན། །མདོར་བསྡུས་པ་ནི་བསམ་པར་བྱ། །ལས་ཀྱི་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཡང་
― DTG095_Page_0003 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲིད་ཞེས་བྱར་གྲགས་པ་ཡིན། །དེ་ནི་མིག་ཡོར་དག་དང་མཚུངས། །ཇི་ལྟར་སྤྲུལ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ། །སྤྲུལ་པ་རྣམ་པར་ལྟ་བ་བཞིན། །ལས་རྣམས་ཀྱིས་སྤྲུལ་འགྲོ་བ་ཡིས། །གཟུགས་རྣམས་དེ་བཞིན་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་སྟོན་པའི་སྒྲ་དང་ནི། །ཐོས་པའི་སྤྱོད་པ་གང་ཅི་འང་རུང༌། །མཉན་བྱ་ཐོས་པ་བྱུང་གྱུར་པ། །ཐམས་ཅད་བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཡུལ་ལ་ཆགས་པས་སྣོམ་པ་དང༌། །མྱང་དང་དེ་བཞིན་རེག་པ་རྣམས། །དམིགས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་འདྲ། །ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་འཁྲུལ་འཁོར་མི། །བྱ་བ་ཐ་དད་བྱེད་པ་ལྟར། །ལུས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་བདག་མེད་འདི། །དེ་བཞིན་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར། །དམིགས་པ་སྣ་ཚོགས་གང་དང་གང༌། །སྐད་ཅིག་རེ་རེ་འབྱུང་འགྱུར་བ། །མཐོང་ན་འཇིག་ཅིང་མཚན་ཉིད་བྲལ། །འདི་ནི་སྨིག་རྒྱུ་དག་དང་མཚུངས། །གཟུང་བྱ་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་སྟེ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་སེམས་ལས་བྱུང༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པའང་དེ་འདྲ་སྟེ། །ཕན་ཚུན་གཟུགས་བརྙན་དག་དང་མཚུངས། །བསྒོམ་པ་དང་བའི་རྒྱུད་ལ་ནི། །ཡེ་ཤེས་ཟླ་བ་གང་བྱུང་བ། །མངོན་སུམ་ཡོད་པ་མ་
― DTG095_Page_0004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་ཆུ་ཟླ་དག་དང་མཚུངས། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡི་ཡེ་ཤེས་གང༌། །དེ་ཡང་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ། །དེ་བས་ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་དག །ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་སེམས་པ། །དངོས་པོ་ཀུན་ལ་མི་གནས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུ་པ། སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀ་མ་པ་ལའི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཨཱ་ཙཱཪྻ་ཤྲདྡྷཱ་ཀ་ར་ཝརྨ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། །
བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུ་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ།
སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀམ་པ་ལ།
― DTG095_Page_0004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བྷ་ག་བ་ཏི་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏ་ན་བ་ཤླཽ་ཀ་པཎྜི་ཨརྠ་ཊཱི་ཀ །བོད་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུ་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ངག་གི་དབང་ཕྱུག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་རྒྱ་མཚོ་སྟེ། །དགེ་བ་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་རང་ཉིད་ཡིན། །ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །དེ་རུ་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དག་གིས་གནས། །སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་སྣང་བ་མེད། །རྟོག་པ་མེད་ཅིང་སྐྱོན་དང་བྲལ། །དངོས་པོ་མེད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ། །བློ་དང་སྒྲ་ནི་རྣམ་སྤངས་པའོ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་ཡུམ་ནི། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པའི་མཆོག །རྗེས་སུ་མི་དམིགས་གསུམ་གྱི་ཚུལ། །ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་ཅན་གྱི། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ནི། །གང་ཞིག་ཡང་དག་བསྒོམ་འདོད་པས། །དེས་ནི་ཚིགས་བཅད་དགུ་ཡི་དོན། །མདོར་བསྡུས་པ་ནི་བསམ་པར་བྱ། ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ནི་གང་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རབ་ཏུ་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བས་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་གང་ཞིག་ཡང་དག་བསྒོམ་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྣམ་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་
― DTG095_Page_0005 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་པར་དགའ་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུ་པོ་འོག་ནས་བཤད་པའི་དོན་ཞེས་པ་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་བསམ་པར་བྱ་ཞིང་ཡིད་ལ་བྱའོ། །ཅི་རྒྱས་པར་རམ་ཞེ་ན། དེ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མདོར་བསྡུས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉུང་དུ་བསྡུས་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུ་པོ་དེ་ཉིད་རིམ་གྱིས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལས་ཀྱི་མཐུ་ལས་ཀུན་བྱུང་བའི། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཡང་སྲིད་ཅེས་བྱར་གྲགས་པ་ནི། །དེ་ནི་མིག་ཡོར་དག་དང་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་རྣམས་སོ། །ལས་དེ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ལས་ཀྱི་མཐུ་ལས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལས་བདག་པོར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་རྒྱས་པར་བྱེད་པས་ན་སྐྱེ་མཆེད་དེ། ནང་གི་བདག་ཉིད་ཅན་མིག་དང་རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་དང་ཡིད་དང་དྲུག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནི་མཚན་མ་སྟེ། ལས་ཀྱི་མཐུ་ལས་བྱུང་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཡང་སྲིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཡང་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་གྲགས་པ་ནི་རབ་ཏུ་བརྗོད་ཅིང་དེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནི་མིག་ཡོར་དག་དང་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིག་ཡོར་ཉིད་འདྲ་ཞིང་མཚུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མིག་ཡོར་དང་མཚུངས་པ་སྟེ། བྱེད་པ་པོ་ལས་དང་བྱ་བ་རྣམས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གང་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་རིམ་བཞིན་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སྤྲུལ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ། །སྤྲུལ་པ་རྣམ་པར་ལྟ་བ་བཞིན། །ལས་རྣམས་ཀྱིས་སྤྲུལ་འགྲོ་བ་ཡིས། །གཟུགས་རྣམས་དེ་བཞིན་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྤྲུལ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་སྤྲུལ་པ་རྣམ་པར་ལྟ་བར་བྱེད་པ་ན།
― DTG095_Page_0006 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་གཉིས་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། བལྟ་བར་བྱ་བ་དང་ལྟ་བ་པོ་གཉི་ག་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གཟུགས་རྣམས་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་དུ་སྣང་བར་གྱུར་པ་ན་ལས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པར་འགྲོ་བས་ཁམས་གསུམ་པོར་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སྤྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཁྱད་པར་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །སྒྲ་རྣམས་ནི་བྲག་ཅ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་སྟོན་པའི་སྒྲ་དང་ནི། །ཐོས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཅིའང་རུང༌། །མཉན་བྱ་ཐོས་པ་བྱུང་གྱུར་པ། །ཐམས་ཅད་བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པ་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ལས་བྱུང་ཞིང་དེ་ལས་གྲག་པའི་སྒྲ་རྣམས་སོ། །ཐོས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཐོས་པའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་སོ། །གང་ཅིའང་རུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གང་དེ་དང་རིགས་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །མཉན་བྱ་ཐོས་པ་བྱུང་གྱུར་པ། །ཞེས་པ་ནི། མཉན་པར་བྱ་བ་ཐོས་ཤིང་ཉེ་བར་དམིགས་པ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བའི་སྒྲ་རྣམས་ཏེ། གང་ལས་ཐོས་པར་གྱུར་པ་ཡོད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་བས་ན་ཁྱད་པར་མེད་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བྲག་ཅ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྲག་ཅ་དང་མཚུངས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུའི་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་ལ་ཆགས་པས་སྣོམ་པ་དང༌། །མྱང་དང་དེ་བཞིན་རེག་པ་རྣམས། །དམིགས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡུལ་ལ་ཆགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཡུལ་འདོད་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་རེ་རེ་ལའང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །སྣོམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་སྟེ། དྲིའི་རྫས་རྣམས་སོ། །མྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་རེག་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རེག་བྱ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡུལ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཞིག་སྤྱོད་པའི་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་ཞེས་བྱ་བར་གྲགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་དག་
― DTG095_Page_0007 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་རྣམས་ནི་རྨི་ལམ་དང་མཚུངས་ཤིང་ཁྱད་པར་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །ཅི་གལ་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱང་མེད་པར་གྱུར་ན་དེ་དང་ལྡན་པའི་བྱ་བ་དང་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞེས་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་འཁྲུལ་འཁོར་མི། །བྱ་བ་ཐ་དད་བྱེད་པ་ལྟར། །ལུས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་བདག་མེད་འདི། །དེ་བཞིན་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒྱུ་མ་ཉིད་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་མི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྒྱུ་མའི་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་མིའོ། །བྱ་བ་ཐ་དད་བྱེད་པ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་བྱ་བ་དང་སྤྱོད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་བྱ་བ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཐ་དད་ཅིང་སྣ་ཚོགས་པ་རྣམས་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། ལུས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་བདག་མེད་འདི། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ལུས་ཉིད་འཁྲུལ་འཁོར་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ན་ལུས་ཀྱི་འཁྲུལ་འཁོར་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་བདག་དང་བྲལ་བས་ན་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བདག་མེད་པས་ན་འདི་ལ་ནི་དོན་དམ་པར་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའི་བདག་མེད་ཀྱང་སྒྱུ་མའི་འཁྲུལ་འཁོར་གྱི་མིའི་གཟུགས་བརྙན་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་དེ་དང་ཁྱད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྨིག་རྒྱུ་དང་མཚུངས་བར་ཡང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དམིགས་པ་སྣ་ཚོགས་གང་དང་གང༌། །སྐད་ཅིག་རེ་རེ་འབྱུང་འགྱུར་བ། །མཐོང་ན་འཇིག་ཅིང་མཚན་ཉིད་བྲལ། །འདི་ནི་སྨིག་རྒྱུ་དག་དང་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དམིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉེ་བར་དབྱེ་བས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ལ། གང་དང་གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ནོ། །སྐད་ཅིག་རེ་རེ་འབྱུང་འགྱུར་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ཞིང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའམ། མཚན་ཉིད་སོ་སོར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ན། སྐད་ཅིག་རེ་རེ་
― DTG095_Page_0008 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་འགྱུར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མཐོང་ན་འཇིག་ཅིང་མཚན་ཉིད་བྲལ། །འདི་ནི་སྨིག་རྒྱུ་དག་དང་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སའི་འགྱུར་བ་དང༌། ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ཕྲད་པ་ལས་སྨིག་རྒྱུའི་ཚོགས་སྣང་བ་དང་པོ་མཐོང་བ་ཡང་ཕྱིས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བས་སྔོན་དང་ཕྱི་མ་མི་འཕྲད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མི་འདྲ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་པ་ལས་བྱིས་པར་གྱུར་པས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྟོག་ཅིང་འདུག་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་རྟོགས་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཆ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་དེ་ཡང་གང་སྟོང་ཞིང་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་གཟོད་མ་ཉིད་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་བརྙན་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཟུང་བྱ་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་སྟེ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་སེམས་ལས་བྱུང༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པའང་དེ་འདྲ་སྟེ། །ཕན་ཚུན་གཟུགས་བརྙན་དག་དང་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུང་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་པ་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་སྟེ། གཟུང་བ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པས། གཉིས་སུ་མེད་ན་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་སུ་སོ་སོར་སྣང་བར་གྱུར་པའོ། །གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་བརྙན་དང་མཚུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་ཆུད་པའི་བཞིན་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བའོ། །ཐོག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སེམས་ཉིད་ལས་བྱུང་བས་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཙམ་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་སྟེ། སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་གྱི་དུས་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྟག་སྣ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་རྣམ་
― DTG095_Page_0009 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཤེས་པའང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པ་དེ་ཉིད་དང་ཆ་འདྲ་བའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའང་དེ་འདྲ་སྟེ་ཞེས་བྱའོ། །འང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བ་སྟེ། འཛིན་པ་ཡོད་པའང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། གཟུང་བར་བྱ་བ་དང་བྲལ་ན་འཛིན་པ་པོ་འང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་བྱ་བར་དགོངས་ཏེ། འབྲེལ་པའི་སྒྲས་ནི་ཕན་ཚུན་གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕན་ཚུན་གཟུགས་བརྙན་དག་དང་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུང་བར་བྱ་བ་དང་འཛིན་པོ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟོས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀར་དམིགས་པའི་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་ཞིང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་མ་རིག་པའི་དྲི་མ་སྤངས་ཏེ། རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར་པ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཆུ་ཟླ་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བསྒོམ་པ་དང་བའི་རྒྱུད་ལ་ནི། །ཡེ་ཤེས་ཟླ་བ་གང་བྱུང་བ། །མངོན་སུམ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་ཆུ་ཟླ་དག་དང་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསྒོམ་པ་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཏེ། དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བསྒོམ་པའོ། །དང་བ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྙོག་པ་དང་བྲལ་བའོ། །རྒྱུད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་རྒྱུད་དེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་ལས་བཟློག་ཅིང༌། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ལའོ། །ཡེ་ཤེས་ཟླ་བ་གང་བྱུང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མ་རིག་པའི་མུན་པ་སེལ་ཅིང་ཉོན་མོངས་པའི་གདུང་བཞི་བར་བྱེད་ལ། བག་ཆགས་ཀྱི་དྲི་མས་མ་གོས་པས་ཟླ་བ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་ཟླ་བཞེས་བྱ་ལ། དེ་རྒྱུད་དག་པ་གང་ལས་བྱུང་ཞིང་ཤར་བ་དེ་ཡང་དངོས་པོར་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྣང་དུ་ཟིན་ཀྱང་གང་གི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་ཤིང་གཟུང་དུ་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་
― DTG095_Page_0010 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཁོ་ན་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཟོད་མ་ཉིད་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་ཆུ་ཟླ་དག་དང་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་ཤེ་ན། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཐབས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྣལ་འབྱོར་བ་ཡི་ཡེ་ཤེས་གང༌། །དེ་ཡང་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ། །དེ་བས་ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་དག །ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཞི་གནས་ཏེ། སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ལྷག་མཐོང་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་འཇུག་པ་ལ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཅེས་བྱ་ལ་དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་སུ་མེད་པར་གྱུར་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། དེ་ཡང་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མི་གཡོ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གཟོད་མ་ཉིད་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། འགྲོ་བ་དང་འོད་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགག་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན། དེ་ཡང་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བས་ན་ནམ་མཁའ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་རྒྱུ་དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་དེ་བས་ན་ཤེས་པ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་
― DTG095_Page_0011 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཞུགས་པའི་སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ལ། ཤེས་བྱ་དག་སྟེ། དེས་མཐོང་བའི་ཡུལ་མ་རིག་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པས་སྣོད་དང་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཅན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཤེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་པས་ཡུལ་དུ་བྱས་པས་ཤེས་བྱ་ཉིད་ཙམ་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཤེས་བྱ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡུལ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་ཤེས་བྱ་ཞེས་བྱ་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི། དེ་གཉི་ག་ཡང་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་མོ། །དེ་བས་ན་དེའི་ཁྱབ་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཕྱོགས་གཅིག་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ་ལྷག་མ་མེད་པར་རོ། །གང་འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་གང་ཟག་ཙམ་ལ་བདག་མེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐར་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདོད་པ་དང༌། གཞན་དུ་ན་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འདོད་ཅིང་སྨྲ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཀྱི། མུ་སྟེགས་པ་ལྟ་བུའི་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འགྲོ་བ་གང་ཅི་འང་རུང་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན། ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྟན་ནས། འདིར་དངོས་པོ་མེད་པས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་དོགས་པ་བསལ་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་སེམས་པ། །དངོས་པོ་ཀུན་ལ་མི་གནས་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སྨོན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི། །ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་བསྡུས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུ་པའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཀམ་པ་ལའི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
― DTG095_Page_0012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀ་མ་ལ་གུཔྟ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་རིན་ཆེན་བཟང་པོས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། །
འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།
སློབ་དཔོན་བི་མ་ལ་མི་ཏྲ།
― DTG095_Page_0012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་སཔྟ་ཤ་ཏ་ཀཱ་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏ་ཊཱི་ཀ །བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་དང་པོ། ངག་གི་དབང་ཕྱུག་ཟབ་ཅིང་གཏིང་རྟོགས་བློ་མངའ་བ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ལྡན་སྐྱབས་ཀྱི་ངང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། ཀུན་རྨོངས་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ནགས་ཆེན་སྲེག་པའི་མེ། །བདུན་བརྒྱ་པ་ནི་མདོར་བསྡུས་ཀུན་ནས་བཤད་པར་བྱ། །སངས་རྒྱས་སྐྱེད་མ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ལྷག་མཐོང་དང༌། །ཞི་གནས་དང་ནི་གཉིས་པོ་མཉམ་པའི་དམིགས་པ་འབྱུང༌། །བདུན་བརྒྱ་པ་ལའང་བཞི་པོ་གང་དག་བསྟན་མོད་ཀྱི། །འཆད་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མ་བསྟན་དེ་དག་བརྗོད་པར་བྱ། །གླེང་བསླང་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་དང༌། །དེ་ཡི་སྐབས་འབྱེད་པ་དང་བཅས། །འཁོར་དང་གླེང་གཞི་རྒྱུ་དང་དོན། །མཐོང་བ་དང་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ། །རྒྱུ་ནི་མོས་སྤྱོད་རྣམ་པ་གསུམ། །བསྟོད་དང་རབ་བསྟོད་བསྔགས་པ་དང༌། །དམིགས་དང་དེ་ཡི་རྣམ་པ་ཡི། །ཚུལ་གྱི་རྗེས་མཐུན་རྣམ་དྲུག་སྟེ། །དེ་ཉིད་དོན་དམ་དགོངས་པ་དང༌། །འཐོབ་དང་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་དང༌། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་འཆད། །དེ་འབྲས་འཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། །དེ་ཡི་རྗེས་མྱོང་རྣམ་པར་སྒྲོགས། །རང་གི་ངོ་བོའི་ཐོགས་མེད་བློ། །རིགས་དང་བཞུགས་དང་སྤྱོད་པ་དང༌། །ཡོན་ཏན་བཅས་དང་བཟོད་པ་གསུམ། །རྗེས་སུ་གཟུང་དང་སྨོན་པ་དང༌། །རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དཔེ་དང་བཅས། །མི་རྟོག་པ་ཡི་གཟུགས་བརྙན་གསུངས། །དམ་ཆོས་ཡུན་རིང་གནས་ཆེད་དུ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྗེས་སུ་བསྒྲུབས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་བརླབས་འདི། །རྣམ་བཤད་མཚན་ཉིད་མདོ་དོན་གྱིས། །བདུན་བརྒྱ་པ་ཡི་དོན་བསྡུས་ཡིན། །དེ་ལ་ཚིག་དང་པོ་གསུམ་ནི་གླེང་བསླང་བའོ། །གླེང་བསླངས་ནས་སྐབས་འབྱེད་པར་རྩོམ་པ་ནི་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཀུན་དགའ་རབ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་
― DTG095_Page_0013 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་ཡིན་ནོ། །བཤད་པར་གཏོགས་པའི་འཁོར་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དགེ་སློང་སྟོང་ཐམ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ཡ་དང་ཐབས་ཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དེས་ནི་འཁོར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཕན་ཆད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕོ་བྲང་གལ་བ་དེར་མཆིས་ནས། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་མཆིས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་གླེང་གཞིའོ། །དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་དང༌། ཕྱག་བགྱི་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཏོ། །མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ས་ནས་བརྩམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་དམིགས་པ་ཅན་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྱག་རྒྱ་འདི་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པར་སྤོབས་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་ཚོགས་དེ་ནི་མ་མཆིས་པ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་མ་ལགས་པས་དེ་ནི་མི་འཕོ་ལ་འཕོ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ལགས་ཏེ། དེ་ཅིའི་སླང་དུ་ཞེ་ན། འཇིག་ཚོགས་དེ་ནི་འཇིག་ཚོགས་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །འདི་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་ལ། མཐོང་བའི་ལམ་དེའི་རྒྱུ་གང་ཞེ་ན། དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་མོས་པ་རྣམ་གསུམ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ཤཱ་རིའི་བུས་སྨྲས་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་དོན་དུ་མོས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་བྱམས་པའི་ཚིག་རྣམས་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་
― DTG095_Page_0014 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་འདས་ལ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འཇམ་དཔལ་གྱི་ཚིག་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དུ་མོས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྲིང་མོ་དམིགས་པ་མེད་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྲིང་མོ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཚིག་ནི་ཐར་པ་དང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆའི་མཚན་ཉིད་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སས་བསྡུས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དམིགས་པ་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་མོས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟོད་པ་དང་རབ་ཏུ་བསྟོད་པ་དང་བསྔགས་པའོ། །དམིགས་པ་མདོར་བསྟན་པའོ། །རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་གྱི་དབང་ཅི་ཞིག་མཐོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི། གང་ལ་གནས་ཏེ་རྣམ་པར་རིག་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུག་པའི་བར་ཡིན་ནོ། །གང་དག་མཚམས་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཀུན་དགའ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་ས་གཡོས་པ་བྱུང་བ་འདིའི་རྒྱུ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་ནི་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུག་པ་ནི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པ་སྟེ། ཚུལ་རྣམ་པ་དྲུག་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇམ་དཔལ་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དཔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ནི་སྒྲ་མ་ལགས་སོ། །སྒྲ་མ་ལགས་པ་ཡང་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ལྟར་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་
― DTG095_Page_0015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་སྤྱད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུག་པའི་བར་ནི་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་བསྟན་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། དེ་སྐད་སྨྲའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབྱིངས་དང༌། བདག་གི་དབྱིངས་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ། གཉིས་སུ་དབྱེར་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདི་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་བདག་བསྒོམ་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་འདི་ཡང་མ་བགྱིས་པ་མ་བསྒྲུབས་པ་མ་བསྐྱེད་པ་མ་འགགས་པ་སྟེ། དེའི་སླད་དུ་མི་བསྒྱུར་བ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུག་པས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་རིགས་ལ་གནས་པ་དང༌། ཞུགས་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། སྤྱོད་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ་འདི་ལ་འདི་ལྟར་བསྟན་པར་སུ་དག་མོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། འཇམ་དཔལ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་འདི་ལེགས་པར་སྨྲས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་ནི་རིགས་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འཇམ་དཔལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་བར་འདི་བསྟན་པ་ན་གང་དག་མོས་པ་ནས། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པའི་བར་དུ་བྱེད་པ་དེ་དག་ཉིད་རིགས་ཀྱི་བུ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་དང༌། རྟགས་དང་མཚན་མ་དེ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཞུགས་པ་བསྟན་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་གང་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྟན་པར་
― DTG095_Page_0016 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒྲུབས་པ་དེའི་ཚེའི་ཚད་ཇི་ཙམ་བ་དེ་ཙམ་དུ་གནས་ཤིང་གླེང་གཞི་དང་བཅས་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུག་པའི་བར་གྱིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་སྤྱོད་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གང་གི་ཚེ་བདག་གི་དབྱིངས་ནས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། འཇམ་དཔལ་དེ་ལྟ་བས་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ངས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུགས་པའི་བར་དུ་ནི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང་བསམ་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ་དགེ་བསྙེན་ནམ་དགེ་བསྙེན་མ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་བྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་བ་ནས། ནུར་བའི་བར་དུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་ང་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། བློ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་དང་ཡངས་པར་འགྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སླུ་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །འདིའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་འཆད་པ་ནི་ཕྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་
― DTG095_Page_0017 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། འཇམ་དཔལ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་ཏེ། ཐོས་ནས་ཀྱང་དགའ་བ་དང་མགུ་བ་ཡངས་པ་ཐོབ་པ་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་བར་ང་མི་འཆད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སྨོན་པ་བསྟན་ནོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ་གང་དག་ཆོས་བཏགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་རྟོགས་པར་ནུས་པ་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་བྱ་བ་རྣམས་རྫོགས་སོ། །ད་ནི་འཇམ་དཔལ་གང་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཉན་འདོད་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་འགྲོ་བའམ་འཇུག་པའི་སྐལ་བ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཙམ་གྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བྱས་ཏེ། དཔེ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ལྷའི་ཙན་དན་གྱི་ཕྱེ་མ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འཆང་བའི་བར་དུ་བགྱིད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་གིས། བདག་ཅག་གི་འདི་ནི་ལྷས་བསྒྲུབས་པའོ་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་མ་མཆིས་པར་འཚལ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བསྒྲུབས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བརྩམས་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་སྡུད་པ་པོ་ལ་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་པ་དང་སྡུད་པ་པོས་གླེང་བསླང་བ་ནི་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་རྗེས་སུ་བཟླས་པ་སྟེ། སྡུད་པ་པོ་ནི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་དང་འཆད་བ་དང་འཆད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་
― DTG095_Page_0018 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གསོལ་བ་འདེབས་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་མི་ཤེས་ནས། དེ་བས་ན་ཤེས་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་དོན་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། གང་བདག་གིས་ཐོས་པ་དེ་ནི་འདི་སྐད་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷག་ཆད་སྤངས་ནས། ཇི་སྐད་ཐོས་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་མཐའ་དག་རྫོགས་པར་གླེང་བསླང་བ་ཡིན་ནོ། །ཅིག་ཅར་ཐོས་པ་དང༌། ཀུན་འཛིན་པ་དང༌། འཆང་བ་དང༌། འཆད་པར་བསྟན་པས་ནི་བདག་ཉིད་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་ལྟ་བུར་ནུས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མགོན་པོ་བྱམས་པས་ཀྱང་བསྟན་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བྱ་བ་བྱས་པ་དང༌། །དེ་དག་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་གི་མགོན་བཅས་ནི། །འདི་དག་ཉན་པའི་སྣོད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་ཀུན་ཏུ་འདྲི། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་སྤྱོད་པ་ནི། །ཀུན་ཏུ་འཛིན་དང་འཆང་བ་ལ་སོགས་པའི། །སྣོད་ཉིད་དམ་པ་དེ་དག་ཡིན་པར་དགོངས། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གདུལ་བྱ་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་ནས། རབ་ཏུ་དང་བ་དང་རྣ་བ་བླགས་ཏེ་ཉན་པ་དང༌། གུས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་སྤྲིན་ལས་ཀྱང་སྨན་པ་སྙིང་རྗེ་ཅན་བཞིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཐོས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་ཡི་གེ་ལ་བརྟེན་པའི་སྒྲ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞལ་ནས་གསུངས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟའོ། །དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐབས་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་རྩོམ་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་ནི་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའི་དུས་སོ། །བདུད་བཞི་བཅོམ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོ་མཐའ་མེད་པ་ཅན་འགྲོ་བའི་བླ་མ་ལ་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་བརྗོད་པ་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དུ་ཞུགས་པའི་འཁོར་གཉི་གའི་ཡང་
― DTG095_Page_0019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་ཆར་སྐྱབས་སུ་འོས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་པས་ནི་གནས་དེ་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་དང་མེས་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པས་མི་ཤིགས་པར་ཡང་བསྟན་ཏེ། ས་ཕྱོགས་དེ་ནི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་ལས་གྲོལ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་བཞི་པོ་གང་ཡང་རུང་བས་བཞུགས་པའི་ས་ཕྱོགས་དེ་ནི་མེ་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཤིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་ཤར་ཕྱོགས་འདི་ཉིད་དུ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་མཐོང་བ་དང༌། །རྒྱལ་བ་དེ་དག་ཀུན་གྱི་དྲུང་དུ་ནི། །ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་མཆོག་འདི་ཞུ་བ་བགྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པས་ཞུས་པ་ལས་ཀྱང༌། བྱམས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་བཞིས་ས་ཕྱོགས་འདི་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་དག་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །བཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཞུགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་ལྷ་དང་འཕགས་པ་ཚངས་པའི་གནས་པ་བསྟན་ཏེ། རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་ལ་སོགས་པ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཆོག་ཏུ་མཛད་ཅིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྗོངས་རྒྱུ་བ་བཞིན་དུ་བཞུགས་པ་ཡིན་གྱི། དུས་བཟླ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཞན་ན་ནི་ཡུལ་གཞན་དག་ན་བཞུགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སློབ་པ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གནས་པ་མཆོག་གསུམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་འཇིམ་གོང་བཞིན་དུ་འདུག་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་དང་སྦྱར་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་རང་ལ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་
― DTG095_Page_0020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དགོངས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བདག་རང་ལ་སྣང་བ་ནི་འཁོར་རྣམས་འདྲི་བར་མི་འདོད་ཀྱི། དཔལ་གྱི་མགུར་ནས་གསུངས་པ་འདྲི་བར་བསམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་རང་ཚང་མར་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡུལ་དང་དུས་ནི་གཏན་ཚིགས། འཁོར་ནི་དབང་པོ་ཡིན་ཏེ། རྩོད་པའི་དབང་རྒྱ་དང་ཚུལ་འདྲའོ་ཞེས་སྨྲ་ན། དེ་ནི་བདག་གིས་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་ཐོག་ཐག་ཏུ་སོང་ཞིང་དབང་ལ་དྲི་བར་བྱ་བ་ནི་དེར་འགྲོ་མི་ནུས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མདོ་སྡེའི་དོན་གཏན་ལ་དབབ་པ་རིང་དུ་ཐོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དུ་འཁོར་གྱི་མིང་མ་བསྟན་པ་དེར་ཡང་སུ་ལ་དྲི་བར་བྱ། ད་ནི་བསྟན་པའི་ནང་དུ་གཏོགས་པའི་འཁོར་གང་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་ནི། དགེ་སློང་སྟོང་ཐམ་པའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འདིར་ཡང་དགེ་སློང་གི་འཁོར་སྔར་བསྟན་པ་ནི་ཆུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ཕྱིས་བསྟན་པ་ནི་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་འགྲོ་བ་ཀུན་དང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དང་རང་རྒྱལ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་འཁོར་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་གི་འཁོར་སྔར་སྨོས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་ངོ༌། །ཉོན་མོངས་པ་ཙམ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ནང་དུ་གཏོགས་པ་ཡིན་གྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ནང་དུ་མ་གཏོགས་པ་ཡིན་ནམ། བདུན་བརྒྱ་པ་འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་བསྡུས་པ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་དོན་མཆོག་ཏུ་ཟད་པ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་དག་ལས་གཞན་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དག་འདིར་ཇི་ལྟར་གཏོགས། གང་གིས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་འཁོར་བསྟན་ཅེ་ན་དེ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ། དོན་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལས་བྱམས་པས་ཞུས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ནི་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་ཁ་ཅིག་ནི་ཐོག་མར་རྒྱ་ཆེ་བ་དམ་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཐོག་མར་དམན་པ་ཚོལ་
― DTG095_Page_0021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་དམན་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་མགུ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་མཆོག་རྒྱ་ཆེ་བ་ཚོལ་ཞིང་དེ་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དམན་པ་ཁོ་ན་ཚོལ་ཞིང་དམན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ། དེ་ཙམ་གྱིས་མགུ་ནས་གང་མ་མཆོག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཚོལ་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་དག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་མགུ་བ་མ་ཡིན་གྱི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང༌། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་མ་གྱུར་པར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྒྱུར་བར་བྱེད་ལ། སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་གཞན་དང་གཞན་བསྒྲུབས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཚོགས་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དུ་བསྟན་པ་ནི་ཐོག་མར་དེའི་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་ང་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་དུ་སྨྲའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་བལྟའོ། །དེས་ན་དེ་དག་འདི་ཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྣོད་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་འམ་བྱང་ཆུབ་ཉིད་སེམས་པ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སེམས་ཆེ་བ་ཉིད་དང་སྤོང་བ་ཆེ་བ་ཉིད་དང་རྟོགས་པ་ཆེ་བ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །ཕན་ཚུན་དུ་འབྲེལ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་བརྩོན་འགྲུས་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པའོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་འདུས་པ་ལ་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་བསྟན་ཏེ། གོ་ཆ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་མེད་པར་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ལ་ནི་བྱ་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ། དྲོད་དང་སྤྱི་བོ་བཟོད་པ་དང༌། །ཆོས་
― DTG095_Page_0022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་མཆོག་ལ་གནས་པ་དག །རྟགས་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་འདིས། །བྱང་ཆུབ་དག་ལས་མི་ལྡོག་ཡིན། །མི་ལྡོག་པ་ཡི་རྟགས་དག་ནི། །མཐོང་བའི་ལམ་གནས་ཡིན་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྐྱ་རེངས་ནི་མང་སྟེ་མཐོན་ཀ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང་ཉི་མའི་མདོག་འདྲ་ཟེར་བའོ། །འདིར་དུས་ལ་མ་བབས་པར་འོངས་པས་ན་རིངས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར། སྐྱ་རེངས་མཐོན་ཀ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཐམས་ཅད་པས་སྔར་འཆར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་མེད་པས་ན་ཐམས་ཅད་བསྡུ་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། ཐོག་མར་སྐར་མའི་འོད་ཉམས་ཤིང༌། །ནམ་མཁའ་དག་ནི་སྔོ་སེར་མདོག །ཤར་ཕྱོགས་སུ་ནི་མདོག་སྔའོ་འོད། །མཐོན་ཀའི་སྐྱ་རེངས་ཤར་བ་ཡིན། །དེ་ཤར་བ་ནི་དེ་བྱུང་བའོ། །དེས་མཚོན་པའི་དུས་ལ་བབ་པ་ནི་ཚེ་སྟེ། དུས་དེ་ལ་བབ་པ་ན་དེའི་ཚེ་མཚན་མོ་ཐོག་མ་རྔ་བརྡུང་བའི་དུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དུས་ལས་འདས་སོ། །གནས་ནི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པའི་ཁང་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ནས་བྱུང་བའོ། །ག་ལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕོ་བྲང་མཚོན་པའོ། །དེར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཀྱང་སོང་བ་མཚོན་པར་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གདན་བཤམས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེ་འཁོར་དུ་འདུག་པར་འོས་པའི་གནས་ལས་ཕྱི་རོལ་ན་འདུག་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ། །ཡུལ་དང་དུས་ལས་འདས་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་འཆད་པའི་གླེང་གཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། རིན་པོ་ཆེའི་ཟ་མ་ཏོག་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་ཀྱི་ཏོག་གིས། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ལ་ལྟ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ལྟ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ལུས་ཀྱིས་མ་ཡིན་སེམས་ཀྱིས་མ་ཡིན། མི་འདུད་རབ་ཏུ་མི་འདུད་ཁེངས་པར་མ་ཡིན་གུས་པར་མ་ཡིན་པར་མི་གནས་པར་འདུག་སྟེ། བཏང་སྙོམས་ཐོབ་ཅིང་རྣམ་པར་དབེན་པའི་རེགས་ཀྱིས་སེམས་གནས་ཏེ། དྲན་པ་དང་
― DTG095_Page_0023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་ཞིང་ཤེས་བཞིན་དུ་འདུག་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་བྱེད། སངས་རྒྱས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་བྱེད། མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མཉམ་པར་མི་བྱེད། མི་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་མཉམ་པར་མི་བྱེད། རྣམ་པར་མི་བྱེད་ཀྱི། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་གཅིག་པར་བྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པར་རྟོགས། རང་གི་ལུས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ནང་དུ་གཏོགས་པར་མཐོང༌། མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱང་མ་ཡིན་པར་མ་མཐོང༌། རྣམ་པར་མ་མཐོང༌། རིང་བར་མ་ཡིན། ཉེ་བར་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ནི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཕྱིས་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་ཅིང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་སྐུ་ཚེ་བསྟོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མངོན་དུ་ཞུགས་ཏེ་མངོན་དུ་ཞུགས་ཏེ་ཞེས་རྣམ་པ་གཉིས་འབྱུང་བ་ནི་གསལ་བ་གསལ་བ་བཞིན་པའམ། འཇམ་པོ་འཇམ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་འམ་བཤད་པའི་དོན་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ཏེ་ཞུགས་པ་ནི་གནས་པའི་ཆེད་དམ་སྤྱོད་པའི་ཆེད་དུ་ཞུགས་པ་དང་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྟེ། ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཟིན་པའི་ངོ་བོ་དེ་དག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གླེགས་བམ་ཁ་ཅིག་ལས་འདས་ཤིང་ཐལ་ཏེ་འདུས་པར་མཁྱེན་ནས་ཞེས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེར་ཡང་ཡུལ་དང་དུས་ལས་འདས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་དག་ཤེས་རབ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པས་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཉན་པས་ན་ཉན་ཐོས་ཏེ། གདུལ་བྱ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་དག་ནི་མང་བའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །འདུས་པ་ཚོགས་པར་མཁྱེན་ནས་སོ། །ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཛད་པ་
― DTG095_Page_0024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་ཁོ་ནར་ཟད་པར་འདིར་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་ཡིན་གྱི། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ཆོ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་གཟུད་པ་ལྟ་བུར་བྱས་པ་ནི་འདིར་མ་ཡིན་ཏེ། གདུལ་བྱའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་བ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཞུགས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་ཟིན་པ་དེ་ཡང་མངོན་དུ་ཞུགས་པ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ཕྱི་དང་ནང་གི་གནས་ཕྱེ་ནས། བགྲོད་པར་བྱ་བ་གཉིས་སུ་བརྟགས་ཏེ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ་མངོན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཚིག་གཉིས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་མི་རིགས་པར་མཐོང་སྟེ། སྒྲ་དང་དོན་གཉིས་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་དུས་དང་ཡུལ་ལས་འདས་ཏེ། འོངས་པའི་དགོངས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དྲིས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ཐོག་མར་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་འོངས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དགོངས་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཡོད་པར་འཁོར་རྣམས་ལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་འཇམ་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འཇམ་དཔལ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་མཁས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐོག་མར་འོངས་པ་ཡང་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུས་ཀྱང་དེ་འཇམ་དཔལ་ལགས་སོ་ཞེས་སྨྲའོ། །མཁྱེན་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཞུགས་པའི་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ཡང་དེ་ལྟར་བརྩོན་པར་འཇུག་པ་དང་སྦྱར་ན་ངེས་པར་དགོས་པ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡོད་དོ་སྙམ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་གུས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཕོ་བྲང་གི་སྒོར་འདུག་ཅེས་གྲག་ན་བདེན་ནམ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་སྲིད་པ་ལ་གྲག་ན་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྦྱོར་བར་མཛད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཁོ་ན་ལྷག་པར་བརྩོན་པར་བྱེད་
― DTG095_Page_0025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེ་ན། མ་ངོམས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིས་ནི་ཤིན་ཏུ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བལྟ་བ་དང་ཕྱག་འཚལ་བ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་འང་འདོད་པ་མི་ངོམས་ཏེ་འོངས་པ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཉིད་དང་ལྟ་བས་ཤེས་རབ་ཆེ་བ་ཉིད་དང་ཕྱག་འཚལ་བས་ནི་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཆེ་བ་ཉིད་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆེ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྱོད་བརྩོན་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་ནས་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་སླད་དུ་མཆི་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་སླད་དུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་ལ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དེ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་བྱས་པར་འགའ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་འཛུད་པ་དང་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་ན། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཕན་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཀོད་པའོ། །བདེ་བ་ནི་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་ལ་བཀོད་པ་སྟེ། སྔར་ལྷ་དང་མི་ལ་བཀོད་ནས་ཕྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྦྱོར་བར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་མ་བྱས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་མ་བྱས་པས་ཐུགས་རྗེ་མེད་ཅིང་སྦྱོར་བ་ལ་མ་ལྕོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིར་ནི་དེ་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བཞེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་བདག་ནི་བལྟ་བས་མི་ངོམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང་རྒྱུན་ཏུ་མི་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་སོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐད་དུ་འོངས་བས་ནི་མ་གུས་པར་བྱེད་པ་དང་ལེ་ལོ་དང་སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་
― DTG095_Page_0026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤངས་སོ། །དེ་དག་གི་ས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། གང་ཟག་གིས་སེམས་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་དང་ཕྱག་བགྱི་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་དེ་དག་རིམ་གྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་བདག་གིས་མཐོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་དུ་འདུག་པས་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་མ་སྐྱེས་པའི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་ཟ་མ་ཏོག་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བ་གཉིས་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དེའི་སྒོ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་གཉིས་དང་གཞི་དང་གནས་པ་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པ་ནི་བལྟ་བར་བྱ་བ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡིན་ན་ཡང་རྣམ་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བལྟ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། ཁྱོད་ནི་ལྟ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བདག་ཀྱང་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྦྱོར་ཞིང་མཉམ་པར་འཇོག་པ་དེའི་སྒོ་ནས་སོ། །ཅི་སྟེ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྒྲ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ནི་མི་དམིགས་པར་སྦྱོར་
― DTG095_Page_0027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་དམིགས་པ་ཡོད་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཡིན། ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་མཐོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དྲན་པ་ནི་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གསུངས་སོ། །མ་མཐོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་བལྟམས་པ་དང༌། ཚལ་ལུམ་བིར་སྐྱེས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྤྲོས་པའི་དྲ་བ་འདི་ཐམས་ཅད་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་བཞིན་དུ་བརྫུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དེ་དག་གིས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་རྣམ་པར་བལྟ་བ་ནས། དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་རྣམ་པའི་བར་དུ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་རྣམ་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་བལྟས་ན། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། འདིར་བཤད་པ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་ན། རྒྱུ་དང་དུས་མཉམ་པར་སྐྱེ་འམ་དུས་ཐ་དད་པ་ཡིན། དུས་མཉམ་པ་ཡིན་ན་ནི་ཀུན་ཅིག་ཅར་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དབྱེར་མེད་པ་དང༌། བསྐལ་བ་ཡང་སྐད་ཅིག་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དུས་ཐ་དད་ན་ཡང་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མེད་པ་ཡིན་ན་ནི་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་འམ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ནས། མཚན་དུ་བལྟ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན། དཔེ་བྱད་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
― DTG095_Page_0028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བ་མ་ཡིན་ན། འོ་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དང་ལྡན་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པས་བསགས་པའི་གནས་སྐབས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་ལྟ་མོད། དེ་སྐད་དུ་མགོན་པོ་བྱམས་པས་ཀྱང༌། ཐུབ་པའི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན། །དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་བདག །ཐེག་ཆེན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པས་ན། །འདི་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུར་བཞེད། །གང་དང་གང་གི་འདིར་རྒྱུ་གང༌། །མཚན་ཉིད་དག་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་པ། །དེ་དང་དེ་ནི་རབ་རྒྱས་པ། །ཀུན་ནས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེ་བོ་བླ་མའི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་དང་སྡོམ་པ་བླང་བ་དང༌། དངོས་པོ་བཟང་པོ་སྦྱིན་པ་དང༌། །བསད་པ་ལས་ཐར་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཡིད་དམ་ལེན་པ་དང༌། དགེ་བ་སྤེལ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱག་དང་ཞབས་འཁོར་ལོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་དང༌། སེན་མོའི་མདོག་སྣུམ་བ་ལ་སོགས་པ་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་རྣམས་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་འབྲས་བུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་རྣམས་ཀྱང་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་དག་གི་སྐུ་ཡང་དེ་དག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་བཀག་གོ །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་འབྱུང་བ་འང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་འབྱུང་བ་བཀག་གོ །ཁྱད་པར་ཡང་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་མེད་པའི་ཕྱིར་དེས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་བཀག་གོ །འོ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བར་བྱ་
― DTG095_Page_0029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོད་ཅེ་ན། དེ་ཡང་མི་རུང་བར་ཡུལ་ན་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡུལ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོའི་སྤྱི་ལ་བྱའོ། །ཕྱོགས་ནི་དེའི་ཆ་ཤས་ཏེ། བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྤངས་བའི་མཚན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མཐར་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་ལ་བྱའོ། །གནས་པ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་སློབ་པ་སྟེ། ཐ་དད་པ་དེ་དག་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་མེད་པས་ན། ཡུལ་ན་མི་གནས་ཕྱོགས་ན་མི་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་པ་བཀག་པས་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། མ་འོངས་པའི་མཐའ་དང༌། དེ་ལྟར་བྱུང་བའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་བརྩལ་ཏོ། །གཉིས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གཉིས་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མ་མཆིས་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ན་དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་མི་སྐྱེ་བ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མི་འགག་པ་དེའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་སྐྱེ་མི་འགག་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ནི་སྤྲོས་པའི་ཚོགས་འདི་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང༌། རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་དང༌། སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྟན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །ཟླ་བ་སྒྲོན་མ་ལས་ཀྱང༌། གཟུགས་སུམ་ཡིན་མཚན་ཉིད་ཆོས་མིན་པར། །རྒྱལ་བའི་སྲས་འདི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན། །གང་དུ་སེམས་མེད་འགྲོ་ཞིང་རྒྱུ་བ་མེད། །དེ་ལྟར་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ནི་མདོ་སྡེ་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་
― DTG095_Page_0030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲངས་ཏེ། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྟ་ན་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་གཞན་དུ་ལྟ་ན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །འདི་དག་གིས་ནི་རང་གི་འདོད་པ་དམ་བཅས་པ་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཙམ་གྱིས་ཁ་ཅིག་ལ་གསལ་བར་མི་འགྱུར་བས་ན་དེ་བས་ན་མ་ལུས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བལྟས་ན་ཇི་ཞིག་མཐོང་ཞེས་དྲིས་སོ། །དྲིས་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་དེ་ལྟར་བལྟས་ན་ཅི་ཡང་མཐོང་བ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། བདག་གིས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཡང་མ་མཐོང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་མཐོང་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །དེ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟར་བལྟ་བ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའི་དང་ཚུལ་ཅན་དག་སེམས་ཅན་དུ་དམིགས་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་གནས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་གོ་ཆ་དག་འགལ་བའི་ཕྱིར་མི་འཐད་པར་སྟོན་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ། དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དང་དེ་ལྟར་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་དེ་ནི་ཁྱོད་དཀའ་བ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་ཏེ། ཕན་ཚུན་འགལ་ཞིང་མི་རིགས་པའི་དོན་ལ་རྗེས་སུ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལའོ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་སེམས་ཅན་དང་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་གཉིས་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མཚན་མ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང་རྩོལ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་དབང་རྣམས་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ལ་ནི་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འབྱུང་བ་
― DTG095_Page_0031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་གནས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པ་དང་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་དག་གིས་སེམས་ཅན་དུ་དམིགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་ཅན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བར་ཇི་ལྟར་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པར་བསྟན་ཏོ། །བྱམས་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཀྱང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་གཏན་དུ་ཞི་བ་བདེ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་ལ་དགོད་པར་མཛད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གོ་ཆ་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཁྱོད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མི་འཐད་པ་ཉིད་སྨོས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འགལ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་ཀྱང་གི་སྒྲ་སྨོས་སོ། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་མི་འགལ་བ་འཐད་པ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོད་ན་ནི་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་ན། ཇི་ལྟར་དེ་དག་ལ་བདེ་བ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བྱམས་པ་ལ་ཉེ་བར་གནས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་སྐྱོན་འདིར་འགྱུར་གྱི། གང་གི་ཚེ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འབྱུང་བ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་གོམས་པ་བཞིན་དུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་དང་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་གོ་ཆ་དང་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་རྣམས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་འགལ་བ་འམ་མི་འཐད་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེས་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པ་བསྟན་ཏོ། །
― DTG095_Page_0032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ད་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གོ་ཆ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་བདག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་གོ་ཆ་བགོས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་འཁོར་བར་གཏོགས་པ་རྣམས། བྲི་བ་འམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གནས་པ་རྣམས་གང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། བྲི་བ་ཉིད་དང་གང་བ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བཟུང་སྟེ། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་འདི་དག་ཙམ་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་བྲི་བ་མེད་པ་ཉིད་དང་གང་བ་ཉིད་དུ་མི་མངོན་ཞེ་ན། འདིར་གཏན་ཚིགས་ནི་སེམས་ཅན་དབེན་པ་དང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང་བདག་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཡང་རུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་འོ་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཐའ་མེད་པ་ཉིད་འདྲི་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་མེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཉན་པ་མེད་པས་ཆོས་སྟོན་པ་མི་འཐད་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ལན་ནི་གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ད་ལྟར་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པས་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ། འདིར་སུ་ཞིག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སུ་ལ་ཆོས་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང༌། ཆོས་འཆད་པ་དང་ཉན་པ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ན། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་དམིགས་སུ་མེད་
― DTG095_Page_0033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན། གང་གིས་ན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཡང་མེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །མཐའ་མེད་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་འཇམ་དཔལ་གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་འདྲིའོ། །དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདས་མ་ཐག་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཅི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཞེ་འམ། ཅི་ཞེས་འདྲི་བ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་ཡོད་པ་འདྲི་བའི་ཚེའོ། །སེམས་ཅན་དུ་ཡང་འདོགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་འཇོག་གམ་ཞེས་འདིར་ཚིག་ཟུར་དུ་འདོད་དོ། །ཡང་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འགའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཤེས་པར་འདོད་པའོ། །གང་དག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་དཔག་ཏུ་ཡོད་པ་གང་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་སྐད་འདྲི་ན་དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །སེམས་ཅན་གདགས་སུ་མེད་ན་ཞེས་དགོངས་སོ། །ལན་དུ་དེ་སྐད་འདྲི་བ་དེ་ལ་བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། ནམ་མཁའ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ན་གཟུགས་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །གཟུགས་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དཔག་ཏུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པར་དཔག་པ་ཡང་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གསང་བའི་མདོ་ལས།
― DTG095_Page_0034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་རྣམས་གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཆོས། །ནམ་མཁའ་འདྲ་བའི་བདག་ཉིད་ལ། ཕ་མཐའ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་ནི། །དེ་ནི་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་དང་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །དཔེར་ནི་ཇི་ཙམ་འགའ་བྱེད་པ། །སངས་རྒྱས་དག་དང་དེ་མི་མཐུན། །དེ་དག་རྒྱལ་བ་སྨོས་པར་བྱེད། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་མཉམ་པ་གང༌། །དཔེ་ནི་དེ་ལ་གཅིག་ཡོད་པ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་བསྟན་པ་སྟེ། །དེ་ཡི་ཚད་ནི་གང་ནའང་མེད། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཇི་ཙམ་པར། །རྒྱལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཙམ་ཡིན། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་ཡེ་ཤེས་དང༌། །རྣམ་གྲོལ་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གསུངས། གཞན་དུ་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། འདི་ཡང་གསལ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པར་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་ལ། འདིར་ནི་མདོར་བསྟན་ཏེ། ཚིག་ཉུང་ཡང་དོན་མང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་ནམ་མཁའ་བཞིན་པ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་དེ་ཙམ་ཁོ་ནར་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཚད་མེད་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཙན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེས་འདྲི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ཚད་ཇི་ཙམ་པ་དེ་ཙམ་མོ་ཞེས་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་རྣམ་པ་ལྔའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་སོ་སོར་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་ཅིང་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁམས་ལྔ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གདུལ་བྱའི་ཁམས་དང༌། གདུལ་བྱའི་ཐབས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །གལ་ཏེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཚད་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཐ་དད་
― DTG095_Page_0035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་བྱར་ཅི་ཡོད། གང་གིས་ན་གཉིས་བསྟན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །གཞན་དུ་ནི་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡོད་དེ་འདི་ལྟར། སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྫས་འདི་ཇི་སྙེད་ཅིག་ལ་སེམས་ཅན་ཞེས་ཐ་སྙད་འདོགས། ཅིག་ཅིག་ལ་འམ། འོན་ཏེ་གཉིས་ལ་འམ། འོན་ཏེ་མང་པོ་ལ་གང་གི་ཚེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བརྗོད་ན་འཇིག་རྟེན་དང་སེམས་ཅན་དོན་ཐ་དད་པ་མེད་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཕུང་པོ་ལྔར་དཔག་ཏུ་ཡོད་པའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། དཔེར་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ནི་ཁྲུ་ཕྱེད་དང་ཁྲུ་བཞིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡུལ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་ནི་དཔག་པའི་སྒྲ་སྦྱར་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་ཤེས་པར་འདོད་དོ། །ཚད་མེད་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་ཐོག་མར་ཚད་མེད་པ་དེའི་འོག་ཏུ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཕྱིས་མཐའ་མེད་པ་འབྱུང་ལ། །འདིར་གོ་རིམས་བཟློག་པ་ནི་སྔ་ཕྱིར་མངོན་པར་ཞེན་པ་བསལ་བའི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་ཀྱང༌། བདེན་པའི་རྣམ་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ནི་བརྒྱད་དང་བདུན་དང་ལྔ། །བཅུ་དྲུག་ཏུ་ནི་བསྟན་པ་སྟེ། །རྒྱུ་དང་ལམ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །འགོག་པ་དག་ལ་གོ་རིམས་བཞིན། །འདིར་ཡང་འོག་ནས་ཡུལ་གཅིག་ན། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གོ་རིམས་མེད་པ་བཞིན་དུ་གསལ་བར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། ཡང་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གང་དུ་གཏོགས་ཞེས་འདྲི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་ཡིན་ནམ། གང་དུ་གཏོགས་ཤེ་ན། འདིར་ལན་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དག་ཏུ་གཏོགས་པར་གཏོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བསམ་
― DTG095_Page_0036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་པའོ། །ཚུལ་དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་གང་དུ་ཡང་གཏོགས་པ་མེད་དོ། །དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་མཚན་ཉིད་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱང་གང་དུ་ཡང་གཏོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཅི་ལ་གནས་ཞེས་འདྲི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་གང་ལ་ཞེ་འམ། དམིགས་པ་གང་ལ་གནས་ཤིང་འདུག་ཅི་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ལན་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཁམས་ཅི་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁམས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཁམས་སོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་དག་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གང་ལ་ཡང་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་གཅིག་སྟེ། གང་ལ་ཡང་གནས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་འམ་ཤེས་པའི་མཆོག་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །ཤེས་རབ་དེ་མཆོག་ཉིད་དང༌། དམ་པའི་དངོས་པོ་དང༌། ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་འདི་ནི་རིགས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། སྐྱོན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །མཆོག་ཏུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་དེ་མཆོག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་འདི་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་བརྟགས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་བྱེད་ཅིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པ་དོན་དམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
― DTG095_Page_0037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང༌། དེས་ཡོངས་སུ་མ་ཟིན་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་མཆོག་ཡིན་ནོ། །མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་འཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ་ཀུན་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་ཅི་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་གང་ལ་སེམས་འདུག་ཅེས་བྱ་བའོ། །བདག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་དེའི་ཚེ། མི་གནས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ནི་གང་ལ་གནས་ཤིང་གང་གིས་ཇི་ལྟར་དེ་བསྒོམ་པར་འགྱུར་བའི་གནས་པར་བྱ་བ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆགས་པ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འགའ་ཞིག་ལ་གནས་པ་ཡོད་ན་ནི། དེའི་ཚེ་ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་ག་ལ་འགྱུར། དོན་འདི་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་མི་གནས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་དུ་ཡང་ཅི་ཡོད་ཅེས་དྲིས་སོ། །འདིས་ནི་འཁོར་གྱི་ནང་དུ་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་གོམས་པར་བྱ་བ་འམ། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དེ་ལ་སེམས་རྒྱུན་དུ་མ་བཞག་ན་ཇི་ལྟར་བསྒོམས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ།། །།བམ་པོ་གཉིས་པ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་གང་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། གང་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མི་གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་བསྒོམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པར་བསྟན་ཟིན་ཏེ། འདི་ཉིད་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །ལེན་པ་མེད་པ་དང་གཏོང་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་ཁྱོད་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་དེའི་ཚེ། ཁྱོད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ལམ་གྱི་
― DTG095_Page_0038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲས་དེ་ལས་གཞན་པ་དག་འབྲི་ཞིང་འགྲིབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བར་བལྟའོ། །ལན་ནི་དེའི་ཚེ་བདག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་བ་འམ། འབྲི་བར་འགྱུར་བ་ཅི་ཡང་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ཟད་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་དང་འགལ་བ་མེད་ཀྱི། འདིར་ནི་ཡོངས་སུ་ལེན་པ་དང་གཏོང་བའི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། རློམ་པའི་བདག་ཉིད་པས་ན་བསྒོམ་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་འདི་ཉིད་འོག་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ལ་ཆོས་འགའ་ཞིག་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་མཆིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་འཕེལ་བ་འམ། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་བྲིའོ་ཞེས་གང་ལ་བསམ་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྒོམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་ལ་ཆོས་འགའི་དངོས་པོ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་རམ། འབྲི་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་ཤིང་འཇུག་པ་དེ་ནི་སྒོམ་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འགལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་སྒོམ་པ་ལས་ལོག་པར་བསྟན་ནས་སྒོམ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་སྤོང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མི་སྤོང་མི་སེལ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་མི་ལེན་མི་འཛིན་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ལེན་པ་མེད་པ་དང་གཏོང་བ་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པས་ཆོས་གང་ལ་སྤང་བ་འམ་བླང་བར་བྱ། བླང་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྐྱོན་
― DTG095_Page_0039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཡོན་ཏན་མཐོང་བ་ལས་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་འདི་ནི་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་གཉིས་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཏང་བ་འམ་གཟུང་བ་གར་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་བསྡུ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་འཁོར་བའི་སྐྱོན་དུ་ཡང་མི་མཆི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་འཁོར་བའི་སྐྱོན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་བྱས་པ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྒོམས་པས་བྱས་པ་རྣམས་སུ་མི་མཆི་ཞིང་མི་སེམས་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་དོགས་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་འཁོར་བ་ཉིད་ཀྱང་རེ་ཞིག་མི་མཐོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཁོར་བ་ཉིད་ཀྱང་རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་ལ་ལྟོས་ཏེ། རེ་ཞིག་མི་མཐོང་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱང་རེ་ཞིག་མི་དམིགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཡང་རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བའི་རིམ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ལ་ལྟོས་པའོ། །དེ་དག་ནི་རང་གིས་མི་དམིགས་པའི་དོན་ལ་ཉེ་བར་གཏོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཆེད་དུ་བྲིས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་བླང་བ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་མཇུག་སྡུད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་བླང་བ་འམ་གཟུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐ་དད་པ་འགའ་ཞིག་གིས་བླང་བ་ནི་བླང་བའོ། །ཐ་དད་པ་མེད་པར་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་གཟུང་བ་སྟེ། བླང་བ་དང་གཟུང་བ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་དོན་དེ་ལྟར་དབྱེའོ། །ལམ་གྱི་སྒྲ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་འདོར་ཞིང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་རོ། །བླང་བ་མེད་པ་དང་དོར་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མདོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་
― DTG095_Page_0040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་འདས་གང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་འགྲིབ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་དང་ལྟ་བས་བྱས་པ་དག་འགྲིབ་ཅིང་ཟད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པ་རྣམས་འཕེལ་ཞིང་ལྷག་པར་རྒྱས་པར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་གང་མི་དམིགས་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལ་འགྲིབ་པ་དང་འཕེལ་བ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་ལ་ནི་འགྲིབ་བ་མེད་འཕེལ་བ་མེད་དེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་དུ་འདུག་པའི་ཕྱིར་དང་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འགྲིབ་པ་མེད་ལ་གཉེན་པོ་འཕེལ་བ་མེད་དོ། །འགོག་པ་ལ་ཡང་མི་རྟོག་པས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་འགག་པར་རློམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་སྒོམ་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །དེ་ལྟར་གང་གིས་དངོས་པོར་རྟོག་པ་བསལ་ནས་འབྲས་བུ་ལ་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་རང་གི་གནས་ངན་ལེན་དང༌། དེའི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམས་འགྲིབ་བའམ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་རྒྱས་པར་མི་བགྱིད་ཅིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེ་ལྟར་སྒོམ་ཞིང་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་པ་བརྗོད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ་
― DTG095_Page_0041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་ཚེ་བའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ་ཉི་ཚེར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྨོན་པ་ནི་འདོད་པ་མེད་པའོ། །ཉི་ཚེ་བ་སྨོས་པ་ནི་མི་སྨོན་པས་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་གཉིས་ཀར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་དབུ་མའི་ལམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་གི་ཟླ་བསྟན་པ་ཀུན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མི་སྨོན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་ལེ་ལོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ལ་སྨོན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པ་ཐ་མ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་མཆོག་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་གཙོ་བོ་དམ་པ་བྱ་དཀའ་བ་མཐའ་ཡས་པ་ཤིན་ཏུ་འབད་པས་སྨོན་ཅིང་བཙལ་བར་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀྱང་གི་སྒྲས་ནི་གང་གིས་དང་ཇི་ལྟར་གང་གི་དོན་དུ་སྨོན་པ་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྨོན་ཅིང་བཙལ་བྱར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་བསྡུ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་དག་ནི་མཆོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉེ་བར་མི་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་འཇུག་པའོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་ནི་མཆོག་གོ །སེར་སྣ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་དང་གནོད་སེམས་དང་ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་འདི་དག་ནི་ཐ་མའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་མཆོག་དང་ཐ་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པས་མི་གནས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་གང་དག་མཆོག་དང་ཐ་མར་གྱུར་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཆོག་གང་དག་བླ་ན་མེད་པའི་དོན་འདྲེན་པར་བྱེད་པས་ན་མཆོག་གོ །ངན་སོང་ལ་སོགས་པ་འདྲེན་པར་བྱེད་པས་ན་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐ་
― DTG095_Page_0042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མའོ་ཞེས་ཆོས་དེ་ལ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་མི་དམིགས་པས་མཆོག་ཉིད་དང༌། ཐ་མ་ཉིད་དུ་མི་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྗེས་སུ་གཏད་དེ། བརྩོན་ཞིང་མ་བྲལ་བའི་རིགས་ཀྱི་བུ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་སོ། །དེས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཟིན་པར་བསྟན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཚད་མེད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་པའི་ཆེད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་ཆོས་གང་ལ་གང་མཆོག་ཅེ་འམ་ཐ་མ་ཞེས་མི་རྟོག་གོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མངོན་པར་ཞེན་པའི་ནད་ཅེས་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། སྲིད་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཕྱི་ནང་གི་ཆོས་ལ་ཐ་མ་དང༌། མཆོག་ཏུ་ལྟ་བས་ཀུན་ཏུ་ཞེན་ཅིང་ཆགས་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །དེ་ཉིད་ཡུན་རིང་པོར་དབྱེན་དང་རྩོད་པ་དང་འགྱེད་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནད་དོ། །དེ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་ཅིང་གཏན་ནས་འབྱིན་པ་ནི་མཆོག་ཉིད་དང་ཐ་མ་ཉིད་དུ་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་དང་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལ་འགོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟོག་པ་དེ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བར་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་འདུས་མ་བྱས་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་དག་ཀྱང་གཟུང་ངོ༌། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་དང་ནང་མ་སྐྱེས་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་ལ་
― DTG095_Page_0043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག་དང་ཐ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་བསྒོམས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་སྡུད་པའོ། །དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞིབ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་སྔ་མ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བྱའོ། །གསོལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨྲས་པའོ། །འདི་སྐད་ཅེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བའོ། །བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུངས་པའོ། །འཇམ་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཙོ་བོ་མཆོག་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་ཚིག་ཟུར་གྱིས་དྲིས་པ་དང་འདིར་ལན་ནི། བཟུང་དུ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་མཆོག་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་གནས་ལ་གཟུང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་མེད་ན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མི་མངའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །སྟོང་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཉིད་དུ་མཉམ་ཞིང་ཐ་མི་དད་པར་མཁྱེན་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལགས་སམ། དེ་སྐད་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་སོ། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མཆོག་གམ། ཐ་མ་ཞེས་བགྱི་བ་མཆིས་སམ་ཞེས་དྲི་བ་ཉིད་ལན་དུ་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མཆོག་དང་ཐ་མ་མཆིས་སམ་ཞེས་ཚིག་ཟུར་གྱིས་དྲིས་པ་ནི་དེ་གཉི་
― DTG095_Page_0044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ག་ཡང་མཆིས་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་རིགས་པ་སྨྲས་པས་དགྱེས་ནས་འཇམ་དཔལ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་སྟེ། གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ནས་དེའི་བག་ལ་ཉལ་དང་བྲལ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལས་གཞན་མཆོག་དམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མེད་པས་བླ་ན་མེད་པའོ། །དྲིས་པ་དང་འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་བ་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ལགས་ཀྱི། དེ་ལས་གཞན་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་གསུངས་སོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་ལ་བག་ཆགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཙམ་དང་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་མ་མཆིས་ཤིང་མཆིས་པ་མ་ལགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་ཏེ། རིག་པར་བྱར་མེད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྒྱུ་བའི་གནས་སྐབས་ལྟ་རེ་ཞིག་རིང་དུ་ཞོག་གི །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་དེའི་བག་ཆགས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་གི་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་དེ་དག་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མཆོག་ཉིད་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མཆོག་དང་ཐ་མ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་དང༌། གོང་མ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སྒྲུབ་པའི་
― DTG095_Page_0045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སྲུང་བ་དང་སྐྱོབ་པ་དང་སྦ་བ་མཛད་དོ། །དེ་ལ་སྲུང་བ་ནི་སྒོམ་པ་འཕེལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་མཛད་པའོ། །སྐྱོབ་པ་ནི་ཕ་རོལ་གྱི་གནོད་པ་ལས་སྐྱོབ་པའོ། །སྦ་བ་ནི་ཐེག་པ་དམན་པར་འཕྲོ་ཞིང་གཡེང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་སྤངས་ནས་ཐེག་པ་དམན་པ་ལས་འདས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པར་མཛད་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་དོ་ཞེས་གང་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་མི་འབྱུང་བ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཟིན་པའི་ངོ་བོ་རྣམས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་སྒྲུབ་པ་སྟེ། བསྙེན་པར་བྱེད་ངེས་སུ་མཐུན་པར་བྱེད་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་དོན་དུ་འཇུག་པར་མི་བྱེད་འབྱུང་བར་མི་བྱེད་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་སྤོང་བ་དང་དོར་བར་མི་བགྱིད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་འཐོབ་པ་ཡང་མ་ལགས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ལགས་པའོ། །འཛིན་པ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་འམ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཟིན་ཏེ། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དག་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་འཛིན་པ་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དུ་བྱེད་པ་དེའི་ཇི་ལྟར་དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་མི་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པར་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསྲུང་བ་དང་བསྐྱབ་པ་དང༌། སྦ་བར་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བུ་མང་པོས་མའི་ནད་བསལ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པའི་དཔེས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྲུངས་པ་ལ་སོགས་
― DTG095_Page_0046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་བུ་ལྟ་བུ་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །མ་ལྟ་བུ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེའི་ནད་ལྟ་བུ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམས་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རང་རང་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་དང་དེའི་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དོན་འདི་གསལ་བར་བསྟན་མོད་ཀྱི་ཡི་གེ་མངས་སུ་དོགས་བས་མ་བྲིས་སོ། །སྲོག་གཅོད་པ་མེད་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་རང་ཡང་གནས་ཤིང་སེམས་ཅན་རྣམས་དགོད་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་སྤང་བ་དང་བླང་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཤེས་ཤིང་བསམས་པ་མེད་པར་སྤང་བར་བྱ་བ་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་བསླང་སྟེ། བླང་བར་བྱ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་གནས་ཤིང་གཞན་ཡང་དགོད་པར་མི་ནུས་པས་ཆོས་དེ་དག་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་བསམ་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་དགོས་སོ། །གང་ཞིག་དག་གིས་དབེན་བར་བསྒོམས་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་སེམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྤང་བར་བྱ་བ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་ལ་ཡང༌། དྲན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་མི་སེམས་ལ་མྱོང་ཞིང་དམིགས་པས་རྣམ་པར་མི་རིག་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ། །གཏན་ཚིགས་བསྟན་པས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་སེམས་སམ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དྲིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་ལ་མི་སེམས་སམ་ཞེས་ཚིག་ཟུར་གྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་ངེས་པར་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོས་པའོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་མཐོང་ན་ནི་བདག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཅན་སངས་རྒྱས་དང༌། དེའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། ཅི་སྟེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ཅིང་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པར་
― DTG095_Page_0047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐོང་ན་ནི་སེམས་ལགས་སོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སེམས་པར་མི་བགྱིད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་དངོས་པོར་སེམས་པར་བགྱིད་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཆོས་གང་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་ཏེ། སྤང་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོག་ཅིང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཉེ་བར་གནས་ཤིང་ཞུགས་པ་མ་ལགས་སོ། །འདི་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོག་པ་སྟོན་ཏེ། འགྲོ་བ་ལྔ་འམ་དྲུག་ཏུ་སོ་སོར་འགྲོ་བས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའོ། །དེ་དག་གི་ཆོས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །བདག་དུལ་བ་དང་ཞི་བ་དང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །སྟོབས་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ་ཞེས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ལགས་སོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པའི་རིགས་ཀྱི་བུས་ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐ་སྙད་གདགས་པར་འོས་པའི་ཆོས་བདག་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ཏེ་མི་མཐོང་ངོ༌། །བདག་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་བསྟན་ཟིན་པའི་ངོ་བོའི་ཆོས་སོ་སོའི་སྐྱེ་པོའི་ཆོས་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་བསྟན་པ་བདག་དེ་མི་དམིགས་སོ། །སློབ་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་བག་བདུན་ནོ། །མི་སློབ་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དང༌། ཚོགས་དང་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡང་མི་སྐྱེད་པའོ། །ཚེ་ཡོངས་སུ་བརྗེས་ནས་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། འཕགས་
― DTG095_Page_0048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ལམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ངང་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པའི་རང་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཚོགས་དང་སྤྱོད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཁ་ཅིག་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བསྟེན་ནས་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་དང་འཕགས་པའི་ལམ་ནི་མི་སྐྱེད་དོ། །ཚེ་ཡོངས་སུ་བརྗེས་ན་ས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་བསྐྱེད་ནས་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་རང་བྱང་ཆུབ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཡང་སྐྱེད། འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་རང་བྱང་ཆུབ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །ཚེ་ཡོངས་སུ་བརྗེས་ནས་ནི་རང་བྱང་ཆུབ་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་དེ་དག་གསུམ་ཆར་ཡང་ལུང་ལས་གཅིག་ཏུ་ང་རྒྱལ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་པར་བཞག་སྟེ། ང་རྒྱལ་ཆེན་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་དབྱེའོ། །དེ་དག་གི་ཆོས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཆོས་དེ་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་བདག་ལ་སོགས་པར་བརྗོད་པར་རུང་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་མི་དམིགས་ཤིང་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་སྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་སྙམ་དུ་དབང་སྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མནར་མེད་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་འདི་ནི་འདོད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱི་བའི་ཁམས་ཡིན་པས་འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །གནས་གཙང་མ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཚངས་རིས་ལ་ཐུག་པའི་བར་འདི་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཁམས་ཡིན་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ནས། ནམ་མཁའ་
― DTG095_Page_0049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཐུག་པའི་བར་འདི་ནི་གཟུགས་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སོ། །རབ་ཏུ་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བསྡུ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཟད་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པས་སྤངས་པའི་ཁམས་རྣམས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ངོ༌། །འགོག་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཞེས་བགྱི་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་དེ་ལྟ་བུར་མི་སེམས་སོ། །འདིར་དོགས་ནས་གཏན་ཚིགས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་བ་དང་ལྡན་པའི་རིགས་ཀྱི་བུས་སོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འགོག་པའི་ཆོས་ཟད་པའི་རང་གི་ངོ་བོའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མི་མཐོང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྒོམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཚུལ་ལ་རང་གནས་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་འགོད་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་ཐོབ་པ་དང་ཡོངས་སུ་སྤང་པའི་ཆེད་ཡིན་ལ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པ་འདི་ཡང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་གཉིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འཐོབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཆེད་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དགོས་པ་དང་བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་རྣམས་ལ་མི་རྟོག་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་གང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཕན་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདོད་པ་འམ་མི་འདོད་པ་མ་ཐོབ་པ་འམ་ཐོབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གང་ལ་ཡང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་འམ། གནོད་པ་སེལ་བར་ཡང་མི་བགྱིད་ཅིང་མི་
― DTG095_Page_0050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲུབ་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་བ་ལགས་སོ། །ཕན་པ་མ་ཐོབ་པ་སྒྲུབ་ཅིང་གནོད་པ་ཐོབ་པ་སེལ་བར་མི་བྱེད་པའོ། །འམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྦྱིན་པར་བགྱིད་པ་པོ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་བསྟན་ཟིན་པའི་ངོ་བོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྦྱིན་པར་བགྱིད་པ་པོ་ཡང་མ་ལགས་ཏེ། དེས་ན་འབུལ་བར་བགྱིད་པ་པོ་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་གཅོད་པར་བགྱིད་པ་པོ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེལ་བར་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་འགོག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་དེ་ཉིད་ནི་གཞུང་འཛུགས་པར་བྱེད་པའོ། །གང་ཞེས་བྱ་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་དངོས་པོ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་འགོག་ཅིང་ཟད་པར་མི་བྱེད། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དངོས་པོ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་འཐོབ་ཅིང་ཡོད་པར་མི་བྱེད་དེ། ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་ཐོབ་པ་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་པོའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ལན་དུ་མར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འདིར་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ཡན་ཆད་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་བསྟན་ཟིན་ཏེ། དེ་ལ་བཅུ་དྲུག་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་དག །ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་མེད་པ་དང༌། །རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ནི་ཞལ་མི་བཞེས། །ཆེན་པོ་ཉིད་དང་མཚན་མེད་བཅས། །དཔག་མེད་པ་དང་མཐའ་མེད་དང༌། །དེར་གནས་པ་ཡི་གཟུགས་ལ་སོགས། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ངེས་འཛིན་དང༌། །བླང་དོར་མེད་ལ་སོགས་པ་དང༌། །བྱམས་ལ་སོགས་པ་སྟོང་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་འཐོབ་པ་དང༌། །རྣམ་པར་བྱང་ཀུན་ཡོངས་བསྡུས་དང༌། །མངོན་ཞེན་ནད་ཀུན་འཇོམས་པ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་
― DTG095_Page_0051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་ཞི་ཉིད་དང༌། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྲུངས་སོགས་དང༌། །སྲོག་གཅོད་མེད་པ་ནས་བརྩམས་ནས། །རྣམ་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཚུལ་ལ་ནི། །བདག་གནས་སེམས་ཅན་འགོད་པ་དང༌། །སྦྱིན་བ་ལ་སོགས་བྱང་ཆུབ་ཏུ། །ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། །ལམ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ། །ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པ་དངོས་པོའི་མཐའ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་པ་དང༌། །ཐུགས་དགྱེས་པ་འམ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། ཞེས་ལན་གཉིས་སུ་གསུངས་སོ། །འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དངོས་པོའི་མཐའ་ལ་བྱའོ། །ཟབ་མོ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་དམ་པར་རང་གི་ངོ་བོའི་ཆོས་མཐོང་བའི་ལམ་འདི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྟན་ཅིང་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱག་རྒྱ་འདི་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཆོས་བཅུ་དྲུག་འདི་ཉིད་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕྱག་རྒྱ་དང་རྟགས་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཚུལ་སོ་སོར་ངེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དག་གི་ཆ་ཕྲ་མོ་ཁོང་དུ་མ་ཚུད་པ་ཚུ་རོལ་ཉི་ཚེ་མཐོང་བ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཅིག་ཤོས་སུ་བྱེ་བྲག་མ་ཕྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱག་རྒྱ་བཞག་སྟེ། གང་དག་ཆོས་འདི་ལ་འདོད་པ་དང་སེང་གེ་སྒྲས་སེང་གེའི་ཕྲུ་གུ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐོས་པས་མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཕྱག་རྒྱ་འདིས་ངེས་པར་བྱེད་དོ། །གང་དག་སེང་གེའི་སྒྲས་རི་དགས་གཞན་བཞིན་པ་དང༌། །བ་ཚའི་ཆུའི་ནང་ནས་སྐྱེས་པས་ཆུ་ཞིམ་པོ་མི་འདོད་པ་བཞིན་འདི་ལ་མི་འདོད་ཅིང་སྐྲག་པར་བྱེད་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ནམ། བྱང་ཆུབ་
― DTG095_Page_0052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་དམིགས་པ་ཅན་དག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱག་རྒྱ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཙམ་གྱིས་དགའ་ཞིང་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པར་བཟུང་སྟེ། དེ་དག་ནི་གཅིག་ཏུ་ང་རྒྱལ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་པར་གསུང་རབ་ལས་གཞག་གོ །དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདི་དག་གིས་སངས་རྒྱས་གཅིག་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དེ་སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་གིས་སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ཡིན། སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐུལ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐྲག་པ་ནི་སྔངས་ཤིང་སྐྲག་པ་སྟེ། ལན་འགའ་འབྱུང་བའོ། །དངང་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་སྐྲག་པའོ། །དངང་བར་འགྱུར་བ་ནི་བྲལ་ཡང་ཡང་བྱུང་ཡང་བྱུང་བྱེད་པ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་འདུག་པའི་རིམས་དང་བར་དུ་འབྱུང་བའི་རིམས་བཞིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་དག་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པས་མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་བསྡུས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བསླབ་པ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པས་བསྡུས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཆུང་བའི་ཆུང་བ་ལ་སོགས་ལམ། །ས་དགུ་ལ་ནི་རྣམ་པར་དག །ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི། །དྲི་མ་དག་གི་གཉེན་པོ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པས་ས་གཉིས་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ས་གསུམ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པའི་བྱེ་བྲག་གི་
― DTG095_Page_0053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་འོད་འཕྲོ་བ་ལ་སོགས་པས་བརྒྱད་གཞག་གོ །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་བས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་འདིར་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་དགུ་ནི་རིམ་བཞིན་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནང་བ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བདག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པར་སྤོབས་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་བ་ཙམ་པས་ལྷག་པར་སྤོབས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇམ་དཔལ་སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གནང་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་མོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། འདི་དྲུག་ཁོ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་ལ་སོགས་པ་བཞི་ནི་འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་གྲོགས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྦྱིན་བ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་རྣམས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གྲོགས་ཡིན་ནོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ལྷག་པར་ཆེ་བའི་ཕྱིར་སྒོམ་པ་རྒྱུན་དུ་མི་ནུས་ཤིང་ཁམས་དམན་བ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པས་ལྷག་པའི་བསམ་བ་ཉམ་ཆུང་བས་དམིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ནང་དུ་སེམས་འཇོག་མི་ནུས་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་མངོན་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་པ་རྣམས་བསོད་ནམས་ཅུང་ཟད་ཙམ་དག་བྱས་ཏེ་འདུག་པ་དེ་དག་ཚེ་ཕྱི་མར་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་བར་ཡིད་ཀྱིས་སྨོན་ལམ་བཏབ་བོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་བ་དེས་ན་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ནུས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གྲོགས་
― DTG095_Page_0054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྷག་པའི་བསམ་བ་ཉམ་ཆུང་བ་བཟློག་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ལྷག་པའི་བསམ་བ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་གྲོགས་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་གང་གིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་སྒྲུབ་ནུས་པར་འགྱུར་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིའི་གྲོགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཉིས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་གང་གི་གནས་པ་མི་དམིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་དེ་ལ་གང་ཆོས་གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་པ་པོའི་ཆོས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་བ་དེ་དག་གིའོ། །གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་གནས་པས་གནས་པའོ། །བསླབ་པ་འདི་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲུབ་བ་ནི་དེ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མི་དམིགས་པ་ནི་མི་མཐོང་བའོ། །མི་གནས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེར་སྣ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་དང༌། གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང་མི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མི་དམིགས་པ་སྟེ། གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་བ་དེ་སྒོམ་པ་འདི་ཡིན་པར་བཞེད་དོ། །དེ་ནས་དེ་མི་དམིགས་པ་འདི་ཡང་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་གནས་པར་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ས་གསུམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ལྷག་པར་དམིགས་པའི་སླད་དུ་ཉེ་བར་མི་གནས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་
― DTG095_Page_0055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དངོས་པོའི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ལྷག་པར་དམིགས་པའི་སླད་དུ་ཡུལ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་མི་གནས་འཇུག་པ་མ་ལགས་སོ། །འདིར་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བས་དོགས་ཏེ། གཏན་ཚིགས་དྲིས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དམིགས་པ་མ་མཆིས་ཤིང༌། དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་སྒོམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཇུག་སྡུད་པའོ། །དེ་ཉིད་སེམས་མི་དམིགས་པར་སྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པའི་རྣམ་པ་མ་གཏོགས་པར་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་དེ་མི་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་སྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ཡིན་པར་བཞེད་དོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ས་གསུམ་པའོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་ནི་ས་ལྷག་མ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཞི་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པ་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འོད་འཕྲོ་ཅན་གྱིས་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པ་ཉིད་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པས། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པའི་རྨོངས་པ་དང་ཆོས་ལ་སྲེད་པའི་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཀྱང་གི་སྒྲས་ནི་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་འཇུག་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་འདོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདུན་ན་འདུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་
― DTG095_Page_0056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་མངོན་དུ་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒོམ་པ་གང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤོང་བ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ལྟ་རེ་ཞིག་ཞོག་གི །སྨོས་སུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀྱང་གི་སྒྲའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ལ་སྲེད་པ་མེད་པ་བསྟན་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་སྒོམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་སྒོམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པའི་གཉེན་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྒོམ་པ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ནས་ཏེ། རེ་ཞིག་ཉི་ཚེ་བའི་ཆོས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལྟ་ཞོག་གི །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཡང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །ཡང་གི་སྒྲས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསམ་གྱིས་མ་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །མངོན་དུ་མི་བྱེད་པ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཡུལ་དུ་མི་བྱེད་པ་སྟེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པ་ཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མེ་རྟོག་པའི་སླད་དུ་ལགས་པར་རིག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ་ཞེས་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཆོས་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་སྒོམ་པ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ས་ལྔ་པ་སྟོན་ཏོ། །སྒོམ་པ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་ནས་སོ། །མཐོང་བ་མ་མཆིས་པའི་ཚུལ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སུ་མཐོང་ཞིང་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཐུན་
― DTG095_Page_0057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོང་མ་ཡིན་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་པར་མཐོང་བ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མེད་པར་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་མི་སྒྲ་གཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་པ་ལགས་ཏེ། མཉེས་པར་བགྱིས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་པའོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། གང་དག་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཐོས་པ་ལ་སྐྲག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པས་ལྷག་པར་མོས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་ཐུགས་མཉེས་པར་མཛད་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དག་ནི་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་སྔར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བསྒོམས་པའི་བརྩམས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་ཐོས་པ་ལ་སྐྲག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྔགས་པ་སྟོན་པ་སྐབས་སུ་ཅི་བབ་ཅེ་ན། དེ་ལ་བཤད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྲ་རྒྱས་ཀྱི་གྲོགས་དང་ཉམ་ཆུང་བ་དང་ཕྲ་བ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་མོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནས་ལྔ་པའི་བར་དུ་ནི་མཐུན་བར་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྲ་རྒྱས་ཀྱི་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །དྲུག་པ་དང༌། བདུན་པ་གཉིས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་མཐུན་པར་ཉམ་ཆུང་བ་བཅོམ་པ་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་མཐུན་པར་ཕྲ་བ་བཅོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ས་ལྔ་པ་བསྟན་ནས་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གནས་སྐབས་གཞན་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་བདུན་པ་བསྟན་ནས་དེ་ནས་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ས་བཅུ་པ་བསྟན་པ་ལ་ནི་སྐབས་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་
― DTG095_Page_0058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ས་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཀྱང༌། ས་ལྔ་གཉིས་དང་གསུམ་དག་ལ། །ཉོན་མོངས་གྲོགས་དང་ཉམ་ཆུང་དང༌། །ཕྲ་བ་ཟད་པའི་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཟད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ས་དྲུག་པ་སྟོན་ཏོ། །འདིར་ལུགས་དང་མི་ཐུན་པ་དང༌། ལུགས་དང་མི་མཐུན་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་འམ་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་མཐོང། དེ་དག་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་རྟེན་ཅིང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་བདག་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞིང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་སྐྱེད་དོ། །གང་ཟག་དང༌། ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ངན་སོང་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྨོངས་པ་དང་གནས་ངན་ལེན་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞིང༌། མི་དམིགས་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་བསྒོམས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་དེ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ས་བདུན་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་རྩོལ་བ་དང་བཅས་ཤིང་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པ་ཡིན་ལ་ཐ་དད་པ་ཉིད་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་མཚན་མ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་དེ་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་དུ་མི་བགྱིད་ཅིང་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་བྱེད་དེ། །ཡང་ན་འདིར་ཐ་དད་དུ་བྱེད་དེ་མཚན་མའོ། །དེ་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་རིང་དུ་སོང་བའི་བདག་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་བ་ལགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG095_Page_0059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པས་ས་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བ་སྟོན་ཏེ། འདིར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོག་པས་དམའ་བ་མེད་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་ཤིང་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་འབྱུང་བ་དང་མཚན་མ་ལ་ཡང་དབང་ཉིད་ཐོབ་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཞེས་དྲིས་ཏེ། གང་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཇི་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་དག་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའོ། །དེ་ནི་རེ་ཞིག་གཏན་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན། དེའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལྟ་ཤིན་ཏུ་ཡང་མ་སྐྱེས་ན་འགག་པ་ལྟ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་སམ་ཞེས་དྲིས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཏེ། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་འམ་དེ་དག་ལ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུན་གྱིས་ས་མ་ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་སམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བསྙེན་བཀུར་མ་སྐྱེས་པར་སྨྲའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ན་བྱ་བ་དེ་དག་མི་བྱེད་ན། ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེས་དགོངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་པོ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་
― DTG095_Page_0060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་བདག་ཉིད་རྟག་པ་དང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པ་མི་དམིགས་པས་མི་འཐད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །འདིས་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་རྩོལ་བའི་རྨོངས་པ་སྤངས་པ་དང་མཚན་མ་ལ་དབང་བའི་རྨོངས་པ་སྤངས་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་མེད་ན། འཇམ་དཔལ་འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་སུ་ལ་ཡོད་ཅེས་དྲིས་པ་དང༌། འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་པའི་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པ་དེ་དག་གི་མིང་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་དམིགས་པ་ནི་རིག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་མ་སྐྱེས་པར་བསྟན་ཏོ། །ས་དགུ་པ་ལ་ནི་སྟོན་པར་མཛད་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པ་མེད་པའི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་བོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་སྟོན་པ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་འདིར་སྟོན་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་རྙེད་དམ་ཞེས་ཚིག་ཟུར་གྱིས་དྲེས་པ་དང༌། དེའི་ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཉིད་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཡང་ལན་ཅིག་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པ་ཐོབ་པར་བགྱིར་ཅི་མཆིས། དེ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་ཆགས་པའི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བཅུ་པའི་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཅི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གམ་ཞེས་དྲིས་ཏེ་གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ཆགས་པ་མེད་པ་ཡིན་པར་ཁས་ལེན་ན་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་སྐད་དྲིས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་བརྩོན་པར་བགྱིས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ས་དེ་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་དགོས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དམིགས་པ་ཅན་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཐོབ་ཅིང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། གསང་བ་
― DTG095_Page_0061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྲ་མོ་ལ་འཇུག་པའི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ་གང་གིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ཚོགས་སྤངས་པའི་ཕྱིར། འདི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་ཐོབ་པོ་ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ། བག་ལ་ཉལ་ལྷག་མ་ཙམ་ལུས་པ་ནི་གང་སྤངས་པས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཡིན་སྙིང་པོ་ཡང་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའོ། །གནས་ངན་ལེན་རྣམ་གསུམ་སྤངས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། །དེ་ཡང་པགས་པ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཤ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་དང༌། རུས་པ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་དབྱེའོ། །དེ་ལ་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་མངོན་བར་ཞེན་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ངན་སོང་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་དག་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་པགས་པ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་ལ་དབང་བའི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང་དེའི་གནས་ངན་ལེན་ལ་སོགས་པས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མི་བསྟན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཤ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །བག་ཆགས་ནི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་གཞི་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རུས་པ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །པགས་པ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པས་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བདུན་ཡིན་ནོ། །བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་ཤ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རུས་པ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པ་སྟེ། དེས་ན་བྱང་ཆུབ་འདི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ས་གཞི་ཡང་དེའི་སྒྲ་ཡིན་བར་གདུལ་བྱ་རྣམས་དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་ཏེ། བདུད་བཅོམ་པ་དང་ལྡན་པར་གྲགས་པ་དག་བཞུགས་པ་མི་མངའ་ན་ཅི་བདག་ཀྱང་མཆིས་པར་བགྱིད་དམ། ཡང་དག་པའི་མཐའ་བརྩོན་པར་བགྱིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྡོ་རྗེའི་
― DTG095_Page_0062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གདན་ལ་འདུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་བར་བསྟན་ཏེ། དོན་དམ་པར་ནི་གདན་དང་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གང་དུ་ཡང་བཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་ཡང་དག་པའི་མཐའི་སྒྲའི་དོན་དྲིས་པ་དང་ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །འཇིག་ཚོགས་དང་ཡང་དག་པའི་མཐའ་གཉིས་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགལ་བས་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །དེ་བས་ན་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲ་ཞེས་དྲིས་སོ། །ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་ཚོགས་དེ་ནི་མ་མཆིས་པ་སྟེ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །སྒྲོ་འདོགས་ཤིང་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་གོ་སྙམ་པའི་ཡུལ་རང་དབང་ཅན་གྱི་བདག་དང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རང་དབང་ཅན་གྱི་བདག་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་དུ་རིགས་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་ཇི་ལྟར་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་ཚོགས་མ་ལགས་པས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བདག་དང་གཞན་གྱིས་ངེས་པར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་གང་ནས་ཀྱང་དེ་ནི་མི་འཕོ་ལ་འབྲས་བུ་གང་དུ་ཡང་རྣམ་པར་འཕོ་པ་ཡང་མ་ལགས་སོ། །དེས་ན་དུས་གསུམ་མི་དམིགས་པས་དེ་ལྟར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ལུས་ཆོས་ཅན་ནི་འཇིག་ཚོགས་མ་ཡིན་བར་གྲུབ་བོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་འཇིག་ཚོགས་དམིགས་པ་དང་མི་དམིགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྟན་ཟིན་ཏེ། དེའི་དམིགས་
― DTG095_Page_0063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་དངོས་པོའི་མཐའ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ས་བཅུ་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དམིགས་པ་ནི་མཐར་ཕྱིན་པར་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་གཉིས་ཀྱི་འོག་ཏུ། དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་མོས་པ་གསུམ་བསྟན་པའི་སྐབས་ལ་བབ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བརྗོད་པའི་རྗེས་ལ་ལམ་མཁྱེན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་བཞིན་ནོ། །གང་ཡང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་དང༌། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བརྒྱད་སྟོང་པ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་མོས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡིན་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས། མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་བདུན་ལ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཕེལ་བའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བདུན་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་ཀྱང༌། དབང་པོ་དང་ནི་སྟོབས་རྣམས་ལ། །ངེས་འབྱེད་ཆ་མཐུན་གཉིས་གཉིས་སོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མངོན་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། བསྟན་པ་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འཕྲོས་པ་གཏང་ངོ༌། །མོས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རང་གི་དོན་དང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དང་སྟེ་གཞན་གྱི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རང་གི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གཏན་ཚིགས་སུ། ཤེས་
― DTG095_Page_0064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལམ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་གོང་དུ་གསུངས་པ་འདི་ཐོས་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །མོས་པ་ནི་འདི་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་རང་གི་དོན་གྱི་ཆེད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ངེས་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པའོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདིར་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་བསྟན་ལ། དེ་ཐོས་ནས་ཡང་དག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། དངོས་གཞི་དང༌། རྗེས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྐྲག་པ་དང༌། དངང་བ་དང་དངང་བར་འགྱུར་བ་མེད་པས་ན་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་རྒྱུ་མཐུན་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ལ་དེ་ལས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་རིམ་གྱིས་གོམས་པ་ཡོད་ན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ།། །།བམ་པོ་གསུམ་པ། འདིས་ནི་རང་གི་དོན་ལ་མོས་པའི་འབྲས་བུ་ངེས་པར་གྱུར་བ་ཡིན་པས་འདི་ཁྱད་པར་དུ་གསུངས་ཏེ། །འདི་ལྟར་འདི་ལ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་པར་ཆེ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡང་སྔ་མ་བས་ཆུང་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་གང་གིས་ཤེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་དེ་དག་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ནི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མཆོག་ནི་དམ་པའོ། །འདི་སྐད་གསུངས་ཏེ། དྲི་མ་རྣམས་ནི་ཟད་པ་དང༌། །མི་སྐྱེ་ཤེས་པ་བྱང་ཆུབ་བསྟན། །ཟད་པ་མེད་དང་མི་སྐྱེའི་ཕྱིར། །གོ་
― DTG095_Page_0065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིམས་བཞིན་དུ་དེ་རྟོགས་བྱ། །གང་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་སྣང་བ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མཐུན་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་དེ་ཉིད་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པས་ན་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་འཕེལ་བས་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་གཅིག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཆེ་བ་དང་ཆེས་ཆེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་དོན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་དང༌། ཕྲིན་ལས་ལས་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྒྱུ་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འབྲས་བུ་དང་གཉིས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འོན་ཀྱང་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། མོས་པར་བྱེད་པ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་བལྟ་བ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་དོགས་པ་ལ། འདིར་གཏན་ཚིགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ནི་དམ་པར་ན་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དངོས་སུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་གིས་འདི་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་དམིགས་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་ཡིན་ནོ། །ཞི་གནས་ལ་ལྟོས་ནས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེའི་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་དག་གི་དམིགས་པ་བརྗོད་པ་བརྩོན་བ་ནི་དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྲིང་མོ་དམིགས་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་མ་ཐག་པ་ནས་སོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་ཚིག་གི་རྒྱན་ནོ། །དམིགས་པ་མེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་བརྗོད་དོ། །འོག་ནས་
― DTG095_Page_0066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཆད་པ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དམིགས་པར་མི་བགྱིད་དོ། །དེ་སྟོན་པ་ནི་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཐོས་ནས་མོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདིར་དོགས་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་སྣང་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །འདི་གྲུབ་པ་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཕྱིས་ཀྱང་རྒྱས་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་མོས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ཡང་བསྟོད་པ་དང་རབ་ཏུ་བསྟོད་པ་དང་བསྔགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིར་ཤཱ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ནི་འདིར་སྔར་སྨོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྔར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་མངོན་དུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྱུར་བའོ། །མོས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ན་དག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཡིན་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཟང་པོའི་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང༌། ཞི་བའི་ཤུགས་དང༌། འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །སྤྱི་བོས་ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདིར་བསྟོད་པ་ནི་དེ་དང་དེ་དག་ནི་སྦྱིན་བདག་དམ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱོར་བ་གཞན་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟོད་པའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ནི་ཟང་ཟིང་དང་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །
― DTG095_Page_0067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཕྱིར་ཚིག་གསུམ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་བཤད་པ་བཞིན་དུ་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཏུ་གཞག་སྟེ། དེ་ལ་སྦྱིན་བདག་དམ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞིན་ནོ། །སྦྱིན་བདག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བདུན་ལ་ཡིན་ཏེ། ཉེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞིན་ནོ། །སྦྱིན་བདག་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་གོང་མ་བཞིའི་ཚེ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་མེད་པ་འབྱམ་ཀླས་པ་དག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་བཞིན་ནོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་དང་དེ་དག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་བས་ན་ཚིག་གསུམ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ལམ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དང་དེ་དག་ནི་བཟོད་པའི་མཆོག་དང་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལས། བཟོད་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པ་དང༌། གནོད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་དང༌། ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱང་གོ་ཆ་དང༌། དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སྦྱོར་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །བསམ་གཏན་ནི་ཞི་ཞིང་རབ་ཏུ་ཞི་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་བདེ་བར་གནས་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་ནོ། །ཤེས་རབ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་
― DTG095_Page_0068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་སྐད་དུ། དྲུག་པོ་དེ་དག་བསླབ་པའི་དངོས། །རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་རྣམ་དག་ནི། །ལྔ་དང་བདུན་ཏེ་གཞན་དག་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་ཀུན་ལ་ཡང་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར། དམ་པའི་སྒྲ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མཚུངས་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲེལ་པའོ། །འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། བསྟོད་པ་འདི་ནི་སྤྲོ་བ་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་ཡིན་ནོ། །མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པའི་མཆོག་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལྡན་ཞིང་འབྲེལ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་ཞིང་འབྲེལ་པར་འགྱུར་རོ། །གླེགས་བམ་ཁ་ཅིག་ལས་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཐོས་ནས་མོས་ཏེ། །མི་སྐྲག་མི་དངང་དངང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དང༌། དེ་དག་ནི་སྐྲག་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར། འཆད་པར་འགྱུར་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེས་ན་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དྲུག་ནི་བསྔགས་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟོད་པ་དང་རབ་ཏུ་བསྟོད་པ་དང༌། བསྔགས་པ་འདི་དག་གི་བྱེ་བྲག་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་བརྗོད་པ་ནི་བསྟོད་པའོ། །དོན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་བསྔགས་པར་བྱེད་པའི་བསྔགས་པ་སྟེ། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བསྟན་ཏོ། །དམིགས་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་དམིགས་པ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་གྱི་དབང་ཅི་ཞིག་མཐོང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དྲིས་སོ། །དྲིས་པའི་ལན་དུ། གལ་ཏེ་བདག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་ན་ནི་ཤེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རང་དང་ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དང་འདོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞི་གནས་
― DTG095_Page_0069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ལྷག་མཐོང་རྣམ་པར་དག་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་བསྟན་ཏོ། །འདིར་དོགས་པའི་ལན་དུ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་གང་ལགས་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ལས་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་བྱང་ཆུབ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་དང་གནས་གྱུར་ལ། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ཡིས། །གཞོལ་དང་འབབ་དང་བབ་པར་གྱུར། །ཞི་གནས་དང་ནི་ལྷག་མཐོང་འདི། །འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན། །དང་པོ་དང་ནི་གསུམ་པ་དང༌། །ཐ་མ་གཉིས་ལ་གོ་རིམས་བཞིན། །འཇུག་དང་རབ་ཏུ་འཐོབ་པ་དང༌། །དེ་ཡི་མཐར་ཕྱིན་རྒྱལ་བས་དགོངས། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་རེ་ཞིག་བདག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ལས་ཐ་དད་མ་ཡིན་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་ཕྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་དགྱེས་ནས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་ལན་གཉིས་གསུངས་སོ། །དགྱེས་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཟབ་མོ་ཟབ་པའི་གནས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་སྟོན་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཟབ་མོ་ཟབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ལ་བྱའོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ངོ་བོའོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དམིགས་པར་གྱུར་པ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ངེས་པར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའམ་ངེས་པ་ལས་སྟོན་པའོ། །འདི་ལྟར་ཁྱོད་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་སྤྱད་པ་ལྟ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་སུ་གྱུར་པའི་རྣམ་པ་གང་གིས་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་འབྲུག་གི་སྒྲ་དབྱངས་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉན་པ་དང་ལེན་པ་དང་འཛིན་པ་དང་སྟོན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པ་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ། དགེ་པའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པར་ཚངས་པ་བྱང་ཆུབ་སྟེ་གང་དང་ལྡན་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚངས་པ་
― DTG095_Page_0070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བརྗོད་པ་དེའི་དོན་དུ་གང་གིས་སྤྱོད་པ་བསྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡུན་རིང་པོ་བསྐལ་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་འབུམ་ཕྲག་གྲངས་མེད་པ་བདུན་སྙེད་དུ་འམ། དུས་རིང་པོར་སྤྱོད་པ་ལྟ་ཞིག་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་སྟོན་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའི་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བྱ་བ་སྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་བྱ་དགོས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རློམ་སེམས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་མི་དམིགས་པ་སྤྱོད་པ་ལགས་ན་ནི་ཆོས་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བདག་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ་རྙེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་མི་དམིགས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བདག་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་ལགས་ན་ནི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་དམིགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་དམིགས་པ་དང་སྤྱོད་པ་གཉིས་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར། སྤྱོད་པ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ལྷག་པར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྔར་མདོར་བསྟན་པ་དེ་དག་རྒྱས་པར་བསྟན་ཅིང་ཆོས་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཤིན་ཏུ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ངའི་ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདི་དག་མཐོང་ངམ་ཞེས་དྲིས་ཏེ། གཞན་ལས་ཐོས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང་མཆོག་ཏུ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་འབྱོར་པ་མཐོང་ངམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཅི་འདྲ་བར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་རྣམ་པ་འདྲི་བ་སྟེ། མཐོང་བའི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་ཅི་འདྲ་བ་ཞེས་དྲིས་པ་དང། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོར་མི་མཐོང་བ་དང་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །སོ་སོར་འགྲོ་བས་ནས་སོའི་སྐྱེ་བོའོ། །སློབ་པ་ནི་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་འཇུག་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་བདུན་ཡིན་ཏེ། བསླབ་པར་བྱ་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG095_Page_0071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་སློབ་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། བསླབ་པ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་སློབ་པ་དང་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་རྣམས་ལ་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་མ་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །མཐོང་བ་མ་མཆིས་མ་མཐོང་བ་ཡང་མ་མཆིས་པ་དེ་ལྟར་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བ་དང་མ་མཐོང་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རེ་རེ་དང་སྦྱར་རོ། །གང་འགའ་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པ་དང་བདག་མི་དམིགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་ནས། འདི་ལྟར་མང་དུ་ཡང་མི་མཐོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཚད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་འདི་ལྟར་ཞེས་མི་འབྱུང་གི་བར་དུ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ནི་མཐོང་བའི་རྣམ་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །མང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའོ། །ཉུང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའོ། །དུལ་བ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་དང་བྲལ་བས་དུལ་བ་འམ་དགེ་བ་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པས་དུལ་བའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་མ་དུལ་བའོ། །མང་ཉུང་གི་ཚད་དང༌། དུལ་བ་དང་མ་དུལ་བའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་འཁོར་མཐོང་བ་བསྟན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་དྲིས་པ་དང༌། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གོ་ཆ་དང་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་དང་ཚོགས་དང་ངེས་པར་ཞུགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གོ་ཆ་ལྟ་བུ་སྒྲུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསམ་པ་ཡོད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་ཡང་རྣམ་པ་གང་གིས་ཀྱང་མི་
― DTG095_Page_0072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐོང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཆོས་ཅན་ལ་རྣམ་པར་བལྟས་ན་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གང་དེའི་ཚོགས་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ཅིང་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་བདག་གིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ཡང་བསལ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་འམ་གཞན་ལ་ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གླང་པོ་ཆེ་ཞོག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་ནི་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ལོ་ཐོག་དང་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་སྐོམ་པས་གདུངས་པ་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་བདུད་རྩིའི་རོ་འབེབས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་སྲིད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྲེད་པ་རྒྱུན་གཅོད་ཅིང་ལྷའི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་བདེ་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་རོ་འབེབས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པས་ཀླུ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཞོག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་བསྐུལ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་བློ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་སྣང་བ་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་གསུངས་པས་ན་སྟོན་པ་པོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ངེས་པའི་ཚིག་གི་དོན་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ། རྩོལ་ཞིང་སྒྲོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགའ་བ་ལ་ཡང་བརྩོན་པ་མི་འཕྲོགས་པས་ན། གླང་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར། གླང་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སམ། ཅང་ཤེས་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་བསྐུལ་བ་ནི་དཔྱོད་པའི་དཔྱང་ཐག་ལ་གདགས་པ་སྟེ། འདི་དགག་པ་ནི་འོག་ནས་འཆད་པའི་དོན་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌།
― DTG095_Page_0073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གུས་པ་དང་རྣ་བ་གཏོད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དཔྱོད་པར་བྱེད་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དྲིས་པའི་ལན་དུ་བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་འདིའི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་མེད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བདག་འདི་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་ནས་ཁྱད་པར་གྱི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞི་ནི་དངོས་པོ་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྩོལ་བ་དང༌། དངོས་པོ་དང༌། མཚན་གཞི་དང༌། གནས་དང་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་རྣམས་ནི་གཞིའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །གཞི་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་པའི་ངག་འདི་ནི་དངོས་པོ་ལ་བརྗོད་པར་གྲགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཚིག་གིས་ཤེས་པར་བྱ་དཀའ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཚིག་གིས་སམ་ངག་གིས་ཤེས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་དཀའ་ཞིང་སླ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ། །ངག་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ངག་དང་དེ་སྣང་བའི་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་ལས་ཕྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་རང་རིག་པ་ཙམ་དུ་
― DTG095_Page_0074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རང་ལས་གཞན་པ་དང་ནི་གང་དུ་ཡང་གང་གི་ཚེ་ཇི་ལྟར་ཡང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཚིག་གིས་ནི་འགལ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡང་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཚིག་གིས་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་སླ་བར་འགྱུར། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཚིག་གིས་ཤེས་པར་བྱ་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོའི་ཡང་དག་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་བློ་དང་ལྡན་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་སྒྲ་དང་དོན་རྟོགས་པ་དང༌། རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་འདི་ལ་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། རབ་རིབ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཟླ་བ་གཉིས་སུ་མཐོང་བ་ན། ཟླ་བ་གཉིས་རྟོགས་པ་དང༌། རྟོགས་པར་བྱེད་པར་བྱས་པ་བཞིན་ནོ། །བདག་གིས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་གྲུབ་པ་ལས། དོན་འདི་རྒྱས་པར་གཏན་ལ་ཕབ་ཟིན་པས་འདིར་གཞུང་མང་དུ་དོགས་ནས་མ་སྤྲོས་སོ། །བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཚིག་ཀྱང་རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པ་མེད་པར་གསལ་ལ་རབ་ཏུ་སོ་སོར་སྣང་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང་འདི་ནི་ཚིག་གོ་ཞེས་བརྟག་ཅིང་དཔྱད་དེ་གཏན་ལ་དབབ་པར་དཀའ་སྟེ། མི་ནུས་ཏེ། འདི་དང་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རང་གི་ངོ་བོར་གཏོགས་པའི་ཚིག་དང་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སོ་སོར་སྣང་བ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཚིག་ལས་ཤིན་ཏུ་རིང་ཞིང་ཐ་དད་པར་བསྟན་ཏེ། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་གཞན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་གཞན་ཡང་བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་ཡང་དག་པར་མ་གྲུབ་པ་ནི་རྒྱུ་དེ་མེད་ན་དེ་ལས་འོངས་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་པ་ནི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་ན་ཇི་ལྟར་འགག་སྟེ་འགག་པའི་སྔོན་རོལ་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཆོས་གང་དང་ཡང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་
― DTG095_Page_0075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་གནས་པ་དང༌། འཕེལ་བ་དང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང་ཟད་པ་དང་འཇིག་པ་གང་ཡང་རུང་བ་རེ་རེ་འམ། འདུས་པ་དང་མི་ལྡན་ཞིང་མ་འབྲེལ་བ་དེའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །སྔར་ནི་ཚིག་ལ་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་དོན་ལ་ངག་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལ་ཚིག་དབྱེར་མེད་པ་ཅི་ཡང་མེད་ལ་ཚིག་མེད་པ་སྟེ་བཙུན་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལ་ཚིག་འདིས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །ཚིག་དབྱེར་མེད་པ་ཚིག་གི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཚིག་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་ཚིག་གི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚིག་གིས་ཐོག་དུ་མི་ཕེབས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བླ་དགས་གློ་བུར་བ་མིང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་སྒྲོ་བཏགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་མཇུག་བསྡུ་བར་བྱ་སྟེ། སྐབས་ཀྱང་ཅི་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་བཙུན་བ་ཤར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚོལ་བར་འདོད་པས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མཐོང་བ་དང་དྲན་པ་དང་བརྗོད་པ་དག་གིས་ཚོལ་ཞིང་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་འདོད་པས་བདག་བཙལ་བར་བྱའོ། །དོན་དེ་ཉིད་ཕྱིས་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །འདི་གཉིས་འབྲེལ་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གང་གི་དེ་སྐད་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བདག་ནི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་གཏན་མེད་པ་ཡིན་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་པར་འདོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། བདག་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཡོད་
― DTG095_Page_0076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་དམིགས་ཤིང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བདག་ཅེས་བྱ་བ། ཚིག་གི་རྒྱུ་མཚན། ཆོས་གང་ལྟར་ཡང་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱང༌། ཆོས་གང་ལྟར་ཡང་ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚིག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། གང་ལ་ཅི་ཡང་བརྗོད་ཅིང་སྨྲ་བ་སྒྲོགས་པ་མེད་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ། བདག་ཅེས་བྱ་བའི་གཞིའི་ཚིག་བླ་དགས་དེ་ནི་ཤེས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་གསལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་གྱི་རྗེས་ལ་བྱང་ཆུབ་བསྟན་པའི་སྐབས་གཞན་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་གང་གིས་ལས་དང་པོ་པ་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཚལ་བར་འགྱུར་བ། མ་ལུས་པ་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ། དེ་འདྲ་བ་མི་སྟོན་ཏོ་ཞེ་ན་ལན་དུ། ཁོ་བོ་ནི་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་བྱས་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དག་གིས་ཀྱང་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་གང་གིས་བྱས་པ་རྟོགས་པ་ཅན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་དག་གིས་ཀྱང་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་དེ་འདྲ་བའི་ཆོས་མི་སྟོན་མི་འཆད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་བྱང་ཆུབ་ནི་རྣམ་པ་མང་དུ་བརྗོད་ལ། འཕགས་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལས་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །མིང་དང་མཚན་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །འདུས་མ་བྱས་ཡང་དག་པའི་དོན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་
― DTG095_Page_0077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་ནས་ཁོ་བོ་ནི་ཇི་ལྟར་སུས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞན་འགའ་ཞིག་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དེས་ཀྱང་ཤེས་པར་འགྱུར། བྱེ་བྲག་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་མི་སྟོན་ཏོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡིན་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ལ་དེ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ནི་སུས་ཀྱང་མ་ཤེས་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཁྱད་པར་དུ་མ་ཤེས་པའོ། །སུས་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་མཐོང་བ་ནི་མིག་གིས་སོ། །མ་ཐོས་པ་ནི་རྣ་བས་སོ། །མ་དྲན་པ་ནི་ཡིད་ཀྱིས་མ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པ་ནི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པས་མ་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དང་བྲལ་བས་ན་མ་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་དེ་དང་བྲལ་ན་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། རོལ་མོའི་རྒྱུད་ཀྱི་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །མ་སྨྲས་པ་ནི་གཞན་ལ་ཚིག་གིས་སོ། །མ་བསྟན་པ་ནི་དཔེ་ཉེ་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལྟ་བུ་མ་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་དཔེ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་བཀག་པ་དེ་དག་གིས་ནི་འདིས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་འདི་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །མིང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མིང་ཙམ་ཡིན། འདི་ལྟར་མིང་དང་མཚན་མ་རྟོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཡིན་མོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པར་གྱུར་པ་འམ། བྱེད་པ་པོར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ། མིང་ངམ་མཚན་མ་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་དང་མཚན་མ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དངོས་པོ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མིང་
― DTG095_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མཚན་མ་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པར་གྱུར་པ་འམ། བྱེད་པར་གྱུར་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་མིང་ངམ་མཚན་མ་ཅི་ཡང་མེད་དེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཅིང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་ཟིན་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་ཏེ། ལྷའི་བུ་ལ་སོགས་པའི་བདུད་གནོད་པར་བྱེད་པ་བཅོམ་པ་དང་ལྡན་པས་སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་དབྱིངས་དོན་དམ་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་སམ། མངོན་དུ་མ་བྱས་སམ་ཞེས་ཚིག་ཟུར་གྱིས་དྲིས་སོ། །འདིར་ལན་ནི་བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་སུ་འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མ་གཏོགས་པའི་དངོས་པོ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས་འཆད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཅི་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ན། འོ་ན་ནི་དེའི་ཚེ་འམ་དེ་བས་ན་གང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་དེ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །འདུས་མ་བྱས་པའི་ཡང་དག་པའི་དོན་ཉིད་བརྟན་པོར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བར། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་འདི་གཉིས་ཇི་ལྟར་དབྱེར་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་དོགས་པ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་
― DTG095_Page_0079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་སྟེ། དེ་མ་བྱུང་བ་འམ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རེ་ཞིག་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པ་གཉིས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། བྱང་ཆུབ་གཉིས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་གྲོངས་སུ་འགྲོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་པའི་ངོ་བོའི་དངོས་པོ་ཡིན་པས་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་ཞིང་བརྗོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་དོགས་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་སུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིག་མ་གྲུབ་པོ་སྙམ་པ་དང༌། ལན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མཐར་ཕྱིན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུའོ། །ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེས་འདི་སྐད་དུ་གང་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་བརྟགས་པ་དེ་ནི་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཐ་དད་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །དེ་གང་ལ་མེད་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པའོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་སུ་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རང་དང་གཞན་ལ་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའོ། །རྒྱུས་བསྐྱེད་པའི་འདུས་བྱས་སུ་འམ་དེ་ལས་བཟློག་པ་འདུས་མ་བྱས་སུ་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་ནུས་པའོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བཟུང་ངོ༌། །འང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཕན་ཚུན་གཉི་ག་ལ་ལྟོས་པའོ། །དེ་ལྟར་སངས་
― DTG095_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དེ་ལ་འདུས་བྱས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པར་རིག་པ་གང་ཡང་མེད་པ་དེས་ན་དེ་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་མེད་པར་བསྟན་ནས་ཡུལ་གྱི་ཆོས་ཀྱང་སྣ་ཚོགས་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་དོགས་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་སུ་འདི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དངོས་པོ་གང་ལ་གནས་ཏེ། རྣམ་པར་གནས་པ་བྱས་ཏེ། རྣམ་པར་རིག་པར་འགྱུར་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་བདག་དང་གཞན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བའི་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བ་བདག་ཡོད་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་དེའི་ཆོས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དགོངས་པའི་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་ནི་དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བཟད་པའོ། །དེ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས། མཚམས་མེད་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཀྱང་གི་སྒྲས་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་མི་དགེ་བ་རྣམས་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། དགེ་བ་རྣམས་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་འདིར་ཐུན་མོང་ཡིན་པར་བཤད་དེ། འོག་ནས་མཇུག་སྡུད་པའི་ཚིག་གིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །བྱེ་བྲག་ཏུ་འཆད་པ་ནི་སོ་སོའི་ཚིག་གིས་འཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གང་དག་མཚམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མཚམས་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་མཚམས་མེད་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་བསྟན་པ་ལ་མ་ཞུགས་པ་དང༌། ཞུགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡང་འདུལ་བ་ལས་འགལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མི་འགལ་བར་བྱེད་པ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་
― DTG095_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིམ་གྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མཚམས་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་མ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པར་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དོན་རྣམ་པར་སྒྲོགས་པའི་བྱེད་པ་ནི་གང་དག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པར་མི་ནུས་པ་འམ། བསམ་པར་མི་འོས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །དེ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བར་དུ་ཡིན་ཏེ་དེར་ཞུགས་པའོ། །མཚམས་མེད་པ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདིར་དགོངས་ནས་ཡང་དག་པའི་དོན་དགྲོལ་བའི་གཏན་ཚིགས་སུ་བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབྱེར་མེད་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དབྱེར་མེད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་དབྱེར་མེད་པ་སྟེ། གནས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་བྱུང་བ་མེད་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་རོ། །དེའི་གཞི་ནི་གནས་སམ་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དབྱེར་མེད་པའི་གཞི་དེ་དག་ཡང་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་གང་མཚམས་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་བཞིན་དུ་མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་མཐོ་རིས་དང༌། བྱང་གྲོལ་ཐོབ་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། ཆོས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པར་ཅིའི་ཕྱིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གང་དག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་ཞིང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་དེ་དག་མཐོ་རིས་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པར་བསྟེན་ཅིང༌། འགྲོ་བ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ནོ། །མཐོ་རིས་སྨོས་པས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང༌། ཚངས་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟེན་པ་ཡང་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །ངན་སོང་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་
― DTG095_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དེ། དེ་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མཐོ་རིས་དང་བྱང་གྲོལ་དང་ངན་སོང་ལ་སོགས་པར་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་སྣང་བ་དེ་དག་ནི་རྨོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད། མཚམས་མེད་པ་བྱེད་པ་ནི་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་ལ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་མཐོ་རིས་དང༌། བྱང་གྲོལ་ཐོབ་པར་བྱེད་པར་སྣང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བར་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ལས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་དང་དེ་ཟད་པས་མི་འགྲོ་བ་སྟེ། འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བར་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན། ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ཞེས་ཐ་མར་སྨོས་པ་ལ་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འདུལ་བའི་ཆོས་ལས་འགལ་བར་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་དག་ལྟུང་བའི་རྩ་བ་བཞི་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མི་གསོད་པ་ལ་སོགས་ཏེ། ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་བཞི་ལ་གནས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀྱང་གི་སྒྲས་དགེ་འདུན་གྱི་ལྷག་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པས་འདུག་པར་བྱེད་ཅིང་གནས་པ་བསྡུའོ། །རྩ་བ་མེད་པ་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྩ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་དང་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་བཞི་བྱུང་བའོ། །།མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གནས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཡིན་པར་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལའོ། །དེ་གཉིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་མཉམ་པ་ཡིན་པར་ཤེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྩ་བ་མེད་
― DTG095_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང། གནས་པ་མེད་པར་གསུངས་སོ། །འདིར་རྩ་བ་མེད་པའི་ཚིག་གིས་ནི་གཉི་གའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །འོག་ནས་ཀྱང་རྩ་བ་མེད་པའི་དགེ་སློང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་གནས་པ་མེད་པའི་དགེ་སློང་གི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཚིག་གཉི་ག་སྨོས་པས་ནི་འདིར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་སྨོས་ན་ནི་གཉི་ག་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་དང་དངོས་པོའི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ཀྱང་རྩ་བ་མེད་པ་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྩ་བ་བྱུང་བ་ལ་གནས་པ་དག་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་རྩ་བ་འམ་རྩེ་མོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་ནི་རྩ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བདག་གོ་སྙམ་པའི་བློ་དང་རྩེ་མོ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོད་པར་འདོད་ཅིང་ཁས་ལེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་ཡོད་ན་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྩ་བ་མེད་པའི་དགེ་སློང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་བདག་ཉིད་ལ་མི་གནས་ཤིང་རློམ་སེམས་དང་བྲལ་བའི་དགེ་སློང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ། རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་རྩ་བ་བྱུང་བ་དང་བྱང་ཆུབ་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ད་ནི་རྟ་དང་རྒོད་མ་དང༌། བ་ལང་དང་གླང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་ལྟར་དེ་ལས་གཞན་པའི་ལྟུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྩོད་པ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྩོད་པ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩོད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ལྟུང་བ་བྱས་པ་བྱུང་བ་སྟེ། དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གནས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་རང་རང་གི་ལས་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྦྱང་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །རྩོད་པའི་གནས་པ་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་
― DTG095_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་ཏེ། གང་ལ་ལྟ་བས་བྱས་པའི་རྟོག་པ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེ་ལྷག་པ་ཁོངས་སུ་མ་གཏོགས་པ་རྣམ་པར་མི་གནས་པ་དེ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ། །བསྟན་མ་ཐག་པའི་མཚན་ཉིད་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ན། སྤྱོད་ཅིང་བྱེད་པ་ནི་སྦྱིན་གནས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་སྦྱིན་པ་པོ་དང་ལེན་པ་རྣམས་དམིགས་པ་དང་དྲི་མ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་དག་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་གནས་དམ་པ་དག་པར་འགྱུར་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་དགོངས་པ་སྟོན་པའི་གཞི་བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་གནས་པས་ཡོངས་སུ་ཞུས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་དག་པ་དེ་ནི་ཕྱིས་རྣམ་པར་སྦྱང་དུ་མེད་དོ། །ལྷའི་བུ་འདི་ལས་དགོངས་ནས་འདི་སྐད་དུ་སྟོན་ཏེ། གང་ཞིག་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ནི་སྦྱིན་གནས་སུ་གྱུར་པ་དང་དེ་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་པས་དེ་སྦྱང་དགོས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཉི་མ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདིར་དགོས་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་སུ་འདི་ལྟར་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེ་ནི་མཉམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མཉམ་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་གྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེ་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་དགེ་སློང་དད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལས་དང་འབྲས་བུ་དང་བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དད་པ་ཅན་དེ་ནི་
― DTG095_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དད་པས་བྱིན་པ་སྤྱད་པའི་འོས་མ་ཡིན་ཏེ། ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དྲི་མས་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དྲི་མ་ཅན་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དགེ་སློང་མ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དད་པས་བྱིན་པ་སྤྱད་པའི་འོས་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རྣམ་པར་དག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་རུང་བ་ཅན་གྱི་དགེ་སློང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རུང་བ་ནི་འདུལ་བ་ལས་བསླབ་པ་བཅས་པ་གསུངས་པ་བཞིན་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དེ་ལས་མི་འདའ་བ་གང་ཡིན་བའོ། །འདི་ཡང་དད་པ་དང་ལྡན་པ་བཞིན་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་ཕྱེ་སྟེ། མི་སློབ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཁྲིད་པ་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་བའི་དགེ་སློང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྲིད་པར་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་ནི་སྲེད་པའོ། །དེ་ནི་ཡུལ་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ཉིད་པས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་ཐོབ་པའི་ཡུལ་ལ་བརྟེན་པ་དེས་མི་སྐྱོ་ཞིང་མ་ཐོབ་པ་ཡང་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །ཡུལ་ལ་ཡིད་བྱུང་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་དང༌། ཡུལ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེ་གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཁྲིད་པར་བྱེད་པས་ཁྲིད་པར་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ཐོབ་པ་དང་སྤངས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུག་པར་བྱེད་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡིད་འབྱུང་བའི་གགས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། ཡུལ་ཚོལ་བར་བྱེད་པའི་དགྲ་དེ་དག་བཅོམ་པས། དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ཕུང་པོའི་རྒྱུན་ཟག་པ་ཟད་པས། ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་བས་དགེ་སློང་ངོ༌། །དེ་དག་ཡང་དག་པར་བཅོམ་བ་དེ་ཉིད་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསྟན་ཏོ། །དགོངས་པ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲ་ཞེས་དྲིས་སོ། །འདི་སྙམ་བསམས་ཏེ། སྲིད་པར་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་མ་བཅོམ་ན། ཇི་ལྟར་ཟག་པ་ཟད་པ། དགྲ་བཅོམ་པའི་དགེ་སློང་ཉིད་ཡིན། ཡང་དག་པར་བཅོམ་ན་ཡང༌། ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་ཁྲིད་པ་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བསམས་པའོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བཅོམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཉམ་པ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་
― DTG095_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མེད། ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ལ། ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་མེད་པ་ནི་གང་གིས་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་རྒྱུན་བཅད་པ་མེད་པའོ། །འདི་ལྟར་སྣ་ཚོགས་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བཅོམ་པ་དང༌། འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། སྣ་ཚོགས་ཉིད་དང་མི་མཐུན་པ་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་ཉིད་ལོག་པར་གྱུར་ན། ཁྱད་པར་བྱ་བ་བཅོམ་པ་རང་ཡང་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས། ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདས་པ་ནི་འགགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་འོངས་པ་ནི་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་སྟོབས་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་འཇོམས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དོན་དམ་པར་གང་གཞོམ་པར་བྱ་བ་དང༌། འཇོམས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་བསམ་དུ་མེད་དོ། །འཇོམས་པ་དེ་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་སྣ་ཚོགས་ཉིད་དང༌། མི་མཐུན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་ལ་ཡོད་པར་མཇུག་བསྡུ་ཞིང་མ་གྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིར་ནི་ཁྲིད་པར་བརྗོད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་བསྟེན་པས་ནི་ཁྲིད་པའི་མི་མཉམ་བའི་ངོ་བོ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་ཕྱི་སྡུད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཁྲིད་པར་བྱེད་པ་བརྗོད་མ་ཐག་པ་མཚོན་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་དུ། སྐྱེ་བ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ཁོ་ན་ཡང་དག་པར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱིས་ཀྱང༌། གནས་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཡོད་ལ། །ཉོན་མོངས་དུག་ཆེན་ཅིས་མི་འབྱུང༌། །ཐ་མལ་འདུག་པ་འམ་ཉོན་མོངས་པའི། །སྦྲུལ་གདུག་རྣམས་ཀྱིས་ཟིན་པར་འགྱུར། །སྡུག་ཅེས་པ་ལས་ཆགས་པ་འབྱུང༌། །དེ་ལས་བཟློག་པས་འདོད་ཆགས་བྲལ། །སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལྟར་དབེན་བར། །མཐོང་ན་མྱ་ངན་འདས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བཤད་དོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ། མི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་བསྒོམས་
― DTG095_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཞི་བར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཛུད་པར་དགོངས་ནས། དགོངས་པའི་ཚུལ་ལ་དགོངས་ཏེ། དེ་སྐད་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུར་གྱུར་པའི་མི་སློབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འཇིགས་པ་ལས་མ་རྒལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཁམས་གསུམ་ལ་སྐྲག་ནས། རང་གི་ལམ་བསྒོམས་པས་འཁོར་བའི་འཇིགས་པ་ལས་བརྒལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དེ་ལ། འཇམ་དཔལ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲ་ཞེས་དགོངས་པ་དྲིས་པ་དང་ལན་དུ། དེའི་འཇིགས་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་ན། ཅི་ཞིག་ལས་བརྒལ་བར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ། །རེ་ཞིག་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་འམ། འབྲིང་ལྟ་ཞོག་གི །འཇིགས་པ་ཅུང་ཟད་ཅམ་ཡང་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། དེའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཅི་ཞིག་ལས་བརྒལ་བར་འགྱུར་གང་ཞིག་གང་དུ་ཇི་ལྟར་ཡང་ཞེས་བྱ་བར་ཡང་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བསྒོམས་པས། དགྲ་བཅོམ་པའི་གང་ཟག་འདི་ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ།། །།བམ་པོ་བཞི་པ། ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་བཤད་པ་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་མ་སྐྱེས་པའི་བཟོད་པ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་ཤཱ་རིའི་བུས་དྲིས་སོ། །མ་སྐྱེས་པ་ལ་འམ་མ་སྐྱེས་པ་རྟོགས་པ་ལ་བཟོད་པ་ནི་བཟོད་པ་དང་དུ་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པ་འདི་ལས་ཡོད་པས་མ་སྐྱེས་པའི་བཟོད་པ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་གིས་མིག་དང་གཟུགས་དང༌། དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་མ་བསྐྱེད་དེ། སྐྱེ་བར་བློས་མ་མཐོང་བ་བརྟགས་པ་སྟེ། མ་སྐྱེས་པའི་བཟོད་པ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །འདི་མན་ཆད་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འཇམ་དཔལ་དགེ་སློང་མ་དུལ་བ་ཞེས་
― DTG095_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མ་དུལ་བ་ནི་འདུལ་ལ། དུལ་བ་ནི་མི་འདུལ་བ་ཡིན་ཏེ། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལ་བསམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མ་དུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བ་དང་འབྲལ་བ་འམ། ལོག་པར་དུལ་བ་རྣམས་བསླབ་པ་དང་གདམས་ངག་རྗེས་སུ་སྦྱིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདུལ་བར་བྱེད་པའོ། །དུལ་བ་ནི་མི་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཅན་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་འདུལ་བར་མི་བྱེད་པ་སྟེ། །ལུས་དང་ངག་དང༌། ཡིད་སྡོམ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་མི་དམིགས་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་བྱས་ན་འདིའི་བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་གནས་པས་ཞུས་པ་ལས། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་བསླབ་པ་གསུམ་མི་དམིགས་པས། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་བསླབ་པ་གསུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལྷག་པའི་སེམས་ལ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་རྣམས་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་སུ་འདི་ལྟར་དེ་ལྷག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་བརྙེས་པ་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་དག་ལྷག་པར་བྱེད་ཅིང་གནས་པར་བྱེད་དེ། །མཉམ་པ་ཉིད་བོར་ན་སེམས་དང་གཞན་ལ་ཡང་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱིས་ན་སེམས་དང་སྤྱོད་པ་མི་དམིགས་པའི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་བར་གསུངས་སོ། །ཡང་དག་པར་བཤད་པས་རངས་ན། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྨྲས་པ་དེ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་གླེང་སློང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ངག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོའོ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་སྨྲས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་
― DTG095_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་མཐོང་བས་སོ། །འདིས་ནི་ཤེས་རབ་འབྲས་བུ་དང་དགོངས་པ་དང་བཅས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གཟུད་པར་དགོངས་ནས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་སྤང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་གཞན་ལ་དགོངས་ནས་ཟག་པ་ཟད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་དངོས་སུ་བཀག་པའི་ཕྱིར། གཉི་ག་ཡང་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་དོགས་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་སུ། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་ཁོ་བོའི་བདག་གི་བསམ་པ་སྲེད་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་འདོད་པ་མེད་པའི་རྣམ་གྲངས་ཚུལ་འདིས་ན་ཁོ་བོ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་བཟུང་བའི་དོན་ཏེ། མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། གང་ཞིག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་འདོད་པ་དེ་ལ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བདག་ཞི་བར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མི་སྦྱོར་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་བཞེད་པའི་ཤེས་རབ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འདུག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གིས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ནི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འདུག་ལ་གནས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་སྐལ་བ་མེད་པར་འགྱུར་བ། སྣོད་དུ་མི་འགྱུར་བའི་རྣམ་གྲངས་ཡོད་དམ་ཞེས་དྲིས་སོ། །རྣམ་གྲངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བཤད་པའི་རིམ་པ་ལ་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། དངོས་སུ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལན་དུ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྐལ་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་
― DTG095_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲངས་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསོལ་ཏོ། །དེ་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན་དེའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལ་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཀྱང་མ་མཆིས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལ་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱི་ཆོས་ཀྱང་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་ལན་གྲངས་དུ་མར་བཤད་དོ། །འདི་ལས་གོང་ན་ལྷག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའོ། །ཡང་དག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །རྫོགས་པ་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །སྐྱེས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་སྐྱེས་ཏེ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ངེས་པའི་ཚིག་གི་དོན་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་མཆིས་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའོ། །གང་དང་གང་གིས་དང༌། བྱང་ཆུབ་གང་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ། བྱེད་པ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། བྱེད་པ་ལམ་དང༌། ལས་བྱང་ཆུབ་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གང་ཡང་མ་མཆིས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་གཟུགས་བརྙན་ཡིན་ཏེ། འགོག་པར་བྱེད་དོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་ཟིན་པའི་རྣམས་བྱང་ཆུབ་དང་མཉམ་པར་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དྲིས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བགྱི་བ་དེ་ནི་མཚམས་མ་མཆིས་པ་ལྔ་པོ་དག་གི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་བཤད་མ་ཟིན་ནམ་དེ་ལ་གཞན་ཅི་ཞིག་བཤད་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་བདེན་ཏེ་འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་མ་བསྟན་པར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དེའི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་ཡང་དེ་བསྟན་པ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་མཚམས་མ་མཆིས་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཉིད་དངོས་པོ་མ་
― DTG095_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆིས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །རང་བཞིན་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་པས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དངོས་པོ་ནི་འབྱུང་བ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་བ་སྟེ། མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ངོ་བོ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་མི་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་དེའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་མཚམས་མ་མཆིས་པ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཅན་ལགས་སོ། །དེས་ན་མཚམས་མ་མཆིས་པ་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཟིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལགས་སོ། །མཚམས་མེད་པ་རྣམས་ནི་མཚོན་བར་ཟད་ཀྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གླེགས་བམ་ཁ་ཅིག་ལས་མཚམས་མ་མཆིས་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་བྱང་ཆུབ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱུང་བདེའི་དོན་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། མཚམས་མེད་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ལ། མཚམས་མེད་པ་རྣམས་མ་མཐོང་བའི་མཚམས་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ནི་ཆོས་རྣམས་མ་མཐོང་བ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་མང་དུ་བསྟན་ཏོ། །འདོད་པ་བསྟན་ཟིན་ནས། མི་འདོད་པ་དགག་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བར་སྦྱོར་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་རྣམ་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་མེད་ཅིང༌། མངོན་སུམ་
― DTG095_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་མི་བྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གཏན་ཚིགས་གང་གིས་ཡིན་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤིན་ཏུ་མངོན་སུམ་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་མངོན་སུམ་མ་ལགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་སམ། གཞན་གང་གིས་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཟིན་པ་དང༌། སྟོན་པར་གྱུར་པ་ལྟ་བུར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་སོ། །མ་མཐོང་བ་ནི་ལྟ་བས་སོ། །མ་ཐོས་པ་ནི་ཉན་པས་སོ། །མ་འཚལ་བ་ནི་ཤེས་པས་སོ། །ཡང་ན་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ལྟོས་ནས་སོ། །བར་གྱི་སྒྲས་དྲན་པ་གཟུང་ངོ༌། །མ་རྟོགས་པ་ནི་ཀུན་གྱིས་སོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་སྒྲོ་འདོགས་དང་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་པོ། །འཐད་པ་གཞན་ཡང་དེ་ལྟ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལྷག་པར་ཞེན་པ་འམ་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །དེ་སྤྱོད་པ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཏེ། ལོག་པའི་སྒྲོ་འདོགས་ཤིང་སྤྱོད་པའོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་གཞན་ན་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཤིང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཡིན་པར་གཞག་གོ ། བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་མཐོང་བ་དང༌། ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་གི་རྣམ་པ་དེ་དང་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ཤེས་པ་དེ་དག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་རྟོགས་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་དག་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ། མཚན་མར་འཛིན་པས་དེ་དང་དེ་ལ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་དེ་དག་ཡང་དག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དགོངས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་འཐོབ་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཅི་ཁྱོད་ང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལའོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་སེམས་པ་དང་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་
― DTG095_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འབྱུང་ངམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང༌། དེའི་ཕྲིན་ལས་སྟོན་པ་པོ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བགྲོད་པར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །བདག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་པ་ནི་བདག་ལ་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྒྲ་གཉིས་འབྱུང་བ་ལ་སྔ་མ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའོ། །གཅིག་ནི་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་མཛད་པའོ། །སྟོན་པ་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་བདག་གིས་ཞེས་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དྲིས་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བདག་གི་ལགས་སོ་ཞེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཐ་སྙད་མ་མཆིས་ཏེ། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཏན་ཚིགས་མེད་པར་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བརྟགས་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་དང་ཐ་སྙད་ཀྱང་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཁྱོད་ཤེས་པ་མེད་པར་གྱུར་ཞེ་ན་འདིར་གསོད་པར་བྱེད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བགྱིད་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི་རྟོག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསལ་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བགྱིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་བགྱིད་དེ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསལ་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་རིག་པར་མི་བྱེད་ཅེ་ན་དེའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དོན་དམ་པར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་
― DTG095_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། ཡང་དག་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མེད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མེད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་སྡུད་པའོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྣོད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་མིང་ཙམ་དུ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དེ་ནི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཡིན་ན། ཤེས་པ་དང་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་དག་ལ་བདག་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙམ་དུ་ཤེས་པ་དང༌། ཐ་སྙད་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་འམ་ཞེས་ཟུར་གྱིས་དྲིས་སོ། །ཐེ་ཚོམ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་བ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་སྤངས་ནས་འཕགས་པའི་སར་ཞུགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རིས་མཐུན་པའི་སྐྱེ་བོའི་ལུས་སྔ་མ་བོར་ནས་མའི་མངལ་དུ་ཞུགས་པའི་མཚན་ཉིད་སྐྱེས་པ་དང་དེ་ནས་རིམ་གྱིས་ཡན་ལག་དང༌། ཉིད་ལག་ཚང་བར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་འམ་ལྷག་མ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འམ། གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཐོབ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འགའ་ཞིག་མཆིས་ན་ནི་དེ་ལ་བདག་ཐེ་ཚོམ་འཚལ་ལོ། །དེ་སུམ་ཆར་ཡང་མ་མཆིས་པས་དེ་བས་ན་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མ་མཆིས་ཏེ། མངོན་སུམ་དུ་ངེས་པར་གྱུར་བ་ཁོ་ན་ལགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སམ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་བྱུང་ངོ་སྙམ་པའི་བློ་མེད་དམ། འདིར་ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བྱུང་བ་མ་མཆིས་ན་ནི་ཞེས་གསོལ་ཏེ། དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་བྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་
― DTG095_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྱུར་ན། གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་བ་ག་ལ་མཆིས། འོ་ན་དེ་ལྟར་འབྱུང་བ་མ་མཐོང་ན། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་མོས་སམ། ཡིད་མི་ཆེས་སམ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བརྗོད་པར་བཞེད་ནས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འདི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་དུ་ཡུལ་གཅིག་པ་མ་ལགས་སམ་ཞེས་དྲིས་སོ། །ཡུལ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡུལ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །གཅིག་པ་ནི་དབྱེར་མེད་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བློ་ཅན། སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་ཡུལ་དེ་ནི་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་དེ་ལ་གཞན་དང་གཞན་རྟོགས་པ་དང་མ་རྟོགས་པ་ཡོད་ན་ནི་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་གྲགས་པ་དང་ལྡན་པ་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་སའི་སྟེང་གི་ལྷ་རྣམས་ནས་བཟུང་སྟེ། འོག་མིན་གྱི་ལྷའི་བར་དུ་ཀྱེ་མའོ་འདི་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲ་སྒྲོགས་ཤིང་སྒྲས་གོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དམ་པ་གཅིག་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་ཞིང༌། དུ་མ་ཡོད་ན་ནི་འགྲོན་པོའི་མི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་གྲགས་པ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དམ་པ་དེ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པས་འདི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་དུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པར་འོས་པ་ནི་བསམ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཡུལ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་ལོ། །འདི་དང་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་སྙམ་དུ་ཤེས་པས། དམིགས་
― DTG095_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སེམས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། དོན་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པ་ལས། ཆོས་རྣམས་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་ནི་དོན་ཡོད་པའོ། །གང་ཞིག་དོན་ལ་རློམ་སེམས་བྱེད་པ་དེ་ནི་འདིའི་དོན་མེད་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་དགོངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་ཡུལ་ནི་བསམ་མི་ཁྱབ། །དེ་མཆོག་རྟག་པ་དེ་ཁོ་ན། །ཟད་དང་སྐྱེ་དང་རིང་ཐུང་སོགས། །དེ་ལྟར་རྟོག་པ་ལོག་པ་ཡིན། །བརྫུན་པ་དག་ལ་མཐུ་མེད་ཕྱིར། །འགའ་ཡང་ཡང་དག་སེལ་མི་བྱེད། །སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་ཡི་ཚོགས་རྣམས་ནི། །དཔྱིད་དུས་ཚ་བས་སེལ་མི་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགོངས་པ་དང་མཐུན་པའོ། །ཅི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟར་བཞུགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་ཅན་དེ་ལྟར་བཞུགས་སམ་ཞེས་འདྲི་བའོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འདིར་ཡང་ཞལ་གྱིས་བཞེས་སོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་ཉི་ཚེ་བ་མ་ཡིན་པ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བཞེད་པ་དེ་དག་བཞུགས་པ་དེའི་སླད་དུ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་དག་ལ་མི་དམིགས་སོ། །དམིགས་ན་ནི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཅིའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འདི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་དུ་ཡུལ་གཅིག་པའི་སླད་དུ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི། དེ་གཉིས་འགལ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བ་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཉིད་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG095_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེས་པར་གཟུང་བ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བ་མ་ལགས་འགག་པ་མ་ལགས་སོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་པ་ཡིན་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཐམས་ཅད་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་དག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཟིན་པར་འགྱུར་གྱི། ཕྱིས་འཚང་རྒྱ་བར་མི་འགྱུར་རེ། །གཏན་ཚིགས་སུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་འདས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རིང་བ་དང་ཉེ་བ་དང༌། རགས་པ་དང༌། ཕྲ་བ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། འཕགས་པ་དང༌། ངན་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ་རྣམས་ནི་ལོག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བྱས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བས་ན་སུ་དག་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བགྱི་བ་ནས། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་བར་དུ་སེམས་པ་དེ་དག་གི་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་ནི་འཁྲུལ་པར་བགྱིད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཁྲུལ་པར་བྱེད་པས་འཁྲུལ་པ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པར་བྱེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་དང༌། སྣོད་རྣམས་གནས་པའོ། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། དེ་དག་གནས་པ་ནི་ཞེན་པའི་སེམས་ལ་ཡོད་པའོ། །དེ་ནི་དེ་དག་ལ་འཁྲུལ་པར་བྱེད་འཁྲུལ་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འཕྲོས་པར་བགྱིད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བགྱི་བ་ལ། དེ་དག་གིས་འཁྲུལ་པར་བྱས་པ། དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་འཁྲུལ་པར་བྱེད་པ་རྣམས་འཕྲོས་པར་བགྱིད་བྱེ་བྲག་དེ་དང་དེ་དག་གིས་རྒྱས་པར་བགྱིས་པའོ། །དེ་གང་ཞེ་ན་སུ་དག་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་གཟིགས་པ་དང༌། འདྲེན་པ་དང༌། སྨིན་བར་མཛད་ཟིན་ཏོ། །
― DTG095_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཛད་དོ་མཛད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་ནས་འདི་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསམ་དུ་མེད་པ་བསམ་པ་ལས་འདས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་དེ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པ་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདིར་བྱེ་བྲག་ཅན་གྱི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་གསུམ་ནི་འདིའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །བསམ་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་པ་ནི་བསམ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་ནུས་ཤེ་ན། བསམ་པ་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་འགའ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་ཚིག་ནི་བསམ་པ་ལས་འདས་པའམ། བསམ་པ་འདི་ལས་འདས་པས་བསམ་པ་ལས་འདས་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་བསམ་པའི་འོས་མ་ཡིན་པས་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་པར་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་སྐལ་བ་མེད་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི། སེམས་པའི་དྲ་བ་སྤངས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔ་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པ་ཡང་དག་པ་དང་ལྡན་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ལས། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་གནས་པ་ཡང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མགོན་པོ་བྱམས་པས་ཀྱང་འདི་སྐད་དུ། །དྲོད་དང་སྤྱི་བོ་བཟོད་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་ཆོས་ལ་དེ་གནས་པ། །རྟགས་ནི་ཉི་ཤུ་འདི་དག་གིས། །བྱང་ཆུབ་ལས་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག །ཅེས་གསུངས་སོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོད་པ་ལ་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། དགྲ་བཅོམ་པ་གཞན་ཞིབ་ཕྱོགས་གཅིག་པ་ལ་ཡང་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ནི་
― DTG095_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པའོ། །ཐོས་ནས་བསྔགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤོང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རུང་གྲང་ན། དགྲ་བཅོམ་པ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པར་ལྟ་བ་ཅན་དེ་དག་གོ །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་མངོན་དུ་བྱས་ཤིང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པར་འདོད་པས་ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ཡིན་པས། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པ་མི་བྱེད་པར་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་བྱའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་གསུམ་པོ་སྔ་མ་རྣམས་འདིར་གཏན་ཚིགས་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་བཤད་མི་དགོས་ཏེ། གང་ཟག་དེ་གསུམ་གྱིས་བྱེ་བྲག་གསུམ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སུ་བསྔགས་པ་བྱེད་པར་འགྱུར། དེ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར། མ་བསམས་པར་ནི་དེ་དག་བྱེད་མི་ནུས་པས་བསམ་དགོས་ན། དེ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ཅིག་མཁྱེན་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་བསམ་པ་ལ་ཡང་བསམ་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་ན་ནི་དེ་མ་ཡིན་པ་ལ་དེར་འཛིན་པས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་འགལ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། གསུངས་མ་ཐག་པ་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྙམ་པའི་དོགས་པ་འདི་བསལ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་བ། བཅོམ་
― DTG095_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་བསམ་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་དུ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསམ་པ་ནི་སེམས་པའོ། །དེ་དག་སྟོང་པ་ནི་བསམ་དུ་མ་མཆིས་པ་སྟེ། འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་དུ་མ་མཆིས་པའི་ཚུལ་འདི་ལ་ཆོས་དེ་དག་གི་ནང་ནས་སུ་ཞིག་བསྔགས་པ་འམ་སྤོང་བར་འགྱུར། སུ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྤོང་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །འདིར་མདོར་ན་དོན་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ཤེས་པས་འདི་བདག་གིས་བསམ་པར་བྱའོ། །གཞན་ལ་བལྟའོ་སྙམ་པ་འདི་ནི་རྨོངས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཟུར་གྱིས་དྲིས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་སེམས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང་ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གཉིས་དངོས་སུ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྗེས་སུ་གནང་བ་མཛད་ནས་གཏན་ཚིགས་སུ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསམ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ལང་ཞིང་སེམས་པས་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པར་བྱ་བ་དང་སེམས་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བསྟན་མ་ཐག་པ་ལྟ་བུའི་དོན་ལགས་ན། འོ་ན་ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བདག་ལ་འདི་སྐད་དྲི་བ་བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་ལྟར་བཀའ་སྩལ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་
― DTG095_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་དག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལྟ་ཞོག་གི །གང་ཡང་དེ་དག་སོ་སོར་འགྲོ་བ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་ཅིང་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལས་དེ་དང་དེ་དག་སེམས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པར་ཤིན་ཏུ་གྲགས་པ་དེ་ཡང་སེམས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གང་གི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སེམས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་ལ་ལ་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སླད་དུ་ཞུགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཉམ་ཐག་པར་འགྱུར་འཁྱམས་པར་འགྱུར་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར་གང་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རང་བཞིན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་འབད་པ་མེད་པར་གྲུབ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་འབད་མི་དགོས་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འཇུག་པའི་ཉམ་ཐག་པ་དོན་མེད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཅི་དགོས། ཐེག་པ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཅིང་མཇུག་སྡུད་པའི་ཕྱིར། དེའི་སླད་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ལ་ཐ་དད་པ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འཕགས་པ་གཉིས་ཐ་དད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །ཡང་དག་པར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འཕགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པར་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་དེ་དག་གི་མི་ཤེས་པས་སྤུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་དག་འདི་སྐད་དུ། འདི་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ལ་འོག་ནས་འབྱུང་བ་འདི་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དགེ་བ་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཐོབ་པ་སྟེ། གང་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དེར་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། མན་ངག་སྦྱིན་པ་གཉིས་ཀྱི་
― DTG095_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲོགས་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དེ་དག་གི་ཉན་ཐོས་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཉེས་པར་བྱ་བའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་མཉེས་པར་བྱས་པ་དེ་ལས་ཕྱིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཤེས་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་ལྟར་ནི་མི་དགེ་བ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་སེམས་ཆེ་བ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འདོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལ་སེམས་ཅན་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ཅིང་སྐྱེས་པ་འགའ་ཞིག་མཆིས་ན་ནི་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་གཙོ་བོ་ལགས་པར་འཚལ་བ་ཞིག་ན། གྲུབ་པ་དེ་ནི་མ་མཆིས་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གང་ལ་ལྟོས་ཏེ་གང་ཞིག་མཆོག་ལགས་ཞེས་བསམས་པའོ། །སྤངས་པ་དང་རྟོགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་བར་འདོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྐུ་དང་གསུངས་དང་ཐུགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དཔེ་མེད་ཅིང་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དང་ཤིན་ཏུ་ལྡན་པ་བརྙེས་ཏེ་མངའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །ལྡན་པ་དེ་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྒྱད་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་ཡིན་གྱིས་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་མགོན་པོ་བྱམས་པས་ཀྱང༌། གནོད་བྱེད་འདི་དག་ཟད་གྱུར་ན། །རིང་ཞིག་ལོན་ནས་དབུགས་ཕྱུང་བཞིན། །འགྲོ་བའི་བདེ་བའི་རྣམ་པ་ཀུན། །སྒྲུབ་བྱེད་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ལྡན་པའི། །འདོད་པའི་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེན་རྣམས། །སེམས་ཅན་ཆེན་པོ་ཁྱོད་བསྟེན་པ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་ཆུ་ཀླུང་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བསམས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཞིག་མཆིས་ན་ནི་དེ་ལྟར་འགྱུར་ན་དེ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་
― DTG095_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་བསྐྱེད་པར་མི་བགྱིད་དེ། བདག་ལ་སོགས་པ་གཅིག་པུ་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྡན་པ་གང་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་དེ་དག་གསུམ་བརྙེས་པའི་བསྟན་པ་པོ་གང་གི་ཆེད་དུ་འཇུག་པའི་ཕྲིན་ལས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཉན་ཐོས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཏུལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བར་འདོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་དང་དབང་པོ་དང་དད་པའི་བྱེ་བྲག་ཅན་ནོ། །འདི་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་པ་དང་པོ་ནས་ད་ལྟར་འཁོད་པ་ཡན་ཆད་དོ། །ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཐེག་པ་གསུམ་ཆར་གྱིའམ་གྲགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་སྟེ། དེ་དག་བཏུལ་ཏེ་བསྟན་པ་ལ་བཙུད་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པ་དང་གྲོལ་བར་བྱས་སམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་འདུལ་བ་ནི་ཉེས་པ་ཟློག་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། ཐོབ་ན་ནི་དེ་ལྟར་འཚལ་ན་དེ་དག་ནི་མ་མཆིས་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་མི་འཚལ་ལོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ལ་ཡང་ཕན་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའམ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའམ། འཁོར་བ་གང་ལ་ཡང་སྤོང་ཞིང་ཞེས་གནོད་པར་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ལགས་འཇུག་པ་མ་ལགས་སོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དབྱིངས་འདི་ནི་གནས་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ལ་བྱའོ། །དབྱིངས་འདི་ནི་གནས་པ་ཉིད་ནི་གནས་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་
― DTG095_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསལ་བའོ། །མ་འདྲེས་པ་ནི་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དབྱིངས་འདི་ནི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དེ་ལ་ནི་ཉན་ཐོས་ཐ་དད་པ་ནས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐ་དད་པའི་བར་དུ་མི་དམིགས་སོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐ་དད་པར་མི་དམིགས་ཏེ། མི་རྟོགས་ན་དེ་ལས་གཞན་འདུལ་བར་བྱ་བ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཐབས་གང་གིས་ལས་དེ་དག་བྱེད་པའི་ཐབས་དེ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པར་མི་འདོད་དམ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བསོད་ནམས་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པའི་ཞིང་དང་རྟེན་དང་གཞི་སྟེ། སེམས་དང་བ་བསྐྱེད་པའི་བསོད་ནམས་ཤིན་ཏུ་སོགས་པ་དག་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རབ་འབྱམ་དག་ཏུ་འཁོར་བ་ཇི་ཙམ་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྤྱད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་མི་འགྱུར་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལས་ལྷག་པ་གོང་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས་པ་དང་ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་གསོལ་ཏེ། དངོས་པོར་ཤེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ངོ༌། །དངོས་པོ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན། དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བླ་ན་མ་མཆིས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་མཁྱེན་པའི་བདག་ཉིད་ལགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་དང༌། །དམ་ཆོས་འཛིན་པའི་བསོད་ནམས་གང༌། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྩོན་པ་ཡི། །བཅུ་དྲུག་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡོན་ཏན་གྱིས་གང་བ་ཉིད་ཀྱང༌། སྐྱོན་གྱིས་མ་གང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཞིང་དམ་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་གྱིས་མ་གང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཞིང་དམ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ཡོན་ཏན་དང༌། སྐྱོན་མ་སྐྱེས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། ཞིང་དེ་ནི་གང་བ་མ་ལགས་ཤིང་མ་གང་བ་ཡང་མ་ལགས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོར་དགོངས་པས་ན་བླ་ན་མེད་
― DTG095_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དེ་ལ་ཆོས་གང་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞིང་དུ་འདོད་པ་ལའོ། །ཆོས་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །བས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་བསལ་བའི་མཇུག་སྡུད་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་ས་བོན་བཏབ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞིང་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཟིན་པ་དག་ལའོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་སྡུད་པར་བྱེད་པའོ། །ས་བོན་ནི་དགེ་པའི་རྩ་བའོ། །བཏབ་པ་ནི་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་འདོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་དང་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་འཕེལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་མི་འགྲིབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་སོ། །གཏན་ཚིགས་སུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཞིང་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་བསམ་པའི་གནས་མེད་པར་སྔར་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ་དེ་ལ་སེམས་དང་བ་བསྐྱེད་པ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ས་བོན་གྱི་ཆོས་ནི་འབྲས་བུ་ལས་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུའོ། །དེའི་ཚེ་ཞིང་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་བསྟན་པའི་ཚེའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ཡང་བདག་ཉིད་ཆེ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཆོས་འདི་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། ཤར་ཕྱོགས་མཐོ་ལ་ནུབ་ཕྱོགས་དམའ་བ་སྟེ་གཅིག །ནུབ་ཕྱོགས་མཐོ་ལ་ཤར་ཕྱོགས་དམའ་བ་དང་གཉིས། དེ་བཞིན་དུ་ལྷོ་ཕྱོགས་དང་བྱང་ཕྱོགས་གཉིས་ལ་གཉིས་སོ། །དབུས་དང་མཐའ་གཉིས་ལ་གཉིས་ཏེ་རྣམ་པ་དྲུག་
― DTG095_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ །དགེ་སློང་ཁྲི་དྲུག་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་ལ་གང་ཡང་འཁོར་འདུས་པའི་ཚེ། དགེ་སློང་སྟོང་ཚང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་དག་དགྲ་བཅོམ་པའི་དབང་དུ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་སོ། །ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཟག་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདོད་པའི་ཟག་པ་དང༌། སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་ཟག་པ་དང༌། ལྟ་བའི་ཟག་པའོ། །འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པས་མདོངས་པར་གྱུར་ཅིང༌། ལྟ་བའི་ཆུས་བརླན་པའི་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུར་ལེན་པ་མེད་པས། ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་བྲལ་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དགེ་སློང་མ་བདུན་བརྒྱ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་མ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་འོག་མ་དང་སྦྱར་རོ། །རྡུལ་དང་བྲལ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གློ་བུར་བའི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལའོ། །ཆོས་ཀྱི་མིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ཤིང་བྱུང་བ་སྟེ། ཡུལ་འདི་ལ་མཚན་མའི་གནས་ངན་ལེན་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོག་ས་ཆེར་གཡོས་པ་རྒྱུན་དུ་བྱུང་བ་འདིའི་རྒྱུ་གང་ལགས་རྒྱུ་དེའི་གྲོགས་བགྱིད་པའི་རྐྱེན་གང་ལགས་ཞེས་དྲིས་པ་དང་ལན་དུ། ཀུན་དགའ་བོ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིས་སམ་འདིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བསྟན་པས་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བསྟན་པའོ། །སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་སྨོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་པའི་རྒྱུ་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཞུགས་ཡུལ་ནི་འཇིག་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ལ་འོད་སྲུངས་ལ་སོགས་པས་འདི་བཤད་དོ་ཞེས་འཆད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི་སྔ་མ་དག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་
― DTG095_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ན་རོལ་པས་ཆུབ་པ་ལས་འདི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ནི། །དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་བདག་སྔོན་དྲན། །དྲང་སྲོང་ཞེས་བྱའི་ཚལ་མཆོག་འདིར། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དམ་པ་བསྐོར། །ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར། ས་ཕྱོགས་འདི་ཉིད་དུ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ས་ཕྱོགས་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །གསུངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཤད་དེའོ། །འདིའི་རྒྱུ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བཞུགས་ཏེ་བཤད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྐྱེན་ནི་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བཞུགས་ཏེ་འཆད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་བགྲོད་པར་བྱ་བར་གཤེགས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་གསུང་བ་དང༌། གང་གི་ཆེད་དུ་འཇུག་པ་དེ་ཐོབ་པ་དང༌། དེའི་ཕྲིན་ལས་སེམས་ཅན་འདུལ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་ཐབས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་སྟེ། དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་རྫོགས་སོ།། །།དེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇམ་དཔལ་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དཔལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་བསམ་པར་མི་ནུས་པའོ། །དཔལ་ནི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བཤད་དོ། །གཏན་ཚིགས་སུ་འདི་ལྟར་འདིའི་སྤོབས་པ་གང་དང་གང་ལགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་དང་གང་ལགས་པའི་སྤོབས་པ་ནི་སེམས་ལ་སྣང་བ་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ལགས་ཀྱི་གཞན་སྤོབས་པ་མ་ལགས་སོ། །འཇམ་དཔལ་དགེ་སློང་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་ཚིག་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་རྗེས་སུ་གནང་བ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤཱ་རིའི་བུ་འདིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཞུགས་པ་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱི་སྤོབས་པ་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་ཞེས་འགའ་ཡང་འདི་ལ་དོགས་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ན་སྤོབས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG095_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་ཤིན་ཏུ་སྤོབས་པ་བཀག་པ་དེའི་རང་བཞིན་ལགས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྤོབས་པར་འགྱུར་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤོབས་ཤིང་མདུན་དུ་བཞག་ན་ནི་བསམ་དུ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །།བམ་པོ་ལྔ་པ། གལ་ཏེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན་སྤོབས་པ་མེད་པས་ཇི་ལྟར་སྟོན་པར་འགྱུར། འོན་ཏེ་སྟོན་ན་ནི། ཇི་ལྟར་སྤོབས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་འགལ་བ་འདི་དག་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཡང་གང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མ་ལགས་པ་ནི་གང་ཅི་ཡང་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་ལས་ཕྱེ་སྟེ་འཐད་པ་གཞན་བསྟན་པ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མ་ལགས་པའི་དངོས་པོ་ནི་གང་ཅི་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ནས་འཆད་པ་ནི་སྒྲའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྩོད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་སྒྲ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བའི་སྒྲ་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བསམ་པར་མི་ནུས་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། བསམ་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ནས་སྒྲ་འཆད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྒྲ་ནི་སྟོན་པར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་སྒྲ་ནི་སྟོན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་གཞན་ལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་རིག་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་གཞན་ལ་རིག་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པ་པོ་དང་སྟོན་པར་བྱེ་དཔའི་ཐ་སྙད་ནི་མ་བརྟགས་པ་གཅིག་པུ་ན་དགའ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ཏེ། རྟོགས་པ་པོ་དང༌། སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དོན་བྱས་པའི་ཕྱིར། རབ་རིབ་ཅན་གཉིས་ཀྱིས་ཟླ་བ་གཉིས་མཐོང་སྟེ། སྟོན་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ནི་དེ་ལྟ་བུ་བསམ་དུ་མེད་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་འཕགས་
― DTG095_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་ཀྱང༌། ཡི་གེ་ཕན་ཚུན་འབྲེལ་པ་ལས། །འབྲེལ་པ་ཅན་ནི་དོན་དེ་ཡིན། །འབྲེལ་པ་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ལས། །བརྟགས་ཡིན་དེ་ལས་གཞན་དུ་མིན། །རྗོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པར་ནི། །བརྗོད་པར་བྱ་ལ་ཤེས་མི་འཇུག །རྗོད་པར་བྱེད་པ་འང་འགལ་བའི་ཕྱིར། །དེ་བས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདུ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་བསྟན་མི་ནུས། །གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་བསམ་མི་ནུས། །གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡི་གེ་བྲལ། །ཡི་གེས་སྟོན་པ་གཟུགས་ལ་ཡིན། །སྒྲ་ཡི་ངོ་བོ་བསྟན་མི་ནུས། །སྒྲ་ཡི་ངོ་བོ་བསམ་མི་ནུས། །སྒྲ་ཡི་ངོ་བོ་ཡི་གེ་བྲལ། །ཡི་གེས་སྟོན་པ་སྒྲ་ལ་ཡིན། །དེ་བཞིན་དུ་དྲི་ལ་སོགས་པ་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་འདིར་སྟོན་པའི་ཚུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་འཆད་པར་བྱེད་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དེ་དག་བསྒོམ་པ་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེའི་བྱེ་བྲག་འཆད་ཅིང་སྒྲོགས་པ་ནི་དེ་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་རྣམ་པར་འཆད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལས་དང་པོ་པ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དང་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ། དེ་ནས་སྦྱོར་བ་བར་ཆད་དང་བཅས་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང༌། བར་མ་ཆད་པར་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏེ། དེ་ནས་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བ་ཡིན་པས་སྤྲོ་བ་མེད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གམ་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རློམ་སེམས་ཅན་ཡིན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲིས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དོན་དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བདག་སྙོམས་པར་མི་འཇུག་གོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་དམ་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་ནི་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདིར་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གསུངས་པའི་ཚུལ་དེས་ནི་སེམས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་བདག་ཉིད་སེམས་པར་བྱེད་
― DTG095_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་བསམ་དུ་རུང་བ་ལགས་ན་ནི་བདག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་བསམ་པ་ཡང་སྤོང་བར་བྱེད་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པོའམ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གང་བསམ་པར་བྱ་བ་སྟེ་གང་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་བསམ་པར་བྱ་བ་གང་ཡང་མ་མཆིས་ན། དེའི་ཚེ་སུ་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཆོས་དེ་གཉི་ག་མི་རིགས་པར་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བགྱི་བདེ་ནི་བསམ་དུ་མཆིས་པ། བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བགྱི་ཞེས་འབྱུང་པ་ལ། དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤོང་བ་སྟེ། བདག་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རང་བཞིན་ལགས་ལ། བདག་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཇི་ལྟར་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བགྱི། ཅི་ཁྱོད་གཅིག་པུ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནམ། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན། དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་བཞིན་དུ་མ་གྱུར་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་སྔོན་ལས་དང་པོ་པའི་ཚེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་སྔ་རོལ་སྔོན་བདག་བསྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ལས་དང་པོའི་ཚེ། ཉན་པ་དང༌། སེམས་པའི་དུས་ན་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་པོ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱ་བ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པར་བགྱིད་ཅིང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཤིན་ཏུ་བྱུང་ལགས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་དེ་ལྟར་ནི་བདག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་སྙམ་དུ་ཡང་དེ་ལ་སེམས་པ་ཀུན་འབྱུང་ཞིང་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་སོ། །དང་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལྟ་བུ་འབྱུང་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། །བསྒོམ་པ་གོམས་པས་བདག་བཞིན་དུ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱོས་ཤིག་ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར།
― DTG095_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཞུ་འདིས་མདའ་འཕེན་ཞེས་པའི་སློབ་དཔོན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དོན་གསལ་ལོ། །སྐྲ་ལ་ཞེས་པ་ནི་སྤུའི་ཉག་མ་ལའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་བདག་སྔོན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔེས་དོན་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །བདག་སྔོན་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་བསམ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་འབྲེལ་པ་དེའི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཡིན་པས་ལྡོག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་བདག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལན་མང་དུ་གནས་ཤིང་གནས་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན། བདག་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་སླར་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དོན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་གནས་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་གང་གིས་དེ་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། གང་དང་གང་གི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་གནས་པ་དེ་དང་དེའི་ཚེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་གདགས་སུ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་དང་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་པ་མང་བར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གདགས་སུ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་དང་དེའོ་སྙམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་དང་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང་མཐོང་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་རྣམ་པ་ཤིན་ཏུ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་སྐབས་དབྱེ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་གནས་པའི་ཚེ་འདི་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །འཆད་པའི་ཚེ་དྲིས་པ་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་འདི་ལྟར་འཇམ་དཔལ་ནི་ཡིད་མི་རྟོན་ཏེ། གསང་བ་དག་འདི་ལྟར་གསལ་པོར་མི་སྟོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་བ་བགྱིད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཡིད་མི་རྟོན་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པར་གནས་པའི་ཚེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དྲིས་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་ཁོ་ན་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་
― DTG095_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་འདི་བས་ཆེས་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་ལྟ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་རྣམ་པ་ནི་ཞི་བ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དོན་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་འདི་སྐད་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཁྱོད་ཀྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཞི་བ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤོང་བའོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཚེ་ན་ནི་མི་ཤེས་ཏེ། ཞི་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པར་མ་བཞག་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་མེད་པར་འཛིན་པ་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །ཞི་བ་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་ཉེ་བར་ཞི་གནས་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡོད་ཅིང་དམིགས་ན་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བས་ཆེས་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདྲི་བ་མི་འཐད་པས་ན་འདིར་ཡང་ཤིན་ཏུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡོད་ཅིང་དེ་མི་དམིགས་ན་ནི་དེའི་ཚེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འདི་བས་ཆེས་ཞི་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་བ་རིགས་པ་ཡིན་ན་ཇི་ཙམ་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ན་འདྲི་བའི་དོན་དེ་ཇི་ལྟར་འཐད་པར་འགྱུར། ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུས་སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་ཅིང་འདི་ལྟར་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་ཀྱང་འདིའི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཚིག་ཟུར་གྱིས་འདྲི་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ནི་དམིགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཅན་ཡིན་གྱི་མེད་པ་དང་ཡོད་པའི་ཐ་སྙད་སྔོན་དུ་སོང་བའི་དམིགས་པ་ཅན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་
― DTG095_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། མི་དམིགས་སོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །འདིར་ཇི་ལྟར་དེ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བསམ་དུ་མེད་པ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ཡིན། བསམ་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པ་དེས་ན། འདི་ནི་མེད་དེ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པ་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན་ན། མཚན་ཉིད་མེད་པ་རྣམས་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཐོབ་པ་ནི་སུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའམ། གཞན་གང་ཡང་རུང་སྟེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མི་ཐོབ་པ་སུ་ཡང་མེད་དོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉི་ཚེར་མ་ཟད་ཀྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཏན་ཚིགས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བྱིས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བསམ་བྱ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་བྱའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསམ་བྱ་དབེན་པ་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གང་གི་ཕྱིར་བསམ་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། དོན་དེས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པའོ་རྗེས་མཇུག་བསྡུས་སོ། །དེ་ལྟར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་བསམ་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་བསམ་དུ་མེད་པ་རྒྱུན་དུ་དྲན་པ་ལས་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དྲན་པ་ནི་བདག་པོ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་
― DTG095_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྱེས་ནས་ལེགས་སོ་ཞེས་སྦྱིན་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཟབ་མོ་ཟབ་པའི་གནས་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཟབ་མོ་ཟབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལན་གཉིས་སུ་འབྱུང་བ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་དང་སྐུར་འདེབས་ཀྱི་མཐའ་དང་བྲལ་བའོ། །གནས་ནི་ལོག་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པར་དཀའ་བའོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་ཏུ་གཏོགས་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་སྔ་མ་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་ལོག་པར་རྟོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཅིང་བཤད་པ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་ལྟར་གནས་དེ་ལྟ་བུ་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ན། འཇམ་དཔལ་གྱིས་དེ་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཞེས་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡང་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་སྤྱད་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསལ་བ་འམ་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་འཆད་པ་ཡིན་པར་གསལ་བར་སྲིད་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཟབ་མོའི་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་གང་གིས་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་བྱས་ཤིང་བསྐྱེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཚངས་པ་ནི་སྐྱོན་མེད་པའོ། །དེའི་ཆེད་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། མི་དམིགས་པར་གང་གིས་ཡུན་རིང་དུ་སྤྱད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བས་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་ཅིང་མི་དམིགས་པར་བསྒོམ་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་ཟབ་མོའི་ཆོས་སྟོན་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཅི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། དེ་སྐད་སྨྲས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་སེམས་སམ་ཞེས་འདྲི་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱའོ། །ཅི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲི་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་སྔར་བསྟན་པའི་ངོ་བོ་དེ་སྐད་སྨྲས་སོ་ཞེས་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བ་དེ་སྙམ་སེམས་པ་འབྱུང་ངམ་ཞེས་དེ་སྐད་
― DTG095_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲིས་པ་དང༌། ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་དྲིས་པའི་ངོ་བོ་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་འབྱུང་ན་ནི་དེའི་ཚེ་གཟུང་འཛིན་དུ་དམིགས་པ་ལ་གནས་ཏེ། དེ་སྐད་མཆི་བར་འགྱུར་ཏེ། དམིགས་པ་ལ་སྤྱོད་ན་ནི་དམིགས་པ་སྤྱོད་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་འདིའི་འབྲས་བུ་མདོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉི་ག་ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དང་རློམ་སེམས་པའོ། །ནས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་བསྡུ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་བསྡུའོ། །དེ་དག་ནི་འདིར་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཏེ། འདི་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་དམིགས་པ་བསྟན་པ་འདིས་ནི་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་དང་འགལ་བར་བསྟན་ཏོ། །མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྔར་འདྲིས་པའི་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་སྨྲས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་འགལ་བས། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ། འདི་སྐད་མི་འཆིའོ། །འགལ་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཅིའི་སླད་དུ་ཞེན་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་ངོ་བོའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་སོ་སྙམ་བགྱིད་ཅིང་གནས་པར་རྟོག་པའམ། འོན་ཏེ་མི་གནས་སོ་སྙམ་བགྱིད་ཅིང་མི་གནས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ལགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དམ་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་འཐད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་རིགས་པ་ནི་གཞན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ལ་གནས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ། གནས་པ་
― DTG095_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་ཀུན་ནས་སློང་བ་མེད་པ་འབྱུང་བ་མེད་པ་ལྟར་གནས་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་གང་ཡང་གནས་པ་མེད་པ་དེས་ན་གནས་ཀྱང་དེ་ཡིན་ཏེ། བསམ་དུ་མེད་པའི་གནས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བདག་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་གནས་པ་དང་འདྲ་བས་བདག་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ལ་གནས་པ་ཡང་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། གནས་པ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བདག་ཡོད་པར་གནས་པ་འདི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་གནས་པ་མེད་པའོ། །ཡང་ན་འདིར་གནས་པས་ན་གནས་སོ། །དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ་ནི་གནས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཀུན་ནས་སློང་པ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་སློང་བར་འགྱུར་བས་ན་ཀུན་ནས་སློང་བ་སྟེ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་ནས་སློང་བ་མེད་པའོ། །དེ་བས་ན་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །དེ་སྐད་དུ། རིན་པོ་ཆེ་ཟ་མ་ཏོག་ལས་ཀྱང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་ནི་བདག་ཡིན་ན་བདག་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའང་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བདག་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མ་བྱུང༌། བདག་ཀུན་ནས་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྒྱུ་དང་རང་གི་ངོ་བོ་དང་ལས་རྣམས་མི་འཐད་པའི་དཔེ་གནས་པ་མེད་པ་ཉིད་བསྟན་ནས་དོན་ལ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། གནས་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་བཞིན་དུ་སྟེ། དེ་ནི་གང་ལ་གནས་ནས་བདག་དེ་སྐད་དུ་མི་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདིར་གནས་པས་གནས་ཤིང་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་བཞེད་དེ་བཤད་དོ། །དེ་ནི་བསྡུས་པའི་ཚིག་སྟེ། དཔེའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་གནས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བ་འམ་འཛིན་པ་གང་ཡང་གནས་པའམ། འབྱུང་བའམ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་རྒྱུ་མི་འཐད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གནས་དང་གཞི་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་འདིར་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་
― DTG095_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་འཛིན་པའི་ཕྱིར། གནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན། འདིར་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། གནས་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་བསམ་དུ་ཅི་ཡང་མེད་པས། བསམ་དུ་མེད་པའི་གནས་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ལས་མི་འཐད་པ་བསྟན་ཏོ། །མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་ནི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བདག་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མདོར་བསྟན་ནས། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་ཤིང་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལགས་ཏེ། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་དབྱེར་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རིགས་དེའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཟློག་པ་ཐ་དད་པར་ཟད་ཀྱི་འདིར་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་གང་ལགས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་ལགས་ཏེ། གང་ལགས་པ་དེ་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་ལགས། དེ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ལགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གང་ལགས་པ་དེ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་གང་ལགས་པ་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་སྨོས་པ་ནི་བདག་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་དབྱིངས་གང་ལགས་
― DTG095_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབྱིངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་འམ། དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབྱིངས་དང༌། བདག་གི་དབྱིངས་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ། གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོས་དབེན་པ་ལགས་སོ། །དེ་བས་ན་གཉིས་སུ་དབྱེར་མ་མཆིས་ཏེ། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བགྱིར་མི་ནུས་སོ། །སྔར་བསྟན་མ་ཐག་པ་གང་གི་སླད་དུ་འདི་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མ་མཆིས་པ་ལགས་པ་དེའི་སླད་དུ་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་སོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། གལ་ཏེ་འདི་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་འགའ་ཞིག་སྐྱེས་ཏེ་ཡོད་པར་གྱུར་ཏམ། གལ་ཏེ་གཉིས་ཀ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་ཤིན་ཏུ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཡོད་པ་དག་ལ་ཤེས་པས་ཡུལ་དུ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་གཅིག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་བ་འམ། མ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་དུ་བྱེད་ན་ནི་སེམས་པ་ཡོད་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་སོ་ཞེས་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་སྐད་བཤད་ཀྱི་འདིར་ནི་གཏན་ཚིགས་སམ། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གང་གི་སླད་དུ་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ལགས་པ་དེའི་སླད་དུ་འདི་ནི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་མ་མཆིས་སོ། །ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་མ་མཆིས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་མཆིས་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་མ་མཆིས་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་གང་ནས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་སྟེ། དེ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། རྒྱུ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་དེ་ལས་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་བརྗོད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པར་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར། གང་ནས་ཀྱང་མ་འོངས་ཤིང་སྔ་ན་ཡང་དེ་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། གློ་བུར་དུ་བྱུང་བར་རྟོག་ན་འོ་ན་ནི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། རྨི་ལམ་གྱི་དམིགས་པ་དང༌། སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྐྱེས་པ་ཡིན་
― DTG095_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཅི་སྟེ་མི་བརྟག་སྟེ། རིགས་པ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འགའ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མི་འགྱུར་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཤེས་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འགའ་ཞིག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་རིགས་པ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ནོར་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་ཤིང༌། རྒྱུའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་མངོན་སུམ་དང༌། མི་དམིགས་པས་སྒྲུབ་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ་ཞེ་ན། ཐ་སྙད་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་སྐད་དུ་འཆད་པ་ནི་བདེན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས་འདི་སྐད་དུ། ཚད་མའི་མཚན་ཉིད་འདི་ནི་ཐ་སྙད་པ་ཡིན་ལ། འདི་ལ་ཡང་གཞན་དག་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་གཉིས་ནི་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ངེས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་ཞེན་ནས། དེ་ན་སྐྱེས་པ་མེད་པ་ལ་དེར་འཛིན་པ་དེ་ནི་འཁྲུལ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ཟད་དོ། །མི་རྟོག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རྗེས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཚོལ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་བླང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ནི་དོན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། བྱེ་བྲག་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དོན་བྱེད་པ་འཐོབ་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ལན་བཏབ་པོ། །དེ་ནི་ཐ་སྙད་ཡིན་ཏེ་མི་དགག་གོ །གཞན་ཡང་དོན་བྱེད་པ་འདི་ནི་ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་ཡང་མཐོང་སྟེ། འདི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ལྡིང་གི་སྔགས་མཁན་ལ་སོགས་པས། ནམ་མཁའ་ལྡིང་ལ་སོགས་པ་བསྒོམས་པས། དུག་ལ་སོགས་པ་བསལ་བ་ཡང་མཐོང་སྟེ། དེ་ན་ཡང་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་མེད་པ་སྐྱེས་ནས་སྐད་ཅིག་ཏུ་མ་ལུས་པར་འགགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཡང་སྨིག་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐམས་
― DTG095_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་ཐལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནུས་པ་ཡང་ངེས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱོན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བརྗོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། སྐྱེ་བ་ལ་དགའ་ཞིང་སྐྱེ་བ་ལ་ཆགས་པ་ནི་སྤངས་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་རྣམས་དང་འཇིག་རྟེན་པའི། །དཔེ་རྣམས་ཕ་ཡིས་བསྒོ་ན་ཡང༌། །གནས་པ་མེད་ལམ་དོན་ཞེན་པ། །སྐྱབས་སུ་འོངས་བཞིན་འགའ་སྤོང་མེད། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པ་ནི་སྐྱོན་མང་དུ་ཡོད་དེ། མུ་སྟེགས་ཅན་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བར་འགྱུར་བ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་མཁྱེན་ན་ནི་གཟུང་འཛིན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མི་མཁྱེན་ན་ནི་མཁྱེན་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ་ཡུལ་དུ་མི་བྱེད་པ་ལ་ནི་སྐྱོན་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་ན་དམིགས་པའི་རྟ་ལ་སོགས་པ་གཉིད་མ་ལོག་པས་མ་མཐོང་ཞེས་ཏེ། མི་ཤེས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པའི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་རུང་གི །དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ན་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཆིས་པ་མ་ལགས་ཏེ། ཡོད་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཇི་ལྟར་འཇིག་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཚིག་དེ་གསུམ་གྱིས་ནི་འདི་འདུས་མ་བྱས་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ་ཡིན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་འཐད་པ་ནི་འཇིག་པ་མེད་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འོན་ཀྱང་འབྱུང་བ་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་བལྟ་བར་བྱའོ། །འཇིག་པ་མེད་པ་ནི་དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། བདག་གི་དབྱིངས་འདི་གཉིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབྱིངས་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབྱིངས་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
― DTG095_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབྱིངས་དང་བདག་གི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་དབེན་པའི་ཕྱིར། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབྱིངས་དང་བདག་གི་དབྱིངས་འདི་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ། གཉིས་སུ་དབྱེར་མ་མཆིས་ཤིང༌། འདི་གཉི་ག་ཡང་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དབྱིངས་ནི་རྒྱུ་སྟེ། འདི་ལྟར་བདག་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་བཙལ་ན་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་རིན་པོ་ཆེ་ཟ་མ་ཏོག་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་དབེན་པ་འདི་ཉིད་སྒོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་དབེན་པ་དེ་ཉིད་སེམས་ལ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་གཞག་ན་དངོས་པོར་སྒྲོ་འདོགས་པ་རྣམས་ཆུང་བ་དང་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བར་འགྱུར་ཞིང་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པ་དང༌། དངོས་པོས་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབྱིངས་སོ། །རྣམ་པར་དབེན་པ་འདི་སེམས་ལ་གཞག་པར་ནུས་སམ། འོན་ཏེ་མི་ནུས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་ཤེ་ན། སེམས་ཉིད་དེ་རྣམ་པ་ཅན་ལ་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་བདག་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་དབྱིངས་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་རེ་ཞིག་སྔ་ཕྱི་མཚམས་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་བདག་བསྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བདག་བསྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདི་དང་གཞན་དུ་གསུངས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དེ་བསྒོམ་པའི་སྒྲས་བདག་བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་འདི་ལྟར་བདག་རྣམ་པར་དབེན་པ་འདི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གིས་བདག་གི་དབྱིངས་འཚལ་བ་དེས་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པ་འཚལ་བ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་བདག་གི་དབྱིངས་འཚལ་བ་དེ་ནི་ཆགས་པ་མ་
― DTG095_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆིས་པ་འཆལ་བ་ལགས་ཏེ། དམིགས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆགས་པ་མ་མཆིས་པའི་ཚེ་མཁྱེན་པ་ཅན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་གང་གིས་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་འཚལ་བ་དེས་ཆོས་གང་ཡང་འཚལ་བ་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་ལ་ཆགས་ན་ནི་ཆགས་མེད་ཉམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་གང་ཡང་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྒྲོ་འདོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ལ་སེམས་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཤེས་པ་མེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལགས་ཏེ། ཆགས་པ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཅན་བསྟན་ཏོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་སྟོན་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་ཇི་ལྟར་འཐད། གང་གི་ཕྱིར་དོན་འདི་རིགས་པར་འགྱུར། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དགོངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། གལ་ཏེ་བསམ་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་མཆིས་ཤིང་མི་མཁྱེན་ན། དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར་ཏེ། མ་བསམས་པར་ནི་བསམ་པ་དང༌། དབང་པོ་དང་འདོན་པ་དག་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ཇི་ལྟར་འཐད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ལན་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་མཆིས་པ་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ན་མཆིས་པ་མ་ལགས་སོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤོང་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནི་མཚོན་པ་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཛད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོན་ཀྱང་སྔོན་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱིར་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་གིས་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་སྐྱེའོ། །དེ་སྐད་
― DTG095_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་བསྟན་པ་ལས། ཇི་ལྟར་འཁྲུལ་འཁོར་བྱས་རྒྱུད་ལས། །རླུང་གིས་བསྐྱོད་དེ་སྒྲ་དག་འབྱུང༌། །སེམས་ཅན་བསམ་པའི་དབང་གིས་ནི། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱང་སྟོན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་བྱམས་པ་མགོན་པོས་ཀྱང༌། །རྩོལ་བ་མེད་ཅིང་ཆགས་དང་བྲལ། །ཐོགས་པ་མེད་པར་རྟག་ཏུ་བཞུགས། །དྲིས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་མཁྱེན་པ། །སྨོན་ལམ་མཁྱེན་པར་འདོད་པ་ཡིན། །རྒྱུ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་གྱུར་ན། །གང་གང་ཚེ་ན་གང་དག་ལ། །ཕན་པར་བྱ་བ་འབྱུང་བ་ནི། །དེ་དང་དེ་ལ་དེ་འཕེལ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་དོན་དམ་པར་མ་མཆིས་པ་དེའི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆགས་པ་ནི་བཞེད་པའོ། །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པའོ། །གང་གི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པ་དེའི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། དངོས་པོ་ནི་བྱུང་བ་ལ་བྱའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། གང་འབྱུང་བ་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་ཞིང་ཆགས་པ་ཡིན་ལ། གང་ཆགས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་བས་ན་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རྐྱེན་ནི་བཞི་སྟེ། དམིགས་པ་དང་བདག་པོ་དང་དེ་མ་ཐག་པ་དང༌། རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་དག་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཡུལ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་དབང་བྱེད་པའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལ་མི་གནས་པས་ན་ཡེ་ཤེས་ནི་མི་གནས་པའོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་བརྟེན་པ་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བརྟེན་པ་མཐོང་བའོ། །དེ་ནི་སྐྱེ་བཞིན་པ་མ་འོངས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་རྣམས་ལ། གོ་འབྱེད་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། གང་གིས་གོ་ཕྱེ་བས་འབྲས་བུ་བརྟེན་པར་འགྱུར་བ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར།
― DTG095_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟེན་པ་མ་མཆིས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་མ་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐལ་བ་མཉམ་པ་དང་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་དེ་དག་གིས་ནི་སྐྱེ་བཞིན་པ་མ་འོངས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་འགོག་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མ་ཐོབ་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འགག་བཞིན་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བ་འགག་པ་ལ། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དག་ལ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཐོབ་པའོ། །བྱེད་རྒྱུ་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་འདིས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དོ། །འདུས་བྱེད་པ་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེད་པས་རྣམ་པ་མང་ངོ༌། །དེ་ལ་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་བརྟེན་པ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྐྱེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡང་གི་སྒྲས་ནི་མ་སྐྱེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་གཏན་ཚིགས་གང་གིས་མངོན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་སུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱིས་འདུས་བགྱིས་པའམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱིས་འདུས་བགྱིས་པ་མ་ལགས་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་མ་བསྒྲུབས་པའོ། །ཡོན་ཏན་མ་ལགས་པས་འདུས་བགྱིས་པ་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པར་མི་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འདུས་བྱས་མ་ཡིན་པའོ། །ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་གཉིས་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ། གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡོན་ཏན་དང༌། ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ན་འོ་ན་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ལ། གང་ཟག་གཞན་གྱི་མ་ཡིན། འདུས་མ་བྱས་པ་རྒྱུ་དང་མ་འབྲེལ་བ་ལ་མི་ལྟོས་པ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡིན་སྙམ་པ་དེའི་ཕྱིར། ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་ལན་ནི་འདི་ལྟར་ཡེ་ཤེས་
― DTG095_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་བསམ་པ་དང་བྲལ་བས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །བསམ་པ་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང་བྲལ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཡོན་ཏན་ནམ་ཡོན་ཏན་མ་ལགས་པས་ཀྱང་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་བགྱིའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཏན་ཚིགས་དེས་སམ། ཡེ་ཤེས་དེས་ཡོན་ཏན་ནམ། ཡོན་ཏན་མ་ལགས་པས་འདུས་བྱས་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པར་བགྱི། གང་གི་སླད་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་མེད་པ་ཡིན་ན། གཞན་ཅི་ཞིག་བསམ་དུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་བསམ་དུ་མ་མཆིས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་གཏོང་སྟེ། འཛིན་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་བསམ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་པར་བྱེད་པ་ལས་དབེན་ཞིང་དེ་གཉིས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། གང་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལས་དབེན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལགས་པར་འཚལ་ལོ། །དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་དང་འབྲེལ་པ་བསལ་ནས་འབྲས་བུ་ཉིད་ཀྱང་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་འམ། མཁྱེན་པ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་འམ། དེ་ལས་གཞན་པའི་མཁྱེན་པ་མ་མཆིས་ཏེ། ཡུལ་གྱི་སྟོབས་ལས་བྱུང་ཞིང༌། ཡུལ་ལ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱེད། འདིས་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་བསལ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་འམ། ཕྱི་མའི་མཐའ་ནས་མཆིས་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བདག་པོའི་འབྲས་བུ་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དུས་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྔོན་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་གང་གི་རྒྱུ་སྔོན་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། སྔོན་གྱི་སྒྲས་རྒྱུའི་
― DTG095_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ལ་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་སྔོན་བཞིན་དང༌། ཕྱི་མ་བཞིན་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་བསལ་བ་ཡིན་ཏེ། འདས་བ་ལས་དེ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྔོན་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མའི་ཟླ་དགག་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་ཉིད་སྟོན་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །འདི་གཉིས་ཀྱིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ། ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་གསུམ་པ་བཞིན་མེད་དོ། །འབྲས་བུ་གསུམ་ཉིད་མི་འཐད་པའི་གཏན་ཚིགས་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་འགག་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་ནུབ་པར་ཡང་མི་འགྱུར། ཆད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་འཇིག་པ་ནི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པ་དང་གཉིས་སུ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་སོ། །དེ་ལ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནུབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གནས་སྐབས་སུ་ནུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོང་ཡེ་ལྷག་མ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །རྒྱུ་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་འགོག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡེ་ཤེས་འདྲ་ཞིང་མཐུན་པ་གང་ཡང་མ་མཆིས་ན། རྒྱུ་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་གང་ཞིག་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ན་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་བཞེད་དོ། །དེ་དང་འདྲ་བའི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་དེའི་སླད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་འདི་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་པར་བཞེད་ཅིང་འདྲ་བ་མ་མཆིས་ཏེ། འདི་ལ་འདྲ་ཞིང་མཐུན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་རྒྱུ་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་བསལ་བའི་སྔ་རོལ་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་འགག་པ་སེལ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་གསུམ་ཆར་གྱིས་ཀྱང་རྒྱུ་མཐུན་པའི་བག་ཆགས་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་དེའི་
― DTG095_Page_0127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུས་ཀྱང་དེ་འཇོག་པར་བྱེད་པས། མི་མཐུན་པ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ལས་གཞན་དུ་འབྲས་བུ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་རྒྱུན་ཆད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ལུང་དུ་བསྟན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བག་ཆགས་འཇོག་པར་བྱེད་པས་རྒྱུན་ཆད་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་ཉིད་དུ་དགག་པ་སྲིད་པས་ན་འགག་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཐོག་མ་དང༌། དབུས་མ་དང༌། ཐ་མ་མི་དམིགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མ་ནི་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །དབུས་ནི་མ་དག་པ་དང་དག་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །ཐ་མ་ནི་དག་པའི་གནས་སྐབས་ཏེ། དེ་དག་མ་སྐྱེས་པས་ནི་མི་དམིགས་པ་ཐོག་མ་དང་དབུས་དང་ཐ་མ་མི་དམིགས་པ་དེའི་སླད་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བའོ། །འདིར་ཡང་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་མཉམ་པ་འམ་མི་མཉམ་པ་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་འདི་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པས་མཉམ་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་མི་མཉམ་པའོ། །འདི་ལ་མཉམ་པ་འམ་མི་མཉམ་པ་དེ་དག་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་དེ་མཉམ་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དམ་མི་མཉམ་པ་སྟེ། མི་མཉམ་པ་ཉིད་མི་དམིགས་ཏེ་མི་རིག་གོ །གཉི་ག་མི་དམིགས་པ་དེའི་སླད་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་མི་མཉམ་པ་ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པའི་ཕྱིར་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཚིག་དེ་སྐད་དུ་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་ནས། དེའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁ་ཅིག་གིས་བརྟགས་པ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ནི་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཞན་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིའི་རྣམ་པ་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་ཚུལ་འདྲ་བ་ནི་དེ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། དེའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའོ། །འདི་ལ་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཞན་མི་དམིགས་ཏེ། དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ་
― DTG095_Page_0128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས། འདི་བཀག་པའི་ཕྱིར། འདིས་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་མི་མཐུན་པའི་ངོ་བོ་ལ་བྱ་སྟེ་མི་མཐུན་པར་གླེང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་མི་འཇིགས་པ་བཞིའི་སྐབས་སུ་གསུངས་སོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་དང་འདྲ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཞན་མི་དམིགས་སོ། །དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་འདི་མི་བསྒྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས་སོ།། །།བམ་པོ་དྲུག་པ། མི་བསྒྱུར་བ་འདི་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཕྱིར་རྒོལ་བར་བྱེད་པས་འཁྲུགས་པའམ། གཡོས་པ་ནི་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པས་མི་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཏེ། ཟག་པ་ཟད་པ་ན་འདི་དག་ནི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ནི་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ན། ང་ལ་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་མཚན་མ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བས། མི་བདེ་བ་དང་བག་ཚ་བ་མེད་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ཐོབ་སྟེ་བཞུགས། ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་ཡིན་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་བསྒྱུར་བའི་ལས་ཡིན་ནོ། །མི་བསྒྱུར་བ་འདི་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་མ་བགྱིས་པ་དེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མ་བགྱིས་པ་ཉིད་ལགས་པ་དེའི་སླད་དུ་མངོན་པར་བཞེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་མི་བསྒྱུར་བ་ལགས་སོ། །གཞན་དག་མི་བསྒྱུར་བར་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། མི་བསྒྱུར་བ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཡེ་ཤེས་འདི་ལ་ནི་བསྒྱུར་བ་དང༌། མི་བསྒྱུར་བའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ཡང་མེད་པས་ཤིན་ཏུ་ཡང་བསྒྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་དཔེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། ཀཱཪྵ་པ་ན་རྟགས་མ་བཏབ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྟགས་བཏབ་པ་ནི་ཟོང་དུ་བྱ་བའི་རྟགས་བཏབ་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འདྲ་མ་མ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པས་
― DTG095_Page_0129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟགས་མ་བཏབ་པའོ། །འདི་བསྒྱུར་བ་ཡང་མ་ལགས་པ་ནི་རྟགས་མ་བཏབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒྱུར་བ་ལས་གཞན་པ་དབྱིག་ལ་སོགས་པ་མི་བསྒྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཡང་མ་ལགས་ཏེ། དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་གཉི་ག་མ་ལགས་པའི་གྲངས་སུ་མཆིའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་མ་བྱས་པ་དེ་ནི་བསྒྱུར་བ་དང༌། མི་བསྒྱུར་བའི་གནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་སྣོད་དུ་གྱུར་པའི་གང་ཟག་རྣམས་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ། འདི་ལྟར་ཟབ་མོ་བསྟན་པ་ལ་ནི་དེ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་ཅིང་ལྷག་པར་སྨོས་པའི་གང་ཟག་དེ་དག་སུ་ཞེ་ན་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཅན་དག་ལས་གཞན་པ་དག་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་འཁོར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཁོར་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་དག་ནི་རིགས་མེད་ཅིང་དེ་ལས་ཡིད་བྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། འཁོར་བའི་རང་བཞིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཏེ། འཁོར་བས་སྐྲག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་ཏེ། དེ་ཡང་རིགས་ལ་གནས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་འདིར་མོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་དག་འཇིག་ཚོགས་ལས་ཀྱང་མ་བསྐྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་ཡིན་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་སྐྱོན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་བསྐྱོད་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར། ལྟ་བས་བྱས་པ་རྣམས་ཟད་པ་དང་གཏུགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པས་གང་དག་འཇིག་ཚོགས་ལས་འདའ་བར་བྱེད་དོ། །གང་དག་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མོས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་ཚོགས་ལས་མ་བསྐྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཀྱང་མ་བས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་
― DTG095_Page_0130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷག་པར་མོས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་དགོངས་པ་སྟེ། དེ་དག་མོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་དག་ཁོ་ན་ལྷག་པར་མོས་པ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ལ་ལེགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ན། གང་གིས་དེ་དག་ཁོ་ན་ལྷག་པར་མོས་པ་ཡིན་གྱི། གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མི་བས་པ་ནི་བས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞིག་པའོ། །དེ་མེད་པ་ནི་མི་བས་པ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་པ་ལ་བྱའོ། །བས་པ་ཡང་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གྲངས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བུའོ། །ཡོངས་སུ་བས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷག་མ་མེད་པར་ཟད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མདོ་སྡེ་པའི་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་ལོག་པར་མོས་པ་ཡིན་གྱི། འདི་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་མེད་དོ། །གང་དག་དེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་བ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་མོས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་འཁོར་བ་ལས་ཀྱང་མ་འདས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་རྣམས་མ་སྐྱེས་པར་ལྷག་པར་མོས་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བའི་གྲངས་སུ་ཡང་མི་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྨོངས་པ་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ། ཉོན་མོངས་སྐྱེ་བ་ཉོན་མོངས་མིན། །སྐྱོན་མེད་ཡོན་ཏན་དཔག་མེད་ལྡན། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདིས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པ་བསྟན་ཏོ། །གང་དག་ལམ་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ལགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་རྟག་ཏུ་བར་ཆད་མེད་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་རྟོགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་བསྟན་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྗེས་སུ་གནང་བ་མཛད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཆིས་པའི་དུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་ན། གང་ལ་ལ་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་དམིགས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུད་ལ་ཚུལ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་འདིས་ཕྱིན་པར་བྱེད་པས་འདུལ་
― DTG095_Page_0131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཡིན་ལ་དེ་ཉིད་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྷུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཟབ་མོ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་མ་ཐག་པ་འདི་དང་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ངོ་བོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་ཉན་པ་སྟེ། ཉན་འདོད་པ་དང་མོས་པ་སྟེ་ཐོས་ནས་སེམས་དང་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་འཚལ་བ་སྟེ། ཐོས་ཤིང་མོས་ནས་རིགས་པས་སེམས་ཤིང་གཏན་ལ་འབེབས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་སྟེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས་བསྒོམས་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་མཆིས་སམ། ལན་ནི་འོད་སྲུངས་འཁོར་འདི་ཉིད་ནའང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་འདི་ཉིད་ནའང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ངེས་པར་འཛིན་པ་སྨྲས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་དང་བྲལ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་དག་ཁོ་ན་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་རྣམ་པ་བཞི་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ཉིད་དཔེ་རྣམ་པ་བཞིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཉན་པའི་ཆེད་དུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཁྱིམ་བདག་གམ་ཁྱིམ་བདག་གི་བུ་ཞིག་གིས་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྔ་མ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་གཟུང་བའོ། །ཕྱི་མ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་མ་བཟུང་བའོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བརྒྱ་སྟོང་རི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆགས་པའི་གནས་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་དག་ནི་དེ་ཉིད་ལ་གཅེས་པར་སེམས་སོ། །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྟོར་ཏེ། མི་སྣང་བར་གྱུར་ན་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། ལུས་ཀྱི་མི་བདེ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་མྱ་ངན་གྱིས་ནོན་པ་འདིས་ལུས་ཀྱང་གདུངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་ཡིད་གང་གིས་གཞན་མི་སེམས་མི་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་རྙེད་ན་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་
― DTG095_Page_0132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་དང་ཡིད་ཀྱི་བདེ་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་ལ་སྦྱར་བ་ནི་འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་བར་དུ་མ་ཐོས་ན་འདི་སྙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་སྨོད་པའོ། །བདག་ཅག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་སྨད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོད་པའི་ཚུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་མ་སྐྱེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ལྟ་བུ་འདི་མ་ཐོས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་དུས་གཞན་ན་ཐོས་པར་གྱུར་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསལ་ལོ། །ཚིག་འདི་སྐད་དུ་འདི་ལྟར་བདག་ཅག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སོ། །མོས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཤིང་ཡོངས་འདུ་དང༌། ས་བརྟོལ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ལ། དེ་ནི་མེ་ཏོག་གི་ཤིང་ཡིན་ཏེ། མེ་ཏོག་ཁ་འབུས་ཤིང་མེ་ཏོག་བྱུང་དུ་ཉེ་བ་མཐོང་ནས། རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་མྱུར་དུ་འདི་ན་མེ་ཏོག་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་ངེས་པར་བཟུང་ནས་ཡིད་དགའ་བ་སྟེ། དེ་དགའ་བ་སྐྱེས་སོ། །དེ་དག་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་རབ་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀྱེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བའི་སྒྲའོ། །འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་དགའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སྙིང་དགའ་བའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དགའ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་འདིར་མོས་པ་ཡིན་ཏེ། མོས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་བས་ན་འདི་ཐོས་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མེ་ཏོག་ཁ་འབུས་པ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་ངའི་འཁོར་འདི་ཉིད་ན་གནས་པར་འོད་སྲུངས་ཁྱོད་ཀྱིས་ངེས་པར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་ཡོངས་འདུས་བརྟོལ་ལ་ལྷའི་བུ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་དག་ཐོས་ནས་དད་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་མ་འོངས་པ་ན་བྱེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ད་ལྟར་ངའི་འཁོར་འདི་ཉིད་ན་གནས་པར་ངེས་པར་གཏན་ལ་བབ་པར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག་ཐེ་ཚོམ་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་
― DTG095_Page_0133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ངེས་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་གང་དག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་མ་སྐྱེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ངའི་འཁོར་འདུས་པ་འདིའི་ནང་ན་ངས་རྗེས་སུ་གཟུང་ཞིང་གནས་པར་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །ཤེས་པར་བྱ་བ་མོས་པའི་འབྲས་བུ་ཅིག་ཤོས་སྟོན་པ་ནི་གང་དག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། ཡིད་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དུས་ཤིན་ཏུ་རིང་པོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མེ་ཏོག་ཐམས་ཅད་རྒྱས་བར་འགྱུར་བར་དོགས་པ་མི་བྱའི། ཤིང་ཡོངས་འདུའི་མེ་ཏོག་ཁ་འབུས་པ་བཞིན་རིང་པོ་མི་ཐོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མོས་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མེ་ཏོག་རྒྱས་པ་ལྟ་བུ་ནི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མེ་ཏོག་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐའ་དག་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་ལ་སྦྱར་བ་རྫོགས་ནས། སྤྱིའི་དོན་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ནི་འོད་སྲུངས་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཕྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའི་གང་ཟག་གི་རྒྱུད་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་དང༌། སྔོན་མེད་པ་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཞིང་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་འོད་སྲུངས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པར་གྱུར་ན་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་གི་མཐུས་སྤྱོད་པ་ཡིན་གྱི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་སྡུད་པ་དང༌། འཇོག་པར་བྱེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་རྒྱུན་མི་འབབ་ན་ནི་དོན་འདི་ལ་སྤྱོད་ནུས་པ་སུ་ཡང་མེད་དོ། །འོད་སྲུངས་དེ་བས་ན་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དཔེ་གསུམ་པ་སྟོན་པར་བརྩོན་པ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུངས་དེ་ནི་དེ་དག་གི་ཐོས་བའི་དང་པོ་མ་ཡིན་ནོ་
― DTG095_Page_0134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་ཡང་ཐོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནོར་བུ་མཁན་ཞིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ནོར་བུ་མཁན་དེ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་ཤེས་པའོ། །དེས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་མཐོང་ནས། གང་གི་ཚེ་དགའ་བར་གྱུར་ཅིང་ཡིད་དགའ་བར་གྱུར་པ་དེ་ནི་ནོར་བུ་མཁན་དེས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དེ་གཟོད་མཐོང་བ་མ་ཡིན་གྱི་འོན་ཀྱང་དེ་ནི་སྔོན་ནས་རྒྱུན་དུ་ནོར་བུ་མཁན་འདིས། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་འམ། ནོར་བུ་རིན་པོ་འདི་ཉིད་སྔོན་ལན་དུ་མ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཐོས་ནས་ཡིད་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ནི་མོས་པ་དང་ལྡན་པ་དེའི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ཀྱང་དེའི་རྟགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མགུ་བ་ནི་རབ་ཏུ་མགུ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་ལ་རངས་པ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་གཉིས་དང༌། མགུ་བ་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་ལ་རྟགས་ལྷག་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། ཡིད་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་གཉིས་མོས་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡིད་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་གི་གཟོད་ཐོག་མར་ཐོས་པ་མ་ཡིན་གྱི། སྔོན་ཡང་ཐོས་པ་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱའོ། །བཞི་པའི་དོན་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་རྩོམ་པར་བྱེད་པ། འོད་སྲུངས་དེ་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་གསལ་ལོ། །དེ་དག་ནི་སྔོན་རྒྱུན་དུ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་དུས་ན་རྒྱུ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་སྟེ། འདིར་དེ་དང་མཐུན་པར་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གང་གིས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་འདི། དེ་ལྟར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཡོན་ཏན་དེའི་གྲོགས་བྱས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རངས་པ་དང༌། འདོད་པ་དང་ལྷག་པར་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་གིས་བྱས་པ་དེ་དག་གིས་དེ་ལྟར་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་འདི་ཉིད་རྣམ་པ་མང་དུ་
― DTG095_Page_0135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་ལ་ཕབ་བོ། །རེ་ཞིག་རིན་པོ་ཆེ་སྐར་མདའ་ལས་ཀྱང༌། །ཡོན་ཏན་གང་གིས་གང་ཞིག་འོད་ཟེར་འགྱེད། །ཡོན་ཏན་དེ་ལ་གང་གིས་སྔོན་གྲོགས་བྱས། །དེ་ལ་དེ་དག་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་འགྱེད། །འདི་ནི་དྲང་སྲོང་མཁྱེན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ཡིན། །དེ་ཡི་བསོད་ནམས་སྔོན་ཆད་གྲོགས་བྱས་དང༌། །གང་གིས་འདོད་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །གང་གིས་མཐོང་ངམ་དགེ་བ་བརྩམས་དེ་དག །དེ་ཡིས་འོད་ཟེར་འདི་དག་མཐོང་བར་འགྱུར། །གང་གིས་བསོད་ནམས་བྱས་ཤིང་དགེ་བསགས་དང༌། །གང་གིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་སངས་རྒྱས་མཆོད། །སངས་རྒྱས་ཡོན་ཏན་འདོད་ཅིང་མོས་པ་ལ། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་འོད་ཟེར་སྐུལ་བར་བྱེད། །ཇི་ལྟར་ཉི་མ་དམུས་ལོང་མི་མཐོང་ཡང༌། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་ཤར་བཅས་དེ་མེད་མིན། །མིག་དང་ལྡན་པས་ཤར་བ་མཐོང་ནས་ནི། །ཀུན་ཀྱང་རང་རང་རྣམས་ཀྱི་མོས་ལ་སྦྱོར། །དེ་ལྟར་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་འོད་ཟེར་དེ། །ཡོད་ཀྱང་དམན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་མི་མཐོང༌། །ལོག་པས་ཟིལ་ནོན་མོས་པ་ཉམས་པ་ལ། །བློ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འོད་ཟེར་དཀོན་པ་ཡིན། །རྒྱན་དང་ནོར་བུ་བཞོན་པ་གཞལ་མེད་ཁང༌། །རིན་ཆེན་བཅུད་ལེན་དྲི་བསུང་བྱུག་པ་རྣམས། །དེ་ཡང་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཡོད། །དམན་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་དེ་དག་དཀོན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་སེམས་དཔའ་ལ་བསྙེན་བཀུར་མ་བྱས་པ་རྣམས་དེས་བསྟན་པ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པའམ། ཤེས་པ་འམ། སྒོམ་པར་ནུས་པ་སུ་ཞིག་ཡོད། སྔོན་བསྒོམ་པ་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། མི་ལ་ལ་ཞིག་གྲོང་ངམ། གྲོང་ཁྱེར་རམ། གྲོང་རྡལ་ལམ། ལྗོངས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དགོས་པ་ལ་ལའི་ཕྱིར་སོན་པར་གྱུར་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲོང་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་ཡུན་རིང་དུ་མི་འདུག་པ་དང༌། དེའི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་ཡུན་ཐུང་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལས་གཞན་དེར་སོང་བ་ཁ་ཅིག་ནི་དེའི་ཡུལ་མི་འམ། གྲོང་དེ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དུས་གཞན་ཞིག་ན་དེའི་དྲུང་དུ་མི་ལ་ལ་ཞིག་སོང་སྟེ། ཉེ་བར་སོང་ནས། མི་སྔ་
― DTG095_Page_0136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མས་མཐོང་བའི་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་བསྔགས་པ་ཡོན་ཏན་བརྗོད་དོ། །ཀུན་དགའི་ར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིང་སྣ་ཚོགས་བསྐྱེད་པའི་ར་བའོ། །ཀུན་དགའི་ར་བ་ཉམས་དགའ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་དགའི་ར་བའི་ལས་ནི་ཉམས་དགའ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་གི་ལས་ནི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་མང་ངོ༌། །སྐྱེད་མོས་ཚལ་ཉམས་དགའ་བ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྐྱེད་མོས་ཚལ་ནི་སྤྱིའི་སྣ་ཚོགས་བསྐྱེད་པའི་ར་བའོ། །དེའི་ལན་གཅིག་ཅིག་དེ་དག་གི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ནས་དེས་དེ་ཐོས་པ་དང་དགའ་བར་ཚོར་བ་ནི་ཉམས་བདེ་བ་ཐོབ་པའོ། །འདིའི་ཡིད་བདེ་བ་བསྐྱེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་འདི་སྐད་དུ། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་དེ་ཉིད་ཟློས་ཏེ་བརྗོད་ཅིག་ཅེས་འཆོལ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསོལ་བ་འདེབས་པའོ། །སྐྱེས་བུ་དེ་སྐད་སྨྲ་བ་དེ་ནི་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་ཉམས་དགའ་བདག་ཀྱང་སྔོན་མྱོང་བ་ཡིན་པར་མི་དེས་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་ནི་ཉམས་དགའ་བ་སྔོན་མ་མྱོང་ཡང་ཐོས་ན་དགའ་བ་མཐོང་སྟེ། དེས་ན་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། ལན་དུ་བསམ་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་ཡོད་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་དེ་ཐོས་ནས་ཡིད་ཆེར་དགའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མགུ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བས་གཟེངས་མཐོས་པ་སྟེ། དེ་ནི་སྙིང་དགའ་བའོ། །འདིའི་རངས་པ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྗེས་སུ་མྱོང་བ་མི་འཁྲུལ་བར་ཡོད་པའི་ཆོས་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་དག་གིས་ཀྱང་ངེས་པར་བྱེད་དོ། །འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་གང་དག་གིས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་ལ་སྦྱོར་བའོ། །བསྙེན་བཀུར་བྱས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའོ། །ཡང་དང་ཡང་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དང་ཡང་དུ་སོང་ཞིང་འདྲི་བ་བྱས་པར་གྱུར་པའོ། །འདི་ཐོས་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་ཞིང་མགུ་བར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་མ་བྱུང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའོ། །དགའ་བ་དང་མགུ་བ་ཆེར་བསྐྱེད་ཅིང་
― DTG095_Page_0137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱ་ཆེར་རོ། །བསྐྱེད་པ་ནི་ཕྱིས་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། སྐྱེས་པ་མྱུར་དུ་མི་འཇིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགའ་བའི་རྟགས་ནི་སྤོང་བར་མི་འདོད་པ་སྟེ། ཚིག་འདི་སྐད་དུ་མ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་བྱུང་བ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ལྟ་བུ་འདི་ཉིད་མཉན་ཏོ་ཞེས་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་སེལ་བ་སྟེ། དེ་ཉིད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཆིས་པའི་དུས་ན། དད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་འབྱུང་བ་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེའི་ཚེ་ན་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ལ་རྣམ་པ་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་གྱི་ཉན་པ་དང༌། མོས་པ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྟགས་སོ། །མ་འོངས་བའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མཚན་ཏེ། དེ་དག་ཉིད་ལགས་སམ་ཞེས་ཚིག་ཟུར་གྱིས་དྲིས་སོ། །འོད་སྲུངས་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པ་ཉིད་ཡིན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་དེ་ནི་རྣམ་པ་མ་མཆིས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་རྣམ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་རྣམ་པ་མེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ཆོས་དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟགས་མ་མཆིས་པའོ། །རྒྱུ་མཚན་མ་མཆིས་པ་ཞེས་མ་གསུངས་པ་ནི་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་དོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་མ་མཆིས་པའོ། །བར་གྱི་སྒྲས་རྟགས་མ་མཆིས་པ་བཟུང་ལ། མཚན་མ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱིར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་འམ། རྟགས་སམ་མཚན་མ་ཅི་རིགས་
― DTG095_Page_0138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར། ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་རྣམ་པ་གང་ཞིག་མཆིས་པར་འགྱུར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་སྒྲའི་བདག་ཉིད་གང་ལགས་པ་དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་མ་མཆིས། རྟགས་མ་མཆིས་མཚན་མ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། དེས་ན་དེ་ལྟར་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་དང་རྟགས་དང་མཚན་མ་རྣམས་མཆིས་པར་ཇི་ལྟར་བསྟན་ཅིང་བཤད། དོན་དམ་པར་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་པར་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་དེ་དག་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་བར་འདི་བསྟན་ན། གང་དག་མོས་པ་ནས་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པའི་བར་དུ་བྱེད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་དང་རྟགས་དང་མཚན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པའི་རྣམ་པའོ། །དེ་ནི་གང་ཟག་སྔར་བསྟན་པ་དེ་དགྲ་གི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་དེ་སྟོན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ཆུབ་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་འཛིན་པའོ། །དེ་ཉིད་དེའི་རིགས་ཅན་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་གླེང་བའི་ཆེད་དུ་འཇམ་དཔལ་གང་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་བཤད་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་དག་བསྟན་པར་མི་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་དང་གསུང་དང་ཐུགས་སྤྲུལ་པ་དང༌། མཐུ་དང་ཕྲིན་ལས་ལ་སོགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་བལྟའོ། །གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་འགྱུར་བ་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་འགྱུར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ང་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་
― DTG095_Page_0139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་འབྲེལ་པ་འམ། འཇིག་རྟེན་པ་འམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བ་རྒྱུར་གྱུར་པ་གང་དག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའི་དགེ་བ་དེ་དག་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་འདོད། བསྐྱེད་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་སྐྱེས་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་འདི་ཉིད་ཀློག་པ་དང༌། འཆད་པ་ན་མཉན་པར་བྱ། དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པར་མོས་པར་བྱ། གླེགས་བམ་ཡི་གེར་འབྲི་བར་བྱ། ཚིག་དང་དོན་མི་བརྗེད་པར་གཟུང་བར་བྱ། གླེགས་བམ་བཀླག་པར་བྱ། གཞན་ལས་ལུང་མ་ནོད་པར་བྱ། སྲོད་དང་ཐོ་རངས་ལ་ཁ་ཏོན་དུ་བྱ། རང་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ཚིག་ཏུ་གདོན་པར་བྱ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སེམས་པས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམ་པར་བྱ། རྒྱལ་མཚན་དང་བ་དན་གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་མཚན་ནི་མཚན་མ་ཅན་ལ་རྒྱུ་ངེས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བ་དན་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གོས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱས་པའོ། །དེ་བོང་ཆུང་བ་ནི་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་བ་དན་ཡིན་ནོ། །ཅི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པའི་ནང་ནས་གང་ཅི་ཙམ་ཡོད་པར་ནུས་པ་དེས་དེ་སྲིད་དུ་ངེས་པར་མཆོད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། འདི་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་ངུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ། དཀའ་བ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མི་ལྡོག་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ཕོད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་ཀྱི་མཐུས་མི་ལྡོག་པའོ། །རིམ་གྲོར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གུས་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་མ་གུས་པར་མ་ཡིན་ཏེ། མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་སྟན་ལས་ལྡང་བ་དང༌། ཐལ་མོ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་བྱའོ། །འདི་ནི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་དང་གཡོ་སྤངས་ཏེ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ།
― DTG095_Page_0140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིན་ལ་བྱེད་པ་ནི་པས་ཕམ་པ་བས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ལྕི་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ས་དང་རིགས་དང་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདའ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་གང་གིས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མི་གཡོ་བའོ། །དེ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར། རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ལྟ་བུར་ཉན་པར་འདོད་པ་དེ་ངེས་པར་འཛིན་པར་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་འདི་ཉིད་མཉན་པར་བྱ་སྟེ། ས་དེ་འཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བལྟ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་བཏང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་འདི་ཉིད་ལས་གསུངས་ཏེ། འོག་ནས་རིམ་གྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་གང་ཡང་རུང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པས་ན་མཉམ་པ་ཉིད་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་མཚན་ཉིད་གཅིག་པོ་འདི་ལ་མོས་ཤིང་ངེས་པར་འཛིན་པར་འདོད་པས་སོ། །འདི་ནི་འདིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རྩ་བ་དང་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པའི་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ། ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་རིམ་པ་གཞན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་འདི་ལ་མོས་ཤིང་ངེས་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པ་འདི་ཇི་ལྟར་མཆོག་ཡིན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱའོ། །གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་བྱེད་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །ལམ་ཤེས་པ་གང་གིས་
― DTG095_Page_0141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་པའམ། ཆོས་གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་ཞིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་དེ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དོན་འདི་རྟོགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཤེས་པར་རོ། །གང་བྱང་ཆུབ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མཉམ་པར་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འདོད་དོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བར་འདོད་པས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་འདི་ཉིད་མཉན་པར་བྱ་བ་ནས། རིམ་གྲོའི་བར་དུ་བྱ་སྟེ། འདི་ཉིད་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་གང་གི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ཅིང་ཡོད་པར་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་བཀག་ན་དེ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟོན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ། མོས་པར་བྱ་བ་དང༌། ངེས་པར་བྱ་བ་དང༌། འཇུག་པར་བྱ་བར་འདོད་པས་འདི་ཉིད་ལ་མཉན་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དུས་སུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ལ་གཞོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ། དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་གཏན་ལ་དབབ་པར་རྟོགས་པར་འདོད་པའོ། །འཇམ་དཔལ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་ཏེ། རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཇི་ལྟར་བསྐོར་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG095_Page_0142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ། སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་བསྐོར་བ་གཅིག་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཀུན་འབྱུང་སྤང་བར་བྱའོ། །འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱའོ། །ལམ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་གཉིས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་སྤངས་སོ། །འགོག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་སོ། །ལམ་བསྒོམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་གསུམ་པ་སྟེ། བདེན་པ་རེ་རེ་ལ་ཡང་གསུམ་དུ་བཟླས་པའི་ཕྱིར། ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་འདི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་པས། གསུམ་དུ་བཟླས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སོ། །ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ནི་བསོད་ནམས་ཏེ། ངེས་པར་ལེགས་པ་དང༌། མངོན་པར་མཐོ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །ཆོས་དེ་འཁོར་ལོ་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་བསྐོར་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའོ། །ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང་ཆོས་མཉན་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཉན་པར་འདོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཐོས་པ་དང༌། སེམས་པ་དང་བསྒོམ་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པས་ཁྱབ་པར་འདོད་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱས་པ་ནི་བདག་དང་སེམས་ཅན་དང༌། བདེ་བ་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཁྱབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་པར་འདོད་པ་དང་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤིན་ཏུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཐབས་རྩོད་པ་མེད་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་རྩོད་པ་མེད་པར་ཡང་འདོད་ཅིང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུ་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་འཇིག་
― DTG095_Page_0143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་རྩོད་པ་མེད་པར་འདོད་པ་ནི་བསམ་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། མཐུན་པར་སྟོན་པར་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དང༌། མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་སེལ་བར་འདོད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བར་དུ་རྟོགས་ཤིང་མངོན་དུ་ཁྱབ་པར་འདོད་པས་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་སློབ་པ་པོ་དང༌། སློབ་པ་དང༌། དེའི་གནས་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་འདོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ནི་འདི་ཉིད་ལ་བསླབས་པས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་ཕན་ཡོན་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོན་ཏན་མ་མཆིས་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ནུས་པ་ཅི་ཡང་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན་ཕན་ཡོན་ཅི་ཞིག་མཆིས། ཡོན་ཏན་ནི་བསྔགས་པ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལ་བྱའོ། །དེ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཅི་ཡང་བྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནུས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་མེད་པར་སྤྱིར་བསྟན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ནི་གང་དུ་ཡང་ནུས་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་ནས་སློང་བར་མི་བགྱིད་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་མི་བགྱིད་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་གང་ཡང་མི་ལེན་པ་སྟེ། ཐོབ་པར་མི་བྱེད། སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་མི་སྤོང་བའོ། །གཡོ་བ་མ་མཆིས་པ་བྱེད་པ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཡོ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་བྱེད་པ་པོ་ཡོད་ན་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། དམན་པའི་ས་ལས་འདའ་བ་
― DTG095_Page_0144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་གནོན་པའི་རྣམ་པ་ཐོས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མཉམ་པར་མོས་པ་རྣམས་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ངག་གོ །གཡོ་བ་མ་མཆིས་པ། བྱེད་པ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་དོན་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐོང་བས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ན། ཡེ་ཤེས་དང་མཐོང་བ་དེ་གཉིས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་ཡང་འདི་ཕན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་པ་མ་ལགས་ངོ་བོ་ཉིད་མཐོང་བ་མ་ལགས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་པ་མ་ལགས་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མཐོང་བ་མ་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉི་གའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ལ་ཕན་པ་མེད་པར་བསྟན་ནས་བསྐྱེད་པ་ལ་ཡང་ཕན་པ་མེད་པར་སྟོན་པ་ནི་ཆོས་གང་ཡང་སྦྱིན་པར་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྟོབས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་སྦྱིན་པར་མི་བགྱིད་ཅིང༌། ཡོད་པར་མི་བགྱིད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པར་མི་བགྱིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འབྱུང་བར་མི་བགྱིད་པ་ལགས་ན། ཆོས་གང་ཡང་སྦྱིན་པར་མི་བགྱིད་པར་ག་ལ་འགྱུར། གང་གི་ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་འཇིག་པར་མི་བྱེད་ན་ནི་དེ་མ་བཅོམ་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིག་བཞིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་ཕན་པ་མེད་པར་བསྟན་ནས། དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མོས་པའི་རྣམ་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལ་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆོས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སྟོན་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་དང༌། རྟོགས་པ་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་ལ་ཕན་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་མ་མཆིས་པ་ལ་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་
― DTG095_Page_0145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་མ་མཆིས་པ་ནི་དབྱེར་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་བགྱིད་པ་སྤྱོད་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེའི་གཏན་ཚིགས་སུ་མ་བགྱིས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གསུངས་པའི་དོན་ལ་ཇི་ལྟར་ཕན་པ་བྱེད་པར་འགྱུར། གླེགས་བམ་ཁ་ཅིག་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པར་མི་བགྱིད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་དང༌། བགྱི་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཐ་དད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་འགོག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སོ་སོར་མེད་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་འགོག་པ་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །མ་བགྱིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་སུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། བྱེད་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གོང་དུ་བསྟན་པའི་དོན་ལ་ཕན་པ་མེད་པ་གསལ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་རྣམ་པ་ལ། ཐོས་པ་དང་མོས་པ་དང༌། འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་འགོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་དང་ཕུང་པོ་ཞིག་པའོ། །ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལ་བསྐོར་བ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཕན་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་བས་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང༌། ཕུང་པོ་རྣམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པས་ཁྱབ་པ་ལ་ཡང་འདི་ཕན་པ་མེད་པ་བསྟན་
― DTG095_Page_0146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱམས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ན། ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་སྦྱིན་པར་ལྟ་ག་ལ་བྱེད། དེ་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྦྱིན་པར་བགྱིད་པ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་སྲིད་པ་ལ་བྱའོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པར་མི་བགྱིད་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། བསྡུ་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་སུ་འཁོར་བ་འདོར་བར་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདོར་བར་མི་བགྱིད་པ་ནི་སྤོང་བར་མི་བགྱིད་པ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མ་བཅོམ་པར་བདེ་བ་སྦྱིན་པར་ག་ལ་འགྱུར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལེན་པར་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པར་མི་བགྱིད་པ་ཡིན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་སྦྱིན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྦྱིན་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཡིན་ནོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་སྦྱིན་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། སྔར་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྦྱིན་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་ན་ཡང་སྟོན་པ་འདི་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྔར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་བདེ་བའི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐའ་དག་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ན་ཤིང་མེད་པ་དེ་ན་ཤིང་ཤ་པ་ཡང་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སྔ་མ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ལ་མི་གནས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཕན་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་འཇིག་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཡོད་ན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
― DTG095_Page_0147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིན་པ་འདི་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་དེའི་ཚེ། དེ་ལ་མི་གནས་པ་ལ་ཕན་པ་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་ལྷན་ཅིག་རྩོད་པ་མེད་པ་ལ་ཡང་འདི་ཕན་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བསམ་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསམ་པར་འོས་པ་ནི་བསམ་པའོ། །བསམ་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས་ཏེ། སེམས་པར་བྱེད་པ་སྟོང་པ་ཡིན་ན། སེམས་པ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཆོས་འཆད་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྟོགས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། གང་གིས་ན་རྩོད་པ་མེད་པར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་བསམ་དུ་མ་མཆིས་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསམ་དུ་མ་མཆིས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང་བསྙེམས་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །བསམ་པར་བགྱི་བ་མ་ལགས་པ་དང༌། བསམ་དུ་མ་མཆིས་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འཆད་པ་མི་འཐད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་འདི་ལ་ཕན་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་རྟོགས་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇིག་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཡིད་གཉིས་དང༌། སོམ་ཉི་རྣམས་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཆོས་འཆད་བར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་འདི་ཕན་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་བར་དུ་ལགས་ན། ཡོན་ཏན་གང་ལགས་ཞེས་གསུངས་སོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་བཟུང་སྟེ། འདི་གཉིས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདུག་པར་རྣམ་པ་མང་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་རྣམ་གྲངས་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ཡིན་པར་སྡུད་པ་ནི་སྡུད་ལ་རག་གོ །གང་ལྟར་ཡང་རུང་སྟེ། དོན་ཐ་མ་གཉིས་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། རེ་ཞིག་ཕན་པ་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ལགས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡོན་ཏན་ནི་ཕན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། གང་གི་དོན་དུ་དེ་དང་
― DTG095_Page_0148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་འདོད་པས། འདི་ཉིད་མཉན་པར་བྱ་བ་ནས། བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་བར་དུ་བྱེད་ཅེས་དགོངས་པའོ། །གླེགས་བམ་ཁ་ཅིག་ལས་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། འཇིག་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་འབྱུང་བའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་དངོས་པོ་མེད་པའི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་བསལ་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པ་མ་ལགས་པ། འགོག་པ་མ་ལགས་པ། འཆད་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། རྟག་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། འོང་བར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། འགྲོ་བར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། དབེན་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། མི་དབེན་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། གཉིས་སུ་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། མི་གཉིས་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་གཞུང་མ་ཡིན་པར་མངོན་ཏེ། གླེགས་བམ་དུ་མ་ལས་དེ་སྐད་དུ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདི་མི་སྨོས་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལན་དུ་བཀའ་སྩལ་པ་ལས། ཡོན་ཏན་གྱི་མཇུག་ཏུ་འདི་བཀའ་སྩལ་བའི་ཕྱིར། གོང་དུ་མི་བརྗོད་པ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ལན་དུ། འཇམ་དཔལ་གཡོ་བ་མེད་པ་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་བར་འདི་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཁྱོད་ཀྱིས་དང་པོ་གཡོ་བ་མེད་པ་ནས། ཐ་མ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ། འདིར་སྨྲས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་ལོག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། མེད་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཀུན་ནས་སློང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། འདི་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་མཉན་ནས། ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ལྷག་པར་མོས་པར་བྱ་ལ། བསམ་པས་ཤིན་ཏུ་གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ། གོམས་པས་ཞི་གནས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་
― DTG095_Page_0149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་དབང་བསྐུར་བའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པ་ལའོ། །དེ་ལ་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་སློབ་པ་ནི་སྤྱོད་ཅིང་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་གནས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་དག་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པས་བརྒྱན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཐོང་བར་འདོད་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དེ་དག་གི་མིང་བཏགས་པ་ཤེས་པར་འདོད་པ་དང༌། དེ་དག་ལ་མཆོད་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པ་དང༌། རྫས་དང༌། དེ་བཀོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་དབང་བསྐུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཆོད་པ་བསྔགས་པ་དེ་ལྟར་བྱེད་པར་འདོད་པ་དང༌། དེ་དག་གི་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །མོས་པར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་བྱེ་དཔར་འདོད་པའོ། །མི་བསླབ་པའི་ཚུལ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཁོ་ན་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་བསླབ་པ་ཁོ་ན་བྱའོ་ཞེས་གཉི་གར་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །མི་བསླབ་པའི་ཚུལ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འདི་ལ་བདག་སློབ་བོ་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འདི་ཉིད་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གཉིས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་གཟུགས་བརྙན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་འདི་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བགྱི་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་མཆོག་ཉིད་དང་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་དང༌། དམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་གང་ཡིན་ཞེ་ན་ལན་དུ་འཇམ་དཔལ་མ་སྐྱེས་མ་འགགས་
― DTG095_Page_0150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་གཏན་ཚིགས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་གཉིས་ནི་མེད་བཞིན་དུ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ཡིན་པས་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདི་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགག་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པ་དང་བྱ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རོ། །བར་གྱི་སྒྲས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །གང་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ཐུག་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་དེའི་ཕྱིར་ན། མཇུག་སྡུད་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་གཏན་ཚིགས་དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ།། །།བམ་པོ་བདུན་པ་སྟེ་ཐ་མའོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་ཡིན་གྱི་གཞན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་གཟུང་བར་བྱ་བ་མེད་པ་ལ་ཤེས་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་ལ་དེའི་ངང་དུ་གྱུར་པར་སྤྱོད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གི་ཡུལ་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཉིད་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཡུལ་དུ་བྱར་མེད་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཡོད་པས་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་དུ་སོང་བ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG095_Page_0151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། བློ་ལྡན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་དོགས་པ་ལ་དོན་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་འདི་ནི་མ་བྱས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་འདི་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་འདུས་མ་བྱས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་འདི་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྤྱོད་ཡུལ་དང་གཟུགས་བརྙན་བསྟན་ནས། དེ་ལ་སྤྱོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ལ་སྤྱད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ལན་ནི་འཇམ་དཔལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྱོད་པའི་ངང་དུ་གྱུར་ན། མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་གྱི། འཕྲལ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་མྱུར་དུ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇམ་དཔལ་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་ཏེ། འདིར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བསམ་པའི་ཕྱིར་བློ་དང༌། རྒྱུན་དུ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཚོལ་བ་དང༌། མངོན་དུ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་དག་གི་མཚན་ཉིད་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་དེ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤྱོད་པ་མེད་པར་ནི་སྤྱོད་པའི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པ་གང་གིས་ནི་འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་གང་གིས་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྤྱོད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་མྱུར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གིས་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གཉིས་ནི་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ལས་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་དང༌།
― DTG095_Page_0152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྤྱོད་ན་ཞེས་བསྟན་གྱི། དེ་ལ་སྤྱད་པའི་རིམ་པ་ནི་མ་གསུངས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་བགྱི་ཞེས་དྲིས་སོ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཅིའི་སླད་དུ་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བགྱི་ཞེས་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དྲིས་སོ། །རེ་ཞིག་སྤྱོད་པའི་ཡུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཉིས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚོགས་མང་པོ་རྣམས་སོ་སོར་བཀོད་པ་ནི་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དམག་ལ་སོགས་པ་བཀོད་པ་བཞིན་ནོ། །གཅིག་གིས་ནུས་པ་མ་ཡིན་གྱི། མང་པོ་ཚོགས་པ་སོ་སོར་བཀོད་པ་མ་འཁྲུགས་པར་འཁོད་པ་རྣམས་ཀྱིས། དགོས་པ་མང་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱི་བཀོད་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁོ་ན་བཀོད་པ་ཡིན་པས། བཀོད་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཉིས་མ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་དྲིས་པ་རྣམས་གསལ་བར་བྱ་བ་ནི་ཕྱིས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ། །དེ་ལ་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ལ་གནས་ནས། ཆོས་གང་ཡང་གཉིས་སུ་མི་མཐོང་བ་འདི་ནི་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་མདོར་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དྲི་བར་བྱ་དགོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ལོག་པར་ཐོས་པ་དང༌། ལོག་པར་ཟིན་པ་ལ་སོགས་པ་སེལ་བར་བྱེད་ལ། དྲིས་པ་ཡང་དག་པར་ཟིན་དང༌། འདོར་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ལེགས་པར་དཔྱད། ལེགས་པར་བཟུང༌། ལེགས་པར་བརྟགས། ལེགས་
― DTG095_Page_0153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཁང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་ལ། དེ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སྔ་ཕྱིར་ངེས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་མི་འཁྲུགས་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དཔྱད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རླུང་གིས་མི་འཁྲུགས་ཏེ། མ་གཡོས་པ་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དཔྱོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། དཀྲུག་ཏུ་མི་རུང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཞན་གྱིས་དཀྲུག་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། དཀྲུག་ཏུ་མི་རུང་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་མེད་ཅེ་ན་དེའི་ཕྱིར། དཀྲུག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དཀྲུག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དཀྲུག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟར་འཐད་ཅེ་ན་དེའི་ཕྱིར། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སེམས་པར་བྱེད་པས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིའི་གཏན་ཚིགས་ནི་བསམ་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པར་བྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། སེམས་པར་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་པའི་མལ་སྟན་རྣམས་བསྟེན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་དམན་པ་ཡིན་ལ་བྱེད་པས་དབེན་པའི་མལ་སྟན་བསྙེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ལེ་ལོའི་གོ་སྐབས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་འཛི་མེད་པ་ལ་དགའ་བར་ཡང་བྱས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་དམན་པའི་གཏམ་བྱེད་པའི་འདུ་འཛི་མེད་པ་དེ་ལ་དགའ་བ་འདི་ཡིན་པས་འདུ་འཛི་མེད་པ་ལ་དགའ་བའོ། །ཕྱི་དང་ནང་གི་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱ་བ་ནི་འདི་བསྙེམས་པ་མེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེས་ན་ཡིད་ལ་མི་བྱ་བར་ཡང་བྱས་ལ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། ཡང་གི་སྒྲ་ནི་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་འདུག་པ་ནི་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་
― DTG095_Page_0154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ལམ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཡིད་ལ་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ཀྱི་མི་གཡེང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་ཡང་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྒོ་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། ཉི་ཁྲི་ལྟ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྒོམ་པ་འདི་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །དེའི་མིང་ཡང་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡི་གེ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལས། ཨ་དང༌། ར་དང༌། པ་དང༌། ཙ་དང༌། ན་ལ་སོགས་པ་ལས། ཨ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། ར་ནི་རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་དྲན་པས་ཇི་ལྟར་རང་སྨོན་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱ་ཀྱ་ཐུབ་པ་འདིའི་མཚན་ཐོས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་བོན་དུ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཕྱོགས་དེར་མངོན་དུ་བལྟས་ཏེ་འདུག་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་ཟེར་གྱི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་སྤངས་པར་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་དེ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱས་ན་གཅིག་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །གཏན་ཚིགས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་དྲན་པས་གཞན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གཅིག་པོ་ཡང་རྗེས་སུ་དྲན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་རིམ་པ་བཤད་ནས། གཏན་ཚིགས་གང་གིས་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་དེ་བཤད་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་
― DTG095_Page_0155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པ་གཅིག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་ཚད་བྱར་མི་ནུས་སོ། །སྤོབས་པ་ཚད་མེད་པ་ནི་ཆོས་བཤད་པའིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇམ་དཔལ་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གོང་དུ་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟ་བུ་ཐོབ་ནས་བསྐྱེད་ནས་སོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་གཅིག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་གི་སྒྲ་འཇུག་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཚད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀོད་པའི་སྒྲ་འཇུག་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །འདིར་གང་དག་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་གང་དག་གསུངས་པ་དང༌། ངས་ཀྱང་གང་བཤད་པ་ལ་ཀུན་དགའ་བོས་ཇི་སྙེད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དེ་སྙེད་ཀྱི་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་དོན་དང་ཚིག་རྣམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་འདིར་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །བློ་ལ་སྣང་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ཤེས་པའི་ཆེ་བ་ཉིད་བསྟན་ནས་སྤོབས་པ་ཚད་མེད་པར་གསུངས་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒྲུབས་པས། དེའི་ཚེའི་ཚད་ཇི་ཙམ་པ་དེ་སྙེད་དུ་གཏན་ཚིགས་དང་བཅས་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཏན་ཚིགས་དང་བཅས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་འཐད་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་སྟོན་པའི་བར་མི་འཆད་པའོ། །གཏན་ཚིགས་དེ་དག་གིས་ནི་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་བཀོད་པ་ཡིན་པས། བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །བསྟན་མ་ཐག་པའི་དོན་གཉིས་པོ་དེའི་དཔེ་བསྟན་པ་རྩོམ་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཁ་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་འདོད་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཡོན་ཏན་ལས་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་གཞག་པ་འདི་གང་ཡིན་སྙམ་དུ་སེམས་ན་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་རེ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རིམ་པ་སྟོན་ཏོ། །ཡོན་ཏན་བསམ་དུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བྱའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ནི་གང་གིས་སམ་
― DTG095_Page_0156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་དུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་སྟེ། གང་དུ་བསྟན་པ་བྱས་པའོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའོ། །དེ་ཡང་དག་པར་ཟུང་ལ་ལོང་ལ་ཡིད་ལ་ཞོག་ཤིག །སྦྱོར་བའི་ཚུལ་ལ་གུས་པས་རྟག་ཏུ་བསྟེན་ཅིང་འདུག་ཤིག་དང་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་འདུག་ཤིག་དང༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་མཐོང་བར་འགྱུར་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་གསུང་ཤིན་ཏུ་ཐོབ་པ་དང་མ་འདྲེས་པར་གནས་པ་དེ་དག་གི་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞུམ་པ་མེད་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའོ། །དེས་ནི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་དེ་གཉི་གའི་གགས་སུ་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་སྤོངས་ལ་འདུག་ཤིག་པར་བསྟན་ཏོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་བའི་ལྟ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་དག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དམིགས་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སོ། །དངོས་པོ་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རོ། །ཡོད་པ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ལྟ་ཞིང་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་མཐོང་བའི་རིམ་པའི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། མི་ཞིག་ལ་ནོར་བུ་རིན་ཐང་མེད་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བྱི་དོར་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རིན་ཐང་མེད་པ་དང༌། བྱི་དོར་མ་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་ཡིན་ཏེ་མཐའ་དག་གསལ་བས་བསྟན་མི་དགོས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་དང༌། འདུག་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་ཡོན་ཏན་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་མང་དུ་བྱེད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མ་ཐོབ་པ་ལྷག་
― DTG095_Page_0157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མོས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཞི་གནས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡིན་གྱི་ཞི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མཐོང་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མཚན་མ་ལས་བྱུང་བ་དང་ཚོལ་བ་པ་དང་སོ་སོར་རྟོག་པ་པའོ། །སེམས་དེ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པར་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཞི་གནས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་དང་བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང༌། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་སོ། །འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་པོ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་ཡོན་ཏན་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྤོབས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཐའ་དག་ཀྱང་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་སོགས་པའི་མཐའ་ཡན་ཆད་འོད་ཟེར་དག་གིས་གསལ་བར་མ་གྱུར་པ་སྣང་བར་མ་གྱུར་པ་མེད་དོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་དུ་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ཅིང་ཞུགས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་པ་འདི་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའི་ཚེའོ། །ཞུགས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་ཚེའོ། །རྙེད་པ་ནི་ས་གསུམ་གྱི་ཚེ་སྟེ། འོད་བྱེད་པའི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་གང་ཡང་བསྟན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་ལས་འདི་བཞིན་དུ་ཤེས་ན་རྟོགས་ན། དེས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། འགལ་ཞིང་མི་མཐུན་པར་གྱུར་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མི་མཐོང་ངོ༌། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གཅིག་པའི་དཔེ་ནི། འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་བཞི་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ལ་སོགས་པ་རིགས་མ་ངེས་པ་ལ་ཐུག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་བཞི་པོ་ཕྱོགས་བཞི་དང་འདྲ་བ་རྣམས་ལ། ངས་ཆོས་གང་ཅི་བསྟན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་རོ་ཁོ་ནར་གཅིག་པ་ཡིན་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཐ་དད་པའི་དབང་གིས་ཐ་དད་པར་
― DTG095_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟིན་ཏོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་འདིར་སྐབས་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནམ། འདིར་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་ཞེ་ན། བདེན་ཏེ་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁོ་ནའི་གླེང་བ་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཆད་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་བྱུང་བ་དང་ཐ་མི་དད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཆད་པ་བསྟན་པ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་དཔེ་གོང་མས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་འདིར་དཔེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་ཀྱང་གཉིས་སུ་སྦྱར་བ་ཡིན་ཏེ། འཇམ་དཔལ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་དེ་ཡང་ཆོས་གང་དང་གང་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་པ་ཁོ་ན་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རོ་ཁོ་ན་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་རོ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྒྱ་མཚོ་ལ་ཆུ་ལེན་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་དེ་ཡང་ཆོས་གང་དང་གང་སྟོན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པར་རོ་གཅིག་པ་ཁོ་ན་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་ནས་གང་ཅི་སྟོན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟོན་པར་གྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞིན་དུ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་གཅིག་པ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་ནས་གང་ཅི་སྟོན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོན་པ་མཛད་པ་བཞིན་དུ། མ་སྐྱེས་པ་དང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤྱོད་པས་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་བར་འགྱུར་བའི་སྐབས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་བྱ་
― DTG095_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང་དེའི་བསྔགས་པ་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་བཟོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བཟོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གང་གི་ཚེ་བདག་གི་དབྱིངས་ནས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པའི་ཤེས་པའི་ཚེའོ། །བདག་གི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་བྱ་སྟེ། མི་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བར་གྱི་སྒྲས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་དང་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྐྱེ་བར་མི་མཐོང་འགག་པར་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་ལ་དེ་ལྟ་བུའི་བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པས་དེ་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་ཅན་ནོ། །ཡང་གི་སྒྲས་སྔར་སྨོས་པའི་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ཉི་ཚེར་མ་ཟད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་ཅན་ཡང་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བཟོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་གང་ཡང་མི་སེམས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་སེམས་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཟོད་པ་ལྟ་བུ་ཅན་དང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འབྲས་བུར་གྱུར་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་གང་ཡང་མི་སེམས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། བསམ་པར་བྱ་བ་དང་སེམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་གང་ཡང་མི་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ལ་མི་སེམས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་བཟོད་པ་ཡིན་ཏེ། མྱུར་དུ་
― DTG095_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འོག་ནས་འབྱུང་བ་དང་སྦྱར་རོ། །བསྒོམས་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་ཟིན་པའི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཡང་བཟོད་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བར་བརྗོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ། དེ་ལྟ་བུ་ཡང་བསྒོམས་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ཡིན་ཏེ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། གང་ཞེས་བྱ་བ་དང་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟག་ཏུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་མྱུར་ཞིང་མགྱོགས་པར་བརྗོད་དོ། །ལུང་སྟོན་ཏོ། །ཡུལ་གང་དུ་མྱུར་ཞེས་དེའི་ཕྱིར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བར་ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་མོས་པ་དང༌། ཞུམ་པ་མེད་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ་ཞེས་སུ་དེ་ལྟར་མོས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སུ་དེ་ལྟར་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མོས་ཤིང་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་སེམས་དམན་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ངེས་པར་འགྲོ་བར་ངས་བཤད་དེ། དེའི་ས་བོན་མོས་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་བསྟན་པ་འདིའི་དོན་ཐོས་ནས་རྨོངས་པར་མི་འགྱུར། གཏི་མུག་པར་མི་འགྱུར། ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཞིང་སོ་མ་ཉི་ཟ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མི་འབྲལ་ཞིང་ལྡན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་པས་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་པ་འཐོབ་པར་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་
― DTG095_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞུས་སོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞན་ཞེས་དོགས་པ་ལ་འདིར་འཆད་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང། དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་འམ། དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་གང་གི་ཡང་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཞིང༌། རྒྱུ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཡང་མེད་དོ། །འོ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་པས་མྱུར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཐའ་དག་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མེད་པ་ནི་མི་རིགས་སོ་སྙམ་ནས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན་ཞེས་དྲིས་སོ། །ལན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པ་དང༌། དེས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དང༌། དེའི་མཛད་པ་འགྲོ་བ་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་དགོངས་པའོ། །འདིས་ནི་དོན་དམ་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པ་མི་རིགས་སོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ལྟ་བས་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་ནུར་བར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྟོན་པས་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་བ་ནས་ནུར་བའི་བར་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་སམ་ཉི་ཟ་བ་དང་རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་བསྡུའོ། །ནུར་བར་མི་འགྱུར་བ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བར་དུ་གཅོད་པ་འདི་དག་སྤངས་ཤིང་སྒྲུབ་པ་གང་དག་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་མེད་པར་མི་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ནི་ང་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྐྱབས་སུ་དོང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་ངས་བསྐྱབ་བར་འོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་ངའི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རྗེས་སུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་འདྲ་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ང་དང་འདྲ་
― DTG095_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་འམ། ང་དང་འདྲ་བར་བྱེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་སྟོན་པ་ནི་ང་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ངས་བསྟན་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང༌། སྟོན་པར་གྱུར་པས་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། མོས་པ་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་པའི་ལས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པ་ངས་དེ་དག་ལ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་ནི་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ལས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པ་བསྒྲུབས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་དམུ་རྒོད་མ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། གོང་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེར་ཡང་འདི་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཉི་ག་ངེས་པར་གཟུང་བ་བསྟན་ལ། དེ་ལ་སྔ་མས་ནི་བསླབ་པ་གཞན་ལས་ལྡོག་ཅིང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པ་དང་ལྡན་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི་བསླབ་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཙམ་ལས་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། ལྡོག་པ་ནི་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་མི་སློབ་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་སློབ་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་གསུམ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ལ་མི་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ། བསླབ་པའི་དངོས་པོ་དྲུག་དེ་དག །སྔ་མ་སྔ་མ་རྒྱུ་དག་ཡིན། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་པ་དང༌། །བརྩོན་འགྲུས་བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་རྣམས། །ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྔ་མ་གསུམ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བར་འདོད། །ལྷག་སེམས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ནི། །བསམ་གཏན་ཤེས་རབ་གོ་རིམས་བཞིན། །བསོད་
― DTG095_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་དང་ནི། །དང་པོ་གསུམ་དང་ཐ་མ་ཡིན། །འདི་ལ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ནི། །བསམ་གཏན་བརྩོན་འགྲུས་བཅས་པར་བརྗོད། །སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་དང༌། །ཉོན་མོངས་གཉེན་པོ་གསུམ་ཚན་གཉིས། །འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་གྲོགས་ཡིན་ཕྱིར། །ཐབས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པར་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲོ་འདོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་མི་སློབ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལེན་པའི་དབང་མཛད་པ་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་བསླུས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་མཐའ་མེད་པ་དག་དབུགས་ཕྱུང་བ་ཡང་བསླུས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དཔེ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་བ་འམ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ། གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པ་གོམས་པར་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ན། འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་སྟེ། རྒྱུན་འཕེལ་བ་དང༌། ཡངས་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། མི་ཟད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་སླུ་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ལ་གུས་པས་བསྟེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་མེད་པར་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ལྷག་པར་མོས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་བར་དུ་མེད་པས་ན། གདུལ་བྱ་རྣམས་སྨོན་ལམ་འདེབས་སུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བསྟན་པ་གང་ལགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ལན་ནི་འཇམ་དཔལ་གང་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ལ་ཐོབ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་འདི་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་
― DTG095_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས། བདག་ཚེ་འདི་བརྗེས་ནས་ཀྱང༌། ཚེ་འཕོས་ནས་ཚེ་གཞན་གྱི་ཚེ་ན་ཡང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ཉན་ཏོ་ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དེ་དག་ནི་ཕྱིས་ཉན་པ་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ལྷག་པར་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མི་སྒོམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་རྟོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །འཇམ་དཔལ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་ཏེ་ཐོས་པ་ཁོ་ནས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཁོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར། ཐོས་པ་ཁོ་ནས་མགུ་བ་ཡངས་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་ཐོབ་པའོ། །དགའ་བ་ཡིད་དགའ་བ་གཟེངས་མཐོ་བ་ཐོབ་པ་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་བར་ང་མི་འཆད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོའི་གང་ཟག་མངོན་དུ་འོངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་རྫོགས་ནས། ད་ནི་གང་ཟག་དབང་པོ་རྣོན་པོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་ཚེ་མངོན་དུ་འོངས་པ་མ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་རྐྱེན་འགའ་ཞིག་གི་དབང་གིས་སྐལ་བ་ཡོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་དེའི་ཆེད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་དཔེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་གང་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཉན་འདོད་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་སྔར་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཤད་པ་དེ་འཇུག་པའི་སྔ་མ་དེ་ཉིད་ལས་འདི་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལ་ཉན་འདོད་པར་གྱུར་ན། ཐོས་པ་དོན་དུ་གཉེར་ན་དེས་འོག་ནས་འབྱུང་བ་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་དེ་མཉན་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཁྱོད་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །འདིར་མཉན་པར་གོང་ནས་གོང་དུ་འདུན་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་སྤོང་བའི་ཚིག་ཡིན་གྱི་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐོས་ནས་མ་དད་ཅིང་ཕྱིར་ནུར་ཏ་རེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡིད་ཆེས་པར་མ་ནུས་ཏེ། ཕྱིར་ནུར་ཅིང་སེམས་ཞུམ་པར་གྱུར་ཏ་རེ་ཤེས་རབ་ཉམ་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་གང་ཤེས་རབ་རྣོན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཉན་པར་འདོད་པའི་དད་
― DTG095_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལྷག་པར་ཡོད་པ་དེ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་བདག་ཉིད་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གང་ཟག་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཉན་པར་འདོད་པ་ཡོད་སྲིད་དེ། དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱོད་དེ་མཉན་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཟབ་མོའི་ཚུལ་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་བུ་དེ་ལས་བཀར་ཏེ། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་དཔེས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འོག་ནས་གལ་ཏེ་འདྲི་བའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལྟར་གནས་ཤིང་དེ་ལྟར་ཞུགས་ན། སྤོབས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་འདི་ལ་གནས་པ་དེ་ལ་སླད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བའི་བར་འདི་བསྟན་པར་མི་བགྱིའོ་ཞེས་འཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། སྣོད་དུ་བྱས་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་མ་དད་པ་གང་ཡིན་བ་ནུར་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འདི་ལ་ཆོས་གང་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་མ་བསྟན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་བསྡུས་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་འམ་འཇིག་པར་ཡང་མ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱས་པར་ཡིན་ཏེ་རྟོགས་པར་སླའོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པ་དང་དོན་དེ་ལ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དེ་དག་སྣོད་དུ་གྱུར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པའི་རིམ་པ་སྟོན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་ངམ། དགེ་སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ་དགེ་བསྙེན་མ་གང་ལ་ལ་བདག་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་གཏམ་མཛད་པ་དེ་དག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་འདི་གཏམ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་སྐད་དུ་འདྲི་བ་དེ་ལ་བདག་གིས་འདི་སྐད་དུ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མི་འགལ་བའི་གཏམ་མོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མི་འགལ་བའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་རྣམས་དང་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་འགལ་བའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཀའ་མཆིད་དེ་ནི་རང་དབང་ཅན་རྟག་པའི་ངོ་བོ་བདག་ལ་
― DTG095_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་འམ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོའི་སེམས་ཅན་གང་གིས་ཀྱང་འཚལ་བར་སླ་བ་མ་ལགས་སོ། །འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གང་ཡང་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ། །དོན་དེ་ལ་བཟོད་པར་བྱས་ནས། དེ་ལྟར་བཟོད་པར་གྱུར་པ་དང། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དུའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་བསྟན་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བགྱིའོ། །གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པར་མཉམ་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་དེ་སྐད་དུ་བརྗོད། འདི་ལྟར་གཏམ་དེས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅིང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཀའ་མཆིད་དེར་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་གང་མ་རྟོགས་པ་མ་བསྟན་ལ། དགྲ་བཅོམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཡང་མི་འཇིག་གོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྤྱི་ཡིན་པས། ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གི་གོང་མ་རྟོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་མ་བསྟན་མ་གསུངས་ཏེ། རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེད་པར་གསུངས་སོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཀྱང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པས། ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་གང་གིས་ཀྱང་བཤིག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གཟུང་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྟན་ནས། འཛིན་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་དེ་ལ་བདག་གིས་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བདག་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཉན་པར་འཚལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉན་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་སྣོད་དུ་
― DTG095_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་པ་དང༌། གང་ཞིག་འདི་ཉན་པའི་ཆེད་དུ་གཞན་ཡང་འདྲི་བར་བྱེད་པའོ། །འདྲི་བ་དེ་ལ་དྲིས་པ་བཞིན་མི་འཆད་པར་གཞན་དུ་དེ་ལ་བདག་གིས་འདི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཉན་པར་འདོད་ན་དེ་མཉན་ཏོ་སྙམ་དུ་ཡིད་མ་གཏོད་ཅིག་ཅེས་པ་བཤད་དེ། ཡིད་མངོན་བར་འདུ་བྱེད་པ་མ་གཏོད་ཅིག །མཉན་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པ་མ་བྱེད་ཅིག །གཏན་ཚིགས་དེས་ན་མཉན་ཏོ་སྙམ་དུ་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་རྣམ་པར་མ་བསྐྱེད་ཅིག །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་ཉན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་བསལ་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། རྣམ་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆ་ཤས་བསལ་བར་མི་འགྱུར་བས། དཔེ་གཉིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་ཤེས་རབ་ཅི་འདྲ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྒྱུ་མས་བྱས་པའི་སྐྱེས་བུ་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ཡིན་གྱི། སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྒྱད་སྟོང་པ་དང༌། ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་ནི་འདི་ལྟར་དཔེ་འདི་གསལ་བར་མཛད་དེ། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོ་ནི་བདག་དང་ཉེའོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ནི་བདག་དང་རིང་ངོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལ་ཤེས་རབ་ག་ལ་ཡོད་ཅེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མེད་པ་དང༌། འདྲ་བའི་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་འདི་ཉིད་འདིར་དཔེའི་དོན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་ནི་ཆོས་བཤད་པ་འདི་ཤེས་པར་ནུས་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྟེ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་ཆུང་ཟད་ཀྱང་ཤེས་བ་མེད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་འདིར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཉིད་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གང་གིས་དེ་ལྟར་བྱ་བ་ཡིན་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེ་གཉིས་པ་ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་མཉན་པར་འདོད་ན་དེའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན། འདི་ལྟར་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་བྱ་གནས་པ་ལྟ་བུར་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱ་ནི་འདབ་ཆགས་སོ། །གནས་པ་ནི་འདུག་པ་སྟེ། གང་ལ་འང་བརྟེན་ཅིང་དམིགས་པ་དང༌། གང་དུ་ཡང་
― DTG095_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་པ་མེད་པ་དེ་ནི་དེའི་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱང་དེ་ལྟར་གནས་ཤིང་བློ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་ནི་འཆད་ཅིང་འདི་ལ་ཉན་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་དོན་འདི་མཉན་པར་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་མཉན་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་མཉན་པར་འདོད་ན་དེའི་ཕྱིར། དེ་བས་ན་གཉིས་ལ་མ་དམིགས་ཤིག །གཉིས་མེད་པ་ལ་ཡང་མ་གནས་ཤིག་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཉིས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་སྟེ། འདུས་བྱས་ལ་བྱའོ། །གཉིས་མེད་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ལ་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ཡང་དག་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་གཉིས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའོ། །གཉིས་མེད་པ་ནི་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་ཤིང་དེའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་འདི་དག་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་ན་ཡང༌། སེམས་རྣམ་པར་རིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དམིགས་པར་མི་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་གཉིས་སུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཉིས་སམ་གཉིས་མེད་པ་གང་ཡང་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་ཅིང་བསྟན་པར་བྱས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་མཉན་པར་འདོད་ན། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཀྱང་མ་གཞིག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་གཞིག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཞིག་བདག་ལས་ཉན་པར་འཚལ་ཏེ་འདྲི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐལ་ཟིན་པ་རྣམས་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བདག་གིས་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱི་རིམ་པ་དེ་སྐད་བརྗོད་པར་བགྱིའོ། །དེ་སྐད་བཤད་ཅིང། དེ་སྐད་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བགྱིའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་འདི་ལ་གཞག་པར་བགྱིའོ། །གདམས་པ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཙམ་ལ་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གདུལ་བྱ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཡིན་པར་ཡང་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་འདྲི་བའི་རིགས་
― DTG095_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་དཔེ་གཉིས་ལྟ་བུ་ལ། དེ་ལྟར་གནས་ཤིང༌། དེ་ལྟར་ཞུགས་ཏེ། དགའ་བར་བྱེད་ན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགའ་བ་ནི་ཆགས་པ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །གླེགས་བམ་ཁ་ཅིག་ལས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལྟར་གནས་ཤིང་དེ་ལྟར་མི་སྐྲག་ན་ཞེས་འབྱུང་བའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདྲི་བ་དེ་ལྟར་གནས་ཤིང་མི་སྐྲག་སྟེ། འདྲི་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་མི་བྱེད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྔར་འབྱུང་བ་ལྟར་བཟང་ངོ༌། །དེའི་སྤོབས་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་རྟོགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཕྱག་རྒྱ་ཡིན་ཏེ། གོང་ནས་གོང་དུ་རྒྱས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པའི་སྣོད་ཉིད་དུ་རུང་བའི་རྟགས་སོ། །འདི་ལ་གནས་པ་ནི་ཡོད་ཅིང་ཐོབ་པའོ། །དེ་ནས་སླད་ཀྱིས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བའི་བར་སྔར་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་རིམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་བཟོད་པར་བསྟན་པར་བགྱིའོ། །དེ་སྐད་དུ། རང་བཞིན་གྱིས་ནི་དཔེ་དང་འདྲེས། །འཇིག་པ་དམན་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ། །འགྲོ་ལ་ཕན་བྱེད་མཐར་གྱིས་འདུལ། །གླང་པོ་ཆེ་དག་སློང་བ་བཞིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སླད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཕྱིས་སོ། །མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་གདུལ་བྱའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྱེས་ནས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རྗེས་སུ་གནང་བ་ཡང་མཛད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལ་ཡང་ཕྱིས་འདི་སྐད་ཀྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཆད་པའི་དོན་དེ་ལ་གུས་པ་དང་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔར་བཤད་པ་ལས་འདིའི་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྒོམ་པ་གཉི་ག་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོར་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་གདུལ་བྱ་ལ་ལྟོས་ནས་སྔ་མ་ནི་རྒྱས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རྒྱུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དུ་བཅུག་
― DTG095_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ཡང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དེ་དག་གི་འདོད་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དེ་ལྟར་འདུས་མ་བྱས་ལ་སྦྱོར་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་ཅིང་གོམས་པར་བྱས་པས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བར་འདོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་མི་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་དུ་སློབ་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ཡིན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་སློབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྟོན་པ་པོར་འགྱུར་བ་དག །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་བཤད་པ་ལས་བདག་གིས་སྔར་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་གྱུར་ན། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་རྒྱན་དང༌། མཆོད་པ་བཀོད་པ་དང༌། བདུད་ལས་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ནས། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པར་ཤོག་ཤིག་ཅེས་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཞིག་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་བདུད་འདུལ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་འདོད་པ་ཞེས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ལྟར་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། འཕྲོས་པར་དོགས་པའི་ཕྱིར་མ་སྨྲས་སོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་དེ་ལ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་བསླབས་པས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་བསྒྲུབ་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གོམས་པར་བྱས་པས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། ཚད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་གྱི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པའོ། །རྣམ་པ་དེ་དག་མཆོག་ཡིན་ཞིང༌། འདོད་པར་བྱ་བ་
― DTG095_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པས་དམ་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དང་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་དེ་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པས། འདི་ཉིད་ལ་མི་བསྒོམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒོམས་ན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་དེ་ལས་གཞན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་འདོད་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གོམས་པས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པར་འདོད་པས་ཅིའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་འདི་ཐམས་ཅད་འདུས་མ་བྱས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་བཅིངས་པའོ། །གང་ངེས་པར་མི་འབྱུང་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པར་འདོད་པས་འདི་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །བར་གྱི་སྒྲས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུ་བར་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་སྦྱར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པར་མི་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་སྟེ། གང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་མི་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཅན་དེ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ཁྱབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པར་འདོད་པས་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པའི་བར་གྱི་ཚུལ་གྱིས་འདི་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱོད་པའི་དོན་འདི་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པར་འདོད་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའོ། །གཏན་ཚིགས་སུ་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་མཉམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ།
― DTG095_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་དང་མཉམ་པའོ། །འདིས་ནི་སྤྱོད་པའི་ཡུལ་དང༌། བྱང་ཆུབ་མཉམ་པར་བསྟན་ཏོ། །སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་རྣམས་དབྱེར་མེད་པར་ཚིག་འོག་མས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་དང་མཉམ་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། སྤྱོད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ལ་སྤྱོད་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། དེ་བས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་སོ། སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྤྱོད་པ་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པའོ། །དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པའོ། །སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་མེད་ན་ཡང་སྤྱོད་པ་ག་ལ་ཡོད། སྤྱོད་པ་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའང་དེ་ཡིན། འབྱུང་བ་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དོན་རྣམས་ཀྱང་བལྟ་བར་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་རྒྱུད་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་སྟེ། གསང་སྔགས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་འབེབས་པ་དང༌། དམག་འཆིང་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་རོལ་པ་ནི་མཐུ་ཆེན་པོ་རང་ལ་མངའ་བ་སྟེ། གཅིག་གིས་ཇི་ལྟར་བདུད་མཐའ་ཡས་པ་ཕམ་པར་བྱས་པ་དང༌། ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང༌། ཡིད་མགྱོགས་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ལ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེས་དགོངས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་
― DTG095_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་ན་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལན་ནི་དེ་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་པ་ནི་འདི་དང་འདི་ལ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་བསྟན་དུ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མི་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་དང༌། རྣམ་པར་རོལ་པ་དག་མི་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་མཛད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་ལ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པར་འདོད་པ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ། འགྲུབ་པ་འདི་ཡང་མོས་པ་མེད་པར་མི་འགྲུབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ། དགེ་བསྙེན་མ་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གོང་དུ་བསྟན་པ་འདི་ལས་ཆུང་དུ་ན། ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཡང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་ང་འཆད་ན། གང་དག་རང་དང་གཞན་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་བསྒྲུབ་ཅིང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྒྲུབ་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། འདིས་ནི་དེ་དག་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མ་གསུངས་ཀྱང་གསལ་ལོ། །ཞལ་ནས་གསུངས་པ་ལས་ཀྱང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་བ་རྩ་བ་དྲུག་པའི་བར་དུ་ཡོད་པས་དེ་རྣམ་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར། ཚིག་བཞི་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ལའོ། །དེ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གདོན་མི་ཟ་བར་ངེས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ན་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་ཉིད་འགྲུབ་པ་དང༌། གྲུབ་ནས་ཀྱང་གང་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ལ་གནས་པ་ནི་དེ་ཐོས་ནས་སྐྲག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མོས་པས་དེ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་
― DTG095_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ནི་གཞན་དུ་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའོ། །འདི་ནི་རང་གི་དོན་ལ་མོས་པའོ། །འཇམ་དཔལ་ངས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྔར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐབས་སུ་ཕྱག་རྒྱ་བཞག་པ་ཡིན་ལ། ཡང་གཞག་གོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕྱག་རྒྱ་འདི་ཡང་གཞག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡང་གི་སྒྲ་ནི་དོན་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཁྱད་པར་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་དགོངས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འཇུག་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ལ་བརྩོན་པ་སྟེ། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང༌། འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། བརྩོན་པ་མཛད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་མཁྱེན་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་བརྙེས་པས། དེ་དག་གི་རིགས་ངེས་པ་ཕྲ་མོ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་མནོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱག་རྒྱ་འདི་ཉིད་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པ་སྟེ་འདི་གཞག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་གང་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་དང་མཉམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་སྔར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་མཉམ་པ་ཉིད་ཁོ་ནར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །ངང་གི་སྒྲ་ནི་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བར་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཟུང་ངོ༌། །གང་ལ་ཆགས་པ་མེད་ཅེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། འདིར་ནི་ཕྱག་རྒྱ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཕྱག་རྒྱ་འདིས་བཏབ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG095_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞིག་ལྷག་པར་མོས་པའི་སེམས་ལ་ཕྱག་རྒྱ་འདི་ཡོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་དེ་ནི་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངན་སོང་དུ་མི་འགྲོའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་འབད་པར་མི་བྱེད་དོ། །ས་དེ་ལ་འཇུག་པའི་སྐལ་བ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། མི་འཇུག་ན་འབྲས་བུ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཆད་པ་རྫོགས་པའི་ཚེའོ། །ལྷ་རྫས་ཀྱི་མཆོད་པ་བྱས་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་འདིས་གང་དག་ཕྱག་རྒྱ་འདིས་བཏབ་པ་དེ་དག་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། མོས་པ་དང་ལྡན་པ་ལ་སྨོན་ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱས་པ་ལའོ། །ལྷའི་མཐུས་ཀྱང་སྤྱིར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་ཀྱང་མ་བྱུང་བ་དང། མ་སྐྱེས་པའི་བར་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་འདྲ་བ་དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱག་རྒྱ་ཡོད་པའོ། །དེ་དག་གི་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི་ཐོས་པ་ཙམ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་བར་བགྱི་བའི་བར་གྱི་སླད་དུ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བར་གྱི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་འཆང་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །བརྩོན་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གནང་བ་མཛད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་མ་བརླབས་པར་དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་མེད་པས་ན། བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྟས་སྟོན་པ་ནི་ས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་པ་དང༌། འཛུམ་པ་མཛད་པ་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་
― DTG095_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་སྣང་བ་ཆེན་པོས་ཁྱབ་པར་གྱུར་པའོ། །གང་གི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བསྟན་པར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་སྔ་ལྟས་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་རྗེས་སུ་གནང་བར་མཛད་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་ལྟས་དེ་དག་གིས་ན་འདི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་གང་དག་ཆོས་གང་ཡང་མི་སྤོང་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུར་བ་མི་འདེབས་པའོ། །བསྔགས་པར་ཡང་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་དང་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྔགས་པར་བྱ་བ་རྣམས་སོ། །ཕྱག་རྒྱ་འདིས་བཏབ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་བཏབ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེས་དོགས་པ་ལ་འདིར་ལན་དུ་འཇམ་དཔལ་དམིགས་པ་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་དམིགས་པ་ཡོད་ན་སྤོང་བར་བྱེད་དེ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པར་འགྱུར། བསྔགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་དོ་སྙམ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམིགས་པ་མེད་ན་ནི་འགོག་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དེ་གཉི་ག་བྱེད་པར་མི་རིགས་སོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ལྟ་བས་ན། གང་དག་ཕྱག་རྒྱ་འདིས་བཏབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ཏེ། སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་གང་དག་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་འདས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་འདིས་བཏབ་པ་དེ་དག་གི་ཆེད་དང་དོན་དུ། ངས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར། ཕྱག་རྒྱ་འདི་གཞག་སྟེ་འདི་ལྟར་གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྒྲུབ་པ་དང༌། འགོག་པ་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ཐོས་ནས་ཀྱང༌། ཆོས་གང་ཡང་སྟོན་པ་འམ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པ་སྨོས་པ་ནི་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྣང་བ་ཙམ་བསལ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་དེ་སྐད་
― DTG095_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་པའོ། །གསུངས་པ་དེས་ཡི་རངས་པ་ནི་སེམས་དགའ་བ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང༌། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་དང༌། ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་དང༌། ལྷ་དང༌། མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་མི་འམ་ཅི་དང༌། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་ཡི་རངས་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །ཁ་ཅིག་སྟོན་པ་པོ་གཞན་ཡང་ཡོད་པར་འཆད་དོ། །དེ་སྐད་བཀའ་སྩལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཇམ་དཔལ་གྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ། མངོན་པར་དགའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསུངས་པ་ལ། མངོན་པར་དགའ་བའོ་ཞེས་སྦྱར་བ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་དང༌། སངས་རྒྱས་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་འདྲེས་པའི་སྐྱོན་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་འཆད་པ་ཇི་སྙེད་པ་དང༌། འབྲེལ་པར་འཆད་པའི་ཚིག་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཡིན་པས། བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །དྲི་མེད་ཚིག་གི་འོད་ཟེར་ཡིད་འོང་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས། །རྒྱལ་བ་སྐྱེད་མ་རྨོངས་པའི་དྲ་བ་སེལ་མཛད་པའི། །པདྨ་སྡུག་པོ་རྗེས་སུ་འཚམ་པར་ཁ་ཕྱེ་ལ། །ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་བཞིན་དུ་བློ་དང་ལྡན་པས་ལྟོས། །བདག་གིས་བདུན་བརྒྱ་པ་ནི་རྣམ་ཕྱེ་བའི། །བསོད་ནམས་གང་ཐོབ་དེས་ནི་འགྲོ་བ་ཀུན། །གནས་ངན་ལེན་དང་མཚན་མས་བཅིངས་པ་ལས། །རྣམ་གྲོལ་སངས་རྒྱས་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པར་ཤོག །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་བདུན་བརྒྱ་པ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། མགོན་པོ་ངག་གི་དབང་པོས་སྤོབས་པ་བསྐྱེད་པའི་སློབ་དཔོན་བ་མི་ལ་མི་ཏྲས་མཛད་བ་རྫོགས་སོ། །
འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ།
སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤྲཱི་ལ།
― DTG095_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་སཔྟ་ཤ་ཏི་ཀཱ་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། བམ་པོ་དང་པོ། ཀུན་ཏུ་གཟིགས་ཕྱག་ན་ཨུཏྤལ་
― DTG095_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔོན་པོ་དྲི་མ་མེད་པ་བསྣམས་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། ལམ་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་འདི་བརྩམས་ཏེ། དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ན་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྡུད་པ་པོས་བྱས་པའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེའི་དོན་མཐའ་དག་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལས་ལུང་ནོད་པ་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་པའོ། །འདིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་པད་མོ་ནས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཐོས་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་གྱི། རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་གྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གཅིག་ན་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ལྟ་བུ་དམིགས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་རེས་འགའ་ཞིག་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་རྙེད་པར་དཀའ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་དུས་གཅིག་ན་བདག་གིས་ཐོས་ཀྱི། གཞན་དུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གཞན་དང་གཞན་ངས་ཐོས་སོ་ཞེས་ཟུར་གྱིས་བདག་ཉིད་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན་པར་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་སྙིང་རྗེ་ཅན་གྱི་ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྗོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་ཐོང་ཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབང་གིས་སྡུད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་མདོ་སྡེའི་དོན་མཐའ་དག་སྣང་བ་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྨི་ལམ་ན་ལྷའི་དབང་གིས་དུས་ཐུང་ངུར་ཡང་ལོ་བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །ད་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མདོ་སྡུད་པར་མཛད་པས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་གཞན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་མཛད་པ་ན་བར་སྐབས་སུ་དུས་ཀུན་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་མི་སྲིད་པ་དང༌། གལ་ཏེ་ན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་
― DTG095_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཡུལ་གཞན་ལ་སེམས་དམིགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཕྱིས་མདོ་སྡེ་མཐའ་དག་སྡུད་པ་འགལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་གིས་དོན་ཀུན་རྫོགས་པར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཡང་ཆོས་ཉན་པའི་བདུད་རྩིའི་རོས་ངོམས་པ་མེད་དོ། །གདུལ་བྱའི་ཚོགས་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ནི་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དག་འདའ་བར་བྱའོ། །ཕྱོགས་བཅུར་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཇི་སྲིད་མ་ལུས་པ་དག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མེ་ཏོག་ཐམས་ཅད་དང༌། བཀོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་བགྱིའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གང་འཆད་པ་དང༌། སྟོན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་འཚལ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ནི་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྐལ་བ་མེད་པས་ན་དེ་ལྟ་བུ་ངེས་པར་འཛིན་པར་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ན་བཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཐ་མ་འདི་དང་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དང་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བདུད་བཞི་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རམ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །བཞུགས་པ་ནི་འདུག་པའོ། །ཡང་ན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གདུལ་བྱའི་ཡིད་འཕྲོག་ཅིང་འཛུད་པའོ། །གཞན་གྱི་ཚེ་ན་ནི། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་དང༌། ཡངས་པ་ཅན་ལ་སོགས་པ་གཞན་དུ་བཞུགས་པ་ཡོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གང་གིས་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པ་འདི་རང་གི་དོན་ལྷུར་མཛད་པ་བཞིན་ཡུལ་གཅིག་ལ་ཆགས་ཏེ་བཞུགས་ཤེ་ན། ཡུལ་དེ་ཡང་དེའི་ཕྱིར་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མདོ་སྡུད་པས་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །མཉན་དུ་ཡོད་པ་དེ་ཡངས་ཕྱོགས་མང་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། རྒྱལ་པོ་རྒྱལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞོན་ནུ་མ་དང་འདྲེས་པའི་ཚལ་གྱི་ནང་དུ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ཁྱིམ་བདག་གིས་ཉོས་པའི་ཀུན་དགའ་ར་བན་སྟེ། ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་སྡུད་པས་དེ་དག་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་
― DTG095_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩོད་པར་གྱུར་ན་བརྡ་ཕྲད་པར་འདོད་པ་དག་གིས་ཡུལ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་བརྗོད་པས་ཤགས་འགྱེད་པ་རྣམས་བརྡ་སྤྲོད་པར་སྣང་བ་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་བར་བལྟ་བར་བྱ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་བདག་ཉིད་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདུད་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དབྱེར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགོས་པ་གཅིག་ལ་གནས་པ་ལ་བརྟན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཕྱིས་བཀའ་སྩལ། ཇི་ཙམ་དུ་བུ་ཐུ་བོར་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་དང་པོར་སྨོས་པའི་རིགས་སོ་ཞེ་ན། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ནི་རྟག་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་བཤད་དོ་གཞན་དག་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འདུག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ནི་མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་རིན་པོ་ཆེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཉན་པར་བྱེད་པས་ན་འདི་ལྟར་དགེ་བ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་གཤེགས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་བྱ་བ་བྱས་པ་དག་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་བསམ་པ་བྱས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །གཞན་གྱི་དོན་ལ་བསམ་པ་བརྟན་པས་དེ་དག་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཡིན་བར་དགོངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་གོ་བགོས་པས་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་དག་གི་ཐེག་པ་འཆད་པའི་ཕྱིར་འདུས་པ་མང་ངོ༌། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ནི་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་མང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལ་གཟིགས་ནས་ཉི་མ་འཆར་བ་ལ་ཡང་མ་བསྡད་པར་ཤིན་ཏུ་བཞེད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་སུ་གཤེགས་སོ། །སྐྱ་རེང་ནི་སྣང་བའོ། །དེ་ཤར་བ་ནི་བྱུང་བའོ། །དེ་ཉིད་དུས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་གང་གིས་འདི་ད་ལྟར་ཚེ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་ནི་ཐ་སྙད་པའི་དུས་ཡིན་གྱི་གཟེགས་ཟན་པས་བཏགས་པའི་དུས་རྟག་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་གི་ངོ་བོ་དེ་ནི་སྔ་དྲོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་མི་འཐད་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །རང་གི་གནས་ནས་བྱུང་སྟེ་ཕྱོགས་གང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕོ་བྲང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནང་དུ་
― DTG095_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་འཇོག་པའི་ཁང་བ་དེར་སོང་ནས་ཕྱིན་པ་དང༌། ཕོ་བྲང་གི་སྒོའི་ཕྱི་རོལ་ན་འདུག་གོ །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་གི་གནས་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ནས་ལངས་ཏེ། ལམ་གང་ནས་གཤེགས་པའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནས་སོང་བ་དེ་ནི་ལམ་དེར་ཞུགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕོ་བྲང་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཕོ་བྲང་གི་སྒོའི་ཕྱི་རོལ་ན་འདུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕོ་བྲང་དང་ཉེ་བ་ན་འདུག་པ་བསྟན་ཏོ། །བལྟ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་གིས་སོ། །ཕྱག་བྱ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་འདུད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གིས་བཀུར་སྟི་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རང་རང་གི་གནས་ནས་བྱུང་སྟེ། ཕྱོགས་གང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕོ་བྲང་ཡོད་པ་དེར་སོང་བའོ། །བྱ་བ་བྱས་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་བཀའ་དྲིན་གཟོ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་སོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ཕྱོགས་གཅིག་སྟེ། ས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་གནས་སོ། །ཡང་ན་ནང་གི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་ཡང་རང་གི་ཁྱད་པར་ཇི་ལྟ་བ་དག་ལས་ལངས་ནས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པ་ཐབས་སུ་གྱུར་ཏེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས་གང་གིས་བདག་མེད་པ་གཉི་གའི་མཚན་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཐབས་དེ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །མངོན་དུ་གྱུར་ནས་བདག་མེད་པ་གཉི་གའི་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་སྟེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་འཁོད་དོ། །དེ་ལྟར་འདུག་པ་དེ་ཡང་དེ་དག་བདག་མེད་པ་གཉིས་སྟོན་པའི་བདག་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉན་པའི་འོས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ནི་ཐུགས་བྱང་ཆུབ་ལ་གཞོལ་བ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕོ་བྲང་གི་ནང་དུ་གཤེགས་པར་དགོངས་པར་རིགས་ན། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དག་གོ་ཅི་ཞེས་དགོངས་ཏེ་གཤེགས་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ནམ་ཡང་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་
― DTG095_Page_0182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང་བསྲེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཁོར་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ལ་ས་བོན་མེད་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་འབད་པ་ལོག་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཟབ་མོ་མཉན་པ་ལ་གུས་པས་འོངས་པས་ན་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་དག་སེམས་པ་ནི་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཐོས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་འོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་བསྲེགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་དག་འགྲོ་བ་དེ་དང་དེར་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་འགལ་བ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ལུང་ལས་ཤི་མ་ཐག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སེམས་མཉམ་པར་བཞག་བཞིན་དུ་པད་མོ་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འོད་ཟེར་གྱིས་བསྐུལ་ཏེ། རིམ་གྱིས་དབང་པོ་སོ་སོར་ཐོབ་ནས་གང་དང་གང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཐོང་བ་དེ་དང་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཐེག་པ་གཅིག་པའི་ཚུལ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་འཆད་པ་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཐེག་པ་ནི་གཅིག་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་པད་མ་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་ལས་གསུངས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཐ་དད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་རིམ་པ་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཡིན་གྱི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་ལ་འཇུག་པས་ནི་མ་ཡིན་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྐྱ་རེང་ཤར་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕོ་བྲང་དུ་འཁོད་པར་ཕན་ཚུན་དུས་བྱས་པ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོས་པར་འོས་པའི་འཁོར་འདུས་པ་ལ་གཟིགས་ནས་གཞན་ལ་ཕན་པར་མཛད་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་མཁས་པ་དག་རང་གི་གནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་བཟང་པོ་དག་ནས་བྱུང་ངོ༌། །འདི་ཡང་ངོ་བོ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཞེན་པའི་གདུལ་བྱའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པའི་ངོར་བྱས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། སྟོན་པ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས་བཞེངས་པ་མི་མངའོ། །དེ་ལ་འོངས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་གནས་སུ་འཇུག་པའི་ཐབས་སུའོ། །ལྷགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུའོ།།
― DTG095_Page_0183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་འདུས་པར་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཉན་ཐོས་སྨོས་པ་ནི་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་དེར་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གང་དག་ཉན་པ་དེ་དག་ཀྱང་འདིར་ཉན་ཐོས་ཡིན་པར་དགོངས་པའོ། །འཕགས་པ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ང་རྒྱལ་བཅོམ་པས་མགུ་བར་བྱ་མི་དགོས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཁྱེན་གྱི། འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ང་རྒྱལ་ཡོད་པས་མགུ་བར་བྱ་དགོས་སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས། ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཐོག་མར་དྲིས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་སམ། ཡུལ་གང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྒྱུ་མེད་པར་ནི་ཁྱེད་ཅག་འདྲ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདེ་བ་ཡིད་དུ་འོང་བ་སྤངས་ནས་རིངས་པ་ཉིད་དུ་དུས་མ་ཡིན་པར་འོང་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །བཙུན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཀྱང་བདག་དང་པོར་མཆིས་པ་མ་ལགས་ཀྱི། འཇམ་པའི་དབྱངས་འདི་ཉིད་དང་པོར་རིངས་པར་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་སྔ་མའི་ཚུལ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕོ་བྲང་གི་སྒོ་གཉིས་ཡང་འཇུག་པའི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། སྒོར་འདུག་པ་བདེན་ནམ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ལ་འདྲི་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དེ་ལྟ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་འོངས་པའི་དགོས་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་པའོ། །ལན་གཉིས་སྨོས་པ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར་རམ་དགའ་བའོ། །བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འོང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་རིགས་ཀྱི། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཏན་ལ་དབབ་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པའི་སྒོ་ཉིད་ནས་དེ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་འཆད་དོ། །ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ན་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱ་ཅི་དགོས་
― DTG095_Page_0184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་འདྲི་བའི་བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་བདག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། མ་ངོམས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ལན་ཡིན་ནོ། །མ་ངོམས་པ་ཡང་དེའི་ཡོན་ཏན་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཆེལ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་སླད་དུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཅི་གཞན་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཆང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་ཀུན་ཀྱང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་འདོད་ནས་དེ་དག་ཀྱང་ཁྱོད་ཁོ་ན་ལྟར་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དམ། འོན་ཏེ་གཞན་དུ་ཡིན་ཞེས་དེ་ལྟར་དོགས་པ་ལ་བལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་དྲང་ཐད་ཐབས་ཉིད་ཡིན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུ་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བརྩོན་པའི་བློ་ཅན་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པ་བྱེད་འདོད་པ་ཁ་ཅིག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བར་བྱ་ན་འདི་ལྟར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན་ཇི་ལྟར་བདག་གིས་མཐོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བལྟ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ནི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འདི་ཉིད་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐབས་ཀྱི་དོན་མཇུག་སྡུད་པའོ། །ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དག་ནི་གོ་རིམས་བསྣོར་ཏེ་བདག་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་དུའོ་ཞེས་བསྡུ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་
― DTG095_Page_0185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་བརྟགས་པས་དབེན་པ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་བུམ་པས་དབེན་པ་ནི་བུམ་པས་དབེན་པའི་ས་གཞི་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་ཀྱིས་དབེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་ཀྱང་གཉིས་ཀྱིས་དབེན་པ་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ན་དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ནི་འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཟུང་བ་ཡིན་པས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་ནང་འགལ་བར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་གཉིས་ལས་དབེན་པ་ཡིན་ལ། མཐོང་བ་ནི་མྱོང་བར་བྱེད་པ་ཡོད་ན་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་ངའི་མ་མོ་གཤོམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་དང་མཚུངས་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིའི་དགོངས་པ་ནི་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྲོས་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་རང་རིག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་ན་བརྟགས་པའི་དྲ་བ་མཐའ་དག་མི་དམིགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་ཅི་ཡང་མ་མཐོང་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ། ཆོས་ཉིད་དུ་ནི་སངས་རྒྱས་བལྟ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལས་མ་འདས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། ཐོག་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པའི་བར་དུ་ཞེས་བྱ་བས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་རྣམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཡང༌། ལ་ལ་ལས་ཁ་ཅིག་གྲགས་པ་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པའི་ཚིག་གིས་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །དེར་ཡང་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། །གཞན་གྱི་དབང་ལ་བརྟེན་ནས་
― DTG095_Page_0186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི། །མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྣམ་རྟོག་སྐྱེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལའང་སྦྱར་རོ། །གཞན་དག་འཆད་པ་འབྲས་བུ་སྐྱེ་ན་རང་གི་ངོ་བོར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་ལས་སམ། གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལས་སམ། གཉི་ག་ལས་སམ། རྒྱུའི་བྱེད་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་སྐྱེ་གྲང༌། ཡོད་པའམ་མེད་པའམ་གཉི་གའི་ངོ་བོ་འམ་རྒྱུ་ཡང་དུ་མས་འབྲས་བུ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དམ་གང་ཡང་དུ་མའི་ངོ་བོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་གྲང༌། ཡང་ན་གཅིག་གིས་གཅིག་གི་ངོ་བོ་འམ། །ཡང་ན་དུ་མའི་ངོ་བོས་བསྐྱེད་གྲང༌། ཡང་རྒྱུ་ཞིག་པ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེའམ། མ་ཞིག་པ་ལས་སྐྱེ་གྲང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཕྱོགས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཞན་དག་གི་ཕྱོགས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་བྱས་པ་ནི་རྟོག་པའི་སྙིང་པོ་ཙམ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །འདི་ལྟར་རྒྱུའི་རང་གི་ངོ་བོ་འབྲས་བུ་ཡིན་ན་རྒྱུ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་ཟིན་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ལས་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལ་ཡང་དངོས་པོ་ལ་ལྟོས་ཏེ་བརྗོད་ན་འདིར་གཉིས་པ་དངོས་པོ་ཡིན་ན་གོ་འབྲས་བུ་དེ་ནི་རྒྱུ་ཡོད་པའི་དུས་ན་མེད་ལ། དེ་ཡོད་པའི་ཚེ་ནི་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། དེ་གང་ལ་ལྟོས་ཏེ་དེ་གཉིས་གཞན་ཉིད་ཡིན་པར་དོན་དམ་པས་ཁས་བླང་བར་བྱ། ཡང་རྒྱུར་མངོན་པར་འདོད་པ་ནི་འབྲས་བུར་མངོན་པར་འདོད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདོད་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་བཞིན་ནོ། །གཉི་གའི་ཕྱོགས་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་གཉི་གར་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་གཉིས་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཉི་གའི་དངོས་པོའི་ཕྱོགས་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ན་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཡིན་པ་དེ་འདི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་བསལ་བ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ལོག་པ་ཡིན་ན་དེ་བཀག་པ་ཉིད་རྣམ་པར་མ་ལོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་རྣམ་པ་གཞན་དག་ག་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་
― DTG095_Page_0187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་སྐྱེ་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་གྲུབ་ཟིན་པ་ལ་སྐྱེ་བའི་དོན་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དུས་ཕྱི་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ཡོད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་ནི་སྐྱེས་ཟིན་པ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །མེད་པ་ཡང་སྐྱེ་བར་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་མེད་པ་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་གང་ཡང་རུང་བ་འགའ་ལས་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་ངེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡོད་པས་དེ་ལྟར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དང་དེ་ལ་ནུས་པ་ངེས་པ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལས་དངོས་པོ་འགའ་ཁོ་ན་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། མེད་པ་ཡིན་པར་ཁྱད་པར་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྐྱེན་རྣམས་འབྲས་བུ་དང་མ་འབྲེལ་བའི་ལུས་ཅན་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དེ་དག་འབྲས་བུ་དང་སོ་སོར་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་གང་ལ་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡོད། དེ་བས་ན་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པ་མེད་པར་གནས་པ་ཡིན་པས་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་བཟློག་དཀའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་བསྟན་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཡང་གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཡང་སྐྱེ་བར་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ལ་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་དང་གཅིག་གཉིས་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་པོས་ཀྱང་འབྲས་བུ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་གང་ཡིན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་རྒྱུ་རང་གི་ངོ་བོ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་དུ་མས་ཀྱང་འབྲས་བུ་གཅིག་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་ཐ་དད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཐ་དད་པ་ལས་ཀྱང་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། ཐ་དད་པ་མེད་པ་ལས་ཀྱང་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་མཐའ་དག་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་
― DTG095_Page_0188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །དངོས་པོ་འགའ་ཡང་དེ་ལས་གུད་ན་མེད་པས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཞན་གྱི་དབང་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་རྒྱུའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་ལས་འབྲས་བུའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུའི་བྱེད་པས་བྱས་པའི་འབྲས་བུའི་རང་གི་ངོ་བོའི་བྱེ་བྲག་མ་འཆོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་དེ་ཉིད་མིག་གི་དབང་པོ་ལས་ནི་ཡུལ་འཛིན་པས་སོ་སོར་ངེས་པའོ། །ཡུལ་ལས་ནི་དེ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་གྱི་གཞན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུའི་བྱེད་པ་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འབྲས་བུའི་རང་གི་ངོ་བོའི་དབྱེ་བ་ཐ་མི་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་གི་ངོ་བོ་དེ་ལྟར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་དང་བྱེ་བྲག་རྣམས་དེ་དང་ཐ་མི་དད་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ནི་སྣ་ཚོགས་སུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །སྣ་ཚོགས་དང་གཅིག་གཉིས་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་ཡུལ་ལ་སོགས་པས་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་བྱེད་པས་དེ་ལྟར་ན་འཆོལ་བར་འགྱུར་བ་ལ་ལན་མ་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་སྐྱོན་དེར་མི་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་རྣམས་འབྲས་བུ་ལས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུའི་བྱེད་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དུ་མ་ལས་རྣམ་པར་ལོག་པ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཆོས་ཐ་དད་པར་རྟོག་པས་བཞག་ནས་དེའི་བྱེད་པའི་ཡུལ་ཐ་དད་པར་རྟོག་པས་འཇོག་པར་བྱེད་དོ་ཞེ་ན། ཡང་འཇོག་ལ་རག་སྟེ། རྒྱུའི་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྟོག་པའི་བཟོས་བྱས་པ་ལ་བྱེད་པས་རྟོག་པས་བཞག་པ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུའི་བྱེད་པ་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སྟེ་འབྲས་བུ་དངོས་སུ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཡང་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཐ་དད་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཆོས་ཅན་དང་
― DTG095_Page_0189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་ཅན་དངོས་སུ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྔར་སྨོས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་བྱེ་བྲག་དེ་དག་བརྟགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུ་རང་གི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་ལས་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པས་བྱས་པའི་ཐ་དད་པ་ནི་རྒྱུའི་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུའི་རང་གི་ངོ་བོ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུའི་རང་གི་ངོ་བོ་གཅིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ལོང་བ་དང་འོན་པ་ལ་སོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པས་རང་གི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་ཉིད་སྐྱེད་པ་ཡིན་ན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ཡང་རང་གི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མ་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་གཅིག་གིས་འབྲས་བུ་དུ་མ་བྱེད་པར་སྨྲས་པ་ཡང་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚོགས་པ་དང་རིམ་གྱིས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ཡང་རྒྱུ་ཞིག་པ་ལས་སྐྱེ་ན་ནི་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཞིག་པ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་མ་ཞིག་པ་ལས་སྐྱེ་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་དུས་མཉམ་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །བ་ལང་གི་རྭ་གཡས་གཡོན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་མི་འཐད་པ་བཞིན་དུ་དེ་ཡང་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་ཕྱིས་འབྲས་བུ་སྐྱེས་པ་དང་དུས་མཉམ་པ་དེ་ཉིད་དུ་འདོད་པས་དུས་གཅིག་པ་མི་འགལ་ལོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པ་དང་འགལ་བར་འགྱུར་བར་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ཤིན་ཏུ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཏེ་རྒྱུ་འཇིག་པའི་ཚེ་འབྲས་བུ་སྐྱེས་པས་འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་ན། དེ་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་རྒྱུ་འཇིག་པ་འདི་གང་ཡིན། ཅི་རྒྱུའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་དངོས་པོ་སྐད་ཅིག་མ་གནས་པའི་ཆོས་ཁོ་ན་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་འམ་ཅི་རྒྱུ་ཞིག་སྟེ་མེད་པ་ལ་བྱ་ཅི་ཉེས། གལ་ཏེ་རྒྱུའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་བྱ་ན་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་རྒྱུ་ཞིག་སྟེ་མེད་པ་ལ་བྱ་ན་དེ་
― DTG095_Page_0190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་དང་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པ་ནི་རེས་འགའ་བ་ཉིད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རེས་འགའ་བ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་འཐད་པ་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཚད་མ་དང་འགལ་བ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་དེ་ངེས་པས་བྱ་བའི་ཐབས་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ནི་ཕལ་ཆེར་མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པ་གཉིས་ཀྱང་རྣམ་པ་མེད་པ་འམ། རྣམ་པ་དང་བཅས་པས་དེ་འཛིན་པར་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་གྱིས་བྱས་པའི་སྣང་བ་མེད་ཅིང་དོན་ཉེ་བའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་ནི་འདིས་མྱོང་ངོ་ཞེས་རྣམ་པར་བཞག་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པའི་དངོས་པོ་ཡང་དོན་མེད་པ་ཅན་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དངོས་པོས་ཁྱབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་གཅིག་ལ་རག་ལས་པ་དང་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཡིན་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དང་མི་དམིགས་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འདི་བསྒྲུབ་ཏུ་མི་རུང་བ་ཡིན་པས་རྣམ་པ་གཞན་བསམ་དགོས་སོ། །དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ཀྱང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་འདི་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་གསལ་བར་མི་མཁྱེན་མི་སྤྱོད་དེ། དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ནི་ཚད་མ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་བར་བལྟ་བར་ནི་སྐྱོན་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་སྟོན་པས་གསུངས་ཏེ། རྟག་ཏུ་སྐྱེ་མེད་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཀྱང་བདེ་བར་གཤེགས་དང་འདྲ། །བྱིས་པའི་བློ་ཅན་མཚན་མར་འཛིན་པ་དག །འཇིག་རྟེན་དག་ན་མེད་པའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད། །འདི་རྒྱ་ཆེར་དཔྱད་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་དཔྱད་པ་ཡིན་པས་རེ་ཞིག་གཞག་གོ །གལ་ཏེ་སྐྱོབ་པ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཟིགས་པ་ཡིན་ན་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་
― DTG095_Page_0191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་ཕྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ནས་ཀྱང་མེས་ཤིང་བསྲེགས་ཏེ་ཟད་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཡུལ་དེ་དང་དེར་གནས་པ་དང་ཇི་ལྟར་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་དེ་ལྟར་བྱུང་བའི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ། ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་བཞག་པས་ཤེས་བྱའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་རྣམ་པར་བཞག །གཞན་ཡང་སེམས་ཙམ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མཐོང་བས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རྣམ་པར་བཞག །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་གཉིས་སུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་གང་གིས་རྣམ་པར་བཞག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དེའི་ནང་ནས་ཁ་ཅིག་དོགས་པ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །དོགས་པའི་དྲ་བ་དེ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གུད་ནས་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་སྐྱེ་མི་འགག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་བསམ་པ་ནི་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྔར་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བྱུང་ནས་ཀྱང་མི་འབྱུང་ན་ནི་དེ་ལྟར་ན་འགྱུར་བ་མེད་པའི་དོན་དུ་མཉམ་པ་མ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་འདི་ལྟར་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེས་ཀྱང་རུང༌། མ་སྐྱེས་ཀྱང་རུང་ཆོས་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་གནས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འདི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན་ཡེ་ཤེས་བཞིན་དུ་ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ན་མི་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་མེད་པ་ཡང་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱལ་བ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་གདགས། སྟོན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་གཉིས་སུ་གྱུར་པས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མི་འགལ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ཡིན་ན་ཡང་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་
― DTG095_Page_0192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པ་ན་གང་གིས་གཉིས་སུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར། སྔར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ལ་ཕྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་ན་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡང་གལ་ཏེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཚེ་ན་ནི་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། འདི་ལྟར་དེ་ཕྱིས་སྔོན་མེད་པའི་གཉིས་སུ་མེད་པར་གྱུར་པས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་ན་ནི་འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདིའི་ལན་གླན་པའི་ཆེད་དུ་རྐྱེན་འདུས་པ་ལས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྔོན་མེད་པའི་ངོ་བོ་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ལགས་སོ། །མི་འདྲ་བའི་རྣམ་པ་འཇིག་པ་ཡང་མ་ལགས་སོ། །ཡུལ་ནི་ཡུལ་སའོ། །ཕྱོགས་ནི་གྲོང་ལ་སོགས་པའོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དུས་སོ། །གཉིས་ལ་སོགས་པ་ནི་གནས་སྐབས་སོ། །སྐྱེ་བ་ནི་རྒྱུན་གྱིས་སོ། །དེ་མེད་པས་མི་སྐྱེ་བའོ། །འགག་པ་ནི་རྒྱུན་ཆད་པའོ། །དེ་མེད་པས་མི་འགག་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྔོན་མེད་པའི་ངོ་བོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། འོན་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྐྱོན་མཐའ་དག་སྦྱངས་པས་དྲི་མ་མེད་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྔ་རོལ་དུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ལིང་ཏོག་སྟུག་པོས་དེ་ཁེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མ་རྟོགས་པ་ཡོད་པ་ཡང་དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་སྔ་ནས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ཕྱིས་ནི་ལན་མང་དུ་ཐབས་མང་པོས་ཡུན་རིང་པོར་ཆོས་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གོམས་པར་བྱས་པས་བསྒོམ་པ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཐའ་དག་རྒྱུན་ཆད་དེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བྱུང་བ་དང་སྒྲོ་འདོགས་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ཀྱང་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་ནི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་འདི་ནི་འདི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་གཉིས་དང་ལྡན་
― DTG095_Page_0193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ཉིད་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའི་བདག་ཉིད་དང་བཅས་པའི་སེམས་གང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་རིམ་གྱིས་འགྱུར་རོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་དུ་གནས་པ་དང་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པ་དག་དེའི་དབང་གིས་དེ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པའི་ངོར་བྱས་ནས་དེ་སྐད་དུ་བཤད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་རིགས་པ་དང་ལུང་གིས་ཡིན་ཏེ། གང་དག་གནས་པའི་རྒྱུ་ཚོགས་པ་དེ་དག་ནི་གནས་པ་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་དུ་བ་ལ་སོགས་པ་གནས་པའི་རྒྱུ་མེ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཚང་བར་ཚོགས་པ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་བར་མ་ཆད་པར་གནས་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཡིན་ནོ། །གནས་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ནི་གནས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་འདིར་འགལ་བར་བསྟན་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་འགལ་བ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་མི་མཐུན་པ་ནི་དུ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུན་ཆད་པའོ། །རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མི་རིགས་པ་འགལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། བཤད་པ། གནས་པའི་རྒྱུ་མ་ཚང་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚེའི་འདུ་བྱེད་བཞག་པའི་དབང་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལས་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་མེད་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་དེ་ནི་གནས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྟོན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ནུས་པ་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གཞན་དུ་ཡིན་ན་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད། བྲམ་ཟེ་གཅང་སྦྲ་ཅན་གྱིས་མི་ཐོད་ཅན་ཡུན་རིང་དུ་བསྟེན་པས་སྐྱུག་མི་བྲོ་བ་བཞིན་
― DTG095_Page_0194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་བརྩེ་བ་ནི་འབད་པ་མ་བྱས་པར་ཉམས་པ་མེད་དོ། །འབད་པ་ཡང་སྐྱོན་དུ་མ་མཐོང་བར་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཡང་འདི་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལ་བློ་ལྷག་པར་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བསྒོམ་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་སོང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་པ་ཡང་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཀུན་དགའ་བོ་གང་ཡང་རུང་བས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བསྟན་ཅིང་བསྒོམས་ཏེ་ལན་མང་དུ་བྱས་ན་ནི་འདོད་ན་བསྐལ་པ་འམ་བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འབྲས་བུ་སྲོག་གི་ལས་ཟད་པ་ཡང་བསྐལ་བ་མི་ཉུང་བར་སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པ་བསགས་ཤིང་གོམས་པ་མཐའ་ཡས་པའི་ཐབས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་འགྲོ་བའི་བླ་མ་ལ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ན་འབྲས་བུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་འབྲས་བུ་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ན་ནི་འབྲས་བུ་དང་དེ་བྱེད་པའི་དངོས་པོར་མ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོན་པ་ལ་ཡང་སྲོག་དེའི་རྒྱུ་གཞན་གྱིས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ན་དེས་ཇི་ལྟར་འདི་གནས་པ་མེད་པ་ཡིན། དེ་ཀུན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྲོག་ཡུན་རིང་དུ་ཡོད་པར་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྲོག་གཅོད་པ་སྤངས་པ་དང་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཉིས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཚེ་རབས་མི་ཉུང་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །གང་ཡང་དངོས་སུ་གང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་རྒྱས་ཤིང་རྐྱེན་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ན་དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཡང་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད། གཞན་ཡང་ཆོས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གོམས་པའི་དབང་གིས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་དེའི་གནས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་
― DTG095_Page_0195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ན་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་མེད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། འདིར་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་མེད་པའམ། ཅི་གཞན་གྱི་གཟུགས་ཀྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བ་ཡང་མེད་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཕྱོགས་སྔ་མ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཆེ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བསྟན་པས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སྐྱེ་བོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བཞུགས། ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་འགྲོ་བའི་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་གཞན་ལ་ཡང་བསྟན་པར་མཛད་དེ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་གཟུགས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སྐྱེ་བོ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དག་ན་དེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང༌། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་མི་འདའ་སྟེ། །ཆོས་ཀྱང་ནུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་བྱའི་ཕྱིར། །མྱ་ངན་འདའ་བར་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤིན་ཏུ་སྤྲོས་པས་ཆོག་གིས་སྐབས་ཉིད་བརྩམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དང༌། ཕྱག་བགྱིས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྐབས་ཀྱི་དོན་མཇུག་སྡུད་པའོ། །ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་ལས་བཟློག་སྟེ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་དོན་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་ཁ་ཅིག་དོགས་པ་ལ་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་བལྟས་ན་ཅི་ཞིག་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བལྟས་ན་མཐོང་བ་ཅི་ཡང་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། རང་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཙམ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཞེས་དགོངས་པའོ། །གཞན་དག་འདི་སྙམ་དུ་དོགས་ཏེ། འཇམ་པའི་དབྱངས་འདི་ནི་དོན་དཀའ་བའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མཐོང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་བྱམས་པའི་དགོངས་པའི་རྩ་བ་ཅན་
― DTG095_Page_0196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྔོན་དུ་སོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྫོགས་པར་མཛད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡང་མི་དམིགས་པ་དང༌། རྟོག་པ་དང་བཅས་པས་ཀྱང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་དེ་ལ་འཇུག་པ་ནི་རེ་ཞིག་འདིས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་དོན་དཀའ་བ་ཡིན་པར་སྲིད་ན། བདག་འདྲ་བས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་དོགས་པ་འདི་བརྗོད་པ་ལ། འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེད་དུ་གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་པ་དེ་ནི་ཁྱོད་དཀའ་བ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །བྱམས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་བསྐུལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་བདེ་བ་སྐྱེད་འདོད་པའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་དམིགས་པ་མེད་པའི་བྱམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་ཤོག་ཅེས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོ་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་བདག་ཉིད་འགྲོ་བ་གདོན་པར་སྤྲོ་བའོ། །གོ་ཆ་དེ་ཡང་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམན་པ་ལ་མོས་པའི་སྐྱེ་བོ་ལ་འཚམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དཀའ་བ་མཛད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་སོ། །སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཡང་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་གོ་ཆ་མི་འགལ་བར་བསྟན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་གོ་ཆ་འདི་ཡང་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའི་གནས་སྐབས་སུ་བགོས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ལ་སེམས་ཅན་དུ་དམིགས་པ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སེམས་ཅན་སྒྲོ་འདོགས་པས་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བདག་ལ་གང་ཡང་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་མ་མཁན་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སྒྱུ་མ་མཁན་ནི་སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་
― DTG095_Page_0197 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། བདག་གིས་སེམས་ཅན་དུ་དམིགས་པ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདིར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱམས་པ་ཆེན་པོས་བརྒྱན་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་དགོངས་པ་ཅན་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་དེ་བསྒོམ་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་མི་ཐོད་ཅན་སྐྱུག་བྲོ་བ་བཞིན་དུ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་མཐའ་དག་སྤངས་པ་ན་གསལ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མི་གཡོ་བ་རྣམས་ལ་དཀའ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །བསྒོམ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སྡར་བ་རྣམས་ལ་ནི་མཐའ་དག་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བར་སྣང་ངོ༌། །སྤྲོ་བ་འདི་ཡང་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཉུང་བ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་མང་བ་ཉིད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩམས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་དུ་དམིགས་པ་དང། མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་མ་དགོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བདག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་བྲི་བ་འམ་གང་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གོ་ཆ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་ཉེས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་ནི་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་བར་མངོན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་འདྲི་བའི་དོན་གཏན་ཚིགས་གང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཅི་མཐོང་བའི་རྒྱུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡོད་ཀྱང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། མུན་རུམ་གྱི་ནང་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འདུག་པ་བཞིན་ནམ། མེད་པའི་ཕྱིར་རྟའི་རྭ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནམ་ཞེ་ན། འདིར་ལན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སེམས་ཅན་དབེན་པའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲོག་ཆགས་ཏེ། དེ་དག་གི་ཚོགས་རྒྱུན་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གཟུང་བར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་བརྟགས་པའོ། །སེམས་ཅན་མེད་པ་ནི་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་དངོས་པོ་མེད་པ་
― DTG095_Page_0198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ན་བྱང་ཆུབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཁྱོད་ཇི་ལྟར་ཆོས་འཆད་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་འཆད་པ་སྨྲ་བར་ནུས་པའི་མཁས་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི། འཇམ་དཔལ་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་དབེན་བ་དང་སེམས་ཅན་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་གི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་འདེབས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པ་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་འགྲོ་བ་སུ་ཞིག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སྟེ་འགའ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འཚང་རྒྱ་བ་པོ་དང༌། འགའ་ཞིག་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་དང༌། འཚང་རྒྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གང་ཞིག་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སྤྱིའི་རྣམ་པ་དང་བཤད་པའི་སྒྲའི་སྤྱིའི་བདག་ཉིད་དང་དེ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདྲི་བའི་བསམ་པ་ནི་ཉན་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཚིག་གི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ཚིག་གི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རང་ཉིད་ཀྱིས་དྲིས་པ་ནི་གཞན་གྱི་འདྲི་བ་ལ་སྡོད་ན། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཆོས་འཆད་པར་བྱེད་པ་བར་ཆད་པ་ལ་མི་དགའ་བར་འགྱུར་བ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདྲི་བ་པོ་ཡང་མི་ཤེས་པའམ་སྤོབས་པ་མེད་དེ་འདྲི་བར་མི་བྱེད་པ་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱི་ཚིག་དེ་དག་གིས་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་སྤང་བ་བྱས་པ་དེའི་དགོངས་པའི་དོན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ནས་ཤིན་ཏུ་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐར་ལྷུང་བ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་གང་གི་
― DTG095_Page_0199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པ་དེའི་ཚེ་ཅི་སེམས་ཅན་དུ་ཡང་འདོགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་སྟོན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་སྔོན་གྱི་ཐུགས་རྗེ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོགས་པ་ཉིད་བྱེད་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེ་ན། མི་རུང་སྟེ། དེ་གདགས་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བྱ་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་ཡང་འགའ་ཞིག་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་ཅེས་དེ་སྐད་འདྲི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐར་ལྷུང་བར་གྱུར་ཅིང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་བློ་ཅན་དག་སེམས་ཅན་ཇི་སྙེད་ཡོད་ཅེས་དེ་སྐད་འདྲི་བའོ། །དེ་སྐད་འདྲི་བ་ལ་ཇི་སྐད་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་དོ་ཞེས་ལན་གདབ་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་མཐའ་མེད་པ་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཇི་སྙེད་པ་རྟོག་པའི་དྲ་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དེ་སྙེད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། དེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་ཙམ་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་སྒོ་ནས་འདྲི་བ་སྔ་ཕྱི་གཉིས་ཀྱི་དོན་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་ཐ་དད་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཡང་འོན་ཀྱང་འདྲི་བ་པོའི་བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དོན་གཅིག་པོ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཆད་པའི་མཐའ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ལ་གལ་ཏེ་ཡང་འགའ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གང་དུ་གཏོགས་ཞེས་འདྲི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོད་པ་ཡིན་ན་རང་གི་ངོ་བོ་འགའ་ཞིག་དང་གཞི་ཡང་ཡོད་པར་བྱ་དགོས་པས་ན་བདག་ཉིད་གང་ཡིན། གནས་ཀྱང་གང་ཡིན། དེའི་བདག་གང་དུ་འདུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ནི་འདྲི་བའི་བསམ་
― DTG095_Page_0200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གིས་འདི་སྐད་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གང་དུ་གཏོགས་པར་གཏོགས་སོ་ཞེས་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གང་དུ་གནས་པའི་ངོ་བོ་དེར་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །དེ་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་གང་དུ་གནས་ཤེ་ན། འདི་སྐད་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཁམས་ཅི་ལ་གནས་པ་དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གནས་སོ་ཞེས་བགྱི་སྟེ། གང་དུ་ཡང་གནས་པ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་མ་གཏོགས་པར་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་སྐྱེ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དེ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་དོ། །དབེན་པ་ནི་རྣམ་པར་དབེན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དབེན་པ་ལས་དེ་ལོག་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཡང་གཞི་དང་གནས་པ་མེད་དེ་འདིའི་གནས་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འདིའི་གནས་ནི་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གནས་སྐབས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གནས་པའི་ཚིག་གི་དོན་མ་རྟོགས་ནས་གནས་དང་གནས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཡང་དག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བརྒྱ་ལ་འགའ་ཞིག་སེམས་ཤིང་སྨྲ་བ་གནས་དང་གནས་པར་བྱེད་པ་ནི་དངོས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལས་གཞན་ཅི་ཞིག་མེད་པ་ཡིན་ན་དམ་པ་གང་ཡིན་པ་བསྒོམ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་སྟོན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཚེ་བདག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་དེའི་ཚེ་མི་གནས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དོན་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། མི་གནས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་དང་གནས་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་དང་
― DTG095_Page_0201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་པ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ན་ཡང་བསྒོམ་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། འདི་ལྟར་བསྒོམ་པ་ནི་ཡང་ནས་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན། དེ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རང་གི་སྣང་བ་ལ་དོན་མེད་བཞིན་དུ་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་པ་དེའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་མི་གནས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་དུ་ཡང་ཅི་ཡོད་ཅེས་གསུངས་སོ། །གང་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། གང་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཅི་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞུང་གཞན་ལས་གང་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེར་ནི་གཟུང་བ་དང་གནས་པ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐོག་མར་བསྒོམ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ཡུན་རིང་དུ་གོམས་པར་བྱས་པས་གོང་ན་མེད་པར་སོང་ཞིང་མཆོག་ཏུ་གསལ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་ན་གཅིག་ཁོ་ནར་དེ་རྒྱུ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་སྒོམ་པ་པོས་དགེ་བའི་རྩ་བ་འཕེལ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་འབྲི་བར་བྱེད་ཅེས་འགའ་ཞིག་དོགས་པ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་གང་གི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་འཕེལ་བ་འམ་འབྲི་བར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་སོ། །འམ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ཕྱོགས་འདི་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཚེ་བདག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་འཕེལ་བ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་ལྟར་གང་ལས་ཞེས་བྱ་བ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་བདག་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བྱེད་པ་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་གང་དང་འབྲེལ་པའི་ཆོས་དགེ་བ་འམ་མི་དགེ་བ་འགའ་ཞིག་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བའམ། འབྲི་ཞིང་འགྲིབ་པར་འགྱུར་
― DTG095_Page_0202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱེད་པ་མ་མཆིས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་གང་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དགེ་བ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དང་འགྲིབ་པར་བྱེད་པའི་སྒོམ་པ་པོ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་འགའ་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །འོན་ཀྱང་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲོ་བཏགས་པ་དེ་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ། །བྱེད་པ་པོའི་ཐ་སྙད་ཙམ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་དོན་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་འདི་བསྒོམ་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདི་གཉིས་འཕེལ་བ་དང་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན། གང་ཡང་ཆོས་འགའ་ཞིག་འཕེལ་བའི་སླད་དུ་འམ་འབྲི་བའི་སླད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་མི་དགེ་བ་འམ་དགེ་བ་འབྲི་བའམ་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་འདི་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལེན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་སྤོང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། ཅི་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་དབང་གིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་སྤོང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྐྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤོང་བ་མེད་པ་དང༌། ལེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དམ། འོན་ཏེ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོས་གང་གི་ཚེ་རྩལ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྩོལ་བ་མེད་པར་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྤོང་བར་འགྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར། དེ་དག་ནི་རང་ལས་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྤོང་བ་མེད་པ་དང༌། ལེན་པ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་ཡོངས་སུ་འདྲི་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདིར་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་གནས་སྐབས་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་དང་པོ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་འོག་མ་ལྟར་ཡིན་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཤེས་
― DTG095_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་གང་རྣམ་པར་བྱང་བ་འམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དམིགས་པས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྤང་པ་འམ་བླང་བ་རྣམས་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་འགའ་ལ་ཡང་དམིགས་པས་མི་གནས་ན། འོ་ན་ཇི་ལྟར་སྲིད་བའི་ཉེས་པ་བརྒལ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དང་བྲལ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་དམིགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་འཁོར་བའི་སྐྱོན་དུ་ཡང་མཆི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཁོར་བའི་སྐྱོན་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་དུ་མཆི་བ་དང༌། ཉེ་བར་དམིགས་པ་དང༌། རྟོག་པའི་བར་དུ་མ་ལགས་པའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་པ་གང་གིས་སྨྲས། ཅི་མེད་པའི་ཕྱིར་རམ། འོན་ཏེ་ཡོད་ཀྱང་དམིགས་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ཞེ་ན། རྟོག་པ་དང་པོ་ལྟར་ན་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ཉིད་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལྟར་ན་ནི་རིགས་པ་མིན་པས་དེའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་འཁོར་བ་ཉིད་ཀྱང་མི་མཐོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་ཉོན་མོངས་བསྒོས། །སེམས་ཉིད་དག་ནི་འཁོར་བ་ཡིན། །དེ་ཉིད་དེ་དང་བྲལ་བ་ན། །སྲིད་པའི་མཐའ་ཞེས་རབ་ཏུ་བཤད། །དེ་བས་ན་མི་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གོམས་པའི་རྒྱུ་དེས་འཁོར་བའི་བདག་ཉིད་འབད་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་ལོག་སྟེ། དུ་མ་དང་གཅིག་ལ་སོགས་པར་སྤྲོས་པའི་ཚོགས་དང་བྲལ་ཏེ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་ཞུགས་པའི་རྒྱུན་བར་མ་ཆད་པ་ཇི་སྲིད་འཁོར་བ་མ་ལུས་པའི་སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོར་བྱིང་བའི་འགྲོ་བ་གདོན་པ་ལ་མཁས་པ་བྱུང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་དང༌། དེའི་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རང་རིག་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་རིག་པས་ཡིན་ན་
― DTG095_Page_0204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་གདུལ་བྱ་འཁོར་བའི་ནང་ནས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དོགས་པའི་ཡིད་སྐྱེ་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་དངོས་སུ་ལན་གླན་ཟིན་ཀྱང་དེའི་དོགས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་རྣམས་ལ་དོགས་པ་སྐྱེད་ཅིང་དོགས་པ་བསལ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་གཞག་པ་ཁོ་ནས་དོགས་པའི་སྐབས་མ་ལུས་པ་མེད་པས་བཤད་པ་ཕྱི་མ་རྣམས་བརྩམ་མི་དགོས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྲིད་པའི་སྐྱོན་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་མ་མཐོང་ན་བསྒོམ་པ་འདིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་འཛིན་པར་བྱེད། དེ་གཉིས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པར་འབྱིན་པ་སྒྲུབ་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་གང་ལ་ཡང་བླང་བ་འམ། གཟུང་བའམ། དོར་བ་མ་མཆིས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དོར་བ་ནི་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ལ་བྱའོ། །ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བསྒྱུར་བར་བྱའོ། །ལེན་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་པ་པོ་དང་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་བླང་བའམ་སྟེ། བླང་བར་བྱ་བ་འམ་གཞན་དུ་ཡང་རུང་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན། མཐོང་བསྒོམ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡི། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་འདི། །གོམས་པ་འཕེལ་བར་གྱུར་ན་ནི། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན།། །།འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། བམ་པོ་གཉིས་པ། འགའ་ཞིག་ཡང་སྲིད་པའི་སྐྱོན་བསལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་བསྐྱེད་པར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་འགྲིབ་པ་དང༌། འཕེལ་བ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བླང་བ་དང་གཟུང་བ་དང་དོར་བ་གལ་ཏེ་མེད་ན་སྲིད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དེ་འགྲིབ་པ་དང་འཕེལ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། སྒྲིབ་པ་དང་སྤངས་པ་ཡོད་ན་ནི་གདགས་སུ་རུང་ངོ་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་འགྲིབ་པ་དང་ཞེས་
― DTG095_Page_0205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་འདིས་ཁུངས་འདྲི་བའི་བསམ་བ་ཅི་ཞེ་ན། ཅི་རིག་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའམ། འོན་ཏེ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ནི་རང་རིག་པས་དེ་དམིགས་པ་ལ་འགལ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རིག་པར་བྱ་བ་ལ་བརྟགས་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདིར་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལྟར་འདོད་པ་ཡིན་པའི་རིགས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེའི་ཚུལ་གྱིས་ན་འགྲིབ་པ་དང་འཕེལ་བ་མ་མཆིས་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ངོ་བོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགྲིབ་པ་དང་འཕེལ་བ་དེ་ནི་རྒྱས་པ་དང་འཕེལ་བར་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །བརྟགས་པ་ནི་ལན་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ན་ནི་བྲི་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དེ་ལྟར་སྒོམ་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ལགས་སོ་ཞེས་ཚིག་ལན་དུ་མར་སྨོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསྒོམ་པ་གཅེས་པར་བསྟན་པས་སྒྲུབ་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བ་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་བརྩོན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེ་བ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞན་དུ་གྱུར་པའི་བྱེད་པས་སྟོང་ཞིང་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །འགག་པ་དང་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་མེད་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་འབྲི་བ་དང་རྒྱས་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཅེ་ན། བྱེད་པ་མེད་པས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་འགྲིབ་པ་འམ་རྒྱས་པར་མི་བགྱིད་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །
― DTG095_Page_0206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་སྟོབས་བཅུ་དང༌། ས་གོང་ནས་གོང་དུ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དེ་ཚོལ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ལ་ཡང་མི་སྨོན་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་དག་པར་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཉི་ཚེ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ཏེ། དྲི་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་ཆ་ཉི་ཚེ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་སྨོན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འོན་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ལ་སྨོན་པ་དང་གང་གིས་སྨོན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མ་མཆིས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། གཏན་ཚིགས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ལས་དང་བྱེད་པ་པོར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྨོན་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གཏན་ཚིགས་ནི་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཕན་ཚུན་བྱེ་བྲག་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། ཉི་ཚེ་པའི་ཆོས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མཆོག་ཉིད་དང༌། ཐ་མ་ཉིད་དུ་མཐོང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་དག་ནི་མཆོག་གོ །ཆོས་འདི་དག་ནི་ཐ་མའོ་ཞེས་བགྱི་བར་ཉེ་བར་མི་གནས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྦྱོར་བའི་དུས་ནའོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཕྱིས་འཇུག་པ་ན་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་ཡང༌། ཆོས་གང་དག་མཆོག་དང་ཐ་མར་འགྱུར་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། རིག་པར་བྱ་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་གནས་དམན་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ཅན་དེ་དག་གི་ལན་ནི། དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཞེས་
― DTG095_Page_0207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་བཞི་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུའི་སྒྲ་ནི་མཆོད་པའི་ཚིག་གོ །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའིའོ། །མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ཀྱང་ཉམས་སུ་མ་མྱོང་བའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཅན་གྱི་རྟོག་པས་ཀྱང་མི་རྟོག་གོ །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་གཞན་གྱི་དབང་གི་རྟོག་པ་རང་དབང་ཅན་གོ་ཅི་སྟེ་མི་འབྱུང༌། དེ་གང་དུ་འཇུག་པ་ན་དངོས་པོ་གང་ལ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ལན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ལྷག་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་དེའི་བདག་ཉིད་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བར་ལ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་སྨོས། སྐབས་ལ་མཁོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྨོས་པ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་སྔོན་དུ་བྱས་ཏེ་འཇུག་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་མི་འཐད་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདིའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་རྣམས་ནི་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་བརྟེན་པ་ལ་འཆེལ་བ་འདི་དག་རང་དབང་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་འབྲི་བའི་བསམ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཆོས་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་
― DTG095_Page_0208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ནི་དམིགས་པའི་ཚོགས་མཐའ་དག་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་དེ་དག་གི་མི་དམིགས་པ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལ་མཆོག་གམ། ཐ་མ་ཞེས་བགྱི་བ་གང་ཡང་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། དམིགས་པ་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལྷག་མའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཚོགས་དང་མི་མཐུན་བ་མེད་པ་ཡིན་ན་དམིགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་འཇུག་པ་ཡོད་པ་ཡིན་མོད་ཅེ་ན། དམིགས་པར་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་མི་འགྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཚིག་ལྷག་མ་དང་བཅས་ཏེ་བཤད་པར་བྱ་བ་འདི་ནི་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། མཆོག་དང་ཐ་མའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ན་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཉམས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དོགས་པ་ངན་པ་འཕྲོས་པ་རྣམས་རིམ་གྱིས་བསལ་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཁ་ཅིག་ཡང་བསྟན་པའི་དོགས་པ་སྐྱེས་པ། གལ་ཏེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མཆོག་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། འཇམ་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མཆོག་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཟུར་གྱིས་སྟོན་ཏོ། །ལན་དུ་གཟུང་དུ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་མཆོག་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཉིས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལས་མཆོག་ཡིན་པར་བསྟན་དུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་གཏན་ཚིགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཟུང་དུ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན་ནི། འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མཆོག་ཡིན་པར་གང་གིས་གཞག་པར་བྱ། རེ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་དེ་ལ་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་
― DTG095_Page_0209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རང་རིག་པ་ཙམ་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ན་མཆོག་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དེ་ལྟར་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ལགས་སམ་ཞེས་ཞུས་སོ། །འདིར་མདོར་ན་འདི་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་འདྲ་བ་ཡང་དག་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དག་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པས་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཡིན་པར་སྟོན་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་དོ་ཞེས་ལྷག་པར་ཞེན་ཏོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་དོར་བྱས་ཏེ། དང་པོ་སྦྱོར་བ་ན་མཉན་པ་ལ་སོགས་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མཐུན་པར་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རང་རིག་པ་ཙམ་གྱི་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པས་མ་སྦགས་པ་ཉིད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དང་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དག་གདགས་ཤིང་དམིགས་ཏེ། རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་དོན་བསྟན་པས་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་གུས་པ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དང་བ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཚིག་གི་དོན་འདི་ཐམས་ཅད་གསལ་བར་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྨྲ་བར་བྱེད་པས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་ལ་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་ནས་ཡང་ལེགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཡང་ན་རང་གིས་སྨྲ་བར་འདོད་པ་གསལ་བར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགྱེས་ཆེས་ཏེ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་དག་ལ་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཆེད་དུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གསལ་བར་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཁ་ཅིག་གི་བློ་འཁྱོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་སྐྱེས་པ་ནི་མཆོག་ཉིད་ཡིན་པར་བཅོམ་ལྡན་
― DTG095_Page_0210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་མཁྱེན་ན་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན། བླ་ན་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ་མཆོག་ཉིད་དུ་མི་མངོན་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་འཇམ་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་པ། དེ་དེ་ལྟར་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་གང་ཞེ་ན། གླེང་བའི་གནས་སྐབས་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་ཏེ། ཅུང་ཟད་ཀྱང་ལན་མ་གླན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རང་གི་དགོངས་པ་སྟོན་ཏོ། །ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་སྟེ་ཕྲ་མོ་ཙམ་ཡང་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་བཞག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་ལ་མ་མཆིས་ཏེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་དམིགས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བོན་དང་མི་ལྡན་པའི་རྒྱུ་དེས་ན་དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་གོང་ན་མཆོག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྒོམ་པ་འདི་གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ་འཇུག་པར་བགྱིད། སྤྱོད་པར་བགྱིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་ལ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་དག་རྩ་ནས་གདོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉེ་བ་རྣམས་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་ལགས། འདུལ་བ་ནི་ཉེ་བ་རྣམས་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་ཏུ་འོད་ལ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་འཛིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་ཏུ་བསྲུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་ལགས། འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་རྣམས་སུ་ཉེ་བར་མ་གྱུར་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཉེ་བར་གྱུར་
― DTG095_Page_0211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམས་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་དུ་བྱས་པ་རྣམས་འཛིན་ཅིང་བསྐྱང་བའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་བརྩོན་པ་འདི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟ་བུར་བྱུང་མ་ཐག་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན་འདིའི་ལན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གདབ་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྒྲུབ་པར་ཡང་མི་བགྱིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་གཏན་ཚིགས་ནི་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་ཕན་ཚུན་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་པའོ། །འོན་ཏེ་འཕགས་པ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་མ་གསུངས་ཤེ་ན། ཉེ་བ་ན་གནས་པའི་གདུལ་བྱའི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆེད་དུ་འདི་བརྩམས་པ་ཡིན་ལ། གདུལ་བྱ་དེ་ཡང་སྐྱོན་མེད་པའི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་མེད་པར་ཡང་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བར་དགོངས་ནས་རིགས་པ་བསྟན་པར་མ་བྱས་ཀྱི་གཞན་དུ་ནི་བསྟན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་དག་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་མཉན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དོན་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་སེམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་ཡང་ཡང་དུ་གོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོད་མིང་གཉིས་དོན་ཡུལ་ཅན་ནི། །མཉམ་ལས་བྱུང་བའི་བློ་སོགས་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་རུང༌། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྣང་བྱེད་བཞིན་དུ་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་སྨྲའོ་ཞེ་ན། འདིར་ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་གང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་མི་སེམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མཉན་པ་དང་བསམ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་མིང་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་སོ། །བསྒོམས་པས་ནི་ཉི་མ་རེ་རེ་ལུས་རྣམ་པར་བྱང་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཐའ་དག་
― DTG095_Page_0212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤངས་ནས་འཁོར་བའི་མཐའ་ཇི་ཙམ་པར་བཞུགས་པའི་ཉི་ཚེ་ལ་མིང་ངམ། དོན་ནམ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འམ། སེམས་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ཀྱང་འདི་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་སྐྱེས་པ་གལ་ཏེ་ཆོས་འདི་སེམས་པར་མི་བྱེད་ན་འཕགས་པ་འཇམ་པའི་དབྱངས་འདི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་ཇི་ལྟར་སེམས་པར་བྱེད་ཙེན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་སེམས་སམ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལན་དུ་གལ་ཏེ་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་མཐོང་ན་ནི་བདག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏེ། ཇི་ཙམ་དུ་མཐོང་བ་མ་མཆིས་ན་དེ་ཇི་ལྟར་བསམ་པར་བགྱི་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཡོད་པའོ། །དོན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་མ་མཐོང་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསྒོམ་པ་དང་དུས་ཕྱིས་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དུ་དབྱེ་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་འདི་དག་གོ་ཞེས་དབྱེ་བར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་གཞན་དམིགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་འདི་འདྲ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་འདི་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཆོས་གང་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་དང་འབྲེལ་པའམ་འདུ་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཁོ་ན་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ཉིད་ལ་ཐེ་ཚོམ་
― DTG095_Page_0213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟ་བ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དགོངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པ་ན་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ཉེ་བར་མི་གནས་པ་ཡིན་ན་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དང་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་དག་དང་འབྲེལ་པའི་ཆོས་དེ་མ་འདྲེས་པར་ཇི་ལྟར་སྟོན། དམིགས་པ་མེད་པར་ནི་ཚིག་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཆད་པ་ནི་བཤད་པར་བཞེད་པ་མེད་ན་མེད་པ་ཡིན་ལ། བཤད་པར་བཞེད་པ་ཡང་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་མྱོང་བ་ཆོས་ཅན་དང་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐུག་པ་ཡིན་པས་དོན་སྒྲུབ་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ལན་དུ་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པའི་རིགས་ཀྱི་བུས་ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བྱའོ། །མི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ་བ་ཉིད་དུ་བརྟག་པ་དམིགས་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་བསྣན་པའི་དོན་གང་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་ཆོས་ཅན་དེ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་གང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཆོས་ལྟ་དམིགས་སུ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཐའ་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཅན་ལགས་པས་ཆོས་དེ་མི་དམིགས་ཤིང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐ་མར་སྨོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སློབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དང་པོ་ནས་རེ་རེ་དང་སྦྱར་བའི་དོན་ཡིན་ཏེ། འདིས་ཅི་ཡང་བསྟན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་དབང་གིས་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་སྣང་བའི་ཤེས་པ་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་འདི་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དབྱིངས་དང༌། སྤངས་པའི་དབྱིངས་དང༌། འགོག་པའི་དབྱིངས་དག་ཇི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེ་ན།
― DTG095_Page_0214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཕྱིར་འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ་བརྩོན་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། འདི་ནི་འགོག་པའི་དབྱིངས་སོ་ཞེས་བགྱི་བའི་བར་དུ་ཡང་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་སྤངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དབྱིངས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་སྤངས་པའི་དབྱིངས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དངོས་པོ་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའི་དབྱིངས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་འདོད་ཆགས་ཟད། །གཞན་དག་སྤངས་པས་སྤངས་པའི་དབྱིངས། །འགོག་པར་བརྗོད་པ་དངོས་པོ་སྤངས། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིག་ལ་ཏེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རམ། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ནི་འོ་ན་ནི་ངའི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ། །ཚངས་པར་སྤྱད་པ་བསྙེན་ཏོ། །བྱ་བ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ལྷག་པར་ཞེན་པར་བྱེད་བ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ལྷག་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པའི་རུང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་འགོག་པའི་ཆོས་གང་ལགས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མི་མཐོང་སྟེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིས་བསྟན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་དྲི་མ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ནི་རང་རིག་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོར་འདུག་ལ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་གསུམ་ཡང་རེ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་རིག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་ན་ཡོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལྟ་དམིགས་པར་ག་ལ་འགྱུར། གང་གིས་ན་དེ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དམིགས་པར་འགྱུར། གཞན་ཡང་སོ་སོར་བརྟགས་པས་འགོག་པའི་བདག་ཉིད་དམ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་རྟག་པ་ཞིག་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིངས་ཡིན་ན་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱར་མི་རུང་སྟེ། དངོས་པོ་རྟག་པ་ནི་ཁྱད་པར་གཞན་དུ་བྱར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རིམ་དང་རིམ་མ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་ཡུལ་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་མཁོ་བ་མ་ཡིན་པས་ཡུལ་དུ་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་གཞག་ཏུ་ཡོད་ན་ཡང་དངོས་པོ་མི་རྟག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་
― DTG095_Page_0215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་སྒོམ་པ་དེ་ཉིད་སྐྱེས་པ་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིངས་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལྟར་ན་རང་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིངས་འདི་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མ་འཁྲུགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་སེམས་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིངས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། ཇི་ལྟར་བསྒོམ་པ་འདི་འགའ་ཞིག་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པའམ། གཞན་དག་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་གང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཕན་པའམ་གནོད་པར་མི་བགྱིད་པ་དེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་འབུལ་བར་བགྱིད་པ་དེ་དག་ཕན་པར་བགྱིད་པ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཀུན་དུ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུན་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དེ་གནོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྦྱིན་པར་བགྱིད་པ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འདི་བྱེད་པ་ཅི་ཡང་མེད་ན་ཇི་ལྟར་དེ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་མི་འགོག་མི་སེམས་ཏེ། འཇིག་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའི་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་འཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ནི། དམིགས་སུ་ག་ལ་ཡོད། །འདིར་བྱང་གྲོལ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པ་འཐོབ་པར་བརྩོན་པ་ཁ་ཅིག་ལ་ཐེ་ཚོམ་འདི་སྐྱེས་ཏེ། ཅི་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ཐེམ་སྐས་འདིའི་རྒྱུ་ན་ཡོན་ཏན་བླ་ན་མེད་པ་མཐའ་དག་སྣང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཉེས་པའི་ཚོགས་མ་ལུས་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་གཅོད་པར་བྱེད་བཞིན་དུ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་
― DTG095_Page_0216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་སམ། ཅི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་བས་ན་དེ་ཡོངས་སུ་མགུ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་བསྟན་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཕྱག་རྟགས་བཞག་པ་ནི་འཁོར་བའི་མཐའ་སྲིད་དུ་བཞག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམས་སོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱ་བ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པར་བདག་ནི་བྱ་བ་བྱས་སོ་སྙམ་པའི་བསམ་པ་ཅན་རྣམས་ཏེ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་སྤྱོད་ཅིང་ཐ་སྙད་སྤྱོད་པ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ནོ། །དེ་དག་གིས་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པའམ་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་དག་གིས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་སྨོས་པས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ཀྱང་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་དམིགས་པ་ཅན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་སྨོན་ལམ་བཏབ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཉི་ཚེ་བ་ལ་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆད་པའོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དང༌། དམིགས་པ་ཅན་དག་ལ་ཡང་འདི་ཇི་ལྟར་ཕན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་དག་སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་གསུངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་དེས་བདག་བསད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སྐྲག་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྐྲག་པ་དང༌། དངང་བ་དང༌། དངང་བར་འགྱུར་བའི་
― DTG095_Page_0217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲས་བཤད་དེ། དེས་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་འཇིགས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འདིར་ཁ་ཅིག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཕགས་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཆེད་དུ་བསྒོམ་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ན་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་རིགས་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པར་སྤོབས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྤོབས་པ་ནི་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །རྒྱ་ཆེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཆེན་པོ་གཟིགས་ནས། འཇམ་དཔལ་སྤོབས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གནང་བ་མཛད་དོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་རགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཆེད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་གང་གི་གནས་པ་མི་དམིགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པའོ། །གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུག་པ་སྟེ། རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་གནས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་དགོངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། ཅི་མཐོང་བར་བྱེད་པའི་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སམ། འོན་ཏེ་གནས་པ་དང་མི་གནས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡིན། གལ་ཏེ་ཕྱོགས་དང་པོ་ལྟར་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། མི་དམིགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མང་པོ་ལ་དམིགས་པར་ནུས་པའི་མཐུ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལྟར་ན་ཡང་ཚིག་ཙམ་སྙིང་པོ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་རིགས་པ་བརྗོད་
― DTG095_Page_0218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོས་སོ་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པའི་སླད་དུ་གནས་པ་དང་མི་གནས་པ་མི་དམིགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །མི་གནས་པ་ཉིད་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཅན་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་ལ་བྱའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བྱ་བ་བྱེད་ནུས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་ཁྱབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་སོ། །ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་དཔེ་གཉིས་ནི་མ་གསུངས་ཏེ། ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་དཔེ་གཉིས་མ་གསུངས་པ་ནི་གདུལ་བྱའི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་ནི་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ངོ་བོ་འཛིན་པ་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གནས་པའི་ཆོས་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ངོ་བོ་འཛིན་པའི་དོན་ཀྱང་ཕ་རོལ་པོ་དག་འདོད་པ་ཡིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །ཕྱོགས་དང་མི་མཐུན་པ་ནི་ནམ་མཁའི་ཨུཏྤལ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་མེད་ན་ནི་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ངོ་བོ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་གྲུབ་པས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་སྲོག་དང་བཅས་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་ཀྱང་མ་ཡིན། བདག་གི་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་མར་མེ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །རྟག་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ན་རིམ་གྱིས་འཇུག་པ་མི་འཐད་པ་ནི་གནོད་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་ནས། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་ལྷག་པར་དམིགས་པའི་སླད་དུ་ཉེ་བར་མི་གནས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དམིགས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པའི་སླད་དུའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཅི་འཛིན་པར་ནུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རམ། འོན་ཏེ་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡིན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ལྟར་ན་ནི་ཇི་ལྟར་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཡིན། ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལྟར་ན་ནི་རིགས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རིགས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཆོས་
― DTG095_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ནི་དམིགས་པ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་ནི་ཡུལ་དང་བཅས་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་དང་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཤེས་པ་ནི་རང་གི་རྒྱུ་ལས་གསལ་བའི་ངོ་བོར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། དེ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རང་གི་ངོ་བོ་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོད་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་འདོད་ལ་རག་གོ །དེ་རང་རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་གི་ངོ་བོ་དེ་ལ་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། རིག་པ་པོ་དང༌། རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་གསུམ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་བདག་གི་ནང་དུ་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རིག་པར་འགྱུར། བདག་གི་ངོ་བོ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་དེ་རིག་པ་ན་གཞན་ཡང་རིག་པར་འགྱུར། རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། དེའི་ཕྱིར་ཡུལ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་བརྗོད་ན་ཡང་རྟོགས་པ་དང༌། ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ནམ། རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་དེའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བ་ལྕགས་ཀྱི་ཐུར་མ་ལྟ་བུ་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་ངོ་བོར་འགྱུར། རེ་ཞིག་འཕྲོས་པ་བཞག་སྟེ་སྐབས་ཉིད་བརྩམ་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནམ། གལ་ཏེ་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་རང་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སྣང་བར་འགྱུར། འོན་ཏེ་དེ་དག་ལ་མི་སྣང་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་དེ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད། གང་གིས་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་གཞག་པར་བྱ། དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་དེའི་ཤེས་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཅན་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡང་ཡིན་ཏེ། རྒྱང་རིང་པོ་ནས་ཕྲ་བ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པ་དེའི་བྱེ་བྲག་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་དེ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་
― DTG095_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཡང་གང་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་རང་རིག་པ་མ་གཏོགས་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་ན་ཞེས་དགོངས་པའོ། །བསམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གནས་མེད་སྣང་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །མཚན་མ་མེད་ཅིང་ཡི་གེ་མེད། །རྣམ་རྟོག་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བྲལ། །འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་བར་དུ་བཞུགས། །འཇིག་རྟེན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཀུན། །ཡོན་ཏན་རྫོགས་མཛད་མཐུ་དང་ལྡན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །ཀུན་བློ་ཚིག་གི་གནས་མ་ཡིན། །དཔག་བསམ་དག་གི་ཤིང་བཞིན་དུ། །རྣམ་རྟོག་རླུང་གིས་ཐུབ་མི་བསྐྱོད། །འཇིག་རྟེན་ཕུན་སུམ་དོན་རྣམས་མཛད། །དེ་ཕྱིར་མཐོང་མེད་ཅེས་ཀྱང་གསུངས། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མ་ལུས་པའི། །བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་དུ་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་རིག །ཅེས་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བསྒོམ་པ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འབྱུང་བ་ནི་ཐོབ་པ་སྟེ། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རེ་ཞིག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལ་མི་མངའ་སྟེ། མ་རིག་པའི་ས་བོན་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མ་རིག་པ་མཐའ་དག་མ་བསལ་བ་ཡོད་པ་དེ་ག་ལ་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལ་ཡང་འདིའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འདི་མེད་དེ། སྒྱུ་མ་མཁན་དང་ཆོས་མཐུན་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་འདིའི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དོན་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་མི་
― DTG095_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིན་དུ། དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྒོམ་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བལྟ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དང་བྲལ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དམིགས་པ་མི་མངའ་བ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེའི་ཆེད་དུ་བསྒྲུབ་པོ་ཞེས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་མ་འབྲེལ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བསྒོམ་པ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་མཐོང་བ་མ་མཆིས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སུ་མཐོང་བ་འདིའི་དོན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་སུ་མཐོང་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་བསམ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ཡིན་ན་རིག་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྲུབ་མོད་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དག་ཇི་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མཐོང་བ་མ་མཆིས་པར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་འཁོར་བ་དང་འདྲིས་པ་མ་ཡིན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་མོས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་མི་དངང༌། དངང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བགྱི་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། འགའ་ཞིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་ལས་དང་
― DTG095_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་པའི་ས་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པར་མོས་པ་བཅོས་མ་མ་ཡིན་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཐོས་པའི་བག་ཆགས་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བསྒོམས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་ཡིན་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་པར་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་མཐོང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དམྱལ་བ་དང༌། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང༌། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་ལ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་འཕགས་པའི་གང་ཟག་བརྒྱད་དང༌། ཚོགས་སྤྱོད་པ་དང༌། བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་གསེར་ཐུབ་དང༌། འོད་སྲུངས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པར་ཡུལ་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེས་གཞན་དག་སེམས་ཤིང་དོགས་པ་ལ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་སུ་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཀྱང་ཡང་དེ་ལ་ཕན་གདགས་ཤིང་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་གང་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ནི་རྟོགས་པར་སླའོ། །སངས་རྒྱས་མཐའ་ཡས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་མ་བྱས་པར་ནི་འཁོར་བ་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་བཞིན་དུ་སྤོབས་པ་དེ་ལྟ་བུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་མཐའ་ཡས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པའི་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་བློ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ལྡན་པ་འདི་ནི་དེ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པར་དཀའ་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་ཡང་གཡོག་འཁོར་འབུམ་པ་དང༌། དེས་བསྟན་པ་ཉན་ཞིང་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དམིགས་པ་མི་འཁྲུགས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་གང་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་དམིགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ན་དེ་ལ་གཞན་དག་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སྙམ་དུ་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་སྙེད་ཅིག་ལ་
― DTG095_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཇི་སྙེད་འགགས་པ་དེ་སྙེད་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པའི་སྐྱེས་བུ་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའོ། །དེ་ལ་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་མེད་པའི་སེམས་ཅན་འབྱུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་འགག་པ་ལྟ་གལ་ཡོད་དེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་སྟོན་པ་པོ་མཛད་པར་སྣང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བར་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་དག་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེ་ནི་དམིགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཁྱོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་དེ། མུ་སྟེགས་བཞིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་ནས། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་མ་ཞུགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དང་དེ་སྐྱེད་པའི་དོན་དུ་ཡིད་བརྩོན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་དམིགས་སུ་མཆིས་སམ་ཞེས་གསོལ་ཏེ། བདག་ལ་སོགས་པ་རྟག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོའི་ཚོགས་མི་རྟག་པ་ཡང་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པ་འཇུག་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེའི་ངོ་བོ་རྒྱུན་མི་ཆད་པར་སྐྱེ་བ་འདུས་བྱས་སྐད་ཅིག་མའི་རྒྱུན་ལ་བརྟེན་ཏེ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་ནས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པར་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི་བརྟགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན་ཅི་འགའ་ཞིག་ཡོད་དམ་ཞེས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་ཚིག་ཟུར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་སུ་ཞིག་གིས་བསྒོམས་པ་དེ་གྲུབ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འགྲུབ་པར་འགྱུར། ཕན་ཚུན་རྟོག་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པར་ཐ་དད་པའི་དངོས་པོར་མི་འཐད་དེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་
― DTG095_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་གང་གིས་འབྲེལ་པའི་རྗེས་སུ་མྱོང་བའི་གང་ཟག་ལ་སོགས་པར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དེ་དག་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདྲི་བ་ནི་འཇམ་དཔལ་འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་སུ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དབང་ཕྱུག་དམ་པ་སྐྱོན་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དག་ལ་ཡང་དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་མཆིས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་དམིགས་ཏེ། དེའི་ངོ་བོ་ལ་མ་གཏོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པ་གཞན་རྣམས་ལ་མཆིས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། འདི་ནི་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སོ་ཞེས་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ། གཉིས་སུ་སྦྱོར་ཡང་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་ཚིག་གི་སྒྲ་གཉིས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ་ཅི་ཡང་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་ལྟར་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་འཇམ་པའི་དབྱངས་འདི་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ན་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྙེད་པ་ཡིན་ཞེས་དེ་ལྟར་འདྲི་བ་ནི་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་རྙེད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྤོབས་པ་ཆགས་པ་མེད་ཕ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་བར་གྱི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆགས་ཤིང་ཐོགས་པ་འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་སྤོབས་པ་ཆགས་པ་མེད་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པར་བདག་གིས་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་མ་མཆིས་ཏེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཉིད་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ལགས་ཏེ། ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་གྱི་དབྱེ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གིས་ཡང་ཕྱིས་ཀྱང་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་འཐོབ་པར་འགྱུར་རམ། འདི་ལྟར་དེའི་ངོ་བོར་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ཡང་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་པའི་རིགས་ལ་སོགས་པ་འཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ནས་ཡང་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་མ་གཏོགས་པ་བདག་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་གི་བློ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་འཇམ་པའི་དབྱངས་འདིའི་སྤོབས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པས་རྡོ་རྗེའི་
― DTG095_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གདན་ལ་བཞུགས་པར་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གཞན་ཇི་ལྟར་འདིར་ཐོགས་པ་མེད་ཅིང་མ་ནོར་ངར་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྟོན་པར་འཐད། དེ་བས་ན་འདི་ནི་རྡོ་རྗེའི་གདན་ལ་བཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཅི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གམ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ནི་རྡོ་རྗེའི་གདན་ཏེ། ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་འདི་ལ་བཞུགས་ཏེ་སྐྱེད་པས་སྙིང་པོར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་པོའི་སྒྲ་ནི་དམ་པའི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། མར་གྱི་སྙིང་ཁུ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གཞན་ཐམས་ཅད་པས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱང་སྟེ། བདུད་བཞི་བཅོམ་པར་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་ཡང་དེར་མ་བཞུགས་ན། བདག་དེ་ལྟར་མ་གྲགས་བལྟ་མཆིས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཅི་ལས་དགོངས་ཏེ་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་མཐའ་བརྩན་པར་བགྱིས་ན་ཞེས་གསོལ་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡོད་དམ། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་ན་ནི་དེས་ན་སྐྱོན་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ངོ་བོ་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་འདིར་མ་མའི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བློ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་བསམ་པ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་ཚོགས་དེ་ནི་མ་མཆིས་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་མེད་པ་ལ་བྱའོ། །འཇིག་ཚོགས་མ་ལགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན།
― DTG095_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གི་ཕྱིར་བརྟགས་པའི་དྲ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕུང་པོ་རྣམས་འདིར་དེ་ནི་མི་འཕོ་སྟེ། རྡོ་རྗེའི་གདན་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་དུ་གཤེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཕོ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེར་བཞུགས་པ་མ་ལགས་སོ། །གཏན་ཚིགས་དེའི་སླད་དུ་འཇིག་ཚོགས་དེ་ནི་འཇིག་ཚོགས་མ་ལགས་ཏེ། འདི་ཡོད་པ་པོ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་འཇིག་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ། །གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སྨན་གྱི་སྡོང་པོ་ལྟ་བུའི་མདོ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་སྤྲོ་བ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་བློ་དང་ལྡན་པས་དེའི་འོག་ཏུ་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ནི་དངང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ལ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་རྟོགས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་ཞེས་དགོངས་པ་སྟེ། མྱུར་བ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དངང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་མཐའ་མེད་པས་བསྒྲུབ་དགོས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་འདི་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་རྗེས་སུ་རྟོགས་ཤིང་རབ་ཏུ་འབྱེད་པ་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལགས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དངང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཏགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མྱུར་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པར་
― DTG095_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ན་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་གཞོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཐ་མའི་ཚིག་མི་མངོན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉི་མ་བཞིན་དུ་ཁྱད་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་སོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ་ཐབས་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཡུན་རིང་པོས་ཀྱང་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་གྱི། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བས་ངོ་མཚར་ཅི་ཆེ། ཡང་ན་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ་ནི་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་ཚེ་ནི་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེའི་ཚེ་ནི་བར་དུ་མ་ཆོད་པར་དེས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་འོད་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འདི་ཀུན་གྱི་ནང་དུ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོང་ནས་འབྱུང་བར་གསུངས་ཏེ། ངེས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཉེ་བར་གྱུར་པ་ལྟ་བུ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཏན་ཚིགས་གཉིས་དྲིས་པའི་དོན་ནི་ཇི་ལྟར་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལ་གནས་པ་ཁོ་ན་དག་མོས་པ་ཙམ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལགས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པར་རང་གི་ཚིག་གིས་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །དྲིས་པ་སྔ་མའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་འདི་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གང་དག་གིས་ཆོས་གང་དག་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ལྷག་པར་ཆེ་སྟེ། དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་གཞོལ་བ་དེ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་སུ་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ཡིན་གྱི། ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་འཁྲུལ་བ་ཡིན་ནོ།། །།འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། བམ་པོ་གསུམ་པ། ཁ་ཅིག་ཆོས་དེ་དག་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བརྩོན་ཞིང་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་གཞར་ཡང་སྨྲ་བར་བཞེད་པ་དེ་དག་གི་གཏན་
― DTG095_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིགས་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་འཁྲུལ་ནས་ཆོས་གང་དག་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེ་དག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཡིན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གང་དག་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་དུ་ཟིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཡིན་བར་བལྟ་བར་བྱ་སྙམ་པ་ལ་དེ་ཉིད་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྲིང་མོ་དམིགས་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་བློ་གྲོས་རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་བཞིན་དུ་བུད་མེད་ཀྱི་གཟུགས་འཆང་བས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། དངང་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྷག་པར་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་བ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ལྷག་པར་དམིགས་པ་ནི་དེ་དག་གིས་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་ཤིང་འདུག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བར་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་མི་དམིགས་པར་རུང༌། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དོན་གཉིས་བྱེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་ཅིང་རྣམ་པར་རིག་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དམིགས་པར་བྱ་བ་མེད་ན་ནི་ཅི་ཞིག་ཤེས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་འདིར་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་མི་དམིགས་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་བྱ་བར་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་དག་གིས་དེ་ཉིད་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་འདི་ནི་གཟུང་བར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་ལྟོས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ངོ་བོ་འདི་ཡང་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་གཞན་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་
― DTG095_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཤེས་པ་འཁྲུལ་ནས་རིག་པར་བྱ་བ་དང་རེག་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བརྟགས་སོ། །ཡང་དག་པར་ན་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མེད་པར་རིག་སྟེ། གང་དུ་ཡང་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། ཆོས་དེ་དག་ལ་དམིགས་པ་མ་མཆིས་སོ། །ཁ་ཅིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་མེད་པར་གླང་པོ་ཆེན་པོ་དག་གིས་གསུངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་བསྔགས་པ་མྱུར་དུ་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དེ། དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དང་བ་སྐྱེད་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་བསྔགས་པ་ཡང་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའི་ཕྱིར། དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དང་པོའི་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཡང་མི་གཡོ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྤྱི་བོས་ལེན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དད་པ་ཅན་དུ་སྟོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་མོས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་ཡིན་ན། འོ་ན་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགོས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་དང་དེ་དག་ནི་སྦྱིན་བདག་དམ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་བསྟན་པས་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་བར་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་མའི་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་དང་དེ་དག་ཅེས་ལན་གཉིས་འབྱུང་བ་ནི་ཐུགས་དགྱེས་ནས་ངེས་པ་ཁོ་ནར་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཐབས་ཤེས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ནི་ཟང་ཟིང་དང་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སྦྱིན་བདག་དམ་པ་དང༌། སྦྱིན་བདག་ཆེན་པོ་དང༌། སྦྱིན་བདག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་
― DTG095_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་གསུམ་མོ། །དེའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཚིག་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །ཡང་ན་ཐ་མ་ནི་མཇུག་བསྡུས་པའི་ཚིག་གོ །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་ཡིན་མཆོག་ཀྱང་ཡིན་པ་དེ་གང་དག་ལ་ཡོད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མཆོག་གང་དག་ལ་ཡོད་པའོ། །ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ལམ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་ཡོན་ཏན་ལམ་སྟེ། དེ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་མོས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །བཟོད་པའི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་དག་ལ་བྱ་སྟེ། བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཇི་སྙེད་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ནི་ཐབས་དང་སྨོན་ལམ་དང༌། སྟོབས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པར་གཟུང་ངོ༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་སྟེ། དེ་དང་ལྡན་ཞིང་འབྲེལ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གང་ཡིན་པ་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པར་མཛད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱུར་བ་ལ་དགོངས་པའོ། །རྣམ་གྲངས་གཉིས་སུ་ན་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ངེས་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྟན་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་གནས་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་མོས་པ་ཙམ་ཡང་བྱང་ཆུབ་མཆོག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་འདི་ཁོ་ནས་ཡུན་རིང་པོར་འདི་དག་སྟོན་པ་མཛད། དུས་རིང་པོར་རྗེས་སུ་བསྒྲུབས་བསྒོམས་ཀྱང་ད་དུང་བྱང་ཆུབ་
― DTG095_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག་མ་ཐོབ་ཅེས་དོགས་པའི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་གྱི་དབང་ཅི་ཞིག་མཐོང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་སོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་མི་འདོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འདིས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། ཁྱོད་ལ་བརྟེན་པ་མཐའ་མེད་པ་དག་གིས་ཀྱང་འབད་པ་མ་བྱས་པར་འདི་ཐོབ་ན། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་དག་རྫོགས་པ་ཁྱོད་ཁོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལ་འབད་པ་ཆེན་པོས་སྒྲུབ་པར་བྱེད། དེ་བས་ན་གཞན་ལ་རག་ལས་པའི་དོན་ཅུང་ཟད་ཅིག་མཐོང་ནས་ཐོབ་པར་མི་འདོད་དམ་ཞེ་ན། ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཅི་སྟེ་བདག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པར་གྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་དེ་མངོན་དུ་བགྱི་བར་བདག་འདོད་དེ། འབད་པ་ནི་འདོད་པ་ལ་མི་འཁྲུལ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ཙམ་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བ་མ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བར་མི་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་རིགས་ཞེས་བསམས་པའོ། །འདི་ལྟར་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་གང་ལགས་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། གཞན་གྱི་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དར་ལས་བསྒྲིབས་པ་ལ་སོགས་པ་དཔེར་བྱ་བ་ཙམ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར་གང་ཞིག་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་དོན་དུ་གཉེར་བ་དེ་ནི་དེ་སྐྱེད་པའི་དབང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་ནི་འདི་འདོད་པ་ཙམ་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དོན་དུ་གཉེར་བར་མི་བྱེད་དེ། ཡང་ན་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་གཉིས་ཀ་ཡང་དབྱེར་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་ཉིད་འཇམ་དཔལ་ཡིན་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་འདི་ཅིའི་རྒྱུས་ཟབ་མོ་འཆད་པ་ལ་མཁས་སྙམ་
― DTG095_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཟབ་མོ་ཟབ་མོའི་གནས་འདི་ལྟ་བུ་སྟོན་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཟབ་མོ་ཟབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ལ་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ཁྱོད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་གང་གིས་བྱས་ཤིང་བསྒྲུབས་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཟབ་མོ་འཆད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པར་གང་ཞིག་བསྒོས་པ་བྱས་པའོ། །མི་དམིགས་པར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡུན་རིང་དུ་ནི་དུས་རིང་པོར་གང་གིས་སྤྱད་ཅིང་གོམས་པར་བྱས་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཚངས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེའི་ཆེད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་འདི་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་དེ་བས་ན་འདི་དེ་ལྟ་བུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་ཡང་བདག་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པ་གོམས་པ་ཡིན་པར་ཟུར་གྱི་ཚུལ་གྱིས་དེ་སྟོན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་ལགས་ན་ནི་ཆོས་ཐོབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །འདིས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པར་བྱེད་པས་གལ་ཏེ་བདག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ཡོད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པ་ཁོ་ནར་ཡང་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འདི་བདག་གིས་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་བདག་མི་དམིགས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་བཀག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གནང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་འདི་དམིགས་སུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན། འོ་ན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་སོགས་པ་དབྱེ་བས་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་
― DTG095_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པར་བྱ་བ་རྣམས་འདིས་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་ན། དེའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་པས་ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདི་དག་མཐོང་ངམ་ཞེས་དྲིས་སོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་དོན་གང་ཡིན་པའོ། །བདག་གིས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ལྟར་ནི་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །མ་རྟོགས་པ་དེའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་ལྟར་ཅི་འདྲ་བར་མཐོང་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དང་དེ་མཐོང་ན་མི་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་མི་འགལ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་དྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའོ། །སློབ་པ་ནི་ཞུགས་པ་བཞི་དང་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་གསུམ་མོ། །མི་སློབ་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་མཐོང་བ་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །སྔར་ནི་རེ་རེ་ནས་ཚིག་རྫོགས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བྱེ་བྲག་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ལམ་ལ་གནས་པ་ནི་མ་མཐོང་པ་ཡང་མ་མཆིས་པ་ལགས་ཏེ། མཐོང་བ་ཁོ་ན་ལགས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མཐོང་བ་ཡང་བདག་གིས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་མཐོང་བ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། འདིར་མང་དུ་ཡང་མི་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མང་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་སྟེ། དེ་དག་ཕལ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉུང་དུ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་སྟེ། དེ་དག་དཀོན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉུང་བ་ནི་སུ་ཡིན། མང་བ་ནི་སུ་ཡིན་ཞེས་དོགས་པ་ལ། དེའི་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དུལ་བར་ཡང་མི་མཐོང་མ་དུལ་བར་ཡང་མི་མཐོང་བ་དེ་ལྟར་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ལ་ལྟོས་ནས་བརྒལ་བ་དང༌། གལ་ཏེ་མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ལ་བོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དག་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་དམིགས་
― DTG095_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྱུར་སྙམ་ན། དེའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ་ཞེས་ལན་གླན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱང་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་དབྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། གནས་སྐབས་ཀྱང་བདག་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་དངོས་པོ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཞི་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཐོབ་པ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཐོག་མའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བར་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མ་པའོ། །ཡང་བརྒལ་བ་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དམིགས་ན་ནི་དེའི་ཚེ་མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པ་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་མཐོང་བ་ལ་བསྟན་པའི་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞེས་གསུངས་སོ། །གླང་པོ་ཆེན་པོ་ཞོག་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལན་བཀའ་སྩལ་པ་ཡིན་ནོ། །གླང་པོ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གླང་ཆེན་ནི། །རྟག་ཏུ་མཉམ་གཞག་སྤྱོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གླང་པོ་ཆེན་པོ་མ་བསྐྱོད་ཅིག །དེ་བསྐྱོད་ན་ནི་དེ་མཐོང་སྟེ་མངོན་པར་ཞེན་པས་བསྐྱོད་པའི་དགེ་བའི་ལོ་ཏོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཐའ་དག་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པར་མོས་པ་དང་བྲལ་ནས་མེད་པའི་ལྟ་བར་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་གདུལ་བྱའི་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱིར་བཞུགས་ན་ཆེས་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་འདུས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཟབ་མོ་ཐོས་པ་རྣམས་ལ་ཡ་མཚན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་
― DTG095_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། བར་དུ་ཆོད་པའི་བྱ་བ་དག་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གསུངས་པའི་དོགས་པར་ག་ལ་འགྱུར། གཞན་དག་བློ་མ་སྦྱངས་ཤིང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་སྐལ་བ་ཐོབ་པ་དང་བྲལ་བ་འདུས་པ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་གིས་དེ་དག་མི་ཉན་ཏོ། །དེ་བས་ན་ལྷག་པར་ཡ་མཚན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་འཁོར་ལ་གཟིགས་ནས་སྐབས་ལ་བབ་པ་དང་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གླང་པོ་ཆེན་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་འདྲི་བ་ནི། འཇམ་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ངོ་བོ་མདོར་སྟོན་པ་ནི། བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མུ་སྟེགས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་བདག་གོ་སྙམ་པའི་ཡུལ་ལོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མར་བྱ་བ་དངོས་པོའི་ཆ་འགའ་ཡང་དེར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་པ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་དེའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་མཚན་མར་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་བག་ཙམ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞི་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་འམ་འདི་ལ་གཞི་མེད་པས་གཞི་མེད་པ་སྟེ། དེའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །འདིས་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པས་གཞི་སྟེ་ཚིག་ལ་བྱའོ། །གང་གིས་སྐྱེ་འགྲོ་མཐའ་དག་གི་ཡིད་ལ་རེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མཛད་པ་ལ་མཁས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རང་བཞིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་ལ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང་འབྲེལ་པའི་གནས་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བརྟག་པ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་པའི་བློ་ཅན་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤོབས་པ་རང་དབང་དུ་བྱུང་ནས་མཚན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དེ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་གིས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གཉིས་པ་འདི་ཡང་སྒྲུབ་པའི་ཚུལ་དང་མཐུན་
― DTG095_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འབྲེལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གིས་ཤེས་པར་དཀའ་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་ཚིག་ཀྱང་འདི་ནི་ཚིག་གོ་ཞེས་བརྟག་པར་དཀའ་སྟེ། ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་གཏན་ལ་དབབ་པར་མི་ནུས་ཏེ་སླ་བ་མ་ཡིན་ན། དེས་བཞག་ཅིང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཡང་སྒྲའི་ངོ་བོ་ལ་ཚིག་ཅེས་བརྗོད་ན། དེ་ཡང་སྒྲའི་མཚན་ཉིད་དམ། སྤྱི་འམ་བློ་ལ་གཟུགས་བརྙན་དུ་འདུག་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང༌། ཀུན་ཀྱང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་འཁྲུལ་པའི་དབང་གིས་སྒྲའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ཡིན་པས་དངོས་པོའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དཔྱོད་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྟག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྗོད་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ་རབ་ཏུ་བརྟགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་བཀག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དེ་བཀར་ཏེ་ཡང་དགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཉིས་པའི་དོན་དུ། གང་ཡང་དག་པར་མ་གྲུབ་པ་དང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལས་ཐོག་མར་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་སྐྱེས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་འོག་ཏུ་རྒྱུན་དུ་འཇུག་ཅིང་གནས་པར་འདུ་ཤེས་པའི་མ་སྐྱེས་པའོ། །མི་འགག་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་ཆད་པར་འགགས་པ་མེད་པའོ། །བདག་ལ་སོགས་པ་མཚན་མར་བྱ་བའི་ཚིག་གི་གནས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཆོས་གང་དང་ཡང་མི་ལྡན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་གཞི་ཚིག་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་གཞི་དབྱེར་མེད་པ་འདི་ལ་དབྱེར་མེད་པས་དབྱེར་མེད་པ་སྟེ། ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་སྤྱི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །དེའི་གཞི་ནི་འདིའི་གནས་དང་རྟེན་ཞེས་ཚིག་སྦྱར་ཏེ། དེའི་གཞི་མེད་པ་དང༌། གནས་མེད་པ་དང༌། ཚིག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དེའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་མདོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚིག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་རང་གི་མཚན་ཉིད་གཅིག་གམ། མཚན་མ་ལ་སོགས་པའམ། སྤྱི་འམ། བློ་ལ་གཟུགས་བརྙན་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་གྲང༌། དེ་ལ་
― DTG095_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་མེད་པར་གྱུར་པས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པར་མ་ནུས་ཤིང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །མཚན་མ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྟོགས་པས་རང་དགར་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་མེད་དོ། །དངོས་པོ་ཉིད་ཡོད་ན་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དེ་ལ་ཡང་སྐྱོན་སྨྲས་ཟིན་ཏོ། །སྤྱི་ཡང་ལོགས་ཤིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་ནི་བློ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྣ་ཚོགས་སྣང་བའི་བློ་ལས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་མིང་ཙམ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཞིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་པ་འདྲ་བར་སྣང་བ་དེ་ལ་དོན་ཡིན་པར་གཏམ་དགོད་པར་འདོད་དེ་སྨྲ་བ་དེ་ནི་འཁྲུལ་པའི་དབང་གིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འཁྲུལ་ཏེ་སྣང་བ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྣང་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་གང་ཡང་དག་པར་མ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དོན་གྱི་ངོ་བོར་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་མི་གསལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་འདི་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཡིན་ན་ཐབས་གང་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚོལ་བར་འདོད་པས་ནི་བདག་བཙལ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བརྟག་པར་བྱའོ། །དེ་གཉིས་འབྲེལ་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ན་གང་གིས་དེ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཚོལ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། བདག་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །མཚུངས་པ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་ཅིང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་འདས་པ་གཟིགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ་ཞེ་ན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྟོགས་པ་པོ་ཡང་མེད། རྟོགས་པ་ཡང་མེད། རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡང་མེད་དེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་
― DTG095_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་གིས་ནི་འདས་པ་ལ་མི་སླུ་བའི་མཁྱེན་པ་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ངོ་བོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་བདག་ཅེས་བྱ་བ་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཆོས་གང་གིས་ཀྱང་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་སྟོན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྟོན་པ་གང་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་གྲངས་སུ་བགྲང་བ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་དེའི་དངོས་པོར་འཛིན་པའི་འཁྲུལ་པའི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་སྦགས་པའི་མཁྱེན་པའི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་དང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྒྲུབ་པར་མཛད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཐབས་འདིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བལྟ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ན་དེ་ནི་སླ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ན་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་འབད་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཅེ་ན། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ་སྙིང་པོར་བློ་སྐྱེད་ཅིང་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། བདག་ཅེས་བྱ་བའི་གཞིའི་ཚིག་བླ་དགས་དེ་ནི་ཤེས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ངའོ་སྙམ་པ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གོམས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒོམས་པ་མཆོག་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པ་མེད་པར་ཐོས་པ་ཙམ་སྙིང་པོར་བྱེད་པས་བསལ་བར་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་ནི་ཡུལ་བྱེད་པ་ཉིད་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པས་སེལ་བར་བྱེད་ལ། དེ་སུན་འབྱིན་པ་ཡང་མེད་པར་བསྒོམས་པ་མཐར་ཕྱིན་པ་ལས་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་སོ་སོར་རྟོག །སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་གལ་ཏེ་སྒོམ་བྱེད་ན། །རྒྱུ་དེས་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ། །རྒྱུ་གཞན་གྱིས་ནི་ཞི་བར་འགྱུར་བ་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བའི་གཞིའི་ཚིག་བླ་དགས་དེ་ནི་གཞི་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ཤེས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་གཞིའི་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བསགས་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་བསྒོམ་པ་མེད་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་འདིར་དོན་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཁོ་ན་མངོན་དུ་བྱ་དགོས་པ་ཡིན་པས་འདི་ཉིད་ལ་འབད་དེ་གནས་པར་བྱའོ། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་
― DTG095_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱི་མཐུས་ཤེས་པར་བྱས་ཟིན་པ་རང་ཉིད་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བ་ཡོད་པ་དང་བཅས་པ་བཞིན་དུ་གསར་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་ལས་དང་པོ་པས་འཚལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་མི་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བརྗོད། ཅིའི་ཕྱིར་གསལ་བར་མ་བསྟན་ཏེ། དོན་གྱིས་ནི་ལས་དང་པོ་པ་རྣམས་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ། །འཕགས་པ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྷག་མ་བརྩམ་པར་བཞེད་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་འདི་གསལ་བར་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁོ་བོ་ནི་ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་བྱས་པ་སྲུང་བ་ཅན་གྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྟོགས་པ་ནི་བྱས་པ་སྟེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཆེད་དུ་སྲུང་ཞིང་ཡོད་པར་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བྱས་པ་སྲུང་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །ཁོ་བོ་ནི་ཇི་ལྟར་སུས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཇུག་སྡུད་པའོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་མཐའ་དག་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་དེ་ལྟར་བདག་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་ན་ལས་དང་པོ་པ་དངོས་པོའི་མཐའ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། བྱང་ཆུབ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དྲི་བ་བརྩམ་པའི་ཕྱིར་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཤེས་པ་དང་ཚིག་གི་ཡུལ་མ་ཡིན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ཇི་ལྟར་མངོན་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲིས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ནི་སུས་ཀྱང་རྣམ་པར་མ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བསྟན་པའི་བར་དུ་སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་འདི་ལ་མ་གཏོགས་པར་བྱེད་པ་པོ་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སུས་ཀྱང་རྣམ་པར་མ་ཤེས་པ་ནི་སྤྱིའི་རྣམ་པར་རོ། །སུས་ཀྱང་
― DTG095_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་རྟོགས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་གི་ངོ་བོར་རོ། །མ་མཐོང་བ་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སོ། །མ་ཐོས་པ་ནི་རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་སོ། །བྱེ་བྲག་མ་ཕྱེད་པ་དང་རྣམ་པར་མ་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཡུལ་རིང་པོ་འདི་གཉིས་ཀྱང་རེ་ཞིག་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ན་གཞན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་ཚིག་སྔ་མ་གཉིས་ནི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་དྲན་པ་ནི་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་དྲན་པའི་ཤེས་པས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་ཤེས་པ་ནས་མ་དྲན་པའི་བར་དུ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་མ་སྐྱེད་པ་སྟེ། བསྐྱེད་ན་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཛིན་པ་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མ་དྲན་ཞེ་ན། གང་གིས་མ་བཀག་པ་སྟེ། དྲན་པའི་ཡུལ་ནི་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྨྲས་པ་ནི་རང་གིས་སོ། །མ་བསྟན་པ་ནི་དྲིས་པའི་ཚེའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ནི་ནང་གི་ཡིན་ན་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱེད་དེ་དགོས་པ་ཡང་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཇི་ཙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཇི་ཙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་འདི་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་མཆོག་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་ནི་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། བྱེད་པ་པོ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་ཡོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱེད་པ་པོ་ཡང་ལས་ལ་རྩོམ་པས་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བའི་ལས་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་རྗེས་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་དངོས་པོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་བྱེད་པ་མེད་ན་གོ་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་དང་རྟོགས་པ་དང་དངོས་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་
― DTG095_Page_0241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲངས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཀུན་བརྟགས་ཏེ་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་འཛིན་པ་མི་སྲེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་རང་ལ་འཛིན་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བྱེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན་འདི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རང་རིག་པ་ལ་ཡང་བྱ་བ་དང་བྱེད་པ་དང་བྱེད་པ་པོའི་དངོས་པོ་གཞག་ཏུ་གཅིག་ལ་གསུམ་གྱི་དངོས་པོ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ལ་རྒོལ་བ་པོས་བརྒལ་བ་མ་ཡིན་ནམ། བྱེད་པ་པོའི་ངོ་བོ་ལ་མ་རྒལ་བར་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཇི་ལྟར་དེ་སེལ་བར་བྱེད། བྱེད་པའི་ངོ་བོ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ལ་མེད་ཅིང་གང་ལ་བྱང་ཆུབ་པ་དང་བདག་ཉིད་ལ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསལ་བའི་རིགས་ཏེ། དེ་ལ་བརྒལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། བདེན་ཏེ་འོན་ཀྱང་བྱེད་པ་པོའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཁོ་ན་ཉིད་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། དེ་ལས་འདི་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པ་པོ་དེའི་ངོ་བོ་ཡང་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་གཉིས་སུ་མེད་པ་རང་རིག་པ་ཙམ་དྲི་མས་མ་སྦགས་པ་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཅེས་བཏགས་ཏེ་གཞག་གོ །འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད་ན། བྱང་ཆུབ་ནི་བདག་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སམ་ཞེས་ཚིག་ཟུར་གྱིས་དྲིས་ཏེ། མ་ཡིན་ནམ་ཅི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལན་ནི་བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
― DTG095_Page_0242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་སྟོན་པའི་རྟོགས་པ་དེ་སེལ་བར་བྱེད་ན་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང་ཇི་ལྟར་འགལ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བསམས་པའོ། །འོག་མའི་དོན་ཁས་མི་ལེན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དྲི་མ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཁྱེན་པའི་ངོ་བོ་ནི་བྱང་ཆུབ་བོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་དེའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་དེའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་དབེན་པ་ལས་དབེན་པ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྟག་ཏུ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དབེན་པ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་འདི་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པ་པོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཡོད་ན་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ན། འོ་ན་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིན་པར་སྔོན་རྣམ་པ་དུ་མར་བཞག་པ་དེ་དང་ཡང་འགལ་ཞིང་མི་མཐུན་པར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་སུ་ན་རིག་པར་བྱ་བ་དང་རིག་པར་བྱེད་པ་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བདག་ཉིད་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བསྟན་ན། བྱང་ཆུབ་པའི་བདག་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་ཞེས་མི་ཤེས་པས་དྲིས་པ་དང༌། དེའི་ཕྱིར་བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་བོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་འདྲི་བའི་བསམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་དམ་འཆའ་སྟེ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་
― DTG095_Page_0243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ནི་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་འདིར་ལན་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚིག་ཡིན། ཅི་བརྟགས་པ་ལ་བྱའམ། དོན་རང་བཞིན་གྱིས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་རིགས་སོ། །འོན་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་བརྒལ་བའི་ལན་ཅི་ཡང་མ་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་པའི་བདག་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྟན་མ་ཐག་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་འགྲོ་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་དེའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་གྱི། བརྟགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེས་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རིག་པར་བྱ་བ་དང་རིག་པ་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་དབེན་པ་དང་དབེན་པ་ཅན་ཐ་དད་པ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ངོ་བོ་མེད་ཅིང་གཏན་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་སྟེ། བརྟགས་པའི་རྣམ་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་འདི་ལས་མ་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མཉམ་པ་ཉིད་ལས་དགོངས་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚིག་གོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སེམས་ཅན་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚིག་ཡིན། ཇི་ཙམ་དུ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གཉིས་ནི་གཅིག་ལ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། ལན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོར་དང༌། དེ་
― DTG095_Page_0244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གང་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་འཁྲུལ་ནས་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་གང་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་དབྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་དུ། བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པའོ་ཞེས་ལན་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་རྣམ་པར་རིག་པར་འཛིན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པའོ། །ཁ་ཅིག་འཁྲུལ་ནས་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་སེམས་ཅན་ཡང་མེད་པས་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི། བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་ཤིང་གཟུང་བར་མི་ནུས་པས་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་ནུས། ཅི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་རམ་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་སུ་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་ནུས་པ་ནས། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་ནུས་པ་སྟེ། བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱེ་བ་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་རིག་པ་འཛིན་པ་གང་ཡང་མེད་དེ་ཆུང་ངུ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་ཡང་འདི་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་དེས་ན་དེ་རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ནི་རིགས་ཏེ། དེ་དག་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོར་ཡིན་ན་ནི་གསལ་བར་རབ་ཏུ་སྣང་བའི་ངོ་བོ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡང་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཛིན་པ་མེད་པར་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་དམིགས་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་
― DTG095_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་གསལ་བར་སྣང་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་གསལ་བར་ནུས་ཞེས་བསམས་པའོ། །ལན་དུ་འདི་ལྟར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་རང་གི་ངོ་བོ་འཐོབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་རང་རང་གི་ངོ་བོ་འཐོབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་མེད་དུ་ཟིན་ན་འཇིག་རྟེན་སྣང་བ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཡང་བདེན་ཏེ། དེ་འབྱུང་བ་ཡང་གང་ལ་གནས་ཏེ་རྣམ་པར་རིག་པར་འགྱུར་བའི་འཛིན་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལྕགས་ཀྱི་ཐུར་མ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་རེག་པར་བྱེད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ལ། རང་ལ་ཡང་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་མ་ཡིན་གྱི། རང་གི་རྒྱུ་ལས་གནང་བའི་བདག་ཉིད་དུ་འབྱུང་བ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་སྔར་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་མ་གསོད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་དབྱེ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་རུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་མེད་ན་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་དག་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ལན་དུ་གང་དག་མཚམས་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་གོ་རིམས་བསྣོར་ནས་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཞུགས་པར་མ་མཛད་ཀྱི། མཚམས་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདི་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་ཁོ་ནས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གང་དག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པ་ལ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་གི་སྒྲས་མཚམས་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་དགོངས་པ་ནི་འོ་ན་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཡིན་འདིར་ཅི་དེ་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་
― DTG095_Page_0246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྗོད་ན་དེ་ནི་མི་རུང་སྟེ། དེ་ཐུན་མོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ལ་བརྗོད་ན་ནི་མཚམས་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ངན་སོང་ལ་གཞོལ་བ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་གཞོལ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་དབྱེར་མེད་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་དབྱེར་མེད་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་ངོ་བོ་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབྱེར་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚིག་ནི་ངག་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ན་དེ་དག་ལ་བྱེ་བྲག་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་མེད་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་རྒོལ་བར་བྱེད་པ་རྩོམ་པ་ནི་འོ་ན་གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན་མཚམས་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་པ་བྱས་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་ཡོད་པ་དག་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར། དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ནི་མཚམས་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་མཐོ་རིས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ལ་བརྩོན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གང་དག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་འདིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དང་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པར་ཡང་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བར་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བར་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མཐོ་རིས་དང༌། ངན་སོང་དུ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་གཉི་ག་ཡང་སྲིད་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གོམས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་དང་འོང་བའི་ཚིག་ནི་ལན་གྲངས་དུ་མར་གཏོང་བ་དང་ལེན་པ་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་
― DTG095_Page_0247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་འདིར་འོང་བར་བྱེད་པ་མེད་དོ། །བར་གྱི་སྒྲས་དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ས་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུང་བར་བྱའོ། །འགྲོ་བ་དང་མི་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཐོབ་པ་དང་མི་འཐོབ་པའོ། །ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་འཇུག་པ་འམ་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའོ། །དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་འདི་བསྒོམས་ན་གང་ཟག་སྟོང་པ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཕན་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གོམས་པ་ལས་དགེ་བ་འཕེལ་བར་འགྱུར་ལ། བཟློག་ན་བསྒྲིབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་མངོན་དུ་གྱུར་བ་དང་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ་ཡང་ཕན་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་ཕན་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་སྔར་སྨྲས་པའི་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དེ། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་འདུལ་བ་འཛིན་པ་དང༌། མ་མོ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་འདུལ་བའི་དོན་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས་ཀྱི་དོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ན་འདུལ་བ་ལས་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་ལ་གནས་པའི་དགེ་སློང་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྟུང་བ་མེད་པ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་གསུངས་ཤེ་ན། དེ་ལ་འདིར་རེ་ཞིག་བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་གང་དག་ལྟུང་བའི་རྩ་བ་བཞི་ལ་གནས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ལྟུང་བའི་རྩ་བ་སྨོས་པས་ནི་དགེ་འདུན་ལྷག་མ་ཡང་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་ལ་གནས་པ་སྨོས་པས་ནི་མི་གནས་པ་ཡང་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྩ་བ་མེད་པ་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདི་ལ་རྩ་བ་ཐོག་མ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་རྩ་བ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གནས་པ་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྩ་བ་དང་རྩ་བ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་ཚིག་གི་དོན་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཕ་རོལ་པོ་དག་རྒོལ་བ་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་འདུལ་བ་དང་འགལ་
― DTG095_Page_0248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགོངས་པའི་ཚིག་གི་དོན་བརྗོད་པ་ནི་བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་རྩ་བ་འམ། རྩེ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །རྩེ་མོ་མེད་པ་ནི་ཐ་མའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་སྨོས། ཇི་ཙམ་དུ་རྩ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཁོ་ནས་སྐབས་ཀྱི་དོན་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཁོ་ན་ཡིན་མོད་ཅེ་ན། ཐ་མ་སྨོས་པས་ཐོག་མ་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པར་རྩ་བ་འབའ་ཞིག་སྨོས་ན་རྩ་བ་འབྱུང་བ་ཉི་ཚེ་གྲགས་པར་འགྱུར་གྱི་སྐབས་ལ་ཕན་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཐ་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྩ་བ་མེད་པའི་དགེ་སློང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མི་གནས་པའི་དགེ་སློང་གི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྩ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྩ་བ་བྱུང་བ་དང་བྲལ་བའོ། །མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་ཡིན་ནོ། །འདུལ་བ་འཛིན་པ་དང་རྒོལ་བ་ལྟུང་བ་ལ་རྩོད་པ་དང་འཐབ་པ་བྱུང་བ་ལ་རྩོད་པའི་དགེ་སློང་དང༌། དེ་དག་དང་བྲལ་ན་སེམས་དང་བར་བྱེད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོན་གནས་སུ་བྱ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མེད་ན་དེ་དག་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རྩོད་པ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་གང་ལ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པས་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྟེ། ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཁོ་ན་ལ་བྱའོ། །སྣ་ཚོགས་པར་སོ་སོར་སྣང་བ་འབྱུང་བ་དང་རྩོད་པ་ལ་སོགས་པར་གཞག་པ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལས་མི་ལྡོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་སྦྱིན་གནས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་
― DTG095_Page_0249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བསོད་ནམས་མི་ཉུང་བ་བསགས་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་མཆོད་གནས་སུ་འོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་ཉེས་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་ཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་ལ། དེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གང་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་འབྲུ་མང་པོར་བྱའོ། །བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་སྒྲའི་དོན་བཟུང་ན་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པའམ། རྩོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཡོན་གནས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུད་རྣམ་པར་མ་དག་པ་ཇི་ལྟར་ཡོན་གནས་སུའོ་ཞེས་སེམས་པའོ། །རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་མདོར་སྟོན་པ་ནི་འདི་ལྟར་མཉམ་པ་ལ་དེ་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མཉམ་པ་འདྲ་བ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་དེ་ལ་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ལ་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཞེས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །མ་མོའི་དོན་ལ་བརྩོན་པ་དག་སེམས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་མེད་ན་དད་པ་དང་དད་པ་མེད་པ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འདི་དག་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་དབྱེ། འདི་ལྟར་དད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་དང་བདེན་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རུང་བ་འདི་ལ་ཡོད་པས་རུང་བ་ཅན་ཏེ། འདུལ་བ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་རུང་བ་ལ་རྗེས་སུ་གནས་པའོ། །ཚུལ་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་པ་ནི་སྲིད་པའི་མཚན་ཉིད་འཁོར་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་དགའ་བའི་ཚུལ་རྩ་བ་ནས་བཏོན་པའོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་ལས་རྒལ་བ་ནི་གང་གིས་འཇིགས་པའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་འཇིགས་པ་ལས་རྒལ་བའོ། །བཟོད་པ་སྐྱེས་པ་ཅན་ནི་གང་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེས་པའོ། །དུལ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་བཟང་པོ་ཅན་ནོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའོ། །བཟློག་པ་ནི་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་དབྱེ་
― DTG095_Page_0250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དེ་དག་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རོ་གཅིག་པ་ལ་ཡང་འགལ་བ་མེད་དེ། རྣམ་པ་དུ་མ་སྣང་ཞིང་སྟོན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་ཡང་དེ་ལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་དད་པ་ལ་སོགས་པར་གཞག་གོ །ཐ་སྙད་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པས་བཀོད་པའི་རྣམ་པའི་རྒྱུ་ཁོ་ན་ལས་ཡིན་གྱི། དངོས་སུ་ཡོད་པ་ལ་ལྟོས་པ་ནི་མ་ཡིན་པས་འདི་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ། །ཚིག་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་རྣམ་པ་ཙམ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཐ་སྙད་དུ་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་དགེ་སློང་དད་པ་ཅན་ནི་དད་པས་བྱིན་པ་སྤྱོད་པའི་འོས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དད་པ་ནི་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་བདག་གི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་དད་པ་ཅན་ནོ། །མ་དད་པ་ནི་བཟློག་པ་སྟེ། །སྲེད་པ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་སྟེ། རྒྱུད་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་འདི་སྐད་དུ་དེ་དག་ནི་ཟས་རོ་བརྒྱ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པར་བྱེད་པ་ནི་རྟོག་པ་སྟེ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་བརྟགས་པ་ཅན་ནོ། །འདི་ཡང་འོས་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཟློག་པ་ནི་བརྟགས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། གང་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་མངོན་པར་དགའ་བའོ། །སྲེད་པ་འམ་འཁོར་བའི་རྒྱུན་གྱི་ཚུལ་བརྩོན་པར་བྱས་ན་རྒྱུན་མ་ཟད་པར་ཚུལ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བར་མི་སྲིད་པས་ན། འཇམ་དཔལ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲ་ཞེས་དྲིས་སོ། །རང་གི་བསམ་པ་སྟོན་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པར་མི་བྱེད་དེ། མཉམ་པ་ཉིད་དེ་ཉིད་ཚུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པར་མི་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིས་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ཁོང་ནས་
― DTG095_Page_0251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབྱུང་ངོ༌། །མཉམ་པ་ཉིད་ནི་གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་འདིས་ཐེ་ཚོམ་དང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཤེས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེས་མཉམ་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པར་མི་བྱེད་ན་དེ་ལྟ་ན་མཉམ་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བས་ཆོག་མོད། ཚུལ་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་པ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་སྨོས་ཤེ་ན། མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་ཉིད་སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་ཡིན་ཏེ་དོན་ཐ་དད་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་གང་གིས་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་མ་རྟོགས་པ་དེ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་དུ་གནས་སོ། །འཇིགས་པ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་འཇིགས་པ་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བར་མི་སྲིད་དོ་སྙོམ་ནས། འཇམ་དཔལ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲ་ཞེས་དྲིས་སོ། །འདིར་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ནི་དེའི་འཇིགས་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་ན་ཅི་ཞིག་ལས་རྒལ་བར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་སྙམ་དུ་འཇིགས་པ་ཞིག་ཡོད་ན་ནི་ལས་རྒལ་ཏམ་མ་རྒལ་ཞེས་བརྟགས་གྲང་ན། དགྲ་བཅོམ་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་འཇིགས་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་ཡོད་ན་དེ་གང་ལས་རྒལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྔོན་ཉིད་ནས་འཇིགས་པ་ལྔ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་བསྒོམས་པས་མ་སྐྱེད་པ་དེ་མ་སྐྱེས་པའི་བཟོད་པ་ཅན་གྱི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་སྟེ། མ་སྐྱེས་པའི་བཟོད་པ་ཅན་གང་ཡིན་པ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ནས་སོ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་དེ་ལ་མ་གཏོགས་པར་བཟོད་པར་བྱེད་པའི་བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་དུལ་བ་ནི་ངན་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ན་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཉིད་དུ་ལུས་དང་ངག་ཞི་བར་མི་སྲིད་དོ་སྙམ་པ་ཡིན་ནོ། །རང་གི་དགོངས་པ་ནི་མ་དུལ་བ་ནི་དུལ་ལ། དུལ་བ་ནི་མ་དུལ་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མ་ཡིན་ནོ། །མ་དུལ་བ་ནི་སྨད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གང་
― DTG095_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་འདུལ་བར་བྱེད་ཅིང་སྐྲོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དུལ་བ་ནི་མ་དུལ་ཞེས་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་སྨོས། དེ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་གོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདེན་ཏེ། འོན་ཀྱང་འདུལ་བ་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་ན་ནི་འདུལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་དགོངས་ནས་སྨོས་ཏེ། གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཇི་ལྟར་ལྷག་པའི་སེམས་ལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བསམས་ནས་འཇམ་དཔལ་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ་དེ་སྐད་སྨྲ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ལན་དུ་བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུས་སྨྲས་པ་འདི་ལྟར་དེ་ལྷག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ལྷག་པར་བྱེད་པ་ནི་སེམས་ཉིད་ལ་ལྷག་པར་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་རེ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་དམན་པ་གཞན་དག་འདི་སྙམ་དུ་ཉན་ཐོས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་བཀོད་པ་ནི་བློ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་སེམས་འདི་སྐྱེས་ནས། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་འདི་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཡིན་པ་སྙམ། དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་པར་སུ་ཞིག་ནུས་པ་ཡོད་ཅེ་ན། དེའི་དོགས་པ་ལ་ལྟོས་ནས། ཤེས་རབ་མཆོག་དང་ལྡན་པས་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྨྲས་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དེ་དག་འཆད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་བྱེད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བདག་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་ཟག་པ་ཟད་པ་ནི་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཚིག་འདི་ཇི་ལྟར་རུང༌། ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་པར་ཟག་པ་ཟད་པ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རུང་ན་ཁྱོད་གཞན་དུ་ཇི་ལྟར་གྱུར་ཞེས་བསམས་པའོ། །བཙུན་
― DTG095_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རང་གི་བསམ་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ས་ལ་འདོད་པ་དག་ཟག་པའི་གནས་བཞིན་དུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ངའི་ཟད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་གྲངས་འདིས་ན་ཁོ་བོ་ཟག་པ་ཟད་མོད་ཀྱི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་མི་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་དག་ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་མེད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་ཁོ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འདུག་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ལ། གཞན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ན། དེའི་ཕྱིར་དེའི་དོགས་པ་གནས་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འདུག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་ཏེ། ཅི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་སྲིད་དམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་མཆིས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དོན་མེད་པར་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ལན་དུ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ལ་ཆོས་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་དམིགས་སོ། །གཏན་ཚིགས་དེའི་སླད་དུ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བགྱིའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིའི་ཕྱིར་ཡང་འདི་གཉིས་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་བདག་ཉིད་དང་བྱང་ཆུབ་པའོ། །བྱེད་པ་པོ་བདག་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པའི་ངོ་བོའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ལ་གང་ཞིག་བྱེད་པ་པོར་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་མཆིས་པའི་ངོ་བོ་འགའ་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །སུ་ཞིག་བྱེད་པ་པོ་ཁོ་ནར་གྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་
― DTG095_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འཚང་རྒྱ་བའམ། གཞན་འགའ་ཞིག་བྱེད་པར་གྱུར་པ་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའམ། ལས་སུ་གྱུར་བ་གང་ལ་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་འགལ་བའམ། བྱེད་པ་པོར་གྱུར་པ་གང་གིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལས་ལྡང་བ་གང་ཡང་མ་མཆིས་ཤིང་མི་དམིགས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། འགལ་བ་མེད་དེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་གི་བློ་ལ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། རེ་ཞིག་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁོ་ན་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་བྱ་སྟེ། མེད་པ་དེ་ལ་ནི་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་འགའ་ཡང་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ན། འདི་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཀུན་བརྟགས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་ནས། འཇམ་དཔལ་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་དེ་གང་གི་ཚིག་བླ་དགས་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་སྩལ་བར་བྱ་ཞིང་བཀས་སྨོས་པའི་དགོངས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བགྱི་བ་དེ་ནི་མཚམས་མ་མཆིས་པ་ལྔ་པོ་དག་གི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་སོ་ཞེས་འདི་ཉིད་མཉམ་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་གསོལ་ཏོ། །དགོངས་པ་མ་རྟོགས་ན་ཁ་ཅིག་སྐྲག་པར་འགྱུར་བས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྡིག་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཚོགས་དག་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོར་ཁས་བླང་དུ་རུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགོངས་པ་སྟོན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པས་མཚམས་མ་མཆིས་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པར་བརྟགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ལགས་པའི་གཏན་ཚིགས་དེའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་མཚམས་མ་མཆིས་པ་ལྔའི་རང་བཞིན་ཅན་ལགས་ཏེ། མཚམས་མེད་པ་དང་འདྲ་བར་འདི་ཡང་ལགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚམས་མེད་པ་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་
― DTG095_Page_0255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རིགས་གྲང་ན། བྱང་ཆུབ་གོ་ཇི་ལྟར་ཡིན། དེ་ཡང་མཚམས་མེད་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་གཞན་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། བྱེད་པས་ནི་བྱེད་པ་པོ་འཕེན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མཚམས་མ་མཆིས་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་མངོན་སུམ་དུ་རིག་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་བསད་པར་ནུས། དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱང་མེད་པ་ཡིན་ན་ནི་སེམས་ཀྱང་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚད་མ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་པས་བསམས་པའོ། །ལན་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤིན་ཏུ་གཅིག་ཁོ་ནར་མངོན་སུམ་མ་ལགས་སོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་དང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་བར་དུ་གང་གིས་ཀྱང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་མ་རྟོགས་པར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མ་མཐོང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མ་ཐོས། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་མ་འཚལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མ་རྟོགས། བར་གྱི་ཚིག་གིས་ཐོས་པ་དང༌། མྱོང་བ་དང༌། རེག་པ་རྣམས་གཟུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མ་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་གྱིས་རིག་པ་རྣམས་རྡུལ་ཕྲ་མོའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནམ། ཆ་ཤས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་ཞིག་གྲང༌། དེ་གཉི་ག་ཡང་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་ཐག་རིང་པོ་ན་བར་མེད་པར་གནས་པ་རྣམས་རྡུལ་ཕྲན་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆ་ཤས་དང་བཅས་པར་འདུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་རྡུལ་ཕྲ་མོ་གཅིག་པུ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་མ་གྲུབ་ན་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཕྱི་རོལ་ན་གནས་པ་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་དང་དུ་མའི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བའི་མིའི་རྭ་བཞིན་ནོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཆ་ཤས་ཅན་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བརྩམས་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱ་ཆེར་དཔྱད་པའི་གཏམ་འཕྲོས་པ་འདི་རེ་ཞིག་གཞག་གོ །དེ་ལྟ་བུ་ནི་
― DTG095_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་སྟེ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་སུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོ་ན་ཇི་ལྟར་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཤིང་མངོན་སུམ་གྱི་བར་དུ་བྱས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཅེ་ན། དེ་ལྟ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནས་མངོན་སུམ་དུ་བགྱིས་པའི་བར་དུ་དེ་དག་གཞག་གོ །ཉེ་བར་གཞག་གོ །བར་གྱི་སྒྲས་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་གཟུང་ངོ༌། །ཁྱོད་ཀྱང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་ཅེས་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཅི་ཁྱོད་ང་ལ་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་སྙམ་སེམས་སམ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། སེམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ལྷག་མའོ། །ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐ་སྙད་ཙམ་ལན་དུ་མར་བརྗོད་པ་ལས་མངོན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ལ་རྩོད་པའོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་ཉིད་དུ་ཤིན་ཏུ་གྲགས་པ་ཁྱོད་ཇི་ལྟར་ཡབ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་ཅེས་དགོངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ནོ། །བརྒལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལན་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་བདག་དེ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་དམིགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ཉེས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་སྙད་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདིའི་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ། བདག་གི་མངོན་པར་ཞེན་པ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཆོག་གི་གནས་ཡབ་ལ་
― DTG095_Page_0257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེ་ཞིག་ཇི་ལྟར་མི་དམིགས་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ལན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གནས་པ་ནི་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་ངོ་བོར་རོ། །ཁ་ཅིག་ལ་གཏན་ཚིགས་འདྲི་བ་ནི་མི་སྨོས་པར་དེའི་དེ་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཞེས་དེ་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་དེའི་དོན་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་དེ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལས་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཆོས་ཅན་གྱི་ངོ་བོ་དེ་ལས་དོན་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་སྟོན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བགྱིད་ཅིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བགྱིད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་གང་གིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་པར་མི་བགྱིད་དོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་རྣམ་པར་གཟིགས་པ་རྣམས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བར་ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ལན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་དོན་དམ་པར་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་ཤིང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཛིན་པ་དང་གཟུང་བ་ཡིན་པར་འཇིག་རྟེན་པའི་བདག་ཉིད་འདོད་ལ། དེ་ལ་ངོ་བོ་དེའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་གཟུང་བ་དང་
― DTG095_Page_0258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་པ་རྣམ་པར་གཞིག་པ་དང༌། རྡུལ་ཕྲ་མོ་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་བསྟན་པས་འདི་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏེ་ཡང་བསྟན་མི་དགོས་ཀྱི། ཚིག་གི་མཚམས་སྦྱར་བ་དང༌། དོགས་པའི་གནས་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་སྤངས་ཤིང་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་འོག་ནས་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བགྱི་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་གྱི་ངོ་བོ་དེ་ནི་མིང་ཙམ་དུ་བས་ཏེ་མིང་ཙམ་སྙིང་པོ་ཡིན་གྱི། དོན་གྱིས་སྟོང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིང་བརྗོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་བརྗོད་པར་བྱ་བར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ། མིང་གིས་མིང་ནི་སྟོང་པ་སྟེ། །མིང་ལ་མིང་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་མིང་མེད་པ། །མིང་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དོན་དམ་པར་ཡོད་ཅིང་བརྗོད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་གང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་གང་ལ་བདག་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ་སྙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་བློ་དཀྲུགས་པ་དག་གིས་ར་ཆོད་དུ་ཡོངས་སུ་དྲིས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ཚིག་འདི་སྙམ་དུ་དོགས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་འམ་ཞེས་དྲིས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲིས་མ་ཐག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་རྒྱུན་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་འམ། རྒྱུན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའམ། རྒྱུན་རྒྱུན་ཆད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་
― DTG095_Page_0259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་འགའ་ཞིག་མཆིས་ན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡུལ་དེ་ལ་བདག་ཐེ་ཚོམ་འཚལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཚིག་དེ་གསུམ་གྱིས་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཐ་སྙད་གདགས་སུ་རུང་བའི་དོན་གྱིས་དངོས་པོ་འདི་ནི་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཤེགས་པའམ། རྟོགས་པ་ལ་བྱ་ན། བྱེད་པ་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་རྒྱས་པར་བསལ་ཟིན་ཏོ།། །།འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། བམ་པོ་བཞི་པ། ཁ་ཅིག་གི་བློ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཤཱཀྱའི་རིགས་སམ་གཞན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མ་བསྟན་ཏེ་བཞུགས་པ་དང༌། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་དེ་བས་ནི་འདིར་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སམ་ཞེས་དྲིས་སོ། །འབྱུང་བ་སྨོས་པས་གནས་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །དང་པོ་དང་རྒྱུན་གྱིས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལན་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འབྱུང་བ་མཆིས་ན་ནི་བདག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ནི་སྔོན་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་གཉིས་ལ་དབེན་པའི་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་སྔོན་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བདག་དེ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་སྨོས་སམ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དྲི་བ་རྣམ་པ་གཉིས་པ་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་ལན་གདབ་པར་བཞེད་
― DTG095_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འདི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་དུ་ཡུལ་གཅིག་པ་མ་ལགས་སམ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ཡུལ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟེན་གཅིག་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཆུ་ལྟ་བུའོ། །ཡུལ་གཅིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཡུལ་གཅིག་པ་དྲིས་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡུལ་དུ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ཕྲད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་དག་གི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་བསམ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། ཅི་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྐྱེས་ཤིང་ཐུགས་རྗེའི་སྙིང་པོ་དང་ཤིན་ཏུ་ལྡན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་རྟེན་ཏམ། ཅི་རྟེན་པ་མ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་དེ་ལྟར་ངེས་པ་ཡིན་ན་རེ་ཞིག་གཞག་སྟེ། འདི་ཡང་དྲིས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ལྟར་བཞུགས་སམ་ཞེ་ན། འཇམ་དཔལ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ཉིད་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་བཞུགས་པ་དེའི་སླད་དུ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་སྲུངས་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཡུན་རིང་པོར་བཞེད་པ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལགས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད་ན། གང་གཅིག་བཞུགས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཞུགས་པ་ཡིན། འདི་ལྟར་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་འདུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། ཚོགས་ཐ་དད་པ་ཁོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སོ་སོར་ཐོབ་བོ་ཞེ་ན། ལན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱའི་ཏོག་དག་པ་ཆེན་
― DTG095_Page_0261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའི་མཐུ་དང༌། ཐུགས་རྗེའི་སྙིང་པོའི་དབྱིངས་དང་ད་ལྟར་ལྡན་ཞིང་རྒྱུན་ཆད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ཀྱང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ནུས་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཞན་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་རེ་ཞིག་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དུས་ལ་གཟིགས་ཤིང་དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བཞུགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་བརྙེས་ནས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་དག་པའི་མཐུ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་བརྙེས་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ལ་མྱུར་དུ་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དད་པ་ཅན་སུ་ཞིག་ཡིད་ཆེས་པར་མི་བྱེད། དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ལས་བྱེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་གང་དག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་འབྱུང་བ་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལྟར་འགྱུར་དུ་དོགས་སོ་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་ལས་བྱེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་རྣམས་ཚད་མ་དང་འགལ་བས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡིན་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོར་བྱུང་སྟེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ན། གང་དག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་མི་ཕམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཁོ་ནར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་གཏན་ཚིགས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཏན་ཚིགས་འདྲ་བ་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་མི་འདྲ་བ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མཉམ་པ་ཉིད་འདི་ལ་དགོངས་ནས་བཤད་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་དག་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་ཡིན་བཞིན་དུ་
― DTG095_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ལས་གཞན་བདག་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །རང་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་སྟོན་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་འདས་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་མེད་པའི་ངོ་བོ་སྐྱེས་ནས་ཞིག་པ་ནི་འདས་པའོ། །སྔོན་མེད་པའི་ངོ་བོ་སྐྱེས་ནས་མ་འགགས་པ་ནི་ད་ལྟར་རོ། །སྔོན་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཕྱིས་འབྱུང་བ་ནི་མ་འོངས་པའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངེས་པར་ལས་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ཆོས་ཉིད་འདི་ལས་མི་འདའ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཁོ་ན་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཚད་མ་དང་འགལ་བ་རྟོགས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ལས་བྱེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བས་ན་སུ་དག་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བགྱི་བ་ནས། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་སེམས་པ་དེ་དག་གི་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་སྟེ་ནོར་པས་དེ་དག་ལུང་དང་རིགས་པའི་དོན་མ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་ནི་འཁྲུལ་པ་སྟེ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེའི་དོན་ཡང་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྣང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་ནི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་དང༌། རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕྲོས་པར་བགྱིད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དུ་འཛིན་པའམ། སྟོན་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། སུ་དག་འདི་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བགྱི་བ་ནས། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །བར་ཚིག་གིས་སྐྱེའོ། །སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གནས་ཟིན་ཏོ། །གནས་སོ། །གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་
― DTG095_Page_0263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་སོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་དག་ལ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་དག་ལ་ཡང་འཁྲུལ་པ་དང་འཇིག་རྟེན་གནས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནམ། བྱིས་པ་དང་མཁས་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ནི་འདྲ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་དག་གིས་ནི་འགྲོ་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་འདུག་པ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་མ་བརླན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཅིང་དགེ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་འདི་ལ་གུས་པ་སྐྱེད་པའི་ཆེད་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པ་འདི་ཟབ་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་ཟབ་པ་འདི་གང་གིས་བཤད་པ་ལ་གཞན་འདི་དང་འདྲ་བ་ཉན་པ་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་སྔར་རམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འམ། དགྲ་བཅོམ་པའི་མདུན་དུ་བརྗོད་པ་རྗོད་ཅིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་བསམ་དུ་མེད་པ་སྟེ། བསམ་པ་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། གང་གིས་བསམ་པ་ལས་འདས་པ་སྟེ། བསམ་པར་བྱ་བར་ནུས་པའི་ངོ་བོ་ལས་གང་གི་ཕྱིར་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚིག་དང་པོ་ནི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་ཚིག་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྐྱེས་ནས་ཐོབ་པ་དང༌། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་བཞིའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་རྣམ་པ་བཞི་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་སློབ་དཔོན་འཆབ་པ་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་མན་ངག་འདི་འབོགས་པར་ཇི་ལྟར་རིགས་ཤེ་ན།
― DTG095_Page_0264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོངས་པ་ནི་གཞན་དེ་བཤད་ན་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་ཐོས་ནས་བསྔགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལན་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྔགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རེག་པར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤོང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྒྱུད་པའི་སྒོ་ནས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ལ་སློབ་དཔོན་འཆབ་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། ཆོས་འཆད་པར་བྱེད་ན་ཐོས་པ་ལ་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱེད་དམ། མ་འོངས་པ་ན་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱེད་གྲང་ན། དེ་ལ་ཆོས་ཟབ་མོའི་བཟོད་པ་དང་བྲལ་བ་དེ་ལ་བྱས་ན་མགུ་བ་ཉི་ཚེར་མ་ཟད་ཀྱི། ལེན་པར་ཡང་མི་བྱེད། ཕན་པ་ཡང་མི་སྒྲུབ་ཀྱི། སླར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ཐོས་པས་དངོས་པོ་འམ་དངོས་པོ་མེད་པར་ལྟ་བར་ལྷུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འཆད་པ་དང་དོན་གཉིས་ལ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་ལྷག་པར་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་དོན་མེད་པ་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར་བ་དེ་བས་ན་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་འདི་བརྩམས་པ་ནི་འཇུ་སྟོབས་ཆུང་ངུས་ཟས་ལྕི་བ་ཟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་མ་ཡིན་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་དུ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བས་འདི་དག་ལ་མ་བྱས་ན་ལེགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་གཏམ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་བདུད་རྩིའི་རོ་མྱང་བས་བསྐྱེད་པའི་སྲེད་པ་ཅན་ཁོ་ནའི་མདུན་དུ་ཡོངས་སུ་མགུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་ན་མཛེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པ་ལས་དམན་པ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཟབ་མོ་འཆད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལྟུང་བ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་འདི་ལྟར་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་བསྔགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར། སྤོང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ག་
― DTG095_Page_0265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཡོད་ཅེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། བསམ་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དང་པོ་ནི་བསྟན་པར་འགྱུར་བའོ། །ལྷག་མ་ཚིག་གཉིས་ནི་འཆད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་འདི་ལྟར་བསམས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསམ་དུ་མེད་པ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ་དེར་ནི་བདག་གིས་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོང་ནས་བྱུང་ངོ༌། །བསམ་དུ་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འཆད་པར་བཞེད་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་བསམ་དུ་མ་མཆིས་པ་འདི་ལྟ་བུ་འདི་ལ་བྱིས་པའམ་མཁས་པ་སུ་ཞིག་བསྔགས་པའམ། སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་རྗེས་སུ་བསྔགས་ཤིང་སྤོང་བར་བྱེད་ན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེའི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གང་ཡང་དག་པར་བསྔགས་པའམ། སྤོང་བར་འགྱུར་བ་མེད་དེ། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་དང་དོན་གཉིས་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང་སེལ་བ་ཡང་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་བསྔགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་བརྟགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་དོན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེས་ན་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་སྒྲུབ་པ་དང་འགོག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་ལོག་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཙམ་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི། གང་གིས་ཅི་ཡང་བསྔགས་པར་བྱས་པ་དང༌། བཀག་པ་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྟན་ན་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞིན་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་པར་སྨྲས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་མེད་
― DTG095_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ན་ནི་དེ་དག་ཕན་ཚུན་དུ་བྱེ་བྲག་འགའ་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་དེ་ལྟར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས་ཏེ། ཅི་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཡང་ན་ཚིག་ཟུར་གྱིས་སྨྲས་པའོ། །འདི་ལ་དོགས་པ་མི་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བློ་བཟང་པོས་སྨྲ་བར་འདོད་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས་འཇམ་དཔལ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་སྟེ། རྒོལ་བ་སུ་ཡང་མེད་པར་གཉིས་ཀྱིས་ལན་འདེབས་པ་གཉིས་སྨྲས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བློ་བཟང་པོའི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་སྟོན་པ་ནི་འདི་ལྟར་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཇི་ཙམ་ཇི་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སེམས་པའི་ངོ་བོ་འམ། གཞན་ཡང་རུང་འགའ་ཞིག་ལ་འབྱུང་བ་དེ་ཙམ་དེ་ཙམ་དུ་དེ་དོན་གཞན་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཡང་རྟོག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་ལ་འཆེལ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། དོན་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་རེག་སྟེ་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དོན་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་དེའི་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེས་མ་མྱོང་བའི་ངོ་བོ་ལ་དོན་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ། དེ་བས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བསམ་པ་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དུ་བཞག་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། དངོས་པོ་གནས་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མ་བཀག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གིས་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ནི་འདི་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་རང་གི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཆིག་ཟུར་གྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི་གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ན། འོ་ན་དང་པོ་འདྲི་བའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་
― DTG095_Page_0267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་མི་ལང་བ་དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཏན་ཚིགས་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་སྐད་བཀའ་སྩལ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དྲི་བར་མི་བྱ་ཞེ་ན། ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྟགས་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ལགས་སམ། ཀྱང་གི་སྒྲས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོར་མ་བས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཁོ་ནའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་དགག་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ཡིན་ན་ནི་ཀྱང་གི་སྒྲས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་དོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དྲི་བ་འདི་བྱས་ཀྱི། རང་གི་བསམ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིར་ལན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ནི་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་དོན་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཡིན་པས་གཞན་གྱི་དོགས་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལ་ཁྱབ་པ་འདི་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བདག་དང་བདག་གི་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བའི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གོམས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཐར་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཕྱིན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལམ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་རང་བཞིན་ཁོ་ན་ནི་འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་ལ་དག་ཁ་ཅིག་གིས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ལ་སོགས་པ་གུད་ན་ཡོད་པ་ཁོ་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པར་བརྟགས་ནས་དེ་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་དོན་མེད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་གང་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བའི་ཕྱིར། མྱ་
― DTG095_Page_0268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངན་ལས་འདས་པ་ལགས་ཏེ་དངོས་པོ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་གཏོགས་པར། །འཁོར་བ་ནམ་ཡང་ཡོད་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་ཉམ་ཐག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐབས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་འཇིགས་པར་བཅས་པ་དང་ཉེ་བའི་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་བཞིན་དུ་དཀའ་བ་དང༌། ཡུན་རིང་པོར་འཇིགས་པ་མེད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཕྱིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཁྱབ་པར་བྱ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། དེའི་སླད་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཐ་དད་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པར་དབྱེ་བ་མ་མཆིས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པར་ཁས་ལེན་པ་དག་ཡིན་ན་གང་དག་འདི་སྐད་དུ་འདི་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་དག་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར། དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་འདི་སྐད་དུ་འདི་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ལོག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ནི་གསལ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། ལུང་གིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་དུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་གྱིས་ཤིག་དང༌། དེ་ནས་ཕྱིས་འདི་དག་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ་ཞེས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡུལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པས་
― DTG095_Page_0269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་དག་སྤོང་བ་ཡིན་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གྲངས་མེད་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་རྣམ་པར་འདུལ་བར་མཛད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དམ་པ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་དག་ཅིའི་ཕྱིར་སྣང་སྙམ་དུ་ཁ་ཅིག་དོགས་པ་ལ། དེའི་ལན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གདབ་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་འདོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཇི་ཙམ་དུ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་སྟོན་པ་ལ་བདག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་འདི་ལ་སེམས་ཅན་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་འགའ་ཞིག་མཆིས་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་སྟེ། ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོག་ཡིན་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་བསམ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཞིག་མཆིས་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཁོ་ནའི་ཆོས་དང་ཆོས་ཅན་དེ་དང་ལྡན་པ་འམ། འཐོབ་པའི་ངོ་བོ་འམ། འབྲེལ་པའི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་དགོངས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ལ་ལ་ཞིག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་འདུལ་བར་འགྱུར་ན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་འདུལ་བ་ནི་སྐྱོན་རྣམས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་རྣམས་འབྱུང་བར་བྱེད་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་འདུལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་རང་གི་ངང་གིས་རྣམ་པར་
― DTG095_Page_0270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་པ་ནི་བཏུལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་གང་དག་ཡིན་པ་གཉེན་པོ་གོམས་པ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་སྔོན་མ་དུལ་བ་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་བཏུལ་བ་ཞེས་བྱ། དེ་བས་ན་སྔོན་སྨ་མ་ཕབ་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་གཅིག་པོར་མངོན་པར་ཞེན་ནས་བྱིས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་མི་བདེན་པའི་བློས་བཏུལ་ལོ་སྙམ་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ཡིན་པས་བདག་ལ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཏུལ་ལོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཆིས་པ་མ་ལགས་སོ། །གཞན་ཡང་སྐྱོབ་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དབང་ཙམ་ཁོ་ནས་བཏུལ་བ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བཏུལ་ལོ་སྙམ་པའི་ཐ་སྙད་འཇུག་པ་ཡིན་གྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དེ་དག་འདུལ་བར་ལན་འགའ་ཡང་མཛད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ཀྱང་བདག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཏུལ་ལོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ནི་གང་ལ་ཡང་ཕན་པ་འམ། གནོད་པར་ཡང་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཕན་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་སོ། །གནོད་པ་ནི་སྐྱོན་གྱི་ཚོགས་སོ། །ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་འཇུག་པ་དང་བློ་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་འགའ་ལ་ཡང་ཕན་པ་དང་གནོད་པ་གཉིས་བྱེད་པར་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་བསམ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་བསལ་ནས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པར་སྒྲུབ་པར་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་བརྫུན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་དབྱིངས་འདི་ནི་གནས་པ་ཉིད་དང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་གནས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དབྱིངས་འདི་ནི་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་དང་མ་འདྲེས་པར་གྱུར་པ་སྟེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དབྱིངས་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པའོ། །དབྱིངས་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ལགས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དབྱིངས་དེ་ལ་ནི་ཉན་ཐོས་ཐ་དད་པ་
― DTG095_Page_0271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐ་དད་པའི་བར་དུ་མི་དམིགས་ཏེ་ཀུན་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཙམ་དུ་མཉམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབྱེ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དྲི་མ་སྤངས་པ་དང༌། མ་སྤངས་པའོ། །བར་དུ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། རང་རྒྱལ་བ་དང༌། རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་གཟུང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ཀྱི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རང་ལ་ཡོད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་དང་གཞན་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་དེའི་སླད་དུ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ལྷག་པར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་བླ་ན་མ་མཆིས་པའོ། །འདིའི་ཕྱིར་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡུན་རིང་པོར་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་མི་ཉུང་བ་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཉིད་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཞིང་གང་བ་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྐྱོན་རྣམས་ཀྱིས་གང་བ་མ་ལགས། ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་མ་གང་བ་ཡང་མ་ལགས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དེ་ལ་ཆོས་གང་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱང་ངོ༌། །བས་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་སའི་ཡོན་ཏན་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ངོ༌། །དེ་ལ་ས་བོན་བཏབ་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་འཕེལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་མི་འགྲིབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་དེ་ལའོ། །ས་བོན་ནི་དེ་ལ་དམིགས་པའི་དགེ་བ་སྟེ། རང་གི་རྒྱུད་ལ་དགེ་བའི་ས་བོན་བཞག་ཅིང་ཡོད་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་འགྲིབ་པ་མེད་ཅིང་འཕེལ་བ་མེད་ན་འོ་ན་ནི་འབྲས་བུ་མཉམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དོགས་ནས། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ལས་བསམས་ཏེ། ཞིང་དེ་ལ་ས་བོན་བཏབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཞིང་དེ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་
― DTG095_Page_0272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མ་མེད་པའོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་ས་བོན་བཏབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་འགྲིབ་པ་མེད་ཅིང་འཕེལ་བ་མེད་དེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ས་བོན་ཡང་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་འགྲིབ་པ་མེད་པ་དང་འཕེལ་བ་མེད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེས་ན་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དྲུག་ནི་རབ་ཏུ་གཡོ་བ་དང༌། མཐོ་བ་དང༌། དམའ་བ་དང༌། སྒྲ་འབྱིན་པ་དང༌། འགུལ་བ་དང༌། འཁྲུག་པའོ། །ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྲ་རྒྱས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་ཀྱི་མིག་སྐྱེས་པ་ནི་བདེན་པ་རྟོགས་པ་སྐྱེས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་གང་གིས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མཐོང་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་སྨོས་པ་ནི་ཤའི་མིག་རྣམ་པར་གཅད་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མིག་དང་གསལ་བ་དང་སྣང་བ་དང་ཤེས་རབ་དང༌། ཡེ་ཤེས་བྱ་བ་རྣམས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་བྱའོ། །མིག་དེ་ཡང་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་རྡུལ་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡང་ཚིག་སྔ་མ་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །ཡང་ལྟ་བའི་ངོ་བོའི་རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་ཚིག་སྔ་མ་ཡིན་ནོ། །ལྟ་བ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོའི་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་དགོངས་པ་ནི་ཕྱི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་གོས་ཕྲག་པ་གཅིག་ལ་
― DTG095_Page_0273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟར་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གོས་ཟླུམ་པོར་གྱོན་པ་བཏང་ནས་ཕྲག་པ་གཡོན་པ་ལ་གཟར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །འདིའི་རྒྱུ་གང་ལགས་རྐྱེན་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཞན་དག་ནས། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་གཉིས། རྐྱེན་གཉིས་ཏེ། གཞན་གྱི་སྒྲ་དང༌། ནང་གི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པའི་མཐུ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གང་ལགས་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་སྲུངས་ལ་སོགས་པས་སོ། །གཞན་དག་ན་རེ་འདིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་ནོ་ཞེས་འཆད་པ་དེ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཆགས་པའི་སྔ་རོལ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཆོ་འཕྲུལ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་དཔེ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཚེ་འདི་ལ་འཐོབ་པ་དམིགས་ནས་འཕགས་པ་འཇམ་པའི་གསུང་ལ་གུས་པ་སྐྱེས་ཏེ་ཤིན་ཏུ་བསྟོད་པའི་ཆེད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇམ་དཔལ་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དཔལ་ལོ་ཞེས་དེ་སྐད་གསོལ་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ན་ལྷག་པ་མེད་པའོ། །དཔལ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའི་འབྱོར་པ་སྟེ། དེ་འདི་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་རྒོལ་བའི་བསམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་གཞན་ལ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་རྟོགས་པར་ནུས། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ནི་འདི་ལ་མངོན་སུམ་དུ་འཇུག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཤིན་ཏུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་རྣོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གོ་འཕང་དང་ཉེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་དང་དབང་པོ་གང་ཟག་གང་འདས་དང༌། །ཞིག་དང་མ་སྐྱེས་དེ་དག་རྟོག་པ་མེད། །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་འདི་ལྟ་
― DTG095_Page_0274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་འཇུག་པ་ཡང་མེད་དེ། འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་རྟོགས་པ་ངེས་པར་བྱ་བ་ལ་རྟགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབང་པོའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་ལུས་དང་ངག་གི་ཐ་སྙད་ལ་རྗེས་སུ་དཔོག་ན་ཡང་ཐ་སྙད་ནི་སྐྱེས་བུའི་འདོད་པ་ཙམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འཇུག་པ་ཡིན་པས་དེ་གཞན་དུ་བྱ་བར་ཡང་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ལ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་མ་ངེས་པ་འདོད་པ་དང་བྲལ་བ་ཁྱོད་འདྲ་བས་ནི་གཞན་གྱིས་བརྗོད་པར་ཤིན་ཏུ་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདིའི་ལན་དུ། འདི་ལྟར་འདིའི་སྤོབས་པ་གང་དང་གང་ལགས་པའི་སྤོབས་པ་དེ་དང་དེ་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། ཚིག་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ནི་རྒྱུད་གཞན་ལ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བྱེ་བྲག་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། ཚིག་ཁྱད་པར་ཅན་དེ་ཡང་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྨྲ་བ་པོས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་མཐོང་བའི་མཆོག་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་བསམ་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ན། ཚིག་ལ་འདིར་ཤིན་ཏུ་མི་འཐད་པ་ཅི་ཡོད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ལྷག་མ་ལུས་པར་གཟིགས་ནས་གདམས་ངག་གི་གཏམ་གྱི་རྒྱུད་མི་གཅད་པའི་ཕྱིར་གླེང་སློང་བ་མཛད་པ་ནི། དགེ་སློང་ཤར་དྭ་ཏིའི་བུས་ཚིག་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བཙུན་པས་སྨྲས་པ་སེལ་བར་མཛད་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ན་སྤོབས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་སྤོབས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ཅི་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཅི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བདག་ཉིད་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་སྣང་ངམ། འོན་ཏེ་ཅི་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེ་འམ། ཅི་ནང་དུ་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གཉིས་སུ་འབྱུང་བ་ཡིན། བཙུན་བས་བདག་ལ་སྨྲས་པར་གྱུར་པ་དེ་གཞན་དག་ལས་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེས་དགོངས་པའོ། །འདི་སྙམ་དུ་
― DTG095_Page_0275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོངས་ཏེ། སྒྲ་དང་དེའི་དོན་མཐའ་དག་ནི་བསམ་པར་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་གཉིས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་མི་རིགས་པར་སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནམ། གང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་མ་ལགས་པ་ནི་ཅི་ཡང་མ་མཆིས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྒྲ་སྨོས་པས་དེའི་དོན་ཡང་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་ཏེ། སྒྲ་དང་དོན་དེ་གཉིས་ནི་ཕྱིའི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་དམ། སྤྱིའི་ངོ་བོའམ། བློ་ལ་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ཅིག་ཡིན་གྲང་ན། དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང༌། གསལ་བ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་ཏེ། །གཞན་དུ་འགྲོ་བར་སྣང་བ་ཡིན། །ཤེས་པ་དག་ལམ་གཏོགས་པར། །ཇི་ལྟར་དོན་གཞན་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །དེ་བས་ལོག་པར་རྣམ་རྟོག་པའི། །སྒྲ་དོན་འདི་ཀུན་རྣམ་པར་ངེས། །བག་ཆགས་ལས་བྱུང་ཐོག་མ་མེད། །རང་གི་བསམ་ལས་རྣམ་པར་ལོག །ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཕྱོགས་གསུམ་པ་སེལ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ངོ་བོའོ། །སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའི་དོན་ལ་བྱ་སྟེ། སྒྲའི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་སྒྲའི་དོན་ལ་སྒྲ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྒྲའི་དོན་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་རང་བཞིན་ལ་གོ་འགལ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྒྲ་མ་ལགས་པ་ཡང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སྒྲའི་དོན་མ་ལགས་པ་ཡང་བསྟན་པར་མི་ནུས་སོ། །བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་ནང་དུ་བརྗོད་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་དེའི་སྤྱིའི་རྣམ་པའི་སྒྲའི་དོན་ཉིད་དུ་རང་གི་རྣམ་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ཡང་བཙུན་པའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་
― DTG095_Page_0276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདི་ཉིད་རེ་ཞིག་དེ་ཙམ་གྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྤོབས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གམ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་སྤོང་བར་བྱེད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བདག་སྙོམས་པར་མི་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་སྙོམས་པར་མི་འཇུག་ཅེས་བསམས་པའོ། །ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལགས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གོང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒྲ་སྨོས་པ་དེར་ཡང་འདིའི་དོན་གྱིས་ཁོང་ནས་དབྱུང་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་བསམ་དུ་རུང་བ་ལགས་ན་ནི་བདག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་འདི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསམ་དུ་མ་མཆིས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ནི་བསམ་དུ་མ་མཆིས་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ལགས་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་བསམ་དུ་མ་མཆིས་ཏེ་བསམ་པ་ལས་འདས་པ་དེ་བས་ན་དོན་བསམ་གྱིས་མི་ལང་བ་ལགས་སོ། །བརྗོད་པ་ཙམ་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྨོས་སོ། །དེ་བས་ན་ཇི་ལྟར་བདག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བགྱི་སྟེ། ལོགས་ཤིག་ན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་མི་བགྱིད་དོ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ལྡན་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་པོ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པར་བྱ་བ་དག་མེད་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་བདག་བསམ་
― DTG095_Page_0277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའམ། སྙོམས་པར་ཞུགས་པའམ། སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། ཁ་ཅིག་ལས་བསམ་པ་ལས་འདས་པ། བསམ་བྱ་མེད་པ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེའི་དོན་ཡང་འདི་ཡིན་ཏེ། བསམ་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་འདི་ལས་འདས་པས་བསམ་པ་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་བྱ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་བྱར་འོས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་མཇུག་སྡུད་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་བདག་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་སྙམ་པ་འདི་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། དེ་ལྟ་ལགས་ཀྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་བསྒོམ་པ་ཁྱད་ཞུགས་པ་ཐོབ་པའི་སྔོན་རོལ་ལས་དང་པོ་པ་ཐོག་མ་བརྩོན་པའི་ཚེ་ན་འདི་སྙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་བསམས་པར་གྱུར་ཏོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གོ་འཕང་འདོད་པས་མངོན་དུ་བྱའོ་སྙམ་མོ། །དེ་བསམ་པ་དེ་ཅི་མེད་དམ་ཞེ་ན། གསུངས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ད་ལྟར་ནི་བདག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་སྙམ་དུ་ཡང་ཕྱིར་ཡང་དེ་ལ་སེམས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་སོ། །འདིར་སྔར་དཔེ་བསྟན་པས་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་ནི་འཕེན་མཁས་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་སྔོན་ལས་དང་པོ་པའི་ས་ནི་སློབ་པའི་ཚེ་བསམ་པ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་འབེན་སྦོམ་པོར་གྱུར་པ་བ་ལང་གི་ཕུར་པ་དག་ལ་ཕོག་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །བ་ལང་གི་ཕུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུར་པ་གང་ལ་བ་ལང་དག་འདོགས་པའོ། །འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་དེ་གང་གི་ཚེ་སྐྲའི་ཉག་མ་ཕྲ་མོ་ལ་ཕོག་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་དེ་ཡང་བསམ་པ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་བ་ལང་གི་ཕུར་པ་དག་ལ་ཕོག་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་འབྱུང་ཞེ་ན།
― DTG095_Page_0278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟར་དེ་སྐྲ་ལ་ཕོག་པར་ལེགས་པར་ལོབས་པའི་སླད་དུའོ། །སྐྲ་ཉག་མ་ཕྲ་མོ་ལ་ཕོག་པར་མཁས་ན་བ་ལང་གི་ཕུར་པ་ལ་ཕོག་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་སྟེ་གོམས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་མ་ཐག་ཏུ་གང་གི་ཚེ་འཕོང་གི་སློབ་དཔོན་དེ་སྐྲ་ལ་ཕོག་པར་འཚལ་ཞིང་འདོད་པ་དེའི་ཚེ་བསྒྲིམ་མི་འཚལ་བར་འབད་པ་མེད་པར་སྐྲ་ལ་ཕོག་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐྲ་ལ་ཕོག་པར་གོམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་བདག་སྔོན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་ལ་དཔེའི་དོན་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་བདག་གིས་རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཕྲོས་པ་མཐའ་དག་བསལ་ཏེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་སྙོམས་པ་ཞུགས་པར་གྱུར་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་ངོ་བོས་གནས་པ་དེའི་ཚེ་བདག་སླར་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་བསམ་པ་འདི་སྙམ་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་གནས་པར་བགྱིའོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །སླར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཅི་སྟེ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པར་མ་གྱུར་བའི་ཚེ་སྔོན་ནི་བྱུང་ལ། ད་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་འབྱུང་བ་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འདི་ལ་དེའི་བསམ་པ་ཞུགས་ནས་དེ་འཕེལ་ན་གོ་དེའི་བསམ་པ་ཡང་འཕེལ་བའི་རིགས་སོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །འདིའི་ལན་ནི་གང་དང་གང་གི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་གདགས་སུ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་འདོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་ན་གདགས་སུ་མ་མཆིས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་མེད་པ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཙུན་པས་ཟིན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཡིད་རྟོན་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་གོ་སྙམ་པ་དེའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་གནས་པའི་ཚེ་འདི་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་གདགས་སུ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་གསུངས་ན། འདི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཞི་བ་ཡིན་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། འདི་བས་ཆེས་ཞི་བའི་དངོས་པོ་
― DTG095_Page_0279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཞིག་ཡོད་པར་མངོན་ནོ་ཞེས་སེམས་ཅན་གཞན་ཞིག་སེམས་པའི་ངོར་བྱས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བས་ཆེས་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་ལྟ་མ་མཆིས་སམ་ཞེས་དྲིས་སོ། །རེ་ཞིག་ཚིག་གི་སྐྱོན་བཟུངས་བ་ནི་བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཞི་བ་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཙུན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་དྲིས་པ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ཞི་བ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བརྒལ་ཞེ་ན། འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ཞི་བ་ཉིད་ཡིན་པར་རྟོགས་ན་ནི་གཞན་ཤིན་ཏུ་ཞི་བ་ཉིད་ཡིན་པར་དྲི་བའི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ཡང་ཞི་བའོ། །འདི་ཡང་ཞི་བའོ། །ཞི་བ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ནང་ན་ཤིན་ཏུ་ཞི་བར་འདུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདི་ཞི་བ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང༌། གཞན་ཤིན་ཏུ་ཞི་བ་ཡིན་པར་འདྲི་བར་རིགས་སོ། །འདི་ནི་ཞི་བ་ཉིད་ཡིན་པར་ངེས་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཉན་ཐོས་དག་གིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་གི་སྐྱོན་བརྗོད་ནས། ད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གདགས་སུ་མེད་པ་འདིའི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་འདི་སྐད་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བས་ཆེས་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་ལྟ་མཆིས་སམ་ཞེས་འདྲི་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གསུངས་པ། བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་གལ་ཏེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡོད་ཅིང་དེ་བཞིན་དུ་དམིགས་ན་ནི་དེའི་ཚེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བས་གཞན་ཆེས་ཞི་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་ཡོད་པར་གྱུར་ན་ཇི་ཙམ་དུ་འདི་ཉིད་རེ་ཞིག་ཐོག་མར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ཇི་ལྟར་ཞི་བ་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར། གང་གིས་ན་འདི་བས་གཞན་ཆེས་ཞི་བ་བཙལ་བར་བྱ། འདི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་ཡིན་ན་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་
― DTG095_Page_0280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ལས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དམིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཡོད་པ་ཡང་མེད་པ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ། འཇམ་དཔལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་མེད་ཅིང་མི་དམིགས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་དམ་ཅི་ཞེས་བྱ་བ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལན་ནི་བཙུན་པ་ཤ་རདྭ་ཏིའི་བུ་འདི་ལྟར་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་བསམ་པར་བྱ་བ་གཟུང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། སེམས་གཞན་གྱིས་བསམ་པར་ཡང་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རང་ལ་སེམས་ཤིང་འཛིན་པར་ཡང་འོས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་གང་གིས་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་མེད་དེ་མི་དམིགས་པའོ་ཞེས་ཀྱང་སྟོན་ཏོ། །འདིར་བསྡུས་པའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ལ་བྱ་ན། དོན་དམ་པར་སེམས་ཀྱི་རྩེ་མོ་དམིགས་པར་གདགས་པ་གཞན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། གང་གིས་འདི་རྩེ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར། དེ་བས་ན་བརྗོད་པ་ཙམ་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། སྤྲོས་པའི་ཚོགས་དང་བྲལ་བ་གློ་བུར་དུ་གཡེང་བའི་དྲི་མས་མ་གོས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། འགྱུར་བ་མེད་པ་དྲི་མའི་རྣམ་པས་དབེན་པ་གང་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མིང་དུ་གཞག་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ཡང་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུར་བརྗོད་པའི་དངོས་པོ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་འདིར་རེ་ཞིག་དེ་ཙམ་དུ་བརྗོད་པར་འདོད་ནས་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་དེའི་ཕྱིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འདོད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པར་དགོངས་ནས། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་བཙུན་པ་ཤ་ར་དྭ་ཏིའི་བུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ནེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་
― DTG095_Page_0281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་གཉིས་ལས་དབེན་པ་ཡིན་ཞིང་སྐབས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་ཐལ་མ་ཐག་པའི་དོན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་འདི་སེམས་ལ་བཞག་ནས་ཡང་དེའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསམ་བར་འོས་པ་བསམ་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ་གཟུང་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེས་ན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་བར་བྱ་བའི་དོན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གཟུང་བས་དབེན་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ་དངོས་པོ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་ཆ་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་འགལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་འཇམ་པའི་གསུང་ལ་དད་པ་ལྷག་པར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དང་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཟབ་མོ་ཟབ་པའི་གནས་འདི་ལྟ་བུ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་བསྟན་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཟབ་མོ་ཟབ་པའི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཟབ་པ་ཡིན་ཏེ། སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུར་པ་འདེབས་པ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་བྱེད་པ་འདིའི་རྒྱུ་འདི་ཡང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟར་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་དོན་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་གི་བློ་ལ་འདི་སྙམ་དུ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་གནས་ཏེ་སྨྲ་བ་ཡིན་གྱི། དངོས་པོའི་དབང་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །དེ་བས་ན་བརྙས་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅི་འཇམ་དཔལ་ཁྱོད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། གང་ཁ་ཅིག་འཆད་པ་ནི་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་འདི་སྐད་སྨྲའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་བློ་དེ་སྙམ་
― DTG095_Page_0282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་དམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་ལགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བདག་གི་བློ་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ནས་འདི་སྐད་མཆིའོ་སྙམ་བགྱིད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་དམིགས་པ་ལ་གནས་ཏེ། དེ་སྐད་མཆི་བར་འགྱུར་ཏེ། དམིགས་པ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པར་དམིགས་པའོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ནས་དེ་སྐད་མཆི་བར་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་ལ་དམིགས་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཅན་གྱི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་པའོ། །དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཡོད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །བར་གྱི་སྒྲས་སྲོག་དང༌། སྐྱེ་བ་པོ་དང༌། སྐྱེས་བུ་དང༌། གསོ་བ་དང༌། གང་ཟག་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཡོངས་སུ་གཟུང་ངོ་སྙམ་དུ་མི་བགྱིད་དོ། །དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་དེ་སྐད་མི་མཆིའོ་སྙམ་བདག་མི་བགྱིད་དོ་ཞེས་ཁོང་ནས་དབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་མཆིའོ་སྙམ་བགྱིད་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་བདག་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ཡང་གནས་ཏེ། དེ་སྐད་མཆིའོ་སྙམ་དུ་བགྱིད་ཅེས་བྱ་བར་འབྲེལ་པ་ཅི་ཡོད། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་བདག་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་པོའི་བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་ལན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་སུ་གྱུར་ཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ལ་བྱེད་པ་པོ་འགའ་ཞིག་གནས་སོ། །འདུག་གོ་ཞེས་བདག་རྣམ་པར་རྟོག་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་འདིར་ཁོང་ནས་དབྱུང་བར་བསྟན་ཏེ། གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་སྟེ་གནས་པ་མ་ལགས་ཏེ། གནས་པ་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོན་མེད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱང་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་ཞེས་སྦྱར་རོ། །
― DTG095_Page_0283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདིར་ཡང་ཞེས་ཀྱི་སྒྲ་ཁོང་ནས་དབྱུང་བར་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཡང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐར་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ལགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་མེད་ན་ཡང་བདག་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བ་རྣམས་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་དག་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་བདག་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་གནས་ནས་དེ་དེ་སྐད་མཆིའོ་ཞེས་བྱ་བ་རུང་བ་ཡིན་ནོ། གནས་མ་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་སྨོས། འདི་དྲིས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་མེད་དེ། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་པར་དེ་ལྟར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་མ་ཐག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པའི་དོན་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་གནས་མ་ལགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་གནས་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སོ། །དྲི་མ་མེད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་བདག་གི་གནས་མ་ལགས་ཏེ། བདག་གི་རྟེན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བདག་སྨོས་པས་གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་ཡང་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་གནས་ཡོད་མོད་ཅེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་ནི་གནས་མ་མཆིས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །དེས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་གཉིས་ཡང་དམ་བཅས་པ་ཙམ་གྱི་སྙིང་པོར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་དོགས་པ་ལ། གཏན་ཚིགས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་ནི་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་བདག་ལ་སོགས་པ་ནི་འདི་ལས་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པས་ཀུན་ནས་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་
― DTG095_Page_0284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཉེ་བར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མེད་པར་མི་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གནས་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བདག་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཡང་ཤིན་ཏུ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དག་བསྟན་ཟིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ལས་གོ་སྐབས་མ་མཆིས་པ། འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ལ་འདི་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་སྐབས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་དོན་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་དགག་པ་མེད་པར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་གནས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བདག་གི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདི་ནི་དཔེར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་བདག་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་མེ་ཏོག་དང་འདྲ་བར་བདག་ལ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་གནས་པར་ཕ་རོལ་པོས་བརྟགས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་གང་ཡང་གནས་པ་མེད་དེ། བདག་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དེ་ཉིད་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་གནས་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གནས་པ་འདིའི་གནས་དང༌། གཞི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་གནས་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གནས་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །མཇུག་སྡུད་པ་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་མ་ལུས་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་དེ་ནི་བདག་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་གང་གི་གནས་དང་གཞི་ཡང་མ་ལགས་སོ། །གཏན་ཚིགས་དེའི་སླད་དུ་གནས་དེ་ནི་བསམ་
― DTG095_Page_0285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ཞེས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་བསམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་དེ་གང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སྔར་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སོ་ཞེས་བཤད་དུ་ཟིན་ཀྱང་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱེ་བྲག་གི་ཚིག་བསྡུ་བ་ཡིན་ཏེ། སྔར་བསྟན་པ་དང་མཚམས་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཙམ་ནི་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུན་དུ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ཞེས་བཤད་ཅེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ནི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་གང་ལགས་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཞེས་ལན་དུ་མར་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ལ་ཡང་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་དེ་དག་གིས་མི་རྟོགས་ཏེ་གཉིས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྟོབས་ཅན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པར་འཕྲོས་པ་མཐའ་དག་དང་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། རང་རིག་པས་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་སོང་བའི་དོན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་མཐར་ཕྱིན་ཅིང་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐབས་ལ་རྒོལ་བ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར། གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བཤད་པ་དེ་བས་ན།
― DTG095_Page_0286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ཉིད་དབྱིངས་ཡིན་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཏེ་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་བསམ་པའི་བློ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་བྱ་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབྱིངས་ནི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིགས་སམ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཚུལ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མི་བྱའོ། །རྣམ་གྲངས་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བརྗོད་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་གང་ལགས་པ་དེ་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དོན་དེ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དབྱིངས་ཡིན་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་སོ། །དབྱིངས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་འདིར་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཚིག་རྣམས་ལ་ཡང་ཕལ་ཆེར་སྔར་བཞིན་དུ་རིགས་ཀྱི་དོན་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །འདི་ལྟར་དེའི་ཚེ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བོ་གདུལ་བྱ་མཐའ་དག་ལ་ཡོད་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་ནི་གང་ལས་ཅིག་ཅར་དུ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་སྒྲིབ་པར་འགྱུར་བའི་མཐའ་དག་གི་ཆོས་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་ཏེ། འདི་ལས་སྒྲིབ་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་དང་བྲལ་བས་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཁམས་ཀྱང་དེ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་གང་ལགས་པ་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཏེ་རྒྱུད་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། རིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་ཡོངས་སུ་དག་པས་གཞན་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་གང་ལགས་པ་དེ་
― DTG095_Page_0287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་གི་དབྱིངས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟོན་པའི་བདག་གི་དབྱིངས་དང་རང་བཞིན་ཡིན་པས་བདག་གི་དབྱིངས་སོ། །དེས་ནི་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་ནི་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབྱིངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐབས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དབྱིངས་སོ་ཞེས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསྡུའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབྱིངས་དང༌། བདག་གི་དབྱིངས་ཏེ་དང་གི་སྦྲས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང༌། ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ། འདི་ལ་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོར་དབྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་གཉིས་སུ་མེད་པའོ། །འདི་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་གཉིས་སུ་དབྱེར་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་གཉིས་སུ་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཉིས་སུ་བྱར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་པའོ། །ཡང་དོན་འདི་ཉིད་གཏན་ཚིགས་དང༌། གཏན་ཚིགས་ཅན་གྱི་དངོས་པོས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་གང་གི་སླད་དུ་འདི་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ་གཉིས་སུ་དབྱེར་མ་མཆིས་པའི་གཏན་ཚིགས་དེའི་སླད་དུ་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཏེ། གཉིས་མཆིས་ན་ནི་གཉིས་སུ་དབྱེར་མེད་པ་ཉིད་མི་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་སླད་དུ་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ལགས་པ་དེའི་སླད་དུ་འདི་ནི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་ཏེ། བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་ན་ནི་བསམ་པའི་ཡུལ་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་སླད་དུ་འདི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་ལགས་པ་དེའི་སླད་དུ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཤིན་ཏུ་དཀར་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེའི་སྒྲོ་འདོགས་པར་འཕྲོས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་སླད་དུ་འདི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལགས་པ་དེའི་སླད་དུ་འདི་ནི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་སོ། །ཉོན་མོངས་
― DTG095_Page_0288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀུན་དུ་འབྱུང་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རིགས་ཡིན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་ཉིད་རྣམ་པར་མ་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་སླད་དུ་འདི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་ལགས་པ་དེའི་སླད་དུ་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདི་རྒྱུད་གཞན་ལ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་འདི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་རིགས་སུ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་དོན་ཉིད་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་ལྟ་བུའོ། །གང་གི་སླད་དུ་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ལགས་པ་དེའི་སླད་དུ་འདི་ནི་བདག་གི་དབྱིངས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་བྱིས་པའི་རྒྱུད་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྒྱུད་ཀྱང་རྒྱུད་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ཏེ། བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་སླད་དུ་འདི་བདག་གི་དབྱིངས་ལགས་པ་དེའི་སླད་དུ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབྱིངས་ཏེ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཆོག་མཐར་ཕྱིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་མ་འདྲེས་པ་ཡིན་པར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་སླད་དུ་འདི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབྱིངས་ལགས་པ་དེའི་སླད་དུ་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཏེ། གལ་ཏེ་བསམ་པར་ནུས་པ་ཡིན་ན་ནི་བློ་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་སྨྲ་བར་བྱེད། འདི་སྔར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ཡིན་ནོ་ཞེས་མ་སྨྲས་སམ་ཞེ་ན། ཉེས་པ་མེད་དེ་སྐབས་ལ་རྒོལ་བ་སེལ་བའི་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། འདི་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདི་ཉིད་གནས་པ་དེས་ན་དེ་གནས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་གནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་སླད་དུ་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དབྱིངས་ལགས་པ་དེའི་སླད་དུ་འདི་ནི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་ཏེ། སྲིད་པར་གནས་པ་བཞིན་དུ་འཁོར་བར་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་མ་མཆིས་པ་གང་ལགས་པ་
― DTG095_Page_0289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་མཆིས་པ་མ་ལགས་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་ནི་ཡོད་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་མཆིས་པས་ལགས་པ་དེ་ནི་འཁོར་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མི་གོས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཐུགས་རྗེས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་བཞུགས་པའམ། འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པར་མཁས་པ་ནི་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡ་མཚན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་དེ་ལ་རྒོལ་བའི་ལན་གྱི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་བརྟགས་པའི་དྲ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ལ། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་གནས་སོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབྱིངས་དང༌། བདག་གི་དབྱིངས་འདི་ནི་གཉིས་སུ་མ་མཆིས་ཏེ། གཉིས་སུ་དབྱེར་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ནང་གི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་བདག་ཕ་རོལ་པོ་དག་གིས་བརྟགས་པར་དེའི་དབྱིངས་ནི་དོན་དམ་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་མཐའ་དག་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱོན་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཐམས་ཅད་ལས་དབེན་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་པ་དང་བརྗོད་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་མཉམ་པས་ན་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཟླ་ལ་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་གསུངས་པའི་དོན་ཀྱང་སྟོན་པ་ནི་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་བདག་བསྒོམ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱང་མེད་དོ་ཞེས་སྦྱར་ཏེ། བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ན་བདག་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ངོ་བོ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པ་མ་
― DTG095_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་ནས་དྲིས་པ་སྟེ། བདག་བསྒོམ་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཅིག་ཤོས་གཉིས་ནི་གཅིག་ཡིན་པར་མི་རིགས་ཏེ། འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་བཞེད་པ་སྟོན་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བགྱི་བ་འདི་ནི་བདག་གི་དབྱིངས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ལགས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་དག་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་གསུང་གི་བཞེད་པ་ཕ་རོལ་པོས་མ་རྟོགས་ནས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ་ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྟན་པ་རང་དབང་ཅན་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་དང་བྲལ་ཏེ། དེ་ལས་བཟློག་པ་བདག་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པར་བསམས་པའོ། །དེ་ནས་བཞེད་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་གིས་བདག་གི་དབྱིངས་བདག་གི་དོན་དམ་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་བས་འཚལ་བ་དེས་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་འཚལ་ཏེ། དེ་ནི་བདག་གི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་ཕ་རོལ་པོ་དག་དགོངས་པ་མ་རྟོགས་པ་ལ་གང་གི་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་འཚལ་བ་དེས་ཆོས་གང་ཡང་འཚལ་བ་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ནི་མཚན་མར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆགས་པ་མེད་པ་མཁྱེན་པ་ནི་དེས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་སྣང་བ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ཅི་ཡང་མི་མཁྱེན་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསམ་པར་མི་ནུས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལགས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེས་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་གཞན་དེ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །འདིའི་གཟུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཤེས་པ་མ་མཆིས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལགས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤིག་པ་ནི་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་འདི་སྐད་དུ་དེ་ནི་གཟུང་བ་མ་ཡིན་ལ་དེས་ཀྱང་འཛིན་
― DTG095_Page_0291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། ཤེས་པ་གཞན་དང་གཟུང་བ་ཡང་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པ་ལ་ཁོང་བཟོ་བ་འགྲོ་བའི་བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་པ་པོའི་ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་དངོས་པོ་ཡིན་ལ། དངོས་པོ་ཡང་བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ན། ལས་བྱེད་ནི་གཉི་ག་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ན་མཆིས་པ་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ནི་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་ཡེ་ཤེས་དེ་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ཡིན་ན། འོ་ན་དེས་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་འགྱུར། འདི་ལྟར་གསུང་དབྱངས་འབྱུང་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། གང་དོན་དམ་པར་མ་མཆིས་པ་དེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། བདེན་ཏེ་བསྐོར་བ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསང་བའི་མདོ་ལས། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་གང་གི་ནུབ་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནས། གང་གི་ཚེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དེར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡེ་ཤེས་གཅིག་ཀྱང་བརྗོད་པ་མ་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡང་བླ་མ་དེའི་ཚོགས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟར་འདོད་པར་རྩིག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང་ཆོས་འཆད་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ཀྱང་ཆགས་པ་མེད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ཡུལ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་དོན་ལེགས་པར་དྲངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་ནས་ཞར་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་དོན་དམ་པར་མ་མཆིས་པ་དེའི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། གནོད་སེམས་མེད་པ་དང་རྨོངས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་
― DTG095_Page_0292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །འདིའི་ཆགས་པ་ཡུལ་ལ་ཞེན་པའི་འདོད་ཆགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཆགས་པ་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་ཡང་ལས་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཆགས་པ་ཡིན་པར་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་དངོས་པོ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཅད་པར་བྱ་བའི་ལས་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འོ་ན་ཡུལ་མེད་པ་ཡིན་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་ཆགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡུལ་ཡོད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འཁྲུལ་པའི་ས་བོན་ཡང་སྤངས་པ་དེ་ལ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་གང་ལ་ཆགས་པ་དེ་ལ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་དེ་ཡོད་ན་དངོས་པོ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆགས་པ་ནི་དེ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་ལ་ནི་དངོས་པོ་གང་ལ་ཡང་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་གི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ཆགས་པ་མ་མཆིས་པ་དེའི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གཞན་ལ་མ་ཡིན་ཏེ་དངོས་པོ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའོ། །གང་ཞིག་ཡོད་ན་དེའི་རྣམ་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་དེའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་ཏེ། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་རྒྱུ་ཉིད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་མེད་ན་ནི་ཡུལ་ཡང་གང་གི་ཡིན་སྙམ་ནས་དེའི་ཕྱིར། གང་གི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་དེའི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཡུལ་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་ཞིག་ལ་ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་རྟེན་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་རིགས་ཀྱི། ཡུལ་མེད་ན་ནི་རྟེན་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་གང་གི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ཡུལ་མ་མཆིས་པ་དེའི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་མི་གནས་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ།། །།འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་བམ་པོ་ལྔ་པ། ཇི་སྐད་དུ་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་
― DTG095_Page_0293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡོང་ཡེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་གང་ལ་གཟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་བྱུང༌། ཡུལ་མེད་པར་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་པར་ཕ་རོལ་བོ་དག་འདོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དཔེར་ན་རབ་རིབ་ཀྱིས་ཉམས་པའི་མིག་གིས་སྐྲ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། ལན་དེ་ནི་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་གྱི་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་འདི་ཡང་རྟེན་ལ་སོགས་པས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པར་མི་འདོད་ན་དེ་ཅི་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་ཡིན་ནམ། སྐལ་ལྡན་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ཙམ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་རྒྱུ་མེད་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་དང་ཡུལ་མེད་པར་ཡང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མཚུངས་པ་མེད་པ་ཐུགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་གནས་པའི་མཐུ་ཙམ་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་གནས་པ་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྟེན་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས། གང་གི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་མི་གནས་པ་དེའི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་རྟེན་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་ཞིག་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་དེར་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་གཞན་དག་གིས་བསྐྱེད་པ་འཐོབ་པའམ། སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་གང་ལ་ཡང་བརྟེན་པ་མེད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་འདི་དག་མི་འཐད་སྙམ་ནས་གང་གི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་བརྟེན་པ་མ་མཆིས་པ་དེའི་ཚེ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་མ་བསྐྱེད་པའོ། །མ་ཐོབ་པའོ། །སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ཡང་བསྟན་པ་ཙམ་ཡིན་གྱི་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །བརྗོད་པར་བཞེད་པ་མ་རྟོགས་ནས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་པ་ནི། གལ་ཏེ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་འཇུག་པ་ཡིན་ན་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་མ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བརྗོད་པར་བཞེད་པ་སྟོན་པ་ན་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱིས་འདུས་བགྱིས་
― DTG095_Page_0294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའམ། ཡོན་ཏན་མ་ལགས་པས་འདུས་བགྱིས་པ་མ་ལགས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཡོན་ཏན་ནི་འདིར་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་པར་བཞེད་རོ། །ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་དགེ་བ་སྟེ། དེ་དག་གིས་འདུས་མ་བྱས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པས་འདུས་བྱས་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོན་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་ཅག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །འདི་ལྟར་དེས་ན་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་པས་གཏན་ཚིགས་འདི་མ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། བསམ་པ་དང༌། མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང༌། རྟོག་པ་རྣམས་ལས་གང་གི་ཕྱིར་འདས་པ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །མངོན་པར་བརྗོད་པ་ནི་ངག་ཀུན་ནས་སློང་པར་བྱེད་པ་སྟེ། མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་གི་སྣང་བ་ལ་ཕྱི་རོལ་བཞིན་དུ་སྒྲའི་དོན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ན་འདི་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་སྤངས་པའི་སྟོན་པ་པོ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་རྟོག་པ་དང་བརྗོད་པ་དང་བྲལ་པ་དེའི་སླད་དུ་ཡོན་ཏན་ནམ། ཡོན་ཏན་མ་ལགས་པར་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་བགྱི། གང་གི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་འདི་འགྲུབ་པར་འགྱུར། གང་གི་སླད་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྣང་བ་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དེ་བསམ་དུ་མ་མཆིས་པ་སྟེ་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། བསྟན་ཟིན་བ་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ནི་གང་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དེ་ནི་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་དུ་རྣམ་པར་གནས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལགས་སོ་ཞེས་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་པོའི་ཤེས་པ་ལ་དངོས་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་ནས། བྱེད་པ་པོ་དང་བྱེད་པ་ལ་
― DTG095_Page_0295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་བྱེད་པ་པོ་འམ་བྱེད་པ་དེས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གང་ཡང་ཀུན་མཐོང་བའི་ཚུལ་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་འམ། རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཚུལ་དུ་མཁྱེན་པ་མ་མཆིས་སོ། །ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འདི་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་མཆིས་པ་འམ། ཕྱི་མའི་མཐའ་ནས་མཆིས་པ་མ་ལགས་ཏེ། སྐད་ཅིག་མ་ཙམ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་གྱི་མཐར་འོངས་པ་མ་ཡིན། ཕྱི་མའི་མཐར་འདུག་པ་མ་ཡིན་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཕྱི་མའི་མཐའ་ནས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན། འདས་པ་ཡང་དེ་ལྟར་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མེད་དོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། གྲངས་ཅན་རྣམས་སོ་སོར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་ནི་འདས་པའི་བུམ་པ་ཡང་བུམ་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆག་གྲུགས་ལས་ཀྱང་བུམ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་ནི་འཕོ་བར་སྨྲ་བ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདས་པའི་དུས་བོར་ནས་འཕོས་ཏེ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྔོན་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མཐའ་དག་གི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སྔོན་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བའི་བདག་ཉིད་སྔོན་ཡང་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པའི་ཚུལ་དུ་སྔོན་ཡང་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པར་འགྱུར་བ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་སྔོན་མ་སྐྱེས་པའི་སླད་དུ་གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་ནུབ་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དེ་རྣམ་པར་དབེན་པའི་ངོ་བོས་ནུབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆད་པར་རྟོག་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ཆད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ལོག་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་
― DTG095_Page_0296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་དེ་དང་གཞན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཤེས་པ་འདྲ་བ་གང་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། དེའི་སླད་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་འདྲ་བ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཐོག་མ་དང་དབུས་དང་ཐ་མ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཤུགས་ཀྱིས་སྲིད་པའི་ཆུ་བོ་ཇི་སྲིད་པར་གནས་པ་མཐའ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོག་མའི་མཐའ་ལ་ལྟོས་ནས་བརྟག་པའི་དབུས་ཀྱང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་སླད་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་མཉམ་པ་འམ་མི་མཉམ་པ་མི་དམིགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་འམ་གྱི་སྒྲ་ནི་མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་མཉམ་པ་ནི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། རྟོགས་པར་སླ་བ་ཡིན་ནོ། །མི་མཉམ་པ་ནི་ཚད་མས་གནོད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། རྟོགས་པར་དགའ་བ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པོ་དེ་ནི་དེ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མཉམ་པ་ཁོ་ནའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་འམ་གྱི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོད་པ་ནི་མཉམ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤིན་ཏུ་བཟང་བའི་ཕྱིར་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སླད་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་མཉམ་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཞན་དང་མཉམ་ཞིང་མཚུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ནི་དེ་དང་འདྲ་བ་ཅུང་ཟད་ཙམ་འདྲ་བ་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། དེའི་སླད་དུ་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་མཚུངས་པ་མ་མཆིས་པ་སྟེ། འདི་དང་འདྲ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང་འདྲ་བ་མེད་པའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཐོས་ནས། ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་མི་བསྒྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཅི། གཞན་དུ་
― DTG095_Page_0297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་སྐད་དུ་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་འདིར་དེ་ལྟར་མ་བསྟན། འདི་ལྟར་མི་འཇིགས་པའི་སྐབས་སུ་ང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པས་མི་བསྐྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཀླན་ཀ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། འཇམ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་འདི་མི་བསྒྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཅི་ཞེས་བྱ་བ་ཁོང་ནས་ཕྱུང་སྟེ་ཚིག་ཟུར་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཅི་བསྒྱུར་བ་ཡིན་ནམ་གང་གིས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་མ་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། འདིར་ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་མ་བགྱིས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡོན་ཏན་དང༌། ཡོན་ཏན་མ་ཡིན་པས་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་འདི་མི་བསྒྱུར་བ་ཡིན་པར་འཐད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་འགའ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལ་བསྒྱུར་བ་དང་མི་བསྒྱུར་བ་ཡིན་པར་དོགས་པའི་གནས་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཁོ་ན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་བསྒྱུར་བ་དང་མི་བསྒྱུར་བའི་གྲངས་སུ་གཞུག་པར་བྱ་སྟེ། ཀཱར་ཥཱ་པ་ཎ་ཟོང་དུ་བསྒྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ངོ་བོས་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པ་དག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་པའི་དཔེས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་སྔར་བྱས་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཀཱར་ཥཱ་པ་ཎ་རྟགས་མ་བཏབ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྟགས་མ་བཏབ་པ་ནི་གང་ལེགས་པར་མ་བྱས་པ་སྟེ། རྒྱས་མ་བཏབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དཔེའི་ཆོས་དོན་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཡིན་ནོ། །མ་བགྱིས་པ་ནས་མ་འགགས་པའི་བར་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་འདུག་པ་ཡིན་ཏེ། རྟགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བསྒྱུར་བའི་རྗེས་སུ་
― DTG095_Page_0298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲངས་ཏེ་བསྒྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན། མི་བསྒྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བའོ། །མ་བསྒྲུབས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ནི་སྔ་མ་སྔ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མ་འགགས་པའི་ཚིག་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་མེད་པར་བསྟན་པས་ཤིན་ཏུ་ཡང་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པ་མ་བཀག་པ་ནི་འདི་སྐྱེ་བ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དོན་དུ་བསྟན་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་མ་གྱུར་པ་གང་གིས་ཀྱང་ལྷག་པར་མོས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐབས་གཞན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བོ་དག་འདི་ལ་ཉན་པར་གཞུག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་འདི་ལ་སུ་དག་མོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་འཁོར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡང་མ་ལགས་ལ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡང་མ་ལགས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་བ་དང༌། ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉི་ག་ལ་མི་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་བར་མ་གཏོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱོན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཐུགས་རྗེ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བཞུགས་ཀྱང༌། སྲིད་པ་ན་གནས་ཤིང་གཞན་གྱི་དོན་སྐྱེ་བ་ལ་གཟིགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་བསྟན་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་འདི་ལ་ལྷག་པར་མོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན་གང་དག་འཇིག་ཚོགས་ལས་ཀྱང་མ་བསྐྱོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། ཚིག་ཐ་མ་ཁོང་ནས་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། འདིའི་ལན་ནི་མི་བས་པ་ནི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བའི་རིམ་གྱིས་བས་པར་མི་འགྱུར། རྣམ་པར་ཆུང་བའི་ཆུང་བ་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་
― DTG095_Page_0299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་པས་པར་ཡང་མི་མཆིའོ། །འདི་ལ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་མི་བས་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཟད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་དང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་རྣམས་ནི་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བའི་རྣམ་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་མི་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སོ། །འོ་ན་རྣམ་པ་འདི་དག་གིས་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལས་ཀྱང་མ་བསྐྱོད་ལ། དེ་དག་ཀྱང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མི་ཟད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཟད་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཟད་པར་མི་འགྲོ་བ་ཡིན་པས་དེ་དག་ལས་ལྷག་པ་ཅི་ཡོད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གོམས་པ་དང་བྲལ་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་བུ་བརྟན་པོ་དེ་དག་ལ་ནི་ལན་མང་དུ་ཐབས་མང་པོས་ཡུན་རིང་པོར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་བསྒོམས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་དེ་སྐད་བསྟན་པ་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་དགོངས་སོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་ཐུགས་རྗེའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་སྲིད་པ་ན་ཡུན་རིང་དུ་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་བཞུགས་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར། གང་དག་འཁོར་བ་ལས་ཀྱང་མ་འདས་ལ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་མ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བའི་གྲངས་སུ་ཡང་མི་མཆི་བ་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་སྐྱེས་ཀྱང་པད་མོ་བཞིན་དུ་དེའི་དྲི་མ་རྣམས་ཀྱིས་མི་གོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་ནི་དེ་དག་ཉིད་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་
― DTG095_Page_0300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་ཡིན་པར་སྔར་ཁས་བླངས་པ་བསྟན་པར་བྱས་སོ། །གང་དག་ལམ་དང་བྲལ་བ་ཡང་མ་ལགས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ལམ་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལམ་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མི་སྐྱེད་པ་ནི་དེའི་མཚན་མ་ཡིན་པ་ལ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པའི་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་ཐབས་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་བསྟན་པ་འདིའི་དོན་འཚལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཆོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། དེ་སྐད་དུ་འཆད་པ་ནི་རང་དགའ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ལ། འཇམ་དཔལ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་ཚིག་དེ་ནི་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ། གང་ཞིག་སྲིད་པར་འཁོར་ཡང་སྲིད་པའི་སྐྱོན་དང་བྲལ། །སྟོང་པ་སྨྲ་ཡང་ལས་དང་འབྲས་བུ་གཏོང་མི་བྱེད། །ཤེས་པས་འདོད་པ་བསྲེགས་ཀྱང་གང་དག་ཐུགས་རྗེས་བརླན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྔགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མོས་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་དཀོན་ན་ཅི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡོད་དམ་སྙམ་བསམས་ནས་བཙུན་པ་འོང་སྲུངས་ཆེན་པོས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཆིས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །གང་ལ་ལ་ཆོས་འདུལ་བ་ཟབ་མོ་འདི་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བའི་སྐས་འོག་ནས་བཙུགས་པར་གྱུར་པའི་མདོ་སྡེའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ལ་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་བྱའོ། །འདི་ལ་ཉན་པ་ནི་ཚིག་དང་དོན་བཤད་པ་ལ་གང་གིས་གུས་པས་རྣ་བ་གཏོད་པའོ། །མོས་པ་ནི་གང་ཞིག་གིས་ཐོས་ནས་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ཀྱང་འདི་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངེས་པར་འཛིན་པའོ། །ཀུན་འཚལ་བ་ནི་གང་ཞིག་རིགས་པས་དེའི་དོན་གཏན་ལ་ཕེབས་པའོ། །རབ་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་ནི་གང་ཞིག་གིས་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པས་བསྒོམ་
― DTG095_Page_0301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་ནི་གསལ་ལོ། །ཡང་ན་མོས་པ་ནི་གང་ཞིག་གིས་ཐོས་ནས་དད་པ་དང་ཤེས་རབ་གཉིས་ཀྱི་དོན་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པའོ། །ཀུན་འཚལ་བ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གང་སྒོམ་པར་བྱེད་པའོ། །རབ་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་ནི་བླ་མ་ལ་གུས་ཤིང་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་གླེགས་བམ་དུ་བཞུགས་པ་ཡང་ཀློག་པ་དང༌། འཆང་བ་དང༌། མཆོད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་འཛིན་པའོ། །དེ་དག་ནི་འཁོར་འདི་ཉིད་ན་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་འདིའི་ནང་དུ་ཐོས་པ་དེ་དག་ཉིད་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཉན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མོས་པར་འགྱུར་བ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བཀས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་མ་བྱས་པར་ནི་འདི་ཐོས་པའི་ལམ་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་འདི་ལ་ཐོས་ཏེ་ལེགས་པར་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་གཞན་གྱི་ཚེ་ན་ཐོས་པར་འགྱུར། མོས་པར་འགྱུར། ཀུན་ཤེས་པར་འགྱུར། རབ་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་ཐོས་ནས་ལེགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཀུན་ཤེས་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་ཐོས་པ་ཉི་ཚེར་ཟད་པ་དེ་དག་ནི་ཐོས་པར་འགྱུར། མོས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པའི་བཤད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་ཆུང་ངུ་ལས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བས་འདི་ནི་སྟོན་པ་པོའི་དགོངས་པ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །འོད་སྲུངས་འཁོར་འདི་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་འཁོད་པ་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཆོས་ཟབ་མོ་འདུལ་བ་འདི་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་ཉན་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དེ་དག་ཉིད་དཔེ་རྣམ་པ་བཞིས་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་
― DTG095_Page_0302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཁྱིམ་བདག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྟོར་བ་དང་རྙེད་པ་བསྟན་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡིད་བདེ་བ་དང་མི་བདེ་བ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གིས་དུས་གཞན་ན་ཐོས་པར་འགྱུར་བ་ན་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་ཡིད་དགའ་བར་འགྱུར་ཞིང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལ། དགའ་བ་ནི་ཡིད་དགའ་བ་གང་གིས་ཟིན་པ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །སྔར་ནི་སྟོར་བ་བཞིན་དུ་སྔར་མ་ཐོས་པའི་མྱ་ངན་གྱིས་ཡིད་གདུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བ་སྐྱེས་པ་སྟེ། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རེ། །ཡིད་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ནི་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དག་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བས་གདུངས་པ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །དེར་ཁྱིམ་བདག་དང་དེའི་བུ་སྨོས་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བདག་དང་དེའི་བུ་ནི་དེ་སྟོར་ཏམ་སླར་རྙེད་པས་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཡང་མེད། ཡིད་བདེ་བ་ཡང་མེད་དོ། །མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་བཤད་དེ། དོན་དམ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་ཏེ་བར་གྱི་སྒྲས་བསྡུའོ། །ཤིང་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་ཁ་འབུས་པ་བསྟན་པ་ནི་དེའི་ཚེ་དང་དུས་གཞན་ན་ཡིད་བདེ་བའི་གནས་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཚེ་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གང་གི་ཚེ་མེ་ཏོག་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མེ་ཏོག་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ས་བརྟོལ་ནི་ས་ལས་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཡོངས་འདུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཏེ། ཁ་འབུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཧཱ་ཁྱིམ་ཆགས་པའོ། །མེ་ཏོག་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཁ་བྱེ་བའོ། །ངེས་
― DTG095_Page_0303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་དོགས་པ་འཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེས་བུ་ལུས་འགའ་མེད་པར་མི་རུང་བ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་དུ་བསམས་པའོ། །ཐོས་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་བུ་མེད་པར་ཡང་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་གཞན་དུ་དེའི་གཟུགས་ལས་སམ་གཟུགས་བརྙན་ལས་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཀྱང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་འདི་ཐོས་པར་གྱུར་པ་གང་གི་དབང་གིས་ཤེ་ན། འདི་ལྟར་འདས་པ་ན་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་དག་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་འོད་སྲུངས་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་བྱུང་བ་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་བར་འདི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདས་པའི་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་འབྲེལ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་བརྗོད་བར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོར་འབྲེལ་པས་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདས་པའི་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བཞུགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་པ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །གནས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གླེགས་བམ་ལ་ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་སོ། །སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཀློག་པ་དང་ཁ་དོན་བྱེད་པས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་དང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བྱིན་གྱི་རླབས་ནི་སློབ་མ་དང་ཡང་སློབ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བར་དུ་ཆོད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའོ། །མཐུ་ནི་དངོས་སུ་དེའི་དབང་གིས་སོ། །ནོར་བུ་མཁན་ཞིག་གིས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་མཐོང་བའི་དཔེས་ནི་རྟག་ཏུ་ཡིད་བདེ་བའི་གནས་ཉིད་འདི་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་དུ་གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་བར་འདི་ཐོས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་པ་ནི་གང་དག་ལ་དགའ་པ་ཡོད་པ་དེ་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་པའོ། །མགུ་བ་ནི་ཡིད་དགའ་བ་ལ་
― DTG095_Page_0304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །གང་དག་ལ་རངས་པ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །ཡིད་དགའ་བའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་སྙིང་དགའ་བ་ལ་བྱ་སྟེ། སྔོན་གྱི་རྗེས་སུ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ནི་རིགས་ལས་བརྗོད་པར་བཞེད་དེ་བསྟན་ཏོ། །སྔོན་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ཐོས་པའི་དཔེས་ནི་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གནས་ཉིད་ཡིན་པར་དེ་དུས་གཞན་ཞིག་ན་དེའི་དྲུང་དུ་མི་ལ་ལ་ཞིག་སོང་སྟེ་གྲོང་ཁྱེར་དེའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་ཅིང་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཉམས་དགའ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གྲོང་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་དགོས་པ་ལ་ལའི་ཕྱིར་སྔོན་སོན་པར་གྱུར་ལ་ཕྱིས་བརྗོད་པར་གྱུར་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཉམས་དགའ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ཉམས་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་རྒོལ་བ་པོའི་བསམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཡང་ནས་ཡང་དུ་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ཙམ་མཐོང་བ་ལས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་རོ། འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་དག་གནས་གཙང་མའི་གནས་ཉམས་དགའ་བ་དག་གི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ཐོས་པས་སྙིང་ཡ་ཡ་པོ་ཆེན་པོས་གཡེངས་པར་གྱུར་ནས་ཡང་དང་ཡང་དུ་གསོལ་བ་འདེབས་པར་བྱེད་ཀྱང་དེས་ཚེ་སྔ་མ་ལ་ཡང་དེ་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཁོ་ན་དག་དེར་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ཐོས་ནས་ཡིད་ཆེར་དགའ་བ་དང་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཡིན་ཏེ། དགའ་བའི་བྱེ་བྲག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟ་བུ་དྲན་པའི་འདུ་བྱེད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། དྲན་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡང་གང་ཞིག་རྟགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བརྗོད་པའི་ངོ་བོ་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་འབྱུང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་ནི་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་རྗེས་སུ་དཔོག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། མཚན་མ་ལས་རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བར་གྱུར་པ་རྗེས་སུ་དཔོག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་དང་ཡང་དྲུང་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་དུ་མར་རོ། །རབ་ཏུ་དགའ་ཞིང་མགུ་བར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG095_Page_0305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྒྱ་ཆེན་པོར་རོ། །འདི་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་དགའ་བ་དང་མགུ་བ་ཆེར་སྐྱེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རབ་ཏུ་དགའ་ཞིང་མགུ་བར་གྱུར་པ་ནི་དང་པོར་རོ། །དགའ་བ་དང་མགུ་བ་ཆེར་སྐྱེད་པ་ནི་རྒྱུན་མ་འཆད་པར་རོ། །དགའ་བ་ཉིད་མགུ་བ་ཡིན་པར་འགྲེལ་ཏོ། །ཡང་ན་དགའ་བ་ཡང་དེ་ཡིན་ལ་མགུ་བ་ཡང་དེ་ཡིན་ཞེས་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་དགའ་བ་ནི་ཡིད་བདེ་བའོ། །དེ་སྔོན་དུ་སོང་བའི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་ཁོང་མགུ་བ་ནི་མགུ་བའོ། །གཏན་ལ་དབབ་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་མཆིས་པའི་དུས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པ་དང་རྟགས་དང་མཚན་མ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་དག་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་དག་ཉིད་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ཟུར་གྱིས་དྲི་བའོ། །ཡང་ན་ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ཁོང་ནས་དབྱུང་ངོ༌། །བསམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདིར་དཔེ་བཞིན་དུ་སྔོན་མྱོང་བའི་རྣམ་པ་སྒྲོགས་པ་ནི་ཆ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་ན་དེ་དག་གིས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འོད་སྲུངས་ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་ཆོས་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་གསལ་བར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་དྲན་པའི་ས་བོན་འཇོག་པར་བྱེད་ཀྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ཡང་དེ་དག་ལ་གོམས་པ་ཆེ་བ་དང༌། ཆེས་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་གྱུར་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གསལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བར་སྐབས་སུ་མི་མཐུན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཉམས་སྨད་པ་དང༌། དེ་བས་ན་འཕྲལ་དུ་དྲན་པ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཚ་བ་དང་ཁ་བའི་རོ་རྗེས་སུ་མྱོང་བ་མི་དྲན་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ཙམ་གྱིས་དེ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་སྟོབས་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་རྗེས་སུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། གཞོན་ནུའི་གནས་སྐབས་ན་མྱོང་བའི་ཚ་བ་དང་ཁ་བ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པ་བཞིན་ནོ། །རྗེས་སུ་མྱོང་བ་དང་མངོན་པར་འདོད་པ་ཙམ་གཉིས་འབྲེལ་བ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་ལས་དད་པ་མི་གཡོ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་རིག་པར་
― DTG095_Page_0306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ནི་ལུས་དགའ་བའི་བྱེ་བྲག་སྟེ། བ་སྦུ་ལྡང་བ་དང༌། མཆི་མ་ཟག་པ་ལ་སོགས་པའོ། རྟགས་ནི་ཚིག་གི་བྱེ་བྲག་སྟེ་དགའ་སྟེ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མཚན་མ་ནི་སྒྲུབ་པའི་བྱེ་བྲག་སྟེ། ཉན་པ་དང༌། འཆང་བ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྔར་བཤད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའི་འདམ་དུ་བྱིང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་མངོན་པར་ཞེན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་དེ་ནི་རྣམ་པ་མ་མཆིས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱི་ངོ་བོའོ། །དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དང༌། རྟགས་དང༌། མཚན་མ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་མ་དག་པའི་བླས་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ཀྱང་བདེན་པ་མ་ཡིན་པར་རྟག་ཏུ་ལན་གྲངས་དུ་མར་གསུངས་སོ། །དེ་གཉིས་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བྲལ་བ་མ་ཡིན་ན་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན། འོན་ཀྱང་དེས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པའི་གདུལ་བྱ་རྣམས་དེ་ལ་བརྩོན་པར་མཐོང་བ་ལས་སྔོན་ཐོས་པ་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་དཔོག་པར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་གང་གིས་དེ་གཉིས་ལ་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་མི་རིགས་པ་དེ་ནི་དེ་ཉན་པ་པོ་ལ་ཡང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གདུལ་བྱའི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་གྲུབ་པ་དེ་གཉིས་ཁོ་ན་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཉན་པ་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་དག་མཚུངས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་ཕོ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ལ་རྣམ་པ་མ་མཆིས་པ་དང༌། མཚན་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་མ་མཆིས། རྟགས་མ་མཆིས། མཚན་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་ལགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་སྣོད་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་
― DTG095_Page_0307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་མཆིས་པ་བསྟན་པའི་ཆོས་དེ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པར་འགྱུར། རེ་ཞིག་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་འདས་པའམ། ད་ལྟའི་ཚེ་ན་ཉན་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་བསལ་ནས། འདིར་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐར་ལྟུང་བར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་བར་བྱ་བར་དགོངས་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། འཇམ་དཔལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་བར་དུ་བསྟན་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དེ་དག་ཉིད་གུས་པར་ཉན་པ་དང༌། ལེགས་པར་ཤིན་ཏུ་ཡིད་ལ་སྐྱེད་པ་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇམ་དཔལ་ཕྱོགས་གང་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྟོབས་བཅུ་དང༌། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་བསྟན་པར་བལྟའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དུས་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པར་མ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་དེར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྟན་པར་བལྟའོ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་དེར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པར་བལྟའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དོན་ནི་འདི་སྟེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམས་པས་དེ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་འདིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཐོབ་པའི་ཐབས་བསྟན་པས་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །དེ་དག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་གཙོ་བོ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱར་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །འདི་སྙམ་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་མཛད་པ་ན་དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་དག་བསྒྲུབས་པ་དེའི་རྒྱུ་ཅན་སངས་རྒྱས་འདི་ཉིད་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་ཅན་དུ་བསྟན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་ངས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་
― DTG095_Page_0308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཉིན་རེ་བཞིན་གཞན་དག་འཆད་པ་ལ་ཡིད་དམ་དུ་མཉན་པར་བྱ། མཉན་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་མོས་པར་བྱ། དད་པས་གླེགས་པ་མ་ཡི་གེར་བྲི་བར་བྱ། ཁ་ཏོན་བཏོན་པས་གཟུང་བར་བྱ། གླེགས་བམ་ལ་གནས་པ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པས་བཀླག་པར་བྱ། གཞན་ལས་མན་ངག་མནོས་པས་ལུང་མ་ནོད་པར་བྱ། ཁ་ཏོན་ལོབས་པ་རྣམས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་འདོན་པས་ཁ་ཏོན་ཏུ་བྱ། ཚིག་ཏུ་གདོན་པར་བྱ་བ་ནི་གྲགས་པས་སྒྲོགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བ་ནི་ཚིག་དང་དོན་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱ་བ་ནི་རིགས་པས་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དེའི་དོན་དཔྱོད་པར་བྱེད་པའོ། །བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་ནས། དེའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་རིན་པོ་ཆེའི་གཞལ་མེད་ཁང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེའི་རྒྱུ་ལས་བྱས་པའི་ཁང་བཟངས་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །བ་དན་དང་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་བ་དན་ནི་རྒྱལ་མཚན་གྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །ཅི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་ཅི་ཕོད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཅི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུ་ཅི་ཡོད་པས་མཉན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །ཅི་ཕོད་དུ་བྱས་པ་ནི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པར་བྱའོ། །རིམ་གྲོར་བྱའོ་ཞེས་ཚིག་འོག་མས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་ནི་ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་དང༌། བསྐོར་བ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་ཆོས་སྤྱོད་རྣམ་པ་བཅུ་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བས་ཞེས་བཤད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལས་འདའ་བར་འདོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ས་ཡང་འདི་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་འདའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལས་འདས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར་
― DTG095_Page_0309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ནི་མི་གཡོ་བའོ། །དེ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ནི་དེར་འགྲོ་བའོ། །དེར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཉན་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། བསམ་པར་འདོད་པ་དང༌། བསྒོམ་པར་འདོད་པ་དག་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་སྙམ་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མཉམ་པས་མོས་བས་སངས་རྒྱས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་ཆོས་གང་ཡང་རུང་སྟེ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པར་མཉམ་པ་འདི་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བས་མཉམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་འདིའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་འདོད་པ་ཡང་འདི་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཅུང་ཟད་མ་མཁྱེན་ན་ཞེས་དེ་ལྟ་བུའི་ཟབ་མོ་བསྟན་པ་འདི་ལ་མོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དེ་ལ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་རིགས་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་ཞེས་བསམས་པ་ལ། གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བྱེད་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དོན་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟར་དོན་གྱི་ཚུལ་འདི་ལ་མོས་པར་འདོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པའི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི་ཚུལ་ནི་དོན་གྱི་རྣམ་པའོ། །འདི་ཉིད་ལ་སྦྱོར་བས་འདི་འདྲ་བའི་མོས་པ་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་ངག་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་ཆོས་
― DTG095_Page_0310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་མཉམ་པར་དེ་ལྟར་མོས་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་དེ་ལ། གང་བྱང་ཆུབ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་དག་ན་རེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འདོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་གཞན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་བ་མཐའ་དག་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་མཉན་པར་བྱ་བར་གསུངས་པ་འདི་ལས་ལྷག་པ་ཅིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འམ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆོས་གང་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་རྣམ་པར་འཇོག་ཅིང་སྐྱེད་བའམ། སྟོན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཁུངས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་སྐད་སྟོན་དེ་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་གདུལ་བྱའི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་ནས་དམིགས་པར་སྟོན་པ་ཡོད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདིར་ནི་ཇི་ལྟར་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གློ་བུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དེ་ལྟར་འཇུག་པར་འདོད་པ་དང་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འདོད་པ་དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་དག་ནི་དུས་གསུམ་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་རིང་དུ་སྤངས་པས་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདས་པ་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ཡང་འདི་ལ་བརྟེན་པ་ཁོ་ནས་སྒྲོ་འདོགས་པ་མྱུར་དུ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་སྟེ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་དུས་གསུམ་དུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཞེས་
― DTG095_Page_0311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒོལ་བ་པོས་བསམ་པ་ལ། འཇམ་དཔལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་འདས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ལ། དངོས་བོ་མེད་པ་ལ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་དག་པར་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་སྟོན། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་མེད། ཆོས་རྣམས་ལ་གོ་འདི་ཅི་སྟེ་དབྱེ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བ་པོའི་བསམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ལ་དགོངས་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པའི་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་སྨྲ་བ་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་འདོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ནི་མི་རུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆ་ཤས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་མིན་པས་ཡོད་པར་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཙམ་ལྷག་མ་ལུས་པ་དེ་ཡང་ཡོད་པ་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་ནི་བསྒྲུབ་པར་དཀའ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རི་མོ་བཀྲམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་སྣང་བ་རྣམ་པ་དུ་མར་སྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་རྣམ་པ་དུ་མ་ལས་རྣམ་པར་ན་ལོག་པ་ཡིན་ན་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་རིགས་པ་ཡིན། གཅིག་པ་ཉིད་དང་དུ་མ་ཉིད་དག་ནི་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་བཅད་དེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གནས་བར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཁྲུལ་པའི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་སྣ་ཚོགས་སུ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་སྣང་ངོ་ཞེ་ན། འོ་ན་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཅི་ཡིན་ཏེ། ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་མ་གཏོགས་པར་གཞན་སྣང་བའི་སྒྲའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱར་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་
― DTG095_Page_0312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་ཡིན་ནོ། །མིག་སེར་ལ་སོགས་པས་མིག་ཉམས་པ་རྣམས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པར་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཡང་གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་དེ་དག་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞེས་དེ་ལ་ཡང་མཐུན་པར་རྒལ་བ་འདི་མ་ཡིན་ནམ། གལ་ཏེ་ཀ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་གི་ཤེས་པ་དེ་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་ཚུ་རོལ་དང་ཕ་རོལ་དང་དབུས་ཀྱི་ཆ་ལ་སོགས་པ་དབྱེ་བས་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བློ་ཡང་གཅིག་ཏུ་འཐད་པ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཚུལ་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་བརྟག་མི་བཟོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཁ་ཅིག་སྨྲ་བ་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཉམས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གསལ་བར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཀྱང་ཤེས་པ་གཅིག་ལ་འཛིན་པའི་ཆར་འདོད་པ་དང༌། ཆ་གཉིས་པ་ཕྱིར་རྒོལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ནང་དུ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རང་རིག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་གྱི། གཞན་གཟུང་བར་ཆར་གྱུར་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཀར་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་སློབ་དཔོན་དྷརྨ་ཀཱིརྟིས་ཀྱང༌། སྔོ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་དེའི། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཉམས་མྱོང་ཡིན། །རང་གི་ངོ་བོ་ཉམས་མྱོང་ཡང༌། །སྔོ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་ཞེས་སྒྲོགས། །ཤེས་ལས་ཐ་དད་མ་ཡིན་ན། །དོན་གཞན་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །སྤྱི་ཉིད་ཡིན་ནའང་དོན་ཉིད་ན། །ཤེས་པའི་ངོ་བོར་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་བརྙན་ནི་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནར་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རུང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་
― DTG095_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཤེས་པ་དུ་མ་ཅིག་ཅར་ཡོད་པ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདོད་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འོ་ན་རྣམ་པ་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་གཞན་དུ་ཆ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བྱས་ན་ཤེས་པ་གཞན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་གཞན་གཅིག་ཏུ་དེ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པས་ཉམས་སུ་མ་མྱོང་ན་ཡོད་པར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་རོལ་པ་ལ་ཡང་རིམ་པ་འདི་ཉིད་མ་ཡིན་ནམ། དེ་དག་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཡང་ཡོངས་སུ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་དུ་སྣང་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་འཁྲུལ་པའི་ས་བོན་གྱི་དབང་གིས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདིར་གཞན་དག་ན་རེ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ལུས་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རི་མོ་བཀྲ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲན་པའི་ཤེས་པ་ཡང་རྣམ་པ་དུ་མ་སྣང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་ཡང་དུ་མ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དང༌། །དེ་ནི་རིགས་དག་མཐུན་པ་ཡི། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ངེས་པ་ཡིན། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རིམ་གྱིས་འབྱུང༌། །འདི་ལྟར་ཡང་དག་མངོན་པ་ཡིན། །ཞེས་རྣམ་འགྲེལ་བྱེད་པའི་ཚིག་དག་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ན་དེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དུ་མ་སྣ་ཚོགས་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་ནི་གཅིག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དེ་ནི་དོན་གཞན་ཡིན་ཏེ། གཅིག་གི་སྒྲ་ནི་འབའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། གཙོ་བོ་གཅིག་དང་གཞན་དག་གཅིག །གཅིག་པོ་འབའ་ཞིག་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུན་ནི་གཅིག་པོ་འབའ་ཞིག་ཡིན་གྱི། དེ་ལ་བདག་དང༌། བདག་གི་འམ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ལས་སེམས་གཉིས་
― DTG095_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་ཅར་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སེམས་དང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་ལྷན་ཅིག་མི་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་འགྲེལ་བྱེད་པས་དེ་ནི་རིགས་དག་མཐུན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཁུངས་སྔར་བསྟན་པ་དེའི་དགོངས་པ་ཡང་འདི་ཉིད་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །འདི་ཡང་སློབ་དཔོན་ཁ་ཅིག་འཆད་པ་དག་དེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་དུ་གནས་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པའི་དངོས་པོ་འདི་དག་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །ཕྱིའི་དོན་གྱིས་འདི་ལ་རྣམ་པ་སྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ལ་དགོངས་ནས་འཕགས་པ་རྣམ་པར་སྣང་མཛད་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལས་ཀྱང༌། གསང་བའི་བདག་པོ་སེམས་ནི་སྔོན་པོ་མ་ཡིན། སེར་པོ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཆ་ཤས་མེད་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཡང་དག་ཡང་དག་མིན། །གང་གང་དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས། །བསྒོམས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ན། འབྲས་བུ་མི་རྟོག་དེ་བློ་གསལ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱས་པར་དཔྱད་པ་ཡོད་པས་རེ་ཞིག་གཞག་གོ །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་རྟོགས་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ངེས་པར་བྲལ་བ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཞན་དག་སེམས་པ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་བསྐོར་བའི་ཐབས་ལ་གནས་པས་རྒྱལ་བའི་གོ་འཕང་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དེ་ཉན་པར་འདོད་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་གང་གིས་སོ། །གང་དུ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་བསྐོར་བ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་
― DTG095_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་ལན་གསུམ་དུ་བསྐོར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་མངོན་པར་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །བདག་གིས་བསྒོམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དགེ་སློང་དག་སྔོན་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་བ་ནི་མིག་སྐྱེས་པ་དང་ཤེས་པ་དང༌། རིག་པ་དང༌། བློ་སྐྱེས་ཏེ། བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཚིག་ནི་བདེན་པ་རེ་རེའི་གསུམ་པོ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་རེ་རེ་ལ་ཡང་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པའི་ཕྱིར་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཟླས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བསྡོམས་ན་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་མདོ་དེ་ཡང་དང་པོར་ཡུལ་བཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་བཤད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྟེ། འཁོར་ལོ་དང་འདྲ་བས་འཁོར་ལོ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དཔུང་གི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་ཐ་མ་ནས་འགྲོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་གསུམ་གྱི་བདག་པོ་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་དམ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀྱང་མདོ་སྡེ་དེ་དང་པོར་གསུངས་པའི་རྗེས་སུ་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐམས་ཅད་འཆད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉན་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་པ་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་ཅན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལའོ། །དེ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །དེ་ནས་ཡུལ་དེ་ལ་མོས་པར་འདོད་པ་ནི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་བྱུང་བ་འདི་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་མོས་པའོ། །དེ་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་མཉན་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་ཐབས་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གོམས་པར་བྱས་པ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་
― DTG095_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་འདིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་སེམས་པ་གང་ཞིག་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པས་ཁྱབ་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་རྩོད་པ་མེད་པའི་མཆོག་ཡིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་བསམ་པ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྤྲོས་པ་མི་དམིགས་པ་དེ་འདྲ་བ་དེས་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པས་ཁྱབ་པར་བྱ་བར་ཡང་འདོད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་མེད་པར་དེ་འདྲ་བའི་སྤྱོད་པ་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁ་ཅིག་སེམས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐོག་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་ནི་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བར་དུ་རྟོགས་པར་འདོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ཐོག་མ་ནས་ཞི་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །མོས་པ་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་འདོད་པ་ཡིན་པས་ཟློས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་ནི་ཉན་པ་དང་ཀློག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སོ། །འདོད་པ་འདི་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་ཁོ་ནས་འཕེལ་བར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དག་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་བཤད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་གང་དག་ལས་གང་ལ་སློབ་པ་དེ་དག་དམིགས་ཤིང་ཡོད་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱེད་པ་པོ་དང༌། ལས་དང་བྱ་བ་བྱེད་པ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །འདིས་ནི་སློབ་པ་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་
― DTG095_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ཡང་སེང་གེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་སྐབས་མཉན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །དེས་ན་ཐམས་ཅད་དུ་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱ་བར་མན་ངག་ཕོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རང་ལ་ཕན་པ་དང་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པ་དང་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་ཅིང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ལས་ཡོན་ཏན་བསྒྲགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་བློ་གྲོས་ཀྱི་གོ་ཆ་མི་བརྟན་ཞིང་ཡོན་ཏན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འདམ་དུ་བྱིང་བ་དེ་དག་དེ་ལས་དབྱུང་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོན་ཏན་མ་མཆིས་པ་ནུས་པ་ཅི་ཡང་མ་མཆིས་པ་ཀུན་ནས་སློང་བར་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡོན་ཏན་མ་མཆིས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་གང་ལགས་ཞེས་འགའ་ཞིག་གིས་བར་དུ་ཆོད་དེ་འབྱུང་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཡོན་ཏན་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་གིས་ནུས་པ་ཅི་ཡང་མ་མཆིས་པའོ། །བྱེད་པ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་སློང་བར་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བསམ་དུ་མ་མཆིས་པ་མ་ལགས་པ། བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། རྣམ་པར་འཇིག་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་བར་དུ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ཀུན་ནས་སློང་བར་མི་བགྱིད་པའོ། །སེར་སྣ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་མི་བགྱིད་པའོ། །ཆོས་གང་ཡང་མི་ལེན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་གང་ཡང་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་འདོར་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་འདོར་བར་མི་བྱེད་པའོ། །གཡོ་བ་མ་མཆིས་པ་ནི་བཟོད་པ་བསྒོམ་པའི་ཚེ་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེད་པ་མ་མཆིས་པ་ནི་ཁྲོ་བ་བསལ་བའི་ཆེད་དུ་སྤྱོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་པ་མ་ལགས་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མཐོང་བ་མ་ལགས་པ་ནི་ལེ་ལོའི་ཆོས་གང་ཡང་སྦྱིན་པར་མི་བགྱིད་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བར་མི་བྱེད་
― DTG095_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་བསྡུས་པའི་ཚིག་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་འབྱུང་བ་དེའི་དོན་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆུང་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཆུང་བར་བསྒྲུབས་པས་རྣམ་པར་གནོན་པ་དང༌། རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པ་དེ་དག་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་བྱེད་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པ་ཐ་དད་པས་བྱེད་ཅིང་བྱ་བ་འམ། ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཐ་དད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་གང་ལ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་མེད་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་རྣམས་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མ་བགྱིས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བའི་ཡུལ་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཟོད་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་གལ་ཏེ་འབྱུང་ན་ནི་དེའི་ཚེ་དོན་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ། མི་བཟོད་པ་ནི་ཐབས་སུ་མི་རུང་བ་བསྲུང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ལས་མི་པས་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེར་བས་པ་ནི་བྱེད་པ་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། སྒྲ་རྣམས་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་ཅམ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་གྱི་དོན་སོ་སོར་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ཞིག་ལ་ཐབས་ལ་བས་པར་བྱེད་པར་བྱ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་བས་པའོ། །རྣམ་པར་འཇིག་པར་མི་བགྱིད་པ་ནི་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལགས་པའོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་དང་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྦྱིན་བར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་འཁོར་བ་སྒྲུབ་པར་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་གྱུར་ཅིག །ལྷ་གང་ཡང་རུང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྨོན་ལམ་འདེབས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར།
― DTG095_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ཅེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལེན་པར་མི་བགྱིད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལྷག་མ་མེད་པའམ། ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལེན་པར་མི་བྱེད་པ་སྟེ། འདིའི་དོན་ནི་དེ་ལ་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སྨོས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ཅེ་ན། གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྦྱིན་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་མི་སྦྱོར་ཞིང་དེའི་དོན་སྨོན་ལམ་མི་འདེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་ལམ་མི་འདེབས་པས་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པའོ། །བསམ་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ནི་བསམ་པའི་སྟོབས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །བསམ་དུ་མ་མཆིས་པ་མ་ལགས་པ་དེ་ནི་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་བྱེད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་ལྡན་པ་ལས་འཇིག་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ལ་དེ་ནུས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འཇིག་པར་བགྱིད་བ་མ་ལགས་པ་ནས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པའི་བར་དུ་མ་ལགས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ལགས་ཞེས་གསུངས་པ་ལ། བར་དུ་ཞེས་སྨོས་པས་ཐོག་མ་ནས་ཞི་བ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་གཟུང་ངོ༌། །གླེགས་བམ་ཁ་ཅིག་ལས་འཇིག་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་མཇུག་ཐོགས་སུ་ཚིག་གཞན་དག་ཀྱང་འབྱུང་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པ་མ་ལགས་པ། འགོག་པ་མ་ལགས་པ། ཆད་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། རྟག་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། འོང་བར་བགྱིད་བ་མ་ལགས་པ། འགྲོ་བར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། མེ་འབྱེད་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། གཉིས་སུ་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། མི་གཉིས་པར་བགྱིད་པ་ལགས་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་དག་གི་དོན་ནི་སྔར་ཕ་
― DTG095_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་ཟིན་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པ་མ་ལགས་པ། འགོག་པ་མ་ལགས་པ། ཆད་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ལ་ཡིན་ཏེ། འགོག་པ་ནི་རྣམ་པར་གནོན་པའོ། །ཆད་པ་ནི་དེ་རྩ་བ་ནས་དྲུངས་འབྱིན་པའོ། །འདིར་དགོངས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྟག་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཉིད་ལ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་ངང་གིས་འགྲོ་བ་ཇི་སྲིད་གནས་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་པར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འདུག་པའི་ངོ་བོ་ལ་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །འོང་བར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བྱུང་སྟེ། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་སུ་འོང་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་འཕོ་བར་སྨྲ་བ་དག་ཇི་སྐད་བརྗོད་པ་ལྟ་བུའོ། །འགྲོ་བར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ནི་ད་ལྟར་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་འདས་པར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་འདིའི་རང་གི་ངོ་བོ་སྔོན་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པ་ཡིན་པ་དང༌། འབྲས་བུའི་དུས་མི་གནས་པ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་ཅི་ཞིག་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བར་མེད་པ་ཙམ་ལ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བརྟགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་བར་རྣམ་པར་འཇོག་ཅིང་སྟོང་པ་དང༌། བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ། མི་འབྱེད་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་སུ་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་མི་གཉིས་པར་བགྱིད་པ་མ་ལགས་པ་ནི་གཉིས་ལས་དཔེན་པའི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་ཡོན་ཏན་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དེ་དག་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའི་འདམ་དུ་གཞན་དག་འབྱིང་བ་དེ་བས་ན་དེ་ཡང་རྩ་བ་ནས་འདོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདིའི་ཡོན་ཏན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་ཞེ་ན་འཇམ་དཔལ་གཡོ་བ་མེད་པ་ནས་དངོས་པོ་མེད་པའི་བར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ།
― DTG095_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གིས་དེ་དག་ནི་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པ་དང་སྤང་བ་ལ་གཡོ་བ་མེད་པ་དེ་དག་ཉིད་རང་གི་ངང་གིས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱོན་གྱི་དྲ་བ་མཐའ་དག་ཤིན་ཏུ་རིང་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལྟ་བུར་གནས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གང་དག་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་མི་གཉེར་ཞིང་འདོད་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉི་ཚེ་གང་ལ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དང་བཅས་ཏེ་བལྟ་བ་དང༌། དེ་དག་གི་མཚན་བརྗོད་པ་ཡང་ཤེས་པ་དང༌། མཆོད་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་བྱེད་པ་དང༌། དེ་དག་གིས་ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། མཆོག་དེ་དག་ཙམ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དེ་དག་གིས་འདི་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སློབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ།། །།འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་བམ་པོ་དྲུག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སློབ་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཆོལ་བ་དང༌། དེའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་བསྒྲུབ་པས་སོ། །འདི་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་མེད་པར་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །མི་བསླབ་པའི་ཚུལ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པས་སོ། །དེ་བས་ན་མི་དམིགས་པར་སྦྱོར་བ་ཁོ་ན་འདིར་ཐབས་ཡིན་ཏེ། རང་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་རང་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ན་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ། འདི་ལྟར་དྲིས་པའི་ཡུལ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་པར་འདིས་མཐོང་ཞིང་དམིགས་པ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །ལན་ནི་འཇམ་དཔལ་མ་སྐྱེས་མ་
― DTG095_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གནས་པ་དང་འཇིག་པ་དེ་གཉིས་ཞི་ཞིང་བྲལ་བ་གང་གི་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་མ་སྐྱེས་པའོ། །མི་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་རྒྱུན་གྱིས་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བ་དང་བྲལ་བས་མི་འབྱུང་བ་སྟེ་རྒྱུན་ཆད་པའོ། །དེ་གང་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་འབྱུང་བ་མེད་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་མི་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཉིད་དེ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་དུ་རྩོལ་བ་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བས་ན་མི་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་འགགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང་མི་འབྱུང་བ་མེད་པ་གཉིས་གོ་རིམས་བསྣོར་ནས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་བདག་གི་ཆེད་དང་གཞན་གྱི་ཆེད་དུ་རྩོལ་བ་བྱ་བ་མེད་པས་བྱ་བ་མེད་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་མི་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ཀུན་ནས་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་གང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཚོན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། མི་འབྱུང་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་ལ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །མཇུག་སྡུད་པ་ནི་དེ་བས་ན་འཇམ་དཔལ་གཏན་ཚིགས་དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོངས་སུ་དབྱུང་ངོ༌། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཆོག་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའོ། །ཕ་རོལ་དེ་དང་འདྲ་བར་ཕྱིན་པ་དང༌། སོན་པ་དང་ཐོབ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡུལ་ལ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་པ་སུས་རྟོགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་གཙོ་བོར་ན། དེ་ནི་བྱང་
― DTG095_Page_0323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་འདེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། སོ་སོ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རིག་པའི་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅི་དེ་ཡུལ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་བའམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཡུལ་ཐམས་ཅད་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ཏེ། རང་རིག་པ་ཡང་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་བས་ན་དོན་འདི་ལ་སྤྱོད་ཅིང་རང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་ན་དོན་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་འདི་ལ་སྤྱོད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གསུངས་པའི་དོན་མཇུག་སྡུད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་པ་འདི་ཉིད་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་དག་པ་ཐམས་ཅད་པ་འདི་ཡིན་ཏེ། ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱུང་བ་འམ་དེ་དགོངས་པའོ། །འདི་ལྟར་འདིར་བདག་མེད་པ་གཉི་ག་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལ་འགལ་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སོ་སོ་ལ་ལྟོ་ག་ནས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྤྱོད་ཡུལ་འདི་ནི་མ་བྱས་པ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱས་པ་དང༌། བཅོས་པ་དང༌། བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ལ། བྱས་པ་མེད་པ་ནི་མ་བྱས་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱ་བཞིན་དུ་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཞར་ལ་འཕྲོས་པ་རྫོགས་སོ།། །།འདི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཐབས་གང་གིས་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འདི་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ལ་སྤྱོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དྲིས་སོ། །མཆོད་རྟེན་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་ཡུན་རིང་པོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར། མྱུར་དུ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཇམ་དཔལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་
― DTG095_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ལྡོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་བ་ནི་རེ་ཞིག་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཐབས་གཅིག་པོ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་སྔར་བསྟན་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྔོན་དུ་སོང་བའི་ཐབས་གཞན་ཡང་ཡོད་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཐབས་གང་གིས་འདི་འཐོབ་པར་འགྱུར། རྒྱུ་མཚན་ཉིད་གང་གིས་འདིའི་མིང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་སྟོན་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། རྒྱུ་ཐ་དད་པ་ལས་འབྲས་བུ་ཐ་དད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕྱེ་བ་ཡིན་གྱི། བདག་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་པས་གཉི་ག་དྲིས་ཏེ། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉུང་བའི་ཕྱིར་དྲིས་པ་ཕྱི་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། རེ་ཞིག་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་སྟོང་བ་ཡིན་པར་ནི་ལན་དུ་མ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྷག་པར་འདིས་འགོད་པར་བྱེད་རྟོགས་པར་བྱེད། འཛིན་པར་བྱེད་པས་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་གཅིག་ལ་ལྷག་པར་འཛིན་ཅིང་བཀོད་པ་ནི་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་བ་ལས། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ལས་མ་གཏོགས་པར་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བཀོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འདོན་ཏོ། །འདི་སྐད་འཆད་དེ། མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡི་གེ་གཅིག་ས་བོན་
― DTG095_Page_0325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་དུ་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པར་མཐོང་བར་བྱེད། རྟོགས་པར་བྱེད། སྣང་བར་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདི་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་གིས་རྟོགས་པར་བྱེད། །མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ། །ཡང་ན་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དབྱིངས་ས་བོན་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཅན་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་བཀོད། འཕེལ་རྒྱས་པར་གྱུར་པས་དེས་ན་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་བཀོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ། །མིང་གི་དོན་བཤད་ཟིན་ནས། དེ་སྐྱེད་པའི་ཐབས་སྟོན་པ་ནི་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། སྒོམ་པར་བྱེད་པས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དྲི་བ་བྱ་དགོས་པ་ནི་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་དོན་རྟོགས་པ་ནི་དེ་ཐོས་པ་ལ་རག་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་རིམ་གྱིས་སོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པས་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཉན་པར་བྱ། མཉན་ནས་དོན་དང་ཚུལ་ཡོངས་སུ་དྲི་བར་བྱའོ་ཞེས་འདོན་ཏོ། །འདི་སྐད་སྒྲོགས་ཏེ། དོན་ནི་ཚིག་གི་དོན་ཏོ། །ཚུལ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ལ་མཁས་པར་བྱས་ནས། བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཡོད། བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ན་ཡོད། འདི་གཉིས་ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལན་ནི་འཇམ་དཔལ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་མི་འཁྲུགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་འགལ་བ་མེད་པར་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་དོན་ནི་དཀྲུག་ཏུ་མི་རུང་བ་དཀྲུག་
― DTG095_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅི་དེ་ལྟ་ན་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་དངོས་པོར་གཟུང་བར་བྱ་འམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བར་བྱ་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་བསམ་པར་མི་བྱ་བ། བསམ་གྱིས་མི་ལང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོར་ནང་དུ་རིག་པས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་ཉིད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅན་སྒོམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བས་དེ་དྲི་བར་བྱ་དགོས་པས་འདི་ནི་ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ལ་མཁས་པ་ཉི་ཚེ་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་འཇམ་དཔལ་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་འདོད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་དབེན་པའི་མལ་སྟན་རྣམས་བསྟན་པར་བྱ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དབེན་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཙུན་པ་ཡིན་ཏེ། སྒྱུ་དང་ཁ་གསག་ལ་སོགས་པ་ལོག་པས་འཚོ་བ་དང་བྲལ་བའོ། །ལྟུང་བ་དང་བཅས་ཤིང་སེམས་ལ་ཡོ་བྱད་མ་བསྙུངས་པའི་འདམ་གྱིས་གཟེར་བ་ན་སེམས་གནས་པའི་མཉམ་པར་བཞག་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མལ་སྟན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཙུག་ལག་ཁང་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱའོ། །ཡང་ན་དབེན་པ་ནི་གཙང་བ་ལ་བྱ་སྟེ། མེ་ཏོག་གཏོར་བ་ལ་སོགས་པས་མཛེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་སེམས་དང་བ་འཕེལ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷ་རྣམས་འདུ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་རྣམས་འདུས་ན་ནི་བསམ་གཏན་པའི་གཟི་བྱིན་འཕེལ་བར་བྱེད། སྲུང་བ་དང༌། སྐྱོབ་པ་དང༌། སྦེད་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་དབེན་བ་ནི་སྐྱེ་བོ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བ་དགོན་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གནས་ནས་ཀྱང་འདུ་འཛི་མེད་པ་ལ་དགའ་བར་བྱའོ། །འདུ་འཛི་ནི་གཉིས་ཏེ། ལུས་ཀྱི་འདུ་འཛི་དང༌། ཡིད་ཀྱི་འདུ་
― DTG095_Page_0327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་འདུ་འཛི་ནི་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དག་དང་སྟན་ཅིང་གནས་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་འདུ་འཛི་ནི་གཅིག་པུ་གནས་པ་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའོ། །འདུ་འཛི་དེ་དག་ཡང་དག་པར་སྲུང་བར་དགའ་བ་ཡིན་གྱི། འདུ་འཛི་མེད་པ་ལ་མི་དགའ་བ་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདུ་འཛི་ལ་དགའ་བས་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པར་བྱེད་དོ། །མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱ་བར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བ་དང༌། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པར་སྤྲོས་པ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་ནི་མྱུར་དུ་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། མ་མཐོང་བ་དང༌། བདེ་བར་གནས་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཕྱིར་སྲེད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཐབས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་འདུག་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་དང་མཐུན་པར་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་ལ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ནང་ནས་སྨོས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ཞེས་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལས་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་མཐའ་དག་གམ། མཐའ་དག་མ་ཡིན་པ་གང་ཡང་རུང་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིད་ལ་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་བྱ་བ་གཉི་ག་ཡང་ཤེས་རབ་རྒྱས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཅེས་འདོན་གྱི། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྨྲས་པ་མགོན་མེད་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་དག་ནམ་ཞིག་ན་བདག་དེ་དག་གི་མགོན་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིད་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིད་ལ་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་བྱ་བ་ནི་སྙིང་རྗེ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་མིང་ཡང་གཟུང་བར་
― DTG095_Page_0328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འོད་དཔག་མེད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །པད་མའི་སྤྱན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་མིང་གཟུང་བ་ཐོབ་ན་དེའི་ཡོན་ཏན་དྲན་པ་རྒྱས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མིང་དེ་ཡང་རང་གིས་བརྗོད་པ་ཐོས་ཏེ་དོན་གྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་དམིགས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕྱོགས་ག་ལ་བཞུགས་པའི་ཕྱོགས་ཉི་མ་འཆར་བ་འམ། གཞན་ཡང་རུང་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་བཞུགས་པ་དེར་དགའ་བ་དང་གུས་པ་བསྐྱེད་ནས་ཕྱོགས་དེར་མངོན་དུ་བལྟས་ཏེ་འདུག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱས་པའི་སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུ་མས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ། ཡིད་དུ་འོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ཆར་མངོན་དུ་འབེབས་པ། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མངའ་བ། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་སྐུ་མཛེས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱས་ན། དེ་ཡིད་ལ་བྱས་པས་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཡིད་ལ་བྱས་པས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་བྱས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གཅིག་གི་སྐུ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསམ་པའོ། །ལན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། འགྲོ་བའི་དོན་སྤྱོད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་གཅིག་ནི་ཀུན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་ཀུན་ཀྱང་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཡིན། །གཅིག་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་གྱུར་ན། །སངས་རྒྱས་ཀུན་ནི་དེ་ཡིས་མཐོང་བ་ཡིན། །བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །གཞན་ཡང་འདིར་འཕགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྡུས་པའི་ཚུལ་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ། སྙིང་ཁར་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཚན་གྱི་ཡི་གེ་བསྒོམས་པའི་བསམ་གཏན་དག་གདུལ་བྱ་
― DTG095_Page_0329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱི་སྤྲོ་བ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་འབྲས་བུ་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་གཅིག་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཚད་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་གི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པར་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མངོན་དུ་མ་བྱས་པ་དག་འདི་སྙམ་དུ་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་གང་ཡིན་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་དག་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཏེ། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་འདི་ཡང་དག་པར་ཟུང་ལ་འདུག་ཅིག་དང་ཞེས་བྱ་སྟེ། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་བཤད་པ་སྟེ། ཐབས་སུ་གྱུར་པ་བསྟན་མ་ཐག་པ་གང་ནས་གསུངས་པ་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ཡང་དག་པར་ཟུང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་ལོང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུན་དུ་གུས་པར་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིའི་ཡོན་ཏན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ལྟ་བུ་མཐོང་ཞིང་སྣང་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྒྲུབ་ཅིང་ཞུམ་པ་མེད་པར་གྱིས་ཤིག །བརྩོན་འགྲུས་ལྷོང་པར་མ་བྱེད་ཅིག །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཚུལ་ནི་དབེན་པའི་མལ་སྟན་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་དཀའ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ནི་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་དག་དང༌། དངོས་པོར་ལྟ་བ་ཅན་དག་ནས། ཡོད་པར་ལྟ་བ་ཅན་དག་གི་བར་གྱིས་
― DTG095_Page_0330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་དག་དམིགས་པར་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པས་དེ་ནི་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་ནོ། །ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་ཆོས་འདི་དང་རྣམ་པ་འགལ་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་གིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་དོན་དེ་དག་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་འདི་དང་འགལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཆོས་ལ་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་པར་གྱུར་ན་ཞེས་ཡི་གེ་གཞན་གླེགས་བམ་ཁ་ཅིག་ལས་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་རིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་ཉེ་བ་ཡིན་ཡང་དེས་བསྒྲིབས་ན་དེ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེའི་སྒྲིབ་པ་ཟད་པ་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཁ་ཅིག་ལས་དེ་དེ་ལྟར་བསྒྲུབས་ན་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་དོན་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདི་ལྟར་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་ལྟ་བ་ཅན་གྱིས་དགའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ལ་རིན་ཐང་མེད་པའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བྱི་དོར་མ་བྱས་པ་ཞིག་བདོག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་བསྟན་པས་ནི་དོན་འདི་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱི་དོར་མ་བྱས་པ་ནི་མ་སྦྱངས་པའོ། །མི་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྔ་མ་ལའོ། །ཡང་ན་གཞན་གང་ཡང་རུང་བ་ལའོ། །མི་སྔ་མ་དེས་མི་ཕྱི་མ་གང་གིས་དྲིས་པ་དེ་ལ་བཞག་ནས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་སྦྱིན་པར་མ་བྱས་པ་སྟེ། གཏན་དུ་བྱིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་བཙོ་བླག་མཁན་ལ་གོས་བཅོལ་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བྱི་དོར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་བདར་བ་བྱ་བའི་དོན་ལ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་ན་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པས། འདི་ལ་བག་ཚ་བར་མི་བྱའོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་གཉེན་པོ་ཡོད་ན་འགྲིབ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་གཉེན་པོས་ཤིན་ཏུ་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པར་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ་དཔེར་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བཞིན་ནོ། །གཉེན་པོ་ཡོད་ན་
― DTG095_Page_0331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲིབ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དྲི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཡང་མཐོང་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པའི་གནས་སྐབས་ན་འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེར་གྱུར་པ་ན་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ལ་སོགས་པར་རིགས་པ་ཡིན་པས་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་མཐུན་པའི་རྐྱེན་མེད་ན་གནས་བརྟན་པར་འདུག་པ་གང་གིས་ཅིག་ཅར་དུ་ཇི་ལྟར་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་བྱེད་དེ། ཡང་འབད་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་དེ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གསལ་བར་ཤེས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རྣམ་པར་དག་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་གཅིག་གི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཚད་མེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་གང་དག་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཤུགས་ཀྱིས་འོངས་པ་རྣམས་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་དཔེ་ཉེ་བར་སྟོན་པས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི། འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འོད་ཟེར་དག་གིས་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་གང་ཡང་མ་ཁྱབ་པ་མི་གསལ་བ་མེད་དེ། །ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་དུ་ངས་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་ཅིང་ཞུགས་ནས་རྙེད་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མི་སྟོན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ངས་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཉིད་གསུང་ངོ༌། །ཐོབ་ཅིག་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་སྔ་མ་སྔ་མའི་ཚིག་གི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཐོས་པ་དང་ཞུགས་པ་དང་རྙེད་པ་དང་སྦྱར་ཏེ་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིན་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། སྔོན་གྱི་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་
― DTG095_Page_0332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་འཆད་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ཡང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཆད་པའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཁྱབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ཀྱང་ཐོས་པ་དང་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཤེས་ན་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་འདི་བཞིན་དུ་ཤེས་ན་ཞེས་འབྱུང་བ་དེར་ཡང་བཀོད་པ་གཅིག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙེགས་པ་ཡིན་ལ། འདི་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་སྒོམ་པ་དཔེར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཇི་ལྟར་བདག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་ལྟར་སྒོམ་པར་བྱེད་ན་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་དེས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགལ་བའི་ཆོས་གང་ཡང་མི་མཐོང་ངོ༌། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ། །འགལ་བ་ནི་མཐུན་པ་སྟེ་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་བཞི་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཅི་སྟོན་ཅེ་ན། བྱེད་པ་པོ་ཐ་དད་པ་མེད་པས་ཆོས་རྣམས་ཐ་དད་པ་མེད་པར་མ་ཟད་ཀྱི། བྱེད་པ་པོ་ཐ་དད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་བཞི་ནས་སྐྱེས་བུ་བཞི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་དུ་ངས་ཆོས་གང་ཅི་བསྟན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་ཡང༌། ངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ན་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ནས་ཆོས་འཆད་པའི་ཆུ་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་གྱིས་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ལྟར་ན་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་ནས་གང་ཅི་སྟོན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཅི་སྟོན་ཀྱང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་
― DTG095_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པའི་ཚུལ་དུ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གང་ཅི་སྟོན་ཀྱང་དེ་དག་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ནི་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གང་ཅི་སྟོན་པ་དེ་དག་མ་སྐྱེས་པའི་དོན་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེས་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་བསྒྲུབས་ནས་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཇམ་དཔལ་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་གང་གི་ཚེ། བདག་གི་དབྱིངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐབས་མྱུར་བ་གཞན་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་ཅན་ནི་དེའི་འདོད་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་ཅན་འདི་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ལ་བཟོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བཟོད་པ་ཡང་དེའི་ཐབས་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་སེམས་པའི་བཟོད་པ་ཅན་གྱི་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཡང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་གང་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་མི་སེམས་པ་ནི་འཛིན་པ་འམ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པར་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་སེམས་པ་འདིའི་བཟོད་པ་ཅན་དེ་ཡང་ཡིན་ཏེ།
― DTG095_Page_0334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་དེ་ལ་བཟོད་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཡིན་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་པའི་དོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ལ་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེ་ཡང་ཡོད་པ་དེ་དག་ཡིན་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གིས་ནི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་རྒྱུར་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ནི་བྱེད་པ་མེད་པའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བཟོད་པ་ནི་མྱུར་དུ་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལྷག་མ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ནི་སེམས་ཅན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པའི་འཁོར་ལོ་བྱུང་ཡང་སྟོན་པ་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་དེ་ཡང་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་མ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །གཞན་ལས་སྐྱེས་པ་མེད་པར་བཟོད་པ་མི་འབྱུང་གི །འོན་ཀྱང་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་འབྱུང་སྟེ། གང་ཡང་བྱང་ཆུབ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་མི་སྨོན་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟར་བཤད་དེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་ཡང་སྨོན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བྱང་ཆུབ་དང་མཉམ་པར་མོས་པ་ཡང་མྱུར་དུ་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །
― DTG095_Page_0335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟར་མོས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡལ་བར་འདོར་བར་མི་བྱེད་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བར་བྱའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཡང་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ནི་དེ་ནས་སླར་ལྡོག་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་ཉིད་དོ། །ནང་གི་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་བཟོད་པ་ཅན་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མ་བྲལ་བར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་གྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཐབས་བསྟན་པ་ལ་སེམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པ་དེས་ཀྱང་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་བསྟན་པ་འདི་ཐོས་ནས་རྨོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། སོམ་ཉི་ཟ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་བཤད་དེ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་སྙེགས་སོ། །གལ་ཏེ་ཐབས་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་བྱས་པ་ཡིན་ན་དེ་འདུས་བྱས་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤོང་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་དང་བྱང་ཆུབ་པ་པོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་དེ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང་འགལ་ལོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་ནི་དོགས་པ་སྐྱེས་སོ། །དེ་བས་ན་འདུས་བྱས་ཉིད་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྒྱུ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་ལགས་སམ་ཞེས་ཞུས་ཏེ། དེ་ལྟར་གྱུར་ན་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པ་པོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་རྣམས་འཁྲུལ་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་དོགས་སོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །རྒྱུ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་ནི་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལན་ནི་འཇམ་དཔལ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ནི་རྒྱུ་མེད་ཅིང་རྒྱུ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དོགས་པ་ཡང་མེད་ལ། དྲིས་པ་ཡང་མེད་པར་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་འགོག་པར་བྱེད་ཅེ་ན།
― DTG095_Page_0336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་གང་ཡང་མེད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ཤིན་ཏུ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་རོལ་པ་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པར་ལན་གྲངས་དུ་མར་བསྟན་ཟིན་ལ། བསྟན་མ་ཐག་པ་ཡང་འབྲས་བུ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་ཅིང་རྒྱུ་ལས་ངེས་པར་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་འདིའི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གདུལ་བྱའི་བྱེ་བྲག་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ཁྱབ་པ་ཁོ་ནར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཁོ་ན་ཡིན་པར་མ་གསུངས་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བ་ནི་འདི་ལྟར་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བ་མེད་པའམ་དངོས་པོ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཞིང་རྒྱུ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་དང་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་ནི་ཐབས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་རོལ་པ་ཡིན་ན། སྐྱེ་བ་དང་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལན་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་འཆང་བ་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་མ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་འདི་ཡང་དེའི་ནང་དུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་ཕ་རོལ་པོ་དག་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཞིང་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་མོད་ཀྱི། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཡིན་རྒྱུ་ལས་ངེས་པར་མ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བཤད་དེ། དེ་ཐབས་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་
― DTG095_Page_0337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བསལ་བའི་དོན་འདི་ཐོས་ནས་ནུར་བར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ་ཡལ་བར་མི་འདོར་བ་དེ་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་པར་ངས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཡང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་གཞན་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པར་དོན་མ་རྟོགས་པ་ནི་ནུར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ལ་འབད་པ་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་ནི་བྱ་བར་ནུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། བྱས་ན་ཡང་ཅི་ཡང་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སྔར་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། ལྷག་པར་དྲིས་ནས་དེར་ཐབས་མདོར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེར་དང་པོ་ནས་བཟུང་ནས་གང་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པའི་རྒྱུ་ཅན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་འདོད་པས་སྦྱོར་བར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་དེ་ལྟ་བས་ན་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་རྟོགས་པར་སླའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པ་མེད་པར་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་བརྩོན་བ་འཇེབས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་དག་སེམས་པ་མདོ་སྡེ་དང་ཆོས་མངོན་པ་དང་འདུལ་བའི་ཚུལ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་སྨོན་ལམ་བཏབ་ཅིང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བསྒྲུབས་ནས་ཀྱང་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་པ་ཅི་དགོས་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་འཇམ་དཔལ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་མི་སློབ་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་མི་སློབ་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྩོན་བ་མེད་པར་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་མེད་དོ། །དེ་མེད་པར་ནི་དགེ་བའི་ཚོགས་རྣམ་པར་དག་པ་མེད་དོ། །དེ་མེད་པར་ནི་དགེ་བའི་ཚོགས་རྣམ་པར་དག་པ་མེད་དོ། །དེ་མེད་པར་ནི་བྱང་ཆུབ་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དོན་འདི་
― DTG095_Page_0338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དཔེས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་འབྱུང་པོའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འབྱུང་པོའི་གྲོང་ཁྱེར་ནི་ལྗོན་ཤིང་རྣམས་སོ། །ས་བོན་གྱི་ཚོགས་ནི་ས་བོན་ལྔའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཐབས་གཞན་གྱིས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་སྐད་དུ་རྫས་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བདུན་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་ན་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསོད་ནམས་འཕེལ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར། བསོད་ནམས་སྐྱེ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉན་པ་ལ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་འདི་སྐད་དུ། འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་ཆོས་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་གསུངས་ཤེ་ན། འདི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་སླུ་བར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐབས་མེད་པར་ནི་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་གྲངས་མེད་པས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་ལ་དག་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་ནས་སྟོན་པའི་བར་དུ་འགྱུར་བ་མ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ཞེས་བྱ་བ་ཁོང་ནས་དབྱུང་ངོ༌། །ཡང་ན་ཚིག་ཟུར་དུ་བཀླག་གོ །དོན་འདི་ཉིད་སྔར་ཡང་འཕགས་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་དྲིས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཟློས་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་ནི་འཕགས་པ་འཇམ་པའི་གསུང་གིས་བཤད་པ་ལ་དྲིས་པ་ཡིན་གྱི། འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལན་དུ་སྔར་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་བཀའ་སྩལ་པ་ནི། འཇམ་དཔལ་གང་དག་གིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ལ་ཐོབ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་འདི་བརྗེས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་འཕོས་ཤིང་ཚེ་གཞན་དུ་གྱུར་ནས་སོ། །མི་སྒོམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །གལ་ཏེ་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་བཤད་པ་འདི་རྣ་བས་ཐོས་པ་ཡིན་ན་དེ་དག་དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་ཆུང་ངུས་ཀྱང་རྣ་བས་ཐོས་
― DTG095_Page_0339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཇི་ལྟར་སྣང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་བར་ང་མི་འཆད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། གང་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་མི་ཆུང་བ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་དག་གིས་ཚེ་རབས་གཞན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡུམ་འདི་མ་ཐོས་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་གནོད་པ་དང༌། །མི་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་སྡིག་པ་ཆེན་པོའི་བསམ་པ་རྟག་ཏུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་ལ་ལན་མང་དུ་བྱས་པ་དང༌། བཤད་པ་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མ་བྱས། མ་བཟུང་བ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ཅིའི་ཕྱིར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཉན་པ་ཁོ་ནས་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐང་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཞིག་མྱོང་ནས་སྡིག་པའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཞུ་བྱང་བར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་གུས་པ་དང་རྟག་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་མཛེས་པའི་སྐྱེ་བ་བླངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་བཟང་པོ་འཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། དེ་འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་གང་ཞིག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཉན་འདོད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ཡང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་གཉིས་དེ་ལྟར་རྒྱུ་དམ་པ་ཡིན་ན་ཐོས་ནས་མ་དད་པ་འམ་ནུར་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་བསམས་པའོ། །ལན་ནི། འདི་ལྟར་འདི་ལ་ཆོས་གང་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་ན་བསྟམ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཕལ་ཆེར་ནི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡོད་པར་བཤད་པ་དྲང་བའི་དོན་གཞན་དག་ལ་དགའ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་དེ་དག་ཡོད་པར་ཡང་མ་བཤད་དེ། འདིར་བཤད་པ་ནི་གཙོར་དོན་དམ་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་གི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པའི་ནང་དུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདོད་པ་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་མ་དད་པ་དང་ནུར་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །
― DTG095_Page_0340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་འམ། དགེ་བསྙེན་ནམ་དགེ་བསྙེན་མ་གང་ལ་ལ་བདག་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་ཆོས་འདི་འཆད་པ་ཡིན་པར་མ་ཟད་ཀྱི། འདིར་སྐྱེ་བ་མེད་པར་འཆད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མེད་པར་འཆད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པར་འཆད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མིང་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་སྐྲག་པར་བྱེད་ཅིང་དད་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་འགའ་ཞིག་འདིའི་མིང་འདྲི་ན་དེ་ལ་ཡང་གང་གིས་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྐད་འདྲི་བ་དེ་ལ་བདག་གིས་འདི་སྐད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མི་འགལ་བའི་གཏམ་མོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་འདི་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པར་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མི་འགལ་བའི་གཏམ་མོ་ཞེས་དེ་ཅི་འདི་ལ་བརྫུན་ཟེར་རམ་སྙམ་པ་ནི་རྒོལ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་སོ། །ལན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་དང་འགལ་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང་འགལ་བའི་ཆོས་ནི་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་གང་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ལ་འགལ་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེའི་དོན་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཡུལ་ལ་འགལ་བ་གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཐའ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་དབྱེ། གང་གིས་ན་རྣམ་གྲངས་གཞན་གྱི་སྒོ་ནས་བཤད། འདི་ལ་གསལ་བར་བྱས་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། བཀའ་མཆིད་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གང་གིས་ཀྱང་འཚལ་བར་སླ་བ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་མངོན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲའི་དོན་ཏོ། །སླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་གྲངས་མང་དུ་གསལ་བར་བྱས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཤེས་བར་སླ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་
― DTG095_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་གོ །ལན་ནི་འདི་ལྟར་ཡོད་པ་གང་ཡང་དམིགས་སུ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཡོད་པ་ནི་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་དང༌། དེ་དམིགས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་གང་ཡང་གཏམ་དེ་ལ་བསྟན་པ་མེད་དོ། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཕལ་ཆེར་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ལྷུན་སྡུག་པས་དེ་ལྟར་དོན་གསལ་བར་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཤེས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། འདི་ལྟར་རེས་འགའ་ཡང་ཡང་དག་པའི་དོན་རྣམ་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་ན་གཞན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། བདག་གིས་དེ་ལ་འདི་སྐད་དུ་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་བསྟན་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་བརྗོད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་བསམ་པ་ནི་འདི་ཇི་ལྟར་མི་སྐྱེ་བ་ཡིན། ཅི་འདི་ལ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འོ་ན་ཤིན་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་འཆད་པ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་དེ་ལ་ལྟོས་ན་ཉེས་པར་བསྟན་པ་ཅི་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ལན་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པར་མཉམ་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ལྷག་མའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོར་མཉམ་ཞིང་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རང་བཞིན་མཉམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་པ་གཞན་ལ་ནི་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྷག་མ་ཡིན་ནོ། །བཀའ་མཆིད་དེར་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་གོང་མ་རྟོགས་པ་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དེས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འདི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་པ་སྟེ། རྟོགས་པར་སྐྱེ་བ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་མ་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་རྟོགས་པ་དང༌། ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པའི་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་སྒྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་འདི་ཡང་ཐར་པས་ཡིད་སྐྲག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་
― DTG095_Page_0342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱས་པ་མེད་པས་སྐྱེ་བར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་དེ་དག་རྣམ་པར་བཤིག་པ་མ་ལགས་པ་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་དེ་རྣམ་པར་བཤིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐོག་མ་ཉིད་ནས་དེ་རྣམ་པར་བཤིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་བསྟན་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་བརྗོད། ཇི་ཙམ་དུ་སྐྲག་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདི་བརྩམས་པ་ཡིན་ན་ནི་དེ་སྐད་དུ་སྨྲས་པ་དེས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་སྐྲག་པ་ཁོ་ནར་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་ཉེས་པ་མེད་དེ། གདུལ་བྱའི་བྱེ་བྲག་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལ་མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་དག་འཛིན་པ་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་དེ་སྐད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ལས་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ས་འདིར་ཡང་དག་པར་འདིའི་མཐའ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟར་བཤད་དེ། ཡང་དག་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །མཐའ་ནི་ཚོགས་དང་མཆོག་དང་མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་བྱའོ། །ཡང་ན་བྷུ་ཏ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་མཆོག་གམ་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་བཤད་པ་ནི་མི་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་དེ་ལ་བདག་གིས་འདི་སྐད་དུ་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་ལ་སེམས་ཅན་གང་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ལྷག་མའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྐྲག་པ་དག་སྟེ་དེ་དངོས་པོ་མེད་པར་བཤད་པས་འདི་ལ་འདུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རམ། མཉན་པའི་ཕྱིར་འདི་ཇི་ལྟར་བཤད་ཅེས་སེམས་པའོ། །དགོངས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟར་ཡོད་པ་ཤིན་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་སླད་དུ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་
― DTG095_Page_0343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཡོད་པ་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །དེའི་དངོས་པོ་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡོད་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་ནི་བདག་ཉིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྐད་འདྲིན་ཞེས་བྱ་བའོ། ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །བདག་གིས་དེ་སྐད་ཅེས་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་ཚིག་ཟུར་གྱིས་སོ། །འོ་ན་གང་ཞིག་སྐལ་བ་ཅན་ཆོས་ཡོད་པར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་དག་འདི་ན་དེ་ལ་ཡང་ཚིག་ཟུར་གྱིས་བརྗོད་དམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ཡང་བདག་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ཉན་པར་འཚལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་དོན་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཟུང་བའི་ཆེད་དུ། །དེ་ལ་བདག་གིས་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཉན་པར་འདོད་ན་དེ་མཉན་ཏོ་སྙམ་དུ་ཡིད་མ་གཏོད་ཅིག་ཅེས་གསུངས་ཏེ། མཉན་ཏོ་སྙམ་དུ་ཡུལ་གཞན་ལ་མ་འཇུག་ཅིག །སེམས་མ་སྐྱེད་ཅིག་སེམས་གང་ཞེ་ན་མཉན་ཏོ་སྙམ་དུ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡིད་མ་གཏོད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཉན་ཏོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་མ་འདུག་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདི་ཉིད་ནི་མཉན་ཏོ་སྙམ་དུ་སེམས་མ་སྐྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། མཉན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པར་མ་བྱེད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་སེམས་མི་སྐྱེད་ན། འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཆོས་དེ་དག་བཤད་པ་ཉན་པར་ནུས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་ཤེས་རབ་ཅི་འདྲ་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་སྐྱེད་ཅིག་དང༌། དེ་ལྟ་བུས་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་ཤེས་པར་ནུས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་རྣམ་པའི་སྐྱེས་བུ་ནི་རང་གིས་སྤྲུལ་པའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་ཤིང་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱང་ཆོས་བཤད་པ་འདི་དག་ལ་མཉན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པར་མ་བྱེད་ཅིག །སྒྱུ་མའི་རྣམ་པའི་སྐྱེས་བུ་ནི་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་སྟེ། ཚིག་བར་མ་ཁོང་ནས་དབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་ལ་མངོན་
― DTG095_Page_0344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཞེན་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །བདག་ནི་རྟེན་མེད་པ་གནས་པར་ཇི་ལྟར་སྤྲོ། འདི་ལ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དཔེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་རྒལ་བ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདྲི་བར་བྱེད་པ་ཡང་རྣ་བལ་སོགས་པའི་དོན་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་ང་ལས་ཉན་པར་འདོད་ན་འདི་ལྟ་བུར་འདུག་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་བྱའི་རྗེས་ལྟ་བུར་གནས་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་བུས་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་མཉན་པར་ནུས་ཀྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། འདི་ལ་གནས་གྱུར་པའི་དོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཇི་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཡིན་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་བྱའི་གནས་ནི་རང་གི་སྒྲོ་གཤོག་གི་ནང་ན་ཡོད་པའི་རླུང་ལས་མ་གཏོགས་པར་གནས་པ་མི་ལྟོས་པར་དཀྱིལ་ན་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁྱོད་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཙམ་ལས་མ་གཏོགས་པར་གནས་པ་དང་བྲལ་བ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་མངོན་དུ་བྱོས་ལའང་འདུག་ཅིག །བདག་དང་བདག་གིས་བྱ་བ་ལ་ཡང་གནས་པར་མ་བྱེད་ཅིག །གཉིས་དང་གཉིས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་དམིགས་པར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་བརྟེན་ན་ནི་གཞན་གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་བདག་གི་འདུ་ཤེས་བཤིག་པར་བྱ། ལྟ་བའི་རྣམ་པ་རྟོག་པ་དང་ཆད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་ལྷག་པར་དམིགས་པར་བྱ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ལས་ཀྱང་བསྐྱོད་པ་ཡིན། འདི་ལྟར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་དང་གཟུགས་ནས། ཡིད་དང་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དེ་དག་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གཉིས་ཙམ་དུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་བཟུང་བའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་དུ་ལྟ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་རིང་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དེ་
― DTG095_Page_0345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ཉིད་ཙམ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་རྟེན་པར་བྱེད་དོ། །གཏན་ཚིགས་དེ་དག་གིས་ན་དེ་གཉི་གས་ཀྱང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ལས་བསྐྱོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་ཉན་པར་འདོད་ན་དེའི་ཕྱིར་གཉིས་ལ་མ་དམིགས་ཤིག་མི་གཉིས་པ་ལ་ཡང་མ་དམིགས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། འདིར་ཇི་ལྟར་དགོས་པ་དེའི་ལན་ནི་མ་ལོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལན་དུ་འདི་ལ་གཉིས་སུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་འམ། གཉིས་མེད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ལས་གཉིས་དང་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྟོན་པ་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་གྱི། འདིར་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་གཅིག་ཁོ་ནར་ངེས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་གང་ཡང་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་གཉིས་མེད་པ་ཙམ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ལ་ཡང་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་དམིགས་ན་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་དབྱེ་བས་གཉིས་བསྟན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ལྟར་དོགས་པ་མ་བསལ་བ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་ཉན་པར་འདོད་ན་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཀྱང་མ་བཤིག་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ལྟ་བར་གྱུར་པ་ནི་ལྟ་བའི་རྣམ་པའོ། །བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྨོས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཙོ་བོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེར་ན་བྲམ་ཟེ་རྣམས་འོངས་སོ། །བ་སིཏ་ཡང་འོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པར་བྱེད་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཚེ་དེ་ཡོད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་དོན་མི་འཐད་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་
― DTG095_Page_0346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་གང་ཞིག་བདག་ལ་ཉན་པར་འཚལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པའི་ཚིག་རེ་རེ་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཇུག་སྡུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་བརྗོད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་སྐད་སྨྲ་བར་བགྱི་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་རྗེས་སུ་བསྟན་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བས་འདུལ་བར་བགྱིའོ། །དེ་ལྟར་འདི་ལ་གཞག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་མཉན་པ་དང་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས་སྦྱར་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་ན་འདི་དག་ནི་ཚིག་སྔ་མ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་གདམས་པ་བསྟན་པ་འདི་ལ་གལ་ཏེ་འདྲི་བའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལྟར་གནས་ཤིང་འདི་ཉིད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་དེ་ལྟར་ཞུགས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དང་པོར་གནས་ཤིང་རྒྱུན་གྱིས་ཞུགས་ན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་སྤོབས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་འདི་ལ་གནས་པར་གྱུར་ན་སླད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་རྗེས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དུས་ཕྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྗེས་སུ་གདམས་པ་འདི་དག་ཉིད་ལ་སྤོབས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྤོབས་པ་སོ་སོའི་ཡང་དག་པར་རིག་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འབྲེལ་པར་སྤོབས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་དང༌། རྟགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་གདམས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལམ་ལ་དབང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་འདིས་མངོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ནི་ཐབས་འདི་ལ་སྦྱོར་བ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་རང་དགར་བརྗོད་པ་ཡིན་གྱི། འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་དོགས་པ་ལ། འཇམ་དཔལ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ལ་ཡང་ཕྱིས་འདི་སྐད་ཀྱིས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐབས་གཞན་གྱིས་མན་ངག་དབོག་པར་བྱའོ་ཞེས་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་མ་བསྟན་ན་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཉན་པ་འདི་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་ནས་ནུར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་འབྲས་བུ་འདི་ཡང་བསྟན་པར་བྱ་
― DTG095_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བར་འདོད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ལ་བསྟན། བློ་གྲོས་ཡངས་པའི་ཤེས་པ་མེད་པས་དེ་དག་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སམ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ནི་བརྒལ་དུ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བལྟ་བ་ནི་དེ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྟོན་པར་ཁས་ལེན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཅི་དེ་བཞིན་བཤེགས་པ་ནི་བདག་གི་སྟོན་པའོ་ཞེས་ཁས་བླངས་པ་ཙམ་ཁོ་ནས་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་དེ་ཇི་ལྟར་དེའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེ་ཁས་ལེན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལས་མཁས་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པའི་ཚིག་གིས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པ་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་གང་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཁས་པ་ཡོད་པས་དངོས་སུ་དེ་ཉིད་བཟུང་ངོ༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཁས་པ་ནི་ཁོང་གཟོ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཁས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡིན་གྱི། སྟོན་པར་ཁས་བླངས་པ་ཙམ་གྱིས་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བས་ན། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལ་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཆོག་གཙོ་བོ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་
― DTG095_Page_0348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་དང་ལྡན་ཞིང་མངའ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་དེ་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །འདི་ཟློས་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པས་ཡེ་ཤེས་དེ་སྐྱེད་པ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སློབ་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་ཁོ་ན་ལ་བསླབ་པའི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒོལ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །ལན་ནི་འདི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པར་འདིར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་མཉམ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་འདེབས་པའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་དང་མཉམ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་མཉམ་པའོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་གཞན་དག་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེ་ཉིད་སྟོན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་དང་མཉམ་པ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པའོ་ཞེས་ཁོང་ནས་དབྱུང་བའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་གཉི་ག་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་ཚུན་མཉམ་པར་སྟོན་པ་དེ་དག་གིས་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པ་གསལ་བར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་གིས་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པར་སྟོན་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཇི་ལྟ་བར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཁོ་ནར་བསྟན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མེད་ཅེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྱོད་པ་མེད་པ་སྟེ། སྤྱོད་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། དེ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྤྱོད་པ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སྟེ་མཉམ་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་དེས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན། འབྱུང་བ་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ཏེ་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་
― DTG095_Page_0349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་བརྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ལྟག་མའོ། །དེ་ནི་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཡང་དེ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟ་བུ་འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་དང་འདོད་ཆགས་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་ཅིང་གཉིས་སུ་བྱར་མེད་སོ་སོ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པར་སྟོན་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དེ་ཞུམ་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་འདི་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པར་འདོད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་ཡིན་ན་བདག་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་ཅེས་དངང་བར་མི་འགྲོ་བར་འདོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་བཅས་བའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་སྐབས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་མཛད་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་རོལ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང་སྤྲུལ་པ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བར་གྱི་ཚིག་གིས་བདུད་དང་གང་པོ་ལས་རྒྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་བརྗིད་རྣམས་གཟུང་ངོ༌། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་གཞན་དག་ཀྱང་ངོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེར་ཡན་ལག་ཉིད་ཡིན་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ལྷག་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ལན་དུ་དེ་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་དཔེ་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་དཔེ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་སྨོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་གཞན་སྟོབས་ཅན་དག་ཀྱང་དཔེ་མེད་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་ལས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅི་དོན་དམ་
― DTG095_Page_0350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཁོ་ནར་དེ་ལས་བསྟན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མི་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་མ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེའི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་པས་དེ་བས་ན་བསྟན་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་མན་ཆད་འཇམ་དཔལ་དགེ་སློང་ངམ་དགེ་སློང་མ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མདོ་སྡེ་འཆང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏོ། །ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དག་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འགའ་ཙམ་ཡང་མེད་ཀྱི་ཚིག་ལྷུག་པར་འདུག་པ་ལ་ཡང་དེ་ཙམ་མོ། །ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་སྟེ། །ངག་གི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་ཡིན། །ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ལེགས་པ་སྟེ། །ཀུན་ཏུ་སྡོམ་པའང་ལེགས་པ་ཡིན། །ཀུན་ཏུ་སྡོམ་པའི་དགེ་སློང་ནི། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡང་ཡོད་པས་ཚིག་བཞི་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་བོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །གང་དག་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་དོན་དམ་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤིན་ཏུ་ཉེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡང་ཅི་ཡོད། མ་གསུངས་ཀྱང་མངོན་མོད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ་ལ་རྒྱུད་ངེས་པ་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ན་གནས་པ་ཡིན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཟིགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པའི་བར་འདི་ཐོས་ནས་དངང་བར་མི་འགྱུར་བར་དུ་བྱེད་པ་དང༌། གོང་དུ་ཡང་མོས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་ཐོས་ནས་མི་སྐྲག་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG095_Page_0351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགའ་ཞིག་རྟོག་པ་ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མཐའ་མེད་པ་དག་ནས་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཤད་པ་དག་གི་ཡོན་ཏན་རྒྱས་པར་སྟོན་ཅེ་ན། འདིར་འཇམ་དཔལ་ངས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྣམ་པར་མཁྱེན་པ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་མནོས་པའི་ཕྱག་རྒྱ་འདི་གཞག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཐ་མའི་ཚིག་འདི་དབུས་ལ་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱག་རྒྱ་ནི་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྟགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དག་རྡོ་རྗེའི་སྙིང་པོ་འཆད་པ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ཤོད་ཅིག་ཅེས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བ་ཡིན་ནོ། །འཆད་པར་གྱུར་པ་ལ་ཡང་དེའི་ཞལ་གཟིགས་ནས་སྙན་གྱིས་གཏོང་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྣམ་པར་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ། །བཤད་ཟིན་པ་ཡོད་པ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་སྨོས་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་གཞག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དུའོ། །འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གནང་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་ཆགས་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མཉམ་པ་ཁོ་ན་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གང་ཞེ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་དུ་བསྟན་ཏོ། །བར་གྱི་སྒྲས་མ་ལུས་པར་བསྟན་ཏེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །སྐབས་ནས་འཕྲོས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ནས། ཡང་བསྔགས་པ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཕྱག་རྒྱ་འདིས་བཏབ་པ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཕྱག་རྒྱས་བཏབ་པ་ནི་རྟགས་བཏབ་པ་སྟེ། དེ་ཀློག་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའི་སྐལ་བ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་རིགས་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བའི་སྐལ་བ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་ཐོག་མར་དེའི་
― DTG095_Page_0352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་པས་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇུག་པའི་སྐལ་བ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་བསམ་པ་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། ཕྱིས་དེར་འཇུག་པའི་བརྩོན་པ་དང༌། སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་གི་རྣ་ལམ་དུ་གྲག་པར་འགྱུར་བ་ནི་རྣ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བའོ། །ཀཽ་ཤི་ཀ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་སུ་གནང་བའི་སྦྱིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་ལྷ་དེ་དག་གིས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་དེ་ལྟར་ལྷ་དེ་དག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དེ་དག་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་བལྟ་སྟེ། ཉེ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་ངེས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདི་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་པ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པས་ཤིན་ཏུ་ཇི་ལྟར་ཡང་སྐབས་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལན་གཉིས་སུ་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་དེ་དག་གིས་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ། ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །དེ་དག་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་ཡང་བྱིན་གྱིས་བརླབ་ཏུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཛུམ་པ་མཛད་པ་ནི་ཅུང་ཟད་བཞད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་སྣང་བ་འོད་ཆེན་པོས་རྒྱས་པར་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་སྔ་ལྟས་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་ཟུར་དུ་ཀླག་པའམ། ཅི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ཁོང་ནས་དབྱུང་ངོ༌། །འཇམ་དཔལ་འདི་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་འདི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་སྔ་ལྟས་རྣམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པའོ། །ཕྱག་རྒྱ་འདིས་བཏབ་པ་ཞེས་གསུངས་ན་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བཏབ་པ་མི་ཤེས་པས་དེའི་ཕྱིར། འཇམ་དཔལ་གང་དག་ཆོས་གང་ཡང་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མི་སྤང་ཞིང་མི་ཟློག་ལ་
― DTG095_Page_0353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔགས་པར་ཡང་མི་བྱེད་པ་དེ་དང་དེ་དག་ནི་ཕྱག་རྒྱ་འདིས་བཏབ་པར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་དང་དེ་དག་ཅེས་ལན་གཉིས་སྨོས་པ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བ་འམ་རབ་ཏུ་དགྱེས་པ་ཡིན་ནོ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་ཡུལ་དེ་ལ་འགག་བ་དང༌། ཁས་བླངས་པ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེས་སེམས་པའོ། །ལན་ནི་འཇམ་དཔལ་དམིགས་པ་ཡོད་ན་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དང་བསྔགས་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་སྒྲུབ་པ་དང་འགོག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དམིགས་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཅན་ཡིན་པར་དེ་དག་ཇི་ལྟར་སྔར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལ་དམིགས་པ་དང༌། མི་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བློས་མི་དམིགས་པ་ནི་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ཐ་སྙད་གདགས་པར་རིགས་ཀྱི། ཡང་དག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དམིགས་པར་བྱ་བ་རྒྱས་པར་བཀག་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཏན་ཚིགས་དེ་བས་ན་སྤོང་བར་ཡང་མི་བྱེད་ལ། བསྔགས་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ལྟ་བས་ན་གང་དག་ཕྱག་རྒྱ་འདིས་བཏབ་པ་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་ངས་ཕྱག་རྒྱ་འདི་བཞག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་སྡུད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེའི་དོན་དང་དེའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྟེའུ་དང་ཙན་དན་ལ་ཐུགས་མཉམ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཉི་ཚེ་བའི་ཆོས་འཆད་པར་བརྩོན་པ་མཛད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་ཆོས་གང་ལ་ཡང་སྟོན་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་གང་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བར་སྙེགས་སོ། །ཚིག་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་སོང་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པར་འབྱུང་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་མི་འཆད་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཏན་ཚིགས་གཞན་ཞིག་ཡོད། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ལྟར་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་དེ་དག་གཞན་ལས་བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ། ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལྟར་ན་ནི་གཏན་ཚིགས་གཞན་
― DTG095_Page_0354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་མེད་དོ་ཞེ་ན། འདིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་པ་ལ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་ནས་གཏན་ཚིགས་གཞན་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ། འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་དམིགས་པར་བྱ་བ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་འཆད་པ་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེ་བས་ན་དེ་སྒོམ་པ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་འཆད་པར་མི་བྱེད། རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །འོན་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་བདག་ཤེས་པ་དེ་དག་ནི་སྨན་གྱི་ལྗོན་ཤིང་ལྟ་བུའི་ཆོས་འཆད་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དགོངས་པས་བསྒྲུབ་པ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་དག་ལ་ཕན་པ་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་གཞག་གོ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་མཆོག་གི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་གང་ཡང་སྤོང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཀློག་པ་ལ་སོགས་པ་ཙམ་འཇུག་པ་ཡང་ཕྱག་རྒྱ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བསྟན་མ་ཐག་པའི་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་མཐའ་དག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་དགྱེས་ཤིང་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་དགྱེས་ཤིང་ཐུགས་དགྱེས་པའོ། །གཞན་དག་གིས་ཀྱང་འདིར་བཤད་པ་ཅུང་ཟད་ཡོད་མོད་ཀྱི། དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དབང་གིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་གི་སྒྲ་ནི་ཕྱི་མ་དག་ལ་ཡང་ལྟོས་ནས་དེ་བསྡུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྔ་མ་ལ་ལྟོས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་དགྱེས་ཤིང་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་དུ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ཡང་ཐུགས་དགྱེས་ཤིང་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་མ་ཕམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཐུགས་དགྱེས་པའི་ཚིག་སྤྲོས་ཏེ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དེ་དག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷ་དང་མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། དྲི་ཟ་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་པས་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་མ་གཏོགས་པར་འཇིག་རྟེན་གཞན་སུ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་དག་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྤྱི་དང་སྤྱི་ཅན་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་སྐད་བཤད་
― DTG095_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡང་ན་མི་འམ་ཅི་དང༌། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྡིང་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཡིན་པས་དེ་ལ་བརྒལ་དུ་མེད་དོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཤིན་ཏུ་སྐྱེས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་དམ་པ་ཐུགས་རྗེའི་རང་བཞིན་ཡིན་གྱི་རྡུལ་ཕྲན་གྱིས་བསྒྲུབས་པའི་སྐུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་དགྱེས་ཤིང་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཐུགས་རངས་པ་སྐྱེས་ཤེ་ན་བཤད་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་ཐོས་པས་གཞན་ལ་ཕན་ཐོགས་པར་འབྱུང་བར་གཟིགས་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རང་ལ་ཕན་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཐུགས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུད་པ་པོ་ས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་ལྟོས་ནས་ཚིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྱེས་ཤིང་དེ་སྐད་བཀའ་སྩལ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བི་མ་ལ་མི་ཏྲ་དང༌། ལིའི་མཁན་པོ་སུ་རེནྡྲ་ཀ་ར་པྲ་བྷཱ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ནམ་མཁའ་སྐྱོང་གིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
འཕགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་དོན་བདུན་གྱི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།
སློབ་དཔོན་ཆེན་པོ་དབྱིག་གཉེན།
― DTG095_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་བྷ་ག་བ་ཏཱི་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏཱ་བཛྲ་ཙྪེ་དི་ཀཱ་ཡཱཿསཔྟ་དཱརྠ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་དོན་བདུན་གྱི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མཚུངས་མེད་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་སྐྱེད་མཛད་ལ། གང་ཞིག་ཆོས་དབྱིངས་གསོ་བའི་མ་མ་སྟེ། །དབྱེ་དཀའི་རྡོ་རྗེ་གཞན་དོན་གྲུབ་གང་ཡིན། །གང་ཞིག་བཟུང་བས་འཕགས་ཀུན་སྐྱེད་པའམ་ཡིན། །གང་ཡང་མཚན་ཙམ་བཏགས་པའི་མཐུ་མངའ་བ། །རྡོ་རྗེར་བོད་པ་ཕར་ཕྱིན་ཐུ་བོ་སྟེ། །གང་གིས་དེ་བསྟན་གསུང་ལས་དེའི་དོན་གང༌། །ཐོས་ནས་བདག་ཀྱང་དེ་འཛིན་ལ་བརྩོན་གྱུར། །དེ་ཡི་དེ་དག་རྣམས་
― DTG095_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་རིག་པའི་ཕྱིར། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་སྤྱི་བོས་འདུད། །གཞན་གྱི་བཤད་སྦྱར་དོན་དེ་གཟུང་བྱའི་ཕྱིར། །རྣམ་པར་བཤད་ལ་བདག་ཀྱང་འབད་པ་ཡིན། །དོན་གྱི་གནས་བདུན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི་གནས་བདུན་པོ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་རྟེན་དང༌། གཉེན་པོ་དང༌། མི་ཉམས་པ་དང༌། ས་དང༌། མཚན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དོན་གྱི་གནས་བདུན་པོ་འདི་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་ན་དོན་གྱི་གནས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དོན་གྱི་གནས་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ལ། བདུན་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་དགོས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ལས་བརྩམས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་ཇི་ལྟར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཉིད་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་དང་པོ་ཉིད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་ཕན་བཏགས་པ་ཇི་སྙེད་པས་ཕན་བཏགས་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ་ཞེས་རྒྱས་པར་ཏེ། དེ་ལ་ཕན་བཏགས་པ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དུས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་སྟེ། དོན་གྱི་གནས་ལྔ་པོ་རྣམས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་གཏད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་དེ་རྣམས་ལ་ཕན་བཏགས་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་དེ་དག་ཉིད་རབ་ཏུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུའོ་ཞེས་ཕན་བཏགས་པ་དང་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་དག་གིས་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཅི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གནས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་ནི་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་སོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་སོ། །སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་ལས་སོ། །དེ་ལ་འདུན་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་ཡིན་ལ། སྨོན་
― DTG095_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ལ་སེམས་པས་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བསྟོད་པ་ལས་བཟློག་ནས་དེ་ཉིད་དུ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དང་པོས་ནི་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་ལ། གཉིས་པས་ལམ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང༌། །གསུམ་པས་ནི་ལམ་མི་ཉམས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་རྟེན་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྟེ་རྟེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མཉེས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྨོན་ལམ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་པའི་བསྟན་བཅོས་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་དབེན་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་རིལ་པོར་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བ་དང༌། དུབ་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ལ་བརྩོན་པ་བཟློག་ནས་མ་བརྩམས་པའི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་དབེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བཟོད་པ་ཉིད་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོ་མྱང་བས་དབེན་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་བདག་གོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པས་དབེན་པ་དང༌། གདམས་ངག་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་ལས་གོང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའོ། །རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་ནི་རྟེན་ཏེ། གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་ཞིང་དེ་བཞིན་བཤགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་འམ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྟོགས་པར་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གེགས་ཀྱིས་སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པར་
― DTG095_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་ཅིང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བསལ་ནས་མཐར་ཐུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སེམས་རྣམ་པར་དབེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གདམས་ངག་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ལ། དེ་ལས་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ་དེ་ལས་གོང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ་དེ་ལྟར་འདི་དང་འདི་རྣམས་ཀྱི་རིམ་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་ལ་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་གང་ལ་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མཆིས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་།ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་འདིར་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྒྲ་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་འདི་དག་ཡང་དག་པའོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བསྒོམས་པས་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་འདི་སྙམ་དུ་
― DTG095_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མཉེས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ལས་གང་བླངས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་བདག་གིས་ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་བསྒྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཕྱི་རོལ་པའི་བསྟན་བཅོས་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་དབེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱི་གངྒཱའི་ཀླུང་དུ་གྱུར་ལ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ལ་རིལ་པོར་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སའི་རྡུལ་རྣམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་བལྟ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དུབ་པ་དང་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ལ་བརྩོན་པ་བཟློག་ནས་མ་བརྩམས་པའི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་སྐྱེས་པ་འམ་བུད་མེད་གང་གིས་ལུས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཡོངས་སུ་བཏང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་དུབ་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཡིན་ལ་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྟེ། དེ་དག་ལ་བརྩོན་པ་བཟློག་ནས་མ་བརྩམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བཟོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
― DTG095_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོ་མྱོང་བས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་གང་ཞིག་ལུས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་བདག་གོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གདམས་ངག་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ལས་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་ལུས་དང་ལྡན་ཞིང་ལུས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་དང་ལྡན་པ་ནི་ལུས་ཐོབ་པ་སྟེ་ལུས་རྫོགས་པ་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་གྱུར་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལུས་ཆེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་གོང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་དེ་ཡང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དྲུག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་གནས་གྱུར་པའོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་མཐོང་བ་དང་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་དབང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གསུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཡང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། དོན་ཆེན་པོའི་ཆོས་སུ་གདགས་པ་དང༌། དོན་ཆེན་པོའི་གདམས་ངག་ཏུ་གདགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འཁོར་བ་ལ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་དང༌། རྒྱུ་བ་དང་གནས་ཡོངས་སུ་དག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་བ་དང་གནས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡང་རྒྱུ་བ་དང་གནས་པའི་སྤྱོད་ལམ་དང༌། གཟུགས་
― DTG095_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མིང་ལ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་དབང་འབྱོར་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་བ་དང་གནས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་བ་དང་གནས་པ་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཡང་སྟོན་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། འཁོར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་བདག་གིས་ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་བསྒྲུབ་པོ་ཞེས་ཟེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བླ་ན་མེད་པའི་མཐོང་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཤའི་སྤྱན་མངའ་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ཇི་སྙེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་དབང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དཔེ་བྱད་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟའམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མཚན་གྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གསུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་སྙམ་དུ་ངས་ཆོས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་
― DTG095_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དོན་ཆེན་པོའི་ཆོས་སུ་གདགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་གསུངས་སོ། །དོན་ཆེན་པོའི་གདམས་ངག་ཏུ་གདགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་སྙམ་དུ་ངས་སེམས་ཅན་རྣམས་བཀྲོལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་སྙམ་དུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡང་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་ཁྱོད་འདི་སྙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ལ་ལ་ཞིག་རྣམ་པར་བཤིག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཁོར་བ་ལ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་མི་བྱ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ནི་རབ་འབྱོར་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་ལམ་གྱིས་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདི་དག་ཀྱང་ཡང་དག་
― DTG095_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་བ་དང་གནས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྤྱོད་ལམ་གྱི་རྒྱུ་བ་དང་གནས་པ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གང་ལ་ལ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་དང་མིང་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ལ་དབང་བས་རྒྱུ་བ་དང་གནས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སའི་རྡུལ་རྣམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཁོར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་བ་དང་གནས་པ་རྣམས་ལས་སྟོན་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་གྲངས་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཁོར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སྐར་མ་རབ་རིབ་མར་མེ་དང༌། །སྒྱུ་མ་ཟིལ་པ་ཆུ་བུར་དང༌། །རྨི་ལམ་གློག་དང་སྤྲིན་ལྟ་བུར། །འདུས་བྱས་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཆགས་པའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་རོ་མྱང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཉེས་དམིགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་མཚན་མ་ནི་སྐར་མ་ལྟ་བུར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དོན་གང་གིས་ཤེ་ན། མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་ལ་དེ་སྣང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་ཡོད་ཀྱང་མི་སྣང་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་སུ་ལྟ་བ་ནི་རབ་རིབ་ཅན་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དོན་གང་གིས་ཤེ་ན། ཡོད་པར་མ་གྱུར་པའི་དོན་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མར་མེ་དང་འདྲ་བར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དོན་གང་གིས་ཤེ་ན། སྲེད་པའི་སྣུམ་གྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆགས་པའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་རོ་མྱང་བའི་
― DTG095_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གཞག་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་མྱང་བ་སྟེ། དེ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དོན་གང་གིས་ཤེ་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྣང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཟིལ་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ལུས་སྐད་ཅིག་གིས་མི་རྟག་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་སོ། །ཆུ་བུར་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ཉིད་ནི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུའོ། །གང་ཅུང་ཟད་ཚོར་བ་འདི་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཅི་རིགས་པར་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉི་དོ། །འབྲལ་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བ་དང་མ་བྲལ་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པ་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཞག་གོ །དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི། གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལ་དམིགས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡང་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱས་སོ། །དེ་ལ་འདས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་དྲན་པ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་དུས་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གློག་ལྟ་བུའོ། །མ་འོངས་པ་ནི་དེའི་ས་བོན་གནས་ངན་ལེན་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་སེམས་ལ་གཡོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྲིན་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་ན་དུས་གསུམ་གྱི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཇུག་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་འདི་རྣམས་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དང་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་
― DTG095_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ནི་མངོན་པར་འདྲ་བ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྟེན་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྟེན་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྟེན་དང༌། འདུན་པའི་རྟེན་དང༌། གེགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་རྟེན་དང༌། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྟེན་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་རྟེན་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བའི་རྟེན་དང་ཟབ་པའི་རྟེན་རྣམས་སོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྟེན་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྟེན་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྦྱོར་རོ། །འདུན་པའི་རྟེན་ནི་གཟུགས་དང་ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །གེགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་རྟེན་ནི་ལྷག་མ་བཅུ་གཉིས་སོ། །བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྟེན་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །མཐར་ཐུག་པའི་རྟེན་ནི་དེ་ལས་གོང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ཟབ་པའི་རྟེན་ནི་ཐམས་ཅད་རྣམས་སོ། །དང་པོར་རེ་ཞིག་རྟེན་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་སུ་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ནི་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྟེ། གང་སླར་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་ན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ནི་ཟབ་མོ་སྟེ་རྟེན་གཉིས་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ཟབ་མོའོ། །གང་སླར་ཡང་དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཚད་གཟུང་བར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ་འདི་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བར་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་རྟེན་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གཉེན་པོ་གང་ཞེ་ན། དེ་ཉིད་སྤྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་རྟེན་འཇུག་པ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ལོག་པར་སྒྲུབ་སྟེ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ན་ལྟ་བ་ནི་འདིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་འདོད་དོ། །དང་བོར་རེ་ཞིག་རྟེན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་ལྟར་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གང་སུ་ཡང་རུང་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་མ་བསྐྱེད་
― DTG095_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་ལོག་པའི་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་སླར་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་ན་ཞེས་གང་གསུངས་པ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྟེ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དང་གཉེན་པོའོ། །འདི་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤང་བར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་སྟེ། གང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་འདི་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ། མ་བྱིན་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལོག་པར་ཞུགས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་སླར་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་དང་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤང་བར་བྱ་ཞིང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །མི་ཉམས་པ་གང་ཞེ་ན། མཐའ་གཉིས་རྣམ་བར་སྤངས་པའོ། །འདིའི་མཐའ་ཞེ་ན། སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྟེ། གང་ཞིག་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཀུན་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འདི་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའོ། །གང་ཞིག་ཆོས་བདག་མེད་པའི་གཞི་ལ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པར་ཞེན་པ་འདི་ནི་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཉིད་ཕུང་པོ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་དགག་པར་མཛད་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་མེད་པ་དེས་ན་སྒྲ་ཇི་བཞིན་བར་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་སྟེ། སླར་ཡང་དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དགག་པར་མཛད་པས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ནི་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཡོད་དེ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རབ་འབྱོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སངས་རྒྱས་
― DTG095_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་དགག་པར་མཛད་ལ། དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ཉམས་པ་དགག་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་མཛད་དེ། དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་དོན་དང་འབྱོར་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མེད་པ་གསུང་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་མ་གསུངས་ཀྱང་དེ་རྣམས་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཉིད་འདི་དོན་དང་འབྱོར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་འདིར་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདིས་ནི་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་ལ་གཉེན་པོས་ཉམས་པའི་ཉམས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ས་གང་ཞེ་ན། ས་ནི་འདིར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་མངོན་པར་འདོད་དེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་ས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སའོ། །དེ་ལ་རྟེན་བཅུ་དྲུག་རྣམས་ཀྱིས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་བསྟན་ལ། མངོན་པར་རྟོགས་པས་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་སའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སའོ། །མཚན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་དང་འབྲེལ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གང་འདིའི་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པས་ལྟ་བ་དང་ཉོན་
― DTG095_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པ་འཇོམས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཕྲ་མོ་དང་སྙིང་པོ་ཉིད་ཀྱིས་རྡོ་རྗེར་གྱུར་ལ། དེ་ཡང་ཤེས་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཕྲ་མོ་ཡིན་ཞིང༌། སྤང་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྙིང་པོའོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པས་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །རྡོ་རྗེ་ཡང་འདི་ཡིན་ལ། གཅོད་པ་ཡང་འདི་ཡིན་ཞིང༌། ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་དབྱིབས་ཏེ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའོ། །རྡོ་རྗེ་ནི་མཐའ་གཉིས་རྒྱ་ཆེ་ལ་དབུ་མ་བསྡུས་ཏེ་བྲི་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དབུ་མར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ལྷག་བའི་བསམ་པ་དག་པའི་ས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དག་རྒྱ་ཆེན་པོས་ནི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དོན་གྱི་གནས་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་ནས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ས་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་རྟེན་ཡིན་ཏེ། མདོའི་ལུས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ད་ནི་ཚིག་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པའི་ཚེ་སྤོང་བ་པའི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་ཤེ་ན། སྤོང་བ་པ་ཁོ་ནས་ཆོས་འདི་རྟོགས་པར་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ། །ཕན་གདགས་པའི་དམ་པས་ཕན་བཏགས་པ་ཞེས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པ་ནི་ཅི་ཞིག །ཇི་ལྟར་ན་དམ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་སྦྱོར་བ་ནི་ཕན་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་དྲུག་རྣམས་ཀྱིས་དམ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དུས་དང་ཁྱད་པར་དང་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་བརྟན་པ་དང་ཁྱབ་པ་དང་རིགས་པ་སྟེ། དུས་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཆོས་མཐོང་བ་དེ་ནི་དམ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕན་བཏགས་པ་ཡིན་ལ། བདེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །ཕན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཕ་རོལ་ཅན་ནོ། །ཁྱད་པར་གྱིས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ལ། འདིར་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་
― DTG095_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ལ་ཕན་བཏགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །རྒྱ་ཆེ་བས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཕན་བཏགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྟན་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། རང་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་ཀྱི་ས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མ་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཆེས་གཙོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དམ་པས་ནི་ཡོངས་སུ་གཏོད་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་དམ་པས་ཤེ་ན། རྒྱུ་དྲུག་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། རྒྱས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ལ་སོ་སོར་དམིགས་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མི་ཉམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། གུས་པར་བྱ་བ་ལས་སོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱས་པ་ལས་ཤེ་ན། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་གཏོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ཉིད་ལ་སོ་སོར་དམིགས་པ་ལས་ཤེ་ན། ཕན་བཏགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཀུན་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་པས་ཤེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་ཕན་བཏགས་པ་ནི་འདི་དག་གོ་ཞེས་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་མི་ཉམས་པ་ལས་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་ལས་དང༌། གུས་པར་བྱ་བ་དག་ལས་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་དོན་དུ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་དྲིས་པར་གྱུར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དྲུག་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། ལྷག་པར་མོས་པ་ལ་གཞུག་པའི་དོན་དང༌། ཟབ་པའི་དོན་ལ་རྗེས་སུ་གཞུག་པའི་དོན་དང༌། མ་ལོག་པའི་དོན་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་སུ་རིང་དུ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏེ། གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་དོན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་འདི་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་མི་འཆད་ཅེ་ན། ཐེ་ཚོམ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་བར་བྱེད་པའི་དོན་དང༌། བསོད་ནམས་འདོད་པ་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཐོབ་པ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་
― DTG095_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷག་པར་མོས་སུ་གཞུག་པའི་དོན་དང༌། རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་གཞུག་པའི་དོན་དང༌། ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་དེ་དག་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ལ་བསོད་ནམས་མང་པོ་ཉིད་ཐོབ་པས་མ་ལོག་པའི་དོན་དང༌། ཕན་བཏགས་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆོས་དེ་རྟོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཉིད་ལ་དགའ་བ་ཡང་དག་པར་སྐྱེད་པའི་དོན་དང༌། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པའི་ཆེད་དུའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ཐེ་ཚོམ་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་དོན་དང་བསོད་ནམས་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གཞུག་པའི་དོན་དང༌། ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་གཟེངས་བསྟོད་པའི་དོན་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པའི་དོན་དུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཞེས་དང་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཆེན་པོ་ཉིད་བདུན་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། ཆོས་དང༌། སེམས་དང༌། མོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། ཚོགས་དང༌། དུས་དང༌། ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྣམས་ལ་ཅི་རིགས་པར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཉིད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་གྱུར་པ་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཚུལ་བཞིན་དུ་དྲིས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་སོ་བྱིན་ནས་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཇི་ཙམ་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་བསྡུས་པ་ཞེས་པས་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་དང་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་སྨོས་པའི་དབྱེ་བ་ལས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྒོ་ང༌། མངལ། དྲོད་གཤེར། བརྫུས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་དབྱེ་བའོ། །གཟུགས་ཅན་ནམ་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བའོ། །འདུ་ཤེས་ཅན་ནམ་འདུ་ཤེས་མེད་པའམ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་འཛིན་པའི་དབྱེ་བའོ། །ཇི་ཙམ་སེམས་
― DTG095_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་གྱི་ཁམས་སུ་གདགས་པས་བཏགས་པ་ཞེས་པ་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སངས་རྒྱས་སུ་བཏགས་པ་ཉིད་ངེས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅི་ནས་ནུས་པ་མེད་པའི་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ལས་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སོ་ཞེས་དགོངས་ཀྱི། གྲངས་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པའམ་དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེས་པ་རྣམས་དང༌། འདུ་ཤེས་ཅན་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་རྣམས་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཅི་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་སྦྱར་བར་བྱ་སྟེ། མི་ཁོམ་པར་སྐྱེས་པ་རྣམས་དལ་བའི་དུས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དལ་བར་སྐྱེས་པ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ལས་ཤེ་ན། ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གསུངས་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེའི་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་དོན་དུའོ། །དེ་ནི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་མིའི་རྣམ་པས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་གདུལ་བྱས་ཀྱང་སྟེ། ཤིན་ཏུ་བ་ཡང་ཐོབ་པར་བྱའོ། །ཅི་ལས་ན་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞེས་ནི་མ་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་ཐུན་མོང་གི་འབྲས་བུ་སྟེ། རང་གི་སྔོན་གྱི་ལས་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མན་ངག་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ཏུ་མཐར་ཐུག་པ་མ་ཡིན་ཀྱང་ལུས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཁྱབ་པར་ཉིད་ལས་སོ་ཞེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཐུན་མོང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཤིན་ཏུ་བ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པ་མ་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་ཉིད་ལས་ཀྱང་ལྷག་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་དུ་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ཚད་
― DTG095_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་སོ་སོར་ཚད་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ཞེས་བྱ་ན་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་ན་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་སྨྲ་བར་མི་བྱའོ། །དགོངས་པ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་ན་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པས་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་སྨྲ་བར་མི་བྱ་ལ། གང་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་པའམ་སྲོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་སམ་གང་ཟག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་དགོངས་པ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་དང༌། གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པ་དེའི་བདག་ལ་ཡང་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཤིང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཡང་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་མི་འཇུག་གོ། །དེའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མོས་པ་གང་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་དང༌། གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་འདིའི་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་ན་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མི་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་དུས་སུ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གང་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་གམ། སྲོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་གམ། གང་ཟག་ཏུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་ན་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པའི་དུས་སུ་ཇི་ལྟར་
― DTG095_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་སམ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པའི་དུས་སུ་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་མི་འཇུག་ན་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་དེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་འདི་དག་ཡིད་ལ་མི་བྱ་བ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །བཤད་ཟིན་པའི་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྟེན་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྟེན་གཞན་རྣམས་སུ་དེ་ཉིད་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་ལ་སོགས་པ་སླར་ཡང་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ལས་གོང་གི་རྟེན་དེ་རྣམས་སུ་རྣམ་པ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་བཤད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དོན་ཉམས་པ་དང༌། མཚན་མ་ཙམ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་དང༌། གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་མཐོང་བར་བྱེད་པ་ལས་སོ། །དོན་ཉམས་པ་ནི་རྟེན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །རྟེན་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་ཙམ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ལས་སོ། །འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པ་ལས་སོ། །དོན་དམ་པའི་ནི་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ལས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་དག་ནི་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ལས་སོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྟེན་ལ་རེ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་དོན་ཉམས་པ་ནི་གནས་པ་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་བྱིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ནི་མཚན་མ་ཙམ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ལས་སོ། །འདིར་སྦྱིན་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བཟོད་པའི་ཕ་
― DTG095_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་མེད་ན་ཆོས་འཛིན་པ་དང་སྟོན་པ་ལ་སྐྱོ་བཞིན་པས་ཆོས་སྟོན་པར་མི་བྱེད་དོ། །བསམ་གཏན་མེད་ན་དད་པས་དབང་དུ་བྱ་བར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གྲང་བ་དང་ཚ་བ་མི་བཟོད་དེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་སྟོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་མེད་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྟོན་ཏེ་གང་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་སྟེ། གསུམ་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་ན་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཕ་རོལ་པ་དང་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཕ་རོལ་གྱི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་དང་ཚངས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཕྱོགས་ཆེ་བ་དང་འཁོར་ཆེ་བའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ནི་གནོད་པ་མེད་པ་སྒྲུབ་པོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ནི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་རྣོ་ཞིང་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་མང་བ་དང༌། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ལ་དབང་སྒྱུར་བ་ཉིད་དོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་ནི་ཐམས་ཅད་ལྷག་པར་དད་པ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་གྱི་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་དོན་དུ་གཉེར་བཞིན་པས་སྦྱིན་པ་ནི་དངོས་པོ་ལ་གནས་པས་སྦྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྱིན་བྱའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་དོན་དུ་གཉེར་བཞིན་པས་སྦྱིན་པ་བྱིན་ན་འགའ་ཞིག་ལ་གནས་པས་སྦྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་མང་བ་ཉིད་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་པས་ཅི་ལ་ཡང་གི་སྒྲ་བརྗོད་དོ། །ཡང་ན་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་
― DTG095_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་དད་པས་དབང་དུ་བྱེད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བཞིན་པས་སྦྱིན་ན་ནི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་ལ་གནས་པས་སྦྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་ཡང་མི་གནས་པར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དོན་དུ་གཉེར་བཞིན་པས་སྦྱིན་ན་ནི་ཆོས་ལ་གནས་པས་སྦྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཆོས་ལ་ཡང་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་མཚོན་པར་བྱེད་པ་གང་གསུངས་པ་འདིས་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་དག་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའི་མི་གནས་པ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱེད་ལ། དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཇི་སྙེད་བསྒོམ་པ་ཉིད་དེ། ཅི་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཚན་མར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དུས་དེར་མཚན་མར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མི་གནས་པ་ལ་སྦྱོར་བཞིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་བསོད་ནམས་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྤྲོ་བ་མེད་པའམ། སྤྲོ་བས་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཆ་ཡང་རུང་སྟེ། མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེ་བ་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་སོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའམ་མི་གནས་པ་ཡང་རུང་སྟེ་བསོད་ནམས་འབྱུང་བར་མཐུན་པ་ལས་སོ། །ཡངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མཆོག་གི་ཁྱད་པར་ལས་སོ། །མི་ཟད་པས་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་སྦྱིན་པ་ལས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་རྟེན་སླར་ཡང༌། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དོན་ཉམས་པ་ལས་ནི་
― DTG095_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་མངོན་པར་ང་རྒྱལ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་གི་ས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ན་སྟེ་ཅི་འདྲ་བས་ཤེ་ན། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་མ་ལགས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པར་མཛད་པ་ནི། རབ་འབྱོར་ཇི་ཙམ་དུ་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཙམ་དུ་བརྫུན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་མོ། །འདི་ལ་དོན་ནི་དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བརྫུན་ཏེ། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེད་པ་ནི་མི་བརྫུན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཚན་དང་མཚན་མེད་པར་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་མཚན་རྣམས་ནི་མཚན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་རྟེན་ལ་སེམས་ཅན་གང་ལ་ལ་དག་འདི་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་མཆིས་སམ་ནི་གང་དེ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱི་མདོ་སྡེའི་མཐའི་ཚིག་རྣམས་ལ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་མདོ་སྡེའི་ཚིག་རྣམས་ནི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་རིགས་པར་བྱའོ། །ཚིག་ཇི་ལྟ་བུ་རྣམས་སུ་ཞེ་ན། གང་དོན་བདུན་གྱི་ཚིག་ཅེས་གསུངས་པ་རྣམས་སོ། །གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཉིད་དོ། །འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་དགག་པ་མཛད་ནས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ཡང་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟ་བུ་བསྒྲུབ་པས་ཤེ་ན། རྒྱུ་ཇི་ལྟ་བུ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བས་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ཙམ་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་ཞེས་འབྲེལ་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་ཡང་དག་པའི་འདུ་
― DTG095_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་ཀྱིས་འདུ་ཤེས་ཅན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཡོན་ཏན་སྨོས་པ་ནི་འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ལ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོས་རྒྱུ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཡོངས་སུ་བསྒྲགས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་གཅིག་ཏུ་རབ་ཏུ་དང་བ་ཡང་རེ་ཞིག་གང་ཞིག་བཤད་པ་དེ་རྣམས་ལས་དང་པོ་ཉིད་དུ་གང་དག་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་མིང་དང༌། ལུས་དང། ཤེས་པ་དང༌། ལྟ་བ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཐོང་བ་ལས་གནས་པ་དང་རྒྱུ་བ་ཐམས་ཅད་དོ་སྙམ་པའི་བསམ་པ་མཁྱེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྟ་བ་རྣམས་ཏེ། འདི་དག་གིས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་བསྟན་ལ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་བསོད་ནམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབ་ཅིང་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་པའི་དུས་སུ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བར་འདོད་དེ། དེ་འགགས་པའི་དུས་སུ་ས་བོན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བ་ནས་ཇི་སྲིད་གལ་ཏེ་ཆོས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་འཇུག་ན་དེ་ཉིད་དེ་དག་གི་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྟན་ཏོ། །ལོག་པར་འཛིན་པ་ལྔའི་གཉེན་པོར་ཏེ། ལོག་པར་འཛིན་པ་ལྔ་པོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གཞན་མུ་སྟེགས་བྱེད་དག་ཆོས་འདི་ལ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་ཐུན་མོང་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་ལྟུང་བ་རྣམས་སམ། འདུ་ཤེས་མེད་པར་ལྟུང་བ་རྣམས་ཀྱང་སྟེ། དང་པོ་ནི་
― DTG095_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་ལ། གཉིས་པ་ནི་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་ཤིང༌། གསུམ་པ་ནི་ཆོས་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པ་སྟེ། ཆོས་ལ་དངོས་པོར་འདུ་ཤེས་པས་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་འདིར་ཆོས་མ་ཡིན་པར་འདོད་དོ། །བཞི་པའི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པ་དང༌། ལྔ་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་ནི་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ལ་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནས་ཇི་སྲིད་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཉེ་བར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་གང་དང་གང་ལོག་པར་འཛིན་པ་ནི་ཆོས་དང་ཆོས་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཉིད་མི་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་བདག་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཏེ། དེ་དག་གིས་བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འདི་ཉིད་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་ན་དེ་ཉིད་དེ་དག་གི་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར། གལ་ཏེ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་ཞེས་རྒྱས་པར་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་བདག་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཉིད་ཅེས་མ་བརྗོད་ན་ཡང་དེ་ཉིད་དེ་དག་གིས་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་རང་གི་རྒྱུད་དུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་འཛིན་པ་ནི་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱ་ལ། བདག་གི་བ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་འདུ་ཤེས་པའོ། །བདག་ཚེ་ཇི་སྲིད་པར་གནས་པར་འཛིན་པ་ནི་སྲོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །ཡང་ནས་ཡང་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་འགྲོ་བར་འཛིན་པ་ནི་གང་ཟག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དོན་ཉམས་པ་ལས་ནི་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དོན་དམ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། རྒྱུ་ཙམ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་ལས་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བསྐྱེད་པའི་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དོན་དམ་
― DTG095_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྒྱས་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་རབ་འབྱོར་ཆོས་སུ་བཟུང་པར་མི་བྱ་ཞིང་ཆོས་མ་ཡིན་པར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཚེ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པ་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པ་གཉི་ག་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེ་ནི་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་བས་ན་འདི་སེམས་ཅན་གྱི་ཆེད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གཟིངས་ལྟ་བུར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱང་སྤང་བར་བྱ་ན་སྟེ། ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་སྔ་རོལ་ཉིད་དུ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྟེ་འདི་དག་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་མདོར་བསྡུ་ན་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐོབ་པར་འདུན་པར་བྱའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་རྟེན་ནི་རབ་འབྱོར་དེ་ཇི་སྙམ་སེམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་དོན་ཉམས་པ་ལས་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལྷག་པར་འཛིན་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་སྟོན་ཏེ། ཆོས་བསྟན་པས་དེ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་གང་ཡང་བསྟན་ཏམ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བའིའོ། །རྒྱུ་ཙམ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་ལས་ནི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མ་ལགས་སོ་ཞེས་པས་ནི་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་སྟོན་ཏེ། རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ན་འདི་དག་གཉི་ག་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དེས་ན་འདི་དག་གཉི་ག་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་བདག་གིས་ཇི་ལྟར་འཚལ་བ་ལྟར་ན་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་གང་བསྟན་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཟུང་དུ་མ་མཆིས་
― DTG095_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པ། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱང་མ་ལགས། ཆོས་མ་མཆིས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། ཆོས་བསྟན་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱིའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། དེ་ལ་བཟུང་དུ་མེད་པ་ནི་མཉན་དུ་མེད་པའོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པ་ནི་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་མེད་པ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཡང་མེད་པ་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པས་སོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ནི་འདུས་མ་བགྱིས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་བྱེད་མེད་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དེས་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་ཡོད་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་མི་སློབ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདུས་མ་བྱས་པའི་དོན་དང་པོས་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །གཉིས་པས་ནི་དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ཅན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །འདི་ལས་རྟེན་གོང་མ་ཐམས་ཅད་འདུས་མ་བྱས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་འཕགས་པའི་གང་ཟག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུས་མ་བྱས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྔར་མ་གསུངས་པར་འདིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྟན་པ་ལས་འདུས་མ་བྱས་པ་དོན་གྱིས་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྟེན་ལ་ཅི་ཞིག་ཡོངས་སུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་བསོད་ནམས་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལས་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རེ་ཞིག་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསྟན་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའོ། །བསོད་ནམས་ཆེན་པོའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་གང་འདི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཡང་རྒྱུ་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། བསྟན་
― DTG095_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་བསྟན་ན་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་བསོད་ནམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་འདི་ལས་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གསུངས་ཏེ། སྤྱོད་པ་བཅུ་ལུང་ཉུང་ཟད་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་འདི་ལས་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཉི་ག་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ནི་མཆོད་རྟེན་ནོ། །གང་བྱང་ཆུབ་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་སོ། །དེས་ན་རབ་འབྱོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་མེད་པར་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་འདི་ཉིད་ནི་རེ་ཞིག་འདི་བསོད་ནམས་མང་པོ་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་རིག་པར་བྱ་ལ། དོན་ཉམས་པ་ལས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བསོད་ནམས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། བསོད་ནམས་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་ཙམ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་ལས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བསོད་ནམས་མཆོག་ཏུ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ལ་སྨོན་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཉིད་ཕུང་པོ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རབ་འབྱོར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དག་མེད་པས་དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཡང་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སུ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་འཇོག་གོ །འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ལས་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་སླར་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མང་ལགས་
― DTG095_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་མང་ལགས་སོ་ཞེས་ཚིག་གཉིས་སྨོས་པ་ནི་སེམས་ཉིད་དུ་བཟུང་བ་དེས་ན་བདག་ཏུ་བཟུང་བའི་སེམས་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། ལྷག་པར་བཟུང་བ་ལྷུར་ལེན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་དང་ཡིག་གེས་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་དཔེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང་གྲངས་མེད་པ་ནི་མང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ནི་འདུན་པའི་རྟེན་ནོ། །གེགས་ཀྱིས་དབེན་པའི་རྟེན་ནི་གེགས་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གེགས་བཅུ་གཉིས་པོ་གང་དག་ཅེ་ན། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཉིད་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པར་གྱུར་ཀྱང་ཐོས་པ་ཉུང་བ་ཉིད་དང༌། ཐོས་པ་མང་ཡང་དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཆུང་ངུ་བསྒོམ་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཆུང་དུ་མ་ཡིན་ཡང་སེམས་ཅན་ཡལ་བར་འདོར་བ་ཉིད་དང༌། ཡལ་བར་འདོར་བ་མ་ཡིན་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། དེ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཡང་གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལ་མི་མཁས་པ་དང༌། དེ་ལ་མཁས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མི་སོགས་པ་ཉིད་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་ཀྱང་ལེ་ལོས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་བདེ་བའི་རོ་མྱང་བ་ཉིད་དང༌། དེ་རོ་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པ་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བཟོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མི་སོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་ཀྱང་བདག་ཏུ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་དང༌། བདག་ཏུ་མི་འཛིན་ཡང་གདམས་ངག་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་འདི་སྙམ་དུ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དོན་ཉམས་པ་ནི་བདག་གིས་ཐོབ་པོ་ཞེས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཉིད་དེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་འདི་སྙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྒྱུ་ཙམ་བརྗོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་སྟོན་པ་ཡིན་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལ་ཡང་ཞུགས་པ་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དོན་དམ་པར་འཇོག་གོ །གལ་ཏེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ད་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པོ་
― DTG095_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙམ་དུ་སེམས་པར་གྱུར་ན་དེ་ཉིད་དེའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་དེའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དུ་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་དུ་སྟེ། གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་གནས་པ་དང་རྒྱུ་བ་ཐུན་མོང་གི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བདག་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཚིག་གཟུང་བར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་འགའ་ལ་ཡང་ཞུགས་པ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འགའ་ལ་ཡང་གནས་པ་མེད་པར་བརྗོད་དེ། གནས་པ་དང་རྒྱུ་བའི་དོན་དམ་པ་འདིར་ཡང་རྣམ་པར་འཇོག་གོ །ཐོས་པ་ཉུང་བས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ལས་གང་བླངས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་དམ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ལ་འདི་ཆགས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་ཆོས་གང་བླངས་པ་ཞེས་བྱས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དོར་རོ། །དོན་ཉམས་པ་ལས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་སྦྱོར་བས་སོ། །དམིགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཆུང་ངུ་བསྒོམ་པས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་བདག་གིས་ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་བསྒྲུབ་བོ་ཞེས་ཟེར་ན་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཞིང་བཀོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཀུན་བརྟགས་པ་ལས་དེའི་རོ་མྱང་བར་གྱུར་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་དོན་དུ་རབ་འབྱོར་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་ལྟར་མི་གནས་པར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པར་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཡལ་བར་འདོར་བས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ཞིག་གི་ལུས་འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་རྒྱས་བར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་ཏེ། དེ་ལ་ལྷ་མིན་གྱི་དབང་པོ་སྒྲ་གཅན་གྱི་ལུས་ཆེ་བའི་ཚད་རི་རབ་ཙམ་སྟེ་དེ་ཡང་རེ་ཞིག་ལུས་མེད་པར་བལྟ་བར་བྱ་བ་གཞན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་
― DTG095_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པས་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པར་གསུངས་ཞེས་བྱ་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་བདག་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། དེ་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་བྱུང་བ་ཉིད་དང་འདུས་མ་བྱས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཁྱད་པར་གྱི་མཚན་ཉིད་དག་གི་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་བསྟན་བཅོས་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་ཇི་སྙེད་པ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་རྒྱུ་བཞིས་ཆོས་འདིའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བ་དང༌། དཀའ་བ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པས་དགོངས་ཤིང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགྲོགས་པའོ། །འདི་ཉིད་འདི་ལས་བསོད་ནམས་མང་དུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པའོ། །སའི་ཕྱོགས་དེ་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པ་མང་པོས་བཀུར་པའོ། །ངོ་མཚར་རབ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དཀའ་བ་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །ས་ཕྱོགས་དེ་ན་སྟོན་པ་ཡང་བཞུགས་ཏེ་བླ་མའི་གནས་གཞན་དག་ཀྱང་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པས་དགོངས་ཤིང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགྲོགས་པའོ། །དེ་ལ་གསུངས་པ་དང་གསུང་བར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང་སྟོན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་པའི་བསྟན་བཅོས་སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་ཆོས་འདིའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པས་ཆོས་འདི་ཉིད་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་མ་འོངས་པའི་སྐྱོན་གྱི་གཉེན་པོ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་གསུངས་པ་དེ་ཉིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་དེ། དེ་ལྟར་གཞན་དག་ཏུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་འགའ་ཡང་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་གང་གསུངས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་
― DTG095_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལ་མི་མཁས་པས་དབེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སའི་རྡུལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་ཆེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མང་དུ་བསྒོམ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་དོན་དུ་ཐབས་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། ཕྲ་མོར་བྱེད་པའི་ཐབས་ནི། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སའི་རྡུལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་མང་བ་ཡིན་ནམ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཀྱང་སའི་རྡུལ་གང་ལགས་པ་དེ་རྡུལ་མ་མཆིས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་སླད་དུ་སྟེ། དེས་ན་སའི་རྡུལ་ཞེས་བགྱིའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱིས་ལུས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་དོན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ལགས་པ་དེ་ཁམས་མ་མཆིས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཏེ། དེས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བགྱིའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་དགོངས་ཏེ། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྣང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་བསྟན་གྱི་ཕྲ་མོར་བྱེད་པའི་ཐབས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མ་བསགས་པས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་བལྟའམ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བར་
― DTG095_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་སྟེ། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་བར་མི་བྱ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །ལེ་ལོ་དང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་བདེ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་རོ་མྱང་བས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གང་སླར་ཡང་རབ་འབྱོར་སྐྱེས་པ་འམ་བུད་མེད་གང་གིས་ལུས་གངྒཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཡོངས་སུ་བཏང་བས་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་ལུས་ཡོངས་སུ་བཏང་བས་བསོད་ནམས་དེ་ཙམ་དུ་འགྱུར་མོད་ཀྱི། གང་གི་སྲིད་པར་ལུས་གཅིག་ལ་ལྟོས་པའི་ལེ་ལོས་བར་མ་ཆད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་མཆི་མ་འབྱིན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། བདག་གིས་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ཚུན་ཆད་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་མ་ཐོས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ལུས་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་བཏང་བས་བསོད་ནམས་མང་པོ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བར་བདག་གིས་ཐོས་ན་འདིར་བསོད་ནམས་མཆོག་ཏུ་བསྟན་པ་འདི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་བར་ཐོས་པས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ནས་ཆོས་གང་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་དོན་དུ་གང་དག་མདོ་སྡེ་འདི་བཤད་པ་ལ་ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ནི་ངོ་མཚར་རབ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ཡང་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ཉིད་འདུ་ཤེས་མ་མཆིས་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ངོ་མཚར་མ་ལགས་ཀྱི་ཞེས་ཀྱང་རྒྱས་པར་ཏེ། དོན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། མ་འོངས་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་པ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་རོ་མྱང་བའི་སྐྱོན་གྱིས་ལེ་ལོར་གྱུར་པ་དེ་རྣམས་ངོ་ཚ་བ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བའི་དོན་དུ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་དུས་ན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་པའི་ཆེད་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལེན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་རྣམས་གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་ཆོས་སུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱེད་ཅག་དམ་པའི་ཆོས་
― DTG095_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་དགའ་སྟོན་བྱེད་པའི་ཚེ་ན་ཡང་བསྒྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ངོ་ཚ་བའི་གནས་ལ་ཉེ་བར་བསྡུ་བར་བྱེད་དེ། དེ་དག་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་དང༌། གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་བར་སྟོན་ཏོ། །བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ཉིད་འདུ་ཤེས་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་སླད་དུའོ་ཞེས་པས་ནི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ན་དེ་ལས་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་སྟེ། འདི་ལ་ཇི་སྲིད་བརྩོན་འགྲུས་ལྡོག་པས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རྟོག་པ་མེད་པའི་རྒྱུད་ཅན་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་བཤད་པའི་དགོངས་པའོ། །ལེན་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཡི་གེ་ལས་སོ། །ཀུན་ཆུབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་དོན་ལས་སོ། །མི་རྩོམ་པས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གང་འདིར་མདོའི་ཚིག་བཤད་པ་ལ་མི་སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྲག་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་མི་རྩོམ་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཙམ་གྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་བསྟན་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ནི་གཉི་ག་ཡང་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་མཉན་པའི་དུས་ན་ཆོས་མེད་པར་ཐོས་ནས་སྐྲག་པར་འགྱུར་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པར་ཐོས་ནས་དངང་བར་འགྱུར་ཞིང་སེམས་པའི་དུས་ན་གཉི་ག་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པས་སྦྱར་བར་བྱ་བ་དང་སྦྱོར་བར་བྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་དངང་བར་འགྱུར་རོ། གཞན་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་གྲངས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དམ་པ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡང་དོན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། ངོ་ཚའི་གནས་གཉིས་པ་ལ་ཉེ་བར་འགོད་དེ། དེ་ལྟར་ཆོས་འདི་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་བག་ཡོད་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་
― DTG095_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་རྣམས་ནི་གཙོ་བོ་ཉིད་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དམ་པ་གང་གསུངས་པ་དེ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་གསུངས་ཏེ་དེ་བས་ན་དམ་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་སྨྲས་པའི་བཟོད་པ་དེ་རྟགས་གང་གིས་ཤེས་པར་བྱ། བཟོད་པའི་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ། བཟོད་པའི་རྒྱུ་གཉེན་པོ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་སོ་སོར་རྟོགས་པས་དེ་ལྟར་དུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། རྟགས་ཅི་ཞིག་གིས་བཟོད་པར་རིག་པར་བྱ་ན་གལ་ཏེ་གནོད་པ་བྱེད་བཞིན་པ་ན་བདག་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་གཞི་ལས་གནོད་སེམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དུ་ཡང་འདུ་ཤེས་པ་མེད་དེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པར་ཡང་འདུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཀ་ལིང་ཀའི་རྒྱལ་པོས་ངའི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམས་བཅད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ན་ང་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་དོ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམ་པ་ཅི་ལྟ་བུས་བཟོད་ཅེ་ན། སྡུག་བསྔལ་དྲག་པོ་བཟོད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུན་ཆགས་པ་ཡང་བཟོད་པ་སྟེ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་ཀ་ལིང་ཀའི་རྒྱལ་པོས་ངའི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམས་བཅད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ངས་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ་འདས་པའི་དུས་ནང་ཚེ་རབས་ལྔ་བརྒྱར་བཟོད་པ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དྲང་སྲོང་དུ་གྱུར་ཞེས་པ་ནི་བཟོད་པའི་རྒྱུ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། སེམས་ཅན་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་
― DTG095_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པའི་རྒྱུའི་གཉེན་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་མི་འདོད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་འདིར་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་པར་མངོན་པར་འདོད་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང༌། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་འདི་དག་གིས་ཡོངས་སུ་དུབ་པས་ཡིད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པའོ། །གཟུགས་ལ་མི་གནས་པར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། ཆོས་མེད་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་པར་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ལ་ཡང་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་བྱའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དང༌། གང་དུ་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་འདུ་ཤེས་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པའི་རྒྱུའི་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་པར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བྱེད་པ་པོ་ངའོ་སྙམ་དུ་ཞེན་པའི་སེམས་ཅན་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་རྒྱུ་གང་ལས་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་ཏེ་སེམས་ཅན་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་སྐྱོ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅེས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་གསུང་པ་ཞེས་རྒྱས་པས་ཅི་ཞིག་སྟོན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་
― DTG095_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཡིད་ཆེས་པས་ཀྱང་བཟོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡང་དག་པར་གསུང་པའོ། །དེ་སྒྲུབ་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བདེན་པ་གསུང་པའོ། །འདི་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱ་བ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེན་པའི་སྒྲུབ་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་སྒྲུབ་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་ཉིད་གསུང་བ་དང་ཡང་དག་པར་གསུང་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཡང་ཡང་དག་པ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་གང་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པའམ་བསྟན་པ་དེ་ལ་བདེན་པ་ཡང་མེད་བརྫུན་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། བདེན་པ་མེད་པ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྫུན་པ་མེད་པ་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། མི་ཞིག་མུན་པར་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པས་ལོངས་སྤྱོད་མ་ཚང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་བཟོད་པའི་རྒྱུའི་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། སུ་ཞིག་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་དེ་ནི་དངོས་པོར་ལྟུང་བས་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟུང་བ་ནི་བདེ་བ་འདོད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་ཆེད་དུའོ། །ཚོར་བས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་མུན་པར་ཞུགས་པ་ཅི་ནས་བདག་གིས་འགྲོ་བར་བྱའོ་སྙམ་པ་དེའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་བདེ་བ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་དགའ་ཞིང་གང་དངོས་པོར་མ་ལྷུང་བས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་མིག་དང་ལྡན་པའི་མི་ནམ་ལངས་ཏེ་ཉི་མ་ཤར་ནས་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་པ་མཐོང་བ་གང་ལས་བདག་གིས་འགྲོ་བར་བྱའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བལྟའོ། །དེ་ནི་མ་རིག་པའི་མཚན་མོ་འདས་ཤིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མ་ཤར་བ་ན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་ཤེས་བྱ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་དུ་འདོད་པའི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཚོར་བ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་བདེ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མ་ཚང་བས་དབེན་པའི་དབང་
― DTG095_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་བྱས་ནས་ཡང་རབ་འབྱོར་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལེན་པ་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རོ་མྱང་བས་དབེན་པའི་དོན་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྣལ་འབྱོར་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་ལྔ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་ཤིང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགྲོགས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་ཆོས་སྒྲུབ་པ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པས་བཀུར་བ་དང༌། སྡིག་པ་ཟད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་ཤིང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འགྲོགས་པ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན། དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཟིགས་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལེན་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། མི་བརྗེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པའི་གཟུངས་ཀྱི་རྒྱུ་ལེན་པར་འདོད་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང་འཛིན་པར་འདོད་པ་དང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཀློག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་དོན་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་བརྗེད་པར་འགྱུར་ཞེས་ཀྱང་རྒྱས་པར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་དེ་སྒྲུབ་པ་ལ་བསྟོད་པ་ལས་ཡིན་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་མཚུངས་པ་མེད་དེ་ཞེས་རྒྱས་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་བསྟོད་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ནི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །མཚུངས་མེད་པ་ནི་མཉམ་པའི་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡང་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚུངས་པ་མེད་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། དེ་ལ་ཐེག་པ་གཞན་ལ་ལྟོས་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་ལ། གཙོ་བོར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལེན་པ་ནས་ཀུན་ཆུབ་པའི་བར་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཟིགས་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་དང་དེ་དག་ནི་སྒྲུབ་
― DTG095_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་བསྟོད་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། མཚུངས་པ་མེད་པ་དང༌། གཞལ་དུ་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ངའི་བྱང་ཆུབ་ཕྲག་པ་ལ་ཐོགས་པར་འགྱུར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཁུར་འཕེལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་དམན་པ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཉན་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པས་བཀུར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཡང་རབ་འབྱོར་སའི་ཕྱོགས་གང་ན་མདོ་སྡེ་འདི་སྟོན་པ་དེ་མཆོད་པར་བྱ་བ་དང༌། སའི་ཕྱོགས་དེ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མེ་ཏོག་དང༌། བདུག་སྤོས་དང༌། གདུགས་དང༌། རྒྱལ་མཚན་དང༌། བ་དན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་དང༌། འདུད་ཅིང་ཕྱག་བྱ་བ་དང༌། བསྐོར་བ་བྱེད་པ་དང༌། ཡོན་དབུལ་ཞིང་གང་དུ་མཆོད་རྟེན་དུ་འགྱུར་བའོ། །སྡིག་པ་ཟད་པར་བྱེད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེན། འདི་དག་ཡོངས་སུ་མནར་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡོངས་སུ་མནར་བའི་སྒོ་དུ་མ་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་དུ་མནར་བར་འགྱུར་ཞེས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་དང༌། སྒྲིབ་པ་དང་སྡིག་པ་ཡོངས་སུ་ཟད་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་ལྟུང་བ་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། བསོད་ནམས་ཆེས་མང་ཞིང་གཞལ་དུ་མེད་པ་གྲངས་མེད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་གཞལ་དུ་མེད་པ་དང་གྲངས་མེད་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཤིན་དུ་གདུང་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་དང༌། མང་པོ་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་ངས་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པའི་ཆེས་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་རྒྱས་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་གིས་ནི་རབ་ཏུ་གྱུར་པར་སྟོན་པར་བྱེད་ལ། འདི་ནི་འདིའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འབྱུང་བ་གང་རེ་ཞིག་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་མཆོག་ཏུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་སྲིད་དེ་བཞིན་
― DTG095_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་ཆེས་གྲངས་མེད་པ་གཞན་གྱིས་མཉེས་པར་བྱས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའོ། །ཐུགས་བྱུང་བར་མ་བྱས་པ་ནི་ང་རྒྱལ་མེད་པའོ། །སླར་ཡང་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ངས་བརྗོད་ན་ཞེས་རྒྱས་པར་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་མང་པོ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་མྱོ་མྱོ་པོ་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་སེམས་འཁྲུགས་པ་ནི་འབྲས་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །ད་ནི་བསོད་ནམས་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཡང་རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དེ། འདིའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་རྟོག་གེ་ལ་མི་བརྟེན་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པས་དབེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པས་ཇི་ལྟར་ཞེས་རྒྱས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། དང་པོར་དྲིས་པ་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་ལས་གནས་བཞིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ད་ནི་དེ་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པ་དང་ང་ནི་དེ་ལྟར་སེམས་རབ་ཏུ་བཟུང་བར་བྱའོ། །ད་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་རྒྱས་པའོ། །དེའི་གཉེན་པོར་དེ་ལ་གནས་པ་དང༌། ཡང་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ཞུས་པར་གྱུར་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བགྱི་ཞེས་རྒྱས་པར་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སེམས་ཅན་འགའ་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གྱུར་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ལས་སམ་བག་ལ་ཉལ་ལས་སོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG095_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའི་ཐེག་པ་ལ་གནས་པ་ཞེས་པ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་གཉེན་པོར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ཀྱང་ངོ༌། །གདམས་ངག་དང་མི་ལྡན་པས་དབེན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ལས་ཆོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་དམ་ཞེས་རྒྱས་པར་ཏེ། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ལས་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་དམ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ལུང་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་དགོངས་པ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཀྱིས་བརྙེས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ང་ཉིད་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ཀྱིས་ལུང་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་མངོན་པར་ཐོབ་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེའི་མཐའ་ལས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་བས་ན་ང་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་འདིའི་དགོངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་མངོན་པར་ཐོབ་པ་མེད་ཅེ་ན། རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ནི། རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཐོབ་པ་མེད་པའོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་པ་དེ་ལ། ཡང་དག་པ་ནི་གསེར་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ལས་ཆོས་དེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་མ་རྒྱས་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་འཛིན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་གང་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་
― DTG095_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟེར་ན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་གང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་དེ་ནི་བདེན་པ་ཡང་མེད་བརྫུན་པ་ཡང་མེད་ཅེས་པས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པ་གསལ་བར་སྟོན་ཏེ། ཅི་ལྟར་བདེན་པ་མ་ཡིན་ན། ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཅི་ལྟ་བའོ། །ཅི་ལྟར་བརྫུན་པ་མ་ཡིན་ན། མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ཇི་ལྟ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ནི་གང་དུ་ཡང་མངོན་པར་ཐོབ་པའི་འཇུག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བའོ་ཞེས་པ་འདིའི་དགོངས་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཆོས་སུམ་གྲུབ་པོ་ཞེས་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པར་བཞག་པས། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཆོས་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་ཞིག་མིའི་ལུས་དང་ལྡན་ཞིང་ལུས་ཆེན་པོར་གྱུར་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ནི་མངོན་པར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །ཅི་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པས་ཤེ་ན། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་གཉིས་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཏེ། རིགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་གང་ཞིག་ཐོབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་རིགས་ངེས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ནི་རིགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ལ། དེ་ཐོབ་པས་ནི་ལུས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །འདིས་ནི་གང་དུ་ཚེ་རབས་མང་པོར་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་བ་སྟེ། རིགས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་བ་དེ་ནི་ལུས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་མཉམ་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཏེ། གནས་ངན་ལེན་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། བདག་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སྤོང་བ་ལ་བརྩོན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌།
― DTG095_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟང་ཟིང་མེད་པའི་སེམས་ལ་བརྩོན་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་དག་ཐོས་པས་ལུས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ལུས་དེ་ནི་རང་གི་མ་ཡིན་ཞིང་གཞན་གྱི་མ་ཡིན་ལ་གནས་པར་ནུས་པའོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྐྱེས་བུ་མིའི་ལུས་དང་ལྡན་ཞིང་ལུས་ཆེན་པོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུས་མ་མཆིས་པར་གསུངས་ཏེ་དེས་ན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་དང་ལྡན་པ་དང་ལུས་ཆེན་པོས་ནི་འདིར་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ལས་སོ། །ཅི་ལྟར་མངོན་བའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ལས་ཤེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གང་གསུངས་པ་སྟེ། འདིས་ཅི་ཤེས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། གང་ཞིག་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱའོ་སྙམ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བདག་ཉིད་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་རིག་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མི་བྱ་བའོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་པས་ཅི་ཞིག་གསལ་བར་བྱས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཡོད་པར་གྱུར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ལུས་དང་ལྡན་པ་དང་ལུས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་གང་ལས་ཡིན་ཞེས་པའོ། །དེ་ལས་གོང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དང་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་བདག་གིས་ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་བསྒྲུབ་བ་པོ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མི་བྱའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེར་ལྟ་བ་དང་བཅས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དེ། དེས་ན་དེ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་བཀོད་པ་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ན་ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སོ། །རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་འདི་སྐད་དུ། ཆོས་རྣམས་ནི་བདག་མེད་
― DTG095_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཆོས་རྣམས་ནི་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་མོས་པ་ཞེས་པ་ནི་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་སྟེ། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པའོ། །དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་པ་ནི་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ་སྟེ། འདིས་ཅི་ཞིག་གསལ་བར་བྱས་ཤེ་ན། གང་ཞིག་བདག་གིས་བསྒྲུབ་པོ་ཞེས་གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་ཞེས་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་མེད་ཅེས་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་མཐོང་བ་དང་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཤའི་སྤྱན་མངའ་སྙམ་འམ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཟིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་མངའ་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ཁོ་ན་མངའ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྱན་རྣམ་པ་ལྔ་མངའ་བ་ཉིད་གསལ་བར་སྟོན་ཏོ། །གཞན་དུ་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ཁོ་ནས་གཟིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཚོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བསྡུས་ན་སྤྱན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གཟུགས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །གཟུགས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང༌། བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེས་ན་རྣམ་པ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །རྒྱ་ཆེ་བའི་ཡུལ་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཟུགས་འཛིན་པ་ནི་དང་པོའོ། །དོན་དམ་པ་མཁྱེན་པའི་དབང་གིས་ཀུན་རྫོབ་ལ་མཁྱེན་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་འཛིན་པ་སྔ་མའོ། །དེ་ལ་ཆོས་དང་གང་ཟག་ཏུ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ནི་ཆོས་དང་གང་ཟག་ཏུ་བཏགས་པའོ། །དེ་དག་མཁྱེན་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཇི་སྙེད་པ་གཟིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དཔེར་མཛད་པ་དེ་དག་གི་བསམ་པ་ཐ་དད་པའི་
― DTG095_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ངས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ནི་དུས་གསུམ་པའི་སེམས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ཐ་དད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའམ་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་ན་འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་སོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་ཀ་ཡང་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དེ། སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་མེད་ཅེས་པ་དང༌། འདས་པའི་སེམས་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་འདས་པའི་སེམས་དམིགས་སུ་མེད་པ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བས་སོ། །མ་འོངས་པ་ནི་མ་བྱུང་བས་སོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་མཐོང་བ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བར་འདོམས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། འདིར་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ནི་རྒྱུན་མེད་པའོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སྤྱན་ནི་སྤྱན་མེད་པའོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་མ་གསུངས་ཤེ་ན། ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རྟེན་གཅིག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། མཐར་ཐུག་དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་ནི་དང་པོ་ཉིད་ནས་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་པའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། གང་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཡང་དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དེ། ཡང་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོར་གྱུར་ན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་དཔེ་བྱད་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྙམ་མ་མ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །མཚན་གྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་བར་བྱ་
― DTG095_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙམ་མམ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །གསུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་སྙམ་དུ་ངས་ཆོས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་གང་དག་འདི་ལྟ་བུའོ་ཆོས་བཤད་པ་འདི་ཐོས་ནས་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གང་དག་ལ་དགོངས་པ་ཉེ་བར་བཞག་པ་དེ་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་དོན་དམ་པ་ལས་སོ། །སེམས་ཅན་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ལས་སོ། །འདི་ལས་གཞན་པ་ནི་དོན་དམ་པ་བསྟན་པ་ལས་སོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་རྣམས་ཀྱི་འཐད་པའི་དོན་གསལ་བར་སྟོན་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཉིད་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་སྙམ་མམ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་ལྟ་བའི་སྐྱོན་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་བྱང་ཆུབ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་གཉིས་དང་ངེས་པའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་སྒྲ་དང་ཡང་དག་པའི་སྒྲ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་ཏེ། ཨ་ནུ་ར་བི་ཏ་ཏྲ་དྷརྨོན་བིདྱ་ཏེ། ཞེས་པ་ནི་ཨ་ནུཏྟ་རའི་སྒྲ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དེ་ལ་མཉམ་པ། ས་མཿས་དྷརྨཿཞེས་པས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་ཀྱི་ཕྱིར་དམིགས་སུ་མེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཡོང༌། དེ་ལ་ཆོས། ཡོད་བ། ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་རབ་འབྱོར། ཆོས་དེ་ནི་མཉམ་པ། ས་མཿས་དྷརྨཿཞེས་པས་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སྒྲ་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་བྱང་ཆུབ་ལས་གང་ཟག་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་ཆོས་དེ་ནི་མཉམ་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་དང་སངས་རྒྱས་སུ་གདགས་
― DTG095_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །དེ་ལ་མི་མཉམ་པ་གང་ཡང་མེད་པས་ཤེས་པས་ནི། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་སྐུ་ཚེ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་མཉམ་པ་མེད་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི་སྲོག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་པའོ་ཞེས་སོ། །འཁོར་བ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལས་བྱང་ཆུབ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་ནི། དེ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཡང་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དོན་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་རི་རབ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དོན་ཆེན་པོ་གདམས་ངག་རྣམ་པར་བཞག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདི་སྙམ་དུ་ངས་སེམས་ཅན་རྣམས་བཀྲོལ་ལོ་ཞེས་དགོངས་སོ་སྙམ་ན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་དགོངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་མཁྱེན་པས་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དུ་དགོངས་པར་གྱུར་ན། དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེས་བལྟ་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བདག་མེད་ཀྱང་རེ་ཞིག་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་བདག་ཏུ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་འཛིན་པ་མེད་པར་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཡོད་པར་བཟུང་ཡང་བཟུང་དུ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ནི། རབ་འབྱོར་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་དག་སྐྱེ་བོ་མེད་པར་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཏེ་དེ་རྣམས་དེ་བཞིན་ནོ། །ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྙམ་མམ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོས་ནི་ཇི་ལྟར་མི་མཐོང་བ་དང་གང་གིས་མི་མཐོང་བ་གསལ་བར་བསྟན་ཏེ། ཅི་ལྟར་མི་མཐོང་ཞེ་ན་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །སྤོང་བར་བརྗོད་པ་
― DTG095_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་བསམ་གཏན་ཏེ་གང་གི་བསམ་གཏན་པ་དེ་ལྟར་སྤོང་བ་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བསམ་པ་དང་སྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་པས་ནི་དེ་མ་ཡིན་པར་བཟུང་ལ། བསྒོམས་པས་ནི་ལོག་པར་ཤེས་པ་སྟེ། སྤོང་བས་ཞུགས་པས་ནི་ལོག་པར་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་བཟུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་གིས་མི་མཐོང་ཞེ་ན་ཐ་སྙད་ལ་ཞུགས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་པའི་ཕྱེད་སྔ་མས་ནི་གང་མི་མཐོང་བ་དང་ཕྱེད་ཕྱི་མས་ནི་རྒྱུ་གང་གིས་མི་མཐོང་བ་གསལ་བར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་བལྟ། །ཞེས་པ་ནི་ཆོས་འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དོན་དུ་དགོངས་པའོ། །རྒྱུ་གང་གི་ཤེས་ན། འདྲེན་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་སྐུ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་རྣམས་ཆོས་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་འདི་ནི་དེར་བལྟའོ། །ཅི་སླར་ཡང་རྒྱུ་གང་གིས་བལྟ་བྱ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཉིད་ནི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ལ། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པས་ཀྱང་མི་མཐོང་བས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་ནུས་ཞེས་ཏེ། དོན་འདི་གསལ་བར་སྟོན་པ་ནི། ཆོས་ཉིད་ཤེས་པར་བྱ་མིན་པས། །དེས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་མི་ནུས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྟེན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་མ་ཡིན་ཞེས་པས་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་སོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དུ་འདི་ལྟར། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་སྙམ་དུ་འཛིན་ན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། རབ་འབྱོར་ཡང་ཁྱོད་
― DTG095_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་གང་ལ་ལ་ཞིག་བཤིག་པར་བཏགས་པ་མེད་པ་ནི། ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཆད་པ་མེད་པ་ནི་སོ་སོར་རྟོགས་པས་ཏེ་འཁོར་བ་པའི་ཆོས་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་དང་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་དབང་དུ་གྱུར་པས་སླར་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །འདིས་ནི་རེ་ཞིག་ཞི་བ་བགྲོད་པ་གཅིག་པུ་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བཀག་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་ཉིད་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རབ་ཏུ་མི་གནས་ཤིང་འཁོར་བར་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པ་དང་འགྲོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དུ་འདི་ལྟར། ཡང་རབ་འབྱོར་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བདག་མེད་ཅིང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཞེས་པའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན་ཆོས་གང་ཞིག་གི་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དབང་བརྙེས་པ་དེ་ནི་འཁོར་བ་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ཞིང་དེ་བཞིན་དུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞིང་དབང་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི། བདག་མེད་ཅིང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིའི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཅི་ཞེ་ན། གཞན་དུ་ཡང་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་འཁོར་བར་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་མེད་ཅིང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་བཟོད་པ་རྣམས་ནི་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་ནི་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །ཡང་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་དེས་ནི་འཁོར་བར་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་ཉིད་གསལ་བར་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། འཁོར་བར་རབ་ཏུ་མི་གནས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་བ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་པའི་དགོངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་དུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཡོངས་སུ་བཟུང་མོད་ཀྱི་ལོག་པར་མི་བཟུང་སྟེ། དེ་ནས་ཡོངས་
― DTG095_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ལོག་པར་མི་བཟུང་བ་ནི་སྔར་བཤད་པ་དེ་བཞིན་ཏེ་དེ་རྣམས་ཉིད་དོ། །ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྒྱུ་བ་དང་གནས་པའི་སྤྱོད་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་གང་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུད་དམ་བྱོན་ཏམ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་རྒྱུ་བ་ནི་འཆག་པ་དང་གནས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྤྱོད་ལམ་མོ། །གཟུགས་དང་མིང་གི་ལུས་རྣམ་པར་སྒོམ་པ་ལ་དབང་འབྱོར་པའི་རྒྱུ་བ་དང་གནས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞིག་གིས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་སའི་རྡུལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཅེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལ་ཡང་ཕྲ་མོར་བྱེད་པའི་ཐབས་དང་སྣང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཏེ། དེ་སྒོམ་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚོགས་དེ་མང་བ་ཡིན་སྙམ་འམ་ཞེས་པས་ནི་འདིར་ཇི་སྙེད་པ་སྟེ། ཕྲ་མོར་བྱེད་པའི་ཐབས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཚོགས་ཤིག་མཆིས་པར་གྱུར་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བཀའ་མི་སྩལ་བའི་སླད་དུའོ་ཞེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྣང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་སོ། །དེ་ལྟར་བཤད་པར་གྱུར་པ་ཅི་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚོགས་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་གྱུར་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ཚོགས་མེད་པའོ་ཞེས་མི་གསུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚོགས་དེ་ཚོགས་མ་མཆིས་པར་གསུངས་པས་ན་དེ་ལྟར་བཤད་པའོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པ་ཅིག་ཤོས་མ་བཤད་པ་ལ་ཡང་ཚོགས་ཀྱི་བློར་འགྱུར་བ་ནི་ཅིའི་དོན་དུ་སླར་བརྗོད་ཅེ་ན། དེ་ཁམས་མ་མཆིས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཤེས་པ་སྣང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཉིད་དེ་མིང་གི་ལུས་བསྒོམ་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདིར་ཁམས་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མིང་གི་ཚོགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཤིག་མཆིས་པར་གྱུར་ན་དེ་ཉིད་
― DTG095_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིལ་པོར་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་དང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གང་ཡིན་པ་གཉི་གའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པའོ། །རིལ་པོར་འཛིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཅིག་ཏུ་རིལ་པོར་འཛིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱ་སྟེ་རིལ་པོར་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་ཡོད་པ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་ནོ་ཞེས་གཅིག་ཏུ་རིལ་པོར་འཛིན་པར་འགྱུར་ལ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་ཡོད་པ་ནི་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་རིལ་པོར་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚོགས་བཟུང་བས་རིལ་པོར་འཛིན་པའོ། །འདིར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་མཛད་པ། རིལ་པོར་འཛིན་པ་ཉིད་ནི་ཐ་སྙད་དེ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་ཏེ། ཅིས་ཤེས་པར་བྱེད་ན་ཐ་སྙད་ལས་སོ། །རིལ་པོར་འཛིན་པ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ཡང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་བཟུང་བ་ནི་ཐ་སྙད་ཇི་ལྟ་བར་ཏེ་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །སྣང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་བསྒོམ་པ་བཤད་ནས་སྣང་བ་མེད་པར་བྱེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ཡང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །གང་དང་གང་ཞིག་གང་གིས་གང་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་དེ་ལས་གོང་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི། རབ་འབྱོར་གང་ལ་ལ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་ཏུ་ལྟ་བར་གསུངས་སོ་ཞེས་ཟེར་ན་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་ཏེ། འདིས་ནི་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་བདག་ཏུ་བརྗོད་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བདག་ཏུ་གསུངས་པ་དེ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པར་རྣམ་པར་འཇོག་གོ །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དེ་ཡང་ལྟ་བ་མ་མཆིས་པར་གསུངས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པར་འཇོག་སྟེ། གལ་ཏེ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དེ་ལ་ལྟ་བར་འཛིན་པ་མེད་པ་དེ་ལྟར་སྦྱོར་བར་བྱེད་ན་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་ནི་དེར་འཇུག་པའི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞགས་
― DTG095_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གང་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་པར་བྱ་བ་ལྟ་བར་བྱ་མོས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དང་མོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཏེ། གང་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ལ་བརྟེན་པ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །ལྷག་མཐོང་ལ་བརྟེན་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མཐོང་བ་གཉི་ག་ཡང་འདིར་མོས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་གིས་གཟུགས་བརྙན་གྱི་དམིགས་པ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པར་བྱེད་དོ། །ཅི་ནས་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་དེ་ལྟར་མོས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ་དེ་རྣམས་ནི་ཉིད་དོ། །ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱི་རིགས་པའི་དོན་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཐབས་ཏེ་རྟེན་ཐམས་ཅད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་དང་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་སྟེ་དེ་ཙམ་ཉིད་དུ་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་ཐབས་བཤད་ཟིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་གང་གིས་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །འདིས་ཅི་ཞིག་བསྟན་ཞེ་ན། ཆོས་འདི་དོན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཅི་ནས་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱ་བའོ། །ཅི་ལྟར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཞེ་ན། ཅི་ནས་ཀྱང་རབ་ཏུ་མི་སྟོན་པ་བཞིན་དུ་སྟེ། དེས་ན་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པའི་དགོངས་པ་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་དུ་མེད་པར་བསྟན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ནི་བསྟན་པར་བྱར་མེད་པ་སྟེ། གཞན་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ལ་ལྷག་པར་དང་བ་དང་དོན་དུ་གཉེར་བ་མེད་
― DTG095_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་ཆོས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཁོར་བར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སྐར་མ་རབ་རིབ་མར་མེ་དང༌། ཞེས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྟེ། དོན་ནི་སྔར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཏེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཨེ་ཏཱ་ད་ཤཱི་མརྠ་ག་ཏིཾ་ནི་ཤཱ་མྱ། ཡེ་ཤཱི་མ་ཧཱ་ཡཱ་ན་མ་བདྡྷཽ་མེ་བ། ཏཱ་ནསྨ་ནོ་བེདྨི་ན་བཱསྨ་ནོ་པི། གུ་ཎཻ་ར་བྷཱ་བྱཱ་ནླ་སུ་ནཱ་ན་བཻ་མི། ཧཱི་ནོ་ཧི་གཱམྦྷཱིཪྻ་མུ་དཱ་ར་ཏཱམྦཱ། བོདྡྷུནྣ་ཤཀྣཱ་ཏི་ན་ཙཱ་དྷི། མོཀྟུཾ། པྲཱ་ཡེ་ཎ་ཙེ་བཾ་བི་དྷ་ཨེ་ཥ་ལོ་ཀཿཏེ་ནཱ་ཏྲ་དྷརྨེ་ཁི་ལ་ཏཱམྤྲ་ཡཱ་ཏཿའྥགྶ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་གནས་བདུན་གྱི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།ཞེས་པ་འདི་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གཞོན་ནུ་དཔལ་བའི་ཞལ་སྔ་ནས་གསར་འགྱུར་མཛད་པའི་འཕྲོ་ཅུང་ཟད་ལུས་པ། རྗེ་དམ་པ་དེའི་དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སླད་དུ་འགྱུར་བར་གྱིས་ཤིག་ཅེས། ཞྭ་དམར་ཅོད་པན་འཛིན་པ་བཞི་པ། དཔལ་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་ཡེ་ཤེས་དཔལ་བཟང་པོའི་ཞལ་སྔ་ནས་བཀའ་སྩལ་བ་སྤྱི་བོས་མནོས་ཏེ། ཞ་ལུ་ལོ་ཙཱ་བ་འགོས་ཆོས་སྐྱོང་བཟང་པོས། ལུགས་གཉིས་ཀྱི་མདུན་ས་ཆེན་པོ་ཕོ་བྲང་སྣེའུ་གདོང་རྩེར། ཆོས་ཀྱི་རྗེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དཔལ་ངག་གི་དབང་ཕྱུག་གྲགས་པ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་དཔལ་གྱི་མངའ་ཐང་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་ལེགས་པར་བསྒྱུར་བའོ། །དུས་གསུམ་རྒྱལ་བ་སྐྱེད་མ་རྡོ་རྗེའི་མཚན་ཅན་ཟབ་མོའི་དགོངས་འགྲེལ་རབ་གསལ་བ། །ཀུན་མཁྱེན་གཉིས་པ་དབྱིག་གཉེན་ཞེས་གྲགས་དཔལ་ལྡན་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོས་རྣམ་པར་བཀོད། །གང་དེ་ཁ་བ་ཅན་པའི་དཔལ་དུ་གཞོན་ནུའི་མཚན་ཅན་མཁས་གྲུབ་མཆོག་གིས་བསྒྱུར། །དེ་ཉིད་རྫོགས་པར་བསྒྱུར་བའི་དགེ་བས་འདྲེན་པ་མཆོག་དེའི་དགོངས་པ་རྫོགས་གྱུར་ཅིག །སླར་ཡང་རྒྱ་དཔེ་ལ་གཏུགས་ཤིང་སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པར་བརྗོད་བྱ་རིས་མཐུན་པ་རྣམས་དང་སྦྱར་ཏེ་ཚིག་ཕྲད་དང་འཁྲུགས་སྡེབ་པ་སོགས་ཅུང་ཟད་ལེགས་ཆར་འགྱུར་བ་རྣམས་འབད་ཅིང་དག་པར་བགྱིས་སོ།། །།
འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།
སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤྲཱི་ལ།
― DTG095_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏ་བཛྲ་ཙྪི་དི་ཀ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ལ་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ལ་གྲགས་ལུས་མདུན་ན་གསལ་བར་སྣང་བ་ཡང༌། །དངོས་པོའི་ངོ་བོར་འབྱོར་བ་མི་རྙེད་རབ་སྟོན་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཡང་དག་དམ་པ་རྟག་པ་མཆོག་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་གནས་བརྟན་པ། །དུས་གསུམ་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀུན་སྐྱེད་དེ་ལ་རབ་གུས་བདག་ཕྱག་འཚལ། །གང་ལ་ཅུང་ཟད་གོམས་བྱས་སྐད་ཅིག་ཏུ་ཡང་དགེ་བ་རྒྱ་ཆེན་སོགས། །གང་ཕྱིར་སྡིག་པ་རབ་ཏུ་ཆེ་བ་མཐའ་དག་རྩ་ནས་ཟད་བྱེད་པ། །དེ་བས་དེ་ནི་གོམས་པར་བྱ་ཕྱིར་བླ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡི། །ལམ་ལས་བརྟགས་ཏེ་བདག་བློས་ཇི་ལྟར་ལྕོགས་པས་བདག་གིས་འདི་བགྱིའོ། །དེ་ལ་མདོ་སྡེ་འཆད་པར་འདོད་པས་ཉན་པ་དག་ནན་གྱིས་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་དགོས་པ་དེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དགོས་པ་མ་རྟོགས་པར་ནི་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དག་གང་ལ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་མདོ་སྡེའི་དགོས་པའི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་བསྙད་པར་བྱ་སྟེ། བརྗོད་པར་བྱ་བས་སྟོང་པའི་མདོ་ནི་སེའུ་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་བཞིན་དུ་དགོས་པ་འདོད་པ་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེ་གཟུང་སླ་བའི་ཕྱིར་བསྡུས་པའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསྡུས་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚིག་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གོ་རིམས་མི་འགལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱར་བ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྔ་ཕྱིའི་རིགས་པ་དང་འགལ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རྒོལ་བའི་ལན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཚུལ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་མདོ་སྡེ་འདིའི་མིང་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་དགོས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་བ་རྡོ་རྗེ་ལྟར་གཞིག་དཀའ་བ་དེ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདིས་ནི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤོང་བ་འདིའི་དགོས་
― DTG095_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་གཅོད་པ་ནི་རྡོ་རྗེའི་དབྱིབས་དང་འདྲ་བས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ནི་རྩེ་མོ་གཉིས་སྦོམ་ལ་དབུས་ཕྲ་མོར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཡང་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་རྒྱ་ཆེ་བར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དབུས་ཕྲ་མོས་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་ས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་རྡོ་རྗེའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ནི་ས་གསུམ་པོ་འདིའི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བསྡུས་པའི་དོན་ནི་མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གླེང་གཞི་དང༌། གླེང་བསླང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་གནས་སོ། །དེ་ལ་གླེང་གཞི་ནི་མདོ་སྡེ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་སྟེ། དེ་ཡང་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་ནི་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་བདག་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གླེང་བསླང་བ་ནི་མདོ་སྡེའི་དོན་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐབས་དང་སྦྱར་བ་སྟེ། སྐབས་སུ་མ་བབ་པར་སྨྲས་ན་ཐམས་ཅད་འཆལ་བར་འགྱུར་བས་འཆལ་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་སྐབས་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱ་བ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་རིག་ནས། ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཐོག་མར་བཀོད་དོ། །སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པས་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེའི་གནས་ནི་ཡུལ་གང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེའི་གནས་ཞེས་
― DTG095_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །དེ་ཡང་རབ་འབྱོར་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྐར་མ་རབ་རིབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་མའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང་དེའི་གནས་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱ་བ་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་ཏེ་འདི་ནི་རེ་ཞིག་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཚིག་གི་དོན་ལ་སོགས་པ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་དེ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཁས་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་ཡང་སྣང་མོད་ཀྱི། འདིར་ནི་སྐབས་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་འཇོག་པ་ཡིན་པར་བཟུང་ངོ༌། །འདི་ནི་མདོ་སྡེའི་དོན་འོག་ནས་འབྱུང་བ་མཐའ་དག་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་རྣམ་པར་གཅོད་པར་བྱེད་ཅིང་དོན་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་པར་བསྟན་ཏོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཐོས་པ་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་དགག་པར་བྱེད་དེ། སངས་རྒྱས་མ་གཏོགས་པར་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་དག་རང་གིས་རྟོགས་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ཡིད་མི་ཆེས་པ་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །དུས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གཅིག་གི་ཚེ་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་དཀོན་མཆོག་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཐོས་དཀའ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བདག་ཉིད་མང་དུ་ཐོས་པར་སྟོན་ཏོ། །དུས་གཅིག་ན་འདི་ཐོས་ཀྱི་གཞན་ན་ནི་གཞན་དག་ཀྱང་ཐོས་སོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཡང་ན་དུས་གཅིག་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་སོ་ཞེས་འོག་མ་དང་སྦྱར་ཏེ། གདུལ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་དག་ལ་ཕན་གདགས་པའི་དོན་དུ་གཞན་ན་ནི་གཞན་བཞུགས་སོ་ཞེས་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། འཆི་བདག་དང༌། ལྷའི་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བདུད་དང་བདུད་བཞི་བཅོམ་པ་དང་ལྡན་པས་ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པས་ལེགས་ལྡན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དབང་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དང༌། །གཟུགས་དང་དཔལ་དང་གྲགས་པ་དང༌།
― DTG095_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡེ་ཤེས་དང་ནི་ནན་ཏན་དང༌། །དྲུག་པོ་དེ་ལ་ལེགས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །མཉན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲང་སྲོང་མཉན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་བསྟི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་མཉན་ཡོད་དེ། དེས་མཚོན་པའི་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་མཉན་ཡོད་ཅེས་བྱའོ། །ཡུལ་སྨོས་པ་དེ་ཡང་ཡུལ་དེ་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང་ས་ཕྱོགས་དེ་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་བདག་གི་ཚིག་གཟུང་བར་འོས་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་ས་ཕྱོགས་དང་བཅས་པ་རྣམ་པ་དང་བཅས། དབང་ཕྱུག་དང་བཅས་པས་སྨྲས་ན། གཞན་དག་གིས་ཚིག་གཟུང་བར་འགྱུར་གྱི། གཞན་དུ་ན་ཚིག་གཟུང་བར་འོས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་མཉན་ཡོད་ཧ་ཅང་རྒྱ་ཆེས་ཏེ་གང་ན་བཞུགས་གཏོལ་མེད་པས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དེའི་ཚལ་ཡིན་པས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་ལོ། །དེ་ཡང་ཇི་སྟེ་ན་སུ་ལ་ཡང་མ་གྲགས་ཀྱང་སྲིད་པས་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་ཞེས་པ་མགོན་མེད་པ་རྣམས་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་སྟེ་ཟས་སྦྱིན་པས་དེ་ལྟར་གྲགས་པ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེ་བཀྲམ་པ་གཤིབས་པས་རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ལས་ཀུན་དགའི་ར་བ་ཉོས་པ་དང༌། རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ལས་ཅུང་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྱིར་ཁང་པ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱན་དུ་བཅུག་པས་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཚལ་དེ་གྲགས་སོ། །གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་སྨོས་ན་ནི་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་བརྗོད་པར་འདོད་པ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བས་ཚིག་གསུམ་ཆར་སྨོས་སོ། །ཡང་ན་མཉན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་མང་པོའི་ནང་ན་བཞུགས་པས་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་ཏོ། །རྒྱལ་བུ་རྒྱལ་བྱེད་ཀྱི་ཚལ་མགོན་མེད་ཟས་སྦྱིན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དབེན་པ་ན་བཞུགས་པས་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །འདི་ལ་དབང་སུ་ཡོད་སྙམ་པ་ལ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་
― DTG095_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་དགེ་སློང་དག་གོ །བདུད་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་བ་དག་གིས་མི་ཕྱེད་པས་མང་པོ་དེ་དག་ལ་དགེ་འདུན་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་ཕལ་ཆེ་བ་དང་མཐུ་གཉིས་ཏེ། དེས་ནི་མཐུ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཕལ་ཆེ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་སྙམ་པ་དང༌། སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་དེ་སྙེད་ཅིག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་མང་བ་ནི་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་མདོ་སྡེ་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྙིང་སྟོབས་ཆེ་བའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གོ །ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ལ་སྙིང་སྟོབས་ཡོད་པས་དེ་རྣམ་པར་གཅོད་པའི་ཕྱིར། སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་དང་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། ཚོགས་དང༌། དུས་དང༌། ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བདུན་དང་ལྡན་པས་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དག་གོ །དེ་ལ་ཆོས་ཆེན་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཆེན་པོ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པ་ཆེན་པོ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཆོས་ཟབ་ཅིང་ཆེ་བ་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པ་ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བསྐྱེད་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་ཆེན་པོ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་ཆེན་པོ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཆེན་པོ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་ལམ་བཞི་པོ་དག་གིས་སམ། ཡང་ན་ཚངས་པ་དང་ལྷའི་དང༌། འཕགས་པའི་བཞུགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་དག་གིས་བཞུགས་པའོ། །ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞུགས་ཟིན་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་
― DTG095_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སློང་གི་དགེ་འདུན་ནི་བྱ་བ་བྱས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་ཀྱི་དྲུང་ཉིད་ན་འདུག་པར་རིག་ནས་རྟག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གོང་དུ་སྨོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བྱ་བ་མ་བྱས་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཆེ་བས་འགྲོ་བའི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུ་རྒྱུ་བས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་དྲུང་ན་མི་འདུག་པས་འོག་ཏུ་སྨོས་སོ། །དེ་བས་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་འོག་ཏུའོ། །ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པ་སྟེ། འདིས་ནི་ཟས་ཀྱི་དུས་ངེས་པའོ། །དུས་ངེས་པ་ནི་དུས་འདི་ངེས་པར་བཟའ་བར་བྱའོ་ཞེས་དུས་ངེས་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ཡིན་པ་མི་ཤེས་ནས་དེའི་ཕྱིར་སྔ་དྲོ་ཞེས་སྨོས་པས་འཆད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྔ་དྲོ་ཡང་ཡིན་ལ་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་བསྡུའོ། །སྔ་དྲོའི་མཚན་ཉིད་ནི་བསྙེན་གནས་གནས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཟས་ཀྱི་དུས་ཕྱིར་འཐོབ་པར་འགྱུར་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་འཆད་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གཞན་དུ་ན་སྔ་དྲོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ནི་དེ་གཅིག་ཏུ་ཆད་པར་མི་རྟོགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་གྱི་ན་མཛད་ཀྱང་སྲིད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཚིག་གསུམ་ཆར་སྨོས་སོ། །ཤམ་ཐབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱིམ་དུ་འདུག་པ་དང་མཐུན་པའི་གོས་མནབས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་རྣམས་བསླབ་པ་དག་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མཛད་དོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་བདག་མ་དུལ་བས་གཞན་འདུལ་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཆོས་གོས་མནབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་གོས་མནབས་པ་ནི་བགོ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གཞན་ནི་སྐབས་མ་ཡིན་ནོ། །གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་སྟེ། མཉན་ཡོད་རྣམ་པར་བཅད་པའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞུགས་ཤེ་ན། ཉན་ཐོས་རྣམས་འདོད་པ་ཆུང་བ་ལ་གཟུད་པ་དང༌།
― DTG095_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱིམ་གྱི་བུད་མེད་དང༌། དབུལ་པོ་དང༌། ནད་པ་དང༌། རྒན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང༌། ལོང་བ་ལ་སོགས་པ་མིག་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ངོ་མཚར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ནར་མ་བསྟན་པས་གཞན་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་དགོས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཟས་ལ་སོགས་པ་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱས་ཤིང་བསྒྲུབས་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ངུ་ལས་སྐྱེས་པ་དག་ཀྱང་ཟས་ཁམ་གྱིས་ཟ་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་མི་བྱེད་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལས་འཁྲུངས་པ་ཇི་ག་མཛད་པར་འགྱུར་རམ། འདི་ལྟར་ཡང་འཕགས་པ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བསྒྲིབས་པ་དང་སྐྱེམས་པ་མི་མངའ་བཤང་གཅི་མི་མཛད། སྐུ་ཉམ་ཆུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བདེན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་དེ་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ན་ནི། དེའི་ཚེ་ཀླན་ཀ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ཡང་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། གང་གི་ཚེ་འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་སྟོན་ཅིང་གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་དང་འཚམ་པར་འཇུག་པ་དེའི་ཚེ་ཀླན་ཀའི་སྐབས་སུ་ག་ལ་འགྱུར། མིར་གྱུར་པས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ན་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་གོ་འཕང་འདི་ལྟ་བུ་ཐོབ་བོ་ཞེས་གཟེངས་བསྟོད་པའི་ཕྱིར་གདུལ་བ་པ་རྣམས་ལ་མིའི་ལུས་སྟོན་པས་དེ་ལྟར་ཞལ་ཟས་ཀྱི་ཚུལ་སྟོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་པོ་དང༌། སྦྱིན་བདག་གང་ལ་བསོད་སྙོམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་བསྟན་པས་དེ་དག་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། གང་དག་སྐལ་པ་ཡོད་ཀྱང་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ཡི་དགས་ལ་སོགས་པའི་ནང་དུ་སྐྱེས་པ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཕྱག་གི་སེན་མོ་བདུད་རྩི་ཅན་གྱིས་རེག་ན་ལྷའི་རོ་བྲོ་བ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་ཞིང་ཟད་མི་ཤེས་པ་གནོད་སྦྱིན་གཟི་སྟོབས་ཅན་ལ་སོགས་པས་ཁྱེར་བ་ཟོས་ན། དེ་དག་བདེ་བ་མཆོག་གིས་སེམས་ཚིམ་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་
― DTG095_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག་ཀྱང་འཐོབ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །རྣམ་པ་ཅི་འདྲ་བས་ཟས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་མཇུག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་བླངས་ནས་མཇུག་ཏུ་ཞལ་ཟས་གང་གསོལ་བ་དེ་ནི་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཞལ་ཟས་མཇུག་ཏུ་གསོལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཡིན་ནོ། །གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསོལ་ཟིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་མཇུག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་གཉིས་པ་ལ་བླངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཟས་ཕྱི་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཟས་ཕྱི་མ་དེ་ནི་ཟས་མཇུག་ཀྱང་ཡིན་ལ་བསོད་སྙོམས་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་ཕྱི་དྲོའི་ཟས་དེ་ཟ་བ་གང་ཡིན་པའི་བསོད་སྙོམས་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཟས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གཉིས་དང་བྲལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཞག་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞག་སྟེའོ། །དེ་ཡང་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་ན་བཀའ་ནོད་པ་ལ་བརྩོན་པ་དག་ཀྱང་རྟག་ཏུ་གནས་མོད་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་བདག་ཉིད་བྱེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་བཞག་པ་མཛད་དོ། །སྐལ་བ་ཆུང་ངུ་གཡོག་མི་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་མི་བདེ་བ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཡང་ངོ༌། །མི་གཙང་བར་སྣང་བ་རྟག་ཏུ་རིང་དུ་སྤངས་པ་དང༌། ཞབས་པདྨ་ལ་འཇོག་མོད་ཀྱི། བྱ་བའི་རྒྱུད་ལ་སོགས་པ་ལ་མོས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་དང་མཐུན་པ་འམ། རྐང་པ་རུལ་ཅན་གྱིས་མལ་ཆ་དང་སྟན་ལ་མི་རྗིའོ་ཞེས་བསླབ་པ་དག་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞབས་འཁྲུ་བར་བལྟའོ། །གདན་བཤམས་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པས་བཤམས་པའོ། །སྐུ་དྲང་པོར་བསྲང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཧ་ཅང་ཡང་མི་དགུ། ཧ་ཅང་ཡང་མི་དགྱེ་བར་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་སྟོན་པའི་དུས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤོང་བའི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་བཞུགས་ཤེ་ན། སྤོང་བ་དག་ཁོ་ནས་ཆོས་འདི་བསྟན་པ་དང༌། ཤེས་
― DTG095_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་ཉན་པར་ནུས་ཀྱི་གཞན་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤོང་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་ནན་ཏན་བསྐྱེད་དུ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲན་པ་སྔོན་དུ་གཞག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པའི་ཚེ། བླ་ན་མེད་པའི་ཚེ་གོ་འཕང་ཐོབ་ནས་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་མི་འཆད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བདག་གིས་བྱའོ་ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་སྨོན་ལམ་དེ་དྲན་པ་མངོན་དུ་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དྲན་པ་ལ་གནས་མོད་ཀྱི། དུས་མ་ཡིན་པར་དྲན་པ་དེས་ནི་ཅིར་ཡང་མི་འགྱུར་གྱི། དུས་སུ་སྨོན་ལམ་དྲན་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །དུས་སུ་དྲན་པས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་མང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་སྨོས་ཤེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉན་ཡོད་ན་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཚད་ཇི་སྙེད་དང་བཞུགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཆོས་སྟོན་པའི་དུས་ན་དེར་མ་འདུས་ཀྱི། མང་པོ་གསུམ་ཡན་ཆད་དེར་འདུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་གཞན་དག་ཡིད་ཆེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྨྲས་སོ། །འདུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །འདུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟན་ལ་འདུག་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་ཕལ་ཆེར་སྤྱིར་གཞག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་འཇོག་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པ་དང་མཐུན་པར་གཉིས་ཀ་སྨོས་སོ། །གཞན་དུ་ན་ནི་འདུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཙམ་ཁོ་ནས་གཉིས་ཀ་སྨོས་པར་འགྱུར་རོ། །གླེང་གཞིའི་ཚིག་གི་དོན་ལ་སོགས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་གླེང་བསླང་བ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་ཆེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལན་གཉིས་སུ་སྨོས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བོད་པའོ། །བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་ལམ་ནས་ཡང་དག་པར་གཤེགས་སོ། །ལེགས་པར་གཤེགས་པས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། ལེགས་པར་བསྟོད་ཅེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་ཏེ། གཤེགས་པས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། བུམ་པ་ཤིན་ཏུ་གང་བ་
― DTG095_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་གཤེགས་པས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་སྟེ། རིམས་ནད་ཤིན་ཏུ་བྱང་བ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྙེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་སྟེ། ཕན་གདགས་པ་གང་ཇི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ཀྱིས་ཕན་གདགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་འབངས་ལ་སོགས་པ་རྟོན་པ་དག་ལ་ཅི་ནུས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འཛིན་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་འདིར་ངོ་མཚར་བ་ཅི་ཆེ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ལ་ངོ་མཚར་གྱི་རྒྱུར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཡང་ན་སྔ་མ་དག་ཇི་ལྟར་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ལམ་ནས་གཤེགས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་རྙེད་པ་དེ་ལྟར། འདིར་ཡང་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་མཐའ་དག་གིས་མཆོད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་རམ། དགྲ་ཉོན་མོངས་པ་དག་བཅོམ་པར་གྱུར་པས་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ཤེས་བྱ་མཐའ་དག་ཡང་དག་པར་ཀུན་ནས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །ཚིག་དེ་དག་གིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རང་བཞིན་གྱི་དོན་མཐའ་དག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེས་འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་འབངས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དེ་འདིར་ངོ་མཚར་མི་ཆེ་སྟེ། དེ་དག་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སོགས་པ་རང་གི་དོན་འདོད་པས་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་ཀྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་ཞིང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཐའ་དག་བརྙེས་པས་གང་ཕན་འདོགས་པ་དེ་དག་ནི་འདིར་ངོ་མཚར་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པ་འདི་ལ་ནི་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་མ་གཏོགས་པར་ཕན་འདོགས་པའི་རྒྱུ་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་པས་རྣམ་པ་འདིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་བརྩེ་བ་ཆེན་པོ་ཁོ་ནར་སྟོན་ཏོ། །ཕན་བཏགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དག་སར་ཆུད་པར་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་ཏུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG095_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་གཏད་པ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་ལས་དང་པོ་པ་དག་ཕན་བཏགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་གཏད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་ཏུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བསྟན་པ་ནི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཅི་ནས་དེ་དག་ཡོན་ཏན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཐོབ་པ་དག་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་གྱིས་ཤིག་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་ཕན་བཏགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བཏགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་དམ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དུས་དང༌། ཁྱད་པར་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། བསྟན་པ་དང༌། ཁྱབ་པའོ། །དེ་ལ་དུས་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པ་དག་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་ཕན་འདོགས་པ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་པ་ནི་གཏན་དུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་པ་ནི་ཕན་འདོགས་པ་དེ་བདག་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་གཏད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་དམ་པར་བལྟ་སྟེ། གནས་དང་ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་འཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། བཀར་གདགས་པའོ། །གནས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། གང་གིས་དེ་དག་ཆུད་ཟ་བར་མི་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དག་ལ་ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕན་བཏགས་པ་དག་གཞན་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་འདོགས་པ་བྱེད་དུ་བཅུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཀར་གདགས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཁྱེད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དག་ལ་ཕན་གདགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བཀས་གཏད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་གུས་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གླེང་བསླང་བ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་ལ་སོགས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་རྣམ་པ་དྲུག་གི་ཕྱིར་ཞུས་ཏེ། དོགས་པ་བཅད་པ་དང༌། མོས་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། དོན་ཟབ་མོ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བ་དང༌། མི་ལྡོག་པར་བྱ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་
― DTG095_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཡིན་སྙམ་དུ་དོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོགས་པ་བཅད་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་བསོད་ནམས་མང་བར་བསྒྲགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་དོན་ཟབ་མོ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་བསྒྲུབས་པས་མནར་བ་དེ་ལེན་པ་དང་འཛིན་པ་ལ་རྩོམ་པ་རྣམས་བསོད་ནམས་མང་པོ་འདོད་པས་མི་ལྡོག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་གདགས་པ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་རྣམས་བདག་གིས་ཆོས་དེ་རྟོགས་པར་མཐོང་ནས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོར་བསྡུ་ན་དོགས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་བསོད་ནམས་འདོད་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་དང༌། ལོག་པར་བསྒྲུབས་པས་མནར་བ་རྣམས་ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པ་དང༌། བསམ་པ་དག་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་ནི་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་སོ། །སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་བཅད་ནས་སོ། །དེ་ལ་འདུན་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །སྨོན་ལམ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་ལ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་རྣམ་པར་གཡེངས་བ་ལས་སེམས་བླན་ཏེ་དེ་ཉིད་ལ་འཇུག་པའོ། །དང་པོས་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གཉིས་པས་ནི་གྲུབ་པའི་ལམ་གསུམ་པས་ནི་ཆུད་མི་ཟ་བའི་ལམ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གནས་སུ་ཞུས་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །ཉོན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣ་བ་བླགས་ཏེ་ཉན་དུ་གཞུག་པའོ། །ལེགས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པའོ། །རབ་ཏུ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པར་འཛིན་
― DTG095_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་གཞུག་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཉན་པའི་སྐྱེ་བོ་སྣོད་ཁས་ཕུབ་པ་དང༌། མི་གཙང་བ་དང༌། རྡོལ་བ་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་གསུམ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གསུངས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་ན་བཤད་ཀྱིས་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་སྣོད་ཁས་སྦུབ་པ་དང༌། མི་གཙང་བ་དང༌། རྡོལ་བདག་གི་ནང་དུ་ཆར་བབ་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་ཆར་འདི་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་ང་ནི་ཆད་པར་ཟད་ཀྱི་ཁྱེད་ཀྱིས་ནི་ནན་ཏུ་སྒྲུབས་ཤིག་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་སྟེ། གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་དང་ས་བཅུས་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ནི་སྨོན་པ་དང་འཇུག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞུགས་པའོ། །བྱེ་བྲག་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པས་ཞེས་སྨོས་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ཡོད་པས་བྱང་ཆུབ་གཞན་དུ་ཡང་གོ་བར་འགྱུར་རོ། །ཉན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁས་བླངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་གི་དོན་ལ་སོགས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་དེའི་གནས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་གནས་དེ་ཡང་མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པ་དང༌། བསྒོམས་པའི་ཁྱད་པར་འདུན་པ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མཉེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཞིང་རྣམ་པར་དག་པར་སྨོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་རིལ་པོར་འཛིན་པའི་གཞིག་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དང༌། ལུས་དང་སེམས་དུབ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ལས་ལོག་པ་དང༌། མི་རྩོམ་པ་དང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དག་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ལུས་དང་སེམས་རབ་ཏུ་དུབ་པ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ལས་མི་ལྡོག །མ་བརྩམས་པ་ནི་མི་རྩོམ་ལ། བདག་ལ་གཞན་དག་གིས་འདི་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཤེས་པར་གྱུར་ཀྱང་ཇི་མ་རུང་ཞེས་དད་པའི་དབང་དུ་བྱས་
― DTG095_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཏེ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བ་དང་དབྲལ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ན་བདག་གོ་སྙམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། གདམས་ངག་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་སྟེ། གནས་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བའོ། །གནས་དེ་དག་གིས་ས་གསུམ་བསྡུས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་གནས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གིས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གནས་གཅིག་པུས་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་བ་དག་པའི་སའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འཐོབ་པར་འདུན་པ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཐ་མ་བདག་གོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་བགེགས་རྣམས་དང་སེམས་བྲལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གདམས་ངག་ཡོངས་སུ་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་གོང་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་ནི་དེ་ལྟའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སེམས་ཅན་ཇི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཇི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་དོ། །ཅི་དེ་དག་ལ་ཚད་ཡོད་དམ་སྙམ་པ་ལ་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུ་བར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཚད་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དེའི་ངོ་བོ་སྙམ་པ་ལས་ལོག་པའི་སྒྲའི་དོན་ལས་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་སྐལ་བ་འདྲ་བ་ཞེས་གྲགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་བསྡུའོ། །དེས་ནི་མཐོང་བ་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་དོན་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་དེའི་ངོ་བོར་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་བསྡུས་པ་དག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འདྲ་བར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་སྤྱིར་བསྟན་ནས། བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །
― DTG095_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གསུམ་གྱིས་གསུངས་ཏེ། སྐྱེ་གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་ནི་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །གནས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ལས་ནི་གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་གནས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཟུགས་ཅན་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སོ། །མཚན་མར་འཛིན་པའི་དབྱེ་བ་ལས་ནི། འདུ་ཤེས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་མ་གཏོགས་པར་ཐམས་ཅད་ནི་འདུ་ཤེས་ཅན་ནོ། །འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་འདུ་ཤེས་མེད་པའོ། །འདི་ཡང་མཚན་མར་འཛིན་པའི་དབྱེ་བར་བྱས་པ་ཉིད་དེ། དེ་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་དེས་མཚོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ནོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་འདི་ནི་བློ་ཞན་པ་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་བྱས་ཀྱི་གཞན་དག་འཕྱ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་མ་སྤྲོས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བཤད་པ་འདི་མི་འགལ་བར་བསྟན་པར་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གདགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་བྱེ་བྲག་གི་བདག་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་སྟེ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བརྟགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི་སྐུར་བའི་མཐའ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། བཏགས་པར་ཡོད་ན་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་གང་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འདིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དམན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲས་བུ་གྱ་ནོམ་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་སྙིང་བརྩེ་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་འབྲས་བུ་དམན་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་གྱ་ནོམ་པ་ཡོད་ཀྱང་ཐོབ་པར་བྱེད་མི་ནུས་པས་དེ་ལྟར་དོན་དུ་གཉེར་རོ་ཞེ་ན། ཁྱོད་ཀྱི་ལུགས་ལྟར་ན་རིགས་གསུམ་དང་རིགས་མེད་པ་ཡང་ཡོད་པས་འབྲས་བུ་དམན་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐོབ་པར་བྱེད་མི་ནུས་པ་ཉིད་དོ། །འོན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་
― DTG095_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་འདི་འདྲ་སྟེ། གང་གི་དབང་གིས་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་ཤུགས་ཀྱིས་ནོན་པ་དག་ནི་འདི་ཅི་ནུས་སམ་སྙམ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པ་གཞན་དག་ཀྱང་བཞུགས་བཞིན་དུ་འདིར་བདག་གིས་དོན་མེད་པའི་སྨོན་ལམ་བཏབ་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་སྤངས་ཏེ། གཞན་ལ་ལྟོས་པ་རྒྱང་བསྲིངས་ཤིང༌། སྙིང་བརྩེ་བ་ཆེན་པོས་ཟིན་པ་རྣམས་འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མེ་འབར་བས་ཉེན་པར་མཐོང་ནས་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ཁོ་ནས་བསྐྱབ་པོ་ཞེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དཀའ་འམ་མི་དཀའ་སྙམ་པ་ཡི། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་སྤངས་ནས། །འགྲོ་བ་འདི་ནི་ཉམ་ཐག་ཅེས། །ཁྱོད་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཞལ་གྱིས་བཞེས། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བུ་སྡུག་པ་རྒྱལ་པོར་སྨོན་པ་ལྟར་འཐོབ་པར་བྱ་མི་ནུས་པའི་གྱ་ནོམ་པ་ཉིད་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་མི་གདབ། གང་གི་ཕྱིར་ན་དམན་པ་ཁོ་ན་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད། དེ་ལྟ་བས་ན་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་འདིར་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་རིགས་ཏེ། དེ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་དེ་སྐད་མ་གསུངས་ཤེ་ན། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ས་འོག་མའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་གྲངས་སུ་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞེས་མ་གསུངས་ཤེ་ན། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་བསམ་པ་ནི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། མི་ཁོམ་པར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ལ་དུས་གཞན་དུ་སྡོད་པ་དང༌། མི་ཁོམ་པའི་གནས་སྐབས་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་སྨོན་པར་ཟད་ཀྱི་དེར་ཟད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ན་གནས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བ་སྟེ། དེས་ན་དོན་གཉེར་མི་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་
― DTG095_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་འདའ་བའི་བསམ་པ་འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཇི་ལྟར་འདུན་པ་སྨོན་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་དེ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པར་སེམས་ཅན་གང་ཡང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ། དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱའོ། །ལངས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་དོན་དམ་པར་བདག་གིས་སེམས་ཅན་གང་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདིས་ནི་ཟབ་པ་བསྟན་ལ། དོན་དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱང་བསྟན་ཏོ། །སྔ་མས་ནི་ཀུན་རྫོབ་བོ། །ད་ནི་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པས་འདིར་ཇི་ལྟར་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དང་སྦྱར་རོ། །འོ་ན་སུ་གང་ཟག་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་འཇུག་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའམ་ཅི་ན། གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་སྨོས་པ་དེ་ཁོ་ན་མཛད་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང༌། ཡང་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བློ་གྲོས་ངན་པ་དག་གི་ཡང་དེ་ནི་ཕུང་པོར་ལས་གཞན་པ་ནང་ན་བྱ་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་བཞི་པོ་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་ཞིག་ཡོད་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་སེམས་ཅན་དང་སྲོག་ལ་སོགས་པའི་སྒྲར་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་དང༌། གང་དག་ཡང་གང་ཟག་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བར་འདོད་པ་དེ་དག་གི་ཡང་དེ་ནི་ཕུང་པོར་གཏོགས་པའི་ཆོས་དང་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཤུགས་ཀྱིས་དོན་གཞན་པ་ཁོ་ནར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ནི་ནམ་ཡང་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གནོད་པ་ཅན་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེར་ལྟ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །གང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་དོན་
― DTG095_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གཞན་ན་རེ་བདག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནམ། འདི་ལྟར་བཅིངས་པ་དང༌། ཐར་པ་དང༌། ལམ་དང༌། འབྲས་བུ་འབྲེལ་བ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ངོ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཞི་གཅིག་པ་གྲགས་པ་དག་ཡིན་ན། བདག་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཁྱེད་ཀྱི་ལུགས་ལྟར་ན་དེ་དག་གི་གཞིར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་གཅིག་པུ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་ན་གཞིར་འགྱུར་བ་གང་ཞིག་ཡིན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་སོ་སོ་ནི་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་སྦྱིན་བཅིངས་ལ་ཕྱིས་མཆོད་སྦྱིན་གྲོལ་བར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མེད་དོ། །གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གཞན་གྱིས་མྱོང་བ་ཡང་མེད་དོ། །ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བྱས་པ་ཆུད་ཟ་ཞིང་མ་བྱས་པ་དང་ཕྲད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱེད་པ་པོར་བརྟགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༌། འབྲས་བུ་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཆུད་ཟ་བའི་སྐྱོན་དང༌། བྱེད་པ་པོ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ན་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་མ་བྱས་པ་དང༌། ཕྲད་པའི་སྐྱོན་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་ཐ་དད་པར་མ་གྲགས་ཏེ། འོ་ན་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། གནས་གཅིག་པ་ཁོ་ན་སྟེ། ལྷ་སྦྱིན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་མྱོང་བ་ནི་མཆོད་སྦྱིན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་དྲན་པ་འམ་ངོ་ཤེས་པ་མེད་ཀྱི། གང་གིས་མྱོང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དྲན་ཞིང་ངོ་ཤེས་སོ་ཞེས་གྲགས་སོ། །དེ་བས་ན་སྐྱེས་བུ་གཅིག་པུ་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཞིག་ཡོད་དོ། །སྦྱོར་བ་ནི་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གཞི་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ལྷ་སྦྱིན་ལྕགས་སྒྲོག་གིས་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་བཞིན་ལ། རྩོད་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་གཉིས་ཀྱང་བཅིངས་པ་དང༌། ཐར་པ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་པོ་ལ་གཞི་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཡང་སྦྱོར་བ་རྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་འདིར་སྐྱེས་བུ་དང་རང་དབང་ཅན་དོན་དམ་པ་རྟག་པ་གཅིག་པུ་ཞིག་སྒྲུབ་ན་ནི་དེའི་ཚེ་དེ་ལྟ་བུའི་སྐྱེས་བུ་དང་གཏན་ཚིགས་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པར་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པས་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་
― DTG095_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟག་པ་གཅིག་པུའི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པས་དཔེ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་མ་ཚང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་འགལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་བཟློག་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ཅིའི་ཕྱིར་གཞི་གཅིག་པ་ཉིད་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་པ་དེའི་ཚེ་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ཀྱང་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ཡོད་པས་བཅིངས་པ་ལ་སོགས་པ་གནས་གཅིག་པར་འདོད་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་རྒྱུད་གང་ལ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དག་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ན་ནི་དེ་ལ་བཅིངས་པ་ཞེས་འདོགས། ཡང་དེ་ཉིད་ལ་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེ་ནས་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འགགས་པས་གནས་གྱུར་པ་ལ་ཐར་པ་ཞེས་འདོགས་ཀྱི། དེ་གཉིས་དོན་དམ་པ་རྟག་པ་གཅིག་པུའི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཅན་དུ་གྲུབ་པ་ནི་མེད་དེ། འཇིག་རྟེན་པའི་བཅིངས་པ་དང་ཐར་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུད་གང་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་སེམས་དང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སྐྱེས་པ་དེ་དེ་ཉིད་ལ་དུས་གཞན་ན་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མ་དུ་ལུང་ག་ལ་སོགས་རྒྱ་སྐྱེགས་ལ་སོགས་པའི་ཁུ་བས་བསྐུས་པའི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་སྣང་བའི་ཕྱིར་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་གནས་གཅིག་ཏུ་གྲགས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་དང༌། ཟ་བ་པོ་དང༌། དྲན་པ་པོ་གཅིག་པུ་ནི་གང་ཡང་མེད་དེ། ཐ་སྙད་བཏགས་པ་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཧ་ཅང་ཐལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ས་བོན་ལ་སོགས་པའི་ནུས་པ་ངེས་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུའི་ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་གང་གིས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་སོ་སོར་ངེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་གཅིག་པུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་གང་ཡང་མེད་དེ། གནས་སྐབས་གཞན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུ་འདི་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་འགྱུར་ན། བདག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱ། བདག་ལ་ཡང་བརྟགས་ཏེ་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུའོ། །ཟབ་མོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་གནས་སྐབས་དེ་གཉིས་སུ་
― DTG095_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེ་བ་མེད་པའམ། གཅིག་ལ་གཅིག་ལ་ཕན་འདོགས་པ་མེད་པ་ན་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བར་གྱུར་པས་ཟ་བ་པོ་ལ་སོགས་པ་འགྲུབ་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ནུས་པ་སོ་སོར་ངེས་པར་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་སོ་སོར་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་དང་འབྲེལ་པས་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྣང་བ་དག་ཁོ་ན་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོ་ཡིན་ན་བལྟར་མི་སྣང་བའི་ངོ་བོ་བདག་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། རྗེས་སུ་དཔག་པས་བདག་དེ་མ་གྲུབ་ཏུ་ཆུག་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་སྔར་ཤེས་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་གྱིས་བདག་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དང་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངར་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བ་ན་གང་གིས་ན་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་ན་རང་གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་བརྟགས་པ་ལྟ་བུ་བདག་གཅིག་པུ་རྟག་པ་ཁྱབ་པ་ནི་མི་དམིགས་སོ། །གདོན་མི་ཟ་བར་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་གལ་ཏེ་ངར་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་བདག་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ལ་རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་རྩོད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པས་ངར་འཛིན་པ་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པས་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ལ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདྲ་བ་གཞན་དང་གཞན་དུ་འབྱུང་བས་བསླུས་པ་དང༌། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་གོམས་པའི་དབང་གིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་ལ་གཅིག་པུར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ཕ་རོལ་རྣམ་པར་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་ངའོ་སྙམ་དུ་ཤེས་ཏེ། ཤེས་པ་དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ངར་འཛིན་པ་འདི་ལུས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་ངའི་ལུས་ཞེས་ཐ་དད་པ་ཙམ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ནི་བདག་གི་དམིགས་པ་ཅན་ལ་ཡང་མཚུངས་ཏེ། གལ་ཏེ་ངར་འཛིན་པ་འདི་དག་གི་ཡུལ་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་ངའི་བདག་ཉིད་ཅེས་སེམས་པར་འགྱུར། ཅི་སྟེ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཐ་དད་པ་མེད་ཀྱང་ཐ་དད་པ་གཞན་སྤངས་པས་དེ་ཙམ་ཤེས་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་མཆི་གུའི་ལུས་ཞེས་བྱ་
― DTG095_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་བཞིན་དུ་ཐ་དད་པར་བརྟགས་པས་འཛིན་པས་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་ལུས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཅན་ལ་ཡང་མཚུངས་སོ། །བདག་གི་ཡུལ་ཅན་ཡང་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་ཏེ་འོག་ནས་བཤད་དོ། །ངར་འཛིན་པ་ཁོ་ན་ཡང་བདག་མ་ཡིན་ལ་དེའི་ཡུལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཡང་མི་ནུས་ཏེ། དེ་དག་དེ་དང་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་རིམ་ཉིད་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་འམ་རང་དབང་ཅན་དུ་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བདག་ལྷ་ཉིད་ནི་བདག་གི་མཚན་ཉིད་མིན། ཉེ་གནས་མི་འདྲ་བས་ན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མིང་དུ་འདོགས་ན་ནི་འདོད་པས་འདི་ལ་བརྩད་པ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་ཆུང་ཟད་ཙམ་ཡང་མེད་དོ། །མངོན་སུམ་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་ཚད་མ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་ཕྱོགས་གཞན་དུ་དཔྱད་ཟིན་ཏོ། །གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ཡང་བསལ་བ་ཁོ་ནར་དམིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་གལ་ཏེ་བདག་ཕུང་པོ་དག་ལས་གཞན་མ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཕུང་པོ་བཞིན་དུ་སྐད་ཅིག་པར་འགྱུར་བའམ། ཡང་ན་བདག་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་རྟག་པ་དག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་བཞིན་དུ་དུ་མ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་བཟློག་དཀའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཕུང་པོ་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་བདག་ཅེས་མིང་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ། མིང་ལ་ནི་བརྩད་པ་མེད་དོ། །འོན་ཏེ་ཕུང་པོ་བདག་དང་ཐ་དད་པར་འདོན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པས་དེ་ཟ་བ་པོ་ལ་སོགས་པར་མི་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་གང་ཞིག་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པ་དེ་ནི་བྱེད་པ་པོ་འམ་ཟ་བ་པོ་མ་ཡིན་ལ། གྲོལ་བར་བྱེད་པའམ་འཁོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དཔེར་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ལ། བདག་ཀྱང་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་གང་ཡང་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ཞིག་ཡིན་ན་གཞི་དང་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་དམ། ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་དམ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དམ་ཕྱོགས་
― DTG095_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་དུ་འགྱུར་གྲང་ན། རེ་ཞིག་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འོག་ཏུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ལ་འོག་ཏུ་འགྲོ་བའི་གེགས་བྱེད་པས་གཞིར་རྣམ་པར་གཞག་ན། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ལུས་མེད་པས་འོག་ཏུ་འགྲོ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་བདག་ཅི་ཞིག་བྱེད་ན་གཞིར་འགྱུར། གནས་པར་བྱེད་པས་ཀྱང་གཞི་མ་ཡིན་ཏེ། གནས་པ་དང་གནས་པ་པོ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་དགག་པར་བྱའོ། །གནས་པ་དང་ཐ་དད་ན་ཡང་དེ་གནས་པ་པོ་དེ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ། གནས་པ་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ནི་གནས་པ་བསྐྱེད་པའི་མཐུ་ཡང་མེད་དེ། ཐམས་ཅད་ལ་མཐུ་མེད་པར་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ནི་གནས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་ནི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེས་དེ་གཞིག་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། གནས་པར་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མི་འགྱུར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡང་གནས་པར་བྱེད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བརྟན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལྡན་པའི་འབྲེལ་པ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྡན་པ་ཅན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དོན་གཞན་དང་དོན་གཞན་དུ་ལྡན་པར་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ལྕགས་ཀྱི་ཐུར་མ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་བདག་ཉིད་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་ལྡན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་བདེ་བའམ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ལྡན་པ་དེ་གཅིག་པུ་སྟེ། བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་དང་འབྲེལ་པ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་གཅིག་པུ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་ཉིད་དམ་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །མི་མཐོང་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་ངེས་པའི་ཁས་ལེན་ན་ནི་དེ་ཁོ་ནས་ངེས་པ་ཡིན་ན་ལྡན་པ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེ་ནི་གང་དུ་ཡང་མཐུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྲེལ་པ་ཅན་ཐ་དད་པས་ཐ་དད་པར་འདོགས་པ་ལ་ཡང་དོན་དམ་པར་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་མེད་ན། གང་གིས་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་
― DTG095_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་རག་ལུས་པའི་དོན་བྱེད་པའི་ཐ་དད་པར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་འབྲེལ་བ་འདི་ནི་བློ་གྲོས་ངན་པས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་ཁོ་ནའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུས་འབྲེལ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་རེས་འགའ་འབྱུང་བའམ་མི་འབྱུང་བར་མི་རིགས་ཏེ། བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་གིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱར་མི་རུང་བའམ། མཐུ་རག་མ་ལུས་པ་ཅན་གྱི་བདག་ནི་གང་གིས་ན་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་ནས་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་པ་ནི་མེད་དོ། །དེས་ན་གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དེ་བཅིངས་པ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་དུ་བཅིངས་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་གཏོང་ན་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ག་ལ་འགྱུར། ཅི་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་སྐྱེས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་གྲོལ་བ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་གྲོལ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། ནམ་ཡང་བཅིངས་པར་མི་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་གཞི་ཅན་གྱི་བཅིངས་པ་དང་གྲོལ་བ་དག་ཏུ་ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་བརྟག །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་བྱེད་པའམ་བསྐྱེད་ནུས་པས་བྱེད་པ་པོ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེད་པ་པོར་འགྱུར་གྱི་ཟ་བ་པོར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་འོན་ཏེ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུས་ཟ་བ་པོ་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ཟ་བ་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི་བྱེད་པ་པོར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། སེར་སྐྱབས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདེ་བ་ལ་སོགས་པས་འགྱུར་བ་མེད་པ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡང་ཟ་བ་པོར་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འགྱུར་ན་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཉམས་སོ། །རྒྱུ་ཙམ་གྱིས་ནི་བྱེད་པ་པོ་དང་ཟ་བ་པོར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དྲན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེའི་གཞི་ཅན་དུ་མི་རུང་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ཁོ་ན་ལ་ཐར་པ་དང་བཅིངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་རིགས་པ་དང་ལྡན་ཏེ། རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བྱེ་བྲག་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དེ་ཡང་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་ལ་སྲིད་ཀྱི་རྟག་པ་རྣམས་ལ་
― DTG095_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་འབྲས་བུ་གང་ལ་ཡང་རིམ་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་མཐུ་མེད་དེ། སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཅིག་ཅར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་མཐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་དང་བྲལ་བར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་མི་འབྲང་ན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྔ་མ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དག་ལས་མ་གཏོགས་པ་གང་གིས་དོན་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་གཞན་ནི་མེད་དེ། དེ་གཉིས་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཇི་སྙེད་པ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པར་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་ཡུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མཁས་པ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་པ་དག་སྨྲའོ། །རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ལ་མེད་པར་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཡང་དོན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་མེད་པ་ཙམ་གྱི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རོ། །ཤུགས་ཀྱིས་ན་ཡོད་པར་ཐ་སྙད་གདགས་པ་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ཡུལ་ཉིད་དེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ནི་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ལ་ཡང་དངོས་པོ་ཞེས་མིང་དུ་འདོགས་ན་ནི་མིང་ལ་ནི་བརྩད་པ་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་དོན་མེད་པའི་འདོད་པ་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དག་ནི་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་མི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་སོགས་པ་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ལ་དངོས་པོར་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་བྱེད་པ་པོར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལ་ཡོད་པས་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་མཚན་ཉིད་གཞན་ཡང་མེད་པས་དེ་ལྟ་བས་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང་འདྲའོ། །གང་ཟག་དག་ཀྱང་གལ་ཏེ་འཇིག་ན་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཁོ་ནའི་ནང་དུ་འདུས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་སྟེ། ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་འདུས་བྱས་མཐའ་དག་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་མི་འཇིག་ན་དེའི་ཚེ་ཕུང་པོར་གཏོགས་པའི་ཆོས་
― DTG095_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་དང་མི་འདྲ་བས་དེ་ལས་དོན་གཞན་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཉེས་པ་ནི་བརྗོད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སེང་གེའི་སྒྲ་ནི་མུ་སྟེགས་བྱེད་གླང་པོ་ཆེའི་ཁྱུ་མཐའ་དག་སྐྲག་པར་མཛད་ཅིང་བརྫི་བ་མེད་པ་ཡིན་པས་མང་དུ་མི་དགོས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་སྤྱིར་བཏང་བ་དང་དམིགས་ཀྱིས་བསལ་བའི་རང་བཞིན་ཚིག་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་ནི་བྱ་མོད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་གནས་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅར་བསྟན་གྱི་སྦྱིན་པ་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་ནོ། །མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཆོས་སྦྱིན་པས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་མེད་ན་ཆོས་བཟུང་བ་དང་བསྟན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་སྟེ་ཆོས་མི་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་མེད་ན་དད་པ་ལས་ལྷག་པར་བྱ་བ་འདོད་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་མེད་ན་དེ་ནི་དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་གསུམ་ཆར་མེད་ན་ཆོས་སྦྱིན་པ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀུན་དུ་འགྲོའོ་ཞེས་འཆད་དོ། །སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་ལ་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་བཅང་ནས་ཇི་ལྟར་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ལ་མི་གནས་པས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཇི་ལྟ་བ་
― DTG095_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་ཡོད་པ་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་པོ་དང༌། ལེན་པ་པོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་དེ་ཁོ་ནར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ནི་གནས་པའོ་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་ན་ལོག་པར་སྦྱོར་བར་འགྱུར་ཏེ། དོན་དམ་པར་ན་གང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གནོད་པ་ཅན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་དག་གིས་དོན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཐ་དད་པ་དོན་དམ་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་རེ་ཞིག་མངོན་སུམ་དུ་མི་འགྲུབ་སྟེ། དོན་གཞན་ལ་ཤེས་པས་འཛིན་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ལ་ཤེས་པས་འཛིན་པ་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའམ། རྣམ་པ་མེད་པའམ། གཞན་གྱི་རྣམ་པའམ་ཕྱོགས་གསུམ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་གྲང་ན། རེ་ཞིག་རྣམ་པ་དང་བཅས་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རི་མོའི་གདེང་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་ཚེ་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་དང་ཐ་མི་དད་པས་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱང་གཅིག་པུའི་ངོ་བོར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའམ། ཤེས་པ་ཡང་རྣམ་པ་རྣམས་དང་ཐ་མི་དད་པས་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་དུ་མའི་བདག་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དུ་མ་ཉིད་དུ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཅིག་ཙམ་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་གཅིག་མི་འགྲུབ་པོ། །དེ་མ་གྲུབ་ན་དུ་མ་ཡང་མི་འགྲུབ་པོ། །དུ་མ་ནི་གཅིག་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་རྣམས་ནི་ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་རི་མོའི་རྣམ་པ་ཉིད་གཞུང་གཟུགས་པའི་དོན་དུ་ཤེས་པ་དུ་མ་སྐྱེ་བར་རྟོག་པ་ལེགས་པར་འགྱུར་བ་ཤེས་པ་ཡུལ་ལ་ཁེབས་པར་གནས་པས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །གཞན་ཡང་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་དམ་ཕྱོགས་གཅིག་འདྲ་བར་འགྱུར་གྲང་ན། རེ་ཞིག་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་བེམས་པོའི་ངོ་བོར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆ་ཤས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་པུ་ལ་ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྡོག་པའི་བྱེ་བྲག་གི་ཆ་ཤས་སུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ན་ཡང་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་
― DTG095_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདྲ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོད་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་རིག་པར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་འདྲ་བ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་འཇོག་ན་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དོན་མཐུན་པ་ཡང་འཛིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདྲ་བ་ཡོད་དུ་ཆུག་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མངོན་གསུམ་དུ་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཤེས་པས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བདག་ལ་ཡོད་པ་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གིས་དོན་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པ་གཉིས་པ་ནི་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་གང་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་དོན་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེ་ན། བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་དེ་རིག་པ་ནི་མེད་དེ། བདག་ལ་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ཤིན་ཏུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཤེས་པ་དེའི་རྣམ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ག་ལ་ཡོད། རྒྱུ་ནི་ངེས་པར་བདག་གི་ངོ་བོ་བསྐྲུན་པ་ཁོ་ནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་མེད་དེ་འཁྲུལ་པ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱི་རགས་པར་སྣང་བའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་འདུས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལས་དོན་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་པའི་དོན་གཞན་ན་ནི་ཕྱོགས་ཐ་དད་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བསྒྲིབས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་པ་ཆོས་མི་མཐུན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཅིག་པུར་མི་རིགས་སོ། །འདུས་པ་དུ་མ་ཡིན་ན་ཡང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་དག་ཉིད་ཡིན་པར་འགྱུར་གྱི། དེ་དོན་གཞན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་ཙམ་གྱིས་རིག་ན་ནི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་རིག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་སྔོན་པོ་རིག་པ་ཡིན་གྱི་སེར་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་གཅིག་ཁས་ལེན་ན་ནི་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་དང་བཅས་པར་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ཏེ།
― DTG095_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཙམ་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་ནི་རྣམ་པ་མ་གཏོགས་པར་ཐ་དད་པ་གཞན་མེད་དོ། །གཞན་གྱི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ཅན་དུ་བརྟག་པར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་མངོན་སུམ་དུ་འགྲུབ་པོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པའི་དོན་དེ་དང་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྟགས་གང་དང་ཡང་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པ་འབྲས་བུ་དང་ཐ་དད་པ་ཞིག་སྤྱིར་རྒྱུ་ཙམ་དུ་རྗེས་སུ་དཔོག་ན་ནི་འདོད་པ་མི་འགྲུབ་སྟེ། རྒྱུ་གཞན་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་གཞན་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མ་གཞན་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་རེ་ཞིག་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ནི་མི་འགྲུབ་པོ། །ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་མི་འགྲུབ་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་སོ་སོར་རིག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཐམས་ཅད་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་རྟགས་གང་ཡང་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་ལྟར་ན་དེ་གཉིས་དང་དེ་གང་ཡང་འབྲེལ་བར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ནི་དོན་དམ་པ་པའི་དངོས་པོ་དང་གང་དུ་གང་འབྲེལ་པར་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་སྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་པར་མ་གྲུབ་སྟེ། དེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་ཚུ་རོལ་མཐོང་བ་གང་གིས་ཀྱང་གཟུང་བར་མི་ནུས་སོ། །གང་གི་ཚེ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྩ་བར་འགལ་བ་མེད་ལ། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་ན་དགའ་བ་ལོག་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་གནས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་མ་བརྟགས་གཅིག་པུ་ན་དགའ་བ་ཡང་འཐད་པ་དེའི་ཚེ་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་མེད་པས་དེ་གཉིས་ཀྱང་མེད་པར་ཇི་ལྟར་ཐལ་བར་འགྱུར། གང་ཞིག་དེ་གཉིས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་རྒྱུ་མེད་པར་ཁས་ལེན་པ་
― DTG095_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་ཐལ་བ་འདི་འབྱུང་གི །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བར་སྨྲ་བ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་དམ་པའི་དངོས་པོ་རང་བཞིན་བསྒྲུབ་པར་མེད་པའི་ཆད་མ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །གནོད་པ་ཅན་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དེ་འདི་ལྟར་གང་གཅིག་དང་དུ་མའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་པདྨ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལ། གཞན་དག་གིས་འདོད་པས་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་བདག་ཉིད་དངོས་པོའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱིས་ན་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་དང་དུ་མ་དག་གིས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་དེ་ལ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་དེ་ནི་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲིབས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་འགལ་བ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་འགལ་བ་དང་ལྡན་བཞིན་དུ་ཡང་གཅིག་པ་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྫས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །དུ་མ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དུ་མར་བཤིག་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ལ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱང་ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་དང་ཚུལ་རོལ་ན་གནས་པ་ནི་མེད་དེ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་ལ་ཁྱབ་པར་གནས་པར་སྣང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཕྱོགས་ཆ་ཐ་དད་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་ཁས་ལེན་ན་ནི་གཅིག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་ཡང་རི་མོའི་རྣམ་པ་འཛིན་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་གཅིག་པུའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་དུ་མ་བཞིན་ནོ། །དུ་མ་རྣམ་གྲངས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཅིག་ཅར་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། ཆ་ཤས་མེད་པ་དང་ལུས་མེད་པ་རྣམས་ལ་ནི། ཚུ་རོལ་དང་ཕ་རོལ་ན་གནས་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་གནས་པ་མེད་ན་ནི། དེ་ལྟར་སྣང་བར་
― DTG095_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་བརྫུན་པ་རྣམས་དེ་ལ་སྣང་བས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་གོ་བརྫུན་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་སྣང་བར་འགྱུར། སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་ཡིན་ན་བརྫུན་བ་རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་ཤིན་དུ་མེད་ན་གོ་སྣང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ན་ཁྱོད་ཀྱི་བདེན་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་གཞན་ཅི་ཞིག་ལུས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་གསལ་བའི་བདག་ཉིད་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་རྣམ་པར་བཅད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་བྱེ་བྲག་རྣམས་ཁོ་ན་ལ་སྤྱིར་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱེ་བྲག་རྣམས་བརྫུན་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྫུན་པར་ཤིན་དུ་གསལ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་བདེན་པའི་ངོ་བོའི་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་དེ་ལ་གང་གིས་ན་དེ་ལ་ངེས་པར་སྣང་བར་འགྱུར་བ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ། དེ་ལས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འབྲེལ་པ་ཡང་མེད་དོ། །འབྲེལ་པ་མེད་ན་ནི་སྣང་བར་མི་རིགས་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོའི་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འགལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་འབྲེལ་ལོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དངོས་རྣམས་ཇི་ལྟར་རྣམ་བརྟགས་ན། །བདེན་བར་དེ་ཡི་ངོ་བོ་མེད། །འདི་ལྟར་དེ་དག་གཅིག་པུ་དང༌། །དུ་མའི་ངོ་བོར་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། ཇི་ལྟར་གཟུགས་རྣམས་མེ་ལོང་ལ། །གཅིག་དང་གཞན་ཡང་རྣམ་སྤངས་པར། །སྣང་ཡང་དེ་ན་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ལྟར་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད། །བློ་ཡིས་རྣམ་པར་གཞིགས་ན་གོ །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཟུང་དུ་མེད། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་བརྗོད་མེད་ཅིང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་བཤད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་
― DTG095_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དཔེར་ན་ཆུ་ཤིང་རློན་པའི་སྡོང་པོ་ལ། །སྙིང་པོ་འདོད་མིས་རིམ་པར་བཤིག་བྱས་ཀྱང༌། །ཕྱི་དང་ནང་ན་སྙིང་པོ་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་མངོན་པར་མ་ཞེན་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་བར་བྱའོ། །དངོས་པོ་ལ་གནས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་འདི་འདིར་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོང་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པས་དངོས་པོ་ལ་གནས་པས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་མེ་བྱ་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལྟ་ཞིག་སྙམ་པ་ལས། ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དངོས་པོ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་སྤང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དངོས་པོར་འཛིན་པ་མེད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་མི་རིགས་པར་དགོངས་པའོ། །གཟུགས་ལ་མི་གནས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གང་ལ་མི་གནས་པར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡོངས་སུ་གཟུང་ངོ༌། །སྐྱེ་མཆེད་འདིས་ནི་སྤྲོས་ཏེ་མཚོན་པ་ཡིན་པས་དེས་ན་མིག་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་མ་སྨོས་སོ། །མི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་ཅི་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། མཚན་མ་ནི་དངོས་པོའི་རང་གི་མཚོན་པ་སྟེ་རྟགས་སོ། །དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་རྟོགས་པ་ནི་འདུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་དེ་ལ་མི་གནས་པའོ། །དེས་ནི་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་འདིས་ཟབ་པ་ཡང་བསྟན་ལ། སྒྲོ་བཏགས་པ་དང་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་དགག་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །དམིགས་པ་ཅན་རྣམས་
― DTG095_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་བ་འདི་ལ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བར་རུང་བ་བཀག་སྟེ། འདི་ལྟར་མཆོད་པ་དང་ཕན་གདགས་པར་འདོད་པས་གང་བྱིན་པ་དེ་ཤིན་ཏུ་དང་བ་བསྐྱེད་ཀྱི། སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་པོ་དང༌། ལེན་པ་པོ་མི་དམིགས་པ་ལ་གནས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་མེད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་སམ་འོན་ཏེ་ཡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་སུས་ཅི་ཡང་བྱིན་པ་མེད་པས་བསོད་ནམས་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ངལ་བར་བྱས་པ་དེ་ཡང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་མེད་པ་ཁོ་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གཟིགས་པས་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་འདོད་པ་རྣམས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྲས་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བཏང་བར་འགྱུར་ཞེས་རྒོལ་བར་བྱེད་པ་དེ་མཐའ་དག་སེམས་ལ་བཞག་ནས། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང་ལན་དུ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནས་འབྱུང་བས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ན་གང་ཡང་མེད་པས་དེར་དམིགས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཁོ་ན་སྟེ། སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་དང་བདག་གིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་བྱུང་བས་སྟོབས་ཆུང་བའོ། །སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པའི་རིག་བྱར་གྱུར་པ་མི་དམིགས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱིས་ཡུལ་ཡིན་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟེ། སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་དམིགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྒྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལས་སྦྱིན་པ་
― DTG095_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། ས་བོན་གྲུང་པོ་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་མི་དམིགས་པ་ལ་གནས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལས་བྱུང་བས་མཁས་པ་རྣམས་ལ་ཤིན་དུ་དང་བ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གིས་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་མེད་པར་འགྱུར་བ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ཏུ་མེད་པར་འདོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་ན་ཡང་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དམིགས་པར་ནི་རྣམ་པར་གཞག་གོ །མཉམ་པར་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་ནི་ཤིན་ཏུ་དམིགས་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེའི་ཚེ་ན་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པར་འཇུག་པར་ཁས་མི་ལེན་གྱི། དང་པོ་སྦྱོར་བའི་གནས་སྐབས་སམ། །ལངས་པ་རྣམས་ལ་བྱ་བས་ཀླན་ཀར་མི་རུང་ངོ༌། །འདིས་ནི་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་རྒྱ་ཆེ་བ་བརྗོད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་སྟོན་པས་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་བཀག་པར་ཡང་གྱུར་ཏོ། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ན་བསོད་ནམས་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། མི་ཟད་པས་སོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་བསོད་ནམས་ནི་མཉམ་པར་མ་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་བསྐྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །ཁྱད་ཞུགས་པར་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བས་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་མི་འགྱུར་བས་མི་ཟད་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་མི་གནས་པ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱ་ན་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་བྱ་ཞེས་བརྒལ་དུ་དོགས་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཟུགས་
― DTG095_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་གནས་སྟོན་ཏེ། འདིར་དོན་གྱིས་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེལ་ཏོ། །མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་མཚན་མ་ཙམ་ཞིག་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོས་བརྒྱན་པ་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་མཚན་རྣམས་ནི་ཕྱག་དང་ཞབས་ལ་འཁོར་ལོ་མངའ་བ་ལ་སོགས་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། ཚིག་མངས་ཀྱིས་དོགས་བས་མ་བྲིས་ཀྱི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་དག་ཀྱང་ཡུལ་ན་གནས་པ་དང༌། གསལ་བ་དང༌། རྫོགས་པས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་དག་ནི་སེན་མོ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་འདྲ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །མཚན་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་བཞིན་དུ་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་མཚན་དེ་དག་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ། དེས་བརྩམས་པ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་གཟུགས་ཞིག་ཏུ་གྱུར་གྲང་ན། རེ་ཞིག་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་སྔར་བཤིག་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྩོམ་པར་བྱེད་པ་མེད་ན་དེས་ན་བརྩམས་པ་ཡན་ལག་ཅན་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་པ་འགལ་བའི་ཆོས་སྔར་བཤད་པ་དག་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྨྲས་པ་ལས་དགོངས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་བརྟགས་ནས་རབ་འབྱོར་གྱིས། དེ་ནི་མ་ལགས་ཏེ་ཞེས་གསལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་མཚན་རྣམས་བརྫུན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་འོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་དག་སླས་མཚན་རྣམས་གསུངས་སྙམ་དུ་བསམས་ཤིང༌། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། དེ་ཉིད་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དོན་དམ་པར་གསུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་བཞིན་དུ་དེས་བརྫུན་པའི་ངོ་བོ་ཁོ་ནར་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཕགས་
― DTG095_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་སྨྲས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྐང་བའི་ཕྱིར་ཇི་ཙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཇི་ཙམ་དུ་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ནི་ཇི་ཙམ་དུ་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ཙམ་དུ་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྔར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ཙམ་དུ་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟློག་སྟེ་བཤད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འདིས་ནི་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལ་ཇི་ལྟར་མཐའ་གཉིས་སྤངས་ནས་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དེ་སྟོན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་བཞིན་དུ་མཚན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདིས་ནི་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་སེལ་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལ་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མེད་པ་ནི་དོན་དམ་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། མཚན་གང་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཐའ་བསལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་འདེབས་པས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་བརྗོད་དོ། །དེ་མི་དམིགས་པས་ནི་ཟབ་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་གནས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་སྙིགས་མ་ལྔ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་དཀོན་མཆོག་འདི་འདྲ་བ་ཡང་འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་སུ་དོགས་ནས་མཆིས་ལགས་སམ་ཞེས་ཞུས་ཏེ། མཆིས་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་ཅི་སེམས་ཅན་གང་ལ་ལ་དག་འདི་ལྟ་བུའི་མདོ་སྡེའི་ཆོས་བཤད་པ་ལ་ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་འབྱུང་བ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་གི་དོན་དེ་དང་སྦྱར་རོ། །ལྔ་བརྒྱ་ཐ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྔའི་ཚོགས་ནི་ལྔ་བརྒྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་
― DTG095_Page_0442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྔའི་བར་དུ་གནས་ཞེས་གྲགས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཐམ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་མཛད་དེ། དེའི་ཚེ་སྙིགས་མ་ལྔ་པོ་དག་ནི་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་ནི་མོས་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། ལུང་ནོད་པ་དང༌། འཆད་པ་དང༌། ཉན་པ་དང༌། སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་པའོ། །འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །མདོ་སྡེའི་ཚིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་བསྟན་པའི་ངག་རྣམས་ཏེ། འདི་དག་གིས་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད། ཤེས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་ཙམ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་འདི་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཡང་ན་མདོ་སྡེའི་ཚིག་དག་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཤད་པ་འདིར་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །བཤད་པ་དག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་པོ་ལྟར་ནི་བརྗོད་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་དོན་སྟོན་པ་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ནི་འདིར་ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི། སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་འདི་ཡང་དག་པའོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་མི་བྱའོ། །འདིས་ནི་དོན་གྲུབ་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དང་འདྲ་བར་གཟིགས་ནས་རབ་འབྱོར་གྱི་དོགས་པ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་དག་གི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་བསྒྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དང༌། རྒྱུ་ཇི་ལྟ་བུས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཇི་ལྟ་བུས་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ཏེ། བསླབ་པ་གསུམ་བསྒྲུབ་པ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་
― DTG095_Page_0443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཤེས་རབ་ལོགས་ཤིག་དུ་སྨོས་པ་ཡོན་ཏན་ནི་འདིར་བསམ་གཏན་ལས་བྱུང་བ་བཟུང་སྟེ། བ་ལང་དང་གླང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་དུའོ། །ཕྱི་མའི་དུས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཇི་ལྟར་འབྱུང་སྙམ་པ་ལ། རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ནི་ན་བཟའ་དང་ཞལ་ཟས་ལ་སོགས་པས་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང༌། གདུགས་དང་རྒྱལ་མཚན་དང་བ་དན་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་སྤྱི་བོས་བླངས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ནན་ཏན་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་བས་ཀྱང་དེ་དག་ཆེས་དགེ་བ་མང་དུ་སྩོགས་པས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་འབུམ་ཕྲག་དང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིས་ནི་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པ་དང་མིང་ངོ༌། །དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཟིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་སོ། །འདིས་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་སྤྲོ་བར་བྱ་བ་དང༌། ལོག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ངོ་ཚ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཅི་ཞིག་ཡོད་པར་བསྟན་པར་འགྱུར། ཡང་ན་དེ་ནི་དེ་དག་སྐལ་བ་ཡོད་པར་དེ་བསྟན་པ་གཙོ་བོར་མཛད་པར་བལྟ་སྟེ། སྐལ་བ་ཡོད་པར་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་སྡུད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསོད་ནམས་འབྱུང་བའི་དུས་སོ། །ཡོངས་སུ་སྡུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགག་པའི་དུས་ན་དེའི་བག་ཆགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་བསལ་ནས་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་གནས་པར་བྱ་བར་བསྟན་ལ། གནས་འདིའི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་
― DTG095_Page_0444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་སངས་རྒྱས་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡོངས་སུ་ཞུས་པ་དང༌། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཟབ་པ་ཡང་བརྗོད་དོ། །ངའོ་སྙམ་དུ་བདག་ཡོད་པར་འཛིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །བདག་གི་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །བདག་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ཇི་སྲིད་གནས་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་སྲོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །ཡང་དང་ཡང་འགྲོ་བ་དག་ཏུ་འགྲོ་བར་འཛིན་པ་ནི་གང་ཟག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །གལ་ཏེ་བདག་ལ་སོགས་པ་འདུ་ཤེས་མེད་ན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་ཡོད་དམ་སྙམ་པ་ལ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པར་ཆོས་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །འོ་ན་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ཏེ་ཅི་ཆད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡོད་དམ་སྙམ་པ་ལ་ཆོས་མེད་པར་ཡང་འདུ་ཤེས་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བར་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ལམ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ན་གང་ཞིག་བཀག་པས་ཆོས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཆོས་གང་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་མེད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་མེད་པར་དགག་པར་ནི་གང་ན་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལ་དཔེར་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་བདེན་ཀྱང་འདི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཙམ་ཉིད་དོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོགས་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་མེད་པ་བདེན་ཡང་ཆོས་མེད་པར་རྟོགས་ན་དེ་ལ་གནས་མི་སྲིད་པས་ཐམས་ཅད་མཚུངས་སོ། །གལ་ཏེ་བདག་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་དེ་དག་དེར་འདུ་ཤེས་མི་འཇུག་ཀྱང་འདི་ནི་བདག་ཀྱང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་
― DTG095_Page_0445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙམ་དུ་དེ་དག་མིང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ་འདུ་ཤེས་དང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། མིང་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བརྫུན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་པ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་དེའི་གནས་སྐབས་ན་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ཤི་བ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མི་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེའི་ཚེ་ན་གང་གིས་དེ་དག་རྣལ་འབྱོར་པར་འགྱུར་བའི་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་ལས་ལངས་པ་ན་དེ་ལས་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་དེ་རྒྱུ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་སུས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་གཏན་ཚིགས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། ཅི་ལྟར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་རང་རིག་པས་རང་ལ་ཡོད་པའི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་མཚུངས་སོ། །ཡེ་ཤེས་དང་རིག་པ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་ཁས་མི་བླང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་མངོན་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལ་ཡོད་པའི་བདག་མེད་པའི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མི་ཉེ་བ་དང་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དཔྱད་པས་ཡུལ་དུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱིར་བདག་མེད་པར་བསྡུས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཅིག་ཅར་དམིགས་སོ། །དེ་དག་གི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་ཡུལ་མེད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་བདེན་པའི་རྨི་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་བཞིན་དུ་མི་སླུ་བས་ཚད་མར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །སྤྱི་དེར་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡང་འདུས་པ་ཉིད་དེ་དེ་ལ་དེའི་དམིགས་པར་བྱེད་པ་གུད་ན་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པར་གཉི་ག་རྟོགས་པ་ལས་ན་དེ་དག་སངས་རྒྱས་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་
― DTG095_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མངོན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་མ་བྱས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་བཞིན་དུ་དེ་རྟོགས་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ནི་འཁོར་བ་ན་འདྲིས་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཅི་འདྲ་བས་དེའི་འདུ་ཤེས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ལ་ཟབ་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བདག་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་བདག་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པར་མ་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཚིག་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ལེགས་པར་གསུངས་པ་དང༌། ཉེས་པར་བཤད་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པ་གོ་དེ་དག་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་དེར་འདུ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་ན་མི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་སྤངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཆུབ་པར་བྱ་བར་ཇི་ལྟར་འདུན་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ལ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ལན་དུ་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དུ་སོ་སོར་བརྟགས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི། ཆོས་རྣམས་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །གང་ལ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བདག་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཡང་ངེས་པར་མ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྩ་བ་ཆོས་སུ་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སུ་མཚན་མར་འཛིན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པས་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྤོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ནི་གཅིག་པུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་མཐོང་བའི་ལམ་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་དེ་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་དེས་ཇི་ལྟར་བདག་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་མཐའ་དག་ལ་བརྟགས་
― DTG095_Page_0447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས། དེ་ཉིད་དེ་དག་གི་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ཉིད་བདག་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར། ཆོས་རྣམས་ནི་འདིར་རིགས་པས་བསྐྱེད་པའི་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་མདོ་དེ་དང་དེ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བསྟན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང་ལན་དུ། རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ལོག་པར་གཟུང་བར་མི་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་ལོག་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གཟུང་བར་མི་བྱ་སྟེ། བདེན་ནོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དགོངས་པ་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་གཟིངས་ལྟ་བུར་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་གཟུང་བ་དགག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་གཞན་དང་སྦྱར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བདེན་ནོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་ལུང་གི་ཚོགས་གང་དག་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་གཟིངས་ལྟ་བུ་དེ་དག་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ནས་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་སྤང་བར་བྱ་ན། མུ་སྟེགས་ཅན་ལྟ་བུ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མི་རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་དེ་དག་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་པ། དེ་དག་ལ་ནི་དགོས་པའི་ཕྱིར་བརྟེན་པ་ཡང་ངས་མ་གནང་ངོ་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་སྐད་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དོན་དམ་པར་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་རིགས་པའི་ངོ་བོ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་དེ་འགོག་པར་མཛད་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་
― DTG095_Page_0448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐད་དུ་འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་ཟ་མ་ཏོག་གི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། བཙུན་པ་རབ་འབྱོར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གཟིངས་ལྟ་བུར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་སྤང་བར་བྱ་ན། ཆོས་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། ཆོས་གང་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གང་ལ་གཟིངས་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། དེས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གཟུང་ངོ༌། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མཚོན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེས་ནི་གང་དག་གྲགས་པ་དང་འགལ་བར་སྟོན་པ་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་བདག་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་གཟུང་ངོ༌། །ཡང་ན་གང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་ཆོས་དང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དག་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་དེ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདིས་ནི་གཡེང་བ་ཚར་བཅད་ནས་འདིར་ཇི་ལྟར་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་བརྫུན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པར་མི་བྱའོ་སྙམ་པ་དེ་ལ་བརྟགས་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་དོན་གྱིས་ན་དོན་དམ་པར་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འཛིན་པ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ལ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་ཐོབ་པར་བྱ་བར་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གདབ་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་མཚན་མ་ཙམ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་རྟོགས་པའི་བྱེ་
― DTG095_Page_0449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་རྟོགས་པའི་སྐུ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོར་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྟན་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་གྲངས་སུ་ཐམས་ཅད་ཡོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་པ་གང་གིས་དོན་དམ་པ་ལ་དགོངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེས་ན། རྨས་པ་ལས་དགོངས་པ་བཟུང་ནས་གནས་བརྟན་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས། བདག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དོན་འཚལ་བ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །བདག་གིས་འཚལ་བ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགོངས་པ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཡང་མེད་ལ། ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་མེད་སྙམ་པ་ལ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །གཟུང་དུ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྔར་ཇི་སྐད་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའི་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྤྱི་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལ། སྤྱི་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་གཉིས་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་བསྟན་པ་མེད་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་གསུངས་པ་སྟེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཟུང་དུ་མེད་ཅིང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གནས་པ་ཁོ་ནའོ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱང་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་གོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མེད་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ལྟ་སྙམ་པ་ལ། ཆོས་མ་མཆིས་པ་ཡང་མ་ལགས་
― DTG095_Page_0450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །དེ་ནི་མེད་པ་དགག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་བསྟན་ཏེ། སྒྲོ་བཏགས་དང༌། སྐུར་བའི་མཐའ་ཡང་བཀག་གོ །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་འདིར་འཐད་པ་ཡོངས་སུ་ཞུས་པ་དང༌། འདིར་ལན་དུ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་རིགས་པས་དཔྱད་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་གནས་ཏེ། སྔར་ཇི་སྐད་དཔྱད་པ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་ལས་བཤད་པ། ཀུན་དགའ་བོ་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་པ་མེད་པ་དང༌། གནས་པ་མེད་པ་དང༌། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འདི་ལ་དགོངས་ནས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང་མ་བྱུང་ཡང་རུང་རྟག་པར་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ། འཕགས་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དེ་ཁོ་ནའི་ངོ་བོར་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་མ་བྱས་དེ་ནི་མེད་པར་དགག་པའི་ངོ་བོར་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་གྱིན་ན་ནི་འཕགས་པ་དག་གིས་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མ་རྟོགས་པར་འགྱུར། དེ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་གཞན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དངོས་པོར་འཛིན་པ་མེད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཁོ་ནར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པའི་མདོ་ལས་དེ་ཁོ་ན་ནི་དངོས་པོ་ལས་དོན་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་ཉེས་པ་བརྗོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་དོན་དམ་པར་དངོས་པོའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྟར་འདུས་བྱས་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །
― DTG095_Page_0451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མེད་པ་ལས་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་རྟོགས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་ཡང་བཟློག་པ་དཀའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ལས་དེ་ཁོ་ནའི་དངོས་པོ་ལས་དོན་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཀྱང་མ་ལགས་ཆོས་མ་མཆིས་པ་ཡང་མ་ལགས་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །འདིས་ནི་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དགག་པའི་ངོ་བོ་བསྟན་ཏོ། །འདིས་ནི་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་དེ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་གནས་པ་འདིའི་ཟབ་པ་ཉིད་ཀྱང་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའམ། ཆོས་བསྟན་པའི་ཆོས་གང་ཡང་མེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ནི་གསེར་དང༌། དངུལ་དང༌། ཤེལ་དང༌། བཻ་ཌཱུཪྻ་དང༌། རྡོའི་སྙིང་པོ་དང༌། སྤུག་དང༌། མུ་ཏིག་དམར་པོའོ། །འཕགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སོ། །གླིང་བཞི་ལ་སོགས་པ་སྟོང་ལ་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ། །དེ་སྟོང་ལ་སྟོང་གཉིས་སོ། །དེ་སྟོང་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ། །གཞི་དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པའི་གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་འདི་འབྱུང་བ་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསོད་ནམས་ནི་སེམས་པ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། དེས་བསྐྱེད་པའི་བག་ཆགས་ཏེ། དེའི་ཕུང་པོ་ནི་ཚོགས་སོ། །འབྲས་བུ་མང་བའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་མང་ངོ༌། །མང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་གོ །མང་ཞེས་ལན་གཉིས་བརྗོད་པས་ནི་རབ་ཏུ་མང་པོ་ཞེས་བསྙད་པའོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་ན། ཇི་ལྟར་གཞི་དེ་
― DTG095_Page_0452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐྱེས་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་གསོལ་ནས། བདག་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པ་རིག་སྟེ། ལན་དུ་ཕུང་པོ་མ་མཆིས་པའི་སླད་དུ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །དོན་དམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མའོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་བརྟགས་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མེད་དོ། །བསོད་ནམས་ཀྱང་བག་ཆགས་ཀྱི་ངོ་བོ་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་བརྟགས་པའོ། །སེམས་དཔའ་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་གཡོ་བ་མེད་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་རྣམ་པས་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །གཅིག་དང་དུ་མའི་ངོ་བོས་སོ་སོར་བརྟགས་ན་ཡང་བརྫུན་པའི་ངོ་བོ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་དམ་པར་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མེད་དོ། །འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །སྒྲོ་བཏགས་པའི་མཐའ་ཡང་བཀག་གོ །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གནས་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དོན་དམ་པ་ནི་ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བརྗོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མ་གསུངས་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཤེས་པས་བརྗོད་པ་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་གང་གི་ཕྱིར་གསུངས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བར་ཤེས་སོ། །འདིས་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་བཀག་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་མཐའ་གཉིས་བཀག་སྟེ། དེའི་འོག་ཏུ་འཁོར་རྣམས་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཉན་པའི་འོས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། དེས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་བར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་དེ་བཤད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བས་རེ་ཞིག་དེ་ལས། ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཙམ་བསྟན་ན་ཡང་དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་དེ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏོ། །
― DTG095_Page_0453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་ཚིག་གི་དོན་མ་མཆིས་མོད་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་པས་དོན་འདི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་དོན་དམ་པར་ཆོས་བསྟན་པའམ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཡང་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྐུ་བསྟན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །བསོད་ནམས་ཁྱད་ཞུགས་པར་བསྟན་པ་འདིས་ནི་འདིའི་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བསྐྱེད་པར་འདུན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་རྩ་བ་དྲུག་པ་ཡང་ཡོད་པས་ཚིག་བཞི་པ་ཞེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་མཛད་དོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྩོན་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཚིག་རྐྱང་པ་ལས་རྩ་བ་བཞིའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ཚིག་ཙམ་ཡང་བཟུང་ངོ༌། །བཟུང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཏོན་ཏུ་བྱས་པའོ། །འཆད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གོ །ཡང་དག་པར་སྟོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཏོ། །གྲངས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རབ་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔག་ཏུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དཔེའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་དོན་གྱིས་ན་བསོད་ནམས་མི་སྐྱེད་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་རབ་ཏུ་སེལ་ཏོ། །བསོད་ནམས་ཞེས་མཚན་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མཐའ་དག་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཅི་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བར་ཟད་དམ། འོན་ཏེ་རིགས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡིན་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང༌། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། འདིར་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་འདི་ལས་བྱུང་སྟེ་ཞེས་རིགས་པ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འདི་སྙམ་དུ་བསོད་ནམས་ཆེས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་ཡིན་གྱི། དེ་ལ་ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོས་ནི་མ་ཡིན་གྱི། རིན་པོ་ཆེ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་དེ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་བའི་འབྲས་བུ་ཕལ་པ་འཐོབ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཟིན་ན་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་ཀྱི་དེ་དག་ཉི་ཚེས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་
― DTG095_Page_0454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གོ་འཕང་དཔེ་མེད་ཅིང་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཐོབ་པས་ཅིའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་མི་མངོན། ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱིས་ཕན་བཏགས་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཞན་ལ་ཤིན་ཏུ་ཕན་འདོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་དག་ལ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་རིམ་གྱིས་ཆོས་འདི་ལས་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་གོ་འཕང་འཐོབ་པར་འགྱུར་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཞན་དག་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་རིན་པོ་ཆེ་སྦྱིན་པ་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་སྟེ། སྤྱད་པ་བཅུ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྤྱད་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ནི་ཡི་གེར་འདྲི་བ་དང༌། མཆོད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང༌། བཀླག་པ་དང༌། མཉན་པ་དང༌། གཟུང་བ་དང༌། ལུང་ཕོག་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱང་འདི་ལས་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དོན་དམ་པར་ནི་བྱང་ཆུབ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བསྟན་པ་འདིས་ནི་དེ་བསྐྱེད་བར་འདུན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ན་ཇི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདི་ལས་འབྱུང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་ཐ་དད་པ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང༌། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། འདིར་ལན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་སུ་གདགས་པའི་རྒྱུ་ཅན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་དོན་དམ་པར་བྱང་ཆུབ་དང་ཐ་དད་པ་མེད་མེད་ཀྱི། དེ་གདགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འདི་ལས་སྐྱེས་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་
― DTG095_Page_0455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོངས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མེད་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་འདི་ལས་བྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གཞན་དེ་དང་དེ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དམ་པར་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་བཅད་པ་བསྟན་ཏེ། ཟབ་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ལ་ལ་དག་ན་རེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐུ་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཇི་ལྟར་འགྱུར། འོན་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང། བཤད་པའི་རང་བཞིན་ནི་བརྟགས་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དེ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ནི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། དེའི་སྤྱིའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འདི་ནི་འདིའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དབྱེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཤད་པ་དང་བསོད་ནམས་དག་ལ་བཏགས་ནས་འདིར་ཆོས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་ཁོ་ན་སྟེ། ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་སྩོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ཆོས་རྣམས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་ནི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་ཡིན་པས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་མ་བསྟན་ཏེ། ཤེས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཏགས་ནས་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ། མདོར་ན་རྒྱལ་བའི་ཆོས་སྐུ་ནི། །ཡེ་ཤེས་ཚོགས་
― DTG095_Page_0456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་བྱུང་བ་སྟེ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་སྐུ་ནི། །བསོད་ནམས་ཚོགས་ལས་བྱུང་བའོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཁོ་ན་སྟེ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་སྐུས་ནི་དེ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མི་སྲིད་དེ། དེའི་གདགས་པའི་རྒྱུ་མེད་པས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་མི་བྱའོ། །བཤད་པའི་སྐུ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་སྐུ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་བཏགས་ནས་ཆོས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བསྟན་པར་རིགས་པ་ཉིད་དེ་མང་དུ་ནི་མི་དགོས་སོ། །ཀླན་ཀ་ངན་པ་གཞན་ནི་ཤེས་རབ་ཅན་དག་གིས་རིགས་སམ་མི་རིགས་འབྱེད་པར་འགྱུར་གྲང་སྙམ་དུ་སྟེ་ཚིག་མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་མ་བྲིས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་གནས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །འདི་མན་ཆད་གནས་བཅུ་གཉིས་ནི་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མི་མཐུན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་ཀྱང་ཐོས་པ་ཉུང་བ་དང༌། ཐོས་པ་མང་བ་ཡང་དམིགས་པ་ཆུང་ངུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམ་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཆུང་ངུ་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཡལ་བར་འདོར་བ་དང༌། དེ་ཡལ་བར་མི་འདོར་ཡང་ཕྱིའི་བསྟན་བཅོས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་ཏེ་འཇུག་པ་དང༌། དེར་མི་འཇུག་ཀྱང་དངོས་པོའི་མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་ལ་ཐབས་མི་མཁས་པ་དང༌། དེ་ལ་ཐབས་མཁས་ཀྱང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མ་བསགས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ཀྱང་ལེ་ལོ་དང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་བསོད་སྙོམས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མ་བསགས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ཀྱང་བདག་ཏུ་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་ཏུ་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་མེད་ཀྱང་གདམས་ངག་དང་མི་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ཟག་དང་ཆོས་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཀྱང༌། གང་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བརྟན་པོར་བསགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདི་སྙམ་དུ་གལ་ཏེ་སུ་སེམས་ཅན་
― DTG095_Page_0457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་འཇུག་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་མི་བྱ་ན། དེ་ལྟ་ན་གོ་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་ང་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ན་རྒྱལ་པོ་དཔའ་བས་བྱིན་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ། ངས་ཁྱེད་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར། སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པ་མེད་པ་ནི་དེ་སྙམ་དུ་དགོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་དེ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གགས་སུ་གྱུར་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་ལྔ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་ཕྱིའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ངའི་ཉན་ཐོས་ཐ་མ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་མྱང་བ་མ་ཐོབ་པ་གང་དག་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ང་དང་ང་ཡིར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ན་བདག་མེད་པ་གཉི་ག་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱའོ། །བདེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་དོན་དུ་ཤེས་པར་འདོད་པ་ལ་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་རྣམ་པར་བཅད་པ་ཙམ་སྟེ། དམག་དང་ནགས་ཚལ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་དང་མཚུངས་ཀྱི་གཅིག་པུ་དང་རྟག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ནའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་ལྷན་ཅིག་ཐ་སྙད་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གནས་སུ་གྱུར་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཀྱང་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པའོ། །དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་འགྲོ་བ་མ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱུན་ཏོ། །ཞུགས་ནི་ཐོབ་པ་སྟེ། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་སྤངས་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་དང་བྱེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པ་འདིས་རྐྱེན་ཉིད་འདི་ཙམ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པར་སྟོན་ཏོ། །བདག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །འདིས་ནི་དོན་གྱིས་ན་བདག་
― DTG095_Page_0458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་ཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་ཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་མཚན་མ་ཙམ་ཞིག་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཐམས་ཅད་དོར་བར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གདབ་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཉེ་བར་བརྗོད་པས་དོན་དམ་པར་གཞག་པ་དང༌། དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ཅི་ལ་ཡང་ཞུགས་པ་མ་མཆིས་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། གཟུགས་ལ་ཡང་མ་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །འདིས་ནི་དོན་དམ་པར་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་འབྲས་བུ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ན་འདུས་བྱས་སམ་འདུས་མ་བྱས་སུ་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་འདུས་བྱས་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། མེད་པའི་ཕྱིར་རི་བོང་གི་རྭ་དང་འདྲ་བས་ཐོབ་པར་བྱ་བར་མི་རིགས་ཏེ་མ་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་དང་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུས་བྱས་ནི་སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་གྱི་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་སྟེ། གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ཡང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱུད་གང་ལ་བདག་མེད་པའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱེད་རྒྱུ་ཉེ་བར་གྱུར་པས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བ་དང་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པའི་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འབྲས་བུ་བྱུང་བར་གྱུར་པ་ལ་དེས་འབྲས་བུ་འཐོབ་པོ་ཞེས་སྟོན་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་དུས་ཐ་དད་པའམ། དུས་མཉམ་པ་ཞིག་ལས་འགྱུར་གྲང་ན། རེ་ཞིག་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཉི་ག་གནས་དགོས་པས་དུས་ཐ་དད་པ་ནི་གཅིག་ཉེ་བར་གྱུར་པའི་དུས་ན་ཅིག་ཤོས་མེད་པས་དེ་གཉི་ག་གནས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དུས་མཉམ་པ་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉི་ག་གྲུབ་ནས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་འདོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་འདོགས་པ་མེད་ན་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་ངེས་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་ཀུན་ནས་ལྡན་པ་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་
― DTG095_Page_0459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུས་མཉམ་པར་འབྲེལ་པར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་གང་དག་ལུས་མེད་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་ནི་ཡུལ་ན་མི་གནས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཀུན་ནས་ལྡན་པ་མེད་དོ། །དེ་དག་དུས་མཉམ་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་གཅིག་ཁོ་ན་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་གཉིས་ཀའི་ཐུན་མོང་ཡིན་པས། འདི་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་འདི་ནི་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་ལུས་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་འབྱར་ན་ནི་གཅིག་ཏུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ན་ནི་ཡན་ལག་དང་བཅས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །བར་མེད་པར་གནས་པ་ལས་ཀྱང་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉི་ག་དང་ཐུན་མོང་སྟེ་བྱེ་བྲག་མེད་པས་ངེས་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འདི་ནི་རྟོགས་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཉིད་དོ། །འདིས་ནི་བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་མཐའ་དག་གསལ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །འདིས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་བསྡུས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྫས་བདུན་གྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ནི་འདུས་བྱས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། དེས་ན་མིག་ལ་སོགས་པ་ཡང་བཟུང་བར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་དོན་དམ་པར་དེ་ཅི་ལ་ཡང་ཞུགས་པ་མེད་ལ། དེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་ཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་ཡང་མི་སེམས་པ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་གནས་པས་དེས་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་ཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྙམ་པ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །སུ་ཞིག་བདག་གིས་ཞེས་ངའོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་ན་དེ་དག་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྤངས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མ་སྤངས་པ་དེ་འཕགས་པའི་ལམ་མ་སྐྱེས་པའོ། །གང་འཕགས་པའི་ལམ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པས་རྒྱུན་ཏུ་ཞུགས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་དུ་དགོངས་
― DTG095_Page_0460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །འདི་ལྟར་གང་ཞིག་དེ་བདག་གིས་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌། །འདིས་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་གནས་འདིའི་ཟབ་པ་བརྗོད་དོ། །དཔེ་སྤྲོས་ཏེ་བསྟན་པས་དོན་འདི་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འདིར་ཡང་ཚིག་གི་དོན་དང་མཚམས་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་སྤངས་པ་དེ་ཉིད་འཕགས་པ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་པར་བྱ་བ་མཐའ་དག་སྤངས་པ་དེ་ཉིད་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཡང་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་མཐའ་དག་སྤངས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དག་གིས་མཆོད་པར་འོས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བགྱི་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་སྤངས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དེ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་ལ། རྒྱུད་ཀྱང་བཏགས་པར་ཡོད་པའི་དོན་དམ་པར་དེ་གང་ཡང་མེད་དེ། དེ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ད་ནི་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་བདག་ཉིད་དབང་ཡིན་པས་བདག་གི་ཚིག་གཟུང་བར་འོས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་བ་དགྲ་བཅོམ་པའི་སྒོ་ནས་བདག་ཉིད་རྗོད་པར་བྱེད་ཅིང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་ཡང་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཁོ་ན་བདག་ལ་དམིགས་ནས་གཞན་དག་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས་རྣལ་འབྱོར་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅིང༌། དེ་ལས་ལངས་པ་དེ་དག་ལ་དམིགས་ནས་གཞན་དག་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དེས་གནས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་
― DTG095_Page_0461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབྱེ་བ་འདི་ནི་དགའ་བའོ། །བདག་ལ་ལུང་མི་བསྟན་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེའི་ཚེ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བདག་གིས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་རྙེད་པར་དཀའ་ན། གང་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་ཉིད་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ་ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །བདག་གིས་འབྲས་བུ་འདུས་བྱས་སམ་འདུས་མ་བྱས་འགའ་ཞིག་ཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པས་སུ་ཞིག་མི་གནས་པ་དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་ཞེས་ཕྱོགས་དག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ད་ནི་བདག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་མ་མཆིས་པར་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལགས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་མ་ཡིན་གྱི། འོ་ན་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། ཐ་སྙད་ཙམ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཡིན་གྱི། དེ་ནི་བདག་གིས་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཅི་ཡང་མེད་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མར་མེ་མཛད་ལས་ཆོས་ཇི་ལྟར་བླངས། འོན་ཏེ་མ་བླངས་ན་ནི་དེའི་ཚེ་བདག་ཅག་ཆོས་ལེན་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་བ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མཉེས་པར་བྱ་སྙམ་དུ་གང་དག་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་གིས་ཐོས་པ་ཉུང་བ་གགས་སུ་གྱུར་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་དྲུག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ལས་གང་བླངས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་ཡོད་སྙམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་ཀྱང་དགོངས་པ་སྔ་མ་ཉིད་བཟུང་ནས། དེ་ནི་མ་མཆིས་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དོན་དམ་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོས་ཆོས་གང་ཡང་བླངས་པ་མེད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་
― DTG095_Page_0462 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་ཚིག་གི་ཚོགས་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྣང་བའི་ཤེས་པ་བྱུང་བ་ཙམ་ལ་བླངས་པ་ཞེས་གདགས་ཏེ། དེས་ན་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་དོན་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་དུས་ན་སངས་རྒྱས་བྱང་བ་མཉེས་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བླང་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། དེ་སྤང་བ་ལ་འདུན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །མར་མེ་མཛད་ལས་ཆོས་གང་ཡང་བླངས་སམ་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པས་ཆོས་བླང་བའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །བླངས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་གཟུང་དུ་མེད་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །གནས་འདིའི་ཟབ་པ་ཡང་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སྨོན་ལམ་གདབ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་དག་དམིགས་པ་ཆུང་ངུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྒོམ་པ་གགས་སུ་གྱུར་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་བདུན་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྫུན་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དང་དེར་ཇི་ལྟར་གསུངས་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང༌། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང་ལན་དུ། ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཞིང་མང་པོ་དག་ནི་ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་སོ། །བཀོད་པ་དེ་དག་མེད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་ངོ་བོའམ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པར་བཀོད་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཀོད་པ་དེ་དག་ནི་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྨི་ལམ་ན་དམིགས་པའི་ཞིང་བཀོད་པ་བཞིན་དུ་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བ་ཙམ་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་ནི་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པས་བརྗོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་
― DTG095_Page_0463 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོངས་པའོ། །མི་གནས་པ་གོང་དུ་ཡང་བཤད་མོད་ཀྱི། བརྗེད་ངས་པའི་ཚུལ་ཅན་དག་ལ་ཕན་གདགས་པའི་དོན་དུ། མཇུག་བསྡུ་བའི་ཐབས་ཀྱིས་དྲན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་རྣམ་པས་དངོས་པོ་གང་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་མི་གནས་པར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་བདེན་པར་སྨྲ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དོན་གྱིས་ན་དོན་དམ་པར་བདག་གིས་ཞིང་བཀོད་པ་བསྒྲུབ་བོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏེ། ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་ཞེས་མཚན་མ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པས་དམིགས་པ་ཆུང་ངུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྒོམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དམིགས་པ་ཆུང་ངུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྒོམ་པ་ལ་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གདབ་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །བཀོད་པ་དེ་དག་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པས་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་འཛུད་དེ་ཟབ་པ་སྟོན་ཏོ། །དེས་ན་ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་བཀག་ནས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་སྟོན་ཏེ། གནས་འདིའི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་སེམས་ཅན་གུད་ན་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐ་མི་དད་པ་ཞིག་ཡོད་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ནམ་གཞན་དུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འཇུག་སྙམ་དུ་གང་སེམས་པ་དེ་སེམས་ཅན་ཡལ་བར་འདོར་བའི་མཚན་ཉིད་གགས་སུ་འགྱུར་བ་དབྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་བརྒྱད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྐྱེས་བུ་ཞིག་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་དབང་པོ་སྒྲ་གཅན་ཟིན་ཏེ། དེའི་ལུས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ན་རི་རབ་ཀྱི་ཚད་ཙམ་མོ། །དེ་ཆེར་ཟིན་ཀྱང་དོན་མེད་པར་དེའི་ཆེན་པོ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་པའི་དགོངས་པ་བརྗོད་པར་འདོད་པས། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། དགོངས་པ་དེ་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དོན་དམ་པར་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། རྨི་ལམ་དག་ན་རྨིས་པའི་ལུས་
― DTG095_Page_0464 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ལུས་ཞེས་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་འཐད་པ་སྨྲས་པའོ། །འདི་ལྟར་འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དེ་དེའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དོན་དམ་པར་ཆོས་གང་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་མི་བརྗོད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །རྒྱལ་དབོག་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་མེད་པ་ལ་དངོས་པོར་ཁས་ལེན་པ་དེ་དག་དགག་པའི་ཕྱིར། དེ་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་ཇི་ལྟར་དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་ངོ་བོར་མི་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་ལུས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དོན་དམ་པར་ལུས་གང་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་པས་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཅི་ཞིག་བརྗོད་དེ་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན་པ་འདིས་ནི་འདི་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཀྱི་ཚད་རི་རབ་ཙམ་གང་ཡིན་པ་ཡང་གང་གི་ཚེ་དོན་དམ་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་གཞན་དག་གི་ལུས་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པའམ་བདག་དང་བཅས་པར་འགྱུར། འདི་ལ་དོན་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་དོན་དམ་པར་སེམས་ཅན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་སྟོན་ཏེ། དེ་སྤང་བར་བྱ་བའི་འདུན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གདབ་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེས་བུ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་མཚན་མ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པས་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལུས་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་གཟུང་བར་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པ་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་འཇོག་ཅིང་དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་གནས་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཟབ་པ་ཡང་བརྗོད་དོ། །དེ་དངོས་པོ་མ་མཆིས་པས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་སྟོན་ཏོ། །ད་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིས་ཤིན་ཏུ་དོན་ཆེ་བར་བརྗོད་པས་ཕྱིའི་བསྟན་བཅོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང་དབྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་དགུ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིས་རྣམ་པ་བཞིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང༌།
― DTG095_Page_0465 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་དཀའ་བ་བྱེད་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་ནི་གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་མང་དུ་བསྐྱེད་ཅེས་གང་གསུངས་པའོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པས་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ནི། ས་ཕྱོགས་དེ་ན་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །བྱ་དཀའ་བ་བྱེད་པ་ནི་དེ་དག་ངོ་མཚར་རབ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་བྱེད་པ་ནི། ས་ཕྱོགས་དེ་ན་སྟོན་པའམ་བླ་མ་ལྟ་བུ་གང་ཡང་རུང་བ་གནས་སོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་སྦྱིན་པའི་བསོད་ནམས་བརྗོད་པ་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་དང་ཞིང་གི་ཁྱད་པར་རོ། །དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡང་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་གཞིའི་བྱེ་བྲག་གིས་རབ་ཏུ་མང་བ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་སྙེད་ཅིག་ཅེས་གང་གསུངས་པའོ། །གྱ་ནོམ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཤིན་དུ་དཀོན་པར་གྲགས་པ་སྟེ། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱིས་རབ་ཏུ་གང་བར་བྱས་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །ཞིང་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བླང་བར་བྱ་བའི་དོན་གཞན་དག་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེ་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་དེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུངས་པས་ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ན་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐ་དད་པས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པས་ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚིག་གསུམ་སྨོས་པ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྤྱིར་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །མོས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ན་འདོད་པ་སྟེ། མོས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱའོ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བ་སྟེ་ཤེས་རབ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལ་སྔ་མ་ནི་ཕྱི་མའི་
― DTG095_Page_0466 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུའོ། །ཡང་ན་ཕྱི་མ་ནི་སྔ་མའི་བཤད་པའོ། །བཤད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲའོ། །ཡང་དག་པར་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་སྟེ་མོས་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །གྲངས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔག་ཏུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཐུ་དཔག་པར་མི་ནུས་པའམ་དཔེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཉིད་ཡི་གེ་ཁ་ཏོན་དུ་བྱེད་པའོ། །སྟོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དག་ལ་ཚིག་གི་དོན་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའོ། །ཡང་ན་འདོན་པ་ནི་ཚིག་གོ །སྟོན་པ་ནི་དོན་ཏོ། །མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱག་བྱ་བར་འོས་པའོ། །མཆོད་རྟེན་ཉིད་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། དཔེར་ན་དབང་དུ་གྱུར་ཅེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསྟན་པས་ཀྱང་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན་བདག་མེད་པ་གཉི་ག་བསྟན་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ལེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གོ །འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བརྗེད་པའོ། །ཀློག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གླེགས་བམ་དུ་བྱས་པའོ། །ཀུན་ཆུབ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཏོ། འདིས་ནི་ཐོས་པ་ལ་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཛིན་པར་བསྟན་ཏོ། །བསམ་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་འཛིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གཅིག་པོ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་འཛིན་པ་ནི་ཚིག་དང་དོན་གཉི་གར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ངོ་མཚར་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོན་པ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་སྟེ། སྟོན་པའི་མཛད་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་སུམ་དུ་བཞུགས་པ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བླ་མ་ལྟ་བུ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་འཇམ་པའི་དབྱངས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡང་རུང་བ་སྟེ། དེའི་མཛད་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་གནས་པར་བལྟའོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་གཞན་དང་གཞན་དག་ཅེས་ཚིག་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ནི་བླ་མ་ལྟ་བུ་གང་ཡང་རུང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། དེ་ན་གནས་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་གནས་འདིའི་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དོན་གྱིས་ན་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་བཏང་ནས་ཕྱིའི་བསྟན་བཅོས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་མི་མཐུན་པའི་
― DTG095_Page_0467 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱོགས་སུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་ལ་ཆོས་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བ་ལ་འདུན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་བཏང་བ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་མཚན་མ་ཙམ་ཞིག་སྨོས་པས་ཕྱིའི་བསྟན་བཅོས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་སྤངས་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ནུས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་པས་གཞན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་དོན་དུ་མིང་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་སྐྱེ་བར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས་ཞེས་ཞུས་སོ། །འདི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བཟུང་བས་ཀྱང་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་མིང་དེ་ཡིན་པ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འདིས་ཤེས་རབ་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཕ་རོལ་རྟོགས་ཤིང་ཡོངས་སུ་གཅོད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱང་ཡིན་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་ཡིན་ན་ཞེས་བསྡུ་བའོ། །ཡང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏེ་དེ་འདིས་རྟོགས་ཤིང་ཡོངས་སུ་གཅོད་པས་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཤུགས་ཀྱིས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་གཞན་གྱིས་ན་ཕ་རོལ་གཞལ་བར་མི་ནུས་སོ། །ཡང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་འདི་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཤེས་རབ་ཁོ་ན་སྟེ། གཞན་ནི་དེའི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བརྗོད་པར་འགྱུར་བས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལ་ཡང་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རོལ་རྙེད་མ་ཕྲོགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྙན་དངགས་སྦྱར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དོན་དམ་པར་ཡང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་སྒྲས་བརྗོད་མི་སྲིད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་བསམ་པ་ལས་བརྟགས་ནས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ལན་དུ་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་གསུངས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དེ་
― DTG095_Page_0468 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་དམ་པ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སྒྲས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་པས་དེས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པ་དེ་ཡང་བརྫུན་པ་ཉིད་དོ། །དེས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་དུ་གྱུར་པ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཤིང་སྒྲས་གོ་བར་བྱས་པ་དེ་ཉིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པ་ཡིན་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བདེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཤེས་བྱའི་པ་རོལ་ཏུ་སོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། རྟོགས་པར་བྱེད་པ་འཁྲུལ་པས་དེ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་དུ་གྱུར་པ་ཐ་དད་པར་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ཤེས་པའི་ངོ་བོར་དོན་དམ་པའི་ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་དོན་དམ་པར་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་འོག་ཏུ་གཞག་པར་བལྟའོ། །འདིས་ནི་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་འཇོག་ཅིང་དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་ལ་ཕྱི་རོལ་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཀྱི། གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་འདི་ཅི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲུབ་ཏུ་ཆུད་ན་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པས་བརྡ་གདགས་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་བཏགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་གི་མཚན་
― DTG095_Page_0469 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལས་མ་གཏོགས་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་གཞན་ནི་མེད་དེ། དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་དམ་པར་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་པར་དགོངས་པའི་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མ་མཆིས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །འདིས་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་བཅད་པ་དང༌། ཟབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པར་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལས་དང་པོ་པ་གང་དག་འདི་སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་བསྒོམ་སྙམ་སེམས་པ་དེ་དག་དངོས་པོའི་མཚན་མ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ལ་ཐབས་མི་མཁས་པ་དང་དབྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་བཅུ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་ཐབས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཐབས་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་བསབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་དང༌། སྣང་བ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་སོ། །དེ་ལ་སྣའི་རྡུལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གཅིག་པུའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་ན་བསྲབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འདི་ནི་གཅིག་པུར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྒྲིབས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་པ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དུ་མར་བཤིག་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བཤིག་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་བསྒོམ་ན་གཅིག་པུ་ཉིད་དུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕལ་ཆེར་དམིགས་པ་ཆུང་ངུ་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །འདིས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་དག་ཀྱང་ཕྱོགས་ཆའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་རྡུལ་དེ་མང་པོར་འགྱུར་ཞེས་རྒོལ་བའི་བསམ་པ་ལས་བརྟགས་ནས་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་གསོལ་ནས། འདིར་ལན་དུ་སའི་རྡུལ་གང་ལགས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གསོལ་ཏོ། །སའི་རྡུལ་
― DTG095_Page_0470 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་མང་པོ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་གསལ་བའི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ངོ་བོར་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྡུལ་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དོན་དམ་པར་ན་སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པའི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་མེད་པ་ཁོ་ན་ལས་བློས་རབ་ཏུ་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་གཅིག་པུར་འཛིན་པའི་ཐབས་ཙམ་དུ་གསུངས་པར་ཟད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་སའི་རྡུལ་ཞེས་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རིགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དོན་དམ་པར་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ཁོ་ནར་དགོངས་པའོ། །བརྗོད་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་བསྟན་པར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་གཞན་ཡང་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཐབས་ནི་སྣང་བ་མེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་མཇུག་ཏུ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱང་རིགས་པས་སོ་སོར་བཏགས་ནས་སྣང་བར་བྱེད་པས་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞིང་དེའི་འོག་ཏུ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བས་རང་བཞིན་ནི་མེད་པ་ཁོ་ནར་བརྗོད་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཡང་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ལགས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་འདིར་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་དགོངས་པ་སྟེ། གཞན་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁམས་མ་མཆིས་པར་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་དེ་ལས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་དོ། །ཕུང་པོ་ལྷག་མ་བཞི་ནི་ཇི་ལྟར་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་མི་ལྡན་པར་སྔར་དཔྱད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ངོ༌། །འདིས་ནི་ཟབ་པ་ཡང་བརྗོད་དོ། །དོན་གྱིས་ན་དོན་དམ་པར་སྣོད་དང་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྤང་བར་
― DTG095_Page_0471 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གདབ་པ་ཡང་བསྟན་ཏེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་མཚན་མ་ཙམ་ཞིག་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པས་དངོས་པོ་མཐའ་དག་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒོམ་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་རྡུལ་མ་མཆིས་པར་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཁམས་མ་མཆིས་པར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པ་འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་བཀག་ནས་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསྒྲུབས་པའི་ཤིན་ཏུ་ཕན་འདོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མཆོད་པ་ན་དེའི་སྐུ་རྣམ་པར་མི་འཇིག་པ་དེ་དག་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་མ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ཆོགས་མ་བསགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་བཅུ་གཅིག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིར་སྤྱིར་བསྡུ་བའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ན་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་མི་ལྟའི། འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དོན་དམ་པ་ཆོས་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ལྷག་མའི་བཤད་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་གནས་དང་འདིར་མཐུན་ནོ། །འདི་ལ་ཚིག་ཟློས་པ་སྙམ་དུ་དོགས་པར་ཡང་མི་བྱ་སྟེ། སྔར་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་དུས་ན་དེ་རྣམ་པར་གཞིག་པར་བསྟན། ད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བ་པའི་དུས་ན་བསྟན་པས་ཐ་དད་དོ། །འདིར་དོན་གྱིས་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། དེ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གདབ་པར་ཡང་བསྟན་ཏོ། །མཆན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་མཚན་མ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པས་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་མཐའ་དག་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །མཚན་མ་མཆིས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པའོ། །དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཡེང་བ་ཚར་གཅོད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པར་
― DTG095_Page_0472 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཆགས་ཤིང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་གདུ་བ་གང་དག་ལེ་ལོ་དང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་བསོད་སྙོམས་ལ་ཆགས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་དེ་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་བཅུ་གཉིས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པ་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མའི་གནས་ལུས་གཅིག་གི་ཕྱིར་ཁྱེད་ལ་ཆགས་ནས་ལུས་འདི་སྙེད་ཡོངས་སུ་བཏང་བས་ཀྱང་མི་རྙེད་པའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དེའི་བར་ཆད་བྱེད་ཀྱིས། ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འདི་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་རིགས་སོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །འདིས་ནི་དོན་གྱིས་ན་ལེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་སྤང་པའི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གདབ་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་ཞེས་མཚན་མ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐའ་དག་ལ་ཉན་པ་ལ་སོགས་པར་མཛད་པའོ། །བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་བརྗོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ལ་དད་པའི་ཤུགས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་མཆི་མ་བྱུང་བ་དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་གྱིས་རླབས་ཀྱིས་ལེ་ལོ་ཅན་གཞན་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་རྨད་དུ་བྱུང་བ་བརྗོད་པས་ཤིན་ཏུ་དད་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལག་པས་མཆི་མ་ཕྱིས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་སྙེད་པས་གསུངས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ངོ་མཚར་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །ཇི་སྙེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་སྟེ། བཤད་པར་བྱ་བར་འོས་པའི་རྣམ་པ་ཇི་སྙེད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གསུངས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་སྙམ་པ་ལ། བདག་གི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ཚུན་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །ཚུན་ཆད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། དེའི་བར་གྱི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཆོག་ཏུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་
― DTG095_Page_0473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་འདི་ལྟ་བུ་སྔོན་ཆད་མ་ཐོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི་རྙེད་དཀའ་བར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་ཁྱད་ཞུགས་པ་དེ་ཐོས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཏེ་འཇུག་པ་གང་དག་ཆོས་འདི་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་གི་ཉེས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ངོ་མཚར་རབ་ཅེས་བྱ་བ་འདི་གསོལ་ཏེ། བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པ་སྐྱེ་བོ་མ་རབས་ཀྱིས་དད་པར་དཀའ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་བདག་ལྟ་བུ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་རྟོགས་པ་དག་པས་དེ་དེ་དག་ངོ་མཚར་རབ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་བྱའི་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་འདི་ནི་ཡང་དག་པའོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ནི་མི་བྱའོ། །འདི་ལྟར་འདིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་དོན་དམ་པ་ལ་དགོངས་ནས་བསྟན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་འགལ་བ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ན་འདུ་ཤེས་ཡོད་པར་བྱ་བ་ཡང་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་མེད་ན་འདུ་ཤེས་ཀྱང་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པར་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་ཀླན་ཀ་ལ་བརྟགས་ནས། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏེ། ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་པ་གང་ལགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །འདུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། གང་ཡང་མེད་པ་དང༌། གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་དེ་ཉིད་འདུ་ཤེས་མེད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བ་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་དག་པར་འདུ་ཤེས་ཞེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་གསུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིས་ནི་དོན་དམ་པར་རྣམ་པར་འཇོག་ཅིང་ཇི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཚར་གཅད་པར་བྱ་བ་
― DTG095_Page_0474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་གཉི་ག་བསྟན་ཏོ། །ཟབ་པ་ཡང་བརྗོད་དོ། །སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ཡང་སྤངས་སོ། །ལེ་ལོ་ཅན་དེ་དག་ཉིད་ངོ་མཚར་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བཤད་པ་ལ་རྟོག་ཅིང་མོས་པ་ནི་བདག་ལ་ངོ་མཚར་མ་ལགས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་སླད་མའི་ཚེ་སླད་མའི་དུས་ལྔ་བརྒྱ་པ་ཐ་མ་ལ་སེམས་ཅན་གང་དག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལེན་པ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། ཀུན་ཆུབ་པར་བགྱིད་པ་དེ་དག་ནི་ངོ་མཚར་རབ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །འདིའི་ཕྱིར་བསྡུ་བའི་དོན་འདི་ཡིན་ཏེ་མ་འོངས་པ་ན་དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་བའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པར་འགྱུར་ལ། དེ་དག་གང་ཟག་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན། ཁྱེད་ཅག་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དགའ་སྟོན་དང་བཅས་པའི་དུས་ན་ཡང་སྒྲུབ་པ་དེ་འདྲ་བ་མེད་པས་ན་འདི་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་ངོ་ཚ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའོ། །འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་པའོ། །བཤད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་གསལ་བར་མཛད་པའོ། །རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དང་བའི་རྣམ་པ་སྟེ་དང་བར་སྟོན་ཏོ། །མོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པའོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྐལ་པ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་འབྱུང་བ་དག་གོ །འདིར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་སྨོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔར་བཤད་པར་ཟད་དོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་རྟོགས་པ་བདག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་ལ་དད་ཅིང་ཡིད་ཆེས་པ་ཙམ་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ངོ་མཚར་མ་ཡིན་གྱི། གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྐལ་པ་ན་འདི་ལ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལྟ་བུ་རྟོགས་ནས་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ངོ་མཚར་རབ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་བསྐལ་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤོང་བ་མང་བ་ན་དེ་ལ་དད་པ་
― DTG095_Page_0475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པའི་ཕྱིར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །འདིས་ནི་ལེ་ལོ་སྤངས་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལུང་འབའ་ཞིག་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བར་མ་ཟད་ཀྱི་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། དེ་ན་དེ་དག་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བདག་མེད་པ་གཉི་ག་ཅིག་ཅར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ན་ནི་དེའི་ཚེ་ངེས་པར་དེ་འདུ་ཤེས་པ་ཡང་འཇུག་གོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་གསོལ་ནས། ལན་དུ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །འདིས་ནི་བདག་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཞོག་གང་འདི་ནི་ངའོ་སྙམ་དུ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་པ་དེ་ཡང་བརྟགས་པའི་ཁུར་མི་བཟོད་པས་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་ན་བདག་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བ་མེད་པ་དངོས་པོ་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏེ། འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བདག་ལ་སོགས་པ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་དག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་ནས། བདག་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་མངོན་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་དྲི་བ་ནང་དུ་བརྗོད་པ་བཞག་པ་ལ་བརྟགས་ནས། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་གསོལ་ཏེ། ལན་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་སླད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །འདི་ལ་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མ་ལུས་པར་དེ་ཁོ་ན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པར་འདུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་པས་དེ་དག་གང་དུ་ཡང་འདུ་ཤེས་མི་འཇུག་གོ །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སློབ་པས་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེའི་གོ་འཕང་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པར་འགྱུར། དེས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པ་དེ་བཞིན་
― DTG095_Page_0476 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་དེའི་རྗེས་སུ་སློབ་པ་དེ་དག་བདག་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་མི་འཇུག་པར་ངེས་སོ། །དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བ་རྣམས་ངེས་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞལ་གྱིས་བཞེས་ནས་ལན་གཉིས་སུ་གསུངས་སོ། །འདི་ཡན་ཆད་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལས་ལྡོག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་སོ། །ད་ནི་གང་ཟག་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་ཐོས་ནས་ཡིད་སྐྲག་སྟེ། ཐོག་མ་ཁོ་ནར་བརྩོན་འགྲུས་མི་རྩོམ་པ་དེ་དག་བརྩོན་འགྲུས་མི་རྩོམ་པ་དེ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྐྲག་ན་བརྩོན་འགྲུས་མི་རྩོམ་སྟེ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ནི་ཆོས་ཙམ་དུ་ཟད་དེ་འདི་ལ་གང་ཟག་ནི་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བསྟན་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ནི་ཆོས་ཙམ་པོ་དེ་དག་ཡང་བརྫུན་པའོ་ཞེས་བསྟན་པས་དེ་ལ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ན་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་འབྲེལ་པའི་སྙིང་ཅན་ལུས་མ་བསྒོམས་པ་དག་གང་ཟག་བདག་མེད་པ་ཐོས་ནས་ང་མེད་དོ་ཞེས་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྲག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གང་དག་ཆོས་ཙམ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་དག་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་བསྟན་པ་ཐོས་པའི་དུས་ན་ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཙམ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མེད་པས་ཀྱེ་མའོ་བདག་ནི་མ་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཕྱོགས་བཅུར་བལྟས་ཀྱང་སྐྱབས་མེད་པས་ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པར་འགྱུར་བས་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་མི་དངང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སེམས་པའི་དུས་ན་གཉི་ག་མེད་པར་སྦྱོར་མི་ནུས་པས་ཀུན་ཏུ་དངང་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཅག་གིས་ཇི་ལྟར་བདག་མེད་པ་གཉི་ག་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་ཞེས་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ཀུན་ཏུ་སྐྲག་པར་འགྱུར་བ་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་དངང་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གཞན་དག་ན་རེ་བདག་མེད་པ་རྣམ་གཉིས་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས་སྐྲག་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཚིག་གསུམ་པོ་དག་གིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏེ་ཞེའོ། །གཞན་དག་ན་རེ་སྐྲག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཐོས་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་དུས་ནའོ་ཞེའོ། །ད་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་པ་དབྲལ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་
― DTG095_Page_0477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ་མཚར་རབ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་ཐོས་པར་འདོད་པ་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དྲི་བ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དམ་པ་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་དང། འདི་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ང་ཉག་གཅིག་གིས་འདི་དམ་པར་གསུངས་པ་མ་ཡིན་གྱི། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་འདི་དམ་པར་གསུངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དམ་པ་གང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་གཅིག་གིས་གསུངས་པ་ཡང་དོན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གཟུང་ན་གང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་དགོངས་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏོ། །དེས་ན་དམ་པ་ལ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་ན་ཇི་ལྟར་ངོ་མཚར་རབ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར། དམ་པར་བསྟན་པ་འདི་ནི་ངོ་ཚ་བའི་གནས་གཉིས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཆོས་འདི་མཆོག་ཡིན་ན་ཁྱེད་འདི་ལྟར་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཆགས་ཏེ་བག་མེད་པར་གནས་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ངོ་ཚ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །འདིས་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ངོ་ཚ་བའི་གནས་བཤད་དུ་ཟིན་ཀྱང་གང་དག་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པས་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་མི་སྤྲོ་བ་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་བཅུ་གསུམ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཡང་རབ་འབྱོར་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་དང༌། བཟོད་པ་དེ་རྟགས་གང་གིས་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་དང༌། མི་བཟོད་པའི་གཞིའི་གཉེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་གནས་འདི་སྟོན་ཏེ། །ཇི་ལྟར་བཟོད་ཅེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དོན་དམ་པར་དུ་བཟོད་པ་དང༌། གང་གིས་བཟོད་པ་དང༌། གང་ལ་བཟོད་པ་དང༌། གང་བཟོད་པར་བྱ་བ་དང༌། བཟོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པས་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །
― DTG095_Page_0478 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་དམ་པར་དེ་ལྟར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །འདིས་ནི་བཟོད་པ་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། ཟབ་པ་ཡང་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བཟོད་པར་ཅི་མངོན་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཞུས་པ་དང༌། ལན་དུ་རབ་འབྱོར་གང་གི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡན་ལག་རྣམས་ནི་ལག་པ་དང་རྐང་པ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །ཉིད་ལག་རྣམས་ནི་སོར་མོ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །ང་ལ་འདུ་ཤེས་ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་ལུས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། མཚོན་ཆར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། གཅོད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང་།བཟོད་པར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པར་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་འདུ་ཤེས་ཅི་ཡང་མེད་ན་རྒྱལ་བའི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་སེམས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ། འདུ་ཤེས་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེའི་དུས་ན་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཤེས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་དགོངས་པའོ། །དེའི་ཡང་ཅི་མངོན་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་འདྲི་བ་ལ་བརྟགས་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་བཀའ་སྩལ་ནས། ལན་དུ་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གནོད་སེམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་དེ་ལ་དེ་ཙམ་གྱིས་ན་ངེས་པར་བདག་ལ་ཆགས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་བདག་ལ་ཆགས་པ་དང་ལྡན་ན། གདོན་མི་ཟ་བར་བདག་གི་དང་གཞན་དུ་རྟོག་པ་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟར་དེས་གང་ཞིག་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བསྡུས་པ་དེ་ལ་ནི་བདག་གིར་རྣམ་པར་རྟོག་ལ། གཞན་ལ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་གོ །དེའི་ཕྱིར་བདག་གི་དང་མཐུན་པར་འཇུག་གོ ། དེའི་ཕྱིར་བདག་དང་བདག་གི་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་དེ་དང་འགལ་བ་ལ་ཞེ་སྡང་སྟེ། དེ་དང་འབྲེལ་པ་ཉེས་པའི་ཚོགས་མཐའ་དག་ཀྱང་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བདག་ཡོད་གཞན་དུ་འདུ་ཤེས་ཏེ། །བདག་གཞན་བྱེད་པས་ཡང་འཛིན་སྡང༌། །འདི་དག་དང་ནི་འབྲེལ་པ་
― DTG095_Page_0479 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིས། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་འཕེལ། ཞེས་བཤད་དོ། །གང་ལ་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་ཉེས་པའི་ཚོགས་འབྱུང་བ་དེ་ལ་ང་ཇི་ལྟར་བཟོད་པ་སྨྲ་བར་གྲགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གིས་ན་བཟོད་པའི་མཐུས་ཀ་ལིང་ཀའི་རྒྱལ་པོ་དེའི་ཚེ་དེ་ཁོ་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །འདིས་ནི་གནོད་པ་བྱས་པ་ན་འགྱུར་བ་མེད་པས་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའི་རྟགས་ཀྱིས་བཟོད་པ་དེ་འདྲ་བ་དེ་ཤེས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་ཀྱིས་བཟོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་བསྟན་ཏེ། འདིར་ཀ་ལིང་ཀའི་རྒྱལ་པོས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་མི་བཟོད་པའི་བཟོད་པ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཡན་ལག་དང་ཉིད་ལག་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པའི་བཟོད་པའོ། །དེའི་ཚེ་ང་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པའི་བཟོད་པའོ། །འདིས་ནི་དོན་གྱིས་ན་ཆོས་དང་གང་ཟག་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཅིང༌། འདུལ་བ་རྣམས་དེ་སྤང་བ་དང༌། ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེད་པར་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདིས་ནི་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་དག་འདི་སྙམ་དུ་གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་བཟོད་པ་མཆོག་འདི་ལྟ་བུ་བསྒོམས་པ་དེ་ནི་བདག་ཅག་གིས་འདི་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བསྒོམ་སྟེ། བྱ་དཀའ་བའི་ལས་མ་བྱས་ན་རྙེད་དཀའ་བའི་གོ་འཕང་མི་ཐོབ་བོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གདུལ་བ་དེ་དག་དེ་ལ་སྒྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམས་ཞེས་མཚན་མ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པའི་བཟོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་བཟོད་པ་དེ་རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་ངས་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་ཀ་ལིང་ཀའི་རྒྱལ་པོས་པའི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་བཅད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་ཏེ། མངོན་པས་མ་གསུངས་སོ། །བཟོད་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་རྒྱུན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཡུལ་ཅན་དང་གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་མི་བཟད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཡུལ་ཅན་ནོ། །
― DTG095_Page_0480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་རྒྱུན་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ནི་ཚེ་རབས་ལྔ་བརྒྱར་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདིས་ནི་འདིའི་རྒྱ་ཆེ་བ་བརྗོད་དོ། །མི་བཟད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ནི་ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་རྣམས་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་བཟོད་པའི་གཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་འདི་ལྟ་སྟེ་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་སེམས་ཅན་ལོག་པར་འཇུག་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང་མི་ལྡན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལ་མི་བཟོད་པའི་གཞི་དང་པོའི་གཉེན་པོར་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་མི་བཟོད་པ་སྤངས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ལ་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ན་སུ་ཡང་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རེག་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །བརྒྱ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལན་འགའ་ཞིག་བསྐྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སྐྲག་ནས་ཡང་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པས་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། །བདག་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་འདུ་ཤེས་ནི་འདིར་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་སྡུག་བསྔལ་དེས་ཡིད་གདུངས་ནས་བརྒྱ་ལམ་ན་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་བསྐྱེད་པས་གཟུགས་ལ་མི་གནས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོང་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་དེ་ལ་གནས་པ་སྟེ། འདིར་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཤད་དོ། །འདིར་ཚིག་ཟློས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། །འདིས་ནི་མི་བཟོད་པའི་གཞིའི་གཉེན་པོ་བརྗོད་དོ། །སྔ་མས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །འདིར་གདུལ་བ་རྣམས་ཆོས་མེད་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལྷག་མ་ཡིན་ཏེ། འདིས་ནི་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དགག་གོ །ཅི་ལ་ཡང་མི་གནས་པར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་ལ་མིང་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་མངོན་པ་ཞེན་པ་དགག་སྟེ། འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །ཅི་གཟུགས་
― DTG095_Page_0481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་དེ་ལ་གནས་པ་ལ་ཞེ་སྡང་བའི་ཕྱིར་རམ། འོན་ཏེ་མེད་པ་ཁོ་ན་ལ་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་པའི་དོན་དུ་དགག་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་འདྲི་བ་ལ་བརྟགས་ནས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ལན་དུ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཁྱེད་ཀྱི་སེམས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་གནས་ཏེ། བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་མི་གནས་པའོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་མཇུག་བསྡུ་བ་འདིས་ནི་འདིར་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལ་གནས་པར་སྟོན་ཏེ། སྦྱིན་པའི་སྒྲས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅར་དུ་བཞེད་དོ། །མི་བཟོད་པའི་གཞི་གཉིས་པའི་གཉེན་པོར་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་མཐའ་དག་གིས་ཅི་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སུའི་དོན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་བྱ་དཀའ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་རྩོམ་པར་སྤྲོ་ཡང་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་དོན་དམ་པར་མེད་ལ་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡང་དོན་དམ་པར་མེད་ན་དེ་དག་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་དག་ལོག་པར་འཇུག་པས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་ཞེས་དེ་སྐད་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་དང་དེར་འདུ་ཤེས་པ་བཀག་པས་ནི་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀ་བརྗོད་དོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འདིར་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མ་མཐའ་དག་གིས་ཟབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་རིགས་པས་བཟོད་པར་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་ནས། ད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་ཀྱང་རིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དང་པོ་ནི་བསྟན་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་བཤད་པའོ། །ཡང་ན་བདེན་པ་བཞི་བསྟན་པའོ། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་ཡང་དག་པ་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དག་ཉོན་
― DTG095_Page_0482 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་གཤེགས་ཏེ་བྱོན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གསུང་བ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་སྒྲིབ་པ་མི་མངའ་བས་རྒྱུ་མི་དམིགས་པར་སྒྲུབ་པོ། །འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་སྙམ་པ་དང༌། བདེན་པ་གསུང་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བདེན་པ་སྟེ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་མཚན་ཉིད་གསུང་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེས་ན་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་སོ། །ཤིན་ཏུ་སྐོལ་བའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དག་པར་སྟོན་མི་སྲིད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། ཐབས་ལས་བྱུང་དང་དེ་ཡི་རྒྱུ། །ལྐོག་གྱུར་དེ་བཤད་ཤིན་ཏུ་དཀའ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་བདེན་པ་གསུང་པ་བདེན་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་སྙམ་པ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་གསུང་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གསུང་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་གསུང་པའོ། །དེ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཐབས་བཅས་པར་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་གསུང་པ་སྟེ། དེ་ཇི་ལྟར་བདེན་པ་གསུང་བར་མི་འགྱུར། དེ་ལྟར་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེས་བསྟན་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་པར་ཅི་མངོན་སྙམ་པ་ལ། ལོག་པར་གསུང་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་མ་ལོག་པ་ཚད་མ་དང་ལྡན་པར་གསུང་གི་ཚད་མས་གནོད་པ་མི་གསུང་བ་དེའི་ཕྱིར་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་འབྲས་བུའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚད་མར་བསྒྲུབས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སྐྱོབ་ལས་ཡང་དག་བསྟན་མ་ལུས། །ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་མཁྱེན་པ་བསྒྲུབ། །ཅེས་བཤད་དོ། །དོན་དམ་པར་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གཅིག་གྱང་གྲུབ་པ་མེད་པས། བདེན་བ་གཅིག་ཀྱང་བསྒྲུབ་པར་དཀའ་ན་བདེན་པ་བཞིར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། བདེན་པ་བཞི་བརྗོད་པས་ཡང་དག་པར་གསུང་བར་འགྱུར། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་གསུངས་ན་དེའི་བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། སྡུག་བསྔལ་ཡང་དོན་དམ་པར་བརྫུན་
― DTG095_Page_0483 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཕྱིར་དེ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བདག་འགོག་པ་དག་ཀྱང་མེད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་མེད་པ་ལ་ནི་དེ་གཉིས་མི་སྲིད་དོ། །འགོག་པ་མེད་པས་དེར་འགྲོ་བའི་ལམ་ཡང་དོན་དམ་པར་མེད་པ་ཉིད་དེ། བགྲོད་པར་བྱ་བ་མེད་ན་འགྲོ་བ་ཡང་མེད་དོ། །འདི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་བཞགས་ནས་བདེན་པ་གཅིག་གྲུབ་པར། གཟིགས་པ་མེད་ན་བཞིར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་བརྟགས་ནས་གང་དག་ཡང་དག་པར་གསུང་བ་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་དག་གི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བདེན་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་གང་ཡང་གྲུབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྫུན་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། བརྫུན་པ་ནི་བདེན་པ་རྣམ་པར་གཅོད་པར་གནས་པས་རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་བ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་དེ་བརྫུན་པར་འགྱུར། ཡང་ན་བདེན་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྫུན་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བཙམ་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐའ་གཉིས་བཀག་པ་འདིས་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཙམ་གྱི་ཆ་ཤས་ཀྱིས་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་བསྟན་གྱི། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཡང་གང་ལུས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་ཤིང་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཕྱིར། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། གང་ཡང་མི་དམིགས་པས་དོན་དུ་མི་གཉེར་བ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅི་འདྲ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་བཟོད་པའི་གཞི་གསུམ་པའི་གཉེན་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། །དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་ལུས་དང་སྲིད་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་བདེ་བ་ཁོ་ནར་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ། དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དེར་ལྷུང་བའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་མུན་པར་ཞུགས་པ་བཞིན་ཏེ། མིག་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དངོས་པོའི་དོན་མི་དམིགས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བའི་དོན་མི་ཤེས་པས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དངོས་པོ་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་གི་གནས་སུ་ལྷུང་ངོ༌། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG095_Page_0484 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོའི་བདེ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་མི་ལྡན་པས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉེན་པས་བྱང་ཆུབ་ལས་ལོག་གོ །གང་དངོས་པོར་མ་ལྷུང་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་མི་དམིགས་ཤིང་དེ་དོན་དུ་མི་གཉེར་བར་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་མིག་དང་ལྡན་པས་གཟུགས་སྣ་ཚོགས་དག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མཐོང་ལ། མཐོང་ནས་ཀྱང་སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤོང༌། བླང་བར་བྱ་བ་ནི་ལེན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཉི་མ་ཤར་ན་བརྒྱ་ལ་མི་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ལ་ཉི་མ་ཤར་ནས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཉི་མ་ཤར་དུ་ཟིན་ཀྱང་གལ་ཏེ་ན་ཁྱིམ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་མུན་པ་ཅན་དག་ན་མི་མཐོང་ངོ་སྙམ་པ་ལ་ནམ་ལངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ནམ་ལངས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ནི་མུན་པར་བསྟན་ཏེ། དེས་ན་མུན་པ་མེད་པའི་ཕྱོགས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་དག་ཚོགས་ཟིན་ཀྱང་ལོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་བརྒྱ་ལམ་ན་ཡང་མི་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་དོགས་ནས་མིག་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུར་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དངོས་པོར་མ་ལྷུང་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ནི་མ་རིག་པའི་མུན་པ་ནམ་ལངས་ཤིང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མ་ཤར་ནས་ཤེས་བྱ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དངོས་པོ་སྡུག་བསྔལ་མཐའ་དག་གི་གནས་སྡུག་བསྔལ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་བརྫུན་པ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་སྤོང༌། བདེ་བ་མཐའ་དག་གི་གནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པའི་གོ་འཕང་བླང་བར་བྱ་བ་ཡང་འདོད་དེ་དེ་ལ་འཇུག་པར་རྩོམ་མོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྙེད་ནས། བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བས་ལུས་བརྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་དགོངས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྔར་ནི་དམིགས་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བསྟན། འདིར་ནི་དམིགས་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་དེ་ལ་ཆགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ལྷུང་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་ནི་ལྷུང་བ་སྨོས་སོ། །སྔ་མར་ནི་གནས་པ་སྨོས་སོ། །འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་སེམས་
― DTG095_Page_0485 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཏུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་འདིས་བཟོད་པ་ལ་བཙུད་ཀྱང་གང་དག་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ཉིད་ལ་ཆགས་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བཀང་བའི་རྒྱུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་མི་བརྩོན་པ་དེ་དག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་མི་ལྡན་པ་དང་དབྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་བཅུ་བཞི་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གནས་འདིས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བ་དང་དབྲལ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་ལྔས་དམ་པའི་ཆོས་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་པ་དང་བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་དང༌། ཆོས་དང༌། དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་སྟོན་པ་དང༌། ལྷ་ལ་སོགས་པས་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང༌། སྡིག་པ་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་པ་ནི་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་བཤད་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། གཟིགས་པ་ཡིན། དེ་ལ་དེ་དག་ལ་ཡ་མཚན་ཆེ་བ་ཅི་ཡོད་སྙམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་བསོད་ནམས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྐྱེད་པས་དེ་དག་སྐལ་བ་ཡོད་པར་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་གང་གིས་ན་ཚད་མེད་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས། བསོད་ནམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་སྡུད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་རབ་འབྱོར་སྐྱེས་པའམ་བུད་མེད་གང་ཞིག་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཉི་མ་དང༌། འོད་དང༌། ས་དང་ཆུ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་སྔ་དྲོ་སྟེ། དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཁོ་ན་ལ་དུས་ཞེས་བརྟགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཅན་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དུས་ཀྱི་སྒྲ་དང་དེ་ནི་གཞི་མཐུན་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེ་གཅིག་བུའི་
― DTG095_Page_0486 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ་བོ་ཡིན་པས་འདི་ནི་སྔ་དྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་ཁས་ལེན་ན་བྱེ་བྲག་དེ་ཉིད་ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྔ་དྲོ་ལ་སོགས་པར་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ན། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་བྱེད་ལ་མཐུ་མ་མཐོང་བའི་དུས་བརྟགས་ཏེ་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །དེ་བློ་བུལ་བ་དང༌། མྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་རྟགས་ཅན་དུ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བློ་བུལ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་དུ་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །གནོད་པ་ཅན་གྱི་ཚད་མ་ནི་བདག་སུན་དབྱུང་བའི་སྐབས་སུ་སྔར་བསྟན་པས་མང་དུ་མི་དགོས་སོ། །དེ་ལ་རང་དགའ་བས་བསྐྱེད་པའི་བརྡའི་དབང་གིས་སྲོག་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་དུས་ཞེས་ཐ་སྙད་བཏགས་ཀྱི་སྒྲ་དང་དོན་དུ་འབྲེལ་པ་བརྟགས་པའི་དབང་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚེ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་སོ། །གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་སྨོས་ན་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་འདོད་པ་བསྟན་པར་མི་འགྱུར་བས་ཚིག་གསུམ་ཆར་སྨོས་སོ། །བརྡའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བརྡའི་སྒྲར་སྒྲོ་བཏགས་ནས་གཞི་མཐུན་པར་བྱས་སོ། །འདིར་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བ་དང་དབྲལ་བའི་ཕྱིར་འདི་བརྗོད་ལ། སྔ་མ་ལ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་དང༌། དུས་ཀྱི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཟློས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་གྲང་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །གྲངས་དང་རྫས་དང་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པའོ། །ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་སྟེ་རྫས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །བསྐལ་པ་བྱེ་བ་དེ་ཡང་ཁྲག་ཁྲིག་གོ །དེ་ཡང་འབུམ་ཞེས་ཚིག་སྦྱར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ། ཆོས་ལ་བསྟོད་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ནི་
― DTG095_Page_0487 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་གིས་བསམ་པར་མི་ནུས་པ་འདིར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚུངས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་དུ་ནི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་མ་བསྟན་པས། འདི་དང་མཚུངས་པའམ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་མཉམ་པ་དང་ལྷག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྒྱུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལས་འབྲས་བུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་འབྱུང་ངོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་མཚུངས་པ་མེད་སྙམ་པ་ལ་ཐེག་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཤིན་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཐེག་པ་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཆོག་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡིན་ནམ། དེ་ཐེག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་མཆོག་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་ཏེ། གང་དག་དེར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དེ་དག་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མཐུན་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །རྣམ་གྲངས་བསྟན་པའི་དགོངས་པ་ནི་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཕན་གདགས་པ་སྟེ། ལ་ལ་གང་གིས་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ན་རེ་འདི་ལས་གཞན་པའི་ཐེག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་མཆོག་གོ །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པས་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེའོ། །ཡང་ན་མཆོག་ནི་དམ་པའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་དམ་པ་ཡོད་སྙམ་པ་ལ་ཐེག་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་མང་པོ་དག་གི་ནང་ན་འདི་ཤིན་ཏུ་རབ་ཏུ་ཕྱིན་པས་འདིར་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་བུའི་སྣོད་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་
― DTG095_Page_0488 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལ་མཚུངས་པ་མེད་ཅེས་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཇི་སྐད་བཤད་པའི་དོན་རྣམས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ནས་མཇུག་བསྡུ་བར་བྱེད་ཅིང་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་བསྟོད་པའི་ཁྱད་པར་སྟོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་གཞལ་དུ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར། དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་སྟེ། དེས་ན་གང་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར། རྗེས་སུ་དཔག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོན་ཏོ། །མཚུངས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཟླ་མེད་པའོ། །གཞལ་དུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒོས་ཀྱང་གཞལ་དུ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ཚད་དུ་མི་རུང་བས་ནམ་མཁའ་བས་ཀྱང་ལྷག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འདི་དང་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ངའི་བྱང་ཆུབ་ཕྲག་པར་ཐོགས་པ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཁུར་ཁྱེར་བས་ཕྲག་ལ་ཁྱར་བ་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བའི་རོ་མྱང་བ་ཡོངས་སུ་བཏང་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྐང་བའི་རྒྱུ་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ལ་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་མཆོག་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཀྱི་གཞན་དག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་ཞེ་སྡང་དང་འདོད་པ་མངའ་འམ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ལན་དུ་རབ་འབྱོར་དམན་པ་ལ་མོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་བཞིན་དུ་བྱམས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་སྡང་དང་འདོད་པ་མི་མངའ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གང་དག་གི་ཚེ་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་དེ་དག་ལ་དེའི་ཚེ་སྟོན་ཏེ་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །
― DTG095_Page_0489 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏོ། །དམན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །བདག་ལ་སོགས་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ནི་གནས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་གོ་སྐབས་མེད་ཅེས་བྱ་བའོ། །གང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཉན་པར་མི་ནུས་པ་དེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ནུས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གང་དེ་དག་གིས་མཉན་པར་མི་ནུས་པ་དེ་བླང་བ་དང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱ་བར་ཇི་ལྟར་ནུས་ཏེ་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་འཛུད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཇི་ལྟར་མཉན་པར་ནུས་ཤེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཏེ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ས་ཐམས་ཅད་ལས་གང་དུ་མདོ་འདི་བཤད་པའི་ས་ཕྱོགས་གཅིག་པུ་བསྔགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་ལྷ་ལ་སོགས་པ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྔར་ནི་ཕྱིའི་བསྟན་བཅོས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་དབྲལ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་ལ། ད་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བ་དང་དབྲལ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པས་ཚིག་ཟློས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་བསྡུས་པའི་དོན་བརྗོད་པ་ཁོ་ནས་སྐབས་ཐ་དད་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཟློས་པར་མི་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མཆོད་པར་འོས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུགས་དང༌། རྒྱལ་མཚན་དང་བ་དན་ལ་སོགས་པས་སོ། །ཕྱག་བྱ་བར་འོས་པ་ནི་འདུད་པར་བྱ་བའོ། །བསྐོར་བ་བྱ་བར་འོས་པ་ནི་བསྐོར་བར་བྱ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་མཆོད་པར་འོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པས་མཆོད་རྟེན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་འདྲ་བ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པ་དག་ལས་ཀྱང་ལ་ལ་མནར་བར་འགྱུར་བར་ཇི་ལྟར་སྣང་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་སྡིག་པ་ཡོངས་སུ་འབྱང་བའི་ཁྱད་པར་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །མནར་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོ་བ་དང༌། མཚང་འབྲུ་བ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པར་བྱེད་པའོ། །
― DTG095_Page_0490 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་མནར་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསད་པ་དང་བཅིང་བ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པར་བྱེད་པའོ། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ལ་ཇི་ལྟར་མནར་བར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ལན་དུ་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཚེ་རབས་སྔ་མའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་བྱས་པ་དག་གོ །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚེ་ལའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་ཡོངས་སུ་བྱང་ནས་དུས་གཞན་ན་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དག་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་གཞི་དེ་ལས་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་དུ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ། རྣམ་པ་གང་གིས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྙམ་མམ་རབ་འབྱོར་ངས་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིར་ནི་མཐུ་དང༌། མང་བས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་རབ་འབྱོར་མངོན་པར་ཤེས་ཏེ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་ཡང་ཆེས་གྲངས་མེད་པ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཐུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེའི་མཐུ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་འདི་སྙེད་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མར་མེ་མཛད་ནས་བཟུང་སྟེ་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པའི་པར་དུ་སྟེ། བསྐལ་བགྲངས་མེད་པ་ནི་གྲངས་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མར་མེ་མཛད་ཀྱི་སྔ་རོལ་གྱི་ཡང་ཆེས་སྔ་རོལ་ན་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་གང་དག་བྱུང་བ་ངས་མཉེས་པར་བྱས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པས་མཆོད་པའོ། །ཐུགས་བྱུང་བར་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་སུ་ཡང་བསྒྲུབ་པ་དེ་མ་བཏང་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །དེས་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། མ་ཉེས་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེས་བསྐྱེད་པའི་བག་ཆགས་
― DTG095_Page_0491 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ངོ་བོའི་ཕུང་པོ་འདི་གཉིས་ལས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྔ་མས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཕྱི་མ་འདིའི་བརྒྱའི་ཆར་ཡང་མི་ཕོད་ཅེས་བྱ་བའོ། །འདི་སྙེད་པས་ཀྱང་ཉུང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྟོང་གི་ཆ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གྲངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚུངས་པ་དེ་དག་ཁོ་ན་ལ་རིགས་པ་སྟེ། དཔེར་ན་གངས་ཅན་དང་གཉིས་པ་ནི་འབིགས་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཡུངས་ཀར་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཆ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆ་ཤས་སོ། །དེ་ཡང་རིགས་འདྲ་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རིང་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆ་ནི་རིའི་རྩེ་མོ་ཡིན་གྱི་རྩྭའི་རྩེ་མོ་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །བགྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡང་མཚུངས་པ་དག་ཁོ་ན་ལ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་ལྷུན་པོ་ཡང་རི་ཡིན་ལ། གངས་ཅན་ཡང་རི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའི་ཡུངས་ཀར་ཡིན་ཞེས་མི་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །དཔེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དཔེ་ཡང་འདྲ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བ་མེན་ལ་བ་ལང་དང་འདྲའོ་ཞེས་བྱའི་སྦྲང་མ་ལ་ནི་མི་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཆུང་ཡང་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པའི་དབང་གིས་ན་དེའི་བྱ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ཟོར་བ་རྣོན་པོར་བྱས་ན་རལ་གྲི་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ་སྙམ་པ་ལ། ཟླ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གླེབ་ཅིང་ཞེང་ཆེར་བྱ་བའི་ཐབས་རྙེད་དོ། །རྣོན་པོར་བྱས་ཀྱང་ཧ་ཅང་ཆུང་བས་མི་བཟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་ཡང་མི་བཟོད་པའོ། །འདི་དག་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བཀའ་ཁོ་ན་ལས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དབང་པོའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་དོན་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བཀའ་ཁོ་ན་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཡོངས་སུ་དག་བའི་དུས་ན་ནི། དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་པས་ངོ་མཚར་མི་ཆེའི་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་དག་སྐད་ཅིག་ཙམ་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་མཐུའི་སྒོ་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །གྲངས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གྲངས་མེད་སྙམ་པ་ཡིན་པ་ལ་རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེས་ནི་རབ་ཏུ་མང་བར་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །བསོད་ནམས་དེ་བགྲང་བས་ཀྱང་སྒྱིད་ལུག་ནས་མགོ་རྨོངས་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་ཀྱི་ནད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མྱོ་མྱོ་པོར་
― DTG095_Page_0492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྨྱོ་བ་ལས་བྱུང་བ་སེམས་འཁྲུགས་པར་འགྱུར་རོ། །འདིས་ནི་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལས་གྲངས་དང་མཐུར་ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་འདི་ལྟ་བུར་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟར་ཤེས་སྙམ་པ་ལ་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་དང་མཐུན་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །ཤིང་ནྱ་གྲོདྷ་ལ་སོགས་པ་ཆུང་ཡང་ཤིན་ཏུ་སྙིང་པོ་དང་ལྡན་བས་ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་དང་ཤིང་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་ཡང་ལེའུ་ཉུང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་སྟེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པོ། །དེས་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་འདི་ལས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲ་ནི་འབྲས་བུ་ཙམ་ལ་བྱ་སྟེ། དེས་ན་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་བསྡུ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསམ་གཏན་གྱི་རོ་མྱང་བ་བསལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་དང་ཉེ་བ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་བདག་ཉིད་ཁྱད་པར་མཐོང་ནས་བདག་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ལམ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ཀྱིས་བདག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་དག་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་དབྲལ་ཞིང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་དེ་ན་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གནས་བཅོ་ལྔ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པས་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །གནས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་གསུངས་པ་ཉིད་དོ། །རབ་འབྱོར་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ལྷག་པ་འདིས་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བར་བྱེད་དོ། །ལྷག་མ་རྣམས་
― DTG095_Page_0493 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བཤད་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཇི་སྐད་དུ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་འདི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བཤད་ན། དེ་བཤད་ཟིན་བཞིན་དུ་ཡང་ཕྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདག་ཏུ་འཛིན་བ་འབྱུང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གང་གི་ཕྱིར་དེ་གསལ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཟིན་པ་ཡང་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད། འོན་ཏེ་དེ་ལྟར་བསྟན་ཀྱང་ཀུན་དུ་རྨོངས་པར་འགྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་གོང་དུ་བཤད་པ་ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པོར་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཁ་ཅིག་གི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་འཕྲལ་དུ་མི་ལྡོག་པས་བསྟན་ཟིན་པའི་དོན་ཀྱང་ཡང་སྟོན་ཏེ། ཡང་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས། དེའི་དུས་ན་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཐུག་པ་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྟོན་པར་མཛད་པའི་འབྲས་བུ་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། འབྲས་བུ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ལོག་ན་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་མི་འཇུག་པས་འདི་ནི་གྱི་ནའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་དུ་ཟིན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྟོན་པ་མར་མེ་མཛད་ལས་གདམས་ངག་བརྙེས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་འོན་ཏེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་མེད་ན་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འདོད་པས་གདམས་ངག་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱ་མི་དགོས་སོ་སྙམ་དུ་གང་དག་སེམས་པ་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་གདམས་ངག་དང་མི་ལྡན་པ་དང་དབྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་བཅུ་དྲུག་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྔར་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་དུས་ན་བཤད་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་བཀག །ད་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་དུས་ན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་བཀག་སྟེ། ཟློས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་དེ་ཇི་ལྟར་སྔར་དཔྱད་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་དབང་གིས་བརྟགས་ན་དཀའ་བ་ཙམ་དུ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་
― DTG095_Page_0494 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བའི་རིམ་གྱིས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་རང་བྱུང་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འབྱུང་བར་ཟད་དོ། །དེ་ཡང་གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་དབང་ཙམ་ཡིན་པར་ཟད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཡང་བླ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་ཐུན་མོང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མར་མེ་མཛད་འབའ་ཞིག་གི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་མེད་ན་དེས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་སྙམ་པ་ལ། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་དེའི་ཚེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ཏམ། གལ་ཏེ་ཡང་བདག་གིས་ཆོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་བ་སྙམ་དུ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དུ་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཟིན་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལུང་བསྟན་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་གང་གི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་ངས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་མེད་ལ་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལམ་ལ་གནས་པར་ལུང་བསྟན་ཏོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དོན་གྱིས་ན་མར་མེ་མཛད་ལས་གདམས་ངག་བླངས་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཅིང༌། རྣམ་པར་རྟོག་བ་དེ་སྤང་པའི་ཕྱིར། འདུན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གདབ་པ་ཡང་སྟོན་ཏོ། །མར་མེ་མཛད་ཅེས་བྱ་བ་མཚན་མ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པས་ཆོས་ལེན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཟློག་གོ །མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དེའི་ཟབ་པ་ཡང་བརྗོད་དོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་གདམས་ངག་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བསྟན་པས་ནི་འདིའི་རྒྱ་ཆེ་བ་བརྗོད་དོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདམས་ངག་ལས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་
― DTG095_Page_0495 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་རྫོགས་བའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར། འདི་ལྟར་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་སྔ་མ་དག་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གཤེགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་གཤེགས་ཤིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་ན། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་པས་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ལན་དུ་རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ནོར་བ་ལ་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་ཡིན་པས་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ནི་མ་ནོར་བའི་དོན་གྱིས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བྱའོ། །དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོད་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། རྟག་ཏུ་སྐྱེ་མེད་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ན་ཆོས་ཅན་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་མ་བརྟགས་གཅིག་པུ་ན་དགའ་བ་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རབ་ཏུ་བརྟགས་ཏེ་ཡོད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཉིད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཡང་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་འམ་འཛིན་བ་ཅི་ཡང་མེད་པས་དོན་དམ་པར་དེས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱི། ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་ཅན་དེས་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །དོན་དམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་མངོན་བར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱ་སྙམ་པ་ལ། རབ་འབྱོར་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་
― DTG095_Page_0496 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །འོ་ན་གང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེའི་དེ་ཁོ་ན་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་རྣམ་པར་གཞག་སྙམ་པ་ལ་ཆོས་གང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། གང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་རྣམ་པ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བར་བརྟགས་ན་ཤིན་ཏུ་སྟོབས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། བརྫུན་པ་ཡང་མེད་དེ་མ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོར་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་དོན་དམ་པར་ཆོས་གང་ཡིན་པ་མི་འགྲུབ་བས་བདེན་པ་ཡང་མེད་དོ། །རྣམ་པར་སྤྱད་པར་བྱ་བ་བདེན་པ་གང་ཡང་མ་གྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བརྫུན་པ་ཡང་མེད་དོ། །འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་བཀག་ནས་དབུ་མའི་ལམ་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་ཅིང༌། དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་འཛུད་དོ། །དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་ཡང་མེད་བརྫུན་པ་ཡང་མེད་པས་ནའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡོངས་སུ་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ། དེས་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཐུན་མོང་པའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་སྐྱེ་མཆེད་ཆོས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས། །ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཀྱང་བདེ་བར་གཤེགས་དང་འདྲ། །བྱིས་པའི་བློ་ཅན་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཡིས། །འཇིག་རྟེན་དག་ན་མེད་པའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་འདི་དག་མ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན། འོ་ན་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ་རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དག་དོན་དམ་པར་ཆོས་མེད་མོད་ཀྱི། དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་མ་བརྟགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་གི་ཕྱིར་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གནས་པ་ཐམས་ཅད་མཐོང་ཡང་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་
― DTG095_Page_0497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་རྣམ་བར་གཡེང་བ་ཚར་གཅད་པ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ཇི་ལྟར་གདམས་ངག་བླང་བ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དེ་རྟོགས་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟོན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ཏེ་རིགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་གང་ཐོབ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སུ་ངེས་པ་དེ་ནི་རིགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་སྐྱེས་བས་ལུས་དང་ལྡན་པའོ། །ལྡན་པ་ནི་བདག་གིར་བྱས་པ་ལུས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་སྟེ། གང་གིས་དེ་ཐོབ་པ་དེ་ལུས་དང་ལྡན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཐོབ་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་སྙམ་པ་ལ་ལུས་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཉམ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རིགས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་ནས་བདག་ཁོ་ནར་སྡུད་དོ། །དེ་ན་དེ་སེམས་ཅན་མཐའ་དག་གི་ལུས་བདག་ཏུ་སྡུད་པས་ལུས་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་སྒྲའི་དོན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདག་ཏུ་བསྡུས་པས་དེ་ལུས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་མང་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཆེན་པོ་ཡིན་པས་སྒྲའི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་གནས་འདིའི་རྒྱ་ཆེ་བ་བརྗོད་དོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འདི་ཡང་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་བར་དུ་འཕགས་པ་འབྱུང་བ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པར་
― DTG095_Page_0498 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མི་ལུས་དང་ལྡན་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །འདིས་ནི་དོན་གྱིས་ན་ལུས་དང་ལྡན་ཞིང་ལུས་ཆེན་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་སྤང་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །ལུས་དང་ལྡན་ཞིང་ལུས་ཆེན་པོ་ཞེས་མཚན་མ་ཙམ་ཞིག་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །དོན་དམ་པར་ཡང་རྣམ་པར་འཇོག་ཅིང༌། དེ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཡང་འཛུད་དོ། །ཟབ་པ་ཡང་བརྗོད་དོ། །སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་ཡང་སྤོང་ངོ༌། །སྔ་མས་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་བཀག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུས་དེ་ཉིད་མེད་པར་གསུངས་ན། དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དག་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་ཀྱིས་ད་ནི་བདག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་དགྲོལ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་ཇི་ལྟར་སེམས་ཞེས་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པས། མངོན་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་གང་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་བཟླའོ། །བདག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དེ་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཡོངས་སུ་འདྲི་བའོ། །ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དམ་གང་ཟག་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཀྱང་ཆོས་དེ་རིགས་པས་དཔྱད་ན་མ་མཐོང་བས་དེ་ནི་མ་མཆིས་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏེ། །རིགས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐུན་མོང་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་མེད་པ་གཉི་ག་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་དེ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སེམས་ཅན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། རང་བཞིན་མེད་པར་ཡང་བལྟ་
― DTG095_Page_0499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱའོ། །འདིས་ནི་རྣམ་པར་གྱིང་བ་ཚར་གཅད་པ་བསྟན་ཏོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།འདི་མན་ཆད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་དེ་ཡང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བདུན་ནི། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གཟིགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། མཁྱེན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གསུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་ན་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱེད་སྙམ་དུ་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱེད་སྙམ་དུ་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་ཕྱིར་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མ་རྟོགས་པར་རྟོགས་སོ་སྙམ་དུ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དེའི་ངའོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ང་རྒྱལ་བྱེད་པས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་མ་རྟོགས་སོ། །ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་མེད་པར་དེ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མ་རྟོགས་སོ། །འདིས་ནི་ཞིང་བཀོད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་མོས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ཞིང་བཀོད་པ་དེ་དག་མེད་དུ་ཟིན་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསུངས་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་ཏེ། འདིའི་བཤད་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །འདི་ཚིག་ཟློས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། སྔ་མ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་བར་སྨོན་པའི་གནས་སྐབས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་
― DTG095_Page_0500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་པ་ན་དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པས་འཇུག་གོ་སྙམ་དུ་གང་དག་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་བསལ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཁ་ཅིག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལྟ་བུ་གཞན་མི་འབྱུང་བས་ཐུག་པ་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །ཅི་འདྲ་བ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། རབ་འབྱོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་རྣམས་ནི་བདག་མེད་པ་ཞེས་ལན་གཉིས་བརྗོད་པ་ནི་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་བདག་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཞེས་ལན་གཉིས་བརྗོད་པས་ནི་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་སྟོན་ཏོ། །ཡང་ན་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་གཅིག་ནི་བཟླས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འོག་མ་ནི་ཚུལ་ལོ། །དེས་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སུ་དག་གིས་བསྒྲུབ་པོ་སྙམ་དུ་གང་ཟག་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། ཞིང་བཀོད་པ་རྣམས་ཞེས་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་ཡང་མེད་པ་དེ་དག་མེད་པ་གཉི་ག་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདིས་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །གནས་འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་ཟབ་པ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དེ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་དེ་ལ་མོས་པས་འཇུག་པར་བསྟན་པས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་ན་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མཁྱེན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་སྐྱེས་པའི་དེ་མེད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་རུང་བར་འགྱུར། རྒྱུ་མེད་པ་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་འཁོར་འདུས་པ་གང་དེ་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཆེད་དུ་གཟིགས་པ་དང་མཁྱེན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་བླ་ན་མེད་པ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་ཀྱང་
― DTG095_Page_0501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགོངས་པ་སྔར་བཟུང་ནས་མངའོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །འདིས་ནི་དོན་དམ་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་གང་ཡང་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་བསྐངས་ནས་མཁྱེན་པ་དང་གཟིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་བ་མ་བརྟགས་གཅིག་པུ་ན་དགའ་བ་ཕུང་པོ་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་དེ་མེད་དུ་ཟིན་ན་དེའི་ཚེ་སུ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་ཁོ་ན་མངའོ་ཞེས་མི་བྱ་བ་ནི་གཟིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཁྱད་ཞུགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྤྱན་མངའ་བར་སྟོན་ཏོ། །མདོར་བསྡུས་སྤྱན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གཟུགས་འཛིན་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་འཛིན་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་འཛིན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་བྱ་འཛིན་པའོ། །གཟུགས་འཛིན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང༌། བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུའོ། །སྤྱན་རྣམ་པ་ལྔ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡུལ་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང་པོར་གཟུགས་འཛིན་པ་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་དབང་གིས་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་འཛིན་པ་ནི་སྔར་བསྟན་ལ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་འཛིན་པ་ནི་ཕྱིས་བཤད་དོ་ཞེས་གོ་རིམས་བསྟན་པའི་མཚམས་སྦྱར་བའོ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ཡུལ་ལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་མངའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་ཙམ་དུ་སྣང་བ་ཉིད་དེ་གང་ཟག་ནི་མ་ཡིན་ན་ཞེས་གང་ཟག་སྟོང་སྟེ། ཆོས་ཙམ་གྱི་ཡུལ་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ནོ། །ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཁྱེན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ད་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་པར་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྤྱན་ལྔ་བསྟན་པས་ནི་གང་གཟིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་བརྗོད་དོ། །མཁྱེན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ནོ།།
― DTG095_Page_0502 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བས་ན་དུས་གསུམ་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་དེ་ཤེས་པ་ནི་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའི་གཟིགས་པ་ཞེས་ནི་མི་བྱའོ། །དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སེམས་དང་འདོད་ཆགས་དང་དབྲལ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་སྙེད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པར་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཡོངས་སུ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཤའི་སྤྱན་ལ་སོགས་པ་མངའ་སྟེ། དེས་ན་དེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་གནས་པར་བྱ་བའོ། །གཞུང་འདིས་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཉི་ག་ཡང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤའི་སྤྱན་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་དཔྱད་ན་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ལ། དོན་གཞན་ཤེས་པས་འཛིན་པར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྔར་དཔྱད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཤའི་སྤྱན་ལ་སོགས་པ་མངའ་བ་དང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་བསམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་གཉིས་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རྒྱུན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་རོ། །རང་བཞིན་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་ནས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པ་དོན་དམ་པར་ནི་བརྗོད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། ཤའི་སྤྱན་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྤྱན་གྱི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་སྐབས་ཡིན་ཏེ། མངོན་སུམ་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་ཇི་ལྟར་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཞུས་ཏེ། རྒྱུན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །འདས་པ་ལ་སོགས་པའི་
― DTG095_Page_0503 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ནི་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་ཀྱི། ཡོད་ཀྱང་འཛིན་པར་མི་འཐད་པས་མི་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་མེད་པར་བསྟན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མི་དམིགས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུས་གསུམ་གྱི་སེམས་དོན་དམ་པར་མེད་པ་དེ་ལྟར་ནི་སྔར་ཡང་བཤད་དེ། སྟོན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །སེམས་སྨོས་པ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། དེས་ན་ཤའི་མིག་ལ་སོགས་པ་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་དམིགས་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལ་རྒྱུན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་ཟབ་པ་བརྗོད་དོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །གལ་ཏེ་དུས་གསུམ་གྱི་སེམས་མེད་ན་དེའི་ཚེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་སེམས་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མངའ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་འབད་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ་བརྟགས་ཏེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མངའ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཐ་ན་གང་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པར་བྱ་དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་གོམས་པར་མཛད་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མངའ་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏོ། །དེས་ན་དོན་དམ་པར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་ལ་དབང་བ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་བརྗོད་དོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་གཞག་སྙམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་ལ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དང༌། གཉི་ག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་
― DTG095_Page_0504 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མི་གསུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་བརྗོད་པ་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་བསྟན་པར་ཡང་དེ་ལྟར་གྲགས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དོན་དམ་པར་མེད་པ་དེ་ལྟར་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མངའ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དོན་དམ་པར་དེ་མི་དམིགས་པར་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། དོན་དམ་པར་དེ་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་པས་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་གཉི་ག་བསྟན་ཏེ། ཟབ་པ་ཡང་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དཔེ་བྱད་བཟང་པོའི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། མཚན་གྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསོད་ནམས་བླ་ན་མེད་པ་ལས་སྐྱེས་པར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟར་འབད་པར་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་ཆེད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་བྱད་བཟང་པོའི་སྐུ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །མཚན་གྱི་སྐུ་ནི་འོག་ནས་འཆད་དེ་བ་ལང་དང་གླང་ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་དུ། འདི་ལས་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱི་བསམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དོན་དམ་པར་ཕུང་པོ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་བས་ན་དོན་དམ་པར་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་བར་མི་བགྱི་ལགས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། དེ་བས་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལས་བྱུང་བར་རུང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་
― DTG095_Page_0505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་གཟུགས་ལ་མོས་པ་དེ་ལྟ་བུས་དེ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཚིག་ཟློས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། སྔར་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདུན་པའི་དུས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བྱ་བའི་དུས་ན་དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་ཡིན་ལ། ད་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་ས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་གྲག་ཅེས་འཁོར་གང་དག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ངན་པ་དེ་བསལ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཇི་ལྟར་བསྟན་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང༌། དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་དྲིས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་བར་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །འདི་ནི་གྲུབ་པ་མེད་དེ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་ནམ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་པར་ཇི་ལྟར་སྔར་དཔྱད་པ་བཞིན་ནོ། །འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་དོ། རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་བཀག་ནས་ཇི་ལྟར་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །གནས་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་ཟབ་པ་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་འབད་པར་བྱ་བ་བསྟན་པས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །མཚན་གྱི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདིར་བཤད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྔ་མ་དང་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་བར་མི་བྱ་ན། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་
― DTG095_Page_0506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐུས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འབད་པར་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་ཆེད་དུ་གསུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པར་འཆད་པ་པོ་དང༌། བཤད་པར་བྱ་བ་དང༌། བཤད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་སྙམ་དུ་ངས་ཆོས་བསྟན་ཏོ་སྙམ་དུ་མི་དགོངས་སོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་འཆད་པ་པོ་སྟེ་བདག་ལ་སོགས་པ་དང༌། བཤད་པར་བྱ་བ་སྟེ་ཕྱི་ནང་གི་དངོས་པོ་དང༌། བཤད་པ་སྟེ། བྱེད་པ་གཟུགས་སམ་སྒྲའི་བདག་ཉིད་མེད་པ་དེ་ལྟར་ནི་སྔར་རྒྱས་པར་བསྟན་ཟིན་ཏེ། དངོས་པོ་མཐའ་དག་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་སྔར་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འཆད་པ་པོ་དང༌། བཤད་པར་བྱ་བ་དང༌། བཤད་པ་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བས་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་ཀྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ལྟ་བུ་བསྟན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཁ་ཅིག་མགོ་རྨོངས་ཏེ་དོན་དམ་པར་གསུམ་པོ་ཡོད་པར་སེམས་ན་དེའི་ཚེ་ཅིར་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ། རབ་འབྱོར་སུ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྐུར་པ་ནི་དོན་མེད་པར་གླེང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེས་གླེང་བར་ནུས་སྙམ་པ་ལ། ལོག་པར་འཛིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ལོག་པར་ཟིན་པའི་ཕྱིར་དེ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་འཇུག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བྲག་ཅ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་ཤེས་པས་འཇུག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བཤད་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་དེ་མེད་ན་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ཚིག་དང་ངག་གི་ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་འདི་ཇི་ལྟར་གྲགས། དེ་ཡོད་ན་ནི་གང་དེས་བསྟན་པར་བྱ་བ་སྟེ། བཤད་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་
― DTG095_Page_0507 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་ལ། གང་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་འཆད་པ་པོ་དེ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དེ་ཤུགས་ཀྱིས་ན་གསུམ་ཆར་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། འདིར་ལན་དུ་ཆོས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་ཏེ། ཆོས་བསྟན་པ་དོན་དམ་པར་ཡོད་ན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོའམ། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་གྲང་ན། རེ་ཞིག་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྔར་རྒྱ་ཆེ་བར་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་ན་གནས་མེད་པས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱི་དངོས་པོར་ཁས་ལེན་ན་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནར་འདུས་པའི་ཕྱིར་དེ་གསལ་བས་དེ་ཡང་གསལ་བ་ཉིད་དོ། །གཞན་རྣམ་པར་གཅད་པས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྒྲོ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཞེས་རྟོག་ན་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་དོན་མེད་པས་གྲུབ་པ་སྒྲུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དོན་དམ་པར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་དུ་ཆུག་ན་ཡང་དེས་ཆོས་བསྟན་པར་མི་རིགས་ཏེ། སྒྲ་གསལ་བ་ལ་སོགས་པ་བརྟག་པའི་ངོ་བོ་ལ་གཞན་དག་གིས་ཚིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་རིམ་དང་རིམ་མ་ཡིན་པས་དོན་བྱེད་པར་འགལ་ཏེ། ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ལ་ཡང་སྦྱོར་བ་མེད་དེ། ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པར་ཇི་ལྟར་ཚིག་ཏུ་འགྱུར། རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པ་ཡང་བརྡར་འདོགས་པའི་ཚེ་ན་མཐོང་བ་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་ཚེ་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པས་ཚིག་ཏུ་མི་རིགས་སོ་བརྡར་འདོགས་པ་ཡང་གཞན་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཡང་གཞན་པར་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མེད་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་རིགས་སོ། །སྤྱིའི་དངོས་པོ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་བར་ཁས་ལེན་ན་ནི་དེ་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོར་གྱུར་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་གཞན་དུ་འགྲོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གཅིག་པུ་ནི་ཡུལ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་གསལ་བ་དུ་མ་ལ་ཁྱབ་པར་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་གསལ་བ་གཅིག་ལ་རྫོགས་ན་ནི་དེའི་ཚེ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་དེའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་གང་གིས་
― DTG095_Page_0508 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་གཞན་ལ་ཡང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བ་གསལ་བ་གཞན་དང་འབྲེལ་པའི་རང་བཞིན་གཞན་ནི་དེ་ལ་མེད་དེ། གཅིག་པུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ཁྱབ་ན་ནི་ཡན་ལག་དང་བཅས་པ་དང་མ་ཟིན་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་གསལ་བ་ཐ་དད་པ་ཇི་སྙེད་ལ་དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ཁྱབ་པར་རྣམ་པར་གཞག་པར་དེ་སྙེད་འཛིན་ན་ནི་གསལ་བ་གཅིག་ལ་འཛིན་པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་འཛིན་པས་དེ་ལ་འཛིན་པར་རུང་གྲང་ན། གསལ་བ་ཐ་དད་པ་ན་ཚོད་དང་ཡུལ་དང༌། དུས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་དེ་དག་ལ་གསལ་བ་གཅིག་ལས་འཛིན་པ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་འཛིན་པས་ཅིག་ཅར་འཛིན་པ་མེད་པས་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། རྗོད་པ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཁོ་ནར་རིགས་ཀྱི་ཡང་དག་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་དག་ཏུ། མིང་ནི་གང་དང་གང་དག་གིས། །ཆོས་རྣམས་གང་དང་གང་བརྗོད་པ། །དེ་ལ་དེ་ནི་མེད་པ་སྟེ། །དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བཤད་པ་ཡང་བརྫུན་པས་སྒོ་དེ་ནས་བཤད་པར་བྱ་བ་དང༌། འཆད་པ་པོ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་སྒོ་དེ་ནས་འོངས་པས་གསལ་བ་ཉིད་དེ། དེ་གཉིས་ཀ་མེད་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་ཟབ་པ་བསྟན་ཏོ། །ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་བདུན་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་དོན་ཆེན་པོར་གདགས་པ་དང༌། གདམས་ངག་དོན་ཆེན་པོར་གདགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། བཞུགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ལ་ད་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་ལྟ་བུ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ལྟ་བ་ངན་པའི་དྲ་བས་ཐིབས་པོར་གྱུར་པ་ལ་ཇིག་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་འཁོར་ཡིད་མི་ཆེས་ཏེ། གང་དག་དེ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་དག་གི་ཡིད་མི་ཆེས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་
― DTG095_Page_0509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་འབྱོར་གྱིས་ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་སྔར་མ་གསུངས་སམ། ད་ནི་དེ་དག་གཅིག་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། མེད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་ཅེས་མ་གསུངས་ཀྱི། མཐའ་གཉིས་དགག་པའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་དེ་དག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པར་ཕུང་པོ་དང་གང་ཟག་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ས་ནི་སྒྲ་བཏགས་པའི་མཐའ་བཀག་གོ །མ་བརྟགས་ན་དགའ་བར་ཀུན་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ་འདིས་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་བཀག་གོ །འདིས་ནི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྟོན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཅི་འདྲ་སྟེ་དེ་སྟོན་ཅིང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་གསུངས་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་བརྟགས་ནས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ཞུས་སོ། །དེ་དག་སེམས་ཅན་མེད་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་གནས་པའི་ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་དག་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་ན་ནི་གསུང་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིས་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་བཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་ཟབ་པ་བརྗོད་དོ། །བཅོམ་
― DTG095_Page_0510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་འདས་ཀྱིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་བསྟན་པས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་གང་ཡང་མེད་ན་དེའི་ཚེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འབད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྙེད་ཆོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་གང་དག་སེམས་པ་དེ་དག་གི་ཆེ་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་དགོངས་པ་སྔ་མ་བཟུང་ནས་དེ་ནི་མ་མཆིས་ལགས་སོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེ་འདི་སྙམས་དུ་སེམས་ཏེ། དོན་དམ་པ་ལ་དགོངས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་བཀག་གོ་སྙམ་མོ། །ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པར་ཆོས་བསྟན་པ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཡང་མེད་དེ་དེ་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་དང༌། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང༌། དེའི་རྒྱུའི་ལམ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །སྔར་ནི་གདམས་ངག་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་དུས་ན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ལ་དོན་དམ་པའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་སེལ་ལ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡོངས་སུ་བཙལ་བའི་དུས་ན་གཞན་དག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ལྟ་བུ་སེལ་བས་ཚིག་ཟློས་པའི་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ཅི་འདྲ་བ་སྙམ་པ་ལ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཡེ་ཤེས་གང་ལ་བཞུགས་པ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པའི་
― DTG095_Page_0511 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཕྲ་མོ་ཡང་མི་དམིགས་ཤིང་མ་ལུས་པར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་དེ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །ཕྱི་རོལ་པ་དང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ཤེས་པ་གང་དག་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་བླ་ན་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་མཐའ་དག་གི་དེ་ཁོ་ན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་ཀྱི་ཡོད་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོད་ན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པའི་རིག་བྱེད་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་དེ་ནི་མཉམ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དུ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་མཉམ་པ་གང་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྒྱུད་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། གཞན་དག་གི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་གང་གིས་ཆོས་དེ་མཉམ་སྙམ་པ་ལ། སེམས་ཅན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་ཇི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སྙམ་པ་ལ། དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་དམིགས་ན་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་
― DTG095_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་སྙམ་པ་ལ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་རྣམས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཡོད་པས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་འཛིན་པ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་སེལ་བས་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །གནས་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་ཟབ་པ་བསྟན་ཏོ། །མ་ལུས་པས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཇི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་སྙམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་ཆོས་དོན་ཆེན་པོར་གདགས་པས་དེ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་རབ་འབྱོར་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རིའི་རྒྱལ་པོ་རི་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་དག་རིན་པོ་ཆེས་ཡོངས་སུ་བཀང་སྟེ་བྱིན་པའི་བསོད་ནམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དཔེར་མི་བཟོད་པ་ཉིད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་མཚན་མ་ཙམ་ཡོངས་སུ་མི་བརྗོད་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མཐའ་དག་མཚོན་ཏོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་ནི་སྟོང་གི་ཆ་དང༌། འབུམ་གྱི་ཆ་དང༌། དཔེ་དང་རྒྱུར་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་དེ་དག་སྡུད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་དོན་ཆེན་པོར་གདགས་པའི་རྒྱུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་བླ་ན་མེད་པར་ཤེས་ཏེ། ཡང་དག་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་པར་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་བཤད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་འདུན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱིས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གནས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ། འདི་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་བརྗོད་དོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོར་བལྟ་བར་བྱའི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ།
― DTG095_Page_0513 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་སུ་མ་གསུངས་ཀྱང་ཤུགས་ཀྱིས་ན་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་དང༌། ཟག་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བཞུགས་པའི་ཚེ་ནི་ཤིན་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པས་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བ་དེ་ངོ་མཚར་མི་ཆེའི། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་ཐར་པའི་ལུང་དབོག་པའི་ཚེ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་དུས་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་བཞུགས་པ་ན་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་དེ་སྟོན་ཅིང་གདམས་ངག་དོན་ཆེན་པོར་གདགས་པའི་རྒྱུས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཤེས་པར་འགྱུར་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གདམས་ངག་དོན་ཆེན་པོ་གདམས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དྲིས་ནས་ལན་ལ་མ་བཞེངས་ཏེ། རིངས་པར་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་ལྟར་ཉིད་ཀྱིས། རབ་འབྱོར་དེ་ལྟར་མི་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གདམས་ངག་དོན་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སེམས་ཅན་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་སྙམ་དུ་མི་དགོངས་སམ། འོ་ན་ཏེ་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་རམ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་བསམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་དང་གང་ཟག་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཅན་དོན་དམ་པར་གང་ཡང་མེད་པས་དེ་ལྟར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཀྲོལ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ལ་ཅི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །མེད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་སྙམ་པ་ལ། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་
― DTG095_Page_0514 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་གོ །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་སྒྲིབ་པ་མ་སྤངས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་གཟིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པས་ཐེ་ཚོམ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་དེའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དམ་པོར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཉོན་མོངས་པའི་དྲ་བ་མ་ལུས་པའི་འཆིང་བ་ཡང་བའམ་རབ་ཏུ་འགྱུར་བས་དེའི་ཚེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་ཤིན་ཏུ་དམ་པོའི་སྒྲིབ་པ་མ་སྤངས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གོ་འཕང་མི་བརྙེས་བ་ཞིག་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གོ་འཕང་དེ་བརྙེས་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་སྤངས་པའོ། །སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རི་མཐའ་དག་བཤིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་མེད་པར་མི་ཤེས་སོ། །བདག་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་སྟེ། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་བདག་ལ་སོགས་པར་འདུ་ཤེས་པར་མི་བྱ་སྙམ་པ་ལ། རབ་འབྱོར་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེས་བདག་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་བཟུང་ན་ནི་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་དེའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་བདག་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་པས་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟ་བུ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་བླང་བར་བྱ་བ་མངོན་པར་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་རྣམས་སོ། །རྟོག་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་རྣམས་ལས་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ཡང་དག་པའི་བསྟན་བཅོས་མཉན་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་གནས་པ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་མོས་པ་ན་བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་ནས་བདག་ཏུ་མི་འཛིན་པ་དེ་དག་རྣམ་པར་གཅད་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་སྨོས་སོ། །བྱིས་པ་འབའ་ཞིག་སྨོས་ན་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་ལྟ་བུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཁས་པ་
― DTG095_Page_0515 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ཀྱང་འཕགས་པའི་ལམ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བྱིས་བདག་ཡིན་པས་བྱིས་པའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལོག་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་བྱིས་པར་གྱུར་པས་དེ་དག་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་སྟེ། དེས་ནི་དེའི་བསམ་པའི་དབང་གིས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཙམ་གྱིས་བདེན་པར་མི་འགྱུར་གྱི་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའི་སྦྱོར་བས་ཀྱང་བདག་ལ་སོགས་པ་བདེན་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཛིན། གལ་ཏེ་བདག་མེད་ན་སུ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དོན་དམ་པར་ནི་སྐྱེ་བོ་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟན་ནས་གསུངས་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་སེལ་བས་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ནི་དངོས་སུ་ཟབ་པ་ཉིད་བརྗོད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་ལ་གདམས་ངག་དོན་ཆེན་པོ་གདགས་པའི་རྒྱུར་བསྟན་པ་ནི་ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་མེད་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ག་ལ་ཡོད་དེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བདག་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྦྱོར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་མཚན་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམས་སུ་འགྱུར་ན་དེ་དག་མེད་ན་རྩ་བ་མེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཏུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་དུ་འཁོར་འདུག་པ་གང་དག་རྟོགས་པ་མི་ཉུང་བར་བསགས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པས་དེ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྔར་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་མཛད་ཀྱི། དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་འདི་གསུངས་པས་ཚིག་ཟློས་པའི་ཉེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དོན་དམ་པར་བརྟགས་ན་ཡན་ལག་ཅན་
― DTG095_Page_0516 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནམ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པའི་ངོ་བོར་འཐད་པ་མེད་པར་རིག་ནས་དགོངས་པ་སྔ་མ་ཉིད་བཟུང་སྟེ། འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་དེ་ནི་མ་ལགས་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་ཉིད་དུ་འཐད་པ་གཞན། རབ་འབྱོར་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ན་ནི་བརྗོད་པའི་རྒྱུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། ཇི་སྟེ་ཡུལ་ན་གནས་པ་དང༌། གསལ་བ་དང༌། རྫོགས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བྱེ་བྲག་ཅན་ཡིན་གྱི། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་མི་བྱའོ་ཞེ་ན་དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། ཡུལ་ན་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་བེམས་པོའི་ངོ་བོར་བྱེ་བྲག་གང་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ན་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བེམས་པོའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བར་འགྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དངོས་པོ་མ་ལུས་པའི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བར་དགོངས་པའོ། །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་སྐུ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་དོན་དམ་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པར་འཇོག་ཅིང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གོང་མས་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བལྟ་བར་མི་བྱ་བ་དང༌། སུ་དག་གིས་མི་མཐོང་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་མི་བྱ་ཞེ་ན། མཐོང་བ་ལ་སོགས་པས་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་དག་ཏུའོ། །སུ་དག་གིས་མི་མཐོང་ཞེ་ན། ལོག་པས་སྤོང་བར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །གཟུགས་སུ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གང་ཟག་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ།
― DTG095_Page_0517 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་དམ་པར་མཚན་ལ་སོགས་པས་བརྒྱན་པ་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་གཟུགས་ཅན་དུ་མཐོང་བར་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །སྒྲར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་གིས་སྒྲ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་འདི་འདྲ་བ་ཞིག་གོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི་ཐོས་པར་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཐ་སྙད་འདོགས་པ་འདི་གཉིས་ནི་མཚོན་པ་སྟེ། དེས་ནི་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་བསྡུའོ། །སྐྱེ་བོ་ལོག་པས་སྤོང་བར་ཞུགས་པ་དེ་དག་ནི་ལམ་ལོག་པར་ཞུགས་པས་ང་ཡང་དག་པར་མི་མཐོང་ངོ༌། །འདིས་སྤོང་བས་ན་སྤོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ་ལམ་ལ་བྱའོ། །དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པས་ལོག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་མི་མཐོང་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སངས་རྒྱས་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བྱ་སྙམ་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་ལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གཤའ་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རིགས་པ་དང་ལུང་གིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་སུ་བརྗོད་པའོ། །དུས་ཐམས་ཅད་ན་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དམིགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འབྱུང་སྟེ། དེ་དག་གི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པས་ཡང་དག་པ་སྟེ། དེའི་མཐར་གྱུར་པས་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །དེ་ལ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མེད་པས་མཚན་མ་མེད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་དོན་དམ་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ཆོས་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྙམ་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །སྐུའི་སྒྲ་ནི་རང་བཞིན་ལ་བྱའོ། །དེས་ན་དོན་འདིར་འགྱུར་ཏེ། གང་དག་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་དག་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། གང་དག་གང་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དེ་དག་དེའི་ངོ་བོར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། གཞན་ལ་གཞན་གྱི་ངོ་བོར་བལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཆོས་ཉིད་ནི་སྣང་བའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་དེས་
― DTG095_Page_0518 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚོན་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་མཐོང་བར་ནུས་སྙམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས། ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཅི་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་མི་རིག་གམ། འོན་ཏེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རམ་སྙམ་པ་ལ་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཅན་གྱི་རང་བཞིན་གྲུབ་ན་ནི་དེའི་ཆོས་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པར་ནུས་པ་ཞིག་ན་གང་གི་ཚེ་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཅན་རང་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་གང་ཡང་མེད་པ་དེའི་ཚེ་ཆོས་ཉིད་དེ་རང་གི་རྒྱུད་འབའ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པར་ཇི་ལྟར་ནུས་ཏེ། དེ་འབའ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་དགོངས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཆོས་ཅན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པས་མཐོང་བ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ཉེས་པ་མེད་དེ། གང་དག་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཅན་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བའོ། །ཆོས་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་དེ་ནི་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་སྐྱེ་བ་འཛིན་པས་ཇི་ལྟར་གཟུང༌། བུམ་པ་འཛིན་པས་ནི་དེའི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་བལྟ་བར་མི་བྱའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བ་ལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ནི་མཚན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་མཐོང་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་སྙམ་དུ་གང་གི་དོགས་པ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བླ་ན་མེད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །མཚན་མཁན་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་མ་ཞིག་མཐོང་ནས་ལུང་བསྟན་གྱི་རྒྱུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདིས་ནི་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །གནས་འདི་མཐའ་
― DTG095_Page_0519 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་གིས་ནི་ཟབ་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དངོས་པོ་མ་ལུས་པའི་རང་བཞིན་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དོན་དམ་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་དེ་རྣམ་པར་ཤེས་པར་མི་ནུས་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་ཁྱེད་ཆད་པར་སྨྲ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མེད་པས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མི་འགྲུབ་པོ་སྙམ་དུ་གང་དོགས་པ་དེའི་ཆེད་དུ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། རབ་འབྱོར་ཁྱེད་འདི་སྙམ་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བྱུང་བ་རྣམ་པར་བཤིག་པར་བརྟགས་པ་ཡང་མེད་དེ། ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན། འདི་ལ་བསལ་བྱ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞག་པར་བྱ་བ་འང་ཅི་ཡང་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་བ་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་བཤད་དོ། །མ་འོངས་པའི་ཆོས་འབྱུང་བའི་གགས་བྱེད་པས་ཆད་པར་བརྟགས་པ་ཡང་མེད་དེ། ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་བརྟགས་ན་དགའ་བར་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བར་ཁས་བླངས་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་དབང་གིས་སྤྲུལ་པ་སོགས་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་ཡང་འདུལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐབས་སྟོན་པས་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་རྒྱུན་མི་གཅོད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་འདིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པ་བསྟན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་དེ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་བར་འཇུག་པར་ཁས་བླངས་པས་འཁོར་བ་དེ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་སྙམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཕྱིར་རོ། །རང་གིས་བདག་གི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་ནི་རིམ་དང་རིམ་མ་ཡིན་པས་རྒྱུར་འགལ་བའི་ཕྱིར་ལ། རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཅི་ཡང་མི་བྱེད་པས་
― DTG095_Page_0520 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་པོར་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གཞན་གྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡང་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཉིས་ཀར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པ་དེ་དག་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་དག་བྱིས་པ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་རྣམས་བདག་དང་བདག་གི་ཞེས་འདོགས་ཤིང་འཇུག་གི་འདི་ལ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་མེད་དེ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །འདིས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་བཟོད་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་ནི་རྒྱུ་མེད་པའམ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ལས་འགྱུར་གྲང༌། རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡང་རྒྱུ་རྟག་པའམ། རྒྱུ་མི་རྟག་པ་ལས་འགྱུར་བར་རྣམ་པར་རྟོག་གྲང་ན། དེ་ལ་དངོས་པོ་རྣམས་རེས་འགའ་སྣང་བས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་པོ་ལྟར་ནི་མི་རུང་སྟེ། ལྟོས་པ་མེད་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེ་བྲག་མེད་པས་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་དུས་བཞིན་དུ་རྟག་པར་ཡོད་པའམ་མེད་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རེས་འགའ་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལྟར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། རྟག་པ་དག་གི་ནུས་པ་གྲོགས་བྱེད་པ་གཞན་དག་གིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱར་མེད་པ་ན་སུ་ལ་ཡང་ལྟོས་པ་མེད་ན་གང་གིས་འབྲས་བུ་རིམ་གྱིས་སྐྱེད་པ་ཅིག་ཅར་མ་ཡིན། རྒྱུ་མ་ཚང་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རེས་འགའ་མི་སྣང་བ་མི་རིགས་ཏེ། གང་གིས་ན་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར། གང་དག་ངོ་བོ་ཉིད་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་སྨྲ་བ་དེ་དག་ཀྱང་དོན་དུ་ན་མེད་པ་ཉིད་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་གྲུབ་པ་ནི་རྒྱུར་འགྱུར་གྱི། མ་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་གྲུབ་པ་ན་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་ཐ་དད་པ་གཞན་རྒྱུ་གཞན་ནི་མི་འདོད་ན་གང་གིས་རྒྱུ་མེད་པར་མི་འགྱུར། དངོས་པོ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པས་དེ་འགྲུབ་པ་ན་འགྲུབ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་དེ་གྲུབ་པ་ན་མ་གྲུབ་པས་དེ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ངོ་བོར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་བས་ན་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་བཤིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འདིར་ཡང་མཚུངས་སོ། །དུས་མཉམ་པ་དང་མི་མཉམ་པ་ལས་རྒྱུར་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གསུམ་པ་ལྟར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་རྒྱུར་འགྱུར་ན་ནི་འབྲས་བུ་དང་
― DTG095_Page_0521 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་མཉམ་པའམ་དུས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་གྲང་ན། དུས་མཉམ་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་གི་དེ་ཁོ་ན་རང་གི་མ་ཐོབ་པ་ནི་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་བས་འབྲས་བུ་གང་ལ་ཡང་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་དེ་ཁོ་ན་ནི་དེའི་རང་བཞིན་ལྟར་འབྲས་བུ་ཡང་དེ་དང་དུས་མཉམ་པར་ཐོབ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཁོ་ན་སྟེ། འབྲས་བུ་དེ་ལ་དེ་སྦྱོར་བ་མེད་དོ། །དུས་ཐ་དད་ན་ཡང་དེ་དུས་གཞན་གྱིས་ཆོད་ནས་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ལ་རྒྱུར་འདོད་པ་ལྟ་བུར་འགྱུར་བའམ། མཆོད་པ་ལས་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་མདོ་སྡེ་པ་དག་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འཇིག་པ་དང་སྐྱེ་བ་ནི་སྲང་མདའི་མཐོན་དམན་ལྟར་མཉམ་མོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟར་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ལ་དུས་གཞན་གྱིས་ཆོད་ནས་འབྲས་བུ་སྐྱེ་ན་ནི་རྣམ་པར་ཞིག་པ་ཉིད་ལས་སྐྱེས་པར་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ནུས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་ཞིག་པ་ནི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་ཞིག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། མཆོད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་མཆོད་པ་ནི་དེའི་ཚེ་དེ་ཉིད་དུ་དུས་མཉམ་པར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་ཆ་མེད་པ་གཉིས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་ན་དུས་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་མ་གཏོགས་པར་འགྲོ་བ་གཞན་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆོད་ན་གོང་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཙམ་དུ་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་བསྐལ་བ་ཡང་སྐད་ཅིག་ཙམ་དུ་འགྱུར་བ་ཟློག་པར་དཀའོ། །ཕྱོགས་གཅིག་གིས་མཆོད་ན་ནི་ཡན་ལག་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དེ། མ་བརྟགས་ན་དགའ་བ་བརྫུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུར་སྣང་བར་ཟད་དེ། འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་ལ་སྣང་བའི་ངོ་བོ་དང་འདྲའོ། །གྲགས་པ་ཙམ་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ན་དངོས་པོའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བ་ལང་རྫི་ཡན་ཆད་ལ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་གཞིག་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་གང་གིས་རིགས་པར་འགྱུར། གྲགས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚད་མས་ཤིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཟླ་བའི་སྒྲོན་མའི་མདོ་ལས། མིག་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་རྣམས་བཀག་སྟེ། །མིག་དང་རྣ་བ་སྣ་ཡང་
― DTG095_Page_0522 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚད་མ་མིན། །ལྕེ་དང་ལུས་དང་སེམས་ཀྱང་ཚད་མ་མིན། །གལ་ཏེ་དབང་པོ་འདི་དག་ཚད་ཡིན་ན། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་སུ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ། །འདི་ལྟར་དབང་པོ་འདི་དག་ཆད་མིན་ཏེ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བེམས་པོ་ལུང་མ་བསྟན། །དེ་ཕྱིར་མྱ་ངན་འདས་པའི་ལམ་འདོད་གང༌། །དེས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་བྱ་བ་བྱོས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སློབ་དཔོན་དག་གིས་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མངོན་སུམ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ལ་འཇུག་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་མཐུན་པར་བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བརྟག་མི་བཟོད་པའོ། །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སཱ་ལུ་ལྗང་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བདག་དང་གཞན་ལས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་བཀག་གོ །དེ་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ཀྱང༌། བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་ལས་གསུངས་པ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ། དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་ཀྱི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། གང་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །རང་བཞིན་མེད་པས་གཞན་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །རང་བཞིན་མེད་པས་གཞན་ནི་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད། །རྒྱུ་དེ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང༌། དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ། །དམ་པའི་དོན་དུ་རང་བཞིན་མེད། །ཅེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འདི་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ནི་ཚད་མས་བསལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་པ་གཞན་ཡང་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་མྱོང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྡང་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐྱེད་པ་བརྙེས་པ་ལྟ་ཅིའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འཁོར་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ནི་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའོ། །ཅིག་ཤོས་ནི་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་བ་སྟེ། ལོག་པར་རྟོགས་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་
― DTG095_Page_0523 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟོད་པ་ཐོབ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་སྡིག་པ་དང༌། གཏི་མུག་གཉིས་ཀ་མེད་དོ། །རྒྱུ་མེད་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བག་གིས་རེག་མི་སྲིད་དོ། །འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཤིན་ཏུ་མང་དུ་བསྐྱེད་ཟིན་ཀྱང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལྟར་འཁོར་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རམ། ཇི་ལྟར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མང་དུ་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་སྙམ་དུ་དོགས་པ་ལ་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་གང་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བསྐྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཡོད་པ་དེའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་སྤངས་པས་འགྲོ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་ཀྱང་འཁོར་བ་བར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དེ། དེས་ན་དེའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏོ། །གཞན་དག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་དགོངས་པ་མ་བཟུང་བ་ལྟར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་མི་བགྱི་ལགས་སམ་ཞེས་འགལ་བ་བརྗོད་དོ། །དེའི་བསམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་གཟུང་ངོ་ཞེས་གསུངས། འདིར་ནི་ཡོངས་གཟུང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ན་ཇི་ལྟར་འགལ་བར་མི་འགྱུར་སྙམ་མོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དགོངས་པ་གང་གིས་གཉི་ག་གསུངས་པ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གཟུང་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ་ཡོངས་སུ་གཟུང་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ནི་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཚུལ་ལོ། །འདིར་ནི་ལོག་པར་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་སེལ་ཏེ་འགལ་བ་མེད་དོ། །ལོག་པར་འཛིན་པ་ནི་ལམ་ལོག་པར་འཛིན་པའོ། །འདིས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་སྤོང་བས་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་རབ་འབྱོར་རིགས་ཀྱི་བུའམ་རིགས་ཀྱི་མོ་གང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མ་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཟབ་པ་བསྟན་ཏོ། །གནས་འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་
― DTG095_Page_0524 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའ་བཀག་ནས་དབུ་མའི་ལམ་བརྗོད་དོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།བཞུགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པ་དང༌། སྣོད་དང་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་བརྟེན་ལ་མངའ་བས་བཞུགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་མངའ་བས་བཞུགས་པའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་བལྟའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་བཞི་དང༌། བལྟམས་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལུང་ལས་གྲགས་པ་དང་ཇི་ལྟར་འགལ་བར་མི་འགྱུར་ཞེས་གང་དེ་སྙམ་སེམས་པ་དེའི་ཆེད་དུ་ཞུགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བཞུད་དམ་བྱོན་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འཆག་པ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་བཞེངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་ལམ་རྣམས་དང་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏོ། །སྤྱོད་ལམ་བསྟན་པ་ནི་མཚོན་པ་ཙམ་སྟེ། དེས་ན་བལྟམས་པ་ལ་སོགས་པ་དག་ཀྱང་འདིར་བསྟན་པར་བལྟའོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱོད་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལུང་ལས་ཡོངས་སུ་བརྗོད་པ་རྣམས་ཡོང་དག་པར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་དོན་མི་ཤེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་ནི་ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་བཞུད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་དོ། །འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་བརྟེན་ནས་གསུངས་པ་དག་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པར་བཞུད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པ་འབྱོར་བ་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདུན་པ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བཞུད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མངའ་ན་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལྟར་བསྟན་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་བསམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་གསུངས་ཏེ།
― DTG095_Page_0525 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ངས་བཤད་པའི་དོན་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །འདིར་ལན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་ཏེ་བརྗོད་པ་འདི་ནི་བཞུད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་གྱི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་སྟེ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཇི་ལྟར་གནས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྟོགས་ཏེ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །ཡང་ན་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཇི་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིས་ཀྱང་མཁྱེན་ཏེ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དེ་ཡང་ཡང་དག་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་དུ་རིགས་ཀྱི་གཞན་ལ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ལུས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་གར་ཡང་བཞུད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་དོ། །དོན་དམ་པར་ནི་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་འཇིག་རྟེན་མཐའ་དག་གི་གཙོ་བོར་འགྱུར་ཏེ་མཆོད་པར་འོས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་གྱུར་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ནི་བེམས་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་དེ་སྐད་མི་བྱའོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །གནས་འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་ཟབ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་བརྟེན་པར་བཞུད་པ་ལ་སོགས་པ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་བ་རྣམས་སུ་ཐོགས་པ་མེད་པར་བསྟན་པས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་བའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བས་སྒྱུ་མས་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ལྟར་བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྣོད་དང་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་གཞིག་པས་བཞུགས་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས། ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྔར་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་རྣམ་པར་གཞིག་པར་བསྟན་ལ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཞུགས་པ་བསྟན་པས་ཚིག་ཟློས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཡང་ཐབས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་པས་
― DTG095_Page_0526 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་མེད་པར་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚོགས་བཞིན་དུ་ཕྱེ་མར་བྱས་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གཅིག་པུའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བར་རྟོགས་ནས་བསྲབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྟན་ཏེ། འདིར་ཡང་བཤད་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཕྱོགས་ཆ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་གྲུབ་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་དག་ཚོགས་སུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་དེའི་སླད་དུ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གཅིག་པུར་འཛིན་པ་བཟློག་པའི་ཐབས་ཙམ་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་ཚོགས་པ་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཀྱི་དོན་དམ་པར་མི་གནས་པའི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཐམས་ཅད་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚོགས་མངོན་སུམ་དུ་གྲགས་པར་གྱུར་པས་དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བཀའ་མི་སྩོལ་ཏེ། མ་གསུངས་ཀྱང་དེ་ལྟར་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་རྣམ་པར་གཞིག་པར་བཞུགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་འདུན་བ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཚོགས་མེད་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚོགས་དེ་མང་ངམ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་བཀའ་སྩལ་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་བསམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསོལ་ཏོ། །དེ་ཚོགས་མ་མཆིས་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཤར་དང་བྱང་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་གནས་པ་དེ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པ་མེད་པས་ཡང་དག་པར་ན་ཚོགས་སུ་མི་རིགས་སོ། །གཅིག་པུར་འཛིན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དེ་བས་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱོགས་ཆ་ཐ་དད་པ་མེད་ན་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཞན་དག་གིས་ཕ་རོལ་དང་ཚུ་རོལ་དང༌། སྟེང་དང་འོག་དང༌། ཕྱོགས་ཆ་ཐ་དད་པ་ནས་བསྐོར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ཆ་ཉིད་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་དུ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དེར་ཡང་དཔྱད་པ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གྱུར་ཀྱང་ཐུགས་མེད་དོ་ཞེ་ན། མི་རུང་སྟེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཐུག་པ་མེད་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་གྲུབ། ཐུག་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ནི་དངོས་པོར་མི་འགྲུབ་སྟེ། དེ་བས་ན་ངེད་ཀྱི་འདོད་པ་ཉིད་གྲུབ་པོ། །ངེད་ནི་འདོད་རྒྱལ་དུ་རྡུལ་རྣམ་པ་དུ་མའི་རང་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ན་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཀྱི་ཐུག་པ་
― DTG095_Page_0527 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་ན་གང་གིས་གྲུབ་ཅེས་བརྗོད། ཁྱོད་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ཆ་མེད་པའི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤར་དང་བྱང་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ན་གནས་པར་ཁས་བླངས་པས་ཕྱོགས་ཆ་ཐ་དད་པར་ཁས་བླངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡན་ལག་དང་བཅས་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཐལ་བར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་གཞི་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་གིས་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལུས་མེད་པས་ཕྱོགས་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར། ཤར་དང་བྱང་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་གནས་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན། དེ་ནི་མིག་མིན་གཟུགས་ལ་མིན། །དེ་གཉིས་བར་ན་མི་གནས་ཏེ། །དེ་ནི་གང་ན་གནས་གྱུར་པ། །དེ་ནི་ཡོད་མིན་མེད་པ་མིན། །ཞེས་བསྟན་ཏེ་ཐལ་བས་ནི་ཆོག་གོ །འདིས་ནི་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་སྣང་བ་མེད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྟན་པས་རྣམ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཚོགས་དེ་མང་བ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མས་ནི་ཟབ་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་གཞིག་པས་བཞུགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་ཏོ། །སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནི་འདིར་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་འདོད་དོ། །གཉི་ག་ལ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པར་མཚོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཁམས་མ་མཆིས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་དེ་ཡང་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བཤད་དོ། །འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་གཞིག་པས་བཞུགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདུན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། སྣང་བ་མེད་པར་བྱས་པས་ནི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འདི་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་དྲིས་ཏེ། དེ་ཁམས་མ་མཆིས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ལན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG095_Page_0528 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་སྨྲས་སོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་རགས་པ་གཅིག་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་དེ་ཉིད་རིལ་པོར་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ནི་ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་ལ་རིལ་བོར་འཛིན་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིལ་པོར་འཛིན་པ་དམ་པོར་འགྱུར་ཏེ། དེ་མ་སྤངས་བར་དགོངས་པའོ། །དེ་ལྟ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གང་སྐྱེ་བོ་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ཕྱོགས་གཞན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རིལ་པོར་འཛིན་པ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྒྱུར་གསུངས་པ་དེ་དོན་དམ་པར་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ་གཟུང་བ་རིལ་པོ་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་གང་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བོ་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་གྲགས་པའི་ངོ་བོར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་གསུངས་པར་ཟད་དེ་དེས་ན་རིལ་པོར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་དེ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རིལ་པོར་འཛིན་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཅི་སྟོན་ཅེ་ན། ཐ་སྙད་དུ་རིལ་པོ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པར་ནི་མེད་པས་ཆོས་དེ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བཟུང་བ་རིལ་པོ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་དེར་འཛིན་པ་ཡང་མེད་པས་ཇི་ལྟར་ཐ་སྙད་ཀྱིས་རིལ་པོར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་སྙམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་དེ་ཡང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་བཟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་འཁྲུལ་པའི་དབང་གིས་མེད་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་ལྟར་འཛིན་པས་དེའི་བསམ་པའི་དབང་གི་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་སྟེ། འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཞེས་བྱའི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཐ་སྙད་བཏགས་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་བྱིས་པ་རྣམས་སུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། འདིར་ཇི་ལྟར་སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་དང་ཟབ་བ་ཡང་འདིར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །འདིས་ནི་གང་གི་ཚེ་དངོས་པོ་མཐའ་དག་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དེའི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྐུ་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་དང་བསམ་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། རྩ་བ་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་རབ་འབྱོར་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་གྱུར་པས་ཐབས་གང་གིས་ཐམས་ཅད་དུ་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བ་དེ་སྟོན་
― DTG095_Page_0529 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏོ། །མཚམས་ནི་འདི་ལྟར་སྦྱར་ཏེ། གལ་ཏེ་རིལ་པོར་འཛིན་པ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྟ་བ་ལྔ་པོ་དག་ལས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཇི་ལྟར་གསུངས་སྙམ་པ་དེའི་ཆེད་དུ་འབྱོར་གང་ལ་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །འདི་ལ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱ་བ་དང༌། སུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། གང་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱ་བ་དང༌། གང་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྟན་པས་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཐབས་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་རབ་འབྱོར་ལ་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེས་ན་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཞེས་བགྱིའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་གཞན་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བདག་ཏུ་བཤད་དེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་འཇོག་པས་བདག་དགག་པའི་ཕྱིར། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་གསུངས་སོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དེ་རྣམ་པར་བཤིག་པས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་འཇོག་སྟེ། དེ་ལྟ་བ་མ་མཆིས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཞེས་གང་གསོལ་ཏོ། །གལ་ཏེ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དེ་ལ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་མི་འཛིན་ན་ནི། དེ་ལྟར་སྦྱོར་བ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེར་འཇུག་པའི་ཐབས་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་སུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གང་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་པར་བྱ་བལྟ་བར་བྱ་མོས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གང་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱ་བ་དེ་བརྗོད་དོ། །གང་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་བྱ་ཞེ་ན་ཤེས་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། མོས་པས་སོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་ནི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །ལྟ་བ་ནི་བསམས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་ནི་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མོས་པ་ནི་བསྒོམས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། ལྷག་པར་འདོད་པ་ནི་འདིར་མོས་པའི་སྒྲར་བརྗོད་པར་འདོད་པའོ། །དེ་ནི་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྲུབ་སྟེ། དེ་བས་ན་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་
― DTG095_Page_0530 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་ན་མོས་པའི་སྒྲར་གསུངས་སོ། །ཅི་ནས་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ཡང་མི་གནས་པ་དེ་ལྟར་མོས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྟོན་ཏོ། །དེ་འདུ་ཤེས་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་གཏན་ཚིགས་སུ་གསུངས་སོ། །འདུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཡང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་དེ་འདུ་ཤེས་མེད་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཀུན་རྫོབ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱོགས་གཞན་དུ་གསུངས་སོ། །དེ་ཡང་བརྫུན་པའི་དོན་དུ་ཤེས་ཤིང་གནས་ན་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་དགོངས་པའོ། །གནས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཐབས་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ།། །།ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་མངའ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཆད་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། འཁོར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་མངའ་བའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་མེད་ན་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ན་འདུ་ཤེས་དེ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ན། ཇི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར། ཐུགས་རྗེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཇི་སྲིད་འཁོར་གྱི་བར་དུ་བཞུགས་ན་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཇི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་སྙམ་པ་ལ་བརྟགས་ནས་ཐུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འཆད་པ་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པས་འཁོར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་མངའ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་རབ་འབྱོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །སྔར་སྐབས་གཞན་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་ནི་ཕན་ཡོན་བསྔགས་ཀྱི། ད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་མངའ་བའི་སྐབས་སུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་པ་སྟོན་པས་ཕན་ཡོན་མི་བརྗོད་དེ། ཚིག་ཟློས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཡང་རིགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བླངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁ་ཏོན་དུ་བཀླགས་པའོ། །འཛིན་ཏམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གོ །ཀློག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གླེགས་བམ་ལ་སོགས་པ་ཀློག་པའོ། །ཀུན་ཆུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་འཛིན་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་དོན་ཆེ་བ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཆོས་བསྟན་པ་དོན་ཆེན་པོ་འདི་ལྟ་བུ་ལ་འདུན་པ་
― DTG095_Page_0531 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་གནས་པར་བྱ་བ་དེ་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །བཤད་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བཤད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་མ་སྐྱེས་པ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་བསྟན་པ་བཤད་ཀྱང་ཆོས་དེ་དག་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མ་བཤད་དོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་འདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་འདི་སྙམ་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པས་བརྗོད་དུ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་གང་གིས་ཀྱང་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་ལྟར་སྟོན་ཏེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པས་སྟོན་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྟོན་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པའི་དུས་ན་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཞུགས་པ་ལ། ཆོས་སུ་སྣང་བའི་འདུ་ཤེས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ཡང་དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཁོ་ནར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །འདིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་དང་ཟབ་པ་བསྟན་ཏོ། །སྔ་མས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལུས་མཐའ་དག་རྣམ་པར་འཇོག་ཅིང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པས་འཁོར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་མངའ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རོ་མྱང་བའི་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཉེས་དམིགས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་ཏོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ཚོགས་པས་བྱས་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་སྐར་མ་ལྟར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་སྐར་མ་རྣམས་མཚན་མོ་སྣང་བར་འགྱུར་གྱི། ཉིན་མོ་མི་སྣང་བ་བཞིན་འདུས་བྱས་རྣམས་ཀྱང་མ་རིག་པའི་ཉེས་པའི་མུན་པ་ཡོད་ན་སྣང་གི །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཉི་མའི་སྣང་བ་བྱུང་བ་ན་མི་སྣང་བས། སྐར་མ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པ་ཞེན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་འདུས་བྱས་ནི་དོན་མེད་པ་སྣང་བའི་རྒྱུས་རབ་རིབ་ལྟ་བུར་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་
― DTG095_Page_0532 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཀྱི་རས་དང༌། སྲེད་པའི་སྣུམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབར་བས་མར་མེ་ལྟ་བུར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དཔེ་དེ་དག་གིས་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྟོན་ཏོ། །སྒྱུ་མའི་དཔེས་ནི་རོ་མྱང་བའི་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། ནོར་བའི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཉེས་དམིགས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། མི་རྟག་པར་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བར་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའོ། །ཟིལ་བའི་དཔེས་ནི་མི་རྟག་པར་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏེ། ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུ་བུར་གྱི་དཔེས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏེ། ཚོར་བ་ནི་ཆུའི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུ་སྟེ། ཚོར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །གང་དག་དེ་དང་མཐུན་པའི་འདུ་བྱེད་དེ་དག་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །གང་དག་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་དེ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་དང༌། དེ་དང་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལྟར་ན་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པར་བལྟའོ། །དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་སྟོང་པར་རྗེས་སུ་རྟོགས་པའོ། །དམིགས་པ་དེས་ངེས་པར་འབྱུང་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་གསུངས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལས་ཀྱང༌། །གལ་ཏེ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་སོ་སོར་རྟོག །དེ་དག་བརྟགས་ནས་གལ་ཏེ་སྒོམ་བྱེད་པ། །དེ་ནི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་འདས་ཐོབ་རྒྱུ། །རྒྱུ་གཞན་གང་ཡིན་དེ་ནི་ཞི་མི་འགྱུར། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ལྡན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། མ་འོངས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་འདུས་བྱས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་གང་དག་འདས་པ་དེ་དག་ནི་དྲན་པ་ཙམ་དུ་གནས་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པས་ཆོས་དང་གང་ཟག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་སྟེ། བདག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་རྨི་ལམ་གྱི་དཔེས་ནི་དེ་དག་བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་རྗེས་
― DTG095_Page_0533 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །གློག་གི་དཔེས་ནི། དེ་ལྟར་བྱུང་བ་རྫས་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་མི་ལྡན་པས། རང་བཞིན་གཟུང་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །མ་འོངས་པ་ནི་མ་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་དེ། སྤྲིན་གྱི་དཔེས་ནི་དེའི་ས་བོན་གནས་ངན་ལེན་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་སེམས་ལ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། བདག་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བས་འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་ཏུ་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རང་བཞིན་ལ་དེ་ལྟར་བརྟགས་པར་འདུན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་བསྟན་པས་ནི་རྣལ་འབྱོར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་རབ་ཏུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏོ། །གནས་འདི་མཐའ་དག་གིས་ནི་ཟབ་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིར་ནི་འདི་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྩ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་པས་འདུས་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ལན་མང་དུ་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཅན་གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་ལ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པའི་ཕྱིར། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དངོས་པོ་མཐའ་དག་གི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་པ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དྲ་བ་མཐའ་དག་དང་བྲལ་བ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་བས་ན་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྐྱོན་མཐའ་དག་ཀྱང་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པདྨ་དང་འདྲ་བར་འཁོར་བའི་ཉེས་པའི་ཆུས་མི་གོས་པའི་ཐུགས་མངའ་བ། འགྲོ་བ་མཐའ་དག་མངོན་པར་དྲང་བར་ཐུགས་དམ་བཅས་པ། འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་མཛད་པ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཐུགས་ཅན། དུས་མེད་པར་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བསྒྲུབ་པའི་དགོངས་པས་འཁོར་བའི་འཁོར་ལོ་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་བཞུགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་སྐྱིད་པར་མཛད་སླད་དུ། །འཁོར་དང་མྱ་ངན་འདས་མི་གནས། །ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཟིགས་པའི་ས་ལ་བཞུགས་པ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་སོ། །དུས་གསུམ་བཞུགས་པའི་ཐུབ་པ་རྣམས་སྐྱེད་པ། །འདི་ལྟར་བདག་གིས་ཅི་ནུས་བཤད་པ་ཡི། །བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་མཁའ་འདྲ་ཐོབ་པ་དེས། །འཇིག་རྟེན་མུན་སེལ་སངས་རྒྱས་ཉིད་གྱུར་ཅིག །འཕགས་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་དབུ་མའི་ཚུལ་དུ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ཀ་མ་ལ་ཤཱི་ལས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་མཉྫུ་ཤྲཱི་དང༌། ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།
འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ།
མཁན་པོ་དྲི་མེད་བཤེས་གཉེན།
― DTG095_Page_0534 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏཱ་ཧྲྀ་ད་ཡ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དུས་གསུམ་རྒྱལ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་བཅས། །འགྲོ་བའི་གཉེན་གཅིག་ཀུན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། །འབུམ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་མཆོག །རྒྱལ་བའི་ཡུམ་གྱི་སྙིང་པོ་བཤད་པར་བྱ། །གླེང་སློང་བ་དང་སྐབས་དང་ནི། །བསྟན་པར་གཏོགས་པ་འདུས་པ་དང༌། །གླེང་གཞི་དྲིས་དང་ལན་བཏབ་པ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་དང༌། །མཐུན་འགྱུར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་དང༌། །རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་བསྡུས་པ་ཡིན། །དེ་ལ་འཁོར་གྱིས་བསྐུལ་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མདོར་བསྡུས་ནས། འདི་སྐད་ཅེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་པོའི་ཚིག་གསུམ་གྱིས་གླེང་སློང་བར་བྱེད་དོ། །གང་བདག་གིས་ཐོས་པ་དེ་ནི་འདི་སྐད་ཡིན་ཏེ་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་ཕྲི་བ་དང་བསྐྱེད་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཐོས་པ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་དམ་འཆའོ། །དེས་ནི་ལན་ཅིག་ཐོས་ནས་ལེན་ཅིང་འཛིན་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པར་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མགོན་དང་བཅས་པར་གྱུར་པ། སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་ཡང་དག་པར་ཞུས་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་སྤྱད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་མགོན་པོ་བྱམས་པས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་བྱས། །དེ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད། །དགེ་བཤེས་མགོན་དང་བཅས་རྣམས་ནི། །འདི་ཉན་པ་ཡི་སྣོད་དུ་འགྱུར། །སངས་རྒྱས་བསྙེན་བཀུར་མང་དག་ཞུས། །སྦྱིན་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོགས་སྤྱད་པས། །ལེན་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི། །སྣོད་ཉིད་དུ་ནི་མཁས་པས་ཤེས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དང་བ་དང༌། མི་གཡེང་བ་དང༌། གུས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གི་ཞེས་འབྱུང་
― DTG095_Page_0535 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གསུམ་པས་ནི་ཡི་གེའི་སྒྲ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཐོས་པ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེ་ན་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཡིན་པས་རང་གི་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དྲུག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་པའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་ཐོས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དུས་གཅིག་ན་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་སྐབས་རྩོམ་པར་བྱེད་དེ། དུས་ནི་སྟོན་ལ་སོགས་པའི་དུས་སོ། །གཅིག་ན་ཞེས་འབྱུང་བ་འདིས་ནི་དུས་ཞེས་འབྱུང་བ་འདི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་བཞུགས་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་དང་སྦྱར་རོ། །བདུད་བཞི་བཅོམ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། ཡོན་ཏན་དང་ཕྲིན་ལས་མཐའ་ཡས་ཤིང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་འགྲོ་བའི་བླ་མ་མཛད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་མཚན་མཐའ་ཡས་པ་ཞིག་མངར་ཟིན་ཀྱང༌། འོན་ཀྱང་འཁོར་ཐེག་པ་གསུམ་པ་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཅིག་ཅར་སྐྱབས་སུ་འོས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འཇིགས་པའི་རྒྱུ་ཚར་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་བཤད་པའི་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་དོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་འབྱུང་བ་ནི་ཡུལ་མ་ག་དྷཱའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བྱེ་བྲག་གོ །དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ན་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་རི་རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཞུགས་གནས་ཡོད་དེ་དེ་ན་བཞུགས་སོ། །བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་པས་མཆོད་རྟེན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང་མེ་ལ་སོགས་པའི་འཇིག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་གཞིག་ཏུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་ཟླ་བ་སྒྲོན་མ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང༌། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་ཤར་ཕྱོགས་འདི་ཉིད་དུ། །སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྟོང་རྣམས་མཐོང་གྱུར་ཅིང༌། །རྒྱལ་བ་ཀུན་གྱི་དྲུང་དུ་འདི་ཡིས་ནི། །ཏིང་འཛིན་ཞི་བ་མཆོག་འདི་ཞུ་བ་བྱས། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤྱོད་ལམ་བཞི་གང་ཡང་རུང་བས་བཞུགས་པའི་ཕྱོགས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་འཇིག་པ་
― DTG095_Page_0536 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ལྷ་དང་འཕགས་པ་དང་ཚངས་པའི་བཞུགས་པ་དམ་པ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བཞུགས་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་བཞུགས་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་སྒྲ་ནི་བཞུགས་ཟིན་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་པ་ནི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྡུད་པའི་དུས་ན་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་གཅིག་ན་ཞེས་འབྱུང་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་གཞོལ་བ་འགྲོ་བའི་བླ་མ་དུས་གཞན་ན་ནི་ཡུལ་གཞན་ན་བཞུགས་པར་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སློབ་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དམ་པ་གསུམ་གྱིས་གནས་པར་བྱའི། བྱེད་པ་གང་ཡང་རུང་བ་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉན་པར་གཏོགས་པ་འདུས་པར་སྟོན་ཏེ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་ངོ༌། །དེ་དག་མང་པོ་ཚོགས་པས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་འདུན་ནོ། །ཆེན་པོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ཕལ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སམ། ཤེས་རབ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཡང་སྟེ། འདི་ལ་ཡང་ཆེ་བ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་སྟོན་ཏོ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སེམས་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། སྤོང་བ་ཆེ་བ་ཉིད་དང༌། རྟོགས་པ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་དག་དང་ཐབས་ཅིག་སྟེ། ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཞུགས་པའི་བྱ་བ་ལ་ལྷན་ཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་གི་དན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གསུམ་པ་ཡིན་ནོ། །གཏོགས་པ་འདུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་གཏོགས་པ་སུ་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཉན་པ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྔོན་བསྐྱེད་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་གཏོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཉན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐལ་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་མཚན་མར་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡུལ་དང་དུས་དང༌། །འཁོར་དབང་དུ་བྱེད་ཅིང་དབང་དང་བཅས་པར་སྨྲས་ན། སྨྲ་བ་པོ་ཚད་མ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཆེ་བ་གང་དག་སྨྲ་བ་དེ་ནི་བདག་གིས་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་དེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་དེ་དག་ཏུ་སོང་ཞིང་དཔང་རྣམས་ལ་འདྲི་ན་ནི་དེ་
― DTG095_Page_0537 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནུས་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་མདོའི་དོན་གཏན་ལ་དབབ་པ་ཐག་རིང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་མདོ་སྡེ་འདི་བཞིན་དུ་གང་དུ་འཁོར་གྱི་མིང་མ་བསྟན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་དབང་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ། འོག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་གི་འཁོར་སྔར་བསྟན་ལ། གོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ཕྱིས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་གང་ཡང་ཕྱོགས་བཅུའི་འགྲོ་བ་རྣམས་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་དང༌། རང་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་འོག་མ་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཀོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་གོང་མ་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཀོད་དེ། ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་དག་ནི་འཁོར་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་གི་འཁོར་སྔར་སྨོས་སོ། །རྟག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ཕྱིས་སྨོས་སོ་ཞེས་པའོ། །རྟག་པ་ནི་སྔར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་དེ་ལས་གཞན་ནི་ཕྱིས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རིགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གླེང་གཞི་གང་གིས་བསྟན་པ་འདི་འཇུག་པའི་གླེང་གཞི་དེ་བཤད་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འཁོར་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བསྟན་པ་དེའི་ཚེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་མཛད་པའི་དུས་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་དུས་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ཏེ་རང་གི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་དོ། །ཡོངས་སུ་ཀུན་དུ་ཐམས་ཅད་དུ་འདི་ལ་འང་འདིས་ཁོང་དུ་ཆུད་རྟོགས་རིག་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཞེས་བྱའོ། །ཟབ་མོ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གང་དུའང་གང་གིས་སྣང་བ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རང་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ལྟོས་པ་དེ་ནི་ཟབ་མོ་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ། ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས། །སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་འདེབས་མཐའ། །བྲལ་བ་དེ་ནི་ཟབ་མོ་ཉིད། །ཅེས་བསྟན་ཏེ། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བ་ཡང་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཐའ་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས། གང་བློ་ཡོད་དང་མེད་པ་ལས། །རྣམ་པར་འདས་ཤིང་མི་གནས་པ། །དེ་དག་ཟབ་མོ་
― DTG095_Page_0538 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་མེད་པའི། །རྐྱེན་གྱི་དོན་ལས་རྣམ་པར་བསྒོམ། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་དེའི་བདག་ཉིད་དུ་བཞུགས་པ་ནི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའོ། །འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གཞན་གྱི་དོན་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནི་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དོན་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པ་ཇི་ལྟར་རང་རང་གི་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་རུང་བ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་ཡང་འདིར་ཁུངས་སུ་གཞག་སྟེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་བདག་མཐོང་ན་མི་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་ངོ༌། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་གྲོང་ལ་སོགས་པར་དེ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱུན་གཅོད་དོ། །དོན་འདི་ཉིད་འོག་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེའི་ཚེའོ། །ཡང་གི་སྒྲ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་དོན་ཏེ། དེས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བྱ་བ་བསྟན་པ་དང༌། འོག་ནས་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་བྱ་བ་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །བཤད་པ་འདི་ལ་ནི་འཁོར་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དུས་ཁོ་ན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་བསྡུ་བ་འཐད་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདིའི་སེམས་དཔའ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་འམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་ཉིད་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབས་པ་རྣམས་ལ་ངེས་པའི་ཚིག་ཕྱི་མ་ཉིད་དུ་རིགས་ན། བྱང་ཆུབ་འདི་ཡང་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་འདི་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་ནམ་མཁའི་མཚན་ཉིད་པ། །རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་ཞིག་དེ་རྟོགས་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །
― DTG095_Page_0539 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སེམས་ཆེ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གསུམ་བསྟན་པ་དང༌། ས་ཆེན་པོར་ཞུགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་འདིའི་སེམས་དཔའ་ཆེ་བས་ན་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །དེ་སྐད་དུ་སྡུད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཀྱང༌། གཏོང་བ་ཆེ་དང་བློ་ཆེ་བ་དང་མཐུ་ཆེ་དང༌། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་མཆོག་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། །གོ་ཆ་ཆེན་པོ་བགོས་ཤིང་བདུད་ཀྱི་སྒྱུ་འདུལ་བ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སེམས་དཔའ་ཆེ་ཞེས་རབ་ཏུ་བརྗོད། ཅེས་གསུངས་སོ། །སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་རིང་དུ་བསྲིངས་ཏེ་སོང་བས་ན་འཕགས་པའོ། །གང་གིས་སྤྱན་རས་ཀྱིས་གཟིགས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་དབང་ཕྱུག་སྟེ། འཇིགས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་མི་རྟེན་པར་དབང་དུ་གྱུར་པའི་དབང་ཕྱུག་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་འཕགས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ཀྱང་ཡིན་པས་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གོ །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པའམ། །ཤེས་པའི་མཆོག་ཡིན་པས་ཤེས་རབ་བོ། །དམ་པའི་དངོས་པོ་ནི་དམ་པ་ཉིད་དེ་དམ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་གང་ལ་མཆོག་གཞན་མེད་པ་ནི་དམ་པ་བཤད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་དམ་པ་ཉིད་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདི་སྐད་དུ། རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་ཤེས་པ་དམ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤིན་དུ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་སྟོང་པ་ལས། ཀུན་དགའ་བོ་ཤེས་རབ་གང་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་བསྔོ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྡོས་ན་དེ་དམ་པ་ཡིན་ནམ། ཀུན་དགའ་བོས་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དམ་པ་ལགས་སོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་དམ་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བས་ན་དམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ལ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་སྒྲ་སྦྱར་བ་ཡང་དཀའ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་དང་ཡང་འགལ་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་
― DTG095_Page_0540 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། གོ་ཆ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། ཚོགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དོ། །ཟབ་མོའི་དོན་ནི་སྔར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་རྒྱུའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བྱ་ན་ནི་ཡུལ་གྱི་བདུན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་འབྲས་བུ་ལ་བྱ་ན་ནི་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་མཚན་གྱི་བདུན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྤྱད་པ་ནི་རྣམ་པ་མང་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་ནི་མོས་པའི་སྤྱད་པའོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་དྲུག་ལ་ནི་སྒྲུབ་པའི་སྤྱད་པའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་ནི་ངེས་པའི་སྤྱད་པའོ། །དེ་ལ་མོས་པའི་སྤྱད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རང་གི་དོན་དང༌། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ཏེ། རེ་རེ་ལ་ཡང་སོ་སོར་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་དགུ་དགུའོ། །དེ་ལྟར་མོས་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནོ། །སྒྲུབ་པའི་སྤྱད་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་བསླབ་པ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ནི་ས་གཉིས་པའོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ནི་ས་གསུམ་པའོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། དེས་ནི་ས་ལྷག་མ་བརྒྱད་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྩོལ་བ་དང་བཅས་ཤིང་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ནི་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་ལ་སོགས་པས་བཞི་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་སྒྲུབ་པའི་སྤྱད་པ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པའི་སྤྱད་པ་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་མཚན་མ་མེད་པའི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་ནི་ས་བརྒྱད་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འདོད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ངེས་པས་ན་ངེས་པའི་སྤྱད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདིར་ནི་བྱེ་བྲག་མ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་སྤྱད་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་བཟུང་ངོ༌། །སྤྱད་པ་ནི་སྤྱོད་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའོ། །ཡང་ན་མོས་པ་ཉིད་སྤྱད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་རྩོམ་པའི་ས་ཡིན་
― DTG095_Page_0541 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུ་གཅིག་པོ་བརྩམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དེ་བས་གཞན་པས་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཡུལ་དེ་ལ་འང་དེའི་ཆེད་དུ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་བལྟ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཛད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཉིད་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་གྱི། ལས་གཞན་བྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཁོར་གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་འཆད་པ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་ཞུགས་སོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཡང་འདྲི་བ་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་བལྟ་སྟེ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་སྟེ། སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་འདི་ལྟར་ཞེས་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ནི་འདི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་རང་གི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བཞེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དོན་བརྗོད་པ་རྣམ་པར་གྱི་སྒྲར་སྦྱོར་རོ། །རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱ་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །ཕུང་པོའི་སྒྲས་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱང་མཚོན་པ་ཡིན་ཏེ། མཇུག་སྡུད་པ་ན་དེ་དག་ཀྱང་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཀྱང་གི་སྒྲས་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་རྣམས་ལ་ཡང་རྣམ་པར་ལྟའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་འདིས་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དང༌། བྲལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་ལ་སོགས་པ་མཚོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་སྐབས་འདིར་དེ་མ་ཐག་ཏུའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པའི་མཐུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཛད་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་དང་མཐུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དོན་འདི་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་དྲི་བའི་སྤོབས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་
― DTG095_Page_0542 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་འདི་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་བསྔགས་པར་འོས་པའི་སྒོ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཚེ་དང་ལྡན་པའོ། །ཤཱ་རིའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤ་ར་དྭད་ཀྱི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པའི་བུད་མེད་དོ། །དེའི་བུ་ཡིན་པས་ཤཱ་རིའི་བུའོ། །འདི་སྐད་ཅེས་འབྱུང་བ་ནི་འོག་ནས་སྨོས་པའོ། །སྨྲས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་སྨྲས་པར་འགྱུར་བའོ། །བསྔགས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྲས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་བོང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་ལ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་བྱེ་བྲག་མ་བསྟན་པའོ། །སྤྱོད་པར་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ནན་ཏན་གྱིས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །འདོད་པ་ནི་འདིའི་འདུན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་སྤྱད་པ་བྱེད་པར་འདོད་པ་དེས་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། བྱེད་པ་དང་སྒྲུབ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་གང་གིས་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ། གོམས་པར་བྱ། དེ་སྐད་ཅེས་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་སྔ་མ་ལ་བྱའོ། །སྨྲས་པ་དང་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་བརྗོད་བ་དང་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་འདི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྗོད་པར་འོས་པ་ཡིན་ནོ། །འམ་ཞེས་འབྱུང་བའི་སྒྲ་ནི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་སྟེ་གཉི་ག་ཡང་ཡིན་པར་ལྟ་བར་བྱའོ། །དེས་ཞེས་འབྱུང་བ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འདོད་པས་སོ། །འདི་ལྟར་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱའོ། །འདིས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལྷག་མཐོང་གིས་དམིགས་པ་བརྗོད་དོ། །སེམས་པའི་བར་མ་ཆད་པ་ཉིད་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡང་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བལྟའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རམ། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར་མཉམ་པར་རམ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་རྣམ་པར་ལྟ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ལྟ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་སྟེ། དངོས་པོའི་
― DTG095_Page_0543 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའི་དམིགས་པ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདིས་ནི་དངོས་པོའི་མཐའི་དམིགས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའི་ས་དང་པོ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་གོང་དུ་དངོས་པོའི་མཐའ་དང༌། སྔར་བསྟན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་དམིགས་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ས་མཐར་ཕྱིན་པ་བཅུ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དགོས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་སྔར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་དམིགས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ལྟར་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་མཐའི་དམིགས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་གོང་ནས་གོང་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དམིགས་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་ན་མཚན་མ་དང་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་མཐར་གྱིས་ས་གོང་ནས་གོང་དུ་གསེར་ལྟ་བུར་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱོང་ཞིང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་བར་དུ་དགོས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དམིགས་པ་ཡང་འཐོབ་པོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱས་པར་ནི་དེ་ཉིད་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །འདིར་ནི་དཔེ་ཉེ་བར་སྦྱར་བ་ཙམ་ཞིག་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་རང་གི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་སྒོ་ནས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་མཉམ་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་སྦྱར་རོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ལ་དངོས་པོ་ཡིན་པ་དང༌། བཏགས་པ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་སུ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སྣང་བ་དངོས་པོ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། དཔྱོད་པ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དོན་སྣང་བ་བཏགས་པ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་པ་སྟེ། དེ་དག་འདི་སྐད་དུ་དོན་ནི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་
― DTG095_Page_0544 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། མྱོང་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ལ་རྣམ་པ་གང་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་གི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མང་པོ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དང༌། དེས་བརྩམས་པ་ཆ་ཤས་ཅན་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། གཙོ་བོ་དང༌། སྒྲའི་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཐ་དད་པར་རྟོག་པའི་དྲ་བ་ངན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་བཅོམ་པར་འགྱུར་བས་དེ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་དེ་དག་བ་ལང་རྫི་དང་བུད་མེད་ཡན་ཆད་ལ་གྲགས་པ་དངོས་སུ་གསལ་བར་སྣང་བའི་གཟུགས་དེ་ཉིད་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་སྣང་བ་འདི་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ལ་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། དཔྱོད་པ་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་པའི་གཟུགས་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་པ་རྣམས་སྣང་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བ་ནི་དོན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཟུགས་གཞན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་དག་ཀྱང་གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་འདིས་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་འདི་སྐད་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པར་ག་ལས་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདིར་སྨྲས་པ། ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་རྣམས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ས་ཕྱོགས་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཡང་རྟག་པ་གཉིས་ཏེ། དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་ན་རྒྱུ་དང་དུས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་འམ། དུས་ཐ་དད་པ་ཡིན། དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་ལྟར་ན་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྔ་ཕྱིའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་དམིགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་དབྱེར་མེད་པ་དང༌། བསྐལ་པ་ཡང་ལོ་གཅིག་ཙམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཚོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནུས་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མེད་ན་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའམ་མེད་པ་
― DTG095_Page_0545 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྟོས་པར་བྱ་བ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟོས་ན་ནི་དངོས་པོ་རེས་འགའ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པའི་ཕྱོགས་ནི་མི་སྲིད་དེ། དུས་གཅིག་པ་དང་དུས་ཐ་དད་པ་གཉིས་ཕན་ཚུན་སྤངས་ཏེ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་དེ་དང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་ཞེས་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་རྒྱ་ཆེར་རོལ་པ་ལས། ཤཱཀྱའི་སྲས་པོ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པའི་ཆོས། །རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པར་མཐོང་ནས་ནི། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའི་སེམས་དང་རབ་ལྡན་པས། །གཡོན་ཅན་དཔུང་བཅས་མཐོང་བས་གཡོ་བ་མེད། ཅེས་འབྱུང་བ་དང༌། དཀོན་མཆོག་ཏ་ལ་ལ་ལས་ཀྱང༌། རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་རང་གི་དངོས་མ་སྐྱེས། །ཆོས་ཀྱི་ལུས་ནི་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐུ། །ཆོས་ཉིད་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ནམ་མཁའ་བཞིན། །བསྟན་ན་ཆོས་རྣམས་སྦྱོང་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་འཇུག་པ་ཡེ་ཤེས་སྣང་བའི་རྒྱན་ལས་ཀྱང༌། ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་གཡོ་བ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་མ་གཡོས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཐོབ་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱང་སྤྲོས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་པའོ། །གང་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ངེས་པར་ཐོབ་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཞལ་སྔ་ནས་ཀྱང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་གང་འབྱུང་བ། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་དེ་མ་སྐྱེས། །རང་བཞིན་གྱིས་ནི་གང་མ་སྐྱེས། །དེ་ལ་སྐྱེ་ཞེས་ཇི་སྐད་བྱ། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་དངོས་ལ་ཡང༌། །གང་གིས་སྐྱེ་བར་རྣམ་བརྟགས་པ། །རྣམ་པར་མི་མཁས་དེ་ཡིས་ནི། །རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་དོན་མ་མཐོང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་
― DTG095_Page_0546 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་གཉིས་ཀྱིས་རྟག་པ་རྟག་པའི་དུས་དང་ཐེར་ཟུག་ཐེར་ཟུག་གི་དུས་སུ་བྲལ་བ་སྟོང་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་འདི་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་དང༌། གཟུགས་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ཕྱིར། སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་གཅིག་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་བརྗོད་ནས་དགག་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང༌། གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པས་ཐ་དད་པ་ཉིད་འགོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་ནས་ནུས་པར་གྱུར་པས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་གཉིས་ནི་མ་གྲུབ་པའོ། །རྒྱུན་ཆད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཐུབ་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་གཅིག་ཁོ་ན་དོན་དམ་པ་བདེན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རྨོངས་པའི་ཆོས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ་ཞེས་གྲགས་ཏེ། དེ་ལ་བཤད་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་འདོད་པ་ལ་ནི་རག་ན་དོན་དམ་པར་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ། འདི་ལྟར་དེ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་བདག་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྟག་པ་ཡིན་ནམ། སྐད་ཅིག་མ་ཡིན། ཅི་སྟེ་ཕྱོགས་དང་པོ་ཡིན་ན་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་རིག་བྱེད་ཀྱི་མཐའ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ལས་འདི་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད། ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཀྱང༌། ཆོས་ཀུན་རྟག་ཏུ་རང་གི་ངོ་པོས་སྟོང༌། རྒྱལ་བའི་སྲས་རྣམས་དངོས་པོ་རྣམ་པར་འཇིག །སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཡོང་ཡེ་སྟོང་པ་སྟེ། །ཉི་ཚེའི་སྟོང་ཉིད་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི། །ཞེས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ། མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྐྱོན་གདགས། འོན་ཏེ་ཕྱོགས་གཉིས་པ་ལྟར་ན་དེའི་ཚེ་སྐད་ཅིག་མ་སྔ་མ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཡང་དུས་མཉམ་པ་དང༌། དུས་ཐ་དད་པའི་སྐྱོན་སྔར་བསྟན་ཟིན་པས་ཡང་མི་བརྗོད་དོ། །གང་ཡང་གཅིག་ཁོ་ན་དམ་པ་བདེན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG095_Page_0547 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྨྲས་པ་འདི་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་པར་འདོད་པ་དེ་དག་གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པ་ལས། ཅི་སྟེ་འདུས་བྱས་མེད་ན། གང་འགོག་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བདེན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཀྱང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ། །ཅི་སྟེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཆེས་ལྷག་པའི་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་ཡང་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་པ་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྩོམ་པ་དོན་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ནི་འོག་ནས་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྲལ་བ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དོན་དམ་པར་ཡོད་པར་ཁས་མི་ལེན་ན་ཇི་ལྟར་མེད་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དམ་པར་ཡང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལས་འདས་པ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་པ་ཉིད་ལས་བཟློག་སྟེ། མེད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ནི་འདི་ལྟར་མེད་པར་ལྟ་བ་ཆད་པའི་མཐའ་ཡིན་ཏེ། ཕ་མེད་དོ། །མ་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་འདི་མེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་མེད་དོ། །ལེགས་པར་བྱས་པ་དང་ཉེས་པར་བྱས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། བདེན་པ་དང་དཀོན་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྡིག་པ་ཅན་ཡིན་ན། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དབུ་མའི་ལུགས་ལ་ལྟ་སྐབས་ག་ལ་ཡོད། རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བ་ལས་ཀྱང༌། སྨིན་རྒྱུ་ལས་ནི་ཆུའོ་ཞེས། །ཆུ་ཡི་བློ་ཡིས་དེར་སོང་ནས། །ཅི་སྟེ་ཆུ་དེ་མེད་དོ་ཞེས། །འཛིན་པ་དེ་ནི་རྨོངས་པ་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པ་དང༌། གང་ལ་མེད་པར་འདོད་པ་ལ། །བྱང་ཆུབ་བརྟེན་ཕྱིར་སེམས་མེད་ཅིང༌། །ཁས་ལེན་མེད་དང་སྤྱོད་མེད་དང༌། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་མེད་པར་ཤེས། །ཞེས་བྱ་བས་ཀྱང་ལན་བཏབ་པོ། །ཇི་སྟེ་ཡོད་པ་ཉིད་བཀག་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མེད་པ་ཉིད་དུ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་དོན་དམ་པར་ཡོང་པར་ཁས་ལེན་པ་ཡང་རྒྱུ་ཐ་དད་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ལ་དེ་དག་གི་ཤེས་
― DTG095_Page_0548 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམ་པར་འཛིན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན། འོན་ཏེ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ལ་མི་འཛིན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཡིན། ཁྱེད་ལ་ཡང་སྐྱོན་འདི་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མི་འགྱུར་ཏེ། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མི་མཐོང་བ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བ་ཡིན་ལ། སྨིག་རྒྱུ་ལ་ཆུར་མི་མཐོང་བ་མི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་གཟུགས་མ་མཐོང་བ་ཉིད་གཟུགས་མཐོང་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལས་ཀྱང༌། གང་ཡང་མ་མཐོང་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་དང་འདྲ་བར་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ན་ཐ་མ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཐུག་པ་ཕུང་པོ་དག་མདོར་ན་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚོར་བ་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཚོར་བའོ། །ཚོར་བ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཚོར་བ་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་རྣམས་ལ་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ཕུང་པོ་བཞིན་དུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་རྣམས་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང་སྦྱར་རོ། །རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་བསྟན་ནས་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིས་སམ་དེ་མཚོན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་མཚན་ཉིད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་སུ་རུང་བས་གཟུགས་སོ། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་མྱོང་བས་ན་ཚོར་བའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོའོ། །ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དེ་དག་མེད་པས་དེ་མཚན་ཉིད་མེད་པས་སོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོས་དགག་པས་ངོ་བོས་བསྒྲིམ་མི་དགོས་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྟེ་ཆོས་ཐམས་
― DTG095_Page_0549 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་སྟོང་པ་དང་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ན་དེ་ཇི་ལྟར་རང་གི་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལས་སྐྱེ་ཞིང་རང་གི་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འགགས་པས་འགག་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང། མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག །འདུ་བྱེད་འགགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་འགག་པ་དེ་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མ་སྐྱེས་པ་མ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བཅས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་འདི་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། དྲི་མ་མེད་པ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མའི་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་དྲི་མ་མེད་པའོ། །དྲི་མ་བསལ་བའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་མི་གཡོ་བའི་ས་ལ་མཚན་མའི་ཉེས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པས་སྐྱོན་བྲི་བ་དང༌། སྔར་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་ངན་སོང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། བྲི་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིར་སྐྱོན་ཞེས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་དགུ་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱས་པ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པའི་དོན་དུ་གང་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །འདིར་ཡང་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ཁོང་ནས་དབྱུང་བར་བྱ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་ཟ་མ་ཏོག་གི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཁོ་ན་དང་གོ་རིམས་ཀྱང་འདི་ལྟར་གསུངས་ཤེ་ན། འདིར་བཤད་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་ཡིན་ལ་སྙིང་པོ་ཡང་གཞན་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ལས་དམ་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཙོ་བོའི་དོན་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་
― DTG095_Page_0550 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་དེ་དག་གིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་དེ་དག་ཉིད་འདིར་གོ་རིམས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །བར་མ་བཞིས་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་བཞི་བཀག་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །ཐ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྨོན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱོན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རམ། ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སྨོན་པར་བྱེད་ལ་དེ་གཉི་ག་བཀག་པས་སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་བསྟན་པའི་རྣམ་པས་རྣམ་པར་བལྟས་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུངས་པའི་རྣམ་པས་རྣམ་པར་ལྟ་བས་ནའོ། །དེའི་ཚེ་ནི་དེའི་དུས་ནའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་ལ་གཟུགས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བལྟར་མེད་ཅེས་འབྱུང་བར་སྦྱར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་མཐོང་བ་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་ཅེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་དགག་པ་འདི་དག་སྟོན་ཏོ། དེ་ལ་གཟུགས་མེད་ཅེས་འབྱུང་བ་ནས་ཐ་མ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ཅེས་འབྱུང་བའི་བར་གྱིས་ནི་ཕུང་པོ་འགོག་པའོ། །མིག་མེད་ཅེས་འབྱུང་བ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་མེད་ཅེས་འབྱུང་བ་འདིས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་འགོག་གོ །མིག་གི་ཁམས་མེད་པ་ནས་བར་གྱི་སྒྲས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་བཅོ་ལྔ་ཤུགས་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །ཐ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཏེ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཅི་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་མི་སྲིད་ན། འོ་ན་ཇི་ལྟར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་བ་དང༌། མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འགག་པར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་རང་གི་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལས་སྐྱེ་བ་དང་རྐྱེན་འགགས་པས་ཀྱང་འགོག་གོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། བདེན་ཏེ།
― DTG095_Page_0551 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པ་མེད། མ་རིག་པ་ཟད་པ་མེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །བར་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲས་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ཤུགས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །རྒ་ཤི་མེད་དོ། །དེ་མེད་པས་ཟད་པ་མེད་དོ། །ཅི་སྟེ་དོན་དམ་པར་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། དེ་ཟད་པ་མེད་ན་འོ་ན་ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་མཐོང༌། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གང་བདེན་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་དེ་ནི་ལོག་པ་ཉིད་དུ་འོས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་བདེན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་ཇི་ལྟར་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་དང་དེ་ཟད་པ་མེད་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་དེའི་ཚེ་དེའི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡང་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་འགོག་པའི་ཐབས་སུ་འགྱུར་བ་ལམ་ཡང་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །མཚན་མའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་དོན་དམ་པར་གྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡི་གེ་ཁ་ཅིག་ལས་མི་ཤེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ་དེའི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མཚན་མའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་མེད་ན། འོ་ན་མི་ཤེས་པ་རྨོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་དོ་སྙམ་ན། མི་ཤེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མི་ཤེས་པ་འདི་ག་ལ་སྲིད། དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་དང༌། དེ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་ན་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཐད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཐོབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཀག་ནས་དེ་ལས་བཟློག་པ་མ་ཐོབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་མ་ཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ལས་འདས་བ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང་བྲལ་བའི་དོན་ཟབ་མོ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་གོང་དུ་བསྟན་པའི་རྣམ་པས་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་
― DTG095_Page_0552 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་གང་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆེད་དུ་སེམས་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཆགས་པ་དང༌། བསམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་སྒོམ་པའི་ལམ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་ལ་རྟེན་ཅིང་ཤིན་ཏུ་བརྟེན་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱིས་ཞུགས་ཤིང་གནས་ཏེའོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་ཆོས་གང་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཟླ་བ་སྒྲོན་མའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པ། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཡོད་མ་ཡིན། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་ཞེས་བྱ་བའང་ཡོད་པ་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྣང་མཛད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལས་ཀྱང༌། གསང་བའི་བདག་པོ་དེ་ན་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང་དམིགས་སུ་མེད་དེ། དེ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅི་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཆོས་འགའ་ཡང་མེད་ན་སྐྱོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་བསལ་ནས་ཡེ་ཤེས་སུ་གྱུར་པ་ཡང་གང་ཡང་མེད། ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་ཉིད་འདོད་པ་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་ཅེ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་པ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཇི་ཙམ་དུ་ཁ་ཅིག་གི་རེ་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ནི་འགའ་ཞིག་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་འདོད་པའི་སྐྱོན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་གོ །གང་དུ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་ན་དེ་ལ་སུ་ཞིག་འཇུག །ཅིའི་ཕྱིར་འཇུག །འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་གགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་ཀུན་ནས་ཁེབས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང་དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བཅུ་གཅིག་གོ །གང་དག་སྤང་པའི་ཕྱིར་འཇོམས་པའི་དོན་གྱི་གཉེན་པོ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ས་བཅུ་གཅིག་སྟེ། ས་
― DTG095_Page_0553 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་འཇུག་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། །ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་རྫོགས་པ་ཡིས། །རབ་དགའ་ལ་སོགས་བཅུ་གཅིག་ས། །རྨོངས་གཉིས་གནས་ངན་ལེན་གཅིག་སྟེ། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ནི་ཐ་དད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བ་ལས་ཀྱང། དེ་ལ་ས་དང་པོ་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ངན་སོང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ལྟུང་བ་ཕྲ་མོའི་འཁྲུལ་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་འགྲོ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཐོས་པའི་གཟུངས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་བའི་ཕྱོགས་སོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་སྲེད་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི་འཁོར་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་དང༌། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་འབྱུང་བ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་མང་དུ་འབྱུང་བའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །བདུན་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་ཕྲ་མོ་འབྱུང་བའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཐབས་ལ་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་བསྒྲིམ་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་དག་ལ་དབང་བའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དགུ་པ་ལ་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཚད་མེད་པ་དང༌། གོང་ནས་གོང་དུ་ཤེས་རབ་དང་སྤོབས་པ་ལ་གཟུངས་ཀྱི་དབང་གི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌།
― DTG095_Page_0554 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤོབས་པ་ལ་དབང་གི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །བཅུ་པ་ལ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། གསང་བ་ཕྲ་མོ་ལ་འཇུག་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་རབ་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཆགས་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཐོགས་པའི་ཤིན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ལ་འཇིགས་པ་མེད་དེ་མི་སྐྲག་གོ །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་གཞན་དུ་གནས་པ་ལ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་འཇིགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །འདི་སྐད་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ནི་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཚད་མ་རྣམ་འགྲེལ་ལས། ལོག་པར་སྒྲོ་འདོགས་སྤང་བའི་ཕྱིར། །གྲོལ་བ་པོ་ནི་མེད་ཀྱང་བརྩོན། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པ་ནི་འཇུག་པ་མེད་དེ། ས་བཅུ་པ་ལས་དེ་སྐད་དུ་ས་བརྒྱད་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ན་རྨི་ལམ་ན་ཆུས་ཁྱེར་བ་རྨིས་པའི་སྐྱེས་བུ་སད་པའི་ཚེ་ཆུ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་འབད་པ་ཆེན་པོ་ལོག་པའི་དཔེ་དང་དེ་ཉིད་དེའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏེ། །འདིར་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རང་གི་རྨོངས་པ་ཇི་ལྟ་བ་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་སོང་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་འདས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འགགས་པའོ། །མཐར་ཕྱིན་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པ་ལས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ས་བཅུ་པ་ལས། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ་དེའི་གོང་ནས་སྤང་བར་བྱ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མཐར་ཕྱིན་པས་སམ་སེམས་མཐར་ཕྱིན་པའི་བདག་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་ཡིན་པས་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་འདས་པ་ཡང་ཡིན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡང་ཡིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་འདས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལ་བྱང་
― DTG095_Page_0555 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཇུག་གོ །སྤོང་བ་ཆེ་བ་ཉིད་འདིས་ནི་དེའི་ཆེད་དུ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཆེད་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་གསུམ་དུ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་སེམས་ཆེ་བ་ཉིད་དང་རྟོགས་པ་ཆེ་བ་ཉིད་གཉིས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དུས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའོ། །དེ་དག་ན་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དེ། བློ་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡིན་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཡིན་པས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དོ། །རྣམ་པར་སྣང་མཛད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ས་བཅུ་དག་ནི་རབ་བསྒྲུབས་ནས། །དབང་གི་རྣམ་པ་ཐོབ་པ་ཡིན། །སྟོང་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཆོས། །གང་གིས་འདིར་ནི་ཀུན་མཁྱེན་ཅིང༌། །སེམས་ཅན་ཀུན་གྱི་རྣམ་མཁྱེན་པ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀུན་འབྱུང་བ་བདེན་པའི་བདག་ཉིད་ལ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཅེས་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་ལ་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་དུས་སྔ་མའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་འདི་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང༌། དེའི་མན་ངག་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་ལས་ཇི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་ཉིད་འཐོབ་བར་ཆད་མེད། །བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་འཛིན་ཏེ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་དམིགས་པ་དངོས་མེད་དེ། །དྲན་པ་ཡང་ནི་བདག་པོར་འདོད། །རྣམ་པ་འདི་ནི་བཞི་པ་ཉིད། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་མཚན་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ཐོབ་པ་དང་དམིགས་པ་དང་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་འདི་ལས་གོང་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་རོ། །མཉམ་པར་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་རྟོགས་པའོ། །མངོན་པར་ནི་མངོན་སུམ་མོ། །མཉམ་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནི་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་
― DTG095_Page_0556 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལགས། རབ་འབྱོར་གཟུགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་ཚིག་གིས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་སེམས་ཆེ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེའི་ལྷག་མ་ནི་རྟོགས་པ་ཆེ་བ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་ན་ཐུགས་ལ་བཞག་སྟེ་ཆེན་པོ་ཉིད་རྣམ་པ་དེ་གསུམ་གྱི་ཆེད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཇུག་པས་གསུམ་གྱི་ཆེད་དུ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྫོགས་པའི་ཚེ་ན་ནི་སྔ་མས་འབྲས་བུ་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འབྲས་བུ་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡུལ་ལྗོངས་འགའི་ཆེད་དུ་རྒྱལ་པོས་མཆོད་སྦྱིན་བྱེད་པ་དང༌། ཐ་མར་ཡུལ་ལྗོངས་ཐོབ་པ་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང་རྟོགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་གསང་སྔགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གསང་སྔགས་ནི་ཤེས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གཉིས་པོ་དེ་གཉིས་ཚིག་ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱིས་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །ཆེན་པོ་ནི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་པ་ཡང་དུས་ལ་ཁྱབ་པ་དང་ཡུལ་ལ་ཁྱབ་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་དུས་ཐམས་ཅད་ལས་མ་ལོག་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པས་བྱས་པའི་གསང་སྔགས་ལས་འདི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་
― DTG095_Page_0557 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྣང་མཛད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དུས་གསུམ་དག་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས། །བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་སྲིད་པ་ཡིན། །མཐོང་ནས་མ་མཐོང་འབྲས་བུ་སྟེ། །ཡིད་དང་ངག་དང་ལུས་ལ་སྲིད། །འབྲས་བུ་བསྐལ་པ་གཅིག་གི་གྲངས། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱིས་ཡིན་པར་བཤད། །གསང་སྔགས་འབྲས་བུ་བསྐལ་པ་ལས། །འདས་པར་རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཤད། །སངས་རྒྱས་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་དང༌། །རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །མཚན་མ་རྣམས་སྤངས་དག་པ་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མར་བཅས། །རྣམ་པར་སྨིན་པའང་འདིར་སྨིན་པ། །ལས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འབྲས་བུ་འཐོབ། །གང་གི་ཚེ་ན་གྲུབ་པ་ཐོབ། །དེ་ཡི་ཚེ་ན་ལས་རྣམས་བཟློག །སེམས་ནི་རང་དངོས་མེད་ཕྱིར་དང༌། །འབྲས་བུ་རྒྱུ་རྣམས་སྤངས་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་རྣམས་ལས་ཀྱང༌། །སྐྱེ་བ་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་རིག་ཅིང་ཤེས་པའམ་འདོད་པ་གྲུབ་པ་ཐོབ་པས་རིག་པའོ། །དེ་རིག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆེན་མོ་ཡང་ཡིན་པས་རིག་པ་ཆེན་མོའོ། །རིག་པ་ཆེན་མོ་ཉིད་གསང་སྔགས་ཡིན་པས་རིག་པ་ཆེན་མོའི་གསང་སྔགས་སོ། །དེ་བས་ན་བླ་མ་ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་འདི་ལས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་གསང་སྔགས་སོ། །འདི་དང་མཉམ་པའམ་འདྲ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་མི་མཉམ་པ་དེ་ནི་ནམ་མཁའོ། །དེ་དང་མཉམ་པའི་ཕྱིར་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་ཀྱང༌། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་ཚིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང༌། ཅི་ཙམ་དུ་ནི་དཔེ་འགའ་ཞིག །སངས་རྒྱས་ཆོས་ལ་བྱེད་ན་ནི། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་མཐུན་མིན། །དེ་ནི་རྒྱལ་བ་སྨད་པ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་ཆོས་དང་མཉམ་པ་གང༌། །དཔེ་ནི་དེ་ལ་གཅིག་ཡོད་པ། །ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན། །གང་གི་ཚད་ནི་འགའ་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ནམ་མཁའ་དང་མཉམ་པ་འདིས་ནི་ཁྱབ་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པ་དང༌། རྒྱུན་མ་ཆད་པ་ལ་སོགས་པ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་ཤེས་པའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །སྐྱོབ་པའི་
― DTG095_Page_0558 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདུ་བྱེད་དང་འགྱུར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་དེ་རྒྱུན་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་གསང་སྔགས་སོ། །དེ་ལྟར་གསང་སྔགས་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་གི་དོན་བསྟན་ནས་གསང་སྟེ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་ངེས་པའི་ཚིག་གི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདེན་ཏེ་མ་ལོག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །བདེན་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྔགས་སུ་རིགས་སོ། །འདིས་ནི་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་ཏེ། དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་གང་ཟག་གང་རྣམ་པ་བསྟན་པས་རྣམ་པར་ལྟ་བར་མི་ནུས་པ་ལ་གསང་སྟེ་བསྟན་པ་བཞིན་དེ་དག་གིས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གསང་སྔགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གསང་སྔགས་ནི་གསང་སྟེ་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པའི་ཚིག་ནི་འདི་སྐད་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ལྟོས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡིད་ལ་གནས་པ་ནི་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན་གསང་སྔགས་སོ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གུས་པས་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡིད་ལ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པས་འཐད་པའི་ཕྱིར་རིགས་པ་ཡིན་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་གསུངས་པའི་རྣམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསླབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་སྐབས་འདིར་བར་མཆད་པར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་འབྱུང་བ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་ལས་སོ། །བཞེངས་ནས་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་སེམས་ཀྱིས་བཏང་ནས་སོ། །སྟོན་པ་པོ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་པ་དང་བཤད་པ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་བྱེད་དེ། ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ནི་རིགས་ཀྱི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ལན་གཉིས་སུ་བཟླས་པ་ནི་དགའ་བའི་དོན་ནམ་དགའ་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཤད་པ་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །
― DTG095_Page_0559 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེ་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལས་མི་འགལ་བར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་བསྟན་པ་ལ་རང་གི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་བསྟན་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་མངོན་པར་དགྱེས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་བྱ་དགོས་པའི་དོན་ལ་ངེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་བཤད་པ་འདི་འདྲ་བ་ལ་རྗེས་སུ་དགྱེས་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་མཛད་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང་རྗེས་སུ་དགྱེས་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདི་བཤད་པ་ལ་མངོན་པར་དགྱེས་པར་འོས་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་འབྱུང་བ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུས་དྲིས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །བཀའ་སྩལ་ནས་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ནས་སོ། །འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་འདིར་འཆད་པར་མཛད་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱི་བཀའ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པས་གང་འཆད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ཡིན་ན། སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང༌། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དང༌། འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པས་བཤད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། འདིའི་དོན་ནི་བདག་གིས་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ཡི་རངས་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པའི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་ལས་གཙོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དམ་པར་གྱུར་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཇི་ལྟར་རིགས་བར་ཐོས་པ་དང༌། བཤད་པ་གང་གིས་ཡི་རང་བ་དང་དགའ་བ་ལ་དེ་སྐད་
― DTG095_Page_0560 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་སྦྱར་རོ། །ཁ་ཅིག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་སྦྱར་ཏེ། དེའི་ཚེ་ནི་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བཟུང་བ་ནི་དགྱེས་པའི་རྒྱུར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་བསྡུ་པའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་སྨོས་སོ། །འདིས་ནི་ཡི་རང་བ་དང་མངོན་པར་བསྟོད་པ་ཡང་བསྡུ་བར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་ཐམས་ཅད་འདི་ན་འཁོད་པས་ན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་ཞེས་བྱའོ། །ལྷ་ནི་རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞི་ལ་སོགས་པའོ། །མི་ནི་གྲགས་པར་ཟད་དོ། །ལྷ་མ་ཡིན་ནི་འོ་མའི་མཚོ་བསྲུབས་པ་ལས་ཆད་བྱུང་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སྦྱིན་བྱེད་མའི་བུ་དང༌། སྦྱིན་ལྡན་མའི་བུ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །དྲི་ཟ་ནི་ལྷའི་གླུ་ལེན་པ་སྟེ་ཡུལ་འཁོར་སྲུང་ལ་སོགས་པའོ། །ལྷ་ལ་སོགས་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཁོད་པའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །ལྷ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མར་སྨོས་སོ། །འཇིག་པས་ན་འཇིག་རྟེན་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ནི་བཤད་པ་རང་གི་ངོ་བོའོ། །མངོན་པར་བསྟོད་པ་ནི་མངོན་པར་དགའ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་དགའ་བ་དང་ལྡན་པས་བཟུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་ཡི། །སྙིང་པོ་རྣམ་ཕྱེའི་བསོད་ནམས་གང༌། །བདག་གིས་ཐོབ་དེས་འཇིག་རྟེན་རྣམས། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་བདག་ཤོག །ཚངས་པའི་འབྱུང་གནས་གཙུག་ལག་ཁང་གནས་པའི། །དགེ་སློང་དགེ་འདུན་རྣམས་ཀྱི་ཞལ་ངོར་ནི། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་ཡི། །རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་དྲི་མ་མེད་པས་བྱས། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དྲི་མ་མེད་པའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བི་མ་ལ་མི་ཏྲ་དེ་ཉིད་དང༌། བོད་ཀྱི་ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ནམ་མཁའ་དང་ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ་ལ་སོགས་བས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་རྣམ་པར་བཤད་པ།
སློབ་དཔོན་ཛྙཱ་ན་མི་ཏྲ།
― DTG095_Page_0561 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་པྲ་ཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏཱ་ཧྲྀ་ད་ཡ་བྱཱ་ཁྱཱ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་རྣམ་པར་བཤད་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོག་མ་ཁོ་ནར་མིང་མ་བཏགས་ན་མདོ་གང་ཡིན་གཏོལ་མེད་པའི་ཕྱིར་མིང་སྨོས་སོ། །མིང་བཏགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་འདིའི་མདོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདིར་མ་འདུས་པ་མེད་པས་མདོའི་ཡང་མདོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུད་བཞི་བཅོམ་པ་སྟེ། ཕུང་པོའི་བདུད་ལ་སོགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་འདིས་བདུད་བཙལ་དུ་མི་རྙེད་ཅིང་བདུད་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་པའོ། །ལྡན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལེགས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་སྟེ། མཁྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ལས་བྱུང་བས་ན་ལྡན་པའོ། །འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་གྱི་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་བཟློག་སྟེ། བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ན་འདས་ཞེས་བྱའོ། །མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་སྤྱད་པ་ལས་བྱུང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་གྱིས་བསྐྱེད་པས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་དུ་གྱུར་པས་ན་མ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་ན་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་གང་ཡང་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་དང་མཐའ་གཉིས་དང་སྐྱེ་ཤི་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པའི་ནང་ནས་ཟབ་མོ་མཆོག་ཐམས་ཅད་མདོ་ཉུང་ངུ་འདིའི་ནང་དུ་མ་འདུས་པ་མེད་པས་ན་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་
― DTG095_Page_0562 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འབུམ་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ན། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་དང་འདྲའོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་དང༌། མཆོད་པའི་ཕྱིར་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །ད་ནི་གཞུང་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ལ་མགོ་མཇུག་ཏུ་དོན་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་གསལ་བར་བཤད་དེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། གླེང་གཞི་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །དེ་ལ་གླེང་གཞི་ནི་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཤེས་རབ་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཐོབ་པ་མེད་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་སྤྱོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་གཟུངས་ནི་མཇུག་གི་སྔགས་ཡན་ཆད་དོ། །ད་ནི་གླེང་གཞིའི་དོན་བཤད་དེ། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་གསན་ཏེ། བསྡུས་པས་ན་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྙིང་པོའི་རྣམ་གྲངས་ཇི་སྙེད་བརྗོད་པ་ཉིད་དོ། །བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་དྲུང་ནས་མཉན་ཏེ། དཔལ་གྱི་མགུར་ནས་གསུངས་པ་མངོན་སུམ་དུ་རྣ་བའི་དབང་པོས་ཐོས་པའོ། །དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་དུས་གཞན་ན་བཤད་པ་ལ་མི་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་འཁོར་འདི་རྣམས་ལ་ལན་ཅིག་ཁོ་ན་ཞིག་བཤད་པའི་དུས་ལ་བྱའོ། །བཅོམ་
― DTG095_Page_0563 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལ་སྟོན་པ་ནི་སུ་ཞིག་ཡིན། ཡུལ་ནི་གང་ཞིག་ན། འཁོར་ནི་གང་གང་ཡིན། འདུས་ནས་དོན་ཅི་ཞིག་མཛད་དེ། སྟོན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས། ཡུལ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཀྱི་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ། འཁོར་ནི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་སོ། །འདུས་ནས་དོན་ཅི་ཞིག་མཛད་ཅེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་འདི་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཚིག་གཉེར་བཤད་པ་ནི་གོང་མ་དང་འདྲ། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱལ་པོ་གཟུགས་ཅན་སྙིང་པོའི་ཡོན་ཏན་ལས་གྲགས་ཏེ། ཡུལ་ལྗོངས་ཀྱི་གྲོང་ཁྱེར་སྤྱིའི་མིང་དུ་བཏགས་པའོ། །བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡུལ་ལྗོངས་དེ་རྒྱ་ཆེ་བས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་སྟེ་མཐོ་ལ་བྱ་མང་པོ་འདུ་བའི་ཕྱིར་མིང་དུ་བཏགས་པའོ། །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུ་ཆེ་བ་དང་གྲངས་མང་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཆུད་ཅིང་གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཇོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་པོའོ། །ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་མང་པོས་བསྐོར་ཏེ་བཞུགས་པའོ། །འདི་ཡན་ཆད་ནི་གླེང་གཞིའོ། །ད་ནི་ཤེས་རབ་ལ་འཇུག་པའི་དོན་གྱིས་བཤད་དེ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཟབ་མོ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་དེ་དག་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་ཞིང་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པའི་ཕྱིར་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཟབ་མོ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་འདིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་དང་མཐའ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པར་སྟོན་ཅིང་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཟབ་མོ་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟབ་མོ་དེ་ཉིད་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་པོ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་སྤྱོད་པ་
― DTG095_Page_0564 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང༌། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་བལྟའོ་ཞེས་པ་ལ། ཡང་དེའི་ཚེ་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་འདུས་པ་དང་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་དུས་ནའོ། །འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་པོ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་བལྟའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་པོ་འཁོར་དེ་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་ཅིང་ཕུང་པོ་དེ་དག་ཀྱང་མི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་དགོངས་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དབུ་བའི་གོང་བུ་ལྟ་བུའོ། །ཚོར་བ་ནི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུའོ། །འདུ་ཤེས་ནི་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུའོ། །འདུ་བྱེད་ནི་ཆུ་ཤིང་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། མཐའ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཤིང་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོའི་ནང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཤཱ་རིའི་བུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་དྲིས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་གང་ལ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པར་འདོད་པ་དེས་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་སུ་གྱུར་པའོ། །གང་ལ་ལ་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་གང་སུ་ཡང་རུང་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་མོ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་སྤྱོད་པའོ། །སྤྱད་པར་འདོད་པ་དེས་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་སྤྱད་པར་འདོད་པ་དེས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་དྲིས་པའོ། དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། བྱང་
― DTG095_Page_0565 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་པོས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ་ཞེས་པ་ནི་དྲིས་པའི་ལན་སྨྲས་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འདོད་པ་ངེས་འདི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་འདོད་པ་དེས་འོག་ཏུ་བཤད་པའི་དོན་བཞིན་དུ་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བལྟའོ་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པས་སྔོན་གྱི་དུས་ནས་མ་སྐྱེས། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་མི་གནས། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་མི་འགག་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འགག་པར་མ་གྱུར་པས་མི་གནས་པའི་རང་བཞིན་བརྗོད་དུ་མེད་པས་ན་སྟོང་ཉིད་དོ། །བལྟའོ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བལྟའི། དེ་ལས་གཞན་པ་གང་དུ་ཡང་མི་བལྟའོ་ཞེས་པའོ། །འདི་ཡན་ཆད་ནི་ཤེས་རབ་ལ་འཇུག་པའོ། །ད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱིས་བཤད་དེ། གཟུགས་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ་ཞེས་པ་ལ། དེ་ལ་གཟུགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས་འཁྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཟུགས་སུ་མཐོང་ཞིང་རྟོག་པའམ། ཚིག་གིས་ཐ་སྙད་དུ་འདོགས་པའོ། །སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སྔ་མ་འདས་པའི་དུས་ན་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་པས་དམིགས་སུ་མེད། ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། དམིགས་སུ་མེད་པས་མཐའ་ཐམས་ཅད་དང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ལ་གཟུགས་སོ་ཞེས་ཚིག་གི་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་ལ། དེ་གུད་ན་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་སོ། །གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་
― DTG095_Page_0566 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི། གཟུགས་སྤངས་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་བཙལ་དུ་མི་རྙེད་པས་ན་གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་གཟུགས་སོ་ཞེས་ཚིག་གི་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པ་གུད་ན་མི་འདུག་ཅིང་མི་རྙེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྟོང་པའོ་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་བལྟའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནི་མ་ཡེངས་པར་ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག་ཅེས་བོད་པའི་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཇི་ལྟར་བཤད་པ་ལྟར་གཞན་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག་པའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་པའོ། །མི་སྐྱེ་མི་འགག་པ་ཞེས་པ་ནི་ད་ལྟར་སྐྱེས་པ་ནི་སྔོན་མེད་པ་ལས་ཕྱིས་ཡོད་པར་གྱུར་པའོ། །འགག་པ་ནི་སྔོན་ཡོད་པ་ལས་ཕྱིས་མེད་པར་གྱུར་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པས་སྔོན་ནས་མ་སྐྱེས་པའོ། །མ་སྐྱེས་པས་ན་ཕྱིས་མི་འགག་པའོ། །དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དྲི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་འཛིན་དུ་སྤྱོད་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འདས་པས་དྲི་མ་མེད་པའོ། །དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་མེད་པ་ནི་དྲི་མ་མེད་པས་བྲལ་བ་ཡང་མེད་པའོ། །བྲི་བ་མེད་པ་གང་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བྲི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ནོ། །གང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དང་སངས་རྒྱས་བཅལ་དུ་ཡང་མི་རྙེད་པས་བྲི་བ་དང་གང་བ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ནི་གཞིག་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ནི་མྱོང་བའི་
― DTG095_Page_0567 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་འདུ་ཤེས་མ་ཡིན། འདུ་ཤེས་ནི་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད། འདུ་བྱེད་མ་ཡིན། འདུ་བྱེད་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་མ་ཡིན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སོ་སོར་བྱེ་བྲག་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམས་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ། །མིག་མ་ཡིན། དེ་ལ་མིག་ནི་མཐོང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་མིག་མ་ཡིན་ནོ། །རྣ་བ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་ནི་ཐོས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྣ་མ་ཡིན། སྣ་ནི་སྣོམ་པའི་མཚན་ཉིད། ལྕེ་མ་ཡིན། ལྕེ་ནི་རོ་མྱང་བའི་མཚན་ཉིད། ལུས་མ་ཡིན། ལུས་ནི་རེག་པའི་མཚན་ཉིད། ཡིད་མ་ཡིན། ཡིད་ནི་བྱེ་བྲག་གཅོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ཡིད་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་དྲུག་པོ་ནི་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་དབང་པོ་དྲུག་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མ་ཡིན། གཟུགས་ནི་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲ་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་སྒྲ་ནི་སྙན་མི་སྙན་གྱི་མཚན་ཉིད། དྲི་མ་ཡིན། དྲི་ནི་སྣོམ་པའི་མཚན་ཉིད། རོ་མ་ཡིན། རོ་ནི་བྲོ་བའི་མཚན་ཉིད། རེག་བྱ་མ་ཡིན། རེག་བྱ་ནི་རེག་པ་འཇམ་རྩུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད། ཆོས་མ་ཡིན། ཆོས་ནི་བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡུལ་རྣམས་ནི་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་རྐྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ཡུལ་རྣམས་མ་ཡིན་ནོ། །མིག་གི་ཁམས་མ་ཡིན་པ་ནས། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་མ་ཡིན། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ནི་གདུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་མ་ཡིན་ནོ། །མ་རིག་པ་མ་ཡིན་པ་ནས་རྒ་ཤི་མ་ཡིན། མ་རིག་པ་ཟད་པ་ནས་རྒ་ཤི་ཟད་པའི་བར་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་རིག་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་
― DTG095_Page_0568 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་དུ་རྟེན་འབྲེལ་བཅུ་གཉིས་ནི་འཁོར་བ་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མ་ཡིན་པས་མ་རིག་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་རིག་པ་ཟད་པ་ནས། རྒ་ཤི་ཟད་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་མེད་པས་མ་རིག་པ་ཟད་པ་ནས་རྒ་ཤི་ཟད་པའི་བར་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད། ཀུན་འབྱུང་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་མཚན་ཉིད། འགོག་པ་ནི་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད། ལམ་ནི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་བདེན་པ་བཞི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན། ཡེ་ཤེས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པས་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་མ་ཡིན། མ་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བོ། །མ་ཐོབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་མ་ཐོབ་པའོ། །མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་མེད། སེམས་ཅན་ཡང་མེད་པས་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་གྲངས་དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ཡན་ཆད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོན་གྱིས་བཤད་དེ། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོབ་པ་མེད་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་སྤྱོད་དེ་ཞེས་པ་ལ། མ་ཆུད་པ་ལ་ཆུད་དོ་སྙམ་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་འདི་ཙམ་ཞིག་དང་ལྡན་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྤྱོད་པའི་མཚན་མར་བཤད་པ་དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐོབ་པ་མེད་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅེས་པ་ནི་ཐོག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཕུང་པོ་ལྔ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་ཅི་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་པར་ཤེས་ཤིང་ཆོས་གང་ཡང་རྡུལ་ཙམ་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་སྟེ། མི་གནས་པའི་རང་
― DTG095_Page_0569 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ཡིན་ཡང་དེ་ལྟར་མི་ཤེས་པའི་མ་རིག་པའི་འཁྲུལ་པའི་སེམས་ཀྱིས་མུན་པར་གྱུར་པས་སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོར་འཁོར་ཞིང་འཁྱམ་མོ། །འཁྲུལ་པའི་སེམས་དེ་ཉིད་ཅི་ཡིན་ཞེས་ཤེས་རབ་རྣམ་གསུམ་གྱིས་བརྟགས་ན། སེམས་ནི་དམིགས་སུ་མེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མི་མཐོང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་ཡང་མི་མཐོང༌། ཕུང་པོ་ལྔ་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་བར་དུ་ཡང་མི་མཐོང་ངོ༌། །སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་དང༌། མི་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མི་མཐོང༌། ཤེས་རབ་ཉིད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང༌། ཅི་ཡང་མཐོང་བ་མེད་པ་དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མཐོང་བའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མཐོང་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་མཐོང་ངོ༌། །གང་བྱང་ཆུབ་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དེས་ནི་བདག་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །སྐབས་འདིར་ནི་ཐེ་ཚོམ་པས་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཤ་སྟག་ཏུ་བཤད་པས་མུ་སྟེགས་ཅན་ཆད་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཞི་བའི་འགོག་པའི་ནང་དུ་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། ལན་དུ་སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་ཏེ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅིང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པས་དེ་ལྟར་སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་ཡན་ཆད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱིས་བཤད་དེ། སེམས་ལ་སྐྲག་པ་མེད་པས་སྒྲིབ་པ་མེད་དེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་ཤིན་དུ་འདས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དོན་ལ་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་བར་དུ་མི་སྐྲག་པས། སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཟློག་པར་བྱེད་པས་ན། སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མེད་ཅེས་བྱའོ། །བྱིས་པ་ལྟ་བུའི་སྤྱོད་པ་མུ་སྟེགས་ཅན་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་དེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོར་ཕྱིན་ཏོ།།
― DTG095_Page_0570 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ཡན་ཆད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་འབྲས་བུའི་དོན་གྱིས་བཤད་དེ། དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ནས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་པ་ལ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནས་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་འཛིན། ཀློག །ཁ་ཏོན་བྱེད། སྒོམ། གཞན་ལ་སྟོན་ཅིང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་བསྐྱེད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་དུ་གྱུར་པའོ། །འདི་ཡན་ཆད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་འབྲས་བུའོ། །ད་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གཟུངས་ཀྱི་དོན་གྱིས་བཤད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྔགས་ནི་བདེན་ཏེ་མ་ནོར་བའོ་ཞེས་པ་ལ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གོང་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་པས་ན་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྔགས་བདེན་ཏེ་མ་ནོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་རིག་པར་སྤྱོད་པ་ནི་སྔགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཞིང༌། བདག་དང་གཞན་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འཚང་རྒྱ་བས་ན་བདེན་ཏེ་མ་ནོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིག་པ་ཆེན་པོའི་སྔགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་རིག་པའི་སྔགས་ནི་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་ཏིག་མུག་དང༌། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བརྗོད་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་མེད་པར་སྟོན་པས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རིག་པ་ཆེན་པོའི་སྔགས་སོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སྔགས་ཞེས་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པས་ན། བླ་ན་མེད་པའི་སྔགས་སོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སྔགས་ཞེས་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་མི་མཉམ་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་
― DTG095_Page_0571 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་མཉམ་པར་བྱེད་པས་ན་མི་མཉམ་དང་མཉམ་པའི་སྔགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྔགས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཆང༌། ཀློག །ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང༌། གཞན་ལ་འཆད་པ་ནི་མིག་ནད་ལ་སོགས་པ་ནད་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་དང༌། ལྷ་ཀླུ་ལ་སོགས་པས་སྐྱོབ་པར་བྱེད། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པས་ངན་འགྲོ་དང་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཐམས་ཅད་ཟློག་པར་བྱེད་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྔགས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྔགས་སྨྲས་པ། ཏད་ཡ་ཐཱ། ག་ཏེ། ག་ཏེ། པ་ར་ག་ཏེ། པ་ར་སཾ་ག་ཏེ། བོ་དྷི་སྭཱ་ཧཱ་ཞེས་པ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྔགས་འདི་ནི་ཟབ་མོའི་མཆོག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བསྡུས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པར་བྱེད་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་སྔགས་སུ་གསུངས་པའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱད་པ་ལས་སངས་རྒྱས་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་བཞེངས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟབ་མོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བཞུགས་པའི་མཐུས་ཤཱ་རིའི་བུས་དྲིས་ཏེ། སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་བཤད་ནས་དེའི་དོན་རྫོགས་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞེངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནས། ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་ཏེ། མ་ནོར་བའི་ཕྱིར་ལེགས་སོ་ཞེས་བསྟོད་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་ཇི་
― DTG095_Page_0572 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐད་སྨྲས་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པས་ན་དེ་བཞིན་ནོ། །འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྤྱད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་པ་ནི། སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་བཤད་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་མཛད་ན། གཞན་གྱིས་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྱེས་ཤིང་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྨྲས་པ་དེས་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་རྟོགས་པར་གྱུར་ནས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགྱེས་ཤིང་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། ལྷ་དང༌། མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཁོར་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ཛྙཱ་ན་མི་ཏྲས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་དོན་གྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ།
ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ།
― DTG095_Page_0572 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། བྷ་ག་བ་ཏི་པྲ་ཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏཱ་ཧྲྀ་ད་ཡ་ཨརྠ་པྲ་དཱི་པ་ནཱ་མ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་དོན་གྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་མ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཞི་དྲན་པ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ལམ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུ་བློ་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་དེ་ནི་ཀུན་མཁྱེན་ཡེ་ཤེས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་དུས་གཅིག་ན། ཨེ་བཾ་མ་ཡ། ཡི་གེ་བཞི་པོ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་འབྱུང་གནས། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པ། སེམས་ཉིད་དང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་དྲན་པ་དང༌། དྲན་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་
― DTG095_Page_0573 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་དང༌། བློ་ལས་འདས་པ་ཆོས་བཞི་པོ་དུས་གཅིག་པ་ལས་ཟབ་པ་དང༌། སྣང་བའི་ཚུལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཐོས་སོ། །དེ་ཡང་ཟབ་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལས་འདས་པ་སྟེ། དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཐ་མི་དད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་ཚིག་བླ་དགས་སོ། །སྣང་བ་ནི་དྲན་པའི་རྣམ་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ལ་ཆགས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་བཅོམ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་ཡོངས་པའི་གནས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། ཆོས་མ་ལུས་པ་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའི་སྐྱེས་བུའི་བྱ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པས་སྤུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱོལ་ནས་རང་རང་གི་འདོད་པའི་སྐམ་སར་གནས་པ་རྣམས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ནི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ལ་སོགས་པ་མཉམ་པ་དང་བྲལ་ནས་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ་རྣམས་སོ། །ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཏེ་ནི་དྲན་པ་སྣ་ཚོགས་ཐབས་སུ་ཤེས་ཤིང་དྲན་པས་མ་གོས་པ་ཤེས་རབ་རྣམ་གསུམ་དང་མ་བྲལ་བ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་གོ ། དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཟབ་མོ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟབ་པ་ནི་དྲན་པ་དང་རིག་པ་དང་བློའི་རྣམ་པ་གང་གིས་ཀྱང་མ་གོས་པ། དཔེ་དང་བརྡས་མཚོན་དུ་མེད་པ་ཡིན་ཡང་ནམ་མཁའ་ལྟར་མཐའ་དབུས་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །སྣང་བ་ནི་དྲན་པ་གློ་བུར་བ་ནམ་མཁའ་ལ་ནམ་གཞུག་ཆད་ཀའི་སྦྲང་བུ་རྒྱུ་བ་ལྟར་མི་རྟག་པ་དང་འགྱུར་བ་ཅན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཐུགས་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ནི་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ནི་གཅིག་ལ་མ་འདྲེས་པ་དཔེར་ན་མཚོ་དང་བ་ལ་ནམ་མཁའི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བ་ནི་དཀོན་ནོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དང་སྐར་མ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བ་ནི་
― DTG095_Page_0574 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིན་ཏུ་མང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཟབ་པའི་ཆོས་དྲན་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ལ་འདྲིས་ཤིང་ཡིད་ཆེས་པའི་སྐྱེས་བུ་ནི་ཤིན་ཏུ་དཀོན་ནོ། །རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་དྲན་པའི་རྣམ་གྲངས་མི་འདྲ་བ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཡིད་ཆེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མང་ངོ༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ནི་ཟབ་པ་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་ཐ་མི་དད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མཚོ་དང་བ་ལ་ནམ་མཁའི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ན་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དང་སྐར་མ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་ནི་ཆུ་བོའི་ངོ་བོར་གཅིག་པ་བཞིན་དུ། དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱི་དགོངས་པ་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་དགོངས་པའི་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་ལ་དགོངས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཐབས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་གནས་པས་སོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་དོན་མཛད་པས་སོ། །འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ལས་འཕགས་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་ཤིང་དམིགས་པ་མེད་པའི་ཐུགས་རྗེ་མདའ་བས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཤེས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ། །ཟབ་མོ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ལ་ལྟ་ཞིང་ནི་དྲན་པའི་རྣམ་པས་མ་གོས་པ་ལས་སྣ་ཚོགས་ཤར་པས་སྤྱོད་པ་མ་ངེས་པ་ལ་ལྟོས་པས་སོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ་ཡང་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་རྣམ་པར་ལྟའོ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་འདོར་བར་འདོད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་བླང་བར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཟབ་མོས་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དྲན་པའི་སྣང་བ་ལ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པས་སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ་སྐྱེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་
― DTG095_Page_0575 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་འབའ་ཞིག་ལ་མོས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་དོན་ལ་དགོངས་ནས་དྲི་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་བསམ་པ་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ལ་དགོངས་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་སོ། །དེའི་ནང་ནས་ཟབ་མོའི་དོན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་ཤིང་དན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཉིད་གཅིག་པ་ལ་རྨི་ལམ་ལྟར་ཐ་དད་དུ་སྣང་བ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དོ། །གང་ལ་ལ་ནི་ཟབ་མོའི་དོན་ལ་མ་མོས་ཤིང་འཇིགས་པ་དང་སྡང་བ་དང་སྐྲག་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ལ་ལས་ནི་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཐོས་པ་ཙམ་གྱི་དགའ་ཞིང་མགུ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པར་འདོད་པ་དེས་ནི་བདག་དང་གཞན་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་དྲིས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང་ནི་དྲིས་པའི་ལན་གདབ་པར་བྱའོ་ཞེས་དགོངས་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་གིས་དགོངས་ཤེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཟབ་མོའི་ཆོས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དགོངས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ནི་ཟབ་མོ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱི་དེད་དཔོན་དུ་གྱུར་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་དམིགས་ནས་མདོ་གཞན་པ་རྣམས་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པ་སྤུན་པའི་རྣམ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། གང་ལ་ལ་ནི་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་ལ་མོས་པ་དང༌། ལ་ལ་ནི་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་ལ་མོས་པ་རྣམས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་བས་ཀྱང་ཟབ་མོའི་དོན་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས། ཟབ་མོ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འདོད་པ་དེས་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་ནི་དོན་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བློས་སྤྱད་པར་དཀའ་བས་སོ། །སྣང་བའི་ཆོས་ལ་སྤྱད་པས་ནི་སྙིང་པོའི་ཆོས་དང་མི་ཕྲད་དོ། །དེ་བས་ན་དྲན་པའི་སྣང་བ་འདི་རྣམས་རྣམ་པར་མ་བྱང་གི་བར་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་རྟོགས་
― DTG095_Page_0576 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དཀའ་བས་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བལྟའོ། །འོ་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་དང་མ་ཕྲད་པའི་ཕྱི་རོལ་པ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་རིག་པ་ཡང་དག་པར་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པ་རྣམས་སོ། །བདག་མེད་པ་ལ་མོས་པ་ནི་རིག་པ་སྟོང་པ་གཉིས་སུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་ལ་བློ་གོམས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཕྱི་དང་ནང་ཐམས་ཅད་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཏུ་གཞིག་ཅིང་བལྟས་པས་བདག་མ་རྙེད་པ་ལ་བློ་གོམས་པར་བྱས་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་གཞག་པའི་དུས་སུ་ཅི་ཡང་མི་དམིགས་ཅི་ཡང་མི་རྟོག་པ་དེ་ལ་ཡུན་རིང་དུ་སེམས་གནས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དུ་བྱས་པ་ན་སེམས་དངས་ཤིང་ཉམས་དགའ་བ་ལ་དམིགས་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའོ། །རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་དུས་སུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་དང་སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་དང༌། སྒྲ་བརྙན་ལྟ་བུ་དང༌། ཆུ་ཟླ་ལྟ་བུ་དང༌། འཇའ་ཚོན་ལྟ་བུ་དང༌། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུ་དང༌། མགལ་མེ་བསྐོར་བ་ལྟ་བུ་དང༌། སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། དབང་པོའི་དྲ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་རྣམ་པ་ལ་དམིགས་ནས་ཡིད་བྱུང་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ལ་མོས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་གཟུགས་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་སོ། །གཟུགས་ལས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཀྱང་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྟོང་པའོ། །རྣམས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་བརྒྱད་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ནང་ནས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ་བ་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡོད་དེ་དེ་ནི་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ཅི་བསྟན་ཞེ་ན། སྣང་བ་སྣ་ཚོགས་དྲན་པས་ཡུལ་དུ་བྱས་པའི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཟུང་དུ་འཇུག་པའི་དྲན་པ་ལ་བརྟེན་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །ད་ནི་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྟེན་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དྲན་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པ་
― DTG095_Page_0577 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པ་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་པོ་ནི་ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་དང༌། རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་གྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་དང༌། རྒྱུན་ཆད་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་དང་གསུམ་གྱིས་རྐྱེན་གསུམ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་རྣམ་གསུམ་གྱི་གདམས་ངག་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་ནི་གཟུགས་མེད། ཚོར་བ་མེད་པ་ནས་རྒ་ཤི་ཟད་པའི་བར་དུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བསྟན་ནོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ། མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་མེད། དེས་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་བསྟན་ཏོ། །དྲི་མ་མེད་པ། དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་མེད་པ། བྲི་བ་མེད་པ། གང་བ་མེད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་མེད། ཐོབ་པ་མེད། མ་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེས་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་དྲན་པས་མ་གོས་པ་ཡིད་ལ་མ་བྱས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་ཡིད་ལམ་བྱས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཟུགས་མེད། ཚོར་བ་མེད། འདུ་ཤེས་མེད། འདུ་བྱེད་མེད། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་དོ། །གང་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པ་དེ་ལ་དྲན་པ་མེད་དོ། །གང་ཡིད་ལ་མ་བྱས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མིག་མེད། རྣ་བ་མེད། སྣ་མེད། ལྕེ་མེད། ལུས་མེད། ཡིད་མེད་དོ། །གང་ལ་ཡིད་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་ཡིད་ལ་བྱར་མེད་དེ། གང་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱར་མེད་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །གང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་གོ །གང་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པ་དེ་ནི་གཏོང་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཏོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །སྐུ་གསུམ་མི་དམིགས་པའི་
― DTG095_Page_0578 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུལ་གྱིས་ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །གང་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་ནི་གཟུགས་མེད། སྒྲ་མེད། དྲི་མེད། རོ་མེད། རེག་བྱ་མེད། ཆོས་མེད་དོ། །གང་ལ་ཆོས་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་དང༌། མི་དགེ་བའི་ཆོས་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པའི་ཆོས་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་དོ། །གང་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་ནི་མིག་གི་ཁམས་མེད། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་མེད་པ་ནས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མེད་དོ། །གང་དྲན་པ་མེད་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་ནི་མ་རིག་པ་མེད། མ་རིག་པ་ཟད་པ་ཡང་མེད་པ་ནས། རྒ་ཤི་མེད། རྒ་ཤི་ཟད་པའི་བར་དུ་ཡང་མེད་དོ། །གང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་རྒ་ཤི་མེད་དོ། །གང་འདུ་བ་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་འབྲལ་བ་མེད་དོ། །གང་རྙེད་པ་མེད་པ་དེ་ལ་སྟོར་བ་མེད་དོ། །གང་བྱས་པ་མེད་པ་དེ་ལ་འཇིག་པ་མེད་དོ། །གང་དྲན་པ་མེད་པ་དེ་ལ་བརྗོད་པ་མེད་དོ། །གང་རྟག་པ་མེད་པ་དེ་ལ་ཆད་པ་མེད་དོ། །འདིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིད་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པ་བཞི་མི་གནས་པས་ན་བཏང་སྙོམས་རབ་ཏུ་མི་གནས་པའི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རང་རིག་པའི་མངོན་སུམ་གྱིས་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བཏང་སྙོམས་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །མཉམ་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་དུས་གསུམ་མི་དམིགས་པས་སོ། །དེ་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་མི་དམིགས་པ་གང་གིས་ཀྱང་མ་གོས་པས་མིང་ཙམ་མོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དྲན་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་དྲན་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིན་ནོ། །དེ་གཉིས་མི་རྒྱུན་དྲན་པ་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མེད་ན་དྲན་པ་མེད་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། དྲན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་རྒྱུ་ལ་དྲན་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་རྒྱུ་བས་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་མ་རིག་པ་ལས་དྲན་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་པའོ། །དེ་དག་མེད་བཞིན་དུ་ཡོད་པར་མཐོང་བས་སྡུག་བསྔལ་བའོ།།
― DTG095_Page_0579 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཆོས་གཉིས་ཀ་མེད་པར་མ་ཤེས་པས་ནི་སྦྱང་བྱ་དང་སྤྱོད་བྱེད་ལམ་གྱི་རྣམ་པའོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་གོམས་པ་ལས་འབྲས་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་དུ་འགྱུར་བའི་འགོག་པ་ཐོབ་བྱ་ཐོབ་བྱེད་ཀྱི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཡིན་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་མེད་ཅེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་སྦྱང་བྱ་དང་སྤྱོད་བྱེད་མ་གྲུབ་པས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་གསུངས་སོ། །སྦྱང་བྱ་ནི་དྲན་པ་འདི་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཡང་བཏགས་པས་སྒྱུ་མ་དང་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་ལ་རང་བྱུང་རང་ཞི་བ་ཡིན་ཡང༌། བདེ་བ་དང་རིག་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་སྙིང་རྗེའི་སྒྲོན་མ་སྤར་ནས་སྒོམ་པ་ནི་ཐབས་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་བརྡའི་མཚན་མ་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེས་བརྡ་བྱས་ནས་དེ་ལས་གཞན་དྲན་པ་མི་རྒྱུ་བ་དེ་ལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ལས་གཞན་མ་སྐྱེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ལས་གཞན་གང་གི་བློ་ཡང་མ་ཤར་བ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྙིང་པོའི་དོན་གྱི་གདམས་ངག་ནི་དྲན་པ་མ་ལུས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་དོན་དང༌། དྲན་པས་མ་གོས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་དང༌། དྲན་པ་དང་དྲན་པ་མེད་པས་མ་གོས་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་དོན་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པས་མ་གོས་པ་སྨོན་པ་མེད་པའི་དོན་ཡིན་པས་སོ། །གདམས་ངག་གི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་བསམ་གཏན་བསྟན་པས་སོ། །དེ་ལྟར་གནས་པའི་བསམ་གཏན་ངོ་ཤེས་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་དང༌། དེ་ལྟར་ངོ་མ་ཤེས་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་སོ། །དཔེར་ན་ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མས་མ་གོས་པའོ། །དེ་ལ་མཚོ་ཤིན་ཏུ་དང་བ་ལ་ཟླ་བ་ཉ་བའི་ཚེ་སྤྲིན་དང་ཁུག་རྣས་མ་བསྒྲིབས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་མཐོང་ནས་ཁ་ཅིག་ནི་དགའ་ཞིང་མགུ་ནས་ཡིད་ཆགས་པ་སྐྱེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཅི་ཡང་སྙམ་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དངས་མ་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་པ་མི་འདྲ་བ་བྱུང་བ་ལ་སེམས་དགའ་ཞིང་མགུ་བས་ཡིད་ཆགས་ཤིང་འདོད་ཆགས་སྐྱེས་སོ། །སེམས་དངས་མ་དང་ཕྲད་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་སུ་མྱོང་
― DTG095_Page_0580 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཅི་ཡང་མི་སེམས་སོ། །དེ་ལ་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་ཁ་དོག་སེར་པོ་དེ་ལ་ཁ་ཅིག་གིས་ཡིད་དུ་འོང་ཞིང་རྒྱན་དང་ནོར་ལ་སོགས་པ་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་གཡའ་གློ་བུར་དུ་ཆགས་པ་དེ་ལ་མི་སྡུག་པར་ལྟ་ཞིང་ཞེ་སྡང་སྐྱེད་དོ། །མཁས་པས་བལྟས་པས་གཡའ་དེ་གློ་བུར་པ་ཡིན་པས་བསལ་དུ་བཏུབ་སྙམ་ཞིང་མི་སྡུག་པར་ལྟའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དངས་མ་དང་མ་ཕྲད་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པའི་སེམས་ལ་གཅེས་པར་བྱེད་ཅིང༌། རྗེས་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་མི་སྡུག་པར་ལྟ་ཞིང་རེ་བ་དང་དོགས་པ་བསྐྱེད་དོ། །སེམས་དངས་མ་དང་ཕྲད་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པ་དང༌། རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ཤེས་ཤིང་བྱམས་པ་དང་སྡང་བར་མི་མཛད་དོ། །དེ་ལ་ནམ་མཁའ་ནི་མིང་ཙམ་ཡོད་ལ་དངོས་པོར་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་མུན་པ་དཀར་བ་དང་གནག་པ་ལ་སོགས་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་ལ། ཉིན་དང་མཚན་དང་ཟླ་བ་དང་ལོ་དང་བསྐལ་པ་བགྲང་ཞིང་ས་དང་ནམ་མཁའ་དང་ཤིན་ཏུ་རིང་ངོ་སྙམ་མོ། །མཁས་པས་བལྟས་པས་ས་དང་ནམ་མཁའི་བར་ན་སྐྲའི་རྩེ་མོ་བརྒྱར་གཤགས་པའི་ཆ་ཤས་ཙམ་ཡང་ཡོད་པར་མ་གཟིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དངས་མ་དང་མ་ཕྲད་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱིས་དཀའ་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་བར་དུ་སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིའི་འདམ་ལས་མ་ཐར་བར་རང་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་འདོད་དེ་ཐོབ་པར་དཀའོ། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་སེམས་དངས་མ་དང་ཕྲད་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྟོགས་ན་སེམས་གྲོལ་བས་སེམས་ཅན་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བར་ན་ཅི་ཡང་ཡོད་པར་མ་གཟིགས་སོ། །དེ་བས་ན་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་དང་མ་ཕྲད་པའི་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་གཞི་དྲན་པ་མེད་པ་དང༌། ལམ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་བློ་ལས་འདས་པ། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལས་གྱུར་པ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོའོ། །མ་རིག་པ་ལས་རིག་པ་གློ་བུར་དུ་ཆགས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འགྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་རོ། །སྡུག་
― DTG095_Page_0581 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔལ་དེ་དག་ལས་གྲོལ་བར་འདོད་པ་ལ་ལས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ལས་གོམས་པ་ལས་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡོད་དོ། །དེ་དག་མ་ལུས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པས་ནི་གང་ཡང་མི་ལེན་མི་འདོར་བའི་ཚུལ་གྱིས་འཁོར་བའི་མཚན་མ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་མ་ནི་འགོག་པ་དང་ལམ་མོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་ཏུ་མི་འཛིན་པས་བཏང་སྙོམས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །ད་ནི་རྒྱུན་ཆད་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་རྣལ་འབྱོར་གྱི་མངོན་སུམ་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་དྲི་མ་གང་ཡང་མ་བྱུང་བས་དྲི་མ་མེད། དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཡང་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལས་འདས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རློམ་སེམས་མེད་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་མེད་དོ། །དེ་ཡང་ཡེ་ཤེས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་གྲོལ་བ་མི་འགྱུར་བ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ངོ་བོ་ཐ་མི་དད་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་དབྱེ་བ་ནི་སྐུ་གསུམ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པས་སོ། །དགོས་པ་ནི་ཟབ་མོའི་དོན་རྟོགས་ནས་སེམས་གྲོལ་བའོ། །དགོས་པའི་དགོས་པ་ནི་འབད་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་འབྱུང་བའོ། །ངེས་ཚིག་ནི་ཡེ་ཤེས་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཆོས་སྐུ་དེ་ཡང་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ལས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ཐོབ་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བློ་དང་སེམས་དང་མིང་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་སོ། །མ་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བློ་དང་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འདས་པས་མ་ཁྱབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ནི་དེ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱའི། མིང་གི་ཚོགས་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ལས་གྱུར་པའི་བློ་དང་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའམ། ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ལས་གྱུར་པའི་ཡེ་ཤེས་གློ་བུར་བར་རྟོགས་
― DTG095_Page_0582 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ། །ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནི་ས་དང་ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡིག་ལས་བྱུང་བའོ། །བསམས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་དེའི་དོན་མ་ནོར་བར་བསམས་པའོ། །བསྒོམས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དེ་དག་ལས་འདས་པའོ། །ཟབ་མོ་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་ཏེ་ནི་ཐོས་པའི་ཕ་རོལ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡང་མེད་པ་ནི་དྲན་པ་མེད་པའོ། །བསམ་པའི་ཕ་རོལ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡང་མེད་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ཕ་རོལ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡང་མེད་པ་ནི་བློའི་ཡུལ་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་རྟེན་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྟེན་ཅིང་གནས་པས་སེམས་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་དངས་མ་སེམས་ལ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པས་མ་གོས་པས་སོ། །སྐྲག་པ་མེད་དེ་ནི་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་ཐོས་ནས་མི་འཇིགས་མི་དངང་སྐྲག་པར་མི་འགྱུར་བས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་ལ་མ་མོས་ཤིང་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་དོན་དམ་པར་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་དྲན་པའི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་ཏུ་མཐོང་བས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་འཁྲུལ་པ་ནི་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་དཔེར་ན་རྨི་ལམ་གྱི་དུས་སུ་སྒྱུ་མ་མཐོང་བའམ། རྨི་ལམ་ན་ཐག་པ་ལ་སྤྲུལ་དུ་མཐོང་བའམ། གཞོན་ནུ་མའི་རྨི་ལམ་ན་བུ་སྐྱེས་པ་དང་ཤི་བ་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་པ་དེ་འདྲའོ། །དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མ་ནོར་པའི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་ནོར་བར་མཐོང་བ་རྣམས་སོ། །དཔེར་ན་གྲུ་རྒལ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཁ་ཅིག་གིས་རི་འམ་བྲག་གཡོ་ཞིང་འགུལ་བར་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མ་ཟིན་པའི་གང་ཟག་གིས་མནོར་བའི་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་ལ་ནོར་པ་མཐོང་བ་ཡོད་དོ། །དཔེར་ན་སེང་གེའི་འོ་མ་ནི་སེང་གེའི་ཕྲུ་གུས་བཏུང་བར་བྱའི། གཞན་གྱིས་འཐུངས་ན་ལུས་པོ་གས་ཤིང་དུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ཟབ་མོ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་དམན་པའི་རིགས་ཅན་ལ་བསྟན་ན་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་ལ་དངང་བར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་
― DTG095_Page_0583 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བད་ཀན་ཅན་ལ་འོ་མ་འཐུང་དུ་བཅུག་ན་ནད་མི་སེལ་བར་དུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དཔེ་དེ་བཞིན་དུ་སྣོད་མ་ཡིན་པ་ལ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་བསྟན་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཡང་འོ་མ་དེ་ཉིད་ཞོ་དང་དར་བར་བྱས་ནས་བད་ཀན་ཅན་འཐུང་དུ་བཅུག་ན་ཕན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་དང་བསྲེས་ནས་ཐེག་པ་དམན་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་ན་ཕན་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་དམུས་ལོང་མང་པོ་རང་རང་གི་གྲོང་དང་རང་རང་གི་མ་དང་བྲལ་ནས། གྲོང་ཁྱེར་རམ་གྲོང་རྡལ་ལ་སོགས་པར་འཁྱམས་ཏེ་སླར་ལོག་ནས་རང་རང་གི་གྲོང་དང་རང་རང་གི་མ་དང་ཕྲད་ཀྱང་ངོ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་དམན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གྲོང་དང་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མ་དང་བྲལ་ནས་ཀྱང་འཁོར་བའི་གྲོང་ལས་འཁྱམས་ནས་ཚུར་ལོག་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་གྲོང་དང་ཡུམ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་དང་ཕྲད་ཀྱང་ངོ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྟན་པའི་དཔེ་དང་དོན་གྱིས་དེ་དག་གི་སྙིང་པོ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དཔེར་ན་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་ནས་རིན་པོ་ཆེ་བླང་བར་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྐྱེས་བུ་ཞིག་གིས་བ་ལང་གི་རྐང་རྗེས་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་འདི་ཡིན་ནོ་ཟེར་ཞིང་ཉན་ན་བར་དུ་ཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་བོར་ནས། མདོ་གཞན་དང་གཞན་ལ་ལྟ་ཞིང་ཡིད་ཆེས་ན་བར་དུ་ཆོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་གྱི་གདམས་ངག་ལ་བརྟེན་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་དང་བསྒོམ་པ་དང་ལྟ་བ་དང་འབྲས་བུའི་དོན་བཞི་ལ་བསྡུ་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ནོར་བ་སྙིང་པོའི་དོན་ལ་ཡང་དང་ཡང་དུ་ལྟ་ཞིང་དེ་ལ་སེམས་འདྲིས་པར་བྱས་པས་དྲན་པའི་རྣམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་དབྱེར་མེད་པ་ནི་སྤྱོད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་རྒྱུན་དུ་གནས་པ་དངོས་བསྟན་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་
― DTG095_Page_0584 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་མི་མཐོང་བས་རང་རྒྱུད་ལས་གྲོལ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་པ་མེད་པ་ནི་ལྟ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྒོམ་བྱ་མ་ཡིན་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བློས་ཡུལ་དུ་མ་གྱུར་པས་ཤེས་བྱའི་དྲི་མ་ལ་སོགས་པ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མེད་པས་ཐོབ་ཤོར་མེད་པ་ནི་འབྲས་བུའི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་གཅེས་པར་བྱ་བར་འོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་ཏོ། །མཐར་ཕྱིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་མཐའ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གསུམ་ཡིན་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐའ་ནི་བརྗོད་པ་དང༌། བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལས་འདས་པའོ། །དེའི་ཕྲིན་ལས་ནི་དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཟབ་མོའི་ཆོས་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སྣང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གཟིགས་ཤིང་སེམས་ཅན་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་དོན་མཛད་དོ། །ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བའམ་དྲན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་གཟིགས་ནས་དེ་ལས་གྲོལ་བའི་དོན་དུ་ཡོན་ཏན་དང་ཕྲིན་ལས་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མ་བྱོན་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དྲན་པའི་ཆོས་རྣམས་གློ་བུར་བར་གཟིགས་ཤིང་དེ་དག་ལས་གྲོལ་བའི་ངོན་དུ་བསམ་དུ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་དུ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་དབང་པོ་རྣོན་པོ་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་རྒྱུད་སྡེ་དུ་མ་ལ་བརྟེན་པ་ཕྱིའི་སྔགས་ཀྱིས་ནི་ཞི་བ་དང་རྒྱས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་དང༌། ནང་གི་སྔགས་ཀྱིས་རྩ་དང་རླུང་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་དང་སེམས་བདེ་བ་བསྟན་པ་དང༌། གསང་བའི་
― DTG095_Page_0585 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔགས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་ནས་སྐད་ཅིག་གིས་སམ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་སམ། བར་མ་དོན་འམ། སྐྱེ་བ་བདུན་པའི་བར་ནས་སངས་རྒྱས་པ་ཡོད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་གྱི་གདམས་ངག་འདི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡིན་ནམ་སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བློའི་སྣང་བ་ལ་ཐ་དད་དུ་སྣང་མོད་ཀྱི་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་ལ་ཐ་དད་མེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྔགས་འདི་ནི་གསང་སྔགས་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་སྙིང་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་རིག་པ་ཆེན་པོའི་སྔགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་པ་དྲན་པ་སྣང་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་པའོ། །ཆེན་པོ་ནི་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་ལ། ཟབ་པ་ངོས་བཟུང་བ་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྔགས་སོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སྔགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་དང༌། རིག་པ་དང༌། སྣང་བ་དང༌། ཉམས་སུ་མྱོང་བས་མ་གོས་པ་གང་གིས་ཀྱང་མ་ནོན་པས་བླ་ན་མེད་པའི་སྔགས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྔགས་སོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སྔགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་དྲན་པ་ཡང་མ་བྱུང་བས་མ་སྐྱེས་པའོ། །མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་གང་དང་མཉམ་པ་མེད་པ་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སྔགས་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྔགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྔགས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྒོམ་པར་མི་མཛད། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་མི་རྟོག་པར་ཡང་མི་མཛད་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྔགས་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྔགས་བཞིའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་བཀའ་དང་ལུང་ཐ་དད་པ་ལ་ལྟ་ཞིང་བསམས་པས་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་སྡུག་ལ་ལྟ་ཞིང་སྐྱོ་བ་སྐྱེ་བའམ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆེ་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པ་ཐོས་ནས་སྤྲོ་བ་སྐྱེ་བ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་མ་བརྟགས་ཀྱི་བར་དུ་ཉམས་དགའ་བས་ནི་མི་བརྫུན་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་སྐྱོ་བ་ནི་ཞེ་སྡང་བ་ཡིན་ལ། །སྤྲོ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་རང་གི་དྲན་པ་ཡིན་པར་ངོ་མ་ཤེས་པས་གཏི་མུག་ཡིན། དཔེར་ན་འདོད་ཆགས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྐྱེས་བུའི་དོན་དུ་རྨི་ལམ་ན་བུད་མེད་ཡིད་དུ་འོང་པའམ། སྨན་གྱི་རྣམ་པས་བྱས་པའི་བུད་མེད་དམ། ཤིང་
― DTG095_Page_0586 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྣ་ཚོགས་པས་བྱས་པའི་བུད་མེད་དེ་དག་གིས་སྐྱེས་བུའི་དོན་བྱེད་དེ། དེའི་རྗེས་ལ་བརྟགས་ཤིང་དཔྱད་པས་བུད་མེད་དེ་དག་ཀྱང་མེད་ལ། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྤྲོ་བའི་སེམས་ཀྱང་ཉམས་དགའ་ཞིང་བདེ་བ་ལ་བརྟགས་པས་མི་བདེན་པའོ། །དཔེར་ན་རི་མོ་མཁན་མཁས་པ་ཞིག་གིས་རས་ལ་སོགས་པའི་གཞི་མ་ཞིག་ལ་ཁྲོ་བོ་འཇིགས་སུ་རུང་བ་ཞིག་བྲིས་པ་ལ་རང་གིས་བལྟས་པས་བྲེད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་སོ། །སྐྱོ་བའི་སེམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་བས་ན་སྐྱོ་བ་དང་སྤྲོ་བ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་རྒྱུ་འབྲས་སམ། ལས་འདས་པ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་བརྫུན་པས་ན་ཞེས་གསུངས་སོ། །བདེན་པ་མཐོང་བའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ནི་དོན་དམ་པར་ན་ལས་ཀྱང་མེད། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བཀའ་ལས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་བརྒྱུད་པའི་གདམས་ངག་ལས་དྲན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྣང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །མ་དྲན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཟབ་ཅིང་མི་སྣང་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དྲན་པའི་ཆོས་སྒྱུ་མ་ཙམ་དུ་དོན་བྱེད་ནུས་ལ་མི་བརྫུན་པས་སོ། །དྲན་པས་མ་གོས་པ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་བསྟན་པས་ནི་བདེན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ལས་རྒལ་བར་འདོད་པའི་གང་ཟག་གིས་མཉན་པ་བོས་ནས་གྲུ་དང་བཅས་ཏེ་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོའི་འགྲམ་དུ་འོངས་ནས། ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་འདི་ལས་སྒྲོལ་ཅིག་ཁྱོད་ཅི་དབང་བའི་རྔན་པ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་སྨྲས་པས། མཉན་པ་དེས་འོ་ན་ང་ལ་རྔན་པ་སློང་ཤིག་ཅེས་བྱས་པས་བྱིན་ནོ། །དེ་ནས་མཉན་པ་དེས་སྐྱེས་བུ་དེའི་མིག་ཕྱིས་པས་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་དེ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་གྱུར་པའི་འཁོར་རྣམ་གསུམ་གྱི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ལས་རྒལ་བར་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཀྱིས་ཐབས་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་དྲུང་དུ་སོང་ནས་བདག་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་ལས་བསྒྲལ་བར་ཞུ། ཁྱེད་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་བཀའ་སྩལ་པ་བཞིན་བགྱིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དེས་ཀྱང་མདོའི་ལུང་དུ་མ་དྲངས་ཤིང་སྐྱོ་བ་དང༌། སྤྲོ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་སྐྱོ་བ་དང་སྤྲོ་བ་དེ་ཡང་རང་
― DTG095_Page_0587 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་སེམས་དྲན་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་འདི་ལས་རྒལ་བར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཇི་ལྟ་བུ་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་ལ་དྲན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐབས་སུ་ཤེས་ཤིང་དྲན་པས་མ་གོས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་མ་རྟོགས་པར་དུ་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་བོ་དང་འདྲ་སྟེ། དྲན་པའི་ཆོས་རྣམས་བདེན་ཏེ་མི་བརྫུན་པས་ནའོ། །ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་དང་ཕྲད་ན་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་སྟོར་བ་དང་འདྲ་སྟེ། དྲན་པས་མ་གོས་པ་བདེན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྔགས་སྨྲས་པ། སྔགས་ནི་ཞི་བ་དང༌། རྒྱས་པ་དང༌། དབང་དང༌། དྲག་པོའི་སྔགས་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྔགས་འདིའི་དོན་རྟོགས་པ་ཙམ་གྱིས་སེམས་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྔགས་འདིའི་དང་པོའི་ཡི་གེ་བཞི་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བར་དུ་ཡི་གེ་བཞིའི་དོན་གསལ་བར་བསྟན་པ་དང༌། ཐ་མ་སྔགས་ཀྱི་དོན་རྣམ་པ་བཞི་ལ་བསྡུས་པས་སོ། །དོན་བཞི་པོ་གང་ཞེ་ན། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། ཏད་ཡ་ཐཱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ག་ཏེ་ག་ཏེ་ནི་ཕྱིན་ཏོ་ཕྱིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་མ་ལུས་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་ཕྱིན་ཏོ། །པཱ་ར་ག་ཏེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པའི་ཕ་རོལ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཕ་ཏུ་ཕྱིན་ཏོ། །པཱ་ར་སཾ་ག་ཏེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཕྱིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕ་རོལ་ན་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཡང་དག་པར་ཕྱིན་ཏོ། །བོ་དྷི་སྭཱ་ཧཱ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་བྱང་ནས་བློ་ལས་འདས་པའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་རབ་ཏུ་མི་གནས་པ་བཞི་དང༌། མངོན་སུམ་བཞི་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་བཞི་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་གདམས་ངག་ལ་ནན་ཏན་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ལ་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནན་ཏན་གྱིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་བཞེངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟབ་མོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞེངས་པ་དང༌། སྙོམས་པར་བཞུགས་པ་མི་མངའ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྣང་བ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང༌། རྗེས་ལ་ས་ཐོབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG095_Page_0588 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་ནི། དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དགོངས་པ་མ་ནོར་བ་བསྟན་པས་ཐུགས་དགྱེས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་རྣམ་པར་གཟིགས་ཤིང་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། དེ་བས་ཀྱང་ཟབ་མོ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དགོངས་པས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ལན་གཉིས་སུ་གསུངས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་སྣང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་མོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་གསུངས་སོ། །ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྣང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་མི་གྲོལ་ལོ་ཞེས་པའི་བརྡའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་རྟོགས་ན་སེམས་གྲོལ་བའི་བརྡ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཇི་སྲིད་གནས་ཀྱི་བར་དུ་མང་བ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ལ་དགོངས་ནས་ཟབ་མོའི་ཆོས་ཉིད་འབའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་སྟེ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཟབ་མོ་འབའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་དགོས་པས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ལན་གྲངས་མང་དུ་གསུངས་སོ། །ཟབ་མོའི་དོན་ལ་མོས་པར་གྱུར་པའི་དགེ་པའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང༌། ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་དེ་དག་དང༌། ལྷ་དང༌། མི་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། དྲི་ཟར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡི་རངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་སླ་བས་བཤད་པ་མ་བྱས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་འགྲེལ་པ་དོན་གྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་པཎྜི་ཏ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།བལ་ཡུལ་ཡེ་རང་གི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་རྗེ་བཙུན་བླ་མ་དམ་པ་
― DTG095_Page_0589 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེའི་སྤྱན་སྔར་བོད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཞུས་པའི་དུས་སུ། བླ་མ་ཆོས་སྟོན་ཕམ་བབས་གནང་བའི་ཉིན་པར་བོད་ཀྱི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཀྱིས་མདོ་བཏོན་པ་ལ། བླ་མ་དམ་པས་ལོ་ཙཱ་བ་ལ་ཁོང་འདོན་པ་དེ་ཅི་ཡིན་གསུངས་པས། ལོ་ཙཱ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་ལགས་ཞུས་པས། འོ་ན་བོད་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པོའི་སྙིང་པོ་དར་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་དེ་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །སྙིང་པོའི་དོན་གྱི་གདམས་ངག་ཤེས་སམ་གསུངས་པ་ལ། ལོ་ཙཱ་བས་མ་འཚལ་ཞེས་ལན་བཏབ་པ་ལ། འོ་ན་ངས་ཁྱེད་རྣམས་ལ་གདམས་ངག་བསྟན་གྱིས་གསུངས་ནས། སྙིང་པོའི་དོན་གྱི་གདམས་ངག་གནང་བ་ཟིན་རིས་བྲིས་ནས་ནན་ཏན་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །བླ་མ་དམ་པའི་ཞབས་ཀྱི་པད་མའི་སྦྲང་རྩི་སྨྱོ་ཆུ་འཐུངས་ནས་སུ། སྐྱེ་མེད་བདེ་ཆེན་བུང་བ་སྨྱོན་པའི་ཁ་ལ་སུ་ཞིག་མཉན་དུ་ཡོད། གལ་ཏེ་སྨྱོན་པའི་ཚིག་ལ་བདེན་པ་ཡོད་སྲིད་ཐུགས་ལ་དགོངས་ནས་སུ། མཐུན་པའི་གྲོགས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མི་བདེན་ན་ཡང་དོན་འདི་དགོངས་པར་ཞུ། གལ་ཏེ་སྟོང་པ་ཐབས་ཡིན་ན། །དེ་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་མི་འགྱུར། །རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་གཞན་མེད་ཕྱིར། །ཐབས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན། །ལྟ་བ་རྣམས་ལས་ལོག་རྣམས་དང༌། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཚོལ་རྣམས་ཀྱི། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་བསྟན། །སྲིད་ཞི་མཉམ་ཉིད་དུས་གསུམ་རྒྱལ་བའི་ཡུམ། །འགྲོ་བའི་བདེ་སྒྲུབ་ཐབས་མཁས་སྟོན་པར་བྱེད། །གཞུང་གི་བདག་ཉིད་རིན་ཆེན་ལྟ་བུ་ལ། །དད་དང་གུས་པས་ཡང་ཡང་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཕན་སེམས་སྤྲོ་དགས་བྲིས་པའི་འགྲེལ་པ་འདི། །གང་ཟག་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་དང༌། །བསྟན་པའི་བྱ་བ་མཛད་པ་བདག་གི་སྨོན་ལམ་ཡིན། །ཆོས་ཉིད་བདེན་པས་དེ་ལྟར་འགྲུབ་གྱུར་ཅིག །རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དེ་ཉིད་དང༌། སྒྲ་བསྒྱུར་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།
སློབ་དཔོན་པྲ་ཤཱསྟྲ་སེ།
― DTG095_Page_0589 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱཪྻ་པྲ་ཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏཱ་ཧྲྀ་ད་ཡ་ཊཱི་ཀཱ། བོད་སྐད་དུ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང༌།
― DTG095_Page_0590 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མདོ་སྡེ་འདི་བཤད་པ་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཅུས་གསལ་བར་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མེད་དང༌། གླེང་གཞི་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། གླེང་སློང་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིང་སྟེ། མིང་མེད་ན་དངོས་པོ་རིག་པར་མི་རུང་བས་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མིང་སྨོས་སོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་ཤེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཤེས་པ་ནི་བསླད་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པ་དང༌། མི་གཙང་བ་ལ་གཙང་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་བདེ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པ་སྟེ། འདུས་བྱས་མི་རྟག་པ་དང༌། འདུས་བྱས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཤེས་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་མཁྱེན་པ་སྟེ། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པའོ། །ཤེས་པ་འདི་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཤེས་པ་ལ་བྱའོ། །འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པ་འདིས་མྱ་ངན་དང་སྡུག་བསྔལ་ལས་རིང་དུ་བྲལ་བའོ། །རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མཆོག་གི་ཤེས་རབ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པས་ཤེས་རབ་བོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་འཆི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ཚུལ་རོལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཕ་རོལ། སེམས་ཅན་འཁོར་བའི་འདོད་པས་དེད་པ་རྣམས་ནི་བར་ན་སྟེ། ཤེས་རབ་འདིས་གྲུ་དང་གཟིངས་བྱས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འགྲམ་དུ་ཕྱུང་བས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ་འབུམ་པའི་མདོ་ཀུན་འདིའི་ནང་དུ་འདུས་པས་སྙིང་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། གཅིག་ཏུ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ནང་དུ་དོན་དམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་ཉིད་དུ་མཆོག་ཏུ་
― DTG095_Page_0591 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུངས་པས་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ནི་གླེང་གཞི་མ་བསྟན་ན་གནས་གང་དུ་གང་དག་ལ་བཤད་པ་མི་ཤེས་པས་གང་དུ་གང་དག་ལ་བཤད་པའི་གནས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གླེང་གཞི་སྨོས་སོ། །འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་དོན་རྣམས་ལ་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང༌། སྐུར་པ་སྤངས་སོ། །བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་པར་བསྟན་ཏེ། ཆོས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་པར་ཟད་ཀྱི། དོན་རྟོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ནུས་པའི་རྣ་བའི་དབང་པོ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བཟུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཅིག་ན་ཐོས་པ་སྟེ། སྔ་དྲོའམ་ཕྱི་དྲོའི་དུས་ནའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་བཤད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་སྨོས་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གྲོང་ཁྱེར་དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བས་གང་ན་བཞུགས་གཏོལ་མེད་དེ་དེ་བས་ན། བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རི་དེ་ལྷུན་བྱ་རྒོད་ཀྱི་དབྱིབས་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་ངོ༌། །ཕྱིར་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་དགེ་འདུན་ཏེ་ཆེན་པོ་ནི་གྲངས་དང་ཡོན་ཏན་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགོད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ས་ལ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །བཞུགས་པ་ནི་སྤྱོད་ལམ་གྱིས་བཞུགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་གིས་ནི་གང་གི་ཚེ། གང་གིས་གང་དུ། གང་དག་ལ་བཤད་པ་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཞེ་ན། དུས་གཅིག་གི་ཚེ་ན་བཤད་དོ། །གང་གིས་ཤེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཏེ། དེས་ནི་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །གང་དུ་ཞེ་ན། རྒྱལ་པོའི་ཁབ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ལ་སྟེ། འདིས་ནི་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟོན་ཏོ། །གང་དག་ཅེ་ན། དགེ་སློང་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སྟེ། དེས་ནི་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། འདི་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྟེ། སྙོམས་པར་མ་ཞུགས་ན་བརྟག་པའི་དངོས་པོ་གསལ་བར་མི་རྟོགས་པས་བརྟག་པའི་དངོས་པོ་གསལ་བར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྙོམས་
― DTG095_Page_0592 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འཇུག་པ་སྨོས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བཞུགས་པར་གྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཇི་སྐད་ཅེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འཛིན་པས་ན་ཆོས་སོ། །ཆོས་དེ་དག་གི་རྣམ་གྲངས་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟེ་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་བྱའོ། །ཟབ་མོ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་མེད་པས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་བྱ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་མེད་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བས་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་མིང་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཟབ་མོ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྟོགས་པ་ལ་བྱའོ། །སྙོམས་པར་ཞུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྒྱུན་དུ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་གཞག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ནི་གླེང་སློང་བ་བསྟན་པ་སྟེ། གླེང་མ་བསླངས་ན་ཚིག་འཆལ་ཅིང་མི་འབྲེལ་པར་འགྱུར་བས་ཚིག་འབྲེལ་ཅིང་མི་འཆལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གླེང་སློང་བ་སྨོས་སོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་དུས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་པོ་ཕུང་པོ་ལྔ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ལྟ་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱོར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་བྱའོ། །དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྩོལ་ཞིང་འབད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སྒྲིབ་པ་གཉིས་རིང་དུ་སྤངས་པས་འཕགས་པའོ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྙིང་རྗེ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་གྱི་ཐུགས་རྗེས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཟིགས་པས་ན་སྤྱན་རས་གཟིགས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བསལ་བར་བྱ་བ་ལ་རང་དབང་བརྙེས་པས་ན་དབང་པོའོ། །ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཏེ། ལྔ་ཕུང་གི་རྒྱ་མོ་གཅོད་པས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་རལ་གྲིའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་འཇོམས་པས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྡོ་རྗེ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། མ་རིག་པའི་མུན་པ་སེལ་བས་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒྲོན་མ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། མདོར་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཤེས་
― DTG095_Page_0593 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་དེས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ལམ་རྒྱུད་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་སྤང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྐྱེ་ཤིའི་འཁོར་བ་སྤངས་ནས། ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་འདོད་པ་མེད། སེམས་ཅན་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཡང་རེ་བ་མེད་དེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ན་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཟབ་མོ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཟབ་མོ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་དོན་ལ་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་དོན་ལ་དམིགས་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་དོན་ལ་དམིགས་པར་མ་ཟད་ཀྱི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་ཡང་སྟོང་པར་ལྟའོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་ནམ་མཁའ་སྟོང་པ་དང་དོན་དམ་པ་ལ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་སྟོང་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་གཟུང་འཛིན་དང་བྲལ་བའི་སྟོང་པར་ལྟའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་མུ་སྟེགས་ཀྱིས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སྲོག་དང༌། བདག་དང་གང་ཟག་ཏུ་ལྟ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བར་ལྟ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ལྟ་ཞིང་གཟིགས་སོ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། འཇུག་པའི་ཐབས་མི་ཤེས་པས་འདྲི་བའི་ཚིག་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། དེ་ནས་
― DTG095_Page_0594 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་སྲས་པོས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་ལ་མ་དྲིས་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་དྲིས་ཤེ་ན། དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་བཤད་པའི་ཚེ། འཁོར་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་ཚོགས་པའི་ནང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་པས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལ་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་དོན་རྣམས་དྲིས་སོ། །དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་དུ་བཤད་པ་རྣམས་ཀྱི་འོག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཡུམ་ཤཱ་རི་ཀ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ལས་དྲས་ཏེ་བཏགས་པས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་དོན་རྣམས་དྲིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་སུ་ཡང་རུང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཤེས་རབ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། དོན་དམ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ཤེས་པའོ། །དོན་དམ་པ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའི་ངོས་བཞིན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་བསམ་དུ་མེད་པར་ཤེས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་དེས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་ན་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་དོན་ཟབ་མོ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་ནི་གང་ཟག་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །སྤྱད་པ་ནི་ཆོས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉན་པ་དང་བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་སྒོ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ལ་ཇི་ལྟར་འཇུག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ། སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཞེན་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་
― DTG095_Page_0595 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཆགས་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་དེ་བཞི་ལ་ཇི་ལྟར་སྤྱོད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་ན་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མི་ནུས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལན་གླན་པའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་སྨྲས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བ་འདི་སྐད་དུ་ཅེས་སྨྲས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟར་བརྟག་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྟོང་པ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། སྔ་ནས་མེད་པའི་སྟོང་པ་དང༌། ཞིག་ནས་མེད་པའི་སྟོང་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་སྟོང་པ་དང༌། གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པའི་སྟོང་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་སྟོང་པའོ། །དེ་ལ་འོ་མ་ལ་ཞོ་མེད་པ་ནི་སྔ་ནས་མེད་པའི་སྟོང་པའོ། །ཞོ་ལ་འོ་མ་མེད་པ་ནི་ཞི་གནས་མེད་པའི་སྟོང་པའོ། །རི་བོང་གི་མགོའི་ཆ་ཤས་དམའ་བ་ལ་རྭ་མེད་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་སྟོང་པའོ། །བ་ལང་རྟ་ལ་མེད་པ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པའི་སྟོང་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་སྟོང་པ་སྟེ། སྟོང་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་པ་ལས་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་སྟོང་པས་སྟོང་པར་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཟུགས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ལ་བྱའོ། །སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་པས་གཟུགས་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་གྲངས་དང་བགྲང་བ་ལས་འདས་པ། བདག་དང་བདག་གིར་ལྟ་བ་སྤངས་པ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པས་ན་མི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཆོས་སོ་ཅོག་ཀྱང་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མ་འདུས་པ་མེད་པས། ས་ཆུ་མེ་རླུང་བཞི་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་པ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པ། བདག་མེད་པ། གཙོ་བོ་མེད་པ་
― DTG095_Page_0596 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། རྡུལ་དུ་བཤིག་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པས་ན། གཟུགས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་དེ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་དེ་ལས་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་གུད་ན་མེད་པས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་དེ་ཉིད་གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཡིན་པར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། འཕགས་པ་བློ་གློས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འཇུག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་ས་དང་ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་གི་ཁམས་ཡིན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སྲ་བ་དང༌། རླན་པ་དང༌། དྲོ་བ་དང༌། གཡོ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པས་ན་མཚུངས་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་བས་ན་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ན་གཟུགས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལ་བྱིས་བ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ས་ལ་སོགས་པ་སྲ་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་བརྟགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་སོ། །དོན་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་སོ། །ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང་བྲལ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་མེད་པས་ན་གཟུགས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང༌། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་གཟུགས་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་ཞེས་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་སྟོང་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་གཟུགས་དང་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་གཟུགས་
― DTG095_Page_0597 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གུད་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་གཉིས་ཐ་མི་དད་དེ་གཅིག་པས་ན་གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གུད་ན་མེད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཅིས་ཐ་མི་དད་ཅེ་ན། བསྣན་པ་དང༌། ཕྲི་བ་དང་བྲལ་བ་དང༌། མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གཟུགས་དེ་ཉིད་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ནི་འདི་སྐད་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་མ་རབས་བྱིས་པར་གྱུར་བ་རྣམས་ཐོག་མ་མེད་པ་ཚུན་ཆད་སྐྱེ་ཤིའི་འཁོར་བའི་ནང་ན་ལམ་རྒྱུད་ལྔར་འཁོར་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་འདྲིས། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ལ་ནི་གོམས་པས་དེ་དག་ལ་ཆགས་ཞིང་ཤེན་ནས་དངོས་པོ་དང་གོང་བུར་འཛིན་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་བསྟན་པས་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་སྟོང་པར་ཤིགས་ན། གཉེན་པོ་སྟོང་པ་གཅིག་གུད་ན་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་གི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཆགས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གཟུགས་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གང་གཟུགས་ལ་ཆགས་པས་འཁོར་བའི་མུར་ལྟུང་བ་དང་འབྲལ་བའི་གཉེན་པོར་གསུངས་སོ། །གང་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཆུད་ནས་གཟུགས་སྟོང་པར་བཤིག་པའི་རྗེས་སུ་སྟོང་པའི་མཚན་མ་སྐྱེས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མུར་ལྟུང་བའི་གཉེན་པོར་གསུངས་སོ། །གཟུགས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་མེད་པས་སྤོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། དེ་ལ་གཟུགས་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་ན་སྟོང་པ་ལ་མཚན་མར་འཛིན་པའི་སེམས་གཅིག་སྐྱེས་པས་སྟོང་པ་དང་གཟུགས་གཉིས་རྗེས་སུ་སྤོང་སྟེ། མཚན་མ་ནི་མཚན་མ་གང་ལ་དམིགས་པས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་སྒྲིབ་བར་འགྱུར་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཡང་མཚན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་དཔེར་བྱ་ན་མི་མིག་རབ་རིབ་ཅན་ཅིག་མགྲོན་དུ་འགྲོ་བ་ལས་ལམ་གཡས་རོལ་གྱི་འགྲམ་ན་ནི་ཚེར་མ་
― DTG095_Page_0598 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་དོང་ཡོད། ལམ་གཡོན་རོལ་གྱི་འགྲམ་ན་ནི་དམ་གྲོག་དང་གཡང་ས་ཡོད་དེ། མི་མིག་སྐྱོན་མེད་པ་ཞིག་གིས་ཚེར་མ་དང་དོང་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱས་ན་ནི་དམ་གྲོག་དང་གཡང་སའི་མུར་ལྟུང༌། དམ་གྲོག་དང་གཡང་ས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱས་ན་ནི་ཚེར་མ་དང་དོང་གི་མུར་ལྟུང་བ་ལས། ལམ་དབུས་མ་བདེ་བ་ཉིད་ཅི་ལ་ཡང་མི་ཐོགས་པ་བསྟན་ཏེ། རང་གི་གནས་སུ་ཕྱིན་པར་བྱས་སོ། །དཔེ་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། རབ་རིབ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་པ་ལ་བྱའོ། །ཚེར་མ་དང་དོང་ནི་གང་ཟག་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་ལ་ཆགས་པ་སྟེ་འཁོར་བའི་མུར་ལྟུང་བའོ། །དམ་གྲོག་དང་གཡང་ས་ནི་ཉན་ཐོས་མྱ་ངན་འདས་པ་ལ་ཆགས་པ་སྟེ་སྟོང་པའི་མུར་ལྟུང་བའོ། །མིག་ཅན་གྱི་སྐྱེས་བུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གསལ་བས་གཟུགས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་གཟིགས་པས་ན་སྐྱེ་ཤི་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ཡང་མི་སྤོང༌། ཁམས་གསུམ་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་མི་ཚོལ་ཏེ། ལམ་དབུ་མ་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་དུ་ཞུགས་པས་ན་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་ཏོ། །དེ་བས་ན་མཚན་མར་འཛིན་པ་ནི་གཡང་ས་སྟེ་སྐྱོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་གང་ཡང་མཚན་མར་མི་གཟུང་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། གོང་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་སྟོང་པར་ལྟ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་སྟོང་པ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་སྟོང་པར་བསྟན་པ་དང༌། སྟོང་པ་དང་གཟུགས་ཐ་མི་དད་པར་བསྟན་པའི་ཚིག་ཟུར་སྨོས་པ་དེ་བཤད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་སྦྱར་བས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་བ་ལ། བཤད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་དང་པོར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་སྟེ་གཅིག་པར་བཤད་པ་དང༌། བར་དུ་བཏགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་སྦྱར་ཏེ་རོ་གཅིག་པར་བཤད་པ་དང༌། ཐ་མར་འཁོར་བའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དངོས་པོའི་མཐའ་ལ་གནས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོང་པའི་མཐའ་ལ་གནས་པ་དེ་གཉིས་སྤངས་ཏེ། དབུ་མའི་ལམ་དུ་འཇུག་པ་བསྒྲུབས་ཏེ། གསུམ་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་གཟུགས་སྟོང་པ་སྟོང་པ་ཉིད་གཟུགས་ཞེས་པ་ཕྲུགས་རེ་རེར་སྦྱར་བ་
― DTG095_Page_0599 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་འམ་བཞི་ལ་ཡང་ཚུལ་འདི་བཤད་དོ། །ཕན་ཚུན་སྟོང་པ་རྣམ་པ་ལྔས་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ཕན་ཚུན་སྟོང་པ་རྣམ་པ་ལྔས་བཤད་པར་བྱའོ། །ཆོས་དེ་རྣམས་ནི་རང་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཡིན་ལ། སེམས་ནི་གཟུགས་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་བག་ཆགས་རྣམ་པར་སྨིན་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ལ་བརྟེན་ཏོ། །དེ་ཡང་དཔེར་ན་སྣོད་སྟོང་པ་དང་འདྲ་སྟེ་སྣོད་ལ་བརྟེན་ཏོ། །སྣོད་དེ་བཤིག་ན་བརྟེན་པའི་གནས་མེད་དེ། སྟོང་པ་ཆེན་པོ་དང་ཐ་མི་དད་དོ། །དེ་དང་འདྲ་སྟེ་འདི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟོང་པར་བརྟགས་པས་སེམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་ཡང་གནས་མེད་དེ། དོན་དམ་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་ཐ་མི་དད་དོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། དེ་ཡང་འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པས་བསྟན་པ་ལས་བཤད་པ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་དབུ་བའི་གོང་བུ་དང་འདྲ་སྟེ། གཟུང་ཞིང་བཅད་མི་བཟོད་པའོ། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ནི་ཆུའི་ཆུ་བུར་དང་འདྲ་སྟེ། སྐད་ཅིག་ལས་མི་རྟག་པའོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་སྨིག་རྒྱུ་དང་འདྲ་སྟེ། སྲེད་པའི་སྐོམ་པས་ནི་ནོར་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཆུ་སྐྱེས་ཀྱི་ལྡུམ་བུ་དང་འདྲ་སྟེ། བཤིག་ན་སྙིང་པོ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ནི་རྨི་ལམ་དང་འདྲ་སྟེ། འཁྲུལ་པར་འཛིན་པའོ། །དེ་བས་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་བདག་མ་ཡིན། གང་ཟག་མ་ཡིན། སེམས་ཅན་མ་ཡིན། སྲོག་མ་ཡིན། གསོ་བ་མ་ཡིན། སྐྱེས་བུ་མ་ཡིན། ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་གྱིས་འདི་ལྟ་བུ་སྟེ། བདག་དང་བདག་གིས་སྟོང་པའོ། །མ་སྐྱེས་པའོ། །མ་བྱུང་བའོ། །མེད་པའོ། །ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆེན་པོ་བཞི་སྟོང་པར་ཤེས་པས་གཟུགས་སྟོང་པ་ཡིན་ནོ། །ནང་ནི་སེམས་བཞི་སྟོང་པར་ཤེས་པས་ནི་སྟོང་པས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཟུགས་དང་སྟོང་པ་གཅིག་པའི་མཚན་མ་སྤང་བས། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། སྤྱོད་ཡུལ་མི་ཤེས་ན་བསྒོམ་དུ་མི་རུང་བས་རྣལ་འབྱོར་བསྒོམ་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་བཤད་དོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་
― DTG095_Page_0600 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ནའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡུལ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་སྟོང་པར་རྟོགས་པས་ན་དེའི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱང་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དཔེར་ན་ལུས་ཀྱི་གཙོ་བོ་སྟོང་པར་རྟོགས་པས་ན་རྐང་ལག་ལ་སོགས་པ་ཞར་གྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་མ་དང་མཚན་མ་ལས་འདས་པས་ན་མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྔ་ན་མེད་པ་ལས་ཕྱིས་ཡོད་པ་ནི་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྔོན་ཡོད་པ་ལས་ཕྱིས་མེད་པར་གྱུར་བ་ནི་འགགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ནི་ཐོག་མའི་མཐའ་མེད་པས་ན་ཐ་མའི་མཐའ་མི་རྙེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ལམ་རྒྱུད་ལྔའི་ནང་ན་འཁོར་བའི་ཚེ་ཡང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་དྲི་མ་ཅན་དུ་གྱུར་བ་མེད་པས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ལྷག་པར་རྣམ་པར་དག་པ་མེད་པས། རྣམ་པར་དག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གྲོག་མ་དང་སྦུར་བུའི་ལུས་སུ་གྱུར་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཆུང་ངུར་གྱུར་བ་མེད་པས་བྲི་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུར་གྱུར་ཀྱང་འཕེལ་བ་མེད་པས་ན་གང་བ་མེད་པ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསམ་ཞིང་བརྗོད་པ་ལས་འདས་ཏེ་དཔག་པས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་མ་སྐྱེས་པས་ན་མ་སྐྱེས་པའོ། །མ་སྐྱེས་ན་འཇིག་པ་མེད་པས་ན་མ་འགགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པས་ན་རྣམ་པར་དག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པ་མེད་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཡང༌། གློ་བུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་དག་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་པས་ན་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་བྲི་བ་མེད་པས་ན་བྲི་བ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་འཕེལ་བའི་དུས་ན་
― DTG095_Page_0601 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འཕེལ་བ་མེད་པས་ན་འཕེལ་བ་མེད་པའོ། །གོང་དུ་ཕུང་པོ་ལྔ་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་སྟོང་པར་བསྟན་པ་ལས་ཡང་སེམས་ལ་མཚན་མར་རྟོག་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟོང་པ་ཡིན་ན། སྟོང་པ་ལ་ནི་དབྱེར་མེད་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མིང་དུ་ཡང་གདགས་པ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་མིང་ལ་རྟོག་པའི་མཚན་མ་བསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན། ཚོར་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་སྟེ། མིང་དང་གདགས་པ་ལས་འདས་པ་དབྱེར་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་བཏགས་པའི་མཚན་མར་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མ་ཡིན། ཚོར་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཟུགས་མེད། ཚོར་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མིང་དུ་གཟུགས་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད། ཚོར་བ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མིག་མ་ཡིན། རྣ་བ་མ་མིན། སྣ་མ་ཡིན། ལྕེ་མ་ཡིན། ལུས་མ་ཡིན། ཡིད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དབང་པོ་དྲུག་སྟེ། དབང་པོ་དྲུག་ཀྱང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་པས་ཕུང་པོ་ལྔ་མེད་ན། དབང་པོ་དྲུག་ཀྱང་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་གཞན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཟུགས་མ་ཡིན། སྒྲ་མ་ཡིན། དྲི་མ་ཡིན། རོ་མ་ཡིན། རེག་མ་ཡིན། ཆོས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཡུལ་དྲུག་སྟེ། མ་རིག་པའི་དབང་ལས་བག་ཆགས་རྣམ་པར་སྨིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་འབྲས་བུར་གྲུབ་པ་ལ་བསླད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོད་པར་འཛིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མེད་ཅེས་བྱའོ། །མིག་གི་ཁམས་མ་ཡིན་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དེ་ནང་གི་དབང་པོ་དྲུག་མེད་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་རྟེན་མེད་པའི་ཕྱིར། ཕྱིའི་ཡུལ་དྲུག་མེད་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་གནས་མེད་དོ། འབའ་ཞིག་མི་འབྱུང་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཀྱང་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ན། དེའི་ཕྱིར་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱང་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་རིག་པ་མ་ཡིན། མ་རིག་པ་ཟད་པ་མ་ཡིན། རྒ་ཤི་མ་ཡིན། རྒ་ཤི་ཟད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་
― DTG095_Page_0602 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཞུགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། མ་རིག་པ་གླེངས་ནས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ནི་མདར་གསུངས་ཏེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ། མིང་དང་གཟུགས། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག །རེག་པ། ཚོར་བ། སྲེད་པ། ལེན་པ། སྲིད་པ། སྐྱེ་བ། རྒ་ཤིའི་བར་དུ་བལྟའོ། །མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་འབྱུང་སྟེ། དེ་བས་ན་མ་རིག་པ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་དཔེར་ན། ཁྱིམ་མུན་ནག་ཡུན་རིང་པོར་འདུག་པ་ལ། སྒྲོན་མ་གཅིག་བྱུང་བས་སྐད་ཅིག་ཏུ་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། མེད་པ་དེའི་དངོས་པོར་ཡང་མི་སྣང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐོག་མ་མེད་པ་ཚུན་ཆད་ཀྱི་མ་རིག་པའི་མུན་པ་སྟུག་པོ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒྲོན་མས་བརྟགས་པས་སྐད་ཅིག་ཏུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མེད་པ་དེའི་དངོས་པོ་ཡང་མི་སྣང་ངོ༌། །རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མ་རིག་པའི་ཟླ་ལས་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། མ་རིག་པ་མེད་པས་རིག་པའི་མིང་ཡང་མི་འགྲུབ་པས་ན་མ་རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་རིག་པ་ཟད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །མ་རིག་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་མེད་པས་ན་མ་རིག་པ་མེད་པའོ། །མེད་པའི་དངོས་པོ་ལྟར་མི་སྣང་བས་ན་ཟད་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱའོ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང་ལམ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཞུགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། བདེན་པ་བཞི་ཞེས་བྱའོ། །བདེན་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེན་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རྒ་ཤིའི་སྡུག་བསྔལ་དུ་ཤེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་དུ་ཤེས་པའོ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཤེས་པའོ། །གང་གིས་སྲིད་པ་འཇོམས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ཤེས་པའོ། །མ་རིག་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ཤེས་པའོ། །ཆོས་མཉམ་པ་ཉིད་
― DTG095_Page_0603 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་རིང་བས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲོ་མི་འདོགས་པ་དེ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱང་དོན་དམ་པར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པས་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདེན་པ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ས་མེད་པར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་མདོ་ལས་བཤད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདེན་པ་ལ་མཁས་པ་གང་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་མ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཕུང་པོ་ལྔ་སྲེད་པའི་རྒྱུ་དང་ལྟ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཀུན་འབྱུང་སྟེ། གང་གིས་སྲེད་པའི་རྒྱུ་དང༌། ལྟ་བའི་རྒྱུ་དེ་དག་མི་ལེན་ཅིང་སྒྲོ་མི་འདོགས་པ་དེ་ནི་ཀུན་འབྱུང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཕུང་པོ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡང་མི་འབྱུང༌། ཕྱི་མའི་མཐར་ཡང་མི་འཕོ། །ད་ལྟར་ཡང་མི་གནས་པར་ཤེས་པ་ནི་འགོག་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་མི་གཉིས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མཉམ་པར་བཞག་ནས་བདེན་པ་བཞི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་དེ་ནི། ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་ཐོབ་པ་མ་ཡིན། མ་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དེ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པར་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་པས་ན་ཡེ་ཤེས་དེ་མེད་ཅེས་བྱའོ། །ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྔོན་མེད་པ་ལས་ཐོབ་པའོ། །ཐོབ་པ་ཡོད་ན་སྟོང་པ་ཡང་ཡོད་ལ། འབྲས་བུ་ཡོད་ན་འཇིག་པར་འགྱུར་བས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི། སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་མཉམ་པར་གནས་པ་དེ་ནི་ཐོག་མར་ཡང་སྟོང༌། ཐ་མར་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་དེ། ས་བཅུའི་རིམ་པ་སྨོས་པ་ཡང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་རིམ་གྱིས་སྤྱད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་བྱང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་མེ་ལོང་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ནི་ཐོབ་པ་དང༌། མ་ཐོབ་པ་ཞེས་གདགས་སུ་མེད་པས་ན་ཐོབ་པ་ཡང་མེད། མ་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བདུན་བརྒྱ་པ་ལས་ཀྱང༌། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ།།
― DTG095_Page_0604 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅི་ཡང་ཐོབ་པ་མེད་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཡོན་ཏན་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་བ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་དོ་ཞེས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་བཤད་དོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོབ་པ་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་བརྟེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་ལྟར་ནའོ། །ཐོབ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་བརྟེན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ལ་མི་གནས་སོ། །སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ནང་གི་བག་ཆགས་དང༌། ཕྱིའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྲག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མེད་པས་ན་འཁོར་བ་དང་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་འཇིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པའི་དོན་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་ཆུད་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་འདས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མ་རིག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་གྱི་གཞི་སྟེ། རྟེན་འབྲེལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ནང་ན་ཡང་འཁོར་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་ན་མཐའ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་འབའ་ཞིག་ཀྱང་འདུས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མ་རིག་པ་མེད་པར་ཤེས་ན་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཕྱིན་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། འབྲས་བུ་མེད་ན་སྤྱད་པ་ཡང་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་བཤད་དོ། །དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དུས་
― DTG095_Page_0605 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཐ་དད་པ་རྣམས་སོ། །བཞུགས་པ་ནི་དུས་གསུམ་དུ་གཤེགས་པ་རྣམས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་འཁོར་བའི་བསླད་པ་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་གྱུར་ནས་ཤེས་རབ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། མཚན་དང༌། དཔེ་བྱད་དང༌། མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྲངས་མེད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ལ་གནས་པས་སོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཚུངས་པར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་བྱུང་བས་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུམ་ཞེས་བྱའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལས་འདས་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ནོར་བའི་ཆོས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྤྱད་ནས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། འདས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཡང་མི་འདྲ་བ་མེད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་མཚུངས་པ་ལ་བྱའོ། །འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གཟུངས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་ལྟུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོས་སོ། །དེ་བས་ན་བདེན་ཏེ་མ་ནོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཚིག་གིས་སྨྲ་བ་མེད་པས་སྨོན་པ་མེད་པས་དེ་དག་གིར་བདེན་པའོ། །ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མེད་པས་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་བདེན་པའོ། །སེམས་ཀྱི་བསམ་པ་མེད་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་ཡིད་ཀྱི་བདེན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་གསུམ་དང་ཡང་མི་འགལ་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་བསལ་ནས་དོན་དམ་པར་ཅིག་ཆར་འཇུག་པའི་སྒོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་དོན་དང་མཐུན་པས་ན་བདེན་ཏེ་མ་ནོར་བའོ། །ནང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བག་ཆགས་ཀུན་སེལ་བས་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྔགས་སོ། །ཕྱིའི་མཚན་
― DTG095_Page_0606 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་ཤིང་སེལ་བས་རིག་པ་ཆེན་པོའི་སྔགས་སོ། །ཕྱི་ནང་གཉིས་ཀའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་སེལ་བས་བླ་ན་མེད་པའི་སྔགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གྲུབ་པར་བྱེད་པས་ན་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སྔགས་སོ། །ངན་སོང་ཐམས་ཅད་སྤོང་ཞིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པས་ན། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱད་པའི་སྔགས་སོ། །ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་སངས་རྒྱས་སུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྔགས་སྨྲས་པ། ཏད་ཡ་ཐཱ། ག་ཏེ་ག་ཏེ། པཱ་ར་ག་ཏེ། པཱ་ར་སཾ་ག་ཏེ། བོ་དྷི་སྭཱ་ཧཱ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྔགས་འདི་ནི། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་བསོད་ནམས་ནི་དོན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། བདུད་དང༌། བགེགས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་ཤིང་བསྲུང་ནུས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསོད་ནམས་ནི་གཟུངས་འདི་ལ་བརྟེན་པས་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་བཞེངས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉག་གཅིག་མ་གཏོགས་པར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་བཤད་ཅིང་མཉམ་པར་གཞན་གྱིས་མི་ནུས་པས། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་པོས་བཤད་པ་དང༌། ཤཱ་རིའི་བུས་མཉན་པ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་བྱིན་རླབས་ཡིན་ཏེ། བཤད་པ་དང༌། མཉན་པའི་བྱ་བ་བྱས་པས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་བཞེངས་སོ། །རྒྱུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གཟིགས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱི་དབང་པོ་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གཟིགས་ནས་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནས། ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་ཡང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ༌། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་དོན་བཅུས་གསལ་བར་བསྟན་པ་སློབ་དཔོན་པྲ་ཤཱ་སྟྲ་སེ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ། །
ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ།
པཎྜི་ཏ་ཤྲཱི་མ་ཧཱ་ཛ།
― DTG095_Page_0606 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། པྲཛྙཱ་པཱ་ར་མི་ཏཱ་ཧྲྀ་ད་ཡཱརྠ་པ་རི་ཛྙཱ་ན། བོད་སྐད་དུ། ཤེས་རབ་
― DTG095_Page_0607 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོའི་དོན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གཞན་གྱི་བཤད་ལ་མ་ལྟོས་པ། །རིགས་པས་ལམ་ནི་དབྱེ་བར་བྱ། །རྟོག་པ་སྔོན་གཏོང་འབད་པ་ནི། །ཡི་གེ་མཁན་གྱི་རྗེས་མི་འབྲང༌། །སྔོན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ནི་འདི་ལྟར་ཐོས་ཏེ། དེ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་འཇུག་པའི་རིམ་པ་ནི། དང་པོ་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱིར་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ནས། ཆོས་ཀྱི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ཟློག་པའི་དོན་དུ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ། །སྡུད་པ་པོས་བསྡུས་པའི་རིམ་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་གནས་སུ། ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་དང༌། རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཅན་འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྡུད་པ་པོར་འདོད་དེ། དེ་ལྟར་རང་རང་དང་མཐུན་པའི་སྡུད་པ་པོས་ནི་བསྟན་པ་ཡང་དག་པར་བསྲུང་པའི་དོན་དུ། ཀླུ་དགའ་བོ་དང༌། ཉེ་དགའ་བོ་ལ་འབུམ་པ་དང༌། ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་ལ་ཉི་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་པ་དང༌། འཕགས་པ་མི་ཕམ་མགོན་པོ་ལ་ཁྲི་བརྒྱད་སྟོང་པ་དང༌། ཁྲི་པ་དང༌། སྡུད་པ་དང༌། རྣམ་ཐོས་སྲས་ལ་བརྒྱད་སྟོང་པ་གཏད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་འགྲེལ་པ་མཛད་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས། འགྲེལ་པ་མཛད་པའི་རིམ་པ་ནི། །གྲོང་ཁྱེར་སེང་གེ་གར་གནས་པར། །དགེ་སློང་ཐོགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ། །བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་དོན་རིག་པ། །མདོ་སྡེའི་ངེས་དོན་དྲང་དོན་རྣམས། །རྣམ་པ་དུ་མ་རྣམ་པར་འབྱེད། འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱིས་རིག་པ་ཡི། །བདག་ཉིད་ཆེད་དུ་མངོན་པར་བརྗོད། །གཞུང་རྩོམ་པ་ཡི་ངང་ཚུལ་ཅན། དེ་ཡི་གྲུབ་པའི་ཕོ་ཉ་མོ། །ས་ལ་ཡིན་པར་བརྗོད་པ་སྟེ། །དེ་ཡི་རིག་སྔགས་མཐུ་ཡིས་ནི། །ངེས་པ་དེ་ཡི་བློ་སྐྱེས་ནས། །བསྟན་པ་རིང་དུ་གནས་བྱའི་ཕྱིར། །མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་དོན་སྡུད་དོ། །ལོ་ནི་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུར་འཚོ། །ལུས་པོར་ནས་ནི་ལྷ་ཡུལ་འགྲོ། །ཡུན་རིངས་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང༌། །འཁོར་བར་ཡུན་རིངས་འཁོར་འཁོར་ནས། །རིམ་གྱིས་བདག་ཉིད་ཆེན་
― DTG095_Page_0608 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་དེ། །བྱང་ཆུབ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱུན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་དགའ་ལྡན་དུ་གཤེགས་ནས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ནས། འཕགས་པ་བྱམས་པས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བ་དང༌། མངོན་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པའི་འགྲེལ་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྒྱན་རྟོགས་ནས། འཛམ་བུའི་གླིང་པ་རྗེས་སུ་བཟུང་བ་མཛད་དོ། །ཡང་དུས་ཕྱིས་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཀླུའི་ཡུལ་དུ་བྱོན་ནས་འབུམ་པ་བླངས་ཏེ། རང་གི་ལྟ་བའི་དབང་གིས་དབུ་མའི་བློས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་འགྲེལ་པ་མཛད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱས་པ་དང་བར་མ་དང༌། བསྡུས་པ་དང་ཤིན་ཏུ་བསྡུས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་རྣམས་ལས། ཤེས་རབ་སྙིང་པོ་འདི་ནི་བློ་དམན་པའི་འཁོར་གྱི་དབང་དུ་མཛད་པའོ། །དེ་ཡང་གསུམ་སྟེ། གླེང་གཞི་དང༌། དངོས་གཞི་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །གླེང་གཞི་ལ་གཉིས་ཏེ། ཐུན་མོང་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །ཐུན་མོང་གི་གླེང་གཞི་ལ་ལྔ་སྟེ། སྡུད་པ་པོ་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྤང་བ་གླེང་སློང་བ་དང༌། དུས་དང་སྟོན་པ་དང༌། གནས་དང་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྤང་བ་ནི། འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་སྨོས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་མེད་པར་བསྟན་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མི་ནུས་པས་ན། བསྡུ་བར་བྱ་བའི་ཚིག་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི། འདི་སྐད་ཅེས་སྨོས་པས་དྲན་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་སེལ་ཏོ། །ཡང་ཤེས་བཞིན་མེད་པ་ནི་ཐོས་པ་ཡང་མ་ཐོས་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་ན་ཡང་སྡུད་པའི་དུས་ན་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པའི་སྤྱོད་པ་མེད་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཞེས། སྒྲོ་འདོགས་པ་དེ་གཉིས་ནི་བདག་གིས་ཞེས་སྨོས་པས་ལུས་དང་སེམས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་བཞིན་གྱི་དོན་གྱིས་སེལ་ཏོ། །ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་གིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱུད་ནས་ཐོས་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་དོན་བཞིས་ནི་གླེང་སློང་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་འདི་ཉིད་ཀྱི་ངག་རྫོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་སྦྱར་
― DTG095_Page_0609 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །དེ་ཡང་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། འདིར་གང་དང་གང་སྡུད་པ་པོས་བྱས་པའི་ཚེ་ནམ་རྟོག་པའི་ཚིག་གི་ཚོགས་དེ་དང་དེར་འབྲེལ་པར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་རིམ་པས་འབྲེལ་བ་ན་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བའི་དོན་ཡང་ཐོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བརྒྱུད་པས་ཐོས་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ནི་གྲགས་པ་དང་འགལ་ལོ། །བདག་ཅག་གི་འདོད་པ་ནི་གྲགས་པ་དང་འགལ་བ་འབའ་ཞིག་སྤང་པར་མ་ཟད་དེ་ཚིག་གི་བརྗོད་པའི་གེགས་ཀྱང་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྡུད་པ་པོ་དུས་སུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྡུད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐོས་པ་ན་བར་སྐབས་ཀྱི་སྡུད་པའི་ཚིག་ཀྱང་སྡུད་པ་པོས་བྱས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གདམས་ངག་གིས་ཐམས་ཅད་ཐོས་པ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །འདི་ཉིད་ཀྱང་རིན་ཆེན་འབྱུང་གནས་ཞི་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཅན། འཕགས་པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྡུད་པ་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འོ་ན་སྡུད་པ་པོ་ཅིའི་དོན་དུ་ཡིན་ཞེ་ན། འདྲི་བ་པོ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དུས་གཞན་དང་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་གདུལ་བྱ་གཞན་ལ་དགོངས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ན། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་འཇུག་པ་ཡིན་པས་དུས་མཉམ་དུ་ཐོས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འགྲུབ་པས་སོ། །གདུལ་བྱ་མ་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པར་སྣང་ལ། དོན་དམ་པར་ནི་ཇི་ལྟར་འོས་པར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའོ། །ཡང་ན་དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མི་འདུལ་བའི་དུས་སོ། །གཞན་དུ་ན་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་སྟོན་པའི་གནས་སྐབས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདིར་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་སྟོན་པ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བརྗོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཐུས་ཤཱ་རིའི་བུས་ཞུ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་ཏིང་
― DTG095_Page_0610 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞུས་པ་དང༌། ལན་གྱི་སྐབས་ཀྱང་འབྱེད་པས་ན་འདིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐྱོན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །རྫོགས་པའི་དབང་ཕྱུག་ཆོས་དང་ནི། །གྲགས་དང་དཔལ་དང་ཡེ་ཤེས་དང༌། །བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། །དྲུག་པོ་དེ་ལ་བཅོམ་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་འདི་ལ་བཅོམ་པ་ཡོད་པས་ན་བཅོམ་ལྡན་ནོ། །དེ་ལ་དབང་ཕྱུག་ནི་གཞན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་སྟེ། གང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་བདུད་བཞི་བཅོམ་པས་དབང་ཐོབ་པའོ། །ཆོས་ཀྱང་སྟོབས་བཅུ་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་དགེ་བའོ། །དེ་གཉི་ག་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །གྲགས་པ་ནི་གྲགས་པའི་རྒྱུ་གཟུགས་ཀྱི་སྐུའི་ཡོན་ཏན་ཏེ། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དཔལ་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ནམ་མཁའི་མཛོད་ཐོབ་པས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་བྱ་བ་ནན་ཏན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའི་གནས་སུ་གཟུགས་བཟང་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་བྱ་བ་ནན་ཏན་ནོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ན་བྱ་རྒོད་ཀྱི་ཕུང་པོའི་རི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ཟས་དང་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཉེ་བར་མཁོ་བ་ཐ་དད་པས་འཁོར་ལ་ལྟོས་ནས་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་གནས་གཉིས་བསྟན་པའོ། །ཡང་ན་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་ཚིག་ཡིན་པས་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་ཞེས་བྱ་བ་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའོ། །དངོས་པོ་ལ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། ཚར་གཅོད་པའི་དོན་ནི་རྒྱལ་པོའི་སྒྲ་སྟེ། ཆོས་ཅན་གྱིས་ཆོས་མཚོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྒྱལ་པོའི་རིག་པའི་གནས་ལྔ་སྟེ། དེའི་ཁབ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱ་རྒོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོག་མི་ཤེས་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། མཐའ་མེད་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །ཕུང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་ཟད་པའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་མཐའ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་དང༌། འགྲིབ་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་འགྲིབ་པ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །
― DTG095_Page_0611 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་བར་ཡང་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ས་ལ་གནས་པ་དང༌། ས་ལ་གནས་པར་བྱེད་པ་ནི། རིའི་སྒྲ་ཉེ་བར་མཚོན་པས་ན་སའི་དབང་ཕྱུག་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། ཤིང་ལྟར་ན་སྒྲ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཉེ་བར་མཚོན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་སྤྲུལ་པའི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་དུ་དེ་བཞུགས་སོ། །མི་འཇིགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་གཟིགས་པ་དང་བྲལ་བས་བདེ་བར་འཇུག་པ་ནི་ཐབས་ཅིག་པའོ། །བཞུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདས་པའི་སྒྲ་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བསྡུས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པའི་མི་སླུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ཡང་ཐ་མ་དང༌། འབྲིང་དང༌། རབ་ཀྱི་དབྱེ་པས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐ་མ་ནི་ལྷ་མི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་རིག་པར་བྱའོ། །འབྲིང་ནི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ནོ། །རབ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་ཀྱིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པས་དགེ་སློང་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་འདིར་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རམ་བསྟན་པའི་རྒྱུ་མཚན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་སློང་བ་ན་དགེ་སློང་ཞེས་གཞན་ལས་དགེ་བའི་ནོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆེད་དུ་གཉེར་བའི་དོན་ཏོ། །དགེ་འདུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པས་བླ་ན་མེད་པ་མཆོད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཡང་བྱམས་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་འབིགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་གསེར་གྱི་རྒྱན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་བྱེད་པ་ལ་རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་འབིགས་པའི་མིང་ཡང་མི་འདོར་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་དབུལ་བ་ཡང་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྡོ་རྗེ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་འཇུག་པ་མ་ཚང་ཡང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གསེར་གྱི་རྒྱན་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་བྱེད་པ་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མིང་ཡང་འདོར་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བའི་དབུལ་བ་ཡང་ཟློག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བའོ། །ཆེན་པོའི་སྒྲའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ནི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཟབ་པ་ཐོས་པ་དབང་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པས་སྣོད་དུ་རུང་བ་ཞེས་བརྗོད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་ཟད་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་པ་ནི་འདུན་པ་སྟེ། སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་སྒྲས་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྟན་ཏོ། །དགེ་
― DTG095_Page_0612 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སློང་གི་དགེ་འདུན་འབྲིང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་གྱི་རྗེས་སུ་ཉེ་བར་བསྟན་པར་འོས་པ་ཡིན་ན་ཡང་དང་པོར་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ནི། ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རིགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པས་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་གནས་དགོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མའི་ཐ་སྙད་གྲུབ་པའི་བུ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཅན་གྱི་ཉན་ཐོས་ནི་བཙས་མ་ཐག་པའི་བྱིས་པ་བཞིན་སེམས་བསྐྱེད་པའི་འདུན་པ་སྲུང་བས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཞེས་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིགས་སོ། །གྲངས་མ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདིར་འཁོར་ནི་གྲངས་ལས་འདས་པར་རྟོགས་སོ། །གཞན་དུ་གྲངས་བསྟན་པར་རིགས་སོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གླེང་གཞི་ནི་གཉིས་ཏེ། ཞུ་བའི་སྐབས་དང༌། ཞུ་བ་དངོས་སོ། །ཞུ་བའི་སྐབས་ལ་གཉིས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཛད་པ་དང༌། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་མཛད་པ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྙོམས་པར་མ་ཞུགས་པ་ན། དེ་ལ་མ་ལྟོས་པར་གཞན་ལ་གསོལ་བ་འདེབས་པ་འཐད་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་བཞིན་སྐུ་ནི་མཉམ་པ་དང༌། །ཕྲ་ཞིང་དེ་དག་འབྲེལ་པ་དང༌། །དགྱེས་དགུར་ལོངས་སྤྱོད་བསྟན་པ་དང༌། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་འབྱོར་རྒྱུར་འདོད་དོ། །ཞེས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་མི་འཐད་པས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡེ་ཤེས་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཟབ་མོ་སྣང་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པ་མི་འཐད་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་འཇུག་པའི་སྣོད་མ་ཡིན་པའི་གདུལ་བྱའི་ཁམས་ནི་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་ཡིད་ཆེས་པས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་གདུལ་བྱ་ཡིན་པས། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་མི་འཇུག་པ་ཉིད་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའོ། །དོན་འདི་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒྲ་ནི། འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་པ་སྟེ། དེ་འདིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒྲ་ནི་འདིར་སྤངས་པའི་ཚིག་གིས་བཤད་པ་ལ་འཇུག་པ་སྤངས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་
― DTG095_Page_0613 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ་ཞེས་མཚོན་པས་ཚིག་ཡི་བརྗོད་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པའོ། །འདིར་ཟབ་མོ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བརྗོད་བྱ་མ་ཡིན་ཞེས་རིག་པར་བྱའོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ལ་གསར་དུ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་མུན་པ་སེལ་བ་ཉེ་བར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་ནི་དངོས་པོའི་གནས་ལུགས་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དང་བྲལ་བའོ། །དེའི་རྣམ་གྲངས་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་སྟོན་པས་ན་བསྟན་བཅོས་སོ། །དེས་ན་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ཉེ་བར་བསྡུས་པས་དབང་པོའི་དུས་སོ། །གཞན་དུ་ན་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་ཉན་པ་མ་གཏོགས་པར་བསམ་པ་ནི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ལས་རིང་དུ་སོང་བའོ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ལ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ནུས་པ་ཆེན་པོས་ཐུགས་རྗེའི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་པོ་རྟོགས་པས་སོ། །ར་བ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ལུགས་རྟོགས་པས་སོ། །ཕ་རོལ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་རྟོགས་པས་སོ། །ཕྱིན་པ་ནི་གོང་ན་མེད་པས་སོ། །རྣམ་པར་ལྟ་ཞིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་བསམ་པ་ཙམ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པའི་དམ་པས་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་སྐབས་བྱས་སོ། །གཞན་དུ་ན་འདི་ཡང་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པས་གསོལ་བ་འདེབས་པའི་སྐབས་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྨོས་པ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་བསམ་པའི་བདག་ཉིད་དལ་བའི་རྗེས་སུའོ། །ནིའི་སྒྲ་ནི་མི་འགལ་བའི་བདག་ཉིད་དུ་གྲགས་པའི་བརྗོད་བྱ་སྟེ། སྟོན་པ་དལ་བའི་ཚེ། ཞུ་བ་དང་འགལ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞོན་པ་ལ་འབོད་པར་གྲགས་
― DTG095_Page_0614 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་ཅན་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འབད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་མཛད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་དག་མ་རྟོགས་པར་ཤཱ་རིའི་བུ་ཁོ་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་ཞུ་བ་ལ་དབང་འབྱོར་བའི་བདག་གི་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གདུལ་བྱའི་ཁམས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་མོས་པས་དམན་པར་རྟོགས་པས་དེས་ཞུས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལན་གྱིས་རང་ལ་ཡང་ཕན་པའི་རྒྱུར་ཡིད་ཆེས་པས་ན་འཐོབ་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ། ཞུ་བ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་ན་སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ལན་དུ་རྟོགས་པས་ཕན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཡང་མོས་པར་མི་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཐུ་མ་གཏོགས་པར་ཤཱ་རིའི་བུས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པའི་གཏིང་མི་དཔོགས་པས་དེ་དག་གི་བསམ་པ་ཤེས་ནས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དོན་དུ་འདི་རང་དགའ་བར་འབད་པར་མི་བྱེད་དེ། དེས་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་སེམས་རྟོགས་ནས་འདི་ཞུ་བ་པོར་འཐད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་ཟབ་མོའི་དགོངས་པ་གྲོལ་བའི་ཡིད་མི་ཆེས་ཏེ། དེ་ཉན་ཐོས་ཡིན་པས་བློ་དམན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཉིད་སྟོན་པ་པོར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པས་ཀྱང་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ཁོ་ན་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ན་དམན་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་རྒྱལ་བའི་ཡུམ་བསྟན་པར་ནུས་སོ་ཞེས་ཡིད་ཆེས་པའི་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ཞུ་བའི་ཡུལ་ལོ། །གང་ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ལ་གནས་པ་འམ། སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའོ། །ཡང་ན་དུས་གསུམ་གྱི་ཞེས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱད་པར་མེད་པར་སློང་བའི་དོན་དུ་དྲི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བུ་དང་བུ་མོའི་ཚོགས་དག་གིས་སྣོད་དུ་རུང་བའི་ཁྱད་པར་བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པའི་བདག་ཉིད་རྟོགས་ན་ཡང་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ཚིག་གིས་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ལྟ་སྟེ་རིགས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་དེའི་བུ་འམ་བུ་མོ་འམ་ནི་དེ་ལས་ཐོས་པའི་བདག་ཉིད་དེ། རིགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་
― DTG095_Page_0615 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འདོད་པའི་འདུན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པ་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོབ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བའི་རྒྱུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་སྐྱབས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འདོད་པའི་འདུན་པས་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་ལ་གོམས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་ལ་གོམས་པ་ལས་སུ་རུང་བའི་ཤེས་རབ་ལ། རིགས་ཀྱི་བུ་དང་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་སྔོན་དུ་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་རྟོགས་པར་ལན་བཏབ་པའོ། །དེ་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱི་འཁོར་གྱི་ནང་ན་ཉེ་བར་གྱུར་བའི་གདུལ་བྱ་ལ་སོགས་པ་གཙོ་བོར་ལྟོས་ནས་སྟོན་པ་འདི་འཇུག་གོ །ཚོགས་མ་བསགས་པའི་ལས་དང་པོ་པ་ལྟ་བུ་བདེ་བར་གཤེགས་པའི་འཁོར་གྱི་ནང་ན་གནས་པའི་དབང་ཐོབ་པའི་རིམ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་བསྟན་ན་ཡང་མ་རྟོགས་པ་ལའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། །ཡི་གེ་འདྲི་མཆོད་སྦྱིན་པ་དང༌། །ཉན་དང་ཀློག་དང་ལེན་པ་དང༌། །འཆད་དང་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། །དེ་སེམས་པ་དང་བསྒོམ་པའོ། །ཞེས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་བྱ་བས་བསྡུས་པའི་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤྱོད་པར་འདོད་པའོ། །འདིར་ཡང་ཆོས་སྤྱོད་ནི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ནི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྨོས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལས་གང་དངོས་གཞི་ལ། གང་ནི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་ལ་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་ཡང་གཙོ་བོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཉིད་ཀྱིས་དང་པོར་ལན་གདབ་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཕྱིས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་ལན་གདབ་པར་བྱ་བ་ལ་དངོས་གཞི་ནི་གཉིས་ཏེ། དངོས་གཞི་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །དངོས་གཞི་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་ཡང་བདུན་ཏེ། སྐབས་དབྱེ་བ་དང༌། སྦྱོར་བའི་ལམ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌།
― DTG095_Page_0616 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒོམ་པའི་ལམ་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དང༌། མི་སློབ་པའི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། དེའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་སྐབས་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱར་བའི་ལམ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ནི་དྲོད་དང་རྩེ་མོ་ལ་དབང་པོའི་བདག་ཉིད་དང༌། བཟོད་པའི་དང༌། ཆོས་མཆོག་ལ་སྟོབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་བའི་དབང་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོབས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པས་སོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བ་མེད་པར་གྲོགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས། མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་དྲོད་ལ་ཡང་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གང་ཟག་གི་དབྱེ་བས་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་ཡིད་ཆེས་པ་དང་བརྟན་པས་དངོས་པོ་ལ་དེ་དང་དེ་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇུག་གོ །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་རྟོགས་ནས་འཇུག་པ་ཡིན་པས་དེ་དག་གི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་བས་ན་ཡང་ཡུལ་གྱི་ཁྱད་པར་མེད་པར་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པ་དེ་གསུངས་པ་ནི། གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྟན་པའོ། །གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་གཟུགས་ཞིག་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཁས་ལེན་ཏེ། དེ་ལ་ལན་ནི་གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པའོ། །གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཞན་དབང་གི་བདག་ཉིད་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ནི། བཏགས་པའི་གཉིས་ཀྱིས་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་ཡིན་པར་འགགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཞེས། གཟུགས་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །གང་ཡང་སྨྲས་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་བདག་ཉིད་དུ་འགྲོ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པས་འགྱུར་བ་ཡིན་པས། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་དེའི་ལན་བཏབ་པ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་གཟུགས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་
― DTG095_Page_0617 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་སྟེ། གང་གཞན་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་གཟུགས་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་གལ་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ལྷག་པར་གྱུར་བ་རང་གི་ངོ་བོ་མ་དོར་བའི་བདག་ཉིད་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་དེས་དངོས་སུ་དེ་ཕན་ཚུན་འགལ་བར། ཕྱི་མ་ལེབ་ཁྲ་བོ་བཞིན་དེ་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་གཅིག་དང་དུ་མའི་འགལ་བས་གནོད་པས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། འོན་ཀྱང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་ངོ་བོ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྨྲ་བ་ནི། སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བས་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གཏོགས་པའི་དངོས་པོའི་ཚུལ་ཅན་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་རང་གི་ངོ་བོ་དོར་ནས་དེ་དང་འདྲ་བར་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། རང་གི་ངོ་བོ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་འགལ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བརྗོད་པ་ནི། ཤེས་ལ་སྔོ་སོགས་སྣ་ཚོགས་པ། །ཤེས་པ་ཡིན་གྱིས་གཞན་དག་མིན། །མཐོང་ནུས་མ་ཡིན་དེ་དག་ནི། །རྣམ་འབྱེད་དོན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། །ཞེས་འདི་ཡང་ཇི་ལྟ་བདེ་ལྟར་འབྲེལ་པ་གྲུབ་པ་ཆུང་ངུའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་དཔྱད་པས་འདིར་རྒྱས་པར་མ་བྱས་སོ། །དེས་ན་འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པས་དབེན་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་གཟུགས་ལ་ཡོད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དེ་འགོག་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ། གཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་གི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དང་པོས་གཟུགས་ཉིད་སྟོང་པའོ། །གཟུགས་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་སེལ་ཏོ། །གང་ཡང་གཟུགས་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁས་བླངས་པས་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པའམ། ཡང་ན་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ངོ་བོར་མི་འཐད་པས་མཐར་ཐུག་པ་མེད་དེ། མེད་པར་ཁས་བླངས་པས་སྐུར་པ་བཏབ་པ་དེ་ནི་དངོས་པོའི་ཚུལ་ཅན་གྱིས་གཟུགས་སུ་འཛིན་པའི་སྒྲོ་འདོགས་པ་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མ་
― DTG095_Page_0618 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་འཐད་པར་བྱེད་པ་ཕྱི་མ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ནི་གཟུགས་སོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལས་གཟུགས་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བས་སེལ་ཏོ། །དེས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་གཉེན་པོ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པ་ནི་བདག་ཉིད་དྲོད་དང་རྩེ་མོར་མོས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡུལ་དུ་བྱེད་ཅིང་བཟོད་པ་ལ་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། ཆོས་མཆོག་ལ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་པའི་བདག་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡུལ་དུ་བྱེད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དབུ་མ་པས་རང་གི་རིག་པ་ལ། དངོས་སུ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་གཅིག་དང་འགལ་བས་དོན་དམ་པར་མེད་པར་འཐད་པར་བྱས་སོ། །གཞན་དུ་ན་རྟགས་མ་གྲུབ་པས། དེ་དག་གི་མངོན་པར་འདོད་པ་མ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དེ་དག་གི་དོན་དམ་པར་མེད་པར་འདོད་ན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་འཛིན་པར་ཡོད་པར་འདོད་པའོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་རང་རིག་པ་ལ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ཁས་ལེན་ཏོ། །དེས་ནི་དབུ་མ་ལས་དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཁས་བླངས་པའི་གཟུང་བའི་དངོས་པོའི་སུན་འབྱིན་ཏོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གང་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་དངོས་གཞི་ནི་ཟབ་མོ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅིག་ཅར་རྟོགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ལས་བཟོད་པ་བརྒྱད་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་འདིར་རྒྱས་པར་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུས་རྒྱུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་རིམ་པ་གཞན་ལས་མ་བྱུང་བ་ཐོག་མར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །གང་ཡང་ཆོས་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མཐར་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ལ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་མ་
― DTG095_Page_0619 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་གཞན་དུ་མི་འཐད་པས་མ་འགགས་པ་རྟོགས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །འགོག་པ་ནི་བདེན་པ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་དྲི་མ་དང་མ་འབྲེལ་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་དྲི་མ་དང་མ་འདྲེས་པ་ལ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་དག་པ་གློ་བུར་བ་ཡིན་པས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་མེད་པ་རྟོགས་པ་ནི་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ། རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་སྤང་བྱ་རྣམས་གློ་བུར་བ་ཡིན་པས་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བྲི་བ་མེད་པ་ནི་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་མ་གཏོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྲི་བ་མེད་པ་བཞིན་གཉེན་པོ་འཕེལ་བའི་བདག་ཉིད་གང་བ་ཡང་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེས་ན་འདིར་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ནི་དངོས་པོ་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་ཡང་གནས་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱིས་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱད་ཡུལ་དུ་བྱེད་པས་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ལ་རིམ་པ་འདི་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའི་དབྱེ་བས་སོ་སོར་རྣམ་པ་དགུ་དགུ་ཡིས་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཅན་གྱི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤོང་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་འདིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མ་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སྤང་བྱ་སྤོང་བའི་རིམ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱས་པའི་དོན་དེ་ཉིད་བསྒོམ་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྤོང་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡང་བརྟགས་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་རེ་ཞིག་ཕུང་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཆོས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་
― DTG095_Page_0620 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་གཉེན་པོ་ནི་རྒ་ཤི་ཟད་པའི་བར་དུ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ལམ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཡེ་ཤེས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཐོབ་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། འདིས་ཐོབ་པར་བྱེད་པས་ན་ཐོབ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་གི་གཉེན་པོ་ནི། མ་ཐོབ་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཐོབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་དག་བརྗོད་དོ། །རྫས་ཀྱི་རྟེན་ཅན་གྱི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་རྣམ་པར་གཅད་པའི་སྒོ་ནས་འདིར་སྟོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་ཁྱད་པར་ནི་བདག་རང་དབང་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་གཅིག་པུ་དང་བྱེད་པ་པོ་དང་མཐོང་བ་པོ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་རྟེན་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྟེན་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དང༌། དོན་བྱས་པའི་རྟེན་ཅན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་འཇུག་པའི་རྟེན་ཅན་གྱི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསྟན་ཏོ། །ཁྱད་པར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་ཚང་བ་ལ། བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ལྷག་པར་གྱུར་པའོ། །མ་ཐོབ་པ་ཞེས་པ་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་ཉིད་བཤད་པའོ། །ཟློག་པའི་རྟེན་ཅན་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་མ་རིག་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། མཐའ་གཉིས་ལ་ཆགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ནི་འདིར་མ་བསྡུས་སོ། །ལྷག་མ་རྣམས་དངོས་སུ་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོའི་དོན་གྱིས་ཕུང་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བརྟགས་པའི་དོན་གྱིས་ལྟོས་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་བདག་ལ་སོགས་
― DTG095_Page_0621 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་རྣམས་ནི་གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་བསྡུས་པ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་བརྗོད་བྱས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །མ་རིག་པ་དང་མ་རིག་པ་ཟད་པ་དང་རྒ་ཤི་དང་རྒ་ཤི་ཟད་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མི་གནས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་དང་འབྲས་བུ་རྣམས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྣམ་རྟོག་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྤངས་པའོ། །ཐོབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། མ་ཐོབ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་ཚོགས་སོ། །སྤྱོད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའོ། །སེམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་དངོས་གཞིའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་བསྟན་ནས་མི་སློབ་པའི་ལམ་བསྟན་པ་ནི་སྐྲག་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ལ་མི་དམིགས་པར་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་དངོས་གཞི་ལ་གནས་ནས། མི་དམིགས་པ་བསྟན་པ་ལ་སྐྲག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཡིན་པས་དེ་ལས་བཟློག་ནས་སྐྲག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྲག་པ་མེད་པ་ལས་ས་བཅུ་ལ་སྦྱོར་བས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །མཐར་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་དང་མི་སློབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG095_Page_0622 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གོ །འདས་པ་ལ་མ་ལྟོས་ན་ལམ་གཞན་ཡོད་པར་དོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟར་བ་མེད་ན་མི་སླུ་བར་འགྲུབ་པ་མེད་དོ། །མ་འོངས་པ་མེད་ན་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་འདིས་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་པ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །མི་སློབ་པའི་ལམ་བསྟན་ནས་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིག་པ་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རོ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་པ་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཟད་པ་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་སྐྲག་པ་མེད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་མོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའོ། །དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་བཞུགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལམ་གཅིག་ཏུ་བསྒྲུབ་པའོ་ཞེས་འདོད་དོ། །དེ་ལྟར་དངོས་གཞི་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ནས་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་སྦྱོར་བ་ནི་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ཡང་བཞི་སྟེ། གདོན་མི་ཟ་བར་འཇུག་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་བཟླས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། བཟླས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དངོས་གཞི་དང༌། ཉེ་བར་བསྡུ་བའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤངས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚོགས་ལམ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པའི་གྲོགས་ཀྱིས་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རིག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་པོ་དང་སྟོབས་ཀྱི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་དངོས་གཞི་ལ་གང་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཆ་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་དང་མཉམ་པས་སོ། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། མི་མཉམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་མོ། །དེ་དག་དང་སྒྲིབ་པ་
― DTG095_Page_0623 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤོང་བྱེད་དུ་མཉམ་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་དག་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་རིང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང་གཙང་བ་དང་བདག་དང་རྟག་པ་དང་བདེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་བརྫུན་པས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སོ། །དེ་གང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་སྔགས་སོ། །སྔགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱོབ་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །ལམ་ཐམས་ཅད་ལ་རང་རང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤོང་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་རང་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་ནས་གང་ཤེས་པར་བྱ་བ་དེ་བསྟན་པ་ནི། ཏད་ཡ་ཐཱ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དོན་འདི་རྣམས་མངོན་དུ་བྱས་ནས་བཟླས་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིས་ནི་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་རིམ་པ་བསྟན་ཏོ། །ཇི་བཞིན་ཡང་དག་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །སྐྱེ་སོགས་རྣམས་ལས་འདས་གྱུར་ཀྱང༌། །སྙིང་རྗེའི་བདག་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང༌། །རྒ་དང་ན་དང་འཆི་བ་སྟོན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་མཐོང་བའི་ལམ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་སྤང་པའི་ཕྱིར་རོ། །ག་ཏེ་ག་ཏེ་པཱ་ར་ག་ཏེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འགྲོ་བ་རིགས་དྲུག་སྤངས་པའི་བདག་ཉིད་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་འདོད་ཆེན་པོའི་འགྲོ་བ་ལས་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཚོགས་ལམ་པའི་འགྲོ་བ་ལས་ཀྱང་སྦྱོར་བའི་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བས་ན་འགྲོ་བ་ནི་ག་ཏེ་ག་ཏེ་པཱ་ར་ག་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །པཱ་ར་སཾ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པས་སོ། །ག་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་དང་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བོ་དྷི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུའོ། །ཨོཾ་དང་སྭཱ་ཧཱ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཟླས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་སྒྲའོ། །དེ་ལྟར་དངོས་གཞི་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཉིད་ལ་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདིར་ཡང་བཟླས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། དེས་ན་ལངས་པའི་དུས་སུ་ཡི་གེ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་
― DTG095_Page_0624 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བརྒྱད་པོ་ཀུན་ལ་ཡང་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ད་ནི་གང་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེའི་ལན་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་སྨོས་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་དངོས་གཞི་གཏན་ལ་ཕབ་ནས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མངོན་པར་བསྟོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་སོ། །དེ་ཡང་གཉིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་སྨོས་པ་ནི་དེ་ནས་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ་ནས་དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་སེམས་ཅན་འཇུག་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་ནི་བཀའ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པའི་དུས་སུའོ། །ད་ལྟར་བའི་སེམས་ཅན་འཇུག་པའི་དོན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ཉིད་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་ན་དོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་འཇུག་པའི་ལས་སོ། །ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སྨྲ་བ་པོ་ནི་དགའ་བ་དང༌། འཇིགས་ལ་སོགས་པས་ཡིད་འཁྲུགས་དང༌། །བསྟོད་སྨད་དག་ལས་བཟློག་པའི་ཚིག །སྨྲས་ཀྱང་ཉེས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཟློས་པའི་ཚིག་ནི། བསྟོད་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ནོ། །མ་འོངས་པ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ནི་བསྟན་པ་འདི་ལ་འཇུག་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ན་ལམ་ལ་མི་སླུ་བའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་བྱའོ། །འཁོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་མངོན་པར་བསྟོད་པ་ནི། འདིའི་སྤོབས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་མིའི་རྗེས་སུ་ལྷ་མ་ཡིན་ལ་སོགས་པ་སྨོས་པ་ནི་བསླབ་པའི་སྣོད་དུ་རུང་བ་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། དམན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་བསྟོད་པ་ནི་བསླབ་པ་ལ་འཇུག་པར་ཁས་ལེན་པའི་བདག་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བསྟན་པ་འདི་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ལས་མདོར་བསྡུས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་བསྟན་པའི་
― DTG095_Page_0625 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །མདོ་ཚོགས་བསྟན་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ནི། །ཡང་དག་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པའི། །མྱ་ངན་འདས་པ་རྣམས་འབྱེད་པ། །མངོན་ཕྱོགས་ཁྱོད་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །དཔལ་ལྡན་སྐྱེ་བོ་དམ་པའི་ཞབས། །པདྨའི་རྡུལ་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས། །ཡིད་དགའ་བ་ཡི་དབང་གིས་ནི། །བདག་གིས་འགྲེལ་པ་འདི་བྱས་ཏེ། །གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་བྱེད་མིན་པ། གང་ཡིན་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་མིན། འོན་ཀྱང་སྐྱེས་བུ་ངན་སྟོབས་ཀྱིས། གཞན་གྱི་དོན་དུ་བརྩོན་པ་མེད། ཡུལ་གྱི་མཆོག་གྱུར་དབུས་སུ་ནི། །དོན་དུ་གཉེར་བ་འགའ་ཞིག་གིས། །མཁས་པ་འགའ་ཞིག་ཡོངས་བསྐོར་ཞིང༌། འགྲེལ་པ་འདི་ནི་བརྩམས་པ་ཡིན། །ཡུམ་གྱི་སྙིང་པོ་སྨན་ལྟ་བུའི། །ཡོངས་ཤེས་སྨན་པ་ལྟ་བུ་འདིས། །ཉོན་མོངས་འཇིག་རྟེན་ནད་པ་ཡི། །སྡུག་བསྔལ་ནད་རྣམས་སེལ་བར་ཤོག །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྙིང་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་པཎྜི་ཏ་ཤྲཱི་མ་ཧཱ་ཛ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ། །། །རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དེ་ཉིད་དང༌། སྒྲ་བསྒྱུར་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་སེང་གེ་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
ཤེས་རབ་སྙིང་པོའི་རྣམ་པར་བཤད་པ།
མར་མེ་མཛད་ཡེ་ཤེས།
― DTG095_Page_0625 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་སྙིང་པོའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་བཞུགས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གཉིས་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུ་ན་གཉིས་ཏེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་དང༌། སྙིང་པོའི་དོན་ནོ། །དེ་ལ་མདོ་རྒྱས་འབྲིང་གསུམ་གྱིས་ནི་གང་ཟག་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཙོ་བོར་སྟོན་པ་ཡིན་ལ། བདུན་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྙིང་པོའི་དོན་གཙོ་བོར་སྟོན་ཏོ། །ལམ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་གཙོ་བོར་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱས་འབྲིང་གསུམ་གྱིས་གཙོ་བོར་མངོན་རྟོགས་བསྟན། ཡང་སྙིང་པོའི་དོན་ཤུགས་ལ་བསྟན། བདུན་བརྒྱ་པ་ལ་སོགས་པས་གཙོར་སྙིང་པོའི་དོན་བསྟན། མངོན་རྟོགས་ཞར་ལ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཡང་སྙིང་པོའི་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་ལ་འདི་ཡང་བི་མ་ལ་མི་ཏྲ་ལྟར་ན་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་མདོ་འདིའི་དོན་མ་ལུས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་བརྒྱད་ཀྱང་གླེང་སློང་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ལུས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོ་ལ་
― DTG095_Page_0626 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པས་མདོའི་དོན་གཞན་དུ་ཡང་བཤད་པ་ཡོད་དེ། མདོ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང༌། མདོ་དངོས་སོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ཏེ། གླེང་སློང་བ་དང་གླེང་གཞིའོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི། ཚིག་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་དང༌། མདོ་འབྱུང་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ཡང་སྔོན་བྱུང་བ་དང༌། རྗེས་འཇུག་སྟེ། གླེང་བསླང་བའོ། །གླེང་གཞི་ལ་གཉིས་ཏེ། ཐུན་མོང་དང་ཁྱད་པར་གྱི་གླེང་གཞིའོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་མདོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ཡོད་པ་དང༌། མདོ་འདི་ལ་ཡོད་པ་གཞན་ལ་མེད་པའོ། །ཐུན་མོང་ལ་བཞི་སྟེ། དུས་དང་སྟོན་པ་དང༌། གནས་དང་འཁོར་རོ། །ཁྱད་པར་གྱི་གླེང་གཞི་ལ་གཉིས་ཏེ། གཙོ་བོ་དང་འཁོར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞུགས་པའོ། །དེ་ནི་བསྡུས་དོན་ནོ། །དགོས་པའི་དོན་ནི་སྡུད་པ་པོ་རང་ཉིད་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུར་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དུས་དེ་ཙམ་ན་སྟོན་པ་འདི་ལ་འཁོར་འདི་རྣམས་དང་གནས་འདིར་ཐོས་སོ་ཞེས་དབང་པོ་དང་དན་རྟགས་དང་བཅས་པའི་ཚིག་བརྗོད་ན། འོ་ན་འདི་བཤད་པ་འདི་བདེན་ནོ་ཞེས་སྡུད་པ་པོ་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་དབང་དང་དན་རྟགས་ཞིབ་པས་ཁོའི་དེ་བདེན་ནོ་ཞེས་རྟོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་སློབ་དཔོན་ཕྱོགས་ཀྱི་གླང་པོས། །དད་ལྡན་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཏུ། །རང་ཉིད་ཚད་མར་རབ་བསྒྲུབ་ཕྱིར། །སྟོན་པ་དང་ནི་འཁོར་དབང་པོ། །ཡུལ་དང་དུས་སོགས་བསྟན་པ་ཡིན། །སྡུད་པར་བྱེད་པས་འཇིག་རྟེན་དུ། །ཡུལ་དང་དུས་སོགས་བསྟན་པ་ནི། །དཔང་པོར་བཅས་པའི་ཚིག་བརྗོད་ན། །རང་ཉིད་ཚད་མར་འགྲོ་བ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་དོན་དང་ཚིག་རྣམ་པར་སྦྱར་བ་ནི་གསལ་ལོ། །དེས་ན་མདོ་ཐམས་ཅད་དེ་ལྟར་བཤད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་བརྒྱད་སྟོང་པའི་བསྡུས་དོན་ན་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མ་ནི་མཐུན་ནོ། །འདིར་དྲི་མ་མེད་པའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་དེ་བཀག་སྟེ། རང་གི་ལུགས་གསལ་བར་བྱེད་པ་ལ་དང་པོ་སུན་འབྱིན་ཏེ། དེ་ལ་སྐྱོན་གཉིས་ཏེ། མི་ནུས་པ་དང་དབང་པོར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་མི་ནུས་པ་ནི་དགོས་པ་དེ་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པ་སྟེ། ད་ལྟ་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་རྣམས་འཇུག་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་རང་ཚད་མའི་སྐྱེས་བུར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དེ་སྨོས་སོ། །དཔང་པོའི་དགོས་པ་ཡང་ཕྱིས་དེ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་ཙམ་ན། དེ་ལ་ཐུག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་ན་རྫུ་འཕྲུལ་དང་
― DTG095_Page_0627 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མདོའི་དོན་གཏན་ལ་འབེབས་པ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔང་པོ་འགའ་ཞིག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་ལ། ཁ་ཅིག་གཞན་ན་བཞུགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང༌། ཟབ་ཅིང་མཐའ་ཡས་མདོ་སྡེ་ཡི། །དཀོན་མཆོག་ཐོས་པའི་སྲེད་པ་ཡིས། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ། །དོན་བྱེད་པར་ནི་འགྲོ་ཕྱིར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདི་ན་བཞུགས་ཀྱང་མཐོང་བའི་སྐལ་བ་མེད་དོ། །འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐྱོན་གཉིས་པ་དེ་དགོས་པ་དེ་བསྒྲུབ་པར་ནུས་སུ་ཆུག་ཀྱང་དཔང་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔང་པོར་འགྱུར་བ་ལ་འདི་དང་འདི་དག་སྟེ་ཞེས་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་མིང་བསྟན་པས་དཔང་པོར་འགྱུར་བར་འདོད་ན། རབ་འབྱོར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དངོས་སུ་མིང་བསྟན་པས་དེ་ལྟར་དཔང་དུ་འགྱུར་བ་ལ་རག་ན། མདོ་འདི་བཞིན་དུ་འཁོར་གྱི་མིང་མེད་པ་དང་དཔང་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་བཤད་དེ། སྔོན་བྱུང་བའི་གླེང་གཞི་དང་བཅས་པའི་མདོ་བཤད་པའི་སྔོན་རོལ་དུ་དེའི་གླེང་སློང་བར་བྱེད་པ་ནི་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པའི་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིས་ནི་དབྲི་བསྐྱུངས་མེད་པར་ཡང་དག་པར་ཐོས་པར་བསྟན་ཏེ། དེས་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟན་པར་ཤེས་པས་སྡུད་པ་པོ་ལ་ལེགས་པར་རྣ་བ་གཏོང་པ་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་གང་ལ་བརྟེན་ནས་མདོ་འདི་འབྱུང་བའི་སྐབས་སུ་གྱུར་པའི་གནས་སྐབས་དེ་རྩོམ་པ་སྟེ། དེ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་དུས་གཅིག་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འོ་ན་སྐབས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་མདོའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་གང་ཟག་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་སྙམ་ནས་བསྟན་པར་གཏོགས་པ་འདུས་པ་སྟེ། དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཆོས་ཉན་པའི་སྐལ་པ་ཡོད་པ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པར་གཏོགས་པ་འདུས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་གླེང་གཞི་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཙོ་བོ་དང་འཁོར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་གླེང་གཞི་དེ་གཉིས་རྒྱུར་བྱས་པ་ལས་རྩོམ་པ་འབྱུང་བའི་མདོ་གང་ཞེ་ན། དྲིས་པ་དང་ལན་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ནི་དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བའི་བར་
― DTG095_Page_0628 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་བསྟན་ཏོ། །འོ་ན་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་གསུངས་པར་སྤྱན་རས་གཟིགས་ཀྱིས་བཤད་པ་འདི་ཅང་ཡིན་ནམ་སྙམ་པའི་འཁོར་གྱི་ལོག་རྟོག་བཟློག་པའི་ཕྱིར་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཐུན་འགྱུར་བྱིན་པའོ། །འོ་ན་འདི་ཡང་སྙིགས་མ་ལྔ་བདོ་བའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་པས། སངས་རྒྱས་གཞན་པས་འོད་ལ་སོགས་པ་ཆུང་བས་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་ནམ་སྙམ་པ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཟད་དོ་སྙམ་དུ་དགོངས་པའོ། །འདི་གཉིས་ནི་མཐུན་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་མདོ་སྡེ་རིན་པོ་ཆེ་བཤད་པ་ལ་དགའ་བ་སྐྱེས་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནི་སྤྱིའི་དོན་བསྡུས་པ་ཙམ་མོ། །དེ་ལ་དྲིས་པ་ནི་དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིའི་དོན་ནི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་གང་ལ་ལ་འདོད་པ་སྟེ། བྱེ་བྲག་སྒྲུབ་པ་དང་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བ་སྟེ། ཚོགས་ལམ་དང༌། སྦྱོར་ལམ་དང༌། མཐོང་ལམ་དང༌། བསྒོམ་ལམ་དང༌། མི་སློབ་པ་ལའོ། །འདི་ལྔ་ཡང་བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། རྟོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གདམས་ངག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རིགས་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པས་ལམ་ལྔ་ལ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་དྲིས་པའི་དོན་ཏོ། །ལན་ནི་ལམ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པས་བཅུ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། རྣོན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ནི་ལམ་ལྔ་ལ་སློབ་པའི་ཚེ། ལམ་རེ་རེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཀྱང་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ལ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ལམ་ལྔ་ལ་སློབ་པའི་ཚུལ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ན་བཅུར་འགྱུར་རོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་ནི་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བ་ཡིན་ལ་དེའི་དོན་དུ་སྔར་དོན་བཅུར་སྟོན་པ་དེ་ཉིད་བསྡུས་ནས་སྔགས་ཀྱི་དོན་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ལན་བཏབ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །སྤྱིར་ན་འདི་གཉིས་ཀ་ཡང་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་ལ་ཡང་ཁྱད་པར་ཡོད་པས་གཉིས་སུ་
― DTG095_Page_0629 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་བསྟན་པ་དེ་ཡང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་གསང་སྔགས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། མ་གསངས་ཀྱང་གསངས་ཏེ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གསང་བ་དང་མི་གསང་བ་ནི་བློ་ལ་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི། དངོས་པོ་ལ་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་ལ། སྟོན་པ་ལ་ཡང་དཔེ་མཁྱུད་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདིར་ཡང་གསང་སྔགས་ཀྱི་དོན་བཤད་པ་དེ་ཉིད་སྔ་མ་ལ་ཡང་གསང་སྟེ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་འཇུག་པས་གསང་སྔགས་ཀྱི་ངེས་ཚིག་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་མདོ་ལ་རྟེན་རིགས་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་གིས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ལམ་བསྐྱེད་པའི་རྟེན་གྱི་གང་ཟག་ཡིན་པས་དེ་བཤད་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བོས་ནས་རིགས་ཀྱི་བུ་འམ་རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བས་རིགས་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་བསྟན་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཟབ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྤྱད་པ་སྤྱོད་པར་འདོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་ཀྱིས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དང༌། འདུན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་བཤད་དེ་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །འདིས་ནི་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་མ་ཕྱེ་བར་སྤྱིར་བསྟན་པའོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ལན་བཅུ་ཡང་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས་དམིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་བཤད་པ་དེས་དོན་གྱི་ཁོག་དབུབ་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་དང༌། དངོས་པོ་མཐའི་དམིགས་པ་དང། དགོས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དམིགས་པའོ། །འདི་བཞིས་ཚོགས་ལམ་དང༌། སྦྱོར་ལམ་དང༌། མཐོང་ལམ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་བཞི་རིམ་བཞིན་བསྟན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་བསྒོམ་ལམ་ནི་དམིགས་པ་སྔ་མ་གསུམ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་མ་གཏོགས་པ་དམིགས་པ་ལྷག་མ་གཞན་མེད་པས་ལོགས་སུ་མ་བསྟན་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་མགོན་པོ་བྱམས་པས། ངེས་འབྱེད་ཡན་ལག་དང་མཐོང་བའི། ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཉིད་ལ། ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་པ་དང༌། འཇལ་དང་ངེས་རྟོག་བསྒོམ་པའི་ལམ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལྷག་མཐོང་
― DTG095_Page_0630 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བས་བསྟན་ཏོ། །འདིས་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡོད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་བསྟན་ཏོ། །མཐོང་ལམ་དུ་ནི་དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་དམིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་མེད་ལ། འདིར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་དངོས་པོ་ལ་ཡོད་པར་ཞེན་ཅིང་རྟོག་པར་བྱེད་པས་ནའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མི་འདྲ་བ་འམ་སྣ་ཚོགས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་པས་ན་ལྷག་མཐོང་ཙམ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། མཐོང་ལམ་དུ་སྐྱེ་བའི་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་ཡིན་པས་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དྲིས་པའི་སྐབས་ནས་ཀྱང་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་ཚོགས་ལམ་སྐྱེས་པ་ལ་ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་བར་མཆོད་པར་དྲོད་ལ་སོགས་པ་ངེས་འབྱེད་སྐྱེ་བ་ཡིན་པས་མདོའི་ཚིག་འདིས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡང་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཐོས་བསམ་གྱི་ཤེས་པ་ཁ་ཕྱིར་བལྟས་ནས་དམིགས་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་རྟོག་པ་དེ་ལྟར་མི་རྟོག་ཅིང་གཅིག་ཏུ་ནང་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་ལྷག་མཐོང་མཐོང་ལམ་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་ལྟ་བུ་མེད་ཀྱང་ཞི་གནས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དམིགས་པ་གཉིས་བཤད་ནས། ད་ནི་གསུམ་པ་དངོས་པོའི་མཐའི་དམིགས་པ་སྟོན་ཏེ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་མཐའ་ནི་རང་བཞིན་ནམ་ཆོས་ཉིད་དེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོའི་མཐའ་ལ་དམིགས་པའོ། །འདི་ནི་མཐོང་ལམ་མོ། །དེ་ལ་ཡང་གསུམ་ཏེ། དམིགས་པ་དང༌། དམིགས་པ་དེ་ལ་འཇུག་པའི་རྣམ་པ་དང༌། རྣམ་པ་དེས་རྣམ་པར་བལྟས་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བལྟའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་
― DTG095_Page_0631 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་ལྟར་དངོས་པོ་དང༌། མཐའ་དང༌། དེ་ལ་དམིགས་པ་གསུམ་བསྟན་པས་མཐོང་ལམ་གྱི་དམིགས་པ་བསྟན་པའོ། །ཚིག་དོན་ནི་འགྲེལ་པ་ནས་གསལ་ལོ། །དམིགས་པ་དེ་ལ་རྣམ་པ་གང་གིས་ཞུགས་ན་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལྟོག་པར་ལྟ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལ་ཡང་གསུམ་སྟེ། རྣམ་པ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གྲངས་ངེས་པ་དང༌། གོ་རིམས་ངེས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་གསལ་ལོ། །གྲངས་ངེས་པ་ནི་འདིར་སྙིང་པོའི་དོན་བཤད་པ་ཡིན་ལ། སྙིང་པོའི་དོན་གྱི་གཙོ་བོ་ཡང་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་ཡང་ཟབ་མོའི་དོན་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྡུས་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་དང༌། སྤྱིའི་ངོ་བོས་སྟོང་པ་གཉིས་བཤད་པས་ལྟ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་གཉིས་སུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་འདུས་པ་ཡིན་པས་དེ་བཤད་དོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་དང་བྲལ་བ་སྟེ། རྒྱུ་ཡང་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ནས་རྒྱུར་འཇོག་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱུ་འབྲས་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་འབྲས་གཉིས་སུ་འདུས་པ་ཡིན་པས་མ་སྐྱེས་པ་མ་འགགས་པ་དྲི་མ་མེད་པ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་མེད་པ་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་སྨོན་པའི་ཡུལ་གཉིས་ཏེ། སྐྱོན་དང་བྲལ་བ་དང་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་སྨོན་པའོ། །དེ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །དེས་ན་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ། དགག་བྱ་བརྒྱད་བཀག་པའི་རྣམ་པ་ཡང་བརྒྱད་ཁོ་ནར་ངེས་སོ། །དེ་ནི་གྲངས་ངེས་པའོ། །གོ་རིམས་ངེས་པ་ནི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་དུ་བདེ་བར་གཤེགས་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྔོན་ལ་བསྟན་ལ། དེ་ནས་མཚན་མ་མེད་པ་ཐ་མར་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །འདིར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལྟ་བ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་འབྲས་བུ་གསུམ་རིམ་གྱིས་སྐྱེ་ལ། དེ་གསུམ་ལ་ཞེན་པའི་གཉེན་པོ་གསུམ་རིམ་བཞིན་དུ་བསྟན་ལ་གྲངས་ངེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་རིམས་ཀྱང་ངེས་སོ། །དེས་ན་མདོ་འདིའི་བཤད་བྱ་གཙོ་བོ་ཡང་ཟབ་པའི་དོན་བརྒྱད་པོ་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་
― DTG095_Page_0632 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲི་མ་མེད་པའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བཤད་དོ། །ད་ནི་དམིགས་པ་དེ་ལ་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་བལྟས་པའི་འབྲས་བུ་ཤེས་པའི་སྣང་བ་ཇི་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་ཚེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དམིགས་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་བལྟས་པ་ནའོ། །དེའི་ཚེ་ནི་དེའི་དུས་ན་སྟེ། རྣམ་པར་བལྟས་པའི་དུས་ནའོ། །འབྲས་བུ་ཅི་འབྱུང་ཞེ་ན། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གཟུགས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་མི་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའོ། །དེས་ན་དམིགས་པ་དེ་ལ་རྣམ་པ་འདི་བརྒྱད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གོམས་པར་བྱས་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཤེས་པ་འདི་འདྲ་བ་སྐྱེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་ལམ་སྐྱེས་པ་ལ། བསྒོམ་ལམ་སྐྱེ་བས་དེ་སྟོན་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འགྲེལ་པ་ན་གསལ་ལོ། །དེའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་ཡིན་པ་ལས་དེ་མ་བསྟན་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་སྤོང་བ་ཆེ་བ་སྟོན་པ་ནི་བསྒོམ་ལམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་པ་ལ་སྤོང་བ་ཆེ་བར་འདོད་པ་ན། དེ་ནི་བསྒོམ་ལམ་དང་འབྲེལ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བསྒོམ་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་འདིར་སྤོང་པ་ནི་ལན་ཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་སེམས་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མཐར་ཕྱིན་ཏོའི་བར་གོ་སླའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བརྟེན་ནས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་འདིར་སངས་རྒྱས་ནི་ཡིན་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནས། ས་བཅུའི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དེའི་ལམ་ན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པར་འགྲེལ་པ་ནས་གསལ་བར་བཤད་ངོ༌། །འདིར་ནི་མདོ་ལས་རྟོགས་པ་ཆེ་བ་དང་སེམས་དཔའ་ཆེ་བ་གཉིས་གཙོར་བསྟན་པའི་ཞར་ལ་བར་མཆོད་པའི་རྒྱུ་འདི་ཡང་ཞར་བྱུང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྤངས་པའི་བདག་ཉིད་བསྟན་ནས། རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་
― DTG095_Page_0633 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ། དེ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་མཁྱེན་པ་དང་ཇི་ལྟར་མཁྱེན་པ་སྟེ། སེམས་དཔའ་ཆེ་བ་དང་རྟོགས་པ་ཆེ་བ་གཉིས་ཡིན་པས་ལན་གཉིས་སུ་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་དང༌། དེ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། དེ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཇི་སྙེད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་གསུམ་དང་ལྡན་པས་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྐྱུ་རུ་ར་ལག་མཐིལ་དུ་བཞག་པ་ལྟར་མཁྱེན་པའོ། །ཡང་དག་པར་མཉམ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པ་སྟེ། འགྲེལ་པ་ནས་གསལ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཚོགས་ལམ་སྦྱོར་ལམ་གཉིས་ལ་ལན་རེ་རེ་དང༌། མཐོང་ལམ་ལ་གསུམ། བསྒོམ་ལམ་ལ་གཅིག །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་གཅིག །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལྟར་ལན་བཏབ་པ་བཅུས་ལམ་ལྔ་ལ་སློབ་པའི་ཚུལ་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་མདོར་བསྡུས་ནས་གསང་སྔགས་ཀྱི་དོན་དུ་བཤད་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལམ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཤེས་པའི་དོན་དང་སྐྱོབ་པའི་དོན་དང༌། དེ་གཉིས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དང༌། སྔགས་ཉིད་ཀྱི་བཤད་པ་དང༌། དེ་ནི་ལན་བཅུ་གཅིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དྲི་བའི་སྐབས་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་ཞེས་དྲིས་པའི་ལན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་ལེགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །མར་མེ་མཛད་དཔལ་ཡེ་ཤེས་ལ། །གསོལ་བཏབ་ལེགས་པར་བཤད་པ་ཡིན། །དེ་དོན་བདག་གིས་གཞུང་དུ་བྲིས། །དེང་སང་བོད་ཀྱི་རྒྱལ་ཁམས་འདིར། །སྔར་གྱི་ལུགས་ངན་ལ་ཞེན་པས། །ད་དུང་དམ་པའི་གདམས་ངག་ལ། །ལེགས་བཤད་ཡིན་པར་མི་ཤེས་ཀྱང༌། །འོན་ཀྱང་ཤེས་རབ་ལྡན་པ་ལ། །ཕན་སྙམ་སྙིང་རྗེའི་བསམ་པས་བྲིས། །རྒྱལ་ཡུམ་ལེགས་པར་རྟོགས་བྱེད་ཅིང༌། །སྡང་བས་སྨྲ་བར་མ་གྱུར་ཅིག །རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་དཱི་པཾ་ཀ་ར་ཤྲཱི་ཛྙཱ་ན་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྒྱལ་བས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།
| 
