སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་པ།དབུ་མ། ཧ༽ཀླུའི་བཤེས་གཉེན། ཡེ་ཤེས་ཟླ་བ། དཔལ་གྱི་སྦས་པ། དགའ་བའི་དཔལ། སློབ་དཔོན་བིདྱཱ་ཀ་ར་པྲ་བྷ། སློབ་དཔོན་ཀམྤ་ལ། བཙུན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན།
Nitartha Publication
མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།
སྐུ་གསུམ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟན་བཅོས།
ཀླུའི་བཤེས་གཉེན།
― DTG108_Page_0002 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཀཱ་ཡ་ཏྲ་ཡ་ཨ་བ་ཏཱ་ར་མུ་ཁནྣཱ་མ་ཤཱ་སྟྲ། བོད་སྐད་དུ། སྐུ་གསུམ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟན་བཅོས། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྤྲུལ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་ནི་ཆོས་སྐུ་སྟེ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ཐུབ་པའི་སྐུ། །དེ་ཡིས་དེ་ཡི་བྱང་ཆུབ་བསྡུས། །སྦྱོར་བའི་ས་ལ་བརྟེན་རྣམས་དང༌། །གཞན་དག་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར། །སངས་རྒྱས་དབང་གིས་སེམས་ཅན་སྣང༌། །རྣམ་རིག་འབྱུང་བ་དང་པོར་འདོད། །ཡང་དག་མཐོང་བའི་བློ་ཅན་རྣམས། །དེ་བཞིན་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས། །སངས་རྒྱས་སྣང་བ་ཅི་རིགས་པར། །རྣམ་རིག་འབྱུང་བ་གཞན་དུ་འདོད། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཕྱིར། །དཀར་པོའི་ཆོས་ཀུན་རབ་རྫོགས་པས། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་ཡོད་པ་དང༌། །དེ་ཤེས་པ་ནི་གཞན་དུ་འདོད། །དང་པོ་གཉིས་ནི་བཏགས་པའི་ཡོད། །གསུམ་པ་དོན་དམ་པ་ཡང་ཡིན། །དེ་
― DTG108_Page_0003 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ལས་ཀྱང་གསུམ་པ་ནི། །གཉིས་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པར་འདོད། །དྲི་མེད་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ནི། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་མ་གཏོགས་པར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་གཞན་ནི། །གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་དང༌། །སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཕྱེ། །རྟོག་མེད་ཡེ་ཤེས་དེ་བཞིན་ཉིད། །དག་པས་དེ་གཉིས་བསྡུས་པ་ཡིན། །བདེ་གཤེགས་རྣམས་ནི་རང་གཞན་དོན། །ཕུན་ཚོགས་ཕ་རོལ་གཤེགས་པར་འདོད། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་དེའི་དངོས་དེའང༌། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་བསྡུས་པ་ཡིན། །དེ་ཡི་དབང་གིས་གཞན་དག་ཏུ། །བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་སྣང་བས་ན། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དུ་མ་དག །རྣམ་པར་གཞག་པར་འདོད་པ་ཡིན། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་ཉོན་མོངས། །ཆོས་ཀུན་ཇི་ལྟར་གདགས་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ལ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀུན་རྣམ་པར་གཞག །གང་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས། །དེ་ལས་གཞན་ཡོད་མ་ཡིན་རྣམས། །དེ་ཡི་དབང་གིས་བྱ་བ་ཡིས། །ཐུབ་པ་ཆེ་ལ་རབ་ཏུ་གདགས། །དེ་ཕྱིར་ཁོ་ན་དེ་བཞག་པ། །བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་
― DTG108_Page_0004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྣ་ཚོགས་བསྟན། །ནམ་མཁར་སྣ་ཚོགས་འཇོག་པ་བཞིན། །རབ་ཏུ་ངོ་མཚར་ཆེ་ཞེས་བྱ། །ཐ་སྙད་གདགས་བྱ་ཡོད་ན་ནི། །ཕན་ཚུན་དག་གི་དབང་གིས་ན། །ད་ལྟར་ཇི་ལྟར་མི་རྣམས་ཀྱི། །ཐ་སྙད་རྣམས་འཇུག་བཞིན་དེ་ཚེ། །དབང་དུ་བྱ་བར་དེ་དག་གི །བྱེ་བྲག་འདི་ཉིད་འབའ་ཞིག་སྟེ། །གཅིག་ནི་རྣམ་རྟོག་བཅས་པར་འདོད། །དེ་བཞིན་ཅིག་ཤོས་རྣམ་རྟོག་མེད། །ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་འདོད། །དེ་ལྟར་རྣམ་རྟོག་མེད་རྣམས་ཀྱི། །དབང་གི་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱང་འདོད། །དེ་ལྟར་རྣམ་རྟོག་མེད་མོད་ཀྱི། །སྔར་མངན་འདུས་བྱས་དབང་གིས་ན། །ཇི་ལྟར་འགོག་ལས་ལྡང་འགྱུར་བ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་འགྱུར་བ་ཡིན། །དཔེར་ན་ཉི་མ་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་རྟོག་མེད་པ་རྣམས་དབང་གིས། །ཆུ་དང་བཅས་པའི་སྣོད་རྣམས་སུ། །གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བར་འཇིག་རྟེན་སྣང༌། །དེ་བཞིན་མི་རྟོག་བདག་ཉིད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དབང་གིས་ན། །སྐལ་ལྡན་རྣམས་ལ་སྐུ་གཉིས་ཀྱི། །གཟུགས་བརྙན་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཆུ་དང་སྣོད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །ནམ་མཁའ་ཡི་ནི་གཟུགས་བརྙན་ཡང༌། །ཐ་དད་པར་ནི་སྣང་མོད་ཀྱི། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་ཐ་དད་མེད། །དེ་བཞིན་གཟུགས་བརྙན་ཐ་དད་པ། །འདུལ་བའི་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་སྣང་མོད་ཀྱི། །དེ་ནི་ཐ་དད་འགྱུར་བ་མེད། །གལ་ཏེ་མི་རྟོག་དེ་ལྟ་མིན། །སངས་རྒྱས་གཞན་དོན་མཛད་མི་འགྱུར། །དེ་ལྟ་ན་ནི་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །མ་གྲུབ་པས་ན་གཞན་དོན་ཉམས། །སྟོན་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་དུ་ནི། །ཅིག་ཅར་རམ་རིམ་གྱིས་བརྟག་གྲང་ན། །དོན་སྨྲ་རྣམས་ལ་རིགས་པས་ནི། །གཉི་ག་ལྟར་ཡང་དེ་མི་འགྲུབ། །ཡོད་མེད་ཡུལ་ལ་ཤེས་པ་ནི། །ཅིག་ཅར་འཇུག་པར་མི་ནུས་སོ། །ཇི་ལྟར་གཅིག་པུའི་མཚན་ཉིད་དེ། །སྣ་ཚོགས་དོན་ལ་དམིགས་པར་འདོད། །དེ་ལྟ་མིན་ན་དུས་གཅིག་ན། །གདུལ་བ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན། །ཉམས་སུ་ལེན་གྱུར་སྟོན་པ་ཡི། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་བཏགས་ཡིན་འགྱུར། །དུས་གསུམ་ཤེས་བྱ་ཐ་དད་ཀུན། །གང་ཕྱིར་གཉིས་མེད་མཚན་ཉིད་དུ། །དེ་མཁྱེན་
― DTG108_Page_0005 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཅིག་ཅར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་འདོད། །ལོག་པ་གཉིས་སུ་ལྟ་བ་ཡི། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་རྟོག་མེད་འདོད། །གཉིས་མེད་ཡང་དག་ཡོད་གཟིགས་པ། །སྟོབས་བཅུ་རྣམས་ནི་རྣམ་རྟོག་བཅས། །ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་གི ། བྱ་བ་གང་ཚེ་སྣང་འགྱུར་ན། །དོན་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཡི། །དེ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཐ་སྙད་གདགས་པ་བྱ་བའི་རྒྱུ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཇུག་པ་ཡི། །རྟེན་ནི་རྩ་བའི་སེམས་ཡིན་ཏེ། །རྩ་བའི་ཡན་ལག་དེར་འདོད་ལྟར། །དུ་མའི་མཐུ་ལྡན་མི་རྟོག་པའི། །ཡེ་ཤེས་འཇུག་པའི་གནས་ཡིན་པས། །དེ་ཡི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད། །དག་པ་རྩ་བའི་རྒྱུར་འདོད་དོ། །རྣམ་པ་དུ་མར་འཇུག་པས་ན། །རྣམ་རྟོག་ཀུན་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་འཇིག་བས་ཡེ་ཤེས་ནི། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་འབྱོར་དང་ལྡན། །ཕུང་པོར་བཅས་པའི་མྱ་ངན་འདས། །ཐུབ་སྐུ་གཉིས་ལ་བཞག་པ་ཡིན། །ཕུང་པོ་ཀུན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཕུང་པོ་མེད། །མི་གནས་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡི། །ཁྱད་པར་བརྙེས་པ་སྐྱོབ་རྣམས་ཀྱི། །སྐུ་གསུམ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །བསྡུས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ། །སྐུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས། །མྱ་ངན་འདའ་ལ་བཞུགས་མི་འདོད། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིས་དེ་དག་རྣམས། །འཁོར་བ་ལ་ཡང་བཞུགས་མི་འདོད། །སྐུ་གསུམ་པོ་ནི་དེ་དག་ཀྱང༌། །ཡོད་མིན་མེད་པའང་མ་ཡིན་ལ། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་གཅིག་པའམ། །ཐ་དད་མིན་པར་འདོད་པ་ཡིན། །ཆོས་སྐུ་བརྙེས་པར་གྱུར་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཀུན་རྟོག་ཀུན། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཆད་པའི་ཕྱིར། །མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད། །ལོག་ཡིན་དེ་ལྟར་སྣང་ཕྱིར་དང༌། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་གཉིས་མཛད་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ཕྱིར། །དེ་དག་ལ་ནི་གོ་རིམས་མཚན། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་མོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་དང་སྤངས་དག་པས། །སྐུ་གསུམ་པོ་དག་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་དེ་ཡིས་བསྡུས། །རྩ་བའི་སེམས་ནི་གྱུར་པས་ན། །ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ཡིན། །འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་གྱུར་པ་ལས། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཐོབ་པར་
― DTG108_Page_0006 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར། །གང་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཀུན། །འགྲུབ་ནུས་རྟེན་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན། །རྩ་བའི་སེམས་ཡིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །དག་པས་དེ་ཡི་ཆོས་སྐུ་འཐོབ། །གང་ཕྱིར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །ཐ་སྙད་གདགས་པ་རྣམ་པ་ཀུན། །འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་དེ་ཕྱིར་ཏེ། །དག་པས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་འཐོབ། །ཇི་ལྟར་གཞན་དབང་ཟད་པ་ལྟར། །བརྟགས་ལ་ཟད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེ་བས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི། །དེ་དང་ཐ་དད་ཉིད་དུ་བཞག །དེ་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་ལས་ཀྱང༌། །སྤྲུལ་པ་ཐ་དད་གཞག་པ་ཡིན། །དེ་རྒྱུར་ན་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས། །ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ་ཅིག་ཤོས་མིན། །སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་མཚུངས་ཉིད་དེ། །དང་པོ་ལ་ནི་ལས་ཀྱིས་འདོད། །གཉིས་པ་ལ་ནི་བསམ་པས་ཏེ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་རྟེན་གྱིས་ཏེ། །གང་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ལ། །ཕན་དང་བདེ་མཛད་མཐར་ཕྱིན་པ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་ཕན་པ་དང༌། །བདེ་བའི་བསམ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །སྤྲུལ་པ་དུ་མར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །རྣམ་པ་དུ་མར་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཅིག་པུར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་གཅིག་པུར་འདོད། །དེ་ལ་སྤྲུལ་སྐུ་གཞན་གྱི་དོན། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །དེ་ལ་གཞན་དོན་བྱ་བ་ཡི། །ཕུན་སུམ་འབའ་ཞིག་སྣང་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་རང་གི་དོན། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཕྱེ་རིག་བྱ། །དེ་ལ་རྣམ་ཀུན་རང་གི་དོན། །ཕུན་སུམ་འབའ་ཞིག་སྣང་ཕྱིར་རོ། །དོན་དེ་རྣམ་གཉིས་གྲུབ་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །གང་ཕྱིར་དེ་དག་སྣང་བྱེད་པའི། །མཐུ་ནི་དེ་ལ་ཡོད་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དབང་ཟད་པས་དེར་བརྟེན་པའི། །བརྟགས་པ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཕྱིར་གྲུབ་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་ཟད་པར་འགྱུར། །སྐུ་རྣམ་གཉིས་ནི་ཆོས་སྐུ་ལ། །བརྟེན་པ་ཡིན་ཡང་དེ་ཡི་ཕྱིར། །གཉིས་ཀྱི་དོན་གཉིས་ཕུན་ཚོགས་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་གནས་ཤེས་བྱ། །འཇུག་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ། །ཇི་ལྟར་ཀུན་གཞི་སེམས་ལས་ནི། །གཉིས་སུ་སྣང་བར་འབྱུང་འགྱུར་བ། །དེ་རྣམས་དག་པས་སྐུ་འཐོབ་པོ། །དེ་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཡང༌། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་འབྲེལ་བར་འདོད། །སྤྲུལ་པའང་
― DTG108_Page_0007 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། །རབ་ཏུ་འབྲེལ་བར་བརྗོད་པ་ཡིན། །སྤྲུལ་གནས་གྱུར་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ། །རྣམ་གཅིག་དངོས་ཕྱིར་ཚོགས་ལ་སོགས། །ཐ་དད་ཕྱིར་ནི་ཁམས་ཀུན་དུ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་གནས་ཅིག་ཤོས་མིན། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ནི་ཆོས་སྐུ་དང༌། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་འབྲེལ་པར་འདོད། །ཡང་ན་དབང་གི་འབྲས་བུ་ཡི། །རྣམ་པ་ཀུན་དང་ལྡན་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དེ་དང་དེར། །རྒྱུན་གྱི་འཇུག་པ་ཡིན་པས་ན། །སྤྲུལ་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་སྟེ། །རྟག་པར་ཟས་སྦྱིན་འདྲ་བར་འདོད། །ཆོས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་འཇུག་པ། །འཁོར་བ་སྲིད་དུ་མི་འཆད་པས། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་རྟག་པ་སྟེ། །རྟག་ཏུ་བདེ་སྤྱོད་བཞིན་དུ་འདོད། །འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ཕྱིར་དང༌། །གཞན་འགྱུར་མེད་ཕྱིར་རྣམ་ཀུན་དུ། །ཆོས་སྐུ་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་རྟག །ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །སྤྲུལ་ཡོད་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་མེད། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་ཡོད་ཅིག་ཤོས་མེད། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་དང་ཅིག་ཤོས་ཡོད། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་མེད་ཅིག་ཤོས་མེད། །དེ་ལ་མོས་པས་བརྟེན་རྣམས་དང༌། །མཚན་མ་མེད་པའི་ས་རྣམས་དང༌། །མཚན་མ་བཅས་པ་གཞན་རྣམས་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་གོ་རིམས་བཞིན། །དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་རྒྱུ་པ། །མ་གྲུབ་པ་ལ་དབང་འདོད་ཀྱི། །དེ་བཞིན་དོན་ཤེས་སེམས་རྒྱུ་བ། །གྲུབ་ལ་དེ་ཡོད་ག་ལ་འགྱུར། །དེས་བཤད་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་དག་གི །ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །གནས་ངན་ལེན་སྤངས་དེ་ཡི་ཚེ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག །སངས་རྒྱས་ས་ལ་ནག་པོ་དང༌། །དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི། །དངོས་པོ་ཀུན་གྱིས་ལྡོག་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་གྱུར་པར་འགྱུར་བ་དང༌། །དམ་པ་དང་ནི་དམ་ཆོས་མིན། །བསྟེན་དང་སྤངས་པས་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་ཉིད་དག་རབ་ཕྱེ་བས། །སངས་རྒྱས་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ། །རང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཕྱེ་ལ། །དེ་དག་གི་ནི་འབྲས་བུ་དག །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་སྣང་མི་སྣང༌། །དེ་ཕྱིར་མཚུངས་པ་སྤངས་པ་
― DTG108_Page_0008 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན། །དེ་དག་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་པས། །དེ་དག་ལྡོག་དང་གྱུར་པ་ནི། །ཐུབ་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཡོངས་ཤེས་དང༌། །སྤོང་དང་མངོན་དུ་མཛད་དེའི་ཕྱིར། །དེ་ཡི་འབྲས་བུ་སྐུ་ཐོབ་པོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ལས། །ཡེ་ཤེས་དམ་པ་གཞན་མེད་དོ། །ཤེས་བྱ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ཀྱང༌། །ཤེས་བྱ་དམ་པ་གཞན་མེད་དོ། །ཤེས་བྱ་ཡེ་ཤེས་བྱེ་བྲག་གིས། །གཉིས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་གྱུར་པ། །རྣམ་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་གནས་གྱུར་ཡིན། །དྲི་མེད་ཡེ་ཤེས་རྣམ་མི་རྟོག །བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་རྣམ་རྟོག་བཞིན། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི། །གཉིས་མེད་ཆོས་ལྟ་གཉིས་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་དབྱིངས་གཉིས་མེད་པས། །རབ་ཏུ་ཕྱེ་བར་འདོད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱང༌། །གཉིས་མི་གཟིགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །འདུས་མ་བྱས་ཕྱིར་གཉིས་མེད་ཕྱིར། །གཉིས་པོ་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །སྔ་ན་མེད་པར་སྩོགས་པ་སྟོང༌། །གཉིས་མེད་པ་ནི་གཞན་དུ་འདོད། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །གསལ་དང་མི་གསལ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་གསལ་ལམ་མི་གསལ་བའི། །སེམས་རྣམས་ཀུན་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །གཉིས་པོ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པ། །དེ་ནི་གསལ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །གཉིས་ཀྱི་དོན་ནི་རྟོགས་འགྱུར་བ། །གསལ་བ་མ་ཡིན་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་བཞིན་རྒོད་དང་བྱིང་བ་དག །ཉེ་བར་ཞི་བས་གསལ་མི་གསལ། །དེ་ཚེ་བློ་ལྡན་དེ་མཁྱེན་ཏེ། །མཉམ་དུ་འཇུག་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དཔེར་ན་གཉིས་དང་རྣམ་པར་རྟོག །ཐ་དད་དབྱེ་བར་མི་ནུས་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱང༌། །ཕན་ཚུན་ཐ་དད་མེད་པར་གནས། །དགྲ་བཅོམ་རྣམས་ནི་ཤེས་ལྡོག་པ། །གཉིས་རྟོག་སྤངས་པ་མིན་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དེ་འཇུག་པ། །གཏན་ནས་བཟློག་པར་འདོད་པ་ཡིན། །དཔེར་ན་མདའ་ནི་འཕངས་པ་ཡང༌། །སྔར་བཀང་དབང་གིས་འགྲོ་བ་སྟེ། །དེ་བཞིན་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱང༌། །སྔོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འཇུག་པ་ཡིན། །རྟག་ལ་
― DTG108_Page_0009 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པ་འཇུག་ཕྱིར་དང༌། །འགྱུར་བ་མེད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་རྟག་པ་ཉིད། །འདུས་བྱས་ཡིན་པས་མི་རྟག་ཉིད། །འབྱོར་པའི་རྣམ་ཀུན་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་འཇིག་པས། །གཟིངས་འདྲར་བརྗོད་པ་མདོ་སྡེའི་དོན། །དགོངས་པ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བརྗོད། །གནས་པོ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི། །དེ་ཡི་གནས་སུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཉེས་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བས་ན། །སེམས་ནི་དེ་ཡི་གནས་མ་ཡིན། །འགྲོ་བའི་བགེགས་བྱེད་མ་ཡིན་པས། །སྐབས་ནི་རབ་ཏུ་འབྱེད་པས་ན། །ནམ་མཁའ་གཟུགས་སུ་སྣང་ཀུན་གྱི། །གནས་སུ་འདི་ནི་འདོད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་གནས་ནི་གྱུར་པ་ན། །དེ་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཡིན། །སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་གནས་མེད་ལ། །དེས་ན་དེ་ནི་དེ་ཡི་གནས། །ཡེ་ཤེས་དང་ནི་གནས་གྱུར་པ། །དེ་གཉིས་དེ་ཚེ་ཕན་ཚུན་དུ། །གནས་ཀྱི་དངོས་པོར་འདོད་པ་སྟེ། །རྩ་བའི་སེམས་ལས་རྣམ་རྟོག་བཞིན། །རྩ་བའི་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་སུ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་བྱུང་ཚེ་དེ་ཡང་ནི། །དེ་བརྟས་བྱེད་པར་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་གནས་པོར་གྱུར་པ་ལ། །བརྟེན་ནས་དམ་པ་རྣམ་དག་གི །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་འབྱུང༌། །དེ་ཡང་དེ་འགྲུབ་བྱེད་པ་ཡིན། །གཞི་དང་གནས་དང་དམིགས་པ་དང༌། །འབྲས་བུ་དང་ནི་རྟེན་ཆེ་བས། །དེ་ཉིད་དམ་པའི་དོན་དུ་ན། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དམིགས་པར་བྱ་དང་དམིགས་བྱེད་པ། །མཚུངས་མཉམ་ཤེས་རབ་རྒྱུ་བ་ལ། །ཏིང་འཛིན་ཡེ་ཤེས་ཐ་དད་མེད། །གནས་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོར་མིན། །རྣམ་རྟོག་མེད་ལ་དམིགས་བྱ་དང༌། །དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཚུངས་མཉམ་འདོད། །གཟུང་དང་འཛིན་པ་མེད་ཉིད་དུ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོར་ཡིན། །གཉིས་སུ་རྟོག་པའི་སྐབས་ཀྱིས་ན། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམ་པར་གཞག །དེ་མི་འཇུག་ན་བརྟན་རྣམས་ལ། །དེ་ཚེ་དེ་བཞག་གང་ནས་འབྱུང༌། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྣང་བའི། །རྣམ་པར་རྟོག་ལ་སེམས་ཞེས་བྱ། །དེ་ཡི་བྱེ་བྲག་གང་སྣང་བ། །དེ་ལ་སེམས་ལས་བྱུང་ཞེས་རྟོག །དཔེར་ན་
― DTG108_Page_0010 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་ནས། །བྱེ་བྲག་རྣམས་ནི་བཞག་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་སུ། །སེམས་ལས་བྱུང་རྣམས་རྣམ་པར་འཇོག །གང་ཚེ་འདི་ན་དངོས་པོ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཅི་ཡང་མེད། །དེ་ཚེ་གང་གི་བྱེ་བྲག་གིས། །ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ག་ལ་ཡོད། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་ཙམ་སྟེ། །འདི་ལ་སེམས་མེད་སེམས་བྱུང་མེད། །རྣམ་རྟོག་རྣམ་པ་ཐ་དད་པས། །དེ་དག་ཐ་དད་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་བས་རྣམ་རྟོག་མི་འཇུག་ན། །ཐ་དད་དོན་མིན་སྤྱོད་ཡུལ་གཅིག །ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་འཁྲུལ་མེད་པའི། །མཚན་ཉིད་དུ་ནི་གཞག་པ་ཡིན། །གཉིས་མེད་པ་ཡི་དོན་དམིགས་པས། །ཡེ་ཤེས་གཉིས་དོན་མི་དམིགས་པར། །ཤེས་རབ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན། །དེ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བརྗོད། །དེ་ལྟར་དྲན་སོགས་ཆོས་གཞན་ཡང༌། །རང་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མི་འཇུག །དེ་ཡི་ཚེ་ན་འདོགས་བྱེད་ཀྱི། །མཚན་ཉིད་ཐ་དད་སོ་སོ་མིན། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་གཅིག་པུ་ཉིད། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མཆོག་རྣམས་བཞེད། །དེ་མིན་ཏིང་འཛིན་གང་ཡིན་རྣམས། །ཡང་དག་མིན་གནས་རྣམ་པར་གཡེང༌། །གང་དུ་སེམས་ནི་མཉམ་འཇོག་པ། །ཡུལ་དེར་བློ་གྲོས་འཇུག་བྱེད་པ། །བདེན་པར་ཏིང་འཛིན་གཞན་མིན་ཏེ། །མི་མཉམ་འཇོག་པ་ཡིན་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་མི་རྟོག་མཚན་ཉིད་དོ། །ཏིང་འཛིན་ཆེན་པོ་གཅིག་པུ་ལ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་ཐམས་ཅད་ནི། །ཁོངས་སུ་ཆུད་པར་བསྟན་པ་ཡིན། །ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་གཅིག་པུས་ཀྱང༌། །བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྐོང་བྱེད་ལྟར། །དེ་བཞིན་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་གཅིག །སེམས་ཅན་དོན་ནི་སྣ་ཚོགས་བྱེད། །དེ་དག་ལས་མང་ཐ་དད་པས། །དེ་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དངོས་གཅིག་ལ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས། །མང་པོ་དག་ཀྱང་འདོགས་པར་བྱེད། །དབུ་མའི་ལམ་ལས་བྱུང་པ་ཡི། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་དེ། །རྟག་དང་ཆད་པར་ལྟ་རྣམས་ཀྱི། །ཐོབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང༌། །རྣམ་རིག་ཙམ་ཉིད་མ་གཏོགས་པར། །རིགས་པས་བརྟགས་ན་འདིར་གཞན་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མི་འཐད་དོ། །རྫོགས་པའི་
― DTG108_Page_0011 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་འདོད་རྣམས་ཀྱིས། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་བས་རྣམ་པར་རིག་ཙམ་དུ། །སྒོམ་ལ་རྟག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ། །རྣམ་རྟོག་མི་རྟོག་བདག་ཉིད་དང༌། །གཉིས་ཀྱང་གཉིས་མེད་བདག་ཉིད་དེ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་བཞིན། །འདི་ལ་བརྟག་བྱ་མེད་རྟོག་མེད། །དངོས་པོ་གང་ཡང་བསྣན་མེད་ཅིང༌། །བསལ་པ་མེད་པས་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་མཐོང་བས་གྲོལ། །གསེར་འདོད་པས་ནི་གསེར་ཡོད་པའི། །ས་ལ་ལེགས་པར་སྦྱང་བ་ཡི། །རྣམ་པ་རབ་ཏུ་བརྩོན་བྱས་ན། །གསེར་ནི་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་འདོད་པས། །སྟོང་པའི་བདག་ཉིད་ཆོས་རྣམས་ལ། །ལེགས་པར་རྣམ་འཇིག་རྣམ་པར་བརྩོན། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་རེག་པར་འགྱུར། །རྣམ་པར་འཇིག་པར་དེ་དང་དེས། །འདོད་པ་རྣམ་པར་བཤིག་བྱས་ན། །འདོད་ལས་འདོད་ཆགས་བྲལ་འཐོབ་ཀྱི། །འདོད་པ་མི་སྟེན་ཕྱིར་མིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི། །ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་ཕྱིར་གཉིས་རྟོག་པ། །རྣམ་པར་འཇིག་པ་རྒྱུར་འདོད་དེ། །རྣམ་རྟོག་ཡིད་མི་བྱེད་པས་མིན། །རྟག་ཏུ་དམིགས་པ་གང་ལ་ཡང༌། །སེམས་ནི་གདགས་པར་མི་བྱའོ། །ཀུན་ལ་མངོན་ཞེན་རྣམ་ཀུན་དུ། །སྤང་བར་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་གོ །ཀུན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་གྱུར་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་ཏུ་ཡོངས་སྤངས་པ། །རང་གི་ངང་གིས་མི་རྟོག་སྟེ། །གཉིས་མེད་མཚན་ཉིད་དེ་ལ་སྤྱོད། །འཕགས་པ་ཇི་ལྟ་བུར། །གཉིས་བཤིག་གཉིས་པོ་མེད་ལ་སྤྱོད། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དེའི་སྒྲིབ་པ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྤོང༌། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དེའི་སྒྲིབ་པ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རབ་སྤངས་པ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་དག །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཁྱབ་བདག་གི །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ན། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཁྱབ་བདག་བརྙེས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དག་པའི། །དེ་བཞིན་ཉིད་མཁྱེན་མཚན་ཉིད་ནི། །སངས་རྒྱས་ཡིན་ཏེ་སྐུ་གཉིས་ཀྱིས། །ཁྱབ་བདག་ལྷུན་གྲུབ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་དོན་གྱི་རྣམ་ཀུན་ལ་
― DTG108_Page_0012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་དུ་རྗེས་སུ་ནན་ཏན་མཛད། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་གཞག་པ། །གཞན་དག་གང་དུ་གང་མཛད་པ། །ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀུན། །སྐུ་གསུམ་དག་ཏུ་འདུས་པ་ཡིན། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་རྟོགས་པ་ཡིས། །སྐུ་གསུམ་བརྙེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །མདོར་ན་ཐམས་ཅན་མཁྱེན་ཉིད་ནི། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བསྡུས་པ་ཡིན། །རྟོགས་པར་བྱ་དང་ཐོབ་བྱ་དང༌། །ཐམས་ཅད་མཐར་ཐུག་གྱུར་པར་བརྗོད། །འདི་ལས་རྟོགས་བྱ་གཞན་མེད་དེ། །འདི་ལས་གོང་ན་ཐོབ་བྱ་མེད། །སངས་རྒྱས་མཚན་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས། །འཇིག་རྟེན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ཡི། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་བསྟན་མཛད་པ། །ཀུན་རྫོབ་དང་ནི་དོན་དམ་འདོད། །ཚིག་ནི་ལྔ་དང་ལྔ་དག་གིས། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་རིག་བྱ། །སྐུ་གཉིས་པོ་ནི་དང་པོས་བསྟན། །གཉིས་པ་ཡིས་ནི་གསུམ་པ་བསྟན། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་སྣ་ཚོགས་ལུས་རྣམས་དང༌། །རིགས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་སྟོན་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་མཐུ་ནི་ཉེར་སྒྲུབ་ཕྱིར། །བདག་ཉིད་གཅིག་མིན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །འདི་ལས་གཉིས་པོ་རྣམ་གཞག་པར། །འདོད་པ་ཡིན་ཏེ་ཅིག་ཤོས་ནི། །རང་གི་མཚན་ཉིད་གནས་པའི་ཕྱིར། །ཁྱབ་བདག་ཚོགས་བརྙེས་པ་ཡི་ཕྱིར། །རང་མཚན་ཉིད་དང་ཁྱབ་བདག་གིས། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པའི་ཕྱིར། །རང་གི་རིགས་ལ་སྐྱེས་བུའི་མཐུས། །བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་ཐོབ་ཕྱིར། །དེ་མིན་རིགས་ལ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི། །ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་རྟོགས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དག་གདམས་ངག་རབ་སྦྱིན་པས། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས། །རབ་ཏུ་སྨིན་པ་ཡོངས་འགྲེལ་ཕྱིར། །སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ལས་ཀྱི་འབྲས་ཡོད་རྟོགས་མཛད་ཕྱིར། །ཡང་དག་སྦྱོར་བ་སྒྲུབ་པ་ཡིས། །མ་སྨིན་པ་རྣམས་སྨིན་མཛད་ཕྱིར། །གཉིས་པོ་དེ་ཡིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནི་གཞི་དངོས་ཡིན། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་དབང་གིས་ཏེ། །ལོག་པར་སྣང་བར་ཞུགས་ཕྱིར་རོ། །རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་གནས་ཕྱིར། །སེམས་མེད་པ་ཡི་རང་བཞིན་ཕྱིར། །
― DTG108_Page_0013 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡེ་ཤེས་དེ་བཞིན་ཉིད་དག་པས། །དེ་བཞིན་རོ་གཅིག་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །དམ་པའི་དོན་ནི་མྱོང་གྱུར་པ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །ཀུན་རྫོབ་དོན་གྱིས་དེ་རྗེས་ལ། །ཐོབ་པས་དེ་ནི་ཐོབ་ཕྱིར་རོ། །མདོར་བསྡུས་ན་ནི་མཚན་ཉིད་ནི། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་དབང་མཛད་ནས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་གསང་བ་ལས། །ཐུབ་པའི་དབང་པོ་སྐུ་བསྟན་འདོད། །རབ་ཏུ་དབྱེ་དང་ཚད་དང་ནི། །མཐའ་དང་དེ་བཞིན་ཕྲིན་ལས་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་འབྱུང་བ་དང༌། །ཕན་འདོགས་པ་དང་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་ནི། །སངས་རྒྱས་སྐུ་ནི་རྣམ་གསུམ་འདོད། །ཆོས་དང་རྒྱུ་མཐུན་སྤྲུལ་པ་སྟེ། །འཆད་པའི་སྐུ་ནི་བྱེ་བྲག་གིས། །རྣམ་པ་དགུ་ཡིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །དེར་གསུངས་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིས་ནི། །རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ། །འཆད་པའི་སྐུ་ནི་རྣམ་གཅིག་གོ །མཚན་ཉིད་ལྷག་མ་གཅིག་དང་ནི། །གཉིས་དང་གསུམ་དང་རྣམ་དགུ་དང༌། །བསྟན་པ་དེ་དག་གོ་རིམས་བཞིན། །ཚིག་གི་དོན་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །ཡང་དག་ཡིན་པར་འདིར་ཤེས་བྱ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས། །ཤེས་བྱར་ཡེ་ཤེས་རྟག་འཇུག་ཕྱིར། །བླ་ན་མེད་ཕྱིར་རྣམ་ཀུན་དུ། །ལུས་ཅན་ཀུན་དང་མི་མཚུངས་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་ཀུན་དང་བདག་ཏུ་ནི། །མཉམ་ཉིད་ལྡན་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །དཔག་ཏུ་མེད་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ། །གཉིས་དངོས་མེད་ཕྱིར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ལོག་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་ཡི་གཞི། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་མི་འཇུག་ཕྱིར། །རང་གི་འོད་ཀྱིས་སྐྱེ་གནས་གསུམ། །སྒོ་ང་ལས་སྐྱེས་སྩོགས་པ་དང། །བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་སུ། །གཏོགས་པ་མ་ཡིན་དངོས་པོའི་ཕྱིར། །རྣམ་སྨིན་དེ་ལས་བྱུང་སེམས་སྩོགས། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མ་བཟུང་ཕྱིར། །སྐལ་བ་མཐུན་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུར། །ཡོད་མ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་མིན། །དེ་བཞིན་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ལ། །རང་གི་ཀུན་ཤེས་འཇོག་པའི་ཕྱིར། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི། །དོན་དུ་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་སྐུ་ཀུན་ནི། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་རྣམ་འཕྲོ་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་ཇི་སྙད་འཇུག་འགྱུར་བ། །དེ་སྲིད་ཀྱི་ནི་དུས་སུ་འཇུག །བྱང་ཆུབ་མྱ་ངན་འདས་སྟོན་པའི། །རྒྱུ་ཡི་རྒྱུན་ཆད་མི་འགྱུར་
― DTG108_Page_0014 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། །སྤྱོད་པའི་དུས་དང་གནས་པ་དང༌། །བསྟན་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཉིད་དང༌། །རྩོལ་དང་རོ་མྱང་མེད་པའི་ཕྱིར། །མཚུངས་ལས་རྣམ་པར་གཡེངས་མེད་ཕྱིར། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་རང་བཞིན་ཕྱིར། །ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་འདས། །མངལ་དུ་འཇུག་དང་མིང་དང་གཟུགས། །དེ་འོག་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་རྣམས། །དེ་དང་མི་མཐུན་ཆོས་ཡིན་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར། །རི་བོང་རྭ་སོགས་མི་མཐུན་ཕྱིར། །དེ་ལྟར་དོན་ནི་མི་དམིགས་ཕྱིར། །དབང་པོ་དྲུག་དོན་ལོངས་སྤྱོད་ལས། །ཤིན་དུ་འདས་པའི་བདེ་དངོས་ཕྱིར། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་འཕངས་པ་ཡི། །སེམས་ལ་སྩོགས་དབང་མི་འཇུག་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་མྱ་ངན་འདས་སྲིད་ལ། །གནས་པ་མེད་པའི་དངོས་པོའི་ཕྱིར། །རང་བདེ་གཤེགས་དང་དགྲ་བཅོམ་པ། །གྲོལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་ཀྱི། །ཡང་དག་སྤྱོད་ཡུལ་བློ་རྣམས་ཀྱིས། །གང་ལ་གཏིང་ནི་མི་རྙེད་པ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །ཆགས་མེད་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་ལྡན་པ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རང་རིག་པར། །འདོད་པ་འབའ་ཞིག་གང་ཡིན་པ། །གང་དུ་བྱིས་པ་ཉོན་མོངས་པ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་པོ་ཀུན་འཁྲུལ་ཏེ། །འཁོར་བའི་གནོད་པས་ཉེན་པས་ན། །ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་འཁྱམ་བྱེད་པ། །གང་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང༌། །འདོད་མེད་སྙིང་བརྩེ་བདག་ཉིད་རྣམས། །དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་དག །བསྐལ་པ་དུ་མར་ཉམས་སུ་ལེན། །དེ་ནི་མཆོག་ཏུ་གསང་བ་སྟེ། །དེ་ནི་གོ་འཕང་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་འདི་ངག་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས། །འདས་ཡིན་དེ་ནི་འཇིགས་པ་མེད། །འདི་ལ་ཡང་དག་མོས་པ་ཡང༌། །ངན་འགྲོ་དག་པར་མི་འགྲོ་ན། །སུ་ཞིག་འདི་ཕྱིར་བསྒྲིམ་བྱས་ནས། །མངོན་པར་བརྩོན་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །ཤེས་རབ་འཆལ་དང་བསོད་ནམས་ཆུང༌། །དད་པ་ཙམ་ཡང་འདིར་མི་སྐྱེ། །གང་ཞིག་དགེ་བ་བསྩགས་གྱུར་པ། །བློ་ལྡན་དེ་ནི་འདི་ལ་སྦྱོར། །སྐུར་འཇུག་སྒོ་ཡི་བསྟན་བཅོས་ནི། །བདག་གིས་ཅི་ནུས་བྱས་པ་ཡི། །དགེ་བ་གང་ཡིན་དེ་ཡིས་ནི། །འགྲོ་བས་སྐུ་གསུམ་ཐོབ་པར་ཤོག །སྐུ་
― DTG108_Page_0015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྟན་བཅོས་སློབ་དཔོན་ཀླུའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པྲཛྙཱ་ཝ་རྨ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕང་པའོ།། །།
སྐུ་གསུམ་འགྲེལ་པ།
ཡེ་ཤེས་ཟླ་བ།
― DTG108_Page_0015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཀཱ་ཡ་ཏྲ་ཡ་བྲྀཏྟི། བོད་སྐད་དུ། སྐུ་གསུམ་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་དང་པོ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །འཁོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དུ་མའི་གནས་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་ཡིད་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིང༌། དེ་ལས་འབྱུང་བའི་ཐབས་དམིགས་ལ། གང་གི་ཚེ་ལས་དང་པོ་པ་རིགས་མ་ངེས་པར་གྱུར་པ། །རྐྱེན་གྱིས་བཀྲི་བའི་བློ་དང་ལྡན་པས་མ་ངེས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པ། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གྱིས་སྦྱོར་བ་དེའི་ཚེ་དེ་རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་སྲོག་ཆགས་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་ལ་མཐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་ཐོབ་པར་བྱ་བར་གཟུད་པའི་ཕྱིར་སྐུ་གསུམ་བསྟན་ཏོ། །རིགས་ལ་གནས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པར་འདོད་ལ། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མངོན་པར་མི་ཤེས་ན་ཇི་ལྟར་བསྐྱེད་པར་འགྱུར། གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ལས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བ་མེད་དོ། །མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་མི་བལྟའོ་ཞེས་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་བཀའ་སྩལ་པ། གཞོན་ནུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུར་ཤེས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་ཞིང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་སོ། །དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟར་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ལ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་འདོད་པས་ནི་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་བདེ་བར་རབ་ཏུ་བསྒྲིམ་པའི་རིགས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་དེའི་
― DTG108_Page_0016 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོབས་ཀྱིས་སྐུ་གཞན་གཉིས་ཀྱང་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་གཉིས་ནི་དེ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། །སྦྲུལ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་གཞན་ནི་ཆོས་སྐུ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྨོས་སོ། །སྤྲུལ་པ་ནི་འཕྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པར་མཛད་པར་འོས་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་མི་མངོན་པར་བྱས་པའོ། །སྤྲུལ་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་པོ་འདི་དག་སུའི་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཐུབ་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་འབྱུང་བ་མེད་པས་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཅང་མི་གསུང་བའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་གདོན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་མཐའི་བར་དུ་བཞུགས་ཏེ་དེ་དག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐུ་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་སྐུ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཏུ་ཟད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་དེ་དག་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ཡིས་དེ་ཡི་བྱང་ཆུབ་བསྡུས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཐུབ་པ་དེའི་བྱང་ཆུབ་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐུ་གསུམ་པོ་འདིས་བསྡུས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཉིད་འགའ་ཞིག་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱིས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཤུགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་གིས་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་སུ་ཆོས་རྣམས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་མྱོང་བས་ན་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་སྟེ་དེའི་དབང་ཁོ་ནས་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཞན་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་སྤྱོད་པ། གཟུགས་དང་ཁ་དོག་དང་སྤྱོད་ལམ་ཐ་དད་
― DTG108_Page_0017 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མཛད་པ་མཁྱེན་པ། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྨིན་པ་རྣམས་ཀྱི་མདུན་ན་སྣང་ངོ༌། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ཐུབ་པའི་སྐུ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་བཏགས་པའི་དོན་དུ། སྦྱོར་བའི་ས་ལ་བརྟེན་རྣམས་དང༌། །གཞན་དག་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྦྱོར་བའི་ས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱ་བའི་ས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་ས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བརྟེན་རྣམས་ཞེས་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ལ་ཡང༌། ཞེས་བྱ་བ་སུ་ལས་གཞན་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་གཞན་ནོ། །ཅི་རིགས་པར། ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་ལ་སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེ་ཡང་ཅི་ལས་འབྱུང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་དབང་གིས་སེམས་ཅན་སྣང༌། །རྣམ་རིག་འབྱུང་བ་དང་པོར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་དཔག་བསམ་གྱི་ཤིང་ལྟ་བུ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ལ། ཟབ་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལ་གནས་པ་ན་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཏབ་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཤུགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་དུག་གི་ཤིང་རྩ་ནས་མ་བཏོན་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དག་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། རང་རྒྱལ་བ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང། བྲམ་ཟེ་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རིག་པ་གང་དག་འབྱུང་བ་དེ་དག་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྤྲུལ་པ་དཔྱད་ནས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དཔྱད་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་མཐོང་བའི་བློ་ཅན་རྣམས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་
― DTG108_Page_0018 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །ཡང་དག་མཐོང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སར་ཆུད་པ་རྣམས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་ཅན་གཞན་དག་ལ་དེ་ནམ་ཡང་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོར་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཀར་པོའི་ཆོས་ཀུན་རབ་རྫོགས་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དུ་མ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འདིས་སྤངས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་ཅི་ཞིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེའི་གནས་སྐབས་ན་ཤེས་བྱའི་ཚོགས་མ་ལུས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་མཐོང་བ་ལས་ཤེས་བྱ་གཞན་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །བླ་ན་མེད་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཚུངས་མཉམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། པདྨ་ཆེན་པོའི་རྒྱལ་པོའི་སྟེང་ན་བཞུགས་པ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་དབང་བསྐུར་བ་བརྙེས་པ། ས་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་གནས་ངན་ལེན་ཤིན་ཏུ་ཆ་ཕྲ་བ་ཡང་དག་པར་ཟད་པ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་གཏི་མུག་གི་མུན་པ་ཆེན་པོ་བསྩལ་བས་གནས་གྱུར་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་གི་ཡུལ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་སྐུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་སྐུ་གསུམ་མཚན་ཉིད་ལས་དཔྱད་ནས་བརྡ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དང་པོ་གཉིས་ནི་བཏགས་པའི་ཡོད། །གསུམ་པ་དོན་དམ་པ་ཡང་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཡང་ན་སྐུ་གསུམ་བསྟན་པ་འདི་ཅི་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པ་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྤྲུལ་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་
― DTG108_Page_0019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་དོན་དམ་པ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པས་བསྡུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཇི་ལྟར་ན་དེ་གཉིས་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཡིན་ཞིང་གང་ལ་འདོགས་ཤེ་ན། དེ་དག་ལས་ཀྱང་གསུམ་པ་ནི། །གཉིས་པོ་གནས་སུ་གྱུར་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་གཉིས་བཏགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་གནས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ནགས་ལ་སོགས་པ་དག་གི་ཤིང་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ། །གསུམ་པ་དེ་ནི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་གདུལ་བའི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོར་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རེས་འགའ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། ཅིག་ཤོས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་གཞན་དག་ཀྱང་ཡོད་པ་སྙམ་ན། འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གཅིག་པུ་དོན་དམ་པས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དྲི་མེད་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ནི། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་མ་གཏོགས་པར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དྲི་མ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཚུངས་སྙམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་གཞན་ནི། །གང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་གཉིས་ལ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོར་གནས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་ངོ་བོར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་གཞན་ནི་སྤྲོས་པའི་ཡུལ་ཡིན་པས་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཡེ་ཤེས་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཕྱེ་བས་མ་ཡིན་ནམ། འདི་གཉིས་མ་གཏོགས་པར་ཆོས་གཞན་མེད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་དང༌། །སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཕྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །
― DTG108_Page_0020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པ་བདེན་མོད་ཀྱི། དེ་གཉིས་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པ་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར། རྟོག་མེད་ཡེ་ཤེས་དེ་བཞིན་ཉིད། །དག་པས་དེ་གཉིས་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པར་མ་གྱུར་ན་ནི། བརྒལ་ཞིང་བརྟག་པ་འདི་ལྟར་ཡང་འགྱུར་ན། རྟོག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྡུས་པ་ནི་ཡོད་དོ། །གང་གི་ཚེ་སྤྲོས་པ་མེད་པར་གྱུར་ན་དེ་ལྟ་ན་ཡེ་ཤེས་དེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དག་པས་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་པུ་གནས་པར་འགྱུར་བ་དེ་སྲིད་དུ་དེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེ་གཉིས་ཀྱིས་གཉི་ག་བསྡུས་པ་ཡོད་དོ། །རྣམ་པ་འདིས་ཡེ་ཤེས་དང་སྤངས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྡུས་པ་ཡོད་པ་བདེན་མོད་ཀྱི། ཤེས་བྱ་དེ་ཁོ་ནར་ཟད་དམ་ཅི་ན། ཆོས་གཞན་མེད་ཅེས་བྱ་བ་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆོས་གཞན་དག་གིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་ན། བརྗོད་པ་འདི་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་དག་ལ་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། བདེ་གཤེགས་རྣམས་ནི་རང་གཞན་དོན། །ཕུན་ཚོགས་ཕ་རོལ་གཤེགས་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྒྱ་མཚོའི་ཕ་རོལ་དུ་བཞུད་པས། རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕ་རོལ་དུ་གཤེགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་དང་ལྡན་ན་དེ་ལྟ་ན་དེ་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤེས་བྱའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་ན་ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་ལ་
― DTG108_Page_0021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་ལ་གཟིགས་པའི་རིམ་གྱིས་གཞན་དག་གི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། དེ་དག་གི་དངོས་དེ་འདྲ་དེའང༌། །དེ་ཉིད་དུ་ནི་བསྡུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིའོ། །དངོས་དེ་འདྲ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕ་རོལ་དུ་གཤེགས་པའི་དངོས་པོའོ། །དེའང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་སུའོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་གཏོགས་པར་ཆོས་གཞན་མེད་ན། འོ་ན་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་མཐའ་ཡས་པ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་རྣམས་དང༌། གཞན་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་གསུང་རབ་ལས་སྨོས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་ཁོ་ན་སྨོས་པའི་རིགས་ཀྱི། ཡི་གེ་དུ་མའི་གྲོན་ཚེགས་དབྱུང་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ཡི་དབང་གིས་གཞན་དག་ཏུ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེའི་དབང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས་ཏེ། དེའི་མཐུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་སྣང་བས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་དུ་མ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་དུ་མ་དག །རྣམ་པར་གཞག་པར་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་འདིས་ན་སངས་རྒྱས་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་དུ་མར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ་རྣམ་པར་གནས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་གཉིས་ཁོ་ན་ལས་རང་དང་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་ཚོགས་མཐའ་དག་འགྲུབ་སྟེ། གདུལ་བྱའི་བསམ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་འདི་ཉིད་དུ་ཆོས་འདི་དག་བརྗོད་པ་ཡང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་འདི་གཉིས་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མ་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཇི་ལྟར་རུང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་ལ་ཀུན་ཉོན་མོངས། །ཆོས་ཀུན་ཇི་ལྟར་གདགས་པ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བས་དཔེས་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་
― DTG108_Page_0022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་དང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་དག་པར་འཇོག་སྟེ། ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུན་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཞུགས་པ་འདི་མེད་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་འཁོར་བའི་རྒྱུན་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཆོས་འདི་རྣམས་འདོགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གགས་སུ་གྱུར་པ་དེ་དང་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཅིའི་ཕྱིར་གགས་སུ་མི་རུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ལ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀུན་རྣམ་པར་གཞག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གང་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དཔེས་བསྒྲུབ་པའི་དོན་གྱི་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང༌། གང་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཆོས། །དེ་ལས་གཞན་ཡོད་མ་ཡིན་རྣམས། །དེ་ཡི་དབང་གིས་བྱ་བ་ཡིས། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དབང་གིས། ཐུབ་པ་ཆེ་ལ་རབ་ཏུ་གདགས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྣང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དེ་བཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་དེ་དག་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིའོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་བྱེ་བྲག་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་དག་སྟེ། ཁམས་དང་འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་གནས་ཐ་དད་པ་ལ་ལྟོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ནམ་མཁར་སྣ་ཚོགས་འཇོག་པ་བཞིན། །རབ་ཏུ་ངོ་མཚར་ཆེ་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་རི་མོ་སྣ་ཚོགས་འཇོག་པ་དང་འདྲ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་དག་གིས་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རབ་ཏུ་ངོ་མཚར་ཆེ་སྟེ། དེ་གཉིས་ལ་དེ་ལྟ་བུ་ཅི་ཡང་མེད་ཀྱང་འོན་ཀྱང་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་སྣང་ངོ༌། །དེ་ལ་འདི་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཏེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གདགས་པ་སྣང་བ་བསྩལ་བར་མི་ནུས་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་གཞག་པ་རྟོག་པའི་དྲ་བའི་ས་བོན་གྱི་བདག་ཉིད་མ་ལུས་པར་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་སྣང་ན་ཇི་ལྟར་དེ་
― DTG108_Page_0023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་དོ་ཞེས་ངེས་པར་གཟུང་བར་ནུས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཐ་སྙད་གདགས་བྱ་ཡོད་ན་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྣང་བ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་གྲུབ་པོ་ཞེའམ། མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། སྣང་བ་འདི་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་དྲིས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཅི་ཞིག་ཅིག་བསྟན་དགོས་སོ། །དེའང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཐུག་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དཔེར་ན་ཐ་སྙད་གདགས་པར་བྱ་བ་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཡོད་ན། ཕན་ཚུན་དབང་གིས་མི་རྣམས་ཀྱི། །ཐ་སྙད་ད་ལྟ་འཇུག་པ་ལྟར། །ཞེས་བྱ་བ་ཕན་ཚུན་དུ་བསམ་པ་རིག་པ་འཇུག་པ་དག་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཚེ་ནའང་དེ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་དུས་ན་སྔོན་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་ཤུགས་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུན་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ད་ལྟ་ཇི་ལྟ་བར་དེའི་ཚེའང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སྤྲོས་པ་དང་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དངོས་པོར་གནས་པའི་ཤེས་པ་གཉིས་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ་ཞེས། དེའི་ཕྱིར། དབང་གི་བྱ་བར་དེ་དག་གི །བྱེ་བྲག་འདི་ཉིད་འབའ་ཞིག་སྟེ། །ཅིག་ཤོས་དག་ནི་རྟོག་བཅས་འདོད། །ཅིག་ཤོས་དག་ནི་རྣམ་རྟོག་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་ན་ཕན་ཚུན་གྱི་དབང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཅིག་ཤོས་དག་འཇུག་པ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་འཇུག་གོ །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཅིག་ཤོས་དག་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ན་སྤྲོས་པའི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཐ་སྙད་འདི་དག་ཐམས་ཅད་མི་རུང་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པར་འགྱུར་ཞིང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དངོས་པོའི་རྒྱུར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟར་འགྱུར་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འཐད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡི། །
― DTG108_Page_0024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་རླབས་འདོད། །དེ་ལྟར་རྣམ་རྟོག་མེད་རྣམས་ཀྱི། །དབང་གི་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱང་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འོ་ན་རེ་ཞིག་མ་འོངས་པའི་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་སྐབས་བརྙེས་པ་རྣམས་དང༌། འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་དེ་དང་ད་དུང་དུ་ཡང་གནས་པར་དམིགས་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། གལ་ཏེ་དེ་དག་གིས་སྔོན་དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་མ་འོངས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་དམིགས་སོ་ཞེ་ན། མཚུངས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའི་དུས་ན་སྨོན་ལམ་གྱི་ས་བོན་བཏབ་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཤུགས་ཁོ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་བཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་གིས་མཛད་པ་རྣམས་ཀྱང་སྣང་ངོ༌། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ལས་ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་ཡང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ན། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་མང་པོ་སྐལ་བ་ནི་མི་ཉུང་བར་བསྒྲུབས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་འདི་ཡང་དཔེ་གཞན་ལས་བརྟེན་ཏེ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་རྣམ་རྟོག་མེད་མོད་ཀྱི། །སྔར་སྔོན་འདུས་བྱས་དབང་གིས་ན། །ཇི་ལྟར་འགོག་ལས་ལྡང་འགྱུར་བ། །འདི་ཡང་དེ་བཞིན་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་པོ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་སྐབས་ན་ཡིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡོངས་སུ་གཡོ་བའི་བྱེད་པ་ཆུང་ངུ་འགའ་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྔར་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་དབང་གིས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འདོད་པའི་གནས་སྐབས་ན། གཎྜཱིའི་སྒྲ་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ། བདག་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལས་ལྡང་ངོ་སྙམ་དུ་སྔར་གཎྜཱི་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་མཚན་མར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་བློ་ལ་མཚན་མར་བཟུང་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་གནས་སྐབས་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་དུ་
― DTG108_Page_0025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་བ་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྔར་འདུས་བྱས་པའི་དབང་གིས་ལྡང་བ་དེ་བཞིན་དུ། འདི་ཡང་གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མངོན་པར་གདོན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་རྟོག་པ་མེ་མངའ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་སྔར་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་དབང་གིས་ལྡང་བ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པའི་འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་ཞོག་ལ་ཁྱོད་ཉི་མ་ལ་ལྟོས་ཤིག་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་ལ། ཆུ་དང་བཅས་པའི་སྣོད་ཐ་དད་པའི་ནང་དུ་སོ་སོར་སྣང་སྟེ་དེའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཉི་མ་ལ་སོགས་པ། །རྣམ་རྟོག་མེད་པ་རྣམ་དབང་གིས། །ཆུ་དང་བཅས་པའི་སྣོད་རྣམས་སུ། །གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བར་འཇིག་རྟེན་སྣང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་སྣང་ངོ༌། །ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏོ། །ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ལས་ཉི་མ་དང་ནོར་བུ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཏེ། དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཉི་མ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་ཆུ་དང་བཅས་པའི་སྣོད་དེ་ལྟ་བུར་ནི་བདག་གི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིག །དེ་ལྟ་བུར་འབྱུང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་སྣ་ཚོགས་པས་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་མཐུས་འདི་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འབྱུང་ཞེས་འདི་ཡང་དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། བསྟན་པ་དེའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་མི་རྟོག་བདག་ཉིད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དབང་གིས་ན། །སྐལ་ལྡན་རྣམས་ལ་སྐུ་གཉིས་ཀྱི། །གཟུགས་བརྙན་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའམ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐུ་འདི་འང་བ་དེས་སྐལ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གཟུགས་བརྙན་གཉིས་འབྱུང་སྟེ་འདི་ནི་མདོར་བསྟན་པའོ། །དཔེར་ན་བཻ་ཌཱུཪྻའི་གཞི་ལ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བར་སྣང་ན། དེ་མཐོང་བས་
― DTG108_Page_0026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གདུལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་སྲོག་ཆགས་རྣམས། བདག་ཅག་ཀྱང་འདི་འདྲ་བར་གྱུར་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་ཞེས་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་བསྐྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་འདི་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། དེ་མཐོང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སམ། གཞན་སེམས་ཅན་གྱི་རྣམ་པས་གདུལ་བ་རྣམས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དག་སྩོགས་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་སྟེ་དེ་ལྟར་འདོད་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་གཟུགས་བརྙན་ཐ་དད་པ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། རྒྱུ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ན་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཐ་དད་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ཆུ་སྣོད་བྱེ་བྲག་གིས། །ནམ་མཁའ་ཡི་ནི་གཟུགས་བརྙན་དག །ཐ་དད་པར་ནི་སྣང་མོད་ཀྱི། །ནམ་མཁའ་ལ་ནི་ཐ་དད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ཡང་ཆུའི་བྱེ་བྲག་དང༌། སྣོད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་རིང་པོ་དང་ཐུང་ངུ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོ་ལྟ་བུར་སྣང་ངོ༌། །ཇི་སྟེ་ས་ལ་ཆུ་དང་སྣོད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དེ་མེད་ན་ནི་ཇི་ལྟར་ཤིན་ཏུ་བསྒྲིམས་ཏེ་དམིགས་པར་འདོད་ཀྱང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ལ། ནམ་མཁའ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཡང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཡང་རང་གི་ངོ་བོས་གཟུགས་བརྙན་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་འདི་ཡང་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྟ་བུ་སྣང་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ལ་ནི་ཐ་དད་པ་ཤིན་ཏུ་ཆ་ཕྲ་བ་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཟུགས་བརྙན་ཐ་དད་པ། །གདུལ་བའི་བསམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་སྣང་མོད་ཀྱི། །དེ་ནི་ཐ་དད་འགྱུར་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་མཐའ་དག་ནི་དོན་མཛད་པ་སྒྲུབ་པ་འདི་ཡོད་དོ་ཞེས་ངེས་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ན་ཁམས་དང་འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་གདུལ་བའི་རིས་ཀྱི་རྣམ་པ་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་དང༌། ཕྲ་བ་དང༌། རགས་པ་དང༌། རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། ཡོད་པ་
― DTG108_Page_0027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། མེད་པ་ལ་སོགས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཐ་དད་པའི་ཤེས་པའི་ཚོགས་དང༌། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཅིག་ཅར་འཇུག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། ཤེས་བྱ་ཅིག་ཅར་ཡོངས་སུ་མ་བཅད་ན་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བྱ། དུས་ཐ་དད་པར་གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ལ་གཟིགས་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་མི་རྟོག་དེ་ལྟར་མིན། །སངས་རྒྱས་གཞན་དོན་མཛད་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། དེ་ལྟར་ཁས་མི་ལེན་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ས་གསུམ་གྱི་བླ་མའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱང་བརྩལ་བར་འགྱུར་ལ། གཞན་གྱི་དོན་ཀྱང་ཉམས་པར་བརྗོད་པར་འགྱུར། ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་ན་ནི་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད། །མ་གྲུབ་པས་ནི་གཞན་དོན་ཉམས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་དམ་བཅས་པ་བརྟན་པོར་བྱས་ནས། ད་ནི་དེ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། སྟོན་པ་ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་དུ་ནི། །ཅིག་ཅར་རམ་རིམ་གྱིས་བརྟག་གྲང་ན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་གང་བརྗོད་པ་དེ་ཤེས་བྱ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་མཁྱེན་པ་བརྙེས་པས་ཏེ། ཅིག་ཅར་དུ་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་མཁྱེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རམ། འོན་ཏེ་རིམ་གྱིས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་མཁྱེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་གྲང་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཅན་ཁྱོད་ཀྱི་དེ་གཉི་ག་ཡང་རིགས་པས་མི་རུང་སྟེ་དེའི་ཕྱིར། དོན་སྨྲ་རྣམས་ལ་རིགས་པས་ནི། །གཉི་ག་ལྟར་ཡང་དེ་མི་འགྲུབ། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གིས་འགྲུབ་པ་མེད་པའི་རིགས་པ་དེ་གང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡོད་མེད་ཡུལ་ལ་ཤེས་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་ཤེས་བྱ་ནི་ཡོད་པ་འམ་མེད་པའི་ཤེས་བྱ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཟད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གསུམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་གཉིས་ལས་མི་འདའོ། །ཡོད་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལ་ཡང་མེད་པར་ཤེས་
― DTG108_Page_0028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་ན། ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཇི་ལྟར་ངས་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་འགྱུར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། ཅིག་ཅར་འཇུག་པར་མི་ནུས་སོ། །ཇི་ལྟར་གཅིག་པུའི་མཚན་ཉིད་དེ། །སྣ་ཚོགས་དོན་ལ་དམིགས་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཡུལ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཅིག་ཅར་འཇུག་པར་མི་ནུས་སོ། །དེའི་སེམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་སྙེད་པ་ནི་གཅིག་ཡིན་ལ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཅིག་ཅར་ཁྱབ་པའི་མཁྱེན་པ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་ཅིག་ཅར་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་ཡང་འདོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་ནི་དོན་སྣ་ཚོགས་ལ་དམིགས་པར་མི་རུང་ངོ༌། །ཇི་སྟེ་དེ་ལྟར་འདོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་གཅིག་དོན་སྣ་ཚོགས་ལ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མིག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རེ་ཞིག་རང་གི་ཡུལ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེས་དོན་སྣ་ཚོགས་ཇི་ལྟར་འཛིན། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ཡང་འགགས་མ་ཐག་པའི་ཡུལ་ལ་ཅིག་ཅར་མི་འཇུག་གི །སྤྱིའི་རྣམ་པར་དེ་འཇུག་སྟེ། །སྤྱིའི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་ཁས་བླང་བར་མི་ནུས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ཡིན་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་བདེན་པ་བཞིས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་དེ་ཡང་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས། ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཁས་བླང་དགོས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་རེས་འགའ་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པར་མི་འདོད་དོ། །སུ་གང་དག་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་པར་འདོད་པ་དེའི་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཟག་གིས་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འཛེར་ཏེ། ཤེས་པ་དེ་ཡང་
― DTG108_Page_0029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔྱད་ན་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཤེས་པའི་ནང་དུ་འདུས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་རེ་ཞིག་ཅིག་ཅར་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་རིམ་གྱིས་ཡུལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་དེ། ཤེས་པ་དེ་འཇུག་པ་ན་ཤེས་བྱ་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་མིན་ན་དུས་གཅིག་ན། །གདུལ་བ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན། །ཉམས་པར་འགྱུར་ལ་སྟོན་པ་ཡི། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་བཏགས་ཡིན་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དུས་གཅིག་ཁོ་ནར་གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་ནས་ཆོས་བཤད་པ་ལ་སོགས་པས་དོན་བྱ་དགོས་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟར་གྱུར་པས་ཇི་སྲིད་དུ་གཅིག་ལ་རྟོག་པ་དེ་སྲིད་དུ་གཞན་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གདུལ་བ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་རྒྱུན་གྱིས་ནུས་པའི་ཕྱིར་དཔེར་ན་མེས་ཐམས་ཅད་སྲེག་པ་བཞིན་ཏེ། ཅིག་ཅར་ཐམས་ཅད་རིགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡང་དེ་ལྟར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་དངོས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་བཏགས་པ་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་བྱ་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་དུས་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྒྲ་དངོས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་སྟོན་པ་ཡི། །ཀུན་མཁྱེན་ཉིད་ནི་བཏགས་ཡིན་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འོ་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། དུས་གསུམ་ཤེས་བྱ་ཐ་དད་ཀུན། །གང་ཕྱིར་གཉིས་མེད་མཚན་ཉིད་དུ། །དེ་མཁྱེན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་ཕྱིར། །ཅིག་ཅར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བས་རང་གི་ལྟ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་དུས་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་བྱ་ཐ་དད་པ་ཐམས་ཅད་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་མི་དམིགས་པའི་ཚུལ་དུ་ཅིག་ཅར་མཁྱེན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྔར་མཛད་ཟིན་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཁྱབ་པའི་མཁྱེན་
― DTG108_Page_0030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བརྙེས་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མངའ་ཞིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་མཁྱེན་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་གཞན་ལས། བྱིས་པ་རྣམས་ནི་རྟོག་མེད་འདོད། །དེ་བཞིན་གཤེགས་རྣམས་རྟོག་དང་བཅས། །ཞེས་གཞན་དུ་བསྟན་ཞེ་ན། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལོག་པ་གཉིས་སུ་ལྟ་བ་ཡི། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་རྟོག་མེད་འདོད། །གཉིས་མེད་ཡང་དག་ཡོད་གཟིགས་པ། །སྟོབས་བཅུ་རྣམས་ནི་རྣམ་རྟོག་བཅས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལོག་པར་གཉིས་སུ་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གཟིགས་པས་རྒྱལ་བ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཞར་ལས་བྱུང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་སྐབས་ཉིད་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་གི །བྱ་བ་གང་ཚེ་སྣང་གྱུར་ན། །དོན་བཞིན་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ཡི། །དེ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་འབྱུང་མི་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞན་གྱིས་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་གདུལ་བའི་དོན་མཛད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྣ་ཚོགས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེས་དེ་སྐད་བརྒལ་བ་དེ་ལ་ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་བཀོད་པ་ལ་སོགས་པས་ལན་བཏབ་ཟིན་ཏོ། །གཞན་འདི་ཡང་བརྗོད་དེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་རྟོག་པ་བརྫུན་པ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་བྱ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྣ་ཚོགས་དག་སྣང་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གནས་པའི་དོན་མཛད་པ་དེ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་འབྱུང༌། ཡང་དག་པ་མི་ཡིན་པ་ལ་ཀུན་རྟོག་པ་ལ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ས་བོན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་གནས་པའི་ནས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དབང་གིས་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་བྱ་བ་སྣ་ཚོགས་འགྲུབ་ཏུ་རུང་ན། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་ས་བོན་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ན་འདི་ལས་ཇི་
― DTG108_Page_0031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་པ་བླ་ན་མེད་པ་དུ་མ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཐ་སྙད་གདགས་པ་བྱ་བའི་རྒྱུ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཇུག་པ་ཡི། །རྟེན་ནི་རྩ་བའི་སེམས་ཡིན་ཏེ། །རྩ་བའི་ཡན་ལག་དེར་འདོད་ལྟར། །དུ་མའི་མཐུ་ལྡན་མི་རྟོག་པའི། །ཡེ་ཤེས་འཇུག་པའི་གནས་ཡིན་པས། །དེ་ཡི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད། །དག་པ་རྩ་བའི་རྒྱུར་འདོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཐ་སྙད་གདགས་པར་བྱ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འཇུག་པའི་རྟེན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པར་འདོད་དེ། དེ་ལ་ས་བོན་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་རྩ་བའི་ཡན་ལག་ཡིན་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐུ་དུ་མ་དང་ལྡན་པ་འབྱུང་བའི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོར་རྩ་བའི་ཡན་ལག་ཡིན་པར་འདོད་པར་བྱ་སྟེ། ཕན་ཚུན་གྱི་དབང་གིས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པ་རྣམས་ནི་འབྱོར་བ་དུ་མ་དང་ལྡན་ལ། གཞན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྣམ་པ་དུ་མར་འཇུག་པས་ན། །རྣམ་རྟོག་ཀུན་དུ་སོང་བའི་ཕྱིར། །དེ་རྣམས་འཇིག་པས་ཡེ་ཤེས་ནི། །དེ་ལྟ་བུ་ཡི་དབང་འབྱོར་ལྡན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཡང་ན་ཡེ་ཤེས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་འབྱོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་གློ་བུར་དུ་རྩོལ་བ་མེད་པར་ཅིག་ཅར་དུ་སྣང༌། འདི་ལ་རྒྱུ་ནི་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་དུ་མར་འཇུག་པས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བས་དེ་ནི་ཀླན་ཀར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་རྣམ་པ་དུ་མར་འཇུག་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམ་པར་བཤིག་པས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་དེའི་རྣམ་པ་ཁོ་ནར་དབང་འབྱོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བསྡུས་པ་བརྙེས་ཏེ། གང་ལ་དབང་འབྱོར་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་མངའ་བ་དེ་ལ་དེ་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་བསྐལ་པ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་སྐུ་གསུམ་འདི་ལ་ཡོད་དམ།
― DTG108_Page_0032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོན་ཏེ་ཕུང་པོ་དང་བཅས་པ་དང་ཕུང་པོ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་སྐུ་གང་ལ་ཡང་མ་གཏོགས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཕུང་པོར་བཅས་པའི་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཐུབ་སྐུ་གཉིས་ལ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལའོ། །དེ་ལ་བཞག་པ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པར་བཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སངས་རྒྱས་ལ་སྩོགས་པའི་སྐུར་ཀུན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་ཏེ་ཕུང་པོ་དག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཕུང་པོ་ཀུན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཕུང་པོ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བརྗོད་པ་ཁས་བླངས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །ད་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། མི་གནས་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡི། །ཁྱད་པར་བརྙེས་པ་སྐྱོབ་རྣམས་ཀྱི། །སྐུ་གསུམ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །བསྡུས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མི་གནས་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡི། །ཁྱད་པར་བརྙེས་པ་སྐྱོབ་རྣམས་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་དང་སྙིང་རྗེ་གཉིས་ཀྱིས་རབ་ཀྱི་མཐར་གཤེགས་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་མི་བཞུགས་ཏེ། འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་བསྡུས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྐུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས། །མྱ་ངན་འདས་ལ་བཞུགས་མི་འདོད། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡིས་དེ་དག་རྣམས། །འཁོར་བ་ལ་ཡང་བཞུགས་མི་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྤྲུལ་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞུགས་པར་མི་འདོད་དོ། །དེ་གཉིས་ནི་བདེན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ནི་གདུལ་བའི་དོན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་དེ་ལས་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུས་ནི་འཁོར་བ་ལ་བཞུགས་པར་མི་འདོད་དེ་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཁོར་བ་ནི་སྤྲོས་པའི་དངོས་པོའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་
― DTG108_Page_0033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁྱད་པར་བརྙེས་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་སྐུ་གསུམ་པོ་འདི་དག་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་ཡིན། ཕན་ཚུན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཐ་དད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན། གཉིས་ནི་བརྫུན་པ་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་དུ་ཡང་དོགས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་པོ་དད་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་དུའང་དོགས་པའི་ས་བོན་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར། སྐུ་གསུམ་པོ་ནི་དེ་དག་ཀྱང༌། །ཡོད་མིན་མེད་པའང་མ་ཡིན་ལ། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་གཅིག་པའམ། །ཐ་དད་མིན་པར་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པའམ་མེད་པར་བརྗོད་པར་མི་ནུས་སོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་གདུལ་བའི་དགོས་པ་ཇི་སྲིད་པ་ཙམ་དུ་བཞུགས་པས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་བཞུགས་པས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་ཕན་ཚུན་དུ་ཐ་དད་པའམ། གཅིག་པར་ཡང་མི་འདོད་དེ་ཇི་ལྟར་གཅིག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྤྲུལ་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ནི་གདུལ་བའི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤྲོས་པའི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་དེའི་དབང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་གཉིས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་གུད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུང་རབ་ལས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི། བདེ་བ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ན། སྤྲོས་པ་མེད་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་བརྗོད་པ་འདི་ཇི་ལྟར་རིགས་ཤེ་ན་དེའི་ཕྱིར། ཆོས་སྐུ་བརྙེས་པར་གྱུར་པ་ཡི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཀུན་རྟོག་ཀུན། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཆད་པའི་ཕྱིར། །མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཡང་ན་ཐ་དད་པ་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་བརྟག་པ་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། དེས་བདེ་བ་མཆོག་ཅེས་དེ་ཙམ་ཞིག་བརྗོད་པར་ནུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་སྐུ་བརྙེས་པར་གྱུར་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་
― DTG108_Page_0034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ན་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་མེད་ཀྱི། རབ་ཏུ་ཞི་བའི་བདེ་བ་འབའ་ཞིག་གོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་གང་གིས་དེ་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། གང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་འདི་ཡང་དག་པའི་བདེ་བའོ། །བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཉིད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། འཁྲུལ་པས་བདེ་བ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་མཚན་མ་དེ་དག་ཅི་དེ་དག་དོན་ལ་མི་ལྟོས་པ་དག་ཅིག་གམ། འོན་ཏེ་དོན་དང་མཐུན་པ་དག་ཅིག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ལོག་ཡིན་དེ་ལྟར་སྣང་ཕྱིར་དང༌། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་གཉིས་མཛད་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་ཕྱིར། །དེ་དག་མཚན་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སྤྲུལ་པ་དེ་ནི་ལོག་པ་ཡིན་ཡང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་བཞིན་དུ་སྤྲུལ་པ་གཞན་ལྟར་དེ་ལྟ་བུའི་དངོས་པོར་སྣང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་མཚན་དེ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དམ་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་བླ་ན་མེད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་འབྱུང་བ་འམ་ཡང་ན་དེའི་དགོས་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཡིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་གྱི་དངོས་པོར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དོན་ཇི་ལྟ་བ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྲོས་པ་མ་མཆིས་པའི་དབྱིངས་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་དགོས་པ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྤྲོས་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་སྐུ་ཡིན་ཡང༌། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དབང་གིས་གདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྐྱེད་
― DTG108_Page_0035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་བདག་ཉིད་དེ་དང་དེས་དགོས་པ་སྒྲུབ་པར་མཛད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འོ་ན་སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་གདགས། །དེ་དག་གང་ལས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །དེ་དག་གང་གིས་བསྡུས་ཤེ་ན། །དེའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་པོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་དང་སྤངས་དག་པས། །སྐུ་གསུམ་པོ་དག་འཐོབ་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་ནི་སྤང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འཐོབ་པོ། །གཞན་གྱི་དབང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་སྤངས་པས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འཐོབ་སྟེ། འཁྲུལ་པས་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་པར་ཞུགས་པ་སྤངས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དགྱེས་པ་བསྟར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འཐོབ་བོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་དེ་དག་ཏུ་འདུས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་དེ་ཡིས་བསྡུས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ཀྱིས་སྐུ་གསུམ་བསྡུས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །སྐུ་རྣམས་ནི་གནས་གྱུར་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་གང་གྱུར་པས་སྐུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན་དེའི་ཕྱིར། རྩ་བའི་སེམས་ནི་གྱུར་པས་ན། །ཆོས་སྐུ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་ཡིན། །འཇུག་པའི་རྣམ་ཤེས་གྱུར་པ་ལས། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨྲས་ཏེ། རྩ་བའི་སེམས་ནི་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི། །ད་གྱུར་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བསྩགས་པའི་ས་བོན་རྩ་ནས་བཏོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པས་འཐོབ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་པར་ཞུགས་པ་དག་སྟེ། དེ་ལོག་ན་དེ་ཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམ་པའོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་ནུས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གང་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཀུན། །འགྲུབ་ནུས་རྟེན་གྱི་བདག་ཉིད་ཅན། །རྩ་བའི་སེམས་
― DTG108_Page_0036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །དག་པས་དེ་ཡི་ཆོས་སྐུ་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འགྲུབ་པར་ནུས་པ་དག་བླངས་ཏེ། འཇུག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཞན་དུ་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་ཀྱང་བསྟན་ཏོ། །དེ་པས་ན་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེ་རྣམ་པར་དག་པས་གློ་བུར་གྱི་དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འཐོབ་པོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏེ། དེ་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གྱུར་པས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཇི་ལྟར་འཐོབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གང་ཕྱིར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས། །ཐ་སྙད་གདགས་པ་རྣམ་པ་ཀུན། །འཇུག་པའི་རྒྱུ་ཡིན་དེ་ཕྱིར་ཏེ། །དག་པས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཕན་ཚུན་དུ་བསམ་པ་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་སྙད་གདགས་པ་ཐམས་ཅད་འཇུག་པའི་འབྱུང་བའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་པས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འཐོབ་བོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་གསུམ་པོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་དང་སྤངས་དག་པས། །ཞེས་སྨོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་གདགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི། ཟད་པར་ནི་རྣམ་པར་མི་གཞག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་གཞན་དབང་ཟད་པ་ལྟར། །བརྟགས་ལ་ཟད་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་ཟད་པ་དེ་ལྟ་བུར་མེད་པའོ། །དེས་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་བས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི། །དེ་དང་ཐ་དད་ཉིད་དུ་བཞག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་བཞིན་དུ་འདི་ཟད་པར་གྱུར་ན། གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་དུ་འགྱུར་གྱི་དེ་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་བརྟགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཟད་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྒྲུབ་པོ། །དེ་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་གྱུར་ན་ཅི་འགྲུབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྤྲུལ་པ་ཐ་དད་གཞག་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཐ་དད་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་གྱུར་ན་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་
― DTG108_Page_0037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གྱུར་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཉིད་འཐོབ་བོ། །ཅིག་ཤོས་མིན། ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སུའོ། །འོ་ན་ཅི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཚུངས་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འགའ་ཞིག་གིས་ཐ་དད་པ་ཡང་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀུན་ནི་མཚུངས་ཉིད་དེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་སྐུ་གསུམ་པོ་འདི་དག་དང་ཤས་འགའ་ཞིག་གིས་མཐུན་པའང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། དང་པོ་ལ་ནི་ལས་ཀྱིས་འདོད། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །དང་པོ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་ནི་ཕྲིན་ལས་ཀྱིས་མཚུངས་པར་འདོད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་འདུལ་བའི་ཕྲིན་ལས་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཛད་པ་ཡང་འདི་ཡིན་པར་ཐམས་ཅད་མཐུན་ནོ། །གཉིས་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་ནི་དགོངས་པས་ཕྲིན་ལས་དེ་མཚུངས་པ་ཉིད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་དང་བདག་ཉིད་ཀྱང་བདེ་བ་མྱོང་བར་མཛད་པར་དགོངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ན་མཚུངས་སོ། །གསུམ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ནི་རྟེན་གྱི་ཕྲིན་ལས་དེ་མཚུངས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། སྐུ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རམ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ལ་བསམ་པས་ཕྲིན་ལས་དེ་མཚུངས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གང་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ལ། །ཕན་དང་བདེ་མཛད་མཐར་ཕྱིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཕན་པ་དང་བདེ་བ་མཛད་པ་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་ཐུན་མོང་དུ་སྤྱོད་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕན་པ་མཛད་པ་མཐར་ཕྱིན་ཏོ། །བདག་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་བདེ་བའི་རོ་བྲོ་བའི་དགྱེས་པ་དང་ལྡན་པས་བདེ་བ་མཛད་པའི་མཐར་ཕྱིན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཕན་པ་དང༌། །བདེ་བའི་དགོངས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཅི་སྐུ་གསུམ་པོ་འདི་དག་རྣམ་
― DTG108_Page_0038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གཅིག་པ་དག་གཅིག་གམ། འོན་ཏེ་རྣམ་པ་དུ་མ་དག་གཅིག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྤྲུལ་པ་དུ་མར་ཤེས་བྱ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པ་དུ་མའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྣམ་པ་དུ་མ་འཇུག་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསམ་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པ་གཅིག་པུར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་གཅིག་པུར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཅིག་པུར་ཞུགས་པ་ཉིད་དོ། །དེས་རྣམ་པ་གཉིས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་མ་བསྟན་ཏམ། དེ་ཇི་ལྟ་ན་རྣམ་པ་གཅིག་པུར་འཇུག་ཅེ་ན། དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་མ་གཏོགས་པར་དེ་ལ་རྣམ་པ་གཞན་མེད་པས་དེ་སྐད་བརྗོད་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་གཅིག་པུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་རྣམ་པར་གཅད་པའི་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེ་ན། འོག་ནས། དེའི་དོན་རྣམ་གཉིས་རྫོགས་མཛད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བ་སྟེ་དེས་སྟོན་ཏོ། །སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཅི་ཐམས་ཅད་གཞན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འགྲུབ་པ་ཁོ་ནས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནམ་འོན་ཏེ་གཞན་དུ་ཡང་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ལ་སྤྲུལ་སྐུ་གཞན་གྱི་དོན། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གཞན་གྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཤས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་འདི་བརྗོད་དོ། །རང་གི་དོན་ཡང་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ནི། དེ་ལ་གཞན་དོན་བྱ་བ་ཡི། །ཕུན་སུམ་འབའ་ཞིག་སྣང་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སྐུ་གཞན་ཅིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་རང་གི་དོན། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཕྱེ་རིག་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ལ་རྣམ་ཀུན་རང་གི་དོན། །ཕུན་སུམ་འབའ་ཞིག་སྣང་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འདི་ལའང་གཞན་གྱི་དོན་ཡོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་བསྟན་པས་
― DTG108_Page_0039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བྱ་ཞེ་ན། དེ་བདེན་མོད་ཀྱི། རང་གི་དོན་མཐར་ཕྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དེ། འདི་ལྟར་དེ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྩགས་པས་འབྱོར་བའི་བདེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཆོག་དང་ལྡན་གྱི་གཞན་གྱི་དོན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གོང་དུ་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པར་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་འདི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དོན་དེ་རྣམ་གཉིས་གྲུབ་པ་ཡིས། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དེའི་དབང་གིས་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་ན་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་གཉིས་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་དོན་རྣམ་གཉིས་གྲུབ་པ་དེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། །གང་ཕྱིར་དེ་དག་སྣང་བྱེད་པའི། །མཐུ་ནི་དེ་ལ་ཡོད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བརྟགས་པ་ལ་ཟད་པ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ན། དེ་ཇི་ལྟར་མི་སྣང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གཞན་དབང་ཟད་པས་དེར་བསྟན་པའི། །བརྟགས་པ་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་ཕྱིར་གྲུབ་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །གཞན་གྱི་དབང་དེར་ཟད་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞན་གྱི་དབང་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ལ་བརྟེན་པ་བརྟགས་པ་སྔོན་གྱི་ལྟར་མི་སྣང་ངོ༌། །གཞན་གྱི་དབང་དེ་ཟད་པ་ཡང་གྲུབ་པ་རྟོགས་པས་ཐོབ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། གཞན་གྱི་དབང་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་མའི་རང་བཞིན་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་འཇུག་པའི་ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་བྱུང་ན་དེའི་གགས་སུ་གྱུར་པའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་སྤངས་པས་སྒྲིབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཞན་གྱི་དབང་ཟད་པར་བརྗོད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་རྣམ་གཉིས་གྲུབ་པ་ཡིས། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དེ་ལས་སྐུ་གཉིས་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་བརྗོད་དོ། །སྐུ་རྣམས་གཉིས་ནི་ཆོས་སྐུ་ལ། །བརྟེན་པ་ཡིན་ཡང་དེ་ཡི་ཕྱིར། །གཉིས་ཀྱི་
― DTG108_Page_0040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་གནས་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་བྱུང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་གཉིས་དེ་ལྟ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དེ་གཉིས་ཀྱི་འབྱོར་པ་རང་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་འབྱོར་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་བརྟེན་ཏོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བས་ན་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་འབྲེལ་བར་བརྗོད་དོ། །ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གྲུབ་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ཟད་པས་དེ་ལ་བརྟེན་པ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཕྱིས་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འཇུག་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ། །ཇི་ལྟར་ཀུན་གཞི་སེམས་ལས་ནི། །གཉིས་སུ་སྣང་བ་འབྱུང་འགྱུར་བ། །དེ་རྣམས་དག་པས་སྐུ་འཐོབ་པོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་གྱི། དོན་འདི་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ལ་ནི་མི་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་ཐ་སྙད་གདགས་པར་གྲུབ་པར་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟར་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཞེས་པ་སྨོས་པ་སྟེ། སྤྲོས་པའི་གནས་སྐབས་ན་ཇི་ལྟར་དེ་ལས་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འཐོབ་ལ། དེ་རྣམ་པར་དག་པས་ཀྱང་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པར་ཐར་པས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་འཐོབ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར། དེ་རྣམ་པར་དག་པས་སྐུ་འཐོབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིས་ནི་སྤྲོས་ནས་བསྒྲུབས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཡང༌། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་འབྲེལ་བར་འདོད། །སྤྲུལ་པའང་ལོངས་
― DTG108_Page_0041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང༌། །རབ་ཏུ་འབྲེལ་པར་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སྤྲུལ་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་གདུལ་བའི་དོན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་བཞུགས་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འགའ་ཞིག་ལ་ལར་སྣང་ལ་འགའ་ཞིག་ལ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྤྲུལ་གནས་གྱུར་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་དེ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར། སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་གནས་གྱུར་པ། །ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ། རྣམ་གཅིག་དངོས་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སུ་སྣང་བར་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་གང་གི་རྟེན་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་དང་རྣམ་པ་དུ་མ་སྟེ། ཇི་ལྟར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྣང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རབ་དང༌། ཕུལ་དང་ལྡན་ཡང་རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཚད་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པར་མཐོང་གི །རྣམ་པ་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚོགས་ལ་སྩོགས། །ཐ་དད་ཕྱིར་ནི་ཁམས་ཀུན་དུ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐ་དད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྩོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བསྡུས་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་བཞུགས་སོ། །ཅིག་ཤོས་མིན། ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། ལ་ལར་རེས་འགའ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་ཉེ་བར་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་ཡོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྲུལ་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པ་གཅིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ཕྱིར་ནི་ཆོས་སྐུ་དང༌། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་འབྲེལ་པར་འདོད། །དེ་དེ་ལ་བརྟེན་ཞེས་བྱ་
― DTG108_Page_0042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་འབྲེལ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དབང་གི་འབྲས་བུ་ཡི། །རྣམ་པ་ཀུན་དང་ལྡན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་ཡང་དེའི་དབང་གིས་དེ་ལྟར་སྣང་བ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དབང་གི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དབང་གི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་ལ་མེད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བླ་ན་མེད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྐྱེ་པའི་ཕྱིར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་ནི་དབང་གི་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡོད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་རྟག་པའི་སྐུ། ཐེར་ཟུག་གི་སྐུའོ། །ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཅི། ཐམས་ཅད་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འགའ་ཞིག་ཡིན། རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དེ་དང་དེར། །རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་ཡིན་པས་ན། །སྤྲུལ་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་བཞིན་དུ་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་སུའོ། །རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོ་འདུལ་བ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་འདིས་ན་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དཔེ། རྟག་པར་ཟས་སྦྱིན་འདྲ་བར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དོན་གང་གིས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ལས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་འཇུག་པ། །འཁོར་བ་སྲིད་དུ་མི་འཆད་པས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འཁོར་བའི་རྒྱུན་ཇི་སྲིད་པར་དེ་བཞུགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པར་མཛད་པའི་རྒྱུན་མི་འཆད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་རྟག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་རྟག་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྟག་ཏུ་བདེ་སྤྱོད་བཞིན་དུ་འདོད། ཅེས་བྱ་བས་ནི། འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་དེ་ལྟ་བུར་བརྗོད་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྟོན་
― DTG108_Page_0043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། དཔེར་ན་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པས་བར་དུ་མ་ཆོད་ཅིང་བདེ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མྱོང་བའི་མི་ལ་འདི་ནི་བདེ་བ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ནས་རྟག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདུས་བྱས་ནི་མི་རྟག་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལས་བཟློག་པར་གྱུར་ན་དེ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་སྟེ། འདིས་ཐེར་ཟུག་ཏུ་གནས་པའི་རྟག་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །གཞན་དུ་འགྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་འགྱུར་བ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟར་རྟག་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། ནམ་མཁའ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གནས་སྐབས་གང་ན་སྐུ་གང་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྤྲུལ་ཡོད་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་མེད། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་ཡོད་ཅིག་ཤོས་མེད། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་དང་ཅིག་ཤོས་ཡོད། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་མེད་ཅིག་ཤོས་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འདི་བཤད་པ་ནི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་འོག་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར། དེ་ལ་མོས་པས་བརྟན་རྣམས་དང༌། །མཚན་མ་མེད་པའི་ས་རྣམས་དང༌། །མཚན་མ་བཅས་པས་གཞན་རྣམས་དང༌། །སངས་རྒྱས་ཉིད་དང་གོ་རིམས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་མཐོང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་མཐོང་བ་མེད་དོ། །མཚན་མ་མེད་པ་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་མཐོང་བ་ལ་ན་ཡིན་གྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་མཐོང་བ་མེད་དེ་དེ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་མདུན་ན་སྣང་བ་ནི་བརྫུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་དང་བཅས་པ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ན་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སྣང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གཅིག་བུར་ཟད་ཀྱི་གཉིས་པོ་མེད་
― DTG108_Page_0044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ། སྤྲོས་པའི་དངོས་པོའི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་རྒྱུ་བ། །མ་གྲུབ་པ་ལ་དབང་འདོད་ཀྱི། །ཇི་བཞིན་དོན་ཤེས་སེམས་རྒྱུ་བ། །གྲུབ་ལ་དེ་ཡོད་ག་ལ་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་དབང་གང་ཡིན་པ་དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་མ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་ན་རིགས་ཀྱི། ཤེས་པའི་རྒྱུ་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་དབང་གིས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །ཕན་ཚུན་གྱི་དབང་གིས་འབྲས་བུ་ཅི་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །ད་ནི་དེའི་ལན་དུ། དེས་བཤད་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་དག་གི །ཡེ་ཤེས་དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །གནས་ངན་ལེན་སྤངས་དེ་ཡི་ཚེ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེས་བཤད་པའི་དབང་གིས་ས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་ངན་ལེན་སྤོང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་གྲུབ་པ་དེར་དབང་མེད་པར་གྱུར་ན་གནས་ངན་ལེན་སྤང་བར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ས་གོང་མར་རིགས་ཀྱིས་གོམས་པར་བྱས་ན་ཡེ་ཤེས་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་འཐོབ་སྟེ། འདི་ལྟར་གནས་ངན་ལེན་མ་ལུས་པར་ཤིན་ཏུ་སྤོང་བའི་བར་དུ་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་གནས་སྐབས་དེར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་ན་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལ་སྤང་བར་བྱ་བ་གཞན་ཅི་ཡོད་དེ། དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཞེས་བརྗོད་ཀྱི། ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུའི་གནས་སྐབས་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ས་ལ་ནག་པོ་དང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི། །དངོས་པོ་ཀུན་གྱིས་ལྡོག་པ་དང༌། །ཡོངས་སུ་གྱུར་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པ་ཡོད་པ་བདེན་མོད་ཀྱི། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་ནག་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཏན་ནས་ལྡོག་གོ །དཀར་པོའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སངས་རྒྱས་
― DTG108_Page_0045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་སྟེ། དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོ་ནར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དམ་པ་དང་ནི་དམ་ཆོས་མིན། །བསྟེན་དང་སྤངས་པས་གང་གི་ཕྱིར། །དེ་བཞིན་ཉིད་དག་རབ་ཕྱེ་བ། །སངས་རྒྱས་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་བསྟེན་པ་དང༌། ནག་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འཐོབ་བོ། །འདི་ལྟར་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རང་གི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལ་དཀར་པོ་དང་ནག་པོའི་ཆོས་དེ་དག་གི་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་དམིགས་ཏེ། ནག་པོ་རྣམས་གཏན་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་དང༌། དཀར་པོ་རྣམས་ཟག་པ་མེད་པར་གྱུར་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐུབ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ། །རང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཕྱེ་ལ། །དེ་དག་གི་ནི་འབྲས་བུ་དང༌། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་སྣང་མི་སྣང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚུངས་པར་སྤངས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དོན་གྱི་མཇུག་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །ནག་པོ་དང་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ནི་མཚུངས་པར་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཅིག་ནི་གཏན་དུ་རྒྱུན་འཆད་ལ། །ཁ་ཅིག་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ནི་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་པས། །དེ་དག་ལྡོག་དང་གྱུར་པ་ནི། །ཐུབ་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཉིད་ལ་ནི་ལྡོག་པ་དང་གྱུར་པ་སྟེ། ནག་པོ་དང་དཀར་པོ་ཐམས་ཅད་ལྡོག་པ་དང་གྱུར་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །བམ་པོ་གཉིས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་སྤངས་པ་དང༌། དག་པས་སྐུ་གསུམ་པོ་དག་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ན་འབྲས་བུ་འདི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡིན་པར་ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཡོངས་མཁྱེན་དང༌། །སྤོང་དང་མངོན་དུ་མཛད་དེའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་
― DTG108_Page_0046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་དག་ཅིག་ཅར་དུ་ཡོངས་སུ་མཁྱེན། རབ་ཏུ་སྤོང༌། མངོན་སུམ་དུ་མཛད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་སྐུ་གསུམ་པོ་དག་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པས་དེའི་ཕྱིར། དེའི་འབྲས་བུ་སྐུ་འཐོབ་པོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུར་བརྗོད་ཀྱི། གཞན་གྱི་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ལས། །ཡེ་ཤེས་དམ་པ་གཞན་མེད་དོ། །ཤེས་བྱ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ཀྱང༌། །ཤེས་བྱ་དམ་པ་གཞན་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཤེས་པ་གཞན་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཤེས་བྱ་གཞན་ནི་ལོག་པའི་རྣམ་པར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ལ་མ་གཏོགས་པའི་བདེན་པ་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གནས་གྱུར་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གཉིས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་གྱུར་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཉིས་པོ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་གཉིས་སུ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་རང་གི་ངོ་བོར་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་རྟོག་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་གནས་གྱུར་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལ་གཞན་གྱི་དབང་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་གང་གི་ཚེ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་མི་སྣང་བ་ན་གནས་གྱུར་པ་ཞེས་བསམས་པའོ། །གནས་གྱུར་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། ཤེས་བྱ་ཡེ་ཤེས་བྱེ་བྲག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དྲི་མེད་ཡེ་ཤེས་རྣམ་མི་རྟོག །བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་རྣམ་རྟོག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྣམ་རྟོག་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བརྫུན་པ་ཡིན་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་སྟོན་པ་བཞིན་དུ། དེ་ལས་བཟློག་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ནི། །གཉིས་མེད་ཆོས་བལྟ་གཉིས་བཞིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་
― DTG108_Page_0047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱང་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡོད་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བུས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཆོས་དབྱིངས་གཉིས་མེད་པས། །རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་འདོད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱང༌། །གཉིས་མི་གཟིགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཡེ་ཤེས་འདི་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པ་གཟིགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཉིས་མི་གཟིགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ན། འོ་ན་ཅི་ཡང་མ་ཡིན་པས་མེད་པ་བཞི་པོ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། རྒོལ་བ་ངན་པ་བརྩལ་བའི་ཕྱིར། །འདུས་མ་བྱས་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །སྔ་ན་མེད་པ་དང་ཞིག་ནས་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ལ་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་སྣང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པ་ནི། དེ་ལ་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་སྦྱིན་པར་སྤྲོ་བ་མེད་དེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་མེད་པ་དེའི་མཚན་ཉིད་ནི། བ་ལང་ལ་རྟ་མེད་དོ། །རྟ་ལ་བ་ལང་མེད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ན་དེ་ལ་ནི་གཉིས་མེད་པས་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་འདིའི་གནས་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་གཉིས་མེད་ན་དེ་ལྟ་ན་ནི་གཏན་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ལས་མི་འདའོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པོ་མེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་ནི་གདན་མེད་པ་ཡིན་པར་ཡང་འགྱུར་ན་གང་གི་ཚེ་དེ་གཉིས་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དེའི་ཕྱིར་སྐྱོན་འདིར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར། སྔ་ན་མེད་ལ་སོགས་པ་སྟོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གཉིས་མེད་པ་ནི་གཞན་དུ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བས་ནི་དེ་གཉིས་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་པ་གསལ་ལོ། །ཤེས་པ་མི་གསལ་ལོ་ཞེས་བརྗོད་ན་དེ་ཅི་ཤེས་པ་མ་ལུས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་བ་ཞིག་གམ། འོན་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱི་ཐུན་
― DTG108_Page_0048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་གཞན་ཞིག་གམ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆོས་འདིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དེ་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །གསལ་དང་མི་གསལ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་གསལ་བའམ་མི་གསལ་བའི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སེམས་རྣམས་ཀུན་ལ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ལན་དུ། གཉིས་པོ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པ། །དེ་ནི་གསལ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན། །གཉིས་ཀྱི་དོན་ནི་རྟོགས་གྱུར་པ། །གསལ་བ་མ་ཡིན་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཡང་ན་གསལ་བ་དང་མི་གསལ་བ་གཉིས་དུས་གཅིག་ན་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གཉིས་པོ་མེད་པའི་དོན་རྟོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་འདི་གཉིས་གནས་སྐབས་གཅིག་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཐ་དད་པ་ལ་བཏགས་པའོ། །གཉིས་ཀྱི་དོན་ནི་རྟོགས་གྱུར་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་དུས་ནའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། དོན་གཉིས་པོ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་རྒོད་དང་བྱིང་བ་དག །ཉེ་བར་ཞི་བས་གསལ་མི་གསལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བོན་མ་ལུས་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒོད་པ་དང་བྱིང་བ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དེ་གཉིས་ཀྱིས། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གསལ་བ་དང་མི་གསལ་པ་བརྗོད་པས་དེའི་ཕྱིར། རྒོད་པ་དང་བྱིང་བ་གཉིས་མེད་ན་སེམས་མཉམ་པར་འཇུག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། དེ་ཚེ་བློ་ལྡན་དེ་མཁྱེན་ཏེ། །མཉམ་དུ་འཇུག་པར་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྨྲས་པས། ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱ་གཉིས་སོ་སོར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཐ་དད་པར་གསལ་ལོ། །དེ་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནམ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དམིགས་པ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ཉིད་སྤྲོས་པའི་དངོས་པོར་སྒྲོ་བཏགས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྲིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟག་པ་དེ་
― DTG108_Page_0049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲིད་དུ་སྤྲོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་སྟེ་དེ་ལ་མི་དམིགས་སམ་དམིགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ན་ནི་ཤེས་པ་དང་ཤེས་བྱར་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་གཉིས་དང་རྣམ་པར་རྟོག །ཐ་དད་དབྱེ་བར་མི་ནུས་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱང༌། །ཕན་ཚུན་ཐ་དད་མེད་པར་གནས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་སྒོ་ནས་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་དེ་སྐད་དུ་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་དངོས་པོ་བཏགས་པའི་རྒྱུའི་ཐ་སྙད་འདི་མེད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་པ་སྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏོ། དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་རྩ་ནས་བཏོན་པས་གཏན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དགྲ་བཅོམ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་ལྡོག་པ། །གཉིས་རྟོག་སྤངས་པ་མིན་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དེ་དག་གྲོལ་བ་བདེན་མོད་ཀྱི། ཤེས་པ་ལྡོག་པ་ནི་གཉིས་སུ་རྟོག་པ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་ཆེ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་ནས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་གནས་པ་ཡིན་གྱི། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་སྒོ་ནས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མཁྱེན་པ་ཆགས་པ་མི་མངའ་ཞིང་ཐོགས་པ་མི་མངའ་བར་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པས་དེའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དེ་འཇུག་པ། །གཏན་ནས་བཟློག་པར་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྤྲོས་པ་ལས་འདས་པ་ཡིན་ན། འོ་ན་དེས་ཆོས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག །རྣམ་པར་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་པར་ཡང་འོས་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་མངའ་ནི་འཕངས་པ་ཡང༌། །སྔར་བཀང་
― DTG108_Page_0050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབང་གིས་འགྲོ་བ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་བཞིན་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱང༌། །སྔོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་འཇུག་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་ལག་པའི་རྩོལ་བའི་དབང་གིས་ཇི་སྲིད་དུ་གཟས་པར་མདའ་འགྲོ་བ་དེ་བཞིན་དུ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱི་དབང་གིས་འདུ་མཛད་པ་ཇི་སྲིད་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བརྗོད་པ་དེ་ཅི་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མི་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན། གཅིག་ལ་ཆོས་གཉི་ག་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྟག་ལ་དམིགས་པ་འཇུག་ཕྱིར་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ནི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་སྒྲོ་བཏགས་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་མ་ནོར་བར་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །འགྱུར་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་རྟག་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཏན་ཚིགས་གཉིས་པ་སྟེ། གང་ལ་འགྱུར་བ་ཡོད་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ལ་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་གཏན་ཚིགས་གཉི་ག་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ཞེ་ན། །དེའི་ཕྱིར། འདུས་བྱས་ཡིན་པས་མི་རྟག་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དགེ་སློང་དག་ཆོས་གཟིངས་དང་འདྲ་བར་ཤེས་པ་ཁྱེད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཉིད་ཀྱང་སྤང་བར་བྱ་ན་ཆོས་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་གསུངས་ལ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་ཅིང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་དངོས་པོར་ཡོད་ན་ཇི་ལྟར་འགལ་བར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དབང་འབྱོར་རྣམ་ཀུན་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར། །སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་རྣམ་འཇིག་པས། །གཟིངས་འདྲར་བརྗོད་པ་མདོ་སྡེའི་དོན། །དགོངས་པ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའི་དབང་འབྱོར་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞིག་པར་མཛད་ཀྱི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ནི་རྣམ་པར་གཞིག་པར་མཛད་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
― DTG108_Page_0051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམས་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཟིངས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་མདོ་ལས་འབྱུང་བའི་དགོངས་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་པར་བདག་གིས་ཤེས་སོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེའི་གནས་གང་ཡིན། ཅི་སེམས་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་གཞན་ཞིག་ཡིན། གལ་ཏེ་སེམས་ཡིན་ན་ནི་དེ་གང་ན་ཡོད་པ་དེར་ཆོས་གཞན་དག་ཀྱང་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་ཉིད་སྤྲོས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་གཞན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེ་བསྟན་དགོས་སོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གནས་པོ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ནི། །དེ་ཡི་གནས་སུ་འདོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གནས་གྱུར་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེའི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ལ་མི་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཉེས་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བས་ན། །སེམས་ནི་དེ་ཡི་གནས་མ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །གལ་ཏེ་སེམས་གནས་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་ཉེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསགས་པ་དང༌། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པར་འཇུག་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དང་པོ་ཡིན་ན་ནི་དེ་མི་རུང་སྟེ། འཁོར་བ་པའི་ས་བོན་མ་ལུས་པར་བཏོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སེམས་ནི་སྤྱིའི་རྣམ་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཡིན་ལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་གྱི། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མི་བརྟེན་ཏོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། དེ་ནི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པས་དེ་ལ་བརྟེན་པར་མི་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ཡིན་པས་དེ་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དཔེ་ཞིག་མེད་ན་འདི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་རུང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འགྲོ་བའི་བགེགས་བྱེད་མ་ཡིན་པས། །སྐབས་ནི་རབ་ཏུ་འབྱེད་པས་ན། །ནམ་མཁའ་གཟུགས་སུ་སྣང་ཀུན་གྱི། །གནས་སུ་འདི་ནི་ཡོད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་གནས་ནི་གྱུར་པ་ན། །དེ་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ཡིན། །སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་གནས་ལ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཆོས་གཟུགས་ཅན་རྣམས་
― DTG108_Page_0052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོ་བའི་རྒྱུན་ལ་བགེགས་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་སྐབས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པས་ན་ནམ་མཁའ་ནི་གནས་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་གནས་གྱུར་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གི །ཇི་སྲིད་དུ་གནས་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཇི་ལྟར་ཡང་མི་འབྱུང་བར་སྟོན་ཏོ། །དེས་ན་དེ་ནི་དེ་ཡི་གནས། །ཞེས་བྱ་བས་མཇུག་བསྡུས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གནས་སོ། ཅིག་ཤོས་ནི་གནས་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་འདི་དག་གསལ་བར་དམ་བཅས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དང་ནི་གནས་གྱུར་པ། །དེ་གཉིས་དེ་ཚེ་ཕན་ཚུན་དུ། །གནས་ཀྱི་དངོས་པོར་འདོད་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། འདི་གཉི་ག་ཡང་ཕན་ཚུན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གཅིག་ཁོ་ན་གནས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་གྱི། གཉི་ག་ལ་ཡང་གནས་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་ཡོད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། གནས་གྱུར་པ་མེད་པ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མི་འབྱུང་ལ། ཡེ་ཤེས་མེད་པར་ཡང་གནས་གྱུར་པ་མེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གནས་སྐབས་དེ་ན་བརྗོད་པ་གཉི་ག་ལ་ཡང་ཅིག་ཅར་འཇུག་སྟེ། རྩ་བ་དང་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་བཞིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྩ་བའི་སེམས་ལས་རྣམ་རྟོག་བཞིན། །རྩ་བའི་སེམས་ལས་བརྟེན་ནས་སུ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འབྱུང་ཚེ་དེ་ཡང་ནི། །དེ་བལྟས་བྱེད་པར་འདོད་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་གནས་པོར་གྱུར་པ་ལ། །བརྟེན་ནས་དམ་པ་རྣམ་དག་གི །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ས་བོན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་གནས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དུས་ན་ཕན་ཚུན་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བ་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ལ་ས་བོན་བསྐྱེད་ནས་བརྟས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཡང་བརྟས་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་འབྱུང་ངོ༌། །འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་གནས་གྱུར་པ་ལ་བརྟེན་པ་གཉིས་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་བ་ན་གནས་གྱུར་པ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་འདོད་དོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། དེ་ཡང་དེ་འགྲུབ་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སྤྲོས་པ་མ་ལུས་པར་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་
― DTG108_Page_0053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པར་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཇི་ལྟ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གཞི་དང་གནས་དང་དམིགས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་ནི་རྟེན་ཆེ་བས། །དེ་ཉིད་དམ་པའི་དོན་དུ་ན། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞི་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའོ། །གནས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་སོ། །དམིགས་པ་ནི་མདོའི་ཆོས་མཐའ་དག་གོ །འབྲས་བུ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །རྟེན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་བ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་སྟེ། དེ་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཡང་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་དག་གི་ཐེག་པ་ནི་ཆེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཐེག་པ་དེ་ཉིད་རྣམ་པ་ཆེན་པོ་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བས་ནི་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ལྟོས་ནས་ཡེ་ཤེས་འདི་སྐྱེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དམིགས་བྱ་དམིགས་བྱེད་མཚུངས་མཉམ་པའི། །དངོས་ཅན་ཤེས་རབ་རྒྱུ་བ་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཤེས་རབ་རྒྱུ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཚུངས་མཉམ་པའི་དངོས་པོ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱ་བ་ཡང་མེད། དམིགས་པར་བྱེད་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཚུངས་མཉམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དབྱེར་མེད་པའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཡེ་ཤེས་དང༌། གནས་དང་བརྟེན་པ་ཐ་དད་མེད། །དེ་དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཡེ་ཤེས་དབྱེར་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དབྱེར་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར་གནས་དང་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་བསམས་པའོ། །དམིགས་པར་བྱ་བ་དང་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་མཚུངས་མཉམ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། བཟུང་དང་འཛིན་པ་མེད་ཉིད་དུ། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་དངོས་ཡིན་པས། །རྣམ་རྟོག་
― DTG108_Page_0054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་ལ་དམིགས་བྱ་དང༌། །དམིགས་པར་བྱེད་པ་མཚུངས་མཉམ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་ནས་དེར་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་ན་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །འདི་ནི་སེམས་སོ། །འདི་དག་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་གཉིས་སུ་རྟོག་པའི་སྐབས་ཀྱིས་འབྱུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་མན་ཆད་ལ་ཡང་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་ཚེ་འབྱུང་ན། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་བྱུང་བ་ན། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ནས་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། དེ་མི་འཇུག་ན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གནས་སྐབས་དེ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །གཉིས་སུ་རྟོག་པའི་སྐབས་ཀྱིས་ནི། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་རྣམ་གཞག་ན། །མི་འཇུག་དེ་ཚེ་བརྟན་རྣམས་ཀྱི། །རྣམ་པར་གཞག་སྟེ་ག་ལས་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་འདི་ནི་དྲི་བའི་ཚིག་ལེའུར་བྱ་བའོ། །ད་ནི་དྲི་བ་རྣམ་པ་གཉིས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོའི་རང་གི་ངོ་བོར་སྣང་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤྱིའི་རྣམ་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །དངོས་པོ་དེའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཇུག་པས་དེ་ལ་སེམས་ལས་བྱུང་བར་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྣང་བའི། །རྣམ་པར་རྟོག་ལ་སེམས་ཞེས་བྱ། །དེ་ཡི་བྱེ་བྲག་གང་སྣང་བ། །དེ་ལ་སེམས་ལས་བྱུང་ཞེས་རྟོག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཁ་ཅིག་གིས་ནི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ཐ་དད་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བརྗོད་པས་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྱེ་བྲག་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་ནུས་ཤེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དཔེར་ན་ངོ་བོ་ཉིད་བརྟེན་ནས། །བྱེ་བྲག་རྣམས་ནི་བཞག་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་སེམས་ལས་བརྟེན་ནས་སུ། །སེམས་ལས་བྱུང་རྣམས་རྣམ་པར་འཇོག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་
― DTG108_Page_0055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ་བོ་ཉིད་ཙམ་ཁོ་ན་བསྟན་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱེ་བྲག་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེ་བྲག་དེ་དག་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལས་གཞན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་འདི་ཡང་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡང་ན་བྱེ་བྲག་གི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལྟ་ཞོག་སྟེ། སྤྱིའི་བར་དུ་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་འདི་ན་དངོས་པོ་ཡི། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཅི་ཡང་མེད། །དེ་ཚེ་གང་གི་བྱེ་བྲག་གཅིག །ཡོད་པར་འགྱུར་བ་ག་ལ་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། དངོས་པོ་ནི་རྣམ་པར་དཔྱད་ན། བཏགས་པའི་ཡོད་པ་དང༌། དེའི་རྟེན་དང་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་གནས་གྲང་ན་གཉིས་ཀར་ཡང་མི་རུང་སྟེ་འདུས་པ་ནི་དེ་དག་གིས་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླངས་སོ། །དེའི་རྟེན་ཀྱང་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པ་ཕྱོགས་ཆ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཅི་ཡང་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་མེད་ན་བྱེ་བྲག་ལྟ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡོངས་སུ་སྣང་བ་དེ་ག་ལས་བྱུང་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། འདི་དག། ཐམས་ཅད་འཁྲུལ་ཙམ་སྟེ། །འདི་ལ་སེམས་མེད་སེམས་བྱུང་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་གཏོགས་པར་ཆོས་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སེམས་ཞེས་བྱ་བའམ། སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་རྟོག་རྣམ་པ་ཐ་དད་པས། །དེ་དག་ཐ་དད་བརྗོད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་ན་ཐ་དད་པའོ། །དེ་བས་རྣམ་རྟོག་མི་འཇུག་ན། །འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི། །ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་གཞག་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐབས་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་མཇུག་སྡུད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་རྟོག་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་མི་འཇུག་ན་བྱང་ཆུབ་
― DTG108_Page_0056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འཁྲུལ་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་འབའ་ཞིག་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐ་དད་དོན་མིན་སྤྱོད་ཡུལ་གཅིག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་དོན་ཐ་དད་པ་ཡིན་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཞར་ལ་བྱུང་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། དཀྱུས་མ་ཉིད་དང་སྦྱར་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་མེད་པ་ཡི་དོན་དམིགས་པས། །ཡེ་ཤེས་གཉིས་དོན་མི་དམིགས་པར། །ཤེས་རབ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན། །དེ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བརྗོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་རབ་ནི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བདག་ཉིད་དེ། དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་དམིགས་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་དོན་མཐོང་བས་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། དོན་གཉིས་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་ན་རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྩེ་གཅིག་པའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔྱད་ནས་ལམ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཞི་གནས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་འཇུག་པ་ཡིན་པས་དེ་གཉིས་མེད་ན་ཐམས་ཅད་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གཞན་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གདགས་ཀྱི་གཞན་ལ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་དྲན་སོགས་ཆོས་གཞན་ཡང༌། །རང་གི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་མི་འཇུག །དེ་ཡི་ཚེ་ན་འདོགས་བྱེད་ཀྱི། །མཚན་ཉིད་ཐ་དད་སོ་སོར་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དྲན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བརྗེད་ངས་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལེ་ལོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་འཇུག་པས་གདགས་ཀྱི། དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་ཐ་དད་པ་ནི་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་གཞན་གྱི་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དོན་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བརྗོད་དུ་མི་རུང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་གཡེངས་བ་ཉིད་ཡིན་གྱི། མཉམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་དངོས་པོ་ལ་གནས་
― DTG108_Page_0057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་གཉིས་ལོག་པས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་གཅིག་པུ་ཉིད། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མཆོག་རྣམས་བཞེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལས་གཞན་དག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ལ་མི་གནས་པས། དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་གྲུབ་སྟེ། དེ་དག་ནི་དེ་ཁོ་ན་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་སྐྱོན་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་མིན་ཏིང་འཛིན་གང་ཡིན་རྣམས། །ཡང་དག་མི་གནས་རྣམ་པར་གཡེང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལས་གཞན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བའོ།། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒྲ་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང༌། གང་དུ་སེམས་ནི་མཉམ་འཇོག་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སེམས་མཉམ་པར་འཛིན་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བར་རིགས་སོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡུལ་དེར་བློ་གྲོས་འཇུག་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བདེན་པར་ཏིང་འཛིན་གཞན་མིན་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བརྗོད་དེ། དོན་དམ་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཞན་དག་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མི་མཉམ་འཇོག་པ་ཡོད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་རེག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུང་རབ་ལས་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ནམ་མཁའ་མཛོད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མང་ཞིག་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ། གལ་ཏེ་དེ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཡིན་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་རུང༌། དེ་དག་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་ཅེས་ཀྱང་ཇི་སྐད་དུ་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་མཚན་ཉིད་པ། །ཏིང་འཛིན་ཆེན་པོ་གཅིག་པུ་པ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་ཐམས་ཅད་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཆ་འགའ་ཞིག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་སྟེ། བཟློག་པ་མེད་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པར་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བརྗོད་པ་འདི་རིགས་པས་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་ཅེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་དག་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཅིག་ཅེས་ཇི་སྐད་དུ་བྱ་ཞེས་
― DTG108_Page_0058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་དེ་ཡང་ཀླན་ཀར་མི་རུང་སྟེ། དེ་ཉིད་དུ་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པའི་ཆ་ལྟར་སྣང་བ་དག་ཡོད་པ་འདི་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེའི་མཐུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། ཁོངས་སུ་ཆུང་པར་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དེའི་ཁོངས་སུ་ཆུད་པར་བསྟན་གྱི། དེ་ལས་གཞན་པ་དག་ཀྱང་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་མ་བརྗོད་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་གཅིག་གིས་ཀྱང༌། །བསམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྐོང་བྱེད་ལྟར། །དེ་བཞིན་མི་རྟོག་ཏིང་འཛིན་གཅིག །སེམས་ཅན་དོན་ནི་སྣ་ཚོགས་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཡང་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁྱད་པར་མེད་པ་དེ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་གནས་པའི་ཐ་སྙད་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ལས་ཡོ་བྱད་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆར་འབེབས་མཁས་པའི་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་སྤྱོད་པ་མཐུ་ཆེ་བར་གྲགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ཅིང་མདུན་ན་འདུག་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་འདི་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་བཞིན་དུ་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཤུགས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྣ་ཚོགས་མཛད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡེ་ཤེས་གཅིག་ལ་ཐ་སྙད་སྣ་ཚོགས་མི་རུང་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་གཅིག་ཁོ་ནས་ཆོག་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལས་མང་ཐ་དད་པས། །དེའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་དངོས་གཅིག་ལ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བྱེ་བྲག་ནི། །མང་པོ་དག་ཀྱང་འདུས་པར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གཞན་དག་ནི་བྱ་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་གཅིག་ཡིན་ཡང་ལས་དེས་དུ་མ་ལྟ་བུར་བསྟན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ་བརྗོད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་རྟག་པ་དང་ཆད་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་ཡོད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་ན་ནི་དེའི་ཕྱིར་རྟག་པ་ཉིད་འཛིན་པའི་མཐར་ལྟུང་བར་འགྱུར། ཇི་སྟེ་མེད་པར་རྣམ་པར་རྟོག་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་ཆད་པར་ལྟ་བའི་མཐར་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་
― DTG108_Page_0059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་བྱུང་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པས་ཡེ་ཤེས་འདི་ཉིད་དེ་ལྟ་བུར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་དབུ་མའི་ལམ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དབུ་མའི་ལམ་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་དེ། །རྟག་དང་ཆད་པར་ལྟ་རྣམས་ཀྱིས། །ཐོབ་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དབུ་མའི་ལམ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དེ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ནི། གཙོར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་མཚོན་པའོ། །གཞན་གྱི་དབང་འཁྲུལ་པ་ཙམ་ཡིན་པས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་ན་ནི་རྟག་པའི་མཐར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་ཅི་ཡང་མེད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཆད་པར་བརྗོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གདགས་པའི་གཞི་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁས་བླང་བར་བྱ་དགོས་ཏེ་དེའི་ཕྱིར། དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང༌། །རྣམ་རིས་ཙམ་ཉིད་མ་གཏོགས་པར། །རིགས་པས་པ་རྟགས་ན་འདིར་གཞན་ནི། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མི་འཐད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འོ་ན་འདས་དང་རིགས་མཐུན་པའི་མདོ་ལས། ཀུན་དགའ་པོ་ཡོད་ཅེས་བྱས་ན་ནི་རྟག་པར་འགྱུར། མེད་ཅེས་བྱས་ན་ནི་ཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། །དེ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དེ། གཙོ་བོར་གང་ཟག་དགག་པའི་ཕྱིར་གསུངས་ཀྱི། གཞན་གཙོ་བོར་མཛད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གཙོ་བོར་མཛད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གང་ཟག་བསྩལ་བ་མཛད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དབུ་མའི་ལམ་དུ་བསྒྲུབས་ནས་དེ་ལ་གཟུང་བའི་ཕྱིར། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་རྣམས་ཀྱིས། །མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་བས་རྣམ་པར་རིག་ཙམ་དུ། །བསྒོམ་པ་རྟག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། །དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་དེ་དག་གིས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། འདི་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་མོ་ཞེས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་རྟག་ཏུ་སྦྱར་
― DTG108_Page_0060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རིག་པ་སྣང་བ་མཐོང་བ་སྐྱེས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་མི་མཐོང་ན་གཟུང་བ་མེད་པས་འཛིན་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་བའི་ཡེ་ཤེས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། སྒོམ་ལ་རྟག་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་ཕན་ཡོན་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བསྒྲིམས་ཤིག་ཅེས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དེ་སྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པའི་བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པ་ནི་ས་བཅུ་རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མཐོང་སྟེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་གཉིས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་གཉིས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོག་ཅིང་འདི་ན་བརྟག་པར་བྱ་བ་ཡང་མེད་ལ་རྟོག་པ་ཡང་མེད་དེ། འདི་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ལ་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་པས་འདི་ཀུན་ནི་རྨི་ལམ་དང་འདྲའོ་ཞེས་ངེས་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་རྟོག་མི་རྟོག་བདག་ཉིད་ཡིན། །གཉིས་དང་གཉིས་མེད་བདག་ཉིད་དེ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་བཞིན། །འདི་ལ་བརྟག་བྱ་མེད་རྟོག་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་གཏོགས་པར་ཆོས་ཕྲ་རབ་ཙམ་ཡང་མེད་དེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤང་བ་ཙམ་ཞིག་བྱ་བར་ཟད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་གང་ཡང་བསྣན་མེད་ཅིང༌། །བསྩལ་བ་མེད་དེ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་ཉིད་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལས་བསྩལ་བ་ཅི་ཡང་མེད། །གཞན་བར་བྱ་བ་ཅི་ཡང་མེད། །ཡང་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དག་ལྟ། །ཡང་དག་མཐོང་ན་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་མཐོང་བས་གྲོལ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེ་རྙིང་ལས་གལ་ཏེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐབས་ཀྱི་དོན་དེ་ཉིད། གསེར་འདོད་པ་ཡིས་གསེར་ཡོད་པའི། །ས་ལ་ལེགས་པར་སྦྱོང་བ་ཡི། །རྣམ་པར་རབ་ཏུ་བརྩོན་བྱས་ན། །གསེར་ནི་རྙེད་པར་འགྱུར་བ་ལྟར། །དེ་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་འདོད་པས། །སྟོང་པའི་བདག་ཉིད་ཆོས་རྣམས་ལ། །ལེགས་པར་རྣམ་འཇིག་རྣམ་པར་བརྩོན། །སྟོང་པ་
― DTG108_Page_0061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ལ་རེག་བར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་དཔེས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་དཔེས་ཡོངས་སུ་ཞེས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །འོ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞིག་པས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱང་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། གཉིས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་གཞིག་པ་འདིས་ཅི་ཞིག་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་འཇིག་པ་དེ་དང་དེས། །འདོད་པ་རྣམ་པར་བཤིག་བྱ་ན། །འདོད་ལས་འདོད་ཆགས་བྲལ་འཐོབ་ཀྱི། །འདོད་པ་མི་བསྟེན་པས་མིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི། །ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་ཕྱིར་གཉིས་རྟོག་པ། །རྣམ་པར་འཇིག་པ་རྒྱུར་འདོད་དོ། །རྣམ་རྟོག་ཡིད་མི་བྱེད་པས་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིས་ནི་འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་མཚན་མ་མེད་པ་ཙམ་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅིང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་དངོས་པོ་དེ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་དེ། །དེ་དག་གིས་དགོས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཙམ་གྱིས་དེར་འཇུག་པ་རིགས་སོ། །བྱང་ཆུག་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་བྲལ་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པ་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཡུལ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་འཇུག་སྟེ། འཇུག་པ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམ་པར་འཇིག་པ་མེད་པར་འཇུག་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་དེ་སྐད་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའི་བྱ་བས་ཇི་ལྟར་མ་ཡིན་ཞེས་ན། ཐབས་བསྟན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་དམིགས་པ་གང་ལ་ཡང༌། །སེམས་ནི་གདགས་པར་མི་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བར་དུ་དམིགས་པ་གང་ལ་ཡང་སེམས་མི་འདོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་མེད་པས་མཚན་མ་
― DTG108_Page_0062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་མི་གནས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་དེ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཀུན་ལ་མངོན་ཞེན་རྣམ་ཀུན་དུ། །སྤང་བར་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་གོ །ཀུན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་གྱུར་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཡོངས་སྤངས་པས། །རང་གི་ངང་གིས་མི་རྟོག་སྟེ། །གཉིས་མེད་མཚན་ཉིད་དེ་ལ་སྤྱོད། །འཕགས་པ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟ་བུར། །གཉིས་ཤིག་གཉིས་པོ་མེད་ལ་སྤྱོད། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དེའི་སྒྲིབ་པ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྤང༌། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དེའི་སྒྲིབ་པ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རབ་སྤངས་པ། །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་དག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཚན་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་འཇུག་གོ །དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་འབྱོར་པ་ནི། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ན། རྣམ་པ་ཀུན་དུ་དབང་འབྱོར་བརྙེས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དག་པའི། །དེ་བཞིན་ཉིད་མཁྱེན་མཚན་ཉིད་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འབྱོར་བ་གང་གིས་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་སྐུ་གཉིས་ཀུན་དུ་སྟོན་པས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མ་ལུས་པ་སྒྲུབ་པར་མཛད་དོ་ཞེས་འོག་ཏུ་སྦྱོར་ཏེ། དེ་ལྟར་དབང་འབྱོར་བརྙེས་པས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཡིན་ཏེ་སྐུ་གཉིས་ཀྱིས། །དབང་འབྱོར་ལྷུན་གྲུབ་དེ་ཡི་ཕྱིར། །སེམས་ཅན་དོན་གྱི་རྣམ་ཀུན་ལ། །གཏན་དུ་རྗེས་སུ་ནན་ཏན་མཛད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་སྐུ་གསུམ་བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་བཤད་དོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་གཞག་པ། །གཞན་དག་གང་དུ་གང་མཛད་པ། །ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཀུན། སྐུ་གསུམ་དག་ཏུ་འདུས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལེགས་རྟོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་སྤངས་
― DTG108_Page_0063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། ཐོབ་བ་རྟོགས་པ་འདི་ནི་མདོར་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ནི་སྐུ་གསུམ་བརྙེས་པ་ཡིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤངས་པ་དང༌། ཐོག་པ་དག་གིས་སྐུ་གསུམ་བརྙེས་ཀྱི། རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། སྐུ་གསུམ་བརྙེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། །མདོར་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཉིད་ནི། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བསྡུས་པ་ཡིན། །རྟོགས་པར་བྱ་དང་ཐོབ་བྱ་བ། །ཐམས་ཅད་མཐར་ཐུག་གྱུར་པར་བརྗོད། །འདི་ལས་རྟོགས་བྱ་གཞན་མེད་དེ། །འདི་ལས་གོང་ན་ཐོབ་བྱ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་གང་བསྟན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཏུ་འདུས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སངས་རྒྱས་མཚན་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས། །འཇིག་རྟེན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ཡི། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་བསྟན་མཛད་པ། །ཞེས་བྱ་བས་ཅུང་ཟད་ཅིག་བསྟན་པ་ཙམ་བརྗོད་དོ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལེའུ་ལས། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་དང༌། སེམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སངས་རྒྱས་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་དང༌། བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བའི་བཤད་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པར་འདོད་ཅེས་བྱ་བ་འདི་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་དང་ནི་དོན་དམ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ལྔ་ཚན་གཅིག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུའོ། །ལྔ་ཚན་ཅིག་ཤོས་ནི་དོན་དམ་པར་རོ། །ཚིག་ནི་ལྔ་དང་ལྔ་དག་གིས། །གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་རིག་གྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་རིམ་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང་པོ་ལྔ་པོ་དག་གིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གཞན་ཚིག་ལྔས་ནི་དོན་དམ་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་གཉིས་
― DTG108_Page_0064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་སྐུ་གསུམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། སྐུ་གཉིས་པོ་ནི་དང་པོ་ནི་དང་པོས་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དེ་སྟོན་ཏོ། །ལྔ་ཚན་དང་པོས་ནི་སྤྲུལ་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟོན་ཏོ། །ལངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ནི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་གཅིག་མ་གཏོགས་སོ། །སྤྲུལ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །གཉིས་པ་ཡིས་ནི་གསུམ་པ་བསྟན། །ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལྔ་པ་གཉིས་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་མཚན་འདི་དག་གིས་བརྗོད་ཅེ་ན། མཚན་དེ་དག་གདགས་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྟོན་པས། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་གནས་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པས་སྨོན་ལམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ན་གནས་པ་ལ་སོགས་པའི་རིམ་གིས་བདག་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་སྨོན་ལམ་འདེབས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་རྫོགས་པ་སྟེ། ཡིད་ཅེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐུ་ལུས་སྣ་ཚོགས་དང་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ལ་སོགས་པར་སྐྱེ་བར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་མཐུ་ནི་ཉེར་སྒྲུབ་ཕྱིར། །བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཏེ། བྱིན་གྱི་རླབས་དེ་ལས་མཐུ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་གཅིག་མིན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། །སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ། ཉན་ཐོས་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་སྐུ་ལུས་དུ་མ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་འདི་ལ་དང་པོའི་གཉིས་པོ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཅིག་ཤོས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དོན་དམ་པ་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་གནས་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏེ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ནར་བཞུགས་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །འབྱོར་
― DTG108_Page_0065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྣ་ཚོགས་བརྙེས་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཏེ། ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་དང་མཐུའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་གཉིས་པོ་འབྱོར་པ་སྣ་ཚོགས་བརྙེས་པ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རང་མཚན་ཉིད་དང་འབྱོར་པ་ཡིས། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་སྐུ་བརྙེས་པས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉམ་པའི་བདག་ཉིད་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་དབང་འབྱོར་པས་ཞེས་བྱ་བས་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་དེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་དབང་འབྱོར་ཉིད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཉམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རང་གི་རིགས་ལ་སྐྱེས་བུའི་མཐུས། །བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་བརྙེས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་སངས་རྒྱས་པས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཏེ། རང་བཞིན་ནི་རིགས་སོ། །དེ་ལ་སྐྱེས་བུའི་མཐུ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་བོ། །གལ་ཏེ་རིགས་ཉིད་མེད་པར་གྱུར་ན་སངས་རྒྱས་ཉིད་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་རིགས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་རྨད་དུ་བྱུང་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ནོ། །བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་མིན་རིགས་ལ་མཉམ་ཉིད་ཀྱི། །ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གཟིགས་ནས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམ་པ་བཅུ་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་རྟོགས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དག་གདམས་ངག་རབ་སྦྱིན་པས། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ནི་དེ་ཁོ་ན་རྟོགས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་དང༌། །རྗེས་སུ་བསྟན་པ་
― DTG108_Page_0066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱིན་པར་མཛད་པ་དེའི་ཕྱིར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གདམས་ངག་གི་རིམ་གྱིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་སྨིན་པ་ཡོངས་འགྲེལ་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར། །སྨོན་ལམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཏེ། སྨོན་ལམ་གྱི་སྒོ་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ས་བོན་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལས་ཀྱི་འབྲས་ཡོད་རྟོགས་མཛད་ཕྱིར། །ཡང་དག་སྦྱོར་བ་གྲུབ་པ་ཡིས། །མ་སྨིན་པ་རྣམས་སྨིན་མཛད་ཕྱིར། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སངས་རྒྱས་ཏེ། ལས་བྱས་ཤིང་བསྩགས་པ་འདིའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་མཚན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འདི་ཡིན་ནོ། །ལས་འདིའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་སྒྲུབ་པ་སྟོན་པ་སྨོན་ལམ་དང་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་དོ། །བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། གཉིས་པོ་དེ་ཡིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནི་གཞི་དངོས་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྐུ་གཉིས་པོ་སྤྲུལ་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིའི་དངོས་པོ་ཡིན་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་འབྱོར་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་དབང་གིས་ཏེ། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་འཇིག་རྟེན་ལ་ཕན་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཀུན་དུ་སྟོན་པས་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་བདེན་པ་མ་ཡིན་པས། །ལོག་པར་སྣང་བར་ཞུགས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་སྐུ་དཔྱད་ནས། དོན་དམ་པའི་སྐུ་བསྟན་པ་དཔྱད་པའི་ཕྱིར། རྫོགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་
― DTG108_Page_0067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་ཏེ། །འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་སྐབས་དེ་ན་ཆོས་ཀྱི་ཚིགས་མཐའ་དག་གི་གནས་ཡིན་ནོ། །སེམས་མེད་པ་ཡི་རང་བཞིན་ཕྱིར། །སེམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཏེ། སེམས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མཚོན་པ་ཡེ་ཤེས་ཙམ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དེ་བཞིན་ཉིད་དག་པས། །དེ་བཞིན་རོ་གཅིག་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་པའི་ཚུལ་དུ་འཛིན་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །རང་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །དམ་པའི་དོན་ནི་མྱོང་གྱུར་བ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་སོ། །རང་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་རིགས་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེའི་ཕྱིར། ཀུན་རྫོབ་དོན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་སྨས་སོ། །བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་སངས་རྒྱས་ནི། དེའི་རྗེས་ལ། བརྙེས་པས་དེ་ནི་བརྙེས་ཕྱིར་རོ། །བརྙེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྗེས་ལ་བརྙེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལེའུ་ལས་གསུངས་པའི་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ། སྐུ་གསུམ་དུ་བསྡུ་བ་བསྟན་ནས། མདོ་གཞན་ལས་གསུངས་པའི་སྐུ་བསྟན་པའི་དགོངས་པ་བསྟན་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། མདོར་བསྡུ་ན་ནི་མཚན་ཉིད་ནི། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་དབང་མཛད་ནས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་གསང་བ་ལས། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་སྐུ་བསྟན་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་མདོར་བསྡུ་ན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མདོར་བསྡུ་ན། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་དབང་དུ་མཛད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསང་བའི་མདོ་ལས་ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་སྐུ་བསྟན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རབ་ཏུ་དབྱེ་དང་ཚད་དང་ནི། །
― DTG108_Page_0068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའ་དང་དེ་བཞིན་ཕྲིན་ལས་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་འབྱུང་བ་དང༌། །ཕན་འདོགས་པ་དང་འཇུག་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །མདོ་དེ་ལས་འབྱུང་བའི་རིམ་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་ནམ་མཁའི་སྐུ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཕགས་པའི་སྐུ། མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སྐུ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སྐུ་དཔེ་མེད་པ་འདྲ་བ་མེད་པ། རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སྐུ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་སྐུ། རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་སྐུ། རང་བཞིན་གྱིས་མ་བྱུང་བའི་སྐུ། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མ་འབྲེལ་བའི་སྐུ། སྒྱུ་མ་དང་སྨིག་རྒྱུ་དང༌། ཆུ་ཟླའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། རྟོག་པ་མེད་པའི་སྐུ། ཕྱོགས་བཅུ་མ་ལུས་པའི་ནམ་མཁའ་ཁྱབ་པའི་སྐུ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པའི་སྐུ། མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་སྐུ། འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་སྐུ། མི་གཡོ་ཞིང་རློམ་སེམས་མེད་པའི་སྐུ། གནས་པ་ལས་མི་གཡོ་བར་གྱུར་བའི་སྐུ། །གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྐུ། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྐུ་སྟེ། སའི་ཁམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན། ཆུའི་ཁམས་ཀྱིས་མ་ཡིན། མེའི་ཁམས་ཀྱིས་མ་ཡིན། རླུང་གི་ཁམས་ཀྱིས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དུ་མ་བྱུང་བ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ། འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པ། མིག་ལས་མ་བྱུང་བ། རྣ་བ་ལ་མི་གནས་པ། སྣས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ། ལྕེས་རབ་ཏུ་མ་ཕྱེ་བ། ལུས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ། ཡིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་དཔྱད་པ་མ་ཡིན་པ། སེམས་མི་འཇུག་པ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་འཇུག་པ། འཇུག་པ་མ་ཡིན་པ། མི་ལྡོག་པ། ཕྱིས་ལྡོག་པ་མེད་པ་སྟེ། ཞི་བའི་བློ་གྲོས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ནི་དེ་འདྲའོ་ཞེས་བྱུང་བའོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་ལ་རབ་དབྱེ་མཚན་ཉིད་ནི། །
― DTG108_Page_0069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་སྐུ་ནི་རྣམ་གསུམ་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །ཆོས་དང་རྒྱུ་མཐུན་སྤྲུལ་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྒྱུ་མཐུན་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རྒྱུ་མཐུན་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཆད་པའི་སྐུ་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐུ་གསུམ་བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པ་དང༌། བཤད་པའི་སྐུའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཕུང་པོ་བཞིའོ། །དེ་དག་གི་ཚད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི། རྣམ་པ་དགུ་ཡིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་འདིས་ནི་ཚད་གསུམ་སྨོས་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད་པ་དེ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་དགུས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་སྟོན་ཏོ། །དེར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་དེར་རོ། །དགུ་པོ་དག་ནི་ནམ་མཁའི་སྐུ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཕགས་པའི་སྐུ་དང༌། མི་མཉམ་པ་མཉམ་པའི་སྐུ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སྐུ་དང༌། དཔེ་མེད་པ་དང༌། འདྲ་བ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སྐུ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་སྐུ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་སྐུ་སྟེ། མདོའི་ཚིག་དགུ་པོ་འདི་དག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ལྔ་ལྔས་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རེ་རེ་སྟོན་ཏེ། དེ་དག་གིས་སྤྲུལ་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་གཉི་ག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་འཆད་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། འཆད་པའི་སྐུ་ནི་རྣམ་གཅིག་གོ །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས་མཚན་ཉིད་གཞན་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། མཚན་ཉིད་ལྷག་མ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཚད་ལ་སོགས་པ་ནི་ཚིག་གཅིག་དང༌། གཉིས་དང༌། གསུམ་དང༌། དགུ་དང༌། དྲུག་དང༌། ལྔས་སྟོན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། ཚད་ཇི་ལྟར་ན་གཅིག་གིས་སྟོན་ཞེ་ན། ཕྱོགས་བཅུ་མ་ལུས་པ་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཁྱབ་པའི་སྐུ་དེ་བསྟན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། སྐུ་བསྟན་པའི་སྐུ་ཐམས་ཅད་དེར་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཉམ་པའི་སྐུ་དང༌། མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་སྟེ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མཐའ་
― DTG108_Page_0070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཇི་ཙམ་པར་བཞུགས་པས་སྐུ་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་ཕྲིན་ལས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྟག་པ་མེད་པའི་སྐུ་དང༌། མི་གཡོ་ཞིང་རློམ་སེམས་མེད་པའི་སྐུ་དང༌། གནས་པ་ལས་མི་གཡོ་བར་གྱུར་པའི་སྐུ་སྟེ། ཚིག་དེ་དག་གིས་སྟོན་ཏོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྐུ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྐུ་དང༌། སའི་ཁམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆུའི་ཁམས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང། མེའི་ཁམས་ཀྱིས་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། སྐུ་དགུ་པོ་འདི་དག་གིས་བསྟན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འབྱུང་བ་ནི་ཚིག་དྲུག་གིས་བསྟན་ཏེ། ཀུན་ནས་མ་བྱུང་བ་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐུག་པ་དག་གིས་སྟོན་ཏོ། །ཕན་འདོགས་པ་འཛིན་པ་ནི། མིག་ལས་མ་བྱུང་བ་དང༌། རྣ་བ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། སྣས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལྕེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལུས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་དཔྱད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དྲུག་པོ་འདི་དག་གིས་སྟོན་ཏོ། །འཇུག་པ་ནི་ལྔས་བསྟན་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་དང་མི་འཇུག་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མི་འཇུག་པ་དང༌། འཇུག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་མི་ལྡོག་པ་དང༌། ཕྱིས་ལྡོག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་དག་གིས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཚིག་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པས་མདོར་བསྡུ་སྟེ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་སྐབས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་བསྟན་པ་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚིག་གི་དོན་ནི་གོ་རིམས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཇི་སྐད་སྨོས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྟོན་ཏོ། །གོ་རིམས་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ནམ་མཁའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཕྱིས་ལྡོག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །འདི་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས། དེ་བཞིན་མྱ་ངན་
― DTG108_Page_0071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་སྲིད་ལ། །གནས་པ་མེད་པའི་དངོས་པོའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་དོན་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལ་ནམ་མཁའི་སྐུ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་གཟུགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྲོ་བ་དང་འདྲ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར། དེའི་སྐུ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བས་ནམ་མཁའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །བླ་ན་མེད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ལུས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་འཕགས་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ལུས་ཅན་ཀུན་དང་མི་མཚུངས་ཕྱིར། །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སྐུའོ། །མཉམ་པ་དང་ནི་མཚུངས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཉམ་པ་མེད་པ་རྣམས་དང་མཉམ་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་སྐུ་ནི་མཚུངས་པ་མེད་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཅན་ཀུན་དང་བདག་ཏུ་ནི། །མཉམ་ཉིད་ལྡན་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང༌། བདག་མཉམ་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་གནས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་བརྙེས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཅིའི་ཕྱིར་དཔེ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། དཔག་ཏུ་མེད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེ་མེད་པ་ནི་དཔེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདྲ་བ་མེད་པ་ནི། གཉིས་དངོས་མེད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་འམ་འདི་འོ་ཞེས་གཉིས་ཀྱི་བློ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སྐུ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང་ལོག་པའི་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དཀར་པོར་གྱུར་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་མ་ལུས་པར་ལོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་
― DTG108_Page_0072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སྐུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་གྱུར་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པའོ། །དེའི་གཞི་ཉོན་མོངས་མི་འཇུག་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བའི་སྐུའོ། །དེའི་གཞི་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གང་དག་ཡིན་པའོ། །དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྱུར་བ་དང་ལོག་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་དེའི་གཞིར་གྱུར་པ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་འོད་གསལ་བས་གྱུར་པ་དང་ལོག་པ་དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ནས་མ་ཞུགས་ཏེ། རང་གི་འོད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཕྱིར། རང་འོད་གསལ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་སྐུ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་མ་བྱུང་བའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་དཔྱད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་གནས་གསུམ། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་སོགས་པ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་དང༌། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེར་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་སུ། །གཏོགས་པ་མ་ཡིན་དངོས་པོའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་མ་བྱུང་བའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མ་འབྲེལ་པའི་སྐུ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་སྨིན་དེ་ལས་བྱུང་སེམས་སོགས། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མ་བཟུང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ནི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་བསྡུ་སྟེ། རྣམ་པ་ཀུན་དུ་མ་བཟུང་བས་དེའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་ཅེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བར་བསམས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་དང༌། ཆུ་ཟླའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྐལ་བ་མཐུན་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུ། །ཡོད་མ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་མིན། །ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏེ། སྐལ་བ་མཐུན་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་ཤུགས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་བདག་ཉིད་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། རྟོག་པ་མེད་པའི་སྐུ་དོན་གང་གིས་སྟོན་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར།
― DTG108_Page_0073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་རྣམ་ཐར་སྒོ་གསུམ་ལ། །རང་གི་ཀུན་ཤེས་འཇིག་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་པོ་ལ་རང་གི་ཀུན་ཤེས་པ་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་དེ་ལ་སེམས་ཅན་དགོད་པའི་ཕྱིར། དེ་སྐད་ཅེས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་གང་ཡིན་བའོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི། །དོན་དུ་དེ་ལྟར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། རབ་ཏུ་དབྱེ་དང་ཚད་དང་ནི། །ཞེས་སྔར་གང་བསྟན་པ་དེ་ལས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཚད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ཀུན་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་དུ་རྣམ་འཕྲོ་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། དཔེར་ན། ནམ་མཁའ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས། གནས་པ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་སྐུའི་ཚད་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཐའི་མཚན་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ། །སེམས་ཅན་ཇི་སྲིད་འབྱུང་འགྱུར་བ། །དེ་སྲིད་དུས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་མཉམ་པའི་སྐུ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སྐུ་དེའི་མཐའ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འཁོར་བའི་རྒྱུན་འཇུག་པ་དུས་དེ་སྲིད་དུ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མཐའ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་མྱ་ངན་འདས་སྟོན་པའི། །རྒྱུན་ནི་རྒྱུན་ཆད་མི་འགྱུར་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིས་ནི་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་སྐུ་སྟོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྲིན་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་བརྩམས་ནས། སྤྱོད་པའི་དུས་དང་གནས་པ་དང༌། །བསྟན་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ཉིད་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྤྱོད་པའི་དུས་དང༌། གནས་པའི་དུས་དང༌། ཆོས་བསྟན་པའི་དུས་ནི་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར། འགྱུར་བ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་སྐུ་ཞེས་
― DTG108_Page_0074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །རྩོལ་དང་རོ་མྱང་མེད་པའི་ཕྱིར། །མི་གཡོ་ཞིང་རློམ་སེམས་མེད་པའི་སྐུ་སྟེ། རྩོལ་བས་ནི་གཡོ་བར་འགྱུར། རོ་མྱང་བས་ནི་རློམ་སེམས་སུ་འགྱུར་བས་དེ་གཉི་ག་མེད་པའི་ཕྱིར། མི་གཡོ་ཞིང་རློམ་སེམས་མེད་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ། །མཚུངས་ལས་རྣམ་པར་གཡེང་མེད་ཕྱིར། །གནས་པ་ལས་མི་གཡོ་བར་གྱུར་པའི་སྐུའོ། །དེ་ལྟར་གསུམ་གྱི་ཕྲིན་ལས་བསྟན་ནས། ངོ་བོ་ཉིད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཡང་སྐུའི་ཚིག་དགུས་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡི་རང་བཞིན་ཕྱིར། །ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་འདས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྐུ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྐུ་དང༌། སའི་ཁམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཆུའི་ཁམས་ཀྱིས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མེའི་ཁམས་ཀྱིས་མ་ཡིན་པ་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཕུང་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །མངལ་དུ་འཇུག་དང་མིང་དང་གཟུགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་སོ། །འབྱུང་བ་ནི་སྐུ་བསྟན་པའི་ཚིག་དྲུག་གིས་བསྟན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་མ་བྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོས་རབ་ཏུ་བྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཀུན་དུ་མ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངལ་དུ་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་འོག་གནས་སྐབས་ནི། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར། དེ་དང་མི་མཐུན་ཆོས་ཡིན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ནི། དེ་བཞིན་སེམས་ཅན་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ནི་འབྱུང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ནི་འབྱུང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རི་བོང་རྭ་སོགས་མི་མཐུན་ཕྱིར། །འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་
― DTG108_Page_0075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་དེའི་ཆོས་ཏེ། ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་དང་མི་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟའི་དོན་ནི་མི་དམིགས་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པའོ། །སྐུ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་དོན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དང་མི་མཐུན་པའོ། །ཕན་འདོགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དབང་པོ་དྲུག་དོན་ལོངས་སྤྱོད་ལས། །ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་བདེ་དངོས་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །ཕན་འདོགས་པ་ཡང་ཚིག་དྲུག་གིས་སྟོན་ཏེ། མིག་ལས་མ་བྱུང་བ་དང༌། རྣ་བ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། སྣས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལྕེས་རབ་ཏུ་མ་ཕྱེ་བ་དང༌། ལུས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་དཔྱད་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དབང་པོ་དྲུག་གི་དོན་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལས་བདེ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་འབྱུང་བ་དེ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་པའི་བདེ་བ་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ཡོད་པས་མིག་ལ་སོགས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇུག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ལས་དང་ཉོན་མོངས་འཕངས་པ་ཡི། །སེམས་ལ་སོགས་དབང་མི་འཇུག་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །དེ་ཡང་ཚིག་ལྔས་ཤེས་པར་བྱེད་དེ། སེམས་དང་མི་འཇུག་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མི་འཇུག་པ་དང༌། འཇུག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་ལྡོག་པ་དང་ཕྱིས་ལྡོག་པ་མེད་པའོ། །སེམས་དང་མི་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི། ལས་དང་ཉོན་མོངས་འཕངས་པ་ཡི། །སེམས་ལ་སོགས་དབང་མི་འཇུག་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེའི་དབང་གིས་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མི་ལྡོག་པ་དང་ཕྱིས་ལྡོག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་ཀྱི་དོན་ནི། དེ་བཞིན་མྱ་ངན་འདས་སྲིད་ལ། །གནས་པ་མེད་པའི་དངོས་པོའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པས་མི་ལྡོག་གོ །འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་པས་ཕྱིས་ལྡོག་པ་མེད་དོ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་སྐུ་བསྟན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བའི་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྐབས་ཀྱི་དོན་རྫོགས་པར་
― DTG108_Page_0076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་ནས། ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རང་བདེ་གཤེགས་དང་དགྲ་བཅོམ་པ། །གྲོལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་ཀྱི། །ཡང་དག་སྤྱོད་ཡུལ་བློ་རྣམས་ཀྱིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གྲོལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བག་ལ་ཉལ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་དག་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཆུས་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་མཐའ་དག་བཀྲུས་པས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་ལ་གཏིང་ནི་མི་རྙེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རང་རྒྱལ་བ་དང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དག་གི་བློ་རྣམས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་གང་ལ་གཏིང་སྟེ། གནས་མི་རྙེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་ན། འོ་ན་དེ་སུའི་ཡུལ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ། །ཆགས་མེད་ཡེ་ཤེས་སྤྱན་ལྡན་པ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རང་རིག་པར། །འདོད་པ་འབའ་ཞིག་གང་ཡིན་པ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཞི་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆགས་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་བྱ་གང་ལ་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་ཉིད་སྤྱན་ཏེ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་སུ་དག་ལ་མངའ་བའི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་རང་གིས་རིག་པར་འདོད་པ་འབའ་ཞིག་སྟེ། གཞན་དག་ལ་བསྙད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུའི་མངའ་བདག་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་པར་སྟོན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཁོ་ནའི་ཡུལ་ཡིན་གྱི། རང་རྒྱལ་བ་དང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། གང་དུ་བྱིས་པ་ཉོན་མོངས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཀུན་འཁྲུལ་ཏེ། དེའི་རང་གི་ངོ་བོ་ལ་མོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལ་མི་རེག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བའི་གནོད་པས་ཉེན་པས་ན། །ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་འཁྱམ་བྱེད་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བའི་འཁོར་ལོ་ལྟར་འཁོར་བའི་ཚུལ་གྱིས་འཁོར་བའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་
― DTG108_Page_0077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་རོ། །ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང༌། འདོད་མེད་སྙིང་བརྩེའི་བདག་ཉིད་རྣམས། །དཀའ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་དག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟག་མོའི་སྐྱེས་པའི་རབས་ལ་སོགས་པར་རང་གི་སྐུ་ལུས་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྐལ་པ་དུ་མར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་ཀྱི་ཚད་བསྟན་པའོ། །དེ་ནི་མཆོག་ཏུ་གསང་བ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཞན་དག་ལ་བསྙད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་གསང་བ་ཞེས་བྱའི་མི་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་གོ་འཕང་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་གོ་འཕང་ནི་གནས་ལ་བྱའོ། །མཆོག་ནི་འདི་ལ་གནས་ནི་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་འདི་དག་གི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྗོད་པའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འཇིགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལ་ཡང་དག་མོས་པ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མོས་པ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པ་ཡང་ངན་འགྲོ་དོགས་པར་གནོད་པར་མི་འགྱུར་ན། སུ་ཞིག་འདི་ཕྱིར་བསྒྲིམས་བྱས་ན། །མངོན་པར་བརྩོན་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། །འདི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འབྲས་བུ་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཤེས་རབ་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་ངན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བློ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསོད་ནམས་ཆུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚེ་རབས་སྔ་མ་དག་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་མི་ནི་དད་པ་ཙམ་ཡང་འདིར་མི་སྐྱེ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་གཞན་ལྟ་ཞོག་གི་འདི་ནི་བདེན་ནོ་ཞེས་ཡིད་ཆེས་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་འདིར་དད་པ་ཙམ་ཡང་མི་སྐྱེའོ། །འདི་ལ་སྦྱོར་བ་སུ་ཞེ་ན། དེའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་དགེ་བ་བསྩགས་གྱུར་པ། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སྨིན་པའི། །བློ་ལྡན་དེ་ནི་འདི་ལ་སྦྱོར། །དེ་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པས་བསྒོམ་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་སྦྱོར་ཏེ། སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་དེ་བྱེད་པའི་ངལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར། སྐུར་འཇུག་སྒོ་ཡི་བསྟན་བཅོས་འདི། །བདག་གིས་ཅི་ནུས་བྱས་པ་ཡི། །དགེ་བ་གང་ཡིན་དེ་ཡིས་ནི།
― DTG108_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོ་བས་སྐུ་གསུམ་ཐོབ་པར་ཤོག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །བློ་ཆེན་ཚུལ་ནི་མ་ལུས་མ་ནོར་བར། །བདག་འདྲས་ངང་ཉིད་བརྗོད་པར་མི་ནུས་ཀྱང༌། །བླ་མའི་ལུང་གིས་ཇི་ལྟར་རྣམ་ཕྱེ་བ། །དེ་ཐོས་དེ་བཞིན་བདག་གིས་བཤད་པ་བྱས། །བསྟན་བཅོས་རྒྱ་མཚོ་རང་གཞུང་འཛིན་ཁྲི་མ་རུངས་མི་བཟད་ལྡན་ཞིང་མཐའ་མེད་ཀློང་འཁྱིལ་ལས། །བློ་ཡི་གྲུ་ཡིས་རབ་ཏུ་བརྒལ་ཞིང་རིམ་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟན་ལ་གང་འདུག་པ། །ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་སྡོམ་བརྩོན་བཟང་པོ་ཡེ་ཤེས་ཟླ་བ་སྙན་པ་རྒྱ་ཆེན་གྲགས་པ་དེས། །ཀླུ་ཡི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བྱས་སྐུ་གསུམ་འདི་དག་འགྲེལ་པ་བརྩེ་བ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་གྱིས་བྱས། །སྐུ་གསུམ་གྱི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ཡེ་ཤེས་ཟླ་བས་བགྱིས་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པྲཛྙཱ་ཝརྨ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་ཡེ་ཤེས་སྡེས་བསྒྱུར་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ།། །།འདི་ལ་ཤློ་ཀ་ནི་བདུན་བརྒྱ་དྲུག་ཅུ་མཆིས་སོ།།
དེ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པའི་འགྲེལ་པ།
དཔལ་གྱི་སྦས་པ།
― DTG108_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཏ་ཏྭཱ་བ་ཏཱ་ར་པྲྀཏྟི། བོད་སྐད་དུ། དེ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པའི་འགྲེལ་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་གིས་དམ་པའི་དོན་དུ་ན། །འགྲོ་ཀུན་རང་བཞིན་མེད་གསུངས་པ། །ཀུན་མཁྱེན་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ཏེ། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་འཇུག་པ་བཤད། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ནི། ངེས་པར་ལེགས་པ་དང་མངོན་པར་མཐོ་བ་ཐོབ་པས་ན་དེ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཕྱི་རོལ་ནང་ན་གནས་འདི་ཀུན། །ཡང་དག་ཏུ་ནི་རང་བཞིན་མེད། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་ཉིད། །བྲལ་བའི་ཕྱིར་ན་གཟུགས་བརྙན་བཞིན། །གང་ཞིག་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་དོན་དམ་པར་རང་བཞིན་མེད་དེ། དཔེར་ན་གཟུགས་བརྙན་བཞིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་དང་ནང་ན་གནས་པའི་དངོས་པོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བས་ན་རང་བཞིན་མེད་དོ། །མ་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། བསྩགས་མི་རུང་ཕྱིར་རྡུལ་གཅིག་མིན། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་གཅིག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གཅིག་པུ་དེ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པར་ཡུལ་གཅིག་ན་གནས་
― DTG108_Page_0079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ན་བསྩགས་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་གཞན་གྱིས་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དུ་མ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་དུ་ཟད་མོད་ཅེ་ན། དེ་མེད་ཕྱིར་ན་གཞན་ཉིད་མིན། །དུ་མ་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། གཅིག་མང་པོའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་དེ་མེད་ན་འདི་ཡང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགལ་བའི་ཕྱིར་ནི་རྣམ་པ་གཞན། །ཡོད་པར་ཡང་ནི་མི་འཐད་དོ། །འགལ་བ་དག་ནི་གཅིག་ཉེ་བར་གཟུང་བ་ཅིག་ཤོས་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་མེད་ན་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་གཞན་མི་སྲིད་དོ། །དེ་ལྟ་རྩོམ་བྱེད་མེད་པའི་ཕྱིར། །རྫས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་བསལ། །དེ་ལྟ་བུར་རྡུལ་ཕྲན་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ན་དེ་མངོན་སུམ་དང༌། གཞན་དུ་བརྩམས་པ་ཡན་ལག་ཅན་གྱི་རྫས་དང་དེ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ལས་དང༌། སྤྱི་ལ་སོགས་པའང་རིང་དུ་སྤངས་པ་ཁོ་ནའོ། །རྡུལ་ཕྲན་བསགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས། །གཟུགས་སོགས་མིག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསགས་པའི་ངོ་བོ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རྡུལ་ཕྲན་སོ་སོར་མེད་ན་བསགས་པའང་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྙམ་དུ་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་འཁྲུགས་པའི་དབང་གིས་གཉིས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་ཀུན་དུ་སྣང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་དེ་ནི་མི་རུང་སྟེ། དེ་ཡང་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་ཉིད་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ། རྣམ་པ་ཐ་དད་མ་ཡིན་རྣམས། །སྣ་ཚོགས་ཕྱིར་ན་སེམས་གཅིག་མིན། །ཤེས་པ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་ཏེ། །རྣམ་པ་དུ་མ་དང་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་ཆོས་འགལ་བར་གནས་པ་གཉིས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་སྐུར་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འོ་ན་སེམས་ཀྱང་རྣམ་པའི་གྲངས་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་དུ་མའི་ཕྱོགས་བསགས་པ། །མི་རུང་ཕྱིར་ན་འཐད་པར་དཀའ། །ཅིག་ཅར་དུ་ཤེས་པ་དུ་མ་ཁས་ལེན་ན། རྣམ་པ་རྣམས་རྡུལ་ཕྲན་བཞིན་དུ་བསགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྟག་ཏུ་བསྒྲུབས་པ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་རྣམས་བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་
― DTG108_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཁས་བླངས་ན་འདི་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་སྨྲས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རྣམ་རྣམས་མི་བདེན་ཉིད་ཡིན་ན། །ཧ་ཅང་ཐལ་འགྱུར་བ། གལ་ཏེ་ཉམས་སུ་མྱོང་ན་འདི་དག་ཀྱང་མི་བདེན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཡང་དེར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པ་ལ་གནོད་སྲིད་ན། ཐམས་ཅད་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་སྣང་འགྱུར། གཞན་ཡང་བརྫུན་པ་རྣམས་དང་ཤེས་པར་མ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་སྣང་བ་ངེས་པ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དོན་བདག་འདི་འདོད་ན། །དེ་ལ་ངས་ཅི་བྱ་སྙམ་ན། །རྟོགས་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡང༌། །སྨྲ་བ་ལ་ནི་སུ་ཞིག་འགོག །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གོ །དེ་ལྟ་མིན་ན་བདེན་པ་ཉིད། །ངེས་པར་སྣང་བའི་དབང་གིས་འབྲེལ་པར་ཁས་ལེན་ན་ནི་བདེན་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དུ་ན་དེའི་བདག་ཉིད་དང་དེ་ལས་བྱུང་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ནི་འབྲེལ་ཞེས་མི་འཐད་ན། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་རྣམ་པ་བདེན་པར་ཁས་བླང་བའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་དང་བྲལ་མི་འཐད་དོ། །གནོད་པར་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། །གཉིས་ཤེས་མ་འཁྲུལ་ཤེས་བྱར་གནས། །གནོད་པ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས། །གཉིས་མེད་ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གོ །འོན་ཏེ་བདེན་ན་གོ །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་ཡིན། འོན་ཏེ་གཉིས་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ན། དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་པ་ཡིན། འོན་ཏེ་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་བརྟགས་ན་ཡང་དག་མིན། །རིག་བྱ་དང་རིག་པ་པོའི་དངོས་པོར་བརྟག་པ་ནི། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །རིག་བྱ་མེད་ཕྱིར་གཞན་མི་རིག །གཉིས་སུ་མེད་ཕྱིར་བདག་ཉིད་མིན། །བརྟགས་ན་ཡང་དག་ཉིད་མི་འགྱུར། །རྣམ་པ་གཞན་གང་ཡིན་པ་སྨྲོས། །གལ་ཏེ་གནས་སྐབས་དེ་བསྟན་པར། །བྱ་མིན་ཞེ་ན་རྐང་བརྐྱང་སྟེ། །གྲགས་པས་དད་པ་བསྐྱེད་པ་ཡི། །དད་ལྡན་རྣམས་ལ་མཛེས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ནི་དེ་ལྟར་
― DTG108_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་ཕྱིར། །སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་བསལ། །དེ་ལྟར་ན་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར། སེམས་མེད་ན་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་སླ་བ་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པར་ན་དངོས་མེད་པར། །སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་ཅི་ལ་བརྟེན། །དེ་ལྟར་དངོས་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པར་མེད་པ་ཡིན་ན། སྐད་ཅིག་ལ་འཇིག་པ་ཉིད་གནས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །དངོས་ཡོད་ན་ནི་དེར་བསྟན་པའི། །ཆོས་དེ་དག་གི་དེ་བསམ་གྱི། །མོ་གཤམ་བུ་ལ་གཏོང་བ་ཡི། །ངང་ཚུལ་ཅན་དུ་འགས་མི་རྟོགས། །རིམ་དང་རིམ་མིན་འགལ་བའི་ཕྱིར། །རྟག་པ་དོན་བྱེད་རུང་མ་ཡིན། །དུས་དང་ཕྱོགས་དང་བདག་དང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་གཡུང་དྲུང་གང་དག་ཡིན་པ་འདི་དག་ནི་དོན་བྱེད་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་འཐོབ་པར་སླ་བ་ཁོ་ནའོ། །འདི་དག་ནི་རིམ་གྱིས་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ནུས་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཚོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། ཚོགས་པ་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་གནས་སྐབས་གཉིས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱད་པར་ཡོད་ན་ནི་གཞན་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་བརྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅིག་ཅར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་བྱ་བ་བྱས་ཟིན་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོ་མ་ཉམས་པའི་ཕྱིར། ཡང་བྱེད་པ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་བྱེད་ན་ནི་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པས་རེ་ཞིག་གཞག་གོ །དེ་ཡི་མཐུ་དང་མ་བྲལ་ཕྱིར། །འདི་དག་རིམ་གྱིས་དོན་མི་བྱེད། །ཚོགས་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན། །ཁྱད་པར་མེད་ཕྱིར་མི་འཐད་དོ། །ཁྱད་པར་ཡོད་ན་གཞན་ཉིད་འགྱུར། །བསྟན་པ་ཉིད་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར། །འདི་དག་རིམ་མིན་བྱེད་ཡིན་ན། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཡིན་ཕྱིར་ཏེ། །ཡང་བྱེད་འགྱུར་རོ་འོན་ཏེ་དེ། །སྔོན་བྱས་ཟིན་པས་མི་བྱེད་ན། །བྱེད་ཡིན་མི་བྱེད་ཡང་ཡིན་ཞེས། །བྱ་བའི་ཚིག་དེ་ཀྱེ་རེ་འབྲེལ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གོ །ཐ་དད་ཡུལ་རྣམས་དང་འབྲེལ་ཕྱིར། །གཅིག་པུའི་ཁྱབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ། །མང་པོ་དང་གཅིག་པུ་དང་ལྡན་ན་ཡུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་ཐ་དད་ན་ནི་འདི་ཡང་གཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་གཅིག་པུས་ཁྱབ་པ་ཉིད་ག་ལ་ཡོད། །སྣ་ཚོགས་འདི་དག་ཅིག་ཤོས་གཏོང༌། །གཅིག་དང་དུ་མ་ཉིད་སྤངས་ཤིང༌། །ཁྱབ་པ་མ་ཡིན་
― DTG108_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཁྱབ་པའང༌། །མ་ཡིན་ཞེས་ནི་བྱ་བར་གནས། །མ་བརྟགས་གཅིག་པུ་ཉམས་དགའ་སྟེ། །དེ་འདྲ་ལས་བྱུང་དེ་བཞིན་ནོ། །དངོས་པོ་དེ་དག་དེ་ལྟ་བུའི། །དོན་བྱ་དེ་དང་དེ་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཕྱི་རོལ་དང་ནང་ན་སྣང་བའི་དངོས་པོ་བརྟག་པའི་སྤུངས་མི་བཟོད་པ་རང་དང་མཐུན་པའི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པ་འདི་དག་ནི་གང་ལས་ཐ་སྙད་འདིར་འགྱུར་བ་དོན་བྱ་བ་མ་བརྟགས་ན་ཉམས་དགའ་བ་ཉིད་དེ་དང་དེར་ཉེ་བར་བྱེད་དོ། །དམ་པའི་དོན་དུ་གཅིག་པ་དང༌། །དུ་མ་ལ་སོགས་དངོས་དང་བྲལ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་བྱས་ན། །ཉམས་དགའ་བ་ཡི་ངོ་བོར་སྣང༌། །ཕྱི་ནང་གནས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས། །འཇིག་རྟེན་སྤྱོད་པ་འདི་བྱེད་གང༌། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་དག་རྣམས། །མོ་གཤམ་བུ་དང་མཚུངས་བ་ཉིད། །གལ་ཏེ་མེད་ན་ཇི་ལྟ་བུ། །སྣང་བ་འགྱུར་སྙམ་སེམས་ན་ནི། །གལ་ཏེ་སྣང་བ་འདི་འདོད་ན། །དེ་ལ་ཁོ་བོས་ཅི་བྱར་ཡོད། །ཡང་དག་ལྟ་བས་ཕྲ་རབ་ཀྱི། །ངོ་བོ་ཡང་ནི་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ཕྱིར་རང་བཞིན་མེད་སྨྲ་ཡི། །སྣང་བ་བསལ་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཀུན་རྫོབ་པའི། །དངོས་པོ་རྣམ་པར་གནས་བའི་ཕྱིར། །འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་རྣམ་གཞག་སོགས། །སྨོས་ཤིག་སུ་ཞིག་འགོག་པར་བྱེད། །དེ་ལྟར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་འཁོར་ལོ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་མེད་པ་སྣང་བའི་ཕྲེང་བ་ལ་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པ་འབད་མི་དགོས་པ་ཁོ་ནའོ། །དངོས་པོར་ཞེན་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ། །དེ་ཡོད་ན་ནི་རྒ་ལ་སོགས། །ལས་དང་དེ་ཡི་འབྲས་འབྲེལ་པ། །ཀུན་རྫོབ་པ་ནི་མ་བཀག་གོ །དེ་ཕྱིར་སྡིག་ལ་དགའ་བྲལ་བྱ། །དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འབད་པར་བྱ། །སྣང་བའི་ཕྲེང་བ་འདི་གནས་ཏེ། །རང་དང་མཐུན་པའི་འབྲས་རབ་སྐྱེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གོ །འགའ་ཞིག་སྒོམ་པ་གོམས་པ་ཡི། །མཐུ་ཡིས་ཆོས་ཀུན་ངོ་བོ་ཉིད། །མེད་པ་ཡི་ནི་བདག་ཉིད་དུ། །འགྱུར་ཏེ་དངོས་པོ་མཐོང་བ་བཞིན། །གང་ཞིག་ཇི་ལྟར་གོམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྒོམ་པ་འཕེལ་བ་ཁྱད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེའི་བདག་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལྟ་བུའོ། །འགའ་ཞིག་ཀྱང་ཆོས་
― DTG108_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་གོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ཐམས་ཅད་རིག་པ་སྲིད་པ་ཞེས་འཆད་དེ། འདི་ལྟར་དངོས་པོར་འཛིན་པ་དང༌། །ཅིག་ཤོས་ཀྱང་འགལ་ལ། འགལ་བ་གཉིས་ཀྱང་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་འཕེལ་ན་ཅིག་ཤོས་འགྲིབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ན་འགལ་བ་དང་མ་ངེས་པ་དག་མ་ཡིན་ནོ། །སྣང་བའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད། །མངོན་དུ་རིག་པས་ཐམས་ཅད་རིག །བདེན་པར་འཛིན་པ་ལོག་ན་ནི། །དངོས་པོ་མ་སྐྱེས་སྟོན་པ་ཡིན། །མ་བརྟགས་ཉམས་དགའ་ཉིད་གནས་ན། །གང་ལ་གང་གིས་སེམས་ཅན་དོན། །ཇི་ལྟར་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ། །བརྒལ་བ་འདི་ནི་ཇི་ཞིག་ཡིན། །རང་དགས་འཇུག་པ་བསྐྱེད་པ་ཡིས། །སྣང་བ་རྣམས་ནི་ག་ལ་ཟད། །དེས་ན་སེམས་ཅན་དོན་བྱ་སྩོགས། །འདི་ཀུན་ལེགས་པར་གནས་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གོ །བདེན་པ་འཛིན་པའི་དབང་གིས་སྐྱོན། །ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ། །དགྲ་རྣམས་རབ་འབྱུང་དེ་ལྡོག་ན། །དེ་རྣམས་འབྱུང་བར་ག་ལ་འགྱུར། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ནི། །ཡང་དག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཞི་ན་ཡང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་ག་ལ་འགྱུར། །བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པས་ཆགས། །དེར་གནོད་པ་ལ་ཞེ་སྡང་ངོ༌། །དེ་ལས་ཉེས་ཚོགས་སྐྱེ་དེ་ལས། །སྐྱེ་བོ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བསྟེན། །འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །མ་འཁྲུལ་རིམས་ནད་མེད་པའི་ཐབས། །ཐོབ་པར་གྱུར་ནས་ཅི་ཡི་ཕྱིར། །ཉོན་མོངས་གློ་བུར་ཉམ་ངར་ལྷུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གོ །སེམས་ཅན་གྱི་ནི་དོན་མཛད་ཐབས། །རྣམ་རྟོག་ཡེ་ཤེས་མངའ་བ་ན། །དེ་ཡི་ཀུན་མཁྱེན་རྩོམ་པ་ནི། །དེ་དོན་ཡིན་ཕྱིར་ཉེས་པ་མེད། །དེ་ནི་བྱང་གྲོལ་ལ་སོགས་པ་ལུང་འབོགས་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་མངའ་བ་ནི། ཉེས་པ་ལ་བརྟེན་པར་འོས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཆེད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དངོས་པོ་ཡོད་ན་ཀུན་མཁྱེན་ལ། །དོན་ནི་གསལ་བར་སྣང་བར་འགྱུར། །ནོར་པ་ཙམ་ལ་གཞི་མེད་
― DTG108_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། །གསལ་དང་མི་གསལ་སུ་ཞིག་སེམས། །རྣམ་རྟོག་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལ། །དོན་སྣང་གསལ་བ་མ་ཡིན་ཞེས། །བྱ་བ་ཕྱི་རོལ་ལྟ་བས་གསུངས། །གང་ཡིན་དེ་འདིར་སྐབས་མེད་དོ། །དེ་བས་དོན་ཀུན་སྟོང་པ་ཉིད། །ཐུབ་པས་ཀུན་རྫོབ་བརྗོད་པ་ན། །རྟོག་བཞིན་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་དོན། །མཛད་དང་ལྡན་ན་ཅི་ཞིག་ཉེས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གོ །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་བསྟན་པ་ཀུན། །འདུལ་བར་བྱ་བ་དག་གི་ངོར། །དགོས་པའི་དབང་གིས་གསུངས་པ་སྟེ། །དཔེར་ན་བདག་ཅེས་བརྗོད་པ་བཞིན། །གདུལ་བའི་སྐྱེ་བོའི་ངོར་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏེ། བདག་ཞལ་གྱིས་བཞེས་པ་ཡིན་ནོ། །གདུལ་བའི་རྗེས་སུ་ཐུབ་བ་ཡི། །གང་ཟག་ཞལ་བཞེས་ཅི་འདྲ་བ། །དེ་འདྲ་སྐྱོབ་པས་ཕུང་པོ་དང༌། །སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམས་རབ་ཏུ་བཤད། །དེ་བཞིན་རྣམ་རིག་བསྟན་པ་ཡང༌། །དངོས་འཛིན་ཐོག་མ་ཡོད་མིན་པ། །ཡུན་རིང་གནས་པ་སྤང་དཀའ་བ། །རིམ་གྱིས་དྲང་ཕྱིར་མཛད་པ་ཡིན། །ཆོས་རྣམས་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །རང་བཞིན་མེད་ཉིད་བསྟན་གང་ཡིན། །དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཅེས་པ་ཡིན། །དེ་ནི་དབང་ཕྱུག་སེང་གེའི་སྒྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གོ །སླུ་བ་མཐོང་ཕྱིར་མ་བརྟགས་ན། །ཉམས་དགའ་བ་ཡི་ཚད་མ་ཡིད། །དེ་ཡི་གཞལ་བྱ་རྣམ་གཞག་ན། །འཇིག་རྟེན་སྤྱོད་པ་སྐྱོབ་པར་འགྱུར། །མངོན་པར་འདོད་པའི་སྣང་བས་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཚད་མས་གཞལ་བྱ་རྣམ་པར་གཞག་ན། ཐ་སྙད་འཇལ་བས་འདི་ལ་ཅིས་ཀྱང་མི་འབྲེལ་ལོ། །ལུང་གིས་བསྐྱེད་པས་འདུས་བྱས་པའི། །རྟོགས་པས་བསྐྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཉིད། །རྣམ་པར་བསལ་ནས་སྣང་རྣམས་ལ། །ངོ་བོ་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །གཞན་དུ་གཞི་རབ་མ་གྲུབ་ཕྱིར། །འདི་ནི་གཏན་ཚིགས་མ་གྲུབ་འགྱུར། །དམིགས་པ་པ་རྣམས་འགལ་བ་ཡི། །ཡོན་ཏན་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བར་སྐབས་ཀྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གོ །ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཕྱིར་གནོད་པ་ཡི། །རྐྱེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཁྱབ་པ་གྲུབ། །དེ་ཡི་ཕྱིར་ན་གཏན་ཚིགས་ལ། །འགལ་བ་དང་ནི་འཁྲུལ་པ་མེད། །རྣམ་པ་གཞན་མེད་པ་ཡི་ཕྱིར། །གཏན་ཚིགས་
― DTG108_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་ལ་ཁྱབ་བྱེད་པ། །རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས། །འགལ་བ་དང་མ་ངེས་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་ག་ལ་འགྱུར། མ་གྲུབ་པ་ཉིད་ནི་རྟག་ཏུ་གསལ་བ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ནི་གཟུགས་བརྙན་ལས། །སོགས་པའི་དཔེ་ནི་མ་གྲུབ་པོ། །རྩ་བའི་གཏན་ཚིགས་འདི་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བྱིས་པས་གོ་བྱའི་ཕྱིར། །སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་བཤད། །འདི་ནི་འབྲེལ་པ་བརྗེད་པ་དྲན་པ་ཉེ་བར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ཀླུ་སྒྲུབ་ལ་སོགས་པས་བཀོད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཅིར་ཡང་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དཔེ་ལ་གཏན་ཚིགས་དངོས་པོ་དང༌། །དེ་དངོས་དེ་མི་ཤེས་ལ་བསྟན། །མཁས་པ་ལ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཉིད། །འབའ་ཞིག་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན། །ཞེས་གང་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གནོད་པའི་རྐྱེན་ཕྱིར་བསྒྲུབ་བྱ་ཡི། །མི་མཐུན་ཕྱོགས་ལས་གཏན་ཚིགས་ལྡོག །དེ་ཡི་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དང་ནི། །འགལ་བ་ཉིད་དག་གནས་མེད་དོ། །ཡང་དག་གཏན་ཚིགས་འདི་ཡིས་ནི། །གཉི་ག་ལ་བརྟེན་དཔེ་ཡང་གྲུབ། །དྲན་སྨོས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་རྒྱུར། །སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དག་གོ །གལ་ཏེ་དངོས་སུ་ན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ལས་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་དམ་བཅས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ། །རུང་བ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་ཉིད། །བྲལ་བས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད། །དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་ཐ་སྙད་དུ་རུང་བ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཁོ་ན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཏན་ཚིགས་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀུན་གཟོད་མ་ནས། །མ་སྐྱེས་ཞེས་ནི་བྱ་བར་གནས། །ནང་དང་ཕྱི་རོལ་འདི་དག་ནི། །འཁྲུལ་པ་ཙམ་ཞིག་རབ་ཏུ་སྣང༌། །དེ་བས་ན་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཟོད་མ་ནས་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འཁྲུལ་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །སྣ་ཚོགས་འདི་ནི་
― DTG108_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁྲུལ་ཙམ་ན། །མ་འཁྲུལ་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་སྨྲོས། །འཁྲུལ་པ་ཙམ་ཞིག་ཡོད་ཤེས་པ། །མ་འཁྲུལ་ཡིན་པར་ངེས་པར་བཟུང༌། །སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པའམ། །མཐའ་གཉིས་ཀྱི་ནི་རྣམ་སྤངས་པ། །འདི་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་པར། །སེང་གེའི་ང་རོས་བསྟན་པ་ཡིན། །འགྲོ་བ་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱབ་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེས་གཞན་གྱི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་ཕན་གདགས་ལ། །ཕྱོགས་པའི་བདེ་གཤེགས་རྣམས་ཀྱིས་ཚད་མ་དང་ལྡན་ཤེས་རབ་དེ་ཉིད་འདི་བསྟན་པ། །གང་ཡིན་དེ་ལ་སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཉོན་མོངས་ཆུ་བོ་སྟོང་འཁྲུག་མཐར་བགྲོད་པར། །མངོན་སུམ་དག་ཏུ་བྱ་ཕྱིར་དེང་སང་མཁས་རྣམས་སེམས་མཉམ་གཞག་པར་གྱིས། །ཡང་དག་རྟོག་ལ་བརྩོན་པ་ཡི། །བློ་ལྡན་སྐྱེ་བོས་གང་བརྩམས་པའི། །བསྟན་བཅོས་ཟབ་མོའི་གཞུང་འདི་ལ། །དོན་བཞིན་མ་ནོར་རྟོགས་དཀའ་ཡང༌། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སྙེགས་དང༌། །བདག་པས་དམན་ཞིང་རྨོངས་རྣམས་ལ། །ཕན་འདོགས་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་གིས། །དེ་ཉིད་བརྗེད་བྱང་འདི་བརྩམས་སོ། །བདག་གི་ནུས་པ་ལ་ལྟོས་ནས། །དད་བྱས་གུས་པས་བརྩམས་པས་ན། །གཞུང་དང་མི་མཐུན་འགལ་སྨྲས་རྣམས། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟོད་པར་མཛོད། །དེ་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་དཔལ་སྦས་ཀྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།
དབུ་མའི་ལུགས་ཀྱི་སྙིང་པོ་མདོར་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ།
― DTG108_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། མ་དྷྱ་མ་ཀ་ན་ཡ་སཱ་ར་ས་མཱ་ས་པྲ་ཀར་ཎི། བོད་སྐད་དུ། དབུ་མའི་ལུགས་ཀྱི་སྙིང་པོ་མདོར་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གང་ཞིག་ཐུགས་བརྩེའི་དད་གྱུར་པས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དབུ་མའི་ལམ། །མཐའ་ཡས་པ་དག་སྟེན་མཛད་ཅིང༌། །ཐེ་ཚོམ་རི་པོ་མཐོན་པོའི་རྩེ། །མ་ལུས་རྣམ་པར་འཇོམས་པ་པོ། །ཚིག་དབང་གཞོན་ནུའི་གཟུགས་མངའ་བ། །ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་དེ་ལ་ནི། །ཕྱག་འཚལ་ནས་དེ་རྒྱས་པར་བྱ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་པོ་སྨྲ་མཁས་རྣམས་ཀྱི་དམ་པ་གང༌། །གསུང་
― DTG108_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙན་གསལ་བས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་ཚིམ་པར་མཛད། །གཞོན་ནུའི་གཟུགས་འཆང་ཕྱག་ན་ཨུཏྤལ་སྔོ་བསྣམས་པ། །ཐུབ་དབང་རྒྱལ་སྲས་བཅས་པས་གླེང་བསྟོད་རྒྱལ་བ་མཛད། །ཀླུས་བོད་དྲི་མ་མེད་བློས་བདེན་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་གུས་པར་ནི། །ཐུབ་དབང་བཀའ་ལུང་རིགས་པ་དག་དང་མི་འགལ་གཏན་ལ་ཕབ་མོད་ཀྱི། །རྨོངས་དང་སྡིག་པའི་གྲོགས་ལ་བརྟེན་པའི་དབང་གིས་སྐྱོན་དག་རྗོད་བྱེད་དེ། །དེ་ཕྱིར་བློ་གྲོས་ལྡན་རྣམས་འདི་ལ་རྟག་ཏུ་རབ་གུས་བྱ་བའི་རིགས། །ཐུབ་པ་ཁྱུ་མཆོག་དམ་པ་ཐུགས་རྗེ་ལྡན་པས་མདོ་སྡེ་དེ་དང་དེ་ལས་སེམས་ཅན་ལ། །སྲིད་འགྲོའི་སྒོ་བཟང་དང་དེ་ཞི་བའི་བགྲོད་པ་གཅིག་དང་རྣམ་གཉིས་བདག་ཉིད་ཆོས་འདི་བསྟན། །བཤད་པ་གོང་མ་ལ་ནི་མཁས་རྣམས་རྩོད་པའི་ལན་གྱིས་ཡུལ་རྣམས་མང་པོ་ཡོད་མིན་ན། །ངེས་པར་ལེགས་ལ་བློ་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་རྨོངས་ཏེ་དེ་ཕྱིར་འདི་ལ་འབད་པ་བྱས། །དེ་ལྟར་བསམས་ནས་ཆེ་རྣམས་རང་དོན་འདོད་བས་འདི་ལ་ཞུགས། །དེས་ན་བདག་ཀྱང་བློ་གྲོས་ཆུང་བཞིན་དེ་ཡི་རྗེས་སུ་སློབ་པ་ཡིས། །ཞུགས་པ་ཡིན་པས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཅིས་ཀྱང་མི་དཔྱད་དེ། །བྱིས་པ་ཕ་ཡི་ལམ་རྗེས་འབྲང་བ་སྨད་པར་བྱ་མ་ཡིན། །དངོས་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡི། །གདོན་གྱིས་ཐེབས་པས་སྐྱེ་པོ་རྣམས། །ཁམས་གསུམ་འཁོར་བར་བསམས་ནས་ནི། །དེ་དག་མེད་པ་འདིར་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་སྒྲིབ་ལམ་མ་ལུས་པ། །དཀྲོལ་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་ཅན་རྣམས་ལ། །ལུང་དང་རིགས་པ་དག་གིས་ནི། །ཕྱི་རོལ་དངོས་པོ་དགག་པ་བརྗོད། །ནང་ཙམ་ཡོད་པ་ཉིད་བརྟེན་ནས། །ཕྱི་རོལ་ཡོད་པ་ཉིད་བཀག་ན། །འདི་ལྟར་ཕྱི་ནས་འདི་ཡང་ནི། །བདེ་བླག་ཁོ་ནར་ཁེགས་པར་འགྱུར། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་ཡོད་པ་དང༌། །དེ་ནི་མེད་པ་བཟློག་ཡིན་པས། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་གང་ཡིན་ཞེས། །མེད་པ་ཉིད་ནི་གསལ་བརྗོད་དགོས། །རི་བོང་རྭ་སོགས་གང་ཡིན་པ། །དེ་མཁས་རྣམས་ལ་མེད་པར་གྲགས། །དེ་དག་བཀག་པས་ཕུང་སྩོགས་ལ། །ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཅིས་མི་འདོད། །དེ་ནི་རིགས་མིན་གང་གི་ཕྱིར། །ཡོད་དང་མེད་པར་སྨྲ་རྣམས་ཀྱི། །དེ་དག་གཉི་གའང་མ་གྲུབ་སྟེ། །
― DTG108_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་གནས་ཕྱིར་རོ། །བ་ལང་རྭ་ལས་ལྟོས་ཏེ་འདིར། །རི་བོང་རྭ་སྩོགས་འགོག་བྱེད་ན། །གང་ཚེ་དེ་གོ་ཡོད་མིན་ན། །ཇི་ལྟར་དེ་གོ་མེད་པར་འདོད། །རགས་པ་གཅིག་པུར་འགྱུར་བའམ། །རྡུལ་བསགས་པ་བདག་ཉིད་འགྱུར་གྲང་ན། །རྣམ་པ་གཉི་ག་འང་རུང་མིན་ཏེ། །དེ་དག་ཚད་མས་གནོད་ཕྱིར་རོ། །སྣང་མི་སྣང་སོགས་མི་རུང་ཕྱིར། །སྣང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན་པའི་ཕྱིར། །དེ་བས་གཟུགས་ནི་གཉི་ག་ཡི། །བདག་ཉིད་དུ་ཡང་མི་སྲིད་དོ། །རྡུལ་ཕྲན་སོ་སོར་གསེ་བྱས་ན། །བ་ལང་རྭ་ནི་མི་དམིགས་ཏེ། །དེ་མ་གཏོགས་མེད་དེ་དག་ཀྱང༌། །དེ་ཡི་རང་གི་ངོ་བོ་མིན། །རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར། །གཅིག་པ་ཉིད་དུ་རུང་མིན་ཏེ། །ཕྱོགས་ཆ་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའི། །ཉེས་པ་ལ་སོགས་བཤད་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟས་ཤེས་རབ་ཅན་རྣམས་ཀྱིས། །གང་ལ་ལྟོས་ནས་རི་བོང་གི །རྭ་ལ་སོགས་པ་མེད་འདོད་པ། །དེ་མེད་ཉིད་དུ་ངེས་རྟོགས་བྱ། །དངོས་པོ་འདི་ཀུན་དེ་ལྟ་བུའི། །ཆོས་ཅན་ཉིད་པས་མཁས་རྣམས་ཀྱིས། །ཕན་ཚུན་ལྟོས་ནས་འགྲུབ་མེད་པ། །ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་ཤེས་པར་བྱ། །དེ་བས་ཕྱི་རོལ་གཟུང་བ་ནི། །རང་གི་ངོ་བོར་འགའ་མེད་ཀྱི། །རབ་རིབ་ཅན་ལ་ཇི་བཞིན་དུ། །ཤེས་པ་འཁྲུལ་པ་འདི་ཉིད་སྣང༌། །འདི་ཀུན་གཟིགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས། །ཀུན་མཁྱེན་མགོན་པོ་སྨྲ་རྣམས་ཀྱི། །དམ་པ་ཐུགས་རྗེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ཞེས། །བྱ་བའི་མདོ་ལས་བློ་ཅན་གྱིས། །བློ་ཙམ་མཐོང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རྒྱལ་སྲས་བློ་གྲོས་ཆེན་པོ་ལ། །བོས་ནས་གསལ་བར་བཀའ་སྩལ་པ། །སྐྲ་ཤད་འཛིངས་དང་སྒྱུ་མ་དང༌། །རྨི་ལམ་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་དང༌། །མགལ་མེ་སྨིག་རྒྱུ་སྣ་ཚོགས་དག །མེད་བཞིན་དུ་ནི་མི་ལ་སྣང༌། །ཇི་ལྟར་མཁའ་ལ་སྨིག་རྒྱུ་དང༌། །རྨི་ལམ་མོ་གཤམ་བུ་རྨི་བ། །དེ་བཞིན་དངོས་པོར་སྣང་བའི་སེམས། །སྣ་ཚོགས་གཟུགས་སུ་སྣང་པ་ཡིན། །ཡང་དེ་ཉིད་ལས་གསུངས་པ། རྐྱེན་དང་ཁམས་དང་ཕུང་པོ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། །བཏགས་རང་གང་ཟག་སེམས་དང་ནི། །རྨི་ལམ་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་འདྲ། །ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གསུངས་པ།
― DTG108_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྡུལ་ཕྲན་དུ་ནི་ངས་གཞིགས་ཤིང༌། །གཟུགས་སུ་རྣམ་པར་མི་བརྟག་གོ །སེམས་ཙམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། །ལྟ་བ་ངན་པས་མི་དང་ངོ༌། །ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི། །དོན་དུ་སྨྲ་བ་སོགས་བྱེད་དེ། །སེམས་ཙམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། །ཁོ་བོ་ཁས་ཡང་མི་ལེན་ན། །དེ་ཅི་ཁྱོད་ནི་ཁོ་བོ་ལ། །སེམས་ཙམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། །ལྟ་བ་ངན་པས་མི་དང་ཞེས། །སྒྲོ་བཏགས་སྐྱོན་འདི་རྗོད་པར་བྱེད། །གང་དག་མི་ཤེས་དེ་སྐད་དུ། །རབ་ཏུ་སྨྲ་བ་དེ་ལ་འདིར། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་སོགས་ཀྱི། །མདོ་ལས་རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི། །ཁམས་གསུམ་པོ་དག་སེམས་ཙམ་དུ། །རྣམ་པ་མང་དུ་རབ་གསུངས་པ། །ལུང་ལྡན་རིགས་པ་བཟང་པོ་དེ། །བློ་ལྡན་མདུན་དུ་གསལ་བར་བརྗོད། །གལ་ཏེ་དེར་གསུངས་ཚད་མ་མིན། །ཅི་ཕྱིར་ཁྱོད་ལུང་ཚད་མ་ཡིན། །སངས་རྒྱས་གསུངས་ཕྱིར་གཉི་ག་མཚུངས། །ཅི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཆོས་མི་བྱེད། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་གཟུགས་རྫས་གུད་ན་ཡོད། །ལྷ་མི་ཤ་ཟ་ལ་སོགས་ཀྱི། །བློ་ནི་ཕན་ཚུན་འགལ་སྒོ་ནས། །ཐ་དད་པར་ཡང་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཟད་པར་ཆུ་སོགས་བསམ་གཏན་པའི། །ས་ནི་ཇི་ལྟར་ཆུ་སོགས་འགྱུར། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ལྡན་པ་ལ། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་མཁར་ཡང་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་གཅིག་ལ་དེ་ལྟ་བུའི། །ངོ་བོ་ཡང་དག་མི་རིགས་པ། །དེ་ཕྱིར་ཚད་མ་དང་ལྡན་པའི། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་རྣམ་པར་མཛེས། །དེ་བས་གྲགས་པ་གཞལ་ཡས་པའི། །སློབ་དཔོན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་ཡིས། །ཤེས་རྣམ་སྣ་ཚོགས་བསམས་ནས་ནི། །ཉིད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པ། །གཞན་དུ་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་ནི། །སྣ་ཚོགས་གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ཡིས། །སྣང་བ་ཇི་ལྟར་བདེན་འགྱུར་ཏེ། །དེ་ཡིས་གཅིག་ཉིད་ཉམས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་བཞིན། །གཟུགས་ནི་དེ་བཞིན་ཡང་དག་གྱུར། །དེ་ཚེ་འབད་པ་མེད་པར་ཡང༌། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ནི་གྲོལ་བར་འགྱུར། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་དངོས་རྣམས་ཡང་དག་ཏུ། །རང་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་འདོད་ན། །རང་གི་ངོ་བོ་གནས་བྱའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཇི་སྟེ་བློ་ལ་ལྟོས། །གསལ་སོགས་རང་གི་རྒྱུ་ལས་ནི།།
― DTG108_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསལ་སོགས་བདག་ཉིད་བྱུང་བ་རྣམས། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་འགྱུར་བྱའི་ཕྱིར། །གཞན་ལ་ནམ་ཡང་མི་ལྟོས་སོ། །རྫ་མཁན་སོགས་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །བུམ་པ་ལ་སོགས་ཇི་ལྟར་ཡང༌། །ཆུ་མི་འབོ་སོགས་རང་དོན་ལ། །འགའ་ཡང་ལྟོས་པར་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་རང་རྒྱུད་ཡོད། །བློ་མེད་པར་ཡང་འཛིན་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟ་བུ་ཡང་མི་སྣང་སྟེ། །ཇི་ལྟར་དེ་གཟུང་དེ་འཛིན་འདོད། །དེ་བས་བློ་གྲོས་ལྡན་པའི་མཆོག །གྲགས་པ་མཐའ་ཡས་ཟིལ་གནོན་པ། །སློབ་དཔོན་ཆོས་ཀྱི་གྲགས་པ་ཡིས། །རང་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པ། །ལྟ་བའི་ཁྱད་པར་དང་བྲལ་བ། །མི་འཛིན་ཕྱིར་དེ་གཟུང་འཛིན་ཕྱིར། །སྔོན་པོར་སྣང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། །འབའ་ཞིག་ཕྱི་རོལ་དོན་ཡོད་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། དངོས་རྣམས་གང་དུ་དཔྱད་པ་སྟེ། །ངོ་བོར་ཡང་དག་ཉིད་དུ་མེད། །འདི་ལྟར་དེ་དག་གཅིག་པ་དང༌། །དུ་མའི་ངོ་བོར་ཡོད་པ་མིན། །ཕུང་སོགས་ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་ནི། །བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་ཉིད་ཡིན་ན། །དེ་ཡང་ཡང་དག་མ་ཡིན་པས། །དེས་ཀྱང་འདི་དག་མཚན་ཉིད་བྲལ། །ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ། དོན་གྱི་རྣམ་པ་ལྡན་པ་ཡི། །རྣམ་པར་ཤེས་པའང་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས། །ཕྱི་རོལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་ནི། །རིགས་པས་ཤིན་ཏུ་མི་འཐད་དེ། །རྨི་ལམ་ལ་སོགས་གཞན་སྣང་བས། །རྣམ་པ་ཚད་མ་མིན་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བ་དང་ནི་མི་ལྡན་ཕྱིར། །རྣམ་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མིན། །གཞན་དུ་སྣང་བ་བསྟན་པ་ཡི། །ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་གཅོད་ན་ཡང༌། །ཁྱད་པར་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཐམས་ཅད་རིག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀུན་བསམས་ནས། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་གྱུར་པ། །དག་པའི་ཆོས་ནི་སྐྱེད་པ་པོ། །གྲགས་པ་ཡིས་ནི་ཡང་བསྒྲགས་པ། །སྣང་བ་དེ་དོན་ངོ་བོ་ནི། །མ་གཏོགས་འོལ་ཕྱིར་དོན་འཛིན་ན། །ཇི་ལྟ་བུར་ན་བདེན་པ་ཡིན། །དེ་འདྲ་བདག་ཀྱང་མི་ཤེས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བློ་ལྡན་གྱིས། །གཟུགས་ཀྱི་རྫས་སུ་རྣམ་མི་བརྟག །དེ་ཡོད་ཐོག་མ་མེད་དུས་ན། །དངོས་ཞེས་བྱ་བའི་ལྟས་ངན་གྱིས། །དཀྲུགས་པའི་སེམས་ལྡན་རྣམས་ཀྱི་སེམས། །གཟུང་འཛིན་རྣམ་
― DTG108_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོག་ཅེས་བྱ་བའི། །མི་བཟད་རླུང་གིས་བསྐྱོད་པ་གང༌། །རབ་ཏུ་དང་བར་མི་གནས་སོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་དོན་མེད་ན། །དེ་ཚེ་མངོན་པའི་ཆོས་ལས་ནི། །ཐུབ་པས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཡི། །མཚན་ཉིད་གསུངས་པ་ཤིན་ཏུ་འགལ། །མཚན་གཞི་མེད་པར་མཚན་ཉིད་ནི། །མཁས་པ་འགའ་ཡང་སྟོན་མི་བྱེད། །དེ་བས་འདི་ནི་ངོ་བོ་ཉིད། །བཅས་པར་ཤིན་ཏུ་གསལ་རྟོགས་བྱ། །མ་ལུས་མཁྱེན་པའི་སྐྱོབ་པ་པོ། །སྨན་པ་དེས་འདིར་གང་དུ་ཡང༌། །མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མ་གསུངས་ཏེ། །དཔེར་ན་བདག་གི་ལྟ་བུའོ་ཞེས། །མཁས་པ་ཁ་ཅིག་དེ་སྐད་དུ། །འདི་ལ་ཕྱི་ནི་ཟློག་བྱེད་པ། །དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་ཞེས། །བློ་བཟང་དབུ་མ་གནས་རྣམས་སྨྲ། །ཐམས་ཅད་གཟིགས་པས་མཚན་ཉིད་ནི། །དེ་དག་ཡོད་པ་ལས་མིན་གྱི། །དེར་སྣང་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་གསུངས་པར་ཟད། །སྲ་བའི་བདག་ཉིད་ལ་སོགས་ཀུན། །ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་སྣང༌། །སེམས་ལས་གཞན་པའི་སྣང་བ་ནི། །འགའ་ཡང་ནམ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས། །གསུངས་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཁས་བླང་བྱ། །དེ་ལས་གཉིས་མེད་གསུངས་པ་ཡིས། །དེར་སྣང་ཤེས་པ་ཡིན་བཤད་དེ། །ཇི་སྐད་དུ། དྲོད་གཤེར་གཡོ་བ་སྲ་བའི་ཆོས། །ཡང་དག་མིན་ལས་སྒྲོ་བཏགས་ནས། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས། །མཚན་གཞི་མེད་ཅིང་མཚན་ཉིད་མེད། །ལུས་ཅན་སེམས་ནི་གཟུང་བ་དང༌། །འཛིན་པའི་དངོས་པོར་འཇིག་འགྱུར་གྱི། །ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམས་བརྟགས་བཞིན། །སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་རི་མོ་མཐོ་དམན་དུ། །སྣང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ། །དེ་བཞིན་དངོས་ལ་དངོས་ཉིད་དུ། །སྣང་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་རབ་རིབ་ལྡན་པ་ཡི། །སྐྱེ་བོས་སྐྲ་ཤད་ལོག་བཟུང་བ། །དེ་བཞིན་དངོས་པོར་རྟོག་པ་འདི། །བྱིས་པས་ལོག་པར་རྣམ་པར་བརྟགས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ། །ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ནི། །ཤིན་ཏུ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་མཛད་ཅིང༌། །བདེ་བ་ཅན་གྱི་བདེ་བཏང་བ། །བརྙེས་པར་གཞོལ་བའི་དགོངས་པ་ཅན། །
― DTG108_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ལུང་བསྟན་པ། །ཀླུ་སྒྲུབ་ཅེས་བྱ་དང་པོ་ཡི། །དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་བཤད་པ་ནི། །འབྱུང་བ་ཆེ་ལ་སོགས་བཤད་པ། །རྣམ་པར་ཤེས་སུ་ཡང་དག་འདུ། །དེ་ཤེས་པས་ནི་འབྲལ་འགྱུར་ན། །ལོག་པར་རྣམ་བརྟགས་མ་ཡིན་ནམ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་དོན་ཞིག་ཡོད་ན་ནི། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཆེར་འབྱུང་བའི། །མདོ་ལས་ཀུན་མཁྱེན་མངའ་བདག་གིས། །དེ་སྐད་གསུངས་པ་མི་རིགས་ལ། །དེ་ཡི་གཞུང་ལུགས་རྗེས་འགྲོ་བའི། །བློ་ཅན་སློབ་དཔོན་བརྩེར་ལྡན་པ། །དེ་ཉིད་མཁྱེན་པའང་དེ་སྐད་དུ། །འཆད་པ་གཏན་དུ་རིགས་མ་ཡིན། །ཡང་འདིར་ཁ་ཅིག་ཕྱི་རོལ་གྱི། །དངོས་པོ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ཉིད་དང༌། །འགལ་བ་ཤིན་ཏུ་རྗོད་པར་བྱེད། །དེ་ལྟར་སྐྱོབ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས། །ཀུན་མཁྱེན་ཐུབ་པ་སྐྱེས་མཆོག་དང༌། །དེའི་བཀའ་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་འདིར། །སྟོན་དེ་ཚད་མར་འཛིན་པ་ཡི། །མཁས་པ་ཀུན་ལའང་ཚད་མ་ཡིན། །གཞན་ནི་འགའ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་ཆེན་ལུང༌། །དེ་དང་དེ་ལས་གསུངས་པས་ན། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི། །དངོས་གཏན་མེད་པར་ཁས་ལེན་ན། །དེས་གསུངས་པ་ཡི་མདོ་དག་དང༌། །འགལ་བ་རྣམ་པ་མང་དུ་སྣང༌། །དེ་ལྟས་སེམས་བཞིན་ཕྱི་རོལ་གྱི། །དོན་ཡང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །བཤད་པའི་ཕྱིར་དང་གསལ་བར་ནི། །སྣང་ཕྱིར་ཡང་དག་ཉིད་དུ་ཡོད། །ཕྱི་རོལ་དོན་ཞིག་གཏན་མེད་ན། །འགྲོ་བའི་རྩ་ལག་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །ཐུགས་རྗེའི་དགོངས་པ་དྲི་མེད་ཀྱིས། ཐེག་ཆེན་སཱ་ལུ་ལྗང་པ་ཡི། །མདོ་ལས་རྟེན་ཅིང་འབྱུང་བ་ཡི། །ངོ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དངོས། གཉིས་སུ་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་ཡང༌། །འཐད་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ནི། །ཕྱི་དང་ནང་གི་བྱེ་བྲག་གིས། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་གསལ་བར་བསྟན། །དེ་བས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་མིན། །དགོས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་ནི། །བཅོམ་ལྡན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡང༌། །གཉིས་སུ་བཤད་པ་ཇི་ལྟར་ཡང༌། །གསུང་བ་ཆེད་ཆེར་མི་མཛད་ལ། །ཀུན་གྱི་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་སྔོན་འགྲོ་བ་ཡིན་པས་ན། །བློ་རྣལ་འདུག་པའི་གདུལ་བ་ཡང༌། །འགའ་ཡང་
― DTG108_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཉིད་གུས་མི་འོས། །སྟོན་པས་མཚུངས་པར་བསྟན་པ་ལ། །ཁྱོད་ཀྱིས་འགའ་ཞིག་ཁོ་ན་ལ། །ཡོངས་སུ་བླང་ཞིང་དོར་བ་ཡི། །ངེས་པ་འདི་ཀོ་ཅི་ཡི་རྒྱུས། །དེ་ལྟས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་བའི། །དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །མ་རིག་ལ་སོགས་ཡན་ལག་བཞིན། །ཕྱི་རོལ་དངོས་པོའང་འཐད་པ་ཡིན། །དེ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་ན། །ཇི་ལྟར་རྟ་ཡི་རྭ་ལ་སོགས། །མེད་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ལ། །ཁྱད་པར་འགའ་ཡང་ཡོད་མིན་པ། །དེ་བཞིན་འདི་ལའང་མི་འགྱུར་རོ། །མི་མཁས་པ་དག་དེ་སྐད་དུ། །བཅོམ་ལྡན་དགོངས་པ་མི་ཤེས་པར། །ཤིན་ཏུ་རྒོལ་བར་བྱེད་གྱུར་པ། །དེ་ལའང་འདིར་ནི་བརྗོད་པར་བྱ། །གཉིས་སུ་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དག་ལ། །གྲགས་པའི་ངོར་ཡིན་དེ་ཙམ་གྱིས། །སྐྱེ་བ་ཅན་རྣམས་གཉིས་མི་འགྱུར། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོར་ཁྱད་མེད་ཀྱང༌། །ཕྱི་དང་ནང་གི་ངོ་བོར་ནི། །ཇི་ལྟར་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་འདི་ལའང་ངེས་པར་གཟུང༌། །དེ་ལྟར་མིག་ལ་སོགས་པ་ནི། །ནང་གི་ཡིན་པ་ཉིད་གནས་ལ། །གཟུགས་དང་སྒྲ་སོགས་ཕྱི་ཡི་ཡང༌། །གཅིག་པ་ཉིད་དུའང་འགལ་བ་མེད། །གཉི་གའང་བློ་གྲོས་ངང་ཚུལ་ཅན། །ཡང་དག་མཁྱེན་པས་ཡང་དག་ཏུ། །གཡོ་བ་མེད་སོགས་བསྒྲུབ་བྱ་གང༌། །དེ་ནི་ཐ་དད་མེད་པར་བསྟན། །དེ་བས་གཅིག་ཉིད་ན་ཡང་འདིར། །བཤད་པ་ཐ་དད་འདི་མི་འགལ། །གདུལ་པའི་ངོར་ནི་མགོན་པོ་ཡིས། །བསྟན་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སོ། །གཞན་ཡང༌། གལ་ཏེ་མདོ་ལས་བསྟན་ཞེས་ཏེ། །བདེ་གཤེགས་དགོངས་པ་མ་བརྟགས་པར། །ཐམས་ཅད་སྒྲ་བཞིན་བཟུང་ན་ནི། །དེ་ཡི་ཚེ་ན་བདག་ཀྱང་ནི། །ཅི་སྟེ་མི་བཟུང་དེ་ཡང་ནི། །འདི་ལྟར་དེ་ཡིས་དེ་ལས་གསུངས། །དེ་ལྟ་བས་ན་བརྟགས་ཏེ་བཟུང༌། །གཞན་དུ་ཧ་ཅང་ཐལ་བར་འགྱུར། །དཔེར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནི། །གདུལ་བའི་དགོས་པ་ལ་གཟིགས་ནས། །བརྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་བསྟན་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་བསྟན། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐུབ་པ་ཡི། །དབུ་མའི་ལུགས་ནི་གསལ་མཛད་པ། །སློབ་དཔོན་བློ་ཆེན་མཁས་པ་ཡི། །རིགས་པ་དྲུག་ཅུ་ལས་བཤད་
― DTG108_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། །དགོས་པའི་དབང་གིས་རྒྱལ་བ་རྣམས། །ང་དང་ངའི་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། །ཕུང་པོ་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས། །དེ་བཞིན་དགོས་པའི་དབང་གིས་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས། །དངོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་བཅས་པ། །རྣམ་པ་ཀུན་དུ་ཡོད་མིན་པར། །གཞུང་འཛིན་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སོམས། །ཞར་ལ་འོངས་པའི་གཏམ་གྱིས་ཆོག །བློ་ཙམ་ཞེས་པ་འདི་ལ་ནི། །ཚད་མ་ཡང་ནི་གསལ་བར་ཡོད། །ཚད་མ་དང་བྲལ་ཚིག་དག་ནི། །མཁས་རྣམས་མགུ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བརྩད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱུར་པའི་མི། །གཉིད་མ་ལོག་པའི་མིག་སོགས་བློ། །ཡང་དག་ཕྱི་རོལ་སྣང་མིན་ཏེ། །བློ་ཕྱིར་རྨི་ལམ་བློ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མས་ཀྱང༌། །སེམས་ཙམ་ཡིན་པའི་ཚུལ་དུ་ངེས། །བློ་ཙམ་གྲུབ་པའི་ལུང་ཡང་ནི། །བློ་ཅན་བློ་ནི་རྒྱས་བྱེད་པ། །ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་སྡེ་ཞེས། །བྱ་བ་གསལ་བ་ཉིད་དམིགས་ཏེ། །ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་རྣམ་བརྟགས་བཞིན། །ཕྱི་རོལ་དོན་ཡོད་མ་ཡིན་ཏེ། །བག་ཆགས་ཀྱིས་ནི་དཀྲུགས་པའི་སེམས། །དོན་དུ་སྣང་བར་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་གཟུང་བ་བཀག་ཀྱང་ནི། །ཁྱོད་ཀྱི་ལྟ་བུ་སེམས་ཙམ་ལུགས། །འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་གང་གི་ཕྱིར། །སེམས་ནི་དེ་ལ་རག་ལུས་བརྗོད། །ཤེས་བྱ་མེད་ན་ཇི་ལྟ་བུར། །དེ་ལ་རག་ལུས་ཤེས་པ་འགྲུབ། །ཤེས་པ་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡིས། །དབེན་ཞེས་བྱ་བའང་གཟུ་ལུམས་ཆེ། །དེ་ཉིད་དགོངས་ནས་སློབ་དཔོན་ཆེ། །བདེ་གཤེགས་ཐུགས་རྗེའི་ནོར་ཅན་ལ། །བསྟོད་མཛད་ཀླུ་ཞེས་བོད་པ་ཡིན། །བསྟོད་པ་ལས་ཀྱང་གསུངས་པ་ནི། །མ་ཤེས་པར་ན་ཤེས་བྱ་མིན། །དེ་མེད་པར་ཡང་ཤེས་པ་མིན། །དེ་ཕྱིར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་པ་དང༌། །ཤེས་བྱ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་འཛིན་ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཡོད་རབ་ཏུ་མི་འགྲུབ་བོ། །དེ་ཡོད་འབད་པ་མེད་ཉིད་དུ། །ཁྱོད་ནི་ཡང་དག་མཐོང་བར་འགྱུར། །དེ་ལྟས་འདི་ཡང་ཕྱི་རོལ་བཞིན། །གཅིག་དང་དུ་མའི་བདག་ཉིད་དུ། །མི་རུང་གཟུགས་བརྙན་ལ་སོགས་བཞིན། །ངོ་བོ་མེད་པར་གསལ་ཤེས་ཀྱིས། །
― DTG108_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐེག་ཆེན་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ལུང༌། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་སོགས་ཤེས། །བྱ་བ་ལས་ཀྱང་བདག་མེད་པར། །ངེས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་བྱ་སྟེ། །གལ་ཏེ་གཉིས་མེད་ཤེས་པ་ཞིག །ཡང་དག་ཉིད་ཡོད་དེ་ཡི་ཚེ། །རྒྱལ་བས་དངོས་པོ་ཕྲ་རབ་ཀྱང༌། །དགག་པ་གསུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ཅེས་བརྗོད་མདོ་ལས་ནི། །དངོས་པོ་སྐྲ་ཡི་རྩེ་མོའི་ཆ། །བཞག་པ་ཙམ་ཡང་བསལ་བའི་ཕྱིར། །དེ་མེད་རིགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན། །སངས་རྒྱས་ཀུན་ཡུམ་རྡོ་རྗེ་ཞེས། །བྱ་བ་ལས་ཀྱང་སྐྱོབ་པ་ཡིས། །སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་ནི་རྒྱུན་མེད་གསུངས། །དེ་བས་སེམས་ནི་ཡང་དག་མིན། །འདས་པའི་སེམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །ཇི་ལྟ་བུར་ཡང་མ་དམིགས་ལ། །མ་འོངས་ཡོད་པར་མ་ཡིན་ཏེ། །ད་ལྟར་གྱི་ཡང་མ་དམིགས་སོ། །ཡང་དག་ཉིད་དུ་སེམས་ཡོད་ན། །དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་ལས་བདག་ཉིད་ཆེས། །འོད་སྲུངས་ལས་ནི་གསུངས་པ་གང༌། །དེ་ཡང་འཐད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཏིང་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། །ཡོད་དང་མེད་པ་ཉིད་དག་གི །དབུས་ལའང་གནས་པ་བཀག་པ་འདི། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཟུར་གྱིས་གསུངས། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་ཞེས་བརྗོད་པའི། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཡང༌། །ཚིགས་བཅད་དག་གིས་གསལ་གསུངས་ཏེ། །དེ་ལྟར་དངོས་མེད་རིགས་ལྡན་ཉིད། །ཇི་སྐད་གསུངས་ཤེ་ན། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ནི་མེ་ལོང་ལ། །དེ་ཉིད་གཞན་ཉིད་རྣམ་སྤངས་པར། །སྣང་ཡང་དེ་ཡི་ངོ་བོར་མིན། །དེ་བཞིན་དངོས་ལ་དངོས་ཉིད་དོ། །བློ་ཡིས་རྣམ་པར་གཞིགས་རྣམས་ཀྱི། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ངེས་མི་ཟིན། །དེ་བས་དེ་དག་བརྗོད་མེད་དང༌། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་བརྗོད། །ཅེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་གང་དག་ཡོད། །འཇམ་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་ཡང་དག་ཉིད། །དྲིས་ནས་འཕགས་པ་དྲི་མེད་གྲགས། །ཅི་ཕྱིར་དེ་ཚེ་མི་གསུང་བཞུགས། །དེ་སྐད་གཞུང་ལུགས་མཐུན་པ་ལ། །གནས་པའི་སྐྱེས་བུ་འཁོད་པ་ནི། །དྲིས་ན་བློ་དང་ལྡན་པ་དག །མི་སྨྲར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡི། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་གྱིས་གསུངས་གང༌། །དེས་ཀྱང་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་ཏེ། །སྐྱེ་བོ་
― DTG108_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཉིད། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་ཤེ་ན། རྐྱེན་ལས་གང་སྐྱེ་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་མེད། །རྐྱེན་ལ་རག་ལས་གང་དེ་སྟོང་པར་བཤད། །གང་ཞིག་སྟོང་ཉིད་ཤེས་དེ་བག་ཡོད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། འཕགས་པ་ཀླུ་དབང་རྒྱ་མཚོ་ཡིས། །ཞུས་པ་ལས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་གྱིས། །དངོས་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་འབྱུང་ཕྱིར། །ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མེད་གསུངས་ཏེ། །གང་དག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་བྱུང༌། །དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་འགའ་འང་མེད། །གང་དག་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། །དེ་དག་གང་དུའང་འབྱུང་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གླང་པོའི་རྩལ་ལས་ཀྱང༌། །བཅོམ་ལྡན་ཐུབ་པ་སྐྱེས་མཆོག་གིས། །དུས་གསུམ་རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་རབ་གསལ་གསུངས། །གང་ལ་སྐྱེ་བ་སྲིད་པ་ཡི། །ཆོས་ནི་འགའ་ཡང་མེད་རྙེད་དེ། །སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བར་འདོད། །ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དཀོན་མཆོག་འབྱུང་གནས་ལས་ཀྱང་ནི། །ཐམས་ཅད་གཟིགས་པས་དངོས་རྣམས་ཀྱི། །སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་གསལ་བས། །དངོས་ཀུན་བདག་མེད་ཉིད་དུ་གསུངས། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་ཤེ་ན། གང་ལ་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ། །རང་བཞིན་མེད་དེ་གཞན་རྐྱེན་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །རང་བཞིན་མེད་པས་གཞན་ཅི་སྐྱེད་འགྱུར་ཞེས། །རྒྱུ་འདི་བདེ་བར་གཤེགས་པས་བསྟན་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཀླུ་དབང་རྒྱ་མཚོ་ཡིས། །ཞུས་པ་ཆེ་ལས་ཐུབ་པ་ཡིས། །དུས་གསུམ་འདོད་པའི་དངོས་པོ་རྣམས། རང་བཞིན་མེད་པར་གསུངས་ཉིད་དེ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་སྟོང་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་ཞིང༌། །སྐྱེ་དང་འཇིག་དང་གནས་པའི་དངོས་པོ་སྟོང༌། །འདི་ནི་དངོས་ཡོད་མ་ཡིན་དངོས་མེད་མིན། །ཆོས་ཀུན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། དངོས་པོ་ཁས་ལེན་ཡོད་ན་ནི། །ས་བཅུ་པ་ཡི་མདོ་ལས་གང༌། །སྐྱེ་མཆེད་མཉམ་པ་ཉིད་གསུངས་ཏེ། །ཇི་ལྟར་རྩོད་པ་མེད་པར་འགྱུར། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་ཤེ་ན། ས་ལྔ་པ་ལས་སའི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་བཅུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དྲུག་པ་འཇུག་གོ །བཅུ་གང་
― DTG108_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་མ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བ་མེད་པར་མཉམ་པ་ཉིད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པས་དུས་གསུམ་དུ་གནས་པའི་དངོས་པོའི་རིགས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་གསལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བར་ངེས་པར་ཟུང་ཤིག །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་མ་སྐྱེས་དགྲའི་འགྱོད་པ་བསལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་བསྟན་པ། དེ་བཞིན་དངོས་ཞིག་སྲིད་ན་ནི། །མ་སྐྱེས་དགྲ་ཡི་འགྱོད་བསལ་ལས། །ཆོས་རྣམས་མྱ་ངན་འདས་པ་དང༌། །མཉམ་ཉིད་གསུངས་པར་ཇི་ལྟར་རིགས། །ཇི་སྐད་དུ་གསུངས་ཤེ་ན། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ཤིན་ཏུ་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡང་དག་པར་འདུའོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཆོས་གང་མ་སྐྱེས་ཤིང་མ་བྱུང་བ་དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་ནུས་སམ། སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་མ་ལགས་སོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་སྨྲས་པ། དེ་བརྩལ་བར་ནུས་སམ། སྨྲས་པ། འཇམ་དཔལ་མ་ལགས་སོ། །སྨྲས་པ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ཡང་དག་པར་འདུ་བར་མཁྱེན་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་འགྱོད་པ་བསྩལ་བར་མི་སྤྱོད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཚུལ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་མཛད་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དུ་གསལ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཕྱིར་མྱ་ངན་འདས་དངོས་མིན། །དངོས་པོ་མེད་པའང་རུང་མིན་ཉིད། །དེ་ཕྱིར་དངོས་རྣམས་དེ་དང་ནི། །མཉམ་བར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ། །མྱ་ངན་འདས་པ་དངོས་ཉིད་ན། །འདུས་བྱས་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་འབད་མེད་པར། །འདུས་བྱས་མཚན་ཉིད་ལྡན་པར་འགྱུར། །འོན་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་པར་འདོད། །དེ་ནི་མཁའ་དང་འདྲ་འགྱུར་བར། །དེ་དངོས་ཉིད་དུ་རྣམ་པ་ནི། །གཉི་
― DTG108_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གར་ཡང་རུང་མིན་པར་མངོན། །གལ་ཏེ་མྱ་ངན་འདས་དངོས་མེད། །དེའི་ལམ་སྒོམ་པ་དོན་མེད་འགྱུར། །དེ་ནི་དེ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་སུ། །འཐོབ་པར་ཡང་ནི་འཐད་མ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་དེ་ཡི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི། །མོ་གཤམ་བུ་འཐོབ་མིན་པ་ལྟར། །དེ་བཞིན་དངོས་མེད་ཁྱད་མེད་ཕྱིར། །དེ་ཡི་དེ་ཡང་རིགས་མ་ཡིན། །གང་གི་མཐུ་དང་ལྡན་པས་ཀྱང༌། །མོ་གཤམ་བུ་ནི་ཐོབ་མེད་ཅིང༌། །འབྱུང་བའང་ཡོད་མིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །དེ་དངོས་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་མེད། །དེ་ཀུན་ཡང་དག་གཟིགས་ནས་ནི། །དཔལ་ལྡན་ཀླུ་སྒྲུབ་ཅེས་བྱ་བ། །ས་ནི་དང་པོ་བསྐྲུན་བརྙེས་པ། །མཁས་པའི་མཆོག་རབ་ཀྱིས་བཤད་པ། །མྱ་ངན་འདས་དངོས་མེད་མིན་ན། །དེ་དངོས་ཉིད་ལྟ་ག་ལ་ཡིན། །དངོས་དང་དངོས་མེད་འཛིན་ཟད་པ། །མྱ་ངན་འདས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉི་གའི་ཕྱོགས་བཤད་ཉེས་ཕྱིར་འདི། །གཉི་གའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན། །ཕན་ཚུན་མེད་པའི་ངོ་བོར་རྣམས། །གཅིག་མེད་རྣམ་པར་བཅད་པ་ཡིས། །ཅིག་ཤོས་ཡོད་པར་ཐལ་ཕྱིར་ཏེ། །གཉི་ག་མིན་བདག་ཀྱང་མིན་པས། །དེ་རྣམས་ཀུན་དུ་ནམ་མཁའ་ཡི། །མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་མེད། །གང་ཚེ་རབ་ཏུ་སྤྱད་ན་ཚད་མའི་སྟོབས་ཀྱི་དངོས། །དུས་གསུམ་གང་དུའང་འགའ་ཡང་མི་གནས་རབ་གསལ་ན། །དེ་ལ་རག་ལུས་འགྲུབ་པས་དངོས་པོའི་ཟླར་གྱུར་པས། །ཇི་ལྟར་དེ་ཡི་བདག་ཉིད་དག་ཏུ་ཡོད་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་རྣམ་པར་བརྟགས་ནས་དེ་འགོག་ན། །དེ་ལྟར་བློས་བྱེད་དེ་བརྟགས་ཁོ་ནར་མི་འགྱུར་རམ། །གང་ཕྱིར་གཉི་གའང་རིགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མི་འགྲུབ་པ། །དེ་ཕྱིར་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེར་འཛིན་ཐག་བསྲིངས་འོར། །དེ་བས་བློ་ལྡན་ལེགས་བྱེད་པ། །སྙིང་རྗེ་དཔག་ཏུ་མེད་སེམས་ལྡན། །ཡེ་ཤེས་སྙིང་པོ་མཁས་པ་ཡིས། །གདུལ་བློ་རྒྱས་བྱའི་ཕྱིར་བཤད་པ། །དགག་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། །ཡང་དག་ཏུ་ན་བཀག་མེད་གསལ། །ཡང་དག་ཆོས་ཀུན་མི་ལེན་པ། །དེ་ནི་དེ་ཉིད་རིག་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། །བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་ཐུགས་བརྩེ་བས། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཉིས་འཛིན་པ། །
― DTG108_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟློག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པ། །མ་བྱུང་བ་ལས་གང་འབྱུང་ཞིང༌། །བྱུང་ནས་ཀྱང་ནི་འཇིག་འགྱུར་བ། །རྐྱེན་གྱིས་ཡོད་དང་མེད་པ་དེས། །ང་ཡི་བསྟན་ལ་མི་གནས་སོ། །གང་ལ་ཅུང་ཟད་སྐྱེ་མེད་ཅིང༌། །འགག་པ་ཅི་ཡང་ཡོད་མིན་པར། །འགྲོ་བ་དབེན་པར་མཐོང་བ་ནི། །དེ་ལ་ཡོད་དང་མེད་ཉིད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཉིས་སུ་ལྟ་བ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་གསལ་བར་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་འདི་ལས་ཡང་གསུངས་པ། །ཡོད་པའི་ཟླས་དྲངས་མེད་པ་སྟེ། །ཡོད་པའང་མེད་པའི་ཟླས་དྲངས་སོ། །དེ་བས་མེད་པར་བརྗོད་མི་བྱ། །ཡོད་པ་ཉིད་དུའང་མི་བརྟག་གོ །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་གདོན་གྱིས་འདེབས་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་གསལ་རབ་ཏུ་གཞུང་བཙུགས་པ་ཡིན་པས་མཇུག་བསྡུའོ། །བདག་ཉིད་དྲན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །མདོར་བསྡུས་ཅུང་ཟད་བདག་གིས་བསྒྲགས། །འདི་ནི་མགོ་སྨོས་གོ་རྣམས་ལ། །དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཕྱོགས་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དངོས་དང་དངོས་མེད་བཤིག་པས་མཐོ་བའི་ཆེ་བས་དབང་ཕྱུག་རབ་བརྙེས་ཤིང༌། །སྲིད་གསུམ་དོན་གྱི་དེ་ཉིད་མཁྱེན་ལ་ཐུགས་རྗེས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་བཞུགས་པའི་ལུགས། །ལུང་དང་རིགས་པས་རབ་ཏུ་གསལ་བྱས་བསོད་ནམས་གཞལ་ཡས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་དེས། །མཐའ་དག་དངོས་པོར་ལྟ་བའི་ལིང་ཏོག་མ་ལུས་སེལ་ཞིང་འདི་ལ་དགའ་བར་ཤོག །དབུ་མའི་ལུགས་ཀྱི་སྙིང་པོ་མདོར་བསྡུས་པའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་སློབ་དཔོན་བིདྱཱ་ཀ་ར་པྲ་བྷས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་བིདྱཱ་ཀ་ར་པྲ་བྷ་བ་དང༌། །ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བན་དེ་དཔལ་བརྩེགས་རཀྵི་ཏས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།།
རྣམ་པ་མེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ།
དགའ་བའི་དཔལ།
― DTG108_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༄༅༅།། །རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ན་རཱ་ཀཱ་ར་བིཾ་ཤིཀཱ། བོད་སྐད་དུ། རྣམ་པ་མེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཤེས་རབ་འོད་ཀྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཅན། །འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་དཔའ་བོ་ནི། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་བདེ་སྐྱེད་པའི། །མགོན་པོ་ལ་ནི་མགོས་ཕྱག་འཚལ། །རྣམ་པ་ཀུན་ལས་
― DTG108_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་གྲོལ་བའི། །ཤེས་པ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ། །ཡང་དག་དོན་དམ་ཡིན་པ་རུ། །ལུང་རིགས་མཁས་པ་གཞན་དག་འདོད། །རྣམ་པ་ཟད་པ་བདེན་པ་སྟེ། །རྣམ་པ་ཡང་ནི་བརྫུན་པ་ཡིན། །ཇི་སྲིད་དུ་ནི་རྣམ་པ་སྣང༌། །དེ་སྲིད་ཤེས་སྐྱེ་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །ཟད་པ་མེད་པའི་འཁྲུལ་རྒྱུད་ལ། །ཤེས་པ་རྣམ་པ་མེད་འཛིན་པ། །འཁྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནི་གཞི། །ཤེས་པ་རྣམ་མེད་བདག་ཉིད་ཡིན། །འོན་ཏེ་ཤེས་ཉིད་འཁྲུལ་ཡིན་ན། །ནམ་མཁའ་འང་འཁྲུལ་པ་མེད་མི་སྲིད། །འཁྲུལ་པ་རྒྱུ་མེད་ཡིན་ཞེ་ན། །རྟག་ཏུ་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར། །རྒྱུ་དང་བཅས་ན་བརྫུན་མིན་ཏེ། །དེ་ནི་གཞན་དབང་ཡིན་པར་གསལ། །མངོན་སུམ་མམ་ནི་རྗེས་དཔག་གིས། །རྣམ་པ་མེད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད། །རྣམ་པ་དེ་ལས་ལོག་པས་ན། །མངོན་སུམ་གྱིས་ནི་རྟོགས་མ་ཡིན། །བརྫུན་པར་སྣང་བའི་ཤེས་པ་ནི། །འཁྲུལ་ཉིད་ཕྱིར་ན་ཚད་མ་མིན། །ཤེས་པ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་བ། །ད་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་མེད། །རང་བཞིན་འཁྲུལ་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། །དེ་ཕྱིར་མངོན་སུམ་ཚད་མ་མིན། །ཆོས་ཅན་མངོན་སུམ་མ་གྲུབ་ལ། །རྗེས་དཔག་ངེས་པར་འཇུག་པ་མེད། །བརྫུན་པའི་རྣམ་པ་རྟགས་ཡིན་ཕྱིར། །བསྒྲུབ་བྱ་སྒྲུབ་བྱེད་གནས་པ་མེད། །མངོན་སུམ་འཁྲུལ་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར། །རྗེས་སུ་དཔག་པའང་བསླད་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་རྣམ་པ་མེད་སྒྲུབ་པའི། །ཚད་མ་ཉིད་ནི་ཡོད་མ་ཡིན། །རྣམ་པ་མེད་པར་ལུང་གིས་ཀྱང༌། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་གསུང་རབ་མེད། །རྨི་ལམ་སྒྱུ་མ་དང་མཚུངས་པར། །ཆོས་ཀུན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན། །ལུང་དང་རིགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་གསལ་བར་རབ་གྲུབ་པ། །གཟུགས་བརྙན་དང་མཚུངས་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་རྣམ་དག་པ། །གསལ་བར་སྣང་བ་མ་ལུས་གཞི་ནི་རྣམ་སྤངས་པ། །རྣམ་པ་མེད་པར་སྣང་བའི་གསལ་འགའ་ཡོད་མ་ཡིན། །དུ་མ་ཞེའམ་གཅིག་ཉིད་ཡིན། །བརྟགས་པར་འགྱུར་ཕྱིར་དེ་ཉིད་མིན། །མ་ཁྱབ་ཅེ་ནའང་ཁྱབ་ཉིད་ཡིན། །མི་གསལ་བའམ་གསལ་བ་ཉིད། །མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་ཅེས་པ། །བདག་ཏུ་སྨྲ་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར། །མི་རྟག་སྐད་ཅིག་ཡིན་སྨྲ་ན། །དེ་དག་ཕན་ཚུན་ལྡན་པ་མེད། །
― DTG108_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པའི་སྐབས་ན་ཤེས་ཡིན་ན། །ཇི་ལྟར་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱར་བརྗོད། །རྣམ་པ་བརྫུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། །ཁྱབ་པའི་ནུས་པ་ཡོད་མི་སྲིད། །ཤེས་པ་ཁྱབ་པའི་ནུས་མེད་ལ། །འདོད་ན་འདིར་མཁས་ཇི་ལྟར་ཡིན། །ནམ་མཁའ་ཁྱབ་བྱ་ཡིན་ཞེ་ན། །ནམ་མཁའ་ཡོད་པར་འདོད་དམ་ཅི། །ནམ་མཁའ་སུན་ནི་ཕྱུང་ཉིད་ཀྱིས། །ཤེས་པ་སུན་ནི་བྱུང་བ་འཐོབ། །གཅིག་དང་དུ་མ་དང་བྲལ་བས། །ཤེས་པའང་བརྫུན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །ཤེས་པ་རྣམ་མེད་མཐའ་ཡས་པ་རུ་སྣང༌། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གཉིས་ཀྱི། །གཞི་རུ་ངེས་པ་ཚོགས་གཉིས་དང་ལྡན་ཉིད། །དེ་འདྲ་དཔལ་ལྡན་ཆོས་སྐུ་ཡིན་ཞེས་སྨྲ། །རྣམ་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནམ་མཁའ་དང་འདྲ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ། །གང་ཚེ་རྣམ་པ་དེས་བསྐྱེད་དེ་ཡང་འཁྲུལ་ཚོགས་ཅིས་མ་ཡིན། །འོན་ཏེ་བརྫུན་པར་རྟོགས་ཕྱིར་དེ་ལ་འཁྲུལ་གྲུབ་པ་ཡོད་མིན་ན། །བརྫུན་འགྱུར་མི་རིགས་དེ་ནི་གཞན་དབང་མ་ཡིན་ནམ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མི་གསལ་ཞེ་ན་ཁྱེད་ཀྱི་རྣམ་མེད་ཅི་ཞིག་བྱ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་གསལ་ཡིན་ཞེ་ན་ཁྱོད་ཀྱི་རྣམ་མེད་ཅི་ཞིག་བྱ། །རྣམ་བསྲེགས་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་སྲིད་པར་འགྱུར། །སྲིད་ནའང་དེ་ཡི་རྣམ་པ་སྔོན་མེད་ཇི་ལྟར་འགྱུར། །ཆགས་བྲལ་འདོད་ཆགས་ཕྱིར་ཡང་སྐྱེ་མེད་བཞིན། །གལ་ཏེ་སྐྱེ་ན་དེ་ཡི་ཆགས་ཉིད་ཐོགས་པ་མེད་པར་འགྱུར། །འོན་ཏེ་སྒྱུ་མ་ཉིད་དུ་རྟོགས་ཕྱིར་དེ་དག་འཁྲུལ་མེད་ན། །དེ་བཞིན་འོན་ཏེ་ཡོད་ན་རྣམ་མེད་འབྲས་བུ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །རྣམ་པ་མེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་བལ་ཡུལ་གྱི་པཎྜི་ཏ་དགའ་བའི་དཔལ་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།།
སྣང་བའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ།
― DTG108_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱ་ལོ་ཀ་མཱ་ལ་པྲ་ཀ་ར་ཎ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། སྣང་བའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ། མི་ཤེས་གསུམ་ནི་སྤང་བའི་ཕྱིར། །རང་བཞིན་གསུམ་ནི་བསྒོམས་པ་ཡིས། །གང་གིས་སེམས་ཙམ་དུ་གསུངས་པ། །ཐུབ་དབང་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །སྲིད་གསུམ་མཐའ་རུ་བྱོན་པས་སྤྲོས་གསུངས་པ། །བསྡུས་ནས་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་སེམས་ལས་མ་ལུས་སྤངས། །ཡང་སྲིད་འཆིང་བའི་སྐྱེ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྲིད་དང་ཐར་པ་ཡོངས་
― DTG108_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པས། །དེ་སྤངས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང༌། །བློ་གྲོས་བཟང་པོ་ཐམས་ཅད་ནི། །ནང་སེམས་པ་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་དྲིར་བཅས་སེམས། །འཁོར་ཡིན་དེ་ལས་དབེན་པ་ཉིད། །སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་རྒྱལ་བ་ཡིས། །བསྡུས་ནས་ཐར་པ་ཡིན་པར་གསུངས། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ནི། །ལུས་ཅན་རང་སེམས་རྟོག་པ་ཡིན། །གང་ཞིག་ཆོས་ནི་གཞན་དག་ཀྱང༌། །བྱིས་པས་བརྟག་པ་བརྫུན་བདག་ཉིད། །དམ་པའི་དོན་གྱི་རྟོག་པ་ལའང༌། །མཁས་པ་དེ་ཡིས་གནས་མི་བྱ། །དགེ་བའམ་མི་དགེ་བ་ཡི་ཡང༌། །རྟོག་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཞིག་ཡོད། །བརྟེན་ཅིང་དབྱེ་བ་ལ་བརྟེན་པའི། །མེས་སྲེག་ཉིད་དུ་བྱེ་བྲག་མེད། །ཙན་དན་གྱི་ནི་མེ་འདིས་ཀྱང༌། །རེག་པ་ཙམ་གྱིས་སྲེག་པ་ཉིད། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཆུང་ངུ་ཡང༌། །ཐམས་ཅད་ཉིད་དུ་སྤང་བར་བྱ། །འཁྲུལ་པའི་ངོ་བོ་རྣམ་རྟོག་གིས། །སེམས་ནི་མངོན་པར་བསླད་པ་ཡིན། །འཁྲུལ་པ་ཡང་ནི་མ་དག་ཕྱིར། །མིག་འཕྲུལ་གྱི་ནི་རྣམ་འཕྲུལ་ཡིན། །མིག་འཕྲུལ་ཡང་ནི་ཤེས་བྱ་སྟེ། །སེམས་ཀྱི་ཡང་ནི་རྣམ་འཕྲུལ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་དེ་དང་དེ། །འཁྲུལ་པར་གཉིས་སུ་མེད་པ་བལྟ། །དབུ་མའི་ལམ་ནི་དེ་ཉིད་དེ། །དེ་ཉིད་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་པ། །ཡང་དག་མཐའ་ཡང་དེ་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་སྟོང་ཉིད། །ཆོས་རྣམས་མཉམ་ཉིད་དེ་གྲོལ་ཉིད། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་ཙམ་ཉིད། །ཆོས་ཀུན་ནང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། །རིང་བ་མ་ཡིན་ཉེ་བའང་མིན། །དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་དཀའ་བས་ན། །འདི་ཡི་ངོ་བོ་དཔྱད་མི་ནུས། །རང་རིག་དེ་ཡང་ཕྲ་བའི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཕྲ་བ་གཟིགས། །རང་ལ་གནས་ཀྱང་བདག་འདྲ་བས། །རྩིང་བའི་ཕྱིར་ནི་མཐོང་བ་མེད། །ནམ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་རིག་པ་ཡིན། །ཐར་པ་རིང་སྙམ་མི་བསམ་སྟེ། །བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད། །རང་དངོས་མཐོང་བས་མྱ་ངན་འདས། །ཉི་ཆུ་རབ་རིབ་རྨི་ལམ་དང༌། །བྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ། །འཁྲུལ་པ་ཡིས་ཀྱང་དགོས་བྱེད་དོ། །འཁྲུལ་པ་གཞན་དག་བཟློག་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་དུ་ཀུན་བརྟགས་དེ་དང་དེས། །སད་པ་འཁྲུལ་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི། །རྨི་ལམ་བལྟན་པའང་དེ་ཡི་ཤུགས། །མི་བཟད་པ་ཡི་བག་ཆགས་དུག །
― DTG108_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཨེ་མའོ་བརྫུན་པའི་རྣམ་རྟོག་གི །རྒྱུན་ནི་ཤིན་ཏུ་མཐུག་པ་སྟེ། །རྨི་ལམ་ལས་ཀྱང་རྨི་ལམ་གཞན། །ཆུ་བུར་སྟེང་དུ་ཆུ་བུར་བཞིན། །ཡང་དག་མ་ཡིན་དོན་སྣང་བས། །ཡང་དག་དོན་ནི་བསྒྲིབས་ནས་གནས། །མ་རིག་པ་ཡིས་བསྐྱེད་པ་ཉིད། །མིག་སེར་ནད་ཀྱིས་བཏབ་པ་བཞིན། །ཐ་དད་མིན་པའང་ཐ་དད་དང༌། །ཕྱི་རོལ་མིན་པའང་ཕྱི་རོལ་དུ། །ཡུལ་གྱི་རྣམ་པའི་རྙོག་པ་ཡིས། །སེམས་ནི་རྣམ་པ་དུ་མར་སྣང༌། །ཉི་མ་ཟླ་བ་ནམ་མཁའ་དང༌། །སྐར་མའི་ཚོགས་དང་ས་རྣམས་དང༌། །ཆུ་བོའི་རྒྱ་མཚོ་ཕྱོགས་དང་ནི། །འདི་དག་སེམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོས་ཡོངས་བཅད་པ། །ཁམས་གསུམ་པོ་ནི་འདི་དག་པར། །ཇི་ལྟར་སྣང་བ་འདི་ཐམས་ཅད། །རྣམ་ཤེས་དུག་གི་ཐིག་ལེ་ཡིན། །གལ་ཏེ་སྣང་ན་ཇི་ལྟར་མེད། །སྣང་བ་ཇི་ལྟར་མེད་དངོས་ཡིན། །སྣང་ཕྱིར་ཡོད་པ་སྣང་མ་ཡིན། །ཅི་ག་རྨི་ལམ་མི་སྣང་ངམ། །ལྷག་པའི་དྲི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིས། །རང་གི་ངོ་བོ་ངེས་རྟོགས་བསྒྲིབས། །གཞན་གྱི་ངོ་བོ་སྣང་བ་སྟེ། །བློ་རྣམས་ཤེལ་དང་འདྲ་བ་ཡིན། །རང་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་སྣང་བའམ། །དུས་ཀྱི་བརྩེགས་པ་ཐོབ་པ་ཡིས། །འདུ་བྱེད་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པས། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣང་བར་འགྱུར། །སེམས་ནི་རྣམ་པར་བསླད་པའི་ཕྱིར། །གཅིག་ཉིད་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ཡིན། །གཟུང་དང་འཛིན་པའི་དབྱེ་བ་ལ། །ཤིན་ཏུ་མཁས་པ་ཅིས་མ་ཡིན། །གཟུང་བའི་རྣམ་པ་མི་གཡོའི་ཕྱིར། །ཕྱི་རོལ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་གནས། །འཛིན་པའང་སྲོག་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། །ནང་ནི་གཡོ་བ་ལྟ་བུ་ཉིད། །འདིར་ནི་ཕྱི་ནང་ཅུང་ཟད་མེད། །ཕན་ཚུན་དག་ནི་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །བར་ན་མ་ཡིན་མེད་མིན་ཏེ། །སེམས་ཙམ་དུ་ནི་གནས་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོའི་གྲོང་དུ་འདོད་ཆགས་མེད། །དོན་རྣམས་ལ་མིན་སེམས་ལ་མིན། །བདག་ལ་གནས་མིན་གཞན་གནས་མིན། །དེ་ནི་ཡོད་མིན་མེད་པའང་མིན། །མ་བརྟགས་འབྲེལ་བའི་རྒྱུ་ཡིས་ནི། །སེམས་ནི་འཁྲུལ་པར་གྱུར་ལས་ཡིན། །ག་ལ་ཡིན་ཡང་སྤྲིན་ནང་ནས། །གནམ་ལྕགས་འབབ་པར་འགྱུར་བ་བཞིན། །དེ་བཞིན་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་དང༌། །ཉོན་མོངས་རིགས་གཞན་གང་ཡིན་པའང༌། །ཁམས་གསུམ་དུ་ནི་
― DTG108_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱབ་བྱེད་པ། །རྟོག་པའི་དུག་ལས་ཀུན་ཏུ་བྱུང༌། །རྟོག་པ་ཡང་ནི་གཞི་མེད་པ། །ཡང་དག་ཉིད་དུ་ཡོད་མ་ཡིན། །འགའ་ཡིས་མེ་ལྕེ་འབར་བ་ནི། །ནམ་མཁའ་ལ་མཆེད་མཐོང་ངམ་ཅི། །མི་སྡུག་ལ་སོགས་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས། །ཐུབ་པའི་དབང་པོས་གསུངས་པ་ནི། །དུག་ཟིན་དོགས་པ་ཞི་བའི་ཕྱིར། །མཁས་པས་བརྫུན་གྱི་བསྔགས་བཞིན་ནོ། །ཀུན་ད་ཟླ་བ་པད་སོགས་མེད། །བཤད་སོགས་མེད་ཅིང་དངོས་ཡོད་མིན། །སད་པའི་སྐབས་ཀྱི་བུད་མེད་ལུས། །རྨི་ལམ་གྱི་ནི་སྐབས་བཞིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་ནི་ཆགས་བྲལ་ཉིད། །དེ་ལྟར་ཤེས་ན་གཉི་ག་བརྫུན། །འགའ་ཞིག་ཆང་པ་ཕྱེ་བ་ལ། །ཆགས་པ་མ་ཡིན་ཆགས་མེད་མིན། །གང་ཞིག་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེས། །སླར་ཡང་ཆགས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་མེད། །དེ་ཕྱིར་འདོད་སྤོང་དོན་གཉེར་བས། །ཆགས་བྲལ་ལ་ཡང་བརྟེན་མི་བྱ། །ཨེ་མའོ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི། །ལམ་འདི་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད། །གང་ཞིག་གཞན་གྱི་ཚིག་བདེན་ན། །དེ་ཉིད་ཁོ་ནས་ཚིག་འདི་བརྫུན། །གནོད་པ་བྱེད་ལ་བདེན་པར་ཡང༌། །གང་ཞིག་སྨྲ་བར་བརྫུན་པ་ཉིད། །བདེན་དང་བརྫུན་པར་ཅི་ཞིག་དངོས། །གང་ཞིག་གཞན་དོན་བྱེད་དེ་བདེན། །བདེན་ལ་བདེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། །མཁས་པས་བདེན་པར་གསུངས་པ་ཡིན། །བདེན་པ་བརྫུན་པར་འཐོབ་པ་ཡིས། །བདེན་པ་ལ་ནི་གནས་མི་བྱ། །བྱིས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་ཚིག །བདེན་པ་ལས་ནི་བརྫུན་པ་མཆོག །ཐོས་བློ་དེ་ཉིད་མིན་པའི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་མཐར་ནི་དེའི་བདག་ཉིད། །དངོས་པོ་གང་གང་རྣམ་བརྟགས་པ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ཡིན། །དེ་བདེན་དེ་ནི་ཡང་དག་མཐའ། །གང་ཞིག་མ་བརྟགས་དེ་ཉིད་ཡིན། །ཨེ་མའོ་སྐྱེས་བུ་མ་དུལ་བ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ནི་གནས་མེད་པས། །སྒྲུབ་པ་དང་ནི་སུན་འབྱིན་པས། །ཇི་ལྟར་མོས་པའི་དོན་དུ་འཇོག །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་ཤེས་པས། །བླུན་པ་འདི་ནི་ལེགས་པ་ཡིན། །ལམ་ནོར་བ་ལས་འཕྱེ་བོ་ཉིད། །མགྱོགས་པ་མ་ཡིན་རིང་ཕྱིན་བརླག །གང་དག་ཐེག་པ་ཆེ་ལ་གུས། །དེ་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པ་པ། །རང་སྡེ་གཞན་དག་སྨན་ལ་གཞོལ། །ལམ་མིན་གཡང་སར་འཁོར་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ནི་ཡང་དག་འཇུག་པ་ཡི། །རྣམ་པར་
― DTG108_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔྱོད་ལ་མི་འཇུག་གི །འཁོར་བར་རབ་ཏུ་སྤང་བའི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་བློ་ནི་མཚུངས་པ་ཡིན། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་པ་དེ། །ཐོག་མཐའ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། །འཁོར་བའི་རང་བཞིན་འདི་ཅི་ཞེས། །ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་ཡོངས་སུ་ཚོལ། །སྣ་ཚོགས་འདི་དག་གང་ལས་འབྱུང༌། །གང་དུ་ཡང་ནི་འགག་པར་འགྱུར། །རང་གི་བག་ཆགས་ས་བོན་གྱི། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས། །གཉིད་ལོག་བརྒྱལ་དང་མི་དྲན་དང༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་པ་ལས། །སྙོམས་པར་འཇུག་ལས་ལྡང་བས་ན། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ངེས་གྲུབ། །དབང་དོན་ལས་བྱུང་ཐམས་ཅད་ནི། །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་ཞེས་བྱ། །ཀུན་རྣམས་ཤེས་དང་ཐ་དད་མིན། །ཕྱིར་ཡང་དེ་རུ་འགག་པར་འགྱུར། །ཆུ་གཡོས་པ་ལས་དེ་དང་དེར། །རླབས་ནི་ཐ་དད་དངོས་འབྱུང་བཞིན། །སྐད་ཅིག་ལ་ནི་སྣང་བ་ཉིད། །ཕྱིར་ཡང་མི་གཡོ་གཉིད་ལོག་བཞིན། །དེ་ནི་གཉིས་སྣང་གང་ཡིན་པ། །རིགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་མ་ཡིན། །སྐད་ཅིག་ལ་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །སྒྲ་དང་སྒྲ་བརྙན་ཇི་བཞིན་ནོ། །སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྐད་ཅིག་ལ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པ་ན། །འགའ་ཞིག་གསང་བའི་གནས་ཤེས་ལ། །རང་བཞིན་རྣམ་པར་གནས་པ་བཞིན། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་གཞན་དུ་སྣང༌། །མཁས་ལ་དངོས་པོ་གཞན་ཡིན་ཏེ། །སྔོ་དང་དམར་པོར་ངེས་སྣང་བའི། །གཙང་སྦྲ་ཡི་ནི་བདག་ཉིད་བཞིན། །འདི་ཡི་རང་བཞིན་དྲི་མེད་འདོད། །རྣམ་པ་མེད་ཅིང་བརྗོད་དུ་མེད། །སངས་རྒྱས་མིན་པས་ནམ་ཡང་ནི། །དེ་ཡི་ངོ་བོ་ཤེས་མི་ནུས། །ཐ་མལ་སྐྱེ་བོ་འདི་དག་བཞིན། །དེ་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མཁྱེན་མིན། །རབ་ཏུ་གྲགས་པ་དེ་ཉིད་དེ། །དེ་ཉིད་ཁོ་ན་དེས་མཁྱེན་ནོ། །ལུང་དང་བསྟན་བཅོས་ལ་དྲིས་ནས། །བདག་ཅག་སྨྲ་བ་འབའ་ཞིག་ཙམ། །མིག་དང་ལྡན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི། །གཟུགས་ནི་དམུས་ལོང་རྣམས་ཀྱིས་བཞིན། །ཡེ་ཤེས་མིག་སྨན་ཁྱད་པར་གྱིས། །གནས་སྐབས་དེ་རུ་མ་འོངས་འགྱུར། །གང་ཕྱིར་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་བཞིན། །བདག་ཅག་དེ་ཉིད་བདེན་མཐོང་འགྱུར། །བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དང་ཡང༌། །འདིར་ནི་གང་དང་གང་བསྒོམས་པ། །དེ་
― DTG108_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་དེ་ལ་མདུན་ན་སྣང༌། །བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་ཡི། །གོས་རྣམས་བསྒོས་ཀྱང་མ་གོམས་པས། །ཡན་ལག་ལ་ནི་གནོད་པ་ཡིས། །ཤིན་ཏུ་གྲང་བའི་བ་མོས་ཀྱང༌། །མིག་ལ་མ་ཡིན་ངོ་མཚར་ཆེ། །གོམས་པའི་སྟོབས་དང་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར། །ལག་པས་ཀྱང་ནི་ཉིད་བྱེད་པའི། །མཉེད་མཁན་ལ་ནི་ལྤགས་པ་ཡི། །དྲི་ངས་ཤིན་ཏུ་གནོད་པ་མེད། །ལུས་དང་ལྡན་པས་ཐོག་མ་རུ། །དུག་ཟོས་པས་ནི་འཆི་བ་ཉིད། །དེ་ཉིད་གོམས་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །མཐར་ནི་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་དུ་འགྱུར། །འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ག་ལས་བྱུང༌། །ལས་ལས་སྐྱེས་ཞེས་མི་རིགས་ཏེ། །འབྱུང་རྣམས་དེ་དང་འབྲེལ་མེད་དེ། །ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་སེམས་གནས་ཕྱིར། །ལེགས་བྱས་རྒྱུ་ཡི་རྣམ་རིག་ནི། །དེ་ཕྱིར་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཡིན། །སྟག་དང་སེང་གེ་དོམ་དང་སྦྲུལ། །གསོད་ཅིང་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་ཤེས་པའི་དངོས་ཉིད་ལ། །འབྱུང་བར་བརྟག་པ་མ་ཡིན་ན། །རྐང་པ་ལག་པའི་གཡོབ་ལ་སོགས། །ཇི་ལྟར་གཞན་ལས་བྱས་པར་འགྱུར། །རླུང་ལས་ཤ་ན་རླུང་གང་ལས། །འབད་པ་ཡིས་ན་དེ་གང་ལས། །གལ་ཏེ་འདོད་ཡིན་དེ་ཉིད་ནི། །ཁྱོད་ནི་ལམ་དུ་ངེས་པར་ཞུགས། །ཕ་མའི་ཁུ་བ་ཁྲག་དག་ལས། །མགོ་དང་རྐང་སོགས་ངོ་བོ་དང༌། །ཤིང་རྣམས་དངོས་པོ་ས་བོན་ལས། །ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་འགྱུར། །ཁ་ལས་སྒྲ་ནི་ཅི་ཕྱིར་དང༌། །རྫ་རྔ་ལས་ནི་ཡང་འབྱུང་བ། །ཐ་དད་པ་ཡི་རྒྱུ་འདི་ལས། །དངོས་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་སྣང༌། །བྱ་རྣམས་ནམ་མཁའ་ལ་ལྡིང་ཞིང༌། །མུན་པའི་ནང་དུ་དངོས་མཐོང་དང༌། །ཁུང་དུ་བྱི་བ་ལ་སོགས་དང༌། །ཉ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཆུ་ནང་དུ། །སྦྲུལ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མིག་གཉིས་ཀྱིས། །ཐོས་པ་དང་ནི་མཐོང་བ་ཡིན། །འགལ་བ་གཞན་དང་གཞན་རྣམས་ནི། །དེ་བཞིན་དུ་མ་འཁོར་བ་བསྟེན། །གནས་དང་གནས་པ་མ་མཐོང་བའི། །གོམས་པས་དགྲ་ལ་ཕོག་པ་ཡི། །ཤེས་པའི་རྟོག་པ་མ་རྟོགས་པར། །འབེན་ལ་མི་འཆོར་ཇི་ལྟར་ཕོག །ཆུ་ཡི་རྒྱུན་ནི་ཅི་བཞིན་དུ། །གལ་ཏེ་མ་ཤེས་རྒྱུ་མིན་ན། །དང་པོ་བཟུང་བ་གོམས་མེད་ཤོར། །ཕྱི་ནས་བཟུང་འདི་དགོས་མ་ཡིན། །རི་བོ་རྣམས་ནི་མཐོ་གྱུར་དང༌། །
― DTG108_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་གཏིང་དཔག་དཀའ། །ཕྲ་རབ་རྣམས་ནི་འདུས་པ་ཡི། །བྱ་བ་མེད་ན་སུ་ཡིས་བྱ། །ནུས་དང་ལྡན་པས་བྱས་ན་ནི། །དེ་ཉིད་སྨྱོན་པ་བཞིན་དུ་ཡང༌། །བདག་གིས་འབད་པ་ཞེས་བྱ་བས། །འཇིག་པའི་དུས་ལ་ཇི་ལྟར་འཇིག །ཁབ་ལོང་གིས་ནི་རྡོ་སོགས་ཀྱི། །ལྕགས་ལ་སོགས་པ་འདྲེན་ཕྱིར་དང༌། །སྨན་དང་སྔགས་ལ་སོགས་པ་ཡི། །ནུས་པ་སུ་ཞིག་གིས་ནི་སྦྲུལ། །དེ་ཕྱིར་མ་རིག་སྣ་ཚོགས་པས། །ཅོག་ཆུང་སྒྲ་སྙན་རྒྱ་ཆེན་བཞིན། །ཇི་ལྟར་སྣང་བ་འདི་ཐམས་ཅད། །དེ་དག་སེམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་སྦྲུལ། ཟད་པར་བསྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས། །ཅི་ལྟ་བུར་ནི་ཡང་དག་འགྲུབ། །བརྟན་པའི་རང་བཞིན་དངོས་པོ་རྣམས། །གཞན་དང་གཞན་དུ་ཇི་ལྟར་གཞག །དེས་ན་འཁྲུལ་པར་རིགས་པ་ཡིན། །རྣམ་པ་དུ་མའི་ཤིལ་བཞིན་དུ། །འདི་དག་སེམས་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་སྟེ། །བག་ཆགས་ཆུ་ལ་ཏིལ་མང་བཞིན། །འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ངོ་མཚར་རྣམས། །འགའ་ལའང་ངོ་མཚར་གྱུར་མ་ཡིན། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ས་ལ་ནི། །འདི་དག་མ་ལུས་ཡོད་ཅེས་བསམ། །ཇི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གནས་སྣང་བ། །རེ་ཞིག་དངོས་འདི་ཡོད་ཡིན་ན། །དེ་དག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཡང༌། །ཁྱེད་ཀྱིས་ཅི་ལྟར་ངེས་པར་བཟུང༌། །ཨེ་མ་སེམས་ཡིན་ཞེ་ན་རིགས། །རྒྱུ་མེད་པར་ནི་ཅི་ཕྱིར་སྡང༌། །གང་ཡིན་དེ་ནི་རྣམ་པ་ནི། །བག་ཆགས་འབྲས་བུ་མི་འདོད་པ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱིར་བྱུང་ནས། །ཕྱི་ཡི་ཡུལ་རྣམས་འཛིན་ནམ་ཅི། །ཐོག་ནས་དེ་ཅི་ཡོད་དམ་མེད། །གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ཡུལ་ཅི་དགོས།། ལུང་གི་དོན་ནི་ངེས་ཡིན་ན། །མངོན་སུམ་དོན་ལ་ལུང་ཅི་དགོས། །མི་སྣང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་སོགས། །ལུང་ལས་གསུངས་པའི་རྗེས་འབྲང་རྟོགས། །དྲང་བའི་དོན་ཡིན་ཕྱིར་ཡང་སྟེ། །ལུང་གིས་ཡོད་པར་འགྲུབ་མ་ཡིན། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱང༌། །བསྟན་པ་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །རང་གི་ས་བོན་ལས་སྐྱེ་བས། །དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཉིད་ཡིན། །ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་སྐྱེ་བ་ལའང༌། །དེ་ཉིད་ལ་ནི་ཡུལ་དུ་བརྗོད། །འདི་དག་བློ་ཡི་ཆ་ཡིན་པར། །མཁས་པ་ཡིས་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོགས། །ཆ་ཤས་མེད་པའི་སེམས་འདི་ལ། །འཇིག་རྟེན་
― DTG108_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་རྫོབ་བདེན་པར་ཡོད། །འདི་ལ་མིག་མེད་གཟུགས་ཀྱང་མེད། །སྣང་བ་མེད་ཅིང་ཡིད་བྱེད་མེད། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་འཁྲུལ་བའི་སེམས། །ཐམས་ཅད་ཡོད་མིན་མེད་པའང་མིན། །བཟང་དང་ངན་པའི་གྲོགས་བསྟེན་ལས། །རྒྱུད་ནི་གང་ཡིན་ཁྱད་པར་འགྱུར། །གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་ནི། །དེ་ཡང་འབྱུང་བོས་བཟུང་སོགས་བཞིན། །ཉེ་བའི་རིམ་པས་གཞན་བསད་ན། །སྐད་ཅིག་མར་ཡང་འདོད་མ་ཡིན། །འོན་ཀྱང་ཚུལ་འདིས་གང་དུ་ཡང༌། །གསད་བྱ་མེད་ཅིང་གསོད་བྱེད་མེད། །མི་འདོད་པ་ཡི་ལུས་ཀྱི་མཐུས། །དྲག་ཤུལ་སྤྱོད་པའི་རྣམ་རིག་ནི། །འཇིགས་པའི་དོན་དུ་འདི་སྐྱེས་ཏེ། །དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱི་འབའ་ཞིག་བཞིན། །ཇི་ལྟར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གལ་ཏེ་ཡིན། །ཡང་དག་དོན་ནི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཅིས་མི་གྲོལ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །འགྲོ་བ་འདི་ལ་རང་བྱུང་རྣམས། །ཐུགས་རྗེས་འཁྲུལ་བ་སྤང་ཕྱིར་ཡིན། །བདག་ཉིད་བདེ་ལ་དོན་མེད་འགྱུར། །གློག་དང་འབྲུག་དང་ཆར་དག་ནི། །སྤྲིན་དང་རླུང་དང་གནམ་ལྕགས་ནི། །སེམས་ཙམ་ཡིན་པས་མ་གཏོགས་པར། །ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དུ་འགྲུབ་མ་ཡིན། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཡོད་ཡིན་ན། །འགའ་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་ན། །འདོད་པའི་དབྱེ་བས་ངེས་ཕྱེ་བའི། །འདི་དག་དུ་མར་མཐོང་མི་འགྱུར། །འགའ་ཞིག་གཞོན་ནུ་ལ་ཆགས་ཤིང༌། །གཞན་དག་བུད་མེད་བར་མ་ལ། །ཁ་ཅིག་ཚོ་ལ་གཞན་དག་ནི། །སྐེམ་དང་ཁ་ཅིག་སྔོ་བསངས་ལ། །གང་ཚེ་བུད་མེད་རྣམ་པ་ནི། །སེམས་ཉིད་ལས་སྐྱེས་དེ་ཡི་ཚེ། །ངོ་ཚ་དང་བཅས་འདོད་ཆེན་གྱིས། །བདག་ཉིད་བདག་ལ་སུ་ཞིག་ཆགས། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་བློ་ལྡན་གྱིས། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་རང་དངོས་ཡིན། །ཡུལ་གྱི་ས་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །བྱིས་པ་ལྟ་བུར་འཇུག་མི་རིགས། །རང་གི་རྨི་ལམ་གྱིས་འཁྲུལ་ཕྱིར། །ལག་པ་ཡིས་ནི་ལག་བཟུང་ནས། །བདག་གིས་རྐུན་མ་འདི་ཟིན་ཅེས། །སྨྲ་བ་གཞན་གྱིས་སྤོང་བར་བྱེད། །དུད་འགྲོ་རྩྭ་སྐམ་བཟའ་བར་སེམས། །མི་རྣམས་བཟའ་བར་སེམས་མ་ཡི། །རྣམ་རྟོག་འཇུག་པ་ངོ་མཚར་ཆེ། །རྣལ་འབྱོར་པས་ཀྱང་བསམ་མི་ཁྱབ། །རི་དྭགས་མེ་མདག་མི་ཟ་ཞིང༌། །དུག་གི་བྱི་བ་དུག་
― DTG108_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གིས་ནི། །སྲོག་ནི་མཐའ་རུ་བྱེད་པས་ཀྱང༌། །དེ་ནི་འཆི་བར་འགྱུར་མ་ཡིན། །མས་དྲན་པ་ཡིས་རྒྱུད་དང་ནི། །ངག་དང་གཉིད་དང་རླུང་རྣམས་ཀྱིས། །ཉ་དང་བྱ་དང་ཁྱི་དང་སྦྲུལ། །སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་འཚོ་བ་ཡིན། །སྣ་ཚོགས་ལས་ཀྱིས་དབེན་པ་ཡི། །སླ་ཀྵ་མཐོང་ན་སྦྱིན་མོ་དང༌། །གནོད་སྦྱིན་འཁོར་གྱི་སྐྱེ་ཚོགས་ཀྱིས། །རང་གི་ཁྱིམ་དང་འདྲ་བར་རོ། །ཡི་དྭགས་ཀྱིས་ཆུ་རྣག་འབྲུབ་ཅིང༌། །བཤད་གཅི་རྙོག་པ་དང་ལྡན་སྣང༌། །མི་ཡིས་ཆུ་བོ་དྲི་མེད་པར། །མཐོང་བ་དང་ནི་འཐུང་བའང་ཡིན། །དགེ་མིན་དགེ་བའི་འབྲས་རྣམ་པ། །ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པས། །རྣམ་རིག་དེ་དང་དེ་ཉིད་ནི། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་འཇུག །ཨེ་མའོ་ཡུལ་ནི་སྣ་ཚོགས་པ། །དུས་གཅིག་ལ་ནི་དུ་མ་རུ། །རྟོག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིས། །རོལ་མོའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དོན་ཡོད་དོན་བྱེད་ཉིད། །མེད་ནའང་དེ་རུ་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱིས་སྒྱུར་ལྡན་སེའུ་ཟོས་པས། །གཞན་གྱི་ཁ་ནས་ཆུ་འཛག་འགྱུར། །མཚན་མོ་འབྲས་བུ་ཟ་བ་ལས། །གཞན་འགའ་ཞིག་གིས་དྲིས་པ་ན། །གལ་ཏེ་སེའུ་ཟ་ཞེས་སྨྲས་ན། །ཐོས་པས་འགྱུར་བ་མིན་ནམ་ཅི། །རྨི་ལམ་མཛེས་མ་དང་འཕྲད་པའི། །བདེ་བ་ཐོབ་ལ་རྒྱུ་ཡོད་མིན། །དོན་མེད་པ་ལས་ཁུ་བ་ནི། །ཤོར་ཞིང་འབྱུང་བ་མིན་ནམ་ཅི། །རྨི་ལམ་མཐོང་བ་འདི་ཡོད་ན། །གལ་ཏེ་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཛིན། །གཞོན་ནུ་མ་སྦྲུམ་བུ་སྐྱེས་པ། །མཐོང་བ་འདི་ནི་རིགས་ལྡན་མིན། །ཁང་པའི་ནང་དུ་ཡུན་རིང་དང༌། །ལམ་དང་རི་དང་ཡུལ་རྣམས་ནི། །རྣམ་པ་ཐ་དད་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །རྨི་ལམ་མཐོང་ལ་དོན་མེད་དོ། །རྣམ་པར་རིག་པའང་རྣམ་རིག་གི །དོན་མིན་གལ་ཏེ་མི་འདོད་ན། །དེ་ཚེ་དེ་ཡི་གྲུབ་པའི་མཐའ། །ངེས་པར་རགས་པའི་གནས་ཐོབ་འགྱུར། །གཞན་གྱི་སེམས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཡིས་གང་ཤེས་པའང༌། །དེ་ཡང་ཤེས་པ་ཁོ་ན་མིན། །བདག་ཉིད་སེམས་ཀྱིས་མོས་པ་བཞིན། །ཀུན་རྫོབ་ལྡན་ཤེས་ཐམས་ཅད་ལ། །མཁས་པ་དང་ནི་གཞན་དག་གིས། །བཟུང་བ་དང་ནི་སྟོན་པ་ནི། །མཚུངས་པ་ཁོ་ནར་རབ་ཏུ་
― DTG108_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག །སྟོང་ཉིད་མཐོང་བའི་དང་པོ་རུ། །སྣང་བ་ཁོ་ནར་འབྲས་ཆེན་ཡིན། །གང་ཕྱིར་འཇིག་མེད་ཐོབ་པ་ནི། །འཇིག་རྟེན་གཞན་བཞིན་འཇིགས་པ་མེད། །འཆི་བ་དང་ནི་སྐྱེ་བ་ཉིད། །སྤྲུལ་པ་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་བཞེད། །བདག་ཉིད་གང་ཡིན་དེ་ཡིས་ནི། །དེ་ལྟར་འཇིགས་པ་ཞེས་བྱར་འགྱུར། །འདི་དག་ལས་ཀྱི་སྤྲུལ་ཉིད་དུ། །ས་ནི་གསུམ་པོ་ཤེས་པ་ཡང༌། །གལ་ཏེ་ཕྱིར་ཡང་འཇིགས་འགྱུར་ན། །ཀྱེ་མ་བདག་འདྲའི་སྐྱེ་བོ་ཉམས། །ཡན་ལག་མཆོག་ནི་གཉིས་པ་དང༌། །དེ་བཞིན་མིག་ནི་གསུམ་པ་སྟེ། །བཅད་དང་ཕྱུང་བར་དོགས་པ་ནི། །དེ་གཉིས་མེད་ན་གང་ལས་འགྱུར། །དེ་ལྟས་བློ་དང་ལྡན་པས་ཡུལ་འདི་རྣམ་པར་ངེས། །ལྷག་པའི་དྲི་མ་དང་འདྲེས་རྣམ་པར་བསྒོམས་པས་ཀྱང༌། །དག་པའི་ཕྱིར་ན་ནམ་ཡང་དྲི་མ་ལྡན་མ་ཡིན། །སྤྲིན་དུམ་མ་དག་པ་ཡིས་དྲི་མེད་ནམ་མཁའ་བཞིན། །འདིར་ནི་མང་སྨྲས་ཅི་ཞིག་བྱ། །གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་གིས་བསྒོམས་ན། །ཁྱི་དང་རི་བོང་རྟ་མགོར་སྐྱེས། །རྭ་ཡང་མཐོང་བར་སྣང་བ་ཡིན། །སྦལ་པ་རལ་པའི་ཐོད་བཅིངས་ཤིང༌། །ཁ་དོག་གསལ་བའི་ཐལ་བས་བྱུག །ཚངས་པའི་སྐུད་པ་དཀར་པོ་ཐོགས། །ཕྲག་པ་ལ་ནི་སྤྱི་བླུགས་བཞག །ཁང་པ་མུན་པ་དང་བཅས་ལ། །འཇིགས་པ་དེ་དང་དེར་བརྟགས་པས། །རང་སེམས་ངེས་པར་སྣང་བ་ནི། །བྱིས་པས་གདོན་མཐོང་མིན་ནམ་ཅི། །ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པའི་གནོད་སྦྱིན་གཟུགས། །རང་གིས་བྲིས་ནས་བལྟས་པ་ཡིན། །དབེན་པ་རུ་ནི་གཅིག་པུ་ཡང༌། །རི་མོ་མཁན་འཇིགས་མིན་ནམ་ཅི། །སྡོང་དུམ་ལ་ནི་རྐུན་མ་དང༌། །ཐག་པ་ལ་ནི་སྤྲུལ་བརྟགས་པས། །སྐྱེ་བོ་དུ་མ་གློ་བུར་དུ། །འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནམ། །རང་གི་རྟོག་པས་བཟོ་བྱས་པ། །བདེན་ཉིད་མིན་པའི་ཡུལ་རྣམས་ཀྱིས། །བྱིས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་བཅོམ་སྟེ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་ནི་སྐྱོན་ལས་སོ། །ཉིན་མཚན་མཚུངས་པའི་ལོང་བ་ལའང༌། །ནམ་ལངས་ཞེས་བྱའི་སྒྲ་ཐོས་ནས། །སྔོན་གྱི་རྫས་རྣམས་མཐོང་བ་ནི། །སྣང་བར་བཅས་བཞིན་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཡུལ་དུས་ལ་སོགས་དངོས་པོ་རྣམས། །རྨི་ལམ་འཁྲུལ་པའི་རྣམ་ཤེས་ལ། །ལམ་ནི་ཐུང་ངུ་དག་ལ་ཡང༌། །རིང་པོར་
― DTG108_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྣང་བས་དུབ་པར་འགྱུར། །དེ་བཞིན་གང་ཕྱིར་འདོད་ལྡན་གྱི། །སྐྱེས་བུ་འདོད་མ་དང་བྲལ་ན། །ཆུ་ཆོད་གྲངས་མཚུངས་ཉིན་མོ་ཡང༌། །ལོ་བརྒྱད་དག་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར། །དེ་ཉིད་གཟིགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི། །དེ་ལྟའི་ཚུལ་དུ་དེར་བརྟགས་ནས། །ཐ་སྙད་དུ་ནི་མཛད་ན་ཡང༌། །བདེན་ནོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་སོ། །དེ་ལྟར་བསྟན་པས་སྣ་ཚོགས་འདི། །རྟོག་པའི་མཚོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་ནི། །ཐམས་ཅད་རི་མོ་འདྲར་མཐོང་སྟེ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་མ་ཡིན། །ཨེ་མའོ་བདེན་མིན་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་ཐོག་མ་མེད་པའི་འཁོར་བ་རུ། །ས་གསུམ་པོ་འདི་བསྡུས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཀྱིས་ནམ་མཁའ་དག་ཁྱབ་པར། །བྲིས་པའི་མཉམ་དང་མི་མཉམ་མཐོང་མན་འགྲོ་བ་ངོ་མཚར་ལས་ངོ་མཚར། །བདེན་ནོ་ལྟ་བུར་འཁྲུལ་པས་རིག་པར་ཡང་ནི་བློ་ཡིས་གཟུང་བར་བྱ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དངོས་གྱུར་ན། །སླར་ཡང་དངོས་མེད་འགྱུར་བ་ཅི། །དེ་བཞིན་ཉིད་བསྟན་རང་བཞིན་ཕྱིར། །རྣམ་གཞན་ཉིད་དུ་མི་འཐད་དོ། །མིང་དང་རིགས་སོགས་ཡོན་ཏན་གྱིས། །གང་ཞིག་ཆོས་རྣམས་མཐོང་གྱུར་པ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་བཅོམ་པ་ཡིས། །མཁའ་ཁོངས་རི་མོ་དེ་བྱེད་དོ། །དེ་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི། །ཆོས་རྣམས་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད། །གང་ཞིག་རྣམ་པ་གཞན་དུ་རིག །དེ་ནི་དོན་དམ་རིགས་པ་མིན། །གལ་ཏེ་རྟོག་པ་ཡོད་མིན་ལ། །གལ་ཏེ་སྟོང་ཉིད་ཡོད་ན་ཡང༌། །གསལ་བ་དང་ནི་མི་གསལ་བ། །རང་ཉིད་འབད་པ་མེད་པར་འགྱུར། །མི་ཤེས་ན་ནི་རྟོག་མི་ཉམས། །རྟོག་པ་ཉམས་པ་རྟོགས་པར་བྱེད། །སྒྲིབ་བྱེད་བརྟན་པའི་རང་བཞིན་ཅན། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གསལ་མི་འགྱུར། །འདི་དག་དབྱེ་བ་ཅུང་ཟད་མེད། །རྟོག་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། །གཞན་དབང་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད། །ཡང་དག་པར་ནི་མཐོང་བར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་འདི་ལ་ཡང་དག་ཞུགས། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །དེ་མཐོང་བ་ལས་ཆོས་ཀུན་ལ། །རིལ་པོར་འཛིན་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར། །གཅིག་པུ་མཐོང་མི་ཐ་དད་པ། །གསུམ་གྱི་ཚུལ་དུ་གསལ་བར་མཐོང༌། །བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་ནུས་པ་ལས། །དེ་ལ་བརྟགས་
― DTG108_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བསལ་བར་འགྱུར། །ཀུན་བརྟགས་རིམ་གྱིས་དམན་པ་ལས། །གཞན་གྱི་དབང་ནི་རབ་ཏུ་གསལ། །དང་པོ་ལས་ནི་རབ་གཡོས་བཞིན། །རང་བཞིན་མ་མཐོང་ཚུལ་གྱིས་སོ། །རིམ་གྱིས་དེ་ཡི་སྣང་བ་དང༌། །བྲལ་ན་སླར་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད། །དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱེད་པ་བཞིན། །སྙིང་ལ་གསལ་སྣང་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །དེ་ཡང་གློག་བཞིན་མི་བརྟན་པའི། །སྐད་ཅིག་ལ་ནི་འོང་ཞིང་འགྲོ། །རྣམ་ཀུན་ཐོག་མ་མེད་དུས་ཀྱི། །གཉིས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་བསླད་ཕྱིར་རོ། །སླར་ཡང་ཇི་སྲིད་དེ་དབུས་སུ། །གཡོ་མེད་མ་གྱུར་དེ་སྲིད་དུ། །གཉིས་དང་གཉིས་མིན་གོ་འཕང་དག །འཆར་ཞིང་ནུབ་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གཡོ་མེད་གྱུར་ནས་ཕྱིར་ཡང་ནི། །འོད་ཟེར་སྟོང་པར་ཤར་བ་བཞིན། །འགལ་ཕྱིར་མུན་པ་འཇུག་པ་ཡས། །གནས་སྐབས་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གནས་སྐབས་དེ་ཡང་འདི་འདྲ་བར། །ཤེས་མིན་སྟོང་ཉིད་དུ་བརྗོད་མོད། །འཇིག་རྟེན་ལ་གྲགས་མེད་པ་པའི། །དོན་གྱི་རྗེས་སུ་ལྟུང་བ་མིན། །མེད་པ་ཉིད་དང་གཟུགས་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་ཐ་སྙད་དོན་དམ་དུ། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །ཡོད་དམ་མེད་པ་སུ་ཡི་ཡིན། །ཁྱོད་ཀྱིས་དྲན་པར་མི་བྱ་ཞེས། །སྨྲས་ན་བཀག་པ་འདི་དྲན་པ། །ཇི་ལྟར་དེ་ལྟར་ཡོད་མིན་པའི། །སྒྲ་ལས་གཞན་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་དོན་རྣམས་ཤེས། །དོན་གྱི་བློ་ལས་རྣམ་རྟོག་ཀྱང༌། །གཉི་ག་རྣམ་རྟོག་ཆོས་ཡིན་ཕྱིར། །ཡོད་པ་གང་ཡིན་མེད་གང་ཡིན། །རྟེན་ནི་གང་ཞིག་བསྒོམས་པ་ཡིས། །མེད་པ་ཡང་ནི་ཡོད་པར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ། །དེ་བཞིན་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཐོབ། །དེ་བཞིན་ཡོད་དང་མེད་པ་དང༌། བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་མེད་པར་བཞེད། །ལྟོས་པས་གྲུབ་པ་དེ་ཐམས་ཅད། །རིང་ཐུང་ལ་སོགས་བྱེ་བྲག་བཞིན། །སྐྱེས་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་ལ། །བདེ་བ་ཞེས་བྱར་རབ་ཏུ་བརྟགས། །བདེ་བ་ཉམས་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན། །གཉིས་པོ་འདི་ནི་ལྟོས་པས་ཡིན། །ལྟོས་པ་ཉིད་ལས་ཀུན་འབྱུང་བར། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་བྱ། །གཅིག་ཉིད་ལ་ནི་མ་ལྟོས་པར། །གཞན་དག་ཁོང་དུ་ཆུད་མ་ཡིན། །གཞན་སེལ་བ་ཡིན་རྣམ་ཤེས་ནི། །སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་
― DTG108_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མེད་བྱེད་པར། །བསྟན་པ་ལ་སོགས་བསྒྲུབ་པ་ཡིས། །ཁ་ཅིག་འཁྲུལ་པ་ཡང་དག་བསྐྱེད། །ཡི་གེ་ཚིག་དང་ངག་དང་ནི། །རྟགས་རྣམས་དང་ནི་ཚིག་དང་ནི། །བྱ་བ་བྱེད་པའི་འབྲེལ་པ་དང༌། །བརྫུན་ཕྱིར་རྗོད་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །ཚིགས་བཅད་ཚིག་རྐང་ལྔ་པའམ། །གསུམ་པ་རུ་ནི་ཅི་མི་འདོད། །རྗོད་བྱེད་བརྗོད་བྱ་ལ་ལྟོས་ནས། །མཁའ་འགྲོའི་དམ་ཚིག་བཞིན་དུ་འགྱུར། །ཆོས་རྣམས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན། །སྔོན་གྱི་མཁས་པར་རང་འདོད་པས། །སྒྲ་རྣམས་སྦྱར་བས་ཉོན་མོངས་ལ། །འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཅི་ཕྱིར་བཙུད། །འདི་ནི་སྣ་ཞེས་བརྗོད་པ་ན། །མགོ་བོ་བསྐོར་བར་གྱུར་པ་ཡི། །ལག་ངར་བཀུག་པའི་ལག་པ་ཡིས། །དྲིས་ལ་སུ་ཞིག་སྟོན་པར་བྱེད། །སྒྲ་ཡི་བདག་ཉིད་འཇིག་རྟེན་པ། །བདག་ཉིད་གུས་པར་འགྱུར་མ་ཡིན། །སྒྲ་འདོན་པ་ཡི་སྦལ་ཚོགས་དང༌། །བྲག་གི་དཀྱིལ་གྱི་གབ་ཚེ་བཞིན། །གཞན་གྱིས་གཞན་ནི་རིག་པ་རུ། །འབྲེལ་པ་མེད་ཕྱིར་མི་རིགས་སོ། །རལ་གྲི་གཞན་ལ་བརྒྱབ་པ་ཡིས། །གཞན་དག་གཅོད་པར་བྱེད་དམ་ཅི། །མ་བྱས་པ་ཡི་དངོས་པོ་ནི། །འགའ་ཡིས་གང་ཡང་མཐོང་བ་མེད། །དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིས། །དངོས་པོ་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པ་ཡིན། །དངོས་པོ་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མིན། །དངོས་པོའི་དུས་ན་དངོས་མེད་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་འདས་པའི་དངོས། །འབྱུང་བ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་སྐྱོབ་པ་ཡིས། །འབྱུང་བ་ཞེས་ནི་རབ་ཏུ་གསུངས། །འབྱུང་བ་ཀུན་གྱི་འབྱུང་མཆོག་ཕྱིར། །ངེས་པའི་ཚིག་ལ་མཁས་པ་ཡིན། །གཅིག་ལ་བརྒྱ་ཡི་བློ་སྐྱེ་མིན། །དེ་བཞིན་བརྒྱ་ཡི་བར་ལའང་མེད། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་བརྒྱ་བརྗོད་པ། །སེམས་ནི་འཁྲུལ་པར་གྱུར་པ་ཡིན། །མཐོ་རིས་སོགས་པས་བུམ་པའམ། །མཐོང་བའམ་ནི་མ་མཐོང་བ། །དེ་ཡི་བདག་ཉིད་རྟོགས་འགྱུར་ན། །ཚིག་ཏུ་སྟོན་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། །གླང་པོ་དང་ནི་ས་སྲུང་གླང༌། །བུད་མེད་དང་ནི་ལྷའི་བུད་མེད། །དེ་ལས་སྔ་ན་མེད་བློ་མེད། །མཐོང་བ་ལས་ནི་མཆོག་ཏུ་སྐྱེ། །མཐོང་བ་གཞན་མིན་སྨྲ་བའང་གཞན། །ཐོས་པ་གཞན་ཡིན་རྟོགས་པའང་གཞན། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་སྨྱོན་པ་བཞིན། །བདག་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་མ་ཡིན། །བདག་
― DTG108_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་སྨྱོན་པ་ཡིན་ཞེས་པ། །དེ་ནི་ཇི་ལྟར་སྨྱོན་ཡིན་འགྱུར། །ཡང་དག་རང་ཤེས་སྨྱོན་པ་མིན། །རྣམ་པར་འཁྲུལ་པ་སྨྱོན་པར་བརྗོད། །ཡུལ་སོགས་ངེས་པའི་རྣམ་པར་ནི། །འགྲོ་བ་གསུམ་པོ་གང་སྣང་བ། །དེ་ཕྱིར་དེ་ནི་འཁྲུལ་མ་ཡིན། །རྣམ་པར་རིག་ཡིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །གླང་པོའི་དོན་དང་དེའི་རྣམ་པ། །དེ་ཉིད་དངོས་མེད་མཁས་པ་ཡིན། །ཀུན་བརྟགས་ལ་སོགས་རང་བཞིན་རྣམས། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ། །སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་སྤྲུལ་པ་ཡིས། །གླང་པོ་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་ལ། །དོན་སྟོང་དོན་དུ་སྣང་བ་དང༌། །གཟུང་བའི་དངོས་པོ་བརྫུན་དོན་ཡིན། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་མཐོང་བས་སྔར། །དོན་དུ་འཛིན་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར། །གཞན་དབང་དེ་ཡི་རྣམ་པ་ནི། །དེ་ཡི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། །རྣམ་པ་དེ་ཡི་རྙོག་པ་ཡང༌། །དོན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་མཐོང་བས། །བག་ཆགས་སྤངས་པའི་ཕྱི་ནས་ནི། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་ལྡོག་པར་འགྱུར། །སེམས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ངེས་ལོག་ན། །ཕྱིར་ཡང་འཁོར་བས་འཁོར་མི་འགྱུར། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཡིན་ཕྱིར། །འོན་ཀྱང་ཡང་དག་སྐྱེ་བ་འབྱུང༌། །རི་མོར་བྲིས་བཞིན་གཡོ་བ་མེད། །རྟོག་པ་མེད་ཅིང་འདོད་པ་མེད། །དེ་ནི་གཉིས་མེད་སྤྱོད་ཡུལ་ཕྱིར། །ལེན་དང་འདོད་པ་ཅུང་ཟད་མེད། །སྨོན་ལམ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་ཡིས་ནི། །ཐོག་མཐའ་མེད་པའི་སྲིད་གསུམ་དུ། །རྟོག་པ་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་གྱི། །མུན་པ་སེལ་བྱེད་ཉི་མ་བཞིན། །དེ་ཕྱིར་བྱེད་པ་པོ་རྣམས་དང༌། །སྐྱེས་བུའི་ལས་འབྲས་གང་ཡིན་པ། །དེ་ཡི་དགེ་དང་མི་དགེ་བ། །སྐྱོབ་པས་རྟོག་པའི་ངོ་བོར་གསུངས། །ཆོས་དང་ཆོས་མིན་དཀའ་ཐུབ་གཏོང༌། །བསྡམས་དང་དེས་བསྡམས་དུལ་བ་དང༌། །དུད་འགྲོ་དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དང༌། །ལྷ་དང་བཅས་པའི་མི་རྣམས་དང༌། །འབྱུང་དང་འབྱུང་འགྱུར་ཕུང་པོ་དང༌། །ཁམས་དང་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་དང༌། །སྟོན་པ་དང་ནི་ཉན་ཐོས་ཏེ། །ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་བསྟན། །དང་པོའི་ལས་ཅན་འཇིག་རྟེན་པ། །དམ་པའི་དོན་ལ་གཞུག་པའི་ཕྱིར། །ཐབས་འདི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས། །སྐས་ཀྱི་ཐེམ་པ་ལྟ་བུར་གསུངས། །དེ་ལྟར་བྱིས་པས་བརྗོད་པ་རྣམས། །མཐར་ནི་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་ཡིན། །བརྗོད་པར་བྱ་མིན་
― DTG108_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔྱད་དུ་མེད། །ཅུང་ཟད་གཞན་ཡང་གསལ་བ་ཡིན། །དེ་ལ་ནམ་མཁའ་གསལ་བ་འདིས། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གསལ་བར་བྱེད། །བདག་ཉིད་དང་ནི་སྟོང་པ་ཉིད། །ཅུང་ཟད་གནས་པའི་གནས་པ་མེད། །ཇི་སྐད་སྟོན་པའི་ལམ་འདི་ནི། །ཅུང་ཟད་ཀྱང་ནི་མཐོང་བ་མེད། །ཉམས་ཤིང་ཞི་བ་སྤངས་པ་ཡི། །འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་བཞད་གད་བཞིན། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་སྔོན་གྱི་རབས། །དེ་བཟུང་བ་ཡི་རོ་གཅིག་དངོས། །གང་ཞིག་སེམས་པར་བྱེད་ན་ཡང༌། །གདོན་མི་ཟ་བར་ངོ་མཚར་འགྱུར། །གལ་ཏེ་འདི་ཀུན་སྟོང་ཉིད་ཡིན། །དགེ་བའི་རྩོམ་པ་དོན་མེད་འགྱུར། །གང་གི་སྟོང་ཉིད་དོན་བྱས་པ། །བདེན་ཏེ་དོན་ལ་དོན་མེད་ཡིན། །དེ་ཚེ་སྡིག་པའི་རྩོམ་པ་ཡང༌། །དེ་ཡིས་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་སོ། །གང་ཚེ་སྟོང་མཐོང་རྣལ་འབྱོར་པས། །ཆང་པ་སྟོང་བཞིན་འཆིང་བ་མེད། །རྟོག་པའི་ནང་དུ་ལྷུང་བ་ལ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཞན་ཉིད་འགྱུར། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ཡི། །འཁོར་བའི་འབྲས་དེས་ཐོབ་ཕྱིར་རོ། །རྨི་ལམ་ན་བྱས་ལས་རྣམས་ལ། །དགེ་དང་མི་དགེ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །མ་སད་པར་ཡང་འབྲས་མི་མྱོང༌། །མ་ལུས་རྨི་ལམ་ཉིད་ན་ཡང༌། །སད་ན་མེད་པར་ཤེས་པའི་ཕྱིར། །རྨི་ལམ་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་མེད། །དེ་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་པས་ན། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་མཐའ་རུ་བརྫུན། །རྨི་ལམ་མགལ་མེ་མིག་འཕྲུལ་ནི། །སྐྱེ་དང་འགག་པ་ཐ་དད་མེད། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་ནི། །གང་གིས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་མཐོང༌། །ཉི་མ་གཞན་ལ་ཡུལ་མྱོང་དང༌། །གང་ཞིག་རྨི་ལམ་ངེས་སད་དང༌། །རང་བཞིན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི། །དེ་དག་བྱེ་བྲག་གང་ཡིན་སྨོས། །གང་དང་གང་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྱུང༌། །དེ་དང་དེ་ཡི་རང་བཞིན་ཞི། །སྒྱུ་མའི་ཡན་ལག་ཚོགས་པ་ཡིས། །སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྟོན་པ་བཞིན། །རྣམ་པ་དུ་མ་ཐ་དད་པ། །གོས་འདྲ་བ་ཡི་དངོས་པོ་རྣམས། །སྟོང་ཉིད་མེ་ཡིས་བསྲེགས་པ་ན། །ཐལ་བར་བྱེ་བྲག་འགའ་ཡང་མེད། །སྣོད་དང་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི། །འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀ་བསྲེགས་ནས་ནི། །བདག་ཉིད་དེ་ཡང་དེ་ཉིད་དུ། །མེ་ལྕེ་བཞིན་དུ་བསྲེགས་པ་ཡིན། །སྟོང་ཉིད་མེ་ཡིས་ངེས་བསྲེགས་པར། །དེ་ལྟར་འགྲོ་བ་གསུམ་མཐོང་
― DTG108_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས། །འཁོར་བ་རུ་ནི་གནས་པ་ན། །འགའ་ལའང་ཆགས་མིན་རྣལ་འབྱོར་པ། །གང་ཚེ་སྟོང་ཉིད་ལ་གནས་པས། །རབ་ཏུ་སྤྱོད་མིན་སྤྱོད་པའང་མིན། །སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །དེ་ཚེ་དེ་ལ་ཕྲ་མོར་འབྱུང༌། །སྟོང་ཉིད་ལ་གནས་ཕྱིན་ཆད་ནི། །བུད་ཤིང་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་སྤོང་མེ་བཞིན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས། །དེ་ནི་ལྷག་མ་མེད་པར་འགྱུར། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ཐོགས་པ་མེད། །གོས་མེད་ཆགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཕྱིར་ཡང་དུ་བ་འབྱུང་བ་མེད། །རྣལ་འབྱོར་རིག་པས་ཡང་འབར་མེད། །འབར་བ་མེད་པ་ཞི་བ་ཐོབ། །ཞི་བས་ཀྱང་ནི་ཉེར་ཞི་ཉིད། །ཉེ་བར་ཞི་བས་རབ་ཞི་ཉིད། །རབ་ཏུ་ཞི་བས་ཡང་བསིལ་ཉིད། །བསིལ་བར་གྱུར་པས་གདུང་མེད་ཉིད། །གདུང་བ་མེད་པས་རིམས་མེད་བརྗོད། །རིམས་མེད་པ་ཡིས་རྡུལ་མེད་དག །གཉིས་མེད་གནོད་པ་མེད་པ་ཡིན། །བདག་གི་མེད་པས་རང་འཛིན་མེད། །སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཡང་དག་བརྒལ། །ཕྱིར་ཡང་སྐྱེ་བ་ལེན་མི་བྱེད། །སྐྱེ་མེད་དེ་ལ་འཆི་བའང་མེད། །སྐྱེ་དང་འཆི་བ་སྤངས་པ་ཡིས། །བདུད་རྩིའི་གོ་འཕང་ཉམས་སུ་མྱོང༌། །ཚུལ་དེ་ཐོབ་ནས་ཕྱིར་ཡང་ནི། །ཐོབ་པར་བྱ་བ་དམིགས་པ་མེད། །འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རྒྱུ་བདེ་བས་ཀྱང༌། །འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་འཆང་མ་ཡིན། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་བཏང་སྙོམས་སྤྱོད། །ལྟོས་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་འཇིག །ལྟོས་མེད་རྟག་ཏུ་འཇིག་པ་མེད། །འཇིག་པ་མེད་པས་མི་འགྱུར་ཐོབ། །འཇིག་མེད་འགྱུར་བ་མེད་པར་བཞུགས། །འཇིག་པ་མེད་པའི་གནས་ཐོབ་པ། །གང་ལའང་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་འདས་པའམ་འཁོར་བ་ལ། །དབང་ཐོབ་ཁྱབ་བདག་དབང་བསྒྱུར་ཕྱིར། །དེ་དབང་དེ་ཐུབ་དེ་སྟོན་ཡིན། །བྱ་བ་བྱས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས། །བདེ་བར་གཤེགས་ཏེའང་གང་ཡིན་པ། །ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་རྣམ་འཕྲུལ་པའོ། །ཡུལ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་པ་ནི། །བྱིས་པའི་སེམས་ནི་མ་སྦྱངས་པས། །སྟོང་ཉིད་བསྟན་པ་ཐོས་པ་ཡིས། །སྙིང་ནི་གཉིས་སུ་འགས་པར་འགྱུར། །རྒྱ་ཆེ་བ་ཡི་ཆོས་ཐོས་དང༌། །བཤེས་གཉེན་བཟང་པོ་བསྟེན་པ་དང༌། །རིགས་ལྡན་འབར་བར་བྱེད་པ་ནི། །འདི་ལ་འཇུག་པར་
― DTG108_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བ་ཡིན། །རྟག་ཏུ་བརྩོན་དང་སྦྱོར་ལྡན་པ། །ལམ་འདི་ལ་ནི་རྗེས་ཞུགས་པས། །རིང་པོར་མི་ཐོགས་ཆོས་རྣམས་ཀུན། །བདག་མེད་པ་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །ཆོས་འདི་ཡོངས་སུ་མ་བསྒོམས་པས། །ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཆུ་ནི་ཐོས་དང་མཐོང་བ་ཡིས། །མ་འཐུངས་སྐོམ་པ་ཇི་ལྟར་བཟློག །ཚུལ་གནས་ཐོས་དང་ཤེས་རབ་ལྡན། །བསོད་ནམས་ཚོགས་ནི་ཡང་དག་བསགས། །ཡུལ་རྣམས་ལ་ནི་དྲུག་བཞིན་བལྟ། །ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཆགས་པ་མེད། །ཁྱིམ་མམ་ཡང་ན་ནགས་སུ་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཉམ་གཞག་སྟེ། །དང་པོར་བདག་མེད་ལམ་གྱིས་ནི། །སངས་རྒྱས་གོ་འཕང་ལ་འཇུག་པས། །འཇིག་རྟེན་དོན་ནི་གཙོ་བོར་བྱས། །རང་དོན་ཞར་མཛད་ཐུགས་རྗེའི་བདག །འཇིག་རྟེན་ཉིད་དང་ཆོས་རྣམས་ནི། །རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད། །སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་སྐབས་ལྡན་ན། །ཁྱིམ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཡང་བསྒོམ། །སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་ནི་བཅས་ནས་སུ། །སྨ་རྩེར་གཡོ་བའི་ཡིད་བསྡུས་ལ། །ལོངས་སྤྱོད་ཉིད་ནི་ཉེར་གནས་པ། །བརྫུན་དང་སླུ་བར་བྱེད་པ་ཡིན། །ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་རང་གི་སེམས། །དམིགས་པ་མདུན་དུ་བྱས་ནས་ནི། །འདོད་ཆགས་གནས་ལ་ཆགས་མི་བྱ། །ཉེས་དང་ལྡན་ལ་སྡང་མི་བྱ། །གཏི་མུག་བཅས་པས་རྨོངས་མི་བྱ། །མཁས་པས་དམིགས་པར་མི་བྱའོ། །ཆགས་པའི་གནས་ལ་ཆགས་བྱེད་དང༌། །ཞེ་སྡང་ཅན་ལ་སྡང་བས་གནོད། །ཉོན་མོངས་ཤིན་ཏུ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར། །རྨོངས་པ་གཏི་མུག་གིས་ནི་ཉམས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མི་བརྟན་ཕྱིར། །རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཉམས་བྱས་ནས། །ཉམས་པའི་སྒོ་ནི་དེ་དང་དེས། །གཞན་དག་ཉིད་ནི་རབ་ཏུ་རྟོག །རྨོངས་པའང་འདུ་ཤེས་རྨོངས་པའི་ཕྱིར། །རྨོངས་པའི་དངོས་པོ་སེམས་དཔའ་ཡིན། །ཤིན་ཏུ་མུན་ནག་སྨག་ཏུ་ལྷུབ། །འཁྲུལ་པ་ཡིས་ནི་ལོང་བ་བཞིན། །མཁས་པས་དམིགས་པའི་གནས་ལ་ནི། །བཟློག་པ་རུ་ནི་ཡིད་ལ་བྱ། །ཉོན་མོངས་ཅུང་ཟད་གོམས་པ་ཡིས། །མེ་ལ་སྣུམ་གྱིས་བཞིན་དུ་འཕེལ། །དེ་ནས་སྦྱོར་བ་བྱས་པ་ཡིས། །གཡུལ་ངོ་རུ་ནི་དཔའ་བོ་བཞིན། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཡི་གནས། །དཔའ་
― DTG108_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་དགྲ་ལ་བསྣུན་པར་བྱ། །མ་ལུས་པ་ནི་གཟིགས་པ་ཡིས། །ཉོན་མོངས་དེ་ཉིད་སྒྲིབ་པར་གསུངས། །དེ་ཕྱིར་འབད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །དེ་དག་ཉིད་ནི་སྤང་བར་བྱ། །རྟགས་སོགས་བདག་ཉིད་མ་ལུས་པ། །དེ་དག་གསུམ་དུ་དམིགས་པར་བྱ། །དོན་འཛིན་དོན་དུ་ངེས་སྣང་དང༌། །དོན་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པ། །བསམས་པ་ཡིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས། །དབྱེ་བ་ངེས་པར་ཡང་བསམ་བྱ། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བསམ་པར་བྱ། །གང་སྣང་དེ་ནི་དེ་ཉིད་མིན། །གང་ཞིག་མ་མཐོང་དེ་དེ་བཞིན། །དངོས་པོར་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལོང༌། །རབ་རིབ་ཀྱིས་ནི་འཁྲུལ་པ་བཞིན། །བདག་གིས་ཅུང་ཟད་མཐོང་བདེན་མིན། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་འཁྲུལ་པ་ཙམ། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པའི་མཚན་མར་ཡང༌། །ཡུན་རིང་གནས་ནི་མཚན་མས་བཅོམ། །ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་མིག །བརྫུན་པའི་དབང་གིས་འཁྲུལ་པ་ཡིན། །རི་ཡི་རྩེ་མོའི་སྐྲ་མཐོང་ཞིང༌། །རགས་པའི་རི་བོ་མཐོང་མ་ཡིན། །སྐྲ་ཉག་མུ་ཏིག་ལ་ཕོག་པ། །འགྲོ་ན་འཕོང་རྐྱེན་གང་ཡིན་པ། །མཚན་མ་ལ་ཕོག་བྱད་འཕགས་པར། །རྐྱེན་ཏེ་གཉིས་པོ་རྐྱེན་མ་ཡིན། །དོན་དུ་ལྟ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་ཁོ་ནའི་དོན་ནི་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་སྣང༌། །རླུང་གིས་བསྐྱོད་པས་གར་མཁན་ལྟ་བུའི་དཔའ་ཚོགས་འདྲ་བའི་རི་དྭགས་ཆུ་བཞིན་ནོ། །རྫིང་བུ་ལ་སོགས་ཆུ་ནི་ཉེ་བར་དེ་བཞིན་བདེན་པར་རིགས་མིན་སྙམ། །ཡང་དག་མ་ཡིན་བརྟགས་པར་ལྷུང་བཞིན་འབད་མེད་ཕལ་ཆེར་ཡང་དག་འཛིན་མ་ཡིན། །སེམས་ཀྱིས་མེད་པ་འདི་སེམས་པ། །རྒྱུ་མཚན་རྨི་ལམ་འཇུག་པ་བཞིན། །ཀུན་བརྟགས་མེད་པས་གཞན་གྱི་དབང༌། །དེ་ན་སེམས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཡིན། །ཉོན་མོངས་མེད་པའི་རང་བཞིན་སྣང༌། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ས་དང་ཉེ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གང་ཐོབ་པ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་གནས། །ཡང་དེ་མཐོང་བའི་བློ་ལྡན་གྱིས། །གཞན་གྱི་དངོས་ལ་འཇུག་མ་ཡིན། །ཀུན་བརྟགས་བདག་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར། །དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་བསྒོམ་མ་ཡིན། །བརྫུན་པར་བདག་ཉིད་མཐོང་བས་ཡང༌། །གལ་ཏེ་འདི་དེ་དེ་དག་ཉིད། །བདག་ཉིད་མྱུར་དུ་མཐོང་ན་ནི། །དེ་ཚེ་རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་བསམ། །རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ངེས་ཤེས་ན། །
― DTG108_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱི་ནས་བརྫུན་པའི་བདག་ཉིད་ནི། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་སྣང་མ་ཡིན། །གཉེན་པོ་ཡིས་ནི་བཀག་ཕྱིར་རོ། །སྙིང་པོ་དེ་ལྟ་བུ་འཛིན་པ། །མེད་པའི་མཐའ་ལ་གལ་ཏེ་རེག །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཤིན་ཏུ་དམིགས། །གལ་ཏེ་དེ་ཉིད་དམིགས་གྱུར་ན། །དེ་ནི་སྤང་བའི་དོན་ཕྱིར་ཡང། །སྟོང་ཉིད་ཤིན་ཏུ་དམིགས་པར་བྱ། །སྣ་ཚོགས་ལྟ་ཀུན་སྤང་པའི་ཕྱིར། །སྤོང་བའི་སྟོང་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན། །རྡོ་རྗེ་སྦྱིན་གྱིས་བྱུགས་པ་ཡི། །ཁང་པའི་སྒོ་ལ་ལྷ་མིན་བཞིན། །རྣམ་རིག་ལ་འཇུག་རྣལ་འབྱོར་པས། །ཕྱོགས་གཉིས་ཡང་དག་རེག་མ་ཡིན། །དེ་གཉིས་དབུས་སུ་བག་མེད་པས། །གཞན་འགའ་ཞིག་གིས་རེག་གྱུར་ན། །རྡོ་རྗེ་སྦྱིན་གྱིས་བཟུང་ནས་ནི། །དེ་ཡི་ལུས་ནི་བསྲེག་པར་འགྱུར། །སྣང་བ་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས། །དེ་ཡི་རྟགས་ཀྱང་ཤེས་བྱ་སྟེ། །དངོས་གྲུབ་མེད་ན་མི་འབྱུང་སྟེ། །དུ་བ་སོལ་བ་དངོས་པོ་བཞིན། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་སྤང་བ་དེས། །མི་གསལ་བ་ཡི་རི་མོ་བཞིན། །བསམ་གཏན་ལས་ནི་ལངས་པ་ཡིས། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་མི་གསལ་སྣང༌། །ཟད་དང་རྙིང་པ་ལྟ་བུ་དང༌། །ཀུན་ཏུ་ཞིབ་པ་ལྟ་བུ་དང༌། །གྲོང་སྟོང་ལྟ་བུར་དབེན་པ་དང༌། །དགའ་བ་མེད་ཅིང་རྟེན་མེད་པ། །ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་སྐྱེ་འགྲོ་བ་ལ། །ཙི་རི་སྒྲ་འདོན་པ་ལ་བཞིན། །བདག་དང་བདག་གི་མེད་པ་དང༌། །མིང་ཙམ་འབའ་ཞིག་ཁོ་ནའོ། །གཞན་དབང་ཞེས་བྱ་མཐོང་བས་ཀྱང༌། །རང་བཞིན་འདི་ལྟ་བུ་རུ་སྣང༌། །རང་སེམས་ཤིང་རྟ་ལ་ཞོན་དང༌། །བདག་གིས་སྣང་དུ་ཞུགས་ལྟ་བུར། །མིག་འཕྲུལ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། །དེ་ཉིད་ཁོ་ན་འཁྲུལ་པ་ཙམ། །མ་ལུས་མུན་པས་ཁྱབ་པ་བཞིན། །དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་སྟོང་མ་ཡིན། །བག་ཆགས་ལྷག་མའི་རི་མོ་ཡིས། །ཐམས་ཅད་བྲིས་པ་ལྟ་བུ་རུ། །ཉོན་མོངས་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པ་དང༌། །འཁོར་ལོ་ལྟ་བུར་འཁོར་བ་དང༌། །རྨི་ལམ་གསལ་སད་ཤེས་པ་དང༌། །མཚན་དང་མཚན་ཉིད་མེད་པར་སྣང༌། །མཐོང་ནས་མི་སྣང་དང་མཚུངས་པར། །ཅི་ཞིག་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཤེས་པ་ནི། །ཐམས་ཅད་རོ་གཅིག་བདག་ཉིད་དེ། །ཆ་ཤས་མེད་ཅིང་ཐོག་མཐའ་མེད། །རྣམ་པ་མེད་ཅིང་གཟུང་དུ་མེད། །སྐྱོ་མེད་འཚེ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །རིང་པོ་མ་ཡིན་ཟླུམ་
― DTG108_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོར་མིན། །ཉི་མས་མུན་པ་བསལ་བ་ཡི། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་དྲི་མ་མེད། །མཉམ་ཉིད་ཆོས་ནི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཆོས་འདི་སྣང༌། །དམ་པའི་དོན་དུ་སྣང་མ་ཡིན། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་གྱི་རྒྱུའི། །རྣམ་རྟོག་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱར་བརྗོད། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཟློག་པ་ནི། །དེ་ཉིད་ཁོ་ན་དམ་པའི་དོན། །ཇི་ལྟར་མིང་གིས་བསྟན་དེ་ཡང༌། །ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན། །དམ་པའི་དོན་ནི་དེ་བཞིན་ཏེ། །དེ་བཞིན་ཚིག་གིས་དེ་ཡུལ་མིན། །རིག་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་པས། །དེ་ཕྱིར་དེ་འཇིགས་ཐུབ་པ་ཡིས། །སྟོང་ཉིད་བདག་ཉིད་གསུངས་ཤིང་གསུངས། །ཐ་དད་པ་ཡི་ཆོས་རྣམས་བསྟན། །ཡུན་རིང་འཕེལ་བའི་རྣམ་རྟོག་ལ། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་དགའ་བ་ཉིད། །སྤྲོས་ལ་སེམས་ནི་ཆགས་པས་ན། །དེ་ལྟ་ན་ནི་འདི་འཕེལ་ལོ། །མཚན་མ་འགོང་པའི་དོན་ལ་ནི། །སེམས་འདི་ཡང་ནི་མཁས་པ་ཡིས། །རྣམ་རྟོག་བྱེ་བྲག་ཞི་མ་ཡིན། །མི་འགྱུར་བ་ནི་གང་དུའང་མེད། །བདག་མེད་པ་ལ་སེམས་དམིགས་པ། །བཏང་སྙོམས་འདྲ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། །གཉིད་ལོག་ལྟ་བུར་འདོད་པ་མེད། །དུབ་པ་བརྟགས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། །སྟོང་ཉིད་སྟོང་པར་མཐོང་བ་ཡིས། །མིག་ནི་འཛུམ་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །མགོ་འཕང་མཐོན་པོ་མ་ཡིན་དང༌། །སེམས་དང་སེམས་བྱུང་འགག་པར་འགྱུར། །རྟགས་ནི་འདི་དག་མཐོང་ནས་ཀྱང༌། །བདག་གིས་དོན་བྱས་འདི་ཉིད་མཐོང༌། །དཔའ་བོས་བསྒོམ་པ་འདོར་མ་ཡིན། །མཆོག་ལས་ཀྱང་ནི་མཆོག་ཡོད་ཕྱིར། །དེ་ཡང་འདི་ཞེས་འགའ་ཡིས་ཀྱང༌། །དེ་ཉིད་བསྟན་པར་ནུས་མ་ཡིན། །འདི་ནི་གོམས་བྱས་རྣལ་འབྱོར་པས། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར། །རྣམ་པར་རིག་ཙམ་ཉིད་མཐོང་ན། །དེ་ནི་མཐའ་གཉིས་དབུས་ལ་གནས། །འགྲོ་བ་མ་ལུས་འདི་དག་ལ། །དེ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན། །དེ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་གནས་ཕྱིར། །སྙིང་རྗེ་ལྡན་པ་བདེ་གཤེགས་སྲས། །སྲོག་གིས་ཀྱང་ནི་སེམས་ཅན་དོན། །བྱེད་ལ་བཏང་སྙོམས་འཇོག་མ་ཡིན། །ཡུལ་རྣམས་འགའ་ཡང་སེམས་པ་མེད། །རྨི་ལམ་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་བརྟེན། །བུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པའི། །གཞན་གྱི་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་
― DTG108_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང། །བག་མེད་གནས་ནི་རྒྱ་ཆེ་བས། །སེམས་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་མ་ཡིན། །འབྱོར་པ་དང་ནི་རྒུད་པ་ལ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་སེམས་མཉམ་ཉིད། །དུས་མ་ཡིན་པའི་སྤྲིན་བཞིན་ཡང༌། །ག་ལའི་མཁའ་ལས་སྤྲིན་ལྡང་བ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་དང་དེ། །ངོ་མཚར་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་སྟོན། །དུས་རྣམས་ཤེས་པར་དུས་གཅིག་ལ། །འབར་བ་དང་ནི་ཆར་འབབ་བྱེད། །ས་ལ་ཡང་ནི་ཆུ་བཞིན་དུ། །བྱི་ཟུལ་དུ་ནི་བྱེད་པའང་ཡིན། །རི་ལ་སོགས་པ་གཡོ་བ་དང༌། །འབྱེད་དང་སྡུད་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་ཞིང༌། །ཆུ་ལ་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་བཞིན། །སྤྲུལ་པ་ཡིས་ཀྱང་རིང་པོ་ནས། །མཐོང་དང་ཐོས་བྱེད་དེ་བཞིན་ནོ། །ཐེག་ཆེན་ཚུལ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ། །རིགས་ཀྱི་འདི་ནི་གཞན་ལ་མིན། །དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕྱི་རོལ་པ། །གང་ཞིག་ཅུང་ཟད་མཐོང་བ་ནི། །རང་གི་རོ་ལས་འོངས་པ་སྟེ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ལམ་འདི་ལ། །ཅུང་ཟད་ཅིག་ཀྱང་མཐོང་བ་མེད། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ཐམས་ཅད་གཟིགས། །རྣམ་པ་ཐ་དད་བརྟགས་པ་ཡང༌། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་དངོས་གཅིག་ཉིད། །སྟོང་ཉིད་དོན་གཅིག་མཐོང་བ་ཡིས། །འགྲོ་ཀུན་དོན་ནི་གཅིག་ཏུ་མཐོང༌། །ཕྱོགས་གཅིག་གི་ནི་ཆུ་འཐུངས་པས། །རྒྱ་མཚོ་མ་ལུས་ཤེས་པར་འགྱུར། །དུས་གཅིག་ལ་ནི་ཐ་དད་པ། །ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་ལ། །སྟོང་པར་མཐོང་བ་མ་གཏོགས་པར། །སྐྱོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་འཁྲུང་མ་ཡིན། །རང་སེམས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་བརྟགས་བྲིས། །ཕྱི་རོལ་གསལ་བའི་དབྱིབས་སུ་གནས། །སྐྱེ་བ་དུ་མ་གོམས་པས་གསལ། །སྲིད་གསུམ་རི་མོའི་བྱེ་བྲག་བཞིན། །ཀུན་བརྟགས་དེ་ཡི་སྤྲོས་མཁྱེན་པའི། །སྐྱོབ་པས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་གཟིགས། །དངོས་མེད་མཚན་མེད་ཟད་པ་མེད། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་གོ །འདི་བསྒོམས་ཚུལ་གྱིས་འདོད་ཆགས་ཐུལ། །རིམ་གྱིས་བདེ་སྤྱོད་འདོད་པ་མེད། །ཐུབ་དབང་འདོད་པ་མ་སྤངས་པས། །གནས་མཆོག་གཞན་གྱི་དོན་ལྡན་ཐོབ། །བདེ་གཤེགས་ཀྱིས་གསུངས་དབྱེ་བ་རབ་གྲགས་པ། །དོན་ཆེན་རྣམ་གསལ་ཚིག་གིས་རབ་སྦྱར་བས། །ལོག་པའི་ལམ་ཞུགས་མི་ཤེས་མུན་སེལ་བྱ། །སྣང་བའི་ཕྲེང་བ་འདི་
― DTG108_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་བདག་གིས་སྦྱར། །དངོས་པོར་འཛིན་པ་སྤོང་བྱེད་ཡུལ་གྱི་ཐོབ་པའི་ཞེན་པ་གཅོད། །སེམས་ལ་སྣང་བ་འཕེལ་བྱེད་སྒྲོན་མེ་ཆེན་པོ་གསལ་འབར་བཞིན། །ཡེ་ཤེས་སྣང་སྐྱེས་དེ་ཉིད་ཡང་ཐོབ་རང་གི་ལག་ན་གནས་པ་བཞིན། །ཤེས་རབ་ཕ་རོལ་ཕྱིན་འདི་རྒྱུད་གནས་ཀུན་ཏུ་ཡིད་བཞིན་ནོར། །ཀུན་རྫོབ་སྒྲོ་བཏགས་གསུངས་ལ་ཕྱི་རོལ་པ། །ངེས་པའི་དོན་དུ་ཞེན་པས་བདེ་གཤེགས་ཉིད། །གང་ཞིག་ཕྱི་རོལ་དོན་འདོད་དེ་མདུན་དུ། །སློབ་དཔོན་ཆང་བ་བདེ་གཤེགས་ཕྱེད་མི་མཛད། །གང་ཚེ་འཇིགས་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་ཐོབ་པས། །ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ནི་ཡི་གེས་ཡི་གེ་གསུམ་མི་མངའ། །དེ་ཚེ་ཡུན་རིངས་ནས་ཉམས་ལྕགས་ཀྱུ་མེད་པ་ཡིས། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱེད། །སངས་རྒྱས་པ་དང་ཕྱི་རོལ་རྣམ་པར་འབྱེད་བྱེད་པ། །གལ་ཏེ་སྟོང་ཉིད་གཅིག་པུ་འདི་ནི་མ་བསྟན་པར། །ཞིབ་མོའི་བློ་ཡིས་རྣམ་པར་དཔྱད་བྱས་ན། །གྲུབ་མཐའ་ཐམས་ཅད་མཚུངས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། །གལ་ཏེ་སྟོང་མིན་རྟག་ཅིང་མཉམ་ཉིད་མ་ཡིན་ན། །ཐ་དད་བདག་ཉིད་རྒྱུ་མཚན་སྐད་ཅིག་མ་དག་ཏུ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་དངོས་པོ་ཡོངས་དཔྱད་པས། །གང་གི་རྒྱུ་ཡིས་སྟོན་པར་གྲུབ་པར་གྱུར། །གང་ཞིག་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡི་དངོས་གྲུབ་ཁྱད་འཕགས་རྒྱུ། །གཞན་སེམས་སྤྱོད་ཡུལ་ཤེས་པའི་ང་རྒྱལ་ཡིན། །དེ་དག་བུན་པའི་དྲི་མ་ལྷག་པ་ཡིན་པར་འདོད། །འཆིང་བའི་བདག་ཉིད་བྱིས་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན། །གང་ཞིག་ཀུན་ཏུ་དམུས་ལོང་དང་ནི་རབ་རིབ་ཅན། །གཉིས་པོ་དག་ལས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མཆོག་ཡིན་ཏེ། །བདག་ནི་ལོང་བ་ཡིན་ཞེས་ང་རྒྱལ་གྱིས་སྟོང་གི །རབ་རིབ་ཀྱིས་མཐོང་འབྲས་བུ་མེད་ལ་ང་རྒྱལ་མིན། །གང་ཞིག་རང་སྐྱོན་སྐྱོན་གྱི་ངོ་བོར་མི་ཤེས་པ། །དེ་བཞིན་ཡོན་ཏན་ཀུན་ལས་ཡོན་ཏན་དུ་མ་ཡིན། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་གུས་པར་བྱེད་མ་ཡིན། །དེ་དག་དེ་ཉིད་རོ་ནི་ཇི་ལྟར་འཐུང་བར་འགྱུར། །ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ལ་རི་མོ་བྱེད་པ་ལ་མཁས་པ། །དངོས་པོའི་བྱེ་བྲག་སྟོན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཅན། །ཀྱེ་མ་ཐོག་མར་སྤྲོས་པ་ཐོབ་པའི་འཆད་པ་པོས། །སྐྱེ་བོ་གཞན་ལ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པས་སྤྲོས་
― DTG108_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བསྐྱེད། །ཆུ་ནང་སྤྲུལ་ཞུགས་རྗེས་ནི་མཐོང་བ་དང༌། །ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཕྲེང་བས་རབ་ཏུ་རྒྱན་བྱེད་དང༌། །རྒྱུ་སྤུན་མེད་པའི་སྣམ་བུ་འཐག་པར་བྱེད་པ་ནི། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་འགྱུར། །སུན་འབྱིན་འདོད་པས་ཀྱང་ནི་དག་གཅིག་འཛིན་བྱེད་པ། །ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་གསུང་ལ་དེ་གུས་མིན་མོད་ཀྱི། །ཤིན་ཏུ་མངར་བ་མྱངས་ནས་ཁ་བའི་རོ་བཞིན་དུ། །གཞན་གྱིས་སྨྲས་པའི་ཚིག་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་མ་ཡིན། །ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་བུད་མེད་འདོད་པ་དང༌། །གསལ་བའི་རིགས་རྒྱུད་དབང་ཕྱུག་ཁྱིམ་འདོད་པས། །གླང་པོའི་ཁྱུ་ཡི་གཙོ་བོ་སྤངས་ནས་ནི། །དམན་པའི་བཞོན་པ་བོང་བུས་སུ་ཞིག་འགྲོ། །སྣང་བའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བ་སློབ་དཔོན་ཀམྤ་ལའི་ཞལ་སྔ་ནས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀུ་མཱ་ར་ཀ་ལ་ཤ་དང༌། ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་ཤཱཀྱ་འོད་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་པའོ།།
སྣང་བའི་ཕྲེང་བའི་འགྲེལ་པ་ཡིད་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ།
ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ།
― DTG108_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། ཨཱ་ལོ་ཀ་མཱ་ལ་ཧྲྀ་དཱ་ནནྫ་ན་ནཱི་ཊཱི་ཀ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། སྣང་བའི་ཕྲེང་བའི་འགྲེལ་པ་ཡིད་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །གསུང་གི་མཆོག་ཏུ་སད་མཛད་པ། །གཟིགས་དབང་མགོན་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས། །སྣང་བའི་ཕྲེང་བ་གསལ་བ་ཡི། །དོན་ནི་རྣམ་པར་ངེས་པར་བྱ། །མི་ཤེས་གསུམ་ནི་སྤང་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིའི་འབྲེལ་པ་དང༌། བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང༌། དགོས་པ་དང༌། དགོས་པའི་དགོས་པ་རྣམས་བསྟན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པ་མ་བསྟན་ན་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་གཏོང་བ་རྣམས་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིས་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མི་ཤེས་པ་གསུམ་སྤངས་པ་ནི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་ཤེས་པ་གསུམ་སྤངས་ནས་གདུལ་བྱ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་དགོས་པའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཙམ་ཉིད་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ལ། རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཐབས་དང་ཐབས་
― DTG108_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་འབྲེལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གནས་སོ། །དེ་དག་ནི་རེ་ཞིག་བསྡུས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡན་ལག་གི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་གིས་སེམས་ཙམ་དུ་གསུངས་པ། །ཐུབ་དབང་དེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་ན་ཐུབ་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་ནི་ཐུབ་དབང་སྟེ། ཐུབ་པའི་མཆོག་རྗེ་བཙུན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཙམ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། རང་བཞིན་གསུམ་ནི་བསྒོམས་པ་ཡིས།། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་དང༌། གཞན་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནི་རང་བཞིན་གསུམ་མོ། །རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་གང་བསྒོམས་པ་དེ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་ངོ་བོ་ནི་སེམས་ཙམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར། རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་སྒོམ་ཞེ་ན། །མི་ཤེས་གསུམ་ནི་སྤང་བའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་དང༌། གཞན་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཡུལ་ལ་གང་མི་ཤེས་པ་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གང་དག་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་དག་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཡུལ་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གང་དག་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བའི་སེམས་ལ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེ་དག་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ཡུལ་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་མེད་པ་ལ་གང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཡུལ་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །མི་ཤེས་པ་གསུམ་པོ་དེ་ཡང་མདོ་གཞན་དག་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགག་པ་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། བློ་ཡིས་རྣམ་པར་གཞིག་ན་ནི། །གཞན་དབང་མེད་ཅིང་ཀུན་བརྟགས་མེད། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའང་ཡོད་མིན་ནི། །ཇི་ལྟར་བློ་ཡིས་རྣམ་པར་བརྟག ། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ཆོས་ཅན་བཀག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་བཀག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སློབ་དཔོན་གྱིས་ཡང་གཞུང་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ནས་དོན་དེ་ཉིད་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིས་
― DTG108_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་ལ་ཕབ་སྟེ། འདི་ལྟར། མིང་དང་རིགས་སྩོགས་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་བརྫུན་པ་གང་མཐོང་བ། །མཁའ་ལ་རི་མོ་འདྲི་བ་ལྟར། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་དུབ་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་དེས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཡུལ་མི་ཤེས་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ། ཁ་ལས་སྒྲ་ནི་ཅི་ཕྱིར་དང༌། །རྫ་རྔ་ལས་ནི་ཡང་འབྱུང་བ། །ཐ་དད་པ་ཡི་རྒྱུ་འདི་ལས། །དངོས་པོ་དངོས་པོ་མེད་པར་སྣང༌། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་གཞན་དབང་གི་ཡུལ་ལ་མི་ཤེས་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར། འདིར་ནི་ཕྱི་ནང་ཅུང་ཟད་མེད། །ཕན་ཚུན་ལྟོས་པས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། །བར་ན་མ་ཡིན་མེད་མིན་ཏེ། །སེམས་ཙམ་དུ་ནི་གནས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཡུལ་མི་ཤེས་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་འདི་ལྟར་སེམས་ཙམ་དུ་གསུངས་པའི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉི་མ་ལྟ་བུས་མུན་པའི་ཚོགས་ལྟ་བུའི་མི་ཤེས་པ་གསུམ་མ་ལུས་པ་རིང་དུ་སྤངས་པས་འགྲོ་བ་རྣམས་ངེས་པར་ལེགས་པ་ཐོབ་པར་མཛད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཙམ་ཉིད་གཅིག་པུ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་ངོ་བོའི་ཐ་སྙད་དུ་མི་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བུམ་པ་གཅིག་རིམ་པ་བཞིན་ལྡོག་པའི་དབྱེ་བས་ཡོད་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཙམ་ལ་ངོ་བོ་གསུམ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་སེམས་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་འཁྲུལ་པའི་བག་ཆགས་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཀུན་བརྟགས་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་དོན་ཉིད་དུ་སྣང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་མ་ཡིན་པའི་དོན་ལས་ལྡོག་པ་ལས་གཞན་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་བཞིན་ནོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ལས་ལྡོག་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་ཤེས་པ་གསུམ་སྤངས་པས་ཀུན་བརྟགས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གོས་ཀྱི་དྲི་མ་བཀྲུས་པ་ནི་དྲི་མ་མེད་པས་གོས་མེད་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་སྙམ་དུ་དགོངས་ནས་སློབ་དཔོན་གྱིས། སྲིད་གསུམ་མཐའ་
― DTG108_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྤྲོས་པའོ། །སྲིད་གསུམ་མཐའ་རུ་བྱོན་ནི་འདོད་པ་དང༌། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་མཐར་མཛད་པས་ན་སྲིད་གསུམ་མཐའ་རུ་བྱོན་ནོ། །སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་མཐའ་རུ་བྱོན་པ་དེས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་བསྡུས་ནས་ཏེ། རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ན་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པའི་དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་སེམས་ལས་མ་ལུས་སྤངས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གལ་ཏེ་ནི་བརྒྱ་ལའོ། །དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་སེམས་ལས་ནི་ཤེས་པ་ལས་སོ། །མ་ལུས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དེ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའོ། །སྤངས་པ་ནི་བསལ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་ཚེ་དེ། ཡང་སྲིད་འཆིང་བའི་སྐྱེ་བ་ཡོད་མ་ཡིན། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཡང་སྲིད་པར་འཆིང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མ་གཏོགས་པར། །འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་ཡོད་མ་ཡིན། །དེས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པས། །རྟག་ཏུ་ཁྱོད་ནི་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་སྲིད་པ་ཐར་པ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གསུངས་པ་ནི། སྲིད་དང་ཐར་པ་ཡོངས་ཤེས་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྲིད་དང་ཐར་པ་ནི་སྲིད་པ་དང་ཐར་པའོ། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་སྲིད་པ་དང་ཐར་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་སྲིད་པ་དང་ཐར་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་སྤངས་ཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང༌། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྲིད་པ་དང་ཐར་པ་བཟུང་ངོ། །དེ་ལྟར་ན་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པ་ནི་དོར་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་ལ། ཐར་པ་ནི་བླང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཇི་སྲིད་འབད་པ་མཆོག་གིས་
― DTG108_Page_0127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་པ་རྟོགས་པར་བྱས་ན། དེ་སྲིད་སྲིད་པ་དང་ཐར་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་པས་དེ་སྤངས་པ་འཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། བློ་གྲོས་བཟང་པོ་ཐམས་ཅད་ནི། །ནང་སེམས་པ་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བློ་གྲོས་བཟང་པོ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་བློ་གྲོས་བཟང་པོའོ། །བློ་གྲོས་བཟང་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནང་གི་བདག་ཉིད་སེམས་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན་ནོ། །ནང་གི་སྒྲ་ནི་ནང་རིག་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པ་ནི་སེམས་པའོ། །བརྩོན་པ་ནི་དེའི་དོན་དུ་བརྩོན་པ་སྟེ། གང་གོམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་སྲིད་པ་དང་ཐར་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་དེ་དག་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་འཁོར་བ་དང་ཐར་པ་དག་ལུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ཏེ་བསྡུས་ནས་མདོའི་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་དྲིར་བཅས་སེམས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་པོར་གང་དག་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་འདོད་ཆགས་སོ། །སྩོགས་པ་སྨོས་པས་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བཟུང་ངོ༌། །བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་དེ་དང་དེ་དག་གི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མས་བསྒོས་པའི་སེམས་ལ་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་དོ། །སེམས་དེ་ཉིད་ལས་ལམ་བསྒོམས་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པས་དབེན་པ་ཉིད་དེ་དག་མདོར་བསྡུས་པ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བ་མ་ཡིན་པར་ཐར་པ་ཡིན་པར་གསུངས་སོ། །གང་གིས་གསུངས་ཤེ་ན། སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའི་རྒྱལ་བ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གང་དག་ལ་སྤངས་པ་མངའ་བ་དེ་དག་ནི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དེས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབའ་ཞིག་ངེས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལྡོག་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལུས་ཅན་ནི་ལུས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཏེ། འདོད་ཆགས་པ་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་ནི་མ་
― DTG108_Page_0128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གང་དག་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་ཐ་དད་པས་དོན་དམ་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཙམ་ཉིད་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེ་ན། གང་གིས་ཆོས་ནི་གཞན་དག་ཀྱང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་བསྡུ་བའོ། །འདོད་ཆགས་པ་འབའ་ཞིག་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་གྱི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གང་ཅི་སྲིད་པའོ། །བྱིས་པ་ནི་མི་མཁས་པའོ། །བརྫུན་བདག་ཉིད་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་རྣམས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གིས་བརྟགས་པ་དེ་དག་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་ཀུན་རྟོག་པ་ཙམ་གྱི་ངོ་བོར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཅིག་དང་དུ་མའི་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་ན་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུར་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་སོ་སོའི་བདག་ཉིད་ཡོད་པ་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ནོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་དོན་དམ་པར་གང་ཞིག་ལས་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་སྒོ་ནས་མེད་པར་བསྟན་ནས། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པས་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་སྐད་དུ། དམ་པའི་དོན་གྱི་རྟོག་པ་ལའང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ཡང་འང་གི་སྒྲ་ནི་བསྡུས་པ་ཡིན། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དོན་དམ་པར་མེད་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སློབ་དཔོན་གྱིས་བཀག་གི་འབའ་གཞིག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྲིད་དོན་དམ་པ་ལའང་ཐོབ་པ་དང་དཔྱོད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགག་པ་ཉིད་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པ་བདག་གིས་རྟོགས་ཟིན་ཏོ། །བདག་གིས་རྟོགས་སོ། །བདག་གིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། རིག་པ་དང༌། རིག་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཞེན་པ་ནི་
― DTG108_Page_0129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་དམ་པ་རིག་པའི་མཁས་པས་མཐའ་ཡས་པའི་ཆགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་རྒྱུར་ཡང་རྟོགས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་དམ་པ་རིག་པས་གནས་པར་མི་བྱ་ཆགས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་དགེ་བའི་དོན་ལ་ཡང་རྟོགས་པའི་དོན་གྱིས་འཁོར་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་ལ། མི་དགེ་བ་ཡང་རྣམ་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པའི་ཡུལ་ལམ་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་དུ་རྟོག་པ་དེ་ལའོ། །གཉི་ག་ལ་ཡང་ལམ་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། བརྟགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་སྔར་གསུངས་པའི་དོན་དཔེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྟེན་གྱི་དབྱེ་བ་ལ་བརྟེན་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མེའི་བསྲེག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བུད་ཤིང་ཡིན་མོད་ཀྱི། རྩ་བ་དང་ལོ་མའི་དབྱེ་བས་དེའི་སྲེག་པ་ཉིད་དུ་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་དོ། །བསིལ་བའི་ངོ་བོ་ཙན་དན་གྱི་མེ་འདིས་ཀྱང་རེག་པ་ཙམ་གྱིས་ཏེ། རེག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པས་སྲེག་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པའི་ཡུལ་གྱི་རྟོག་པ་ལ་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ཡང་ཞེན་པར་མི་བྱ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཉིད་དུ་སྤང་བར་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐམས་ཅད་ནི་མ་ལུས་པའོ། །འདི་ལྟར་འཁོར་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རགས་པ་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐོབ་པའམ། མི་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཕྲ་མོ་ཇི་སྙེད་པའང་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྟོག་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། འཁྲུལ་པའི་ངོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། སྒྱུ་མའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར། སེམས་ནི་མངོན་པར་བསླད་པ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་གེགས་བྱེད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་འཁྲུལ་པའི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་རྟོག་པ་དང་མཚུངས་པ་དེའི་ཕྱིར་དགག་པའི་དཔེས་དེའི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཁྲུལ་པ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡང་གི་སྒྲ་ནི་བསྡུ་བའི་དོན་ཏོ། །དེས་ན་འཁྲུལ་པ་མ་དག་པའི་ཕྱིར། མིག་འཕྲུལ་གྱི་ནི་རྣམ་འཕྲུལ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིག་
― DTG108_Page_0130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕྲུལ་གྱི་སྤྲོས་པ་ལྟ་བུར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་འཕྲུལ་ནི་ཡང་དག་པར་བྱུང་བའོ། །ཇི་ལྟར་མིག་འཕྲུལ་མཁན་གྱིས་དེའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་ཀྱང་འཁྲུལ་པའི་དབང་གིས་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོར་སྣང་བ་འབྱུང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་མིག་འཕྲུལ་གྱི་ངོ་བོ་དེ་ཤིན་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མིག་འཕྲུལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མིག་འཕྲུལ་ཡང་སེམས་འཁྲུལ་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཡང་མིག་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བ་དངོས་པོ་ཆུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ་གང་གི་ཕྱིར་དེའི་ངོ་བོ་རྣམ་པ་དཔྱད་པའི་སྒོ་ནས་ཤིན་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་འཁྲུལ་པ་བཀག་ནས་སེམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པའི་རྣམ་པས་སོ། །རང་བཞིན་མེད་པའི་འཁྲུལ་པ་དང་སེམས་ཀྱི་རང་རིག་ཙམ་ལྷན་ཅིག་གཉིས་སུ་མེད་པར་བལྟའོ། །ཇི་ལྟར་འཁྲུལ་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་བས་ན་སེམས་ཀྱི་དེ་དང་དེ་གཉིས་སུ་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པར་བལྟའོ། །འཁྲུལ་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཉིད་གཅིག་ཏུ་གྲུབ་པོ། །འདི་ལྟར་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་དང་རི་བོང་གི་རྭ་གཉིས་ལས་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་མོ་གཤམ་རང་ཉིད་གཅིག་པུ་ཁོ་ན་གྲུབ་པོ། །དེ་ལྟར་རི་བོང་གི་རྭ་མི་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྭ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་རྭས་དབེན་པ་རང་ཉིད་གཅིག་པུ་གྲུབ་པོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁྲུལ་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་གཅིག་པུ་ཉིད་གྲུབ་པོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་དེའི་དང་ཚུལ་དུ་ལྟའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་འཁྲུལ་པ་དགག་པར་བྱས་ནས་སེམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དབུ་མའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཉིད་དུ་གཉིས་སུ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། སྒྲོ་འདོགས་པ་དང་སྐུར་པ་འདེབས་པ་སྤངས་པ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་བདག་ཉིད་ཡང་ཕྱིའི་དོན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཁས་མི་ལེན་པ་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གཉིས་པོ་དེ་དག་དང་བྲལ་
― DTG108_Page_0131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པར་ལྟ་བ་སེམས་ཀྱི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་མཐོང་བ་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་མེད་པ་ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་ཏུ་འཛིན་པ་བཟློག་པའི་ཕྱིར། ཕུང་པོ་ཁམས་ལ་སོགས་པ་བསྟན། །དེ་ཡང་བཟློག་ནས་སྐལ་ལྡན་ལ། །སེམས་ཙམ་དུ་ནི་རྣམ་པར་གཞག །ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པ་དང་བདེན་པའི་མཐའ་ནི་མཐར་ཐུག་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་མཐར་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ལས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཉིད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པས་ངེས་པར་གྲོལ་བ་ནི་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་ཙམ་ཉིད་ནི། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རིང་བ་དང་ཉེ་བ་བཀག་པའི་སྒོ་ནས་ཐོབ་པ་དང་མཐོང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀུན་ནང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་སེམས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་དབེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དེའི་ནང་དུ་ཆུད་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རིང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། རིང་བ་ན་ནས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་ཕྱིར་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་དགའ་བ་ཆེན་པོས་དེའི་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པས་སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ཉེ་བ་མ་ཡིན་པས་ཉེ་བའང་མིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་ལ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་བྱིས་པ་རྣམས་འཁྲུལ་པས་ངོ་བོ་དཔྱད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ངེས་པ་ཉིད་དུ་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་སུ་ཞིག་གིས་དེ་རང་གིས་རིག་ཅེ་ན། རང་རིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕྲ་བ་གཟིགས་པ་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་དངོས་པོ་ཕྲ་བ་རྣམས་གཟུགས་ཏེ། དེ་དག་གིས་དེ་རང་གིས་རིག་པ་
― DTG108_Page_0132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ། །རང་ལ་གནས་པ་ནི་ཡང་རང་གི་སེམས་ལ་གནས་པའོ། །བདག་འདྲ་བ་ཤེས་རབ་རྩིངས་པས་མཐོང་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ལྟར་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཀྱིས་རང་གིས་རིག་ཅེ་ན། ཕྲ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཕྲ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཕྲ་བ་ཉིད་རང་གིས་རིག་པར་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པས་གཉིས་སུ་མེད་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཉིད་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པས་དབང་པོ་ལས་འདས་པ་གཟིགས་ཀྱི། ཕྱི་རོལ་གཟིགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཐར་པ་ཐོབ་པ་དཀའོ་སྙམ་དུ་བརྒྱ་ལ་སོགས་པ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ནམ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་རིག་པས་ན་རྣལ་འབྱོར་རིག་པའོ། །དེས་ནམ་ཡང་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཡང་ཐར་པ་རིང་པོ་ན་གནས་པར་འགྱུར་སྙམ་མི་བསམ་མོ། །འདི་ལྟར་སེམས་དེ་ཉིད་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དབེན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འཁོར་བ་ཉིད་དུ་ཤེས་ལ། ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཤེས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་རང་དངོས་ཉིད་དེས་མཐོང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་དེ་ཉིད་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བཞག་གི །དེ་ལས་མ་གཏོགས་པར་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འགའ་ཡང་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འཁྲུལ་པ་ཐ་དད་པ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་ཇི་སྲིད་རིགས་པ་དང་ལུང་གིས་དགག་པར་མ་བྱས་པ་དེ་སྲིད་དུ། སེམས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ། དེ་ལྟ་བས་ན་དང་པོར་རྒྱ་ཆེར་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར། ཉི་ཆུ་རབ་རིབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཉི་ཆུའི་སྒྲ་ནི་སྨིག་རྒྱུའི་ཆུ་ལ་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་སླའོ། །ཉི་ཆུ་རབ་རིབ་ལ་སོགས་པའི་འཁྲུལ་པའི་དཔེ་འདི་དག་གིས་འཁྲུལ་པ་ཐ་དད་པ་ཀུན་བརྟགས་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པ་སེམས་ཙམ་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་དགོས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དེའི་རིགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྣང་བ་ཙམ་ཉིད་དུ་བརྟགས་པའི་དོན་འགྲུབ་པར་ནི་མི་རིགས་ཏེ། གཞན་དུ་ན་ཉི་ཆུ་རབ་རིབ་ལ་སོགས་པའི་འཁྲུལ་པ་
― DTG108_Page_0133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཡོང་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྣང་བའི་རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་མཚན་མཚུངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅན་ལ་བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་མི་དམིགས་སོ། །འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དོན་དུ་སྣང་མོད་ཀྱི་དེ་ལ་དོན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྣང་བ་ཙམ་གྱི་ཕྱིའི་དོན་ཡོད་པར་མི་འགྲུབ་བོ། །འཁྲུལ་པ་གཞན་ཀུན་བརྟགས་དང་འཁྲུལ་པ་རྣམས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་གིས་འཁྲུལ་པ་གཞན་ཀུན་བརྟགས་པ་ཇི་ལྟར་དགག་པར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ། མོ་གཤམ་གྱི་བུས་རི་བོང་གི་རྭ་དགག་པར་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཕྱིའི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་དུག་གིས་སེམས་བསླད་པས་ཁྱད་པར་མེད་པའི་ངོ་བོ་མི་སྣང་གི་འོན་ཀྱང་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་དུའོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོར་འཛིན་པ་དེ་དག་གིས་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེས་ཀྱང་སེལ་བར་མི་རིགས་ཏེ། འཁྲུལ་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མེད་པ་བྱ་བ་བྱེད་པ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་མཐོང་བ་ཁོ་ན་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕ་མེད་པས་བུ་ཤིའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཆར་མེད་པས་འབྲུ་ཉམས་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །དོན་རྣམས་བརྫུན་པ་ཡིན་ན་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཕྱིའི་དོན་སྣང་ཞེ་ན། ཡུལ་དུ་ཀུན་བརྟགས་དེ་དང་དེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དང་དེས་ནི་རྣམ་པ་དུ་མ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་སུ་གོམས་པའི་ཡུལ་དུ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་བརྟགས་པས་སེམས་འཁྲུགས་པས་ད་ལྟར་ཡང་དེའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ཤུགས་ཏེ་བག་ཆགས་ཀྱིས་འབྱུང་བའོ། །རྨི་ལམ་གཏན་པ་མེད་པ་ལ་དོན་དུ་སྣང་བ་དེ་དག་ལ་སྐྱེའོ། །ཡང་ཅི་ཉིན་པར་སད་པའི་གནས་སྐབས་ན་སྐྱེ་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། མི་བཟད་པ་ཡི་བག་ཆགས་དུག །ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དུག་ཟིན་པ་འགའ་ཞིག་ལ་སེར་པོའི་དངོས་པོ་མེད་ཀྱང་སེར་པོའི་དངོས་པོར་སྣང་བ་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བག་ཆགས་ཀྱི་དུག་གིས་ཟིན་པས་ཕྱིའི་དོན་མེད་ཀྱང་དེར་སྣང་བ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དོ། །འོན་ཀྱང་འདི་ཙམ་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། དུག་གིས་ཟིན་པ་ནི་སྔགས་ལ་སོགས་པས་དུག་ཞིག་པར་ནུས་ཀྱི།
― DTG108_Page_0134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་སྒོམ་པ་ལ་མི་ཕྱོགས་པས་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་དུག་ཞི་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དུག་སྔ་མ་ལས་དུག་འདི་ནི་མི་བཟད་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཕྱིའི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྣམས་ནི་ཤེས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཨེ་མའོ་བརྫུན་པའི་རྣམ་རྟོག་གི །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཨེ་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ། །བརྫུན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྣང་བའོ། །རྒྱུན་ནི་འཇུག་པའོ། །སྟུག་པོ་ནི་མཐུག་པོ་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེའི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ། རྨི་ལམ་ལས་ཀྱང་རྨི་ལམ་གཞན་གྱི་རྟོག་པ་སྟེ། མི་ཤེས་པ་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་མེད་པའི་དོན་སྣང་བ་ཉིད་ནི་རྨི་ལམ་ཡིན་པར་གྲག་གོ །རྨི་ལམ་གྱི་གནས་པ་དེ་ལ་ཡང་རྨི་ལམ་གཞན་གྱི་རྟོག་པ་གང་བརྟེན་པ་དེ་རྣམས་ནི་ཤིན་ཏུ་མི་བརྟན་པ་ཉིད་དོ། །འདིར་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆུ་བུར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆུ་བུར་གྱི་སྟེང་དུ་ཆུ་བུར་གཉིས་བས་གནོད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དེ་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་གཞན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྨི་ལམ་སྔ་མ་མེད་ན་རྨི་ལམ་ཕྱི་མ་ཇི་ལྟར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་རྨི་ལམ་ལྟ་བུའི་རྨི་ལམ་མོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དོན་མེད་པ་སྣང་བ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདྲ་བ་ཡང་གཉིས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། བ་ལང་དང་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེས་ཀྱང་རྨི་ལམ་གཞན་མེད་པས་འདྲ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་མི་འགྲུབ་པོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི་རྨི་ལམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བས་ན་དགོངས་པ་ནི་འདིར་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་གིས་དཔེ་ཉིད་དུ་རྨི་ལམ་བསྟན་པ་དེ་དག་གི་གཞུང་མི་འདོད་པ་འགྲུབ་པ་མེད་དོ། །ཡང་གང་དག་ཕྱིའི་དོན་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བའི་དོན་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འདོད་པ་དེ་དག་ལ་རྨི་ལམ་གཞན་གྱིས་གནོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཆུ་བུར་གྱི་སྟེང་དུ་ཆུ་བུར་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་སློབ་དཔོན་གྱིས། །རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་ཡོད་ཡིན་ལ། །དངོས་པོ་བཟུང་བའི་སྟོབས་ཡིན་ན། །གཞོན་ནུ་མ་སྦྲུམ་བུ་ཐོབ་པ། །སྣང་ཕྱིར་འདི་ནི་མི་རིགས་སོ། །ཞེས་བྱིས་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་མེད་བཞིན་དུ་སྣང་བ་སྐྱེ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡང་དག་
― DTG108_Page_0135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མ་རིག་པའི་དབང་གིས་དེ་དག་ལ་མེད་པ་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་ནི་ཡང་གཉིས་མེད་པའི་དོན་དམ་པ་བསྒྲིབས་ནས་གནས་ཏེ། དེ་འགེབས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་མ་རིག་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ནི་བརྫུན་པ་ཉིད་དེ་སྣང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། མིག་སེར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་མིག་སེར་གྱི་ནད་ཀྱིས་བཏབ་པས་དུང་དཀར་པོ་ལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སེར་པོའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་སྣང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པའི་རྒྱུས་འདི་ཡིན་གྱི་ཕྱིའི་དོན་ནི་མེད་དོ། །ཕྱིའི་དོན་ཐ་དད་པ་མེད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཉིད་དོན་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བ་ཞེས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་སྨྲ་བས། དེ་བས་ན་དེའི་གཞུང་གིས་དོགས་པ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། ཐ་དད་མིན་པའང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐ་དད་མིན་པའང་ནི་གཉིས་མེད་པའི་ངོ་བོའི་ཡང་སེམས་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཐ་དད་དེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་གསལ་བར་སྣང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་མིན་པའང་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཉིད་རྣམ་པ་དུ་མ་སྔོན་པོའི་ངོ་བོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་དྲི་མས་བསྒྲིབས་པར་སྣང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དབྱེ་བས་སེམས་གཉིས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། ཕྱིའི་དོན་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་ཇི་ལྟར་མེད་པ་བཞིན་དུ་གནས་མ་ཡིན་ནམ། གང་གི་ཕྱིར་ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་འདི་ཇི་ལྟར་དེ་དག་མེད་པ་ཡིན་སྙམ་པ་ལ། ཉི་མ་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་འདི་དག་སེམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཉིད་དེའི་རྣམ་པར་སྣང་གི་ཕྱིའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་འབའ་ཞིག་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ཁམས་གསུམ་པོ་འདི་དག་པར་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་གསུམ་ནི་ཁམས་གསུམ་པོའོ། །དེ་དག་གི་ཚད་ནི་ཇི་ཙམ་ཞེ་ན། སྲིད་པའི་རྩེ་མོས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོས་ཡོངས་སུ་གཅད་པའི་བར་དུའོ། །འདི་སྐད་དུ། འདུ་ཤེས་ཡོད་མིན་མེད་མིན་གྱི་བར་འདི་དག་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་དང་
― DTG108_Page_0136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་གྲངས་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་སྟེ། དམིགས་པ་འདི་ཐམས་ཅད། རྣམ་ཤེས་དུག་གི་ཐིག་ལེ་ཡིན། །ཐིག་ལེ་དང་འདྲ་བར་ཁྱབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། དུག་གི་སྒྲ་སྨོས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གཞུང་མི་བཞེད་པར་ཟུར་གྱིས་སྟོན་པའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་ལ་སྤྱིའི་དོན་དུ་སྨྲ་བས། གལ་ཏེ་སྣང་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨྲས་ཏེ། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ལ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་སྣང་བར་ཁས་ལེན་ན། ཕྱིའི་དོན་མེད་དོ་ཞེས་དེ་ཇི་ལྟར་རྟོགས། ཇི་སྲིད་ཕྱིའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་རྣམ་པ་མ་བསྐྱེད་པ་དེ་སྲིད་དེའི་རྣམ་པ་ཇི་ལྟར་སྣང༌། རྣམ་པ་མ་བསྐྱེད་པར་དེའི་རྣམ་པ་ཉིད་མི་རིགས་ཀྱི་གང་གི་ཚེ་ཡང་དོན་ཉེ་བ་ན་གནས་པ་དེའི་རྣམ་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ། ཕྱིའི་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པོ་ཞེས་ཟེར་ཞེས་གྲག་གོ །གཞན་དུ་དོན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་གལ་ཏེ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་འབྱུང་བའམ། འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་སེམས་ལ་བསྡོགས་ནས་གལ་ཏེ་ཕྱིའི་དོན་སྣང་ན་ཇི་ལྟར་མེད་དེ། ཅི་ལྟར་མེད་པ་ཉིད་དེ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། རི་བོང་གི་རྭ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བ་ཡང་ཡོད་པས་ཁྱབ་པ་ཡིན་ལ། མེད་པའི་བདག་ཉིད་སྣང་བར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟར་ཕྱིའི་དོན་དུ་སྨྲ་བ་རྒོལ་བ་ལ་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ལ་ལན་འདེབས་ཏེ། སྣང་བའི་ཕྱིར་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་སྣང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར། ཅི་ག་རྨི་ལམ་མི་སྣང་ངམ། །དོན་དུ་སྣང་མོད་ཀྱི་དེ་ལས་ཡང་དོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་ཉེ་བར་གནས་པས་དོན་གྱི་རྣམ་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རབ་རིབ་དང་ལྡན་པས་དོན་མེད་ཀྱང་སྐྲ་ཤད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བག་ཆགས་ཀྱི་མཐུས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་སྣང་གི་ཕྱིའི་དོན་ཡོད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཇི་ལྟར་སེམས་གཞན་གྱི་ངོ་བོར་སྣང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་དྲི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བག་ཆགས་ཀྱི་མཐུས་ལྷག་པའི་དྲི་མས་བློ་རྟོགས་པའི་རང་གི་བདག་ཉིད་བསྒྲིབས་པར་གྱུར་པས་དེའི་ཕྱིར་
― DTG108_Page_0137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བློ་གཞན་གྱི་ངོ་བོར་སྣང་བ་ཡིན་ནོ། །བློའི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། ཤེལ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན་ནོར་བུ་ཤེལ་ལྷག་པའི་དྲི་མས་རང་གི་ངོ་བོ་བསྒྲིབས་གཞན་གྱི་ངོ་བོར་སྣང་ངོ༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ནོར་བུ་ཤེལ་གཞན་གྱི་དངོས་པོར་སྣང་བ་མངོན་སུམ་གྱིས་དམིགས་ན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་མ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར། གཞན་གྱི་དངོས་པོར་སྣང་ཞེས་བྱ། །རང་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་སྣང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤྱི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཉིད་ནི་མི་སྣང་བའང་དེ་དག་ཀྱང་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་བག་ཆགས་བསྒོས་པ་དང་འདྲ་བས་བསྩགས་ཐོབ་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ལྟ་བུ་ཐོབ་ཅིང་དེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། མཐོང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད་ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བས་ན་སེམས་གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ཐོབ་པ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སེམས་གཅིག་ཇི་ལྟར་གཉིས་སུ་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་སེམས་གཅིག་ཉིད་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་རྣམ་པར་བླང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། རྣམ་པར་འཁྲུལ་པས་སོ། །ཡང་བག་ཆགས་དང་ཐབས་ལ་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་གཟུང་བའི་ཆ་དང་འཛིན་པའི་ཆའི་དབྱེ་བས་གཉིས་སུ་སྣང་བ་ནི་གཉིས་སུ་དམིགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་པ་དེ་བས་ན་དེ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཟུང་བའི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཟུང་བའི་རྣམ་པ་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་ནི་འགུལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕྱི་རོལ་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་ལྟ་བུར་སྣང་བའོ། འཛིན་པའང་སྲོག་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ནི་གཡོ་བར་བཅས་པའི་ཕྱིར་ནང་ནི་དེ་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་ལྟ་བུར་མཚོན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ།
― DTG108_Page_0138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ནི་གཟུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་སློབ་དཔོན་གྱིས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་དགག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཕྱིའི་དོན་དུ་སྨྲ་བའི་གཞུང་དགག་པའི་ཕྱིར། འདིར་ནི་ཕྱི་ནང་ཅུང་ཟད་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ནི་ཅུང་ཟད་དེ་ཕྱིའི་གཟུང་བའི་ངོ་བོ་མི་དམིགས་པ་དང༌། ནང་གི་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རིག་པ་པོ་མ་གཏོགས་པར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་གཞན་ནི་མེད་དོ། །དེ་ཡང་གཉི་ག་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་སྐྱེ་བ་ནི་མི་རིགས་སོ། །དེའི་བདག་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲེལ་པ་མེད་ན་གཞན་གྱིས། །གཏོགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཛིན་པ་ནི་གཟུང་བའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། ཐ་དད་པར་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེའི་བདག་ཉིད་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་འགྲུབ་བོ། །གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟོས་པས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་གཟུང་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བརྟག་ཏུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། དེ་བས་ན་ཅི་ཞིག་ལ་ལྟོས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ། བར་ན་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་བར་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །གཟུང་བ་ལོག་ན་དེའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པའི་འཛིན་པ་ངེས་པར་མི་ལྡོག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མེད་མིན་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དགག་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣལ་མའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ལས་འཛིན་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །མ་རིག་པའི་དབང་གིས་སེམས་ལ་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྣང་བར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་གང་སྨྲ་བ་དེ་ཡང་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་བརྫུན་པའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་སྣང་བར་འགྱུར། རྣམ་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྷན་ཅིག་འབྲེལ་པ་མེད་ན་གང་ཞིག་དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་ནི་ཤེས་
― DTG108_Page_0139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་བཞིན་དུ་ཡོད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་རྣམ་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ཡང་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པར་རྣམ་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་མེད་པས་གཟུགས་ཅན་བསྐྱེད་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ལས་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་བརྫུན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་བདག་ཉིད་དང་དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲེལ་པ་མ་གཏོགས་པས་འབྲེལ་པ་གཞན་མེད་དོ། །ཡང་དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ཞིག་གང་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་དེ་ཡང་དག་པར་རིག་དེ་ངེས་པར་མི་རྟོགས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་རིག་པ་ན་མོ་གཤམ་གྱི་བུ་བཞིན་ནོ། །དེའི་བདག་ཉིད་དང་དེ་ལས་བྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་འབྲེལ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང། མངོན་པར་འདོད་པའི་རྣམ་པར་བཅས་པ་ཡང་མེད་པ་ནི་ཁྱབ་པར་བྱེད་པ་མི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་བརྟགས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སེམས་གཉིས་སུ་མེད་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཙམ་དུ་ནི་གནས་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་སོ། །རྟོག་པའི་དྲ་བས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ཐར་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་བསྒོམས་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་ཐར་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་འཁྲུལ་པ་དང་བྲལ་བའི་སེམས་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཐར་པ་ཡིན། འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་གཞུང་གི་དོགས་པ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལའི་སྒྲ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གྲོང་གི་སྒྲ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེ་ལ་དབང་པོའི་ཚོགས་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དབང་པོ་རྣམས་ལ་མི་གནས་སོ། །དོན་རྣམས་ལ་མིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ལ་མིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་ལ་གནས་མིན་གཞན་གནས་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི། བདག་ཚད་མས་
― DTG108_Page_0140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བདག་ལ་མི་གནས་སོ། །བདག་ཡོད་ན་ནི་གཞན་དུ་ཤེས་ལ། གང་གི་ཚེ་བདག་མ་གྲུབ་པ་དེའི་ཚེ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་མི་གནས་སོ། །དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་ཡོད་པ་མི་དམིགས་སོ། །གཞན་དུ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་འགྱུར་རོ། །མེད་པའང་མིན་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོར་ཁ་ཅིག་གིས་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྒྱུ་མེད་པར་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། མ་བརྟགས་འབྲེལ་བའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་རྣམས་སྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེའི་དག་ལས་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་སེམས་འཁྲུལ་པ་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་མ་བརྟགས་པའི་འབྲེལ་པའི་རྒྱུ་ལས་འདོད་ཆགས་འབྱུང་ངོ༌། །ག་ལ་ཡི་ཡང་ནི་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་མི་སྣང་བའི་སྤྲིན་གྱི་ནང་ནས་གནམ་ལྕགས་བཞིན་ནི་ཐོག་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་དེ་བརྟགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཞེ་སྡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདོད་ཆགས་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གཉིས་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི། ཉོན་མོངས་པའི་རིགས་གཞན་གང་ཡིན་པ་ཡང་སྟེ། ང་རྒྱལ་དང་ལྟ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁམས་གསུམ་དུ་ནི་ཁྱབ་བྱེད་པ་ནི། འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ཁྱབ་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ནོ། །དེ་དག་ནི་རྟོག་པའི་དུག་ལས་བྱུང་བར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དངོས་པོའི་ངོ་བོ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཉན་ཐོས་པ་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་སྟེ། རྟོག་པ་ཡང་ནི་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ཡང་རྟོག་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་གཞི་མེད་པར་མི་སྲིད་དེ། མེ་ལྕེ་འབར་བ་ནི་བུད་ཤིང་མེད་པར་འགའ་ཞིག་གིས་ནམ་མཁའ་ལ་མཆེད་པར་མཐོང་བ་མེད་དོ། །དེའི་གཞི་ནི་སེམས་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡང་དེ་སེམས་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཇི་ལྟར་
― DTG108_Page_0141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་མེད་པར་འབྱུང་བ་ཡིན། གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ན། རྒྱུ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་གྲུབ་བོ། །ཡང་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་སྤངས་པས་ཐར་པ་ཡང་གྲུབ་བོ། །དོན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ཡོད་པ་གཉིས་ལ་རྟེན་དང་བརྟན་པའི་ངོ་བོར་རིགས་སོ། །གཞན་དུ་ན་རི་བོང་ཡང་རྭའི་རྟེན་དུ་འགྱུར་རོ། །མེ་ལྕེ་དང་བུད་ཤིང་གཉི་ག་ཡང་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དངོས་པོ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དེ་དག་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་སྟེ། གལ་ཏེ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐུབ་པའི་དབང་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མི་སྡུག་པ་སྒོམ་པ་ལ་སོགས་པ་འདོད་ཆགས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་གང་གསུངས་པ་དེ་དག་ཏུ་ཟིན་དོགས་པ་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། ཡང་དངོས་པོ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་དཔེར་འགའ་ཞིག་དུག་གིས་ཟིན་པའི་དོགས་པའི་དུག་གིས་ཁྱབ་པ་དོགས་པའི་དུག་ལ་མཁས་པ་འགའ་ཞིག་གིས་བརྫུན་གྱི་སྔགས་བཟླས་པས་དོགས་པའི་དུག་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བུད་མེད་ཉིད་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དུག་གིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་བྱིས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་མི་སྡུག་པའི་སྒོམ་པ་གཉེན་པོར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བུད་མེད་རྣམས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་བུད་མེད་མཐོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འགའ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། ཀུན་རྒྱུ་འདོད་ཅན་ཁྱི་རྣམས་ནི། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་ལ་རིག་པ་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ད་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་དངོས་པོ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དེའི་དཔེ་ནི་ཀུན་ད་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། པདྨ་ལ་སོགས་པ་མེད་པ་ལ་གང་གིས་འདོད་ཆགས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སོ་དང༌། བཞིན་དང༌། མིག་གི་དཔེར་སྦྱར་རོ། །འདོད་
― DTG108_Page_0142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་དང་བྲལ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། བཤད་པ་ལ་སོགས་པའི་དཔེ་སྦྱར་བ་ལུས་ཀྱི་དཔེར་མི་རུང་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་སད་པའི་སྐབས་ཀྱི་བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་གྱི་སྐབས་བརྫུན་པ་དེ་ལྟར་སད་པའི་སྐབས་ཀྱང་བརྫུན་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྒྱུ་མཚན་མེད་པར་མཐོང་བས་རྣལ་འབྱོར་པས་ཡུལ་འགའ་ལ་ཡང་ཆགས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ནི་བསྟན་མ་ཐག་པའི་རྣམ་པས་སོ། །རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ན་བུད་མེད་ཤེས་ན་འདོད་ཆགས་དང་འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་གཉི་ག་བརྫུན་ཞིང་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྒྱུ་མཚན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འགའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ཆང་བས་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་ཕྱོགས་གཅིག་བུད་མེད་རྣམས་དངོས་པོ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཕྱེ་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། ཆད་པ་ཕྱེ་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཡུལ་གང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྣལ་འབྱོར་པ། ཆགས་པ་མ་ཡིན་ཆགས་མེད་མིན། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཆགས་དང་བྲལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པས་མི་གཙང་བ་བསྒོམས་པས་ཡུལ་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྐྱེ་མོད་ཀྱི། དེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པས། འཁོར་བ་ལས་ངེས་པར་མི་གྲོལ་ལོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆགས་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་ན་ཆགས་པ་སྐྱེ་བར་ཐེ་ཚོམ་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འདོད་སྤོང་དོན་གཉེར་བ་སྟེ། གང་ཡིན་པ་དེ་ཆགས་བྲལ་ལའང་སྟེ། འང་གི་སྒྲ་ནི་འདོད་ཆགས་ལའང་བསྟེན་མི་བྱ་སྟེ། ཡིད་ལ་མི་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་ལམ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ལམ་འདི་ནི་ངོ་མཚར་དང་བཅས་པས་བསྔགས་པའི་ཕྱིར། ཨེ་མའོ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཨེ་མའོ་
― DTG108_Page_0143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངོ་མཚར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི། ལམ་འདི་རྣམ་པར་དབེན་པ་ཉིད། །དེ་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཀྱིས་དབེན་པ་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར། གང་ཞིག་གཞན་གྱི་ཚིག་བདེན་ན་ནི། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་མི་གཙང་བ་སྒོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་དེ་ཉིད་ཁོ་ན་བདེན་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཚིག་འདི་བརྫུན་ཏེ། བདེན་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཉི་ག་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཇི་ལྟར་གཅིག་ནི་བརྫུན་ལ་གཞན་ནི་བདེན་ཞེ་ན། གནོད་པ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་བདེན་པར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེན་པར་གསུངས་ཏེ། རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པ་ལམ་དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ལ་མི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་བརྫུན་པ་ཉིད་དེ་མི་བདེན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པ་མ་མཐོང་སྟེ། དེ་དག་རང་གི་དོན་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་དམན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཐེག་པ་དེ་དག་བདེན་པ་དང་བརྫུན་པར་བརྟགས་པ་ཅི་ཞིག་དགོས། གང་ཞིག་གཞན་དོན་བྱེད་པ་དེ་བདེན་པར་བདག་གིས་རྟོགས་ཏེ། དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་ཏེ། གང་ལ་གནས་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྲོག་གཏོང་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཉིད་ཀྱིས་དེ་མཆོག་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདེན་ལ་བདེན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བདེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བདེན་ལ། བདེན་པ་ཡིན་པར་མཁས་པ་མཆོག་རྣམས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་འཁྲུལ་པ་བརྫུན་པར་གཟིགས་ཏེ། དེ་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་
― DTG108_Page_0144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐེག་པ་བདེན་པ་ལ་ནི་གནས་པར་མི་བྱའོ། །མཁས་པ་བདེན་པར་གསུང་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང་འབྲེལ་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་མཆོག་ཉིད་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཆོག་ཉིད་དུ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚིག་རྣམས་མི་བདེན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱིས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བྱིས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་སྟེ། ངག་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་བདེན་པའི་དག་ལས་བརྫུན་པའི་ངག་མཆོག་སྟེ། ཕུལ་དུ་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་གང་ཅུང་ཟད་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ངག་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཐར་ནི་སྟེ། དེའི་བདག་ཉིད་བརྫུན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་གི་ངག་རྣམས་ནི་དྲང་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་དང་ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཁམས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཉི་ཤུ་པ་ལས་བཀག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ཡང་མི་ཤེས་ཏེ། བློ་ལ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་གྱི་སྒྲའི་དོན་མི་ཤེས་པས་སྒྲའི་ཤེས་པ་ཚད་མར་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །སྒྲའི་ཤེས་པ་ལས་དོན་ཐོབ་པ་ནི་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་སྒྲ་རྣམས་དང་ནི་ཕྱིའི་དོན་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ལ་མི་བསླུ་བ་ཡང་ཚད་མར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཐོབ་བློ་དེ་ཉིད་མིན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བློའི་སྒྲ་ནི་སྒྲའི་ཤེས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་དེ་ཉིད་མིན་ཏེ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། ཚད་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ་དེས་ཐོབ་མེད་དེ། སྤྱིའི་ཡུལ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པ་འདིས་རང་གི་ཐེག་པ་དམན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོས་བཟློག་པའི་དོན་གྱིས་མཆོག་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །དོན་དེ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤྲོ་བའི་ཕྱིར། དངོས་པོ་གང་གང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དང་དེ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་པར་རིགས་ཏེ། སྡེབ་སྦྱོར་ཉམས་པས་མ་བརྗོད་ཀྱང་རྟོགས་པར་བྱའོ། །རྣམ་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཉི་ག་ལ་ཡང་བལྟའོ། །དེ་ལ་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྔར་
― DTG108_Page_0145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་རྣམ་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམས་བློས་བརྟགས་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་རྣམ་པར་བརྟགས་པ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ཡིན། །དེ་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲས་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཀུན་ཏུ་རྟོགས་པས་བརྟགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བརྫུན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ། དེ་བདེན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ཡང་གང་དང་གང་བརྗོད་པ་རིག་པས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །གང་ཞིག་མ་བརྟགས་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏོ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བློས་མ་བཅོས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པས་གང་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པ་དེ་ནི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་གི་སྒྲས་སྒྲོ་བཏགས་པས་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་མཐའ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། གང་ཞིག་བློ་ཡི་ཡུལ་མིན་པ། །དེ་ལ་ངག་བརྗོད་གལ་འབྱུང༌། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ད་ནི་རྟོག་གེ་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཨེ་མའོ་སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཨེ་མའོ་སྐྱེས་བུའི་རང་བཞིན་ནི། ཨེ་མའོ་སྐྱེས་བུའོ། །དེ་མ་དུལ་བ་ནི་འབར་བའོ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ནི་གནས་མེད་པ་སྟེ། འགའ་ཞིག་ལམ་དེ་ལ་གནས་པ་མེད་པས་གང་དག་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་དོན་ཏོ། །སྒྲུབ་པ་དང་ནི་སུན་འབྱིན་པའི། །རྒྱུས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་གིས་ཇི་ལྟར་མོས་པའི་དོན་དུ་འཇོག་སྟེ། ཡོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འཇོག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པར་བཞེད་ནས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་ཤེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ལས་བླུན་པ་ཉིད་དེ། རྨོངས་པ་ཉིད་ལེགས་པ་ཡིན་ཏེ། མཆོག་ཡིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ལམ་ལས་རིང་བར་བྱེད་པའི་ལམ་ངན་པ་ལ་ཤེས་རབ་རྣོ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དཔེར་ན་ལམ་ནོར་བ་ལས་འཕྱེ་བོ་ཉིད་ནི་འཕྱེ་བོའི་རང་བཞིན་ཅན་མཆོག་ཡིན་གྱི། མགྱོགས་པ་ནི་མགྱོགས་པར་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ལམ་དེ་ནི་རིང་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པར་ཕྱིན་པས་བརླག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་
― DTG108_Page_0146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ལ་གུས་པ་དང་གཞན་པའི་ཕན་ཡོན་དང་སྨད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤེས་ཤིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གུས་པ་དེ་དག་ཉིད་དོན་གྱིས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །རང་སྡེ་ནི་གཞན་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སློབ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རང་གི་སྡེ་པའོ། །ལམ་མིན་ནི་ལམ་ལས་ཉམས་པའོ། །དེ་ཉིད་གཡང་ས་སྟེ་ལྷུང་བའི་གནས་ལྟ་བུའོ། །དེར་འཁོར་བ་ནི་འཁྲུལ་པའི་རྒྱུ་ལ་ཞུགས་ཤིང་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་འཁོར་བ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ནི་ཡང་དག་འཇུག་པ་ཡི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ནི་ཡང་དག་པར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་མཁས་པས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་མི་འཇུག་གི །གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་འདི་དག་ལ། འཁོར་བ་རབ་ཏུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འཁོར་བ་རབ་ཏུ་སྤང་བ་ལ་དམིགས་ནས། ཐམས་ཅད་བློ་ནི་མཚུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བློ་ཐ་དད་མེད་པའི་རྒྱུས་མཁས་པ་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་མི་རིགས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐེག་པ་གཉིས་པོ་ལ་འཁོར་བ་སྤོང་བར་མི་འདོད་པའི་བློ་ནི་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་འཁོར་བ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྒྱུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྐད་ཅིག་གཞན་དང་གཞན་གྱི་རྒྱུན་འཇུག་སྟེ། མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཐོག་མཐའ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐོག་མ་དང་བྲལ་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའོ། །གང་གི་ཚེ་ཐོག་མ་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་རྟག་ཏུ་ཡོད་པའམ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་མ་བསྒོམས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཐའ་མ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །རང་བཞིན་འདི་ཅི་ཞེས་ནི་ཅིའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་འཁོར་བ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཅན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་མཁས་པས་བློས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཏེ་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དཔྱད་པའི་སྒོ་ནས་འཁོར་བ་བརྟག་པའི་
― DTG108_Page_0147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། སྣ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲ་ནི་འཁོར་བའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་སྣ་ཚོགས་འདི་དག་གང་ལས་འབྱུང་ཞིང་གང་དུ་ཡང་ནི་འཇིག་པར་འགྱུར་ཞེས་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ལ་འགའ་ཞིག་འཇུག་ན་རང་གི་བག་ཆགས་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ས་བོན་ལས་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་ཞིང་སྐྱེས་སོ། །འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་བཞིན་དུ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསལ་བར་རྟོགས་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་ཞེ་ན། གཉིད་ལོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་གཉིད་ལོག་པ་དང༌། བརྒྱལ་བ་དང༌། མི་དྲན་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ན། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འགགས་ནས་སླར་ཡང་འབྱུང་བར་སྣང་བས་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ངེས་པར་འགྲུབ། ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའི་སྒྲ་ནི་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་སུམ་ཅུ་པ་ལས། རྣམ་སྨིན་ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ། །ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དེ་ཇི་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ། གང་གི་ཕྱིར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གྲུབ་པ་ནི་ངེས་པར་ཡོད་པར་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་མཐོང་བ་ལས་རྒྱུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མེད་ན་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་གང་རྒྱུ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རང་གང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྤངས་ནས་རིགས་མི་མཐུན་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཞན་འབྱུང་བ་ནི་མི་རིགས་སོ། །དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་ཉིད་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། བདག་ཏུ་བརྟགས་པ་ལས་ཀྱང་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དོན་གྱི་བྱ་བ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་བ་གང་ལས་འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གང་དུ་འགག་པ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་ཕྱིར། དབང་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG108_Page_0148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབང་པོ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོར་ངེས་པའི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྲས་བུ་ལས་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་འབྲེལ་པ་དང་ལྡན་པའི་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་གཞན་མཐོང་བས་ངེས་ཏེ། རང་གི་རྣམ་པས་དཔག་པ་སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པས་ནུས་པའི་བྱེ་བྲག་དང་ལྡན་པ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་དབང་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ཕན་ཚུན་ཐ་མི་དད་པས་ན་ཐ་དད་མིན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཁོ་ན་འཁོར་བའི་སྒྲར་བརྗོད་དེ། གཞན་འགའ་ཞིག་འཁོར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དུ་གཞག་པ་ནི་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་འཁོར་བས་ན་འཁོར་བ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་འཁོར་བ་ནི་མེད་དེ་ཕྱིའི་དོན་དག་ནི་བེམས་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་དང༌། འགག་པ་ནི་འཁོར་བ་འབྱུང་བ་དང་འགག་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ད་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་དོན་བསྟན་པར་བྱེད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་ཡང་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པར་ཇི་ལྟར་སྣང་བ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྟག་ཏུ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་དེའི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆུ་གཡོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན། ཆུ་གཡོས་པ་ལས་དེ་དང་དེར། །རླབས་ནི་ཐ་དད་དངོས་འབྱུང་བཞིན་ཏེ། ངོ་བོར་མཐོང་བ་ཉིད་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཡང༌། ཕྱིར་ཡང་མི་གཡོ་གཉིད་ལོག་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བདག་ཉིད་དུ་ཐ་དད་པའི་ངོ་བོར་སྣང་སྟེ། སྐད་ཅིག་དེ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དངོས་པོ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་གཉིས་སུ་
― DTG108_Page_0149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྣང་བར་ཅི་ལྟར་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ནི་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གཉིས་སུ་མཐོང་བའོ། །རིགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་མ་ཡིན་ཏེ། །དོན་དེ་ནི་རིགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཏེ། རིགས་པས་བསྟན་པར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྐད་ཅིག་ལ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཅི་ལྟར་སྐད་ཅིག་ལ་ནི་བརྗོད་པ་ནི་སྐད་ཅིག་ལ་བཏོན་པའོ། །སྒྲ་དང་སྒྲ་བརྙན་ནི་བྱེ་བྲག་གཉིས་སུ་ཐོས་པའི་རིགས་པ་ནི་མེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྣང་བའི་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྒྱུ་མ་མཁན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྒྱུ་མ་མཁན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་དུ་མ་སྐད་ཅིག་ལ་སྟོན་པ་ན་འགའ་ཞིག་གསང་བའི་གནས་ཤེས་པ་ནི་སྒྱུ་མ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུ་མཐོང་ན། རང་བཞིན་ནི་རང་གི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱིས་པ་རྣམས་རྣམ་པའི་ངོ་བོ་སྐད་ཅིག་ལ་སྣང་ངོ༌། །མཁས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་འགའ་ཞིག་གིས་མཐོང་ན་རང་བཞིན་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་འདི་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྔོ་དང་དམར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཅི་ལྟར་རྩངས་པ་སྔོ་དང་དམར་པོར་ངེས་པར་སྣང་བའི་དངོས་པོར་བདག་ཉིད་སྟོན་ཅིང་ཡང་དངོས་པོ་གཞན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོའི་བདག་ཉིད་དུ་སྣང་ཞིང༌། མཁས་ལ་སྟེ་མཁས་པ་རྣམས་ལ་ནི་གཞན་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་སྣང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཨུ་རྒྱན་པ་ལས་འདི་སྐད་ཐོས་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་ཅག་གི་ཡུལ་གྱི་རྩངས་པ་གང་ཅི་འདྲ་བའི་གཟུགས་སྟོན་ཅིག་བྱས་ན་དེ་བཞིན་དུ་དེ། འདྲ་བ་སྟོན་ཅེའོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་གཞན་དུ་སྣང་ཞིང་མཁས་པ་རྣམས་ལ་གཞན་དུ་སྣང་ཞེས་བྱ་བའི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་འདིར་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤེས་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གཉིས་སུ་གནས་
― DTG108_Page_0150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ལོག་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་དེ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་འགའ་ཡང་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐར་པ་རྩོམ་པའི་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པའི་དབྱེ་བས་བྱིས་པ་དང་མཁས་པ་རྣམས་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་སྣང་བར་འགལ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ད་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་དངོས་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འདི་ཡི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་དུ་བཞེད་དེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་མི་བྱེད་པས་ན་དྲི་མ་མེད་པའོ། །སྔོན་པོ་དང་དམར་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་མེད་ཅིང་ངོ༌། །སྒྲ་ལ་སོགས་པས་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པའོ། །སངས་རྒྱས་མིན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ལས་མ་གཏོགས་པས་ན་ཡང་གཞན་འགའ་ཞིག་གིས་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཁོ་ནས་མཁྱེན་ཞེ་ན། ཐ་མལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བོ་ཐ་མལ་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོར་བརྟགས་པ་རིགས་དེ་དག་བཞིན་དུ་དེའི་ངོ་བོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་མི་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་མཁྱེན་ཏེ། དེ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་མཁྱེན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་གྲགས་པ་དེ་ཉིད་ནི་གཞན་དག་གི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁོ་ནས་མཁྱེན་གྱི་གཞན་དག་གིས་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ལུང་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལུང་དང་བསྟན་བཅོས་ལ་དྲིས་ནས་བདག་ཅག་སྨྲ་བ་འབའ་ཞིག་ཙམ་ཡིན་གྱི་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། མིག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་མིག་དང་ལྡན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་ཡུལ་ཉིད་དུ་དམུས་ལོང་རྣམས་ཀྱིས་བརྒྱུད་
― DTG108_Page_0151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཐོས་ནས། མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་ངོ་ཞེས་སྨྲ་བ་བཞིན་ནོ། །གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་མཁྱེན་ལ་གཞན་དག་གིས་དེ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་དེའི་དོན་དུ་སེམས་པ་ནི་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། ཡེ་ཤེས་མིག་སྨན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་མིག་སྨན་ཁྱད་པར་གྱིས་ཏེ་མིག་གིས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་གནས་སྐབས་དེ་རུ་མ་འོངས་འགྱུར་ཏེ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པས་ཐོབ་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །གང་གི་གནས་སྐབས་ལ་ཐུབ་པའི་དབང་པོ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞིན་དུ་བདག་ཅག་གི་སེམས་ཀྱི་དེ་ཉིད་དེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དོན་དམ་པ་དེ་ཐམས་ཅད་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྣ་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཕྱིའི་འགྲོ་བར་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་ནམ། ཅི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་དེ་གཞག་ཅེ་ན། བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལུང་དང་རིགས་པས་ལེན་འདེབས་ཏེ། དེ་ལ་ལུང་ནི། ཁམས་གསུམ་པོ་འདི་ནི་སེམས་ཙམ་མོ་ཞེས་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་དང་གང་གི་ནི་བྱིས་པ་རྨོངས་པས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྒོམས་པས་དེ་དང་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ལས་བྱུང་བ་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་མདུན་ན་སྣང་སྟེ། དེའི་རིགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིའི་དོན་ནི་མེད་དོ། །ཇི་ལྟར་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ལས་འདི་དག་གི་དོན་འགྲུབ་ཅེ་ན། དེའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གོས་རྣམས་བགོས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གོས་རྣམས་བགོས་ཀྱང་ཡན་ལག་ལ་གོམས་པ་མ་ཚང་བས་ཤིན་ཏུ་གྲང་བའི་བ་མོས་གནོད་པར་འགྱུར་ལ། མིག་ལ་མི་གནོད་པ་འདི་ནི་ངོ་མཚར་ཆེའོ། དེ་ལྟ་བས་ན་འདིར་གོམས་པ་དང་གོམས་པ་མ་ཡིན་པའི་སྟོབས་ལས་རྗེས་སུ་དཔྱད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གོམས་པའི་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀོ་པགས་མཁན་ལ་ཀོ་པགས་ཀྱི་དྲི་ང་བས་ཤིན་ཏུ་གནོད་པ་མེད་ཀྱི། གཞན་དག་ལ་གནོད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་
― DTG108_Page_0152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ལག་པས་ཉེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ལག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཉེད་པ་ན་དེ་ལ་དྲི་ཤིན་ཏུ་ང་བར་སྣང་ངོ༌། །ལུས་དང་ལྡན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལུས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོག་མར་ནི་དང་པོར་ཏེ། དུག་ཟོས་པས་ནི་འཆི་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ཉིད་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཟོས་མཐར་ནི་བཅུད་ཀྱིས་ལེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་མདུན་ན་སྣང་གི་ཕྱིའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་སེམས་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བརྟགས་ནས་དགག་པའི་ཕྱིར། འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཀྱང་གི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་གང་ལས་འབྱུང་ཞེས་ཟེར་ན། ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱུ་གང་ལས་བྱུང་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར། ལས་ལས་འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་སྐྱེས། །ཞེས་ལས་རྣམས་ལས་འབྱུང་བ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འདོད་དོ། །དེ་ཡང་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ལྟར་མི་རིགས་ཤེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་གནས་པ་དེའི་འབྲས་བུ་ཉིད་དུ་འདོད་ན་དེ་དང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་འབྲེལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་གང་ལ་གནས་ཤེ་ན། ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་སེམས་གནས་ཕྱིར། ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བག་ཆགས་ནི་སེམས་ལ་གནས་སོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བ་གཞན་ན་ཡོད་པའི་འབྱུང་བ་རྣམས་དེའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། བར་དུ་ཆོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་བག་ཆགས་གནས་པ་དེར་ངེས་འབྲས་བུ་ཉིད་བྱེད་དོ་ཞེས་གྲག་གོ །ཞིང་ལ་ས་བོན་བཏབ་པས་རིའི་རྩེ་མོར་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བག་ཆགས་ཀྱི་མཐུས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་མདུན་ན་སྣང་གི་ཕྱིའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དམིགས་པས་འབྱུང་བ་རྣམས་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་རྟོགས་ཏེ། དམིགས་པ་ཡང་དེའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡང་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་གཉི་ག་ལས་གྲུབ་པས་འབྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་བརྟགས་པ་ཡིན་པར་རིགས་ཀྱི། གཉི་ག་ལ་མ་གྲུབ་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་
― DTG108_Page_0153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པར་མི་རིགས་སོ། །ད་ནི་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ལེགས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལེགས་པའི་ལས་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་ལ་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་སེམས་ཡིད་དུ་འོང་བའི་སྐྱེ་བོར་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ལ་གཞན་གྱི་སྲོག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་སྟག་དང་སེང་གེ་དོམ་དང་སྦྲུལ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པར་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་འདིར་དེ་ཉིད་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དེ་དག་བེམ་པོའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གར་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་གཞན་ལ། རྐང་པ་ལག་པའི་གཡོ་བ་ལ་སོགས། །ཇི་ལྟར་གཞན་ལས་བྱས་པར་འགྱུར། །ད་ནི་གཞན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་བ་དང་དེ་དགག་པའི་ཕྱིར། རླུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་རླུང་ལས་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བྱ་བ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་ཡིན་ན་རླུང་གང་ལས་ཡིན་འབད་པ་ལས་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འབད་པ་དེ་ཡང་གང་ལས་ཡིན། གལ་ཏེ་འདོད་པ་ལས་ཡིན་ན། དེ་ཉིད་ནི་ཁྱོད་ནི་ལམ་དུ་ངེས་པར་ཞུགས། ངེས་པར་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ལམ་དེ་ཉིད་དུ་ཁྱོད་ཞུགས་ཏེ་ཤེས་པའི་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་རླུང་གི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་འདོད་པ་ནི་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཡོན་ཏན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལས་དེ་ནི་འབྱུང་བར་མི་སྲིད་དོ། །རེ་ཞིག་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་དཔྱད་པ་གཞག་ལ། དེ་དག་ནི་རྟག་ཏུ་རང་བཞིན་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། གྲངས་ཅན་གྱི་གཞུང་གི་དོགས་པ་བསུ་བའི་ཕྱིར། ཕ་མའི་ཁུ་བ་ཁྲག་དག་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་གཞན་དང་ལྡན་པའི་ཕ་མ་སྟེ། ཕ་མ་གཉིས་དང་འབྲེལ་པའི་ཁུ་ཁྲག་དག་ལས་ཁུ་ཆུ་དང་ཟླ་མཚན་དག་ལས་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་མགོ་བོ་དང༌། ལག་པ་དང་ལྡན་པའི་ངོ་བོ་མི་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར། དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་གཞན་དང་ལྡན་པའི་ས་བོན་ལས་མཚན་ཉིད་མི་
― DTG108_Page_0154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུན་པའི་ཤིང་རྣམས་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྟག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་མི་རིགས་སོ། །འདི་ལྟར་ཁྱོད་འདོད་པའི་གཙོ་བོ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུའི་ངོ་བོར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོར་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ཅི་བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན། བདག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་ན། འདི་ལྟར་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་མི་རྟག་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཙོ་བོ་ཡང་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན་ན་དེ་ཡང་གང་གི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གང་ཡོངས་སུ་གྱུར་པ་འབྲས་བུ་གསལ་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་བྱ་བ་མེད་པ་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ། ཕྱོགས་གཅིག་ལས་བྱས་པ་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་དབྱེ་བས་ཁྱད་པར་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གཙོ་བོ་དེ་བྱེད་པ་བྱེད་པ་མེད་པ་གཉིད་ཀྱིས་བྱ་བ་དང་བྱ་བ་མེད་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཡིན་ལ། སྣ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་ནི་སྣ་ཚོགས་པར་མི་རིགས་ཏེ། རང་བཞིན་ཐ་དད་པའི་ཉེས་པར་ཐལ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་མེད་ན་སྒྲ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། ཁ་ལས་སྒྲ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྒྲ་ནི་སྐྱེས་བུའི་འབད་པའི་རྩོལ་བ་ལ་རག་ལས་པ་གནས་དང་བྱེད་པ་དང༌། རྐན་དང་མཆུ་སྦྱར་བ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་འདི་ལས་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དངོས་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་སྣང་བ་ན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་ཡོད་ན་ནི་འབྱུང་ལ་དེ་མེད་ན་ནི་མི་འབྱུང་བ་དེའི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་མི་འདོད་ན་དེའི་ཚེ། ཁ་དང་རྫ་རྔ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་མེད་པ་རྣམས་ལས་སྒྲ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་རྣམས་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དེར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བྱ་རྣམས་ནི་བྱ་རྣམས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོའོ། །སྣང་བའི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་དོན་མཐོང་བར་ནུས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ལྟ་ཡིན་ཡང་ཇི་ལྟར་འུག་པ་རྣམས་སྣང་བ་དང་བྲལ་བའི་སྨག་ཏུ་ཟས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཇི་ལྟར་མཐོང་བར་
― DTG108_Page_0155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར། ཁུང་ན་ཁུང་བུར་སྣང་བ་མེད་པར་བྱི་བ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ནོ། །བར་དུ་མ་ཆོད་པའི་དངོས་པོ་མིག་གིས་མཐོང་བ་ཡིན་ན། ཉ་རྣམས་ཀྱིས་ཆུ་ནང་དུ་སྟེ། རྒྱ་མཚོའི་ཆུས་ཆོད་པའི་དངོས་པོ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བར་འགྱུར། དབང་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཡིན་ན། སྦྲུལ་རྣམས་ནི་སྦྲུལ་རྣམས་ཏེ། མིག་གཉིས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང་མཐོང་བར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བུའི་འགལ་བ་གཞན་དང་གཞན་རྣམས་ནི། དངོས་པོ་རྣམས་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་དུ་མར་འཁོར་བར་བསྟན་པ་སྟེ། འགལ་བར་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་རྗེས་སུ་དཔག་གོ །འདི་ལྟར་དངོས་པོ་འདི་དག་གི་དབྱེ་བ་ནི་འགལ་བའི་ཆོས་དང་འབྲེལ་བ་དང་རྒྱུའི་དབྱེ་བ་ལས་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་མི་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་འགའ་ཡང་བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་འགྱུར་རོ། །བྱེ་བྲག་མེད་ན་ཡང་སྣ་ཚོགས་པ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་གཞན་གྱི་རྒྱུར་སྨྲ་བར་ཁས་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་བདེ་བའམ་སྡུག་བསྔལ་བར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་དང་སྣང་བ་དང་མེ་ལོང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ས་བོན་དང་སྡོང་བུ་དང་བུད་ཤིང་གི་བྱེད་པ་རྣམས་མེད་ཀྱང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་ཞར་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུར་སྨྲ་བ་བཀག་ནས། སྔར་བསྟན་པ་ཉིད་བརྟན་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དངོས་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པའི་བྱ་བ་གཞན་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གནས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གོམས་པས་དགྲ་ལ་ཕོག་པའི་སྐྱེས་བུས་གནས་དང་གནས་པ་མ་མཐོང་བའི་འཕེན་ལ་ཤེས་པའི་རྟོག་པ་མ་རྟོགས་པར་ཏེ། ཤེས་པའི་རང་བཞིན་མ་རྟོགས་པར་མི་འཚོར་བར་ཕོག་པ་ནི་མདའ་རྣམས་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་ཅི་ལྟར་འགྱུར། ཆུ་ཡི་རྒྱུན་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཆུའི་རྒྱུན་དང་འདྲ་བར་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་རིག་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན་ནི། དེའི་ཚེ་གང་ཅུང་ཟད་བསྟན་བཅོས་གང་གཟུང་བ་གོམས་པར་མ་བྱས་ཀྱང་མི་འཚོར་ཏེ་དེ་ཉིད་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་སེམས་ལས་བསྟན་བཅོས་ཤོར་བ་ཡང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལས་ཡང་ཅི་ལྟར་གཟུང་དགོས་ཞེས་བྱ་བར་རིགས། གང་
― DTG108_Page_0156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོ་བ་བསྐྱོད་པའི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པར་འདོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རི་བོ་རྣམས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་བྱ་བ་མེད་ན་དེ་རི་བོ་རྣམས་ནི་མཐོ་བར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་སྟེ། རྒྱ་མཚོ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའོ། །ཕྲ་རབ་རྣམས་ནི་འདུས་པ་ཡི་སྟེ། ཕྲ་རབ་འདུས་པའི་དངོས་པོར་གྱུར་པ་གཉིས་འདུས་པ་དང་གསུམ་འདུས་པའི་རིམ་གྱི་ཇི་ལྟར་འབྲས་བུར་བྱེད། གང་གི་ཕྱིར་དེ་རྟག་པའི་ཕྱིར་རིམ་མམ་ཅིག་ཅར་གྱི་དོན་བྱེད་པར་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྣ་ཚོགས་པ་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དབང་ཕྱུག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཡང་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ནུས་དང་ལྡན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དང་གི་སྒྲ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །ནུས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་འབྲས་བུ་བྱས་ན་ནི། དེ་ཉིད་སྨྱོན་པ་བཞིན་དུ་ཡང་སྟེ། སྣ་ཚོགས་འགག་པའི་དུས་སུ་བདག་ཉིད་ཀྱི་འབད་པ་ཇི་ལྟར་འཇིག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་པོ་ཉིད་དུ་མི་རིགས་སོ། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་མི་འདོད་ན་ཇི་ལྟར་སྔགས་ལ་ནུས་པ་ཡོད་ཅེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁབ་ལོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁབ་ལོང་ལ་སོགས་པས་ནི་སྦུར་ལོང་ལ་སོགས་པ་བསྡུའོ། །འདྲེན་པ་ནི་ལྕགས་དང་རྩྭ་འདྲེན་ལ་དེ་བཞིན་དུ་སྔགས་ཀྱིས་དུག་ཞི་བ་དང༌། སྨན་གྱིས་རིམས་སེལ་བར་སུ་ཞིག་གིས་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་ཕྱིར་མ་རིག་སྣ་ཚོགས་པས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གང་ཅུང་ཟད་སྣ་ཚོགས་པའི་དངོས་པོ་ཕྱི་རོལ་དུ་སྣང་བ་དེ་དག་སེམས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པར་བྱའོ། །སེམས་ཉིད་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་སྣ་ཚོགས་པ་སྣང་བ་ལས་ཕྱིའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་ཞིག་མ་རིག་པའི་སྣ་ཚོགས་མ་རྟོགས་པ་དེ་ལ་བདག་གིས་བྱར་ཅི་ཞིག་ཡོད། ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། ཅོག་ཆུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཅོག་ཆུང་ནི་བྱའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེའི་སྒྲ་ནི་ཅོ་གའི་སྒྲའོ། །དེའི་སྒྲ་བརྙན་ནི་ཅོག་ཆུང་གི་སྒྲ་བརྙན་ཏེ་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །ཅོག་ཆུང་གི་སྒྲ་བརྙན་གྱི་གཞན་ཅུང་ཟད་འདི་ལྟར་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་
― DTG108_Page_0157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའི་དོད་དོ། །སེམས་ལས་ཕྱིའི་དོད་དུ་མི་འདོད་ན་ལུང་དུ་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། ཟད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕྱིའི་དོན་མེད་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཟད་པར་སྒོམ་པ་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་སྒོམ་པ་ཇི་ལྟར་རིགས། གང་གི་ཕྱིར་བརྟན་པའི་རང་བཞིན་དངོས་པོ་རྣམས་གཞན་དང་གཞན་དུ་གཞག་པར་མི་རིགས་སོ། །གང་གི་ཚེ་རང་གི་གཞུང་ལ་ཟད་པར་སྒོམ་པ་གྲུབ་པ་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེས་ན་ནི་རྣམ་པ་འདིས་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཟད་པར་སྒོམ་པར་རིགས་སོ། །ཅི་ལྟར་སེམས་འདི་ཉིད་ཤེལ་བཞིན་དུ་ནི་ནོར་བུ་ཤེལ་དང་འདྲའོ། །རྣམ་པ་དུ་མ་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཁྱབ་པ་འཁྲུལ་པ་གོམས་པ་དེའི་ཚེ་ཟད་པར་སྒོམ་པར་རིགས་ཀྱི། ཕྱིའི་དོན་ཁས་ལེན་པའི་རྒྱུས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་ལྟར་ཁྱབ་ཅེ་ན། བག་ཆགས་ཆུ་ལ་ཏིལ་མར་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཆུ་ལ་ཏིལ་མར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བཏབ་པས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པ་དེ་བཞིན་དུ་བག་ཆགས་ཀྱི་ཆུ་ལ་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་མོས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་ངོ་མཚར་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་པ་ཡི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ངོ་མཚར་རྣམས་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ལ་ངོ་མཚར་དུ་བྱེད་པ་ལ་ངོ་མཚར་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན། ངོ་མཚར་ཉིད་དུ་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའི་སྐྲ་ནི། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྗོད་དེ། འདི་ལྟར་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་ཉིད་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ས་དེ་ལས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པས་བསམས་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་ངེས་པར་བྱའོ། །ད་ནི་གཞན་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་གྲུབ་པར་སྨྲ་བ་དགག་པའི་ཕྱིར་དྲིས་པ། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་མིང་གིས་སྣང་བ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རེ་ཞིག་དངོས་འདི་ཡོད་ཡིན་ན་ནི་གནས་པའོ། །དེ་དག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཇི་
― DTG108_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་ངེས་པར་གཟུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་བའོ། །གཞན་གྱི་དོགས་པ་བསུ་ནས་དགག་པའི་ཕྱིར། ཨེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཞེ་ནའི་སྒྲ་ནི་གལ་ཏེའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་རྣམས་སེམས་ཡིན་པར་རྟོགས་ན་དེའི་ཚེ་ཨེ་མ་སྟེ་ངོ་མཚར་བ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ལ་རྒྱུ་མེད་པར་ཁྱེད་སྡང་བར་མི་རིགས་སོ། །གང་ཡིན་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད་དགོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིའི་དོན་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱ། འདི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་བག་ཆགས་སེམས་ལ་གནས་པ་དེའི་ཚེ། དེ་ཉིད་ལས་འབྲས་བུ་འབྱུང་ངོ༌། །ཞིང་ལ་ས་བོན་བཏབ་པས་རིའི་རྩེ་མོར་འབྲས་བུ་མི་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཉིད་དོན་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་ན་དེའི་ཚེ་ཡང་འཛིན་པ་ཉིད་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྱིར་བྱུང་ནས་ཡུལ་རྣམས་འགུལ་བ་ནས་དྲངས་ནས་ཅི་འཛིན་པ་ཡིན་ནམ། གང་གི་ཕྱིར་མ་བཟུང་ན་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རམ། གང་གི་ཕྱིར་བག་ཆགས་ཀྱི་མཐུས་དེའི་རྣམ་པ་དེ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེའི་རྣམ་པ་སེམས་ལ་སྐྱེ་བ་ཉིད་འཛིན་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཅི་སེམས་དེ་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་དམ་འོན་ཏེ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཐོག་མ་ནས་ཡོད་ན་དེའི་རྣམ་པ་ཉིད་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་དུས་ཕྱིས་འབྱུང་བའི་ཡུལ་གཟུང་བ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། གལ་ཏེ་ཐོག་མར་མེད་ལ་ཕྱིས་བྱུང་བས་ཡུལ་འཛིན་ཏོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་དོན་འགག་པའི་ཕྱིར་དེ་གང་གིས་འཛིན་པ་ཡིན། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཡིན་ན་ཕན་པར་བྱ་བ་དང་ཕན་པར་བྱེད་པ་མེད་པས་ཇི་ལྟར་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོར་འགྱུར། དེ་ལྟ་བས་ན་མངོན་སུམ་གྱིས་ཕྱིའི་དོན་མ་གྲུབ་བོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གང་ཞིག་ཡང་རྗེས་སུ་དཔག་པས་ཕྱིའི་དོན་གྲུབ་པར་འདོད་དེ། འདི་ལྟར་ཇི་སྲིད་ཕྱིའི་དོན་གྱིས་རང་དང་འདྲ་བར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་བསྐྱེད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེའི་རྣམ་པར་ཇི་ལྟར་སྣང༌། དེའི་ཕྱིར་དོན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ལ་དོན་གཟུང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་
― DTG108_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ལས་ཀྱང་མ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པས་མ་གྲུབ་ཀྱང་ལུང་གིས་གྲུབ་པོ་ཞེ་ན། ལུང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལུང་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་ཚད་མས་ཕྱིའི་དོན་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མིག་དང་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིར་ལན་སྨྲས་པ། མངོན་སུམ་དོན་ལ་ལུང་ཅི་དགོས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མངོན་སུམ་གྱི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ལུང་གིས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། ལུང་གི་ཚིག་ཀྱང་ག་ལ་ཞེ་ན། མི་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་དངོས་པོ་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ལ་སོགས་པའི་དོན་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ལུང་གིས་གསུངས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་རྟོགས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་ཕྱིའི་དོན་ཡོད་ན་དེ་མངོན་སུམ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་ལུང་གི་ཚིག་གིས་ཅི་ཞིག་བྱ། འོན་ཏེ་མེད་ན་དེ་ཡང་ལུང་གི་ཚིག་གིས་མ་གྲུབ་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དྲང་བའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལུང་གི་ཚིག་གིས་ཀྱང་ཕྱིའི་དོན་ཡོད་པར་མི་འགྲུབ་སྟེ། ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། དྲང་བའི་དོན་ཡིན་ཕྱིར་ཡང་སྟེ། །འདི་ལྟར་དྲང་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དགོངས་པ་ནི་གང་ལ་དགོངས་ནས་སྒྲ་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བོ་གདུལ་བྱའི་ཡུལ་ནི་གང་དག་ལ་བསྟན་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་གང་ལ་བསྟན་པས་གྲུབ་པའོ། །རྒྱུ་ན་ནི་གང་གིས་མངོན་པར་འདོད་པའི་དོན་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །ཡང་འདིར་ནི་དགོངས་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དགོངས་པ་གང་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཁ་ཅིག་གིས་བདག་མཐོང་བ་པོ་ཉིད་དང༌། ཟ་བ་པོ་ལ་སོགས་པར་འདོད་པ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་པ་མཛད་དེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་དབང་པོ་རྣམས་ཡིད་མཐོང་བ་པོ་དང་ཡུལ་གང་ལ་གཞག་པར་བྱ་ཞེ་ན། བསྟན་པ་སེམས་
― DTG108_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཉིད་ལ་ཡུལ་དང་དབང་པོའི་ངོ་བོར་རྣམ་པར་གཞག་གི་ཕྱིའི་དོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་ཅི་ཞེ་ན། རང་གི་ས་བོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་རྐྱེན་གཞན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་སད་པར་བྱས་པས། རང་གི་ས་བོན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འབྱུང་བ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དབང་པོར་བརྗོད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱང་སེམས་ཡིན་ཏེ། བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སྔོན་པོ་དང་སེར་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྐྱེས་པ་ཡུལ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དོན་དམ་པར་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཏུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདི་དག་བློ་ཡི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མིག་དང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཕྱིའི་དོན་ཉིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོར་གྱུར་པ་མེད་དོ་ཞེས་བློས་ངེས་པར་བྱའོ། །དོན་དམ་པར་སེམས་ལ་ཆ་ཤས་མེད་མོད་ཀྱི། འཇིག་རྟེན་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མཁས་པས་དབང་པོ་དང་ཡུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཆ་ཤས་སུ་སེམས་ལ་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཡང༌། འདི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལ་ནི་སེམས་ཏེ། མིག་ནི་དབང་པོར་བརྟགས་པ་དེ་མེད་དོ། །གཟུགས་མིན་ནི་ཡུལ་དུ་བརྟགས་པ་མི་རིགས་པའོ། །སྣང་བ་མེད་ཅིང་ཡིད་བྱེད་མེད་པ་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པར་བརྟགས་པ་མེད་པའོ། །གང་གི་ཚེ་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་བརྟགས་པའི་རྣམ་པ་འཁྲུལ་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པར་ནི་ཆུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། རྨི་ལམ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་དོན་མེད་པ་ལས་དོན་གྱི་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། དེའི་ཚེ་དོན་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་སྣང་ངོ༌། །གང་གི་ཚེ་ཡང་སད་པ་དེའི་ཚེ་ཆུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡིན་ལ་ཕྱིའི་དོན་མེད་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་བསྟེན་པ་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་བྱ་བ་ངེས་པར་ཇི་ལྟར་གྲུབ་ཅེ་ན། བཟང་དང་ངན་པའི་
― DTG108_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲོགས་བསྟེན་ལས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བཟང་དང་ངན་པའི་གྲོགས་བསྟན་པ་ལས་ཏེ། བཟང་པོ་དང་བཟང་པོ་མ་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ་བས་སེམས་ཅན་གྱི་རྒྱུད་ལ་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་པ་དེ་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་སྲོག་ཆགས་རྣམས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་སྤྱོད་པ་བསླབ་པར་འདོད་པ་དེའི་ཚེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང༌། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དབང་གིས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་ཡང་འབྱུང་པོས་གཟུང་སྩོགས་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་འབྱུང་པོས་གཟུང་བ་རྣམས་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཁྲག་ལ་སོགས་པ་འདྲེན་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡིན་ན། ར་ལུག་ལ་སོགས་པ་ཤན་པས་གསོད་ཅེ་ན། ཉེ་བའི་རིམ་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ར་ལུག་རྣམས་གཞན་གྱི་ལུས་དང་ཉེ་བའི་རིམ་པས་གསད་པར་ནི་མི་འདོད་དེ། དེ་དག་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་རེ་རེར་གྱུར་པ་འཇིག་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་གང་ཐོབ་ལ་སོགས་པས་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་པ་ཡིན་པར་རྟོག་ན། དེ་ནི་འཇིག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་གྱོ་མོ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང་ཚུལ་འདིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཚུལ་གཉིས་སུ་མེད་པ་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་གནས་ཏེ། གང་འདི་ནི་གསད་པར་བྱ་བ་དང་གསོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་གཞག་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཀྱང༌། མི་འདོད་པ་ཡི་ལས་ཀྱི་མཐུས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་མི་འདོད་པའི་ལས་ཀྱི་མཐུས་ཏེ། སྔར་བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་མཐུས་འབའ་ཞིག་ཏུ། དྲག་ཤུལ་སྤྱོད་པའི་རྣམ་རིག་ནི། །འཇིགས་པའི་དོན་དུ་འདི་སྐྱེས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ཅིང༌། གནོད་པར་བྱེད་པའི་
― DTG108_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་རིག་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཉིད་ཅེ་ན། དམྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་དམྱལ་བར་དམྱལ་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇིགས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སེང་གེ་དང་སྟག་གི་རྣམ་པར་རིག་པ་སྐྱེའོ། །འདིར་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱིའི་དོན་དུ་སྨྲ་བའི་ཞར་ལ་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་ཆོས་སྣང་བ་ནི་སོ་སོར་སྣང་བའི་སྟེ། དེ་ཁོ་ནའི་གལ་ཏེ་རང་བཞིན་ཉིད་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་གྱི་བརྟགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ། ཡང་དག་དོན་ནི་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཅིས་མི་གྲོལ། །ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་དེ་དག་བརྟགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དོན་དམ་པར་དེས་ཆོས་རྣམས་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ཞེན་པ་བསྐྱེད་ན་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རང་བྱུང་སྟེ། རང་གིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་གྱུར་པ་ནི་རང་བྱུང་ངོ༌། །རང་བྱུང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཐུགས་རྗེས་ཏེ། སྙིང་རྗེས་བྱིས་པ་དེ་དག་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ལ་འགྲོ་བ་འཁྲུལ་པ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དགོངས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་བདེ་བའི་འགྲོ་བ་ལ་ཐུགས་རྗེ་དེ་མེད་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནད་མེད་པ་ལ་སྨིན་པའི་ངག་གིས་ཅུང་ཟད་ཀྱང་བྱ་བ་མེད་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཙམ་ཉིད་དུ་ཁས་མི་ལེན་ན་ཉེས་པ་འབྱུང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གློག་དང་འབྲུག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གློག་ལ་སོགས་པ་རང་གི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་མི་དམིགས་པས་སེམས་ཙམ་ལས་མ་གཏོགས་པར་དེ་དག་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དུ་སྐྱེ་བ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཕྱིའི་དངོས་པོ་རྣམས་ངེས་པར་རང་བཞིན་མེད་པས་མི་འགྲུབ་པ་ནི། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེའི་དོན་ནི་བརྒྱ་ལའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཕྱིའི་དངོས་པོ་རྣམས་གཅིག་ཉིད་དང་རྟག་པར་འགའ་ཞིག་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྲགས་པ་བཞིན་དུ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་འདོད་པའི་དབྱེ་བས་ཏེ། འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པས་ངེས་པའི་དབྱེ་བ་དུ་མར་སྣང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དབྱེ་བ་མཐོང་
― DTG108_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ་འདི་ལྟར་འགའ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བུད་མེད་དུ་གཅིག་པ་ལ་གཞོན་ནུ་དང༌། བར་མ་དང༌། ཚོ་བ་དང༌། སྐེམ་པ་དང༌། སྔོ་བསངས་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཐ་དད་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །འདིས་ནི་ཆ་ཤས་ཅན་རགས་པའི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་བཀག་པ་ཡིན་ནོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་རྣམས་ནི་ཡུལ་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དྲུག་གིས་ཅིག་ཅར་སྦྱར་བ་ཡིས། །ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། སྣ་ཚོགས་རང་བཞིན་ཉིད་གྲུབ་པས། །དེ་ཕྱིར་མིག་དང་རྫས་ལ་སོགས། །བདག་དང་གཞན་སྨྲས་མང་པོ་དག །རང་བཞིན་མེད་པར་མངོན་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་རགས་པ་དང་ཕྲ་བའི་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པས། སེམས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་མོད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་གང་གི་ཚེ་བུད་མེད་ཀྱི་རྣམ་པར་སེམས་ཉིད་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ། ངོ་ཚ་དང་བཅས་འདོད་ཆེན་གྱིས་ཏེ། འདོད་པ་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པས། བདག་ཉིད་བདག་ལ་སུ་ཞིག་ཆགས། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེས་ན་ནི་སྔར་བཤད་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་ཡུལ་ཐམས་ཅད་རང་གི་ངོ་བོ་ཡིན་པར་བློ་ལྡན་ཏེ། བློ་གྲོས་དང་ལྡན་པས་སོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་སྟེ། ཡུལ་གྱི་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཕྱིར། །བྱིས་པ་ལྟ་བུར་འཇུག་མི་རིགས། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡུལ་ཡོད་པས་ཡུལ་གྱི་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཇི་ལྟར་སྤང་བ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རང་གི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕྱིའི་དོན་ནི་མེད་པར་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་རང་གི་རྨི་ལམ་གྱིས་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་ལག་པ་ནི་ལག་པ་སྟེ། ལག་པ་ཡིས་ནི་ལག་བཟུང་ནས། །བདག་གིས་རྐུན་མ་འདི་ཟིན་ཞེས། །སྨྲས་པ་གཞན་གྱིས་སྤོང་བར་བྱེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི། དཔེར་ན་འདི་ནི་རྐུན་མ་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་རྨི་ལམ་གྱིས་འཁྲུལ་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྐུན་མ་ལྟ་བུའི་ཡུལ་འདི་དག་ལ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་རིགས། ཕྱིའི་
― DTG108_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ཡོད་ན་གཅིག་ཅིང་ཐ་མི་དད་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པར་འགལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དུད་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དུད་འགྲོ་ནི་བ་ལང་ལ་སོགས་པའོ། །རྩྭ་སྐམ་པོའི་ཚོགས་ལ་ཟ་བའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་ན། མི་རྣམས་བཟའ་བར་སེམས་མ་ཡིན། །དེ་བས་ན། རྣམ་རྟོག་འཇུག་པ་ངོ་མཚར་ཆེ་སྟེ། མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པའོ། །གང༌། རྣལ་འབྱོར་པས་ཀྱང་བསམ་མི་ཁྱབ། །ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང༌། རི་དྭགས་མེ་མདག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡུལ་ཁ་ཅིག་ན་རི་དྭགས་མེ་མདག་ཅེས་བྱ་བ་མེས་དྲི་མ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། གཞན་དག་ནི་སྲེག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་དེ་དག་མེ་ཟའི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུག་གི་བྱི་བས་སྲོག་ནི་མཐའ་རུ་བྱེད་པའི་དུག་ཟོས་པས་དེ་ནི་འཆི་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན། གཞན་དག་ནི་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། མས་དྲན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་གཞན་དག་ནི་དངོས་པོ་འདི་དག་གིས་འཚོ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་དངོས་པོ་གང་དག་གིས་ཤེ་ན། དེ་ལ་ཉ་དང་བྱ་དང་ཁྱི་དང་སྦྲུལ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་སོ། །མས་དྲན་པས་ཉའི་རྒྱུད་འཚོ་བ་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཚོ་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒོ་ངའི་གནས་སྐབས་ན་བྱ་རྣམས་ནི་རེག་པས་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱི་རྣམས་གཉིད་ལོག་པས་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྲུལ་ནི་བྲང་འགྲོའོ། །ཡང་དག་འགྲོ་སྟེ་རླུང་གིས་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། སྣ་ཚོགས་ལས་ཀྱིས་དབེན་པ་ཡི། །སླཀྵ་མཐོང་ན་གནོད་སྦྱིན་ནི། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ཅི་ལྟ་བུར་མཐོང་ཞེ་ན། འཁོར་གྱི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྲན་གྱི་ཚོགས་དང་བཅས་པས་རང་གི་ཁྱིམ་དང་འདྲ་བར་སླཀྵ་མཐོང་ངོ༌། །གནོད་སྦྱིན་འབའ་ཞིག་གིས་མཐོང་བ་མ་ཡིན་གྱི་གནོད་སྦྱིན་མོས་ཀྱང་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །ཡང་གཞན་དག་གིས་སླཀྵ་ཉིད་དུ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཡི་དྭགས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ཡང་ལས་སྣ་ཚོགས་པས་ཆུ་བོ་གཅིག་ལ་ཡང་རྣག་ཏུ་འབྲུབ་ཅིང་དེ་བཞིན་དུ་བཤད་གཅི་རྙོག་པ་དང་ལྡན་
― DTG108_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན། ཕྱིས་དང་གཅིན་འདྲེས་པའི་རྙོག་པ་དང་ལྡན་པར་ཡི་དྭགས་ཀྱིས་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་བོ་དེ་ཉིད་ལ་མི་ཡིས་ཆུ་བོ་དྲི་མ་མེད་པར་མཐོང་བ་དང་ནི་འཐུང་བ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཕྱིའི་དོན་ཡིན་ན་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན། དགེ་མིན་དགེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བའི་འབྲས་བུའི་རྣམ་པ་ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བསྒོས་པས་ནི་དེ་དང་དེའི་ལས་ཀྱིས་བསྒོས་པས་ཕྱིའི་དོན་སྟོང་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གལ་ཏེ་འདི་ཉིད་ལ་འཇུག་ན། དེའི་ཚེ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ལ་འགལ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་དུ་མར་ཅི་ལྟར་སྣང་ཞེ་ན། ཨེ་མའོ་ཡུལ་ནི་སྣ་ཚོགས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཨེ་མའོ་ནི་ངོ་མཚར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་ཉིད་སྣ་ཚོགས་རྣམས་ཏེ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དོ། །དུས་གཅིག་ལ་ནི་དུ་མ་རུ་སྟེ། སྣ་ཚོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། རོལ་མོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རོལ་མོའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲ་བཞིན་ཏེ་རོལ་མོའི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲ་དལ་བ་དང་དྲག་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་སྣ་ཚོགས་པའི་རྟོག་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དེ་བཞིན་དུ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་དོན་མེད་པ་དོན་བྱེད་པར་མི་རིགས་པ་ནི་འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་པ་ནི། གལ་ཏེ་དོན་ཡོད་དོན་བྱེད་ཉིད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཕྱིའི་དོན་གྱིས་དོན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་མེད་ན་ཡང་དེ་རུ་མི་འགྱུར་ན། དེའི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱི་རྩོད་པ་འཇུག་པར་རིགས་ན། གང་གི་ཕྱིར་ཕྱིའི་དོན་གྱི་སྟོང་པ་ལ་དོན་བྱེད་པར་སྣང་ངོ༌། །གང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། གཞན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་གིས་སེའུ་ནི་བལ་པོ་སེའུ་ལ་སོགས་པ་ཟོས་པས་གཞན་གྱི་ཁ་ནས་ཆུ་འཛག་འགྱུར་ཏེ། རླན་གྱིས་ཁྱབ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དོན་གྱིས་དོན་བྱེད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ན། དེའི་ཚེ་གང་དག་བལ་པོ་སེའུ་ཟ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རླན་འཛག་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པར་རིགས་ཀྱི་ཡང་དོན་གཞན་གྱིས་གཞན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ནི་མི་རིགས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་བྱེད་ཡོད་པས་དོན་
― DTG108_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ། མཚན་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་གིས་གྲུས་ཟ་བ་ལ་གཞན་འགའ་ཞིག་གིས་དྲིས་པ་ན་སྟེ། ཁྱོད་ཅི་ཟ་ཞེས་དྲིས་པ་ན་དེ་ལ་གལ་ཏེ་སེའུ་ཟ་ཞེས་སྨྲས་ན་སྟེ། བལ་པོ་སེའུ་ཟའོ་ཞེས་སྨྲས་ན་དེའི་ཚེ་ཐོས་པས་རླན་གྱིས་བྱ་བའི་འགྱུར་བ་ཅི་མི་བསྐྱེད་དམ། དེ་ལྟ་བས་ན་དོན་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། རྨི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྨི་ལམ་དུ་བདེ་བ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་མེད་ལས་ཏེ། འདོད་པའི་བུད་མེད་དང་ཕྲད་པ་མེད་པར་ཡང་ཁུ་བ་ཤོར་བ་འབྱུང་བ་མིན་ནམ་ཅི། དེ་བས་ན་དོན་ཡོད་པས་དོན་བྱེད་པར་མ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཞིག་རྨི་ལམ་དུ་ཡོད་པའི་ང་རྒྱལ་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བའི་དོན་ལ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ནི་གོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏེ། སྔོན་གོམས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་ནུས་པས་ཡོད་པ་དེ་དག་དཔེ་འདིས་སེལ་ཏེ། དཔེར་ན་གཞོན་ནུ་མ་སྦྲུམ་མ་བུ་སྐྱེས་པ་ནི་འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བ་དེ་ནི་འདི་ལྟར་རིགས་ལྡན་མིན་ཏེ། རིགས་པས་འབྲེལ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་གྱི་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་དུ་ན་གང་གཞོན་ནུ་མ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ལ། བུ་ཡང་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཁང་པའི་ནང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེ་འདིས་ཀྱང་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བའི་དཔེའི་དོན་མེད་པར་སྟོན་ཏེ། དཔེར་ན་ཁང་པའི་ནང་དུ་ནི་ཁང་པའི་ནང་སྟེ། དུས་ཡུན་རིང་པོ་དང་ལམ་དང་རི་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡུལ་རྣམས་ཀྱང་ཅིག་ཅར་རྣམ་པ་ཐ་དད་དེ། སོ་སོའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བ་བསྐྱེད་པ་དེའི་ཚེ་རྨི་ལམ་མཐོང་བ་ཡོད་མིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་བཀག་ནས་རྣམ་པར་རིག་པ་གཞན་ཡང་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་ཡིན་པ་དགག་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རིག་པའང་རྣམ་རིག་གིས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་རིག་པའང་རྣམ་པར་རིག་པར་གཞན་གྱི་དོན་མིན་ཏེ་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡང་འགའ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད་ནས་དེའི་ཚེ་དེའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་ནི་དུས་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་
― DTG108_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །རྒྱུད་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་འདོད་ན་ངེས་པར་རགས་པའི་གནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ངེས་པར་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །རགས་པའི་དངོས་པོ་བཞིན་དུ་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་གྱི་ངོ་བོའི་གནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་གཉིས་ཡུལ་དང་ཡུལ་ཅན་དུ་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ནི་ངོ་བོ་ཡིན་གྱི། དེ་ཡང་འགགས་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པའི་ཕྱིར་མི་རིགས་སོ། །འདས་མ་ཐག་པ་ནི་དེའི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དུ་ན་མིག་གི་དབང་པོ་ཡང་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །སྐད་ཅིག་གཉིས་པ་དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་ཡུལ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་རགས་པའི་གནས་ཐོབ་འགྱུར་ནི་བརྟག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་གཞན་སེམས་དུས་མཉམ་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཡུལ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་གྱི་སེམས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣལ་འབྱོར་བའི་ས་གང་ཤེས་པའང་དེ་ཡང་ཤེས་པ་ཁོ་ན་མིན་ཏེ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། རང་གི་སེམས་ཀྱིས་མོས་པ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་རང་གི་བདག་ཉིད་དེ། རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་འདས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་སྙམ་པ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་དུས་མཉམ་དུ་འཛིན་ཏོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དེ་ལ་ཡང་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཇི་ལྟར་དུས་མཉམ་ཞེས་བྱ། གཞན་ཡང་གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱང་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཇི་ལྟར་ཡུལ་གྱི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་སེམས་ཙམ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཕྱིའི་དོན་མེད་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སེམས་ཉིད་གཟུང་བ་མེད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་གྲུབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ལ་གཟུང་བར་བྱ་བ་དོན་དམ་པར་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོན་པར་མཛད་ཅིང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་བདེན་ཤེས་ཐམས་
― DTG108_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ལ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཆུང་ཟད་ཀུན་རྫོབ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ལ། མཁས་པ་དང་ནི་གཞན་དག་གིས། །གཟུང་བ་དང་ནི་སྟོན་པ་ལ། །མཚུངས་པ་ཁོ་ནར་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། མི་མཉམ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཐ་སྙད་དུ་འཇུག་གི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མཐོང་བས་རྣལ་འབྱོར་བ་རྣམས་སྣང་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྟོང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དང་པོ་རུ་ནི་སྔ་མ་རུའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཕྱིའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པས་སྟོང་ངོ་ཞེས་གང་གི་ཚེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ། མི་སྣང་བའི་འབྲས་བུ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི། གང་ཇི་སྲིད་སྣང་བ་ཁོ་ནའི་འབྲས་ཆེན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཐོབ་པ་འདི་རྣལ་འབྱོར་པ། འཇིག་རྟེན་གཞན་བཞིན་འཇིགས་པ་མེད་དེ་འཁོར་བ་པ་བཞིན་དུ་འཇིགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བ་དེས་འཆི་བའི་ཆོས་ལས་མ་འདས་པ་མ་ཡིན་ནམ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཡང་དེ་ཇི་ལྟར་འཇིགས་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འཆི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་བདག་ཉིད་ཀྱི་འཆི་བ་དང་ནི་སྐྱེ་བ་ཉིད། སྤྲུལ་པ་འདྲ་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐྱེས་བུ་ལྟ་བུར་བཞེད་དེ། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་རྣམ་པ་གང་གིས་ཀྱང་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལམ་ཐོབ་པ་ལའང་འཇིགས་པ་ཡོད་ན་ལམ་ཚོལ་བ་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདི་དག་ལས་ཀྱི་སྤྲུལ་ཉིད་དུ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེས་འདི་དག་ལས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་གྱི་རང་གི་ངོ་བོར་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ས་གསུམ་པོ་ཡང་ཤེས་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཕྱིར་ཡང་འཇིགས་འགྱུར་ན་སྟེ། འཁོར་བ་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཇིགས་པ་དེ་ལྟར་ཡིན་ན། བདག་ཅག་འདྲ་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་མཐོང་བས་ལམ་འདིས་སྤང་བར་འདོད་པ་ངལ་བ་འབྲས་བུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མཐོང་
― DTG108_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བས་བདག་ཉམས་པར་རྟོག་པ་རིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡན་ལག་མཆོག་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡན་ལག་མཆོག་ནི་སྟེ། མགོ་བོ་གཉིས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་མིག་ནི་གསུམ་པ་སྟེ། མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པོ་དེ་དག་མེད་ན་སྐྱེས་བུ་སུ་ཞིག་བཅད་པ་དང་ཕྱུང་བར་དོགས་པར་འགྱུར། དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་མེད་པས་དེའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཇི་ལྟར་གནོད་པར་དོགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གནས་པས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་ཡིན་གྱི། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟས་བློ་དང་ལྡན་པས་ཡུལ་འདི་རྣམ་པར་ངེས། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟས་ནི་སྔར་གསུངས་པའི་རིམ་པས་སོ། །ཡུལ་འདི་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི་ཕྱིའི་དོན་མེད་པར་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །བློ་དང་ལྡན་པ་ནི་མཁས་པའོ། །གལ་ཏེ་ཡང་ལྷག་པའི་དྲི་མ་དང་འདྲེས་པ་རྣམ་པར་བསྒོམས་པས་ཀྱང་ནི་ལྷག་པའི་སྒྲ་ནི་འབྱུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྗོད་དོ། །དེ་ཉིད་ནི་དྲི་མ་སྟེ། ལྷག་པའི་དྲི་མ་རྣམས་སོ། །འདྲེས་པ་ནི་ཕན་ཚུན་འདྲེས་པའོ། །བསྒོམས་པས་ཀྱང་སྟེ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ཤིན་ཏུ་དག་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མས་ནམ་ཡང་དྲི་མ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། སྤྲིན་དུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཅི་ལྟར་ནམ་མཁའ་ནི་ནམ་མཁའོ། །སྤྲིན་གྱི་དུམ་བུ་ནི་སྤྲིན་གྱི་ཆས་མ་དག་པས་དྲི་མ་ཅན་ཉིད་དུ་དེ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་བློ་དང་ལྡན་པ་ལ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་ན། འདི་དེ་ཡིན་ཞེས་དོན་ངེས་པའི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཅི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། འདིར་ནི་མང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདིར་ནི་སྟེ་ཕྱོགས་སྔ་མ་ལ་མང་དུ་སྨྲས་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། གལ་ཏེ་ཁྱི་དང་རི་བོང་རྟ་
― DTG108_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མགོར་སྐྱེས་པའི་རྭ་རྣམས་འགའ་ཞིག་གིས་བསྒོམས་ན་དེའི་ཚེ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡང་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྦལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྦལ་པ་ནི་ཆུ་ན་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་གིས་འདི་ལྟ་བུའི་ཚུལ་དུ་བསྒོམས་ན་དེའི་ཚེ་སྒོམ་པ་གོམས་པས་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། རལ་པའི་ཐོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཁང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁང་པ་མུན་པ་དང་བཅས་པའི་ནང་དུ་དེ་དང་དེ་བརྟགས་པས་ཏེ། མི་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་པའོ། །འཇིགས་པ་ནི་འཇིགས་པས་ནོན་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། རང་སེམས་ངེས་པར་སྣང་བ་ནི། ཞེས་སྨོས་པ་སྟེ། སྐྱེ་བོའི་འཇིགས་པའི་དོན་བྱེད་པ་དང་ལྡན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱིས་པ་ནི་བྱིས་པ་སྟེ། མཐོང་བ་མིན་ནམ་ཅི། དེ་བཞིན་དུ། ཤིན་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པའི་གནོད་སྦྱིན་གྱི་གཟུགས་རང་གིས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བྲིས་ནས་དབེན་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་མེད་པའི་ཕྱོགས་སོ། །གཅིག་པུ་ནི་གྲོགས་མེད་པར་ངེས་ཡང་གནོད་སྦྱིན་འདིས་བདག་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སེམས་པས་རི་མོ་མཁན་འཇིགས་མིན་ནམ་ཅི་སྟེ། ཅི་འཇིགས་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ། སྡོང་དུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འགའ་ཞིག་སྣང་བ་མི་གསལ་བའི་ཕྱོགས་སུ་རིང་པོ་ན་སྡོང་དུམ་དང་ཐག་པ་མཐོང་བ་ལ། སྡོང་དུ་མ་ལ་རྐུན་མ་དང་ཐག་པ་ལ་སྦྲུལ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྟགས་པ་སྟེ། འགའ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེ་བོ་དུ་མ་ལམ་ནས་འགྲོ་བ་ན་འདི་དང་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྟགས་པས་གློ་བུར་དུ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་པར་འཇིགས་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནམ་སྟེ། ཅི་འཇིགས་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་མིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡང་དག་མིན་ཉིད་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམས་སོ། །ཡུལ་རྣམས་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། རང་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་རྟོག་པ་ཉིད་ནི་བཟོ་བོ་སྟེ། རི་མོ་མཁན་
― DTG108_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་འདྲ་སྟེ། དེས་བྲིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱིས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་བླང་བ་དང་དོར་བ་མི་ཤེས་པས། ཅིའི་ཕྱིར་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་ཡུལ་རྣམས་ཀྱིས་བཅོམ་ཞེ་ན། རང་གི་ཉེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་སེམས་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པའི་བག་ཆགས་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་དེའི་ཚེ། རང་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པས་བཅོམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྒྲ་བརྗོད་པས་ཀྱང་ཡུལ་རྣམས་སྣང་བ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། ཉིན་དང་མཚན་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཉིན་དང་མཚན་མོ་མཚུངས་པ་ནི་འདྲ་བའོ། །ལོང་བས་སྔོན་མཐོང་བའི་དོན་ནམ་ནངས་ཞེས་བྱ་བའི་སྒྲ་ཐོས་ནས། སྣང་བ་དང་ནི་བཅས་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུས་དོན་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལོང་བས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཡུལ་དང་དུས་ལ་སོགས་པ་ཡང་གཞན་དུ་སྣང་བ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་དུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་ན་ཡུལ་དང་དུས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་གཞན་དུ་སྣང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སད་པའི་གནས་སྐབས་ལ་ཡང་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་དུབ་པ་ནི་ལམ་རིང་པོས་སྐྱོ་བར་རོ། །ལམ་ཉེ་བ་ལ་རིང་བ་རུ་ནི་སེམས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཡིད་འོང་དང་བྲལ་བས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་བཞིན་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་འདོད་ལྡན་ནི་འདོད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྐྱེས་བུ་ཉིན་གཅིག་སྟེ། ཆུ་ཚོད་གྲངས་དང་མཉམ་པ་ལ་ནི་ཆུ་ཚོད་སུམ་ཅུའི་ཚད་ནི་རང་བཞིན་ཡིན་ན་ཡང་ལོ་སྐོར་བརྒྱ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཏེ། ལོ་བརྒྱར་གྱུར་པར་རོ། །དུས་གང་ལ་ཞེ་ན། ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་བྲལ་བའི་སྟེ། མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་པས་མ་འབྲེལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཇི་ལྟར་བྱེད་ཅེ་ན། དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོན་དམ་པ་མཐོང་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཉིད་དང་དེ་འདྲ་བ་ནི་བརྟགས་པའི་དོན་གྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་འཇུག་གི་དེ་བཞིན་
― DTG108_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ནི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དམ་པ་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྣ་ཚོགས་འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་དག་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྣ་ཚོགས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་རི་མོ་བཞིན་དུ་མཐོང་སྟེ། དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་སྣ་ཚོགས་པ་ཞེ་ན། རྣམ་རྟོག་ཚོན་གྱིས་བྲིས་པ་ནི་སྟེ་བྲིས་པའི་སྒྲས་ནི་རྒྱུ་མཚན་བཤད་དོ། །དེ་ལ་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཚོན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་རི་མོ་སྣང་ལ། དེ་བཞིན་དུ་རྟོག་པའི་ཚོན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་སྣ་ཚོགས་པས་སྣང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ལ་ཡང་འགྲོ་བ་འདི་དག་གིས་འཁྲུལ་པ་བསྐྱེད་དོ་ཞེ་ན། ཨེ་མའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཨེ་མའོ་ནི་ངོ་མཚར་རོ། །སྣ་ཚོགས་ནི་ངོ་མཚར་ཏེ་གཞན་དུ་མ་མཐོང་བའོ། །སྣ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་དུ་མ་ཁམས་གསུམ་པོ་འདི་དག་གོ །མཉམ་དང་མི་མཉམ་མཐོ་དང་དམའ་དང་རྟོགས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པའི་བློ་ལ་འཁྲུལ་བརྒྱས་པའོ། །འདི་དག་ཐོག་མ་མེད་པའི་འཁོར་བ་འདིར་བདག་ཅག་མཉམ་པ་སྟེ། ཅིའི་འགྲོ་བ་རུ་སྐྱེས་པའམ། མི་མཉམ་པ་སྟེ་དམྱལ་བའི་འགྲོ་བར་རོ། །ཡང་དམའ་བ་ནི་དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དྭགས་ལ་སོགས་པའོ། །མཐོ་བ་ནི་ལྷ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་དག་དོན་གྱི་སྒྲུབ་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་ཀྱང་ནི་ཤེས་པས་ཀྱང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་བློ་འཁྲུལ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། སེམས་ཀྱི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དུ་བྲིས་པ་ཡི། ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་དཀྱིལ་ནི་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །དེ་ལ་བྲིས་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྫུན་པའི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་ས་རྣམས་གསུམ་པོ་འདི་དག་བསྡུས་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བརྫུན་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་བསྡུས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་དེ་བདེན་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་རིགས་པ་གཞན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་གྱི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དངོས་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཇི་ལྟར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་རྟོགས་ནས་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་
― DTG108_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིས་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་པར་འགྱུར། དོན་དམ་པ་ལ་ངོ་བོ་གཉིས་ནི་མེད་དོ། །འོ་ན་གང་ལ་དངོས་པོའི་ཐ་སྙད་དུ་བྱ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཉིས་མེད་པའི་སེམས་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང་བརྟན་ངོ་བོའི་ཕྱིར་གང་གི་ཚེ་གཞན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ། དེའི་དངོས་པོའི་སྒྲའི་ཐ་སྙད་དུ་རིགས་ཀྱི་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མིང་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཡང་དངོས་པོ་མེད་དོ་ཞེ་ན། ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་འདི་ཆོས་བརྟགས་པ་བརྫུན་པའི་དངོས་པོ་མིང་དང་རིགས་སྩོགས་ཡོན་ཏན་ནི། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་མཐོང་བ་དེས་ནམ་མཁའ་ལ་རི་མོ་བྲིས་པ་ནི་ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དུ་རི་མོ་བྲིས་ལྟ་བུར་རོ། །དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་དུབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཡོན་ཏན་ལ་འཇུག་གི །གང་གི་ཚེ་ཡོན་ཏན་ཅན་མེད་ན་དེའི་ཚེ་གང་གི་ཡོན་ཏན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་ཉེ་བར་སྡུད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་སོ། །སྣ་ཚོགས་རང་བཞིན་རྣམས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །རང་བཞིན་ངོ་བོ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་གང་གིས་གཞན་དུ་སྟེ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དམ་པའི་དོན་ལས་ལོག་སྟེ། དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་ནས་འགའ་ཞིག་དེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་མི་བྱ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པས། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲར་བསྟན་པ་དེར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སེམས་ཉིད་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཡང་ཀུན་བརྟགས་པའི་སྒྲར་བསྟན་པ་དེར་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཀུན་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་ཁོ་ནར་གྱུར་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་གལ་ཏེ་ཡོད་པར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བ་དང་ནི་འཇིག་པ་དག་འབད་པ་མེད་པར་རང་ཉིད་ཐོབ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་པས་འབད་པ་
― DTG108_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པར་རང་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པ་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ན་འབད་པ་དང་བྲལ་བས་ལུས་ཅན་རྣམས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར། མི་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཅི་སྲིད་རྟོགས་པས་སྒྲོ་བཏགས་པ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་རྟགས་པ་དངོས་པོ་མེད་པ། རིགས་པ་དང་ལུང་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རྣལ་འབྱོར་བས་མི་ཤེས་པ་དེ་དེ་སྲིད་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་ལྡོག་པར་ནི་རིགས་སོ། །གཉེན་པོས་སྒོམ་པ་མེད་པར་དེ་ལྡོག་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ལྡོག་པ་མེད་ན་ནི་བསྟན་པའི་ངོ་བོ་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་དེས་བསྒྲིབས་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གསལ་བ་མ་ཡིན་ན་དེ་བས་ན་ཅི་ལྟར་དོན་དམ་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །གཞན་ཡང༌། འདི་དག་འགའ་ཡང་བྱེ་བྲག་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ཀུན་བརྟགས་པ་འདི་ནི་སྟོང་པ་ཞེས་འདི་གཉིས་ཇི་སྲིད་འགའ་ཞིག་གིས་བྱེ་བྲག་མ་མཐོང་བ་དེ་སྲིད་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་མེད་པའི་བདག་ཉིད་འཐོབ་བོ་ཞེས་གཞན་དག་རྒོལ་བས་ལན་གདབ་པའི་ཕྱིར། གཞན་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་དབང་ཉིད་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་བརྟགས་པ་ཡང་དག་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་མཐོང་བ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་ལ་ངོ་བོ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པ་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་ཡང་དེས་སྟོང་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པས་ཀུན་བརྟགས་པ་བརྟག་ཏུ་མེད་པར་རིག་པས་དཔྱད་ཅིང་དེའི་གཉེན་པོར་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཡང་བསྒོམས་པ་དེའི་ཚེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་མཐོང་བས་སྟོང་པ་ཉིད་ཡང་དག་པ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །ཀུན་བརྟགས་པ་ནི་བརྫུན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བས་དོན་དམ་པ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་དེ་ཉིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཇི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG108_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་འདི་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འཇུག་ཅེས་དྲི་བ་ལ། རང་བཞིན་གསུམ་ནི་མཐོང་བས་སོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལན་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་ངོ་བོའི་སེམས་མཐོང་བར་གྱུར་ན། དེའི་ཚེ་རང་བཞིན་གསུམ་མཐོང་བའི་རྒྱུས་ཏེ། སྔར་བསྟན་པའི་རིམ་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཀྱི་ངོ་བོ་གསུམ་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་འབའ་ཞིག་མཐོང་བར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཇི་སྲིད་དེ་མཐོང་བས་ནི་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་གང་གི་ཚེ་སེམས་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ། དེ་མཐོང་བས་ནི་ཆོས་ཀུན་ལ། །རིལ་པོར་འཛིན་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར། །གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན། གཅིག་ལ་ཐ་དད་མཐོང་བ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་ངོ་བོ་གཅིག་ལ་ཐ་དད་པ་མཐོང་བ་ནི་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་ཚུལ་གསུམ་དུ་གསལ་བར་སྣང་ངོ༌། །འོན་ཀྱང་བག་ཆགས་འཇུག་པའི་ནུས་པ་ཡིས་ཏེ། བག་ཆགས་ཀྱི་ནུས་པའི་མཐུས་དེ་གཉིས་ལས་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ལས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་གསལ་བར་སྣང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱི་མའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་བརྟགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཟུང་བའི་དངོས་པོ་དགག་པའི་ཕྱིར། །ཀུན་བརྟགས་དོན་ནི་ནུབ་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མི་གསལ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ལས་དང་པོར་གཞན་གྱི་དབང་ནི་རབ་ཏུ་གསལ་བར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་གསལ་ཞེ་ན། རང་བཞིན་སྔ་ནས་མ་མཐོང་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྔ་ནས་མ་མཐོང་བ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །གང་གི་ངོ་བོ་མ་མཐོང་བ་དེའི་ངོ་བོས་གཡོ་བ་བཞིན་ཏེ། མི་བརྟན་པའི་ངོ་བོ་ལྟ་བུར་གསལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིམ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རིམ་པ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་རིམ་པས་སོ། །གཟུང་བ་མེད་པས་འཛིན་པ་མེད་པའི་རིགས་པས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་སྟེ་གཞན་གྱི་དབང་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་སྣང་བ་བཟློག་པ་སྟེ་སྤངས་པས་སོ། །གཉིས་དང་བྲལ་བ་ནི་སྟོང་
― DTG108_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ནི་གཞན་དབང་སྟེ་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྙིང་ག་རུ་ནི་འོད་གསལ་སྐྱེས་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་གསལ་བའི་ངོ་བོ་བསྐྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐད་ཅིག་ལ་དེ་མཐོང་བར་བསྟན་པ་ནི། དེ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡང་གང་གི་ཚེ་མངོན་དུ་མ་བྱས་ན་གློག་བཞིན་དུ་མི་བརྟན་ཕྱིར། སྐད་ཅིག་ལ་ནི་འགྲོ་ཞིང་འོང་སྟེ། འགྲོ་བ་དང་འོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདིར་རྒྱུ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུའོ། །ཐོག་མ་མེད་དུས་ཀྱི་གཉིས་པོ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་པོའོ། །གང་གི་ཚེ་ཀུན་དུ་བསླང་བ་དེའི་ཚེ་གཉིས་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བསླད་ཕྱིར་ཏེ། སྐད་ཅིག་ལ་འོང་ཞིང་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གཉིས་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཉིས་གནས་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་སོ། །གཉིས་མེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སོ། །རྗེས་སུ་འབྱུང་བ་ནི་རེས་འགའ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་སྲིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དེའི་དབུས་མ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་སོ། །བརྟན་པར་མ་བྱས་ནི་དངོས་པོ་བརྟན་པར་མ་བྱས་པ་དེ་སྲིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་དེར་འགྲོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་བརྟན་པ་ཉིད་ན། བརྟན་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་ས་བརྒྱད་པར་སྟོང་པ་ཉིད་བརྟན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། མུན་པའི་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་ཉིད་ནི་ཡོད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། འོད་ཟེར་སྟོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་འོད་ཟེར་སྟོང་ལྡན་ནི་ཉི་མ་ཤར་བས་མུན་པའི་འཇུག་པ་ལ་གནས་པའི་སྐབས་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དེ་དང་འགལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་དགག་པའི་ཕྱིར། གནས་སྐབས་དེ་ཡང་མི་ཤེས་པས་ཏེ། གནས་སྐབས་གསུམ་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡང་སྒྲ་སྨོས་སོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གནས་སྐབས་དེ་ཡང་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། བདག་ཅག་འདྲ་བས་མི་ཤེས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྲགས་པ་ཉིད་བཞིན་དུ། །མེད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་མི་བྱ། །འཇིག་རྟེན་རྒྱང་ཕན་པའི་བསྟན་པར་གྲགས་པ་ནི་དོན་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ཅེས་
― DTG108_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲ་སྟེ། དེ་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲས་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཅན་ལས་ཆོས་ཉིད་ནི་གཞན་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་མཐའ་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཡི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོར་རྟོག་པའི་མཐའི་གཡེང་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དེའི་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་དངོས་པོ་མེད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །དངོས་པོ་མེད་པར་རྟོག་པའི་མཐའི་གཡེང་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ཐ་སྙད་དོན་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པར་ཡང་ཤེས་པར་བྱའོ། །དོན་དམ་པ་རྟོགས་ན། རང་བཞིན་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །གང་ཞིག་ཡོད་དང་མེད་པ་ཡིན། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། མཐའ་གཉིས་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། གཅིག་ཀྱང་གཟུགས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁྱོད་དྲན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་འགའ་ཞིག་ལ། ཁྱོད་དྲན་མ་བྱེད་ཅེས་བརྗོད་ན་སྟེ། ཁྱོད་དངོས་པོ་འདི་དྲན་པར་བྱེད་ཅེས་སྨྲ་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་དགག་དབྱེ་ནི་དངོས་པོ་སྟེ་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བློས་མཆོག་ཏུ་དཔྱོད་པས་དྲན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་མེད་པའི་སྒྲས། མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡོད་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཉིས་སྤངས་བ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དགག་པར་བྱ་བ་མི་འབྱུང་བར་གྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཡང་དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀུན་བརྟགས་པ་དེ་ཡོད་པར་གྲུབ་བོ་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྒྲའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་དོན་རྣམས་ཤེས་པ་ནི་དྲན་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི་བློ་ལས་རྣམ་རྟོག་ཀྱང་སྟེ་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཉི་ག་རྣམ་རྟོག་ཆོས་ཡིན་ཕྱིར་ཏེ། སྒྲ་དང་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡོད་པ་གང་ཡིན་མེད་གང་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ཡང་བརྟག་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྟེན་ནི་གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྟེན་ནི་གང་ཞིག་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་བསྒོམས་
― DTG108_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ན་དེའི་ཚེ་ཡང་དེ་བཞིན་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱང་འཐོབ་སྟེ། འདི་ལྟར་མེད་པ་ཉིད་བསྒོམས་པས་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཡང་བསྒོམས་པས་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལས་ལེན་པ་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་རྟག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཚེ་རྟེན་མེད་པས་བརྟེན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་བདེ་སྡུག་ལ་སོགས་མེད་པར་བཞེད་དེ། དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་གང་ཆུང་ཟད་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལྟོས་པས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ་སྐྱེས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། རིང་ཐུང་ལ་སོགས་བྱེ་བྲག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐུང་དུ་མེད་ན་རིང་པོའི་བདག་ཉིད་ཡོད་པར་མི་འགྲུབ་ལ། རིང་པོ་མེད་ན་ཐུང་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། སྐྱེས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་ནི་སྐྱེས་བུ་རྣམས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་ལ་བདེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རང་གི་རྟོག་པས་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་ཉམས་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་གཉིས་པོ་འདི་ནི་ལྟོས་པས་ཡིན་ནོ། །ལྟོས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པས་ཀུན་རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་ལྟོས་པ་ལས་ཀུན་དུ་བྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར། གཅིག་ཉིད་ལ་ནི་མ་ལྟོས་པར། །གཞན་དག་ཁོང་དུ་ཆུད་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་པར་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། ལྟོས་པ་མེད་པར་དངོས་པོ་འགའ་ཞིག་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་དུ་ན་ཐམས་ཅད་རྟག་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཡེང་བ་བཀག་པས་སེམས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་པར་བསྟན་ནས། འདི་ལྟར་མིང་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྒྱ་ཆེར་དགག་པའི་ཕྱིར། གཞན་སེལ་བ་ཡི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་
― DTG108_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་སེལ་བ་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པ་གཞན་སེལ་བའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་མ་དཔྱད་པར་ཏེ། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་རྣམ་པར་མ་དཔྱད་པར་རོ། །བསྟན་པ་ལ་སོགས་སྒྲུབ་པ་ཡིས་ཏེ། སྒྲ་བརྗོད་པ་དང༌། ཉན་པ་དང་དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས། ཁ་ཅིག་འཁྲུལ་པ་ཡང་དག་བསྐྱེད་དེ། དངོས་པོ་མེད་པ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པས་དོན་མེད་པ་ལ་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྒྲའི་ཤེས་པ་ཚད་མར་གྱུར་པ་ལ་འཁྲུལ་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ཞེས་ཇི་ལྟར་བརྗོད་ཅེ་ན། ཡི་གེ་ཚིག་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡི་གེ་ནི་ཨ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚིག་ནི་ཡི་གེའི་སྦྱོར་བ་སྟེ་བུམ་པ་དང་སྣམ་བུ་དང་ཤིང་རྟ་ལ་སོགས་པའོ། །ངག་ནི་ལྷ་སྦྱིན་བ་ལང་དཀར་པོ་ལ་དབྱུག་པས་རྒྱོབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །རྟགས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དང་མ་ནིང་ངོ༌། །ཚིག་ནི་གཅིག་གི་ཚིག་དང་གཉིས་ཀྱི་ཚིག་དང་མང་པོའི་ཚིག་རྣམས་སོ། །བྱ་བ་ནི་འཆང་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །བྱེད་པ་ནི་ལས་ལ་སོགས་པའོ། །འབྲེལ་པ་ནི་བྱ་བ་དང་བྱེད་པའི་འབྲེལ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི། བརྫུན་ཕྱིར་རྗོད་པར་བྱེད་མ་ཡིན་ཏེ། རྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་རིམ་གྱིས་བརྗོད་པ་ན་གང་གི་ཚེ་འཇིག་པ་དེའི་ཚེ། བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་མེད་པའི་ཕྱིར་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མི་དང་པ་དང་འདུས་པའི་ངོ་བོར་མི་དམིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་འདུས་པ་ནི་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་བརྗོད་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཆ་ཤས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དངོས་པོར་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་རྫས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་ལས་ལོགས་ཤིག་པའི་ཡི་གེ་དམིགས་པ་ནི་མེད་དེ། དེ་དག་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་འདི་ཙམ་ཞེས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་མེད་པས་ཐུབ་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྒྲ་ལས་དོན་རྟོགས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དང་དོན་གྱི་ཐ་སྙད་ནི་ལག་པའི་ཐ་སྙད་དང་བརྡ་དང་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྫུན་པའི་ཡི་གེ་ལ་བརྟེན་པས་ཚིག་དང་ངག་དང་རྟགས་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་ཉིད་ཁོ་ན་བརྫུན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཞར་ལ་བྱུང་བའི་
― DTG108_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲའི་བསྟན་བཅོས་མི་རིགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚིགས་བཅད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྲིད་རྐང་པ་ལྔ་འམ་གསུམ་གྱིས་དོན་རྟོགས་པར་གྱུར་ན། དེ་སྲིད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཅིའི་ཕྱིར་མི་འདོད། རྗོད་བྱེད་བརྗོད་བྱ་ལ་ལྟོས་ནས་ཏེ། དེ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་མི་འདོད་ན་དེའི་ཚེ་རྐང་པ་བཞི་པར་ངེས་པ་ནི། མཁའ་འགྲོའི་དམ་ཚིག་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་འདོད་པས་བརྟགས་པར་འགྱུར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱི་བརྡ་སྒྲ་དང་དོན་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་གི་འདོད་པས་བརྟགས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྕི་པ་དང་ཡང་བ་ལ་སོགས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །བརྡ་སྤྲོད་པ་རབ་ཏུ་བརྟགས་པའི་སྒྲའི་སྦྱོར་བ་ཉོན་མོངས་ཤིང་དོན་མེད་པའང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་འགའ་ཞིག་ལག་པའི་ཐ་སྙད་དང་བརྡ་དང་དྲན་པའི་དབང་གིས་ཆོས་རྣམས་གཟུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་ཡུན་རིང་པོར་བྱུང་བ་བྱ་ཀར་ཎ་ལ་སོགས་བ་རྩོམས་པས། སྒྲ་རྣམས་སྦྱོར་བ་ཉོན་མོངས་ལ་སྟེ། སྒྲ་སྦྱོར་བ་དཀའ་བའི་གནས་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཅི་ཕྱིར་བཙུད། །འདི་ནི་སྣ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡང་གང་མི་ཤེས་པ་འགལ་ཞིག་འདྲི་སྟེ། སྣ་གང་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། དེས་ཀྱང་སྣ་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསལ་བར་བརྗོད་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་དེ་ལ་དོན་གོ་བ་སྐྱེའོ། །མགོ་བོ་བསྐོར་བར་གྱུར་པ་ཡི། །ལག་ངར་བཀུག་པའི་ལག་པ་ཡིས། །སྣ་བཟུང་ནས་འདི་སྣ་ཡིན་ནོ་ཞེས། དྲེས་ལ་སུ་ཞིག་སྟོན་པར་བྱེད། འདི་ལྟར་ན་སའི་སྒྲ་བརྗོད་པས་དོན་རྟོགས་ན། ན་སི་ཀའི་སྒྲ་བརྗོད་པ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད། །དགོས་པ་མེད་པའི་སྒྲའི་བསྟན་བཅོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ལ་གུས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་ཡི་བདག་ཉིད་འཇིག་རྟེན་པ། །སྒྲ་དགོད་པའི་ཁྱད་པར་ཤེས་པས་བདག་ཉིད་དང་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་འཇིག་རྟེན་པ། བདག་ཉིད་གུས་པར་འགྱུར་མ་ཡིན། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྲག་གི་དཀྱིལ་གྱི་གབ་ཚེ་བཞིན། །བྲག་གི་དཀྱིལ་གྱི་གབ་ཚེ་ནི་གབ་ཚེའོ། །དེ་ཡང་གང་གི་ཚེ་གསེར་གྱིས་བཀང་བ་བདག་གིས་ཐོབ་སྙམ་དུ་འགའ་ཞིག་སེམས་ནས་དེའི་ཚེ་གུས་པས་སྤོས་དང་མེ་ཏོག་གིས་མཆོད་དེ། ཕྱིས་
― DTG108_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱེ་བ་དང་ནང་ན་སྙིང་པོར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ཆུང་ཟད་མེད་པར་ཤེས་ནས་གུས་པ་མ་ཡིན་པ་ཆེན་པོས་འདོར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྲིད་བརྡའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་དོན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མ་སྐྱེས་པ་དེ་སྲིད་དུ་སཾ་སྐྲྀ་ཏའི་སྐད་ལ་གུས་པར་བྱེད་ཀྱི། ཇི་སྲིད་ཡང་བརྡའི་དབང་གིས་དོན་རྟོགས་པ་དེའི་ཚེ་གུས་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྔར་ནི་སྒྲ་བརྫུན་པའི་ཕྱིར། རྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ནས། ད་ནི་བདེན་པ་ཡིན་དུ་ཆུག་ན་ཡང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞན་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་དང་དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པས་གཞན་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པ། འབྲེལ་པ་མེད་ཕྱིར་མི་རིགས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་འབྲེལ་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་དང་དེ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་དེའི་བདག་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དང་རྗོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དེ་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རལ་གྲི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རལ་གྲི་ནི་གཅོད་པ་སྟེ། གཞན་ལ་སྟེ་སྐྱེས་བུ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྒྱབ་པ་ཡིས། གཞན་དག་ཤིང་ལ་སོགས་པ་གཅོད་པར་བྱེད་དམ་ཅི་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཁ་ཅིག་སྒྲ་དང་དོན་ལ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་འབྲེལ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་དོ་སྙམ་པ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར། མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཕལ་ཆེར་འབྲས་བུའི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བཅས་པར་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང་ལྡོག་པ་མ་མཐོང་སྟེ། ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་བཞིན་ནོ། །ཡང་གང་ཞིག་བྱ་བ་དང་བྲལ་བའི་དངོས་པོ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་དང་བྲལ་བ་དང་སྒྲ་ཐ་མལ་པའི་དབྱེ་བས་དེས་ནི་གང་ཡང་ཐོབ་མེད་དེ། མི་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ནི་རྟག་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཏེ་དངོས་པོ་གང་གིས་དངོས་པོ་གང་ཞིག་སྐྱེད་ཅེ་ན། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་གང་ཞིག་འདིར་སྔར་མ་སྐྱེས་པ་ཕྱིས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་དངོས་པོས་ཡང་དངོས་པོ་རབ་ཏུ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འོན་ཏེ་དོན་མེད་ན་སྒྲ་
― DTG108_Page_0182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་འཇུག་པ་དེའི་ཕྱིར། སྒྲ་འཇུག་པ་ལས་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན། དེ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དབང་གིས་སྒྲ་འཇུག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་རང་གི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེ་མོད་ཀྱི། བརྡ་སྤྲོད་པས་འདོད་པའི་དོན་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་དོན་རྒྱུ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྦྱོར་བ་དང་སྦྱོར་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོའི་འབྲེལ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེ་ན། དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོའི་ནི་བསྐྱེད་པའི་བྱ་བ་བྱེད་པ་རྫོགས་ན་དངོས་པོའི་རང་བཞིན་མིན་ཏེ། གཞན་སྐད་ཅིག་མའི་ངོ་བོ་ནི་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོའི་དུས་ན་དངོས་མིད་ཕྱིར་ཏེ། བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡོད་པའི་དུས་ན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འདོད་པ་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་འདས་པའི་དངོས་ནི་དེ་ཉིད་ཕྱིར་ནི་སྐད་ཅིག་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་ཞེས་ནི་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བརྟགས་པ་ཡིན་ན་ནི། དེ་ཉིད་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་སྟེ་སྔར་བཤད་པའི་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ངོ་བོ་ལ་གཞག་ནས་སྐྱོབ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཏེ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ལ་སོགས་པའོ། །འབྱུང་བ་ཀུན་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ལ་མཁས་པ་ཡིན། །སྒྲའི་དོན་རྣམ་པར་བཅད་པ་ནས་པ་དང་ལྡན་པས་རབ་ཏུ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་གཞན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པར་འདོད་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་སྒྲའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཅིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏེ། གཅིག་ནི་དང་པོ་ལའོ། །བརྒྱའི་བློ་སྐྱེ་མིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཉིས་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་བརྒྱ་རྫོགས་ཀྱི་པར་དེ་ལ་ཡང་རེ་རེ་ལ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བཞིན་ཡང་བརྒྱའི་སྒྲ་ལས་འདུས་པའི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པ་དངོས་པོ་ཡོད་པ་བརྒྱའི་དོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་འཁྲུལ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་སྒྲ་ཉམས་པས་ཀྱང་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། འདི་ལྟར་ཡང་རྟགས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སཾ་སྐྲྀ་ཏའི་སྐད་དེས་དོན་ཁྱད་པར་ཅན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། མཐོ་རིས་
― DTG108_Page_0183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མཐོ་རིས་དང་ས་འོག་ལ་སོགས་པ་མ་མཐོང་བ་དང༌། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་ལ་རྣམ་པ་འགའ་ཞིག་གིས་ལག་པའི་ཐ་སྙད་དང་བརྡས་དེའི་བདག་ཉིད་རྟོགས་འགྱུར་ན། མཐོ་རིས་དང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དོན་དེ་ཉིད་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གླང་པོ་དང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཚིག་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་སཾ་སྐྲྀ་ཏས་ས་སྲུང་གི་བུ་དང་ལྷའི་བུ་མོ་ཁྱད་པར་གྱི་ཁྱད་པར་ཅན་གླང་པོ་དང་བུད་མེད་ཡིན་ལ་སྒྲ་ཉམས་པས་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་གླང་པོ་ཉིད་དང་བུད་མེད་རྟོགས་ཏེ། དེ་ལས་སྔ་ན་མེད་བློ་མེད་དེ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །མཐོ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་འབའ་ཞིག་གིས་མཆོག་ཏུ་སྐྱེ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་རང་གི་མཚན་ཉིད་མཐོང་ནས། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གཞན་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྨྲས་ཏེ། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཐོས་པས་རང་གི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་སོ། །དེ་ལྟར་སྨྱོན་པ་བཞིན་ཏེ་སྨྱོན་པ་ལྟ་བུའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་གཞན་བསྟན་པས་གཞན་མཐོང་ཞིང་གཞན་ཐོས་པས་གཞན་རྟོགས་ཏེ་བདག་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་སྨྱོན་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ་ཞེས་པའི་སྒྲའི་དོན་ནི་གལ་ཏེ་འགའ་ཞིག་སྨྱོན་པར་གྱུར་ནས་བདག་སྨྱོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་སྨྱོན་པར་འགྱུར། འོན་ཀྱང་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གང་འཁྲུལ་པ་དེ་སྨྱོན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟ་བུའི་སྨྱོན་ནད་ཀྱིས་སྨྱོན་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཞར་ལ་བྱུང་བ་ཉེ་བར་བསྡུས་ནས། ད་ནི་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡུལ་སོགས་ངེས་པའི་རྣམ་པར་ནི། །སྩོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་དུས་ངེས་པའི་རྣམ་པ་བཟུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་འགྲོ་བ་གསུམ་པོ་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་མཐུས་རྣམ་པར་རིག་པ་སྣང་བ་ནི་གསལ་བར་རོ། །དེའི་ཚེ་འཁྲུལ་པའི་རང་བཞིན་གཞན་གྱི་དབང་རྣམ་པར་རིག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ནི་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་བརྟགས་པའི་དྲི་མ་དང་
― DTG108_Page_0184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྲལ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་འཁྲུལ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདི་ལྟར་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རིག་པ་མཐོང་པར་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཉིད་དང་མ་བྲལ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །ད་ནི་རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་རང་གི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་དཔྱད་པའི་ཕྱིར། གླང་པོའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་གསུངས་ཏེ། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་གླང་པོ་གཅིག་སྤྲུལ་པ་ལ། སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་ལ་གྲངས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁས་པས་ཀུན་བཏགས་པའི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་དོན་དམ་པར་དོན་སྟོང་པའི་གླང་པོ་ལ་གླང་པོའི་དོན་དུ་སྣང་བ་སྐྱེ་བ་འདིས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་སྣང་བ་ནི་དེ་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། འོན་ཀྱང་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་བརྫུན་དོན་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་དེའི་དངོས་པོ་ནི་གནས་སུ་གྱུར་པ་སྟེ་རྟེན་དུ་གྱུར་པའོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དེ་ཡང་དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་ན། མཁས་པ་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏེ། །དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཡང་དག་མཐོང་བས་སྔར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ནི་སྔར་གསུངས་པའི་རིམ་པས་སོ། །སྒྱུ་མའི་གླང་པོ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བས་དང་པོར་དོན་དུ་འཛིན་པ་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་བ་དེས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གཞན་དབང་དེའི་རྣམ་པ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་དེའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དུས་ཇི་སྙེད་ཅིག་ཅེ་ན། རྣམ་པ་དེ་ཡི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་སེམས་བདུན་པའི་བར་དུ་རྣམ་པ་དེའི་རྙོག་པ་ཡང་སྟེ་དྲི་མ་དང་ལྡན་པར་འཇུག་གོ །ཡང་ཕྱི་ནས་ས་བརྒྱད་པ་ལ་བག་ཆགས་ལྡོག་པས་རྒྱུ་ལོག་པས་འབྲས་བུ་ལྡོག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པ་འདི་སྟེ། དོན་གྱི་དངོས་པོ་མེད་མཐོང་བས་ཏེ་རྩ་བ་དང་བཅས་པར་འདོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་གྱི་རྣམ་པ་གཞན་གྱི་དབང་གིས་སེམས་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་
― DTG108_Page_0185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲེལ་བས་རྟག་ཏུ་འཁོར་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། རྫ་མཁན་གྱི་འཁོར་ལོ་ལྟ་བུར་སེམས་མཐོང་ན་ཡིད་ལྡོག་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཆོས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཕྱིར་ཡང་འཁོར་བར་འཁོར་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། འཁོར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་དབང་གིས་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བ་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རི་མོར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡུལ་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་ཡིན་ཏེ། རི་མོར་བྲིས་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞིན་དུ་གཡོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་བྱ་བ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྫས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །ཡུལ་འགའ་ལ་འདོད་པ་མེད་པས་ན་འདོད་པ་མེད་པའོ། །འཁོར་བ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དང་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་ལེན་ཅིང་འཁོར་བ་འདོར་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དོན་གཞན་རྫས་སུ་ཡོད་པར་མི་རིགས་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་གསུམ་མ་གཏོགས་པར་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མེད་དོ། །ལྷག་མ་མེད་པ་དེ་ཡང་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ནི་མི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་ལྷག་མ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཏེ། དེ་དང་ཐལ་བ་གང་ལ་ཡོད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ནི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །ཡང་དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྟེན་ཡང་སླར་འབྱུང་བའི་ཕུང་པོའི་ཚོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་གང་ཞིག་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐ་དད་པར་གྱུར་ན། དེའི་དེ་
― DTG108_Page_0186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་གཞན་པ་གང་གིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན། ཤེས་པ་གཞན་གྱིས་རང་བཞིན་ངོ་བོ་ངེས་པར་གཟུང་ན་ནི་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་ཏེ། འོན་ཏེ་ངེས་པར་གཟུང་ན་ནི་དེའི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་འདུས་བྱས་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། དེ་ལྟ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དངོས་པོ་དེ་ལེན་པར་རྣལ་འབྱོར་པ་སུ་ཞིག་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དམ་པ་ལ་གནས་ན་དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བས་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། སྨོན་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའོ། །འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུས་སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་ངོ༌། །ཅི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། ཉི་མ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་འཇིག་རྟེན་གྱི་མུན་ནག་སྨག་སེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མི་ཤེས་པའི་མུན་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་བྱུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡང་གང་གི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཁོ་ན་དོན་དམ་པ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱེད་པ་པོའི་སྐྱེས་བུའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་མཐོ་རིས་དང་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོབ་པས་གསུངས་པ་དེ་ཡང་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་སྟེ། བརྟགས་པ་ཁོ་ནར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །ལས་འབྲས་བུ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྙེད་བསྟན་པ་དེ་སྙེད་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་ནི་དགེ་བའི་བྱ་བ་རྣམས་ནི་མི་བརྗེད་པའོ། །ཆོས་མིན་དེ་ལས་བཟློག་པའོ། །དཀའ་ཐུབ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པའོ། །གཏོང་བ་ནི་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པ་སྟེར་བའོ། །བསྡམས་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་མི་དགེ་བ་ལས་ལྡོག་པའོ། །དེས་བསྡམས་པ་ནི་གཉེན་པོས་དཀའ་བ་ལས་ལྡོག་པའོ། །དུལ་བ་ནི་སེམས་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །དུད་འགྲོ་ནི་བ་ལང་ལ་སོགས་པའོ། །དམྱལ་བ་ནི་མཚམས་མེད་པ་ན་གནས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྦྱིན་
― DTG108_Page_0187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ལས་ཀྱིས་ཟས་སྐོམ་དང་བྲལ་བའི་ཡུལ་གནས་པ་ནི་ཡི་དྭགས་སོ། །ཕུང་པོ་ལྔས་བསྡུས་པ་ནི་མིའོ། །མཐོ་རིས་ན་གནས་པས་ན་ལྷའོ། །འབྱུང་བ་ནི་ས་ལ་སོགས་པའོ། །འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་བ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཕུང་པོ་ནི་གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁམས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པའོ། །ཐུབ་པས་སེམས་ཅན་ལ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་བསྟན་པའོ། །སྟོན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཉན་ཐོས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་པར་བསྟན་གྱི། དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་དམ་པ་ཁོ་ན་འབའ་ཞིག་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་པར་མི་མཛད་པར་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དང་པོའི་ལས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དང་པོར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་དད་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་དང་པོའི་ལས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །དང་པོའི་ལས་ཅན་འཇིག་རྟེན་པ་དེ་དོན་དམ་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ཐབས་ནི་ཀུན་རྫོབ་སྟེ། འདི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྐས་ལ་འཛེག་པའི་རིགས་པས་གསུངས་ཀྱི། ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཡོད་པར་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ནི་ཀུན་རྫོབ་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བྱིས་པས་བརྗོད་པ་དང་འདྲ་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པ་མཐར་ནི་ཐམས་ཅད་འཇིག་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་དཔྱད་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་བློ་ལ་གནས་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་མིན་ཏེ་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མིན་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་དཔྱད་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་དཔྱད་དུ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅུང་ཟད་གཞན་ཡང་སྟེ་དོན་དམ་པ་གསལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་ནམ་མཁའ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དཔྱད་དུ་མེད་པ་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་གོ་འཕང་ལ་གནས་པ། དེ་ནི་ནམ་མཁའ་གསལ་བའི་དངོས་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བདག་ཉིད་ནི་གང་ཟག་གོ །
― DTG108_Page_0188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་མེད་པ་གསལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་བསྟན་པ་དེ་ནི་བདག་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་མཐོང་བ་པོ་ལ་སོགས་པར་འགའ་ཞིག་འདོད་པས་ཡང་གང་གི་ཚེ། མིག་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེའི་ཚེ་བདག་གང་ཟག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་གྲུབ་པའོ། །གལ་ཏེ་མིག་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ཞིག་མི་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་སེམས་ཉིད་གང་གི་ཚེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་གྲུབ་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདི་ལ་རྩོད་པ་མེད་དོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་བདེ་བར་གནས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཇི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་གྱི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་མི་དམིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་འདི་ལ་ཤེས་བྱ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་གཉི་ག་མི་དམིགས་སོ། །གཞན་གྱི་ལམ་ལ་བརྟེན་པའི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་ཉེ་བར་བཅོམ་པར་མཐོང་སྟེ། བཞད་གད་བཞིན་ཏེ་ཁྲེལ་བགད་དང་འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཐོང་ཞེས་བྱའོ། །འགོ་བ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། ཞི་བ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཞི་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་ལས་རྒྱལ་བར་མ་བྱས་པས་ཞི་བ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་དེ་གཟུང་བའི་རོ་གཅིག་དངོས་ཏེ་ལམ་གཞན་བཟུང་བས་རོ་གཅིག་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དྲན་ནས་གང་གི་སེམས་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟེ། གདོན་མི་ཟ་བར་ངོ་མཚར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་
― DTG108_Page_0189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བདག་མེད་པ་ཡིན་ན་ཆོས་འགའ་ཡང་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྩོམ་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འདི་ཀུན་སྟོང་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཞེས་བྱ་བ་འདིའི་ཕྱིར་ལན་འདེབས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་ཕྱིར། །བྱ་བ་ལྷག་མ་མེད་པའི་ཕྱིར། དོན་བྱས་པ་དགོས་པ་བྱས་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་སྟོང་པ་མཐོང་བ་ཡིན་པ་དེའི་ཆོས་ཀྱི་རྩོམ་པ་དོན་མེད་པ་བདེན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སྡིག་པ་སྤོང་བར་མི་བྱེད་དམ་ཞེ་ན། དེ་ཚེ་སྡིག་པའི་རྩོམ་པ་ཡང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལྟ་བ་ལ་གནས་པ་དེའི་ཚེ་སྡིག་པའི་རྩོམ་པ་ནི་སྡིག་པ་བྱེད་པའི་རྩོམ་པའོ། །དེ་ཡིས་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ཅན་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་བསྒྲིབས་པས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་གྱི། ཡང་གང་ཞིག་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་མི་དགེ་བ་རྩོམ་པར་ཇི་ལྟར་འགྱུར། དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་ལག་པ་སྟོང་པའི་ཕྱིར་ཆང་པ་མི་འཆང་བ་དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བྱ་བ་ལ་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་མཐོང་བས་བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པ་ལས་འདའ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་རྟོག་པའི་ནང་དུ་ལྷུང་བ་ནི་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཞན་ཉིད་འགྱུར་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་འཁོར་བ་འདིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོས་དེ་དག་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་མཐོང་ངོ༌། །འདི་ལྟར་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུས་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུས་མཐོ་རིས་ལ་སོགས་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་
― DTG108_Page_0190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ཏོ། །ད་ནི་འཁོར་བའི་ལས་དང་འབྲས་བུ་རྟོག་པའི་རང་བཞིན་ལ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དཔེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་གྱི་ནང་ན་བྱས་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱིས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་མཐོ་རིས་དང་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆུང་ཟད་ཀྱང་མི་དམིགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཁོར་བའི་ལས་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་ཡིན་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེར་ན་རྨི་ལམ་ཁོ་ནའི་ནང་དུ་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་མ་སད་པར་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་འཁོར་བའི་ལས་དང་འབྲས་བུ་མ་སད་པར་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་མི་ཤེས་པའི་དོན་ཏོ། །སད་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་སད་པ་ན་རྨི་ལམ་དུ་མཐོང་བ་དོན་མེད་དོ་ཞེས་དེའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཚེ། རྨི་ལམ་འཇུག་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པ་ཉིད་མ་སད་པའི་འཇིག་རྟེན་པས་ལས་དང་འབྲས་བུའི་འབྲེལ་པ་བརྟགས་པ་ཉིད་དུ་ཇི་སྲིད་མི་ཤེས་པ་དེ་སྲིད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སད་པར་གྱུར་ན་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ངོ་བོ་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེས་ན་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་མཐའ་རུ་བརྫུན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྨི་ལམ་གྱི་མཐོང་བ་བརྫུན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོར་རིགས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། གཞན་ལ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོར་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རྨི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྨི་ལམ་མགལ་མེ་མིག་འཕྲུལ་ནི་རྨི་ལམ་དང་མགལ་མེ་དང་མིག་འཕྲུལ་ལོ། །རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པར་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་ཐ་དད་མེད་པ་ནི་གཞན་དག་དང་ཁྱད་པར་མེད་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གང་ཅུང་ཟད་ཅི་མཐོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པར་སྣང་བ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་རིགས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། བདག་ལས་མ་ཡིན་གཞན་ལས་མིན། །གཉི་ག་ལས་མིན་རྒྱུ་མེད་མིན། །དངོས་པོ་གང་ཡང་གང་ན་ཡང༌། །སྐྱེས་པ་ནམ་ཡང་ཡོད་
― DTG108_Page_0191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན། །ཞེས་གཞན་དག་ལས་གསུངས་སོ། །དོན་དེ་ཉིད་དཔེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཉི་མ་གཞན་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཞན་ནི་འདས་པའི་ཞག་དང་དེ་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དང༌། དེས་སད་དེ། སད་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །གང་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་དེ་དག་རང་བཞིན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ན། ཇི་ལྟར་འགས་ཀྱང་བྱེ་བྲག་སྨྲ་བར་མི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྨི་ལམ་དང་གཞན་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་བྱེ་བྲག་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ལས་ནི་རང་བཞིན་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེར་ཡང་གནས་སྐབས་གསུམ་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས་བྱེ་བྲག་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །ད་ནི་རྟེན་ནས་སྐྱེས་པ་རང་བཞིན་མེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་དང་གང་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་དང་གང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པ་དེ་དེའི་རང་བཞིན་ཞི་ཞིང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། སྒྱུ་མའི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན། སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྒྱུ་མའི་ཡན་ལག་སྔགས་དང་སྨན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་བསྩོགས་ནས་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་ངོ་བོར་ནི་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་གནས་སྐབས་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་གང་གི་ཚེ་ལྟོས་པ་དེའི་ཚེ་རང་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་དེའི་ཚེ་ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྣང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྣམ་པ་དུ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་དུ་མ་དང་ལྡན་པའི་གོས་མེར་བསྲེགས་པའི་ཐལ་བར་བྱེ་བྲག་འགའ་ཡང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་དབང་གི་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་པ་དུ་མ་རྣམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མེས་བསྲེགས་ན་བྱེ་བྲག་འགའ་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ། སྣོད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གཉིས་སོ། །དེ་དག་འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མེས་བསྲེགས་ནས་བདག་ཉིད་དེ་ཡང་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོར་འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀྱི་དབུས་སུ་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་
― DTG108_Page_0192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་བསྲེགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུར་ཞེ་ན། མེ་ལྕེ་བཞིན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་ལྕེས་བུད་ཤིང་ལ་སོགས་པ་བསྲེགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །འདིའི་དགོས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཕྱིའི་འཇིག་རྟེན་གཉིས་བསྲེགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཙམ་ཞིག་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་དགོས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཇི་སྲིད་བསྲེགས་པ་ཆོས་གཞན་དང་མཉམ་པར་གནས་པ་ཡང་ཤེས་པ་བསྲེགས་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ཆད་པར་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང༌། ཆུ་ཁམས་གསེར་དང་ནམ་མཁའ་བཞིན། །དྲི་མ་དང་བཅས་པ་དང་དྲི་མ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གང་གི་ཚེ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། དྲི་མ་དང་བཅས་པའི་རྟོགས་པའི་བདག་ཉིད་སྲེག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྲེགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཞིག་ཅེ་ན། རྣམ་པར་དག་ཅིང་དྲི་མ་མེད་པར་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྟོང་ཉིད་མེ་ཡིས་ངེས་བསྲེགས་པར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སྔོན་དུ་གསུངས་པའི་རིམ་པས་འགྲོ་བ་གསུམ་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མེས་བསྲེགས་པར་མཐོང་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་འཁོར་བ་རུ་ནི་གནས་པ་ན། འགའ་ལ་ཡང་ཆགས་མིན་ཏེ་ཆགས་པས་འཆིང་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བསྒོམ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་སྟོང་ཉིད་དེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་དེའི་ཚེ་འདི་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་མིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་བཀག་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ཡང་མིན་ནོ། །བླང་བ་དང་དོར་བར་སྤྱོད་པའང་མ་ཡིན་ནོ། །སྤྱོད་ཡུལ་མིན་ནི་ཡུལ་འགའ་ལ་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཕྲ་མོར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་མ་ཐག་དུ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྟོང་ཉིད་ལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་མེ་ནི་བུད་ཤིང་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ནས་སྲེག་པའི་བྱ་བ་སྤོང་ངོ༌། །ལྷག་མ་མེད་པ་ནི་སྒྲའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་ཕྱིན་ཆད་ནི་དུས་ཕྱིས་ནས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེས་ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་བསྲེག་པ་སྤངས་ནས་དོན་བྱེད་
― DTG108_Page_0193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྤོང་ངོ༌། །ལྷག་མ་མེད་པ་ནི་སྒྲའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟར་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་བའོ། །ཀུན་བརྟགས་དང་གཞན་དབང་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་མེད་དེ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་མེད་པས་ན་གོས་མེད་དོ། །གསལ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆགས་ཡོད་མ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་བུད་ཤིང་མེད་པས་ཕྱིར་ཡང་དུ་བ་འབྱུང་བ་མེད་ཅིང་འབར་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འབར་བ་མེད་པས་རྣལ་འབྱོར་བ་ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་རང་དུ་བྱས་པས་ཞི་བ་མཐོང་བ་ནི་ཐོབ་པའོ། །ཐོབ་པའི་སྒྲ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱར་རོ། །ཞི་བ་དམ་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཉེར་ཞི་ཉིད་དེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལས་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ཤིན་ཏུ་ཞི་བས་རབ་ཞི་ཉིད་དོ། །གཞན་རྗེས་སུ་གདུང་བ་མེད་པས་ན་བསིལ་བ་ཉིད་དོ། །རང་གི་རྒྱུན་མི་བསྲེག་པའི་ཕྱིར་གདུང་མེད་ཉིད་དོ། །ནད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རིམས་མེད་བརྗོད་དོ། །རྡུལ་གྱི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྡུལ་མེད་དོ། །རྡུལ་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དག་པའོ། །གཉིས་སྤངས་པས་ན་གཉིས་མེད་དོ། །འགའ་ལ་ཡང་གནོད་པར་སེམས་པ་མེད་པས་གནོད་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་ཞེས་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་མེད་དོ། །ངར་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་ན་ངར་འཛིན་མེད་དོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་རྒྱ་མཚོ་ཡང་དག་བརྒལ་ལོ། །གང་གི་བདག་དང་བདག་གི་ནི་འཁོར་བར་གནས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྒ་བ་དང་འཆི་བདག་མེད་དོ། །བདུད་རྩིའི་གོ་འཕང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་གོ་འཕང་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཚུལ་དེ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཐོབ་པའོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བ་གཞན་མི་དམིགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཁོར་བར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་བྱུང་བའི་གཞན་དུ་བྱས་པའི་འཁོར་བ་དང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་
― DTG108_Page_0194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་ཞེ་སྡང་དང་འདོད་ཆགས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཆང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། མི་འཛིན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཞེ་སྡང་འདོད་ཆགས་ལ་བཏང་སྙོམས་སྤྱོད། འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མྱུར་དུ་གཞོལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བདེ་བ་ལ་ཆགས་པར་གྱུར་ན། འཁོར་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་ལ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་ཏེ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ལྟོས་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལྟོས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་མཐོང་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གིས་འཇིག་པ་སྟེ། ཟད་པ་ཐོབ་བོ། །སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་ན་ལྟོས་པ་མེད་པ་ནི། ལྟོས་པ་སྤངས་པས་རྟག་ཏུ་འཇིག་པ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཇིག་པ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བསགས་པའི་ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་མི་འགྱུར་བའི་གོ་འཕང་འཐོབ་བོ། །གང་གི་ཕྱིར་འགྱུར་བ་མེད་པར་བཞུགས་ཏེ་སྒྲའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་འགྱུར་བའི་སྤྲོས་པ་སྤངས་པས་འགྱུར་བ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གསལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་པ་མེད་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་འཇིག་པ་མེད་པའི་གནས་ཐོབ་པར་རྣལ་འབྱོར་བ་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ། འཁོར་བའམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འགའ་ལ་ཡང་གནས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་གནས་ཤེ་ན། དབང་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྲིད་འཁོར་བར་གནས་ཀྱི་བར་དུ་དབང་ལ་སྒྲིབ་པའི་བག་ཆགས་སྤངས་པས་དབང་ཐོབ་ཁྱབ་བདག་དབང་བསྒྱུར་ཕྱིར་མི་གནས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། དེ་དབང་ངོ༌། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཐུབ་པས་ན་ཐུབ་པའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་འགྲོ་བ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པའོ། །འདུལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཕྱིར་བརྟུལ་ཞུགས་འཛིན་པས་ན་བྱ་བ་བྱས་སོ། །གང་དུ་བགྲོད་པར་བྱ་བར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་
― DTG108_Page_0195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་གྱིས་ཕྱིར་མི་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་བའི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དབང་ཕྱུག་རྣམ་འཕྲུལ་སྣང་བའོ། །ད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པས་ན་བྱིས་པའོ། །ཡུལ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་པའོ། །སེམས་ནི་མ་སྦྱངས་པ་སྟེ། མངོན་པར་འདུས་མ་བྱས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ཐོས་པ་ཡིས། སྙིང་ནི་གཉིས་སུ་འགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྒྱ་ཆེ་བ་ཡི་ཆོས་ཐོས་ནི། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་ཐོས་པའི་རྒྱུ་དང༌། བཤེས་གཉེན་བཟང་པོ་བསྟེན་པའི་རྒྱུ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིགས་ཀྱི་ནུས་པའི་རྒྱུས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་དག་ཡང་འབར་བྱེད་པ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྲུབ་པའི་ཕྱིར། བརྩོན་འགྲུས་འབར་བར་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་དེའི་རྒྱུ་འདི་དག་གིས་དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ཐོས་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ། རྟག་ཏུ་བརྩོན་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྟོན་པ་དང༌། ཉན་པ་དང་སེམས་པ་ལ་རྟག་ཏུ་སྟེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བརྩོན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་ལྡན་བཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལམ་འདི་ལ་ནི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པས་དེ་རྣལ་འབྱོར་བ་འགའ་ཞིག་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པས་རིང་པོར་མི་ཐོགས་ཆོས་རྣམས་ཀུན་ཏེ། བརྟགས་པ་རྣམས་དུས་དེ་ཉིད་དུ་བདག་མེད་པར་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བསྒོམས་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ནི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ཡང་མ་བསྒོམས་པས་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཆུ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆུ་ནི་གཞོལ་འགྲོའོ། །ཐོས་པ་དང་ནི་མཐོང་བ་ཡིས། །མ་འཐུངས་པར་ཏེ། མ་བྱིན་པར་སྐོམ་པ་ཇི་ལྟར་ཟློག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་བསྒོམ་པའི་རིམ་པ་རྣལ་འབྱོར་བ་ཇི་ལྟ་
― DTG108_Page_0196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུས་བྱ་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚུལ་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་གནས་པའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་ན་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པས་ན་ཤེས་རབ་ལྡན་ནོ། །བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བྱེད་པས་ན་བསོད་ནམས་ཚོགས་ནི་ཡང་དག་བསགས་སོ། །ཡུལ་རྣམས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དུག་བཞིན་དུ་བལྟ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱ་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཆགས་པ་མེད་དེ་འདོད་པ་སྤངས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། ཅི་ལའང་མངོན་པར་དགའ་མིན་ཏེ། །སྲོག་ལ་མངོན་པར་དགའ་མ་ཡིན། ཞེས་གསུངས་སོ། །ད་ནི་གང་དུ་གང་གི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གོམས་པས་སྒོམ་མོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁྱིམ་མམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐོག་མར་ནི་དང་པོར་ཏེ། ཁྱིམ་སྟེ་རང་གི་གནས་སམ་ནགས་ནི་དགོན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གོ་འཕང་ལ་འཇུག་པས་ཏེ། འཇུག་འདོད་པ་དེས་བདག་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དམིགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དམིགས་ནས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར། བློ་དང་དབང་པོ་དང་པོ་དང་ནི་ཡིད་རྣམས་སྤངས། །ལུས་ཀྱི་བྱ་བྱེད་གལ་ཏེ་རང་དབང་བྱེད་གྱུར་ན། །གང་ཚེ་བློ་སོགས་སྤངས་ན་ཆུང་ཟད་ཡོད་མིན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་དངོས་པོ་འདི་དག་ཚོགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པ་འདིས་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བདག་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཟློག་ནས། འཇིག་རྟེན་དོན་ནི་གཙོ་བོར་བྱས། །བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུའོ། །རང་དོན་ཞར་མཛད་ནི་གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པར་བྱས་པའོ། །ཐུགས་རྗེའི་བདག་ནི་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དུའོ། །འཁོར་བ་ལས་གདོན་པའི་ཕྱིར་དང་ཆོས་རྣམས་ནི་བདག་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་བཞིན་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད། །སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་སྐབས་ལྡན་ན་སྟེ། གནས་སྐབས་ཐོབ་པའོ། །ཁྱིམ་པར་གྱུར་བ་ནི་དགོན་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པས་ཀྱང༌། བསྒོམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བློས་རྣམ་པར་དཔྱད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་ནི་བཅས་ནས་སུ། །གཡོ་བ་ནི་གཡོ་བའོ། །སྣའི་རྩེ་མོར་ཡིད་བསྡུ་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་གཉིས་ཏེ། གཟུང་
― DTG108_Page_0197 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་འཛིན་པའི་ངོ་བོ་རྣམ་པར་སྒྲོ་བཏགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ནི་ངོ་བོ་གཅིག་གོ །ཀུན་བརྟགས་པ་དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་གྲུབ་བོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་གཞན་དབང་གི་སེམས་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ངོ་བོ་གཉིས་པ་གསལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་ཚེ་ཀུན་བརྟགས་པ་མེད་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་སྒྱུ་མ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སྒོམ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རང་གི་གནས་སུ་ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་ལ་དམིགས་ན་རྩེ་གཅིག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྣའི་རྩེ་མོར་གཏད་པར་བྱའོ། །ད་ནི་དམིགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ལོངས་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་ནི་ཕྱི་རོལ་ལོ། །ཉེར་གནས་པ་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་སྣང་བའི་ཕྱིར་བརྫུན་ནི་མི་བདེན་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་སླུ་བ་ནི་ཡུལ་མེད་ཀྱང་དེ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། ཇི་ལྟར་སྣང་བའི་རང་གི་སེམས་གང་དང་གང་གི་མིང་གི་སྣང་བ་དེ་དང་དེའི་མིང་གིས་དམིགས་པ་མདུན་དུ་བྱས་ནས་ནི་སྟེ། དེ་དག་ཉེས་པ་དང་ལྡན་པར་བསྒོམ་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་སྤྱིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཁྱད་པར་བསྟན་པར་དམིགས་ཀྱིས་དགག་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་འདོད་ཆགས་ཅན་དེས་འདོད་ཆགས་གནས་ལ་ནི་བུད་མེད་ལ་སོགས་པ་རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་མདུན་དུ་དམིགས་པར་མི་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡང་བ་སྟེ། སྡང་བའི་རྒྱུ་དགྲ་ལ་དམིགས་པར་མི་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཉེ་བ་དང་ལྡན་པ་ལས་ཞེ་སྡང་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྨོངས་མི་བྱ་སྟེ་གཏི་མུག་བསྐྱེད་པ་མུན་པ་དང་བཅས་པ་རྟོག་པ་མེད་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་དམིགས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རབ་ཏུ་དགག་པའི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་འཆད་དེ། ཆགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདོད་ཆགས་ཅན་གང་ཞིག་ཡང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གནས་པ་དེ་དང་མཐུན་པར་བུད་མེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གལ་ཏེ་དམིགས་པར་བྱེད་ན། དེའི་ཚེ་འདོད་
― DTG108_Page_0198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་ཀྱིས་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཞེ་སྡང་ཅན་ལ་སྡང་བས་དང༌། །རྨོངས་པ་གཏི་མུག་གིས་ནི་ཉམས། །གང་གི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་ཤིན་ཏུ་སྟེ། ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་ཉོན་མོངས་པ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མི་བརྟན་ཕྱིར། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་བརྟན་པ་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་གང་ཞིག་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་མི་བརྟན་ཕྱིར་ཏེ། ཞེས་ཐར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཉམས་བྱས་ནས། །ཉམས་པའི་སྒོ་ནི་དེ་དང་དེས་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པས་རྣལ་མའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྤངས་ནས་གཞན་དག་ཉིད་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་རབ་ཏུ་རྟོགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྨོངས་པའང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རྨོངས་པ་ནི་རྨོངས་པའི་བདག་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །འདུ་ཤེས་རྨོངས་པའི་ཕྱིར་ནི་རྨོངས་པའི་རྒྱུའི་ཕྱིར་རོ། །རྨོངས་པའི་དངོས་པོ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་སྤངས་ནས་གཞན་བདག་དང་བྱེད་པ་པོ་སེམས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤིན་ཏུ་མུན་ནག་སྨག་ཏུ་ལྷུང་སྟེ་མ་རིག་པའི་མུན་ནག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་ལྷུང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་པར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རིགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མཁས་པ་ནི་བློ་ལྡན་ནོ། །དམིགས་པའི་གནས་ནི་བུད་མེད་ལ་སོགས་པའོ། །བཟློག་ནི་གཉེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱ་བའོ། །ཉོན་མོངས་ཆུང་ཟད་གོམས་པའི་ས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། མེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྣུམ་ནི་མར་གྱི་ཐིགས་པ་སྟེ། །ཉུང་དུས་ཀྱང་མེ་འབར་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ལེགས་པར་ཐོབ་པས་ཕྱིས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གནས་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་པར་བྱས་ནས་སྤོང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་མཚོན་ཆའི་ཐབས་ལེགས་པར་བསླབས་པའི་མཁས་པ་དཔའ་བོ་སྟེ། གཡུལ་ངོར་ཏེ་གཡུལ་གྱི་ནང་དུ་དགྲ་བོ་རྣམས་བརྡེག་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་
― DTG108_Page_0199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར། སྦྱོར་བ་ལེགས་པར་བྱས་པས་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་གནས་དཔའ་པའི་དགྲ་ལས་ཏེ་དགྲ་གཞན་བཞིན་དུ་ཐབས་བདེ་བས་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པ་ལ་བསྣུན་པར་བྱ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ནི་ལུང་གི་ཚད་མ་ཡིན་ཏེ། མ་ལུས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ལུས་པ་གཟིགས་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་གསུངས་ཏེ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའོ། །སོགས་པ་སྨོས་པས་ནི་ཤེས་བྱ་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་གེགས་སུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པའོ། །དེ་ཕྱིར་འབད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །དེ་དག་ཉིད་ནི་སྤང་བར་བྱ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཞོམ་པར་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཞི་གནས་བསྟན་པས་ལྷག་མཐོང་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྟགས་སྩོགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་བས་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་སེམས་ཀྱི་སྣང་བ་དེ་དག་གསུམ་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དམིགས་པར་བྱའོ། །དོན་འཛིན་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་དངོས་པོའོ། །དོན་དུ་ངེས་སྣང་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོའོ། །དོན་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོའོ། །ད་ནི་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབྱེ་བ་ངེས་པར་ཡང་བསམ་བྱ་སྟེ། འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པར་བྱའོ། །བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་བརྟགས་པའི་དྲི་མེད་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་ནི་དོན་དམ་པའི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྒོམ་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསམ་པར་བྱ་བ་ནི་འབའ་ཞིག་པ་སེམས་པའོ། །ད་ནི་བརྟགས་པའི་དོན་བསམ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གང་སྣང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་སྣང་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བརྟགས་པ་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་དེ་ཉིད་མིན་ཏེ། དོན་དམ་པར་མཐོང་བ་མེད་དོ། །གང་ཞིག་མ་མཐོང་བ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་སོ། །དེ་དེ་བཞིན་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེར་ན་རབ་རིབ་ཀྱིས་འཁྲུལ་པའི་མིག་གིས་སྐྲ་ཤད་མེད་པ་ལ་སྐྲ་ཤད་དུ་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུའོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཚད་མས་མ་གྲུབ་པས་ན་མི་དབེན་
― DTG108_Page_0200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པ་འཁྲུལ་པ་ཙམ་ནི་དངོས་པོའོ། །རྒྱུ་མཚན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མཚན་མར་ཡང་སྟེ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའོ། །མཚན་མས་བཅོམ་པ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱིས་བཅོམ་པའོ། །བག་ཆགས་ཀྱིས་ཡུན་རིང་པོ་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་འཁྲུལ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀྱེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཀྱེ་མ་ནི་ངོ་མཚར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་མིག་བརྫུན་པའི་དབང་གིས་འཁྲུལ་པ་ཡིན། གང་གིས་རིའི་རྩེ་མོར་སྐྲ་མེད་པ་མཐོང་ཞིང༌། རགས་པའི་རི་བོ་མཐོང་མ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་མི་སྣང་བའི་ངོ་བོ་ཀུན་བརྟགས་པ་མཐོང་ངོ༌། །རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་གྲུབ་པ་ནི་མ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཕྱིའི་དོན་སྨྲ་བའི་རྒྱུ་མཚན་ཕོག་པ་ལ་བཞད་གང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར། སྐྲ་ཉག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྐྲ་ཉག་མུ་ཏིག་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ལ། དེ་དག་ལ་གང་གིས་ཕོག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། འགྲོ་ན་འཕོང་སྐྱེན་ནི་འགྲོ་བ་ན་འཕོང་སྐྱེན་པ་བསྟན་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་ནི་འགྲོ་ན་འཕོང་སྐྱེན་ནོ། །མཚན་མ་ལ་ཕོག་ནི་ཕྱིའི་དོན་ལ་རབ་ཏུ་ཕོག་པས་གཉིས་པོ་ཡང་རྐྱེན་མ་ཡིན་ཏེ། ཕོག་པར་བྱས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྐྲ་དང་མུ་ཏིག་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཡུལ་ཡིན་ལ། ཕྱིའི་དོན་མངོན་སུམ་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་ཕོག་པའི་ཕྱིར། དེ་གཉིས་ལས་དེ་དག་རྐྱེན་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་དོན་དེ་ཉིད་རྒྱུན་དང་བཅས་པ་སྤོང་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དོན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དོན་དུ་ལྟ་བ་ནི་ཕྱིའི་དངོས་པོར་ལྟ་བས་ཐམས་ཅད་ཀུན་བརྟགས་པ་ཁོ་ནའི་དོན་ནི་གསལ་བར་སྣང༌། སྣང་བ་ནི་རབ་ཏུ་སྣང་བའོ། །རླུང་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རླུང་གིས་བསྐྱོད་པ་ནི་རབ་ཏུ་བསྐྱོད་པའོ། །དཔའ་ཚོགས་ནི་དཔའ་རླབས་ཀྱི་ཚོགས་གང་ལ་ཡོད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་ནི་གར་མཁན་ཏེ་གར་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རི་དྭགས་ཆུ་བཞིན་ནི་རི་དྭགས་ཆུ་འདོད་པ་བཞིན་ནོ། །རྫིང་བུ་ལ་སོགས་པ་ན་གནས་པའི་ཆུའི་དངོས་པོ་ཡོད་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་ཡང་དག་
― DTG108_Page_0201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཤེས་པས་རྟོགས་པ་མི་སྣང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གཞན་དགོད་པ་བསྟན་པ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་བརྟགས་པར་ལྷུང་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་མཐོང་བའོ། །འབད་མེད་ནི་འབད་པ་དང་བྲལ་བས་སོ། །ཕལ་ཆེར་ནི་ཕལ་ཆེར་རོ། །ཡང་དག་ནི་བདེན་པ་མི་བདེན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡང་དག་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ལ་དངོས་པོར་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །ད་ནི་གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སེམས་ཀྱིས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སེམས་ཀུན་བརྟགས་པའི་རྣམ་པར་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ལ་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་མེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ལྟར་སེམས་པ་དེའི་ཚེ། འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་དུ་དོན་དུ་སྣང་བ་ཡོད་པ་དེ་ལ་དོན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིའི་དོན་གྱི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་བག་ཆགས་ཡིན་ནོ། །ཀུན་བརྟགས་མེད་པས་གཞན་གྱི་དབང༌། །དེ་ནས་སེམས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཉོན་མོངས་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཇི་སྲིད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ས་དང་ཉེ་སྟེ། ས་མ་ཐོབ་པ་དེ་སྲིད་དུ་ས་བདུན་པའི་བར་དུ་གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་སྣང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཚེ་ས་བརྒྱད་པ་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གང་ཐོབ་པ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ལ་གནས། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ། །སེམས་བློ་ལྡན་ལྡན་གྱིས་མཐོང་ནས་གཞན་གྱི་དངོས་ལ་འཇུག་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་ངོ་བོ་ལ་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་ཤིན་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བརྫུན་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་བརྫུན་པའི་བདག་ཉིད་མཐོང་བས་ཡང་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དུ་ཡང་བདག་ཉིད་དང་བཅས་པ་དེའི་བདག་ཉིད་བསྟན་པ་དེའི་ཚེ་རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་བསམ་མོ། །འདི་ལྟར་རྨི་ལམ་གྱི་གཟུང་པ་དང་འཛིན་པ་ཡོད་མོད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་
― DTG108_Page_0202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་ངེས་ཤེས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་གི་ཚེ་རྨི་ལམ་དང་ཆོས་མཐུན་པར་དོན་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ། བརྫུན་པའི་བདག་ཉིད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དེའི་སེམས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་སྣང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གསལ་བར་མི་སྣང་ངོ༌། །གང་གི་ཕྱིར། གཉེན་པོ་ཡིས་ནི་དགག་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་སྨོས་ཏེ་གཉེན་པོ་རྨི་ལམ་གྱི་དཔེས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ད་ནི་མཐའ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ལམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྙིང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་རིགས་པའོ། །སྙིང་པོ་འཛིན་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སྙིང་པོ་འཛིན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་གལ་ཏེ་མེད་པའི་མཐའ་ལ་རེག་ན་མེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཡེང་བས་སེམས་ཀྱིས་རེག་ན་དེའི་དེས་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་ཤིན་ཏུ་དམིགས་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་དམིགས་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དུ་ན་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །འོན་ཏེ་ཡོད་པའི་མཐའ་ནི་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གཡེང་བས་གལ་ཏེ་སེམས་ཀྱིས་རེག་ན་དེའི་ཚེ་དེ་ནི་སྤང་པའི་དོན་ཕྱིར་ཡང༌། སྟོང་ཉིད་ཤིན་ཏུ་དམིགས་པར་བྱ། གང་གི་ཕྱིར་སྣ་ཚོགས་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པའི་ལྟ་བའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་གང་ཚད་མས་ཡོངས་སུ་མ་བཅད་པ་དེ་དགག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི་གཉིས་མེད་པའི་སེམས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པར་མཆོག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དེ་ཉིད་དཔེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྡོ་རྗེ་སྦྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་འགའ་ཞིག་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ཁང་པའི་སྒོ་རྡོ་རྗེ་སྦྱིན་གྱིས་ཉེ་བར་བྱུག་པ་ནས་ཕྱོགས་གཉིས་མ་རེག་པར་ཞུགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་མི་རྟོག་པས་རྣམ་རིག་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟར་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་ཁང་པར་འགའ་ཞིག་ཞུགས་པ་ན་གལ་ཏེ་ཕྱོགས་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་རེག་ན། དེའི་ཚེ་རྡོ་རྗེ་སྦྱིན་གྱིས་བཟུང་བས་ནི་དེའི་ལུས་ནི་སྲེག་པར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་
― DTG108_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྲེགས་ན་དུས་ནམ་ཡང་འཇུག་པར་མེ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་གཉིས་གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་གི་མཐའ་ལ་རེག་ན་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་མི་འཇུག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་མཐོང་བའི་མཚན་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྣང་བ་ཐོབ་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་བས་དེའི་རྟགས་ནི་མཚན་མ་སྟེ། མེད་ན་མི་འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་ཞེ་ན། དངོས་གྲུབ་དང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་གཟུང་བ་ལོག་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་གྱུར་པའི་དངོས་གྲུབ་དང་མེད་ན་མི་འབྱུང་བའི་རྟགས་དེ་དག་ནི་རྣལ་འབྱོར་པས་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དཔེས་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དུ་བ་མི་འཁྲུལ་པ་ལྟར་འདི་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རྟགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་བརྟགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེས་ནི་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་གཟུང་བ་ལ་སྤངས་པ་མེད་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གསལ་བའི་རི་མོ་བཞིན་ནི་བསམ་གཏན་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི་ཇི་སྲིད་བསམ་གཏན་ལས་ན་ལངས་པ་ཡིས་ཀྱང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་མི་གསལ་སྣང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་སྣང་བའི་དངོས་པོ་དངོས་པོ་མེད་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་སྣང་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་རྟག་ཏུ་དངོས་པོ་མེད་པ་རྣམ་པ་དངོས་པོ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པར་འགྲོ་བ་མཐོང་ཞེ་ན། ཟད་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤིང་ཟད་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་བྱ་བ་འགའ་ཡང་མི་བྱེད་ཅིང་མི་དགོས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་ངོ༌། །མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་རོ། །རྙིངས་པ་ལྟ་བུ་ནི་འདི་ལྟར་སྣམ་བུ་ལ་སོགས་པ་བོག་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་མི་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཀུན་ཏུ་ཞིག་པ་ལྟ་བུ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་རྙིངས་པའི་ཁང་པ་ལྟ་བུའོ། །གྲོང་སྟོང་ལྟ་བུར་སྐྱེ་བོས་དབེན་པའོ། །དགའ་བ་མེད་པ་ནི་དགའ་བ་ནི་དགའ་བའི། །དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དགའ་བ་མེད་པའོ། །ཚད་མའི་
― DTG108_Page_0204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་མེད་པ་ནི་རྟེན་མེད་དོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་འདི་དག་དངོས་པོ་མེད་པར་ཡང་མཐོང་བས་འགྲོ་བ་འདི་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྲ་ལས་བྱུང་བའི་འགྲོ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་ཏེ། ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཅི་རི་བཞིན་ཏེ་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་སྲོག་ཆགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་སྒྲ་འདོན་པ་ལ་ཐོས་པ་རྣམས་སྐྱོ་བ་སྐྱེའོ། །འགྲོ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གཞན་ཡང་དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་མེད་པས་ན་བདག་མེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་ཡོད་ན་ནི་བདག་མེད་ན་འདི་ལྟར་ཐ་དད་པའི་རྒྱུས་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་གི་ངོ་བོ་མེད་ན་བདག་གི་བ་ཡང་མེད་དོ། །བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་མེད་པས་ན་མིང་ཙམ་འབའ་ཞིག་ཁོ་ནའོ། །ད་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་རྟགས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གཞན་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྔར་ཀུན་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་བདག་ཉིད་དུ་འགྲོ་བ་མཐོང་བ་ལ། ད་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བ་མཐོང་ཞེས་བྱ་བར་འབྲེལ་ཏོ། །འགྲོ་བ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། རང་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཤིང་རྟ་ལྟ་བུ་རང་གི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཞོན་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་སེམས་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཕྱིའི་དོན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་ནང་དུ་ཞུགས་ལྟ་བུར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། མིག་འཕྲུལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མིག་འཕྲུལ་ལས་བྱུང་བའི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དག་སྣང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་དུ་ཁོ་ན་འཁྲུལ་པ་ཙམ་སྟེ། དངོས་པོའི་རང་བཞིན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་མ་ལུས་མུན་པས་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་མུན་པས་ཁྱབ་པའི་རི་མོ་མི་གསལ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་གཞན་གྱི་དབང་མ་ལུས་པར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་རི་མོ་འགྲོ་བ་དེ་དག་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བག་ཆགས་དང་བཅས་པར་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་མ་སྤངས་པས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བག་ཆགས་དང་འདྲ་བས་ཐམས་ཅད་བྲིས་པ་ལྟ་བུ་རུ་སྟེ་བྲིས་པ་ལྟ་བུ་རུའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱིས་མངོན་པར་ཁྱབ་པས་མཚོན་
― DTG108_Page_0205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོ་ལྟ་བུར་འཁོར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྨི་ལམ་གསལ་སང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་འགའ་ཞིག་རྨི་ལམ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་མཚན་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་ཅན་དུ་ལྡན་པར་སྣང་བ་སད་པའི་དུས་ན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་འགྲོ་བ་སྣང་ཞེ་ན། མཐོང་ནས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་མིག་འཕྲུལ་གྱིས་སྤྲུལ་པའི་གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་མཐོང་བ་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་སླར་མི་སྣང་ངོ༌། །འགྲོ་བ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རྟགས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་དེ་ཉིད་རྣལ་འབྱོར་པས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཤེས་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཤེས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་འགྲོ་བ་ཇི་ལྟ་བུར་མཐོང་ཞེ་ན། ཆ་ཤས་མེད་ཅིང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆ་ཤས་མེད་དེ། ཐོག་མཐའ་མེད་པ་ནི་སྔར་བཤད་པའོ། །རྣམ་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་མེད་ཅིང་དོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཟུང་དུ་མེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པར་གྱུར་ཅིང་སྐྱོ་བ་དང་འཚེ་བ་ལོག་པར་གྱུར་བས་ན་སྐྱོ་མེད་འཚེ་བ་ཡོད་མིན་ནོ། །དབྱིབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རིང་པོ་མ་ཡིན་ཟླུམ་པོར་མིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཉི་མས་མུན་པ་བསལ་བ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཉི་མས་མུན་པ་བསལ་བའོ། །ནམ་མཁའ་ལྟ་བུར་དྲི་མ་མེད་དེ་དྲི་མ་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང༌། མཉམ་ཉིད་ཆོས་ནི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། མཉམ་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །དེ་རྟོགས་པ་ནི་མཉམ་ཉིད་ཆོས་རྟོགས་པའི། །མཉམ་ཉིད་ཆོས་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་དེ་བས་ན་ཡང་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ཡིན་གྱི་མི་མཉམ་པར་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་ལས་འདས་པ་དེས་ཇི་ལྟར་དེ་དག་མཐོང་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པ་དེས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་དུ་ཆོས་འདི་སྣང་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་དེས་མཐོང་བར་
― DTG108_Page_0206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དམ་པའི་དོན་དུ་སྣང་མ་ཡིན་ཏེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པས་ཆོས་ཉིད་མཐོང་བ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དབེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡོད་པའི་ཆོས་རྣམས་མཐོང་བ་དེ་ལྟ་ཡིན་ན་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པར་གྱུར་པར་ཁས་བླང་བར་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཆུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དེ། གང་གི་ཕྱིར་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་བློས་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་སྒྲས་བསྟན་པ་དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྒྲར་བརྗོད་དོ། །སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེས་ཀྱང་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་གྱི་རྣམ་པ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བློ་དང་སྒྲ་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཟློག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་ཉིད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཅི་ལྟར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མིང་གིས་བསྟན་དེའང་ནི་དོན་དམ་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་རྟོགས་པའི་ཆེད་དུ་སྒྲས་དོན་དམ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་ཚིག་གིས་དེ་ཡུལ་མིན་ཏེ། ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ནི་བློའི་ཡང་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །ད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་བསྟན་པ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རིག་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྒྲའི་དོན་དོན་དམ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། རིག་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་བསྟན་པའི་ཆོས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱིས་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པའི་ཕྱིར། ཐུབ་པ་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བསྟན་ཅིང་གསུངས་ཏེ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྟན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཀུན་རྫོབ་ལ་གནས་པ་དེའི་ཚེ་དེས་ཆོས་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་དོན་དམ་པ་གནས་པ་དེའི་ཚེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་རྣམས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་རྣམས་དེས་
― DTG108_Page_0207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་ལྟར་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀུན་རྫོབ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡུན་རིང་འཕེལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡུན་རིང་འཕེལ་བ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་གོམས་པས་སོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་རྨོངས་པ་དགའ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའོ། །སྤྲོས་ལ་སེམས་ནི་ཆགས་པས་ན་སྟེ། དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་རྫོབ་སྒྲ་དང་རྟོག་པ་སྟེ། ད་ལྟར་ན་ཡང་འདི་འཕེལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ཕྱིའི་དོན་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་རྨོངས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ནས། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་པ་བྱིས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། མཚན་མ་དགོད་པའི་དོན་ལ་ནི་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་བ་སྤྱོད་པ་པ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཉིད་དོན་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་གི་ཕྱིའི་དོན་ནི་མེད་དེ་དགོད་པའི་དོན་ལ་མཁས་པ་ཉིད་སུ་ཞིག་ཡིན། གང་གིས་དེ་དག་དུས་གང་དུ་ཡང༌། རྣམ་རྟོག་བྱེ་བྲག་ཞི་མ་ཡིན། །མི་འགྱུར་བ་ནི་གང་དུའང་མེད། །ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་རང་བཞིན་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་སེམས་དམིགས་པས་བཏང་སྙོམས་འདྲ་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། བཏང་སྙོམས་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ཆོས་ཆོས་མེད་ན་གཉིད་ལོག་ལྟ་བུར་འདོད་པ་མེད་པ་ནི་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དུབ་པ་བརྟགས་པ་ལྟ་བུ་དང་སྟེ་ཀུན་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ལ་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པས་དུབ་བ་བརྟགས་པ་ལྟ་བུར་མཐོང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམས་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་མཐོང་བའི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། མིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་མཐོང་བས་མིག་ནི་འཛུམས་པར་བྱེད་མ་ཡིན་དང༌། མགོ་དབངས་མཐོན་པོར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཉིད་ལོག་པ་
― DTG108_Page_0208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་འདྲ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེས་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པའི་དགོས་པ་དང་བཅས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་ཏེ། རྟགས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་དག་ཅེས་བྱ་བ་སྔར་བསྟན་པའི་རྟགས་མཐོང་ནས། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་རྟོགས་ནས། བདག་གིས་དོན་བྱས་དེ་ཉིད་མཐོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ཙམ་གྱིས་དཔའ་བོས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སོ། །ཕྱིར་ཡང་བསྒོམ་པ་འདོར་མ་ཡིན་ནི་ཡོངས་སུ་མི་སྤང་བའོ། །གང་གི་ཕྱིར་མཆོག་ཡོད་ཕྱིར། མཐོང་བའི་ལམ་ལས་བསྒོམ་པའི་ལམ་མཆོག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། དེ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཡང་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་འགས་ཀྱང་བསྟན་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེན་གང་དཔྱད་པར་མི་ནུས་ན་དེ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་མཐོང་བས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་སོ་སོར་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་སྔར་བསྟན་པའི་རིམ་པས་སོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་མཐའ་གཉིས་ཀྱི་དབུས་རྣལ་འབྱོར་པ་གང་གིས་མཐོང་བ་དེས་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པ་འདི་དག་ལ་དེ་དག་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་དང་པོར་དེ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གནས་ཏེ། ཕྱི་ནས་སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་ཏེ། སྙིང་རྗེ་བ་བསྔགས་པའོ། །བདེ་གཤེགས་སྲས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲོག་གིས་ཀྱང་སྟེ། སྲོག་སྦྱིན་པར་བཏང་བའི་བར་གྱིས་སོ། །སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་པ་ལ་བཏང་སྙོམས་ལ་འཛོག་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡུལ་ལ་ཆགས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡུལ་རྣམས་ནི་ནོར་དང་འབྲུ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི་བུ་དང་བུ་མོ་ལ་སོགས་པའི་གཞན་གྱི་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུལ་རྣམས་འགའ་ལ་ཡང་མི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡུལ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། རྨི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ།
― DTG108_Page_0209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔེར་ན་རྨི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་སད་པ་དང་ཡུལ་དུ་མི་སེམས་པ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟུང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ལོག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྒྱ་ཆེ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་བག་མེད་པའི་གནས་དང་ལྡན་ན་འགྱུར་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡང་འབྱོར་པ་ཡང་ནི་རྒུད་པས་འགྱུར་བ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་ནི་སེམས་མཉམ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཚོགས་སུ་བཅད་པ་བཞིན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དུས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དུས་མ་ཡིན་པའི་སྤྲིན་བཞིན་ཡང༌། ག་ལའི་འང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་སྟེ། ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པ་ནས་དེའི་དབུས་སུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་དང་དེ་ངོ་མཚར་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་སྟོན་ཏེ། ངོ་མཚར་ཁྱད་པར་ཅན་སྟོན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེ་ན། འབར་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དུས་ཤེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་གཅིག་ལ་འབར་བ་དང་ནི་ཆར་འབབ་བྱེད་དེ་གདུང་བ་དང་འབབ་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འབར་བ་དང་འབབ་པ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི། ས་ལ་ཡང་ནི་ཆུ་བཞིན་དུ། བྱི་ཟུལ་དུ་ནི་བྱེད་པའང་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་རི་ལ་སོགས་ཞེས་བྱ་བ་མི་འགུལ་བའི་རི་ཡང་འགུལ་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་ནི་འབྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལག་པས་སྡུད་པ་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་བདག་ཉིད་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་སྟེ་ཆུ་ལ་ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་བཞིན་ནམ་མཁའ་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ། སྤྲུལ་པ་ཡིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། སྤྲུལ་པ་ནི་ཚངས་པ་དང་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བའོ། །མཐོང་དང་ཐོས་བྱེད་ནི་ལྷའི་མིག་གིས་ཐག་རིང་པོ་ནས་དངོས་པོ་མཐོང་བ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བས་ཐག་རིང་པོ་ནས་སྒྲ་ཐོས་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་ཡིན་ཏེ། ཐེག་ཆེན་ཚུལ་ལ་སྟེ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་བསྙེན་པ་ལ་རིགས་པ་
― DTG108_Page_0210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་གྱི། ཕྱིའི་དོན་ལ་བརྟེན་པ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ལ་མི་བརྟེན་པས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེ་ལས་ནི་སྔར་བསྟན་པའི་རྒྱུ་ལས་སོ། །གཞན་པའི་ཕྱི་རོལ་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སྒྲས་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་གང་ཞིག་ཅུང་ཟད་མཐོང་བས་ནི་མངོན་བར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་འཕྲུལ་པ་མཐོང་བའོ། །དེ་ཉིད་ནི་དེ་རྣམས་སོ། །ལམ་འདི་ལས་ཡིན་གྱི་གཞན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ལམ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། རང་གི་རོ་ལས་འོངས་པ་སྟེ། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་ཡང་དེ་དག་གི་བསྟན་བཅོས་ལས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་ལམ་མ་བསྟན་པས་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་རང་གི་རོ་ནི་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་གོམས་པས་ལམ་དེ་ཉིད་ལས་འོངས་པ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འགྲུབ་བོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་དངོས་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་ལམ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཅུང་ཟད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པར་བརྟགས་པ་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་བརྟགས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ཐམས་ཅད་གཟིགས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐ་དད་པའི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་གཟིགས་སོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་བརྟགས་པ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་ཉིད་ཕྱིར་ན་དངོས་གཅིག་ཉིད། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའི་ངོ་བོར་གཅིག་པ་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་གཅིག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུས་གཟིགས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་ཉིད་དཔེ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སྟོང་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སྟོང་ཉིད་དོན་གཅིག་ནི་བདག་མེད་པའི་དངོས་པོ་མཐོང་བའོ། །འགྲོ་ཀུན་དོན་ནི་གཅིག་ཏུ་མཐོང་བ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མཐོང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཉིད་དུ་ཞེ་ན། ཕྱོགས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དཔེར་ན་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་ཆུ་འཐུངས་པས་ཆུ་ཐིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོ་མ་ལུས་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་གཅིག་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །
― DTG108_Page_0211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཞིག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པས་མི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དུས་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཐ་དད་པ་ནི་སྔོན་པོ་དང་སེར་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཡུལ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་ལ་སྟེ། ཐ་དད་པའི་ཡུལ་དང་དུས་དང་ནུས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིའི་དོན་དུ་བརྟགས་པ་རྣམས་སོ། །སྟོང་པ་མཐོང་བ་མ་གཏོགས་པར། །སྐྱོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་འཁྲུངས་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཇི་ལྟར་འཁྲུང་བར་འགྱུར། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་མ་མཁྱེན་ན་དེ་སྐྱོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ངོ་བོ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་སྐྱོབ་པས་འགྲོ་བ་གསུམ་པོ་མ་ལུས་པ་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གཟིགས་ཤེ་ན། རང་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། རང་གི་སེམས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་ཉིད་བྲིས་པ་ནི་ཁ་དོག་ཏུ་བྲིས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གསལ་བའི་དབྱིབས་སུ་གནས་ཏེ། དབྱིབས་སྣ་ཚོགས་བཀོད་པ་མ་ལུས་པར་གསལ་བའོ། །གཞན་ཡང་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། སྐྱེ་བ་དུ་མ་གོམས་པས་གསལ། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བ་དུ་མར་གོམས་པའི་ཕྱིར་གསལ་ཏེ། གསལ་བའི་ངོ་བོ་རུའོ། །འདི་ལྟར་ལན་ཅིག་མཐོང་བའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་གསལ་བར་མི་སྣང་སྟེ། ཇི་སྲིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་མ་བལྟས་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་བས་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སྲིད་གསུམ་རི་མོའི་བྱེ་བྲག་བཞིན། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་རི་མོའི་བྱེ་བྲག་ཁ་དོག་ཏུ་བྲིས་པས་གླང་པོ་དང་རྟ་ལ་སོགས་པའི་དབྱིབས་བཀོད་པ་གསལ་བར་སྣང་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་པོ་བྲིས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐ་དད་པའི་ངོ་བོར་འགྲོ་བ་གསུམ་པོ་མཐོང་བ་འདིས་ཁྱབ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་བ་ཉིད་མི་འགྲུབ་པོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་སྐྱོབ་པས་འགྲོ་བ་གསུམ་ཇི་ལྟར་གཟིགས་ཤེ་ན། ཀུན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དེའི་སྤྲོས་པ་ནི་འགྲོ་བ་གསུམ་པོ་དེ་དྲི་ཟའི་གྲོང་ཁྱེར་ལྟ་བུར་བརྫུན་པའི་ངོ་བོར་མཁྱེན་པས་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་མེད་དོ། །མཚན་མ་མི་དམིགས་པས་ན་མཚན་མ་
― DTG108_Page_0212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་དོ། །སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་མེད་པས་ཟད་པ་མེད་དོ། །ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པ་འབའ་ཞིག་གོ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་གསུམ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པར་གྲུབ་བོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ། །ད་ནི་ཉེ་བར་བསྡུ་བའི་ཕྱིར། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་གྱི་དོན་ནོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་ཐུལ་བའོ། །རིམ་གྱིས་བདེ་སྤྱོད་འདོད་པ་མེད་པ་ནི་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ཐུབ་དབང་འདོད་པ་མ་སྤངས་པས་ནི་གང་ལ་མ་སྤངས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཐུབ་དབང་འདོད་པ་མ་སྤངས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལྟར་གཉིས་སུ་མེད་པ་བསྒོམས་པས་གནས་མཆོག་གཞན་གྱི་དོན་ལྡན་ཐོབ་སྟེ། གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་འདིའི་དོན་དང་ལྡན་པའི་མཚན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བདེ་གཤེགས་ཀྱིས་གསུངས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། བདེ་གཤེགས་ཀྱིས་གསུངས་དབྱེ་བ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེས་གྲགས་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ནོ། །འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་སྙིང་པོར་གང་ཅུང་ཟད་གསུངས་པ་དེ་ཐམས་ཅད་འདི་ལ་ཡོད་དེ་འདི་ལྟར། དོན་ཆེན་རྣམ་གསལ་ཚིག་གིས་རབ་སྦྱར་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱན་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་དོན་ཆེན་ནོ། །དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་རྣམ་གསལ་ལོ། །ཚིག་གིས་རབ་སྦྱར་བ་ནི་ཚིག་བཀོད་པ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །ལོག་པའི་ལམ་ཞུགས་པ་ནི་ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མི་ཤེས་མུན་པ་སེལ་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣང་བའི་ཕྲེང་བ་འདི་ནི་བདག་གིས་སྦྱར་ཏེ། དེ་བདག་གིས་བྱས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་དེའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། དངོས་པོ་འཛིན་པ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོའོ། །དེ་སྤོང་བ་ནི་ཟློག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་
― DTG108_Page_0213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་གྱི་ཐོབ་པའི་ཞེན་པ་གཅོད་དེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཞེན་པ་གཅོད་པའོ། །སེམས་ལ་སྣང་བ་འཕེལ་བྱེད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐུགས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བརྒྱ་ཆེར་སྐྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཆེན་པོར་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྲོན་མེ་ཆེན་པོ་སྦར་ན་སྣང་བ་བསྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་སྣང་བའི་ཕྲེང་བས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་སྐྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་སྐྱེད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ལག་ན་གནས་པ་བཞིན་དུ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་རྒྱུད་གནས་ནི་སྣང་བའི་ཕྲེང་བ་འདིས་དེའི་རང་བཞིན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་འདོད་པའི་དངོས་པོ་སྟེར་བའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་རང་བཞིན་དགག་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་ཕྱིར་སྟོན་པར་མི་མཛད་ཅེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཀུན་རྫོབ་ནི་དགོངས་པ་འགའ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཟིགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བསྟན་པ་ནི་སྒྲོ་བཏགས་པ་སྟེ། དེ་ཙམ་གྱི་གསུང་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་དེ་དག་ལ་དོན་དམ་པ་བསྟན་པ་ཅི་ཞིག་བྱ་ཉན་ཐོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་བདེ་བར་གཤེགས་པ་ཉིད་དེ་ངེས་པའི་དོན་ནི་ཕྱིའི་དོན་ལ་དོན་དམ་པར་ཞེན་པའོ། །དེའི་མདུན་དུ་བདེ་གཤེགས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སློབ་དཔོན་གྱི་ཆད་པ་ཕྱེད་པར་མི་མཛད་དོ། །འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་གསལ་བར་མི་མཛད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀོ་ཋ་བའི་ཟས་ཀྱིས་འདྲེས་ན་འབྲས་སཱ་ལུ་མཆོག་གི་དགོས་པ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཕྱིའི་དོན་མེད་ན་དེ་ཇི་ལྟར་སྟོན་ཅེ་ན། གང་ཚེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཀྱེ་འཇིགས་པ་མེད་པ་གང་གི་ཚེ་ཁྱོད་ཀྱིས་འཇིགས་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ནས་ཡི་གེ་ཙམ་ཡང་གསུངས་པ་མི་མངའ་སྟེ། དེ་ཚེ་ཡུན་རིང་ནས་ཉམས་ལྕགས་ཀྱོ་མེད་པ་ཡིས། །ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ཡུན་རིང་ནས་ཉམས་པ་དང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་སློབ་དཔོན་མེད་པའི་ཕྱིར་ལྕགས་ཀྱོ་མེད་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་བརྩོན་པར་བྱེད། ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕྱིའི་དོན་བསྟན་པར་མཛད་ཅེས་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་དགོས་པ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་རང་
― DTG108_Page_0214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་གྲུབ་པའི་མཐའ་གཞན་ལས་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་པ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། སངས་རྒྱས་པ་དང་ནི་སངས་རྒྱས་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ནི་མུ་སྟེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །རྣམ་པར་འབྱེད་པ་གལ་ཏེ་སྟོང་ཉིད་གཅིག་པུ་འདི་ནི་མ་བསྟན་པར་ཏེ། རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་མ་སྨྲས་ན་དེའི་ཚེ། ཞིབ་མོའི་བློ་ནི་དཔྱོད་པར་ནུས་པའི་བློ་གང་ལ་ཡོད་པ་དེ་ཞིབ་མོའི་བློའོ། །ཞིབ་མོའི་བློ་ཡིས་རྣམ་པར་དཔྱད་བྱས་ན། །གྲུབ་མཐའ་ཐམས་ཅད་མཚུངས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ་འདྲ་བར་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དམིགས་པ་གཞན་གྱིས་མི་རིགས་ཀྱི། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཁོ་ནས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གལ་ཏེ་སྟོང་པ་དེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་བརྟགས་དང་མཉམ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ན་ནི་རྟགས་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཚེ་ཐ་དད་བདག་ཉིད་རྒྱུ་མཚན་སྐད་ཅིག་ཏུ་སྟེ། བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། གང་གི་རྒྱུ་ཡིས་སྟོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་ལ་སེམས་ལ་དམིགས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་ཞེ་ན། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པའི་ཕ་རོལ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་གྲུབ་པའི་རྒྱུའི་ཁྱད་པར་ནི་ཤེས་པའི་ང་རྒྱལ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་མུན་པའི་དྲི་མ་ལྷག་པ་ཡིན་པར་འདོད། ཅེས་བྱ་བ་ནི་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལས་ཤིན་ཏུ་ལྷག་པའི་ཤེས་པའི་དྲི་མ་ཡིན་ནོ། །འཆིང་བའི་བདག་ཉིད་ནི་འཁོར་བར་འཆིང་བའི་བདག་ཉིད་དུ་བདག་གིས་ཤེས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་བྱིས་པ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་ནི་བདག་མེད་པའི་ལས་འཐོབ་པས་ཕྱིའི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གནས་སོ། །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་དོན་དེ་ཉིད་དཔེས་སྤྲོས་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཀུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་ཀུན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལོང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་རབ་རིབ་ཅན་གཉིས་པོ་དག་ལས་སྔ་མ་མཆོག་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་བདག་ནི་ལོང་བ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG108_Page_0215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་བདག་གི་ང་རྒྱལ་ལོ་ཞེས་བདག་གི་བའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་སྟོང་ནི་བདག་དང་བདག་གི་ང་རྒྱལ་གྱིས་སྟོང་པའོ། །ཡང་གང་འབྲས་བུ་མེད་པ་སྟེ། སྙིང་པོ་མེད་པའི་མིག་གོ །རབ་རིབ་ཀྱིས་མཐོང་བ་དེ་ནི་བདག་དང་བདག་གི་ང་རྒྱལ་གྱིས་སྟོང་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དང༌། ཕྱིའི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་མི་ཤེས་པར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། གང་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། གང་ཞིག་རང་སྐྱོན་གྱི་ངོ་བོར་མི་ཤེས་པ་སྟེ། ཉེས་པའི་རང་བཞིན་ཕྱིའི་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྐྱོན་དུ་མི་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ལ་གུས་པར་བྱེད་མ་ཡིན། དེ་དག་གིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རོ་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རོ་ཇི་ལྟར་འཐུང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཡང་རྒྱ་ཆེ་བའི་བདག་མེད་པའི་ལམ་ལ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་མ་རྨོངས་པར་གྱུར་ཅེ་ན། ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ནམ་མཁའི་དཀྱིལ་དུ་བྲིས་པ་ལྟ་བུའི་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། གཞན་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཞིག་ཅེ་ན། དངོས་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྤངས་ནས། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོའི་ཁྱད་པར་བྱེ་བྲག་སྟོན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཀྱེ་མ་ཐོག་མར་སྤྲོས་པ་ཐོབ་པའི་འཆད་པ་པོས་ཏེ། དེ་ལྟར་འདས་པའི་འཆད་པ་པོས་ད་ལྟར་གྱི་འཆད་པ་པོ་སྤྲོས་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་དེ་དག་བདག་མེད་པའི་ལམ་མི་མོས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་ཞིག་ཀུན་བརྟགས་པ་དོན་དམ་པར་མེད་པར་མི་འདོད་པ་དེ་དག་གིས་འདི་ཡང་མི་སྲིད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆུ་ནང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཆུའི་ནང་སྦྲུལ་ཞུགས་པ་རྗེས་མཐོང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཕྲེང་བས་རབ་ཏུ་རྒྱན་བྱེད་དང༌། གཞན་ཡང་རྒྱུ་སྤུན་མེད་པའི་སྣམ་བུ་འཐག་པར་བྱེད་པ་ནི་བྱེད་པ་པོའི་དངོས་པོ་བྱེད་པ་
― DTG108_Page_0216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །འདི་སྐད་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ལྟར་དེ་དག་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་དངོས་པོ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡོད་པ་དངོས་པོར་སྟོན་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་རབ་མུ་སྟེགས་པའི་གཞུང་ལས་ཡིད་འཕྲོག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། སུན་འབྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཡང་གང་ཞིག་ཐུབ་པའི་དབང་པོའི་གསུང་ལ་གུས་པ་སྤངས་ནས་སུན་འབྱིན་འདོད་པ་གང་ཞིག་འཛིན་བྱེད་པ་སྟེ། འཛིན་པར་ཞུགས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་མངར་བ་མྱངས་ནས་ཁ་བའི་རོ་བཞིན་ནི། མུ་སྟེགས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ཚིག་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་མ་ཡིན་ཏེ། རྗེས་སུ་མི་འབྲང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་གཞན་ལས་མཆོག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྨོས་ཏེ། ཁྱད་པར་འཕགས་པའི་བུད་མེད་ནི་གཟུགས་དང་ལྡན་པའི་གཞོན་ནུ་མའོ། །འདོད་པ་ནི་དེ་འདོད་པའོ། །གསལ་བའི་རིགས་རྒྱུད་དབང་ཕྱུག་ནི་རིགས་རྒྱུད་དག་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱལ་པོ་ཁྱིམ་འདོད་པ་སྟེ། ཡུན་རིང་པོ་ནས་འདོད་པའོ། །གླང་པོའི་ཁྱུའི་གཙོ་བོ་ནི་གླང་པོའི་མཆོག་སྤངས་ནས་དམན་པའི་བཞོན་པ་སྟེ། བོང་བུའི་བཞོན་པས་སྐྱེས་བུ་སུ་ཞིག་འགྲོ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བུད་མེད་ལྟ་བུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འདོད་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤངས་ནས་ཅི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནམ། སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་དགེ་སློང་ནི། །དགའ་བ་སྦས་པས་མཛད་པ་ཡི། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་དཀའ་འགྲེལ་གྱི། །རྟོགས་དཀའ་ཡིད་ནི་དགའ་བྱེད་མིན། །དེ་གཞུང་ཆུང་ཟད་བཟུང་ནས་ནི། །མཁས་པ་ཡིད་ནི་དཀའ་སྐྱེད་པ། །དོན་གསལ་བ་ཡི་དཀའ་འགྲེལ་འདི། །བདག་གིས་ཡང་དག་སྦྱར་བ་ཡིན། །བདག་གིས་ཆུང་ཟད་འདི་བྱས་པའི། །བསོད་ནམས་བསགས་པ་གང་ཡོད་པ། །དེ་ཡིས་མ་རིག་ལྡོངས་པའི་བློ། །ལུས་ཅན་ཡེ་ཤེས་སྣང་ཐོབ་ཤོག །སྣང་བའི་ཕྲེང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་དཀའ་འགྲེལ་ཡིད་དགའ་བ་སྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དགེ་བསྙེན་བཙུན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་ཀུ་མཱ་ར་ཀཱ་ལ་ཤ་དང༌། དགེ་སློང་ཤཱཀྱ་འོད་ཀྱིས་བསྒྱུར།།
འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ།
སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན།
― DTG108_Page_0217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་གར་སྐད་དུ། སཾ་སྐྲྀ་ཏ་ཨ་སཾ་སྐྲྀ་ཏ་བི་ནི་ཥྩ་ཡ་ནཱ་མ། བོད་སྐད་དུ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ། སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །ཆོས་རྣམས་སྤྲོས་དང་བཅས་པ་ནི། །དཔལ་ལྡན་རང་ཉིད་ཀུན་མཁྱེན་ནས། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་ལ་གསུང་གང༌། །ཐམས་ཅད་རིག་པ་དེ་ལ་འདུད། །ཆོས་ནི་འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས། །མདོར་བསྡུས་ནས་ནི་ཐུབ་པས་གསུངས། །དེ་དག་རྣམ་པར་ངེས་པ་ནི། །བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་དྲན་ཕྱིར་བཤད། །ཆོས་མདོར་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཉིད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་ལ་འདུས་བྱས་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་བླ་ན་ཡོད་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་བླ་ན་མེད་པའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱད་པ་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་རྣམ་པར་བྱད་པ་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་སྤང་བྱ་དང་བླང་བྱའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་བླང་བྱ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་བརྟེན་པར་བྱ་བ་དང་བརྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་བརྟེན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལ་དགེ་བ་ནི་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟར་སོ་སོར་བརྟག་པའི་འགོག་པའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་ནམ་མཁའ་དང་སོ་སོར་བརྟག་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་
― DTG108_Page_0218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་གཏོགས་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་གཏོགས་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཐོབ་པ་དང་ཀུན་འབྱུང་གིས་ཐོབ་པ་དང་འགོག་པས་ཐོབ་པ་དང་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ཀུན་ཏུ་བསྡུས་པ་དང༌། ཚོར་བའི་ཕུང་པོས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། སྣའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། ལྕེའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། དྲིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། རོའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་ཁོ་ནའོ། །ཡང་འདུས་བྱས་ནི། མིག་གི་ཁམས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་ནས། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནས། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནས། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བར་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལ་གཞུང་དུ་འཆད་པར་འགྱུར་བ་གང་འགོག་པའི་བདེན་པས་ཀུན་དུ་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་ནམ་མཁའ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །ཆོས་གཞན་ཐམས་ཅད་
― DTG108_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འདུས་བྱས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ནམ་མཁའ་དང་ནི་འགོག་པ་གཉིས། །འདི་གསུམ་རྟག་ཅིང་འདུས་མ་བྱས། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ། །བདག་གིས་སྟོང་ཞིང་བྱེད་པོ་མེད། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་དང་པོའོ།། །།དེ་ལ་འདི་གསུམ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་འདུས་བྱས་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། མི་རྟག་པའོ། །འདི་རྣམས་སུ་རྒས་པ་བསྡུས་པས་བཞི་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་ཁ་ཅིག་གོ །འདུས་བྱས་ནི་འདི་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ནི་དྲུག་སྟེ། བྱེད་པའི་རྒྱུ་དང༌། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང༌། སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུའོ། །རྒྱུ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་མ་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཁྱད་པར་ནི་འབྲས་བུ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུའི་འོ། །བྱེད་པའི་རྒྱུའི་ནི་བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །སྐལ་བ་མ་ཉམ་པ་དང་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་དག་གི་ནི་རྒྱུ་མཐུན་གྱི་འབྲས་བུའོ།། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་དག་གི་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུའོ། །རྐྱེན་བཞིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུའི་རྐྱེན་དང༌། དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དང༌། དམིགས་པའི་རྐྱེན་དང༌། བདག་པོའི་རྐྱེན་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་འདུས་བྱས་ཀྱི་བདག་ཉིད་རང་གི་ངོ་བོ་ལས་གཞན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བྱེད་པའི་རྒྱུ་སྟེ། སྐྱེ་བ་རྣམས་ལ་གེགས་མེད་པའི་ངོ་བོས་རྣམ་པར་གནས་པས་སོ། །གང་ཆོས་ཕན་ཚུན་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའོ། །སྔོན་གོམས་པར་བྱས་པ་འདྲ་བའི་ཆོས་ཕྱི་མ་འདྲ་བ་རྒྱས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་དགེ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །གང་ཆོས་ངོ་བོ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་དམིགས་པ་ཀུན་དུ་གྲུབ་པ་སྟེ། ཡང་གང་རུང་མ་ཚངས་
― DTG108_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ། །རང་གིས་ལ་སྔོན་ཉེ་བར་སྐྱེས་པ་ཉིད་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་སྤྱིའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་འདི་ནི་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་ལས་ཐ་དད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གང་འགའ་ཞིག་གི་ཉོན་མོངས་པ་གོམས་པས་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུན་རྒྱས་པར་བྱེད་པའོ། །བདག་ཉིད་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཀྱི་ཆོས་གང་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྒྱུའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ས་བོན་རུལ་བ་བཞིན་དུ་སྟོབས་ཞན་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྲེད་པས་མངོན་པར་བརླན་པ་ཉིད་ཡིན་པས་མངོན་པར་བརླན་པ་མེད་པའི་སྙིང་པོ་ས་བོན་བཞིན་དུ་བདག་གི་ངོ་བོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ནུས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་སེམས་ཅན་དུ་བསྟན་པའི་ཆོས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུའོ། །སྔོན་སྐྱེས་པ་ལས་གཞན་འདུས་བྱས་པའི་ཆོས་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་པོའི་འབྲས་བུའོ། །ཆོས་གང་རང་གི་རྒྱུ་དང་འདྲ་བ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །སྟོབས་གང་གིས་གང་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། འདི་ལྟར་ས་འོག་མའི་སྦྱོར་བའི་སེམས་ནི་ས་གོང་མའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པས་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་མ་གཏོགས་པ་རྒྱུ་ལྔ་ནི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་ཐ་མའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྤངས་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནོ། །མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནོ། །གང་བྱེད་པའི་རྒྱུ་དེ་ནི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ནོ། །དེ་ལ་འགོག་པ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྒྱུ་གཉིས་བྱ་བ་བྱེད་དེ། ལྷན་ཅིག་ཉེ་བར་སྐྱེ་བའི་འབྲས་བུ་ལ་དེ་གཉིས་རྩོམ་པ་བྱེད་པས་སོ། །སྐལ་བ་མཉམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་རྣམ་
― DTG108_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྨིན་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་པར་ཕྱོགས་ཏེ་མ་འོངས་པ་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་སྐྱེ་བཞིན་པ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་དེ་གོ་སྐབས་སྟེར་བས་སོ། །དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་འགག་བཞིན་པ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །ད་ལྟར་བའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་འཛིན་པས་སོ། །བདག་པོའི་རྐྱེན་ནིའང་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ངོ་བོས་རྣམ་པར་གནས་པའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་རྒྱུ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་གཉིས་པའོ།། །།ཆོས་འདུས་བྱས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེ་ལ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པ་མང་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཡང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའི་མཐར་ཐུག་པ་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །དེའི་སྟེང་ན་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །དེའི་སྟེང་ན་དབང་ཆེན་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། །དེ་ལ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི། །གནས་དབྱིབས་བཤད་དེ་འོག་དག་ན། །རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་རྔམས་སུ་ནི། །འབུམ་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་གྲངས་མེད་དོ། །ཆུ་རྔམ་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཅིག་དང༌། །སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་ཉི་ཤུའོ། །ཕྱིས་ནི་རྔམས་སུ་འབུམ་ཕྲག་བརྒྱད། །ལྷག་མ་དག་ནི་གསེར་དུ་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ལྷག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབང་ཆེན་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་རྔམས་སུ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུས་ལྷག་པའི་འབུམ་ཕྲག་གསུམ་གྱི་ཚད་དོ། །རྒྱར་ཡངས་པའི་ཚད་ཀྱང༌། ཆུ་དང་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ། །ཐད་ཀར་འབུམ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་དང༌། །སྟོང་ཕྲག་གསུམ་དང་བརྒྱ་ཕྲག་ནི། །ཕྱེད་དང་ལྔ་རྣམས་ཁོ་ནའོ། །ཁོར་ཡུག་ཏུ་ནི་སུམ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་སོ། །དབང་ཆེན་གསེར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྟེང་དབུས་ནི་རི་རབ་རིན་པོ་ཆེ་བཞིའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་རིན་པོ་ཆེ་བཞི་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། གསེར་དང༌། དངུལ་དང༌། བཻ་ཌཱུཪྻ་དང༌། ཤེལ་ལོ། །རི་བོ་རྒྱུད་བདུན་ནི་གསེར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཉའ་ཤིང་འཛིན་དང༌། གཤོལ་མདའ་འཛིན་དང༌། སེང་ལྡེང་ཅན་དང༌། བལྟ་ན་སྡུག་དང༌། རྟ་རྣ་རི་དང༌། རྣམ་པར་འདུད་དང༌། མུ་ཁྱུད་འཛིན་ནོ། །དེ་ལས་ཕྱི་རོལ་ཁོར་ཡུག་རི་ནི་ལྕགས་སོ་དགུ་པའོ། །གསེར་གྱི་ས་གཞིའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་སྟེང་ན་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་རྔམས་སུ་
― DTG108_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་དང་རི་རབ་ལ་སོགས་པ་རི་དགུ་པོ་རྣམས་བྱིང་བའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ལྷུན་པོ་རིན་ཆེན་བཞི་རང་བཞིན། །ཆུ་རུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ནུབ། །ཆུ་ལས་སྟེང་དུ་རི་བོ་ཡང༌། །སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་བརྒྱད་ཅུའོ། །བརྒྱད་པོ་འཕང་དུ་ཕྱེད་ཕྱེད་དབྲི། །དེ་དག་རྔམས་སུ་འཕང་དང་མཉམ། །ཞེས་སོ། །རི་བོ་མཆོག་ལ་སོགས་པ་ནས་མུ་ཁྱུད་འཛིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་རི་རྣམས་ཀྱི་བར་དང་བར་དུ་བསིལ་བ་ཞེས་པ་རྒྱ་མཚོ་བདུན་ཏེ། ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་གང་བའོ། །དེ་ལ་ཆུའི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསིལ་བ་དང༌། མྱང་བདེ་བ་དང༌། ཡང་བ་དང༌། འཇམ་པ་དང༌། དངས་བ་དང༌། དྲི་ངན་པ་མེད་པ་དང༌། འཐུང་བ་ན་མགྲིན་པ་མི་འགག་པ་དང༌། འཐུངས་ན་ཡང་ལྟོ་བ་ལ་མི་གནོད་པའོ། །ཡང་གསུངས་ཏེ། དེ་དག་བར་བདུན་རོལ་མཚོ་ཡིན། །དང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའོ། །དེ་ནི་ནང་གི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན། །དེ་ཡི་ངོས་ལ་སུམ་འགྱུར་ཏེ། །རོལ་མཚོ་གཞན་རྣམས་ཕྱེད་ཕྱེད་དོ། །ཞེས་སོ། །མུ་ཁྱུད་འཛིན་དང་ཁོར་ཡུག་དག་གི་བར་དུ་ནི་བ་ཚྭ་ཅན་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའོ། །ཡང་གསུངས་ཏེ། ལྷག་མ་ཕྱི་ཡི་མཚོ་ཆེན་ལ། །འབུམ་ཕྲག་གསུམ་དང་སྟོང་ཕྲག་ནི། །ཉི་ཤུ་གཉིས་སོ་དེ་ལ་ནི། །ཞེས་སོ། །མུ་ཁྱུད་འཛིན་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཕྱོགས་བཞིར་གླིང་བཞིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷོ་རུ་འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། ནུབ་ཏུ་བ་ལང་སྤྱོད་དང༌། བྱང་དུ་སྒྲ་མི་སྙན་དང༌། ཤར་དུ་ལུས་འཕགས་པོའོ། །ཡང་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་ནི་ངོས་གསུམ་ལ། །སྟོང་ཕྲག་གཉིས་ཏེ་ཤིང་རྟའི་དབྱིབས། །གཅིག་ལ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང་བཞི། །ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་ཟླ་གམ་འདྲ། །ངོས་གསུམ་འདི་དང་འདྲ་གཅིག་ལ། །དཔག་ཚད་སུམ་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །བ་ལང་སྤྱོད་ནི་ཟླུམ་པོ་ལ། །སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཡིན་ནོ། །དབུས་ལ་སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་གསུམ། །སྒྲ་མི་སྙན་བརྒྱད་གྲུ་བཞིར་མཉམ། །ཞེས་སོ། །བར་བར་དུ་གླིང་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་ལོགས་གཉིས་སུ་རྔ་ཡབ་དང༌། རྔ་ཡབ་གཞན་ནོ། །བ་ལང་སྤྱོད་ཀྱི་ནི། གཡོ་ལྡན་དང༌། ལམ་མཆོག་འགྲོའོ། །སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་ནི། སྒྲ་མི་སྙན་དང༌། སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་ཟླའོ། །ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་ཀྱི་ནི། ལུས་དང༌། ལུས་འཕགས་
― DTG108_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །འདིར་འཛམ་བུའི་གླིང་ལ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་བྱང་དུ་རི་ནག་པོ་གསུམ་སྟེ། དེ་ལས་འདས་པ་ན་ཡང་གསུམ་མོ། །ཡང་གསུམ་སྟེ་དགུའོ། །དེའི་ཕ་རོལ་ན་རི་ཁ་བ་ཅན་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕ་རོལ་ན་ཆུ་དང་ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ཡོད་པ་མཚོ་མ་དྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་ཆུས་གང་བའོ། །དེ་ལས་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་འབབ་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གཱ་དང༌། སིན་དྷུ་དང༌། ཤཱི་ཏ་དང༌། པཀྵུའོ། །མཚོ་འདིའི་འགྲམ་བྱང་ཕྱོགས་ན་འཛམ་བུའི་ཤིང་ཡོད་དེ། མཐོ་བ་དང་རྒྱར་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུའི་ཚད་དང་ལྡན་པའོ། །གཞི་གང་ཞིག་གིས་འཛམ་གླིང་ཞེས་གྲགས་པ། །གང་གི་འབྲས་བུ་མངར་དང་རོ་མཆོག་གོ །དེའི་ཕ་རོལ་ན་རི་སྤོས་ཀྱི་ངད་ལྡང་བའོ། །འཛམ་བུ་གླིང་འདིའི་དབུས། རྡོ་རྗེའི་གདན་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་གྱི་ས་གཞི་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པ། མཐོ་རུ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མཐའ་དང༌། ཞེང་དུ་ཤིང་རྟ་འཁོར་ལོའི་ཚད་དང་ལྡན་པ། གང་དུ་སྲིད་པ་ཐ་མའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞུགས་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་འདི་ཉིད་ཀྱི་འོག །དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ན་མནར་མེད་པའི་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཡོད་དེ་རྔམས་དང་ཞེང་དག་ཏུ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུའི་ཚད་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལྟར་འདི་ནས་མནར་མེད་པ་འདིའི་འོག་གི་ས་གཞི་ནི་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཞི་བཅུར་འགྱུར་རོ། །མནར་མེད་པའི་སྟེང༌། གོང་ནས་གོང་དུ་དམྱལ་བ་བདུན་རྣམ་པར་གནས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། དུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང༌། དུ་འབོད་དང༌། བསྡུས་འཇོམས་དང༌། ཐིག་ནག་དང༌། ཡང་སོས་སོ་ཞེས་མནར་མེད་པའི་ཕྱོགས་བཞི་རུ་ཕྱི་རོལ་འཁོར་ནས་གནས་སོ་ཞེས་གཞན་དག་གོ །མནར་མེད་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་དོ། །དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་སོ་སོ་ལ་ཉེ་འཁོར་གྱི་དམྱལ་བ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུ་ཀཱུ་ལ་དང༌། ཀུ་ཎ་པ་དང༌། སྤུ་གྲིས་གཏམས་པའི་ལམ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཆུ་བོ་རབ་མེད་དོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ལའང་ཉེ་བའི་དམྱལ་བ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕྱོགས་གཞན་གསུམ་ལ་སོ་སོར་བཞི་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་བཅུ་དྲུག་གོ །གཞན་ཡང་གྲང་བའི་དམྱལ་བ་བརྒྱད་ནི་དམྱལ་
― DTG108_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐད་དུ་གནས་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུ་བུར་ཅན་དང༌། ཆུ་བུར་ཆེན་པོ་དང༌། སོ་ཐམས་ཐམས་དང༌། ཧ་ཧ་དང༌། ཧུ་ཧུ་དང༌། ཨུཏྤལ་ལྟ་བུ་དང༌། པདྨ་ལྟ་བུ་དང༌། པདྨ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་རྣམས་ནི་གནས་ངེས་པ་མེད་དེ། ཆུ་བོའི་འགྲམ་དང༌། རྒྱ་མཚོའི་འགྲམ་དང་རི་དང་མྱ་ངམ་ཐང་དང་ཡུལ་ངན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་གནས་པའོ། །དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བའི་གནས་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེ། སྐམ་དང་ཆུ་དང་ནམ་མཁའ་ལའང༌། ཞེས་སོ། །ཡི་དྭགས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་གཤིན་རྗེའོ། །དེ་ཡང་འདི་ནས་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱའི་འོག་གི་ཆ་ལ། དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱས་མཚམས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ནི་རྒྱལ་པོའི་གནས་སའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་བརྟེན་པ་ཉིད་དོ། །ལྷ་མ་ཡིན་ནི་རི་རབ་ལ་སྟེ། བང་རིམ་འོག་མ་ལས་འོག་གི་ནང་ཆེན་པོའི་ཕུག་ན་ཀུན་དུ་གནས་སོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ས་ནི་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་གནས་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷའི་གནས་དང༌། འཐབ་བྲལ་གྱི་གཞལ་ཡས་དང༌། དགའ་ལྡན་གྱི་གཞལ་ཡས་དང༌། འཕྲུལ་དགའི་གནས་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་གཞལ་ཡས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་གནས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རི་རབ་ཀྱི་བང་རིམ་བཞི་དང༌། རི་བོ་རྒྱུད་བདུན་དང༌། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་དང་སྐར་མའི་གཞལ་ཡས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་འདི་ནས་སྟེང་དུ་བར་སྣང་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཞི་བཅུ་ན། རླུང་ནི་ཆུའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལྟར། རི་རབ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་ཟླ་བ་དང༌། ཉི་མ་དང་སྐར་མ་རྣམས་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་རྣམས་རྒྱུ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་དག་ལྷུན་པོའི་ཕྱེད་ནས་ཏེ། མུ་ཁྱུད་འཛིན་གྱི་རིའི་རྩེ་མོ་དང་མཉམ་པར་རྒྱུ་བར་བྱེད་དོ། །ཚད་ནི་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུའོ། །ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་གཅིག་གོ །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། ལྷུན་པོའི་ཕྱེད་ན་ཉི་ཟླ་སྟེ། དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་གཅིག་དང་བཅས། །ཞེས་སོ། །སྐར་མ་རྣམས་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཀྱི་ཚད་ནི། གང་དག་ཆུང་བ་དེ་ནི་རྒྱང་གྲགས་ཙམ་མོ། །ཉི་མའི་གཞལ་ཡས་ཀྱི་འོག་ཕྱི་རོལ་ནི་མེ་ཤེལ་གྱི་རང་བཞིན་ཟླུམ་པོ་སྟེ་འོད་ཟེར་ནི་ཚ་བ་དང་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་དོ། །ཟླ་བའི་གཞལ་
― DTG108_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡས་ཁང་གི་འོག་ཀྱང་ཆུ་ཤེལ་ཟླུམ་པོ་བསིལ་བ་དང་གསལ་བར་སྣང་བར་བྱེད་དོ། །ཟླ་བ་གཅིག་གིས་གླིང་བཞིར་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །ཉི་མ་གཅིག་གིས་ཀྱང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་དུ་མཚན་བྱེད་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་སུ་ཉི་མ་ནུབ་པའོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཉི་མ་ཕྱེད་དོ། །བ་གླང་སྤྱོད་དུ་ཤར་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གླིང་གཞན་ལ་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །འདིར་ཉི་མའི་འགྲོ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་མཚན་མོ་དང་ཉིན་མོ་དག་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བྷཱ་དྲ་བ་དེའི་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དགུ་ནས་མཚན་མོ་འཕེལ་ལོ། །ཕཱ་ལ་གུ་ནའི་ནག་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དགུ་ནས་མཚན་མོ་འགྲིབ་བོ། །གང་གི་ཚེ་མཚན་མོ་འཕེལ་བ་དེའི་ཚེ་ཉིན་མོ་འགྲིབ་བོ། །གང་གི་ཚེ་ཉིན་མོ་འགྲིབ་པ་དེའི་ཚེ་མཚན་མོ་འཕེལ་ལོ་ཞེས་སོ། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དང་པོར་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ཉམས་པར་མཐོང་བ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། ཉི་མའི་འོད་ཟེར་གྱིས་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ངོས་གཞན་ལ་གྲིབ་མ་བབས་ཏེ་དཀྱིལ་འཁོར་མ་རྫོགས་པར་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ལོ། །ཡང་ན་རྒྱུ་བའི་འཚོགས་པ་གང་ལས་དེ་དེ་འདྲ་བ་སྟེ། རེས་འགའ་ནི་ཉམས་པ་དང་ཕྱེད་དང་རྫོགས་པར་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་གསུངས་སོ། །ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་གཞལ་ཡས་འདི་རྣམས་ལ་ནི། རྒྱལ་ཆེན་རིས་བཞིའི་གཞལ་ཡས་ཁང་ན་གནས་པའི་ལྷ་རྣམས་གནས་སོ། །བང་རིམ་བཞི་པ་ལ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་གནས་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཤར་དུ་ཡུལ་འཁོར་སྐྱོང་དང༌། ལྷོ་རུ་འཕགས་སྐྱེས་པོ་དང༌། ནུབ་ཏུ་མིག་མི་བཟང་དང༌། བྱང་དུ་ལུས་ངན་པོའོ། །ཡང་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་བང་རིམ་བཞི་ཡོད་དེ། །བར་གྱི་ཐག་ནི་སྟོང་ཕྲག་བཅུ། །སྟོང་ཕྲག་དག་ནི་བཅུ་དྲུག་དང༌། །བརྒྱད་དང་བཞི་དང་གཉིས་ཐད་འཕགས། །དེ་ལ་ལག་ན་གཞོང་ཐོགས་དང༌། །ཕྲེང་ཐོགས་དང་ནི་རྟག་མྱོས་དང༌། །རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པའི་ལྷ་རྣམས་གནས། །རི་བོ་བདུན་པོ་རྣམས་ལ་ཡང༌། །དེས་ན་དེ་ཡི་ལྷུན་པོ་ཡི། །ཕྱེད་ཀྱིས་འོག་མ་བསྒྲིབས་བའོ། །རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷའི་གནས་ཆུ་དང་ཞེང་དུ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུའོ། །རི་མཆོག་གི་ལོགས་རེ་རེ་ལ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་སྟེ་ཀུན་དུ་ཡོངས་
― DTG108_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་འཁོར་བར་བརྒྱད་ཅུའོ་ཞེས་གཞན་དག་གོ །དེའི་དབུས་ན་གྲོང་ཁྱེར་བལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་བྱ་བ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོའི་རྒྱལ་བའི་གནས་སོ། །ཡང་གསུངས་ཏེ། དབུས་ན། གྲོང་ཁྱེར་བལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་པ། འོག་གཞི་གསེར་བཞིན་བཀྲ་ཞིང་མཉེན། །ལོགས་ལ་སྟོང་ཕྲག་ཕྱེད་དང་གསུམ། །འཕང་དུ་དཔག་ཚད་གཅིག་དང་ཕྱེད། །ཅེས་སོ། །གྲོང་ཁྱེར་དེའི་དབུས་ན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁང་བཟངས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་ཡོད་དོ། །ཡང་གསུངས་ཏེ། དེ་ན་རྣམ་པར་རྒྱལ་བྱེད་དེ། །ལོགས་ལ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །ཞེས་སོ། །གྲོང་ཁྱེར་དེའི་ཕྱོགས་བཞི་རུ་སྐྱེད་མོས་ཚལ་བཞི་རྣམས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཤིང་རྟ་སྣ་ཚོགས་དང༌། རྩུབ་འགྱུར་དང༌། འདྲེས་པའི་ནགས་དང༌། དགའ་བའི་ཚལ་ལོ། །སྐྱེད་མོས་ཚལ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་ནི་ས་གཞི་བཟང་པོ་དཔག་ཚད་ཉི་ཤུར་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་རོལ་མོའི་གནས་ཕན་ཚུན་འགྲན་པ་ལྟར་མཛེས་པ་འཛིན་པའོ། །གྲོང་ཁྱེར་དེའི་བྱང་ཤར་གྱི་མཚམས་ན་ཤིང་ཡོངས་འདུ་ས་བརྟོལ་ཞེས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པའི་དགའ་བ་རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་རྟེན་ནོ། །དེའི་རྩ་བ་སྦོམས་སུ་ཐང་ཀར་དཔག་ཚད་ལྔ་དང་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་གཅིག་གོ །ཡལ་ག་དང་ལོ་མ་དང་འདབ་མ་རྒྱས་པར་གནས་པ་ལ་ནི་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུའོ། །དེ་ལ་ཡང་མེ་ཏོག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པ་ན་དྲི་ནི་རྫི་ཕྱོགས་སུ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་རུ་དད་ལྡན་ཞིང༌། རྫི་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་ནི་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་དང་ལྡང་ངོ༌། །ཤིང་འདི་དག་གི་རྩ་བ་ན་ཤིན་ཏུ་ཆེས་འཇམ་པ་པཱཎ་རུ་ཀམ་པ་ལ་ཞེས་པའི་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་གྲུབ་པ་སྲིད་དུ་དཔག་ཚད་དྲུག་ཅུའོ། །ཞེང་དུ་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུའི་ཚད་ཙམ་མོ། །རྔམས་སུ་ཚད་ནི་དཔག་ཚད་བཅོ་ལྔའི། །བལྟ་ན་སྡུག་གི་ལྷོ་ནུབ་ཀྱི་མཚམས་ན་ཆོས་བཟངས་ལྷའི་འདུན་ས་སྟེ། གང་དུ་བསྡད་ནས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་བྱ་བ་དང༌། བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བཀའ་བགྲོ་བར་མཛད་པའོ། །རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་གྲུ་བཞི་ལ་ཅོག་བཞི་སྟེ། འཕང་དུ་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཅུའོ། །ཁ་ཅིག་གྲུའི་ཅོག་ནི་དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱའི་ཚད་དང་ལྡན་པ་གདན་ལྷ་ཕྱག་ན་རྡོ་རྗེ་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་སོ། །གཟུགས་
― DTG108_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ཁམས་ལས་གཞི་དང༌། ཀུན་འཁོར་བཞིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་དང༌། བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ས་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་སའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཀུན་འཁོར་དང༌། མིང་གཞན་ནི་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ཀུན་འཁོར་དང༌། མིང་གཞན་ནི་བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ཀུན་འཁོར་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ཀུན་འཁོར་རོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་ལ་གནས་གསུམ་མོ། །ཚངས་རིས་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། ཚངས་པ་མདུན་ན་འདོན་གྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་གཞལ་ཡས་ཁང་ངོ༌། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་ལ་གནས་གསུམ་མོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འོད་ཆུང་གི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། ཚད་མེད་འོད་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། འོད་གསལ་གྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་ངོ༌། །བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་གནས་ལ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་ཆུང་གི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། ཚད་མེད་དགེའི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། དགེ་རྒྱས་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་ངོ༌། །བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་ལ་གནས་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྲིན་མེད་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། བསོད་ནམས་འཕེལ་གྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། མི་ཆེ་བའི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། མི་གདུང་བའི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། གྱ་ནོམ་སྣང་བའི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། ཤིན་ཏུ་མཐོང་གི་གཞལ་ཡས་ཁང་དང༌། འོག་མིན་གྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་ངོ༌། །འཐབ་བྲལ་ལ་སོགས་པ་བཞི་རྣམས་ཀྱི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ཚད་ནི་ལྷུན་པོའི་སྟེང་དང་མཉམ་མོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །གོང་མ་ཉིས་འགྱུར་རོ་ཞེས་གཞན་དག་གོ །བསམ་གཏན་དང་པོའི་གཞལ་ཡས་ཁང་ནི་གླིང་བཞིའི་ཚད་ཙམ་མོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་གཞལ་ཡས་ཁང་ནི་སྟོང་ཆུང་ངུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་དོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་གཞལ་ཡས་ཁང་ནི་སྟོང་གཉིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ཚད་དོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པའི་གཞལ་ཡས་ཁང་གི་ཚད་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ་ཞེས་གཞན་དག་
― DTG108_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་གཞལ་ཡས་ཁང་གསུམ་གྱི་ཚད་ནི་སྟོང་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་དོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པའི་གཞལ་ཡས་ཁང་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །དེ་ལ་གནས་འོག་མར་སྐྱེས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་གོང་མའི་གཞལ་ཡས་ཁང་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གནས་གོང་མར་སྐྱེས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་འོག་མའི་གཞལ་ཡས་ཁང་མཐོང་བ་ཉིད་དོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ལམ། རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །གོང་དུ་སྐྱེས་པ་འོངས་ནས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ཁམས་གོང་མ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ས་གོང་མ་པ་ཞེས་པ་ཡང་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནི་ས་གཞི་དང༌། ཀུན་འཁོར་བཞིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ས་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ས་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ས་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སའོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཀུན་འཁོར་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཀུན་འཁོར་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཀུན་འཁོར་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཀུན་འཁོར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་མཐའ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ནམ་མཁའི་ཁམས་ཅི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ། །རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་བཅུ་དང་སྟེང་དང་འོག་ཏུ་གོ་སྐབས་སམ་བར་ཆོད་ནས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ནི་འཇིག་བཞིན་པ་དང་འཆགས་བཞིན་པ་ཡིན་པ་དང༌། འོག་མིན་ལས་སྟེང་ན་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས། འདོད་པའི་ཁམས་ལས་འོག་ཏུ་ཡང་འོག་མིན་ནོ་ཞེས་སོ། །གང་ཞིག་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་ལྷའི་གནས་ལ་སོགས་པ་ནས་འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཉི་ཤུ་ཉེར་གསུམ་གྱི་གནས་རྣམས་ཀྱི་འོག་དང་སྟེང་དུ་ཚད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བང་རིམ་བཞི་པ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རྩ་བའི་གནས་ཏེ། འདི་ནས་དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཞི་བཅུའོ། །དེ་ནས་འོག་གི་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ། ཇི་སྲིད་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་ནས་སྟེང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་གནས་སོ། །དེ་ལས་ཡང་འོག་ཏུ་འཛམ་
― DTG108_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུའི་གླིང་དུ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་སྟེང་དུ་འཐབ་བྲལ་གྱི་གནས་སོ། །དེ་ལས་ཡང་འོག་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་དུ་དགའ་ལྡན་གྱི་གཞལ་ཡས་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་གཞལ་ལོ། །ཤིན་ཏུ་མཐོང་ནས་འོག་ཏུ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་ཇི་སྲིད་པ་དེ་སྲིད་སྟེང་དུ་འོག་མིན་གྱི་གནས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། འོག་ཏུ་ཇི་སྲིད་གནས་ལས་གནས། །གོང་དུ་དེ་སྲིད་དེ་ལས་དེ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལས་སྟེང་དུ་ཡང་གནས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་འདི་ནི་ཐུ་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་པས་འོག་མིན་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་སོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་གསུམ་པའོ།། །།སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཕགས་པའི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ངན་འགྲོའི་སྐྱེ་བ་དང༌། བདེ་འགྲོའི་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལ་ངན་འགྲོའི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་པ་དང༌། དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་པ་དང༌། ཡི་དྭགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་པའོ། །བདེ་འགྲོའི་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིའི་འགྲོ་བ་པ་དང༌། ལྷའི་འགྲོ་བ་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་པ་དང༌། དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་པ་དང༌། ཡི་དྭགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་པ་དང༌། མིའི་འགྲོ་བ་པ་དང༌། ལྷའི་འགྲོ་བ་པའོ། །འདི་རྣམས་སུ་ལྷ་མིན་གྱི་འགྲོ་བ་པ་བཅུག་སྟེ། རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཚ་བའི་དམྱལ་བ་བརྒྱད་གནས་པ་དང༌། གྲང་བའི་དམྱལ་བ་བརྒྱད་གནས་པ་དང༌། ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་གནས་པའོ། །ཡི་དྭགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟི་བརྗིད་ཆུང་བ་དང༌། གཟི་བརྗིད་ཆེན་པོའོ། །དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། སྐམ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། མཁའ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །མིའི་འགྲོ་བ་ལ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སྐྱེས་པ་དང༌། བ་གླང་སྤྱོད་ཀྱི་གླིང་དུ་སྐྱེས་པ་དང༌། སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་གླིང་དུ་སྐྱེས་པ་དང༌།
― DTG108_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་འཕགས་པོའི་གླིང་དུ་སྐྱེས་པའོ། །ལྷའི་འགྲོ་བ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་ཆེན་གྱི་ལྷ་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་དང༌། འཐབ་བྲལ་གྱི་ལྷ་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །བལྟས་པས་ནི་འཕྲུལ་དགའི་ལྷ་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷའོ། །ལྷ་འདི་རྣམས་ཀྱི་འཁྲིག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཉིས་གཉིས་དང༌། འཁྱུད་པ་དང༌། ལག་པས་བཅངས་པ་དང༌། བཞད་པ་དང༌། བལྟ་བའོ། །དེ་ལ་གཉིས་སྤྲོད་ཀྱི་འཁྲིག་པ་ནི་ས་ལ་གནས་པའི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་པ་དང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་རྣམས་ཏེ། དཔེར་ན་མི་རྣམས་བཞིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ནི་རླུང་གྲོལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་རྣམ་པར་འབྲལ་བའོ། །འཁྱུད་པས་འཁྲིག་པ་ནི་འཐབ་བྲལ་རྣམས་འཁྱུད་པ་ཙམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལྟར་ལག་པས་བཅངས་པ་ནི་དགའ་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །བཞད་པས་ནི་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷ་དང་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་རྣམས་ཀྱིའོ། །འདོད་པའི་ལྷ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་ནི་གྲགས་བཞིན་དུ་ལོ་ལྔ་པ་ལྟ་བུ་ནས་ཅི་སྲིད་དུ་ལོ་བཅུ་པའི་བྱིས་པ་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་ན་བཟའ་དང་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་རྣམ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་རུ་སྐྱེས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་ལ་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་དང༌། ཚངས་པ་མདུན་ན་འདོན་གྱི་ལྷ་དང༌། ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་ལྷའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་ལ་སྐྱེས་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ། འདི་ལྟ་སྟེ། འོད་ཆུང་གི་ལྷ་དང༌། ཚད་མེད་འོད་ཀྱི་ལྷ་དང༌། འོད་གསལ་གྱི་ལྷའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ས་ལ་སྐྱེས་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་ཆུང་གི་ལྷ་དང༌། ཚད་མེད་དགེའི་ལྷ་དང༌། དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་ལ་སྐྱེས་པ་
― DTG108_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་རྣམ་པ་བརྒྱད། འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྲིན་མེད་ཀྱི་ལྷ་དང༌། བསོད་ནམས་འཕེལ་གྱི་ལྷ་དང༌། འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ལྷ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ནི་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཁོ་ནའོ། །བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་རྣམས་ནི་ཉེ་བར་སྐྱེ་བའི་གནས་སོ། །གཞན་ལྔ་ནི་གནས་གཙང་མའི་ལྷ་སྟེ། འོག་ནས་བཤད་པའི་འཕགས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ནང་དུ་བསྡུ་བར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཇི་ལྟར། མི་ཆེ་བའི་ལྷ་དང༌། མི་གདུང་བའི་ལྷ་དང༌། གྱ་ནོམ་སྣང་གི་ལྷ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མཐོང་གི་ལྷ་དང༌། འོག་མིན་གྱི་ལྷའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་སོང་བའི་ལྷ་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་སོང་བའི་ལྷ་དང༌། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་སོང་བའི་ལྷ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དུ་ཉེ་བར་སོང་བའི་ལྷའོ། །དམྱལ་བ་ཡི་དྭགས་དུད་འགྲོ་དང༌། །མི་རྣམས་དང་ནི་ལྷ་དྲུག་དང༌། །གླིང་བཅས་དམྱལ་བའི་དབྱེ་བ་ཡིན། །འདོད་པའི་ཁམས་ལ་ཉི་ཤུའོ། །སྟེང་དུ་གཟུགས་ཁམས་བཅུ་བདུན་ནོ། །གནས་ནི་སོ་སོར་ཐ་དད་དོ། །འདིར་ནི་བསམ་གཏན་ས་གསུམ་པ། །བཞི་པ་ཡང་ནི་ས་བརྒྱད་པའོ། །གཟུགས་མེད་ཁམས་ལ་གནས་མེད་དེ། །ཉེ་བར་སྐྱེ་བས་རྣམ་བཞིའོ། །ལྷ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གསུམ་ལས་སྐྱེས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་ལྡན་པས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་ལྡན་པས་ཚངས་རིས་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་བཅུ་གཉིས་སོ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་ལྡན་པས་གནས་གཙང་མའི་ལྷ་ལྔའོ། །འདོད་པ་ན་སྐྱེ་བ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་རྣམས་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྣམས་དང་ལྷ་འགའ་ཞིག་གོ །དེ་ཡང་ལྷ་གཞན་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་པ་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་དང༌། འཐབ་བྲལ་དང༌། དགའ་ལྡན་པའོ། །འདོད་པ་རྣམས་སྤྲུལ་པའི་སེམས་ཅན་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཕྲུལ་དགའི་ལྷ་རྣམས་སོ། །འདོད་པ་རྣམས་གཞན་གྱི་འཕྲུལ་པའི་
― DTG108_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །བདེ་བས་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་གསུམ་མོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོར་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་དང༌། བསམ་གཏན་གཉིས་པར་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་དང༌། །བསམ་གཏན་གསུམ་པར་ཉེ་བར་སྐྱེ་བའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་འདི་སྐྱེ་བའི་གནས་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྫུས་སྐྱེས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་དང༌། མངལ་སྐྱེས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་དང༌། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་དང༌། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་སོ། །དེ་ལ་མིའི་འགྲོ་བ་ནི། སྐྱེ་གནས་བཞི་ཀ་ཡང་ངོ༌། །དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་ལ་སྐྱེ་གནས་བཞིའོ། །ཡི་དྭགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་ནི། སྐྱེ་གནས་གཉིས་སོ། །དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་ནི་རྫུས་སྐྱེས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་གཅིག་ཁོ་ནའོ། །ལྷའི་འགྲོ་བ་ནི་རྫུས་སྐྱེས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་གཅིག་ཁོ་ནའོ། །ཡི་དྭགས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མངལ་སྐྱེས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་དང༌། རྫུས་སྐྱེས་ཀྱི་སྐྱེ་གནས་སོ། །སྲིད་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཆི་བའི་སྲིད་པ་དང༌། བར་དོའི་སྲིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་དུས་ཀྱི་སྲིད་པའོ། །ཡང་སྲིད་པ་གཉིས་འདི་ལྟ་སྟེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་གཞན་གྱི་སྲིད་པའོ། །ཡང་སྲིད་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་སྲིད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པའོ། །ཡང་སྲིད་པ་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དམྱལ་བའི་སྲིད་པ་དང༌། དུད་འགྲོའི་སྲིད་པ་དང༌། ཡི་དྭགས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། མིའི་སྲིད་པ་དང༌། ལྷའི་སྲིད་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་དང༌། བར་མའི་སྲིད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་ཤེས་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ནམ་མཁའི་ཁམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཚོགས་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་སོ། །སྐྱོན་ནི་གསུམ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་སྐྱོན་དང༌། ངག་གི་སྐྱོན་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྐྱོན་ནོ། །ཡོན་པོ་གསུམ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་དོ། །སྙིགས་མ་གསུམ་སྟེ། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིའོ། །བག་མེད་པའི་གནས་ནི་གསུམ་སྟེ། འདོད་པའི་བདེ་བ་མྱོང་བ་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་མྱོང་བ་དང༌། མྱ་ངན་
― DTG108_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་མྱང་བའོ། །མངལ་རྣམ་པར་གནོན་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བླུན་པོའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་མངལ་དུ་འཇུག་པ་དང་གནས་པ་དང་འབྱུང་བ་ནི་མི་ཤེས་སོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ནི་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །རང་རྒྱལ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྲིད་པ་ཐ་མ་པ་ནི་འཇུག་པ་དང་གནས་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མངལ་དུ་འཇུག་པ་དང་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནུར་ནུར་པོའི་གནས་སྐབས་དང༌། མེར་མེར་པོའི་གནས་སྐབས་དང༌། ནར་ནར་པོའི་གནས་སྐབས་དང༌། གོར་གོར་པོའི་གནས་སྐབས་དང༌། རྐང་ལག་འགྱུས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །ཡང་མངལ་གྱི་གནས་སྐབས་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁུ་བའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། མེར་མེར་པོའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། སླེ་སླེ་པོའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། སྙིང་པོའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། ལུས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཐབས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། རང་བཞིན་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། ལས་དང་བཅས་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཏེ། འདི་ལ་ཕྱེ་བས་དབྱེ་བ་གསུམ་སྟེ། དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། རྟགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། སྲིད་དུ་དང་ཞིང་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །མངལ་དུ་རྣམ་པར་གནོན་པའི་རྒྱུ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ཉིད་དགེ་བའི་དུས་ཚིགས་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཕ་དང་མ་དག་ཆགས་པས་ཚོགས་པར་གྱུར་པ་དང༌། དྲི་ཟ་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་པའོ། །སེམས་ཅན་གནས་པའི་ཆེད་དུ་ཟས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁམ་གྱི་ཟས་དང༌། རིག་པའི་ཟས་དང༌། སེམས་པའི་ཟས་དང༌། རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཟས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ལ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཉེ་བར་འཚེ་བ་ནི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཆི་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དབུལ་བ་དང༌། སྤྱོད་
― DTG108_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ངན་པ་དང༌། འགྲོ་བ་ངན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་ངལ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པར་གྱུར་པའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། འདོད་པ་ཉམས་པ་དང༌། སྤ་ཞུམ་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཅི་དང་ཅི་ཞེས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། རྙེད་པ་དང༌། མ་རྙེད་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྙན་པ་དང༌། མི་སྙན་པ་དང༌། སྨོད་པ་དང༌། བསྔགས་པའོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པའོ་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བ་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། མི་སྡུག་པ་ལ་སྡུག་པ་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཅེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །ཕྱིན་ཅི་ལོག་འདི་རྣམས་ལ་སོ་སོར་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་སྦྱར་བས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། །འདི་ལྟ་སྟེ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །འཇིགས་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མྱ་ངན་གྱི་འཇིགས་པ་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཇིགས་པ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བའི་འཇིགས་པ་དང༌། འཁྲུག་པའི་འཇིགས་པའོ། །ཡང་འཇིགས་པ་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་རྗེས་སུ་རྩོད་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། གཞན་རྗེས་སུ་རྩོད་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། ངན་འགྲོའི་འཇིགས་པ་དང༌། འཚེ་བའི་འཇིགས་པ་དང༌། ཆད་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མ་ཡིན་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། འཆི་བའི་འཇིགས་པའོ། །ཡང་འཇིགས་པ་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱིས་ཉེ་བར་གོས་པའི་འཇིགས་པའོ། །ཡང་འཇིགས་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་ཤེས་པའི་འཇིགས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་འཇིགས་པ་དང༌། ལོག་པའི་ཤེས་པས་འཇིགས་པའོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའོ། །དོགས་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དོགས་པ་དང༌། འཇིགས་པའི་དོགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་ཀྱི་དོགས་པ་དང༌། མི་ཤེས་པའི་དོགས་པའོ། །ཁུར་ནི་བཞི་སྟེ།
― DTG108_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོའི་ཁུར་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཁུར་དང༌། ཁས་བླངས་པའི་ཁུར་དང༌། བརྩོན་པའི་ཁུར་རོ། །ཉེས་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཉམས་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་བྲལ་བ་དང༌། བཅིངས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པའོ། །ཕོངས་པ་ནི་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནད་མེད་པས་ཕོངས་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་དང༌། ཉེ་དུས་ཕོངས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་དང༌། ལྟ་བས་ཕོངས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། རྒས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། དགའ་བ་དང་རྣམ་པར་འབྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། མི་དགའ་བ་དང་ཕྲད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདོད་པ་རྣམ་པར་ཉམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ལོག་པ་ནི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལོག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ལོག་པའི་ངག་དང༌། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ལོག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ལོག་པའི་གྲོལ་བའོ། །སྒྲིབ་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའོ། །ཡང་སྒྲིབ་པ་གསུམ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། སྙོན་མོངས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པའོ། །ཡང་སྒྲིབ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། གཏོང་བའི་སྒྲིབ་པའོ། །མཐོང་བའི་གེགས་ནི་གསུམ་སྟེ། མི་ཤེས་པ་དང༌། མུན་པ་དང༌། མིག་གི་རབ་རིབ་པོ། །འདོད་ཚོལ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་འདོད་ཚོལ་དང༌། སྲིད་པའི་འདོད་ཚོལ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཚོལ་ལོ། །འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུན་པ་ལས་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལས་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་དང༌། འཇིགས་པ་ལས་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བ་དང༌། རྨོངས་པ་ལས་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བའོ། །སེར་སྣ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་ཀྱི་སེར་སྣ་དང༌། རིགས་ཀྱི་སེར་སྣ་དང༌།
― DTG108_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྙེད་པའི་སེར་སྣ་དང༌། ཁ་དོག་གི་སེར་སྣ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སེར་སྣའོ། །རྩོད་པའི་རྩ་བ་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁྲོ་བ་དང༌། འཆབ་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། གཡོ་དང༌། སྡིག་པ་འདོད་པ་དང༌། རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་པ་ནི་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཐ་དད་ལ་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཅན་ཡོད་པ་དང༌། ལུས་ཐ་དད་ལ་འདུ་ཤེས་གཅིག་པའི་སེམས་ཅན་ཡོད་པ་དང༌། ལུས་གཅིག་ཉིད་ལ་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པའི་སེམས་ཅན་ཡོད་པ་དང༌། ལུས་གཅིག་ཉིད་ལ་འདུ་ཤེས་གཅིག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཡོད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་གནས་པ་བདུན་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའོ། །ཕུང་པོ་ནི་གསུམ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། མ་ངེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །སྙིགས་མ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེའི་སྙིགས་མ་དང༌། བསྐལ་པའི་སྙིགས་མ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྙིགས་མ་དང༌། ལྟ་བའི་སྙིགས་མ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྙིགས་མའོ། །རྣམ་པར་རྒུད་པ་བཞི་སྟ། ཚེའི་སྙིགས་མས་འཚོ་བ་རྣམ་པར་རྒུད་པ་དང༌། བསྐལ་པའི་སྙིགས་མས་ཕན་འདོགས་པ་རྒུད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྙིགས་མ་དང་ལྟ་བའི་སྙིགས་མས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་རྒུད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྙིགས་མས་བདག་གི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་རྒུད་པའོ། །དེ་ལ་བདག་གི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་རྒུད་པ་ལ་བརྒྱད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚད་ཉམས་པ་དང༌། གཟུགས་ཉམས་པ་དང༌། ནད་མེད་པ་ཉམས་པ་དང༌། སྟོབས་ཉམས་པ་དང༌། བློ་ཉམས་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉམས་པ་དང༌། །བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་དང༌། བསྟན་པ་ཉམས་པའོ། །ཡང་ཕོངས་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་དང༌། ལྟ་བས་ཕོངས་པ་དང༌། ཀུན་སྤྱོད་ཀྱིས་ཕོངས་པ་དང༌། འཚོ་བས་ཕོངས་པའོ། །འཕོ་བ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཆད་པའི་འཕོ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་འཕོ་བའོ། །ཤེས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་
― DTG108_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ཤེས་པ་དང༌། ལོག་པའི་ཤེས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྟགས་ནི་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མྱ་ངན་དང༌། སྨེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། ཉེ་བར་འཁྲུག་པའོ། །ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་གི་དོན་མེད་པ་སྤྱོད་ཅིང་སྤྱོད་དོ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་དགའ་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་དོན་མེད་པ་སྤྱད་ཅིང་སྤྱོད་དོ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་གི་མི་དགའ་བ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་དོན་ཡོད་པ་སྤྱད་ཅིང་སྤྱོད་དོ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་ལྔ་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་ཟས་ཀྱི་ཚོད་མ་རིག་པ་དང༌། སྙོམ་ལས་དང༌། མི་དགའ་བ་དང༌། སྙང་གླལ་དང༌། སེམས་ཞུམ་པ་ཉིད་དོ། །བག་ཆགས་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་ཀྱི་བག་ཆགས་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་དང༌། སྐྱེ་བའི་བག་ཆགས་སོ། །བག་ཆགས་གསུམ་པོ་འདི་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང༌། སྐྱེ་བའི་མཚམས་སྦྱོར་བའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་རྣམ་པར་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བཞི་པའོ།། །།འདིར་སེམས་ཅན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དག་གཟུགས་འདུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྲ་བ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཅེས་བརྗོད་དོ། །གང་ལས་ཆེས་ཆུང་བ་ཤེས་པར་བྱ་བ་མེད་པ་དེ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྒྲ་དང་བྲལ་བ་དང་དབང་པོ་སྤངས་པའི་རྫས་བརྒྱད་ལྡན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྫས་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། གཟུགས་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའོ། །འདི་རྣམས་སུ་སྒྲ་རབ་ཏུ་བཅུག་པས་རྫས་དགུ་ལྡན་འགྱུར་རོ། །ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་རྫས་དགུ་
― DTG108_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་དེ། དེ་ལ་རྫས་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྫས་བརྒྱད་པོ་དེ་ཉིད་དང་ལུས་ཀྱི་དབང་པོའི་རྫས་སོ། །སྒྲ་དང་བཅས་པ་ན་རྫས་བཅུའོ། །དབང་པོ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ནི་རྫས་བཅུ་ལྡན་ནོ། །དེ་ལ་རྫས་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྫས་དགུ་པོ་དེ་ཉིད་དང་དབང་པོ་རང་རང་གི་རྫས་སོ། །སྒྲ་དང་བཅས་པ་ན་རྫས་བཅུ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གསུངས་ཏེ། འདོད་ན་ཕྲ་རབ་རྫས་བརྒྱད་དེ། །སྒྲ་མེད་པ་མིན་དབང་མེད་མིན། །ལུས་དབང་ལྡན་ལ་རྫས་དགུའོ། །དབང་པོ་གཞན་ལྡན་རྫས་བཅུའོ། །འདིས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་དྲི་དང་རོ་དག་མེད་པར་གསུངས་པ་དེས་ན་དེ་དག་ན་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དག་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་རྫས་དྲུག་དང་བདུན་བརྒྱད་དོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཚུལ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཅི་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གཟུགས་འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲིབ་བཞིན་པ་ན་མཐར་ཐུག་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་པོ། །རྡུལ་ཕྲ་རབ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲ་བཅུ་གཅིག་ནི། གོང་མ་བདུན་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྡུལ་ཕྲ་རབ་བདུན་ལ་རྡུལ་ཕྲན་ནོ། །རྡུལ་ཕྲན་བདུན་ལ་ལྕགས་སོ། །ལྕགས་བདུན་ལ་རི་བོང་ངོ༌། །རི་བོང་བདུན་ལ་ལུག་གོ །ལུག་བདུན་ལ་གླང་ངོ༌། །གླང་བདུན་ལ་ཉི་ཟེར་རོ། །ཉི་ཟེར་བདུན་ལ་རྡུལ་ལོ། །རྡུལ་བདུན་ལ་སྲོ་མའོ། །སྲོ་མ་བདུན་ལ་ཤིག་གོ །ཤིག་བདུན་ལ་ནས་སོ། །ནས་བདུན་ལ་སོར་མོའི་ཚིགས་སོ། །སོར་མོའི་ཚིགས་གསུམ་ལ་མཛུབ་མོའོ། །ལོགས་ལ་གཞལ་བས། སོར་མོ་ཉི་ཤུ་བཞི་ལ་ཁྲུ་གང་ངོ༌། །ཁྲུ་བཞི་ལ་གཞུ་གང་ངོ༌། །གཞུ་ལྔ་བརྒྱ་ལ་རྒྱང་གྲགས་སོ། །རྒྱང་གྲགས་བརྒྱ་ལ་དཔག་ཚད་དོ། །འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་པའི་ལུང་ལས་ཀྱང༌། གཞུ་འདོམ་ལྔ་བརྒྱ་རྒྱང་གྲགས་ཏེ། །རྒྱང་གྲགས་བཞི་ལ་བ་ལང་འགྲོས། །བ་ལང་འགྲོས་བཞི་དཔག་ཚད་དོ། །ཞེས་སོ། །དུས་ཀྱི་མཐའ་ནི་སྐད་ཅིག་མ་སྟེ། དེ་ཡང་དུས་ཅི་སྲིད་དུ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱིས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་གཞན་བརྒལ་བར་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་ཀྱི་དུས་ལ་སྐད་ཅིག་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་ན་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེས་བུས་སེ་གོ་ལ་གཏོགས་པ་ཙམ་ལ་སྐད་ཅིག་མ་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔའོ། །སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཞེས་པ་ཡང་ངོ༌། །སྐད་ཅིག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལ་དེའི་སྐད་ཅིག་ཅེས་སོ། །དེའི་སྐད་ཅིག་དྲུག་ཅུ་ལ་ཐང་ཅིག་གོ །ཐང་ཅིག་
― DTG108_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུམ་ཅུ་ལ་ཡུད་ཙམ་མོ། །ན་ལི་ཀ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་དོ། །ཡུད་ཙམ་སུམ་ཅུ་ལ་ཉིན་ཞག་གོ །ཉིན་ཞག་སུམ་ཅུ་ལ་ཟླ་བའོ། །ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་ལོ་འཁོར་བའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་གཟུགས་དང་དུས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་ལྔ་པའོ།། །།འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་བསྐལ་པ་དང་པོ་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པའོ། །བར་དུ་ཚེ་ལོ་ངེས་པ་མེད་པའོ། །ཐ་མར་ཚེ་ལོ་བཅུ་པའོ། །བ་གླང་སྤྱོད་དུ་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་ལྔ་བརྒྱའོ། །བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་སྟོང་ངོ༌། །ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་གླིང་དུ་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའོ། །མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ །དེས་ན་ཚེ་ལོ་ལྔ་བཅུའོ། །མི་རྣམས་ཀྱི་རྩིས་ཀྱིས་ལོ་དགུ་བཅུ་ཐམ་པའོ། །མིའི་ལོ་བརྒྱ་ལ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ །དེས་ན་ཚེ་ལོ་སྟོང་ངོ༌། །མིའི་རྩིས་ཀྱིས་ལོ་བྱེ་བ་གསུམ་དང་ལོ་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་ཅུའོ། །མིའི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་གཉིས་ལ་འཐབ་བྲལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་མཚན་ནོ། །དེས་ན་ལོ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་ཀྱི་ཚེའོ། །མི་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་རྩིས་ཀྱིས་ལོ་བྱེ་བ་བཅུ་བཞི་དང་འབུམ་ཕྲག་བཞི་བཅུའོ། །མི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་བཞི་ལ་དགའ་ལྡན་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་མཚན་ནོ། །དེས་ན་ཚེ་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བཞིའོ། །མིའི་གྲངས་རྩིས་ཀྱིས་ལོ་བྱེ་བ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བདུན་དང་ལོ་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་ཅུའོ། །མིའི་ལོ་བརྒྱད་བརྒྱ་ལ་འཕྲུལ་དགའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་མཚན་གཅིག་གོ །དེས་ན་ཚེ་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་དོ། །མིའི་གྲངས་རྩིས་ཀྱིས་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉིས་བརྒྱ་དང་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་སུམ་ཅུ་དང་ལོ་འབུམ་ཕྲག་བཞི་བཅུའོ། །མིའི་ལོ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་ལ་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ །དེས་ན་ཚེ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་གོ །མིའི་གྲངས་རྩིས་ཀྱིས་ལོ་བྱེ་བ་བརྒྱ་ཕྲག་དགུ་དང་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་ཉེར་གཅིག་དང་ལོ་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་ཅུའོ། །ལུས་ཀྱི་ཚད་ཀྱང་ནི། འཛམ་བུ་གླིང་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཁྲུ་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་གསུམ་མམ། ཁྲུ་བཞི་པའོ། །ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་པོའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་
― DTG108_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་ཀྱི་ཚད་ནི་ཁྲུ་བརྒྱད་དོ། །བ་ལང་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ཚད་ནི་ཁྲུ་བཅུ་དྲུག་གོ །བྱང་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་མི་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ཚད་ནི་ཁྲུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །རྒྱལ་ཆེན་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ནི་རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་བཞི་ཆའོ། །སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ཚད་ནི་རྒྱང་གྲགས་ཕྱེད་དོ། །འཐབ་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ནི་རྒྱང་གྲགས་ཀྱི་ཆ་གསུམ་མོ། །དགའ་ལྡན་པའི་ཚད་ནི་རྒྱང་གྲགས་སོ། །འཕྲུལ་དགའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚད་ནི་རྐང་པ་དང་བཅས་པའི་རྒྱང་གྲགས་སོ། །གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་རྒྱང་གྲགས་ནི་ལུས་ཀྱི་ཚད་དོ། །ནུབ་ཕྱོགས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ན་རེ། རྟ་སྟོང་ཕྲག་དང་ལྡན་པའི་ཤིང་རྟ་དང༌། གདུགས་ཀྱི་ཚད་ནི་དཔག་ཚད་ཙམ་ཉིད་དོ། །ལྷ་རྣམས་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་གྱི། །ལུས་ཀྱི་ཚད་ནི་རྒྱང་གྲགས་གསུམ། །ཞེས་ཟེར་རོ། །ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུའོ། །ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཞི་བཅུའོ། །ཚངས་པ་ཆེན་པོའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་གོ །འོད་ཆུང་གི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གཉིས་སོ། །ཚད་མེད་འོད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བཞིའོ། །འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བརྒྱད་དོ། །དགེ་ཆུང་གི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བཅུ་དྲུག་གོ །ཚད་མེད་དགེའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞིའོ། །སྤྲིན་མེད་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔའོ། །བསོད་ནམས་འཕེལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བརྒྱ་ཕྲག་གཉིས་དང་ལྔ་བཅུའོ། །འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་ལྔ་བརྒྱའོ། །མི་ཆེ་བའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་སྟོང་ངོ༌། །མི་གདུང་བའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་སོ། །གྱ་ནོམ་སྣང་གི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་སྟོང་ཕྲག་བཞིའོ། །བལྟ་ན་སྡུག་གི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་དོ། །འོག་མིན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་གོ །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་
― DTG108_Page_0241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ཚེ་ནི་གྲངས་བཞིན་དུ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དང༌། སྟོང་ཕྲག་བཞི་བཅུ་དང༌། སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་དང༌། སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྣམས་སོ། །ལུས་ཀྱི་ཚད་ནི་ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་དཔག་ཚད་ཕྱེད་དང༌། དཔག་ཚད་གཅིག་དང་ཕྱེད་དང༌། དཔག་ཚད་གཉིས་དང༌། དཔག་ཚད་བཞི་དང༌། དཔག་ཚད་བརྒྱད་དང༌། དཔག་ཚད་བཅུ་དྲུག་དང༌། དཔག་ཚད་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔག་ཚད་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་དང༌། དཔག་ཚད་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་དང༌། དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཕྲག་གཉིས་དང་ལྔ་བཅུ་དང༌། དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་དང༌། དཔག་ཚད་སྟོང་དང༌། དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་དང༌། དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཞི་དང༌། དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་དང༌། དཔག་ཚད་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་དང་སྦྱོར་རོ་ཞེས་སོ། །ངན་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྒྱལ་ཆེན་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་དག་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཡང་སོས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ །དེས་ན་ཚེ་ནི་ལོ་ལྔ་བརྒྱའོ། །སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ནི་ཐིག་ནག་གི་ཉིན་ཞག་གོ །དེས་ན་ཚེ་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་གོ །འཐབ་བྲལ་གྱི་ཚེའི་ཚད་ནི་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་བསྡུས་འཇོམས་ཀྱི་ཉིན་མཚན་ནོ། །དེས་ན་ཚེ་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་སོ། །དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་ཚེའི་ཚད་ནི་ངུ་འབོད་དམྱལ་བ་ཆེན་པོའི་ཉིན་མཚན་ནོ། །དེས་ན་ཚེ་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བཞིའོ། །འཕྲུལ་དགའི་ལྷའི་ཚེའི་ཚད་ནི་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ངུ་འབོད་ཆེན་པོའི་ཉིན་མཚན་ནོ། །དེས་ན་ཚེ་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་དོ། །གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ལྷའི་ཚེའི་ཚད་ནི་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ཚ་བའི་ཉིན་མཚན་ནོ། །དེས་ན་ཚེ་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་དྲུག་གོ །དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་ཚ་བའི་ཚེ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པའི་ཕྱེད་དོ། །མནར་མེད་པའི་ཚེ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཅིག་གོ །དུད་འགྲོ་རྣམས་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ་ཚེ་མཆོག་ཏུ་རིང་བའི་དུད་འགྲོ་རྣམས་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་སྟེ། དགའ་བོ་དང་ཉེ་དགའ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མིའི་ཟླ་བ་གཅིག་ལ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་ཉིན་ཞག་གོ །དེས་ན་ཚེ་ནི་ལོ་ལ་བརྒྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གྲང་བའི་དམྱལ་བའི་ཚེ་ཚད་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་དག་འདིར་ཏིལ་ཁ་ལ་ཉི་ཤུ་ཤོང་བའི་མ་
― DTG108_Page_0242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ག་དྷཱའི་བྲེ་བོ་ཆེ་རེས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་གང་བར་བྱས་ཏེ། སྤྱི་ཕུད་དུ་འགྱུར་བ་ལ། དེ་ལས་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་གིས་ལོ་བརྒྱར་གྱུར་པའི་ཚེ་ཏིལ་རེ་རེ་ཕྱུང་བར་གྱུར་པ་ན། དགེ་སློང་དག་ཏིལ་གྱི་ཕུང་པོ་དེ་དེ་སྲིད་དུ་རིམ་པ་འདིས་མྱུར་དུ་ཟད་ཅིང་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བར་གྱུར་པ་ལ། འདིར་ངས་ཆུ་བུར་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་མཐར་ཐུག་པ་ནི་སྨྲ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །ཅི་ལྟར་ཡང་དགེ་སློང་དག་ཆུ་བུར་ཅན་གྱི་ཉི་ཤུ་ནི་ཆུ་བུར་རྡོལ་བ་ཅན་གྱི་ཉིན་གཅིག་གོ །ཆུ་བུར་རྡོལ་བ་ཅན་གྱི་ཉི་ཤུ་ནི་ཨ་ཊ་ཊའོ། །ཨ་ཊ་ཊའི་ཉི་ཤུ་ལ་ཧ་ཧའོ། །ཧ་ཧ་བ་ཉི་ཤུ་ནི་ཧུ་ཧུ་བའོ། །ཧུ་ཧུ་བ་ཉི་ཤུ་ནི་ཨུཏྤལ་ལྟར་གས་པའོ། །དེ་ཉི་ཤུ་ལ་པདྨ་ལྟར་གས་པའོ། །པདྨ་ཉི་ཤུ་ལ་པདྨ་ཆེན་པོའོ། །སྒྲ་ངན་སྤངས་ཏེ་བར་དུ་འཆི་བ་ནི། ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་ལ་བྱང་ན་ནི་ངེས་པའི་ཚེ་ཚད་ཡོད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་ལུས་དང་ཚེ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་དྲུག་པའོ།། །།རྣམ་པར་མི་སྣང་བའི་འགྲོ་བ་པའི་སེམས་ཅན་ནི། ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ལས་ནི་མ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་མང་དུ་གསུངས་པས་ནི་འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཆི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྷའི་སྤྱན་ཡིན་ཏེ། སྤྱན་གང་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཐའ། ནམ་མཁའི་དབྱིངས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་བགྲང་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ། སྣང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཞིང་ཁ་ཅིག་ནི་སྲེག་པར་བྱེད་པ་དང་འཆགས་བཞིན་པ་དང་འཇིག་བཞིན་པར་སྣང་ཞིང་མཐོང་ངོ༌། །གང་སེམས་ཅན་དུ་སྣང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་ཅི་ལྟར་ལས་ཀྱི་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་ལས་འཆི་འཕོ་བ་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང༌། བདེ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ངན་འགྲོར་ཡང་སྣང་ཞིང་མཐོང་ངོ༌། །གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་སྣང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་འཕོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། འཆགས་པར་བྱེད་བཞིན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་སྣང་ཞིང་མཐོང་ངོ༌། །གང་སངས་རྒྱས་སུ་སྣང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཁ་
― DTG108_Page_0243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་ནི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་བཞིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བཞིན་པ་དང༌། ཚེའི་འདུ་བྱེད་འདོར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་རྣམས་སྣང་ཞིང་མཐོང་ངོ༌། །གང་ཉན་ཐོས་སུ་སྣང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཁ་ཅིག་ངེས་པར་འགྲོལ་བཞིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བཞིན་པ་རྣམས་མཁྱེན་ཞིང་མཐོང་ངོ༌། །གང་རང་སངས་རྒྱས་སུ་སྣང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོན་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་རྣམས་མཁྱེན་ཞིང་མཐོང་ངོ༌། །གང་ཡང་མི་སྣང་བའི་འགྲོ་བ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཕྱི་རོལ་པའི་མངོན་ཤེས་ལྔ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་མིག་གི་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྷའི་སྤྱན་གྱིས་སྣང་བར་འོངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱོགས་འགའ་ཞིག་ཏུ་ཤིང་རྟའི་འཁོར་ལོའི་ཚད་ཙམ་དུ། མི་སྣང་བའི་འགྲོ་བ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་མཐོང་བར་ཡང་དག་པར་འོངས་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆེས་མང་བ་སྟེ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པར་མི་སྣང་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཚད་མེད་པའོ། །འདི་དག་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྷའི་སྤྱན་གྱིས་སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གདུལ་བྱར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་ཞེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་པར་མཛད་དོ། །ཅི་སྙེད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུལ་བྱར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་དེ་སྙེད་པ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་མདུན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དག་པར་གནས་པ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ནི་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་སེམས་ཅན་གྱིས་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོང་ཆུང་ངུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང༌། སྟོང་གཉིས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ། །གླིང་བཞི་དང་ཟླ་བ་ཉི་མའི་རི་རབ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་དྲུག་བསམ་གཏན་
― DTG108_Page_0244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་པོ་ལ་སོགས་རྣམས་སོ་སོར་སྟོང་སྟོང་ཚོགས་པ་རྣམས་ལ། སྟོང་ཆུང་ངུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ། །སྟོང་ཆུང་ངུའི་འཇིག་རྟེན་དེ་རྣམས་ལ་ནི་སྟོང་གཉིས་པ་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ། །སྟོང་གཉིས་པ་དེ་རྣམས་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སོ། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྟོང་ཕྲག་གཅིག་དང༌། འབུམ་ཕྲག་བཅུ་དང༌། བྱེ་བ་བརྒྱའི་གླིང་བཞི་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཅིག་ཆར་དུ་འཇིག་པ་དང་འཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གསུངས་ཏེ། གླིང་བཞི་དང་ནི་རི་རབ་དང༌། །ཉི་ཟླ་དང་ནི་འདོད་ལྷ་དང༌། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་ལ་ནི། །སྟོང་ནི་ཆུང་ངུ་དག་ཏུ་འདོད། །དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གཉིས་པ། །བར་མའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཡིན་ནོ། །དེ་སྟོང་ལ་ནི་སྟོང་གསུམ་སྟེ། །མཉམ་དུ་འཇིག་ཅིང་ཆགས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་སྣང་བའི་འགྲོ་བ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བདུན་པའོ།། །།བསྐལ་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བར་གྱི་བསྐལ་པ་དང༌། འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་དང༌། ཆགས་པའི་བསྐལ་པ་དང༌། བསྐལ་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་བར་གྱི་བསྐལ་པའི་ཚད་ནི་ལྕགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ར་བ་གྲུ་བཞི་པ་མཐོ་བ་དང་ལོགས་སོ་སོ་ལ་རྒྱང་གྲགས་རེ་རེ་ཡོད་པའི་ནང་དུ་ཏིལ་ལམ་ཉུངས་ཀར་གྱིས་བཀང་སྟེ་སྤྱི་ཕུང་དུ་བྱས་པའི་ནང་ནས་ལོ་བརྒྱ་ཚང་བ་ལས། རེ་རེ་ཕྱུང་བར་གྱུར་པ་ན་ཅི་སྲིད་དུ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་དུས་སུ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་ཀྱི་དུས་ལ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཅུ་ལ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའོ། །འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་ཡང་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་འཇིག་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འགྲོ་བ་འཇིག་པ་དང་ཁམས་འཇིག་པའོ། །ཡང་འཇིག་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་འཇིག་པ་དང་སྣོད་འཇིག་པའོ། །ཡང་འཇིག་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མེས་འཇིག་པ་དང༌། ཆུས་འཇིག་པ་དང༌། རླུང་གིས་འཇིག་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེའི་དུས་དེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དམྱལ་བ་འདིའི་སེམས་ཅན་
― DTG108_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕོ་བར་འགྱུར་ལ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་ན། འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་དེ་དབུ་བརྩམས་པ་སྟེ། །རིམ་གྱིས་དམྱལ་བའི་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་གྱུར་པར་ངེས་པ་ན་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་འཇིག་པའོ། །དེའི་ཚེ་དམྱལ་བ་འདི་དག་ངེས་པར་མྱོང་བའི་ལས་འཛིན་པ་གང་དེ་སྟོང་གསུམ་གཞན་གྱི་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་འཇིག་པའོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་གཏོགས་པའི་དུད་འགྲོ་རྣམས་སྔོན་དུ་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། མི་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་ཅིང་གནས་པའི་དུད་འགྲོ་ནི་མི་ཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཇིག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡི་དྭགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་འཇིག་པའོ། །དུས་དེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་འདི་ཡིན་ཏེ། མི་འདི་རྣམས་སུ་སེམས་ཅན་གང་ཡང་རུང་བས་རང་བཞིན་གྱིས་སློབ་དཔོན་མེད་པར་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡང་དག་པར་སྐྱེའོ། །དེ་བསམ་གཏན་དེ་ལས་ལངས་ནས་ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀྱེ་མ་བདེ་བ་འདི་ནི་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དགའ་ཞིང་བདེ་བའོ། །ཀྱེ་མ་ཞི་བ་འདི་ནི་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དགའ་ཞིང་བདེ་བའོ་ཞེས་སོ། །སྒྲ་དེ་ཐོས་ནས་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཡང་ཀུན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །དུས་བྱས་ཏེ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་འཛམ་བུའི་གླིང་དུ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་ལུས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་འདི་ཙམ་ཉིད་འདི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཛམ་བུའི་གླིང་གི་མི་རྣམས་འཇིག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་ཀྱི་མི་རྣམས་འཇིག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བ་ལང་སྤྱོད་ཀྱི་མི་རྣམས་འཇིག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་མི་རྣམས་འཇིག་པའོ། །བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་མི་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་རུ་སྐྱེ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངེས་པར་འཇིག་རྟེན་འདི་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིའི་འགྲོ་བ་འཇིག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པའི་ལྷ་རྣམས་སུ་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང་པོ་བསྐྱེད་དོ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་རུ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་ལྷག་མ་ལུས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་འདི་ཙམ་ནི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ལྷའི་
― DTG108_Page_0246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷའི་འཇིག་པའོ། །འཐབ་བྲལ་གྱི་ལྷའི་འཇིག་པ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགའ་ལྡན་ལྷའི་འཇིག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕྲུལ་དགའི་ལྷའི་འཇིག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷའི་འཇིག་པའོ། །གང་ཚེ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་གཅིག་ཀྱང་ལུས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་འདི་ཙམ་ནི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་འཇིག་པའོ། །ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་ཡང་སེམས་ཅན་གང་ཡང་རུང་བས་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་དེ་ལས་ལངས་ཏེ། ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཀྱེ་མ་བདེ་བ་འདི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པ་དགའ་ཞིང་བདེ་བའོ། །ཀྱེ་མ་ཞི་བ་འདི་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པ་དགའ་ཞིང་བདེ་བའོ་ཞེས་པའི་སྒྲ་དེ་ཐོས་ནས་སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཡང་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དུས་བྱས་ཏེ་འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་རུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཚེ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་ལུས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་འདི་ཙམ་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཀུན་དུ་འཇིག་པའོ། །དེ་ནས་སྣོད་སེམས་ཅན་གྱིས་སྟོང་པར་གྱུར་པས། དེའི་ཚེ་འཕེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་ཟད་པས་ལྷས་ཆར་མི་འབེབས་ཤིང༌། ས་བོན་གྱི་གྲོང་དང༌། སྡོང་བུའི་གྲོང་དང༌། འབབ་ཆུ་ཆུང་ངུ་རྣམས་སྐམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཉི་མ་གཉིས་པ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འབབ་ཆུ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་སྐམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གཱ། ཡ་མུ་ན། སར་བྷུ། སར་བྷུ། ཨ་ཛི་ར་བ་ཏི། མ་ཧཱི། ནི་མ་ན་གའོ། །དེ་ནས་ཉི་མ་གསུམ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་མ་དྲོས་པ་ལ་སོགས་པ་མཚོ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྐམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གཱ་དང༌། སིན་དྷུ་དང༌། བཀྵུ་དང༌། ཤཱི་ཏའོ། །མཚོའུ་ཆེན་པོ་བདུན་ནི། སིང་ཧ་སྲ་སཱ་ཏཱ། ཧང་ས་སྲ་པཱ་ཏ། ར་ཐ་ཀཱ་ར། ན་ཌ་དན་ཏ། ཀུ་ནཱ་ལ། ཨ་ན་བ་ཏཱ་བ་ཏ། མན་ཏཱ་ཀི་ནཱིའོ། །དེའི་ཕྱི་ནས་ཉི་མ་བཞི་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཡང་
― DTG108_Page_0247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཅི་སྲིད་དུ་ཆུ་སྐམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཉི་མ་ལྔ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་ཕྲག་གཉིས་སུ་ཆུ་སྐམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཉི་མ་དྲུག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལ་ཆུ་ཤིན་ཏུ་ཉུང་བ་ཐིགས་པ་ཡང་ལུས་པ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ས་ཆེན་པོ་དང་རི་རབ་ལས་དུ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཉི་མ་བདུན་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བསྲེགས་ཏེ། ཅི་སྲིད་དུ་ཐལ་བ་ཡང་ཤེས་པར་བྱ་བ་མེད་དོ། །བསྲེགས་པ་དང་ཉི་མ་རང་ཉིད་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། བུད་ཤིང་མ་ཚང་བའི་མེ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་ཉི་མ་བདུན་གྱི་མེས་འཇིག་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་སྲེག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བ་ཚ་ཅན་གྱི་ཆུའི་ཆར་ཕབ་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཆུས་འཇིག་པའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པའི་རླུང་ཆེན་པོས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་འཐོར་བར་བྱེད་པ་ནི་རླུང་གིས་འཇིག་པའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་ནི་འཇིག་པ་མེད་དོ། །དེས་ན་འཇིག་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མེས་འཇིག་པ་དང༌། ཆུས་འཇིག་པ་དང༌། རླུང་གིས་འཇིག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ཡང་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་མེས་འཇིག་པ་ཁོ་ན་སྲིད་པ་སྟེ། དེ་དག་གི་དྲི་མ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་དྲི་མ་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྲེག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་མེའི་བསྐལ་པའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནི་ཆུའི་འཇིག་པ་ཁོ་ན་སྟེ། དེའི་དྲི་མ་དང་ཆོས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ན་དགའ་བའི་དྲི་མ་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་སྦྱོངས་པའི་སྦྱོར་བས་རྟེན་འཇམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཆུའི་བསྐལ་པའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་རླུང་གི་འཇིག་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ན་དབུགས་འབྱུང་བ་དང༌། འཇུག་པའི་དྲི་མ་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་རླུང་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །དེས་ན་གང་ལ་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བསམ་གཏན་སྙོམས་འཇུག་ཅི་འདྲ་བའི་དྲི་མ་ཡོད་པ་དེ་ལ་བསམ་གཏན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱི་རོལ་ཡང་དེ་འདྲ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་
― DTG108_Page_0248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་མི་བསྐྱོད་པས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ན་འཇིག་པ་ནི་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་འཇིག་པ་མེད་ན། ཅི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་རྟག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རུ་ཡང་ལྷའི་བུ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ན་གཞལ་ཡས་ཁང་དང་བཅས་ནས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འགག་པ་ན་ཡང་གཞལ་ཡས་ཁང་དང་བཅས་ནས་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར་མེས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་ནི་བསམ་གཏན་གྱིས་པའོ། །ཆུས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་པའོ། །རླུང་གིས་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའོ། །འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་པའི་ལུང་གི་ཚུལ་ལས་ཀྱང་འཇིག་པ་ནི་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་མེས་འཇིག་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་དྲུག་གོ །ཆུས་འཇིག་པ་ནི་བདུན་ནོ། །རླུང་གིས་འཇིག་པ་ནི་གཅིག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ། བར་མེད་པར་མེས་འཇིག་པ་བདུན་ནོ། །ཆུས་གཅིག་གོ །དེ་ནས་མེས་བདུན་ནོ། །ཆུས་གཅིག་གོ །དེ་ནས་མེས་བདུན་ནོ། །ཆུས་གཅིག་གོ །དེ་ནས་མེས་བདུན་ནོ། །ཆུས་གཅིག་གོ །དེ་ནས་མེས་བདུན་ནོ། །ཆུས་གཅིག་གོ །དེ་ནས་མེས་བདུན་ནོ། །ཆུས་གཅིག་གོ །དེ་ནས་མེས་བདུན་ནོ། །ཆུས་གཅིག་གོ །དེ་ནས་མེས་བདུན་ནོ། །རླུང་གིས་འཇིག་པ་ནི་གཅིག་གོ །དེ་ལྟར་བསྡུས་ཏེ་འཇིག་པ་ནི་དྲུག་ཅུ་བཞིའོ། །ཡང་གསུངས་ཏེ། མེ་ཡིས་ལན་ནི་བདུན་བདུན་ལ། །བརྒྱད་པ་བརྒྱད་པ་ཆུ་ཡིས་སོ། །གང་ཚེ་རླུང་མཆོག་གཅིག་བགྲངས་ན། །དྲུག་ཅུ་བཞི་ནི་རྫོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་དམྱལ་བ་རུ་དང་པོ་སེམས་ཅན་གྱི་འཕོ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཅི་སྲིད་དུ་སྣོད་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་དུས་འདི་ནི་འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་སྟེ། བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འཇིག་རྟེན་འདི་ཞིག་ན་སྟོང་པ་ནམ་མཁའ་ཙམ་ཉིད་དུ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱི་ནས་འཆགས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྣོད་འཆགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་འཆགས་པའོ། །དེ་ལ་སྣོད་འཆགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བདག་པོས་ནམ་མཁའ་ལ་རླུང་ཞན་གྱིས་ཆུད་པ་རྒྱུ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་ཅི་ལྟར་གསུངས་པའི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་
― DTG108_Page_0249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་ཏེ། འདི་ཙམ་ནི་འཇིག་རྟེན་འཆགས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། སྣོད་རྣམ་པར་འཆགས་སོ། །དེ་ནས་འོད་གསལ་ནས་སེམས་ཅན་གཞན་གང་རུང་འཕོས་ནས་ཚངས་པའི་གཞལ་ཡས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་དུ་དེའི་འཁོར་ཡང་ངོ༌། །དེ་ཉིད་ནས་སེམས་ཅན་གཞན་དག་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་དུ་འཕོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཚངས་རིས་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་རྣམས་སུ་རིམ་གྱིས་ཅི་སྲིད་དུ། སྒྲ་མི་སྙན་དུ། བ་ལང་སྤྱོད་དུ། ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་པོ་རུ། འཛམ་བུ་གླིང་དུ། ཡི་དྭགས་སུ། དུད་འགྲོ་རུ། དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་འཆགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། གང་ཕྱིས་འཇིག་པ་དེ་དག་སྔོན་དུ་འཆགས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་དམྱལ་བར་སེམས་ཅན་གཅིག་ཡང་བྱུང་བར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་འདི་ཆགས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་འཆགས་པའོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུ་དགུས་སོ། །དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་ཆགས་པ་གནས་སོ། །འདིར་བསྐལ་པ་དང་པོ་པའི་མི་རྣམས་འོད་གསལ་ནས་འཕོས་ཏེ་འོངས་པ་ནི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་དང་འདྲ་བར་གནས་ཤིང༌། ཡིད་ཀྱི་རང་བཞིན་རང་གི་འོད་དང་ལྡན་པ་མཁའ་ལ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་དགའ་བའི་ཟས་ཅན་ནོ། །དེས་སའི་དྲི་བསྣམས་ཤིང་སའི་རོ་མྱངས་པ་དང་ལྡན་པ་དང་ཟོས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ལ་སྲ་རྩུབ་དང་ལྕི་བས་ཀུན་དུ་ནོན་ཅིང་འོད་སྣང་བ་ཡང་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་མུན་པའི་རྣམ་པར་གྱུར་པ་ལ། ཉི་མ་ཟླ་བ་དག་བྱུང་ངོ༌། །དང་པོ་སའི་བཅུད་ཞག་གི་རྣམ་པ་དང༌། དེ་ནས་ས་ཞག་ཁུར་བལྟ་བུ་དང༌། དེའི་རྗེས་སུ་ས་ཞག་གི་ནགས་ཚལ་རྣམས་རིམ་གྱིས་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཤིན་ཏུ་ཞེན་ཆགས་པས་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་མ་རྨོས་མ་བཙུགས་པའི་དྲི་བཟང་བ་མྱང་བདེ་བའི་འབྲས་སྐྱེས་སོ། །དེ་ལ་ཟོས་བས་བཤང་གཅིའི་ལམ་དང་སྐྱེས་བ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་དག་དང་ལྡན་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དག་གི་དབྱིངས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་སྔོན་གོམས་པའི་དབང་གིས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་འདོད་པ་ལ་ཆགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་དེ་དག་ལ་ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་ཆགས་
― DTG108_Page_0250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་སྒྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་སྐྱེས་པ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱི་ནས་ལེ་ལོ་ལས་ཉེ་བར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་དང་བདག་གིར་བྱེད་པ་བགྱིས་པས་འབྲས་སཱ་ལུ་བརྡས་པ་ནི་ཡང་སྐྱེ་བ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཞིང་རྣམས་རྣམ་པར་བགོས་ཏེ། བདག་གིར་འཛིན་པ་བྱས་ཤིང་ཕ་རོལ་གིར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་སྐྱེས་བུ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ལ་བསྲུང་བའི་དོན་དུ་ཆ་དྲུག་པ་བྱིན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཞིང་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོ་ཡིན་པས་རྗེའུ་རིགས་ཞེས་དོན་དང་མཐུན་པར་མིང་བཏགས་སོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་འདུན་པ་མཐུན་པས་མང་པོས་བཀུར་བའོ། །འབད་ས་རྣམས་དགེ་བར་མཛད་པས་རྒྱལ་པོའོ། །ཁྱིམ་ལས་ཕྱི་རོལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བྲམ་ཟེའོ་ཞེས་མིང་རྣམས་བྱུང་ངོ༌། །རྒྱལ་པོས་ཉེ་བར་མནན་པའི་རྐུན་པོ་རྣམས་བདག་གིས་དེ་ལྟ་བུ་མ་བྱས་སོ་ཞེས་བརྫུན་གྱི་ཚིག་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཆགས་བཞིན་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པར་གྱུར་པ་ལས། མི་དགེ་བའི་ལས་ལམ་རྒྱས་པར་གྱུར་ནས་རིམ་གྱིས་ཚེ་ཉམས་ཏེ་མཐར་ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་རྣམས་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆགས་པ་ཡང་བའི་འདོད་པས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་གྱུར་པ། ལོག་པའི་ཆོས་ལ་ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱི་གནོད་སེམས་ཀུན་དུ་འཕེལ་བར་གྱུར་པ་ལ། འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་གསུམ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཚོན་གྱིས་འཇིག་པ་དང༌། ནད་ཀྱིས་འཇིག་པ་དང༌། མུ་གེས་འཇིག་པའོ། །དེ་ལ་ལྕུག་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མཚོན་ཆར་འགྱུར་རོ། །དེས་སེམས་ཅན་ཕན་ཚུན་གསོད་པར་བྱེད་པ་ནི་མཚོན་གྱིས་འཇིག་པ་སྟེ། མཚོན་གྱིས་སྲོག་གཅོད་པ་ནི་ཉི་མ་བདུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་སྐྱོན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་མ་ཡིན་རྣམས་ཀྱིས་འཚེ་བ་གཏོང་བར་བྱེད་དོ། །གང་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ནད་ཀྱིས་འཆི་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་ནད་ཀྱི་འཇིག་པ་སྟེ། ཟླ་བ་བདུན་དང་ཞག་བདུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་སྐྱོན་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཆར་མི་འབབ་པས་མུ་གེ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡང་མི་རྣམས་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་དང་ཉམ་ཆུང་བས་འཚོགས་ནས་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་ནི་རུས་པ་དཀར་པོ་བསྐོལ་ནས་འཐུང་བར་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་ནི་ཁྱིམ་གྱི་ཟང་ཟིང་རྣམ་པར་བགོས་ཏེ། ཐུར་མ་ཉེ་བར་སྟོན་པས་དེ་རིང་ནི་ཁྱིམ་བདག་ཕོའི་བཟའ་བ་བྱ་ཞིང་སང་ནི་ཁྱིམ་བདག་མོའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་དག་
― DTG108_Page_0251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ་བའི་གནས་ཀྱི་མཚམས་བུ་གནས་ཐུར་མས་སོ་བའི་འབྲས་བུ་ཕྱུང་ནས་ཆུ་མང་པོ་བསྐོལ་བ་འཐུང་བར་བྱེད་པ་ནི་མུ་གེས་འཇིག་པ་སྟེ། ལོ་བདུན་དང་ཟླ་བ་བདུན་དང་ཉི་མ་བདུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བར་གྱི་བསྐལ་པ་སོ་སོར་རྫོགས་པ་ན་འཇིག་ན་གསུམ་ཉིད་དོ། །བ་ལང་སྤྱོད་དང་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་པོའི་གནས་སུ་ནི། མཚོན་དང་ནད་དང་མུ་གེ་རྣམས་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །མཚོན་ནི་གནོད་སེམས་དྲག་པོ་སྐྱེ་བའོ། །ནད་ནི་མདོག་ངན་པ་དང་ཉམ་ཆུང་བའོ། །མུ་གེ་ནི་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཡང་ཁ་དོག་དང་སྟོབས་ཆུང་བ་དང་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པ་ལས་གནོད་སེམས་དྲག་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་པ་ཉིད་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་དང་པོའོ། །དེ་རྣམས་ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་ལས་ཡར་འཕེལ་དུ་འགྲོ་སྟེ། རིམ་གྱིས་ཚེ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུར་འགྱུར་རོ། །འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པ་ནི་ཡར་འཕེལ་དུ་ཕྱིན་པ་ན་ཚེ་ལོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཡང་མར་འགྲིབ་དུ་ཕྱིན་པ་ན་ཚེ་ལོ་བཅུ་པའོ། །འདི་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཉིས་པའོ། །དེ་ལྟར་ཅི་སྲིད་དུ་ཡར་འཕེལ་དང་མར་འགྲིབ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །ཉི་ཤུ་པ་ལ་ནི་མར་འགྲིབ་མེད་དེ་ཡར་འཕེལ་ཁོ་ནའོ། །ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་ནས་ཚེ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་པའི་བར་རོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཡར་འཕེལ་དང་མར་འགྲིབ་ཉིད་ཀྱི་དུས་ཅི་སྲིད་པ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་དང་པོའི་མང་འགྲིབ་ཁོ་ནའི་དུས་ལའང་དེ་སྲིད་དོ། །ཐ་མའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཡར་འཕེལ་བའི་དུས་ལ་ཡང་ངོ༌། །དེས་ན་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དུས་མཉམ་པའོ། །དེ་ལ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་སྣོད་ཆགས་པའོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུ་དགུར་ནི་གནས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཆགས་ནས་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་གནས་པའོ། །གཅིག་གིས་སྣོད་རྣམ་པར་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། བཅུ་དགུས་སྟོངས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ཞིག་ནས་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུར་གནས་པའི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཅུ་ལ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའོ། །འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་པའི་ལུང་ལས་ཀྱང་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ཆགས་བཞིན་པ་ན་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཚངས་པའི་གཞལ་ཡས་ནི་འོད་གསལ་ནས་བྱུང་བའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འོད་
― DTG108_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསལ་གྱི་ལྷའི་རིས་ནས་ལྷའི་བུ་གཞན་དག་འཕོས་ནས་རང་གི་ལས་ལས་སྐྱེས་པ་སྐུ་ལུས་དཀར་བ་ཚངས་པ་ཞེས་པ་ཚངས་པའི་གཞལ་ཡས་དེ་ཉིད་དུ་སྐྱེས་སོ། །དེའི་ཚེ་དེ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུར་བསམ་གཏན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུའི་མཐའ་རུ་ཚངས་པ་དེ་གཅིག་བུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་པས། ཀྱེ་མ་འདི་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་གཞན་དག་ཀྱང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསམས་པ་དང༌། དེས་བསམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རང་རང་གི་ལས་ཀྱིས་དེ་དག་ཏུ་ཚངས་པའི་འཁོར་གྱི་ལྷ་རབ་ཏུ་མང་བ་ཀུན་དུ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ཡང་ཚངས་པ་རང་གིས་བསམས་མ་ཐག་ཉིད་དུ་བྱུང་བ་དེ་རྣམས་མཐོང་ནས། བདག་ནི་འདི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེད་བྱེད་ཞེས་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ། །དང་པོར་སྐྱེས་པ་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཚངས་པ་དེ་དག་ཚངས་འཁོར་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་ནས་ཀྱང་འདིས་བདག་སྐྱེད་པས་བདག་གི་བྱེད་པ་པོ་ཞེས་ཁས་བླངས་སོ། །ཚངས་འཁོར་གྱི་ལྷ་དེ་ཡང་བསྐལ་པ་གཅིག་ཏུ་གནས་སོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་ཚངས་པ་མདུན་ན་འདོན་གྱི་ལྷའོ། །དེ་ནས་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་འདོད་པའི་གནས་སའི་རྩེ་མོ་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷའོ། །དེ་ནས་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་འཕྲུལ་དགའི་ལྷའོ། །དེ་ནས་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའོ། །དེ་ནས་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་འཐབ་བྲལ་གྱི་ལྷའོ། །འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་རང་གི་ལས་ཀྱིས་གཞལ་ཡས་ཁང་དང་བཅས་ནས་གྲུབ་པའོ། །དེའི་ཕྱི་ནས་འཐབ་བྲལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་སྔོན་དང་སྔོན་དུ་བྱུང་བའི་མཐའ་རྣམས་ཡང་དག་པར་དྲན་ནས། སྔོན་དང་སྔོན་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་གྱུར་པའི་རི་རབ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མཐོང་བར་འདོད་པས། རང་གི་གཞལ་ཡས་ནས་འོག་ཏུ་འོངས་ཏེ། ནམ་མཁའི་ཕྱོགས་འདི་ན་ནི་རི་རབ་ཡོད་པར་གྱུར་ལ། རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་འདི་ན་ནི་བརྒྱ་བྱིན་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོའི་གྲོང་ཁྱེར་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །འདི་རུ་གཉའ་ཤིང་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་རི་བོ་རྒྱུད་བདུན་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །འདི་རུ་རྒྱ་མཚོ་བྱུང་བའོ། །འདི་རུ་ནི་འཛམ་བུའི་གླིང་གནས་པ་ཡིན་ཞེས་པ་རྣམས་དྲན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་འདི་ནས་དེ་ནས་འཆགས་པ་ནས་ལུས་ལས་རླུང་བྱུང་
― DTG108_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་སྟེང་འོག་དང་འཁོར་བར་རབ་ཏུ་བརྐྱང་སྟེ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་འཕེལ་བར་སོང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་སྟེང་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྤྲིན་མི་ཟད་པའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་གློག་གི་ཕྲེང་བ་དང་ལྡན་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་ཆེས་མང་བའི་ཆུ་འབབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་རླུང་དེ་ཟབ་པ་གཏིང་དཔག་དཀའ་བ་དེས་ཀྱང་ཆུའི་ཕུང་པོའི་འོག་དང་སྟེང་དང་ཁོར་ཡུག་ཏུ་བསྐོར་ཏེ་གཞི་རྟེན་བྱས་སོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་ལ་ཆུའི་སྟེང་དུ་འདམ་གྱི་ཡོལ་བ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །འོ་མ་བསྐོལ་བའི་སྤྲིས་མ་བཞིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རླུང་དེས་ཁུ་བའི་རང་བཞིན་འདམ་གྱིས་གཡོགས་པར་གྱུར་པའི་འདག་པ་ལས། རི་རབ་དང་རི་བོ་རྒྱུད་བདུན་དང་ཁོར་ཡུག་དང་རོལ་མཚོ་བདུན་དང་ས་དང་རྒྱ་མཚོ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བཟོས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་འཛམ་བུ་གླིང་དང༌། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་བ་ལང་སྤྱོད་ཀྱི་གླིང་དང༌། བྱང་ཕྱོགས་སུ་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་དང༌། ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་སོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་རླུང་གིས་སྲ་བ་ཉིད་དུ་བྱས་ཏེ། རི་རབ་ལ་སོགས་པ་རི་བོ་དགུ་རྣམས་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེས་སོ། །ས་གཞི་ནི་འདག་པའི་རང་བཞིན་ཁོ་ནའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་མཐོ་བ་དང་དམའ་བར་གྱུར་ཏེ་སྣོད་མ་ལུས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་བར་དུ་སྟོང་པར་གྱུར་པས་སོ། །ཡང་ཐུན་མོང་གི་ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྤྲིན་ལས་བྱུང་བའི་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་གྲུ་བཞི་རུ་མཐོན་དུ་ལངས་པའི་ཅོག་བཞི་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པོ། །དེའི་རྗེས་སུ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བའི་ལྷ་རྣམས་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བ་བསོད་ནམས་ཆུང་བ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དག་གནས་པའི་ཕྱིར། རི་རབ་ཀྱི་ལོགས་ལ་བསྐོར་བའི་རྣམ་པས་འཁོར་མོ་བཞིའོ། །མིང་གཞན་བང་རིམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཐུན་མོང་བའི་ལས་ལས་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་དུ་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བྱུང་ངོ༌། །དེའི་རྗེས་སུ་རི་རབ་ཀྱི་སྟེང་དུ་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོའི་གནས་གྲོང་ཁྱེར་བལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་པ་བྱུང་ངོ༌། ཆོས་བཟང་ལྷའི་འདུན་ས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་མཐའ་མེད་པ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །གཉའ་ཤིང་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་རི་རྣམས་
― DTG108_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཡང་རྒྱལ་ཆེན་པའི་ལྷ་རྣམས་གནས་པ་དང༌། ཡུལ་འཁོར་སྐྱོང་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་པོ་བཞིས་ནང་དུ་བརྒྱན་པའི་འཁོར་མོ་བཞི་ཀུན་དུ་བྱུང་ངོ༌། །འདི་དག་ཐམས་ཅད་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་ཏེ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཆགས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་རང་རང་གི་ལས་ལས་ཡང་དག་པར་བྱུང་བ་ནམ་མཁའ་ལ་སྤྱོད་པ་བུད་མེད་སྐྱེས་པ། མ་ནིང་གི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྤངས་པ་རང་འོད་དང་ལྡན་པའི་མི་རྣམས་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་དུས་རིང་བ་ན་རང་འོད་ཅན་གང་ཡང་རུང་བས་ས་གཞི་ཞག་གི་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དྲི་དང་ལྡན་པ་མཐོང་སྟེ་ཆགས་པར་གྱུར་པས་ས་ཞག་དེ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་འཚལ་ལོ། །དེ་དང་འདྲ་བར་རང་འོད་ཅན་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མངོན་པར་འཚལ་ལོ། །དེ་ནས་ཁ་ཟས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དེ་དང་འདྲ་བར་ལུས་ཀྱི་འོད་ཟད་པར་གྱུར་ཅིང་ལུས་ལྕི་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏོ། །ས་ལ་སྤྱོད་པ་ཡང་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་མུན་པ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་ལས་ཀྱིས་དུས་གཅིག་ཏུ་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་སུ་རྒྱུ་སྐར་སྐག་དང་ལྡན་པར་ཉི་མ་དང༌། བ་ལང་སྤྱོད་དུ་རྒྱུ་སྐར་གྲོ་བཞིན་དང་ལྡན་པར་ཟླ་བ་ཡང་དག་པར་བྱུང་ངོ༌། །འདི་ཙམ་གྱི་བསྐལ་པ་གཉིས་རྫོགས་ཏེ་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུས་འཆགས་པའི་གནས་སྐབས་རྫོགས་སོ།། །། འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་ཆགས་པའི་གནས་སྐབས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ས་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བས་སྣང་བར་བྱེད་དོ། །སའི་བཅུད་ཞག་སྦྲང་རྩི་ལྟ་བུ་མང་དུ་ཟོས་པས་ཁ་དོག་ངན་པར་གྱུར་ཏོ། །ཉུང་དུ་ཟོས་པས་ཁ་དོག་བཟང་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་ཁ་དོག་བཟང་བའི་མིས་ཁ་དོག་ངན་པའི་མི་རྣམས་ལ་བརྙས་པ་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་ཡང་ཞག་ནུབ་པར་གྱུར་ཅིང༌། སའི་ཞག་ཁུར་བ་ལྟ་བུ་བྱུང་ངོ༌། །སའི་ཞག་ཁུར་བ་ཟ་ཡང་གང་མང་དུ་ཟ་བ་དེ་དམན་པར་གྱུར་ལ། ཉུང་དུ་ཟ་བ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཡིད་དགའ་བར་གྱུར་པས། ང་རྒྱལ་འཕེལ་ཞིང་གྱ་ནོམ་པར་གྱུར་ཏོ། །ང་རྒྱལ་སྟོབས་ལྡན་དུ་གྱུར་པས་ས་ཞག་ཁུར་བ་ཡང་ལོག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ས་གཞི་ལས་སྦྲང་རྩི་ལྟ་བུའི་ཚལ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ཡང་སྐྱེ་བོས་ཟོས་པས་ང་རྒྱལ་འཕེལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ས་ཞག་ཚལ་ཡང་ལོག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་རྗེས་སུ་སྤུན་མ་མེད་པ་མ་ཆགས་པ་དྲི་བཟང་བ་ཤིན་ཏུ་འཇམ་
― DTG108_Page_0255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཆེས་མྱང་བདེ་བ་སྦྲང་རྩི་ལྟ་བུ་དཀར་བ་མ་རྨོས་པའི་འབྲས་སཱ་ལུ་རྣམས་ས་ལས་སྐྱེས་སོ། །སཱ་ལུ་དེ་ལས་ཟོས་པས་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཐ་དད་དུ་བྱེད་པའི་རྟགས་ཀྱི་གཞི་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བུད་མེད་ཀྱི་རྟགས་བྱུང་བ་མཐོང་བས་སྐྱེ་བོ་གཞན་རྣམས་སྨོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་ངོ་ཚ་དང་བཅས་པའི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་རྣམས་རྟགས་སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་ཡིད་བཞིན་གྱི་ན་བཟའ་རྣམས་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་སྐྱེས་པ་བུད་མེད་རྣམས་ཕན་ཚུན་རྣམས་མཐོང་བས་གཉིས་སྤྲོད་ཀྱི་ཆགས་པ་སྐྱེས་སོ། །གཞན་དེ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆགས་པས་འཁྲིག་པ་བསྟེན་པར་བྱས་སོ། །འཁྲིག་པ་བསྟེན་པའི་མི་དེ་དག་ལ་གཞན་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཆེས་སྨོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་འཁྲིག་པའི་ཐ་སྙད་རབ་ཏུ་རྒྱས་པས་འཁྲིག་པའི་དོན་དུ་སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་ཁང་པ་བྱས་སོ། །སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་སྔ་བར་བཟའ་བའི་ཕྱིར་སཱ་ལུ་སྔ་བར་ལེན་ནོ། །དགོངས་མོ་བཟའ་བའི་དོན་དུ་དགོངས་མོ་ལེན་ནོ། །དེའི་བསོད་ནམས་དགོངས་མོ་རྔས་པ་ནང་པར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཏོ། །ནང་བར་རྔས་པ་དགོངས་མོ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་མི་རྣམས་ཁྱིམ་དུ་གནས་པའི་མི་རྣམས་ཁ་ཅིག་གིས་མི་གཞན་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། བཟའ་བའི་དུས་སུ་འཚོགས་ཞེས་སྨྲའོ། །དེའི་ཚེ་ལེ་ལོའི་རིགས་ཅན་མི་འགའ་ཞིག་གིས་ཡང་འབྲས་སཱ་ལུ་མང་དུ་བླངས་ཏེ། ཁྱིམ་གང་བར་བྱས་སོ། །དེ་མཐོང་ནས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བྱས་སོ། །གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་སྨྲས་པ། གང་གིས་དང་པོ་ཉིད་དུ་སཱ་ལུ་རྣམས་བླངས་ཞེས་སོ། །གཞན་གྱིས་ཡང་སྨྲས་པ། འདིས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་དུ་བྱས་པས་འབྲས་སཱ་ལུ་ཡང་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་གྲངས་བཞིན་མི་རྣམས་ཀྱིས། །བསྐལ་པ་གཉིས་གཉིས་བགྲོད་པ་ནི། །ཞག་ཁུར་ཚལ་དང་སཱ་ལུའི་ཟས། །དེས་ན་བསྐལ་པ་བརྒྱད་སོང་ངོ༌། །དེ་ནས་བསྐལ་པ་དགུ་པ་འཇུག་པ་ན། ཤིན་ཏུ་ཆགས་པས་འབྲས་སཱ་ལུ་དཀར་པོ་མེད་ཅིང་སྤུན་མ་དང་བཅས་པ་ཆགས་པ་དང་བཅས་པ་ལུས་ལ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཕན་པ་མ་ཡིན་པ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱིས་འབྲས་སཱ་ལུ་དཀར་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་མཐོང་བས་སྨོད་པར་བྱེད་དེ། ངན་པ་འདི་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དང་པོ་ཉིད་དུ་སྦྲང་རྩི་ལས་ཆེས་ལྷག་པའི་སའི་བཅུད་ཞག་མེད་པར་གྱུར། དེ་ནས་
― DTG108_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྲང་རྩི་ལས་ལྷག་པའི་སའི་བཅུད་ཁུར་བ་མེད་པར་གྱུར། དེ་ནས་སྦྲང་ཆུང་རྩི་ལྟ་བུའི་ཚལ་ཡང་ནུབ་པར་གྱུར། ཤིན་ཏུ་ཆགས་པས་མཆོག་ཏུ་དཀར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་འབྲས་སཱ་ལུ་ཡང་རྣམ་པར་ཉམས་སོ། །ཀྱི་ཧུད་བདག་ནི་ཆགས་པས་རྣམ་པར་ཉམས་སོ། །བདག་ད་ནི་ལེགས་པར་ཆར་བྱས་ཏེ་བགོ་བར་བྱས་ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །དེ་ནས་དབང་པོའི་དཀྱིལ་དུ་ཁྱིམ་བྱས་ཏེ་ས་རྣམ་པར་བགོ་བར་བྱས་སོ། །དེའི་སའི་བགོ་བ་བྱས་པ་ན། སྐྱེས་བུ་རེ་རེ་དཔག་ཚད་དྲུག་གི་ཚད་ཙམ་ཞིང་བདག་གིར་བཟུང་ངོ༌། །ཡང་ས་ཆེན་པོ་ལ་དཔག་ཚད་བཞི་བཞི་རེ་རེ་ལ་བྱིན་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་གཞོལ་བས་ཡིད་བཞིན་གྱི་ན་བཟའ་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་ལས་ལས་རས་བལ་སྐྱེས་སོ། །དེ་ནས་ཆགས་པའི་རིགས་ཅན་མི་འགའ་ཞིག་གིས་གཞན་གྱི་སཱ་ལུ་རྐུ་བ་བྱས་སོ། །སཱ་ལུ་རྐུ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ། །མི་འགའ་ཞིག་གིས་ཡང་སྨྲས་པ། ཀྱེ་ཁྱོད་ཀྱིས་སྤྱོད་པ་ངན་པ་དང་འཇུག་ཚུལ་ངན་པ་བྱས་སོ། །སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ནི་ལུགས་ངེས་པས་གནས་ཏེ། ཁྱོད་ལ་ཡང་ཞིང་རྨོས་པ་སཱ་ལུ་ཡོད་དོ། །དེས་ན་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་འདི་ལས་ལོག་ཅེས་སོ། །སཱ་ལུ་རྐུ་བྱེད་དེ་ཡང་སཱ་ལུ་རྐུ་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་དམ་བཅས་ཀྱང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་སཱ་ལུ་རྐུ་བར་བྱེད་དོ། །དེས་དེ་བཞིན་དུ་བྱས་པས་སྐྱེས་བུ་དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་བཙོགས་སོ། །དེའི་ཚེ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྐ་ལག་ལ་སོགས་པར་མཚོན་ཆས་བརྒྱབ་པའི་རྐུན་པོའི་ལུས་དེ་མཐོང་བས། སྐྱེ་བོ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་སྨོད་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་གྱི་ནོར་ཕྲོག་པར་བྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཕན་ཚུན་རྩོད་པའོ། །རྒྱུ་དེ་ལས་ཅ་ཅོ་ཆེན་པོ་ཡང་བྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཚེ་ཡང་མི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བདེ་བས་འཚོགས་ཏེ་ཕན་ཚུན་བཀའ་གྲོས་མཛད་དོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་བྱེད་པར་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་མི་གང་ཞིག་དགེ་བའི་ཚུལ་ལུགས་ངེས་པ་དེ་ལས་མི་འདའ་བའི་སྐྱེས་བུ་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་ཅན་མི་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོར་བྱའོ། །གང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཚར་གཅོད་བྱེད་པ་ནམ་ཡང་རྣམ་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཐད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚར་གཅོད་པ་དང་
― DTG108_Page_0257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྗེས་སུ་འཛིན་པ་བྱེད་པ་དེའི་ཚུལ་ལུགས་མ་ཡིན་པས་གོས་པར་མ་གྱུར་པ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལུས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བླ་མར་གྱུར་པའོ། །ཐམས་ཅད་འདི་དག་གི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞིང་རྗེས་སུ་འདུན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་སྐྱེས་བུ་དེས་དམ་པ་འགའ་ཞིག་གི་དྲུང་དུ་སྨྲས་པ། གང་ལས་མི་རྣམས་ད་ལྟར་འཐད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྐྱོན་དང༌། གང་ཡང་ཉིན་རེ་བཞིན་དུ་འབྱོར་པ་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་མཁྱེན་ནོ། །འདི་ལྟ་བུ་མི་རྣམས་ཀྱི་མི་འཐད་པ་བཟློག་པ་ལ་ཁྱོད་མ་གཏོགས་པ་འགའ་ལ་ནུས་པ་མེད་དོ། །སྐྱེ་བོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་སཱ་ལུ་དྲུག་ཆ་ཁྱོད་ལ་སྟེར་བར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་ཀྱིས་མི་འདི་རྣམས་འཐད་པ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྐྱོངས་ཤིག །ས་འདི་ཡང་སྲུངས་ཤིག །དེའི་ཚེ་སྐྱེས་བུ་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་ཅན་དེ། ཚིག་དེ་དག་ཁས་བླངས་ཤིང་སྐྱེ་བོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱའོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་མི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེས་བུ་མཆོག་དེ་ལ་རྒྱལ་བོར་དབང་བསྐུར་བས་མངོན་བར་བཀུར་རོ། །དེ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོས་ཡང་དག་པར་འདུན་པ་དང༌། དགའ་བར་མཛད་པས་རྒྱལ་པོའོ། །ཚིག་བར་མ་ཕྱིས་ཏེ་མང་པོས་བཀུར་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་པའི་རྒྱལ་པོ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་མིང་ཞིང་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྵེ་ཏྲི་ཡ་ཞེས་པར་གྱུར་ཏོ། །རྒྱལ་པོའི་དཔལ་འབྱོར་ཀུན་དུ་ཐོབ་བོ། །མི་སྲུན་པའི་སྐྱེ་བོ་ཚར་གཅོད་ཅིང་ཞི་ལེགས་སྐྱེ་བོ་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་ཅིང༌། ས་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོར་གྲགས་ནས་མི་ཕན་པ་སྤོང་ཞིང་ཕན་པ་སྒྲུབ་བོ། །ཚུལ་མ་ཡིན་པ་བཏང་ཞིང་རྣམ་པར་འཛིན་ནོ། །དེ་ནས་སྐྱེ་བོ་གཞན་ཡང་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་ཅིང་གཞན་དག་ཚུལ་བཞིན་བྱེད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སྐྱོན་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་གནས་འདོད་ཆགས་སྐྱེས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཁོང་ཁྲོ་སྐྱེས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ང་རྒྱལ་ཡང་དག་པར་བྱུང་ངོ༌། །དེའི་རྗེས་སུ་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་རྣམས་སྦེད་པར་བྱེད་པའི་རྨོངས་པ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་རྗེས་སུ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་གཞན་གྱི་བུད་མེད་ལ་འགྲོ་བའོ། །དེ་ནས་བརྫུན་སྨྲ་བའོ། །དེ་རྗེས་སུ་དབེན་ནོ། །དེ་ནས་ཚིག་རྩུབ་པའོ། །དེ་ནས་ཚིག་ཀྱལ་པའོ། །དེ་ནས་གཞན་མནར་བའི་མཚན་མ་གནོད་སེམས་སོ། །དེ་ནས་གཞན་གྱི་ནོར་བསླུ་
― DTG108_Page_0258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་མཚན་མ་བརྣབ་སེམས་སོ། །དེ་ནས་ལྟ་བ་ལོག་པ་བྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་འཚེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྐྱོན་རྣམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་ཁ་ཅིག་ཕྱོགས་ཀྱི་འཕེལ་བ་མཐོང་ནས་སེམས་སྐྱོ་བས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྤངས་ཏེ་ནགས་སུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནི་སྡིག་པ་ཀུན་མི་སྐྱེད་པས་བྲ་ཧྨ་ཎ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་རྣམས་བརྗོད་དོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་གང་ཞིག་བསམ་གཏན་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། རང་ཉིད་ཀྱིས་སྔགས་ཀྱི་ཚིག་སྤྲོས་ནས་འདོན་པ་དེ་ལས་འདོན་བྱེད་ཅེས་པའི་མིང་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །གང་ཞིག་ནགས་སུ་གནས་པར་མི་དགའ་བ་ལྷག་པར་ཆོས་གནས་ལ་དགའ་བ་ཞིང་གི་ལས་ལ་ཤིན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དེ་ལ་དམངས་རིགས་ཞེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མིང་དུ་བཏགས་སོ། །གཞན་དག་ཁྱིམ་ལ་དགའ་ཞིང་བཟོའི་ཆ་སྣ་ཚོགས་ལ་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་དེ་ལ་གདོལ་རིགས་ཞེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མིང་དུ་བྱས་སོ། །དེ་ལྟར་རིགས་བཞི་རྣམས་ལ་གང་ཞིག་རྐུ་བ་དེ་ལ་གཅིག་ཏུ་དགའ་བ་དེ་ལ་གཏུམ་པོ་ཞེས་པའི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པ་བྱེད་པས་གཏུམ་པོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་གྱི་མིང་དུ་བཏགས་སོ། །དེ་རྗེས་སུ་འབྲས་སཱ་ལུ་རྣམས་བཅུད་ཉམས་པས་སྨད་པར་བྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྗེས་སུ་སཱ་ལུ་བརྡས་པའི་ས་ཕྱོགས་སུ་རྗེས་སུ་བཟའ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ནས་དང་གྲོ་དང་ཏིལ་དང་རྒྱ་སྲན་དང་མོན་སྲན་རྔེའུ་དང་མོན་སྲན་གྲེའུ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཏིལ་ནི་བཅུད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་གང་བ་དང་ལྡན་པས་ཆང་བས་བཟང་བས་མར་ནག་གི་རྒྱུན་གསུམ་འཇིག་པར་གྱུར་ཏོ། །ནས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལས་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཅུད་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་རྗེས་སུ་པགས་པ་དང་ལོ་མ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་གྱ་ནོམ་པ་མངར་བ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཅུད་ཅན་བུ་རམ་ཤིང་མཆོག་གིས་ས་སྟེང་རྣམ་པར་བརྒྱན་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་རྗེས་སུ་རྫུས་སྐྱེས་ཀྱི་བ་མོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་འོ་མའི་རྒྱུན་རབ་ཏུ་འབབ་བ་བྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཚེ་འོ་མའི་རྒྱུན་འབབ་པའི་གཡོ་བས་འོ་མ་ལས་མར་སར་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །མར་གསར་ལས་མར་གྱི་ཉིང་ཁུ་བྱུང་ངོ༌། །ཞུན་མར་ལས་མར་གྱི་སྙིང་པོ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་རྗེས་སུ་རང་དུལ་པ་གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་དཔལ་
― DTG108_Page_0259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་མང་པོས་བཀུར་བའི་མི་བདག་ལ་རིན་པོ་ཆེ་བདུན་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། སྐྱེས་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། གླང་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། ཁྱིམ་བདག་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། བློན་པོ་རིན་པོ་ཆེའོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་མང་པོས་བཀུར་བ་ཆེན་པོ་ཕན་འདོགས་པ་མ་ལུས་པ་དང་ལྡན་པས། སྐྱེ་བོ་མ་ལུས་པའི་འདོད་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེས་ན་འབངས་རྣམས་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཤིན་ཏུ་རིང་བ་ཉིད་དུ་བདེ་བར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་དབྱིབས་ལ་ཆ་མཛེས་པ་དགེ་བའི་སྣང་བའི་འོད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་བརྒྱན་པར་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་མྱུར་དུ་འཆི་བ་ཡང་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་དུས་རིང་དུ་གྱུར་པ་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་མང་པོས་བཀུར་བ་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་བུ་དང་ཚ་བོ་ལ་སོགས་པ་རྒྱལ་བུ་མང་དུ་བྱུང་ཞིང་ཤི་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེའི་འཁོར་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཤིའོ། །མི་བདག་ལ་མི་བདག་རྣམས་ཀྱིས་དབང་རྣམས་བསྐུར་ནས་མི་ཡི་བདག་པོའི་རྒྱུད་ནི་དིང་སང་གི་བར་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །དེ་ལྟར་ས་རྣམས་དག་ཀྱང་རིམ་གྱིས་རྙིངས་པར་གྱུར་ཅིང་རྙིངས་པར་གྱུར་ནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་གསར་པ་འགྲིབ་པར་འགྱུར་བ་དང་འབྲེལ་ལོ། །ཡང་གསུངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡང༌། བདག་པོ་དང་བྲལ་བུད་མེད་ལྟ་བུ་པ་རྣམས་ནི། །ལྷག་པའི་དཔལ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་ཞིང་རྙིངས་པར་གྱུར། །ཞེས་སོ། །དེའི་ཚེ་ལུས་ཅན་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་དང་བྲལ་བར་ཉེ་བར་འོངས་པ་དང༌། ཡོ་བྱད་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཟད་པ་མཐོང་ནས་ཐོང་ལྕགས་དང་བཅས་པའི་གཤོལ་སྟོབས་ཀྱི་གླང་པོ་ལྟ་བུར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁུར་ཏེ་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་སྟོབས་ཀྱི་གླང་པོའི་ཚོགས་ཀྱིས་བདག་པོའི་མི་དེ་རྣམས་ལ་འདི་སྐད་སྨྲས་སོ། །གཤོལ་ཐོང་འདི་དག་ནི་སྤོངས་ཤིག་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བསྐུར་བར་བྱའོ། །འབྲས་བུའི་དུས་སུ་འབྲས་བུའི་རྣམ་པའི་ཆ་རྣམས་བྱིན་ཅིག་ཅེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁས་བླངས་པ་བྱས་ནས་དེ་ནས་དེ་དག་ཞིང་པ་ལྟར་ཞིང་རྨོ་བར་བྱེད་དོ། །མི་རྣམས་ཀྱིས་སྟོབས་ཀྱི་གླང་པོ་ལ་བགོས་པའི་ཆ་སྟེར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟ་དང་གླང་པོ་ཆེ་ལ་
― DTG108_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཅི་དང་ཅི་མཐོང་བ་དེ་དང་དེ་ལྟར་སྨྲས་ཏེ་མི་རྣམས་ཀྱི་ཞོན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་གྱུར་ཏོ། །དེའི་ཚེ་བ་རྣམས་ཀྱི་འོ་མ་རང་ཉིད་ཀྱིས་མི་སྟེར་ཞིང་སྦྱོར་བ་དེ་དང་དེར་འོ་མ་བབས་པར་གྱུར་ཅིང་མི་རྣམས་འཚོགས་ནས་འཇོ་བར་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ། །བུ་རམ་ཤིང་ཡང་ལོ་མས་རང་གི་ལུས་ལ་བསྒྲིབས་པའི་རྣམ་པར་གྱུར་ཏོ། །ཏིལ་ལ་སོགས་པའི་འབྲུ་རྣམས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་བཅུད་ཉམས་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་བཟའ་སྟོན་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཉམས་པས་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འགྲིབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པས་སྟོབས་ཀྱི་གླང་པོ་ལ་ཞིང་ཐོག་གི་བགོས་པའི་སྐལ་བ་མི་སྟེར་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ལོ་ཐོག་གི་བགོས་པའི་ཆ་མ་ཐོབ་པར་གྱུར་པས་སྟོབས་ཀྱི་གླང་པོ་གཤོལ་ཐོང་ཁུར་བ་ལ་གཡོ་སྒྱུ་རྣམ་པར་འཛིན་པར་གྱུར་ཏོ། །མི་རྣམས་ཀྱིས་སྟོབས་ལྡན་གླང་རྣམས་ཀྱི་གཡོ་སྒྱུ་མཐོང་ནས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྣ་ཕུག་གོ །དེའི་ཚེ་སྟོབས་ལྡན་གླང་རྣམས་ཀྱི་སྨྲ་བ་ཡང་ནུབ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཁྱུ་མཆོག་རྣམས་སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་སོང་བར་གྱུར་ཅིང་བསྐུར་དཀའ་བའི་ཐོང་གཤོལ་དང་གཞན་ཡང་ཁུར་ཁྱར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟ་དང་གླང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཡང་རང་ཉིད་ཀྱིས་དུལ་བ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པའི་དབྱུ་གུ་བསྣུན་པས་ཁ་ཕྱིར་ཕྱོགས་པར་གྱུར་ཏེ་བརྟན་པོར་གྱུར་པའི་ཐག་གུས་བཅིངས་སོ། །དེ་ནས་སྔོན་སྟེར་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བ་གླང་སྐྱོང་གིས་བ་གླང་འཇོ་བར་གྱུར་ཏོ། །བུར་མ་ཤིང་ཡང་ལྕགས་པས་གཡོགས་ཤིང་རབ་ཏུ་བརྩོན་པས་བཅུད་ཁུ་བ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །ཏི་ལ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཆེས་བཅུད་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་འཇིག་རྟེན་མི་རྣམས་དེ་འདྲ་བར་བཟའ་བ་ལ་སོགས་པ་རོ་དང་ཆེས་བྲལ་བར་གྱུར་ཅིང་མི་རྣམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཟད་པར་གྱུར་པ་ཐོབ་བོ། །དེའི་རྗེས་སུ་རིམ་གྱིས་སྙིགས་མ་ལྔས་སུམ་བྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་ནི་རབ་ཏུ་འཇུག་སྟེ། གང་སྐྱེས་བུ་དམ་པར་འདུན་པ་མཐུན་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་ལྟ་བ་ལོག་བས་དྲེགས་པ་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་ལམ་མི་རྣམས་ལ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །མི་དེ་རྣམས་ཀྱང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕོངས་པས་གདུངས་པ། འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་དོན་དུ་ཆེས་སྲེད་པ་ཞིང་ལས་དད་ཕྱུགས་སྐྱོང་དང་གཡོག་དང་ཉོ་
― DTG108_Page_0261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོང་ལ་སོགས་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྗེས་སུ་ཡོ་བྱད་ཚོགས་པ་རྣམས་ཆེས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཉམས་སོ། །ངལ་བ་ཆེན་པོས་བདེ་བའི་ཆ་ཙམ་ཅི་ལྟར་ཡང་སྒྲུབ་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །ངལ་བ་ཆེན་པོས་བསྐྱེད་པའི་ཏིལ་དང་བུ་རམ་ཤིང་ལ་སོགས་པ་དང༌། བ་ལང་དང་མ་ཧེ་མི་ལ་སོགས་པ་ངལ་བ་ཆེན་པོས་བཅུད་རྣམས་ཕྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །ངལ་བ་ཆེན་པོས་བསྐྱེད་པའི་འབྲུ་ལ་སོགས་པ་ཡང་སྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་མི་རྣམས་བཟའ་བ་དམའ་བས་བགྲོད་བས་ཚེ་ལ་སོགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་རྗེས་སུ་ཡུལ་དང་ཡུལ་དུ་ཆེས་རིང་བར་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡ་ལ་སོགས་པ་མི་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨྲས་སོ། །དེ་ལྟར་དུས་དང་དུས་རྣམས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་གྱུར་བ་ཉིད་ན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་བ་འཇིག་ཅེས་པ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དུས་ཆེས་རིང་བ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གསེར་ཐུབ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དུས་ཆེས་རིང་བར་གྱུར་པ་ན་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་འོད་སྲུངས་ཞེས་པ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཆེས་རིང་བ་ན་རྩོད་ལྡན་གྱི་དུས་ཞེས་པ་དུས་ཐ་མ་ལ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ངོ༌། །སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡིག་པའི་སྒྲུབ་པ་མཆོག་ཏུ་འཆགས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཡང་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཐར་པའི་ལམ་རབ་ཏུ་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །ལམ་དེས་མཐའ་མེད་པའི་དམ་པའི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་རང་བཞིན་ཐར་པའི་གྲོང་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པའི་ལམ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་ལྟ་དང་མི་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྒྲོན་མ་དེས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་རྒྱུད་དུ་བཞག་ནས་རང་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཟླ་བ་གཉིས་པ་ཨཱ་པརྷའི་ཟླ་བ་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་བཅུ་གསུམ་ལས་
― DTG108_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལོ་མ་བདུན་པའི་ཕུག་ཏུ་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བར་མཛད་དོ། །ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱར་གྱུར་པ་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དགེ་སློང་བདུན་བརྒྱས་ཆོས་ཡང་དག་པར་བསྡུ་པ་མཛད་དོ། །ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བཞི་བརྒྱ་ན་དཀའ་ཐུབ་ཀྱི་དགེ་འདུན་ལ་དགེ་འདུན་ཐ་དད་དུ་གྱུར་བས་རང་རང་གི་སྡེ་པར་གནས་པ་ལ་གནས་མ་བུ་པཱ་ར་བཱཚི་པུ་ཏྲས་སྡེ་པ་གཅིག་གི་ཚེ་བསྡུས་སོ། །དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་སྡེ་པ་དེ་ལས་ཆོས་སྨྲ་བྱེད་བཱ་ཏྶི་པུ་ཏྲ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བདུན་བརྒྱན་གནས་བརྟན་ཐུབ་པ་མང་པོས་བཀུར་བས་སྡེ་བ་དེའི་ལུང་ཉིད་བསྡུ་བ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བཟུང་སྟེ་སྡེ་པ་དེ་ལ་མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱད་བརྒྱ་ན་གནས་བརྟན་བྷུ་ཏི་ཀ་དང་སངས་རྒྱས་བཤེས་གཉེན་གྱིས་སྡེ་པ་དེའི་ལུང་རྣམས་བསྡུ་བ་ཉིད་དུ་བྱས་སོ། །འདི་ནི་མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་པའི་ཆོས་བསྡུ་བ་ལན་ལྔ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བྷུ་ཏི་ཀ་དང་སངས་རྒྱས་བ་ཤེས་གཉེན་དེ་གཉིས་ཀྱིས། སྦུན་པ་བྱུང་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། འདི་ནི་ཆགས་པའི་བསྐལ་པ་དགུ་པོའི་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཙོ་བོའི་དོན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ད་ལྟ་ནི་ད་ནི་ཏིལ་བུར་ཤིང་ཞོ་ལ་སོགས་པ་ལས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་མར་ནག་ཁུ་བ་མར་ལ་སོགས་པའི་སྙིང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཉུང་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཏིལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་གྱི་སྐལ་བའི་དབང་ལས་དིང་སང་ཡང་འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མ་འོངས་པའི་བསྐལ་བའི་མཐའ་རུ་མུ་གེ་ནད་མཚོན་ཞེས་པ་འཇིག་པ་གསུམ་གྱི་མེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དུ་བ་འཐུལ་བ་ལྟ་བུ་ད་ལྟ་མཚོན་པའོ། །ད་ལྟ་ད་ནི་ཡང་མི་རྣམས་བདག་ཉེ་བར་མནར་བའི་ཕྱིར་སེར་སྣ་ཉེས་སྤྱོད་ཁྲོ་བ་ལ་སོགས་པའི་བུད་ཤིང་གིས་འཇིག་པའི་མེ་དེ་རྣམས་ཀུན་དུ་འབར་བར་བྱེད་དོ། །གང་ལས་ད་ནི་ཆར་ཆེ་བ་ཆར་མེད་པ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འབབ་པ་དུས་མ་ཡིན་པའི་ཆར་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གིས་མུ་གེ་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་མུ་གེའི་འཇིག་པ་ངེས་པར་འབྱུང་
― DTG108_Page_0263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྱུར་རོ། །ནད་དང་མཚོན་གྱི་འཇིག་པ་ནི་འདི་དག་གི་ལྷན་ཅིག་པའི་འཁོར་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མུ་གེ་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ན་བཟའ་བ་ལ་སོགས་པ་ཆེས་རྙེད་དཀའ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཡང་གཞན་གྱི་ནོར་ལེན་པ་དང་ལུས་ཅན་རྣམས་པ་སང་ནས་ཤས་འཚོ་བའི་བསྐལ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་ལྗོངས་གྲོང་ཁྱེར་གྲོང་རྡལ་ལ་སོགས་པ་ནི་གནས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡང་ཡོ་བྱད་སྒྲུབ་པར་དཀའ་བ་དང་རིམ་གྱིས་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཕྱིས་མི་འཐད་པ་འཇུག་པའི་མི་རྣམས་ཀྱིས་དུས་དྲུག་པོ་སྤང་བར་གྱུར་ཅིང་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ཡོ་བྱད་སུན་འབྱིན་པར་འགྱུར་རོ།། དེ་ནས་ཉེ་བར་འཚེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྡིག་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཐོབ་པས་ཤ་ཟའི་ཚོགས་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པས་ན་ནད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་གང་གི་ཚེ་ནད་སྣ་ཚོགས་དང་ཤ་ཟ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་གཙེས་པའི་མི་རྣམས་དེའི་ཚེ་ནད་ལ་སོགས་པ་ཞི་བའི་དོན་དུ། འཚེ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྦྱིན་སྲེག་བྱས་པས་ཉེ་བར་འཚེ་བ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདིར་ཡུལ་འཁོར་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ནད་ཀྱིས་མི་རྣམས་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ཕྱིས་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བའི་མི་རྣམས་ཕན་ཚུན་འཚེ་བའི་སེམས་པས་མཚོ་ཆེན་པོ་ལྡང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཤར་དང་བྱང་ན་ཡོད་པ་དང༌། ནུབ་དང་ལྷོ་ན་ཡོད་པའི་མིའི་བདག་པོ་རྣམས་ཀྱིས། ཕན་ཚུན་ཉེ་བར་ཉེད་པའི་དོན་དུ་མངོན་པར་བགྲོད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱལ་པོ་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་ཀུན་དུ་འཁྲུག་པ་བྱས་ཏེ་རྒྱལ་བ་དང་ཕམ་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཉམས་སུ་ལེན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆགས་པའི་བུད་ཤིང་གིས་བསླང་བའི་ཁྲོ་བའི་མེས་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཕན་ཚུན་བསྲེག་ཅིང༌། རང་གི་དགེ་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཟད་ཅིང་རྣམ་པར་ཉམས་པར་བྱེད་དོ། །ལྷག་མ་ཡུལ་དང་གྲོང་དང་རྒྱུད་རྣམས་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་ཉམས་པར་བྱེད་དོ། །ལས་ངན་པ་ལས་སྐྱེས་པས་རྩྭ་ལ་སོགས་པ་ལ་རེག་པས་མཚོན་དུ་འགྱུར་པ་ན་གཉིས་གསུམ་མམ་ལྔ་དྲུག་ཡང་ཕན་ཚུན་སྤུན་པར་འགྱུར་རོ། །ལོ་དང༌། ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བདུན་བདུན་བདུན་མུ་གེ་དང་ནད་དང་མཚོན་གྱི་འཇིག་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ནས་འཇིག་པ་གསུམ་གྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ལྷག་མ་ལུས་པའི་མི་རྣམས་
― DTG108_Page_0264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་སྲིད་དུ་དང་ཞེང་དུ་དང་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཉམས་པས་ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་ལོ་བདུན་ཅུར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །འདིས་ན་སྡིག་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་གཞོལ་བའི་མིའི་འཇིག་རྟེན་རབ་ཏུ་མང་བ་རྣམས་ཆེས་ཆེར་དམན་པའི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་འདིར་ཉེ་བར་འདས་ནས། མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ཁ་ཅིག་འགའ་ཞིག་ཏུ་གཞན་རྣམ་པར་བྲལ་བར་མཐོང་ནས། མི་རྣམས་བྱམས་པའི་བསམ་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །སྡིག་པ་ཆེན་པོའི་དུས་སུ་ཡང་ལེགས་པའི་ལམ་མ་དོར་བ་འགའ་ཞིག་གིས་ཀྱང་ལྷག་མ་ལུས་པ་མཐོང་ནས་སྐྱེ་བོ་རྒྱུན་ཆད་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བསམ་ཞིང་དེ་རྣམས་བསྲུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་མི་དེ་རྣམས་ཁྱམས་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་བསྐྱེད་པས་བསྐལ་པའི་མཐའ་ཡང་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་བསྐལ་པ་བཅུ་པ་མགོ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་མི་རྣམས་གྲོགས་ལྟར་ཕན་ཚུན་མཐོང་བས་དགའ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །མི་དེ་རྣམས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པ་བསྐལ་པ་བཅུ་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་གདོན་ཡང་དགེ་བའི་ལམ་ལ་བགྲོད་པར་འགྱུར་རོ། །དུས་ཚིགས་ཀྱང་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམས་རང་བཞིན་མཉམ་པར་གྱུར་པ་ན་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བདེ་བ་ཡང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་མི་ལས་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་མི་གཞན། དེ་ལས་ཡང་མི་གཞན་ནོ། །དེ་ལས་ཡང་ནི་གཞན་ཏེ་རིམ་གྱིས་མི་རྣམས་ཚེ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ཡང་འཕེལ་ཆུང་ངུའོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་སྟོང་ཕྲག་བཞི་བཅུ་བའི་མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ཡར་འཕེལ་འབྲིང་པོའོ། །ཡང་རིམ་གྱིས་ཚེ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་པའི་མི་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ཡར་འཕེལ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་ཡར་འཕེལ་རྩེ་མོར་བྱིན་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཁྱིམ་ནི་དཔལ་མོ་བཞིན་དུ་འཕེལ་བ་ཉིད་དོ། །བུ་མོ་ལོ་ལྔ་བརྒྱ་ན་ཁྱོ་ལ་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ། །མི་དེ་རྣམས་ཚེ་ལོ་དང་མཐུན་པ་འབྱུང་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལེགས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཁྱིམ་བྱའི་བརྗོད་པའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱི་གནས་ས་གཞི་
― DTG108_Page_0265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ལུས་པ་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གང་བར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ས་ཆེན་པོས་མི་གཙང་བ་འོག་ཏུ་བྱུང་སྟེ་གཙང་སྦྲ་ཅན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །མི་རྣམས་བདེ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་འགྱུར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་དྲན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བསིལ་དྲོ་ལ་སོགས་པ་བཀྲེས་རྒས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་རྣམས་འདོད་པ་ཙམ་བྱེད་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཡང་དེའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཐ་སྙད་ཙམ་མོ། །འདི་ནི་མི་རྣམས་ཡར་འཕེལ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་སྟེ། ལོ་སྟོང་དང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དེ་ནས་ཡར་འཕེལ་ཆེན་མོ་ནས་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་མི་རྣམས་ཆོས་མ་ཡིན་པས་ཆེས་ཉམས་པས་ཡང་སྔོན་བཞིན་དུ་ཚེ་ལོ་བཅུ་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཡང་བསྐལ་པ་བཅུ་བར་རྒྱབ་ཏུ་གྱུར་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཅི་ལྟར་བསྐལ་པ་བཅུ་པ་ཐོག་མཐའ་བདེ་སྡུག་ལྡན་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་བསྐལ་པ་བཅུ་རྣམས་སོ་སོར་ཐོག་མཐའ་བདེ་སྡུག་ལྡན་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཉི་མ་ཤར་བ་ནས་བཟུང་སྟེ། བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་ནི་ཆགས་པའི་འཇིག་རྟེན་གནས་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །འཆགས་པའི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུའི་ཐ་མ་ལ་བར་གྱི་འཇིག་པ་གསུམ་གྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ལྷག་མ་ལུས་པའི་མི་རྣམས་ཕན་ཚུན་དགའ་བའི་བསམ་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་བྱམས་པས་ཉེ་བར་བསགས་པའི་ལས་དབང་ལས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་ཡང་ཆེས་ཉམས་དགའ་བར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བྱམས་པས་ཀུན་དུ་བསྐྱེད་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མེའི་དུས་ལས་སྔོན་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ངན་འགྲོའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་བྱམས་པ་ཆེན་པོ་བསྐྲུན་ཏེ། ཁ་ཅིག་ལྷ་རྣམས་སུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་འཆད་པར་བྱེད་པའི་མི་མུ་སྟེགས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་སམ། འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་ཡང་སྨྲ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སྐྱེས་བུ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལས་ཆོས་ཐོས་ཏེ་འདོད་པ་ལ་རྣམ་པར་སྨད་དེ་དགའ་བ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་དེ། བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་ལས་གཞན་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ། ལྷའི་རིས་དེ་ཉིད་དུ་འོད་གསལ་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་བསྐལ་པ་བཅུས་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་འཇིག་རྟེན་
― DTG108_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྱུར་བའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་བསྐལ་པ་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་གཅིག་ཏུ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པར་རོ། །ལྷ་རྣམས་ཆར་འབེབས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་ཤིང་གེལ་བ་ཉལ་སྟོང་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྐམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྗེས་སུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷའི་རིས་སུ་ཉི་མ་གཉིས་པ་སྔོན་མའི་གཉིས་འགྱུར་གྱི་ཚད་ཀུན་དུ་ཤར་ཏེ་འོག་ཏུ་མ་ལུས་པ་སྲེག་པ་ནི་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་སོ། །དེའི་ཚེ་འབབ་ཆུ་ལ་སོགས་པ་ཆུ་བཞི་ཐམས་ཅད་སྐམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྗེས་སུ་འཐབ་བྲལ་ལྷའི་རྩེ་མོ་རུ་ཉི་མ་གསུམ་པ་ཉི་མ་གཉིས་པའི་ཉིས་འགྱུར་གྱི་ཚད་འོག་ཏུ་སྲེག་པ་ནི་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་སོ། །དེའི་ཚེ་མཚོ་ཆེན་པོ་མ་དྲོས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྐམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཉི་མ་བཞི་པ་ཉི་མ་གསུམ་པའི་ཉིས་འགྱུར་གྱི་ཚད་དགའ་ལྡན་གྱི་རྩེ་མོ་རུ་ཀུན་དུ་ཤར་ཏེ་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་འོག་ཏུ་སྲེག་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་ཆུ་བོ་ཆེན་པོ་བདུན་རྣམ་པར་སྐམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཉི་མ་ལྔ་པ་ཉི་མ་བཞི་པའི་ཉིས་འགྱུར་གྱི་ཚད་འཕྲུལ་དགའི་རྩེ་མོ་རུ་ཀུན་དུ་ཤར་ཏེ་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་འོག་ཏུ་སྲེག་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་སྐམས་པར་འགྱུར་ཏེ། རིམ་གྱིས་གན་རྒྱལ་གྱི་ལུས་སུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཉི་མ་དྲུག་པ་ཉི་མ་ལྔ་པའི་ཉིས་འགྱུར་གྱི་ཚད་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་རྩེ་ལ་ཀུན་དུ་ཤར་ཏེ་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་འོག་ཏུ་སྲེག་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་རི་རབ་ལ་སོགས་པའི་རི་རྣམས་དང་ས་ཆེན་པོ་རྣམས་ལས་དུ་བ་འཐུལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཉི་མ་བདུན་པ་ཉི་མ་དྲུག་པའི་ཉིས་འགྱུར་གྱི་ཚད་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རྩེ་མོ་ལ་ཤར་ཏེ། བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་འོག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་སྲེག་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཚེ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་བར་དུ་ཐལ་བའི་ལྷག་མ་ཡང་མ་ལུས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་ཏེ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་ཏེ། བུད་ཤིང་མ་ཚང་བའི་མེ་བཞིན་ནོ། །དུས་གཅིག་ཏུ་སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཇིག་པར་འགྱུར་རོ། །མེ་ཆུ་རླུང་གི་འཇིག་པ་གསུམ་ནི་བར་ཆད་མེད་པར་
― DTG108_Page_0267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིམ་གྱིས་གསུམ་ཀ་འབྱུང་བའི་ངེས་པ་མེད་དེ། མེའི་འཇིག་པ་འབྱུང་བའི་ཚེ་ཆུ་རླུང་གི་འཇིག་པ་མི་འབྱུང་ལ། ཆུས་འཇིག་པ་ན་མེ་རླུང་གི་འཇིག་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་རླུང་ཡང་ངོ༌། །འཇིག་པ་རེ་རེ་ལ་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུའོ། །དེས་ན་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་ཏེ། ཚངས་པ་གཅིག་པུ་བསྐལ་པ་བཅུ་རུ་གནས། །དེ་ཡི་འཁོར་གནས་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་བཞེངས། །ཚངས་རིས་ནས་ནི་འཐབ་བྲལ་མཐར་ཐུག་པ། །སོ་སོར་བསྐལ་པ་རེ་རེས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །ས་གཞི་རི་སོགས་བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་བཞེངས། །རང་ཉིད་འོད་ཟེར་བསྐལ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཞེངས། །ཉི་མ་ཤར་བ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་རེག །འདི་ལྟར་འཆགས་བཞིན་པ་སྟེ་ཉི་ཤུའོ། །ས་ཡི་ཞག་དང་ཁུར་བ་ཚལ་དང་ནི། །སཱ་ལུ་འབྲས་ཏེ་འདི་རྣམས་བདེ་གནས་ནི། །བརྒྱད་དེ་གཞན་ཡང་ཐོག་མཐའ་བདེ་སྡུག་འགྱུར། །སྤུན་མ་བྱུང་བ་ལ་སོགས་བཅུ་གཉིས་ནི། །འདི་རྣམས་ཆགས་ནས་འཇིག་པ་ཉི་ཤུའོ། །དེ་ནས་བསྐལ་པ་བཅུ་ཡིས་སེམས་ཅན་རྣམས། །བདེ་བ་ལྡན་པར་ཀུན་དུ་འཇིག་པར་འགྱུར། །དེ་ནས་ཕྱེད་བཅས་བསྐལ་པར་ཆར་མེད་དོ། །དེ་ནས་གཞན་དུ་ཉི་མ་ལྔ་རྣམས་ལ། །སོ་སོ་ལ་ནི་བསྐལ་པ་གཅིག་དང་ཕྱེད། །རྩེ་ལ་ཤར་ཏེ་འོག་ཏུ་སྲེག་པར་བྱེད། །བསྐལ་པ་གཅིག་གིས་བསྐལ་པ་བདུན་པ་ཡི། །ཐམས་ཅད་སྲེག་པར་བྱེད་དེ་ཉི་ཤུའོ། །ཀུན་དུ་འཇིག་པར་འགྱུར་ཏེ་འདི་རྣམས་ནི། །དེས་ན་འཇིག་པའི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་ཉིད། །དེའི་རྗེས་སུ་དེ་ལྟར་གནས་རྣམས་སྟོང་པ་ནམ་མཁའ་ཙམ་དུ་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་ཉིད་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཡང་སྔོན་བཞིན་དུ་འཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་རྗེས་སུ་འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་བསམ་གཏན་གཉིས་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དགའ་བ་དང་བཅས་པ་དོན་གྱི་འདོད་པ་སུན་ཕྱུང་སྟེ། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་དེ། དེ་ནས་འཕོས་ཏེ་བསམ་གཏན་གསུམ་པར་ཀུན་དུ་སྐྱེའོ། །དེ་རྗེས་སུ་དེ་རུ་ཟླ་བ་བདུན་འཆར་བར་འགྱུར་རོ། །ཟླ་བ་ཤར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཆུ་ཀུན་དུ་འཁོར་བར་རབ་ཏུ་འཕེལ་ཏེ། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ཁོར་ཡུག་ཏུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྗེས་སུ་བདེ་བ་དང་བཅས་པའི་
― DTG108_Page_0268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པ་ནི་སྐྱོན་མང་བ་སྣང་བ་ཞེས་རིག་སྟེ། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་དེ། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡང་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ནས་འཕོས་ཏེ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་འཇིག་པའི་རྩེ་མོ་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ཞེས་པའི་ལྷའི་རིས་སུ་ཀུན་དུ་ཉེ་བར་སྐྱེའོ། །དེའི་ཚེ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པར་ཞིག་པར་གྱུར་པ་ན། ཤིན་ཏུ་དག་པའི་རླུང་ཀུན་དུ་འཁོར་བར་རབ་ཏུ་རྒྱུའོ། །རླུང་དེས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བཤིག་ནས་འཇིག་པ་གསུམ་རྫོགས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མེས་འཇིག་པ་དང༌། ཆུས་འཇིག་པ་དང༌། རླུང་གིས་འཇིག་པའོ། །འཇིག་པ་གསུམ་པོ་འདིས་ནི་འཇིག་པ་གཉིས་རྫོགས་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་འཇིག་པ་དང༌། སྣོད་འཇིག་པའོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་པ་ལྷག་མ་ལ་མི་མཇེད་ཅེས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་རླག་པར་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་ཡང་དུས་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་པ་དང་འཆགས་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །ཡང་གསུངས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་མི་མཇེད་ཅེས་པའི་གནས་དང་སེམས་ཅན་མ་ལུས་པ། །ཀུན་ཀྱང་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་གང་འདི་འཇིག་པ་རྣམ་གསུམ་གཡང་གི་དབང༌། །དེ་ལྟར་གཞན་ཡང་ཁམས་དང་སེམས་ཅན་མཐའ་མེད་གནས་རྣམས་ཟད་པར་འགྱུར། །དེས་ན་འདུས་བྱས་བརྟན་ཡོད་མིན་ཞེས་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་བདེན་པ་ཉིད་ཅེས་སོ། །བསྐལ་པའི་ཚད་ཀྱང༌། འཕང་དང་ལོགས་ལ་རྒྱང་གྲགས་གཉིས་ཡོངས་སུ་གཞལ་བའི་རྒྱུ་བཞི་པ་བྱས་ཏེ། ཉུངས་ཀར་གྱིས་སྤྱི་ཕུད་མེད་པར་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་ནས། གནས་དེ་ནས་ལོ་བརྒྱ་བརྒྱར་གྱུར་པ་ན། ཉུངས་ཀར་རེ་རེ་བྱུང་བས་ཉུངས་ཀར་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཙམ་གྱིས་འཛད་པར་འགྱུར་བའི་དུས་དེ་བར་གྱི་བསྐལ་པའོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་དེས་འཇིག་པ་དང་ཆགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཅུར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཅུ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའོ། །ཡང་ན་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་གཞལ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕང་དང་འཁོར་བར་དཔག་ཚད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཞལ་བའི་གནས་སྤྱི་ཕུད་དུ་ཉུངས་ཀར་གྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བར་བྱས་ཏེ།
― DTG108_Page_0269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་དེ་ལས་ལོ་བརྒྱ་བརྒྱ་ན་ཉུངས་ཀར་རེ་རེ་ཕྱུང་བས་ཉུངས་ཀར་མ་ལུས་པར་ཟད་པར་དུས་ཅི་སྲིད་ཀྱིས་འགྱུར་བའི་དུས་དེ་སྲིད་ལ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པའི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་ནི་གྲངས་ཀྱིས་གནས་གཞན་དྲུག་ཅུར་སོན་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ནི་གྲངས་མེད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་གནས་དྲུག་ཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཅིག་གཅིག་བཅུ་ལ་བཅུའོ། །བཅུ་བཅུ་ལ་བརྒྱའོ། །བརྒྱ་བཅུ་ལ་སྟོང་ངོ༌། །སྟོང་བཅུ་ལ་ཁྲིའོ། །ཁྲི་བཅུ་ལ་འབུམ་མོ། །འབུམ་བཅུ་ལ་ས་ཡའོ། །ས་ཡ་བཅུ་ལ་བྱེ་བའོ། །བྱེ་བ་བཅུ་ལ་དུང་ཕྱུར་རོ། །དུང་ཕྱུང་བཅུ་ལ་ཐེར་འབུམ་མོ། །ཐེར་འབུམ་བཅུ་ལ་ཐེར་འབུམ་ཆེན་པོའོ། །ཐེར་འབུམ་ཆེན་པོ་བཅུ་ལ་ཁྲག་ཁྲིག་གོ །ཁྲག་ཁྲིག་བཅུ་ལ་ཁྲག་ཁྲིག་ཆེན་པོའོ། །ཁྲག་ཁྲིག་ཆེན་པོ་བཅུ་ལ་ཕྱལ་ཕྱོལ་ལོ། །ཕྱལ་ཕྱོལ་བཅུ་ལ་ཕྱལ་ཕྱོལ་ཆེན་པོའོ། །ཕྱལ་ཕྱོལ་ཆེན་པོ་བཅུ་ལ་རབ་བཀྲམ་མོ། །དེ་བཅུ་ལ་རབ་བཀྲམ་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་གཏམས་པའོ། །དེ་བཅུ་ལ་གཏམས་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་མི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་བཅུ་ལ་མི་སྤྱོད་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་ཁྱད་ཕྱིན་ནོ། །དེ་བཅུ་ལ་ཁྱད་ཕྱིན་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་ཡང་སྟེངས་སོ། །དེ་བཅུ་ལ་ཡང་སྟེངས་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་དེང་འདྲེན་ནོ། །དེ་བཅུ་ལ་དེང་འདྲེན་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་པད་མའོ། །དེ་བཅུ་ལ་པད་མ་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་མཐའ་སྣང་ངོ༌། །དེ་བཅུ་ལ་མཐའ་སྣང་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་རྒྱུ་རིག་གོ །དེ་བཅུ་ལ་རྒྱུ་རིག་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་འོད་མཛེས་སོ། །དེ་བཅུ་ལ་འོད་མཛེས་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་དབང་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་དབང་པོ་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་རྒྱ་མཚོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་ལེགས་བྱིན་ནོ། །དེ་བཅུ་ལ་ལེགས་བྱིན་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་རྟོགས་འགྲོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་རྟོགས་འགྲོ་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་གཟུགས་སྐྱེས་སོ། །དེ་བཅུ་ལ་གཟུགས་སྐྱེས་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་དགྲ་རླབས་སོ། །དེ་བཅུ་ལ་དགྲ་རླབས་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་རྒྱ་རྟགས་སོ། །དེ་བཅུ་ལ་རྒྱ་རྟགས་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་སྟོབས་འཁོར་རོ། །དེ་བཅུ་ལ་སྟོབས་འཁོར་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་བརྡ་ཤེས་སོ། །དེ་བཅུ་ལ་བརྡ་ཤེས་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་རིན་མཆོག་
― DTG108_Page_0270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ །དེ་བཅུ་ལ་རིན་མཆོག་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་ཤང་ཀུའོ། །དེ་བཅུ་ལ་ཤང་ཀུ་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་རྣམ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཅུ་ལ་རྣམ་འབྱུང་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཅུ་ལ་སྟོབས་མིག་གོ །དེ་བཅུ་ལ་སྟོབས་མིག་ཆེན་པོའོ། །ཞེས་གནས་དྲུག་ཅུ་པའོ། །ཁ་ཅིག་གྲངས་མེད་ནི་གནས་བཅོ་བརྒྱད་པ་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པ་ནི་གཅིག་ནས་བཟུང་སྟེ་སྔོན་བཞིན་དུ་ལྔ་བརྒྱ་རྩ་ལྔ་པའི་གྲངས་ཀྱི་གནས་སུ་ཕྱིན་པ་འདི་ནི་བསྐལ་པ་གྲང་མེད་ཆུང་ངུའོ། །དེ་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཆུང་ངུ་དང་པོའི་གནས་གཅིག་ཏུ་བགྲངས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ལྔ་བཅུ་རྩ་ལྔ་པའི་གནས་སུ་སོན་པ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བ་ནི། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་འདིས། གྲངས་མེད་དང་པོ་ལ་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་བདུན་དང༌། གྲངས་མེད་གཉིས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་དྲུག་དང༌། གྲངས་མེད་གསུམ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་ལྔ་པ་སངས་རྒྱས་དབང་པོ་རྒྱལ་མཚན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་མཉེས་པར་བྱས་ཏེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་བོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཁ་ཆེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་པ་ན་རེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་དྲུང་དུ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པས། རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཁོ་ནར་བདག་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དང་པོ་སྨོན་ལམ་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བཟུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དང་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་གཙུག་ཏོར་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་ལྔ་མཉེས་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གཉིས་པ་ལ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་གཙུག་ཏོར་གྱི་དེ་མ་ཐག་གི་སངས་རྒྱས་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་དྲུག་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་གི་སངས་རྒྱས་ནས་བཟུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་
― DTG108_Page_0271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩ་བདུན་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དེའི་ཚེ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཕུ་གཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྐར་རྒྱལ་གཟི་བརྗིད་ཀྱི་དབྱིངས་སུ་མཉམ་པར་ཞུགས་པ་མཐོང་ཞིང་རབ་ཏུ་དང་བ་ཆེན་པོས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ནས་རྐང་པ་གཅིག་གིས་གནས་ཏེ། ལྷའི་ཡུལ་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ཉི་མ་བདུན་དུ་སྡོད་པས། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་དགུ་ཕྱིར་བཟློག་པར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་རྗེས་སུ་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་ལ་སོགས་པ་ནས་འོད་སྲུངས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་མཉེས་པར་བྱས་ནས། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་མཚན་བཟངས་ཀྱི་ལས་མཛད་དེ། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་གི་རྩེ་མོ་ལ་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་སུ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བཟུང་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འཕགས་པ་གནས་བརྟན་ན་རེ། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ཆེན་པོ་ཉི་ཤུ་དང་བསྐལ་པ་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་ལྷག་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བདུན་གྱིས་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་ལྷག་པའི་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་མཉེས་པར་བྱས་ཤིང་བསམ་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་མཛད་དོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གཞན་དགུས་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བདུན་པའི་འབུམ་ཕྲག་གསུམ་མཉེས་པར་བྱས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་སེམས་དང་ངག་གིས་སྨོན་ལམ་མཛད་དོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གཞན་བཞིས་སངས་རྒྱས་བཅུ་གཉིས་མཉེས་པར་བྱས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་སྨོན་པ་མཛད་དོ། །བསྐལ་པ་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་བཅོ་ལྔ་མཉེས་པར་བྱས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཕྲན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ། བསྐལ་པ་འབུམ་ཕྲག་གི་རྩེ་མོ་ལ་སྟོན་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ། །རབ་ཏུ་སྤྲོས་པ་ནི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དང་པོ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷག་པའི་ལྷ་ཞེས་
― DTG108_Page_0272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་མིའི་བདག་པོར་གྱུར་པས་ཐོག་མ་མེད་པའི་འཁོར་བ་རུ་སྔོན་མ་མཐོང་བ་སངས་རྒྱས་ཚངས་པའི་ལྷ་མཐོང་བས་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་བུར་བདག་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་མངོན་པར་འདོད་དོ། །གྲངས་མེད་དགའ་བ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཚངས་པའི་ལྷ་ལ་སོགས་པས་སངས་རྒྱས་ལྔ་སྟོང་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །གྲངས་མེད་གཉིས་པ་མཛེས་དགའ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་དགུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །གྲངས་མེད་གསུམ་པས་གཞིའི་མིང་ཅན་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །གྲངས་མེད་བཞི་པ་སྙིང་པོ་ཞེས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཅིག་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །གྲངས་མེད་ལྔ་པ་འཛིན་གཟུགས་ཞེས་པའི་མིང་ཅན་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །གྲངས་མེད་དྲུག་པ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་སུམ་ཅུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །གྲངས་མེད་པདྨ་དཀར་པོ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བཞི་བཅུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །ཐམས་ཅད་བཟང་པོ་ཞེས་གྲངས་མེད་བརྒྱད་པ་ལ་སྔོན་གྱི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །གྲངས་མེད་པདྨ་དཀར་པོའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཐམས་ཅད་བཟང་པོའི་དང་པོར་འཁོར་ལོ་རྒྱ་མཚོ་ཞེས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པས་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་མཐོང་ནས་རབ་ཏུ་དང་བ་ཆེན་པོས་ཡིད་དང་ངག་གིས་འདི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་བཞིན་དུ་བདག་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་མཛད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཐམས་ཅད་བཟང་པོ་ཞེས་པའི་གྲངས་མེད་བརྒྱད་པ་ལ་སྔོན་གྱི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །ཐམས་ཅད་རྒྱས་པ་ཞེས་པའི་གྲངས་མེད་དགུ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །ཐམས་ཅད་རིན་ཆེན་ཞེས་པའི་གྲངས་མེད་བཅུ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཅུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །ཕུང་པོ་གཙོ་བོ་ཞེས་པ་གྲངས་མེད་བཅུ་གཅིག་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །ནོར་བུ་བཟང་པོ་ཞེས་པའི་གྲངས་མེད་བཅུ་གཉིས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་དགུ་བཅུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །པདྨ་ཞེས་པའི་གྲངས་མེད་བཅུ་གསུམ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །ཁྱུ་མཆོག་ཅེས་པའི་གྲངས་མེད་
― DTG108_Page_0273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅུ་བཞི་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །བཤེས་གཉེན་དམ་པ་ཞེས་པའི་གྲངས་མེད་བཅོ་ལྔ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །ཐམས་ཅད་སྐྱོང་ཞེས་པའི་གྲངས་མེད་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་ཅེས་པའི་གྲངས་མེད་ཀྱི་མཐའ་མ་རི་བོ་ཞེས་པའི་གྲངས་མེད་ཀྱི་སྔོན་སྙིང་པོ་མཆོག་གི་བསྐལ་པ་སངས་རྒྱས་རྟ་རྣ་ཀར་དང༌། ཡིད་གཞུངས་མཛད་དང༌། སྐྱབས་གཡོགས་མཛད་རྣམས་མཉེས་པར་བྱས་ཤིང༌། བསྐལ་པ་དེ་ཉིད་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དྲང་སོང་ཡིད་གཞུངས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་མཉེས་པར་མཛད་དེ། སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་དེ་ཉིད་ལས་ངེས་པའི་ལུང་བསྟན་པ་སོ་སོར་ཐོབ་བོ། །གྲངས་མེད་བདུན་པ་རི་བོ་ཞེས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་མེད་པ་ངན་འགྲོ་ལྟ་བུ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གྲངས་མེད་རི་བོའི་མཐའ་མ་གྲངས་མེད་སྣང་བའི་སྔོན་དུ་སྙིང་པོ་ཞེས་པའི་བསྐལ་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་ཀཽཎྜ་ཉི་མཉེས་པར་མཛད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་གྲངས་མེད་སྣང་བ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་སྟོང་པ་ངན་འགྲོར་འགྱུར་རོ། །གྲངས་མེད་སྣང་བའི་མཐའ་མ་གྲངས་མེད་རྒྱལ་བའི་ལས་སྔོན་དུ་སྙིང་པོ་མཆོག་གི་བསྐལ་པ་ལ་བྲམ་ཟེ་མཛེས་པར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་བཀྲ་ཤིས་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་མཉམ་མེད་དུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་ཡིད་རབ་ཅེས་པ་བསྙེན་བཀུར་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བྲམ་ཟེ་ལྷག་པའི་ལྷར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་རེ་བ་ཏ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །བྲམ་ཟེ་ལྷག་པའི་ལྷར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་མཛེས་པ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དེ་རྗེས་སུ་གྲངས་མེད་རྒྱལ་བ་ལ་སངས་རྒྱས་མེད་པ་ངན་འགྲོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གྲངས་མེད་རྒྱལ་བའི་མཐའ་མ་གྲངས་མེད་མཛེས་པ་ལས་སྔོན་དུ་བསྐལ་པ་མཆོག་ཅེས་པ་ལ་གནོད་སྦྱིན་སྡེ་དཔོན་དུ་གྱུར་པ་ན་སངས་རྒྱས་ཀུན་སྣང་མཐོང་ཞེས་པ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །སེང་གེར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་པདྨ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དྲང་སྲོང་རབ་བྱུང་དུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་ནཱར་དམ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །གྲངས་མེད་མཛེས་པ་ལ་སངས་རྒྱས་མེད་པ་ངན་འགྲོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གྲངས་
― DTG108_Page_0274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་མཛེས་པའི་མཐའ་མ་བསྐལ་པ་སྙིང་པོ་ཞེས་པ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡུལ་ལྗོངས་ཐམས་ཅད་པ་ཞེས་པའི་རལ་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་སངས་རྒྱས་པདྨའི་བླ་མ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དེ་རྗེས་སུ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་སྟོང་ཕྲག་སུམ་ཅུར་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་ངན་འགྲོར་གྱུར་ཏོ། །དེ་རྗེས་སུ་བསྐལ་པ་མཎྜ་ཞེས་པ་ལ་ཁྱེའུ་བླ་མར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་ཡིད་གཞུངས་མཆོག་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་པའི་རྒྱལ་པོ་ཟླ་བ་བཟང་པོར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་དོན་མཐོང་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་སོ། །ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་ཆོས་མཐོང་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དེ་ནས་བར་མེད་པར་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་བཞིར་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་ངན་འགྲོར་འགྱུར་རོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསྐལ་པ་སྙིང་པོ་ལ་མ་ཀུ་ལ་ཞེས་པའི་དཀའ་ཐུབ་པར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་དོན་གྲུབ་བསྟེན་པ་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་དང་བར་མེད་པར་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་ངན་འགྲོར་འགྱུར་རོ། །དེ་དང་བར་མེད་པར་སྙིང་པོ་མཆོག་གི་བསྐལ་པ་ལ་རྗེའུ་རིགས་བཟང་པོ་སྐྱེས་སུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་སྐར་རྒྱལ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །རྗེའུ་རིགས་རྣམ་པར་རྒྱལ་པར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་རྒྱལ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དེ་དང་བར་མེད་པའི་བསྐལ་པ་དགུ་བཅུ་རྩ་གཅིག་གོ །དེ་དང་བར་མེད་པར་བསྐལ་པ་སྙིང་པོ་ཞེས་པ་ལ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་མཉམ་མེད་དུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དེ་དང་བར་མེད་པར་བསྐལ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་ངན་འགྲོར་འགྱུར་རོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྙིང་པོ་མཆོག་གི་བསྐལ་པ་ལ་རྒྱལ་པོ་དགུ་འདུལ་དུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་གཙུག་ཏོར་ཅན་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །རྒྱལ་པོ་བལྟ་ན་སྡུག་ཏུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་སྐྱོབ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ལ་རྒྱལ་པོ་བཟོད་པར་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་འཁོར་བ་འཇིག་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །རྒྱལ་པོ་རི་བོ་ཞེས་པར་གྱུར་པས། སངས་རྒྱས་གསེར་ཐུབ་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །སྣང་བ་གསལ་བ་སྐྱོང་དུ་གྱུར་པས་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུངས་མཉེས་པར་བྱས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་དཔལ་གཞོན་ནུ་དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པར་གྱུར་པས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་མངོན་དུ་མཛད་དེ། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་པའི་མིང་ཅན་སངས་རྒྱས་སུ་
― DTG108_Page_0275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་ཏོ། །ད་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དུས་མི་རིང་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་རྒྱལ་བ་མི་ཕམ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་འདིའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་གྱི་ནི་གཞན་དུ་སྟེ། །ཡང་གཞན་རྣམས་ནི་གཞན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཟག་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷག་པའི་དད་པ་ཅན་དང༌། ལྷག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ལྷག་པའི་དད་པ་ཅན་ནི་གོ་བར་ངེས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ནི་རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་ནི་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལྷག་པའི་དད་པ་ཅན་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་ལྷག་པའི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བཅུ་དྲུག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །ལྷག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། བསྐལ་པ་འབུམ་ཕྲག་གཅིག་ལྷག་པའི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བརྒྱད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མངོན་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་རབ་ལྷག་པ་ཅན་ནི་ལུང་བསྟན་ཐོབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་ལྷག་པའི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བཞིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་འབྱུང་བའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་དང་བོས་ཚོགས་ཀྱིས་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཅི་སྲིད་དུ་ས་དང་པོ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གཉིས་པས་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་དྲུག་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་པས་མི་གཡོ་བའི་ས་ནས་བརྩམས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་དུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ལས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཉིད་གསུམ་དུ་ཆོས་མཐུན་པ་ལས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་སྟེ། ཡང་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚོགས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་རྫོགས་པ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གཅིག་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྗེས་སུ་མོས་པས་
― DTG108_Page_0276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱོད་པའི་ས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གཉིས་འདའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་ས་བཅུ་པ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱིས་ཇི་སྲིད་དུ་སོ་སོར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་གྱིས་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཐོབ་པོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཡང༌། སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཚེ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ལས་འགྲིབ་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ། ཅི་སྲིད་དུ་མི་རྣམས་ཚེ་ལོ་བརྒྱར་འགྱུར་པ་འདིའི་བར་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ལོ་འཕེལ་བ་ན་མི་འབྱུང་སྟེ་ཀུན་དུ་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིས་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་ཐུང་བ་ལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གང་ལས་དེའི་ཚེ་སྙིགས་མ་རྒྱས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེའི་སྙིགས་མ་དང༌། བསྐལ་པའི་སྙིགས་མ་དང༌། ལྟ་བའི་སྙིགས་མ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྙིགས་མ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྙིགས་མའོ། །དང་པོས་ནི་འཚོ་བ་རྒུད་པར་བྱེད་དོ། །གཉིས་པས་ནི་ཕན་པའི་ཚོགས་པ་རྒུད་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་པ་དང་བཞི་པས་ནི་དགེ་བའི་ཕྱོགས་རྒུད་པར་བྱེད་དོ། །ལྔ་པས་ནི་བདག་གི་དངོས་པོ་རྒུད་པར་བྱེད་དོ། །ཚད་གཟུགས་ནད་མེད་པ་སྟོབས་བློ་དྲན་པ་བརྟན་པ་རྣམས་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཡར་འཕེལ་ལ་ཡང་དང་མར་འགྲིབ་ལ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ཅི་སྲིད་དུ་ལོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་པ་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །མངལ་སྐྱེས་སམ། རྫུས་སྐྱེས་སམ། པདྨའི་སྙིང་པོ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གླིང་གཅིག་གི་བདག་པོ་དང༌། གླིང་གཉིས་ཀྱི་མངའ་བདག་དང༌། གླིང་གསུམ་གྱི་མགོན་པོ་དང༌། གླིང་བཞིའི་དབང་ཕྱུག་གོ །འདི་རྣམས་གྲངས་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བར་སྣང་ལས་འོངས་བའི་ལྕགས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང༌། ཟངས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་དང༌། དངུལ་གྱི་འཁོར་ལོ་དང༌། གསེར་གྱི་འཁོར་ལོའོ། །འཁོར་ལོ་ཅན་འདི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། གླང་པོ་རིན་པོ་ཆེ་མཆེ་བ་དྲུག་ལྡན་གླང་པོའི་རིགས་ལས་འོངས་པ་གླང་པོ་ཆེ་
― DTG108_Page_0277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ཀྱི་གོང་མའོ། །རྟ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། ཁྱིམ་བདག་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། བློན་པོ་རིན་པོ་ཆེའོ། །འཕགས་པ་གནས་བརྟན་ན་རེ། འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་ཤར་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ལས་འོངས་པས་རྩིབས་སྟོང་དང་ལྡན་པ་ལྟེ་པ་དང་བཅས་པ་མུ་ཁྱུད་དང་བཅས་པའོ། །གླང་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་གསོ་སྦྱོང་འཕགས་ཀྱི་རིགས་ལས་འོངས་པ་གླང་པོ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོའོ། །རྟ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་སྤྲིན་གྱི་ཤུགས་ཅན་གྱི་རྟའི་རིགས་ལས་འོངས་པའོ། །ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ནི་རི་བོ་ཡངས་པ་ལས་འོངས་པའོ། །བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་ནི་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་ལས་འོངས་པའོ། །ཁྱིམ་བདག་རིན་པོ་ཆེ་ནི་འཛམ་བུ་གླིང་གིའོ། །བུ་ཐུ་བོ་ནི་བློན་པོ་རིན་པོ་ཆེའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་གླང་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་རིགས་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གླང་པོ་ཆེ་ནག་པོ་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་དམར་སེར་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་དམར་སྐྱ་དང༌། ཟངས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་སེར་སྐྱའི་རིགས་དང༌། སྤོས་ཀྱི་གླང་པོའི་རིགས་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་རིགས་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་གསེར་གྱི་རིགས་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་གསོ་སྦྱོང་འཕགས་ཀྱི་རིགས་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་མཆེ་བ་དྲུག་ལྡན་གྱི་རིགས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་རིགས་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་སོ་སོར་ཕྱི་མ་བཅུ་འགྱུར་གྱི་སྟོབས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་མཆེ་བ་དྲུག་ལྡན་གྱི་རིགས་སྟོང་ཕྲག་དགུའི་སྟོབས་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོབས་ཀྱི་གླང་པོ་སྟོང་ཕྲག་དགུའི་སྟོབས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྟའི་རིགས་ནི་བཞིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། །བ་ཌའི་རྟའི་རིགས་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྟའི་རིགས་དང༌། ཅད་ཤེས་ཀྱི་རྟའི་རིགས་དང༌། སྤྲིན་གྱི་ཤུགས་ཅན་གྱི་རྟའི་རིགས་སོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་གླིང་བཞི་དབང་ཕྱུག་གི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འགའ་ཞིག་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོ་བའི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་ཆེན་བཞི་པའི་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། འཐབ་བྲལ་གྱི་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། འཕྲུལ་དགའི་ལྷའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷའི་
― DTG108_Page_0278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་དུ་འགྲོ་བའོ། །གླིང་བཞི་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་ཏུ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་གཉིས་དུས་གཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འགྲན་བཟོད་མེད་པའི་ལས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཞིའོ། །ཞིང་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་གཉིས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གཟུགས་འདུས་ནས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སྐྱེ་བོ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མྱུར་བར་གུས་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་གཅིག་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆེས་གུས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་འདྲ་བ་རྙེད་དཀའ་བའོ་ཞེས་བསམས་ནས་བསྟན་པ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཆེས་གུས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་གཤེགས་པའི་མ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ན་བདག་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཞེས་སོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་གཞན་དུ་འང་སངས་རྒྱས་ཡོད་པ་ཉིད་དེ། གང་ལས་ཚོགས་བསགས་པ་ལ་འཇུག་པ་མང་དུ་མཐོང་བ་དང༌། ཞིང་གཅིག་ཏུ་མང་པོ་རྣམས་ཅིག་ཅར་དུ་སྐྱེ་བ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་གསུམ་གཞན་དུ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་གེགས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་གཞན་དུ་ཡང་སངས་རྒྱས་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པའོ། །བུད་མེད་ཀྱང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་དང་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། བུད་མེད་ནི་གཞན་དབང་དུ་གྱུར་པ་དང༌། བུད་མེད་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་རྣམས་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་དང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལྷག་པར་འགྲོ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བསེ་རུ་ལྟ་བུར་འགྲོགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གསུམ་གྱི་སྟོན་པ་ཉིད་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སྐྱེ་བོ་དམུ་རྒོད་བགྲོད་བྱ་ཡིན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཆུང་བ་དང༌། སློབ་དཔོན་མེད་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་སྤྱོད་ལ་ཡང་གཞན་དབང་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བསྐུལ་པ་གང་ལ་སངས་རྒྱས་གང་འབྱུང་ཞེ་ན། བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ཉིད་ལ་སངས་རྒྱས་ལྔ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །ལྔ་བརྒྱ་ཉིད་དོ་ཞེས་གཞན་དག་གོ །སངས་རྒྱས་སྟོང་ངོ་ཞེས་ཡང་གཞན་དག་གོ །བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་མདོ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ལུགས་གསུངས་ཏེ། བསྐལ་པ་བཟང་པོས་འདི་ལ་ཕྱིས་སངས་རྒྱས་མེད་པའི་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་འབྱུང་བར་
― DTG108_Page_0279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཕྱིས་བསྐལ་གྲངས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་བ་གཅིག་པོ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་སྐར་མ་ལྟ་བུའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསྐལ་པ་བརྒྱ་ཕྲག་གསུམ་དུ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཕྱིས་བསྐལ་པ་ཡོན་ཏན་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་གཅིག་པོ་དེ་ལ་སངས་རྒྱས་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པ་ན་རེ། སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱི་བསྐལ་པ་ལྔ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྙིང་པོ་ཞེས་པའི་བསྐལ་པ་དང༌། སྙིང་པོ་མཆོག་ཅེས་པའི་བསྐལ་པ་དང༌། མཆོག་རབ་ཅེས་པའི་བསྐལ་པ་དང༌། སྙིང་པོའི་སྙིང་པོ་ཞེས་པའི་བསྐལ་པ་དང་བསྐལ་པ་བཟང་པོའོ། །དེ་ལ་སྙིང་པོའི་བསྐལ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་གཅིག་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་པོ་མཆོག་གི་བསྐལ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་གཉིས་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །མཆོག་རབ་ཀྱི་བསྐལ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་གསུམ་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །སྙིང་པོའི་སྙིང་པོ་བསྐལ་པ་ལ་སངས་རྒྱས་བཞིན་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བསྐལ་པ་བཟང་པོ་ལ་སངས་རྒྱས་ལྔ་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་དྲུག་ལ་སོགས་པའི་བསྐལ་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སྲིད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་བསྐལ་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བརྒྱད་པའོ།། །།སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི། འགའ་ཞིག་ཏུ་ཕུང་པོའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱེད་ལ། འགའ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱེད་ཅིང༌། འགའ་ཞིག་ཏུ་ཁམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ནི་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །སྤུངས་བའི་དོན་གྱིས་ན་ཕུང་པོའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དབང་པོའི་གཟུགས་དང༌། ཡུལ་གྱི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལ་དབང་པོའི་
― DTG108_Page_0280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་དབང་པོ་དང༌། ཉན་པའི་དབང་པོ་དང༌། སྣའི་དབང་པོ་དང༌། ལྕེའི་དབང་པོ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །ཡུལ་གྱི་གཟུགས་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡུལ་གཟུགས་དང༌། ཡུལ་སྒྲ་དང༌། ཡུལ་དྲི་དང༌། ཡུལ་རོ་དང༌། ཡུལ་རེག་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡུལ་གཟུགས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་དོག་ལས་དང༌། དབྱིབས་ལས་སོ། །དེ་ལ་ཁ་དོག་ལ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་པོ་དང༌། སེར་པོ་དང༌། དམར་པོ་དང༌། དཀར་པོའོ། །དེ་ལས་ཕྱེ་བས་མང་དུ་འགྱུར་རོ། །དབྱིབས་ལ་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐུང་བ་དང༌། རིང་བ་དང༌། རྡོག་པོ་དང༌། ཟླུམ་པོ་དང༌། མཐོ་བ་དང༌། དམའ་བ་དང༌། མི་མཉམ་པའོ། །ཡང་གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་དོག་བཞི་དང༌། དབྱིབས་བརྒྱད་དང༌། སྤྲིན་དང༌། དུ་བ་དང༌། རྡུལ་དང༌། ཁུག་རྣ་དང༌། གྲིབ་མ་དང༌། ཉི་འོད་དང༌། སྣང་བ་དང༌། མུན་པའོ། །ཡང་གཟུགས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསྟན་དུ་ཡོད་ཅིང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལ་བསྟན་དུ་ཡོད་ཅིང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ནི་གཅིག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ། མིའི་གཟུང་བྱའི་གཟུགས་སོ། །བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ནི་དགུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་དང༌། སྒྲ་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་བཞིའོ། །བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་གཟུགས་ནི་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་སོ། །ཡང་གཟུགས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་གཟུགས་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་བླང་བྱའི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་ངོ༌། །དེ་ལ་སའི་ཆོས་བཞི་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲིད་རུང་དང༌། སྲ་བ་དང༌། མཁྲང་བ་དང༌། འཛིན་པའི་ལས་སོ། །ཆུའི་ཆོས་གསུམ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། གཤེར་བ་དང༌། སྣུམ་པ་དང༌། སྡུད་པའི་ལས་སོ། །མེའི་ཆོས་གཉིས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚ་བ་དང༌། སྨིན་ཅིང་
― DTG108_Page_0281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐམས་པར་བྱེད་པའི་ལས་སོ། །རླུང་གི་ཆོས་གསུམ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་བ་དང༌། གཡོ་བ་དང༌། འཕེལ་ཞིང་རབ་ཏུ་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་ལས་སོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་བླང་བའི་གཟུགས་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དབང་པོ་ལྔ་དང༌། ཡུལ་ལྔའོ། །སྒྲ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་ལ་སོ་སོར་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །དྲི་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲི་བཟང་པོ་དང༌། དྲི་ངན་པ་དང༌། དྲི་མཉམ་པའོ། །རོ་ལ་དྲུག་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། མངར་བ་དང༌། སྐྱུར་བ་དང༌། ལན་ཚྭ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། ཁ་བ་དང༌། བསྔལ་བའོ། །རེག་བྱ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། འཇམ་པ་དང༌། རྩུབ་པ་དང༌། ལྕི་བ་དང༌། ཡང་བ་དང༌། བསིལ་བ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡོམ་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་གཟུགས་དང༌། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་གཟུགས་དང༌། སྡོམ་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་གཟུགས་སོ། །ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའོ། །དེ་ལ་ལུས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང༌། རྣ་བའི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་དང༌། སྣའི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་དང༌། ལྕེའི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་དང༌། ལུས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་འོ། །ཡིད་ཀྱི་ནི་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བའོ། །དེས་ན་ཚོར་བ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །
― DTG108_Page_0282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཚོར་བ་དེ་རྣམས་སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བདེ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་བའི་དབང་པོ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་དང༌། ཡིད་བདེ་བའི་དབང་པོ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དང༌། སྣའི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འོ། །ཡང་སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་བས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང༌། ཆེན་པོར་གྱུར་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་དང༌། སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མདོར་བསྡུ་ན་ཆོས་བཞི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་པ་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། འདུན་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང༌། བག་མེད་པ་དང༌། བག་ཡོད་པ་དང༌། ཡིད་འབྱུང་བ་དང༌། ཡི་རང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚོ་བ་དང༌། མི་འཚོ་བ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། ཟག་པ་དང༌། ཆུ་བོ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། མདུད་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། བཟོད་པའོ། །རྒྱས་པར་དུ། སེམས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་
― DTG108_Page_0283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །ཡང་སེམས་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་བར་དུའོ། །རེག་པ་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་བར་དུའོ། །དད་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདེན་པ་གཉིས་དང༌། བདེན་པ་བཞི་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ལས་དང་འབྲས་བུ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་རྣམ་པའི་དད་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་རབ་ཏུ་དད་པའི་རྣམ་པ་དང༌། བདག་གིས་དེ་དག་བསྟན་པར་ནུས་ཤིང་ཐོབ་པར་ནུས་པའོ་ཞེས་མངོན་པར་འདོད་པའི་རྣམ་པའི་དད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་མ་སྦྱངས་པ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཤིན་ཏུ་མ་སྦྱངས་པ་དང༌། སེམས་ཤིན་ཏུ་མ་སྦྱངས་པའོ། །བཏང་སྙོམས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་དང༌། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་སོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ཆགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། མི་སྡང་བ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། རྨོངས་པ་མེད་པ་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆགས་པ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། རྨོངས་པ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྩ་བ་ལ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲིད་པ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྩ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྩ་བ་དང༌། མ་རིག་པ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྩ་བའོ། །མི་རྣམས་ལ་མ་རིག་པ་བཞག་སྟེ། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྩ་བ་གསུམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལ་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་ཀུན་དུ་སྦྱོང་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། མ་རིག་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ལྟ་བ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཕྲག་དོག་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། སེར་སྣ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་ཀུན་
― DTG108_Page_0284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་སྦྱོར་བ་ལ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །ཡང་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་རེ་རེ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ན་བྱ་བ་བཅུ་བཅུ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྩ་བ་བརྟན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུད་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཞིང་ཀུན་དུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་ངེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལས་སྲིད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། རང་ཉིད་ཁུར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་ལ་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་ཤེས་རྒྱུན་རྒྱུ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལས་ཤིན་ཏུ་འདའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཁམས་ལས་མི་འདའ་བའི་འཆིང་བ་རྒྱས་པར་བྱེད་པའོ། །འཆིང་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་འཆིང་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་འཆིང་བ་དང༌། རྨོངས་པ་འཆིང་བའོ། །བག་ལ་ཉལ་ལ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་ངག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། མ་རིག་པ་བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། ལྟ་བ་བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་བག་ལ་ཉལ་བའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ཞེས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་བྱས་པས་བག་ལ་ཉལ་དང་བདུན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ལྟ་བའི་བག་ལ་ཉལ་ལ་རྣམ་པ་ལྔར་ཕྱེ་བས་བག་ལ་ཉལ་བཅུར་གྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་
― DTG108_Page_0285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་མོ། །དེ་ལ་ང་རྒྱལ་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ང་རྒྱལ་དང༌། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ཅུང་ཟད་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །མ་རིག་པའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་ཤེས་པ་དང༌། ལོག་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཤེས་པའོ། །ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པའོ། །དེ་ལ་ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པས་བསྡུས་པ་བཅུ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་སྤངས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དགུ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་དགུ་སྟེ། ཕྲ་རྒྱས་ཉི་ཤུ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པའི་དབྱེ་བས་ཐ་དད་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གིས་བསྡུས་པ་དང༌། འགོག་པས་བསྡུས་པ་དང༌། ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཐོབ་པ་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ་གཟུགས་ཁམས་སུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཐོབ་པ་དགུའོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་ཁམས་སུ་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཐོབ་པ་དགུའོ། །དེ་ལྟར་ཁམས་གསུམ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཐོབ་པ་ཕྲ་རྒྱས་ཉི་ཤུ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཀུན་འབྱུང་གིས་ཐོབ་པ་བདུན་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌།
― DTG108_Page_0286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཁམས་སུ་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ་དྲུག་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་ཁམས་སུ་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ་དྲུག་སྟེ། ཁམས་གསུམ་ལ་ཀུན་འབྱུང་གིས་ཐོབ་པ་ཕྲ་རྒྱས་བཅུ་དགུའོ། །ཀུན་འབྱུང་གིས་བསྡུས་པ་ཇི་བཞིན་དུ་འགོག་པས་བསྡུས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཁམས་གསུམ་ལ་བདུན་དང་དྲུག་དང་དྲུག་སྟེ་འགོག་པས་བསྡུས་པ་གཅིག་མ་ཚང་བའི་ཉི་ཤུར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཕྲ་རྒྱས་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཁམས་སུ་ཞེ་སྡང་སྤངས་པ་བདུན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་བདུན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་ལ་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཕྲ་རྒྱས་ཉི་ཤུ་ཉེར་གཉིས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བདེན་པ་བཞི་ལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤྱིར་བསྡུས་ཏེ་ཕྲ་རྒྱས་བརྒྱད་ཅུ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པས་བསྡུས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་ཕྲ་རྒྱས་སོ། །དེ་ལ་འདོད་པས་བསྡུས་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པའོ། །གཟུགས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པའོ།། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་ལ་གསུམ་དང༌། ཁམས་གསུམ་ལ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་བག་ལ་ཉལ་བཅུར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འདོད་པས་ཐོབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བྱ་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་ལྔས་གྲངས་ཅི་བཞིན་དུ་བཅུ་དང་བདུན་དང་བརྒྱད་དང་བཞི་དང་སྟེ་བག་ལ་ཉལ་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དགུ་དང་དྲུག་དང་བདུན་དང་གསུམ་དང་སྟེ་བག་ལ་ཉལ་སུམ་ཅུ་སོ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་དགུ་དང་དྲུག་དང་དྲུག་དང་བདུན་དང་
― DTG108_Page_0287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་སྟེ་བག་ལ་ཉལ་སུམ་ཅུ་སོ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་འདི་རྣམས་ཁམས་དང་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པས་སུམ་ཅུ་སོ་དྲུག་དང་སུམ་ཅུ་སོ་གཅིག་དང་སུམ་ཅུ་སོ་གཅིག་དང་སྟེ་བག་ལ་ཉལ་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཁོར་བའི་ས་དགུའི་ནང་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་བསྒོམ་པས་སྤང་བྱ་བག་ལ་ཉལ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་ལ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་ལ་གསུམ། བསམ་གཏན་བཞི་བའི་ས་ལ་གསུམ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ས་ལ་གསུམ། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ས་ལ་གསུམ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ས་ལ་གསུམ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ས་ལ་གསུམ། བཞི་དང་གསུམ་སོ་བརྒྱད་དེ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་བག་ལ་ཉལ་ཉི་ཤུ་ཉེར་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་འདོད་པ་ཁོང་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་མ་རིག་པ་རྣམས་པ་ཟླུམས་ཏེ། མཆོག་དང་འབྲིང་དང་ཐ་མ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བྱས་ནས། ཡང་སོ་སོར་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའི་ཐ་མ་དང༌། འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་ཐ་མ་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆུང་དུ་སྟེ་རྣམ་པ་དགུར་བྱས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་ཞེས་པ་བག་ལ་ཉལ་གསུམ་པོ་བསྡོམས་ཏེ། སྔོན་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བྱས་ནས། ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བྱས་པས་དབྱེ་བ་དགུར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ས་གཞན་བདུན་ལ་དགུ་དགུ་སྟེ། འཁོར་བའི་ས་དགུ་ལ་དགུ་པ་དགུ་སྟེ། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་བག་ལ་ཉལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་བཟློག་ནས་ཆུང་ངུ་འབྲིང་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བྱས་ནས། ཡང་སོ་སོར་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་པོ་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་པོའི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་པོའི་འབྲིང་པོ་དང༌། འབྲིང་པོའི་ཆེན་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆེན་
― DTG108_Page_0288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའི་འབྲིང་པོ་དང༌། ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་རྣམས་འཁོར་བའི་ས་དགུ་ལ་དགུ་པ་དགུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་གི་གཉེན་པོའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྱུ་དང༌། རྒྱགས་པ་དང༌། བག་མེད་པ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། གཡོ་དང༌། མ་དད་པ་དང༌། བརྗེད་ངས་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། རང་བཞིན་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ཕྱི་རོལ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ནང་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། མཚན་མ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་ཆོས་མངོན་པ་ལས་བཤད་དོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། འཆབ་པའོ། །ཟག་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་ཟག་པ་དང༌། སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་ཟག་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཟག་པ་རྫས་བཞི་བཅུ་རྩ་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་དགུའོ། །ཀུན་འབྱུང་གིས་བསྡུས་པ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་དྲུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་འགོག་པས་བསྡུས་པ་དྲུག་གོ །ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་བདུན་ནོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཞེན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་བཅུ་དང་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། སེར་སྣ་དང༌།
― DTG108_Page_0289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ་ཚ་བ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། འཆབ་པ་ཞེས་པ་སྟེ་འདོད་པའི་ཟག་པ་རྫས་བཞི་བཅུ་རྩ་གཅིག་གོ །སྲིད་པའི་ཟག་པ་རྫས་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཁམས་སུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པ། འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་བརྒྱད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་གིས་ཐོབ་པ། འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་ལྔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགོག་པས་ཐོབ་པ་ལྔ་དང༌། ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ། འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཞེས་པ་སྟེ་དྲུག་གོ །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་ཞེས་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་ཉེར་དྲུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་ཉི་ཤུ་དྲུག་སྟེ། ཉི་ཤུ་ཉེར་དྲུག་པ་གཉིས་ཏེ། སྲིད་པའི་ཟག་པ་རྫས་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་སོ། །མ་རིག་པའི་ཟག་པ་རྫས་བཅོ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་འགོག་པ་ལམ་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་རིག་པ་ལྔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཁམས་སུ་ལྔ། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ལྔ་སྟེ་མ་རིག་པའི་ཟག་པ་རྫས་བཅོ་ལྔའོ། །ཆུ་བོ་ལ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་ཆུ་བོ་དང༌། སྲིད་པའི་ཆུ་བོ་དང༌། ལྟ་བའི་ཆུ་བོ་དང༌། མ་རིག་པའི་ཆུ་བོའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཆུ་བོ་ནི་རྫས་ཉི་ཤུ་ཉེར་དགུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པས་བསྡུས་པ་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་བཞིའོ། །དེ་ཉིད་ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཞི་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཞི་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལ་མ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བཞི་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བྱ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་ཏེ་གསུམ་མོ། །རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། སེར་སྣ་
― DTG108_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། འཆབ་པ་སྟེ། འདི་ནི་འདོད་པའི་ཆུ་བོ་ཉི་ཤུ་ཉེར་དགུའོ། །སྲིད་པའི་ཆུ་བོ་རྫས་ཉི་ཤུ་ཉེར་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ་འདི་གསུམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་གིས་བསྡུས་པ་གསུམ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འགོག་པས་བསྡུས་པ་གསུམ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་གསུམ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་སྟེ་འདི་རྣམས་རྫས་བཅུ་བཞིའོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་ནི་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྫས་བཅུ་བཞི་སྟེ། བཅུ་བཞི་པ་གཉིས་ནི་སྲིད་པའི་ཆུ་བོ་ཉི་ཤུ་ཉེར་བརྒྱད་དོ། །ལྟ་བའི་ཆུ་བོ་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་པ་ལྔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལྔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་ལྔ་སྟེ་འདི་ནི་བཅོ་ལྔའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་གཉིས་ནི་ཀུན་འབྱུང་གིས་བསྡུས་པ་སྟེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །དེ་དག་བཞིན་དུ་གཉིས་ནི་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་དག་བཞིན་དུ་གཉིས་ནི་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་སྟེ་འདི་ནི་དྲུག་གོ །འགོག་པས་བསྡུས་པ་ནི་དྲུག་པོ་དེ་ཉིད་དོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་པ་སྟེ། གསུམ་དང༌། དེ་ཉིད་དུ་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་གསུམ། དེ་ཉིད་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་གསུམ་སྟེ་དགུའོ། །འདི་ནི་ལྟ་བའི་ཆུ་བོ་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གོ །མ་རིག་པའི་ཆུ་བོ་རྫས་བཅོ་ལྔ་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་འགོག་པ་ལམ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བྱ་མ་རིག་པ་ལྔ་པོ་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལྔ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་ལྔ་སྟེ་མ་རིག་པའི་ཆུ་བོ་རྫས་བཅོ་ལྔའོ། །སྦྱོར་བ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། སྲིད་པའི་
― DTG108_Page_0291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱོར་བ་དང༌། ལྟ་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། མ་རིག་པའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཆུ་བོ་ཉིད་འདོད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །སྲིད་པའི་ཆུ་བོ་ཉིད་སྲིད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །ལྟ་བའི་ཆུ་བོ་ཉིད་ལྟ་བའི་སྦྱོར་བའོ། །མ་རིག་པའི་ཆུ་བོ་ཉིད་མ་རིག་པའི་སྦྱོར་བའོ་ཞེས་སོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ལྟ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཆུ་བོ་ཉིད་མ་རིག་པ་ལྔ་དང་བཅས་པས་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞི་ནི་འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ལྟ་བའི་ཆུ་བོ་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སྤངས་པ་རྫས་སུམ་ཅུ་ནི་ལྟ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །སྲིད་པའི་ཆུ་བོ་ཉིད་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་མ་རིག་པ་རྣམ་པ་ལྔ། གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་མ་རིག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་བཅུག་སྟེ། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་བཅས་པས་རྫས་བཞི་བཅུ་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །མདུད་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་ཚོགས་ཀྱི་མདུད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་མདུད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཚོགས་ཀྱི་མདུད་པ་དང༌། འདི་ནི་ཡོད་དེ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཚོགས་ཀྱི་མདུད་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ནི་ལྔ་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྨུགས་གཉིད་དང༌། རྒོད་འགྱོད་དང་ཐེ་ཚོམ་མོ། །ཤེས་པ་ལ་བཅུ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་དང༌། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་ཤེས་པ་དང༌། ལེགས་པར་གོམས་པར་ཤེས་པའོ། །བཟོད་པ་ལ་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་
― DTG108_Page_0292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྤང་བྱ་དང༌། བླང་བྱའོ། །དེ་ལ་གཙོ་བོའི་དངོས་ཀྱི་སྤང་བྱ་ནི་འདུ་བྱེད་ལ་བཅུ་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་མ་སྤངས་པ་དང༌། འཚེ་བ་དང༌། བག་མེད་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རྩ་བ་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། ཟག་པ་དང༌། ཆུ་བོ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། མདུད་པ་དང༌། སྒྲིབ་པའོ། །གཙོ་བོ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་འབྱུང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་དང་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་ནི་སྤང་བྱའོ། །བླང་བྱའི་འདུ་བྱེད་ལ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་པ་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། འདུན་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་རྟོག་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། བག་ཡོད་པ་དང༌། ཡིད་འབྱུང་བ་དང༌། ཡི་རང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། མི་འཚོ་བ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། བཟོད་པའོ། །ཡང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་ཆེན་པོ་པ་དང༌། དགེ་བའི་ས་ཆེན་པོ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ས་ཆེན་པོ་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ས་ཆེན་པོ་པ་དང༌། ས་ཆུང་ངུ་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་གང་ལ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ས་ཆེན་པོ་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུན་པ་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །སེམས་གང་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་དགེ་བ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དགེ་བའི་ས་ཆེན་པོ་པ་སྟེ་བཅུའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པ་དང༌། བག་ཡོད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱང་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌།
― DTG108_Page_0293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌། མ་ཆགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། མི་སྤང་བ་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། མི་འཚེ་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་སོ། །སེམས་གང་དུས་རྟག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་འབྱུང་བ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་ཆེན་པོ་པ་སྟེ་དྲུག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ། རྨོངས་པ་དང༌། བག་མེད་པ་དང༌། ལེ་ལོ་དང༌། མ་དད་པ་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། རྒོད་པའོ། །སེམས་གང་དག་ལ་དུས་རྟག་ཏུ་མི་དགེ་བའི་སེམས་འབྱུང་བ་དེ་དག་ནི་མི་དགེ་བའི་ས་ཆེན་པོ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པའོ། །གང་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དེ་ནི་ས་ཆུང་ངུ་པ་སྟེ་བཅུའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཁྲོ་བ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། གཡོ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། འཚིག་པ་དང༌། འཆབ་པ་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། སྒྱུ་དང༌། རྒྱགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བའོ། །གཞན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ངེས་པ་མེད་པར་གྱུར་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། གཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་སེམས་དང༌། མི་དགེ་བའི་སེམས་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་སེམས་སོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་སེམས་མང་དུ་གྱུར་པས་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། བག་ཡོད་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་བ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་མཚུངས་ལྡན་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་མཚུངས་ལྡན་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་མཚུངས་ལྡན་དང༌། མ་ཆགས་པ་མཚུངས་ལྡན་དང༌། མི་སྡང་བ་མཚུངས་ལྡན་དང༌། མི་འཚེ་བ་མཚུངས་ལྡན་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་མཚུངས་ལྡན་ནོ། མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་འདྲེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་གཞན་གྱིས་མཚུངས་ལྡན་ནོ། །དེ་ལ་མ་འདྲེས་པ་ནི་གང་ལས་མ་རིག་པ་འགའ་ཞིག་གིས་མཚུངས་ལྡན་ནོ། །ཉོན་མོངས་གཞན་གྱིས་མཚུངས་ལྡན་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ལོག་པར་ལྟ་བས་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་དང༌། འདོད་ཆགས་ཀྱིས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བས་དང༌།
― DTG108_Page_0294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ང་རྒྱལ་གྱིས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱིས་དང༌། ཁྲོ་བས་དང༌། འཁོན་དུ་འཛིན་པས་དང༌། གཡོས་དང༌། ཕྲག་དོག་གིས་དང༌། འཚིག་པས་དང༌། འཆབ་པས་དང༌། སེར་སྣས་དང༌། སྒྱུས་དང༌། རྒྱགས་པས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བས་དང༌། འགྱོད་པས་དང་ངོ༌། །སོ་སོ་ལ་མཚུངས་ལྡན་ཞེས་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལུང་མ་བསྟན་ལ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ལུང་མ་བསྟན་དང༌། སྒྲིབ་པ་མ་ཡིན་པ་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་ལུང་མ་བསྟན་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བས་དང་ངོ༌། །མཚུངས་པར་ལྡན་པས་སོ། །སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་ལས་གཞན་ལུང་མ་བསྟན་ནི་སྒྲིབ་པ་མ་ཡིན་པ་ལུང་མ་བསྟན་ནོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དགེ་བའི་སེམས་ལ་ངེས་པར་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་ཉེར་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ས་ཆེན་པོ་པ་བཅུ་དང༌། དགེ་བའི་ས་ཆེན་པོ་པ་བཅུ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པའོ། །རེས་འགའ་ཡང་འགྱོད་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་པས་ཉེར་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །རེས་འགའི་ཚེ་ཡང་གཉིས་དང་ལྷན་ཅིག་པས་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་ཉེར་གསུམ་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་འདྲེས་པ་ལ་ཡང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཉི་ཤུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ས་ཆེན་པོ་པ་བཅུ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ས་ཆེན་པོ་པ་དྲུག་དང༌། མི་དགེ་བའི་ས་ཆེན་པོ་པ་གཉིས་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བའི་མཚུངས་ལྡན་མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཉི་ཤུའོ། །རེས་འགའ་ཡང་གཉིས་དང་ལྷན་ཅིག་པས་ཉི་ཤུ་ཉེར་གཅིག་གོ །ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་མཚུངས་ལྡན་མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཉི་ཤུ་ཉེར་གཅིག་གོ །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་མཚུངས་ལྡན་མི་དགེ་བའི་སེམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཉེར་གཅིག་གོ །འདོད་ཆགས་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཉི་ཤུའོ། །འདོད་ཆགས་དང་རེས་འགའ་ཡང་གཉིད་ཅེས་པ་དང་ཉི་ཤུ་ཉེར་གཉིས་སོ། །ཁོང་ཁྲོ་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཉི་ཤུའོ། །ཁོང་ཁྲོ་དང་རེས་འགའ་ཡང་གཉིད་ཅེས་པ་དང་ཉེར་གཉིས་སོ། །ང་རྒྱལ་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཉི་
― DTG108_Page_0295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤུའོ། །ང་རྒྱལ་དང་རེས་འགའ་ཡང་གཉིད་ཅེས་པ་དང་ཉི་ཤུ་ཉེར་གཉིས་སོ། །ཐེ་ཚོམ་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཉི་ཤུའོ། །ཐེ་ཚོམ་དང་རེས་འགའ་ཡང་གཉིད་ཅེས་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་ཉེར་གཉིས་སོ། །ཁྲོ་བ་མཚུངས་ལྡན་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཁྲོ་བ་དང་གཉིད་ཅེས་པ་སྟེ་ཉེར་གཉིས་སོ། །ཁོན་དུ་འཛིན་པ་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང་གཉིད་ཅེས་པ་སྟེ་ཉེར་གཉིས་སོ། །གཡོ་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་གཡོ་དང་གཉིད་ཅེས་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་ཉེར་གཉིས་སོ། །འཚིག་པ་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འཚིག་པ་དང་གཉིད་ཅེས་པ་སྟེ་ཉི་ཤུ་ཉེར་གཉིས་སོ། །འཆབ་པ་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འཆབ་པ་དང་གཉིད་ཅེས་པ་སྟེ་ཉེར་གཉིས་སོ། །སེར་སྣ་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་སེར་སྣ་དང་གཉིད་ཅེས་པ་སྟེ་ཉེར་གཉིས་སོ། །སྒྱུ་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་སྒྱུ་དང་གཉིད་ཅེས་པ་སྟེ་ཉེར་གཉིས་སོ། །རྒྱགས་པ་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རྒྱགས་པ་དང་གཉིད་ཅེས་པ་སྟེ་ཉེར་གཉིས་སོ། །འཚེ་བ་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འཚེ་བ་དང་གཉིད་ཅེས་པ་སྟེ་ཉེར་གཉིས་སོ། །འགྱོད་པ་མཚུངས་ལྡན་སེམས་ལ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འགྱོད་པ་དང་གཉིད་ཅེས་པ་སྟེ་ཉེར་གཉིས་སོ། །སྒྲིབ་པ་ལུང་མ་བསྟན་སེམས་ལ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་ཏེ། རེས་འགའ་ཡང་གཉིད་དང་ལྷན་ཅིག་པས་བཅུ་དགུའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ས་ཆེན་པོ་པ་བཅུ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ས་ཆེན་པོ་པ་དྲུག་དང༌། རྣམ་རྟོག་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང༌། གཉིད་དོ། །སྒྲིབ་པ་མ་ཡིན་པ་ལུང་མ་བསྟན་སེམས་ལས་སེམས་བྱུང་བཅུ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་ཆེན་པོ་བ་བཅུ་དང༌། རྣམ་རྟོག་དང༌། རྣམ་སྤྱོད་དང༌། རེས་འགའ་ཡང་གཉིད་དོ། །ཁ་ཅིག་ལུང་མ་བསྟན་ལ་ཡང༌། །འགྱོད་པ་ཡོད་པས་འགྱོད་པ་དང༌། །ལྷན་ཅིག་སེམས་བྱུང་བཅུ་བཞིའོ། །ཟེར་རོ། །འདི་ནི་འདོད་ཁམས་ཀྱི་སེམས་དང་སེམས་བྱུང་ངེས་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ཁམས་སུ་མི་དགེ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཁམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ། །དགེ་བ་དང་སྒྲིབ་པ་མ་ཡིན་པ་ལུང་མ་བསྟན་ནི་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །དེས་ན་བསམ་གཏན་དང་
― DTG108_Page_0296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ན་འགྱོད་པ་དང་གཉིད་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། འཚིག་པ་དང༌། འཆབ་པ་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་རྣམས་མེད་དོ། །གཡོ་དང༌། རྒྱགས་པ་དང༌། སྒྱུ་ནི་ཡོད་དོ། །གཞན་ཐམས་ཅད་འདོད་ཁམས་བཞིན་ནོ། །བསམ་གཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་མེད་དོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་ཕ་རོལ་ན་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སུ་འདི་ལྟར་རྟོག་པ་ཡང་མེད་དོ།། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་དོ། །སྒྱུ་དང་གཡོ་ཡང་མེད་དོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔོན་བཞིན་ནོ། །སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་ལ་བཅུ་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོབ་པ་དང༌། མ་ཐོབ་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་འཇུག་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་འཇུག་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པ་དང༌། འཚོ་བའི་དབང་པོ་དང༌། སྐལ་བ་མཐུན་པ་དང༌། གནས་སོ་སོར་ཐོབ་པ་དང༌། དངོས་པོ་སོ་སོར་ཐོབ་པ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་སོ་སོར་ཐོབ་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒས་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་དང༌། མ་འཚོགས་པ་དང༌། འཚོགས་པའོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། འཇུག་པ་ངེས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། བང་མགྱོགས་པ་དང༌། རིམ་པ་དང༌། དུས་དང༌། ཡུལ་དང༌། གྲངས་ཞེས་པ་ཆོས་དགུ་ནི་མི་ལྡན་པའོ་ཞེས་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདུན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། སྣའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའོ། །འདི་བདུན་རྣམས་སུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་བསྡུས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དགུ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ལ་ཆོས་བདུན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱུན་གཅོད་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་དང༌། ཁམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་
― DTG108_Page_0297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང༌། འཕོ་བ་དང༌། སྐྱེ་བའོ། །ཁམས་ལ་བཅོ་བརྒྱད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། རྣ་བའི་ཁམས་དང༌། སྒྲའི་ཁམས་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། སྣའི་ཁམས་དང༌། དྲིའི་ཁམས་དང༌། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ལྕེའི་ཁམས་དང༌། རོའི་ཁམས་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། རེག་བྱའི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། སྣ་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ལྕེའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། དྲིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རོའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དངོས་པོ་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དབང་པོ་དྲུག་གི་རྣམ་ཤེས་དང་ཡིད་ཀྱི་དབང་པོའོ། །ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང་གཉིས་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་པས་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་དངོས་པོ་དགུའོ། །ཆོས་བདུན་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་པ་ཡིན་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀུན་དུ་བསྡུ་བ་ཡང་འདི་བཞིན་ཏེ། གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཁམས་རྣམས་སུ་བསྡུ་བ་ཡང་འདི་བཞིན་ཏེ། གཟུགས་ཅན་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ནི་གཟུགས་ཅན་ཁམས་བཅུའོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དྲུག་དང་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་འདོད་པ་ན་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་དུ་ཞེ་ན། ཁམས་ཐམས་ཅད་ཉིད་དོ། །གཟུགས་ན་སོ་
― DTG108_Page_0298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོར་ཀུན་དུ་ལྡན་པ་དུ་ཞེ་ན། ཁམས་དེ་རྣམས་ལ་དྲི་དང་རོ་དང་སྣའི་རྣམ་ཤེས་དང་ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་མ་གཏོགས་པ་གཞན་ཁམས་བཅུ་བཞི་རྣམས་སོ། །གཟུགས་མེད་པ་ན་ཆོས་ཀུན་དུ་ལྡན་པ་དུ་ཞེ་ན། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་གསུམ་ཆར་ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ། །ཁམས་གསུམ་ན་མི་ལྡན་པ་དུ་ཞེ་ན། གང་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །ཁམས་བཅུ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། སྒྲའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཁམས་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་ཁམས་དང༌། རྣ་བའི་ཁམས་དང༌། སྣའི་ཁམས་དང༌། ལྕེའི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། དྲིའི་ཁམས་དང༌། རོའི་ཁམས་དང༌། རེག་བྱའི་ཁམས་སོ། །ཡང་ཁམས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལོ། །དེ་ལ་ནང་གི་ནི་ལྷག་དང་བཅས་པའི་བཅུ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དབང་པོ་དྲུག་གི་ཁམས་དང༌། རྣམ་ཤེས་དྲུག་གི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཆ་འགའ་ཞིག་གོ །ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁམས་ལ་ལྷག་དང་བཅས་པའི་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་སྒྲ་དྲི་རོ་རེག་བྱའི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཆ་འགའོ། །ཡང་ཁམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་བདུན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་སྟེ་བཅུ་གཅིག་གོ །དེ་ཉིད་ནི་བདེན་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ནི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་བདེན་ནི་ཟག་བཅས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཆའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་
― DTG108_Page_0299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁམས་ཀྱི་ཆ་འགའོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཆ་འགའ་ཉིད་དོ། །དེ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། གཞན་དབང་གི་རང་བཞིན་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁམས་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་བརྟགས་དང་གཞན་དབང་ཉིད་དོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཆ་འགའ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་ལ་ཁམས་ཀུན་ཉིད་ནི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའོ།། འདུས་མ་བྱས་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ཆ་འགའ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །འདིར་ཁམས་དྲུག་པོ་འདི་ནི་སྐྱེས་བུ་དང་གང་ཟག་ཅེས་པ་ཁམས་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སའི་ཁམས་དང༌། ཆུའི་ཁམས་དང༌། མེའི་ཁམས་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་དང༌། ནམ་མཁའི་ཁམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ། །ཡང་ཆོས་རྣམས་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཅན་དང༌། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་གཟུགས་ཅན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འབྱུང་བ་དང༌། འབྱུང་བ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཆོས་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་གཉིས་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་འདུས་བྱས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སེམས་དང་མི་ལྡན་པའོ། །ཆོས་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་འདུས་མ་བྱས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེས་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །གཟུགས་ཁམས་ཀྱང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་སྤངས་པ་ཕུང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ནི་ཕུང་པོ་གཉིས་ཏེ། གཟུགས་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཙམ་ཡིན་པས་སོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནི་ཕུང་པོ་བཞིའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཏེ། དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་
― DTG108_Page_0300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་རྣམ་པར་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་དགུ་པའོ།། །།སྣོད་དང་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གཉིས་དག་གིས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཐུན་མོང་གི་ལས་ནི་ཕྱིའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལས་ནི་ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ནང་གི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཡན་ལག་དང༌། རེག་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཚོར་བའི་ཡན་ལག་དང༌། སྲེད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཡན་ལག་དང༌། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་དང༌། རྒ་ཤིའི་ཡན་ལག་གོ །དེ་རྣམས་ནི་ཡན་ལག་བཞི་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཕེན་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། འཕངས་པའི་ཡན་ལག་དང༌། མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཡན་ལག་གོ །དེ་ལ་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །འཕངས་པའི་ཡན་ལག་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཡན་ལག་དང༌། རེག་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཚོར་བའི་ཡན་ལག་གོ །མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཡན་ལག་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲེད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཡན་ལག་དང༌། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གོ །མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཡན་ལག་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་དང༌། རྒ་ཤིའི་ཡན་ལག་གོ །ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདི་ལ་དུམ་བུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་གྱི་དུམ་བུ་དང༌། བར་གྱི་དུམ་བུ་དང༌། མཐའ་མའི་དུམ་
― DTG108_Page_0301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུའོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་དུམ་བུ་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་སྐྱེ་བ་སྔོན་མ་དང་འབྲེལ་པའི་ཡན་ལག་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །བར་གྱི་དུམ་བུའི་སྐྱེ་བ་ལྟ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཡན་ལག་དང༌། རེག་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཚོར་བའི་ཡན་ལག་དང༌། སྲེད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཡན་ལག་དང༌། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གོ །མཐའ་མའི་དུམ་བུ་ནི་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡན་ལག་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་དང༌། རྒ་ཤིའི་ཡན་ལག་གོ །ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མཐའ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་ཅན་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཅན་ལ་གཉིས་ནི་བདག་ཉིད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བ་སྔོན་མ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡན་ལག་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ལ་འཇུག་བཞིན་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་བའི་ཡན་ལག་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བའོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་ཅན་ཡང་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ། རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་བདག་ཉིད་ནི། ད་ལྟའི་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་པའི་ཡན་ལག་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། སྲིད་པའོ། །འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དེ་མ་ཐག་པ་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་དང་འབྲེལ་པའི་ཡན་ལག་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་ཤིའོ། །ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་ནི་ཕུང་པོ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡན་ལག་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་དང༌། སྲེད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཡན་ལག་གོ །ལས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་ཡན་ལག་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། སྲིད་པའི་
― DTG108_Page_0302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡན་ལག་གོ །སྐྱེ་བའི་ཕུང་པོ་ལ་ཡན་ལག་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཡན་ལག་དང༌། རེག་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཚོར་བའི་ཡན་ལག་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་དང༌། རྒ་ཤིའི་ཡན་ལག་གོ །ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་ཡན་ལག་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་ཡན་ལག་དང༌། སྲེད་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཡན་ལག་གོ །ལས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་ཡན་ལག་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གོ །སྐྱེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་ཡན་ལག་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཡན་ལག་དང༌། རེག་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཚོར་བའི་ཡན་ལག་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་དང༌། རྒ་ཤིའི་ཡན་ལག་གོ །ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུའི་བདག་ཉིད་དང༌། འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། འབྲས་བུའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ལ་གཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཡང་ལམ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་ལམ་དང༌། ལས་ཀྱི་ལམ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ལམ་ནི་ཡན་ལག་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་ཡན་ལག་གཉིས་ཏེ་འདི་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གོ །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལམ་ལ་ཡན་ལག་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་དང༌།
― DTG108_Page_0303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཡན་ལག་དང༌། རེག་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཚོར་བའི་ཡན་ལག་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་དང༌། རྒ་ཤིའི་ཡན་ལག་གོ །ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དེ། འདི་ཡིན་ཏེ། གང་དེ་མ་ཐག་པའི་འདས་པའི་སྐྱེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དེ་མ་ཐག་པའི་འདས་པའི་སྐྱེ་བའི་ཡང་སྲིད་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་མཐའ་དག་གི་གནས་སྐབས་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །མའི་ལྟོ་བར་སྐྱེ་བ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་དུས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔའི་གནས་སྐབས་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བའི་དུས་ཕན་ཆད་ནས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་མ་དོད་པའི་བར་གྱི་གནས་སྐབས་དེ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རྫོགས་ཏེ། ཅི་སྲིད་དུ་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་འཚོགས་པར་མ་གྱུར་པའི་བར་གྱི་གནས་སྐབས་དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཡན་ལག་གོ །དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ཕྲད་ནས་འཚོགས་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་མི་ནུས་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ནི་རེག་པའོ། །ཚོར་བ་གསུམ་ཡོངས་སུ་བཅད་ནས་ཅི་སྲིད་དུ་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་མ་གྱུར་པ་དེའི་གནས་སྐབས་ནི་ཚོར་བའི་ཡན་ལག་གོ །འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ནི་སྲེད་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཡུལ་གང་གི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་འཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུག་པའི་གནས་སྐབས་དེ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཡུལ་གང་ཐོབ་པའི་དོན་ཀུན་དུ་རྒྱུག་པས་ཡང་སྲིད་ལེན་བྱེད་ཀྱི་ལས་ཉེ་བར་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་དེ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གོ །སྐྱེ་བ་ལ་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་པའི་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བའི་གནས་སྐབས་དེ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་གོ །སྐྱེ་བ་འདི་ཉིད་ཀྱི་མིང་དང་གཟུགས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཚོར་བའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བར་མེད་པའི་མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བ་ནི་རྒ་ཤིའི་ཡན་ལག་གོ །ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་འདུ་བྱེད་དང༌། འདུ་བྱེད་
― DTG108_Page_0304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་རྐྱེན་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ལས་མིང་དང་གཟུགས་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་ལས་རེག་པ་དང༌། རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་ཚོར་བ་དང༌། ཚོར་བའི་རྐྱེན་ལས་སྲེད་པ་དང༌། སྲེད་པའི་རྐྱེན་ལས་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྐྱེན་ལས་སྲིད་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ལས་རྒ་ཤིའོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ལས་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་ཀུན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །འབའ་ཞིག་ཅེས་པ་ནི་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཞེས་པའོ། །རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པ་ནི་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག །འདུ་བྱེད་འགགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག །རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་པས་མིང་དང་གཟུགས་འགག །མིང་དང་གཟུགས་འགགས་པས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགག །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགགས་པས་རེག་པ་འགག །རེག་པ་འགགས་པས་ཚོར་བ་འགག །ཚོར་བ་འགགས་པས་སྲེད་པ་འགག །སྲེད་པ་འགགས་པས་ཉེ་བར་ལེན་པ་འགག །ཉེ་བར་ལེན་པ་འགགས་པས་སྲིད་པ་འགག །སྲིད་པ་འགགས་པས་སྐྱེ་བ་འགག །སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །འབའ་ཞིག་ནི་གཞན་གྱིས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་བདག་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཞེས་པའོ། །ཡང་དེ་ལ་མ་རིག་པ་ནི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དམིགས་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པར་བྱེད་དོ། །འདུ་བྱེད་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་
― DTG108_Page_0305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲིད་པ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡང་སྨིན་པར་བྱེད་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕན་ཚུན་ཉེ་བར་བསྟན་པར་ཡང་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་རྒྱུ་སྟེར་རོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཀྱང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡུལ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། རེག་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་དོན་དུ་རྒྱུ་ཡང་སྟེར་རོ། །རེག་པ་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དམིགས་པ་དང་རེག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཚོར་བ་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་ཆེད་དུ་རྒྱུ་ཡང་སྟེར་རོ། །ཚོར་བ་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་དང་གཉིས་ཀ་བཟློག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྲེད་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་དོན་དུ་རྒྱུ་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །སྲེད་པ་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་ནས་གོས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ཀུན་དུ་ཆགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཉེར་ལེན་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་དོན་དུ་རྒྱུ་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡོམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྲིད་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །སྲིད་པ་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲིད་པའི་འགྲོ་བ་གཞན་དང་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡང་སྦྱིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ཕྱེ་བ་བྱེད་པ་དང༌། རྒ་བ་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །རྒ་བ་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དབང་པོ་ཡང་རྣམ་པར་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་
― DTG108_Page_0306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། འཆི་བ་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པའི་དོན་དུ་རྒྱུ་ཡང་སྟེར་བར་བྱེད་དོ། །འཆི་བ་ཡང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ཉེ་བར་འཆད་པར་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་དམིགས་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་རྨོངས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་ཡུལ་གཙང་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མར་བཟུང་ནས་ཀུན་དུ་ཆགས་པར་བྱེད་པའོ། །མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །སྲིད་པར་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །མིང་ཞེས་པ་ནི། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །གཟུགས་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །དེ་རྣམས་ཕན་ཚུན་ཉེ་བར་བསྟེན་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། ཕན་ཚུན་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་མཐུན་པར་འཛིན་པའོ།། ཡུལ་རྣམ་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམ་པར་ཐ་དད་པར་རོ། །དམིགས་པ་རེག་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལ་ཡང་དག་པར་རེག་པའོ། །འདོད་པ་མི་འདོད་པ་གཉི་ག་བཟློག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཞེས་པ་ནི། འདོད་པ་ནི་བདེ་བའོ་མི་འདོད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །གཉི་ག་བཟློག་ཅེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་བདེ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་ནི་ཚོར་བའོ། །ཀུན་ནས་གོས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ཀུན་དུ་ཆགས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཆགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལ་ཀུན་དུ་ཞེན་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡོམ་པར་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བའོ། །སྲིད་པའི་འགྲོ་བ་གཞན་ཉེ་བར་གནས་པ་ཞེས་པ་ནི། བར་མཚམས་མེད་པར་སྐྱེ་བའི་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་འགྲོ་བ་ཉེ་བར་འཚོགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཕུང་པོ་ཕྱེ་བ་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ནི་བར་མེད་པར་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ལ་ཕུང་པོ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའོ། །དབང་པོ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་པ་ནི་གནས་པ་གཞན་དུ་གྱུར་པའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་འཇོམས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་འཇིག་པའོ། །ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་རྒྱུན་མི་གཅོད་པ་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་མ་ཉམས་
― DTG108_Page_0307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །གཞན་ཐམས་ཅད་ནི་གོ་སླའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་འདུ་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་རྐྱེན་མ་རིག་པ་ལས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནི་རྐྱེན་འདུ་བྱེད་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ལས་མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་པ་ནི་རྐྱེན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་མིང་དང་གཟུགས་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཅེས་པ་ནི་རྐྱེན་མིང་དང་གཟུགས་ལས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་ལས་རེག་པ་ཞེས་པ་ནི་རྐྱེན་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལས་རེག་པ་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་ཚོར་བ་ཞེས་པ་ནི། རྐྱེན་རེག་པ་ལས་ཚོར་བ་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །ཚོར་བའི་རྐྱེན་ལས་སྲེད་པ་ཞེས་པ་ནི་རྐྱེན་ཚོར་བ་ལས་སྲེད་པ་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །སྲེད་པའི་རྐྱེན་ལས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་པ་ནི་རྐྱེན་སྲེད་པ་ལས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྐྱེན་ལས་སྲིད་པ་ཞེས་པ་ནི་རྐྱེན་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལས་སྲིད་པའི་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །སྲིད་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་ཞེས་པ་ནི་རྐྱེན་སྲིད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ལས་རྒ་ཤི་ཞེས་པ་ནི་རྐྱེན་སྐྱེ་བ་ལས་རྒ་ཤི་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་རྐྱེན་མ་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ནོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་སོ། །དེ་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་ནི་རྒྱུན་རྣམ་པར་མི་ཆད་པ་དང༌། ཉེ་བར་བསྟན་པ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་འཛིན་པ་ལ་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་འདུ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ནོ། །དེའི་ངོ་བོ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་སོ། །དེ་ཡང་ཉེ་བར་མི་ཆད་པ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཐམས་ཅད་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་ཅེས་པ་ནི་རྐྱེན་མ་རིག་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འདུ་བྱེད་འགགས་པས་
― DTG108_Page_0308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་ཅེས་པ་ནི། རྐྱེན་འདུ་བྱེད་ངོ་བོ་མེད་པ་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་པས་མིང་དང་གཟུགས་འགག་ཅེས་པ་ནི་རྐྱེན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ངོ་བོ་མེད་པ་ལས་མིང་དང་གཟུགས་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མིང་དང་གཟུགས་འགགས་པས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགག་ཅེས་པ་ནི་རྐྱེན་མིང་དང་གཟུགས་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགགས་པས་རེག་པ་འགག་ཅེས་པ་ནི་རྐྱེན་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་རེག་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་ཉེ་བར་མི་བསྟན་པའོ། །རེག་པ་འགགས་པས་ཚོར་བ་འགག་ཅེས་པ་ནི་རྐྱེན་རེག་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་ཚོར་བ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཚོར་བ་འགགས་པས་སྲེད་པ་འགག་ཅེས་པ་ནི་རྐྱེན་ཚོར་བ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་སྲེད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའོ།། སྲིད་པ་འགགས་པས་ཉེ་བར་ལེན་པ་འགག་ཅེས་པ་ནི་རྐྱེན་སྲེད་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་འགགས་པས་སྲིད་པ་འགག་ཅེས་པ་ནི་རྐྱེན་ཉེ་བར་ལེན་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་སྲིད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་ཉེ་བར་མི་བསྟན་པའོ།། སྲིད་པ་འགགས་པས་སྐྱེ་བ་འགག་ཅེས་པ་ནི་རྐྱེན་སྲིད་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་འགག་ཅེས་པ་ནི་རྐྱེན་སྐྱེ་བ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་རྒ་ཤི་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་ཉེ་བར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་ཤེས་པ་དང༌། ལོག་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཞེས་པའོ། །ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མ་རིག་པའོ། །མ་རིག་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པས་བསྡུས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པས་བསྡུས་པ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གིས་བསྡུས་པ་དང༌། འགོག་པས་བསྡུས་པ་དང༌། ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་
― DTG108_Page_0309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། ལྔ་པ་གསུམ་སྟེ་མ་རིག་པ་བཅོ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་དགེ་བ་དང༌། དགེ་བ་དང༌། ལུང་མ་བསྟན་དང༌། མི་གཡོ་བའོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་ལས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ལས་དང་ངག་གི་ལས་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་ལས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པའོ། །ངག་གི་ཡང་བཞིན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། དབྱེན་དང༌། རྩུབ་མོ་དང༌། ངག་ཀྱལ་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྣབ་སེམས་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །དེ་རྣམས་ནི་མི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་པའོ། །བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམ་པ་མང་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་བཅས་པའི་བསླབ་པའི་གཞི་ལས་འདས་པ་མཐར་དག་གོ །ཆང་གི་བཏུང་བ་ནི་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །དགེ་བའི་ལས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་དང༌། ངག་གི་དང༌། ཡིད་ཀྱིའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལོག་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་ལོག་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལོག་པའོ། །ངག་གི་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྫུན་སྨྲ་བ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། དབྱེན་སྨྲ་བ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ཚིག་ཀྱལ་པ་ལས་ལྡོག་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་དགེ་བའི་ལས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྣབ་སེམས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་མ་ཆགས་པ་དང༌། གནོད་སེམས་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང༌། ཡང་དགེ་བའི་ལྟ་བའི་མཚན་ཉིད་རྨོངས་པ་མེད་པའོ། །དེ་རྣམས་ནི་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་པའོ། །བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་དགེ་བ་ཉིད་དོ། །ཡང་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་མྱོང་བར་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་བྱ་བ་
― DTG108_Page_0310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚམས་མེད་པའི་ལས་དང༌། ཉེ་བའི་མཚམས་མེད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ལ་མཚམས་མེད་པའི་ལས་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་གསོད་པ་དང༌། ཕ་གསོད་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་གསོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྡང་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་བ་དང༌། དགེ་འདུན་འབྱེད་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་འདུན་འབྱེད་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་ལོ་འབྱེད་པ་དང༌། ལས་འབྱེད་པའོ། །དེ་ལ་འཁོར་ལོ་འབྱེད་པའི་དགེ་འདུན་འབྱེད་པ་པོ་ནི། དགེ་སློང་ཁོ་ན་སྟེ་ལྟ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི་སྲེད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་མ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བརྟུལ་ཞུགས་ལ་གནས་པས་ཡིན་གྱི་བརྟུལ་ཞུགས་ཞིག་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དབྱེ་བར་བྱ་བ་དགེ་འདུན་བརྒྱད་དམ་རབ་ཏུ་མང་བ་ཡང་རུང་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་དགེ་སློང་རྣམས་ཏེ་འཕགས་པས་མ་ཡིན་ནོ། །འཛམ་བུའི་གླིང་ཉིད་ཡིན་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདས་པའི་དུས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཚེ་དགེ་སློང་རྣམས་སངས་རྒྱས་ལས་གཞན་སྟོན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་ལམ་ལས་གཞན་ཡང་ཐར་པའི་ལམ་ཡོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པ་དེའི་ཚེ། དགེ་འདུན་ཕྱེ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཅི་སྲིད་དུ་དགེ་འདུན་ཕྱེ་ནས། གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་མནར་མེད་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་སེམས་སྐྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་འབྱེད་པར་འགྱུར་བ་ནི་འཁོར་ལོ་འབྱེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འཁོར་ལོ་འབྱེད་པ་འདི་ནི་དགེ་འདུན་ཕྱེ་བ་ཞག་ཏུ་མི་གནས་པ་ཉིད་དེ་ངེས་པར་དགེ་འདུན་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །འཁོར་ལོ་འབྱེད་པ་འདི་དུས་དྲུག་ཏུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དང་པོ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མ་བསྐོར་བ་ལ་མ་ཡིན། ཐ་མར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་སུ་མ་ཡིན། བར་དུ་ཅི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་བསྟན་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཆུ་བུར་དང་ལྟ་བའི་ཆུ་བུར་མ་བྱུང་བར་མ་ཡིན། ཅི་སྲིད་དུ་མཆོག་ཟུང་ཉན་ཐོས་གཉིས་མ་བྱུང་བར་མ་ཡིན།
― DTG108_Page_0311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་མ་ཡིན། ཅི་སྲིད་དུ་མཚམས་མ་བཅད་པ་ལས་མ་ཡིན་ནོ། །ལས་འབྱེད་པ་ཡང་དགེ་སློང་བརྒྱད་དམ་རབ་ཏུ་མང་པོ་རྣམས་གང་གི་ཚེ་མཚམས་ནང་གཅིག་ཏུ་འཚོགས་པ་མེད་པར་ལས་བྱེད་ནའོ། །སྒྲ་མི་སྙན་པ་སྤངས་ཏེ་གླིང་གསུམ་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཉེ་བའི་མཚམས་མེད་པའི་ལས་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ཡིན་ཅིང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་ཡིན་པ་སུན་བྱུང་བ་དང༌། ངེས་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསད་པ་དང༌། བསླབ་པའི་གང་ཟག་བསད་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་བཤིག་པ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་འཚོ་བའི་སྒོ་འཕྲོགས་པའོ། །ཉེ་བའི་མཚམས་མེད་ལས་འདི་ལ་མ་ངེས་པའི་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །ཡང་དགེ་བའི་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །ཡང་ལས་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་འགའ་ཞིག་བྱས་ཤིང་མི་འཕེལ་བ་དང༌། ལས་འགའ་ཞིག་མ་བྱས་ཤིང་འཕེལ་བ་དང༌། ལས་འགའ་ཞིག་བྱས་ཤིང་འཕེལ་བའོ། །ཡང་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཐའ་གཅིག་ཏུ་གནག་པའི་ལས་དང༌། མཐའ་གཅིག་ཏུ་དཀར་བའི་ལས་དང༌། རྣམ་པར་འདྲེས་པའི་ལས་སོ། །ཡང་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟུང་བྱ་དང༌། སྤང་བྱ་དང༌། བརྟེན་བྱའོ། །ཡང་ལས་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱས་པའི་ལས་དང༌། བྱེད་དུ་བཅུག་པའི་ལས་དང༌། མངོན་པར་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ལས་དང༌། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་གནང་བའི་ལས་དང༌། རྗེས་སུ་གནང་བའི་ལས་སོ། །ཡང་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལས་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ལས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་དང༌། ངག་གིའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་བཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པའོ། །ངག་གི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྫུན་སྨྲ་བ་དང༌། དབྱེན་གྱི་ངག་དང༌། རྩུབ་པོའི་ངག་དང༌། ངག་རྐྱལ་པའོ། །དགེ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ།
― DTG108_Page_0312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་ཀྱི་དང་ངག་གིའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པའོ། །ངག་གི་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བརྫུན་སྨྲ་བ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། དབྱེན་གྱི་ངག་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། རྩུབ་པོའི་ངག་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ངག་ཀྱལ་པ་ལས་ལྡོག་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ངག་གི་མི་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་འཕེན་པར་བྱེད་ཅིང་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་བླངས་ཏེ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ན་སེམས་རྣམ་པར་འཁྲུག་པ་ཡིན་ཡང་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་མི་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི་མི་ལྡོག་པའི་སྔོན་དུ་རྣམ་པར་ཆད་པ་མེད་པར་རྒྱུ་བཞིན་པའི་ལས་སོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་མི་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ལ་མི་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །ངག་གི་མི་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལས་མི་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དབྱེན་ཚིག་ལས་མི་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཚིག་རྩུབ་མོ་ལས་མི་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ངག་ཀྱལ་པ་ལས་མི་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་སྡོག་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་མཆོད་རྟེན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཐོབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ངག་གི་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའོ།།
― DTG108_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམས་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་དེ་མ་ཐག་ནས་བཟུང་སྟེ། ཅི་སྲིད་དུ་འཕངས་པ་དེ་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་ཆད་པ་མེད་པར་སེམས་རྣམ་པར་འཁྲུགས་པ་ཡིན་ཡང་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བ་འཕེན་པར་བྱེད་པ་དང་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་བླངས་ཏེ། ལྡོག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྔོན་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་ལས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །དག་གི་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལས་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དབྱེན་གྱི་ཚིག་ལས་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཚིག་རྩུབ་མོ་ལས་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ངག་ཀྱལ་པ་ལས་ལྡོག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནོ། །རྟག་ཏུ་མཆོད་རྟེན་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཐོབ་པ་ནི་རྣམ་པ་མང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཅི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཉིན་རེ་བཞིན་མཆོད་རྟེན་ནམ་དཀྱིལ་འཁོར་དང་སངས་རྒྱས་མཆོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ནས་ཟས་བཟའ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱ་བ་རྣམས་བྱའོ་ཞེས་ཡིད་དམ་བླངས་ནས་སེམས་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ཡང་སྔོན་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་ནི། སྡོམ་པ་ཉིད་མ་ཡིན། སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན། ཅི་སྲིད་དུ་འཕགས་པ་མི་ལྡོག་པའི་སྔོན་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ལ་ལས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་བསླང་བ་དང་དམིགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྩ་བ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ལས་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པས་ཕྱི་ནང་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་དང༌། བརྟན་པ་བདེ་བ་བདག་གི་བདག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལས་དང༌། བྱ་བའི་ལས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མཐོང་བ་ལས་སོ། །བྱས་པའི་ལས་ཀྱི་མཇུག་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་
― DTG108_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྣམ་པ་མང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་བྱས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མགུ་བ་དང་ཕན་ཡོན་སྒྲོགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་ལས་བྱེད་པ་པོ་གང་ཟག་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡོམ་ལྡན་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྡོམ་ལྡན་དང༌། སྡོམ་ལྡན་ཉིད་མ་ཡིན། སྡོམ་ལྡན་མིན་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྡོམ་ལྡན་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སྡོམ་ལྡན་མ་ཡིན་པ་དང༌། དོན་ལ་སྡོམ་ལྡན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་སྡོམ་ལྡན་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ལུག་འཚོང་པ་དང༌། ཁྱི་རྔོན་པ་དང༌། ཕག་འཚོང་བ་དང༌། བྱ་རྔོན་པ་དང༌། ཤ་འཚོང་པ་དང༌། རི་དྭགས་རྔོན་པ་དང༌། ཉ་པ་དང༌། རྐུན་པོ་དང༌། གཤེད་མ་དང༌། བཙོན་སྲུང་བ་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་འཛིན་པ་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་འདུལ་བ་དང༌། རང་འཚེད་པ་དང༌། དྲ་བ་ཅན་ལ་སོགས་པའོ། །དོན་ལ་སྡོམ་ལྡན་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་དང༌། ཆད་པ་ལེན་པ་དང༌། ཉོ་ཚོང་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྡོམ་པ་ཅན་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་དང༌། བྱ་རོག་སྐྲོད་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་ཚུལ་དང༌། དགེ་ཚུལ་མ་དང༌། བར་སློབ་མ་དང༌། དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། བསྙེན་གནས་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་བསྙེན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡན་ལག་གསུམ་རྫོགས་པ་དང༌། བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་ཅན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་གི་བུད་མེད་ཀྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའོ། །དགེ་བསྙེན་མ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡན་ལག་གསུམ་རྫོགས་པ་དང༌། བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་འཛིན་པ་མོ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རང་གི་བདག་པོས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་གསུམ་རྫོགས་པའི་ཡན་ལག་གསུམ་ནི། སངས་རྒྱས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའོ། །ཡན་ལག་ལྔ་རྫོགས་པའི་བསླབ་པའི་གཞི་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་
― DTG108_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། འབྲུའི་ཆང་དང་བཅོས་པའི་ཆང༌། བག་མེད་པའི་གནས་ལས་ལྡོག་པའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་ནི་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པའི་གནས་སུ་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དགེ་ཚུལ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། འབྲུའི་ཆང་དང་བཅོས་པའི་ཆང༌། བག་མེད་པའི་གནས་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ཁྲི་སྟན་མཐོན་པོ་དང་ཁྲི་སྟན་ཆེན་པོ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། གར་དང་གླུ་དང་རྩེད་འཇོ་ལྟ་བ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། དྲི་དང་ཕྲེང་བ་བྱུག་པ་མདོག་སྒྱུར་བ་འཛིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཁ་ཟས་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། གསེར་དང་དངུལ་སོ་སོར་འཛིན་པ་ལས་ལྡོག་པའོ། །དགེ་ཚུལ་མ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་བཅུ་ནི། དེ་རྣམས་ཉིད་བཞིན་ནོ། །བར་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དགེ་ཚུལ་མ་རྣམས་ལས་ལྷག་པའི་ཆོས་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཅིག་པུར་གྲོང་དུ་མི་འགྲོ་བ་དང༌། གཅིག་པུར་ཆུའི་ཕ་རོལ་དུ་མི་བསྒྲལ་བ་དང༌། སྐྱེས་པ་ལ་མི་རེག་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་དང་མཚམས་གཅིག་ཏུ་མི་གནས་པ་དང༌། སྨྱན་བྱེད་པ་མི་བྱ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོབ་མི་སྦེད་པའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གསེར་དངུལ་ལ་མི་རེག་པ་དང༌། མགོའི་འོག་ལུས་ཀྱི་སྤུ་འབྱིད་པར་མི་བྱ་བ་དང༌། ས་རྐོ་བར་མི་བྱ་བ་དང༌། སྔོན་པོ་ཉམས་པར་མི་བྱ་བ་དང༌། བྱིན་ལེན་མ་བྱས་པའི་ཟས་མི་བཟའ་བ་དང༌། མཚན་མ་གཞག་པའི་ཟས་མི་བཟའ་བའོ། །བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ཡང་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བྱུང་ཉིད་ཀྱིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ནི་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང་རང་སངས་རྒྱས་སོ། །ངེས་པར་བགྲོད་པས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽ་ཎྜི་ནྱ་དང་རྟ་ཐུལ་དང་མཛེས་བཟང་དང་རླངས་པ་དང་མིང་ཆེན་རྣམས་ལྔ་སྟེ། སྟོན་པའི་བྱ་བ་མང་དུ་བྱེད་པའི་དགེ་སློང་རྣམས་སོ། །དགེ་སློང་དག་ཚུར་ཤོག་ཅེས་པས་བསྙེན་པར་
― DTG108_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫོགས་པ་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པ་རིགས་ཀྱི་བུ་དྲུག་ཅུ་རྣམས་སོ། །སྟོན་པ་ཁས་བླངས་པས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་དང༌། དྲིས་ལན་གྱིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་འཆར་ཀ་དང༌། བླ་མའི་ཆོས་ཁས་བླངས་པས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་སྐྱེ་དགུའི་བདག་མོ་ཆེན་མོའོ། །ཕོ་ཉས་བསྙན་པར་རྫོགས་པ་ཆོས་ཀྱིས་བྱིན་པའི་དགེ་སློང་མའོ། །འདུལ་བ་འཛིན་པ་ལྔས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་མཐའ་ཁོ་ན་སྐྱེ་བོའི་ཡུལ་དུའོ། །བཅུ་འཚོགས་པས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ཡུལ་དབུས་སུའོ། །སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལན་གསུམ་བརྗོད་པས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་བཟང་པོ་ལ་སོགས་པའི་དྲུག་ཅུའོ། །ཡང་ན་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བྱུང་གིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དང༌། གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དང༌། ཕོ་ཉས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དང༌། ངེས་པ་རྣམ་པར་བགྲོད་པས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དང༌། དགེ་སློང་ཚུར་ཤོག་གིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དང༌། སྟོན་པ་ཁས་བླངས་པས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དང༌། དྲིན་ལན་གྱིས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དང༌། གསོལ་བ་དང་བཞི་པའི་ལས་དང་གེགས་མེད་པ་ལྔ་པས་བསྙེན་པར་རྫོགས་པའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ལྷག་པར་རྟོགས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ངེས་པར་མཐོང་བ་ཐོབ་པའོ། །བསྙེན་པར་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་འདུན་གྱི་ཚོགས་རྣམས་ཀུན་དུ་རྫོགས་པ་དང༌། མཚམས་བཅིངས་པ་དང༌། གསོལ་བ་བྱེད་པ་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། བར་ཆད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མེད་པ་དང༌། ལས་དམ་པའོ། །དགེ་སློང་གི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆ་ལུག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ལས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དགེ་སློང་མ་རྣམས་ཀྱི་བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གསོལ་བ་དང་བཞིའི་ལས་ལན་གསུམ་བརྗོད་པ་དང༌། བླ་མའི་ཚོས་ཁས་བླངས་པས་སོ། །དེ་ལ་བླ་མའི་ཆོས་བརྒྱད་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། བུད་མེད་རྣམས་ནི་དགེ་སློང་གི་གཞི་ལས་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྙེན་པར་རྫོགས་པ་དགེ་སློང་མའི་དངོས་པོ་ཡང་རེ་བར་
― DTG108_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་བླ་མའི་ཆོས་དང་པོའོ། །དགེ་སློང་མས་ཟླ་བ་ཕྱེད་ཕྱེད་ཅིང་གཞི་དགེ་སློང་ལས་ཡང་དག་པར་གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་བཙལ་བར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །དགེ་སློང་མས་དགེ་སློང་མེད་པའི་གནས་སུ་དབྱར་གནས་པར་ཁས་བླང་བར་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །དབྱར་གནས་བྱས་པའི་དགེ་སློང་མས་དགེ་འདུན་གཉིས་པ་གནས་གསུམ་གྱི་བར་དུ་འཆགས་པ་བྱས་ཏེ། མཐོང་བས་དང་ཐོས་པས་དང་དོགས་པས་སོ་ཞེས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །ཡང་དགེ་སློང་མས་དགེ་སློང་གི་རྒྱུད་སྨྲ་བ་དང་དྲན་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྒུད་པ་དང༌། ལྟ་བའི་རྒུད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་རྒུད་པ་དང༌། འཚོ་བ་རྣམ་པར་རྒུད་པའོ་ཞེས་པ་ནི་ལྔ་པའོ། །དགེ་སློང་མས་དགེ་སློང་ཁྲོ་བར་མི་བྱ་སྡང་བར་མི་བྱ་ཞེས་པ་ནི་དྲུག་པའོ། །བླ་མའི་ཆོས་ཀྱི་ལྟུང་བ་བྱུང་བའི་དགེ་སློང་མས་དགེ་འདུན་གཉི་ག་ལ་ཟླ་བ་ཕྱེད་དུ་དགུ་པ་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་བདུན་པའོ། །བསྙེན་པར་རྫོགས་ནས་ལོ་བརྒྱ་བའི་དགེ་སློང་མས་བསྙེན་པར་རྫོགས་ནས་ཉིན་གཅིག་པའི་དགེ་སློང་ལ་གུས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་དང་ཐལ་མོ་སྦྱར་བའི་ལས་དང་མཉམ་དུ་ལྡང་བའི་ལས་རྣམས་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །དགེ་སློང་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སློང་བའི་དང་ཚུལ་གྱི་དགེ་སློང་དང༌། ཉོན་མོངས་བཅོམ་པའི་དགེ་སློང་དང༌། བསྙེན་པར་རྫོགས་པའི་དགེ་སློང་ངོ༌། །བསྙེན་གནས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། མི་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང་འབྲུའི་ཆད་དང་བཅོས་པའི་ཆད་མྱོས་པར་འགྱུར་བ་བག་མེད་པའི་གནས་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ཁྲི་སྟན་མཐོན་པོ་དང་ཁྲི་སྟན་ཆེན་པོ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། གླུ་གར་སྒྲ་སྙན་རྩེ་བག་ལ་ལྟ་བ་དང་དྲི་དང་ཕྲེང་བ་དང་བྱུག་པ་དང་མདོག་སྒྱུར་བ་འཛིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཟས་ལས་ལྡོག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསླབ་པའི་གཞི་བརྒྱད་ལ་དུས་མ་ཡིན་པའི་ཟས་ལས་ལྡོག་པ་སྤངས་པ་ཡང་དག་པར་སློང་བ་བླངས་པ་ནི་བྱ་རོག་སྐྲོད་བྱེད་མ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །བསྙེན་གནས་སྡོམ་པ་འདི་ཉིད་ཅི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ནི་གོ་མིའི་སྡོམ་པ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གདམས་པར་བྱེད་དོ། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་བཅུ་པོ་འདི་ནི་དགེ་བའི་ལས་སོ། །སྡོམ་
― DTG108_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འདི་རྣམས་ལས་འདས་པ་ནི་ལྟུང་བ་སྟེ། མི་དགེ་བའི་ལས་སོ། །ལྟུང་བ་སྡེ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕས་ཕམ་པ་ཆོས་བཞི་དང༌། དགེ་འདུན་ལྷག་མ་ཆོས་བཅུ་གསུམ་དང༌། མ་ངེས་པའི་ཆོས་གཉིས་དང༌། སྤང་བའི་ལྟུང་བྱེད་ཆོས་བཅུ་དང༌། ལྟུང་བྱེད་འགའ་ཞིག་པ་ཆོས་དགུ་བཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། སོ་སོར་བཤགས་པ་ཆོས་བཞི་དང༌། བསླབ་པའི་ཆོས་ལྔ་བཅུ་ལྷག་དང་བཅས་པ་དང༌། རྩོད་པ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་བདུན་ནོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱི་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། མི་གསོད་པ་དང༌། མིའི་ཆོས་བླ་མར་གྱུར་པའོ། །དགེ་སློང་མ་རྣམས་ཀྱི་བཞི་པོ་དེ་ཉིད་དང་གཞན་ཡང་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཆགས་པ་རྣམ་པར་ཆགས་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་མིའི་འོག་ནས་པུས་མོའི་གོང་གི་བར་དུ་ཉུག་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པ་དེ་ལྟ་བུར་རང་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་ཆགས་པ་རྣམ་པར་ཆགས་པའི་སྐྱེས་བུ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པ་དང༌། རྩེ་བ་དང་ཀུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་རྟགས་དང་མཚན་མ་དང་བརྡ་རྣམས་བྱེད་པ་དང་སྐྱེས་པ་འོངས་པ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་རང་བཞིན་གྱི་ཡུལ་དུ་དྲ་བ་སྟོན་པ་དང༌། འཛུད་པ་ལས་གཞན་དུ་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་དབང་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་གྱུར་པའོ་ཞེས་དེ་ལྟ་བུ་རང་བཞིན་ནོ། །སྔོན་ཕས་ཕམ་པ་དང་གནས་མ་བཅས་པར་གྱུར་ཅིང༌། དེ་གང་གི་ཚེ་ཤི་བའམ་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའམ་ཡུལ་གཞན་དུ་བྲོས་པར་གྱུར་པ་ན། དེའི་ཚེ་འདི་བཞིན་སྨྲ་སྟེ། འཕགས་མ་སྔོན་བདག་གིས་མཐོང་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ལྐོག་སྐྱེ་བོས་དབེན་པ་རུ་དགེ་སློང་མ་འདིས་ཕས་ཕམ་པ་དང་གནས་མ་བཅས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་རང་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་གང་ཞིག་དགེ་འདུན་འཚོགས་ནས་ཕྱི་རོལ་དུ་སྐྲོད་པའི་ལས་བྱས་སོ། །དགེ་སློང་མ་དགེ་འདུན་འཚོགས་ནས་ཕྱག་འཚལ་བར་མི་འོས་ཞེས་བཅའ་བ་བཅས་སོ། །དགེ་འདུན་ཆེ་བ་ཆུད་པ་ལ་སྒྲ་འབུལ་བར་བྱེད་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དང་འོས་པ་སྟོབས་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་དང་མཚམས་ཀྱི་ནང་དུ་གནས་ཏེ་རྣམ་པར་འཆགས་པ་ཞུ་བ་ན། དགེ་སློང་མ་གང་ཞིག་ཤེས་བཞིན་མཐོང་བཞིན་དུ་འདི་བཞིན་སྨྲ་སྟེ། འཕགས་པ་ཁྱེད་དགེ་འདུན་ཆེ་ཆུང་རྣམས་ལ་
― DTG108_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲ་བཏོགས་འབུལ་མ་བྱེད། ངེས་འབྱུང་འཇུག་པ་མ་བྱེད། འོས་པ་སྟོབས་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པ་མ་བྱེད། མཚམས་ཀྱི་ནང་དུ་གནས་པའི་རྣམ་པར་འཆགས་པ་ཞུ་བ་མ་བྱེད་ཅིག །བདག་གིས་འཕགས་པའི་ལྷུང་བཟེད་ཀྱིས་དང༌། ལྷུང་བཟེད་དྲ་བ་ཡིས་དང༌། ཆུ་ཚགས་ཀྱིས་དང༌། སྐེ་རགས་ཀྱིས་དང༌། མདོ་སྟོན་པས་དང༌། ཀློག་པས་དང༌། འདོན་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གྱིས་དང༌། རྣལ་འབྱོར་གྱིས་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དང༌། གང་དང་གང་གིས་བར་དུ་གཅོད་པར་གྱུར་པ་དེ་དང་དེས་པར་དུ་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་བར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་མ་རྣམས་ཀྱིས་འདི་ལྟར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དགེ་སློང་གང་ཞིག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་བཞིན་དུ་དེས་ངེས་པར་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་བར་བྱའོ་ཞེས་པའི་མཐར་ཐུག་པར་ཕྱུང་བ་འཇུག་པ་ལྡོག་པའི་ངག་གི་ལམ་སྤོངས་ཤིག་ཅེས་ལན་གསུམ་དུ་བརྗོད་ཀྱང་མི་སྤོང་ནའོ་ཞེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་སོ། །དགེ་འདུན་ལྷག་མ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་མངས་པས་འཇིགས་པས་འདིར་མི་བྲིའོ། །འདུལ་བའི་གཞུང་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟུང་བ་སྡེ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟུང་བར་འགྱུར་བའི་ལྟུང་བའི་སྡེ་དང༌། བཤགས་པར་བྱ་བའི་ལྟུང་བའི་སྡེ་དང༌། བསྡམ་པར་བྱ་བའི་ལྟུང་བའི་སྡེའོ། །དེ་ལ་ལྟུང་བར་གྱུར་བའི་སྡེ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། མི་གསོད་པ་དང༌། མིའི་ཆོས་བླ་མར་གྱུར་བའོ། །བཤགས་བྱའི་ལྟུང་བའི་སྡེ་ཚན་ལ་རྣམ་པ་མང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་འདུན་ལྷག་མ་དང༌། སྤང་བའི་ལྟུང་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་དང༌། ལྟུང་བྱེད་རྐྱང་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྡམ་པར་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་མང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། བསྡམ་བྱའི་ལྟུང་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ལྟུང་བ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ལུས་པ་དང༌། དགེ་འདུན་ལྷག་མ་དང༌། གང་ཟག་གི་ལྷག་མའོ། །དེ་ལ་ལྷག་མ་མེད་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕས་ཕམ་པའི་ཆོས་དང༌། གཉིས་པ་ནི་དགེ་འདུན་ལྷག་མའི་ཆོས་དང༌། གང་ཟག་ལྷག་མ་ནི་ལྟུང་བ་གཞན་ཐམས་ཅད་དོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་དྲི་མ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྣབ་སེམས་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་
― DTG108_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། དབྱེན་དང༌། གཡོ་དང༌། སྒྱུ་དང༌། སྡིག་པ་འདོད་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལོག་པའོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཡོན་པོ་བཅུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་རྣམས་དགེ་སྦྱོང་གི་རྐྱེན་བཅུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་རྣམས་དགེ་སློང་གི་སྙིགས་མ་བཅུའོ། །དགེ་སྦྱོང་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ངོ་ཚ་བ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ངག་གི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་དང༌། འཚོ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གོ །དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བུ་ལོན་སྒྲིབ་པ་དང༌། བྲན་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། བཅིངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ནད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། འཇིགས་པའི་སྒྲིབ་པའོ། །དགེ་སློང་རྣམས་རྒྱུ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་བཅོ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་དང༌། རང་ལ་ཕན་པ་ཚོལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་དང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཉེས་པ་ལྔ་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བ་དང་མི་དགའ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གཞོམ་པ་དང༌། རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྲེད་པ་དང༌། ནུས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བརྩེ་བ་དང༌། བླ་མ་ལ་གུས་པ་དང༌། ངོ་མཚར་བ་བལྟ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་དོན་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་བྱ་བ་དང༌། མཆོད་རྟེན་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱག་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལྟུང་བ་སྡེ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕས་ཕམ་པའི་གནས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཉེས་བྱས་ཀྱི་བྱས་པའི་ལྟུང་བས་བསྡུས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བཤགས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྡམ་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་ནི། ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བའི་གནས་སུ་འགྱུར་བའོ། །བཤགས་པར་བྱ་བ་ནི་ཉེས་བྱས་ཀྱི་ལྟུང་བས་བསྡུས་པའོ། །ལྟུང་བ་གཞན་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པར་བསྡམ་པར་བྱ་བའོ། །གང་ཟག་འབྲིང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་ལ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ནོར་འཕྲོག་པའི་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་སྤོང་བ་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་
― DTG108_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པ་ཡིན་ཀྱང་སེར་པོ་ཕྲོག་པའམ་བརྡུང་བའམ་བཙོན་ཁང་དུ་འཛུད་པའམ་གསོད་པའམ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལྡོག་པ་སྟེ་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བའོ། །མཚམས་མེད་ལྔ་ལ་གང་རུང་བྱེད་པ་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་དང༌། ལྟ་བ་ལོག་པར་འཛིན་པའང་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བའོ། །གང་ཟག་ཐ་མའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པའི་སེམས་ཅན་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་སྒྲོགས་པ་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བའམ། སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པ་ལྡོག་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །སོ་སོར་ཐར་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རང་ཉིད་འཛིན་པ་ལ་གཞན་རྣམས་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་བཞི་པའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་རྒྱུའི་རང་གི་ཡོན་ཏན་སྒྲོགས་པའམ་སྨོན་པ་ནི་ལྔ་པའོ། །ང་ནི་ཟབ་མོ་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཅན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཉིད་སྨྲ་བ་ནི་དྲུག་པའོ། །དགེ་སྦྱོང་རྣམས་ལ་ཆད་པ་གཅོད་དུ་འཇུག་པའམ། དགེ་སྦྱོང་རྣམས་སྐྱབས་གསུམ་གཏོང་བར་བྱེད་པའམ་དགེ་སྦྱོང་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པ་ལེན་པ་ནི་བདུན་པའོ། །ཞི་གནས་སྤོང་བའམ་འདོན་པ་ལ་ཀུན་དུ་གཞོལ་བ་ལོངས་སྤྱོད་འབུལ་བའམ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའམ། སེར་སྣ་དང་འདོད་པ་དྲག་པོ་དག་གིས་སློང་བ་ལ་མི་སྟེར་བའམ། ཁྲོས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་བརྡིག་པའམ། སེམས་ཅན་བརྩོན་པས་རབ་ཏུ་དང་བར་བྱེད་པའི་བཟོད་པ་མི་སུན་པར་བྱེད་པའམ། ཉོན་མོངས་པའམ་གཞན་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་ཆོས་ལྟར་སྣང་བ་སྟོན་པ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །ཡང་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡོམ་པ་བླངས་པས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་མཆོག་ཏུ་ཞེན་པས་བདག་ལ་སྟོད་པར་བྱེད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་དང་པོའོ། །སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོད་པའམ་ཆོས་ངེས་པ་ཡོད་ཀྱང་སེར་སྣ་དྲག་པོས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པས་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་ནོར་དང་ཆོས་མི་སྟེར་ན་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་གཉིས་པའོ། །ཁྲོ་བ་དྲག་པོས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་
― DTG108_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་གཞན་པས་བརྡེག་པ་ན་ཡང་དག་པར་གསོལ་བ་བྱེད་པ། ཤད་ཀྱིས་སྦྱང་བ་མི་ལེན་ཅིང་བཟོད་པ་མི་བྱེད་ན་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་གསུམ་པའོ། །ལྟ་བས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ནི་མཆོག་གི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྐུར་བ་དང་སྤོང་བ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཟུགས་བརྙན་ཆོས་གསལ་བར་མི་བྱེད་པ་ནི་ཕས་ཕམ་པའི་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །སྡོམ་པ་ནི་འཕངས་པའི་དུས་ལས་ཚུ་རོལ་དུ་གཏོང་བའི་རྒྱུ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསླབ་པ་ཕུལ་བ་དང༌། ལྟུང་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ལ་ལྷག་པར་སྤྱད་པ་དང༌། མཚན་མ་གཉིས་བྱུང་བ་དང༌། རྟེན་རྣམ་པར་འཁྲུགས་ནས་དབང་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཐོབ་པའོ། །བསྙེན་གནས་སྡོམ་པ་ཡང་རྐྱེན་ཆད་པ་དང༌། ཤི་བ་ལས་གཏང་ངོ༌། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །སྡོམ་པ་ཅན་དང་སྡོམ་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལས་གཞན་སྡོམ་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བའི་ལས་ནི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བའི་ལས་དེ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་ལ་ཡིས་འཕེལ་བའམ་འགྲིབ་པར་འགྱུར་རོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཞིང་ལས་དང༌། བསམ་གཏན་ལས་དང༌། བྱ་བ་ངེས་པ་ལས་དང༌། དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་འཆང་བ་དང༌། གུས་པས་འཇུག་པ་ལས་སོ། །དེ་ལ་ཞིང་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་གནས་པའི་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་གནས་པའི་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་འདུན་གནས་པའི་འོ། །ཉེ་བར་མ་ཆད་ཀྱི་བར་དུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་མི་ཟད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྐུ་བའི་དོན་དུ་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱེད་པ་ལས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོའོ། དེ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་མ་ཚད་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྫོང་གི་ལྷ་མོའི་ཁང་པ་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་དགའ་བས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ལས་བསོད་ནམས་དང༌། མ་ཆད་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ལས་བསོད་ནམས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དགེ་འདུན་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ལས་བསོད་ནམས་སོ། །ལྡོག་པ་ལས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའོ། །བྱ་བ་ངེས་པ་ལས་ནི་རྣམ་པ་མང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་མ་སྟོན་པར། དམན་པ་ལ་མ་བྱིན་པར། མཆོད་རྟེན་མ་རྫོགས་པར།
― DTG108_Page_0323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྐོར་བ་མ་བྱས་པར། བླ་མ་མཁན་པོ། སློབ་དཔོན། མ་ཕ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕྱག་མ་འཚལ་བར་ཁ་ཟས་མི་བཟའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་རྣམས་བསོད་ནམས་སོ། །བྱ་བ་རྣམ་པར་ཆད་པ་ལས་ལྡོག་གོ །སྲོག་ཆགས་གསོད་པ་ལ་སོགས་པ་མ་བྱས་པར་ཟས་མི་བཟའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱ་བ་ངེས་པ་ལས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའོ། །བྱ་བ་རྣམ་པར་ཆད་པ་ལས་ལྡོག་གོ །དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ལས་ནི་ཡང་རྣམ་པ་མང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། མཆོད་པའི་དོན་དུ་མཆོད་རྟེན་ལ་སོགས་པ་འཆང་བ་ཡང་བསོད་ནམས་སོ། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ན་ལྡོག་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་རྒྱ་དང་འཛོལ་ལ་སོགས་པ་འཆང་བ་ལས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་སྤངས་པ་ན་ལྡོག་པ་ཉིད་དོ། །གུས་པས་འཇུག་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་མང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། རབ་ཏུ་དད་པའི་ཤུགས་ལས་དགེ་བའི་ལས་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་དགེ་བའི་ལས་གུས་པར་བྱེད་པའོ། །ཅི་སྲིད་དུ་རབ་ཏུ་དད་པའི་ཤུགས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དེ་སྲིད་དུ་བསོད་ནམས་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །ཅི་སྲིད་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཤུགས་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དེ་སྲིད་དུ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །གང་ཅུང་ཟད་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་དགེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བཞིན་ལས་དང༌། འབྲེལ་པ་ལས་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལས་དང༌། ཀུན་སློང་བ་ལས་དང༌། སྐྱེ་བ་ཐོབ་པ་ལས་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལས་དང༌། སྦྱོར་བ་ལས་དང༌། ཡོངས་སུ་ལན་འཛིན་པ་ལས་དང༌། མདུན་དུ་བདར་བ་ལས་དང༌། གཉེན་པོ་ལས་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བ་ལས་དང༌། མཐུན་པ་ལས་སོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ལས་དགེ་བ་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌། མ་ཆགས་པ་དང༌། མི་ལྡང་བ་དང༌། མ་རྨོངས་པ་དང༌། བག་ཡོད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པའོ། །འབྲེལ་པ་ལས་དགེ་བ་ནི་མང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་སོ། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལས་
― DTG108_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་སོ། །ཀུན་སློང་ལས་དགེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པ་ལ་སོགས་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སོ། །སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་ལས་དགེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གོམས་པ་ལས་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་མངོན་པར་གྲུབ་པའོ། །དོན་དམ་པ་ལས་དགེ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །སྦྱོར་བ་ལས་དགེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བསྙེན་པ་ལས་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པའོ། །རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ལས་དགེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང༌། སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། དོན་མཐུན་པའོ། །ཡོངས་སུ་ལེན་པ་ལས་དགེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་རང་བཞིན་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལས་ནོར་ཆེ་བ་རིགས་མཐོང་བའི་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་ལེན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལས་བདེ་འགྲོ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་ལེན་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཡོངས་སུ་ལེན་པའོ། །མདུན་དུ་བདར་བ་ལས་དགེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མདུན་དུ་བྱས་པ་མཆོད་རྟེན་ནམ་པོ་ཏི་ལ་སོགས་པ་མཆོད་པའི་ཆོ་ག་ལས་དང༌། ཆོས་མདུན་དུ་བདར་བ་ཆོས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་གང་ཟག་ལ་མཆོད་པའི་ཆོ་ག་ལས་སོ། །གཉེན་པོ་ལས་དགེ་བ་ནི་རྣམ་པ་ལྔའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། རྣམ་པར་སེལ་བའི་གཉེན་པོ་དང༌། རིང་དུ་གྱུར་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བ་ལས་དགེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་དང་དེ་ཡོངས་སུ་བླངས་པས་འདོད་ཆགས་སྤངས་པའོ། །མཐུན་པའི་རྒྱུ་ལས་དགེ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་སྤངས་པའི་བདག་པོས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །
― DTG108_Page_0325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པ་རྣམས་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སུན་འབྱིན་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་དང༌། གཉེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་དང༌། སོར་ཆུད་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་དང༌། རྟེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་སྡིག་པ་བྱས་ཏེ། དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྗེས་སུ་གདུང་བའི་ཡིད་ཀྱིས་སྐྱོན་དུ་ལྟ་བ་དང་མི་ལེགས་པ་བྱས་སོ་ཞེས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །འཇུག་ཉམས་པའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་ཉམ་ཆུང་བར་གྱུར་པའོ། །འདི་ནི་སུན་འབྱིན་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའོ། །གཉེན་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས། དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་དོན་དུ་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་སྡིག་པ་ཆེས་ཉམ་ཆུང་བར་བྱེད་པའོ། །སོར་ཆུད་པའི་སྟོབས་ནི་སླན་ཆད་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་སྡིག་པ་ནི་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་མི་བྱེད་དོ། །རྟེན་གྱི་སྟོབས་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མི་སྤོང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི། སྡིག་པ་དག་མི་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་འབྱིན་པའི་ནུས་པ་མེད་པར་བྱེད་དོ། །གང་ཅུང་ཟད་མི་དགེ་བ་རྣམས་སུ་རྒྱུ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་འགྱུར་ཏེ། རང་བཞིན་ལས་དང༌། འབྲེལ་པ་ལས་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལས་དང་བསླང་བ་ལས་དང༌། དོན་དམ་པ་ལས་དང༌། སྐྱེ་བ་ལས་དང༌། སྦྱོར་བ་ལས་དང༌། མདུན་དུ་བྱས་པ་ལས་དང༌། ཉེ་བར་གནད་འཐབ་པ་ལས་དང༌། ཡོངས་སུ་ལེན་པ་ལས་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་དང༌། ལམ་ལོག་པ་ལས་སོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ལས་མི་དགེ་བ་ནི། ཡིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ནི་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་གཞག་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་ཉེས་སྤྱོད་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་ཡང་འདོད་པ་སྤྱོད་པ་རང་བཞིན་དང་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དེ་གཉིས་ཀུན་ནས་སློང་པར་བྱེད་པའི་མི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་ནི་སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འབྲེལ་པ་ལས་མི་དགེ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་སོ། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་ལས་མི་དགེ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་
― DTG108_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་བག་ཆགས་སོ། །ཀུན་ནས་སློང་བ་ལས་མི་དགེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སོ། །དོན་དམ་པ་ལས་མི་དགེ་བ་ནི་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་དོ། །སྐྱེ་བས་ཐོབ་པའི་མི་དགེ་བ་ནི་མི་དགེ་བ་དེ་གོམས་པ་ལས་དེ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པ་གང་གིས་མི་དགེ་བ་འབའ་ཞིག་འདོན་པ་ཀུན་དུ་གནས་པའོ། །སྦྱོར་བ་ལས་མི་དགེ་བ་ནི། དེ་དག་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེས་བུ་ལ་རྟེན་པར་བྱེད་ན། དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཉན་པ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་གང་ལུས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པའོ། །མདུན་དུ་བྱས་པ་ལས་མི་དགེ་བ་ནི། དེ་དག་གཞན་གང་ཡང་རུང་བའི་ལྷའི་རིས་གང་ཡང་རུང་བརྟེན་དུ་བྱས་ཏེ། འཚེ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའམ་ལྟ་བ་བན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་མཆོད་བྱའི་གནས་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་མཆོད་པའི་ལས་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའམ། གང་དུ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་རྣམས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་འཚེ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་མཆོད་བྱའི་གནས་གང་དུ་ལུག་དང་མ་ཧེ་ལ་སོགས་པ་གསོད་པའོ། །ལྟ་བ་ངན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་གང་དུ་ཁ་ཟས་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པས་བསོད་ནམས་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་མཆོག་དོན་དུ་གཉེར་བ་དག་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའོ། །ཉེ་བར་གནད་འཐབ་པ་ལས་མི་དགེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལུས་ཀྱིས་དང་ངག་གིས་དང་ཡིད་ཀྱིས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་ལེན་པ་ལས་མི་དགེ་བ་ནི། དེ་དག་ལུས་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་དང༌། ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པས་ངན་འགྲོའམ་བདེ་འགྲོ་དག་ཏུ་འདོད་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་ལེན་པ་ཉིད་དེ། འཕེན་པར་བྱེད་པའམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །ངན་འགྲོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་འཕེན་བྱེད་དང་རྫོགས་བྱེད་དོ། །བདེ་འགྲོ་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ནི་གང་མི་རུ་སྐྱེས་པ་ན་དབུལ་པོ་ལ་སོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའོ། །མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་མི་དགེ་བ་ནི། གང་གཉེན་པོའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །ལོག་པའི་ལམ་ལས་མི་དགེ་བ་ནི། གང་དགེ་བའི་བར་ཆད་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་ཏེ། དེ་ཡང་ཚོགས་རྣམས་རྟག་ཏུ་འདུ་བ་ལ་
― DTG108_Page_0327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་རྒྱུ་བཅུ་བཞིས་འགྱུར་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བཞིན་ལས་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། འབྲེལ་པ་ལས་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལས་དང༌། ཀུན་སློང་ལས་དང༌། དོན་དམ་པ་ལས་དང༌། སྐྱེ་བས་ཐོབ་པ་ལས་དང༌། སྦྱོར་བ་ལས་དང༌། མདུན་དུ་བྱས་པ་ལས་དང༌། རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ལས་དང༌། ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ལས་དང༌། ཡོངས་སུ་ལེན་པ་ལས་དང༌། གཉེན་པོ་ལས་དང༌། ཉེ་བར་བཞི་པ་ལས་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་སོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་དངོས་པོ་བཅུ་བཞིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་དང༌། རིས་མཐུན་པ་དང༌། མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་སོ། །འབྲེལ་པས་ལུང་མ་བསྟན་ན་སྡང་བ་མ་ཡིན་པ་རབ་ཏུ་དང་བ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱི་མིང་གི་ཚོགས་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །སྡང་བ་མ་ཡིན་པ་རབ་ཏུ་དང་བ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱི་ཞེས་པ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལས་བཟློག་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཞེས་པ་ནི་མིང་གི་ཚོགས་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཡིད་ཀྱིས་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་རབ་ཏུ་འཇུག་པས་སོ། །རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ལས་ལུང་མ་བསྟན་ན་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་བག་ཆགས་སོ། །མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པའི་སེམས་པའི་སེམས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་ཕྱིས་སུ་མངོན་པར་བརྗོད་པར་རབ་ཏུ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སོ། །ཀུན་ནས་སློང་བ་ལས་ལུང་མ་བསྟན་ནི། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བས་བག་ཆགས་དེ་ཡོངས་སུ་ཟུང་ནས་ཀུན་ནས་སློང་བ་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་སོ། །སྡང་བ་མ་ཡིན་པ་རབ་ཏུ་དང་བ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱི་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་རྣམ་པས་སོ། །དོན་དམ་པ་ལས་ལུང་མ་བསྟན་ནི། ནམ་མཁའ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པའོ། །སྐྱེས་པས་ཐོབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་ནི། མི་དགེ་བ་དང༌། དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་
― DTG108_Page_0328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །སྦྱོར་བ་ལས་ལུང་མ་བསྟན་ནི། སེམས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། དགེ་བ་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་ལམ་མམ། བཟོའི་གནས་སོ། །སེམས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། དགེ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་པ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་དགེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་སྤྱོད་ལམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་དུ་ན་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བ་ཅི་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །མདུན་དུ་བྱས་པ་ལས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི། དེ་དག་ལྷའི་རིགས་གང་ཡང་རུང་བ་ལ་བརྟེན་ཅིང་མདུན་དུ་བྱས་ཏེ། འཚེ་བ་དང་ལྟ་བ་ངན་པ་སྤངས་པ་མཆོད་པའི་གནས་རབ་ཏུ་བཞག་སྟེ། དེ་དག་ལ་མཆོད་པའི་ལས་ལ་སྦྱོར་བའམ། གང་དུ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་རྣམས་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མི་བསྐྱེད་པའོ། །རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ལུང་མ་བསྟན་ནི། དེ་དག་བྲན་དང་གཡོག་དང་ལས་བྱེད་པའམ། བུ་དང་ཆུང་མ་ལ་སོགས་སྡང་བ་མ་ཡིན་པ་དང་རབ་ཏུ་དང་བ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་སྟེར་བའོ། །ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལས་ལུང་མ་བསྟན་པ་ནི། དེ་དག་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ལུང་མ་བསྟན་ནི། དེ་དག་བཟོའི་གནས་རྣམས་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཕྱིས་དེ་དང་མཐུན་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཡོངས་སུ་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །གང་གིས་མྱུར་ཞིང་མགྱོགས་པར་བཟོའི་གནས་དེ་རྣམས་ལ་སློབ་པ་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉེན་པོ་ལས་ལུང་མ་བསྟན་ནི། དེ་དག་ནད་མེད་པའི་དོན་དུ་ནད་ཀྱི་གཉེན་པོ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་སྨན་བསྟེན་པར་བྱེད་པའོ། །ཉེ་བར་ཞི་བ་ལས་ལུང་མ་བསྟན་ནི། དེ་དག་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ནི་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཞི་བར་གནས་པའི་ཉེ་བར་སྦས་པ་ཐོབ་པའོ། །རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་ཀྱང་མ་བསྟན་ནི། དེ་དག་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེས་བའོ། །རྟོགས་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ལས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ཞེས་པ་ནི། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་གང་གིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་དུ་སྤྲུལ་པའོ། །སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་དུ་
― DTG108_Page_0329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་ན་དགེ་བ་ཉིད་དོ། །དགེ་བའི་ལས་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དག་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་དང༌། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་དང༌། ཡང་དག་པའི་དོན་སོ་སོར་རིག་པའོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཟད་པར་བྱེད་པའོ། །དགེ་བ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་དག་ཟད་པ་མེད་པའི་དགེ་བ་ཉིད་བསྐྱེད་དེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །སྡིག་པ་ཟད་པའི་རྟགས་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྨི་ལམ་དུ་མི་གཙང་བ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དུ་འོ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཟས་ཟ་བ་དང༌། རྨི་ལམ་དུ་ཞོ་དང་འོ་མ་ལ་སོགས་པ་སྐྱུག་པ་དང༌། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་མཐོང་བ་དང༌། འོངས་པ་དང༌། མེ་འབར་བ་དང༌། དུག་དང་བཅས་པའི་སྐྱེས་བུ་ནག་པོ་ཕམ་པར་བྱས་པ་དང༌། དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་མཐོང་བ་དང༌། འོ་མའི་ཤིང་དང་གླང་པོ་ཆེ་དང་རི་དང་སེང་གེ་དང༌། ཁང་བཟངས་ལ་འཛེག་པ་དང༌། ཆོས་ཉན་པའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ལས་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལས་དང༌། སྒྲིབ་མིན་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ལས་སོ། །མི་གཡོ་བའི་ལས་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་ལས་བྱུང་བའི་ལས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལས་སོ། །ལས་དེ་རྣམས་ལ་གང་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་དང་གང་ཡང་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་དག་བསྡོམས་པ་དེ་ནི་ཡང་སྲིད་འབྱུང་བའི་ལས་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །མིའི་ལྟོ་རུ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སྐབས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་གོ །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་ནི་མིང་ཡིན་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་གཟུགས། གཉི་ག་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་ཅེས་པ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་འཚོགས་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཡན་ལག་གོ །རེག་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། རྣ་བའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། སྣའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། ལྕེའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་
― DTG108_Page_0330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའོ། །ཡང་རེག་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོགས་པའི་རེག་པ་དང༌། ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་རེག་པའོ། །དེ་ལ་ཐོགས་པའི་རེག་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་བར་དུའོ། །ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་རེག་པ་གཅིག་ཉིད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའོ། །ཡང་རེག་པ་ལ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རིག་པའི་རེག་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་རེག་པ་དང༌། རིག་པ་མ་ཡིན་མ་རིག་པ་མ་ཡིན་པའི་རེག་པའོ། །ཡང་རེག་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་རེག་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རེག་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི། རིག་པའི་རེག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་མ་རིག་པའི་རེག་པའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་རེག་པ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གནོད་སེམས་ཀྱི་རེག་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་རེག་པའོ། །རིག་པ་མ་ཡིན་མ་རིག་པ་མ་ཡིན་པའི་རེག་པ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བ་ཟག་བཅས་ཀྱི་རེག་པ་དང༌། སྒྲིབ་མིན་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་རེག་པའོ། །ཡང་རེག་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་བྱ་བའི་རེག་པ་དང༌། བདེ་བ་མྱོང་བར་བྱ་བའི་རེག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་བྱ་བའི་རེག་པའོ། །རེག་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཚོར་བ་ལ་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། རྣ་བ་དང་ཕྲད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། སྣ་དང་ཕྲད་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། ལྕེའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། ལུས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བའོ། །ཡང་སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ་ཚོར་བ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་མིན་བདེ་བ་མིན་པ་དང་ཞེས་དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་བ་མིན་སྡུག་བསྔལ་མིན་པའི་ཚོར་བའི་བར་དུའོ། །ཡང་ཚོར་བ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནས་ལུས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་
― DTG108_Page_0331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བའི་བར་དུའོ། །ཡིད་ཀྱི་ཚོར་བ་ནི་གཅིག་ཉིད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བའོ། །སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དེ་རྣམས་འདི་ལྟར་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ཡིད་བཅོ་བརྒྱད་དུ་ཕྱེ་བས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་དྲུག་ལ་ཡིད་བདེ་བའི་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་ཚོར་བ་དྲུག་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་མི་བདེ་བའི་སྤྱོད་པའི་ཚོར་བ་དྲུག་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་ཚོར་བ་དྲུག་གོ །འདི་ནི་དྲུག་ཚན་གསུམ་སྟེ་ཚོར་བ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཚོར་བའི་ཡན་ལག་གོ །སྲེད་པ་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚོར་བ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་མངོན་པར་འདོད་པ་དང༌། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་མངོན་པར་འདོད་པ་དང༌། ཚོར་བ་བདེ་བ་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། གཉི་ག་མ་ཡིན་པ་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །སྲེད་པ་དེ་ཡང༌། ཡང་སྲིད་ལ་དགའ་བ་ཅན་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དང་དེ་རུ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཅན་ལ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་སྲེད་པ། སྲིད་པའི་སྲེད་པ། སྲིད་བྲལ་སྲེད་པའོ། །སྲེད་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ལྟ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །འདི་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཡན་ལག་གོ །སྐྱེ་བ་ད་ལྟར་བ་ལ་བསགས་པའི་ཡང་སྲིད་འབྱུང་བའི་ལས་ནི་སྲིད་པའོ། །འདི་ནི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་གོ །ཅི་ལྟར་སྐྱེ་བ་འདི་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་ནི། དེ་བཞིན་དུ་དེ་མ་ཐག་པའི་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བའོ། །འདི་ནི་སྐྱེ་བའི་ཡན་ལག་གོ །གང་སྐྱེ་བ་འདིའི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཡན་ལག་བཞི་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ནི་བར་མེད་པའི་སྐྱེ་བའི་རྒ་ཤིའི་ཡན་ལག་གོ །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་ངེས་པ་སྟེ། ལེའུ་བཅུ་པའོ།། །།འཕགས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པའོ། །དེ་ལ་སློབ་
― DTG108_Page_0332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་བ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་བའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོལ་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ལ་སྲོལ་དུ་ཞུགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་ལ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སུ་དང་མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སོ་ཞེས་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་འཇོག་གོ །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ནི་ས་བོན་གཅིག་པ་ཞེས་རྣམ་པར་འཇོག་གོ །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཁམས་གཉིས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བར་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་བཅས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། གོང་དུ་འཕོ་བའོ། །ཁམས་གཉིས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བར་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་བཅས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་མ་བཞག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཅན་དང༌། རྩོལ་བ་དང་བཅས་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། རྩོལ་བ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། ངེས་པར་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་ཉི་
― DTG108_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། མིའི་རིགས་ནས་རིགས་དང༌། ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་དང༌། དད་པ་དང་ལྟ་བས་ཐོབ་པ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཉིད་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། བར་ཆད་གཅིག་པ་དང༌། དད་པ་ལྟ་བས་ཐོབ་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཉིད་དང༌། བར་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་བཅས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། འཕར་བ་དང༌། ཕྱེད་དུ་འབར་བ་དང༌། གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཕོ་བ་དང༌། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཞི་བ་དང༌། ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། བསེ་རུའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཉོན་མོངས་པའི་དབྱེ་བ་དགུ་པའི་གཉེན་པོའི་དབྱེ་བའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བར་དུ་ནི་སློབ་པའི་ཉན་ཐོས་སོ། །སྟན་གཅིག་ལ་གནས་ཏེ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་དབྱེ་བ་དགུ་པའི་གཉེན་པོའི་དབྱེ་བའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བར་དུ་ནི་སློབ་པའི་རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐེག་པའོ། །བྱེ་བྲག་པའི་ཚུལ་ལ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་གཤེགས་ཏེ། སྟན་གཅིག་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཉིད་ཡིན་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་ཉོན་མོངས་པའི་དབྱེ་བ་དགུ་པའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་བར་དུ་ནི་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་པ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ། སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་ཉི་ཤུ་པ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་བར་དུ་ནི་མི་སློབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའོ། །མི་སློབ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། རང་རྒྱལ་གྱི་བྱང་ཆུབ་
― DTG108_Page_0334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། སེམས་པ་སྐལ་བ་ཅན་དང༌། རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་སྐལ་པ་ཅན་དང༌། གནས་པ་མི་བསྐྱོད་པ་དང༌། མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་མི་བསྐྱོད་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྩོན་བ་འབར་བས་ཐོབ་པ་དང༌། དང་པོ་ནས་དེའི་རིགས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། གང་འབྲས་བུ་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ནོ། །སེམས་པ་སྐལ་པ་ཅན་ནི་གང་དག་ཉིད་འཛིན་པར་བྱ་བ་སྐལ་བ་ཅན་ནོ། །རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་སྐལ་བ་ཅན་ནི། གང་འབྲས་བུ་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་སྐལ་བ་ཅན་ནོ། །གནས་པ་མི་བསྐྱོད་པ་ནི། གང་གནས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་མི་གཡོ་བ་སྔོན་དུ་མི་བྱེད་པའོ། །མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ནི། གང་མི་གཡོ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ནོ། །མི་གཡོ་བའི་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །གང་གིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པའོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ཡང་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་འགའ་ཞིག་དང༌། རང་རྒྱལ་གྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །གལ་ཏེ་མི་གཡོ་བ་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་མི་གཡོ་བའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་རང་རྒྱལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མི་གཡོ་བའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐེ་ཚོམ་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་མི་གཡོ་བའོ། འདི་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཁོ་ན་འབྲས་བུ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་ནི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཁྱད་པར་ལས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་གང་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་ཏེ། ཀུན་ནས་རྨོངས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རང་རྒྱལ་གྱི་བྱང་ཆུབ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསེ་རུ་ལྟར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཚོགས་སྤྱོད་པའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། གང་ཟག་གཅིག་པུ་གང་ཟག་དོ་མེད་པ། བརྙན་
― DTG108_Page_0335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་མེད་པའི་གང་ཟག་མཉམ་པ་མེད་པའི་གང་ཟག །མི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའི་གང་ཟག །འགྲན་ཟླ་མཉམ་པ་མེད་པའི་གང་ཟག་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཡང་སློབ་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། སློབ་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱ་ཞིང་མི་སློབ་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བརྗོད་དོ། །དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང༌། ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང༌། དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གོ །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་དམ་པ་པ་དང༌། བརྡར་བཏགས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་དང༌། འདུས་བྱས་སོ། །དེ་ལ་གང་འདུས་མ་བྱས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བྱུང་བའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེ་ཉིད་དོན་དམ་པ་རུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །གང་ཡང་འདུས་བྱས་ནི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐུ། སྟོབས་བཅུ་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པའི་ཆོས་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་དག་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་བདག་ཉིད་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པ། ས་བཅུ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ་གཟུགས་སྐུའོ། །སྤྲུལ་པའི་བདག་ཉིད་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་ལ་སོགས་པས་ཡང་དག་པར་བརྒྱན་པ། གཟུགས་སྐུ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །བརྡར་བཏགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རིང་བསྲེལ་དང༌། མཆོད་རྟེན་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། ཅི་ཏྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐུ་དང་ལྔ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་སྨྲའོ། །ཆོས་ནི་གཉིས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་དམ་པ་པ་དང༌། བརྡར་བཏགས་པ་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་གཅིག་ཉིད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བརྡར་བཏགས་པ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལམ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་པོ། །ཡང་ཆོས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ།
― DTG108_Page_0336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུང་གི་ཆོས་དང༌། རྟོགས་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་ལ་ལུང་གི་ཆོས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་བོ། །རྟོགས་པའི་ཆོས་ནི་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲོད་དང༌། རྩེ་མོ་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་མཆོག་དང༌། མཐོང་ལམ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་བསྒོམ་ལམ་མོ། །དགེ་འདུན་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་དམ་པ་པ་དང༌། བརྡར་བཏགས་པའོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་གང་ཟག་བརྒྱད་དང༌། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོའི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་གང་ཟག་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་སྲོལ་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང་མི་འོང་བའོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་སྲོལ་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་ཅན་དང༌། རྩོལ་བ་དང་བཅས་པའི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། རྩོལ་བ་མེད་པའི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། ངེས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། ངེས་པར་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའོ། །ལྷག་པར་མོས་པ་ཅན་ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་སྨྲའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་པོ་འདི་རྣམས་ལ་སོ་སོར་ཕྱེ་བས་སྔོན་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་དང་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་ཉི་ཤུ་ནི་དགེ་འདུན་ནོ། །བརྡར་བཏགས་པའི་དགེ་འདུན་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷག་པར་མོས་པ་ཅན་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མ་ངེས་པ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་དགེ་འདུན་དང༌། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་དགེ་སློང་དང༌། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་དགེ་སློང་མའི་དགེ་འདུན་ནོ། །དེས་ན་དེ་ཉིད་སྐྱབས་གསུམ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱབས་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་དང༌། སྐྱབས་ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང༌། སྐྱབས་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་སྟེ། དེ་ལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་འཇིགས་པ་བརྒྱད་ལས་སྐྱོབ་པའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལ་འཇིགས་པ་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཇིགས་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཇིགས་
― DTG108_Page_0337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། ཀ་ཤིའི་འཇིགས་པ་དང༌། ཉེ་བར་འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཇིགས་པ་དང༌། ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཇིགས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ངན་འགྲོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཇིགས་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་འཇིགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་དམན་པའི་འཇིགས་པའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་འཕགས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པའོ།། །།འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་རྣམས་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུའི་རིམ་པས་བསྟན་པར་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་འབྲས་བུའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་རྒྱུའོ། །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་འབྲས་བུའོ། །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་རྒྱུའོ། །ཡང་བདེན་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་གསུམ་ནི་ཀུན་རྫོབ་བདེན་པའོ། དེ་ཡང་ཅི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་གཅིག་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟར་སྤང་བྱ་དང༌། བླང་བྱའོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་གཉིས་ནི་སྤང་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའོ། །བདེན་པ་གཉིས་ནི་བླང་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འགོག་པའི་བདེན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་དེ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་དང༌། བྱ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་དང༌། བྱ་བ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བའོ། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་
― DTG108_Page_0338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་མོ། །བྱ་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཀུན་འབྱུང་སྤང་བར་བྱའོ། །འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱའོ། །ལམ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །བྱ་བ་མཐར་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་བཅད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་སྤངས་སོ། །འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་སོ། །ལམ་བསྒོམས་སོ། །ཡོངས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་བཟླས་པ་གསུམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་རང་བཞིན་དང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་དང༌། སྤང་བྱ་ཉིད་དང༌། སྤངས་པ་ཉིད་དོ། །འགོག་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འགོག་པའི་རང་བཞིན་དང༌། མངོན་དུ་བྱ་བ་ཉིད་དང༌། མངོན་དུ་བྱས་པ་ཉིད་དོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དང༌། བསྒོམ་བྱ་ཉིད་དང༌། བསྒོམས་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་ཡོངས་སུ་བཟླས་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བཟླས་པ་གཅིག་གོ ། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཡོངས་སུ་བཟླས་པ་སོ་སོ་ལ་མིག་སྐྱེའོ། །ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །རིག་པ་སྐྱེའོ། །བློ་སྐྱེའོ། །རྣམ་པ་བཞི་བཞི་སྟེ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་མིག་ཅེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ནོ། །ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །རིག་པ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་ཡིན་པས་མི་སློབ་པའོ། །བློ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་ཡོངས་སུ་བཟླས་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་ཀུན་འབྱུང་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བཟླས་པ་གཅིག་གོ ། །དེ་དག་སྤངས་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་དག་སྤངས་སོ་ཞེས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཡོངས་སུ་ལྡབས་པ་སོ་སོ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཉིད་དོ། །འགོག་པའི་བདེན་པའི་ཡོངས་སུ་ལྡབས་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་འགོག་པ་
― DTG108_Page_0339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བཟླས་པ་གཅིག་གོ ། །དེ་དག་མངོན་དུ་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་དག་མངོན་དུ་བྱས་སོ་ཞེས་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཡོངས་སུ་ལྡབས་པ་སོ་སོ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སོ། །ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟླས་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་བཟླས་པ་གཅིག་གོ ། །དེ་དག་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་གཉིས་པའོ། །དེ་དག་བསྒོམས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་གསུམ་པའོ། །ཡོངས་སུ་ལྡབས་པ་སོ་སོ་ལ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེས་ན་བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་བཟླས་པ་རྣམ་གསུམ་གྱིས་དང༌། ཡོངས་སུ་བཟླས་པ་རེ་རེ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་གསུངས་པས་ན། ཡོངས་སུ་བཟླས་པ་གསུམ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་རོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་སོ་སོ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གོ ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྟག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། བདེ་བར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། བདག་གི་བར་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །གྲངས་བཞིན་དུ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་བའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མེད་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་པ་མེད་པའི་དུས་ལ་སོགས་པ་རྟག་པའི་རྒྱུ་ཅན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྲའི་ཚངས་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་དངོས་པོའི་རྒྱུ་ཅན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བློ་དང་ལྡན་པའི་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཅན་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པའོ། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཀུན་འབྱུང་གི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་ནོ། །འགོག་པའི་བདེན་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐར་པ་མེད་དོ། །ཐར་པ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །བསམ་གཏན་གྱི་བདེ་བ་གྱ་ནོམ་པའོ། །གྲོལ་བ་ཡང་ཡང་འཁོར་བར་ལྟུང་བ་
― DTG108_Page_0340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །གྲངས་བཞིན་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་འགོག་པའི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐར་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་མེད་དོ། །ལམ་འདི་ངན་པའོ། །ལམ་གཞན་ཡོད་དོ། །ཕྱིར་ལྡོག་པའི་ལམ་མོ། །གྲངས་བཞིན་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལམ་ཉིད་དང་རིག་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ནི་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པའི་གཞུང་གི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་གྲངས་བཞིན་དུ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་བཞི་དང་བཅུ་གཅིག་དང་བདུན་དང་བདུན་ཏེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་དགུ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདག་མེད་པ་དང༌། སྟོང་བའོ། །ཀུན་འབྱུང་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནད་དང༌། འབྲས་དང༌། ཟུག་རྔུ་དང༌། སྡིག་པ་ཉིད་དང༌། གཞན་ཉིད་དང༌། རབ་ཏུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། གཡོ་བ་དང༌། འཇིག་པ་ཉིད་དང༌། འཇིགས་པ་ཉིད་དང༌། ཉེ་བར་འཚེ་བ་ཉིད་དང༌། ཉེ་བར་གནོད་པ་ཉིད་དོ། །འགོག་པའི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཞི་བ་ཉིད་དང༌། དབེན་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་ལ་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཞི་བ་ཉིད་དང༌། བདེན་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྤྱད་པ་ཡང་ནི། དཔེར་ན་སྨན་པས་ནད་པའི་ནད་མཐོང་ནས་ནད་ཀྱི་གཞི་ཡོངས་སུ་རྟོག་གོ ། །དེ་ནས་ནད་བྱང་བ་མཚོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ནད་སྤྱོད་པའི་ཐབས་སྨན་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བའི་གདམས་པ་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་སྨན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྣལ་འབྱོར་པའི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་ནས་འདིའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་ཞེས་ཀུན་འབྱུང་ལ་ངེས་པར་
― DTG108_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱོད་དོ། །དེ་ནས་ཀུན་འབྱུང་འགགས་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འགོག་པའི་བདེན་པ་དམིགས་ཀྱིས་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པའི་ཐབས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་གོམས་པར་བྱེད་པའི་གདམས་པ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་འཁོར་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མིང་དང་གཟུགས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རེག་པ་ཚོར་བ་སྐྱེ་བ་རྒ་ཤི་རྣམས་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་བདག་ཉིད་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུན་གྱུར་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་དང༌། མ་རིག་པ་སྲེད་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་སྲིད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལས་ནི་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའོ། །འགོག་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་མིན་གྱི་འགོག་པའོ། །ཡང་འགོག་པ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཞེས་པའོ། །ཡང་འགོག་པ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཀྱི་རྣམ་པར་བཞག་པ་དེ་དག་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ཅི་རིགས་པར་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་ལས་དང༌། ཟག་པ་ལས་དང༌། དེའི་ཆ་ཤས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། རྒྱན་མེད་པ་དང༌། རྒྱན་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་གྲངས་ལས་སོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འགོག་པ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལམ་གང་གིས་འགོག་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་འགོག་པའོ། །གང་དག་འགགས་པ་དེ་འགོག་པའོ། །ཟད་པས་འགོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འགོག་པ་དེ་ནི་གཞན་དུ་བརྗོད་དུ་མེད་དོ།།
― DTG108_Page_0342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་དུ་མེད་དོ། །གཉི་གར་བརྗོད་དུ་མེད་དོ། །གཉི་ག་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེའི་ཆ་ཤས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་འགོག་པ་ནི་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་གང་ཉོན་མོངས་པ་འགོག་པའོ། །དོན་དམ་པའི་འགོག་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ས་བོན་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དག་པར་གཅོད་པའི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་འགོག་པ་ལ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའི་འགོག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུས་བསྡུས་པའི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་སྲོལ་དུ་ཞུགས་པས་བསྡུས་པའི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་འགོག་པ་ལ་གཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྒྱན་མེད་པའི་འགོག་པ་ལ་གཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྒྱན་དང་བཅས་པའི་འགོག་པ་ལ་གཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་གཉི་གའི་ཆ་ལས་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གཉི་གའི་ཆ་ནི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པའོ། །ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པའི་འགོག་པ་ལ་གཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་མཐའ་དག་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཕྱོགས་གཅིག་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་འགོག་པ་ལ་གཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་འགོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་འགོག་པ་ལ་གཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སོ། །ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འགོག་པ་ལ་གཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ།
― DTG108_Page_0343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་སོ། །རྣམ་གྲངས་ལས་འགོག་པ་ལ་རྣམ་གྲངས་ཉི་ཤུ་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་དང༌། ངེས་པར་སྤངས་པ་དང༌། བྱང་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཟད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཞི་བ་དང༌། ནུབ་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་དང༌། བལྟ་དཀའ་བ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དང༌། མི་གཞོལ་བ་དང༌། མི་འཆི་བ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། གནས་དང༌། གླིང་དང༌། སྐྱོབ་པ་དང༌། སྐྱབས་དང༌། འདྲེན་པ་དང༌། མི་འཕོ་བ་དང༌། རིམས་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། དངོས་པོ་མཆོག་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བདེ་ལེགས་གྲུབ་པ་དང༌། ནད་མེད་པ་དང༌། མི་སྤྱོད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་ཞེས་པ་ནི་མདོར་བསྟན་པའོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྤངས་པ་ནི་ངེས་པར་སྤངས་པའོ། །བག་ལ་ཉལ་བྱང་བར་བྱེད་པས་བྱང་བར་འགྱུར་བའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་རྣམས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་སྤངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཟད་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་སྤངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཆགས་པ་དང་འབྲལ་བའོ། །མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལས་དག་གིས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་སྤངས་པས་ཡང་མི་སྐྱེ་བ་སྡུག་བསྔལ་འགགས་པ་འདི་ནི་འགོག་པའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་ཉེ་བར་ཞི་བས་རྣམ་པར་ཞི་བའོ། །ཉེ་བར་འཚེ་བ་མ་ལུས་པར་བྲལ་བས་ནུབ་པའོ། །དེ་རྣམས་ནི་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་རྒྱས་པར་བཤད་པའོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་དང་བྲལ་བས་འདུས་མ་བྱས་སོ། །ཤ་དང་ལྷའི་སྤྱན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བལྟ་དཀའ་བའོ། །འགྲོ་བ་ལྔ་རུ་རྒྱུ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བའོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་སྲེད་པ་གསུམ་མེད་པས་སྲིད་པ་རྣམས་སུ་མི་དམས་པའི་ཕྱིར་མི་གཞོམ་པའོ། །ཕུང་པོའི་བདུད་དང་མི་ལྡན་པས་མི་འཆི་བའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་དང་མི་ལྡན་པས་ཟག་པ་མེད་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་དང་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གནས་སོ། །ཁམས་གསུམ་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་གླིང་ངོ༌། །ཉེ་བར་འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་བཟློག་པས་སྐྱོབ་པའོ། །རྟེན་གྱི་སྦྱོར་བ་འབྲས་
― DTG108_Page_0344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་ཡོད་པའི་གཞིའི་གནས་ཉིད་ཡིན་པས་སྐྱབས་སོ། །འཕགས་པ་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་པའི་གཞིའི་གནས་ཡིན་པས་འདྲེན་པའོ། །མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་འཁྲུལ་པ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་མི་འཕོ་བའོ། །འདོད་པ་ཐམས་ཅད་ཉམས་པའི་གདུང་བ་མེད་པས་རིམས་མེད་པའོ། །མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པས་བསིལ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པའོ། །ན་བ་དང༌། རྒ་ཤིའི་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བ་འཕགས་པའི་གནས་པའི་རྟེན་ཡིན་པས་བདེ་བའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པས་ཞི་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བདེ་བའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་དངོས་པོ་མཆོག་ལས་བྱུང་བའོ། །སྦྱོར་བ་བདེ་བས་བདེ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཡིན་པས་བདེ་ལེགས་གྲུབ་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲིབ་པའི་ནད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ནད་མེད་པའོ། །སྒྲོས་པའི་གཡེང་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་བསྐྱོད་པའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཞི་བ་དང་བདེ་བར་གནས་པའི་དམིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ལ་རྣམ་པ་མང་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང༌། །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་རྫས་ནི་ཅི་སྙེད་པ། །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་བྲལ་རྫས་དེ་སྙེད་དོ། །ཞེས་པ་ནི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་གཉེན་པོ་ཅི་སྙེད་པ། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དེ་སྙེད་དོ། །ཡང་གསུངས་ཏེ། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། །བྲལ་བ་སོ་སོར་ཐ་དད་དོ། །ཞེས་སོ། །ལམ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གྲོལ་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །དེ་ལ་གྲོལ་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་ངོ་བོ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་ངོ་བོ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའི་ངོ་བོའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དབང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་དང༌། སྟོབས་ལྔའི་རང་བཞིན་ནོ། །དང་པོ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ།
― DTG108_Page_0345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲོད་ཐོབ་པ་དང༌། རྩེ་མོར་ཕྱིན་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བཟོད་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཆོས་མཆོག་ཏུ་རྟོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་མཐོང་ལམ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་ངོ་བོའོ། །དེ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་ཡང་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་
― DTG108_Page_0346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྒྱད་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའོ། །གཞན་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་བརྒྱད་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ལ་བཟོད་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ཐམས་ཅད་ནི་རྐུན་པོ་འཐོན་པ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐོབ་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའོ། །ཆོས་ཤེས་པ་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་རྣམས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ལ་སྒོ་གླེགས་གཅོད་པའི་རིགས་ལས་རྩོམ་པ་དང་ལྡན་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི། ཉོན་མོངས་པ་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེའོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །གཞན་དག་བཅུ་གཉིས་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་ངེས་པའི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །འདི་དག་ནི་སྤྱད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ལ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །བཅུ་དྲུག་པ་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་གནས་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་དོ། །རྒྱུན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་རྒྱ་མཚོར་འགྲོ་བའི་ལམ་སྟེ། དེ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ཐོབ་པ་བྱས་པའོ། །འདིར་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཤེས་རབ་དགུར་འགྱུར་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་དུ་སྤང་བྱ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་སྤངས་པ་དང༌། འདོད་དུ་འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་སྤངས་པ་དང༌། འདོད་དུ་ལམ་མཐོང་བས་སྤངས་བྱ་སྤངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཁམས་སུ་གསུམ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་གསུམ་མོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་མཐོང་བའི་དོན་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྩོལ་བས་བསྒོམ་པ་དེ་ཉིད་རྩོལ་བྱ་དང་རྟེན་བྱ་ཡིན་པས་ལམ་མོ། །འདིས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དབྱེ་བ་དགུའི་གཉེན་པོ་དབྱེ་བ་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་པོ་དང༌། མཆོག་གོ །ཡང་རེ་རེ་ལ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ། ཆུང་ངུའི་
― DTG108_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུང་ངུ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་པོ་དང༌། ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་པོའི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་རབ་དང༌། རབ་ཀྱི་ཆུང་ངུ་དང༌། རབ་ཀྱི་འབྲིང་དང༌། རབ་ཀྱི་རབ་སྟེ་དབྱེ་བ་དགུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དབྱེ་བ་དགུའི་གཉེན་པོ་དབྱེ་བ་དགུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དབྱེ་བ་དགུའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དགུའི་གཉེན་པོ་དགུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་དགུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དགུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དགུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དགུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དགུ་སྟེ། འཁོར་བའི་ས་དགུ་པ་སོ་སོར་དགུ་དགུ་སྟེ་དགུ་པ་དགུ་ནི་ལམ་གྱི་དབྱེ་བ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་གོ །ཀུན་སྦྱོར་རྫས་ནི་ཅི་སྙེད་པ། །ཀུན་སྦྱོར་བྲལ་རྫས་དེ་སྙེད་དོ། །ཞེས་བྱས་སོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བར་དང་བར་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཡང་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཉིད་དོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལམ་དབྱེ་བ་དགུ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དགུའི་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལམ་དང༌། ས་དགུའི་ཆེན་པོའི་འབྲིང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་གི་ལམ་དང༌། ས་དགུའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུའི་གཉེན་པོ་ལམ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང༌། ས་དགུའི་ཉོན་མོངས་པ་འབྲིང་གི་ཆེན་པོའི་གཉེན་པོ་ལམ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་དང༌། ས་དགུའི་ཉོན་མོངས་པ་འབྲིང་གི་གཉེན་པོ་ལམ་འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། ས་དགུའི་ཉོན་མོངས་པ་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་གཉེན་པོ་ལམ་འབྲིང་གི་ཆེན་པོ་དང༌། ས་དགུའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོའི་གཉེན་པོ་ལམ་ཆེན་པོའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ས་དགུའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་གི་གཉེན་པོ་ལམ་ཆེན་པོའི་འབྲིང་དང༌། ས་དགུའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུའི་གཉེན་པོ་ལམ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོའོ། །དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་དཔའ་བོ་གཅིག་གིས་དགྲ་མང་པོ་ཡང་རབ་ཏེ་འཇོམས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ལམ་གཅིག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་མང་བ་རྣམས་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པར་བྱེད་
― DTG108_Page_0348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཕྱོགས་འདི་ལ་གཞན་དག་ན་རེ། ལམ་གྱི་རྣམ་པ་དགུ་པས་ས་དགུའི་ཉོན་མོངས་པ་དགུ་པ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་སྤངས་པ་ན། སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཁམས་གསུམ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན། འདོད་པར་རྣམ་པ་དྲུག་པ་དང༌། དགུ་པ་ཡང་དག་ཟད་པ་ལས། །ལམ་གཅིག་འོང་དང་མི་འོང་བའི། །གང་ཟག་དག་ཏུ་འགྱུར་བའོ། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་བར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་གུས་པར་མི་བྱེད་དོ། །སྤོང་བ་ན་ཡང༌། དང་པོར་མཐུ་རྣམས་ཀྱིས་གཞིས་ལྟར་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་བརྟུལ་ཞུགས་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་བསྒོམ་པར་རྩོམ་པ་ན། སྦྱོར་བའི་དུས་སུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚོགས་པ་དང་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དག་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པས་མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཞི་གནས་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་དགུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དབྱིབས་ལ་ཆགས་པ་དང༌། སྡུག་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་དྲི་ཙན་དན་ལ་སོགས་པས་སྐྱེད་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ལུས་མཛེས་པ་རྒྱན་ལ་སོགས་པས་བསྐྱེད་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་མདོག་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཤ་རྒྱས་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ལུས་དང་ཡན་ལག་སྒེག་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། སོ་མཛེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་ཆགས་པ་དང༌། མདོག་དང་དབྱིབས་ལ་ཆགས་པའོ། །གྲངས་བཞིན་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མི་སྡུག་པ་བསྒོམ་པའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་སྤངས་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བམ་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཡན་ལག་ཆ་ཤས་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པས་རྣམ་པར་ཞིག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། དྲི་ངན་པ་རྣག་གི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་རྣམ་པར་རྣགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། པགས་པ་བཤུས་པ་བཞིན་རྣམ་པར་དམར་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རུལ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་རྣམ་པར་བསྔོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མི་གཙང་བ་སྤུངས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་རིང་དུ་གྱུར་པས་
― DTG108_Page_0349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་འབྱེར་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རུས་པའི་རང་བཞིན་ཉིད་ཡིན་པས་ཀེང་རུས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་ཚིག་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །འདི་བསྒོམ་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་རེངས་པར་བྱེད་ཅིང་ཞི་གནས་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་དཔྱོད་པས་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཞི་གནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ལ་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བགྲང་བ་དང༌། རྗེས་སུ་བགྲོད་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། མཚོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྒྱུར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ལ་རྔུབ་པ་ནི་དབུགས་ཏེ་འཇུག་པའི་རླུང་ངོ༌། །འབྱུང་བ་ནི་དབུགས་ཏེ་ཕྱིར་འབྱུང་བའི་རླུང་ངོ༌། །རླུང་དེ་དག་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ནི་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །དེ་ལ་བགྲང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གྲངས་ཏེ་འཇུག་པ་དང་འབྱུང་བ་ཙམ་ལ་སེམས་བརླན་ནས་བགྲང་བར་འགྱུར་བའོ། །གཅིག་གཉིས་ནས་བཅུའི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དང་ཡང་དུའོ། །འདི་ལ་སྐྱོན་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ཚང་བ་བགྲང་བ་ནི་གང་གི་ཚེ། གཉིས་ལ་གཅིག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ལྷག་པ་བགྲང་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་གཅིག་ལ་གཉིས་སུ་འཛིན་པའོ། །བསྲེས་པ་ནི་གང་གི་ཚེ་འཇུག་པ་ལ་འབྱུང་བར་འཛིན་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ལ་འཇུག་པར་འཛིན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་དུ་བགྲང་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་བགྲང་བའོ། །བར་དུ་གཡེང་བར་གྱུར་ན། ཡང་དག་པ་ནས་བགྲང་བར་བྱའོ། །ཅི་སྲིད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྫོགས་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་སྲིད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །རྗེས་སུ་བགྲོད་པ་ཞེས་པ་ནི། འཇུག་པའི་རླུང་ནི་མི་རྩོལ་ལ་རིམ་གྱིས་མགྲིན་པ་སྙིང་ག་ལྟེ་བ་རྐེད་པ་བརླ་རྗེ་ངར་ནས་ཞུགས་ཏེ་རྐང་པའི་བར་དུ་ཉེ་བར་བགྲོད་པའོ། །འབྱུང་བའི་རླུང་ནི་མཐོ་གཅིག་གམ་གཉིས་སམ་ཅི་སྲིད་དུ་འདོམ་གྱི་བར་དུའོ། །གནས་པ་ཞེས་པ་སྣའི་རྩེ་ནས་རྐང་པའི་མཐེབ་ཆེན་གྱི་བར་དུ་གནས་པ་ནོར་བུའི་སྐུད་པ་བཞིན་དུ་བལྟའོ། །ཅི་འདི་དག་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའམ་ཉེ་བར་གནོད་པ་བྱེད་པའམ་བསིལ་བའམ་དྲོ་བ་ཞེས་པའོ། །མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ནི། འདི་དག་ནི་རླུང་འབའ་ཞིག་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་
― DTG108_Page_0350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་བརྟེན་པ་དང་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པ་དང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་རུ་ཉེ་བར་མཚོན་པར་བྱེད་པའོ། །སྒྱུར་བ་ཞེས་པ་རླུང་ལ་དམིགས་པའི་བློ་བཟློག་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་གོང་མ་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བ་ཅི་སྲིད་དུ་ཆོས་མཆོག་ལ་སོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་པ་ཅི་སྲིད་དུ་མཐོང་ལམ་ལ་སོགས་པ་ལ་ངེས་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་ངེས་པར་བྱེད་ཅིང་ཞི་གནས་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་བསྒོམ་པའམ་འབྱུང་འཇུག་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམས་པས་ཞི་གནས་རྫོགས་པ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པ་ནི་ཞི་གནས་ངེས་པར་རྫོགས་པར་བྱ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་དང་པོ་མི་གཙང་བ་ལ་གཙང་བའི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོ་ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། དེ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བར་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོ་ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། དེ་ནས་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོ་སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། དེ་ནས་བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གཉེན་པོ་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ནི་གཟུགས་པར་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གཟུགས་སོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དང༌། སྟོང་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ངལ་སོ་བ་མེད་པར་སེམས་ཀྱིས་གཞིགས་ཏེ་བསྒོམ་མོ། །དེའི་རྗེས་སུ་སེམས་འདིས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པས་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་ཞེས་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །བཞི་པོ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་དགེ་བ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང༌། མི་དགེ་བ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང༌། དགེ་བ་སྐྱེས་པ་རྣམས་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བ་རྣམས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པའོ། །འདུན་པ་ནི་འདིར་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་གོ་འཕང་གི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདུན་པ་དྲག་པོ་དང་ལྡན་པས་སེམས་རྩ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཏིང་ངེ་
― DTG108_Page_0351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་ནི་འདུན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའོ། །མི་དགེ་བ་སྤོང་བ་དང་དགེ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ལྡན་པའི་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའོ། །ཞི་གནས་རབ་ཏུ་སློང་བ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་མ་སེམས་ཀྱིས་སྦྱོང་བར་བྱེད་པས་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་སེམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའོ། །ཅི་བདག་ནི་མི་དགེ་བ་ཕྲ་མོ་ལ་ཀུན་དུ་དཔྱོད་པ། བདག་ནི་རྟོག་པ་ལ་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པའོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་དམིགས་པར་བྱེད་པ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དཔྱོད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པའོ། །དེ་རྣམས་རྫོགས་པར་སྐྱེས་པ་ན་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་སྤངས་ཤིང༌། བག་ལ་ཉལ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བའི་བརྩོན་པ་རྩོམ་པར་བྱེད་པ་ན། སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དུས་ནམ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྙོམ་པར་འཇུག་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་འདུན་པ་དང༌། མི་དགེ་བ་རྣམས་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། རྟོགས་པ་གང་མ་དད་པ་དང༌། དད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། དེ་ལའང་དྲན་པ་ཤེས་བཞིན་གྱི་ཕྱོགས་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་ཤེས་བཞིན་དང༌། དེའང་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་སེམས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་སྟེ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་དེ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པས། ཡུལ་བདེན་པ་བཞི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་གཉེན་པོའི་ངོ་བོ། འཇིག་རྟེན་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་ལམ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞིན་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཙུབ་ཤིང་གི་མེའི་སྔོན་དུ་དྲོ་བའི་ངོ་བོ་བཞིན་དུ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མེའི་སྔོན་དུ་ཡུལ་བདེན་པ་བཞི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གི་ངོ་བོ་དྲོད་དང༌། དེ་ནས་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་གཡོ་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱི་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོར་ཕྱིན་པ་དང༌། དེ་ནས་ཐམས་ཅད་བཟོད་པའི་ཕྱིར་
― DTG108_Page_0352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟོད་པ་དང༌། དེ་ནས་འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩེ་མོའི་ཕྱིར་ཆོས་མཆོག་གོ །དེ་ལ་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་རང་བཞིན་དད་པ་བརྩོན་འགྲུས་དྲན་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་ལྔ་ནི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་བསྐྱེད་པ་ལ་བདག་པོར་གྱུར་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ན་དབང་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་རྟགས་མཐོང་བ་ལས་གོང་མའི་ཆོས་སྐྱེད་པ་མ་ངེས་པ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དང་སྟོན་པའི་ལྷག་པར་རྟོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་དད་པའི་དབང་པོའོ། །དད་པ་ལྷག་པ་ལས་བརྩོན་འགྲུས་དྲན་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་ལྷག་པ་ཅན་ནོ། །དབང་པོ་ལྔ་ཉིད་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་ལྟར་འཕེལ་བ་ལས་ཅི་ལྟར་བདུད་ལ་སོགས་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཐུབ་པའི་ཕྱིར་དང་རྣམ་པར་ཉེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྟོབས་ཞེས་པའི་མིང་ཐོབ་བོ། །སྟོབས་དེ་རྣམས་ནི་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་གི་རང་བཞིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་སུ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐྱེ་སྟེ། དེའང་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་པས་འཕགས་པའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྩ་བ་ནས་མེད་པར་བྱེད་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ན། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གེགས་བཅུ་འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་མ་རིག་པ་ཐེ་ཚོམ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལོག་པར་ལྟ་བ་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་མི་ལྡན་པ་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེ་བ་ན། དེ་རྣམས་ལ་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་གེགས་དགུ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་སྡུག་བསྔལ་གེགས་དགུ་སྟེ། བག་ལ་ཉལ་བཅོ་བརྒྱད་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་རྣམས་གཅོད་པའོ། །དེ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་མི་ལྡན་པ་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ན། དེ་རྣམས་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་མ་གཏོགས་པ། འདོད་
― DTG108_Page_0353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ན་སྤྱོད་པ་ཀུན་འབྱུང་གི་གེགས་བདུན་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་གཅོད་པའོ། །དེ་ནས་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་མི་ལྡན་པ་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ན། དེ་རྣམས་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བ་མ་གཏོགས་པ། ཀུན་འབྱུང་གེགས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དྲུག་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དྲུག་སྟེ་བག་ལ་ཉལ་བཅུ་གཉིས་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་རྣམས་གཅོད་པའོ། །དེ་ནས་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ན། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ། འགོག་པའི་གེགས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཉོན་མོངས་པ་བདུན་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་གཅོད་དོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་མི་ལྡན་པ་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ན། དེ་རྣམས་ལ་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ་འགོག་པའི་གེགས་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་དྲུག་དང༌། གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་དྲུག་སྟེ། བག་ལ་ཉལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་གཅོད་པའོ། །དེ་ནས་འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་འགགས་པ་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེའོ། །ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ན། དེ་རྣམས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བཅས་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་བག་ལ་ཉལ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་གཅོད་པའོ། །དེ་ནས་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་འགགས་པ་ཐོབ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྐྱེའོ། །ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་སྐྱེ་བ་ན། དེ་རྣམས་ལ་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ། ལམ་གྱི་གེགས་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་བདུན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ལམ་གྱི་གེགས་བདུན་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་བཅུ་བཞི་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་གཅོད་པའོ། །མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་བཅོ་ལྔ་འདི་རྣམས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ་བརྒྱད་པའི་ས་ཞེས་སོ། །འདི་ལ་གནས་པའི་གང་ཟག་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཞེས་རྣམ་པར་བཞག་པར་བྱའོ། །བཅུ་དྲུག་པ་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཏེ། འདི་ལ་གནས་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །
― DTG108_Page_0354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལས་ཕ་རོལ་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་མཐོང་ལ། ཡང་མཐོང་བའི་དོན་རྩོལ་བས་སྒོམ་པ་དང༌། འདིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་པས་ན་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །དེ་འང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་པ་དགུ་སྔོན་དུ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་འདོད་པས་བསྡུས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་མཐར་ཐུག་པ་སྤངས་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཁོ་ན་སྟེ། མིའི་རིགས་ནས་རིགས་དང་ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །དྲུག་པ་སྤངས་པ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་དང་བརྒྱད་པ་ཟད་པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །འདོད་པས་བསྡུས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་པ་ཟད་པ་ན་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་བསམ་གཏན་དང་པོའི་སའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་པ་ཚུན་ཆད་ཉོན་མོངས་བདུན་ཅུ་གཅིག་ལམ་རྣམས་བདུན་ཅུ་གཅིག་གིས་ཟད་པར་བྱས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དགུ་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་རྣམས་ལ་བར་བར་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་བརྒྱད་ཅུའོ། །བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ནི་བཙལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ལམ་སྟེ་ཟད་པ་ཤེས་པའོ། །ཟད་པ་ཤེས་པ་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་པ་ན་གང་ཟག་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་མཆོག་ཐམས་ཅད་ཁམས་གསུམ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཡོན་གྱི་གནས་སུ་འོས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གང་ཞིག་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟར། ལྷག་མཐོང་འབའ་ཞིག་གི་གནས་སྐབས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནི་དཀར་པོ་རྣམ་པར་མཐོང་བའི་ས་དང༌། ཆོས་མཆོག་གི་གནས་སྐབས་རིགས་ཀྱི་ས་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ནི་བརྒྱད་པའི་ས་དང༌།
― DTG108_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ནི་མཐོང་བའི་ས་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་སྲོལ་དུ་ཞུགས་པའི་ས་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ནི་བསྲབས་པའི་ས་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་སྲོལ་དུ་ཞུགས་པའི་ས་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་སྲོལ་དུ་ཞུགས་པའི་ས་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་བྱས་པ་སྲུང་བའི་སའོ། །ཡང་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་ས་དང༌། བརྒྱད་པའི་ས་དང༌། མཐོང་བའི་ས་དང༌། བསྲབས་པའི་ས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་དང༌། བྱས་པ་སྲུང་བའི་ས་དང༌། སྲོལ་དུ་ཞུགས་པ་གསུམ་གྱི་སའོ། །འདི་ནི་རིགས་ཀྱི་འཇུག་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །གཞན་དག་ནི། དང་པོ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་འདོད་པས་བསྡུས་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་སྤངས་ན། དེའི་རྗེས་སུ་ཟག་པ་མེད་པའི་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔས། མཐོང་བས་སྤང་པར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་མཐའ་དག་རྩ་བ་ནས་བཅད་དེ། བཅུ་དྲུག་པ་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ལ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་རིགས་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའི་ཐ་སྙད་མེད་དོ། །ཡང་ན་དང་པོ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་འདོད་པས་བསྡུས་པའི་སྒོམ་པའི་སྤང་བྱ་རྣམ་པ་དགུ་སྤངས་ནས། དེའི་རྗེས་སུ་ཟག་པ་མེད་པའི་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔས། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་མཐའ་དག་རྩ་བ་ནས་བཅད་དེ། བཅུ་དྲུག་པ་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་རིགས་ནས་རིགས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་བར་ཆད་གཅིག་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་སྲོལ་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་སྙད་མེད་དོ། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་ཁམས་གཉིས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ནས། མཐོང་ལམ་གྱི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་མ་ཐག་ཏུ་བཅུ་དྲུག་
― DTG108_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྐད་ཅིག་མ་ལ་ཁམས་གཉིས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཕྱིར་མི་འོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྣམ་པ་དགུས། གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་སྔོན་བཞིན་དུ་སྤངས་ཏེ་ཟད་པ་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་དབང་པོ་འབྲིང་པོ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་ཡང་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལའང་རིམ་གྱིས་ནི་མི་སྲིད་དོ། །འདི་ལ་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་དང་སྲོལ་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ནི་མེད་དོ། །གང་འདིས་ནི་སྟན་གཅིག་ཉིད་ལ་གནས་ནས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་བྱོན་པ་ཉིད་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་པའི་ཁམས་ནས་བཟུང་སྟེ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ན། ངེས་པར་གནོན་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གིས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་མཐའ་དག་སྤངས་ཏེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་རྣམ་པ་དགུས་སྲིད་པའི་རྩོ་མོའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དགུ་སྤངས་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་རྗེས་སུ་ཐོབ་བོ། །དེས་ན་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དགུ་དང༌། འདི་རྣམས་ཀྱི་བར་བར་དུ་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་དགུ་སྟེ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་སུམ་ཅུ་བཞིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱའོ། །ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ལས་ཀྱང་གསུངས་ཏེ། སྐད་ཅིག་སུམ་ཅུ་བཞིས་ཐོབ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །འདིའི་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་སུམ་ཅུ་བཞིས་རྗེས་སུ་འཐོབ་པོ་ལོ། །བདེན་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཅུ་དྲུག་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྟེ་ཉོན་མོངས་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་དགུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དགུ་སྐྱེ་བས་སོ། །དེས་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་འདོད་ཆག་དང་བྲལ་བ་འདིས་ངེས་པ་རྣམ་པར་ནོན་པ་ན་
― DTG108_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ས་འོག་མ་ནི་སྤང་བྱར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བཅུ་གཉིས་པའོ།། །།འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་བའི་ལུང་ལས་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ། དེ་ལ་ལས་དང་པོ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་རྒ་ཤི་ལས་གྲོལ་བར་འདོད་པ་དང༌། འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་གཅོད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༌། མ་རིག་པའི་མུན་པ་རྣམ་པར་སེལ་བའི་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང༌། འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་དོན་དུ་གཉེར་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་ལྔ་ལ་མཁས་པར་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཁམས་ལ་མཁས་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་བཞི་ནི་འདི་ལྟར། ས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་ངོ༌། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་ནི་ཉི་ཤུ་ཉེར་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟར། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་པ་དང༌། བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་དང༌། ངག་གི་རིག་བྱེད་དང༌། ནམ་མཁའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྤང་བ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འཕེལ་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང། གཟུགས་ཀྱི་རྒ་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་ཟས་དང༌། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དང༌། གཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང་ཉེ་བར་བསླང་བའི་གཟུགས་ཉི་ཤུ་ཉེར་དྲུག་སྟེ། གཟུགས་སུམ་ཅུར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་སུམ་ཅུ་རྣམས་རྒྱུ་ལྔ་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། །
― DTG108_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་སློང་དང༌། ཚོགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དང༌། གཅིག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཀུན་སློང་ནི་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟར། ལས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསླང་བ་དང༌། སེམས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསླང་བ་དང༌། དུས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསླང་བ་དང༌། ཁ་ཟས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསླང་བའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་དགུ་ནི་ལས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསླང་བ་སྟེ་འདི་ལྟར། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་དང༌། དབང་པོའི་ངོ་བོའོ། །གཟུགས་གཉིས་ནི་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསླང་བ་སྟེ། འདི་ལྟར། ལུས་ཀྱི་རིག་བྱེད་དང༌། ངག་གི་རིག་བྱེད་དེ། །གཅིག་ནི་དུས་དང་སེམས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསླང་བ་སྟེ་སྒྲའོ། །དུས་དང་སེམས་དང་ཟས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསླང་བ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར་གཟུགས་ཀྱི་ཡང་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འཇམ་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ལས་སུ་རུང་བ་དང༌། གཉིད་དོ། །དུས་དང་ལས་དང་སེམས་དང་ཟས་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་བསླང་བ་ལ་བཅུ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། ནམ་མཁའི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འཕེལ་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང༌། ཁམ་གྱི་ཟས་དང༌། སའི་ཁམས་དང༌། ཆུ་དང་མེ་དང་རླུང་ངོ༌། །གཟུགས་གཉིས་ནི་གང་གིས་ཀྱང་བསླང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་རྙིངས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་མི་རྟག་པའོ། །འོན་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ལས་རྒ་བ་དང༌། རྒས་པའི་རྐྱེན་ལས་མི་རྟག་པའོ། །ཚོགས་པ་ནི་ལས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་དགུ་ཚོགས་པའོ། །འདི་ལྟར། མིག་བཅུ་དང༌། རྣ་བ་བཅུ་དང༌། སྣ་བཅུ་དང༌། ལྕེ་བཅུ་དང༌། ལུས་བཅུ་དང༌། བུད་མེད་དབང་པོ་བཅུ་དང༌། དངོས་པོ་བཅུ་དང༌། སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་བཅུ་དང༌། དངོས་པོ་བཅུ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་བཅུའོ། །དེ་ལ་མིག་བཅུ་ཞེས་པ་ནི། རབ་ཏུ་དང་བའི་མིག་གི་དངོས་པོར་གྱུར་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་དང༌། ཁ་དོག་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། གཟི་བརྗིད་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་དང༌། མིག་གི་རབ་ཏུ་དང་བའོ། །ཆོས་བཅུ་པོ་འདི་རྣམས་གནས་རྣམ་པ་ཐ་དད་མེད་པའི་གོང་བུ་ཡིན་པས། མིག་བཅུ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །མིག་བཅུ་ནི་འབྱུང་བ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྙིངས་པ་ལ་ནི་རྒ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འཇིག་པ་ལ་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ནི་ནམ་མཁའི་
― DTG108_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁམས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཆོས་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་ནི། ཚོགས་པ་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་མིག་བཅུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒ་བའི་དུས་སུ། མིག་བཅུ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་བཅུ་གཉིས་པ་སྐྱེའོ། །མིག་བཅུ་དེ་གཉིས་ཀྱི་འདུས་པ་དེ་ནི་འཕེལ་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་དེ་ནི་རྒྱུད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །སྔར་གྱི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་དང༌། གཉིས་པོ་འདི་དག་སྟེ། ཆོས་དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་བྱེད་ཡིན་ནོ། །ཡང་མིག་བཅུ་གཉིས་པའི་རྒ་བའི་དུས་སུ། མིག་བཅུ་གཉིས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་མིག་བཅུ་ལྡན་གསུམ་པ་སྐྱེའོ། །གང་གཉིས་པའམ་གསུམ་པ་འདུས་པ་དེ་ནི་འཕེལ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་དེ་ནི་རྒྱུད་ཅེས་བརྗོད་དོ། །བཅུ་ལྡན་སྔོན་མའི་འཇིག་པ་དང༌། གཉིས་པའི་རྒ་བ་དང༌། གསུམ་པའི་སྐྱེ་བ་རྣམས་དུས་གཅིག་དུ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལྟར་འཇུག་པའི་མིག་བཅུ་ལྡན་རྣམས་ལ་ནི་བར་གཅོད་དམ་གོ་སྐབས་མི་ཤེས་ཏེ། སྐད་ཅིག་ནི་མྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲོན་མེའི་འོད་བཞིན་དུ་མཐོང་བའོ། །འདི་ནི་མིག་བཅུ་ལྡན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བ་བཅུ་ལྡན་དང༌། སྣ་བཅུ་ལྡན་དང༌། ལྕེ་བཅུ་ལྡན་དང༌། ལུས་བཅུ་ལྡན་དང༌། བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་བཅུ་ལྡན་དང༌། སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་བཅུ་ལྡན་དང༌། དངོས་པོ་བཅུ་ལྡན་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་བཅུ་ལྡན་རྣམས་རྒྱས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཟུགས་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཅི་ལྟར་རིགས་པར་རྒྱས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདིར་མངས་པར་འགྱུར་བས་འཇིགས་པས་བདག་གིས་མ་བརྗོད་དོ། །སྐྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟར། མངལ་གྱི་སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་ལ་གཟུགས་སུམ་ཅུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་བཅུ་ལྡན་དང༌། ལུས་བཅུ་ལྡན་དང༌། གང་གི་ཚེ་བུད་མེད་ནི་བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་བཅུ་ལྡན་དང༌། ཡང་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ན་དེའི་ཚེ་སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་བཅུ་ལྡན་དང༌། མ་ནིང་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཟུགས་ཉི་ཤུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་བཅུ་ལྡན་དང༌། ལུས་བཅུ་ལྡན་ནོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་རྫུས་སྐྱེས་སྐྱེ་མཆེད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་དུས་སུ། གཟུགས་བདུན་ཅུ་འབྱུང་བར་འགྱུར། འདི་ལྟར། དངོས་པོ་བཅུ་ལྡན་དང༌། ལུས་བཅུ་ལྡན་དང༌། མིག་བཅུ་
― DTG108_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་དང༌། རྣ་བ་བཅུ་ལྡན་དང༌། སྣ་བཅུ་ལྡན་དང༌། ལྕེ་བཅུ་ལྡན་དང༌། གང་ཚེ་བུད་མེད་ཡིན་པ་ན་བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་བཅུ་ལྡན་དང༌། གང་ཚེ་སྐྱེས་པ་ན་སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་བཅུ་ལྡན་ནོ། །ངན་སོང་རྣམས་ཀྱི་རྫུས་སྐྱེས་དམུས་ལོང་བུད་མེད་ངམ། སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་དུས་སུ་གཟུགས་དྲུག་ཅུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། མིག་བཅུ་ལྡན་མེད་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་འོན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཟུགས་དྲུག་ཅུ་སྟེ། རྣ་བ་བཅུ་ལྡན་མེད་པས་སོ། །དམུས་ལོང་མ་ནིང་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཟུགས་ལྔ་བཅུ་སྟེ། མིག་བཅུ་ལྡན་དང༌། རྣ་བ་བཅུ་ལྡན་མེད་པས་སོ། །ངན་འགྲོ་རྫུས་སྐྱེས་སྐྱེ་མཆེད་རྫོགས་པ་རྣམས་དང་བསྐལ་པ་དང་པོ་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་དུས་སུ་གཟུགས་དྲུག་ཅུ་འབྱུང་སྟེ་འདོད་པ་བཅུ་ལྡན་མེད་པས་སོ། །དམུས་ལོང་མ་ནིང་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་དུས་སུ་གཟུགས་ལྔ་བཅུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། མིག་བཅུ་ལྡན་དང་འདོད་པ་བཅུ་ལྡན་མེད་པས་སོ། །དམུས་ལོང་མ་ནིང་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་དུས་སུ་ཡང་ལྔ་བཅུ་སྟེ། རྣ་བ་བཅུ་ལྡན་དང་འདོད་པ་བཅུ་ལྡན་མེད་པས་སོ། །མ་ནིང་དམུས་ལོང་འོན་པའི་གཟུགས་བཞི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟར། དངོས་པོ་བཅུ་ལྡན་དང༌། ལུས་བཅུ་ལྡན་དང༌། སྣ་བཅུ་ལྡན་དང༌། ལྕེ་བཅུ་ལྡན་ནོ། །ཚངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་དུས་སུ་གཟུགས་སུམ་ཅུ་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་བཅུ་ལྡན་དང༌། མིག་བཅུ་ལྡན་དང༌། རྣ་བ་བཅུ་ལྡན་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་དགུ་ལྡན་ནོ། །འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་དུས་སུ་གཟུགས་དགུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་འདི་ལྟར་སྲོག་གི་དབང་པོ་དགུའོ། །སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟར་རེ་ཞིག་དེ་སྲིད་དུ། གཟུགས་ལ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟར་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་དོན་གྱིས་རགས་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་ཕྲ་མོའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་རགས་པ་ལ་བཅུ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟར། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། སའི་ཁམས་དང༌། མེའི་ཁམས་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་སོ། །གཟུགས་ཕྲ་མོ་ལ་བཅོ་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་སྲོག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟར། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལོ། །དེ་ལ་ཡུལ་དང་བཅས་པའི་དོན་གྱིས་ནང་གི་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟར། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་སོ། །ཡུལ་
― DTG108_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མི་ལྡན་པས་ན་ཕྱི་རོལ་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར། གཟུགས་ལྷག་མ་རྣམས་སོ། །གཞན་ཡང་གཟུགས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི། འདི་ལྟར། དབང་པོའི་གཟུགས་དང༌། དབང་པོ་མིན་པའི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལ་བདག་པོའི་དོན་གྱིས་དབང་པོའི་གཟུགས་ལ་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟར། མིག་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོའོ། །དབང་པོ་དང་མི་ལྡན་པའི་དོན་གྱིས་དབང་པོ་མིན་པའི་གཟུགས་ལ་ཉི་ཤུ་ཉེར་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། གཟུགས་ལྷག་མ་རྣམས་སོ། །ཡང་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟར། ཟིན་པའི་གཟུགས་དང༌། མ་ཟིན་པའི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལ་ལས་ལས་སྐྱེས་པས་ཟིན་པའི་གཟུགས་ལ་དགུ་སྟེ་འདི་ལྟར། དབང་པོའི་གཟུགས་བརྒྱད་དང༌། དངོས་པོའི་ངོ་བོའོ། །ལས་ལས་མ་སྐྱེས་པའི་དོན་གྱིས་མ་ཟིན་པའི་གཟུགས་ལ་དགུ་ནི་འདི་ལྟར། སྒྲ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཡང་བ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། ལས་སུ་རུང་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། གཉིད་དོ། །གཉི་ག་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བའི་གཟུགས་ལ་བཅུ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟར། ལྷག་མ་གཟུགས་བཅུ་གཉིས་སོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། བསྟན་དུ་ཡོད་པའི་གཟུགས་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པའི་གཟུགས་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པའི་གཟུགས་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་བསྟན་དུ་ཡོད་ཅིང་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ་གཅིག་གོ །འདི་ལྟར། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །མཐོང་དུ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་དང་གེགས་ཀྱི་དོན་གྱིས་བསྟན་དུ་མེད་པའི་གཟུགས་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་བཅུ་གཅིག་ནི་འདི་ལྟར། གང་གཟུགས་རགས་པས་གསུངས་པ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་མ་གཏོགས་པའོ། །མཐོང་དུ་མེད་པ་དང་གེགས་མེད་པའི་དོན་གྱིས་བསྟན་དུ་མེད་པའི་གཟུགས་ཐོགས་པ་མེད་པ་ལ་བཅོ་བརྒྱད་དེ་འདི་ལྟར། གང་ཕྲ་མོའི་གཟུགས་སུ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའོ། །ཡང་གཟུགས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟར་རང་
― DTG108_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གྱི་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་གཟུགས་དང༌། མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་དང༌། ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་གཟུགས་སོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དོན་གྱིས་རང་བཞིན་གྱི་གཟུགས་ལ་དབྱེ་བ་དགུ་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟར། གང་རགས་པའི་གཟུགས་སུ་གསུངས་པའི་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དང། བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། སྐྱེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་དང༌། ཆུའི་ཁམས་དང༌། ཁམ་གྱི་ཟས་དང༌། དངོས་པོའི་ངོ་བོ་དང༌། གཉིད་དོ། །རང་བཞིན་གྱི་གཟུགས་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་གཟུགས་ལ་བདུན་ནི་འདི་ལྟར། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཡང་བ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། ལས་སུ་རུང་བ་ཉིད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འཕེལ་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུད་དོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་དོན་གྱིས་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟར། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་རྒ་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་མི་རྟག་པའོ། །ཚོགས་པ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་དོན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་གཟུགས་གཅིག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའི་ཁམས་སོ། །འདིར་རང་བཞིན་གྱི་གཟུགས་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ཡིན་གྱི་ལྷག་མ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའོ། །གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་མིང་མང་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱུ་ཅན་དང༌། མི་ལྡན་པ་དང༌། རྐྱེན་ཅན་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། རོ་ལྟ་བུ་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱ་བ་དང༌། མདུད་པར་བྱ་བ་དང༌། རྨོངས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྦྱོར་བར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པར་བྱ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཉེ་བར་བླང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། དམིགས་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། ཆུང་བ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། མ་ངེས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ལྡན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་དང༌། འཕེལ་བ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འགྲིབ་པ་ཉིད་དུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སློབ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་
― DTG108_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུའང་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཚོར་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟར། གང་སེམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །དངོས་པོའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟར། ལུས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བའོ། །རང་བཞིན་གྱི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟར། བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབང་གིས་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟར། དགེ་བའི་ཚོར་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ཚོར་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཚོར་བ་དང༌། བྱ་བའི་ཚོར་བའོ། །དབང་པོའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟར། བདེ་བའི་དབང་པོ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །དཀར་ནག་གི་དབང་གིས་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་འདི་ལྟར། ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང༌། ཟང་ཟིང་མེད་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དང༌། ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང༌། ཟང་ཟིང་མེད་པའི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང༌། ཟང་ཟིང་ལྡན་པ་བདེ་མིན་སྡུག་མིན་ཚོར་བ་དང༌། ཟང་ཟིང་མེད་པ་བདེ་མིན་སྡུག་མིན་ཚོར་བའོ། །སྒོའི་དབང་པོ་རྣམ་པ་བདུན་ནི་འདི་ལྟར། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། རྣ་བའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། སྣའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། ལྕེའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དང༌། ལུས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཚོར་བ་ཕྲང་པ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །རྒྱས་པར་ནི་ཚོར་བ་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར། ཁྱིམ་གྱི་རེ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡིད་བདེ་བ་དྲུག་དང༌། ཁྱིམ་གྱི་རེ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་དྲུག་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡིད་བདེ་བ་དྲུག་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་དྲུག་དང༌། ཁྲིམས་ཀྱི་རེ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དྲུག་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དྲུག་གོ །འདི་ལྟར་འདི་དུས་གསུམ་ལ་ཚོར་བ་དྲུག་ཚན་དྲུག་སྟེ། ཚོར་བ་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདུ་ཤེས་ནི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟར། གང་སེམས་ཀྱིས་དམིགས་
― DTG108_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་འདུ་ཤེས་སོ། །དཀར་ནག་གི་དབང་གིས་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟར། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའོ། །མི་དགེ་བའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟར། འདོད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། གནོད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་འདུ་ཤེས་སོ། །དགེ་བའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟར། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མི་གནོད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་འདུ་ཤེས་སོ། །བདག་གི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་བཞི་ནི་འདི་ལྟར། མི་སྡུག་པ་ལ་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་གི་འདུ་ཤེས་སོ། །བདག་གི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་བཞི་ནི་འདི་ལྟར། མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །འདུལ་བའི་དབང་གིས་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟར། རུང་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་རུང་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། རུང་བ་ལ་མི་རུང་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། རུང་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་རུང་བ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པ་དང༌། རུང་བ་ལ་རུང་བར་ཤེས་པ་དང༌། རུང་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་ཀྱིས་འདུ་ཤེས་དང༌། རུང་བ་ལ་ཡིད་གཉིས་ཀྱིས་འདུ་ཤེས་སོ། །དམིགས་པའི་དབང་གིས་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྒྲའི་འདུ་ཤེས་དང༌། དྲིའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རིའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རེག་བྱའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སོ། །ཁམས་ཀྱི་དབང་གིས་རྣམ་པ་བདུན་ནི་འདི་ལྟར། མིག་གི་ཁམས་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣ་བའི་ཁམས་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྣའི་ཁམས་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དང༌། ལྕེའི་ཁམས་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁམས་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །གང་འདི་ལྟ་བུའི་འདུ་ཤེས་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་མང་སྟེ་འདི་ལྟར། རེག་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། རྣམ་རྟོག་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། དད་པ་དང༌། བརྩོན་
― DTG108_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་དང༌། སྡོམ་པ་དང༌། མ་ཆགས་པ་དང༌། མི་སྡང་པ་དང༌། མ་རྨོངས་པ་དང༌། ངོ་ཚ་བ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། འདུན་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང་ཞེས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་འདུ་བྱེད་མང་པོ་རྣམས་ལ་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་མ་གཏོགས་པ་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འདི་ལྟར། མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། སྣའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་ཕུང་པོ་དེ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་མཚན་བཞིས་སོ་སོར་ཐ་དད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར། ངོ་བོའི་དོན་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། བསྡུ་བའོ། །དེ་ལ་རྟེན་གྱི་དོན་ནི་དྲུག་སྟེ་འདི་ལྟར། གཟུགས་པར་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་གཟུགས་དང༌། རིག་པའི་དོན་གྱིས་ཚོར་བ་དང༌། ཀུན་དུ་ཤེས་པའི་དོན་གྱིས་འདུ་ཤེས་དང༌། སོ་སོར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དོན་གྱིས་རྣམ་ཤེས་སོ། །ཕུང་པོ་ཞེས་པ་ནི་རིགས་མཐུན་པའི་ཚོགས་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་ཉིད་ལྔ་སྟེ་འདི་ལྟར། གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། བཟོས་པའི་གཟུགས་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་དེའི་གཞིའི་གནས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའོ། །ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་སྟེ། མཛེ་རྨའི་ཟ་ཕྲུག་རོ་མྱོང་བཞིན་ནོ། །ཚོར་བ་དེའི་དངོས་པོའི་གནས་ནི་རེག་པའོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཞིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་དེའི་དངོས་པོའི་གནས་ནི་རེག་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འདུ་བ་འཕེན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འཁོར་ལོ་འཕངས་པ་བཞིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་དེ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོའི་གནས་ནི་རེག་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་སྐྱེ་བའི་གནས་ནི་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །
― DTG108_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཕུང་པོའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕུང་ལྔ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་ལྔ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངོ༌། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོའོ། །སྐབས་འདིར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་མངོན་པར་འདོད་དོ། །བསྡུ་བ་ནི་སྡུད་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟར། སྐྱེ་མཆེད་དུ་བསྡུ་བ་དང༌། ཁམས་སུ་བསྡུ་བ་དང༌། བདེན་པར་བསྡུ་བའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའོ། །འདི་ལྟར། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་སྟེ་ཕྱོགས་གཅིག་གི །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་གསུམ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །འདི་ལྟར། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དོ། །གཅིག་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཁམས་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་གསུམ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་བདུན་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་རིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོ་དང་བཞི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པས་བསྡུས་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པས་བསྡུས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་གསུམ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པས་བསྡུས་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པས་བསྡུས་པའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོས་བསྡུས་ཤིང་བདེན་པས་
― DTG108_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྡུས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཡོད་དོ། །བདེན་པས་བསྡུས་ཤིང་ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཡོད་དོ། །ཕུང་པོས་བསྡུས་ཤིང་བདེན་པས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཡོད་དོ། །ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་བདེན་པས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་མ་ཡིན་པ་དང་འབྲེལ་བའི་གཟུགས་དང༌། ལམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཆོས་ནི་ཕུང་པོས་བསྡུས་ཤིང་བདེན་པས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བདེན་པས་བསྡུས་ཤིང་ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །བདེན་པ་གསུམ་ནི་ཕུང་པོས་བསྡུས་ཤིང་བདེན་པས་བསྡུས་པའོ། །བཏགས་ཡོད་ནི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་བདེན་པས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །བཏགས་པ་ཡང་ཆོས་བཅུ་གཅིག་སྟེ་འདི་ལྟར། སེམས་པ་དང༌། ཕྱོགས་དང༌། ཡུལ་དང༌། དུས་དང༌། འོངས་པ་དང༌། སྦྱངས་པའི་ཡན་ལག་དང༌། ཟད་པར་མཚན་མ་དང༌། ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དམིགས་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །གང་རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཁས་པ་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་མཆེད་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། སྣའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། དྲིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ལྕེའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རོའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ལ་མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཁམས་རབ་ཏུ་དང་བ་གང་གིས་གཟུགས་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཁམས་ཀྱི་ཁ་དོག་གང་མིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །རྣ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཁམས་སུ་རབ་ཏུ་དང་བ་གང་གིས་སྒྲ་ཉན་པའོ། །སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཁམས་ཀྱི་གྲག་པ་སྟེ་གང་རྣ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དེའོ། །སྣའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཁམས་རབ་ཏུ་གསལ་པ་གང་གིས་དྲི་སྣོམ་པའོ། །དྲིའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་གང་སྣའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ལྕེའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཁམས་རབ་ཏུ་དང་བ་གང་གིས་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའོ། །རོའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཁམས་ཀྱི་རོ་གང་ལྕེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཁམས་
― DTG108_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཏུ་དང་བ་གང་གིས་རེག་བྱ་ལ་རེག་པའོ། །རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་སའི་ཁམས་དང༌། མེའི་ཁམས་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་དང༌། ཆུའི་ཁམས་དང༌། སྲ་བ་དང༌། འཇམ་པ་དང༌། དྲོ་བ་དང༌། བསིལ་བ་སྟེ། གང་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་གང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདུན་གྱི་ཁམས་དེའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་གསུམ་དང་ཕྲ་མོའི་གཟུགས་བཅུ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ་འདི་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་སྟེ་རྒྱས་པར་རོ། །གང་རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཁམས་ལ་མཁས་པ་གང་ཞེ་ན། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟར། མིག་གི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། རྣ་བའི་ཁམས་དང༌། སྒྲའི་ཁམས་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། སྣའི་ཁམས་དང༌། དྲིའི་ཁམས་དང༌། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ལྕེའི་ཁམས་དང༌། རོའི་ཁམས་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། རེག་བྱའི་ཁམས་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་དང་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་རོ། །འདིར་ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང་ཁམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ན། ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་བསྟན་པར་གྱུར་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རིས་མཐུན་པའི་ཆེས་རྣམས་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་ཕུང་པོ་བཤད་པའོ། །སྒོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཤད་པའོ། །རང་གི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་ཁམས་བཤད་པའོ། །ཡང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མགོ་སྨོས་པས་གོ་བའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཕུང་པོའི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་སྟེན་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་སྤྲོས་པས་གོ་བའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཚིག་ལ་འཆེལ་བའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཁམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་སྟེན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་ལ་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ལ་གཟུགས་མདོར་བསྟན་ཅིང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དབྱེ་བ་བྱས་ཏེ་ཕུང་པོ་བསྟན་ཏོ། །
― DTG108_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་ལ་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ལ་གཟུགས་ལ་མང་དུ་དབྱེ་བ་བྱས་ཏེ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་མདོར་བསྡུས་ནས་སྐྱེ་མཆེད་བསྟན་ཏོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་ལ་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ལ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང་གཟུགས་ཅན་ལ་མང་དུ་དབྱེ་བ་བྱས་ཏེ་ཁམས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་གང་བདག་གི་ངོ་བོ་དངོས་པོ་སྟོན་པ་དེ་ནི་ཕུང་པོ་བསྟན་པའོ། །གང་དངོས་པོའི་དམིགས་པ་སྟོན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་སྟོན་པའོ། །གང་དངོས་པོའི་དམིགས་པ་ངེས་པ་སྐྱེད་བ་སྟོན་པ་དེ་ནི་ཁམས་སྟོན་པའོ། །གང་རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་བཞག་པ་ལ་མཁས་པ་འདི་ནི་ཁམས་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་པའི་ཚུལ་ལུགས་ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བཅུ་གསུམ་པའོ།། །།རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་ནི་འདི་ལྟར། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་གྱིས་རེག་པ་དང༌། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་དང༌། ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ་དང༌། སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་འབའ་ཞིག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀུན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི་ལུགས་སུ་བྱུང་བའོ། །མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག །འདུ་བྱེད་འགགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག །རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་པས་མིང་དང་གཟུགས་འགག །མིད་དང་གཟུགས་འགགས་པས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགག །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགགས་པས་རིག་པ་འགག །རེག་པ་འགགས་པས་ཚོར་བ་འགག །ཚོར་བ་འགགས་པས་སྲེད་པ་འགག །སྲེད་པ་འགགས་པས་ཉེ་བར་ལེན་པ་འགག །ཉེ་བར་ལེན་པ་འགགས་པས་སྲིད་པ་འགག །སྲིད་པ་འགགས་
― DTG108_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་སྐྱེ་བ་འགག །སྐྱེ་བ་འགགས་པས་རྒ་ཤི་དང་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་བུ་འབའ་ཞིག་གིས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་རྣམས་འགག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི་ལུགས་ལས་ལྡོག་པའོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་བཞི་ལ་མི་ཤེས་པ་ནི་མ་རིག་པའོ། །ལུས་ངག་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་དུས་ཀྱི་སེམས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ནི་མིང་ངོ༌། །མེར་མེར་པོ་ནི་གཟུགས་ཏེ་མིང་གཟུགས་སོ། །ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ །རེག་པ་དྲུག་གི་ཚོགས་ནི་རེག་པའོ། །ཚོར་བ་དྲུག་གི་ཚོགས་ནི་ཚོར་བའོ། །སྲེད་པ་དྲུག་གི་ཚོགས་ནི་སྲེད་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་བཞི་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྲིད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ལས་ནི་སྲེད་པའོ། །སྲིད་པ་རྣམས་སུ་ཕུང་པོ་རྣམས་འབྱུང་བ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །ཕུང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་རྒ་བའོ། །ཕུང་པོ་འཇིག་པ་ནི་ཤི་བའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་འདུ་བྱེད་ནས་ཅི་སྲིད་དུ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ལས་རྒ་ཤི་ཞེས་པ་འདི་གང་ལས་ཤེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདིར་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པ་བདེན་པ་བཞི་ལ་མི་ཤེས་པར་གྱུར་པས། དུས་རིང་པོ་ནས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བདག་གི་བར་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་དག་ནི་བདག་གིའོ། །བདག་འདི་ལའོ་འདི་ནི་ངའོ་བདག་གོ་ཞེས་ལྷག་པར་ཞེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་དེ་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་ལ་ཞེན་པས་སྲིད་པར་ཀུན་དུ་འབྱུང་ཞིང་སྲིད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རབ་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་ཅིང་རྗེས་སུ་ཉལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གི་སེམས་པ་དང་རབ་ཏུ་རྟོག་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་དེ་རྣམས་ནི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྲིད་པ་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་སྲིད་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །རླན་ཅན་གྱི་ས་ལ་ས་བོན་བཟང་པོ་བཏབ་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་སྲིད་པ་འགག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གི་མི་ཤེས་པས་རབ་ཏུ་བསྐྲུན་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་སེམས་པ་དེས། སྲིད་པ་ལ་དགའ་བས་སྲིད་པར་ཞུགས་ཤིང༌། སྲིད་པ་མཚན་མར་དམིགས་
― DTG108_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྒྱས་པས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྲིད་པ་དང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གི་སྲིད་པ་ངེས་པའི་སེམས་པ་རྒྱུན་ཆད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དཔེར་ན་ཉི་མ་མེད་པར་འོད་ཟེར་ས་ལ་གནས་པའམ་རྒྱུ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མེད་པར་མིང་དང་གཟུགས་མངལ་དུ་འཇུག་པ་འམ་འཕེལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ན་ཌ་ཕུང་པོའི་འཐད་པ་ཕན་ཚུན་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ལས་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ཏེ་མིང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་དང་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་ནི་མིང་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཟས་དང་དུས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བ་དང་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །རྐྱེན་དེ་མེད་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་མིང་དང་གཟུགས་ལས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ་དབང་པོ་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདུས་པ་ལས་རེག་པ་སྐྱེ་བས་ན། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་ལས་རེག་པའོ། །རེག་ནས་བདེ་བའམ་སྡུག་བསྔལ་ལམ་སྡུག་བསྔལ་མིན་བདེ་བ་མིན་པ་ཚོར་བར་བྱེད་དོ། །རེག་པ་མེད་པར་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་ཚོར་བའོ། །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ཆགས་པར་བྱས་ཏེ། ཡང་དང་ཡང་དུ་དེ་དག་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་འཇོམས་པར་བྱེད་བའི་བདེ་བ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་མིན་བདེ་བ་མིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས་ལྷག་པར་ཞེན་ནས་ཚོར་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཚོར་བའི་རྐྱེན་ལས་སྲེད་པའོ། །ཞེན་པས་ཚོར་བ་ནི་སྲེད་པའོ། །དངོས་པོ་འཛིན་པ་བརྟན་བོས་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་སྲེད་པའི་རྐྱེན་ལས་ལེན་པའོ། །ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་བྱས་པ་རྣམས་སྲིད་པའི་ས་བོན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་ལེན་པའི་རྐྱེན་ལས་སྲིད་པའོ། །ལས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བའོ། །སྐྱེས་པས་རྒས་ཤིང་འཆི་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ལས་རྒ་ཤིའོ། །གཞན་ཡང་རྟོག་པ་ནི། དཔེར་ན་སྤུན་མ་དང་ས་བོན་བཞིན་དུ་མ་
― DTG108_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་པ་འདུ་བྱེད་དོ། །དཔར་གནས་བོན་དང་མྱུ་གུ་བཞིན་དུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དཔེར་ན་མྱུ་གུ་དང་འདབ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །དཔེར་ན་འདབ་མ་དང་སྡོང་པོ་བཞིན་དུ་མིང་དང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ །དཔེར་ན་སྡོང་བོ་དང་ཡལ་ག་བཞིན་དུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་རེག་པའོ། །དཔེར་ན་ཡལ་ག་དང་མེ་ཏོག་བཞིན་དུ་རེག་པ་དང་ཚོར་བའོ། །དཔེར་ན་མེ་ཏོག་དང་གོང་བུ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང་སྲེད་པའོ། །དཔེར་ན་གོང་བུ་དང་འབྲས་བུ་བཞིན་དུ་སྲེད་པ་དང་ལེན་པའོ། །དཔེར་ན་འབྲས་བུ་དང་ས་བོན་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་སྲིད་པའོ།། དཔེར་ན་ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་དང་སྐྱེ་བའོ། །རྐྱེན་ལས་ཞེས་པ་ཀུན་ལ་བལྟའོ། །དཔེར་ན་དེ་ལྟར་ས་བོན་གྱི་རྒྱུན་འཇུག་པའི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་ཞིང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་རྒྱུན་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་དེ་མ་ཡིན་ཞིང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གང་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མ་རིག་པ་ཉིད་དོ། །མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་རྐྱེན་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །བག་ལ་ཉལ་གྱི་རྐྱེན་ནི་ཀུན་ནས་ལྡང་བའོ། །སྔོན་མའི་རྐྱེན་སྔོན་མའོ། །ཕྱི་མའི་རྐྱེན་ཕྱི་མའོ། །ཡང་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཡང་གསུངས་པ། ཟག་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ལས་མ་རིག་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སོ། །གཞན་ཡང༌། སེམས་གཅིག་པའི་ཚུལ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དུས་གང་གི་ཚེ་བྱིས་པ་རྣམས་མིག་གི་གཟུགས་མཐོང་བ་ན་འདོད་ཆགས་སྐྱེ་སྟེ། མཛེས་པ་བདེ་བའོ་ཞེས་སེམས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་འདིས་ནི་མ་རིག་པའོ། །མ་རིག་པས་རབ་ཏུ་སྐྱེད་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཡོ་བ་འདི་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །ཆགས་བའི་སེམས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་གཟུགས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་ལས་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །འདོད་ཆགས་ལས་སྐྱེས་པའི་རྐྱེན་དགའ་བ་དང༌། དགའ་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་རྐྱེན་གཟུགས་དག་གི་དབང་པོ་
― DTG108_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དང་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ །མ་རིག་པ་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་ལས་རེག་པའོ། །དེའི་ཚེ་གང་ཡང་བདེ་བ་དེ་ནི་རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་ཚོར་བའོ། །དེའི་ཚེ་འདོད་ཆག་པ་ནི་ཚོར་བའི་རྐྱེན་ལས་སྲེད་པའོ། །ཆགས་པས་མཛེས་པ་དང་བདེ་བར་འཛིན་པ་ནི་སྲེད་པའི་རྐྱེན་ལས་ལེན་པའོ། །དེའི་ཚེ་ཆགས་པའི་སེམས་པ་ནི་ལེན་པའི་རྐྱེན་ལས་སྲིད་པའོ། །ཆོས་དེ་རྣམས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ནི་སྲིད་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བའོ། །གནས་པ་གཞན་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ནི་རྒ་བའོ། །སྐད་ཅིག་འཇིག་པ་ནི་འཆི་བའོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་རིམ་གྱིས་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་མཉམ་དུ་རྒྱུ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་དེ་རྣམས་ནི་རྒོལ་བ་བཅུ་དང༌། ལན་བཅུས་གྲུབ་པོ། །དེ་ལ་རྒོལ་བ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དུ་དང༌། ལུས་དུ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དུ་དང༌། འདས་པ་དུ་དང༌། མ་འོངས་པ་དུ་དང༌། དེ་ལྟར་བ་དུ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གང་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་གང་ཞེ་ན་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་དག་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་ཅི་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེའི་ཟབ་མོ་ཉིད་གང་ཞེ་ནའོ། །གྲངས་བཞིན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཡན་ལག་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ཡན་ལག་གཉིས་ནི་ལས་ཏེ་འདི་ལྟར། འདུ་བྱེད་དང༌། སྲིད་པའོ། །ཡན་ལག་བདུན་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཡན་ལག་ལྷག་མ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་རི་མོའི་ལས་ལ་མཚོན་བྱེད་པའི་རིགས་པས། ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཡང་སྲིད་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །རི་མོར་བྱེད་པའི་འཐད་པས། ལས་ནི་དམན་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་ཐ་དད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བྲིས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་རིགས་པས། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འཇུག་པའོ། །ཡན་ལག་གཉིས་ནི་འདས་པ་སྟེ་འདི་ལྟར། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དོ། །གཉིས་ནི་མ་འོངས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་ཤིའོ། །བརྒྱད་ནི་ད་ལྟར་པ་སྟེ། དེ་
― DTG108_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟར། ལྷག་མ་རྣམས་སོ། །དུས་གསུམ་བཟུང་བ་འདིས་ནི་ཐོག་མ་དང་ཏ་མ་མེད་པ་འཁོར་བའི་ལམ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བར་བསྟན་པའོ། །གང་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་དེ་རྣམས་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ཉིད་དང༌། བྱེད་པོ་ཉིད་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་ཉིད་དང༌། འདི་ནི་རྟེན་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པ་འབྱུང་བའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ནི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འདི་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན། འདུས་བྱས་ཞེས་བརྗོད་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ནི། འདུ་བྱེད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་འདུས་བྱས་སོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་ད་དག་གི་ཐ་དད་པའི་རྒྱུའོ། །གང་གི་ཚེ་རྣམ་པ་དང་མཚན་ཉིད་གང་གིས་མ་རིག་པ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་དེ་དང་མཚན་ཉིད་དེ་དག་དང་རྐྱེན་གཞན་དང་གཞན་དག་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་མངོན་དུ་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་ལའོ། །འདི་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེའི་ཟབ་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱོགས་གཞན་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདི་དག་རྣམ་པ་བདུན་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར། མཚམས་གསུམ་དང༌། མདོར་བསྡུས་པ་བཞི་དང༌། རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་དང༌། འཁོར་ལོ་དང༌། ཚུལ་ལུགས་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། བསྡུ་བའོ། །དེ་ལ་མཚམས་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ནི་མཚམས་དང་པོའོ། །ཚོར་བ་དང་སྲེད་པའི་བར་ནི་མཚམས་གཉིས་པའོ། །སྲིད་པ་དང་སྐྱེ་བའི་བར་ནི་མཚམས་གསུམ་པའོ། །དེ་ལ་འདས་པའི་ལྡས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ད་ལྟར་བྱི་རྣམ་པ་སྨིན་པའི་རྐྱེན་ཏེ་མཚམས་དང་པོའོ། །ད་ལྟར་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་རྣམས་པར་སྨིན་པའི་རྐྱེན་ཏེ་མཚམས་གཉིད་པའོ། །ད་ལྟར་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྐྱེན་ཏེ་མཚམས་གསུམ་པའོ། །ཡང་ན་དང་པོ་དང་གསུམ་པ་ནི་རྒྱུ་འབྲས་ཀྱི་མཚམས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་འབྲས་བུའི་མཚམས་སོ། །སྲིད་པའི་མཚམས་ནི་མེད་དོ། །སྲིད་པའི་མཚམས་ཞེས་པར་དན་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཤི་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཕོ་བ་
― DTG108_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ཁམས་རྣམས་ལ་ཡང་སྲིད་མངོན་པར་གྲུབ་པ་འདི་ནི་སྲིད་པའི་མཚམས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྲིད་པའི་མཚམས་དེ་ཅི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་དག་མ་རིག་པར་གྱུར་པ་སྲེད་པ་དང་ལྡན་པ་བསོད་ནམས་དང་སྡིག་པ་བསགས་པ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་འདི་ཉིད་འཆི་བའི་མཐའ་ཅན་གྱི་ཚོར་བས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་འཆི་བ་ལ་ལྷག་པར་མ་ཉེ་བ་དེའི་ཚེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། འཇིག་རྟེན་འདི་མི་མཐོང་ཞིང་རྨོངས་པས་དྲན་པ་མི་རྙེད་པར་གྱུར་བཞིན་པ་ན། ཚོར་བས་ནོན་ཅིང་དྲན་པ་དང་བློ་གྲོས་ཡོངས་སུ་ཉམས། ལུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་ནུས་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས། དབང་པོ་རྣམས་ཉེ་བར་འགགས། ཏ་ལའི་ལ་མ་སྐམས་པ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་མཐའ་གཉིས་ནས་སྲོག་གི་དབང་པོ་ཉེ་བར་སྐམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་རྨི་ལམ་དུ་གྱུར་པ་བཞིན་དུ། ལས་ཀྱི་ཆོས་བཞི་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། ལས་དང༌། ལས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། འགྲོ་བ་དང༌། འགྲོ་བའི་མཚན་མའོ། །དེ་ལ་ལས་ཞེས་བྱ་བ། །གང་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་བྱས་པ་དང༌། ལྕི་བ་འམ་ཡང་བའམ། ཉེ་བ་འམ་སྔོན་བྱས་སམ། ལས་དེ་རྣམས་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུ་རོར། །ལས་ཀྱི་མཚན་མ་ཞེས་པ་དངོས་པོ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ལས་བྱས་པར་གྱུར་པ། དེའི་དངོས་པོ་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དེའི་ཚེ་ལས་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །འགྲོ་བ་ཞེས་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་བདེ་འགྲོར་ཉེ་བར་གནས་པ་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ལས་ངན་འགྲོའོ། །འགྲོ་བའི་མཚན་མ་ཞེས་བྱ་བ་མངལ་དུ་སྐྱེ་བ་རྣམས་ནི་དུས་དང་ལྡན་ཞིང་ཁྲག་དང་ལྡན་པའི་མའི་ལྟོ་བར་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་རྣམས་ནི་གང་དང་གང་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེའི་གོ་སྐབས་ཉེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞལ་ཡས་ཁང་ངམ། སེམས་ཅན་ནམ། ནགས་སམ། ཤིང་ངམ། འགྲོ་བ་དེ་དང་འདྲ་བ་དང་ལྡན་པའི་མཚན་མ་ཉེ་བར་གནས་པའི། །དེའི་ཚེ་དེ་རྣམས་སུ་བྱིན་པ་ལྟ་བུ་དང་བཞེངས་པ་དང་བསྡད་པ་དང་ཉལ་བ་ལྟ་བུ་དང༌། མཐོང་བ་བཞིན་དུ་དང༌། ལེན་པ་བཞིན་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཚེ་ལས་སམ་ལས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། འགྲོ་བ་འམ་འགྲོ་བའི་མཚན་མ་ལ་དམིགས་
― DTG108_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བྱས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་རོ། །མདོར་བསྡུས་བཞི་ནི་འདི་ལྟར། འདས་པའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་བསྡུས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་བསྡུས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་བསྡུས་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་ནི། འདས་པའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་བསྡུས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མིང་དང་གཟུགས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རེག་པ་ཚོར་བ་རྣམས་ནི་ད་ལྟ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་བསྡུས་པའོ། །སྲེད་པ་དང་ལེན་པ་དང་སྲིད་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་བསྡུས་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ནི་མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་བསྡུས་པའོ། །རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ནི་འདི་ལྟར། མ་རིག་པ་བཟུང་བས་འདས་པའི་སྲེད་པ་དང་ཉེ་བར་ལེན་པས་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མཚུངས་པས་སོ། །འདུ་བྱེད་གཟུང་བས་འདས་པའི་སྲེད་པ་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་བཟུང་བས་ད་ལྟར་གྱི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །སྲེད་པ་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་བཟུང་བས་ད་ལྟར་གྱི་མ་རིག་པ་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །སྲིད་པ་བཟུང་བས་ད་ལྟར་གྱི་འདུ་བྱེད་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་བཟུང་བས་མ་འོངས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་རེག་པ་དང་ཚོར་བ་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །ཆོས་ཉི་ཤུ་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བཟུང་བས་ཉི་ཤུར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་མངོན་པ་ལས། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་ལ་མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་དང་སྲེད་པ་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་སྲིད་པ་སྟེ་ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་ནི། འདིར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྐྱེན་ནོ། །འདིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་རེག་པ་དང་ཚོར་བ་སྟེ་ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་ནི། །འདིར་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ལ་སྔོན་བྱས་པའི་ལས་ནི་རྐྱེན་ནོ། །འདིར་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས། མ་རིག་པ་དང་འདུ་བྱེད་
― DTG108_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་སྲེད་པ་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་སྲིད་པ་སྟེ་ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་ནི། འདིར་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་ལ་མ་འོངས་པའི་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྐྱེན་ནོ། །སླད་མའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་སྟེ་ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་ནི། མ་འོངས་པར་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ལ། འདིར་བྱས་པའི་ལས་ནི་རྐྱེན་ནོ། །བཞི་པ་ལྔ་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་ལོ་ཞེས་པ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་འདུ་བྱེད་ཞེས་པ་ནས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ལས་རྒ་ཤི་ཞེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་འབྱུང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་འདུ་བྱེད་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྟེ་རྟེན་འབྲེལ་གྱི་འཁོར་ལོའི་རིམ་པ་མཐའ་མེད་པའོ། །ཚུལ་ལུགས་ཞེས་པ་ནི་ཚུལ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་དང༌། རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ལོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ནི། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་འདུ་བྱེད་དང༌། ཅི་སྲིད་དུ་རྒ་ཤི་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡིད་མི་བདེ་བ་འཁྲུག་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ནི། རྒ་ཤི་འགགས་པས་སྐྱེ་བ་འགག །སྐྱེ་བ་འགགས་པས་སྲིད་པ་འགག་ཅེས་པ་ནས་འདུ་བྱེད་འགགས་པས་མ་རིག་པ་འགག་ཅེས་པའི་བར་དུའོ། །ཡང་ན་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ནི། ཕྱི་མའི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་སྒོ་སྟེ་མ་འོངས་པའི་ཆ་ཤས་ཤེས་པའི་ལམ་མོ། །རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ཡོངས་སུ་ཆད་པའི་སྒོ་སྟེ་འདས་པའི་ཆ་ཤས་ཤེས་པའི་ལམ་མོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་པ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་ནི། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལ་འདུ་བྱེད་ནས་འདི་འབའ་ཞིག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྐྱེན་ལས་དད་པ་དང༌། དད་པའི་རྐྱེན་ལས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་རྐྱེན་ལས་དགའ་བ་དང༌། དགའ་བའི་རྐྱེན་ལས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་རྐྱེན་ལས་བདེ་བ་དང༌། བདེ་བའི་རྐྱེན་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྐྱེན་ལས་ཡང་དག་
― DTG108_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཅི་ལྟ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང༌། ཡང་དག་པ་ཅི་ལྟ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་རྐྱེན་ལས་ཡིད་འབྱུང་བ་དང༌། ཡིད་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྐྱེན་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྐྱེན་ལས་ཟད་པར་ཤེས་པའོ། །གཞན་དག་ཏུ་ཡང་གསུངས་པ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ས་བོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཐུན་མོང་གི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ནི། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་འདུ་བྱེད་ནས་འདི་དག་འབའ་ཞིག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །ས་བོན་དང་མྱུ་གུ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་གྱི་ངོ་བོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ན་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཐུན་མོང་གི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ས་དང་ཁ་བ་ཅན་དང་རྒྱ་མཚོ་དང་ཟླ་བ་དང་ཉི་མ་ལ་སོགས་པའོ། །བསྡུ་བ་ཞེས་པ་ནི་བསྡུ་བ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟར། ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། བདེན་པས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་ནི་འདི་ལྟར། ཡན་ལག་དྲུག་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རེག་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། སྲིད་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པའོ། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་ཕུང་པོ་ལྔས་བསྡུས་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་གཟུགས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་དག་གིས་བསྡུས་པའོ། །ཚོར་བའི་ཡན་ལག་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པའོ། །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་དག་གིས་བསྡུས་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་འདི་ལྟར། ཡན་ལག་དགུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །འདི་ལྟར། མ་རིག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། སྲིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་ཤིའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་
― DTG108_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔས་བསྡུས་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གིས་བསྡུས་པའོ། །ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་འདི་ལྟར། ཡན་ལག་དགུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །འདི་ལྟར། མ་རིག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རིག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སྲད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། སྲིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་ཤིའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཡན་ལག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་ཁམས་བདུན་གྱིས་བསྡུས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། སྒྲའི་ཁམས་དང༌། དྲིའི་ཁམས་དང༌། རོའི་ཁམས་དང༌། རེག་བྱའི་ཁམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་ཁམས་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །འདི་ལྟར། མིག་གི་ཁམས་ཀྱིས་དང༌། རྣ་བའི་ཁམས་ཀྱིས་དང༌། སྣའི་ཁམས་ཀྱིས་དང༌། ལྕེའི་ཁམས་ཀྱིས་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་དང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་དང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་དང༌། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་དང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་དང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱིས་སོ། །བདེན་པས་བསྡུས་པ་ནི་འདི་ལྟར། ཡན་ལག་གསུམ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པས་བསྡུས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར། མ་རིག་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ལྷག་མ་ཡན་ལག་དགུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པས་བསྡུས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སྲིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་ཤིའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ། སྡུག་བསྔལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པས་བསྡུས་པའོ། །ཡན་ལག་བཅུ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པས་བསྡུས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར། དད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རངས་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཡང་དག་པ་ཅི་ལྟ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང༌། ཡིད་འབྱུང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །ཟད་པ་ཤེས་པ་ནི་འགོག་པའི་
― DTG108_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེན་པས་བསྡུས་པའོ། །རྣམ་པ་དེ་ལྟར་བུ་རྣམས་ཀྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་པའི་ཚུལ་གྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བཅུ་བཞི་པའོ།། །།འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་མཁས་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་ནི་བཞི་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ། རྒས་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ། འཆི་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ། མྱ་ངན་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ། ཡིད་མི་བདེ་བ་འཁྲུག་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་ཡང་སྡུག་བསྔལ། སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །གང་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ན་མི་རྙེད་པ་དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ། མདོར་བསྡུས་པས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྔར་མེད་པ་བྱུང་བའོ། །དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སོགས་པར་བྱེད་པས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །རྒ་བ་ནི་སྐྱེས་པའི་ཁམས་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའོ། །དེ་འང་དམིགས་པ་དང་ཁ་དོག་དང་བྱ་བ་དང་དབང་པོ་དང་དྲན་པ་དང་བློ་གྲོས་རྣམས་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འཆི་བ་ནི་འཚོ་བ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མྱ་ངན་ནི་སྡུག་བསྔལ་དུ་སོན་པའི་སེམས་ཡོངས་སུ་འཆང་བའོ། །དེ་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་སྲེད་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དུ་གྱུར་པའི་ངག་གིས་བརྗོད་པའོ། །དེ་དག་ནི་ཕྱི་ནང་སྲེག་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ན་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྡུག་བསྔལ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྟེ། དེ་ནི་ལུས་ཡོངས་སུ་མནར་བའི་དོན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཡིད་མི་བདེ་
― DTG108_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། སེམས་ཡོངས་སུ་གཟིར་བར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འཁྲུག་ངལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་བའི་འཇིགས་པ་རྒྱས་པ་སྟེ། དེ་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་ནི་མི་འདོད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་བྱེད་དང་མཉམ་དུ་འཚོགས་པ་སྟེ། དེ་སྡུག་བསྔལ་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་འདོད་པའི་སེམས་པ་ཅན་གྱི་འདུ་བྱེད་དང་བྲལ་བ་སྟེ། མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །གང་འདོད་པ་མ་རྙེད་པ་ཞེས་པ་ནི་མི་འདོད་པ་དང་བྲལ་བ་དང་འདོད་པ་དང་ཕྲད་པ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་པ་ན་དེ་དག་མ་རྙེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་བསམ་པ་ཉམས་པའི་དོན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མདོར་བསྡུས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་པ་ནི། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྡུས་ན་ཉེར་ལེན་གྱི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟར། དངོས་པོ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། རང་རྟགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ནི་སྐྱེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་པ་ནས་མདོར་ན་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །རང་རྟགས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ནི། མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་པའོ། །ཡང་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་དང་ངག་གི་སྡུག་བསྔལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བདེ་བ་མྱོང་བ་དེའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། གང་སྲེད་པ་ཡང་སྲིད་པར་བྱེད་པ་དགའ་བའི་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་དང་དེ་རུ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཅན་ནོ། །དེ་དང་དེ་རུ་མངོན་པར་དགའ་
― DTG108_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཅན་ནི། གང་དང་གང་དུ་བདག་གི་དངོས་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དེ་དང་དེ་རུ་མངོན་པར་དགའ་བའོ། །ཡང་གང་དང་གང་དུ་མཛའ་བའི་རང་བཞིན་ནམ་བདེ་བའི་ངོ་བོ་ཡོད་པ་དེ་དང་དེ་རུ་མངོན་པར་དགའ་བའོ། །དེའང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟར། འདོད་པའི་སྲེད་པ་དང༌། སྲིད་པའི་སྲེད་པ་དང༌། སྲིད་བྲལ་གྱི་སྲེད་པའོ། །དེ་ལ་སྲིད་པའི་སྲེད་པ་དང་སྲིད་བྲལ་གྱི་སྲེད་པ་དག་མ་གཏོགས་པ། སྲེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འདོད་པའི་སྲེད་པའོ། །རྟག་པར་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྲེད་པ་ནི་སྲིད་པའི་སྲེད་པའོ། །ཆད་པར་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའི་སྲེད་པ་ནི་སྲིད་བྲལ་གྱི་སྲིད་པའོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། གང་སྲེད་པ་དེ་ཉིད་མ་ལུས་པར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་འགགས་པ་དང་སྤངས་པ་དང་ངེས་པར་སྤངས་པ་དང༌། གྲོལ་བ་དང་གནས་མེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟར། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་བདེན་པ་བཞིའི་ཤེས་པའོ། །ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ནི་དགེ་བ་ལ་ཀུན་དུ་རྟོག་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ངག་ནི་གང་ངག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་བཞི་ལས་ལྡོག་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་གསུམ་ལས་ལྡོག་པའོ། །ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ནི་གང་ལོག་པའི་འཚོ་བ་ལས་ལྡོག་པའོ། །ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞིའོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བསམ་གཏན་བཞིའོ། །ཡང༌། གང་དེ་དག་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་པས་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་
― DTG108_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོག་པའི་ངག་སྤངས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ངག་གོ །དེ་ཉིད་ཀྱི་ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་སྤངས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ལོག་པའི་འཚོ་བ་སྤངས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཉིད་ལ་དྲན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་དང་དཔྱོད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་ནང་དུ་གཏོགས་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང་བརྩོན་འགྲུས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་འདུན་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་ནི་ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བའི་ནང་དུ་གཏོགས་པའོ། །དྲན་པའི་དབང་པོ་དང་དྲན་པའི་སྟོབས་དང་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནི་ཡང་དག་པའི་དྲན་པའི་ནང་དུ་གཏོགས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང་སེམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། དད་པའི་དབང་པོ་དང་དད་པའི་སྟོབས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ནང་དུ་གཏོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཀྱི་ནང་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་འདུས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བ་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདི་རྣམས་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་རྣམས་སོ། །འདིར་སྨྲས་པ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཡིན་ཞིང་གསུམ་མ་ཡིན། ལྔ་མ་ཡིན་པ་ག་ལས་ཤེ་ན། དེ་ལ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་བཞིའོ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འབྲས་བུའོ། །ཀུན་འབྱུང་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྒྱུའོ། །འགོག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་
― DTG108_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུའོ། །ལམ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུའོ། །དེས་ན་བཞིའོ། །ཡང་ན། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་དང་བཞི་ཡིན་པས་བདེན་པ་བཞིའོ། །ཡང་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་ཁྱད་པར་སོ་སོ་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར། ཚིག་གི་དོན་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། གོ་རིམས་དང༌། མདོར་བསྡུ་བ་དང༌། དཔེར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། བསྡོམ་པར་བྱ་བ་དང༌། གཅིག་ཉིད་དང༌། སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དང༌། མཐར་ཆགས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་དང་བསྡུ་བའོ། །དེ་ལ་ཚིག་གི་དོན་ནི་བཞི་ཞེས་པ་གྲངས་ནི་ཡོངས་སུ་ཆད་པའོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པས་བསྟན་པའི་བདེན་པ་ཡིན་པས་སམ། དེ་དག་མངོན་དུ་བྱས་པ་ལ་འཕགས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་རང་གི་མཚན་ཉི་ཀྱིས་མི་སླུ་བའི་དོན་གྱིས་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཞེས་པ་ནི་མནར་བའི་དོན་གྱིས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་ཞེས་པ་ནི་བསྐྱེད་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །འགོག་པ་ཞེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་འགོག་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །ལམ་ཞེས་པ་ནི་དམ་པའི་དོན་གོམས་པར་བྱེད་པས་སོ། །མཚན་ཉིད་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ཉེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ནི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འགོག་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ལམ་ནི་ཐབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡང་ན། སྡུག་བསྔལ་ནི་གཟིར་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཀུན་དུ་གདུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་ནི་འཕེན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བཞིའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཀུན་དུ་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །འགོག་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དབེན་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། མི་འཆི་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ལམ་ནི་ངེས་པར་འབྱིན་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པར་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། མཐོང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ལྷག་པའི་བདག་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །གོ་རིམས་ངེས་པ་ནི་རགས་པའི་དོན་གྱིས་དང༌། རྐྱེན་གྱི་དོན་གྱིས་དང་པོ་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་ཏོ། །འདིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེད་
― DTG108_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་གཉིས་པ་ཀུན་འབྱུང་བསྟན་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་འདི་འགགས་པས་སྡུག་བསྔལ་འདི་འགག་གོ་ཞེས་གསུམ་པ་འགོག་པའི་བདེན་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་ཀུན་འབྱུང་འགོག་པའི་ཐབས་སོ་ཞེས་བཞི་པ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་བསྟན་ཏོ། །དཔེར་ན་སྨན་པ་མཁས་པས་དང་པོ་ནད་ཤེས་པར་བྱེད། དེ་ནས་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དང༌། དེ་ནས་ནད་བྱང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྨན་སྟོན་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཅི་ལྟར་ནད་དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཅི་ལྟར་ནད་ཀྱི་གཞི་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །ཅི་ལྟར་ན་ནད་བྱང་བ་དེ་བཞིན་དུ་འགོག་པའོ། །ཅི་ལྟར་སྨན་དེ་བཞིན་དུ་ལམ་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །མདོར་བསྡུ་བ་ནི། འཇུག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འཇུག་པར་བྱེད་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །ལྡོག་པ་ནི་འགོག་པའོ། །ལྡོག་པར་བྱེད་པ་ནི་ལམ་མོ། །ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཐབས་ནི་ལམ་མོ། །སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པའི་སྒོའོ། །ཀུན་འབྱུང་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་ཆད་པའི་ལྟ་བ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པའི་སྒོའོ། །འགོག་པ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པའི་སྒོའོ། །ལམ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པའི་སྒོའོ། །དཔེར་བྱ་བ་ནི། དཔེར་ན་དུག་གི་སྡོང་པོ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དཔེར་ན་ས་བོན་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །དཔེར་ན་ས་བོན་བསྲེགས་པ་བཞིན་དུ་འགོག་པའོ། །དཔེར་ན་མེ་བཞིན་དུ་ལམ་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དཔེར་ན་ཚུ་རོལ་དུ་དོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དཔེར་ན་ཆུ་བོ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །དཔེར་ན་ཕ་རོལ་འགྲམ་ན་འཇིགས་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་འགོག་པའོ། །དཔེར་ན་གྲུ་བཞིན་དུ་ལམ་དུ་ལྟའོ། །དཔེར་ན་ཁུར་ཁུར་བ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དཔེར་ན་ཁུར་ལེན་པ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །དཔེར་ན་ཁུར་བོར་བ་བཞིན་དུ་འགོག་པའོ། །དཔེར་ན་ཁུར་བོར་བའི་ཐབས་བཞིན་དུ་ལམ་བལྟ་
― DTG108_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱའོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་པ་ནི་བདེན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར་ངག་བདེན་པ་དང༌། སོ་སོར་བདེན་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་ཁོ་ན་སྨྲ་ཞིང་མི་བདེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་ངག་བདེན་པའོ། །ལྟ་བར་སོང་བ་ནི་སོ་སོར་བདེན་པའོ། །དེ་ནི་དགེ་སློང་གང་བརྫུན་དང་རྨོངས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་མི་བདེན་པའོ། །གང་རྨོངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །འདིར་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་མངོན་པར་འདོད་པའོ། །བསྡོམ་པར་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་མ་གཏོགས་པའོ། །འདོད་པ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའོ། །སྲེད་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པའོ། །སྲེད་པ་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །ཚུལ་གཞན་ཡང༌། སྲེད་པ་དང་ལྷག་མའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་མ་གཏོགས་ཏེ། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའོ། །སྲེད་པ་དང་ལྷག་མ་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པའོ། །སྲེད་པ་དང་ལྷག་མ་ཉོན་མོངས་པ་དག་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །ཡང་ཚུལ་གཞན། སྲེད་པ་དང་ལྷག་མའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་མ་གཏོགས་ཏེ། ས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །སྲེད་པ་དང་ལྷག་མ་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པའོ། །སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་དེ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་གཞན། སྲེད་པ་དང་ལྷག་མ་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་རྣམས་མ་གཏོགས་ཏེ། ས་གསུམ་གྱི་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་ཆོས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །སྲེད་པ་དང་ལྷག་མ་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པའོ། །ལམ་
― DTG108_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་བདེན་པ་ནི་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སྲིད་པའི་རོ་མྱོང་བ་དོན་དུ་གཉེར་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་དོན་གྱིས་སྲེད་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །སྲིད་པར་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་དོན་གྱིས་ལྷག་མ་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །སྤང་བར་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་དང་སྲིད་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་དོན་གྱིས་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །སྲིད་པ་སྐྱེད་པའི་དོན་གྱིས་ས་གསུམ་གྱི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་ན་སྲེད་པ་དང་ལྷག་མ་ཉོན་མོངས་པ་དང་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ས་གསུམ་གྱི་དགེ་བ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པར་འགྱུར་ཏེ། མནར་བ་དང་ཀུན་དུ་གདུང་བ་དང་འདུས་བྱས་དང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྡུད་པར་བྱེད་པ་དང་ལེན་པ་དང་སྤགས་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་པ་ཉིད་ནི། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་གཅིག་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་བདེན་པའི་དོན་གྱིས་དང༌། དེ་བཞིན་གྱི་དོན་གྱིས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དོན་གྱིས་དང༌། རིགས་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ནི། །བདེན་པ་གཉིས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱར་བ་དང༌། མདུད་པར་བྱ་བ་དང༌། རྒྱུན་རྒྱུ་བ་དང༌། སྦྱོར་བར་བྱ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པར་བྱ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཏེ། འདི་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བདེན་པའོ། །བདེན་པ་གཉིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བཅིང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱུན་རྒྱུ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྦྱོར་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བསྒྲིབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་སྤྱོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་སྟེ་འདི་ལྟར། འགོག་པའི་བདེན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །བདེན་པ་གསུམ་ནི་འདུས་བྱས་སོ། །འགོག་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སོ། །བདེན་པ་གསུམ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མ་ཡིན་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་ནི་མི་དགེ་བའོ། །དགེ་བ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་
― DTG108_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགོག་པའི་བདེན་པའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། ལམ་བསྒོམ་པར་བྱ་བའོ། །མཐར་ཆགས་ཀྱིས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་ནི། །རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ལུས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་སྤངས་པ་ན་འགོག་པའོ། །ལུས་སུ་གཏོགས་པ་དྲན་པ་ནི་ལམ་མོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི། མིང་དང་གཟུགས་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ནི་ལམ་མོ། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའོ། །མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པའོ། །དེ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ནི་ལམ་མོ། །རྣམ་པ་བཞིས་ནི། བདག་གི་ངོ་བོའི་དངོས་པོ་བཞི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། འདི་ལྟར། སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནི་ལམ་མོ། །རྣམ་པ་ལྔས་ནི། འགྲོ་བ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའོ། །དབང་པོ་ལྔ་ནི་ལམ་མོ། །རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ནི། རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། རྣ་བའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། སྣའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། ལྕེའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའོ། །སྲེད་པའི་ཚོགས་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །གཟུགས་ཀྱི་སྲེད་པ་དང༌། སྒྲའི་སྲེད་པ་དང༌། དྲིའི་སྲེད་པ་དང༌། རོའི་སྲེད་པ་དང༌། རེག་བྱའི་སྲེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྲེད་པའོ། །དེ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའོ། །ཀུན་དུ་ཆགས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དྲུག་ནི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་ཀུན་དུ་ཆགས་བྱའི་ཆོས་དྲུག་ནི་འདི་ལྟར། ནང་གི་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་འདི་ནི་ཀུན་དུ་ཆགས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་ལམ། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཕྱི་ནང་
― DTG108_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམ། ཀུན་དུ་སྐྱེ་བ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བའམ་ཆོས་ལ་ཆོས་དང་མཐུན་པར་ལྟ་ཞིང་གནས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འགག་པའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བའམ། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་ནི་ཀུན་དུ་ཆགས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དྲུག་པའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་པ་བདུན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །སེམས་ཅན་ལུས་ཐ་དད་པ་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་པ་དང་པོའོ། །སེམས་ཅན་ལུས་ཐ་དད་ལ་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་ཉིད་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་གཉིས་པའོ། །སེམས་ཅན་ལུས་གཅིག་ཉིད་ཡིན་ལ་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་ཡོད་པ་འདི་ནི་གསུམ་པའོ། །སེམས་ཅན་ལུས་གཅིག་ལ་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །གཟུགས་མེད་པ་རུ་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་འདི་ནི་ལྔ་པའོ། །རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འདི་ནི་དྲུག་པའོ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་བདུན་པའོ། །བག་ལ་ཉལ་བདུན་ནི་ཀུན་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟར། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་བག་ལ་ཉལ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བག་ལ་ཉལ་དང༌། ང་རྒྱལ་བག་ལ་ཉལ་དང༌། ལྟ་བ་བག་ལ་ཉལ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་བག་ལ་ཉལ་དང༌། སྲིད་པའི་ཆགས་པ་བག་ལ་ཉལ་དང༌། མ་རིག་པ་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །དེ་དག་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་བདུན་ནི་ལམ་མོ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ན། འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ལོག་པ་བརྒྱད་ནི་ཀུན་འབྱུང་ངོ༌། །འདི་ལྟར། ལོག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ལོག་པའི་ངག་དང༌། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་རྣམས་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའོ། །ཡང་དག་པ་བརྒྱད་ནི་ལམ་མོ། །འདི་ལྟར། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །རྣམ་པ་དགུ་ནི། སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདི་ལྟར། ལུས་ཐ་དད་ཅིང་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་ནི། འདི་ལྟར་མི་རྣམས་དང་ལྷ་ཁ་ཅིག་གོ །འདི་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དང་
― DTG108_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའོ། །ལུས་གཅིག་ལ་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་པ་ནི་འདི་ལྟར། ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་དང་པོར་བྱུང་བ་རྣམས་སོ། །འདི་ནི་གཉིས་པའོ། །ལུས་ཐ་དད་པ་འདུ་ཤེས་གཅིག་པ་ནི་འདི་ལྟར་འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །འདི་ནི་གསུམ་པའོ། །ལུས་གཅིག་ལ་འདུ་ཤེས་གཅིག་ནི་འདི་ལྟར་དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །འདི་ནི་བཞི་པའོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་གནས་དགུའོ། །སྲེད་པའི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་ཆོས་དགུ་ནི་ཀུན་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟར། དེ་དག་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་ཆོས་དགུ་ནི་ལམ་སྟེ། འདི་ལྟར། རྣམ་པ་བཅུས་ནི། ཕྱོགས་བཅུའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་བཅུ་ནི་ཀུན་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟར། འདོད་པའི་ཆགས་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ལྟ་བ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། སྲིད་པའི་ཆགས་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཕྲག་དོག་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། སེར་སྣ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། མ་རིག་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་དག་སྤངས་པ་ནི་འགོག་པའོ། །འདུ་ཤེས་བཅུ་ནི་ལམ་མོ། །འདི་ལྟར། མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། དོན་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྲོག་ཆགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། འགོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བའི་འདུ་ཤེས་དང་བཅུའོ། །ཅི་ལྟར་བསྡུ་ཞེ་ན། བསྡུ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཕུང་པོར་བསྡུ་བ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དུ་བསྡུ་བ་དང༌། ཁམས་སུ་བསྡུ་བའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔས་བསྡུས་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་དང་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པའོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་ནི་ཕུང་
― DTG108_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །བདེན་པ་གསུམ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཉིད་དོ། །བདེན་པ་གསུམ་ནི་ཆོས་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །གང་དེ་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འབྲས་བུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མཚན་མའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དམིགས་པར་བྱས་ནས་རིགས་སྤྱོད་ཡེ་ཤེས་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་དོན་གང་གིས་རིགས་སྤྱོད་ཅེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་ཆོས་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པས་རིགས་སྤྱོད་དོ། །རིགས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཟ་བར་བྱེད་པས་རིགས་སྤྱོད་དོ། །ཆོས་མངོན་པ་ལས་གསུངས་པ། སྐྱེ་བ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་འདི་ནི་རིགས་སྤྱོད་དོ། །མི་སྐྱེ་བ་ཟ་བ་འདི་ནི་རིགས་ཟའོ། །མཚན་མར་འཇུག་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་འདི་ནི་རིགས་ཟའོ། །མཚན་མར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པ་བགྲོད་པ་འདི་ནི་རིགས་ཟའོ། །དང་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡང་འཇུག་གི་ཤེས་རབ་ནི་རིགས་སྤྱོད་ཡེ་ཤེས་སོ། །རིགས་ཟ་ཡེ་ཤེས་དེས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས། ཀུན་འབྱུང་སྤངས། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས། ལམ་བསྒོམས་པས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་འཁོར་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་ཤེས་པར་སྐྱེའོ། །དེའི་ཚེ་དེས་སྲིད་པའི་མཐར་ཐུག་པ་འདུས་མ་བྱས་འཆི་མེད་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་དབྱིངས་སུ་མཐོང་ངོ༌། །མཐོང་བའི་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་འདིས་སྔོན་མ་ཡིན་ཅིང་ཕྱིས་མ་ཡིན་པ་བདེན་པ་བཞི་མངོན་དུ་རྟོགས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་སྤངས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ལམ་བསྒོམས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །འདིར་གྲུ་དཔེར་བསྟན་པ་ནི། འདི་ལྟར། ཆུ་ལ་གྲུ་བསྐྱོད་པའི་སྐད་ཅིག་ལ་སྔོན་མ་ཡིན་ཕྱིས་མ་ཡིན་པའི་བྱ་བ་བཞི་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར། ཚུ་རོལ་གྱི་འགྲམ་
― DTG108_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོར་བ་དང༌། ཆུའོ་གཅོད་པ་དང༌། ཕ་རོལ་འགྲམ་ཐོབ་པ་དང༌། སྣོད་རྣམས་བསྒྲོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གྲངས་བཞིན་དུ། སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མངོན་རྟོགས་དང༌། ཀུན་འབྱུང་སྤངས་པའི་མངོན་རྟོགས་དང༌། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་པའི་མངོན་རྟོགས་དང༌། ལམ་བསྒོམས་པའི་མངོན་རྟོགས་སོ། །ཡང་སྒྲོན་མེའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ་འདི་ལྟར། སྒྲོན་མེ་བྱུང་བའི་སྐད་ཅིག་ལ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྔོན་མིན་གྱི་བྱ་བ་བཞི་བྱེད་དེ་འདི་ལྟར། སྡོང་བུ་སྲེག་པ་དང༌། མུན་པ་སེལ་བ་དང༌། སྣུམ་ཟད་པ་དང༌། སྣང་བ་སྟོན་པའོ། །དེ་ལྟར་གྲངས་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ངས་སུ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིའོ། །ཡང་ཉི་མའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར། ཉི་མ་ཤར་བའི་སྐད་ཅིག་དུ་སྔོན་མིན་ཕྱིས་མིན་གྱི་བྱ་བ་བཞི་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར། གཟུགས་སུ་རྟོགས་པ་རྣམས་སྟོན་པ་དང༌། མུན་པའི་རྣམ་པ་འཇོམས་པ་དང༌། བསིལ་བ་འགོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྣང་བ་སྟོན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གྲངས་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་འདི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས་སྐད་ཅིག་ལ་མཉམ་དུ་རྟོགས་པ་དེ་ནི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་དུས་སུ་ལམ་དེ་དང་ལྡན་པ་ལ། བདག་པོའི་དོན་གྱིས་དབང་པོ་རྣམས་ཡང་དག་པར་ངེས་པར་ཉེ་བར་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །མི་སྐྱོད་པའི་དོན་གྱིས་སྟོབས་དང༌། །ངེས་པར་འབྱིན་པའི་དོན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་དང༌། རྒྱུའི་དོན་གྱིས་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཉེ་བར་གནས་པའི་དོན་གྱིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། གཙོ་བོས་དོན་གྱིས་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་དང༌། འབྱོར་བའི་དོན་གྱིས་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་དོན་གྱིས་བདེན་པ་དང༌། གཡེང་བ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་ཞི་གནས་དང༌། རྗེས་སུ་མཐོང་བའི་དོན་གྱིས་ལྷག་མཐོང་དང༌། དེ་དག་ལས་མི་འདའ་བས་ཟུང་དུ་འཇུག་པའོ། །སྡོམ་པ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མི་གཡེང་བའི་དོན་གྱིས་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མཐོང་བའི་དོན་གྱིས་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌།
― DTG108_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲོལ་བའི་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། མངོན་དུ་བྱེད་པའི་དོན་གྱིས་རེག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བཏང་བའི་དོན་གྱིས་དམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཀུན་དུ་ཆུད་པའི་དོན་གྱིས་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། རྩ་བ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་འདུན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་དོན་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཕྲད་པའི་དོན་གྱིས་རེག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་གཞོལ་བའི་དོན་གྱིས་ཚོར་བ་དང༌། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་དོན་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། བདག་པའི་དོན་གྱིས་དྲན་པ་དང༌། བར་མེད་པའི་དོན་གྱིས་ཤེས་རབ་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པའི་དོན་གྱིས་བདུད་རྩིར་ཞུགས་པའོ། །འགོག་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དག་པར་ངེས་པ་ཞེས་པར་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་དེ་ལྟར་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་བ་ན། ཀུན་དུ་སྦྱོང་བ་གསུམ་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །དེ་དང་གཅིག་ཏུ་གནས་པའི་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ནི། འདིར་ཐོས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས། གཟུགས་ནི་བདག་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་ནི་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་བདག་ཡོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བདག་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བདག་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བདག་ཡོད་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་འདི་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་འདིས་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་སྤངས་པ་ལས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལྟ་བར་གཏོགས་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ལམ་ཀུན་འབྱུང་ངམ་འགོག་པ་འམ་ལམ་མམ་སངས་རྒྱས་སམ་ཆོས་སམ། དགེ་འདུན་ནམ་སྔོན་གྱི་མཐའ་འམ་ཕྱི་མའི་མཐའ་རྐྱེན་འདི་ལས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་སྟེ། མཐའ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པའོ། །འདི་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཞེས་བརྗོད་དེ། འདི་ཡང་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར། སྲེད་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་དང༌། རྨོངས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་
― DTG108_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །དེ་ལ་བདག་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་སམ་བརྟུལ་ཞུགས་སམ་དཀའ་ཐུབ་བམ་ཚངས་པར་སྤྱོད་བས་ལྷ་གཞན་གང་ཡང་རུང་བར་འགྱུར་བར་བྱའོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་སྲེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པ་ནི། དགེ་སྦྱོང་དམ་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱིས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དག་པའམ། བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་དག་པའམ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་དག་པའོ་ཞེས་གང་དེ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །དེ་འདིས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ནི་དེ་དང་གཅིག་ཏུ་གནས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་འདིས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་འདི་སྲིད་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་གྱི། དེ་སྲིད་དུ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆེད་དུ་ཞུགས་པའི་སའམ། བརྒྱད་པའི་སའམ། མཐོང་བའི་སའམ། ངེས་པར་གྱུར་པའམ་གཉི་ག་ལ་ལྡང་ཞིང་འཇུག་པའི་ཤེས་རབ་བམ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ནི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཚིག་གོ །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་གྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ལམ་དང་མཚུངས་པའི་ཆོས་དང་མི་ལྡན་པར་འདུས་མ་བྱས་ལ་དམིགས་པ་བྱས་ཏེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུ་སེམས་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་བར་མེད་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་རྣམས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བར་མེད་པར་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་ཏུ་འཕོའོ། །སྲིད་པའི་ཡན་ལག་ལས་ལངས་ཏེ་ལམ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་གོ །འབྲས་བུ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་གོ །སྤངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་གོ །ལྷག་མའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་གོ །དེ་ལ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ངན་འགྲོ་མེད་པའི་ཆོས་དང༌། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ངེས་པར་གཞོལ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་འོངས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱི་སྲས་དང༌། ཞལ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་བགོ་སྐལ་ལ་དབང་བ་དང༌། ཟང་
― DTG108_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟིང་གི་བགོ་སྐལ་ལ་མི་དབང་བ་དང༌། དེ་ལ་ནི་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །མཐོང་བ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡང་ངོ༌། །ཆོས་འདི་ཆུབ་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་མཐོང་བ་དང༌། སློབ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་ངོ༌། །སློབ་པའི་རིག་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ཞེས་ཀྱང་ངོ༌། །ཆོས་ཀྱི་སྲོལ་དུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དང༌། འཕགས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། བདུད་རྩིའི་སྒོ་ཀུན་དུ་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་པ་དང༌། དེས་ན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རང་ཉིད་ས་སྟེང་རྒྱལ་པོའམ། །བདེ་འགྲོར་བདག་ཉིད་བགྲོད་ཕྱིར་རམ། །འཇིག་རྟེན་ཀུན་གྱི་བདག་པོའི་ཕྱིར། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་མཆོག །ཅེས་སོ། །ས་དེ་ལ་གནས་པ་དེ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར། གོང་མ་ལ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང་པོར་བྱས་ཏེ། བསྟན་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ལྟའོ། །ཅི་ལྟར་མཐོང་བའི་དབང་པོ་སྟོབས། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་རྣམས་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆེད་དུ་ཞུགས་པ་དེའི་འདོད་པ་རགས་པ་འདོད་ཆགས་དང༌། གནོད་སེམས་དང་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ལམ་གྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །ས་དེ་ལ་གནས་ཏེ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོང་མ་ལ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །སྐྱེ་འགག་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང་པོར་བྱས་ཏེ། བསྟན་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ལྟའོ། །ཅི་ལྟར་མཐོང་བའི་དབང་པོ་དང་སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་རྣམས་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །འདོད་པའི་ཕྲ་མོ་དང་ལྡན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་དང༌། དེ་དང་གཅིག་ཏུ་གནས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ལམ་དེའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །ས་དེ་ལ་གནས་པ་དེ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོང་མ་ལས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །སྐྱེ་འགག་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང་པོར་བྱས་ཏེ། བསྟན་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ལྟའོ།།
― DTG108_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅི་ལྟར་མཐོང་བའི་དབང་པོ་དང་སྟོབས་དང་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆེད་དུ་ཞུགས་པ་དེའི་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་རྒོད་པ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལྷག་མའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་སྤངས་ཏེ། དེ་ནས་ལམ་དེའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །ལམ་དེ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་གོ །འབྲས་བུ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྤངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་གོ །དེ་ནི་དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཚངས་སྤྱོད་དུ་གནས་པ་བྱེད་པ་བྱས་པ་ཁུར་བོར་བ་བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་ཡང་དག་པའི་ཀུན་ཤེས་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡན་ལག་ལྔ་རབ་ཏུ་སྤངས་པ། ཡན་ལག་དྲུག་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ། གཅིག་ཀུན་ཏུ་སྲུང་བ། རྟེན་ཐ་མ་ལ་སོ་སོར་བདེན་པ་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་འདོད་ཚོ་ལ་ལ་ཡང་དག་པར་ཀུན་དུ་དོར་བ། ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་རྙོག་པ་མེད་པ། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ། སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་གཅིག་ཏུ་གནས་པ་དང་ལྡན་པ། སྐྱེས་བུ་མཆོག་ཐོབ་པ་དམ་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་ནི་ཡོངས་སུ་འཁྲུག་པ་སྤངས་པ་དང༌། དཔའ་ཀློང་འཁྲུགས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་རྒལ་བ་དང༌། བག་ཆ་བས་ཚོལ་བ་མེད་པ། སྒོ་གཏན་མེད་པ། འཕགས་པའི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེངས་པ། ལོ་འདབ་ཀྱི་ཁུར་དང་མི་ལྡན་པ། བྲམ་ཟེ་དག་བྱེད། རིག་བྱེད་པ་གཙང་མ་མཆོད་འོས་རྒལ་པ་དུལ་བ། གྲོལ་བ། ཞི་བ་ཞོས་ཀྱང་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དེའི་རིགས་ཀྱིས། གོང་མ་ལ་འབད་པ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་བ། དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་མཐའ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པོ། དེ་ལྟར་ཡང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་གསུམ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། དབང་པོ་རྟུལ་པོ། །དེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ལན་བདུན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དབང་པོ་འབྲིང༌། རིགས་ནས་རིགས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོ། བར་ཆད་གཅིག་བུ་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་གང་གི་ཚེ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དེའི་རིགས་ཀྱིས་གོང་མ་ལ་འབད་པར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ན། འདི་
― DTG108_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་འཕོས་ཏེ། མིའི་ནང་འདིར་ལན་ཅིག་འོངས་ནས་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་གང་གི་ཚེ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེའི་རིགས་ཀྱིས་གོང་མ་ལ་འབད་པར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་ན། འདི་ནས་འཕོས་ན་ས་གཙང་མའི་གནས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དེར་དབང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་མཐར་ཐུག་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་རྣམ་པ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟར། བར་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་བཅས་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། གོང་དུ་འཕོ་བ་སྟེ་འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལྔ་པོ་འདི་ནི། མི་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་གཞི་ལ་ལྔ་ལྔ་སྟེ་ཉི་ཤུའོ། །འོག་མིན་དུ་གོང་དུ་འཕོ་བ་མེད་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་བཞིའོ། །དེས་ན་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཉི་ཤུ་ཉེར་བཞིར་འགྱུར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པ་ཡང་དག་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར། ཡང་སྲིད་མེད་པ་ཉིད་དེ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཚེའི་དུས་ཅི་སྲིད་པར་གནས་ཤིང༌། ཚེའི་འདུ་བྱེད་ཡོངས་སུ་ཟད་ནས་འདི་ཉིད་སྡུག་བསྔལ་འགགས་ཏེ། གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །འདི་ཉིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ན་བརྗོད་དེ། རིགས་ཀྱི་ཚོར་བས་འབར་བ་ཡི། །ལྕགས་ཀྱི་གོང་བུ་ཉམས་པ་ཉིད། །རིམ་གྱིས་ཉེ་བར་ཞི་འགྱུར་གྱི། །འགྲོ་བ་ཤེས་པར་བྱ་མིན་ལྟར། །དེ་བཞིན་འདོད་པའི་འདམ་ཀླུང་ལ། །བགལ་ཞིང་ཡང་དག་རྣམ་གྲོལ་གྱི། །མི་གཡོ་གོ་འཕང་ཐོབ་རྣམས་ཀྱིས། །གཤེགས་པ་གདུགས་སུ་ངེས་པར་མེད། །དེའི་ཕྱིར། འཕགས་པའི་ས་ལ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལ་མཐོང་བའི་ས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་མོ། །ལྷག་མ་ལམ་གསུམ་དང་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞིན་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་ལམ་གསུམ་ནི། འདི་ལྟར། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ལམ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ལམ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་མོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་ནི་འདི་ལྟར། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་སྔོན་མ་མཐོང་བའི་བདེན་པ་མཐོང་བ་མཐོང་
― DTG108_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ས་དང༌། ཅི་ལྟར་མཐོང་བ་དེ་ལྟར་བསྒོམས་པས་བསྒོམ་པའི་སའོ། །ཡང་ས་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། སློབ་པའི་ས་དང༌། མི་སློབ་པའི་སའོ། །དེ་ལ་ལམ་བཞི་དང་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་གསུམ་ནི་སློབ་པའི་སའོ། །དེ་ལ་ལམ་བཞི་ནི་འདི་ལྟར། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ལམ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ལམ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་མོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་གསུམ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ནི་མི་སློབ་པའི་སའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དབང་པོ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟར། མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་པོའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་ཤེས་པ་ནི། སྔོན་མ་ཤེས་པའི་ཆོས་ཤེས་པས་མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོའོ། །ལམ་གསུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་གསུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་སྟེ། ཤེས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། ཆོས་རྣམས་ལྷག་མ་མེད་པར་ཤེས་པས་ཀུན་ཤེས་པ་ཉིད་ཀྱི་དབང་པོའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། མཚན་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོའོ། །དེ་ལ་ལམ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་པས་མཚན་མར་མི་བྱེད་པས་མཚན་མར་མི་བྱེད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོའོ། །སྨོན་པ་མི་བྱེད་པ་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོའོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་བྱེད་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་དང་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དག་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ལམ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་བདུད་རྩིའི་སྒོར་གྱུར་པའི་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོའོ། །ལམ་གསུམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། འདོད་ཚོལ་དང༌། ཟག་པ་དང༌། མདུད་པ་དང༌། ཆུ་བོ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། ཉེ་
― DTG108_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་ལེན་པ་དང༌། འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་བགྲོད་པ་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། སྒྲིབ་པ་དང༌། རྩོད་པའི་གཞི་དང༌། བག་ལ་ཉལ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ལོག་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། མི་དགེ་བར་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟར། ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། རྨོངས་པའོ། །འདི་རྣམས་ལ་གང་ཞེ་སྡང་ནི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་སྲབ་པར་བྱས་ཏེ། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་ལྷག་མ་མེད་པའི་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཆགས་པ་དང་གཏི་མུག་ནི་ལམ་གསུམ་གྱིས་སྲབ་པར་བྱས་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ལྷག་མ་མེད་པར་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཚོལ་ལ་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟར། འདོད་པའི་ཚོལ་བ་དང༌། སྲིད་པའི་ཚོལ་བ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཚོལ་བའོ། །དེ་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་ཚོལ་བ་ནི། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་གྱིས་ལྷག་མ་མེད་པར་སྤོང་ངོ༌། །འདོད་པའི་ཚོལ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་སོ། །སྲིད་པའི་ཚོལ་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སོ། །ཟག་པ་ལ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། འདོད་པའི་ཟག་པ་དང༌། སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང༌། ལྟ་བའི་ཟག་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་ཟག་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བའི་ཟག་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་ངོ༌། །འདོད་པའི་ཟག་པ་ནི། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་སོ། །སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང་མ་རིག་པའི་ཟག་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་ངོ༌། །མདུད་པ་ནི་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟར། བརྣབ་སེམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་མདུད་པ་དང། གནོད་སེམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་མདུད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཚོགས་ཀྱི་མདུད་པ་དང༌། འདི་ནི་བདེན་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཚོགས་ཀྱི་མདུད་པའོ། །འདི་རྣམས་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཚོགས་ཀྱི་མདུད་པ་དང་འདི་ནི་བདེན་པ་ཞེས་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཚོགས་ཀྱི་མདུད་པ་ནི། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་ངོ༌། །གནོད་སེམས་ཚོགས་ཀྱི་མདུད་པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་སོ། །བརྣབ་སེམས་ཚོགས་ཀྱི་མདུད་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་ངོ༌། །ཆུ་བོ་ལ་བཞི་ནི་འདི་ལྟར།
― DTG108_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པའི་ཆུ་བོ་དང༌། སྲིད་པའི་ཆུ་བོ་དང༌། ལྟ་བའི་ཆུ་བོ་དང༌། མ་རིག་པའི་ཆུ་བོའོ། །སྦྱོར་བ་ལ་བཞི་ནི། འདི་ལྟར་འདོད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། སྲིད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། ལྟ་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། མ་རིག་པའི་སྦྱོར་བའོ། །འདི་རྣམས་ནི་ཟག་པ་བཞི་བཞིན་དུ་སྤོང་བའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་བཞིན་ནི་འདི་ལྟར། འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ལྟ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །འདི་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པ་གཉིས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་བའོ། །འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་སོ། །བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སོ། །འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་བགྲོད་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། འདུན་པ་ལས་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་བགྲོད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལས་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་བགྲོད་པ་དང༌། འཇིགས་པ་ལས་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་བགྲོད་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལས་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་བགྲོད་པའོ། །བཞི་ཀ་ཡང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུས་སྤོང་བའོ། །སེར་སྣ་ལ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་ཀྱི་སེར་སྣ་དང༌། རིགས་ཀྱི་སེར་སྣ་དང༌། རྙེད་པའི་སེར་སྣ་དང༌། བསྔགས་པའི་སེར་སྣ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སེར་སྣའོ། །ཐམས་ཅད་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་ངོ༌། །སྒྲིབ་པ་ནི་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར། འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་འགྱོད་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །འདི་རྣམས་ལ། ཐེ་ཚོམ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་བའོ། །འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང་འགྱོད་པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་རྒོད་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སོ། །གཉིས་རྩོད་པའི་གཞི་ལ་དྲུག་སྟེ་འདི་ལྟར། ཁྲོ་བ་དང༌། འཆབ་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། གཡོ་དང༌། སྡིག་པའི་འདོད་པ་དང༌། རང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །འདི་རྣམས་ལ་གཡོ་དང་སྡིག་པ་འདོད་པ་དང་རང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་ན་ཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །ཁྲོ་བ་དང་འཆབ་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །བག་ལ་ཉལ་བ་ལ་བདུན་ནི་འདི་ལྟར། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་བག་ལ་ཉལ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བག་ལ་ཉལ་དང༌།
― DTG108_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ང་རྒྱལ་བག་ལ་ཉལ་དང༌། ལྟ་བ་བག་ལ་ཉལ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་བག་ལ་ཉལ་དང༌། སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་བག་ལ་ཉལ་དང༌། མ་རིག་པ་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །འདི་རྣམས་ལ་ལྟ་བའི་བག་ལ་ཉལ་དང་ཐེ་ཚོམ་བག་ལ་ཉལ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་བའོ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་བག་ལ་ཉལ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བག་ལ་ཉལ་དག་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་བའོ། །ང་རྒྱལ་བག་ལ་ཉལ་དང་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་བག་ལ་ཉལ་དང་མ་རིག་པ་བག་ལ་ཉལ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྙེད་པ་དང༌། མ་ཐོབ་པ་དང༌། སྙན་པ་དང༌། མི་སྙན་པ་དང༌། སྨོད་པ་དང༌། བསྟོད་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདི་རྣམས་ལ་མི་འདོད་པའི་དངོས་པོ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་བའོ། །འདོད་པའི་དངོས་པོ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་བའོ། །ང་རྒྱལ་ལ་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ང་ནི་མཆོག་ལས་ཀྱང་མཆོག་གོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་ནི་མཆོག་དང་འདྲ་བའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་ནི་མཆོག་ལས་དམན་པའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་ནི་མཉམ་པ་ལས་མཆོག་གོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་ནི་མཉམ་པ་དང་མཉམ་པའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་ནི་མཉམ་པ་ལས་དམན་པའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་ནི་དམན་པ་ལས་མཆོག་གོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་ནི་དམན་པ་དང་མཉམ་མོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། ང་ནི་དམན་པ་ལས་དམན་པའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ང་རྒྱལ་དགུ་ཆར་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་ལ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟར། ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པའོ། །འདི་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་དག་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །ཞེ་སྡང་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་སོ། །ལྷག་མ་བདུན་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །མནར་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་བཅུ་སྟེ་འདི་ལྟར། བདག་གིས་དོན་མེད་པ་སྤྱད་དོ་ཞེས་མནར་སེམས་སྐྱེ་བ་དང༌། སྤྱོད་དོ་ཞེས་མནར་
― DTG108_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་སྐྱེ་བ་དང༌། སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མནར་སེམས་སྐྱེ་བ། དེ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་མཛའ་སྡུག་གི་དོན་མ་ཡིན་པ་སྤྱད་དོ། །སྤྱོད་དོ། །སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་གིས་མི་མཛའ་མི་གཅུགས་པའི་དོན་སྤྱད་དོ། །སྤྱོད་དོ། །སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །གནས་མལ་ལ་ཡང་མནར་སེམས་སྐྱེ་བའོ། །མནར་སེམས་དངོས་པོ་བཅུ་ཆར་ཡང་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །མི་དགེ་བའི་ལས་བཅུ་ནི། འདི་ལྟར། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པོ་དང༌། དབྱེན་དང༌། ངག་ཀྱལ་པ་དང༌། བརྣབ་སེམས་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །འདི་རྣམས་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་དང་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་དང་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །རྩུབ་པོ་དང༌། དབྱེན་དང་གནོད་སེམས་རྣམས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་སོ། །ངག་ཀྱལ་པ་དང་བརྣབ་སེམས་རྣམས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་བཅུ་ནི། འདི་ལྟར། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། མ་རིག་པའོ། །འདི་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་སོ། །ང་རྒྱལ་དང་སྲིད་པའི་ཆགས་པ་མ་རིག་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་ངོ༌། །ལོག་པ་ཉིད་ནི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟར། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དང༌། ལོག་པའི་ངག་དང༌། ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ལོག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ལོག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ལོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ལོག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་པའོ། །འདི་རྣམས་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་མཚན་ཉིད་ལོག་པའི་ངག་དང་ལོག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང་ལོག་པའི་འཚོ་བ་
― DTG108_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ལོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལོག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །ལོག་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དང་རྩུབ་པོ་དང་དབྱེན་གྱི་མཚན་ཉིད་ལོག་པའི་ངག་རྣམས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་སོ། །ངག་ཀྱལ་པའི་མཚན་ཉིད་ལོག་པའི་ངག་དང་ལོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་ལོག་པའི་དྲན་པ་དང་ལོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་བཅུ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟར། མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་གོ་ཞེས་པའི་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བའོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། མི་སྡུག་པ་ལ་མཛེས་པའོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་གོ་ཞེས་པ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །འདི་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པ་ཞེས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གསུམ་དང༌། མི་སྡུག་པ་ལ་སྡུག་པ་ཞེས་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བ་ཞེས་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་གོ་ཞེས་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་གྱིས་སྤོང་ངོ༌། །མི་སྡུག་པ་ལ་སྡུག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བ་ཞེས་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་གོ་ཞེས་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང་སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཟད་པར་བྱེད་དོ། །མི་དགེ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་བཅུ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། ཡིད་བདེ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་ལྟ་བར་འགྱུར་བ་དང་ལྡན་པ་འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། བཅས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང། ཡིད་བདེ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་ལྟ་བར་གྱུར་བ་དང་མི་ལྡན་པ་འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་བཅས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་ཅིང་ལྟ་བར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌།
― DTG108_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པ་ལྟ་བར་གྱུར་པ་དང་མི་ལྡན་པ་འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་བཅས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེ་སྡང་དང་ལྡན་པ་འདུ་བྱེད་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་བཅས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །འདི་རྣམས་ལ་ལྟ་བར་གྱུར་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དག་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ལམ་གྱིས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་ནི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་བསྲབས་པར་བྱས་ཏེ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་ལྷག་མ་མེད་པར་སྤོང་ངོ༌། །ལྟ་བར་གྱུར་པ་མི་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་དང༌། རྒོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དག་ནི་ལམ་གསུམ་གྱིས་བསྲབས་པར་བྱས་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་མ་ལུས་པར་སྤོང་ངོ༌། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། འབྲས་བུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ལ་ནི་དྲི་བ་བཅུ་སྟེ་འདི་ལྟར། འབྲས་བུ་སྙོམས་པར་འཇུག་གང་ཡིན། །གང་ལས་འབྲས་བུ་སྙོམས་པར་འཇུག །དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང༌། །ཅི་ཡི་དོན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག །ཅི་ལྟར་སྙོམས་པར་འཇུག་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཅི། བསམ་གཏན་པ་དེའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྐྱེན་དུ་ཡིན། གནས་པའི་རྐྱེན་དུ་ཡིན། ལྡང་བའི་ཅན་དུ་ཡིན། ཅི་བསམ་གཏན་འདི་འཇིག་རྟེན་པའམ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ་ཞེ་ན། དེ་ལ་འབྲས་བུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་ཞེས་པ། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུའི་སེམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་གཏོགས་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་སྙོམས་འཇུག་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་ལས་འབྲས་བུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་པ། དགེ་བ་མ་ཡིན། མི་དགེ་བ་མ་ཡིན། ལམ་གོང་མའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན། དེའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། དགྲ་
― DTG108_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་པ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་སྟེ། འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་སོ། །ཅིའི་དོན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཞེས་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་དོན་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུའང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཀུན་དགའ་བོ་གང་གི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱི་འགའ་ཞིག་འགགས་ནས། སེམས་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་ཆེས་རེག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །ཅི་ལྟར་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེ་ན། དེ་དབེན་པར་སོང་སྟེ། འབྲས་བུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དོན་དུ། དེ་དབེན་པར་ཕྱིན་ཏེ། འདུག་པའམ་ཉལ་ནས་སེམས་བསྡུས་ཏེ། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང་པོར་བྱས་ནས། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་ལྟའོ། །དེའི་ཚེ་རིགས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པའོ། །རིགས་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དེའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འབྲས་བུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གཏོང་བར་བྱེད་དོ། །གང་དང་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ལམ་བསྒོམས་པར་གྱུར་པ་དེ་དང་དེ་ལ་མཉམ་པར་བཞག་སྟེ་འབྲས་བུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཅི་ཞེས་པ། འདུས་མ་བྱས་བདུད་རྩིའི་དབྱིངས་ཞིང་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །བསམ་གཏན་པ་དེའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྐྱེན་དུ་ཞེས་པ། བསམ་གཏན་གྱི་རྐྱེན་ནི་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །གནས་པའི་རྐྱེན་དུ་ཞེས་པ། གནས་པའི་རྐྱེན་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའོ། །ལྡང་བའི་རྐྱེན་ཞེས་པ། ལྡང་བའི་རྐྱེན་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའོ། །ཅི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འཇིག་རྟེན་པའམ་འོན་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཞེས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་དྲི་བ་བཅོ་ལྔ་ནི་འདི་
― DTG108_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར། འདུ་ཤེས་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པ་གང༌། སྟོབས་ངུ་དང་ལྡན་པས་སྙོམས་པར་འཇུག །འདུ་བྱེད་དུ་ཞིག་འགགས་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག །བསམ་གཏན་པ་འདིའི་སྔོན་དུ་བྱ་བ་དུ་ཡིན། ཅིའི་དོན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག །ཅི་ལྟར་སྙོམས་པར་འཇུག །དེ་དག་གི་ལྡང་བ་ཅི་ལྟར་འགྱུར། སེམས་གང་གིས་ལྡང༌། ལངས་ནས་སེམས་ཅི་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར། རེག་པ་ངུ་ལ་རེག་པར་འགྱུར། །དང་པོ་འདུ་བྱེད་དུ་ཞིག་འབྱུང་བར་འགྱུར། རོ་དང་འདུ་ཤེས་ཚོར་བ་འགོག་པ་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་ཅི། །ཅི་སྙོམས་པར་འཇུག །དེ་འདུས་བྱས་སམ་འོན་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་ཤེ་ན། འདིར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་འཇུག་པ་མེད་པར་གནས་པ་དེ་ནི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཞེས་པ། །དགྲ་བཅོམ་པ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དག་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །འདི་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་པས་སོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་གཟུགས་མེད་དུ་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་མཉམ་པར་འཇོག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུལ་མ་ཡིན་པས་སོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དག་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བཅད་པ་མ་ཡིན་པས་སོ། །གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་པ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱིས་ལྡང་བའི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོབས་ངུ་དང་ལྡན་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེས་པ། སྟོབས་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། ཞི་གནས་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་རྣམས་དབང་དུ་འགྱུར་བའོ། །ལྷག་མཐོང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་བདུན་དབང་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་བདུན་ནི་འདི་ལྟར། མི་རྟག་པ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། ཡིད་བྱུང་བ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། ཆགས་
― DTG108_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བྲལ་བ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། འགོག་པ་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། ངེས་པར་སྤངས་པ་རྗེས་སུ་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ཀྱི་སྟོབས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡན་ལག་འགོག་པའི་དོན་དུ་དང་མི་གཡོ་བ་ལ་མོས་པའི་དོན་དུའོ། །ལྷག་མཐོང་གི་སྟོབས་ནི་འཇུག་པ་རྣམས་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་བའི་དོན་དང༌། མི་འཇུག་པ་རྣམས་ལ་མོས་པའི་དོན་ཏོ། །འདུ་བྱེད་དུ་འགགས་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་ཞེས་པ། འདུ་བྱེད་གསུམ་འགགས་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། འདི་ལྟར། ངག་གི་འདུ་བྱེད་དང༌། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དང༌། སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི། ངག་གི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དག་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི། ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དང་དབུགས་དབྱུང་བ་དང་དབུགས་འཇུག་པ་དག་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་དག་འགོག་པར་འགྱུར་རོ། །འདིའི་སྔོན་གྱི་བྱ་བ་དུ་ཡིན་ཞེས་པ། སྔོན་གྱི་བྱ་བ་ནི་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟར། བཅིང་བ་གཅིག་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པ་དང༌། དུས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་དང༌། ལས་དང་ལས་མ་ཡིན་པ་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་པའོ། །དེ་ལ་བཅིང་བ་གཅིག་པ་ཞེས་པ་ནི་ལྷུང་བཟེད་དང་ཆོས་གོས་དག་ལུས་དང་སྡོམ་པ་གཅིག་ཏུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི། སྦྱོར་བ་གང་དང་གང་གིས་ལུས་འདི་ལ་ཉེ་བར་གནོད་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པོ། །དུས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ཞེས་པ་ནི། ལུས་ཀྱི་སྟོབས་ཡོངས་སུ་གཞལ་ནས་དུས་ཡོངས་སུ་གཅད་པ་བགྱིས་ཏེ་གནས་སོ། །དུས་འདི་སྲིད་འདས་པ་ལས་ལྡང་བར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །ལས་དང་ལས་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དུས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ཐོབ་པར་དགེ་འདུན་གྱི་ལས་དང་ལས་མ་ཡིན་པ་འགའ་ཞིག་གི་དོན་དུ་འཚོགས་པ་ལ་གཎྜཱི་སྒྲོགས་པའི་སྒྲ་དེས་ལྡང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱིན་གྱིས་བརླབ་བོ། །ཅིའི་དོན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེས་པ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་དོན་དུའོ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ནི། འཕགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་
― DTG108_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛིན་ཚོགས་པ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མི་གཡོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རམ་རྫུ་འཕྲུལ་རྣམ་པར་བསྒོམ་པའི་དོན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །ཅི་ལྟར་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེས་པ་འགོག་པའི་དོན་དུ་འགོག་པའི་མངོན་པར་འདོད་པས་དེ་དག་དབེན་པའི་གནས་སུ་སོང་སྟེ། འདུག་པའམ་ཉལ་ཏེ་སེམས་བཞུམས་ནས། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །ལངས་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བསམ་གཏན་དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་བདག་མེད་པ་ནས་འདུ་བྱེད་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། ལངས་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་བདག་མེད་པ་ནས་འདུ་བྱེད་བཏང་སྙོམས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་སེམས་བཞག་སྟེ། སེམས་ཀྱི་འཇུག་པ་མེད་ཅིང་འགགས་པའོ། །སེམས་མི་འཇུག་པ་དང་འགགས་པ་ལ། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་ལྡང་བ་ཅི་ལྟར་གྱུར་ཞེས་པ། དེ་ནི་འདི་ལྟར། བདག་ལྡང་བར་བྱའོ་ཞེས་ཡིད་ལ་བྱས་པས་སོ། །འོན་ཀྱང་སྔོན་དུ་བྱས་པའི་དུས་ཡོངས་སུ་ཆད་པ་ཐོབ་པ་ན་ལྡང་བ་ཉིད་དོ། །སེམས་གང་གིས་ལྡང་ཞེ་ན། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་སེམས་ཀྱིས་ཕྱིར་མི་འོང་བར་ལྡང་ངོ༌། །དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་སེམས་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པར་ལྡང་ངོ༌། །ལངས་ནས་སེམས་ཅི་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དབེན་པ་ལ་གཞོལ་བའོ། །རེག་པར་བྱ་བ་དག་དུ་ལ་རེག་པར་འགྱུར་ཞེས་པ། གསུམ་ལ་རེག་སྟེ་འདི་ལྟར། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའོ། །དང་པོ་འདུ་བྱེད་དུ་འབྱུང་ཞེས་པ། སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དང༌། དེ་ནས་ལུས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་དོ། །ཤི་བ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བདག་ཐ་དད་པའི་རྒྱུ་ཅི་ཞེས་པ། །
― DTG108_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤི་རོ་ནི་འདུ་བྱེད་གསུམ་འགགས་ཤིང་རྒྱུན་ཆད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཚེ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་དང༌། དྲོ་བ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་འགྱུར་ཞིག་པའོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་གསུམ་མ་འགགས་ཤིང་རྒྱུན་མ་ཆད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཚེ་ཡོངས་སུ་མ་ཟད་པ་དང༌། དྲོད་མ་ཉམས་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་རབ་ཏུ་དང་བའོ། འདི་ནི་དེ་དག་ཐ་དད་པའི་རྒྱུའོ། །ཅི་འདུ་ཤེས་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འདུས་བྱས་སམ་ཡང་ན་འདུས་མ་བྱས་ཤེ་ན། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་འདུས་བྱས་སམ་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བརྗོད་དུ་མེད་དོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཞེས་སམ། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ལ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མི་སྲིད་པས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ལ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ལྡང་བར་ཤེས་པར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཕྱིར་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་འདུས་བྱས་ཞེས་སམ། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཐའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་པའི་ཚུལ་ལུགས་ལས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བཅོ་ལྔ་པའོ།། །།འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་པའི་ལུང་ལས་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པ་ནི་རྒྱུ་བཞིས་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང༌། སྤང་བྱའི་དབྱེ་བ་ལས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་འདི་ལྟར། མ་དད་པ་དང༌། ངོ་ཚ་བ་མེད་པ་དང༌། སྒྱུ་དང༌། གཡོ་དང༌། མ་བརྟགས་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། བག་མེད་པ་དང། རྨུགས་པ་དང༌། ཞུམ་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། ཆེས་འཛིན་པ་དང༌། སྙོམ་ལས་དང༌། གཉིད་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། འཆབ་པ་དང༌། དྲེགས་པ་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། མི་བཟོད་པ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། ཟས་ཀྱིས་རྒྱགས་པ་སྟེ་ཉེར་གཅིག་གོ །མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཞག་པ་ནི་
― DTG108_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟར། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་མེད་པ་ནི། མ་དད་པའོ། །གང་ཞིག་འང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ལ་མོས་པ་རབ་ཏུ་སྐྱེད་ཀྱང༌། དེ་ཡང་དམན་པ་ཡིན་པས་དད་པ་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །མངའ་བདག་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དགེ་བ་སྤྱོད་པ་སྐྱེད་པ་ལ་དབང་པོ་མ་ཡིན་པའམ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་སྐྱེད་པ་ལ་དབང་ཕྱུག་ཡིན་པས་སོ། །རང་ཉིད་ལ་འཛེམ་པ་མེད་པ་ནི་ངོ་ཚ་བ་མེད་པའོ། །ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་མེད་པར་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྱུ་ནི་སླུ་བ་སྟེ། རང་དང་གཞན་ཤིན་ཏུ་བསྒྱུར་བའོ། །འདི་ལ་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་སླུ་བར་བྱེད་པའོ། །བསླུ་བ་མེད་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པས་གོ་སྐབས་མི་རེད་དོ། །གཡོ་ནི་སེམས་གཡོ་བ་སྟེ། འདི་ནི་རང་ཉིད་གྱ་གྱུ་ཅན་དུ་གྱུར་ཅིང༌། གཞན་ཡང་གྱ་གྱུ་ཅན་དུ་དྲང་བར་འདོད་པའོ། །དྲང་པོས་འགྲོ་བའི་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་བརྟགས་པ་ནི། ཡང་དག་པར་མ་བརྟགས་པར་བྱེད་པའོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་ནས་བྱེད་པའི་རྒྱུད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཉེ་བར་མ་ཞི་བའི་སེམས་ནི་རྒོད་པའོ། །ཉེ་བར་ཞི་བའི་སེམས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །བག་མེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ལྡན་པའོ། །བག་ཡོད་པའི་སེམས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་མེད་དོ།། འདི་རྣམས་ལ་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ནི། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་མི་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་གང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། གང་རབ་ཏུ་མི་ལྡན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟར། སྒྱུ་དང༌། གཡོ་དང༌། གཟུ་ལུམས་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། བག་མེད་པའོ། །གང་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སེམས་ལ་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡོད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་གང་གི་ཚེ་གཞན་སླུ་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་གཙོ་བོར་སྒྱུ་ལས་བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པའི་མཚུངས་ལྡན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྒྱུ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པས་འདི་དག་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གང་ཡང་དེའི་ཚེ་རབ་ཏུ་མི་ལྡན་པ་ལུས་དང་དག་གི་རིག་བྱེད་དེ་ཡང་སྒྱུ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འདི་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་གཞན་སླུ་བར་བྱེད་
― DTG108_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས། དེ་དག་གི་རྗེས་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཡོ་ལ་སོགས་པ་བཞི་ལ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ཞེན་པ་དེ་ནི་རྨུགས་པའོ། །གནས་ངན་ལེན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་གང་སེམས་ཀྱི་ཞན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་དེའོ། །ཞུམ་པ་ནི་ཞན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། སེམས་བཀུམ་པའི་ངོ་བོའོ། །ཞན་པ་འདི་ནི་དངོས་པོ་གང་ལ་ཆགས་པ་དེ་དག་རྒུད་པ་ལས་ཕལ་ཆེར་སྐྱེའོ། །ཁྲེལ་མེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ལུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་མེད་ཅིང་མི་འཛེམ་པ་སྟེ། སྡིག་པ་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རིག་པར་བྱེད་པའོ། །ཆེས་འཛིན་པ་ནི་ལྟ་བ་མི་གཏོང་པ་སྟེ། ལྟ་བར་བགྱིས་པ་ལ་སོགས་པ་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་འཛིན་པས་མི་གཏོང་བའོ། །སྙོམ་ལས་ནི་ལས་ལྕི་བ་སྟེ། ལྡང་བ་ལྕི་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། གང་སེམས་ཀྱི་ལས་ལྗིད་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །གང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཞན་པ་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །གཉིད་ནི་སེམས་སྡུད་པའོ། །དེ་ལ་གཉིད་ནི་འདི་ལྟར། སེམས་དང་བཅས་པ་དང༌། སེམས་དང་མི་ལྡན་པའོ། །དེ་སེམས་དང་ལྡན་པའི་གཉིད་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་གཉིད་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་སེམས་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དེ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །གང་ལས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་བཞག་ནས་ལུས་དང་སེམས་ཉེ་བར་བརྟན་པའི་དོན་དུ་གཉེར་བ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །སེམས་དང་མི་ལྡན་པའི་གཉིད་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྡུད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི། གང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་འགགས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྐྱེས་པའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་
― DTG108_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་མ་ཡིན་པའོ། །ཕྲག་དོག་ནི་གཞན་གྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མི་བཟོད་པ་ཉིད་དོ། །འགྱོད་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟར། ལེགས་པ་བྱས་པ་ལའམ་བདག་གིས་མ་ལེགས་པར་བྱས་སོ་ཞེས་རྗེས་སུ་གདུང་བ་དང་བྱ་བ་ངན་པ་མ་བྱས་པའམ་བདག་གིས་མ་ལེགས་པ་བྱས་ཞེས་པ་ནི་གང་འདི་དག་མ་བྱས་པ་ཞེས་རྗེས་སུ་གདུང་བའོ། །འདིའི་གཉིས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་བྱས་པ་དང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བྱས་པ་ལ་གང་འགྱོད་ཅིང་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །གང་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བྱས་པ་དང་བྱ་བ་ཡིན་པ་མ་བྱས་པ་ལ་འགྱོད་པ་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཞིང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །སྡིག་པ་ཡོངས་སུ་སྦེད་པ་ནི་འཆབ་པའོ། །ནད་མེད་པ་ལ་སོགས་པས་ཁེངས་པ་ནི་དྲེགས་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །གང་ཡང་ཆང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་གཟེངས་བསྟོད་པའི་མཚན་ཉིད་དྲེགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་འདི་ལྟར། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །དེས་ན་དྲེགས་པ་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པའོ། །རབ་ཏུ་མི་ལྡན་པའི་དྲེགས་པ་དང༌། དྲེགས་པ་པོའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །སེར་སྣ་ནི་ནོར་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་འདོད་པ་མེད་པའོ། །མི་བཟོད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་སྲན་མི་བཟོད་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། གྲང་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པ་ཉིད་དང༌། གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་མི་བཟོད་པ་ཉིད་དོ། །འདི་དག་ལ་གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་མི་བཟོད་པ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །གཞན་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །ཁོ་ན་འཛིན་ནི་གཞན་གནོད་པ་བྱས་པ་སེམས་ལ་འཛིན་པའོ། །ཁ་ཟས་མངས་པས་མྱོས་པ་ནི་ཟས་ཀྱིས་རྒྱགས་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའོ། །དེ་རྣམས་ནི་བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཁམས་དང་སྤང་
― DTG108_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་དད་པ་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། སྒྱུ་དང༌། གཡོ་དང༌། མ་བརྟགས་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། བག་མེད་པ་དང༌། དྲེགས་པ་སྟེ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་དེ་རྣམས་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་འདི་ལྟར། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྡུག་བསྔལ་གེགས་དང། ཀུན་འབྱུང་གེགས་དང༌། འགོག་པའི་གེགས་དང༌། ལམ་གྱི་གེགས་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །འདི་ནི་བརྒྱད་པ་ལྔ་སྟེ་བཞི་བཅུ་ཐམ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་བརྒྱད་པ་ལྔ་སྟེ་བཞི་བཅུ་ཐམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་བཞི་བཅུའོ། །བཞི་བཅུ་ལ་གསུམ་ནི་བརྒྱ་དང་ཉི་ཤུར་འགྱུར་རོ། །ཁྲེལ་མེད་པ་དང་ཆེས་འཛིན་པ་དང་མི་སྟོན་པ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་འདི་རྣམས་ལ་རེ་རེ་ལ་ལྔ་ལྔ་སྟེ་ལྔ་པ་གསུམ་ནི་བཅོ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་བཅོ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་མེད་དོ། །རྨུགས་པ་དང་ཞུམ་པ་དང་སྙོམ་ལས་དང་གཉིད་དང་ཕྲག་དོག་དང་འགྱོད་པ་དང་སེར་སྣ་དང་མི་བཟོད་པ་དང་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། དགུ་པོ་འདི་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཁོ་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྔར་བྱེ་སྟེ་ལྔ་པ་དགུ་ནི་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །ཟས་ཀྱིས་རྒྱགས་པའང་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ། །བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཁམས་དང་སྤང་བྱའི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་བརྒྱ་དང་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་གསུངས་པ། མ་དད་ངོ་ཚ་མེད་དང་སྒྱུ། གཡོ་དང་རྒོད་དང་མ་བརྟགས་དང༌། །བག་མེད་པ་དང་དྲེགས་པ་རྣམས། །རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་ཁམས་གསུམ་སྐྱེས། །མི་སྟོན་ཁྲེལ་མེད་ཆེས་འཛིན་རྣམས། །འདོད་དང་གཟུགས་སུ་རྣམ་པ་ལྔ། །སེར་སྣ་མི་བཟོད་འགྱོད་པ་དང༌། །རྨུགས་དང་སྙོམ་ལས་ཁོན་དུ་འཛིན། །ཕྲག་དོག་གཉིད་དང་ཞུམ་པ་རྣམས། །རྣམ་ལྔ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ། །ཟས་ཀྱིས་རྒྱགས་པ་བསྒོམ་སྤང་ངོ༌། །ཡང་དག་ལ་ཉལ་མིན་དེ་རྣམས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་དང༌། ས་ཆུང་ངུ་བའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་ནི་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟར། མ་དད་པ་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། སྒྱུ་དང༌། གཡོ་དང༌། མ་བརྟགས་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། བག་མེད་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་
― DTG108_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུང་ངུ་ནི་དྲུག་སྟེ་འདི་ལྟར། གཉིད་དང༌། ཞུམ་པ་དང༌། ལེ་ལོ་དང༌། ཆེས་འཛིན་པ་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པའོ། །ས་ཆུང་ངུ་བ་ནི་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟར། མི་བཟོད་པ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། དྲེགས་པ་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། མི་སྟོན་པ་དང༌། ཟས་ཀྱིས་རྒྱགས་པའོ། །ཡང་སྤང་བྱ་ལས་རྣམ་པ་ལྔར་འགྱུར་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་དང་མཚུངས་པ་དང༌། ས་ཆུང་ངུ་བའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་ནི། བདུན་པ་དྲུག་སྟེ་འདི་ལྟར། མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་བག་མེད་པའི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་འདོད་པས་བསྡུས་པ་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བདུན་དང༌། ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བདུན་དང༌། གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བདུན་དང༌། ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བདུན་དང། གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བདུན་དང༌། ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བདུན་ཏེ། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོའོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི། །འགོག་པའི་གེགས་དང༌། ལམ་གྱི་གེགས་ནི། བདུན་པ་དྲུག་སྟེ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །གཉིད་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ནི། གང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གེགས་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་གེགས་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུའོ། །འདི་ཉིད་འགོག་པའི་གེགས་དང༌། ལམ་གྱི་གེགས་ནི། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་དང་མཚུངས་པའོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མི་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྒྱད། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་བདུན་དང༌། གཉིད་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ནི་ས་ཆུང་ངུ་བའོ། །བག་ལ་ཉལ་མིང་འདི་རྣམས་ལ། །གང་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་དེ་རྣམས་དངོས་སུ་དང་གང་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་དེ་ནི་དངོས་ཆགས་ལ་སོགས་པ་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས། གེགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བདེན་པའི་གེགས་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་གེགས་ཀྱི་སྒོ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་གེགས་ཀྱི་སྒོ་ནི་བཞི་སྟེ། མི་རྟག་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་སྒོ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་སྒོ་དང༌། ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་
― DTG108_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྒོ་དང། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་སྒོའོ། །ཀུན་འབྱུང་གི་གེགས་ཀྱི་སྒོ་ནི་བཞི་སྟེ། རྒྱུ་ལ་སྐུར་བ་སྨྲ་བའི་སྒོ་དང༌། ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ལ་སྐུར་བ་སྨྲ་བའི་སྒོ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སྐུར་བ་སྨྲ་བའི་སྒོ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སྐུར་བ་སྨྲ་བའི་སྒོའོ། །འགོག་པའི་གེགས་ཀྱི་སྒོ་གཅིག་ནི། །རྟག་པ་ཉིད་ལ་སྐུར་བ་སྨྲ་བའི་སྒོའོ། །ལམ་གྱི་གེགས་ཀྱི་སྒོ་ནི་གཅིག་སྟེ། ངེས་པར་འབྱིན་པ་ལ་སྐུར་བ་སྨྲ་བའོ། །མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ཆར་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཞིང་བསྐྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པས་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ན། བདེན་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སུན་ཕྱུང་བའི་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དུ་གྱུར་པ་དེ་དང་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དེ་དང་དེའི་སྤང་བྱའོ། །སོ་སོར་སྤྱོད་པ་ཡང་སྤང་བར་བྱ་བ་གང་གིས་རྣམ་པ་ཅི་ལྟར་སུན་ཕྱུང་བ་དེ་ལྟར་འགྱུར་རོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དག་པའམ་མ་དག་པ་ནི་འཁོར་ལོའི་ཚོགས་པས་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་ལས་འོངས་པ་སྟེ། གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དྲུག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ནི་ས་བཞིར་གྱུར་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ཀྱང༌། དྲུག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ལྟོས་ནས་སྦས་པའམ་སྦས་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །འཁོར་ལོ་ཅན་གྱི་ཚོགས་པའང་ཅི་ལྟར་འགྱུར་པ་དེ་ལྟར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང༌། འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཆགས་པར་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུས་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་ན། དེའི་མངོན་པར་ཚོགས་པ་དང་པོ་ལས་བྱུང་བའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི། རང་བཞིན་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་བུ་དེ་འདྲ་བའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །འདི་ཅིའང་ཅི་འདྲ་བ་ཞེས་དམིགས་ཀྱིས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། རང་བཞིན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་སོ་སོར་སྤྱོད་པ་ཞེས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་ངེས་པ། རང་བཞིན་ལུང་མ་བསྟན་ཉིད་དོ། །སོ་སོར་སྤྱོད་པ་དེས་གཟུགས་དེ་ངེས་པའི་
― DTG108_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར། དེ་མ་ཐག་ཏུ་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའམ་མིང་གཞན་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་སྡུག་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །སྐྱེས་བུ་དེ་ནི་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་དེས་གཟུགས་དེ་ལ་ཆགས་པར་བྱས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་ཞེས་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མིག་གི་དབང་པོ་སྦས་པ་མ་ཡིན་པ་མི་ལྡན་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དྲུག་པ་ཆེན་པོ་ནི་སྦས་པ་མ་ཡིན་པ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་རབ་ཏུ་མི་ལྡན་པའོ། །སྐྱེས་བུ་དེའི་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དེ་ལས་གཟུགས་དེ་ཉིད་མཐོང་བའམ་དེ་དང་འདྲ་བ་མཐོང་བ་ལས། དྲུག་པ་ཆེན་པོའི་ས། བདག་པོ་སུན་ཕྱུང་པའི་ཕྱིར། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་དཔྱོད་པ་ནི་སྐྱེ་སྟེ། གཟུགས་དེ་ཉིད་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་དྲན་པ་ཙམ་ཉེ་བར་སད་པར་བྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ཞིང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །སྐྱེས་བུ་དེའི་ཡང་དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་རྣམས་སྔོན་བཞིན་དུ་དེ་ཐམས་ཅད་དུས་རིན་དུ་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཁོར་ལོ་འབྱུང་སྟེ། འཁོར་ལོ་མ་ཞིག་གི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་ཀྱིས་ཀྱང་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་ཀྱང་ངོ༌། །གཏི་མུག་གིས་ཀྱང་ངོ༌། །ཐེ་ཚོམ་གྱིས་ཀྱང་ངོ༌། །ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཅི་ལྟར་རིགས་པར་ཆ་ཤས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ། །ཅི་ལྟར་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སུན་ཕྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་བགལ་ཉལ་བཅུས་རྣ་འདི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐལ་པ་མཐུན་པའི་སྒྲ་རྣམས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ། །སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་ནི། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་བགལ་ཉལ་འདོད་ཆགས་ཁོང་ཁྲོ་ང་རྒྱལ་མ་རིག་པ་བཞིས་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་རྣམས་ལ་ཅི་རིགས་པར་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ལོ། །ཅི་ལྟར་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱི་ཚོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་སུན་ཕྱུང་བར་གྱུར་པ་དང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་སྐྱེས་པ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་འཁོར་ལོ་ཅན་གྱི་ཚོགས་པ་དགེ་བའི་རྩ་བས་ཅི་ལྟར་རིགས་པར་སྡོམ་པ་སྐྱེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཅི་ལྟར་
― DTG108_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་པའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འཁོར་བའི་ཆགས་པ་ལས་ལྡོག་པར་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་ན། དེའི་མངོན་པར་ཚོགས་པ་དང་པོ་ལས་བྱུང་བ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རང་བཞིན་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་བུ་དེའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ཅི་འམ་ཅི་ལྟ་བ་ཞེས་སྤྱི་ནས་འཛིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ་རང་བཞིན་ལུང་མ་བསྟན་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་སྤྱོད་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སོ་སོར་སྤྱོད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ཞེས་བྱ་བ་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་ངེས་པ་ནི་རང་བཞིན་ལུང་མ་བསྟན་ཉིད་དོ། །སྐྱེས་བུ་དེའི་གཟུགས་དེ་ངེས་པའི་ཕྱིར། དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མི་སྡུག་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པ་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །མི་སྡུག་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པའི་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་དེས་གཟུགས་དེ་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱས་ཏེ། སྐྱེས་བུ་དེས་ཆགས་བྲལ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མིག་གི་དབང་པོ་སྤས་པ་མི་ལྡན་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དྲུག་པ་ཆེན་པོས་ཡང་སྦས་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་རབ་ཏུ་མི་ལྡན་པའོ། །སྐྱེས་བུ་དེའི་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་ལས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གཟུགས་དེ་ཉིད་དམ་དེ་དང་འདྲ་བའི་གཟུགས་མཐོང་བ་ལས། སའི་བདག་པོའི་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་དག་པ་ཡིན་པ་ཉིད་པས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དག་པར་འགྱུར་རོ། །སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་ནི་མི་སྐྱེ་སྟེ། གཟུགས་ངེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་སྤྱོད་པ་ནི་སྐྱེ་སྟེ། གཟུགས་དེ་ཉིད་ནི་འདི་ཡིན་ནོ་ཞེས་དྲན་པ་ཙམ་སད་པར་བྱེད་པ་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པ་སྡོམ་པ་དང་ལྡན་པའོ། །སྐྱེས་བུ་དེའི་དེ་ནས་སོ་སོར་སྤྱོད་པ་བས་ཡང་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པ་སྡོམ་པར་གྱུར་པའོ། །དེ་ལྟར་སྔོན་བཞིན་དུ་ཡང་ནས་ཡང་དུ་དུས་རིང་པོར་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འཁོར་ལོ་འཁོར་ཏེ་འཁོར་ལོ་མ་ཞིག་གི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་སྡང་བ་དང་མ་རྨོངས་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་གསུངས་པ། འཁོལ་ལོ་བཅིང་བ་ལྔ་རྣམས་ཀྱིས། །ས་རྣམས་དག་དང་མ་དག་ཕྱིར། །དྲུག་པ་ལས་སྐྱེས་དག་མ་དག །གཟུགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་སྦས་མ་
― DTG108_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦས། །ཞེས་སོ། །མི་དགེ་བ་དང་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་འཁོར་ལོའི་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་འཇིག་པའི་རྒྱུ་ལྔ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པ་སྤངས་པ་དང༌། དམིགས་པ་བཏང་པ་དང༌། བཟུང་བ་འགྲིབ་པ་དང༌། བཟུང་བ་འཕེལ་བ་དང༌། དྲུག་པ་ལས་དྲུག་པར་འགྲོང་པའོ། །དེ་ལས་སྡུག་པ་བསམས་ནས་མི་རྟག་པ་ཉིད་བསམས་པ་ལས་རྣམ་པ་སྤངས་པའོ། །བུད་མེད་ཀྱི་ལུས་བསམས་ནས་སྐྱེས་པའི་ལུས་བསམས་པ་ལས་དམིགས་པ་བཏང་བའོ། །མང་པོ་བསམས་ནས་ཉུང་ངུ་བསམས་པ་ལས་བཟུང་བ་འགྲིབ་པའོ། །ཆུང་ངུ་བསམས་ནས་ཆེན་པོ་བསམས་པ་ལས་བཟུང་བ་འཕེལ་བའོ། །འཁོར་ལོ་འཇུག་པ་ལ་དྲུག་པ་ཆེན་པོས་མི་སྡུག་པ་བསམས་ནས་དེ་མ་ཐག་ཉིད་དུ་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་ནི་དྲུག་པ་ལས་དྲུག་པར་བགྲོད་པའོ། །དེ་ལྟར་འཁོར་ལོ་ཞིག་པ་ལའང༌། ཡང་གཟུགས་དེ་ཉིད་མཐོང་བ་ལས་རང་བཞིན་གྱི་ལུང་མ་བསྟན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང་དྲུག་པ་བགྲོད་པ་དག་ནི་དྲུག་པ་ཁོ་ན་ལ་སྲིད་དོ། །མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ལ་ནི་མ་ཡིན་ན། །དམིགས་པ་བཏང་བ་དང༌། བཟུང་བ་འགྲིབ་པ་དང༌། བཟུང་བ་འཕེལ་བ་རྣམས་ནི། དྲུག་པའམ་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ལ་སྲིད་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་ལོ་ཐམས་ཅད་མྱུར་བར་འཇིག་པ་ནི་སེམས་འདུན་པ་ལ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དང་པོ་འཕྲད་པ་ལས་བྱུང་བའི་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང༌། དེ་ནས་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་དང༌། དེ་ནས་སོ་སོར་སྤྱོད་པ་དང༌། དེ་ནས་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་དང༌། དེ་ནས་ཡང་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དང། དེ་ནས་སོ་སོར་སྤྱོད་པ་དང༌། དེ་ནས་དྲུག་པ་ཆེན་པོའོ། །དྲུག་པ་ཆེན་པོའི་དུས་དེ་ལ་འཁོར་ལོ་འཇིག་གོ །སྒྲིབ་པ་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་འཁོར་ལོ་ཡང༌། གཟུགས་ཁམས་སུ། དགེ་བའི་ཡུལ་ལ། མི་དགེ་བའི་ཡུལ་ལ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཡུལ་ལ། མི་སྒྲིབ་པའི་ཡུལ་ལ། སྒྲིབ་པའི་ཡུལ་རྣམས་ལ། སོ་སོ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རྣམས་ནི། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སུན་འབྱིན་པ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྒྲིབ་པའི་འཁོར་ལོ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་མཐར་འཛིན་
― DTG108_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ལྟ་བ་དག་གི་སུན་འབྱིན་པའོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་སུན་ཕྱུང་བ་ནི། སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་སྤྱོད་པ་ཡང་ངོ༌། །མི་སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་འཁོར་ལོ་ནི། དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞེན་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་ཞན་པར་འགྱུར་བཞིན་པའི་དྲུག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མིག་གི་དབང་པོའི་སྦས་པ་དང་སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་སྐྱེའོ། །དྲུག་པའི་ཡང་མི་སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་དང་དགེ་བ་སྐྱེའོ། །དྲུག་པ་ལས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གཟུགས་དེ་ཉིད་དམ་དེ་དང་འདྲ་བ་མཐོང་བ་ལས་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་མི་སྒྲིབ་པ་ལུང་མ་བསྟན་སྐྱེའོ། །དེ་ནས་བར་མེད་པར་སོ་སོར་སྤྱོད་པ་ཡང་མི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་དྲུག་པ་མི་སྒྲིབ་པའོ། །འདི་ནི་ཟད་པར་འགྱུར་བཞིན་པ་ན། དྲུག་པ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ཞན་པར་འགྱུར་པ་དང་འཕེལ་བར་གྱུར་པའོ། །དགེ་བ་ཉིད་སྒྲུབ་པ་ཞན་པར་འགྱུར་བཞིན་པ་ནི་མི་སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་གསུངས་པ། ད་ལྟར་འདི་ཡི་གསུམ་པ་ལ། །མྱུར་དུ་ཟད་དང་སྦས་པ་དང༌། དཀར་པོ་ཉམས་པའི་འདུ་བྱེད་ནི། །མང་དུ་མི་སྒྲིབ་པར་འདོད་དོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། སྐྱེས་བུ་འགའ་ཞིག་འཁོར་བ་ལས་ལྡོག་པར་འདོད་པས་མིག་གིས་གཟུགས་མཐོང་བ་ལས། དང་པོ་མངོན་པར་འདུས་པ་ལས་བྱུང་བའི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རང་བཞིན་ལུང་མ་བསྟན་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་རང་བཞིན་ལུང་མ་བསྟན་ཉིད་དོ། དེ་ནས་སོ་སོར་སྤྱོད་པ་རང་བཞིན་ལུང་མ་བསྟན་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་བཞི་བ་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་དགེ་བའོ། །དེ་ནས་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་དགེ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་བདུན་པ་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དགེ་བའི་འདུ་བྱེད་ཞན་དུ་གྱུར་པ་ལ། དགེ་བའི་ས་ཆེན་པོ་བ་ནི་ལོག་ཅིང༌། སྡོམ་པ་འབའ་ཞིག་འཇུག་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་སྒྲུབ་པ་ཞན་པ་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་པ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་མི་སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་འང་སྡོམ་པས་ཀྱང་སྤང་བར་འགྱུར་པ་དེའི་ཚེ་རང་བཞིན་ལུང་མ་བསྟན་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཞན་པའང་ངོ༌། །གང་གི་ཚེ་རང་བཞིན་ལུང་མ་བསྟན་སེམས་གཅིག་ཉིད་ལས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཡང་འདི་མི་སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་སེམས་གཅིག་གིས་བར་ཆོད་ནས་སྟོན་པར་བྱེད་ན།
― DTG108_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནས་དགེ་བའི་སེམས་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། མི་སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྟོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི། དྲུག་པ་ཆེན་པོ་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་གང་གི་ཚེ་རབ་ཏུ་བསྔགས་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཐོབ་པར་གྱུར་པའོ། །གང་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དེ་ལས་དགེ་བར་འགྱུར་བ་ནི། དྲུག་པ་ཆེན་པོ་འོག་མ་མིན་ཞེས་པའོ། །ཡང་གང་ལས་སྒྲུབ་པ་ཞན་པར་གྱུར། དམིགས་པ་སྒྲུབ་པ་ཞེན་པ་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རེས་འགའ་འདུ་བྱེད་ཞན་པར་གྱུར་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་ཞན་པའོ། །དེ་ཡང་དྲུག་པ་ཆེན་པོ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་སོ། །མིང་ལ་དམིགས་པ་དང། མཚན་མ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་དམིགས་པ་སྒྲུབ་པ་ཞན་པ་སྟེ། དོན་ལ་དམིགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྒྲུབ་པ་ཞན་པ་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། སྒྲུབ་པ་དེ་ནི་བསམ་གཏན་མ་ཡིན། བསམ་གཏན་ལམ་མ་ཡིན་ནོ། །སྒྲུབ་པ་ཞན་པ་དེ་མཚན་མ་དང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་སྒྲུབ་པ་ཞན་པར་གྱུར་པ་ཅི་སྲིད་དུ་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་དུའང་འགྱུར་རོ། །མིང་ལ་དམིགས་པ་སྒྲུབ་པ་ཞན་པ་རང་བཞིན་སྤྱོད་པ་ཅན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་སྒྲུབ་པ་ཞན་པ་བསམ་གཏན་མ་ཡིན་བསམ་གཏན་ལམ་མ་ཡིན་པ་ཅིའི་དོན་དུ་ཞེན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ལམ་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བདེ་བའི་དངོས་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བའི་དོན་ཡང་དགེ་བའི་དོན་ཏོ། །བདེ་བའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེའི་ཚེ་དགེ་བའོ། །གང་གི་ཚེ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་དེའི་ཚེ། མི་སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་གང་དུ་དམར་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེ་ལ་དམར་པོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་དེ་ནི་པདྨའི་དམར་པོ་ཞིག་བརྗོད་དོ། །གཉི་ག་དམར་པོ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བ་དང་མི་སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་དག་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཡང་བདེ་བའི་དངོས་པོ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། བདེ་བ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་གང་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེ་ནི་མི་དགེ་བའོ། །གང་དུ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་དེ་ནི་སྒྲིབ་པའི་ལུང་མ་བསྟན་པའོ། །དཔེར་ན་བུང་བ་དང་ཟར་མའི་མེ་ཏོག་དག་ནག་པ་ཉིད་ཐ་དད་པ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཡང་
― DTG108_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་དུ་བདེ་བའི་དངོས་པོ་མེད་པ་བདེ་བ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་རུ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་ལ་གཉི་ག་ཡང་མེད་པ་དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ནམ་མཁའི་ངང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་བདེ་བའི་དོན་ནི་མིང་གཞན་དགེ་བའི་དོན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་སྡོམ་པ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ནི་མིང་གཞན་མི་དགེ་བའོ། །ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཡིན་ཞིང་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཅི་ལྟར་འཁོར་ལོ་འདི་རྣམ་ཕ་བཞིར་བསྟན་པ། དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་ལུང་མ་བསྟན་འཁོར་ལོ་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ལུང་མ་བསྟན་འཁོར་ལོ་ལ་ཡང་སྔོན་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་མི་སྐྱེའོ། །ཅི་ལྟར་མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་ལ་ཡང་འཁོར་ལོ་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། འཁོར་ལོ་འཇིག་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར། དགེ་བའི་འཁོར་ལོ་དང༌། མི་སྒྲིབ་པའི་འཁོར་ལོ་དང༌། མི་དགེ་བའི་འཁོར་ལོ་དང༌། སྒྲིབ་པའི་འཁོར་ལོ་དང༌། རང་བཞིན་ལུང་མ་བསྟན་གྱི་འཁོར་ལོ། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྔོན་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པའོ། །གཟུགས་ཁམས་སུ་མི་དགེ་བ་སྤངས་པའོ། །གཉི་ག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པས་རྣམ་པ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང༌། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དང་གཟུགས་ཀྱི་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་དག་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་དགེ་བ་གཅིག་གོ །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་དག་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་མི་སྒྲིབ་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་མི་དགེ་བ་ནི་གསུམ་པའོ། །གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ནི་བཞི་བའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་དག་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱི་ལུང་མ་བསྟན་ནི་འཁོར་ལོ་ལྔ་པའོ། །ཁམས་དང་བཅས་པའི་རེག་བྱ་ལ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་འཁོར་ལོ་རྣམ་པ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེའི་ཡང་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་དང་སོ་སོར་སྤྱོད་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་རྒྱུད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དྲུག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྣའི་རྣམ་ཤེས་ནི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ལྕེའི་རྣམ་
― DTG108_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་ནི། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་དག་འཁོར་ལོ་རྣམ་བཞིར་བྱ། །ཞེས་སོ། །ཡང་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དགེ་བ་ལ་སོགས་ཅི་ལྟར་འགྱུར་ཞེ་ན། བརྗོད་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་སེམས་ཀྱིས་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཡང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གང་ཞིག་དགེ་བས་བྱས་པ་དེ་རྣམས་ནི་དགེ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྐྱེད་པ་ནི་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ལྷག་མ་གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་དང་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ལུང་མ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ནི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ཡང་གསུངས་པ། གཟུགས་དང་སྒྲ་དང་ཆོས་རྣམས་ལ། །དགེ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ། །དྲི་རོ་རེག་བྱའི་ཁམས་རྣམས་ནི། རང་བཞིན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཞེས་སོ། །འདི་ལྟར་འང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ལུས་དང་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དག་གི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་དྲུག་པས་བྱས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་དྲུག་པས་བྱས་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་དག་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཟུགས་དང་སྒྲ་དག་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་དེ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་བར་དུའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཁོ་ནའོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སྤང་བྱ་ལས་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣ་བའི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཆོས་རྣམས་ལ་སོ་སོར་དྲུག་གོ །ཡང་གསུངས་པ། མིག་སྣ་ཡིད་ཀྱི་སེམས་ཆོས་ལ། །ཡང་མིན་བཟུང་བས་དྲུག་ཡིན་ནོ། །
― DTG108_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་སོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡང༌། གང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་རང་བཞིན་ནི་དེ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་འདི་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་གེགས་ནས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་བར་དུ་ཅི་རིགས་པར་སྲིད་པའོ། །ཡང་གང་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པའོ། །སྣ་དང་ལྕེ་དང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བྱ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་གསུངས་པ། སྣ་སོགས་སེམས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས། །ཞེས་སོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་གཟུགས་དང༌། སྒྲའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །ཡང་གསུངས་པ། བྱ་མིན་གཟུགས་ནི་བསྒོམ་སྤང་ངོ༌། །ཞེས་སོ། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་དག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དག་སྤང་བྱ་ལས་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ཡང་གསུངས་པ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གང་རྣམ་ལྔ། །ཞེས་སོ། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་སྤང་བྱ་ལས་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་མི་ལྡན་པ་ཉིད་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་དང༌། སོ་སོར་སྤྱོད་པའི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཉིད་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའོ། དྲུག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་རབ་ཏུ་མི་ལྡན་པའོ། །དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་གསུམ། །འདི་རྣམས་བསྒོམ་པས་སྤང་བྱ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་བའི་ལུང་གི་ཚུལ་ལས་བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བཅུ་དྲུག་པའོ།། །།བག་ལ་ཉལ་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང༌། སྤང་བྱའི་དབྱེ་བའོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟར། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། རང་ལུས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌།
― DTG108_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐེ་ཚོམ་མོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ནི་ཞེན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཁོང་ཁྲོ་ནི་ཞེ་སྡང་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ང་རྒྱལ་ནི་མཐོན་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མ་རིག་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། སྦྱིན་པ་མེད་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། གཟུགས་མི་རྟག་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོགས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །ཆོས་དང་སེམས་པ་ལ་བདག་ཏུ་བརྟགས་པ་ནི་རང་ལུས་ལ་ལྟ་བའོ། །གང་ཟག་ལ་རྟག་པ་དང་རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་བརྟགས་པ་ནི་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ལ་མཆོག་འབའ་ཞིག་ཏུ་རྟོག་པ་ནི་ལྟ་བའི་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ལ་དག་པར་བརྟགས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདེན་པ་ལ་སྐུར་བ་སྨྲ་བ་དང༌། རྣམ་པར་བྱ་བ་ལ་སྐུར་བ་སྨྲ་བའོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་སྐུར་བ་དང༌། འགོག་པ་ལ་སྐུར་པ་དང༌། ལམ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སྐུར་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། སངས་རྒྱས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་སྐུར་བ་སྨྲ་བ་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་སྐུར་བ་སྨྲ་བའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་དང་དགེ་འདུན་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གེགས་ཉིད་དེ། །ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ནི་འགོག་པའི་གེགས་སོ། །བདེན་པ་ལ་སྐུར་པ་ཡང་སོ་སོར་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གེགས་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གེགས་དང༌། འགོག་པའི་གེགས་དང༌། ལམ་གྱི་གེགས་སོ། །ཁམས་ཀྱི་དགེ་བས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟར། འདོད་པས་བསྡུས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་བསྡུས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པས་བསྡུས་པ་ནི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟར། གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དགུ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཁོང་ཁྲོ་སྤངས་པའོ། །གཟུགས་མེད་པས་སྡུས་པ་དགུ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཁོང་ཁྲོ་སྤངས་པའོ། །སྤང་བྱའི་དབྱེ་བས་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། འགོག་པ་མཐོང་
― DTG108_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་འདོད་ཆགས་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་འགོག་པ་ལམ་བསྒོམ་པས་སྤང་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཁམས་སུ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་ཁམས་སུ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ལྔ་པ་གསུམ་ནི་འདོད་ཆགས་བཅོ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྨོངས་པ་བཅོ་ལྔ་དང༌། བཅོ་ལྔ་ལ་གསུམ་ནི་བཞི་བཅུ་རྩ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་འགོག་པ་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་སུ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །འདི་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་བཞི་པ་གསུམ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་བཅུ་གཉིས་སོ། །ཐེ་ཚོམ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་དང༌། བཅུ་གཉིས་པ་གསུམ་ནི་སུམ་ཅུ་དྲུག་གོ །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་དང་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཁམས་སུ་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་གཉིས་པ་གསུམ་སྟེ་དྲུག་གོ །དེ་ལ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་མེད་པས་བརྟུལ་ཞུགས་འབའ་ཞིག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །རང་གི་ལུས་ལ་ལྟ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་ལུས་དམ་པར་ལྟ་བ་གསུམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་ཁོ་ནའོ། །དེ་བཞིན་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་གསུམ་མོ། །གཉིས་པོ་འདི་ལས་ཁམས་གསུམ་དུ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཞེ་སྡང་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་འགོག་པ་ལམ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །དེ་ལྟར་བག་ལ་ཉལ་དེ་རྣམས་ནི་ཁམས་དང་སྤང་བྱའི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བ་ན་དགུ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡང་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟར། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་དང༌། ས་ཆུང་ངུ་བའོ། །ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་
― DTG108_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ནི་གཏི་མུག་སྟེ། ཁམས་རེ་རེ་ལ་སྤང་བྱའི་དབྱེ་བ་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་ནི་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟར། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། རང་ལུས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་མོ། །ས་ཆུང་ངུ་བ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལོ། །ཡང་གསུངས་པ། ཀུན་འགྲོ་ཆེན་པོ་རྨོངས་པའོ། །ཡིད་གཉིས་དང་ནི་ལྟ་བ་ལྔ། །ཀུན་འགྲོ་ཆུང་ངུའོ་ལྷག་མ་ནི། །ཉོན་མོངས་ཆུང་ངུའི་ས་པའོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་དང་མཚུངས་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་ལྟ་བུ་དང༌། ས་ཆུང་ངུ་བའོ། །གང་ཀུན་དུ་འགོ་བ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ། ཁམས་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གེགས་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་གེགས་དག་བག་ལ་ཉལ་དེ་ནི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །བག་ལ་ཉལ་དེ་ཉིད་འགོག་པའི་གེགས་དང་ལམ་གྱི་གེགས་དག་ནི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་གསུངས་པ། ལྟ་བ་ལྔ་དང་ཐེ་ཚོམ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གེགས་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་གེགས་དག་ནི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུའོ། །དེ་ཉིད་འགོག་པའི་གེགས་དང་ལམ་གྱི་གེགས་ཅི་ལྟར་སྲིད་པ་ནི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་ལྟ་བུའོ། །འདིར་ཅི་ལྟར་སྲིད་པའི་དོན་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། རང་ལུས་ལ་ལྟ་བ་དང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཞེས་པ་ལྟ་བ་གསུམ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ལྟ་བུ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་རིག་པ་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་ང་རྒྱལ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ལྔའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་འདོད་ཆགས་དང་ང་རྒྱལ་དག་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །འདི་རྣམས་ནི་ས་ཆུང་ངུ་བའོ། །ཡང་གསུངས་པ། ཀུན་དུ་འགྲོ་བར་གསུངས་དེ་གང༌། །ཀུན་འགྲོ་ཆུང་ངུ་དང་བཅས་པ། །དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་མཐོང་བས། །སྤང་བྱར་
― DTG108_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅི་ལྟར་གསུངས་ཤེས་བྱ། །དེ་འདིར་འགོག་པའི་གེགས་དང་ནི། །ལམ་གེགས་ཅི་ལྟར་སྲིད་པ་རྣམས། །ཀུན་འགྲོ་ལ་སོགས་ལྟ་བུའོ། །ལྷག་མ་གང་དེ་ས་ཆུང་བ། །ཞེས་སོ། །ཡང་འདི་རྣམས་རྣམ་པ་ལྔར་ཅི་ལྟར་གཞག་པར་བྱ་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་ལས་དེ་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཡུལ་ཆེན་པོ་དང༌། ཡུལ་ཆེན་པོ་དང་འདྲ་བ་དང༌། ཡུལ་ཆུང་ངུ་དང༌། ཡུལ་ཆུང་ངུ་དང་འདྲ་བ་དང༌། ཆུང་ངུ་བའོ། །ཡུལ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། དམིགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། ཀུན་དུ་ལྡན་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་ནི། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དམིགས་པར་བྱེད་པས་འདིའི་དམིགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་ནི། ཁམས་མཐུན་པ་དང་སྐལ་པ་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། དེ་ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་ཉལ་བར་བྱེད་པས་འདི་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ནི་སྐལ་པ་མཐུན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་འདི་ནི་ཀུན་དུ་ལྡན་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །བྱེད་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་འདིས་ན། རྨོངས་པ་དྲུག་ནི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་སྟེ། འདི་ལྟར། འདོད་པ་རུ་སྡུག་བསྔལ་གེགས་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གེགས་དང༌། གཟུགས་སུ་སྡུག་བསྔལ་གེགས་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གེགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གེགས་དང་ཀུན་འབྱུང་གེགས་སོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམས་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟར། དམིགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །ཀུན་དུ་ལྡན་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་མེད་པས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །མ་རིག་པ་འབའ་ཞིག་གི་ཀུན་དུ་ལྡན་པ་སྟེ། ཕན་ཚུན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་དང་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་ལྟ་བུ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། ཁམས་གསུམ་པ་དང་སྐལ་པ་མཐུན་པ་དག་གི་རྒྱུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །མ་རིག་པ་
― DTG108_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་དམིགས་པ་མེད་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །ལྟ་བ་རྣམས་དང་ཐེ་ཚོམ་དག་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟར། དམིགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་འདི་ནི་འགོག་པ་དང༌། ལམ་གེགས་རྣམས་ནི་དེ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་གེགས་དག་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའོ། །རང་ལུས་ལ་ལྟ་བ་དང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཅེས་པ་ལྟ་བ་གསུམ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དག་འགོག་པ་དང་ལམ་གྱི་གེགས་ནི་དེ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་དེ་དང་མཚུངས་པའོ། །ས་ཆུང་ངུ་བའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམས་ནི། །ཆེན་པོ་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཁམས་མཐུན་པ་སྐལ་པ་མཐུན་པ་ལའོ། །ས་ཅུང་ཞིག་པ་དེ་ཡང༌། ཁམས་གསུམ་གྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་རིག་པ་དང་འདོད་ཆགས་དང་ང་རྒྱལ་རྣམས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྔོན་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །གཟུགས་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་སྔོན་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱའོ། །བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་ཆེན་པོ་ཉིད་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། དམིགས་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། ཀུན་དུ་ལྡན་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ནི་གང་དུ་རྗེས་སུ་ཉལ་བར་མི་བྱེད་ཅིང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཙམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གསུངས་པ། ཐམས་ཅད་ལ་ནི་དམིགས་པ་དང༌། །རང་གི་ཁམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་དང༌། །རང་ལ་རྗེས་སུ་ཉལ་ཉིད་དང༌། །སྐལ་མཐུན་ཀུན་གྱི་སྦྱོར་བ་ནི། །ཀུན་འགྲོ་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཀུན་དུ་འགྲོ་བ་ཆུང་ངུ་ནི། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྣམ་པ་གསུམ། །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་མེད་ཤེས་བྱ། །འདྲ་བ་རྣམས་དང་ཆུང་རྣམས་ཀྱི། ཐམས་ཅད་སྐལ་པ་མཉམ་ཉིད་དེ། །མ་རིག་ཙམ་དང་ལྡན་པ་ཉིད། །རྒྱུ་དོན་བག་ལ་ཉལ་འདོན་དང༌། །རང་གི་སྐལ་ལ་སྔོན་བཞིན་གཉིས། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་གསུངས་རྣམས་ཀྱི། །མཚན་ཉིད་དེ་རྣམས་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་ཀྱི་སྡེ་ཚོགས་དེ་རྣམས་ནི་གང་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་
― DTG108_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་བའི་ལུང་གི་ཚུལ་ལས་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བཅུ་བདུན་པའོ།། །།དེ་ལྟར་གྲོལ་བ་འདོད་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་རྣམ་པ་དང་རྒྱུ་ཤེས་པས། བདེ་བ་འབད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བསལ་བར་བྱས་ཏེ། རྣམ་པ་མི་ལྡན་པའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམས་མེད་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལ་འབད་པ་བརྩམ་པར་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་ལས་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་རྣམ་པར་བསལ་ཡང༌། རྣམ་པར་མི་ལྡན་པའི་བག་ལ་ཉལ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ན། ཁམས་གསུམ་པའི་ལས་རྣམས་རྒྱས་པར་གྱུར་པ་ལས། ཡང་སྲིད་སྐྱེ་བ་ལ་ནུས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། སྲོག་ཆགས་འདི་རྣམས་རྒྱུ་ཡི་འཁོར་ལོ་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་དག་ལྡན་པ་ལས། །སྡུག་བསྔལ་རང་བཞིན་འཁོར་བའི་ཤིང་རྟ་ཉེ་བར་སྡོད་པ་མེད་པར་བསྐྱོད། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་འཁོར་ལོས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་སོ། །ཡང་གསུངས་པ། དེ་རྣམས་ཡོད་ལས་འཕེལ་འགྱུར་བའི། །ལས་གང་ལས་ནི་འཇིགས་པ་འབྱུང༌། །འཁོར་ལོ་གཉིས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་ནི། །སྡུག་བསྔལ་རང་བཞིན་ཤིང་རྟ་འབྱུང༌། །ཞེས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་འཁོར་ལོ་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པས་མ་ཚང་བར་བྱེད་ནུས་ཏེ། ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་རྣམས་ཡིན་ནོ། །ལས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཡང་སྐྱེ་བ་སྔོན་མ་ཡིན། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་རང་ཉིད་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་མི་ཚང་བར་འགྱུར་རོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲལ་བས་གསར་དུ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ། ལས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའོ། །དེ་ལ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ནི། འདོད་པས་བསྡུས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟར། ལུས་ཀྱི་དང༌། ངག་གི་དང༌། སེམས་ཀྱིའོ། །འདི་ནི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་ལས་ཀྱི་ཚུལ་མདོར་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་གཙང་བ་དང་མ་དག་པ་དང་མི་དགེ་བའོ། །བསོད་ནམས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། འདོད་པའི་ཁམས་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་པའོ། །འདོད་པས་བསྡུས་པའི་ལས་ལ་རྣམ་པ་
― DTG108_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་ལས་དང་སྒྲིབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ལས་སོ། །གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡང་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་གཉི་ག་ཡང་སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། གང་ན་དབུགས་འབྱུང་འཇུག་ཡོད་པ་ན་ཡོད་དོ། །འདི་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ཚུལ་མདོར་བསྡུས་པའོ། །བསོད་ནམས་ནི་གཙང་བ་དང༌། དག་པ་དང་དགེ་བའོ། །གང་ན་སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ལས་དབུགས་འབྱུང་འཇུག་གི་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ནི་མི་གཡོ་བའི་ལས་སོ། །འདི་ནི་མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱི་ཚུལ་མདོར་བསྡུས་པའོ། །སྤྱོད་པར་བྱ་བ་མེད་པའི་མི་གཡོ་བའི་ལས་སོ། །ཡང་གསུངས་ཏེ། བསོད་མིན་བསོད་ནམས་མི་གཡོ་བ། །ལས་དེ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འདོད། །དབུགས་དང་བཅས་དང་མཉམ་གཞག་དང༌། །དག་པ་གང་འདི་བསོད་ནམས་སོ། །འབྱུང་དང་འཇུག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ། །བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་མི་གཡོ་བའོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གེགས་དང་འགོག་པའི་གེགས་དང༌། ལམ་གྱི་གེགས་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་བསོད་ནམས་དག་གི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་ཀའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་དུའོ། །མི་གཡོ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། མ་བསྡུས་པའོ། །ངག་གི་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། དབྱེན་དང༌། ཚིག་རྩུབ་དང༌། ངག་ཀྱལ་བའོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྣབ་སེམས་ཏེ་འདོད་པའི་མཚན་ཉིད་འདོད་པས་བསྡུས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སུན་ཕྱུང་བའི་སེམས་པའོ། །གནོད་སེམས་ཏེ་ཞེ་སྡང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མཚུངས་པར་ལྡན་པས་སུན་ཕྱུང་བའི་སེམས་པའོ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་སྟེ། རྨོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སུན་ཕྱུང་བའི་སེམས་ཏེ་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སྲོག་གཅོད་པ་དང་རྐུ་བ་དང༌། །འདོད་ལོག་གཡེམ་དང་རྣམ་འཚེ་བ། །བརྫུན་དང་
― DTG108_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབྱེན་དང་ཚིག་རྩུབ་དང༌། །དགོས་པ་མེད་པའི་བརྗོད་པ་དང༌། །བརྣབ་སེམས་དང་ནི་གནོད་སེམས་དང༌། །ལོག་ལྟ་དེ་རྣམས་བསོད་ནམས་མིན། །ཞེས་སོ། །ཡང་ནི། འདོད་ཁམས་ཀྱིས་བསྡུས་ཉོན་མོངས་ཅན། །ལུས་ངག་ཡིད་ནི་བསོད་མིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་སྲོག་གཅོད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ལྔ་དང་ལྡན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རང་ལས་གཞན་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡིན་ཞིང་སེམས་ཅན་མིན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན་པ་དང༌། བསད་པའི་ཆེད་དུ་སྤངས་པ་དང༌། ཤི་བར་གྱུར་པའི། །སྲོག་གཅོད་པ་ནི་གསོད་པ་པོའི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དོ། །ཡང་གསུངས་པ། གཞན་གྱུར་སེམས་ཅན་དེར་འདུ་ཤེས། །སྤངས་དང་གང་ཚེ་འདིར་འདས་པའོ། །ཞེས་སོ། །ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ན། །བྱིན་པར་ལེན་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ལྔ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་གྱི་ནོར་དུ་གྱུར་པ་དང༌། །གཞན་ནོར་དུ་འདུ་ཤེས་པ་མིན་པ་དང༌། རྐུ་བའི་སེམས་སྐྱེས་པ་དང༌། གཡོ་ལས་གཡོས་པ་དང༌། བདག་གིར་བྱས་པའོ། །ཡང་གསུངས་པ། གཞན་ནོར་དེ་བློ་རྐུ་སེམས་དང༌། །འཕོས་དང་བདག་གིར་བྱས་པའོ། །ཞེས་སོ། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བགྲོད་བྱ་མིན་པ་ལ་མངོན་པར་བགྲོད་པའི་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། བགྲོད་བྱ་མིན་ལ་ཅི་འགྲོ་བྱ་འམ་འགྲོ་བྱ་མིན་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཞིང༌། གང་སུ་དག་རུང་ཞེས། བགྲོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་བགྲོད་པའི་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པའོ། །གཞན་གྱི་བུད་མེད་དང་སྐྱེས་པ་དང་མ་ནིང་དང༌། རང་གི་ཆུང་མ་ཡང་ལུས་ལས་སྐྱེས་པ་ལས་ཡན་ལག་གཞན་དུ་ཡན་ལག་མ་ཡིན་པ་ལ་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། བཤད་པའི་ལམ་ལ་སོགས་པར་མངོན་པར་བགྲོད་པའི་འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་དོ། །ཡང་གསུངས་པ། བགྲོད་བྱ་མིན་དང་སེམས་གཉིས་དང་ནི་གནས་སྤངས་པའོ། །ཞེས་སོ། །མ་བསྡུས་པ་ནི་ཁྲོས་བས་སམ་དྲེགས་པས་གསད་པའི་བསམ་པ་མེད་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་མང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་གཞན་ལ་བརྡེག་པ་དང༌། །འཇོག་པ་དང༌། འཇར་པ་དང༌། རྐང་པ་དང་ལག་པ་གཅོད་པ་དང༌། ཤིང་གདོས་དང་ལྕགས་
― DTG108_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲོག་ལ་སོགས་པས་འཆིང་བ་དང༌། བཙོན་རར་འཛུད་པ་དང༌། ཆང་འཐུང་བ་དང༌། ཆང་སྐྱེད་པ་དང༌། ཆང་འཚོང་བ་དང༌། ཆང་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་དང༌། ཕབས་བྱེད་པ་དང༌། སྲོག་ཆགས་འཚོང་བ་དང༌། སྲིན་བུའི་སྦུབས་འཚོང་བ་དང༌། རྒྱ་སྐྱེགས་འཚོང་བ་དང༌། མ་བཏགས་པར་ཏིལ་དང་ཡུངས་ཀར་འཚོང་བ་དང༌། བགྲོད་བྱ་ལ་མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། གར་དང༌། གླུ་དང༌། སིལ་སྙན་དང༌། རྒོད་པ་སྒྲེག་པ་དང༌། འཚོང་བ་དང༌། རྐྱལ་པ་དང༌། སྡང་བའི་སེམས་ཀྱིས་གདོས་དང་སྒྲོག་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་བསམ་པས་བུད་མེད་སྦྱིན་པ་དང༌། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་བསམ་པས་རང་གི་བུ་མོ་སྦྱིན་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་ཅན་ནམ། གཞན་ལ་ལོག་ལྟ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་བསྟན་བཅོས་སྦྱིན་པ་གཏོང་བའམ་འདྲི་བའམ་བཤད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། བསྟན་བཅོས་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པའོ། །གང་ཅུང་ཟད་དེའི་ལས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མ་བསྡུས་པའི་ལས་སོ། །བརྫུན་དུ་སྨྲ་བའི་གཞི་ལ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གིས་མཐོང་བ་དང༌། རྣ་བས་ཐོས་པ་དང༌། སྣ་ལྕེ་ལུས་ཀྱིས་བསྣོམས་མྱངས་རེག་འདོད་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །བརྫུན་སྨྲ་བ་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཐོང་ཞིང་མཐོང་བར་འདུ་ཤེས་ལམ་མཐོང་ཞེས་སྨྲ་བ་དང༌། མཐོང་ཞིང་མཐོང་བར་འདུ་ཤེས་ལ་ཡིད་གཉིས་སྨྲ་བ་དང༌། མཐོང་ཞིང་བརྗོད་དོ་མ་མཐོང་བར་འདུ་ཤེས་ཏེ་མཐོང་ཞེས་སྨྲ་བ་དང༌། ཡིད་གཉིས་སྨྲ་བ་དང༌། མ་མཐོང་ཞིང་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་མཐོང་བ་སྨྲ་བ་དང༌། མ་མཐོང་བ་སྨྲ་བ་དང༌། མཐོང་བ་ལ་ཡང་ཐོས་ཞེས་པ་སྨྲ་བ་དང༌། མཐོང་བ་ལ་འདོད་བར་སྨྲ་བ་དང༌། མཐོང་བ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྨྲ་བ་དང༌། ཐོས་ལ་ཡིད་གཉིས་སྨྲ་བ་དང༌། འདོད་ལ་ཡིད་གཉིས་སྨྲ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་སྨྲ་བའོ། །དེ་རྣམས་ལས་བཟློག་པས་ཡང་བརྫུན་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་མཐོང་ལ་མ་མཐོང་བར་འདུ་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་སྨྲ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྨྲ་བ་དང༌། མ་མཐོང་ཞིང་བརྗོད་དེ་མཐོང་བར་འདུ་ཤེས་ཤིང་མ་མཐོང་བ་སྨྲ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྨྲ་བའོ། །མ་མཐོང་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཞིང་མ་མཐོང་བ་སྨྲ་བ་དང༌། མཐོང་བ་སྨྲ་བ་དང༌། མ་མཐོང་བ་ཐོས་པ་སྨྲ་བ་དང༌། འདོད་པ་སྨྲ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་ལ་སྨྲ་བ་དང༌། མ་མཐོང་ལ་ཡིད་གཉིས་
― DTG108_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲ་བ་དང༌། འདོད་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་སྨྲ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡིད་གཉིས་སྨྲ་བའོ། །དེས་ན་མཐོང་བའི་རྟེན་ལ་བརྫུན་ནི་སྨྲ་བ་ཉེར་བཞིར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐོས་པ་ལ་རྟེན་པའི་ཉེར་བཞི་དང༌། འདོད་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཉེར་བཞི་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཉེར་བཞིའོ། །ཉི་ཤུ་བཞི་པ་བཞི་སྟེ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དབྱེན་ནི་གང་དག་མཛའ་བདག་བདེན་པས་འབྱེད་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་ངག་གོ །གནད་འཇོམས་པའི་ངག་ནི་རྩུབ་པོའོ། །ངག་གསུམ་པོ་དེ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ། གང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ངག་དེ་ནི་ངག་ཀྱལ་པའོ། །ཡང་གསུངས་པ། འདུ་ཤེས་ཕྲོག་དང་འབྱེད་པ་དང༌། །འཇོམས་དང་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་སེམས། །ངག་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པའི་བསམ་པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་བཀའ་བསྒོ་བ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པའི་བསམ་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པར་འདོད་པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་བྱེད་དུ་འཇུག་པར་འདོད་པ་དང། གཞན་གྱིས་སྲོག་གཅོད་པར་བྱས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་མགུ་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། སྲོག་གཅོད་པ་གསད་པར་བྱའོ་ཞེས་འདོད་པ་ཙམ་གྱི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །དེའི་སེམས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་མི་ལྡོག་པ་སྐྱེ་སྟེ། དེ་ནས་ཀུན་དུ་མི་དགའ་བའི་བར་དུ་ནི་ཉིན་མོ་དང་མཚན་མོ་རུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོ་མི་དགེ་བ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་རྒྱུན་གྱི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ །བྱེད་དུ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་གྱིས་སྲོག་གཅོད་དུ་འཇུག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །འདི་ཡང་སྔོན་བཞིན་དུ་ལྡོག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིན་མཚན་དུའོ། །གཞན་གྱིས་བྱས་པ་ལ་མགུ་བ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་ཅིག་འདིས་སྲོག་གཅོད་ཞེས་མཐོང་བའམ་ཐོས་པ་ན། གང་ལས་བསད་པ་འདི་ནི་ལེགས་པ་བྱས་སོ་ཞེས་དེ་ལ་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་མགུ་བ་སྐྱེའོ། །འདི་ཡིད་སྔོན་བཞིན་དུ་མི་སྤོང་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིན་མཚན་དུའོ། །བཀའ་བསྒོ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འདི་ལྟ་སྟེ།
― DTG108_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསླུས་ཏེ་འཇུག་པ་དང༌། ངེས་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་གནང་བའོ། །དེ་ལ་བསླུས་ཏེ་འཇུག་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་དག་ཁ་ཅིག་ལ་རང་གསོད་པའམ་གཞན་གསོད་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཛུད་པའོ། །འདིར་ཡང་སྔོན་བཞིན་མི་ལྡོག་པ་ཉིན་མཚན་དུའོ། །ངེས་པར་སྦྱོར་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཡོག་པོ་ཁ་ཅིག་ལའམ་རྗེ་པོའམ་གཞན་ལ་སོག་ཆགས་ངན་པ་འདི་སོང་ཅེས་ངེས་པར་སྦྱོར་བའོ། །འདིར་ཡང་མི་ལྡོག་པའི་ངོ་བོ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ཉིད་སྔོན་བཞིན་ནོ། །སྲོག་གཅོད་པ་རྗེས་སུ་གནང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པར་འདོད་པ་ཁ་ཅིག་སྲོག་གཅོད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་སྤྱི་ནས་དྲི་བའི་མ་བརྗོད་པ་ནི་དེ་ལྟར་མཛོད་དོ་ཞེས་རྗེས་སུ་གནང་བའམ། མི་སྨྲ་བར་གྱུར་པས་ཀྱང་རྗེས་སུ་གནང་བའོ། །དེའི་མི་སྤོང་བ་ཡང་ལེགས་པར་ཕྱིར་བཅོས་ཀྱི་བར་དུ་ཉིན་མཚན་དུའོ། །ཉམས་སུ་ལེན་པའི་སྲོག་གཅོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱིས་སྲོག་གཅོད་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང༌། ངག་གིས་སྲོག་གཅོད་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་སྲོག་གཅོད་པ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལྟར་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ངག་ཀྱལ་པའི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་སོ་སོར་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང༌། གཞན་སྲོག་གཅོད་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་སྲོག་གཅོད་པ་བྱས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། རང་ཉིད་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་ལྷག་པར་སྤྱོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངག་ཀྱལ་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་གང་ཞིག་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ནས་ལྷག་པར་གཅོད་པའི་བར་དུ་བྱེད་ན། དེ་ནི་མི་དགེ་བ་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིན་དང་མཚན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་དང་མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བས་ཡོངས་སུ་བསླད་ནས། ཡང་དག་པར་ལན་པ་ནས་ལྷག་པར་སྤྱོད་པའི་བར་དུ་བྱེད་ན། དེ་ནི་སྒྲིབ་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིན་དང་མཚན་དུ་སྟེ། ཅི་ལྟར་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང་གསུངས་པ། ཡང་དག་ལན་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས། །སོ་སོར་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །ཡང་གང་ཞིག་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བ་ཐམས་ཅད་སྤྱད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི། དེ་ནི་ཅི་ལྟར་
― DTG108_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཉེས་པར་སྤྱད་པ་ཐམས་ཅད་སྤྱད་པར་བགྱིའོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་སེམས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འདོད་པས་བསྡུས་པའི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་བརྒྱད་དང༌། གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལུས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་མ་བསྡུས་པ་དང་ངག་གི་ངག་ཀྱལ་པ་དང་གཉིས་ནི། ཁམས་གཉི་གར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དུས་གཅིག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པས་བསྡུས་པ་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་དག་འདི་ན་གནས་པ་ལ་ཡང་འབྱུང་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་གསུངས་ཏེ། ཁྲིམས་འཆལ་ཐམས་ཅད་བླངས་མི་ལ། །འདོད་དུ་སྐྱེས་པ་བརྒྱད་དང་ནི། །གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཐ་མ་གཉིས། །ཁྲིམས་འཆལ་སྡོམ་མིན་ཅིག་ཅར་དུའོ། །ཞེས་སོ། །འདོད་པས་བསྡུས་པ་ཁོ་ནའི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་བར་ཆད་མེད་པར་ཉིན་མཚན་དུ་སྐྱེ་བ་ནི། སོ་སོར་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་བར་མེད་དག་ལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་སྡོམ་མིན་དེ་དག་ནི་གེགས་དེ་སྲིད་པ་ཡིན་པས་སོ། །གེགས་དེ་སྲིད་པ་ལ་ནི་ཉེ་བར་འཕེལ་བ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང༌། དེ་ནས་འདོད་བསྡུས་བརྒྱད་རྣམས་ལས། །སོ་སོར་ཅི་བཞིན་ཉེ་བར་སྐྱེ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡན་ལག་གང་དང་གང་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དེ་དང་དེ་ཉིད་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིན་དང་མཚན་དུ་འབྱུང་བ་སྔོན་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན། ཡང་དག་བླངས་པའི་ཡན་ལག་གང༌། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་རྗེས་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་གནང་བ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་ནི་གང་དང་གང་ལྷག་པར་སྤྱད་པ་དེ་དང་དེར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གང་དག་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་ལྷན་ཅིག་པ་དང་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཡང་དག་པར་ལེན་པའམ། ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པའམ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་གནང་བར་གྱུར་པ་ནི། དེའི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་རིག་གམ། ངག་གི་རྣམ་རིག་ནི་ལྷག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ལུས་དང་ངག་གི་རྣམ་རིག་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ནི་གྲིབ་མ་ལྟ་བུར་གནས་པའོ་ཞེས་སོ། །གང་ཡང་ལུས་ཀྱི་
― DTG108_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་བཞི་རྣམས་ངག་གིས་ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་དང་ཡི་དམ་ལེན་པ་དང་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང་བསམ་པ་དང་བཀའ་འགོད་པ་དང༌། ངག་གི་རྣམ་པ་བཞི་རྣམས་ལུས་ཀྱིས་ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ནི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་བསམ་པའི་དབང་གིས་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡང་འབྲས་བུ་མཉམ་པའི་ལྷག་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང༌། ཡང་དག་ལེན་ལ་སོགས་སྐྱེས་པའི། །ལུས་ཀྱི་བྱ་བ་ངག་གིས་དང༌། །གང་ཡང་ལུས་ཀྱིས་ངག་གི་ནི། །གང་དེ་མཚན་ཉིད་མ་རྫོགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཅི་ལྟར་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཞིང་ཅི་འདྲ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་ལས་ལུས་ཀྱི་ལུས་ཀྱིས་དང༌། །གང་དག་ངག་གི་ངག་ཉིད་ཀྱིས། །བྱས་ཏེ་བྱ་བ་བྱས་པ་གང༌། །ཐམས་ཅད་མཚན་ཉིད་རྫོགས་པའོ། །ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་བརྗོད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ནི་གང་ལས་འདས་པའི་སྦྱོར་བ་གང་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱིས་གསད་བྱ་ཤི་བ་དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པའི་སྒྲ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ནི་སྐད་ཅིག་ཡིན་པས་དེའི་ཚེ་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །འགའ་ཞིག་ནི་ད་ལྟར་བ་ཉིད་དེ། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་འབྱུང་བཞིན་པ་གང་དག་གིས། གཞན་གང་དག་གི་སྲོག་ཉེ་བར་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ཡང་འདས་པའི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཉིད་དོ། །འགའ་ཞིག་ཀྱང་ད་ལྟར་བའོ། །འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བ་སྟེ། ད་ལྟར་བ་ནི་ཆེས་མང་བ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་བསྡུས་པ་ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ངག་གི་ལས་རྣམ་པ་བཞི་ནི། ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ད་ལྟར་བ་ཉིད་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་ལས་བརྫུན་གྱི་ཚིག་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ན་ཕ་རོལ་གྱིས་མ་ཐོས་ཀྱང་བརྫུན་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྲ་མ་དང་ཚིག་རྩུབ་དང་ངག་ཀྱལ་པའོ། །ཡང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ནི་ལུས་ངག་གིས། །བྱ་བ་འདས་དང་དབུ་མ་ཉིད། །རྐུ་སོགས་ངག་གིས་བརྫུན་སོགས་ཀྱང༌། །ད་ལྟ་བ་ནི་ཁོ་ནའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་རྣམ་པར་རིག་པ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གྱི་ཚེ་ཉེ་བར་འགག་པ་ན་དེ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། བརྗོད་
― DTG108_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱ་སྟེ། གང་ཞིག་རྣམ་རིག་ཅི་སྙེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་གྱི་ཚེ་ཉེ་བར་འགགས་པས་ཤི་བར་གྱུར་པ། དེའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དེ་སྙེད་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་སྲོག་གཅོད་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གཅིག་གིས་མང་པོ་བསད་པ་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་གཅིག་ཉིད་དོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚད་ཙམ་མོ། །གང་ཡང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅི་སྙེད་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་ནོར་ཕྲོགས་པ་ན། དེའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྫས་ཕྲོགས་པར་གྱུར་པ་ན་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རིག་བྱེད་གཅིག་གིས་ཕྲོགས་པ་ན་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་གཅིག་ཉིད་དོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ནི་རྫས་ཀྱི་ཚད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང་ཡང་དག་པར་མ་བསྡུས་པ་ལ་ཅི་རིགས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ངག་གིའང་སྨྲ་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཅི་སྙེད་པ་དེ་སྙེད་ནི་བརྫུན་ཚིག་དང་ཕྲ་མ་དང་རྩུབ་པོ་དང་མ་འབྲེལ་པའི་བརྗོད་པའོ་ཞེས་ཅི་རིགས་སུའོ། །ཡང། གང་ཅི་སྙེད་ཀྱིས་དམག་སོགས་ལ། །གསོད་པ་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ན། །ཤི་བ་ལ་སོགས་དེ་ཡིས་དེ། །ཐམས་ཅད་སྲོག་གཅོད་ལ་སོགས་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །གང་ཡང་གསད་བྱས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཤི་བའམ་སྔོན་དུ་ན། དེ་ལ་ཡང་སྲོག་གཅོད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསད་བྱ་འཚོ་བ་ཐ་མའི་སྐད་ཅིག་ལ་མཚོན་བསྣུན་པ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང༌། གསད་བྱ་ལྷན་ཅིག་དང་སྔོན་ནམ། །ཤི་ལ་སྲོག་གཅོད་དེ་ཡོད་མིན། །འཚོ་བ་ཕྱི་མའི་སྐད་ཅིག་ལ། མཚོན་བསྣུན་པ་ལ་སྲོག་གཅོད་མེད། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་ཡང་གཉིས་དག་མཉམ་དུ་མཐོང་བར་གྱུར་པ་དག་གིས་གཞན་ལ་བརྡེག་པས་གཞན་གསོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ནི་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་འདས་པའམ་ད་ལྟར་བ་ལས་ལྡོག་པར་ནུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་བྱས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་ལས་ཅི་ལྟར་ལྡོག་པར་བྱ་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ་འདས་པའམ་ད་ལྟར་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །འོན་ཀྱང་དུས་དེ་ནས་མ་འོངས་པར་མི་བྱེད་པའི་བསམ་པས་ལྡོག་པའོ། །དེས་ན་མ་འོངས་པའི་བརྒྱད་པོ་དེ་ལས་ལྡོག་པ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དོ། །གང་
― DTG108_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་དེ་རྣམས་དུས་གསུམ་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཡང༌། འདས་སམ་མ་འོངས་པ་དག་ལས། །ལྡོག་མིན་འོན་ཀྱང་མ་འོངས་ལས། །མཚན་ཉིད་དེ་ལས་ལྡོག་པ་ནི། །དེ་རྣམས་དུས་གསུམ་པ་གང་ལས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བརྣབ་སེམས་ནི་གཞན་གྱི་ནོར་ལ་འདོད་ཆགས་པའོ། སེམས་ཅན་ལ་གསད་པའི་བསམ་པ་མེད་པར་ཞེ་སྡང་ཤ་སྟག་གིས་སྡུག་བསྔལ་འདི་དང་སེམས་ཅན་ནམ་ཡང་ཕྲད་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་འདི་ནི་གནོད་སེམས་སོ། །གང་ཡོད་པའི་ངོ་བོ་རྣམས་ལ་མེད་པར་རྟོགས་པ་དེ་ནི་འདིར་ལོག་པའི་ལྟ་བའོ། །བརྣབ་སེམས་ལ་སོགས་པ་དེ་གསུམ་ཡང་ངན་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་ལས་དང་ལམ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་འདི་གསུམ་གྱིས་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་པ་ནི་ངན་འགྲོའི་རྒྱུ་དང་ལམ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འོ་ན་ཅི་སེམས་པ་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་ཁོ་ན་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡིན་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ་གང་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་གྱིས་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་པ་དེ་ཡང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའོ། །གང་ཡང་གཞན་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་གང་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་དང་སོ་སོར་སྤྱོད་པའོ། །གང་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་པ་དེ་ཡང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ལས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་ལས་དམན་པའི་འགྲོ་བ་ངན་པ་བཞི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དམྱལ་བའི་འགྲོ་བ་དང༌། ཡི་དྭགས་ཀྱི་འགྲོ་བ་དང༌། དུད་འགྲོའི་འགྲོ་བ་དང། ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལ་ཞེ་སྡང་ཡོངས་སུ་གོམས་པའི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པས་དམྱལ་བའི་གནས་དང་དེར་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་གོམས་པས་ཡི་དྭགས་ཀྱི་གནས་དང་ཡི་དྭགས་སོ། །གཏི་མུག་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པས་དུད་འགྲོའི་གནས་དང་དུད་འགྲོའོ། །ང་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པས་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་གནས་དང་ལྷ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དམྱལ་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་དང༌། གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་དང༌། ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བའོ། །དེ་ལ་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གྲང་བའི་
― DTG108_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམྱལ་བ་དང༌། ཚ་བའི་དམྱལ་བའོ། །དེ་ལ་གྲང་བའི་དམྱལ་བ་ལ་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆུ་བུར་ཅན་དང༌། ཆུ་བུར་རྡོལ་བ་དང༌། སོ་ཐམས་ཐམས་པ་དང༌། ཧ་ཧ་པ་དང༌། ཧུ་ཧུ་པ་དང༌། ཨུཏྤལ་ལྟ་བུ་དང༌། ཀུ་མུ་ཏ་ལྟ་བུ་དང༌། སཽ་གན་དྷི་ཀ་ལྟ་བུ་དང༌། པུཎྜ་རཱི་ཀ་ལྟ་བུ་དང༌། པདྨ་ལྟ་བུའོ། །འདི་རྣམས་སུ་མང་དུ་འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཚ་བའི་དམྱལ་བ་ལ་དགུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་སོས་དང༌། ཐིག་ནག་དང༌། བསྡུས་འཇོམས་དང༌། དུ་འབོད་དང༌། དུ་འབོད་ཆེན་པོ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ཚ་བ་དང༌། མནར་མེད་པ་དང༌། མནར་མེད་ཆེན་པོའོ། །འདི་རྣམས་སོ་སོ་ལ་ཉེ་འཁོར་གྱི་དམྱལ་བ་བཅུ་དྲུག་ནི་སྔོན་བཞིན་ནོ། །གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་ཡང་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་མིང་མཚུངས་པ་དགུ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉེ་འཁོར་བ་བཅུ་དྲུག་གོ །ཡང་སོས་ཀྱི་སྟེང་ལས་སྟེང་ནས་སྟེང་དུ་གནས་སོ། །ཉི་ཚེ་བའི་དམྱལ་བ་ནི་ཡང་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་རི་དང་ཆུ་ཀླུང་དང་ངམ་གྲོག་དང་དགོན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཚེ་བའི་ས་གཞི་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཉི་ཚེ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས། མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་པའི་ལུང་གི་ཚུལ་ལས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བཅོ་བརྒྱད་པའོ།། །།གང་འདིར་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་ལྡོག་པའི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་གསུངས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ལས་ལྡོག་པ་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པས་བསོད་ནམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་གསུམ་དེ་དང་ཡང༌། །མ་བསྡུས་པ་དང་དེ་བཞིན་དུ། །ངག་གི་རྣམ་པ་བཞི་རྣམས་ཀྱི། །བསོད་མིན་ལས་ལྡོག་བསོད་ནམས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་དེ་ལས་སྐྱེས་པ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་དག་ཉིན་མཚན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཡང་ངོ༌། །རྣམ་པར་ལྡོག་པའི་རང་བཞིན་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌།
― DTG108_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པས་ལོག་པར་གཡེམ་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། མ་བསྡུས་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ཕྲ་མ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པོ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། མ་འབྲེལ་པའི་བརྗོད་པ་ལས་ལྡོག་པའོ། །གང་ཞིག་འདོད་པས་བསྡུས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ཐམས་ཅད་ལས་སོ་སོར་ལྡོག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ནས། དེའི་འདོད་པས་བསྡུས་པ་བརྒྱད་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལུས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པ་དང༌། ངག་གིས་མ་འབྲེལ་པའི་ལས་རྣམ་པར་ལྡོག་པ་སྡེ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་བཅུའོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་སེམས་ཀྱི་དེ་མ་ཐག་སོ་སོར་ཉིན་མཚན་དུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་ཉིད་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྲིད་དུ་ཡི་དམ་མ་སྤངས་པའམ། ཅི་སྲིད་འཚེ་བའམ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་གནང་བའོ། །ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་ལྷག་པར་སྤྱོད་པའི་བར་དུའོ། །ཡང༌། སྡིག་པ་ཁྲིམས་ངན་ལས་ལྡོག་པ། །དེ་ཡི་སྡོམ་པ་བརྒྱད་དང་གཉིས། །བརྒྱད་ཉིད་ཡང་ཡང་ཉིན་མཚན་དུའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་བསམ་པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་བཀའ་འགོད་པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་གནས་པའོ། །བསམ་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་དང༌། བྱེད་དུ་འཇུག་པ་ལ་འདོད་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་ལ་མགུ་བའོ། །བཀའ་འགོད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དྲངས་ཏེ་འཛུད་པ་དང༌། ངེས་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་གནང་བའོ། །རྗེས་སུ་གནས་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། ངག་གིས་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའོ། །སྔོན་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཡང༌། ལྡོག་པ་བསམ་དང་བཀའ་འགོད་དང༌། །དེ་དག་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པ་ཉིད། །རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་གསུམ་མོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་ལྡོག་པར་བྱའོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་ལེན་
― DTG108_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་གཞན་དག་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་དང༌། གཞན་རྣམས་ལ་སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་གནང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། རང་ཉིད་ཆུ་འཛག་པ་ལ་སོགས་པ་སྲོག་གཅོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་ཅིང༌། སྲོག་ཆགས་རྣམས་འཚོ་བྱེད་ལས་སྐྱོབ་པའོ་ཞེས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་གནང་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བརྒྱད་ཚན་བཞི་འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ཉིད་དེ་རང་བཞིན་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་གཉེན་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། འཚོ་བའི་གཉེན་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པ་གཉིས་ནི། །སྡོམ་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་ཉིན་མཚན་དུ་ཉེ་བར་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཅི་སྲིད་དུ་མ་སྤངས་ཀྱི་བར་དུ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་བཞིན་ནོ། །སྡོམ་པ་དེ་རྣམས་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བླངས་ན་དགེ་བར་འགྱུར་བ་དང་ཉིན་མཚན་དུ་འབྱུང་བ་ཡང་ངོ༌། །སྒྲིབ་མིན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་བླངས་པ་ནི་སྒྲིབ་མིན་དུ་འགྱུར་བ་དང་ཉིན་མཚན་དུ་འབྱུང་བ་ཡང་ངོ༌། །འོ་ན་སྦྱིན་པའི་སྡོམ་པ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ལས་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཉིད་སྐྱེ་བའོ། །སྦྱིན་བྱ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་བྱེད་པ་ནས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་བསོད་ནམས་ཡིན་ཅིང་དགེ་བ་ཉིད་དོ། །དགེ་བའི་སྡོམ་པ་ལས་སྐད་ཅིག་སོ་སོ་ལ་འཕེལ་ལོ། །དེ་དག་ཀྱང་ལུས་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་བསྡུས་པ་ལས་ལྡོག་པས་བསྡུས་པ་ཉིད་དོ། །ཡང༌། དངོས་གཞི་ཉོན་མོངས་མེད་སྦྱིན་སྐྱེ། །དེ་ལས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་སྐྱེ། །སྦྱིན་བྱ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཉིད་ན། །དགེར་གྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ནི་བཟའ་བཏུང་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པའོ། །མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་འཇིགས་པས་གཟིར་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་དང༌། འཇིགས་པའི་རྒྱུ་ལས་ལྡོག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་
― DTG108_Page_0442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་དོན་དུ་གཉེར་བ་ལ་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་མངོན་པར་མཐོ་བ་དང་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ཆོས་དེ་ཉེ་བར་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་དགེ་བར་འགྱུར་བའམ་སྒྲིབ་པ་མིན་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དགེ་བ་དེ་ལས་སྡོམ་པ་དང་ཉིན་མཚན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་དགེ་བའོ། །སྒྲིབ་པ་མིན་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལས་སྡོམ་པ་དང་ཉིན་མཚན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་སྒྲིབ་མིན་གྱི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ཡང་སྡོམ་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་དགེ་བའོ། །དེ་ལས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡང་བསོད་ནམས་དགེ་བ་ཉིད་ཉེ་བར་འཕེལ་བའོ་ཞེས་རྒྱུ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་བསོད་ནམས་འཕེལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ལ་སྦྱིན་པ་དང༌། བཅིངས་པ་ལ་སོགས་པ་གྲོལ་བའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། དུས་ཅི་ལྟ་བར་སྡོམ་པ་སྐྱེད་པ་དང༌། རང་ཉིད་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། ལོག་པར་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། མ་གནང་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། གཞན་དུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། ཕྲོགས་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཀུན་དུ་ཆད་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བགྲོད་པ་དང༌། ཤི་བར་གྱུར་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་རྣམས་བཤད་དོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལམ་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གཉེན་པོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ལམ་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སྤྱད་བྱ་སྤྱོད་པ་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་སམ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་གི་སེམས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པས་བག་ལ་ཉལ་བཅུ་དང་བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པ་ཉི་ཤུ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་སུམ་ཅུ་རབ་ཏུ་སྤོང་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རེ་རེ་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་འདོད་པས་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བྱའོ། །དེ་ཡང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཅི་ལྟར་གསུངས་པ་རྣམས་རང་བཞིན་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་བརྒྱད་དང༌། འཚོ་བའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་ལ། །ཡང་དེ་རྣམས་མི་བྱའོ་ཞེས་དེ་
― DTG108_Page_0443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་སྤངས་པ་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། རང་བཞིན་ཉམས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་གཉེན་པོ་བརྒྱད་དང༌། འཚོ་བའི་གཉེན་པོ་བརྒྱད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་རེ་རེ་ལ་ཤེས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་འདིས་ཚུལ་ངན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཀྱང་སྤངས་པའོ་ཞེས་པ་ནི་བཅུ་དྲུག་པ་གཅིག་གོ །ཡང་ཉོན་མོངས་པ་རེ་རེས་སྐྱེད་པའི་ཉེས་སྤྱོད་ཀྱི་གཉེན་པོས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་དབང་ལས་བཅུ་དྲུག་པ་སུམ་ཅུའོ། །ལམ་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་བཅུ་དྲུག་པ་སུམ་ཅུ་གཅིག་སྐྱེ་བར་ཏེ། དེ་ལྟར་ལམ་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དགུ་བཅུ་རྩ་དྲུག་ལྷག་པའི་བརྒྱ་ཕྲག་བཞི་རུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་ལའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི། །གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་བག་ལ་ཉལ་དགུ་དང་བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པ་བཅུ་གཅིག་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་རབ་ཏུ་སྤངས་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སོ་སོ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་བསྡུས་པ་དང༌། མ་འབྲེལ་བའི་བརྗོད་པའོ། །སྔོན་དུ་བཤད་པའི་རིགས་ཉེས་སྤྱོད་གཉིས་ཚན་སྤོང་བ་ནི་གཅིག་གོ །ཉེས་སྤྱོད་ཉི་ཤུ་ཚན་གཉིས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཉི་ཤུ་ཚན་གཉིས་ཏེ། གཉིས་ཚན་ཉེར་གཅིག་སྡོམ་པ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡེ་ཤེས་ལྷག་མ་དང་སྒོམ་པའི་ས་དག་ལ་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཉེན་པོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། གང་དང་གང་དུ་ཁམས་མཉམ་པ་སྐལ་བ་མཉམ་པའི་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ། དེ་དང་དེ་རུ་ཉིང་མཚམས་དང་སྤྱད་བྱས་སྤྱོད་པ་ཉེ་བར་སྐྱེའོ། །དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་འཇིག་བྱེད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་བསྒོམ་པའི་ས་དག་གི་ལམ་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། ཐམས་ཅད་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉེས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་པར་བྱའོ་ཞེས་དེ་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་པ་ན། སེམས་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྡོམ་པ་བརྒྱད་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལ་ཉིན་མཚན་དུ་འབྱུང་བ་ནི་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ལུས་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དག་གིས་ཡང་དག་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་གནང་བ་དང་ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་
― DTG108_Page_0444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ནི་ཟག་པ་མེད་པའོ། །འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་བས་ཉེས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་པ་ལས་འདོད་པས་བསྡུས་པའི་ཉེས་སྤྱོད་ཀྱི་གཉེན་པོ་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ལུས་ཀྱིས་མ་བསྡུས་པ་དང༌། ངག་གིས་མ་འབྲེལ་བའི་བརྗོད་པ་དག་གི་གཉེན་པོ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའོ། །ཁམས་གཉིས་ལ་ཆགས་བྲལ་གྱི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཅི་བཞིན་ནོ། །རྗེས་ཀྱི་ལུས་ངག་གི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཟག་པ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང༌། འདོད་པ་ཆགས་བྲལ་འཕགས་པ་ཡི། །ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་པའི་བརྒྱད་དང༌། །གཟུགས་སྐྱེས་གཉིས་ནི་དྲི་མེད་པའོ། །གཟུགས་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཟག་མེད། །ཅེས་གསུངས་སོ། །ལམ་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་གཉེན་པོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ཁྱད་པར་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནི། སྤོང་བ་ལས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྟོབས་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་སྐྱེའོ། །དེ་ཡང་སྐད་ཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་འང་ཡང་རེ་ཞིག་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་སྟེ། སྔོན་དུ་སྤངས་པའི་སྟོང་ས་ལས་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྟོབས་ལས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ནི། །སྤངས་པའི་རྒྱུ་ལས་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྟོབས་ལས་སྐྱེའོ། །གང་དག་ཆོས་ཤེས་པ་ནི། །སྤངས་པའི་སྟོབས་ལས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དབང་དེ་དག་ལས་སྐྱེའོ་ཞེས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མ་དང་བསྒོམ་པའི་ས་དག་ལ་ཅི་རིགས་སུ་བརྗོད་དོ། །གཉེན་པོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཉོན་མོངས་འཇིག་བྱེད་བཞིན་དུ་དངོས་སུ་སྤོང་བའི་རྒྱུ་ལས་དང་སྔོན་དུ་སྤངས་པའི་སྟོབས་དག་ལས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྤངས་པ་སོ་སོའི་མཚམས་སུ་སྔོན་སྤངས་པའི་སྟོབས་ཉིད་ལས་སོ། །དེ་སྲིད་དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལས་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བརྒྱད་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལས་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང༌། དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང་དགེ་ཚུལ་ཕོ་མོ་དང་བྱ་རོག་སྐྲོད་བྱེད་དང་དགེ་བསྙེན་དང་དགེ་བསྙེན་མོ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བཅས་པའི་བསླབ་པའི་གཞི་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་གིས་བསླབ་
― DTG108_Page_0445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གཞི་ཐམས་ཅད་ནི། འདུལ་བ་ལས་གསུངས་པའི། ཉི་ཤུ་ལྷག་པའི་བཞི་བརྒྱའོ། །བསླབ་པའི་གཞི་དེ་རྣམས་ལ་ཕལ་ཆེར་ནི་བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལས་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་ཡིད་མ་བླངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་ན་རྣམ་པར་མ་སྤངས་ཀྱི་བར་དུའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་མ་ཡི་ཅི་རིགས་པར་རོ། །དགེ་ཚུལ་ཕོ་མོའི་བསླབ་པའི་གཞི་རྩ་དགུ་དང༌། བྱ་རོག་སྐྲོད་པའི་བརྒྱད་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་བསྙེན་གནས་ཀྱིའོ། །དགེ་བསྙེན་དང་དགེ་བསྙེན་མ་དག་གིས་བསླབ་པའི་གཞི་གཏན་དུ་བ་ལྔའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བ་ན། སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་དུས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འཕེལ་བ་སྟེ། མ་སྤངས་ཀྱི་བར་དུའོ་ཞེས་སོ། །ཡང༌། གང་དུ་དགེ་སློང་གིས་བཅས་པའི། །ཉེས་པ་ལས་ལྡོག་སྡོམ་པ་དེའི། གྲངས་ནི་བརྒྱ་ཕྲག་བཞི་དང་ནི། །ཉི་ཤུས་ལྷག་པ་ཁོ་ནའོ། །དགེ་སློང་མ་ཡི་དེ་དང་གཞན། །དགེ་ཚུལ་དང་ནི་གསོ་སྦྱོང་དང༌། རྟག་པའི་དགེ་བསྙེན་སྡོམ་པ་ནི། །དགུ་དང་བརྒྱད་དང་ལྔ་རིམ་བཞིན། །དངོས་གཞི་དེ་ལས་ཉེས་སྐྱེ་ནི། །ཡང་དག་ལེན་སོགས་རྒྱུ་ལས་སོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་པར་བསྡུ་ན། རྒྱུ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱེ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་གནང་བ་དང༌། ལྷག་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། སྡོམ་པའི་རྩ་བ་ཉེ་བར་མ་ཆད་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཉེས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་སྤངས་པ་དང༌། བདེན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་སྟོབས་དང༌། བསྒོམ་པའི་སྟོབས་དང༌། སྔོན་སྤངས་པའི་སྟོབས་དང༌། དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཁས་བླངས་པ་ལས་ཏེ་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཅི་ལྟར་གསུངས་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་དང་ཉོན་མོངས་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་གཡོ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གང་དང་གང་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་སྤངས་པ་དེ་དང་དེ་ནི་ཀུན་ནས་གཡོས་པའོ་ཞེས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་དང༌། ཉེས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་བགྱིའོ་ཞེས་ཡི་དམ་བླངས་པ་བྱེད་པའོ་ཞེས་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་གཡོས་པ་དང༌། ཚུལ་
― DTG108_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་སྤང་བར་བགྱིའོ་ཞེས་བསླབ་པའི་གཞི་སྤངས་པས་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་ཆད་པའོ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་སྤོང་ཞིང་ཀུན་ནས་གཡོ་བར་བྱེད་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་གཡོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་འཇུག་པ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་གནང་བ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལྷག་པར་མི་སྤྱོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ཅི་ལྟར་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཉེས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་ལས་ལྡོག་པར་བགྱིའོ་ཞེས་པའམ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ལེན་པའམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཅས་པའི་བསླབ་པའི་གཞི་ཅི་སྙེད་པ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་གཞུག་བར་བགྱིའོ་ཞེས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ། །ཡང་ན། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའོ་ཞེས་པ་འདིས་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ཀུན་ནས་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ། །གཞན་དུ་ན་བརྟེན་པ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་སྒྲོ་འདོགས་ཀྱི་ཁང་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང༌། མ་ལུས་པ་ཡི་འདུས་བྱས་རྣམས། །མི་རྟག་པ་དང་རྒྱུར་བསམས་པས། །ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་བྱེད། །དེ་བཞིན་བརྟན་པ་མ་རྟོགས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སེམས་པའི་ལས་དང༌། སེམས་པས་བསླང་བའི་ལས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་ཀྱིས་བསླང་བའི་ལས་ནི། ལུས་ཀྱི་དང་ངག་གིའོ་ཞེས་བཤད་དོ། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་སེམས་པ་གཅིག་པུ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་བསོད་ནམས་སོ། །སེམས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །གང་འདོད་པས་བསྡུས་པ་དེ་དགེ་བ་དང༌། སྒྲིབ་མིན་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །གང་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་སེམས་པ་དེ་བསམ་གཏན་སྔོན་མ་གསུམ་མོ། །གང་ཡང་བསམ་གཏན་གསུམ་དང་སྟོབས་མཚུངས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་པ་དེ་བསོད་ནམས་སུ་མངོན་པར་འདོད། བསམ་གཏན་དང་སྟོབས་
― DTG108_Page_0447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙོམས་པའི་སྙོམས་འཇུག་དེ་གང་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་དང་དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང༌། དེ་བཞིན་ཡིད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ནི། །འདོད་དུ་ཀར་དང་ཞན་པ་ཡི། །སེམས་པའོ་གཟུགས་སུ་བསམ་གཏན་གསུམ། །དེ་རུ་གནས་པ་ཡང་དག་བསྡུ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པའི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་བཅུ་དགུ་པའོ།། །། མི་གཡོ་བའི་ལས་ནི་སེམས་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། གང་དག་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། གང་དག་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་སྟོབས་མཚུངས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་མི་གཡོ་བའི་ལས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་ན་འདི་ནི་མི་གཡོ་བའོ། །དེ་ཡང་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྐྱོན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། བྱུང་བའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་གཟུགས་མེད་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྱོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པས་ན་མི་གཡོ་བའོ། །མི་གཡོ་སེམས་པ་ཉིད་དུ་འདོད། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་གཟུགས་མེད། མཚུངས་ལྡན་དེ་འདྲའི་སྟོབས་ཉམས་ཀྱིས། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་འདིར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ལས་དེ་རྣམས་གསུངས་སོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་དེ་ལས། གླིང་བཞི་ལ་གནས་པའི་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་བསོད་ནམས་ལས་བྱང་གི་སྒྲ་མི་སྙན་གྱི་མིའོ། །དེས་ན་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཞེ་སྡང་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པ་ལས་ཤར་གྱི་ལུས་འཕགས་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་རྣམས་ནི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་མི་གསོད་དོ་ཞེས་སོ། །ང་རྒྱལ་མེད་པ་
― DTG108_Page_0448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་བསོད་ནམས་ལས་ནུབ་ཀྱི་བ་ལང་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་རུ་རིགས་གཅིག་ཉིད་དོ། །དེ་རྣམས་ནི་ཚད་དང་གཟུགས་མཉམ་པ་ཉེ་བར་ལྡན་པའོ། །མ་རྨོངས་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་བསོད་ནམས་ལས་འཛམ་བུ་གླིང་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་དེ་རྣམས་ནི་དྲན་པ་དང་བློ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤིང་སེམས་པ་དང་ལྡན་པའོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་དྲུག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་ཆེན་རིས་ནས་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་བར་དུ། དེ་ནི་ཡང་མ་རྨོངས་པ་མང་དུ་ཡོངས་སུ་གོམས་པ་ལས་ལྷའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ལས་དབྱིབས་དང་གདན་དང་གཞལ་ཡས་ཁང་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་དམན་པ་དང་འབྲིང་དང་མཆོག་གི་བསོད་ནམས་བསྒྲུབས་པ་ལས། བསམ་གཏན་དང་པའི་དམན་པ་དང་འབྲིང་དང་གྱ་ནོམ་པའི་ས་གསུམ་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་གྱི་ལྷ་དང༌། ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་དང༌། ཚངས་འཁོར་གྱི་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེའོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་གསུམ་དུ། འོད་ཆུང་གི་ལྷ་དང༌། ཚད་མེད་འོད་ཀྱི་ལྷ་དང༌། འོད་གསལ་གྱི་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་གསུམ་དུ། དགེ་ཆུང་དང༌། ཚད་མེད་དང༌། དགེ་རྒྱས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེའོ། །མི་གཡོ་བའི་ལས་ཀྱང་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་སོ་སོར་ལྡན་པའི་དམན་པ་དང་འབྲིང་དང་མཆོག་ལས་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ལྷ་རྣམས་སོ། །མི་གཡོ་བའི་ལས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་གོམས་པ་དང་འཁོར་དད་པའི་དབང་པོ་ལས་ཀྱང་གྱ་ནོམ་སྣང་གི་ལྷའོ། །དེ་ཉིད་དང་འཁོར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་ལས་ཤིན་ཏུ་མཐོང་བའི་ལྷ་རྣམས་སོ། །དེ་ཉིད་འཁོར་དྲན་པའི་དབང་པོ་ལས་མི་ཆེ་བའི་ལྷ་རྣམས་སོ། །དེ་ཉིད་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོའི་འཁོར་ལས་མི་གདུང་བའི་ལྷ་རྣམས་སོ། །དེ་ཉིད་དང་འཁོར་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་ལས་འོག་མིན་གྱི་ལྷ་རྣམས་སོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་ལྡན་པའི་མི་གཡོ་བ་ལས་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དུ་སྐྱེ་བའོ། །ནམ་མཁའ་རྣམ་ཤེས་ཅུང་ཟད་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་སོ་སོར་ལྡན་པའི་མི་གཡོ་བའི་
― DTG108_Page_0449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ལས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པ་བཞིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་གསུམ་པོ་ནི་ལས་ལས་སྐྱེས་པའི་ལུས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ་བའི་རྟེན་ཡིན་ནོ། །ཡང༌། དེ་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ལས་མི་ཀུན། །འདོད་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་དྲུག་དང། །དེ་བཞིན་དང་པོའི་བསམ་གཏན་གསུམ། །མི་གཡོ་བ་ལས་ལྷག་མའི་ལྷ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་ཅི་ལྟར་གསུངས་པའི་ལས་དེ་རྣམས་ཅི་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང༌། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ལས་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་མི་གཡོ་བ་དེ་ནི་ཡང་སྲིད་སྐྱེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ནི་ཁམས་མཐུན་པ་རུའོ། །འདོད་པས་བསྡུས་པའི་ལས་འདོད་པར་གཏོགས་པའི་སྐྱེ་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གཟུགས་སུ་གཏོགས་པའི་འོ། །གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་གཟུགས་མེད་པའི་འོ། །བགྲོད་པ་འཕེལ་བའི་ལས་དེ་ནི་ཡང་སྲིད་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའོ། །གེགས་དེ་སྲིད་པའི་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང༌། བགྲོད་པ་འཕེལ་དང་ཆགས་བཅས་པའི། །ལས་དེ་མཚུངས་པའི་ཁམས་རྣམས་སུ། །ཡང་སྲིད་ལྗོན་ཤིང་ས་བོན་རྒྱུ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ལས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། །ཡང་སྲིད་སྐྱེད་པ་ལ་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བགྲོད་པ་འཕེལ་བའི་ལས་དང༌། ཕལ་ཆེར་བྱ་བའི་དུས་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཕྱུང་ནས་ཡང་སྲིད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གེགས་དེ་སྲིད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ལ་བགྲོད་པ་འཕེལ་བའི་ལས་ནི་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པས་བསྡུས་པའི་དགེ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དགེ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པའི་དགེ་བ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང༌། འདོད་སྐྱེས་བཞི་དང་གཟུགས་སྐྱེས་གཉིས། །གཉིས་ནི་གཟུགས་མེད་སྐྱེས་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གེགས་དེ་སྲིད་པ་ནི་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྨི་ལམ་ནང་གི་ལས་དང༌། སྲིད་པ་བར་མའི་ལས་དང༌། བྱས་པའི་གནས་སྐབས་སུ་བྱས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ལུང་མ་བསྟན་དང༌།
― DTG108_Page_0450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་བྲལ་གྱིས་ཉེ་བར་བསགས་པ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ལས་སོ། །ཡང༌། རྨི་ལམ་བར་སྲིད་རྣམ་མི་ཤེས། །ཡོངས་ཤེས་སྐྱེས་དང་ཟག་མེད་དང༌། །རང་བཞིན་ལུང་མེད་མ་ཆགས་བསྡུས། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་ལམ་མ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་མི་གཡོ་བའི་ལས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་ཉི་ཤུ་པའོ།། །།འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་སྐྱོན་རྣམས་འདིས། །ལས་སོ་དེ་ལས་ཡང་སྲིད་དོ། །ཡང་སྲིད་ལས་ནི་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ནས་རྒ་ཤི་ཀུན་དུ་འབྱུང༌། །དེ་ལས་མྱ་ངན་སོགས་དེ་ལས། །ཡང་ནི་ཉེས་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར། །དེ་ནས་དེ་བཞིན་འཁོར་འགྱུར་བའི། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ནི་ཡོད་པ་མིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིའི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ལས་ནི་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བའོ། །དེ་ལས་སྐྱེ་བའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་ལས་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཉེ་བར་འཚེ་བ་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། གྲང་བ་དང་རླུང་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་ལས་སྐྱེས་པའི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་བདེ་མིན་སྡུག་མིན་ཚོར་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཉིད་མ་རིག་པའི་དབང་དུ་གྱུར་པས་བདེ་བས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་རྣམས། བདེ་བ་དང་ཕྲད་པར་སྲེད་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་སྲེད་པ་ཉེ་བར་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་སྲེད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་མི་ཕྲད་པར་སྲོད་པ་ཉེ་བར་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་བདེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་རྣམས་སྲིད་པའི་སྲེད་པ་ཉེ་བར་སྐྱེའོ། །དེ་ལས་ལྟ་བ་རྣམས་དང་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ཉེ་བར་སྐྱེའོ། །དེ་ལས་ཡང་ལས་སོ། །དེ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་མ་རིག་པའི་སྒྲིབ་པའི་རྒྱུད་དང༌། སྲེད་པའི་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཟོ་བ་དྲུག་གི་འཁྲུལ་འཁོར་ལ་ཞོན་ཏེ་འཁོར་བ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང༌། དམྱལ་བ་རྣམས་སུ་སྲེག་པ་དང་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པ་མྱོང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡི་དྭགས་རྣམས་ལ་
― DTG108_Page_0451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། དུད་འགྲོ་རྣམས་ལ་སྐྱོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་ལ་ང་རྒྱལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། མི་རྣམས་ལ་ཚོལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ལྷ་རྣམས་རྒ་བ་དང་ཤི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །གང་ལས་དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །ལས་ལས་སྐྱེ་བའོ། །སྐྱེ་བ་ལས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལས་ཡང་ཉོན་མོངས་ཡང་ལས། སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་འཁོར་བའི་རྒྱུའི་གཙོ་བོ་ནི་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །བག་ལ་ཉལ་མེད་པ་ལས། ལས་དང་སྐྱེ་བ་ཟད་པར་འགྱུར་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །བག་ལ་ཉལ་ཟད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བག་ལ་ཉལ་ཟད་པའི་རྒྱུ་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་བརྟེན་པར་བྱའོ། དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཐབས་དང་རིམ་པ་ནི་འདིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དང་པོ་དང་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། མོས་པ་ཅན་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པར་བྱའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ལྟ་བ་དྲང་པོའོ་ཞེས་ཅི་སྐད་དུ་གསུངས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟ་ལ་དཀྱུས་ས་སྟོན་པའི་རིགས་པས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པས་བདེན་པ་བཞིའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པར་གྱུར་པ། བཟོད་པའི་རྣམ་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཡང༌། །དེ་ཕྱིར་བག་ཉལ་མེད་པ་ལས། །ལས་སྐྱེ་ཟད་པ་དོན་གཉེར་བས། །རྣམ་དག་ལྟ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། །བརྟེན་བྱ་དང་པོར་བཟོད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེས་ན་བཟོད་པ་དཔྱད་པའི་དོན་དུ་བདེན་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བདེན་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་དང༌། འགོག་པའི་བདེན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབང་གིས་ཐ་དད་དུ་ངེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །གང་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ངེས་པ་དེ་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་
― DTG108_Page_0452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞག་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲེད་པ་སྤངས་པའི་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་སྲེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །སྲེད་པ་དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་ལམ་མོ། །ཡང༌། སྲེད་སྤངས་ཟག་བཅས་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འདིའི་རྒྱུ་སྲེད་པ་གཅིག་པུ་སྟེ། །སྲེད་པ་ཟག་པ་འགོག་པ་དང༌། །ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་དེ་ཐོབ་ལམ། །འདི་ནི་ཆོས་སུ་རྣམ་གཞག་གོ །མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །སྡུག་བསྔལ་གྱི་དོན་ནི། མི་རྟག་པའི་དོན་ཉིད་དོ། །ཅི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པ་སྟེ། གང་མི་རྟག་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། ཀྱེ་མ་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་སྟེ། །སྐྱེ་དང་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ནི། །སྐྱེ་ཞིང་འགག་པར་འགྱུར་བའོ། །ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཟག་པ་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་འབྱུང་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་གི་དོན་ནི་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །ཅི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདིར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གང་ཞེ་ན། གང་འདིར་རྒྱུ་ཉིད་དོ་ཞེས་སོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་འཇུག་པ་མེད་ཅིང་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ནི་འགོག་པའོ། །ཅི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་དུ་མིང་དང་གཟུགས་མ་ལུས་པར་ཉེ་བར་འགགས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་བགྲོད་པའི་ཕྱིར་ལམ་མོ། །ཅི་སྐད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་སུ་དག་དགེ་བའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང༌། དབང་པོ་ལྔ་དང༌། སྟོབས་ལྔ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་
― DTG108_Page_0453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བགྲོད་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་མོ། །གཞན་ཡང་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང༌། སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི། །ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་དང༌། །མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། སྡུག་བསྔལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ནི་རྒྱུ་ཉིད་དང༌། འགོག་པ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ལམ་ནི་ངེས་པར་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་སོ། །ཡང་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲང་པོ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དྲང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དྲང་པོ་མིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། སྡུག་བསྔལ་ནི་ནད་དང་འབྲས་དང་ཟུག་རྔུ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་ནི་རྐྱེན་དང་རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་ཁུངས་ཉིད་དོ། །འགོག་པ་ནི་གནས་ཉིད་དང་འདྲེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའོ། །ལམ་ནི་སྒོ་དང་ཐེག་པ་དང་སྟེགས་དང་སྨན་ལ་སོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་དྲང་པོ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་ནི་རྒྱུའོ། །འགོག་པ་ནི་རྟག་པའོ། །ལམ་ནི་ངེས་པར་འབྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །གང་ལས་དེ་ལྟར་བདེན་པའི་རང་བཞིན་དངོས་སུ་བཟུང་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ན་མཚན་ཉིད་དྲང་པོར་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་པས་རང་བཞིན་བཟུང་བར་གྱུར་པའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ། འགོག་པ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ཡང་བལྟའོ་ཞེས་སེམས་སོ། །གང་ལས་ཐར་པ་འདོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་འཇིགས་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་གཉེན་པོ་འགོག་པ་ཞི་བར་འདུ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་དེས་འགོག་པ་དེ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པའི་གཉེན་པོ་འགོག་པ་ཞི་བར་ཤེས་ཅིང༌། འགོག་པ་དེ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་ལྟ་བའོ། །གང་ལས་མཚན་ཉིད་དྲང་པོ་འདིས་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་དུ་རྟོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་གྲོལ་བ་འདོད་པས་བཟོད་པ་དྲང་པོ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རབ་ཏུ་སྦྱར་བས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་སམ། འོན་ཏེ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པས་ཤེ་ན། བརྗོད་པར་
― DTG108_Page_0454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་སྟེ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པས་སོ། །གང་ཚེ་དེ་ལྟ་ན་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེའི་ཚེ་ཅི་བྱ་ཞེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གདུལ་བྱ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དབང་པོ་ཞན་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོའོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་ཞན་པ་རྣམས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་འདྲེས་པར་ཤེས་པ་དང་མ་རྨོངས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་གསུངས་སོ། །ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་བཟུང་བས། །བདེ་བར་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་སྐྲག་པ་སྤངས་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །བློ་གསལ་བ་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལ་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདུ་བྱེད་འདི་རྣམས་ཙམ་ཞིག་གིས་ཅི་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་ནུས། དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀུན་འབྱུང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་བདག་གིས་འདུ་བྱེད་འདི་ཙམ་ཞིག་ཅི་ལྟར་སྤོང་བར་འགྱུར་ཞེས་སོ། །དེས་ན་དབང་པོ་ཞན་པ་རྣམས་མ་རྨོངས་པར་བྱ་བའི་དོན་དང་མི་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཆོས་རྣམ་པར་གསུངས་སོ། །ཡང༌། ཆོས་རྣམས་གཞག་པ་དམན་པ་རྣམས། །སྐྲག་པ་སྤང་བའི་དོན་དུ་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་རྣལ་འབྱོར་པས་བདེན་པའི་དོན་དུ་སྒོ་གང་ནས་འཇུག་པར་བྱ་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོའི་སྒོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒོ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་སྒོ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྒོའོ། །སྒོ་ནི་གཙོ་བོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་སྒོ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་འཇུག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་སྒོ་ཉིད་ནས་འཇུག་པའོ། །སྤུངས་པའི་དོན་གྱིས་ཕུང་པོ་སྟེ། །འབྲས་ཕུང་བཞིན་ནོ། །འབྱུང་གནས་ཀྱི་དོན་གྱིས་ན་སྐྱེ་མཆེད་དོ། གསེར་གྱི་འབྱུང་ཁུངས་བཞིན་ནོ། །སྐྱེ་མཆེད་ནི་སྒོའི་དོན་ཏེ་བཟོའི་གནས་ཁང་བཞིན་ནོ། །ཁམས་ཀྱི་དོན་ནི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་ཏེ་ས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་བཞིན་ནོ། །རང་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་ངོ་བོ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཉམས་པར་བྱེད་པས་འདི་ནི་ཁམས་སོ། །མྱོང་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དེ་ལ་འདུད་པའམ། སེམས་ཅན་ལ་འདུད་པས་མིང་ངོ༌། །གཟུགས་ནི་གཟུགས་པར་བྱ་བས་ན་
― DTG108_Page_0455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་གཟུགས་སོ། །གང་གིས་གཟུགས་པར་བྱ་ཞེ་ན། དབྱུག་པ་རེག་པས་རྡེག་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མིང་ཞེས་པ་དང་གཟུགས་ཞེས་པ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །འོ་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ཆོས་དུ་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། དབང་པོ་ལྔ་དང་ཡུལ་ལྔ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་མིན་བདེ་བ་མིན་པའི་ཚོར་བ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོའོ། །ཁྱད་པར་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་སོ་སོར་འཛིན་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་ཆོས་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །མིག་གི་རྣམ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའོ། །འདི་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའོ། །དབང་པོ་དྲུག་དང་ཡུལ་དྲུག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་སོ། །དབང་པོ་དྲུག་དང་ཡུལ་དྲུག་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་པ་མིང་ནི་ཆོས་བསྡུ་བ་བར་མ་ལས་ཆོས་བརྒྱ་དང་བདུན་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། གཞུང་མང་བར་འགྱུར་བའི་འཇིགས་པས་བདག་གིས་མ་བྲིས་སོ། །གཟུགས་ནི་གང་ཅུང་ཟད་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པ་ཕལ་ཆེར་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཇིགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་ཕུང་པོའི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའོ། །ཞེ་སྡང་ལ་སྤྱོད་པ་ཕལ་ཆེར་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་འཇིགས་པ་ཉིད་པས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའོ། །དེས་ན་དེས་ཐོག་མར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཟོད་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །ཆ་མཉམ་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཕལ་ཆེར་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དག་གིས་འཇིགས་པས་ཁམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཇུག་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེས་ན་ཐོག་མར་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་པ་ཁམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བཟོད་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །གཏི་མུག་ལ་སྤྱོད་པ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དང་པོར་བཟོད་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །གཏི་མུག་ལ་སྤྱོད་པ་ནིའང་རྨོངས་ཤེས་ཆེས་པས་སེམས་སྤང་བ་ཆུང་བ་དང་དབང་པོ་ཞན་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནི་མིང་དང་གཟུགས་ཙམ་ཉིད་ཤེས་པ་དང་སྤོང་བ་དང༌། མི་དངང་བ་དང་མི་རྨོངས་པར་འགྱུར་བའོ། །སེམས་པ་
― DTG108_Page_0456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་དབང་པོ་རྒྱ་ཆེ་བ་སྲིད་པ་ཐ་མའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་སྒོ་ནས་འཇུག་ཅིང་བཟོད་པ་གཅད་པ་བསྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་ཕུང་པོའི་སྒོ་ནས་བཟོད་པ་སྒོམ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་སོ་སོར་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཅི་ལྟར་སྦྱར་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བཟོད་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱས་པ་དང༌། བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་སོ་སོ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་རེ་ཞིག་རྣལ་འབྱོར་པས། །སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་བྱུང་བ་སྐྱེས་པས་དང༌། བྱུང་བ་རྣམ་པར་ཉམས་པས་དང༌། རྡུལ་ཕྲན་བསགས་པ་ཡིན་པས་དང༌། །ཡན་ལག་དུ་མ་མ་བསྡུས་པས་དང༌། སྐྱེ་བ་གནས་པ་མི་རྟག་པའི་རྗེས་སུ་བགྲོད་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་ངེས་པས་བསམ་པར་བྱའོ། །ཚོར་བ་ཡང་མ་བྱུང་བ་སྐྱེ་བས་དང༌། གསུམ་ཉིད་ཉེ་བར་དམིགས་པས་དང༌། གཅིག་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པ་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བས་དང༌། འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་སྤྱད་པར་བྱའོ། །འདུ་ཤེས་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པ་དཀའ་བས་ཚོར་བའི་རྒྱུའི་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཁྱད་པར་འཛིན་པ་ནི་ཉེ་བར་མཚོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚོར་བ་དང་གྲུབ་བདེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །ཚོར་བ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་འདུ་བྱེད་ནི་སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་སོ་སོར་འབྲེལ་པས། སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་སྐྱེ་བ་དང་ཉམས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ནི་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་སོ། །ལྷག་མ་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་དེ་དག་དང་སོ་སོར་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར། ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བདེ་བར་སྤྱད་པར་བྱའོ། །དེས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཚོར་བ་དང་འདུ་ཤེས་དང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་དུ་ཡིད་འགྲོ་བས་གང་ལས་ཡིད་གྱུར་པ་དེ་ལས་དེ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྟག་པ་ན་མི་རྟག་པའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་མི་འཚོགས་པ་ཉིད་དོ། །དེས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་མི་བརྩོན་པར་སྐྱེའོ། །ཕྱིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བསམ་
― DTG108_Page_0457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་དེ་རྣམས་ལ་རེ་རེ་ནས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་དགའ་བ་བྱུང་བ་ན། ཡང་གཉིས་གཉིས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཀྱང་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ནི་ཚོར་བ་དང༌། གཟུགས་ནི་འདུ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་ནི་འདུ་བྱེད་དང༌། གཟུགས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཚོར་བ་ནི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་ནི་འདུ་བྱེད་དང༌། ཚོར་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་ནི་འདུ་བྱེད་དང༌། འདུ་བྱེད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསམ་མོ། །ཡང་གསུམ་གསུམ་མི་རྟག་པར་བསམ་མོ་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་དང། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་དང༌། གཟུགས་ཚོར་བ་རྣམ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དང༌། གཟུགས་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་སོ། །ཡང་བཞི་བཞི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསམ་མོ་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དང༌། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་སོ། །ཡང་ལྔ་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསམ་མོ། །གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་མི་རྟག་པའི་དོན་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ན། སོ་སོར་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བཟོད་པ་ཤེས་པར་བརྗོད་དོ། །གང་གི་ཚེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆར་ཡང་དེ་རྣམས་བསྡུས་ཏེ་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་དགའ་བ་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ་སྤྱི་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་བཟོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སོ་སོར་བཟོད་པ་ནས་ཕྱིའི་བཟོད་པར་འཕོ་བ་ན་བཅོས་པའི་འགྲོན་བུ་དང༌། རྐུ་བ་ཁན་ཏེ་དང་སྲིན་བུའི་བུག་པ་དང་རྐན་ནག་པོའི་དཔེ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ནི་མི་རྟག་པར་ངེས་པ་ན། ཕྱིས་སྡུག་བསྔལ་འདི་གང་ལས་འབྱུང་ཞེས་རྣམ་པར་དཔྱད་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའོ་ཞེས་ངེས་པ་རྙེད་ནས། ཀུན་འབྱུང་ལ་སོ་སོ་དང་སྤྱི་ནས་བཟོད་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་ཡང་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་སྦྱར་བར་བྱའོ། །
― DTG108_Page_0458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་པོ་རེ་ཞིག་གཟུགས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའོ་ཞེས་བསམ་པར་བྱའོ། །གང་ལས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་རྡུལ་ཕྲན་རྣམས་ནི་ཕན་ཚུན་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནང་གི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་བདུན་གྱི་རྒྱུའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང་མི་རྟག་པ་དང་ཡང་དག་པར་འཚོགས་པ་དང༌། རྒ་བ་དང་ལོག་པའི་རྣམ་གྲོལ་དང་ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའོ། །ལོག་པའི་རྣམ་གྲོལ་དང་ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་སྤངས་ཏེ། གཞན་ལྔ་པོ་རྣམས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གང་གི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་ཅི་རིགས་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའོ། །འདུ་བྱེད་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྔ་པོ་རྣམས་རེ་རེ་ནས་རྒྱུ་ཉིད་དུ་དགའ་བར་གྱུར་པ་ན། ཡང་གཉིས་གཉིས་ཀྱང་རྒྱུ་ཉིད་དུ་དཔྱད་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཚོར་བ་ནི་མི་རྟག་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་འདུ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་འདུ་བྱེད་དང༌། གཟུགས་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་དང༌། ཚོར་བ་རྣམ་ཤེས་དང༌། འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དང༌། འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། །རྒྱུ་ཡིན་ནོ་བསམ་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གསུམ་ཡང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་ཚོར་བ་རྣམ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དང༌། གཟུགས་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཡང་བཞི་བཞི་ཡང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དང༌། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། གཟུགས་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། རྒྱུ་ཉིད་དུ་བསམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་རྒྱུའི་དོན་དུ་སྲེད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་པ་ན། སོ་སོར་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་གི་ཚེ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆར་ཡང་བསྡུས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའི་ཞེས་སྲེད་པ་དེའི་ཚེ་ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་སྤྱི་
― DTG108_Page_0459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་བཟོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མི་འཇུག་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་འགོག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལ་འདས་པ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསམ་མོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཚོར་བའི་འགོག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་འགོག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་འགོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འགོག་པ་དང༌། ཡང་གཉིས་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཚོར་བའི་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་འདུ་བྱེད་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་འགོག་པ་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་ཕུང་པོའི་འགོག་པ་དང༌། ཚོར་བ་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་ཕུང་པོའི་འགོག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་དག་གི་འགོག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འགོག་པ་རྟག་པ་ཞེས་བསམ་མོ། །ཡང་གསུམ་གསུམ་མོ་ཡང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་ཚོར་བ་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་འགོག་པ་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། ཡང་བཞི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། གཟུགས་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་རྟག་པ་ཞེས་བསམ་མོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་འགོག་པ་རྟག་པ་ཞེས་སྲེད་པ་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་ན། སོ་སོར་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཆར་ཡང་འགོག་པ་འདི་ནི་མི་རྟག་པ་ཞེས་སྲེད་པ་བྱུང་བ་དེའི་ཚེ་སྡོམ་པའི་འགོག་པའི་བདེན་པ་དམིགས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ལམ་ལ་བཅོ་ལྔ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ལམ་ནི་ཕུང་པོ་བཞིའི་ངོ་བོ་སྟེ། གང་ལས་གཟུགས་ནི་ངེས་
― DTG108_Page_0460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་ཞིང་ཟག་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་ལམ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་བཞིས་བཅོ་ལྔར་འགྱུར་རོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་བསམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་རེ་རེ་ནས་ལམ་ཉིད་དུ་སྲེད་པ་འབྱུང་བ་ན་ཡང་གཉིས་གཉིས་ཡང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་ཞེས་བསམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་དང༌། ཚོར་བ་རྣམ་ཤེས་དང༌། འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དང༌། འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང། ཡང་གསུམ་གསུམ་ཡང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་དང༌། ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་བསམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལ་སྲེད་པ་འབྱུང་བ་ན། ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དམིགས་པ་སོ་སོར་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་གི་ཚེ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཕུང་པོ་བཞི་ཆར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་སྲེད་པ་དེའི་ཚེ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དམིགས་པ་བསྡོམས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་གི་ཚེ་གཟུགས་འགོག་པར་འགྲོ་བ་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་འདོད་ན། ཚོར་བ་འགོག་པར་འགྲོ་བའོ། །འདུ་ཤེས་འགོག་པར་འགྲོ་བའོ། །འདུ་བྱེད་འགོག་པར་འགྲོ་བའོ། །རྣམ་ཤེས་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་བསམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་རེ་རེ་ནས་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་བགྲོད་པའི་ལམ་ཉིད་དུ་སྲེད་ནས། ཡང་གཉིས་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཚོར་བ་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་མོ་ཞེས་བསམ་མོ། །གཟུགས་འདུ་ཤེས་འགོག་པར་འགྲོ་བའོ། །གཟུགས་འདུ་བྱེད་འགོག་པར་འགྲོ་བའོ། །གཟུགས་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །ཚོར་བ་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་བསམ་མོ། །ཡང་གསུམ་སྟེ།
― DTG108_Page_0461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་བསམ་མོ། །གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །གཟུགས་ཚོར་བ་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །གཟུགས་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །གཟུགས་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །གཟུགས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་བསམ་མོ། །ཡང་བཞི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་འགོག་པ་བགྲོད་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་བསམ་མོ། །གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའི་ལམ་དང༌། གཟུགས་ཚོར་བ་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའི་ལམ་མོ། །གཟུགས་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའོ། །ཚོར་བ་འདུ་ཤེས་འདུ་བྱེད་རྣམ་ཤེས་འགོག་པ་བགྲོད་པའི་ལམ་ངེས་པར་འབྱིན་པའོ་ཞེས་བསམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་དོན་ལ་སྲེད་པ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་སོ་སོར་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་གི་ཚེ་བསྡུས་ནས་ཕུང་པོ་ལ་འགོག་པ་བགྲོད་པའི་ལམ་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཞེས་སྲེད་པ་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ལམ་གྱི་བདེན་པ་དམིགས་པ་བསྡུས་པའི་བཟོད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདིར་གྲོལ་བ་འདོད་པས་བཟོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་རྣམས་འདི་ནི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྣམ་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པས་བསྡུས་པའི་གཟུགས་མི་རྟག་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའི་རྣམ་པའོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་གཟུགས་མི་རྟག་ཞེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་རྣམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་ལ་སོ་སོ་དང་སྤྱི་ནས་སྔོན་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་ལ་སོགས་པ་ལ་ཅི་རིགས་པར་སྔོན་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཅིའི་དོན་དུ་བཟོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། གང་ལས་བསྡུས་སམ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །
― DTG108_Page_0462 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེས་ན་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བཟོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །འོ་ན་བསྡུས་ནས་བཟོད་པ་བསྒོམ་པའི་རྟགས་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། བཟོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྔོམ་པའི་རྟགས་དེ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་སྲེད་པ་དང༌། ཕུང་པོ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའོ་ཞེས་སྲེད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་ནི་རྟག་པའོ་ཞེས་སྲེད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་བགྲོད་པའི་ལམ་ནི་མ་ངེས་པར་འབྱིན་པའོ་ཞེས་དྲེགས་པའོ། །ཡང༌། དེ་ལྟར་གོམས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ། །བཟོད་པའི་སྤྱད་པ་ལེགས་གོམས་པས། །ཀུན་ནས་སྐྱོ་དང་བརྩོན་པ་དང༌། །འཁོར་ལོ་བཞི་དང་ཡང་དག་ལྡན། །དུས་གསུམ་ལ་ནི་མཁས་པ་དང༌། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གྲོལ་ཞིང༌། །བདག་གི་ཚོགས་རྣམས་སོགས་པ་དང༌། །རྟག་ཏུ་དམ་པ་བྱེད་ལྡན་དང༌། །མཆོག་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་འདོད་པའི། །གསལ་བའི་བཟོད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཞེས། །སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་གཞིལ་བ་ཡི། །བདེན་པ་མངོན་རྟོགས་མངོན་དུ་བྱེད། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བཟོད་པའི་སྤྱད་པ་ལེགས་གོམས་པས། །ཞེས་པ་ནི། གང་གིས་བཟོད་པའི་དོན་དུ་ཤིན་ཏུ་གོམས་པར་གྱུར་པ་དེ་ལ། ཀུན་དུ་སྐྱོ་བ་ཞེས་པ་ནི། །གང་ལ་ཡང་དག་པར་སྐྱོ་བ་ཡོད་པ་སྟེ། མགོའི་ཐོད་ལ་མེ་འབར་བ་བཞིན་ནོ། །བརྩོན་པ་ནི་ཁུར་མ་བོར་བའོ། །འཁོར་ལོ་བཞི་ཞེས་པ་ནི། འཁོར་ལོ་ཆེན་པོ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། མཐུན་པའི་ཡུལ་དུ་གནས་པ་དང༌། །སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། བདག་གི་སྨོན་ལམ་ཡང་དག་པ་དང༌། སྔོན་བསོད་ནམས་བྱས་པ་དེ་དང་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའོ། །དུས་གསུམ་ལ་ནི་མཁས་པ་ཞེས་པ་ནི། །དུས་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཞི་གནས་ཀྱི་དུས་དང༌། རབ་ཏུ་བསླབ་པའི་དུས་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དུས་སོ། །ཡང་ན་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དུས་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་གནས་པའི་དུས་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བའི་དུས་སོ། །གསུམ་པོ་ལ་མཁས་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གྲོལ་ཞེས་པ་ནི། བདེན་པ་མཐོང་བའི་སྒྲིབ་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། འགྲོ་བའི་སྒྲིབ་པའོ། །དེ་ལས་གྲོལ་བའོ། །བདག་
― DTG108_Page_0463 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ཚོགས་ནི་འཚོགས་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནི། ཚོགས་ནི་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི། སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྒོམས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཐོས་བསམ་བསྒོམས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཡོན་ཏན་དང༌། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེའི་རང་བཞིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཡང་ཚོགས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚོགས་དང༌། ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་གཞན་ལ་ཉེ་བར་མི་གནོད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཞན་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་བདག་བདེན་པ་དང་སྤོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིས། །གང་ཞིག་རྣམ་པར་དག་པ་འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཉེ་བར་ཞི་བ་དང་ཤེས་རབ་དག་གིས་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཤེས་རབ་མེད་ལ་བསམ་གཏན་མེད། །བསམ་གཏན་མེད་ན་ཤེས་རབ་མིན། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཕྱོགས་དེ་ནི་བྱིན་རླབས་རྣམ་པ་བཞིར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། འདི་ལྟར། ཚུལ་ཁྲིམས་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ནི་བདེན་པའི་བྱིན་རླབས་སོ། །སྦྱིན་པའི་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ནི་སྤོང་བའི་བྱིན་རླབས་སོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བའི་བྱིན་རླབས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཡོན་ཏན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བྱིན་རླབས་སོ། །ཚོགས་དེ་རྣམས་དམན་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་པོ། །འབྲིང་གིས་རང་རྒྱལ་གྱི་བྱང་ཆུབ་པའོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །རྟག་ཏུ་དམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། །མཆོག་ཏུ་ངེས་འབྱུང་ཚོར་བའོ། །ཞེས་པ་ནི། རྣམ་པར་ཆད་པ་མེད་པར་ངེས་འབྱུང་ཚོལ་བ་དང༌། གུས་པས་ངེས་འབྱུང་ཚོལ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་ཞེས་པ་ནི་གོང་དུ་འཕགས་པའི་ངེས་འབྱུང་ཚོལ་བའོ་ཞེས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །གསལ་བ་ཞེས་པ་ནི་བདེན་པའི་རང་བཞིན་རྟོགས་པར་རྣོ་བའོ། །བདེན་པ་མངོན་རྟོགས་མངོན་དུ་བྱེད། །ཅེས་པ་ནི། བདེན་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་སོ་སོར་ངེས་པའོ། །ཅི་ལྟར་ངེས་ཤེ་ན། བརྗོད་དེ། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཞེས་པ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་
― DTG108_Page_0464 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞིལ་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདོན་པ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདིར་བཟོད་པ་དཔྱད་པ་ངེས་པར་བྱེད་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་འཇུག་ན་འདུ་ཤེས་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོའི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྐྱེ་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། འགོག་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་གཞིལ་བའི་བཟོད་པ་ལ་ནི་འགག་པའི་འདུ་ཤེས་གསལ་བའོ། །ཅིག་ཤོས་འདུ་ཤེས་གཉིས་ནི་ཞན་པའོ། །མིང་གི་འདུ་ཤེས་ལ་ནི་སྐྱེ་བའི་འདུ་ཤེས་ནི་མེད་དེ། འགག་པའི་འདུ་ཤེས་ཁོ་ནའོ། །འགག་པ་ནི་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་འདུ་ཤེས་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལྟར་དེའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་གཞིལ་བའི་བཟོད་པ་དེ་དག་བསྒོམས་པ་ན། ཞི་གནས་དང་གཟེངས་བསྟོད་པ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དུས་ལ་མཁས་པ་ཆེས་མང་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང༌། སེམས་རྒོད་པ་ན་མི་རྒོད་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་འདི་ནི་ཞི་བར་གནས་པའི་དུས་སོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། རྒོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་དོན་དུ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །སེམས་བྱིང་བར་གྱུར་པའམ་སོམ་ཉིར་གྱུར་པ་ན། འདི་ནི་རབ་ཏུ་གཟེངས་བསྟོད་པའི་དུས་སོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་གཟེངས་བསྟོད་པའི་དོན་དུ་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་དགའ་བ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ན་ཟུང་འཇུག་གི་རྒྱུ་བ་རྟག་ཏུ་བསྒོམས་པས་གཉི་ག་རེངས་པར་གྱུར་པ་ན། འདི་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་དུས་སོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བཏང་སྙོམས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་ཕྱོགས་གཉི་ག་རྩོལ་བ་མེད་ཅིང་མྱུར་བར་དམིགས་པ་མངོན་དུ་འགྱུར་བ་དང་རབ་ཏུ་དང་བར་འགྱུར་རོ། །དྲན་པ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཟོད་པ་སྤྱད་པ་འདི་རྫོགས་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཕན་པའི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་དབང་པོ་གསལ་ལམ་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཤུགས་ལས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡིད་ཡང་དག་པར་དཀྲིས་ཏེ། དུས་གསུམ་པའི་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་འཇོག་པའོ། །དེ་ལྟར་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ན། གང་གི་ཚེ་ཡི་གེ་གཅིག་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་པའི་ཁམས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། ཚིགས་བཅད་ལེགས་པར་
― DTG108_Page_0465 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོམས་པའི་རིགས་པའོ། །སྤྱོད་ཡུལ་དེ་ལ་འདུ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མིང་གི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བཤད་དོ། །མིང་གི་འདུ་ཤེས་ལས་ཕ་རོལ་ཡི་གེ་མེད་པར་འདོད་པའི་ཁམས་མི་རྟག་པ་ཉིད་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་མཚན་མ་ཀུན་དུ་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་ནི་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ཡང་དམན་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དམན་པའི་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་དང༌། འབྲིང་དང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་སོ། །ཡང་སོ་སོར་དམན་པའི་དམན་པ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་ཕྱེ་བས་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་ནི་དབྱེ་བ་དགུའོ། །དམན་པའི་དམན་པ་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་དང༌། དམན་པའི་འབྲིང་པོ་དང༌། དམན་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། འབྲིང་གི་དམན་པ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་དམན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་འབྲིང་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །འདིར། འདི་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི། དང་པོ་གསུམ་ལས་དང༌། འབྲིང་པོ་གསུམ་ལས་བརྒྱ་ལམ་ན་ཉམས་པ་ཡང་ངོ༌། །ཕྱི་མ་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཡང་ངེས་པར་མི་གཡོ་བའོ། །དེས་ནི་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཁྱད་པར་ཅན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་མཆོག་གོ། ཆོས་མཆོག་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ནི་སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པའོ། །དེ་ཡང་མཚུངས་ལྡན་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །འོ་ན་གང་གི་ཕྱིར་འདི་ལ་ཆོས་མཆོག་ཅེས་བརྗོད་ཅེ་ན། བརྗོད་དེ། གང་ལས་དེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་འདི་ནི་སྙིང་པོར་གྱུར་པ་སྟེ། མར་གྱི་ཉིད་ཁུ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་མཆོག་ཅེས་བརྗོད་དོ། །འདིར་ཡང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ལ་བཅུ་གཉིས་པ་གསུམ་སྟེ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་བཤད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ལ་ཆགས་བྲལ་མིན་པར་གྱུར་པའི་འདོད་པས་བསྡུས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འདོད་པས་བསྡུས་པའི་མིང་གི་འདུ་ཤེས་དང༌། འདོད་པས་བསྡུས་པའི་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཆོས་མཆོག་གོ །འདོད་པ་ལ་ཆགས་བྲལ་མིན་པར་གྱུར་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། མིང་གི་འདུ་ཤེས་དང༌། མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཆོས་མཆོག་གོ །འདོད་པ་ལ་ཆགས་བྲལ་
― DTG108_Page_0466 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིན་པར་གྱུར་པའི་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། མིང་གི་འདུ་ཤེས་དང༌། མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཆོས་མཆོག་གོ་ཞེས་པ་སྟེ་བཅུ་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་བཅུ་གཉིས་སོ། །འདི་ནི་བཅུ་གཉིས་པ་གསུམ་ནི། སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཞེས་ཅི་རིགས་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འོ་ན་དེ་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་རྣལ་འབྱོར་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱི་བོར་གནས་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལས་ཕན་ཆད་དུ་ཅི་འབྱུང་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། ཆོས་མཆོག་དེ་ལས་པར་མེད་པར་རྣལ་འབྱོར་པས་ཡང༌། བདེན་པ་རྣམས་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱེད་པ་ལས། འདོད་པས་བསྡུས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཁོ་ན་སྟེ། དེ་ལས་སྐྱེ་ཞིང་སེམས་པ་ལས་མ་ཡིན་པས། དེ་ལས་ཆོས་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །ཆོས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་སྟེ། དེ་ནི་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའམ། ཆོས་ཏེ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའོ། །གང་དེ་རྣམས་དང་པོའི་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་པ་ཟག་པ་མང་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་ཏེ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ནི། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ཉིད་འགག་ཅིང༌། །དེ་འགགས་པ་ལས། རྒྱུ་འཕགས་པ་བརྒྱད་ཀྱི་དང་པོར་གྱུར་པས་བརྒྱད་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཆེད་དུ་ཞུགས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་ན། འཁོར་བའི་རྒྱུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བསྡུས་པ་བག་ལ་ཉལ་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་སྤོང་བ་སྟེ། འདི་ལྟར། འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང། ཐེ་ཚོམ་མོ། །བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པ་ཉི་ཤུ་ཟད་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། མ་དད་པ་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། སྒྱུ་དང༌། གཡོ་དང༌། མི་བརྟན་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། བག་མེད་པ་དང༌། དྲེགས་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། འཆབ་པ་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། ཕྱིང་བ་དང༌། ལེ་ལོ་དང༌།
― DTG108_Page_0467 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིད་དང༌། ཕྲག་དོག་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། སེར་སྣ་དང༌། མི་བཟོད་པ་དང༌། འཁོན་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་དོན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། དེ་དག་བཞིན་དུ་འདིས་དེ་བཞིན་དུ་ལྷག་མའོ་ཞེས་པ་མེད་པར་སྐྱེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་འགྲུབ་པའི་དོན་དུ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །དེ་ཡང་སྤངས་པ་ལ་ལྟ་བས་ཉོན་མོངས་པ་འཇིག་བྱེད་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་པའི་བར་མེད་པར་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་སྐྱེས་པ་ན། བག་ལ་ཉལ་དེ་ཉིད་ལ་ཁོང་ཁྲོ་སྤངས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དགུ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པ་བཅུ་གཅིག་སྤོང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། མ་དད་པ་དང༌། ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། སྒྱུ་དང༌། གཡོ་དང༌། མི་བརྟན་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང། བག་མེད་པ་དང༌། དྲེགས་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། འཆབ་པའོ། །དེ་དང་འདི་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་བག་ལ་ཉལ་དགུ་པོ་དེ་གཉིས། བག་ལ་ཉལ་མིན་བརྒྱད་དེ་འདི་ལྟར། མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་ཉིད་དོ། །དེང་འདི་སྟེ་ཉོན་མོངས་བཅུ་བདུན་སྤོང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཤེས་པ་གསུམ་པོ་འདི་སྐྱེའོ། །དེས་ན་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བདུན་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །གཞན་བདེན་པ་གསུམ་ལ་སོ་སོར་ཤེས་པ་གསུམ་གསུམ་སྐྱེའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཡང་དག་གྲུབ་པ་ན། ལུས་ལ་དམ་པ་དང༌། མཐར་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་སྤངས་པའི་འདོད་པས་བསྡུས་པའི་བག་ལ་ཉལ་བདུན་པོ་དེ་ཉིད་དང༌། བག་ལ་ཉལ་མིན་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉི་ཤུ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་བདུན་པོ་དེ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །དེའི་རྗེས་སུ་ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་ན། ལུས་དམ་པ། མཐར་འཛིན་ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་མཆོག་འཛིན་ཞེ་སྡང་སྤངས་པ་བག་ལ་ཉལ་དྲུག་དང༌། བག་ལ་ཉལ་མིན་བཅུ་གཅིག་ཟད་དེ། འདི་ལྟར། མ་དད་པ། ངོ་ཚ་མེད་པ། སྒྱུ་དང༌། གཡོ་དང༌། མི་བརྟན་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། བག་མེད་པ་དང༌། དྲེགས་
― DTG108_Page_0468 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། འཆབ་པའོ། །གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་བག་ལ་ཉལ་དྲུག་པོ་དེ་ཉིད་དང༌། བག་ལ་ཉལ་མིན་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟར། མ་དད་པ། ངོ་ཚ་མེད་པ། སྒྱུ་གཡོ། མི་བརྟན་པ། རྒོད་པ། བག་མེད། དྲེགས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་བཞི་པོ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །ཀུན་འབྱུང་གི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྗེས་སུ་འགོག་པའི་ཤེས་པ་ལ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཡང་དག་ཐོབ་པ་ན། དེ་ཉིད་ལ་རང་ལུས་དམ་པ། མཐར་འཛིན་ལྟ་བ་སྤངས་པ། འདོད་པས་བསྡུས་པའི་བག་ལ་ཉལ་བརྒྱད་དང༌། བག་ལ་ཉལ་མིན་ཉི་ཤུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཉི་ཤུ་ཉེར་བརྒྱད་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །དེ་རྗེས་སུ་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་སྐྱེས་ན། དེ་ཉིད་ལ་རང་ལུས་ལ་དམ་པ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་སྤངས་པ་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་བག་ལ་ཉལ་བདུན་དང༌། བག་ལ་ཉལ་མིན་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་ཉིད་དོ། །དེ་དང་འདི་སྟེ་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་བག་ལ་ཉལ་བདུན་དང་བག་ལ་ཉལ་མིན་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་བག་མེད་པའི་མཐར་ཐུག་པ་བརྒྱད་དོ། །དེ་འདི་སྟེ། ལམ་གྱི་ཤེས་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཅིག་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཤེས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བགྲངས་ན་ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་བཅུ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། འགག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་མ་ཐག་དུ་བཅུ་གསུམ་པ་ནི་འབྲས་བུའི་སེམས་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་བྱེད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་འབྲས་བུའི་སེམས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འབྲས་བུའི་སེམས་དེ་ཉིད་ནི། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་
― DTG108_Page_0469 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཁམས་ལ་ཆགས་བྲལ་ཕྱེད་པ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་སེམས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །བཅུ་གསུམ་པའི་སེམས་དེ་ཉིད་ནི། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་སེམས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པའི། གང་བཅུ་གསུམ་པའི་འབྲས་བུའི་སེམས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་འབྲས་བུའི་སེམས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཡང༌། དེ་ལས་བར་མེད་སྡུག་བསྔལ་ལ། །ཆོས་ཤེས་ཟག་པ་མེད་པ་ནི། །དེར་གནས་སོ་སོར་སྐྱེ་བོ་ཡི། །ས་མཚམས་ཤིན་ཏུ་རྒལ་བར་འགྱུར། །བརྒྱད་པར་འགྱུར་རོ་འགས་པ་ཡི། །འབྲས་བུ་དོན་དུ་རྒྱུན་ཞུགས་པའོ། །ཆོས་ཤེས་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཞེས། །དེ་ནས་ཤེས་པ་རྗེས་སུ་སྐྱེས། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་ཞི་བ་ཐབས། །གསུམ་ལ་བློ་གསུམ་རིམ་པས་སོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་བཅུ་གསུམ་པ། །ཤེས་པ་དག་པ་སྐྱོན་སྤོང་མིན། །སེམས་དེ་འབྲས་བུ་གསུམ་དུ་འགྱུར། །ཆགས་བཅས་ཕྱེད་བཅས་ཆགས་བྲལ་ལོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དོན་གང་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། འཇིག་རྟེན་པའི་མཆོག་དང་བཅུ་གསུམ་པ་འབྲས་བུའི་སེམས་དང་ཤེས་པ་བཅུ་གཉིས་དང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་བྱ་རྣམས་རྣལ་འབྱོར་པས་མངོན་སུམ་དུ་རྟོགས་པའོ། །ཡང༌། འདི་རུ་དེ་སྙེད་མངོན་རྟོགས་ནི། །ཤེས་བྱ་མཉམ་རྟོགས་ཉིད་ཅེས་གསུངས། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། མཐོང་བའི་མངོན་རྟོགས་དང༌། སྤངས་པའི་མངོན་རྟོགས་དང༌། མངོན་དུ་བྱེད་པའི་མངོན་རྟོགས་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མངོན་རྟོགས་དང་སྒོམ་པའི་མངོན་རྟོགས་སོ། །ཡང་དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་རུ་འདོད། །མཐོང་བ་དང་ནི་སྤོང་བ་དང༌། །མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་ཤེས་དང་བསྒོམ་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མཐོང་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། དམིགས་སུ་འཛིན་པའི་མཐོང་བ་དང༌། །མངོན་པར་འཛིན་པ་མཐོང་བ་དང༌། །དོན་གྱི་རྟོགས་པ་མཐོང་བ་དང༌། །མཚན་ཉིད་མཐོང་བའོ། །སྤོང་བ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། རྣམ་པར་རེངས་པའི་སྤོང་བ་དང༌། བདུན་
― DTG108_Page_0470 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་སྤོང་བ་དང༌། འགྲིབ་པའི་སྤོང་བ་དང༌། འགོག་པའི་སྤོང་བའོ། །མངོན་དུ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་རྙེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ་སོར་རྟོག་པའོ། །ཡོངས་སུ་ནི་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཁྱེན་ཅིང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་འབྲལ་བ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ་སྟེ་རྣམ་པ་དགུའོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདོད་པའི་ཆགས་པ་བྲལ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་པ་བྲལ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གཟུགས་མེད་པའི་ཆགས་པ་བྲལ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་བསྒོམ་པ་སྒོམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། སྐྱེ་བ་སྒོམ་པ་དང༌། ཀུན་དུ་བརྟེན་པ་སྒོམ་པ་དང༌། སྤས་པ་སྒོམ་པ་དང༌། རྣམ་པར་ལྡོག་པ་སྒོམ་པའོ། །འདིར་བཅུ་གསུམ་པས་འབྲས་བུ་སེམས་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་སྲིད་པ་ཐ་མ་ལན་བདུན་པའོ།། ཐོག་མཐའ་མེད་པའི་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ལས། སྲིད་པའི་རྟེན་བདུན་ཕྲག་བཞི་ཉིད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་བདུན་ཕྲག་བཞི་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། མིའི་སྲིད་པ་བདུན་དང༌། མིའི་བར་གྱི་སྲིད་པ་བདུན་དང༌། ལྷ་རུ་སྲིད་པ་བདུན་དང༌། ལྷའི་བར་མའི་སྲིད་པ་བདུན་ནོ། །འདིར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་སེམས་ལ། འབྲས་བུ་བསྡུས་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ལམ། ཟག་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང༌། དེའི་བཅུ་གསུམ་པ་འབྲས་བུ་སེམས་ལས་ཕ་རོལ་དུ་འདོད་པས་བསྡུས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན། གང་ལས་ཟག་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་ལམ་ཐོབ་པ་དེ་འགག་གོ །ཆ་ཤས་ལྷག་མ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང༌། བསམ་གཏན་ལམ་གྱི་འབྲས་ཐོབ་པ། །ཉམས་འགྱུར་འདིར་ཡང་འགའ་ཞིག་གོ །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་འབྲས་ཐོབ་པའི། །ཉོན་མོངས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིས་ནི་ལམ་རྣམ་པ་གཉིས་གསུངས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། ཟག་པ་དང་
― DTG108_Page_0471 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། བཟོད་པ་སྤྱད་པ་དང༌། མིང་གི་འདུ་ཤེས་དང༌། མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཆོས་མཆོག་གོ །ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་ནི་གཉིས་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་བཅུ་གཉིས་བཤད་ཟིན་ཏོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་བཤད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེའི་རྗེས་སུ་རྣལ་འབྱོར་པ་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཐོབ་པ་དེས། དེ་བཞིན་དུ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་བག་ལ་ཉལ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་བའི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་རྣམས། འདུན་པ་ཆགས་པ་སྤང་བ་དང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་སྤང་བ་དག་གི་རྩ་བ་མེད་པས་ན་ཅི་བྱེད་ཅེ་ན། བརྗོད་དེ། ཅི་སྲིད་དུ་འཁོར་བ་འཇུག་པ་དེ་སྲིད་དུ་སྡུག་བསྔལ་འཇུག་གོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་བག་ལ་ཉལ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར། མཐོང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཡང་དང་ཡང་དུ་རྩོལ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གོམས་པའི་དོན་དུ་རྩོམ་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གང་བསྒོམ་པའི་ལམ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་གཞན་གང་ཡང་རུང་བ་དང་དམིགས་སུ་འཛིན་པ་དང་མངོན་པར་ངེས་འཛིན་དག་གི་བརྩམས་པས་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ཡན་ལག་ཅན་ནོ། །གང་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་རགས་པ་དང་ཞི་བའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པས་དམིགས་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གང་དག་གི་མཚན་མ་འམ་ཡོངས་སུ་དག་པས་མངོན་པར་ངེས་འཛིན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཞེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཀྱང་སེམས་གསུམ་ཉེ་བར་བསམས་པས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་སྤོང་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཞེན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་སྐྱེ་བའི་ཆ་དང༌། གནས་པའི་ཆ་དང་འགག་པའི་ཆ་རྣམས་བསྡོམས་མས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་སྤོང་བའོ། །གསལ་བའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་སྐྱེ་བའི་ཆ་གཉིས་ཀྱི་འདོད་པས་བསྡུས་པ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྤང་བྱ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའོ། །
― DTG108_Page_0472 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤོང་པའོ། །དུས་གཅིག་ཏུ་ཁམས་གཉིས་སམ་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་སྤོང་བ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལ་འདོད་པས་བསྡུས་པའི་འདོད་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་བག་ལ་ཉལ་མིན་ཉི་ཤུའི་མཚན་ཉིད་དག་གི་ཉོན་མོངས་པའི་ཕུང་པོ་ཀུན་དུ་བཟླུམས་པ་རྣམས། ལམ་གྱི་དབང་གིས་ཆ་བཅུར་ཕྱེ་བའི། ཆ་དང་པོ་གསུམ་སྤངས་པ་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མ་ལན་བདུན་པར་འགྱུར་རོ། །ཆ་བཞི་པ་ཀུན་ཐོབ་པ་ནི་རིགས་ནས་རིགས་སོ། །བཞི་པ་དང་ལྔ་པ་སྤོང་ཞིང་སྤངས་པ་ནི་རིགས་ནས་རིགས་ཁོ་ནའོ། །ཆ་དྲུག་པ་ཐོབ་པ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚེ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་འགག་པའོ། །ཆ་བདུན་པ་ཡང་འདི་ཉིད་དོ། །ཆ་ཕྱི་མ་གསུམ་སྤོང་བ་ནི་ས་བོན་གཅིག་པའོ། །འདོད་པས་བསྡུས་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པ་ནི་གོང་དུ་འཕོ་བ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་འདོད་ཆགས་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཐག་ལ་ཉལ་དང༌། མ་དད་པ་དང་ངོ་ཚ་མེད་པ་སྒྱུ་དང་གཡོ་དང་མི་བརྟན་པ་དང་རྒོད་པ་དང་བག་མེད་པ་དང་དྲེགས་པ་དང་ཁ་ཟས་ཀྱིས་རྒྱགས་པའི་མཚན་ཉིད་བག་ལ་ཉལ་མིན་རྣམས་ཀུན་ནས་བཟླུམས་ཏེ། གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་སྔོན་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཅུར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆ་དང་པོ་གསུམ་སྤངས་པ་ནི་གོང་དུ་འཕོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆ་གཞན་གཉིས་སྤངས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་དང་བཅས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར། གཞན་ཆ་གཉིས་སྤངས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །གཞན་ཡང་ཆ་གཉིས་སྤངས་པ་ནི་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཆ་བཅུ་པ་ཐོབ་པ་ནི་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ཆ་བཅུ་པ་བར་དུ་སྤངས་པ་ནི་ཁམས་གཉིས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་བག་ལ་ཉལ་དང་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་བདུན་དྲེགས་པ་དང་བཅས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་སྔོན་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཅུར་བྱའོ། །གང་ཟག་ཀྱང་བཞི་
― DTG108_Page_0473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྤངས་པའོ། །གལ་ཏེ་གཟུགས་མེད་པ་ལ་ཆགས་བྲལ་བར་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མེད་དམ། མེད་པ་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་དུ། གཟུགས་མེད་ཁམས་སུ་གཟུགས་བྲལ་ཕྱིར། །བགྲོད་བྱ་ཡུལ་དག་མེད་པའི་ཕྱིར། །བར་མའི་སྲིད་པ་མེད་པའོ། །དེས་ན་བར་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མེད་པའོ། །ཡང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཆགས་པ་ཀུན་བྲལ་ཕྱིར། །གཟུགས་མེད་པ་ལ་བར་སྲེད་མེད། །གང་དང་དེ་རུ་ཡོད་མིན་པས། །མྱ་ངན་འདའ་མེད་པར་སྲིད་འདིར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །སྤངས་པའི་གང་ཟག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཅི་བཞིན་ནོ། །ཐ་མའི་ཆ་གསུམ་མ་ནི་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ་ཞེས་པ་ནི་ཁྱད་པར་རོ། །འདིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་གང་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། དེ་ལ་འདོད་པས་བསྡུས་པ་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་རྣམས། །དེའི་ཆ་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས། །མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན། འདོད་པས་བསྡུས་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའོ། །གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་རྣམས། དེའི་ཆ་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བསྒོམ་པས་སྤོང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའོ། །གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་དེ་བཞིན་དུ་བསམ་པས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་བསྒོམ་པས་སྤོང་བར་བྱ་བ་རྣམས་སྤོང་ངོ༌། །ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པས་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་སྐྱེའོ། །འདིར་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཁམས་གསུམ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་འགགས་པ་ན་འབྲས་བུ་ཐ་མ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་བོ། །ཁམས་གསུམ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ནོ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར། ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། གནས་པ་མི་སྐྱོབ་པ་དང༌། མངོན་དུ་
― DTG108_Page_0474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པའི་སྐལ་པ་ཅན་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་སྐལ་པ་ཅན་གང་ཡིན་པའོ། །འཆི་བར་སེམས་པའི་སྐལ་པ་ཅན་ནི་གང་བདག་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་པའི་སྐལ་པ་ཅན་ནོ། །རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་སྐལ་པ་ཅན་ནི་གང་འབྲས་བུ་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་སྐལ་པ་ཅན་ནོ། །གནས་པར་རྟོག་པ་ནི་གནས་པའི་སྐལ་པ་ཅན་མི་ཉམས་ཤིང་མངོན་དུ་མི་བྱེད་པའོ། །མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སྐལ་པ་ཅན་ནི་གང་མི་གཡོ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སྐལ་པ་ཅན་ནོ། །མི་གཡོ་བ་ནི་གང་གིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེད་པའོ། །མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟར། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། རང་རྒྱལ་གྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །གལ་ཏེ་མི་གཡོ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པ་མི་གཡོ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱིའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པ་མི་གཡོ་བ་ནི་རང་རྒྱལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱིའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐེ་ཚོམ་མི་སྐྱེ་བར་ཤེས་པ་མི་གཡོ་བ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་འབྲས་བུ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡིན་གྱི་དགྲ་བཅོམ་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཏེ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་ལས་ཞེས་བརྗོད་པ་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ནི་གང་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ནས་བསྙེལ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ལུང་ལས་འབྲས་བུ་བཞི་བརྗོད་དེ། འདི་ལྟར། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ། །འདིར་འབྲས་བུ་ལ་མང་དུ་བཤད་པ་འགལ་ལོ་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། འགལ་བ་ནི་མེད་དེ། ཅིག་ཤོས་རྣམས་ནི་འབྲས་བུ་བཞི་ཡི་ཁྱད་པར་ཡིན་འདོད་པས། །འབྲས་བུ་རྣམས་ནི་མང་པོར་འགྱུར་མིན་ཁྱད་པར་ཉེར་སྐྱེ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟ་ན་འབྲས་བུ་གང་གི་ཁྱད་པར་གང་ཡིན་ཞེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་རིགས་ནས་རིགས་སོ། །ས་བོན་གཅིག་པ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ཕྱིར་མི་
― DTG108_Page_0475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འོང་བའི་ཁྱད་པར་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གོང་དུ་འཕོ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང་བཅས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྤངས་ཏེ་བཞི་པོ་དེ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཁྱད་པར་དགུའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་སྔོན་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་མཐོང་ལམ་གྱི་སྤང་བྱ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ལ་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་ཁྱད་པར་མེད་དོ། དེ་སྲིད་དུ་འདི་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རིམ་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལམ་གྱིས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་སྤངས་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་བཅུ་གསུམ་ལ་འབྲས་བུའི་སེམས་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་འདི་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། རིགས་ནས་རིགས་སུ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དག་ནི་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ལུས་པ་སྤངས་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་བཅུ་གསུམ་པའི་སེམས་ཕྱིར་མི་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་འདི་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་པོ་ས་བོན་གཅིག་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་པ་དག་གི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་ཁམས་གཉིས་ལ་ཆགས་བྲལ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་བཅུ་གསུམ་པའི་སེམས་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྱོགས་འདི་ལ་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལྔ་པོ་མེད་དོ། །འདོད་པའི་ཁམས་སུ་བར་མ་དོར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྤངས་ཏེ། ལྷག་མ་ལུས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་བཞི་ཉིད་དོ། །དེས་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལམ་གྱི་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ཉིད་དོ། །གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་ནུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་
― DTG108_Page_0476 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་སོ། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་ནི་ཁམས་གསུམ་ཀའི་སྤོང་བའོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ལུགས་བཟང་པོའོ། །འདི་ནི་དེ་སྲིད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ལོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ནི་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལམ་གྱི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དག་ན་སྤྱོད་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ནས། དེའི་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་སྤང་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཏེ། འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་སྤངས་ཏེ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་གསུམ་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱད་པས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ནས་དགའ་ལྡན་དུ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་བགྱིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་ལ་ཞུགས་ཏེ་ལྷའི་བུའི་བདུད་བཏུལ་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་དང་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པར་གཟིགས་ནས། བཟོད་པ་སྤྱད་པ་ལ་སོགས་པ་རྫོགས་པར་བྱས་ཏེ། ཁམས་གསུམ་གྱི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་སེམས་བཅུ་གསུམ་པ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའོ། །བཅུ་བཞི་པ་ལ་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་གཟུགས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའོ། །སེམས་བཅོ་ལྔ་ལ་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པས་སྤངས་པར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་བགྱིས་ནས། སེམས་བཅུ་དྲུག་པ་ནི་བརྩལ་བྱ་ཡིན་པས་ལམ་མོ། །མི་སློབ་པ་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ཏེ་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པའི་སེམས་སོ། །དེ་ཀུན་དུ་སྒྲུབ་པས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་བཅུ་གཉིས་པ་དང་བཅུ་གསུམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་བཞི་དང་སྟེ་བཅུ་དྲུག་གིས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གནས་སོ་ཞེས་སོ། །ཡང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱི་ཆས། །ཟག་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་ནུས་ཀྱང༌། །མི་སྲིད་ཕྱིར་ན་དེ་དེས་མིན། །
― DTG108_Page_0477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་གསུངས་སོ། །འདིའི་དོན་ནི། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །སེམས་ཀྱི་ཆས་ཞེས་པ་ནི། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་ཆ་ཤས་ཀྱིས་སོ། །ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའོ། །ནུས་ཞེས་པ་ནི་དོན་བྱེད་པའོ། །དེ་དེས་མིན་ཞེས་པ་ནི་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་མི་སྤོང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་ལས་ཤེ་ན། མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་སོ། །འོ་ན་མི་སྲིད་པའི་དོན་གང་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། གཞན་གྱིས་གཞན་མིན་གོམས་པ་ལས། །གཅིག་གི་སྤོང་མིན་ཁམས་གཉིས་ཀྱི། །སྐལ་མི་མཉམ་མིན་དེ་ཡི་ཕྱིར། །སངས་རྒྱས་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་ཉིད། །ཅེས་སོ། །འདིའི་དོན་ནི་གང་ལས་གཞན་གྱིས་སྤོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ནུས་ཀྱང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོ་ན་སེམས་ཀྱི་ཆ་ཤས་གཅིག་གིས་རང་རྒྱུད་ཀྱི་སེལ་ལམ་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། གོམས་པ་ལས་གཅིག་གིས་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་སྤོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ལས་གོམས་པ་ཡིན་ཀྱང་སེམས་གཅིག་གིས་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤོང་བ་ནི་མི་སྲིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི། སྐལ་བ་མི་མཉམ་པ་སྟེ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ནི་མི་སྲིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་སྟེ་བཅུ་གསུམ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འོ་ན་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལམ་གྱིས་སྤོང་ངམ་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། འཕགས་པ་ནི་ལམ་གཉིས་ཀ་དང་འདོད་པས་བསྡུས་པ་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤོང་བའོ། །འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལམ་གྱི་འདོད་པས་བསྡུས་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤོང་བའོ། །གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཉིད་ཀྱིས་སྤང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོ་ན་ཕྱི་དང་འཕགས་པའི་ལམ་དག་རྣམ་པའི་ཁྱད་པར་གང་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། ཞི་བ་དང་རགས་པའི་རྣམ་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལམ་མོ། །འདི་ལྟར། འདོད་པའི་ཁམས་ནི་རགས་པའོ་
― DTG108_Page_0478 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་པ་ནི་རགས་པའི་རྣམ་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་ཞི་བའོ་ཞེས་པ་ནི་ཞི་བའི་རྣམ་པའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལམ་ལ་རྣམ་པ་མང་ངོ༌། །འཕགས་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟར། མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་དང༌། རྒྱུ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པའི་རྣམ་པའོ། །འདི་ནི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་ཏེ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །ཡང༌། དད་བརྩོན་དྲན་པ་ཤེས་རབ་དང༌། །ཏིང་འཛིན་ལ་སོགས་སྔོན་འགྲོ་བའོ། །ལམ་ནི་ཟག་པ་ཀུན་སྤོང་བ། །གང་གིས་སྟོང་པའི་ཕྱིར་རྒོལ་རྣམས། །ཞེས་གསུངས་པའི་ལམ་འདི་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་མོ། །གང་གིས་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་གྱིས་སོ། །སྟོང་པ་ཞེས་པ་ནི་མ་ཚང་བའོ། །ཕྱིར་རྒོལ་ཞེས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་པའི་གྲོལ་བས་མངོན་པར་ང་རྒྱལ་བ་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་དང༌། དྲང་སྲོང་བྱས་དང་བ་ཤི་སྟ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ལམ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་འདོད་ཁམས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་གཟུགས་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་སྟེ། ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །འཕགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེ་ཉིད་གང་གང་གི་ཚེ་གཟུགས་ཁམས་ལ་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ཉེ་བར་སྐྱེའོ། །འོ་ན་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་འཕགས་པ་འདི་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། དེ་ལྟར་ཡང་རབ་ཏུ་འབར་བའི་ལྕགས་ཀྱི་གོང་བུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ཆེ་བའི་བུད་ཤིང་དུ་བཅུག་པ་ན། བུད་ཤིང་དེ་རྣམས་མ་ལུས་པར་བསྲེགས་ཏེ་ཐལ་བར་གྱུར་པ་ཡང་བུད་ཤིང་གི་ཀུན་དུ་ཚང་བ་ཉིད་རིམ་གྱིས་བསིལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལྕགས་ཀྱི་གོང་བུ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱི་མེ་ཀུན་དུ་འབར་བ། ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་ཕུང་པོ་ཆེས་ཡང་ཆེ་བ་མཐོང་བ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བར་བཅུག་པ་ན། དེ་རྣམས་མ་ལུས་པ་མཐར་ཐུག་པ་བསྲེགས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བུད་ཤིང་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཡང་ཀུན་དུ་འབར་བ་ཉིད་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་གནས་པ་མི་སློབ་པའི་ལམ་གྱི་མེའི་ལྷག་མ་ཡིན་པས་སོ། །རིམ་གྱིས་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ལུས་པ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་ནས་རང་གི་ལུས་བོར་ཏེ་ཕུང་
― DTG108_Page_0479 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བགྲོད་པས་བསིལ་བར་འགྱུར་བའོ། །རབ་ཏུ་འབར་བའི་ལྕགས་གོང་བཞིན། །ཉོན་མོངས་བུད་ཤིང་ཀུན་བསྲེགས་པས། །དགྲ་བཅོམ་ལྷག་བཅས་ལ་གནས་པ། །རིམ་གྱིས་བསིལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཚེ་ཕུང་པོ་མེད་པ་ཡིའང༌། །དེ་ཡི་སྔོན་མའང་འགག་འགྱུར་ཏེ། །སྡུག་བསྔལ་གཞན་ནི་མི་སྐྱེ་སྟེ། །རྒྱུ་རྣམས་ཡང་དག་ཟད་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟར་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཐོབ་པ་ན། ཅི་ལྷ་འམ་མི་འམ་གཞན་ཞེས་ཅི་ལྟར་ཐ་སྙད་བྱ་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་བས་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་གནས་པ་མེད་དོ། །འགྲོ་བ་མེད་པས་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ལྡོག་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷ་དང་མི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཐ་སྙད་ཀྱི་རྟེན་ནི་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་འདིའམ་གཞན་ཞེས་པའི་ཐ་སྙད་ནི་འགྲོ་བ་འདི་ལས་ལྡོག་པའོ། །དཔེར་ན་མེའི་སྲེག་བྱེད་ལ་སོགས་པའི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ནི་བུད་ཤིང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་གང་ཟག་ལ་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང༌། ཐ་སྙད་བྱ་བ་མ་ལུས་པ། །དེ་ཡི་རྟེན་ནི་འགྲོ་དངོས་སོ། །འགྲོ་བ་མེད་ཕྱིར་ལྡོག་པ་སྟེ། །བུད་ཤིང་ཟད་པའི་མེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་ཡང་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འདི་ནི་གཅིག་ཉིད་དམ་གཞན་ཉིད་གང་གིས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་མ་ཡིན་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་ཐམས་ཅད་དུ་གྲངས་ལས་འདས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐ་སྙད་མེད་པ་ཅི་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། ཐ་སྙད་ཡོད་དེ། འོན་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཐ་སྙད་བྱར་མེད་དོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཐ་སྙད་དུ་བྱའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པའི་ཐ་སྙད་ནི་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང༌། གྲོལ་བ་ཞི་བ་བདུད་རྩི་སོན། །སྐྱོན་མེད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས། །སངས་རྒྱས་བདེ་གཤེགས་སྐྱོབ་པ་རྣམས། །དེ་ཚེ་བརྗོད་ཀྱི་གཞན་དུ་མིན། །ཞེས་སོ། །འདིར་མདོར་བསྡུས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་
― DTG108_Page_0480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བག་ལ་ཉལ་ཅི་ལྟ་བུ་བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། རླན་ཅན་རབ་ཀྱི་རྡུལ་བཞིན་དུ། །བག་ལ་ཉལ་འདི་རྣམས་ཁམས་གསུམ་དུ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་རྗེས་སུ་ཐིམ་ཞིང་འབྲེལ་པར་འགྱུར་བས་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང༌། ཁམས་གསུམ་དུ་བག་ལ་ཉལ་དང༌། །འབྲེལ་ཕྱིར་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བརྗོད། །ཞེས་གསུངས་སོ། །བག་ལ་ཉལ་མ་ཡིན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཙམ་ཡིན་པས། །དེ་བཞིན་དུ་བག་ལ་ཉལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་བག་ལ་ཉལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བག་ལ་ཉལ་ནི་ཡང་གང་ལས་དེ་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་ཉལ་ཞིང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འཕེལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟར། སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སེམས་དང་མི་ལྡན་པའོ། །ཡང༌། དེ་ནི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། །མི་ལྡན་དག་ཏུ་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འོ་ན་སེམས་དང་ལྡན་པའི་དོན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། དཔེར་ན་གྲོག་མཁར་གྱི་བརྟེན་པའི་མཐའ་ནི་རྣམ་པར་བརྟེན་པ་སྦྱང་དཀའ་བ་གྲོག་མ་རྣམས་ཀྱི་གནས་རང་གི་མཁར་མཐོ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མི་ལྡན་པའི་བག་ལ་ཉལ་ནི། དེ་ནི་རྣམ་པར་བརྟེན་པ་སྦྱང་དཀའ་བ་ཉེས་པ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པའོ། །གང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་སྤངས་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱང་བརྒྱལ་བ་དང་གཉིད་མཐུག་པོ་ལོག་པ་ཡང་སེམས་མེད་པའི་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་པ་ཡང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡང་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཀྱང་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཡང༌། དེ་རྣམས་ནི་མི་ལྡན་པའི་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་བཤད་དོ། །དཔེར་ན་གྲོག་མཁར་རྣམས་ཀྱི་རྩེ་མོ་ནི་རྣམ་པར་མི་བརྟེན་པ་སྦྱང་སླ་བ་རང་གི་རྟེན་ལས་ཀུན་དུ་བཞེངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་བག་ལ་ཉལ་ལམ། ཉོན་མོངས་པ་གཞན་ནམ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟག་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཙམ་དང་སྦྱང་སླ་བ་རང་གི་རྟེན་དུ་རྟོགས་པའི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང༌། མི་ལྡན་པ་ཡི་ལྷག་བརྟེན་དོན། །གྲོག་མཁར་རྣམས་ཀྱི་སྟེང་བཞིན་འདོད། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་
― DTG108_Page_0481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ། ལྡན་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཙམ། །གོ་བྱ་གྲོག་མཁར་ཅོག་བཞིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་མི་ལྡན་པའི་བག་ལ་ཉལ་ནི་རྟག་ཏུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ཅི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྟག་ཏུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ནི་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟར། ཡུལ་དང༌། ཡུལ་ཅན་ཕྲད་པ་དང༌། །མི་ལྡན་པའི་བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །གང་ལས་འདི་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ཚང་བའོ། །རྒྱུ་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ནི་རེས་འགའ་བ་ཡིན་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང༌། ཡུལ་ནི་ཡུལ་ཅན་གྱིས་ཐོབ་དང༌། །མི་ལྡན་བག་ལ་ཉལ་རྟེན་དང༌། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་ཡིད་བྱེད་དང༌། །གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་འཕགས་པའི་ལམ་མམ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལམ་གྱིས། ཅི་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྤོང་ངམ་མི་ལྡན་པ་སྤོང་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། མི་ལྡན་པ་རྣམས་སྤོང་སྟེ། ལྡན་པའི་ས་བོན་གྱི་གནས་ཡིན་པ་དང༌། སྒྲུབ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དང་རྣམ་པར་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་སྤངས་པ་ལས་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཉིད་སྤོང་བའོ། །ས་བོན་ཟད་པ་ལས་མྱུ་གུ་རྣམས་བཞིན་ནོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་པའི་ལུང་གི་ཚུལ་ལས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་པའོ།། །།བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པའི་ལམ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་མང་སྟེ། འདི་ལྟར། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང༌། མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་རྣམས་དང༌། ཟད་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་དང་ཡེ་ཤེས་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང༌། ནོར་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྤྱན་རྣམས་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། དབང་དུ་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཚོར་བ་སེམས་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་
― DTG108_Page_0482 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། འདུན་པ་དང༌། ལྷག་པར་མོས་པ་དང༌། དད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང༌། བག་ཡོད་པ་དང༌། སྐྱོ་བ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། མི་འཚེ་བ་དང༌། ངོ་ཚ་བ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། བཟོད་པ་རྣམས་ཏེ་འདི་དག་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟར། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་གཉིས་ལས་སྦྱིན་པ་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟར། མཆོད་པའི་ཆེད་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། །རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཆེད་དུ་སྦྱིན་པའོ། །རྒྱུ་བཞིས་སྦྱིན་པ་ངན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། རྙེད་པ་འདོད་པས་སྦྱིན་པ་དང༌། འཇིགས་པས་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆགས་པས་སྦྱིན་པ་དང༌། བརྟེན་པའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པའོ། །ཡང་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། ཡང་དག་མིན་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྦྱིན་པའོ། །དང་པོ་ལ་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟར། འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། བདག་ལ་བྱིན་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། བདག་ལ་སྟེར་བར་འགྱུར་བས་སྦྱིན་པ་དང༌། བདག་གི་སྔོན་མ་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་པས་སྦྱིན་པ་དང༌། སྔོན་མ་ཞེས་པ་ནི་ཕ་དང་མེས་པོ་དང་ཡང་མེས་རྣམས་ཀྱིས་བྱིན་པས་སྦྱིན་པའོ། །བདེ་འགྲོའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། གྲགས་པའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པའོ། །ཡང་དག་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། སེམས་བརྒྱན་པའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ཚོགས་ཀྱི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། དམ་པའི་དོན་ཐོབ་པའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པའོ། །སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། གྲོལ་བ་འབྲས་བུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཐར་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དོན་དུ་བསྔོས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དུ་བསྔོས་པའོ། །རྒྱུ་བརྒྱད་ཀྱིས་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། ཞིང་དང༌། དངོས་པོ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌།
― DTG108_Page_0483 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལས་གཞན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། རྟེན་དང༌། མང་དུ་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལས་སོ། །དེ་ལ་ཞིང་ཞེས་པ་ལ་ཁྱད་པར་བཞིས་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། འགྲོ་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ལ་འགྲོ་བའི་ཁྱད་ནི་མང་སྟེ། འདི་ལྟར། དུད་འགྲོ་ལ་བྱིན་པས་བརྒྱ་འགྱུར་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བར་གྱུར་པའི་མི་ལ་བྱིན་པས་སྟོང་འགྱུར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོར་འགྱུར་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི། ཉེ་བར་ལྷག་པའི་དངོས་པོ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟར། ཕྱོགས་བཞིའི་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་གྱི་ཆེད་དུ་ཀུན་དགའ་ར་བ་རྩོམ་པ་དང༌། ཀུན་དགའ་ར་བ་དེར་གཙུག་ལག་ཁང་བཞེངས་པ་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་དེར་ཉལ་སྟན་ཁྲི་སྟན་སྦྱིན་པ་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་དེར་རྟག་ཏུ་ཟས་སྦྱིན་པ་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་དེར་འོང་བ་དང༌། འགྲོ་བའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་དེར་དགེ་སློང་ནད་པའི་ཕྱིར་རམ་ནད་པའི་ཉེ་གནས་ཀྱི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་དང༌། གཙུག་ལག་ཁང་དེར་བསིལ་དུས་དང་སྤྲིན་ཁེབས་དུས་སམ། རླུང་གི་དུས་སམ་ཆར་གྱི་དུས་སུ་ཟས་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པའོ། །ཕན་འདོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། མ་དང༌། ཕ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་བརྒྱད་དེ་འདི་ལྟར། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མ་དང༌། དགེ་ཚུལ་དང༌། དགེ་ཚུལ་མ་དང༌། སློབ་བཞིན་མ་དང༌། དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང། བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཅན་ནོ། །ཡོན་ཏན་ཅན་སྦྱིན་གནས་ཀྱི་ཞིབ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་དང༌། གང་ཟག་ཁྱད་པར་ཅན་ནོ། །དངོས་པོ་ཞེས་པ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། དངོས་པོ་གྱ་ནོམ་པ་དང༌། དངོས་པོ་རབ་ཏུ་མང་པོ། ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར། མདོག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། དྲི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རེག་བྱ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། དུས་སུ་བདེ་བར་བྱེད་པའོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ནི་ལྔ་སྟེ། དད་པས་སྦྱིན་པ་དང༌། དམ་པར་བྱེད་པས་སྦྱིན་
― DTG108_Page_0484 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། རང་གི་ལག་ནས་སྟེར་བ་དང༌། དུས་སུ་སྦྱིན་པ་དང༌། ཉེ་བར་གནོད་པ་མེད་པར་སྦྱིན་པའོ། །བསམ་པ་ལས་འབྲས་བུ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བསམ་པས་སྦྱིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །འདི་ལས་གཞན་སྦྱིན་པ་དམན་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། བདེ་འགྲོའི་དོན་དུ་སྦྱིན་པ་དང༌། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྦྱིན་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་སྦྱིན་པ་ནི། དཔེར་ན་སྦྱིན་བྱེད་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པས་སྦྱིན་པའོ། །བརྟེན་ནས་སྦྱིན་པ་ནི། དཔེར་ན་སྦྱིན་བྱེད་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཆགས་བྲལ་དུ་གྱུར་པས་སྦྱིན་པའོ། །ལན་མང་དུ་བྱེད་པས་སྦྱིན་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། གང་གི་ཚེ་ཡང་དང་ཡང་དུ་གོམས་པས་སྦྱིན་པ་དང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་བརྟགས་ཏེ་སྦྱིན་པའོ། །སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་སྦྱིན་པ་ནི་གཉིས་ཏེ་འདི་ལྟར། རང་རིགས་བྱས་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། གཞན་བྱེད་དུ་བཅུག་པའི་སྦྱིན་པའོ། །འདི་ནི་སྦྱིན་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམས་སོ། །ཡང་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟར། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པའོ། །འདི་རྣམས་སུ་ཐབས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང༌། མཁས་པའི་སྦྱིན་པ་དག་བསྡུས་ཏེ་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཞེས་གཞན་དག་གོ །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། དོན་སྦྱིན་པ་དང༌། དོན་མཆོག་སྦྱིན་པ་དང༌། ཡན་ལག་སྦྱིན་པ་དང༌། ཡན་ལག་མཆོག་སྦྱིན་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་རྣམ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། ཐབས་བཤད་པ་དང༌། མཁས་པར་བྱ་བ་ལ་གཞན་སྦྱོར་བའོ། །སྦྱིན་བྱ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཆང་དང༌། དུག་དང༌། མཚོན་ཆའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། ལུས་ཀྱི་དང༌། ངག་གིའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། འདོད་པས་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པའོ། །ངག་གི་ལས་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟར། བརྫུན་སྨྲ་བ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ཚིག་ཕྲ་མ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ཚིག་རྩུབ་པོ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ངག་ཀྱལ་པ་ལས་ལྡོག་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་འདི་ལྟར། སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་ལ་སོགས་པའི་
― DTG108_Page_0485 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ངོ་བོ་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཚོགས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟར། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་བསྙེན་མའི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་ཚུལ་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་ཚུལ་མའི་སྡོམ་པ་དང༌། བར་སློབ་མའི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་སློང་མའི་སྡོམ་པ་དང༌། བསྙེན་གནས་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །ཡང་སྡོམ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང༌། དབང་བསྐུར་བའི་སྡོམ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་སྡོམ་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པའོ། །ཚོགས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། ཉེ་བར་འཚེ་བ་རྣམ་རྟོག་གི་གཉེན་པོ་དབང་པོ་རྣམས་སྒོ་སྡོམ་པ་དང༌། ཉེ་བར་འཚེ་བརྟེན་ལས་སུ་མི་རུང་བའི་གཉེན་པོ་ཟས་ཀྱི་ཚོད་རིག་པ་དང༌། ཉེ་བར་འཚེ་བ་མངོན་པར་མི་བརྩོན་པའི་གཉེན་པོ་སྲོད་དང་ཐོ་རངས་ལ་མི་ཉལ་བར་སྦྱོར་བ་རྗེས་སུ་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། ཉེ་བར་འཚེ་བ་འགྱོད་པའི་གཉེན་པོ་ཤེས་བཞིན་ལ་གནས་པའོ། །སློང་བར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འདི་ལྟར། བརྣབ་སེམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མ་ཆགས་པའི་རང་བཞིན་བརྣབ་སེམས་མེད་པའོ། །གནོད་སེམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཞེ་སྡང་མེད་པའི་རང་བཞིན་མི་གནོད་པའི་སེམས་སོ། །ལོག་པར་ལྟ་བའི་གཉེན་པོ་མ་རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དྲི་མ་མེད་པ་ནི་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟར། སྐྱོན་མེད་པ་དང༌། མ་ཉམས་པ་དང༌། མ་འདྲེས་པ་དང༌། མ་ནོགས་པ་དང༌། ཐུན་ཚགས་མ་ཡིན་པ་དང༌། རང་དབང་ཅན་ནོ། །གནས་བརྟན་པ་ཆོས་མངོན་པ་པས་གསུངས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། སེམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། མི་འདའ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། སྡོམ་པའི་དོན་གྱིས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྤོང་བའི་དོན་གྱིས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་ལ་སྡོམ་པའི་དོན་གྱིས་ན་
― DTG108_Page_0486 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཡང་དག་པར་བསྡམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །སྤོང་བའི་དོན་གྱིས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི། རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཏེ་འདི་ལྟར། ངེས་པར་འབྱུང་བས་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གནོད་སེམས་མེད་པས་གནོད་སེམས་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྣང་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། མི་གཡེང་བས་རྒོད་པ་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཆོས་རྣམ་པར་བཞག་པས་ཐེ་ཚོམ་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མ་རིག་པ་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བས་མི་དགའ་བ་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོས་སྒྲིབ་པ་རྣམས་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བསམ་གཏན་གཉིས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་རྣམས་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པས་དགའ་བ་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པས་བདེ་བ་སྡུག་བསྔལ་དག་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཐོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། མི་རྟག་པ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་བདེ་བའི་འདུ་ཤེས་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བདག་མེད་པ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་བདག་གི་འདུ་ཤེས་སྤོངས་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཡིད་འབྱུང་བ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་དགའ་བ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཆགས་བྲལ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་ཆགས་པ་སྤོངས་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། འགོག་པ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་ཀུན་
― DTG108_Page_0487 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སོ་སོར་སྤོང་བ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཟད་པ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། འགག་པ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་ཀུན་དུ་འདུ་བྱེད་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་བརྟེན་པའི་འདུ་ཤེས་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་སྨོན་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་བདག་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ངེས་པར་མཐོང་བས་དཔའ་ཞུམ་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཡང་དག་པ་ཅི་ལྟ་བར་ཤེས་པ་མཐོང་བས་རྨོངས་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། འཚོ་བ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་གནས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་སོ་སོར་རྟོག་པ་མ་ཡིན་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་གྱིས་ལྟ་བ་དང༌། གནས་གཅིག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རགས་པ་རྣམས་སྡོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ལམ་གྱིས་བག་ལ་ཉལ་དུ་གཏོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐར་ཐུག་པའོ། །བཟོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གཞན་གྱིས་གནོད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པའོ།། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐར་ཐུག་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། གོ་ཆ་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་ཅན་དོན་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐར་ཐུག་པའོ། །བསམ་གཏན་ལ་
― DTG108_Page_0488 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། སེམས་ཅན་དོན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་བདེ་བ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་ནོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མཐར་ཐུག་པའོ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཀུན་རྫོབ་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པའོ། །ཡང་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱུའི་རང་བཞིན་དང༌། འབྲས་བུའི་ངོ་བོའོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཉི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། མོས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང། ས་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའི་འོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཐོས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་དང༌། བསམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་དང༌། སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ལ་སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ནི་དབྱེ་བ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཞི་གནས་ཀྱི་ངོ་བོ་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་རང་བཞིན་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ངོ་བོའོ། །འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པའོ། །འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པ་ནི་དྲི་བ་དགུ་དང༌། ལན་དགུས་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་བཞག་པ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་དྲི་བ་དགུ་ནི་འདི་ལྟར། ཤེས་རབ་གང་ཡིན། ཤེས་རབ་མཚན་ཉིད་ཅི། རོ་ཅི་ཡིན། ཉེ་བར་གནས་པ་ཅི། ཤེས་རབ་འདིའི་གོ་འཕང་གི་གནས་ཅི། ཤེས་རབ་ཕན་ཡོན་ཅི། ཤེས་རབ་ཅེས་པའི་དོན་གང་ཡིན། ཤེས་རབ་ཐོབ་པའི་ཉེ་བའི་རྟེན་དུ་ཡིན། ཤེས་རབ་དབྱེ་བ་དུ་ཞེ་ན། ལམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་གང་ཡིན་ཅེས་པ་བརྗོད་དེ། ཡིད་ཀྱིས་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཡང་ན་ཕན་པ་དང་མི་ཕན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡིད་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམ་པ་མང་དུ་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་ལས་གསུམ་སྟེ། དེ་ལ་སྨྲས་པ། ཤེས་རབ་གང་ཞེ་ན། གཅིག་མེད་པའི་སུམ་ཅུའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་བརྗོད་དེ། འདི་ལྟར། གང་ཤེས་རབ་བོ། །རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་མཚོན་པ་དང༌། ཉེ་བར་མཚོན་པ་དང༌། སོ་སོར་ཡང་དག་ཉེ་བར་མཚོན་པ་དང༌། རིག་པ་དང༌། མཁས་པ་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པ་དང༌། རྣམ་
― DTG108_Page_0489 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འབྲེལ་པ་དང༌། སེམས་ཉེ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་དང༌། ཆེན་པོ་དང༌། ཡིད་གཞུངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འདྲེན་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་མཐོང་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ལྕག་དང༌། ཤེས་རབ་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་སྟོབས་དང༌། ཤེས་རབ་མཚོན་ཆ་དང། ཤེས་རབ་གསལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་སྣང་བ་དང༌། ཤེས་རབ་སྒྲོན་མ་དང༌། ཤེས་རབ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌། མ་རྨོངས་པ་དང༌། ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །མཚན་ཉིད་ཅི་ཞེ་ན་སྨྲས་པ་བརྗོད་དེ། རིགས་པས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་པོ། །རོ་ཅི་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་བ་བརྗོད་དེ། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཤེས་རབ་པོ། །ཉེ་བར་གནས་པ་གང་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་བ་བརྗོད་དེ། ཀུན་ནས་མ་རྨོངས་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་ཤེས་རབ་པོ། །ཤེས་རབ་འདིའི་གོ་འཕང་གནས་སོ། །ཡང་ན་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གསལ་བའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་རོ་ནི་གཏིང་ཡོངས་སུ་དཔག་པའོ། །ཤེས་རབ་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་མ་རིག་པའི་མུན་པ་འཇོམས་པའོ། །ཤེས་རབ་དེའི་གོ་འཕང་གནས་ནི་སོ་སོར་ཡང་དག་པ་རིག་པ་བཞིའོ། །ཕན་ཡོན་གང་ཡིན་ཞེས་སྨྲ་བ་བསྡུས་ནས་བརྗོད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྤྱོད་བྱེད་བསམ་གཏན་ལ་འཇོག་བྱེད། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ལམ་རྣམས་སྒོམ་བྱེད་འབྲས་བུ་མཐོང་བར་བྱེད། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཤེས་རབ་གོང་མ་དགེ་སྤྱན་བླ་མེད་པ། །ཉམས་པའི་ཤེས་རབ་སེལ་ཅིང་བླ་མེད་ཤེས་རབ་འཕེལ། །ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་འཇུག་བྱེད་ཅིང༌། །འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཀྱིས་མི་གོས་པ། །ཤེས་རབ་ལྡན་པ་སྨྲ་བ་ན། །ལེགས་པར་སྨྲས་པ་ཤིན་ཏུ་སྲིད། །འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་གཞན། །གྲོལ་བ་གྲགས་པ་ཐོབ་པ་བདེ། །དོན་དང་རྩོལ་བ་དཔའ་བ་ཉིད། །ཤེས་རབ་ལྡན་པ་རྣམ་པར་རྟག །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ན། །མིང་དང་གཟུགས་ནི་སྟོན་པའོ། །སེམས་ཅན་སོ་སོར་བདེན་པ་སྟོན། །དེ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཅན་སྤྱོད་ཡུལ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་སྡིག་པ་སྤོང༌། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཆགས་དང་སྡང༌། །རྨོངས་དང་སྐྱེ་འཆི་མ་ལུས་པ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱལ་དཀའ་རྒྱལ་བར་བྱེད། །ཤེས་རབ་ཞེས་པའི་དོན་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། རབ་ཏུ་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཤེས་རབ་བམ། ཉེས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་སྤོང་
― DTG108_Page_0490 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་འདི་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །ཤེས་རབ་ཏུ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བའི་རྟེན་གང་ཞེ་ན་ཞེས་པ་བརྗོད་དེ། ཉེ་བའི་རྟེན་བཅུ་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟར། མདོའི་དོན་ཚོལ་བ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པ་མང་དུ་གཏམ་པ་ཉིད་དང༌། བཏེགས་གནས་སུ་གནས་པ་ཉིད་དང༌། བདེན་པ་ལ་རྟོག་པ་དང༌། དངོས་པོ་དང་རྣམ་པར་དྲང་བའི་བྱ་བ་ལ་གནས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་དང༌། བསམ་གཏན་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་དང༌། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་བྲལ་བའི་སེམས་ཉིད་དང༌། ཤེས་རབ་འཆལ་པའི་གང་ཟག་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་བསྟེན་པ་དང༌། དེ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པའོ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་བརྗོད་དོ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་དང་འབྲས་བུ་དང་མི་ལྡན་པ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱ་བ། འདུད་པར་བྱ་བ། ཀླུང་དུ་འབབ་པར་བྱ་བ། སྒྲིབ་པར་བྱ་བ། མཆོག་ཏུ་བཟུང་བ། ཉེ་བར་བསླང་བ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་བྱུང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ནི། ལམ་དང་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པ། དེ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ། སྦྱོར་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ། འདུད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ། ཀླུང་དུ་འབབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ། སྒྲིབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ། མཆོག་ཏུ་གཟུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ། ཉེ་བར་བླང་བ་མ་ཡིན་པ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ལ་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། བསམ་པའི་རང་བཞིན་དང༌། ཐོས་པའི་རང་བཞིན་དང༌། སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གཞན་ལས་མ་ཐོས་པར་རང་གི་ལས་ལས་ཤེས་པའམ། བདེན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཤེས་པ་སོ་སོར་ཐོབ་པའམ། བཟོའི་སྐྱེ་མཆེད་རིག་པའི་གནས་ལ་ཤེས་རབ་སོ་སོར་ཐོབ་པ་འདི་ནི་བསམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཅེས་བརྗོད་དོ། །དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་གཞན་ལས་ཐོས་ནས་ཤེས་རབ་སོ་སོར་ཐོས་པ་ནི་ཐོས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཅེས་བརྗོད་དོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་ནི་སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། སྐྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། མི་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །དེ་འདི་ཡིད་ལ་བྱས་པས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཕེལ་བའོ་ཞེས་པ་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་འདི་
― DTG108_Page_0491 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སྐྱེ་བ་ལ་མཁས་པའོ། །ཆོས་འདི་ཡིད་ལ་བྱས་པས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མངོན་པར་འཕེལ་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའོ་ཞེས་པ་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པའོ། །ཆོས་དེ་རྣམས་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །ཡང་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཀུན་དུ་འཕེལ་བར་བགྲོད་པ་དང༌། འགྲིབ་པར་བགྲོད་པ་དང༌། འགྲིབ་པར་འགྲོ་བ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ས་གསུམ་གྱི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་ཀུན་དུ་འཕེལ་བར་བགྲོད་པའོ། །གང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་བཞིའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགྲིབ་པར་བགྲོད་པའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང་དགྲ་བཅོམ་པས་བཞིའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ས་བཞིའི་བྱ་བ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་འཕེལ་བར་བགྲོད་པ་མ་ཡིན་པ་འགྲིབ་པར་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟར། རང་གི་ལས་ལས་ཤེས་པ་དང༌། བདེན་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་དང་ལྡན་པ་ཤེས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་རང་གི་ལས་ཀྱིས་ཤེས་པ་ནི་དངོས་པོ་བཅུའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ནི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང༌། །ཀུན་འབྱུང་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང༌། །འགོག་པའི་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང༌། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང༌། །འཕགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་པ་ལས་གང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། དཔྱོད་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། ཆོས་རྣམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའོ། །བདེན་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཤེས་པ་ནི། ཕུང་པོ་ལྔ་མི་རྟག་ཞེས་པའམ་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་པའམ་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་ལྟ་བའོ། །གང་དེ་ལྟ་བུའི་ངོ་བོ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་འདི་ནི་བདེན་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཤེས་པའོ། །ལམ་བཞིའི་ཤེས་རབ་ནི་ལམ་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ལ་ལམ་བཞི་ནི་འདི་ལྟར། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་འབྲས་བུའི་ལམ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ལམ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་
― DTG108_Page_0492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུའི་ལམ་མོ། །འབྲས་བུ་བཞིའི་ཤེས་རབ་ནི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་བཞི་ནི་འདི་ལྟར། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ། །ཡང་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ནི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའོ། །ལམ་དང་འབྲས་བུ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་བསྡུས་པའོ། །ཡང་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ལམ་བཞི་དང་འབྲས་བུ་བཞིའི་ཤེས་རབ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །དེ་ཆོས་ཤེས་པ་འདི་དང་ལྡན་པ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ཚུལ་ལེན་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། གང་ཁ་ཅིག་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་བདེན་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་བདེན་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་འདི་ཉིད་དོ། །གང་ཁ་ཅིག་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་བདེན་པ་མངོན་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བདེན་པ་མངོན་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ཉིད་དོ་ཞེས་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ལ་ཤེས་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའོ། །ཤེས་པ་འདི་གསུམ་མ་རྟོགས་པ་ལྷག་མའི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པའོ། །ཡང་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟར། གང་འཕེལ་བ་མ་ཡིན་ཞིང་འགྲིབ་པའི་ཤེས་རབ་ཡོད་དོ། །གང་ཉེ་བར་འཕེལ་ཞིང་འགྲིབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་རབ་ཡོད་དོ། །གང་འགྲིབ་པ་དང་འཕེལ་བ་དག་གི་ཤེས་རབ་ཡོད་དོ། །གང་འཕེལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་འགྲིབ་པ་མ་ཡིན་པ་དག་གི་ཤེས་རབ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་གང་དག་དགེ་བའི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་འགྲིབ་པ་ཡིན་ཞིང་ཉེ་བར་མི་འཕེལ་བའོ། །ལམ་བཞིའི་གང་ཤེས་རབ་དེ་ནི་ཉེ་བར་འཕེལ་ཞིང་འགྲིབ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་གང་དགེ་བའི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་འཕེལ་བ་ཡིན་ཞིང་འགྲིབ་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ས་བཞིའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ས་གསུམ་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལུང་མ་
― DTG108_Page_0493 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་འགྲིབ་པ་མ་ཡིན་ཉེ་བར་འཕེལ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། གང་སྐྱོང་ཞིང་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དག་གི་ཤེས་རབ་ཡོད་དོ། །གང་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང་སྐྱོ་བ་མ་ཡིན་པ་དག་གི་ཤེས་རབ་ཡོད་དོ། །གང་སྐྱོ་བ་དང་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་རབ་ཡོད་དོ། །གང་སྐྱོ་བ་མ་ཡིན་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དག་གི་ཤེས་རབ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་གང་གིས་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་བྲལ་བར་འགྱུར་བའི་ཤེས་རབ་དེ་ནི་མངོན་ཤེས་དང་བདེན་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་ཤེས་རབ་འདི་ནི་ཡིད་འབྱུང་ཞིང་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འདོད་པ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་བདེན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་ཅིང་བདེན་པ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་རབ་འདི་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཅིང་སྐྱོ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ལམ་བཞིའི་ཤེས་རབ་ནི་ཡིད་འབྱུང་བ་དང་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །ལྷག་མ་ཤེས་རབ་ནི་སྐྱོ་བ་མ་ཡིན་ཅིང་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། དོན་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ཆོས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེ་ལ་དོན་ཤེས་པ་ནི་དོན་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཆོས་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཤེས་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཤེས་པ་ཤེས་པ་ནི་སྤོབས་པ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཚུལ་གཞན་ཡང་དེ་ཡང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཤེས་པ་ནི་དོན་སོ་སོར་རིག་པའོ། །རྒྱུ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོར་རིག་པའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཤེས་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོར་རིག་པའོ། །ཤེས་པ་ཤེས་པ་ནི་སྤོབས་པ་སོ་སོར་རིག་པའོ། །ཚུལ་གཞན་ཡང་དེ་ལྟར་ཡང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་འགོག་པ་ཤེས་པ་ནི་དོན་སོ་སོར་རིག་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་དང་ལམ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོར་རིག་པའོ། །གཉིས་ནི་སྔོན་བཞིན་ནོ། །ཚུལ་གཞན་ཡང༌། དེ་ལྟར་ཡང༌། མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་དང༌། ཚད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང༌། དེ་ལྟར་བྱུང་བའི་སྡེ་དང༌། སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་སྡེ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་སྟེ་ཆོས་འདི་རྣམས་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་
― DTG108_Page_0494 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་པའོ། །དེ་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་པ་ནི་དོན་འདིའི་དོན་ནི་འདིའོ་ཞེས་པ་ནི་དོན་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ངེས་པའི་ཚིག་ལ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཤེས་པ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཤེས་པ་ཤེས་པ་ནི་སྟོབས་པ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཚུལ་གཞན་ཡང༌། དེ་ལྟར་ཡང༌། མིག་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །མཐོང་བའི་དོན་གྱིས་མིག་ཤེས་པ་ནི་དོན་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །གཉིས་ནི་སྔོན་བཞིན་ནོ། །ཡང་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་བགྲོད་པའི་ལམ་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དྲུག་གིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། བསམ་པ་དམ་པ་ལས་དང༌། གཞི་དམ་པ་ལས་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དམ་པ་ལས་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དམ་པ་ལས་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་དམ་པ་ལས་སོ། །རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་ངེས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར། སྔོན་མ་ལ་ཀུན་དུ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཕྱི་མ་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་མ་རགས་པའི་ཕྱིར་དད་ཕྱི་མ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བསླབ་པ་གསུམ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་རྟོགས་པའི་བསླབ་པ་དང༌། སེམས་སུ་རྟོགས་པའི་བསླབ་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་བསླབ་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟར། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟར། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་གའི་ཡང་གྲོགས་སུ་གྱུར་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། རྒྱུའི་ངོ་བོ་དང༌། འབྲས་བུའི་ངོ་བོའོ། །ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། མ་དག་པ་དང༌། མ་དག་པ་དག་པ་དང༌། དག་པའོ། །བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། སྦྱིན་པའི་རང་
― DTG108_Page_0495 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གྱི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཀྱང༌། ཕ་རོལ་དུ་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། གཙོ་བོ་དང༌། ཕལ་པའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པའི་གཙོ་བོའི་འབྲས་བུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །ཕལ་པ་ནི་བདེ་འགྲོ་ལ་སོགས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཙོ་བོའི་འབྲས་བུ་བདེ་འགྲོའོ། །ཕལ་པ་ནི་གཞན་ནོ། །བཟོད་པའི་གཙོ་བོའི་འབྲས་བུ་ནི་ཕྱོགས་ཆེན་པོ་དང་འཁོར་ཆེན་པོ་ཉིད་དོ། །ཕལ་པ་ནི་གཞན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གཙོ་བོའི་འབྲས་བུ་ནི་མི་ཆོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཕལ་པ་ནི་གཞན་ནོ། །བསམ་གཏན་གྱི་གཙོ་བོའི་འབྲས་བུ་ནི་གནོད་པ་མེད་པའི་ལུས་སུ་སྐྱེས་པའོ། །ཕལ་པ་ནི་གཞན་ནོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་གཙོ་བོའི་འབྲས་བུ་ནི་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་རྣོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་བདེ་ཞིང་ཡིད་དགའ་བ་མང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དོ། །ཕལ་པ་ནི་གཞན་ནོ། །འདིའི་མཐོང་བའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའོ། །ཚོགས་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟོད་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བསམ་གཏན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གི་ཆ་ཤས་ནི། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བསམ་གཏན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གི་ཆ་ཤས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་རྫས་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཏུ་བཤད་དོ། །མིང་དུ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཉེ་བར་བསགས་པའི་དགེ་བ་ནི། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དུ། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་བླ་ན་མེད་པས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི། ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་སྨོན་ལམ་མཐའ་མེད་པ་ནི། སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་
― DTG108_Page_0496 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །དེ་ལ་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཆོག་དང་ལྡན་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་མོས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཕྱི་མའི་མཐའི་མུར་ཐུག་པ་གྲངས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པ་ཆེན་པོ་དང་རིམ་གྲོའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་ཡང་དག་པར་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ནི་གཉིས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་འབྱམས་ཐམས་ཅད་དུ་དགའ་ལྡན་གནས་སུ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་ཏེ་འཕོ་བ་དང་མངལ་དུ་འཇུག་པ་དང་ལྷུམས་སུ་གནས་པ་དང༌། གཞོན་ནུ་རོལ་པ་དང་ཕོ་བྲང་ནང་དུ་གནས་པ་དང་མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་བགྲོད་པ་དང་བདུད་བཏུལ་བ་དང་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང་བསྐུལ་བ་དང་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཆེན་པོ་བསྐོར་བ་དང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཆེན་པོར་ཉེ་བར་ཕྱིན་པའི་སྨོན་ལམ་ནི་གསུམ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤྱོད་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་བསྡུས་པའི་ས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ཡན་ལག་དང་ཉེ་བའི་ཡན་ལག་དང་བཅས་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་གདམས་པ་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་ལེན་པ་ཉེ་བར་རྒྱས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ནི་བཞི་པའོ། །ཁམས་འགྲོ་བ་སྐྱེ་གནས་སྐྱེ་བར་གཏོགས་པ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་མ་ལུས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གྲངས་རྣམ་པར་གཅད་པའི་ཕྱིར་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ནི་ལྔ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རྒྱས་པ་བསྡུས་པ་ཚད་མེད་པ་ཕྲ་བ་རགས་པ་སྣྲེ་ལ་ཞི་སྤྱིའུ་གཙུག་གཞི་མཉམ་འཇུག་པ་ཡང་དག་པར་འབྱམ་ཀླས་པ་རྗེས་སུ་གཞལ་ཏེ། དབང་པོ་དྲ་བ་རྣམ་པར་ཐ་དད་པ་ཕྱོགས་བཅུ་མ་ལུས་པ་དབྱེ་བ་མི་འདྲ་བ་སྣ་ཚོགས་པ་འཇུག་པ་རྣམས་ཐ་དད་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ནི་དྲུག་པའོ། །
― DTG108_Page_0497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཞིང་གཅིག་ཏུ་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བ་རབ་ཏུ་སྦྱོང་བ་དང༌། ཚད་མེད་པའི་སང་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འོད་ཟེར་བཀོད་པའི་རྒྱན་གྱིས་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ལམ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཚད་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པའི་སེམས་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གང་བ་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་གཞོལ་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསམ་པ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དང་ཀུན་དུ་མཉེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ནི་བདུན་པའོ། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་གཅིག་པའི་ཕྱིར་དང༌། འགྲན་བཟོད་མེད་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་ཏུ་བར་མ་ཆད་པར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་དང་ཡང་དག་པར་འགྲོགས་ཤིང་མི་འབྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཅི་ལྟར་འདོད་པར་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཐུ་སྟོབས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བགྲོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་ཉམས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་མངོན་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་མཐུན་པར་རྒྱུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། བསམ་དུ་མེད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་ཆད་པ་མེད་པར་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལུས་དང་དག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དོན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ངེས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། དབྱངས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་མཐུ་སྟོབས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བགྲོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་བ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་དང་བ་ཐོབ་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའི་རྟེན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང་མཚུངས་པའི་ལུས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ནི་དགུ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་
― DTG108_Page_0498 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྐྲའི་ཁྱོན་གཅིག་ལས་མི་འདའ་ཞིང་སྐྲའི་ཁྱོན་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་བ་སྐྱ་བ་གཞོན་ནུ་རོལ་པ་ཕོ་བྲང་ནང་དུ་གནས་པ་མངོན་པར་འབྱུང་བ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་བདུད་འདུལ་བ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྐུལ་བ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཆེན་པོ་བསྐོར་བ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཆེན་པོ་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཆེན་པོ་མཐུ་སྟོབས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡངས་པ་ནམ་མཁའི་མཐས་གཏུགས་པ་ཕྱི་མའི་མཐའི་མུར་ཐུག་པར་བསྐལ་པའི་གྲངས་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བའི་གྲངས་ཆད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཅུ་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའོ། །སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་དེ་རྣམས་ནི་འབད་རྩོལ་ཆེན་པོ་བཅུའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་སྨོན་ལམ་རེ་རེ་ལ་འཁོར་ནི་སོ་སོར་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་གྲངས་མེད་ཁྲག་ཁྲིག་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་དང་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཐོབ་པ་འདི་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་དང༌། བསྒོམ་པའི་སྟོབས་སོ། །ཡང་སྟོབས་བཅུ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། བསམ་པའི་སྟོབས་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པའི་སྟོབས་དང༌། གཟུངས་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྟོབས་དང༌། དབང་གི་སྟོབས་དང༌། སྤོབས་པའི་སྟོབས་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་དང༌། བྱམས་པ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་སྟོབས་སོ་ཞེས་པ་ནི་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངག་མ་ལུས་པ་དགོངས་པ་དང་བཅས་པ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་པའོ།། །།བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ནི་ཕུང་པོ་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌།
― DTG108_Page_0499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་དང༌། ཚོར་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་དང༌། སེམས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་དང༌། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། མ་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བ་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང༌། སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང༌། སྐྱེས་པའི་དགེ་བ་རྣམས་སྤེལ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུན་པ་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་དང༌། སེམས་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པའོ། །དེ་ལ་བར་དུ་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་བརྒྱད་སྐྱེ་སྟེ། འདི་ལྟར། འདུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང༌། སེམས་པ་དང་བཏང་སྙོམས་སོ། །དབང་པོ་ལྔ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པའི་དབང་པོ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོ་དང༌། དྲན་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོའོ། །སྟོབས་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པའི་སྟོབས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། དྲན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་དང༌། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། དགའ་བ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གོ །ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་སྤོང་བའི་འདུ་བྱེད་སྤངས་བའི་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དུ་འགྱུར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་བཅུ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟར། ནང་གི་ཆོས་ནི་མིག་ལ་སོགས་པ་དྲུག་སྟེ། དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ལ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱིའི་ཆོས་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དྲུག་སྟེ། དེ་ནི་དེའི་རང་
― DTG108_Page_0500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ནི་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་ནང་ཡིན་ཏེ་སེམས་ཀྱིས་ཟིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་རོལ་ཡིན་ཏེ་དབང་པོས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དབང་པོའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཕྱི་རོལ་དང་ནང་གིས་བསྡུས་པ་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ནི་ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གང་སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་དམིགས་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དམིགས་པའི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུ་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དང༌། སྣོད་ནི་སྣོད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ནི་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དོན་དམ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུས་བྱས་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཏེ་དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ནི་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གང་ལ་སྐྱེ་བ་མེད་འགག་པ་མེད་གནས་པ་མེད་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་མེད་པ་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཏེ། དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ནི་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གང་གིས་རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ་དེ་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟེ། དབུས་ཞེས་བརྗོད་དེ། དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འཁོར་བའི་ཐ་མ་མེད་པ་ཐོག་མ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ནི་དབུས་མེད་པའོ། །དེས་ན་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་དང་དབུས་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གང་དགེ་བའི་ཕྱོགས་མི་སྤོང་བ་དེ་ནི་དོར་བ་མེད་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ནི་དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་བྱས་པ་འམ་མ་བསྒྱུར་བ་དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གཟུགས་སུ་ཡོད་པའི་མཚན་གྱིས་གཟུགས་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་རོ། །ཆོས་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དུས་རྣམས་ནི་གདོད་ནས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་དང༌། དངོས་པོ་བཏགས་པ་ཙམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདས་མ་འོངས་ད་ལྟར་ཉེ་བར་དམིགས་ཏེ་ཞེས་མི་དམིགས་པ་དེའི་གང་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ནི་མི་
― DTG108_Page_0501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་ནས་ཚོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་རང་གིས་སྟོང་པས་འདི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ་དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ནི་དངོས་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་མེད་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཏེ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ནི་དེའི་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་འདི་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་དེས་སྟོང་པ་འདི་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཕ་རོལ་ཞེས་པ་ནི་འདོར་བ་ཉིད་དོ། །ངོ་བོ་ཞེས་པ་ནི་གཞན་གྱིས་མ་བྱས་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ངོ་བོ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཉིད་དོ། །དེ་དེས་སྟོང་པ་འདི་ནི་ཕ་རོལ་ངོ་བོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །བསམ་གཏན་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་ནི་རྒྱུ་བཞིའི་འཇིག་རྟེན་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། རྣམ་པར་བཞག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་རྩ་བ་བཞི་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བ་ཀུན་མྱང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྟ་བས་ལྟ་བ་མཆོག་གི་བསམ་གཏན་པས་བསམ་གཏན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་སྔོན་གྱི་མཐར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བ་ཀུན་ནས་ལྡང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ང་རྒྱལ་གྱིས་ང་རྒྱལ་མཆོག་གི་བསམ་གཏན་པས་བསམ་གཏན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེས་ཁྱད་པར་ལྷག་པར་རྟོགས་མཐོང་བས་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མ་རིག་པ་ཐེ་ཚོམ་མཆོག་གི་བསམ་གཏན་པས་བསམ་གཏན་ཉོན་མོངས་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་རྟོགས་པར་གྲོལ་བ་འདོད་པའི་ཁྱད་པར་ལྷག་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཐར་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་
― DTG108_Page_0502 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་འདོད་པ་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ །རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་དཀའ་བའི་བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་ཡང་དགེ་བ་ཉིད་དེ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་གཉིས་དག་ལས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། ཡན་ལག་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ཚད་བཟུང་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་མིང་དུ་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི་ཡན་ལག་ལྔའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དག་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་དང་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་དག་གི་རྟེན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །ཡན་ལག་ལྔ་པོ་དེ་དང་ལྡན་པས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི། སྐྱོན་གཉིས་དང་རྣམ་པར་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར། འདོད་པས་དབེན་པ་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱིས་དབེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་དག་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རྣམ་རྟོག་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནི་ཡན་ལག་བཞི་སྟེ། ཡན་ལག་བཞི་ནི་འདི་ལྟར། ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་པའོ། །དེ་རྣམས་ལ་ནང་རབ་ཏུ་དང་བ་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་རྟེན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་སྟེ། དེ་ལ་ཡན་ལག་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགའ་བ་ཡང་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བཏང་སྙོམས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་པའོ། །དེ་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །བདེ་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་
― DTG108_Page_0503 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོ །སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་རྟེན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནི་ཡན་ལག་བཞི་སྟེ། དེ་ལ་ཡན་ལག་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བཏང་སྙོམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དྲན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡིད་དགའ་བ་ཡིད་མི་བདེ་བ་རྣམས་སྔོན་པ་ཞིན་དུ་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། སྡུག་བསྔལ་མ་ཡིན་བདེ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་དང༌། སེམས་རྩེ་གཅིག་པའོ། །འདི་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་དྲན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་གཉེན་པོའི་ཡན་ལག་གོ །སྡུག་བསྔལ་མིན་བདེ་བ་མིན་པའི་ཚོར་བ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ནི་རྟེན་གྱི་ཡན་ལག་གོ །འཕགས་པ་གནས་བརྟན་པའི་སྡེ་པའི་ལུང་ལས་བསམ་གཏན་ལྔ་བཤད་དེ། དེ་ལ་རྣམ་རྟོག་དཔྱོད་པ་དགའ་བ་བདེ་བ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི་ཡན་ལག་ལྔ་ལྡན་ནོ། །དཔྱོད་པ་དགའ་བ་བདེ་བ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ནི་ཡན་ལག་བཞི་ལྡན་ནོ། །དགའ་བ་བདེ་བ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ནི་ཡན་ལག་གསུམ་ལྡན་ནོ། །བདེ་བ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནི་ཡན་ལག་གཉིས་ལྡན་ནོ། །བཏང་སྙོམས་དང་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་དང་ལྡན་པའི་བསམ་གཏན་ལྔ་པ་ནི་ཡན་ལག་གཉིས་ལྡན་ནོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བདུན་གྱིས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་སོ་སོར་རིག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ལྷག་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་དབེན་པ་དང༌། དགའ་བ་འདུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང༌། སྦྱོར་བའི་མཐར་ཐུག་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་འདོད་པ་ལ་སྐྱོན་དུ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བས་དང། རགས་པའི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་མྱོང་བར་བྱེད་དེ། དེ་དག་དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་མྱོང་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་རིག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་མང་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་གོང་དུ་ཐོས་བསམ་ལས་
― DTG108_Page_0504 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་ཏེ། མཐའ་གཅིག་ཏུ་སྒོམ་པའི་རྣམ་པ་ཡིད་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་ལྷག་མཐོང་བསྒོམས་པ་ནས་ཡང་ཅི་ལྟར་བཙལ་བའི་རགས་པ་དང་ཞི་བ་ཉིད་ལྷག་པར་མོས་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་ལྷག་པར་གྲོལ་བའོ། །དེ་དག་དང་པོ་ཉིད་དུ་གོམས་པའི་ལས་སྤོང་བའི་ལམ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། རབ་ཏུ་དབེན་པ་སྟེ། དེས་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་མཆོག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ནི་ལ་གོང་དུ་སྤོང་བ་དང་སོང་བའི་ཕན་ཡོན་མཐོང་བ་ལ་དགའ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པ་ཆུང་ངུ་དགའ་བ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པས། དུས་དང་དུས་སུ་རབ་ཏུ་དང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། རྨུགས་པ་དང་རྒོད་པ་བསལ་གྱི་བར་དུ་སེམས་ཀུན་དུ་དགའ་བར་བྱེད་པ་འདི་ནི་དགའ་བ་སྡུད་པར་བྱེད་པའོ། །དགེ་བའི་སྦྱོར་བ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་རྣལ་འབྱོར་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ། དེ་དག་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་ཉིད་རྟོགས་པའི་དོན་དུ། དེ་དག་མི་འབྱུང་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་མི་སྡུག་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་དཔྱོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ཉིད་གཉེན་པོ་སྤྱོད་པ་བསྒོམ་པ་ལས། སྦྱོར་བ་དེ་སྲིད་པ་ཡིན་གྱི། འདོད་པ་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་དང་པོའི་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པར་ཕྱིན་པ་གཉེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པའོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་དངོས་གཞི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པའི་འབྲས་བུ་ཞེས་སོ། །ཅི་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ས་འོག་མ་ཐམས་ཅད་རགས་པའི་མཚན་ཞེས་པ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུའོ། །ཚད་བཟུང་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། བསམ་གཏན་དང་པོ་ཆུང་ངུ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པས་ཚངས་རིས་སུ་སྐྱེ་བའོ། །འབྲིང་པོ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པས་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་དུའོ། །ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པས་ཚངས་པ་ཆེན་པོར་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་དུ་གསུངས་པ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །
― DTG108_Page_0505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་མེད་པ་ལ་གནས་གཞན་མེད་པར་སྐྱེ་བ་ཐ་དད་པ་མེད་པའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཆུང་ངུ་འབྲིང་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པས་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ལ་མཐོ་བ་དང་དམའ་བ་དང་དམན་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་ཉིད་ནི་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་དམའ་བ་དང་མཐོ་བ་ནི་ཚེ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ། །དམན་པ་དང་གྱ་ནོམ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང་མང་བའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སོ། །མིང་དུ་བྱ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། བསམ་གཏན་དང་པོས་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་སྙེད་ལ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་མཐུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་རྣམས་ཀྱི་མིང་ཡང་མི་ཤེས་ན། སྙོམས་པར་འཇུག་པའམ་གྲངས་ཤེས་པར་ག་ལ་འགྱུར། ཅི་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་པོས་བསྡུས་པ་དེ་བཞིན་དུ། ལྷག་མ་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པས་བསྡུས་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་བརྟེན་པའོ་ཞེས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནི་རབ་ཀྱི་མཐའ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་པ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་ལྟར་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང༌། གཞན་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་དབྱེ་བ་མཐའ་མེད་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་མི་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ནི་འཇིག་རྟེན་པའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ལ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ནི་འདུ་ཤེས་གསུམ་དང་བྲལ་ཏེ། འདི་ལྟར། སྔོན་པོ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྩིག་པ་མཁར་ལ་སོགས་པ་སྒྲིབ་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། ཕོ་བྲང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་རི་མཚོ་ཟླ་བ་ཉི་མ་ལ་སོགས་པ་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ནམ་མཁའི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའོ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྣམ་ཤེས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ཡང་བྲལ་བའོ། །གཟུགས་མེད་པ་དེ་རྣམས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་རྣམ་པར་
― DTG108_Page_0506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པ་དང་རྣམ་པར་གཞག་པ་གསུམ་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཡན་ལག་རྣམ་པར་གཞག་པ་འབའ་ཞིག་ནི་མེད་པ་སྟེ། ཞི་གནས་གཅིག་པུའི་རོ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མ་གཏོགས་པ། གང་བསམ་གཏན་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །གལ་ཏེ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་མ་གཏོགས་པ་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་ཡོངས་སུ་གསལ་བ་མ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་འཇོམས་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། ཅི་སྲིད་དུ་འདུ་ཤེས་ཉིད་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཀུན་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དག་པའི་བསམ་གཏན་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། སྤོང་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། གནས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནི་དག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐ་མ་ནི་མི་སྲིད་པས་ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལས་གཞན་ནོ། །དག་པ་འདིའི་མཚན་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་སྤོང་བའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །རང་གིས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་གནས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །ས་གོང་མ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཉེས་པ་ནི་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟར། ལེ་ལོ་དང༌། དམིགས་པ་བརྗེད་པ་དང༌། བྱིང་བ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། མི་རྩོལ་བ་དང༌། རྩོལ་བའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དྲི་མ་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟར། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། དབུགས་འཇུག་པ་དང༌། དབུགས་འབྱུང་བའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞེས་པ་ནི། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟར། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པས་ཕྱི་རོལ་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་གཉིས་སོ། །སྡུག་པའོ་ཞེས་མོས་པར་གྱུར་པ་འདི་ནི་གསུམ་པའོ། །དེ་གསུམ་ནི་སྤྲུལ་
― DTG108_Page_0507 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྟེ་གཟུགས་ཅན་ནོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བཞི་པའོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལྔ་པའོ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དྲུག་པའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བདུན་པའོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ལྔ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །དེ་ལ་དག་པའི་གཟུགས་མེད་བཞི་ནི། དེའི་རོ་མྱང་བའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །ཞི་བ་ལ་གནས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པ་ནི་ཐར་པ་དང་འདྲ་བའི་གནས་པའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྟེན་འདས་ནས། གང་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འགགས་ཏེ། ལྡང་བ་ཚུན་ཆད་དུ་མཆོག་ཏུ་ཞི་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཞེས་སོ། །མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་དང་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་དང་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་དང་འགོག་པའོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ལ་ལྟ་ཞིང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་སུ་ཤེས་ནས་ཕྱི་རོལ་གཟུགས་ཆེན་པོ་ལ་ལྟ་ཞིང༌། དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་གྱུར་པ་འདི་ནི་གཉིས་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ནས་ཕྱི་རོལ་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ལ་ལྟ་ཞིང༌། དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་འདི་ནི་གསུམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་ནས་ཕྱི་རོལ་གཟུགས་སྔོན་པོ་ལ་ལྟ་ཞིང་དེ་དག་ཞེས་པ་ནི་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེར་པོ་ཞེས་པ་ནི་དྲུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམར་པོ་ཞེས་པ་ནི་བདུན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཀར་པོ་ཞེས་པ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་བརྗོད་པ་སྟེ་ཚད་ཆུང་ངུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཁང་པ་དང་གཞལ་ཡས་ཁང་དང་རི་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ཚད་ཆེན་པོ་ཉིད་ཡིན་
― DTG108_Page_0508 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པར་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟད་པར་ས་དང༌། ཟད་པར་ཆུ་དང༌། ཟད་པར་མེ་དང༌། ཟད་པར་རླུང་དང༌། ཟད་པར་སྔོན་པོ་དང༌། ཟད་པར་སེར་པོ་དང༌། ཟད་པར་དམར་པོ་དང༌། ཟད་པར་དཀར་པོ་དང༌། ཟད་པར་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པར་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ནི། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་རང་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པའོ། །སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པའོ། །འགའ་ཞིག་དུ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་བཞི་པ་ཡང་སྟེ། འདི་ལྟར། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོའོ། །ཤེས་པ་བཅུ་གཉིས་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་དང༌། ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པ་ཤེས་པ་དང༌། སྒྲ་ཅི་བཞིན་པ་ཤེས་པའོ། །དབང་པོ་ནི་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟར། མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོའོ། །རིམ་པ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ལམ་རྣམས་སུའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟར། སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ཆོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། གཏོང་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ལྷ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། སྐྱོ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། འཆི་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ལུས་སུ་གཏོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །དེ་ལ་ལུས་སུ་སོན་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི། ལུས་ཀྱི་མི་གཙང་བའི་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ངེས་པར་སེམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་འདི་ཉིད་ནི་རྐང་པའི་མཐིལ་ནས་སྤྱི་བོ་དང་སྐྲ་དང་ཀླད་པ་ནས་འོག་ཏུ་དང༌། སེན་མོ་དང་སྤུ་དང་
― DTG108_Page_0509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྲའི་མཐར་ཐུག་པ་མི་གཙང་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གང་བ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཅི་ལྟ་བ་སོ་སོར་རྟོག་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་འདི་ལ་ཡོད་དེ། སྐྲ་དང༌། སྤུ་དང༌། སེན་མོ་དང༌། སོ་དང༌། སྐྱི་དང༌། པགས་པ་དང༌། ཤ་དང༌། ཆུ་རྒྱུས་དང༌། ཆུ་སེར་དང༌། རུས་པ་དང༌། རྐང་གཞུངས་དང༌། སྙིང་དང༌། མཁལ་མ་དང༌། མཚོར་བ་དང༌། གློ་བ་དང༌། མཆིན་པ་དང༌། ཕོ་བ་དང༌། རྒྱུ་མ་དང༌། གཉེ་མ་དང༌། གྲོད་པ་དང༌། ཕྱི་ས་དང༌། གཅིན་དང༌། མཆི་མ་དང༌། རྡུལ་དང༌། ཚིལ་དང༌། མཆིལ་མ་དང༌། སྣབས་དང༌། རྣག་དང༌། ཁྲག་དང༌། མཁྲིས་པ་དང༌། བད་ཀན་དང༌། ཞག་དང༌། དྲི་མ་དང༌། གླང་པ་དང༌། མིག་རྣག་དང༌། རྣ་སྤབས་སོ། །ལུས་འདི་ལ་སོ་སོར་ཡང་དག་པ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་སོ་སོར་རྟོག་གོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ནི་རྟེན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་གཏོང་བ་ནི་གཞིའོ། །ལྷ་ནི་དབང་པོའོ། །ཡིད་འབྱུང་བ་དང་འཆི་བ་དང་དབུགས་མི་འབྱིན་པའོ། །ལུས་སུ་སོན་པ་དང་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དག་གིས་ན་རྣམ་པར་མི་བརྗེད་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་བཞིས་ཉིན་མོ་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པ་དང༌། མཆོད་པའི་ཆོ་ག་དང༌། རྣམ་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པའོ། །ཅི་ལྟར་ཉིན་མོ་མི་ཉལ་བར་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་གོམས་པ་དེ་ལས་ཉལ་བ་ནའང་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་རྨི་ལམ་མཐོང་བའོ། །སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་རྣམས་ནི་ཕན་ཡོན་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་དྲན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དང་བ་མང་བ་ཉིད་དང༌། དམན་པའི་ཆོས་ལ་འགྱོད་པ་དང་བཅས་པར་འཆི་བའི་དུས་མི་བྱེད་པ་དང༌། ལུས་ཞིག་ན་བདེ་འགྲོ་མཐོ་རིས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དུ་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བའོ། །འདོད་ཁམས་དང་གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པས་ཚངས་པའི་གནས་བཞིའོ། །དེ་ཉིད་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པས་ཚད་མེད་པ་བཞིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་སོ། །དེ་ལ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་འདོད་པས་ནི་བྱམས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བར་འདོད་པས་ནི་སྙིང་རྗེའོ། །བདེ་བ་དང་མི་འབྲལ་བར་འདོད་པས་ནི་དགའ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་འདོད་པས་ནི་བཏང་སྙོམས་སོ། །བཞི་པོ་དེ་རྣམས་
― DTG108_Page_0510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་རུ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་བདུན་དུ་ནི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའོ། །དེ་ལས་གོང་དུ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པའོ། །འཕགས་པ་བློ་གྲོས་མི་ཟད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། བཏང་སྙོམས་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་དེ། འདི་ལྟར། རྙེད་པ་དང་མ་རྙེད་པ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཆོས་བརྒྱད་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་བཏང་སྙོམས་པའོ། །བཟོད་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཀུན་དུ་བསྲུང་བའི་བཏང་སྙོམས་སོ། །དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པའི་བཏང་སྙོམས་སོ། །དུས་དང་དུས་མ་ཡིན་པའི་བཏང་སྙོམས་ནི་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟར། སྦྱིན་པའི་དུས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བཏང་སྙོམས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དུས་སུ་སྦྱིན་པ་བཏང་སྙོམས་སོ། །བཟོད་པའི་དུས་སུ་བརྩོན་འགྲུས་བཏང་སྙོམས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་དུས་སུ་བསམ་གཏན་བཏང་སྙོམས་སོ། །བསམ་གཏན་དུས་སུ་སྦྱིན་པ་བཏང་སྙོམས་སོ། །ཤེས་རབ་དུས་སུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་བཏང་སྙོམས་སོ། །ནོར་ནི་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟར། དད་པའི་ནོར་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ནོར་དང༌། ཐོས་པའི་ནོར་དང༌། གཏོང་བའི་ནོར་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ནོར་དང༌། ངོ་ཚ་བའི་ནོར་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པའི་ནོར་རོ། །སྤྱན་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤའི་སྤྱན་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ལྷའི་སྤྱན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྤྱན་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་ནོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའོ། །གཟུངས་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། བཟོད་པའི་གཟུངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། དོན་གྱི་གཟུངས་དང༌། གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །ཡང་གཟུངས་ནི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟར། དོན་གྱི་གཟུངས་དང༌། གཞུང་གི་གཟུངས་དང༌། མངོན་ཤེས་ཀྱི་གཟུངས་དང༌། འོད་ཟེར་རྣམ་པར་འགྱེད་པའི་གཟུངས་དང༌། ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་ཚར་གཅོད་པའི་གཟུངས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་པ་དང་དབུལ་པོ་སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་གཟུངས་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གཞོལ་བའི་སེམས་ཅན་
― DTG108_Page_0511 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པའི་གཟུངས་དང༌། མ་ཆགས་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་གཟུངས་དང༌། སྤོབས་པ་མི་ཟད་པའི་གཟུངས་དང༌། དོན་སྣ་ཚོགས་པའི་སྤོབས་པའི་གཟུངས་སོ། །འཆི་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དབུལ་བ་དང༌། ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་དང༌། ངན་འགྲོ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་འབད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པའི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང༌། འདོད་པ་རྣམ་པར་ཉམས་པ་དང༌། སྦ་གོང་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྟེ། ཉེ་བར་འཚེ་བ་བཅུའི་གཉེན་པོ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་དབང་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཚེ་ལ་དབང་བ་དང༌། སེམས་ལ་དབང་བ་དང༌། ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་དང༌། ལས་ལ་དབང་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བ་དང༌། སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བ་དང༌། ལྷག་པར་མོས་པ་ལ་དབང་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བ་དང༌། ཆོས་ལ་དབང་པའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་གྱི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་པའོ།། །།བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་གང་ཟག་གི་དབྱེ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་གི་རྫས་མེད་ཀྱང་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་གང་ཟག་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐ་སྙད་བདེ་བའི་དོན་དུ་དང༌། མི་སྐྲག་པའི་དོན་དུ་དང༌། བདག་དང་གཞན་གྱི་སྐྱོན་ཅན་ཡོན་ཏན་ཅན་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ། །དེ་ལ་ཐ་སྙད་བདེ་བའི་དོན་དུ་ཞེས་པ་ནི། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ། མིང་ཐ་དད་པ་མང་པོ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་མིང་གིས་བརྗོད་པས་ཐ་སྙད་ཚེགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་དོན་གྱིས་ཞེས་པ་ནི། འཇིག་རྟེན་ཆོས་ཙམ་གྱི་མིང་ནི་སེམས་ཅན་མེད་པར་ཐ་སྙད་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཕལ་ཆེར་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཐ་སྙད་ཀྱིས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པས་ཀྱང་ངེས་པར་འཇིག་རྟེན་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཐ་སྙད་བྱ་ཞིང༌། དེ་འཇིག་རྟེན་རྗེས་སུ་འཇུག་པའོ། །འཇིག་རྟེན་མི་སྐྲག་པའི་དོན་དུ་ཞེས་པ་ནི། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་
― DTG108_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་མཁས་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་མེད་པ་ཐོས་ནས་སྐྲག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་གཞན་གྱི་སྐྱོན་ཡོན་བསྟན་པ་ནི། གང་གིས་གང་ཟག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་མི་བྱེད། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཙམ་བསྟན་མོད། སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་མེད་པས་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་རྣམས་ནི་སྤངས་སོ། །ཡོན་ཏན་འདི་རྣམས་ནི་བསྐྲུན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟར། སྤྱོད་པའི་དབྱེ་བས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབྱེ་བས་དང༌། ཉེ་བར་སྟོན་པའི་དབྱེ་བས་དང༌། སྦྱོར་བའི་དབྱེ་བས་དང༌། འབྲས་བུའི་དབྱེ་བས་དང༌། ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་དང༌། བྱ་བའི་དབྱེ་བས་སོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་དབྱེ་བས་གང་ཟག་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། གཏི་མུག་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། རྣམ་རྟོག་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཆ་མཉམ་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཞན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་ཆགས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དམན་པ་ལ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་ཡུན་རིང་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་དྲག་ལ་རྒྱུན་རིང་བའི་འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དྲག་རིང་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཏི་མུག་དྲག་རིང་དང༌། དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ང་རྒྱལ་དྲག་རིང་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་རྟོག་དྲག་རིང་ངོ༌། གང་ཉོན་མོངས་ཐ་མལ་དུ་གནས་པ་མཉམ་པའི་ཆ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་མཉམ་པར་རྣམ་པར་གནས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་ཐ་མལ་དུ་གནས་པ་ནི་ཞན་པའི་རྡུལ་ཅན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དབྱེ་བས་གང་ཟག་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྟུལ་བ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ལ་ངེས་པའམ་མ་ངེས་པར་གནས་པ། བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་མཛད་པ། སྐྱོ་བའི་བསམ་པ་དང་ཆགས་བྲལ་གྱི་བསམ་པ་དང་གྲོལ་བའི་བསམ་པས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ལ་དམིགས་ནས་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྒྲུབ་ཅིང་དེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་རྗེས་སུ་ཐོབ་བོ། །རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་ཞན་པ་ནི་ཡང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དབང་པོ་ལ་
― DTG108_Page_0513 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟོས་ནས་སོ། །རང་རྒྱལ་པའི་ཐེག་པ་པ་ནི། གང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དུ་ངེས་པའམ་མ་ངེས་པའི་གནས་པ་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་འབྲིང་དུ་གྱུར་པ་དག་ཁོ་ན་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་མཛད་པ་སྔོན་བཞིན་ནོ། །སྐྱོ་བ་ཆགས་བྲལ་རྣམ་གྲོལ་གྱི་བསམ་པས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་བགྱིས་ཏེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་མ་སྐྱེས་པའམ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེས་པའམ། སྔོན་དུ་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མེད་པ་རུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ། བསེ་རུ་ལྟར་གཅིག་པུ་གནས་པའམ། ཚོགས་དང་སྤྱོད་པར་གྱུར་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་རྗེས་སུ་འཐོབ་པོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པའི་གང་ཟག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཉིད་དུ་ངེས་པའམ་མ་ངེས་པར་རྣམ་པར་གནས་པ་ཉིད་དོ། །རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྣོ་བ། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་མཐའ་མེད་པའི་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་མཛད་པ། མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་བསམ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་དམིགས་ནས་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྒྲུབས་ཏེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་ཅིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པ་ལུང་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་སྟེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱའོ། །ལུང་བསྟན་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་ཅེས་པ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉེ་བར་སྟོན་པའི་དབྱེ་བས་གང་ཟག་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཚོགས་མ་བསགས་པ་དང༌། ཚོགས་བསགས་པ་དང་ཚོགས་མ་བསགས་པ་དང༌། ཚོགས་བསགས་པའོ། །དེ་ལ་ཚོགས་མ་བསགས་པ་ནི་གང་བདེན་པའི་བདག་པོའི་ཆོས་འདི་ལ་དམིགས་པ་མོས་པ་རབ་ཏུ་ཆུད་པ། ཆུང་དུ་ངེས་ངེས་པ་མེད་པའི་སྐྱེ་བ་དང་དུས་ཀྱིས་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཚོགས་བསགས་པ་དང་ཚོགས་མ་བསགས་པ་ནི། གང་བདེན་པའི་བདག་པོའི་ཆོས་འདི་ལ་དམིགས་པ། མོས་པ་དང་རབ་ཏུ་དང་བ་འབྲིང་པོ། །འདྲིད་དེས་དུས་དང་སྐྱེ་བ་ངེས་པར་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཚོགས་བསགས་པ་
― DTG108_Page_0514 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི། གང་བདེན་པའི་བདག་པོའི་ཆོས་འདི་ལ་དམིགས་པས། མོས་པ་དང་རབ་ཏུ་དང་བ་རབ་ཏུ་གྱུར་པ། རབ་དེས་སྐྱེ་བ་དང་དུས་དེ་ལ་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །གཞན་ཡང་ཚོགས་མ་བསགས་པ་ནི། གང་བདེན་པའི་བདག་པོའི་ཆོས་འདི་ལ་དམིགས་ནས། བདེན་པ་ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་ལྡན་པས། ཆུང་ངུ་དེས་སྐྱེ་བ་དང་དུས་ངེས་པ་མེད་པས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་ལྡན་པའོ། །ཚོགས་བསགས་པ་དང་མ་བསགས་པ་ནི། གང་བདེན་པའི་བདག་པོའི་ཆོས་འདི་ལ་དམིགས་ནས། ཆོས་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པ་འབྲིང་པོ་དང་ལྡན་པས་འབྲིང་དེས་སྐྱེ་བ་དང་དུས་ངེས་པས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་ལྡན་པའོ། །ཚོགས་པས་གས་པ་ནི་གང་བདེན་པའི་བདག་པོའི་ཆོས་ལ་དམིགས་ནས་བདེན་པ་ལ་ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པ་རབ་དང་ལྡན་པས། རབ་དེས་སྐྱེ་བ་དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་མཐུན་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་དང་པོ་ནི། བདེན་པའི་བདག་པོའི་ཆོས་ལ་མོས་པ་དང་རབ་ཏུ་དང་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། དད་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱོགས་གཉིས་པ་ནི་བདེན་པའི་བདག་པོའི་ཆོས་ལ་ཆོས་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་ནི་མ་གཏོགས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྐད་ཅིག་ཉིད་ཡིན་པས་རྒྱུན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་སྐྱེས་པ་དུས་དེ་ཉིད་པ་ཡིན་གྱིས་སྔོན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། གང་ཐར་པའི་དོན་དུ་བྱེད་པའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་བསྟན་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། ལྷག་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དང༌། ལྷག་པའི་མོས་པ་ཅན་དང༌། ལྷག་པའི་འདོད་པ་དང༌། ལྷག་པའི་རྟོགས་པ་ཅན་ནོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་དང་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། གང་ཐར་པའི་དོན་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་ལྷག་པའི་སྐལ་པ་ཅན་ནོ། །གྲོལ་བ་དང་ལྡན་པའི་བསྟན་པ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་དང་ལྷན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷག་པའི་མོས་པ་ཅན་ནོ། །དགའ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཐར་པ་ལ་དམིགས་པ་མང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷག་པའི་འདོད་པ་ཅན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་
― DTG108_Page_0515 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷག་པའི་རྟོགས་པ་ཅན་ནོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟར། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་པ་དང༌། ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་པ་དང༌། མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཅན་དང༌། གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཅན་དང༌། སྐྱེ་བ་གཅིག་པ་དང༌། སྟན་གཅིག་པའོ། །དེ་ལ་གང་དང་པོ་ཉིད་དུ་བདེན་པ་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ངུ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་པའོ། །གང་འབྲིང་དེ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། ཆུང་ངུ་ལས་ཁྱད་པར་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་བདེན་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཅན་ནོ། །དེ་ནི་ཡང་དག་རིགས་མ་ངེས་པ་རྣམས་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང༌། མཁན་པོ་མེད་པའི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །གང་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་དུ་བདེན་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་གཅིག་པའོ། །གང་སྟན་གཅིག་ལ་བདེན་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་སྟན་གཅིག་པའོ། །སྦྱོར་བ་ལས་གང་ཟག་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་ལ་གང་ཚོགས་བསགས་པ་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་གཞན་གྱིས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ལ་རྗེས་སུ་བརྟེན་ནས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་དེ་ནི་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །གང་ཚོགས་བསགས་པ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་བདེན་པའི་བདག་པོས་ཆོས་འདི་ལ་རྗེས་སུ་བརྟེན་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་སྦྱོར་བ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །འབྲས་བུའི་དབྱེ་བས་གང་ཟག་བཅུ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར་དད་པས་ལྷག་པར་མོས་པ་དང༌། མཐོང་བས་ཐོབ་པ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཆེད་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་དུ་
― DTG108_Page_0516 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞུགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་རེ་ལྟར་ཐོགས་ན་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་དང༌། རིགས་ནས་རིགས་སོ། །ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ནི་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟར་བར་ཆད་གཅིག་པའོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར་བར་མདོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་པ་དང༌། སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། གོང་དུ་འཕོ་བའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། འཆི་བར་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། གནས་པ་ལས་མི་གཡོ་བ་དང༌། མངོན་དུ་བྱེད་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་གང་འབྲས་བུ་དུས་སུ་དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གང་ཟག་དེ་ནི་དད་པས་ལྷག་པར་མོས་པའོ། །གང་འབྲས་བུ་དུས་སུ་ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དེ་ནི་མཐོང་བས་ཐོབ་པའོ། །གང་སློབ་པ་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བསམ་གཏན་པའི་གང་ཟག་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེ་ནི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཐར་པ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱས་ཤིང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ནི་བཤད་ཟིན་དང་བཤད་པར་བྱའོ། །གང་ཞིག་ཟག་པ་ཟད་པ་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བསམ་གཏན་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཙམ་ལྷག་མ་མེད་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཞིག་ཟག་པ་ཟད་པ་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཀྱི་བསམ་གཏན་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །གང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་གང་ཟག་དེ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །སྟན་གཅིག་པ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ནས་བརྩམས་ཏེ་འབྲས་བུ་དང་པོ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུའོ། །མཐོང་ལམ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པར་རྣམ་པར་གནོན་པ་དང༌། ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་ངོ༌། །ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་མཇུག་ཏུ་འབྲས་བུ་དང་པོ་ཐོབ་པའི་གང་ཟག་གང་ཞེ་ན། གང་མཐར་གྱིས་
― DTG108_Page_0517 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འདོད་པ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པར་གྱུར་པའོ། །ཆགས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །གང་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དང་པོ་དྲུག་སྤངས་པ་ནི་སླར་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ། ཡང་དག་པ་ཉིད་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ན་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་སྔོན་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དང་པོ་དྲུག་དག་སྤངས་ཏེ། གང་ལས་སླར་ཡང་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ན། ཕྱིས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་སེམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ། ཡང་དག་པ་ཉིད་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ན་ཕྱིར་མི་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་སྤངས་ཏེ་འདོད་པ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ན་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ། དེ་ཕྱིར་མི་འོང་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་བས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་གྲང་ན། དེ་རྒྱུ་གང་གིས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་པས་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཐར་པ་ཐོབ་པའི་གེགས་ཀྱི་གཙོ་བོའི་ཕྱིར་རོ། །གང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དང་པོ་ལྔ་རྣམས་སྤངས་པའི་ལམ་གྱིས་གང་ཟག་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །གང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་པ་སྤངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གང་ཟག་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ། །གང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་སྟེང་དུ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པ་དག་སྤངས་པའི་ལམ་གྱི་གང་ཟག་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཆེད་དུ་ཞུགས་པའོ། །གང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་པ་སྤངས་པའི་ལམ་གྱི་གང་ཟག་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གང་ཚེ་
― DTG108_Page_0518 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བར་འགྱུར་གྲང་ན། དེ་རྒྱུ་གང་གིས་འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་རྣམས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཞེས་བརྗོད་ཅེ་ན། བརྗོད་དེ། གཙོ་བོར་བསྡུས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའོ། །སྨྲས་པ་གཙོ་བོ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། འགྲོ་བ་དམན་པའི་རྒྱུ་དང་ཁམས་དམན་པའི་རྒྱུ་དང་ཉེ་བར་བཟུང་པའོ། །དེ་ལ་འགྲོ་བ་དམན་པ་ནི་དམྱལ་བ་ཡི་དགས་དུད་འགྲོ་རྣམས་སོ། །ཁམས་དམན་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་སོ། །དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བཏུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བ་དམན་པ་ལས་མི་འདའ་བས། འཇིག་ཚོགས་ལ་ཏ་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་འགྲོ་བ་དམན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དག་གིས་ཁམས་དམན་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་མ་ཡིན་པས་འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང་གནོད་སེམས་དེ་དག་ནི་ཁམས་དམན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དོ། །ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་དང་པོ་ནས་བརྩམས་ཏེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་པའི་བར་དུ་སྤངས་པའི་ལམ་གྱི་གང་ཟག་དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །གང་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་དགུ་པ་སྤངས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གང་ཟག་དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །འདིས་སྨྲས་པ། གང་གི་ཚེ་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་གྲང་ན། རྒྱུ་གང་གིས་དེ་གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་རྣམས་སྤངས་པས་དགྲ་བཅོམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་ཅེ་ན། བརྗོད་དེ། གཙོ་བོ་བསྡུས་པ་ཉེ་བར་བཟུང་བའོ། །སྨྲས་པ། གཙོ་བོ་ཉེ་བར་བཟུང་བ་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། གོང་མཉེ་བར་ལེན་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དང༌། གོང་མ་ཡོངས་སུ་མི་སྤོང་བའི་རྒྱུ་དག་ཉེ་བར་བཟུང་བའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་དག་ལས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་གོང་མ་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྟེ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྲེད་པ་མཆོག་གི་བསམ་གཏན་པས་ཀྱིས་དེ་རུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་སོ། །རྒོད་
― DTG108_Page_0519 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་ཐེ་ཚོམ་རྣམས་ཀྱིས་གོང་མ་ཡོངས་སུ་མི་སྤོང་བ་སྟེ་ཐེ་ཚོམ་མཆོག་གི་བསམ་གཏན་པས་ཀྱིས་དེ་རུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་འདྲེས་པ་དང་ཉེ་བར་འདྲེས་པས་ལྷ་རུ་བདུན་དང་མིའི་བདུན་གྱི་སྲིད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་རྗེས་སུ་ཕྱིན་པའི་གང་ཟག་དེ་ནི་སྲིད་པ་ཐ་མ་ལན་བདུན་པའོ། །གང་ལྷ་རུའམ་མི་རིགས་རིམ་དུ་སོང་སྟེ་མིའི་ནང་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་རྗེས་སུ་སོན་པ་དེ་ནི་རིགས་ནས་རིགས་སོ། །གང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ལྷ་རུའམ་མི་རུ་སྲིད་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དེ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཆེད་དུ་ཞུགས་པའོ། །གང་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་ཉིད་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ལྷའི་ནང་ཉིད་དུ་སྲིད་པ་གཅིག་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དེ་ནི་བར་ཆད་གཅིག་པའོ། །བར་ཆད་གཅིག་ནི་སྐྱེ་བ་གཞན་གང་གི་གོ་སྐབས་དེ་ནི་བར་ཆད་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །བར་མདོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་སྤངས་ལ། མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ནི་མ་སྤངས་པས་བར་མའི་སྲིད་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཉིད་ན་སྔོན་དུ་གོམས་པའི་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་རྗེས་སུ་ཕྱིན་པ་ནི་གཅིག་གོ །གང་ཞིག་བར་དོའི་སྲིད་པ་མངོན་པར་གྲུབ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་སྲིད་བར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་སེམས་པ་ཉིད་ན་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་རྗེས་སུ་ཕྱིན་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །གང་ཡང་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཀུན་དུ་བསམས་ཏེ་མངོན་དུ་གནས་པ་ཉིད་དེ། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་པ། ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་ཐོབ་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །གང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་མ་སྤངས་ཤིང་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་མ་སྤངས་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པ་ཙམ་ཉིད་ན་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་རྗེས་སུ་ཕྱིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །གང་སྐྱེས་ནས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་སྟེ་འབད་པ་མེད་པར་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་རྗེས་སུ་སོན་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ།
― DTG108_Page_0520 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་སྐྱེས་ནས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་སྟེ་འབད་པས་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །གོང་དུ་འཕོ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། འོག་མིན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་འགྲོ་བའོ། །དེ་ལ་གང་རོ་མྱང་བ་མང་དུ་སྐྱེ་བ་གྲུབ་པས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རོ་མྱང་བ་ཆུང་ངུ་ཚངས་རིས་སུའོ། །འབྲིང་གིས་ཚངས་པའི་མདུན་ན་འདོན་དུའོ། །ཆེན་པོས་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་རུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་རོ་མྱང་བ་ཆུང་ངུས་འོད་ཆུང་ངུའོ། །འབྲིང་གིས་ཚད་མེད་འོད་དུའོ། །རབ་ཀྱིས་འོད་གསལ་དུའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་རོ་ཆུང་ངུ་མྱངས་པས་དགེ་ཆུང་ངུའོ། །འབྲིང་གིས་ཚད་མེད་དགེའོ། །རབ་ཀྱིས་དགེ་རྒྱས་སུའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་རོ་མྱང་བ་ཆུང་དུས་སྤྲིན་མེད་དུའོ། །འབྲིང་གིས་བསོད་ནམས་འཕེལ་དུའོ། །རབ་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་རུའོ། །རྣམ་པར་བཀྲམ་པ་བསྒོམས་པས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡོངས་སུ་གོམས་པ་ཆུང་དུས་མི་ཆེ་བར་རོ། །ཡོངས་སུ་གོམས་པ་འབྲིང་གིས་མི་གདུང་བར་རོ། །རབ་ཡོངས་སུ་གོམས་པས་ཤིན་ཏུ་མཐོང་དུའོ། །ཆེས་རབ་ཏུ་གོམས་པས་གྱ་ནོམ་སྣང་དུའོ། །འདི་རྣམས་སུ་བར་མེད་པར་ལན་རེ་རེ་སྐྱེའོ། །ཤིན་ཏུ་ཆེས་རབ་ཏུ་གོམས་པས་འོག་མིན་དུ་ཞུགས་ཏེ་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་པ་དེ་ནི་འགོ་མིན་མཐར་ཐུག་པའོ། །གང་ཡང་ཚངས་རིས་ལ་སོགས་པ་ནས་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་མཐར་ཐུག་པར་ལན་རེ་རེ་སྐྱེས་ནས། རྣམ་པར་བཀྲམ་པ་མ་ཡིན་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་བསྒོམས་པས་གནས་གཙང་མ་འབའ་ཞིག་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ལན་རེ་རེ་སྐྱེས་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སོང་སྟེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དེ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པའོ། །གང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་བག་མེད་པའམ་བག་ཡོད་པའམ་སེམས་པའམ་མི་སེམས་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་པའམ་མི་སེམས་པ་ཞེས་པ་ནི་རང་དགའ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་གནོན་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྟུལ་པོ་ཉིད་
― DTG108_Page_0521 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བག་མེད་པའམ་བག་ཡོད་པ། མི་སེམས་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་པའམ་མི་སེམས་པ་ཞེས་པ་ནི་རང་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བར་གནོན་བཞིན་པ་མ་ཡིན་པ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྟུལ་པོ་ཉིད་བག་མེད་པའམ་བག་ཡོད་པ། མི་སེམས་པ་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ནོ། །སེམས་པས་སྐལ་བ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །གང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཉིད་བག་མེད་པས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་ཏེ། བག་ཡོད་པས་སྐལ་བ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །གང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་བག་མེད་པའམ་བག་ཡོད་པ་དག་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་སྐལ་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ། དབང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་འབར་བར་བྱ་བའི་སྐལ་བ་ཅན་དེ་ནི་གནས་པ་ལས་མི་བསྐྱོད་པའོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་ཤིན་ཏུ་འབར་བར་བྱ་བ་ནི་རབ་ཉིད་དུ་དྲང་བར་བྱ་ཞིང་རྣོ་བར་བྱ་བ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ནི་དབང་པོ་ཤིན་ཏུ་འབར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་ནི་མ་གསུངས་ཏེ། དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྣོ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཟག་མེད་པའམ་བག་ཡོད་པ་དག་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་སྐལ་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ། དབང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་འབར་བར་བྱ་བའི་སྐལ་བ་ཅན་དེ་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །གང་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྣོ་བ་བག་མེད་པའམ་བག་ཡོད་པ་དག་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་སྐལ་བ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་གཡོ་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །ཁམས་ཀྱི་དབྱེ་བས་གང་ཟག་བཅུ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང༌། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་གསུམ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་གསུམ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་རང་སངས་རྒྱས་དང༌།
― DTG108_Page_0522 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །གང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་འཕགས་པའི་ཆོས་མ་བརྙེས་པ་དེ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའོ། །གང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དེ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སློབ་པའོ། །གང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྷག་མ་མེད་པ་དེ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་མི་སློབ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་གསུམ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་གསུམ་མོ། །གང་གཟུགས་མེད་པའི་འགྲིབ་པའི་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པ་བསམ་གཏན་བདེ་བས་གནས་པ་དག་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །གང་གཟུགས་མེད་པའི་འགྲིབ་པའི་བསམ་གཏན་དང་ལྡན་པ་བསམ་གཏན་བདེ་བས་གནས་པ་དག་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། གཟུགས་མེད་པ་ནི་སྤྱོད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མེད་པ་རྒྱུ་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། ནུས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ཉེ་བར་བཟུང་སྟེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་འགྲིབ་པའི་བསམ་གཏན་ཞེས་པ་ནི། བསམ་གཏན་གང་གིས་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེ་བ་བཀག་པའི་དོན་ཏོ། །བསམ་གཏན་བདེ་བས་གནས་པ་ཞེས་པ་ནི་བསམ་གཏན་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་ཉིད་དང་བསམ་གཏན་ལྡོག་པ་ལ་མཁས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མེད་པའི་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ནས་རང་རྒྱལ་བའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་རང་སངས་རྒྱས་སོ། །གང་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་པ་དགའ་ལྡན་གནས་སུ་གནས་བཅས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་དང༌། སྔོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པ་དེ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་
― DTG108_Page_0523 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ནི། དགའ་ལྡན་གནས་སུ་གནས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་བདུད་ཕམ་པར་བྱས་པའི་བར་དུའོ། །སངས་རྒྱས་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ནི་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཆེན་པོའི་བར་རོ། །སྤྱོད་པའི་ཡོངས་སུ་དབྱེ་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷག་པར་མོས་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དང། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་གང་མོས་པ་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་འབྲིང་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་ཞིང་རིགས་ལ་གནས་པ་དང་པོ་ཉིད་དུ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་ཅི་སྲིད་དུ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ་མ་ཞུགས་པ་སྟེ། སོ་སོ་བདག་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྟོགས་པ་མེད་པས་དེ་ནི་ལྷག་པར་མོས་པ་སྤྱོད་པའོ། །གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྟོགས་པས་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་གང་ཟག་དེ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱོད་པའོ། །གང་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། སྣང་བར་བྱེད་པ་དང་འོད་འཕྲོ་བ་དང་སྦྱང་དཀའ་བ་དང་མངོན་དུ་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྣམས་ཀྱི་གང་ཟག་དེ་ནི་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། དེ་ཅི་ལྟར་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ལ་སྤྱོད་ཅེ་ན། བརྗོད་དེ། ས་དྲུག་ལ་མི་འདོད་ཀྱང་མཚན་མ་ཐ་སྙད་དུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བ་ལ་གང་ཟག་འབད་པ་བྱེད་པ་ན་མཚན་མ་མངོན་དུ་ན་རྒྱུ་བ་མེད་པས་དེ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པའོ། །གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་མི་གཡོ་བ་དང་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་དང་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་རྣམས་ལ་གང་ཟག་དེ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་རབ་ཏུ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་གང་ཟག་ཞེས་གསུངས་པ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་མཐར་གྱིས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་གིས་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་
― DTG108_Page_0524 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐར་གྱིས་པ་ནི་ཅི་ལྟར་བསྟན་པའོ། །གང་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མི་ལྕོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལན་ཅིག་གིས་སྤང་བ་དེ་ནི་ལན་ཅིག་གིས་ངེས་པར་འབྱིན་པ་དང་སྟབས་གཅིག་པའོ། །དེ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ། འདི་ལྟར། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའོ། །སྟབས་གཅིག་པ་ཞེས་པ་ནི། འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པས་སྤངས་བར་བྱ་བ་ཆེན་པོ་ནས་ཆུང་ངུའི་བར་དུ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་ལྟར་སྤོང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་བཞིན་དུ་སའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ཐ་དད་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སོར་མོ་རྩེ་མོའི་མདོ་ལས་འདི་སྐད་དུ་གསུངས་ཏེ། གང་ཅི་སྙེད་གཟུགས་དང་ཅི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་ཅི་སྲིད་དུ་རིང་བའམ་ཉེ་བའམ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཤིང་ཆ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ་གཅིག་ཏུ་བཟླུམས་ནས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ཤིང་གཅིག་ཏུ་སྡོམ་སྟེ། ཆ་གཅིག་བཟླུམས་པ་གཅིག་ཕུང་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ནས། འདི་དག་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅིང་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་སོ་སོར་ལེགས་པར་བསླབ་པོ། །ལན་གཅིག་གིས་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མའི་འབྲས་བུ་གཉིས་སུ་བཏགས་པ་བྱས་ཏེ། འབྲས་བུ་དེ་གཉིས་གྲངས་བཞིན་དུ་ཁམས་གསུམ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་རབ་ཏུ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་ཐ་སྙད་མེད་དེ། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་དེ་དག་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཁོ་ན་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་ལྷག་མ་མེད་པ་སྤངས་པ་རབ་ཏུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལན་ཅིག་གིས་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མདོ་ལས། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དགྲ་བཅོམ་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་གང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཀུན་ཤེས་པ་བརྙེས་པ་ལན་མང་དུ་བྱེད་དོ། །བརྒྱ་ལམ་ན་བརྙེས་པར་མི་བྱེད་ན། ཐམས་ཅད་ལས་མ་ལུས་པར་འདོད་ཆགས་
― DTG108_Page_0525 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་བྲལ་བ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། མྱུར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དོན་དུ་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་ཉེ་བར་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་གང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཀུན་ཤེས་པ་བརྙེས་པ་ལན་མང་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། ཐ་ན་འཆི་བའི་དུས་སུའོ། །བརྒྱ་ལམ་བརྙེས་པར་མི་བྱེད་ན། མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཕྱིར་དེ་སྨོན་ལམ་སྟོབས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འདོད་པའི་ཁམས་ཉིད་དུ་སྐྱེ་སྟེ། སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་མེད་པའི་ཞིང་དུ་རང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་ཞེས་པ་ནི། མངོན་པར་རྟོགས་པ་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། རྗེས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། མཐར་ཐུག་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ལ་གང་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་ཆོས་བདེན་པ་བཞི་དབང་དུ་བྱ་བ་ལ། གཞན་གྱིས་བསྟན་པ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ལྷག་པར་མོས་པ་རབ་ཏུ་དང་བ་རབ་ཉིད། ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པས་བསྡུས་པའི་མཐའ་བརྙེས་པ་དེ་ནི་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །གང་མདོ་སྡེའི་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བདེན་པ་དབང་དུ་བྱ་བ་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བདག་པོའི་དབང་ལས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ལ་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པ་རབ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པས་བསྡུས་པའི་མཐའ་བརྙེས་པ་དེ་ནི་དོན་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །དེ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རབ་ཀྱི་ཆུང་དུས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ཏེ། དུས་དང་སྐྱེ་བ་དེ་ལ་དྲོད་ཐོབ་པ་ལ་ཆོས་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པའོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རབ་ཀྱི་འབྲིང་གིས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ཏེ་རྩེ་མོ་དང་བཟོད་པ་དག་ལ་ཆོས་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པའོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རབ་ཀྱི་རབ་ཀྱིས་བསྐྲུན་པའི་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་ལ་
― DTG108_Page_0526 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་ངེས་པར་སེམས་པའི་བཟོད་པའོ། །གང་མཐོང་བའི་ལམ་སེམས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་རྣམས་བརྙེས་པ་དེ་ནི་ཁོ་ནའི་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ་མཐོང་ལམ་ཁོ་ནའོ། །གང་མཐོང་བའི་ལམ་ལས་གོང་དུ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མ་ལུས་པ་དེ་ནི་རྗེས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །དཀོན་མཆོག་མངོན་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། སངས་རྒྱས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དང་བ་དང༌། ཆོས་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དང་བ་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་མི་ཕྱེད་པའི་དང་བའོ། །དེ་ལ་ཀྱེ་མ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་ཞེས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའོ་ཞེས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ནི་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལྟར་མི་ཕྱེད་པ་ནི་ངེས་པ་སྟེ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱིའོ། །སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་རབ་ཏུ་དང་བ་དེ་ནི་དཀོན་མཆོག་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །གང་འཕགས་པ་བཞེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་སླན་ཆད་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་རབ་ཏུ་བརྙེས་ནས་སློབ་པའི་བདག་གི་དམྱལ་བ་ཟད་དོ་དུད་འགྲོ་ཟད་དོ་ཡི་དྭགས་ཟད་དོ། །ངན་སོང་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་ཟད་དོ། །བདག་ནི་ངན་སོང་གི་ལས་བྱས་ཏེ་ངན་སོང་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་སྣོད་མ་ཡིན་པར་ངེས་སོ་ཞེས་པ་དེ་ནི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །ཅི་ལྟར་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་མཐར་ཐུག་པའི་ལམ་བསྟན་པ་དེ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པ་རབ་ཏུ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་པ་སྡོམས་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་གཞན་ལས་ཐོས་པ་རྟོགས་ནས་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་པོ་དེ་ཉིད་གཞན་ལས་ཐོས་པ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་པོ་དེ་ཉིད་ལ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བཟོད་པ་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་ནི། ཉན་ཐོས་རང་སངས་རྒྱས་དག་རྣམ་པར་དྲང་བའི་
― DTG108_Page_0527 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐབས་ལ་མཁས་པའི་དོན་དུ་ཡིན་གྱི་མངོན་དུ་བྱ་བའི་དོན་དུ་ནི་མིན་ཏེ་ཐེག་པ་དམན་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོན་ཀྱང་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །འདིར་སྨྲས་པ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་བཅུ་གཅིག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། འདི་ལྟར། དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཉེ་བར་སྟོན་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཁས་བླངས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། འཁོར་གྱི་ཁྱད་པར་དང༌། རིགས་རྒྱུན་གྱི་ཁྱད་པར་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དམིགས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་བསྟན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །རང་བདག་ཉིད་དང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཁས་བླངས་པས་ཁས་བླངས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ས་བཅུས་ངེས་པར་འབྱུང་བས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པས་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་ཉེ་བར་འཛིན་པས་འཁོར་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ཕ་བཞིན་དུ་རང་གི་རྒྱུད་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་བྱེད་ཅིང་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལྡན་པས་རིགས་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཉེ་བར་སྐྱེ་བས་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །འབྲས་བུའི་ཁྱད་པར་ནི་ཁྱད་པར་གཅིག་གིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ།
― DTG108_Page_0528 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟར། ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྣམ་པ་ལྔའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྐུ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཡེ་ཤེས་སྲེ་བ་ཉེ་བར་སྲེ་བའི་ནུས་པ་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྲེ་བ་དང་ཉེ་བར་སྲེ་བའི་ལས་དང་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་ཁྱད་པར་རོ། །དེ་གནས་ངན་ལེན་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང་བླ་ན་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྟེན་ཡིན་པས་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བས་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །སྟོབས་མི་འཇིགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་རྫོགས་པས་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །རྣམ་པ་ལྔའི་ཁྱད་པར་ནི་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ངེས་པར་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་སྐུའི་ཁྱད་པར་དང༌། རྟག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་དུ་ཆོས་སྣ་ཚོགས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འཁོར་ཡུག་ཏུ་ཅི་ལྟར་འོས་པའི་སྤྲུལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱ་བ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ལོངས་སྤྱོད་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་སྐུ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དབྱིངས་སུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་མི་འཆད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་དམིགས་ཤིན་དུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ན་སོ་སོར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནུས་པ་ལྡན་པས་སྲེ་བ་དང་ཉེ་བའི་སྲེ་བ་ཡེ་ཤེས་ནུས་པ་ཐོབ་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་
― DTG108_Page_0529 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །གདུལ་བྱའི་སེམས་ཅན་རེ་རེའི་ཆེད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདག་པོ་ལས་སྲེ་བ་དང་ཉེ་བར་སྲེ་བའི་ལས་བྱ་བའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཕྱོགས་བཅུ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་ཅི་རིགས་སུ་ཅི་སྲིད་དུ་མཐར་ཐུག་པར་ཡང་དང་ཡང་དུ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པས་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང་གྲོལ་བར་བྱེད་པས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟོན་པའི་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་རོ། །ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་ཁྱད་པར་ནི་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར། གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པས་ལོང་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མིག་ལ་སོགས་པ་བརྙེས་པས་ཉེ་བར་འཚེ་བ་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པས་ལྟ་བ་ངན་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སེལ་བས་ཐབས་མེད་པ་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་བསྐྱེད་པས་ངན་འགྲོ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པས་ངན་སོང་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པས་ཁམས་གསུམ་ལས་རྣམ་པར་གྲལ་བས་ལུས་ངན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཐེག་པ་དམན་པ་འདུན་པ་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ལུགས་ལས་གང་ཟག་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞི་པའོ།། །།བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པའོ། །དེ་ལ་བྱ་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི་ལམ་གྱི་བྱ་བ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། ལམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱེད་དེ། །ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ལམ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚོགས་ཀྱི་ལམ་དང༌། སྦྱོར་བའི་ལམ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་དྲོད་ལ་སོགས་པ་མཐར་ཆགས་ཀྱིས་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཚོགས་སོགས་པར་བྱེད་
― DTG108_Page_0530 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཚོགས་སོ། །འདིས་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཚོལ་བར་བྱེད་པས་ལམ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་མོ། །དེ་ནི་ཆོས་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པ་དང༌། ཁ་ཟས་ཀྱི་ཚོད་རིག་པ་དང༌། མཚན་གྱི་ཆ་སྟོད་སྨད་ལ་རྣལ་འབྱོར་རྗེས་སུ་བརྩོན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་ལ་གནས་པའོ། །ཡང་ན་ཡིད་ཕྱིར་ཕྱོགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པའི་རང་བཞིན་དང་བསམ་པའི་རང་བཞིན་དང་བསྒོམ་པའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཤེས་ཏེ། དེ་རྣམས་ལེགས་པར་གོམས་པས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྣོད་ཉིད་རབ་ཏུ་བརྙེས་པ་དེ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་གྱིས་ཚོགས་བསགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཞི་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་སྟེ། འདི་ལྟར། དྲོད་དང༌། རྩེ་མོ་དང༌། བདེན་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་གོ །མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། མཉམ་པར་བཞག་པས་ཡིད་ཀྱི་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་དོན་གང་ཀུན་དུ་བརྗོད་པ། དེ་རུ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ནི་དྲོད་ཐོབ་པའོ། །དེ་ཡང་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་དང་ལྡན་པའོ། །བདག་རང་ནི་བདེན་པ་ལ་སྣང་བ་མཆེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ད་དག་འཕལ་བས་རྩེ་མོའོ། །བདག་རང་ནི་བདེན་པ་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པའི་རྗེས་སུ་བརྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ། མཐའ་གཅིག་ཏུ་གཟུང་བྱ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པ་འཛིན་པ་མེད་པ་མངོན་དུ་སད་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པས་བཟོད་པའོ། །རང་བདེན་པ་ལ་བར་མེད་པའི་སེམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་སྟེ། གང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དང་པོ་ཉིད་སྐྱེ་བའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་གི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་མི་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་མཚན་ཉིད་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་གཟུང་བྱ་དང་འཛིན་བྱེད་ཀྱི་ངོ་བོ་དེ་བཞིན་
― DTG108_Page_0531 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་མངོན་དུ་མེད་པས་དམིགས་བྱ་དང་དམིགས་བྱེད་ཞི་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །རང་རྒྱུད་བདག་གི་མཚན་མར་མི་རྟོག་པས་བདག་སེམས་ཅན་གྱི་བརྡ་དམིགས་པ་གསལ་བ་ཆོས་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ངོ༌། །རང་རྒྱུད་ཉིད་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་བདག་ཆོས་ཀྱི་བརྡ་དམིགས་པ་བསལ་བ་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ངོ༌། །ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱད་པར་མེད་པས་བདག་དང་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མར་མི་རྟོག་པས་ཐམས་ཅད་དུ་གཉིས་ཀའི་བརྡ་དམིགས་པ་བསལ་བ་ཆོས་ཤེས་པ་དེ་ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་ན་ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟར། འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་གི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ལམ་ལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་ཆོས་སོ། །སྦྱོར་བའི་ལམ་དུ་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ཤེས་པའོ། །སྔོན་གྱི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པས་བདག་པོར་བྱས་པ། རང་སོ་སོར་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ནི་བཟོད་པའོ། །འདི་སྐད་དུ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སྦྱོར་བའི་ལམ་དུ་མདོ་སྡེའི་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པའི་དབང་དུ་བྱ་བ་རྣམ་པར་དཔྱོད་པའི་ཤེས་པ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྡུས་པ་བདག་པོར་བྱས་ནས། རང་རྒྱུད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བདེན་པ་ལ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་
― DTG108_Page_0532 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་སྐྱེའོ། །གང་གིས་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཉེར་བརྒྱད་རབ་ཏུ་ཡོད་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཤེས་པ་གང་གིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །འདི་སྐད་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དེས་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཤེས་པ་གང་གིས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་རྟེན་དེ་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་དག་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་སྟེ། འདི་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སོ་ཞེས་རང་སོ་སོར་མངོན་སུམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དེ་ལ་ཤེས་པ་གང་གིས་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཅི་རིགས་པར་བཟོད་པ་རྣམས་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཡུལ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་ལམ་གྱི་ཡུལ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ངེས་པར་རྟོགས་པས་བཟུང་བ་ངེས་པར་རྟོགས་པའོ། །རྗེས་སུ་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་བཟུང་བ་ངེས་པར་རྟོགས་པའོ། །བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་རྣལ་འབྱོར་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ཟག་དྲུག་པ་ནི་གང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ། དེ་ནི་བཟོད་པ་དང་ཤེས་པ་ལ་འཇུག་བཞིན་པ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་
― DTG108_Page_0533 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི། མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། སྔོན་མ་མཐོང་བའི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པ་རེ་རེ་ལ་རྣམ་པ་བཞིས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་ཡང༌། ཤེས་བྱ་ལ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དངོས་པོ་མ་བྱུང་བ་རྣམས་བྱུང་བ་ཙམ་གྱི་སྐད་ཅིག་ནི་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་བཞིས་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་བཞག་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཉམས་སུ་མོང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ལས་ནི། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་རང་གི་རྟོགས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཐོབ་པ། དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཤེས་པས་ཐོབ་པའི་མཚན་མ་རྣམས་མིང་གི་ཚོགས་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་དང་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམ་པར་བཞག་པར་བྱེད་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་གང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པས་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང་གོམས་པར་བྱེད་པའོ། །ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་གོམས་པས་གང་དང་པོ་ཉིད་དུ་གང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་པ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་བདག་སོ་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི། དེའི་གོང་དུ་གང་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཅི་སྲིད་དུ་རྟོགས་པ་མཐར་ཐུག་པ་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའོ། །ཡང་རྟོགས་པ་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པ་དེའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཤེས་པས་ལམ་གྱི་བདེན་པ་རྣམ་པར་བཞག་པར་བྱེད་པའོ། །གང་དུ་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་སྐྱེས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ། དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ནི་རྡུལ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། དེས་ཉོན་མོངས་པའི་རྡུལ་རྣམས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཤེས་པས་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་རྟེན་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གོང་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། འདི་ལྟར། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་དང༌། ལམ་ཆུང་དུ་དང༌། ལམ་འབྲིང་དང༌། ལམ་
― DTG108_Page_0534 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་དང༌། སྦྱོར་བའི་ལམ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དང༌། ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་མོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ན། བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གོང་དུ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལྷག་མ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་ལྡན་པ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སོགས་པ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་བར་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་བཞག་པ་སྔོན་དུ་གསུངས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་མོ། །སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་འགོག་པ་ལམ་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་བརྒྱད་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་ལྕོགས་པ་མེད་པས་བསྡུས་པ་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་ནའང་འཇིག་རྟེན་པ་ཁོ་ན་སྟེ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བ་མི་གསལ་ཞིང་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་རྒྱུ་བ་མི་གསལ་ལ་རྟེན་པ་མ་ཡིན་པས། མཐའ་གཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་པ་ཁོ་ན་མིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ཅི་སྲིད་ཉིད་དུ་འདུ་ཤེས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཀུན་ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོ་མི་ཉིད་དུ་སྐྱེ་སྟེ། མི་འམ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་མངོན་དུ་འགྱུར་བའོ། །སྔོན་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཕྱིས་མངོན་དུ་འགྱུར་བའོ། །མིའི་སྐྱེ་བ་དེ་ཉིད་ལའམ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་ནས་སོ། །ལམ་ཆུང་ངུ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་དང༌། ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང༌། ཆུང་ངུའི་རབ་བོ། །གང་གིས་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ས་ནས་ས་རུ་གྲངས་བཞིན་དུ་རབ་ཀྱི་རབ་དང༌། རབ་ཀྱི་འབྲིང་དང༌། རབ་ཀྱི་ཐ་མའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བའོ། །ལམ་འབྲིང་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟར། འབྲིང་གི་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་གི་འབྲིང་དང༌། འབྲིང་གི་རབ་བོ། །ལམ་གང་གིས་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ས་ནས་ས་རུ་འབྲིང་གི་རབ་
― DTG108_Page_0535 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་འབྲིང་གི་འབྲིང་དང་འབྲིང་གི་ཆུང་ངུའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །ལམ་རབ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། རབ་ཀྱི་ཆུང་ངུ་དང༌། རབ་ཀྱི་འབྲིང་དང༌། རབ་ཀྱི་རབ་བོ། །གང་གིས་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པས་དང་ས་རུ་ཆུང་ངུའི་ཆེན་པོ་དང་ཆུང་ངུའི་འབྲིང་དང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་བའོ། །སྨྲས་པ། ཡང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུའི་ལམ་གྱིས་ཆེན་པོའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་རྒྱུ་ཅི་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་ངོ་ཚ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པའི་དོན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཉམས་པ་ངོ་ཚ་མེད་པའི་རྒྱུད་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་མཚོན་སླ་བ་དང་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་བསླབ་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་འདི་ནི་དྲི་མ་རགས་པ་བཞིན་དུ་གཉེན་པོ་ཆུང་དུས་ཀྱང་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །གང་ཡང་ཡོངས་སུ་བཅད་པར་དཀའ་བའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཕྲ་བ་རྒྱུད་ལ་ཐིམ་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུ་ནི་དྲི་མ་ཕྲ་མོ་ཐིམ་པ་བཞིན་དུ་ཆེས་ཆེ་བའི་གཉེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །འདིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་བཟློག་པས་གཉེན་པོའི་རྣམ་པ་རྣམ་པར་བཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལམ་གང་གིས་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པའི་རིགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ཆ་ཤས་བསལ་བས་རིམ་གྱིས་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྦྱོར་བའི་ལམ་མོ། །ལམ་གང་གིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་དེའི་རྣམ་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་རིགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ལྷག་མ་མེད་པར་སྤོང་བས་གནས་ངན་ལེན་དེས་གནས་ངན་ལེན་མེད་པར་གྱུར་པའི་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་མོ། །ལམ་གང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོངས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་མོ། །དེའི་གོང་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ལྷག་མ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་གང་སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་མོ། །གང་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་སྦྱོར་བ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་ཏེ། མདོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསམ་པ་སྔོན་བསམ་པའི་རྟོགས་པའི་ཆོས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་གནས་པས་གནས་
― DTG108_Page_0536 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའམ། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཞན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་བཞིན་པའི་ལམ་དེ་ཡང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་མོ། །གང་ཡང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡོན་ཏན་མངོན་ཤེས་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའམ་བསྐྱེད་ཟིན་པའི་མངོན་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པར་གནས་པའི་ལམ་དེ་ཡང་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་མོ། །དེ་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ལམ་རྒྱས་པར་བསྟན་ནས། གཞན་ཡང་ལམ་བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། རྩོམ་པ་སྒོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་རྟེན་པ་སྒོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་དག་པ་སྒོམ་པ་དང༌། གཉེན་པོ་སྒོམ་པའོ། །དེ་ལ་གང་ལ་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་པ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་རྩོམ་པ་སྒོམ་པའོ། །གང་སྐྱེས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་གནས་པའི་ཕྱིར་དང་ཀུན་དུ་མི་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དང་ཡང་ཡང་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང་འཇུག་པ་རྒྱས་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་རྟེན་པ་སྒོམ་པའོ། །གང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྒོམ་པ་དེ་ནི་ངེས་པར་དག་པ་སྒོམ་པའོ། །གང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྒོམ་པ་དེ་ནི་གཉེན་པོ་སྒོམ་པའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་གྲངས་ནི། དེ་ཡང༌། ལམ་གང་སྐྱེ་བཞིན་པ་ན་རང་གི་བག་ཆགས་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་རྩོམ་པ་སྒོམ་པའོ། །ལམ་དེ་ཉིད་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་སྒོམ་པར་འགྲོ་བ་དེ་ནི་ངེས་པར་རྟེན་པ་སྒོམ་པའོ། །ལམ་དེ་ཉིད་མངོན་དུ་གྱུར་པས་རང་གི་སྒྲིབ་པ་སེལ་བ་དེ་ནི་ངེས་པར་མཁྱུད་པ་སྒོམ་པ་སྟེ། རང་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གནས་ངན་ལེན་མཁྱུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་སྟེ། རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བས་ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་པའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་གྲངས་ནི། དེ་ཡང༌། གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པའི་གཉེན་པོ་དང༌། སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་དང༌། རྟེན་གྱི་གཉེན་པོ་དང༌། རིང་དུ་བྱེད་པའི་གཉེན་པོའོ། །དེ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཉེས་སྐྱོན་དུ་མཐོང་ནས་ནད་དང་འབྲས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམ་པར་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་
― DTG108_Page_0537 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུན་འབྱིན་པའི་གཉེན་པོའོ། །སྦྱོར་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ནི་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ནི་རྟེན་གྱི་གཉེན་པོ་སྟེ། སྤངས་པ་ཐོབ་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་སྟེང་དུ་ལམ་གང་ཞིག་ན་རིང་དུ་བྱེད་པའི་གཉེན་པོ་སྟེ། སྤངས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རིང་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ལམ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟར། དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་ལམ་དང༌། འབད་རྩོལ་གྱི་ལམ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་བའི་ལམ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལམ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ལམ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་དང༌། བསླབ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པའི་ལམ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་དང༌། ལམ་བསྡུས་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ནི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་ལམ་མོ། །དང་པོ་ཉིད་དུ་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་ལུས་ཚོར་བ་སེམས་ཆོས་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་ནི་འབད་རྩོལ་གྱི་ལམ་མོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བརྟག་སྟེ་ལམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལམ་མོ། །དེ་ལྟར་སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པས་ལམ་འདིས་འདུན་པ་བརྩོན་འགྲུས་སེམས་དཔྱོད་པའི་སྒོ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སུ་རུང་བ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་པོ་ལྔ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལམ་སྟེ། དེ་ལྟར་ལམ་འདིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་བྱས་པས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་སྦྱོར་བ་ལས་བདག་པོར་གྱུར་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོབས་ལྔ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ལམ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ལམ་འདིས་བདག་པོར་གྱུར་པ་ཐོབ་པས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་བདེན་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་གི་སྦྱོར་བས་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ལམ་སྟེ། བདེན་པའི་བདག་ཉིད་སོ་སོར་
― DTG108_Page_0538 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་ལམ་སྟེ། དེའི་གོང་དུ་ལམ་དེས་བསྒོམ་པས་སྤོང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བས་སོ། །དེ་རྣམས་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དེ་ལྟར་མཐར་གྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །ཁྱད་པར་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ལྔས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་བ་ལས་གསུངས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྣམས་བདག་གིས་འདིར་རྒྱས་པར་མ་བྲིས་ཏེ་མངས་པས་འཇིགས་པས་སོ། །དེ་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །རྟེན་གྱི་དབང་པོ་ཐ་དད་པའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་བསམ་གཏན་གྱི་དངོས་གཞི་མ་ཐོབ་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་ལ་དཀའ་བའི་ལམ་མོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་དངོས་གཞི་བསམ་གཏན་མ་ཐོབ་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་བ་མྱུར་ལ་དཀའ་བའི་ལམ་མོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དངོས་གཞི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་ལ་སླ་བའི་ལམ་མོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་དངོས་གཞི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་བ་མྱུར་ལ་སླ་བའི་ལམ་མོ། །བསླབ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པའི་ལམ་ནི་དངོས་པོ་ཆོས་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར་བརྣབ་སེམས་མེད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་མེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དེ་ལ་བརྣབ་སེམས་མེད་པ་དང་གནོད་སེམས་མེད་པ་དག་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོའི་སྒོ་ནས་བསླབ་པའི་གཞི་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དག་པར་བྱེད་དེ་འདིས་ཀུན་དུ་མ་རྨོངས་པར་གྱུར་ནས་སེམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་དག་པར་བྱེད་དོ། །འདིས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཡང་དག་པ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ནི་སེམས་ཀྱི་གནས་པ་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ནི་ཅི་ལྟར་ཡང་ནང་དུ་སེམས་འཇོག་
― DTG108_Page_0539 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། དུལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། གཅིག་ཉིད་དུ་བྱེད་པ་དང༌། མཉམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་ལ་ས་སོ་སོར་བསྡུས་ཏེ་ནང་དུ་སེམས་མངོན་པར་བསྡུས་ནས་ཉེ་བར་འཆིང་བ་ནི་འཇོག་པའོ། །དེ་ལྟར་དང་པོ་ཉིད་དུ་ཉེ་བར་བཅིངས་པའི་སེམས་དེ་ནི་གཡོ་བ་རགས་པ་སྟེ། དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་སྦྱོར་བས་ཕྲ་བར་བྱེད་པའི་མངོན་པར་སྡུད་པ་ནི་ཡང་དག་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟར་བཞག་པའི་སེམས་དེ་ནི་དྲན་པ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པས་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ན། ཡང་སོ་སོར་སྡུད་པ་ནི་རྣམ་པར་འཇོག་པའོ། །དང་པོ་ཉིད་དུ་སེམས་དེ་དག་ཕྱི་རོལ་དུ་རྣམ་པར་མི་འབྱམ་པའི་ཕྱིར་དྲན་པས་ཉེ་བར་གནས་པ་ནི་ཉེ་བར་འཇོག་པའོ། །སྔོན་གྱི་མཚན་མ་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་སྐྱོན་གྱིས་འདུ་ཤེས་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ་སེམས་གཡེང་བར་མི་བྱ་བ་ནི་དུལ་བའོ། །སེམས་ཀུན་དུ་འཁྲུགས་པར་བྱེད་པ་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་ཉེས་སྐྱོན་དུ་བལྟས་ནས་རབ་ཏུ་མི་གཡེང་བ་ནི་ཞི་བའོ། །དྲན་པ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ན། དེ་དག་ལྷག་པར་ཞི་བར་བྱེད་པ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བའོ། །མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་མ་ཉམས་ཤིང་བར་མེད་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱུན་དུ་རྣམ་པར་གནས་པ་ནི་གཅིག་ཉིད་དུ་བྱེད་པའོ། །ཤིན་ཏུ་གོམས་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་རྩོལ་བ་མེད་པས་སེམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་དང་གིས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པས་རབ་ཏུ་འཇུག་པ་ནི་མཉམ་པར་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་སོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ཤེས་རབ་གང་གིས་བརྩོན་པས་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ན་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཅི་རྙེད་པར་གཞིག་པ་དང༌། ཤེས་པར་བྱ་བ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱེད་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སེམས་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ཀུན་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ལྷག་མཐོང་ཡིན་ནོ། །ལམ་རྣམས་
― DTG108_Page_0540 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྡུས་པའི་ལམ་ནི་དབང་པོ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པས་བསྡུས་པ་ལ་དང་མཐོང་བའི་ལམ་སེམས་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔ་ལ་ནི་སྔོན་མ་ཤེས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པས་མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་སེམས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་མ་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་དུ་སློབ་པའི་ལམ་དེ་རྣམས་ལ་སྔོན་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པར་བྱ་བ་མེད་པས་ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའི་དབང་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་ནི། ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོའོ། །འདི་ཡང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ས་གོང་མའི་ལམ་ནི་སྔོན་དུ་གྱུར་པའི་ངོ་བོས་སྒོམ་པར་བྱེད་བཞིན་པ་ན། སྔོན་དུ་མ་གྱུར་པས་འོག་མའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་སྒོམ་པར་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། ཁྱབ་བདག་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱབ་བདག་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆེས་གསལ་བ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་སྟེ་དབང་དུ་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་དུ་ལྡན་པ་ཐོས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཆད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྲལ་བ་ཐོབ་པ་ཐམས་ཅད་བརྙེས་པ་དང༌། གང་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་ཆད་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྟོགས་ནས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེའི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཟད་པ་ཤེས་པ་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་མི་སློབ་པའི་ཆོས་བཅུ་སྟེ། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཅི་སྲིད་དུ་མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་ནི་ཉི་ཤུ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། གང་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུ་མ་ནས་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཀུན་དུ་གནས་ཤིང་རྗེས་སུ་བརྟེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྤྲོས་པ་ནི་བག་ཆགས་ཞེས་བརྗོད་དེ། གང་ལས་མིག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མིང་དང་བཅས་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་ཡང་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རིག་པ་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་དེ་ནི་རིག་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །
― DTG108_Page_0541 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལས་རྣམས་ཀྱི་བག་ཆགས་དེ་ནི་ལས་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སུ་རུང་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་ཉོན་མོངས་པ་དྲག་ལ་ཆེ་བ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་ལམ་གྱི་བར་ཆད་མཚམས་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་གྱི་སྒྲིབ་པ་དེ་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བྲལ་བ་ཉིད་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པ་བདག་ངོ་བོ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པ་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་དགེ་བའི་ཕྱོགས་སྦྱོར་བའི་བར་ཆད་འདོད་པ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་སྒྲིབ་པ་ལྔས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་སྒྲིབ་པ་དེ་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་གེགས་ཀྱི་ངོ་བོ་འདོད་རྟོག་ལ་སོགས་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་ཟས་ཤིན་ཏུ་ཉུང་བ་དང་མང་དུ་སྦྱོར་བར་རུང་བ་དེ་ནི་ཟས་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་གཉིས་གཉིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བྱས་ནས་ལུས་སེམས་ངལ་བ་དེ་ནི་ལོག་གཡེམ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་རྟེན་གཞན་དུ་བྱས་ཏེ་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་རྨི་ལམ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་ཁམས་མི་མཉམ་པར་བྱས་པས་ལེགས་པར་རང་བཞིན་དུ་མི་གནས་པ་དེ་ནི་ནད་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །ཁམས་མི་མཉམ་པར་བྱས་པས་སྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པ་དེ་ནི་རྒ་བའི་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་འཆི་བཞིན་པ་ན་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་འཁྲུགས་པ་དེ་ནི་འཆི་བ་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་མངོན་པར་བགྲོད་པ་ལ་སོགས་པ་བྱས་པས་ལུས་ཉེས་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་ངལ་བ་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །མངོན་པར་བརྗོད་པ་གནས་ངན་ལེན་ལ་སོགས་པ་ཅི་ལྟར་སྲིད་པ་དེ་རྣམས་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་ནི་བརྟན་པོ་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ནི་རགས་པ་གནས་ངན་ལེན་ཏོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ནི་འབྲིང་པོ་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ནི་འབྲིང་བོ་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་གནས་ངན་ལེན་ཏོ། །གང་མཐར་གྱིས་
― DTG108_Page_0542 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གནས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་སྒོམ་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་གནས་ངན་ལེན་ནོ། །གང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གནས་ངན་ལན་ནོ། །དེ་ལྟར་དེ་སྙེད་གནས་ངན་ལེན་དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཅི་རིགས་པར་རྒྱུན་ཆད་པ་དེ་ནི་མཐར་ཐུག་པའི་ལམ་མོ། །གནས་ངན་ལེན་འཕེལ་བ་ལ་ལྡན་པ་ཐོབ་པ་ཞེས་བཏགས་སོ། །གནས་ངན་ལེན་འགྲིབ་པ་ལ་ཐོབ་པ་ཞེས་བཏགས་སོ། །གང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་མཐའ་སྤོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དེ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་བསྡུ་ན་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ནི། གང་ནས་བཟུང་སྟེ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཤིགས་ཤིང༌། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་འཇིག་པའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ནི་གང་གིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དག་སྐྱེས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་འང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་བར་ཆད་མེད་པ་ཆེས་བརྟན་པ་དང་རོ་གཅིག་ཁྱབ་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་དེའི་རྒྱུན་མི་ཉམས་པས་བར་ཆད་མེད་པས་དང་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཆོད་པའི་དང་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པས་སྙིང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆེས་བརྟན་པའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པས་རོ་གཅིག་གོ །ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཁྱབ་པ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དོན་འདི་དག་གཞན་ལ་གསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དཔེར་ན་བྲག་རི་ཆེན་པོ་མི་ཆོད་པ་མི་ཤིགས་པ་སྲུབས་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་མཁྲེགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པ་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་རླུང་འཇུག་པས་མི་གཡོ་བ་མི་བསྐྱོད་པའོ། །ཅི་ལྟར་ཤར་གྱི་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱིའོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བཞེས་པ་ནི། འདིར་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟར། མེ་སློབ་པའི་ལམ་ཐོབ་པས་སེམས་ཀྱི་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། ལམ་གྱི་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྔོན་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ནི་མངོན་
― DTG108_Page_0543 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རྟོགས་པའི་དུས་སུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ནི་སློབ་པ་ཞེས་བརྗོད་དེ་བྱ་བ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཚེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་ལུས་པ་རྣམ་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཞིང་ཁམས་གསུམ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེའི་ཚེ་ལམ་འདིའི་རང་བཞིན་གྱི་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བར་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱས་ཏེ་དེ་ནི་ལམ་གྱི་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའོ། །གང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྟེན་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའོ། །གང་ཀུན་འབྱུང་ལྷག་མ་མེད་པར་སྤངས་པའི་ཡེ་ཤེས་སམ། དེའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྒྱུ་འགོག་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པའོ། །འབྲས་བུ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་དམིགས་པའམ། དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་གྱུར་ནས་ཤེས་པ་དེ་ལའང་དེ་ནི་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའོ། །ཕྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་གང་ཤེས་པ་སྟེ། གང་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མི་སློབ་པའི་ཆོས་བཅུ་ནི། མི་སློབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ངག་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་ནི་མི་སློབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྩོལ་བ་རྣམས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕུང་པོའོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པའི་རྣམ་པ་མཚན་མ་ཉིད་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟར། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་འདིས་གོམས་པར་བྱེད་པས་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །མི་རིགས་པར་གྱུར་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པས་རིགས་པ་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མ་རྟོགས་པའི་སྐྱོན་གྱིས་བརྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་ཕྱིན་
― DTG108_Page_0544 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅི་ལོག་པའི་སེམས་ནི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྟོགས་པའི་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་མཚན་ཉིད་དང༌། རྟག་ཏུ་ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་གོ་འཕང་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་བཞི་ཞེས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་འཇིག་རྟེན་པར་ཡང་འགྱུར་ཞིང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་ལས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅི་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། དེ་ལ་བདེན་པའི་རྣམ་པར་འཇིག་རྟེན་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་དུ་རྟོགས་པ་མེད་པས་ཤེས་བྱ་ལ་ལེགས་པར་མ་ཞུགས་པས་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་བ་ཅན་ཡིན་པས་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པའོ། །མངོན་པར་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་སྤྲོས་པར་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའོ། །དེ་ལ་བཟློག་པས་བདེན་པའི་རྣམ་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཞུགས་པས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པས་རྟོག་པ་མེད་པའོ། །ཡང་འདི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ན་ཅི་ལྟར་ཤེས་བྱ་ལ་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པ་ལ་འཇུག་བཞིན་པ་མི་རྟག་པའི་དོན་མཐོང་བ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །མངོན་པར་བརྗོད་པ་སྤྲོས་པའི་སྒོ་ནས་མི་རྟག་གོ་ཞེས་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ལུགས་ཀྱི་ལམ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་པའོ།། །།བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་དང་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཉིད་ཐོག་མ་ནས་བརྩམས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་མཐར་ཐུག་པར་གོམས་པ་རབ་ལ་སྤངས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྤྲོས་པ་དང་བཅས་པ་བརྗོད་པར་བྱས་ཏེ། འདི་ལྟར། བདག་ཅི་ལྟར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་དང་གཞན་དོན་བསྒྲུབ་པར་བྱ་ཞེས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་མཚན་ཉིད་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ཡོད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེའོ། །དེ་ལྟར་ཡང༌། བསྟན་
― DTG108_Page_0545 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོས་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་གཞན་དོན་ཕྱིར། །ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད། །ཅེས་སོ། །འདིའི་དོན་ནི། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་དེ་སངས་རྒྱས་ཉིད་འདོད་པའི་ངོ་བོ་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་སེམས་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཡོད་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་སྐྱེའོ་ཞེས་ཤེས་ནས་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་རྒྱུ་ལ། འབྲས་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅན་གྱི་མིང་གིས་བཏགས་པའོ། །དེ་ལྟར་དོན་དུ་གཉེར་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འཕེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའམ། བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ། ཡང་དགེ་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་ཀྱི་སྒྲས་བརྟགས་པ་སྟེ། སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །ཡང་ན། སེམས་ནི་མངོན་པར་འདོད་པ་སྟེ། །འདི་ལྟར། བདག་གིས་འགྲོ་པར་སེམས་སོ། །ཞེས་འགྲོ་བར་འདོད་པ་སྨྲའོ། །མངོན་པར་འདོད་པ་དེའི་སྐྱེ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། མངོན་པར་འདོད་པའི་སྐྱེ་བ་ནི་མི་འཁྲུལ་པའི་ཕྱིར་སྐྱེད་པ་བཟུང་བ་ནི་ཁྱད་པར་གཟུང་བར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །གང་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་འདོད་པ་སྟེ་མངོན་པར་འདོད་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ངོ་བོ་ནི་ཡང་དག་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པའོ། །གཞན་དོན་ཆེད་དུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་གསུངས་ཏེ། བདག་དང་ཕུང་སོགས་བཏགས་པ་ཡི། །རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་བསྒྲིབས་པ། །སྟོང་ཉིད་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས། །རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་འདོད། །ཅེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ། ཀུན་རྫོགས་ཉོན་མོངས་ལས་ཀྱིས་བསླང༌། །ལས་ནི་སེམས་ལས་ཀུན་དུ་བྱུང༌། །སེམས་ནི་བག་ཆགས་རྣམས་ཀྱིས་ཟོས། །བག་ཆགས་སྤངས་ལས་བདེ་བའོ། །བདེ་བ་ཞི་བའི་སེམས་ཉིད་དེ། །ཞི་བའི་སེམས་ནི་མི་རྨོངས་སོ། །རྨོངས་མེད་ངེས་པར་དེ་ཉིད་རིག །དེ་ཉིད་རིག་པས་གྲོལ་བ་ཐོབ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནི་དེ་ཉིད་མཆོག །སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་ཀྱང་བཤད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་མཐའ། །དེ་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་བདག་མེད་སོགས། །གཞན་དོན་རོ་གཅིག་བྱང་ཆུབ་ནི། །
― DTG108_Page_0546 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙིང་རྗེས་བརྟེན་པའི་རྩ་བ་དང༌། །བྱང་སེམས་མྱུ་གུ་ལས་བྱུང་བ། །དེ་ནི་རྒྱལ་སྲས་རྣམས་ཀྱིས་བསྒོམ། །གང་ཞིག་བསྒོམས་པས་མཁས་པ་རྣམས། །བསམ་གཏན་བདེ་བ་ཡོངས་སྤངས་ཏེ། །མནར་མེད་དམྱལ་བར་ཞུགས་ནས་ནི། །གཞན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་སེལ་བ། །འདི་ནི་རྨད་བྱུང་འདི་ལེགས་པ། །འདི་ནི་འཇུག་པ་དམ་པ་མཆོག །རང་གི་ལུས་དང་དོན་སྟོན་པ། །དེ་ནི་ངོ་མཚར་མ་ཡིན་ཉིད། །ཅེས་སོ། །དེ་བཞིན། དེ་ལྟར་སྙིང་རྗེ་དེས་བརླན་པའི། །གང་ཡང་བཟང་སོགས་རྒྱལ་སྲས་རྣམས། །ཚངས་དབང་ཉེ་དབང་དྲག་བོ་སོགས། །གཟུགས་བརྙན་སྦྲུལ་བའི་མཐུ་རྣམས་ཀྱིས། །འགྲོ་བ་འདྲེན་པའི་སྦྱོར་བ་ཡིས། །སྙིང་རྗེའི་བསམ་པས་གར་བྱེད་དོ། །ཞེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་སྦྱོར་བས་ཞེས་པ་ནི་ནང་དུ་བསྡུ་བར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པ་དང་བྲལ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱང་འཁོར་བར་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཉེ་བར་བསྔགས་ཏེ། ཅི་ལྟར་འཕགས་པ་རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ། དེའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འདུན་པ་དང་དད་པ་དང་སྨོན་པ་དེ་ཉིད་ནི་འགྲོ་ཡང་བཞེངས་ཀྱང་འདུག་ཀྱང་ཉལ་ཡང་སད་ཀྱང་ཟ་ཡང་འཐུང་ཡང་རྒྱུན་དུ་བར་ཆད་མེད་པར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་ནས་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་ཡང་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ཁྱོད་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་ལན་མང་དུ་ལྷ་རུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ལན་མང་དུ་མི་རུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷ་དང་མིའི་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷག་པའི་རྒྱལ་པོ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །གང་ལས་ཡང་སྒྲུབ་པ་སྙིང་པོར་བྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པ་དང་མངོན་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་ཆེས་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་སྒྲུབ་བོ། །དེས་ན་དཔའ་སྦྱིན་གྱིས་ཞུས་པ་ལས་གསུངས་ཏེ། གང་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་གང་གི །བསོད་ནམས་དེ་ནི་གཟུགས་ཅན་འགྱུར། །ནམ་མཁའི་ཁམས་ནི་ཀུན་གང་སྟེ། །དེའི་ཡང་གོང་དུ་ལྷག་པར་འགྱུར། །གང་གཱའི་བྱེ་མའི་གྲངས་རྙེད་ཀྱི། །སངས་རྒྱས་ཞིང་རྣམས་མི་གང་གིས། །རིན་ཆེན་དམ་པས་ཡོངས་བཀང་སྟེ། །འཇིག་རྟེན་མགོན་ལ་ཕུལ་བ་བས། །
― DTG108_Page_0547 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གིས་ལན་ཅིག་ཐལ་སྦྱར་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་སེམས་བཏུད་ན། །གང་གི་མཐའ་ཡང་ཡོད་མིན་པས། །མཆོད་པ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་འཕགས། །ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་སྡོད་བོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་དུ་གྱུར་པའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་རོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔེར་ན་ལོང་བས་སྒྲོན་མ་འཛིན་པས་གཞན་རྣམས་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་འཛིན་པ་ཞེས་ཤེས་ནས་དོན་ངེས་པར་བཟུང་ནས་སྡོམ་པ་ལེན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། དཔེར་ན་སོ་སོར་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་པའི་མེལ་ཅོག་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་སང་བཞིན་དུ་རྐུན་པོས་འཇོམས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོགས་པར་མི་བྱེད་པ་སྒྲ་ཙམ་དང་ལྡན་པའི་མང་དུ་ཐོས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྐུན་པོས་འཇོམས་པས་སྒྲུབ་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱའོ། །གཞོན་ནུ་སྒྲུབ་པ་སྙིང་བོར་བྱེད་པ་ལ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་དཀའ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲུབ་པ་ཡང་མདོར་བསྡུས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྒོམས་པ་དང་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཉམས་སུ་ལེན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དང་པོ་ནི་འདུན་པ་དང་ལྡན་པ་གཞན་དོན་ཆེད་དུ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དོན་དུ་གཉེར་བའི་མཚན་ཉིད་ཅན་ས་ལྟ་བུ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་གསེར་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་བསམ་པ་ཕྱིས་དང་ད་ལྟ་དག་གི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མི་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཨཱ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཐུག་པའོ། །ཤ་ཡ་ནི་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། ཨཱ་ཤ་ཡ་ཞེས་ཤེས་ནས་བསམ་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པར་འདོད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བསམ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་
― DTG108_Page_0548 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་སྤྱོད་བའི་བསམ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བདེ་བའི་བསམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཞན་ཡང་བསམ་པའི་དབྱེ་བ་མང་པོ་རྣམས་འདིར་མི་བཤད་དེ་མངས་པས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་ཁྱད་པར་ལྷག་པར་རྟོགས་པའི་ཆེད་དུ་བསམ་པ་ནི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྟེ་དེ་དང་ལྡན་པའོ། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བཞི་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དཀར་པོ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚེས་པའི་ཟླ་བ་འཕེལ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་དེས་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱེ་བ་འཕེལ་བ་བརྙེས་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་གསུམ་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང་ལྡན་པའོ། །ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་རབ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པའི་གནས་སྐབས་ཐར་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལས་དང་པོ་པའི་ས་ཚོགས་ཀྱི་ལམ། ཚོགས་ཀྱིས། གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་སྨོན་པའི་སེམས་སོ། །གཞན་བྱང་ཆུབ་སེམས་བཅུ་དགུ་ནི་འཇུག་པའི་སེམས་སོ། །བཞི་པ་ནི་སྦྱོར་བ་དང་ལྡན་པ་དང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་མེ་ལྟ་བུ་སྟེ། བུད་ཤིང་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་མེ་བཞིན་དུ་དེས་སྦྱོར་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སའི་སྦྱོར་བའི་ལམ། འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་པའི་རང་བཞིན་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་སྡོམ་པའི་ལམ། ངེས་པར་འབྱེད་པ་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་ངེས་པར་འབྱེད་པ་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །དེའི་ཆ་ནི་བརྙན་པ་སྟེ་དེའི་ཕྱིར་ཕན་པའོ། །ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དད་མཐུན་པ་དང་དབང་པོ་ལྡ་དང་སྟོབས་ལྡ་དང་ལྡན་པའི་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པའོ། །ལྔ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་གཏེར་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་དང་ཟད་ཟིང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་གཞལ་དུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཡང་དག་པར་ཚིམ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་མི་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འདི་ལ་བདག་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་བར་མཐོང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་མཐོང་བས་དགའ་བ་རབ་ཏུ་གྱུར་ཞེས། རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་མཐོང་བའི་ལམ་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པའོ། །དྲུག་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡོན་ཏན་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་
― DTG108_Page_0549 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་ཁུངས་ནི་རི་རོ་ཧ་ན་ལ་སོགས་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་པས་དྲི་མ་དང་རྩོལ་བ་དྲི་མ་དག་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པའི་སའོ། །བདུན་པ་ནི་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུ་སྟེ། མི་འདོད་པའི་ཉེ་བར་འདུས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོབས་དང་ཚད་མེད་པའི་ཆོས་ཚོལ་བའི་གཟུངས་དག་གིས་ཕ་རོལ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་བྱེད་པས་འོད་བྱེད་པའི་སའོ། །བརྒྱད་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་བཞིན་དུ་བརྟན་པའི་ཕྱིར་དང་མི་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དག་སྲེག་པར་བྱེད་པས་འོད་ཟེར་དུ་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་དེ་འདི་ལ་ཡོད་པས་འོད་འཕྲོ་བའི་སའོ། །དགུ་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་རི་བོ་ལྟ་བུ་སྟེ། མི་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་གཡེང་བ་མེད་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དང་རང་སེམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ལ་རྒྱལ་བར་དཀའ་ཞེས་སྦྱང་དཀའ་བའི་སའོ། །བཅུ་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྒྲིབ་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་སའོ། །བཅུ་གཅིག་པ་ནི་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་བཤེས་གཉེན་ལྟ་བུ་སྟེ། གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བཏང་སྙོམས་སུ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དང་འབྲེལ་བས་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པར་ཕྱིན་བའི་ཕྱིར་རིང་དུ་སོང་པའི་སའོ། །བཅུ་གཉིས་པ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་དང་འདྲ་བ་སྟེ། ཅི་ལྟར་མོས་པའི་འབྲས་བུ་དེ་རྣམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མའི་འདུ་ཤེས་དང་མཚན་མ་མེད་པའི་རྩོལ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མི་གྱོ་བའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བའི་སའོ། །བཅུ་གསུམ་པ་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་སྦྱིན་པ་དང་སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང་དོན་སྤྱོད་པ་དང་དོན་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་དང་ལྡན་པ་ཉི་མ་ལྟ་བུ་སྟེ། གདུལ་བྱའི་ལོ་ཐོག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལེགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་
― DTG108_Page_0550 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་སའོ། །བཅུ་བཞི་པ་ཡི་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་དང་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་ལྡན་པ་དྲི་ཟའི་གླུ་དབྱངས་སྙན་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གདུལ་བྱ་ཚོགས་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་ཕྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆར་འབབ་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པས་སྤྲིན་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་སའོ། །བཅོ་ལྔ་པ་ནི་མངོན་ཤེས་དང་ལྡན་པ་དང་སྟོན་པ་དང་ལྡན་པ་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ། མི་ཆོམས་པའི་ནུས་པ་གཞན་དོན་ཉམས་སུ་ལེན་པའི་ཕྱིར་དང་རྣམ་པར་མི་ཉམས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་བཀའི་ལྕགས་ཀྱུས་སྐྱེ་བོ་ལམ་ལོག་པར་མི་ལྟུད་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་པའི་ལྕགས་ཀྱུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །བཅུ་དྲུག་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་མཛོད་ཁང་ལྟ་བུ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་མང་བའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་ཀྱི་མཛོད་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །བཅུ་བདུན་པ་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་དང་ལྡན་པ་ལམ་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་སྟེ། འཕགས་པའི་གང་ཟག་ཐམས་ཅད་འགྲོ་བའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་སོ། །བཅོ་བརྒྱད་པ་ནི་ཞི་གནས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་སྙིང་རྗེ་དང་ལྷག་མཐོང་དང་ལྡན་པ་བཞོན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཅིག་ཏུ་མི་ལྟུང་པས་བདེ་བར་ཡང་དག་པར་བགྲོད་པས་སོ། །བཅུ་དགུ་པ་གཟུངས་དང་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པ་བཀོད་མའི་ཆུ་ལྟ་བུ་སྟེ། བཀོད་མའི་ཆུ་ནི་མི་ཟད་པའི་ཆུའི་རྒྱུན་ནོ། །ཆུའི་རྒྱུན་མི་ཟད་པ་འབབ་པ་དང་ཆོས་མཐུན་པས་ཐོས་པ་དང་མ་ཐོས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་གཟུངས་མི་ཟད་པ་སྟོན་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་ཤུ་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་བདག་མེད་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་བ་ནི་ཞི་བའོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བཞི་དང་ལྡན་པས་སྙན་པར་སྨྲ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གྲོལ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་མཉན་བྱ་སྙན་པ་ཡིན་པས། ཉི་ཤུ་གཅིག་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ། ས་དེའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་བྱ་བ་མི་ཕྱེད་པས་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་མོ། །དེ་དང་ལྡན་པ་ཆུ་བོའི་རྒྱུན་ལྟ་བུ་སྟེ། རང་གི་ངང་གིས་རྒྱུན་འབབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉི་ཤུ་གཉིས་པ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དང་ལྡན་པ་དགའ་
― DTG108_Page_0551 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་གནས་སུ་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དང་ལྡན་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལྡན་པ་སྤྲིན་ལྟ་བུ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མ་ལུས་པ་ཀུན་དུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་ལས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲིན་ལས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་རྣམས་ལ་དྲུག་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅོ་ལྔ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའོ། །འདི་རྣམས་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་དགུ་ནི་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་དགུ་རྣམས་སོ། །གཞན་སེམས་སྐྱེ་བ་དྲུག་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་སའི་གནས་སྐབས་ཁྱད་པར་ངོ་བོ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་མོ། །ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་ཐ་མ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་མོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉེར་གཅིག་པ་དང་ཉེར་གཉིས་པ་ནི་དངོས་གཞི་དང་རྗེས་ངག་གི་ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་མིང་གཞན་ཀུན་དུ་འོད་ཅེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ། །དེས་ན་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པ་ལ་འདས་པ་མཐའ་མེད་པ་ངོ་མཚར་བའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་བདག་ཉིད། མཚམས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་སྙིང་རྗེའི་སྟོབས་ཆེན་གྱིས་ཡང་དག་པར་བྱི་དོར་དྲི་མ་མེད་པར་བྱས་པའི་ནང་གི་བྱེད་པའི་མེ་ལོང་གི་ནད་དུ་ནམ་མཁས་ཁྱབ་པའི་ཁམས་གསུམ་གྱི་འཇུག་པའི་མཐའ་བྱེ་བྲག་མ་ལུས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ། བླ་ན་མེད་པའི་མཚན་རྣམས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱི་ནོར་བུ་མཉམ་པ་མེད་པའི་ཚོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྦྲས་པའི་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུའི་མུ་ཏིག་གི་རྒྱན་གྱིས་སྐུ་ལ་བརྒྱན་པའི་སྟོན་པ་དེ་ལྟ་བུ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སྐུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་རྩ་བ་རུས་ཤིང་བཙུགས་པ་ལྟ་བུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སུ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ལུགས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་དྲུག་པའོ།། །།བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་བསྒོམ་པའི་རིམ་པ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་རིགས་འགའ་ཞིག་རྒྱལ་པོ་འདོད་ཅིང་དེ་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྲོ་བར་བྱེད་པ་ན། དང་པོ་
― DTG108_Page_0552 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དུ་གོ་ཆ་གྱོན་ཏོ། །དེ་ནས་རབ་ཏུ་གནས་ཏེ། གླང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཐེག་པ་ལ་ཀུན་དུ་གནས་སོ། །དེ་རྗེས་སུ་ཚོགས་རྣམས་ཡང་དག་པར་སོག་གོ །དེ་ནས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལས་རྒྱལ་ལོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ས་རུ་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །རྒྱལ་པོ་ཐོབ་པའོ། །ངའི་རྗེས་སུ་རང་དོན་བྱས་ཤིང་བརྩེ་བ་དང་བཅས་པས་ཅི་ལྟར་རིགས་པར་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡོངས་པ་ཉིད་དུ་ལྟག་པར་མོས་པས་སྐྱེད་པའི་ཡང་དག་པར་ཡིད་ཆེས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་ལྷག་པར་མོས་པའི་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དང་བ་དང༌། ནུས་པ་ཉིད་དུ་ལྷག་པར་མོས་པས་ཐོབ་པའི་མངོན་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་དད་པ་དང་ལྡན་པ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་བཞིན། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་སྒྲུབ་པའི་རྟེན་དགེ་བ་རྣམས་བླང་བྱ་ཡིན་པས་དང༌། མི་དགེ་བ་རྣམས་སྤང་བྱ་ཡིན་པས་སྒྲུབ་པ་དག་གིས་དམིགས་བཞིན་པ་ན། གཞན་དོན་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་སྙིང་པོ་ཅན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཉེར་གཉིས་རང་བཞིན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྒྲུབ་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་བདེན་པ་ལས་མི་འདའ་ཞིང་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་འཇུག་པ་ཞེས་བསླབ་པ་ཐོབ་པ། སྒྲུབ་པ་དེའི་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་བདེན་པ་མཁྱེན་པ། རྟེན་སྐྱབས་གསུམ་རིག་པ། ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་ལ་མ་ཆགས་པ། མི་ལྡོག་པའི་ཆེད་དུ་ཡོངས་སུ་ངལ་པ་མེད་པ། ཕྱོགས་བཅུ་གཟིགས་པ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ནས་དེ་ནི་ཐེག་པ་གཞན་དུ་མི་འགྲོ་བའི་ཆེད་དུ་སྒྲུབ་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ཅི་ལྟར་རིགས་པར་སྤྱན་ལྔ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང་འཕགས་པའི་ལམ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བགྲོད་པའོ་ཞེས་གདམས་པའི་རིམ་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་རྣམས་འཕེལ་བའི་ཆེད་དུ་དང་མ་ཐོབ་པ་དེ་རྣམས་ཉིད་ཐོབ་པའི་ཆེད་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྲོ་བར་བྱེད་བ་ཞིན་པ་ན། ཕ་རོལ་ཕྱིན་པ་རེ་དྲུག་གི་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རེ་རེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ལུས་པ་ཉེ་བར་གཞག་པས་སྦྱིན་བྱ་ལ་སོགས་པ་མི་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་གོ་ཆ་ཉིད་ཀྱིས་གོ་གྱོན་ཏེ། འདི་ལ་
― DTG108_Page_0553 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་དུ་གཅོད་པའི་མདའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གེགས་བྱེད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་གོ་ཆ་བགོས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྒོམ་པ་ལ་མངོན་པར་བརྩོན་པས་རབ་ཏུ་གནས་སོ། །བསམ་གཏན་ལ་སོགས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་མ་ལུས་པ་ལ་རྣམ་པར་གནས་ཏེ། དེ་ནས་རྒྱུ་མཐར་ཐུག་པ་ལྷག་པར་བགྲོད་པ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་སོག་གོ །དེ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱ་བ་འབྲས་བུའི་ས་ལ་ཀུན་དུ་གནོན་ཅིང་ངེས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་རྟོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་བག་ཆགས་མ་ལུས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་རྣམས་སྤངས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཀུན་དུ་བགྲོད་པའོ། །ཡང་དག་པའི་མཐའ་མངོན་དུ་བྱས་པས་བག་ཆགས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བ་རྣམས་སྤངས་པ་འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་མཚམས་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཐོབ་པོ། །དེའི་ཚེ་ཡང་འབྲས་བུ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་བྱས་པས་བྱ་བ་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་སྒྲུབ་པ་ནི་མེད་དོ། །སྒྲུབ་པ་ནི་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྗེས་སུ་དམིགས་པ་མེད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས་འཕངས་པ་ལས་དང་གདུལ་བྱའི་བདེན་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བདག་པོ་ལས་ནམ་མཁའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བརྒྱུད་པའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་ཚོགས་ཀྱིས་སྟེ་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པའོ། །དངོས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་སྟེ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པའོ། །ཆོས་མཆོག་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཁྱད་པར་སྒོམ་པའི་ལམ་རང་བཞིན་གཉེན་པོ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་མཐར་ཐུག་པ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱི་བར་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་
― DTG108_Page_0554 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲུབ་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཐ་མ་གཉིས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་རང་བཞིན་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འཕགས་པ་ཐོགས་མེད་ཞབས་ཀྱིས་གསུངས་པ། དེ་ལ་གོ་ཆའི་སྒྲུབ་པ་དང་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དག་གི་གྲངས་བཞིན་དུ་བརྒྱུད་པ་དང་དངོས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་རང་བཞིན་ཚོགས་དང་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་དག་གིས་བསྡུས་པའོ། །དངོས་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཆོས་མཆོག་རབ་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ཀྱི་བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སའི་རང་བཞིན་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་གཉེན་པོའི་བདག་ཉིད་ནའང་ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །ལམ་གཉིས་སྤྱོད་ཡུལ་ལམ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒྲུབ་པ་སྟེ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བྱིན་རླབས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་སོ། །ཞར་ལ་བྱུང་བ་སྟེ་བཞག་གོ ། སྐབས་སུ་བབ་པ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པས་ཡོངས་སུ་བསྐོར་ཏེ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྙིང་རྗེ་དབྱེར་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་ནང་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟེ་ཕྱོགས་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གྱུར་པའོ། །སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ལྔ་པ་ལས་ཅི་སྐད་དུ་གསུངས་ཏེ། ཤཱ་རིའི་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་པར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་ཆུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལུས་དང་ཚོར་བ་དང་སེམས་དང་ཆོས་རྣམས་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་སོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བདག་ལུས་པོ་རྟག་གོ་མི་རྟག་གོ་བདེ་པའོ་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་སོ། །མི་དམིགས་པ་ལྡོག་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པ་རྣམས་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚིག་པ་པ་དེ་ནི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་
― DTG108_Page_0555 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཉིད་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བས་དམིགས་ཏེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡུལ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཆོས་ཉིད་མངོན་དུ་གྱུར་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ལམ་ཡང་གོམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སོ། །ད་ནི་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་གསུམ་གྱི་གྲངས་བཞིན་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་དང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་རྣམས་བསྡུས་པའོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཚོགས་ཀྱི་ས་རུ་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་དད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡོངས་སུ་གོམས་པ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང་སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་དགེ་བ་བསགས་པ་དང་ལྡན་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་དེས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གྲུབ་པའི་དོན་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ལས་འདས་པས་སོ། །བསྟན་པའི་མངོན་ཤེས་གདམས་ངག་གིས། །སྦྱོང་བའི་ས་ལ་རབ་གནས་ཉིད། །ཅེས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་པ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས། སྦྱོར་བའི་ལམ། འཇིག་རྟེན་པའི་སྒོམ་པའི་རང་བཞིན། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དབང་པོ་དང་སྟོབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་ལྷག་པར་མོས་པ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་ལྔ་དམིགས་པའི་ཡོན་ཏན་འཛིན་པ་དང་གཞན་དང་མ་འབྲེལ་པའི་གདམས་པ་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། མཐར་ཕྱིན་པ་ལ་རང་ཉིད་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་མོས་པ་བརྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཁྱེན་པ་གསུམ་གྱི་ཚུ་རོལ་དུ་བུད་ཤིང་གཞན་ཁྱད་པར་གྱིས་མེ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྩོམ་པ་ནི་སྦྱོར་བའོ། །བར་ཆད་མེད་པ་མཐོང་བའི་ལམ་ཆེས་ཉེ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བ་ཡང་དག་པར་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཉོན་མོངས་པའང་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་རབ་དང་རབ་ཀྱི་རབ་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་ལ་འཇུག་བཞིན་པ་ན་ཞེས་བྱའོ། །ངེས་པར་
― DTG108_Page_0556 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཞེས་གསལ་བའི་རྣམ་དབྱེ་མང་པོའི་ཚིག་གིས་ཀྱང་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲོད་རྣམས་དང༌། རྩེ་མོ་རྣམས་དང༌། བཟོད་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་མཆོག་རྣམས་ཞེས་སོ། །ཡང་ག་ཏ་དང་བི་དྷ་དང་སྲཱ་ཀཱ་རཱ་རྣམས་དོན་གཅིག་པས་ཞེས་པ་བསྟན་བཅོས་ཛ་ལི་ལས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ག་ཏ་ཞེས་པ་སྤྱི་བརྗོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲོད་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། རྩེ་མོའི་རྣམ་པ་དང༌། བཟོད་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཆོས་མཆོག་གི་རྣམ་པ་ཞེས་སོ། །དེ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་ནི་ཡང་ངོ༌། །འདི་ལྟ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱེད་པ་ནི་ངེས་འབྱེད་དེ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའོ། །དེའི་ཡན་ལག་གོ་ཞེས་དབྱེ་བ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ཆུང་ངུ་ནི་དྲོད་དོ། །འབྲིང་ནི་རྩེ་མོའོ། །རབ་ནི་བཟོད་པའོ། །རབ་ཀྱི་རབ་ནི་ཆོས་མཆོག་གོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་གཙུབ་ཤིང་གཙུབས་པའི་མེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེའི་སྔོན་གྱི་མཚན་མ་ཡིན་པས་དྲོད་དོ། །གཡོ་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྩེ་མོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྩེ་མོའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་མཆོག་བཟོད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཆོག་ཡིན་པས་ཆོས་མཆོག་གོ་ཞེས་སོ། །ཡང་དྲོད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ་སོར་ཆུང་ངུ་འབྲིང་རབ་ཀྱི་དབྱེ་བས་བཅུ་གཉིས་སོ། །དྲོད་ལ་སོགས་པ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་ཐོབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་ཁ་ཅིག་རིགས་ལ་སོགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་རྩེ་མོ་ཡིན་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཡང་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་རྒྱལ་ཐེག་པ་པ་དག་གིས་དྲོད་ལ་སོགས་པ་མཆོག་གི་བྱང་ཆུབ་ནམ་ཡང་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དྲོད་གསུམ་ལ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཆུང་ངུ་འབྲིང་ཆེན་པོའི་མོས་པའི་རང་བཞིན་ལ་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་མོས་པ་དགུ་སྟེ་རང་དོན་ནོ། །གང་གིས་རང་དོན་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གཞན་དོན་ནི་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །རྩེ་མོ་གསུམ་ལ་ཅི་ལྟར་རང་བཞིན་ལ་དེ་བཞིན་དུ་མོས་པ་དགུ་སྟེ། རང་དང་གཞན་དོན་ནོ། །འདིར་སྦྱོར་བ་བར་ཆོད་བཅས་པའོ། །བཟོད་པ་གསུམ་ལ་ཅི་ལྟར་རང་བཞིན་ལ་དེ་ལྟར་མོས་པ་དགུ་སྟེ་གཞན་དོན་ནོ། །འདིར་བར་ཆད་མེད་པའི་སྦྱོར་བའོ། །གང་ལས་འདིས་གཞན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ན། རང་གི་དོན་ནི་མི་
― DTG108_Page_0557 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགལ་བས་རང་དོན་འགྲུབ་པས་སོ། །དེ་ལྟར་མོས་པ་ཉེར་བདུན་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྲོ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་པ་བཀུར་བ་སྔགས་པ་བྱེད་བཞིན་པ་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་དུ་ཉི་ཤུ་ཉེར་བདུན་ནོ། །ཆོས་མཆོག་ལ་མོས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་གྱུར་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆུང་ངུའི་རྣམ་པ་ལ་མོས་པ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་བསོད་ནམས་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ལས་མི་འདའ་བས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །འབྲིང་པོའི་རྣམ་པ་ལ་རང་གིས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་བསོད་ནམས་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་དོན་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉེ་བར་དམིགས་ཏེ་ཡི་རང་བའི་སེམས་དང༌། དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་པས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་པ་ན་རང་གཞན་བསོད་ནམས་བྱ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཐོབ་པའོ། །འགའ་ཞིག་གི་ཚེ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ་ཞེས་འདི་དག་ལ་རིམ་པ་ནི་ངེས་པ་མེད་དོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་འདི་དག་ནི་འདུན་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདི་དེ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །རབ་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་མོས་པ་ཐམས་ཅད་རབ་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པའི་རང་བཞིན་ནས་བཟུང་སྟེ། རང་སེམས་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་བདག་གི་དག་ནུས་པ་མེད་པས་དུལ་བའི་སེམས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་བདག་དང་བདག་གི་ང་རྒྱལ་མཐོན་པོ་མེད་པས་རང་བཞིན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་བདུད་ལ་སོགས་པས་བྱས་པའི་ཉེ་བར་འཚེ་བའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འགྲུབ་པར་རུང་བ། རང་གི་རྟེན་ཡུལ་མཆོད་བྱ་ཉིད་དུ་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་དྲོད་ལ་སོགས་པའི་བྱེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་དྲོད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མོས་པ་བརྟན་པ་དང་ཡོན་ཏན་གྱི་གཞིར་གྱུར་པས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་ཡང༌། མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ན། དོན་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་ཤེས་པའི་སྣང་བ་ཅུང་ཟད་གསལ་
― DTG108_Page_0558 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ཡིད་ཙམ་ཉིད་དུ་མཐོང་ངོ༌། །དེའི་ཚེ་འདི་ནི་དྲོད་ཀྱི་རྣམ་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་ཉིད་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་སྣང་བ་འབྲིང་དུ་གསལ་བ་ནི་རྩེ་མོའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་ནི་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་སེམས་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་གནས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་དོན་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཤེས་པའི་སྣང་བ་ཆེས་གསལ་བ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་བཟོད་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱོགས་གཅིག་ལ་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་དོན་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་གཡེང་བ་མི་སྣང་བའི་ཤེས་པའི་གསལ་བ་རྫོགས་པ་དེའི་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་ཉིད་བར་ཆད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྐད་ཅིག་མ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པ་དངོས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །དེས་ན་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་གསུངས་ཏེ། དྲོད་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལས་ཕ་རོལ་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་སོ། །གཉིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཤེས་པ་སྟེ། གཟུང་བྱ་དང་འཛིན་བྱེད་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་སྟེ། གཟུང་བྱ་དང་འཛིན་བྱེད་རྣམ་རྟོག་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲི་མ་དང་མི་ལྡན་ཏེ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་འདི་རྟེན་ཡོངས་གྱུར་པ། །ས་ནི་དང་པོ་དག་ཏུ་འདོད། །གཞལ་མེད་དང་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ཏུ་ངེས་འགྲོའོ། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་དྲོད་དང་རྩེ་མོའི་རྣམ་པ་དག་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔའི་བདག་ཉིད་དུའོ། །བཟོད་པ་དང་ཆོས་མཆོག་དག་དད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོབས་ལྔའི་བདག་ཉིད་དོ་ཞེས་དྲོད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དབང་པོ་དང་སྟོབས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དུ་གྲུབ་པའོ། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཉིད་ཡང་ངོ༌། །དེ་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་དུ་བཤད་དོ། །འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པ་དེའང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའོ། །ཐེག་པ་ལ་དང་པོ་གནས་པའམ་གནས་པ་དག་འཇུག་པ་ཞེས་པ་དོན་གཅིག་པས་མིང་གཅིག་ཉིད་དོ་ཞེས་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་
― DTG108_Page_0559 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པ་ཞེས་ཚིག་གཉིས་ནི། འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་བདག་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའོ། །ཕྱི་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་ལྷག་པར་རྟོགས་པས་ཡང་དག་པར་གནས་པའོ་ཞེས་སོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་ཡང་གསུངས་ཏེ། འཇུག་པའི་སྒྲས་འགྲོ་བར་རྩོམ་པ་དང༌། ཐེག་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། བགྲོད་པ་རྣམས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པས་བདུན་དང༌། མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་གསུམ་རྣམས་ལ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་སོ། །དེས་ན་དང་པོ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ལྷག་པར་མོས་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་བདུན་པ་ལ་རྩོལ་བས་བགྲོད་པའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པའི་ས་གསུམ་ལ་ཅི་ཞེ་ན། རྩོལ་བ་མེད་པས་སོ། །ཐེག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདིའི་བགྲོད་པ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། ཤིན་ཏུ་བཟོད་པའི་ཤིང་རྟ་བཞིན་ནོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོ་ཉིད་དུ་འཇུག་པའི་སྒྲུབ་པས་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་སོ། །དེ་ལ་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལམ་གྱི་བདེན་པའི་སྐབས་སུ་རྒྱས་པར་བཤད་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཚོགས་ཀྱི་སྒྲུབ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ཆོས་མཆོག་ནས་བརྩམས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འདིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་བསོགས་པར་བྱེད་པའམ་ལྕི་བ་ཉིད་ཀྱིས་སམ། འགེངས་པར་བྱེད་པས་ཚོགས་སོ། །ཚོགས་པས་ཚོགས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོགས་དེའང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟར། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་སྔོན་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡང་འདི་ནས་བཟུང་སྟེ་ཁྱད་པར་གྱིས་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །རྒྱས་པར་ནི་ཚོགས་རྣམ་པ་བཅུ་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དམྱལ་བ་པ་དང་ཡི་དྭགས་དང་དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང་བཅས་པའི་ལྷ་དང་མི་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་ནི་སྙིང་རྗེའི་ཚོགས་སོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་
― DTG108_Page_0560 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་དང༌། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་དང༌། བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚོགས་དང༌། ཞི་གནས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཚོགས་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ཚོགས་དང༌། གང་ལ་ལས་མི་དམིགས་པའི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། གཞན་དག་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་དེ་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཚོགས་སོ། །གང་སྟོང་པ་ཉིད་ཉི་ཤུ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དཔའ་བར་འགྲོ་བ་རིན་ཆེན་ཕྱག་རྒྱ་དང་ནམ་མཁའ་མཛོད་དང༌། སེང་གེ་རྣམ་པར་རོལ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་རྣམ་པར་ཐར་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཟད་པར་ལ་སོགས་པ་ལམ་རྣམ་པ་མང་པོ་ནི་ལམ་གྱི་ཚོགས་སོགས་སོ། །ཨ་ར་པ་ཙ་ལ་སོགས་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་ལ་དེའི་དོན་དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་ནས་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅིང་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དག །ཡི་གེ་དེའི་དོན་ལ་བཟོད་པ་སྐྱེད་པ་དེ་ནི་བཟོད་པའི་གཟུངས་དང༌། གཟུངས་དང་ལྡན་པའི་བློ་ལའོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསྟན་པའི་ཕུང་པོ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་དག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །དེའི་དོན་འཛིན་པའི་རྒྱུ་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་དག་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་དེ་ནི་དོན་གྱི་གཟུངས་སོ། །སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་གསང་སྔགས་སྨྲ་བ་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་དེ་ནི་གསང་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་སོ། །གཟུངས་བཞི་པོ་དེ་ནི་གཟུངས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་རྣམས་ནི་སའི་ཚོགས་སོ། །གཞན་དག་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ནི་ས་ཡི་ཚོགས་ཞེས་ཟེར་རོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དང་རྨི་ལམ་ལ་སོགས་པ་གཟུང་བྱ་དངོས་པོ་རྣམས་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ནི་བཟུང་བའི་རྟོག་པའོ། །དེ་རྣམས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་གཉེན་པོ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་སངས་
― DTG108_Page_0561 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་གཉེན་པོའི་དངོས་པོ་རྣམས་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ནི་བཟུང་བའི་རྣམ་རྟོག་གོ་དེ་རྣམས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་དམིགས་པ་གཉེན་པོའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་གི་རྫས་ལ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་པ་གཉེན་པོའོ། །མིང་དང་བརྡ་དང་ཐ་སྙད་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་དམིགས་པ་ནི་འཛིན་པའི་རྣམ་རྟོག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་མི་དམིགས་པ་གཉེན་པོའོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་གནས་པའི་སྦྱོར་བས་གནས་པ་མ་ཡིན་མི་གནས་པ་མ་ཡིན་བཟུང་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་གཉེན་པོ་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཉེན་པོའི་དངོས་པོ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་གཉེན་པོ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གང་ཟག་གི་རྫས་རྣམས་མི་དམིགས་པ་གཉེན་པོ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཟག་བཏགས་པའི་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མི་དམིགས་པ་གཉེན་པོ་དང༌། གཉེན་པོ་བརྒྱད་པོ་དེ་རྣམས་ནི་གཉེན་པོའི་ཚོགས་སོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ནི་བརྡར་བཏགས་པ་ཀུན་རྫོབ་པ་འཇིག་རྟེན་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལྔ་ནི། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་འགོག་པ་ལམ་ཞེས་བདེན་པ་བཞི་དམིགས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གི་བདག་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་མངོན་དུ་བྱས་པས་ཡང་དག་པ་ཉིད་ངེས་པ་ལ་ཞུགས་པ་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་དེའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་སྒོམ་པའི་སྟོབས་རྫོགས་པ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེས་པའོ། །ཆ་ཤས་མེད་པ་མངོན་སུམ་པ་གཅིག་ནི་རང་འགྱུར་ཏེ། ཚད་མ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟག་བྱ་གང༌། །མ་མཐོང་ཆ་གཞན་ཅི་ཞིག་ཡོད། །ཞེས་པའི་རིགས་པ་ལས་སོ། །དེས་ན་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ནི་མཐོང་བར་རྟོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གོ །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། འཇམ་དཔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཅི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ལྷའི་བུ་འདིར་གང་གིས་འདུ་བྱེད་
― DTG108_Page_0562 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མ་སྐྱེས་པ་མཐོང་བ་དེས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉིད་དོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་མ་ཆད་པ་མཐོང་བ་དེས་ནི་ཀུན་འབྱུང་རབ་ཏུ་སྤངས་པའོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཐོང་བ་དེས་ནི་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་པའོ། །གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་སྟོང་པ་མཐོང་བ་དེས་ནི་ལམ་བསྒོམ་པ་བྱས་པ་སྟེ། རང་གི་ངོ་བོས་མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིས་ནི་བདེན་པ་བཞིའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རང་གི་ངོ་བོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེའང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བྱེད་བཞིན་པ་ན་ལན་ཅིག་ཉིད་སྦྱོར་བ་སྟེ། རིམ་གྱིས་མ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ལ་ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སཱ་ལུ་ལྗང་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མཐོང་བ་དེ་ནི་ཆོས་མཐོང་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལས་ཐ་དད་མེད་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའོ། །གང་འདི་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ནི་ཡུལ་ལོ། །ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པའོ། །འདིས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །གང་ལས་སྡུག་བསྔལ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པའོ། །གང་རང་བཞིན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དེ་ཉིད་འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་གི་རང་བཞིན་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པས་སོ། །དབུ་མ་རྩ་བ་ལས་གསུངས་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་འཁོར་བ་ནི། །ཐ་དད་ཅུང་ཟད་ཡོད་པ་མིན། །འཁོར་བ་ལས་ནི་མྱ་ངན་འདས། །ཐ་དད་ཅུང་ཟད་ཡོད་མ་ཡིན། །མྱ་ངན་འདས་ཀྱི་མཐའ་གང་ཡང༌། །འཁོར་བ་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་ཡང་ཡིན། །དེ་དག་བར་དུ་ཅུང་ཟད་ཅིག །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའང་ཡོད་པ་མིན། །ཞེས་སོ། །འདིས་མཐའི་སྒྲ་ནི་རབ་ཏུ་གྱུར་པ་བརྗོད་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་རྟིང་དུ་གནས་པའོ། །བྱིས་པ་སྐྱེ་བོའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་བཞི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འགག་པ་མེད་པ་དམིགས་པས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་གཅིག་ཉིད་དོ། །དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དམིགས་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པས། གང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འགག་པ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་དེས་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །
― DTG108_Page_0563 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ལས་ཉོན་མོངས་པ་དག་གིས་མི་སྐྱེ་བ་མི་འགག་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་འདི་ནི་ཀུན་འབྱུང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །གང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རང་བཞིན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འགག་པ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་དེ་ནི་འགོག་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ལམ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པས། གང་རང་བཞིན་སྐྱེ་བ་མེད་པ་འགག་པ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པ་དེ་ནི་ལམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟར་ཆོས་ཤེས་པས་སྐད་ཅིག་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མཐོང་བས་འདི་སྔོན་མ་མཐོང་བ་གཞན་བལྟ་བར་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་མཐོང་བའི་ལམ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གོ །གལ་ཏེ་གང་ཚེ་སྐད་ཅིག་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་ན་ཅི་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཡིན་ཞེ་ན་བརྗོད་དེ། ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་ཡན་ལག་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་གདུལ་བྱའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་གདམས་ངག་དེས་རྗེས་སུ་བཟུང་བའི་ཆེད་དུའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལམ་བསྒོམ་པ་ཅི་ལྟར་བཤད་ཅེ་ན། འདི་ཡང་འགྲོ་བ་འདོད་པ་རྣམས་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་པ་ལ་བཞུགས་པའི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །བསམ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རིགས་པའི་སྟོབས་ལས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཡིན་ཀྱང༌། མཐོང་བའི་ལམ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་གསུངས་སོ། །དེ་དག་གསུངས་པ། གང་གི་ཚེ་ཆ་ཤས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དག་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མངོན་དུ་རྟོགས་ཀྱང་ངེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་ལྟོས་པས་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་གྱིས་མངོན་དུ་རྟོགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཆེས་གསལ་བའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བའི་ལམ་བརྙེས་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གང་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་དང་པོ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གདོད་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པས་མངོན་དུ་རྟོགས་པས་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་བརྗོད་པ་མེད་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་སྐད་ཅིག་ཉིད་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་མོ།
― DTG108_Page_0564 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ་ཞེས་སོ། །ཐོག་མ་མེད་པ་མ་རིག་པ་དང་བཅས་པའི་འཁོར་བ་བརྒྱུད་པ་རྣམས་སུ་མ་མཐོང་བ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དུ། དེ་དག་མངོན་དུ་རྟོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྐད་ཅིག་མ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མཐོང་བའི་ལམ་མོ། །འཁྲུལ་པའི་མཚན་མས་སྒྲོ་བཏགས་པའི་རྣམ་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རབ་ཏུ་སྐྱེ་ཉོན་མོངས་པའི་རྩ་བ་ནས་འབྱིན་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔ་ལ་ཡང་མཐོང་བའི་ལམ་ཞེས་ཐ་སྙད་བྱས་པ་ཉིད་དོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་དུ་བཤད་པས་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་བརྟགས་པ་པའི་མཐོང་ལམ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ཤིང་རྟ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གོ་ཞེས་མང་དུ་བཤད་པ་དང་ཅི་ལྟར་མི་འགལ་བར་འགྱུར། ཡང་གང་མ་ཚང་བ་མེད་པའི་རྒྱུ་སྤང་བར་མི་ནུས་པས་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བྱ་སྤོང་བའི་དུས་སུ་ཀུན་འབྱུང་སྤངས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱས་སོ། །གཞན་དུ་ན་དེའི་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མི་འཐད་པས་ལམ་བསྒོམ་པ་ཉིད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་ལ་སོགས་པ་ལ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འབྲས་བུ་མངོན་པར་རྟོགས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མཐོང་བའི་ལམ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ཡིན་པར་བལྟའོ། །ཡང་བདེན་པ་སོ་སོའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སེལ་བས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་གིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེས་ན་ཆེད་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལེགས་པར་གནས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེའི་འདོད་པས་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དངོས་ཀྱི་མཐོང་ལམ་མོ་ཞེས་གསལ་ལོ། །དེ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་བཞིའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཐོང་བས་མཐོང་ལམ་སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་སའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དབྱེ་བ་དང་བཅས་པ་ཡང༌། ཐ་སྙད་པའི་དུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བར་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ཅི་ལྟའོ། །ཡང་དུས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་
― DTG108_Page_0565 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་དུས་ཆུང་ངུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བས་ཐ་སྙད་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ས་གང་གིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་གྱུར་པའི་ཆོས་གང་དང་གང་ཅི་སྲིད་དུ་ཡོངས་སུ་མ་ཚང་བ་དེ་སྲིད་དུ་ས་དེའོ། །ས་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་ས་གཞན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །དེ་དང་ལྷན་ཅིག་སྤྱོད་པ་ངེས་པའི་ཤེས་པ་བརྒྱད་དེ། དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པས་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་བརྒྱད་ནི་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་བྲལ་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་བརྒྱད་ནི་ཆོས་དང་རྗེས་སུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་རྟོགས་པ་ངེས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཆོས་ཤེས་པ་བཞི་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱའོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པས་རྟོགས་པ་ངེས་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཡང་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་སོ། །འདིར་གདམས་ངག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཟོད་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པ་མངོན་དུ་རྟོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་མཚན་ཉིད་དག་མི་དམིགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པའི་སྐད་ཅིག་གང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་འདི་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་མེད་པ་སྐད་ཅིག་གོ ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་འདིའི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་རང་གིས་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཤེས་རབ་ཤར་བ་གང་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའོ། །དེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་འདི་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོ་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས། ཡང་མངོན་པར་བརྗོད་པ་མེད་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཤར་བ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པའོ། །དེའི་ཚེ་འང་ཁམས་གསུམ་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་མངོན་དུ་རྟོགས་ཏེ། སྐད་ཅིག་གཉིས་པས་ཤེས་རབ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔོན་མ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་ཕྱིན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཁམས་སུ་རྟོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཉིད་བདག་མེད་པར་མངོན་དུ་རྟོགས་པའོ། །དེས་ན་དེ་དང་
― DTG108_Page_0566 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་དེའི་རྒྱུ་ཅན་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་པ་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་བཟོད་པ་ཡིན་པས་རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བརྗོད་བྱ་མ་ཡིན་པ་སྨྲ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་འགོག་པ་ལམ་རྣམས་ལ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བཟོད་པ་བརྒྱད་རྣམས་ནི་རྐུན་པོ་ཕྱི་རོལ་དུ་འབྱིན་པའི་རིགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །ཤེས་པ་བརྒྱད་རྣམས་ནི་སྒོ་གླེགས་འགེབས་པའི་རིགས་པས་བྱ་བ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བཞི་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། མཐར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའོ། །སོ་སོར་བཅུ་བཅུ་ཞེས་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་བཅུ་ཐིམ་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་བའོ། །རྗེས་སུ་ཤེས་པའི་བཟོད་པ་བཞི་ལ། དེ་ཉིད་ལ་ཁོང་ཁྲོ་མ་གཏོགས་པ། གཟུགས་ཁམས་ཀྱི་དགུ་སྟེ། སོ་སོར་དགུ་དགུ་ནི་དགུ་ཚན་བཞིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དགུ་ཚན་བཞི་སྟེ། འདི་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་རབ་ཏུ་སྤོང་བའོ། །དེས་ན་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཉིས་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་སྤང་བྱའོ། །འདིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་སྐད་ཅིག་བཅུ་དྲུག་འདི་ནི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་སྐད་ཅིག་མ་བཅོ་ལྔ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དང་པོ་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དད་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། དད་པས་དེའི་ལམ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ལྟ་བས་ཐོབ་པའོ། །ཆོས་དང་མཐོང་བ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་དག་གིས་དེའི་ལམ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་བཅུ་དྲུག་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའོ། །དྲུག་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཅོ་ལྔ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཚེ་ཡང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དག་གི་ངོ་བོ་གཅིག་ཉིད་ཡིན་
― DTG108_Page_0567 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཕན་ཚུན་ཐ་དད་དུ་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པ་བཞིན་དུ། ཅི་ལྟར་གསུངས་པས་མཐོང་བའི་ལམ་མངོན་དུ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་ཐ་དད་མ་ཡིན་པར་དམིགས་པས་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་དག་གི་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པས་བསྒོམ་པའི་ལམ་མཚན་ཉིད་ཅན་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཡིན་ན་ཡང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་དེ་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེས་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་མཐོང་བའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་རྒྱུན་གྱིས་མཁྱེན་པ་ནི་སྒོམ་པའོ། །དེ་ཉིད་ལམ་མོ། །དེ་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་མཐར་འཛིན་པ་ལྟ་བ་གསུམ་ཀྱང་མཐར་འཛིན་པ་ལྟ་བ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའི་ཁྱད་ཡིན་པས་སོ། །འདིར་ཡང་དངོས་པོ་རྣམས་དམ་པ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ལྟ་བ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བར་བཟུང་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དེ་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་གོ །དེ་ཉིད་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་ཞེ་སྡང་སྤངས་པའི་ལྔའོ། །གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པ་ལྔ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་རིམ་གྱིས་སྤོང་ངོ༌། །བག་ལ་ཉལ་ཡིན་གྱི་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་ཉམས་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་ཉིད་དུ་འགྲིབས་པ་ཉིད་དུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་ཆེན་པོ་འབྲིང་ཆུང་ངུའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡང་སོ་སོར་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་གསུམ་སྟེ་རྣམ་པ་དགུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལྔ་རྣམས། གཞན་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ས་ལ་སོ་སོར་དགུ་དགུའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ལ་སོགས་པ་འཁོར་བའི་ས་དགུ་ལ་དགུ་དགུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཉེས་པ་སྐྱེ་བཞིན་པ་ངེས་པར་འཇོམས་པས་ཉེས་པ་དང་འགལ་བའོ། །དེ་མ་ཐག་ཏུ་གསུངས་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལས་བཟློག་པས་ཆུང་ངུ་འབྲིང་ཆེན་པོ་རྣམས་ཡང་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཅུ་
― DTG108_Page_0568 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྩ་གཅིག་གོ །དེ་ལ་དྲི་མ་མེད་པ་འོད་བྱེད་པ། འོད་འཕྲོ་བ། སྦྱང་དཀའ་བའི་སའི་རང་བཞིན་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་དང་པོ་བཞི་རྟོགས་པའི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་དེ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཐབས་ལ་མཁས་པས་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་རྒྱལ་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའམ། བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཤིང་སཱ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའམ། ཁྱིམ་བདག་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུར་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་མིའི་རིགས་ནས་རིགས་སོ། །འདོད་པ་ནི་སྤྱོད་པའི་ལྷ་དྲུག་གི་ནང་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ལྷའི་རིགས་ནས་རིགས་སོ། །རྣམ་པ་ལྔ་ལ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་སའི་རང་བཞིན་རྟོགས་པ་ནི་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །དྲུག་པ་ལ་རིང་དུ་སོང་བའི་སའི་རང་བཞིན་ལ་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའོ། །དེ་ཉིད་ནི་བར་ཆད་གཅིག་པའོ། །རྣམ་པ་བདུན་པ་ལ་མི་གཡོ་བའི་སའི་རང་བཞིན་རྟོགས་པ་ལ་དང༌། བརྒྱད་པ་ལ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་སའི་ངོ་བོ་རྟོགས་པ་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པའོ། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་དགུ་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་སའི་རང་བཞིན་རྟོགས་པ་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། གང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚངས་རིས་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཅི་སྲིད་དུ་འོག་མིན་ཞེས་པའི་བར་སྐབས་སུ་ལྷའི་རིས་གང་ཡང་རུང་བར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། འདིར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་དེ་ནི་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །གང་བྱང་ཆུབ་ཤིང་དྲུང་དུ་སྐྱིལ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ། གང་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་ནི་འདིར་སྐྱེས་ནས་སོ། །བསྐྱེད་པ་དེས་སྐྱེས་པ་ཉིད་དུ་ལྷག་མ་ཉིད་དུ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དེ་ནི་སྐྱེས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །གསུམ་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟེ། གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་ཡང་དག་པར་འགྲོ་བ། དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་བྱ་བ་ལ་རྟག་ཏུ་རྩོལ་བ་དང་ལྡན་པ་ཅི་སྲིད་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་དག་པར་སངས་རྒྱའོ། །དེ་ཡང་རྟག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་བྱ་བ་ལ་གནས་པ་དག་ཡོད་དོ། །དཔེར་ན་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང་སྒྲོལ་མ་དང་འཇམ་དཔལ་ལ་སོགས་པའོ། །འདིར་
― DTG108_Page_0569 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའོ། །བཞི་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ནི། གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དང་པོ་བྱང་ནུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འམ་ངེས་པ་བཞུགས་ནས་ཇི་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱ་བ་ཡོད་དོ། །དེ་ཡང་མངོན་པར་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཞེས་ཤེས་ནས་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལས་ཆེས་མྱུར་བར་འབད་པ་ཆུང་ངུ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །ལྔ་པ་ནི་གོང་དུ་འཕོ་བ་སྟེ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པའོ། །དེ་ལ་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་ཅིང་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་གྱུར་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅིང་ཇི་སྲིད་དུ་དགེ་བ་བཅུ་ལ་རབ་ཏུ་བཞག་སྟེ། ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་ནས་ཅི་སྲིད་དུ་འོག་མིན་གྱི་ལྷའི་བར་དུ་སྐྱེས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱབ་ཡོད་དོ། །འོག་མིན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཕར་བ་དང༌། ཕྱེད་དུ་འཕར་བ་དང༌། གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཕོ་བའོ། །དེ་ལ་གང་བསམ་གཏན་གསུམ་ལས། ཡོངས་སུ་ཉམས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་རོ་མྱངས་པས་ཚངས་རིས་སུ་སྐྱེས་ཏེ། སྔོན་གོམས་པའི་དབང་ལས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྐྱེད་དེ། དེ་ལས་འཕོས་ཏེ་འོག་མིན་དུ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་དབུས་སུ་མ་ཞུགས་པས་འཕར་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་ཚངས་རིས་ལས་འཕོས་ཏེ། གནས་གཙང་མར་སྐྱེས་ནས་བར་གྱི་གནས་གཞན་ལས་གཅིག་ཀྱང་རྣམ་པར་རྒལ་ཏེ། འོག་མིན་དུ་འཇུག་པ་དེ་ནི་ཕྱེད་དུ་འཕར་བའོ། །གང་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་དུ་བརྒྱུས་ནས་འོག་མིན་དུ་འཇུག་པ་དེ་ནི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཕོ་བའོ། །གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་དགའ་ལྡན་ནས་བཟུང་སྟེ་ཚངས་རིས་ནས་ཅི་སྲིད་དུ་འོག་མིན་
― DTG108_Page_0570 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་སྐྱེས་ནས་ཐབས་ལ་མཁས་པས་དམྱལ་བ་པ་དང་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་དང་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དུ་ཡང་དག་པར་འགྲོ་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་བསྙེན་བཀུར་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཞན་གྱི་རོ་མྱངས་པས་གནས་གཙང་མ་ཉིད་དུ་ནི་མི་འཇུག་ཅིང༌། གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་ཞིང་གཟུགས་མེད་དུ་རིམ་གྱིས་སྐྱེས་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སོང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱ་བ་ཡོད་དོ། །ཡང་གང་གཟུགས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེ་འདི་ནས་འཕོས་ཏེ་གཟུགས་མེད་པར་སྐྱེས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་ནི་གོང་དུ་འཕོ་བ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་མཐར་ཐུག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པའི་མཆོག་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་ཅི་སྲིད་དུ་ཚེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་ཡོངས་སུ་བླངས་ཏེ། དེ་ལ་གནས་ནས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མ་མཉེས་པར་བྱས་ནས་ཕྱིས་འདི་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱ་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་དེ་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་བར་ཆད་མེད་པར་མཐོང་བ་ལ་སྦྱིན་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཕྱིར་མི་འོང་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་དེ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པས་སོ། །ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པའང༌། སེམས་མེད་པས་ལུས་ལ་བརྟེན་པས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་འཁོར་ལོའི་མདོ་ལས་གསུངས་སོ། །ཡང༌། དགྲ་བཅོམ་
― DTG108_Page_0571 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་འབྲས་བུའི་ཆེད་དུ་ཞུགས་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་དེ་བཞིན་དུ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཞུགས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ནི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱེད་པའོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང༌། བསམ་གཏན་དང་ཚད་མེད་པ་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་རོལ་ཅིང༌། དེ་དག་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། དེ་ལས་ལངས་ཏེ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་ལས་ལངས་ཏེ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལའོ། །ཅི་སྲིད་དུ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཐོང་རྒལ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྣ་ཚོགས་སུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱ་བ་དག་ཡོད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟར་རིགས་ནས་རིགས་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། འདོད་དུ་དབྱེ་བ་དྲུག་པ་དང༌། །དགུ་པ་ཡང་དག་ཟད་པ་ལས། །ལན་ཅིག་འོང་དང་ཕྱིར་མི་འོང༌། །གང་ཟག་དག་དུ་སྐྱེ་པར་འགྱུར། །དགྲ་བཅོམ་སྲིད་རྩེར་འང་ཐ་མ་ནི། །ཟད་ལས་དེ་ཡི་ལམ་གནས་ནི། །བཞི་སྟེ་དེའི་སྦྱོར་ལ་གནས་པ། །དེའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་རྣམས་སུ་གསུངས། །མི་སློབ་དགྲ་བཅོམ་སློབ་པ་ནི། །གཞན་བདུན་ཟད་པ་སློབ་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་ཀུན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ་ཞེས་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་སྡེས་གསུངས་སོ། །ས་བཅུ་པ་འདིའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བཅོ་ལྔ་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་ནི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་ལྔ་ནི་རེ་རེ་ལ་སྦྱོར་བ་དང་དངོས་གཞི་དང་རྗེས་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །དངོས་གཞི་ཡང་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་དང་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་དབྱེ་བས་སོ། །ཡང་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རེ་རེ་ལ་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིར་འགྱུར་རོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དག་གི་གནས་བདུན་ལ་དགུ་དགུའོ། །གནས་བརྒྱད་པ་ལ་བདུན་ཏེ། གཉེན་
― DTG108_Page_0572 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའི་རྣམ་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་བདུན་ཅུ་ཐམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་པ་གསུམ་པའི་དབྱེ་བའི་དང་པོ་གཉིས་ཏེ་རྣམ་པ་སུམ་ཅུ་ནི་རྩེ་མོ་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། །གཞན་པ་བཞི་བཅུ་ཐམ་པ་ནི་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པའོ། དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གནས་པའི་གནས་སྐབས་འདི་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ཡོད་པས་ཡང་དག་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་དུ་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འདི་ལྟར་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། འདི་ལྟར། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དང་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལས་བཞེངས་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་བཞི་པ་དང་གསུམ་པ་དང་གཉིས་པ་དང་དང་པོ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང་གསུམ་པ་དང་གཉིས་པ་དང་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ་ཞེས་སོ། །དེའི་རྗེས་སུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང་ལུགས་ལས་བཟློག་པ་དག་ལ་བལྟའོ། །དེའི་རྗེས་སུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ཐོང་རྒལ་གྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། དེ་ནས་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དང༌། གཟུགས་མོད་པའི་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་དང་འགོག་པ་ལ་སྙོགས་པར་འཇུག་པ་འདི་ནི་སོང་བ་གཅིག་གོ །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལའོ། །དེ་ནས་འགོག་པའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པའོ། །དེ་ནས་འགོག་པའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པའོ། །དེ་ནས་འགོག་པའོ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པའོ། །དེ་ནས་འགོག་པའོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ནས་འགོག་པའོ། །དེ་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ནས་འགོག་པའོ། །དེ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ནས་འགོག་པའོ། །དེ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ནས་འགོག་གོ །དེ་ནས་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པར་ལྟུང་བའོ། །སོང་བ་གཉིས་པའོ། །འདོད་པས་བསྡུས་པའི་སེམས་ཀྱི་
― DTG108_Page_0573 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའ་རུ་འགྲོ་བར་བྱ་བར་བགྲོད་དེ། དེ་ནས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལ་གནས་སོ། །དེ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ལའོ། །དེ་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའོ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའོ། །དེ་ནས་བཞི་པའོ། །དེ་ནས་གསུམ་པའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའོ། །དེ་ནས་གཉིས་པའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའོ། །དེ་ནས་དང་པོའོ། །དེ་ནས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའོ། །འདི་ནི་འོངས་པ་སྟེ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ནས་མཉམ་པར་བཞག་པའོ། །མཉམ་པར་བཞག་པ་ལས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པར་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བར་གྱུར་པ་ནི་རིགས་མི་མཐུན་པར་བགྲོད་བའི་འོངས་པའོ། །དེ་ལས་སོང་བ་དང་པོ་ལ་ནི་གནས་དགུའོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་བཅུ་བདུན་ནོ། །འོངས་པ་ལའང་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །འོ་ན་ཐོང་རྒལ་སྙོམས་འཇུག་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་སུ་ཅི་ལྟར་མི་འགལ་ཞེ་ན། བརྗོད་དེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཀུན་དུ་རྒྱུ་བ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཉེ་བར་བཏགས་པ་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་པ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཅིག་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ། སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པ་བདུན་པའོ། །བར་ཆད་བྱ་རུ་ནི་གེགས་བྱ་བར་ནུས་པ་ནི་བར་ཆད་དོ། །བར་གཞན་མེད་པ་ནི་བར་ཆད་མེད་པའོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ངོ་བོས་གཅིག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་ལན་ཅིག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྨི་ལམ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངེས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྒྲིབ་པ་གཉིས་རྩ་བས་ཟད་པས་གཉིས་སུ་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོས་ངེས་པར་རྟོགས་པས་ལྡོག་པ་བཞིའི་བདག་ཉིད་དོ། །འདིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞིང་གི་
― DTG108_Page_0574 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ན། དཔེར་ན་ཟོ་ཆུན་གྱི་རྒྱུད་མོ་སྐྱེས་བུས་རྐང་སྟབས་གཅིག་གིས་བསྐྱོད་པ་ན་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་དུ་གཡོ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ལྡན་པ་གཅིག་ཀྱང་མངོན་དུ་བྱས་པ་ན་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་འགུགས་པར་བྱེད་དོ། །ངེས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱེད་དོ། །སྔོན་བསྒོམ་པའི་འཕེན་པའི་ནུས་པ་ལས་སོ། །འདིར་ནི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་བདག་ཉིད་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྩོལ་བ་མེད་པས་འཇུག་པའི་གནས་སྐབས་འདིའོ་ཞེས་བྱས་ནས་འདི་ལ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པ་དང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་དུ་ཅིག་ཅར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་དེ་ཡང་ས་བརྒྱད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་འབྱུང་མོད་ཀྱི། འདིར་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་བསྐྱེད་པ་དྲུག་གི་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་རྟོགས་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་སྨོན་ལམ་གྱིས་རང་སངས་རྒྱས་སྐུ་ཅན་ནོ། །གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ། ཤཱ་རིའི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་སངས་རྒྱས་མེད་ཅིང་ཉན་ཐོས་དང་བྲལ་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་རང་རྒྱལ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། དེ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དག་ཡོད་དོ། །འདི་ནི་བདག་ཉིད་གཅིག་པུ་གཅིག་སངས་རྒྱས་ཏེ། རང་ཉིད་ཅེས་པ་རང་བྱུང་ངོ༌། །སྒྲ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པའོ། །རང་སངས་རྒྱས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རང་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་མཐུན་པ་སྟེ། གཅིག་པུ་བདག་དང་གཞན་མཉམ་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སུ་སྤྲུལ་པ་
― DTG108_Page_0575 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་ཡང་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། གང་ཟག་བདུན་ནོ། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་བཅུ་དགུའོ། །རང་སངས་རྒྱས་དང་ཉི་ཤུའོ། །སློབ་པ་རྣམས་འདུས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཕགས་པའི་དགེ་འདུན་ནོ། །ལྷ་དང་བཅས་བདུད་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ས་དང་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྒྲུབ་བྱེད་ཀྱིས་དང་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་མི་ཕྱེད་ཅིང་མི་འཕྲོགས་པའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ནི་མི་སློབ་པ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མི་སློབ་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སངས་རྒྱས་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ནི་སློབ་པ་ཡིན་ཞིང་མི་སློབ་པ་ཡིན་ཏེ་སློབ་པར་བརྗོད་དུ་མེད་དོ། །འོ་ན་ཅི་འདས་པའམ་མ་འོངས་པའམ་ད་ལྟར་བའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་འོངས་པའི་སེམས་སྐྱེ་བཞིན་པ་མི་སློབ་པ་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །འོ་ན་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་དེ་ལས་སྐྱེས་པས་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བ་ཅི་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འགག་བཞིན་པ་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བུའོ། །འོ་ན་ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ། འདིར་ཐམས་ཅད་ཅི་ལྟར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དབང་པོ་རྣོན་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སའི་ཚུ་རོལ་དུ་ཡང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམས་པས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ངེས་པས་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱུན་དུ་མངོན་པར་སྦྱོར་བའི་དགའ་བ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དོ། །དབང་པོ་འབྲིང་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ནི་མི་གཡོ་བ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །རིང་དུ་སོང་བ་ལ་ཐམས་ཅད་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ །ལྡོག་པའི་ཆེད་དུ་སྐྱེ་བ་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པའོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་དེ་བཞིན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང༌། རྟོགས་པའི་དོན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་སོགས་པའི་རང་བཞིན་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསྒྲུབས་པ་དང༌། བསྐྱེད་
― DTG108_Page_0576 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་དཔེ་ལྔས་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཀུན་དུ་རྫོགས་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐོས་པའི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བའི་རིམ་གྱིས་ལོག་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་ནས་སྐྱབས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྒྲིབ་པ་སྤོང་ཞིང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཡོན་ཏན་འཕགས་པའི་ནོར་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱས་ནས། འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་སེམས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་པས། ཅི་སྲིད་དུ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་བསྒྲུབས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཆོས་གསེར་བཟང་པོ་ལྟ་བུ་དགའ་བ་དམ་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་ལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཁྱད་པར་དུ་དབེན་པས་བསྐྱེད་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པས་སྐྱེད་པ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཆོས་པད་མ་རྒྱས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ཉིད་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་ས་དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ཏུ་བསམ་པར་བྱེད་པ་ན་ཚོགས་གཉིས་ནུས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ལེགས་པར་བྱས་པའི་ཟས་ཟོས་པ་ལྟ་བུའོ། །རྩོལ་བ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ། ས་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ལ་སྔོན་གྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། ལེགས་པའི་ཕྲིན་ཡིག་རིག་པ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་རང་བཞིན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཉིད་རིན་པོ་ཆེའི་སྒྲོམ་སྒོ་ཕྱེ་བ་ལྟ་བུ་ཉིད་དེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་མཐའ་མེད་ཅིང་མཐའ་ཡས་པ་ཕྱོགས་ཙམ་ཡང་བརྗོད་པའི་ནུས་པ་མེད་པས་གཞག་གོ །ཅུང་ཟད་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་གཅིག་པས་རྣམ་པ་གཅིག་གོ །འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དབྱེ་བས་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་བཞིན་ཉིད་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ཅན་མིང་ཅན་ནོ། །མ་དག་པ་དང་དག་པ་སྟེ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG108_Page_0577 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའི་ས་བཅུ་ལ་རབ་ཀྱི་རབ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་ཅི་རིགས་པར་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་དག་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ས་བདུན་རྣམས་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་མ་དག་པའོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་ནི་སོགས་པ་ནི་ས་མ་དག་པའོ། །ཤིན་ཏུ་མཆོག་ཏུ་དག་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རྒྱུད་བླ་མ་ལ་རྟོགས་པ་པོའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་བཞི་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །དྲི་མ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དྲུག་ལ་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་སྟེ། ཉེ་བར་གོས་པ་མེད་པའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པས་སོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་སྐྱེ་བ་ཐ་མ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཕགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྡེ་ན་རེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་དང་པོ་ཐེག་པ་ལ་ཞུགས་སོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་བདུན་པ་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའོ། །མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་ས་གསུམ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་མོས་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ས་བདུན་པ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོ་ལས། ས་བདུན་རྣམས་ལ་སོགས་ཡིན་ནོ། །སྣང་བ་མེད་པའང་ས་བརྒྱད་འདིར། །ས་གཉིས་ལ་འདིར་རྣམ་པར་གནས། །ལྷག་མ་ས་ནི་ང་ཡི་དངོས། །ཞེས་སོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ཀྱང་གཞུང་འགྲེལ་ལས་རྣམ་པ་ལྔར་བཀྲལ་ལོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ས་དྲུག་ལ་རྩོལ་པ་བཅས་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་རྩོལ་བ་མེད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པའོ། །ས་གཉིས་ལ་ངེས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་རབ་ཏུ་ཞུགས་པའོ། །དེའི་སྟེང་དུ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་
― DTG108_Page_0578 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ་ཞེས་སོ། །དེ་རྣམས་ལ་སོགས་པ་མཉམ་པ་མེད་པའི་བརྩེ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་སྐུ་ཀུན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་འདོད་པ་སྣ་ཚོགས་གདུལ་བྱའི་བསམ་ངོ་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པ་མཐར་ཐུག་པ་མེད་མོད་ཀྱི། གདུལ་བྱའི་བསམ་ངོ་ལས་དེ་རྣམས་ནི་མི་འགལ་བ་ཉིད་དོ། །འབད་པས་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཡོད་མེད་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་གནས་པས་གཞག་གོ །ད་ནི་སྐབས་སུ་བབ་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་དེ་མ་ཐག་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཆུང་ངུའི་ཆུང་ངུ་རྣམ་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའི་གཉེན་པོ་ཆེན་པོའི་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་བདུན་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ངོ་བོའོ། །ཉེར་གཅིག་པ་དང་ཉེར་གཉིས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དག་ནི་མཉམ་བཞག་དང་རྗེས་ཀྱི་རང་བཞིན། ཀུན་དུ་བཟང་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་བླ་དགས་གཞན་ཀུན་དུ་འོད་དོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དང་དེས་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བརྒྱད་པའོ། །ཆོས་ནི་ལམ་སྟེ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བདུན་གྱི་ངོ་བོའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཐོབ་བྱ་ལས་ཀྱི་ནི་ཆོས་སྐུའོ་ཞེས་ཤེས་ནས། འདི་དག་རྟོགས་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་མི་སློབ་པ་སྟེ། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང༌། མཛད་པའོ། །དེ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གསུམ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཆེན་མོ་ལས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་དེ་རྣམས་ཉིད་རྟོགས་པ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་མཚན་བཟང་པོ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུས་བརྒྱན་པའི་སྐུ། བླ་ན་
― DTG108_Page_0579 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་དགའ་བ་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་བདེ་བ་ཉེ་བར་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་དམ་པར་གྱུར་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་དེ་རྣམས་ཉིད་རྟོགས་པ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཕྱོགས་བཅུ་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་ཐམས་ཅད་དུ་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་བྱེད་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ནི་རང་བཞིན་ཏེ། རང་བཞིན་ཉིད་ནི་ངོ་བོའོ། །རང་བཞིན་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཐར་རབ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མི་སྐྱེ་བ། མ་བྱས་པ་འདུས་མ་བྱས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ། སྒྲོ་བཏགས་པའི་སྤྲོས་པ་མ་ལུས་པ་ལོག་པ་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །ཏ་ཕྱི་པ་དང་བྷ་བའི་རྐྱེན་བསྟན་པ་དག་ལས། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་སྐུའོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །འདི་རུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་ནུབ་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །རྒྱལ་པོ་ལ་གདམས་པ་རིན་པོ་ཆེ་ཕྲེང་བའི་རྣམ་འགྲེལ་ལས། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་སྐུའོ། །དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལུས་ཉིད་ཡིན་པས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་རང་བཞིན་ལས་མ་འདས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐུའོ། །རྟེན་གྱི་ངོ་བོ་ཡང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འཇུག་པར་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ད་ལྟར་ན་རྟེན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱིས་དེ་ལས་བྱུང་བའམ་དེའི་བདག་ཉིད་ལས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སྒྲས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་བརྗོད་པའོ། །དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོར་རང་རིག་པའོ། །གང་སྟོན་པ་རང་གི་ཆོས་བསྟན་པ་ལས་ས་བཅུའི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ཟབ་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོས་ནས་མཆོག་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དགའ་བ་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་ལོངས་སྤྱོད། ཡང་དག་པར་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འཚོགས་ནས་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་
― DTG108_Page_0580 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫོགས་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཆེད་དུ་ནུས་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །ཡང་ན་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱ་བའི་སྐུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །ཡང་ན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་ཆེད་དུ་སྐུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །རང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ངོ་བོ་གཞན་དོན་བྱེད་པ་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་འབར་བའོ། །ཡང་ན་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་བསྟན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་པའམ། ཡང་དག་པར་མཉེས་པར་གསོལ་བར་བྱེད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །ཡང་ན་འདིར་ཆོས་དེ་དག་བསྟན་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་དེའི་བརྗོད་བྱ་དག་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ལས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །སྤྲུལ་པ་ནི་སྤྲུལ་པ་ཉིད་དེས་གྲུབ་པའི་སྐུ་སྟེ་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེ་ཡང༌། ཐམས་ཅད་དུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེ་འཁོར་བ་ཅི་སྲིད་དུ་ནམ་མཁའ་ཅི་སྲིད་དུ་དུས་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་མཐོ་བ་མ་ལུས་པ་ངེས་པར་ལེགས་པ་མ་ལུས་པ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་ལས་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་རང་གཞན་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཡང༌། དགེ་བསྙེན་ཆེན་པོ་ཟླ་བའི་ཞལ་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གསུངས་པ། འདི་ཡི་ཆོས་སྐུ་དེ་བཞིན་ཉིད། །རྣམ་རྟོག་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མིན། །སེམས་ཅན་རྣམས་དང་དོན་རྣམས་ཀྱི། །རང་བཞིན་དེ་དག་གཉིས་སུ་མེད། །སྣ་ཚོགས་ངོ་བོའི་སྐུ་རྣམས་དང༌། །འགྲོ་རྣམས་དེ་ཉིད་ངོ་བོ་རྣམས། །གང་དུ་རོ་གཅིག་འགྲོ་འགྱུར་བ། །རྒྱ་མཚོར་འབབ་པའི་ཆུ་བོ་བཞིན། །རྣམ་པ་འདི་འདྲའི་སྐུ་དེ་ནི། །སྐྱོབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྐུ་སྟེ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་དག་པ། །རྫོགས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཉིད། །དེ་ཡིས་ནུས་པ་རང་དང་གོས། །དུས་རྣམས་ཀུན་དུ་འཇིག་རྟེན་དུ། །མཐའ་ཡས་དོན་རྣམས་བྱེད་པ་ནི། །ཉི་མའི་འོད་ཟེར་ལྟ་བུའོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། །དམུས་ལོང་ལྟ་བུས་བདག་སྤངས་ནས། །རང་ཉིད་བསོད་ནམས་བསགས་ཅན་གྱིས། །དོན་གཅིག་པུ་ཅིག་ཅར་དུ། །ཉི་མ་ལྟ་བུར་ཀུན་གྱིས་མཐོང༌། །འོན་པ་ལྟ་བུ་བདག་སྤངས་ནས། །བསོད་ནམས་ནོར་བསགས་སྙན་རྣམས་ཀྱིས། །དམ་ཆོས་བདུད་རྩིའི་བཅུད་ལེན་ནི། །དེ་ལ་དེ་
― DTG108_Page_0581 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིང་ཡང་ལྡན་ཉིད། །ཅེས་སོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་དབང་དུ་བྱས་པ་ནི། །མཐའ་ཡས་ཕྱོགས་སུ་མཐའ་མེད་པའི། །སེམས་ཅན་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་འདིར། །ཡང་དང་ཡང་དུ་རྣམ་དག་བྱེད། །ས་བོན་ཅི་བཞིན་བསམ་ཅི་བཞིན། །ཞེས་སོ། །དེས་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གསུམ་ཉིད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་སྟེ། ཆོས་དང་ཆོས་ཉིད་དག་དབྱེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའོ། །གཞན་དག་དུ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་འདི་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུས་བསྡུས་སོ་ཞེས་པའང་རུང་ངོ༌། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་སྐུ་བཞི་པའོ་ཞེས་ངེས་པར་འཆད་དོ། །འདི་ནི་བསམ་པར་བྱའོ། །སྐུ་གསུམ་པོ་འདི་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་སྟེ། ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་ཉམས་པ་མེད་པས་རྟག་པ་སྟེ། དང་པོ་ལྡན་ཡང་ཐ་མ་མེད་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་ངོ༌། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་རྒྱུན་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་པ་སྟེ། མི་སྣང་ཞིང་ནུབ་ཀྱང་ཡང་དང་ཡང་དུ་བར་མེད་པས་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བས་རྟག་ཏུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕྲིན་ལས་ཀྱང་རྟག་པའོ། །དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་པའི་སྐུ་སྟེ། གང་ཡང་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་པ་དང་ཆོས་ཉིད་ཅེས་པ་ནི་སྤྱིའི་ཚིག་གོ །ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དག་དོན་དམ་པར་ན་དབྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི་དོན་དུའོ། །གང་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་རག་ལས་པ་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རྣམས་ཏེ་དེ་གསུམ་ནི་སངས་རྒྱས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་རྫོབ་པའི་སྐུའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་འདུས་བྱས་པ་རང་བཞིན་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་བྱེད་པའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་ས་བཅུ་པའི་དབང་ཕྱུག་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་དེ་དང་གཞན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་
― DTG108_Page_0582 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡུལ་ལོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སེམས་བསྐྱེད་པ་གཉིས་ཀྱི་བདག་ཉིད། སྐུ་གསུམ་དུ་སྣང་བའོ། །དེ་ལ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉེར་གཅིག་པ་ནི་དངོས་གཞི་སྟེ་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རྟོགས་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉེར་གཉིས་པ་ནི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུར་སྣང་བའོ། །དེས་ན་ཆོས་སྐུ་ཉིད་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་སྣང་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ། འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པའི་གཞན་དོན་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་དེ་གཉིས་ནི། ཡེ་ཤེས་ལྔའི་རང་བཞིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། རྣམ་པ་ལྔས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་སྤྱིར་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང༌། །བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །འདིར་ཆོས་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་དབྱིངས། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་དངོས་གཞིའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་ཡེ་ཤེས་བཞི་བདག་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་བཞག་སྟེ། དེས་ན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་དག་ཆོས་སྐུ་རྟོགས་པའོ། །གང་དུ་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས། མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སངས་རྒྱས། །ཞེས་སོ། །འདི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པས། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་འགྲེལ་པ་བྱེད་པས་སོ། །དེས་ན་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ལས་མ་ལུས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དང་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་ལོ་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མཉམ་པ་ཉིད་དང་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའོ། །རྗེས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་དེ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི། གང་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བ་བརྩེ་བ་ཤེས་རབ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པ་རྫོགས་པ། སྤངས་པ་དང་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། ཡང་དག་པའི་དོན་བསྒོམས་པ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ཡང་དག་པའི་དོན་གསལ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱིས་མི་སླུ་བའི་ཚད་མ་རྟོག་བྲལ་མ་འཁྲུལ་པ་ཉིད་ཡིན་པས་མངོན་
― DTG108_Page_0583 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུམ་ཅི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །དེའི་ཚེ་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ནི། གང་དུ་མཚམས་མེད་པ་ཁམས་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་སོ་སོ་དང་སེམས་དང་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད། ཅི་ལྟར་ཡུན་རིང་བ་དང་ཅིག་ཤོས་དང་དུས་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བའི་གནས་སྐབས་སོ་སོར་མེ་ལོང་དུ་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བ་བཞིན་དུ་གསལ་བར་སོ་སོར་སྣང་ངོ༌། །དེ་ནས་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ནི། གང་གིས་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བའི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་མཉམ་པ་ཉིད་བསྒྲུབས་ནས་དེས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་བརྙེས་པའོ། །དེ་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་གང་གིས་དེ་བཞིན་དུ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་རྟོག་མེད་ཀྱང༌། རང་གི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བདག་པོ་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ནས་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི། གང་གིས་དེ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་བྱ་བ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའོ། །ཡེ་ཤེས་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ནི་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་མངོན་སུམ་ཇི་སྙེད་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །ཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་གཟུགས་སུ་སྤྲུལ་ཏེ་གང་དམྱལ་བ་པ་རྣམས་ཀྱི་དམྱལ་བའི་མེ་སྦུབས་ནས། དུད་འགྲོ་རྣམས་ལ་རང་གི་ཤ་ལ་སོགས་པ་བྱིན་ཞིང་ཡི་དྭགས་རྣམས་ལ་བཟའ་བཏུང་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཏེ། ཆོས་བསྟན་པས་སེམས་མངོན་པར་དང་བས། དེ་རྣམས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །ལྷ་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པས་མངོན་པར་རབ་ཏུ་དང་བས་མི་རྣམས་སུ་སྐྱེས་པ་ནས་ཅི་སྲིད་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པར་བྱེད་པ་ནི་འགྲོ་བ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ལས་སོ། །གང་དག་མི་རྣམས་ལ་ཕྱི་དང་ནང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་དང༌། དོན་སྤྱོད་པ་དང་དོན་མཐུན་པ་རྣམས་ལ་སློབ་པར་བྱེད་པ་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ལ་བཀོད་པར་བྱེད་པའི་ལས་སོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་དེ་དག་ནུབ་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའང་གང་ཟག་
― DTG108_Page_0584 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཤེས་པ་ལས་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཤེས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །ཅི་ལྟར་སྒྱུ་མའི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པས་དངོས་པོ་རྣམས་སྤྲུལ་ཏེ། སྒྱུ་མའི་དངོས་པོ་དེ་ཐམས་ཅད་ལ། རྫས་མེད་པ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་རྣམས་མི་ཤེས་སོ། །གང་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རོ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་བལྟའོ། །དོན་དམ་པར་ནི་སེམས་ཅན་མེད་ཅིང་སེམས་ཅན་དུ་བཏགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །ཆོས་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཅི་ལྟ་བའི་བདག་ཉིད་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅིང༌། གཞན་ཡང་སྦྱིན་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་སྲུང་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་དགོད་པའི་ལམ་མོ། །དེ་དག་དགེ་བ་བཅུ་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་འཇུག་གོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས། དེ་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་གསུམ་དང་འབྲས་བུ་དག་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་དེ་དག་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། ཅི་སྲིད་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོའོ་ཞེས་པ་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་རང་བཞིན་སྟོང་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་ནི། གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་དམ་པར་ན་ཆོས་འགའ་ཞིག་ཉེ་བར་མི་དམིགས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ཕུང་པོ་ཁམས་ལ་སོགས་པ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་ནི་བརྡ་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །གང་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྤྱོད་ཅིང་དེ་རྣམས་ཀྱི་མཐར་གསུམ་དང་འབྲས་བུ་དག་ཉེ་བར་མི་དམིགས་པ། དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེད་དུ་ནུས་པའོ་ཞེས་པ་ནི་མི་དམིགས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ན་དོན་དམ་
― DTG108_Page_0585 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སེམས་ཅན་ཉེ་བར་མི་དམིགས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཡིན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེའི་དེ་དག་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རེ་རེ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་དཀར་པོའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་སློབ་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་དགོད་པས་སོ། །དེ་འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་རྟོག་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་སྤྱད་པར་བྱ་ཞིང་དེ་ལའམ་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་རློམ་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཐམས་ཅད་སྤང་བ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཉིད་ནི་ལམ་ཡིན། ལམ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་པོ། །དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་གང་གི་ཚེ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལྷག་པར་དགོད་པ་དེའི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ཕུང་པོ་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུ་ཤེས་གནས་ངན་ལེན་བཟློག་ཅིང་བདག་དང་གཞན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དགེ་བ་དེ་དག་རང་གི་དང་གཞན་གྱིས་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་རང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་ཅིང་སྨོན་ལམ་ཡང་འདེབས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཉིད་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ངེས་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ངེས་པ་ན་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ངེས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཤིང་ཕྱོགས་བཅུ་གྲངས་མེད་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་བྱེད་ཅིང་གོས་པ་མེད་དེ། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པས་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་སྟོང་པ་ཉིད་གཞན་ཉིད་མེད་པས་སོ་ཞེས་པ་ནི་གཞལ་དུ་མེད་པའི་སེམས་ཅན་དོན་ལ་
― DTG108_Page_0586 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགོད་པའི་ལས་སོ། །དེ་འདི་བཞིན་དུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་དེ། གང་དག་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པའི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང༌། གང་དག་དེ་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །གང་ཚེ་ཡང་འགའ་ཞིག་སྟོང་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་དེ་ཉི་ཚེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པའོ་ཞེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་གནས་ཏེ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཉེ་བར་དགོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་གང་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའི་བར་དུ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་དོན་དམ་པར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ལས་ཡོད་དེའི་འབྲས་བུ་དག་ཡོད་དོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་རང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་མི་ཤེས་སོ། །མ་ཤེས་པས་གང་ཟག་དང་ཆོས་དག་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་ཅིང་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ། །དེས་ཉེས་པར་སྤྱད་པས་ངན་སོང་གསུམ་དུ་ལྟུང་ངོ༌། །ལེགས་པར་སྤྱད་པས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་སུ་ཉེ་བར་སྐྱེའོ། །ཁ་ཅིག་ཡང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་རབ་ཏུ་གོམས་པས་བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོ་སྤངས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་མེད་གཉིས་རྣམ་པར་གོམས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་རིམ་གྱིས་ས་བཅུ་བགྲོད་དེ། སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི་ལས་དང་འབྲས་བུ་འབྲེལ་པ་རྣམ་པར་མ་ཉམས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདེན་པ་ཤེས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་བདེན་པ་བཞི་རང་བཞིན་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་རབ་ཏུ་སྤངས་སོ་རབ་ཏུ་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱེད་དོ། །ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་བདེན་པ་བཞི་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །རྟག་པ་བདེ་བདག་བདག་གི་ཕྱིན་
― DTG108_Page_0587 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅི་ལོག་བཞི་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སོ། །དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་མི་མཐུན་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་ཐ་སྙད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཉིད་ཤེས་པ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །གང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རབ་ཏུ་སྤང་བའི་ཆེད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚོགས་སོགས་པ་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཅི་སྲིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ཚོགས་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །ཆོས་ཉིད་ནི་མཉམ་པ་ཉིད་དེ། ཆོས་ཉིད་ལ་ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་འདུས་བྱས་མ་ཡིན་འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ནོ། །གང་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་དབྱིངས་དག་ཀུན་དུ་ལྡན་པ་མ་ཡིན་མཚན་མ་ཉིད་དག་པའོ་ཞེས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཐ་དད་མེད་པས་ཤེས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མ་བྱས་པ་གང་དག་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་དངོས་པོ་དངོས་པོ་མེད་པར་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་ཟད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་དགོད་པའི་ལས་སོ། །ཕྲིན་ལས་ནི་ཀུན་སྤྱོད་དོ། །དེའི་ཁྱབ་པ་ཉིད་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྣོད་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཐར་པ་མེད་པས་ནམ་མཁའ་ཅི་སྲིད་དུ་འཇུག་པའོ་ཞེས་སོ། །གཞན་དག་ནི། འགྲོ་བ་བཟང་པོ་དང་བཟང་པོ་མ་ཡི་པ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གནས་སྐབས་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འགྲོ་བ་ཞི་བའི་ལས་དང༌། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། ཐོས་པའི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པས་ཤེས་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དག་སྤང་བྱ་དང་སྤང་བྱའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟོགས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། གཞན་དོན་དུ་བྱམས་པ་ལ་
― DTG108_Page_0588 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཅི་ལྟ་བའི་བདག་ཉིད་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོམས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་སྟོང་པ་ཉིད་གོམས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐུས་ས་དང་པོ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་དབྱིངས་མངོན་དུ་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་ཟད་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། ས་གཉིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྡར་བཏགས་པའི་ཤེས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཐུས་ས་དྲུག་པ་ལ་ཤེས་པ་ཤེས་བྱ་སྒོམ་པ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཆོས་ཐམས་ཅད་མི་དམིགས་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། བདུན་པ་ལ་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། བརྒྱད་པ་ལ་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཐུས་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། ས་དེ་ཉིད་ལ་སྒོམ་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤོང་བ་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། དགུ་པ་ལ་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ནུས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པ་ལ་དགོད་པའི་ལས་དང༌། བཅུ་པ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྟོབས་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་ལ་འགོད་པའི་ལས་དང༌། ས་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་རང་བཞིན་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སོ་སོར་ངེས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་དོན་ལ་འགོད་པའི་ལས་དང་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཉེ་བར་འཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་འགོད་པའི་ལས་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱི་ལམ་གྱི་རང་བཞིན་ལ་བྱང་ཆུབ་མ་ལུས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་འགོད་པའི་ལས་དང༌། ལས་འབྲས་འབྲེལ་པ་རྣམ་པར་མི་ཉམས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་ལ་འགོད་པའི་ལས་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྤོང་བའི་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་བཞིན་
― DTG108_Page_0589 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་འགོད་པའི་ལས་དང༌། དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་ཚོགས་སོགས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འགོད་པའི་ལས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ལུགས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་སྒོམ་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་པའོ།། །།དེ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ནི་ཆོས་སྐུ་སྟེ་གང་གི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མ་ཆེན་མོ་གཉིས་ལས་རྣམ་པ་ཉེར་གཅིག་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་དང་ཚད་མེད་པ། རྣམ་པར་ཐར་པ། མཐར་གྱིས་རྣམ་པར་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཟད་པར་དང༌། ཟིལ་གནོན་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ། སྨོན་ལམ་ཤེས་པ་དང༌། མངོན་ཤེས། སོ་སོ་ཡང་དག་རིག །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དག་པ། དབང་གྱུར། སྟོབས་མི་འཇིགས་པ། བསྲུང་བ་མེད་པ། དྲན་པ་ཉེར་གཞག །བསྙེལ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད། བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི། ཆོས་སྐུ་སྟེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་ནི་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་སུམ་ཅུ་བདུན་ནོ། །ཚད་མེད་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་སོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཅན་གཟུགས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་འདི་ནི་གཉིས་པའོ། །སྡུག་པའོ་ཞེས་ལྷག་པར་མོས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་གསུམ་པའོ། །ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་བཞི་པའོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་ལྔ་པའོ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་དྲུག་པའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་རྣམ་
― DTG108_Page_0590 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཐར་པ་ནི་བདུན་པའོ། །འདུ་ཤེས་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་པའོ། །མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་བཞི་དང༌། འདུ་ཤེས་ཚོར་བ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །ཟད་པར་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཟད་པར་ས་དང༌། ཟད་པར་ཆུ་དང༌། ཟད་པར་མེ། ཟད་པར་རླུང༌། ཟད་པར་སྔོན་པོ་དང༌། ཟད་པར་སེར་པོ། །ཟད་པར་དམར་པོ། །ཟད་པར་དཀར་པོ། །ཟད་པར་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པར་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དོ། །ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ལ་ལྟ་ཞིང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང་ལྟ་བ་འདི་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་པོའོ། །ནང་གཟུགས་སུ་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱི་རོལ་གཟུགས་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང་ལྟ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་གཉིས་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པས་ཕྱིར་གཟུགས་ཆུང་ངུ་ལ་ལྟ་ཞིང་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས་ཤིང་ལྟ་བ་འདི་ནི་གསུམ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་བཞི་པའོ། །ནང་གཟུགས་མེད་པས་ཕྱི་རོལ་གཟུགས་སྔོན་པོ་ལ་ལྟ་སྟེ། དེ་དག་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་སྔོན་བཞིན་ཏེ་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེར་པོ་ཞེས་པ་ནི་དྲུག་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དམར་པོ་ཞེས་པ་ནི་བདུན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དཀར་པོ་ཞེས་པ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ནི་འཐབ་རྩོད་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདིར་ནི་རྩོད་པའི་རྒྱུ་ཉོན་མོངས་པ་རྩོད་པའོ། །བདག་དམིགས་པས་འདི་རྣམས་ཀྱི་རྩོད་པ་མི་སྐྱེ་བར་བྱའོ་ཞེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གང་ལས་བཞེངས་ནས་གྲོང་ལ་སོགས་པར་ཞུགས་ཏེ་དེ་དམིགས་པས་དེ་ན་འཁོད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །དེ་དག་ཉན་ཐོས་ལ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི། ཉན་ཐོས་དང་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་དག་གི་ཉོན་མོངས་མེད་པ་དེ་དག་ནི་ཕྲིན་ལས་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ། དེ་ཡང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི། གྲོང་ལ་སོགས་པར་མཐོང་ནས་སེམས་ཅན་གང་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། དེ་རྣམས་ཀྱི་མཐོང་བ་ཉིད་རྣམ་པར་སྤོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་
― DTG108_Page_0591 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པ་ནི་མཐོང་བར་གྱུར་ནས་ཀྱང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡང་དག་པར་གཅོད་པར་བྱེད་ཀྱི། མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ཉོན་མོངས་པའི་རྩོད་པ་འགེགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི། མཐོང་བ་ན་མི་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་རྣམས་རྣམ་པར་སྤོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་སེམས་ཅན་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུན་ཡང་དག་པར་གཅོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྩོད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་དངོས་པོར་མེད་པས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །འདི་ནི་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་སྨོན་པའི་ཆེད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་གང་འཇིག་རྟེན་སྐྱེ་འགག་ལ་སོགས་པ་མཁྱེན་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་པ་མཁྱེན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་པ་མཁྱེན་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་རྩོལ་བ་མེད་པའོ། །ལྟོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་མ་ཆགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཐོགས་པ་མེད་པས་གེགས་མེད་པའོ། །སེམས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་སྟེ་གནས་པས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་གནས་པ་དང་ལན་ཐམས་ཅད་འདེབས་པར་བྱེད་པའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟར། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྷའི་མིག་གི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་སེམས་ཤེས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། སྔོན་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པའོ། །སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་བཞི་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟེན་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ལ་རང་གི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་བག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ལས་ཤིན་ཏུ་མེད་པར་བྱས་ནས། བདག་གི་དངོས་པོའི་ཅི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་ལེན་པ་དང་གནས་པ་དང་འཕོ་བ་དམིགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དང་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་དང་གྲངས་རྣམས་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་
― DTG108_Page_0592 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སྔོན་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གནས་ངན་ལེན་བྲལ་བ་དང་སེམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉེ་བར་འཕེལ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སྔོན་བཞིན་དུ་མ་རིག་པའི་ཕྱོགས་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་བྲལ་བས་ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པ་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དབང་བཅུ་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་འཇོག་པས་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤང་པས་ཚེ་ལ་དབང་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེའི་ཚད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་སྐལ་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཅི་ལྟར་འདོད་པར་བསམ་གཏན་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པས་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་བཞེངས་པས་སེམས་ལ་དབང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་རྒྱན་བཀོད་པ་དུ་མས་རབ་ཏུ་བརྒྱན་པ་ཉིད་དུ་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པས་ཅི་ལྟར་འདོད་པ་ཕན་འདོགས་པ་ཉེ་བར་གནས་པས་ཡོ་བྱད་ལ་དབང་བ་དང༌། ཅི་ལྟར་འདོད་པ་ལུས་དང་ངག་གི་ལས་གྲུབ་པ་དང་དུས་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀུན་དུ་སྟོན་པས་ལས་ལ་དབང་བ་དང༌། སྐྱེ་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་སྐྱེ་བས་སྐྱེ་བ་ལ་དབང་བའོ། །ཅི་ལྟར་འདོད་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་དབང་བའོ། །སྨོན་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སྨོན་ལམ་ལ་དབང་བའོ། །གང་ཅི་ལྟ་བ་ཉིད་དུ་མོས་པ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འབྱུང་བ་འདི་ནི་མོས་པ་ལ་དབང་བའོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སངས་རྒྱས་ཡོངས་སུ་གང་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །གང་ཉིད་ཤེས་པར་འདོད་པ་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་དབང་བའོ། །འདི་ལྟར་སྟོབས་མི་འཇིགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་མཚན་བཟང་དཔེ་བྱད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཆོས་ལ་དབང་བའོ། །མི་འཇིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་དང༌། ངེས་
― DTG108_Page_0593 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འབྱུང་བ་ལ་མི་འཇིགས་པའོ། །བསྲུང་བ་མེད་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་མེད་པ་ཉིད་དེ། གང་ཁ་ཅིག་གཞན་གྱིས་མི་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡོངས་སུ་འཆབ་པར་བྱ་བར་སེམས་པ་དེ་མེད་དོ། །དེ་ནི་བསྲུང་བ་མེད་པ་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ངག་གི་ལས་ནི་གཉིས་པའོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་གསུམ་པའོ། །མ་འདྲེས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་བསྟན་པ་ལས་ལ་ལ་གུས་པར་ཉན་པ་དང་རྣ་གཏོད་པར་བྱེད་པ་དང་ཀུན་ཤེས་པ་སེམས་ལ་ཉེ་བར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའོ། །དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགའ་བར་མི་འགྱུར། ཡིད་བདེ་བ་མ་ཡིན། སེམས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་གྱུར་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཞིག་གིས་མ་གུས་པར་ཉན་པར་བྱེད་དོ། །རྣ་རྣམ་པར་གཏོད་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་མི་དགའ་བ་མ་ཡིན་མནར་སེམས་མ་ཡིན། མི་བཟོད་པ་མ་ཡིན། མི་གཅུགས་པ་མ་ཡིན་སེམས་མངོན་པར་མི་མཉེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་གུས་པར་ཉན་པར་བྱེད་མ་གུས་པར་ཉན་པར་བྱེད། ཐོས་པ་ངེས་པར་འབྱིན་པར་བྱེད། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགའ་བ་དང་མནར་སེམས་གཉི་གར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དུ་བཏང་སྙོམས་ལ་རྣམ་པར་གནས་པ་ཉིད་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་སོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་དུས་ལས་མི་འདའ་བས་བསྙེལ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ཉོན་མོངས་སངས་ཀྱང་གང་ཞིག་ཉོན་མོངས་མ་སྤངས་པ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་བག་ཆགས་ཏེ། བུམ་སྣམ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཏིལ་གྱི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་བསལ་ཡང་དེ་དང་འདྲེས་པའི་དྲི་ཕྲ་མོ་གནས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པའི་བག་ཆགས་ནི་གང་ཤེས་བྱ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའི་གེགས་སུ་གྱུར་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་བག་ཆགས་ནི་ལུས་ངག་གིས་འཇུག་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་རྒྱུ་ཡང་ངོ༌། །དཔེར་ན་དགེ་སློང་སྔོན་སྤྲེའུ་རུ་གྱུར་པས་འགྲོ་བ་ན་མཆོང་བ་དང༌། སྔོན་བྲམ་ཟེར་གྱུར་པས་དམངས་མོ་སྨྲ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནུབ་སྟེ། ཉོན་
― DTG108_Page_0594 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཉིད་དོ། །གང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕན་པར་འདོད་པས་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ལན་དྲུག་ཏུ་ནི་སུ་ནི་འགྲིབ་སུ་ནི་འཕེལ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་གཟིགས་པ་དེ་ནི་ཕན་པར་འདོད་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཁྱད་པར་མཚན་ཉིད་དབྱེ་བ་མཐར་ཐུག་པ་མཁྱེན་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དོ། །སྟོབས་ནི་བཅུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། བསམ་གཏན་རྣམ་པར་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་བཞེངས་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཤི་འཕོ་དང་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་སོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མདོ་ལས། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ནི་སྲིད་པ་དང་མི་སྲིད་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་ནི་གནས་ཉིད་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་མི་འདོད་པའི་རྣམ་སྨིན་གྱི་གནས་སོ། །འདོད་པའི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་གནས་སོ། །མི་འདོད་པའི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །སེར་སྣས་དབུལ་པོ་གནས་ཡིན་ཞིང་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །སྦྱིན་པས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཉིད་གནས་དང་དབུལ་པོ་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །ཕ་མ་དགྲ་བཅོམ་བསད་པ་དགེ་འདུན་འབྱེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་ཁྲག་ཕྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་མཚམས་མེད་པའི་ལས་བྱེད་པ་དང༌། མ་ཉིད་དགྲ་བཅོམ་མ། མི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པས་སུན་ཕྱུང་བ་དང༌། ངེས་པ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གསོད་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་གསོད་པ་དང༌། དགེ་འདུན་རྙེད་པའི་སྒོ་འཕྲོག་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་འཇིག་པའི་ཉེ་བའི་
― DTG108_Page_0595 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚམས་མེད་ལྔའི་ལས་བྱེད་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གནས་པ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ཞིང་འགྱོད་པ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ནོ། །བུད་མེད་རང་གི་དངོས་པོ་ཉིད་ཀྱིས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ཉིད་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་ཉིད་དང་ཚངས་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གནས་མ་ཡིན་ཞིང་བཟློག་པས་ཐམས་ཅད་གནས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གནས་དང་གནས་པ་ཡིན་པ་དག་ལ་ཆགས་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་དག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཅི་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དོ། །གང་དང་གང་ཡང་དག་པ་ལ་མ་ཆགས་པའོ། །རྣམ་པ་གང་དང་གང་གིས་ཡང་དག་པ་ཞེས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ནི་སྟོབས་ཏེ། གཞན་གྱིས་ཆེས་ཤིན་ཏུ་མི་ཐུབ་པས་སོ། །ལས་ནི་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་ན་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་ནི་མི་གཡོ་བའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ཁམས་གསུམ་ན་ལྡན་པའི་དགེ་བ་ཡང་བསོད་ནམས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་བདེན་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའོ། །ཁམས་སྣ་ཚོགས་ནི་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པའི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེད་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པའོ། །མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་སྲེད་པ་སྣ་ཚོགས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ལ་གནས་ཀྱང་ཞེ་སྡང་ལ་སྲེད་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་ལ་གནས་ཀྱང་འདོད་ཆགས་ལ་སྲེད་པ་དང༌། དམན་པའི་སྦྱོར་བ་རྒྱ་ཆེ་བའི་སྦྱོར་བ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བའི་སྦྱོར་བ་དམན་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སྲེད་པ་ཞེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །དབང་པོ་དད་པ་བརྩོན་འགྲུས་དྲན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་ནི་ཐ་མ་འབྲིང་རབ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་དབང་པོ་ཐ་མའོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ནི། འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་དག་ཤེས་སོ། །ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་དེ་དག་གི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་དག་ཤེས་ཤིང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ལོག་པ་ཉིད་དུ་ངེས་པ་དག་མཁྱེན་ནས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་དོ་ཞེས་དུས་དེ་སྲིད་པའི་བཏང་སྙོམས་སོ། །འདི་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ལམ་མོ། །
― DTG108_Page_0596 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་ཞེ་སྡང་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་རྣམ་ཐར་བརྒྱད་རྟོག་པ་དང་བཅས་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞི་མཐར་གྱིས་གནས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བ་བཞེངས་པ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རོ་མྱང་བ་ལ་སོགས་པས་སོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་མི་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པས་སོ། །ལངས་པ་ནི་སེང་གེ་རྣམ་པར་བསྒྱིངས་པ་པས་ཐོད་རྒལ་གྱིས་སོ། །སྔོན་གྱི་གནས་ནི་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བའོ། །དེ་རྣམས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་དྲན་པའོ། །ཤི་འཕོ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འཆི་སྐྱེའོ། །དེ་ནི་འཕགས་པ་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། དེ་ལ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྷའི་སྤྱན་ཏེ། གང་གི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ནམ་མཁའི་མཐའི་མུར་ཐུག་པ་རྣམས་སུ། གང་ཞིག་ཏུ་སྣང་བ་དེ་རྣམས་ལ། ཁ་ཅིག་སྲེག་བཞིན་པ་དང༌། འཇིག་བཞིན་པ་དང༌། འཆག་བཞིན་པ་རྣམས་མཐོང་ངོ༌། །སེམས་ཅན་སྣང་བ་དེ་རྣམས་ལ་ཁ་ཅིག་འཕོ་བཞིན་པ་དང༌། སྐྱེ་བཞིན་པ་དང༌། གང་དག་མི་སྣང་བར་རྟོགས་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་སྲིད་དུ་དེ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱན་གྱིས་སྣང་བར་སོན་པའོ་ཞེས་སོ། །གང་གི་ཚེ་ཡང་དབང་པོ་རྣམས་གནས་ངན་ལེན་རང་བཞིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པས་མི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་དབང་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་སྤངས་པས་ཡིད་ཀྱི་བློ་བཞིན་དུ་དབང་པོའི་བློས་རིག་པ་སྟེ། ཡུལ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་འདོད་དོ། །ཡང་དད་པའི་སྟོབས་སྐྱེད་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཙུག་ཏོར་གྱིས་ཀྱང་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་མཛོད་སྤུས་ཀྱང་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་མཚན་བཟང་རེ་རེས་ཀྱང་མཐོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་དུས་ཅིག་ཅར་དུ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་འབྱམས་མཐོང་ངོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་དབང་པོའི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་རྣམ་པར་བཞག་པས་ཞེས་ལྷའི་སྤྱན་དང་ལྷའི་རྣ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ཟག་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་སོ། །ཐམས་ཅད་ཟད་པ་དང༌། ལམ་གང་གིས་ཟད་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་དག་གཉི་ག་ཟག་པ་ཟད་པའོ། །
― DTG108_Page_0597 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྲེད་མེད་ཀྱི་བུའི་སྟོབས་སུ་སྨྲའོ། །མཚམས་མཚམས་སུ་ནི་སྲེད་མེད་བུའི་སྟོབས་ཞེས་གཞན་དག་གོ །སྟོན་པའི་ཡིད་ཀྱི་སྟོབས་བཞིན་དུ། །ལུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱང་མཐའ་མེད་པའི་སྟོབས་ཞེས་གཞན་དག་གོ །གཞན་དུ་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་མཐའ་མེད་པ་བཟོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀླུ་མདུད་དོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚམས་རྣམས་ལུ་གུ་རྒྱུད་དོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་མཚམས་རྣམས་ལྕགས་ཀྱུའོ། །སྲེད་མེད་བུའི་སྟོབས་ནི་ཐ་མལ་པའི་གླང་པོ་ཆེ་བཅུའི་སྟོབས་དེ་ནི། སྤོས་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེ་གཅིག་གིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆེན་པོ་ཆེ་ཆེན་པོ་དང་རབ་གནོན་དང་ཡན་ལག་མཆོག་དང་སྟོབས་མཆོག་དང་སྲེད་མེད་བུ་རྣམས་གོང་ནས་གོང་དུ་བཅུ་འགྱུར་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་སེང་གེ་བཞིན་དུ་བག་ཚ་བ་མེད་པར་རིགས་པ་སྨྲ་བ་དེ་ནི་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེའི་ངོ་བོ་འམ་ཡང་དག་ནི་མི་འཇིགས་པ་སྟེ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་མི་འཇིགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་གཉིས་ནི་རང་དོན་ནོ། །བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གེགས་བྱེད་པའོ། །ངེས་པར་འབྱིན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །འདི་གཉིས་ནི་གཞན་དོན་ཏེ། གཞན་ཆེད་དུ་དེ་དག་སྟོན་པས་སོ། །དེ་ལ་མི་འཇིགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་ཆོས་སོ། །བརྗོད་བྱ་མ་ལུས་ནི་དོན་ཏོ། །ཆོས་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྗོད་པར་བྱེད་པའི་མིང་གི་ཚོགས་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་དང་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་རྣམ་པ་མང་པོ་ངེས་པའི་གསུང་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གོ །ཡང་ན་རྒྱུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུའོ། །འབྲས་བུའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་དོན་ནོ། །འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་གཏོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་གོ །དེ་རྣམས་ནི་ཆོས་དང་དོན་དང་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །ཆོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་རྨོངས་པ་ལ་བསྟན་པའི་ཆེད་དུ་ཆོས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པ་རིག་པ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་སྤོབས་པའོ། །དེ་ཉིད་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའོ། །གཅིག་པུས་སྤྱོད་པ་འདི་ནི་མ་འདྲེས་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཁོ་ནའི་འོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་དེ་ཆོས་
― DTG108_Page_0598 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོ་བརྒྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འཁྲུལ་པ་མེད་དོ། །ཅི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་གྲོང་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སུ་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་རྒྱུ་བ་ན་གཏུམ་པོ་གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་དང་བ་ལང་དང་ཁྱི་དང་ཚེར་མ་དང་སྦྲུལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནོད་པ་དང༌། རྐུན་མ་དང་སྟག་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇིགས་པ་སྐྱེའོ། །དེའི་འདི་ལྟ་བུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ནས་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་དོ། །ཡང་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་རྒྱལ་པོའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྐུའི་ལས་གྱི་ཚོམ་མེད་པ་སྤྱོད་ལམ་དང་སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་རྣམས་རབ་ཏུ་དང་བར་བྱེད་པའོ། །གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པ་དང་འབྱུང་བ་ན། ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་གྱིས་ས་ལ་མི་རེག་ཅིང༌། ས་ཆེན་པོ་ལ་འཁོར་ལོ་རྩིབས་སྟོང་དང་ལྡན་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡིད་དུ་འོང་བའི་དྲི་དང་ལྡན་པའི་པདྨ་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞབས་བཞག་པ་དེ་རུ་གང་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་ཀྱིས་རེག་པར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཞག་བདུན་དུ་མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །འཕོས་ནས་ལྷ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་ཆོས་གོས་རྣམས་སོར་བཞིའི་བར་གྱིས་མ་རེག་པ་ཉིད་དོ། །བྷཻ་ར་དྷའི་རླུང་གིས་ཀྱང་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། སྐུའི་འོད་ཀྱིས་མནར་མེད་པའི་མཐར་ཐུག་སེམས་ཅན་རྣམས་བདེ་བར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ལ་གྱ་ཚོམ་མེད་པའོ་ཞེས་ཏེ། རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཅ་ཅོ་མེད་པའོ། །ཅི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ནགས་ཁྲོད་དུ་ཞུགས་ཏེ་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་ན། སྒྲ་ཆེན་པོ་སྒྲོགས་པར་འགྱུར་པ་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ལས་གད་མོ་ཆེན་པོ་དགོད་པའོ། །སངས་རྒྱས་ནི་དེ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གཞག་པས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེལ་བ་མི་མངའོ། །ཅི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་མཉམ་པར་མ་བཞག་པས་དྲན་པ་བསྙེལ་བས་བྱ་བ་མི་བྱེད་ཅིང་དུས་ལས་འདའ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ནི་དེ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཅན་ཡིན་པས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མེད་དེ། ཅི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞུགས་པ་ཉིད་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་གྱི་དུས་གཞན་དུ་ནི་
― DTG108_Page_0599 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ནི་དེ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་དེ། ཅི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཕུང་པོ་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞི་བའི་འདུ་ཤེས་སོ། །སངས་རྒྱས་དེ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་གཉི་ག་རུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཅི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་སེམས་ཅན་དོན་ཡལ་བར་འདོར་བ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་དུས་ལ་སོགས་པར་སོ་སོར་རྟོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དབུ་མར་གནས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་འདུན་པ་ཉམས་པ་མེད་དེ། དེ་ལ་བྱམས་པ་སྙིང་རྗེ་ཆོས་སྟོན་པ་སེམས་ཅན་འདྲེན་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རབ་ཏུ་དབེན་པ་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ནི་འདུན་པའོ། །འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཉམས་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཆོས་ཉན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་གདམས་པ་སྨྲ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དེ་ཡང་དེ་གང་གི་ཚེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཉན་པར་བྱེད་པ་གང་བསྐལ་པར་ཉན་ན་ཡང་སྐྱོ་བ་མེད་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་རྙེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཟས་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་རྒྱུད་ཀྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ལ་ལྟོས་པས་བསྐལ་པར་ཆོས་བཤད་ཀྱང་མི་བཞེངས་སོ། །གང་དུ་ཐ་ན་སངས་རྒྱས་གདུལ་བྱ་སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་ཡོད་པར་གྱུར་པ་དེ་རུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ལས་ཀྱང་འདས་པར་གཤེགས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དྲན་པ་ཉམས་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དྲན་ནས་སམ་བསམས་ནས་སམ་རྣམ་པར་བརྟགས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉམས་པ་མེད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་མཉམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མཉམ་པར་འཛིན་པ་སྟེ། གང་གི་མཉམ་པའི་མཉམ་པ་ཉིད་དེ་ནི་མཉམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནོ། །གང་མཉམ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་མཉམ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ།
― DTG108_Page_0600 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅི་སྲིད་དུ་ཁམས་གསུམ་གང་ལ་ཡང་མི་བརྟེན་པས་མི་ཉམས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་སོ། །དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཉམ་པ་ཉིད་ནི་ཤེས་རབ་སྟེ། གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སེམས་ཅན་གཞན་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་པ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་མི་ཟད་པ་དབྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཚིག་གཅིག་ལ་འཇུག་པས་བསྐལ་པ་བརྒྱ་སྟོང་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་རྒྱས་པར་སྟོན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཅི་ལྟར་རྒྱས་པར་སྟོན་པའི་དོན་བཤད་པ་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་ཐེག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྒྱས་པར་སྟོན་པའི་ཤེས་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ། །ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་བཞི་རྣམས་ཀྱི་མཁྱེན་པ་ཅི་ལྟར་འོས་པར་ཆོས་སྟོན་པའོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་མེད་པ་མི་ཟད་པ་ཚད་མེད་པ་སྟོན་པའི་ཤེས་རབ་པོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉིད་དོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་མ་འབྲེལ་ཕྱི་མའི་མཐར་འཕོ་བ་མ་ཡིན་ད་ལྟ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་རང་བཞིན་འོད་གསལ་བའི་སེམས་ཏེ་དེ་ལྟ་བུ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེས་ན་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཡང་དག་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལུས་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལུས་ཀྱི་ལས་གང་དང་ལྡན་པས་མཐོང་བས་ཀྱང་སེམས་ཅན་འདུལ་བར་བྱེད་དོ། །གསུང་བ་ན་ཡང་ཅང་མི་གསུང་བ་ཡང༌། གསོལ་བ་ན་ཡང༌། སྤྱོད་ལམ་རྣམ་པ་བཞིས་ཀྱང་མཚན་བཟངས་ཀྱིས་ཀྱང་ཞེས་རྒྱས་པར་རོ། །ངག་གི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་བསྟན་པ་དོན་མེད་ཅིང༌། ཆུད་ཟ་བ་མ་ཡིན་པས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངག་དེ་ཡང་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་དང་ལྡན་པས་
― DTG108_Page_0601 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །ཡིད་ཀྱི་ལས་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བསྒྲུབ་བྱ་ཐམས་ཅད་གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པ་དམིགས་པ་ཡང་དག་པར་འདས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྟོགས་པ་སྲིད་གསུམ་གྱི་འགྲོ་བས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བདུད་ཀྱི་ལམ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཅི་སྲིད་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དབྱེར་མེད་པའོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདས་པའི་དུས་ལས་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འཇུག་གོ །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཅི་སྙེད་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྩྭ་དང་སྡོང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཅི་སྙེད་དང་དེའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་སྙེད་དང་ཆོས་སྟོན་པའི་སྙེད་དང་བདག་དང་གཞན་གྱི་སེམས་གང་གིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་གང་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩིས་ཀྱི་སྦྱོར་བས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་ཡང་མངོན་སུམ་ཤེས་པས་ཡིན་གྱི་རྗེས་སུ་ཤེས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ལམ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འཇུག་གོ ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཞིང་ངམ་སེམས་ཅན་གང་སུ་དག་འབྱུང་བར་འགྱུར་པ། སེམས་གང་གིས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་གང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་རྩིས་ཀྱི་སྦྱོར་བས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ་ཞེས་རྒྱས་པར་རོ། །དེ་ལྟར་པའི་དུས་ལམ་ཆགས་མ་ཐིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་འཇུག་གོ ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གང་དེ་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་རྣམས་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རང་སངས་རྒྱས་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་ཅི་སྲིད་དུ་རིགས་མདོག་ཐམས་ཅད་དང་ས་ཆུ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་ཆ་ཆད་པ་ཅི་སྲིད་དུ་སྐྲའི་རྩེ་མོ་བྱེ་བའི་ཆར་ཚུད་པ་ཅི་སྲིད་དུ་དམྱལ་བ་ལ་སོགས་པའི་འགྲོ་བར་གྲུབ་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་རྣམས་ཤེས་སོ་ཞེས་རྒྱས་པར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཤེས་པ་མེད་དོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་དོན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་ངག་གི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །གཞན་བཞིན་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་
― DTG108_Page_0602 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲུག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་རྟེན་དང་བཅས་པ་འབྲས་བུ་བཅས་པ་རྣམས་མཐོབ་པ་མེད་པས་དང་ཐོབ་པ་རྣམས་ཉམས་པ་མེད་པས་སོ། །དེ་རྟེན་ནི་འདུན་པའོ། །འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དབང་པོ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལས་གཞན་གསུམ་ནི་ལུས་དང་ངག་ཡིད་རྣམས་ཀྱི་ལས་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཉིད་དོ། །ཡེ་ཤེས་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དང་ཡེ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྤྱོད་པས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་གསུམ་ནི་དུས་གསུམ་ལམ་ཆགས་མ་ཐོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་སོ། །དེ་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲིས་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ལུགས་ལས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱང་ལེའུ་ཉེ་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་པའོ།། །།དེ་བཞིན་དུ་ཡོན་ཏན་གཞན་ཡང༌། མདོ་སྡེ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྱོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཇུག་པའི་ཡོན་ཏན་ཏེ་གདུལ་བྱ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདག་གི་ངོ་བོ་སྐལ་བ་མཐུན་པ་ཀུན་སྟོན་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་མཁྱེན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། །དཔེར་ན་དོའི་ནང་དུ་ཐིམ་པའི་གསེར་གྱིས་གཞི་བཞིན་དུ། ཁྱེའུ་སོར་ཕྲེང་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་པ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །མོས་པ་ཅི་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། སེམས་ཅན་མོས་པས་ལྟོས་ནས་ཐ་དད་པ་མེད་པ་དང་མ་འདྲེས་པས་གསེར་གྱི་རང་བཞིན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཀུན་དུ་སྟོན་པས་སོ།། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་ཆར་ཡང་ཡུལ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མ་དང་བྲལ་བའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་གསུམ་གྱི་བདག་ཉིད་ནི་ས་དང་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཆགས་པ་མེད་པས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཐོབ་པས་སོ། །འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་ཡོན་ཏན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་དབྱིངས་འཁོར་བ་ཇི་སྲིད་པར་གནས་པ་ལས། དེའི་རྒྱུན་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་གདུལ་བྱའི་དུས་ཅི་ལྟ་བཞིན་དུ་ཕྱིས་དང་ད་ལྟ་དག་ཉི་བར་སྒྲུབ་པས་སོ། །མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མེ་ནམ་མཁའ་
― DTG108_Page_0603 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་ཆོས་དབྱིངས་རྣམ་པར་བཀྲམ་པ་ནི་མཐར་ཐུག་པ་མེད་པས། འཁོར་བ་ཅི་སྲིད་པར་ཆོས་དབྱིངས་ཀྱི་འགྲོ་བ་མ་ལུས་པའི་དོན་བྱ་བའི་སྦྱོར་བ་རྒྱུན་མ་ཆད་པས་ཡོན་ཏན་ཟད་པ་མེད་པའོ། །ཡང་ལེགས་པ་སླར་མི་ལྡོག་པ་མ་ལུས་པ་རྟོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། འདིས་ནི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་སློབ་པ་རྣམས་རྣམ་པར་བཅས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བརྙེས་པ་ཡིན་པས་རབ་ཏུ་ལེགས་པའི་རྟོགས་པས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་གྲོལ་བ་ནི་མཚམས་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དེའི་གྲོལ་བ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་པས་སོ། །སླར་ལྡོག་པ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་ཉེས་པ་ཀུན་འབྱུང་བས་སོ། །དེ་གཉིས་ནི་སློབ་པ་རྣམས་ལ་ཡོད་དོ། །མི་སློབ་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། ཉོན་མོངས་མེད་ཅིང་རིམས་ནད་མེད་པས་སོ། །ལུས་དག་བློ་རྣམས་རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པ་དང༌། ལན་གསུང་བ་མི་གསལ་བ་ནི་ལྷག་མ་སྟེ། དེ་ནི་ཐེག་པ་དམན་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་མི་སློབ་པ་ལ་ཡང་ཇི་སྲིད་པར་ཡོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་པ་དང་ཞབས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི། དེ་ལ་རིག་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བསླབ་པའོ། །ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་དག་ནི་རྐང་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་རིགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཞབས་ཡིན་པས་སོ། །རིག་པས་མིག་བཞིན་དུ་མཐོང་སྟེ། ཅིག་ཤོས་དག་གིས་རྐང་པ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་བགྲོད་པས་སོ། །དབང་ཕྱུག་གཟུགས་གྲགས་པ་དཔལ་ཡེ་ཤེས་བརྩོན་འགྲུས་ཡོན་ཏན་ནོ། །དེ་ལ་དབང་ཕྱུག་ནི་དབང་མ་ཡིན་པ་སྟེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་སོ། །གཟུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་མཚན་བཟང་དང༌། དཔེ་བྱད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྤྲས་པའི་སྐུ་ཡིན་པས་སོ། །གྲགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི། ཕྱོགས་དང་མཚམས་སུ་སྒྲ་གྲགས་པས་སོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ལ་མང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བརྟེན་པ་དེ་ནི་དཔལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་བསོད་ནམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ་གང་དུ་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་དག་པ་མ་ཆགས་མ་ཐོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་དག་ཕུན་སུམ་
― DTG108_Page_0604 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་པས་སོ། །རང་བཞིན་ལེགས་པར་གནས་པའི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པའི་དབང་ཕྱུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རང་བཞིན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དག་གི་ངོ་བོ་བརྙེས་པས་གཟུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སྦྱོར་བ་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་མཐའ་མེད་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་གྲགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པ་ཅི་ལྟ་བུར་མཐའ་མེད་པའི་བསོད་ནམས་བྱ་བ་རྗེས་སུ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནུས་པ་ལས་མི་ཟད་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་རྟེན་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པས་མཉེས་པར་བྱེད་པའི་དཔལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྦྱོར་བས་ཐམས་ཅད་དུ་མཁྱེན་པ་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཐོབ་པས་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཤིན་ཏུ་ཆེས་བརྩོན་པ་ལ་ངན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་བརྙེས་པས་བརྩོན་འགྲུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ་ཞེས་ཡེ་ཤེས་ཞབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ ། །དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་མཐའ་མེད་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ས་བཅུའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་མ་ཡིན་པས་གཞག་པར་བྱའོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་མདོ་སྣ་ཚོགས་ནས་གསུངས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་པའོ།། །།ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དག་གི་ཡོན་ཏན་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་དག་ཅུང་ཟད་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་གི་མཚན་ལ་སོགས་པ་འདི་ཙམ་ཞེས་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལ་མཚན་སུམ་རྩ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱག་དང་ཞབས་མཐིལ་འཁོར་ལོས་མཚན་པ་དང༌། རུས་སྦལ་ལྟར་ཞབས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ཉིད་དང༌། ངང་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟར་ཕྱག་དང་ཞབས་དྲ་བས་འབྲེལ་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱག་དང་ཞབས་འཇམ་ཞིང་གཞོན་ཤ་ཆགས་པ་ཉིད་དང༌། བདུན་མཐོ་བ་ཉིད་དང༌། ཞབས་རྟིང་པ་ཡོངས་པ་ཉིད་དང༌། སྐུ་
― DTG108_Page_0605 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇམ་ལ་དྲང་བ་ཉིད་དང༌། ཞབས་ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་ཉིད་དང༌། ཞབས་དུང་མཐོ་བ་དང༌། སྐུའི་སྤུ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང༌། བྱིན་པ་རི་དྭགས་ཨེན་ཡ་ལྟ་བུ་དང༌། ཕྱག་སྦོམ་ལ་རིང་བ་ཉིད་དང༌། མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་སྦུབས་སུ་ནུབ་པ་ཉིད་དང༌། མདོག་གསེར་འདྲ་བ་ཉིད་དང༌། པ་གས་པ་སྲབ་འཇམ་ཉིད་དང༌། སྤུ་རེ་རེ་ནས་སྐྱེ་ཤིང་གཡས་སུ་འཁྱིལ་པ་དང༌། ཞལ་མཛོད་སྦུས་བརྒྱན་པ་དང༌། རོ་སྟོང་སེང་གེའི་འདྲ་བ་དང༌། དཔུང་མགོ་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པ་ཉིད་དང༌། ཐལ་གོང་རྒྱས་པ་དང༌། རོ་བྲོ་བའི་མཆོག་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཤིང་ཉ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞིང་གབ་པ་ཉིད་དང༌། དབུ་གཙུག་ཏོར་དང་ལྡན་པ་དང༌། ལྗགས་རིང་ཞིང་སྲབ་པ་ཉིད་དང༌། ཚངས་པའི་དབྱངས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་དམ་པའི་ཆོས་སྒྲོགས་པས་འགྲམ་པ་སེང་གེའི་ལྟ་བུ་དང༌། ཚེམས་ཤིན་ཏུ་དཀར་བ་དང༌། ཚེམས་མཉམ་པ་དང༌། ཚེམས་ཐགས་བཟང་བ་དང༌། ཚེམས་བཞི་བཅུ་མངའ་བ་དང༌། སྤྱན་མཐོན་ཏིང་ལྟ་བུ་དང༌། བའི་རྫི་མ་ལྟ་བུའི་སྤྱན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཞབས་ལེགས་པར་གནས་པ་ནི། ས་ལ་མཉམ་དུ་རེག་པ་སྟེ། ས་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་དམའ་བ་དང་མཐོ་པ་དང་གྲོགས་མོ་དང་གསེག་མ་དང༌། ཆུ་དང་འདག་པ་དང་ཚེར་མ་དང༌། འོབས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་མཉམ་དུ་གནས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་འབུམ་ཕྲག་དུ་མས་བར་ཆོད་པར་གྱུར་པའི་རིང་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ཉེ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །སོར་མོ་རིང་བཞེས་པ་ནི། སོར་མོའི་ཚིགས་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ་བར་མཆད་ཀྱང་སོར་གདུ་བ་ལ་སོགས་པས་བརྒྱད་དུ་རུང་བའི་སེར་མོའོ། །འཇམ་པ་ནི་གཉེན་པོ་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་ཤ་ནི་མདོག་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །བདུན་མཐོ་བ་ཉིད་ནི་ཕྱག་གི་རྒྱབ་གཉིས། རྐང་པའི་རྒྱབ་གཉིས། ཕྲག་མགོ་རྒྱབ་གཉིས། མགྲིན་པའི་རྒྱབ་རྣམས་ཤ་རྒྱས་པ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །རྟིང་པ་ཡངས་པ་ནི། རྐང་པའི་མཐིལ་ཐམས་ཅད་ཆ་བཞིར་བྱས་ཏེ། ཆགས་སུམ་ནི་ཞབས་སོ། །ཆག་ཅིག་ནི་རྟེན་པའི་ཚད་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །ཞབས་གྲུང་མཐོ་བ་དང་ཞེས་པའི་འདིའི་མདོ་ལས། མཐོ་བ་མི་ཟབ་པའི་པུས་མོ་དང་ལོང་མོ་དག་ཉིད་ཡིན་པས་ཞབས་དུ་བཞེས་པའོ། །དེས་ན་མཐོ་བའི་སྒྲ་ནི་ཟབ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དུང་ཞེས་པའི་སྒྲ་ནི་པུས་མོ་ལོང་མོའི་རུས་པ་རྗོད་བྱེད་དེ། དེས་ན་
― DTG108_Page_0606 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརླའི་རྩ་ནས་འོག་ཏུ་ཐམས་ཅད་ཞབས་ཞེས་སོ། །རི་དྭགས་ཨེ་ཉའི་ཡན་ལག་བྱིན་པ་བཞིན་དུ་བྱིན་པའི་ཤ་རྣམས་རིམས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའོ། །སོར་མོ་དབྱིབས་མཉམ་པ་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པ་ཡོངས་སུ་འཁོར་བ་སོར་མོ་བརྒྱད་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་བའོ། །དཔུང་པ་སྦོམ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྐོར་བ་ཉིད་དོ། །རིང་བ་ཉིད་ནི་བཞེངས་ནས་མ་འདུད་པར་ཕྱག་གིས་རེག་པའོ། །མདོམས་ཀྱི་སྦ་བ་ནི་སྦུབས་སུ་ཞུགས་ཤིང་ནུབ་པ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །མདོག་གསེར་འདྲ་བ་ཞེས་པས་སྐུའི་མཐུག་པ་དང་འཇམ་པ་འོད་གསལ་བའི་ཁ་དོག་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །སྤུ་གཡས་སུ་འཁྱིལ་པ་ནི་སྦྲུལ་འཁྱིལ་པ་ལྟ་བུའོ། །མཛོད་སྦུ་ནི་སྨིན་མའི་བར་ཐིག་ལེའི་གནས་སུ་འཇམ་པ་གཉེན་པའི་སྤུ་དཀར་བའོ། །བརྐྱང་ན་ནི་ཁྲུ་གང་ཁྲུ་གཉིས་ཁྲུ་གསུམ་ལ་སོགས་པའི་ཆད་དོ། །བསྡུས་ན་ནི་གཡས་སུ་འཁོར་བའི་རྩེ་མོ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པའོ། །སྐྱུ་རུ་རའི་ཚད་ཙམ་རྡུལ་ནི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུའི་རྣམ་པའོ། །རོ་སྟོད་སེང་གེ་ལྟ་བུའི་སྐུ་སྟོད་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་མཐོང་ཀ་ཤ་རྒྱས་པ་ཡིན་པས་སོ། །གང་གི་རབ་ཏུ་དང་བར་བྱེད་པས་དང་རྒྱ་ཆེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་ལ་རྩའི་དྲ་བ་མི་མངོན་པའི་དཔུང་མགོའོ། །གསེར་གྱི་བུམ་པའི་མགྲིན་པ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་འཁོར་བར་ཤིན་ཏུ་ཟླུམ་པའི་རི་མོ་ཅན་གྱི་མགྲིན་པའོ། །ཕྲག་པ་གཉིས་ཀྱི་བར་ནི་ཐལ་གོང་སྟེ་མཐོང་ཀ་རྒྱས་བདེ་ནི་ཐལ་གོང་རྒྱས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རོ་དྲུག་རྣམས་ཀྱི་རོ་བྲོ་བ་ཤེས་ཤིང་ཚིམ་སྟེ་རོ་མཆོག་གསོལ་བའོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ལུས་དང་ཡན་ལག་ལ་རོ་མྱངས་ཏེ་གསོལ་བས་རོ་བྲོ་བ་ནི་རྩ་སྟེ་དེ་རྣམས་མཆོག་ཉིད་དེ། རླུང་དང་མཁྲིས་པ་དང་བད་ཀན་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་པ་མེད་པས་མཉམ་དུ་གནས་པ་ཉིད་དོ། །རླུང་ལ་སོགས་པས་གནོད་པ་མེད་པས་མི་སྦོམ་མི་ཕྲ་ཞིང་མདུད་པ་མ་ཡིན་མདོག་ངན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྩ་དེ་རྣམས་ནུབ་པས་སྐུ་རྣམ་འགྱུར་ངན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གསེར་གྱི་བྱང་བུ་བཞིན་དུ་འོང་བར་འགྱུར་རོ། །རླུང་མཁྲིས་བད་ཀན་གྱིས་གནོད་པ་མེད་པ་རྩ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་གསོལ་བའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་སྐད་དུ་ནི། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་མགྲིན་པ་ལ་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་སྟོང་ཕྲག་བདུན་ཁ་གྱེན་དུ་ཕྱོགས་པ་རབ་ཏུ་འཇུག་གོ ། །རོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞལ་དུ་བཅུག་པ་ན་བདུད་རྩིའི་རོ་དང་མཚུངས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སོ། །ཡང་ན་རོ་ནི་
― DTG108_Page_0607 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མྱང་བྱ་སྟེ་དྲུག་གོ ། །རོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་མཆོག་གོ ། །གང་དེ་དང་ལྡན་པའི་གསོལ་བ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའོ། །ཉ་ནི་དམའ་བ་སྟེ་འོག་གི་སྐུའོ། །གྲོ་དྷ་ནི་སྟེང་གི་སྐུའོ། །ཆུ་ཞེང་མཉམ་པའོ། །ལྟེ་བ་ནས་བཟུང་སྟེ་འོག་གི་སྐུ་དང་སྟེང་གི་སྐུ་དག་ཚད་མཉམ་པའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕྱག་གཉིས་འདོམ་དུ་བརྐྱང་སྟེ་སྐུ་མ་ལུས་པ་ཆུ་དང་ཞེང་དུ་མཉམ་པ་ནི་མྱ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པའོ། །ཉ་གྲོ་དྷ་ནི་ཤིང་པཊ་སྟེ་དེ་དང་འདྲ་བར་རིང་དང་རྒྱར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་མཉམ་པའོ། །དེས་ཉ་གྲོ་དྷ་ལྟར་ཆུ་ཞེང་གབ་པའི་སྟེ་ཞེས་ཁ་ཅིག་གོ ། །གཙུག་ཏོར་དཀྲིས་པའི་རྣམ་པ་ཡང་ཏོག་གོ ། །ཟླུམ་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའོ། །ལྗགས་ཀྱི་ཡངས་པ་ནི་རིང་དུ་སྟེ། རྣ་བའི་མཚམས་དང་དཔྲལ་བའི་སྐྲ་མཚམས་ཐུག་པར་ལྕེས་རེག་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྫོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཚེས་བཅུ་གཉིས་ཟླ་བ་ལྟ་བུར་མཐར་ཐུག་པ་ལེགས་པར་འབྱོར་པ་ཟླུམ་པ་འགྲམ་པའི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་སེང་གེའི་འགྲམ་པ་ཉིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཚེམས་བཞི་བཅུ་ཉིད་དོ། །གཞན་བཞིན་དུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་སམ་ཉི་ཤུ་ཉེར་བརྒྱད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལྟེ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དབུས་ན་ནི་ནག་ལ་འཇམ་པའོ། །ནག་པའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་དབུས་ལོགས་གཉིས་ནི་དཀར་བ་ཉིད་དོ། །རྫི་མ་གནས་པའི་གོ་སྐབས་འཇམ་པ་སྔོ་བའོ། །མཐའ་མ་གཉིས་ཀྱི་བིམ་པ་ལའི་གཉིས་ནི་དམར་བའོ། །རྫི་མ་དང་མིག་འབྲས་ཀྱི་བར་དུ་ནི་གསེར་གྱི་མདོག་གོ ། །དེ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཛེས་པ་དང་ལྡན་པའི་མིག་གི་དཀྱིལ་འཁོར་གཙོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་སྦྱིན་མཐོན་མཐིང་ཞེས་བརྗོད་དོ། །པའི་པེའུ་གཞོན་ནུ་ལྟར་སྟེང་དང་འོག་སྔོ་ལ་སྣུམ་པའི་འོད་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཡིན་པས་པའི་རྫི་མ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་སོ། །མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དེ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོའི་རྒྱུར་གྱུར་བའི་བསོད་ནམས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བླ་མ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེལ་བ་དང་བསུ་བ་དང་ཆོས་ཉན་པ་དང་འཁོར་གཡོག་འབུལ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མཚན་དང་པོའོ། །ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཡི་དམ་བརྟེན་པས་གཉིས་པའོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བརྟན་པས་གསུམ་པའོ། །གྱ་ནོམ་པའི་བཟའ་བཏུང་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པས་བཞི་པ་དང་ལྔ་པའོ། །བཅིངས་པ་གྲོལ་བར་བྱས་བས་དྲུག་པའོ། །སྲོག་འཚོ་བ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་བྱས་པས་བདུན་
― DTG108_Page_0608 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །སྲོག་གཅོད་པ་ལས་ལྡོག་པའི་ཀུན་དུ་བརྟེན་པ་ལས་བརྒྱད་པའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཤིང་བཟུང་བས་དགུ་པའོ། །ཆོས་ཡང་དག་པར་སྤེལ་བས་བཅུ་པའོ། །གུས་པས་རིག་པ་དང་བཟོ་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པས་བཅུ་གཅིག་པའོ། །ནོར་ཡོད་བཞིན་དུ་སློང་བ་པོའི་སྐྱེ་བོ་མ་སྤངས་པས་བཅུ་གཉིས་པའོ། །སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལེན་དུ་བཅུག་པས་དང་གསང་བ་རྗེས་སུ་གསུངས་པས་བཅུ་གསུམ་པའོ། །གྱ་ནོམ་པའི་མལ་ཆ་སྦྱིན་པས་བཅུ་བཞི་པའོ། །ཁང་བཟངས་མཆོག་ལ་སོགས་པ་སྦྱིན་པས་བཅོམ་ལྔ་པའོ། །འཚོག་འདུ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པས་བཅུ་དྲུག་པའོ། །གུས་པར་བྱ་བའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་རིམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་འཇོག་པར་བྱེད་པས་བཅུ་བདུན་པའོ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཚིག་རྩུབ་གཟུགས་མོ་མ་སྤངས་པས་བཅོ་བརྒྱད་པའོ། །སྙན་པར་སྨྲ་བ་དང་ལེགས་པར་སྨྲ་བ་དག་ལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱེད་པས་བཅུ་དགུ་པའོ། །སྨན་གྱི་སྦྱིན་པས་ཉི་ཤུ་པའོ། །གནད་པ་རྣམས་ཀྱི་རིམ་གྲོ་བྱས་པས་ཉེར་གཅིག་པའོ། །ཆལ་དང་ཀུན་དགའ་ར་བ་ལ་སོགས་པ་རང་ཉིད་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་བྱེད་དུ་འཇུག་པས་ཉེར་གཉིས་པའོ། །གཙུག་ལ་ཁང་ལ་སོགས་པ་མང་དུ་སྦྱིན་པས་ཉེར་གསུམ་པའོ། །ཚིག་འཇམ་པོ་ལ་སོགས་པས་ཉེར་བཞི་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་ལ་དམ་པའི་ཆོས་སྒྲོགས་པས་ཉེར་ལྔ་པའོ། །དག་ཀྱལ་པ་ལས་ལྡོག་པས་ཉེར་དྲུག་པའོ། །སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ལ་རི་མོར་བྱེད་པས་ཉེར་བདུན་པའོ། །འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པས་ཉེར་བརྒྱད་པའོ། །བདེན་པར་སྨྲ་བས་ཉེར་དགུ་པའོ། །དབྱེན་སྨྲ་བ་མ་གོམས་པས་སུམ་ཆུ་པའོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བུ་གཅིག་པ་ལྟར་ལྟ་བས་སོ་གཅིག་པའོ། །ཁོང་ཁྲོ་ལ་སོགས་པས་དབེན་པ་མཐོང་བས་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་པའོ་ཞེས་སོ། །མཚན་བཟང་པོ་དེ་རྣམས་གསལ་བར་བྱེད་པའམ། མཚན་བཟང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་མཚན་པར་བྱེད་པའམ། རྗེས་སུ་མཐུན་པས་གསལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ་མཛེས་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་དཔེ་བྱད་སྟེ་བརྒྱད་ཅུའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སོན་མོ་ཟངས་ཀྱི་མདོག་ལྟ་བུ་དང༌། སེན་མོ་མདོག་སྣུམ་པ་དང༌། སེན་མོ་མཐོ་བ་དང༌། སོར་མོ་རྣམས་ཟླུམ་པ་དང༌། སོར་མོ་རྣམས་རྒྱས་
― DTG108_Page_0609 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། སོར་མི་རྣམས་རིམ་གྱིས་ཕྲ་བ་དང༌། རྩ་མི་མངོན་པ་དང༌། རྩམ་དུད་མེད་པ་དང༌། ལོང་བུ་མི་མངོན་པ་དང༌། ཞབས་མི་མཉམ་པ་མེད་པ་དང༌། སེང་གེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་དང༌། ངང་པའི་སྟབས་སུ་གཤེགས་པ་དང༌། ཁྱུ་མཆོག་གི་སྟབས་སུ་གཤེས་པ་དང༌། གཡས་སུ་ལྡོག་ཅིང་གཤེགས་པ་དང༌། མཛེས་པར་གཤེགས་པ་དང༌། མ་ཡོ་བར་གཤེགས་པ་དང༌། སྐུ་འཁྱིལ་བག་ཆགས་པ་དང༌། སྐུ་བྱི་དོར་བྱས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། སྐུ་རིམ་པར་འཚམ་པ་དང༌། སྐུ་གཙང་བ་དང༌། སྐུ་འཇམ་པ་དང༌། སྐུ་རྒྱས་ར་དང༌། སྐུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མཚན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། སྐུ་ཁོ་ལག་ཡངས་ཤིང་མཛེས་པ་དང༌། གོམ་པ་སྙོམས་པ་དང༌། སྤྱན་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྐུ་ཤིན་ཏུ་གཞོན་མདོག་ཅན་དང༌། སྐུ་ཞུབ་པ་མེད་པ་དང༌། སྐུ་རྒྱས་པ་དང༌། སྐུ་ཤིན་ཏུ་གྲིམས་པ་དང༌། ཡན་ལག་དང་ཉིད་ལག་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེད་པ་དང༌། གཟིགས་པ་རབ་རིབ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དཀུ་ཟླུམ་པ་དང༌། དཀུ་སྐབས་ཕྱིན་པ་དང༌། དཀུ་ཕྱལ་ཕྱང་ངེ་བ་དང༌། དཀུ་མ་རྙོངས་པ་དང༌། ལྟེ་བ་ཟབ་པ་དང༌། ལྟེ་བ་གཡས་སུ་འཁྱིལ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་མཛེས་པ་དང༌། ཀུན་སྤྱོད་པ་གཙང་བ་དང༌། སྐུ་ལ་སྨེ་བ་དང་གནང་བག་མེད་པ་དང༌། ཕྱག་ཤིང་བལ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་འཇམ་པ་དང༌། ཕྱག་གི་རི་མོ་མདངས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕྱག་གི་རི་མོ་ཟབ་པ་དང༌། ཕྱང་གི་རི་མོ་རིང་བ་དང༌། ཞལ་ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང་བ་དང༌། ཞལ་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་བརྙན་སྣང་བ་དང༌། འདི་ལ་གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་འདི་ནི་གཟུགས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བའི་ཞལ་གང་གི་ཡིན་པ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ཤར་བའི་ཞལ་གང་གི་ཡིན་པ་དེ་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་གཞན་དག་གོ །ལྗགས་མཉེན་པ་དང༌། ལྗགས་སྲ་བ་དང༌། ལྗགས་དམར་བ་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་དང༌། འབྲུག་གི་སྦ་དང་ལྡན་པ་དང༌། གསུང་སྙན་ཅིང་འཇེབས་འཇམ་པ་དང༌། མཆེ་བ་ཟླུམ་པ་དང༌། མཆེ་བ་རྣོ་བ་དང༌། མཆེ་བ་དཀར་བ་དང༌། མཆེ་བ་མཉམ་པ་དང༌། མཆེ་བ་བྱིན་གྱིས་ཕྲ་བ་དང༌། ཤངས་མཐོ་བ་དང༌། ཤངས་གཙང་བ་དང༌། སྤྱན་ཡངས་པ་དང༌། རྫི་མ་སྟུག་པ་དང༌། སྤྱན་དཀར་ནག་ཕྱེད་ཅིང་པད་མའི་འདབ་མ་རངས་པ་ལྟ་བུ་དང༌།
― DTG108_Page_0610 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨིན་དཀྱུས་རིང་བ་དང༌། སྨིན་མ་འཇམ་པ་དང༌། སྨིན་མ་སྣུམ་པ་དང༌། སྨིན་མའི་སྤུ་མཉམ་པ་དང༌། སྙན་ཤལ་སྡུག་ཅིང་རིང་བ་དང༌། སྙན་མཉམ་པ་དང༌། དཔྲལ་བ་ལེགས་པར་འབྱེད་པ་དང༌། དཔྲལ་བའི་དབྱེས་ཆེ་བ་དང༌། དབུ་ཤིན་ཏུ་རྒྱལ་པ་དང༌། དབུ་སྐྲ་བུང་བ་ལྟར་གནག་པ་དང། དབུ་སྐྲ་སྟུག་པ་དང༌། དབུ་སྐྲ་འཇམ་པ་དང༌། དབུ་སྐྲ་འཛིངས་པ་དང༌། དབུ་སྐྲ་མི་བཤོར་བ་དང༌། དབུ་སྐྲ་དྲི་ཞིམ་པ་དང༌། ཕྱག་དང་ཞབས་དཔལ་བེའུ་དང༌། བཀྲ་ཤིས་ངག་གིས་བརྒྱན་པའོ། །མཚན་དང་དཔེ་བྱེད་དེ་རྣམས་ནི་གདུལ་བྱ་སྐྱེ་བོ་དད་པ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཆེད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ་དེ་རྣམས་འདི་ཙམ་ཞེས་ཚད་གཟུང་བར་མི་ནུས་པས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་མདོ་སྡེ་གཞན་ལས་ནི། ཕྱག་ཞབས་ལ་སྡོང་རིང་དང༌། གཡུ་དྲུང་འཁྱིལ་པ་བུམ་པ་གང་བ་ཉ་ཟུང་རྒྱལ་མཚན་དུང་གནས་བཟང་པོ་གདུགས་དཀར་པོ་རྔ་ཡབ་ལ་སོགས་པ་ཡང་གསུངས་སོ། །མཚན་བཟང་དང་དཔེ་བྱད་དེ་རྣམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་འཁོར་ལོ་སྒྱུར་བ་རྣམས་ལ་ཡོད་དོ། །འོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཡུལ་ན་གནས་པ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་རྫོགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཆེས་བླ་མར་གྱུར་པའོ། །ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྱག་དང་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་ལ་གང་རྗེས་སུ་མཚོན་བྱེད་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གདུག་དང༌། རྒྱལ་མཚན་དང༌། དཔལ་བེའུ་དང༌། ཕྲེང་བ་དང༌། ལྕགས་ཀྱུ་དང༌། དབྱུ་གུ་དང༌། བུམ་པ་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང༌། སྟག་དང༌། བྱ་ཁྱུད་དང༌། ཆུ་སྲིན་དང༌། ཉ་དང༌། རུས་སྦལ་དང༌། རྨ་བྱ་དང༌། བྱ་ཀ་ལ་པིང་ཀ་དང༌། བྱ་ཤང་ཤང་ཏིའུ་དང༌། བྱ་ཙ་ཊ་དང༌། ངུར་པ་དང༌། ནེ་ཙོ་དང༌། ངང་པ་དང༌། ཐིབ་དང༌། ནས་དང༌། སྨན་ཆེན་པོ་དང༌། འདོ་མ་དང༌། བ་མེན་དང༌། ར་དང༌། ཁྱུ་མཆོག་དང༌། བིལ་བ་དང༌། རི་དང༌། དཔག་བསམ་ཤིང་དང༌། རི་དགས་ནག་པོ་དང༌། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། རལ་གྲི་མཆོག་དང༌། རྡོ་རྗེ་དང༌། གཞུ་དང༌། མདའ་དང། མདུང་ཐུང་དང༌། རྩེ་གསུམ་དང༌། གཤོལ་དང༌། གཏུན་ཤིང་དང༌། དགྲ་སྟ་དང༌། ཞགས་པ་དང༌། ཆུ་སྲིན་འཁྲི་ཤིང་དང༌། མུ་ཏིག་དང༌། འཁྱིལ་བ་དང༌། སྤྲིན་དང༌། ཚངས་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། ཡུལ་འཁོར་སྐྱོང་དང༌། ཆུ་བདག་དང༌། སྤྱན་མི་བཟང་དང༌། ནོར་སྦྱིན་དང༌། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་དང༌།
― DTG108_Page_0611 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔལ་མོ་དང༌། ཉི་མ་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་དང༌། མེ་ཏོག་པད་མ་དང༌། གཡུང་དྲུང་འཁྱིལ་བ་དང༌། བཀྲ་ཤིས་དང༌། གདན་བཟང་པོ་དང༌། རྔ་ཡབ་དང༌། སུ་རོགས་ཤ་དང༌། གཞོན་ནུ་དང༌། བུ་མོ་དང༌། རྔ་བོ་ཆེ་དང༌། དུང་དང༌། རྫ་རྔ་དང༌། ལག་གདུབ་དང༌། དཔུང་རྒྱན་དང༌། རྣ་རྒྱན་དང༌། སར་གདུབ་རྒྱན་དང་འཁྱིལ་བའོ། །སྡོང་བུ་དང༌། མེ་ཏོག་རྒྱལ་པོ་ཤིང་དང༌། འཁོར་ལོའི་དབུས་སུ་སེང་གེ་ཞེས་སོ། །པཎྚི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་པ་ལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་སངས་རྒྱས་སྐུའི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་སུམ་ཅུ་པའོ། །ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདིའི་གསུང་རབ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། མདོའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། འདུལ་པའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་དང༌། མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །སྡེ་སྣོད་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ནི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་དགུར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མདོའི་སྡེ་དང༌། འདུལ་བའི་སྡེ་དང༌། མངོན་པའི་སྡེ་དང༌། སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང༌། གླེང་གཞིའི་སྡེ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅས་པའི་སྡེ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་དང༌། རྣམ་པར་ངེས་པ་གཏམས་པའི་སྡེའོ། །ཡང་ན་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང༌། གླེང་གཞིའི་སྡེ་དང༌། རྟོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་དང༌། སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། གཏན་ལ་ཕབ་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྡེའོ། །ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། མངོན་པ་དང༌། འདུལ་བ་དང༌། མདོ་སྡེ་དང༌། མ་མོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབྱངས་ནི་ཡན་ལག་དྲུག་བཅུ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བའི་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་
― DTG108_Page_0612 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་ཁམས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཉེ་བར་རྒྱས་པར་བྱེད་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་སྙན་སྣུམ་པ་དང་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་རེག་པས་འཇམ་པ་ཉིད་དང༌། དོན་བཟང་བ་ཉིད་ཡིན་པས་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཚིག་འབྲུ་བཟང་བས་ཡིད་དུ་འཐད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་མེད་པ་རྗེས་ལ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཡིན་པས་དག་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་བག་ཉལ་བག་ཆགས་བྲལ་བ་ཉིད་ཡིན་པས་དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། ཚིག་འབྲུ་གསལ་བ་ཤེས་པས་གསལ་བ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བློ་གྲོས་ལྟ་བ་ངན་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པས་སྟོབས་ཡོན་ཏན་ལྡན་པ་ཉིད་པས་སྙན་ཅི་འཇེབས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་རང་བཞིན་ངེས་པར་འབྱིན་པར་བྱེད་པར་ཉིད་པས་མཉན་པར་འོས་པ་དང༌། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་ཆོད་པ་ཉིད་པས་མི་ཚུགས་པ་དང༌། རངས་པར་བྱེད་པས་བརྙན་པ་དང་འདོད་ཆགས་གཉེན་པོ་ཉིད་པས་དུལ་བ་དང༌། བཅས་པའི་བསླབ་པ་ཐབས་བདེ་བ་ཉིད་པས་མི་རྩུབ་པ་དང༌། བསླབ་པ་ལ་འདས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་ངེས་པར་འབྱིན་པའི་གདམས་ངག་བྱེད་པ་ཉིད་པས་མི་སློང་བའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་གདུལ་བྱ་ལ་གདམས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་པས་རབ་ཏུ་དུལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བའི་གཉེན་པོ་ཉིད་པས་རྣར་སྙན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀུན་དུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པས་ལུས་སིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བར་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་པས་སེམས་ཚིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་པས་སྙིང་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ལོག་པར་ངེས་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་པས་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་སྐྱེད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་འགྱོད་པ་མེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་བས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པ་དང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོས་པའི་རང་བཞིན་ཤེས་པའི་རྟེན་ཉིད་པས་ཀུན་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། བསམ་པའི་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་རྟེན་ཉིད་པས་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། སློབ་དཔོན་དཔེ་མ་ཁྱུང་སྤངས་པ་ཉིད་པས་རྣམ་པར་གསལ་བ་དང་བདག་གི་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་རྣམས་མགུ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་པས་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། བདག་དོན་རྗེས་སུ་ཐོབ་པ་རྣམས་རེག་པར་བྱ་བ་ཉིད་པས་མངོན་པར་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་པས་ཀུར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་
― DTG108_Page_0613 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པ་ཉིད་པས་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བ་ཉིད་པས་རིགས་པ་དང༌། གདུལ་བྱ་ལ་ཅི་ལྟར་འོས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་པས་འགྲེལ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཉིད་པས་ཟློས་པའི་སྐྱོན་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་རི་དགས་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སྐྲོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་པས་སེང་གེའི་སྒྲའི་ཤུགས་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་པས་གླང་པོའི་སྒྲ་སྐད་དང༌། ཟབ་པ་ཉིད་པས་འབྲུག་གི་སྒྲ་དབྱང་དང༌། སླང་བྱ་མཆོག་ཡིན་པ་ཉིད་པས་ཀླུའི་དབང་པོའི་སྒྲ་དང༌། སྙན་པ་ཉིད་པས་མི་འམ་ཅིའི་གླུ་དབྱངས་དང༌། བར་མཆད་པས་ཞུགས་ལྡན་པ་ཉིད་པས་ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་དབྱངས་སྒྲོགས་པ་དང༌། རིང་དུ་བགྲོད་པས་ཚངས་པའི་སྒྲ་དབྱངས་སྒྲོགས་པ་དང༌། དངོས་གྲུབ་ཐམས་ཅད་ལ་བཀྲ་ཤེས་པ་ཉིད་དང་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་པས་ཤང་ཤང་ཏེའུའི་སྒྲ་དབྱངས་བསྒྲགས་པ་དང༌། འདིར་དབྱངས་སྨོས་པ་ནི་དོན་དང་ཆོས་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒྲ་ལས་ཡིད་ཆེ་པའི་དོན་དུའོ། །སྒྲ་སྨོས་པ་ནི་བརྡ་དེ་དང་དེ་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་དོན་དུའོ། །གྲགས་པ་གཟུང་བ་ནི་སྒྲ་དེ་དང་དེའི་བརྡ་རྗེས་སུ་སྨྲ་བ་ཡིད་ཆེས་པའི་དོན་དུའོ། །འདའ་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་པས་ལྷའི་དབང་པོའི་དབྱངས་ལྟར་སྙན་པ་དང༌། བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཉིད་པས་རྔ་བོ་ཆེའི་སྒྲ་དང༌། བསྟོད་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་མ་ཁེངས་པ་དང༌། སྨད་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་མི་དམའ་བ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་ཉིད་པས་སྒྲ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། དྲན་པ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དེ་རྣམས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པས་ཚིག་ཟུར་ཆག་མེད་པ་དང༌། གདུལ་བྱའི་བྱ་བ་ལ་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཉིད་པས་མཚང་བ་མེད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟེ་ལ་མི་རྟེན་པས་མ་ཁུམས་པ་དང༌། བག་ཚབ་རྣམས་བྲལ་བས་མི་ཞེན་པ་དང༌། སྐྱོ་བ་མེད་པ་ཉིད་པས་རབ་ཏུ་དཀའ་བ་དང༌། རིག་པའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་པས་ཁྱབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཉིད་པས་ཁྱབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པས་ཆུབ་པ་དང༌། རྒྱུ་ཉེ་བར་ཆད་པ་མེད་པ་ཉིད་པས་རྒྱུན་
― DTG108_Page_0614 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་པ་དང༌། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཉེ་བར་གནས་པས་འཕེལ་བ་དང༌། དབྱངས་གཅིག་སྒྲ་དུ་མ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ཉེ་བར་གནས་པས་དབྱངས་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དོན་གཅིག་དང་དུ་མ་རྣམ་པ་རིག་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ཉིད་པས་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་སིམ་པར་བྱེད་པ་དང༌། དམ་བཅས་པ་ཅི་ལྟ་བ་ཉིད་པས་མ་སྨད་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་རབ་ཏུ་འཐད་པ་ཉིད་པས་མི་འགྱུར་བ་དང༌། མི་འགྱུར་བར་རྣམ་པར་གནས་པས་མ་བརྟབས་པ་དང༌། ཉེ་བ་དང་རིང་བའི་འཁོར་མཉམ་དུ་ཐོས་པས་འཁོར་ཀུན་དུ་གྲགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་དཔེ་ཆེས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཡིན་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཆོག་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་དྲུག་ཅུ་འདི་ནི་བསྡུས་པའི་ཚུལ་ལོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབྱངས་ནི་མཚམས་མེད་པའི་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པའོ། །གང་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དབྱངས་ཀྱང་མཐའ་མེད་པའི་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང་གསུངས་ཏེ། དེས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་གཟུགས་ཀྱི་སྒོ་ཚད་མེད་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱ་བརྙེས་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་གཞལ་དུ་མེད་གྲངས་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་ཆོས་ཉན་ཏོ། །ཐོས་པ་མི་བརྗེད་དོ། །ཅི་ལྟར་ཐོས་པ་རྣམས་དབྱངས་ཀྱི་ཡན་ལག་གྲངས་མེད་འབུམ་ཕྲག་བཅུའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་དང༌། དེ་རྙེད་པའི་སྤོབས་པ་ཚད་མེད་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམ་ཐམས་ཅད་དུ་མོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་མོས་པ་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤྲོ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་རོ། །པཎྚི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་སུམ་ཅུ་གཅིག་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདིའི་སེམས་འདྲེན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་མང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་བསྟན་བཅོས་ལས། རྣམ་ཀུན་མངོན་རྫོགས་རྟོག་པ་སྟེ། །འདི་ནི་ཐབས་མཁས་བཅས་པ་ཡིན། །ཞེས་སོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱི་ཞལ་ནས་གསུངས་པ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་
― DTG108_Page_0615 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་ཐར་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ལས་ནི། བྱེ་བ་བརྒྱའི་འཛམ་བུ་གླིང་རྣམས་སུ་ཅིག་ཅར་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའོ་ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་གཙོ་བོར་སྟོང་ཉིད་སྙིང་རྗེ་དག་གམ་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ལས་ངེས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མི་ཁོམ་པ་ནས་འོངས་པ་ཉིད་དང་བདག་ཅག་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་མ་ཡིན་ཞེས་པ་མི་རྣམས་ཀྱི་རི་མོར་བྱ་བ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་དོན་དུ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ་དགའ་ལྡན་དུ་སྐྱེ་བ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་མཉམ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པའི་དོན་དུ་མངལ་དུ་གནས་པ་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ལ་རག་ལས་པས་དངོས་གྲུབ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པ་ཡང་དག་པར་སྦྱར་བའི་དོན་དུ་སངས་རྒྱས་གཞན་གྱི་གདམས་ངག་མེད་པར་རང་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་རྣམ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་རྣམ་པར་གནས་པས་རྣམ་པར་གནས་སོ། །བདག་ཉིད་ཆོས་དགའ་བའི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པར་གསལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་གཞན་ཆེད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཞག་བདུན་ཕྲག་བདུན་དུ་མོའུ་ནེས་བསྐྱེལ་ལོ། །ཡང་དེ་ནི་ཆོས་དགའ་བའི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་བུའི་ཆོས་དགའ་བ་སྤངས་ནས་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་བརྩེ་བས་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དགའ་བ་དང་གུས་པ་ཡང་དག་པར་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དང༌། ཆོས་ཉན་པའི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་སྲེད་པ་རྣམས་ཆོས་ལ་གུས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་དེའི་ཅང་མི་གསུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཆོས་སྟོན་པའི་དོན་དུ་ཚངས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐུལ་བ་བཏབ་བོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་རང་གིས་སྟོན་པར་འདོད་པ་དག་བསྟན་པའི་དོན་དུ་མ་བསྐུལ་བར་ཆོས་སྟོན་པར་རྩོམ་སྟེ། གཞན་དུ་ན་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པར་འདོད་པ་ཉིད་ནི་མི་ཤེས་སོ། །རེས་འགའ་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ། རེས་དགའ་ཡང་སྐུའི་ཕྱག་གིས། རེས་དགའ་ཚེ་དག་གིས་
― DTG108_Page_0616 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེས་འགའི་ཚེ་ཡིད་ཀྱིས། རེས་དགའ་གསུམ་གྱིས་ཀྱང་ཆོས་སྟོན་པར་བྱིན་གྱིས་རློབ་པ་ཉིད་དེ། དེ་དང་དེའི་རིགས་ཅན་སེམས་ཅན་རྣམས་སྤྲོ་བ་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུའོ། །བྱེ་བྲག་གི་ལས་ཀྱི་དོན་དུ་འོད་ཟེར་བཅས་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་བསྐུལ་བ་འདེབས་པ་དང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་ཟེར་དེ་ནི་ལས་བརྒྱད་ལྡན་དང་ལུས་གཉིས་ལྡན་ནོ། །དེ་ལ་ལས་བརྒྱད་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། འོད་ཟེར་དག་གིས་རེག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྟོབས་ལ་གཟིགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བའི་ལས་ཅན་གྱི་འོད་ཟེར་རོ། །གང་འཇིག་རྟེན་ཁམས་གྲངས་མེད་སྤྲོ་བ་དང༌། འོད་འདོམ་གང་ཙམ་དུ་སྡུད་པ་དེ་ནི་སྤྲོ་བ་དང་སྡུག་པའི་ལས་ཅན་དང༌། འཁོར་འོད་ཟེར་གྲངས་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྒྱུའི་ལས་ཅན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། དེས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡང་དག་པར་སྟོན་པས་ཀུན་དུ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་ལས་ཅན་དང༌། ངན་སོང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ལས་ཅན་དང༌། བདུད་ཀྱི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དུ་འོད་ཟེར་གྱིས་མོག་མོག་པོར་བྱེད་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ལས་ཅན་དང། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ནུས་པ་སྟོན་པར་བྱེད་པས་འཇུག་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྒྲ་འབྱིན་པས་བསྐུལ་བ་འདེབས་པའི་ལས་ཅན་དང༌། གང་གི་ཚེ་འོད་ཟེར་དེ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་གཞན་དུ་སྤྲོས་པ་དེའི་ཚེ་སྐར་མདའ་ལྟ་བུའི་ལུས་དང༌། གང་གི་ཚེ་སྤྲིན་ཐུག་པོ་དྲ་བ་ཁང་བུ་བརྩེགས་པ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་གནས་པར་རབ་ཏུ་འཕྲོ་བ་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སང་བར་བྱེད་པ་དེའི་ཚེ་ཉི་མ་ལྟ་བུའི་ལུས་སོ། །གཞན་ཡང་གང་གི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདས་པའི་ལས་རྣམས་ལུང་བསྟན་པར་འདོད་པར་གྱུར་བ་དེའི་ཚེ་འོད་ཟེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྒྱབ་ཏུ་ནུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་མ་འོངས་པ་མདུན་དུའོ། །གང་གི་ཚེ་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་ཞབས་ཀྱི་མཐིལ་དུའོ། །གང་གི་ཚེ་དུད་འགྲོར་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་ཞབས་ཀྱི་རྟིང་པ་ལའོ། །གང་གི་ཚེ་ཡི་དྭགས་སུ་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་རྐང་པའི་མཐེ་བ་ཆེན་ལའོ། །གང་གི་ཚེ་མིར་སྐྱེ་བ་དེའི་ཚེ་པུས་མོ་ལའོ། །སྟོབས་ཀྱི་འཁོར་
― DTG108_Page_0617 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ནི་ཕྱག་གཡོན་པ་ལའོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་ནི་ཕྱག་གཡས་པ་ལའོ། །ལྷར་སྐྱེ་བ་ནི་ལྟ་བར་རོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཞལ་དུའོ། །རང་རྒྱལ་བྱང་ཆུབ་ནི་མཛོད་སྤུ་ལའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དར་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་གཙུག་ཏོར་དུའོ་ཞེས་སོ། །འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྤྱོད་ལམ་བཞི་སྟོན་པ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་ནད་དུ་ཡང་དག་འཇོག་སྟེ། གནས་པ་བཞིས་འོག་ནས་བཤད་པས་གནས་པའོ། །སྔོན་དུ་བཤད་པ་བཞིན་དུ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་སྐོར་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ཙམ་ཉིད་འགྲོ་བའི་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ་ཞེས་ཤེས་པར་འདོད་ནས། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲི་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ལས། ཕྱི་དལ་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རིངས་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ཉེ་བར་བགྲོད་པ་བསྟན་ཏོ། །གང་ལས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་གདུལ་བྱ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆད་དུ་སྣ་ཚོགས་པ་གཞལ་དུ་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཐབས་ཀྱིས་རྒྱུད་གཅིག་ཏུ་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྟེན་ཡིན་པས་སྤྲུལ་པའི་སྐུའོ། །དེ་ནི་ཡང་སྤྲུལ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དང༌། ངག་གི་སྤྲུལ་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྤྲུལ་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྫུ་འཕྲུལ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་རྫུ་འཕྲུལ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་གང་མངོན་དུ་བྱས་ནས་གདུལ་བྱ་རྣམས་རབ་ཏུ་དང་བསྐྱེད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ལྟེང་རྒྱས་འོད་སྲུངས་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་གདུལ་བྱ་རྣམས་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྫུན་འཕྲུལ་གྱི་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །གང་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱས་པར་བྱས་པ་ལས་སུ་རུང་བ་སྐྱེད་པ་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྗོད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །གང་རང་གི་གདམས་པའི་སྟོབས་ལས་འཕགས་
― DTG108_Page_0618 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ལམ་སྐྱེད་པ་ཁམས་གསུམ་གྱི་གདུལ་བྱ་རྣམས་གྲོལ་བར་བྱེད་པ། འོད་ཟེར་སྒྲོ་བ་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བས་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་བདེ་འགྲོ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་བསྟན་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །ཆོ་འཕྲུལ་འདིས་གདུལ་བྱ་རྣམས་སོ་སོར་སྡུད་ཅིང་འཛུད་པས་ཆོ་འཕྲུལ་ལོ། །ཆོ་འཕྲུལ་དེ་གསུམ་ནི་གནས་པ་བཞིས་བྱེད་དོ། །གནས་པ་ཡང་བཞི་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྱོད་ལམ་གྱི་གནས་པ་དང༌། ཆོས་སྟོན་པའི་གནས་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་གནས་པ་དང༌། ནང་དུ་ཡང་དག་པར་འཇོག་པ་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་ལམ་གྱི་གནས་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བཞེངས་པ་དང༌། འཆག་པ་དང༌། བཞུས་པ་དང༌། གཟིམས་པའོ། །ངག་གི་ལས་ཐམས་ཅད་ཆོས་སྟོན་པའི་གནས་པའོ། །གང་ལ་རང་བཞིན་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡིད་དང་གང་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཡིད་དང༌། དེ་གཉི་ག་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་གནས་པའོ། །དེ་སངས་རྒྱས་སྤྱན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་གཟིགས་པ་དང་ལྷ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་འདུ་བ་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ཀྱི་ལས་དེ་གཉི་ག་ནི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་གོ་གནས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཅིག་ཅར་དུ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེ་གནས་ཉེ་བར་སྟོན་པ་ནི་སྐྱེ་བ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བདག་གིས་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པ་དག་རང་ཉིད་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ལས་བཅུ་དྲུག་སླུ་ཏི་བཞིན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་འདི་ན་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན་ཏོ། །ལས་སླུ་ཏི་ནི་བཅུ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་པད་མའི་རྩ་ལ་བཞེས་པའི་གཡོན་ཅན་དུ་གྱུར་པས་རང་སངས་རྒྱས་དྲི་མཛེས་ལྡན་མས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གནོན་གྱི་ཉན་ཐོས་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པས་བྲམ་ཟེ་མོ་ཙེ་ན་ཞེས་བྱ་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྲམ་ཟེར་གྱུར་པ་ན་དྲང་སྲོང་འཇིགས་བྱེད་ཞེས་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ལ་སྐུར་བས་གཞན་མཛེས་ལྡན་མས་སྐུར་པ་བཏབ་པོ། །མ་གཅིག་མིན་
― DTG108_Page_0619 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྤུན་རྡོ་བས་བསྣུར་བས་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་འཕངས་པའི་རྡོ་བའི་དུམ་བུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ཀྱི་མཐེབ་ཆེན་ལ་ཕོག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱེ་འུར་གྱུར་པས་རང་སངས་རྒྱས་རྡོ་གསེག་གི་བརྡུངས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤ་མའི་ཚེར་མ་ལ་ཉལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་གླང་པོ་ཆེའི་ཁ་ལོ་བར་གྱུར་པས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་གླང་པོ་ཆེས་བཀག་པས་གླང་པོ་ཆེ་ནོར་སྐྱོན་ཁྲོས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐ་དད་དུ་བརྒྱུགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པ་ན་མཚོན་གྱིས་སྐྱེས་བུ་ལ་བརྒྱབ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞབས་བསྙུང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉ་བའི་ཁྱེའུར་གྱུར་པ་ན་ཉ་པ་གཞན་གྱི་ཁྱེའུ་དག་གིས་ཉ་བསད་པ་ལ་ཡིད་དགའ་བ་བྱས་པས། ཤཱཀྱ་རྣམས་བསད་པའི་ཉི་མ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དབུ་བསྙུད་དོ་། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བུ་སའི་ཉན་ཐོས་ལ་ནས་ཟོ་ཞིག་སྲན་ཆུང་ཟོ་ཞིང་ཅེས་པ་ལ་སོགས་པ་དན་སྨྲས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཻ་རྙྫའི་དྲུད་དུ་ཟླ་བ་གསུམ་དུ་ནས་གསོལ་ལོ། །སྟོབས་འགྱེད་པ་ན་གྱད་སྟོབས་ལྡན་གཞན་གྱི་ཚིགས་པ་བཅག་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱབ་པ་སྙུང་བ་འབྱུང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྨན་པར་གྱུར་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གསོ་དཔྱད་བྱས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གྲ་ཧ་ནའི་ནད་བྱུང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྲམ་ཟེ་སྣང་བ་སྐྱོན་དུ་གྱུར་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འོད་སྲུང་ལ་དབུ་སྐྲ་བྲེགས་ལ་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཡོད་དེ་བྱང་ཆུབ་ནི་རྙེད་པར་དཀའོ་ཞེས་ངན་དུ་སྨྲས་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལོ་དྲུག་ཏུ་དཀའ་བ་སྤྱད་དོ། །འཕགས་པ་མང་པོས་བཀུར་བའི་སྡེ་པའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཕར་པ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུང་ལ་སྐྲ་བྲེགས་ལ་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཡོད་དེ་བྱང་ཆུབ་ནི་རྙེད་པར་དཀའོ་སྨྲས་པས་ལས་གང་བྱས་པ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བྱང་ཆུབ་སྨེས་དཔའ་བ་སྤྱད་དོ། །བླ་མའི་བཀའ་ལས་འདས་ནས་བྱ་བ་བྱས་པས་ལས་གང་བྱས་པ་དེས་དགེ་སློན་ལྔ་སྡེ་རྣམས་ཀྱིས་སྟོན་པ་སྤང་བར་བྱས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཚིག་རྩུབ་མོ་སྨྲས་པས་ལས་གང་བྱས་པ་དེས་བྲམ་
― DTG108_Page_0620 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟེ་བྷར་དྷྭ་ཛས་སངས་རྒྱས་ལ་ཚིག་རྩུབ་པོ་སྨྲས་སོ། །དྲང་སྲོང་གང་གིས་ཡང་སློབ་མའི་ཚོགས་དབྱེ་བ་བྱས་པས་ལས་གང་བྱས་པ་དེས་གྲོང་ཁྱེར་ཀོ་ཤཱ་པ་རུ་དགེ་འདུན་འབྱེད་པ་བྱུང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྨན་ཆེན་པོར་གྱུར་པས་འགྲན་ཟླའི་རྒྱལ་པོ་འབྱེད་པར་བྱས་པས་ལས་གང་བྱས་པ་དེས་ལྷས་སྦྱིན་གྱིས་དགེ་འདུན་འབྱེད་པ་བྱས་སོ། །རང་སངས་རྒྱས་སྐྲག་པར་བྱ་འདོད་ནས་གླང་པོ་ཆེ་སྨྱོན་པ་བཏང་བས་ལས་གང་བྱས་པ་དེས་གླང་པོ་ཆེ་ནོར་སྐྱོང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐད་དུ་བརྒྱུགས་སོ། །ནོར་གྱི་དོན་དུ་གྲོགས་ཀྱིས་མ་གཞན་སྤུན་བསད་པས་ལས་གང་བྱས་པ་དེས་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་ལྷ་སྦྱིན་གྱིས་སངས་རྒྱས་སྟེང་དུ་རྡོ་འཕངས་སོ།། འཕེན་པའི་མདུད་ཐུང་གིས་ཀྱེས་བུ་བསད་པས་ལས་བྱས་པ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞབས་ལས་ཁྲག་བྱུང་ངོ༌། །ཁྲོས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་འདི་ནི་ནས་ཟ་བར་འོས་པའོ་ཞེས་སྨྲས་པས་བྱས་པའི་ལས་གང་དེས་པཻ་རཉྗའི་གྲོད་དུ་དབྱར་ཚོར་གྱི་དུས་སུ་ཟླ་བ་གསུམ་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནས་ཀྱི་བཟའ་བ་གསོལ་ལོ། །རང་སངས་རྒྱས་དགའ་ཞེས་པ་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པས་ལས་གང་བྱས་པ་དེས་བྲམ་ཟེ་མོ་ཙན་ཙས་བརྫུན་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པོ། །སྨད་འཚོད་མ་བསད་ནས་དེའི་རྒྱན་རྣམས་རྒྱལ་བའི་གནས་སུ་བསྐོས་ནས་བཞག་པས་ལས་གང་བྱས་པ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཛེས་ལྡན་ནས་སྐུར་ཏོ། །བསོད་སྙོམས་ལ་རྒྱུ་བའི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལྷུང་བཟེད་སྤས་པས་ལས་གང་བྱས་པ་དེས་ཤཱ་ལའི་གྲོང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསོད་སྙོམས་མ་རྙེད་པས་ལྷུང་བཟེད་སྟོང་པར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གྱད་སྟོབས་ལྡན་དུ་གྱུར་པས་སྟོབས་འགྱེད་པ་སྟོབས་ལྡན་གྱད་གཞན་ཚིགས་པ་བཅོམ་པས་ལས་གང་བྱས་པ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱབ་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྨན་པར་གྱུར་པ་ན་ཁྲོས་ནས་ནད་པ་ལ་སྨན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བྱིན་ནས་འཁྲུགས་པར་བྱས་པས་ལས་གང་བྱས་པ་དེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱིང་བ་ཅན་གྱི་ནད་སྐྱེས་སོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤིན་ཏུ་འབྱང་བ་བྱུང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མིའི་རྒྱལ་པོར་གྱུར་པས་ཉའི་ཚོགས་གསོད་པའི་སྣང་བ་མི་རྣམས་ལ་བྱས་པ་དེས་ཤྰྐྱའི་རིགས་བསད་པ་དེའི་ཉིན་མོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དབུ་ལ་ཚོར་བ་དྲག་པོ་སྐྱེས་སོ། །ལས་འདི་འབྲས་བུ་སྡུག་
― DTG108_Page_0621 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔལ་ནི། །ངན་སོང་རྣམས་སུ་མང་མྱོང་འགྱུར། །ལས་དང་རྗེས་འབྲེལ་འབྲས་བུ་ནི། མྱོང་བའི་ལྷག་མ་ཙམ་ཤེས་བྱ། །ཞེས་སོ། །གདུལ་བྱ་རྣམས་དྲང་བའི་དོན་དུ་དཀའ་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་བརྟུལ་ཞུགས་ཙམ་གྱིས་དག་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཉིད་ཀྱིས་དག་པར་རིག་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཡང༌། དགེ་སློང་མགོ་ཟླུམ་ལ་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཡོད་དེ་བྱང་ཆུབ་ནི་ཤིན་ཏུ་འཐོབ་པར་དཀའ་བའོ་ཞེས་ངག་གི་ལས་ངན་པ་དེའི་འབྲས་བུ་སྤྱོད་པ་དཀའོ་ཞེས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་དག་གི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་བཟློག་པར་བྱ་བའི་དོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །ལུས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་དང༌། གཞན་ལུས་ཀྱི་འབྲེལ་པའོ། །དེ་ལའང་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་འདི་ལུས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་མཉན་ཡོད་དུ་ཀ་པི་ཎའི་རྒྱལ་པོ་གདུལ་བར་བྱ་བའི་དོན་དུ་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་གཟུགས་བཟུང་སྟེ། རྒྱན་ཀྱང་བཅངས་གཞུ་ཡང་གཟུང་བ་ཉིད་དུ། དེའི་འཁོར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཆ་འོག་གི་རྒྱལ་ཕྲན་དང་བློན་པོ་ཆེན་པོའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མའི་རྒྱན་རྣམས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་བཀག་པ་རྣམས་གཟུང་བ་ཉིད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་མེད་པའི་ལུས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་དེ་བཞིན་གཤེས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་རིག་པར་བྱའོ།། གཞན་ཡང་འགའ་ཞིག་ཏུ་གདུལ་བྱ་ཡོད་པའི་ཡུལ་དུ་གཤེགས་ནས་དང༌། འགའ་ཞིག་ཏུ་གདུལ་བྱ་རྣམས་རང་གི་ཡུལ་དུ་བླངས་ནས་དང༌། འགའ་ཞིག་ཏུ་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་གནས་པའི་སྐུ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་འཇིག་རྟེན་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་གི་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པས་གདུལ་བྱ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་རྣམས་དབེན་པ་བྱེད་དོ། །བག་མེད་པ་རྣམས་བག་ཡོད་པའི་གནས་སུ་རྣམ་པར་བཞག་པས་དེའི་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །ཅི་ལྟར་བདག་ཅག་གི་སྟོན་པས་དགའ་བོ་དང་སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་
― DTG108_Page_0622 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མ་སྐྱེས་དགྲ་དང་བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་བདག་ལྟ་བུ་ཅི་སྨོས་སོ། །དེ་རྣམས་ལ་འགྲོལ་བ་འདོད་པས་དད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ། །གཞན་ལུས་དང་འབྲེལ་པའི་ལུས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི། བདུད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་སྐུར་སྟོན་པའོ། །མ་འབྲེལ་པའི་ལུས་ཀྱི་སྤུལ་པ་ནི་ས་ལ་སོགས་པའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་རང་བཞིན་ལ་སོགས་པའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་པ་དང༌། གང་ཡང་གཞན་དུ་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གཟུགས་སྟོན་པ་དང༌། གང་འོད་ཟེར་སྤྲོས་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྣང་བར་བྱེད་པ་དང༌། གང་ཡང་སྐྱེ་བ་རྣམས་སྟོན་པའོ། །རང་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་དག་གི་སྤྲུལ་པ་ནི། གང་ཚངས་པའི་དབྱངས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ཁམས་མཐའ་མེད་པ་རྣམས་སུ་གོ་བར་བྱེད་པའོ། །གཞན་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་དག་གི་སྤྲུལ་པ་ནི། གང་གི་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་རྣམས་གཏིང་དཔག་དཀའ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཅི་ལྟར་འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་ལུས་དང་འབྲེལ་པ་དག་གི་སྤྲུལ་པ་ནི། སིལ་སྙན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ལས་དང༌། གཟུགས་སུ་སྣང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་དང༌། ནམ་མཁའ་ལས་ཀྱང་ཆོས་སྟོན་པའི་སྒྲ་འབྱུང་ངོ༌། །རང་ལུས་དང་འབྲེལ་པའི་སེམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི། གང་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྟོག་སྤའོ། །གཞན་དང་འབྲེལ་པའི་སེམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི། གང་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཚར་གཅོད་པ་སྟེ། གང་གིས་ཤེས་རབ་ཆུང་བ་རྣམས་ཀྱང་ཕ་མོའི་ཆོས་ཀྱང་བརྙེས་པས་སོ། །དྲན་པ་སྟོར་བ་རྣམས་དྲན་པ་རྙེད་དོ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་རོ། །སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་པ་དེ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱ་བ་སྤྱོད་པ་གྲངས་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། ཞིང་དབྱེ་བས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་སོ། །སེམས་ཅན་དོན་བྱ་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་པས་བསམ་
― DTG108_Page_0623 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་མི་ཁྱབ་པས་སོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་སུམ་ཅུ་གཉིས་པའོ།། །།ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཅན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདིའི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་མཚམས་ཚིགས་མེད་པར་དཀའ་བ་སྤྱད་ནས་ཡང་དག་པར་རྙེད་པའི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེའི་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཚད་མེད་པ་དང་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་གསུངས་རབ་ནི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། ཆེ་དུ་བརྗོད་པ་དང༌། གླེང་གཞི་དང༌། རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་དང༌། སྐྱེས་པ་རབས་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བ་དང༌། གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །དེ་ལ་ཚིག་རྐྱང་ལྷུག་གིས་དོན་མདོར་བརྗོད་པ་དེ་ནི་མདོའོ། །གང་མདོ་ཉིད་བར་དང་ཐ་མ་དག་ཏུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་དབྱངས་སུ་བསྙད་པ་དང༌། གང་དག་བགྲང་བྱ་བའི་དོན་མདོར་བསྟན་པ་ཤེས་པས་བརྟག་པར་བྱ་བ་གཞན་ཡོད་པ་དེ་ནི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའོ། །གང་དུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལུང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། གང་དག་དོན་ངེས་པར་བསྟན་པ་ནི་དཔེ་བྱེ་བྲག་ཏུ་དགོངས་པ་བཤད་པས་དེ་ནི་ལུང་དུ་བསྟན་པའོ། །གང་ཚིགས་སྦྱར་བས་གསུངས་པ་དེ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའོ། །དེ་ཡང་ཚིགས་བཅད་རྐང་པ་གཉིས་པ་དང༌། རྐང་པ་གསུམ་དང༌། རྐང་པ་བཞི་བ་དང༌། རྐང་པ་ལྔ་པ་དང༌། རྐང་པ་དྲུག་པ་རྣམས་སོ། །ཡང་ཐུགས་དགྱེས་ནས་ཆེད་དུ་གསུངས་པ་དེ་ནི་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའོ། །གང་ཅུང་ཟད་གཞིར་བྱས་ནས་གསུངས་པ་དེ་ནི་གླེང་གཞིའི་སྡེའོ། །གང་དཔེ་དང་བཅས་ནས་གསུངས་པ་དེ་ནི་རྟོགས་པ་བརྗོད་པའོ། །གང་སྔོན་སྦྱོར་བ་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེའོ། །གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་ལྡན་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་པའི་རབས་སོ། །གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལྡན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཅན་ཡིན་པས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའོ། །གང་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སངས་རྒྱས་རྣས་ཀྱི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་སྟོན་པ་དེ་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་སོ། །གང་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བརྗོད་པ་དེ་ནི་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །ཡང་དེ་
― DTG108_Page_0624 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་དགུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མདོ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་རབས་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་དང༌། གླེང་གཞི་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པར་ངེས་པའི་གཏམ་མོ། །མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་དེ་རྣམས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གང་མདོའི་སྡེ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་དང་ལུང་དུ་བསྟན་པ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་འདི་རྣམས་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །གང་གླེང་གཞི་དང་རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་དང་དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བ་འཁོར་དང་བཅས་པ་འདི་ནི་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །དེ་ལ་གླེང་གཞིའི་སྡེ་ནི་འཐད་པ་དང་ལྡན་པའི་བསླབ་པ་བཅས་སྤ་གསུངས་པ་བསྡུས་པ་ནི་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེའི་འཁོར་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་རྨད་དུ་བྱུང་བ་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སྨེས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །གཏན་ལ་ཕབ་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སྨེས་དཔའ་གཉི་གའི་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །སྡེ་སྣོད་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ཉིད་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་བརྒྱད་ཁྲིད་དང་བཞི་སྟོང་དུ་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་དང་བཞི་སྟོང་གི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རེ་རེའི་གཉེན་པོ་གཞུང་ཅི་སྲིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དེ་སྲིད་ཀྱི་གསུང་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་སྟེ་གཞུང་བྱེ་བྲག་ཕྲག་བརྒྱད་དང་གཞུང་འབུམ་ཕྲག་བཞི་བཅུ་ཐམ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་སོ། །ཆོས་མངོན་པར་མཛོད་ལས། །ཐུབ་པས་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི། །སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་གསུངས་པ་གང༌། །ཞེས་པ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཚད་ནི་འདི་སྲིད་ཅིག་གསུངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་པའི་མིད་ཅན་མངོན་པའི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ཚད་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོའི་ཚད་དོ་ཞེས་སོ། །དེ་ནི་སྟོང་ཕྲག་དྲུག་གོ །ཡང་གཞན་དག་སྨྲ་བ། ཕུང་པོ་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བདེན་པ། ཟས་བསམ་གཏན་ཚད་མེད་པ་གཟུགས་མེད་རྣམ་པར་ཐར་ཟིལ་གནོན་ཐད་པར་བྱང་ཆུབ་ཕྱོགས་མདོན་པར་ཤེས་པ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་སྨོན་ལམ་ཡེ་ཤེས་ཉོན་མོངས་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པ་སོ་སོར་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཞེ་སྡང་གཏི་མུག་ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པའི་དབྱེ་བས་སྤྱོད་པ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་
― DTG108_Page_0625 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་སོ་ཞེས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ཚད་ནི་གཅིག་ཡིན་ཏེ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་དེ་བཞིན་གཅིག །སྤྱོད་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་རྣམས། །ཆོས་ཀྱི་ཕུང་པོར་རྗེས་སུ་བརྗོད། །ཅེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་བཞི་བསྟན་པ་ལ། གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། གཉེན་པོ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྒྱུར་བ་ལ་སྡེམ་པོར་དགོངས་པའོ། །དེ་ལ་གཞུག་པ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི། བསྟན་པ་ལ་གཞུག་པའི་དོན་དུ་མི་སྐྲག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་བསྟན་པ་རིག་པར་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པ་སྐྱེ་བ་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། དོན་གཞན་ལ་དགོངས་ནས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་གཞན་གྱི་དབང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་རང་བཞིན་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཉེན་པོ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི། ཉེས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སེལ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་བརྙས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཁྱེད་པར་མེད་པས་མཉམ་པ་ཉིད་ལ་དགོངས་པའི་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པས། བདག་ཉིད་དུས་དེའི་ཚེ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམ་པར་གཟིགས་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའོ། །ཆོས་ལ་བརྙས་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ། གང་གཱ་ཆུ་བོ་བྱེད་མ་དང་མཉམ་པའི་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བ་འདི་ཙམ་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ངེས་པར་རྟོགས་པ་སྐྱེའོ་ཞེས་པའི། །འགྱེད་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ། དུས་གཞན་ལ་དགོངས་ནས་གང་ཞིག་བདེ་བ་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་སུ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་འདེབས་པར་འགྱུར་པ་དེ་དེ་རུ་སྐྱེ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པའི་ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་གྱི་མཚན་གཟུང་བ་ཙམ་གྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའོ། །ཆུང་ངུ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ། ཆུང་དུས་ཆོག་པར་འཛིན་པའི་གང་ཟག་གི་བསམ་པ་ལ་དགོངས་ནས་གང་དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་འགའ་ཞིག་གིས་བསྔགས་པ་དང༌། འགའ་ཞིག་གི་བསྔགས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །འདོད་ཆགས་ལ་སྤྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ། གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་
― DTG108_Page_0626 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིང་རྣམ་པར་འཇིག་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལ་སྤྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ། གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷག་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། འགྱོད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ། གང་ཞིག་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བདེ་འགྲོར་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་དང༌། དུས་འབྲལ་དུ་འོངས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་འབྱེད་པའི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་སངས་རྒྱས་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་དང་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་དང་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པའོ། །ཡོངས་སུ་སྒྱུར་བ་ལ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པའི་རྗོད་པར་བྱེད་པ་ཟབ་མོ་རུ་ལྟ་བར་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྙིང་པོ་མེད་པ་ལ་སྙིང་པོ་བློ། །ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་འང་ལེགས་གནས་ཅིང༌། །ཉོན་མོངས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པས། །བྱང་ཆུབ་དམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །འདིར་དགོངས་པ་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་མེད་པ་ལ། སྙིང་པོ་བློ་གང་རྣམས་ཀྱི་གཙོ་བོའི་བློའོ། །རྟག་པ་དང་བདེ་བ་གཙང་བ་བདག་རྣམས་སུ་འཛིན་པ་ལས་བཟློག་ནས་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་ལེགས་པར་གནས་པ་སྟེ་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པས་ནི་དགའ་སྤྱད་རྩོལ་བའི་དལ་བས་སོ། །ཤིང་ཏུ་དོན་གཉེར་བས་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་པའོ། །བདག་ཅག་གི་སྟོན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་དུས་ཅི་ཙམ་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་རུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ན། བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་པ་ནི་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་གོ ། །ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་ནི་ཕྱེད་དང་བཅས་པའི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་གཉིས་སོ། །དམ་པའི་ཆོས་རྣམས་པར་ནུབ་པ་ཡང་སྒྲུབ་པོ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡིན་ཞིས་ཁ་ཅིག་གོ །གཞན་དུ་ཡང་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་དམ་པའི་ཆོས་གནས་པའི་དུས་ནི་ལོ་སྟོང་ཕྲག་ལྔ་སྟེ། དེ་རྣམས་བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་ལྔས་ཕྱེད་དུ་བྱས་པའི་ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་འགྱུར་སྤྱོད་ཀྱི་དུས་བཅུ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི་རེ་ཞིག་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་སྤྱོད་ཀྱི་དུས་དང༌། སྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་སྤྱོད་ཀྱི་དུས་དང༌། ལུང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་སྤྱོད་ཀྱི་
― DTG108_Page_0627 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་སོ། །ཡང་ཡོངས་སུ་འགྱུར་སྤྱོད་སོ་སོར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་སྤྱོད་གསུམ་གསུམ་སྟེ། ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དུམ་བུ་དགུར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་དང་པོ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཡོངས་སུ་འགྱུར་སྤྱོད་ཀྱི་དུམ་བུའོ། །གཉིས་པ་ལ་ཕྱིར་མི་འོངས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་སྤྱོད་དོ། །གསུམ་པ་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་ཅིང་འགྱུར་བའོ། །འདི་ཙམ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་རྫོགས་པའོ། །བཞི་པ་ལ་ལྷག་མཐོང་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའོ། །ལྔ་པ་ལ་ཏིང་དེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའོ། །དྲུག་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པའོ། །འདི་ཙམ་གྱིས་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་རྫོགས་པའོ། །བདུན་པ་ལ་ནི་ཆོས་མངོན་པའམ་སྡེ་སྣོད་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་ཅིང་འགྱུར་པའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་ཅིང་འགྱུར་པའོ། །དགུ་པ་ལ་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་པའོ། །འདི་ཙམ་གིས་ལུང་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་རྫོགས་པའོ། །ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་དགུ་ལ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་འགྱུར་དུ་མ་པུ་དགུའོ། །ལྔ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་པ་ལ་རྟགས་ཙམ་ཉིད་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །འདི་ཉིད་ནི་ལྔ་བརྒྱ་ཐམ་ཞེས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་མཉམ་པ་ནི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་སྤྱོད་པའོ། །ཚེ་དང་རིགས་དད་ཚད་རྣམས་ཐ་དད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རིང་བ་དང་ཆེས་ང་བ་འཚོ་བས་ཚེ་མི་མཉམ་པའོ། །རྒྱལ་རིགས་དང་བྲམ་ཟེ་རིགས་སུ་སྐྱེ་བས་རིགས་མི་མཉམ་པའོ། །འོད་གསུངས་དང་གཽ་ཏམ་ལ་སོགས་པས་རྒྱུན་ཐ་དད་པ་དང༌། དུས་ཇི་བཞིན་དུ་ཚད་ཆུང་བ་དང་ཚད་ཆུང་དུ་མ་ཡིན་པས་ཚད་མི་མཉམ་པའོ། །གསུངས་པ། ཚོགས་དད་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དག་དང༌། །འགྲོ་བའི་དོན་ནི་སྤྱོད་པ་ལས། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་མཉམ་པ་ཉིད། །ཚེ་རིང་ཚད་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཚེ་རིང་བར་གྱུར་ལ། འཕགས་པ་བྱམས་པ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་པ་ན་རིང་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །བདག་ཅག་གི་སྟོན་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནི་ལོ་བརྒྱད་དུ་གནས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ལོ་ཉི་ཤུ་ཉེར་དགུ་བབ་ཏུ་བཞུགས་པའི་ས་དང༌། ལོ་དྲུག་ཏུ་དཀའ་སྤྱད་ལ་ངས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་པར་གྱུར་ནས་དཔྱར་གནས་དང་པོ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་གནས་
― DTG108_Page_0628 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་མཛད་པ་དང༌། གཉིས་པ་བེ་ལུ་བ་ནི་རུའོ། །ཡང་བེ་ལུ་བ་ནར་གསུམ་པའོ། །ཡང་བཞི་པ་བེ་ལུ་བ་ནར་རོ། །ལྔ་པ་མེ་ཤཱ་ལྱིཾ་དོ། །དྲུག་པ་གོ་ལེར་རོ། །བདུན་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ལྷ་དུ་རྡོ་ཨར་མེ་ནི་གཏུའོ། །བརྒྱད་པ་སུ་ཤུམཱ་ར་གི་རིར་རོ། །དགུ་པ་ཀཽཤཱ་མགཱི་དུའོ། །བཅུ་པ་སྤྲེལ་བཏུལ་ཞེས་པ་བླང་པོ་ཆེ་པཱ་རི་ལེ་ཡའི་གནས་སུའོ། །བཅུ་གཅིག་པ་རྒྱལ་པོའི་ཁ་བཏུའོ། །བཅུ་གཉིས་པ་བཻརྙྫའི་གྲོང་དུའོ། །བཅུ་གསུམ་པ་མཆོད་རྟེན་གྱི་རི་ལའོ། །བཅུ་པ་ཞི་པ་རྒྱལ་པོ་ཛེ་ཏ་བ་ནའི་ལྷ་གང་དུའོ། །བཅོ་ལྔ་པ་ཀ་པི་ལ་བཏུ་རུ་ཤིང་ཉགྲོ་དྷའི་ཀུན་དགའ་ར་བར་རོ། །བཅུ་དྲུག་པ་ཨད་བཀར་རོ། །བཅུ་བདུན་པ་བརྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུའོ། །བཅོ་བརྒྱད་པ་ཛྭ་ལི་ནིའི་བྲག་ཕུག་ཏུའོ། །ཡང་བཅུ་དགུ་པ་ཛྭ་ལི་ནིའི་བྲག་ཕུག་ཏུའོ། །ཉི་ཤུ་པ་རྒྱལ་པོའི་བབ་ཏུའོ། །དབྱར་གནས་བཞི་ནི་མཉན་ཡོད་དུ་ཤར་ཕྱོགས་མ་མོ་པྲྀ་གཱ་རིའི་ཀུན་དགའ་ར་བ་རུའོ། །གྲོད་ཁྱེར་མཉམ་ཡོད་དུ་ལོ་ཉི་ཤུ་ཉེར་གཅིག་དབྱར་གནས་མཛད་དོ་ཞེས་པ་འཕགས་པ་ངས་བརྟན་པ་འདོད་དོ། །དེས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནི་ལོ་བརྒྱད་ཅུར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་སོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་གསུངས་རབ་རྣམ་པར་ངེས་བཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་སུམ་ཅུ་གསུམ་པའོ།། །། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་འདི་གསུམ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱས་པས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་དྲུང་དུ་དགའ་བ་དང་གུས་པ་དྲག་པོ་བསྐྱེད་པར་དུས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་ཕུན་སུན་ཚོགས་པ་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ཕུན་སུན་ཚོགས་པ་ལ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཡེ་ཤེས་ཚོགས་གོམས་པ་དང༌། དུས་རིང་དུ་གོམས་པ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པར་གོམས་པ་དང༌། དམ་པར་བྱས་ཏེ་གོམས་པའོ། །འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང། སྤོང་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ནུས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གཟུགས་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དམྱལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་ཆོས་ངེས་པར་གྲོལ་བའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་
― DTG108_Page_0629 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། དུད་འགྲོའི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་ཆེས་ངེས་པར་གྲོལ་བའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཡི་དགས་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་ཆེས་གྲོལ་བའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་ཆེས་གྲོལ་བའི་ཕུན་སུམ་ཚོས་པའོ། །ཡང་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཉན་ཐོས་ཐེག་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐེག་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་རབ་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བདེ་འགྲོལ་རང་ཏུ་འཇོག་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེ་བར་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དང༌། དུས་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། འབད་པ་མེད་པར་ཤེས་པའོ། །སྤོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཆེས་སྤངས་པ་དང༌། བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་སྤངས་པ་དང། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བག་ཆགས་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ། །ནུས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་ཡུལ་སྤྲུལ་པ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་བྱིན་རླབས་དབང་གྱུར་པ་ཐུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྐུ་ཚེ་ཆེས་རིང་བ་བྱིན་རླབས་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་སྒྲིབ་པ་རིང་བ་མྱུར་དུ་བགྲོད་པ་ཆུང་དུ་མར་པོ་ཉིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རང་ཉིད་ངོ་མཚར་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གཟུགས་སྐུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་བཟང་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོས་པ་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྲིད་མེད་ཀྱི་བུའི་སྟོངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རྡོ་རྗེ་སྙིང་པོ་བཏུས་པ་གདུང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་མདོར་བསྡུས་པ་སྟེ། དེ་དབྱེ་བ་བྱས་ན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་མཐའ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་གང་གི་ཚེ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་སྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དུ་མར་འཚོ་བར་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་དང་སྨྲ་བར་ནུས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རེ་ཞིག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཡོན་ཏན་ཡེ་ཤེས་ནུས་པ་ཕན་འདོགས་པ་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་སོ། །དེ་ལྟ་ན་ཡང་བྱིས་པ་རྣམས་རང་ཡོན་ཏན་གྱི་དབུལ་བས་ལྷག་པར་མོས་པ་ཉམས་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་དེ་འབྲ་བའི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོས་ཀྱང་
― DTG108_Page_0630 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་དང་དེའི་ཆོས་ལ་གུས་པར་བྱེད་དོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་རྐང་མར་གྱིས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དང་དེའི་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཁས་ལེན་ཅིང་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དེ་དག་དང་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མངོན་པར་རབ་ཏུ་དང་བས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ངེས་པའི་སྡིག་པའི་ལས་ཀྱི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཟིལ་ཀྱིས་མནན་ནས་ལྷ་དང་མིའི་དཔལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉམས་སུ་ཚོགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོད་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཡང་དག་པར་གཞོལ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསོད་ནམས་ཤིང་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་པ་མོ་བཤམས་ཡིན་པའི་འབྲས་བུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་གྱུར་བ་དང༌། ཐར་པའི་འབྲས་བུ་འགྱུར་བར་འགྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ། གང་ཞིག་རྒྱལ་བ་རྣམ་འདྲེན་ལ། །མཆོད་པ་ཆུང་བའང་བྱེད་འགྱུར་བ། །བདེ་འགྲོ་སྣ་ཚོགས་བགྲོད་ནས་ནི། །བདུད་རྩི་གོ་འཕགས་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་སོ། །འདི་ནི་རེ་ཞིག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གཞན་ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་བ་ཡོད་དོ། །ཁ་ཅིག་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་དང་ཐུན་མོང་བའོ། །དེ་ཡང་ཅི་ལྟར་རིགས་པར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང་ཡེ་ཤེས་དང༌། སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིགས་པ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང་ཟད་པར་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པའོ། །གཞན་གྱི་སློབ་མ་དང་ཐུན་མོང༌། །ཆོས་འདའ་སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་སྟེ། །ཉོན་མོངས་པ་མེད་སྨོན་ལམ་ཡེ་ཤེས། །སོ་སོར་རིག་པའི་ཡོན་ཏན་སོགས། །ཞེས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་གཉིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དབུའི་གཙུག་ཏོར་མི་མངོན་པ་དང་འོད་འདོམ་གང་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་གནས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལྟར་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་ལས་གསུངས་ཏེ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་བཞེངས་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །གཉིས་པ་ལས་བཞེངས་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ་སྙོམས་བཞུགས་སོ། །གསུམ་པ་ལས་བཞེངས་ནས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །བཞི་པ་ལས་བཞེངས་
― DTG108_Page_0631 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་འདུ་ཤེས་ཚོར་བ་འགོག་པའོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལའོ། །དེ་ནས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ། །དེ་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ། །དེ་རྣམ་པར་མ་གཏན་བཞི་པ་ལ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ལ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ། །དེ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ། དེ་ནས་གཉིས་པ་ལ། དེ་ནས་གསུམ་པ་ལ། བསམ་གཏན་གསུམ་པ་བཞེངས་ནས། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་གནས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་བར་གྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ས་ཆེན་པོ་གཡོ་བར་གྱུར་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱས་པར་རོ། །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལ་བརྒྱུ་འབྲས་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་རྣམ་པར་དེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་སུམ་ཅུ་བཞི་པའོ།། །།ད་ནི་འདུས་མ་བྱས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་དང༌། སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་འགོག་པའོ། །དེ་སྐད་དུ་ཡང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་རྣམ་གསུམ་སྟེ། །ནམ་མཁའ་དང་ནི་འགོག་པ་གཉིས། །ཞེས་སོ། །དེ་ལ་ནམ་མཁའ་ནི་སྒྲིབ་གེགས་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཏེ། གང་དུ་གཟུགས་ཀྱི་བགྲོད་པའོ། །ཡང༌། དེ་ལ་སྒྲིབ་མེད་ནམ་མཁའ་སྟེ། །ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། ཡང༌། བུག་ནམ་མཁའི་ཁམས་སུ་བརྗོད། །ཞེས་སོ། །གང་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་དང་བྲལ་བ་དེ་ནི་སོ་སོ་བརྟགས་པའི་འགོག་པའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་བྱེ་བྲག་སྟེ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་སྤྱོད་པའོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པས་ཐོབ་པའི་འགོག་པའོ། །ཐོབ་པའི་སྒྲ་ཕྱིས་པས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བ་ལང་དང་ལྡན་པའི་ཤིང་རྟ་ལ་བ་ལ་ཤིང་རྟ་ཞེས་སོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ནི། །བྲལ་བ་རྣམས་གང་གཞན་དང་གཞན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ཅི་ཟབ་པ་དང་བཅས་པའི་
― DTG108_Page_0632 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེས་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་གཅིག་ཉིད་ཅེ་ན་མ་ཡིན་ཏེ་གསུངས་པ། ལྡན་པའི་རྫས་རྣམས་ཅི་སྙེད་པ། །བྲལ་བའི་རྫས་རྣམས་དེ་སྙེད་དོ། །གཞན་དུ་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཉོན་མོངས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འགོག་པ་དངོས་སུ་མངོན་དུ་བར་ཐལ་བས་སོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་ན་འང་ལྷག་མ་གཉེན་པོ་བསྒོམས་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་མདོ་ལས་གསུངས་པ། སྐལ་པ་མི་མཐུན་འགོག་པ་ནི། །ཞེས་པ་འདིའི་དོན་ཅི་ཞེན་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འདིའི་སྐལ་པ་མཉམ་པའི་རྒྱུ་འགའ་ཞིག་གིས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདིར་གང་ཁ་ཅིག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་འདི་ནི་ངག་འདིའི་དོན་ཡིན་ནོ། །འདིའི་སྐལ་པ་མཉམ་པ་འགའ་ཞིག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་བཤད་ཟིན་ཏོ། །མ་འོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བའི་ཤིན་ཏུ་འགོགས་སུ་གྱུར་བས་བྲལ་བ་ལས་འགོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་འགོག་པའོ། །འདིར་སོ་སོར་བརྟགས་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ནི་རྐྱེན་མ་ཚང་བ་ལས་སོ། །ཡང༌། འགོག་གཞན་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པས། །སྐྱེ་བ་ཤིན་ཏུ་གེགས་གྱུར་པ། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་དེ་གསུམ་ནི་རྟག་པ་སྟེ། །དེ་སྐད་དུ། ནམ་མཁའ་དང་མི་འགོག་པ་གཉིས། །འདུས་མ་བྱས་གསུམ་རྟག་པ་ཉིད། །ཅེས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་ནི། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་གཞན་མ་ཡིན་པ་དེ་ཞིན་དངོས་པོ་རང་བཞིན་ངོ་བོ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་མ་ཡིན་པའམ་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། དེ་ནི་དག་པ་དང་མ་དག་པ་དང་དག་མ་དག་གོ ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ངོ་བོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདུས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །པཎྜི་ཏ་ཆེན་པོ་སྟོབས་བདུད་པ་ལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བསྡུས་པ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ལས་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལེའུ་སུམ་ཅུ་ལྔ་པའོ།། །།རྣམ་པ་དེ་ལྟར་ཆོས་མཐའ་མེད། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས། །ཕུང་པོ་དུ་མར་ཕྱེ་ནས་ནི། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དེ། །བློ་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །བརྩོན་པས་སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་གྱིས། །མི་རྣམས་ལ་ནི་བརྩེ་མཛད་ནས། །རྒྱ་མཚོ་ཆེ་ལས་ཆུ་ཐིགས་ལྟར། །རྒྱ་ཆེའི་ཆོས་ནི་དེ་རྣམས་ལས། །དེ་ཆོས་བདུད་རྩིས་གང་བ་ཡི། །བསྟན་བཅོས་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་སྟོན། །ཆུ་ཡི་
― DTG108_Page_0633 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐིགས་པས་སྟོང་ཆ་ལྟར། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་རྣམས་ཀྱི། །ཆོས་སྣམས་རྣམ་པར་ངེས་པ་དག །དེ་ལས་བདག་གིས་ཡང་པ་སྡུས་སོ། །དེས་ན་ཕྱོགས་འདིའི་བདེ་ལེགས་ཀྱི། །ཐར་པ་སྔོན་འབྱུང་རྒྱུ་གཅིག་པུ། །བསྟན་པ་རིན་ཆེན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི། །རབ་ཏུ་དབྱེར་བ་རང་རྒྱུས་ཞེས་བྱ། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་ཆོས་རྣམས། །གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ལས་བདག་གི་གང༌། །བསོད་ནམས་དེས་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས། །འདུས་བྱས་འདུས་མ་བྱས་མ་བྱིན་གྱུར། །འདི་ལྟར་ཡང༌། ཐུབ་པའི་ངག་ནི་ངེས་པར་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཉིད་དེའི་གསལ་བར་བྱེད་པ་རྣམས། །སྔོན་གྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་འགྲེལ་མཛད་རྒྱས་པ་བསྟན་བཅོས་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང༌། །རྟོགས་པར་དཀའ་བ་དེ་ལས་ཇི་ལྟ་བུར་ཡང་ཚིག་གམ་ངག་དག་དྲངས་པ་འདི། །ཡིད་གཞུང་ངན་པར་ང་ཡིད་ཁེལ་ཡོད་རིང་དུ་སྤངས་ནས་གཞུང་ནི་འགྲེལ་མཛད་ཅེས། །རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ཐ་ཤལ་འདི་ལས་གང་དག་རང་དམ་གཞན་དོན་ཕུན་ཚོགས་འབྱུང༌། །བློ་ངན་འདིས་ནི་འདི་རུ་ཁྱད་འཕགས་བྱས་གང་ངལ་བ་འབའ་ཞིག་སྐྱེ་བར་ཟད། །དེ་ལ་སོགས་པའི་རབ་བསླང་སྨྲ་བའི་རྡོ་རྗེ་དྲག་པོས་རང་གི་མ་གོལ་བསྣུན་པ་ཡིས། །སྨན་གསེལ་བར་རང་གིས་བཀོད་དེ་མི་སྲུན་དོན་དུ་བདག་གིས་གཞུང་མ་བྱས། །འོན་ཀྱང་རྒས་ཤིང་རྙིངས་པ་བརྟན་པོས་ནོན་པས་བསྟན་བཅོས་མང་པོ་རྣམས། །རྒྱུན་དུ་ལྟ་བར་མི་ནུས་པས་ཡིན་ང་རྒྱལ་ལས་མ་ཡིན། །སྡེ་པ་སྣ་ཚོགས་དང་ནི་རྒྱལ་སྲས་ཚུལ་ལུགས་རྗེས་འབྲངས་ནས། །བསླབ་བྱའི་ཡུལ་རྣམས་ཐམས་ཅད་འབད་པས་གཅིག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བཟླུམས། །མཉམ་མེད་རྒྱལ་བའི་ཆོས་འདི་རང་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིས། །གཞུང་འདི་གཅིག་པུས་ཡུལ་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །བདག་གིས་བརྩམས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་གཞན་དོན་མ་ཡིན་འདི་དག་ལས། །ལེགས་གསུངས་བདུད་རྩི་རོ་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་འདིར་ངེས་མཆིས། །དེས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་དམ་པའི་ཡིད་རང་ཚིམ་ཞིང་མཉེས་པར་འགྱུར། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་བདག་གིས་ངལ་བ་ངེས་པར་དཔལ་ཡོད་ལགས། །འོན་ཀྱང་ས་སྟེངས་དག་ན་སྐྱེ་བོ་དམ་པ་འཐོར་བུར་གནས། །མི་སྲིད་དྲི་མ་གླང་པོས་སྦགས་པས་སྟེངས་བྱ་བ་བར་གནས། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་རྣམ་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱ་བ། ཤཱཀྱའི་དགེ་སློང་པཎྜི་ཏ་གནས་བརྟན་ཆེན་པོ་སྟོབས་བཅུ་དཔལ་བཤེས་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་རྫོགས་སོ།། །།
| 
