Nitartha Digital Library
Tibetan
 
previousསྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པ། ཟླ་བ་གྲགས་པ།next

སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པ།
ཟླ་བ་གྲགས་པ།


DTG103_Page_0533
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཤཱུ་ནྱ་ཏཱ་སཔྟ་ཏི་ཀྀ་བྲཏིཏ། །བོད་སྐད་དུ། སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པ། སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །མདོར་བསྡུས་དེ་ཉིད་ངེས་པའི་ཕྱིར། །སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་གསུང་བ་གང༌། །དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་བདུན་ཅུ་པར། །བསྟན་དོན་བདག་གིས་ཡང་དག་དབྱེ། །འདིར་སློབ་དཔོན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཟབ་པ་དང་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་རྣམ་པར་ངེས་པའི་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་རྣམས་བརྩམས་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི། གཞུང་དང་དོན་དག་ཤིན་ཏུ་མང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་རབ་ཆུད་རྣམས་བྱ་བར་ངེས་པ་འདི་ལ་ཀུན་ནས་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་ཀྱང༌། དེ་ཐོབ་པ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། ཉེ་བར་སེམས་པས་འཇིགས་པ་རྣམས་ལ་སློབ་དཔོན་གྱི་ཐུགས་ཀྱི་རྒྱུད་ཤེས་རབ་དང་ཐབས་དང་བརྩེ་བའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བདུན་ཅུས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དོན་གྲུབ་པར་གཟིགས་ནས། མདོར་བསྡུས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ངེས་པའི་དོན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་བདུན་ཅུ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་བརྩམས་སོ། །དེ་ཡང་མདོར་བསྡུས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ངེས་པ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་དོན་ཆེན་པོ་ཡང་གནས་པ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒོ་ནས་འཇིག་རྟེན་པས་བདེ་བླག་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཞིག་ཐོག་མ་མེད་པ་ནི་ས་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ལ་གོམས་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་ལོག་པར་རྟོག་པའི་དངོས་པོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་གནས་པ་ལ་ཆགས་པའི་རྟེན་ལ་དངོས་པོར་ཉེ་བར་བརྟགས་ལ། དེའི་དབང་ལས་བྱུང་བའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་ཕྱུག་གཞན་ལ་རག་ལས་ནས་འཇུག་པ་དག་ལས་མི་བྱེད་པར་གནས་པ་ནི་སྐད་ཅིག་ཀྱང་མི་རྙེད་ལ། གལ་ཏེ་ཡང་ལས་མི་བྱེད་པར་འགྱུར་གྲང་ན། འདི་ལྟར་ལས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེས་པར་སྐྱེ་བ་ལྡོག་པར་འགྱུར་ན། གང་ཞིག་དང་དྲག་ཅིང་རྒྱུན་རིང་བའི་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལས་མི་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞིང༌།


DTG103_Page_0534
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡང་སྲིད་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་བ་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་མ་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུའི་གཙོ་བོའོ། །གནས་པ་འདི་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་དང་ལྡན་པས་ངེས་པར་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་ལྟོས་ལ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ནི་གནས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་གནས་པའི་སྒོ་ནས་འདུས་བྱས་རྣམས་འཆད་པར་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་དང་མཚན་གཞི་ལ་སོགས་པ་ལ་དཔྱད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མོས་པ་རྣ་མས་ཀྱི་ཡིད་མགུ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་དོ། །གཞན་ཡང་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་འདི་རྣམས་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཉེ་བར་བསྟན་བཞིན་པའམ་བཟུང་བཞིན་པ་དག་མཚན་གཞི་ལ་ལྟོས་པ་ཁོ་ནས་གནས་ལ། མཚན་གཞི་དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་མེད་ན་མཚན་ཉིད་ལ་ལྟོས་པས་མཚན་གཞི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པས་བསྡུས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་དག་མཚན་ཉིད་ལ་ལྟོས་པར་མཚན་གཞིར་གྱུར་པ་གང་དུ་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་རྟེན་འགྲུབ་པར་གལ་འགྱུར། །གནས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་གྲུབ་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་ན་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་ལས་ལོག་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ག་ལ་ཡོད། དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་པ་ལ་ཅི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ཡོད་དམ། དམིགས་པས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་བར་ཤེས་པ་དམིགས་པ་མེད་པར་སྐྱེ་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྟེན་མེད་པས་ན་མེད་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྩད་ནས་ཕྱུང་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ལས་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །ལས་མེད་ན་དེའི་འབྲས་བུ་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། སྔར་སྐྱེས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཟད་པས་ཉེར་ལེན་མེད་དེ། ངེས་པར་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དཔྱོད་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྣོད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ལས། གང་གི་རྣམ་


DTG103_Page_0535
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཤེས་དེ་ཉིད་དང༌། །གནས་པ་ལ་སོགས་རྣམ་ཤེས་པ། །དེ་ཚེ་བློ་ལྡན་ཉོན་མོངས་ལ། །ནམ་ཡང་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན། དེ་ལྟ་ན་གང་ཞིག་འདི་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མ་རིག་པ་མ་ལུས་པ་བྲལ་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དགེ་སློང་དག་འདུས་བྱས་ནི་སྐྱེ་བར་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །འགག་པར་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་ནི་བདེན་ལ། འདི་དག་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་མཚན་ཅིས་ན་གང་གི་ཕྱིར། །གནས་པའི་སྐྱེ་འཇིག་ཡོད་མེད་དམ། །དམན་པའམ་མཉམ་པའམ་ཁྱད་པར་ཅན། །སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་སྙེད་དབང་གིས། །གསུངས་ཀྱི་ཡང་དག་དབང་གིས་མིན། །འདིར་དངོས་པོ་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་བདེན་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འཕགས་པས་ཐ་སྙད་མཛད་ལ། འཕགས་པ་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་བདེན་པ་གཉིས་རྣམ་པར་འཇོག་པར་མཛད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱང་བདེན་པ་གཉིས་ཐ་སྙད་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟར་བདེན་པའི་དོན་ནི་མི་སྣང་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་རིགས་པར་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་ལ་འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའོ་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱེད་དོ། །གང་དུ་བདེན་པའི་དོན་མི་སྣང་བ་མ་ཡིན་ལ་སྒྲོ་མ་བཏགས་པའི་དོན་རིག་པའི་ཐ་སྙད་ལ། དེ་ལ་འདི་ནི་དོན་དམ་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་གོ །རེ་ཞིག་གང་ལ་འདི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་ཐ་སྙད་བྱེད་པ་དེ་ལ་མི་བདེན་པའི་དོན་འདིག་རྟེན་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་ཡུལ་ལ་བསམ་པ་གཏང་བར་མི་བྱའོ། །གང་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་བདེན་པར་འདོད་པ་དེ་ཡང་འཕགས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པར་བཞེད་དེ། མེད་པའི་དོན་ལ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ལྟར་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་


DTG103_Page_0536
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ། འཕགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་རིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་སྟོན་པར་མཛད་དེ། དེ་ནི་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་དཔེས་མ་གྲགས་པའི་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་རྣམ་པར་དཔྱད་ན། ཡང་དག་པའི་དོན་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒྲ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་དབྱེ་བས་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གནས་པའི་ཕྱིར་དང་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒྲས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདིའི་དོན་ནི་གང་ཞིག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒྲས་བརྗོད་ལ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་གནག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཕགས་པ་ཁོ་ན་གསུངས་པར་རིགས་ལ། ཐ་སྙད་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒྲ་དག་ཀྱང་རྣམ་གྲངས་ཉིད་དེ། དེ་ལ་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་སྲིད་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཡི་གེ་དང་སྐད་ཀྱིས་སྟོན་པའོ།། ཞེས་སོ། །ཡང་ན་ཅི་ཞིག་ལ་འདིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་བུད་ཤིང་ལ་བརྟེན་ནས་མེ་བཞིན་དུ་ཕུང་བོ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྟགས་པའི་གང་ཟག་ལ་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་ཉམས་པའི་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ལ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ནི་དབང་པོ་མ་ཉམས་པ་རབ་རིབ་ཅན་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པའོ། །འདི་ཉིད་ཁོ་ན་ཡང་འདིར་འཇིག་རྟེན་པའི་སྒྲས་བརྗོད་ཀྱི། ཅིག་ཤོས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཁོ་ན་ལ་རྣམ་པ་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་གསུངས་པ་ཡང་གཞན་གྱི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་ཀུན་ནས་རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་པ་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་རྟོག་པ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ལ་ཐ་སྙད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་དེ།


DTG103_Page_0537
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་རྟོགས་པར་འདོད་པའི་དོན་ཕན་ཚུན་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའམ། ཤེས་པར་འདོད་པའི་དོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་དེ་ལ་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ཅིང༌། དུས་གཞན་དུ་ཡང་ཐ་སྙད་ཀྱི་གདམས་པ་མི་འཆད་པའི་དོན་དུ་དེ་ལ་འདི་ལྟར་རྗོད་བྱེད་དང་བརྗོད་བྱ་དང༌། ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་དོན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཙམ་གྱིས་ཉེ་བར་བསྐྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་ཐ་སྙད་ཅེས་བརྗོད་ཀྱི། བྱེད་པ་པོའི་ཚོགས་པ་གཅིག་དང་འབྲེལ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པ་བདེན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་གཅིག་གོ །རེ་ཞིག་འདི་དག་འཇིག་རྟེན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཤེས་པའི་དབང་ལས་བདེན་པ་ལ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དབང་ལས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ ། སླར་ཡང་ཅི་དེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན། གང་དུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་བྱེད་པའོ། །ཡང་ཅི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་ནི་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་དམིགས་པའོ། །སླར་ཡང་ཅི་འདི་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བར་གནས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན། །མ་བྱས་པའོ། །ཡང་ཅི་མ་བྱས་པ་ཡིན། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྐྱེད་པའོ། །འདི་ནི་བརྡར་བཏགས་པའི་མིང་ཡིན་ནམ་ཅི་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་མ་བྱས་པ་ཉིད་ལ་རང་བཞིན་ཞེས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་འགའ་ཞིག་འགའ་ཞིག་ཏུ་བསླུ་བའི་ཐ་སྙད་དམིགས་པ་ན་འདིའི་ཐ་སྙད་འདི་ནི་བྱས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་སྨྲ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་དམིགས་པ་ན་སྐྱེས་བུ་འདི་ནི་བྱས་པའོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་དུ་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་མ་བྱས་པ་ལ་བརྗོད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བྱས་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཀྱང་བསླུ་བར་སོ་སོར་སྣང་བའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་ཉེ་བར་དམིགས་


DTG103_Page_0538
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་རང་བཞིན་དེ་ནི་བྱས་པ་སྟེ། བྱས་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བྱས་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཞོག་ཤིག་ཅེ་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པ་མེད་ལ་གང་ཞིག་གི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་པའི་མིང་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། ཇི་ལྟར་གནས་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཤེས་པས་དམིགས་པར་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ཡང་མེད་ལ། དེ་མེད་ན་ཡུལ་མེད་པས་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་སྒྲོ་འདོགས། གང་ཡང་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་སྒྲོ་བཏགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བརྗོད་ལ། དེ་ཡང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་བྱ་རྗོད་བྱེད་དང་ཤེས་བྱ་ཤེས་བྱེད་ཀྱི་ཐ་སྙད་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། གང་ལ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཡང་མེད་ན་ཡི་གེ་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ། གལ་ཏེ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་བསྟན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གནས་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་བརྟགས་ནས་བརྗོད་ན་དེའི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བས་མི་རིགས་སོ་ཞེས་པའི་བརྩད་པ་རིགས་པར་འགྱུར་ལ་གནས་པ་ལ་སོགས་པས་བསྟན་པའི་ཡུལ་ནི་འདི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུའོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་མཐུས་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་བསྟན། གཞན་གྱི་རྐྱེན་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ལྟོས་ནས་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཡེ་ཤེས་ནི་རང་བཞིན་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་དེ་གནས་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་དམིགས་ཤིང༌། ཁོ་བོ་ཅག་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་འགེགས་པར་བྱེད་པ་ལུང་གིས་གནོད་པ་གོ་སྐབས་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ལུང་གིས་བརྩད་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་གནས་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་སེལ་བ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་བརྗོད་པ་ལ་ལུང་གིས་གནོད་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་


DTG103_Page_0539
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་དམན་པ་དང་མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་སེལ་བ་ལ་ཡང་གནོད་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལ་ཡོད་ཅེས་བརྗོད་པ་ནི། གང་ཡོད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ད་ལྟར་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སམ། འདུས་བྱས་རྣམས་སོ། །མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་གང་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་གང་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སམ་འདུས་མ་བྱས་སོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་ན་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་རྣམས་སེལ་བར་འགྱུར། དེ་སྐད་དུ་ཡང་རྩ་བའི་རབ་བྱེད་བདུན་པར། སྐྱེ་དང་གནས་དང་འཇིག་པ་ཡི། །འདུས་བྱས་གྲུབ་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །འདུས་བྱས་རབ་ཏུ་མ་གྲུབ་ན། །འདུས་མ་བྱས་དེ་ཇི་ལྟར་འདོད། །ཅེས་བྱ་སྟེ། འདུས་བྱས་རྣམས་ནི་དུས་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་གནས་ལ་འདུས་བྱས་མེད་ན་དུས་གསུམ་ག་ལ་ཞིག །དེ་ལ་ད་ལྟར་བའི་དུས་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་ལ། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་འདི་གཉིས་ཀྱང་གནས་ལ་སོགས་པ་མེད་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་གྲུབ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དམན་པ་དང་མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ངོ༌། །དེ་ལ་དམན་པ་ནི་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཁྱད་པར་ཅན་ནི་དགེ་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དགེ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མཉམ་པ་ནི་བར་མ་སྟེ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་དག་ནི་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཙམ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་འདིར་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་གྲུབ་པས་མ་གྲུབ་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་བརྗོད་པས་ལུང་གི་གནོད་པ་སྤང་བར་བྱའོ། །ངང་གི་སྒྲའི་དོན་ལའམ་གྱི་སྒྲའོ། །དེ་ཡང་མ་སྨོས་པ་རྣམས་སྡུད་པའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་དགག་པ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་དགག་པའི་སྒོ་ནས་


DTG103_Page_0540
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་པ་ལ། ལུང་གིས་གནོད་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་གསུངས་པས་སྤང་བར་བྱོས་ཤིག །སླར་ཡང་འདི་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ངོར་འཇིག་པས་མཛད་པའི་དགོས་པ་ཅི་ཞེ་ན། འདི་ལ་དགོས་པ་ཆེ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཁས་མ་བླངས་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དང་མི་མཐུན་པས་རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལོག་རྟོགས་ལས་བཟློག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀླ་ཀློ་བཞིན་ནོ། །ཀླ་ཀློ་འཕགས་པའི་སྐད་མི་ཤེས་པ་ལ་འཕགས་པའི་སྐད་འགའ་ཞིག་ལས་བཟློག་པར་མི་ནུས་ལ། ཀླ་ཀློའི་སྐད་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་བདེ་བླག་ཏུ་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་པ་དེ་རྣམས་ལ་དགོས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་རྣམས་གཞན་གྱི་དོན་མི་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཉིད་ལ་གནས་པ་དེ་རྣམས་ནི། བརྗོད་པར་བྱ་བ་ལྡོག་པས་ན། །སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལྡོག་པ་སྟེ། །མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པའི། །ཆོས་ཉིད་མྱ་ངན་འདས་དང་མཚུངས། །ལུང་ལས་ཀྱང་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་འགའ་ཡང་མི་ཤེས་ཤིང༌། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་ཆོས་ཉིད་མིན། །འཇིག་རྟེན་རྣམ་འདྲེན་འཇིག་རྟེན་དུ། །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་རྗེས་འཇུག་མིན། །ཞེས་སོ། །ཡང་ན་རང་གིས་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཁོ་ན་སྒྲོ་བཏགས་ནས་རྗོད་བྱེད་དང་བརྗོད་བྱའི་ཐ་སྙད་ལ་གནས་ཏེ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་མ་གྱུར་ན། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་དོན་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་ལ། ཇི་སྐད་དུ་ལུང་བཞི། བམ་པོ་གྱ་དྲུག་པ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པ་ན་འདི་སྐད་གསུངས་ཏེ། བདག་གིས་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་ཟབ་མོར་སྣང་བ་མཐོང་དཀའ་བ་རྟོགས་དཀའ་བ་བརྟག་དཀའ་བ། བརྟག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཕྲ་བ་མཛངས་པ་མཁས་པ་སྒྲིན་པོས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ། དེ་བདག་གིས་གལ་ཏེ་གཞན་ལ་བསྟན་པར་གྱུར་ཀྱང་གཞན་གྱིས་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་གྱི། དེའི་ཚེ་བདག་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། ལ་པར་འགྱུར། སེམས་མི་སྤྲོ་བར་འགྱུར། །གང་དུ་བདག་


DTG103_Page_0541
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཉིད་གཅིག་པུ་ཞིག །དགོན་པ་དབེན་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བས་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་དང་ལྡན་པས་བདེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་བའི་འཇིག་རྟེན་ན་གནས་པས་འདི་སྐད་སྨྲས་སོ། །ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ནི་བརླག་གོ །ད་ནི་གང་དུ་ན་འགའ་ཞིག་ཏུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འགའ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཨུ་དུམ་བཱ་རའི་མེ་ཏོག་བཞིན་ལ། དེ་ནི་དེ་སང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོག་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ཐུགས་སྤྲོ་བར་འགྱུར་གྱི། ཆོས་འཆད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་པས་བདག་ནི་གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་དོང་ལ་གསོལ་བ་གདབ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་ལག་པ་བསྐུམ་པ་ལས་བརྐྱང་བའམ། བརྐྱང་བ་ལས་བསྐུམ་པ་བཞིན་མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་མི་སྣང་བར་གྱུར་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མདུན་དུ་འཁོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པས་དེའི་ཚེ་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །མ་ག་དྷཱ་ར་ནི་སྔོན་ཆད་མ་བྱུང་ཆོས། །བརྗོད་བྲལ་དྲི་མར་བཅས་པ་རྗེས་སུ་རིག །ཉོན་མོངས་མེད་ཅིང་རྡུལ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས། །བདུད་རྩིའི་སྒོ་མོ་གསལ་བར་མཛད་དུ་གསོལ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཚངས་པ་བདག་གིས་ཚོགས་ཆེན་པོས། །སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ཡོངས་བསྲབས་ཤིང༌། ཐ་བ་བཅོམ་ནས་རྟོགས་པ་ཡི། །ཆོས་འདི་རྟོགས་པར་སླ་མ་ཡིན། །རྒྱུན་ལས་བཟློག་པ་ལྟ་བུའི་ལམ། །ཟབ་མོ་ཤིན་ཏུ་མཐོང་བ་དཀའ། །སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་མུན་པ་ཡི། །ཕུང་པོས་བསྒྲིབས་པས་མཐོང་བ་མིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་ངེས་པར་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་དོན་བྱེད་པའི་ཐབས་ཀྱི་ཕྱིར་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པས་རྟོགས་པའི་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཁས་མ་


DTG103_Page_0542
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བླངས་པར་འཇིག་རྟེན་པས་རྟོགས་པར་བྱེད་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ཅུང་ཟད་མ་དམིགས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་འབའ་ཞིག་གིས་ཉེ་བར་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། འདི་ནི་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་དཔེ་གཅིག་ཙམ་སློབ་དཔོན་གྱིས་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བསྡུ་བར་བྱའོ། །ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་མེད་པའི་བདེ་བར་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་པའི་ངོར་འཇུག་ཏུ་དང་ངའི་ཞེས་པས་སྐད་གཞན་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་ངའོ་ཞེས་པས་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ངར་འཛིན་པའོ། །བདག་གི་འོ་ངའིའོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ང་ཡིར་འཛིན་པའོ། །ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་འདི་གཉིས་ཀྱང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཡན་ལག་སྟེ། དེ་ལས་བདག་དང་བདག་གིར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། སྤངས་པས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ལ་ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་དགོངས་པའི་དུས་སུ་ཉེ་བར་བཏུད་པ་གང་ཞིག་ལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་ཞིང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉེས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་ཞིང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པ་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་མཛེས་པས་གཤེགས་པས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པའམ་སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མཛེས་པར་གཤེགས་པས་བདེ་བར་གཤེགས་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་མཐར་ཐུག་པར་གཤེགས་པས་ཏེ་རིམས་ནད་ལེགས་པར་བྱང་བ་བཞིན་ནམ། ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མར་གཅིག་ཏུ་དགེ་བའི་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་མཛེས་པར་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་གི་ཚུལ་གྱིས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་


DTG103_Page_0543
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ཤིན་ཏུ་སྤངས་པས་གནས་ཀྱང་ང་དང་ངའི་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ལུང་ལས། དགེ་སློང་དག་ངའི་ལྷའི་མིག་རྣམ་པར་དག་པ་མི་ལས་འདས་པས་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགེ་སློང་དག་ང་ནི་གཅིག་པུ་དབེན་པ་ཞིག་ན་གནས་པ་ན་ཞེས་པས་འདིར་ང་ཡི་བ་གསུངས་སོ། །བདག་ཉིད་ལ་ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་མེད་ཀྱང་ང་དང་ང་ཡི་ཞེས་པ་གསུངས་པས་འཇིག་རྟེན་པས་རྟོགས་པའི་ཐབས་སུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ང་དང་ང་ཡི་ཤེས་གསུངས་ལ། འདི་ལྟར་གཙུག་ན་ནོར་བུའི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པར་བྱ་དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་གསུངས་པ་དེ་གང་ཞིག་དེའི་ཚེ་ལོང་བ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང་གང་དུ་འདི་ལྟར་བྱ་དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་གསུངས་ཤེ་ན། དེ་དག་གོ་བར་འདོད་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་གལ་ཏེ་ང་ཉིད་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་མ་གསུངས་ན་འཇིག་རྟེན་པས་རྟོགས་པར་འདོད་པའི་དོན་མི་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ངོ་མཚར་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའི། །གང་ཡང་འདི་ལྟར་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་མེད་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པའི་ངོར་འཇུག་ཏུ་ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་མཚོན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་གཞན་གསུང་བ་ན་ཡང་དངོས་པོ་དེའི་རང་བཞིན་ལྟ་བུར་མཚོན་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་གསུངས་པས་དངོས་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་གསུངས་པའོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་བཞིན་བརྗོད་བྱས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ན། བརྗོད་བྱ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྫོགས་ཀྱི་བར་གྱིས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་རྗོད་བྱེད་ནི་བརྗོད་བྱ་མེད་པ་སྟེ། ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་བརྗོད་པ་འགའ་ཞིག་ཏུ་གྲུབ་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་དབང་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གསུངས་པ་ཐམས་ཅད་དངོས་མེད་པ་ཚིག་ཙམ་ཁོ་ན་ཡིན་ན། གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་


DTG103_Page_0544
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ། བདག་ཉིད་ལ་ནི་བདག་ཉིད་མགོན། །རྗེས་སུ་མགོན་བྱེད་གཞན་སུ་ཞིག །བདག་ཉིད་ལེགས་པར་དུལ་གྱུར་ན། །མཁས་པས་མཐོ་རིས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལ་བདག་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མིན་ན་མགོན་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟར་རིགས་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཡང་ཁྱོད་ནི་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་རྩོད་པའི་སྐབས་ཚོལ་བར་བྱེད་ལ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྨྲས་པ། བདག་མིན་བདག་མེད་མིན་བདག་དང༌། །བདག་མེད་མིན་པས་རྗོད་འགའང་མེད། །བརྗོད་བྱ་མྱ་ངན་འདས་དང་མཚུངས། །དངོས་པོ་ཀུན་གྱིས་རང་བཞིན་སྟོང༌། །དེ་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །འདིར་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ངོར་རློམ་སེམས་པ་ནི་བདག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་སྲེད་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པས་སྲེད་པའི་སྙིང་སྟོབས་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ནོ། །སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་འབྲེལ་བས་འཚོ་བས་ན་སྲོག་གོ །ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པས་སྐྱེ་བ་པོའོ། །ཡིད་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་ལས་སྐྱེས་པས་ཤེད་ལས་སྐྱེས་སོ། །ཡིད་ཤས་ཆེ་བར་གྱུར་བའི་ཕྱིར་ཤེད་ཅན་ནོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལས་བྱེད་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོའོ། །དེའི་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རིག་པ་པོའོ། །ཡུལ་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་པོའོ། །དཔྱོད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བ་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དེའི་མིང་གི་ཁྱད་པར་རོ། །བདག་དེ་ཡང་རྩ་བའི་རབ་བྱེད་བཅུ་པར། །རེ་ཞིག་ཤིང་ལ་མེ་མིན་ཞིང༌། །ཤིང་ལས་གཞན་དུ་མེ་མ་ཡིན། །མེ་ནི་ཤིང་དང་ལྡན་མིན་ལ། །མེ་ལ་ཤིང་མེད་དེར་དེ་མེད། །མེ་དང་བུད་ཤིང་བཤད་པ་ཡིས། །བདག་དང་ཉེ་བར་ལེན་རིམ་བཞིན། །ཞེས་པའི་ཚིག་གིས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་དེ་ཉིད་དང་གཞན་པ་རྣམ་པ་ལྔས་དཔྱད་ན་མི་སྲིད་པས་བདག་མེད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་འདིར་ཕྱོགས་སྔ་མ་གཞན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ངར་འཛིན་པ་དང༌། ང་ཡིར་འཛིན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པའི་གསུང་དངོས་པོ་མེད་ལ། ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་


DTG103_Page_0545
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་མ་སྤངས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པའི་བརྗོད་པ་དོན་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་པའི་ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པའི་ཚིག་དོན་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་བདག་མིན་ཅེས་བདག་དགག་པ་སྔར་བཞིན་ནོ། །བདག་མ་གྲུབ་པས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པའི་རྗོད་བྱེད་ཀྱང་བརྗོད་བྱས་སྟོང་པའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་བདག་མེད་ན་ཡང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ངར་འཛིན་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རང་རིག་པར་ཡོད་པས་དེའི་རྗོད་བྱེད་ཚིག་ཙམ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སླར་ཡང་ངར་འཛིན་པ་དེའི་དམིགས་པ་ཅི་ཞེ་ན། བདག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བདག་མེད་ན་དམིགས་པ་ལས་གཞན་དུ་ངར་འཛིན་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། དམིགས་པ་མེད་པར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེ་བ་ནི་མེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྐྱེ་སྟེ། དཔེར་ན་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེ་ན། དཔེ་འདི་ནི་གཉི་ག་ལ་མ་གྲུབ་པས་རྣམ་པར་རིག་པར་སྨྲ་བའི་འདོད་པའི་དོན་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ལ་ཡང་དཔེ་མེད་པས་འདོད་པའི་དོན་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། སླར་ཡང་ཁོ་བོའི་འདོད་པ་ཅི་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕྱི་རོལ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ། །སླར་ཡང་དེ་ཇི་ལྟར་མ་གྲུབ་ཅེ་ན། ཁོ་བོས་སུན་ཕྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་སྐྱོན་བརྗོད་པ་ནུས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ན། དེ་ལྟར་འགྱུར་ལ་རག་ན་གཉི་ག་ལ་གྲགས་པའི་དཔེ་བརྗོད་པ་མེད་པས་ནུས་པ་མེད་དོ། །ཁྱོད་ལ་ཡང་ཁོ་བོ་ལ་ལྟོས་ནས་གཉི་ག་ལ་གྲུབ་པའི་དཔེ་ནུས་པ་མེད་པས་འདོད་པའི་དོན་མི་འགྲུབ་བོ། །སླར་ཡང་ཅི་ཁོ་བོའི་འདོད་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱི་རོལ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཁོ་བོ་མི་འདོད་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་ཁོ་བོའི་འདོད་པ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཁོ་བོས་ཁས་བླངས་ལ་དེའི་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པས་ཤེས་ཀྱི་ཁོ་བོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ཁོ་བོ་ཅག་དང་འབྲེལ་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་


DTG103_Page_0546
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོན་འདི་སེལ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལ་ཅི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་མ་གྲུབ་པས། དེ་ལས་དམིགས་པས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དམིགས་པ་མེད་ན་དེ་མེད་པས་བདག་མེད་ན་ངར་འཛིན་པ་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །ཁོ་བོས་དེ་ལྟར་ཁས་མ་བླངས་སོ་ཞེ་ན། སླར་ཡང་ཅི་དངོས་པོ་འདི་དག་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་མ་གྲུབ་པས་གང་ཞིག་ཁྱོད་ཀྱང་ཁས་མི་ལེན་ནམ། འདི་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་གྲུབ་ལ། འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་རྨོངས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བར་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཁོ་བོ་སྨྲའོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་འདི་དག་ཀྱང་ཁོ་བོས་ཁས་མི་ལེན་ནོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདིར་དོན་རྟོགས་པ་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པ་འཛིན་པ་ལས་སམ་བསྟན་བཅོས་ལས་འགྱུར་གྲང༌། དེ་ལ་རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པ་ཁྱོད་ལ་ཚད་མ་མ་ཡིན་ལ། བསྟན་བཅོས་ལས་ཁས་བླངས་པའི་དོན་ཀྱང་གཞན་ལ་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པ་མེད་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་དང་མཚུངས་པའི་སྐྱེ་བོའི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་ཁྱོད་འཇུག་པའི་རིགས་ཀྱི་མཁས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཁས་པ་ནི་འཐད་པ་དང་བཅས་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཚད་མ་བརྗོད་པས་སམ། འཇིག་རྟེན་པ་ལས་སོ། །འཐད་པ་མེད་པ་ཚིག་ཙམ་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཚད་མར་བྱེད་ན་བསྟན་བཅོས་ཐམས་ཅད་ཚད་མར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་མེད་དོ། །རིགས་པས་དཔྱད་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་མི་སྲིད་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་མི་ལྟོས་པར་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཁོ་ན་ཁས་བླང་བར་བྱའོ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་དཔྱད་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་མི་སྲིད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་ཁོ་བོས་དཔྱད་ན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་སྲིད་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡོད་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཏང་བར་བྱོས་ཤིག །སླར་ཡང་གཞན་ཞིག་གིས་སྨྲས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་དམིགས་པ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ན།


DTG103_Page_0547
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་སྟེ། དམིགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ཞེས་པའི་མིང་འདི་ཉིད་འདིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཅི་འདིའི་དམིགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ། འདི་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་སྒྲ་ཐོས་པ་ན་གལ་ཏེ་འདིའི་མིང་ཉིད་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་མིང་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིའི་མིང་ཉིད་ལ་དམིགས་པས་མ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདིའི་དམིགས་པ་ཅི་ཞིག །རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་རོ། །སླར་ཁྱོད་ཀྱི་དམིགས་པའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཡིན། སྨྲས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རང་གི་རྣམ་པར་གཏོང་པའི་དོན་ནི་དམིགས་པའི་དོན་ཏོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པར་གཏོད་དམ་ཅི་གལ་ཏེ་གཏོད་ན་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་མིང་པའི་རྣམ་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་མི་འཐད་པས་དེ་འདི་དག་ནི་འགའ་ལ་འགལ་བའི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་དུས་གཅིག་ལ་གཅིག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་ན་ཡང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་སུ་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར། དེ་དག་མུན་པ་དང་སྣང་བ་དག་གཅིག་པ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་སྔོན་པོ་ཡིན་པ་ལྟར། དངོས་པོ་མེད་པ་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པར་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་རྣམ་པ་དག་འགལ་བས་འདི་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། སྔོན་པོའི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྔོན་པོའི་རྣམ་པ་དང་འགལ་བའི་དཀར་པོ་བཞིན་ནོ། །དམིགས་པ་


DTG103_Page_0548
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་རྣམ་པས་དབེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པ་ན་གང་ཞིག་ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད། ཅི་ངེས་པར་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ཙམ་ཞིག་ཁོ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའམ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དམིགས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་དམིགས་པ་ཁོ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་དམིགས་པ་དག་རྣམ་པ་མཚུངས་མོད་ཀྱི། དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གཅད་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་པོ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དམིགས་པར་བྱེད་པ་པོ་ཡང་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གཅད་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ཙམ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་རྗེས་སུ་བྱེད་པས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་རྣམ་པ་དག་འགལ་བས་དངོས་པོ་ལས་ལོག་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ན་ཡང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་ཇི་སྐད་བརྗོད་དོ། གཞན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་སྐྱེ་བ་ལས་སྔོན་རོལ་དུ་ཅིའི་ངོ་བོ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་མ་བཟུང་བས་སྐྱེ་བ་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ཅིའི་ངོ་བོ་ཡང་མ་ཡིན་པ་འདི་ལ་འཛིན་པས་སྐྱེ་བ་བསྒྲུབ་པར་བྱོས་ཤིག །དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཐོབ་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་ཤིན་ཏུ་འགལ་བའི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། མ་སྐྱེས་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་འཛིན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ངེས་པར་འདིས་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པར་བྱེད་ན། དེའི་སྐྱེ་བ་ལས་སྔ་རོལ་གྱི་གནས་སྐབས་ཉིད་ལ་བརྟག་པར་བྱ་ན། མ་སྐྱེས་


DTG103_Page_0549
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་གནས་སྐབས་སུ་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་རྣམ་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གནས་སྐབས་དེ་ན་དམིགས་པ་ལ་འཛིན་པར་བྱེད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་པོ་ཉིད་ནི་མི་འདོད་ལ། སྨོས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ན་གནས་སྐབས་གཞན་ཡང་ཐོབ་པ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དངོས་པོ་མང་པོ་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་སྔོན་པོའི་སྒྲ་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྔོན་པོའི་རྣམ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་སྒྲ་ལ་མ་ལྟོས་པར་དོན་རྟོགས་ལ་རག་ན་རྟོགས་པ་ནི་མེད་དོ། །རྒྱུ་མཚན་གྱི་སྒོ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་འཇུག་པར་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་ལས་གཞན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་ན། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་བ་ལོག་པས་མི་འཇུག་གོ་ཞེ་ན། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལོག་ན་ལས་ལྡོག་པར་འགྱུར་བས་སྐྱེ་བ་མི་ལེན་ནོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལྟར་མ་གྱུར་ཀྱང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དམིགས་པ་ལ་རྟག་ཏུ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་པས་ནི་གང་ཞིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་མཚན་མ་འགའ་ཡང་མི་དམིགས་ལ་མཚན་མ་མེད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་འདིར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་ལ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མཚན་མ་མི་དམིགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྡོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། འཕགས་པས་བརྟེན་པ་འདི་ལྟ་བུ། །དངོས་པོས་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་རྣམ་ཤེས་ནི། །ནམ་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འཕགས་པ་ལྷས་ཀྱང་གསུངས་པ། སྲིད་པའི་ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས། །ཡུལ་ནི་དེ་ཡི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ། །མཐོང་བའི་ཡུལ་རྣམས་བདག་མེད་ཕྱིར། །སྲིད་པའི་ས་བོན་


DTG103_Page_0550
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགག་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཚན་གྱི་སྒོ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་ཕྱིར་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་འབའ་ཞིག་པ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རིགས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་གི་དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དམིགས་ནའོ། །སུ་ཞིག་འདི་སྐད་སྨྲ། དངོས་པོ་མེད་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དམིགས་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་པ་འདི་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དངོས་པོའི་སྒོ་ལ་མི་ལྟོས་པར་དངོས་པོ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པས་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་བཞིན། ཇི་ལྟར་ན་དངོས་པོའི་སྒོ་ཅན་ཡིན། སླར་ཡང་འདིའི་གཏན་མེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་སྒྲ་ལ་ལྟོས་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་སྒྲ་འགའ་ཞིག་ནི་དོན་དང་བཅས་པའོ། །འགའ་ཞིག་དོན་མེད་པའོ། །དོན་དང་བཅས་པ་ནི་ལྷ་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་སྒྲའོ། །ལྷ་སྦྱིན་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཟ་བའི་བྱ་བ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་དམིགས་པས་དོན་ངེས་ན་ལྷ་སྦྱིན་གྱི་སྒྲ་དོན་དང་ལྡན་པའོ། །མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བསྟན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་མི་དམིགས་ལ། དམིགས་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་དངོས་པོ་ཞེས་རྣམ་པར་མི་འཇིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་སྒྲ་འདི་ཡང་བསྒྲུབ་བྱའི་དོན་གྱིས་སྟོང་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྒྲའི་དོན་མངོན་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་སྒྲ་ལ་དམིགས་པའོ། །དོན་དངོས་པོ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་དོན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལ་འདིའི་སྒྲའི་དོན་ཡུལ་འགའ་ཞིག་ན་མེད་ཅིང་དུས་ནམ་ཞིག་ན་མེད་ལ་རྟོགས་པ་པོ་འགའ་ཞིག་ལ་སྣང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་དམིགས་པས་གཏན་མེད་ཅེས་འཇིག་རྟེན་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་གོ །དེ་ཡང་འདིའི་གཏན་མེད་ནི་སྒྲའི་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ཏེ། སྒྲའི་དོན་མི་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་སྔ་ན་མེད་པ་དང་གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པ་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་པས་རྣམ་པར་བརྟགས་སོ། །དེ་ལ་ད་ལྟ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་དེའི་སྐྱེ་བའི་སྔོན་རོལ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་སྔ་ན་མེད་པ་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་ལ། ནམ་ཡང་དངོས་པོ་མི་སྲིད་པ་དེ་ནི་སྔ་ན་མེད་པ་མ་


DTG103_Page_0551
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལྟ་བུའོ། །ད་ལྟར་བའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནི་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་འཇིག་པའི་གནས་སྐབས་སམ། མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་ཞིག་ནས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པ་ཡང་གསལ་བར་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་ལ་ལྟོས་པ་འབའ་ཞིག་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་འཛིན་པ་ནི་མདོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན། འཕགས་པ་ལྷས་གསུངས་པ། དངོས་པོ་མེད་ན་དངོས་མེད་ནི། །ཤེས་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ལ། །དངོས་པོ་མེད་ན་དངོས་མེད་ནི། །གྲུབ་པར་འགྱུར་བ་ག་ལ་ཞིག །ཅེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གང་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའམ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཚུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ན། དེ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ཟད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འགོག་པ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདིར་དངོས་པོ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་བདག་མ་གྲུབ་པས་ངར་འཛིན་པའི་བརྗོད་པ་དངོས་པོ་མེད་པའོ་ཞེས་འདིར་གྲུབ་བོ། །འོ་ན་ཆོས་འདི་དག་ནི་རང་རིག་བས་མྱོང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ་ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིག་འཛིན་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་དམིགས་པར་བྱ་བར་མེད་ཀྱང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ངོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་འདི་དག་ནི་མེད་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེ་ན། ཅི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཁ་བལྟས་སམ། འོན་ཏེ་གཞན་དུ་ཁ་བ་ལྟས་པ་ཡིན། །འདི་ནི་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མ་ཡིན་ནམ། བྱང་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་འདི་རྣམས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་བ་མི་རིགས་ལ། རབ་རིབ་ཅན་གྱིས་སྐྲ་དང་སྦྲང་བུ་ལ་སོགས་པའི་དོན་མེད་ཀྱང་རང་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་ཉམས་སུ་མ་མྱོང༌། འདི་དག་སེམས་ཅན་གཞན་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཙམ་གྱིས་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་


DTG103_Page_0552
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དངོས་པོར་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ངར་འཛིན་པ་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་ཡང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཡོད་པར་ལུང་དང་རིགས་པ་དང་འགལ་བས་མེད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ང་དང་ང་ཡིར་འཛིན་པ་དང་མཚུངས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་དུ་གྲུབ་བོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བདག་མེད་ཀྱང༌། །རེ་ཞིག་དེ་དང་འགལ་བའི་བདག་མེད་པ་ཡོད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བདག་གི་རང་བཞིན་དང་འགལ་བས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པར་ཁས་བླངས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པས་བདག་ནི་མི་རྟག་པ་མ་སྐྱེས་པ་ངར་འཛིན་པའི་ཡུལ་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བདག་གི་རང་བཞིན་དང་འགལ་བའི་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་རམ། བདག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་བའོ། །དེ་ཡང་ཡོད་ལ་དེའི་ཕྱིར་བདག་གི་ཆོས་མེད་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཅི་ཁྱོད་ནི་བདག་མེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་གི་དངོས་པོ་མེད་པ་དང༌། དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཇི་ལྟར་འདིར་བདག་མེད་པ་ཡིན། ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་བཏགས་ནས་སམ། རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ན་དོན་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་གང་ཟག་ལ་བདག་ཅེས་བརྗོད་དེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ངར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་མུན་ནག་གི་ནང་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེས་བུའི་རྣམ་པ་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་བཞིན་དུ་ཉུང་ཟད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཀྱི། འདི་ནི་མ་ལུས་པའི་འགྲོ་བས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་ང་ཡིར་འཛིན་པའི་ཡིན་ལ།


DTG103_Page_0553
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ནི་མངོན་བར་ཞེན་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདིར་བསལ་བར་བྱའོ། །བདག་བརྟགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ལས་ཤིན་ཏུ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དཔྱོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཀྱི། དེ་སེལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་འདིར་འགེགས་པར་མི་བྱེད་ན། དེ་ལྟ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་དགག་པའི་དོན་དུ་འདི་སྐད་གསུངས། མིག་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བརྟག་པ་བརྟེན་པ་ཐེར་ཟུག་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པས་སྟོང་པར་གྲུབ་བོ་ཞེས་སོ།། མིག་ལ་བརྟེན་ནས་བཏགས་པའི་བདག་གིས་སྟོང་པ་དང་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལུང་འདིས་གསལ་བར་མཛད་ཀྱི། ནང་གི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་དང་བྲལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མིག་ནི་བདག་གིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་པ་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཞིག་ལ་བཏགས་ལ་བདག་དེ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྣམ་པ་ལྔས་མེད་ཀྱང་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བརྟན་ནས་འདོགས་ལ། དེ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དེ། མིག་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ལ་རྣམ་པ་ལྔས་ཀྱང་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་གདམས་པ་སྟོན་པར་བཞེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མིག་ནི་བདག་གིས་སྟོང་པར་གྲུབ་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་མིག་ལ་དཔྱད་པ་ན་བདག་མི་སྲིད་པ་དེའི་ཕྱིར་མིག་ནི་བདག་གིས་སྟོང་པ་སྟེ། བདག་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཤྭའི་སྒྲ་ནི་ག་པ་ལ་སོགས་པར་དཔྱད་པ་སྟེ། དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ཞེས་པས་འདིའི་དོན་ནི་ག་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དང་ཏི་བྱས་པས་ཤུ་ནྱ་སྟེ་སྟོང་པའམ་དབེན་པའོ། །འཕྲོས་པ་ལས་རིང་པོ་ཉིད་དོ་ཞེས་པའམ་ག་བ་ལ་སོགས་པའི་བཤད་པ་ལས་སྐྱེ་བོ་དང་བྲལ་བའི་དབེན་པ་ལ་སྟོང་པའི་སྒྲར་སྒྲ་པ་རྣམས་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་གང་ཞིག་གང་དང་བྲལ་བ་དེ་དེས་སྟོང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ནི་བཤད་པའི་དོན་ཏོ། །མོད་པ་ལ་ཡང་སྟོང་པའི་སྒྲ་མཐོང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་སོ། །འདིར་ནི་སྔ་མ་ཉིད་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། མིག་ནི་བདག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པའོ་ཞེས་བདག་མེད་པས་བདག་གི་ཅུང་


DTG103_Page_0554
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་གིར་བྱ་བ་དང་བྲལ་བས་སྟོང་ལ། བདག་གིར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ལས་ཐ་དད་པའི་མིག་གཞན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མིག་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཏུ་བཏགས་པ་དང་ལྡན་པ་བཞིན་བདག་གིས་བདག་ཏུ་བྱས་པས་འདི་ནི་བདག་གི་བ་ཞེས་བྱ་ལ། བདག་མེད་ན་ཉེ་བར་བླངས་པ་འགའ་ཡང་མེད་པས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཉིད་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་གཞན་པའི་མིག་མེད་ལ། བདག་གི་བས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པས་མིག་གི་རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་བཤད་པའོ། །ཡང་ན་བདག་གི་སྒྲ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། མིག་བདག་གིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་གི་བས་ཞེས་པ་རང་བཞིན་དང་འབྲེལ་པའི་གང་སུ་ཡང་རུང་བས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་མིག་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་པར་འགྱུར་བས། དེ་ལྟར་སྨྲ་བར་བྱ་སྟེ། མིག་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ཉིད་གསལ་པོར་སྨྲ་བར་བྱོས་ཤིག །སྨྲས་པ། ཁོ་བོ་ནི་མིག་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་མི་སྨྲ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་མིག་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་པ་སྨྲའམ། བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད། དེ་ལ་རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་མིག་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་མེད་དེ། བདག་ཏུ་བརྟེན་པ་ལ་ཉེ་བར་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་མིག་ཡོད་བཞིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ་ཞེས་པས་མིང་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་གཟུགས་མཐོང་བ་དང་རེག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་མིག་མེད་དོ་ཞེས་མེད་ན་དེའི་ཚེ་ཁོ་བོ་འཇིག་རྟེན་པ་མིག་མེད་པར་ཁས་ལེན་ནོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་སྨྲ། དེའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པ་མིག་མེད་དོ་ཞེས་མི་སྨྲའོ། །ད་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང་མིག་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་བསྟན་བཅོས་ཞེས་བྱ་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་དེས་ཉོན་མོངས་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པས་སོ། །འགོག་པ་ན་འཇིག་རྟེན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་གསོད་པན་ཆད་པ་ཆེན་པོས་འཇིག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ལ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་ལམ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ལས་ཉེ་བར་ཐོབ་པ་ཡོད་པ་མི་སྲིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། མི་དམིགས་


DTG103_Page_0555
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་པའི་མིག་མེད་དོ་ཞེས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཆོག་ཏུ་རྗེས་སུ་ཚོལ་བ་ཉིད་ནི་དེའི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་སྣང་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དམིགས་པ་མེད་པ་རྣལ་འབྱོར་པ་སུ་ཞིག་གིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་གོ །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མེད་པས་མེད་པ་ཉིད་ཉེ་བར་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྟན་བཅོས་ལས་ཀྱང་མིག་མེད་དོ་ཞེས་ཁོ་བོ་མི་སྨྲའོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མིག་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྣམ་པ་ཁས་བླངས་ཤིང་དེ་དོན་དམ་པར་མེད་དོ་ཞེས་རྟོག་པ་དེ་རྣམས་ནི་དབུ་མའི་བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་མི་བརྗོད་དོ། །མིག་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་རང་གི་མཚན་ཉིད་གྲུབ་པ་ལྟ་བུར་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པས། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མིག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་དོ། །གང་ཞིག་ཁོ་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་མེད་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་པ་ལ་ཡང་དེ་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་མིག་ཡོད་ལ་དོན་དམ་པར་མེད་དོ་ཞེས་པའི་ཚིག་གི་རིགས་པ་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་ནུས་པར་རུང་ན་ཡང༌། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁས་ལེན་པ་དང་སྤོང་བ་དག་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་ལ་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་པ་ནུས་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་པ་ཡང༌། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁས་བླངས་པ་དེ་ནི་སྐྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་རུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁས་བླངས་པ་ལ་སྒྱུ་མ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སླུ་བ་མེད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མིག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཁྱོད་ལ་མ་གྲུབ་ན། ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་རིགས་པས་མིག་བདག་དང་བདག་གི་བས་སྟོང་པར་བཤད་པས་མིག་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་ཅི་ཞིག་འགྲུབ་


DTG103_Page_0556
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅི་ངེས་པར་མིག་གི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་གང་ཞིག་དང་བྲལ་བ་ལས་མིག་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་ནི་སེལ་བ་མི་རུང་ལ། གང་ཞིག་གང་ན་མེད་པ་དེ་ནི་སེལ་བར་མི་རུང་ཞིང་གང་ན་མེད་པ་དེར་ནི་སེལ་བར་མི་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཆུའི་དྲོ་བའོ། །རང་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་སེལ་བར་བྱེད་ན་སྐྱོན་འདིར་འགྱུར་གྱི། འོན་ཀྱང་མིག་རང་བཞིན་མེད་པར་གནས་པ་ཉིད་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྨོངས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མིག་རང་བཞིན་མེད་པར་གནས་ཀྱང་ལོགས་སུ་བཞག་ནས་རང་བཞིན་དང་བཅས་པར་རྟོགས་ལ། དེ་ལ་མངོན་བར་ཞེན་པས་འདི་དག་ཁོ་ན་བདེན་པར་ཡོད་གཞན་ནི་རྨོངས་པའོ་ཞེས་འདི་དག་བདེན་པར་མངོན་བར་ཞེན་པས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་སྐྱེད་པས་འཁོར་བར་འཁོར་རོ། །འདི་དག་བདེན་པར་མངོན་བར་ཞེན་པ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་དེའི་གཉེན་པོར་ཁོ་བོས་མིག་རང་བཞིན་མེད་པར་རྣམ་པར་གནས་པ་ཉིད་མིག་རང་བཞིན་མེད་པའོ་ཞེས་པའི་ཚིག་གིས་ཤེས་པར་བྱེད་ཀྱི། ཁོ་བོས་རང་བཞིན་སེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་སྨྲོས་པའི་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མིག་རང་བཞིན་སྟོང་པར་བསྒྲུབས་ན། དེ་ལྟ་ན་མིག་དེ་ནི་རང་བཞིན་གང་ཞིག་གིས་སྟོང་པར་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཡོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཁང་པ་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན། ལྷ་སྦྱིན་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཁྱིམ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་གང་དུ་གཉི་ག་ཡང་སྟོང་བར་མི་འདོད་ན། དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མི་རུང་དེ་ཞེས་འདིར་རྣམ་པར་རིག་པར་སྨྲ་བས་སྨྲས་པ། གཞན་དབང་ནི་ཡོད་པ་ཀུན་བརྟགས་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁོ་བོ་ཅག་ཁོ་ན་ལ་སྟོང་པ་འཐད་ཀྱི་གང་ཞིག་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཞིག་གིས་སྟོང་པར་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་དབུ་མ་པ་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་དེས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ་དེས་སྟོང་པ་དང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་གཞན་དབང་གི་རང་བཞིན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བརྗོད་དུ་མེད་པ་དངོས་པོ་ཙམ་ལ་དེ་ནི་རྣམ་པ་


DTG103_Page_0557
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཉིས་ཏེ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་མ་དག་པའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ནི་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གོམས་པ་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་དྲི་མས་བསྒོས་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་ནས། གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་དག་པའི་རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ། དེ་ཡང་གཞན་དབང་གི་རང་བཞིན་འདི་ནི་རང་ཉིད་ཁོ་ན་མི་འབྱུང་བ་དང་རང་བཞིན་ལ་གཞན་གྱི་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བས་ན་གཞན་དབང་ངོ༌། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་ནི་དངོས་པོའི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་གྱི་རྐྱེན་ལས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གཞན་དབང་དུ་བརྗོད་ལ། གཞན་གྱི་རང་བཞིན་ལ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དབང་གི་སྒྲ་ནི་གཙོ་བོ་ལ་འཇུག་སྟེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་འདིར་ནི་བདག་རང་དབང་བའོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ན་རང་ཉིད་གཙོ་བོར་སྨྲ་བའོ་ཞེས་བྱ་ལ། འདི་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ལས་ཤེས་པས་གཞན་དབང་སྟེ། གཞན་ལས་སྐྱེ་བའོ། །ཡང་ན་བརྒྱུད་ཅིང་སྐྱེད་པས་དབང་ལ་གཞན་དབང་ནི་གཞན་གྱིས་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དབང་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དངོས་པོ་རང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་བརྟགས་པའི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཁ་ན་མཐོ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས་གསུངས་པ་གང་ཞིག་གང་ན་མེད་པ་དེ་ནི་སྟོང་ལ་གང་ཡང་འདིར་ལྷག་མ་དེ་ནི་ཡོད་པ་ལ་འདིར་ཡོད་དོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་འདི་སྐད་སྨྲ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཞུགས་པའོ། །གང་དུ་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་དག་དེ་ཡང་གང་ཞིག་གིས་སྟོང་པ་མི་འདོད་ན་དེ་ནི་སྟོང་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་གལ་ཏེ་གཞན་དབང་གི་རང་བཞིན་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སུ་ཞིག་འདི་སྐད་སྨྲ། སྐྱེ་བ་ལས་སྔ་རོལ་དུ་གཞན་དབང་གི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །སྐྱེས་ནས་འདིའི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྨྲས་པ། གང་ཞིག་སྐྱེ་བ་ལས་སྔ་རོལ་དུ་འདིའི་རང་བཞིན་མེད་ན་ཅིར་


DTG103_Page_0558
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་བའི་འདིའི་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་ཡིན། སྐྱེས་ནས་ཡོད་པ་ལ་འདི་ནི་ཡོད་པའོ་ཞེས་རུང་གི་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀྱང་ངེས་པར་གཟུང་བར་མི་ནུས་ན་ཁྱད་པར་བརྟག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་པོས་འདི་ཞེས་པ་དེ་ལས་སྐྱེ་བཞིན་པའོ་ཞེས་པའི་ཁྱད་པར་ངེས་པར་གཟུང་བར་མི་ནུས་ལ། དེའི་ཕྱིར་འདིའི་སྐྱེ་བ་མེད་ལ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ཅི་ཡོད་ལ་ཉིད་ནི་ག་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་འདི་ཡོད་པར་གྱུར་ན། མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ནི་ཚིག་ཙམ་གྱིས་སྨྲ་བའོ། །གལ་ཏེ་ཁོ་བོ་ཅག་གི་བདག་མེད་པར་གྱུར་ན། བཅིང་བ་དང་གྲོལ་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་རེ་ཞིག་བདག་ཡོད་པར་ཡང་མི་འཐད་དེ། འདི་གཉིས་ནི་རིགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་གཞན་དབང་དངོས་པོར་ཡོད་ན་ནང་གི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་ཡང་ཡོད་ལ། འདི་ནི་མ་དཔྱད་པའི་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་རིགས་པ་དེ་དག་ལ་བ་གཅིག་པོ་ཡོད་ཅིང་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུར་རྟོག་ན་གཉིས་པ་ཡང་བརྟག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་གང་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། གང་ཡང་འདིར་ལྷག་མ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་ཐོས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་གསུངས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་བྱས་པ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་མེད་ལ། གང་ཞིག་བྱིས་པ་རྣམས་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞན་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་དེ་ཡང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོའི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་བརྫུན་པ་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་ཡོད་ལ་དེའི་རང་བཞིན་ནི་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་གང་ན་མེད་པ་དེ་ནི་དེས་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱའོ། །བརྫུན་གྱིས་


DTG103_Page_0559
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ལ་རང་བཞིན་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོར་གྱུར་པ་དེ་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །གང་ཡང་འདིར་ལྷག་མ་ཞེས་པ་ནི་བརྫུན་པ་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་གྲུབ་པ། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོའི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་མ་གྲོལ་བ་ནི་ཡོད་དེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། སྒྱུ་མའི་རྣམ་པ་དེ་ནི་ཡོད་དོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་པ་དེ་ནི་ཡོད་དོ། །རྨོངས་པ་ཆགས་པ་དེ་ནི་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་གང་ཅུང་ཟད་ཙམ་དེ་ནི་ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་བརྟགས་པས་དཔྱོད་པ་པོས་བརྫུན་པ་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མངོན་དུ་ཤེས་པས། འཇིག་རྟེན་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བརྫུན་པའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ལ་གནོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་གནོད་པས་ཆད་པར་སྨྲ་བའམ་མེད་པ་ཉིད་མི་ལྟུང་ལ། རང་བཞིན་ལ་སྒྲོ་མ་བཏགས་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ལ་གནས་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བསྐྱེད་པའི་འཁོར་བ་ངེས་པར་སྤོང་ཞིང་རྟག་པར་སྨྲ་བར་མི་ལྟུང་ངོ༌། །འདིར་ཡང་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་འཐད་པ་དང་བཅས་པས་དོན་ཆེན་པོར་ཡང་འགྱུར་ལ། གཞན་དུ་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཉིད་ནི་འཐད་པ་དང་བྲམ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་སླར་རང་བཞིན་མེད་པ་དངོས་པོར་གྱུར་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བདག་ཉིད་ངན་པ་ལ་རྣམ་པར་རོལ་པའི་གོ་འཕང་ལ་ཞུགས་པས་དག་དོད་སྨོས་པ་ཉིད་ལས་རྒྱས་པ་གསལ་བར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱི་མིང་ཐོས་པ་ལྟ་བུར་རློམ་སེམས་ནས་འདྲི་བ་ལ་འཇུག་པ་ཀྱེ་མ་ངོ་མཚར་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་དཔྱད་པ་རྣམས་སེམས་ལ་གྱིས་ཤིག །ལུང་འདི་ལས་ཀྱང་འདི་གསལ་བར་བྱེད་པས་སེམས་ལ་ཞོག་ཤིག །ཇི་སྐད་དུ། བྲག་ཕུག་རི་དང་རྫོང་དང་ཆུ་ཀླུང་ལ། །གང་ཞིག་བརྗོད་པ་ལ་བརྟེན་བྲག་ཅ་བཞིན། །འདུས་བྱས་འདི་ཀུན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། །སྨིག་རྒྱུ་དང་མཚུངས་འགྲོ་ཀུན་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་གང་ན་མེད་པ་དེ་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ལྟར་ཡང་དོན་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་དེ་


DTG103_Page_0560
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་སྐད་དུ། ཀུན་བརྟགས་དངོས་པོ་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཡོད་པ་ན། །སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་འདེབས་པའི། །མཐར་རྟོགས་པ་ནི་ཕུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་པ་དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་བཤད་པས་ལེགས་པར་བཤད་པར་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་མེད་ལ། གཞན་དབང་ཡང་བརྫུན་པ་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་བྱས་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡོད་པ་ལ། གང་ཞིག་དེའི་ཚེ་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་པ་དང་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པ་བྱས་པ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེ་ནི་ངེས་པར་ཕུང་བར་འགྱུར་རོ། །རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའི་ཕྱོགས་ནས་གནས་པས་ངེས་པར་ངན་འགྲོར་ལྟུང་བས། འདི་ལྟར་རྣམ་རིག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་རྣམས་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་རྟོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་མར་བརྗོད་པར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བདག་དང་བདག་གི་བས་སྟོང་པར་བསྒྲུབས་པས་མིག་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒྲུབས་ནས། སླར་ཡང་མིག་གི་རང་བཞིན་སྟོང་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། རྟག་པ་བརྟན་པ་ཐེར་ཟུག་པ་ཡོངས་སུ་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པས་མིག་སྟོང་ངོ་ཞེས་པར་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བདག་གི་སྒྲས་ནི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་དང་བྲལ་བས་རྟག་པའོ། །མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་བརྟན་པའོ། །གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཐེར་ཟུག་པའོ། །གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱི་མིང་གི་བྱེ་བྲག་ཡིན་གྱི་ནང་གི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུའི་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་ལ་རྣམ་པར་གནས་པས་ན་སྔར་ཉིད་དུ་དེ་དག་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་མདོ་ལས། མིག་སྐྱེས་བཞིན་པ་གང་དུ་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འགག་བཞིན་པ་ནམ་ཡང་དམྱལ་བར་འགྲོ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལས་ཡོད་ཅིང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་


DTG103_Page_0561
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོད་ལ། བྱེད་པ་པོ་ནི་མ་དམིགས་སོ། །གང་ཕུང་པོ་འདི་ནི་འཇིག་ལ་ཕུང་པོ་གཞན་དུ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་བརྡ་གཞན་ལས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་བརྡ་ནི་འདིའོ། །འདི་ལྟར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོ་འདིར་ནི་ཐོག་མར་བྱེད་པ་པོ་བཀག་ལ། ཕྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། གང་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་མིག་ཡོད་པ་ཐོབ་པ་ལ། ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་མིག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གཉེན་པོར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་ཉེ་བར་བསྟེན་པས་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཚེ་རྟག་པའི་བདག་བཀག་པས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཉེ་བར་མཁོ་བོ་མེད་ཅིང༌། མིག་ཇི་ལྟ་བར་གནས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མ་བཀག་ན་རྟག་པའི་བདག་བཀག་ཀྱང་མིག་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བ་སྤུ་ཡང་འགུལ་བར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རི་དགས་དང་བྱ་ལ་སོགས་པ་བདག་རྟག་པ་མི་དམིགས་ཀྱང་དེར་ཞེན་པས་དེའི་ཕྱིར་འདིར་རྟག་པའི་བདག་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་མིག་བདག་མེད་པར་འཇོག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཇོག་ན་ཡང་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་རྟག་པའི་བདག་བཀག་པས་སམ་རང་བཞིན་དང་བཅས་པ་བཀག་པས་སོ། །གང་ཡང་དེ་ལྟར་ཅི་སྐད་གསུངས་པའི་རིགས་པས་བདག་མེད་པས་དེའི་ཚེ། གཉེན་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ། བདག་མེད་མི་ན་ཞེས་པ་ལ། བདག་དང་འགལ་བའི་ཆོས་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཇི་ལྟར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ལྟར་བདག་དང་བདག་མེད་ལ། ཇི་ལྟར་ཡང་དངོས་པོ་མེད་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་མེད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་ན་བདག་མེད་པ་ཡང་སྲིད་པ་མེད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །ཡང་གང་དུ་བདག་ཡོད་པ་ཡིན་ན་དེ་ནི་བདག་མེད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་ཡང་དེ་མེད་དེ། ཉེ་བར་ལེན་པ་པོ་མེད་ན་ཉེ་བར་བླངས་པ་མེད་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་པ། བདག་མེད་མིན་པ་སྟེ་བདག་མེད་པ་ཡང་མ་གྲུབ་


DTG103_Page_0562
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་དུ་གྲུབ་པའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་བདག་འབའ་ཞིག་པ་མེད་ན་བདག་མེད་པ་འབའ་ཞིག་པ་ཡང་མེད་ལ། དེ་ལྟར་ན་ཡང་མེ་དང་བུད་ཤིང་དག་བཞིན་དུ་བདག་དང་བདག་མེད་དག་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་གྲུབ་པ་ཡོད་པས་དེས་བདག་དང་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། གསུངས་པ། དེ་ལྟར་ཡང་བདག་དང་བདག་མེད་ཅེས་པ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ཚིག་གི་ལྷག་མའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དཔྱད་བཞིན་པས་བདག་གམ་བདག་མེད་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན། དེའི་ཚེ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། གང་དུ་དེ་གཉིས་མེད་ན་བདག་དང་བདག་མེད་པ་ག་ལ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་བདག་དང་བདག་མེད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་ནི་དོན་གཞན་ཏེ། ཁ་ཅིག་གིས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་བདག་དང་བདག་མེད་པ་མེད་ལ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་བདག་དང་བདག་མེད་པ་བཀག་པའི་བདག་དང་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡོད་ལ། དེ་ཡོད་པས་དགག་བྱ་བདག་མེད་པ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་བདག་དང་བདག་མེད་པ་གཉིས་སུ་བརྟགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བདག་དང་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་འདི་ཡང་མི་རིགས་སོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། བདག་དང་བདག་མེད་འགའ་ཡང་མེད། །ཅེས་བྱའོ། །འགའ་ཡང་མེད་ཅེས་པའི་འགག་པ་འདི་ཇི་ལྟར་ཕྱིས་དེ་མ་ཐག་པའི་བརྗོད་པ་འགའ་དང་མངོན་པར་འབྲེལ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སྔར་གྱི་དེ་མ་ཐག་པའི་བདག་དང་བདག་མེད་པ་དང་ཡང་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ལ་འདིར་རི་ཞིག་སྔར་གྱི་རྟོག་པ་བརྗོད་དེ། ཇི་སྐད་བཤད་པའི་རིགས་པས་བདག་དང་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་བཀག་ན་བདག་དང་བདག་མེད་པ་ག་ལ་འབྱུང་ཞེས་སྒྲུབ་བྱེད་གསུངས་པ། བདག་མིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕྱི་མའི་རྟོག་པ་ཡང་བདག་དང་བདག་མེད་པ་ལོགས་སུ་བཞག་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་མེད་ལ། བདག་དང་བདག་མེད་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་བདག་མེད་པ་མ་ཡིན་


DTG103_Page_0563
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་འགའ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ། བདག་དང་བདག་མེད་མིན་འགའ་མེད། །ཅེས་སོ། །ཡང་འདིའི་དོན་གཞན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་མིང་ཙམ་མོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ན་མུ་སྟེགས་པས་སྨྲས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མིང་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ། ཁོ་བོ་ཅག་གི་གྲུབ་མཐས་བཤད་པ་བརྟག་པ་མ་བྱས་པ་ལ་སོགས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་བདག་གི་དོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདིར་སྨྲས་པ། བདག་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་པོའི་བདག་གི་སྒྲ་ལ་བརྗོད་བྱའི་དོན་བདག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་ཉིད་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བོང་བུའི་རྭ་བཞིན་ལ། བརྟག་པ་མ་བྱས་པ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་དོ། །འབྱུང་བའི་སེམས་པ་ཅན་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་མེད་པ་ནི་བདེན་ལ། འོན་ཀྱང་བདག་མེད་པ་འབྱུང་བ་ཙམ་ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །རང་གི་སྡེ་པ་དག་ཀྱང་སྨྲས་ཏེ། ནང་གི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་དང་བྲལ་བའི་བདག་མེད་པ་ཕུང་པོ་ཙམ་ཡོད་ལ། བདག་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་དག་ལ་ལྟོས་ནས་གསུངས་པ་བདག་མེད་མིན་ནོ་།བདག་མེད་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་དེ། ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་སྔར་ཉིད་དུ་རྒྱས་པར་བསྒྲུབས་སོ། །ཡང་རང་གི་སྡེ་པ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་བཏགས་པའི་རྫས་སུ་ཡོད་ཅིང་གང་ཟག་ཏུ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཡོད་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་འདི་ལ་འགའ་ཞིག་གིས་དབང་དུ་བྱས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །སྨྲས་པ། བདག་དང་བདག་མེད་འགའ་ཡང་མེད། །ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རིགས་པས་ཆོས་དང་གང་ཟག་དག་བཀག་པའི་ཕྱིར། གང་གི་ཚེ་ཡང་འདི་ལྟར་བདག་དང་བདག་མེད་པ་སྟེ། བདག་དང་བདག་མེད་པ་ཡང་མི་འཐད་ལ། དེའི་ཚེ་ཐམས་ཅད་ཚིག་ཙམ་སྟེ། དོན་གྱིས་སྟོང་པར་གྲུབ་བོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་བརྗོད་བྱའི་དོན་བཀག་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གང་ཞིག་དོན་གྱིས་སྟོང་པའི་ཚིག་དེ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་ལ། དེ་


DTG103_Page_0564
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་ཚིག་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་གཞན་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །ཡང་ན་བརྗོད་བྱ་ལས་གཞན་དུ་རྗོད་བྱེད་མི་འཐད་ལ། ཚིག་འདི་དག་མ་བཀག་པར་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་བྱ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་རྗོད་བྱེད་ཡོད་པ་ཉིད་ན་བརྗོད་བྱ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གསུངས་པ། བརྗོད་འགའ་མེད་ཅེས་སོ། །བརྗོད་བྱ་ལས་གཞན་དུ་རྗོད་བྱེད་ཀྱང་མི་འཇུག་པས་བརྗོད་པ་ཡང་མེད་དོ། །འོ་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུའི་བརྗོད་པ་བརྗོད་པ་བརྗོད་བྱའི་དོན་གྱིས་སྟོང་ཡང་བརྗོད་བྱ་ལས་གཞན་པ་ཡོད་པས་རྗོད་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བརྗོད་པས་ནི་ཇི་ལྟ་བར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་བརྗོད་བྱ་ལ་བརྡར་བྱེད་ལ། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབས་ལ། དེ་དག་མེད་ན་གཞན་བརྗོད་བྱ་ཅི་ཞིག་ཡོད། བརྗོད་བྱ་མེད་ན་རྗོད་བྱེད་མེད་པས་བརྗོད་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་ན་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་བསྒྲུབས་པས། གནས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་སྒྲ་མི་འགྲུབ་པ་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་བརྗོད་འགའ་མེད་ཅེས་སོ། །ཡང་ན་ཚིག་ནི་དོན་གྱིས་སྟོང་པར་བསྒྲུབས་ལ། སྒྲ་ཡང་སྒྲ་གཞན་གྱི་བརྗོད་བྱ་ཡིན་པས་དོན་ཉིད་ལ་དོན་དེ་ཡང་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་ལ། དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ཡང་མེད་པར་གཟིགས་ནས་གསུངས་པ་བརྗོད་འགའ་མེད་ཅེས་སོ། །བརྗོད་པ་མེད་པར་གྱུར་ན་ཡང་བརྗོད་བྱའི་དོན་གྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་གནས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་རྗོད་བྱེད་ཀྱིས་བརྗོད་པའི་དོན་ཀྱང་མེད་ན། དེའི་ཚེ་ཅི་ཞིག་ཡོད། སྨྲས་པ། ཁོ་བོས་སྒྱུར་མའི་ནོར་གྱིས་ཕྱུག་པོར་བྱེད་པའམ་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུས་ཁྱོད་ཀྱི་ཆུའི་གདུང་བ་སེལ་བར་བྱེད་པའམ། སྒྱུ་མའི་རི་དགས་ཀྱི་ཤས་བཀྲེས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །འོ་ན་འདིར་ཁོ་ན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་གཟུང་བར་བྱ་བར་འགྱུར་ལ། སླར་ཡང་འདིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་ཅི་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གོ་བ་དང་སྤོང་བ་དག་གིས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་ཅིང་ཆོས་ཉིད་ཟབ་མོ་ལ་གུས་པ་ཡང་སྐྱེད་ན་དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི། བརྗོད་བྱ་མྱ་ངན་འདས་


DTG103_Page_0565
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་མཚུངས། །དངོས་པོ་ཀུན་གྱི་རང་བཞིན་སྟོང༌། །རང་བཞིན་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་པ་རྣམ་གྲངས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ནི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྟག་པ་མ་ལུས་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་རང་བཞིན་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ངེས་པར་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་སྤོངས་པ། བོར་བ་བྱང་བར་གྱུར་པ་ཟད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འགོག་པ་ཉེ་བར་ཞིབ་ནུབ་པར་འགྱུར་བ་སྡུག་བསྔལ་གཞན་དུ་ཉིད་མཚམས་མི་སྦྱོར་བ། འདི་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པའོ། །འདི་ནི་ཞི་བ་གྱ་ནོམ་པའོ། འདི་ལྟར་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་སྲེད་པ་ཟད་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འགོག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་སོ། །འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་ཅི་ཡང་མེད་པ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅི་ཡང་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བསྟེན་པ། གང་ཞིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཚུངས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བརྟེན་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རེ་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་རུང་གི །ཕྱི་དང་ནང་གི་ཆོས་འདུ་བྱེད་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་དང༌། མ་རིག་པ་དང་ས་བོན་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཉེ་བར་བསྐྱེད་པའི་བདག་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བར་རང་དང་སྤྱི་དང་ཐུན་མོང་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་བསྐལ་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབ་པར་ནུས། དེའི་ཕྱིར་གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་མ་རིག་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་རྣམས་ཚད་མར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་འཕགས་པ་དང་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ཅི་དགོས་པར་འགྱུར། བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཉིད་ཚད་མ་ལ། ཚད་མས་


DTG103_Page_0566
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མ་བཙལ་བར་དེ་རྣམས་གྲོལ་བར་གྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མེད་པས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་མངོན་དུ་བྱས་པའི་འཕགས་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་གཟིགས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་རིགས་ཏེ། གང་ཞིག་མ་མཐོང་བ་ལས་བྱིས་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་ལ། གང་ཞིག་མཐོང་བ་ལས་འཕགས་པ་རྣམས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །ཇི་ལྟར་ན་འདི་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཚུངས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའོ། །འོ་ན་དེ་ཁོ་བོ་ལ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་ཁོ་བོ་ཅག་གིས་འདི་རྟོགས་པར་ནུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། མོས་པ་མེད་པ་དང་དད་པ་མེད་པ་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་འབྲེལ་པ་ཐོས་པ་ཆུང་བ་ལེ་ལོ་ཅན་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པས་དེ་རྟོགས་པར་འགལ་བས་དེས་ལ་འདི་མི་མཐོང་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་གོ་སྐབས་སུ་འགྱུར་བས། སྦྱིན་པ་དང་སྤྲོ་བ་དང་ཐོས་པ་མང་བ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བརྟེན་པ་དད་པ་དང་མོས་པ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་བརྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་དག་དང་ལྡན་པས་འཕགས་པས་བསྟན་པའི་རིགས་པ་དང་དཔེ་ཡང་འདིར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཐབས་དང་བཅས་གང་རིགས་པས་ངེས་པར་ཡོད་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །སླར་ཡང་ཅི་ཞིག་འདིར་འཕགས་པས་བསྟན་པའི་རིགས་པ་གང་གིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཚུངས་པར་རིགས་པས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། འཕགས་པས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གང་ཞིག་དངོས་ཀུན་རང་བཞིན་ནི། །རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པའམ་སོ་སོའི་དངོས། །ཀུན་ལ་ཡོད་མིན་དེ་ཕྱིར་སྟོང༌། །ཞེས་པ་ལ་དེ་ལ་རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུས་སཱ་ལུའི་ས་བོན་ནོ། །རྐྱེན་ནི་ཐུན་མོང་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པའི་ཡན་ལག་གི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་དེ་བཞིན་ནས་ཀྱི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་


DTG103_Page_0567
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ཡང་ངོ༌། །མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་པའི་འབྲས་བུ་ས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ལ་སཱ་ལུའི་ས་བོན་གྱི་རྣམ་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུའི་དངོས་པོ་འབའ་ཞིག་ཙམ་དུ་ཉེ་བར་འགྲོ་བས་འདི་ལ་རྐྱེན་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་གོ ། །རེ་ཞིག་གང་འདིའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ན་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་གནས་ལ། གང་དུ་རྐྱེན་ནི་འདིའི་ངེས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ས་ན་རྒྱུ་གཉིས་དང་རྐྱེན་གཉིས་སོ་ཞེས། སོ། །ཡུལ་གཅིག་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་སྒྲའི་སྦྱོར་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཛད་དོ། །ཚོགས་པ་ནི་དངོས་པོ་དེ་དག་མ་ཚང་བ་མེད་པར་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་སྐྱེའི་གཞན་དེ་མ་ཐག་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ལས་མ་ཡིན་པས་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པར་འདིར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །སོ་སོའི་དངོས་པོ་ནི་དེ་རྣམས་ཐ་དད་པ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་སོ་སོའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་པས་སོ་སོའི་དངོས་པོ་དེ་ཐམས་ཅད་ལ་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་དེས་སྟོང་པས་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་འདིར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་ངེས་པར་འདུས་བྱས་སམ་འདུས་མ་བྱས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར། དེ་ལ་རེ་ཞིག་འདུས་མ་བྱས་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་བརྗོད་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་མི་རིགས་སོ། །འདུས་བྱས་ལ་ཡང་རང་བཞིན་མི་འཐད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་ལ། འདུས་བྱས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་བ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པར་འགྱུར་ལ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་ནས་སྐྱེ་བ་ནི་བྱས་པ་སྟེ། རང་བཞིན་དུ་མི་འཐད་དོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཁོ་ན་རང་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། ངེས་པར་འདི་སྐད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་ལས་རང་བཞིན་གང་ཞིག་སྐྱེ་ན་དེ་ཅི་དེ་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་ལས་དེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི། གང་ཞིག་གང་


DTG103_Page_0568
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལ་མེད་པར་དེ་དེ་ལས་མི་སྐྱེ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་འཇིམ་པ་ལས་སྣམ་བུའམ་སྐུད་པ་ལས་བུམ་པ་ཞེས་སོ། །འདི་ནི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པས་ལ་སྐྱེ་བར་འདོད་ན་ངེས་པར་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླང་བར་བྱ་ན། འདི་ནི་ཁས་བླང་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཡོད་བཞིན་པ་ན་དམིགས་པར་ཐལ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པ་དང༌། ཐུག་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལ་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་ཡོད་ན། དེ་དག་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་དམ་ཆ་ཤས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བདག་ཏུ་རྟོག་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་མང་པོའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་དུ་མས་འཇུག་ལ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ལ་འབྲས་བུ་མེད་ལ་རྒྱུ་དུ་མས་འབྲས་བུ་གཅིག་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། རྒྱུ་གཅིག་གིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གང་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལ་འབྲས་བུ་མི་གནས་སོ། །ད་ནི་ཆ་ཤས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་གནས་ཏེ། འབྲས་བུ་གཅིག་དུམ་བུར་སྐྱེ་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་ལ། རྒྱུ་ཐ་དད་པ་ན་ཡང་རྒྱུ་དུ་མས་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་ཐལ་ལོ། །གང་ཡང་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་ན། དེ་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལས་མི་སྐྱེ་ལ་རྩ་བའི་རབ་བྱེད་དང་པོར་ཡང་ན་དེ་རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་ལ་མེད་ཀྱང་དེ་རྣམས་ལས་འབྱུང་ན། རྐྱེན་མིན་ལས་ཀྱང་འབྲས་བུ་ནི། །ཅི་ཕྱིར་མངོན་པར་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་པའི་ཚིག་ལས་སོ། །གང་གི་ཚེ་འབྲས་བུ་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་དེ་རྣམས་ལས་མི་སྐྱེ་ལ། དེའི་ཚེ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་མི་རུང་ངོ༌། །གང་ཡང་དེ་ནི་ད་ལྟར་ན་དེས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཚུངས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་གྲུབ་བོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་གིས་སྨྲས་པ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་གྲངས་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་རྣམས་ཡོད་པར་ཁོ་བོ་ཅག་ཁས་མི་ལེན་ལ། དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ཁོ་བོ་ལ་མེད་ཅིང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མི་འདྲ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། བུམ་པ་དང་ཐགས་


DTG103_Page_0569
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཁན་ལྟ་བུ་སཱ་ལུའི་ས་བོན་དང་སཱ་ལུའི་མྱུ་གུ་ལ་མེད་ལ། དེ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་དེ་ནི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་བསམ་པ་སྤངས་ཏེ་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེའོ་ཞེས་པ་འདིས་རེ་ཞིག་སྐྱེ་བ་གྲུབ་པར་རྣམ་པར་འཇོག་གོ་སྐྱེ་བ་གྲུབ་པར་གནས་པས་འགག་པ་གྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མིང་ཙམ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པས་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་སྨྲས་པ་དེ་ནི་གང་ཅུང་ཟད་ཙམ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ན། གང་ཞིག་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་གྲུབ་པར་འདོད་ན། དེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་པའམ་མེད་པ་ཞིག །བརྟགས་པ་གསུམ་པ་ནི་མེད་ལ། གལ་ཏེ་ཡང་རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པ་ཅན་དུ་ཡོད་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམས་མ་བྱུང་བ་འབྱུང་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྐྱོན་དེ་ཉིད་ལས་ལོག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། ཡོད་པ་ཡོད་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མིན། །མེད་པ་མེད་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་ལ། །ཆོས་མི་མཐུན་ཕྱིར་ཡོད་མེད་མིན། །སྐྱེ་བ་མེད་པས་གནས་འགག་མེད། །གང་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་བསམ་པ་སྤངས་ནས་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིར་སྐྱེ་བ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་དངོས་པོར་སྨྲ་བའི་དངོས་པོ་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་སུ་སྨྲ་བ་སྤངས་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟོང་པར་སྨྲ་བ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་གང་ཞིག་རྒྱུ་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་བརྗོད་ན། ཅི་དེ་ཡོད་པ་སྐྱེའམ། འོན་ཏེ་མེད་པ་སྐྱེ། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་ཡོད་ན། དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་དེ་ཡོད་པའི་དངོས་པོའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་ཡོད་བཞིན་པ་ལ་སྟེ། ཡོད་བཞིན་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བཞིན་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཡོད་པ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་མེད་ན་མེད་བཞིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་འབྲས་བུ་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་རྟག་ཏུ་ཡོད་བཞིན་པ་མིན་ལ།


DTG103_Page_0570
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཉིས་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཆོས་ནི་མི་མཐུན་ཕྱིར་ཡོད་མིན། །གང་ཞིག་འགལ་བའི་ཆོས་དེ་ནི་མི་མཐུན་པ་སྟེ། འགལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་ཆོས་མི་མཐུན་པའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་གང་ལ་དེ་ཡོད་པ་དེ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཆོས་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ལ་གང་ཞིག་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ཡོད་ན་ཡོད་པར་འགྱུར་གྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དང་འགག་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གནས་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་མེད་ཅིང༌། དེ་ལས་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དོན་གྱིས་སྟོང་པར་གྲུབ་ལ། གནས་པ་དང་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་གལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཚུངས་པར་རང་བཞིན་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་ལས་སྐྱེ་བའམ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་ཞེས་སྨྲ་བར་མི་ནུས་ཀྱང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་རེ་ཞིག་སྐྱེ་བོ་བ་ལང་རྫི་མོའི་བར་ལ་གྲགས་པར་ཡོད་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པའོ་ཞེས་བྱ་ལ་དེ་ཡོད་པས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་དེ་ལྟར་འགྱུར་ལ་འོན་ཀྱང་མེད་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་འདིར་བསྐྱེད་བྱ་ཅུང་ཟད་ཡོད་ན། དེ་སྐྱེད་པས་ཡོད་པར་འགྱུར་གྱི། བསྐྱེད་བྱ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ལ། སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དང་སྐྱེ་བཞིན་པའི་བསྐྱེད་པ་མངོན་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ང་སྐྱེས་བཞིན་པའི་བསྐྱེད་བྱ་ཉིད་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། སྐྱེས་པ་གང་ཞིག་བསྐྱེད་བྱ་མིན། །མ་སྐྱེས་དེ་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་མིན། །སྐྱེས་པ་དང་ནི་མ་སྐྱེས་པའི། །སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་མིན། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་སྐྱེས་པ་ནི་ཡོད་བཞིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ལྟར་བ་བཞིན་བསྐྱེད་བྱ་མིན་ཏེ། སྐྱེ་བར་མི་རུང་བ་ས་སོ། །ཡང་ན་བསྐྱེད་བྱ་དེ་དེ་ལྟར་ན་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་སྐྱེ་བ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་སྐྱེས་པ་ཡང་བསྐྱེད་བྱར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་


DTG103_Page_0571
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གྲུབ་པ་ལ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་ལ་ནམ་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་མ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་བྱ་མིན་ནོ། །གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་དངོས་པོ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཅིའི་ངོ་བོ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་གང་ཞིག་ཅིའི་ངོ་བོ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་གཟུང་བའི་ངོ་བོར་མེད་པའི་ཕྱིར་འདི་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་པའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་དུ་མེད་པས་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་མིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ལ་རྟེན་མེད་པས་སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་འཇུག་པ་ཉིད་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་བྱ་མིན་ནོ། །འདིར་སྨྲས་པ། མ་སྐྱེས་པ་ཉིད་བསྐྱེད་བྱ་མིན་ལ་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་གང་གིས་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པ་ཉེ་བ་ལས་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་སུ་ཞིག་གི །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་གིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའིའོ། །སླར་ཡང་སུ་ཞིག་གིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་ན། གང་དེའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན་ཕན་ཚུན་དག་མ་གྲུབ་པས་གཉི་ག་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་བྱ་མིན། ང་ནི་སྐྱེས་བཞིན་པ་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་མིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ནི་སྐྱེ་བཞིན་པ་ནི་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདིར་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཞིག་ཅུང་ཟད་སྐྱེས་ལ་ཅུང་ཟད་མ་སྐྱེས་པའོ། །གང་དེའི་ཅུང་ཟད་སྐྱེས་པ་དེ་དེ་བཞིན་དུ་བསྐྱེད་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། བཤད་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་འདིའི་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་མ་ཡིན་ཏེ། སྨོས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་པ་སྐྱེས་པ་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། དང་པོའི་མཐར་ཅན་གྱི་གཏན་ཚིགས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དུས་གཅིག་པ་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་མི་སྲིད་པས་བསྐྱེད་བྱ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་བྱ་མ་ཡིན་ལ་མ་སྐྱེས་པ་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་མ་ཡིན་ཞིང་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པའི་སྐྱེ་བཞིན་པ་ཡང་བསྐྱེད་བྱ་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཚེ་བསྐྱེད་བྱ་མེད་པས་འདི་དག་བསྐྱེད་པར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་མི་སྲིད་པ་དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་བོ། །


DTG103_Page_0572
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་བསྐྱེད་བྱ་མི་སྲིད་ཀྱང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་རེ་ཞིག་ཡོད་ལ། བསྐྱེད་བྱ་མེད་ན་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱང་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་བསྐྱེད་བྱ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡོད་ན་བསྐྱེད་བྱ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པས། འབྲས་བུ་ཡོད་ན་འབྲས་ལྡན་ལ། །དེར་མེད་གྱུར་ན་རྒྱུ་མེད་མཚུངས། །ཡོད་དང་མེད་པ་ན་ཡང་འགལ། །དུས་གསུམ་དུ་ཡང་འཐད་མ་ཡིན། །འདིར་ཡོད་བཞིན་པའི་མཉམ་པའི་ས་བོན་དང་ལྕགས་སྲེག་གི་གོང་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ། མྱུ་གུའི་རྒྱུར་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། མི་རུང་བའི་ཕྱིར། ས་བོན་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ་མྱུ་གུ་ཞེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མ་ཡིན་ལ། ལྡན་པའི་སྒྲ་འདི་ནི་རྒྱུའི་རྗོད་བྱེད་དུ་འཆད་ན། གྱུར་ན་ཞེས་ཁ་བསྐང་ངོ༌། །དེས་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་ཡོད་ན་རྒྱུར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དུ་གལ་ཏེ་འབྲས་ལྡན་གྱི་སྒྲས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པར་མ་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་འདི་སུའི་ཁྱད་པར་ཡིན་པས་གཟུང་བར་མ་གྱུར་པས་སུ་ཞིག་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་ཀྱང་དོན་མ་ཚང་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུའི་རྗོད་བྱེད་ལ་འབྲས་ལྡན་གྱི་སྒྲའི་དོན་མ་ཚང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་འདི་ནི་རྒྱུ་མེད་མཚུངས། །ཞེས་བརྗོད་པའི་ཤུགས་ལས་དོན་གྱིས་ཐོབ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འགྲོ་བ་པོ་མ་ཡིན་པ་མི་འགྲོའོ་ཞེས་པ་འདིའི་རྒྱུའི་སྒྲས་བརྗོད་པའི་ཤུགས་གང་ཞིག་ལས་དོན་གྱིས་ཐོབ་པར་རིགས་ཀྱི་གཞན་མ་ཡིན་ལ། རྒྱུའི་སྒྲའི་རྣམ་གྲངས་ཉེ་བར་ལེན་པར་བརྗོད་ཀྱི་ཤུགས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་མ་བཤད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་ཡང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྐྱོན་ཅི་ཡང་མེད་དེ་བཤད་པ་ལས་བྱེ་བྲག་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལྔ་པོ་ད་ལྟར་བའི་འབྲས་བུ་འཛིན་ཅིང༌། གཉིས་ནི་ད་ལྟར་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ་ད་ལྟར་བ་དང་འདས་པ་ལ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་སོ། །གཅིག་ནི་འདས་པས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་ཆོས་མངོན་པ་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་དང་


DTG103_Page_0573
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་ལྔ་ད་ལྟར་བའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ན་འབྲས་བུ་འཛིན་ཏེ། འབྲས་བུ་མ་བཟུང་ན་མ་འོངས་པའི་དངོས་པོ་བསྐྱེད་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ན་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ལ་གནས་སོ། །འབྲས་བུ་ཡང་འགའ་ཞིག་ད་ལྟར་བ་ཉིད་དུ་སྐྱེད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་དག་གི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་བཞིན་ནོ། །འགའ་ཞིག་ད་ལྟར་བ་དང་འདས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་དང་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་དག་གི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །འདས་པའི་དངོས་པོས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་གསལ་ལོ། །ད་ལྟར་བ་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའོ། །འབྲས་བུ་སྐྱེས་པ་ན་དེ་དག་ཀྱང་འདས་པ་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སླར་ཡང་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ལ། ད་ལྟར་བསྐྱེད་པའི་འབྲས་བུ་སླར་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་ནི་འདས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འབྲས་བུ་འབྱིན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་རྒྱུ་རྣམས་འབྲས་བུ་འཛིན་པ་དང་སྐྱེད་པའི་འབྲེལ་པ་བྱས་པས་རྒྱུ་ཉིད་ལ་དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡོད་ན་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་རྒྱུ་ནི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འཐད་ཀྱི་མེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་རྒྱུ་རྣམས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའི་དོན་དུ་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་ཁས་ལེན་པ་དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་ཡོད་བཞིན་པ་ལ་རྒྱུས་ཅི་ཞིག་བྱ། གང་གི་དོན་དུ་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དེའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་ན་རྒྱུས་དགོས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་འབྲས་བུ་འདིའི་རྒྱུ་འདིའོ་ཞེས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་དོན་དུ་འབྲས་བུ་ཡོད་བཞིན་པའི་རྒྱུ་འདོད་པ་དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་འདིར་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་ཁས་བླངས་པ་ལ་དགོས་པ་མེད་པས་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་འདོད་པ་དང༌། རྒྱུ་མེད་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ཉིད་སེལ་བ་དང་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པས་བསལ་བར་འགྱུར་བས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འདིའི་རྒྱུ་འདིའི་ཞེས་མི་འཐད་དོ། །དེས་ཀྱང་འབྲས་བུ་འདིའི་རྒྱུ་འདིའོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པར་དོན་དུ་འབྲས་བུ་ཡོད་བཞིན་པའི་རྒྱུ་འདོད་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ཇི་སྲིད་དེའི་འབྲས་བུ་མ་རྫོགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་རྒྱུའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་པར་འགྱུར་བས་


DTG103_Page_0574
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྲས་བུ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་འཇིག་རྟེན་པ་སུ་ཞིག་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་སྤོང་བ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། འབྲས་བུ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྔར་རྒྱུ་ཉེ་བར་ལེན་ཅིང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདི་དག་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་སྟེ། དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཡོད་ན་རྒྱུས་དགོས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །ཡང་ན་དེའི་རྒྱུས་དགོས་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་པ་སླར་ཡང་མི་སྐྱེ་བས་ཐུག་པ་མེད་པའི་སྐྱོན་དང༌། སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་ནི་རྒྱུ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་སྐྱོན་བསལ་བའི་དོན་དུ་མེད་པ་འབྲས་བུ་འདོད་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། དེར་མེད་ན་ཡང་རྒྱུ་མེད་མཚུངས། །ཞོ་ཞེས་བྱ་བ་འབྲས་བུ་ཡོད་ན། འོ་མ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལ་ཆུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རིགས་པར་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུ་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་དེའི་འབྲས་བུ་ཞོ་ཞེས་བྱ་བ་མེད། དེའི་ཚེ་ཞོ་ཞེས་བྱ་བ་འོ་མའི་འབྲས་བུ་ལ་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་དང་འོ་མ་རྒྱུ་ཡིན་པ་དག་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་འོ་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞོ་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་འབྲས་བུ་མེད་ན་དེ་ལ་རྒྱུ་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་ན་འདི་སྙམ་དུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོད་དང་མེད་པ་ན་ཡང་འགལ་ཏེ། འབྲས་བུ་གཅིག་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་མེད་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་ལ། འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་ནམ་ཡང་ག་ལ་ཞིག་ཅེས་པས་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རིགས་པས་དུས་གསུམ་དུ་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་རྒྱུ་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གསུངས་པ། དུས་གསུམ་དུ་ཡང་འཐད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་འདོད་ན་སྔར་འབྲས་བུ་ལ་ཕྱིས་ནི་རྒྱུའོ་ཞེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སློབ་མ་དང་སློབ་དཔོན་བཞིན་ནོ། །འབྲས་བུ་མེད་ན་སྔར་ནི་རྒྱུ་ལ་ཕྱིས་ནི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞོ་དང་འོ་མ་བཞིན་ནོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པའོ་ཞེ་ན། ད་ལྟ་བ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་


DTG103_Page_0575
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བུ་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བཞིན་པ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མི་འཐད་པར་གཟིགས་ནས་གསུངས་པ། དུས་གསུམ་དུ་ཡང་འཐད་མ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །ཡང་ན་དུས་གསུམ་དུ་ཡང་འཐད་མ་ཡིན། །ཞེས་པའི་ཡང་གི་སྒྲ་ནི་ཕྱི་བར་བལྟའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དུས་གསུམ་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་དུས་གསུམ་མོ། །འབྲས་བུ་རེ་རེ་ལ་ཡང་དུས་གསུམ་དུ་ཡང་རྒྱུ་མི་སྲིད་དོ། ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་རིགས་པས་ཞེས་གསུངས་པ། དུས་གསུམ་རྣམས་སུ་འཐད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱའོ། དེ་སྐད་དུ་ཡང་རྩ་བའི་རབ་བྱེད་ཉི་ཤུ་པར། འདས་པའི་འབྲས་བུ་འདས་པ་ཡི། །རྒྱུ་དང་ལྷན་ཅིག་མ་ཡིན་ལ། །མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ། །ནམ་ཡང་ལྷན་ཅིག་ཡོད་མ་ཡིན། །མ་སྐྱེས་པ་ཡི་འབྲས་བུ་དང༌། །མ་སྐྱེས་རྒྱུ་དག་ལྷན་ཅིག་མིན། །འདས་པ་དང་ནི་མ་སྐྱེས་པ། །ནམ་ཡང་ལྷན་ཅིག་ཡོད་མ་ཡིན། །མ་སྐྱེས་པ་ཡི་འབྲས་བུ་དང༌། །སྐྱེས་པའི་རྒྱུ་དག་ལྷན་ཅིག་མིན། །མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པ། །ལྷན་ཅིག་ནམ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གང་གི་ཆོས་འདི་ལྟར་དཔྱད་ན་རྒྱུ་མི་སྲིད་པ་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་མེད་ན། དེས་བསྐྱེད་བྱ་འབྲས་བུ་མེད་ལ། བསྐྱེད་བྱ་འབྲས་བུ་མེད་པས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རྒྱུའི་གྲངས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་རུས་སྦལ་གྱི་སྤུ་ལ་གྲངས་ཉེ་བར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ལ་རྒྱུའི་གྲངས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱེད་རྒྱུ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང༌། །སྐལ་མཉམ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། །ཀུན་དུ་འགྲོ་དང་རྣམ་སྨིན་རྒྱུ། །རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འདོད། །ཅེས་ཆོས་མངོན་པ་ལས་སོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་གསུངས་པ། ཆོས་གཅིག་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་སྐལ་བ་ཅན་ཏེ། གང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་ལས་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྒྲའོ། །ཆོས་གསུམ་ནི་མང་པོ་བྱེད་པ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བསྟེན་


DTG103_Page_0576
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ་ཞེས་སོ། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་རྒྱུ་ཡོད་ན། དེའི་གྲངས་ཡོད་པ་ཉིད་ལ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། །གཅིག་མེད་པར་ནི་མང་པོ་དང༌། །མང་པོ་མེད་པར་གཅིག་མི་འཇུག །དེ་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་བའི། །དངོས་པོ་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན། །འདིར་ཐ་དད་པ་རྣམས་སུ་བགྲང་བའི་བརྡ་ལ་འཇིག་རྟེན་དུ་གྲངས་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། ཐ་དད་པ་འདི་རྣམས་བགྲང་བར་བྱེད་རྩི་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱས་ནས་གྲངས་དེ་ཡང་གཅིག་དང་གཉིས་དང་མང་པོ་ལ་སོགས་པས་སོ། །དེ་ལ་གང་འདིའི་གཅིག་གི་གྲངས་ལས་བགྲང་བྱ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་འཇོག་ལ། དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་ཀྱི་གྲངས་ཀྱིས་གཉིས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ། མང་པོའི་གྲངས་ཀྱིས་མང་པོའི་དངོས་པོའོ། །དེ་ལ་གང་ཞིག་གཅིག་མང་པོའི་དངོས་པོ་ལ་མི་ལྟོས་པར་འགའ་ཞིག་གྲུབ་པར་འགྱུར་ན་གཅིག་གི་གྲངས་སུ་འགྱུར་ལ། མང་པོ་ལ་མ་ལྟོས་པར་གཅིག་གི་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་གང་རེ་ཞིག་བདག་ཉིད་དང་བཅོ་ལྔའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་དེ་རྣམས་ཆོས་བཅོ་ལྔ་ལ་མ་ལྟོས་པའི་གཅིག་གི་ཆོས་ནི་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་འདིའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་གཅིག་འདོད་ན། དེ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་རྫས་བརྒྱད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལ། དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་ངེས་པ་ལས་སྒྲའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྫས་བདུན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པ་མེད་དོ། ཡང་ན་གལ་ཏེ་གཟུགས་ཁམས་སུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་རང་བཞིན་ལ། སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ངེས་ལྷན་ཅིག །ཞེས་པའི་ངེས་པ་ལས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ན་རྫས་བཅུ་གཅིག་གི་བདག་ཉིད་ལ་ལྟོས་སོ། །ཡང་ན་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། །དེ་ལ་ཡང། དེ་དག་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་ལ་སོགས། །དེ་ཆོས་བརྒྱད་དང་གཅིག་ལ་འཇུག །ཅེས་པའི་ངེས་པ་ལས་དེ་དེ་ལྟར་མང་པོ་ལ་ལྟོས་པར་དངོས་པོ་གཅིག་མེད་ལ། གང་གི་ཚེ་འདི་ལྟར་མང་པོ་ལ་མ་ལྟོས་པར་དངོས་པོ་གཅིག་མེད་པ་དེའི་ཚེ། དངོས་པོ་གཅིག་པུ་འགྲུབ་པར་


DTG103_Page_0577
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མི་འགྱུར་ན། གཅིག་བསགས་པ་ག་ལ་ཞིག །གཅིག་བསགས་པ་མེད་ན་མང་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མང་པོ་ཡང་མེད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ལས། དངོས་པོ་གང་གང་རྣམ་བརྟགས་ན། །དེ་དང་དེ་ལ་གཅིག་མེད་ལ། །གང་དུ་གཅིག་ཀྱང་མེད་པ་ན། །གང་དུ་མ་འོངས་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་མང་པོ་ལ་མ་ལྟོས་པར་དངོས་པོ་གཅིག་མེད་པ་དེའི་ཚེ། དངོས་པོ་གཅིག་མེད་པ་ལ་མང་པོ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་དངོས་པོ་གཅིག་མེད་པར་གྱུར་ན་མང་པོ་མི་འཐད་པ་དེའི་ཚེ་མང་པོ་མེད་པས་དེ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་བྱུང་བའི་གཅིག་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ། མང་པོ་མེད་པར་གཅིག་མི་འཇུག །ཅེས་བྱ་བ་ལ། མང་པོ་མེད་ན་གཅིག་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་དུ་གཅིག་ལ་གཅིག་གམ་མང་པོའི་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ལ་གཅིག་གི་གྲངས་སམ་མང་པོ་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་ག་ལ་འཇུག་བྱ་བ་སྟེ། དེས་ན་གྲངས་མེད་ལ། གྲངས་མེད་ན་ཡང་གྲངས་སྲིད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་མི་འགྲུབ་བོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་གཅིག་མེད་ན་དེ་ལ་གཅིག་གི་ཐ་སྙད་མི་འབྱུང་ན། བུམ་པ་གཅིག་ཅེས་པ་དང་གལ་ཏེ་མང་པོ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་མང་པོའི་ཐ་སྙད་མེད་པར་འགྱུར་ན། བུམ་པ་མང་པོ་ཞེས་སོ། །སྨྲས་པ། སུ་ཞིག་དེ་སྐད་སྨྲ། གཅིག་མེད་ཅིང་མང་པོ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ། ཁོ་བོས་གཅིག་དང་མང་པོའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་གྲུབ་པ་བཀག་ལ། གང་ལས་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པ་མེད་པ། དེ་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་བའི། །དངོས་པོ་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན། །གང་ཁོ་ན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་ཡོད་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉེ་བར་ཐོབ་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་གྲུབ་པའམ། རང་བཞིན་མེད་པས་ཕན་ཚུན་དུ་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་མ་བརྟགས་པས་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ།


DTG103_Page_0578
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བྱེ་བྲག་མེད་པས་གཅིག་གི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་མཚན་མ་མེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་འགའ་ཞིག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པའི་རང་གི་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་བཞིན་པས་འཇུག་པར་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་ཡང་ཁྱད་པར་གྱི་དམིགས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མཚན་མ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་དག་ནི་གཞན་དུའང་སྨྲ་སྟེ། འདིར་ངེས་པར་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་དུ་དོན་ལ་མིད་དག་འཇུག་ལ། དེ་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་དུ་རང་ལས་གཞན་པའི་མིང་རྣམ་པར་གཅད་པའི་སྒོ་ནས་རང་གིས་རྟོགས་པར་བྱེད་ལ། མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་དེ་དག་རྣམ་པར་གཅད་པའི་དོན་དུ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་འཐད་ལ། དེ་ཡང་གཞན་མེད་ན་འདིས་ཅི་ཞིག་རྣམ་པར་གཅད་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་པར་ཐལ་ལོ། །མིང་གི་རང་བཞིན་ལས་གཞན་པའི་གཅིག་གི་གྲངས་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དགྲ་དེ་ལས་མ་གྲོལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གཞན་དུ་བརྗོད་པའི་ཐ་སྙད་ལས་དེ་དག་འདི་ལྟར་མང་པོ་དང་འབྲེལ་པ་དང་མང་པོའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་མང་པོ་ལས་གཞན་དུ་གཅིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གཞན་ལ་རག་ལས་པས་རང་བརྒྱུད་པ་མ་ཡིན་ལ། རང་བརྒྱུད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གྲངས་ཅིག་ཤོས་ཀྱང་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གྲངས་མི་འཐད་ན་གཅིག་དང་གཉིས་དང་མང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཇི་ལྟར་འདོགས་ཤེ་ན། དེ་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་གི །དངོས་པོ་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིན། །འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ན་གཅིག་གམ་མང་པོ་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་གནས་པ་དེའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་མཚན་ཉིད་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཐགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་ཉིད་པས་ཐགས་ཉིད་ལ་མ་གྲུབ་ཀྱང༌། ཉེ་བར་བརྟེན་ནས་སྣམ་བུ་ཉིད་དུ་བཏགས་ལ།


DTG103_Page_0579
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པར་གཅིག་མེད་ཀྱང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མང་པོའི་ཐ་སྙད་བྱེད་ལ། མང་པོ་མ་གྲུབ་ན་ཡང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གཅིག་གི་ཐ་སྙད་འདོགས་ལ། དོན་དམ་པར་ནི་མཚན་མ་མེད་པས་དངོས་པོའི་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་པས་མཚན་མ་མེད་ལ། དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཐ་སྙད་པའི་བློས་མཚན་མར་བྱས་པས་མཚན་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་པས་མཚན་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་ལྟར་གྲངས་བཀག་པས་རྒྱུ་མེད་པར་བསྒྲུབས་ན། ཁོ་ན་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདིར་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་སྐྱེ་བརྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པར་བསྒྲུབས་པས་གནོད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལ་གནོད་པ་ཡང་རུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མཐོང་བས་ཆོས་མཐོང་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཐོང་བ་དེས་ཆོས་མཐོང་ལ། གང་གིས་ཆོས་མཐོང་བ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་ངོ་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བར་བརྟགས་པ་ནི་རུང་གི་རྒྱུ་མེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་བརྟགས་པ་མི་འཐད་དེ། བདག་གི་ཕྱིར། རྟེན་འབྱུང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་གང༌། །སྡུག་བསྔལ་འབྲས་ཅན་དེ་མ་སྐྱེས། །སེམས་གཅིག་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། །དུ་མ་ལ་ཡང་དེ་མ་ཡིན། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་རྒ་ཤིའི་མཐར་ཐུག་པ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སུ་གསུངས་ལ། དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འདིའི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ནི་འདིའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བས་སྡུག་བསྔལ་འབྲས་ཅན་ལ། གང་མི་རྟག་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར། ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་རྣམས་ནི་རྟག་པའོ། །མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་


DTG103_Page_0580
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གནོད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ལ། གནོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གསུངས་པ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །གང་ཞིག་བྱས་པ་དེ་མི་རྟག་ལ། གང་མི་རྟག་པ་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་བའོ། །གང་ཞིག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པ་དེ་སྐྱེ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ། སྡུག་བསྔལ་འབྲས་ཅན་དེ་མ་སྐྱེས། །ཞེས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སུ་ཞིག་སྐྱེ་བ་མེད་ཅེ་ན། གསུངས་པ། རྟེན་འབྱུང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་གང༌། །ཞེས་པ་ལ། རྒྱུའི་ཡན་ལག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་གནས་པར་འཐད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདི་དག་གང་ཞིག་སྡུག་བསྔལ་འབྲས་ཅན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གསུངས་པ་དེ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དཔྱད་ན། སེམས་གཅིག་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། །དུ་མ་ལ་ཡང་དེ་མ་ཡིན། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དག །འདས་པའི་སྲིད་པས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམས་ད་ལྟར་གྱི་སྲིད་པས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤིའི་ཡན་ལག་རྣམས་མ་འོངས་པའི་སྲིད་པས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་སེམས་གཅིག་ལ་མི་སྐྱེ་ལ། དུ་མའི་སེམས་ཀྱང་དུས་གཅིག་ཏུ་ཉེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་སྐྱེའོ། །སེམས་གཅིག་ལ་ཡང་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྲིད་པ་རྣམས་ཅིག་ཅར་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔར་དང་ཕྱི་མའི་ཡན་ལག་དག་ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་བཞིན་དུ་སེམས་གཅིག་ལ་བརྟེན་པ་རིགས་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་ལ། དུ་མ་ལ་ཡང་དེ་མི་སྲིད་དོ། །ཡང་ན་འདི་ལྟར་སེམས་ཏེ། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་སེམས་བློས་གཟུང་ཞིང༌། ད་ལྟར་བ་ནི་ཡོད་བཞིན་པའི་ཕྱིར་དུ་མའི་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་འཇོག་གོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ།


DTG103_Page_0581
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གལ་ཏེ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་སེམས་བློས་སྒྲོ་བཏགས་པར་བྱས་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་དག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་མེད་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རྟེན་ཉིད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །སེམས་ལ་མ་བརྟེན་པར་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་འཐད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སེམས་དུ་མ་ཅིག་ཅར་དུ་ཉེ་བ་མ་ཡིན་པས་དུ་མའི་སེམས་ལ་མི་རུང་ངོ༌། །གང་ཞིག་འདི་སྙམ་དུ་ཡང་སེམས་ན། སེམས་གཅིག་ལ་ཡང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་རྣམ་པར་འཇིག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་རྙེད་པའི་དབང་གིས་སྲོག་ཆགས་རྣམས་སྲོག་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ན་གང་རྨོངས་པ་དེ་མ་རིག་པའོ། །གང་སེམས་པ་དེ་འདུ་བྱེད་དོ། །དངོས་པོ་སོ་སོར་མ་རིག་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་དབང་ལས་ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་མིང་དང་གཟུགས་མིང་དང་གཟུགས་ལ་རྣམ་པར་གནས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལས་མངོན་བར་གྲུབ་པ་ནི་རེག་པ། རེག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཚོར་བ། གང་ཆགས་པ་དེ་ནི་སྲེད་པ། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཀུན་ནས་བཀྲིས་བ་ནི་ལེན་པ། དེས་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་མི་སྲིད་པ། ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་གསལ་བར་སྣང་བ་ནི་སྐྱེ་བ། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་རྒས་པ། འཇིག་པ་ནི་འཆི་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་མིང་བསྒྲགས་པ་ཙམ་གསུངས་པ་ནི་བདེན་ཏེ། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་བྱས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ནི་མ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོའི་དོན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་ཏེ། དེ་རྣམས་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་མ་གྲུབ་བོ། །མར་མེ་དང་འོད་བ་ཞིན་དུ་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་མཚུངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་སེམས་གཅིག་ལ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དུ་མ་མི་སྲིད་པ་དེའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་གྲུབ་བོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་སེམས་གཅིག་གམ་དུ་མ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འདི་རྣམས་མི་སྲིད་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བརྒྱུད་མ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུ་བརྒྱུད་མ་ཉེ་བར་གསུངས་ལ།


DTG103_Page_0582
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་རྒྱུ་བརྒྱུད་མར་ཉེ་བར་མ་བསྟན་པས། དེའི་ཕྱིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྒ་ཤིའི་རྒྱུ་སྐྱེ་བར་གསུངས་ལ། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ལ་ཇི་སྲིད་དུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མ་རིག་པའོ། །མ་རིག་པ་དེ་ཡང་གློ་བུར་བ་ཉིད་དགག་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དགེ་སློང་དག་མ་རིག་པ་ཡང་རྒྱུ་དང་བཅས་རྐྱེན་དང་བཅས་འབྱུང་ཁུངས་དང་བཅས་པ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་མ་རིག་པ་མེད་ན་འདིའི་རྒྱུ་ཉེ་བར་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མེད་པའང་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བའི་རྒྱུ་ཉེ་བར་མི་སྟོན་ལ་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པས་སོ། །དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་རང་བཞིན་བརྟག་པ་བདག་སྡུག་པ་བདེ་བའི་དབྱེ་བས་མ་རིག་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིན་ལས་བྱུང་བའི་མ་རིག་པ་ཡོད་ལ། ཇི་ལྟར་མ་རིག་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལས་བྱུང་བ་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟར་མ་རིག་པ་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཇི་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བ་ལས་བྱུང་བའི་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་སྲིད་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་མ་རིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྨོས་པ། གལ་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡོད་ན། དེ་ལས་བྱུང་བ་མ་རིག་པ་ཡོད་ལ། གང་གི་ཚེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་མ་གྲུབ་ན། དེའི་ཚེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་རིག་པ་འབྱུང་བར་ག་ལ་འགྱུར། གཞན་ཡང་འདིར་མ་རིག་པ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་འབྱུང་བར་བརྗོད་པར་བྱ་ལ། དེ་ལས་གལ་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་མ་རིག་པ་ཡང་ཡོད་ན། ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། མི་རྟག་རྟག་མིན་བདག་མེད་དང༌། །བདག་མིན་སྡུག་དང་མི་སྡུག་མིན། །སྡུག་བསྔལ་བདེ་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། །དེའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་མེད། །


DTG103_Page_0583
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག །ཅི་སླར་ཡང་དེ་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རྟག་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་མེད་ན། ཡང་ཇི་ལྟར་མི་རྟག་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྟག་པ་ཡིན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ་ལོག་རྟོགས་སོ། །གང་གི་ཚེ་མི་རྟག་པ་དེ་རྟག་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་མི་རྟག་པ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་ནོ། །མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ནི་མི་རྟག་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཐོབ་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་གང་གི་ཚེ་ཇི་ལྟར་གནས་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ལོགས་སུ་བཞག་ནས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་དེའི་ཚེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་བྱའོ། །སླར་ཡང་ཅི་ཞིག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་འདིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན། སྨྲས་པ། རྟག་པར་རོ། །སླར་ཡང་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་འདིས་རྟག་པར་འཛིན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་རྣམ་པར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་འདི་ལྟར་དེའི་ཚེ། དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་མི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དེའི་རྣམ་པར་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་མི་རྟག་པ་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་ལ་རྟག་པའི་རྣམ་པར་འཛིན་པས། རྟག་པར་འཛིན་པ་ཇི་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག །སྨྲས་པ། དངོས་པོ་མི་རྟག་པར་གནས་པ་ལ་རྟག་པའི་རྣམ་པར་འཛིན་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སླར་ཡང་དངོས་པོ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པར་གནས་སོ་ཞེས་དེ་ཇི་ལྟར་དེ་ལྟར་རྟོགས། གང་ལ་གང་ལས་གང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་དེས་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གྲགས་པའི་རྣམ་པ་དེ་ལས་དངོས་པོ་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །རྟག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཞན་གྱི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཚེ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ན་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དངོས་པོ་གང་ཞིག་འཛིན་པར་ག་ལ་འགྱུར། གཞན་ཞིག་ལ་དེའི་མི་རྟག་པ་བྱས་ནས་དངོས་པོ་མི་རྟག་གོ་ཞེ་ན། འདི་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཉིད་དེའི་ཚེ་དེའི་མི་རྟག་པའོ། །གཞན་ཞིག་ན་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མི་སྣང་བ་ཉིད་ལ། དེ་ནི་དེའི་རྣམ་པའོ་ཞེས་འཐད་པ་མ་ཡིན་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་


DTG103_Page_0584
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟག་པའི་རྣམ་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་ཞིང༌། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱས་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་མེད་དེ། དེ་ལྟར་ནམ་ཡང་བདག་མེད་པ་དང་བདག་ལ་མིན་ཞིང༌། སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡང་མིན་ནོ་ཞེས་རྒྱས་པར་བཤད་པར་བྱའོ། །དེས་ན་དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་ལ་གང་གི་ཚེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མི་སྲིད་པ་དེའི་ཚེ། དེ་མེད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལས། །སྐྱེས་པའི་མ་རིག་མི་སྲིད་ལ། །དེ་མེད་འདུ་བྱེད་མི་འབྱུང་ཞིང༌། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་ཞིག་སྨོས་པའི་ཡན་ལག་བརྒྱུད་མ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུ་བརྒྱུད་མར་བསྟན་པ་ཡོད་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་ཚུལ་འདིས་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལས་བྱུང་བ་མ་རིག་པ་ཉིད་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་ན་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་དགག་པ་གྲུབ་བོ། །གང་དུ་མ་རིག་པ་མེད་པར་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་འབྱུང་ལ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པས་མིང་དང་གཟུགས་བཀག་པ་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པས་རྒ་ཤི་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མེད་ན། དེ་དག་གིས་རྒྱུ་བརྒྱུད་མར་བསྟན་པ་ལས། དེའི་ཡན་ལག་བརྒྱུད་མ་ག་ལ་ཞིག་དེས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་གྲུབ་བོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བའི་མ་རིག་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པས་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲས་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདིར་རེ་ཞིག་ཁོ་ནར་འདི་དག་མེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདུ་བྱེད་སྐྱེད་པས་ན་དེའི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་མ་རིག་པའི་འབྲས་བུར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། མ་རིག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་གང་ཟག་འདི་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱང་མངོན་བར་འདུ་བྱེད་དོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱང་མངོན་བར་འདུ་བྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དག་ཡོད་ལ། དེ་ཡོད་ན་གཞན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་


DTG103_Page_0585
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་གྲུབ་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་གྲུབ་བོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དག་གི་རང་བཞིན་གྲུབ་པར་གྱུར་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཡོད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། མ་རིག་འདུ་བྱེད་མེད་མི་འབྱུང༌། །དེ་མེད་འདུ་བྱེད་མི་འབྱུང་ཞིང༌། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ཅན་ཏེ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཀྱང་མ་གྲུབ་བོ། །གལ་ཏེ་མ་རིག་པ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་འདི་ལྟར་འདུ་བྱེད་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་མེད་ལ་རྒྱུ་གང་ཞིག་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པ་བྱས་པ་ལས་ཡིན་གྱི་འབྲེལ་པ་མེད་ན་རྒྱུ་ཉིད་ནམ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་མ་བཟུང་བར་འགའ་ཞིག་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་འགའ་ཞིག་འགའ་ཞིག་གི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ལ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱུའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་འབྲས་བུ་མེད་ན་མ་ཡིན་ལ་རྒྱུ་ཡང་མ་རིག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མ་རིག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་མེད་ན་རྒྱུར་མི་འགྱུར་ལ། རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་དངོས་པོའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུའི་སྒྲ་མེད་ཀྱང་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྒྱུའི་སྒྲས་མ་གསུངས་སོ། །ཇི་ལྟར་འབྲས་བུ་ལ་མ་ལྟོས་པར་འགའ་ཞིག་རྒྱུ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་འདུ་བྱེད་མེད་ན་མི་འབྱུང་བ་བཞིན་འབྲས་བུ་ཡང་རྒྱུ་ལ་མ་ལྟོས་ན། རྒྱུ་མེད་པ་ལས་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དེ་མེད་འདུ་བྱེད་མི་འབྱུང་ཞིང༌། མ་རིག་པ་མེད་ན་འདུ་བྱེད་མི་འཐད་དེ་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་འདི་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཕན་ཚུན་མ་ལྟོས་པར་གྲུབ་པ་མེད་ལ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ཅན་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མ་གྲུབ་སྟེ། ཕ་རོལ་དང་ཚུ་རོལ་བཞིན་ནམ་རིང་པོ་དང་ཐུང་དུ་བཞིན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པར་གྱུར་ན། དེ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་མི་ལྟོས་པར་རྒྱུར་འགྱུར་ན། དེ་ལས་ཀྱང་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་ནི་གང་ལས་


DTG103_Page_0586
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྲས་བུའི་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་པས་རྒྱུའོ། །དེ་མེད་ན་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་རྒྱུར་འཐད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས། དེས་ན་ངེས་པར་འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་ལ། འབྲས་བུ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རང་ཉིད་མ་གྲུབ་བོ། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་འབྲས་བུ་ངོ་བོས་གྲུབ་པར་གྱུར་ན། དེ་ནི་རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་ན། དེ་ནི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ལ་ལྟོས། རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་གནས་སོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་རིགས་པས། གང་ཞིག་རང་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས། །མ་གྲུབ་དེས་གཞན་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད། །དེའི་ཕྱིར་གཞན་ལས་གྲུབ་པ་ཡི། །རྐྱེན་གཞན་དག་ནི་སྐྱེད་བྱེད་མིན། །གང་ཡང་དེའི་ཚེ་འབྲས་བུ་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་གི་ངོ་བོ་མི་འགྲུབ་ལ། དེ་ཇི་ལྟར་རང་ཉིད་གྲུབ་པ་མེད་པར་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་བྱེད། གལ་ཏེ་སྐྱེད་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མོ་ཡང་བུ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཕྱིར་གཞན་ལས་གྲུབ་པ་ཡི། །རྐྱེན་གཞན་དག་ནི་སྐྱེད་བྱེད་མིན། །རང་ལས་ཐ་དད་པ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་གྲུབ་པའི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རང་ལས་ཐ་དད་པའི་འབྲས་བུ་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེད་བྱེད་མ་ཡིན་ནོ། །ཕན་ཚུན་མི་ལྟོས་པར་གྲུབ་པར་ཡོད་པར་གྱུར་ན། རྒྱུ་ལས་གཞན་པ་འབྲས་བུ་ལས་གཞན་པ་རྒྱུའི་ཞེས་འཐད་པར་འགྱུར་ལ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཕན་ཚུན་མ་ལྟོས་པར་གྲུབ་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབས་ཟིན་ཏོ། །དེས་ན་མ་རིག་པ་ལས་འདུ་བྱེད་རྣམས་གཞན་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མ་ལྟོས་པར་མ་རིག་པ་གཞན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་ལས་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཉིད་དུ་མ་གྲུབ་ན། མ་རིག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་གཞན་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་སོ། །གང་ཞིག་དེ་ལྟར། དེའི་ཕྱིར་གཞན་ལས་གྲུབ་པ་ཡི། །རྐྱེན་གཞན་དག་ནི་སྐྱེད་བྱེད་མིན། །དེས་ན་འདིར་མ་རིག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་ལ། འདུ་བྱེད་ལ་


DTG103_Page_0587
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལྟོས་ནས་མ་རིག་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པས་རེ་ཞིག་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་གཅིག་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཉིད་སྐྱེད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱས་ནས། ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་གྲུབ་པར་གྱུར་ལ། ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པ་མེད་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཅིག་པ་དང་གཞན་པ་དག་མེད་པས་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐར་སྨྲ་བ་དང་བྲལ་བའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་སྐྱེའོ། །ཇི་སྐད་དུ། བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་གང་དང་གང༌། །རེ་ཞིག་དེ་ཉིད་དེས་མི་བསྐྱེད། །གཞན་ལས་ཀྱང་མིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །རྟག་མིན་ཆད་པ་ཡང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རང་བཞིན་མེད་པར་ཡང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། གཅིག་ཉིད་གཞན་ཉིད་དང་བྲལ་བ། །འགྲོ་བ་སྒྲ་བརྙན་ལྟ་བུ་སྟེ། །འཕོ་དང་འཇིག་པ་བྲལ་བ་ཡི། །རྟོགས་ལྡན་ཁྱོད་ལ་མི་སྨོད་དོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་ཅན་དུ་གྲུབ་པར་རྣམ་པར་བཞག་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་ཅན་དུ་གྲུབ་པས་དེ་དག་ཀྱང་བུ་དང་པ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། གསུངས་པ། ཕ་ནི་བུ་མིན་བུ་ཕ་མིན། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་མེད་མིན་ཞིང༌། །དེ་གཉིས་ཅིག་ཅར་ཡང་མེད་ལྟར། །དེ་ལྟར་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སོ། །ཕ་ཉིད་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕ་ཞེས་བྱ་བ་སྐྱེད་བྱེད་ལ། དེ་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་བྱར་འགྱུར། བུ་ཡང་ཕ་མིན་ཏེ། བུ་ནི་བསྐྱེད་བྱ་ལ། དེ་ཇི་ལྟར་སྐྱེད་བྱེད་དུ་འགྱུར། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་ཕ་ཉིད་བུ་མ་ཡིན་ལ་བུ་ཉིད་ཕ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མི་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་མེད་པ་མིན་ཏེ། བུ་མེད་ན་ཕ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱིས་ཕ་ཉིད་དུ་འཐད་པའི་ཕྱིར། བུ་མེད་ན་ཅི་ཞིག་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་ཕ་ཉིད་དུ་འགྱུར། ཕ་ཡང་བུ་མེད་ན་མི་འགྲུབ་པས། ཕ་མེད་ན་བུ་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་བས། དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་མེད་མིན་ཞིང༌། །དེ་གཉིས་ཅིག་ཅར་ཡང་


DTG103_Page_0588
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད་ལྟར་ཏེ། དེ་གཉིས་ཅིག་ཅར་ན་བ་ལང་གི་རྭ་གཡས་པ་དང་གཡོན་པ་བཞིན་པས་བསྐྱེད་བྱ་སྐྱེད་བྱེད་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཕ་དང་བུ་དག་མ་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མ་གྲུབ་སྟེ། མ་རིག་པ་ཉིད་འདུ་བྱེད་མ་ཡིན་ལ། འདུ་བྱེད་ཉིད་མ་རིག་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་གཉིས་ཕན་ཚུན་མེད་མིན་ཞིང༌། དེ་གཉིས་ཅིག་ཅར་ཡང་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བས་ཐམས་ཅད་ལ་མཚུངས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དག་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་ན། དེ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་དེ། མེད་བཞིན་པའི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་བརྟེན་ནས། དེའི་བུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དག་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པར་གྱུར་ན། དེ་ནི་འདི་དག་ད་ལྟ་བ་བཞིན་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་ཡང་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞིང༌། མ་རིག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལྟ་བུ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་གཉི་ག་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པར་མཉམ་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ལྟོས་ནས་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་ཡོད་ལ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཡང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་གཉི་ག་ཡང་མཚུངས་པར་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ལ་གཅིག་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་མཐོང་ལ་ཅིག་ཤོས་ནི་མ་ཡིན་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཁོ་ན་ལ་དྲི་བར་བྱའི། ཁོ་བོ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སོ། །གང་དག་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པར་མཉམ་པ་ཁ་ཅིག་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་མཐོང་ལ་ཅིག་ཤོས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པས་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་མ་བརྟགས་ལ། ཅུང་ཟད་རྟོག་པར་བྱེད་པས་ན། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། འདི་ལྟར་རབ་


DTG103_Page_0589
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིབ་ཅན་གྱིས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐྲ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་མི་འཐད་པས། ཇི་ལྟར་རབ་རིབ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པ་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་མཐོང་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྨན་པ་ཆེན་པོ་ལྟར་རང་བཞིན་མེད་པ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་སྟོན་པར་མཛད་དེ། གང་ཞིག་དེའི་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་དོན་དུ་རྟོག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་མཚན་ཉིད་ལས་བཟློག་པར་མཛད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ཡོངས་སུ་བཟློག་ནས་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་གནས་སོ། །དེ་ལ་གནས་ནས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲོ་མི་འདོགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ།། །།འདི་ལྟར་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དག་གི་རང་བཞིན་མེད་ལ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་འདི་གཉིས་རང་བཞིན་མེད་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་དག་ཡོད་ན། ཇི་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང༌། །ཇི་ལྟར་འདི་དག་རང་བཞིན་མེད་པ་དག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་སློབ་དཔོན་གྱིས་དཔེས་གསལ་བར་མཛད་པས་གསུངས་པ། ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་ཡུལ་བརྟེན་པའི། །བདེ་སྡུག་མེད་བཞིན་དེ་ཡུལ་ཡང༌།། བརྟེན་ནས་གང་སྐྱེས་མེད་དེ་བཞིན། །བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཡོད་མིན། །ཇི་ལྟར་གང་ཁོ་ན་ལས་རྨི་ལམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བཞིན་པ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་རྨི་ལམ་དུ་དངོས་པོ་ཉེ་བར་ཐོབ་པའི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་དེ་སྐྱེད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལས་བརྟེན་ནས་བྱུང་ངོ་ཞེས་རྨི་ལམ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་ལ། དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ལ་རང་བཞིན་ཡང་མེད་ལ་རྨི་ལམ་ཡང་སད་པ་ན་དེ་བཞིན་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་བདེན་པ་ཉིད་དུ་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་ལ། ཡུལ་དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་གྱི་ཡུལ་དང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཞིག་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེ་ནི་གཉི་ག་བརྫུན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་སད་པ་ན་ཡང་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་


DTG103_Page_0590
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གང་ལས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་དག་མེད་དེ། རྨི་ལམ་ཉེ་བར་ཐོབ་པའི་ཡུལ་བཞིན་དུ་དེའི་རྒྱུ་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་དང་དེ་གཉིས་རྟག་ཏུ་མངོན་པར་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། གང་གི་སྒྲ་ཡིན་དེའི་སྒྲ་ཉེ་བར་འཇོག་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ཡང་རྨི་ལམ་དུ་ཉེ་བར་ཐོབ་པའི་དཔེས་རྒྱུ་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དཔེས་གང་དེའི་འབྲས་བུ་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བས་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་དང་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཞིན། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡུལ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཞིན་པས་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དག་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་གྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་གནས་སོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་གིས་སྨྲས་པ། རྨི་ལམ་གྱི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམ་ཤེས་ལས། ཕྱི་རོལ་གྱི་རང་བཞིན་སྟོབས་ཅན་དུ་ཡོད་བཞིན་པ་ཡིན་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མེད་ལ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བདག་ཉམས་སུ་མྱོང་བཞིན་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དག་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་རིགས་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཞིན་མེད་པ་མི་འཐད་དོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་ལ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་གྲུབ་པ་ལས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་སྒྲུབ་པ་ན་རྨི་ལམ་གྱི་དཔེ་འཐད་དེ། རྨི་ལམ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཡུལ་མེད་ལ། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། འདིར་སྨྲས་པ། གང་འདི་སྐད་དུ་སྨྲས་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་རང་བཞིན་སྟོབས་ཅན་དུ་ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་རེ་ཞིག་མི་རིགས་ཏེ། གལ་ཏེ་རྨི་ལམ་ཡུལ་དང་བཅས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན། རྟེན་ཅིང་


DTG103_Page_0591
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ལ། འདིས་སད་པའི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་སོ་ཞེས་ངེས་སོ། །སད་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དམིགས་པ་མ་གྲུབ་པས་དེ་ནི་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། མི་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་ནི་རྨོངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཡང་དགོངས་པ་ཅན་ཉིད་པས་དྲང་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཇི་ལྟར་ན་ཡང་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་ཤེས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དཔྱད་པར་བྱ་བ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་བཞིན་པ་ལ་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དཔྱད་ན། རང་གི་ངོ་བོ་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བཞིན་ནམ། འདུས་པ་ལ་དམིགས་པ་པོ་ཉིད་དུ་མི་རུང་བས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་དམིགས་བཞིན་པ་ཡང་རིགས་པས་དཔྱད་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱས་ནས་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་ན་དེ་ལྟ་ན་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱོས་ཤིག །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ལས་ཐ་དད་པ་ཡུལ་བཞིན་དུ། ཡོད་པ་ཡོད་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མིན། །མེད་པ་མེད་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་ལ། །ཆོས་མི་མཐུན་ཕྱིར་ཡོད་མེད་མིན། །སྐྱེ་བ་མེད་པས་གནས་འགག་


DTG103_Page_0592
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་རྟག་པ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པས་དངོས་མེད་མིན། །བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །དེ་ཕྱིར་དངོས་དང་དངོས་མེད་དང༌། །དངོས་དང་དངོས་མེད་མིན་པས་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆད་པར་འགྱུར་བའི་དཔྱད་པ་ལས་ཀྱང་མ་གྲུབ་བོ། །གང་ཞིག་རིགས་པས་དཔྱད་ན་མི་འཐད་པ་དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་རྨོངས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་ལ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་དེ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྟོན་པ་དྲང་བའི་དོན་དུའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ནར་མ་གྲུབ་པར་ཁས་བླང་བར་བྱོས་ཤིག །དེས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་ནི་མེད་པ་ཉིད་གཏང་བར་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་གྲུབ་པར་གྱུར་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་པ་བཞིན་ཡུལ་ཡང་མ་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་པར་བྱོས་ཤིག་དང་སྐྱོན་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཡུལ་དག་མཚུངས་པར་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་ཀྱང་ཡོད་ལ་ཡུལ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་མ་གྲུབ་པས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་ཡིན་ཞིང་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་པས་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་ནི་རིགས་པ་སྨྲ་བར་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་མཐོང་བ་དེ་ལྟར་ཞོག་ཤིག །མཐོང་བ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཉེ་བར་དམིགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ཞོག་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཡང་ཞོག་ཤིག་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཀུན་རྫོབ་ལས་ཐ་དད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་པའི་ཕྱིར་རོལ་ལ་དམིགས་པས་དགག་པའི་དོན་དུ་རྨི་ལམ་གྱི་དཔེ་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆར་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་དུའོ། །ཇི་ལྟར་སད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་འདི་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས། མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་པ་དང༌། དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཅན་སྣ་ཚོགས་པའི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡང་ཉམས་


DTG103_Page_0593
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སུ་མྱོང་བ་ལ་འཇུག་པས་བྱིས་པ་རྣམས་འདི་ནི་བདེན་པའོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ། འཕགས་པས་བརྫུན་པ་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡོངས་སུ་ཆོད་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་གཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲུགས་པའི་སེམས་སད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྐྱེན་གྱིས་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་དང༌། དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཅན་སྣ་ཚོགས་པའི་གཟུགས་དང་སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལ་འཇུག་པས། རྨི་ལམ་གྱི་ནང་ན་གནས་པ་རྣམས་འདི་ནི་བདེན་པའོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ལ། སད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྫུན་པ་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཆོད་ལ། སད་པའི་སྐྱེ་བོ་ཐ་སྙད་པ་རྣམས་ལ་སྣང་ངོ༌། །ཇི་སྲིད་འདིར་རྨི་ལམ་མཐོང་བ་ལས་སད་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོའི་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་སྟེ། ཇི་སྲིད་མིག་མ་ཚང་བ་དང་བསྒྲིབས་པར་མ་གྱུར་གྱི་བར་དུའོ། །དེ་གཞན་དུ་རྣ་བས་སྒྲ་ཐོས་པ་ནས། ཇི་སྲིད་མེད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པ་དང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་བྱེད་ལ། གང་དག་རྨི་ལམ་ཉིད་དུ་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟ་བར། མ་རིག་པའི་གཉིད་ཀྱི་ནང་ན་གནས་པས་བསྡུས་པའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཉིད་ལ། མ་རིག་པའི་གཉིད་ལོག་པ་ལས་ལངས་པ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པའི་འཕགས་པ་རྣམས་ཉེ་བར་ལོངས་མི་སྤྱོད་དེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བསྐྱེད་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཤིན་ཏུ་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སད་པ་ལ་ཡང་སྟེ། གཉིད་ལོག་ལོག་པའི་བདག་ཉིད་ལས་ལངས་པ་རྣམས། རྨི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པས། དེས་བྱས་པའི་ལས་འབྲས་བུ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་དོ། །དགེ་སློང་དག་ལྟུང་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་སྐྱེས་ཀྱང་རྨི་ལམ་གྱི་ཆ་ཤས་སད་པས་ལྟུང་བ་ཆུང་ངུ་ཙམ་དུ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་གསུངས་ལ་ལྟུང་བ་མེད་པར་བཞག་པས། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོས་བྱས་པའི་ལས་ཀྱིས་འདིའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་


DTG103_Page_0594
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་དུ་མི་མྱོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དེ་བཞིན་དུ་སད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་འབྲེལ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྨི་ལམ་དུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་སྲིད་དོ། །གཞན་དུ་ན་དེར་བྱས་པའི་ལས་ཀྱིས་སད་པ་ན་ཡང་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སུས་ཟློག་པར་བྱེད། དེ་ནི་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་ནི་དབང་པོ་དྲུག་དང་ཡུལ་དྲུག་ལས་ཏེ། དབང་པོ་ཡུལ་དག་མེད་ན་མེད་པ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་མི་རུང་སྟེ། གཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་དེ་ཤིན་ཏུ་བླུན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཉིད་དང་བྲལ་ནས་སད་པར་ཐལ་ལོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཀློག་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་དོན་ལ་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོས་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པས་དེ་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་ལ། གཉིད་ཀྱིས་བསླད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པ་མི་འཐད་དོ། །འོ་ན་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་གཉིས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སུས་འདི་ལ་གཉིས་པའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པར་ནུས། གལ་ཏེ་སད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་དེ་མི་ལྡན་ཏེ། སད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོའི་གནས་སྐབས་ན། དེ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་དེ་ལྟར་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་སུ་ཞིག་དེ་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་གཉིས་པ་ཞེས་འཇོག །འདིར་རེ་ཞིག་བདག་ཉིད་ལ་ཆགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་བརྫུན་པའི་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་ནུས་ཀྱི། འདི་ལ་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་སོ། །འོ་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལྟ་བུ་ན། རྨི་ལམ་རྨི་བ་ལས་སད་པ་ན་དྲན་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྨི་ལམ་ལས་སད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལྟ་བུར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར་ན་དེ་ནི་དེ་ལྟར་འགྱུར་གྱི། །འདིར་སད་པ་ན་རྣམ་


DTG103_Page_0595
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་ཤེས་པའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡོད་པས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྨི་ལམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་སད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་དྲན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྨི་ལམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་དྲན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ན་སྔར་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཕྱི་མའི་དྲན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཉམས་སུ་མ་མྱོང་བས་དྲན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྒྱུན་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དྲན་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། འདིར་ཡང་སད་པ་དང་རྨི་ལམ་གྱི་ཤེས་པ་དག་རྒྱུན་གཞན་མ་ཡིན་པར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སླར་ཡང་བདེན་པ་འཁྲུལ་པ་བདེན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་ཤེས། ཇི་ལྟར་སྒྲ་ནི་སྒྲ་བརྙན་གྱི་ལ་སྒྲ་བརྙན་ཡང་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྟེ། ཁྱོད་ལ་འཁྲུལ་པ་ལ་འབད་པ་འདིས་དོན་ཅི་ཞིག །གལ་ཏེ་འདི་དག་རིགས་པས་དཔྱད་པས་བདག་ཉིད་ཡོད་པ་མི་སྤོང་ན། སུ་ཞིག་འདིར་རང་བཞིན་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར། གང་ཁོ་ན་ལ་དེ་དག་རིགས་པས་མི་འཐད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་ལ་བརྫུན་པར་འཐད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པས་མཐོང་བ་ཁོ་ན་འདི་དག་རྣམ་པར་གཞག་པར་གྱིས་ཤིག ། འཇིག་རྟེན་པས་རྨི་ལམ་དུ་ཡུལ་དང་དུས་དང་གནས་སྐབས་ཁྱད་པར་མི་བདེན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཉེ་བར་དམིགས་ལ། མི་བདེན་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་དེས་བདེན་པར་འདོད་པའི་སད་པའི་བདག་ཉིད་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པ་འཕགས་པས་སེལ་བར་མཛད་དོ། །ཇི་ལྟར་གང་ཞིག་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་དམིགས་སོ་ཞེས་གང་ཞིག་འདིར་དཔྱད་པ་ན་དེ་སད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དང་མཚུངས་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་འདི་ཡང་སྨོས་པའི་བརྟག་པས་མི་འཐད་ན། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་དམིགས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་སོ། །འོ་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པས་ཉེ་བར་དམིགས། སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་པས་མཐོང་བ་ཚད་མར་བྱས་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་འདི་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་པས་མཐོང་བ་དེ་ཡང་དཔྱད་ན་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དེ་ཚད་མར་བྱེད། སྨྲས་པ། ཇི་སྐད་


DTG103_Page_0596
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྨོས་པའི་བརྟག་པ་མ་བྱས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་མཐོང་བ་ཚད་མར་བྱས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་ནི་འདི་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་རྗེས་སུ་གནས་པས་བྱོས་ཤིག །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་པས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དངོས་པོར་ཡོད་འགའ་ཞིག་ལ་བདེན་པར་མངོན་པར་འདོད་པ། འཁྲུལ་པ་བསལ་བ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། འཇིག་རྟེན་པའི་རྨི་ལམ་སད་པའི་བདག་ཉིད་ལྟ་བུའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་དམིགས་ལ། བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས་ལ་དྲན་པས་ན་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་ཉེ་བར་དམིགས་པའོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུར་གྲགས་པའི་དཔེས་སད་པའི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་རྣམས་ལ་དེ་ཆགས་པ་མི་སྐྱེ་བའི་དོན་དུ་འཕགས་པས་བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་གསལ་བར་མཛད་དོ། །དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ལས་འཁོར་བ་ལ་ངེས་པར་དངོས་པོ་ལ་ཆགས་པ་ཟད་པ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བྱའོ། དེའི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་དུ་རྨིས་པའི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བཞིན་དང་རྒྱུ་ཡུལ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དག་རང་བཞིན་མེད་པར་གྲུབ་པོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དངོས་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས། །མེད་ན་དམན་མཉམ་ཁྱད་འཕགས་དང༌། །སྣ་ཚོགས་ཉིད་ནི་མི་འགྲུབ་ཅིང༌། །རྒྱུ་ལས་ཀྱང་ནི་དངོས་གྲུབ་མིན། །ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རིགས་པ་དང༌། རྨི་ལམ་གྱི་དཔེས་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒྲུབས་པའོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་ན། དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཁྱོད་ལ་དམན་པ་དང་མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཉིད་མི་འཐོབ་བོ། །ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་དམན་པ་དང་མཉན་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་དམིགས་ལ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་དང༌། སྐྱེ་གནས་དང༌། རིགས་དང༌། སྐྱེ་རྒྱུད་དང༌། རུས་དང༌། ན་ཚོད་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་རྣམས་ཁྱད་པར་ཅན་དང་ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་བར་མའི་དབྱེ་བས་གནས་པ་རྣམས་སོ་སོར་དམན་པ་དང་མཉན་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་ལ།


DTG103_Page_0597
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡང་ཁང་བཟངས་དང་རྒྱན་དང་མལ་སྟན་དང་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བར་མཁོ་བ་རྣམས་ལ་ལྟོས་ནས་དམན་པ་དང་མཉམ་པ་དང་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་ལ། དེ་ཡང་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རང་རང་གི་དངོས་པོར་དངོས་པོ་རྣམས་གྲུབ་པར་འགྱུར་འཐད་ལ། མ་སྐྱེས་པ་རོ་གཅིག་པ་ལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕན་ཚུན་སྣ་ཚོགས་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡོད་ལ། རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་བཞིན་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དུ་ནི་མི་འཐད་ལ། དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དངོས་པོ་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་འཐོབ་སྟེ། རང་བཞིན་མེད་པར་སྨྲ་བས་དངོས་པོ་རི་བོང་གི་རྭ་དང་མཚུངས་སོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་པར་གྱུར་ན། རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ལ། འདི་དག་ཀྱང་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་གསུངས་པ། རང་བཞིན་གྲུབ་ན་རྟེན་འབྱུང་གི །དངོས་པོ་མེད་འགྱུར་མ་བརྟེན་ན། །གང་ལ་རང་བཞིན་མེད་པར་འགྱུར། །དངོས་པོ་ཡོད་དང་དངོས་མེད་ཀྱང༌། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱོགས་ལ་དམན་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཐལ་བའི་སྐྱོན་གྱིས་འཇིགས་པས་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྲུབ་པར་ཁས་བླངས་སོ་ཞེ་ན། འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཁས་བླངས་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམས་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི། ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཁྱད་པར་གྲུབ་པ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ལ། རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་ན། གལ་ཏེ་ངེས་པར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྲུབ་པར་གྱུར་ན་དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་པར་གྱུར་པས་དེ་དག་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་བཞིན་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་དངོས་པོར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རུང་གི་མེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོད་བཞིན་པ་སླར་ཡང་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བར་ཡང་མི་རིགས་ལ། དེ་ལས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བརྟེན་ནས་མ་བྱུང་བ་


DTG103_Page_0598
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་མེད་པར་གྱུར་ན། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་དམན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དངོས་པོར་སྨྲ་བ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་གིས་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མི་བསྐྱེད་དེ། དུས་གསུམ་དུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གནས་སྐབས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པས་གནས་སྐབས་ཉིད་སྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་སྨྲས་པ། མ་བརྟེན་པར་ཡང་གང་ལ་སྟེ་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དུས་གསུམ་དུ་ཡང་གནས་པར་གྱུར་ན་དེ་ནི་མ་བརྟེན་པར་བྱུང་བ་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་དེ། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་ཕྱིར་མ་བརྟེན་པར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མ་བརྟེན་པར་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁས་བླངས་ན་ཇི་ལྟར་ཁས་བླངས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐད་ཅིག་མ་སོ་སོར་འཇིག་པ་གནས་པ་མེད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དེ་ཡང་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མཐོང་བས་གནས་པ་མེད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དེ་དག་རང་བཞིན་ཡོད་ན་གནས་པ་མེད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་འཇིག་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཡོད་བཞིན་པའོ། །ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །འོ་མའི་གནས་སྐབས་ཉིད་དུ་གནས་བཞིན་པའི་འོ་མ་གཞན་དུ་གྱུར་པས་ཞོའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དུ་མི་སྲིད་པའམ། གཞོན་ནུ་ཡང་གཞོན་ནུའི་གནས་སྐབས་ཉིད་དུ་གནས་བཞིན་པ་རྒས་པའི་གནས་སྐབས་གཞན་ཐོབ་ནས། འདི་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ལ། དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། འདི་གནས་སྐབས་གཞན་ཐོབ་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་འོ་མ་ལ་ནི་དེ་མི་རུང་སྟེ། འོ་མའི་གནས་སྐབས་དང་འགལ་བའི་ཞོའི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་ཇི་ལྟར་འོ་


DTG103_Page_0599
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ནི་གནས་སྐབས་ཉིད་དུ་གནས་ལ། དེ་མེད་ན་འོ་མའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། དེ་ལས་ཀྱང་འོ་མ་དང་ཞོའི་གནས་སྐབས་དག་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འོ་མ་ལ་ཞོའི་དངོས་པོ་མེད་ལ། དངོས་པོ་མེད་ན་འདི་ལ་ཞོའི་དངོས་པོ་ག་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་ན་འདིས་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་ལ། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པར་གྱུར་ན་རང་བཞིན་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འོ་མ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལས་ཡོངས་སུ་མི་འགྱུར་བའི་དངོས་པོར་གྱུར་ན། ཇི་སྐད་དུ་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་པས་བརྟག་པར་ཡོད་པར་ཐལ་ལོ། །དངོས་པོ་འབའ་ཞིག་ཙམ་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་ན་རང་བཞིན་མེད་པ་མེད་པའི་འཇིག་པ་ཡང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་བཞིན་པ་ལ་རང་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གི་མེད་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་དང་འགལ་བ་དངོས་པོ་མེད་པ་མི་འཐད་པས་སོ། །དངོས་པོ་ལས་བཟློག་པས་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་འཇིག་པ་མེད་པར་འགྱུར་གྱི་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ལ། ཞིག་པ་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདི་ལྟར་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོར་སྨྲ་བར་མི་རིགས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་དངོས་པོར་སྨྲ་བ་བཀག་ཀྱང་དེ་ལྟ་ན་དངོས་པོ་མ་བཀག་གོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་རེ་ཞིག་ཡོད་ལ། གང་དེའི་རང་བཞིན་ལ་དེ་ལས་ཅིག་ཤོས་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐོབ་པོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མེའི་དངོས་པོ་དེའི་གང་ཞིག་དྲོ་བ་ལ། དེ་ལ་དེ་ལས་གཞན་པ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་ལ་དངོས་པོ་འབའ་ཞིག་པ་གྲུབ་པས་རང་བཞིན་གྲུབ་པ་དང་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་གྲུབ་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་གྲུབ་པས་མི་རུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་གཤེར་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་ཆུ་རང་བཞིན་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་ལ། དེ་ཡང་དངོས་པོ་ཞིག་


DTG103_Page_0600
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་ལ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ལས་རང་གི་དངོས་པོ་དང་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཉིད་ཡོད་ན་རང་གི་དངོས་པོ་དང་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡོད་པར་འགྱུར་གྱི། རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ལ་དངོས་པོ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དངོས་པོར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་མེད་ལ་གང་གི་ཚེ་མེད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་ལ། མེད་ལ་རང་དངོས་གཞན་དངོས་སམ། །དངོས་མེད་འགྱུར་པ་ག་ལ་ཞིག །དེས་ན་རང་དངོས་གཞན་དངོས་དང༌། །དངོས་མེད་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡིན། །མེད་པ་ནི་ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་མེད་ལ། རང་གི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་གཞན་འགའ་ཞིག་ལ་ལྟོས་ནས་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་ལ། རང་གི་དངོས་པོ་མེད་ན་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་དོ། རང་གི་དངོས་པོ་དང་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དག་མེད་ན་ཡང་སུ་ཞིག་དང་བྲལ་ནས་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར། འོ་ན་རང་གི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་དག་མེད་ན། འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་པའི་ཐ་སྙད་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཅི་མི་བདེན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་འགེགས་སམ། ཁོ་བོ་འདི་སྐད་དུ་ཡང་སྨྲས་ཏེ། གང་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་དཔྱད་ན་མི་སྲིད་ལ། འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་དེས་ཐ་སྙད་བྱེད་ལ། གཞན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། རང་གི་དངོས་པོ་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་དེས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཙམ་ལ་ལྟོས་ནས་གང་ཡང་དེ་དག་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་སྟོང་གྱུར་ན། །འགག་པ་མེད་ཅིང་སྐྱེ་མི་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་སྟོང་པ་སྟེ། །ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། འགག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་དངོས་པོའི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་གསུངས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་གྲུབ་ན་


DTG103_Page_0601
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཉིད་ལ། རང་བཞིན་དེ་ཡང་མེད་པ་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། འོ་ན་དེ་ལྟ་བུ་ཡང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ན་ཡང༌། གང་ལ་འགག་ཅིང་གང་ལ་སྐྱེ། །གང་གི་ངོ་བོ་མེད་ན་དེ་ན་རི་བོང་གི་རྭ་ལྟར་འགག་པ་དང་སྐྱེ་བ་ཡང་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དངོས་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཡང་ཡོད་པས་འདི་དག་གི་རང་བཞིན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་གྲུབ་ན་རང་གི་དངོས་པོ་དང་གཞན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པར་འགྱུར་ན། དེ་ནི་དེ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྲུབ་པར་འགྱུར་ལ། དེ་དག་ཀྱང་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་བྱས་ན། འདིར་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་གཉིས་སུ་བརྟག་པ་འདི་ནི། དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྟག་པར་ནུས་ཀྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་དངོས་པོར་འཇུག་པར་གྱུར་ན། ཅིག་ཅར་རམ་ཐ་དད་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་ན། གཉི་གར་ཡང་འཇུག་པར་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། དངོས་དང་དངོས་མེད་ཅིག་ཅར་མེད། །དངོས་པོ་མེད་ན་དངོས་མེད་མིན། །རྟག་པར་དངོས་པོ་དངོས་མེད་ཀྱང༌། །དངོས་མེད་ལས་གཞན་དངོས་མི་སྲིད། །སྲིད་པས་ན་དངོས་པོ་སྟེ་སྐྱེའི། དངོས་པོ་མེད་པ་སྟེ་འཇིག་པའོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་མེད་པས་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའོ། །རེ་ཞིག་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ཅིག་ཅར་ཏེ་དུས་གཅིག་ཉིད་དུ་མེད་དེ། ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར་མེད་པས་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་བ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ཅིག་ཅར་མེད་པའོ། །ད་ནི་རིམ་གྱིས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་མེད་པས་དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། དངོས་པོ་མེད་ན་དངོས་མེད་མིན། །རྟག་ཏུ་དངོས་པོ་དངོས་མེད་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ལས་གཞན་དུ་དངོས་པོ་མེད་པ་འཇུག་ན་དེའི་ཚེ་འཇིག་པ་དང་བྲལ་བའི་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་སྐྱེ་བ་འཇུག་པར་


DTG103_Page_0602
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་མི་འཇུག་གོ །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ལ་དེ་ཡང་ནམ་ཡང་དངོས་པོ་ལས་འཕྲུལ་ནས་གང་ལ་འདི་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ལས་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ལས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་འདི་ལ་སྐྱེ་བ་ཡང་བཟོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་དངོས་པོ་མེད་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡང་དངོས་པོ་མེད་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མི་འཐད་ན། དེ་ལྟར་རྟག་པར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མེད་ན་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དང་འབྲེལ་ཏོ། །དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ལ་བརྗོད་དོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་ན་མེད་ལ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཡང་རྣམ་པར་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་འགྱུར་ལ། མ་སྐྱེས་པ་ཡང་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་ན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མེད་ལ། གང་གི་ཚེ་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་དེ་ལྟར་དཔྱད་བཞིན་པས་ཅིག་ཅར་རམ་ཐ་དད་པར་གྲུབ་པ་མེད་པས་དེའི་ཚེ་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་མ་གྲུབ་ན་དངོས་པོ་འཇུག་པ་མེད་དོ། །ཡང་ན་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ཏུ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་ཡང༌། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རེ་ཞིག་དེའི་རྟེན་དངོས་པོ་ཡོད་ལ། དེ་ཡོད་པས་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གང་གི་ཚེ་དངོས་པོ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་ན་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་དངོས་པོ་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ལས་གཞན་དུ་སྟེ། དེ་མེད་པར་དངོས་པོ་སྲིད་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་དེ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་དངོས་པོ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ག་ལ་འབྱུང༌། དེ་དག་མེད་ན་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་ལས་གྲོལ་བས་དངོས་པོ་མེད་


DTG103_Page_0603
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དོ་ཞེས་གྲུབ་བོ།། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་མེད་ན་དངོས་པོ་མེད་ལ། འདི་ལྟར་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་དང་འགལ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་རེ་ཞིག་ཡོད་ལ། དེ་ཡོད་ན་དངོས་པོ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དེ་དང་འགལ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡོད་ན་དངོས་པོ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། དངོས་པོ་མེད་ན་དངོས་མེད་མིན། །རང་ལས་མིན་ཞིང་གཞན་ལས་མིན། །དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་དངོས་མེད་ཅིང༌། །དངོས་པོ་མེད་པས་དེ་དག་མེད། །གང་གི་ཚེ་མི་རྟག་པ་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་ལ། དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་མེད་ན་དེ་ལས་བཟློག་པའི་དངོས་མེད་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེའི་ཕྱིར་དངོས་མེད་ཀྱང་མེད་དེ། །ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རིགས་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་དངོས་མེད་ཀྱང་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་རིགས་པ་འདིས་དངོས་པོ་དངོས་པོ་མེད་པས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། རང་ལས་མིན་ཞིང་གཞན་ལས་མིན། །དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་དངོས་མེད་ཅིང༌། །ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་རང་ལས་སྐྱེ་བའམ་གཞན་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། དེ་ལ་རང་གི་བདག་ཉིད་ནི་རེ་ཞིག་སྐྱེས་བཞིན་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་དེ། རང་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་བྱེད་པའི་མཐའ་ཅན་སོ་སོའི་རང་བཞིན་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡོད་པ་ཐོབ་པ་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་རུང་བའི་དངོས་པོ་ལ་བརྗོད་དོ། །སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་པ་མཐོང་བའོ། །གང་ཁོ་ནའི་དངོས་པོ་འདི་རང་ངོ་ཞེས་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྗོད་ལ། དེ་ཉིད་འདི་ནི་སྐྱེད་པའོ་ཞེས་སྐྱེད་པའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་འགལ་ཏེ། འདིའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་ལ་དེ་གལ་ཏེ་རྫོགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྲུབ་ན་འདི་དེ་དང་འགལ་བའི་སྐྱེ་བཞིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་ཇི་ལྟར་འཐད། ཡང་ན་སྐྱེད་བཞིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་ན་ཇི་ལྟར་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་ནུས། དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་ཞེས་བརྗོད་ན་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱ་ལ། ཡང་ན་སྐྱེད་པ་ཞེས་བརྗོད་ན་དེ་ལ་རང་ཞེས་


DTG103_Page_0604
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྣམ་པར་མི་གཞག་གོ །དངོས་པོར་གྱུར་པ་གཅིག་ནི་རང་ལ་ལྟོས་ནས་གཅིག་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོར་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེས་ན་རང་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དངོས་པོ་གཞན་ཉེ་བ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་འགའ་ཡང་གཞན་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུའི་གཞན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཞན་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །སྐྱེ་བ་མེད་པར་འགྱུར་བས་དངོས་པོ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ། དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་དངོས་མེད་ཅིང༌། །ཞེས་སོ། །གང་གི་ཚེ་རིགས་པ་འདིས་དངོས་པོ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པས་དེའི་ཚེ་དེ་མེད་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་དངོས་མེད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ། དངོས་མེད་མེད་པས་དེ་དག་མེད། །ཅེས་སོ། །དེ་ལས་གང་ཞིག་སྨོས་པ་ནི་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་ན་ཡང་རེ་ཞིག་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡོད་པས་དངོས་པོ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་དངོས་པོ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་བས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མེད་ལ། དེའི་ཚེ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བར་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དག་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས། དབུ་མའི་རྟོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་བཤད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དངོས་པོ་ཙམ་ཞིག་ལ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཁས་བླངས་པས་སྒྲོ་འདོགས་ལ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པས་དབུ་མའི་རྟོགས་པར་བརྗོད་ལ། གཞན་དབང་དངོས་པོ་ཙམ་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པའོ། །ཀུན་བརྟགས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཉིད་མེད་པས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཡང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ཁས་བླངས་པ་དེ་དག་གིས་ཡོད་པ་ཉིད་དང་མེད་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་མི་ནུས་པའོ། །གཞན་དབང་དངོས་ཙམ་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་གི་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མི་སྲིད་པར་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་ན། དེ་དག་ཀྱང་མེད་པར་ལྟ་བ་


DTG103_Page_0605
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོད་པ་ཉིད་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་གང་ལ་སྤངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངེས་པར་འདི་རྣམས་འཁོར་བ་ཉིད་ལས་མི་ལྡོག་གོ །དངོས་པོ་འབའ་ཞིག་ཁས་བླངས་ན་ཡང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཉིད་དུ་སྨྲ་བ་ལས་མ་འདས་ལ་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་སྨྲ་བ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཡོད་ན་རྟག་པ་ཉིད། །མེད་ནའང་ངེས་པར་ཆད་པ་ལ། །དངོས་པོར་གྱུར་ནའང་དེ་གཉིས་ཏེ། །དེས་ན་དངོས་པོ་ཁས་མི་བླང༌། །དངོས་པོ་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་ན་དེའི་རང་བཞིན་ཡོད་བཞིན་པས་སླར་ཡང་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མི་སྲིད་པས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་བས། དངོས་པོ་དེ་རྟག་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རྟག་པར་ཁས་བླངས་ན་དེའི་ཚེ་ཐེར་ཟུག་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་གལ་ཏེ་འཇིག་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་མེད་པར་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་པས་འདི་ནི་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་ཀྱང་སྔར་བྱུང་ལ་ད་ནི་མེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་པས་ཆད་པར་ལྟ་བ་ཐོབ་སྟེ། ཞིག་པ་ནི་སླར་ཡང་མི་འཇུག་པས་སོ། །རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐར་འཛིན་པ་ལས་མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་རིགས་པས་ཐོབ་ལ། རིགས་པའི་སྟོབས་ལས་འོངས་པས་སྤང་བྱར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་མཐའ་གཉིས་སྤངས་ནས་ཞུགས་པའི་ལན་འདི་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། གང་གི་ཚེ་རིགས་པས་དཔྱད་ན་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་དེའི་ཡུལ་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཐད་དོ། །གང་ཡང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་སྤང་བར་བྱ་ལ། དེ་སྤོང་བའི་ཐབས་ཀྱང་རང་བཞིན་ཁས་མ་བླངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་བཀག་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིར་ཐར་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཁས་བླང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། བདག་དང་བདག་གི་པའི་རྣམ་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ལ། གང་གི་ཚེ་


DTG103_Page_0606
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ལས་མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེད་ལ། དེ་ཡང་སྤང་བྱ་ལ་ཆོས་ཙམ་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་ལྟ་བར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་གལ་ཏེ་ཡང་ཕུང་པོ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་སླར་མི་འཇུག་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ལྟ་བ་དེ་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ན་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བའི་རྣམ་པར་དམིགས་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མུ་སྟེགས་བྱེད་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་བདག་གི་རྣམ་པར་དམིགས་བཞིན་པ་ན་དེའི་དབང་གིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཡང་བདག་གི་བའི་རྣམ་པར་དམིགས་པས་འཇུག་གོ །འོ་ན་འདི་ཡང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དམིགས་པར་འགྱུར་གྱི། ཁྱད་པར་ནི་འདི་དག་སྟེ། གང་དུ་དེ་དག་ལ་བདག་དང་བདག་གི་བའི་རྣམ་པར་དམིགས་ནས་ཡོངས་སུ་འཛིན་ཅིང་དེ་ལས་ཀྱང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་ཉིད་ལ་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་རྣམ་པས་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ། དེ་ལྟར་ན་ཡང་འདི་དེའི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་ལ། འོན་ཀྱང་དེ་དག་ལས་བདག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་དམིགས་ཏེ། འདི་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་ངམ་བྲམ་ཟེ་གང་ཅུང་ཟད་བདག་གོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་ཉིད་མཐོང་ངོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་ནང་གི་བྱེད་པའི་སྐྱེས་བུ་ཉིད་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །དེའི་ཕྱིར་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བས་བདག་ཁོ་ན་ལ་དམིགས་སོ། །གང་ཡང་བདག་གི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་གི་བའི་རྣམ་པར་དམིགས་ལ། དེའི་ཕྱིར་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་ཡང་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་རྣམ་པས་འཇུག་བཞིན་པ་ན། བདག་དང་བདག་གི་བ་ལ་དམིགས་ཀྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། ཀུན་དགའ་བོ་


DTG103_Page_0607
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བདག་ཡོད་དོ་ཞེ་ན་ཕ་རོལ་པོའི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་ལ། བདག་མེད་དོ་ཞེ་ན་ཕ་རོལ་པོའི་ཆད་པར་རོ་ཞེས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་ཆོས་ཙམ་ལ་རྟག་པ་ཞེས་རྟོགས་ན། ཅི་དེ་ནི་རྟག་པར་ལྟ་བར་འགྱུར་རམ་འོན་ཏེ་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་རྟག་པར་ལྟ་བར་དེ་འདོད་ན། དེ་མི་རུང་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ཆོས་ཙམ་ལ་དམིགས་ཤིང་གང་ལ་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་འཇུག་པ་ནི་མེད་ལ། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་སྤངས་ནས་གཞན་རྟག་པའི་རྣམ་པར་འཇུག་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལྟ་བ་ཉིད་མེད་ན་ཡང་རྟག་པས་ཆོས་ཙམ་མཐོང་བ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའོ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེར་འཛིན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ཉོན་མོངས་པའི་དམིགས་པར་འགྱུར། ཇི་སྲིད་དུ་འདོད་ཆགས་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་པར་བྱེད། ཞེ་སྡང་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་རོ། །ང་རྒྱལ་ཁེངས་པའི་རྣམ་པར་རོ། །མི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་ནི་མ་རིག་པའོ། །ཡིད་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་ནི་ཐེ་ཚོམ་མོ། །འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་བར་འཇུག་པའོ། །ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་དམན་པ་ལ་མཆོག་གི་རྣམ་པར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་རྒྱུ་མེད་པ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུ་དང་ལམ་གྱི་རྣམ་པར་འཇུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །རེ་ཞིག་དེ་དག་རྟག་པའི་རྣམ་པར་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སུ་ཞིག་དེའི་རྣམ་པར་དམིགས་པ་ཡོད། ཡང་ན་མཐར་འཛིན་པའི་ལྟ་བའི་ཞེས་ཡོངས་སུ་རྟོག་ན་དེ་ལྟ་ན་འདི་ལྟར་བདག་གི་བའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཙམ་ལ་དམིགས་པ་ཡང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དེ་ནི་དེ་ལྟར་ན་དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཙམ་ཡང་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཆད་པར་ལྟ་བ་སྟེ། ཅི་ལྟར་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བར་མི་འགྱུར། གཞན་ཡང་དེའི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཙམ་ལ་དེའི་རྣམ་པར་སྒྲོ་འདོགས་པས་ལོག་པར་རྟོགས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་


DTG103_Page_0608
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྣམས་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་རང་བཞིན་མེད་པ་སྟེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལ་རང་བཞིན་དུ་གང་ཞིག་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེ་ནི་གཙོ་བོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བདག་པོ་མ་རིག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གཞན་དུ་ན་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་བཞིན་པའི་ངོ་བོར་གྱུར་ན། དེ་ངེས་པར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་དམིགས་པར་འགྱུར་ལ། དངོས་པོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་མི་སྲིད་ལ། བཅུ་དྲུག་ལས་གཞན་དྲི་མེད་རྣམ་པ་མེད། །ཅེས་བསྟན་བཅོས་ལས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མ་རིག་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོད་པ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་འཇུག་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཤེས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །མ་རིག་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་དམིགས་ལ། ཞེ་སྡང་གིས་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་རོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་ཁེངས་པའི་རྣམ་པར་རོ། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཡིད་གཉིས་སུའོ། །འཇིག་ཚོགས་ཀྱིས་བདག་དང་བདག་གི་བའི་རྣམ་པར་རོ། །མཐར་འཛིན་གྱིས་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་རྣམ་པར་རོ། །ལོག་པར་ལྟ་བས་མེད་པའི་རྣམ་པར་རོ། །ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་དམན་པ་ལ་མཆོག་གི་རྣམ་པར་རོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མ་རིག་པས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་དེ་དག་ཞེན་པས་སྒྲོ་བཏགས་ནས་འཇུག་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན། རྨོངས་མེད་ཅིག་ཤོས་སྐྱེ་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བས་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ཅན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གཞག་གོ །རྨོངས་པ་སྤངས་པ་ལས་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་སྤོང་གི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་མ་རིག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་དུ་འཕགས་པ་ལྷས། མ་རིག་ཀུན་དུ་གནས་པ་ནི། །ཇི་ལྟར་ལས་ལ་ལུས་དབང་གིས། །དེ་ཕྱིར་


DTG103_Page_0609
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀུན་ཀྱང་རྨོངས་པ་ཡིས། །ཉོན་མོངས་པས་དེ་འདིར་བསྣུན་ནོ། །ཞེས་བཤད་དོ། །གང་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་པ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་ཉིད་ལ་བདག་ཅེས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་དེ་ཡང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གཞི་གཅིག་ལ་དམིགས་པར་འཐད་དོ་ཞེས་ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལས་ཀྱང་འདི་ཤིན་ཏུ་འཐད་པས་དངོས་པོར་ཡོད་ན་ཡང་དེས་ན་གཉིས་ཀ་ཁས་བླང་ངོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཡོད་ཀྱང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེའི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་དག་མེད་པས་ཐེར་ཟུག་པ་དང་རྒྱུན་ཆད་པར་ལྟ་བར་ཐལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟར་ཞན། གསུངས་པ། རྒྱུན་གྱི་ཕྱིར་ན་འདི་ཡོད་དེ། །རྒྱུ་བྱིན་ནས་ནི་དངོས་པོ་འགག །སྔར་བཞིན་འདི་ཡང་མ་གྲུབ་ཅིང་རྒྱུན་ཆད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། དེ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་འཇུག་པ་ལས་དུས་གསུམ་དུ་འདུས་བྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ལས་རྒྱུན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདི་ལྟར་སཱ་ལུའི་ས་བོན་གྱི་མྱུ་གུ་དང་སྡོང་བུ་དང་ལྡུམ་བུ་རྣམས་བརྒྱུད་མར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ནི་ས་བོན་གྱི་རྒྱུན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་དེ་ཡང་ས་བོན་གྱི་རྒྱུས་འཇུག་ལ། ས་བོན་གྱི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་དེ་ལས་ཀྱང་ས་བོན་དང་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་མཐར་འཇུག་གོ །འབྲས་བུ་དེ་ཡང་ས་བོན་གྱི་རྒྱུ་ཅན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱས་ན་འདིར་ས་བོན་འགགས་ལ། འདིའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་ལས་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་རྒྱུ་མྱུ་གུ་བྱིན་ནས་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པས་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་མྱུ་གུ་སྐྱེད་པའི་རྒྱུའི་དངོས་པོར་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པས། རྒྱུ་བྱིན་ནས་འགགས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ནས་མེ་ཏོག་གི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་རང་གི་རྒྱུ་ལས་ཐོབ་པའི་རྒྱུས་ས་བོན་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་བུ་རིམ་གྱིས་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །འབྲས་བུ་དེ་ཡང་ས་བོན་རྒྱུར་བྱས་པ་ཉིད་ལས་ཉེ་བར་


DTG103_Page_0610
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པའི་ནུས་པས་མི་འཇུག་ན་མཐར་ཡང་དེའི་རིགས་ཅན་གྱི་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་ལ། དེས་ན་མཐར་ཡང་འབྱུང་བཞིན་པའི་འབྲས་བུ་ས་བོན་གྱི་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་ལ། ཇི་སྐད་དུ། གང་ཕྱིར་ས་བོན་ལས་རྒྱུན་དང༌། །རྒྱུན་ལས་ཀྱང་ནི་འབྲས་བུ་འབྱུང༌། །དེའི་ཕྱིར་ས་བོན་སྔོན་འགྲོའི་འབྲས། །རྟག་མིན་ཆད་པ་ཡང་མ་ཡིན། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ས་བོན་ནི་འབྲས་བུ་སྐྱེད་པར་ནུས་པའི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་གྱི་རྒྱུར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགག་པར་འགྱུར་གྲང་ལ། །མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་ཀྱང་མི་འཇུག་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཆད་པར་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་ཀྱང་ས་བོན་རང་གི་ངོ་བོས་གནས་ན་དེ་ནི་རྟག་པར་ལྟ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་དེས་ན་རྒྱུན་ཡོད་ལ་རྒྱུན་ཅན་གྱི་རྒྱུའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཀྱང་འབྲས་བུའི་དོན་དུ་རྒྱུ་བྱིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་ངོ་བོས་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་ཡང་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ལྟ་བར་ཐལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་ཡང་སློབ་དཔོན་གྱིས་སྐྱོན་བརྗོད། སྔར་བཞིན་འདི་ཡང་མི་འགྲུབ་ཅིང༌། །རྒྱུན་ཆད་པར་ཡང་ཐལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། འདིར་འདི་སྐད་དུ་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་སྐྱོན་སྤང་བའི་ཕྱིར། དེ་ནི་སྔར་བཞིན་དུ་མ་གྲུབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱས་ན་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་འཇུག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འདིར་རྟོགས་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འཇུག་པ་མི་སྲིད་པ་ཡང་སྔར་བསྟན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཡིན་ན་འབྲས་ལྡན་ལ། །དེར་མེད་གྱུར་ན་རྒྱུ་མེད་མཚུངས། །ཡོད་དང་མེད་པ་ན་ཡང་འགལ། །དུས་གསུམ་དུ་ཡང་འཐད་མ་ཡིན། །མ་རིག་འདུ་བྱེད་མེད་མི་འབྱུང༌། །དེ་མེད་འདུ་བྱེད་མི་འབྱུང་ཞིང༌། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ཅན་དེ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པོ། །གང་ཡང༌། གང་ཞིག་རང་ཉིད་རང་བཞིན་གྱིས། །མ་གྲུབ་དེས་གཞན་ཇི་ལྟར་སྐྱེད། །དེ་ཕྱིར་གཞན་ལས་གྲུབ་པ་ཡིས། །རྐྱེན་གཞན་དག་ནི་སྐྱེད་བྱེད་མིན། །དེས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་མ་གྲུབ་ན། རྒྱུ་ན་ག་ལ་ཞིག་རྒྱུ་


DTG103_Page_0611
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱིན་པ་ག་ལ་ཞིག་ཅེས་པ་དང༌། རྒྱུ་འགགས་ནས་སླར་མི་སྐྱེ་བས། །རྒྱུ་རྒྱུན་ཆད་པར་ཐལ་བར་བརྟག་པ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་དངོས་པོར་ཁས་བླངས་ན་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་ལྟ་བར་ཐལ་ལོ་ཞེས་གནས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ལྟ་བར་ཐལ་བས་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ཁས་མི་ལེན་ན། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཡང་མེད་པར་ཐལ་ལ། དེ་མེད་ན་ཡང་དག་འདི་དག་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་བསྟན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བསྟན་པ་གསུངས་པ། མི་རྟག་དང་ལྡན་འདུས་བྱས་རྣམས། །སྐྱེ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། །སྐྱེ་ཞིང་གང་ལ་འཇིག་འགྱུར་བ། །དེ་དག་ཉེར་ཞི་བདེ་བའོ། །ཞེས་པས། དེ་འགག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་དག་མེད་པའི་སྟོང་པ་དག་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དུ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། སྐྱེ་འཇིག་བསྟན་ཕྱིར་མྱང་འདས་ཀྱི། །ལམ་བསྟན་མ་ཡིན་སྟོང་ཉིད་ཕྱིར། །ཞེས་པའོ། །ཡང་ན་འདིའི་དོན་ནི་གཞན་ཏེ། གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དངོས་པོ་ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་འཇིག་མེད་པར་འགྱུར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བསྟན་པ་མེད་པར་ཐལ་ལོ་ཞེས་པའི་སྐྱོན་འདི་མེད་དེ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བསྟན་པ་འཐད་ཅིང༌། གང་ལས་སྐྱེ་འཇིག་བསྟན་པ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བསྟན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། སྐྱེ་འཇིག་བསྟན་ཕྱིར་མྱང་འདས་ཀྱི། །ལམ་བསྟན་མ་ཡིན་ཞེས་སོ། །སླར་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ན་སྐྱེ་འཇིག་བསྟན་པ་ལས་ཐར་པ་མེད་ཅེས་ཉེ་བར་བསྟན་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བསྟན་པར་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། སྟོང་ཉིད་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དག་སྟོང་ན་ཇི་ལྟར་དག་བསྟན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བསྟན་པར་འགྱུར། སླར་ཡང་ཉེ་བར་


DTG103_Page_0612
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་བཞིན་པ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དག་ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད། ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་མ་དམིགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། འདི་དག་ཕན་ཚུན་བཟློག་པ་རུ། །མཐོང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་ཡིན་བདེན་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཀྱང་གང་འཇིག་རྟེན་པས་མཐོང་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་འཇུག་པའོ། །དེ་དག་འདི་ལྟར་ཇི་ལྟར་རྟོགས་ཤེན། ཕན་ཚུན་བཟློག་པ་ལས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་ན་ཕན་ཚུན་བཟློག་པ་སྟེ། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཐོབ་པའོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དག་རང་གི་ངོ་བོས་ཡོད་ན་འདི་དག་ཕན་ཚུན་བྱས་པས་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྐྱེ་བ་ལས་གཞན་པ་མ་སྐྱེས་པ་ལ་འཇིག་པ་མེད་ལ། སྐྱེ་བའི་དུས་ན་ཡང་སྐྱེ་བའི་དུས་དང་འགལ་བའི་འཇིག་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་པ་དང་བྲལ་བ་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་པའི་དུས་སུ་ཡང་དེ་དང་འགལ་བའི་སྐྱེ་བ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཕན་ཚུན་ལས་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ཐོབ་པ་འགལ་བ་དང༌། ཕན་ཚུན་མེད་པས་འདི་དག་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་བ་ནི་སྐྱེ་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །ཡང་ན་འགག་པ་ལ་མ་ལྟོས་པར་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་རང་གི་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པ་དང་འགག་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་ལྟར་འགག་པ་ཡང་བརྗོད་དེ། གང་ཡང་འདི་དག་ཕན་ཚུན་བཟློག་པ་ཕན་ཚུན་བྱས་པས་འགྲུབ་ལ། དེ་འདི་ལྟར་རང་གི་ངོ་བོས་མ་གྲུབ་པ་དག་གང་མཐོང་བ་དེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཅེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་དེ་དག་དེ་ལྟ་བས་ན་དེས་ན་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དག་སྟོང་པའོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་དག་སྟོང་པ་ཉིད་ན་དེའི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་བསྟན་པ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་བསྟན་པར་མི་འཐད་དོ། །བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་རྟོགས་པའི་དོན་དུ་དེས་མཐོང་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་


DTG103_Page_0613
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གསུངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་དུ། སྐྱེ་བ་ཤེས་པས་འཇིག་པ་ཤེས། །འཇིག་པ་ཤེས་པས་མི་རྟག་ཤེས། །མི་རྟག་ཉིད་ལ་འཇུག་ཤེས་པས། །དེས་ནི་ཆོས་ཀྱང་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། སྐྱེ་མེད་འགག་པ་མེད་ཅེ་ན། །ཅི་ཞིག་འགགས་པས་མྱ་ངན་འདའ། །གང་ཞིག་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་མེད་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དག་སྐྱེས་པ་མི་རྟག་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ། དེ་འགགས་པ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །གང་གི་ཚེ་སྐྱེ་བ་དང་འགགས་པ་གང་ཡང་མེད་པས་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་དེའི་ཚེ་ཅི་ཞིག་འགགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར། འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་འགག་པ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཡོད་ལ། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དག་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་ལ་སྐྱོན་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་འགགས་པ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་ཉིད་དེ། སྐྱེ་བ་མེད་ཅིང་འགག་མེད་པའི། །ངོ་བོ་གང་ཞིག་ཐར་མིན་ནམ། །ངེས་པར་ཡང་འདི་ལྟར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན། གལ་ཏེ་འགགས་ལས་མྱང་འདས་ཆད། །གལ་ཏེ་ཅིག་ཤོས་ལྟར་ན་རྟག །དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་དངོས་མེད་དག །མྱ་ངན་འདས་པར་རུང་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པར་མི་འདོད་ལ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ངོ་བོའི་རྒྱུན་ལས་ལོག་པ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་ན། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུན་ཆད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆད་པར་འགྱུར་བ་མི་འཐད་དེ། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བར་ཐལ་བ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་པ་ལས་རྒྱུན་ཆད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུན་ཆད་བའི་རང་བཞིན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འཐད་དོ། །ཡང་ན་སྐྱོན་འདི་དག་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་འདོད་ནས། དེ་ལ་ཅིག་ཤོས་ཁས་ལེན་ན། དེའི་ཚེ་


DTG103_Page_0614
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྡུག་བསྔལ་མ་འགགས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། ཐེར་ཟུག་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་ལ། སྡུག་བསྔལ་རྟག་པའི་རང་བཞིན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བར་མི་རུང་སྟེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་མི་རུང་བས། དེའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་རང་བཞིན་གྱིས་གང་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་འགགས་པ་དེ་ཉིད་ཐར་པ་ཞེས་རིགས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། སྡུག་བསྔལ་ལས་ལོག་པའི་རང་བཞིན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་ལས་ལོག་པའི་རང་བཞིན་ནི་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ལ། ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བར་མི་རིགས་ཏེ། ལམ་གྱི་བདེན་པས་ཐོབ་བྱ། སྐྱེ་བ་འགགས་པར་གྱུར་པའི་ཆུ་སྐྱེགས་པའི་སྐྱེགས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུ་སྡུག་བསྔལ་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ་འགོག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ན། བདེན་པ་བཞི་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་འབྱུང་ལ། དེས་ན་འགོག་པ་སྡུག་བསྔལ་རྟག་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་ལོག་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལས་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པའོ། །འདིར་གསུངས་པ། གལ་ཏེ་འགོག་པར་འགའ་གནས་ན། །དངོས་པོ་ལས་གཞན་དེ་ཡོད་འགྱུར། དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་འདི་མེད་ལ། །དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་དེ་ཡང་མེད། །གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་དུ་སྟེ། དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་འགོག་པར་གྱུར་ན། རྟག་པར་གནས་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་དངོས་པོ་ལས་ཀྱང་གཞན་དུ་འགྱུར་ལ། དེ་ནི་དངོས་པོ་ལས་གཞན་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་འཐད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལས་གཞན་དུ་དེ་འགགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐ་དད་ན་འགོག་པ་རྟག་པར་འགྱུར་ལ། དེར་གྱུར་ན་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལོག་པར་འགྱུར་རོ། །


DTG103_Page_0615
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྡུག་བསྔལ་ལས་ལོག་པ་དེས་འཐོབ་པོ་ཞེ་ན། ཐོབ་པར་གྱུར་ན་གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེས་པ་འགག་པར་བྱས་ནས་འདིའི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་སྐྱེད་པར་བྱེད། དེ་ཐོབ་པའི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེའོ་ཞེ་ན། ཕྱིས་ཅི་ཞིག་འདིའི་ཁྱད་པར་སྐྱེ་བ་གང་གིས་དེ་ཐོབ་པའི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་ན། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་ཐོབ་པའི་རྒྱུད་ལ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའམ། ནམ་ཡང་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་ལམ་བསྒོམས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མ་བཙལ་བར་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་ལ་ལྟོས་པ་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་དེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ནི་སྲིད་པའོ། །དེས་ན། དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་འདི་མེད་དེ། །སྡུག་བསྔལ་མེད་པས་དེ་མེད་དོ། །ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་གཞན་ཞིག་གིས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་འགགས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དངོས་པོར་གྱུར་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་ན་སྐྱོན་འདིར་འགྱུར་ན། རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་འདི་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ལོག་པ་ཙམ་མོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་ལྟར་བརྟགས་པས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དངོས་པོར་ཡོད་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ལ། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མི་སྲིད་ན་དེ་མེད་པ་ག་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱའོ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེ་ན། དེས་ན་དངོས་པོ་མེད་པས་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་ཡང་མེད་དེ། དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་པས་མེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་འདིའི་དོན་གཞན་ཏེ། གལ་ཏེ་འགོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པར་གྱུར་ན། དེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་ལྟོས་པས་ཀྱང་འབྱུང་སྟེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ལ། འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་འགོག་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པ་མེད་དོ། །ཡང་ན་གལ་ཏེ་འདོད་ན་ཡང་ངེས་པར་དེ་ནི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་གྱིས་སམ། དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་འབྱུང་བར་


DTG103_Page_0616
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར། གལ་ཏེ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་འདོད་ན། དེ་ནི་དངོས་པོ་བཀག་པའི་ཕྱིར། །དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་དེ་ཡང་མེད། །ཡང་ན་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འགག་པ་ཉིད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་མེད་པས་ཡོད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ། དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་དེ་ཡང་མེད། །ཅེས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཚེ་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལ་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མཚན་ཉིད་ཡོད་དེ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་གང་བྲལ་བའོ་ཞེས་པའི་ཚིག་ལས་སོ། །སྨྲས་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་ན་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། མཚན་གཞི་ལས་གཞན་མཚན་ཉིད་ལས། །མཚན་གཞི་གྲུབ་པས་རང་མ་གྲུབ། །ཕན་ཚུན་ལས་ཀྱང་མ་གྲུབ་ཅིང༌། །མ་གྲུབ་མ་གྲུབ་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །འདིར་གལ་ཏེ་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་གྲུབ་པར་གྱུར་ན། དེ་མཚན་གཞི་ལ་མི་ལྟོས་པར་འགྱུར་ལ། མཚན་གཞི་ལམ་ལྟོས་པའི་མཚན་ཉིད་རྒྱུ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། རྒྱུ་མེད་པར་ཡང་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་ངེས་པར་མཚན་གཞི་ལས་མཚན་ཉིད་གྲུབ་པས། མཚན་གཞིའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། མཚན་གཞི་ལ་ལྟོས་ནས་མཚན་ཉིད་གྲུབ་པར་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་མཚན་གཞི་མཚན་ཉིད་ལ་མ་ལྟོས་པར་ཡོད་ན། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་མཚན་ཉིད་ཡོད་ལ། ལྟོས་པ་མེད་པའི་མཚན་གཞི་མི་སྲིད་ལ། མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་མཚན་གཞི་རྒྱུ་མེད་པར་ཐལ་བས། དེས་ན་མཚན་གཞི་ཡང་དེའི་མཚན་ཉིད་ལས་གྲུབ་པས། རང་ལས་མ་གྲུབ་སྟེ། མཚན་ཉིད་དང་མཚན་གཞི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་དག་རང་ལས་མ་གྲུབ་ཀྱང༌། དེ་ལྟ་ན་ཡང་


DTG103_Page_0617
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་གྲུབ་པས་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཕན་ཚུན་ལས་ཀྱང་མ་གྲུབ་ཅིང༌། ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས་གྲུབ་པ་མེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས་གྲུབ་པ་མེད་ཅེ་ན། གསུངས་པ། མ་གྲུབ་མ་གྲུབ་སྒྲུབ་བྱེད་མིན། །ཞེས་པའོ། །འདིར་མཚན་གཞི་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཉིད་མཚན་གཞི་ལ་རྟེན་དུ་གྲུབ་པར་འདོད་ན། མཚན་གཞི་ལས་གཞན་དུ་མཚན་གཞིའི་མཚན་ཉིད་མི་འཐད་པས། མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བརྟེན་པས་མཚན་གཞི་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་གྲུབ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་གྱུར་པ་འདི་དག་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་མཚན་གཞི་ལ་ལྟོས་ནས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་འཇོག་པས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་རེ་ཞིག་མཚན་གཞི་མཚན་ཉིད་ལ་མ་ལྟོས་པར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་ལ། དེ་ནི་རང་ཉིད་མ་གྲུབ་པས་མེད་པས་ཇི་ལྟར་གཞན་མཚན་ཉིད་འགྲུབ་པར་བྱེད། དེ་བཞིན་དུ་མཚན་གཞི་ལ་ཡང་སྦྱར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་མཚན་གཞིའམ་མཚན་ཉིད་དག་མ་གྲུབ་པ་མ་གྲུབ་པའི་མཚན་གཞིའམ་མཚན་ཉིད་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་དག་མེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་དག་མེད་པ་དེའི་ཚེ་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ག་ལ་འགྲུབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མི་རིགས་སོ། །མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་ལ་དཔྱད་པའི་རིམ་པས་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས་གྲུབ་པའི་དངོས་པོ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པར་བདེ་བླག་ཏུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གཟིགས་ནས། དེ་ལེགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། འདིས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང༌། །ཚོར་དང་ཚོར་བ་པོ་སོགས་དང༌། །བལྟ་བྱ་ལྟ་བ་པོ་ལ་སོགས། །དེས་གང་ཅུང་ཟད་མ་ལུས་བཤད། །མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་དག་མ་གྲུབ་པའི་རིམ་པ་འདིས། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མ་གྲུབ་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །བྱས་པ་ནི་འབྲས་བུ། བྱེད་པ་ནི་རྒྱུའོ། །མྱོང་བར་གྱུར་པས་ཚོར་བ་སྟེ། ལས་ལ་ལུགས་བྱས་ནས་ཚོར་བ་ལ་ཚོར་བར་གསུངས་སོ། །ཚོར་བ་པོ་ནི་ཉམས་སུ་


DTG103_Page_0618
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མྱོང་བ་ཡང་ཚོར་བ་དང་ཚོར་བ་པོ་སྟེ། ཚོར་བ་དང་ཚོར་བ་པོའོ། །དེ་ཚོར་བ་དང་ཚོར་བ་པོ་དག་ལྷན་ཅིག་འཇུག་པས་ཚོར་བ་དང་ཚོར་བ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སོགས་པའི་སྒྲས་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་ངོ༌། །བལྟ་བྱ་དང་ལྟ་བ་པོ་ལ་སོགས་པ་གང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་ཐོས་པ་དང་ཐོས་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་གཉིས་གཉིས་པ་གཟུང་ལ། གང་ཅུང་ཟད་ཅེས་པ་འདིས་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་གྲུབ་པའི་གཉིས་གཉིས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་གཟུང་ངོ༌། །དངོས་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མཚན་གཞི་དང་མཚན་ཉིད་དག་མ་གྲུབ་པའི་རིམ་པས་མ་གྲུབ་པར་སྦྱར་རོ། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིར་ཡང་རེ་རེའི་དངོས་པོའི་གྲངས་འཇུག་པ་ལ་དཔྱད་པའི་རིམ་པའི་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རེ་ཞིག་ཐོག་མར་དངོས་པོ་གཅིག་རྣམ་པར་དཔྱད་དེ། འདི་ལྟར་རང་བཞིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་ལ་རྒྱུ་གཅིག་པུ་ཉིད་དེ། འབྲས་བུ་ཡོད་ན་འབྲས་ལྡན་ལ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ཡང་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་རྣམ་པ་མང་པོ་རྣམ་པར་དཔྱད་ལ། དེའི་རྗེས་ལ། མ་རིག་འདུ་བྱེད་མེད་མི་འབྱུང༌། །ཞེས་པ་དེ་ནས་བརྩམས་ནས་འདིའི་བར་དུ་གཉིས་གཉིས་པའི་དངོས་པོ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས་གནས་པ་རྣམས་དཔྱད་ལ། འདི་ལས་གཞན་པས། ལྟོས་པ་དང་བཅས་པའི་གསུམ་གྱི་གྲངས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་བརྩམ་པར་བྱའོ། །གང་འདི་སྐད་དུ། དངོས་པོ་ཡོད་ན་རྟག་པ་ཉིད། །མེད་ན་ངེས་པར་ཆད་པ་ཉིད། །དངོས་པོར་གྱུར་ན་དེ་གཉིས་ལ། །དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཁས་མི་བླང༌། །ཞེས་པ་དེ་ནི་མི་འཐད་དེ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཁས་མི་ལེན་ན་དེའི་ཚེ་དུས་གསུམ་མེད་ལ། དུས་གསུམ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་དེ། དུས་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པའི་དངོས་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་བཞིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོད་བཞིན་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བའི་སྒྲས་བརྗོད་པར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟར་བའི་གནས་སྐབས་མ་ཐོབ་པ་ལ་མ་འོངས་པ་ཞེས་བརྗོད་ལ། ད་ལྟར་བའི་གནས་སྐབས་ལས་


DTG103_Page_0619
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདས་པ་ཉིད་ལ་འདས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་ན་དེ་ཅིའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་དུས་གསུམ་འབྱུང་བར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་ཡོད་པས་དངོས་པོ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དུས་གསུམ་ཡོད་ན་དངོས་པོ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མེད་པ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གནས་མེད་ཕན་ཚུན་ལས་གྲུབ་པ། །འཆོལ་ཕྱིར་རང་ཉིད་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་ཡོད་མིན་ཏེ། །དུས་གསུམ་པོ་ནི་བཏགས་པ་ཙམ། །གལ་ཏེ་དུས་ཞེས་བྱ་བ་འགའ་ཞིག་ཡོད་ན་དེ་ལ་འཛིན་ལ་རག་ན་མི་འཛིན་ལ། །དེའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་མེད་པས་དུས་མེད་དོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འཛིན་ཞེ་ན། གནས་མེད་ཕྱིར་ཏེ། དུས་ཞེས་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེར་ཟུག་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་ན་གང་ཞིག་འཛིན་ལ་རག་ན། དེ་ལས་མ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དུས་མེད་དོ། །ཡང་ན་གལ་ཏེ་ཡང་ཐེར་ཟུག་པའི་དུས་གང་ཅུང་ཟད་མི་འཛིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དུས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སྐད་ཅིག་ལ་སོགས་པས་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐད་ཅིག་དང་ཐང་ཅིག་དང༌། ཡུད་ཙམ་དང༌། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། ལོ་ཕྱེད་དང༌། ལོ་ལ་སོགས་པའི་དུས་ཀྱི་ཚད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཏེ། ཁྱད་པར་དེ་རྣམས་ཀྱིས་འཛིན་བཞིན་པའི་ཕྱིར། དུས་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ལོ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ཡོད་ན། ལོ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་དང་ལྡན་པའི་དུས་འཛིན་ལ་རག་ན། དེ་སྐད་ཅིག་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཐེར་ཟུག་པའི་ལོ་ལ་སོགས་པ་མི་འཛིན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ན། རེ་ཞིག་སྐད་ཅིག་མ་ཡོད་ན། དེ་ལ་འཛིན་པས་དེས་ན་དེ་འདུས་པའི་རང་བཞིན་ཐང་ཅིག་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གང་དུ་གནས་པ་མེད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ལ་འདུས་པ་ག་ལ་ཞིག་གང་དུ་ཐང་ཅིག་ལ་སོགས་པ་འཛིན་པར་གྱུར་ཅིང་སྐད་ཅིག་མ་ཡང་ཡོད་ན་ཐང་ཅིག་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་འཇོག་གྲང་ན། སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཡང་ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མ་ཡོད་ལ། ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མ་དེ་རྣམས་ལ་ཡང་ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མ་


DTG103_Page_0620
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡོད་པའི་ཕྱིར། གནས་པ་མེད་པས་སྐད་ཅིག་མ་ཡང་མེད་ན། སྐད་ཅིག་མ་འདུས་པའི་ཐང་ཅིག་ལ་སོགས་པ་ག་ལ་འགྲུབ། བློའི་རང་བཞིན་གྱི་འདུས་པར་བརྟགས་པས་སྐད་ཅིག་མ་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་དེ། བློའི་སྐད་ཅིག་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཉིད་གནས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དུས་མེད་དོ། །དུས་མེད་ན་དུས་གསུམ་ནི་ག་ལ་ཞིག །གནས་པ་མེད་པ་འབའ་ཞིག་གིས་དུས་གསུམ་མེད་པར་མ་ཟད་ཀྱི། ཕན་ཚུན་ལས་གྲུབ་པས་ཀྱང་དུས་གསུམ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ད་ལྟར་བ་འདས་པ་ལས་འདས་པའོ། །ད་ལྟར་བ་མ་འོངས་པ་ལས་མ་འོངས་པ་ལ། གནས་བཞིན་པའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་གྲུབ་ལ། དུས་གསུམ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་གྲུབ་པས་དེ་མ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབས་པས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་ཡང་དུས་གསུམ་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་ཡང་དུས་གསུམ་མེད་དེ། འཆོལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་འོངས་པའི་དུས་དེ་ཉིད་ད་ལྟར་བར་འོངས་པ་ལ་ད་ལྟར་བ་ཞེས་བརྗོད་ལ། ད་ལྟར་བ་ལ་འདས་པར་ཞུགས་པས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཅིག་ཉིད་ལ་དུས་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་འཆོལ་བའོ། །ཡང་ན་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་པོ་མེད་དེ། འདས་པ་ནི་ད་ལྟར་བ་དང་མ་འོངས་པ་ལ་མ་ལྟོས་པར་མེད་ལ། གལ་ཏེ་ཡང་འདས་པར་ད་ལྟར་བ་དང་མ་འོངས་པ་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ལ་ལྟོས་པ་འཐད་ཀྱི། འདས་པ་ནི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་དུ་མེད་ལ། ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མི་ལྟོས་པ་བཞིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་འདས་པར་ད་ལྟར་བ་དང་མ་འོངས་པ་དག་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ། འདས་པར་ད་ལྟར་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདས་པའི་རང་གི་བདག་ཉིད་བཞིན་འདས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དག་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བ་ལ་ཡང་བསམ་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་དུས་གསུམ་དུ་ཐལ་བར་འཆོལ་བས། འཆོལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དུས་གསུམ་མེད་དོ། །འདི་ལྟར་ཡང༌། དུས་གསུམ་མོན་དེ་རང་ཉིད་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །འདིར་སྐད་ཅིག་མ་ལ་སོགས་པས་དུས་


DTG103_Page_0621
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མངོན་པར་གསལ་བར་ཕ་རོལ་པོ་འདོད་དོ། །སྐད་ཅིག་མ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཐ་དད་པའི་དུས་གང་ཅུང་ཟད་ཡོད་ཅིང༌། གང་ཞིག་དེས་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རི་བོང་གི་རྭ་རང་གི་ངོ་བོར་མ་གྲུབ་པས་སུས་ཀྱང་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དུས་མ་གྲུབ་བོ། །དུས་ཀྱང་མེད་ན་དེའི་གསུམ་ཉིད་ག་ལ་ཞིག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དུས་གསུམ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས་དངོས་པོ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་ཉེ་བར་གཞག་ལ། དུས་དེ་ཡང་དངོས་པོ་ལ་མ་ལྟོས་པར་མ་གྲུབ་ལ། དངོས་པོ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་དེ་ཡང་སྔར་ཉིད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབས་ལ། དུས་གསུམ་པོ། དངོས་པོ་མེད་ཕྱིར་ཡོད་མིན་ཏེ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་པོ་མེད་ན། དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་དུས་གསུམ་དུ་ཐ་སྙད་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། དུས་གསུམ་པོ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དུས་གསུམ་མེད་ལ། དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་གྲུབ་པོ། །འདིར་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། དེ་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ་དེའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་ལྟ་བུའོ། །དངོས་པོ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་ལ། དེའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ཡོད་པས་འདུས་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དེའི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡོད་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ལ། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། འདུས་བྱས་མཚན་ཉིད་སྐྱེ་བ་དང༌། །གནས་འཇིག་གསུམ་པོ་འདི་ཡང་མེད། །གང་ཕྱིར་འདུས་བྱས་མེད་འདི་ལས། །འདུས་མ་བྱས་པ་ཅུང་ཟད་མེད། །དེ་ལ་འདིས་མཚོན་པར་བྱེད་པས་ན་མཚན་ཉིད་དེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདུས་པས་ཤེས་པས། འདུས་པ་ལས་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་འདུས་བྱས་ལ། འདུས་བྱས་དང་མཚན་ཉིད་པས་འདུས་


DTG103_Page_0622
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་ཅི་ཞེ་ན། སྐྱེ་བ་གནས་དང་འཇིག་པའོ། །སྐྱེ་གནས་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱང་མེད་ན། གང་གི་ཕྱིར་གསུམ་པོས་འདུས་བྱས་འཇུག་པ་མེད་པར་དེ་ནི་སྔར་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ཏེ། ཡོད་པ་ཡོད་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་མིན། །མེད་པ་མེད་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་བ། །ཞེས་པས་འདིར་གང་གི་ཚེ་གང་ལས་འདུས་བྱས་འཇུག་པ་དེའི་གསུམ་པོ་མ་གྲུབ་ན། དེའི་ཚེ་འདུས་བྱས་མ་གྲུབ་པ་དོན་གྱིས་བསྒྲུབས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་མེད་ན་འདི་ལས་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེ་ལ་གཟུགས་མེད་པས་ནམ་མཁར་ཐ་སྙད་བྱས་ལ། འདུས་བྱས་རྣམས་རྐྱེན་མ་ཚང་པས་མི་སྐྱེ་བ་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུས་བྱས་རྣམས་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐོབ་བྱའི་འགོག་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པའོ། །འདུས་བྱས་མེད་ན་དེ་ལ་མ་ལྟོས་པར་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མེད་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་མེད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། སླར་ཡང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཅི་ལྟར་མེད་ཅེས་བརྗོད། །འདི་ནི་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་བྱ་མིན། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་བསྒྲུབས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ནི་རྒྱུ་བརྟག་པ་དང་འབྲེལ་པས་འདུས་བྱས་བརྟག་པ་དང་འབྲེལ་པར་བརྗོད་ལ། ཇི་ལྟར་དེ་ལྟར་སྨོས་པས་ཀྱང་འདི་དག་གསུངས་པར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་མེད་པར་བསྟན་ན། སླར་ཡང་དེ་བསྒྲུབ་པ་བརྩམ་པའི་ཕྱིར། འདིར་གསུངས་པ། འཇིག་པ་མེད་པ་མི་འཇིག་ཅིང༌། །གནས་པ་གནས་པར་མི་འགྱུར་ལ། །གནས་པ་མིན་པའང་མི་གནས་ཏེ། །སྐྱེས་པ་སྐྱེ་མིན་མ་སྐྱེས་པའང༌། །འདིར་གལ་ཏེ་འཇིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དངོས་པོའམ། མི་འཇིག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་འཇིག་པ་མེད་པ་ལ་མི་འཐད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ལས་འཇིག་པ་མེད་པ་མི་འཇིག་སྟེ། །འཇིག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་པ་དང་


DTG103_Page_0623
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བྲལ་བ་དེ་འཇིག་པ་མེད་ལ་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པར་ཇི་ལྟར་ནུས། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་པ་མེད་པ་མི་འཇིག་ཅིང༌། །ད་ནི་ཞིག་པའང་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཞིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་འཇིག་ཅེས་བརྗོད་པར་ཇི་ལྟར་རུང༌། །ཞིག་པ་དང་མ་ཞིག་པ་དག་ལས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དོ། །གང་ཞིག་འཇིག་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ཡང་གང་གི་ཚེ་འཇིག་པ་མེད་པ་མི་འཇིག་ཅིང་ཞིག་པ་ཡང་མི་འཇིག་པ་དེའི་ཕྱིར། འཇིག་པ་མེད་དོ་ཞེས་གྲུབ་པོ། །ད་ནི་ཇི་ལྟར་གནས་པ་ཡོད་མེད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་འདི་དག་གནས་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ན། གནས་པའི་དངོས་པོའམ་མི་གནས་པའི་དངོས་པོར་ཡོངས་སུ་རྟོག །གཉི་ག་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གནས་པ་གནས་པར་མི་འགྱུར་ལ། །གནས་པ་མེད་པའང་མི་གནས་ཏེ། །ཞེས་པ་ལ། རེ་ཞིག་གནས་པའི་དངོས་པོ་ལ་གནས་པ་མེད་དེ། གནས་པར་བྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་གནས་པ་ཞེས་བརྗོད་ལ། གནས་པ་ལ་གནས་པའི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་མི་སྲིད་པས་དེའི་ཕྱིར་གནས་པ་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གནས་པ་མེད་པའང་གནས་པའི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བའོ། །གང་ཡང་གནས་པའི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་གནས་པར་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཡང་མེད་དོ། །ད་ནི་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། སྐྱེས་པ་སྐྱེ་མིན་མ་སྐྱེས་པའང༌། །ཞེས་པ་ལ། སྐྱེས་པ་རེ་ཞིག་མི་སྐྱེ་སྟེ། །སྐྱེ་བའི་བྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་སྐྱེས་པའང་མི་སྐྱེ་སྟེ། །སྐྱེ་བའི་བྱ་བའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་འདུས་བྱས་མེད་ལ། དེ་མ་གྲུབ་ན། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་གྲུབ་པོ། །གལ་ཏེ་ན་ཡང་འདུས་བྱས་སམ། འདུས་མ་བྱས་གང་ཅུང་ཟད་ཡོད་ན། དེ་ངེས་པར་ཐ་དད་པའམ་ཐ་མི་དད་པ་ཞིག་གྲང༌། གཉི་ག་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པ་དག །དུ་མ་མ་ཡིན་གཅིག་མ་ཡིན། །མེད་མིན་ཡོད་མིན་ཡོད་མེད་མིན། །མཚམས་འདིར་སྣ་ཚོགས་ཐམས་


DTG103_Page_0624
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་འདུས། །རེ་ཞིག་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་ཐ་དད་པར་གྲུབ་པ་མེད་ལ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་འདུས་བྱས་ལ་མ་ལྟོས་པར་འདུས་མ་བྱས་ཡོད་དེ། བུམ་པ་ལས་གཞན་པ་སྣམ་བུའི་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པས་བུམ་པ་ལ་མི་ལྟོས་པ་བཞིན་ནོ། །འདུས་བྱས་ལ་མ་ལྟོས་པར་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་གྲུབ་པ་མི་སྲིད་ལ། ཇི་ལྟར་མི་སྲིད་པ་དེ་ལྟར་ཡང་སྔར་བསྒྲུབས་སོ། །གཞན་ཡང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་སྒྲས། འདུས་བྱས་རྣམ་པར་བཅད་ནས་རང་གི་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་འདུས་བྱས་མ་ཡིན་ལ་འོན་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་པའོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་དེ་དེ་ལྟར་ན་དེའི་ཚེ་འདུས་བྱས་ཁོ་ན་ལ་ལྟོས་ནས་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་གཞག་ལ། དུ་མ་གྲུབ་པར་མི་འཐད་དོ། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་དག་འགལ་བས་ཀྱང་འགལ་ཟླའི་དངོས་པོ་གཞན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་ཉིད་དང་འགལ་བ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་ཡང་འདུས་བྱས་ལ་མ་ལྟོས་པར་འདུས་མ་བྱས་མི་སྲིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུས་བྱས་ལ་ཡང་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་དུ་མ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་གཅིག་ཉིད་ལ་ཡང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་མེད་དེ། སྣང་བ་དང་མུན་པ་བཞིན་ཕན་ཚུན་འགལ་བར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་ན། དེ་ཡོད་པའམ་མེད་པའམ་ཡོད་མེད་སྐྱེ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཡོད་པ་མི་སྐྱེ་སྟེ་ཡོད་བཞིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེད་པ་ཡང་མི་སྐྱེ་སྟེ་མེད་བཞིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོད་མེད་ཀྱང་མི་སྐྱེ་སྟེ་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་དག་གཅིག་པ་མི་སྲིད་དོ། །ཡང་ན་གལ་ཏེ་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་ན། དེ་ཡོད་པའམ་མེད་པའམ་ཡོད་མེད་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་རྒྱུ་ལ་མི་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་ལ་ཡོད་བཞིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྲིད་དུ། འཕགས་པ་ལྷས། མ་བརྟེན་ཡོད་པ་ནམ་ཡང་ནི། །འགའ་ཞིག་གང་ནའང་ཡོད་མ་ཡིན། །ནམ་ཡང་


DTG103_Page_0625
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགའ་ཞིག་གང་ན་ཡང༌། །མེད་པ་དེས་ན་རྟག་མ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་རབ་ཏུ་མ་གྲུབ་ན། །དངོས་མེད་འགྲུབ་པར་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་པའི་ཚིག་ལས་སོ། །ཡོད་མེད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་ལ་འགལ་བའི་ཆོས་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུས་མ་བྱས་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདུས་བྱས་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལ་གཅིག་དང༌། གཞན་དང༌། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང༌། གཉི་ག་ཡང་མི་སྲིད་པ་འཐད་པར་མ་ཟད་ཀྱི། གཞན་ཡང་ངེས་པར་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང༌། བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་བཅས་དང་ཐོགས་མེད་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང༌། མཚན་གཞི་དང༌། མཚན་ཉིད་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་པོ་དང༌། འབྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་དང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་འདི་ལྟར་བརྟག་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་མི་རྟོགས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལས་བསམས་པའི་སྒོ་ནས་དགག་པའི་ངག་གི་གོ་སྐབས་ཐོབ་པར་བྱས་པས་སོ། །དེར་འདུས་པའི་ཕྱིར་ཡང་ངེས་པར་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ལྟར་དེ་དག་དགག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ། མཚམས་འདིར་སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་འདུས། །ཞེས་པ་ལ། མཚམས་དང་ཁྲིམས་དང་དེའི་བར་དུ་ཞེས་པ་དོན་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲ་ནི་ཟད་པར་གྱི་དོན་ཏོ། །སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་རིག་པར་བྱའོ།། །།འདིར་སྨྲས་པ། ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་འདུས་བྱས་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། ལུང་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར། འདི་ལྟར། བླ་མ་བཅོམ་ལྡན་ལ་གནས་དང༌། །ལས་ཀྱི་བདག་ཉིད་འབྲས་བུ་གསུངས། །སེམས་ཅན་རང་གི་ལས་དང་ནི། །ལས་ནི་རྣམ་པར་འཇིག་མེད་གསུངས། །མདོ་ལས་གསུངས་པ། ནོར་དང་འབྲུ་དང་ས་ལེ་སྦྲམ། །ནོར་བུའི་རྣ་


DTG103_Page_0626
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱན་བ་ལང་རྟ། །བྲན་དང་ལས་བྱེད་མངག་གཞུག་པ། །གང་ཡང་གཞག་པའི་ནོར་རྣམས་དང༌། །ཅུང་ཟད་ཁྱེར་ནས་འགྲོ་མིན་ཞིང༌། །ཐམས་ཅད་བོར་ནས་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཐ་མའི་གནས་སྐབས་མངོན་གྱུར་པ། །མི་ཡི་སྲིད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར། །ཅི་ངེ་རང་གིས་ཅུང་ཟད་ཙམ། །བླངས་ནས་དེ་ནི་འགྲོ་བར་འགྱུར། །འདི་ཡིས་ཅི་ཞིག་མི་སྤོང་ན། །ཇི་ལྟར་གྲིབ་མ་རྗེས་འགྲོ་བཞིན། །གང་ཞིག་སྐྱེས་བུ་འདིར་བྱས་པའི། །སྡིག་པ་དང་ནི་བསོད་ནམས་གཉིས། །དེ་ནི་དེ་ཡི་རང་གིར་འགྱུར། །དེ་ཡང་བླངས་ནས་འགྲོ་བས་ན། །འདི་དག་དེ་ཡིས་མི་སྤོང་སྟེ། །ཇི་ལྟར་གྲིབ་མ་རྗེས་འགྲོ་བཞིན། །ཇི་ལྟར་ལམ་ངན་ནས་འགྲོ་བ། །འགྲོ་བ་པོ་འདིར་སྡུག་བསྔལ་འགྱུར། །དེ་བཞིན་བསོད་ནམས་མ་བྱས་པའི། །སེམས་ཅན་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་ལམ་བཟངས་ནས་འགྲོ་བ། །འགྲོ་བ་པོ་འདིར་བདེ་བས་འགྲོ། །དེ་བཞིན་འདིར་བྱས་བསོད་ནམས་ཀྱིས། །སེམས་ཅན་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར། །སྐྱེས་བུ་ཡུན་རིང་འདྲེན་བྱས་ནས། །རིང་ནས་དགེ་བར་འོངས་པ་ན། །གཉེན་འདུན་སྙིང་དགའ་འགྲོགས་བཤེས་རྣམས། །འདིར་འོངས་པ་ལ་མངོན་པར་བསྟོད། །དེ་བཞིན་བསོད་ནམས་བྱས་པ་ཡི། །འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་ཕ་རོལ་འགྲོ། །བསོད་ནམས་ཁོ་ན་མངོན་བསྟོད་དེ། །མཛའ་སྡུག་བཤེས་གཉེན་ལྟ་བུར་འོངས། །དེ་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཕུང་པོ་ནི། །ཕ་རོལ་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བྱོས། །བསོད་ནམས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ། །སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་རབ་གནས་བརྗོད། །བསོད་ནམས་ལྷ་རྣམས་བསྔགས་པར་བྱེད། །ཞི་བའི་སྤྱོད་པའང་གང་སྤྱོད་པ། །འདིར་ཡང་སྨོད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། །མཐོ་རིས་འགྲོ་ལ་རྗེས་ཡི་རང༌། །ཞེས་པ་མདོ་འདིར། ནོར་དང་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་ཆུད་ཟོས་ཀྱང་ལས་གནས་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །སླར་ཡང་གསུངས་པ། བསོད་ནམས་མེ་ཡིས་མི་ཚིག་ཅིང༌། །རླུང་གིས་འཇིག་པའང་མ་ཡིན་ཏོ། །ཆུ་ཡིས་གཤེར་བ་མ་ཡིན་ལ། །ས་ལ་ནུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་འདིས་ཀྱང་གནས་པར་གསུངས་ལ། ཡོད་བཞིན་པ་


DTG103_Page_0627
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མ་ཡིན་པའི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་གནས་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་བཞིན་ཆོས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་གནས་པར་མི་ནུས་སོ། །ལས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། དགེ་སློང་དག་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གནག་པ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གནག་པའོ། །མཐའ་གཅིག་ཏུ་དཀར་བའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དཀར་བའོ། །འདྲེན་མ་རྣམས་ཀྱི་འདྲེན་མའོ་ཞེས་པའི་ཚིག་ལས། གང་གི་ལས་ཀྱི་བདག་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོ་དེ། ལས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུའོ། །ལས་ཀྱི་མེད་ན་ཡང་དེའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངེས་པར་མི་བརྗོད་པས། དེས་ན་ལས་ཡོད་པར་རིགས་ལ། དེ་ལས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་རང་གི་ལས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། སེམས་ཅན་མི་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ལས་ལ་ལས་ནི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ལས་ལུས་ཞིག་ན་ནོར་དང་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་འཇོག་པར་བྱེད་ལ། ལས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱང་གང་གི་རང་གི་བདེ་བ་ནི་རང་གི་ལས་སོ། །དེས་ན་ཡང་དེའི་ལས་ཡོད་ལ། སེམས་ཅན་དེའང་ཡོད་པས་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་རྣམ་པར་འཇིག་པ་མེད་པར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཏེ། ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་རྣམས་ནི། །བསྐལ་པ་བརྒྱར་ཡང་ཆུད་མི་ཟ། །ཚོགས་པ་རྙེད་ནས་དུས་སུ་ནི། །འབྲས་བུ་གདོན་མི་ཟ་བར་སྨིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ཀྱང་ལས་མེད་ན་ཆུད་མི་ཟ་བའི་ཚིག་རུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ལས་ཡོད་ལ་ལས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་དང་བཅས་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་ལུང་འདིས་གནོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་སྔར་ཉིད་དུ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ལུང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དབང་གིས་གསུངས་སོ་ཞེས་བསྒྲུབས་


DTG103_Page_0628
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པ་རྗེས་སུ་གནས་སོ། །འདི་དག་ཀྱང་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ལས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་གསུངས་ཏེ། །མ་སྐྱེས་གང་དེ་ཆུད་མི་ཟ། །དེ་ལས་ཀྱང་ནི་བདག་འཛིན་མེད། །དེས་བསྐྱེད་འཛིན་པའང་རྣམ་རྟོག་ལས། །དེ་ལ་མི་རྟག་དང་ལྡན་འདུས་བྱས་རྣམས། །ཞེས་གསུངས་པས་ན། ལས་ཀྱང་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། གང་མི་རྟག་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པར་འགྱུར་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གལ་ཏེ་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ལ་དགོངས་ནས་ལས་ཡོད་དོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པར་གྱུར་ན། སླར་ཡང་ལས་མི་རྟག་པར་གསུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་མི་རྟག་པ་དང་རང་བཞིན་ཡོད་པ་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང༌། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་དུ་གསུངས་ལ། རང་བཞིན་ཡོད་བཞིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་འཐད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་ནི་ལས་རང་བཞིན་མེད་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། ལས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་གསུངས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ། གང་ཁོ་ནས་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་མ་སྐྱེས་ལ། གང་ཡང་མ་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་ནི་འཇིག་པ་མེད་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །ལས་རྣམས་ཆུད་མི་ཟ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གང་ཡང་འདི་ལྟར་མི་འདོད་ན། དེ་ལས་འདུས་བྱས་སུ་ཡང་ཁས་བླང་བར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་དག་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་འདི་ལྟར་ལས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་ལ་དེས་ན་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་ལས་ནི་འདི་དག་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་རེག་པ་དང་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ལག་ལྔས་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་པས་བདག་ཏུ་མངོན་པར་རློམ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཏེ། དེ་ལ་བདག་གི་ཞེས་འདིར་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་མིང་ཅན་དེ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པའི་ལས་ཀྱིས་


DTG103_Page_0629
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་པའོ་ཞེས་གསལ་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་ལྔ་པོ་རང་བཞིན་མེད་དེ། རང་བཞིན་མེད་པའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཡིན་དུ་ཆུག་ན་ཡང་གང་ཡང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ངར་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་འདི་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདི་དག་ཀྱང་མེད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་གང་གི་ཕྱིར། །དེས་བསྐྱེད་འཛིན་པའང་རྣམ་རྟོག་ལས། །གང་ཡང་འདི་བདག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་པས་བསྐྱེད་པའི་ངར་འཛིན་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་བོ། །གདོན་མི་ཟ་བར་འདི་ནི་འདི་ལྟར་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ལས་ནི་རང་བཞིན་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་དུ་ན། གལ་ཏེ་ལས་ལ་རང་བཞིན་ཡོད། །དེ་སྐྱེས་ཐེར་ཟུག་བདག་དངོས་འགྱུར། །ལས་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་སྨིན་དུ། །མི་འགྱུར་དེ་ཕྱིར་བདག་ཏུ་འགྱུར། །བདག་ཅེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་འདིའོ་ཞེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་ལྔ་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་ལས་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་ན་དེ་མི་རྟག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་ནི་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་པའི་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ཡང་རྒྱུ་དང་འདྲ་བར་འབྲས་བུ་འཇུག་པས། རྟག་པའི་བདག་གི་དངོས་པོར་འགྱུར་ལ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་ལས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ལས་ནི་མི་རྟག་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འབྱུང་སྟེ། གང་མི་རྟག་པ་དེ་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་ལ། རྟག་པར་གྱུར་ན་ལས་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་མི་རྟག་པ་དེ་ཡང་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་ལས་ཐེར་ཟུག་པ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་འགྱུར་ལ། དེ་ལས་ཀྱང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་སྟོན་པར་མི་


DTG103_Page_0630
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རིགས་སོ། །དེས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ལས་རང་བཞིན་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་ལས་རང་བཞིན་མེད་པའི་འཐད་པ་ཅི་ཞིག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། གསུངས་པ། ལས་ནི་རྐྱེན་སྐྱེས་ཡོད་མིན་ཞིང༌། །རྐྱེན་མིན་ལས་སྐྱེས་ཅུང་ཟད་མེད། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་དྲི་ཟ་ཡི།། གྲོང་ཁྱེར་སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུར་མཚུངས། །གལ་ཏེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་ན། ངེས་པར་དེ་ནི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའང་རྐྱེན་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར། རེ་ཞིག་གལ་ཏེ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བར་འདོད་ན། ངེས་པར་འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལས་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། མ་སྐྱེས་པ་རྐྱེན་ལ་ཡོད་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་མ་སྐྱེས་ན་ཡང་སའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་རྐྱེན་ལ་མེད་པ་ཞིག་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་ན། དེའི་ཚེ་རྐྱེན་མ་ཡིན་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ་དེ་དག་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་དེས་ན་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བའི་ལས་ཅུང་ཟད་མེད་དོ། །རྐྱེན་མེད་པ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པས་འབྲས་བུ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་ལས་མེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་ལས་མེད་པ་དེའི་ཚེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པས་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པས་ཉེ་བར་ལེན་པ་པོ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་ཁས་མ་བླངས་ན་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ངོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །ཞེས་འཆད་ན། འོ་ན་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྨྲས་པ། རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་ནི་མེད་པའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་འཁྲུལ་བའི་དོན་ཏེ། བརྫུན་ཞིང་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་འདི་དག་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་དུ་མར་བསྒྲུབས་པས་མང་པོས་ཞིག་བྱ། དོན་འདི་ཡང་དཔེས་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་གསུངས་པ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་དྲི་ཟ་ཡི། །གྲོང་ཁྱེར་སྒྱུ་མ་སྨིག་རྒྱུར་མཚུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་འདི་ལྟར་ཡུལ་དང་དུས་སུ་རྣམ་པར་ལྟ་བའི་དབང་པོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་ཁང་པ་དང༌།


DTG103_Page_0631
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང༌། ཤིང་དང༌། ལྡུམ་ར་དང༌། ཁང་བཟངས་དང༌། བག་མ་དང༌། ཕྱུགས་ལྷས་ལ་སོགས་པས་ཉེ་བར་མཛེས་པ་འཁྲུལ་པས་གྲོང་ཁྱེར་རང་བཞིན་དུ་དམིགས་ལ། ཡང་དག་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྣམ་པ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་མངོན་པར་རློམ་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་བརྫུན་པ་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་སྒྱུ་མའི་རྣམ་པ་སྟོན་པའི་ནུས་པ་དང་ལྡན་པའི་སྒྱུ་མའི་མཁན་པོའི་སྔགས་ཀྱི་སྦྱོར་བས། གླང་པོ་དང༌། སྟག་དང༌། མ་ཧེ་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་དག་པའི་བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བར་གནས་ཀྱང་བྱིས་པ་རྣམས་བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་མངོན་པར་རློམ་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་བརྫུན་པ་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ལ་རྨོངས་པའི་སྐྱེ་བོས་ཆགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཡུལ་དང་དུས་དང་གནས་སྐབས་ཁྱད་པར་ཅན་གཞན་ཐོབ་པའི་ཉི་མ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚ་བས་ཕྱོགས་སུ་ཤིན་ཏུ་ཕོག་པ་ལས་འབབ་པར་མཐོང་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐོབ་པས་ཡང་དག་པའི་ཆུའི་རྣམ་པ་ཅན། ཆུའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཡང་སྨིག་རྒྱུ་ཉེ་བར་དམིགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་རང་རང་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་གྱི་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉེ་བར་དམིགས་པ་རྣམས་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཉེ་བར་དམིགས་པ་སྟེ། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་ཁ་ཅིག་བརྩད་བ། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ནི་རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཁང་པ་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྣང་ལ། དེ་ན་ཁང་པ་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དཔེ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལྟོས་ནས་སྨྲས་པ། གང་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་ཁང་པ་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁང་པ་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་


DTG103_Page_0632
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར། དེའི་ཕྱིར་ཁང་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་ཕྱིར། རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་འཐད་དོ། །གཞན་ཡང་གང་གི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་ཉིད་དུ་སྤྲུལ་པ་སྟོང་སྟོན་པར་མཛད་ལ། དེའི་ཚེ་རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པར་ག་ལ་རྟོག །དེའི་ཕྱིར་གང་ཉེ་བར་དམིགས་པ་དེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཉེ་བར་དམིགས་པའོ། །དེ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པས་ཁ་ཅིག་ནི་བདེན་པའི་རང་བཞིན་དུ་རྟོག་ལ། ཁ་ཅིག་ནི་མི་བདེན་པའི་རང་བཞིན་དུའོ། །དེ་ལ་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང་སྤྲུལ་པ་དང་ཆུ་ཟླ་དང་མགལ་མེའི་འཁོར་ལོ་དང་གཟུགས་བརྙན་དང་སྣང་བརྙན་ལ་སོགས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མི་བདེན་པར་མངོན་པར་འདོད་པས། བདེན་པར་མངོན་པར་འདོད་པའི་བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་བཟློག་པའོ་ཞེས་རིགས་སོ། །གང་ཡང་ཕ་རོལ་པོས་སྨོས་པའི་སྐྱོན་སེལ་བར་འདོད་པས། ཇི་ལྟར་རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུ་སྣང་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དུ་སྣང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བ་ནི། གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བ་ལ། རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བར་ཡོད་པ་ལྟར་གླང་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེའི་ཆ་ཤས་གང་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བས་དེ་ནི་རྩྭ་དང་ཤིང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རང་བཞིན་ཡང་བསལ་བཞིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་རྣམ་པར་རིག་པར་སྨྲ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་བརྗོད་པར་འདི་འགྱུར་ལ། དབུ་མར་སྨྲ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་རྨི་ལམ་མཐོང་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་ཁས་བླང་བར་མི་བྱ་སྟེ། དེའི་ཚེ་


DTG103_Page_0633
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་གཏན་ཚིགས་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པར་སྨྲ་བ་ལ་ལྟོས་ནས་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འགལ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་ནུས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱས་པ་གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་སྐྱོན་སྤངས་སོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་བཤད་པ་འདི་མི་རུང་སྟེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྨོས་པའི་རིག་པས་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཞེས་གནས་པས་ཡང་གདོན་མི་ཟ་བར་འདི་དག་ཁས་བླང་བར་བྱ་སྟེ། འདུ་བྱེད་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་མཚུངས་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ན། གང་གི་ཕྱིར་རང་བཞིན་དང་བཅས་པར་གྱུར་ན། འདི་དག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ལ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡང་ཡོད་པས། གང་གི་ཕྱིར། ལས་ནི་ཉོན་མོངས་རྒྱུ་མཚན་ཅན། །ཉོན་མོངས་འདུ་བྱེད་ལས་བདག་ལས། །ལུས་ནི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན། །གསུམ་ཀ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང༌། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་འདི་རྒྱུར་བྱས་པས། ཉོན་མོངས་ལས་བདག་ལས་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཏེ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གང་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་པས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་དེ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། དེ་རྣམས་ཀྱང་འདིར་འདུ་བྱེད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་གནས་སྐབས་ཀྱིས་ལུས་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཐ་དད་པའི་ལུས་འཛིན་པའོ། །ལུས་དེ་ཡང་འདུ་བྱེད་བཞིན་དུ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱས་ནས། གཅིག་གིས་ཀྱང་ཉེ་བར་མཚོན་ནས་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་གྱི་ལུས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་ཀྱང་དེ་དག་གི་ལས་དང་དེའི་འབྲས་བུ་ལུས་པོ་སྟེ། གསུམ་པོ་རྣམས་ཀྱང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ལ། དེས་ན་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འདི་དག་གསུམ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་


DTG103_Page_0634
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཀྱིས་སྟོང་པའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ལས་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། དེའི་བྱེད་པ་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ལས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་ཉེ་བར་བསྟན་པ། མ་རིག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་གང་ཟག་འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་ནས་བྱེད་པ་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ལས་ཡོད་པ་འབྲས་བུ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུ་ཡོད་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་ཡོད་ལ། དེའི་ཕྱིར་ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་དང་དེའི་འབྲས་བུ་དང་དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོ་རྣམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ལས་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་དེའི་བྱེད་པ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ལ། གང་གི་ཚེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རིགས་པས་ལས་མེད་པར་བསྒྲུབས་པས་དེའི་ཚེ་ན། ལས་མེད་གྱུར་ན་བྱེད་པོ་མེད། །དེ་ཉིད་མེད་པས་འབྲས་བུ་མིན། །དེ་མེད་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་མེད། །དེས་ན་དངོས་པོས་དབེན་པ་ཡིན། །གང་གི་ཚེ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པས་ལས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ལས་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ལ། དེའི་ཚེ་ལས་མེད་པར་གྱུར་ན། སུའི་བྱེད་པ་པོར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད། བྱེད་པ་པོ་དང་ལས་མེད་ན། རྒྱུ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ག་ལ་ཞིག །འབྲས་བུ་མེད་ན་ཡང་སུའི་ལོངས་སྤྱོད་པ་པོར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བས། དེས་ན་ལས་ལ་སོགས་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་དབེན་པ་སྟེ་ཐམས་ཅད་སྟོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་གྲུབ་བོ། །འདིར་སྨྲས་པ། སླར་ཡང་དེ་ལྟར་འབད་པ་ཆེན་པོ་ས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པར་གྱུར་པས། ཁྱོད་ལ་འབྲས་བུ་ཅི་ཞིག །ཇི་སྲིད་དུ་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ན། ལོག་ལྟའི་གང་ཟག་སྤྱོད་པ་བཟང་པོ་ཡང་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་སྟེར་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ལ། ཤི་ནས་ཀྱང་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་གསུངས་སོ། །དེས་ན་འདིར་ཤིན་ཏུ་འབད་པ་ཆེན་པོས་དོན་མ་ཡིན་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པས་ཞོག་ཤིག །སྨྲས་པ། གང་ཞིག་ལས་སྟོང་པའི་དོན་ནི་ལས་མེད་པའི་དེ་ལ་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཉེས་པར་འགྱུར་ལ། གང་ཡང་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་


DTG103_Page_0635
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལས་སྟོང་པའོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེ་ནི། ལས་ནི་སྟོང་པར་ཡང་དག་པར། །ཤེས་ན་དེ་ཉིད་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །ལས་མི་འབྱུང་སྟེ་དེ་མེད་ན། །ལས་ལས་འབྱུང་གང་མི་འབྱུང་ངོ༌། །གང་ཞིག་ལས་རང་བཞིན་མེད་པའོ་ཞེས་ཁོང་དུ་ཆུད་ན། །དེས་ནི་ལས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །ལས་དེ་ཡང་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདི་ནི་བདེན་པའོ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྟེ། ལས་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་འབྲས་བུ་མི་འདོད་དོ། །དེས་ན་དེས་སྐུར་པ་བཏབ་ནས་ལོག་ལྟ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ལས་ཀྱང་རང་བཞིན་མེད་པར་རྟོག་པས་འདི་དག་བདེན་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་ལ། ལས་ལ་མ་ཆགས་པས་སླར་ཡང་ལས་མི་རྩོམ་མོ། །ལས་མ་བརྩམས་པར་གྱུར་ན་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་འབྲས་བུ་ལོག་གོ །ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་འཁོར་བ་ལས་ལོག་ན་ངེས་པར་འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བས་ལས་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་སྟེ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བས་མ་རིག་པ་སྤོང་ལ། མ་རིག་པ་སྤངས་ན་རྒྱུ་མེད་པས་ལས་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེར་ལས་མེད་ན་གང་ཞིག་ལས་ལས་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ལ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སྐྱེ་བ་མེད་པར་གྱུར་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིགས་པ་དེས་སྐྱེས་བུ་མངོན་པར་རློམ་པས་གནས་པ་ལ། རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པས། ལས་རང་བཞིན་མེད་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབས་པའི་རིགས་པས་ལས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་དེ། གང་ཞིག་འདི་དག་ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་དེ་ཡང་མི་འཐད་ལ། གང་ཡང་ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་འདི་ཡང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རང་བཞིན་མེད་པའི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པས། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པ་དང་བྱེད་པ་པོ་ཡོད་


DTG103_Page_0636
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཞིན་པ་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་གི་དམིགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་དངོས་པོར་བསྒྲུབ་བཞིན་པས་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་པོར་འགྱུར་ཏེ། རང་རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བཞིན་པས་བྱེད་པ་པོ་ཡོད་བཞིན་པར་འགྱུར་རོ། །སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འཁྲུལ་པ་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་འཁྲུལ་བས་དེའི་ཕྱིར་མི་བདེན་པ་བདེན་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ལ། མི་བདེན་པ་ཡང་མི་བདེན་པའི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མི་བདེན་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་དཔེར་ཉེ་བར་བསྟན་པས་གསུངས་པ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་དེ་བཞིན་གཤེགས། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ནི་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ། །སྤྲུལ་པ་དེ་ཡིས་སླར་ཡང་ནི། །སྤྲུལ་པ་གཞན་ཞིག་སྤྲུལ་པར་འགྱུར། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་འགའ་ཞིག་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རམ། ཇི་ལྟར་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་གཤེགས་པ། དེ་ལྟར་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡེ་པ་གཞན་གྱི་གཞུང་ལས། འོག་མིན་ཁོ་ནར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ཡང་གཙོ་བོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ནས་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྤྲུལ་པའི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་དེ་ཡང་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་མཐུ་མཉམ་པས་དགོས་པའི་དབང་གིས་སྤྲུལ་པ་གཞན་སྟོན་པར་མཛད་དེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གསུངས་པ། མ་སྐྱེས་གནས་པ་མེད་པ་ཡི། །འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་མཚུངས། །མངལ་དུ་འཇུག་པ་སྟོན་པ་ཡང༌། །འདི་དག་འཇིག་རྟེན་རྗེས་འཇུག་ཕྱིར། །


DTG103_Page_0637
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཞེས་གསུངས་སོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་ན་ཡང༌། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཐུ་མངའ་བས། སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ནུས་པའི་ནུས་པ་ཅན་ཉིད་དེ། བསམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་ལ། གང་ཞིག་སྤྲུལ་པ་ལས་སྤྲུལ་པ་གཞན་ཡང་འཇུག་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་སྟོང་སྤྲུལ། །སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །གཉིས་པོ་མིང་ཙམ་ཡོད་པ་ཡང༌། །གང་ཅི་རུང་སྟེ་རྟོག་པ་ཙམ། །གང་འདིར་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྲུལ་པའི་སྤྲུལ་པ་དེ་ཉིད་རེ་ཞིག་སྟོང་པ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བའོ། །ཅི་འོན་ཏེ་གང་སྤྲུལ་པའི་སྤྲུལ་པ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་གྱི། སྤྲུལ་པ་འདི་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་དག་ཉེ་བར་དམིགས་བཞིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ། གཉིས་པོའི་མིང་ཙམ་ཡོད་པ་ཡང༌། །གང་ཅུང་ཟད་དེ་རྟོག་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་སྙིང་པོ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སླར་ཡང་ཇི་ལྟར་དེ་ཡོད་ཅེ་ན། གསུངས་པ་རྟོགས་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཙམ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཙམ་བརྫུན་པ་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཙམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རེ་ཞིག་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་མེད་ལ། གལ་ཏེ་ཡང་འཁྲུལ་བ་ཙམ་དུ་ཡང་དམིགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ན་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་གནོད་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། རི་བོང་གི་རྭ་བཞིན་ཉེ་བར་དམིགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། འབྲས་བུ་གཞན་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོད་པས་དེས་ཕྱིར་རྟོག་པ་ཙམ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་དུ་དེ་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ཡང་གང་རང་བཞིན་མེད་པ་མཐོང་བ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་མཐོང་ལ་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པས་ཀྱང་དེ་ལ་མི་བདེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ལ། སྲེད་པ་ཟད་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་བརྫུན་པར་མཐོང་བ་


DTG103_Page_0638
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་མཐོང་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེས་གནས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་ལས་གཞན་རང་བཞིན་མེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་སྤྲུལ་པ་མཐའ་ཡས་པས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་རུང་བ་རབ་ཏུ་འཇུག་པས། དེ་བཞིན་བྱེད་པོ་སྤྲུལ་པར་མཚུངས། །ལས་ནི་སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་དང་མཚུངས། །རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་གང་ཅུང་ཟད། །ཡོད་པ་དེ་དག་རྟོག་པ་ཙམ། །ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའི་ལས་ཀྱི་བྱེད་པ་པོ་མ་རིག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གང་ཟག་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་མེད་ལ་འདི་ཡང་རྟོག་པ་ཙམ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་བརྫུན་པ་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་སླུ་བ་ཙམ་རྨོངས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཆགས་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ལས་དེ་རང་བཞིན་མེད་པའི་བྱེད་པ་པོས་བསྐྱེད་ལ། དེ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པས། འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་བསྐྱེད་པར་ནུས་པར་འགྱུར་རོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འདི་ནི་མི་རིགས་ཏེ། དཔེ་དང་དོན་དག་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་ནི་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་ལ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ལས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའམ། ཡང་དག་པའི་སྤྲུལ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་རིགས་སོ། །འདིར་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོ་མེད་ན་གང་ཞིག་སྤྲུལ་ནུས་པའི་བྱེད་པ་པོ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དཔེ་དང་མི་འདྲའོ། །སྨྲས་པ། གང་འདིར་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་མངོན་པར་འདོད་ན། དེ་བྱེད་པ་པོར་གྱུར་པའམ་ལས་སུ་གྱུར་པའི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོགས། གལ་ཏེ་རེ་ཞིག་བྱེད་པ་པོར་གྱུར་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་ན། དེ་ཡང༌། ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། བྱེད་པ་པོའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པའི་བྱེད་པ་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་བཞིན། ཡང་ན་ལས་སུ་གྱུར་པས་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྤྲུལ་པ་ནི་སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་བཞིན་འདི་ལ་


DTG103_Page_0639
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དག་པར་བརྗོད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ངེས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་མེད་དམ་ཅི་ཞེ་ན། སུ་ཞིག་འདི་སྐད་དུ་ཡོད་པའམ་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ། གང་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་རང་བཞིན་དུ་རྟོགས་ན་དེ་ནི་དེ་ལ་ཡོད་པའམ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་བྱེད་ན། གང་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་རྟོག་པ་མེད་པ། སྤྲུལ་པ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་ཞི་བ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་པས་དེ་ལ་ཡོད་པའམ་མེད་པར་བརྟག་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་གྲུབ་པ་མེད་པས་དཔེ་དང་མི་འདྲ་བར་རྟོག་པར་ག་ལ་བྱེད། འདིར་སྨྲས་པ། གང་འདི་སྐད་དུ་སྨྲས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པས། གང་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་རྟོག་པ་ཙམ་ཞེས་པས། སླར་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་ན་འདི་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་མེད་པ་དང་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་པ་གཉིས་ཁས་ལེན་པར་བྱེད། གལ་ཏེ་སླར་ཡང་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཉིད་པས། རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་དངོས་པོར་ཁས་མི་ལེན་ན། དེའི་ཚེ་སྐྱོན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་རང་བཞིན་ཡོད་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། ཡོད་བཞིན་པ་ལ་བྱེད་པ་པོ་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱེད་པ་པོ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རྟོག་པ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མེད་པས་ལོག་ལྟར་འགྱུར་ལ། དེས་ན་རང་བཞིན་ཁས་བླང་བར་མི་བྱ་ཞིང༌། རྟོག་པ་ཁས་མི་བླང་བར་ཡང་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེ་ན། མྱང་འདས་བྱེད་པོ་ལས་ཀྱང་མེད། །གལ་ཏེ་མེད་ན་ལས་བསྐྱེད་པའི། །འབྲས་བུ་སྡུག་དང་མི་སྡུག་མེད། །གལ་ཏེ་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་ན། དེའི་ཚེ་དེ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་བཞིན་པའི་ཕྱིར་སླར་ཡང་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །གང་འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ལས་རྣམ་པར་གཞག་ལ། དེ་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ལས་དེ་ཡང་བྱེད་པ་པོ་ལ་མི་ལྟོས་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་


DTG103_Page_0640
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདི་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །རེ་ཞིག་ལས་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པར་གྱུར་ན། སྐྱོན་འདི་དག་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ལས་ལ་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །གལ་ཏེ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་མི་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་པའམ་མི་སྡུག་པར་མི་འགྱུར་ལ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དག་གི་ལས་ཀྱིས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་པས། དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་གང་ཅི་ཡང་རུང་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་དོ་ཞེས་གནས་སོ། །གང་ཡང་འདི་ལས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་མེད་ལ་གང་ཅུང་ཟད་རྟོག་པ་ཙམ་ཡོད་པས། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཐ་དད་པའི་སྤྱོད་པའི་འདུས་བྱས་སྐྱེ་བོའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས། ཉོན་མོངས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གཉེན་པོའི་དངོས་པོར་འཇུག་པ་ཕན་ཚུན་དུ་འགལ་བས། བརྗོད་པའི་ཚིག་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་བར་གནས་སོ། །འདི་ལྟར་ལས་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དང་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་དང་འགལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཉི་གར་བརྗོད་པ་ཡང་གཉི་ག་དང་འགལ་ལོ། །ཚིག་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་འཇུག་པའི་ཐབས་ཀྱི་ཕྱིར། ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་ལོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། ཡོད་ཅེས་པ་ཡོད་མེད་ཅེས་ཡོད། །མེད་དང་ཡོད་ཅེས་དེ་ཡང་ཡོད། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡིས། །གསུངས་པ་རྟོགས་པར་སླ་མ་ཡིན། །དེ་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གཟུང་བར་མི་ནུས་པས་ལས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པར་འཇིག་རྟེན་པས་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཡོད་པ་ཡང་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་རྟག་པ་ཙམ་སྟེ། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ལོག་པར་ལྟ་བས། གང་ཞིག་དམྱལ་བ་ཆེན་པོར་ལྟུང་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པས་སྡིག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པས། དེ་དག་མེད་པར་ལྟ་བ་ལས་བཟློག་པའི་དོན་དུ་ལས་ཡོད་དོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ལ། གང་ཞིག་དེ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་རྟོག་པ་ཙམ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་


DTG103_Page_0641
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པར་ཡོད་པ་དེ་ཐུགས་ལ་བཞག་པའོ། །གང་ཡང་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་འདི་དག་བདེན་ནོ་ཞེས་མངོན་བར་ཞེན་ལ། མངོན་བར་ཞེན་པ་དེས་དེ་དག་འཁོར་བ་ལས་མི་གྲོལ་བས། རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་གསུངས་པ། གང་ལ་ལས་མེད་ཅིང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་དེ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཉི་ག་ཡང་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉི་གའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་རིགས་པས་བདེན་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་བྱས་ན། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཡིས། །གསུངས་པ་རྟོགས་པར་སླ་མ་ཡིན། །འདིར་ཚིག་ཁ་ཅིག་ནི་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་འཇུག་ལ། འགའ་ཞིག་དགོངས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་འཇུག་གོ །རེ་ཞིག་གང་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་འཇུག་པ་དེ་ནི་ངེས་པའི་དོན་ཏེ་དགོངས་པ་མ་ཡིན་པས་ན། ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་དོན་ཡོད་བཞིན་པའི་ཕྱིར་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རིགས་པ་དང་ལུང་གིས་དཔྱད་པ་ན་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་དགོངས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་འཇུག་པ་དེ་ནི་དྲི་བའི་དོན་ཏེ་དགོངས་པ་དང་བཅས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་གཟུགས་ཡོད་དོ་ཚོར་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་འདི་དག་ཀྱང་དོན་གྱི་ཁྱད་པར་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་གསུངས་སོ་ཞེས་ངེས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ་ཐོས་པའི་དོན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི། །རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པའམ་སོ་སོ་ཡི། །དངོས་ལ་རྣམས་ཀུན་ཡོང་མིན་པའི། །རང་བཞིན་གང་ཞིག་དེས་ན་སྟོང༌། །ཡོད་པ་ཡོད་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་ལ། །མེད་པ་མེད་ཕྱིར་མི་སྐྱེ་ཞིང༌། །ཆོས་མི་མཐུན་ཕྱིར་ཡོད་མེད་མིན། །སྐྱེ་བ་མེད་པས་གནས་འགག་མེད། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པ་དང༌། དགེ་སློང་དག་འདི་དག་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཅིག་པུ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཞི་བའི་ཆོས་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་


DTG103_Page_0642
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཅད་ནི་བརྫུན་ཞིང་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཏེ། གཟུགས་ནི་དབུ་བ་རྡོས་པ་ལྟ་བུ། ཚོར་བ་ནི་ཆུའི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལུང་གིས་ཀྱང་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གནས་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ཇི་ལྟར་ཐོས་བཞིན་པའི་དོན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་ཉིད་དུ་ངེས་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཚིག་བཞིན་དུ་འདི་དག་ནི་དོན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས་པ་འདི་དག་འདིར་བསམ་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་དགོངས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་འདི་དག་སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་ཤིན་ཏུ་དོན་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། མེད་པས་མཐོང་བ་ཙམ་ལས་ཐེར་ཟུག་པ་དང་རྒྱུན་ཆད་པའི་མཐའོ། །ཡང་ན་དྲང་དོན་ནི་དེའི་ཚེ་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་དོན་དང་མི་ལྡན་པས་འདི་ནི་དོན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཚིག་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་དོན་གྱི་བདག་ཉིད་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཐུགས་ལ་བཞག་ནས་གསུངས་པས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་འདི་ཙམ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ། །གང་ཡང་དོན་འདི་ནི་བདེན་པ་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་མི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདིར་ལེགས་པར་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་བློ་དང་ལྡན་པས་མངོན་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པར་རུང་ངོ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་བཀག་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རེ་ཞིག་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་རགས་པ་དང་ཉེ་བར་དམིགས་བཞིན་པའི་གཟུགས་ཡོད་པ་ཉིད་ལས་སུ་ཞིག་མེད་དོ་ཞེས་སྨྲ། གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་པའི་


DTG103_Page_0643
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཟུགས་བསྟན་དུ་ཡོད་ལ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དག་རེག་བྱ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་ཅན་བསྟན་དུ་ཡོད་ལ་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་མེད་ན་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དག་རྒྱུར་བྱས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཅན་དུ་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་པ་ཉེ་བར་མ་བསྟན་ལ། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ལུང་ལས་གྲགས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཡོད་དོ་གཟུགས་ཡོད་པར་གྱུར་ན་དེ་ལ་འཛིན་པའི་དབང་པོའི་ཤེས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡོད་ན་ཡང་དེ་བཞིན་ཁོ་ནར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་གཟུགས་ཉིད་ཡོད་ན་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ན། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་མེད་པ་ཡང་དེ་ལྟར་སྔར་ཉིད་དུ་རྒྱས་པར་བསྒྲུབས་ལ། གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་མེད་པས་གཟུགས་མེད་པར་གྲུབ་ཀྱང༌། དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཤིན་ཏུ་རགས་པ་དང་ཉེ་བ་འདི་དག་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་བཞིན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་དེ་སེལ་བའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་དགག་པའི་དོན་དུ་སླར་ཡང་བརྟག་པ་ཙམ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་གཟུགས། །འབྱུང་ལས་གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་མིན། །རང་ལས་འབྱུང་མིན་གཞན་ལས་ཀྱང༌། །འབྱུང་མིན་དེ་ཕྱིར་མེད་མིན་ནམ། །གལ་ཏེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གང་ལས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ཉེ་བར་བསྟན་པས། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གཟུགས་རང་བཞིན་མེད་པའོ་ཞེས་གསལ་བར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་བྱས་ན་གང་ལས་འཇིག་རྟེན་འདིར་རྒྱུ་དང་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་འཇུག་བཞིན་པ་ཉེ་བར་དམིགས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སཱ་ལུ་ལས་སཱ་ལུ་དང༌། གྲོ་ལས་གྲོ་དང༌། བ་ལང་ལས་བ་ལང་དང༌། བ་མེན་ལས་བ་མེན་ནོ་ཞེས་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱང་


DTG103_Page_0644
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འབྱུང་བ་ལས་ཀྱང་གྱུར་པས་ན་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཁོ་ནར་འཇུག་པར་འགྱུར་ལ་རག་ན། གཟུགས་ཀྱང་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། སྲབ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་དང༌། འབྱུང་བ་རྣམས་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་གཟུང་བྱའི་ཕྱིར་དང༌། གཟུགས་ནི་མིག་གི་དབང་པོའི་གཟུང་བྱ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འབྱུང་བ་རྒྱུར་བྱས་ནས་གཟུགས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང༌། གཟུགས་ལ་རིགས་པ་དང་འགལ་བར་གསུངས་པའོ་ཞེས་མཚོན་པས་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་མི་བདེན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །དེའི་ཕྱིར་ལུང་ནི་གཟུགས་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་མ་ཡིན་ལ། འོན་ཀྱང་གཟུགས་མེད་པའི་སྒྲུབ་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་གཟུགས། །འབྱུང་ལས་གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་མིན། །འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་འདི་ནི་རྒྱུ་ལ་རང་བཞིན་དུའོ། །ཁ་ཟས་ཀྱི་རང་བཞིན་སྲོག་ལ། རྩྭའི་རང་བཞིན་བ་ལང་ཞེས་པའོ། །ཇི་ལྟར་གལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་ཏེ། འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་གཟུགས་སུ་སྐྱེས་པ་དེ་ནི་འབྱུང་བ་ལས་མི་འབྱུང་སྟེ། འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། དེ་ལྟར་གྱུར་ན་རྒྱུ་དང་མི་འདྲ་བའི་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པས་དེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་སྟེ་གོ་སླའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དག་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་མ་ཡིན་ཡང༌། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཞན་དངོས་ལས་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་གཟུགས་ནི་རང་དངོས་ལས་འབྱུང་མིན། །ཞེས་གནས་ལ། དེའི་ཚེ་དེ་མེད་པ་སྟེ། རང་གི་དངོས་ལས་གཞན་ལས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསལ་བར་ངེས་སོ། །རང་བཞིན་ནི་རང་བཞིན་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་གཞན་ཉིད་དུ་འགྱུར་ལ། རང་བཞིན་དེ་ཡང་མེད་པས་རང་བཞིན་གཞན་ལས་ཀྱང་སྐྱེས་པ་མེད་དོ།། །།གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་པུ་ལ་རྣམ་པ་བཞིར་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གཅིག་ལ་ཕན་ཚུན་མཚན་ཉིད་ཐ་


DTG103_Page_0645
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དང་པའི་བདག་ཉིད་བཞི་བརྟེན་པར་མི་འཐད་དེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་ཁས་བླང་བར་བྱ་བའམ། གལ་ཏེ་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་གི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོར་རྟོག་ན་ཡང་འབྱུང་བ་རྣམས་གཅིག་ཉིད་དུ་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །འདི་དག་ཀྱང་དེ་ལྟར་མེད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གཅིག་ལ་བཞི་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །བཞི་གང་གཅིག་ཏུ་མ་ཡིན་པས། །གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི། །རྒྱུར་བྱས་ནས་གྲུབ་ཇི་ལྟར་ཡོད། །གལ་ཏེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ཡོད་བཞིན་པ་ལ་གཟུགས་བརྟེན་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་གཟུགས་གཅིག་ཀྱང་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། བརྟེན་པ་ནི་རྟེན་གྱི་དབྱེ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པས་གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་རྒྱུར་བྱས་ནས་གྲུབ་པར་ཅི་ལྟར་ཡོད། ཡང་ན་རྟེན་ཐ་དད་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་བརྟེན་པའི་གཟུགས་མ་ཡིན་ན། དེ་ལྟར་ན་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་བརྟེན་པ་གཅིག་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱོས་ཤིག །དེ་དག་ཀྱང་མི་སྲིད་ལ། དེའི་ཕྱིར་གར་གྱི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་ཕན་ཚུན་མི་བདེན་པ་རྣམས་ངེས་པར་འདི་དག་གི་ཡོད་པ་ཉིད་ཉམས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་རྒྱུར་བྱས་ནས་གྲུབ་པ་ཇི་ལྟར་ཡོད། འདིར་སྨྲས་པ། གཟུགས་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། འཛིན་བཞིན་པའི་ཕྱིར། འདིར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་སྔོན་པོའི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པས་འཛིན་ལ། དེ་ལ་གལ་ཏེ་སྔོན་པོ་མེད་ན་དེའི་འཛིན་པ་མི་འབྱུང་ལ། འཛིན་པ་ཡང་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་དེའི་འཛིན་པ་ཡོད་ན་གཟུགས་ཡོད་ལ། འདི་ལ་འཛིན་པ་མི་སྲིད་དོ། དེའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཡང་འཛིན་པ་མེད་པས། གཟུགས་ནི་ཇི་ལྟར་ཞེས་པ་འདིར་འབྲེལ་ཏོ། །འདི་དག་གི་ཤིན་ཏུ་མི་འཛིན་པ་ཡང་རྒྱས་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་སྨྲས་པ། གཟུགས་ལ་འཛིན་པ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །རྟགས་ཅི་ལས་ཤེ་ན། གལ་ཏེ་གཟུགས་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ན་འདི་ནི་གཟུགས་སོ་ཞེས་པའི་བློ་མི་འབྱུང་ལ། འདིའི་བློ་ཡང་ཡོད་པས་ཤེས་བྱ་སྟེ། རྟགས་དེས་ན་འཛིན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ།


DTG103_Page_0646
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྟགས་ལས་ཤེ་ན་དེའི་རྟགས་ཀྱང་མེད་དེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་གཟུགས་ཡོད་ན་གཟུགས་ཀྱི་བློ་འཐད་ཀྱི་མེད་པ་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་འདི་དག་དེ་ལྟ་ན་དེའི་ཚེ་ཡོད་པའི་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱིས་བློ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་གཟུགས་ཡོད་པར་རུང་ན། གཟུགས་ཀྱི་བློ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་གཟུགས་ཡོད་པའི་རྟགས་སུ་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པ། ཡོད་ན་ཡང་རྟགས་དེ་མེད་ན་མི་འཐད་པས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟགས་ལས་ཤེ་ན། རྟགས་དེ་ཡང་མེད་དེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། ཡོད་ནའང་རྟགས་དེ་མེད་མི་རིགས། །ཞེས་པ་འདིས། ཕ་རོལ་གྱི་རྟགས་ལས་གཟུགས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་པ་དེ་སེལ་ཏོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གང་འདི་སྐད་དུ་ཤིན་ཏུ་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་པ་དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གཟུགས་འཛིན་བཞིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། སླར་ཡང་ཅིས་གཟུགས་འཛིན་ན་བློས་སོ། །སྨྲས་པ། བློས་གཟུགས་ལ་ཇི་ལྟར་འཛིན། དེའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་བས་སོ། །སྨྲས་པ། འདི་དག་མི་འཐད་དེ་རྒྱུ་མཚན་ཅིས་ཤེ་ན། གང་གི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་བློ་དེས་གཟུགས་འཛིན་ན། །རང་གི་རང་བཞིན་ལ་འཛིན་འགྱུར། །རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པས་ཡོད་མིན་ལ། །ཡང་དག་གཟུགས་མེད་ཇི་ལྟར་འཛིན། །འདིར་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་འཛིན་ན་སྔོན་དུ་རང་གི་བདག་ཉིད་མཐོང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མེའི་དྲོ་བ་ཉིད་ལྟ་བུ་དེ་དང་ལྡན་པ་ལས་ཕ་རོལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཉེ་བར་དམིགས་པར་བྱེད་དོ། །ཆུ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་གལ་ཏེ་བློ་ནི་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་དུ་འགྱུར་ན། དེ་ནི་འཛིན་པའི་རང་གི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་ལ་རེ་ཞིག་ཉེ་བར་དམིགས་པར་འགྱུར་ལ། དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ལས་དང་བྱེད་པ་པོ་དག་གཅིག་ཉིད་དུ་ཐལ་བ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པར་དམིགས་པ་པོ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་འདི་ལྟར་བློ་རང་གི་བདག་ཉིད་ལ་འཛིན་པར་མི་ནུས་པ་དེའི་ཚེ། འདིར་གཟུགས་ཇི་ལྟར་འཛིན་


DTG103_Page_0647
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པར་བྱེད། རིགས་པས་ནི་རང་གི་བདག་ཉིད་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱང་མི་འཛིན་ཏེ། བོང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འདིའི་བློ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཇི་ལྟར་འཛིན་པར་འགྱུར། དེས་ན་གཟུགས་འཛིན་པ་མེད་དོ།། །།འདི་ལྟར་ཡང་འཛིན་པ་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་སྨོས་པ་གཟུགས་སྐྱེས་བློས། །སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་གིས་མི་འཛིན། འདས་དང་མ་འོངས་པ་གཟུགས་ཀྱང༌། །དེ་ཡིས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་གཟུགས་ཞེས་པ་ལ། ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པའི་གཟུགས་ལ་སྨོས་པ་ཞེས་བརྗོད། འདིར་མིག་གི་ཡུལ་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་གཟུགས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ལ། བློ་ཡང་མིག་གི་བློས་འཛིན་གྱི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་པའི་སྒྲ་ནི་འདིར་ད་ལྟར་བའི་རྗོད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་གལ་ཏེ་བློ་ཡིས་གཟུགས་ལ་འཛིན་པར་བྱེད་ན། དེས་ད་ལྟར་བའི་གཟུགས་ལ་འཛིན་ནམ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ལའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་རྣམ་པས་ནི། ད་ལྟར་བའི་གཟུགས་ད་ལྟར་བའི་བློས་མི་འཛིན་ཏེ། གཉི་ག་ཡང་སྐད་ཅིག་མའི་ཕྱིར་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་བློ་ནི་དེ་ལ་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་གནས་པ་མེད་ན། གང་ལས་འདིས་ཡུལ་ལ་འཛིན་པ་སྲིད་བར་འགྱུར། བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ལ་འཛིན་ནོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའི་གཟུགས་ཇི་ལྟར་འཛིན་པར་འགྱུར། གཟུགས་ཀྱང་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་རྣམ་པར་འཇིག་པས་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་གནས་པ་མེད་ན། གང་ལས་འཛིན་པར་བྱེད། དེ་ནི་འདི་ལྟར་སྐད་ཅིག་མའི་བློ་ལ་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་གཟུགས་སྐྱེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་མི་འཛིན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ན། སྐད་ཅིག་མའི་ཕྱིར་ད་ལྟར་བའི་གཟུགས་མི་འཛིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གང་


DTG103_Page_0648
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གི་ཚེ་ད་ལྟར་བའི་དངོས་པོ་ཉིད་སྐད་ཅིག་མའི་ཕྱིར་འཛིན་པར་མི་ནུས་ན། དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཞིག་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་བློས་འཛིན་པར་ནུས། དེ་ལྟར་རེ་ཞིག་འཛིན་པ་མི་སྲིད་པ་དེས་ན་ཡང་གཟུགས་མེད་དོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གང་ཚེ་ནམ་ཡང་ཁ་དོག་དང༌། །དབྱིབས་དག་ཐ་དད་ཉིད་མེད་པས། །དེ་དག་ཐ་དད་འཛིན་ཡོད་མིན། །གཅིག་ཏུའང་མ་ཡིན་གྲགས་པའི་གཟུགས། །གལ་ཏེ་མིག་གི་ཡུལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཡོད་ན་དེ་འཛིན་པར་འགྱུར་གྲང་ན། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་མི་འཛིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདིར་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དག་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་འདི་དག་ནི་གཅིག་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་སམ། ཐ་དད་པ་ཉིད་དུའོ། །རེ་ཞིག་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དག་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་མེད་ལ། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ཕན་ཚུན་མ་ལྟོས་པར་འཛིན་པར་འགྱུར་ལ། འདི་དག་ཀྱང་ཁ་དོག་ལས་ཐ་དད་པའི་དབྱིབས་འཛིན་པར་མི་ནུས་ཏེ། བུམ་པ་ལས་སྣམ་བུ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ལ་དེ་བཞིན་དུ་དབྱིབས་ལས་ཐ་དད་པའི་ཁ་དོག་འཛིན་པར་མི་ནུས་སོ། །གདོན་མི་ཟ་བར་དབྱིབས་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་དེའི་ཁ་དོག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། གང་ཡང་འདིའི་གནས་ལུགས་ལ་དེའི་དབྱིབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབྱིབས་ལས་ཐ་དད་པའི་ཁ་དོག་ལོགས་སུ་གྲུབ་པར་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་འདི་ལྟར་ཐ་དད་པ་ཉིད་ན། གང་གི་ཚེ་ཁ་དོག་ནམ་ཡང་དབྱིབས་ལ་མི་སྲིད་ལ། དེས་ན་དེ་དག་ཐ་དད་པར་འཛིན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གལ་ཏེ་ཐ་དད་དུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དག་ཐ་དད་དུ་མི་འཛིན་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་འདྲེན་མའི་དངོས་པོར་དེ་དག་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སོ་སོ་སོ་སོར་མ་གྲུབ་པ་དག་འདྲེན་མའི་དངོས་པོར་མེད་པས་འདི་དག་གཅིག་ཏུ་ག་ལ་ཞིག །དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གང་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་མི་སྲིད་དོ། །ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ལས་


DTG103_Page_0649
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

གཞན་དུ་གཟུགས་མི་དམིགས་ལ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཕ་རོལ་པོས་གཟུགས་ན་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་གྲགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་མི་འཛིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་དོ། །ཡང་ན་གལ་ཏེ་ཡང་འཛིན་པ་མེད་པས་གཟུགས་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མིག་གི་བློ་རེ་ཞིག་ཡོད་དེ་དེ་མ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ལ། དེ་ཡང་གཟུགས་མེད་ན་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་མིག་གི་བློ་ཡོད་ན་གཟུགས་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། མིག་བློ་མིག་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །གཟུགས་ལ་ཡོད་མིན་པར་ན་མེད། །གཟུགས་དང་མིག་ལ་བརྟེན་ནས་སུ། །ལེགས་སོ་ལོག་པར་ཡོངས་བརྟགས་པ། །འདིར་མིག་གི་བློ་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེའོ་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ཉིད་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་མིག་གི་བློ་འདི་མིག་ལ་ཡོད་དམ། དེ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ན་གནས་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་མིག་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མིག་ལ་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ལ་ཡང་མེད་ལ། མིག་དང་གཟུགས་དེ་དག་གི་བར་དུ་ཡང་མི་སྲིད་དེ། ཡུལ་ན་མི་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་དེའི་ཚེ་མིག་གི་བློ་མིག་ལ་མ་ཡིན། གཟུགས་ལ་ཡང་མ་ཡིན། བར་ན་ཡང་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཚེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ་ཇི་ལྟར་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བར་རུང་སྟེ། འདི་ནི་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་དེ་མིག་ལ་མེད་ཅིང་གཟུགས་དང་བར་ན་ཡང་མེད་ཀྱང༌། དེ་ལྟ་ན་ཡང་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་ཡོད་པས། དེའི་ཕྱིར་མིག་གི་བློ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གང་གང་ན་མི་གནས་པ་ཇི་ལྟར་དེ་ལས་སྐྱེ། ཡང་ན་དེ་ལྟར་འགྱུར་ན་ཐམས་ཅད་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་དེ་དག་ནི་མེད་ལ། མིང་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་བློ་སྐྱེའོ་ཞེས་སྨྲ་ན་ཡང༌། དེས་ན་འདི་ནི་ཡང་དག་པར་མི་སྐྱེ་སྟེ། སྐྱེ་བ་རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་


DTG103_Page_0650
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་སུ། །ལེགས་སོ་ལོག་པར་ཡོངས་བརྟགས་པ། །ཞེས་པ་ལ། གང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོར་སྣང་བ་དེའི་བདག་ཉིད་ལ་བརྟགས་ན་མི་སྲིད་པས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན། རྣམ་ཤེས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཡང༌། །ཉི་མའི་གཉེན་གྱིས་གསུངས་པའོ། །ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་མིག་གི་བློ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་མི་བཟུང་བས་གཟུགས་མེད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གཟུགས་འཛིན་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་འཛིན་པ་པོ་མིག་གི་དབང་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བས་ཡིད་བདེ་བའི་གནས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་མིག་རང་གི་བདག་ཉིད་མཐོང་ན་གཟུགས་འཛིན་པར་འགྱུར་ལ། མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་མིག་གིས་བདག་མཐོང་མིན། །དེས་གཟུགས་མཐོང་བ་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་མིག་དང་གཟུགས་བདག་མེད། །དེ་བཞིན་སྐྱེ་མཆེད་ལྷག་མ་རྣམས། །གལ་ཏེ་མིག་གིས་བདག་ཉིད་མི་མཐོང་ལ། དེའི་ཚེ་རང་གི་བདག་ཉིད་མ་མཐོང་བས་བོང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱང་མི་མཐོང་ལ། དེ་ནི་བོང་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་པས་མིག་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་དེ། །དེ་ཕྱིར་མིག་བདག་མེད་ཅེས་པ་ལ། གང་གི་ཕྱིར་མིག་གིས་གཟུགས་མི་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་དོ། །མིག་མེད་ན་མིག་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་མིག་གི་བློ་མེད་པས་གཟུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། གཟུགས་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་མིག་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དག་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ལྟར། དེ་བཞིན་སྐྱེ་མཆེད་ལྷག་མ་རྣམས་ནི། སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་མིག་དང་གཟུགས་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མིག་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། འདིར་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནས། ཇི་སྲིད་ཡིད་ཀྱི་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་


DTG103_Page_0651
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བར་དུ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་རེག་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་ཤེས་པ་རྣམ་གསུམ་འདུས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན། ཚོར་བའི་རྒྱུ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ལ། དེ་ལ་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རེག་པ་སྐྱེ་བའི་སྒོའི་དངོས་པོར་རྣམ་པར་གནས་པས་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ། མིག་གི་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནས་ཇི་སྲིད་ཡིད་ཀྱི་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་མིག་མེད་ན་དེའི་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཉེ་བར་མི་སྟོན་ལ། དེ་ཡང་ཉེ་བར་བསྟན་པས་དེའི་ཕྱིར་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཉེ་བར་བསྟན་པས་ན་མིག་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཡོད་ན་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཅེས་བྱ་བར་འགྱུར་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་མ་གྲུབ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྱས་ན་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་པ། གང་ཚེ་གཅིག་དང་རེག་ལྡན་གཅིག །དེ་ཚེ་ཅིག་ཤོས་སྟོང་པ་ཉིད། །སྟོང་པའང་མི་སྟོང་མི་བརྟེན་ལ། །མི་སྟོང་པ་ཡང་སྟོང་པ་མིན། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུད་གཅིག་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་གི་རྒྱུད་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་འབྱུང་ལ། དེ་ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཉེ་བ་ན། མིག་གཅིག་ཉིད་རེག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གྱུར་པར་འབྱུང་བས་རེག་ལྡན་གཅིག་སྟེ། རེག་དང་འབྲེལ་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་གཅིག་རེག་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་ན་དེའི་ཚེ་ཅིག་ཤོས་རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྟོང་པ་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ན། གལ་ཏེ་ཡང་དེའི་གནས་སྐབས་ནས་རང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟོང་པའི་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཡོད་པའི་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་རྣམ་ཤེས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་མི་སྟོང་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྟོང་པའམ་མི་སྟོང་མི་བརྟེན་ལ། །གང་ལས་གང་གི་རང་བཞིན་དང་བཅས་པར་མི་རུང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་གང་སྲ་བའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ནམ་ཡང་སྲ་བའི་རང་བཞིན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་ལ་སོགས་པ་


DTG103_Page_0652
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་ནམ་ཡང་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་མི་འབྱུང་ལ། མིག་ཀྱང་རྟག་པ་ཉིད་དུ་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མི་སྟོང་པ་ཡང་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་མི་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་མི་བརྟེན་ལ། ད་ལྟར་བ་མེ་དྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དེ་ཉིད་དེས་སྟོང་པ་མི་བརྟེན་ནོ། །ཡང་ན་རང་བཞིན་གྱིས་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཡང་མི་སྟོང་པ་མི་བརྟེན་ལ། མི་སྟོང་པ་ཡང་སྟོང་པ་མིན། །དེའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ན། དེ་ནི་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཐོབ་པའམ། གང་ཞིག་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་དེ་ཡང་མི་འཐད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་མེད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་མེད་ཀྱང་དེ་ལྟ་ན་ཡང་རེ་ཞིག་རེག་པ་ཡོད་དེ། གསུམ་འདུས་པའི་མཚན་ཉིད་པས། དེ་ཡོད་ན་རེག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་རེག་པ་ཉིད་ཡོད་ན་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཡོད་དེ། དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་ཡང་མེད་པ་དེ་ལྟར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གསུངས་པ། ངོ་བོ་མི་གནས་ཡོད་མིན་པས། །གསུམ་འདུས་པ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་རེག་མེད་པས། །དེ་ཚེ་ཚོར་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །གནས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ལས་ཕན་ཚུན་འདུས་པ་འབྱུང་སྲིད་ལ། མི་གནས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པའི་ཕྱིར་མི་གནས་པའི་ངོ་བོ་ལ། མི་གནས་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་ཡང་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་འདུ་བའི་དུས་ཀྱི་བར་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར། འདི་དག་ཕྲད་པ་ག་ལ་ཞིག །ཅེས་བསྒྲུབས་པས། ངོ་བོས་མི་གནས་པའི་ངོ་བོ་ལ་གསུམ་འདུས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་མེད་པ་དེའི་ཚེ་འདུ་བ་མེད་པས། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རེག་པ་མེད་དེ། གསུམ་འདུས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་རེག་པ་མེད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རེག་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། དེའི་འབྲས་བུ་ཚོར་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་ཉེ་བར་དམིགས་ལ། དེ་ཡོད་པས་དེའི་


DTG103_Page_0653
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྒྱུ་རེག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཚོར་བ་ཉིད་ཡོད་ན་རེག་པ་ཡོད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། དེ་ཚེ་ཚོར་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་པ་ལ། གལ་ཏེ་རེག་པ་ཡོད་ན་དེའི་ཚེ་རེག་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཚོར་བ་ཡོད་ལ། གང་གི་ཚེ་རེག་པ་ཉིད་མེད་ན་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཚོར་བ་ག་ལས་འབྱུང༌། ཚོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་རེག་པ་མེད་དོ་ཞེས་གྲུབ་པོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་ཁྱོད་ཀྱིས། དེའི་ཕྱིར་མིག་དང་གཟུགས་བདག་མེད། །དེ་བཞིན་སྐྱེ་མཆེད་ལྷག་མ་རྣམས། །ཤེས་པས་སྐྱེ་མཆེད་དགག་པ་དེ་ལྟར་སྨྲས་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་མ་བཀག་པའི་ཕྱིར་ཡོད་ལ། དེ་ཡོད་པས་དེའི་རྟེན་དང་དམིགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡོད་ན་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཡོད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། ནང་དང་ཕྱི་ཡི་སྐྱེ་མཆེད་ལ། །བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང༌། །དེ་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད། །སྨིག་རྒྱུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོང༌། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་ན། དེ་ནི་ནང་དང་ཕྱིའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ད་ལྟར་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གནས་པས་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། །ངེས་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་མེད་དེ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་ན། དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ། སྨིག་རྒྱུ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་སྟོང༌། །ཞེས་པ་ལ། སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པས་ཉེ་བར་དམིགས་ལ། དེ་ཙམ་ཞིག་ཀྱང་འདིའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཡུལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཡོད་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཡུལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་པོ་ཡོད་ན་དེ་ལྟར་ཡོད་ལ། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲུབ་


DTG103_Page_0654
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། རྣམ་ཤེས་ཤེས་བྱ་ལ་བརྟེན་ནས། །འབྱུང་བ་ཤེས་བྱ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཤེས་བྱ་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་ཤེས་པ་པོ་ཉིད་མེད། །འདིར་འདིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དམིགས་པ་མེད་པར་མི་འབྱུང་བས་ཤེས་བྱ་ལ་ལྟོས་ལ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་པས། དེའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་མེད་ལ། ཤེས་བྱ་མེད་པར་གྱུར་ན་དམིགས་པ་མེད་པར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ག་ལ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པས་རྣམ་ཤེས་ནི། །སྨིག་རྒྱུ་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་སྟོང༌། །ཞེས་གནས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པ་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་རེ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་པོ་ཡོད་དེ། ཕུང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྟགས་པའི་གང་ཟག་བྱེད་པ་པོར་གྱུར་པའོ། །དེ་གང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་དེ་ནི་འདིའི་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། གང་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་དེ་ནི་འདིའི་ལས་སོ། །བྱེད་པ་དང་ལས་མེད་པར་བྱེད་པ་པོ་ཡོད་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་བྱེད་པ་པོ་ཡོད་པས་ན། དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པ་པོ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཤེས་པ་པོ་ཉིད་ཡོད་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན། གང་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་དག་མེད་པས་ལས་དང་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། བྱེད་པ་པོ་ཉིད་འགའ་ཡང་ག་ལ་ཞིག་ཅེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། ཤེས་བྱ་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་ཤེས་པ་པོ་ཉིད་མེད། །ཅེས་པས། ཤེས་པ་པོ་མེད་པས་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་མེད་དོ་ཞེས་གྲུབ་པོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཕྱི་རོལ་དང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དག་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། དེ་དག་མི་རྟག་པར་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་ན་ཡང་ནད་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་མེད་ན། དེའི་ཚེ་ཅི་གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ། དེའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཉིད་བསྟན་པས་


DTG103_Page_0655
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ཏེ། ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅུང་ཟད་ཀྱང༌། །མི་རྟག་མེད་ལ་ཡང་ན་རྟག །དངོས་པོ་ཡོད་ན་རྟག་པ་དང༌། །མི་རྟག་པར་འགྱུར་དེ་ག་ལ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་འདི་སྐད་དུ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་གོ་ཞེས་གསུངས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་རྣམ་པར་འཇིག་པའི་དངོས་པོའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བ་མིན་ལ། འོན་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་གཟིགས་ལ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་གཟིགས་པས་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་འདི་ནི་རང་བཞིན་ལ་ལོག་པར་རྟོགས་པ་དགག་པའི་དོན་དུའོ། །དོན་དམ་པར་ནི་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་མི་རྟག་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །ཡང་རྟག་པའོ། །འདི་དག་གཉི་ག་ཡང་དོན་དམ་པར་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་དགོངས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སླར་ཡང་འདི་དག་གཉི་ག་མ་གྲུབ་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོར་ཡོད་ན་རྟག་པའམ་མི་རྟག་པར་འགྱུར་ན། དངོས་པོ་དེ་ག་ལ་ཞིག་གོ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རིགས་པས་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དེ་ག་ལ་ཞིག་པའོ། །དངོས་པོ་དེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་པ་ལ་རྟག་པ་ཉིད་དམ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ག་ལ་ཞིག །དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམས་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་འདི་དག་གསུངས་པ་ཉིད་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཚིག་འདི་དག་གིས་རང་བཞིན་གསལ་བར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་ལོག་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་པས། དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་དག་གི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པར་གྱུར་པས་འབྱུང་མི་སྲིད་ལ། དེ་མེད་པས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཀྱང་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། སྡུག་དང་མི་སྡུག་ཕྱིན་ཅི་ལོག །


DTG103_Page_0656
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རྐྱེན་སྐྱེས་ཆགས་སྡང་གཏི་མུག་སྟེ། །དེ་ཕྱིར་ངོ་བོས་འདོད་ཆགས་དང༌། །ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་ལ་སྡུག་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིད་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་མི་སྡུག་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཀྱང་རྟག་པ་བདག་མེད་པ་གཙང་བའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་སྡུག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་ཆགས་འབྱུང༌། མི་སྡུག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེ་སྡང་འབྱུང་ཞིང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་བརྟེན་ནས་གཏི་མུག་འབྱུང་ངོ༌། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ཡོད་ན་དེ་ལ་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པར་རམ། རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་རྟོག་པ་ལས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པར་འགྱུར་ན། དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པས་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་རྒྱུ་ཅན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་མ་ཟད་ཀྱི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མི་རིགས་སོ། །འདི་ལྟར་ཡང་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་པས་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གང་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལ་ཆགས་ཤིང༌། །དེ་ལ་ཞེ་སྡང་དེ་ལ་རྨོངས། །དེ་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསྐྱེད། །རྣམ་རྟོག་དེ་ཡང་དེ་ཉིད་མེད། །འདིར་སྡུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་དེ། རྒྱུ་མཚན་ཅིའི་ཕྱིར་ན། གང་གི་ཕྱིར་གང་ཞིག་ཁོ་ན་ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་གཞོན་ཤ་ཅན་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ལ་འདོད་ཆགས་ཅན་འགའ་ཞིག་ཤིན་ཏུ་ཡིད་དུ་འོང་བར་གྱུར་པ་ལ་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་བརྗོད་ལ། དེ་ཉིད་ལ་ཞེ་སྡང་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་མི་སྡུག་པར་བརྗོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཆུང་མ་གཉིས་ཀྱི་གཟུགས་ལ། ཆུང་མ་དག་ཞེ་སྡང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གང་ཁོ་ན་ལ་ཁྱོ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཆུང་མ་དག་ཞེ་སྡང་བར་འགྱུར་ལ། དེའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་དེ་ལ་འགའ་ཞིག་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་གཅིག་ཉིད་སྐད་ཅིག་ལ་ཕན་ཚུན་དུ་འགལ་བའི་དོན་དེ་དག་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་རང་བཞིན་གསུམ་མི་སྲིད་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པས་དེའི་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པར་རུང་ངོ༌། །ཡང་ན་འདི་སུམ་དུ་སེམས་ན། གལ་ཏེ་


DTG103_Page_0657
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ཡང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་གཅིག་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་དེའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རེ་ཞིག་ཡོད་ལ། དེས་ན་དེ་ཡོད་པས་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་རྟོག་དེ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། ལོག་པའི་རྣམ་པར་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ལ་བདེན་པའི་རང་བཞིན་མི་སྲིད་པ་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མེད་དོ། །དེ་མེད་ན་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་གྲུབ་བོ།། །།འདི་ལྟར་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མེད་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར། རྟོག་བྱ་མེད་ན་རྣམ་རྟོག་གང༌། །དེ་མེད་རྣམ་རྟོག་ག་ལ་ཞིག །དེ་ཕྱིར་རྟོག་བྱ་རྐྱེན་སྐྱེ་ཕྱིར། །སྟོང་ཡིན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང༌། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཅུང་ཟད་ཡོད་ན་དེ་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེ་ལ། དེ་ཡང་དངོས་པོ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་ལ། དེས་ན་དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་བྱ་མེད་ན་རྣམ་རྟོག་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྟོང་ཡིན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང༌། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱ་བའི་རང་བཞིན་སྟོང་པའོ། །དེ་ལས་དངོས་པོ་གང་ཡང་རུང་བའི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པས། རྣམ་པར་རྟོག་བྱ་དང་རྟོག་པ་དག་ཏུ་ཡོངས་སུ་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་ཀྱང་དེ་ཉིད་རྟོག་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལས་བྱུང་བའི་མ་རིག་མེད། དེ་མེད་འདུ་བྱེད་འབྱུང་བ་ནི། །སྲིད་མིན་དེ་བཞིན་ལྷག་མ་རྣམས། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་མཐོང་བ་དེ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་ངེས་པར་སྤོང་ལ། དེ་སྤངས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བྱུང་བའི་མ་རིག་པ་སྤོང་ངོ༌། །མ་རིག་པ་སྤངས་པས་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་ལྡོག་ལ་ད་འགགས་པས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱི་རྒས་པ་དང་ཤི་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་ཐམས་ཅད་ལྡོག་གོ །སླར་ཡང་ཇི་ལྟར་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་འགག་ཅེ་ན། བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། གང་ལ་གང་རྟེན་སྐྱེ་བའི་དངོས། །དེ་དེ་མེད་པས་དེ་མི་སྐྱེ། །དངོས་དང་དངོས་མེད་


DTG103_Page_0658
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འདུས་མ་བྱས། །འདུས་བྱས་ཞི་བས་མྱ་ངན་འདས། །གང་ཞིག་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་གང་ཞིག་སྐྱེ། འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་དེའི་རྒྱུ་མ་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་ན་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་ན་འདུ་བྱེད་ལ་སོགས་པ་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་འདི་ལྟར་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འཇུག་པ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་དངོས་པོ་མེད་ལ། དངོས་པོ་མེད་ན་དེ་ཡང་ལོག་པའི་རང་བཞིན་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ཡང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་མེད་ན་ཡང། དངོས་པོའི་ཚུལ་གྱིས་འདུས་བྱས་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འདུས་མ་བྱས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དངོས་དང་དངོས་མེད་དང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་ཞི་བའོ། །ཞི་བ་ནི་མི་འཇུག་པ་ལ། དེ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །སླར་ཡང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཚུལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་སུ་རྟོག་པ་འཇུག་པར་ཐལ་བས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གང་སྨོས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ལས་བྱུང་བའི་མ་རིག་པ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པས། སླར་ཡང་ཅི་མ་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དམིགས་པ་ནི་ཅི་ཞིག་གང་ལས་དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བ་ན་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། མཚན་ཉིད་དང་དམིགས་པ་དག་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པས་གསུངས་པ། རྒྱུ་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་དངོས་པོ་རྣམས། །དངོས་པོར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་གང༌། །སྟོན་པས་མ་རིག་པར་གསུངས་ལ། །དེ་ལས་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འཇུག །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་སྐྱེས་བ་ལ། དེ་དག་ལ་གང་ཞིག་རང་བཞིན་དུ་རྟོག་པ་དེ་ལ་མ་རིག་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་ལ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བར་གནས་པའི་རང་བཞིན་མེད་པ་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། མ་རྟོགས་པ་ལས་མ་རིག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་བཞིན་ལ་དམིགས་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པའི་ངོ་བོའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ལ། མ་རིག་པ་དེ་ལས་འདུ་བྱེད་ལ་


DTG103_Page_0659
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོགས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འཇུག་གོ །ཡང་འདིའི་མ་རིག་པ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་འཇུག་པ་ཇི་ལྟར་བཟློག་པར་བྱ་ཞེ་ན། གསུངས་པ། དངོས་པོ་སྟོང་པར་ཡང་དག་པར། །ཤེས་ན་རྨོངས་པ་མི་འཇུག་ལ། །མ་རིག་ལེགས་པར་འགགས་པ་ཡིས། །དེ་ནས་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་འགག །གང་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་མཐོང་བ་དེ་ནམ་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་སྒྲོ་མི་འདོགས་ལ། གང་གི་ཚེ་རང་བཞིན་དུ་མི་འདོགས་པ་དེའི་ཚེ་འདིའི་མ་རིག་པ་སྤོང་ལ། མ་རིག་པ་སྤངས་པས་འདུ་བྱེད་ཀྱང་མི་སྐྱེ་ལ། ཇི་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པས་རྒས་པ་དང་འཆི་བ་མི་འབྱུང་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལས་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཞི་བས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ། །སླར་ཡང་ཐར་པ་འདོད་པས་མ་རིག་པ་སྤོང་བར་འདོད་པ་མ་རིག་པ་སྤོང་བར་འདོད་པས་དངོས་པོ་འདི་དག་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བྱ། སྨྲས་པ། ཐར་པ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བལྟ་བར་བྱ་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ། དེ་ཡང་མ་སྐྱེས་པའོ། །དེས་ན་ཐར་པ་འདོད་པས་འདི་དག་ལ་དངོས་པོར་བལྟ་བར་མི་བྱའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འོ་ན་དེ་ལྟར་ན་འདི་ལྟར་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་མི་ནུས་ཏེ། མིག་མ་ཉམས་ཤིང་མིག་བྱེ་བ་དང་ཡུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྣང་བ་དང་བཅས་པའི་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐོང་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོས་ཀྱང་རང་གི་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བར་མི་འཛིན་པར་མི་ནུས་སོ། །སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཡང་དབང་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་ལ། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རིག་པས་ཉེ་བར་དཔྱད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་བློའི་མངོན་སུམ་གང་ཞིག་དེ་ཉིད་འཛིན་པའི་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་པས་གླེངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་རབ་རིབ་ཅན་ལ་མི་བདེན་པའི་སྐྲ་དང་སྦྲང་བུ་ལ་སོགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་སོ་སོར་སྣང་ལ། དེ་དག་ཀྱང་རིགས་པ་དང་


DTG103_Page_0660
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བཅས་པའི་བློའི་མངོན་སུམ་དུ་མེད་ལ། དེ་ནི་བློའི་དབང་པོའི་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་དེ་དག་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་བློས་ཡང་དག་པའི་མངོན་སུམ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རློམ་པ་གསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཡང་དངོས་པོ་དེ་དག་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལས་ལས་བྱུང་བས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་གནས་པར་ཡོད་པས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་རིགས་པས་ཉེ་བར་དཔྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་བློས་དེ་དག་གི་བློས་མངོན་སུམ་ཉིད་ལྡོག་སྟེ། དེ་ནི་སྟོབས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཁོ་ན་འཇུག་པའི་སྒོའི་ཕྱིར་དཔེའི་ཕྲེང་བ་གསུངས་པ། དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་སྒྱུ་མ་དང༌། །སྨིག་རྒྱུ་དབུ་བ་ཆུ་བུར་དང༌། །གཟུགས་བརྙན་སྤྲུལ་པ་རྨི་ལམ་དང༌། །མགལ་མེ་དང་མཚུངས་འདུ་བྱེད་རྣམས། །ཇི་ལྟར་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་དག་ཉིད་རང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་ལས་འབྱུང་ན་ཡང༌། གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་སྣང་ལ། དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟར་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཡང་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་སྣང་བ་ལ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་དཔེ་གཅིག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་རྟོགས་པར་འགྱུར་ན། དཔེ་མང་པོ་ཉིད་ཉེ་བར་བསྡུས་པ་ལ་དོན་མེད་དོ་ཞེ་ན། འདི་དག་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་ལ་འཁོར་བ་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་མ་གོམས་པའི་འཇིག་རྟེན་པ་དེ་དག་དཔེ་དུ་མས་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་ལ་ཕེབས་པས། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ངེས་པ་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། རེ་ཞིག་ཕུང་པོ་མི་གཙང་བ། རགས་པ་མངོན་སུམ་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། །རྟག་ཏུ་མཐོང་བར་གྱུར་ན་ཡང༌། །གང་ཚེ་སེམས་ནི་མི་གནས་པ། །དེ་ཚེ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་ཞིང་ཟབ། །དམ་ཆོས་འདི་ནི་གནས་མེད་པ། །མངོན་སུམ་མིན་པ་ཇི་ལྟར་དུ། །སེམས་ལ་བདེ་བླག་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་


DTG103_Page_0661
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སོ། །དེའི་སེམས་ལ་བདེ་བླག་ཏུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དཔེ་མང་པོ་བསྟན་པ་ནི་རིགས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དཔེ་མང་པོ་ཉེ་བར་བཀོད་པས་འགའ་ཞིག་འགའ་ཞིག་ལ་ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དཔེ་དེས་དེའི་དོན་བདེ་བླག་ཏུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་དེས་ན་དཔེ་མང་པོ་ཉེ་བར་བསྡུ་བ་རིགས་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཐ་དད་པས་དཔེ་ཐ་དད་པའོ། །ཡུལ་དང་དུས་ངེས་པར་འཛིན་པ་ལ། མེད་པ་ལ་ཡུལ་དང་དུས་ངེས་པར་འཛིན་པ་མི་རུང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དཔེར་བརྗོད་དོ། །གཞན་དབང་དུ་འཛིན་པ་ལ། མེད་པ་ལ་རྒྱུ་གཞན་གྱི་དབང་ལས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་སྒྱུ་མ་དཔེར་བརྗོད་དོ། །ལྡོག་པར་འཛིན་པ་ལ། མེད་པ་ལྡོག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་སྨིག་རྒྱུ་དཔེར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ལྡོག་པའོ། །སྙིང་པོ་མེད་པར་འཛིན་པ་ལ། །སྙིང་པོ་མེད་པས་དེ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་དབུ་བ་དཔེར་བརྗོད་དོ། །གཞན་དང་གཞན་དུ་འཛིན་པ་ལ། མེད་པ་ལ་གཞན་དང་གཞན་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་ཆུའི་ཆུ་བུར་དཔེར་བརྗོད་དོ། །ཀུན་ནས་སྣང་བར་འཛིན་པ་ལ། །མེད་པ་ལ་ཀུན་ནས་སྣང་བ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་སྤྲུལ་པ་དཔེར་བརྗོད་དེ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པར་འཛིན་པ་ལ། མེད་པ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་རྨི་ལམ་དཔེར་བརྗོད་དོ། །འཇུག་པར་འཛིན་པ་ལ། མེད་པའི་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ལ་མི་ལྟོས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་མགལ་མའི་འཁོར་ལོ་དཔེར་བརྗོད་དོ། དེའི་འཇུག་པའི་ས་བོན་མགལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེ་དག་འདས་མ་ཐག་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བར་གནས་པའི་རང་བཞིན་བསྒྲུབས་ནས། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་དོན་འདི་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་


DTG103_Page_0662
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

ལོག་པར་བཤད་པས། དེས་ན་ཤིན་ཏུ་ཡང་དེ་དང་འབྲེལ་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ལེགས་པར་ཉན་པ་རྣམས་དོན་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་ངེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་ཀུན་རང་བཞིན་སྟོང་པས་ན། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འདི། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚུངས་མེད་ཀྱིས། །དངོས་པོ་རྣམས་ནི་ཉེ་བར་བསྟན། །དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་དང་འདྲ་བར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་དོན་དུ་འདི་དག་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། མཚུངས་མེད་ཀྱིས་ཞེས་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་བརྩམས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདྲ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་གཽ་ཏ་མའོ་ཞེས་སྨྲ་ན་བརྩད་པ་འདི་དག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྒྲ་འདི་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བར་སྟོན་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་ལ། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་དུ་གྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མཚུངས་མེད་ཅེས་བྱའོ། །ལྷག་མ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ནི་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་རང་བཞིན་མེད་པའི་དོན་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་ནི་དམ་པ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་མཚོན་པར་གསུངས་པ། འདི་ཙམ་རེ་ཞིག་དོན་དམ་སྟེ། །ཞེས་པ་ལ་དངོས་པོར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་རེ་ཞིག་ཅེས་པ་ངེས་པར་གཟུང་བ་སྟེ། ཉེ་བར་བསྒྲུབས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་ཇི་སྲིད་དུ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་འདིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པས་འཁྲུལ་པ་སྟེ། འཁྲུལ་པ་ཡང་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་ནི་མི་རིགས་སོ། །འདི་ཉིད་ཡོད་པ་དང་མེད་པས་མ་བསྡུས་པས་སྐྱོན་གྱིས་རྣམ་པར་དཔེན་པ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གསུངས་པ་ལས་དབུ་མ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་དོན་དམ་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ། འདི་ཙམ་རེ་ཞིག་དོན་དམ་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས། །སྣ་ཚོགས་ཐམས་ཅད་བཅོམ་ལྡན་འདས།།


DTG103_Page_0663
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སངས་རྒྱས་བདེན་པར་གདགས་པ་མཛད། །ཅེས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་མཐོང་བ་འགའ་ཞིག་གི་རྨི་ལམ་རྨིས་པའི་སེམས་འགའ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་ནས་དེ་ནི་བདེན་པར་སྨྲའོ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང༌། དེ་རིང་རྨི་ལམ་དུ་མས་མགོ་ལའོ་བྱས་ཤིང་ཕས་སོ་སོར་བསྔགས་པ་བརྗོད། སྐྱེད་མོས་ཚལ་བཙོངས་ནས་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་བྲམ་ཟེ་ལ་བྱིན་པ་དང༌། བསྐོར་བ་བྱེད་པ་མཐོང་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱིན་པས་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལྟར་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་དང་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་པར་ཐ་སྙད་ཀྱིས་གསུངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བའི་མ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་ལ་བདེན་པར་མངོན་པར་འདོད་པ་དེའི་ངོ་བོ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་བརྗོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཚུངས་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྤྲོས་པ་ག་ལ་ཞིག །ཇི་སྐད་དུ་མདོ་ལས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་ཟད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགགས་པ་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། ནུབ་པར་གྱུར་པ་འདི་ལས་གཞན་པའི་སྤྲོས་པས་སྤྲོས་པར་བྱེད་པ་ཡོད་དམ་ཞེས་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཞེས་པའི་སྤྲོས་པས་སྤྲོས་པར་བྱེད་དམ་ཞེས་པ་ནས། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་དགའ་བོ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་སྤྲོས་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགག་པ་ལས་སྤྲོས་པ་མེད་པའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས་ན་དོན་དམ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ཀྱང་ཀུན་རྫོབ་བོ་ཞེས་གནས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཆོས་བསྟན་མི་ཉམས་ཤིང༌། །ཡང་དག་ཉིད་དུ་ནམ་ཡང་ཆོས་བསྟན་མེད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་མ་རིག་པས། །


DTG103_Page_0664
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དེས་ན་དྲི་མེད་བརྗོད་པ་འདི་ལ་སྐྲག །དེས་ན་སྐྲག་ཅེས་པ་ལ། དེས་ནའི་སྒྲ་ནི་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རིགས་པ་དང་ལུང་གིས་དཔྱད་པ་རྣམས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཐོག་མར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེས་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྡེབས་པའི་ངོར་འཇུག་པས་རིམ་པ་འཆོལ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེས་ན་འདིའི་དོན་ཀྱང་གང་གི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཤད་པར། བརྫུན་པ་སླུ་བའི་ཆོས་ཅན་ཙམ་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོའི་བློའི་སྤྱོད་ཡུལ། རྨི་ལམ་དང་སྒྱུ་མ་དང་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་དེའི་རང་བཞིན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་འཆིང་བ་དང་གྲོལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེས་ན་དེའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཆོས་བསྟན་མི་ཉམས་ཤིང༌། ཐ་སྙད་པ་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་གནས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བརྗོད་ལ། དེ་ཉིད་བརྗོད་བྱ་ལས་རིམ་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་ཡང༌། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཆོས་བསྟན་མི་ཉམས་ཤིང་ངོ༌། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་དངོས་པོ་གང་ཅུང་ཟད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁས་མ་བླངས་པས། སྟོན་པ་དང་བསྟན་བྱ་དང་སྟོན་པ་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་ཉིད་དུ་ནམ་ཡང་ཆོས་བསྟན་མེད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཡང་དག་པར་དམིགས་ནས་ཉེ་བར་སྟོན་པར་མི་འགྱུར་ལ། དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མི་རྟོག་པས་འདི་ནི་བདེན་ནོ་ཞེས་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་ནས་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ངེས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གྲུབ་པ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་ཉམས་ལ། གྲོལ་བ་ཡང་བདེ་བླག་ཁོ་ནར་མྱུར་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་


DTG103_Page_0665
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་དངོས་པོའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སུ་འཇུག་ལ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པ་མཐོང་བ་ལས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ལས་ལོག་ནས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ནི་ཅི་སླར་ཡང་འདིར་བརྗོད་པ་ལ་དེ་སྐྲག་པས་འཇིག་རྟེན་པ་རང་བཞིན་དང་བཅས་པར་སྨྲ་བ་ལ་བརྟེན། སྐྱོན་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པ་ནི་སྤང་བར་རིགས་ལ། བརྗོད་པ་འདི་ནི་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ན་ཡང་བརྗོད་པ་ལ་བརྟེན་པར་རིགས་ན། རང་བཞིན་དང་བཅས་པར་སྨྲ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་འདི་དག་རང་བཞིན་སྨྲ་བ་སྤངས་ནས་རང་བཞིན་དང་བཅས་པར་སྨྲ་བ་ལ་ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་སྨྲས་པ་རྣམས་མི་སྲིད་པ་ཉིད་ཀྱིས། ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་བརྗོད་པ་སྤངས་ནས་གནས་པས་འཇིག་རྟེན་པ་དངོས་པོའི་ལྟ་བ་ལ་མི་གནས་ཤིང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཇི་ལྟ་བར་གནས་སོ། །འོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉི་མའི་གསུང་གི་འོད་ཟེར་གསལ་བར་སྣང་བས་ན་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པར་མི་རིགས་སོ། །བདེན་ཏེ་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ཡོད་ན་རིགས་ཀྱི་མ་རིག་པས་ལྡོངས་པའི་འཇིག་རྟེན་པས་ཇི་ལྟ་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ལས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་མ་རྟོགས་པས་གདོན་མི་ཟ་བར་འཇིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་གནས་ལ་སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་མ་རིག་པས། །དེས་ན་དྲི་མེད་བརྗོད་པ་འདི་ལ་སྐྲག །ཅེས་པ་ལ། ཇི་ལྟར་བུད་ཤིང་ལ་བརྟེན་ནས་མེ་འབྱུང་ལ། སྤྲིན་ལ་བརྟེན་ནས་ཆར་པའོ་ཞེས་པ་ནི་འདིར་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་མ་རིག་པས་ཤེས་པ་འདིར་ཡང་ཀྟའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་པའི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་མི་མཁས་པའི་སྐྱེ་བོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་མི་ཤེས་ལ། མི་ཤེས་པས་གདོད་མ་ནས་ཞི་བ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་ངེས་པར་


DTG103_Page_0666
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་གདོད་མ་ནས་ཞི་བ་མ་སྐྱེས་པའི་ཆོས་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མི་མཐོང་ཞིང༌། ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་དམིགས་བཞིན་པའི་བདག་དང་བདག་གི་བའི་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་སེམས་ལ་བཞག་ནས། བདག་ནི་མེད་པར་གྱུར་ཏ་རེ་ཞེས་བྱིས་པ་དག་དྲི་མེད་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་ལ་སྐྲག་པར་འགྱུར་རོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་སྟེ་བཤད་པའི་དོན་ལ་བརྗོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། བསྟན་བཞིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་པ་དེ་ཡང་མཚན་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པའོ། །མི་གསལ་བ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འོ་ན་དྲི་མེད་བརྗོད་བྱ་འདི་ལ་སྐྲག །ཅེས་པ་འདིར། འཇིགས་པའི་རྒྱུ་ནི་འབྱུང་ཁུངས་སོ། །ཞེས་པས་འདིར་འབྱུང་ཁུངས་ལ་བརྟེན་ནས་ལྔ་པར་འགྱུར་རོ། །མ་ཡིན་ཏེ་ཀྟའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱུའི་དོན་གསུངས་པས་ཤེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་དོན་གཞན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དྲི་མ་མེད་པའི་བརྗོད་བྱ་ཉིད་ལ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་སྐྲག་པས་སོ། །བརྗོད་བྱ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་རྒྱུར་འགྱུར། དེ་ལས་སྐྲག་པས་སོ། །དེ་ལ་འཇིགས་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཞེ་ན། མ་རྟོགས་པ་རྒྱུར་ཀྟའི་རྐྱེན་གྱིས་བརྗོད་ལ། དེའི་ཕྱིར་འཇིགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་མ་རྟོགས་པ་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དྲི་མ་མེད་པའི་བརྗོད་བྱ་འཇིགས་པའི་རྒྱུའོ་ཞེས་པས་ཡང༌། གལ་ཏེ་དྲི་མ་མེད་པའི་བརྗོད་པ་འཇིགས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་ན་ལྔ་པར་འགྱུར་ལ། འདི་ནི་འཇིགས་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིགས་པ་མ་ལུས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གསུངས་པ། རིན་པོ་ཆེ་ཕྲེང་བ་ལས། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཟད་བྱེད་ཆོས། །ཐོས་པས་རྟོགས་པ་མི་ལྡན་པ། །སྐྲག་འགྱུར་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས། །འཇིགས་མིན་གནས་ལ་འཇིགས་པར་འགྱུར། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་བའི། །མྱ་ངན་འདས་པས་དེ་མི་འཇིགས། །འདིར་སྨྲོས་པ་ཡི་དངོས་མེད་ལ། །ཅི་ཡིས་དེ་ལ་དེ་འཇིགས་བྱེད། །ཐར་པ་བདག་མེད་ཕུང་པོ་མེད། །འདི་འདྲའི་ཐར་པ་ལ་ཡང་དགའ། །ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས། །འདི་ལྟ་བུ་དེས་ཅི་མི་དགའ། །ཞེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འཇིགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར།


DTG103_Page_0667
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དྲི་མ་མེད་པའི་བརྗོད་པ་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། སྒྲའི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤང་བའི་དོན་དུ་སློབ་དཔོན་གྱི་བསམས་བཞིན་དུ་ཟུར་ཆག་པའི་སྒྲའི་སྐྱོར་བ་བྱས་སོ་ཞེས་པ་དེ་མི་འཐད་དེ། །གལ་ཏེ་སྒྲའི་མཚན་ཉིད་བོར་ནས་བརྗོད་པས་དེས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་ནས་སྒྲའི་མཚན་ཉིད་ལོགས་སུ་བོར་བའི་བརྗོད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟ་དེ་ལྟར་སྒྲའི་སྦྱོར་བ་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་ཚིག་ལྷུག་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་མཛད་པར་འགྱུར་ན། དེ་ཡང་མ་མཛད་ལ། དེའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་མི་དྲན་པ་ཉིད་སྲིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་བས་ནི་ཡིན་ནོ། །ཐབས་གཞན་གྱིས་དེའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ནི་ནམ་ཡང་ཟུར་ཆག་པའི་སྒྲའི་སྦྱོར་བ་མི་མཛད་དོ། །འོ་ན་རེ་ཞིག་འགྲོ་བ་མི་འགྲོ་ཞིང༌། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཟུར་ཆག་པའི་སྒྲའི་སྦྱོར་བ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཟུར་ཆག་པའི་སྒྲ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བཟློག་པ་ནི་མང་པོའོ་ཞེས་པས་འདི་ནི། ས་མཐའི་རི་མཐའ་ཉེ་བར་གཟུང་བ་རྟགས་དང་སྐྱེས་བུ་དང༌། །ཀ་ལ་ཧལ་དབྱངས་ཡིག་བྱེད་པོ་ཡང་ཉ། །བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས་འདི་དག་བཟློག་པ་སྟེ། །དེས་ཀྱང་མང་པོ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ། །ཞེས་པ་མ་ངེས་པར་བརྗོད་པ་ལས་ཏེ། བཟློག་པར་སྨྲ་བ་ལ། སྨྲ་བས་བདག་གི་ཚིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་རིག་བྱེད་ཀྱིའོ་ཞེས་པའི་གཞི་ལས་འདི་ནི་རིག་བྱེད་ཀྱི་བརྗོད་པའོ། །གཞན་ཡང་བཟློག་པ་ནི་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་ཁོ་ནའོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེར་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་འཇིག་རྟེན་པས་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སྔགས་དང་བྲམ་ཟེ་རྟོགས་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་ལྟར་འགྱུར་དུ་ཆུག་ན་ཡང༌། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རིག་བྱེད་བཞིན་དུ་སྙན་ངག་མཁན་གྱིས་སྦྱོར་ཏེ། དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། རིག་བྱེད་འཇིག་རྟེན་བར་


DTG103_Page_0668
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

མཐོང་ལ། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་རིག་བྱེད་ལ། །སྒྲ་ནི་ཁྱད་འཕགས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར། །ནམ་ཡང་ཐ་དད་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཡང་སློབ་དཔོན་འདིའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེས་ན་འདིར་ཟུར་ཆག་པའི་སྒྲའི་སྦྱོར་བ་མི་སྲིད་ལ། མཚན་ཉིད་བྱེད་པས་མཚན་ཉིད་མ་ཚང་བ་ཡང་སྲིད་དོ། མཚན་ཉིད་ནི་མཚོན་བྱ་མ་ལུས་པ་ལ་ཁྱབ་པར་འགྱུར་བས་སོ། །མཚོན་ཆ་ཡང་ཁྱད་པར་འཕགས་པས་སྦྱར་བ་བྱས་པའི་སྒྲའོ། །དེ་རྣམས་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་བྱེད་པའི་སྐྱོན་ཡིན་གྱི་སློབ་དཔོན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། དེའི་དུས་ན་རབ་ཏུ་གྲགས་པའི་སྒྲ་མང་པོ་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཟིགས་པ་རྣམས་ཀྱང༌། དེང་སང་གི་པཱ་ཎི་ནི་ལ་མཚན་ཉིད་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེང་སང་དུས་ན་དེས་མཚན་ཉིད་བྱས་པ་ཡང་མ་ལུས་པའི་སྒྲའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་མཚན་ཉིད་བརྗོད་ཀྱང༌། གལ་ཏེ་ན་ཡང༌། དེ་བསམས་པ་དང་དྲན་པ་ཉམས་པ་དག་གིས་མཚོན་བྱ་མ་ལུས་པ་ལ་ཁྱབ་པའི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་མ་ལུས་པས་ན། དེའི་ཚེ་དེ་སུའི་སྐྱོན་ཡིན། འདི་ལྟར་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ནས་འདིར་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཆེས་མ་ཚང་བའི་མཚན་ཉིད་སྨོས་པ་ནི། ཇི་ལྟར་པཱ་ཎི་ནི་དྲན་པ་དང་བསམས་པ་ཉམས་པས་མཚན་ཉིད་མ་ཚང་བ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་དུས་དེང་སང་ན་སྐྱེས་པའི་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ན་ལ་སོགས་པའི་ལ་སྲིད་ལ། གལ་ཏེ་ན་ཡང་རིག་པའི་སྒྲས་སྔགས་དང་བྲམ་ཟེ་དང་རྟོག་པ་གཟུང་ཡང་རུང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་མདོ་རུ་གཟུང་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ལྟར་པཱ་ཎི་ནིའི་སྒྲ་ཡང་སྐྱོན་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་ལ། སྡེར་སྦྱོར་གྱི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པ་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་འདི་དག་འཐད་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་མོན་སྲན་གྲེའུར་བྱས་པའི་སྡེབ་སྦྱོར་ཉམས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་སྦྱོར་བའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས། ཡངས་ཤིང་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྨ་བྱ་རོལ་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་རྣམས་པར་ཕྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དོན་ཆེན་པོར་འཐད་དེ། མཚན་ཉིད་བྱེད་པས་མ་ཚང་བ་མ་ཡིན་ལ། ཁྱད་པར་འཕགས་པས་སྦྱར་བའི་སྒྲ་རྣམས་ཀྱང་ཟུར་ཆག་པའི་སྒྲ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་སྟེ།


DTG103_Page_0669
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

སྤྲོས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་གོ །སྐབས་སུ་བབ་པ་ཉིད་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་དེ་ལས། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཆོས་བསྟན་མི་ཉམས་ཤིང༌། །ཡང་དག་ཉིད་དུ་ནམ་ཡང་ཆོས་བསྟན་མེད། །ཅེས་པ་ལ། སླར་ཡང་འདིར་ཇི་ལྟར་ན། འཇིག་རྟེན་པ་ལ་ཆོས་བསྟན་ཅིང༌། །ཇི་ལྟར་ཡང་འདིར་མི་འཇིགས་ལ། །གཞན་ཡང་ནམ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་གང་དུ་གང་ཆོས་བསྟན་པ་མེད་ཅེས་པ་དེ་དག་འདིར་སྟོན་པར་འདོད་པས་གསུངས་པ། འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་འབྱུང་ཞེས། །འཇིག་རྟེན་ཚུལ་འདི་མི་འགོག་ཅིང༌། །གང་རྟེན་རང་བཞིན་མེད་པས་དེ། །ཇི་ལྟར་ཡོད་འགྱུར་དེ་ཉིད་དེས། །འདིར་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་བརྡར་བཏགས་པ་འདི་དག་མ་རིག་པ་དང་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སོགས་པའི་རིམ་པས་འཇུག་པ་ནང་གི་བདག་ཉིད་དང་ཕྱིའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་རྣམས།། རང་དང་གཞན་དང་གཉི་གའི་རྒྱུ་དང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་གཉི་ག་དང་གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་ལས་སྐྱེ་བར་བརྟགས་པ་རྣམས་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་ལས་སྐྱེ་བར་བརྟགས་པ་ལས་སྐྱེ་བར་སྐྱེ་བ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་རྐྱེན་འདི་པ་ཙམ་དུ་ཁས་བླངས་པར་གྱུར་པས་མི་ཉམས་ལ། དེ་ལས་གཞན་དུ་ན་བརྟགས་ནས་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ལ། གཞན་དུ་བརྟགས་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་དེ་བཞིན་དུ་ཁས་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་པ་མ་ཡིན་པ་ཐར་པ་འདོད་པ་ཁ་ཅིག་གིས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་འདིར་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྐད་དུ། བསྟན་བཅོས་ལས། བྱེད་པོ་ལས་ཀྱི་རྟེན་འབྱུང་ནི། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱེད་པོ་དང༌། །ལས་འཇུག་གཞན་པ་འགྲུབ་པ་ཡི། །རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡང་མ་མཐོང་ངོ༌། །ཞེས་སོ། །དེ་འདི་ལྟར་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཚུལ་འདི་ནི་མི་འགོག་པས། འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་བསྟན་མི་ཉམས་སོ་ཞེས་གནས་སོ། །གང་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་སྟེ། ཡོད་བཞིན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་


DTG103_Page_0670
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཡང་དེ་ལྟར་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས། དེ་ཇི་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡོད་བཞིན་པར་འགྱུར། དེའི་རང་བཞིན་ཡོད་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་དགོངས་པའོ། །དེས་ན་འདི་ལྟར་དཔྱད་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བར་གྱུར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། ནམ་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་མི་བྱེད་དེ། རང་ཉིད་ཀྱིས་མ་དམིགས་པར་གཞན་ལ་བཤད་པ་མི་སྲིད་དོ། །དེས་ན་ཡང་དག་ཉིད་དུ་ནམ་ཡང་ཆོས་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གྲུབ་བོ། །དེ་ལྟར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་མ་ལུས་པར་བསྒྲུབ་པའི་དོན་བསྡུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་ནས། དེ་ལས་གཞན་ལ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་རྣམ་པར་འབྱེད་པས་ངེས་པར་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུའི་དངོས་གྲུབ་མ་ཐོབ་པ་རྣམས། སླར་ཡང་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྩོན་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཞུགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་གསུངས་པ། ཚུལ་འདི་ཡང་དག་རྗེས་དཔོག་གང༌། །དད་ལྡན་དེ་ཉིད་ཚོལ་ལ་བརྩོན། །རྟེན་མེད་ཆོས་འགལ་བརྟེན་པ་ཡིས། །སྲིད་དང་སྲིད་མིན་སྤངས་ནས་ཞི། །ཚུལ་འདི་ནི་དེ་ལྟར་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བར་གནས་སོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་དག་རྗེས་དཔོག་གང་ནི། རང་གི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡང་གལ་ཏེ་ན་སྐྱོན་རྗེས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་བརྩོན་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ་ཞེ་ན། གསུངས་པ། དད་པ་དང་ལྡན་ཡང་གལ་ཏེ་རྩོད་པའི་བསམ་པས་ཀྱང་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། གསུངས་པ། དེ་ཉིད་ཚོལ་ལ་བརྩོན་ཞེས་པ་ལ། དད་པ་དང་ལྡན་ན་ཡང་དོན་དམ་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འདོད་པས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་འདི་ཉིད་ཚོལ་བའོ། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་མི་


DTG103_Page_0671
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

དམིགས་པའི་ཕྱིར་མི་བརྟེན་པའོ། །ཆོས་འགའ་བརྟེན་པས་ནི། ཆོས་འགའ་ཞིག་གསལ་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་རྟེན་མེད་ཆོས་འགའ་བརྟེན་པ་དེས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། གསུངས་པ། སྲིད་དང་སྲིད་མིན་སྤངས་ནས་ཞི། །ཞེས་པ་ལ། སྲིད་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །སྲིད་མིན་ནི་དེ་མེད་པའོ། །དེ་གཉིས་འདིར་སྤངས་ན་ངེས་པར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཞི་བར་འགྱུར་ཏེ། སྲིད་དང་སྲིད་མིན་དག་གི་འཇུག་པ་འགག་པས་ཞི་བར་གྱུར་པའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ།། །།སླར་ཡང་ཇི་ལྟར། སྲིད་དང་སྲིད་མིན་རྟག་སྤོང་ཞིང༌། །ཇི་ལྟར་དེ་ཞི་ཞེས་བརྗོད་ན། །གང་ལས་དེའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི། །འདི་དག་རྐྱེན་འདི་ལས་རིག་ན། །ལྟ་ངན་དྲ་བས་ཟིན་པ་ལྡོག །དེས་ནི་ཆགས་རྨོངས་ཁྲོ་བ་རྣམས། །སྤངས་ཕྱིར་མྱ་ངན་འདས་པ་ཐོབ། །འདི་ནི་འདིའི་རྐྱེན་ལའོ་ཞེས་པས། རྐྱེན་འདི་པ་ལ། དེའི་དངོས་པོ་ནི་རྐྱེན་འདི་པའོ། །འདིས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་རྐྱེན་འདིས་གསུངས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་གང་ཞིག་གིས་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རྐྱེན་འདི་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་འགའ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་ཏུ་ཡོངས་སུ་མི་རྟོག་པར་གྱུར་པས། འཇིག་རྟེན་པའི་ལྟ་བ་ངན་པའི་དྲ་བའི་ནང་ནས་ལྡོག་ལ། དེ་ལས་ལོག་ནས་ཀྱང༌། དངོས་པོ་དང་དངོས་མེད་ཀྱི་ལྟ་བས་བསླང་བ་འདིའི་སྲིད་དང་སྲིད་མིན་གྱི་རང་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་སྤངས་པས་སྤོངས་ལ། དེ་སྤངས་ནས་ཀྱང་ལྟ་བའི་རྩ་བ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འདིའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ལྡོག་གོ །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཡུལ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་པས་རྟོགས་ལ། དེ་སྤངས་པར་གྱུར་ན་ཡང༌། དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་དེ་ལ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུ་མཚན་མེད་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་འདི་ལ་མི་ལྡན་ལ། དེས་ན་རྣལ་འབྱོར་བ་དེ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། གཏི་མུག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་


DTG103_Page_0672
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]

འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་ན་ཡང༌། སྔར་འཕངས་པའི་དངོས་པོ་འདི་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། སྔོན་མེད་པའི་དངོས་པོ་འཕེན་པ་སྤངས་པས་ངེས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་འདི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ། ཤེས་རབ་ཅན་དང༌། དད་པ་ཅན་དང་ལྡན་པས་ཀྱང༌། ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་པའི་རྐྱེན་འདི་པའི་མཚན་ཉིད། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞིང༌། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཉན་པ་དང་བསམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་གཞན་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པས་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་བར་རིགས་སོ་ཞེས་བྱའོ། །བསིལ་བའི་ངག་གི་འོད་ཀྱི་ཀུ་མུ་ད་ཅན་ནི། །བདུན་ཅུ་པ་ནི་ཀུན་ནས་རབ་ཏུ་གསལ་བྱེད་པའི། །ཟླ་བ་རྣམ་པར་འཕྲོ་བས་གསལ་བྱས་ལམ་རིག་པ། །ཅི་ཡང་མིན་ཞིང་ཅི་ཡང་མིན་མིན་ཆགས་པས་བརྟེན། །གང་ཞིག་དབུ་མར་འཇུག་པར་མ་སྨོས་པ་དག་དང༌། གང་ཞིག་དབུ་མའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མི་གསལ་བ། །དངོས་པོའི་དེ་ཉིད་མ་ལུས་དེ་དག་བདག་གིས་ནི། །བདུན་ཅུ་པ་ཡི་རྣམ་པར་བྱེད་པ་འདིར་གསལ་བྱས། །གང་ཞིག་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་ཡིས། །ཡུན་རིང་ས་དུས་ནས་འབད་པ་ཆེན་པོས་མཛད་པ་ཡི། །དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཞེས་བྱ་འདི། །ལམ་ཆེན་རྒྱལ་བ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་གཤེགས་པ་སྟེ། །དེ་ལ་འཇུག་ཕྱིར་སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་ཞེས་བྱ་བའི། །བསྟན་བཅོས་གང་ཞིག་འཕགས་པ་ཀླུ་སྒྲུབ་ཅེས་བྱ་བས། །གསུངས་པ་དེ་ནི་བདག་གིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཡི། །དགེ་བ་གང་གིས་སྐྱེ་བོས་སངས་རྒྱས་ཉིད་གྱུར་ཅིག །སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ཟླ་བ་གྲགས་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །། སྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུའི་འགྲེལ་པ་ནི། །དགེ་སློང་དྷརྨ་གྲགས་ཀྱིས་བསྒྱུར། །གཞུང་གྲངས་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་དང་ནི། །བརྒྱ་ཕྲག་གཅིག་གིས་ལྷག་པ་ཡིན། །དཔལ་ན་ལེན་དྲའི་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་པཎྜི་ཏ་ཨ་བྷ་ཡཱ་ཀཱ་ར་དང༌། སྣུར་ལོ་ཙཱ་བ་དྷརྨ་གྲགས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བའོ།། །།


previousསྟོང་ཉིད་བདུན་ཅུ་པའི་འགྲེལ་པ། ཟླ་བ་གྲགས་པ།next