སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་པ།མདོ་སྡེ། དི༽ཝེན་ཚེགས། སའི་རྩ་ལག
Nitartha Publication
མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།
འཕགས་པ་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ།
ཝེན་ཚེགས།
― DTG120_Page_0002 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་པ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་ལྔ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ས་དེ་དག་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ནི་དུ་མཆིས། གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་དུ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ལས་བརྩམས་ནས་ས་རྣམས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོས་བཅུ་གཅིག་པོ་དག་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ནི་དུ་མཆིས། གནས་ངན་ལེན་དུ་ཞིག་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་ལགས་ཞེས་ཞུའོ། །ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང་གནས་ངན་ལེན་དེ་དག་ཀྱང་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་ཏེ། མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་སྟོན་ཏོ། །འཕགས་པ་གསེར་འོད་དམ་པའི་
― DTG120_Page_0003 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོ་ལས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་ལེའུ་ལས་ནི་མིང་བཀོད་པར་ཟད་ཀྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་མེད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་དང་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང༌། གནས་ངན་ལེན་བཅུ་གཅིག་ཅེས་སྟོན་ཏེ། ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ལས་དང་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ལ་སྦྱོར་བའི་སྐྱེ་ཤི་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་མ་དྲུག་གིས་ནི་རྐྱེན་གྱི་སྐྱེ་ཤི་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་མ་དྲུག་གིས་ནི། སྲིད་པ་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་ཤི་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྲིད་པ་མེད་པའི་སྐྱེ་ཤི་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། དེ་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་དེ་བརྟགས་ན་སྐྱོན་རྣམ་གསུམ་ཡོད་དེ། དང་པོ་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པའི་དཔེ་ཉིད་ལ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་མེད་པས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་འཕགས་པ་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོའི་ཁུངས་སུ་བསྟན་པ་ཉིད་ལས། སྐྱེ་ཤི་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་པ་མེད་
― DTG120_Page_0004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པས་དངོས་པོའི་འཆི་འཕོ་བ་དང་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་འཆི་འཕོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་པར་སྟོན་པས་སོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ནི་མདོ་འདི་དག་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པར་འདིར་ནི་དེ་དང་སྦྱར་ནས་མདོ་འདི་ཉིད་ལས་གསུངས་པའི་ཚིག་དེ་དག་བཤད་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུས་དེ་དག་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང༌། གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་བཅུ་གཅིག་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོས་བཅུ་གཅིག་པོ་དག་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་གནས་ངན་ལེན་བཅུ་གཅིག་ཡོད་པས་མདོར་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ས་དང་པོ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ངན་སོང་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །ས་བཅུ་གཅིག་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་གཉིས་གཉིས་དང༌། གནས་ངན་ལེན་རེ་རེ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་ས་དང་པོའི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་གཉིས་དང༌། གནས་ངན་ལེན་བསྟན་པའོ། །ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་འདི་གཉིས་ཀྱང་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ས་དང་པོའི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། འདིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བསྒོམ་པའོ། །ངན་སོང་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་
― DTG120_Page_0005 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྨོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ངན་སོང་བའི་ལས་རྣམས་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱི་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་འབའ་ཞིག་བསྟན་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་ཡང་སྒྲིབ་པ་རྣོན་པོ་དང༌། རྟུལ་པོའི་ཕྱོགས་གཉི་གས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་གཉིས་བསྐྱེད་པ་ཁོ་ནར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཞེའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་རྣོན་པོ་ལྔ་པོ་དག་གིས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། གང་ཟག་དང་ཆོས་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྟུང་བ་ལྔ་པོ་དག་གིས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངན་སོང་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་རྣོན་པོ་དང་རྟུལ་བ་གཉིས་ཀ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡིན་ན། རྨོངས་པ་གང་གིས་བསྡུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བསྟན་ལ། དུས་མཚུངས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སློབ་དཔོན་ཆོས་སྐྱོང་གི་གཞུང་གིས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དེ་གང་གི་ངོ་བོ་བྱེད་པར་སྟོན་ཅེ་ན། སྨྲས་པ་སློབ་དཔོན་ཆོས་སྐྱོང་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། དང་པོ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་བརྗོད་ན། སྒྲིབ་པ་གཉིས་ལས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐེག་པ་གཉིས་མ་ཐོང་བའི་ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་རྣམ་པ་གཅིག་ཁོ་ན་སྦོང་བས་འཕགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐོང་བའི་ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཚེ་ནི་རྣམ་པ་གཉི་ག་སྤོང་བས། འཕགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཉིས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐོང་བའི་ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་སྒྲིབ་པ་དེ་གཉི་གའི་ས་བོན་གདོན་མི་ཟ་བར་གྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་སྣང་བ་དང་མུན་པ་ངེས་པར་ཅིག་ཅར་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། སྲང་མདའི་མཐོ་དམན་དུས་མཚུངས་པ་བཞིན་དུ་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རིགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་ཅིག་ཅར་གྲུབ་པའི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་ཚེ་
― DTG120_Page_0006 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་མེད་པ་ཡིན་ན་ཡང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་བསྐྱེད་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་དུས་ཀྱི་སེམས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ངོ་བོ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་གྱི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེའི་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་མ་སྤངས་པས། དེ་ཡོངས་སུ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་བསྐྱེད་ནས། དེའི་ཕྱོགས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པའི་འདུས་མ་བྱས་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀ་བསྡུ་པ་ཡིན་ཡང་མདོ་སྡེ་དང་བསྟན་བཅོས་ལ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཁོ་ན་ས་བཅུ་ལ་སྒྲིབ་པར་དགོངས་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་ལ་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་ཏེ། མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བཅུ་གཅིག་གི་ཉེས་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བཅུ་གཅིག་ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །འཕགས་པ་གསེར་འོད་དམ་པའི་མདོ་ལས་ནི། གནས་ངན་ལེན་ཞེས་སེམས་གཉིས་ལ་གནས་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་ཚིག་ཐ་དད་པར་འབྱུང་ཡང་དོན་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་བ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ལོ་ཙཱ་བ་ཡང་དག་བདེན་པས་དེ་ལྟར་བཞག་པ་ཡིན་གྱི། རྒྱ་གར་གྱི་དཔེ་ཉིད་ལས་དེ་སྐད་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་སམ། ཡང་ན་དེ་ཉིད་ལས་འབྱུང་བའི་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གཉིས་ལ་ཞུགས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་སྤངས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དབང་པོ་ཉིད་སང་པ་དེ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ས་བོན་མ་ཡིན་ཡང་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། འོག་ནས་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་
― DTG120_Page_0007 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ས་གཉིས་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ལྟུང་བ་ཕྲ་མོའི་འཁྲུལ་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་འགྲོ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དྲི་མ་མེད་པའི་ས་པའི་སྒྲིབ་པ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་དང་སྦྱར་ན། དེ་ལས་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལྟུང་བ་ཕྲ་མོའི་འཁྲུལ་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གང་ཡིན་པའོ། །ལས་ཀྱི་འགྲོ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ལས་བྱུང་བའི་འཁྲུལ་པའི་ཉེས་པའི་ལས་གསུམ་པོ་དག་གང་ཡིན་པའོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལས་བྱུང་བ་ཁོ་ན་མི་རྟོག་པའི་ལས་ཀྱི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། སྔ་མའི་དོན་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་གྲངས་ཕྱི་མའི་དོན་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལས་སློང་བའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ལས་མི་རྟོག་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། གོང་དུ་བསྟན་པའི་རྨོངས་པ་དེ་གཉིས་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ལས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དོ། །ས་གསུམ་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཐོས་པའི་གཟུགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པའི་སའི་སྒྲིབ་པ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཏིང་ངེ་འཛིན་མཆོག་དང་བསྒོམས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་སྔོན་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་ལན་མང་དུ་ལྷན་ཅིག་གནས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་མཆོག་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་འཐོབ་པས་དེས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་སྤངས་ཏེ། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དེ་རྣམ་པར་གནོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐོས་
― DTG120_Page_0008 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གཟུངས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་གཟུངས་དང་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་གཉིས་ལ་མི་གནས་པའི་སྒྲིབ་པར་བསྟན་ཏོ། །ས་བཞི་པ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་སྲེད་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་གྱི་སྒྲིབ་པ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྲེད་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆོས་ལ་སྲེད་པའི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་ཆོས་ལ་སྲེད་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པས་བསྡུས་པའོ། །ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པའི་སྲེད་པས་གཉིས་ཀྱང་ཀུན་དུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་འདི་ནི་སྒྲིབ་པ་བཅུ་ལས་བཞི་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཕྲ་མོ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གོ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་པ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྡུས་ཤིང་མཆོག་ཏུ་དམན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡིད་ལམ་བྱས་པར་ཡང་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་དུ་སྤྱོད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྲ་མོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་ས་བཞི་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ། ས་བཞི་པར་ཞུགས་པ་ནི་གཏན་དུ་སྤང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་སྔོན་ཕལ་ཆེར་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རང་གི་དང་གིས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་དང་གཅིག་པ་ལྟ་བུར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པའི་མིང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ས་བཞི་པ་ལ་ཟག་པ་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཐོབ་པ་དེས་གཏན་སྤོང་བར་བྱེད་པས། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ།།
― DTG120_Page_0009 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ས་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ལ་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་བསྒོམ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་མཚུངས་པ་ཡིན་ལ། ས་བཞི་པ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཐོབ་པ་དག་ནི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་གཉིས་པོ་དག་གཏན་དུ་བཅོམ་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་དང་ལྡན་པར་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་དང་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ལ་གདོད་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་ལ། ས་བདུན་པ་ཡན་ཆད་ལ་ནི་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ཞིང་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་ནི་རགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཕྲ་བ་ཡིན་ཞིང་རྣམ་པར་གནོན་པ་ལ་སྔ་ཕྱི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་ནི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ན་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གིས་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ཡང་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ནི་ས་གསུམ་པ་དག་ཀྱང་འཕེལ་བར་བྱེད་པས་ས་བཞི་པར་ཞུགས་པའི་ཚེ་གདོད་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང་ཤིན་ཏུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་ལྔ་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། འཁོར་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་ཕྱོགས་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱལ་བར་དཀའ་བའི་སའི་སྒྲིབ་པ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། འདི་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འཁོར་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་སྐྱོབ་དང། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མོས་པའོ། །སྒྲིབ་པ་གསུམ་ལས་འདིས་ནི་ལྔ་པ་ཐེག་པ་དམན་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དེ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་འཁོར་བ་ལས་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་ཞིང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མོས་
― DTG120_Page_0010 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པས་ཐེག་པ་འོག་མས་གཉིས་དང་མཚུངས་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྐྱོ་ཞིང་འགོག་པས་སོ། །དེས་ས་ལྔ་པའི་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ལམ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ། ས་ལྔ་པར་ཞུགས་པ་ན་གདོད་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ། ས་ལྔ་པ་ལ་ནི་བདེན་པ་བཞི་བསྒོམས་པས་བདེན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་མི་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱོགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཉིད་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །ས་དྲུག་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་མང་པོ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་སྒྲིབ་པ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མང་པོ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་མ་ལེན་པའི་ཕྱིར། མཚན་མ་མང་པོ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པར་བསྒྲིབས་པ་ལ་ལན་མང་དུ་གནས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང་པོས་ནི། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་སྒོ་ཉིད་དུ་འཛིན་ཏོ། །ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཕྱི་མས་ནི་འགོག་པ་དང་ལམ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ཉིད་དུ་འཛིན་ཏོ། །སྒྲིབ་པ་བཅུ་ལས་འདི་ནི་དྲུག་པ་མཚན་མ་རགས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་མ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པའོ། །དེས་ས་དྲུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པའི་ལམ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ། ས་དྲུག་པར་ཞུགས་པ་ན་གདོད་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །ས་བདུན་པ་ལ་
― DTG120_Page_0011 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། མཚན་མ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཐབས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པ་རིང་དུ་སོང་བའི་སའི་སྒྲིབ་པ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། མཚན་མ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་སྐྱེ་བ་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། འཇུག་པ་ཕྲ་མོའི་མཚན་མ་སྐྱེ་བ་ཉིད་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དེ། འདི་ལྟར་རྐྱེན་རྣམས་ལས་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པའི་འཇུག་པ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་འགག་པ་ཞེས་བསྡུས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། རེ་ཞིག་སྐྱེ་བ་ཁོ་ན་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་མཚན་མ་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་གཉེར་བའི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་འགག་པ་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། ལུགས་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་མ་ཕྲ་མོ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་ལུགས་ལས་བཟློག་པའི་མཚན་མ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་ཅིང༌། གཅིག་ཏུ་མཚན་མ་མེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉེ་བར་མི་ནུས་ཀྱང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པ་མཆོག་བསྐྱེད་པའོ། །སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ལས་འདི་ནི་བདུན་པ་མཚན་མ་ཕྲ་མོ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པའི་མཚན་མ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པས་སོ། །དེས་ས་བདུན་པའི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ། ས་བདུན་པར་ཞུགས་པ་ན་གཏན་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །ས་བརྒྱད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྩོལ་བ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་ལ་དབང་བ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པ་མི་གཡོ་བའི་སའི་སྒྲིབ་པ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྩོལ་བ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་ལ་དབང་བ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཡང་འདིར་
― DTG120_Page_0012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་མ་ལ་མི་དབང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། འདིས་ཀྱང་ཞིང་དང་མཚན་མའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་གཅིག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་རང་གི་ངང་གིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོ་ནི་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་སྟེ། སྟོང་པ་སྐྱེས་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་དང་མི་མཐུན་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་སྟོང་པ་སྐྱེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོང་པ་སྐྱེས་པའི་ཤེས་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་ཕྱིས་ཐོབ་པའི་ཤེས་པ་དང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའོ། །སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ལས་འདི་ནི་བརྒྱད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྩོལ་བའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་མཚན་མ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །སྔ་མའི་ས་ལྔ་པོ་དག་ལ་ནི་མཚན་མ་དང་བཅས་པར་བསྒོམ་པ་ནི་མང་ལ། མཚན་མ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ནི་ཉུང་ངོ༌། །ས་དྲུག་པ་ལ་མཚན་མ་དང་བཅས་པར་བསྒོམ་པ་ནི་ཉུང་ལ། མཚན་མ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ནི་མང་ངོ༌། །ས་བདུན་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་མཚན་མ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་རྟག་བར་རྒྱུན་མི་འཆད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར། རང་གི་ངང་གིས་མཚན་མ་དང་བཅས་ཤིང་སྟོང་པར་མི་ནུས་སོ། །རྩོལ་བ་དང་བཅས་པའི་སྒྲིབ་པ་དེ་ཡང་ས་བརྒྱད་པ་ལ་རྩོལ་བའི་ལམ་མེད་པའི་ཕྱིར། ས་བརྒྱད་པར་ཞུགས་པ་ན་གཏན་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། དེ་གཏན་དུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་དབང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ས་དགུ་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཆོས་བསྟན་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། གོང་ནས་གོང་དུ་ཤེས་རབ་དང༌། སྤོབས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། སྤོབས་པ་ལ་དབང་བ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་པ་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་སའི་སྒྲིབ་པ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། ཆོས་བསྟན་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་
― DTG120_Page_0013 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། གོང་ནས་གོང་དུ་ཤེས་རབ་དང༌། སྤོབས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཆོས་བསྟན་པ་དང་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་སྟེ། བརྗོད་པར་བྱ་བའི་གཟུངས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་དོན་གཅིག་གི་ནང་དུ་དོན་ཐམས་ཅད་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་སྟེ། རྗོད་པར་བྱེད་པའི་གཟུངས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་ཡི་གེ་གཅིག་གི་མིང་དང༌། ཚིག་དང༌། ཡི་གེའི་ནང་དུ་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་ནས་གོང་དུ་ཤེས་རབ་དང་སྤོབས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་དབང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་སྟེ། སྒྲ་སྐད་གཅིག་གིས་ཕན་ཚུན་ངེས་ཚིག་རྣམ་པར་བཤད་པའི་གཟུངས་ལ་དབང་ཐོབ་པས་སྒྲ་སྐད་གཅིག་གི་ནང་དུ་སྒྲ་སྐད་ཐམས་ཅད་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤོབས་པ་ལ་དབང་བ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། སྤོབས་པ་ལ་དབང་བ་ཞེས་པ་ནི། སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་སྟེ། དབང་པོ་ལེགས་པར་རྟོགས་ཤིང་ཆོས་བསྟན་པ་ལ་མཁས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ལ་དབང་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ས་དགུ་པའི་སྒྲིབ་པས་བསྡུས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ལས་འདི་ནི་དགུ་པ་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་མ་མོས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པར་མ་མོས་ཤིང་རང་གི་དོན་ལ་བརྩོན་པར་མོས་པར་བྱེད་པས་སོ། །དེས་ས་དགུ་པའི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད། ས་དགུ་པར་ཞུགས་པ་ན་གཏན་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ས་བཅུ་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། གསང་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་པ་
― DTG120_Page_0014 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་སའི་སྒྲིབ་པ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། དེ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་ནི་བྱ་བའི་དངོས་པོའི་ལས་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གསང་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་ཆོས་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྲིན་དང༌། ཡོངས་སུ་སྦ་བར་བྱ་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ལས་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་དབང་དུ་མ་གྱུར་པའི་སྒྲིབ་པ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་ཆོས་རྣམས་ལ་དབང་ཐོབ་པར་མི་བྱེད་པས་སོ། །དེས་ས་བཅུ་པའི་ཆོས་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྲིན་དང༌། ཡོངས་སུ་སྦས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དག་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ། ས་བཅུ་པར་ཞུགས་པ་ན་གཏན་དུ་སྤོང་ངོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཐོགས་པ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་གཅིག་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སའི་སྒྲིབ་པ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདིར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཐོགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ས་བོན་གང་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། དེ་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ན་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཅིག་ཅར་སྤངས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ལས་འདི་ནི་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྒྲིབ་པ་གཅིག་ཏུ་ཕྱིན་ས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་བ་ལས། ས་འདིར་ཆོས་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་ལྷག་མ་དད་བཅས་པས་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། འདིར་ལྷན་ཅིག་
― DTG120_Page_0015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེས་པའི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཕྲ་མོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན། དེ་དག་ཅིག་ཅར་སྤངས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་འཇུག་གོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དག་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང༌། གནས་ངན་ལེན་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པའི་དགོས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། རྨོངས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་དགོངས་པ་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འཆིང་བ་རྣམས་དང་བྲལ་བར་སྟོན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །འདི་ལྟར་ས་བཅུ་གཅིག་རྣམ་པར་གཞག་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་རྣམས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་འཆིང་བ་དེ་དག་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འཆིང་བ་རྣམས་དང་བྲལ་བར་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གསུངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་གྱ་ནོམ་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཤིན་ཏུ་ངོ་མཚར་ཆེ་ཞིང་ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་བགྱིད་པ་ལགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་སྤྱིར་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་གཞན་ལ་
― DTG120_Page_0016 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕན་འདོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །གཉིས་པ་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའི་དྲ་བ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་དྲལ་ཞིང་དེ་ལྟར་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ཐིབས་པོ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་ཐོབ་པར་བགྱིད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ལ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམས་བྲལ་བ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང། བྱང་ཆུབ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་པར་བྱེད་པས་སོ། །ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་ལ་འགེབས་ཤིང་དཀྲི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དྲ་བ་ལྟ་བུར་བསྟན་ཏོ། །གནས་ངན་ལེན་མང་བས་ཐིབས་བོ་ལྟ་བུར་བསྟན་ཏོ། །བཤད་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་པ་ལ་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་བསྟན་པ་དང༌། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པའོ།། །།བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་དྲུག་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ས་དེ་དག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམ་པ་དུ་དག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཞི་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཞུ་བ་གསོལ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་ས་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་རྣམ་པ་དུ་དག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་
― DTG120_Page_0017 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལན་དུ་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏེ། གྲངས་སྨོས་ནས་ལན་མདོར་གསུངས་པ་དང༌། གྲངས་བཞིན་དུ་མིང་དུ་བཀོད་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ས་རྣམས་ལས་བརྩམས་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །གྲངས་སྨོས་ནས་ས་བཅུ་གཅིག་པོ་དག་ལ་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་པར་ལན་མདོར་གསུངས་པའོ། །ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མཐུ་རྣམ་པར་དག་པས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་གྲངས་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པའོ། །འཕགས་པ་མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང་བཀོད་པ་ཕལ་ཆེར་མཐུན་ཏེ། དེ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་གོང་དུ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བརྒྱད་ལ་སྤྱིར་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་གསུང་རབ་རྣམས་ལས་སྤྱིར་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བར་བསྟན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི་དང་པོ་ཁོ་ནར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་
― DTG120_Page_0018 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སྙིང་རྗེ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལས་སྙིང་རྗེ་ཚད་མེད་པའོ། །སྙིང་རྗེ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་རྒྱུ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཐ་དད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། དང་པོ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གཏི་མུག་མེད་པ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་རང་བཞིན་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གཅིག་གི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ།། གསུམ་པ་ནི་དམིགས་པ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་དང༌། ཁམས་གཅིག་གིས་དམིགས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ནི་ས་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་ནི་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་ནི་ལུས་ལས་བརྩམས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཁོ་ནའི་སྐུ་ནི་ཀུན་ཏུ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ལ། ལུས་གཞན་དག་ནི་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དྲུག་པ་ནི་མངོན་དུ་ཐོབ་པ་སྟེ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་པ་ནི་སྐྱོབ་པའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་སྟེ། བསྐྱབ་པར་བྱའོ་སྙམ་པའི་རེ་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱད་པ་ནི་སྙིང་བརྩེ་བ་སྟེ། མཉམ་པ་ཉིད་དུ་སྙིང་བརྩེ་བའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལས་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པ་ལྔས་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་པའི་བསྟན་བཅོས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་སྙིང་རྗེ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། སྙིང་རྗེ་ནི་སྙིང་བརྩེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་མཐོང་ན། སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་བསྒོམས་པ་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་
― DTG120_Page_0019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་མཐོང་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡོངས་སུ་བསལ་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཕན་འདོགས་པ་མང་བའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྙིང་རྗེའི་སེམས་ནི་གཞན་གྱི་ཉེས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཕྱིར་ཐོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉེས་པ་ཆེན་པོ་བྱས་པ་དག་ལ་ཡང་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས་སོ། །གཞན་ཡང་སྙིང་རྗེ་ལ་ནི་མ་སྙོམས་པའི་མཐོ་དམན་ཡོད་ཀྱི། འདི་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པ་སྤངས་ནས་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཡོངས་སུ་གཉེར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སྙིང་རྗེ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པས་འདི་ནི་བྱེ་བྲག་གོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་པ་དང་སྦྱར་ན་བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་སྙིང་རྗེའི་བྱེ་བྲག་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས། མཉམ་པ་མ་ཡིན་རྟག་པ་མིན། །ཟབ་པ་མ་ཡིན་རྗེས་མཐུན་མིན། །ལམ་ཡང་མ་ཡིན་མི་དམིགས་མིན། །སྙིང་རྗེ་དྲུག་ནི་དེ་ལྟར་བཟློག །ཅེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་ལས་བཟློག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། མཉམ་པ་ཉིད་དང་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོར་བ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དེ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ཡང་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བདག་དང་གཞན་ལ་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཅི་རིགས་པར་རབ་ཏུ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG120_Page_0020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ན་ཆོས་རྣམས་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་དོན་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་དེ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་སྟོན་པ་ཡང༌། བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་བསྟན་པ་དང་མི་མཐུན་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་ནི་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་སྟོན་གྱི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་མེད་དོ། །བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེ་རྒྱན་ལས་ཀྱང་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་པས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སོགས་པ་ལ་བསྟན་པ་དང་མི་མཐུན་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་ནི་བསྟན་བཅོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་དང༌། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་བསྟན་པ་དག་དང་མཐུན་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མངའ་བའི་བྱམས་པ་དང་ཐུགས་རྗེ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆུང་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་སྤྱོད་ཅེས་བསྟན་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ལྟོས་ན་ནི་ཆུང་བ་ཡང་ཡིན་ལ། ཐེག་པ་གཉིས་ལ་ལྟོས་ན་ནི་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བཏགས་པའི་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱམས་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་མཆོག་ཏུ་ཆེ་བ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་
― DTG120_Page_0021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་བཅུ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འོག་ནས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ས་བཅུའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་ལས། མ་ལུས་པ་གསུམ་པོ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ལུས་པ་མེད་པ་དང༌། མཆོད་པ་ལ་ལུས་པ་མེད་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་བྱ་བ་ལུས་པ་མེད་པ་དང༌། ས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་དེ་ཉིད་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་མ་ལུས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཐོང་བ་མ་ལུས་པ་དང་མཆོད་པ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་མ་ལུས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །མཆོད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྙེད་པའི་མཆོད་པ་ནི་ན་བཟའ་དང༌། ཞལ་ཟས་ལ་སོགས་པའོ། །བཀུར་སྟིའི་མཆོད་པ་ནི་སྤོས་དང༌། མེ་ཏོག་དང༌། རྒྱལ་མཚན་ལ་སོགས་པའོ། །སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པ་ནི་དད་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པའི་སྒྲུབ་པའོ། །རིམ་གྲོ་བྱ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ཚོལ་བའི་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དང༌། བསུ་བསྐྱལ་གྱི་རིམ་གྲོ་བྱ་བ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་རིམ་གྲོ་བྱ་བའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཅུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྐུ་ལ་མཆོད་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་མཆོད་པ་དང༌། མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པར་མཆོད་པ་དང༌། བདག་གིས་བྱས་པའི་མཆོད་པ་དང༌། གཞན་བྱེད་དུ་བཅུག་པའི་མཆོད་པ་དང༌། རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟིའི་མཆོད་པ་དང༌། རྒྱ་ཆེན་པོའི་མཆོད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མཆོད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པའི་མཆོད་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གཟུགས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་ལ་མངོན་སུམ་དུ་
― DTG120_Page_0022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོད་པ་དེ་ནི་དེའི་སྐུ་ལ་མཆོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཆོད་རྟེན་ནམ། གཙང་ཁང་ཕྱུར་བུའམ། གཙང་ཁང་ངམ། མཆོད་རྟེན་རྙིང་པའམ། མཆོད་རྟེན་གསར་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེའི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་མངོན་དུ་གྱུར་བ་དང༌། དབང་པོ་ལ་སྣང་བར་མངོན་སུམ་དུ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་མཆོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་མངོན་སུམ་དུ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ན། འདི་ལྟར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདས་པ་དང་མ་བྱོན་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་གཅིག་གི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་འདི་ལ་མཆོད་པ་བྱའོ། །འདས་པ་དང་མ་བྱོན་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཆོད་པ་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་འདི་ལ་ཡང་མཆོད་པ་བྱའོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པ་དག་ན་མཆོད་རྟེན་དང༌། གཙང་ཁང་ཕྱུར་བུ་དང༌། གཙང་ཁང་དང༌། མཆོད་རྟེན་རྙིང་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་གསར་པ་བཞུགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མཆོད་པ་བྱའོ་སྙམ་པ་དེ་ནི་རེ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་མངོན་སུམ་དང་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པའི་སྤྱིའི་མཆོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་
― DTG120_Page_0023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོད་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་སྟེ། མཆོད་པ་བྱེད་པ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་འབའ་ཞིག་གི་མཆོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའམ། མཆོད་རྟེན་ནམ། གཙང་ཁང་ཕྱུར་བུའམ། གཙང་ཁང་གཅིག་གམ། གཉིས་སམ། མང་པོ་ནས་བྱེ་བ་འབུམ་གྱི་བར་དུ་ཅི་ནུས་ཅི་ལྕོགས་ཀྱིས་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པའི་མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསོད་ནམས་ཚད་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཚངས་པ་དུ་མའི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བསྐལ་པ་དུ་མ་ཡང་ལོག་པར་ལྟུང་བར་མི་འགྱུར་ལ། གཞི་དེས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ཁོ་ན་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རེ་ཞིག་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་འབའ་ཞིག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་དེ་བས་རྒྱ་ཆེ་བར་བསྟན་པར་བྱའོ། །མངོན་སུམ་དང་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པའི་སྤྱིའི་མཆོད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་རྒྱ་ཆེ་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བར་འདོད་པས་བདག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ལག་གིས་བྱེད་དེ། སྙོམ་ལས་དང་བག་མེད་པའི་གནས་ལ་བརྟེན་ཏེ་བྲན་དང་བྲན་མོ་དང༌། ལས་བྱེད་པ་དང༌། ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་དང༌། མཛའ་བཤེས་དང༌། གྲོས་གྲོགས་དང༌། ཉེ་དུ་དང༌། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་རྣམས་བྱེད་དུ་མི་འཇུག་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདག་གིས་བྱས་པའི་མཆོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བར་འདོད་པས་བདག་ཉིད་འབའ་ཞིག་མི་བྱེད་པར་ཕ་མ་གཉིས་ཀྱང་བྱེད་
― DTG120_Page_0024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་འཇུག་པ་དང་བུ་དང་ཆུང་མ་དང༌། བྲན་དང་བྲན་མོ་དང༌། ལས་བྱེད་པ་དང༌། ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་རྣམས་དང༌། མཛའ་བཤེས་དང༌། གྲོས་གྲོགས་དང༌། ཉེ་དུ་དང༌། སྣག་གི་གཉེན་མཚམས་རྣམས་ནས་མུ་སྟེགས་ཅན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བདག་དང་གཞན་གྱིས་བྱས་པའི་ཐུན་མོང་གི་མཆོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཆོད་པ་བྱ་བའི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཆུང་དུ་ཡོད་ལ། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་བསོད་ནམས་ཆུང་ཞིང་མི་ནུས་པ་འདི་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་བྱ་བ་བྱས་ནས་བདེ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་དངོས་པོ་དང་བསམས་བཞིན་དུ་གཞན་དག་ཁོ་ན་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ལ། གཞན་དག་གིས་ཀྱང་དངོས་པོ་དེས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕ་རོལ་འབའ་ཞིག་གིས་བྱས་པའི་མཆོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བདག་འབའ་ཞིག་གིས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་འབའ་ཞིག་གིས་བྱེད་དུ་བཅུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆེས་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐུན་མོང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་ཆེ་སྟེ་གོང་ན་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ།། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལན་བཟའ་དང༌། ཞལ་ཟས་དང༌། གཟིམས་ཆ་དང༌། གདན་དང༌། སྙུན་གྱི་གསོ་སྨན་དང༌། ཡོ་བྱད་རྣམས་དང༌། གུས་པར་སྨ་བ་དང༌། ཕྱག་འཚལ་བ་དང༌། མངོན་དུ་ལྡང་བ་དང༌། ཐལ་མོ་སྦྱོར་བ་དང༌། མཆོད་པའི་ལས་བདུག་པའི་སྤོས་རྣམས་དང༌། ཕྱེ་མའི་སྤོས་རྣམས་དང༌། བྱུག་པའི་སྤོས་རྣམས་དང༌། མེ་ཏོག་ཕྲེང་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། གདུགས་དང༌། རྒྱལ་མཚན་དང༌། བ་དན་དང༌། མར་མེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབུལ་བ་དང༌། བསྟོད་པ་
― DTG120_Page_0025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། ཡན་ལག་ལྔས་ཕྱག་བྱ་བ་དང༌། གཡས་ཕྱོགས་སུ་བསྐོར་བ་དག་གིས་མཆོད་པ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཅན་གྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟིས་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཡུན་རིང་པོར་མཆོད་པ་བྱེད་དེ། དངོས་པོ་མང་པོ་དང༌། དངོས་པོ་གྱ་ནོམ་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དང༌། མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བདག་གིས་བྱས་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་དང༌། སྙིང་ཐག་པ་ནས་དགའ་བ་མངོན་དུ་གྱུར་ཅིང་མོས་པ་དྲག་པོས་མཆོད་པ་བྱེད་ལ། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་བདུན་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་ལ་རང་གི་ལག་གིས་བྱ་བ་བྱེད་དེ། ཁྱད་དུ་གསོད་པའམ། ལེ་ལོས་གཞན་དག་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གུས་པས་བྱེད་དེ་མ་གུས་པས་མ་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་མི་གཡེང་བས་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པས་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ལ་མངོན་པར་དད་པའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་སེམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དག་ལས་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟིའི་རྒྱུས་ཚུལ་འཆོས་པའི་ཕྱིར་མི་བྱེད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོས་མཆོད་པ་བྱེད་དེ། བ་བླས་བྱུག་པ་དང༌། མར་ཁུས་བཀྲུ་བ་དང༌། གུ་གུལ་གྱིས་བདུག་པ་དང༌། ཨརྐའི་མེ་ཏོག་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཡོ་བྱད་དུ་རུང་བ་མ་ཡིན་པ་དག་གིས་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཅན་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་རང་གི་ཞོ་ཤས་བསྒྲུབས་པ་ཡང་མེད་ལ། གཞན་ཡང་བཙལ་ཏེ་རྙེད་པ་ཡང་མེད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོ་བྱད་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཡང་མ་
― DTG120_Page_0026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་པ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་འཛམ་བུའི་གླིང་ངམ། གླིང་བཞི་པའམ། སྟོང་ངམ། སྟོང་གཉིས་སམ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའམ། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་མཐའ་ཡས་སུ་མེད་བ་དག་ན་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པ་ཅན་གྱི་དགའ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བྱས་ནས་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚོགས་ཆུང་དུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་ཆེན་པོ་ཚད་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་བོས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སེམས་ཉམས་བདེ་བ་དང༌། སེམས་དགའ་བས་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཅུང་ཟད་ཅུང་ཟད་དང༌། ཡུད་ཙམ་ཡུད་ཙམ་དུ་ཐ་ན་བ་བཞོས་ཙམ་གྱི་བར་དུ་ཡང༌། སེམས་ཅན་སྲོག་ཆགས་འབྱུང་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་སྒོམ་པར་བྱེད། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པའི་སེམས་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཕན་ཡོན་གྱི་འདུ་ཤེས་སྒོམ་པར་བྱེད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་རྗེས་སུ་དྲན་བསྒོམ་པར་བྱེད། དེ་བཞིན་དུ་ཅུང་ཟད་ཅུང་ཟད་དང༌། ཡུད་ཙམ་ཡུད་ཙམ་ལ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བཟོད་པ་ཆུང་དུའི་ཤེས་པ་ཕྱོགས་གཅིག་པས་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་མོས་ཤིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་གནས་པར་བྱེད་ན། དེའི་གོང་དང་དེ་ལས་ལྷག་པར་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡོངས་སུ་སྲུང་བ་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲུབ་པས་དེ་
― DTG120_Page_0027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་མཆོག་གྱི་གྱ་ནོམ་པ་གོང་ན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟིའི་མཆོད་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མཆོད་པ་དེའི་བརྒྱའི་ཆ་དང༌། སྟོང་གི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བ་ནས་རྒྱས་པར་རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་མཆོད་པ་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་མཆོད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཅི་རིགས་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་རྒྱན་དང༌། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་དག་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལ་མདོར་བསྡུ་ན་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པའི་གསུང་ལ་བཞུགས་པ་ཡོངས་སུ་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཟང་ཟིང་དང་ཆོས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བའི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་གིས་བསྡུ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གྲོགས་བྱས་ནས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་སྟེ། ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱིས་བསྡུ་བ་ནི་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་སྟེ། འཇུག་པ་དང་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དེ་དག་ཀྱང་བསྡུ་བའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ལ་བསྡུ་བའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་བརྟེན་ནས་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བ་དང༌། དགེ་བ་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བ་དང༌། ལེགས་པར་ཡང་དག་པར་རྩོལ་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བ་དང༌། ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བ་དང༌། ལེགས་པར་རྣམ་པར་
― DTG120_Page_0028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་ས་བོན་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཅན་དང༌། རིགས་མེད་པའི་གང་ཟག་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཆུང་དུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ནི་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཁམས་བརྟས་པ་ནས། དེ་གཉི་ག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་གང་ཟག་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་པ་སའི་མདུན་རོལ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པ་སྟེ། ས་དང་པོ་པ་དང༌། སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་སྟེ། ས་གཉིས་པ་ནས་ས་བདུན་པའི་བར་དང༌། ངེས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་སྟེ། ས་བརྒྱད་པ་དང༌། སྤྱོད་པར་ངེས་པར་གྲུབ་པའི་ས་ལ་གནས་པ་སྟེ། ས་དགུ་པ་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་ས་ལ་གནས་པ་སྟེ། ས་བཅུ་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་གང་ཟག་ནི་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་གང་ཟག་ནི་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པའི་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པ་དང༌། བདེ་བའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། གནོད་པ་ཡང་དག་པར་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཡང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་མཐུན་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཆེན་པོར་སྐྱེ་བ་དང༌། བདག་པོར་སྐྱེ་བ་དང༌། ཐ་མའི་སྐྱེ་བའོ།།
― DTG120_Page_0029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་ཡང་གནོད་པ་ཡང་དག་པར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མུ་གེས་ཕོངས་ཤིང་གནོད་པ་ཆེན་པོ་བྱུང་བའི་དུས་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེར་སྐྱེས་ནས་འགྲོ་བ་མཐའ་དག་རང་གི་ཤས་ཚིམ་པར་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་ནད་མང་བ་རྣམས་ལ་ནད་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་རིག་སྔགས་འཆང་གྲུབ་པའི་སྨན་ཆེན་པོའི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་ཅན་དག་ལ་ནི་ཆོས་བཞིན་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཕ་རོལ་གྱི་དམག་ཚོགས་ཀྱི་གནོད་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ལ་ནི་སྡུམས་བྱ་བ་དང༌། འཁོན་གྱི་བསམ་བ་སྤང་བའི་ཕྱིར། ཚིག་བརྩན་པར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པར་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་སྐྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི། སྨོན་ལམ་གྱིས་སམ། དབང་ཐོབ་པས་འགྲོ་བ་དྲུག་པོ་དག་གི་སྐྱེ་གནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ནས། དེ་དག་དགེ་བ་གང་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་དོ། །དགེ་བ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡང་ཆོས་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐལ་བ་མཉམ་པར་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཆེན་པོར་སྐྱེ་བའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྐྱེ་བ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཚེ་དང༌། ཁ་དོག་དང་རིགས་དང་དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བདག་པོར་སྐྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ། ས་བཅུ་པའི་བར་དག་གི་སྐྱེ་བ་བརྗོད་པ་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་དབང་ཕྱུག་ནས་བཟུང་སྟེ། འོག་མིན་ལས་འདས་ནས་སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གང་དུ་གནས་པ་མཆོག་ཐོབ་པ་ཁོ་ནའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོའི་བར་དེ་ནི། དེའི་བདག་པོར་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གི་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐ་མའི་སྐྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ནི་གང་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་མདུན་ན་འདོན་གྱི་ཁྱིམ་མམ།
― DTG120_Page_0030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་སྐྱེ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞིང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ཐམས་ཅད་སྐྱོང་བར་མཛད་པ་དེ་ནི་ཐ་མའི་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ་ཕྱི་མ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་དག་ཏུ་དགེ་བ་དང་བཟང་བ་དང༌། ཤིས་པའི་སྐྱེ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་གང་སུ་དག་ཀྱང་རུང༌། སྐྱེ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་ཟད་དེ། འདི་དག་གོང་ན་ཡང་མེད་དོ། །འདི་ལས་ལྷག་པ་ཡང་མེད་དོ། །བྱིས་པའི་སར་སྐྱེ་བ་ནི་མ་གཏོགས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱེ་བ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་སའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞི་དང་ལྡན་ན་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞི་ནི་འོག་ནས་བསྟན་པ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་གནོད་པ་ཡང་དག་པར་ཞི་བར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བ་སྲིད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལ་དགོངས་ནས་དེ་སྐད་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་རང་གི་འཕགས་པའི་ཟག་པ་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་གྱུར་ཀྱང་ངན་འགྲོའི་སྐྱེ་བ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པར་བགྱིད་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་འདི་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། ཅི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངན་འགྲོའི་སྐྱེ་བ་སྤྲུལ་པ་དེ་ཡང་དག་པར་ངན་འགྲོ་ཡིན་ཞིང་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རམ། རབ་འབྱོར་
― DTG120_Page_0031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་གསོལ་པ། བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་མ་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ངན་འགྲོར་སྐྱེ་བའི་ལུས་སྟོན་པར་མཛད་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ངན་འགྲོའི་སྐྱེ་བ་མ་ལགས་ཤིང་དེ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རབ་འབྱོར་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། རང་གི་རྣམ་པར་དག་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐབས་ཀྱིས་ངན་འགྲོའི་ལུས་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་དེ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་ཀྱང༌། ཅི་རིགས་པར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ངན་འགྲོའི་ལུས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལེན་པར་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་གི་ལུས་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་ཀྱང༌། ཡང་དག་པར་དེ་དག་གི་ལུས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་ཉེས་པས་ཀྱང་གོས་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཡང་དག་པར་དེ་དག་གི་ལུས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པ་ཡིན་གྱི་ཡང་དག་པའི་ལུས་མ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སྤྲུལ་པའི་ལུས་ཡིན་ན་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་མཚུངས་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་གཏོགས་ཞེས་བསྟན་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ངན་སོང་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཐ་དད་པ་མེད་ཀྱང་ལྷ་དང་མིའི་གནས་སུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ཡང་ཡོད་པས། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་གཏོགས་ཞེས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་ལས། དང་པོ་གཉིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་མཚུངས་སོ། །ཕྱི་མ་གསུམ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བྱེ་བྲག་ཡོད་པས་སོ། །དེ་ལ་མཐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུ་སྟོབས་ལ་བྱ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་སའི་ནང་ནས་མཐུའི་ལེའུ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་
― DTG120_Page_0032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། དེ་ལ་འཕགས་པའི་མཐུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་ཐོབ་པ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་པ་ཙམ་གྱིས་དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་ནི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་མཐུ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཐུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང༌། ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཐུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆོས་དེ་དག་གི་མཐུ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཐུ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མཐུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་སྔོན་བསགས་པ་ལས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མཐུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་དེ་ཡང་རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་ལྔར་འགྱུར་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པའི་མཐུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཐུ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མཐུ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པའི་མཐུ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མཐུའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡུལ་དང༌། ལྷའི་རྣ་བ་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་མཐོང་བ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པའི་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མཐུ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་བར་གྱི་མཐུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཐུ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མཐུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཚེ་རབས་དགོངས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཡུན་རིང་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མི་བཟད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་རྣམས་བཟོད་ཅིང་ཇི་མི་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཆ་ཕྲ་བ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། ཁམས་སོ། །འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG120_Page_0033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་ནི་མཐུའི་ཐབས་དཔག་ཏུ་མེད་གྲངས་མེད་པས་ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་དོན་མཛད་པ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཆ་ཕྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པའི་མཐུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཐུ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་མཐུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དེའི་མཐུའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ནི་སྟོང་གཉིས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཡུལ་ནི་སྟོང་གསུམ་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་བདག་གཅིག་པུ་འདུལ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་གི་མཐུའི་ཡུལ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཅིག་པུར་ཟད་དོ། །རྣམ་པ་འདི་དག་མ་གཏོགས་པ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་མཉམ་པ་མ་ཡིན་ན། ལྷ་དང༌། མི་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་ལྟ་མཚུངས་རེ་སྐན་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་མངོན་པར་ཤེས་པའི་ལེའུ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ནང་ནས་མཐུའི་ལེའུ་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་སྟེ། གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའི་མཐུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་མཐུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ས་དང་པོ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནས། མཐུ་རྣམ་པར་དག་པའི་བར་གང་ཡིན་པ་དང༌། ས་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནས་མཐུ་རྣམ་པར་དག་པའི་བར་གང་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་དག་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་
― DTG120_Page_0034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དུ་འཕགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པས་རྣམས་ལས་བརྩམས་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལས་བརྩམས་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། གཞན་ཡང་ས་དང་པོ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་སྤྱིར་ཡོན་ཏན་གཞན་དག་ལས་བརྩམས་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །འདི་ལྟར་ས་དང་པོ་ནས་ས་བཅུ་པའི་བར་དུ་ས་རེ་རེ་ཡང་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཁོ་ན་སྟེ། སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་གཏོགས་པ་ནི་གནོད་པ་གང་ཡང་དག་པར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་དགོངས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སོགས་པ་ལས་སྐྱེ་བ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་བསྟན་པ་ཡང༌། ས་བཅུ་ཁོ་ན་ལ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། སའི་མདུན་རོལ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་མ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ས་བཅུ་པོ་དག་གིས་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱལ་པོ་བཅུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བདག་ཉིད་དངོས་པོ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཡང་གཏོགས་པས་སའི་མདུན་རོལ་གྱིས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་བདག་པོའི་རྐྱེན་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འོག་ནས་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་བསགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་གསུངས་པས་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་གཏོགས་སོ། །གཞན་ཡང་ས་དང་པོའི་ཡོན་ཏན་ཇི་སྙེད་པ་དག་ནི་ས་གོང་མ་རྣམས་ལ་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་ཀྱང༌། རང་གི་སའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཉིས་པ་ཡོན་ཏན་གཞན་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་
― DTG120_Page_0035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱེད་དོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པ་དང༌། བླ་ན་ཡོད་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་ས་དང་པོ་ཡོན་ཏན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དག་ནི་ས་རེ་རེ་ཀུན་ལ་ཡང་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་པོ་དག་ས་རྣམས་ཀུན་ལ་ཡོད་ཀྱང༌། ས་དང་པོ་ལ་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་དགུ་པོ་དག་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ས་གཉིས་པ་ལ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ལ། གཞན་དགུ་པོ་དག་ལ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ས་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་འདི་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པོའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ནི་བླ་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཡོན་ཏན་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་བླ་ན་ཡོད་པ་དང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་ས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །ས་བཅུའི་ཡོན་ཏན་དག་ནི་ཡང་གོང་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་རྣམ་པ་བདུན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་སྐུ་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་བདེ་བ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐུ་ཚེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་དག་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྱོད་པ་བླ་ན་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ལྷའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཚངས་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་
― DTG120_Page_0036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་སྐུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱོད་པ་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དོན་རྣམ་པ་འདི་བདུན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ།། །།བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་བདུན་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱེ་བ་ནི་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་རབ་མཆོག་ཅེས་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ལྔ་པ་སྐྱེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ས་རྣམས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། འདི་ལྟར་སྔར་སྐྱེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞེས་གསུངས་པས། དེ་དོན་གང་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཞེས་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། གྲངས་ལན་མདོར་གསུངས་པ་དང༌། རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་བསགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཆེད་དུ་ཡིད་ཀྱིས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ས་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་གཞན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སེལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞི་
― DTG120_Page_0037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་བསགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །གཉིས་པ་ཕྱེད་དུ་ཡིད་གཉིས་ཀྱིས་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། དེ་ལ་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ས་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། གང་དུ་བསྟན་པ་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ནི་ཉེ་བའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་འཁོར་བར་འཇུག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་བདག་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སེལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ས་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སེལ་བར་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་བདག་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ན་གཞན་གྱི་བསལ་བར་མི་ནུས་པས་དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། བདག་ཉིད་ནད་ལས་བསྐྱབ་པར་ཡང་མི་ནུས་ན་གཞན་རྣམས་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པར་ནུས་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་བདག་ཉིད་འཆིང་བ་དང་ལྡན་པས་གཞན་དག་གི་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ནི་གནས་མེད་དོ། །བདག་ཉིད་འཆིང་བ་མེད་པས་གཞན་འཆིང་བ་ལས་གྲོལ་བར་བྱེད་པ་ནི་གནས་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ས་བཅུའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བཤད་དོ། །འདི་ལྟར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་སྐྱེ་བ་གང་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། གོང་དུ་བསྟན་པའི་གནོད་པ་ཡང་དག་པར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་དགོངས་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ན་ཡང་དོན་དུ་འགལ་བ་མེད་དོ། །བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། བྱང་ཆུབ་
― DTG120_Page_0038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའི་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཞིའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི། ལས་ཀྱི་སྟོབས་དང་སྨོན་ལམ་སྟོབས། །ཏིང་འཛིན་སྟོབས་དང་མངོན་ཤེས་སྟོབས། །སྟོབས་བཞི་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱེ་བ་ལེན། །ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་ལ་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་ཡང་ལས་ཀྱི་སྟོབས་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་ཆེན་པོར་ཞུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་དབང་གིས་གཞན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བྱོལ་སོང་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ལེན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་དབང་གིས་གོང་མའི་སྐྱེ་བ་སྤངས་ནས་འོག་མའི་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྐྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མངོན་པར་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱི་དབང་གིས་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ལ་སོགས་པར་མཚན་མ་རྣམས་བསྟན་ནས་སྐྱེ་བ་ལེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མདོ་འདི་ལས་ནི་དང་པོ་ལས་ཀྱི་སྟོབས་མ་གཏོགས་པ་སྐྱེ་བ་གཞན་རྣམས་ལས་བརྩམས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་གི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱ་ནོམ་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་དྲུག་པ་སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་བརྩམས་ནས་ས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་བ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཞུས་པའོ། །སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཡང་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་ཏེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དམིགས་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གོང་དུ་བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་
― DTG120_Page_0039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སྨོན་ལམ་གྱ་ནོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གྱ་ནོམ་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་སྨོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གཉིས་པ་འདི་ཉིད་ལས་སྨོན་ལམ་མཆོག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་དང༌། སའི་མདུན་རོལ་པའི་སྨོན་ལམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དག་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞི་ལས་བརྩམས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྐྱེན་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཏོ། །རྐྱེན་གསུམ་པས་ནི་སྨོན་ལམ་གྱ་ནོམ་པ་བསྟན་པའོ། །རྐྱེན་བཞི་པས་ནི་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྨོན་ལམ་གསུམ་པོ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པ་ཡིན་ཡང་དོན་གྱི་རྗེས་སུ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དམིགས་པ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་གཉིས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་གྱ་ནོམ་པ་དང་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏེ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། གྲངས་སྨོས་ནས་ལན་མདོར་གསུངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་དང༌། རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པའི་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞིས་ལན་མདོར་གསུངས་པ་ཉིད་ཀྱི་སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྐྱེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་མི་ངས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་མཁས་ཤིང་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་ནུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞི་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ནི་དང་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་ནུས་པ་བསྟན་པའོ། །མྱུར་དུ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་བདེ་བར་གནས་པ་ཡང་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་བདེ་བར་གནས་པ་མྱུར་དུ་སྤོང་བར་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་རྟག་པར་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བའོ། །རྐྱེན་མེད་ཅིང་ལྟོས་པ་མེད་པར་ཡང་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོའི་སེམས་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་གསུམ་པ་སྟོན་ཏེ། ལན་དུ་
― DTG120_Page_0040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕན་འདོགས་པ་ལ་མི་དམིགས་ཤིང༌། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་སྐྱེ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་སེམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་དགོས་པ་མེད་ཅིང་བྱ་བ་མེད་པར་ཡང་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་སྣ་ཚོགས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་སྟེ། ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པ་སྟེ། རྐྱེན་རྣམ་པ་ལྔ་ལས་ནི་འདིར་ནི་འདོད་པ་ཡང་དག་པར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་སྐྱེ་བའམ། ཡང་ན་སྐལ་བ་མཉམ་པར་མཐུན་པར་འཇུག་པའི་སྐྱེ་བ་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱ་ནོམ་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་མཆོག་སྤྱོད་པ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་སྤྱིའི་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བསླབ་པར་བགྱི་བའི་གཞི་དུ་མཆིས་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་སྒོ་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡོད་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དུ་དབྱེ་སྟེ། བསླབ་པར་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་མང་ཉུང་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་བསྡུ་བ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་སྒོ་དང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་བསྡུ་བ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་སྒོ་དང༌། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསླབ་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་སྒོ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་མིང་ཐོབ་པ་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྣམ་པའི་གྲངས་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་གིས་ལས་རྣམ་པ་ལྔ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་སྒོ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་
― DTG120_Page_0041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སྲེད་ཅིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་མི་སྲེད་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཐུའི་རྣམ་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་སྒོ་དང༌། སེམས་ཅན་རང་གི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པའི་སྒོ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་བསླབ་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པའི་གྲངས་མང་ཉུང་བསྟན་པའི་སྒོའོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བའི་སྒོ་ཉིད་དོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གཞི་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་སྨོས་ནས་ལན་དུ་མདོར་གསུངས་པ་དང༌། གྲངས་སྨོས་པ་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་གྲངས་སྨོས་ནས་ལན་མདོར་གསུངས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གཞི་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་གྲངས་སྨོས་པ་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་འདི་ཡང་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་མིང་གིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་མིང་ངོ༌། །སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་གི་མིང་ངོ༌། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་ཡང་བསྟན་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དུས་དང་རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་མཆོག་ཐོང་པར་བྱེད་པས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་འདི་ཉིད་ལས་ཆོས་བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་པོ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་པས་རང་བཞིན་རྣམ་
― DTG120_Page_0042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། བྱང་ཆུབ་མཆོག་གི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དུས་ཀྱི་མཆོག་གིས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། རང་བཞིན་རྣམ་པར་དག་པའི་མཆོག་གིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འབྲས་བུའི་མཆོག་སྦྱིན་པར་བྱེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ནི་མཚུངས་པ་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་དུས་མཚུངས་པ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གང་ཡིན་པའོ། །སྦྱོར་བ་མཚུངས་པ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསྒོམ་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའོ། །འབྲས་བུ་མཚུངས་པ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐུ་གསུམ་པོ་དག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ཙམ་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་བསྒོམ་པ་དག་ནི་དོན་རྣམ་པ་འདི་བཞི་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྤྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་ནི་ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འདི་དག་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་ཇི་ལྟར་བལྟ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཕུལ་དུ་བྱུང་བར་ཕ་རོལ་འགྲོ་བས་དེའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་བ་ལས་ནི་རྣམ་གྲངས་རྣམ་པ་ལྔས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །དང་པོ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་རབ་ཏུ་ལྡོག་པར་གྱུར་ནས་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་ལ་ཕྱོགས་པར་
― DTG120_Page_0043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུ་རོལ་ཞེས་བྱའོ། །ལྡོག་པ་མེད་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ལམ་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི་སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་སྒྲིབ་པ་དྲུག་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུ་རོལ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ལྟ་བ་གཉིས་པོ་དག་ནི་ཚུ་རོལ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པར་ལྟ་བ་འཇིག་པར་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཞི་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་འཆིང་བ་དང་བཅས་པས་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུ་རོལ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བའི་འཆིང་བ་མེད་པས་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྔ་པ་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུ་རོལ་ཞེས་བྱའོ།། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས་དང་པོ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་སྟེ། འདིས་ནི་བསྟན་པ་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་ནི་ཐབས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ། །དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡུན་རིང་པོར་རོ། །དོན་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱོན་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་བྱའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བདག་དང་གཞན་གྱི་ཤིན་ཏུ་གནོན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་ཟླ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་
― DTG120_Page_0044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་གི་མིང་བསྟན་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་དབུལ་བ་རྣམ་པར་སེལ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསིལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ནི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམས་ལས་ཤིན་ཏུ་གདུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁོང་ཁྲོ་འཛོམས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁོང་ཁྲོ་བཅོམ་ནས་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བ་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དགེ་བ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ནི་འདིའི་སྟོབས་ཀྱིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡིད་ནང་དུ་སྡུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ནི་སེར་སྣ་དང་དབུལ་བ་འཇོམས་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ངན་འགྲོ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། བདེ་འགྲོ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །ཁྲོ་བ་དང༌། ཁོ་ན་ཟད་པར་བྱེད་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་ལ་བདེ་བ་ལ་གནས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་ཞེས་བྱའོ།། ལེ་ལོ་དང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་རྣམ་པར་སྤེལ་བའི་མཐར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གཡེང་བ་སེལ་བ་དང༌། ནང་དུ་སེམས་གནས་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བར་གྱུར་བ་དང༌། འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་རྣམས་ཐ་དད་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་བ་ལས་ནི་འདི་ལྟར་རྒྱུའི་དུས་སུ་སེར་སྣ་བཅོམ་ནས་སྦྱིན་པ་བཏང་བས་འབྲས་བུའི་དུས་སུ་དབུལ་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེར་སོགས་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་རྒྱུའི་དུས་སུ་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་ཞི་བར་བྱས་པས་འབྲས་བུའི་དུས་སུ་ངན་འགྲོ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་ན་བདེ་འགྲོ་ལེན་པ་
― DTG120_Page_0045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ད་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ངེས་པའི་ཚིག་ཅི་རིགས་པར་བཤད་པར་བྱའོ། །བདག་དང་གཞན་དེ་དག་བདེ་བ་ལ་གནས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ལ་འཁོན་པའི་ཉེས་པའི་གནོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་ལ་སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་ཐོབ་པར་ཞེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་ལས་འདི་ལྟར་རྒྱུའི་དུས་སུ་སེར་སྣ་བཅོམ་པ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པས་འབྲས་བུའི་དུས་སུ་ཡང་དབུལ་བ་འཇོམས་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངེས་པའི་ཚིག་གཞན་ནི་གོ་སླའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་འབྲས་བུ་གཏོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་རྒྱུར་གཏོགས་པར་བསྟན་ཏེ། གཞན་ནི་མི་མཐུན་པ་མེད་པའོ། །བསྟན་བཅོས་ལག་ན་རིན་པོ་ཆེ་དང༌། འཕགས་པ་ཕྲེང་ལྡན་མའི་མདོ་ལས། ངེས་པའི་ཚིག་བསྟན་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཐ་དད་པ་སྟེ། མངས་ཀྱི་དོགས་ནས་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གཞི་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལས། དུ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པར་བསྡུ་ལགས། དུ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པར་བསྡུ་ལགས། དུ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པར་བསྡུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་བསྡུ་བ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། རིགས་ཀྱི་བུ་དང་པོ་གསུམ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པས་བསྡུས་པས་སོ། །ཤེས་རབ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པས་བསྡུས་སོ། །ངས་བརྩོན་འགྲུས་ཐམས་
― DTG120_Page_0046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ལྟར་ནུས་པའི་རྗེས་སུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་སྔ་མ་གསུམ་བསྡུས་པར་གསུངས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འཁོར་དུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤེས་རབ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་ཏེ། གསུང་རབ་ཀུན་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་གསུངས་པས་མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་གསུམ་ཆར་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་སློབ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་ངོ༌། །ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྡུས་སོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྡུས་སོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྡུས་སོ་ཞེས་གསུངས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་འདི་དང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཕན་ཚུན་བསྡུ་བ་ལ་དོན་མངས་པ་དེའི་ཕྱིར་སྔར་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་བསྟན་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ཕན་ཚུན་བསྡུ་བའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསླབ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་ལས། ཇི་སྐད་དུ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་བཅུ་པོ་དག་གིས་བསྟན་ནས་སློབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དག་གིས་མི་དགེ་བ་རྣམས་མི་བྱེད་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པའོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་གང་དུ་གནས་པའམ། སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་སློབ་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམས་གང་ཡིན་པའོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་དུ་བྱེད་པར་འགྲོ་བའི་ཤེས་རབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་འམ། ཡང་ན་ཤེས་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་སློབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་
― DTG120_Page_0047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ལྷག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མཆོག་དང་དམ་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་འདི་ཁོ་ན་ལ་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ཡོད་ཀྱི། འདི་ལ་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འདི་ནི་ལྷག་པའི་དོན་དང༌། དབང་དུ་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བསླབ་པ་གསུམ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་དང་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་དང༌། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང༌། ལུང་སྣ་ཚོགས་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུ་བའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་ཡང་ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁོ་ན་བསྡུས་སོ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཁོ་ན་བསྡུས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཁོ་ན་བསྡུས་སོ་ཞེས་འབྱུང་གི །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་དང་སྦྱར་བ་ནི་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་འདི་ཉིད་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ།། དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུས་པའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དང་པོ་གསུམ་གྱིས་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྡུས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་
― DTG120_Page_0048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འཁོར་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་བསྡུས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བསྡུས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་གསུམ་པོ་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་སྟེ། བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་ནི་སློང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ནི་ལས་ཀྱིས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུས་པའོ། །བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་ཀྱང་དོན་གྱི་མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། དང་པོ་གསུམ་ནི། རྣམ་པ་གཉིས་དང་གཅིག་དང་གསུམ། །ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་ལ་དང་པོ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་པོ་གསུམ་མོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་པོ་གསུམ་ནི་ཚོགས་དང་འཁོར་གཉིས་སུ་འགྱུར་བས་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ཚོགས་ཡིན་ལ། སྦྱིན་པ་དང་བཟོད་པ་ནི་འཁོར་ཡིན་པས་སོ། །དང་པོ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་དང་པོ་གསུམ་དང༌། གཉིས་པ་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་ལས་དང་པོ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལ་ཕྱི་མ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱི་མ་གཉིས་པོ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཡང་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱི་མ་གཉིས་པོ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་གཉིས་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལ་གཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་ཁོ་ནའོ། །གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་པོ་འདི་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་སྔ་མ་བཞིས་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྡུས་སོ། །དྲུག་པས་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བསྡུས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞིའི་ཚོགས་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། འཁོར་དང༌། ཀུན་ཏུ་བསྲུང་བ་དང་བཅས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་
― DTG120_Page_0049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དེ། འདི་ནི་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་རྗེས་སུ་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་དག་ལས་བསྟན་པ་དང་སྦྱར་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལས་རེ་རེས་ཀྱང་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་སྡུད་པར་སྟོན་པས་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་ལས་བསླབ་པ་རེ་རེས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་སྡུད་པར་བྱེད་དེ། བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་འདི་དག་གི་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་ངེས་པས་ཇི་ལྟར་བལྟ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལ་ལར་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་པའི་སྒྲར་བསྟན་པ་ནས། །ལ་ལར་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་གྱི་སྒྲར་བསྟན་པ་དེ་ལ་དགོངས་པ་གང་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་འགྲོ་བ་ལ་དགོངས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ནི་གྲོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུས་པ་བསྟན་ཏོ། །བསྟན་པ་རྣམས་མདོར་བསྡུ་བ་མི་མཚུངས་པས་དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་བཞི་ལས་བརྩམས་ནས། ཕན་ཚུན་བསྡུ་བ་སྟོན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་བསྡུ་བ་དང༌། གྲོགས་ཀྱིས་བསྡུ་བ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསྡུ་བ་དང༌། རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་རྗེས་སུ་བསྡུ་བའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས། གལ་ཏེ་རང་བཞིན་གྱིས་བསྡུ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁོ་ན་བསྡུས་སོ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་བསམ་གཏན་ཁོ་ན་བསྡུས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཕྱི་མ་ལྔ་བསྡུས་ཏེ། འདི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལས་བརྩམས་ནས་ཕན་ཚུན་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏོ། །གྲོགས་དང་བཅས་ན་ཡང་ཕན་ཚུན་བསྡུ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལས་ཀྱི་རྗེས་སུ་བསྡུ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་དང་པོ་གསུམ་བསྡུས་ཏེ། ཚོགས་དང་རང་བཞིན་དང༌། འཁོར་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་བསམ་གཏན་བསྡུས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཕྱི་མ་ལྔ་བསྡུས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའི་སྒོ་ལས་བརྩམས་ནས་
― DTG120_Page_0050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྩོན་འགྲུས་ནི་གསུམ་པོ་དག་གིས་བསྡུ་བར་བཤད་དེ། གསུམ་པོ་དག་སློང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་རྗེས་སུ་བསྡུ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བསྡུས་སོ། །སྔ་མ་གསུམ་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། ཀུན་ཏུ་བསྲུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་བསམ་གཏན་བསྡུས་སོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཕྱི་མ་ལྔ་བསྡུས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སོ། །འཕགས་པའི་གསུང་རབ་དག་ནི་སོ་སོ་ནས་དོན་རེ་རེ་སྨོས་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གཞི་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལས། དུ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡུ་བ་ལགས། དུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡུས་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆོད་ནི་གསུམ་པ་བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་བསྡུ་བ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། རིགས་ཀྱི་བུ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པས་བསྡུས་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པས་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངས་བརྩོན་འགྲུས་དང་བསམ་གཏན་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལས། དང་པོ་གསུམ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱིས་སོ། །ཐ་མ་གཅིག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་སོ། །ལྷག་མ་གཉིས་ནི་ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀར་གཏོགས་སོ། །མདོའི་ཚིག་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་བསོད་ནམས་ནི་གང་ཡིན། ཡེ་ཤེས་ནི་གང་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་
― DTG120_Page_0051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་པུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་ཅིང་བསྲུང་བ་དང༌། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་བསྒོམ་པའམ། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སྦྱར་བར་བྱེད་དོ། །ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱིན་པའམ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་ཅིང་བསྲུང་བ་འམ། བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་བསྒོམ་པ་འམ། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་བསམ་གཏན་ཡིན་ནོ། །བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅིང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སྣ་ཚོགས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་བསམ་གཏན་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་དང༌། ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་འདི་ཡང་སྔར་མདོ་ཙམ་དུ་མིང་གི་དོན་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུ་བ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མིང་གི་དོན་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཅིང་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་པས། བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བསྐྱེད་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུ་བྱེད་པས་ན། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པར་བྱེད་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། ཚོགས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་དེ་ཉིད་ལས། བསོད་
― DTG120_Page_0052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་འདི་གཉིས་ལ་ནུས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བདག་ཉིད་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དེ། རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་དབང་གིས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འདི་གཉིས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་ལས་ནི་བསགས་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་བརྩམས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་བསྟན་པ་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་ལྔས་བསྟན་ཏེ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དོན་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དོན་དང༌། གསོ་བའི་དོན་དང༌། རྒྱུའི་དོན་དང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། ཚོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། འདིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་དོན་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསོ་བའི་དོན་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གསོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུའི་དོན་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་ལག་མང་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་དོན་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུ་བར་ཡང་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་མདོར་བསྡུས་ནས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་བསྟན་ཏེ། དང་པོ་ནི་སྔ་མ་གསུམ་ནི་བསོད་ནམས་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་གསུམ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོགས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ།
― DTG120_Page_0053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་སྒོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྒོའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱང་བསམ་གཏན་གྱི་རྒྱུ་ལ་ལྟོས་དགོས་ལ། བསམ་གཏན་ཡང་ངེས་པར་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ལ་ལྟོས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི་དང་པོ་གཉིས་དང་བཞི་པ་ནི་བསོད་ནམས་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་གཉིས་དང་གསུམ་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྒོམ་པ་བསྟན་པའི་མདོའི་ནང་ནས་བཀོད་པའི་ལེའུ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བཀོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཟོད་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བཀོད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་ནི་སྔ་མ་གཉིས་ནི་བསོད་ནམས་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མ་གཅིག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀར་གཏོགས་པ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཚོགས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྡུ་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། དང་པོ་གཉིས་ནི་བསོད་ནམས་ཚོགས། །དྲུག་པ་དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན། །གཞན་གསུམ་དག་ནི་ཚོགས་གཉིས་རྒྱུ། །ལྔ་པོ་ཡང་ནི་ཡེ་ཤེས་ཚོགས། །ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་དོ། །བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་གསུམ་ནི་ཚོགས་གཉི་གའི་རྒྱུ་སྟེ། འདི་ལྟར་གཉི་གའི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡོས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་དང་པོ་གསུམ་ནི་བསོད་ནམས་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མ་གཅིག་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། གཞན་ནི་
― DTG120_Page_0054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་གཉི་གར་གཏོགས་ཏེ། མདོ་འདི་ཉིད་དང༌། མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་མཛད་པ་དང༌། ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ལྔ་པ་ནི་དང་པོ་ལྔ་བསོད་ནམས་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་གཅིག་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། གཡའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་གྲོགས་སུ་གྱུར་པའི་ལམ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་དག་གོ །སྤོང་པའི་ལམ་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་དག་ནི་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་ཞེན་པ་རབ་ཏུ་སེལ་བའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དྲུག་པ་ནི་དང་པོ་ལྔ་ནི་བསོད་ནམས་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་གཅིག་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་གཉི་གར་གཏོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་ནང་ནས། སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་པའི་ལེའུ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང་པོ་ནས་ས་བཅུའི་བར་གྱི་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལ་ས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ལ་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་ལས། ཆོས་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བདུན་པ་ནི་སྔ་མ་ལྔ་ནི་བསོད་ནམས་ཡིན་ལ། དྲུག་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས། ཇི་སྐད་དུ། ལྔ་པོ་ཡང་ནི་ཡེ་ཤེས་ཚོགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་ཕྱི་མ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་
― DTG120_Page_0055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྔ་པོ་དག་ནི་བསོད་ནམས་ཁོ་ན་མ་ཡིན་གྱི། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་ཡང་གཏོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྔོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱད་པ་ནི་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བསམ་གཏན་ནི་བསོད་ནམས་སོ། །ཤེས་རབ་ནི་ཡེ་ཤེས་སོ། །བཟོད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་གཉིས་ཀར་གཏོགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་མདོའི་ནང་ནས་ཤེས་རབ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ལ་མཁས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བསོད་ནམས་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྒོམས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པས་འདུས་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་ཀུན་ཀྱང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རེ་རེ་ཡང་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་གྲོགས་བྱས་པས་སོ་སོ་ནས་དྲུག་པོ་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་སྡེ་དང་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ལས་དབང་པོའི་རྗེས་སུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མི་མཐུན་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ལ་འགལ་བ་མེད་དོ།། །།བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་བརྒྱད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསླབ་པའི་གཞི་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟར་བལྟ་བར་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཞི་པ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བསླབ་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་གིས་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་བསླབ་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་
― DTG120_Page_0056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་བསྒོམ་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཐོག་མ་ཁོ་ནར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ། དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་དག་ལ་ཤིན་ཏུ་མོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པའི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ལྔར་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའི་ཤིན་ཏུ་མོས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པ་འཕགས་པའི་གསུང་རབ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དག་ལ་མོས་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་བསྟན་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། མདོ་དག་ལས་ཇི་ཙམ་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་སྡེ་སྣོད་དེ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ལ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། ཟབ་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་དག་ལས་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་གྱ་ནོམ་པས་ནན་ཏན་གྱིས་བསྒྲུབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི། གོང་དུ་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཁུངས་སུ་བཞག་ནས་བསྟན་པ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ལ་བཤད་པ་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཆོས་སྤྱོད་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་གསུམ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌།
― DTG120_Page_0057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ལ་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དག་གིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཐོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་རབ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་ལ། ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུས་ནི་གྲོགས་སུ་འགྱུར་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཇི་ལྟ་བུར། །ཆོས་རྣམས་བསྟན་པ་མཛད་པ་དག །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྟག་པར་ཡང༌། །ཤེས་རབ་གསུམ་གྱིས་ཡིད་བྱེད་པའོ། །ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་ལ་གྲོགས་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཚིག་ལེ་འུར་བྱས་པ་ལས། དེ་ནི་ཆོས་སྤྱོད་རྣམ་བཅུ་དང༌། །ཡང་དག་ལྡན་པར་ཤེས་པར་བྱ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། ཡི་གེ་འདྲི་མཆོད་སྦྱིན་པ་དང༌། །ཉན་དང་ཀློག་དང་ལེན་པ་དང༌། །འཆད་དང་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། །དེ་སེམས་པ་དང་བསྒོམ་པའོ། །ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་དེ། ཡི་གེ་འདྲི་བ་དང༌། མཆོད་པ་དང༌། གཞན་དག་ལ་སྦྱིན་པ་དང༌། གཞན་ཀློག་པ་དང༌། ཉན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀློག་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། ཚིག་དང་དོན་འཆད་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། བཤད་པ་ནི་ཕྱི་མ་བཟང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསྟན་བཅོས་དེ་ལས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་སོ་ཞེས་འབྱུང་བས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྲུང་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པར་སྲུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྲུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མདོ་ལས་
― DTG120_Page_0058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་རྒྱ་ཆེར་བརྗོད་པ་ནི་འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡང་དག་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་ཤིང་མ་ཉམས་པ་དང༌། སྐྱོན་མེད་པར་བྱེད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་ཡིན། བློ་མ་བྱང་བ་མ་ཡིན་པས་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡིན། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་གང་ཡང་རུང་བ་ཐོབ་ཅིང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཐོབ་པས་རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན། སྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་ན་སྙིང་བརྩེ་བ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་རང་གི་བདེ་བར་གནས་པ་ཡལ་བར་བོར་ནས། གཞན་དག་ལ་སྦྱོར་བ་ཡིན། གཞན་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ན་བག་ཚ་བའི་འཇིགས་པས་དྲན་པ་དང༌། སྤོབས་པ་ཉམས་པ་མེད་པས་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་དག་གིས་བརྙས་པ་རྣམས་དང༌། འཕྱ་བ་དང༌། བསྟིང་བ་དང༌། ངན་དུ་བརྗོད་པ་དང༌། ངན་པ་འོངས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་འདོད་པའི་ཚིག་གི་ལམ་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ལོག་པར་ཞུགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཟོད་པ་ཡིན། འཁོར་བཞི་པོ་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སྟོབས་དང་ལྡན་ཞིང་ངལ་བ་མེད་པས་ཡོངས་སུ་མི་སྐྱོ་བ་ཡིན། ཚིག་གི་ཆོས་ཉིད་ལས་མ་ཉམས་ཤིང་གསལ་བ་ཚིག་གི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པས་དགེ་བའི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་བསྔགས་པ་རྒྱ་ཆེར་བརྗོད་པ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་གི་མདོ་དང་སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དུས་དུས་སུ་ནད་གཡོག་དང༌། ཐ་མལ་པའི་གཡོག་བྱ་བ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། གུས་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་ལྡན་
― DTG120_Page_0059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། དུས་དུས་སུ་གུས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཕྱག་བྱ་བ་དང༌། མངོན་དུ་ལྡང་བ་དང༌། ཐལ་མོ་སྦྱར་བ་དང༌། འདུད་པར་བྱ་བ་དང༌། མཆོད་པ་བྱ་བ་དང༌། ཆོས་དང་མཐུན་པའི་གོས་དང༌། ཟས་དང༌། མལ་ཆ་དང༌། སྟན་དང༌། ན་བའི་གསོ་སྨན་དང༌། ཡོ་བྱད་སྦྱིན་པས་མཆོད་པ་དང༌། གནས་བཅས་ནས་ཡང་དག་པར་གཟུད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཟུད་པས་ཆོས་དང་མཐུན་པས་དོན་ལ་དབང་བྱེད་ལ། རྣམ་པར་མི་གཡོ་ཞིང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཆགས་པ་དང༌། དུས་དུས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པས་དྲུང་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང༌། དྲི་བ་དང་ཉན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བས་བསླབ་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ནན་ཏན་གྱིས་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཚུལ་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུན་རིང་པོ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། གུས་པ་དང༌། ལུས་མེད་པའི་བསྒོམ་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་བར་ཆད་མེད་པའི་བསྒོམ་པ་ཉིད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ནི་ཡང་ཡན་ལག་གི་སེམས་ཀྱིས་བསྣན་ཏེ། བསྒོམ་པ་རྣམ་པ་ལྔར་བྱས་ནས། མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་དོན་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་བསྟན་པ་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྒྲུབ་པར་འདོད་པས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། དང་པོ་ནི་གསུང་རབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་མོས་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་བསྟན་པ་ལ་མ་བརྟེན་ན་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་འཕགས་པའི་གསུང་རབ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་གྱུར་ནས་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུས་ཤེས་རབ་གསུམ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ་སྤྱོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྗེས་སུ་བསྲུངས་ནས་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། རྐྱེན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་ནི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བསྒོམ་པ་སྟེ། མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟན་
― DTG120_Page_0060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་བསྒོམ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཞེས་བཤད་དེ། ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལས་སྦྱོར་བས་བསྒོམ་པ་དང༌། མོས་པས་བསྒོམ་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྒོམ་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པས་བསྒོམ་པ་དང༌། བྱ་བ་བསྒྲུབ་པས་བསྒོམ་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་བསྒོམ་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ལ་བསྒོམ་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བརྟེན་པ་ལ་བསྟེན་པའི་བསྒོམ་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་མོས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་བསྒོམ་པ་དང༌། ཐབས་ལ་བརྟེན་པའི་བསྒོམ་པ་དང༌། དབང་ལ་བརྟེན་པའི་བསྒོམ་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བས་རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་བསླབ་པར་བགྱི་བའི་གཞི་དེ་དག་གྲངས་དྲུག་ཁོ་ནར་གདགས་པ་མཛད་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་ལྔ་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་ཡོད་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་གྲངས་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞི་པོ་དག་གི་གྲངས་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་གསུངས་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་དྲུག་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གྲངས་སྨོས་པ་དང༌། རྒྱན་གཉིས་སོ་སོར་བསྟན་པ་དང༌། རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་བསྡུ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་གྲངས་སྨོས་ནས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་གྲངས་དེ་ལྟར་ངེས་པར་འགྱུར་རོ་
― DTG120_Page_0061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་མདོར་ལན་གསུངས་པའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མ་དོ་ལས་ནི་དངོས་པོ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་སོར་བསྟན་པ་སྟེ། མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གསུམ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་གདགས་པ་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གསུམ་པ་དང་པོ་དང་ཕྱི་མའི་རྣམ་པ་གསུམ་རྐྱེན་གཉིས་སུ་སོ་སོར་བསྡུ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སྦྱིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་གསུམ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པས་སོ། །དང་པོ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྦྱིན་པས་ནི་ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་གནོད་པ་དང༌། ཕོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པ་ཉེ་བར་མི་བསྒྲུབ་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་སོ། །བཟོད་པས་ནི་གནོད་པ་དང༌། ཕོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པ་དེ་དག་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པར་བཟོད་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་ཐོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཞི་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ཕན་འདོགས་པ་གསུམ་བསྟན་པ་དང༌། ཕྱི་མ་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་གསུམ་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་གསུམ་བསྟན་པའོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་པོ་གསུམ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་བསྒྲུབས་ནས་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། གནོད་པ་མི་བྱེད་པས་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ལན་བྱ་བའི་སེམས་མེད་པས་ཕན་འདོགས་པ་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས།
― DTG120_Page_0062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཡང་དང་པོ་གསུམ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཡོ་བྱད་སྦྱིན་ཞིང་དེ་དག་ལ་གནོད་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དག་གིས་གནོད་པ་བྱས་པ་བཟོད་ཅིང་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་ནི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཕྱི་མ་གསུམ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་མ་བཅིལ། བག་ལ་ཉལ་བ་ཐམས་ཅད་མ་བཅོམ་པར་ཡང་ནན་ཏན་གྱིས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་རྣམས་སྒོམ་པར་བྱེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་གིས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བའི་ལས་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་སོ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་གནོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བག་ལ་ཉལ་བ་གཏན་དུ་འཇོམས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ནི་ཕྱི་མ་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་གསུམ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་དེ་བསམ་གཏན་ལྟར་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བཅིལ་བ་ཡང་མ་ཡིན། ཤེས་རབ་ལྟར་ས་བོན་བག་ལ་ཉལ་བ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་དགེ་བ་རྣམས་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དེས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསྐྱེད་པར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཡིན་ཏེ། བསམ་གཏན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཐབས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་གནོན་པར་བྱེད་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ས་བོན་གཏན་དུ་འཇོམས་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་མ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ཀྱང༌། བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་བཅིལ་བར་མ་གྱུར་ཀྱང༌། ནན་ཏན་གྱིས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་ཞིང་གཉེན་པོར་བསྒོམས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་གནོན་ཅིང་ཉེ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་ནི་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་
― DTG120_Page_0063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང༌། གཏན་ཚིགས་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་བསྟན་ཏེ། ཁ་ཅིག་ལས་ནི་དོན་གཅིག་གིས་གྲངས་དྲུག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དགེ་བསྙེན་གྱི་སྡོམ་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། མུ་སྟེགས་ཅན་དག་གིས་ལོག་པར་སྨྲ་བ་ཕྱོགས་རྣམ་པ་དྲུག་རབ་ཏུ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྟན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤར་ཕྱོགས་ནི་སྦྱིན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཐོག་མ་ཁོ་ནར་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷོ་ཕྱོགས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྟ་བུ་སྟེ། གཡས་ཕྱོགས་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ནུབ་ཕྱོགས་ནི་བཟོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཉེས་པ་ལ་བཟོད་པ་དེའི་འོག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཕྱོགས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ལྟ་བུ་སྟེ། མིང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འོག་མའི་ཕྱོགས་ནི་བསམ་གཏན་ལྟ་བུ་སྟེ། ངན་འགྲོ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟེང་གི་ཕྱོགས་ནི་ཤེས་རབ་ལྟ་བུ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་གསུངས་ཤིང་མི་མང་མི་ཉུང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་མཛད་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོའི་རྗེས་སུ་རེས་འགའ་ནི་མདོ་ནས་གཅིག་དང༌། གཉིས་དང༌། གསུམ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་སོ། །རེས་འགའ་ནི་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པར་ཡང་མཛད་དེ། བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འགྲོ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི། ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་གནོད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་སེམས་ཅན་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པས་མི་མང་མི་ཉུང་ངོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དྲུག་ཁོ་ནར་བསྟན་ཏེ། དང་པོ་བཞིས་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྡུས་སོ། །དེའི་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་བསྡུས་སོ། །
― DTG120_Page_0064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་མ་གཅིག་གིས་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བསྡུས་པ་དེས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། མི་མང་མི་ཉུང་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུ་ཁོ་ནའོ། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་མི་མང་མི་ཉུང་བར་བསྟན་པ་ཡོད་དེ། མདོ་འདི་ཉིད་དང༌། མཚམས་རྣམས་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མི་མང་མི་ཉུང་བར་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཅིའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཁོ་ན་ཞེ་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཉེན་པོར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། མཐུན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། དེ་ལ་གྲངས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བགྲང་བའི་གྲངས་དང༌། ངེས་པའི་གྲངས་སོ། །བགྲང་བའི་གྲངས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅེས་བྱའོ། །ངེས་པའི་གྲངས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲངས་ནི་དྲུག་ཁོ་ན་ཡོད་པས་མི་མང་མི་ཉུང་ངོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལམ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ནི་མངོན་པར་མཐོ་བའི་ལམ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔ་མ་གསུམ་པོ་དག་གོ །གཉིས་པ་ནི་ངེས་པར་ལེགས་པའི་ལམ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་པོ་དག་གོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། འདི་ནི་རྐྱེན་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གྲངས་སུ་དྲུག་ཁོ་ནའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་པོ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་སོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ནི། འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་སོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། འདི་
― DTG120_Page_0065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྐྱེན་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་སེམས་ཅན་སྡུད་ཅིང་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར། གྲངས་དྲུག་ཁོ་ནའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་མདོ་འདི་ཉིད་ལས་གསུམ་པ་དང་མཐུན་པར་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དྲུག་ཏུ་གསུངས་པར་བསྟན་ཏེ་འདི་ནི་རྐྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་པའོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་བཞིས་མི་མང་མི་ཉུང་བར་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་ཏོ། །དང་པོ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའི་གྲངས་མི་མང་མི་ཉུང་བར་བསྟན་པ་ལ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྒྲིབ་པ་བཅུ་རབ་ཏུ་སེལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་བཅུ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཉིས་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་གྲངས་མི་མང་མི་ཉུང་བར་བསྟན་པ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། དང་པོ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་མི་མཐུན་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་དྲུག་རབ་ཏུ་སེལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང་རིམ་གྱིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་ལམ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་མཐོ་བའི་ལམ་དང༌། ངེས་པར་ལེགས་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་རྣམ་གྲངས་དང་པོ་ནས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་ཤིང་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་སེལ་བ་དང༌། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་མི་གནས་པའི་ལམ་གྱིས་མི་མང་མི་ཉུང་བར་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དང་པོ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། ཕྱི་མ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ནི་འཁོར་བ་ལ་མི་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ནི། དང་པོ་གསུམ་ཁོ་ན་སྟོན་ཏེ། རིམ་གྱིས་སྒྲིབ་པ་རབ་ཏུ་སེལ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་སྒྲུབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །བསྟན་བཅོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་
― DTG120_Page_0066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་བཏུས་པ་ལས་ནི། ཕྱི་མ་གསུམ་ཁོ་ནའི་དོན་དང༌། ལམ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ནི་བསྟན་བཅོས་གཉིས་ཀྱི་དོན་ནི་སྤྱིར་བསྡུས་ནས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་བཞིར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། རྐྱེན་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་ནས་སྟོན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་བསྟན་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པའི་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ནི་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། དེ་བརྟགས་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞིའི་གྲངས་མི་མང་མི་ཉུང་བར་བསྟན་པ་སྟེ། མདོའི་ཚིག་ཐད་ཀར་བཅས་པ་ན་བཤད་པར་བྱའོ། །བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་གིས་དྲུག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་གཏན་ཚིགས་སྟོན་ཏེ། བདག་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་གཞི་རྣམ་པ་གསུམ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་རྣམ་པ་དྲུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་གཞི་རྣམ་པ་དྲུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞི་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ལམ་དྲུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསླབ་པ་གསུམ་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བརྟགས་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བས་ཞིབ་ཏུ་མ་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་དག་གྲངས་བཞི་ཁོ་ནར་མཛད་པར་གདགས་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱི་མ་བཞིའི་གྲངས་འཕེལ་འགྲིབ་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །དེ་བཞི་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱི་མ་བཞི་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐབས་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། སྟོབས་དང༌། ཡེ་ཤེས་སོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་
― DTG120_Page_0067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་གསུངས་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་གྲངས་བཞིའི་གཏན་ཚིགས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སྔ་མའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་གྲངས་བཞི་ལས་མི་མང་མི་ཉུང་བའི་ལན་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞིའི་གྲངས་མི་ཉུང་མི་མང་བར་གྱུར་པའི་དོན་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོར་གྲངས་བཞིར་ངེས་པའི་གཏན་ཚིགས་མདོར་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཞི་ཁོ་ན་སྟེ། མི་མང་མི་ཉུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། ཕྱི་མ་བཞི་ཁོ་ནར་གྱུར་པ་ཡང་སྔ་མའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་གྲོགས་སུ་གྱུར་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པས་མི་ཉུང་མི་མང་བའི་ཕྱིར། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །སྨོན་ལམ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །སྟོབས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ་སོ་སོ་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔ་མ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་གང་ཡིན་པ་བསྡུ་པའི་དངོས་པོར་ཟིན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞི་པོ་དག་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞི་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཐབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔ་མ་གསུམ་གྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པར་བསྟན་པའོ། །རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་མཇུག་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །འདི་དང་པོ་ཐབས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་
― DTG120_Page_0068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔ་མ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དེ་ཡང་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྤྱིར་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ལ་བྱའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་འབྱུང་གི་བཞི་ཞེས་པ་ནི་མི་འབྱུང་ངོ༌། །ཡང་ན་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔ་མ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་གང་ཡིན་པ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིས་དགེ་བ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ངས་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སྔ་མ་གསུམ་པོ་དག་གི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུ་པ་བསྟན་ཏེ། བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་སྒོམ་མི་ནུས་པ་དང༌། ལྷག་པའི་བསམ་པའི་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཁམས་དང་མོས་པ་དམན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ནང་དུ་འཇོག་མི་ནུས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཐོས་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། ལེགས་པར་མ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་སྨོན་ལམ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྨོན་ལམ་འདེབས་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གྲོགས་སུ་འགྱུར་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་སྟེ། མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། །དང་པོ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
― DTG120_Page_0069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མང་བའི་ཕྱིར། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་བསྒོམ་པར་མི་ནུས་ཏེ། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་འགྲེལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི། ལྷག་པའི་བསམ་པའི་སྟོབས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་མོས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇོག་པར་མི་ནུས་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ནི་འབྲས་བུའི་འོག་མར་སྐྱེ་བ་སྨོན་པ་དང༌། སེམས་དམན་པ་རྒྱུན་དུ་བསྒོམ་པ་དང༌། སེམས་ནང་དུ་འཇོག་པར་མི་ནུས་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གསུམ་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་པ་ཉན་པར་མི་ནུས་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་དམིགས་ཤིང་ལེགས་པར་བསྒོམ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་མི་ནུས་པའོ། །གོང་དུ་བསྟན་པའི་རྐྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར། སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཅུང་ཟད་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ། ཕྱི་མ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཞིང་ཆུང་བ་ཉིད་དུ་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་སྨོན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་སྨོན་ལམ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཅུང་ཟད་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་འདི་སྐད་དུ་སྨོན་ལམ་འདེབས་ཏེ། བསོད་ནམས་འདིའི་མཐུས་མ་འོངས་པ་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཤིང་ཆུང་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཅིག་ཟེར་བའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚ་བསྒྱུར་བ་ལས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྲབ་ཅིང་ཆུང་བ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྨོན་ལམ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཞིང་སྲབ་
― DTG120_Page_0070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོར་གྱུར་ནས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ནུས་པར་འགྱུར་བས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཉིས་པ་སྨོན་ལམ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །དེའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྟོབས་ཆུང་བ་ཉིད་བཟློག་ནས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ཁམས་དང་མོས་པ་ལ་གྱ་ནོམ་པ་ཡང་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསུམ་པ་སྟོབས་བསམ་གཏན་གྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྟན་པ་དང༌། སྟོབས་བསམ་གཏན་གྱི་གྲོགས་སུ་འགྱུར་བ་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང༌། མོས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཆོས་མཉན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་སྟོབས་ཆུང་བ་ལས་ལྡོག་ནས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དང་ཁམས་དང༌། མོས་པ་གྱ་ནོམ་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་ལ་སྟོབས་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དང། མོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས། སྟོབས་ཆུང་བ་ཉིད་ལྡོག་པ་ལས་ལྟོས་པ་དང༌། སྟོབས་ཐོབ་པ་ལས་ལྟོས་པ་དང༌། ཁམས་ཁྱད་པར་འཕགས་པས་ནང་དུ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཅེས་གསུངས་པ་དང་སྦྱར་ན་དེ་ལ་
― DTG120_Page_0071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོབས་ཆུང་བ་ལས་ལྡོག་པ་ལས་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་དམན་པ་དང༌། མོས་པ་ཞན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྟོབས་ཐོབ་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཁྱད་པར་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ནང་དུ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་བྱའོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། སེམས་ཆུང་བ་དེ་ཉིད་ལྡོག་ནས། དགེ་བའི་སྟོབས་འཕེལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དེ་ལ་གནས་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མདོ་འདི་ལས་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྟོབས་ཆུང་བ་ཉིད་ལྡོག་ནས་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་དམན་པའི་བསམ་པ་སྤངས་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བསམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་དམན་པ་འབའ་ཞིག་མ་ཡིན་གྱི་ཁམས་གྱ་ནོམ་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། སེམས་དམན་པའི་ལས་སྤངས་ནས་ཡུལ་གྱི་གྱ་ནོམ་པ་ལས་རྒྱལ་བ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གིས་ནོར་རོ། །སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དང༌། མོས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཅེ་ན། མདོ་དག་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་གསུངས་ཀྱང༌། འདི་ནི་གྲོགས་བྱེད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་ལ་སོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྟོབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ནང་དུ་འཇུག་ནུས་པས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཉིས་པ་སྟོབས་བསམ་གཏན་གྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའི་ཕྱིར་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བཤད་དེ། སྟོབས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ནང་དུ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་འཇོག་ནུས་པར་གྱུར་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་ངས་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ་མདོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་
― DTG120_Page_0072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཐོས་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། ལེགས་པར་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར། བསམ་གཏན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བཞི་པ་ཡེ་ཤེས་རང་གི་གྲོགས་བྱེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བས་བསྟན་པའོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཐོས་པར་ནུས་པ་ནི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དམིགས་པར་ནུས་པ་ནི་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །ལེགས་པར་བསྒོམས་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེ་དག་གིས་བསམ་གཏན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པར་གྱུར་པའོ། །ཡང་ན་ནང་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསམ་གཏན་བསྐྱེད་པ་བསམ་གཏན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། འགྲེལ་པ་དེ་ལས་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ཚིག་འབྲུ་ལ་དམིགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཕ་རོལ་པོའི་གནས་ལྔ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མདུན་རོལ་ན་ཡོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་ལ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་རབ་ཏུ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པར་འགྱུར་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཡེ་ཤེས་ཤེས་རབ་ཀྱི་གྲོགས་ཡིན་པར་བསྟན་པ་སྟེ།
― DTG120_Page_0073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ངས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། མདོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཞི་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་འཕགས་པ་ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ།། །།བམ་པོ་ལྔ་བཅུ་དགུ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་མཛད་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་དྲུག་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་བསྟན་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་རོ་རིམས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་ཞུས་པའོ། །མདོར་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ཕྱི་མ་བཞིའི་གོ་རིམས་ནི་མ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་སྔར་གོང་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་བསྟན་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རབ་ཏུ་འདྲེན་པའི་རྟེན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། ལན་མདོར་གསུངས་པ་དང༌། གཞུང་བཞིན་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལན་མདོར་གསུངས་པ་སྟེ། ངས་རབ་ཏུ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ལ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་གོ་རིམས་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏེ། ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་
― DTG120_Page_0074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མི་ལྟ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བསྲུངས་ན་བཟོད་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །བཟོད་པ་བསྒོམས་ནས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་འགྱུར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ནས་བསམ་གཏན་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་དང་ལྡན་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་གཞུང་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་སྔ་ཕྱིར་གོ་རིམས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་རབ་ཏུ་འདྲེན་པའི་གོ་རིམས་ཞེས་བསྟན་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ལ་སྔ་མ་ལ་ཕྱི་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལོངས་སྤྱོད་ལ་མི་ལྟ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་ཏོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པས་བཟོད་པ་སྐྱེད་དོ། །བཟོད་པ་བསྐྱེད་ནས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྐྱེད་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས། ཅིའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་གོ་རིམས་བསྟན་ཅེ་ན་འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔ་མ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱི་མ་འབྱུང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱི་མ་འབྱུང་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མ་ཆགས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་ནུས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ན་བཟོད་དོ། །བཟོད་ན་གཉེན་པོ་ལ་མི་བརྗེད་དོ། །གཉེན་པོ་ལ་མི་བརྗེད་པས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ནས་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་གོ །སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དག་གོ་རིམས་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ནི་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མ་འབྱུང་བ་ལ་དགོངས་ནས་གོ་རིམས་དེ་ལྟར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་
― DTG120_Page_0075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ངས་གོ་རིམས་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་ཀྱང་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་ཁ་ཅིག་ནས་ནི་དོན་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་གོ་རིམས་བསྟན་པ་ཡོད་དེ་མདོ་དེ་ཉིད་དང༌། མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུ་བའི་འགྲེལ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་རབ་ཏུ་འདྲེན་པ་ལས་སྔ་ཕྱིར། བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་བ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དང་པོ་ནི་རབ་ཏུ་འདྲེན་པའི་གོ་རིམས་སོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །། གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱི་མས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྟོན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འཕགས་པ་ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་དུ་གཉེན་པོའི་ཕྱིར་དང༌། འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། རབ་ཏུ་འདྲེན་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། རགས་པ་དང༌། ཕྲ་བ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རབ་ཏུ་འདྲེན་པ་དང་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་སྦྱིན་པ་ནི་མཆོག་ཏུ་རགས་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །བཟོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྱོད་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་རགས་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་བཞིན་དུ་ཤེས་རབ་ལས་བསམ་གཏན་རགས་པའི་བར་དུ་སྟེ། ཤེས་
― DTG120_Page_0076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ནི་ཐམས་ཅད་པས་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་ཐ་མར་རྣམ་པར་གཞག་གོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་ཀྱང་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྟོན་ཏོ། །དང་པོ་སྔ་མས་ཕྱི་མ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ནི་སྔར་བཤད་པ་དང་འདྲའོ། །གཉིས་པ་ནི་རབ་དང་འབྲིང་དང་ཐ་མ་སྟེ། སྔ་མ་ནི་ཐ་མ་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་ནི་རབ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་སྟེ། ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བ་ཏུས་པ་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ཕྱི་མ་སྐྱེ། །ཐ་མ་ལ་ནི་རབ་ཀྱི་གནས། །རགས་པ་དང་ནི་ཕྲ་བའི་ཕྱིར། ཕ་རོལ་ཕྱིན་དྲུག་གོ་རིམས་བསྟན། །མི་འཁྲུགས་པ་ལ་རྒྱུ་གསུམ་ཡོད། །ཅེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་བཞིས་བསྟན་པ་ཡོད་དེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པས་ཇི་སྐད་དུ་རབ་ཏུ་འདྲེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། རགས་པ་དང༌། ཕྲ་བ་དང༌། སླ་བ་དང་དཀའ་བའོ། །ཡང་ན་སླ་བ་དང༌། དཀའ་བས་གོང་མའི་རགས་པ་དང༌། ཕྲ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་གོ་རིམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔ་མ་སྔ་མས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་རབ་ཏུ་འདྲེན་པ་དང༌། ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་སྔ་མ་སྔ་མ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྔ་མ་སྔ་མ་ནི་རགས་པ་ཡིན་ལ། ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་ནི་ཕྲ་བ་ཡིན་པ་དང༌། བསྒོམ་པར་སླ་བ་དང༌། དཀའ་བས་གོ་རིམས་དེ་ལྟར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དུ་མཆིས་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
― DTG120_Page_0077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཡང་དག་པར་ལན་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པ་དྲུག་བཅོ་བརྒྱད་དུ་གྱུར་པར་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་ཡོད་པར་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་འདི་དག་གི་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཡང་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་མདོ་འདི་ཉིད་དང༌། མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་བ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་སྔ་མ་ལས་བརྩམས་ནས། རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་དུ་ཟད་ཀྱི། རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་མེད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང༌། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་མཛད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་དང་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དག་ལ་རེ་རེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཡང་དབྱེ་ལ། རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང་མཛད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་བ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ལས་བརྩམས་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔ་མ་དྲུག་ལ་ནི་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཕྱི་མ་བཞི་ལ་ནི་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འབྱེད་ཀྱི། རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་མེད་དོ། །བཞི་པོ་དག་ལ་གཉིས་གཉིས་སུ་འབྱེད་པ་ཡང་ཐབས་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་ཡོངས་སུ་བསྔོ་པ་ལ་མཁས་པའི་ཐབས་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྐྱ་བ་བ་ལ་མཁས་པའི་ཐབས་སོ། །སྨོན་ལམ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་སྨོན་ལམ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་སྨོན་ལམ་མོ། །སྟོབས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་སྟོབས་དང༌། བསྒོམ་པའི་སྟོབས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་བཤད་དེ། འདི་ནི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྔ་མ་དྲུག་བསྟན་
― DTG120_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་པ་ནི་མདོའི་ཐད་ཀར་བབ་པ་ན་བཤད་པར་བྱའོ། །སྤྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། ཆོས་སྦྱིན་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གསུམ་ཡོད་པར་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་སྦྱིན་བ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དགུས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཉིད་ལས། ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེར་སྣའི་དྲི་མ་དང༌། སོག་འཇོག་གི་དྲི་མ་བསལ་ནས་བཟང་པོ་དང༌། གཅང་བ་དང༌། རུང་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེང་གེ་དང༌། སྟག་དང༌། ཆུ་སྲིན་དང༌། རྒྱལ་པོ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་དང༌། ཆུ་ལ་སོགས་པའི་འཇིགས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། རིགས་པར་སྟོན་པ་དང༌། བསླབ་པའི་གཞི་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་དགུ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་ཟང་ཟིང་དང༌། ཆོས་དང༌། མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་ཆོས་དང༌། ཟང་ཟིང་དང༌། མི་འཇིགས་པ་གསུམ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ལུས་དང༌། སེམས་ལ་ཕན་འདོགས་པས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་རྣམ་གྲངས་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་ཏེ། དང་པོ་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པས་དེའི་ཕྱིར་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ནི་སྟོན་པ་རྣམ་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་དྲུག་པོ་དག་གིས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟོན་ཏེ། ཟང་ཟིང་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། ཆོས་ནི་གོ་
― DTG120_Page_0079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིམས་བཞིན་དུ་ལུས་དང༌། སེམས་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པར་བྱའོ་ཞེས་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་ལུས་དང༌། སེམས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་བ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། རྣམ་གྲངས་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་གཞན་གྱི་སེམས་ལ་ཕན་འདོགས་སོ། །ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ནི་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་ཕན་འདོགས་སོ། །མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ལ་ཕན་འདོགས་སོ། །། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་སྦྱིན་པས་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དགེ་བ་ལ་ཕྱོགས་པར་བྱེད་དོ། །མི་འཇིགས་པའི་སྦྱིན་པས་ནི་དེ་དག་འཁོར་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པས་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །དོན་དེ་དག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། མི་དགེ་བ་ལས་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པའོ། །མིང་ཅུང་ཟད་མི་མཐུན་པ་ཡང་དོན་ནི་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི་ཁྱིམ་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི། མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རིས་བདུན་པོ་དག་གི་སོ་སོར་ཐར་བའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་
― DTG120_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པར་བླངས་པའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར། ལུས་དང་ངག་གིས་དགེ་བ་བསགས་པ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། དང་པོ་ནི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་གཞན་རྣམ་པ་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར། དེའི་དབང་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྒྲུབས་ནས་བྱང་ཆུབ་ལ་འཇུག་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་དགེ་བ་ལས་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་ཤིང་འདིས་ལུས་དང་ངག་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཉིད་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པས་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འགྲེལ་པ་དེ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་སྨོས་པས་ནི་ཡིད་ཀྱིས་བསམས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བཟུང་ངོ༌། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་བཤད་པ་ནི། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་ནོ། །གཞན་ཡང་འགྲེལ་པ་དེ་ཉིད་ལས། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་མི་འཇིགས་པ་བཞིའི་རྒྱུའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་པོ་དེ་ནི་སྤངས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་གཉིས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་གསུམ་པ་ནི་དྲིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ནོ། །མི་འཇིགས་པ་བཞི་ནི་ཡོན་ཏན་འདི་གསུམ་ལས་གུད་ན་མེད་པའི་ཕྱིར། མི་འཇིགས་པ་བཞིའི་རྒྱུ་བསྟན་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པའི་འགྲེལ་བ་ལས་སྡོམ་པ་དང༌། དགེ་བ་སྡུད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དགེ་བ་བྱང་ཆུབ་དང༌། སྙིང་རྗེ་གསུམ་
― DTG120_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བཟོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། གནོད་པ་ལ་མི་མཇེད་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པའི་བཟོད་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གསུམ་པ་བཟོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བཟོད་པའི་ལེའུ་ལས་བཟོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་སྣ་ཚོགས་ཡུན་རིང་བ་མངོན་དུ་འབྱུང་བ་ན་འདི་ལྟར་ཡང་དག་པར་སློབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་རང་གི་ལས་ཀྱི་ལེ་ལན་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་བདག་རང་གིས་བྱས་པའི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུ་འདི་འདྲ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པའི་བཟོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདི་ལྟར་ཡང་དག་པར་སློབ་སྟེ། བདག་སྔོན་འདོད་པ་སྤྱོད་པ་དག་ལ་གནས་ཤིང་འདོད་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ན། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པར་ཚོར་བཞིན་དུ་འདོད་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞིང་ལས་དང༌། ཚོང་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལ་ཞོ་ཤས་འཚོ་བ་ལ་ཞུགས་ནས་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་མི་བཟོད་པ་དག་ཉམས་སུ་བླངས་ཤིང༌། དང་དུ་བླངས་པ་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དེ་ལྟར་དོན་མེད་དེ། སྡུག་བསྔལ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཚོར་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པའི་ཉེས་པས་བདག་གིས་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཉམས་སུ་བླངས་ན། ད་ནི་བདག་བདེ་བ་བསྒྲུབ་པའི་དགེ་བ་ལ་ཞུགས་པར་ཚོར་བཞིན་དུ། དེ་ལས་བྱེ་བྲག་འབུམ་འགྱུར་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་བླང་ཞིང་ཉམས་སུ་བླང་བ་ནི་ཆ་ཡིན་ན། དེ་བས་ཆུང་དུ་ལྟ་ཅི་སྨོས་སྙམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང༌། གཞི་ཐམས་ཅད་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ངེས་པར་སེམས་པ་ལ་མོས་པའི་བཟོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG120_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་ནི། ཡང་དག་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་བློས་མོས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་ནི། གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པ་ལས་བཟོད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡང་དག་པར་བཟོད་པའོ། །ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པའི་བཟོད་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ངེས་པར་སོ་སོར་རྟོག་པར་ནུས་པའོ་ཞེས་བཤད་དེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལས་མི་ལྡོག་པའི་རྒྱུའོ། །གཉིས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལས་མི་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་སྟེ། གྲང་བ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པའི་བཟོད་པ་ནི། བཟོད་པ་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱི་རྟེན་ཏེ། ཟབ་པ་དང༌། རྒྱ་ཆེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ཀྱང༌། ཕལ་ཆེར་དེ་དང་མཐུན་པར་སྟོན་ཏོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ཀྱང༌། བཟོད་པ་གསུམ་གྱི་མིང་ནི་མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་མི་སྤོང་བ་དང༌། དམན་པའི་སེམས་སྤངས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་དང༌། གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་ཡི་དམ་རྒྱ་ཆེ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགེ་
― DTG120_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཐབས་ཀྱི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་བསྒོམ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་སའི་ནང་ནས། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ལེའུ་ལས་བརྩོན་འགྲུས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་དངོས་པོ་ལ་གནས་ནས་སེམས་མངོན་པར་སྤྲོ་བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་གོ་ཆ་འདི་ལྟར་གྱོན་པར་བྱེད་དེ། བདག་ནི་གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་གཅིག་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་ཉིན་མཚན་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་དང་མཉམ་པ་དག་གི་འགྲོ་བ་གཞན་དུ་མི་གནས་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཁོ་ནར་གནས་པས་དུས་ཇི་སྲིད་ཅིག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་དུས་དེ་ཉིད་བྱེ་བྲག་འབུམ་འགྱུར་གྱིས་སྲིད་ཀྱིས། བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ན་ཡང་བདག་སྤྲོ་བར་བྱེད་དེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་མི་བརྩོན་པར་ཡང་མི་བྱེད་ལ། བརྩོན་འགྲུས་ལ་ཞུགས་པ་ཡང་དོར་བར་མི་བྱེད་ན། དུས་ཀྱི་ཡུན་ཆེས་ཐུང་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཆེས་ཆུང་བས་ལྟ་ཅི་སྨོས་སྙམ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅིང། ཡང་དག་པར་གྲུབ་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བཤད་དེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་
― DTG120_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་ཚིག་ལྔ་པོ་དག་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། མི་ཞུམ་ཞིང་མི་འཁྲུགས་ལ་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ་ཞེས་འཆད་དོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་གསུམ་པོ་དག་གི་ངོ་བོ་ཐ་དད་པས་མདོ་ལས་མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྟུལ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྩོན་པ་མི་གཏོང་བ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་ཚིག་ལྔ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདིར་བརྩོན་འགྲུས་གསུམ་པོ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་བསྡུའོ་ཞེས་བཤད་དེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་བ་ལས་ཆོ་ག་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་མཐུ་དང་ལྡན་པའོ། །ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པའོ། །ཞུམ་པ་མེད་པ་པ་དང༌། ལྡོག་པ་མེད་པ་དང༌། ཆོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྟུལ་བ་བརྟན་པ་དང༌། བརྩོན་པ་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུ་བསྟན་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་དང༌། ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ཀྱང༌། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དེ་མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ནི་གོ་ཆ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཞན་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། སྦྱོར་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསམ་གཏན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་ཞི་ལ་རབ་ཏུ་ཞི་བས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་བདེ་བར་གནས་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། ཡོན་ཏན་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔ་མ་བསམ་གཏན་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པའོ། །ལེའུ་
― DTG120_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་པོ་ལས་ཚིག་བཞི་ཡོད་ཀྱང་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བས་དེའི་ཕྱིར་འདིར་མདོ་སྡེ་དང་བསྟན་བཅོས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་ཚིག་བཞི་པོ་དེ་དག་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་ཞི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཞི་བ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར། ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་སྲིད་པའི་རོ་མྱོང་བ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །གསུམ་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། ང་རྒྱལ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། སྲེད་པ་དང་བྲལ་ནས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཡུལ་དྲུག་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བཞི་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་བདེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོར་གྱུར་ཅིང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པས། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་བ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཐོབ་ཅེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་བ་ལས། འདིའི་དབང་གིས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའོ་ཞེས་བཤད་དེ། གཞན་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་མདོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་སའི་ནང་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་ལེའུ་ལས། བསམ་གཏན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་
― DTG120_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་དེ། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་བསམ་གཏན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བསྐྱེད་པ་དང་མཆོག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཞི་བ། རློམ་སེམས་དང་བྲལ་བ། རོ་མྱང་བ་མེད་པ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། དེ་དག་གི་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་བསམ་གཏན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་བསམ་གཏན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་སྟོབས་བཅུའི་རིགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ཅིང་ཚད་མེད་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་དག་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མིང་ཡང་མི་ཤེས་ན་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་བསམ་གཏན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་དང་ལྡན་པ་དག་ལ་གྲོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སེལ་བ་དང༌། རིགས་པ་སྟོན་པ་དང༌། བྱས་པ་གཟོ་ཞིང་བྱས་པ་ཚོར་ཏེ་ཕན་འདོགས་པ་རྣམས་ལ་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། འཇིགས་པ་རྣམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཡོ་བྱད་མེད་པ་རྣམས་ལ་ཡོ་བྱད་སྟོབས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཁོར་ལེགས་པར་སྡུད་པ་དང༌། སེམས་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ལེགས་པར་ཚར་གཅོད་པ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་སྐྲག་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདུན་པར་བྱེད་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛོད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། བདེ་བར་གནས་པའི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱེད་དོ། །མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་
― DTG120_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོགས་པའི་བྱ་བ་དག་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས། གནས་པའི་བསམ་གཏན་ནི་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ང་རྒྱལ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ནས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་མུ་གེ་དང་ནད་ཀྱི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་གསུམ་པོ་ཡོངས་སུ་ངལ་བ་མེད་པ་དང༌། བསམ་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། འཁོར་འདུལ་བའི་ལས་དང་སྦྱར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ཀྱང༌། ཕལ་ཆེར་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དོ། །མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་དང། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པ་ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དང་པོ་ཤེས་རབ་གསུམ་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཤེས་རབ་རིག་པའི་གནས་ལྔ་པོ་རྣམས་དང༌། ཚོགས་གསུམ་ལ་མཁས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཤེས་རབ་པོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དང་པོ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལ་
― DTG120_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པའོ། །བར་མ་ནི་རང་གི་དོན་ལ་དམིགས་པའོ། །ཐ་མ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ལ་དམིགས་ཤིང་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའོ། །དེ་ལ་རིག་པའི་གནས་ལྔ་ནི་ནང་གི་རིག་པ་ལ་སོགས་ཏེ་ལྔ་པོ་དག་གོ །ཚོགས་གསུམ་ནི་དོན་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། དོན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་དང༌། དོན་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། དོན་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕྱི་མ་གསུམ་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཟབ་མོ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་པོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་འདུལ་བའི་ཐབས་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཤེས་པའི་ཤེས་རབ་པོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དང་པོ་ནི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཤེས་པའོ། །བར་མ་ནི་གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པའོ། །ཐ་མ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཤེས་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ནི་སེམས་ཅན་སྟོང་པ་དང༌། ཆོས་སྟོང་པ་དང༌། གཉི་ག་སྟོང་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ནི་སྦྱོར་བའི་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་ཐོབ་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ལས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྦྱོར་བའི་ཤེས་རབ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་བསྒོམ་པ་མདུན་རོལ་གྱི་ཐབས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་པོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་པོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཕྱིས་ཐོབ་པའི་ཤེས་རབ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་ཀུན་རྫོབ་རྣམས་ཤེས་པ་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་དག་ནི་རིམ་བཞིན་དུ་ས་ལ་འཇུག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་སྒྲུབ་པའི་སྟོན་པ་གསུམ་དང་སྦྱར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་དང༌། རྣམ་
― DTG120_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བཤད་པ་ལས་འབྱུང་སྟེ། མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་མ་བརྗོད་དོ། །དེ་ཕྱིར་བསྟན་པ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཐ་དད་པར་གྱུར་ཅེ་ན། དོན་རྣམ་པ་གཅིག་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོ་ནས་དོན་རེ་རེ་སྨོས་པའི་ཕྱིར། ཕན་ཚུན་འགལ་བ་མེད་དོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མདོ་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་ཡང༌། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་པོ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང༌། སྦྱིན་པ་ནི་མ་ཆགས་པ་དང༌། དེས་བསྐྱེད་པའི་ལས་གསུམ་པོ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་ལས་གསུམ་པོ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །བཟོད་པ་ནི་ཞེ་སྡང་མེད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ངེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་དེ་དག་གིས་བསྐྱེད་པའི་ལས་གསུམ་པོ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་རྩོལ་བ་དང༌། དེས་བསྐྱེད་པའི་ལས་གསུམ་པོ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །བསམ་གཏན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཕྱི་མ་ལྔ་ནི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེའི་རྩ་བ་དང༌། ཕྱིས་ཐོབ་པའི་ཡི་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དག་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ།། །།བམ་པོ་དྲུག་ཅུ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བརྒྱད་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མིང་ཐོབ་པ་བསྟན་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ནི་དང་པོ་ཅིའི་སླད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ལགས་ཞེས་ཞུ་བའོ། །སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་མིང་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། འདི་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་གི་ཕྱིར་དང༌། དོན་གང་གི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་ལྔའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་
― DTG120_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ཡང་རྣམ་པར་དབྱེ་སྟེ། གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། གྲངས་བཀོད་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དབྱེ་སྟེ་བཤད་པ་དང༌། རྒོལ་བའི་རྟེན་དུ་བཟླས་ཏེ་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་སྟེ། རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་ལྔ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། མི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་གཉིས་པ་གྲངས་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་ཐོག་མ་མེད་པ་དང༌། ཉེས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་མ་ཆགས་པ་དང་རེ་བ་མེད་པ་དང༌། ཉེས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི་མིང་བཀོད་པར་ཟད་ཀྱི། རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ལྡན་པས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་ཞེ་ན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གཏོང་བ་དང༌། མི་ལྟ་བའི་ཕྱིར་གཏོང་བ་དང༌། སྐྱོན་མེད་པའི་ཕྱིར་གཏོང་བ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་གཏོང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་གཏོང་བའོ། །སྦྱིན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དུ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གསུམ་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་པའོ། །འདི་ཡང་རྐྱེན་རྣམ་པ་ལྔ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ལྔར་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་
― DTG120_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་མི་མཐུན་པའི་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྒྲིབ་བ་དྲུག་རྒྱ་ཆེར་བཤད་བ་ནི་འོག་ནས་མདོ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང་མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ལྡན་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མི་ལྟ་བ་ཉིད་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་སྦྱིན་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། ཆགས་པ་མེད་ཅིང་རྣམ་པར་དག་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་མི་ལྟ་བ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་སེམས་འབྲེལ་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མི་ལྟ་བ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་འབྲས་བུ་དང༌། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་མི་རེ་བར་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་གཏོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་ལྟ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་འབྲས་བུ་ནི་འོག་ནས་མདོ་ལས་བསྟན་པ་
― DTG120_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང༌། དེ་ལ་མི་ལྟ་བ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟང་ཟིང་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་ལ་སེམས་འབྲེལ་བ་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་ཟང་ཟིང་ལ་སེམས་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ལས། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་སེམས་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་མི་ལྟ་བ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་རྙེད་པ་ལ་སེམས་འབྲེལ་པ་མེད་བ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། མི་རེ་བ་ཉིད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཚོལ་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། མི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་གི་ལུས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་སེམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་མི་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་རང་གི་ལུས་དང༌། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། སྦྱིན་པ་གཉིས་ཞེས་བསྟན་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པའི་ལེའུ་ལས། ལན་ལ་མི་ལྟ་བའི་སྦྱིན་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྙིང་རྗེའི་སེམས་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་ན་ཕ་རོལ་ནས་ཕན་འདོགས་སུ་རེ་བ་མེད་དེ། སྐྱེ་བ་བདེ་བ་དང༌། སྲེད་པའི་མེས་ཚིག་པ་དང༌། མཐུ་མེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་དག་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་གཏོང་བའོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་མི་ལྟ་བའི་སྦྱིན་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྦྱིན་པ་བྱིན་ནས་ཕྱི་མ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འམ། ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བར་སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རེ་བ་མེད་དེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་སྙིང་པོ་མེད་པར་
― DTG120_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་ལ། བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ནི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་གཏོང་ངོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་དག་གི་མཚན་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ནི་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ཡོན་ཏན་བྱིན་གྱིས་མཛད་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་དང་མ་འདྲེས་ཤིང༌། ཐབས་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་འདྲེས་པ་སྟེ། འོག་ནས་མདོ་ལས་སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་བ་སྐྱོན་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཐབས་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། འོག་ནས་མདོ་ལས་ཟང་ཟིང་གི་ཕན་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཞིབ་ཏུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པ་འདི་གཉིས་སྤངས་ནས་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་དེ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོབ་མེད་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ། སྦྱིན་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་དེ། དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་བཅུ་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་གཅིག་ལས་འཕྲོས་པའི་རིགས་བཞིན་དུ་རིག་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་ལ་བརྟེན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་དང་སྤོང་བ་ཉིད་དང༌། བྱམས་པས་ཞེན་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡིད་ལ་བསམས་པ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་ཉིད་དོ། །ནང་ལ་བརྟེན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་
― DTG120_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་དང༌། སྟོབས་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱོགས་སུ་ལྟུང་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང༌། ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བ་དང༌། མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་གསུམ་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་དང་འདྲེས་པ་དང༌། ཐབས་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དག་གི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཡང་ན་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་འཁོར་གསུམ་ཀས་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ་ཞེས་གང་ཡིན་པའོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མངོན་བར་ཞེན་བ་མེད་བའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་བ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། བཞི་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པའོ་ཞེས་
― DTG120_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ལྟར་བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུར་སྨོན་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དང་པོར་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཕེལ་བར་གྱུར་པའི་དུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། དེ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བར་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་བའི་མདོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་མདོའི་ནང་ནས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ལེའུ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་བྱས་ནས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་གཉེར་བ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་བྱས་ཤིང༌། བསགས་པ་དག་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུར་སྨོན་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ཀྱང༌། ལྔ་པ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་སྐྱེས་ཤིང་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་འམ། མ་སྐྱེས་ཤིང་འཕེལ་བར་མ་གྱུར་པ་ཡང་རུང་སྟེ། རྟག་པར་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་སྨོན་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་བ་ནི་སློབ་དཔོན་ཡང་དག་བདེན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བའི་བརྗེད་བྱང་བྱས་པ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བསྟན་པར་བྱའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་བས་ཁ་ཅིག་ལས་མཚན་ཉིད་རྣམ་བ་བཞིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཡོད་དེ། བསྟན་བཅོས་མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་མཚན་
― DTG120_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་བཞི་བཞི་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དང་པོ་ནི་སྒྲིབ་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་སྟེ། སེར་སྣ་ལ་སོགས་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་ཤེས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་ར་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྦྱིན་པས་སློང་བ་དག་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པར་བྱེད་བ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཐེ་ཚོམ་ཅན་དག་གིས་ཇི་ལྟར་འདོད་བ་བཞིན་དུ་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྦྱིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། སྔར་སྦྱིན་པས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་གིས་ཅི་རིགས་པར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་སྔར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ཅི་རིགས་པར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་བར་དུའོ། །ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བ་ཏུས་པ་ལས་ཀྱང་མཚན་ཉིད་བཞིས་སྟོན་ཏོ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མ་ཆན་ཉིད་གང་ཞེན། རྩོལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་རུ་བརྟགས་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔས་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། མོད་དེ་ཉིད་དང༌། མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ཀྱང་མཚན་ཉིད་ལྔས་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་ཕྱིར་དང༌། བསམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། དངོས་པོའི་ཕྱིར་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཉིད་བརྟགས་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། བསྟན་བཅོས་ཐེག་བ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས། དྲུག་པོ་འདི་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་བལྟ་
― DTG120_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེ་ན། དམ་པ་དྲུག་གིས་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་ཞེས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དྲུག་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་བསྟན་པ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་འདིར་མ་བསྟན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ལས་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་མཚན་ཉིད་བདུན་པོ་འདི་དག་ནི་དམ་པ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པས་གདོད་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གནས་པ་དམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ལ་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྟེན་དམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་སེམས་ལ་བརྟེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བསམ་པ་དམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆེད་དུ་བྱ་བ་དམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་དམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་དམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྔོ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་དག་བ་དམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་གཉིས་དང་འདྲེས་པར་མ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བདུན་པོ་དེ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་མ་བསྡུས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁ་ཅིག་ལས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡོད་དེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ཇི་སྐད་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ།། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། བསྟན་བཅོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང༌། དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཞི་པ་གཞན་དག་གིས་རྒོལ་བའི་རྗེས་སུ་བཟླས་ཏེ་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། ཡང་ན་ཞུས་བ་དང༌། ལན་དག་གིས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། ཞུས་པ་དང་ལན་དག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་རྣམ་
― DTG120_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འབྱེད་པ་དང༌། ཞུས་པ་དང་ལན་དག་གིས་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་བར་འབྱེད་པ་དང༌། ཞུས་པ་དང་ལན་དག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་འདྲེས་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། གང་དུ་བསྟན་པའི་ཐབས་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། མདོར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ནི་མ་བསྟན་ཏེ། ཁོང་དུ་ཆུད་བར་སླ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་དང་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང་ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ཞུས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དངོས་པོ་དེ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རིག་བར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་དྲུག་མདོར་བསྟན་པའོ། །འདོད་པའི་དགའ་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང༌། དབང་ཕྱུག་དང༌། འདོད་པའི་བསོད་ནམས་ལས་ཤིན་ཏུ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་བར་བྱའོ། །མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོའི་བྱེ་བྲག་གིས་མི་མཐུན་པའི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་མཛད་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། མི་མཐུན་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེར་སྣ་དང༌། འཆལ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། ལེ་ལོ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། འཆལ་པའི་ཤེས་རབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་བསྡུས་པའི་སྒྲིབ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱེ་བྲག་གི་སྒྲིབ་པའོ། །རེ་རེ་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སྤྱིའི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་འདི་ལས་ཀྱང་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་སྒྲིབ་པ་སྟོན་པ་དང༌། མཛད་པས་འདི་ནི་དང་པོ་སྦྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་
― DTG120_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་བསྟན་པའོ། །དེ་འདོད་པའི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བཤད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདོད་པའི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་དགའ་བའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །ལོངས་སྤྱོད་ལ་དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལོ། །འདོད་བའི་བསོད་ནམས་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་མའི་ཡུལ་གསུམ་པོ་དག་གི་དགའ་བ་ལའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ། འདོད་པའི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པ་ལ་དགའ་བའི་དོན་ཏེ། འདོད་པའི་བདག་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ལ་ལྔ་སྟེ། ཡུལ་ལྔ་པོ་དག་གོ །ལོངས་སྤྱོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་མང་དུ་བདོག་པའོ། །དབང་ཕྱུག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གོང་མའི་དངོས་པོ་གཉིས་ལ་ལོངས་སྤྱོང་པའི་དབང་ཐོབ་པའོ། །འདོད་པའི་བསོད་ནམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འདོད་པ་ལ་དགའ་བའི་ཡུལ་བསྟན་པའོ། །འདོད་པའི་དགའ་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་ལ་དབང་བ་འདོད་པའི་དགའ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདོད་པའི་བསོད་ནམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདོད་པའི་དགའ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལ་ཤིན་ཏུ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བའོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། འདོད་པའི་དགའ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་དགའ་ཞིང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདོད་པའི་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་དགའ་བའི་ཚོར་བའོ། །གཞན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། འདོད་པ་ལ་དགའ་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང༌། དབང་ཕྱུག་ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། འདོད་པ་ལྔའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་དབང་བ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་བ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་དེ། དང་པོའི་སྒྲིབ་པ་ནི་འདོད་པའི་ཡུལ་ལ་དགའ་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང་བདག་ཉིད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ལྟ་བ་སྟེ། སྦྱིན་པས་ནི་རབ་ཏུ་སེལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་འདོད་དགུར་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དག་ལ་ཤིན་ཏུ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་
― DTG120_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་བསྟན་པའོ། །ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ་སྟེ། དཔེར་ན་ལུག་བསད་ན་མ་ཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། གཉིས་པ་སྒྲིབ་པའི་ཐེ་ཚོམ་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་སློང་བ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་འདི་རབ་ཏུ་སེལ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། གཞན་གྱིས་བརྙས་པ་མི་བཟོད་པ་དག་ཤིན་ཏུ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་བཟོད་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་བསྟན་ཏེ། མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་བར་ཟད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། གསུམ་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་བརྙས་པ་དང༌། སྨོད་བ་དང༌། གྲང་བ་དང༌། ཚ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་ནུས་པ་སྟེ། བཟོད་པས་རབ་ཏུ་སེལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ནན་ཏན་གྱིས་མི་བརྩོན་པས་འདོད་པ་ལ་དགའ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དག་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་བརྩོན་འགྲུས་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་སྟེ། ལེ་ལོ་དང༌། བག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་བ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། བཞི་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་ནན་ཏན་དུ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་ལས་བདེ་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་ཅིང༌། མ་ཐོབ་པར་ཐོབ་བོ་སྙམ་དུ་སེམས་པས་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་འདི་སེལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདུ་འཛི་ལ་གནས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྣ་ཚོགས་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དག་ལ་ཤིན་ཏུ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པ་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྣམ་པར་གཡེང་བ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་ལ་འམ། རྣམ་པར་གཡེང་བ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དག་ལ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ལྟ་བ་ལའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འདུ་འཛི་མང་པོ་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་པ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཐེག་པ་
― DTG120_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་པ་ལས། ལྔ་པ་སྒྲིབ་པ་ནི་འདྲེ་བར་གནས་པར་མོས་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་པའི་ཡ་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་པའི་རྒྱུ་དང༌། རྐྱེན་དག་ལ་ཡོན་ཏན་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་སྟེ། བསམ་གཏན་གྱིས་འདི་རབ་ཏུ་སེལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མཐོང་བ་དང་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དག་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པ་ཤེས་རབ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་སྟེ། མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ལྔ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་འདུ་འཛི་མང་པོའི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རིག་པའོ། །དྲུག་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྤྲོས་པ་དག་ལ་བསོད་ནམས་བྱས་པ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གིས་ནོར་ཏེ། མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པས་དངོས་པོ་ནི་དྲུག་པས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་པ་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ནི་ལྟ་བར་སོང་བ་དང༌། འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་པ་ལས། དྲུག་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་ལ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྤྲོས་པ་དག་ལ་སེམས་ཀྱིས་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དོན་མ་ངེས་པའི་དོན་གྱིས་མདོ་དག་ལས། སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་དོན་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་འདི་རབ་ཏུ་སེལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །རྒྱ་ཆེར་ནི་སློབ་དཔོན་ཡང་དག་བདེན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པར་བཤད་པ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་ཞུས་པ་དང་ལན་དག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང་ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་སོ་སོའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟ་བ་
― DTG120_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིག་ལགས་ཞེས་ཞུས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་པ་སྟེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་གོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། བདེ་འགྲོར་སྐྱེ་བ་དང༌། ཁོན་མེད་ཅིང་དབྱེན་མེད་ལ་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་མང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་བདག་པོ་བྱེད་པ་དང༌། ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་དེ་བདེ་འགྲོར་སྐྱེ་བ་བ་དང༌། བཟོད་པ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་ཁོན་མེད་ཅིང་དབྱེན་མེད་ལ། བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་མང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་ཕྱིར་མང་པོ་ཀུན་གྱིས་བསྐོར་བས་སེམས་ཅན་གྱི་བདག་པོ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བསམ་གཏན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་བསལ་བའི་ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་རིག་པའི་གནས་ལྔ་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པས་དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། ཁོ་ན་མེད་པ་གསུམ་ནི་མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །བཞི་པ་ནི་འཕེལ་བ་མེད་པའོ། །ལྔ་པ་ནི་བདེ་བ་མང་ཞིང་སེམས་ཅན་གྱི་བདག་པོ་བྱེད་པའོ། །དྲུག་པ་ནི་རང་གི་ལུས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་ལས་སུ་རུང་བ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་བསོད་ནམས་ཅན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཁོན་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབྱེན་མེད་ཅིང་བདེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་པར་སེམས་ཅན་གྱི་བདག་པོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཐུ་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ།
― DTG120_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་གོ་རིམས་ནོར་བ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་འབྲས་བུ་བདུན་བསྟན་པ་དང༌། མི་གསལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གི་བསམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་སོ་སོ་ནས་འབྲས་བུ་ལྔ་ལྔ་ཐོབ་པར་སྟོན་ཏོ། །མདོ་འདི་ལས་ནི་འབྲས་བུ་རེ་རེ་ཐོབ་པར་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལ་ཕན་ཡོན་ནི་རྣམ་པ་ལྔའི་སྐབས་སུ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕན་ཡོན་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་པ་ནི་བྲལ་བའི་འབྲས་བུའོ། །མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་བདག་དང་གཞན་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུའོ། །ཕྱི་མ་ལ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མཆོག་དམ་པ་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ། །བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་དབང་གི་འབྲས་བུའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། ཁོན་མེད་པ་དང༌། དབྱེན་མེད་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་མང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་དབང་བ་དང༌། ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་པས་སོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་མ་གཏོགས་པས་སོ། །གང་འབྲས་བུ་ལྔ་ཚང་བར་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་ཕན་འདོགས་པ་འམ། གཉི་ག་བསྡུས་པའི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་དེ་དག་བརྡ་སྤྲོད་པ་ཡིན་ནོ།། །།བམ་པོ་དྲུག་ཅུ་གཅིག་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་འདྲེས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་ཞུས་པ་དང༌། ལན་དག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་འདྲེས་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་
― DTG120_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་པོ་གོང་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ཞུ་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གྲངས་སྨོས་ནས་ལན་མདོར་གསུངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་དག་གིས་རྒོལ་བའི་རྗེས་སུ་བཟླས་ཏེ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་གྲངས་སྨོས་ནས་ལན་མདོར་གསུངས་པའོ། །སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་ཏུ་མི་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང༌། མ་གུས་པའི་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་བསྒོམ་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཞི་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བསྒོམ་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི། མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཇི་སྐད་དུ། བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། དང་པོ་ལུས་པ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཚོགས་ལུས་པ་མེད་པར་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ཡུན་རིང་པོར་བསྒོམ་པ་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཀྱང་ངལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ནི་ནན་ཏན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་བསྒོམ་ཞིང་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་གུས་པར་བསྒོམ་པ་ནི་བསླབ་པར་བྱ་བ་དག་ལ་གུས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ནི། བསྒོམ་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཞེས་བཤད་དེ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས། དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཡུན་རིང་པོ་དང༌། རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པ་དང༌། གུས་པ་མེད་པ་དང༌། ལུས་པ་མེད་པར་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་མེད་དོ། །འདིར་ནི་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་བཀོལ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཞིར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་ནི་ཡུན་རིང་པོར་བསྒོམ་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསྐལ་བ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་བསྒྲུབ་པར་ནུས་པ་ཡང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡིན་གྱི།
― DTG120_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙིང་རྗེའི་སྟོབས་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡུན་རིང་པོ་བས་ནི་མ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྦྱོར་བས་ནི་ལུས་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །སྤྱོད་པ་གཅིག་བསྒྲུབ་པའི་ཚེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཁྱད་པར་བསྒོམ་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་མི་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བས་ནི་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུན་དུ་བྱ་བ་ལ་བྱའོ། །འདི་ལྟར་ལེ་ལོའི་དབང་གིས་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པར་རྒྱུན་དུ་སྤྱོད་པ་རྣམས་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པས་སོ། །མ་གུས་པས་ནི་གུས་པར་བསྒོམ་པ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རེ་རེ་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པས་སོ། །རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་འདྲེན་མར་འབྱུང་བས་འདྲེས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་བསྒོམ་པའི་ཚེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་ཡོངས་སུ་སྤོང་ཞིང་ཉམས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་རྒོལ་བའི་རྗེས་སུ་བཟླས་ཏེ་བསྟན་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་གང་གི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་གསུངས་པས་ཀྱང་ཉེས་པ་བསྡུས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་དང་ཡང་འགལ་བས་འདིར་མདོ་འདི་ལས་རྣལ་འབྱོར་པས་འགལ་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ལས་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་བས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་སྤྱོད་པ་ན་གལ་ཏེ་སྤྱོད་པ་གཞན་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མ་ལགས་པའི་སྤྱོད་པ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཞི་པ་ཞུས་པ་དང༌། ལན་དག་གིས་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཐབས་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་གསུངས་པ་དང༌། བརྟག་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། དཔེས་བསྟན་པ་དང༌། དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཐབས་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཞུས་པའོ། །
― DTG120_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གིས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ན་ཟང་ཟིང་གི་བསྡུ་པས་ཕན་འདོགས་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་ཅིང་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླངས་ཏེ། དགེ་བའི་གནས་སུ་འཇོག་པར་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐབས་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལས། ཟང་ཟིང་གི་བསྡུ་བ་ཁོ་ནས་ཕན་འདོགས་པས་ཆོག་པར་འཛིན་ཅིང༌། གཞན་དག་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་སློང་བར་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཐབས་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐབས་མ་ཡིན་པའི་སྤྱོད་པར་གྱུར་པའི་གཏན་ཚིགས་བརྟག་པ་སྟེ། ཟང་ཟིང་བཏང་བས་ཀྱང་ཕ་རོལ་དགའ་བར་འགྱུར་བས་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན་ན། དོན་གང་གི་ཕྱིར་ཐབས་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཅན་ལ་དངོས་པོ་དེ་ཙམ་ཞིག་བྱས་པས་ཡང་དག་པར་ཕན་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་ལ་ཟང་ཟིང་གིས་བསྡུས་ནས་འཇིག་རྟེན་པ་འདི་དགའ་བ་ཙམ་བྱས་པ་ཡང་ཕན་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི། ཆོས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བཏང་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གདོད་ཕན་བཏགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་སོ། །དཔེར་ན་མི་གཙང་བ་ནི་ཆེ་ཡང་རུང་ཆུང་ཡང་རུང་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་ཀྱང་དྲི་ཞིམ་པོར་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པ་དཔེས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་མི་གཙང་བ་ནི་ཆེ་ཡང་རུང་ཆུང་ཡང་རུང་ནམས་ཀྱང་དྲི་ཞིམ་པོའི་དངོས་པོར་མི་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་གཙང་བ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་དཔེར་བསྟན་པའོ། །དྲི་ཞིམ་པོ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དཔེར་བསྟན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པས་ཐབས་མེད་པ་གང་གིས་ཟང་ཟིང་ཁོ་ནས་རེ་ཞིག་ཙམ་དུ་ཕན་བཏགས་ཀྱང་བདེ་བ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་ཀྱི། དགེ་བ་འབའ་ཞིག་ལ་འཇོག་
― DTG120_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གདོད་ཕན་འདོགས་པའི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བའི་མིང་འཐོབ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པ་དཔེ་དང་དོན་སྦྱོར་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུ་བྱེད་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པས། ནོར་དང༌། ཟས་དང༌། སྐོམ་ཙམ་གྱིས་ཕན་བཏགས་པས་བདེ་བ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་གྱ་ནོམ་པ་ལ་འཇོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འབའ་ཞིག་ནི་ཕན་འདོགས་པའི་མཆོག་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་དུ་མཆིས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་མན་ཆད་ནི་དགུ་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་གྲངས་བསྟན་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང་ལན་དུ་གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ང་ནི་ནམས་ཀྱང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་གོང་དུ་བསྟན་པ་བཞི་མཚན་ཉིད་ལྔ་པོ་མ་གཏོགས་པར་རྣམ་པར་དག་པ་གཞན་ཡོད་པར་མི་སྨྲ་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྔ་མ་ལྔ་ལས་རྣམ་པར་དག་པ་གུད་ན་མེད་པར་བསྟན་པ་དང༌། ལྔ་པོ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བསྡུས་པ་དང༌། སོ་སོ་བ་བདུན་གྱི་མཚན་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །འདི་ལྟར་ང་ནི་གོང་དུ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་མཚན་ཉིད་ལྔ་པོ་དག་མ་གཏོགས་པར་གུད་ན་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པར་མི་གསུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འོན་ཀྱང་ཡང་དངོས་པོ་དེ་དག་གིས་བསྡུས་པ་དང། སོ་སོ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྡུས་པ་དང༌། སོ་སོ་བ་བདུན་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྔ་མའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་
― DTG120_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྔ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྡུས་པ་དང༌། སོ་སོ་བ་བདུན་གྱི་ལན་མདོར་གསུངས་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསྡུས་པ་སོ་སོ་བ་བདུན་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་དེ་དག་གི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་དངོས་པོ་དེ་དག་ཅེས་བྱ་བར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་རེ་རེ་དག་ལ་ཡང་སོ་སོ་ནས་བསྡུས་པ་དང༌། སོ་སོ་བ་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་པས་སོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་གཉིས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། བསྡུས་པའི་མཚན་ཉིད་བདུན་བསྟན་པ་དང༌། སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་བདུན་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། ཞུས་པ་དང༌། ལན་དག་གིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་སྨོས་པའོ། །བདུན་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དེ་དག་གིས་གཞན་ལས་ཤེས་ཀྱི་ཁེ་ཡོངས་སུ་མི་ཚོལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་ཞུས་པ་དང༌། ལན་དག་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་མཚན་ཉིད་དང་པོ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གསང་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པས་གཞན་ཤེས་པར་བྱས་ནས་གྲགས་པ་དང་རྙེད་པ་མི་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དེ་དག་ལ་ལྟ་བས་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ་འཁོར་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་རེ་རེ་དག་ལ་ཡང་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་འདི་དག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་སྙམ་དུ་ཡིད་གཉིས་དང་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་ཐེ་ཚོམ་མི་སྐྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། མོས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ལ་མི་བསྟོད་གཞན་ལ་མི་སྨོད་ཅིང་གཞན་དག་ལ་ཕྲག་དོག་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ལ་བསྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་མི་སྨོད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། ལྕི་བའི་ཉེས་པར་འགྱུར་
― DTG120_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཕྱིར་རོ། །དྲེགས་པར་མི་བྱེད་ཅིང་བག་མེད་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི། ལྔ་པ་བག་མེད་པར་མི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། ལེ་ལོ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཅུང་ཟད་ཙམ་དང་ངན་དོན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པ་ཆོ་ག་པར་མི་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། སྤྱོད་པ་རྒྱ་ཆེ་བ་རྣམས་སྤྱོད་ཅིང་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དེ་དག་གིས་སེར་སྣ་མི་བྱེད་པ་གཞན་དག་ལ་ཕྲག་དོག་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པ་ཕྲག་དོག་དང་སེར་སྣ་མི་བྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་ཉིད་ཆོས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ཀྱང་སྤྱོད་པ་མཐོང་ན་སེར་སྣ་དང་ཕྲག་དོག་གིས་ཟང་ཟིང་དང་ཆོས་ལ་སེར་སྣ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་སོ་སོ་ཐ་དད་པར་བསྟན་པ་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་མན་ཆད་གཉིས་པ་སོ་སོ་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། ཞུས་པ་དང་ལན་དག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་བདུན་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་གྲངས་མདོར་སྨོས་པའོ། །བདུན་གང་ཞེན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་པས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་ཅིང་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་ཞུས་པ་དང་ལན་དག་གིས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་སྦྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་བསྐྱེད་པ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་བདུན་བཤད་པའི་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་སྦྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་བདུན་བསྐྱེད་པ་མདོར་བསྟན་པའོ། །སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་
― DTG120_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། ངག་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་སྦྱིན་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་མ་བརྟགས་པ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་པས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉེས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་བསལ་ཏེ། སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ནི་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ནི་བདག་གིའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་མི་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོག་མདངས་བཟང་ཞིང་སྔར་གསོང་པོར་སྨྲ་བ་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངག་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱིན་པའི་མིང་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ལ་སོགས་པས་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལེ་ལོ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལ་སོགས་པའི་དྲི་མ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་གཏོང་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བདུན་པོ་འདི་དག་དང་ལྡན་ན། གདོད་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་གྱུར་ཏེ། ཞིབ་ཏུ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བཅས་པ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་བདུན་པོ་འདི་དག་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་བཅུར་དབྱེ་བར་བྱ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་དུ། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་སྦྱིན་པ་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་
― DTG120_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་དག་པ་དང༌། ངག་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། དྲི་མ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པ་བཅུར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གང་ཞེ་ན། དེ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མང་པོ་སྣ་ཚོགས་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱིར་རོ། །མཚུངས་པར་སྦྱིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་མང་མི་ཉུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དུས་སུ་སྦྱིན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་འདོད་པའི་དུས་དང་འཚམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གྱ་ནོམ་པར་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་དོགས་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་གཙང་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་གཙང་པའི་དངོས་པོ་དག་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་འདོད་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སློང་བདག་གི་འདོད་པ་བཞིན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕན་པོ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་དང་ཕྲད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་དང་རིམ་གྱིས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སློང་མོ་བ་དེ་ལ་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པར་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྟ་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ངག་དང། ཤེས་པ་དང༌། དྲི་མ་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ལ་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་བཅུར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཡང་ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་བཅས་པ་ལ་བསླབ་པའི་གཞི་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་དང༌། ལྟུང་བ་ལས་བསླང་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་སྟོན་ཏེ། འདི་ཡང་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བས་བསྟན་པ་ཡང་དང་པོ་མཚན་ཉིད་བདུན་བཤད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་མཁས་པར་བསྟན་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་ཡང་དག་པར་སློབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །དང་པོ་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། སྡོམ་པ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་བཅས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །
― DTG120_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་པ་ནི་ལྟུང་བ་ལས་བསླང་བ་ལ་མཁས་པ་དེ་ནི་ཉེས་པ་ལས་འབྱིན་ཅིང་བཤགས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། ལྟུང་བ་ལས་བསླང་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་དེས་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་སྐྱོན་གྱི་ཆོས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །རྟག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། རྟག་ཏུ་འབྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དང༌། རྟག་ཏུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་བསླབ་པའི་གཞི་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་སློབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་ཡང་དག་པར་སློབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ལྔ་ནི་རྟག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དང༌། བརྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དང༌། རྟག་ཏུ་འབྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དང༌། རྟག་ཏུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དང༌། བསླབ་པའི་གཞི་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་སློབ་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྡུས་པ་ལས། དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ངེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་མི་དབུལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུ་ལས། ངེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ནི་ཇི་སྲིད་འཚོ་བའི་བར་དུ་བསླབ་པ་འབུལ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་ན་བརྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། བསླབ་པའི་གཞི་ཉམས་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུ་བསྟན་པ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ནི་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་དང༌། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ས་ཟིལ་གྱིས་མི་གནོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཕྲོག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྡུས་པ་ལས་ནི་ཇི་ལྟར་ན་རྟག་ཏུ་འབྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། བསླབ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འདྲལ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་དུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་ཡིན་ཞེ་ན། རལ་ན་ཡང་ཕྱིར་གསོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ན་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམ་པ་དྲུག་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་སློབ་པ་
― DTG120_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཞེ་ན། བསླབ་པ་མཐའ་དག་རྗེས་སུ་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མཚན་ཉིད་འདི་དག་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ནི། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་རྟག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བསླབ་པ་མི་དབུལ་ཞིང༌། རལ་བར་མི་བྱེད་པས་གཉིས་སུ་སྟོན་ཏོ། །རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི། ནན་ཏན་གྱིས་འདྲལ་བར་མི་བྱེད་ཅིང༌། རལ་ན་ཡང་བཤགས་པར་བྱེད་པས་གཉིས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་སློབ་པ་ནི། བསླབ་པ་མཐའ་དག་རྗེས་སུ་སྲུང་བར་བྱེད་པས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྣམ་པ་བདུན་ལས་དང་པོ་གཉིས་ནི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེའི་འོག་མ་གཉིས་ནི་དགེ་བ་བ་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེའི་འོག་མ་གཉིས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །ཐ་མ་གཅིག་ནི་སྔ་མ་གསུམ་སྤྱིར་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །དེའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བདུན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ལ་བརྟེན་པས་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་གནས་པ་ནང་འཁྲུག་པ་མི་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་བཟོད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་བསྟན་པ་ཉིད་ལས་བདུན་དུ་ཕྱེ་སྟེ། འདི་ནི་མཚན་ཉིད་དང་པོ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པས་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་མི་མཐུན་པའི་ཡུལ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ན་འཁྲུག་པ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དེ་དེ་ལ་ལས་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཟོད་པའི་རྒྱུའོ། གནོད་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཟོད་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལོ། །འཁྲུག་པ་མི་སྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཟོད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འདི་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དང་པོ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་
― DTG120_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཞན་གནོད་པ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་བཟད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་སྣ་ཚོགས་ཡུན་རིང་བ་མངོན་དུ་བྱེད་པ་ལ་འདི་ལྟར་ཡང་དག་པར་སློབ་སྟེ། འདི་ནི་རང་གི་ལས་ཀྱི་ལེ་ལན་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་བདག་རང་གིས་བྱས་པའི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་ལ། བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་མི་འདོད་དེ། མི་བཟོད་པ་དེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའི་གནས་སུ་འགྱུར་ལ། བདག་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་གྱུར་བའི་ཆོས་དེ་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ། འདུག་ན་ནི་བདག་ཉིད་མི་སྡུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཉིད་སྦྱོར་བར་བྱེད་པར་ངེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བ་རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ལན་བྱ་བའི་ཕྱིར་སླར་ཡང་སྤྱོ་པ་དང༌། གཤེ་བ་དང༌། རྡེག་པ་དང༌། བསྡིགས་པ་དང༌། མཚང་འབྲུ་བའི་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་སྤྱོད་བ་མི་དམིགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་བཟོད་པ་མྱུར་དུ་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར། ལན་མི་བཟོད་པར་བྱེད་དེ། གལ་ཏེ་ལན་བྱ་བར་གྱུར་ན། ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་ལས་རབ་ཏུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། འདི་ལ་གཤེ་བར་བྱེད་པ་དང༌། གཤེ་བར་བྱ་བ་དང༌། ཁྲོ་བར་བྱ་བ་དང༌། མཚང་འབྲུ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མཚང་འབྲུ་བར་བྱ་བ་དང༌། རྡེག་པར་བྱེད་པ་དང༌། བརྡེག་པར་བྱ་བ་འགའ་ཡང་མེད་དོ། །འདི་དག་ནི་ཡི་གེ་དག་གིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཁོ་ནར་ཟད་པས། དེ་དག་གི་སྒྲ་ཙམ་དང་སྐད་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ཡང་བདག་གང་ལ་གནས་པའི་ལུས་འདི་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྲའི་རེག་པ་དང༌། ལག་པ་དང་བོང་བ་དང༌། དབྱུག་པ་དང༌། མཚོན་ཆའི་རེག་པའི་རེག་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་འོང་བར་འགྱུར་བའི་ལུས་འདི་ནི་གཟུགས་ཅན་རགས་པ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་གྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། བདག་གི་ལུས་འདི་ཡང་མི་རྟག་པ་ཡིན་པ་ལ་རེག་པ་དེ་དང་དེ་དག་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི། སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌།
― DTG120_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡུན་རིང་པོ་འདས་པ་ནས། གང་དག་ཁྱེད་ཀྱི་ཕ་མ་དང༌། ཕུ་ནུ་དང༌། བུ་སྲིང་དང༌། མཁན་པོ་དང༌། སློབ་དཔོན་དང༌། བླ་མ་དང༌། བླ་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་བའི་སེམས་ཅན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་འགའ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མ་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་མཛའ་བཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཉིད་ཀྱང་དགྲ་བོའི་ཕྱོགས་ཡིན་ལ་དགྲ་བོའི་ཕྱོགས་ཉིད་ཀྱང་མཛའ་བཤེས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡིན་པས་འདི་ལ་མཛའ་བཤེས་དང༌། དགྲ་བོའི་དངོས་པོ་འགའ་ཡང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མེད་དེ། མཛའ་བཤེས་ལ་ལ་དགྲ་བོར་འགྱུར་ལ། དགྲ་བོ་ཡང་མཛའ་བཤེས་སུ་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་བདག་གིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ལྟ་བ་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། ཕན་པའི་བསམ་པ་དང༌། བདེ་བའི་བསམ་པ་དང། བདེ་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དང༌། བདེ་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་སྨོས་པ་ཉིད་དུ་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་སྟེ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་བསམ་གཏན་གྱི་བཟོད་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཁོན་གྱི་བསམ་པ་མི་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་བསྟན་པ་སྟེ། བཟོད་པའི་ཕན་ཡོན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱུར་ན་འདོད་པ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞན་དག་གིས་གནོད་པ་བྱས་པ་ན་ཕྱིར་གནོད་པ་ཡང་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཡིད་འཁྲུགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དང༌། དགྲར་བསམ་པར་ཡང་མི་འཛིན་ལ། སྔར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕྱིས་ཀྱང་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤད་ཀྱིས་ཆགས་པ་ན་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པར་མི་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་བཞི་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དགྲ་བོ་དག་གིས་ཤད་ཀྱིས་འཆགས་སུ་འོང་བའི་ཚེ་བཤགས་པ་དང་དུ་ལེན་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ཕ་རོལ་ཡོངས་སུ་ངལ་བར་བྱས་པའི་འོག་ཏུ་ཆགས་པ་མི་ལེན་གྱི། དེ་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་ཞིང་ངལ་བར་འགྱུར་བར་དོགས་ནས་འོངས་མ་ཐག་ཏུ་འཆགས་པ་ལེན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དགོངས་
― DTG120_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། གལ་ཏེ་བཤགས་པར་གསོལ་བ་འདེབས་ན་དུས་བཞིན་དུ་ལེན་པར་བྱེད་པས་གཞན་ལ་གནོད་པ་མི་སྐྱེད་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཤད་ཀྱིས་འཆགས་པ་སྡོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་ལྔ་པ་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དགྲ་བོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་ལ་གནོད་པ་བྱེད་དུ་དོགས་པས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་མྱུར་དུ་དགྲ་བོ་དེ་ཉིད་དུ་འགྲོ་ཞིང་བཤགས་པར་བྱེད་གྱི། ཕ་རོལ་འོངས་པ་ལ་བསྡད་ནས་བཤགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང༌། ཁོན་ཡོད་པ་དག་ལ་བདག་ཉིད་འགྲོ་ཞིང་བཤགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་གནོད་པར་བྱས་ན་ཡང་མི་བརྗེད་པར་འཆགས་པར་བྱེད་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འཇིགས་པ་དང་ཟང་ཟིང་གི་སེམས་ཀྱིས་བཟོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་དྲུག་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་འཇིགས་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །ཟང་ཟིང་གི་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སོགས་པ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་གྱི། གཞན་དོགས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པ་བསྒོམ་པའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་འཇིག་རྟེན་མེད་པ་དང༌། ཚོལ་བ་མེད་པས་བཟོད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟས་དང་སྐོམ་གྱི་ཕྱིར་དང་བཟོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་ལ་ཡལ་བར་མི་དོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་བདུན་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྟག་པར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་ཀྱི། ལན་ཅིག་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་བཏགས་པས་ཆོག་གོ་ཞེས་ཡལ་བར་དོར་ནས་བྱ་བ་གཞན་མི་བྱེད་པས་ཕན་འདོགས་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང༌། ལན་ཅིག་ཙམ་ཕན་བཏགས་ནས་ཡལ་བར་བོར་ཏེ། ཕན་འདོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འཆད་དོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། རྟག་པར་ཕན་བཏགས་པའི་སེམས་
― DTG120_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་ཡལ་བར་མི་དོར་བར་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནི་བཟོད་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བདུན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཉིས་པ་བཟོད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་བཤད་པའི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་བརྩོན་འགྲུས་མཉམ་པ་ཉིད་རང་ཏུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཞི་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བའོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་བདུན་དུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་བརྩོན་འགྲུས་མཉམ་པ་ཉིད་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་དམ་ལྷོད་རན་པར་གྱུར་བའི་ཕྱིར་མཉམ་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཧ་ཅང་མི་ཞུམ་པ། ཧ་ཅང་བརྟུན་མི་ངས་པས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་སྟེ། སྦྱོར་བ་སྙོམས་པར་བྱེད་ཅིང༌། བརྩོན་འགྲུས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྙོམས་པར་གུས་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྙོམས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདུལ་བ་དུམ་བུ་ལྔ་པ་ལས་ཀྱང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཕྱིར་འདུལ་བ་འདི་ལས། དེའི་ཚེ་ཉན་ཐོས་རྣ་བ་བྱེ་བ་ཉི་ཤུ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བདག་རབ་ཏུ་དབྱུང་ཞིང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་བྱེད་པར་ཅི་གནང་ཞེས་གསོལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཕྱུང་ཞིང་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་གནང་ངོ༌། །དེས་རིང་པོར་མ་ལོན་པར་སྒོ་ཁང་དང་ཚལ་དང༌། འཆག་ས་དག་ཏུ་བརྩོན་འགྲུས་སྤྱོད་པས་རྐང་བ་ལས་ཁྲག་འཛག་པས་ཉན་ཐོས་རྣབ་བྱེ་བ་ཉི་ཤུ་པ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ནང་ན་བརྩོན་འགྲུས་ནི་བདག་ལས་ལྷག་པ་མེད་ན་ཡང༌། ད་དུང་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱི་རྩ་བ་ཟད་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །བདག་གི་ཁྱིམ་ན་ནོར་དང་རིན་པོ་ཆེ་མང་དུ་ཡོད་པས་སླར་ཁྱིམ་པར་བབས་ཏེ། བསོད་ནམས་ཡིད་ལ་མ་གཅགས་པར་བྱས་ཀྱང་ཅི་མ་རུང་སྙམ་དུ་སེམས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་གྱུར་ནས་དེའི་ཐད་དུ་གཤེགས་ཏེ། ཉན་ཐོས་རྣ་བ་བྱེ་བ་ཉི་ཤུ་པ་ལ་ཁྱོད་འདི་ལྟ་བུའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་བདེན་ནམ་ཞེས་བཀས་
― DTG120_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་པ་དང༌། དེས་མེད་དོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ། ངས་ཁྱོད་ལ་དྲི་བ་དྲིས། ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་ངས་དྲི་བ་དྲིས་པའི་རྗེས་སུ་ལན་ཐོབ་ཅིག །ཁྱོད་སྔོན་ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་ཚེ་པི་ཝང་ལ་མཁས་སམ། གསོལ་བ། མཁས་ལགས་སོ། །ཡང་བཀའ་སྩལ་པ། པི་ཝང་གི་རྒྱུད་ཐང་ཆད་པའི་ཚེ་སྒྲ་རན་ཅིང་སྙན་པར་འགྱུར་རམ། གསོལ་བ། སྙན་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །ཡང་བཀའ་སྩལ་པ། པི་ཝང་གི་རྒྱུད་ལྷོད་པའི་ཚེ་སྒྲ་སྙན་ཅིང་རན་པར་འགྱུར་རམ། གསོལ་པ། སྙན་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །འོ་ན་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་སྙན་པར་འགྱུར། གསོལ་པ། ཧ་ཅང་དམ་པ་ཡང་མ་ལགས། ཧ་ཅང་ལྷོད་པར་ཡང་མ་གྱུར་ན། གདོད་སྙན་པར་འགྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ངའི་ཆོས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། ཧ་ཅང་ལྷོད་པ་དང༌། ཧ་ཅང་བརྟུན་པས་ལམ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་གྱི། བརྩོན་འགྲུས་རན་པ་ལ་གནས་ན་གདོད་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །ཉན་ཐོས་རྣ་བ་བྱེ་བ་ཉི་ཤུ་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ཐོས་ནས་འཆགས་དེ་ཉིད་དུ་ཟག་པ་རྣམས་མ་ལུས་པར་འབྱང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ལུང་གཅིག་ལས་འཕྲོས་པ་དང༌། ལུང་སྣ་ཚོགས་དང༌། འདུལ་བ་དུམ་བུ་བཞི་པ་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ལ་མི་བསྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་མི་སྨོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཉིས་པ་ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་གཞན་དག་ལ་ཕྱིར་ང་རྒྱལ་སྐྱེད་པར་ལྟ་ག་ལ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང༌། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ། །མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྟུལ་བ་བརྟན་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྩོན་པ་མི་གཏོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཕྱི་མ་ལྔ་པོ་མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྤྲོ་
― DTG120_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྟུལ་བ་བརྟན་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བརྩོན་པ་མི་གཏོང་བ་བསྟན་པ་སྟེ། ཚིག་ལྔ་པོ་འདི་ཡང་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི། མདོའི་ཚིག་ལྔ་པོ་འདི་མིང་སྨོས་པར་ཟད་ཀྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་མེད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ནི། དོན་གྱིས་རྣམ་པ་ལྔའི་མིང་རྣམ་པར་གཞག་པར་ཟད་ཀྱི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་མེད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང༌། དོན་གྱིས་རྣམ་པ་ལྔའི་མིང་བཞག་ནས་མདོའི་ཆིག་དང་སྦྱར་བར་ཟད་ཀྱི། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་ནི་མེད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་མདོ་སྡེའི་གཞི་བསྡུ་བའི་སྐབས་ནི་དོན་གྱིས་རྣམ་པ་ལྔའི་མིང་བཞག་ནས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་ཡོད་ཀྱི། མདོའི་ཚིག་དང་སྦྱར་བ་ནི་མེད་དོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་མཛད་པ་ལས་ནི། དོན་གྱིས་རྣམ་པ་ལྔའི་མིང་ཡང་བཞག་ནས་མདོའི་ཚིག་དང་སྦྱར་ཏེ་བཤད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འདིར་རེ་ཞིག་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་དང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་མདོ་སྡེའི་གཞི་བསྡུ་བ་ལས་བཤད་པ་དང་སྦྱར་ནས་མདོ་འདི་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་དང༌། གོ་ཆ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། ཞུམ་པ་མེད་པ་དང༌། མི་འཁྲུགས་པ་དང༌། ཆོག་བར་མི་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་ལས་མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྟུལ་བ་བརྟན་པ་དང༌། དགེ་བ་ལ་བརྩོན་པ་མི་གཏོང་བ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས། གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོག་མ་ཁོ་ནར་བདག་གིས་འདི་འང་བྱའོ་ཞེས་བརྩོན་པ་སྟེ། འདི་ནི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བསྟན་ཏོ། །སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱོར་བ་ནི་བསམ་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ནན་
― DTG120_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏན་གྱིས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་མདོ་ལས་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པའི་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་བསྟན་ཏོ། །བདག་ཉིད་ངལ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལས་སེམས་ལྡོག་ཅིང་མ་ཉམས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཞུམ་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་གྱི་གནོད་པ་བྱས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་མི་གཡོས་པ་ནི་མི་འཁྲུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་ཞིང་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བ་ནི་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཞུམ་པ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། མི་བསྐྱོད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཆོག་མི་ཤེས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དེ་ལ་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ནི་འདུན་པ་དྲག་པོ་བསྐྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ཇི་ལྟར་མོས་པ་བཞིན་དུ། མངོན་པར་སྤྲོ་བ་བརྟན་པོའི་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་ལ་ཡང་ཁྱད་དུ་མི་གསོད་དེ། ཞུམ་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ནི་གྲང་བ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་རྣམས་ཀྱང་བཟོད་དོ། །ངན་ངོན་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པས་ཡོན་ཏན་གོང་མ་བས་ཀྱང་ཆེས་གོང་མ་གྱ་ནོམ་པ་འདོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པ་ནི་གཉིས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་བཤད་པའི་མཇུག་བསྡུ་བའོ།། །།བམ་པོ་དྲུག་ཅུ་གཉིས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་མཚན་མ་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་དང༌། གཉི་གའི་ཆ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་ལྔ་པ་བསམ་གཏན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་གསུམ་བསྟན་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་ལེགས་པར་རྟོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་མ་ལེགས་པར་
― DTG120_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡུལ་ལས་ཡུལ་མི་ཐོབ་པ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་པའི་ཡུལ་གཉི་ག་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉི་གའི་ཆ་ཞེས་བྱའོ། །ཤུགས་ཀྱིས་འཇུག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་པ་དང༌། མི་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་བྱས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་བཞི་པ་དང༌། ལྔ་པ་དང༌། དྲུག་པ་བསྟན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་གསུམ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཤེས་པ་དེ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཤུགས་ཀྱིས་འཇུག་པའི་གནས་སུ་གྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཤུགས་ཀྱིས་འཇུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྩ་བའི་ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཐ་དད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གནས་སུ་མེད་པར་བརྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པས་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འགྲུབ་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་པས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཐོས་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་པ་གང་ཡིན་པ་དང་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་བདུན་བསྟན་པ་སྟེ། འདིས་ནི་སྦྱོར་བའི་དུས་ཀྱི་ཤེས་རབ་བསྟན་ཏོ།། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་ཡིན་པས་གསུང་རབ་འདི་ཐོས་པར་ནུས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་དོན་གྱིས་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བསྟན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་གསུང་རབ་ཐོས་པར་འགྱུར་བས་སོ། །དམིགས་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ལ་དོན་གྱིས་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པའི་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྒོམ་པར་ནུས་
― DTG120_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་རོ། །བཤད་པའི་རྣམ་པ་བཞིན་དུ་ནི་ཤེས་རབ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དབང་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་གི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་རབ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤུགས་ཀྱིས་འཇུག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སྦྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་བསྟན་པ་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དམིགས་པ་བྱས་ནས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བསམ་གཏན་རྣམས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྒྱུད་དེ་བཤད་པ་དག་ལས་དང་པོ་གཅིག་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཆ་ལྷན་ཅིག་མ་སྙོམས་པའི་བསམ་གཏན་པ་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྣམ་པ་ལ་རྟོག་པ་ཡིན་པས་མཚན་མ་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཆ་ལྷག་ཅིང་མ་སྙོམས་པའི་བསམ་གཏན་པ་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ལ་རྟོག་ཅིང་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཆ་མཉམ་པའི་བསམ་གཏན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉི་གའི་ཆ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་བསམ་གཏན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཤེས་པ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་བསམ་གཏན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལས་བསྟན་པའི་སྦྱོར་བའི་བསམ་གཏན་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་པོ། །དམིགས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །བསྒོམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནས་
― DTG120_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏིང་ངེ་འཛིན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་བསམ་གཏན་དང་ཞེས་གསུངས་པ་ཡང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ངོ་བོ་ཡིན་ལ། བསམ་གཏན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྩལ་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ནི་བསམ་གཏན་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དད། སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ། དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་དྲུག་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བས་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་བསྟན་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པ་བདུན་དུ་དབྱེ་བ་འདི་ནི་མཚན་ཉིད་དང་པོ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ། དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་བོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་བ་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་ལས། མེད་པ་དང་རྒྱུ་མེད་པ་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པའི་ཕྱིར་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་རྒྱུ་ལ་ནན་ཏན་གྱིས་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་བའི་ཕྱིར་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྒྲོ་འདོགས་མ་དང་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དེ་དག་ནི་གཉི་ག་ཡང་མཐའ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་མཐའ་ནི་ལྟུང་བར་བྱེད་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། འདི་གཉིས་འབྱུང་བར་གྱུར་བ་དབུ་མའི་ལམ་ལས་ཉམས་པར་གྱུར་བས་སོ། །ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཁོ་ན་ཡོད་ཀྱི། སྐུར་བ་ནི་མེད་དེ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ཡོད་པ་ལ་ལྟོས་ནས་གདོད་སྐུར་པ་འབྱུང་བས་སོ། །གཞན་གྱི་དབང་ལ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་བྱེད་དེ། བདག་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། འདི་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལས། གདོད་སྒྲོ་འདོགས་པ་འབྱུང་བས་སོ། །སྐུར་བར་མི་བྱེད་དེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཙམ་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་བྱེད་དེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐུར་བ་ཁོ་ན་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ།
― DTG120_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། བདག་དང་ཆོས་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དབུ་མའི་ལམ་དང་མཐུན་པའོ། །འདི་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་གསུངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་མ་ཡིན་ཀུན་རྟོག་ཡོད། །དེ་ལ་གཉིས་པོ་ཡོད་མ་ཡིན། །སྟོང་བ་ཉིད་ནི་འདི་ལ་ཡོད། །འདི་ལ་ཡང་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །སྟོང་པ་མ་ཡིན་མི་སྟོང་མིན། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཐམས་ཅད་བཤད། །ཡོད་པས་མེད་པས་ཡོད་པས་ན། །འདི་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དབུ་མའི་ལམ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ནི། དབུ་མའི་ལམ་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དག་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་རབ་དེས་རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོང་བ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པའི་སྒོ་རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་གསུམ་པོ་དག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་ཤེས་རབ་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་དོན་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པའོ། །ཤེས་བྱ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྟགས་པའི་ཆོས་དག་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་པོ་དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་གཉིས་ཀ་དང་བྲལ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡོད་པ་དང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG120_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟ་སྟེ། ཡུལ་དེ་ལ་དམིགས་ཤིང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཤེས་བྱ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཡུལ་ཏེ། དེས་ཡུལ་གྱི་མཚན་མ་ལ་མི་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཤེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཤེས་བྱ་དང་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཤེས་བྱ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མཚན་མ་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། ཤེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡུལ་ལ་དམིགས་ཤིང་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའི་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་མི་དམིགས་པ་དང༌། མཚན་མ་རྣམས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆོས་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པར་བསྒོམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་དམིགས་པ་དང༌། མཚན་མ་རྣམས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཆོས་དང་བདག་མེད་པ་ཉིད་དམིགས་ཤིང་འགོག་པ་ལ་འགོག་པ་དང༌། ཞི་བ་དང་གྱ་ནོམ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་བསྒོམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། མི་གཙང་བ་དང༌། ནད་ལྟ་བུ་དང༌། འབྲས་ལྟ་བུ་དང༌། ཟུག་རྔུ་ལྟ་བུར་བསྒོམ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྒྱུ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་དང༌། རབ་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྐྱེན་དུ་བསྒོམ་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པ་གང་གིས་སྟོང་བ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་ལ་ལམ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་འདི་ཡང་སྟོང་བ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པའོ། །དམིགས་པའི་ཤེས་པ་གང་གིས་མཚན་མ་མེད་པའི་ལམ་ལ་ལམ་དང༌། རེགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་འདི་ཡང་མཚན་མ་མེད་པར་བསྒོམ་པའོ། །དམིགས་པའི་ཤེས་པ་གང་གིས་སྨོན་པ་མེད་པའི་ལམ་ལ་ལམ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་འདི་ཡང་སྨོན་པ་
― DTG120_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པར་བསྒོམ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་ཀུན་ལ་ཡང་སྟོང་བ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་ན་ནི། །ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་སྟོང་བ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཅེས་བརྗོད་ན་ནི་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་ཁོ་ནའི་ཤེས་རབ་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་གཏོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། གལ་ཏེ་སྟོང་བ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཐར་བའི་སྒོ་ཞེས་བརྗོད་ན། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལས་འདས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི། མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དག་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དང་བསམ་པའི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གསུམ་པོ་དག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་མཐའ་གཉིས་སུ་ལྟ་བའི་ཤེས་རབ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱི་དོན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དོན་ནི་སྔར་གོང་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་པོ་དག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་བཞི་པ་བསྟན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རིག་པའི་གནས་ལྔ་བོ་དག་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་ལྔ་བ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་རིག་པའི་གནས་ལྔ་དག་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཤེས་པ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྟན་བཅོས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་བརྒྱ་པ་ལས། དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་གྱི་བདེན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྐྱེན་ལས་སྐྱེས་པ་དང༌། བཏགས་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་སྒྱུ་མ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལྟར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་
― DTG120_Page_0127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱུང་བ་རྨི་ལམ་ལྟ་བུར་མཚན་མ་ལས་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་དུ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་དང༌། དེ་དག་གི་དོན་ལ་བརྟེན་པའི་བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། བརྗོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་དོན་དང༌། གཞན་ཡང་སྔར་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་དོན་ཐོབ་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། འདི་ལྟར་ཇི་ཙམ་དུ་ཚིག་གི་ལམ་གྱིས་བརྗོད་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་རིག་པའི་གནས་ལྔ་ཡང་ནང་རིག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རིག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་ཡང་འགོད་པར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྒྲ་རིག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ངག་ལ་མཁས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གསོ་བ་རིག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ནད་ཀྱི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་སྟོང་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བཟོ་དང་ལས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་རིག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རིག་པའི་གནས་ལྔ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་དགོངས་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཅིའི་ཕྱིར་ཐོས་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་ཅེ་ན། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནང་གི་རིག་པ་ཚོལ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ནན་ཏན་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རིག་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ནི། བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་ཉེས་པར་བཤད་པ་དང༌། ཉེས་པར་བརྗོད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཚར་གཅད་པའི་
― DTG120_Page_0128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་དང༌། བསྟན་པ་འདི་ལ་མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། སྒྲའི་རིག་པ་ཚོལ་བ་ནི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ངེས་པའི་ཚིག་བཟང་པོ་སྤྱོད་པས་ལེགས་པར་སྦྱར་ཏེ། བརྗོད་པ་ལ་མོས་པ་རྣམས་བདག་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་གཅིག་པ་ལ་ངེས་པའི་ཚིག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་གདགས་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསོ་བ་རིག་པ་ཚོལ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནད་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་བཟོ་དང་ལས་ཀྱི་གནས་ཤེས་པ་རྣམས་ཚོལ་བ་ནི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཚེགས་ཆུང་དུས་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་གཅེས་པར་བྱ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཟོ་དང་ལས་ཀྱི་གནས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་སྦྱིན་པའི་ཕན་འདོགས་པས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རིག་པའི་གནས་ལྔ་བོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཚོལ་བ་ཡང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ལྟར་མ་བསླབས་ན། རིམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་ལས་ཀྱང་དོན་གྱིས་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་དོན་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མཚན་ཉིད་དྲུག་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡུལ་མོས་ནས་ཤེས་པ་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྒྲུབ་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །དེ་ལ་དམ་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དམ་པའོ། །དོན་ནི་ཡུལ་གྱི་དོན་ཏོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ནི་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་ཡུལ་གྱི་དོན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བདག་པོའི་དབང་དུ་བྱ་བའི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་
― DTG120_Page_0129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཀྱང་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ཇི་ཙམ་དུ་ཚིག་གི་བརྗོད་པ་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་ལས་དབེན་པ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་བརྒྱ་པ་ལས་ཀྱང། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་འཕགས་པ་དག་གིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱ་བའི་མིང་དང་ཚིག་གིས་ཐོག་ཏུ་མི་ཕེབས་པ་རང་གི་ནང་གི་རིག་པ་གཞན་དག་གི་རྐྱེན་ལ་མི་ལྟོས་པ་མཚན་མ་མེད་པ། ཐ་སྙད་ཆད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅིང་སྤྲོས་པ་མེད་ལ་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་དེ་ལ་མང་དུ་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདྲེས་པའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསྒྲུབས་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བདག་ཉིད་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གཅིག་འབའ་ཞིག་ཡོད་པ་ལ་མང་དུ་གནས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་བ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདྲེས་པའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདྲེས་པའི་ཆོས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་འདིའི་དམིགས་པ་བྱེད་པས་སོ། །གཞན་ཡང་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི། རྗེས་ལ་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་འདྲེས་པའི་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དང་པོ་ནི་འདྲེས་པ་ཆུང་དུའི་ཆོས་ཏེ། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་འདྲེས་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཏེ། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་བསྡུས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་འདྲེས་པ་ཚད་མེད་པའི་ཆོས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚད་མེད་པའི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་
― DTG120_Page_0130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་གསུམ་གསུམ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་འདི་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལེགས་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བདུན་པ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་དེ་ཡང་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས། བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས། དེ་ལ་ཆོས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའོ། །འདིར་དོན་གྱི་སྒོར་ཞུགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་ཉེ་བའི་ཕྱིར་རོ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བའོ། །འདི་ལ་གནས་པར་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་བ་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་གི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་མངོན་སུམ་དུ་དབང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རང་གི་སེམས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ།། འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བས་ནི། དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་དོན་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པར་འཇོག་པ་འདེབས་པའི་དོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སེམས་དེར་བསྒོམ་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་དེ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་མངོན་སུམ་དུ་དབང་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་
― DTG120_Page_0131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ནི་འཕལ་བར་བྱེད་པའི་དོན་བསྣན་ནས་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་བྱེད་ཅིང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། མདོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གི་སོ་སོའི་ལས་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཅུ་པ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་དག་གི་ལས་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཆགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་དག་གི་ལས་ཀྱི་ནུས་པ་ཞུ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་མོས་རྣམ་པ་དུ་མཆིས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མཚན་ཉིད་དེ་དག་གི་ལས་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་མདོར་བསྟན་ཏེ། རེ་རེ་ལ་ཡང་ལས་རེ་རེ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་ལས་རེ་རེ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཚེ་འདི་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་
― DTG120_Page_0132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། གུས་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བས་བག་ཡོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་རྣམ་པར་དབྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ལས་རྣམ་པ་ལྔ་པ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ལྔར་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལས་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ནན་ཏན་གྱི་སྦྱོར་བ་བག་མེད་པའི་ལས་སོ། །ཆགས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གོང་དུ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནི། ཚེ་འདི་ལ་ལས་རྒྱུན་ཆད་མེད་པར་གུས་པར་བྱེད་པའི་ནན་ཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་བསྒོམ་པས་བག་ཡོད་པ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པའོ། །མི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་ཕྱི་མ་ལ་བག་ཡོད་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱི་ལས་བསྟན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཕྱི་མ་ལ་བག་ཡོད་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་དེ། མ་འོངས་པ་ན་བག་ཡོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་ཁད་ཀྱིས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་ཁ་ན་མ་ཐོབ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཁ་ན་མ་ཐོབ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནི་ལས་ཀྱི་ཚིག་བཞི་ཡོད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བྱེད་པའོ། །གོང་དུ་བསྟན་པའི་འདྲེས་པའི་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་མི་འབྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། མ་གུས་པའི་སྦྱོར་བ་དག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཚིག་བཞི་པོ་འདི་དག་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྟན་པའི་ཚིག་གོ །ཚིག་འོག་མ་གསུམ་པོ་དག་ནི་ཡོན་ཏན་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སྤངས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་
― DTG120_Page_0133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ་ཞེའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བཞི་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཇི་བཞིན་དུ་མཚན་མ་རྣམས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར། ཐབས་ལ་མཁས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་བྱའོ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུའི་ཐབས་ལ་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། དེ་དག་གི་འདོད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལས་ལྔ་པ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལས་བསྟན་ཏེ། མདོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་གསུངས་པ་འདི་དག་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་ནི་གང་ལགས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མཆིས་པ་ཉིད་ནི་གང་ལགས། རབ་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཉིད་ནི་གང་ལགས། མི་གཡོ་བ་ཉིད་ནི་གང་ལགས། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཅུ་གཅིག་པ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་བསྟན་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྔོན་དོན་གཞན་དག་ལས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཐོས་པའི་ཕྱིར། ཞུ་བ་འདི་གསོལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར། ཞུ་བ་འདི་གསོལ་བ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མི་ལྟ་བ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་
― DTG120_Page_0134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་བས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་ལས་བརྩམས་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་དང༌། སའི་གནས་སྐབས་ལས་བརྩམས་ནས་མཚན་ཉིད་ཕྱི་མ་གསུམ་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་ལས་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མི་ལྟ་བ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་དག་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བའི་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་བསྟན་ཏེ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་ལས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པ་ན་རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་འདི་ཡང་གནས་སྐབས་རྣམས་དང་སྦྱར་རོ། །སོ་སོར་བརྟག་ཅིང་བྱ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་སའི་གནས་སྐབས་ལས་བརྩམས་ནས་མཚན་ཉིད་ཕྱི་མ་གསུམ་བསྟན་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱངས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལ་སོ་སོར་བརྟག་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བྱ་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ས་བདུན་པ་མན་ཆད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་གཏོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཆོས་སར་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བཞི་པ་མི་གཡོ་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་ས་བརྒྱད་པ་དང༌། དགུ་པ་ནས་ཏེ་མི་གཡོ་བའི་དོན་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། །ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་ལ་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་འབྱུང་
― DTG120_Page_0135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ནི་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གི་བསམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་བཅུ་པར་གཏོགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་གཏོགས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ས་བཅུ་པའི་ཚེ་ནི་རྒྱུས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སར་ནི་འབྲས་བུས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཤིང་མཐར་ཐུག་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བསྟན་བཅོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་བཅུ་པ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་མངའ་བའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །མིང་འདི་གསུམ་ལ་བྱེ་བྲག་ཡོད་པ་ནི། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་བརླིང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རབ་ཏུ་གསལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འབྲས་བུ་ཆེ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕན་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རབ་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌།། །།བམ་པོ་དྲུག་ཅུ་གསུམ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡད་དུ་མཆི་བས་མ་འཚལ་བ་འཐོབ་ཅིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་མ་འཚལ་བ་དང་ལྡན་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཅུ་གཉིས་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཟད་མི་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པར་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བའོ། །འབྲས་བུ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྔ་པོ་དག་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་འབྲས་བུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འབྲས་
― DTG120_Page_0136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་རྣམ་པ་ལྔ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ནི་སྔར་གོང་དུ་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ཁུངས་སུ་བཞག་ནས་བསྟན་པ་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། རིགས་ཀྱི་བུ་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ནས་བསྒོམ་པ་བསྐྱེད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲས་བུ་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། འབྲས་བུ་ལམ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒོམ་ནུས་པར་འགྱུར་བས། གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ནས་བསྒོམ་པ་བསྐྱེད་པ་རྒྱུན་འཆད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཟད་མི་ཤེས་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། མ་འོངས་པ་ན་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕེལ་ཞིང་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པའི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། ཅིའི་སླད་དུ་རྟག་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཡིད་དུ་མཆི་བས་མ་འཚལ་བ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་འཚལ་བ་ཐོབ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ནས་བསྒོམ་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ལོ་ཙཱ་བ་དག་གིས་ནོར་ཏོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་པའི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་གྱ་ནོམ་པ་བསྐྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གི་བསམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལས་ཤིན་ཏུ་དད་པ་དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་འཐོབ་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ནི་མ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་
― DTG120_Page_0137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་བཅུ་གསུམ་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མོས་ཤིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་མི་སྲིད་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །ཇི་སྐད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སྲེད་ཅིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་འཐོབ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སྲིད་པར་བགྱིད་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཞུ་བའི་ཚིག་འདི་ཡང་མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་མི་མཐུན་པས། མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཐ་དད་པར་བགྱིད་ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་སྟེ། མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པའི་གཞུང་ཚིག་དང་སྦྱར་ནས། མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོའི་ཚིག་ནི་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གིས་བསྒྱུར་ཏེ་ནོར་བར་བསྒྱུར་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་ལྔའི་ཕྱིར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་གྲངས་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་པས་བསྟན་ཏོ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆེས་ལྷག་པར་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བདག་དང་གཞན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་མཐར་རྣམ་པར་འགྱུར་ཞིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་གཞན་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་ཆོས་ཀྱི་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་
― DTG120_Page_0138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལྟ་བུར་མྱོང་ནས་ཟད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་ཉིད་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་འདི་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་བས་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གི་སོ་སོའི་མཐུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དུ་ཞིག་མཆིས་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཅུ་བཞི་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མཐུའི་རྣམ་གྲངས་བསྟན་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལ་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། ཡོན་ཏན་གྱི་སྟོབས་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གྱ་ནོམ་པའི་སྟོབས་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གི་བསམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དོན་ལ་ནི་འགལ་བ་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གི་སོ་སོའི་མཐུ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་པ་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པ་ནི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་དང༌། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལེ་ལོ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ལྟ་བར་སོང་བ་ལ་རབ་ཏུ་སྤོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་མཐུ་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པ་བཞིར་ཕྱེ་སྟེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །འདི་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དག་སེལ་བར་བྱེད་པས་སོ། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཚེ་སྒྲིབ་པ་དག་གཏན་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་བྲལ་བའི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་ཡང་དག་པར་
― DTG120_Page_0139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒོམ་པ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཐུ་གཉིས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ནི་རྟོག་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐུ་གཉིས་པོ་དག་ནི་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་གི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ན། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུད་ཅིང་ཕན་འདོགས་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཐུ་གསུམ་པ་བསྟན་ཏེ། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་བདག་དང་གཞན་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སྐྱེས་བུ་བྱེད་པའི་འབྲས་བུའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་དག་ཡང་དག་པར་བསྒོམ་པ་ན། ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཐུ་བཞི་པ་བསྟན་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་གིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དག་གོ །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་དང་བད་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། ཁོན་མེད་ཅིང་དབྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་མང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ནང་ན་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་དང༌། ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ནི་གང་ལགས། འབྲས་བུ་ནི་གང་དང་ལྡན་ལགས། ཕན་ཡོན་གྱི་དོན་ནི་གང་དང་ལྡན་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཅོ་ལྔ་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། ཕན་ཡོན་གྱི་དོན་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང་ལན་དུ་གསུངས་པས་བསྟན་ཏོ། འདི་ནི་དང་པོ་དང༌། རྒྱུ་དང༌།
― DTG120_Page_0140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་དང༌། ཕན་ཡོན་གྱི་དོན་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ནི་རྒྱུ་བྱེད་དོ། །ཤིན་ཏུ་གྱ་ནོམ་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པས་ནི་འབྲས་བུ་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་རྒྱ་ཆེན་པོས་ནི་ཕན་ཡོན་དོན་ཆེན་པོ་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་ཅིང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་དེ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེས་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་པས་མ་འཚལ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་སེམས་ཅན་དབུལ་བོ་དག་གདའ་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཅུ་དྲུག་པ་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་རྐྱེན་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་སེམས་ཅན་དབུལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་དག་གདའ་བར་གྱུར་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་
― DTG120_Page_0141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། དོན་འདི་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང༌། དཔེ་ཉེ་བར་མཚོན་པ་དང༌། དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། འདི་ནི་དང་བོའི་དོན་ཉིད་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དང༌། བཟློག་སྟེ་བཤད་པའོ།། འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ལས་ཀྱིས་ཉེས་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སྤྱོད་པར་མི་ནུས་པར་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྟག་པར་གཞན་ལ་ཕན་པར་བྱ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་རྟག་པར་ལོངས་སྤྱོད་ཟད་མི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་གི་ཉེས་པའི་ལས་གནས་སུ་གྱུར་པ་མེད་དུ་ཟིན་ན། འཇིག་རྟེན་ན་དབུལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལྟར་སྣང་བར་ག་ལ་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་བཟློག་སྟེ་བཤད་པའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་གྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་ན་འཇིག་རྟེན་ན་དབུལ་པོ་དག་སྣང་བར་ག་ལ་འགྱུར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདི་ལྟར་རྟག་ཏུ་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་དབུལ་པོ་དག་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ལས་ཡིན་པར་མངོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་བ་ལས། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་ཡང་སེམས་ཅན་བཀྲེས་པ་དང༌། སྐོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྐྱབ་པར་མི་སྤྱོད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས་ཇི་ལྟར་སྐྱོབ་པར་ནུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ཀྱང་ཚད་མེད་ལ། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཚད་མེད་མོད་ཀྱི། སེམས་ཅན་སྐལ་པ་ཚད་མེད་པ་ནས་བྱས་པའི་ཉེས་པ་ཤིན་ཏུ་སྟུག་པོ་དག་གིས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་འཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། དཔེར་ན་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུའི་སློབ་མ་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ཞིང་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ཞིག་བསོད་སྙོམས་བླངས་པ་ལས། ཞག་དྲུག་གི་བར་དུ་ཅི་ཡང་མ་ཐོབ་པས། ཞག་བདུན་
― DTG120_Page_0142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སྲོག་ཆད་ལ་ཐུག་པ་དང༌། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་ཞིག་གིས་བསོད་སྙོམས་བླངས་ནས་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལས། བྱས་ཕྲོགས་ཏེ་ཁྱེར་རོ། །འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་ལ་སྨྲས་པ། ཁྱེད་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་ཟས་འདི་བསྲུངས་ལ་འདིས་ཐོབ་པར་གྱིས་ཤིག །དེ་ནས་འཕགས་པ་མཽད་གལ་གྱི་བུས་དེ་ལ་ཟས་སྦྱིན་པ་དང་དེས་ཁར་ཟོས་པ་ལས་འཇིམ་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནས་ཡང་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་ཀྱིས་བསོད་སྙོམས་བླངས་ནས་བྱིན་པ་ལས་ཀྱང༌། དེ་ཁ་འཐམས་པར་གྱུར་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རེ་བ་བསྐང་བར་འདོད་ཀྱང་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་དཔེར་ན་ཀླུའི་རྒྱལ་པོས་ཆར་ཕབ་པ་མི་རྣམས་ལ་ནི་ཆུར་སྣང་ལ། ཡི་དྭགས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མེར་མཐོང་ལ། གཞན་ཡང་འོན་པས་འབྲུག་སྒྲ་ཐོས་པར་མི་ནུས་པས་འབྲུག་ལ་ནི་ཉེས་པ་མེད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་དྲི་མ་མེད་པར་གྲགས་པའི་མདོ་ལས། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་གསལ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ལོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མི་མཐོང་བ་དེ་ལོང་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཡིན་གྱི། ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་ཉེས་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟར། སེམས་ཅན་ཉེས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞིང་བཀོད་པ་ཅན་ཡོངས་སུ་དག་པ་མི་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐྱོན་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་འགྲེལ་པ་ལས། སེམས་ཅན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་རང་གི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡང་འདིར་ཁུངས་སུ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་མཛད་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལ་མངའ་བརྙེས་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། སྒྲིབ་པ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་དང༌། རིགས་མེད་པའི་གང་ཟག་ཏུ་ངེས་པ་གཉིས་པོ་འདི་དག་ལ་སངས་རྒྱས་མངའ་མཛད་པར་མི་སྤྱོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡང་འདིར་བརྗོད་
― DTG120_Page_0143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱའོ། །དཔེར་ན་ཡི་དགས་ལུས་སྐོམ་པས་གདུངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་སྐམས་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི། རྒྱ་མཚོས་ཉེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། ཡི་དགས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ལས་ཀྱིས་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དཔེ་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ཡི་དགས་རང་གི་ཉེས་པའི་ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོ་སྐམས་པར་མཐོང་བ་རྒྱ་མཚོས་ཉེས་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་མཛད་པའི་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ནི་རྒྱུ་དང༌། རྐྱེན་རྣམ་པ་ལྔས་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་འཆད་དོ། །མདོ་ལས་གསུངས་པ་ནི་དང་པོ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ལས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང༌། ནོར་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་འབྱོར་བ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་བྲེལ་ཕོངས་པ་དག་སྣང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལེགས་སུ་གྱུར་བའི་ལས་ལྕི་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུ་དང་པོའོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་འགྲེལ་པ་ལས། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལོངས་སྤྱོད་ལ། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལྕི་བ་ཡོད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། ཟང་ཟིང་དག་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད། སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་མེད་པར་མི་འགྱུར་བར་བྱ་བ་དང༌། གལ་ཏེ་བྱིན་པར་གྱུར་ན་ཡང་དེ་ལོངས་སྤྱོད་པར་མི་ནུས་པས་སྦྱིན་པ་བཏང་བས་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། །དཔེར་ན་མ་མས་བུ་ཆུང་ནུ་མ་བསྣུན། །ཟླ་གཅིག་ལོན་ཡང་ངལ་བ་མེད་མོད་ཀྱི། །བུ་ཆུང་གལ་ཏེ་ལྐོག་མ་འགགས་གྱུར་ན། །མ་མས་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་བྱ་བར་ནུས། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་བ་ལས་ནི་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྫུ་འཕྲུལ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་ལས་ངན་པ་ཡོད་
― DTG120_Page_0144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས། ལས་ངན་པ་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་དེའི་ཕྱིར་ནུས་པ་དང༌། དབུལ་པོ་དག་ཡོད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །འདིར་ཡི་དགས་དང་ཀླུའི་དཔེ་ཁུངས་སུ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཀླུང་གི་ཆུ་སྒྲིབ་པ་མེད་ཅིང་བཏུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པས་བཏུང་བར་མི་ནུས་སོ། །འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་ཀླུང་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དཔེའོ། །ཆུ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དཔེའོ། །ཡི་དགས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དཔེར་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡི་དགས་དེ་དག་ཀླུང་གི་ཆུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་བཏུང་ཞིང་སྤྱོད་པར་མི་དབང་བ་དེ་བཞིན་དུ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སྤྱོད་པར་མི་དབང་ངོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་དེ་ལས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ཟང་ཟང་གི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་ན། དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུ་གཉིས་པའོ། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་བ་ལས། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ཉེས་པ་ལྕི་བ་མེད་པར་མཐོང་ཡང༌། དེ་གལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་དག་འཐོབ་པར་འགྱུར་ན། དེས་བག་མེད་པ་མང་ཞིང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་མཐོང་ན། དེ་འདི་སྙམ་དུ་དེ་དག་ཚེ་འདི་ལ་ཅུང་ཟད་ཅིག་དབུལ་བོར་གྱུར་པ་ནི་བླའི། དེ་དག་མ་འོངས་པ་ན་ཚེ་རབས་མང་པོ་དབུལ་བར་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལ་ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་བ་ལས་ནི། སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ལ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མེད་མོད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་རྒྱུན་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བར་མཐོང་ལ། གལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་དག་སྦྱིན་པར་གྱུར་ན། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བདེ་བ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་དེའི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་དག་དབུལ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་ནི་བླའི། འདི་དག་ལོངས་སྤྱོད་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ནས་དགེ་བ་སྐྱེ་བའི་བར་དུ་ཆོད་པར་གྱུར་པ་ནི་མི་རུང་ངོ་སྙམ་ནས།
― DTG120_Page_0145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་པ་དེས་ལོངས་སྤྱོད་དག་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་དེ་ལས་སེམས་ཅན་དེ་དག་དབུལ་པོར་གྱུར་ན་ཀུན་ཏུ་སྐྱོ་བ་མངོན་དུ་གྱུར་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུ་གསུམ་པའོ། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནོར་དག་གི་ཕུང་པོར་གྱུར་ན། འཁོར་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་སྐྱོ་བའི་སེམས་མངོན་དུ་གྱུར་ནས། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཚོལ་བར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་དག་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་ནི་དྲེགས་པར་འགྱུར་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཟང་ཟིང་དག་གཏོང་བར་མི་བྱེད་དེ། དེ་འདི་སྙམ་དུ་དེ་དག་དབུལ་ཞིང་འཁོར་བ་ལས་སྐྱོ་བའི་སེམས་རྟག་པར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་བླའི། དེ་ལོངས་སྤྱོད་ཐོབ་ནས་བདེ་བ་མྱོང་ཞིང་བག་མེད་པར་གྱུར་ཏེ། འཁོར་བ་ལས་སྐྱེ་བ་མེད་པས། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་བསྐྱེད་པ་ནི་མི་རུང་ངོ་སྙམ་མོ་ཞེས་བཤད་དེ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དག་སྦྱིན་ན་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་འབྱུང་སྟོ། འདི་ནི་རྒྱུ་བཞི་པའོ། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་གལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དག་བྱིན་ན་བག་མེད་པར་གྱུར་ཅིང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ལོངས་སྤྱོད་དག་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ལོངས་སྤྱོད་དག་གིས་ཕོངས་པར་གྱུར་ནས་ནི། །ངན་འགྲོའི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་སྤངས་བླ་ཡི། །དེ་དག་ཕྱུག་པས་དབང་པོ་ཡེངས་གྱུར་ཏེ། །མ་འོངས་སྡུག་བསྔལ་སྣོད་གྱུར་མི་རུང་ངོ༌། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་བ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་གལ་ཏེ་ལོངས་སྤྱོད་དག་སྦྱིན་པར་གྱུར་ན། དེ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་ཆེས་མང་བ་དག་ལ་གནོད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་
― DTG120_Page_0146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་ལྔ་པའོ། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་བ་ལས། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལོངས་སྤྱོད་ཐོབ་པར་གྱུར་ན། དེས་སེམས་ཅན་མང་པོ་དག་ལ་གནོད་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། དེ་དག་ལ་ལོངས་སྤྱོད་བདོག་པ་དག་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་འདི་སྙམ་དུ་འདི་གཅིག་པུ་དབུལ་ཕོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ནི་བླའི། དེ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་ཆེས་མང་པོ་དག་ལ་གནོད་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་དེ་ལས་དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་བྲེལ་ཕོངས་པ་ཅན་དག་སྣང་ངོ༌། །འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཡོད་དེ། མཐོང་དང་ལས་སྒྲིབ་མངོན་གྱུར་དང༌། །སོགས་གནོད་བྱེད་པ་མཐོང་བའི་ཕྱིར། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་ནི། །སེམས་ཅན་ལོངས་སྤྱོད་མི་ཐོབ་བརྗོད། །ཅེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ནི་སློབ་དཔོན་ཐོགས་མེད་ཀྱིས་མཛད་པའི་སྤྱི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་བ་ལས། དོན་དེ་དག་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དེ་དག་ལ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང། དགེ་བ་སྐྱེ་བ་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་དུ་སྐྱོ་བ་མངོན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྡིག་པ་ལ་སོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དག་ལ་གནོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལོངས་སྤྱོད་གཏོང་བ་དག་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་བྲེལ་ཕོངས་དག་སྣང་ངོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བའི་འགྲེལ་པ་ལས་རྒྱུ་རྣམ་པ་བསྟན་པ་ཡང་དོན་ཕལ་ཆེར་མཐུན་པའི་ཕྱིར་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནོར་རིན་པོ་ཆེ་གཏོང་བ་ཡང་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པས་ཉེས་པ་མེད་པ་ཡིན་གྱི། དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པས་ན། ཡི་དྭགས་བཞིན་དུ་རང་གི་ལས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་མེད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། མདོ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་བ་ལས་ཡི་དྭགས་ནི་
― DTG120_Page_0147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཡི་དྭགས་དང༌། ཡི་དྭགས་ལྟོགས་པའོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཡི་དགས་ནི། ལྷ་དག་དང་དབང་འདྲ་བ་བདེ་བ་མྱོང་བ་སྟེ། ཡི་དགས་ལྟོགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་ཏེ། དེ་དག་གི་བདག་པོ་བྱེད་དོ། །ཡི་དྭགས་ལྟོགས་པའི་ལྟོ་ནི་རི་རབ་ཙམ་མོ། །མིད་པ་ནི་ཁབ་མིག་ཙམ་མོ། །ལུས་ཀྱི་པགས་པ་དང༌། རྩ་རྒྱུས་དང༌། རུས་པ་ནི་རྣག་གོ །ལོ་བརྒྱད་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་དག་ཏུ་ཟས་དང༌། སྐོམ་གྱི་རིང་ཡང་ཐོས་པར་མི་འགྱུར་ན། མཐོང་བ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ཡི་དགས་ཁ་ཅིག་ནི་ཁ་ནས་མེ་འབར་ཞིང་ཕྱེ་མ་ལེབ་མེར་མཆོངས་པ་དག་ཟ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཕྱི་ས་དང༌། མཆིལ་མ་དང༌། སྣབས་དང༌། རྣག་ཁྲག་དག་ཟ་ཞིང་འཐུང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གཏོར་མ་དང་བཅས་པའི་མི་གཙང་བ་སྣ་ཚོགས་ཟ་བ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ཡི་དགས་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཟས་དང་སྐོམ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པ་དང༌། ཟས་དང་སྐོམ་ལ་ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པ་དང༌། ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་སེམས་ཅན་གང་དག་སེར་སྣ་ཤས་ཆེར་བསྟེན་པའི་ཕྱིར། ཡི་དགས་ཀྱི་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་ཀྱང་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པ་དང་ལྡན་པས་པགས་པ་དང༌། ཤ་དང་ཁྲག་ཀུན་སྐམས་ནས་སྡོང་དུ་མ་ཚིག་པ་ལྟ་བུར་འདུག་ལ། གདོང་སྐྲས་ཁེབས་པ་དང༌། བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པ་དང་ལྡན་པའི་བཞིན་དང༌། ཁ་ཤིན་ཏུ་སྐམས་ལྕེས་བླངས་པ་དང༌། བཞིན་གྱུར་པས་ཆུ་མིག་དང༌། མཚོ་དང༌། མཚེའུ་རྣམས་སུ་དེ་དང༌། དེར་ཀུན་ཏུ་རྒྱུ་བར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཏུ་ཡང་སེམས་ཅན་ལག་ན་རལ་གྲི་ཐོགས་པ་དང༌། ལག་ན་མདུང་ཐོགས་པ་དང༌། གཞན་དག་གིས་ཆུ་མིག་དང༌། མཚེའུ་དང༌། མཚོ་དེ་དག་ལས་ཕྱིར་འགོག་པར་བྱེད་ལ། ཆུ་དེ་ཡང་རྣག་དང་ཁྲག་ཏུ་མཐོང་སྟེ། དེ་ན་དེ་དག་བདག་ཉིད་ཀྱང་འཐུང་མི་འདོད་པར་འདུག་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པའི་ཡི་དགས་ཞེས་བྱའོ། །ཟས་དང་སྐོམ་ལ་ནི་ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་ཁབ་ལ་ཁ་འབར་བ་དང༌། ཝ་བ་ཅན་དང༌། གསུས་པོ་ཆེ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་གཞན་གྱིས་གེགས་མ་བྱས་པར་བདག་
― DTG120_Page_0148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱིས་ཟས་དང་སྐོམ་རྙེད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། བཟའ་བར་མི་ནུས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི། ཟས་དང་སྐོམ་ལ་ནང་གི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པའི་ཡི་དགས་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡི་དགས་མེ་ལྕེའི་ཕྲེང་བ་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ། དེ་དག་གིས་ཟོས་སོ་ཅོག་དང༌། འཐུངས་སོ་ཅོག་ཐམས་ཅད་ཚིག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་གི་བཀྲེས་ཤིང་སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནམ་ཡང་མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡེ་དགས་ལྗན་ལྗིན་ཟ་བ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཁ་ཅིག་གིས་ཕྱིས་ཟ་ཞིང་གཅིན་འཐུངས་ཏེ་གང་མི་གཙང་ཞིང་མནམ་ལ་དྲིང་བ་དང༌། གནོད་པ་དང་སྨད་པར་བྱ་བ་དེ་ནི་ཟ་པའམ་འཐུང་བར་ནུས་སོ། །ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་རང་གི་ཤ་རྣམས་ཀྱང་བཅད་དེ་ཟ་ལ། གཙང་བའམ་བསོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཟའ་བ་དང་བཏུང་བར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་དེ་དག་ནི་ཟས་དང་སྐོམ་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡི་དྭགས་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་འཛིན་པར་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཅུ་བདུན་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་བསྟན་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་ལྔས་བསྟན་ཏེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་གསུངས་པ་དང༌། གལ་དུ་གསོལ་བ་དང༌། རུང་བ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཞུ་བ་གསོལ་བ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དག་ལས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་གིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་འཛིན་པར་བགྱིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉི་དུ་འཛིན་པར་
― DTG120_Page_0149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་དེ། འདིར་གསུངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ནི། དེ་བཞིན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་འཛིན་པ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པར་མི་བགྱིད་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གལ་གསོལ་བ་ཉིད་དེ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ཀྱང་འཛིན་པར་བྱེད་ན། འོ་ན་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པས། མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་འཛིན་པར་རིགས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཉིད་འཛིན་པར་མི་བགྱིད་ཅེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །བཤད་པའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན། གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་འཛིན་པར་བྱེད་ན་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱང་འཛིན་པར་འགྱུར་བའི་རིགས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གཅིག་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དོན་ཚང་བར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པའི་དོན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་ཡོད་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པའི་དོན་འཛིན་པར་མི་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ང་ནི་ནམ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་འཛིན་པར་མི་སྨྲ་མོད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞི་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རུང་བ་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བཟློག་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། རྒོལ་བའི་ལན་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་བཟློག་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པས་ཕ་རོལ་གྱིས་བརྒལ་བའི་ལན་བཏབ་པའོ། །འདི་ལ་ཡང་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ང་ནི་ནམ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་འཛིན་པར་མི་སྨྲ་བའི་ཕྱིར། ངས་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཉིད་འཛིན་པ་མི་གསུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ང་ནི་ནམ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་འཛིན་པར་ང་མི་སྨྲ་སྟེ། འདི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ནི་མིང་ཚིག་དང་བྲལ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཉིད་འཛིན་པར་བྱེད་དོ་
― DTG120_Page_0150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །འོན་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཡི་གེ་རྣམས་དང་བྲལ་ན་ནང་གི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཉིས་པ་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ནི་ཚིག་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཉིད་འཛིན་ན་ནང་གི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་གོང་དུ་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་ངས་དོན་དམ་པ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་པར་བཤད་ལ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ནི་བརྗོད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་པས་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དོན་དམ་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་གི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ཡིན་པར་བཤད་ལ། རྟོག་པ་དཔྱོད་པའི་སྤྱོད་པ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པས་ཞེས་གསུངས་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རིང་དུ་ཞུགས་པ་དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པས་དངོས་པོ་ཙམ་མ་མ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་དུ་འཛིན་པ་མ་གཏོགས་པར་ཆོས་གང་ལ་ཡང་རུང་སྟེ། ཇི་ལྟ་བུར་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །འོན་ཀྱང་དེ་འདི་སྙམ་དུ་འདི་ནི་དངོས་པོ་ཙམ་མོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཙམ་མོ་སྙམ་དུ་ཡང་མི་སེམས་པར་དོན་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བརྗོད་པ་དང་ཡི་གེ་སྤངས་པས་ཀྱང་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་རྒོལ་བའི་ལན་བསྟན་པའོ། །ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གོང་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་འཛིན་པར་བྱེད་ཅེས་བསྟན་སྙམ་པ་ལ། དེའི་ཕྱིར་འདིར་བརྗོད་པ་སྤངས་པས་ཀྱང་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་ཏེ། འདིས་དྲིས་པ་དང་ལན་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས་གལ་ཏེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བར་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་ལྟར་བརྗོད་པ་མེད་ན་ཡང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་གཞན་དག་ལ་བསྙད་པ་དང༌། ཐོས་པར་བྱེད་ཀྱང་མི་ནུས་ལ། ཚིག་དང་ཐོས་པ་མེད་ན་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བས་ན་ཐོས་པ་
― DTG120_Page_0151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་པ་ཡང་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་དང༌། སྤྲོས་པ་ཆད་པ་དང༌། ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པས་དེ་དག་ནི་བརྗོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུང་བར་བྱ་བ་དང༌། བལྟ་བར་བྱ་བ་དང༌། རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་ཟབ་མོ་མཐོང་བར་དཀའ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་འཛིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ཉེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོའོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་ལགས། ཉེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་ལགས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཅོ་བརྒྱད་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པ་བསྟན་པའི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །མདོའི་ཞུ་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། སྔར་གསུངས་པ་ཉིད་གསུངས་པ་དང༌། སྨོས་པ་དང༌། གང་ཞུ་བའི་དངོས་པོ་ཉིད་སྨོས་པའོ། །དཔེ་ཁ་ཅིག་ལས་ནི་གང་ཞུ་བའི་དངོས་པོ་སྨོས་པ་ལས་ནི་གསུམ་འབྱུང་ལ། གང་ཞུ་བའི་དངོས་པོ་སྨོས་པའི་སྐབས་ནས་ནི་གཉིས་འབྱུང་བས། ཞུ་ཚིག་དང་པོ་མ་ཚང་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཞུ་ཚིག་གསུམ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མ་ཚང་བར་མངོན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། རིགས་ཀྱི་བུ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པས་དགེ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཡང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ཞིང་ས་དེ་ཟིལ་གྱིས་
― DTG120_Page_0152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནོན་པར་མི་ནུས་ཀྱི་དེ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་ཞུས་པ་དང་པོའི་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་དག་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམས་པའི་མིང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དྲུག་ཀུན་དུ་འབྱུང་བས་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མི་ནུས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དྲུག་པོ་དག་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མོས་པའི་ས་ལ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་སའི་གནས་སྐབས་བསྟན་ཏོ། །མོས་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བསྒོམས་པའི་དུས་བསྟན་ཏེ། ས་མདུན་རོལ་པའི་བསྒོམས་པ་དག་ནི་ད་དུང་ཆེན་པོ་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་གྱི། མོས་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་ཁོ་ན་ལ་འཇུག་པའི་དུས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་བསྟན་པའི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །ཡང་དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཁད་ཀྱིས་དབང་དུ་གྱུར་ཅིང་དགེ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀུན་དུ་འབྱུང་ཡང༌། དེ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་དེས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མི་འགྱུར་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང་པོ་ནས་བཟུང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུས་པ་གཉིས་པའི་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། སའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བའོ། །འདི་ལྟར་ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་པ་དག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཁད་ཀྱིས་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང༌། དེ་དག་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མི་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་དཔག་
― DTG120_Page_0153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་མེད་པ་ནས་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཆེས་དབང་དུ་གྱུར་ཅིང༌། དགེ་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་བརྒྱད་པ་ནས་བཟུང་བ་དེ་ནི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞུས་པ་གསུམ་པའི་ལན་གསུངས་པའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ་གོང་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་པ་དག་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆེས་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟག་ཏུ་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་རྩོལ་བ་མེད་པར་སྤྱོད་པ་རེ་རེ་བསྒོམས་པ་ལ་སོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ཀྱང༌། མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་དོན་མཐུན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་འདི་དག་ལ་མིང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། དང་པོ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོ་ལ་དེའི་ཚེ། སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་མཐུ་ཆུང་བས་ཉོན་མོངས་པ་དག་གིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིང་དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མི་ནུས་པ་དེས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་མི་གཏོགས་སོ། །གཉིས་པ་ཉེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་པ་ལ་དེའི་ཚེ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐུ་སྟོབས་ཁད་ཀྱིས་འཕེལ་བར་གྱུར་པས་ཉོན་མོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་གྱུར་བ་དེས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ཆེད་དུ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་དོ། །གསུམ་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་ལ་དེའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐུ་སྟོབས་ཆེས་འཕེལ་བར་འགྱུར་བས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་ནུས་པ་དེས་ན་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་སྟེ། འོན་ཀྱང་ཤེས་བྱ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའི་ས་བོན་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཐར་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་ཞེས་
― DTG120_Page_0154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དེ་ཡང༌། བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོ་ལ་ནི་ཆུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་གཉིས་པ་ལ་ནི་འབྲིང་ཞེས་བྱའོ། །བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་ལ་ནི་ཆེ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་མདོ་འདི་དང་ཅུང་ཟད་ཐ་དད་དེ། འདི་ལྟར་མདོ་སྡེ་ལས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་སའི་མདུན་རོལ་པ་དང་སྦྱར་ཞིང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་ནི་ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་ས་བཅུ་པ་མན་ཆད་དང་སྦྱར་བར་སྟོན་པས་སོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལས་སའི་མདུན་རོལ་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་བྱེད་ཀྱི། ཉོན་མོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གིས་ནོར་ཏོ།། །།བམ་པོ་དྲུག་ཅུ་བཞི་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་དུ་མཆིས་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་བག་ལ་ཉལ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། བག་ལ་ཉལ་བའི་གྲངས་མང་ཉུང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པའི་དུས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་རྣམ་པའི་གྲངས་མང་ཉུང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བའོ། །རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་བག་ལ་ཉལ་རྣལ་འབྱོར་བའི་རྗེས་སུ་ཉལ་ཞིང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་གིས་ནི་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཡུལ་གྱི་རྗེས་སུ་
― DTG120_Page_0155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཕལ་ཆེན་པའི་སྡེ་བ་དག་ནི་མངོན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཚུངས་བར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དེ། གཞུང་ལུགས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྟན་བཅོས་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་སྟོན་པ་དེ་དག་ནི་རིགས་པ་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་གྱི་མིང་གི་དོན་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་གིས་ནི་ས་བོན་ལ་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་སྨོས་ནས་ལན་མདོར་གསུངས་པ་དང། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ནི་རྣམ་པ་མང་མོད་ཀྱི། མདོར་བསྟན་ན་རྣམ་པ་གསུམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་བག་ལ་ཉལ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔ་མའི་ས་ལྔ་པོ་དག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རིགས་ཀྱི་བུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་གྲོགས་ཡིན་ཏེ། དེ་དེའི་ཚེ་བསྟན་དུ་མེད་ཅིང་ཡང་ཡོད་པར་མི་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་གསུམ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་དབྱེ་སྟེ། མིང་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། གནས་སྐབས་བསྟན་པ་དང༌། བརྟགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་མདོར་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྔ་མའི་ས་ལྔ་པོ་དག་གོ་ཞེས་
― DTG120_Page_0156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་གནས་སྐབས་བསྟན་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྟགས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་མིང་གི་དོན་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་དང་སྦྱར་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་ཀུན་བརྟགས་པ་ལས་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པ་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའོ། །དེ་ལ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱི་རྒྱུའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕྱིར། རྒྱུན་དུ་ལུས་དང་ལྷན་ཅིག་པ་ལོག་པའི་བསྟན་པ་དང༌། ལོག་པར་རྟོག་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ལུས་དང་ལྷན་ཅིག་མ་ཡིན་པ་ལོག་པའི་བསྟན་པ་དང༌། ལོག་པར་རྟོག་པ་ལ་ལྟོས་ནས་གདོད་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །འདིར་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ལམ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་བྱའོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་དག་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་སྐབས་ཀྱི་མདུན་རོལ་དུ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་ཚུན་གྲོགས་བྱས་ནས་ཀུན་དུ་འབྱུང་ལ་འདིར་ལམ་མཐོང་བའི་འོག་ཏུ་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པའི་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ནི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ན་བག་ལ་ཉལ་
― DTG120_Page_0157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ནི་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་དྲུག་ལས་འདི་ནི་བདག་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །ཉམས་སྟོབས་ཆུང་བའི་བག་ལ་ཉལ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དྲུག་པ་དང༌། བདུན་པ་ཆ་ཕྲ་མོའི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཉིད་དང༌། གལ་ཏེ་བསྒོམ་པས་མནན་པས་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཉམས་སྟོབས་ཆུང་བའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་བ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། མིང་སྨོས་པ་དང༌། གནས་སྐབས་བསྟན་པ་དང༌། མིང་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་ཉམས་སྟོབས་ཆུང་བའི་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་སྨོས་པ་སྟེ། འདི་ཡང་བདག་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་པས། གོང་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ས་དྲུག་པ་དང་བདུན་པ་ལ་ཆ་ཕྲ་མོའི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གནས་སྐབས་བསྟན་པ་སྟེ། སྔ་མའི་རིགས་པ་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཕྲ་མོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གལ་ཏེ་བསྒོམ་པས་མནན་པས་ཀུན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉམ་ཆུང་བའི་མིང་གི་དོན་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ངེས་པའི་ཚིག་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་ས་བདུན་པ་མན་ཆད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་པ་ཡང་ཡོད་པའི་ཕྱིར། འདིར་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་ནི་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མི་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། མ་ངེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་དག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། གལ་ཏེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། གལ་ཏེ་དེ་ཀུན་དུ་འབྱུང་ན་ཡང་ཉམས་སྟོབས་ཆུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་བསྒོམ་པས་མནན་པས་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཉམས་སྟོབས་ཆུང་བའི་མིང་གི་དོན་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི་གོང་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་བག་ལ་ཉལ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་བརྒྱད་པ་དང༌། དེའི་གོང་མ་རྣམས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་
― DTG120_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཙམ་གྱིས་གནས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་གསུམ་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། མིང་སྨོས་པ་དང༌། གནས་སྐབས་བསྟན་པ་དང༌། མིང་གི་དོན་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མིང་སྨོས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་ས་བརྒྱད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གནས་སྐབས་བསྟན་པའོ། །དེའི་གོང་མ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་མིང་གི་དོན་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྟག་པར་རྣལ་འབྱོར་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྣལ་འབྱོར་ལ་ཞུགས་ན་ཡང་དེའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར། རིགས་པ་དེས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དུས་ཐམས་ཅད་མི་འབྱུང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཙམ་གྱིས་གནས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་འབའ་ཞིག་དང་ལྷན་ཅིག་པའི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལ་སོགས་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཀྱི་གནས་བྱེད་པས་སོ། །བཤད་པའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་གནས་པར་བྱེད་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་བ་མེད་ཀྱང་གནས་པར་བྱ་བ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་དབང་གིས་ས་བོན་ཡོད་ཀྱང་དེའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རྒྱུ་ཕྱི་མ་འདི་ཡང་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོའི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཅུང་ཟད་ཙམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པའི་ནང་ནས་མདོ་སྡེ་ཁུངས་སུ་བསྟན་པ་ལས་ནི་གནས་པར་བྱ་བ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཡོད་པས་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་འདི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ལ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་རྣམ་པར་བཤད་པ་དྲུག་ལས་ལས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་སྒྲིབ་པ་གང་དག་གིས་བསྡུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་ལ་རྣམ་པར་བཤད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་
― DTG120_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་གསུམ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དང་པོ་གཉིས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའོ། །བག་ལ་ཉལ་གསུམ་ནི་ཤེས་བྱའི་ཁོ་ནའོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཤད་པ་ཡོད་ཀྱང་བཤད་པ་ཕྱི་མ་ནི་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ། །མདོའི་ཚིག་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། འདི་ལ་བཤད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་སོ་སོ་ནས་མི་མཚུངས་ཏེ། རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཕྱི་མ་ཕྱི་མས་སྔ་མ་སྔ་མ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཡངས་དོག་ཐ་དད་དོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གི་གནས་སྐབས་ལས་བརྩམས་ནས་ཐ་དད་པར་བསྟན་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ནི་བྱེ་བྲག་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ས་ལྔ་པོ་དག་ལ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དྲུག་པ་དང་བདུན་པ་ལ་ནི་ཉམས་སྟོབས་ཆུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ལ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། བཤད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་ནི་བཤད་པ་ནི་གསུམ་པ་བཟང་པོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བག་ལ་ཉལ་དེ་དག་གནས་ངན་ལེན་དེ་དག་སྤངས་པ་རྣམ་པ་དུས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོའི་ཚིག་སྒོ་འདི་གཅིག་གིས་དགོངས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་བར་དཀའ་བས་དེའི་ཕྱིར་སྔར་བག་ལ་ཉལ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་ཕྱེ་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་གདོད་མདོའི་ཚིག་གི་དོན་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ས་བོན་གྱི་གྲངས་ཀྱི་མིང་སྟེ། སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་རྣལ་འབྱོར་བ་དག་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་བག་ལ་ཉལ་མི་ལྡང་བའི་ཕྱིར་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་སྤང་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ས་དང་པོར་ཞུགས་པ་ན་སྤོང་བའོ། །གཞན་བསྒོམ་པས་སྤན་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ས་རེ་རེ་ཞིང་སོ་སོ་ནས་
― DTG120_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤང་བ་ཡང་བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ལམ་གྱིས་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱིས་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གནས་ངན་ལེན་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་མཐུའི་བྱེ་བྲག་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་དུ་བྱེད་པས་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱའོ། །བག་ཆགས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་དང༌། གཅིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སྤངས་པ་དང་མ་སྤངས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱིར་གཅིག་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་མི་རུང་ལ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་གུད་ན་བདག་ཉིད་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། དོན་དེའི་ཕྱིར་ཡང་ལོགས་ཤིག་ན་བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྤོང་བའི་ལམ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་ལ། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་གུད་ན་མི་དམིགས་ཏེ། འོན་ཀྱང་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གོང་ནས་གོང་དུ་ས་བོན་གྱིས་བསྐྱེད་པའི་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །གནས་ངན་ལེན་དེ་དག་དང༌། བག་ལ་ཉལ་དེ་དག་ལ་ཡངས་དོག་ཡོད་པ་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ལུས་དེ་དག་གི་ས་བོན་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གནས་ངན་ལེན་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ།། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཕྱོགས་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། ལས་གཞན་པ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཕྱོགས་དེ་དག་ནི་གནས་ངན་ལེན་ཅེས་བྱ་བ་ཉིད་དེ། བག་ལ་ཉལ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ས་བོན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་ལ། གནས་ངན་ལེན་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་ཆོས་དེ་དག་སྐྱེས་པ་ན་ལུས་ལས་སུ་རུང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་གྱི། ལུས་མི་རུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལས་ས་བོན་གང་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ། གནས་ངན་ལེན་ཅེས་བསྟན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་ཉིད་ལ་གནས་ངན་ལེན་ཅེས་བྱའི། འདིར་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་མི་རུང་བ་ཉིད་ལ་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ས་བོན་དེ་དག་ལ་བདག་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་ངན་ལེན་དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་སྒོ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། ངེས་པའི་ཚིག་བསྟན་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པའི་གྲངས་མང་ཉུང་བསྟན་
― DTG120_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང། སྤོང་བའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ངེས་ཚིག་བསྟན་པ་ཡང་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གནས་ངན་ལེན་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ། གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་སྨོས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་དགེ་བའི་ཆོས་དག་རྣམས་ལ་ལས་སུ་རུང་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་གནས་ངན་ལེན་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ལས་གྲངས་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་གི་མིང་བསྟན་པ་ནི་ལྤགས་ཤུན་དང༌། སྤྲི་དང༌། སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པའི་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་བསྟན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང༌། ལྤགས་ཤུན་དང་སྤྲི་དང༌། སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི། ལྤགས་ཤུན་དང༌། སྤྲི་དང༌། རུས་པ་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །འཕགས་བ་ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། མདོ་འདི་ཉིད་དང༌། བསྟན་བཅོས་ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས། རྣམ་པ་གསུམ་ཞེས་བསྟན་པ་དག་ནི་དཔེ་ལས་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། ལས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་བདག་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། བརྟགས་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་ཡང་སློབ་དཔོན་ཡང་དག་བདེན་པས་བསྟན་བཅོས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྤགས་ཤུན་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སྤྲི་དང་སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཉིད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེས་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཕལ་ཆེར་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ། །སློབ་དཔོན་ཧྱན་ཙང་ནི་སློབ་དཔོན་ཆོས་སྐྱོང་གིས་བཤད་པའི་གཞུང་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་སྐད་དུ་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་ནི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཞེས་བྱའོ། །དེས་སྐྱེས་པའི་ལས་སུ་མི་རུང་བའི་གནས་ངན་ལེན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། གཞན་ཡང་མ་རིག་པ་བཅུ་པོ་
― DTG120_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་གྱུར་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་ས་བཅུ་པོ་དག་གིས་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ལས་བརྩམས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་སྐབས་དེ་དག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཞིང༌། གནས་ངན་ལེན་དག་སྤོང་བར་བྱེད་མོད་ཀྱི། ཡིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བག་ལ་ཉལ་མི་སྤོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་འདིར་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ས་བཅུ་པོ་དག་གི་གནས་སྐབས་སུ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་སྤོང་བར་མི་བྱེད་ཀྱི། གནས་ངན་ལེན་དེ་དག་ནི་རིམ་གྱིས་སྤོང་བར་འགྱུར་བས་དེ་ནི་དེའི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་རེ་རེ་ལ་ཡང་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་སྤང་བའི་དོན་ཡོད་པར་བཤད་དོ། །གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་ཡང་གནས་ངན་ལེན་སྤོང་བར་བྱེད་མོད་ཀྱི། གནས་སྐབས་གསུམ་པོ་དག་ཏུ་བསལ་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་དེ་སྐད་བསྟན་ཏེ། རིགས་པ་དེས་ན་འདིར་གནས་ངན་ལེན་ཅེས་བྱ་བའི་ས་བོན་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ལྤགས་ཤུན་དང༌། སྤྲི་དང༌། སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡང་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ངན་ལེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ། །མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡོང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ནི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བྱེ་བྲག་ལས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ལྤགས་ཤུན་དང་སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་གསུམ་པོ་དག་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་སའི་མདུན་རོལ་དང་ས་བཅུ་པོ་དག་ཏུ་ས་རེ་རེ་ལ་ཡང་འཇུག་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འབྱུང་བ་དག་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྤགས་ཤུན་དང༌། སྤྲི་དང༌། སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་རགས་པ་དང༌། ཕྲ་བའི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ལས་ནི་སྟོན་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་སྐྱེ་བར་རབ་ཏུ་འབྱེད་དེ། འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་ལྤགས་ཤུན་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱའོ།།
― DTG120_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ང་རྒྱལ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོའི་རྣམ་པ་ནི་སྤྲི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྲོས་པ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་སྙིང་པོ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་ལས་ནི། འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ལྤགས་ཤུན་དང༌། སྤྲི་དང་སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་སྦྱར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་ན་བསྟན་བཅོས་མཛད་པའི་དགོངས་པ་ཐ་དད་པས་དེ་ལྟར་བཤད་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལ་རྣམ་པའི་གྲངས་མང་ཉུང་བསྟན་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་ལས་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཁོ་ན་ལས་བརྩམས་ནས། གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འཕགས་པ་ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་མདོ་ལས་བསྟན་བཅོས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་དང༌། མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གནས་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་སྤོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་ནི་ངན་སོང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་སྤོང་ངོ༌། །ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་བའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཆེན་པོ་དང༌། འབྲིང་ཐམས་ཅད་དོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ་གནས་པ་ལ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །གནས་པའི་མཆོག་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། བག་ཆགས་དང༌། བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་པ་ལ་འཇུག་བའོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་དང༌། སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་དང༌། སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ།།
― DTG120_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ནི་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ས་ལ་གནས་པ་ལ་སྤོང་ངོ༌། །སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ལ་སྤོང་ངོ༌། །སྙིང་པོ་ལྟ་བུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གནས་པ་ལ་སྤོང་བ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །གནས་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་སྤོང་བ་དེའི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དེ་མ་ཡིན་པའི་གནས་པ་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཡང་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་ནས་ལྤགས་ཤུན་དང་སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པའི་གནས་ངན་ལེན་ཅེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་གྲུབ་པ་ལ་ཐེག་པ་དུས་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་ཅིང་དུས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ཐོབ་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། དབང་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པའི་ཕྱིར། ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐེག་པའི་རྩ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དུས་ངས་པ་མེད་པར་འཐོབ་སྟེ། རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་སོ། །ཐ་མས་ནི་གནས་ངན་ལེན་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་དུས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གནས་ངན་ལེན་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ངན་སོང་ལ་མི་དགའ་བའི་ཕྱོགས་དང༌། མཐུན་པའི་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་གང་སྤངས་པས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། སྦྱར་བར་བྱེད་པ་ན་ཡང་མི་དགའ་བ་དང༌། འདྲེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་གང་སྤངས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་ཡང་ཀུན་དུ་མི་འབྱུང་ཞིང་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པ་ནི་འཇོམས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་མཐུན་པ་རྐང་པ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་གང་སྤངས་པས་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་ཤིང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་
― DTG120_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །དེ་ལ་སྤོང་བའི་གནས་སྐབས་བསྟན་པ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་སྒོ་རྣམ་པ་བཞིས་བསྟན་ཏེ། དང་པོ་ནི་གནས་པ་གསུམ་ལ་གནས་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་ཏེ་སྔར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སོགས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་གསུམ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་སྒོ་ནས་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བཤད་དེ། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །གསུམ་པ་ནི་འཇུག་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འབྱུང་བའི་རྗེས་སུ་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བཤད་དེ། བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་སའི་མདུན་རོལ་དང༌། ས་བཅུ་པོ་དག་ཏུ་འཇུག་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་ས་རེ་རེ་ཞིང་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །བཞི་བ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་གནས་པ་བཅུའི་གཉིས་པོ་དག་གིས་གནས་ངན་ལེན་སྤོང་བར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་གནས་པ་དག་གིས་གསུམ་པོ་དག་སྤོང་ངོ་ཞེས་བཤད་དེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ལྟར་བསྟན་པ་རྣམས་ཐ་དད་པར་གྱུར་ཅིང་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ཡང་དོན་གྱིས་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་རགས་པ་དང༌། ཕྲ་བའི་དོན་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྒོ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་ངན་ལེན་གྱི་དོན་བསྟན་པས་འགལ་བ་མེད་དེ། བརྟགས་ན་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡན་ཆད་དུ་བག་ལ་ཉལ་དང་གནས་ངན་ལེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ནས། ད་ནི་མདོའི་ཚིག་གི་དོན་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་ཞུ་བ་གསོལ་བའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་སྤངས་པས་བག་ལ་ཉལ་དེ་དག་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། སྐྱོན་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་སྤངས་པ་ཞེས་བགྱི་བ་ལགས་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། མདོ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་
― DTG120_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་གསུངས་པ་ནི་གནས་ངན་ལེན་ལ་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཞེས་གསུངས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་བར་དུ་འཇོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། སྐྱོན་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡང་མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་དང་དོན་མཐུན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་སྨོས་ནས་ལན་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་གྲངས་སྨོས་ནས་ལན་མདོར་གསུངས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ལྤགས་ཤུན་དང་སྤྲི་དང་རྐང་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གསུམ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བག་ལ་ཉལ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པའི་དོན་ནི་གཞན་ནས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་ལྟར་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ནི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནི་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་དེ་དག་གིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནི་ངེས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ན་བསྟན་པ་དང༌། རྐང་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྤངས་པ་ཉིད་བསྟན་ཅིང་ལོགས་ཤིག་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་མ་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ན་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྤྱིར་བསྟན་པའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ན་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དང་པོ་ནི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ནས་ས་བདུན་པའི་བར་གྱིས་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། གནས་ངན་ལེན་འདི་གཅིག་སྤངས་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ནི་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང༌། ཉམས་སྟོབས་ཆུང་བའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པའི་དོན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནི་ས་བརྒྱད་པ་དང༌། དགུ་པ་དང་བཅུ་པའི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་བག་ལ་
― DTG120_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉལ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པའི་དོན་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གནས་པ་གསུམ་གྱིས་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གསུམ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་གོ་ཞིང་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱ་ཞེ་ན། མདོ་འདི་དང་བསྟན་བཅོས་དེ་ལས་མི་འདྲ་ཡང་དོན་མི་མཚུངས་པས་བརྡ་ཕྲད་ཅིང་རྣམ་པར་བཤད་མི་དགོས་སོ། །ཡང་ན་མདོ་འདི་དང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་དེ་དོན་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ས་དང་པོ་པས་སྤོང་ངོ༌། །ས་བརྒྱད་པས་ནི་སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྤོང་ངོ༌། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལས་ནི་རྐང་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྤོང་བས་སོ། །གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་གྱི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་མ་ཕྱེ་བས་ས་དང་པོ་པས་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་ན་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང༌། ཉམས་སྟོབས་ཆུང་བ་ཉིད་ཀྱི་དོན་གདོད་རབ་ཏུ་གསལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནི་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ལ་སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་དོན་གསལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནི་གསུམ་པ་དེ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ལེན་གསུངས་པ་ལ་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པ་བཞིན་དུ་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཡང་དགོས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ནི་ལན་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྐང་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་སྤང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངས་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་སྤངས་པའི་གནས་སྐབས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཉིས་པ་རྐང་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྤང་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཅིང༌། ལོགས་ཤིག་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་རྣམ་པར་མ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྐང་ལ་ཡོད་བ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་ནི་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་ཚེ་གདོད་སྤོང་བས་ཟད་པར་འགྱུར་ཏེ། གནས་སྐབས་འདི་ནི་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་བྲལ་བའི་དོན་ལོགས་ཤིག་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་མི་སྟོན་གྱི། སྤྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གནས་པ་ལ་
― DTG120_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ས་བོན་གཏན་དུ་སྤོང་བ་རབ་ཏུ་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། སྐྱོན་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་སྤངས་པ་ཞེས་བགྱི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཏེ་དང་པོ་ནི་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་སྤངས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་སྤངས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་རྐང་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་སྤངས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཁོ་ན་ལ་བསྐལ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་རྐང་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ཞེས་བགྱི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ། རྐང་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་སྤངས་པས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང་པོ་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ནི་སྐྱོན་དང་པོ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ནི་སྐྱོན་གཉིས་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྐང་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ནི་སྐྱོན་གསུམ་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །ངས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ས་ལ་བསྐལ་པ་གསུམ་མོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། མདོ་དེ་གཉིས་མདོ་འདི་ཉིད་དང་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བ་ནི། ལོ་ཙཱ་བ་དག་གི་བསམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཤད་པའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན་འདིས་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། རྐང་ལ་ཡོད་པ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་མངའ་བར་གསུངས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་གྱི་གནས་ངན་ལེན་སྤོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་འདིར་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གསུམ་གསུངས་པ་ནི་སྔར་གོང་དུ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པར་གཏོགས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པར་གཏོགས་སོ་ཞེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་དག་སོ་སོ་ནས་བག་ལ་ཉལ་
― DTG120_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་གནས་ངན་ལེན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་འདི་ལས་བག་ལ་ཉལ་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཁོ་ན་བཟུང་ལ་གནས་ངན་ལེན་བསྟན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་ནི་ཤེས་བྱ་ཁོ་ན་བཟུང༌། འདི་ལ་དགོངས་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཆོས་བསྟན་པའི་སྒོ་མང་བས་དང་པོ་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ལས་བརྩམས་པ་དོན་མཐར་ཐུག་པའི་སྒོ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གསུམ་སོ་སོར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཕན་ཚུན་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྟན་པའི་སྒོ་སྟེ། འདི་ལྟར་མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་ནང་ནས་བག་ལ་ཉལ་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་ཉོན་མོངས་པ་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་པར་བསྟན་གྱི། ཤེས་བྱའི་ནི་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་ནི་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པར་བསྟན་ཏོ། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་དོན་བསྟན་པའི་སྐབས་སུ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བསྟན་པ་ཡང་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྟན་པ་ཡིན་པས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པར་བསྟན་ཏོ། །སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་དེ་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བཤད་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེར་བརྟགས་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ།། །།བམ་པོ་དྲུག་ཅུ་ལྔ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྐལ་པ་གྲངས་མ་མཆིས་པ་དུ་དག་གིས་གནས་ངན་ལེན་དེ་དག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་འགྱུར་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་གནས་ངན་ལེན་སྤོང་བའི་དུས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་ལ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། རིགས་ཀྱི་བུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་སམ། ཡང་ན་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ལོ་དང་ཟླ་བ་དང༌། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང༌། ཞག་དང༌།
― DTG120_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉི་མ་ཕྱེད་དང༌། ཐུན་དང༌། ཐུན་ཕྱེད་དང༌། ཡུད་ཙམ་དང༌། ཐང་ཅིག་དང༌། སྐད་ཅིག་གི་ཚད་ཀྱིས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་པ་གནས་ངན་ལེན་སྤོང་བའི་དུས་སྟོན་ཏེ། འདིར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་སམ། ཡང་ན་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་དཔེ་གསུམ་ཆར་ལས་ཀྱང་མི་མཐུན་པར་བསྟན་པ་མེད་དོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་དང་པོ་ལ་ནི་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྤོང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ལ་ནི་སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི། རུས་པ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། ལྤགས་ཤུན་དང༌། སྤྲི་དང༌། སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བསལ་བའི་དབང་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ཐེག་པ་ཐ་མས་ནི་གནས་ངན་ལེན་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་དུས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་ལས་སྤངས་པའི་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་སྔ་མ་གཉིས་པ་ནི་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་སྤོང་ངོ༌། །གསུམ་པ་ནི་སྤྲི་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྤོང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་ཞུགས་ནས་ནི་རུས་པ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་གནས་ངན་ལེན་སྤོང་ངོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ཡོད་ཀྱང༌། བཤད་པ་ཕྱི་མ་ནི་མདོའི་ཚིག་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཏེ་ཡང་བསམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལོ་དང་ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བགྲང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ།། འདི་ལྟར་གྲངས་རྣམ་པ་དགུ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལོ་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང༌། ཉིན་ཞག་དང༌། ཐུན་དང༌། ཐུན་ཕྱེད་དང༌། ཡུད་ཙམ་དང༌། ཐང་ཅིག་དང༌། སྐད་ཅིག་ནི་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་སམ། དུས་ཚོད་ཚད་
― DTG120_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། ཟླ་བ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཉི་མ་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཐང་ཅིག་ཚད་མེད་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་ཚད་མེད་པ་དང༌། ཡུད་ཙམ་ཚད་མེད་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དོན་གྱིས་ནི་སྐད་ཅིག་ལ་སོགས་པའི་ཚད་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་བཤད་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་ལ་སོགས་པ་ཕྱིས་བསྟན་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས་སྐད་ཅིག་ལ་སོགས་པའི་འོག་ཏུ་ཉིན་ཞག་མངོན་པར་འགྲུབ་བོ། །ཉིན་ཞག་བསགས་པ་ལས་ནི་ཟླ་བ་ཕྱེད་དང༌། ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་བོ། །ཟླ་བ་ཕྱེད་དང༌། ཟླ་བ་ལ་སོགས་པ་བསགས་པ་ལས་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སྔར་རགས་པ་བསྟན་ལ་ཕྱིས་ཕྲ་བ་བསྟན་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། བསྟན་བཅོས་བྱེད་པ་དག་གིས་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར། ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་ཆོས་མངོན་པ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཚོལ་བར་བྱེད་ཀྱི། སྔ་མ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་མི་འགལ་ན། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་བཤད་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །སློབ་དཔོན་གཞན་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་བཅོས་བྱེད་པས་སྔར་རགས་པ་བསྟན་ལ་ཕྱིས་ཕྲ་བ་བསྟན་པར་འདོད་བ་རྣམས་རིམ་གྱིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མདོ་འདི་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་མས་ཡར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་སྐད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐད་ཅིག་དང་དེའི་སྐད་ཅིག་ཅེས་པ་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། དུས་ཀྱི་ནང་ནས་མཆོག་ཏུ་ཐུང་བ་སྟེ། ཐང་ཅིག་དྲུག་ཅུའི་ཆ་གཅིག་གོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་སེམས་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པ་ལས། སྐད་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་ཐུང་བའི་སྐད་ཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་ལ་དུས་ཀྱི་ཚད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་གི་ཚད་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པས་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བར་ལུས་བསྒྱུར་ནས་སྐར་མ་མང་པོ་ལྟ་བ་ཇི་ལྟར་སྐར་མ་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་ལྟ་བའི་ཚད་དེ་ནི་སྐད་ཅིག་གོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་
― DTG120_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་ལས། སྐད་ཅིག་གི་ཚད་དེ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་བསྟན་བཅོས་གདགས་པ་བྱས་པ་ལས། དཔེར་ན་བུད་མེད་དར་ལ་བབ་པ་བལ་འཁལ་བ་འབྲིང་གིས་ཧ་ཅང་ཡང་མི་རིང༌། ཧ་ཅང་ཡང་མི་ཐུང་བར་བལ་བསྙད་པ་དེ་ཙམ་གྱི་ཡུན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་སྐད་ཅིག་གི་ཚད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ལས་བསྟན་པ་ཡང་བལ་དང་སྐུད་པའི་རིང་ཐུང་ལ་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི། བལ་དེ་ལག་པ་ནས་འབྱིན་ཅིང་བསྙད་པའི་ཚད་ལ་དེའི་སྐད་ཅིག་ཅེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྔར་སྐད་ཅིག་གི་ཚད་དྲིས་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་གདགས་པ་བྱས་པ་ལས་བསྟན་པ་དེའི་སྐད་ཅིག་གི་ཚད་ཁུངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། འདིར་ནི་རགས་པ་སྨོས་ནས་ཕྲ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཕྲ་བ་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་ཞིང་གསལ་བར་བསྟན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྐད་ཅིག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལ་ནི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ནི་རགས་པ་ཡིན་པ་སྐད་ཅིག་གི་ཚད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་གིས་བཤད་པའི་དོན་ལྟ་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་སེ་གོལ་གཏོགས་པ་གཅིག་ལ་ནི་སྐད་ཅིག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་གིས་བཤད་པ་དེ་ལྟ་ན། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀ་ཤི་ཀའི་སྐུད་པ་ཕྲ་མོ་མང་པོ་ཕན་ཚུན་དྲངས་ནས་གཅོད་པ། སྐུད་པ་ཇི་ཙམ་ཆད་པ་སྐད་ཅིག་ཀྱང་དེ་སྙེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འོན་ཀྱང་དེ་དག་ནི་རགས་པ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་གི་ཚད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་སྐད་ཅིག་གི་ཚད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་དགེ་སློང་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ག་ལ་བ་དེ་ལོགས་སུ་སོང་སྟེ། ཞབས་གཉིས་ལ་ཕྱག་བྱས་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་འདུག་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྲོག་དང་ལྡན་པ་དག་གི་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བ་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། ངས་བཤད་པར་ནུས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ། །དགེ་སློང་དེས་གསོལ་པ། དཔེ་འགའ་ཞིག་གིས་དེ་གསལ་བར་བགྱིར་རུད་བ་ལྟ་མཆིས་སམ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྐད་ཅིག་མ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་དེ།
― DTG120_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱོད་ལ་དཔེ་བསྟན་པར་བྱའོ། །དཔེར་ན་འཕོང་ལ་ཤིན་ཏུ་མཁས་པའི་སྐྱེས་བུ་བཞི་ཞིག་སོ་སོ་ནས་མདའ་ཐོགས་ཤིང་ཕན་ཚུན་རྒྱབ་སྤྲད་དེ་འགྲེང་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་མདའ་འཕང་བར་འདོད་པ་ལས་ཡང་སྐྱེས་བུ་ཤིན་ཏུ་སྐྱེན་མྱུར་ཆེ་བ་ཞིག་འོངས་ནས་འདི་སྐད་དུ། ཀྱེ་ཁྱེད་ཀྱི་དེང་དུས་གཅིག་ཏུ་མདའ་འཕོངས་ཤིག་དང༌། བདག་གིས་གཅིག་ཀྱང་མི་ལྟུང་བར་འཛིན་ནུས་ཞེས་ཟེར་ན། དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས། སེམས་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བ་ཡིན་ནམ། དགེ་སློང་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། གང་ཟག་དེའི་མྱུར་བ་ནི་གནོད་སྦྱིན་ས་ལ་འགྲོ་བ་ཙམ་གྱི་མྱུར་བར་མི་ཕོད་དོ། །གནོད་སྦྱིན་ས་ལ་འགྲོ་བའི་མྱུར་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་གནོད་སྦྱིན་གྱི་མྱུར་བ་ཙམ་མི་ཕོད་དོ། །ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བའི་མྱུར་བ་ནི་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་མྱུར་བ་ཙམ་མི་ཕོད་དོ། །ལྷ་དེ་དག་གི་མྱུར་བ་ནི་ཉི་མ་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བདག་གི་མྱུར་བ་ཙམ་མི་ཕོད་དོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བ་དག་གི་མྱུར་བ་ནི་ལྷའི་བུའི་བསྟན་པར་འགྲོ་བ་ཙམ་མི་ཕོད་དོ། །དེ་ནི་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་འདྲེན་པར་བྱེད་པའོ། །ལྷ་འདི་དག་ལ་སོགས་པ་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་ཆེས་མྱུར་བ་ཡིན་པས་སྲོག་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེ་བ་དག་འཇིག་པ་ནི་དེ་དག་ལས་ཆེས་ཤིན་ཏུ་མྱུར་བ་ཡིན་པས་སྐད་ཅིག་མ་འཇུག་པ་རེ་ཞིག་ཙམ་དུ་ཡང་མི་གནས་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་ཚད་ནི་མ་གསུངས་པར་ཤེས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གཞན་དག་ལ་ཡང་དག་པའི་སྐད་ཅིག་མའི་ཚད་མ་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་གང་ཡང་ཤེས་པར་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅི་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་ནུས་སམ། སྨྲས་པ། དེས་ཤེས་པར་ནུས་མོད་ཀྱི། དེ་ལ་དགོངས་པ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་མ་གསུངས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པར་མི་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཐང་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་འཚུམས་པ་ཙམ་མོ། །ཡང་ན་དབུགས་དབྱུང་བ་ཙམ་གྱི་དོན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས་སྐད་ཅིག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལ་ནི་
― DTG120_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གོ །དེའི་སྐད་ཅིག་དྲུག་ཅུ་ལ་ནི་ཐང་ཅིག་གཅིག་སྟེ། དེ་ལ་ནི་སྐད་ཅིག་བདུན་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཡུད་ཙམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས། ཐང་ཅིག་སུམ་ཅུ་ལ་ནི་ཡུད་ཙམ་གཅིག་སྟེ། འདི་ལ་སྐད་ཅིག་ཁྲི་ཕྲག་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་དང་དྲུག་སྟོང་ཡོད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཐུན་ཕྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་དང༌། ཉིན་དང་ཞག་ལ་སོ་སོ་ནས་དུས་གསུམ་ཡོད་པས་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། འདིར་ཐུན་ཕྱེད་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་དུས་གཅིག་གི་དུས་ཕྱེད་ལ་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐུན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དུས་དྲུག་ལས་དུས་གཅིག་གོ །བཤད་པའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་ནི་ལོ་གཅིག་ལ་དུས་གསུམ་དུ་འབྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གྲང་བ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། ཆར་གྱི་དུས་སོ། །རེ་རེ་ལ་ཡང་ཟླ་བ་བཞི་བཞི་སྟེ། ཐུན་ཕྱེད་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་ཆར་གྱི་དུས་སོ། །ཐུན་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་ཟླ་བ་བཞི་ལ་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ཡོད་ཀྱང་བཤད་པ་ནི་སྔ་མ་བཟང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་འདིའི་དགོངས་པ་ནི་ཐུང་དུ་ནས་རིང་པོར་བརྩེགས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་ནི་དུས་རིང་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ་ཞེས་སྟོན་པས་དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ་སྔ་མ་ནི་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་པདྨ་དཀའ་པོའི་མདོའི་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་དུས་རིང་པོ་གང་ཡིན་པ་ནི་ཟླ་བའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་བ་དེ་ཉིད་ལས། ཉི་མ་དང༌། ཞག་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། དུས་དང༌། ལོ་བགྲང་བར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཉི་མ་དང༌། ཞག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཡུད་ཙམ་སུམ་ཅུ་ལ་ནི་ཉིན་ཞག་གཅིག་སྟེ། འདི་ལ་སྐད་ཅིག་མ་འབུམ་ཕྲག་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་དང༌། ཁྲི་ཕྲག་བརྒྱད་ཡོད་དེ་ཞེས་བཤད་དེ། ཕུང་པོ་ལྔའི་ལུས་འདི་ནི་ཉིན་ཞག་གཅིག་ལ་སྐྱེ་ཤིའི་མི་རྟག་པ་དེ་སྙེད་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ལ་ཟླ་བ་ཕྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཞག་བཅོ་ལྔའོ། །དེ་ལ་ཟླ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཞག་སུམ་ཅུའོ། །དེ་ལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། སྐད་ཅིག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལ་དེའི་སྐད་ཅིག་གཅིག་གོ །དེ་སྐད་ཅིག་དྲུག་ཅུ་ལ་ཐང་ཅིག་གོ །
― DTG120_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐང་ཅིག་སུམ་ཅུ་ལ་ཡུད་ཙམ་གཅིག་གོ །ཡུད་ཙམ་སུམ་ཅུ་ལ་ཉིན་ཞག་གཅིག་གོ །ཉིན་ཞག་སུམ་ཅུ་ལ་ཟླ་བ་གཅིག་གོ །ཟླ་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་ལོ་གཅིག་གོ །ལོ་གཅིག་ལ་དུས་གསུམ་དུ་དབྱེ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། གྲང་བ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། ཆར་གྱི་དུས་སོ། །རེ་རེ་ལ་ཡང་ཟླ་བ་བཞི་བཞིའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྐད་ཅིག་ལ་སོགས་པ་ལ་བསྐལ་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་ཞེས་བྱ། བསྐལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དུས་གསུམ་གྱི་ཆ་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྐད་ཅིག་དང༌། ཐང་ཅིག་དང༌། ཡུད་ཙམ་གྱི་དུས་ཀྱི་ཆ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལས་ནི་ཉིན་ཞག་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཉིན་ཞག་གི་དུས་ཀྱི་ཆ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལས་ནི་ཟླ་བ་ཕྱེད་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། དུས་དང༌། ལོ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཟླ་བ་ཕྱེད་ལ་སོགས་པའི་དུས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ལས་ནི་བསྐལ་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། བསྐལ་པའི་ཚད་ཀྱི་ཆ་ནི་དུས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཐའ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྤྱིའི་མིང་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྒྲར་སྨྲ་བ་དག་ནི་གནས་སྐབས་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བསྐལ་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ནང་ན་མཐར་ཐུག་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཨ་ས་ཁྱ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་བསྒྱུར་ན་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། གྲངས་མེད་པ་དེ་ཡང་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་གྲངས་ཀྱི་འགྲེས་དྲུག་ཅུ་ལས་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཅིག་གི་མིང་ཡིན་ཏེ། དེའི་བསྟན་བཅོས་དེ་ལས་བསྐལ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང༌། བར་མ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་འཇིག་པ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དག་ཏུ་མི་སྐྱེ་བ་ནས་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྣོད་ཅི་ཡང་མ་ལུས་པའི་བར་གང་ཡིན་པའོ། །ཆགས་པའི་བསྐལ་པ་ནི་རླུང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ལངས་པ་ནས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་དང་པོར་སྐྱེ་བའི་བར་གང་ཡིན་པའོ། །བར་གྱི་བསྐལ་པ་ནི་དང་པོ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལས་འགྲིབས་ནས་ལོ་བཅུ་ལ་ཐུག་པ་དང༌། བར་དུ་ཡར་སྐྱེ་བ་
― DTG120_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། མར་འགྲིབ་པ་བཅོ་བརྒྱད་དང༌། ཐ་མར་ཡར་སྐྱེ་བ་ནས་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་ལ་ཐུག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆགས་ནས་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆགས་པ་དང༌། འཇིག་པ་དང༌། ཞིག་ནས་སྟོང་པར་གནས་པའི་དུས་ཀྱང་འདྲ་བས་གནས་པའི་བསྐལ་པ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བརྒྱད་ཅུའོ། །དེ་ལ་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་ཡང་དེ་ལས་དེ་ལྟར་བསྟན་པའི་ཆགས་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཇིག་པ་དང༌། སྟོང་པ་ཡང་སོ་སོ་ནས་བར་གྱི་བསྐལ་པ་ཉི་ཤུ་ཉི་ཤུ་ཡོད་པ་ལས་བརྒྱད་ཅུར་འགྱུར་རོ། །བརྒྱད་ཅུ་པོ་དག་བསྡུས་པ་ལས་ནི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོའི་ཚད་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྐལ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་ཉིད་ཁོ་ནའོ། །མདོ་དག་ལས་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་པོ་དག་ཏུ་ནན་ཏན་བརྩོན་འགྲུས་སྤྱད་ནས་གདོད་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་བོ་ཞེས་གསུངས་ན་སྔར་བསྟན་པའི་བསྐལ་པ་བཞི་པོ་དག་ལས། བསྐལ་པ་གང་དག་བརྩེགས་པ་ལས། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྔ་མའི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་དག་བཅུ་དང༌། བརྒྱད་སྟོང་དུ་བརྩེགས་པ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་བརྩེགས་པ་ལས་སོ། །གལ་ཏེ་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གསུམ་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་ཅེ་ན། གྲངས་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་གིས་བགྲང་དུ་མེད་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པས་སོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་གྲངས་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་ལས་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་གཅིག་གི་མིང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུ་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལ་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་བཅུ་གཉིས་པའི་མིང་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་འདོན་པ་བརྒྱུད་པ་དག་གིས་ཕྱི་མ་བརྒྱད་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས། གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་དྲུག་ཅུ་ལས་ལྔ་བཅུ་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་དྲུག་ཅུའི་མིང་ཡིན་ཏེ། འདོན་པ་བརྒྱུད་པ་དག་གིས་སྔ་མ་དག་གི་མིང་བརྗོད་པས་སོ། །འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་ནང་ནས་གྲངས་མེད་ཀྱི་ལེའུ་ལས་ནི་གྲངས་
― DTG120_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལས། བརྒྱ་རྩ་གསུམ་པ་ནི་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་གྲངས་ཀྱིས་བསྒྱུར་བ་བཅུ་གཅིག་ལས་གྲངས་བཅུ་གཅིག་པ་ནི་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མདོ་ཁུངས་སུ་བསྟན་པ་ལས་ནི་གྲངས་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ལ་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གྲངས་བརྒྱ་བདུན་པའི་མིང་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དག་ལས་བཤད་པ་བཞིན་དུ་བཤད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དགོས་སམ། འོན་ཏེ་མ་ངེས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། འཕགས་པ་ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་ལས་ནི། ངེས་པར་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དགོས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འཕགས་པ་དོན་ཚད་མེད་པའི་མདོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་མ་ཚང་བར་ཡང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས་ནི། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པས། སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པ་དེའི་མདོ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གིས་ས་དེ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་གང་ལགས། སྐྱོན་ནི་གང་ལགས། ཡོན་ཏན་ནི་གང་ལགས་པར་རིག་པར་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི། བཞི་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱོན་དང་ཡོན་ཏན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ། ཞུ་བ་གསོལ་བའི་དགོངས་པ་ནི་ལན་དུ་གསུངས་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་
― DTG120_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཉིས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་གོང་མ་ཞུས་ཚིག་གསུམ་གྱི་ལན་བསྟན་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་དང་པོའི་ལན་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་མིང་སྨོས་ནས་ལན་མདོར་གསུངས་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཉིས་པ་སླར་བརྟག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ས་དང་པོ་ལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཁོ་ནར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པས། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཤེས་བཞིན་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། མི་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་སྐྱོན་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་གདོད་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ཡང་ཤེས་པ་ལས་སྐྱེས་པ་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་གནས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཀུན་དགའ་བོ་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབྱིངས་ལ་བརྟེན་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཆེད་དུ་ཁམས་གསུམ་དག་ཏུ་འཇུག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་ནི་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དབྱིངས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་སྟེ་ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །རང་གི་རྒྱུད་ལ་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཞུས་པའི་ལན་གཉིས་པའི་ལན་བསྟན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་ཡང་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་ཕྱིར་དང༌།
― DTG120_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྐྱོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །སློབ་དཔོན་ངོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས་ནི། སྡུག་བསྔལ་འདྲེན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མཐོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སྔགས་དང་སྨན་གྱིས་བསད་པའི་དུག་ལྟ་བུར་ཉོན་མོངས་པའི་ཉེས་བ་ཐམས་ཅད་མི་སྐྱེད་དེ། དཔེར་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྟར་ས་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཉེས་པ་མི་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས། ཉོན་མོངས་ཐུལ་ལ་སྤངས་པ་མེད། །སྔགས་ཀྱིས་བསད་པའི་དུག་དང་འདྲ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་ལས། །ཉོན་མོངས་ཟད་པས་ཀུན་མཁྱེན་བརྙེས། །ཞེས་འབྱུང་སྟེ། སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས། །ཉོན་མོངས་ཐུལ་ལ་སྤངས་པ་མེད། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་སྐབས་དང༌། དེ་དག་ཉོན་མོངས་པ་ཐུལ་ཅིང་མ་སྤངས་པའོ། །སྔགས་ཀྱིས་བསད་པའི་དུག་དང་འདྲ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན། སྔགས་ཀྱིས་བསད་པའི་དུག་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་སྤངས་ཀྱང་ནང་དུ་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཀྱང་བག་ལ་ཉལ་ནི་ལུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་ལྷག་མ་འཇོག་ཅེ་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་འདྲ་བར་མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་པ་དེས་ན་ཉོན་མོངས་པས་རྒྱུ་བྱས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དྲན་དང་ཤེས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རབ་ཟིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་དག་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཇི་ལྟར་དུག་ནི་སྔགས་ཀྱིས་བསད་པ་བཞིན། །སྐྱོན་ནི་ཡོན་ཏན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འགྲུབ། །ཅེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་
― DTG120_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ལྟ་བུ་བསྐྱེད་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་བཟློག་པར་ནུས་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཞུས་ཚིག་གསུམ་པའི་ལན་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆེད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བརླག་པར་བྱེད་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བའི་རྒྱུ་ཞེས་བཤད་དོ། །བཤད་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཆེད་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་གཅོད་པར་བྱེད་པས། སེམས་ཅན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཉིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཞེས་བཤད་དེ། སྐྱེ་ཤིའི་སྡུག་བསྔལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ས་དང་པོ་ནས་ས་བདུན་པའི་བར་དུ་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་པ་ལ་ཡང་དགོས་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། དང་པོ་ནི་རང་གི་ཤེས་པ་ལ་དབང་གི་སྟོབས་ཡོད་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་ནས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཅིང་རབ་ཏུ་སེལ་བར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་བྱི་ལས་བྱི་བ་ལ་རྩེད་མོ་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས། ཆེད་འགའ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་ཡང་མི་བྱེད་དེ། དེའི་མཐུ་ཉམས་སད་པའི་ཕྱིར་ཆེད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་རེ་ཞིག་ལྡང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་དེ་དངོས་པོ་ཅན་གྱི་ལུས་བླངས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པས། དེས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། འོན་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རང་གི་ཉོན་མོངས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕན་པའི་བྱ་བ་དག་བྱེད་པས་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་སྐྱེད་དོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐབས་ལ་མཁས་པས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལས་རྣམ་པ་བཅུ་
― DTG120_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་ཀྱང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ལ་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞིང་བྱང་ཆུབ་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས། སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཡང་མེད་དོ། །ལམ་གྱི་གྲངས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྐྱེ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མ་མཆིས་པའི་བྱང་ཆུབ་གང་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པ་ནི་ངོ་མཚར་ཆེ་བ་ལགས་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའོ། །འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མ་འོངས་པ་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་གཉེར་བར་བྱེད་པས། ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དེ་ལྟ་བུ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པའོ། །ཡང་ན་ད་ལྟར་གྱིའམ། ཡང་ན་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕན་ཡོན་གྱི་དབང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་འགྱུར་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་དག་གིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བགྱིད་ན། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་གྱི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་དག་གི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཐེག་པ་གཉིས་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ན། དེ་ལས་གཞན་པའི་དགེ་བའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཏེ། སོ་སོ་སྐྱེ་བོ་ལས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་ཐེག་པ་གཉིས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ན། ས་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་
― DTG120_Page_0182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཆེད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། དགྲ་བཅོམ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱང་ཟག་པ་ཟད་པ་ཡིན་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ཙམ་མི་ཕོད་དེ། དཔེར་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་བུ་མངལ་ན་གནས་ཀྱང༌། གཞན་དག་གི་བུ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བུ་རྒྱལ་པོར་དབང་མ་བསྐུར་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བློན་པོ་ཐབས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕྱུག་པོ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་ནི་རང་གི་བདེ་བ་གཉེར་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་ཕྱིར་གཉེན་བཤེས་ལ་སྲེད་པར་བྱེད་དོ། །ཐེག་པ་གཉིས་པོ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་བདེ་བ་ལ་སྲིད་པ་མེད་ཀྱང༌། རང་གི་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཚོལ་བར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་མི་འདོགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་བཟླ་བའི་ཆེད་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །གཞན་ཇི་སྐད་དུ་དཔེར་ན་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞིག་གིས། དགེ་ཚུལ་གཅིག་ལ་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་བསྐུར་ནས། ལམ་དུ་ཞུགས་ཏེ་སོང་བ་ལས་དགེ་ཚུལ་དེ་འདི་སྙམ་དུ། བདག་གིས་ཐེག་པ་གང་གིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་ཞེས་བསམས་པ་ལས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མཆོག་དམ་པ་ཡིན་པས་བདག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱའོ་ཞེས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དེའི་བསམ་པ་སློབ་དཔོན་གྱིས་རིག་ནས། ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་སླར་བླངས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཁྱེར་ནས་དགེ་ཚུལ་མདུན་དུ་གཏོང་ངོ༌། །དགེ་ཚུལ་དེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཐག་རིང་སྟེ། ཡུན་རིང་པོར་འཁོར་བ་ན་གནས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་ཚད་མེད་པ་དང་དུ་བླངས་དགོས་པས་རེ་ཞིག་ཐེག་པ་ཆུང་དུའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་གྱིས་རིག་ནས་ཆོས་གོས་དང་ལྷུང་བཟེད་དེ་དག་དགེ་ཚུལ་ལ་བསྐུར་ནས་ཕྱི་བཞིན་འགྲོར་
― DTG120_Page_0183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅུག་གོ །དེ་ལྟར་ལན་གསུམ་དུ་བྱས་པས་དགེ་ཚུལ་དེས་སློབ་དཔོན་ལ་སྨྲས་པ། སློབ་དཔོན་བགྲེས་པས་བྱིས་པ་ཆུང་དུ་དང་འདྲ་སྟེ། རེས་འགའ་ནི་བདག་མདུན་དུ་བཏང༌། རེས་འགའ་ནི་བདག་ཕྱི་བཞིན་དུ་མཆིར་གསལ་བ་ཅི་ལགས། སློབ་དཔོན་གྱིས་སྨྲས་པ། ཁྱོད་དང་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་སེམས་བསྐྱེད་པས་སེམས་དེ་བཙུན་པར་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སློབ་དཔོན་གྱི་ལམ་ལ་གནས་པ་ཡིན་པས། གང་ཟག་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་མཆོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་མདུན་དུ་བཏང་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱོད་ཡང་སེམས་འགྱོད་པར་གྱུར་ནས། ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་གཉེར་བར་འདོད་པ་ནི་ཁྱོད་དང་ངའི་བར་ན་ཐག་ཤིན་ཏུ་རིང་བས་དེའི་ཕྱིར་ཁྱེད་ཕྱི་བཞིན་དུ་འགྲོར་བཅུག་པ་ཡིན་ནོ། །དགེ་ཚུལ་དེ་སྐད་དུ་ཐོས་པས་ཤིན་ཏུ་སྐྲག་པ་སྐྱེས་ཏེ་བདག་གི་སློབ་དཔོན་ནི་བདག་གི་སེམས་ཤེས་ཏེ། བདག་གིས་ལན་ཅིག་ཙམ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་ཐེག་པ་གཉིས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་གྱུར་ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བདག་ཉིད་བརྟན་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་གང་བའི་ཐེག་པ་པ་གཉིས་འོད་མའི་ཚལ་བཞིན་དུ་གྱུར་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པས། །གང་གིས་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་བསོད་ནམས་ཆེའོ། །ཐེག་པ་པ་གཉིས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཙམ་མི་ཕོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། དངོས་པོ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་དེ་ཙམ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སེམས་ལ་སྤྱད་པ་དང༌། རྟག་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་མི་འབྲལ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁམས་གསུམ་གྱི་ཉེས་པ་སྤང་ཞིང་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཐེག་པ་པ་གཉིས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་
― DTG120_Page_0184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་ལ་དགོངས་པ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཞི་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྔར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་དག་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་དག་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་དག་གི་དགོངས་པ་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དེ་དག་ཏུ་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་གང་དག་བསྟན་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཆོས་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གཅིག་པར་མཚུངས་ཤིང་ཚུལ་གཅིག་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ང་ནི་ཐེག་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་མི་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། དགོངས་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་དང༌། རྨོངས་པ་དག་གི་ནོར་པ་འཛིན་པར་བསྟན་པ་དང༌། དགོངས་པ་བཤད་པའི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །འདི་ནི་དགོངས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་ལྟར་ངས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དེ་དག་ཏུ་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་བཤད་པའི་དགོངས་པ་དེས་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་པ་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། ངས་འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་པ་ལས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་གཅིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚུལ་གཅིག་པའི་ལམ་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་ཀྱང་
― DTG120_Page_0185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐེག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐ་དད་པ་ནི་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་དག་དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཁོ་ནར་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བསྐྱེད་པ་ཁ་ཅིག་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་དེ། ཁ་ཅིག་སྐུར་བ་འདེབས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་རྨོངས་པ་དག་གི་ནོར་པར་འཛིན་པ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྒྲོ་འདོགས་ཤིང་སྐུར་པ་འདེབས་པ་བསྟན་པ་དང༌། རྩོད་པར་སྨྲ་བ་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་བསྟན་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་བཤད་པ་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་དོན་འཛིན་པས་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ཡོད་པར་བསྟན་པ་ཐོས་ན། ངེས་པར་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ཡོད་པར་འཛིན་ཅིང་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཐ་དད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པར་མ་ངེས་པའི་དོན་ནི་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཐེག་པ་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཐོས་ན་ཐེག་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ན་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཞི་བ་ཕྱོགས་གཅིག་པ་སངས་རྒྱས་སུ་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐེག་པ་རྣམས་ཐ་དད་པར་གྱུར་པའི་རིགས་པ་ལ་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པར་སེམས་ཤིང་དེ་བཞིན་དུ་གཅིག་ལ་གཅིག་ཕན་ཚུན་རྩོད་པ་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཉིས་པ་རྩོད་པར་སྨྲ་བ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པར་ཐོས་ན་ངེས་པར་གསུམ་དུ་གསུངས་པ་ཐབས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་པར་ཐོས་པ་ལས་ངེས་པར་ཐེག་པ་གསུམ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པར་བྱེད་ན་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་མི་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །ཐ་དད་པའི་དོན་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་ཡོད་པར་གསུངས་ཀྱང༌། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་དང་འགལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ཐ་དད་པར་གྱུར་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་དང་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་གོང་དུ་མདོ་ལས། གཞན་ཡང་དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཉན་ཐོས་པའི་རིགས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་དག་གིས་ཀྱང་ལམ་འདི་ཉིད་དང༌། སྒྲུབ་པའི་གནས་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་
― DTG120_Page_0186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རིགས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ལམ་འདི་ཉིད་དང༌། སྒྲུབ་པའི་གནས་འདི་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་པ་གང་ཡང་མེད་པས་ས་དེ་ལས་དགོངས་ནས་ཐེག་པ་ནི་གཅིག་ཁོ་ནའོ་ཞེས་བསྟན་ཀྱང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ན་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ཉིད་དང༌། དབང་པོ་འབྲིང་པོ་ཉིད་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཞི་བ་ལ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བགྲོད་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བརྩོན་པ་དང༌། སྦྱོར་བའི་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གདུལ་བར་མཛད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་གཞག་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་ནི་དོན་དང་སྤྱོད་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་གསུངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་འདིར་དགོངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་པ་གསུམ་པོ་དག་ཐ་དད་པར་གྱུར་ཀྱང་དོན་གྱི་ཚུལ་གྱི་དབང་དུ་མཛད་ན་ཚུལ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པས་དེའི་ཕྱིར་དགོངས་པས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་ཏེ། དེ་ཡང་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ལས་ཡིན་གྱི། ཚིག་ལས་བརྩམས་ནས་གཅིག་ཅེས་གསུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་གཅིག་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ནི་སྔར་གོང་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་དེ་ཉིད་ཡང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་མདོར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གླེང་བསླང་བ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །ས་རྣམས་བསྡུས་དང་འདུ་ཤེས་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །ཁྱད་པར་སྐྱེད་དང་སྨོན་དང་བསླབ་པ་རྣམས། །འདི་བརྟེན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཐེག་ཆེན་བཤད། །འདི་ལ་རབ་བསྒོམས་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་
― DTG120_Page_0187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གསུངས་པ་འདིས་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཚིག་རྐྱང་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཟློས་པ་ཡིན་ནོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱི་མ་གཉིས་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་ཟློས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །དེ་ལ་ས་རྣམས་བསྡུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་དང༌། ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་བསྟན་པ་དག་ཟློས་པའོ། །དེ་ལ་འདུ་ཤེས་བསྡུས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ས་བཅུ་གཅིག་གི་མིང་བསྟན་པ་ཟློས་པའོ། །འདུ་ཤེས་ནི་མིང་ལ་བྱ་སྟེ། མིང་ནི་འདུ་ཤེས་ལ་སྐྱེ་བས་རྒྱུ་ལ་མིང་དུ་བཏགས་པའི་ཕྱིར་འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱའོ། །ས་རྣམས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང༌། གནས་ངན་ལེན་བཅུ་གཅིག་ཟློས་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ས་བཅུའི་མདོ་ལས་སྤྱོད་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་བརྒྱད་ཟློས་པའོ། །ས་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་མདོ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གསུངས་པ་ཟློས་པའོ། །ས་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གོང་དུ་མདོ་ལས་སྨོན་ལམ་གསུམ་གསུངས་པ་ཟློས་པའོ། །ས་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་སྣ་ཚོགས་ཟློས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བག་ལ་ཉལ་ལ་སོགས་པས་བཟླས་ཏེ་མ་བསྟན་ཞེ་ན། སྔར་བསྟན་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ནང་དུ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡན་ཆད་ནི་ཡང་དག་པར་བཤད་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བསྟན་ནས། ད་ནི་ཚིག་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསླབ་པ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལེན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་ཚིག་ཕྱི་མ་གཉིས་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱི་མཚམས་སྦྱར་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་སྣ་ཚོགས་ཉིད་ནི་གང་བསྟན་པ། །དེ་དག་ཉིད་ནི་ཚུལ་གཅིག་པར་ཡང་བསྟན། །འདི་ལྟར་ཐེག་པ་དམན་དང་ཐེག་ཆེན་དང༌། །དེ་ཕྱིར་ངས་ནི་ཐེག་ཉིད་
― DTG120_Page_0188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་དད་མེད་པར་བཤད། །ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱི་གོང་དུ་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་ཟློས་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་གོང་དུ་མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ང་ནི་ཐེག་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་མི་སྨྲའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་དག་ཟློས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཚུལ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར། ད་ནི་ཐེག་པ་ཐ་དད་དུ་མི་སྨྲའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་ལ་སྒྲ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ། ཁ་ཅིག་སྒྲོ་འདོགས་ཁ་ཅིག་སྐུར་བ་འདེབས་ཤིང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་མདོ་ལས་དེ་དག་ལ་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནས་ཁ་ཅིག་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་དག་ཟློས་པའོ། །དེ་ཉིད་འགལ་བ་ཙམ་དུ་གང་སེམས་པ། །རྨོངས་པའི་བློ་ཅན་མི་མཐུན་རྩོད་སྨྲར་འགྱུར། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་མདོ་ལས་གཞན་ཡང་ཐེག་པ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་ནི་འདིའི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་གསུངས་པ་དག་ཟློས་པའོ། །ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་གསུངས་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིར་བསྟན་པ་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས། བདག་གིས་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་བཀའ་བཞིན་དུ་མ་བསྒྲུབས་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཇི་ལྟར་གསུངས་པའི་དོན་དུ་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཡོངས་སུ་ཞུ་ཞིང་བསླབ་པར་བསྐུལ་བ་དང༌། བསྟན་པ་གསུངས་པའི་ཕན་ཡོན་གྱིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོར་ཡོངས་གཟུང་ཞིང་བསླབ་པར་
― DTG120_Page_0189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྐུལ་བའོ། །ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན། འཁོར་འདུས་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྣང་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཉིས་པ་བསྟན་པ་གསུངས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྣང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྣང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་དམ་པ་དང༌། བསྟན་པ་དང༌། བསྒྲུབ་པ་དང༌། འབྲས་བུའི་ཤེས་པའི་སྣང་བ་སློང་ཞིང་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་བ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྣང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་དང་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་མོ། །རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བཅུ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའོ། །ཐོབ་པ་ནི་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཡུལ་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་ནས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། ཡེ་ཤེས་འདིས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང་སངས་རྒྱས་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གསལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདིས་འདོད་ཆེན་པའི་མ་རིག་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཇོམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་མདོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ལེའུ་སྟེ་བརྒྱད་པའོ།། །།བམ་པོ་དྲུག་ཅུ་རྩ་དྲུག་པ། ལེའུ་འདི་གཅིག་བསྟན་པ་ཡང་སྒོ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ལེའུ་ཉིད་ཀྱི་མིང་གི་དོན་བསྟན་པ་དང༌། ལེའུ་བསྟན་པའི་དགོངས་པ་
― DTG120_Page_0190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་དང༌། ཚིག་གི་དོན་ཡང་དག་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་ལེའུའི་མིང་གི་དོན་བསྟན་པ་ལ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། དེ་ལ་དང་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འདུལ་བར་མཛད་པའི་བདག་པོ་བསྟན་ཏོ། །གཉིས་པ་བྱ་བསྒྲུབ་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལས་སུ་བྱ་བ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་དང་ལྡན་ཏེ། དོན་དམ་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ལས་བརྩམས་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་གཉིས་ཀ་ལས་བརྩམས་པའོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པ་ཁོ་ན་ལས་བརྩམས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་གང་ནས་ཀྱང་མ་བྱོན་པ་གང་དུ་ཡང་མི་གཤེགས་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ། གང་དུ་ཡང་མི་གཤེགས་གང་ནས་ཀྱང་མ་བྱོན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། འཕགས་པ་སྟུག་པོ་བཀོད་པའི་མདོ་ལས། སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་པ་དག་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི། ལས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ནི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་བསྒྲུབ་པ་ཁོ་ན་ལས་བརྩམས་ནས་བསྟན་པ་ནི་གནས་བཅུའི་འགྲེལ་བ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཆོས་དྲུག་པོ་འདི་དག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་ལ་མ་ལ་བཅིབས་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། བཤད་པ་འདི་དང་སྦྱར་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་བདག་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རྣམ་པར་
― DTG120_Page_0191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་པའོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ལས་བརྩམས་ནས་བསྟན་པ་ནི་འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་བཅུ་གཅིག་ལ་བཅིབས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་གནས་བཅུའི་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་ལ་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ནི་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་དང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མངོན་དུ་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་རྒྱུ་དང་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པར་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ཡང་དབང་པོའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བསྟན་པ་ལས་བཤད་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྒྲུབ་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལས་སུ་བྱ་བ་ཉིད་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའོ། །སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱ་བ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་སྒྲུབ་པར་ནུས་པའོ། །བྱ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡུལ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲུབ་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང༌། ཞིང་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའི་སྐུ་ཕྲིན་ལས་སུ་བྱ་བ་རྣམས་འབྱོར་པར་གྱུར་པའོ། །ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་སྐུ་གསུམ་སྒྲུབ་པའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་སྔོན་དུ་གཏང་བས་དེའི་ཕྱིར་འདུལ་བའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ལེའུ་འདི་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་སྐུ་གསུམ་ཆར་ཡང་སེམས་ཅན་གདུལ་བའི་བྱ་བ་མཛད་པར་སྤྱོད་པས་སོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་གནས་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་བུས་ཞུ་བ་ཞུས་པའི་ལེའུ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ལེའུ་གཉིས་བསྟན་པའི་དགོངས་པ་བསྟན་
― DTG120_Page_0192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི། དེ་ཡན་ཆད་དུ་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། སྒྲུབ་པ་མཚུངས་པ་མེད་པར་བཤད་ཟིན་པས། དེའི་ཕྱིར་འདི་མཚུངས་པ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་དོན་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤྱོད་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་འབྲས་ཐོབ་པ་ནི་དོན་གྱི་གོ་རིམས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་གསུངས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་ཚིག་གི་དོན་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །ལེའུ་འདི་གཅིག་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དག་གིས་ཡང་དག་པར་བཤད་པའི་དོན་དང༌། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་བསྲུང་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གྱི་བཀའ་བཞིན་དུ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པར་བཤད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་པ་གཉིས་ལས་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྐྱེ་བ་མེད་པར་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟོན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་གི་དབྱེ་བྲག་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་སེམས་མངའ་འམ་མི་མངའ་བ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་མཛད་པའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་
― DTG120_Page_0193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུའི་བྱེ་བྲག་གི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་མཐུས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། འདི་ནི་དང་པོ་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དག་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །ཡང་ན་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྡུས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུར་རིག་པར་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ཡོད་ཀྱང༌། འདིར་ནི་རེ་ཞིག་བཤད་པ་ཕྱི་མ་དང་སྦྱར་ནས་བཤད་པར་བྱའོ། །སྐུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བས་དེའི་ཕྱིར་འདིར་སྐུ་གསུམ་གྱི་དོན་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་མདོའི་ཚིག་གི་དོན་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། སྐུ་གསུམ་གྱི་དོན་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དག་བཤད་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཚིག་གི་དོན་བཤད་པ་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལེན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་བདེན་པའི་སེམས་རྟག་པར་ཞི་ཞིང་དབེན་ལ། དགྲ་ཟུན་ཀུན་ལ་ཕན་འདོགས་ཤིང་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་འཇམ་དཔལ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་འགྲེལ་པ་ལས། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ཅིང་མཆོད་པ་དང་ཀུན་གྱིས་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་དཔལ་གྱི་དོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་དང༌། དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ནི། འདས་
― DTG120_Page_0194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སངས་རྒྱས་ཀླུའི་རིགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འཕགས་པ་སོར་མོ་ཕྲེང་བའི་མདོ་ལས། འཕགས་པ་འཇམ་དཔལ་ནི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་རབ་ཏུ་དགའ་བའི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བརྩགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ཡང་དག་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་ས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བས་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་བསྟན་པའོ། །དངོས་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཆད་པ་པོ་དང༌། ཉན་པ་པོ་སྨོས་སོ། །གཉིས་པས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏེ། ས་བཅུ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གོ །དེ་ལ་ས་ནི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པས་གནས་པར་བྱ་བའི་སའོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་ས་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ལྟོས་ན་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ལ། རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །འདིར་ནི་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ཉིད་དུ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྒོམས་པའི་དབང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་སྤྱད་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་
― DTG120_Page_0195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཡང་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིར་ཡང་ལམ་བསྒོམས་པ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བགྲོད་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། བགྲོད་པར་བྱ་བ་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །བཤད་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བགྲོད་པའི་དོན་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་གནས་གྱུར་པ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གནས་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། འདི་ལྟར་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་མ་ཡིན་པ་དག་ནི་མངོན་དུ་མི་སྣང་ལ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཇི་སྙེད་པ་དག་ནི་མངོན་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར། གནས་གྱུར་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་པའི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ལ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་ལ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པར་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །མདོ་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང་དེ་གོང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་བཅོམ་པ་སྟེ། དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་གཏན་བཅོམ་པ་གནས་སུ་གྱུར་བས་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དེ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་མཛད་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་
― DTG120_Page_0196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་འགྲེལ་པ་དང༌། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནི་དེ་སྐད་དུ་ས་བཅུ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་གྱུར་པ་ཐོབ་པས། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་བླ་ན་མེད་པའི་གནས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ཀྱང༌། ས་བཅུ་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཅུ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་གྱི་གནས་གྱུར་པ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གནས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་རྒྱུ་ཆེར་ནི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དག་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་དང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་མཛད་པ་དང༌། ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་དང༌། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་བསྟན་བ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི། གཉིས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དམ་བཅའ་བ་དང༌། རྒྱུ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། ནོར་བར་གཟུང་བའི་ཉེས་པ་བསྟན་པ་སྟེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། དང་པོ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། སྤྲོས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། འདུས་བྱས་ཀྱི་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་རྟག་གོ་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་
― DTG120_Page_0197 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ། སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དེ་ལ་ནི་སྤྲོས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་ལས། དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གནས་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། རྟག་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་གནས་པ། རྣམ་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་གནས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །དང་པོ་ནི་ཚིག་གིས་བརྗོད་དུ་མེད་པ་སྟེ། ཚིག་སྤྱི་དང་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ན་དཔེ་ཟླ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ནི། དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་དཔེས། དཔེར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡི་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རིག་པ་ངེས་པར་སེམས་པ་ལས་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པར་རྟོགས་པ་དཔེས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་སྟེ། རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པའི་ས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་མོས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། བསམ་པར་བྱ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྨྲོས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དང་
― DTG120_Page_0198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གསུམ་པ་ནོར་པར་བཟུང་བའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་ལ་སོགས་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་གནས་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལེགས་པར་བརྗོད་པར་བགྱི་འམ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞིས་བསྟན་ཏེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་དང༌། བརྟག་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་ཞུ་བ་གསོལ་བ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཐེག་པ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གིས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་འཐོབ་པའི་དུས་བྱས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བགྱི་བ་ལགས་སམ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ཡོངས་སུ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་ཅིའི་ལུས་ལེགས་པར་བརྗོད་པར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་བསྟན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཚན་ཉིད་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་མདོར་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་མཚུངས་ཤིང་མཉམ་མོ་ཞེས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་སྐུ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐུ་ལས་བརྩམས་ནས། ཐེག་པ་གསུམ་
― DTG120_Page_0199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་དག་བྱེ་བྲག་མེད་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་བརྩམས་ནས་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོའོ། །འདི་ལྟར་ཐེག་པ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་དང། སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཐོབ་པ་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང་མཚུངས་ཤིང་མཉམ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །དོན་དེ་ཡང་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་གིས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས། དཔྱད་པ་དག་གིས་སྨྲས་པ། དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཟབ་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཇི་སྙེད་ཡོད་པའི་རྗེས་སུ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཡང་དེ་སྙེད་དོ། །འཆིང་བར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བདག་ཉིད་ཇི་སྙེད་པའི་རྗེས་སུ་འཆིང་བ་དང་བྲལ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་དེ་སྙེད་དོ། །སེམས་རྣམས་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཐོབ་པ་ན་སོ་སོ་ནས་ཐོབ་པ་གཅིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཐུན་མོང་བར་གྱུར་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་གཞན་ཁ་ཅིག་ན་རེ་སོ་སོ་ནས་ཐ་དད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་མདོ་ལས་གསུངས་པ་དེ་ལྟར་གོ་ཞིང་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། གཞན་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དག་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐ་དད་མོད་ཀྱི། དགེ་བ་ཉིད་དུ་རྟག་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱུན་གཅིག་པ་ལ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་དང་ལྡན་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ཐོབ་པར་མཚུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཐོབ་པ་ལ་ལྟོས་ནས་སོ་སོར་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཡང་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཡོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་མཚུངས་པས་ན་ཐེག་པ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དཔྱད་པ་དག་གིས་སྨྲས་
― DTG120_Page_0200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། དེས་དེ་སྐད་སྨྲ་བའི་མི་རིགས་ཀྱི། འདི་སྐད་དུ་ཅི་ཙམ་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་སུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རེ་རེ་ཀུན་ལས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་བདག་ཉིད་རེ་རེ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། །དཔྱད་པ་དག་གིས་ཐུན་མོང་དུ་འགོག་པ་རྣམས་མངོན་དུ་བྱེད་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་དེ་ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་སྡེ་དག་གི་གཞུང་གིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་སྤངས་ཤིང༌། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པར་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་མཚུངས་པར་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། གུད་ན་བདག་ཉིད་གཞན་ཡོད་པ་དག་གིས་མཚུངས་པ་དང༌། ཐ་དད་པར་བསྟན་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་གཞུང་གིས་འདོད་པའི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ལ་བདག་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་པ་ལས་ནི། དེ་བཞིན་གཅིག་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་འགོག་པ་ཞེས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དང་མི་མཚུངས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བརྟགས་པ་ཙམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་པ་དག་དང་མི་མཚུངས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདིར་གསུངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སྤངས་པ་དང༌། ཆ་རྣམ་པ་ལྔའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་བསྡུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ཡོད་ཀྱང་བཤད་པ་ནི་སྔ་མ་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཕྱིར་ནི་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་བརྩམས་ནས་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མདོར་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་མདོར་བསྟན་པ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ནི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། བགྲང་བ་དང་དཔེར་བྱ་བར་ཡང་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་བཤད་པ་བསྟན་པ་སྟེ།
― DTG120_Page_0201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། དཔེ་ལ་སོགས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དག་གིས་ཐེག་པ་གཉིས་ལས་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པས་ན། བགྲང་བ་དང་དཔེར་བྱ་བར་སླ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་སྐུ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་འཆིང་བ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དཔེར་ན་གྲོང་མི་ཞིག་ལྕགས་སྒྲོག་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་དང་བྲལ་ན་སྡུག་བསྔལ་བའི་འབྲས་བུ་ཙམ་ཟད་ཀྱི། དེ་ལས་ལྷག་པའི་དབང་ཕྱུག་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་མཚར་གྱི་ཡོན་ཏན་དུ་མས་བརྒྱན་པ་འབྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་སོ། །ཅི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པས་རང་དབང་མཆོག་བརྙེས་པའོ། །དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བུ་བཅིངས་པ་དང་བྲལ་མ་ཐག་ཏུ་སྤྱི་བོ་ནས་དབང་བསྐུར་བ་དབང་ཕྱུག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བའི་འགྲེལ་བ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གནས་སྐབས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གཉིས་ལ་གལ་ཏེ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ཡིན་ན། བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་དེ་ཇི་ལྟར་གོ་ཞིང་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཐེག་པ་གཉིས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། །བག་ཆགས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ་ཞེ་ན། སློབ་དཔོན་རྒྱན་ཙང་གིས་མདོ་སྡེ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ཕན་ཚུན་བརྡ་ཕྲད་དེ་
― DTG120_Page_0202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་པ་ལས་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་ཅིང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པར་མཚུངས་ཀྱང་འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བག་ཆགས་སྤངས་ཤིང་འགོག་པ་སྔོན་མི་མཛད་པའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ཡང་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་བག་ཆགས་ད་དུང་མ་ཟད་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་བག་ཆགས་གཏན་དུ་སྤངས་པས་རབ་ཏུ་ཆེ་བ་ཡིན་པས་དེས་ན་མདོ་སྡེ་དང་བསྟན་བཅོས་དག་ལས་སོ་སོ་ནས་དོན་རེ་རེ་སྨོས་པས་ཕན་ཚུན་འགལ་བ་མེད་དོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུར་རིག་པར་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་བཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། སྐུའི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། དོན་དང་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་ནི། འཕགས་པ་གསེར་འོད་དམ་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཇི་ལྟར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན།
― DTG120_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྔོན་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཀྱང་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱི་དབང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ།། །། དབང་ཐོབ་པའི་སྟོབས་ཀྱི་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་མོས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་དུས་ལ་མི་ལྟོས་པ་དང༌། དུས་དང་གནས་ལ་མི་འདའ་བར་དུས་དང་མཐུན་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ཆོས་བསྟན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་སྐུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་སྔོན་རྒྱུ་དང་སྨོན་ལམ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྒྲུབ་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་ཡང་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་ལས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དབང་གིས་དངོས་པོ་སྣ་ཚོགས་བྱུང་ནས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། །ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པས་བརྒྱན་པ་སེམས་ཅན་སྡུད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཉིས་པ་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་རྒྱུ་ལས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་དང་བཅས་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ། རྟག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ།། །།བམ་པོ་དྲུག་ཅུ་བདུན་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟོན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ལགས་པར་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བསྟན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང་ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ།
― DTG120_Page_0204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟོན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་འདི་ནི། འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་བ་དེ་ཉིད་ལས་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལས་བྱུང་བའི་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་དང་འཚམ་པར་གྱུར་བའི་ཕྱིར་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྦྱོར་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་ཐབས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་པོར་གྲགས་པ་འམ། སྦྱིན་གནས་ཆེན་པོར་གྲགས་པའི་ཁྱིམ་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བའོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། སྤྲུལ་པ་སྟོན་པའི་གནས་བསྟན་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །གནས་བསྟན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ནི་གནས་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་སྤྱིར་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་གནས་ཐ་དད་པར་སྐྱེ་བར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་པོའི་གྲགས་པ་ནི་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་ཁྱིམ་མོ། །སྦྱིན་གནས་ཆེན་པོར་གྲགས་པ་ནི་བྲམ་ཟེའི་ཁྱིམ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་འཁོར་ནི་མིའི་འགྲོ་བའི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་བདག་པོར་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྲམ་ཟེའི་འཁོར་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཀུན་གྱི་སྦྱིན་གནས་སུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དུས་གཅིག་ཏུ་མངལ་དུ་འཇུག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་བཏང་ནས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རིམ་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་གཉིས་པ་སྤྲུལ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །སྤྲུལ་པའི་མཚན་ཉིད་མང་ཉུང་གི་མཚན་ཉིད་བྱེ་བྲག་ཀྱང་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་བླ་ན་མེད་པའི་གནས་
― DTG120_Page_0205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་སྟོན་ཏེ། དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། ལྷའི་གནས་དེ་ལས་བབས་པ་དང༌། ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། བལྟམས་པ་དང༌། གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང༌། བསླབ་པ་རྣམས་སློབ་པ་དང༌། སྐྱེད་མོས་ཚལ་དུ་རྣམ་པར་རོལ་པས་སྟོན་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ།། མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་སྟོན་ཏེ། ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། བལྟམས་པ་དང༌། ཆེར་སྐྱེས་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང། བདུད་བཏུལ་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་སྟོན་པ་ཡང༌། ཕལ་ཆེར་མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཐ་དད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་ལྷུམས་སུ་གནས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བཏང་བ་ཆེན་པོའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་བསྣན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་གཤེགས་པ་དང༌། བདུད་བཏུལ་བ་མཚང་བས་སོ། །འདིར་མདོ་ལས་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ལས་མི་སྟོན་པས་མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་ལྷའི་གནས་སུ་གནས་པ་དང༌། ལྷུམས་སུ་གནས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཞེས་གསུངས་པས་ཀྱང་བསྟན་ནས་མཚན་ཉིད་བཅུ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ། མདོ་འདི་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལྷའི་གནས་སུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཀོད་པ་ཆེན་པོའི་མདོའི་ནང་ནས་དགའ་ལྡན་གྱི་ལེའུ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བཀོད་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགའ་ལྡན་གྱི་ཕོ་
― DTG120_Page_0206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྲང་ན་བཞུགས་ཤིང་རྟག་པར་ལྟ་བ་མཐུ་བོ་ཆེ་རྣམས་མཆོད་པར་བྱེད་པ་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུ་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ཡིན་ཏེ། ལྷ་འོག་མ་དག་ནི་བག་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལྷ་གོང་མ་དག་ནི་མི་གསལ་ཞིང་རྨོངས་རྟུལ་བ་ཡིན་པས་སྦྱིན་པ་གཏོང་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པས་ནི་གོང་མ་དང་འོག་མའི་ལུས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྦྱིན་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པས་ནི་དགའ་ལྡན་གྱི་ལུས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་མཆོག་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཅིའི་ཕྱིར་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་ཁོ་ན་ནས་སྐྱེ་ཞིང༌། ལྷའི་རིས་གོང་མ་དང༌། འོག་མ་དག་ཏུ་མི་སྐྱེ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ནི་རྟག་པར་དབུ་མའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་རིས་དྲུག་དང༌། ཚངས་པའི་གནས་གོང་མ་གསུམ་དང༌། འོག་མ་གསུམ་གྱི་བར་ན་གནས་ཏེ། ལྷ་དེ་ལས་བབས་ལ་གདོན་མི་ཟ་བར་ཡུལ་གྱི་དབུས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལ་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང༌། དབུ་མའི་ལམ་ལ་སྤྱད་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་ནས་ཀྱང་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཆོས་དབུ་མ་ལེགས་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལྷའི་གནས་བར་མར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས། ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགའ་ལྡན་གྱི་གནས་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེ་ཞེ་ན། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ནི་གཟུགས་མེད་པས་ཆོས་བསྟན་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེར་མི་སྐྱེའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དང་ལྡན་མོད་ཀྱི། དེར་ཆོས་བཤད་དུ་ཡང་བསམ་གཏན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་དེར་མི་སྐྱེའོ། །འདོད་པའི་ལྷའི་རིས་འོག་མ་གསུམ་པོ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྟུག་ཅིང་
― DTG120_Page_0207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དག་ཡིན་ལ་འདོད་པའི་ལྷའི་རིས་གོང་མ་རྣམས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་སྟུག་ཅིང་སེམས་མཉེན་པ་ཡིན་ཡང་རྣོ་བ་ཡིན་ཏེ། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་སྲབ། སེམས་ཀྱང་མཉེན་ཞིང་རྣོ་བའི་ཕྱིར། དེར་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས། ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་གནས་ཁོ་ནར་སྐྱེ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་གནས་ཆད་ཁོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དང༌། འཛམ་བུ་གླིང་གི་མི་རྣམས་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་དུས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུས་པས་འདི་ལྟར་མི་ཡུལ་ན་ལོ་བྱེ་བ་ཕྲག་ལྔ་བཅུ་རྩ་བདུན་དང་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་ན་འདུལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། འདུལ་བར་བྱ་བའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གདོད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་ཚེའི་ཚད་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷའི་གནས་དེ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྐྱེའོ། །གལ་ཏེ་ལྷའི་གནས་འོག་མ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན་ཚེའི་ཚད་ནི་ཟད་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་ད་དུང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེར་མི་སྐྱེའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་ལྷའི་གནས་དེ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་མི་རྒྱ་བར་མིའི་ནང་དུ་གཤེགས་ཤེ་ན། སྲིད་པ་ཐ་མའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་འཛིན་པ་ཡིན་ལ། ལྷའི་འགྲོ་བ་དག་ནི་གཅིག་ཏུ་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ལྷ་དང་མི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་ཡིན་པས་གཉི་ག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་མིའི་ནང་དུ་གཤེགས་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་ལྷའི་ནང་དུ་སྐྱེས་པར་གྱུར་ན་མིས་དེར་འགྲོ་བར་མི་ནུས་པས་སོ། །གཞན་ཡང་ལྷའི་གནས་སུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་མིའི་ནང་དུ་གཤེགས་ཏེ། མི་རྣམས་གདུལ་བར་མཛད་པ་ཡང་མི་རུང་སྟེ། དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་སངས་རྒྱས་ནི་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཆོས་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་
― DTG120_Page_0208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྐྱུར་བ་ལས། འཕགས་པ་ས་བཅུའི་འགྲེལ་པ་ལས་བཤད་པའི་རྣམ་གྲངས་མང་པོ་འབྱུང་བ་ནི་མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་འདིར་མ་བརྗོད་དོ།། དེ་ལ་མངལ་དུ་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པར་གསལ་བའི་མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལྷ་རྣམས་ལ་ཆོས་བཤད་ཟིན་ནས་ལྷའི་བུ་རྣམས་ལ་ཀྱེ་ང་ཇི་ལྟ་བུའི་གཟུགས་ཀྱིས་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་འཇུག་པར་རིགས་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། དེ་དག་ལས་ཁ་ཅིག་ནི་གཞོན་ནུའི་གཟུགས་ཀྱིས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཚངས་པའི་གཟུགས་ཀྱིས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བྱ་གསེར་འདབ་ཅན་གྱི་གཟུགས་ཀྱིས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ནས་ཚངས་པའི་མཆོག་ཏུ་དར་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྔོན་དྲང་སྲོང་གི་ལམ་ནས་འོངས་པ་ཞིག་གིས་ལྷ་རྣམས་ལ་སྨྲས་པ། བདག་གིས་བྲམ་ཟེའི་སྨྲང་བརྟགས་པ་ལས། དེའི་ནང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུལ་གྱི་ལྷུམས་སུ་འཇུག་པ་ནི་གླང་པོ་ཆེའི་གཟུགས་མཆོག་གོ་ཞེས་བསྔགས་ཏེ། གླང་པོ་ཆེ་དེ་ཡང་དཀར་ཞིང་སོ་དྲུག་དང་ལྡན་པ། མགོ་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པ་གཟི་བྱིན་དང་ལྡན་པ། གཟུགས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའོ་ཞེས་བྲམ་ཟེའི་སྨྲང་ལས་བྱུང་བ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་སྲོག་ཆགས་གསུམ་པ། རི་བོང་དང་རྟ་དང་གླང་པོ་ཆེ་ཡོད་དེ། དེ་ལ་རི་བོང་ཆུ་ལོང་ལས་བསྒྲལ་བ་ནི་བདག་གཅིག་པུ་ཐར་པར་ཟད་དོ། །རྟ་ནི་དཔའ་བའི་ཤུགས་དང་ལྡན་ཆུའི་གཏིང་ཟབ་བམ་མི་ཟབ་དཔག་པར་མི་ནུས་སོ། །གླང་པོ་ཆེ་ནི་གཏིང་ཟབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་རི་བོང་དང་རྟ་འདྲ་སྟེ། འཁོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྩེ་བ་ཉིད་མི་རྟོགས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་དཔེར་ན་གླང་པོ་ཆེ་དང་འདྲ་བས་ཁམས་གསུམ་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་བསྒྲགས་ནས་འབྱུང་བའི་རྩ་བ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་གང་ལ་ཡང་མི་སྐྱོབ་པའམ། ཕན་མི་འདོགས་པ་
― DTG120_Page_0209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པས་སོ། །མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་རྙིང་འགྱུར་ལས། །དེ་ལ་སོ་དྲུག་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་དཔེར་བསྟན་པའོ། །རྐང་པ་བཞི་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞིའི་དཔེར་བསྟན་པའོ། །ཡན་ལག་བདུན་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་དཔེར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་ཡང་དག་བདེན་པའི་འགྲེལ་བ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གླང་པོ་ཆེའི་གཟུགས་སུ་སྟོན་པ་ནི། དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཏེ། ལུས་ཆེ་བ་དང༌། སོ་དྲུག་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྐང་པ་བཞིའི་ནང་ནས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པས་སོ། །དེའི་ལུས་ཆེ་བ་ཡང་མི་ཡུལ་ན་ཡོད་པའི་གླང་པོ་ཆེ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཚད་དཔག་ཚད་གཅིག་གོ །ལྷའི་རིས་ན་ཡོད་པའི་གླང་པོ་ཆེའི་ལུས་ཀྱི་ཚད་དཔག་ཚད་དགུ་ཡོད་དོ། །འདིར་ཆེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷའི་རིས་ན་ཡོད་པའི་གླང་པོ་ཆེ་ལ་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསོད་ནམས་ཆེ་བར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་རྐང་པ་བཞིས་ནི་སྤྱོད་པ་བཞི་པོ་ཡེ་ཤེས་དང༌། བདེན་པ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བདེན་པ་བསྟན་ཏོ། །སོ་དྲུག་གིས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་དྲུག་པོ་རྙེད་པ་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བསླབ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་དག་བསྟན་པའོ། །སེང་གེ་ནི་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སེང་གེའི་གཟུགས་སུ་མི་སྟོན་ཅེ་ན། སེང་གེ་ནི་གཅིག་ཏུ་གྲོགས་མེད་པས་འཁོར་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་མེད་པ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འཁོར་བཞི་པོ་དག་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མདོ་དང་འབྲས་བུ་སྟོན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་དཀར་པོ་ལ་བཅིབས་པ་ལྟ་བུར་དམིགས་ནས་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་འཇུག་གོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ལྷུམས་སུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཕགས་པ་དཀོན་མཆོག་བརྩེགས་པའི་མདོའི་ནང་ནས་ལྷུམས་སུ་གནས་པའི་ལེའུ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷུམས་སུ་ཟླ་བ་བཅུ་གནས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་དེ་ནི་ཚངས་པས་ཕུལ་བ། ཆུ་མཉམ་པར་དཔག་ཚད་སུམ་བརྒྱ་ཡོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་རིས་དྲུག་ཡོད་པ་དག་གིས་མཐོང་བར་མི་ནུས་
― DTG120_Page_0210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐམས་ཅད་ལྷུམས་སུ་འཇུག་པ་ན་སྔར་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་ཀྱི་གཡས་ཕྱོགས་སུ་གཞལ་མེད་ཁང་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཀོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོད་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་འོག་ཏུ་གདོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་གནས་ཀྱི་གཞལ་མེད་ཁང་ནས་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་ནས་གཞལ་མེད་ཁང་དེར་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་འདུག་གོ །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང༌། གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དཔོན་ཆེན་པོ་བཞི་དང༌། གནོད་སྦྱིན་གྱི་སྡེ་དཔོན་ཆེན་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་འཁོར་དང་བཅས་པ་རྟག་ཏུ་ནང་པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་ཅིང༌། ཆོས་ཡང་དག་པར་ཉན་པར་བྱེད་དོ། །བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོ་ཡང་སུ་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་ལྷ་དག་དང་རྟག་པར་ཉི་མ་གུང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མཆོད་པར་བྱེད་ཅིང། ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ལ་ཡང་ཚངས་རིས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་དང་རྟག་པར་ཉི་མ་གུང་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་ཅིང༌། ཆོས་ཡང་དག་པར་ཉན་པར་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་མཆོད་པ་བྱེད་ཅིང་ཆོས་ཉན་པའི་ཕྱིར་དེར་འོངས་ཏེ། དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེང་གེའི་ཁྲི་ཚད་མེད་པ་སྤྲུལ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་སོ་སོ་ནས་དེའི་སྟེང་དུ་འདུག་སྟེ། ཕན་ཚུན་དྲིས་ལན་དག་གིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པར་བྱེད་ཅིང་དྲི་བར་བྱེད་ཀྱང༌། བཙུན་མོ་སྒྱུ་མས་མཐོང་བར་མི་ནུས་སོ། །ཀུན་དགའ་བོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཟླ་བ་བཅུ་ལྷུམས་སུ་གནས་པ་ན་ཡང་ལྷ་དང་མི་ས་ཡ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དགོད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་བཙས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་བཀོད་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། བལྟམས་པ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ལས་དེའི་ཚེ་བཙུན་མོའི་སྒྱུ་མ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་བལྟམས་པར་རིག་ནས་ལུམ་པའི་ཚལ་དུ་ཞུགས་ཏེ། ཤིང་རྣམས་ཀུན་ཏུ་བལྟས་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་བླ་ཀྵའི་དྲུང་དུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཤིང་ལ་གྱེན་དུ་བལྟས་ལག་པ་གཡས་
― DTG120_Page_0211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་ཡལ་ག་ལ་འཇུས་ཏེ། ལུས་བཙིར་ནས་གླལ་བ་ཙམ་གྱིས་སྐུ་དྲང་པོར་འགྲེང་བ་བཞིན་དུ་ཡུམ་གྱི་མཆན་ཁུང་གཡས་ཕྱོགས་ནས་བདེ་བར་བལྟམས་སོ། །དེའི་ཚེ་སུ་ལ་ཡང་མི་རྟེན་པར་ཤར་ཕྱོགས་སུ་གོམ་པ་བདུན་པོར་བ་ལས་གོམ་པ་བོར་པའི་རྗེས་རེ་རེ་ལ་པདྨ་རེ་རེ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་ལྷོ་དང་ནུབ་དང་བྱང་ཕྱོགས་སུ་གོམ་པ་བདུན་བདུན་བོར་བ་ལས་པདྨ་བདུན་བདུན་སྐྱེས་སོ། །འདི་སྐད་དུ་ང་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་མཆོག་ཏུ་བཙུན་ཞིང་མཆོག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྒྲགས་པའི་ཚེ། སྒྲ་དེས་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་གྲགས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཀུན་དུ་གསལ་བའི་མདོ་ལས། བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོ་དང༌། ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ཡང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་འོངས་ནས་སྤོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཆུས་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐུ་བསིལ་ཏོ། །ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགུས་སྟེང་ནས་སྤོས་ཀྱི་ཆུ་ཕབ་ནས་འཕགས་པའི་སྐུ་བསིལ་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལས་ནི། བལྟམས་མ་ཐག་ཏུ་ས་ལ་མ་རེག་པར་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོས་བླངས་སོ། །ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་དགའ་བོ་དང་ཉེ་དགའ་བོས་ཆུའི་རྒྱུན་ཕབ་ནས་སྐུ་བསིལ་ཏོ། །ལྷའི་རྒྱལ་པོ་ནོར་བུ་བཟང་གིས་རིན་པོ་ཆེའི་གདུགས་ཐོགས་ནས་ཞམ་འབྲིང་བྱས་སོ། །སའི་ལྷ་དག་གིས་ནི་པདྨ་སྤྲུལ་ནས་ཞབས་ནས་བཏེག་སྟེ། ཕྱོགས་བཞིར་གོམ་པ་བདུན་བདུན་གཤེགས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས་ནི། ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གོམ་པ་བདུན་བདུན་དུ་བོར་ཞེ་ན། རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གོམ་པ་བདུན་བདུན་བོར་རོ། །སའི་ལྷ་དག་གིས་ནི་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་བསྐང་བའི་ཕྱིར་གོམ་པ་བདུན་པོར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གོམ་པ་བདུན་བོར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཆེར་སྐྱེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་བཀོད་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ཡི་གེ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ལོ་བདུན་ལོན་ནས་ཡི་གེ་བསླབ་པའི་རྐན་དུ་ཕྱིན་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་གྱིས་
― DTG120_Page_0212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སློབ་དཔོན་དུ་མི་ལྡོམ་པ་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ནས་རྒྱལ་བུ་ཡི་གེ་རྣམ་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་ལས་ཡི་གེ་ཞིག་བདག་ལ་སློབ་པར་བྱེད་ཅེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེའི་ཚེ་སྔོན་སློབ་དཔོན་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པས་ངོ་མཚར་ཆེར་སྐྱེས་ནས། རྒྱལ་བུ་ལ་བཤད་པར་གསོལ་བ་བཏབ་པོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཞིང་ལས་བྱེད་པ་ལ་རྟོག་པའི་ལེའུ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིམ་གྱིས་ཆེར་སྐྱེས་ནས་དུས་གཞན་ཞིག་ན་འཛམ་བུའི་གླིང་གི་ཤིང་དྲུང་ན་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ། བསམ་གཏན་བཞི་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ཤིང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་གྲིབ་མ་ནི་ཉི་མའི་རྗེས་སུ་འཕོས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞུགས་པའི་ཤིང་གི་གྲིབ་མ་ནི་མི་བསྐྱོད་པར་གནས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་རྩལ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ལས། དེའི་ཚེ་རྒྱལ་བུ་ཤཱཀྱ་ལྔ་བརྒྱ་དང༌། འཕོང་དང་ཡི་གེ་དང་གྲངས་དང༌། །ཕན་ཚུན་བསྣུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྩལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འགྲན་པ་ལས། ཐམས་ཅད་རྒྱལ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་བཀོད་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ནས་རྩལ་བསྟན་པའི་ལེའུ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དེ་ནས་ཤཱཀྱ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱལ་པོ་ལ་རྒྱལ་བུ་ནི་ཆེར་སྐྱེས་ཏེ་མཚན་མཁན་དག་གིས་གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁྱིམ་ན་གནས་ན་ནི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པས་བཙུན་མོ་བཙལ་ཏོ་མངོན་པར་ཞེན་པར་བགྱིས་ནས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསོལ་ཏོ། །དེའི་ཚེ་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱ་ཉིད་ན་བློན་པོ་ལ་གན་དབྱིག་པ་ཐོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཞིག་གནས་པ་དེ་ལ་བུ་མོ་གྲགས་འཛིན་མ་ཞེས་བྱ་བ་མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པ་མཆོག་ཏུ་བྱད་བཞིན་བཟང་བ་ཞིག་ཡོད་དེ། དེ་ནས་རྒྱལ་པོའི་ཡབ་ཀྱིས་དེ་རྒྱལ་བུའི་བཙུན་མོར་བླངས་ཏེ་ཁབ་ཏུ་བཞེས་སོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཆོས་དང་མཐུན་པར་བཙུན་མོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་གི་ནང་ན་བཞུགས་ཤིང༌། འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བསྟན་ཏེ། གྲགས་འཛིན་མ་ནི་
― DTG120_Page_0213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པ་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བཙུན་མོ་དྲུག་ཁྲི་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཕོ་བྲང་ན་བཞུགས་ཏེ། འདོད་པའི་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལ་མངོན་བར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པ་བཀོད་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་བྱུང་སྟེ་གཤེགས་པ་ལས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོར་མི་རྒན་པོ་ཞིག་དང་ཕྲད་པ་དང༌། ལྷོ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོར་ནད་པ་དང་ཕྲད་པ་དང༌། ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོར་ཤི་བ་དང༌། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོར་དགེ་སྦྱོང་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ་དང་ཕྲད་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ཐོས་ནས། རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གསོལ་བ་ལས་རྒྱལ་པོ་ཡབ་ཀྱིས་མ་གནང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང། གཞན་ཡང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ལེའུ་ལས། དེའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལས་མྱུར་དུ་འབྱུང་བར་བསྐུལ་བས། མོས་པ་ཅན་ལ་བཅིབས་པ་གཏོད་ཅེས་བསྒོ་བ་དང༌། མོས་པ་ཅན་གྱིས་ཆེད་དུ་ཕོ་བྲང་གི་ནང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཐོས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐད་ཆེར་ཕྱུང་བ་ལས་ནམ་མཁའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་མཐུས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཉིད་ལོག་པར་གྱུར་ཏེ་གང་གིས་ཀྱང་མ་ཚོར་རོ། །མོས་པ་ཅན་གྱིས་བཅིབས་པ་གཏད་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕུལ་ལོ། །དེར་རྟའི་རྒྱལ་པོ་ལ་བཅིབས་ནས་དང་པོར་འབྱུང་བའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཅུར་ས་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རབ་ཏུ་གཡོས་སོ། །ནམ་མཁའ་ལ་གཤེགས་པའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིས་ནི་རྟའི་རྐང་པ་ལ་བཏེག་སྟེ་གཤེགས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡུལ་ནི་མི་ཤེས་བྱ་བ་ནས་སྔོན་གྱི་དྲང་སྲོང་རྙིང་བ་རྣམས་དཀའ་ཐུབ་སྤྱད་པའི་ཚལ་ཡོད་པར་བྱོན་ནས་ཆིབས་པ་ལས་གཤེགས་ཏེ་མོས་པ་ཆེ་ལ་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་ནས་ཁྱོད་ཀན་ད་ཀ་ཁྲིད་ལ་སླར་སོང་ཤིག་ཅེས་བསྒོ་བ་དང༌། དེ་ནས་མོས་པ་ཅན་སྐད་ཆེར་ཕྱུང་སྟེ་དུས་སོ། །ཀ་ན་ད་ཀ་ཡང་མགོ་སྨད་ལག་པ་གཉིས་བཀུག་ནས་ས་ལ་བཙུགས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཞབས་ལ་ལྕེས་བལྡགས་ནས་སྐད་ཕྱུང་ནས་དུས་སོ། །བྱང་
― DTG120_Page_0214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་སེམས་དཔའ་གལ་ཏེ་སྐྲ་དང་ཁ་སྤུ་མ་བྲེགས་ན་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཆོས་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས། མོས་པ་ཅན་ལས་རལ་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་རལ་གྱི་བཞེས་ཏེ་ཉིད་ཀྱི་དབུ་སྐྲ་བྲེགས་སོ། །དེའི་ཚེ་གནས་གཙང་མའི་ལྷ་ཞིག །རྔོན་པ་གོས་དུར་སྨྲིག་གྱོན་པ་ལྟ་བུར་སྤྲུལ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱན་སྔར་འགྲེང་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་པོ་ཆེའི་ན་བཟའ་བསྣམས་ནས་དེ་རྣམས་ཀྱི་གོས་དུར་སྨྲིག་དེ་དང་བརྗེས་སོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དབུ་སྐྲ་བྲེགས་ཆོས་གོས་དུར་སྨྲིག་མནབས་ནས་འདི་སྐད་དུ། བདག་དེང་གདོད་ཡང་དག་པའི་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ཀུན་དུ་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། འཕགས་པ་ཀུན་དུ་གསལ་བའི་མདོའི་ནང་ནས་དཀའ་བ་སྤྱད་པའི་ལེའུ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ལོ་དྲུག་གི་བར་དུ་དཀའ་ཐུབ་སྤྱད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ལྷ་འམ་མི་གང་གིས་ཀྱང་སྤྱད་པར་མི་ནུས་ཀྱི། ཚེ་གཅིག་གིས་ཐོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འབའ་ཞིག་གིས་སྤྱོད་པར་ནུས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་སོགས་པ་ནི་དཀའ་ཐུབ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་ཤིང་མངོན་པར་ཞེན་པས་ན་གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལོ་དྲུག་གི་བར་དུ་དཀའ་ཐུབ་རྣམས་སྤྱད་པར་མ་གྱུར་ན་གཞན་དག་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་རྒྱལ་བུ་བདེ་བ་ལ་གོམས་པས་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང༌། གཞན་ཡང་མུ་སྟེགས་ཅན་དཀའ་ཐུབ་ལ་དགའ་བ་ཁ་ཅིག་ཟླ་བ་གསུམ་དང༌། ལོ་ཕྱེད་དང༌། ལོ་གཅིག་གི་བར་དུ་སྤྱོད་པར་ཟད་ཀྱི། གང་ཡང་ལོ་དྲུག་གི་བར་དུ་ཉི་མ་གཅིག་ལ་ཏིལ་འབྲུ་གཅིག་ཙམ་ཟ་ཞིང་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པ་བྱེད་པས་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་འདི་ནི་དཀའ་ཐུབ་སྤྱོད་པའི་མཆོག་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པས། མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་གྱུར་ནས་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ངེས་ན་ལོ་དྲུག་གི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་བཏང་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི།
― DTG120_Page_0215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ལོ་དྲུག་གི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱད་ཀྱང་དཀའ་བ་སྤྱད་པ་དེས་ལམ་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བར་རིག་ནས་དེ་དག་སྤངས་ཏེ། ཆུ་བོ་ནཻརཉྫ་ནར་སྐུ་བསིལ་ནས་བ་ལང་རྫི་བོ་མོ་ལས་འོ་ཐུག་གསོལ་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་གཤེགས་ནས་བདུད་སྡིག་ཅན་བཏུལ་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་དང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཀུན་དུ་གསལ་བའི་མདོ་ལས། ཁྱིམ་བདག་གིས་བུ་ཁྱེའུ་འདོད་པའི་ཕྱིར་འོ་ཐུག་གིས་རི་དང་ཤིང་གི་ལྷ་དག་ལ་མཆོད་པ་བྱས་པ་ལས་དེ་བཞིན་དུ་ཁྱེའུ་བཙས་པར་གྱུར་ནས་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ནས་བསྟོད་བཞོས་ནས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་བླུད། དེ་ནས་ཐ་མའི་འོ་མ་སྐ་བ་ལས་ཐུག་པ་བཙོས་པ་ལས་ཟངས་ཀྱི་ཁ་ནས་འདོམ་དོ་ལྷག་ཙམ་དུ་འཕགས་པ་དང༌། བུ་མོ་དེ་ཡང་ཡ་མཚན་དུ་བཟུང་ངོ༌། །བྲམ་ཟེ་ཞིག་དེར་འོངས་ནས་བུ་མོ་དེ་ལ་འོ་ཐུག་དེ་ནི་སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་བཏུང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་གྱི། གང་དེ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བ་དེས་འོ་ཐུག་འདི་ཉུ་བར་ནུས་སོ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །བུ་མོ་དེས་ཁྱེར་ནས་དྲང་སྲོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕུལ་བ་དང༌། དེས་གསོལ་མ་ཐག་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས། ངས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་དཀའ་བ་སྤྱོད་མ་ནུས་པའི་སྤངས་པ་མ་ཡིན་གྱི། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ལས་བརྟགས་ན་མཐར་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་ནས་ཡང་དག་པའི་ཕན་ཡོན་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། ངས་སྤངས་ནས་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དབུ་མའི་སྤྱོད་པ་གྱ་ནོམ་པ་སྤྱད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་ནས་སེམས་ཅན་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཤིན་ཏུ་མི་བཟད་པ་ལས་དྲངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་གོང་དུ་བསྟན་པ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་ཅན་གྱད་ཀྱི་
― DTG120_Page_0216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་ཅིག་གི་དྲུང་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་ཅན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། གྲོང་ཁྱེར་རྩྭ་ཅན་ན་གནས་པའི་གྱད་རྣམས་གདུལ་བར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ཡང་མུ་སྟེགས་ཅན་སུ་བྷ་དྲ་བསྡུ་ཞིང་འདུལ་བར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་གནས་དེར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་སྐུ་ལུས་བཏང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གནས་འདིར་ལན་དྲུག་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་ལུས་ཡོངས་སུ་བཏོང་ངོ༌། །འདིར་བདུན་པ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུའོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དགའ་བོ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། ཁྱེད་ཤིང་སཱ་ལ་ཟུང་ཅིག་གི་དྲུང་དུ་སོང་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་ཁྲི་ཤོམས་ལ་སྔས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་སྟོན་ཅིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེང་གི་ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལ་ལྷག་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་ཕྱིར་ཁྲི་སྟན་བཏིང་ལ་སྔས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་སྟོན་ཅིག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཞེ་ན། ཡུལ་དེའི་སྨྲ་བའི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཆོས་དེ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་དེ་སྨྲ་བའི་སློབ་དཔོན་སྔས་བྱང་ཕྱོགས་སུ་བསྟན་པའི་ཁྲི་སྟན་བཤམས་ནས་ཉལ་བར་བྱེད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་སྟོན་པ་རྣམས་གདུལ་བར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་སྟོན་པ་མཆོག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདིར་བདག་གི་རྗེས་སུ་གདན་ཤོམས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་དངོས་པོ་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་དེ་ན་གང་ཤི་བ་དེ་དག་ཁྲིའི་སྟེང་དུ་བཞག་ནས་མགོ་བྱང་དུ་བསྟན་ནས་ཉལ་བར་བྱེད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཡང་དག་མ་ཡིན་པ་ལ་བཀྲ་
― DTG120_Page_0217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིས་ཀྱི་དངོས་པོར་འཛིན་པ་ཞིག་པར་མཛད་པས་དེའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྔས་བྱང་དུ་ཤོམས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཡང་དག་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་བཀུར་བར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་བྱང་ཕྱོགས་སུ་རབ་ཏུ་དར་ཞིང་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དབུ་བྱང་དུ་བསྟན་ནས་གཟིམས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུའོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་འདི་སྐད་དུ། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གདན་བཤམས་པ་ལས་ལོགས་སུ་གཤེགས་ཏེ། རྩིབ་ལོགས་གཡས་པ་ས་ལ་ཕབ་ནས་ཞབས་གཞིབས་ཏེ་དབུ་བྱང་དུ་བསྟན་ནས་སྣང་བའི་འདུ་ཤེས་དྲན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་མཁྱེན་པ་དང་ལྡན་པར་གཟིམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་གློ་གཡས་པ་ཕབ་སྟེ་གཟིམས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་རྣམས་རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་དང་འདྲ་བར་གཟིམས་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཉལ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། རི་དགས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་སེང་གེ་ཉལ་བ་དང༌། ལྷའི་ཉལ་བ་དང༌། ཡི་དགས་ཀྱི་ཉལ་བ་དང༌། འདོད་པ་ལ་ཞེན་པའི་ཉལ་བའོ། དེ་ལ་སེང་གེའི་ཉལ་བ་ནི་གློ་གཡས་པས་ཉལ་བར་བྱེད་དོ། །ལྷ་ནི་གན་རྐྱལ་དུ་ཉལ་བར་བྱེད་དོ། །ཡི་དགས་ནི་ཁ་བུབ་ཏུ་ཉལ་བར་བྱེད་དོ། །འདོད་པ་ལ་ཞེན་པ་ནི་གློ་གཡོན་པ་ས་ལ་ཕབ་ནས་ཉལ་བར་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་སེང་གེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གློ་གཡས་པས་གཟིམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་ཕྱིར་གཟིམས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མཛད་ཀྱི་བཞུགས་ནས་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱུ་སྤངས་པ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་སྤངས་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ན། མ་དད་པ་དག་འདི་སྐད་དུ་འདི་སྒྱུ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤི་བའི་རོ་ལ་ཙོག་པུར་འདུག་པ་ག་ལ་ཡོད་ཅེས་ཟེར་བས་སོ། །ཁ་
― DTG120_Page_0218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་ན་རེ་མ་འོངས་པ་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་དགག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གལ་ཏེ་བཞུགས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གྱུར་ན། ད་ལྟར་གྱི་དགྲ་བཅོམ་པ་ལུས་ཀྱི་ཉམས་སྟོབས་ཆུང་བ་ཉལ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་དགྲ་བཅོམ་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྐུར་བར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་འདྲ་བ་ཅིའི་ཕྱིར་འདུག་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་ཞེས་ཟེར་བས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་ཕྱིར་ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ཆ་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། དུས་དེའི་ཚེ་མཆོག་ཏུ་དབེན་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཡུལ་དེ་ན་ཚ་བའི་དུས་སུ་ལས་བྱེད་མི་ནུས་པས་ཕལ་ཆེར་ནམ་གྱི་ཆ་སྟོད་ལ་ལས་རྣམས་བྱེད་དེ། ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ཁོ་ན་ལ་ཐམས་ཅད་དབེན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་རྟག་པར་དབེན་པ་ལ་དགྱེས་ཤིང༌། དབེན་པའི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དུས་གཅིག་ན་དབུ་མའི་སྤྱོད་པ་ལ་དགྱེས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཛད་པ་ན་ལྷར་སྐྱེ་བའི་ནང་ན་ཐ་མ་ཁོ་ནར་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷའི་གནས་པ་བར་མར་སྐྱེས་པ་དང༌། མིར་སྐྱེ་བའི་ནང་ན་ཐ་མ་ཡུལ་གྱི་དབུས་གྲོང་ཁྱེར་སེར་སྐྱར་སྐྱེས་ཏེ། ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལ་མངོན་པར་བྱུང་ནས་དབུ་མའི་སྤྱོད་པ་བསྒོམས་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་བརྙེས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཆེད་དུ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་གསུངས་ཤིང༌། དབུ་མའི་ཆོས་དམ་པ་ལ་གནས་པས་ན། ནམ་གྱི་གུང་ཐུན་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས་ནི། དོན་རྣམ་པ་བཅུའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་
― DTG120_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ན་གཟུགས་སུ་ལུས་མི་རྟག་ཅིང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དུ་བསྟན་ཅིང་རྟག་པར་གནས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གཉེར་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་རྟག་པའི་མཐུ་སྟོབས་ཆེ་ཞིང་བསྒྱུར་དུ་མི་རུང་བ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་ཞིང་རང་དབང་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁམས་གསུམ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་སོ་མ་བཏང་བའི་སྣོད་དང་འདྲ་བས་མི་བརྟན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་མཆོག་ཡིན་ཏེ། འཇིག་པ་མེད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེ་ཤི་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་བྱུང་ནས་ཞིག་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དངོས་པོ་རྣམ་པ་འདི་བཅུས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འཕགས་པ་ས་བཅུ་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ནི། ཅིའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པར་མཛད་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་ལེ་ལོ་ཅན་བརྩོན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ལམ་བསྒོམ་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས་ནི། གཞན་ཡང་ལྷ་དང་མི་ཁ་ཅིག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ཐོས་པར་མོས་པས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་གི་ཆེད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ཡན་ཆད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྲུལ་པ་སྟོན་པའི་མཚན་ཉིད་མདོ་ཙམ་དུ་བསྟན་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འཕགས་པ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་རོལ་བའི་མདོ་དང༌། ཀུན་ཏུ་གསལ་བའི་མདོ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་མདོ་དང༌། བཀོད་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟོན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་
― DTG120_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་པའམ་མཇུག་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་གསུངས་པའོ།། །།བམ་པོ་དྲུག་ཅུ་བརྒྱད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་སྐུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་གསུང་ཁྱད་པར་དུ་ཞིག་མཆིས་ན། གསུང་དེས་འདུལ་བའི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་དེ་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་མྱུར་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བགྱིད་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་གསུང་གི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། ཞུ་བ་མདོར་གསོལ་བ་དང༌། ལན་མདོར་གསུངས་པ་དང༌། བརྟག་པ་དང༌། རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་ཞུ་བ་མདོར་གསོལ་བ་སྟེ། གསུང་གི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། །དེ་ཡང་འཇམ་དཔལ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བའི་གླེང་བསླངས་པའོ། །རྣམ་པ་དུ་ཞིག་མཆིས་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་རྣམ་པའི་གྲངས་སུ་མང་ཉུང་ཞུས་པའོ། །གསུང་དེས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གསུང་གི་ནུས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའོ། །ཞུ་བ་གསོལ་བའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྐུ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྐྱེད་པ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་འཕགས་པའི་བསྟན་པ་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་མཆིས་ན་གསུང་དེས་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་ལ། གང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཛད་ཅེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ཀྱང༌། དོན་གྱིས་མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་སྟོན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་ལས་ནི་ཚིག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་གསུང་གི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་གསུམ་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་བྱེ་བྲག་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་ལ་སྤྲོ་བ་མེད་པ་རྣམས་སྤྲོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནི་མདོ་སྡེ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་སྤྲོ་བ་
― DTG120_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྐྱེད་པ་དང༌། སྤྲོ་བར་འགྱུར་བ་དག་ཡོངས་སུ་སྨིན་ཅིང་རྒྱུན་ཆད་པ་མེད་པར་བྱ་བ་རྣམས་མེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་འདུལ་བ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་ཅིང་བྱ་བ་བྱས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཆོས་མངོན་པ་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས་ནི། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཚིག་གསུམ་ཡོད་པར་སྟོན་ཏེ། འཕགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་གཟུད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཛད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེས་ཀྱང་འཕགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་གཟུད་པར་མཛད། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །སློབ་དཔོན་ཉེ་བའི་འོད་ཀྱིས་འགྲེལ་པ་ལས་ནི། རྣམ་གྲངས་འདིས་མདོའི་ཚིག་གསུམ་བཤད་དེ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་འཕགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པར་མཛད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་བསྟན་ནས་འོད་སྲུངས་ལ་སོགས་པས་བཏུལ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དུལ་ཞིང་ལས་སུ་རུང་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་འཕེལ་ཞིང་བརྟས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཆ་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པ་དང་ཆ་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང། ཁམས་གསུམ་པ་དང༌། ངན་འགྲོ་ལས་རིགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། རིགས་མེད་པ་དག་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མཛད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟར་བསྟན་པས་བཏུལ་བའི་སྟོབས་ཀྱིས་རིགས་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེས་པས་ཁམས་གསུམ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཛད་ལ། རིགས་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བ་བསྒྲུབ་ཏུ་བཅུག་པས་རྟག་པར་བདེ་འགྲོར་སྐྱེ་བར་མཛད་དེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ཆོས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་ནི་ཁམས་གསུམ་
― DTG120_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཛད་དོ། །འོད་ཟེར་བཀྱེ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བར་མཛད་པས་ནི་བདེ་འགྲོ་ལ་འཇོག་པར་མཛད་དོ། །གཞན་ཡང་དེ་དག་ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེད་པར་མཛད་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཚིག་གསུམ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་ཆ་མཐུན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པ་དང་ཆ་མཐུན་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེད་པར་མཛད་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཚིག་གསུམ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་དེ་དག་མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་གཟུང་པའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཚིག་གསུམ་གསུངས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་བཤད་པ་འབྱུང་བ་ནི་མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། མདོ་སྡེ་དང༌། འདུལ་བ་དང༌། མ་མོའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལན་མདོར་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གྲངས་སྨོས་པའོ། །མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གྲངས་སྨོས་པ་བཞིན་དུ་མིང་སྨོས་པའོ། །དེ་ལ་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་རིགས་པ་དང་མཐུན་ཞིང་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་དང་འཚམ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དེ་ཡང་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་མི་མཐུན་པས་འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་འགྲེལ་པ་ལས། དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་དེ་ཉིད་ལས་བརྒྱུས་པ་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མདོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་གསུང་རབ་ཀྱིས་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་བརྒྱུས་ཤིང་སྡུད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདུལ་བ་
― DTG120_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུམ་བུ་བཞི་པ་ལས་ཀྱང༌། འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་འགྲེལ་པ་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་སེམས་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ནི་དོན་རྣམ་པ་ལྔས་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་ཏེ། དང་པོ་ནི་འབྱུང་གནས་ཏེ་དོན་རྣམས་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་ཆུ་མིག་ལྟ་བུ་སྟེ་དོན་གྱི་རོ་ལ་ཟད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་སྟེ་དོན་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཞི་པ་ནི་ཐིག་ལྟ་བུ་སྟེ་ལོག་པར་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་འབྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པ་ནི་ཕྲེང་བ་བརྒྱུས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་བརྒྱུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་མདོའི་དོན་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་ལེགས་པར་མཐོང་བ་ལས་ནི། དོན་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་སྟོན་ཏེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་དང༌། ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། སྡེ་སྣོད་གསུམ་པོ་འདི་དག་རེ་རེ་ལ་ཡང་བཤད་པ་མང་པོ་འབྱུང་བ་ནི་འདིར་མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་མ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་རྣམ་པར་དག་པའི་སྡོམ་པ་དག་གིས་ཉེས་པ་རྣམ་པ་བདུན་འདུལ་བར་བྱེད་པ་འམ། དབང་པོ་དྲུག་འདུལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ལེགས་པར་མཐོང་བ་ལས། ལུས་དང་ངག་གི་ལས་འདུལ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུལ་བའི་དོན་དུ་ཞེས་བསྟན་པ་དང། གཞན་ཡང་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། དེ་ལ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གྱིས་འདུལ་བ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདིའི་དབང་གིས་དབང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་འདུལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་གཞུང་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དོ། །འདུལ་བ་ནི་འདི་ལའང་མིང་གི་དོན་མང་པོ་ཡོད་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས། མདོ་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཤཱི་ལ། སྤྱོད་པ་
― DTG120_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། རྐང་པ་དང༌། གཟེབ་ཅེས་དང༌། བྱ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ། ཤཱི་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསིལ་བར་བྱེད་པའི་དོན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཉེས་པ་དག་གིས་ལུས་དང་སེམས་ཀུན་དུ་གདུང་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་བདེ་ཞིང་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བསིལ་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཉེས་པ་དག་གིས་ངན་འགྲོའི་ཤིན་ཏུ་གདུང་བ་འདྲེན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་བདེ་འགྲོ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་བསིལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྤྱོད་པ་ཞེས་བརྗོད་པས་ན། དེའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་མཐོང་ན། འདི་ནི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་ཟེར་ལ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཞིག་པ་དག་མཐོང་ན་འདི་ནི་སྤྱོད་པ་མེད་པས་སོ་ཞེས་ཟེར་བས་སོ། །གཞན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤྱོད་པ་མང་པོའི་གཞི་ཡིན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རྐང་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་རྐང་པ་དང་ལྡན་པ་དག་ཡ་ང་བ་སྤངས་ནས་གནས་བདེ་བར་འགྱུར་ཞིང་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ངན་འགྲོ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་ལྷ་དང་མིའི་གནས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །ཡང་ན་འཁོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འགྲམ་དུ་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རྐང་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གཟེབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པས་ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་ལྡན་ཅིང་མི་ཉམས་པ་དང༌། སྟོར་བར་མི་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་ནི་དཔེར་ན་གཟེབ་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་པས་སོ། །བཙུན་པ་རབ་དབྱངས་ན་རེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་རྐང་པ་ཉམས་པ་མེད་པས་རང་དབང་ཁོ་ནར་བདེ་བའི་གནས་སུ་འགྲོ་བ་བཞིན་དུ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ལྡན་པ་འང་དེ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་
― DTG120_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པའི་མིང་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉམ་ངའི་ལས་རྣམས་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་ཤཱི་ལ་ཞེས་བྱའོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལས་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་དང་ངག་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། བསྟན་བཅོས་གཞུང་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་ལས་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པ་དང་མཐུན་པར་སྟོན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་ཀུན་དུ་གདུངས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའི་དོན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྤོང་བའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས། ཉེས་པ་རྣམས་ཞི་བར་བྱེད་པས་འདུལ་བ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལྟར་མི་མཐུན་པའི་མིང་མང་པོ་ཡོད་ཀྱང་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འདུལ་བའི་བྱེ་བྲག་གི་མིང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མ་མོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལས། གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པ་ལ་ཡང་མ་མོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། མདོ་སྡེ་གཞན་དག་གི་དོན་རྣམ་པར་བཤད་པ་ན་འདིས་མ་མོ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དཔེར་ན་ཡི་གེའི་མ་མོས་ཡི་གེ་རྣམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་མ་མོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། མདོ་སྡེ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་བཞི་པོ་འདི་དག་ལས་ལྷག་པར་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་བརྩམས་ཏེ། མདོ་སྡེའི་མ་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྡུས་ཤིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་ལ་
― DTG120_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔགས་ཤིང་བརྗོད་པའི་གཙུག་ལག་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་མ་མོ་བྱེད་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་གསལ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མ་མོས་ཡོངས་སུ་མ་ཟིན་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ནི་དོན་མི་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དོན་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མ་མོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མདོ་སྡེ་རྣམས་ལས་མ་མོ་བསྡུ་བར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ཏེ། རེ་ཞིག་དཔེར་ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མ་མོ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། གཞན་ཡང་སློབ་པ་རྣམས་ལས་གང་གིས་འཕགས་པ་གནས་མཐོང་བ་དག་གིས་རང་གི་རིགས་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ལའང་མ་མོ་ཞེས་བྱའོ། །མ་མོ་དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡི་གེ་དང་རྩིས་དང༌། གཙུག་ལག་ཐམས་ཅད་ལ་མ་མོ་ཡོད་པ་ལྟར། མདོ་དག་ལས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་བརྗོད་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་གལ་ཏེ་ཡི་གེ་རྣམས་ལ་མ་མོ་མེད་ན་ཡི་གེ་རྣམས་གསལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལའང༌། གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་ན་ནི་ཆོས་རྣམས་གསལ་བར་མི་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་བཞག་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསལ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་འདྲེས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར། མ་མོ་དེ་ཉིད་ལ་ཆོས་མངོན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །མ་མོ་འདི་ལས་གཞན་པ་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་དོན་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མདོ་སྡེའི་མ་མོ་དང༌། འདུལ་བའི་མ་མོ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མ་མོ་གསུམ་པོ་དག་གི་བྱེ་བྲག་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཞིབ་ཏུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མ་མོ་དེ་དག་ལ་ཡང་མིང་མང་དུ་ཡོད་པས་
― DTG120_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པ་ལས། ཆོས་མངོན་པ་ནི་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཆོས་འདིས་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་པར་བྱེད་ཅིང༌། བདེན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་དང། རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཆོས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ཆོས་རེ་རེ་ལའང་རྒྱུན་འཆད་པ་མེད་པར་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཆོས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། སྨྲ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ལྡན་པ་འདིས་གཞན་དག་གི་སྨྲ་བ་ལ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟོགས་པའི་ཆོས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འདིའི་དབང་གིས་མདོའི་དོན་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མདོ་སྡེ་ནི་གང་ལགས། འདུལ་བ་ནི་གང་ལགས། མངོན་པ་ནི་གང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་གསུམ་པོ་དག་གི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་བསྟན་པའོ། །འཇམ་དཔལ་གང་དུ་ངས་བསྡུ་བའི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་བསྟན་པ་དེ་ནི་མདོ་སྡེ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཞི་པ་བདག་གི་མཚན་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་གསུམ་པོ་དག་གི་མཚན་ཉིད་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནས། ཐུན་མོང་བའི་གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དག་གིས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་པོ་དག་གི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་གཟུགས་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། མདོ་སྡེ་རྣམ་པ་བཤད་པ་དང༌། འདུལ་བ་བཤད་པ་དང༌། མ་མོ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་མདོ་སྡེ་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། སྒོ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་མདོ་སྡེའི་མཚན་ཉིད་སྨོས་
― DTG120_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །དེ་ལ་གང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་ཉིད་གནས་སུ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཤེགས་ཉིད་དེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་གང་ཡིན་པའོ། །དངོས་པོ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉིད་དེ་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞི་ལ་སོགས་པའོ། །འདི་ལྟར་མདོ་ནི་དངོས་པོ་རྣམས་བསྡུས་པ་དག་གི་ཆོས་རྣམས་རྟོགས་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངས་བསྡུ་བའི་དངོས་པོའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཆོས་རྣམས་བསྟན་པ་དེ་ནི་མདོ་ཞེས་བྱ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། འདི་ལྟ་སྟེ། ངོས་པོ་བཞིའི་དབང་དུ་བྱས་པའམ། དངོས་པོ་དགུའི་དབང་དུ་བྱས་པ་འམ། དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུའི་དབང་དུ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་སྒོ་རྣམ་པ་གསུམ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །འདི་ལྟར་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དོ། །དངོས་པོ་བཞི་དང༌། དངོས་པོ་དགུ་དང༌། དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་གང་ཡིན་པའོ། །དངོས་པོ་བཞི་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གསུམ་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་འང་དངོས་པོ་གསུམ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའི་དངོས་པོ་བཞི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང་ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བའོ། །ཐོས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། བསླབ་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དངོས་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ལན་གསུངས་པའོ། །དངོས་པོ་འདི་བཞི་རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྡུས་པ་དང༌། རྒྱས་པར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གསུམ་སྟེ་བསྟན་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་ནི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དང་ལྡན་ཏེ། དམ་པ་མཆོག་གསུམ་ལ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་དང་བྱང་ཆུབ་གསུམ། །སེམས་ཅན་རྣམ་དག་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར་ནི་གསུངས། །ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་ལ་ཐོབ་པ་ཞེས་
― DTG120_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བ་ནི་གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་ནི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ལ་མདོ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་དང། རྟོགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་འབྱུང་བ་དང༌། སྐྱེས་པའི་རབས་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་སྡེ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་མདོ་སྡེའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །དེ་ལ་གླེང་གཞིའི་སྡེ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་ཉིད་དོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། གསུང་རབ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། དམ་པ་མཆོག་གསུམ་ལ་ནི་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་རྣམས་ལ་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའོ། །བསླབ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དག་གོ །བྱང་ཆུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་དག་གོ །སེམས་ཅན་རྣམ་དག་ཐོབ་བྱའི་ཕྱིར་ནི་གསུངས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ལ་གསུམ་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཐབས་དང་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོས་པ་དང༌། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའོ། །ཐབས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསླབ་པ་གསུམ་དག་གོ །འབྲས་བུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དག་གོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། དངོས་པོ་བཞི་ཇི་ལྟར་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ་མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །དངོས་པོ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་དངོས་པོ་དགུ་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པར་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པས་འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །སེམས་ཅན་དུ་གདགས་
― DTG120_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་འབྱུང་བ་གནས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་བྱེ་བྲག་གི་དངོས་པོ་དང༌། སྟོན་པར་བྱེད་པའི་དངོས་པོ་དང་བསྟན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། འཁོར་གྱི་དངོས་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །དངོས་པོ་དགུ་པོ་འདི་དག་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའི་དངོས་པོ་དགུ་ཡང་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དངོས་པོ་དགུ་གང་ཞེ་ན། དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དག་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་དངོས་པོ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་རྣམས་སོ། །སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པའོ། །སྐྱེ་བའི་ཟས་བཞི་པོའི་དངོས་པོ་ནི་ཟས་བཞི་པོ་རྣམས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས་སོ། །སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་ཁམས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སོ། །སྟོན་པའི་དངོས་པོ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་དེ་དག་གི་ཉན་ཐོས་རྣམས་སོ། །བསྟན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །འཁོར་གྱི་དངོས་པོ་ནི་འཁོར་བརྒྱད་དེ། རྒྱལ་རིགས་ཀྱི་འཁོར་དང༌། བྲམ་ཟེའི་འཁོར་དང༌། ཁྱིམ་བདག་གི་འཁོར་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་འཁོར་དང༌། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་འཁོར་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་འཁོར་དང༌། བདུད་ཀྱི་འཁོར་དང༌། ཚངས་པའི་འཁོར་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། ལུང་རིང་པོ་དང་ལུང་གཅིག་ལ་སྤྲོས་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། འཁོར་བརྒྱད་བཀོད་པ་ཡང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་ཏོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་
― DTG120_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཚིག་ཅུང་ཟད་ཐ་དད་ཀྱང་དངོས་པོ་དགུ་བསྟན་པ་ལ་ནི་དོན་མི་མཐུན་པ་མེད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། དངོས་པོ་དགུ་འབྱུང་བ་ཡང་མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །ལྷ་དང་མི་དག་ལས་སོ་སོ་ནས་འཁོར་བཞི་བསྟན་པ་ལ་གཏན་ཚིགས་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། རྒྱུ་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་ཕྱིར་འཁོར་རྣམ་པ་བརྒྱད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། རྒྱུ་བཞིས་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་རྣམ་བཞིར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ནི་ལྷར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་བཞིར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བདག་པོའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཡོན་གནས་སུ་བཀུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ལ་རག་མ་ལུས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་འདི་བཞི་ནི་མིར་གྱུར་པའི་ནང་ན་འཁོར་བཞིར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ས་གཞི་ལ་བརྟེན་པའི་མཐར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་མཐར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། ངག་གི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཐར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ནི་ལྷར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་བཞིར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། ལོགས་ཤིག་ཏུ་དགེ་སྦྱོང་དང༌། བྲམ་ཟེ་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པ་དང༌། བདུད་དང་ཚངས་པའི་འཁོར་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ནི་མངས་ཀྱིས་དོགས་ནས་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ་འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ཏེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་བསྡུ་བའི་དངོས་པོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
― DTG120_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་པའི་དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་བསྟན་པའོ། །དེའི་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་དགུ་པོ་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མདོ་ལས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་དངོས་པོ་བཞི་བསྟན་ཏོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་བསྟན་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་འཛིན་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འཁོར་བར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཁོར་བར་འཇུག་པའི་རྩ་བ་ནི་འཛིན་པ་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཛིན་པ་གཉིས་ལས་ཀྱང་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་རགས་པ་ཡིན་པས་སྔར་བསྟན་ལ། ཆོས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ཕྲ་བས་ན་ཕྱིས་བསྟན་ཏེ། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་ཆོས་སུ་འཛིན་པས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་དང་པོ་ཕུང་པོ་ལྔའི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཉིད་དེ། ཕུང་པོ་ལྔས་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་བསྡུའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བཤད་པ་ཡོད་ཀྱང་བཤད་པ་ནི་སྔ་མ་བཟང་སྟེ། ཁམས་
― DTG120_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་སྐྱེ་མཆེད་སྒོ་གཉིས་པོ་དག་ནི་འདུ་བྱེད་མ་ཡིན་པར་ཡང་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་གོ་རིམས་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གཉིས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་འབྱུང་བ་ནས་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤིའི་བར་དུ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་ན་དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་ཉིད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། དེ་ཉིད་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འཇུག་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་དག་ཉིད་ལ་གང་ཟག་འདུ་ཤེས་སུ་བྱས་ནས་ཕྱི་མར་འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མིང་དུ་བྱས་ནས་ཕྱི་མར་འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་དང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་དག་ཏུ་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་སྟོན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་སུ་རྣམ་པར་བཞག་པས་ཕྱི་མར་འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་འཛིན་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཕུང་པོ་དག་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པའི་དབང་གིས་ཕྱི་མར་འཁོར་བར་འཇུག་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ཏེ་དམིགས་པ་ལ་ཉེ་བར་གཏོད་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་ལྔ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་དངོས་པོ་བཞི་བསྟན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་བསྟན་པའོ། །དངོས་པོ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་བསྟན་པ་དང༌། བསམ་པའི་ཤེས་རབ་བསྟན་པ་དང༌། སྦྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་པ་དང༌། དངོས་པོ་བཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་དངོས་པོ་བཞི་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ཡང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་སྒོའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་གདོན་མི་ཟ་བར་སྔར་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་ནི་བསམ་པའི་
― DTG120_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་རབ་ཏུ་འདྲེན་པར་འགྱུར། བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདྲེན་པ་དང༌། སྦྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ནི་དངོས་པོ་བཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་གོ་རིམས་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་བཞིར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་དང་པོ་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལས་ནི་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་བསྟན་པའོ། །དམིགས་པ་ལ་ཉེ་བར་གཏོད་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། བསྟན་པ་དག་ལ་སེམས་ཉེ་བར་གཏོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་ན་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ཡུལ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་གཏོད་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་རྩོལ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དངོས་པོ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཡུལ་དེ་ཉིད་ལ་གཅིག་ཏུ་བདེན་པར་མཐོང་ནས་ནན་ཏན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སེམས་གནས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་སྦྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་གིས་སྦྱོར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སེམས་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚེ་འདི་ལ་ནི་བདེ་བར་གནས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་དངོས་གཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྟོན་ཏེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་ཐོབ་ནས་མཐོང་བའི་ཆོས་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་དམིགས་པའི་ཐབས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པའི་དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་སྟེ། དངོས་པོ་གཅིག་གིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་དང༌། དངོས་པོ་བཞིས་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་པ་དང༌། དངོས་པོ་དྲུག་གིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྟན་པ་དང༌། དངོས་པོ་བཞིས་མི་སློབ་
― DTG120_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ལམ་བསྟན་པ་དང༌། དངོས་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དང༌། འདི་ནི་དངོས་པོ་གཅིག་གིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱོགས་བསྟན་པའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ལ་ཡང་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཅི་ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབང་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པར་འགྱུར་བས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དགེ་བ་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཐབས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པས་ཐབས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དགེ་བ་ལ་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། དང་པོ་ནི་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཐབས་ཀྱི་དམིགས་པ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཐབས་ཀྱི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དངོས་པོ་བཞི་ལས་བརྩམས་ནས་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བསྟན་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་སྤང་བ་དང༌། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། ལམ་བསྒོམ་པའི་དངོས་པོ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་དྲོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། རྩེ་མོ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཞི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཞི་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གསུམ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེའང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གནས་
― DTG120_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་གནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ནང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གསུམ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ། དང་པོ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་བརྩམས་པའི་གནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པའི་ལས་བརྩམས་པའི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་གནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་ནང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་གསུམ་ཡང་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁམས་གསུམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་གནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་འབྱུང་བའང་ངེས་པར་སྔར་སེམས་ཅན་གྱི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པ་ལས་འབྱུང་བས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལས་སློང་བའི་ལམ་བསྟན་ཏོ། །ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེས་བསྐྱེད་པའི་ལས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཉིད་དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་གནས་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ནང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་བའི་གནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གྱི་ནང་གི་ལུས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་
― DTG120_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ནང་གི་ལུས་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་བའི་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་པོ་གཉིས་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཁོ་ནའོ་ཞེས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གསུམ་པ་ནི་ཁམས་གོང་མ་གཉིས་ཤེས་པའོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། གཞན་ནི་སྔ་མའི་བཤད་པ་བཞིན་ཁ་ཅིག་ན་རེ། གསུམ་པོ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཁམས་གསུམ་པོ་དག་གི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལྟར་རྣས་པ་དུ་མར་བཤད་པ་ཡོད་ཀྱང༌། སློབ་དཔོན་ཧྱན་ཙང་གིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་སའི་འགྲེལ་པ་དང་གཏུགས་ནས་བཤད་པ་གཉིས་པ་བཟང་བར་བཤད་དོ། །བསྒོམ་པའི་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། མངོན་དུ་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། བསྒོམ་པའི་དངོས་པོ་འོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཀུན་འབྱུང་བ་སྤང་བ་དང༌། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། ལམ་བསྒོམ་པའི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ནི་བསྒོམ་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ། །འགོག་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་པས་མངོན་དུ་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ནི་བསྒོམ་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་དག་ལས། སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ། ལམ་བསྒོམ་པར་བྱ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་སྙིང་པོར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་རྣམ་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། སྤངས་པ་དང༌། མ་སྤངས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་མཁས་པའི་དངོས་པོ་དང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་དངོས་པོ་བཞི་ལས་བརྩམས་ནས་མཐོང་བའི་ལམ་བསྟན་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་སྙིང་པོར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་ལམ་མཐོང་བའི་དབང་གིས་ཡང་དག་པ་དང༌། མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་མི་ཉམས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཤད་པའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན། ལམ་མཐོང་བ་ཐོབ་
― DTG120_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་དབང་གིས་ནམས་ཀྱང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཉིད་དུ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་མཐོང་བའི་ལམ་སྙིང་པོར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་རྣམ་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་སྟེ། སེམས་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། སེམས་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་གི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དམིགས་པ་ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་བསྟན་པའོ། །སྤངས་པ་དང་མ་སྤངས་པ་སྤྱོད་པ་ལ་མཁས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་མཐོང་བའི་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ད་རུང་མ་སྤངས་པ་ཉིད་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ།། །།བམ་པོ་དྲུག་ཅུ་དགུ་པ། དེ་ལ་རྣམ་པར་གཡང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའི་སྦྱོར་བ་བསམ་པའི་དངོས་པོ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་བསྟན་པའི་དངོས་པོའི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་དྲུག་ལས་བརྩམས་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བས་སྟོན་ཏོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལས་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་དངོས་པོ་བྱ་བ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་མ་ཞུགས་པའི་བར་སྐབས་དེར་རེ་ཞིག་ཙམ་དུ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ན་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་སྦྱོར་བའི་ལས་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་པ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་དུས་མཚུངས་པའི་ཆོས་སོ། །རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་བཟུང་སྟེ། འདི་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་གནས་ཞེས་བྱའོ། །
― DTG120_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒོམ་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའི་སྦྱོར་བ་གསལ་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ལམ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དངོས་པོ་སྔ་མ་གསུམ་ནི་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །དངོས་པོ་བཞི་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་གྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་མོ། །དངོས་པོ་སྔ་མ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དངོས་གཞི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །དངོས་པོ་དྲུག་པོ་ནི་སྔར་བཤད་པ་དང་འདྲའོ་ཞེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལམ་བསྒོམ་པ་ནི་ཐོས་པ་དང༌། བསམ་པའི་ཤེས་རབ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་ཁམས་གསུམ་གྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་མི་བྱེད་པ་སྦྱོར་བའི་ལམ་རིང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་དངོས་པོ་དང་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ནས་ཁམས་གསུམ་གྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་མི་བྱེད་པ་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཉེ་བར་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་དངོས་པོ་ནི་མཉམ་པར་བཞག་པ་ན་གཞན་སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་རྣམ་པ་ཁོ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་གནས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཞེས་བྱའོ། །བསྒོམ་པས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའི་སྦྱོར་བ་བརྩམས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་མོ། །བསྒོམ་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་མོ། །དེ་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་
― DTG120_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་བར་ཆད་མེད་པའི་ལམ་སྟེ། རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་བསྟན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་དེ་མི་སློབ་པས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་དཔེ་གཞན་ཁ་ཅིག་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་དེ་མ་ཚང་ངོ༌། །དཔེ་འདི་ལས་ནི་དངོས་པོ་དྲུག་ཅར་ཚང་བར་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་གར་གྱི་དཔེ་ཉིད་དང༌། མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་སོགས་པ་དང་གཏུགས་པ་ལས་ཀྱང་དངོས་པོ་དྲུག་ཚང་བ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། འདིར་དངོས་པོ་དྲུག་ཚང་བར་བསྟན་པའི་ཡང་དག་པ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་པ་བསྡུས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། འཕགས་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཡོག་འཁོར་བསྡུས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་བརྩམས་ནས་མི་སློབ་པའི་ལམ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་འཕགས་པའི་སྤྱོད་པ་བསྡུས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འཕགས་པའི་ཕྱོགས་དང་གཡོག་འཁོར་བསྡུས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བཟུང་བ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཁོ་ན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མ་མེད་པར་འཇུག་ཏུ་ཉེ་བ་ན་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དུ་བསྒོམ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྷག་མ་མེད་པར་འཇུག་ཏུ་ཉེ་བ་ན་སྔར་འགོག་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་འགོག་པས་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལས་སྤྱི་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་མི་བསྒོམ་པས་
― DTG120_Page_0241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དྲུག་པ་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་བརྩམས་ནས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དངོས་པོ་གཉིས་བསྟན་པ་དང༌། རྒོལ་བའི་ལས་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། དེ་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱིས་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོ་སྡེ་དང༌། ཆོས་མངོན་པའི་སྡེ་སྣོད་དོ། །འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བའི་སྡེ་སྣོད་ཉིད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ལེགས་པར་ཆོས་གསུངས་པ་ནི་རིགས་པས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའི་འདུལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང་མཐུན་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ནི་སྔར་གོང་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་ལས་གསུངས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དམན་པ་ཡིན་ཡང༌། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལས་སྤྱི་བོར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལས་སྤྱི་བོར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྤྱི་བོར་མཐོང་བའི་ས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལས་སྤྱི་བོར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ནི་དཔེ་ལས་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་གཞུང་གིས་བསྟན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དེ་ནི་དཔེར་ན་མིའི་སྤྱི་བོ་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལས་སྤྱི་བོར་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེའོ། །དེ་མི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་གཉིས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་ལྟ་བ་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་
― DTG120_Page_0242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུལ་བ་དེ་ལས་དགེ་བ་གཞན་བསྒོམ་ཞིང༌། དངོས་པོ་སྔ་མ་མི་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་མི་བསྒོམ་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བཤད་ཀྱི། ལྟ་བའི་ཉེས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་རྒོལ་བའི་ལན་སྟོན་པ་འདི་ལྟར་ཕྱི་རོལ་པ་འདི་དག་འདི་སྐད་དོ། །མི་བསྒོམ་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བས་དེའི་ཕྱིར་ཚིག་འདི་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་མི་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཞེས་བྱའི། དངོས་པོ་གཉིས་པ་ལ་ཉེས་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཞེས་བརྗོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ནི་མ་ཐོབ་པ་དང༌། མ་བསྒོམས་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ལ་བྱའོ། །དེས་ན་དངོས་པོ་གཉིས་པ་འདི་ནི་དཔྱད་ན་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཇི་སྙེད་པ་ཡོད་པ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །འཇམ་དཔལ་གང་དུ་ངས་ཉན་ཐོས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལས་བརྩམས་ནས་སོ་སོར་ཐར་པའམ། སོ་སོར་ཐར་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུལ་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་འདུལ་བ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། ཞུས་པ་དང་ལན་དག་གིས་རྣམ་པར་དབྱེའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་མཚན་ཉིད་མདོར་བསྟན་པའོ། །འདི་ལ་གང་དུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུལ་བའི་བསྟན་པ་ལ་གང་དུ་ཞེས་པ་ནི་གནས་སུ་བསྟན་པའོ། །ངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཐ་སྙད་དུ་བཏགས་པའོ། །འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་ཐར་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རིགས་བདུན་པོ་དག་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གང་
― DTG120_Page_0243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་དེ་ནི་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ། དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཡོད་པ་དང༌། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ཡན་ལག་བདུན་ཁོ་ན་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྤྱིར་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་གསུམ་པོ་དག་ལས་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འཇོག་གོ །དེ་ལ་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་འང་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་གིས་ནི་རིགས་བརྒྱད་པོ་དག་གིས་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་དང་པོ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་སོ་སོ་ནས་སྡིག་པ་སྣ་ཚོགས་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ཐར་པ་དང༌། ལམ་གྱི་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པའི་བྱེ་བྲག་གི་མིང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལེགས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། སྡོམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དང་པོ་ནི་རྣམ་རིག་མིན་ཁོ་ན་སོ་སོར་ཐར་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། མི་མཉམ་པ་རྣམས་མཉམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངེས་པའི་ཚིག་ཏུ་ནི་བསིལ་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་བླངས་པ་དཔེ། །ལུས་ལ་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞེས་བྱའོ། །མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ངེས་པའི་ཚིག་གི་བྱ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་ངག་སྡོམ་པའི་ཕྱིར་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོར་ཐར་པ་དེ་ནི་གནས་སྐབས་དང་པོ་དང༌། ཐ་མ་ལས་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་མིང་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་ནི་སོ་སོར་ཐར་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་ཐོབ་སྟེ། འདི་ལྟར་དང་པོ་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ན། དང་པོ་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པས་སོ་སོ་ནས་སྡིག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་སོ་སོ་ནས་སྤོང་བའི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་སོ་སོར་ཐར་པའི་མིང་དུ་རྣམ་པར་བཞག་ལ། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་བྱ་བ་མཐར་ཕྱིན་ནས་ལས་རྣམས་
― DTG120_Page_0244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསལ་བའི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་ནི་ལས་ཀྱི་ལམ་གྱི་མིང་དུ་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྐད་ཅིག་མ་དང་པོ་ལས་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །རྩ་བ་ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཉིས་པ་ནས་མ་བཏང་བའི་བར་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱའོ། །སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་ཞེས་ཀྱང་མི་བྱ་སྟེ། ཕྱིས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་གཞུང་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རིག་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལས་ཀྱང༌། ཕལ་ཆེར་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པ་དང་མཐུན་པར་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཡོད་པ་ནི་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དང་པོ་ནི་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་ནོ། །བར་མ་ནི་ཡང་ན་དང་པོར་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཐ་མ་ནི་ཡང་དེ་དང་པོར་འབྱུང་བ་ནི་ཉམ་ང་བའི་ངན་འགྲོ་ལས་ཡང་དང་པོར་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བཤད་པའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྒྱུར་བྱས་པ་ཐ་དད་པ་ལ་སོ་སོར་ཐར་པས་ན་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་རྒྱུ་ཐུན་མོང་དུ་ཡོད་པ་དང་མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་གཅིག་གིས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། འདོད་པའི་ཁམས་ན་ཡོད་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཐུན་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བས་ཐ་དད་དེ། དེ་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ནི་ལུས་དང་ངག་གི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་དག་རེ་རེ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དག་གིས་ཐ་དད་པར་བྱས་པ་སྟོན་ཏོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་རྣམས་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་སྡོམ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀའང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་འཕེལ་བ་དང༌། མ་ཟིན་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་
― DTG120_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གིས་ནི་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་དག་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དག་གིས་རྒྱུ་བྱས་པ་མཚུངས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏེ། བཤད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གནས་སུ་གྱུར་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་སེམས་བཞིན་དུ་གཅིག་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་ཅིང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། གཞུང་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང༌། མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པར་རིགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལས། ཡང་ན་ལམ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་སྡོམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་སྡོམ་པ་ཡིན་ལ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་གཡེང་བས་བྱས་པའི་དགེ་བ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་སེམས་ཐ་དད་པར་སྤྱོད་ཅིང་ཐུན་མོང་དུ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཐུན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་སོ་སོར་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྒྱུ་དང་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་གཞན་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཡང་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་ན་སོ་སོར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོར་ཐ་དད་པའོ། །ཐར་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུའོ། །ལམ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྐྱེས་པའི་སྡོམ་པ་གཉིས་ནི་ཡང་དག་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་ལུས་དང་གང་དག་ནི་དགེ་བ་རྣམ་པར་གཡེང་བས་བྱས་པ་ཡིན་ཡང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པས་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་ལམ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་སྡོམ་པ་གཉིས་ནི་སེམས་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པ་ཡིན་པས་མཚུངས་པར་འབྲས་བུ་མཐར་ཐུག་པ་ལ་གཞོལ་བ་ཡིན་ལ། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་འདི་ནི་སེམས་དང་སོ་སོར་ཐ་དད་ཅིང་འགོག་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གཞོལ་བ་རིང་བས་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་
― DTG120_Page_0246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ་སོ་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཁོ་ན་དགག་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། རྩ་བ་དགག་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། ལམ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་སྡོམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དུས་གསུམ་དགག་པར་ཡང་རྟོགས་ཤིང་རྩ་བ་ཁོ་ན་དགག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་ལས་ནི། རིགས་བདུན་པོ་དག་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་སྡོམ་པ་དག་གིས་སོ་སོ་ནས་ཉེས་པ་སྲུང་བས་ལམ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བྱུང་བའི་སྡོམ་པ་གཉིས་དང་འདྲ་བར་རིགས་བདུན་པོ་དག་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་སྡོམ་པས་ཉེ་བར་བསྲུངས་པའི་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐར་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེས་པ་བདུན་ལས་ཐར་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཐར་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གང་དུ་ཡང་ཐ་དད་པའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་སོ་སོར་ཐར་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལ་སོ་སོར་ཐར་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལ་བཤད་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡང་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། རྐྱེན་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྡན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་གསུམ་པོ་དག་ལས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ལྡན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་གསུང་རབ་དེ་ལ་ནི་འདུལ་བ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སོ་སོར་ཐར་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་དག་གིས་བསྡུས་པ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་བ་ཞུས་པ་དང་ལན་དག་གིས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། གཙོ་བོའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཞུ་བ་གསོལ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁོ་ནས་སྨོས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པ་ཉིད་
― DTG120_Page_0247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ། །ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོ་གའི་དངོས་པོ་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་བསྟན་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པ་བདུན་དུ་དབྱེ་སྟེ། །འདི་ནི་དང་པོའི་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོ་གའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོ་ག་བསྟན་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོ་གའི་དངོས་པོ་ཞེས་བྱའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། ཡང་དག་པར་བླང་བའི་སྤྱོད་ལམ་བསྟན་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོས་འདི་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ནི། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་སའི་ནང་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་ནང་ནས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་ན་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཆོ་ག་ཞེས་བྱ་བ་ནི། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཇི་ལྟར་ན་ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྱོད་པའམ། འཕྲལ་གྱི་བྱ་བའམ། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞིང་འཇིག་རྟེན་པ་དང་མི་འགལ་བ་དང༌། འདུལ་བ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་ཞིང་འདུལ་བ་དང་མི་འགལ་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཆོ་ག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་ལྕི་བ་བཞི་པོ་དག་གི་ཉེས་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་པས་ཕམ་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་དུ་འགྱུར་ཞིང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་རྒྱལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕས་ཕམ་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་དུ། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་ཅིང༌། བདག་ལ་སྟོད་ཅིང་གཞན་ལ་སྨོད་པ་དང༌། སེར་སྣས་ཟང་ཟིང་དང་ཆོས་སེམས་ཅན་ལ་མི་སྟེར་
― DTG120_Page_0248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། ཁྲོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་རྡེག་ཅིང་ཚིག་རྩུབ་པོ་སྨྲས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་ཤིང་ལོག་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕས་ཕམ་པ་བཞིའོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་ན་ཕས་ཕམ་པ་ནི་བཅུ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིའི་སྟེང་དུ་ཡང་སྲོག་གཅོད་པ་དང༌། མ་བྱིན་པར་ལེན་པ་དང༌། ལོག་པར་གཡེམ་པ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཆང་འཚོང་བ་དང༌། གཞན་གྱི་སྐྱོན་ནས་སྨྲ་བ་བསྣན་ཏེ། ཚངས་པའི་དྲ་བའི་མདོ་དང༌། ཕྲེང་བའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷུང་བའི་གནས་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་ལྷུང་བའི་དངོས་པོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉེས་པ་ཡང་བ་རྣམས་ཏེ། འཕགས་པ་ཚངས་པའི་དྲ་བའི་མདོ་ལས། དྲི་མ་དང་བཅས་པ་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་གསུངས་པ་དང། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ཉེས་པ་ཡང་བ་རྣམས་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ལྟུང་བ་དང་བཅས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་ལྟུང་བ་དང་བཅས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པའོ། །གཞན་ཡང་ལྟུང་བ་དང་བཅས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། འགལ་བས་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་བསྟན་པ་རྣམས་ཏེ། བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་ཇི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་གནས་པ་ཉིན་གཅིག་བཞིན་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དག་ལ་མཆོད་པའི་བྱ་བ་ཆུང་ངུ་འམ། ཆེན་པོ་ཡང་རུང་སྟེ། ཐ་ན་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་གཅིག་ཙམ་བཙལ་བ་དང༌། ཐ་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཚིག་བཞི་པའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཙམ་དུ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་དང༌། ཐ་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་དང་བ་གཅིག་ཙམ་ཡང་མ་བྱས་པར་ཉིན་མཚན་འདའ་བར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་དང་བཅས་ཤིང་འགལ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་ལྟུང་བ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་
― DTG120_Page_0249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ཐམས་ཅད་དུ་ཉེས་པ་མེད་པ་ནི་སེམས་འཁྲུགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བས་ཉེན་པ་དང། སྡོམ་པ་མ་མནོས་པ་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ཉེས་པ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །གཞན་ཡང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ཉེས་པ་མེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གསུམ་ནི་སྔར་བཤད་པ་དང་མཐུན་ཏེ། ཡང་ལས་དང་པོ་ལས་བསྟན་པའོ། །ལྟུང་བ་ལས་འབྱུང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པ་ལྟུང་བ་ལས་འབྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་སྡིག་པ་བཤགས་ཤིང་ཉེས་པ་ལས་འབྱིན་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། གལ་ཏེ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ན་སླར་ཡང་ནོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་འབྲིང་གི་ཉེས་པར་བྱུང་ན་ནི་དེ་གང་ཟག་གསུམ་མམ། དེ་ཡན་ཆད་ལ་ཉེས་བྱས་བཤགས་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་དུས་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཉེས་པ་བྱུང་བ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་ནི་གཅིག་གི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་བྱའོ། །གང་གི་མདུན་དུ་བཤགས་པར་བྱ་བའི་གང་ཟག་ཆོས་མཐུན་པ་མེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་ཕྱིན་ཆད་མི་བྱེད་པར་སེམས་བསྐྱེད་པར་བྱ་ཞིང༌། ཕྱིན་ཆད་ཀྱང་བསྡམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ན་དེ་ཉེས་པ་དེ་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །སྡོམ་པ་གཏོང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པ་སྡོམ་པ་གཏོང་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གལ་ཏེ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་གི་ཉེས་པ་ཕམ་པ་ལྟ་བུའི་ཉེས་པ་བྱུང་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དེ་གཏོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོས་ནི་གཏོང་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་
― DTG120_Page_0250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་འདི་དག་རྒྱུན་མ་ཆད་པར་ཀུན་སྤྱོད་པ་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཆུང་དུ་ཙམ་ཡང་མི་བསྐྱེད་པ་དང༌། དེས་མ་གུ་བར་བྱེད་ཅིང༌། དེ་ལ་དགའ་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་འདི་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕམ་པའི་ཆོས་རྣམས་བྱས་པས་དགེ་སློང་གིས་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་བ་བཞིན་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་གནས་གཅིག་ཙམ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་གཏོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཚེ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ནོད་པའི་སྐལ་པ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ཕམ་པ་བྱུང་བ་བཞིན་དུ། སྐལ་བ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མདོར་བསྡུ་ན་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བ་དང༌། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་སྨོན་ལམ་ཡང་མ་བཏང་ལ། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོ་འང་ཀུན་ཏུ་མ་སྤྱད་ན། ཚེ་བརྗེས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། འོག་དང་སྟེང་དང་ཐད་ཀ་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱེས་པ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་བརྗེས་ཏེ་བརྗེད་ནའང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསྟེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དྲན་པ་གསོ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་གསོ་བར་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི། གསར་དུ་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞིས་སྡོམ་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་
― DTG120_Page_0251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ལས། གཞན་ཡང་སྡོམ་པ་དེ་མ་བཏང་བ་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བཏང་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཏོང་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྒྱུ་བཞིས་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་མི་འདྲ་བའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། མི་བརྡ་ཕྲད་པའི་དྲུང་དུ་དབུལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕས་ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཞི་པོ་དག་ལ་ཐམས་ཅད་དམ། རེ་རེའི་ཉེས་པ་འབྱིན་པ་དང༌། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཞི་པོ་དག་ཐམས་ཅད་དམ། དེ་རེ་རེ་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོས་ཉེས་པ་འབྱིན་པར་བྱེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྡོམ་པ་བཏང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཕྱིས་བླང་བའི་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་ན་ཡང་ཕྱིས་བླང་བར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་བཏང་བའི་རྐྱེན་མང་ཉུང་ནི་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་གིས་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔས་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ནང་ནས་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཇི་ལྟར་གཏོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས། སོ་སོར་ཐར་པའི་འདུལ་བ་གཏོང༌། །བསླབ་པ་ཕུལ་དང་ཤི་འཕོས་དང༌། །མཚན་གཉིས་དག་ནི་བྱུང་བ་དང༌། །རྩ་བ་ཆད་དང་མཚན་འདས་ལས། །ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་ལ་འདུལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡིན་པར་དགོངས་ཏེ། དེས་དབང་པོ་རྣམས་འདུལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྙེན་གནས་པའི་སྡོམ་པ་མ་གཏོགས་པ་གཞན་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་རྣམ་པ་བདུན་པོ་དག་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་གཏོང་བར་འགྱུར་ཏེ། བརྡ་ཕྲད་པའི་དྲུང་དུ་བསླབ་པའི་གཞི་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་སླར་ཕུལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རིགས་མཐུན་པ་བཏང་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཚན་ཉིད་ཅིག་ཅར་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་དེས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྙེན་གནས་པའི་སྡོམ་པ་ནི་སྔ་མའི་རྒྱུ་བཞི་དང༌། མཚན་མོ་ཟད་པ་ལས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་བསྡུ་ན་གཏོང་བའི་རྒྱུ་ལྔར་འགྱུར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དེ་དག་གིས་གཏོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དང་འགལ་བའི་
― DTG120_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་རིག་བྱེད་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལུས་བོར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྟེན་ཉམས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞི་ཆད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚད་ཀྱི་དུས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པར་རིགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། གཞུང་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས་བསླབ་པ་དབུལ་བའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔ་འབྱུང་བ་ལ་ཡང་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་པ་དང་མཐུན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་སེམས་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པ་ལས། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པས་དང་པོའི་ལྟུང་བ་རྣམས་བྱུང་ན་དེ་ནི་ཉེས་པ་ཡིན་གྱི་བཏང་བ་མ་ཡིན་པས་གང་ཟག་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཞིག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་འགྱོད་པར་གྱུར་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཞིག་པ་སྤངས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་མི་ཕྱུག་པོ་བུ་ལོན་ཆགས་པ་ཡོད་ན་ཕྱུག་པོ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་བུ་ལོན་ཆགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། བུ་ལོན་བཅལ་ཟིན་ནས། ཕྱུག་པོ་ཁོ་ན་ཞེས་བརྗོད་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་གསང་བའི་སྡེ་པ་དག་ལས་ནི། རྒྱུ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བཤད་དེ། ལྔ་ནི་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་ནོ། །ཡང་ཆོས་འཇིག་པར་བསྟན་པའོ། །དེའི་ཕྱིར་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་སྡེ་པ་གཞན་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ནུབ་པས་ཀྱང་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ནུབ་པའི་ཚེ་བསླབ་པའི་གནས་དང༌། མཚམས་གཅོད་པའི་ལས་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མདོ་སྡེ་པ་དག་གི་གཞུང་གིས། རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔས་སྡོམ་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་བར་བཤད་པའང་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་པ་དག་དང་མཐུན་ཏེ། མཚན་མོ་ཟད་པ་ཞེས་པར་མི་འབྱུང་བར་ཡང་དེ་ཉེས་པ་ལྕི་བར་འབྱུང་བས་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་གྲུབ་པ་ལས། སྡེ་པ་གཞན་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཉེས་པ་ལྕི་བ་བཞི་པོ་ལྟུང་བར་འགྱུར་བའི་ཉེས་པ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བའི་ཉེས་པ་གཅིག་བྱུང་ན། དགེ་ཚུལ་དང༌། དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན།
― DTG120_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པ་དང་སྦྱར་ན། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔས་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མདོ་སྡེ་པ་ངག་གིས་བསྟན་པ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དེ། དེའི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། དེ་ལ་རྒྱུ་དུས་ན། དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་བླངས་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། མདོར་བསྡུ་ན་རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ཕུལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ལྟུང་བའི་རྩ་བ་ལྷག་པར་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཚན་ནུབ་ཅིང་མཚན་གཉིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རིགས་མཐུན་པ་སྤངས་བའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་བ་བླངས་པ་གཏོང་བར་འགྱུར་རོ། །དམ་པའི་ཆོས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་ཞིག་ཅིང་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་ན་ནི་དགེ་སློང་གི་སྡོམ་པ་མ་བླངས་པ་ནི་བླང་དུ་མེད་ལ། སྡར་བླངས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་གཏོང་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་ནི་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་གང་ངས་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གི་ཆོས་རྣམས་བཤད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་དང༌། བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་མོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་མ་མོའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་མདོར་སྨྲས་ནས། ལན་མདོར་གསུངས་པ་དང༌། ཞུ་བ་གསོལ་བ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་ཞུས་པ་དང༌། ལན་དག་གིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདིའི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་མྱོང་བ་རྣམ་པར་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་བར་དུ་ཆོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་ཕན་ཡོན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་
― DTG120_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་གྲངས་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་གྲངས་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་མིང་ཅུང་ཟད་འདི་དང་མི་མཐུན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི་མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་གྲངས་སྨོས་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །གང་ཟག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་དང༌། གཡོ་བ་དང༌། ལས་བྱེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་བརྩམས་ནས་ཀུན་རྫོབ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། དང་པོ་བདག་དང་ཆོས་བྱེད་བསྟན། །གཞན་གྱི་རྗེས་མཐུན་ཕྱིར་ནི་བཤད། །ཅེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། དང་པོ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ནི་བདག་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་བསྟན་པ་དང༌། བྱེད་པ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་བདག་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་དང་སྐྱེ་བ་པོ་དང༌། གང་ཟག་དང༌། མི་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་དང༌། སངས་རྒྱས་བཤེས་གཉེན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྲུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆོས་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གལ་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། དོན་གང་གི་ཕྱིར་བསྟན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཞན་གྱི་རྗེས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ནི་བཤད་ཅེས་བྱ་བ་སྨོས་ཏེ། འདི་ལྟར་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་དང་རྗེས་
― DTG120_Page_0255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ལས། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་བསྟན་པ་དང། ཆོས་བསྟན་པ་དང༌། དངོས་པོ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་བདག་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་དང༌། སྲོག་དང༌། སྤྱོད་པ་པོ་དང༌། ལྷ་དང༌། མི་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆོས་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དངོས་པོ་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་དང༌། འགག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཉིས་པ་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པའི་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་བདུན་དག་གོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་པོ་དག་གོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། གང་དུ་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ལ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཡེ་ཤེས་མཆོག་གཉིས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དོན་དམ་པ་འདི་ལ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་པ་གཞན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ལས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ལ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བཤད་དེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་
― DTG120_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱིས་དམིགས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ཉིད་དོ།། །།བམ་པོ་བདུན་ཅུ་པ། རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བརྟག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཞི་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། མིང་བཀོད་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་པའི་རྣམ་པའོ། །མཚན་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ། ལམ་གྱི་ཕྱོགས་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་དང༌། དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བསྟན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་ལྟར་ཡུལ་རྣམ་པ་བརྒྱད་སྨོས་ནས་རྣལ་འབྱོར་གྱི་བརྟག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། བདེན་པ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་དང༌། གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱོན་གྱི་ཕྱིར་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་ཕྱིར་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང། རིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བསྡུས་པ་དང༌། རྒྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་གྲངས་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པ་སྟེ། འོག་ནས་རེ་རེ་ནས་སྟོན་པས་དེའི་ཕྱིར་འདིར་མ་བསྟན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི། བདེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། སྐྱོན་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ཚུལ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། རིགས་དང༌། བསྡུས་པ་དང༌། རྒྱས་པ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རེ་རེའི་མགོར་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་དང༌། མཇུག་ཏུ་ནི་སྤྱོད་པ་ཞེས་འབྱུང་ཡང༌། དོན་ནི་མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡང་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པར་བརྟག་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ལས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའི་བདེན་པ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་རྩ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དེ་
― DTG120_Page_0257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཅིང༌། རང་བཞིན་མི་འདོར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བརྫུན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནི་ཁོ་ན་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བདེན་པ་ཁོ་ན་ཞེས་གསུངས་སོ། །གནས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཟག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པའམ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་གནས་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། བདག་དང་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་པ་བསྟན་པའང༌། ལུང་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བཞི་རྣམ་པར་གཞག་པའམ། ཆོས་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྟེ། རྣམ་པར་གཞག་པ་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་བདག་དང༌། ཆོས་སུ་འཛིན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཀུན་བརྟགས་པས་བདག་དང་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་དག་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡོད་ཅིང༌། དོན་དམ་པར་མེད་པ་ཡིན་ཡང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡོད་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་འགྲུབ་པ་ལས། ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་བདག་ཡང་དག་པ་དང༌། ཆོས་ཡང་དག་པ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཡང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མགོ་གཅིག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། དྲིས་ནས་ལན་གདབ་པ་དང༌། གཞག་པས་ལུང་བསྟན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ལུང་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བཞི་རྣམ་པར་གཞག་པ་བསྟན་པའོ། །རྒོལ་བའི་ལན་གདབ་པའི་ཆོས་ལས་བརྩམས་ནས་ལུང་བསྟན་པ་བཞིའི་སྨྲ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པས་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་འགྲེལ་པ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། ལུང་བསྟན་པའི་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། དྲིས་ནས་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཅང་མི་སྨྲ་བར་གཞག་པས་ལུང་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་མགོ་གཅིག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ནི་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ། སྐྱེ་བས་ཐམས་ཅད་གདོན་མི་ཟ་བར་འགག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནམ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཞིང་
― DTG120_Page_0258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤིན་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ། ལན་དུ་དོན་འདི་ཉིད་ནི་དེ་ལྟར་ངེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ། ཅི་འགགས་པ་ཐམས་ཅད་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རམ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གཅིག་ཁོ་ནར་ཟད་དམ་ཞེས་དྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དོན་འདི་ནི་དེ་ལྟར་མ་ངེས་སོ་ཞེས་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །དྲིས་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་མཆོག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མཆོག་མ་ཡིན། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་ཞེས་དྲིས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱོད་གང་ལ་ལྟོས་ཏེ་འདྲི་ཞེས་དྲིས་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅང་མི་སྨྲ་བར་བཞག་པས་ལུང་བསྟན་པ་ནི་ཇི་སྐད་དུ། ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ་བདག་ཅེས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཉིད་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་ཡིན་ན། ཅི་དགེ་བ་ཞིག་གམ་འོན་ཏེ་མི་དགེ་བ་ཞིག་ཅེས་འདྲི་བ་དང༌། མོ་གཤམ་གྱི་བུ་མོ་མདོག་དཀར་བ་ཞིག་གམ་འོན་ཏེ་གནག་པ་ཞིག་ཅེས་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཅང་མི་སྨྲ་བར་བཞག་པས་ལུང་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྲོས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་དང༌། ས་བཅུ་པའི་འགྲེལ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་དང༌། མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་དང༌། ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གསང་བ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བས་ལུང་བསྟན་པའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པར་བཞག་པས་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་གསུམ་པ་གསང་བ་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་དབང་གི་རྗེས་སུ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་ཆེད་འགའ་ནི་གསང་བ་དང༌། ཆེད་འགའ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་རྣམ་པར་བཞག་པས་ཆོས་སྟོན་པས་སོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་གསང་བ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་སྨྲ་བ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་པ་འདི་
― DTG120_Page_0259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཀྱང་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཚིག་འདི་ཉེ་ལ། དོན་རིང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གསང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་ལ་ཕྱག་འཚལ་བ་གཅིག་གང་བརྗོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཚིག་དང་དོན་གཉིས་ཀ་རིང་བ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འཕགས་པ་ལེགས་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ལས། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་གདོད་སངས་རྒྱས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་མདོ་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་ཞིང་དབེན་པ་ཉིད་དུ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གསང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས། ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ཚང་བར་གསུངས་ཤིང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་སྟོང་བ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་གསང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། གསང་བའི་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕལ་ཆེར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕལ་ཆེར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་བསྟན་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དགོངས་པ་ཐ་དད་པའི་གསང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིང་དང༌། ཚིག་དང༌། ཡེ་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱིས་ཚིགས་བཅད་དུ་བརྗོད་པ་དོན་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་སྟེ། ཇི་སྐད་དུ། ཕ་དང་མ་ནི་བསད་བྱས་ཤིང༌། །རྒྱལ་པོ་གཙང་སྦྲ་ཅན་གཉིས་དང༌། །ཡུལ་འཁོར་དང་བཅས་རབ་བཅོམ་ནས། །མི་དེ་དག་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་ཤིན་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བར་གྲགས་པ་ནི་ཕ་དང༌། མ་དང་རྒྱལ་པོ་དང༌། མང་དུ་ཐོས་པའི་འབྲམ་ཟེ་རྣམ་གཉིས་དང༌། ཡུལ་འཁོར་གྱི་མི་དང༌། ཕྱུགས་བསད་པའི་ལས་ངན་པ་གང་
― DTG120_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིར་དག་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དགོངས་པ་དོན་གཞན་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་རྣམ་གཉིས་དང༌། དམིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་སྤྱོད་ཡུལ་དང་བཅས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཕ་མ་ལ་སོགས་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་དང་ཆོས་འདྲ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཚིག་དང་དོན་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཕ་ལ་སོགས་པ་གསད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་ལས་ཡིན་པས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕ་མ་ལ་སོགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །སྐྱོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ངས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཟག་པ་གསུམ་དང༌། མདུད་པ་བཞི་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་རྒྱུ་དང། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་བཅུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོན་ཏན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ངས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཕན་ཡོན་གྱི་རྣམ་གྲངས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚུལ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་ལྔ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒོ་ཞེས་བྱ་བསྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། གྲངས་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པ་སྟེ། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཚུལ་དང༌། ཐོབ་པའི་ཚུལ་དང༌། བཤད་པའི་ཚུལ་དང༌། མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཚུལ་དང༌། བསམ་
― DTG120_Page_0261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་དང༌། དགོངས་པའི་ཚུལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་གྲངས་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་རྟོགས་པ་དང༌། ཐོབ་པའི་རྟོགས་པ་བཤད་པའི་གོས་པ་དང༌། མཐའ་གཉིས་པར་བྲལ་བའི་རྟོགས་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། དགོངས་པའི་རྟོགས་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་འབྱུང༌། ཕལ་ཆེར་མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མོད་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །ཚུལ་རྣམ་པ་འདི་དྲུག་ནི། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པའི་སྒོ་རྣམ་པ་གཉིས་རྣམ་པར་དབྱེ་སྟེ། དེ་ལ་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྟན་བཅོས་འདི་ཉིད་ལས་ཚུལ་ལས་བརྩམས་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཚུལ་དང༌། དངོས་པོའི་ཚུལ་ལོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་སྔ་མ་གསུམ་ནི་ཚུལ་ཕྱི་མ་གསུམ་གྱིས་བཤད་དེ། འདི་ལྟར་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཚུལ་བཤད་པ་ཡིན་པས་སོ། །སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་གཉིས་དང༌། རྟག་པ་དང་ཆད་པའི་མཐའ་གཉིས་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གཉིས་སྤངས་ནས། དབུ་མའི་ལམ་དང་མཐུན་པར་འགྱུར་བ་ནི་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་ཐོབ་པའི་ཚུལ་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་དང༌། སེམས་ཅན་ནས་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་བར་དུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུ་བསྒྲུབས་ནས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནི་ཐོབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དགོངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་བཤད་པའི་ཚུལ་བཤད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དོན་གཞན་དང༌། དུས་ལ་སོགས་པའི་དགོངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྟན་པ་འབྱུང་བའི་དགོངས་པ་སྟོན་པས་སོ། །དོན་གཞན་ལ་སོགས་པའི་དགོངས་པ་དེ་དག་ནི་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་བ་སློབ་དཔོན་དབྱེག་གཉིན་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་མཛད་པ་དང༌། ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་དང༌། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང༌། ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་
― DTG120_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་ལ། དེ་བཞིན་དུ་དགོངས་བ་ཉིད་དོན་གྱི་ཚུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགོངས་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའོ་བར་དུ་སྟེ། དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུལ་གྱི་དོན་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པའི་ཕྱིར། ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚུལ་གྱི་དོན་ཡིན་པས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟར་སོ་སོ་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་གང་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་ནི་ཚུལ་གྱི་དོན་ཡིན་པས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་དེ་ལས་དེ་ཁོ་ནའི་ཚུལ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་དོན་ཁོ་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་པའི་དེ་ཁོ་ནའི་བར་དུའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྡ་དང་ཀུན་རྫོབ་ལས་འདྲིས་པའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་ཞུགས་པའི་བློས་དངོས་པོ་གང་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལྟ་བ་མཚུངས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་ལ་འདི་ནི་ས་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། མེ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། མདོར་བསྡུ་ན་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་གྱི། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་དངོས་པོ་གང་འཇིག་རྟེན་བའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ངེ་སྤར་མོས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འོངས་པའི་མིང་གིས་རང་གི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་གྲགས་པ། མ་བསམས་མ་དཔྱད་མ་བརྟགས་པར་གཟུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇི་རྟེན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱའོ། །རིགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ལུང་གི་ཚད་མ་གསུམ་པོ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་ངེས་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་དག་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པས་རབ་ཏུ་བསྒྲུབས་ཤིང༌། རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་བ་དེ་ནི་རིགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤྱི་ཡུལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཐབས་ཀྱི་ཤེས་པ་དང༌། ཟབ་པ་མེད་པའི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་འཇིག་
― DTG120_Page_0263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་པའི་ཤེས་པས་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བྱ་བའི་ཡུལ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པས་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་བྱ་ཤེས་པའི་གེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་དེ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པའི་ཡུལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། རྣམ་པར་གཞག་པའི་དེ་ཁོ་ན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་དག་གོ །སྡུག་བསྔལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་བདེན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞན་པ་ནས་ལམ་ཡང་ལམ་དུ་བདེན་པའི་ཕྱིར་ལམ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་བར་དུའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་གི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཞེས་བྱ་ཞེ་ན། སྨས་པ། ཀུན་རྫོབ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དང་པོ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཞིང་དང་ཁར་ཁྱིམ་དང་བུམ་པ་དང༌། དམག་དང༌། ནགས་ཚལ་དང་གྲངས་ལ་སོགས་པ་ནས་བདག་དང་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཉིས་པ་རིགས་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གསུམ་པ་ཐོབ་པའི་ཀུན་རྫོབ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་དང། དེ་དག་གནས་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྔ་མ་གསུམ་དང༌། དོན་དམ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཡང༌། ནང་གི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཤེས་པ་འདྲེན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་
― DTG120_Page_0264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང༌། རྣམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་པའི་དེ་ཁོ་ན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བགྲོད་པར་བྱ་བའི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཐོབ་པའི་ཚུལ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ཐོབ་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པས་ཐོབ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པས་ཐོབ་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་ཐོབ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལས་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་བ་བྱས་ཤིང་རང་གི་ལས་གནས་པའི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་ལྔ་པོ་དག་ཏུ་འཁོར་ཞིང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲས་བུ་འབྱིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མྱོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུ་བྱེད་པའི་དོན་མངོན་པར་གྲུབ་ནས་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲས་བུ་བྱུང་ནས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མྱོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཐོབ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དང་པོ་གསུམ་ལས་སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བ་ཡང་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་ཡང་དག་པར་ཐོས་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་བར་རྒྱན་གྱི་བར་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པ་ལྔ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཐོས་པ་དང་རྒྱན་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི། དགེ་སྦྱོང་གི་རྒྱན་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཐོབ་པ་ལྔ་ནི་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། དད་པ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལས་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཐོབ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་གསུམ་པོ་མཐོང་བའི་ས་དང༌། བསྒོམ་པའི་ས་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་ས་གང་ཡིན་པའོ། །ཤེས་པ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཐོབ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དགུ་པའི་ཤེས་པ་ཐོབ་
― DTG120_Page_0265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཆོས་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་རྟོགས་པ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་ཤེས་པ་དང༌། འགོག་པ་ཤེས་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པ་དང༌། དེ་དག་གི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་ཀུན་རྫོབ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་རྣམས་སོ། །དད་པ་མངོན་དུ་བྱས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དག་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱས་པའི་ཐོབ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་པོ་དག་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོན་ཏན་མངོན་དུ་བྱས་པ་ཐོབ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚད་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་ནས་ཤེས་པ་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཐོབ་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པར་གསུམ་སྟེ། དང་པོ་ནི་སྔར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དད་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྔ་མའི་ལུས་ཀྱི་སྔར་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐོབ་པས་ཕྱི་མ་ལུས་ཀྱིས་སྟན་གཅིག་ཁོ་ན་ལ་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །གཉིས་པ་ནི་ཟག་བ་མེད་པའི་དེ་ཁོ་ན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྔར་འཕགས་པའི་ལུས་ཐོབ་ནས། གདོད་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང༌། གཉིས་པ་ནི་སྔ་རོལ་ཉིད་ནས་ཐོབ་པ་ཞེས་བཤད་དོ། །གསུམ་པ་ནི་རིམ་གྱིས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ལུས་གཅིག་དང༌། སྟན་གཅིག་གིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི། དང་པོ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་བ་ཞིའི་དགེ་བ་བསྐྱེད་ནས་མཐར་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པའི་བར་དུ་རིམ་གྱིས་ཐོབ་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། གསུམ་པ་ནི་སྔ་རོལ་ཉིད་ནས་མ་ཐོབ་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐོབ་པ་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་མངོན་དུ་བྱས་པ་དེ་ནི་རང་རྒྱལ་རྣམས་སུ་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསེ་རུ་ལྟ་བུའི་རང་སངས་
― DTG120_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ཐོབ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་ཐོབ་པ་དང༌། སེམས་བསྐྱེད་པས་ཐོབ་པ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཐུས་ཐོབ་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ཐོབ་པ་དང༌། བསྡུ་བའི་དངོས་པོས་ཐོབ་པ་དང༌། ས་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པས་ཐོབ་པ་སྟེ། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱའོ། །སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་སེམས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཐུ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་མཐུ་ཡིན་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་སའི་ནང་ནས་མཐུའི་ལེའུ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་བཤད་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཡོད་དེ། དངོས་པོ་བཤད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོ་ཐ་དད་པའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་དང༌། མིག་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གནས་དང༌། གནས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་དང༌། བདེན་པ་རྣམས་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། གཟུགས་ཡོད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཐ་དད་དུ་གྱུར་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །རང་གི་གཞུང་ལུགས་ལ་བརྟག་པའི་བཤད་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །གཞན་གྱི་གཞུང་ལུགས་ལ་བརྟག་པའི་བཤད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རིགས་པའི་གནས་བདུན་ལ་བརྟེན་ནས་གཞན་དག་གིས་སྨྲ་བ་ཆེར་གཅོད་ཅིང་རང་གི་གཞུང་འཛུགས་པའི་བཤད་པ་རྣམས་ཏེ། གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རིགས་པ་བདུན་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །
― DTG120_Page_0267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲང་བའི་དོན་བསྟན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མདོ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་མདོར་སྨོས་ནས་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་མ་ཕྱེ་བ་རྣམས་ཡང་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །ངེས་པའི་དོན་བཤད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔ་མ་ལས་བཟློག་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་བཤད་པ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚིག་གི་ལམ་གྱིས་བརྗོད་པ་གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་མི་དང་འདུ་ཤེས་དང༌། བརྗོད་པའི་དབང་དུ་བྱ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་དང་མིང་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་བཤད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་བཤད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཅེས་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །གསང་བཤད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕལ་ཆེར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དག་གོ །རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་བཤད་པ་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕལ་ཆེར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དག་གོ །ལན་གདབ་པའི་དངོས་པོ་བཤད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་མདོ་བཞི་པོ་དག་བཤད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་བཤད་པ་རྣམས་སོ། །ལན་མི་གདབ་པའི་དངོས་པོ་བཤད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁ་ཅིག་འཇིག་རྟེན་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མི་རྟག་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་འདྲི་བ་ནས། དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤི་ཕན་ཆད་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འདྲི་བ་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེའི་ཚེ། ཅང་མི་གསུང་ཞིང་ལུང་མ་བསྟན་པར་དེ་དག་ལ་འདི་སྐད་དུ་དངོས་པོ་འདི་དག་ལུང་བསྟན་དུ་མི་རུང་བའོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་ལན་མི་གདབ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་བདག་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁ་ཅིག་བདག་དང་ཕུང་པོ་རྣམས་ཐ་དད་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་ཐ་མི་དད་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེས་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི་དོན་དང་མི་ལྡན་པར་རབ་ཏུ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་ཤིང་ཤ་པའི་དཔེའི་ལོ་མའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཆོས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཞེས་ངས་
― DTG120_Page_0268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་རྟོགས་ཀྱང་རབ་ཏུ་མ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་དེ་དག་ནི་དོན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་ནི་ཟབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་དུ། བདག་ཅེས་བྱ་བ་ཡོད་པ་ཡིན་ནམ། མེད་པ་ཡིན་ཞེས་འདྲི་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ནི་ལན་གདབ་ཏུ་མི་རུང་བའོ། །གལ་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ཡོད་པར་ལུང་བསྟན་པར་གྱུར་ན། གང་ཟག་དེ་ཡང་ན་ཕུང་པོ་ལ་བདག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པའམ། ཡང་ན་ཕུང་པོ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་བདག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་མེད་དོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པར་གྱུར་ན་ནི་གང་ཟག་དེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱང་བདག་བཞིན་དུ་མེད་དོ་ཞེས་བརྗོད་པར་གྱུར་པས་སོ། །བཞི་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཆོས་རྣམས་དང༌། གཅིག་གོ་ཞེས་སམ། ཐ་དད་དོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་དུ་མི་རུང་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་མཚན་ཉིད་དེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གཅིག་པ་དང༌། ཐ་དད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་གཞག་ཏུ་མི་རུང་བས་སོ། །གཞན་ཡང་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞིས་ལུང་བསྟན་དུ་མི་རུང་སྟེ། དངོས་པོ་འདི་ཕྱི་རོལ་པ་དག་གིས་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དོན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྩོད་པ་སྨྲ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་དེ། ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་ནས་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང། ཆད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། འདོད་པའི་བསོད་ཉམས་ཀྱི་བདེ་བ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ངལ་བར་སྤྱོར་བའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་དུ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཡང་མེད་པར་འཛིན་པ་ནི་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ངེས་པར་བདག་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའོ། །ངེས་པར་བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་
― DTG120_Page_0269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའ་སྟེ། དེས་བརྟགས་པའི་སེམས་ཅན་ཡང་མེད་པར་སྐུར་བ་བཏབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཡང་དག་པར་ཡོད་པར་འཛིན་པ་ནི་ཆོས་སུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའོ། །སེམས་ཡང་དག་པར་མེད་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ནི་ཆོས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྟེ། འདི་ཡང་བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཟུགས་ལ་སོགས་པར་རྟག་པར་གནས་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་མཐའོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མཐའ་སྟེ། འདི་ཡང་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ནི་ཆད་པའི་མཐའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྟག་བ་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ནི་རྟག་པའི་མཐའ་སྟེ། འདི་ཡང་འཕགས་པ་ཕྲེང་ལྡན་མའི་མདོ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདོད་པ་ལྔའི་བདེ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདེ་བའི་མཐའོ། །བདག་ཉིད་ལྟོགས་བཞིན་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྤྱོད་པའི་མཐའ་སྟེ། འདི་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གོང་དུ་བསྟན་པ་ལྟ་བུའི་ཕན་ཚུན་ལྟོས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་ནས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་སྤངས་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ངོས་པོ་རྣམ་པར་དྲུག་ཡོད་དེ། བདག་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའོ། །འདི་དག་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་དེ་ལས་དེ་ལ་བདག་ལ་སེམས་པ་ནི་འདི་ལྟར་འདི་ནི་ལ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་བརྟེན་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཅི་བདག་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་བར་གྱུར་ཏམ། འོན་ཏེ་བྱུང་བར་མ་གྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ད་ལྟར་དང༌། མ་འོངས་པའི་
― DTG120_Page_0270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུས་གཉིས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་སེམས་པ་ནི་འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ག་ལས་བྱུང༌། སེམས་ཅན་གྱི་བྱེད་བ་བོ་སུ་ཡིན། སེམས་ཅན་གང་གི་བར་དུ་འགྲོ། །སེམས་ཅན་གང་གི་བར་དུ་འགག་པར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལ་སེམས་པ་ནི་འདི་ལྟར་འདི་ན་ལ་ལ་འཇིག་རྟེན་ལ་ལྟ་བ་བརྟེན་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུ་ཆོས་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་ཀྱང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གི་ཆོས་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཆོས་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཉིད་འདི་ཅི་ལས་དེ་ལྟར་འབྱུང་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ཁོ་ནས་མི་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་གནས་ལ་སེམས་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་སེམས་པ་ནི་རྣམ་པར་བཞིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱིར་དང༌། དངོས་པོའི་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་བྱེ་བྲག་གི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་པའི་ཡུལ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཟབ་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར། དབང་བསྒྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡང་དག་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམ་པ་དགུ་ཞེས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་སྔ་མ་དྲུག་གི་སྟེང་དུ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་བསྟན་པར་མི་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བཅུ་བཞི་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་བས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པས་བསྣན་པས་སོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་གི་ཕྱིར་དངོས་པོ་དགུ་པོ་དེ་དག་ལ་བསམ་པར་མི་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམ་པར་ལྔའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་དང་སེམས་ཅན་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཕྱིར་བསམ་པར་མི་བྱ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་ལྟར་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་པར་མི་བྱ་བ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཟབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་པར་མི་བྱའོ། །ལུང་མ་བསྟན་པའི་དངོས་པོ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་མ་
― DTG120_Page_0271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསམ་པར་མི་བྱ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་ནི་དོན་དང་མི་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར་བསམ་པར་མི་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དངོས་པོ་དེ་དག་ལ་སེམས་པར་བྱེད་ན་ཉེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྐྱེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་འཁྲུགས་པའི་ཉེས་པ་སྐྱེད་པ་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། ལེགས་པར་མི་ཐོབ་པའི་ཉེས་པའོ། །གལ་ཏེ་སེམས་པར་མི་བྱེད་ན། ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་འདྲེན་པར་བྱེད་དོ། །གོང་མ་ལས་བཟློག་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དགོངས་པའི་ཚུལ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྟེ། ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་དགོངས་པ་དང༌། འདུན་པ་བཟློག་པའི་དགོངས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་འཇུག་པའི་དགོངས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་གཟེངས་བསྟོད་པའི་དགོངས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་དགའ་བར་མཛད་པའི་དགོངས་པ་དང༌། གཟུད་པའི་དགོངས་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་བཅད་པའི་དགོངས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་དགོངས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བྱ་བའི་དགོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་དགོངས་པ་དང༌། དོན་གཞན་དང་འབྲེལ་བའི་དགོངས་པ་དང༌། རྟོགས་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་དགོངས་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བའི་དགོངས་པ་དང༌། སྨྲ་བ་པོ་རྣམས་ལ་ཉན་པ་རྣམས་རིམ་གྲོ་ཆེར་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་དགོངས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་དགོངས་པ་དང༌། དགེ་བ་འཕེལ་བར་བྱང་ཆུབ་ངེས་པ་དང༌། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་དགོངས་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཚུལ་རྣམ་པ་དྲུག་གི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང་ཕལ་ཆེར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པར་སྟོན་ཏོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ཇི་ལྟར་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དོན་གྱི་ཚུལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེ་ན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་
― DTG120_Page_0272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མེད་དོ་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཚུལ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཐོབ་པའི་ཚུལ་དང༌། བཤད་པའི་ཚུལ་གཉིས་ཀ་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་དང༌། དགོངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཅི་རིགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དེ་ལ་མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ་ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས། ཚུལ་རྣམ་པ་དྲུག་གི་བཤད་པ་འབྱུང་བ་ནི། བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་བསྟན་པ་དང་ཅུང་ཟད་ཐ་དད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས་ཚུལ་གྱི་སྣོད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་དུ་ཚུལ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཚུལ་དང༌། ཐོབ་པའི་ཚུལ་དང༌། བཤད་པའི་ཚུལ་དང༌། མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཚུལ་དང༌། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་དང༌། དགོངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །ཚུལ་དྲུག་པོ་འདི་དག་ལས་གོང་མ་གསུམ་ནི་ཚུལ་འོག་མ་གསུམ་གྱི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རོ་མྱང་བའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། དགེ་སློང་དག་གཟུགས་ལ་རོ་མྱང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་སྤངས་ནས་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཚུལ་སྟོན་ཏོ། །རོ་མྱང་བ་དང་ཉེས་དམིགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྤངས་སོ། །གཟུགས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་འདིས་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་སྤངས་ཏེ། ཕུང་པོ་ཙམ་ལས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའམ་རྣམ་པར་བྱང་བར་ཟད་ཀྱི། བདག་ནི་མེད་དོ་ཞེས་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །དགེ་སློང་དག་ཅི་ཙམ་དུ་ངས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ནང་དུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི། ཐོབ་པའི་ཚུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པར་བྱ་བ་ཐོབ་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བཤད་པའི་ཚུལ་ལོ། །དེ་ཡང་དགོངས་
― DTG120_Page_0273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཚུལ་གྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། དེ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ལ་དགོངས་ནས་མདོ་འདི་དག་བཤད་དོ། །དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རོ་མྱང་བ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་དེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་དེ་ལྟར་གསུམ་དུ་བསྒྱུར་བས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པའི་ཤེས་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་འདི་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ལྷ་དང་མི་དང་བཅས་པའི་བར་ལས་གྲོལ་བ་ནས་རྣམ་པར་ཐར་པར་རབ་ཏུ་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུའོ། །དེར་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་ནང་དུ་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ།། །།བམ་པོ་བདུན་ཅུ་གཅིག་པ། འཇུག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དུས་གསུམ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་དུས་གསུམ་པོ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འཇིག་པའི་དབང་གིས་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང༌། རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་དུ་འཁོར་བར་གྱུར་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། སྔ་ཕྱི་རྒྱུན་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་མི་འཆད་ཅིང༌། མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་གསལ་ཞིང་དམིགས་སུ་རུང་བ། རྒྱུ་དང་བཅས་ཤིང་མི་གནས་པ་རྣམ་པ་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇུག་པའོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དེ། མཚན་ཉིད་བཞི་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་དོན་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང༌། ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། སྐྱེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ་དང༌། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང༌། རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་གོ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ།
― DTG120_Page_0274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་གོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གིས་ནོར་ཏོ། །རིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བདུན་པ་རིགས་པ་བཞི་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། གྲངས་སྨོས་པ་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། ལྟོས་པའི་རིགས་པ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་དང༌། འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་གྲངས་སྨོས་པ་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པའོ། མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། གྲུབ་པ་ནི་བཞི་སྟེ། ཡོད་པར་གྱུར་པའི་གྲུབ་པ་དང༌། བྱ་བའི་དངོས་པོ་གྲུབ་པ་དང༌། གྲོགས་བྱས་ཏེ་གྲུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་གྲུབ་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། མཐུན་པར་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཕན་ཚུན་ལྟོས་པའི་མཐུན་པ་དང། བྱ་བ་བྱེད་པའི་མཐུན་པ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པ་དང་མཐུན་པ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཐུན་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་གང་དག་དང་རྐྱེན་གང་དག་གིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པའི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། བཤད་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བས་བསྟན་ཏེ། རིགས་པ་ཕྱི་མ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམས་ལ་ལྟོས་པ་དང༌། མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་ལ་ཡང་ལྟོས་ནས། གདོད་གསལ་བར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་མིང་ལ་སོགས་པ་ནི་ལྟོས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་སའི་ནང་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། མདོར་བསྡུ་ན་ལྟོས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྐྱེ་བའི་ལྟོས་པ་དང༌། གདགས་པའི་ལྟོས་པའོ། དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་ལྟོས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་གང་དག་དང་རྐྱེན་གང་དག་གིས་ཕུང་པོ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕུང་པོ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་རྒྱུ་དེ་དག་དང་རྐྱེན་དེ་
― DTG120_Page_0275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ནོ། །གདགས་པའི་ལྟོས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིང་གི་ཚོགས་དང་ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་གང་དག་གིས་ཕུང་པོ་རྣམས་གདགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕུང་པོའི་གདགས་པ་དེ་ནི་མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་དེ་དག་ལ་ལྟོས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་ལྟོས་པ་དང༌། གདགས་པའི་ལྟོས་པའོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ལྟོས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཕུང་པོར་གདགས་པའི་རིགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ཀྱང༌། ཕལ་ཆེར་མདོ་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་བཤད་པ་མང་པོ་མ་བྱས་སོ། །བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་གང་དང་རྐྱེན་གང་དག་གིས་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པའམ། འགྲུབ་པའམ། སྐྱེས་པ་རྣམས་ལས་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་སོ་སོར་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས། ཁ་ཅིག་ན་རེ་དབང་པོ་དྲུག་གིས་ཡུལ་དྲུག་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དག་རྒྱུར་བྱས་པའི་གཟུགས་སུ་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགྲུབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་རྣམས་སྐྱེས་ན་ནི་སོ་སོའི་བྱ་བ་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་མིག་གིས་གཟུགས་ལ་བལྟ་ན་ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་འཛིན་པའི་བར་ལྟ་བུའོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དགེ་བ་སྤྱད་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་གྲུབ་པའོ། །མཐོང་བ་དང་ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས། ཕུང་པོ་རྣམས་རང་གི་རྒྱུ་དང༌། རང་གི་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་བྱེད་པ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན། མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་ལ་ལྟ་བར་བྱེད་པ་དང༌། རྣ་བས་སྒྲ་རྣམས་ཉན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ལ་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་བར་ལྟ་བུ་དང༌། གཟུགས་ཀྱིས་མིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གནས་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྒྲས་རྣ་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གནས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཡིད་ཀྱི་ཡུལ་དུ་གནས་པར་བྱེད་པའི་བར་ལྟ་བུ་དང༌། གཞན་ཡང་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་
― DTG120_Page_0276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དང་དེ་དག་གིས་གཅིག་ལ་གཅིག་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང་ཐབས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་གང་དག་དང་རྐྱེན་གང་དག་གིས་དམ་བཅས་པ་དང༌། བཤད་པ་དང༌། སྨོས་པའི་དོན་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་གྲངས་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་དང་པོའི་མདོའི་ཚིག་འདི་ལ་ཡང་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ལ་རྒྱུ་གང་དག་དང་རྐྱེན་གང་དག་གིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དམ་བཅས་པའི་ཚེ་གཏན་ཚིགས་དང༌། དཔེ་ལ་ལྟོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཞེས་བྱའོ། །དམ་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། དམ་བཅས་པའི་གཞུང་གི་དོན་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱི་ཁུངས་སྨོས་པའོ། །དོན་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་མའི་དམ་བཅས་པ་དེ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །ཡང་དག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་མའི་བཤད་པ་དང༌། སྨོས་པའི་དོན་རྣམ་པར་བཤད་ནས། ཡང་དག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་རྒྱུ་གང་དག་དང༌། རྐྱེན་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དམ་བཅས་པ་དང༌། བཤད་པ་དང༌། སྨོས་པའི་དོན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་གཅིག་གོ །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཡོད་པ་ཡང་ཚད་མ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པར་ནུས་པ་ལ་ལྟོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དམ་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྟོན་པར་བྱེད་པའི་བསྟན་པ་ལ་ལྟོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཤད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱ་ཆེར་བཤད་པ་ལ་ལྟོས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྨོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེ་དམ་བཅས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་བསྒྲུབས་ནས། གཞན་དག་གི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་དམ་བཅས་པ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་པའོ་ཞེའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་ནི། འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་རྣམས་མི་རྟག་པའམ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའམ། སྡུག་བསྔལ་བའམ། སྟོང་པའམ། བདག་མེད་པའམ་ཞེས་ཚད་མ་གསུམ་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་དང༌། མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་
― DTG120_Page_0277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དག་གིས་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང༌། འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་པོ་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའི་ཚད་མ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དམ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དམ། སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དམ། སྟོང་པ་ཉིད་དམ། བདག་མེད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ཅིང༌། སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་འཐད་པ་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་རིགས་པ་འདི་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པ་འཐད་པའི་རིགས་པ་ནི་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། གྲངས་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མདོར་བཤད་པ་དང༌། བརྟག་པ་དང་ལན་དག་གིས་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཉིས་པ་གྲངས་སྨོས་པ་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པའོ། །འདི་ལྟར་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་སྐྱོན་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འོག་ནས་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་ཏོ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔས་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་གསུམ་པ་མཚན་ཉིད་མདོར་བཤད་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། བདུན་གྱི་དབང་གིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཡང་ན་མདོའི་ཚིག་འདི་མན་ཆད་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། མདོར་བསྟན་པ་དང༌། བརྟག་པ་དང་ལན་དག་གིས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་དང༌། གྲངས་སྨོས་པ་བཞིན་དུ་མིང་བཀོད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་མདོར་བསྟན་པའོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔས་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་བ་གང་ཞེན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་བརྟག་པ་དང༌། ལན་དག་གིས་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ཡང༌། བརྟག་པ་དང༌།
― DTG120_Page_0278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལན་དུ་གསུངས་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་བརྟག་པའོ། །མངོན་སུམ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རང་གི་རིགས་ཀྱི་དཔེ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་བཤད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་ལྔ་བཤད་པའི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ལྔ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་དང༌། རྒོལ་བ་དག་གི་རྗེས་སུ་བཟླས་ཏེ་བཤད་པའོ།། མཚན་ཉིད་ལྔ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ལྔ་མདོར་བཀོད་པ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་དང༌། སྤྱིའི་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། དེ་ལ་མངོན་སུམ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔས་བསྟན་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པ་ལྔར་རྣམ་པར་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བས་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་དང་པོ་མདོར་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་མས་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་གཉིས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། དང་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་དངོས་པོ་བསྟན་ནས་ཡང་དག་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་དམིགས་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚད་མའི་ཚད་རྣམ་པར་དབྱེ་བའོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། འཇིག་རྟེན་ན་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་མ་ཡིན་པ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་པར་ཟད་དེ། མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་མི་རྟག་པ་རགས་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་མི་རྟག་པ་ཕྲ་མོ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ལ་གནས་ནས་
― DTG120_Page_0279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དངོས་པོ་དེ་ཡང་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཚེ་གཅིག་གི་མི་རྟག་པའི་དོན་རགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་མཐོང་བ་ནི་མི་རྟག་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཞེས་བྱའོ། །རང་གི་ལུས་ཀྱི་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་བའི་ཚད་མ་ལ་བྱའོ། །སྨོད་ཅིང་ཚོལ་བ་རྣམས་ལ་རང་དབང་མེད་པའི་ཕྱིར་བདག་མེད་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བདག་མེད་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་དག་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་སེམས་ཀྱིས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཉིད་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་ཞེས་བཤད་དོ། །བཤད་པའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་བྱས་རྣམས་སྤྱིར་བསྡུས་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་དག་གོ །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུ་བའོ། །འདི་དག་ནི་ཆོས་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ངེས་པའི་དོན་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བདག་མེད་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་འདི་དག་གི་རིགས་པ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ལྡན་ཏེ། དང་པོ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་པ་སྟེ། མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་མས་དམིགས་པ་སོ་སོ་དག་མཚན་ཉིད་དང་ལྡན་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དེ་དཔེར་ན་སྐུད་པས་མེ་ཏོག་བརྒྱུས་པ་དང་འདྲ་བར་འདི་ལྟར་མི་རྟག་པ་གཅིག་གིས་ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །འདིར་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཕྱི་མ་ལ་བརྟེན་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་མངོན་སུམ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང༌། ཡང་དག་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི་ཡང་དག་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་
― DTG120_Page_0280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། མངོན་སུམ་དེ་སུའི་མངོན་སུམ་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མཇུག་བསྡུ་ན་བཞི་སྟེ། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་གྱི་མངོན་སུམ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་མྱོང་བའི་མངོན་སུམ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་དང༌། དག་པའི་མངོན་སུམ་མོ། །དབང་པོའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་མངོན་སུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལྔ་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡིད་ཀྱིས་མྱོང་བའི་མངོན་སུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་གཉི་ག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་མངོན་སུམ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དག་པའི་མངོན་སུམ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། དག་པའི་མངོན་སུམ་ཡིན་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཡོད་པ་ལ་ཡང་ཡོད་པར། མེད་པ་ལ་ཡང་མེད་པར། བླ་ན་ཡོད་པ་ལ་ཡང་བླ་ན་ཡོད་པར། བླ་ན་མེད་པ་ལ་ཡང་བླ་ན་མེད་པར་ཤེས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་དག་པའི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བསྟན་པ་དང་སྦྱར་ན། ཟག་པ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་སུམ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་མངོན་སུམ་གང་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་བྱེད་ཅེ་ན། སློབ་དཔོན་ཧྱན་ཙང་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་གཡེང་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་པོ་དག་དང༌། དུས་གཅིག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མངོན་སུམ་མ་ཡིན་ནོ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་སུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་ཛི་ནས་བསྟན་བཅོས་ཚད་མ་བསྡུས་པ་མཛད་པ་ལས་ཀྱང༌། མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་བུ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །
― DTG120_Page_0281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་གནས་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་མདོར་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མི་རྟག་པ་རགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། སྐད་ཅིག་མ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཆུད་མི་ཟབ་ཉིད་དེ་ཞེས་བྱ་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གནས་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེས་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་ངེས་པར་གྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །འདི་ལྟར་གནས་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཆུད་མི་ཟ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། མི་རྟག་པར་རགས་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་རྗེས་སུ་དཔག་ཏུ་ཡོད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་གནས་པའི་མི་རྟག་པའི་རིགས་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དམིགས་སུ་ཡོད་པར་གྱུར་པའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་གཏན་ཚིགས་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་བོའོ། །འདི་ལྟར་དེས་གནས་པའི་མི་རྟག་པ་རགས་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་སྐད་ཅིག་མའི་སྐྱེ་འགག་དང་བཅས་པ་མི་རྟག་པ་ཕྲ་མོའི་དོན་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་དཔག་པ་སྟེ། འདི་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེས་པར་གྱུར་པའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་དང༌། ལས་སྣ་ཚོགས་དངོས་སུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་སྡུག་བསྔལ་རགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་ད་
― DTG120_Page_0282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་གྱི་དུས་སུ་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔ་མའི་ལས་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས། མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེས་གདོན་མི་ཟ་བར་མ་འོངས་པ་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བའི་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་རྗེས་སུ་དཔག་པའོ། །སེམས་ཅན་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ལ་གནས་པ་ན་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་བདག་མེད་པ་རགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། བདག་མེད་པར་ཕྲ་བ་རབ་ཏུ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་རྣམས་ད་ལྟར་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གང་ཅི་མྱོང་བ་དག་ནི་ལས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ལ་གནས་པ་ཉིད་དུ་མཐོང་བས་ལས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དག་གིས་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་འདྲེན་ཅིང་ཆུད་མི་ཟ་བར་རབ་ཏུ་ཤེས་པས་བདག་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ཅི་ཡང་མེད་པ་ཁོ་ན་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེས། མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱེད་པ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་རིགས་པའི་སྒོ་ནས་ཕྲ་བ་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་གོང་དུ་བསྟན་པའི་རྒྱུ་དང༌། རྐྱེན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེས་མི་རྟག་པ་རགས་པ་དེ་དག་གིས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་ཞིང་མཐོང་བར་དཀའ་བའི་དངོས་པོ་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གནས་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་སྤྱིའི་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རང་གི་རིགས་ཀྱི་དཔེས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་རང་གི་རིགས་ཀྱི་དཔེའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་ཆོས་མཚུངས་པའི་དཔེ་མདོར་བསྟན་པའོ། །ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་དུ་ཤེས་པའི་སྐྱེ་བ་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་དག་གི་དཔེས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་གཉིས་པ་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། མི་རྟག་པའི་དཔེ་བསྟན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བའི་དཔེ་དང༌། བདག་མེད་པའི་དཔེ་དང༌། འབྱོར་བ་དང༌། རྒུད་པའི་དཔེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་མི་རྟག་པའི་དཔེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཅེས་བྱ་བ་
― DTG120_Page_0283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སེམས་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཕྱི་ནང་གི་དཔེ་བསྟན་པ་སྟེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་དག་གི་ཐུན་མོང་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། འཆི་འཕོ་ལ་སོགས་པའི་དངོས་པོ་ཉིད་དུ་ཤེས་པ་མི་རྟག་པ་ཕྲ་མོ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་དཔེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་རགས་པ་དང༌། ཕྲ་བ་མི་དབྱེ་བར་སྦྱིའི་དཔེར་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་བདག་གིས་ཞེས་འབྱུང་གི་འཆི་འཕོ་ཞེས་མི་འབྱུང་ངོ༌། །འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་དུ་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཚན་ཉིད་དཔེར་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་སྡུག་བསྔལ་དཔེར་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཡོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་པོ་དག་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བའི་དཔེར་ཉེ་བར་སྦྱར་བའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་དུ་ཤེས་པ་རང་དབང་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དམིགས་བ་དག་གི་དཔེས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་བདག་མེད་པའི་དཔེ་བསྟན་པ་སྟེ། བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་དག་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཐུན་མོང་དུ་ཤེས་པའི་འབྱོར་པ་རྒུད་པ་དམིགས་པ་དག་གི་དཔེར་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་འབྱོར་པ་དང་རྒུད་པའི་དཔེས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་གི་རིགས་ཀྱི་དཔེ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །ཡོངས་སུ་གྲེགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཞི་པ་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། གནས་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། རང་གི་རིགས་ཀྱི་དཔེ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་དང༌། དཔེ་དེ་དག་གིས་དམ་བཅས་པའི་དོན་
― DTG120_Page_0284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེས་པར་གྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཡོངས་སུ་གྲེགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་ལྔ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་གསུངས་པ་ཇི་སྐད་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་མཇུག་བསྡུ་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་བས་ན་མཚན་ཉིད་ལྔ་པོ་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་སྤྱིའི་མཇུག་བསྡུ་བའོ།། །།བམ་པོ་བདུན་ཅུ་གཉིས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དུ་མཆིས་པར་རིག་པར་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་རྒོལ་བ་དག་གི་རྗེས་སུ་བཟླས་ཏེ་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གོང་མ་ལྔ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་སྐབས་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་གསུངས་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དུ་དང་ལྡན་པ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པས་དེའི་ཕྱིར་འདིར་ཡང་བཟླས་ཏེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཞུས་པའོ། །འདིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་ཞུས་པ་དང༌། གཞན་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཡུལ་འདིའི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཀྱིས་བརྒྱུད་དེ་བཤད་པ་ལས་དེ་བཞིན་ཡིད་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་
― DTG120_Page_0285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱའོ། །ཀུན་རྫོབ་ལ་གནས་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །སློབ་དཔོན་ཡང་དག་བདེན་པས་འཕགས་པ་གསེར་འོད་དམ་པའི་བརྗེད་བྱང་བྱས་པ་ལས་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་དང་སྦྱར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་དང་བཅས་པ་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་བས་འདོད་པའི་དོན་ནི་མཚན་ཉིད་གོང་མ་ལས་བཟློག་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་གསར་འོད་དམ་པའི་མདོ་ལས། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི། །རྩ་བ་དག་ཏུ་གྱུར་པས་ན། །ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག །རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་གྱུར་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་ཡང་དག་བདེན་པའི་བརྗེད་བྱང་ལས། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི། །རྩ་བདག་ཏུ་གྱུར་པས་ན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྔར་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་བསྟན་པའོ། །ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག །རབ་ཏུ་བརྒྱན་པར་གྱུར་པ་ཡིན། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡོན་ཏན་སྐྱེ་བར་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་མཁྱེན་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མཁྱེན་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ། མཁྱེན་པའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་གཞུང་གིས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མཁྱེན་པ་ཞེས་བཤད་དེ། དེ་ལ་སྟོང་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་རྩ་བ་ཡིན་ལ། ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པའི་ཡན་ལག་ཡིན་ཏེ། རྩ་བ་ལས་མི་ཐོབ་པ་ཡིན་པས་སྟོང་པ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱའོ། །མཁྱེན་པའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་ནང་ན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མི་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འདིར་མཁྱེན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བཤད་པ་ཡང་བསྟན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་བེའུའི་སྡེ་པ་རྣམས་ནི་གང་ཟག་གི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་པར་ནུས་པ་ལ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་ནང་ནས། བདག་འཇིག་པའི་ལེའུ་ལས། གལ་ཏེ་ལོགས་ཤིག་ཏུ་གང་ཟག་གི་བདག་ཉིད་ཡང་དག་པར་ཡོད་པར་རྣམ་པར་མ་
― DTG120_Page_0286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞག་།བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་ཏེ། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་ཐ་དད་པར་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བའི་གཞུང་གིས་ནི་རྒྱུན་ལ་བརྟེན་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་འདོད་ཀྱི། བདག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། ངེད་ཀྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་གཅིག་པར་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་མི་ཟེར་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། བཤད་པ་འདི་དང་སྦྱར་ན། བེའུའི་སྡེ་བདག་ནི་ངེད་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་ཟེར་བར་ཟད་ཀྱི། བདག་གི་ཤེས་སོ་ཞེས་མི་སྨྲ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྒྱུད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་བརྙེས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ནུས་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པས་ཐུགས་ལ་དགོངས་པ་ཙམ་གྱིས་མཁྱེན་པར་མཛད་པའི་དགོངས་པའི་ཡུལ་དག་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་མི་མངའ་བར་མཁྱེན་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའི། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ཅིག་ཅར་མཁྱེན་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་རྒྱུན་གྱིས་ནུས་པའི་ཕྱིར། །མེ་ཡིས་ཐམས་ཅད་སྲེག་འདོད་ལྟར། །དེ་བཞིན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་འདོད་ཀྱི། །གཅིག་པར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་ཕྱིར་མིན། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའི། བདག་གིས་ཀུན་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ན་འདི་དང་དེ་དག་གིས་བརྟགས་པ་དང་སྦྱར་ན་བདག་གིས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་རུང༌། དུས་གསུམ་མངའ་བར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་བསྟན་ཞེ་ན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། འདས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་དང༌། །མ་བྱོན་སངས་རྒྱས་གང་ཡིན་དང༌། །ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང༌། །དེ་དག་སེམས་ཅན་མྱ་ངན་སེལ། །ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཁྱོད་ཀྱི་གཞུང་གིས་ནི་ཕུང་པོ་ཁོ་ན་ལ་དུས་གསུམ་ཡོད་པར་འདོད་ཀྱི། གང་ཟག་ལས་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་དེ་ལྟར་ངེས་ཤེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཐམས་ཅད་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དེའི་གཞུང་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་དག་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡེ་
― DTG120_Page_0287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་ལས་ཡེ་ཤེས་གང་གི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྟན་ཞེ་ན་སྨྲས་པ། ཡང་དག་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ལ་དམིགས་པ་གཉི་ག་ལ་བརྗོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་སྡེའི་གཞུང་དང༌། གཞན་ཡང་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས། །ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། སློབ་དཔོན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། རྩོལ་བ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་མེད་ན་འདི་དག་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་དམ་པ་ལ་དམིགས་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པའི་མཁྱེན་པའོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པའི་སྡེ་པ་དང༌། ལན་ཅིག་བརྗོད་པའི་སྡེ་པ་དང༌། བྱ་མ་ལ་པའི་སྡེ་པ་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ། སྐད་ཅིག་མའི་སེམས་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་གིས་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཤེས་སོ། །ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་རྟག་པར་རྒྱུན་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་བཤད་དེ། སྡེ་པ་ཐ་དད་པའི་གཞུང་ལུགས་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་པ་དང་སྦྱར་ན། ཡང་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་ལས། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཐོབ་པར་ལྟ་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་དེ་ཉིད་ལས། ལུང་གི་ཚུལ་ལེགས་པར་མི་རྟོག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། རྒྱུན་དག་གིས་ནི་ནུས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་འདོད། །ཅིག་ཅར་ཐམས་ཅད་རིག་མིན་པས། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དེ་ལྟར་འདོད། །ཅེས་སྨྲའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཤེས་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པར་དཀའ་བ་དང༌། སླ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེའི་གཞུང་གིས་དེ་ལྟར་འདོད་པར་ཤེས་སོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་
― DTG120_Page_0288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་མོད་ཀྱི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བཤད་པ་འདི་དང་སྦྱར་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་ཅིང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཤད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་བཤད་པ་འདི་དག་དང་སྦྱར་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཆོས་ལ་སོགས་པ་ཐུགས་སུ་ཆུད་པར་འདོད་པ་ཡང༌། ཕལ་ཆེར་དགེ་འདུན་ཕལ་ཆེན་པའི་སྡེ་པ་དག་དང་མཐུན་ནོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཡོད་པ་དེའི་གཞུང་གིས་ཆ་བཞིའི་དོན་རྣམ་པར་མི་འཇོག་པས་འདིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། ལྟ་བའི་རྣམ་པ་མ་གཏོགས་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་ལ་དམིགས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་སློབ་དཔོན་གཉིས་ཀྱིས་བཤད་པ་འབྱུང་སྟེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཡེ་ཤེས་གཉིས་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར། ཁ་ཅིག་ན་རེ་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར། ཁ་ཅིག་ན་རེ་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་དེ་ཉིད་ལས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་བྱེ་བྲག་མེད་པས། རེས་འགའ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །རེས་འགའ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་གསུངས་སོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་དུ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ། །རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་མ་རིག་པ་འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་མ་རིག་པ་འཇིག་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུའོ། །གཞན་ཡང་ལེའུ་ཕྱི་མ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་
― DTG120_Page_0289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དངོས་པོའོ། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དངོས་བོའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་དངོས་པོའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཁོ་ན་ཡོད་ཀྱི། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཤེས་པ་ཉིད་ནི་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ནི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་ཡང༌། ཟད་པར་ཤེས་པར་མི་ནུས་པས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མིང་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཡིན་ལ། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གདགས་པའི་མིང་ཅན་ནོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་མཁྱེན་པར་མཛད་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་སོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལམ་བརྙེས་པ་ན། ལམ་གྱི་མཁྱེན་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བརྙེས་པ་ཡིན་ན། འདིར་ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པར་བསྟན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལམ་བརྙེས་པ་ན། འདི་ནས་ལམ་གྱི་མཁྱེན་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བརྙེས་པ་ཡིན་ཡང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ནི་སྤྱོད་པར་མི་མཛད་དེ། དཔེར་ན་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོར་དབང་བསྐུར་བ་ཐོབ་ན། རིན་པོ་ཆེའི་བང་མཛོད་ལ་སོགས་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཡིན་ཡང༌། ད་དུང་མ་ཕྱེ་མ་སྤྱད་པ་དང་འདྲ་བར་འདི་ལྟར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་སྤངས་ནས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བརྙེས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་སྤངས་པ་ཡིན་ན། འདིར་ཅིའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་བརྙེས་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་སྤོང་བར་བསྟན་ཞེ་ན། དུས་གཅིག་ཏུ་བརྙེས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འདིར་གཞན་དག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཤེས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རིམ་
― DTG120_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་བྱེ་བྲག་གི་རྣམ་པས་བསྟན་ནས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སེམས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་སེམས་གཅིག་གིས་བརྙེས་པ་ཡིན་ཡང༌། དང་པོ་དང༌། བར་མ་དང༌། ཐ་མའི་གོ་རིམས་ཀྱང་ཡོད་པས། དཔེར་ན་སེམས་གཅིག་ལ་མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་གནས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་འགག་པ་ལ་གནས་པ་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། བསྟན་པ་ལས་ཕན་ཚུན་བཟློག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་འགྲེལ་པ་ལས་ནི། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ན་ལས་བརྩམས་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་ཏེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་རྟག་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས་ཁམས་ཐམས་ཅད་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་མཁྱེན་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་གནག་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁམས་ནི་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སོ། །དངོས་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཁམས་དང་འགྲོ་བ་དང༌། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཚད་མེད་དོ། །དེ་ལ་དུས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའོ། དེ་ལྟར་ཁམས་ཐམས་ཅད་དང༌། དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། དུས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འཕགས་པ་ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་དང༌། ལུང་གཅིག་
― DTG120_Page_0291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་འཕྲོས་པ་དང༌། ལུང་སྣ་ཚོགས་ལས་བ་གླང་སྐྱོང་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་བ་ལས། ཕུག་རོན་ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་པོའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའི་བསྟན་པ་དག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་འགྲུབ་པ་ཡིན་པས་ཁུངས་སུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་གྲངས་མདོར་སྨོས་ནས་ལན་མདོར་གསུངས་པའོ། །གང་སུ་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བྱུང་ན། འཇིག་རྟེན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སྒྲ་རྣམ་པར་གྲགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ཡང་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། བཤད་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ལྔར་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཀུན་དུ་གྲགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་སྒྲ་ཡང་དག་པ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ཀུན་དུ་ཁྱབ་པར་གྱུར་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་གྱ་ནོམ་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། མཚན་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཅི་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྟགས་བསྟན་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་གྱི་དོན་ཏོ། །ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་གྱི་དོན་ཏོ། །བཀྲ་ཤིས་ཀྱི་རྟགས་ཀྱི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་གྱི་དོན་ཏོ། །ཅིའི་ཕྱིར་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། མི་མང་མི་ཉུང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྐུ་བརྒྱན་པར་གྱུར་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་དཔེ་ཟླ་མེད་པར་འགྱུར་ལ། གལ་ཏེ་དེ་ལས་ཉུང་ན་ནི་མ་ཚང་བར་ཉིད་དུ་གྱུར་པས་སོ། །དེ་ལས་མང་ན་ནི་འདྲེས་ཤིང་འཁྲུགས་
― DTG120_Page_0292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ལ། ལྷག་པ་དང་ཉུང་བ་མེད་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། མ་ཚང་བ་ཅི་ཡང་མེད་པས་བསྐྱེད་དུ་མེད་ལ། ལྷག་པ་ཅི་ཡང་མེད་པས་དབྲིར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་འཐོབ་པའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་གང་ཡིན་པ་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོས་འཐོབ་པའི་མཚན་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཞིས་ཁྱད་པར་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། གསལ་བ་དང། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། གནས་ཐོབ་པའོ། །གཞན་ཡང་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ལྔས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། གནས་ཐོབ་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མཛེས་པ་དང༌། རི་མོ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མཚན་གྱིས་ལུས་བརྒྱན་པར་བྱེད་ཅེ་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་གནས་དང་སྣོད་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དག་ནི་ངེས་པར་ལུས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ལ་གནས་པས་དེ་ལ་མ་འོངས་པ་ན་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་དོན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ལུས་ལ་གནས་པར་འདོད་ན་སྔར་ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། མཚན་དང་དཔེ་བྱད་རྣམས་ཀྱིས་བརྒྱན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་བདག་ནི་ཁྱེད་ཀྱི་ལུས་ལ་སྐྱེ་བར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་ཟེར་བས། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་ཆུང་མར་བླངས་ནས་ཁྱིམ་དུ་བསྡུ་བར་འདོད་པ་ལ་དེས་གསང་ཐབས་སུ་ཕོ་ཉ་བཏང་ནས་འདི་སྐད་དུ། ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་ཁྱིམ་དུ་འོངས་པར་འདོད་ན་སྔར་ཆག་ཆག་ཐོབ། ཕྱག་དར་བྱོས་ལ། མི་གཙང་བ་དག་བསལ་ནས་དར་གྱི་ལྡ་ལྡི་བྲེས་ཤིང༌། སྤོས་ཀྱིས་བདུགས་ལ་མེ་ཏོག་གཏོར་ཅིག །བཀོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པར་གྱིས་ཤིག་དང༌། གདོད་བདག་འོང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན་ནི་བདག་ཁྱོད་ཀྱི་ཁྱིམ་དུ་འོང་མི་ནུས་སོ་ཞེས་ཟེར་བ་དང་འདྲ་བས་ན། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་བརྒྱན་པར་
― DTG120_Page_0293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་དོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པར་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། མཚན་གྱི་དགོངས་པ་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་འགྲེལ་པ་དེ་ཉིད་ལས་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་ནི་མཚན་མ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། འདི་ཅིའི་ཕྱིར་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན། མཚན་གཅིག་ཀྱང་ཡང་དག་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན། སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་བདེན་པ་གཉིས་ཡོད་དོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཕྱིར་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ཕྱིར་ནི་མཚན་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་ལམ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་སྤེལ་བའི་ལམ་དང། སེམས་ཅན་ཤེས་རབ་སྒོམ་པར་བྱེད་པའི་ལམ་མོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཕྱིར་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ལམ་གྱི་ཕྱིར་ནི་མཚན་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །སྐྱེ་བའི་ལུས་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་ཕྱིར་ནི་མཚན་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་སྐྱེ་བའི་ལུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང༌། དཔེ་བྱད་བཟང་པོས་བདག་ཉིད་བརྒྱན་པ་ཡིན་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་སྟོབས་བཅུ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང༌། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞི་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པས་བདག་ཉིད་བརྒྱན་པས་སོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ནོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་འདྲེན་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་ནི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་སྐུ་སྤྱོད་པར་མཛད་དོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་རབ་ཏུ་འདྲེན་པའི་ཕྱིར། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྤྱོད་པར་མཛད་དོ། །སེམས་ཅན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་གྱི་མིང་ཅན་དང༌། མིང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །མིང་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ནི་མཚན་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཤེས་པའི་
― DTG120_Page_0294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་བསྟན་ནས། མཚན་མེད་པའི་ཆོས་འཇིག་པར་མི་མཛད་དོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་བཤད་པ་ནི། མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དག་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་པ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །མི་འཇིགས་པ་བཞི་དང་ལྡན་ཞིང་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒལ་དུ་མེད་ཅིང༌། ལོག་པར་སྨྲ་བ་ཐམས་ཅད་ཚར་གཅོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞིའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །མདོ་འདི་ཉིད་ལས་མདོར་བསྡུས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་བཅུ་རྩ་དྲུག་བསྟན་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་སྟོན་ཏོ། །བླ་ན་མེད་པའི་གནས་པའི་མདོ་ལས་ནི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བརྒྱ་བརྒྱད་ཅུ་སྟོན་ཏེ། ཞིབ་ཏུ་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དག་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང། དགེ་སྦྱོང་བཞི་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྔ་པ་ལམ་དང་འབྲས་བུ་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ནས་ཆོས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང༌། དེས་མངོན་དུ་བྱས་པའི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་དང༌། འཕགས་བ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་སྣང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་བྱུང་བར་མ་གྱུར་ན། ཐམས་ཅད་མི་སྣང་བས་དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་མི་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་མོད་ཀྱི། གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་མ་བྱུང་ན་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བ་དང༌། ལམ་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ལ་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་ན་ནི། གདོད་ལམ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་མིའི་མིག་དང་ལྡན་ཡང༌། ཉི་མ་མ་ཤར་ན་ཅི་ཡང་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་གྱི། ཉི་མ་ཤར་ནས་གདོད་མཐོང་བར་འགྱུར་བས་བདག་ལ་
― DTG120_Page_0295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིག་ཡོད་པས་ཉི་མ་ཅི་དགོས་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་བ་བཞིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ། ཕྱི་ནང་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེད་དེ། གཞན་ལས་ཆོས་ཐོས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ནང་དུ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་དངོས་པོ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང། དགེ་བའི་སེམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། ཤེས་རབ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ལས་ཐོས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་བཞི་ནི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དག་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཚན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གྱི་དྲ་བ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་དག་གིས་བརྒལ་དུ་མེད་ཅིང་གཞན་དག་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གསུམ་པ་མཚན་ཉིད་ལྔ་བཤད་པའི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་བསྟན་པས་མཇུག་བསྡུ་བ་དང༌། མཚན་ཉིད་ལྔ་པོ་སྤྱིའི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མཚན་ཉིད་ལྔ་པོ་དག་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་སུ་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བྱུང་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་ཞེས་གསུངས་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི་དེ་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། གཞན་ནི་མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་ནོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་གིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་ལྔ་བཤད་པའི་སྤྱིའི་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟ་ན་འཐད་པས་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མའི་ཕྱིར་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མའི་ཕྱིར་དང༌། འཕགས་པའི་ལུང་གི་ཚད་མའི་ཕྱིར་དང༌། མཚན་ཉིད་ལྔ་པོ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཚད་མ་གསུམ་ལས་བརྩམས་ནས་མཚན་ཉིད་སྔ་མ་ལྔ་པོ་དག་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་བསྟན་པའི་འཐད་པས་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ལས་མཚན་ཉིད་ལྔར་བསྟན་པ་དེ་ཡང་ཚད་མ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་དང་པོ་གཅིག་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མས་བསྡུས་སོ། །མཚན་ཉིད་བར་མ་གསུམ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་
― DTG120_Page_0296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཚད་མས་བསྡུས་སོ། །མཚན་ཉིད་ཕྱི་མ་གཅིག་ནི་འཕགས་པའི་ལུང་གི་ཚད་མས་བསྡུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། མདོ་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་བའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི། མཚན་ཉིད་སྔ་མ་ལྔ་པོ་དག་སོ་སོར་སྦྱར་བར་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལྟར་ན་འཐད་པས་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི། མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མའི་ཕྱིར་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མའི་ཕྱིར་དང༌། དཔེའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལུང་གི་ཚད་མའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ལྔ་པོ་དག་ཡོངས་སུ་དག་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པར་མི་འགྱུར་བ་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་བདུན་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱི་དཔེ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་མདོར་བཀོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་མདོར་བཀོད་པའོ། །མཚན་ཉིད་བདུན་པོ་འདི་དག་སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས། སྐྱོན་དང་བཅས་པའི་རྒྱུ་རྣམས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་ཡོད་པས་རྒྱུ་འདྲ་བ་ཞེས་བཤད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་མ་གྲགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཡང་རུང་བ་ཅིག་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མ་ངེས་པ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་དེ།
― DTG120_Page_0297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟ་སྟེ། ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཕན་ཚུན་འགལ་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཕན་ཚུན་འགལ་བའི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདིར་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་བདུན་ལས། མཚན་ཉིད་སྔ་མ་བཞི་ནི་བསྟན་བཅོས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རིགས་པ་ལས་བསྟན་པའི་མ་ངེས་པ་དྲུག་ལས། སྔ་མ་ལྔ་པོ་དག་ཡིན་ཏེ། དྲུག་པ་ཕན་ཚུན་འགལ་བར་ངེས་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་སྔར་བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་བསྟན་པའི་མ་ངེས་པའི་མཚན་ཉིད་དྲུག་བཀོད་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་བསྟན་བཅོས་དེ་དང༌། མདོའི་ཚིག་འདི་དང་སྦྱར་བར་བྱའོ། །བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས། མ་ངེས་པ་ནི་དྲུག་སྟེ། ཐུན་མོང་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཆ་གཅིག་འཇུག་ལ། ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཀུན་འཇུག་པ་དང༌། ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཆ་གཅིག་འཇུག་ལ། ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཀུན་འཇུག་པ་དང༌། གཉི་གའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་ཏུ་འཇུག་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་འགལ་བར་ངེས་པའོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོང་བ་ནི་དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། གཞལ་བར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་ནི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་ཕྱོགས་ཀུན་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་འདི་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པས་དེའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་གཞལ་བར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་གཞལ་བར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ་ཐོས་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་ནི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཏན་ཚིགས་འདི་སྤངས་ནས་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལས་གུད་ན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོམ་ཉིའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། ཐོས་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅི་འདྲ་བ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཆ་གཅིག་འཇུག་ལ། ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཀུན་འཇུག་པ་ནི་དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་རྩོལ་བ་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། བར་ཆད་མེད་པས་བསྐྱེད་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྩོལ་བ་དང༌། བར་ཆད་མེད་པས་བསྐྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་དམ་
― DTG120_Page_0298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅའ་བ་ནི་འདི་ལྟར་གློག་དང༌། ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ་གློག་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ཡོད་ལ། ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལ་མེད་པ་ལྟ་བུའོ། །རྩོལ་བ་མ་ཡིན་པ་བར་ཆད་མེད་པས་བསྐྱེད་པར་དམ་བཅའ་བ་ནི། འདི་ལྟར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གཏན་ཚིགས་འདི་ཚང་བར་ཡོད་པས་གློག་དང་བུམ་པ་ནི་ཆོས་མཚུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པའང་ཡིན་ནོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལྟར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་རྩོལ་བ་དང་བར་ཆད་མེད་པས་བསྐྱེད་པའོ། །གློག་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུར་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་རྩོལ་བ་མ་ཡིན་པ་བར་ཆད་མེད་པས་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་ཐ་དད་པའི་ཆ་གཅིག་ལ་འཇུག་ལ། ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཀུན་འཇུག་པ་ནི། དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པ་བར་ཆད་མེད་པས་སྐྱེད་པའོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །རྩོལ་བ་དང་བཅས་པ་བར་ཆད་མེད་པས་བསྐྱེད་པར་དམ་བཅའ་བ་ནི་འདི་ལྟར་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཡིན་པས་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ་འདི་དག་ལ་ཚང་བར་ཡོད་པས་སོ། །གློག་དང་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱོགས་ཐ་དད་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་གློག་ནི་ཡོད་པ་ཡིན་ལ། ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ནི་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མ་ངེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་ནི་སྒྲ་རྟག་ཅེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གཟུགས་དང་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྟག་པར་དམ་བཅའ་བ་ནི་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུའོ། །རྡུལ་ཕྲ་མོ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་ཡོད་ལ། རྡུལ་ཕྲ་མོ་ལ་སོགས་པ་ནི་མེད་པའོ། །བུམ་པ་དང་བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡོད་ལ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་བདེ་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་ཆོས་མཚུངས་པ་མད་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕན་ཚུན་འགལ་བར་ངེས་པ་ནི་དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་པའོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། བྱས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྟག་པའི་སྒྲར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཐོས་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དཔེར་ན་སྒྲའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྟ་བུ་སྟེ་འདི་གཉི་ག་ཡང་ཡིད་
― DTG120_Page_0299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཟ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་མ་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ཡན་ཆད་དུ་བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་ལས་འཇུག་པ་ལས་འབྱུང་བའི་དོན་བཤད་དེ། གཞན་ནི་མངས་པས་འདིར་མ་བརྗོད་དོ། །དེ་ལ་བསྟན་བཅོས་དེ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མདོ་འདིའི་ཚིག་སྦྱར་བར་བྱ་བ་ཡང་འདི་ལ་བཤད་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ལས་གསུངས་པའི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བ་གསུམ་པོ་དག་བསྡུས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བའི་གསུམ་པ་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཆ་གཅིག་འཇུག་ལ། ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ལ་ཀུན་འཇུག་པ་དང༌། ལྔ་པ་གཉི་གའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་གིས་འཇུག་པ་ལས་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་བསྡུས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བའི་བཞི་པ་ཐ་དད་པ་ཆ་གཅིག་འཇུག་ལ། ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཀུན་འཇུག་པ་དང༌། ལྔ་པ་གཉི་གའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་ལས་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་གསུངས་སོ། །ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས། བསྟན་བཅོས་ལས་བྱུང་བ་དང་པོ་ཐུན་མོང་གི་མ་ངེས་པ་གསུངས་སོ། །ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བའི་གཉིས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མ་ངེས་པ་བསྡུས་སོ་ཞེའོ། །བཤད་པ་འདི་དང་སྦྱར་ན་གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱི་དཔེས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་མི་མཚུངས་པའི་དཔེ་ཁོ་ན་ཡོད་པར་ཟད་ཀྱི། མཚུངས་པའི་དཔེ་ནི་མེད་ཀྱི། དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲུབས་ན་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུའོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ནི་དཔེ་ལ་སྐྱོན་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་པ་ཉིད་དོ་ཞེའོ། །ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་གོང་དུ་སྐྱོན་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཉིད་ཀྱིས་དམ་བཅའ་བའི་དོན་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ལུང་གིས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མདོ་ལས་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་
― DTG120_Page_0300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས། དང་པོ་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བའི་གསུམ་པ་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་གཅིག་འཇུག་ལ་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཀུན་འཇུག་པ་བསྡུས་སོ། །མདོ་ལས་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་གཉིས་པས་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བའི་བཞི་པ་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཆ་གཅིག་འཇུག་ལ། ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཀུན་འཇུག་པ་བསྡུས་པས་སོ། །མདོ་ལས་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་པས་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བའི་དང་པོ་ཐུན་མོང་བའི་ངེས་པ་བསྡུས་སོ། །མདོ་ལས་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་བཞི་པས་ནི་བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བ་གཉིས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་མ་ངེས་པས་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས་གསུངས་པའི་མཚན་ཉིད་ལྔ་པས་ནི། བསྟན་བཅོས་ལས་འབྱུང་བའི་ལྔ་པ་གཉི་གའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་བསྡུས་སོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། སློབ་དཔོན་འདིའི་བཤད་པ་ནི་འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱི་དཔེའི་ཆོས་ལ་རྒྱུའི་ཆོས་ཀྱི་ཆ་ཅུང་ཟད་ཅིག་དམིགས་པས་ཚང་བར་བྱ་ན། འདི་སྐད་དུ་མཚུངས་པ་དང་ཐ་དད་པའི་དཔེའི་ཆོས་ལ་སོ་སོ་ནས། རྒྱུའི་ཆོས་ཆ་གཅིག་དམིགས་སོ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རིགས་པ་ལས། མདོ་འདི་ལས་མདོར་བསྡུ་བར་དགོངས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱི་དཔེས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་འབའ་ཞིག་བསྟན་ཏོ།། མཚན་ཉིད་གཞན་གཉིས་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ། དེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞུང་དེའོ། །གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་མཚུངས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་གཞུང་དེ་དང་རིགས་མཚུངས་པའི་ཆོས་ལས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཆ་ཅུང་ཟད་དམིགས་པས་ཚིག་ཚང་བར་བསྟན་ན། འདི་སྐད་དུ་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་དང༌། ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཀུན་འཇུག་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རིགས་པ་ལས། མདོ་ལས་མདོར་བསྡུ་བར་དགོས་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་འབའ་ཞིག་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་དེ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་གཞུང་དེའོ། །གཞན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རིགས་མཚུངས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་གཞུང་དེ་དང་རིགས་མཚུངས་པའི་ཆོས་ལས་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ཆ་ཅུང་ཟད་ཅིག་དམིགས་པས་ཚིག་ཚང་བར་བསྟན་ན་འདི་སྐད་དུ། ཕྱོགས་
― DTG120_Page_0301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐ་དད་པ་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་དང༌། ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཀུན་འཇུག་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་རིགས་པ་ལས། མདོའི་ཚིག་བསྡུས་པའི་ཕྱིར། ཕྱོགས་ཐ་དད་པའི་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་བསྟན་ཏོ། །མཚན་ཉིད་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ།། །། བམ་པོ་བདུན་ཅུ་གསུམ་པ། དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་གོང་མ་བདུན་པོ་དག་རྣམ་པར་བཤད་དེ། འདི་ཡང་བཤད་པ་སོ་སོ་ནས་མི་མཐུན་པ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གསུམ་པ་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་བཞི་པ་ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་དང༌། དྲུག་པ་ཡོངས་སུ་འདྲེས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་སྤྱིར་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དེ་ལས་གཞན་པ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་ལྔ་པ་གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱི་དཔེར་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བདུན་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དམ་བཅས་པའི་ཆོས་ལས་གཞན་པ་དཔེ་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །ཚད་མའི་དོན་ནི་འདི་སྐད་དུ་རེ་ཞིག་དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་དམ་བཅའ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་ཕྱོགས་གཉི་ག་ཡང་རྒྱུ་འདི་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པས་དེའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པའོ། །བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྒྲ་ནི་རྟག་པའོ། །དམ་བཅས་པའི་ཚོགས་ལས་གཞན་པ་རྣམས་ནི་རྒྱུའི་ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་ནི་བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས། ཐུན་མོང་བའི་མ་ངེས་
― DTG120_Page_0302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཉིད་དོ། །བསྟན་བཅོས་ལས་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཞེས་འབྱུང་བ་དང༌། འདིར་མདོ་ལས་ཤེས་པར་བྱ་ཞེས་གསུངས་པ་ཚིག་མི་མཐུན་ཡང་དོན་ནི་གཅིག་གོ །ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟགས་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ལས་དང་ཆོས་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་གང་ཡང་རུང་བས་ངེས་པར་ཕན་ཚུན་སོ་སོ་ནས་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་བཞི་པ་ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་དཀའ་བས་སྔར་རྟགས་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་དོན་ཉིད་བསྟན་པར་བྱའོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། དབྱིངས་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། ལས་དང༌། ཆོས་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌།། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟགས་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ལས་དང༌། ཆོས་དང༌། རྒྱུ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུ་འབྱུང་ངོ༌། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཀྱང༌། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔར་བསྡུས་ནས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་བརྟགས་པ་དང་བཅས་པས་མངོན་པར་བརྟགས་པ་དང༌། མངོན་པར་བརྟག་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་ལོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། རྟགས་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ལས་དང། ཆོས་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུའོ། །རྟགས་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ད་ལྟར་རམ། སྔར་མཐོང་བའི་མངོན་མཚན་དང༌། མཚན་མ་འགའ་ཞིག་གིས་འགྲེལ་པ་ལས་ཡུལ་མངོན་པར་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་རུ་མཚོན་ལས་ཤིང་རྟ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། དུད་པ་ལས་མེ་དང༌། རྒྱལ་པོ་ལས་ཡུལ་འཁོར་དང༌། ཁྱིམ་ཐབ་ལས་བུད་མེད་དང༌། ནོག་དང་རྭ་ལས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་སུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ལྐོག་ན་འདུག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བརྟག་པའམ། ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ཕྱོགས་
― DTG120_Page_0303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་ལས་ཕྱོགས་གཅིག་བརྟག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ད་ལྟ་ལས་འདས་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། འདས་པ་ལས་མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཉེ་བ་ལས་ཐག་རིང་བ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ལས་མ་འོངས་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུའོ། །ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱེད་པས་ལས་ཀྱི་རྟེན་བརྟག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་འགུལ་བ་དང༌། བྱ་ཚང་གནས་པ་ལ་སོགས་པ་ལས། སྡོང་དུམ་དུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། འགུལ་བ་དང༌། ཡན་ལག་བསྐྱོད་པ་ལ་སོགས་པ་ལས་མི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། རྐང་ལག་གི་རྗེས་ལས་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། ལུས་ཀྱིས་འགྲོ་བའི་རྗེས་ལས་སྤྲུལ་དང༌། སྐད་ཙེ་རེ་རེ་ཟེར་བ་ལས་རྟ་དང༌། ང་རོ་སྒྲོགས་པ་ལས་སེང་གེ་དང༌། འབུའུ་ཞེས་ཟེར་བ་ལས་ཁྱུ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུའོ། །ཆོས་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་འབྲེལ་པའི་ཆོས་དང༌། འབྲེལ་བ་ལས་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆོས་ཉིད་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ། དཔེར་ན་མི་རྟག་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་ལས་སྡུག་བསྔལ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འབྲེལ་པ་ལས་དགའ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པའི་བར་དུའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལས་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུའམ། འབྲས་བུ་ལས་རྒྱུ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་འགྲོ་བ་ལས་ཡུལ་གཞན་དུ་ཕྱིན་པ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཡུལ་གཞན་དུ་ཕྱིན་པ་ལས་འགྲོ་བ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་མཉེས་པར་བྱས་པ་ལས་བྱ་དགའ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་དང༌། བྱ་དགའ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ལས་རྒྱལ་པོ་མཉེས་པར་བྱ་བ་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ནས། ལམ་ལས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ལས་ལམ་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་བར་དུ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལས་དེའི་འོག་ཏུ་དོན་ཉིད་བསྟན་པ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་བརྟགས་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ལས་ལ་སོགས་པ་གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟོས་ནས་ཕན་ཚུན་མི་འདྲ་བས་ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རེ་ཞིག་དཔེར་ན་སྒྲ་ལ་ཡོད་པའི་
― DTG120_Page_0304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྒྲ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཀྱི། ཆོས་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་འདི་ལ་རྒྱུ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ༌། །ཐོས་པར་བྱ་བའི་སྒྲ་དེ་ནི་དམ་བཅས་པའི་ཆོས་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་ཀྱི་དཔེར་མཚུངས་པ་ནི་མེད་དོ། །རྒྱུའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་ཡོད་ཀྱི། ཐོས་པར་རྗེས་སུ་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །འདི་ནི་བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ངེས་པ་ཞེས་བསྟན་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། ཐོས་པར་བྱ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུའོ། །རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་ཕྱོགས་ནི་རྒྱུ་འདི་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་ལས་གུད་ན་གཞན་ཡོང་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལ་དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མཐུན་པས་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དཔེ་དང་བཅས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གསུམ་པ་མཚན་ཉིད་དང་གཉིས་པ་དང་དྲུག་པ་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྡུས་ཏེ་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། བསྟན་བཅོས་ལས་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་དང༌། འཇུག་པ་ཞེས་བསྟན་པ་བསྡུ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་གྲེགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟེན་པར་མི་བྱ་བར་བསྐུལ་བའོ། །དང་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་དང་པོ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཚན་ཉིད་དང་པོ་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་མ་ཡིན་པའི་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་མཚན་ཉིད་དང་པོ་ལས་གཞན་པ་དང་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་ཡང་ཚིག་ཚང་བར་བྱ་སྟེ། བརྗོད་ན་འདི་སྐད་དུ། ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་ཆ་གཅིག་
― DTG120_Page_0305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་པ་དང༌། ཕྱོགས་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་འདིར་དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་ཆ་གཅིག་འཇུག་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་དཔེ་དང་བཅས་པ་ལས་ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཀུན་འཇུག་པའི་དོན་ཏོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དོན་དེའི་ཕྱིར་མདོའི་ཚིག་འདིས་བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་དང༌། ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཀུན་འཇུག་པ་དང༌། གཉི་གའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་ལས་ཕྱོགས་མཚུངས་པའི་ཆ་གཅིག་འཇུག་པའི་དོན་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང་གོང་མ་ལས་བཟློག་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེས་ན་དེ་གྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ལྟར་དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། ངེས་པར་དམ་བཅས་པའི་དོན་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དཔེ་དང་བཅས་པ་ལས་ཡང་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་མཚན་ཉིད་དེ་ལས་གཞན་པ་དང་ནི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ཡང་ཚིག་ཚང་བར་བྱས་ཏེ་བརྗོད་ནས་འདི་སྐད་དུ་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་དང༌། ཕྱོགས་མཚུངས་པ་ཀུན་འཇུག་པ་དང༌། གཉི་གའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་འཇུག་པའི་དོན་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། གོང་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེས་ན་དེ་གྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་
― DTG120_Page_0306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། གོང་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་མ་གྲེགས་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་རིགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ཕྱིར་བརྟེན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མི་བརྟེན་པར་བསྐུལ་བའོ། །གོང་དུ་བསྟན་པའི་རིགས་པ་དང་སྦྱར་ན་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་མ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་དེ་སྐད་དུ་མ་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ངེས་པའི་རིགས་པ་ལས་མ་བསྟན་པ་ནི་མདོར་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་མ་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་མདོའི་ཚིག་འདིས་སྔ་མ་ལྔ་པོ་དག་ཚང་བར་བསྡུས་ནས་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྟེན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་བཞི་པ་བསྟན་ཏོ། །དཔེ་དང་བཅས་པས་ཞེས་བྱ་བ་མཚན་ཉིད་ལྔ་པ་བསྟན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་བཞི་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་གཉིས་པ་བསྟན་ཏོ། །དཔེ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་ལྔ་པ་ཡང་བཟླས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་པ་བསྟན་ཏེ། རིགས་པ་དེས་ན་སྔ་མ་ལྔ་པོ་དག་ལས་བརྩམས་ནས་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་རབ་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བཤད་ན་ནི་སྔར་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའི་སྐབས་ནས་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་ལ་སོགས་པ་གསུམ་པོ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་གྲེགས་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དག་དང་ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱི་དཔེས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་བཞི་པ་མཚན་ཉིད་ལྔ་པ་དང༌། བདུན་པ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱི་དཔེས་ཉེ་བར་
― DTG120_Page_0307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་མི་མཐུན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་སྒྲ་ནི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་དམ་བཅས་པ་དག་གིས་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལ་ནམ་མཁའ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆ་མཚུངས་པ་ཡིན་ལ། བུམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆ་མི་མཚུངས་པ་ཡིན་པས་གཏན་ཚིགས་འདི་ནི་ཆ་མི་མཚུངས་པ་ཁོ་ན་ལ་ཡོད་པས་དེའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱི་དཔེས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་དཔེའི་སྐྱོན་རྣམ་པ་བཅུ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལུང་གི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་བའི་ལོག་པར་བསྟན་པ་རྣམས་སོ། །ཡང་ན་དམ་བཅས་པ་དང་གཏན་ཚིགས་དང༌། དཔེ་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་སྔར་བཤད་པ་དག་དང་མཐུན་ཏེ། དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཡོད་པ་ཡང༌། མཚན་ཉིད་བཞི་པས་ནི་གཉི་གའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་བསྡུས་སོ། །མཚན་ཉིད་བཞི་པ་ལས་གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱི་དཔེས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་ཉིད་ནི་གཉི་གའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་གཅིག་འཇུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ནི་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སྔ་མའི་བཤད་པ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཡོད་པ་གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱིས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ་ཞེའོ། །དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཤད་པ་ཡོད་ཀྱང༌། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མདོའི་དཔེ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་བསྟན་པ་དག་དང་སྦྱར་ན་གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱི་དཔེས་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་གསུམ་པ་དང་བཞི་པ་ལས་གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱིས་དཔེ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་སྤྱིར་མེད་དོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་མིང་བཀོད་པ་ནི་མཐུན་ལ། བཤད་པ་ནི་ཅུང་ཟད་ཐ་དད་དེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟགས་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ལས་དང༌། ཆོས་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པའི་མཐུན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡང་རུང་བའི་ཆ་གཅིག་ཕན་ཚུན་
― DTG120_Page_0308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མཐུན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ངེས་པར་ཕན་ཚུན་སོ་སོ་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་ངོ༌། །བཤད་པ་འདི་དང་སྦྱར་ན་རྟགས་དང་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལྔ་པོ་དག་ནི་མཐུན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་མཚན་ཉིད་དང་གཅིག་ཐ་དད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡང་རྟོགས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལྔ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ཡང་རུང༌། འཇིག་རྟེན་དུ་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། ཆོས་ཉིད་གནས་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་མདོའི་ཚིག་གསུམ་པོ་ཆོས་ཉིད་གནས་པ་དང༌། ཆོས་གནས་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་དོན་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་ངས་བྱས་པའང་མ་ཡིན། གཞན་དག་གིས་བྱས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ཡང་རུང༌། འཇིག་རྟེན་དུ་མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། ཆོས་ཉིད་དང༌། ཆོས་གནས་པ་དང། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་འདི་ནི་གནས་པ་ཉིད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་ལ་ཆོས་ཉིད་ནི་གང༌། ཆོས་གནས་པ་ནི་གང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་གང་ཞེ་ན། ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་གྲགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་གྲགས་པ་དེ་རིགས་པའི་ཚིག་དང༌། ཡི་གེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ནི་ཆོས་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་པ་དེའི་རྒྱུ་ཆོས་ཉིད་དེ་ཡིན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་དབྱིངས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་སའི་ནང་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་
― DTG120_Page_0309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན། འཇིག་རྟེན་གནས་པ་དེ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན། ཅིའི་ཕྱིར་སའི་མཚན་ཉིད་སྲ་བ་ཡིན། ཆུའི་མཚན་ཉིད་གཤེར་བ་ཡིན། མེའི་མཚན་ཉིད་ཚ་བ་ཡིན། རླུང་གི་མཚན་ཉིད་གཡོ་བ་ཡིན། ཅིའི་ཕྱིར་ཕུང་པོ་རྣམས་མི་རྟག་པ་ཡིན། ཅིའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བ་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་ཅིའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་སུ་རུང་བ་ཡིན། ཚོར་བའི་མཚན་ཉིད་མྱོང་བ་ཡིན། འདུ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀུན་དུ་ཤེས་པ་ཡིན། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ཡིན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་ཏེ། ཆོས་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་དེ་ཡིན་ཞིང༌། དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལྟ་བུ་ཡིན་པས་ཆོས་ཉིད་དེ་གང་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་འདིར་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་ཆོས་ལ་བརྩོན་པ་ཆོས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་ནི་རིགས་པ་དུ་ཞིག་གིས་རྣམ་པར་དཔྱོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་དཔྱད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟོས་པའི་རིགས་པ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་དང༌། གཏན་ཚིགས་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པའོ། །དེ་ལ་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་འདུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐྱེ་བ་རྐྱེན་ལ་ལྟོས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་ན་ས་བོན་དང༌། དུས་དང༌། ཆུ་དང༌། ཞིང་རྣམས་ལ་ལྟོས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་ན་དབང་པོ་དང་དོན་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྟོས་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཟག་གི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ་སོ་རང་གི་བྱ་བ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མིག་གི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པས་ནི་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ཀྱི་དངོས་པོའོ། །མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་སོ་སོ་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱེད་པའོ། །གསེར་མགར་ལ་སོགས་བ་ལ་བཟོ་རྣམས་ནི་གསེར་ལ་སོགས་པའི་ལས་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཏན་ཚིགས་སྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གང་བསྒྲུབ་པའི་དོན་ཚད་
― DTG120_Page_0310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མི་འགལ་བར་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གང་བསྒྲུབ་པའི་དོན་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་གྱིས་བསྡུས་པ་མངོན་སུམ་ལ་སོགས་པའི་ཚད་མ་དང་མི་འགལ་བར་དམ་བཅས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའོ། །ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ན། རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་གནས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཉིད་དུ་གྲགས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དཔེར་ན་མེས་ནི་ཚིག་པར་བྱེད་དོ། །ཆུས་ནི་འགུལ་བར་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་གྲགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། མིག་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ཡང༌། རྟག་པ་མེད་པ་ནས་བདག་མེད་པའི་བར་གྱིས་སྟོང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདིའི་རང་བཞིན་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་དེ་ཡིན་པས་སོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་དང༌། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་ལྔ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔར་མདོར་བསྟན་ནས་ཚིག་གིས་བསྟན་པའི་ཆོས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་ཚིག་གི་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་མཐར་ཐུག་པར་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་བརྒྱད་པ་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི་བསྡུས་པ་དང༌། རྒྱས་པ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས་བསྡུས་བ་དང་རྒྱས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྔར་ཆོས་ཚིག་གཅིག་བསྟན་པའི་ཚིག་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གིས་ཕན་ཚུན་རྣམ་པར་ཕྱེ་ནས་མཐར་ཐུག་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཆོས་མངོན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་ལས་བཏུས་པ་ལས་སྤྱི་དང་བྱེ་བྲག་གི་སྒོ་ནི་སྔར་ཚིག་གཅིག་མདོར་བསྟན་ནས་ཚིག་ཕྱི་མ་གཞན་གྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། དེ་ལ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཆོས་རྣམས་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཡང་སོ་སོའི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ནི་ཐ་དད་དེ། སའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྲ་བའོ། །ཆུའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཤེར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་
― DTG120_Page_0311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ངས་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ལེན་པར་བྱེད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་གི་རང་གི་ངོ་བོའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་མོ་བསྟན་པ་ལ་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལས་མཚན་ཉིད་བཞི་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་ནས། འདི་ནི་མཚན་ཉིད་ལྔ་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་གོང་དུ་བསྟན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་གི་བདག་ཉིད་ནི་འཛིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས། ཡུལ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དམིགས་པའི་བདག་ཉིད་དང་བཅས་པ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ལེན་པར་བྱེད་པའི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དེའི་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཡོན་ཏན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲུག་པ་དེའི་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གཏན་དུ་སྤངས་པ་ཐོབ་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། དེ་དག་གིས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་མྱོང་བ་རྣམ་པར་བསྙད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ཉིད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཤེས་པས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་མྱོང་བ་གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་སྒྲོགས་པ་དང༌། འཆད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དེ་ནི་མྱོང་བ་རྣམ་པར་བསྙད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདུན་པ་དེ་མྱོང་བ་རྣམ་པར་བསྙད་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་དེས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཤེས་པས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་
― DTG120_Page_0312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་བྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དགེ་བ་གཞན་དག་སྟོན་པར་བྱེད་པས་སོ། །དེའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྒོམ་པ་ལས་བར་ཆད་བྱེད་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བརྒྱད་པ་དེའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། བདག་དང་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་དང༌། སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་དག་གོ །དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་དག་ཉིད་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པའི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དགུ་པ་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་སོགས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེའི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཡོད་པའི་སྐྱོན་རྣམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་པ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། འགྲོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དག་གོ །དེའི་ཕན་ཡོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཡོད་པའི་ཡོན་ཏན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་ཕན་ཡོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅུ་གཅིག་པ་ཕན་ཡོན་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས་ནི། བསྔགས་པ་བརྗོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ལྟར་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཡོན་ཏན་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་མདོ་སྡེ་དང་འདུལ་བ་དང་མ་མོ་དག་འདི་ལས་སླར་ཕྱི་
― DTG120_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོལ་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ལགས་པ་གཟུངས་ཀྱི་དོན་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བཞི་པ་སྟེ། སྣོད་གསུམ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གཟུངས་ཀྱི་དོན་རྣམ་པར་བཤད་པའོ་ཞེས་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་ལས། དེ་ཡན་ཆོད་དུ་སྡེ་སྣོད་གསུམ་རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་བཤད་ཟིན་ཏེ། འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གཟུངས་ཀྱི་དོན་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་བཤད་པར་གསོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་བཤད་པས་བསྟན་པར་བྱའོ། །བཤད་པར་གསོལ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པར་བཤད་པར་གསོལ་བ་དང༌། བཤད་པར་གསོལ་བ་བཏབ་པའི་དགོངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་གསོལ་བ་བཏབ་པའོ། །དེ་ལ་གཟུངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་བཤད་པར་གསོལ་བའི་གོང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་རྒྱ་ཆེར་བཤད་པས་འདིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བཤད་དུ་གསོལ། དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཟབ་མོ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་རྣམས་བརྗེད་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་སྤངས་ནས་འདུས་མ་བྱས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བར་དགོངས་པ་སྟེ། མུ་སྟེགས་ཅན་ལོག་པར་བསྟན་པའི་གཟུངས་དང་ཐུན་མོང་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གཟུངས་ཀྱི་དོན་ཅེས་བྱའོ། །བཤད་པའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན་གང་ཟག་དང་ཆོས་གཉིས་ཀྱིས་སྟོང་པའི་ཚུལ་གྱིས་གང་ཟག་དང་ཆོས་གཉིས་སྟོང་པའོ། །ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གཟུངས་ཀྱི་དོན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའོ། །བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ནི། དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ་ཞེས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས་གཞན་ཡང་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་མདོར་བསྡུས་ན་མ་འདྲེས་པའི་ཡན་ལག་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་དང༌། ཐུན་
― DTG120_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོང་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་ཡང་འགྲོའོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་གསུམ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། མཐར་ཐུག་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ནང་གི་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོས། །ཐུན་མོང་མ་ལགས་པའི་གཟུངས་ཀྱི་དོན་དེས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ལགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་བཤད་པར་གསོལ་བའི་དགོངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདིར་མདོར་གསུངས་པའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་བྱེད་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ལྡེམ་པོར་དགོངས་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཁྱེད་ལེགས་པར་ཉོན་ཅིག་དང༌། ངས་ཁྱོད་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གཟུངས་ཀྱི་དོན་མདོར་བསྡུས་ཏེ། བཤད་པས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་བཤད། གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པའོ།། འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མཉན་པར་བསྐུལ་ཞིང་བཀའ་བཤད་པར་སྣང་བ་བསྟན་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཞུས་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བཤད་པའོ། །དང་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བཤད་པར་གནང་བ་བསྟན་པ་དང༌། བཀས་བཤད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ངས་བཤད་པའི་ལྡེམ་པོ་དག་ལ་ལེགས་པར་འཇུག་པར་འགྱུར་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་བཀས་བཤད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ངས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། གང་ཟག་ཅི་ཡང་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ལ། ཕྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་པ་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཕྱིས་རྣམ་པར་བྱང་
― DTG120_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ། སྔོན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་པ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་ཞུས་པ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིག་རྐྱང་པས་བསྟན་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཟླས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང་མཇུག་བསྡུ་བའོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དོན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡན་ཆད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པས་འཛིན་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པ་དང༌། གང་ལ་ལ་ཞེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཡང་དག་པའི་དོན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ལ་ཡང་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གང་ཟག་ཅི་ཡང་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་བར་གྱིས་ནི་སེམས་ཅན་གྱིས་སྟོང་པའི་དོན་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱད་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སོ་སོ་ཐ་དད་པའི་བྱེད་པ་ཅི་ཡང་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མཐོང་བ་བཞིན་དུ་གང་ཟག་ལ་ནི་བདག་ཅི་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པས་སོ། །ཡང་ན་བྱེད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཆོག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་གཞུང་གིས་ཆོས་ལས་གུད་ན་མེད་པ་དགག་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་སྟོང་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཆོས་སྟོང་པའི་དོན་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀྱང་སྔོན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་ལ། ཕྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཀྱང་ཕྱིར་རྣམ་པར་བྱང་ལ། སྔོན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་བརྟགས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཡོད་པ་ནི་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པར་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་སྔོན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་
― DTG120_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ། ཕྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ལས་ནི་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་ཚིག་བསྟན་པ་མེད་ན། ཇི་ལྟར་ཀུན་ནས་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ཤེས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། གོང་དུ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དང་སྦྱར་ན། ཀུན་བརྟགས་པ་ཁོ་ན་བསྩལ་པ་ཡིན་གྱི། ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་ནི་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་མདོ་འདི་ལས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྩལ་བར་ཤེས་སོ། །ཡང་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གོང་དུ་བསྟན་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་སྤྲོས་པའི་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་དེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་སྤྱིར་སྨོས་པའོ། །ངས་ཐམས་ཅད་བྱེད་པར་བསྟན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་བསྟན་པའོ། །གང་ཟག་ཅི་ཡང་མེད་པར་བསྟན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་བདག་མེད་པ་གཉིས་ཅིག་ཅར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བྱེད་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྔོན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ལས་ཕྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས། སེམས་ཅན་དང་ཆོས་གཉི་ག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་གཉི་ག་ཡང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དོན་གཉི་ག་དམིགས་སུ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ལས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཀུན་འབྱུང་བའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འགོག་པ་དང་ལམ་མོ། །ཡང་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་བརྟགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞན་གྱི་དབང་ངོ༌། །རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི།
― DTG120_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལས་དང་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་ལ་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བས་དམིགས་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་བདག་གམ་བདག་གིར་འཛིན་པས་ན་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པས་བདག་གིས་མཐོང་ངོ༌། །བདག་གིས་ཐོས་སོ། །བདག་གིས་བསྣམས་སོ། །བདག་གིས་རེག་གོ །བདག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་སོ། །བདག་གིས་ཟོས་སོ། །བདག་གིས་བྱས་སོ། །བདག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སོ། །བདག་རྣམ་པར་བྱང་ངོ་ཞེས་འདི་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ལོག་པའི་སྦྱོར་བ་འཇུག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པས་འཛིན་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྨོངས་པས་འཛིན་པའི་གང་ཟག་བསྟན་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་ལྟ་བ་ཐ་དད་པ་འཛིན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་ཞེས་བྱ་བས་ནི་རྨོངས་པའི་ཡུལ་བསྟན་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དག་སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་དག་གིས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ཤིང༌། གནས་ངན་ལེན་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ན་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཞེས་བྱ་བས་ནི་འཛིན་པ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་མངོན་པར་ཞེན་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། གང་ཟག་གི་རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྐྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་དང་ཆོས་སུ་འཛིན་པ་གཉིས་ཞེས་བྱའོ། །བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བས་དམིགས་པ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་ལ། བག་ལ་ཉལ་ནི་ས་བོན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱི་ས་བོན་ལ་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། འཛིན་པ་
― DTG120_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཀྱི་བག་ཆགས་དེའི་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། ཉེས་པ་རྗེས་སུ་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ནི་ཤེས་བྱ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་ས་བོན་ཡིན་ཏེ། ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་དེ་དག་ལ་ལྟོས་ན་བདག་དང༌། ཆོས་སུ་འཛིན་པ་གཉིས་ཡོངས་སུ་བསྒོ་བར་བྱེད་པས་སོ་ཞེས་བཤད་དོ། །བདག་གམ་བདག་གིར་འཛིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མའི་ཀུན་དུ་འབྱུང་བའི་ས་བོན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཚེ་འདི་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པར་བྱེད་ལ། བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ནི་བདག་གིས་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བདག་གིས་བདག་རྣམ་པར་བྱང་ངོ་ཞེས་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྐྱེད་པའི་བར་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བའོ།། །།བམ་པོ་བདུན་ཅུ་བཞི་པ། གང་ལ་ལས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་རབ་ཏུ་སྤང་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྲོས་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ། འདུས་མ་བྱས་གནས་སུ་གྱུར་པ། རྩོལ་བ་མེད་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པ་དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་དང༌། ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་གཉིས་ཀྱི་དོན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཡོན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་རབ་ཏུ་སྤོང་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གནས་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཉེ་བར་ཧི་བར་སྦྱར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་ཉེ་བར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། མ་འོངས་པ་ཡང་སྲིད་ཕྱི་མའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས། མ་འོངས་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཐོབ་པའི་
― DTG120_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་དུ་སྤངས་ནས་མཐར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྲོས་པ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གནས་འགྱུར་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། །དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་གྱུར་པ་མཚན་ཉིད་ཅི་ལྟ་བུར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། ནང་གི་སོ་སོར་རང་གི་རིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བཤད་དོ། །འདུས་མ་བྱས་གནས་སུ་གྱུར་པ་རྩོལ་བ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་ལས། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་གནས་པ་ལས་རྩོལ་བའི་འབད་པ་མི་མངའ་ཡང༌། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་དྲངས་པའི་ཕྱིར་རང་གི་ངང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཛད་དེ། དཔེར་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་དག་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གལ་ཏེ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་དེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་མི་མངའ་བ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་མི་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། སྔོན་སྨོན་ལམ་བསྒོམ་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ལྡང་བའི་བསམ་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་མཛད་པ་མི་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་དེ་གང་གི་གྲངས་སུ་ཡང་འགྲོ་
― DTG120_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ན་ཅི་ལྟར་མངོན་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། སྔོན་ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་དང༌། ལམ་དེ་ལྟ་བུ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བར་བྱའོ། །ལྡང་ངོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་སེམས་མེད་ཀྱང་སྔོན་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའི་དབང་གིས་ལངས་ནས་ཡང་སེམས་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ། འདི་ལ་ཡང་ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འཕགས་པ་གསེར་འོད་དམ་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དོན་གྱིས་མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་སྟོན་ཏོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་གཟུངས་ཀྱི་དོན་མདོར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་སྤྱིའི་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བཟླས་ཏེ་བཤད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་གླེང་བསླང་བ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས། །ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་གང་ཟག་མེད། །དེས་ནི་ང་ཡིས་བྱེད་དང་བྲལ་བར་བཤད། །དེ་དག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སྔ་ཕྱི་མིན། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་པོ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ལ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་པོས་ནི་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་རྣམས་བཟླས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བར་མས་ནི་རྨོངས་པས་འཛིན་པའི་ཉེས་དམིགས་རྣམས་ཟློས་སོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཡོན་ཏན་ཟློས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་པོས་ནི། གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་སྟོན་ཏོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་འོག་མས་ནི་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་སྟོན་ཏོ། །བཤད་པའི་རྣམ་གྲངས་གཞན་དུ་ན་མདོའི་ཚིག་འདི་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། ཚིག་དང་པོ་གཅིག་གིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌།
― DTG120_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་སྤྱིར་སྟོན་ཏོ། །དེའི་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཅིག་ཅར་བསྟན་ཏེ། ཚིག་རྐྱང་པ་དང་སྦྱར་བ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་སུ་བྱའོ། །གནས་ངན་ལེན་ལུས་བག་ལ་ཉལ་ལྡང་བས། །དམིགས་པ་བྱས་པས་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན། །དེས་ན་བརྫུན་དུ་བདག་གིས་མཐོང་སྩོགས་དང༌། །བདག་ཟའོ་བྱེད་དང་ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་སྙོམ། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་རྨོངས་པས་འཛིན་པའི་ཉེས་དམིགས་བསྟེན་ཏོ། །གང་གིས་ཡང་དག་ཅི་བཞིན་རབ་ཤེས་པ། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་ནི་སྤོང་བྱེད་ཅིང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་དག་སྤྲོས་མེད་དང༌། །འདུས་མ་བྱས་རྣམས་རྩོལ་པ་མེད་པས་འཐོབ། །ཅེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་སྟེ། ཚིག་རྐང་པ་དང་པོ་ནི་མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུར་རིག་པར་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་དུ་དབྱེ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པར་ལོངས་སྤྱད་པའི་སྐུའི་སེམས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཡིད་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་མཛད་པའི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིན་གྱིས་རླབས་ཀྱི་མཐུས་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ན་དངོས་པོ་གང་དག་རྙེད་དཀའ་བ་དང༌། གང་དག་ཡོད་པའི་མཚན་
― DTG120_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་སེམས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་སེམས་མངའ་བའམ་མི་མངའ་བ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་དང༌། བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་སེམས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཞུས་པའོ། །འདིས་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟོན་པར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེའི་འོག་ཏུ་སྤྲུལ་པའི་སེམས་མངའ་བ་ཡང་ཡིན་མི་མངའ་བ་ཡང་ཡིན་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་འདིར་སེམས་བསྟན་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྟོན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར་སེམས་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་སྟེ། དངོས་པོ་འདི་ནི་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །མདོའི་ཚིག་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སེམས་དང་ཡིད་དང། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར་ཡང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་བར་བསྟན་པའོ། །སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དོན་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་སེམས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ནི་བྱེ་བྲག་གི་མིང་དུ་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་ཡིད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི་སྤྱིའི་མིང་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་སེམས་དང་ཡིད་
― DTG120_Page_0323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གསུམ་པོ་དག་གི་དོན་ཐ་དད་པ་གསུངས་ཏེ། བསགས་པ་ལས་བྱུང་བས་ན་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་པས་ན་ཡིད་ཅེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་རིག་པས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་པོ་ཀུན་ལ་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཡང་གཙོ་བོའི་རྗེས་སུ་བྱས་ཏེ། བསྟན་ནས་ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ས་བོན་རྣམས་བསྩགས་ནས་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ནི་ཡིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ཤིང་རྟག་པར་ངེས་པར་བདག་ལ་སོགས་པར་སེམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དྲུག་པོ་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རིགས་པ་གཡོ་བ་བར་ཆད་དང་བཅས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་རིག་པ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པའི་མདོའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཀུན་གཞི་ལ་ནི་སེམས་ཞེས་བྱ། །སེམས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིད་ཅེས་བྱ། །ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་རྣམ་རིག་པ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་ཞེས་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་བཀོད་པའི་མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲི་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཆེད་འགའ་ནི་མདོ་ལས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡིད་ཅེས་གསུངས་སོ། །ཆེད་འགའ་ནི་སེམས་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པར་གསུངས་པས་དེའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་གནས་སྐབས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་འདི་ལས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པའི་དབང་དུ་མཛད་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་ཀྱི། ཟག་པ་མེད་པའི་སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་བསྡུས་པའི་མདོ་ལས། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སེམས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་བསྟན་པ་ལས། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG120_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མཚན་མར་འཛིན་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཅན་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་འོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར་སེམས་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་མི་མངའ་མོད་ཀྱི། སྔོན་གྱི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་རྩོལ་བ་མི་མངའ་བར་ཡང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་སྟེ། དཔེར་ན་སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ཕྱིར་ནི་ཐུགས་ལ་དགོངས་པ་བཞིན་དུ་མངོན་དུ་འགྱུར་ཞིང་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་དབང་གིས་ནི་མ་ཡིན་པའོ། །བཤད་པའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞུགས་པ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མི་མངའ་མོད་ཀྱི། མཉམ་པར་གཞག་པའི་མདུན་རོལ་ན་ཡིད་ལ་བྱས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སེམས་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་བའོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་བྱ་བ་མཛད་པར་གྱུར། མཛད་པར་འགྱུར། མཛད་མོད་ཀྱི། དུས་གསུམ་པོ་དག་ཏུ། མངོན་པར་འདུ་མཛད་པའི་དགོངས་པ་མི་མངའ་ལ། མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་མི་མངའ་ཡང་ཕན་འདོགས་པའི་བྱ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང༌། ལྷའི་རྔ་ལ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་ཀྱང་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བཤད་དོ། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་སློབ་དཔོན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་ལས། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་བསྒོམས་པ་ལས་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པར་འགྱུར་ན། ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་བྱ་བ་མཛད་ཅེ་ན། ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་དང་ནི་ལྷ་ཡི་རྔ། །བསམ་མེད་རང་གི་བྱ་བ་འགྲུབ་པ་ལྟར། །སངས་རྒྱས་མཛད་པ་སྣ་ཚོགས་གྲུབ་གྱུར་ཀྱང༌། །རྟག་པར་དགོངས་པ་མི་མངའ་དེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ལས་ཡིད་བཞིན་ནོར་བུ་དང༌། ལྷའི་རྔའི་དཔེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་
― DTG120_Page_0325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་རྩོལ་བ་མི་མངའ་ཡང་མཛད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ནི་དཔེར་ན་ཡིད་བཞིན་གྱི་ནོར་བུ་དང༌། ལྷའི་རྔ་ལ་འདི་སྙམ་དུ། བདག་གིས་འོད་འབྱུང་བར་བྱའོ། །བདག་གིས་སྒྲ་དབྱུང་ངོ་སྙམ་པའི་བསམ་པ་མེད་ཀྱང་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་མོས་པའི་མཐུ་ཅི་ལྟ་བ་དང༌། བརྡུང་བ་ལ་མི་ལྟོས་པར་ཡང་འོད་སྣ་ཚོགས་གཏོང་ཞིང་སྒྲ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྩོལ་བ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཡང་གདུལ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མོས་པའི་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཕན་འདོགས་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། སློབ་དཔོན་དབྱིག་གཉེན་གྱིས་མཛད་པའི་འགྲེལ་བ་དང༌། ལང་གི་ཚེ་བསྒྱུར་བའི་འགྲེལ་བ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་འདུ་བགྱི་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཏེ། རྩོལ་བ་མ་མཆིས་པ་ལགས་ན། འོ་ན་ཅི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་ཆོས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་བརྟག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པའི་དགོངས་པ་མི་མངའ་ཡང༌། སེམས་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐ་དད་པའི་དགོངས་པ་མི་མངའ་བར་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུས་བསྡུས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཞུ་བ་འདི་ཞུས་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ན། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཡང་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཞེས་ཞུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། རིགས་ཀྱི་བུ་སྔོན་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་དབང་གི་ཕྱིར་སེམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་བཞི་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དོན་ཉིད་ཡང་དག་
― DTG120_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བསྟན་པ་དང༌། དཔེས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་དང༌། དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བའོ། །འདི་ནི་དོན་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ས་བཅུ་པོ་དག་ཏུ་ཤེས་རབ་དང༌། མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་དབང་གིས་དགོངས་པ་མི་མངའ་བར་ཡང་སེམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། རྗེས་ལས་ཐོབ་པ་གསུམ་པོ་དག་སྤྱིར་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འབད་པའི་རྩོལ་བ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། སྔོན་ཤེས་རབ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། སྔོན་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམས་པས་རང་གི་ངང་གིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་གཉིད་ལོག་པ་སེམས་མེད་པ་ལས་སད་པ་ན་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་ཀྱང་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སད་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དཔེ་ཉེ་བར་མཚོན་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་དཔེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ལས་འདི་ནི་དཔེ་དང་པོ་སྟེ། འདི་ལྟར་སེམས་མེད་པའི་གཉིད་ཀྱི་གནས་སྐབས་ན་ཕྱིས་སད་པར་བྱའོ་ཞེས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་མེད་ཀྱང་སེམས་སྔ་མའི་དབང་གི་ཕྱིར་ཏེ། གཉིད་མ་ལོག་པའི་མདུན་རོལ་དུ་བདག་ཕྱིས་ལྡང་བར་བྱའོ་ཞེས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་དབང་གིས་སད་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུའོ། །འགོག་པ་ལ་སྙོམ་པར་ཞུགས་པ་ལྡང་བར་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་ཀྱང་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་དབང་གི་སྟོབས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་བར་འགྱུར་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་གཉིས་པ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་ངོ་སྙམ་པའི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་ཀྱང་སེམས་སྔ་མའི་དབང་གི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་འགོག་པ་ལ་མ་ཞུགས་པའི་སྔོན་རོལ་ན་བདག་ཕྱིས་ལྡང་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་དབང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། བསྟན་བཅོས་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ཆེན་པོ་ལས། ཇི་སྐད་དུ། འགོག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་དུས་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་
― DTG120_Page_0327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ནི་ཁམ་གྱི་ཟས་ཀྱི་དབང་གིས་གནས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པ་དག་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་ཚེ། ལུས་ལ་ཉམས་པ་མེད་ཀྱང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་པ་ན་ལུས་འཇིག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་དུས་ཡུན་མི་རིང་བ་ཞིག་ཏུ་གནས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་ཡུན་རིང་ན་ཡང་ཉིན་ཞག་བདུན་ལས་མི་འདའ་སྟེ། ཁམ་གྱི་ཟས་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟར་ཅི་མངོན་ཞེ་ན། ཀུན་དགའ་ར་བ་ཞིག་ན་དགེ་སློང་ཅིག་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པས་སྔ་དྲོའི་དུས་ཀྱི་ཆོས་གོས་བགོས་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་དགེ་འདུན་གྱི་བཀད་སར་སོང་བ་ལས། དེའི་ཉིན་པར་གཎྜཱི་བརྡུང་བ་དང་སྦྱར་བ་དག་ཅུང་ཟད་ཅིག་ཐོགས་པ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ཞིག་པས་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་ཅི་སྟེ་དགེ་བ་མི་སྤྱོད་པར་དུས་ཟད་པར་བྱེད་ཅེས་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་མི་རྟོག་པར་བདག་གིས་ནམ་གཎྜཱི་བརྡུང་བ་ན་གདོད་ལྡང་བར་བྱའོ་ཞེས་དམ་བཅས་ནས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། དེའི་ཚེ་དགེ་འདུན་གྱི་ཀུན་དགའ་ར་བ་དེར་བར་ཆད་ཀྱི་རྐྱེན་བྱུང་བས་དགེ་སློང་རྣམས་སོ་སོར་གྱིས་ནས་གནས་གཞན་དུ་དོང་ངོ༌། །ཟླ་བ་གསུམ་འདས་ཏེ་བར་ཆད་ཀྱི་རྐྱེན་ཞི་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་སླར་ཀུན་དགའ་ར་བར་འདུས་ཏེ་གཎྜཱི་བརྡུངས་མ་ཐག་ཏུ་དགེ་སློང་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་ནས་དུས་ལས་འདས་སོ་ཞེས་གྲག་གོ །གཞན་ཡང་དགེ་སློང་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་རྟག་པར་བསོད་སྙོམས་སློང་བ་ཞིག་སྔ་དྲོའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། ཆོས་གོས་བགོས་ལྷུང་བཟེད་ཐོགས་ནས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འགྲོ་བར་བྱས་པ་ལས་ཆར་ཆེན་པོ་བབ་པས་གོས་ཀྱི་ཁ་དོག་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་དོགས་ནས་ཅུང་ཟད་ཅིག་བསྡད་པ་ལས། དེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་གིས་དགེ་བ་མི་སྤྱོད་པར་ཅིའི་ཕྱིར་དུས་ཟད་པར་བྱེད་ཅེས་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་མི་རྟོག་པར་ཆར་པ་མ་ཆད་ཀྱི་བར་དུ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ལན་མ་ཆར་པ་ཆད་པ་ན་གདོད་ལྡང་བར་བྱའོ་ཞེས་དམ་བཅས་ནས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཟླ་བ་ཕྱེད་ལོན་ནས་གདོད་ཆར་པ་ཆད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཟླ་བ་གཅིག་ལོན་ནས་གདོད་ཆར་པ་ཆད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལངས་མ་ཐག་ཏུ་དུས་ལས་འདས་སོ་ཞེས་གྲག་སྟེ། དེ་
― DTG120_Page_0328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་ཚེ། ལུས་ལ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་དེ་ནི་དུས་ཡུན་མི་རིང་བ་ཞིག་ཏུ་གནས་པས། དེ་ལྟར་ཡུན་རིང་ན་ཡང་ཉིན་ཞག་བདུན་ལས་མི་འདའ་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ནི་ཁམ་གྱི་ཟད་ཀྱི་དབང་གིས་གནས་ཤིང་གཟུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་ལ་གནས་པ་བསྐལ་པ་ཕྱེད་དམ། བསྐལ་པ་གཅིག་གམ། ཡང་ན་དེ་ལས་ལྷག་པར་ཡང་གནས་སོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སློང་འགའ་ཞིག་དམ་མ་བཅས་པར་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེ་ཅི་ལྟ་བུར་ལྡང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ལྡང་བར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཡོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་དེ་བཟའ་བ་དང༌། བཏུང་བ་འདོད་པའམ། བཤང་གཅིའི་ཕྱིར་འགྲོ་བར་འདོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་ཚེ། གནོད་པ་མེད་ཀྱང་ལངས་པ་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེས་ན་གདོན་མི་ཟ་བར་ལྡང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱ་ནོམ་པ་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་པ་ན། སུ་ཞིག་སློང་བར་ནུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། རྣལ་འབྱོར་པ་དག་དང་པོར་འཇུག་པ་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དུས་ཀྱི་ཚད་བྱས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་གདོད་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པས་དུས་ལ་བབ་ན་དེའི་སེམས་རང་གི་ངང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་ཞིག་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན་བདག་གིས་གཎྜཱིའི་སྒྲ་ཐོས་པའི་ཚེ་ལྡང་བར་བྱའོ་ཞེས་དམ་བཅས་ནས་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལས་དགེ་འདུན་གྱི་གནས་ཁང་དུ་མེ་ཤོར་བས་དགེ་སློང་རྣམས་སྐྲག་ནས་གཎྜཱི་མ་བརྡུངས་པར་དོང་ངོ༌། །ལོ་བཅུ་གཅིག་འདས་ནས་ཡོན་བདག་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་འདུན་བསྡུས་ཏེ། གཙུག་ལག་ཁང་བརྩིག་པའི་ཕྱིར་གཎྜཱི་བརྡུངས་པ་ལས་དེས་གཎྜཱིའི་སྒྲ་ཐོས་ཏེ། ལངས་མ་ཐག་ཏུ་ལུས་ཞིག་ནས་དུས་ལས་འདས་སོ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཉིད་ལོག་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་སེམས་
― DTG120_Page_0329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་ཅི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་སྔོན་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་དབང་གིས་ཡང་སེམས་ཀྱི་ཆོས་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། ཅི་ལྟར་སེམས་མེད་པའི་གཉིས་སྔོན་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའི་དབང་གིས་ཕྱིས་སེམས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཡང་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པ་མི་མངའ་མོད་ཀྱི། སྔོན་རྒྱུའི་གནས་སྐབས་སུ་མངོན་པར་འདུ་མཛད་པའི་དབང་གིས་སེམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་འགྲེལ་བ་ལས་གཞན་ཡང་ཡེ་ཤེས་དང་སྤྲུལ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གོ་འབྱེད་པས་ཀྱང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པ་དང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གོ་འབྱེད་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། གཞན་ཡང་དེ་ལས་དེའི་ཚེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ལ་འདི་ནི་མཛད་དོ། །འདི་ནི་མི་མཛད་དོ་སྙམ་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མི་མངའ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་སྨོན་ལམ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་གཉིད་ལོག་པ་དང༌། འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་མོད་ཀྱི། ཅི་ལྟར་དམ་བཅས་པ་བཞིན་དུ་སང་ཅིང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་བར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ། དཔེར་ན་དགེ་སློང་གཎྜཱི་བརྡུངས་པ་ལ་བབ་ཀྱི་བར་དུ་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ཏེ་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དེའི་རྣ་ལམ་དུ་གཎྜཱིའི་སྒྲ་མི་གྲག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དམ་བཅས་པའི་དབང་གིས་ལྡང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་འགྲེལ་པ་ལས། འཕགས་པ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོས་ཞུས་པའི་མདོ་ཁུངས་སུ་བསྟན་པ་ནི་འཕགས་པ་འདུས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་རྒྱ་མཚོའི་ལེའུ་ཞེས་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་དེ་ཉིད་ལས། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་དགེ་སློང་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་འདོད་པས་སྔར་བདག་གིས་གཎྜཱི་བརྡུངས་པའི་སྒྲ་ཐོས་ན་གདོད་ལྡང་བར་བྱའོ་
― DTG120_Page_0330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་དམ་བཅས་ནས་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པའི་ཚེ། གཎྜཱིའི་སྒྲ་མེད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་གཎྜཱི་བརྡུངས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ལྡང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་སེམས་མཆིས་ཞེས་བགྱིའམ། སེམས་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་སེམས་མངའ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདིར་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་དང༌། བརྟགས་པ་དང་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཞན་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བསྡུ་བ་སྟེ། སྤྲུལ་པ་དང་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རེ། །སྐུ་གཉིས་པོ་འདི་དག་སེམས་མངའ་བ་ཞེས་བགྱིའམ། འོན་ཏེ་སེམས་མི་མངའ་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་སེམས་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན། སེམས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལན་མདོར་གསུངས་པ་སྟེ། ཡོད་ཅེས་བྱར་ཡང་མི་རུང་ལ། མེད་ཅེས་བྱང་ཡང་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་གཏན་ཚིགས་བརྟག་པ་སྟེ། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཀྱང་གཏན་ཚིགས་མ་གསུངས་པའི་ཕྱིར་འདིར་བརྟག་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་བདག་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བའི་རྣམ་པའི་སེམས་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་པའི་བྱེད་པ་ལྟ་བའི་རྣམ་པའི་ས་བོན་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུའི་མཚན་གྱི་རྣམ་པའི་སེམས་ཏེ། ལྟ་བའི་རྣམ་པའི་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། དམིགས་པར་ནི་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདིར་ལན་དུ་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ཡང་དག་པའི་སེམས་མེད་
― DTG120_Page_0331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ནི་བདག་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་གསུངས་སོ། །གཞན་དུ་བརྟེན་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྣམ་པའི་སེམས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ནི་མེད་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་གྲུབ་པ་ལས། སྤྲུལ་པ་དང་གཞན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་མི་མངའ་ཡང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ལྟ་བུར་སྣང་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དེའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མཐུ་ཤིན་ཏུ་བསམ་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པའི་ཆོས་སྤྲུལ་ཅིང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་མ་ཡིན་ན་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་སྟོན་པར་མཛད་དེ་སྔ་ནས་གཏན་དུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་དང་བྱོལ་སོང་ལ་སོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་སེམས་ཤེས་པར་ནུས་ཏེ། མཉམ་པ་ཉིད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར། དེས་ན་མདོ་དག་ལས་རིགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་སྤྲུལ་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སེམས་ཡོད་པ་ལྟ་བུར་སྟོན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱ་བ་སྒྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཕྲིན་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟོན་པར་མཛད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་སྤྲུལ་པ་གཞན་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཡོད་པར་གསུངས་ཏེ། གཞན་གྱི་ཡང་དག་པའི་སེམས་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྣམ་པར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་འདི་ཉིད་ལ་སོགས་པ་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །སྤྲུལ་པ་ལ་དབང་པོ་དང༌། སེམས་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་གསུངས་ཀྱང༌། གཞན་ལས་དགོངས་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་བརྩམས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་སྤྲུལ་པའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ལ་དབང་པོ་ལ་སྩོགས་པའི་ནུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་འགྲེལ་བ་ལས་ཕལ་ཆེར་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ། །
― DTG120_Page_0332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སེམས་མཆིས་པ་ཞིག་ལགས་སམ། སེམས་མ་མཆིས་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་མེད་དེ་སེམས་རང་དབང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེ་སེམས་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱིའམ། སེམས་མ་མཆིས་པ་ཞེས་བགྱི་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སེམས་ཡོད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་མི་རུང་ལ། སེམས་མེད་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་མི་རུང་ངོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རང་གི་སེམས་ལ་དབང་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སེམས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་གྱི་སྟོབས་ཀྱི་ཕྱིར་སེམས་ཡོད་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ལགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་གང་ལགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བགྱི་བ་ནི་ཅི་མཆིས་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཐུན་མོང་བ། ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དག་གིས་བཀོད་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་པའོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། ཡུལ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཐུན་མོང་དུ་མངའ་བ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། སྟོབས་དང༌། མི་
― DTG120_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གིས་བརྒྱན་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལས། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་བཀོད་པ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པ་ཉིད་དེ། དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ལས། གཞལ་མེད་ཁང་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དུ་འབར་བ་བཀོད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁམས་ལྔ་པོ་དག་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་བཤད་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་གྲངས་མདོར་བསྟན་པའོ།། ལྔ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གདུལ་བའི་ཁམས་དང༌། གདུལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་གྲངས་མདོར་སྨོས་པ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བསྟན་བཅོས་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཡིན་པ་སྟེ། སྔར་ཡིད་ཀྱི་ས་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུ་དཔག་ཏུ་མེད་ཅིང་མིང་ཡང་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། དཔེར་ན་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་མི་མཇེད་དེ། དེའི་མིང་ལས་མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་དཔག་ཏུ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གདུལ་བའི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གདུལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གདུལ་བ་ནི་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །གདུལ་བའི་ཁམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་ཡོད་དེ། འཆིང་བ་མཐའ་
― DTG120_Page_0334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་དང་ལྡན་པ་དང༌། འཆིང་བ་མཐའ་དག་དང་མི་ལྡན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བདུན་ཡོད་པ་ནས། རྣམ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་ལྔ་བཅུ་རྩ་ལྔ་ཡོད་པའི་བར་དུའོ། །རྒྱུད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ནི་ཚད་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དེ་ཉིད་ལས། དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གདུལ་བའི་ཁམས་ལ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། རིགས་ལ་གནས་པ་དང༌། རིགས་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སུ་བྱེ་བྲག་མེད་དོ། །རིགས་ལ་གནས་པ་གནས་སྐབས་དེ་དང་དེ་དག་ལ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གདུལ་བའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གདུལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནི་སྔར་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པའི་དབྱེ་བས་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །ཅིའི་ཕྱིར་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་གོ་རིམས་དེ་ལྟར་བསྟན་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནན་ཏན་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སྤྱོད་པས་དེའི་ཕྱིར་དང་པོར་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་གང་ལ་གནས་པ་ཡང་དམིགས་པ་ལས་གདུལ་བར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་གཉིས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དང་དེ་དག་ན་ཆོས་གང་དག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་དམིགས་པས། དེའི་ཕྱིར་གསུམ་པ་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་གི་ནང་ནས་སེམས་ཅན་གང་དག་སྐལ་བ་དང་ལྡན་ཞིང༌། གཏན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་བར་བྱེད་པ་ཡང་མཐོང་བས་དེའི་ཕྱིར་བཞི་པའི་གདུལ་བའི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟོན་ཏོ། །ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་གཏན་དུ་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་ལྔ་པ་གདུལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། བསྟན་བཅོས་རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མདོ་སྡེའི་རྒྱན་དང༌། ས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། འཕགས་པ་ལེགས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ།།
― DTG120_Page_0335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུས་པའོ།། །།བམ་པོ་བདུན་ཅུ་ལྔ་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གང་ལགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་གང་ལགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་གང་ལགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུར་རིག་པར་བགྱི་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གསུམ་པ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་གསུམ་པོ་དག་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་དང་བརྟག་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་སོ་སོ་ནས་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་དང་ལྡན་ཞེས་ཞུ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལན་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། ལན་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་མདོར་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡང་མ་ཡིན། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མི་བསྐོར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་མ་ཡིན། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དག་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡང་མ་ཡིན། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གསུམ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཚིག་ཐ་དད་ཀྱང་དོན་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། བྱང་ཆུབ་མི་ཐོབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་འབྱུང་
― DTG120_Page_0336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ། །དཔེ་གཞན་གཉིས་ལས་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་ཏུ་འབྱུང་བས། དེའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གིས་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གསུམ་པ་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཀྱང༌། རྣམ་པར་མ་བཤད་པས། དེའི་ཕྱིར་བརྟག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་གཏན་དུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་རྟག་ཏུ་ཀུན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཞི་པ་རྣམ་པར་བཤད་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་དག་མེད་ལ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ནི་དབང་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་དག་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཀུན་དུ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཉིད་ལ་སྤྲུལ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། སྤྲུལ་པ་ཡང་དག་སངས་རྒྱས་མིན། །ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་དེ་མ་ཡིན། །ཞེས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་དང་གཞན་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་མཚན་ཉིད་འདི་གསུམ་དང་ལྡན་ནམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཉིད་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་ངེས་པར་མཚན་ཉིད་གཅིག་དང་ལྡན་པས། འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་གཞན་གཉིས་ལ་ནི་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དོ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་མི་མཛད། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་ཀྱང་མི་འདའ་སྟེ། ས་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་གིས་མི་མཐོང༌། མི་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐུ་འགགས་ནས་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་དུ་མཛད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མཚན་ཉིད་གཉིས་དང་ལྡན་ཏེ་མཐོང་བའི་ཆོས་དང་བདེ་བའི་ཆེད་དུ་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐུ་འགགས་པ་མ་ཡིན་ཡང་འགོག་པ་མངོན་དུ་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །གཞན་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་པར་བཤད་ཀྱང་འགལ་བ་མེད་དེ། ཇི་སྐད་དུ། སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
― DTG120_Page_0337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱན་རས་གཟིགས་དེའི་རྒྱལ་ཚབ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བསྟན་པ་དག་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཉན་པ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་པའི་བསོད་ནམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལགས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་དེ་དག་ཏུ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཅི་ཞིག་མཆིས་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བཞི་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པ་མཛད་པའི་བྱེ་བྲག་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །ཞུ་བ་གསོལ་བའི་དངོས་པོ་ཡང་སོ་སོ་ནས་བཤད་པ་མི་མཐུན་པས། ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདིར་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་དག་ལ་རྐྱེན་རྣམ་པ་བཞི་ལས་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་ཞིག་མཛད་ནས་བསོད་ནམས་སྐྱེད་པར་མཛད་པ་ལགས་ཞེས་ཞུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེ་དག་གི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་ཞིག་མཛད་ཅེས་ཞུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་དག་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་ཞིག་མཛད་ནས་ཡོན་ཏན་རྣམས་སྐྱེད་པར་བགྱིད་ཅེས་ཞུ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། འོག་ནས་ལན་དུ་གསུངས་པའི་ཚིག་དང་སྦྱར་ན་དགོངས་པ་རྣམ་པ་འདི་གསུམ་ཡོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞི་དེ་དག་གི་ལྷག་པར་བྱ་བའི་དམིགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟེ། ལན་དུ་གསུངས་པ་འདི་བཤད་པ་ཡང་གོང་དུ་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཤད་པ་དང་སྦྱར་ན་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་བཤད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་སྤྲུལ་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་དེ་
― DTG120_Page_0338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ལ་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་བདག་པོའི་རྐྱེན་དང༌། དམིགས་པའི་རྐྱེན་མཛད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་བདག་པོའི་རྐྱེན་དང༌། དམིགས་པའི་རྐྱེན་མཛད་ནས་བསོད་ནམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་སོ། རྒྱུའི་རྐྱེན་དང་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ལུས་ཐ་དད་པ་དག་ཕན་ཚུན་ལྟོས་ན་རྒྱུའི་རྐྱེན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐལ་པ་མཚུངས་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ལ་སོགས་པ་དུས་མཚུངས་པར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་པར་བཟླས་ཏེ་བཤད་པ་སྟེ། དེས་ན་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལན་དུ་གསུངས་པ་འདིའི་དགོངས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེ་ལ་ལྟོས་ན་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་དབང་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་རྐྱེན་གྱི་དབང་གིས་ཡིན་གྱི། རྐྱེན་གཉིས་པོ་དག་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྲུལ་པ་ནི་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། བཤད་པ་འདི་དང་སྦྱར་ཏེ། མདོའི་ཚིག་འདི་བཤད་དེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་དག་གི་བདག་པོའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྡུས་པས་སྤྲུལ་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཡིན་ཏེ། སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་དག་གི་དབང་གིས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ཡང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་དོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེ་དག་གིས་བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དང་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉེ་བར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ཞེས་གསུངས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་དེ་དག་ནི་དབང་པོ་དང། དམིགས་པའི་རྐྱེན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་དེ། རིང་བའི་རྐྱེན་འདིའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བསོད་ནམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །གཞན་ཡང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེ་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་པོ་དག་གི་མཐུས་བྱིན་
― DTG120_Page_0339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཤད་པ་ཡོད་ཀྱང་གསུམ་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཡིན་ཏེ། མདོའི་ཚིག་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་འདུ་བགྱི་བམ་མཆིས་པར་འདྲ་ལགས་ན་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གང་གི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཁོ་ན་ལས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་ཞིང་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་བརྙན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ཀྱང་འབྱུང་ལ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ལ་ནི་དངོས་པོ་འདི་དག་མི་འབྱུང་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་ལྔ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་མངོན་པར་འདུ་བགྱི་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིད་ལ་བགྱི་བ་མ་མཆིས་པ་འདྲ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་ནི་ཡེ་ཤེས་བཞིའི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་བརྙན་དག་འབྱུང་ལ། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ལས་ནི་དངོས་པོ་འདི་དག་མི་འབྱུང་ལགས་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དཔེར་ན་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་འདྲ་ཡང་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཆུ་ཤེལ་དང་མེ་ཤེལ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཆུ་ཤེལ་དག་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དཔེས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་དང༌། དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བའོ། །དཔེས་ཉེ་བར་མཚོན་པ་ཡང་དཔེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཉིད་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དཔེ་དང་པོ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ལས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི། མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་ཇི་སྐད་དུ། ཉི་མ་ཟླ་བ་རི་རབ་ཕྱེད། །དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ལྔ་བཅུ་གཅིག །ཅེས་འབྱུང་སྟེ། འདི་ཉིད་ཀྱི་འགྲེལ་པ་ལས། ཉི་
― DTG120_Page_0340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་དང་ཟླ་བ་ལ་དཔག་ཚད་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། ཉི་མ་ནི་ལྔ་བཅུ་གཅིག་གོ །ཟླ་བ་ནི་ལྔ་བཅུའོ། །ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འོག་གི་ངོས་ནི་རིན་པོ་ཆེ་མེ་ཤེལ་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་སྟེ། ཚ་ཞིང་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་འོག་གི་ངོས་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཆུ་ཤེལ་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་སྟེ་བསིལ་ཞིང་གསལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཉི་མ་ལ་སོགས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་དེར་སེམས་ཅན་ཇི་ལྟ་བུ་དག་གནས་ཤེ་ན། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་རིགས་སུ་གཏོགས་པའི་ལྷ་རྣམས་སོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། རྒྱ་ཆེར་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུའོ། །བསྟན་བཅོས་ཡང་དག་པའི་རིགས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་ལས་ཀྱང་མཛོད་ཀྱི་བསྟན་བཅོས་ལས་བཤད་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་ངོ༌། །འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ནི་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུ་ལྔ་བཅུ་ཞེས་བཤད་དོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ། རིན་པོ་ཆེ་ཆུ་ཤེལ་ལ་སོགས་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་ཀྱང༌། ཉི་མ་དང་ཟླ་བ་ལས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་སྟེ། །རིན་པོ་ཆེ་གཞན་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་མཐུ་ཆེན་པོའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ལས་ཀྱི་དབང་གི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཉིས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུ་བསྟན་པའོ། །འདི་ལྟར་ཉི་མ་དང་ཟླ་བའི་རིན་པོ་ཆེ་ལས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ལྷའི་བུ་ཉི་མ་དང་ཟླ་བས་ཕྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྐུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་ཡང་སེམས་ཅན་སངས་རྒྱས་མཐོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཐུན་མོང་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་ཞིང་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་གི་རིན་པོ་ཆེ་གཞན་དག་ནི་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཐུན་མོང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་ལས་མངོན་པར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྣང་བརྒྱ་ཆེན་པོ་གཏོང་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཐུན་མོང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྣང་བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་ཞིང་སྐུའི་གཟུགས་བརྙན་སྟོན་པར་མི་ནུས་སོ། །གཞན་ཡང་
― DTG120_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལས་བྱི་དོར་ལེགས་པར་བྱས་པ་དེ་དག་ལས་ནི་རྒྱུའི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱི་དོར་མ་བྱས་པ་དག་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེ་གཉིས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་བཟོ་བ་མཁས་པས་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་བྱི་དོར་ལེགས་པར་བྱས་པ་ལས་ནི་རྒྱན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་གི ། དེ་ལས་གཞན་པའི་བྱི་དོར་མ་བྱས་པ་དག་ནི་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམས་པས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དང་སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་བརྙན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འབྱུང་གི །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་འབའ་ཞིག་ལས་ནི་དངོས་པོ་དེ་དག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ནི་ཆོས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཞེས་བྱའོ། །ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་པས་དགེ་བ་བསྒོམས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་བསལ་ནས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གསལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐབས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་འདི་སྐད་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཐབས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་ཉོན་མོངས་པ་སྦྱངས་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བརྩམས་པ་ལས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་གྲུབ་ལ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལས་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་འབྱུང་ཞིང༌། སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་བརྙན་སྟོན་པར་འགྱུར་གྱི། གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་ལྟ་བའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ལས་ནི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་གཏོང་བ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་བརྙན་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པར་འགྱུར་རོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ལས་དངོས་པོ་འདི་ལྟ་བུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ནི། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ལས་དངོས་པོ་འདི་ལྟ་བུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་མིའི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྒྱལ་རིགས་དང་བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་རྣམས་དང༌། འདོད་པའི་
― DTG120_Page_0342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁམས་ཀྱི་ལྷ་དང༌། གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྣང་ངོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགོངས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་མཆིས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་མཐུས་སེམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་མཐུས་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་བ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་ཞུ་བ་གསོལ་བ་ཉིད་དོ། །ཞུ་བ་གསོལ་བའི་དགོངས་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་བསྒྲུབ་པ་ལ་སོགས་པ་གསུངས་པས་གང་གིས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པ་དག་ནི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་ལ། གང་དག་བསྟན་པ་དང་འགལ་བར་བྱས་པ་དག་ནི་ལུས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་ཡང་ཉམས་པ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་བའི་རིགས་པ་ལས་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཁོ་ན་གསུངས་ཀྱི། ཉམས་པར་འགྱུར་བ་མ་གསུངས་པ་ལ་དགོངས་པ་ཅི་མཆིས་ཞེས་ཞུ་བ་ཡིན་ནོ། །བཤད་པའི་རྣམ་པ་གཞན་དུ་ན་ཅི་ཙམ་དུ་སེམས་དང་བཅས་པ་དག་ནི་རང་གི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ན། མདོ་དག་ལས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐུའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པས། དེས་དགོངས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཅེས་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ནས་ཞུས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ལམ་གང་དང་བསྒྲུབ་པ་གང་གིས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དག་ཅི་རིགས་པར་དེ་དག་ལ་ལམ་དེ་དང་བསྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཉིས་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་དང༌། མཇུག་བསྡུ་བའོ། །རྣམ་པར་བཤད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགོངས་པའི་བསྟན་པ་སྨོས་པ་དང༌། གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་མན་ཆད་ཀྱིས་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་གྲུབ་པ་དང་འགལ་བར་བྱེད་པས་སྨོས་ནས་དགོངས་པ་དེ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་སྟེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །འདི་ལྟར་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་
― DTG120_Page_0343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་དང། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་པ་གསུངས་པས་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དག་ལ་ལམ་དེ་དང་བསྒྲུབ་པ་དེ་བསྟན་པར་མཛད་ཀྱང་བསྟན་པ་དང་འགལ་བར་བྱེད་པ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལྡེམ་པོར་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་མངོན་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཐ་ཚིག་གོ །གང་དག་ལམ་དེ་དང་བསྒྲུབ་པ་དེ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཉིས་པ་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། འགལ་བར་བྱེད་པ་སྨོས་ནས་དགོངས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་དང༌། བསྟན་པ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་ལམ་དེ་དང་བསྒྲུབ་པ་དེའི་ཕྱིར་སྤོང་ཞིང་མི་སྙན་པ་བརྗོད་པ་དང༌། ང་ལ་ཡང་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་དམན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་བསྟན་པ་དང་འགལ་བའི་ཉེས་དམིགས་བསྟན་པའོ། །སེམས་ཅན་གང་དག་དགེ་བ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ཕྱོགས་ཤིང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་བསྒྲུབ་པ་དག་ལ་མི་སྙན་པར་བརྗོད་པ་དང་ལྷས་བྱིན་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། སོར་མོའི་ཕྲེང་བ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་དག་ནི། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་སོ། །འཇམ་དཔལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དེས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཐུས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་མཐུས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ལུས་དམན་པར་བྱེད་པར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་མཇུག་བསྡུ་བ་སྟེ། འདི་ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་དང་འགལ་བའི་ཉེ་དམིགས་བསྟན་པའི་མཇུག་བསྡུ་བ་ཡིན་ཏེ། མདོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔལ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ན་དངོས་པོ་གང་ནི་མདོ་པ་ལགས། དངོས་པོ་གང་ནི་དཀའ་བ་ལགས་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་བདུན་པ་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་ཞིང་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དག་ན་གང་
― DTG120_Page_0344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་རྙེད་པར་དཀའ་བ་དང༌། གང་དག་མོད་པའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་མ་དག་པ་དག་ན་དངོས་པོ་གང་དཀོན་པ་དང་མོད་པ་ཅིག་ཅར་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་ན་དངོས་པོ་བརྒྱད་ནི་མོད་ལ། དངོས་པོ་གཉིས་ནི་དཀོན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཞིང་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དག་གི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་དང༌། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་གི་དངོས་པོ་བསྟན་པའོ། །ཞིང་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དག་གི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲངས་སྨོས་ནས་ལན་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟེ། འདིའི་ལན་མདོར་བསྟན་པའོ། །དངོས་པོ་མོད་པ་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཉིས་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དངོས་པོ་བརྒྱད་རྙེད་སླ་བར་བསྟན་པ་དང༌། དངོས་པོ་གཉིས་རྙེད་དཀའ་བར་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དངོས་པོ་བརྒྱད་སླ་བར་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་བརྟག་པ་དང་ལན་དུ་གསུངས་པས་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་བརྟག་པའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་དང་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་དང་རིགས་དང༌། རུས་དང་ཆོ་རིགས་འབྱོར་པ་དང༌། རྒྱུད་པ་ཐ་དད་པ་རྣམས་དང༌། ཉེས་པ་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་རལ་བ་རྣམས་དང༌། ངན་སོང་རྣམས་དང༌། ཐེག་པ་དམན་པ་རྣམས་དང༌། བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་དམན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དངོས་པོ་བརྒྱད་རྙེད་སླ་བའི་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་མ་བླངས་པའི་གང་ཟག་ཉེས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྡོམ་པ་བླངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་མཚམས་ལས་འདས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སའི་མདུན་རོལ་པ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསམ་པ་དམན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚིག་གཞན་ནི་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །དངོས་པོ་དཀོན་པ་གཉིས་གང་ཞེ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཉིས་པ་དངོས་པོ་གཉིས་རྙེད་པར་དཀའ་བ་བསྟན་པའོ། །འདི་ཡང་བསྟན་པ་དང་ལན་དུ་གསུངས་པར་སྟོན་ཏེ་འདི་བརྟག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་རྣམ་པར་རྒྱུ་ཞིང་འདུ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་
― DTG120_Page_0345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པར་རྒྱུ་ཞིང་འདུ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྟག་པར་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བས་སོ། །འཇམ་དཔལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་ན་ནི་གོང་མ་ལས་བཟློག་པ་དངོས་པོ་བརྒྱད་ནི་དཀོན་ལ། དངོས་པོ་གཉིས་ནི་མདོ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཉིས་པ་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་ན་དངོས་པོ་བརྒྱད་ནི་དཀོན་ལ། དངོས་པོ་གཉིས་ནི་རྙེད་སླ་བར་བསྟན་པ་ཡང་གོང་མ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་སྟེ། མདོ་ཉིད་ཀྱིས་བརྡ་ཕྲད་པར་ཟད་དོ། །མཚམས་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་མདོ་འདི་ལས་གསུངས་པ་དང་མཐུན་པར་འབྱུང་ངོ༌། །ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམས་ཁམས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་སམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཁམས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་མདོ་འདི་ཉིད་ལས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དེའི་བླ་མའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་ཏུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་ཞིག་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་འདོད་པའི་ཁམས་སུམ་གཏོགས་པ་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཞན་གང་སྣ་ཚོགས་འདྲེས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངན་སོང་གསུམ་དང། དུག་གསུམ་གྱི་མིང་དང༌། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་མིང་དང༌། སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ཡང་མེད་ལ། མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་ཞིང་འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པས་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཁམས་སྣང་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་ལུས་ཚད་མེད་པར་སྤྲུལ་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གཱའི་ཀླུང་གི་བྱེ་མ་སྙེད་དུ་བྱིན་ནས་སེམས་ཅན་གྲངས་མེད་པ་སྙེད་ཡོངས་སུ་བཟླས་ཏེ་སླར་རང་གི་གནས་སུ་ཕྱིན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ནི་ས་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་མི་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་མེད་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཁམས་ཞེས་མི་བྱའོ། །གཟུགས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཞེས་མི་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་བསྟན་བཅོས་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ལས། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལྔ་གསུངས་པ་དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་མཚུངས་ཤིང་མཉམ་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་
― DTG120_Page_0346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པ་དང། ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་ན་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དག་ཀྱང་མེད། དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱང་མེད། ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱང་མེད། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱང་མེད། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་མེད། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱང་མེད། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མེད་ལ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་འབའ་ཞིག་གནས་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་གསུམ་བར་ཆད་པ་རྣམས་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེའི། དེ་དག་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའམ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་རྣམས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྨྲ་བ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་སུ་དག་དེ་དག་ཏུ་ཡིད་ཀྱིས་སྨོན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་སྨྲ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གདུལ་བའི་ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དགེ་བའི་རྩ་བམ་བསགས་པ་རྣམས་ལ་བསམས་ནས་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་དག་ལྟར་དེ་དག་སྤྲོ་བར་གྱུར་ན་ལེ་ལོ་སྤངས་ཏེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་ཅིང་དེར་རིམ་གྱིས་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་འཐོབ་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ལ་བསམས་པ་ནི་དེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་ནང་ན་སོང་ཡང་མེད་ན། ཇི་ལྟར་ལྷ་དང་ཀླུ་ལ་སོགས་པ་སྲིད་ཅེ་ན། འཕགས་པ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་འགྲེལ་པ་ལས། འདིའི་དྲིས་ཚིག་དང༌། ལན་དག་འབྱུང་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ལས་ཁམས་གསུམ་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ན་ནི། ལྷ་ལ་སོགས་པ་མི་སྲིད་དེ། དེ་དག་ནི་ཁམས་གསུམ་པ་ན་སྤྱོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་སྣང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀླུ་ལ་སོགས་པ་དག་ཏུ་སྤྲུལ་ནས་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཡང་བདག་ཉིད་དེ་ལྟ་བུར་སྤྲུལ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞམ་རིང་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་དེ་ཉིད་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །བསྟན་བཅོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་འགྲེལ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཀྱིས་བྱས་པ་དང༌། ལང་གི་ཆེ་བསྒྱུར་བ་ལས་ཀྱང་དེ་སྐད་དུ་སྟོན་ཏོ། །གལ་ཏེ་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་ན་ཐེག་པ་དམན་པ་མེད་ན། འཕགས་པ་ཤེས་
― DTG120_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས་བསྟན་པ་ཇི་ལྟར་གོ་ཞིང་རྣམ་པར་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཁམས་གསུམ་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡོད་དེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་ནི་རིགས་མ་ངེས་པའི་ཉན་ཐོས་མི་སློབ་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་སེམས་བསྒྱུར་བ་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ལུས་ལེན་པ་དབང་འབྱོར་བའི་གཞལ་མེད་ཁང་ན་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པ་ཡིན་ཏེ། དང་པོའི་གཞི་ཉིད་ལས་དགོངས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་སོགས་པའི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྐྱེ་ཞེས་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། ཡང་དག་པར་དེ་ན་ཐེག་པ་གཉིས་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འོད་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་མདོ་ལས། ཉན་ཐོས་ཀྱི་སློབ་མ་ཚད་མེད་པ། མཐའ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཤ་སྟག་གོ་ཞེས་གསུངས། གཞན་ཡང་བསྒོམ་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས། གང་ཟག་འབྲིང་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཞིང་དེར་གདོད་འབྲས་བུ་བཞི་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གཞན་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་ཞིང་ངོ༌། །དེའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་ཞིང་ཁམས་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལྟ་བུའོ། །སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་ཞིང་ཁམས་ན་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བཀོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། མདོ་འདི་ལས་ནི་གཞན་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཞིང་གི་དབང་དུ་མཛད་ནས་ཐེག་པ་དམན་པ་མེད་ཅེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་མདོ་འདི་ལས་བརྩམས་ནས། བསྟན་བཅོས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་བསྟན་པ་ལས། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དག་མི་སྐྱེ་ཞེས་བསྟན་ལ། འོད་དཔག་མེད་ཀྱི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ལས་ནི་སྤྲུལ་པའི་ཞིང་ལ་དགོངས་ནས་ཉན་ཐོས་ཡོད་པར་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འཕགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འགྲེལ་པ་ལས། གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་སངས་རྒྱས་འོད་དཔག་མེད་དང༌། སངས་རྒྱས་མི་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་སྙིགས་མ་ལྔའི་དུས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་ཡོད་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་དང་པོ་ཐུགས་བསྐྱེད་པའི་ཚེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས།
― DTG120_Page_0348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བར་གཟིགས་པས་འདི་སྐད་དུ། བདག་ཀྱང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པའི་ལུང་དང༌། རིགས་པ་དེས་ན་སྤྲུལ་པའི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་ན་ཡང་ཐེག་པ་གསུམ་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདི་བསྟན་པ་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས། བདག་གིས་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི་ཞེས་བྱ་བ་འདི་མན་ཆད་ནི་གཉིས་པ་བཀའ་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱ་བ་སྟོན་ཏོ། མདོའི་ཚིག་འདི་ལ་ཡང་བཤད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཁ་ཅིག་ན་རེ་མདོ་འདི་ལ་ཕྱོགས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། གླེང་གཞིའི་ཕྱོགས་དང༌། འཕགས་པའི་གསུང་རབ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱོགས་ཏེ། གསུམ་པ་བཀའ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱོགས་ནི་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། བཤད་པ་འདི་དང་སྦྱར་ན་ལེའུ་བརྒྱད་པ་འདི་ལ་ཕྱོགས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཞུ་བ་དང་ལན་དག་གིས་ཡང་དག་པར་བཤད་པའི་ཕྱོགས་དང༌། བཀའ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་ཡན་ཆད་དུ་ཞུ་བ་དང༌། ལན་དག་གིས་ཡང་དག་པར་བཤད་པའི་ཕྱོགས་བཤད་ཟིན་ནས། འདི་མན་ཆད་གཉིས་པ་བཀའ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱོགས་སྟོན་ཏོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་མདོ་འདི་ལས་ཕྱོགས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ལེའུ་དང་པོ་གཅིག་ནི་བསྟན་པ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱའོ། །ལེའུ་གཞན་བདུན་པོ་དག་ནི་འཕགས་པའི་བསྟན་པ་ཡང་དག་པར་བཤད་པའི་ཕྱོགས་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་པ་བཀའ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱོགས་ནི་ལེའུ་བཞི་པོ་དག་གི་མཇུག་ཏུ་བསྟན་པ་དག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ལེའུ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ལེའུ་དང༌། ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པའི་ལེའུ་ཏེ། དེ་ཡན་ཆད་དུ་ལེའུ་སྔ་མ་གསུམ་པོ་དག་ལས་འབྱུང་བའི་བཀའ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱོགས་ནི་བསྟན་ནས། འདིར་ནི་བཞི་པོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱ་བསྒྲུབ་པའི་བཀའ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱོགས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེའོ། །ཁ་ཅིག་ན་རེ་ཕྱོགས་དང་པོ་གཉིས་ནི་བཤད་པ་སྔ་མ་གཉིས་དང་མཐུན་ནོ། །གསུམ་པ་བཀའ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱོགས་ནི་ལོགས་ན་ཡོད་དེ། དགོངས་པ་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་དགྲོལ་བའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་
― DTG120_Page_0349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇམ་དཔལ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དང༌། ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་དང་བཅས་པའི་འཁོར་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་དགའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོ་གཞན་དག་ལས་ཚིག་མི་འབྱུང་བ་ནི་རྒྱ་གར་གྱི་དཔེ་ཉིད་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་ན་ལོ་ཙཱ་བ་དག་གི་བསམ་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ཟེར་ཏེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བཤད་པ་ཡོད་ཀྱང་འདིར་ནི་རེ་ཞིག་གཉིས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཕྱོགས་འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཞུ་བ་གསོལ་པ་དང༌། ལན་དུ་གསུངས་པའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་འཕགས་པའི་གསུང་རབ་ཀྱི་མཚན་དང་བཀའ་བཞིན་བསྒྲུབ་པའི་ཆོས་ཞུས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་འཇམ་དཔལ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པས་ནི། གཉིས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡང་དག་པར་ལན་དུ་གསུངས་པ་སྟོན་ཏོ། །འདི་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གསུང་རབ་ཀྱི་མཚན་སྨོས་ནས་འཁོར་རྣམས་དེ་བཞིན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བསྐུལ་བ་དང༌། བསྟན་པ་ཐོས་པའི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་སྟེ་འདི་ན་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པའི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན། འཁོར་འདུས་པ་དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པའི་རིག་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། གཉིས་པ་བསྟན་པ་ཐོབ་པའི་ཕན་ཡོན་སྟོན་ཏོ། །འདི་ལྟར་འཁོར་འདུས་པ་དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གིས་བསྟན་པ་ཐོས་པས་ས་བཅུ་པ་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་ནས། ད་དུང་གྱ་ནོམ་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པས་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཞིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དཔེ་གཞན་གཉིས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །འཕགས་པ་དགོངས་པ་ཟབ་མོ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་མདོ་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་པ་རྒྱའི་སློབ་དཔོན་ཝང་ཚིག་གིས་མཛད་པ་རྫོགས་སྟོ།། །།དཔལ་ལྷ་བཙན་པོའི་བཀའ་ལུང་གིས་ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་དགེ་སློང་འགོས་ཆོས་གྲུབ་ཀྱིས་རྒྱའི་དཔེ་ལས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ།། །།
དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀའི་འགྲེལ་པ།
སའི་རྩ་ལག།
― DTG120_Page_0350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོའི་འགྲེལ་པ་བཞུགས། དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀའི་འགྲེལ་པ་རྒྱ་ལས་བསྒྱུར་བ། བམ་པོ་དང་པོ། མདོ་སྡེ་འདི་བཤད་པ་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཞིས་དབྱེ་བར་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེ་བཤད་པའི་གླེང་གཞི་དང༌། མདོ་སྡེ་འདིའི་ལེའུ་རྣམས་ཀྱི་དོན་བསྟན་པ་དང༌། ལེའུ་རྣམས་ཀྱི་གོ་རིམས་བསྟན་པ་དང༌། གཞུང་དགྲོལ་བ་དང་བཞིའོ། །མདོ་འདིའི་གླེང་གཞི་ཡང་དོན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། གླེང་གཞི་དང༌། གླེང་སློང་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དུ་འཛིན་པ་བསལ་བ་དང༌། ལུང་སྟོན་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཚེ་འདི་དང་གཞན་དུ་ཕན་གདགས་པའི་དོན་བསྟན་པ་དང༌། དུས་དང་དབང་པོ་བསྟན་པ་དང་ལྔའོ།། གླེང་གཞི་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། སྤྱོད་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། ཚོལ་བ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། ལྟས་དང་ལྔའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པའང་སྤྱོད་པ་དམ་པ་དང་ལྡན་པས་གདོད་འགྲུབ། སྤྱོད་པའང་སྨོན་ལམ་གྱིས་བསྟང་དགོས། སྤྱོད་པ་དང་སྨོན་ལམ་དུ་ལྡན་ཡང་འབད་པ་དང་བཅས་པས་ཚོལ་ཞིང་འཛིན་ན་གདོད་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་འགྲོ་བ་མང་པོའི་དོན་མཛད་པར་དགོངས་ཏེ། མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་འདི་བཤད་པའི་ལྟས་ཆེན་པོ་སྟོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ཡང་དོན་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་ཕྱིར་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེའོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པའི་གཞི་ཡང་ཐབས་མཁས་པའི་ལེའུ་ལས་མདོ་སྡེ་འདིའི་འགྲེལ་པ་སུ་བ་ན་དྷུས་ཟབ་མོ་བརྒྱད་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། སྔོན་སངས་རྒྱས་མང་པོ་གྲངས་མེད་པ་ལ་རིམ་གྲོ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཛད་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་གྲངས་མེད་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང་གྲགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཟབ་མོ་སྔོན་མ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཆུད་པར་དཀའ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ། སོ་སོའི་ཡིད་དང་མཐུན་པར་སྟོན་པ་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ཡང་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང༌། ཀློག་ཅིང་འདོན་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་སྟེ། སྤྱོད་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང༌། བསོད་ནམས་སྤེལ་པའི་སེམས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་ལ་མོས་པའི་སེམས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང༌། འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་འདི་དག་སངས་རྒྱས་
― DTG120_Page_0351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བྱེད་པ། ཐེག་པ་གཅིག་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་ཞིང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྒྱུ་གྲུབ་པས་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་དེའི་གླེང་གཞིའི་རྒྱུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་འདི་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་སྨོན་ལམ་གྱི་རྒྱུ་ནི་ཡང་ཐབས་མཁས་པའི་ལེའུ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་ང་སྔོན་གྱི་དུས་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་བཞིན་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པར་བྱའོ་ཞེས་སྨོན་ལམ་བཏབ་པས། སྨོན་ལམ་དེ་ཉིད་གྲུབ་སྟེ། སེམས་ཅན་དགྲོལ་བ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་དུས་ན་དམ་བཅས་ཤིང་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ་དེ་ཉིད་སྤྱོད་པ་དང་འབྲས་བུ་མཐུན་པར་གྱུར་པ་བཞིན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤྱོད་པ་དེ་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་དོན་དེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཚོལ་བའི་རྒྱུ་ནི་མོས་པར་བྱ་བའི་ལེའུ་ལས། ང་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་དམ་པའི་ཆོས་འདི་འདོད་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་མང་པོར་སྐྱོ་མི་ཤེས་པས་ཚོལ་ཞིང་སྔོན་རྒྱལ་པོ་མཛད་པའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཞིར་དུང་བུས་རྔ་བརྡུངས་ཏེ་ཆོས་ཚོལ་བ་ན་དྲང་སྲོང་ལས་ཆོས་མཉན་པའི་ཕྱིར་རིམ་གྲོ་བཀུར་སྟི་གྲངས་མེད་པར་བྱེད་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལས་ཆོས་ཐོས་པར་ཚོལ་བའི་རྒྱུ་དང་གླེང་གཞིར་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ནི་སྔར་སྨོས་པའི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་བརྒྱད་ལས་དང་པོར་སྔོན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་ལ་རིམ་གྲོ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་སྟེ། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆུ་བོ་གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་མཆོད་པར་གྱུར་པ་ནས། རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཡུན་རིང་དུ་འགྲོགས་པའི་ཕྱིར་མདོ་འཛིན་ཅིང་ཀློག་པས་དབང་པོ་དྲུག་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་རྟག་ཏུ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། འཛིན་ཅིང་ཀློག་པ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ལྟས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་བརྙེས་ནས་མདོ་སྡེ་འདི་བཤད་པར་དགོངས་ཏེ། སྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ལྟས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལྷའི་མེ་ཏོག་འབྲུལ་བ་དང༌། ས་རྣམ་པར་གཡོ་བ་དང༌། འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་མཛད་པས་འཁོར་མང་པོ་ཞལ་དུ་ལྟ་ཞིང་དགའ་བ་དང་སྤྲོ་བའི་སེམས་ཀྱིས་དེང་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀ་བཤད་
― DTG120_Page_0352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དགོངས་པའི་ལྟས་མང་པོ་སྟོན་པར་མཛད་པ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ལ་སོགས་པ་བསམ་པ་བསྐྱེད་པའི་ལྟས་མདོ་སྡེ་གཞན་བཤད་པ་དང་མི་འདྲ་བར་སྟོན་པ་ནི་ལྟས་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་བཤད་པའི་རྒྱུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བའང་དོན་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་ཕྱིར་ཞེས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནས་གནས་དེར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་འཁོར་རྣམས་མེད་དེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་འབའ་ཞིག་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་བར་དུ་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏེ། དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀུན་གྱིས་ངེས་པའི་དོན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པའང་དུས་དང་དབང་པོ་སྨིན་པར་སྟོན་པ་དེ་ནི་བཤད་པའོ། །དེ་ལ་བཤད་པར་གླེང་སློང་བ་ཇི་ལྟར་མདོ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་པོ་བལྟམས་པའི་ཚེ་ཕྱོགས་བཞིར་གོམ་པ་བདུན་བདུན་བོར་ཏེ། འོད་ཆེན་པོས་ཕྱོགས་སུ་སྣང་བར་མཛད་ནས་ཀུན་ལ་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པར་དགོངས་པ་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྒྲལ་བར་ཐུགས་དམ་བཅས་ཏེ། སྐུ་ཁད་ཀྱིས་སྐྱེས་ནས་མཁར་གྱི་སྒོ་བཞིར་གཤེགས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་གདུལ་བའི་ལྟས་གཟིགས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་ཁབ་ནས་བྱུང་ཞིང་དཀའ་ཐུབ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མཛད་དེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་རྡོ་རྗེ་གདན་ལ་བཞུགས་པའི་བར་འཁོར་མང་པོར་དང་པོ་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། དབང་པོ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ལ་བཀྲི་བ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་འདི་སྟོན་པའི་དུས་ནི་སེམས་ཅན་དབང་པོ་སྨིན་པ་རྣམས་ལ་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པར་དགོངས་ཏེ། འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་གསོལ་བའི་དོན་རྣམས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གླེང་བསླང་ནས་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་བསལ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པར་ལུང་སྟོན་པ་མཛད་ཀྱི། ཉན་ཐོས་རྣམས་ནམ་དུའང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་ལུང་མ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་
― DTG120_Page_0353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནམ་དུ་ཡང་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་མེད་པ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་མ་ངེས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་ལས་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སོགས་ཏེ། མདོ་སྡེ་འདི་ལ་ཆུང་དུ་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པར་ལུང་བསྟན་པས་དེ་དག་གི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་ཏོ། །དེ་ལ་ལུང་བསྟན་པ་དང་སྤྱོད་པ་ཡང་དང་པོ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་ནས་དེའི་བར་དུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྤྱོད་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ལུང་མ་བསྟན་གྱི། འདིར་ཐབས་ཀྱིས་དྲང་བའི་དུས་ལ་བབ་པར་ལུང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་གཅིག་པ་འདིའི་ནང་ནས་འཆད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མདོ་འདི་ཉིད་ལས་ཀྱང་རྒྱལ་བའི་སྲས་སེམས་ཞི་བ་དུལ་བ་དབང་པོ་རྣོ་བ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྲུན་པ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་འདི་བསྟན་པའི་ཕྱིར་མདོ་འདི་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཚེ་འདི་ལ་ཕན་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀ་འདི་འཕགས་པ་དང་མ་རབས་སུ་གྱུར་པ་གང་གིས་ཐོས་ཀྱང་ཕན་འདོགས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་ལུང་སྟོན་པས་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། འཕྲལ་དུ་མངོན་པར་གྲུབ་པར་བྱེད་པས་ཕན་འདོགས་པའོ། །འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་ལུང་སྟོན་པ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལྔ་བརྒྱ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་པས་ཚེ་འདི་ལ་ཕན་འདོགས་པའོ། །དེ་སྟོན་པ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་བཞི་མཚན་མི་མཐུན་ཏེ་སོ་སོར་ལུང་བསྟན་པ་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ། ལུང་བསྟན་པ་དང༌། འཕགས་པ་གང་པོ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་ལྔ་བརྒྱ་མཚན་མཐུས་པར་ལུང་བསྟན་པས་སྤྱིར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཕལ་ཆེར་མང་པོ་གཞན་རྣམས་དབང་པོ་ཞན་པའི་ཕྱིར་ཕྱིས་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ལྷས་ཕྱིན་ལུང་བསྟན་པས་བྱམས་སྡང་མེད་པར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང༌། ལྷའི་བུ་མོ་ལ་སོགས་པ་ལུང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཀོལ་བ་མེད་པར་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་བཤད་པའི་དུས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པའོ། །རྟག་ཏུ་མི་བརྙས་
― DTG120_Page_0354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ་ཞེས་རྒྱུ་ལ་དགོངས་ཤིང་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལ་གོང་གི་ལྔ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་ཕན་པའི་སྒོ་ནས་ལུང་བསྟན་པའོ། །འཕྲལ་དུ་མངོན་པར་འགྱུར་བར་བྱེད་པས་ཕན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་མོས་པར་བྱ་བའི་ལེའུ་ལས་ཀླུའི་རྒྱལ་པོའི་བུ་མོ་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཐོས་པ་ཉིད་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་འཁོར་བརྒྱད་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མངོན་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་གྱི་དགའ་བ་དང་མགུ་བ་གྲངས་མེད་པ་ཐོབ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། མདོ་སྡེ་འདི་བཤད་པའི་ཚེ་ལྷ་དང་མི་དང་ལྷ་མ་ཡིན་ལ་སོགས་པས་གཟུངས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྲངས་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། མིག་རྣམ་པར་དག་ཅིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་དུ་བཟང་པོའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཕན་འདོགས་པ་མང་པོ་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཕན་པའོ། །ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཕན་པ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་བཤད་པ་ཐོས་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མང་པོ་འཕེལ་བའི་ཚེ། ཚེ་རབས་གཞན་དུ་འཕེལ་བ་སྟེ། མདོ་སྡེ་འདི་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་གྱི་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་བཀོད་པ་བས་བསོད་ནམས་འདི་ཆེ་བར་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དམ་པའི་ཆོས་འདི་འདོན་པའི་དགེ་སློང་ལ་རིམ་གྲོ་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ནམ་དུ་ཡང་འོན་པ་དང་ལྐུགས་པར་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། སུ་འབྲི་བ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣམ་པར་དག་པའི་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་འཐོབ་པ་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཕན་པའོ། །དུས་དང་དབང་པོ་བསྟན་པ་ནི། དུས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་ཅིག་ཅར་སྟོན་པའི་དུས་དང༌། རིམ་གྱིས་སྟོན་པའི་དུས་སོ། །ཅིག་ཅར་སྟོན་པ་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་ཆེད་དུ་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་མ་རབས་ཀྱིས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་སྩོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་སྟོན་པའི་དུས་ཀྱང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དང་པོར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཚོང་བ་ལྔ་བརྒྱ་ལ་སྐྱབས་གསུམ་དང༌། དགེ་བ་བཅུ་ལ་སོགས་པ་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེན་པའི་ཕྱིར་རྩ་བ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་
― DTG120_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་པ་ཅན་གྱི་བསྟན་པ་ཐེག་པ་ཆུང་དུའི་མདོ་སྡེ་ཨཱ་ཀ་མ་ལ་སོགས་པ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ལོ་སུམ་ཅུའི་བར་དུ་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ལོ་བཞི་བཅུའི་བར་དུ་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་རྟག་པ་ཉིད་དུ་སྟོན་པའི་གཞུང་དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀ་ཉིད་ཀྱི་གཞུང་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ཤིང་སཱ་ལའི་དྲུང་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་གསུང་རབ་ཚིག་དབང་པོ་སོ་སོར་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་རོ་གཅིག་ཏུ་འབབ་པའི་ཆར་པས་ཤིང་རྩི་སྣ་ཚོགས་སོ་སོར་སྨིན་པ་བཞིན་པས་འདི་སྐད་དུ་བསྟན་པར་ངེས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་དམ་མ་ཡང་དག་འཕགས་ཀྱིས་ཞུས་པ་ལས་ཀྱང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་དང་པོ་རི་དྭགས་མའི་ཚལ་དྲང་སྲོང་བབས་པའི་གནས་སུ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ལ་བདེན་པ་བཞི་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡང་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་དུ་མངོན་པར་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏོ་ཞེས་བསྒྲགས་ཀྱང་དེ་ཡང་བླ་མ་དང་བཅས་པ་སྐབས་དང་བཅས་པ། རྩོད་པའི་གླགས་ཡོད་པ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བྱུང་བ། མ་སྐྱེས་པ། ཐོག་མ་ནས་ཞི་བ། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་མངོན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྒགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡང་ཤིན་ཏུ་དཀོན་པ་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལ། སྔོན་མ་བྱུང་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི། དེ་ཡང་བླ་མ་དང་བཅས་པ་སྐབས་ཅན་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པ་རྩོད་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་གྱིས་མ་སྐྱེས་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ་མངོན་པ་ཉིད་དུ་བསྒྲགས་ཏེ། ཆོས་བསྟན་པ་ནི་བླ་ན་མ་མཆིས་པ། སྐབས་མ་མཆིས་པ། རྩོད་པའི་གླགས་མ་མཆིས་པའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དང་པོར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཨཱ་ཀ་མའི་གཞུང་བཤད་དེ། ཡོད་པར་མངོན་པ་ཉིད་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་པ་ཉིད་རང་བཞིན་མི་
― DTG120_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲུབ་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ནང་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡང་སྟོང་པའི་རང་བཞིན་གྲུབ་པ་མེད་སྡོང་པོས་བརྒྱན་པ་ལ་སོགས་པར་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་བསྒྲགས་པ་ལ་ཡང་གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་གསུངས་པའི་དཔེར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཀྱང་དཔེར་ན་སྨན་པ་མཁས་པ་ཞིག་གིས་ཡུལ་ཕྱོགས་སུ་འོ་མ་ལུས་ལ་གསོལ་བར་སྨྲས་པས་མི་ཀུན་གྱིས་འོ་མ་འབའ་ཞིག་འཐུངས་པས་ནད་དུ་གྱུར་ཏེ་འཆེ་བ་ཡང་མང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་གཉེན་པོར་འོ་མ་བཅད་པའི་ཕྱིར་འོ་མ་ནི་དུག་ཡིན་གྱི་འོ་མ་ནི་སུ་ཡང་མ་འཐུང་ཤིག་ཅེས་བསྒོ་བས་ཡུལ་ཕྱོགས་སུ་ནད་ཉུང་བར་གྱུར་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡུལ་དེའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སྨན་གཏང་བའི་ཕྱིར་སྨན་འོ་མ་དང་སྦྱར་བ་དང༌། སྨན་པ་ལ་རྒྱལ་པོས་བཀྱོན་ཏེ། སྔར་འོ་མ་ནི་དུག་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་ན། ད་བཟའ་བའི་སྨན་འོ་མ་དང་སྦྱར་རམ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། འོ་མ་འབའ་ཞིག་འཐུངས་ན་ནི་དེ་སྐད་སྨྲས་པ་ཡང་བདེན་ན། ད་སྨན་དང་སྦྱར་ཏེ་ནད་ལ་ཕན་པའི་དུས་སུ་མི་གཏོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟའོ། །དབང་པོ་ནི་ཇི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དབང་པོ་གཅིག་པ་སྟེ། ཀུན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་པས་ཇི་ཙམ་དུ་སེམས་ཀྱིས་ཟིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡང་མདོ་ལས་ཀྱང་ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་པ་སྟེ། གཉིས་དང༌། གསུམ་དུ་མེད་པས་ཐབས་མཁས་པས་རོལ་བ་ནི་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མདོ་སྡེ་འདིའི་ནང་ནས་ཀྱང་ཐེག་པ་གཅིག་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་ཡང་གཅིག་པ་ཡིན་ན། ཡང་རང་བཞིན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་དང༌། སྒྲུབ་བའི་རང་བཞིན་ནོ། །གྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནི་མདོ་སྡེ་དག་ལས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ཡོད་ཅེས་བྱའོ། །སྒྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ནི་བསྒྲུབས་ན་འགྲུབ་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །ཡང་སེམས་ཅན་ལ་རང་བཞིན་དང༌། རང་བཞིན་མེད་པ་གཉིས་ཏེ། ཐོག་མ་
― DTG120_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་ནས་གནས་དྲུག་ཏུ་མཐོ་དམན་དུ་འཁོར་ཞིང་གནས་པ་ནི་སྒྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་པའི་སེམས་ཅན་ཏེ་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །རང་བཞིན་མེད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སེམས་བསྐྱེད་དེ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ལྷ་དང་མིའི་དགེ་བ་སྨན་པ་ཙམ་ལས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་མི་ནུས་སོ། །འཕགས་པ་ལང་ཀར་གཤེགས་པ་ལས་ནི་རིགས་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཉན་ཐོས་པའི་རིགས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་དང༌། མ་ངེས་པའི་རིགས་དང༌། རིགས་མེད་པའོ། །རིགས་མེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་བསྲེགས་པའི་སེམས་ཅན་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་གྱི་མཐའ་དང་སྦྱར་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བ་དང་གཉིས་སོ། །དེ་བས་ན་མདོ་སྡེ་འདི་བཤད་པའི་དགོངས་པ་ཡང་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྟན་ནས་ཆར་བའི་རོ་གཅིག་གིས་རྩི་ཤིང་རྣམ་པ་གསུམ་སོ་སོར་སྨིན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་མན་ཆད་རྩིས་མགོ་གཉིས་པ་སྟེ། མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ཀྱི་གཞུང་བསྟན་པའོ། །ཡང་མདོ་སྡེའོ་ཅོག་ལ་སྤྱིར་ཚུལ་རྣམ་པ་བཞིར་བསྟན་ཏེ། རང་བཞིན་ཡོད་པའི་གཞུང་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔའི་རང་བཞིན་དངོས་པོར་ཡོད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གསལ་བའི་གཞུང་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་དངོས་པ་ཅན་མ་ཡིན་གྱི། མཚན་ཉིད་ཙམ་དུ་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་དང༌། མཚན་ཉིད་འཇིག་པའི་གཞུང་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལྟ་བུ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བསལ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་གཞུང་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་གཞུང་སྟེ། སྡོང་པོས་བརྒྱན་པ་ལྟ་བུ་ཡང་དག་པ་ཉིད་མངོན་དུ་བསྟན་ཏེ། དབུ་མའི་ཚུལ་བཤད་པ་དང་བཞི་ལས། མདོ་སྡེ་འདི་ནི་བཞི་པའི་གཞུང་དུ་བལྟའོ། །ཡང་ཉན་ཐོས་པ་སོ་སོའི་གཞུང་མི་མཐུན་པ་མ་ཧཱ་སང་གི་ག་ལ་སོགས་པ་གཞུང་མི་མཐུན་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་སུ་ལྟ་བ་མི་མཐུན་པས་སོ་སོར་སྨོས་པ་ཡང་མང་མོད་ཀྱི་མདོར་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡོད་པར་སྨྲ་བ་ཐེག་པ་ཆུང་དུའི་གཞུང་ཨཱ་ཀ་མ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པ་ཡང་མཐར་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གཞུང་ལྟ་བུ་སྟོང་པ་ཉིད་
― DTG120_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་བསྟན་ཀྱང་ཡོད་པ་ལས་འགལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡོང་པོས་བརྒྱན་པ་དང༌། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལ་སོགས་པར་ཡོད་མེད་གཉི་ཀའི་མཐའ་བསལ་ཏེ་བསྟན་པ་ཡང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཡོད་པར་བསྟན། བདག་དང་བདག་གིས་འཛིན་པ་ནི་བསལ་བ་ཙམ་ལས་འདས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡོང་པོས་བརྒྱན་པ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཚིག་གཅིག་གསུངས་པས་སེམས་ཅན་སོ་སོའི་དབང་པོ་བཞིན་དུ་གོ་བར་གྱུར་པ་དང༌། གཞན་ཡང་མདོ་དག་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ལོ་བཞི་བཅུའི་བར་དུ་རྟག་པར་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་བྱུང་བ་མི་སྐྱེས་པ། འགྲོ་བ་མེད་པ། འོང་བ་མེད་པ། ཐོབ་པ་མེད་པ། ཉམས་པ་མེད་པ། མཚན་ཉིད་མེད་པ། མཚན་ཉིད་གཅིག་པ་ཤ་སྟག་ཏུ་སྟོན་གྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གོ་བ་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པ་ཡང་སོ་སོའི་དབང་པོ་ལས་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་ལྷའི་ཡིད་བཞིན་གྱི་རྔ་བརྡུངས་པའི་སྒྲ་ལས་ཆོས་ཐོས་པ་མི་མཐུན་པ་བཞིན། ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་ལ་རིམ་པ་དང༌། ཅིག་ཅར་དུ་ཆུད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟའོ། །གཉིས་པ་མདོ་སྡེ་འདིའི་མཚན་བཤད་པ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་མདོ་སྡེ་སྟེ། མདོ་སྡེ་འདི་འཆད་པར་དགོངས་པའི་ལྟས་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་མཛོད་སྤུ་ནས་འོད་དཀར་པོས་སྣང་བར་མཛད་དེ། གླང་དཀར་པོའི་ཤིང་རྟ་ལ་བཅིབས་ནས་པདྨ་དཀར་པོ་ལ་གཟིགས་ཏེ། ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་དཀོར་པོ་ནི་ཁ་དོག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན། ཐེག་པ་གཅིག་པ་ཡང་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕྱི་མོ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་པདྨ་དཀར་པོས་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་སྡེ་འདིའི་ནང་ནས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་རིགས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་གཙོ་བོར་སྟོན་པ་དེ་ཉིད་ལ་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སྣང་བ་འབྱེད་པ་བླ་ན་མེད་པའི་སྐུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །རིགས་བདག་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྟེན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་འཇུག་པ་ནི་རྒྱུ་ཡང་ཐེག་པ་གཅིག་པུ་ལ་གནས་པ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་གནས་སུ་ཕྱིན་པ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་པོའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་བལྟའོ། །ཡང་ཆོས་འདི་པདྨ་ཞེས་གདགས་པ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆུ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་ཁ་འབྱེ་
― DTG120_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའོ། །ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ཆུ་འདམ་ཅན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གསུང་རབ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་སྒོ་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རིགས་པ་དང་ཆུབ་བར་དཀའ་བ་དེ་ཉིད་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་རྟོགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང་གཞུང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཕྱིར། ལུང་དང་གཞུང་དང་སྒྲུབ་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཀུན་ཀྱང་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་ཉིད་ཡིན་པས་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཡང་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལུང་ནི་གཞུང་དམ་པ་སྒྲོགས་པའི་ལས་བྱེད། གཞུང་ནི་གདོན་པར་བྱ་བ་ཆུ་ལས་འབྱིན་པའི་མཐུ་ཡོད། སྒྲུབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་མཐུ་ཡོད། འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུས་བསྒྲུབས་པ་དོན་ཡོད་པར་བྱེད་པའོ། །མདོ་སྡེ་འདིའི་ནང་ནས་ལེའུའི་གྲངས་དང་མིང་བསྟན་པ་ནི་ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ཞིག་ཡོད་པ་ལས། དང་པོ་གླེང་གཞིའི་ལེའུ་དང༌། ཐབས་མཁས་པའི་ལེའུ་དང༌། དཔེའི་ལེའུ་དང༌། དད་པའི་ལེའུ་དང༌། སྨན་གྱི་ལེའུ་དང༌། ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་དང༌། སྔོན་བྱུང་བའི་ལེའུ་དང༌། དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་དང༌། དགེ་སློང་གཞན་ཉིས་སྟོང་ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་དང༌། ཆོས་སྨྲ་བའི་ལེའུ་དང༌། མཆོད་རྟེན་བསྟན་པའི་ལེའུ་དང༌། མོས་པ་བྱ་བའི་ལེའུ་དང༌། བདེ་བ་ལ་གནས་པའི་ལེའུ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་རུམ་ནས་འཐོན་པའི་ལེའུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚེའི་ཚད་ཀྱི་ལེའུ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་གཞུང་གི་ལེའུ་དང༌། རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་བསོད་ནམས་བསྟན་པའི་ལེའུ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རྣམ་པ་དག་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ལེའུ་དང༌། རྟག་ཏུ་མི་བརྙས་པའི་ལེའུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ལེའུ་དང༌། གཟུངས་སྔགས་ཀྱི་ལེའུ་དང༌། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོའི་སྔོན་གྱི་ཚུལ་གྱི་ལེའུ་དང༌། སང་སང་པོའི་དབྱངས་ཀྱི་ལེའུ་དང༌། ཀུན་གྱི་སྒོའི་ལེའུ་དང༌། དགེ་བའི་རྒྱན་གྱི་སྔོན་གྱི་ཚུལ་གྱི་ལེའུ་དང༌། ཀུན་དུ་བཟང་པོ་མོས་པར་བྱ་བའི་ལེའུ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུའོ། །ལེའུ་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དོན་ལས་བཏགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། དཔེ་ལས་བཏགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གིས་གསོལ་བ་འདེབས་པ་
― DTG120_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་བཏགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། དོན་ལས་བཏགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། དོན་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཉིས་ཀ་ལས་བཏགས་པ་རྣམ་པ་དགུ་དང༌། མ་ངེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདེ་བ་ལ་གནས་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་བསྟན་པ་གཉིས་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་ཀར་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་མ་ངེས་པ་སྟེ། སྤྱིར་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་ནོ། །ལེའུ་ཉི་ཤུ་རྩ་བདུན་གྱི་རིམ་པ་བཤད་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་བཤད་པར་དགོངས་ཏེ། འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་གཟིགས་ནས་གཟེངས་བསྟོད་ཅིང་རྨུགས་པ་བསལ་ཏེ་དབང་པོ་དང་བར་བྱས་ནས་སོ་སོའི་དབང་པོ་དང་མཐུན་པར་ཆོས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང་པོ་གླེང་གཞིའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །གླེང་གཞིའི་ལེའུ་བསྟན་ནས་ཡང་དག་པའི་གཞུང་ཉིད་བསྟན་པར་བཞེད་དེ། ཐེག་པ་གཅིག་པའི་གཞུང་སྟོན་པ་ཡང་བཀྲི་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་གྱི་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་སོ་སོར་ཕན་བཏགས་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་ཐབས་མཁས་པའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་ཆོས་རིམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་མི་ནུས་པར་མི་ནུས་པས་དཔེས་གོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་དཔེའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །དཔེས་དོན་ཟབ་མོ་མཐོང་ཞིང་དད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་དད་པའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །དད་པ་སྐྱེས་སུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་ད་དུང་ངེས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་པས་དེ་བརྟན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་སྨན་གྱི་དཔེའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་བཞི་དོན་ཟབ་མོ་མཐོང་བས་དེའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང་བར་མ་གཉིས་ཀྱིས་ཤེས་པ་སྐྱེས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དབང་པོ་རྟུལ་བ་རྣམས་ཡང་དང་ཡང་དུ་བཟླས་ཤིང་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྔོན་བྱུང་བ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དཔེའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་དོན་གླེངས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆུད་པ་དང༌། དད་པ་སྐྱེས་ཏེ་ལུང་བསྟན་པ་བཞིན་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་རྣམས་ཀྱང་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པས་རྟོགས་པ་སྐྱེས་ཏེ། དེའི་ལུང་བསྟན་པར་དགོངས་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །དབང་པོའི་རིགས་པ་བཞིན་དགེ་སློང་གཞན་དག་ཀྱང་རྟོགས་པ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་རྣམས་ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་བཀོད་དོ། །དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་རིམ་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་སོ་སོར་ལུང་བསྟན་ཏེ། ཡུན་རིང་པོ་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་
― DTG120_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་བཟང་བའི་དཔེ་ལུགས་བཞག་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་སྨྲ་བའི་ལེའུ་བཞག་གོ །ལུང་བཞིན་བསྒྲུབས་ཏེ་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཆུད་པའི་རྟགས་གཞན་དང་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་འཕགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བའི་མཆོད་རྟེན་གྱི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །དོན་དེ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆུད་པར་མ་ཟད་ཀྱི་གཞན་གྱི་དོན་ཡང་བྱ་དགོངས་པས་རྒྱལ་པོའི་ལུས་སུ་སྤྲུལ་ཏེ་ཆོས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་སྔོན་བྱུང་བའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་བདག་དང་གཞན་གྱི་རིན་ཆེ་བ་དང་གུས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་གསོལ་བས་དེའི་འོག་ཏུ་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་ལམ་མི་མཐུན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་ཉོན་མོངས་པར་སྐྱེ་བ་ལ་སྤྱོད་ལམ་གྱི་ཚུལ་བསྟན་པས་སྤྱོད་ལམ་བསླབ་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་བདེ་བ་ལ་གནས་པའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །ཆུ་བོ་གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཐོས་ནས་རྗེས་སུ་འཛིན་ཅིང་སློབ་པར་དགའ་སྟེ་སྨོན་པ་ལས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྔོན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྐྱོན་གྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ལངས་ནས་འདི་འཛིན་པར་སྨོན་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སའི་འོག་ནས་མང་དུ་འཐོན་པས་དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་རུམ་ནས་འཐོན་པའི་ལེའུ་བཞག་གོ །འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སའི་འོག་ནས་འཐོན་པ་མཐོང་ནས་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་བས་སྔར་གྲུབ་པ་ཤ་སྟག་སྟེ། འདི་ནི་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་སྤྲུལ་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་ཚེ་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ། དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཚེའི་ཚད་ཀྱི་ལེའུ་བཞག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་ཚེ་ཚད་དེ་ལྟན་ཆོས་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུའི་ཡོན་ཏན་དང་ཚེ་ཚད་ཀྱང་གྲངས་མེད་པར་ཐབས་ཀྱིས་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་ལ་མོས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དབྱེ་བའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་མེད་པར་བསྟན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ལེའུ་བཞག་གོ །
― DTG120_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་བྱེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་བསོད་ནམས་གྲངས་མེད་པ་ཐོབ་ན། དངོས་སུ་འཆད་པ་དང་འདོན་པ་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་མི་དགོས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་ལེའུ་བཞག་གོ །གང་ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་བས་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་སྨོད་པ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཆེ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་རྟག་ཏུ་མི་བརྙས་པའི་ལེའུ་བཞག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསོད་ནམས་ཆེ་བའི་རིམ་པ་བསྟན་ཀྱང་སེམས་ཅན་མོས་པ་ཆུང་བ་རྣམས་དགོས་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་བསླུ་བ་མ་ཡིན་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་ལེའུ་བཞག་གོ །སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་སྔོན་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཚོལ་བ་ལ་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ཕངས་པས་བརྩོན་པར་ཚོལ་བ་སྔོན་གྱི་ཚུལ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལེའུ་བཞག་གོ །ཡང་དག་པའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཁམས་གཞན་དག་ཏུ་རྒྱས་པར་བསྒྲགས་པའི་ཕྱིར་དབྱངས་དམ་པ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲོགས་སུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་སང་སང་པོའི་དབྱངས་ཀྱི་ལེའུ་བཞག་གོ །སེམས་ཅན་རྣམས་མདོ་འདི་འཛིན་པ་ལ་བགེགས་དང་བར་ཆད་ཆེ་བས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ལ་བརྟེན་པའི་ཀུན་གྱི་སྒོའི་ལེའུ་བཞག་གོ །བགེགས་དང་བར་ཆད་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཟུངས་ཀྱི་ལེའུ་བཞག་གོ །སྔོན་གྱི་གཏན་ཚིགས་དང་གླེང་གཞི་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་དགེ་བའི་རྒྱན་གྱི་སྔོན་གྱི་ཚུལ་གྱི་ལེའུ་བཞག་གོ །ཡུལ་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་ལེའུ་བཞག་གོ །མདོ་སྡེ་འདི་བཤད་པའི་གཞུང་རྫོགས་ཤིང་མཐར་ཕྱིན་པས་དེའི་འོག་ཏུ་གདམས་ཤིང་གཏད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་དེའི་འོག་ཏུ་ཡོངས་སུ་གཏད་པའི་ལེའུ་བཞག་གོ །དེ་ལ་མདོ་སྡེའི་གཞུང་འགྲེལ་པ་ནི་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་པ་ལ་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བཤད་པ་དང་དེ་ཅིར་དགོངས་པ་དང༌། དེའི་གཞུང་དགྲོལ་བ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་
― DTG120_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཀར་འཕགས་པ་དགའ་བོས་དོན་རྣམ་པ་བཞི་ཞིག་དྲིས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་དགེ་སློང་རྣམས་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གནས་འཆའ་བ་བཞིན་མ་འོངས་པ་ན་སུ་ལ་བརྟེན་པར་བགྱི། ཅི་ལ་གནས་པར་བགྱི། དགེ་སློང་མ་རུངས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་གདུལ་བར་བགྱི། མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀླད་ལ་ནི་ཚིག་ཇི་སྐད་དུ་སྨོས་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་སོ་སོར་ཐར་པ་ལ་སྟོན་པར་ཟུང་ཤིག །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་ཤིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་གནས་འཆའ་བར་གྱིས་ཤིག །དགེ་སློང་མ་རུངས་པ་རྣམས་མི་སྨྲ་བས་ཐུལ་ཅིག །མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀླད་ལ་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་བྲིས་ཤིག་ཅེས་གསུངས་པས་དེའི་ཕྱིར་འདིར་ཡང་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །དེ་སྐད་སྨོས་པ་དེ་ཅིར་དགོངས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། གཞུང་ལས་ཀྱང་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་སྨོས་པས་དད་པ་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཏོ། །མངོན་པར་དགའ་ཞེས་སྨོས་པས་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། དད་པས་ནི་འཇུག་ནུས་པར་འགྱུར། ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་འབྱུང་ནུས་པར་འགྱུར་ཏེ། དད་པ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ། ཡེ་ཤེས་ནི་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་མཐའོ། །ཡང་སློབ་དཔོན་གཞན་གྱིས་བཤད་པ་ལས་ཀྱང་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་དོན་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རྣམ་ཐོས་བུ་བཞིན་ཕྱུག་པའི་ཕྱིར་དཔེ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་སྐད་དུ་བསྒོ་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མཉན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་སྐད་དུ་དྲིས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ལན་བཏབ་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། གཞན་གྱིས་སྨྲས་པ་དེ་ལྷག་ཆད་མེད་པར་ཟློས་པ་དེ་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་བྱ་སྟེ། མདོ་སྡེ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་སྐད་དུ་བཤད་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཟློས་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །ཡང་འདུལ་བ་ཕྲན་ཚེགས་ཀྱི་ནང་ནས་འཕགས་པ་དགའ་བོ་འཁོར་མང་པོ་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ན་འཁོར་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ། འདི་གསུམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དགའ་བོས་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་ཏེ། དགའ་བོ་མཚན་དང་དཔེ་
― DTG120_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱད་དུ་ལྡན་པས་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་འཁོར་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེ་དང་ལྡན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས། སླར་བཞེངས་ཏེ་འཁོར་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་ཞིག་གམ་ཕྱོགས་གཞན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞིག་འདིར་ཆོས་སྟོན་ཅིང་བྱོན་པ་ཞིག་གམ། དགའ་བོ་འདི་ཉིད་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ་ཆོས་སྟོན་པ་ཞིག་གམ་སྙམ་པའི་ཐེ་ཚོམ་དེ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དགའ་བོས་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །ཡང་སློབ་དཔོན་གཞན་ན་རེ་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷག་ཆད་མེད་པར་མཐུན་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱའོ། ཡང་ན་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་ཁོ་ན་ལུགས་གཅིག་པས་མ་ཉམས་པ་ཉིད་དེ་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཡང་ན་འཕགས་པ་དགའ་བོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཇི་སྐད་ཐོས་པ་དེ་སྐད་དུ་བཟླས་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་ཅེས་བྱའོ། །བདག་གིས་ཐོས་པ་ནི་ཆོས་འདི་ལྟ་བུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་ཐོས་ཀྱི། ཉིད་ནས་ཉིད་དུ་བརྒྱུད་དེ་ཐོས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །བདག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་བཏགས་པ་ལ་བདག་གོ་ཞེས་གདགས་ཀྱི། ཇི་ལྟར་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་བཏགས་པ་ལྟ་བུ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། ལྟ་སྦྱིན་དང་མཆོད་སྦྱིན་ཞེས་བཏགས་པ་ལ་བདག་ཅེས་གདགས་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་འདིར་སུས་ཐོས་པ་མིང་མི་སྨོས་པར་སྤྱིར་བདག་གིས་ཐོས་ཞེས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་དྲིས་པ་ལ། དགའ་བོས་ཐོས་པ་མང་བ་ཐོས་པ་བསགས་པ། ཐོས་པ་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་པས། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་སྡེ་སྣོད་ཀུན་དགའ་བོས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་མིང་མ་སྨོས་སོ། །ཐོས་པ་ནི་རྣ་བའི་དབང་པོ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པས་ཐོས་པའི་ང་རྒྱལ་སྐྱེ་བའོ། །ཐོས་པ་ཉི་ཚེ་སྨོས་ཀྱི་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པ་མ་སྨོས་པ་ནི་དོན་ཟབ་མོ་རྟོགས་པ་ལ་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཁམས་འདིར་སྒྲས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཐོས་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །ཡང་བདག་གིས་ཐོས་པ་ཞེས་སྨོས་པས་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བཤད་པ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་སྨྲས་ཏེ། བསྐྱེད་པ་དང་སྐུར་པའི་མཐའ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་ཞེས་སྨོས་སོ། །དུས་གཅིག་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་དུས་
― DTG120_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཐུགས་རྗེས་འགྲོ་བའི་དོན་མཛད་པར་དགོངས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་སྐལ་བ་ཅན་མང་པོ་སྨིན་པའི་དུས་དང་མཉམ་པ་དང་འཆད་པ་བར་ཆད་མེད་པར་དུས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །ཡང་དུས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རིགས་པའི་དུས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཙམ་གྱི་དུས་སོ། །དེ་ལ་རིགས་པའི་དུས་ནི་འཆད་པ་དང་ཉན་པ་རྣམས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐད་ཅིག་ལ་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་རང་བཞིན་ཅན་སྔ་མ་མ་འདས་པ་དང༌། ཕྱི་མས་མ་ཕུལ་བའི་དུས་ཀྱི་ཆ་ཇི་ཙམ་དུ་རྒྱུན་དུ་གནས་པ་དེ་ལྟར་གྱི་དུས་དེ་ལ་དུས་གཅིག་ཅེས་གདགས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པའི་དུས་ལ་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དུས་ནི་འཆད་པ་དང་ཉན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་ལ་དུས་གསུམ་ལྟ་བུར་སྣང་ཞིང་ཡུན་རིང་ཐུང་དང་ཉིན་མཚན་དུ་སྣང་བ་དེའི་དུས་ཏེ། ཇི་ལྟར་རྨི་ལམ་ན་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་ཀྱང་སད་ན་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དུས་གཅིག་ཅེས་སྨོས་པ་ཡང་སྐད་ཅིག་མའི་དུས་དང༌། དུས་བཞི་དང་དྲུག་དང་བརྒྱད་ལ་མི་བྱའི། ནམ་ཐུགས་རྗེས་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། དབང་པོ་སྨིན་པ་དུས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་དུས་ཤེས་པའོ།། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། དབང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ནི་བཅོ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རིལ་བཞུགས་ཞེས་པ་ནི་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། དེར་གནས་པ་དང་བཞུགས་པ་དང་བཞེངས་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། འཕགས་པ་དང་ལྷ་དང་ཚངས་པའི་བཞུགས་ས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེར་བཞུགས་ཞེས་སྨོས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་སྔོན་རྒྱལ་པོ་གསལ་རྒྱལ་གྱི་ཕོ་བྲང་འབངས་མང་པོ་དང་འདབ་ཆགས་སུ་འདུག་པ་ལ་རྟག་ཏུ་མེ་ཤོར་བས་བསྙེངས་ཏེ། རྒྱལ་ཁྲིམས་སུ་བཅས་པས་ད་སླན་ཆད་སུའི་ཁྱིམ་ན་མེ་ཤོར་བ་དེ་དུར་ཁྲོད་གདོན་གྱི་གནས་སུ་གཅིག་པུར་སྤྱུགས་པར་བྱས་པ་ལས། དང་པོ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་མེ་ཤོར་བས་རྒྱལ་པོ་ཉིད་དུར་ཁྲོད་དེར་འཕོས་ཏེ། ཕོ་བྲང་བཏབ་ནས་འབངས་དེར་འཕོས་པ་རྣམས་
― DTG120_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་འདྲེ་གདོན་གྱིས་མི་གཙོ་བའི་ཕྱིར་སྒོ་སྒོ་ལ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཅེས་བྲིས་པས། དེའི་ཕྱིར་ཡུལ་འཁོར་དེ་རྒྱལ་པོའི་ཁབ་ཏུ་ཆགས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་དང་བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་གཉི་ག་སྨོས་པ་ནི་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་གཉི་ག་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་སྨོས་སོ། །རྒྱལ་པོའི་ཁབ་དེ་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས་གནས་གཞན་ཐམས་ཅད་ལས་འཕགས་པ་བཞིན་དམ་པའི་ཆོས་འདི་དེར་བཤད་པ་ཡང་མདོ་སྡེ་གཞན་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་དང༌། བྱ་རྒོད་ཕུང་པོའི་རི་དེ་ཡང་རི་གཞན་ཐམས་ཅད་ལས་འཕགས་པ་བཞིན་ཐེག་པ་གཅིག་པའི་ཐེག་པ་འདི་ཡང་ཐེག་པ་གཉིས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕྱིར་གནས་དེར་བཤད་དོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཆེན་པོ་དགེ་སློང་སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ཞེས་འབྱུང་བ་འདི་ནི་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དེའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་དང༌། བཀྲི་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་རྣམས་གླེང་བ་དང༌། གྲངས་མང་ཉུང་གཏན་ལ་དབབ་པ་དང༌། འཁོར་རྣམས་ཀྱི་རིམ་པ་བསྟན་པ་དང༌། འགྲེལ་པའི་དོན་བསྟན་པའོ། །གཏན་ཚིགས་བསྟན་པ་ལ་ཡང་རིམ་པ་ལྔ་སྟེ། དད་པ་དང་ཡིད་ཆེས་པའི་གཏན་ཚིགས་སུ་དགའ་བོ་འདིས་རང་བཟོར་སྨྲས་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་ལས་བརྒྱུད་དེ་སྨྲས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་གྱི་ཚིག་ཟློས་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལྷན་ཅིག་ཏུ་ཐོས་པ་ཡང་མང་དུ་ཡོད་པར་བསྟན་པས་གཞན་དག་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་དང་གཉིས་སུ་ཕྱེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་པས་གཞན་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་སྟེ། ལྷའི་རྒྱལ་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང༌། ཆངས་པའི་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་བ་སྨོས་པ་དང༌། ཡང་ཤཱ་རིའི་བུ་དང་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཀྲི་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་ལན་གཉིས་ལན་གསུམ་དུ་གསོལ་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་བསླབ་པའི་མདོ་བསྟན་པས་འཁོར་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བས་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཡང་སོ་སོའི་དབང་པོ་ལས་ཐེག་པ་གཅིག་པའི་གཞུང་འདི་ལན་གསུམ་བཟླས་ཏེ་བཤད་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་སེམས་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་གསུམ་པོ་རྣམས་ལ་ཆོས་
― DTG120_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་སྔོན་གྱི་དུས་ན་བྱུང་བ་བསྟན་པས་ད་ལྟར་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་དད་པ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟ་བུའི་འཕགས་པ་སྟེ་དམ་པ་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་པ་ལ་ཞེས་དད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བཀྲི་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྲུལ་པ་བཞུགས་པའི་ཞིང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ངེས་པའི་དོན་སྟོན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བཀྲི་བའི་དོན་སྟོན། རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་ངེས་པའི་དོན་སྟོན། ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ལ་ནི་བཀྲི་བའི་དོན་སྟོན། འདི་ནི་བཀྲི་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་གཉི་ག་སྟོན་པའི་ས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་གྲངས་མང་ཉུང་བསྟན་པ་ཡང་སྔར་འཁོར་བཅོ་ལྔ་སྟེ། ཡོན་ཏན་ཆེ་ལ་མིང་ཡོད་པ་རྣམས་དང༌། ཡོན་ཏན་ཆེ་ལ་མིང་མེད་པ་རྣམས་དང༌། དགེ་འདུན་མ་ཡོན་ཏན་ཆེ་བ་རྣམས་དང༌། དགེ་འདུན་མ་ཉེ་བའི་འཁོར་རྣམས་དང༌། ཡོན་ཏན་འཕགས་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་རྣམས་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོ་རྣམས་དང༌། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་ལྷ་རྣམས་དང༌། དབང་ཕྱུག་ལྷའི་བུ་རྣམས་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷའི་བུ་རྣམས་དང༌། ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་དང༌། མིའམ་ཅི་རྣམས་དང༌། དྲི་ཟ་རྣམས་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྡིང་རྣམས་དང༌། མིའི་རྒྱལ་པོ་རྣམས་སོ། །ཡང་འཁོར་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་རིན་ཆེན་མང་གི་འཁོར་དང༌། སྐུས་སྤྲུལ་པའི་འཁོར་དང༌། ཀླུའི་ཕོ་བྲང་ནས་ལྷགས་པ་དང༌། སའི་རུམ་ནས་འཐོན་པའི་འཁོར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སང་སང་པོའི་དབྱངས་དང༌། ཀུན་ཏུ་བཟང་པོའི་འཁོར་རོ། །འཁོར་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཆོས་རྟོགས་པ་དང༌། ཆོས་སྤྱོད་པ་དང༌། ཆོས་འཛིན་པ་དང༌། ཆོས་འཆད་པ་དང༌། ཆོས་རིག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཐ་དད་པ་ཤ་སྟག་གོ །འཁོར་འདིར་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འཁོར་མ་སྨོས་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ན་མི་བཞུགས་པའི་ཚེ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་ཀྱིས་རིག་པ་རྣམས་ཆོས་ཉན་ཅིང་འཁོར་དུ་འདུ་བ་ཡིན་ན། ཁམས་དེ་དབང་པོ་མ་སྨིན་པས་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་མི་མཛད་དེ། དེ་ནས་འདིར་མ་
― DTG120_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨོས་སོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་འདིར་མ་སྨོས་པ་ནི་སྐལ་བ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་འདིར་མ་སྨོས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་གཟུངས་ཀྱི་སྒོ་འཆད་པའི་ཚེ་ངན་སོང་ཞི་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ཏུ་སྨོས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །འཁོར་གོང་དུ་མ་སྨོས་པ་རྣམས་ཀྱང་འོག་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འཁོར་དེ་དག་གི་རིམ་པ་ནི་སྤྱིར་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཉན་ཐོས་པའི་འཁོར་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་དང་རྒྱལ་པོ་དང་རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་རོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་ནང་དུ་དབྱེ་ན་ཉན་ཐོས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་ནི་ནང་གི་འཁོར་རོ། །ལྷ་མ་སྲིན་འཁོར་བརྒྱད་པོ་ནི་ཕྱིའི་འཁོར་རོ།། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉན་ཐོས་པའི་འཁོར་སྔར་སྨོས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉན་ཐོས་པ་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆ་ལུགས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་པ་སྔར་སྨོས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་པ་རྟག་ཏུ་ཞབས་འབྲིང་ན་མཆིས་ཤིང་གནས་ཏེ། རིང་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སྔར་སྨོས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བའི་སྒོ་ནས་སྔར་སྨོས་པ་དང༌། ཁྱིམ་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་གུས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སྔར་སྨོས་སོ། །ཡང་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། གྲངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །གྲངས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་འཁོར་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་སྨོས་པའོ། །སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་ཅིང༌། གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པའོ། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཚིག་གི་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཏུ་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཚིག་གི་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་སྟོན་པའོ། །སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་བསྐོར་ཏེ་གུས་པ་རི་མོ་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་མཛེས་པར་གནས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བདུད་དང་མུ་སྟེགས་འཇིག་པར་བྱེད་པ་དང༌། སློང་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུང་བས་དགེ་འདུན་གྱི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། འཚོ་བ་གཙང་མས་འཚོ་ཞིང་སྒོ་གསུམ་དག་པར་གནས་པའོ། །དགེ་འདུན་གྱི་དགེ་སློང་བཞི་ཡན་
― DTG120_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆད་དེ་མང་བ་མཐུན་པ་རིགས་དང་གཞུང་མ་འདྲེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཆེན་པོ་ནི་ཆོས་དང་གྲངས་ལ་སོགས་པའི་ཆེན་པོ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ལས་འཕགས་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ཆེ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཆེ་བ་དང། སྟོང་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་སྙེད་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་གྲངས་མང་བས་ཆེ་བའོ། །ཐབས་ཅིག་ནི་གནས་པ་གཅིག་པའི་ཐ་ཚིག་གོ །ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཤ་སྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། དབང་དུ་གྱུར་པ་ཤ་སྟག་གི་བར་སྨོས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། མདོ་སྡེ་ལས་ཚིག་གི་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་སྨོས་པའོ། །དེ་ཡང་མདོར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྡུ་ན། ཚིག་གོང་མ་འོག་མས་བཤད་པའི་མདོ་དང༌། སྤྱི་དང་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། དོན་གྱི་མདོ་བསྡུ་བ་དང་གསུམ་མོ། །ཚིག་གོང་མས་འོག་མ་སྟོན་པ་ནི་ཚིག་གོང་མས་ཚིག་འོག་མ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཡང་ན་ཚིག་འོག་མ་གོང་མས་བཀྲོལ་བ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པ་ཉིད་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བསྟན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་ཉིད་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བཤད་པ་ལྟ་བུའོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུ་རྒྱུ་བས་སྲིད་པ་རྣམས་སུ་ཟག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མངོན་དུ་རྒྱུ་བ་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་དེ་གཉི་ག་ཡང་སྤྱིར་ཟག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་འདོད་པའི་ཟག་པ་དང༌། སྲིད་པའི་ཟག་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་ཟག་པ་དང་གསུམ་མོ། །བདེན་པ་བཞི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ཟག་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ཁྲོ་བ་བཏོན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ལྷག་མ་ནི་སྲེད་པའི་ཟག་པའོ། །ཁམས་གསུམ་གྱི་མ་རིག་པ་བཅོ་ལྔ་ནི་མ་རིག་པའི་ཟག་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་འདོད་པས་གཞི་བྱས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཟག་པའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་གྱིས་མི་སྐྱེད་ཀྱི་སྲིད་པར་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པས་སྲིད་པའི་ཟག་པའོ། །མ་རིག་པ་ཡང་དངོས་སུ་མ་རིག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཟག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མ་རིག་པའི་ཟག་པའོ། །ཚིག་བཞི་བས་ཚིག་གཉིས་པ་དགྲོལ་བ་ནི་དབང་དུ་གྱུར་པས་
― DTG120_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟག་པ་ཟད་ཅེས་བྱའོ། །ཚིག་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པས་བཞི་པ་དགྲོལ་བ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གྱུར་པས་དབང་ཡང་དག་པ་ཐོབ་ཅེས་བྱ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་མངོན་དུ་རྒྱུ་བ་དང་བག་ཆགས་སུ་གནས་པ་སྤངས་པས་དབང་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་དྲུག་པས་ཚིག་བཞི་པ་དགྲོལ་བ་ནི་ཤེས་རབ་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་དབང་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རང་བཞིན་སྒྲིབ་པ་སྤངས་པས་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་པས་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དེ་དང་སྦྱོར་བའི་སེམས་གནས་འཕོས་པས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དེ་གཉི་གའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་ཏེ་འདུས་མ་བྱས་ཉིང་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་གི་འཆིང་བ་མངོན་དུ་རྒྱུ་དང་བག་ཆགས་ཀྱི་ཚུལ་དུ་གནས་པ་ཡང་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་དང་ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རྟ་ཅང་ཤེས་བཞིན་དུ་ཞི་ཞིང་དུལ་བ་དང༌། གླང་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་མི་བདེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་ཡང་ལམ་བདེ་བ། མ་ཉམས་པ་ལ་འགྲོ་བ་བཞིན་གང་བགྲོད་པའི་གནས་སུ་སོན་པ་དང་ཐོགས་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱ་བ་བྱས་པ་བྱེད་པ་བྱས་པའོ། །བྱ་བ་བྱས་པ་བྱེད་པ་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཁུར་བོར་བ་སྟེ། ལམ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་སྲིད་པ་ཕྱི་མ་མི་ལན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྲིད་པར་སྦྱོར་བའི་ཁུར་ལྕི་བ་བོར་བས་རང་གི་དོན་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །རང་གི་དོན་བདེ་བ་ཐོབ་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་སྤངས་པས་སྲིད་པར་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་ཡང་མི་ལེན་ཏེ། ཁམས་གསུམ་དུ་མི་སྐྱེ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་ཉིད་བཀའ་ཡང་དག་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བ་ཡང་བསྒོམ་པས་སྤང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་ཏེ་སེམས་ཀྱི་དབང་ཐོབ་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་མཐར་ཐུག་པས་རྫུ་འཕྲུལ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་རྫོགས་པར་གྱུར་པའོ། །དབྱེ་བ་གཉིས་
― DTG120_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྟེ། སྤྱི་དང་དབྱེ་བ་བསྟན་པའི་སྒོ་སྟེ་ཀུན་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཤེ་དག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཚིག་གི་དོན་བཅོ་ལྔ་པོ་གཞན་ནི་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་དོན་ནི་འོས་པའི་དོན་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔ་སྟེ། དེ་ལ་ཟག་པ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཞལ་ཟས་དང་ཁྲི་སྟན་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་པར་འོས་པས་མཆོད་པའི་ཞིང་དུ་མཛེས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཁེ་དང་གྲགས་པ་ཚོལ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །འཇུག་པར་ཡང་འོས་པ་སྟེ། གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་ན་སེམས་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་པས་འདོད་པའི་ཡུལ་གྱིས་མི་བསླུ་བའི་ཕྱིར་རོ། །བདུད་དང་མུ་སྟེགས་འདུལ་བར་འོས་པ་སྟེ། སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་མྱུར་བར་འོས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པའོ། །ཆོས་འཆད་པ་ལ་ཧ་ཅང་མྱུར་བ་དང་བུལ་བའི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བར་འོས་པ་སྟེ། ཆོས་འཆད་པ་ལ་མཁས་པ་འབྲེལ་པ་སྐྱོ་བ་དང་བྲལ་བ་ཇི་ལྟར་རྟ་ཅང་ཤེས་བཞིན་སེམས་ཤིན་ཏུ་དུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཅིག་པུ་དབེན་པར་འོས་པ་སྟེ། ཟས་དང་གོས་ལ་སོགས་པ་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་མི་སོག་མི་སྡུད་པས་ཆོག་ཤེས་པར་གནས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་གླང་པོ་ཆེ་འདུ་འཛི་དང་བྲལ་བ་བཞིན་ནོ། །གཅིག་ཏུ་ན་བསམ་གཏན་རྣམས་ལ་མ་ཆགས་པ་སྟེ། བྱ་བ་བྱས་པས་རྟག་ཏུ་བླ་མའི་ས་ལ་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་བྱེད་པ་བྱས་པས་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟག་ཏུ་མཚན་མ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པས་ཁུར་ལྕི་བ་བོར་བའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ཉིད་ལ་གནས་པའོ། །རྟག་ཏུ་སྨོན་པ་མེད་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པས། རང་གི་དོན་བདེ་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བ་ལ་སྨོན་པ་མེད་པར་གནས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དགའ་བའི་རོ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སྲིད་པར་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ལ། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རོལ་པའི་ཕྱིར་བཀའ་ཡང་དག་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དོན་དམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་དབང་པོ་
― DTG120_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོབ་པས་འདུས་མ་བྱས་ལ་རེག་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཀྱི་དབང་ཐོབ་པའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་པའི་ཡོན་ཏན་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྡུ་བའི་དོན་ནི་གོང་དུ་སྨོས་པའི་ཚིག་བཅོ་ལྔ་པོ་ཡོན་ཏན་བཅུ་ར་བསྡུ་བར་བྱ་སྟེ། བསྟན་དུ་ཡོད་པའི་འབྲས་བུ་དང། བསྟན་དུ་མེད་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་འདུས་བྱས་ནི་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་འདུས་མ་བྱས་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པའི་འབྲས་བུའོ། །ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཅུ་ལ་ཟག་པ་ཟད་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ནི་འཆིང་བ་དང་བག་ལ་ཉལ་བ་གཉིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབང་དུ་གྱུར་པ་དང༌། སེམས་དང་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་སེམས་དབང་དུ་གྱུར་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། འཁྲུག་པ་སྣ་ཚོགས་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར། རྟ་ཅང་ཤེས་ལྟ་བུ་ཞི་ཞིང་དུལ་བ་ཡིད་བཞིན་དུ་དབང་དུ་གྱུར་པའོ། །ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ཐོབ་པ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་ལྟར་གཟི་བརྗིད་ཆེ་བས་མཐུ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །བྱ་བ་བྱས་པ་ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་རིམ་གྲོ་དང་བསྟི་སྟང་བྱེད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ཡིན་གྱི་ནོར་རྫས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་བྱེད་པ་བྱས་པ་རྫོགས་པ་སྟེ། སློབ་པའི་ས་རྣམས་རྫོགས་པས་འགོག་པའི་བདེན་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་འདས་པར་གྱུར་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་ཁུར་བོར་བ་རང་གི་དོན་ཐོབ་པ་སྲིད་པའི་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཟད་པ་སྟེ། ཤི་འཕོའི་ཁུར་ལྕི་བ་བོར་བ་དང༌། ལོག་པའི་འཚོ་བ་སྤངས་པས་ཁེ་དང་གྲགས་པ་མི་ཚོལ་བ་དང༌། སྲིད་པའི་མདུད་པ་གཅོད་པ་སློབ་པའི་ས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡོན་ཏན་བླ་མའི་ཡང་བླ་མ་སྡུད་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་རེག་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཡོན་ཏན་སྡུད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་དབང་དམ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །བླ་མའི་ཡང་བླ་མའི་ཡོན་ཏན་སྡུད་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མདོ་ལས་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཆུ་བོ་འོད་སྲུངས་ཀྱི་བར་དུ་སྟེ། འདི་མན་ཆད་
― DTG120_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་བཤད་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྔར་སོ་སོའི་མཚན་སྨོས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་བསྡུ་བའོ། །ཉན་ཐོས་དེ་དག་གི་རིམ་པ་ནི་ལ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་སྔ་ཕྱི་ལས་བཀོད་པ་དང༌། ལ་ལ་ཡོན་ཏན་ཆེ་བས་སྔར་བཞག་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་པོ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཚེ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་ལྔ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ༌། །དེའི་འོག་ཏུ་གྲགས་འཛིན་གྱི་འཁོར་ལྔ་བཅུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ༌། །དེའི་འོག་ཏུ་ལྟེང་རྒྱས་འོད་སྲུངས་ཀྱི་འཁོར་ལྔ་བརྒྱ་དང༌། ག་ཡ་འོད་སྲུངས་ཀྱི་འཁོར་སུམ་བརྒྱ་དང༌། ཆུ་བོ་འོད་སྲུངས་ཀྱི་འཁོར་ཉིས་བརྒྱ་དང། ཤཱ་རིའི་བུའི་འཁོར་བརྒྱ་དང༌། མཽད་གལ་གྱི་བུའི་འཁོར་བརྒྱ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། སྤྱིར་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ༌། །ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་ལྔ་ཡང་དང་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་ཚེ་དང་པོར་ཅང་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱས་བདེན་པ་དང་པོར་རྟོགས་ཏེ་ངས་ཀུན་ཤེས་སོ་ཞེས་སྨྲས་པ་ལས་རུས་ཀཽཎྜི་ནྱ་ཀུན་ཤེས་སུ་བཏགས་སོ། །འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ནི་དང་པོ་དྲང་སྲོང་འོད་ཅན་གྱི་རིགས་ཏེ་འོད་སྲུངས་འདི་ཉིད་དང་པོ་བཙས་པའི་ཚེ་ཡང་འོད་བྱུང་བའི་ཕྱིར་འོད་སྲུངས་ཞེས་བཏགས་ཏེ་འོད་སྲུངས་གཞན་ལས་དཀར་བའི་ཕྱིར་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ཞེས་བཏགས་སོ། །ལྟེང་རྒྱས་འོད་སྲུངས་དང་གཞན་ནི་ཆུ་དང་རི་དང་ཤིང་གི་འབྲས་བུ་ལས་བཏགས་ཏེ་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ནས་ཀ་པི་ནའི་བར་དུ་སྟེ་སོ་སོའི་མིང་བཤད་པ་ནི། ཤཱ་རིའི་བུ་ནི་མ་བྱ་ཤ་རི་ཀའི་མིག་དང་འདྲ་བར་མིག་མཛེས་པའི་བུ་ཡིན་པས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བཏགས་སོ། །མཽད་གལ་ཆེན་པོ་ནི་སྔོན་དྲང་སྲོང་ཉིད་རི་ལ་གནས་ཤིང་སྲན་མ་རྨེད་པ་ལས་རུས་སུ་ཆགས་ཏེ། མཽད་གལ་གྱི་མ་དེའི་རྒྱུད་ཡིན་པས་ན་མཽད་གལ་ཞེས་བཏགས་སོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་མཽད་གལ་ཞེས་བཏགས་སོ། །ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ན་ཆེན་པོ་ནི་སྔོན་དྲང་སྲོང་ཞིག་ཏུ་སྐྲ་བྲེགས་པ་ལས་རུས་སུ་སོང་སྟེ། དེའི་རྒྱུ་ལས་རུས་ལས་མིང་དུ་བཏགས་པའོ། །འདི་མན་ཆད་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རྣམས་ལ་ལ་ནི་སྐར་མ་ལས་བཏགས། ལ་ལ་ནི་སྔོན་གྱི་བྲམ་ཟེའི་རུས་ལས་བཏགས། ལ་ལ་ནི་དབྱིབས་འདྲ་བ་ལས་བཏགས་ཏེ། སྤྱིར་མིང་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །མདོ་ལས་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཚུལ་
― DTG120_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྲིམས་དང༌། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། །ཤེས་རབ་ནི་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང༌། །དེ་གསུམ་ལ་གནས་པ་ནི་སློབ་པའོ། །དེ་གསུམ་རྫོགས་པར་གྱུར་པ་ནི་མི་སློབ་པའོ། །མདོ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་སྟོང་ཕྲག་བརྒྱད་ཅུ་ཞེས་སྨོས་པ་ལྔ་པ་སྟེ། །འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། །དེའི་གྲངས་དང་དེའི་ཡོན་ཏན་དང༌། །དེ་དག་གི་མཚན་སོ་སོར་དབྱེ་བའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་སྨོས་པ་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་གཙོར་བྱས་པས་བདག་གི་དོན་བསྟན་པ་དང་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་གཙོར་བྱས་པས་གཞན་གྱི་དོན་བསྟན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་རྟོགས་པའི་དོན་ཏེ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་འབྲས་བུའོ། །སེམས་དཔའ་ནི་ཐུགས་རྗེས་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བ་ལ་དཔའ་བའོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་གསུམ་པོས་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཡུལ་དང་དུས་ཀྱིས་སྤ་བཀོང་བ་མེད་པར་བརྩོན་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའོ། །ཡང་ན་བྱང་ཆུབ་ནི་ཤེས་རབ་བོ། །སེམས་དཔའ་ནི་ཐབས་ཏེ། ཆོས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་སྟོབས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆེན་པོ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཞན་དང་ཐེག་པ་གཉིས་པ་དག་དགར་པའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཤེ་དག་ཅེས་འབྱུང་བ་ནི། མན་ཆད་ཚིག་བཅུ་གསུམ་གྱིས་འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །བླ་འོག་གི་ཡན་ལག་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་བསྡུས་པའི་དོན་བསྟན་པའོ། །ཡན་ལག་ནི་ཆ་སྟེ་ཆ་སྔ་མས་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཆ་འོག་མས་ནི་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཤེ་དག་ཅེས་སྨོས་པ་ནི་དེ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད། །གཞན་ནི་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཆུད་པ་རྟོགས་པའི་དོན་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་རྟོགས་པ་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རྟོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་རྟོགས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པ་དང༌།
― DTG120_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་སྤྱོད་པ་མ་རྫོགས་པ་དག་ལ་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་བ་འང་མོས་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། གྲལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། ཆུད་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །ཡང་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐོས་ཟིན་པ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་དང༌། ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའོ། །ཐོབ་པ་ནི་ས་དང་པོ་པའོ། །ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་དོ། །ཡང་མདོ་ལས་གཟུངས་ཐོབ་པ་ཤེ་དག་ཅེས་པ་ནས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཤེ་དག་ཅེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིག་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་དབྱེ་བའི་ཆ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། ཚིག་དང་པོ་དགུས་ནི་རང་གི་དོན་བསྟན། འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་བསྟན། དང་པོ་དགུ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན། འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན། དང་པོ་ལའང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ལྔས་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྟན། ཕྱི་མ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཐུགས་རྗེ་དང་ཡེ་ཤེས་བསྟན་ཏོ། །དང་པོ་ལྔ་ལ་ཡང་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། དང་པོ་གསུམ་གྱིས་ནི་ནང་གི་སྤྱོད་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དགེ་བ་ལ་དམིགས་པ་བསྟན་ཏོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བདག་གི་དོན་བསྒྲུབ་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་བསྒྲུབ་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཕན་པའོ། །དམིགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྤྱོད་པ་བསྒྲུབ་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཐེ་ཙོམ་བཅད་པའོ། །ཐུགས་རྗེ་དང་ཡེ་ཤེས་བཤད་པ་ཡང་སྔར་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཡེ་ཤེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཆོས་ཐོས་པ་རྣམས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་དེ་ཀུན་ཀྱང་གཟུངས་ཐོབ་པ་ཤེ་དག་གི་ཕྱིར་རོ། །གཟུངས་ནི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་གཟུངས་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །བསྡུས་པ་འཛིན་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་འཛིན་པའོ། །ཡང་འཛིན་པ་ནི་ཚིག་དང་དོན་འཛིན་པས་ཆོས་ཐོས་པ་རྣམས་མི་བརྗེད་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་བསྡུས་པ་འཛིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བརྒྱད་པ་
― DTG120_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡན་ཆད་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བཟོད་པར་ནུས་པ། སེམས་པར་ནུས་པ་འཛིན་པར་ནུས་པ་སྟེ། བཟོད་པ་ནི་ཐོས་པའི་ཤེས་རབ། སེམས་ནི་བསམ་པའི་ཤེས་རབ། འཛིན་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་པོ། །དེ་ལ་ཡང་སྤྲོས་པ་འཛིན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཆོས་སྤྲོས་པ་འཛིན་པ་དང། དོན་སྤྲོས་པ་འཛིན་པ་དང༌། ཆོས་དགའ་བ་བཟོད་པ་དང༌། རིག་སྔགས་ཀྱི་གཟུངས་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དང་པོ་ནི་སྒྲུབ་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའོ། །ཐོས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་བདག་གི་དོན་ཏོ། །ཆོས་དང་དོན་ལ་སོགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཏེ། དེ་ཡང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ཚུལ་དུ་དབྱེའོ། །ཆོས་སྟོན་པ་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་བཞི་དང༌། བདུན་དུ་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ས་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཁོར་ལོ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལ་ལྟེ་བ་དང་མུ་ཁྱུད་ལ་སོགས་པ་ཚང་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་དོན་དང་འགྱུར་ཞིང་འཕོ་བའི་དོན་ཏེ། མཐོང་བའི་ལམ་གྱིས་བསྒོམ་པའི་ལམ་བསྐྱོད་པ་དང༌། བསྒོམས་པས་མི་ལྡོག་པའི་ལམ་ལ་གནས་ཏེ། འཕགས་པར་གྱུར་པ་དང༌། བདག་ཉིད་འཕགས་པས་དོན་གཞན་ལ་སྟོན་པ་བཞིན་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་ཅིང་འཕོ་བའི་དོན་དང༌། ཇི་ལྟར་འཁོར་ལོའི་འཁྲུལ་བས་གཅོག་ཅིང་གནོན་པ་བཞིན་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་དང་གསུམ་མོ། །ཡང་འཁོར་ལོ་འདིའི་དོན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཡན་ལག་དང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་འཁོར་ལོའི་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་དང༌། ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་ལམ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་འཁོར་ལོའི་རྒྱུ་ལྟ་བུར་གནས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་ལམ་ལ་སྟོང་པ་འཁོར་ལོའི་ཡན་ལག་ཏུ་གནས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་འཁོར་ལོའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གནས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སྔོན་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་འཁོར་ལོའི་འབྲས་བུར་གནས་པ་སྟེ། ཆོས་དེ་ལྔ་ཡང་ལུང་
― DTG120_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་གཞུང་དང་སྤྱོད་པ་དང་འབྲས་བུར་བལྟའོ། །མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང་སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོས་ཡང་དག་པར་བསྟོད་པའི་བར་དུ་སྟེ། དེ་ལ་འདི་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ། སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ། སངས་རྒྱས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོས་ཡང་དག་པར་བསྟོད་པ་ནི། རང་གི་ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་བསྡུས་པས་དགེ་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མཆོད་ཅིང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པའོ། །དེ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུར་དབྱེ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིང་བསྲེལ་དང་མཆོད་རྟེན་མངོན་དུ་བཞུགས་པ་ལ་མཆོད་ཅིང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་གྱི་རིང་བསྲེལ་དང་མཆོད་རྟེན་མངོན་དུ་བྱས་ཏེ། མཆོད་ཅིང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པའོ། །ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གི་མཆོད་རྟེན་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོད་རྟེན་དུ་བསམས་ཏེ་མཆོད་ཅིང་རིམ་གྲོ་བྱས་ན་ཐམས་ཅད་ལ་རིམ་གྲོ་དང་མཆོད་པ་བྱས་པ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་དུ་བདག་ཉིད་མཆོད་པར་བྱད་པ་དང༌། ཡང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཀྱིས་དབུལ་ཕོངས་པ་རྣམས་ལ་ཉམས་ཀྱིས་ཅི་ནུས་སུ་སྦྱིན་པར་བྱས་ཏེ། ཐམས་ཅད་བདེ་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྤྱོད་པ་དེ་གཞན་ལ་འང་བསྟབས་ཤིང་མཆོད་པ་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ཇི་ལྟར་མཆོད་པ་དང༌། རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་བཞིན་གཞན་ཡང་བྱེད་དུ་འཇུག་པ་དང༌། སྤོས་དང་མེ་ཏོག་དང་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པ་གུས་པར་འབུལ་བས་མཆོད་ཅིང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱ་ཆེན་པོའི་རིམ་གྲོ་དང་མཆོད་པ་བྱེད་པ་ནི་ཡུན་རིང་པོར་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་བསྔོས་ནས་རང་གི་ལུས་བརྒྱ་སྟོང་དུ་མས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲངས་མེད་པ་ལ་སྤོས་དང་མེ་ཏོག་ཚད་མེད་པས་མཆོད་ཅིང་རིམ་གྲོ་བྱས་ཏེ། ཚིག་སྙན་པ་དང་ཡིད་དུ་འོང་བ་གྲངས་མེད་པ་ཕྱོགས་བཅུར་ཁྱབ་པར་བྱས་ཏེ་མཆོད་ཅིང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་ང་རྒྱལ་དང་དྲེགས་པ་སྤངས་ཏེ་མཆོད་པ་རྣམ་པར་དག་པས་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྤྱོད་པས་མཆོད་པ་
― DTG120_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ནི་ཚད་མེད་པ་བཞི་མངོན་དུ་བསྒོམས་ཏེ་སུ་ཅི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་དུ་སྟེར་བ་དང༌། སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་བཟོད་པ་དང་དད་པ་ལ་གནས་པ་ལས་མི་གཡོ་བར་མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པ་མི་གཏོང་བ་བསྡུ་བ་རྣམ་བ་བཞིའི་སྤྱོད་པ་དམ་པས་མཆོད་ཅིང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་ནི་སྔ་མའི་མཆོད་པ་བསྐྲུན་ཅིང་དཔེར་ཡང་མི་བཟོད་དོ། །བཟང་བ་ཕུལ་དུ་གྱུར་པའི་རིམ་གྲོ་སྟེ། བསོད་ནམས་དང་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་མཆོད་དོ། །མདོ་ལས་ལུས་དང་སེམས་བྱམས་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པ་ནས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་རྟོགས་པ་དག་ཅེས་པ་ནི་ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་ལ་འཇུག་པ་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ། ལུས་དང་སེམས་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ནས་འདོན་པ་དང༌། བདེ་བའི་གནས་ལ་འཇིག་པའོ། །ཡང་དག་པའི་དབྱིངས་ཉིད་ལས་ཡེ་ཤེས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པར་འཇུག་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཆེན་པོ་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དབྱིངས་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་རྟོགས་པའོ། །མདོ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོར་རྣམ་པར་གྲགས་པ་དག་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ཀུན་ནས་སྒྲོལ་བ་དག་ཅེས་འབྱུང་བ་ནི་བྱ་བ་བྱས་པས་ཆོས་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་འཛིན་པས་ཕྱོགས་སུ་རྣམ་པར་གྲགས་ཤིང༌། སེམས་ཅན་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་སྒྲོལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྡུ་བ་ནི་ཅི་ལ་གནས་པ་དང༌། སེམས་གང་ལ་གནས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་གང་ལ་གནས་པ་དང༌། སྤྱོད་ཡུལ་གང་ལ་གནས་པ་དང༌། སྤོབས་པ་ཅི་ལ་གནས་པ་ཤེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་ལ་མཆོད་ཅིང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་གནས་པའོ། །སེམས་ཇི་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་བསྒོམ་པ་ལ་གནས་ཏེ་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་ཞིང་ཕན་འདོགས་པར་སེམས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཇི་ལྟ་བུ་ལ་གནས་ཤེ་ན། དེ་བཞིན་
― DTG120_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཛུད་པ། ཤེས་རབ་ཆེན་པོས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་རྟོགས་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཟབ་མོ་རྣམ་པར་ཕྱེ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཛུད་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། མཐུ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོས་འགྲོ་བ་འདྲེན་པས་ཕན་འདོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཤེས་རབ་ཆེན་པོས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཚུལ་རྟོགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སྤྱོད་ཡུལ་ཇི་ལྟ་བུ་ལ་གནས་ཤེ་ན། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོར་རྣམ་པར་གྲགས་པ་སྟེ། སྣོད་དང་སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །སྤོབས་པ་ཅི་ལ་གནས་ཤེ་ན། སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ཀུན་ནས་སྒྲོལ་བ་དག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་མང་པོ་སྒྲོལ་ཞིང་ཕན་འདོགས་པའོ། །མདོ་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང༌། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་དང༌། མཐུ་ཆེན་ཐོབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་འདི་མན་ཆད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་སོ་སོར་དབྱེ་བ་ལ་སྤྱིའི་མཚན་དང་སོ་སོའི་མཚན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་དག་ཀུན་ཀྱང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང་སྤྱོད་པ་ལས་མཚན་བཏགས་པ་སྟེ། དུམ་བུ་བདུན་དུ་ཕྱེ་སྟེ་བཤད་པར་བྱའོ། །དང་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་གསུམ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ལས་འདོན་པ་དང་བདེ་བ་ལ་འཇོག་པའི་མཐུ་ཅན་ཏེ། འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་བརྩེགས་པ་སྟེ། དེའི་མཚན་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་སྡིག་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཕལ་པོ་ཆེའི་མདོ་ལས་ཀྱང་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་སྤང་རི་རྩེ་ལྔ་ལ་གནས་ཤིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁྲི་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་པར་འབྱུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ནི་གཟིགས་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་
― DTG120_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ལ་གཟིགས་ཤིང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནས་འདོན་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པའོ། །ལུང་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྣང་བ་མཐའ་ཡས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ལུང་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་འཕགས་པ་མཐུ་ཆེན་ཐོང་ལུང་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐུ་ཆེན་ཐོབ་གང་དུ་བྱོན་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་གཡོ་བ་ལ་སོགས་ཏེ་མཐུ་ཆེན་པོ་སྟོན་ཅིང་སེམས་ཅན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་མཐུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས་རྟག་ཏུ་བརྩོན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། མི་གཏོང་བརྩོན་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་གི་དོན་སྤྱོད་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ལ་བརྩོན་པ་སྟེ་རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །ལག་ན་རིན་ཆེན་དང་རབ་ཏུ་སྦྱིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི་སེམས་ཅན་དབུལ་བ་དང་ནད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་ཅི་རིགས་པར་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་མཚན་གསོལ་བའོ། །རིན་ཆེན་ཟླ་བ་དང་ཟླ་རྒྱལ་དག་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མ་རིག་པའི་མུན་པ་སེལ་བའི་སྒོ་ནས་མཚན་གསོལ་བའོ། །གནོན་པ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དག་ནི་སེམས་ཅན་འདུལ་བ་དང་མཐའ་ཡས་པའི་སེམས་ཅན་མཐུ་ཆེ་ཆུང་གིས་སྒྲོལ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་གནོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང༌། བཟང་སྐྱོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཇིག་རྟེན་སྒྲོལ་བ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་བ་ལས་མཚན་གསོལ་ཏོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་ལས་བཏགས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནས་འདོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རིན་པོ་ཆེ་སེམས་ཅན་ལ་བསྟབས་ཤིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཞི་བ་ལ་འཇོག་པ་ལས་བཏགས་སོ། །དེ་ལ་སོགས་པ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་པ་ནི་བསྡུས་པའི་ཚིག་གོ །མདོ་ལས་བརྒྱ་བྱིན་ལྷའི་དབང་པོའི་འཁོར་ལྷའི་སྲས་པོ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་ནི་གོང་དུ་ཕྱིའི་འཁོར་དང་ནང་གི་འཁོར་དུ་སྨོས་པ་གཉིས་ལ། ནང་གི་འཁོར་ལྔ་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན། ཕྱིའི་འཁོར་བཅུ་ལ་མི་དང་མི་མ་ཡིན་པར་དབྱེ་བ་དང༌། མི་མ་ཡིན་པ་ལའང་ལྷ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དུ་དབྱེ་བ་དང༌། ལྷ་ལ་ཡང་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ལྷར་དབྱེ་བ་དང༌། འདོད་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་ལ་
― DTG120_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་བརྒྱ་བྱིན་དང༌། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་དང༌། དབང་ཕྱུག་དང་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། ས་ལ་གནས་པ་དང་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པར་དབྱེའོ། ས་ལ་གནས་པ་ནི་བརྒྱ་བྱིན་དང༌། རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞི་སྟེ། བརྒྱ་བྱིན་ནི་རི་རབ་ཀྱི་རྩེ་ལ་གནས་ཤིང་སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་ལྷའི་རྒྱལ་པོའོ། །མདོ་ལས་ཟླ་བ་ལྷའི་སྲས་པོ་ཞེས་པ་ནས། སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་དང་ཐབས་ཅིག་གི་ཞེས་པའི་བར་ནི་འོད་ཅན་དེ་གསུམ་ནི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་ཏེ། ཉི་མ་ལྷའི་སྲས་པོ་ནི་འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས། ཟླ་བ་ལྷའི་སྲས་པོ་ནི་འཕགས་པ་མཐུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ། ནམ་མཁའི་མཛོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རིན་ཆེན་འོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་མདོ་ལས་འཆད་དོ། །ཉི་མ་ནི་དཔག་ཚད་ལྔ་བཅུས་འཁོར། ཟླ་བ་ནི་དེ་བཞིན་ནོ། །སྐར་མ་ནི་ཆུ་ཤེལ་ལས་བྱས་ཏེ། ནང་གི་ཆེན་པོ་ལ་རྒྱང་གྲགས་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་འཁོར། ནང་གི་ཆུང་དུ་ནི་རྒྱང་གྲགས་བཞིས་འཁོར་ཞེས་འཆད་དེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ནམ་མཁའ་ལ་རྒྱུ་ཞིང་གླིང་བཞི་འཁོར་བར་རྒྱུ་ལ་རྒྱུ་བའི་ས་ནི་རི་རབ་ཀྱི་རྐེད་ནས་འཁོར་རོ། །མདོ་ལས་ལྷའི་དབང་པོ་ཆེན་པོ་ལྷའི་སྲས་པོའི་འཁོར་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཞེས་པ་ནི་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པའི་ལྷ་སྟེ། མཚེ་མ་རྣམས་དང་དགའ་ལྡན་གྱི་ལྷ་ནི་དབང་ཕྱུག་ལྷའི་སྲས་པོ་སྟེ། དགེ་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་གོང་ནས་གོང་དུ་འབྲས་བུ་དམ་པ་འབྱུང་བའི་ལྷའི་ཡིད་བཞིན་གྱི་ཤིང་ལས་ཅི་འདོད་པ་ལེན་ཅིང་དབང་སྒྱུར་བས་བདག་དང་གཞན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའོ། །མདོ་ལས་ཚངས་པ་མི་མཇེད་ཀྱི་བདག་པོ་ཚངས་པའི་འཁོར་དང་ཐབས་ཅིག་ཅེས་པ་ནི་དེ་དག་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་ལྷ་རྣམས་ཏེ། བསམ་གཏན་གྱི་རིམ་པས་གནས་ཤིང་ལྷའི་རྒྱལ་པོ་དེ་གཞན་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་བྱེད་པས་མི་སྐྱོ་ཞིང་ཐུབ་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པས་མི་མཇེད་པའོ། །མདོ་ལས་ཀླུའི་རྒྱལ་པོ་བརྒྱད་འཁོར་མང་པོ་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ལྷ་མ་ཡིན་པའི་འཁོར་ལྔ་ལས་དང་པོ་སྟེ་ཀླུའི་འཁོར་རོ། །དགའ་བོ་དང་བསྙེན་དགའ་བོ་ནི་སྔོན་སྤུན་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཆར་དང་རླུང་དུས་སུ་འབེབས་པའི་རྒྱལ་པོ་སྟེ། གཞན་
― DTG120_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་སོ་སོའི་ཡོན་ཏན་དང་མཐུ་ལས་མིང་དུ་བཏགས་པའོ། །མདོ་ལས་མིའམ་ཅིའི་རྒྱལ་པོ་བཞིའི་འཁོར་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཞེས་པ་ནི་སྒྲ་སྙན་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དག་གོ །མདོ་ལས་དྲི་ཟའི་རིགས་ཀྱི་འཁོར་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་རྒྱུ་ཞིང་གར་དང་རོལ་མོའི་སྒྲ་སྙན་པ་འབྱིན་ཅིང་དྲིས་འཚོ་བར་བྱེད་པའོ། །མདོ་ལས་ལྷ་མ་ཡིན་གྱི་དབང་པོའི་འཁོར་བཞི་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་ཅེས་པ་ནི་ལྷའི་སྤྱོད་པ་མེད་དེ། གཡོ་དང་སྒྱུས་སྤྱོད་པ་མང་པས་ལྷ་མ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་མིའི་གཞུང་ཉམས་པ་ལ་མི་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་གཞུང་ལས་ནི་ལྷའི་ཁམས་སུ་བཤད་དོ། །གཞན་ལས་ནི་ཡི་དགས་དང་བྱོལ་སོང་གི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པར་ཡང་འཆད་དོ། །མདོ་ལས་འདབ་བཟངས་ཀྱི་དབང་པོ་འཁོར་བཞི་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་བཞུགས་ཞེས་པ་ནི་འདབ་བཟངས་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་སྐྱེ་སྟེ། ཀླུའི་རིགས་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞི་ལས་སྐྱེ་སྟེ། འདབ་བཟངས་འདི་ཟས་སུ་ཀླུ་ཟའོ། །ཟ་བའི་ཐབས་ནི་འདབ་བཟངས་འདི་འདབ་མས་རྒྱ་མཚོ་ལ་སླེབས་པས་ཀླུ་རྣམས་ཐོན་པ་ལ་ཟ་སྟེ། ཀླུ་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་འདབ་བཟངས་ཀྱིས་མི་གསོད་པར་ཚད་མེད་པ་བཞིའི་སེམས་ཀྱིས་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགེ་སློང་དག་སུ་འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་ལུས་འཕགས་མོའི་བུ་མ་སྐྱེས་དགྲ་དང་ཐབས་ཅིག་གོ་ཞེས་པ་ནི་མིའི་རྒྱལ་པོའི་འཁོར་བསྟན་ཏེ་རྒྱལ་པོ་སྨོས་པ་ནི་གཙོ་བོས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མ་སྐྱེས་དགྲའི་གླེང་གཞི་ནི་མ་བཙས་པའི་སྔ་རོལ་ཏུ་ཕ་བསད་པའི་བསམ་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པར་ཕའི་དགྲར་གྱུར་པ་སྟེ། དེས་ཕ་བསད་པ་དེ་ཉན་ཐོས་པའི་གཞུང་དུ་སྡིག་པ་བཤགས་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་ཕོ་ལོང་བརྡབས་པ་ཙམ་ཞིག་སྐྱེས་ཏེ། ཕྱིས་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་ཡང་འཆད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ནི་ཆོས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པའི་བཤགས་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་མ་ལྷུང་བར་ཡང་འཆད་དེ། ཞིབ་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་
― DTG120_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས་ཡང་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཁོར་བཞིས་བསྐོར་ཏེ། མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བྱས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཞིར་ཕྱེ་བ་ལ། གསུམ་ནི་བསྟན་ཟིན། འདི་བཞི་པ་སྟེ། འཁོར་བཞི་ལ་བདུད་དང་ཚངས་པ་དང༌། དགེ་སློང་དང་བྲམ་ཟེའི་འཁོར་ཞེས་ཀྱང་འཆད། ཡང་འཁོར་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཉན་ཐོས་པའི་འཁོར་ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་ལྟ་བུ་ཆོས་གླེང་བའི་འཁོར་དང༌། དབང་པོ་སྨིན་པ་དེ་ཆོས་རྟོགས་པའི་འཁོར་དང༌། དགེ་བའི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་དང༌། མ་འོངས་པ་ན་ཆུད་པར་འགྱུར་བའི་འཁོར་རོ། །ཡང་འཁོར་བཞི་སྟེ། དགེ་སློང་དང༌། དགེ་སློང་མ་དང༌། དགེ་བསྙེན་དང༌། དགེ་བསྙེན་མའི་འཁོར་རོ། །མདོ་ལས་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྟན་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་མདོ་སྡེ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཆེན་པོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གདམས་པ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་བཤད་པར་བཞེད་དེ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་བཤད་པར་བྱེད་པའི་དུས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྔར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐའ་ཡས་གདོན་མི་ཟ་བ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་བསྟན། འོག་ཏུ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་ཐེག་པ་གཅིག་པུ་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་དུ་ལུང་དང་རིགས་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་གཅིག་པུ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་བདག་གི་དོན་དུ་སྤྱོད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་བསྟན། གསུམ་དུ་སྔར་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན། འོག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་མཐུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གདོན་མི་ཟ་བར་བྱ་བས་མདོ་འདི་བསྟན་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དོན་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་འདས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་འདིས་ཕྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་ཞི་བར་བྱེད་ཅིང་བདེ་བ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཕགས་པ་སྤྱན་རས་གཟིགས་ལ་སོགས་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ཀྱང་ཐེག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཆེན་
― DTG120_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ཡང་ཡིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །འདིས་འདེགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པའོ། །ཆེན་པོ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་སྟེ། སྤྱད་ཡུལ་དང༌། སེམས་དང་ཡེ་ཤེས་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ཐབས་དང༌། ཐོབ་པ་དང༌། ལས་ཆེན་པོའི་ཕྱིར་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །མཐའ་ཡས་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྟན་པ་ཞེས་པ་ནི་མདོ་སྡེ་འདིའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་མིང་སྟེ་འདིའི་འགྲེལ་པ་ལས་མདོ་སྡེའི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་བཅུ་བདུན་ཡོད་དེ། མདོ་སྡེ་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་བཤད་པས་མཐའ་ཡས་གདོན་མི་ཟ་བའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བསྟན་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུང་བ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གསང་བ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཛོད། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མན་ངག་གི་གནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབྱིངས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིང་བསྲེལ་བསྟན་པར་བྱེད་པ། ཐབས་མཁས་པས་ཐེག་པ་གཅིག་སྟོན་པ། བླ་ན་མེད་པའི་གནས་དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀ་ཞེས་བྱ་བ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའོ། །འགྲེལ་པ་ལས་མཐའ་ཡས་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྟན་པ་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་དང་དོན་རྫོགས་པ་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་བཅུ་བདུན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མོ་འདིས་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་མོ་ཟབ་མོ་གཞན་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །འཆད་པའི་ལུང་དང་བཤད་པའི་འབྲས་བུ་གཉི་ག་ཡང་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མཐའ་ཡས་སོ། །ཆོས་མཐའ་ཡས་པའི་ཕྱིར་དོན་ཡང་མཐའ་ཡས་སོ། །དོན་མཐའ་ཡས་པ་ནི་ཆོས་གཅིག་བསྐྱེད་པའོ། །ཆོས་གཅིག་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཆོས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ཉིད་ཡང་དག་པ་སྟེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེར་ལྡན་པ། སེམས་ཅན་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ས་ནས་འདྲེན་པ། བདེ་བའི་གནས་སུ་འཇོག་པའོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མཐའ་ཡས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་དེ་གཅིག་བསྒྲུབས་པས་མྱུར་དུ་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ས་བོན་གཅིག་བསྐྱེད་པས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བསྐྱེད་དེ་
― DTG120_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའ་ཡས་པར་འགྱུར་བ་བཞིན། མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ། ཆོས་གཅིག་གིས་དོན་བརྒྱ་སྟོང་གྲངས་མེད་པ་བསྐྱེད་དོ། །དོན་དེ་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་མང་དུ་བསྐྱེད་པས་དོན་མཐའ་ཡས་མུ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་མཐའ་ཡས་གདོན་མི་ཟ་བར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་མདོ་སྡེ་འདི་མཆོག་གམ་ངམ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྡེ་སྣོད་གསུམ་གྱི་ནང་ནས་མཛོད་འདི་དམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མདོ་སྡེ་འདི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཆེན་པོ་གདོན་མི་ཟ་བའི་སྒོ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་མཐུན་པར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་འཛིན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཡང་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གདམས་པའི་ཆོས་ཏེ། དབང་པོ་སྨིན་པ་རྣམས་ལ་སྣོད་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་པས་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་སུ་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་སྟེ། གནས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གསང་བའི་ཆོས་ཏེ། ཆོས་འདི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་གི་མཁྱེན་པ་སྟེ། གསང་བ་ནི་མཛོད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་མཛོད་དེ། བསོད་ནམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སོགས་པའི་མཛོད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀའི་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་གཉིས་པ། ཡང་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གསང་བའི་གནས་ཏེ། དབང་པོ་མ་སྨིན་ཅིང་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ཡང་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྒོ་འདི་ཐོས་པས་སྤྲུལ་པ་དང་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའོ། །ཡང་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབྱིངས་ཏེ། ཆོས་འདིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འགྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱི་མདོ་སྡེ་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་ཡེ་ཤེས་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྟེ། ཆོས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་སྤྱོད་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིང་བསྲེལ་བསྟན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་འདིའི་ནང་ནས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་
― DTG120_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ཐབས་མཁས་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དོན་འདི་ལ་བརྟེན་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའོ། །སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་ཆོས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཐབས་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འདི་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་སྟོན་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོན་པ་ཡིན་གྱི། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་འདི་དོན་དམ་པའི་གནས་ཏེ། ཆོས་འདི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དག་པའི་གནས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་དམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དམ་པའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་འདི་དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོ་ཞེས་པ་ནི་འགྲེལ་པ་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆུ་ལས་བྱུང་བའི་དོན་དང༌། ཁ་འབྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །ཆུ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཆུ་རྙོག་པ་ཅན་ལས་བྱུང་སྟེ། ཅིག་ཅར་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་པདྨོ་དང་འདྲ་བར་རྙོག་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ཆོས་ཉིད་བརྟན་པའི་ཚུལ་ཐེག་པ་གཅིག་པུའི་གཞུང་རྟོགས་ཞེས་པའི་དོན་སྟོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཆུ་རྙོག་པ་ཅན་གྱི་ནང་ནས་བྱུང་སྟེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཁོར་ཆེན་པོར་ཞུགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་པདྨོའི་གདན་ལ་བཞུགས་ཤིང་མཐའ་ཡས་གདོན་མི་ཟ་བའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པར་དག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བའི་མཛོད་རྟོགས་པ་བཞིན་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་ལུང་ཡང་དག་པ་དང༌། གཞུང་དང་སྤྱོད་པ་དང་འབྲས་བུ་ལ་ཞུགས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་འདི་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྒོ་སྟེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྡུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུད་པ་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་མིང་དང་ཚིག་དང་འབྲུའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་སྡུད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། བཤད་པ་དང་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདིར་འདུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་གྲངས་བཅུ་བདུན་པོ་འདི་ལས་འདི་ནི་སྤྱིའི་ཚིག་གོ །གཞན་ནི་དབྱེ་བའི་ཚིག་གོ །མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གསུམ་ཞིག་འབྱུང་སྟེ། མཐའ་ཡས་གདོན་མི་ཟ་ཞེས་པ་ནི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གདམས་པ་ནི་དབང་པོ་སྨིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་གསུངས་
― DTG120_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད་ལ་བརྟེན་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། འདི་གསུམ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྨོས་སོ། །མཐའ་ཡས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དོན་མཐའ་ཡས་པ་དང་ཚིག་མཐའ་ཡས་པའོ། །ཚིག་མཐའ་ཡས་པ་ནི་སྟོན་པའི་ཆོས་སོ། །དོན་ནི་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་སོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཀྱི་གདན་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ནས་མཐའ་ཡས་གདོན་མི་ཟ་བ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ། སྐུ་མི་གཡོ་བར་བཞུགས་ཤིང་སེམས་མི་གཡོ་བར་གྱུར་པ་ནི་སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཆོས་དམ་པ་སྟོན་པ་སྟེ། ཆོས་ཟབ་མོ་འདི་སྟོན་པ་ལ་སྤྱོད་ལམ་དམ་པ་ལ་ཞུགས་ཏེ་ཆོས་སྟོན་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་སྐྱིལ་མོ་ཀྲུང་བཅས་ཏེ་བཞུགས་སོ། །བཞུགས་པའང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདུད་འདུལ་བའི་བཞུགས་པ་དང༌། བཀྲ་ཤིས་པའི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པ་ལས་འདི་ནི་དང་པོའི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པའོ། །སྤྱོད་ལམ་དམ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་བཞུགས་པས་སྐུ་དང་ཐུགས་མི་གཡོ་བར་གྱུར་པའོ། །ཡང་ན་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ན་ལྷའི་མེ་ཏོག་འབུལ་བ་དང༌། ཞིང་རྣམ་པར་གཡོ་བ་ལ་བཞུགས་པའོ། །ཡང་ན་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་པ་སྟེ། འཁོར་བཞི་དང་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐོར་ཅིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བཞུགས་པ་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་མཛད་པས་འཁོར་དགའ་ཞིང་ཞལ་དུ་ལྟ་བ་དང་བཞུགས་པའོ། །སྙོམས་པར་ཞུགས་ཞེས་པ་ནི་མཐའ་ཡས་པའི་དོན་ཟབ་མོ་ལ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །འགྲེལ་པ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐུགས་དང་སྐུ་ལ་མངའ་བརྙེས་ཤིང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཟབ་མོ་འདི་བཤད་པ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མ་ཞུགས་ན་གཡོ་བ་དང་རྟོག་པ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པ་དང་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ནི་མངའ་བརྙེས་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བས་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འགྲེལ་པ་ལས་མངའ་བརྙེས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་སོ་སོའི་དབང་པོ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་
― DTG120_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་འཛུད་ཅིང་སོ་སོའི་ཐབས་དང་གཉེན་པོ་ལ་སྦྱོར་བས་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་སྟོན་པ་དང༌། གཉིས་སུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཉོན་མོངས་པས་དམ་དུ་བཅིངས་པ་རྣམས་དེའི་གཉེན་པོར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་གཡོ་བ་དང༌། ཁྲོ་སེམས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལ་ཞུགས་ཤིང་མཐུས་དབང་སྒྱུར་བའོ། །འགྲེལ་པ་ལས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ས་གཡོ་བ་དང༌། སྔོན་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་འདས་པའི་དོན་རྣམས་ཞེས་པའང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པ་ལས་འབྱུང་གི་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མ་ཞུགས་པའི་ཐུགས་དང་སྤྱོད་པ་མི་མངའ་སྟེ། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པའོ་ཞེས་འབྱུང་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བཞུགས་ཞེས་སྨོས་སོ། །དོན་རྣམ་པ་བཅུའི་ཕྱིར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞེངས་པས་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་ནས་འོད་གཏོང་བ་ལ་སོགས་པ་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མ་ཞུགས་ན་ལྟས་དེ་དག་ཀྱང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མ་ཡིན་པར་དོགས་པ་བསལ་བ་དང༌། ཡང་ན་ཆོས་སྟོན་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོ་བསྡུ་བར་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་མ་ཞུགས་པས་ཆུད་དཀའ་སྟེ་གུས་པ་སྐྱེ་བར་བསྟན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པས་གདོད་སྐྱེའི་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ཞེས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམས་པ་ལ་གཟུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་རྫོགས་པས་ཆོས་སྟོན་གྱི་མ་རྫོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་ན་ཆོས་སྟོན་པ་རྣམས་ཚུལ་དེ་དང་འདྲ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་ཅིག་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཚུལ་འདི་བསྟན་པས་གཞན་དག་ཀྱང་སེམས་ཤིན་ཏུ་ངེས་པར་བྱས་པ་ནི་ཐོས་པ་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་པས་གཞན་དག་ཀྱང་སེམས་ངེས་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་ཏེ་ལྟས་མང་པོ་བསྟན་པས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་གསོལ་བའི་རྟོག་པ་སྐྱེའི་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་གསང་བ་གསུམ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པས་ཐུགས་གསང་བ་དང༌། འོད་
― DTG120_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སོགས་པའི་ལྟས་ཀྱིས་སྐུ་གསང་བ་དང༌། ཆོས་སྟོན་པས་གསུང་གི་གསང་བ་བསྟན་པའོ། །ཡང་རྟོག་པ་ན་རེ་དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀ་འཆད་པར་དགོངས་ན་དམ་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་འོས་ཀྱི་དོན་མཐའ་ཡས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འཇུག་པར་མི་འོས་སོ་ཞེས་པ་ལ། དེ་ནི་ཇི་ལྟར་རྡོ་རྗེ་གཅོད་པ་ལས་ཀྱང༌། ལུས་བསྲང་དྲན་པ་མངོན་དུ་བཞག་སྟེ་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་འབྱུང་བ་བཞིན་ཏེ། སྔར་མཐའ་ཡས་གདོན་མི་ཟ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ཏེ་ཕྱིས་དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀ་སྟོན་པ་ཡང་སྔ་མ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེད་དུ་བསྟན། ཕྱི་མ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བསྟན། ཡང་སྔ་མ་ནི་རང་བཞིན། ཕྱི་མ་ནི་བྱེད་པའི་ལས་བསྟན་ཏེ། སོ་སོའི་དབང་པོའི་རིམ་པ་དང་སྦྱར་ཏེ་མིང་དུ་བཏགས་པས་འགལ་བ་མེད་དོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྙོམས་པར་ཞུགས་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་པ་ནས། མེ་ཏོག་གི་ཆར་མངོན་པར་བབ་ཅིང་འབྲུལ་ལོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་མེ་ཏོག་བྲུལ་བ་དང་ས་གཡོ་བ་སྟེ། ད་འདིར་མེ་ཏོག་འབྲུལ་བ་ནི་མེ་ཏོག་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། དགའ་བར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་པས་ཆོས་འདི་ཉན་པ་རྣམས་སེམས་ཞི་ཞིང་དགའ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མེ་ཏོག་དེ་དག་གི་ཡོན་ཏན་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཁ་བྱེ་ཞིང་ཟུམ་པ་ཡང་ཆོས་འདི་ཐོས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་དྲི་མ་བསལ་བར་བསྟན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་རྒྱན་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་འདི་ཐོས་པས་ཡོན་ཏན་མང་པོས་ལུས་རྒྱན་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ཁ་འབྱེ་བས་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཅིག་དོན་འབྱེད་པར་སྟོན་པ་དང༌། མེ་ཏོག་གི་རྗེས་ལ་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་བཞིན་ཆོས་འདི་ཐོས་པས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང༌། དྲི་ཞིམ་པོ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་ཆོས་འདི་ཐོས་པས་ནང་གི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོན་ཏན་ཡིད་དུ་འོང་བས་ཁྱབ་པར་གྱུར་པའོ། །ལྷའི་མེ་ཏོག་རྣམ་པ་བཞི་སྨོས་པ་ནི་འཁོར་རྣམ་པ་ཞིས་འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཆོས་བཞི་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། མདུད་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱོད་པའི་དོན་དུ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོས་
― DTG120_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་ཞིང་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཏེ། གཡོ་འགུལ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཞིང་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནི་ཞིང་དེ་གཡོས་པ་ལ་བྱའི། ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཡོ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཡོ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡུམ་གྱི་ལྷུམས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། བལྟམས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་སུ་གཡོ་སྟེ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་སྦྱར་བའོ། །ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོ་བ་སྟེ། ཤར་ཕྱོགས་དམའ་ན་ནུབ་ཕྱོགས་མཐོ། །མཐའ་དམའ་ན་དབུས་མཐོ་བའི་བར་དུ་སྟེ་དྲུག་གོ །ཡང་མཚན་ཉིད་དྲུག་ཏུ་གཡོ་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལས་འགུལ། རབ་ཏུ་འགུལ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འཁྲུགས་རབ་ཏུ་འཁྲུགས་པའི་པར་དུ་སྟེ། འགུལ་ཞེས་པ་ནི་ཆུང་དུ་འགུལ་བའོ། །རབ་ཏུ་འགུལ་བ་ནི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་འགུལ་བ་སྟེ། འོག་མའི་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་རོ། །དེ་བསྒུལ་བ་ཅིར་དགོངས་ཤེ་ན། དོན་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། བདུད་དང་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་སྡང་བ་དང༌། སེམས་གཡེང་བའི་འཁོར་རྣམས་སེམས་བསྡུ་བ་དང༌། ཡང་དྲེགས་པ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཆོས་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་གཞན་གདབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་སེམས་སུ་གཞུག་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་གནས་བསྟན་པ་དང༌། སྨིན་པ་རྣམས་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང། ཡང་དག་པའི་དོན་འདྲི་བར་བསྐུལ་བའི་ཕྱིར་ས་གཡོ་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཡང་དེའི་ཚེ་འཁོར་དེར་གང་དགེ་སློང་དང་ཞེས་པ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ལྟ་ཞིང་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་རྨད་དུ་གྱུར་དགའ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་ཚོགས་བཞིར་བསྡུའོ། །འཁོར་བཞི་པ་དང༌། འཁོར་བརྒྱད་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་གཉིས་དང་མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམས་སོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྨིན་མཚམས་ཀྱི་བར་གྱི་མཛོད་སྤུ་ནས་འོད་ཟེར་གཅིག་བྱུང་ཞེས་པ་ནི་དེ་མན་ཆད་བཤད་པའི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་
― DTG120_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། འགྲེལ་པ་ལས་འགྲོ་བ་ཕ་ལ་པོ་ཆེ་རྣམས་དེ་ལྟ་བུའི་ལྟས་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་མཐོང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཡང་བདག་ཅག་ལ་ཆོས་འཆད་དོ་སྙམ་པའི་སྤྲོ་བའི་སེམས་སྐྱེ་བའི་བཤད་པའི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། འོད་དེ་བཏང་བས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་སྣང་བར་མཛད་དོ། །ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་ཕན་པའི་ཆེད་པས་ཉན་པ་རྣམས་སྤྲོ་ཞིང་ཐོས་པར་དཀའ་བའི་སེམས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་བཤད་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བས་དེའི་ཕྱིར་འོད་ཀྱིས་རྒྱང་རིང་པོ་ཚུན་ཆད་སྣང་བར་མཛད་དོ། །རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་གཡོ་བར་བསྟན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་བསྟན་པར་མཛད་པ་ནི། ཆོས་ཟབ་མོ་རང་གི་རིག་པའི་དོན་ཡིན་པས་སྔར་ཆོ་འཕྲུལ་བསྟན་ཏེ་གཟོད་ཆོས་འདི་སྟོན་པར་མཛད་པས་དེའི་ཕྱིར་ཆོས་བཤད་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །སྔར་ལྷའི་མེ་ཏོག་འབྲུལ་བ་དང་ས་རྣམ་པར་གཡོ་བ་བསྟན་པ་ཡང་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་མཛད་པ་འདི་ཉིད་ཆོས་ཟབ་མོ་རང་གི་རིག་པ་བསྟན་པའི་ལྟས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་ཀུན་གྱིས་མཐོང་བས་བཤད་པའི་རྒྱུ་ཞེས་བྱའོ། །འོད་གཏོང་བ་དང་ཡུལ་སྣང་བར་མཛད་པ་མཐོང་བར་བྱེད་པ་སྟ། འདི་ནི་དང་པོ་སྨིན་མ་བཞིན་གྱི་རྒྱན་ཡིན་པ་བཞིན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་དེ་ཡང་གཙོར་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དང༌། མཚམས་ཞེས་བསྟན་པས་དབུ་མའི་དོན་མཚོན་པ་དང༌། དཀར་པོ་ཞེས་སྨོས་པས་ཁ་དོག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་དུ་མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་གྱི་གཞི་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །མཛོད་སྤུ་དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་དཀར་པ་བརྐྱང་ན་རིང་པ། བསྐུམ་ན་ཐུང་བའོ། །འོད་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། མི་ཆེན་པོའི་ཆ་ཡིན་པས་འགྲོ་བ་དད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། མུན་པ་སེལ་བས་མ་རིག་པའི་ས་འཇོམས་པ་དང༌། སྣང་བ་དེས་མཚོན་པས་འཇིག་རྟེན་ནས་འདྲེན་བ་དང་ནང་གི་བསྟན་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་ཡིན་པར་མཚོན་པ་དང༌། འོད་ཀྱིས་རེག་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་བྱེད་པ་དང༌། འོད་ཀྱིས་རེག་པ་རྣམས་ཆོས་ཉན་པར་བསྐུལ་བ་དང༌། ཡུལ་ལ་ཆགས་པ་རྣམས་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ་བདུན་ནོ། །གཅིག་ཏུ་རྫུ་འཕྲུལ་བཤད་པའི་སྐབས་སུ་
― DTG120_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་སྟོང་ཕྲག་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་པ་ནས་འོད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ཁྱབ་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡུལ་སྣང་བར་མཛད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཞིང་ནི་སྟོང་ཕྲག་བཅོ་བརྒྱད་པའོ། །ཤར་ཕྱོགས་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཡིན་པ་བཞིན་བསྟན་པ་འདི་ཐེག་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་པའོ། །དང་པོ་དེར་འཆར་བ་ཡང་དཔེར་ཉི་མ་རི་མཐོ་མཐོ་ལ་དང་པོར་འཆར་བ་བཞིན་མདོ་སྡེ་འདི་ཡང་དང་པོར་དབང་པོ་སྨིན་པ་རྣམས་ལ་སྣང་བར་མཛད་དོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་སྣང་བར་མཛད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་མཛད་པ། ལྷའི་ཁམས་སྣང་བར་མཛད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉན་པར་བསྐུལ་བ་སྟེ། ཐུགས་རྗེས་ཁྱབ་པར་མཛད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་བསྟིར་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་མནར་བའི་སྐབས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་གི་འགྲོ་བ་དྲུག་ན་སེམས་ཅན་གང་ཡོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་འདི་སྣང་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ནོ། །འགྲོ་བ་དྲུག་དང་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་དང༌། མཆོད་རྟེན་རྣམས་སོ། །དེ་ཡང་དུམ་བུ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། འཁོར་བར་འཁོར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྣང་བར་བྱས་པ་དང༌། དཀོན་མཆོག་གསུམ་སྣང་བར་བྱས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པའོ། །འགྲོ་བ་དྲུག་ལ་ཡང་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་སྟེ། དེའི་མིང་བསྟན་པ་དང༌། བསྐྱེད་པའི་རྒྱུ་དང༌། དབྱེ་བ་དང་བསྡུ་བ་བསྟན་པ་དང༌། གནས་བསྟན་པ་དང༌། ཚེའི་ཚང་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །མིང་བསྟན་པ་ནི་དྲུག་ཅེས་པ་ནི་གྲངས་སོ། །འགྲོ་བ་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་གནས་པ་འགྲོ་བ་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྲོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །རང་གིས་བྱས་པའི་ལས་ལ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ལྷའོ། །ཡང་ན་འདོད་པ་དང་རྫུ་འཕྲུལ་དུ་ལྡན་པ་ནི་ལྷའོ། །སེམས་པ་མང་བ་ནི་མིའོ། །བཀྲེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མནར་བ་ནི་ཡི་དགས་སོ། །དུད་དེ་འགྲོ་བས་དུད་འགྲོའོ། །གཏུབ་པ་དང་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གཞིར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དམྱལ་བའོ། །ལྷ་མ་ཡིན་ནི་སྔར་
― DTG120_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་འགྲོ་བ་དྲུག་པོ་ཀུན་ཀྱང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བསྐྱེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །བསྡུ་བ་དང་དབྱེ་བ་ལ། འགྲོ་བ་དྲུག་ཅེས་པ་ནི་བསྡུ་བའོ། །དེ་ཡང་དགེ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། མི་དགེ་བ་བསྐྱེད་པ་ནི་དབྱེ་བའོ། །ཡང་ན་འཁོར་བ་ཞེས་པ་ནི་བསྡུ་བའོ། །སྲིད་པ་གསུམ་དང་སྐྱེ་བ་རྣམ་བཞི་ནི་དབྱེ་བའོ། །གནས་ནི་ཁམས་གསུམ་པའོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བཞུགས་ཤིང་འཚོ་སྐྱོང་བ་ནས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྣང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་འདི་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང་དགེ་འདུན་སྣང་བའོ། །དགེ་འདུན་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་དགེ་འདུན་ལ་ཡང་འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང་རྣལ་འབྱོར་པ་ལམ་ལ་གནས་ཤིང་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནས་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་སྣང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་ཏེ། འགྲོ་བ་མང་པོ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ས་ནས་འདོན་པའི་ཕྱིར་དད་པ་དང་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ལ་འཛུད་ཅིང་སྤྱོད་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་བསྡུ་བ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་སོགས་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྣ་ཚོགས་སྤྱོད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། དད་པ་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་ཅིང་འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པའི་སའོ། །འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་བསྡུ་བ་རྣམ་པ་བཞིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཐབས་སུ་སྡུད་ཅིང་བསྟན་པ་ལ་འཇོག་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང་ཚིག་སྙན་པ་དང་དོན་སྤྱོད་པ་དང་དོན་མཐུན་པས་འདྲེན་པའོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ན་རིང་བསྲེལ་གྱི་མཆོད་རྟེན་རིན་པོ་ཆེ་ལས་བྱས་པ་སྣང་ངོ་ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་གི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འཇུག་པ་དང་མཆོད་རྟེན་བསྟན་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་
― DTG120_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། རང་བཞིན་དང་མིང་དང་དུས་དང་གང་ཟག་དང་བསྟན་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འཇུག་པའི་དོན་ཏོ། །རང་བཞིན་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པའི་མི་གནས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་བཞི་སྤྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་དོན་གཅིག་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་སེམས་ཅན་མ་གྲོལ་བ་རྣམས་གྲོལ་བར་མཛད་དོ། །རྒྱུ་ཡོད་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་མཆོད་རྟེན་བཞག་པས་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་མཛད་པ་འདི་ཅིའི་ལྟས་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་མང་པོ་རྣམས་ལྟས་དེ་དག་དབང་པོ་ཞན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཅིའི་ལྟས་སུ་བསྟན་པ་མི་ཤེས་པས་འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་འགྲོ་བ་མང་པོའི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འདྲི་བར་བརྩམས་སོ། །མདོ་འདིའི་དོན་བདག་གིས་སུ་ལ་དྲི། ལན་ལྡོན་སུས་ནུས། དེ་ཡང་འདི་ལྟར་ཞེས་པ་ནས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་དོན་འདི་འདྲི་འོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོ་འཕྲུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན་པ་འདི་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་འདྲིའོ་ཞེས་པ་ལེགས་པ་ཆེན་པོ་འཇམ་དཔལ་ལ་ཡོད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་ལ་བྱ་བ་བྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་ཚབ་ཏུ་དབང་བསྐུར་བ་སྟེ། འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་དོན་ཟབ་མོ་གཅིག་ལ་དྲིས་དང་མང་པོ་ཐོས་པར་འགྱུར་བས་ཀུན་གྱི་ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པའོ་ཞེས་འབྱུང༌། ཡང་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགོངས་པ་མཐུན་པར་གྱུར་པས་སྒྲུབ་པ་དང་བཤད་པའི་ཆོས་གཉི་ག་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ལྟས་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཉིད་བཤད་པའི་གླེང་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་འདི་ཐེ་ཚོམ་ཅིའི་ཕྱིར་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་འབའ་ཞིག་ལ་དྲི་ཞེ་ན། དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་འདི་ཉིད་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་འབའ་ཞིག་གིས་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་སེམས་ཀྱིས་
― DTG120_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟོགས་པ་ཉིད་ཡིན་གྱི། གཞན་ལ་མཉན་མི་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་འགྲེལ་པ་ལས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་དྲིས་པ་དེའི་ལུང་བསྟན་པར་ནུས་པ་ནི་འཇམ་དཔལ་དེ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བསོད་ནམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །རྒྱུ་དེ་གཉིས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་དེ་སྟོན་པར་འོས་པའོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་ཕ་དང་དགེ་སློང་མ་ནས་བདག་ཅག་གིས་སུ་ལ་དྲི་སྙམ་པའི་བར་དུ་ནི་དོན་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །དེ་ནས་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་བྱམས་པས་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་སྨྲས་སོ་ཞེས་པ་ནི་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་གླེང་གཞི་ཆོས་འདྲི་བ་ལ་སྔར་ནི་ཚིག་ལྷུག་པས་བཤད། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་འཇམ་དཔལ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་འདི་ལྟ་བུའི་ལྟས་ཞེས་པ་ནས་འདི་ཅིའི་རྒྱུ་ཅིའི་རྐྱེན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལྟས་དང་ཆོ་འཕྲུལ་དྲི་བ་བསྡུ་བའོ། །ཞིང་འདི་དག་སྣ་ཚོགས་བལྟ་ན་སྡུག་པ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཏེ། ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང་མ་དག་པ་རྣམས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཐོག་མར་བཞུད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་འདྲེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གསུངས་པ་ནི་འདི་ཚིགས་བཅད་ཀྱི་བསྡུ་བ་སྟེ་དུམ་བུ་བཅུར་དབྱེའོ། །དཔང་པོ་རྣོ་རྟུལ་གཉི་ག་ལ་ཕན་བ་དང་སྔ་ཕྱི་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་འཁོར་བ་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང༌། དྲང་པོ་དང་དེ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་དགའ་བར་བྱ་བ་དང༌། དཀའ་སླ་གཉི་གའི་ཆེད་དང་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་གཉི་གའི་དོན་དང༌། བླང་དོར་གཉི་གའི་ཆ་དང༌། གསལ་མི་གསལ་དབྱེ་བ་དང༌། ཤེས་པ་དང་སྤོབས་པ་དབྱེ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དང་འཆིང་བ་དབྱེ་བ་དང༌། བཤད་པ་དང་སྤྱོད་པ་བསྟན་པའོ།། མདོ་ལས་འཇམ་དཔལ་ཞེས་པ་ནས་ཞལ་གྱི་མཛོད་སྤུ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་ལ་རྩ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཡོད་དེ། དུམ་བུ་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །དང་པོ་རྩ་བ་ལྔ་བཅུ་རྩ་བཞིས་ནི་ལྟས་རྣམས་ཀྱི་དོན་བསྟན། རྩ་བ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་དོན་འདྲི་བའོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ།
― DTG120_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིགས་བཅད་དང་པོ་གཅིག་གིས་ནི་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་མཛད་པའི་གླེང་གཞི་སྟོན་ཏོ། །དེའི་འོག་མ་རྩ་བ་གསུམ་གྱིས་ནི་མེ་ཏོག་འབྲུལ་བ་དང་ས་གཡོ་བའི་སྤྱོད་ལམ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་གི་རྩ་བ་ལྔ་བཅུས་ནི་ཡུལ་རྣམས་སྣང་བར་མཛད་པའི་གླེང་གཞི་བསྟན་ཏེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། མེ་ཏོག་མན་དཱ་ར་བའི་ཆར་ཆེན་ཀྱང༌། ཞེས་པ་ནས་གང་གིས་དེ་ནི་ཀུན་དུ་མཛེས་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་དེ་ལ་རྩ་བ་གསུམ་གྱིས་ནི་སྤྱོད་ལམ་གསུམ་གྱི་དོན་བསྟན། རྩ་བ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མེ་ཏོག་གི་ཆར་བབ་པ་བསྟན། རྩ་བ་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་ས་གཡོ་བ་བསྟན། རྩ་བ་གཅིག་གིས་ནི་འཁོར་བཞི་རབ་ཏུ་དགའ་བ་བསྟན། འདི་ནི་མེ་ཏོག་གི་ཆར་འབབ་པ་བསྟན་ཏོ། །མེ་ཏོག་དེ་དག་ཙན་དན་གྱི་དྲི་བསུང་དང་ལྡན་ཞིང་ཡིད་དུ་འོང་བས་ཞིང་དེ་མཛེས་པར་བྱེད་པའོ། །མདོ་ལས། འཁོར་བཞི་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་དགའ་བ་འཐོབ། །ཞིང་འདི་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་རབ་ཏུ་གཡོས། །ཞེས་པ་ནི་ས་གཡོ་བས་འཁོར་འདི་རྣམས་དགའ་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། འོད་ཟེར་དེ་ཡིས་ཤར་གྱི་ཕྱོགས་ལོགས་སུ། །ཞེས་པ་ནས། བསྟིར་མེད་ཡན་ཆད་སྲིད་པའི་ཐོག་མའི་བར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་རྩ་བ་བཅོ་ལྔས་ཡུལ་རྣམས་སྣང་བར་མཛད་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་རྩ་བ་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་སྣང་བའི་ཡུལ་བསྟན། གཞན་གྱིས་ནི་ལྟ་བ་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྣང་བར་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །གསེར་གྱི་ཁ་དོག་དུ་སྣང་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་འདི་རིན་ཆེ་བར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་དག་ཞིང་གི་ཇི་སྙེད་སེམས་ཅན་དག །ཅེས་པ་ནས། འགྲོ་བ་བདེ་དང་མི་བདེ་རྣམས་ཀྱང་སྣང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྣང་བར་བྱ་བ་རྣམས་བསྟན་ཏེ། །དུམ་བུ་དྲུག་ཏུ་དབྱེའོ། །ཚིགས་བཅད་རྩ་བ་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་མི་འགྲོ་བ་དྲུག་པོ་རྣམས་བསྟན། རྩ་བ་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་རྩ་བ་ཕྱེད་དང་བདུན་གྱིས་ནི་ཆོས་ཐོས་པ་བསྟན། ཡང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འཁོར་བཞི་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་རྩ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བསྟན། རྩ་བ་བདུན་གྱིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་མཆོད་རྟེན་བསྟན་ཏེ། འདིས་ནི་དང་པོ་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བས་བསྐྱེད་པའི་འགྲོ་བ་དྲུག་པོ་རྣམས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་བདེ་བ་དང་མི་
― DTG120_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་རྣམས་སྣང་བར་མཛད་པའོ། །ཡང་མདོ་ལས། བཟང་པོ་ངན་པ་དེ་བཞིན་བར་མ་ཡང༌། །ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་ཆོས་འདི་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ནི། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྣང་བ་བསྟན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་སེངྒེ་བཞིན་བག་ཚ་བ་མི་མངའ་བར་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཆོས་ནི་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་ནི། ཞེས་པ་ནི། ཆོས་ཐོས་པ་བསྟན་ཏེ། སྤོབས་བ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་དཔེ་དང་དོན་གསལ་བར་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས། སེམས་ཅན་གང་དག་སྡུག་བསྔལ་གཟིར་བ་རྣམས། ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་བསྔགས་གསུང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གསུམ་གྱི་རིམ་པ་བསྟན་ཏེ། མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས། ཤིན་ཏུ་མཐོང་ཞིང་ཐོས་སོ་འཇམ་པའི་དབྱངས། །ཞེས་པ་ལས་ནི་ཆ་ཙམ་སྨོས་པར་བྱ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་འཁོར་རྣམ་བཞི་སྣང་བར་བསྟན་ཏེ། འཁོར་དེ་དག་གིས་ལམ་བསྒྲུབས་པ་དང་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའང་སྣང་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། ཚིགས་གོང་མས་ནི་ཉན་ཐོས་ཚིག་འོག་མས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་མཐོང་ཞིང་རྣམ་པ་མང་པོ་དག་ན་ཡང༌། །ཞེས་པ་ནས། བརྩོན་འགྲུས་སྣ་ཚོགས་བྱང་ཆུབ་བསྐྱེད་པ་དག །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདིས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་སྣ་ཚོགས་བསྟན། རྩ་བ་བདུན་གྱིས་ནི་དངོས་པོ་བསྟན། ཡང་རྩ་བ་ཕྱེད་དང་བཅུ་བཞིས་ནི་མོས་པས་སྤྱོད་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཏོ། །གང་གཱ་ཞེས་པ་ནི་ཆུ་བོ་མ་དྲོས་པ་ལས་ཆུ་བོ་བཞི་འབྱུང་བའི་གཅིག་གོ །དེ་བྱེ་མ་མང་བའི་ཕྱི་མང་བའི་དཔེར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ལ་ལ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པའང་དེ་བཞིན་ཏེ། །ཞེས་པ་ནས། སྨོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་སྦྱིན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། འདི་ལའང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །དང་པོའི་ཚིགས་བཅད་བཅོ་ལྔས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་བསྟན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རླུང་བརྒྱད་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་པར་བསྟན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་གིས་ནི་སྤྱིན་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཚུལ་
― DTG120_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྲིམས་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་བཟོད་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བསམ་གཏན་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཤེས་རབ་བསྟན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རྩ་བ་བཞིས་ནི་ཕྱིའི་ནོར་གྱིས་ཕན་གདགས་པ། དེའི་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་ནང་གི་པན་གདགས་པ། དེའི་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་ཕྱི་ནང་གཉིས་གའི་ཕན་གདགས་པའོ། །དང་པོ་བཞི་ལ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་བདུན་སྦྱིན་པ་དང་དབྱིག་བརྒྱད་སྦྱིན་པ་དང༌། ཐེག་པ་སྦྱིན་པ་དང༌། རྫས་སྣ་ཚོགས་སྦྱིན་པའོ། །རིན་པོ་ཆེ་བདུན་ནི་གསེར་དང་དངུལ་ལ་སོགས་པ་བདུན་ནོ། །དབྱིག་བརྒྱད་ནི་བྲན་ཕོ་མོ་དང༌། ཤིང་རྟ་དང༌། ཁྱོགས་རིན་པོ་ཆེས་སྤྲས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོ་ལས། འཇམ་དཔལ་བདག་གིས་མཐོང་བ་ལ་ལ་ན། །ཞེས་པ་ནས། ངུར་སྨྲིག་གོས་རྣམས་རབ་ཏུ་གྱོན་པར་བྱེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། གང་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་འདུལ་བ་ལ་གནས་པ་དེ་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཡོན་ཏན་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱོབ་པ་དང༌། འཆི་ཀར་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྲུངས་པས་བཤེས་གཉེན་བཟང་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོ་ལས། བདག་མཐོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་དག །ཅེས་པ་ནས། ལ་ལ་ལུང་ནོད་ཁ་ཏོན་བྱེད་ལ་དགའ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་མདོ་སྡེ་དཀའ་བ་འདོན་ཅིང་མདོ་ཟབ་མོ་ལ་སེམས་པའི་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པས་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་མདོ་ལས། བདག་མཐོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་དག །ཅེས་པ་ནས། ཡོངས་སུ་བསམས་པས་ཉེ་བར་རྟོགས་པར་གྱུར། །ཅེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་གོ་ཆ་བ་གོས་པ་དང་དགེ་བ་སྡུད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་བསྟན་ཏེ། བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་མདོ་ལས། ཁ་ཅིག་གིས་ནི་འདོད་པ་མ་ལུས་སྤངས། །ཞེས་པ་ནས། །ཚིགས་བཅད་སྟོང་གིས་རྒྱལ་བ་རྒྱལ་པོ་ལའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བསམ་གཏན་ལ་གནས་པ་བསྟན་ཏོ། །
― DTG120_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་གཏན་གྱི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྐྱེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོ་ལ་བསྟོད་པའི་སྤོབས་པ་སྐྱེ་བའོ། །མདོ་ལས། དྲན་དང་ལྡན་ཞིང་དུལ་བ་མི་འཇིགས་པ། །ཞེས་པ་ནས། །ཐོས་ནས་དེ་དག་ཆོས་རྣམས་འཛིན་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་སྤྱོད་པ་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་ཞིང་ཐོས་པ་འཛིན་པར་གྱུར་པའོ། །མདོ་ལས། ཡོངས་སུ་སྒོམ་པ་བདག་ཉིད་རྒྱལ་དབང་སྲས་པོ་རྣམས། །ཞེས་པ་ནས། །ཆོས་ཀྱི་རྔ་ནི་ཤིན་ཏུ་རྡུང་བར་བྱེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པའོ། །ཆོས་སྟོན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དགའ་བས་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་སྟོན་པ་དང༌། བདུད་རྣམས་སྡང་བར་བྱེད་པ་དང༌། བཀྲི་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་གྱིས་བརྡུང་བའོ། །མདོ་ལས། མངོན་པ་ལ་ལས་བདེ་གཤེགས་བསྟན་པ་ལ། །ཞེས་པ་ནས། །བསྙེམས་མེད་ཞི་ཞིང་རབ་ཏུ་ཞི་བར་སྤྱོད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་རླུང་བརྒྱད་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་པའི་དོན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བརྒྱད་ནི་བསྟོད་པ་དང་སྨད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོ་ལས། མང་དུ་ནགས་གནས་དེ་བཞིན་གཞན་དག་ཀྱང༌། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་དུ་འཇུག །ཅེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་ཐུགས་རྗེས་འདྲེན་པར་བསྟན་ཏེ། ཐུགས་རྗེའི་འོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གནས་རྣམས་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །རྒྱལ་བའི་སྲས་པོ་ལ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་གནས། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་བརྩོན་འགྲུས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཞུགས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ན་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཚོལ་བར་སྤྱོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་རྩ་བ་ཕྱེད་དང་བཅུ་བཞིས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་དང་པོ་འདིས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བསྟན། །དེའི་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྟན། ཡང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བཟོད་པ་བསྟན། ཡང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བསམ་གཏན་བསྟན། ལྔས་ནི་སྦྱིན་པ་བསྟན། གསུམ་གྱིས་ནི་ཤེས་རབ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ཡང་སྡིག་པ་མི་དགེ་པའི་ཆོས་སྐྱེས་པ་བསལ་བ་དང་
― DTG120_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོ་ལས། ལ་ལ་སྲུང་བ་རྟག་ཏུ་རྣམ་དག་པ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལས་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བསླབ་པ་ལ་གནས་ཤིང་སྒོ་གསུམ་ལ་སྤྱོད་པ་སྐྱོན་མེད་པར་གྱུར་བའོ། །ཇི་ལྟར་རིན་པོ་ཆེ་ཕྱི་ནང་གསལ་བ་འོད་ཡོང་པ་ཀུན་གྱི་ཡིད་དུ་འོང་བ་བཞིན་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་ཉམས་པ་སྐྱོན་མེད་པར་གྱུར་པའོ། །རྒྱལ་སྲས་ལ་ལ་བཟོད་པའི་སྟོབས་ཅན་ཏེ། །ཞེས་པ་ནས། །བཟོད་པ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཞུགས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྡེག་པ་དང་སྤྱོད་བ་དང་སྨད་པ་ལ་སོགས་པས་སྨ་དབབ་པ་སྣ་ཚོགས་ཉམས་སུ་ལེན་ཅིང་བཟོད་པའོ། །དེ་བཟོད་པ་ཡག་རྣམ་པ་ལྔའི་ཚུལ་གྱིས་བཟོད་དེ། ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་གཉེན་དུ་གྱུར་པའི་བསམ་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བསམ་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བསམ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་བསམ་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་བསམ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བའི་བསམ་པས་བཟོད་པའོ། །མདོ་ལས། བདག་མཐོང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་བསམ་གཏན་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཞུགས། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ནི་བསམ་གཏན་ལ་གནས་པ་བསྟན་ཏེ། གཡེང་བའི་སྐྱོན་འདི་དག་བསྩལ་ཏེ་གནས་སོ།། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་རྩེད་མོའི་དགའ་བ་དང༌། བྱིས་པོ་མ་རབས་སྤང་བ་དང༌། བཤེས་གཉེན་ངན་པ་དང་མི་འགྲོགས་ཤིང་སེམས་སྡུད་པའོ། །ཡང་མདོ་ལས། ལ་ལས་དེ་བཞིན་སྦྱིན་པ་བྱིན་པ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། སྦྱིན་པ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཞུགས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པའོ། །སྦྱིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་རྒྱ་ཆེར་སྦྱིན་པ་དང༌། མི་སྐྱོ་བར་སྦྱིན་པ་དང༌། དགའ་བར་སྦྱིན་པ་དང༌། ཆགས་པ་མེད་པར་སྦྱིན་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བའི་སྦྱིན་པའོ། །དེ་ལ་ཁ་ཟས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་བྱས་ན་ནི་མུ་གེའི་བསྐལ་པར་མི་སྐྱེ། སྨན་བྱིན་པས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྨན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། །གོས་བྱིན་པས་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་ལྡན་ཞིང་ཁྲེལ་དང་ངོ་ཚ་ཡོད་པར་འགྱུར། ཁྲི་སྟན་ལ་སོགས་པ་བྱིན་པས་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། ར་བ་དང་སྐྱེད་མོས་ཚལ་བྱིན་པས་ནི་གཟུངས་ཀྱི་
― DTG120_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། མེ་ཏོག་བྱིན་པས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། འབྲས་བུ་བྱིན་པས་ནི་འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་བཞི་དང་ལྡན་པར་འགྱུར། རྫིང་དང་ཁྲོན་པ་བྱིན་པས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆུ་དྲི་མ་མེད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས། དེ་དག་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཞུགས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། དེ་དག་ཤེས་རབ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཞུགས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། མཚན་མ་མེད་པ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ནམ་མཁའ་དང་མཚུངས་པའོ། །མཚན་མ་ཡོད་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་དེ་དང་བདག་གི་དོན་ལ་སྤྱོད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །མདོ་ལས། གང་གིས་གཞན་ཡང་མཐོང་བ་འཇམ་པའི་དབྱངས། །ཞེས་པ་ནས། རྒྱལ་བའི་རིང་བསྲེལ་དག་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་དུམ་བུ་དྲུག་སྟེ། ཚིགས་བཅད་རྩ་བ་བདུན་གྱིས་མཆོད་རྟེན་སློང་བ་བསྟན། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རིང་བསྲེལ་མཆོད་པ་དང་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པའོ། །ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་མཆོད་པ་དང་འཁོར་བརྒྱད་ལ་མཆོད་པའོ། །མདོ་ལས། མཆོད་རྟེན་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་མི་ཉུང་བ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། །དྲིལ་དང་དྲིལ་བུ་གཡེར་ཁ་རྟག་ཏུ་འཁྲོལ། །ཞེས་པའི་བར་འདིས་ནི་མཆོད་རྟེན་སློང་བ་བསྟན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་རིང་བསྲེལ་གྱི་མཆོད་རྟེན་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བྱས་ན་བསྐལ་པ་དུ་མར་ངན་སོང་དུ་མི་ལྷུང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཚོགས་ཀྱང་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དཔག་ཚད་ཅེས་པ་ནི་གཞུ་འདམ་ལྔ་བརྒྱ་ལ་རྒྱང་གྲགས་གཅིག །རྒྱང་གྲགས་བརྒྱད་ལ་དཔག་ཚད་གཅིག་གོ །མདོ་ལས། མེ་ཏོག་དྲི་དང་དེ་བཞིན་སིལ་སྙན་གྱི། །ཞེས་པ་ནས། འདི་འདྲའི་མཆོད་རྟེན་རྒྱལ་བའི་རིང་བསྲེལ་ལ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་བརྒྱད་ཀྱིས་མཆོད་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། གང་གིས་ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་དག་བརྒྱན་པ་ནི། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་རྒྱས་པ་འདི། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མཆོད་རྟེན་དེ་བྱས་པས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་མཛོས་པ་ནི་དཔེར་ན་
― DTG120_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷའི་མེ་ཏོག་པ་རི་ཡ་ཏ་རྒྱས་པ་བཞིན་དུ་མཛོས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། རྒྱལ་བས་འོད་ཟེར་གཅིག་པུ་འདི་བཏང་བས། །ཞེས་པ་ནས། སྟོང་ཕྲག་མང་པོའི་ཞིང་རྣམས་སྟོན་པའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་རྩ་བ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་གསོལ་བའི་དོན་བསྟན་ཏེ། རྩ་བ་བཞིས་ནི་ལན་བཏབ་པའོ། །མདོ་ལས། ལྟས་རྣམས་མཐོང་ནས་བདག་ཅག་ངོ་མཚར་ཐོབ། །ཅེས་པ་ནས། ཐེ་ཚོམ་སོལ་ལ་དགའ་བ་བསྐྱེད་པར་གྱིས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་རེ་བ་སྐོང་བར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། བདེ་གཤེགས་སྲས་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལུང་སྟོན་ཅིག་ཅེས་པ་ནས། འདི་འདྲའི་རྒྱ་ཆེན་འོད་ཀྱང་རབ་ཏུ་བཏང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་དྲིས་པའི་ལན་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས། བདེ་གཤེགས་སྲས་པོ་ཁྱོད་ཀྱིས་ལུང་སྟོན་ལ། །ཞེས་པ་ནས། འདི་ཡི་རྒྱུ་ནི་ཆུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲིས་པའི་ལན་བཏབ་པ་དང། ལུང་བསྟན་པ་དང༌། དོན་ཆེ་བ་བསྟན་པ་དང༌། ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་འདིའི་དོན་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། ཞིང་རྣམས་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་གང་བསྟན་པ། །ཞེས་པ་ནས། འཇམ་དབྱངས་འདི་རུ་ཅི་ཞིག་ལུང་སྟོན་ཅེས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲིས་པའི་ལན་དངོས་སུ་བཏབ་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཞེས་པ་ནས་རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་བ་ལན་གློན་པར་ནུས་པ་ནི་འགྲེལ་པ་ལས། འཇམ་དཔལ་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་འདས་པ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མངོན་དུ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ལན་གློན་ནུས་པ་སྟེ། རྗེས་སུ་དཔག་པའམ་ཡིད་ཚོད་ཙམ་གྱིས་ལན་འདེབས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་གྱིས་རང་གི་སྐུ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་བྱ་བ་བྱས་པའི་རྒྱུ་དེ་ད་ལྟར་གྱི་འབྲས་བུ་འདི་ཉིད་པས་སྔོན་དམ་པའི་འོད་ཅེས་བྱ་བའི་དགེ་སློང་དུ་གྱུར་པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་ཆོས་འདི་མངོན་དུ་ཐོས་པའི་ཕྱིར། ད་འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་སྟོན་ནུས་ཏེ། འདི་མན་ཆད་དུམ་བུ་གསུམ་དུ་བཅད་དེ་སྟོན་ཏོ། །དང་པོ་མིང་སྨོས་ཏེ་མདོར་བསྟན་པ་དང༌། དྲིས་པའི་ལན་གདབ་པ་དང༌། འོག་མ་ཉན་པ་རྣམས་ལ་གདམས་པ་དང་གསུམ་མོ། །མདོ་ལས་
― DTG120_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་བདེ་བར་གཤེགས་པས་ཆོས་ཆེན་པོ་བསྒྲགས་ཤིང་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པར་མཛད་པར་དགོངས་པ་ཞེས་པ་ནི་དྲིས་པའི་ལན་གདབ་པ་སྟེ། འདི་འགྲེལ་པ་ལས་ལན་གདབ་པ་ལ་དོན་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། དོན་ཆེན་པོ་མངོན་དུ་མཐོང་བའི་རྒྱུ་སྟེ་འདི་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་ང་སྔོན་འདས་པའི་དུས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚིག་དང་འབྲུ་དང་ལེའུ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་རྒྱུ་དང་མཐོང་བ་དང༌། ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་སྔོན་འདས་པ་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱ་བའི་རྒྱུ་མཐོང་བ་སྔོན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉི་ཟླ་སྒྲོན་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱུ་དམ་པ་མཐོང་བ་དང༌། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནང་གི་ཐ་མ་ཁྱིམ་ནས་མ་བྱུང་བ་ནས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་ཆེན་པོ་མཐོང་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་དམ་པའི་འོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམ་པའི་ཆོས་འདི་འཛིན་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྡུད་ཅིང་འཛིན་པའི་རྒྱུ་མངོན་དུ་མཐོང་བ་དང་ཡང་ཉི་ཟླ་སྒྲོན་མ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་བརྒྱད་པོ་ཡང་དམ་པའི་འོད་ལ་བརྟེན་ནས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་དུ་མཐོང་བའི་རྒྱུ་དང་རྒྱལ་བུ་དེ་དག་གིས་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་གྲངས་མེད་པར་བྱས་པས་འཇུག་པར་ནུས་པའི་རྒྱུ་མངོན་དུ་མཐོང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནང་གི་ཐ་མར་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་སྒྲོན་མ་མཛད་པ་ལ་མངོན་དུ་དྲན་པའི་རྒྱུ་མཐོང་བ་དང༌། བྱམས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །དེའི་ཚེ་དམ་པའི་དབྱངས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམ་པའི་འོད་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་དུ་སྤྱད་པ་སྤྱད་པའི་རྒྱུ་མཐོང་བ་སྟེ། རྒྱུ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །འཇམ་དཔལ་གཞོན་ནུར་གྱུར་པས་གཏན་ཚིགས་དེ་དག་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ལས་དཔག་ནས་འཕགས་པ་བྱམས་པ་ལ་ལན་བཏབ་པའོ། །རྒྱུ་དེ་བཅུ་ཡང་དོན་ལྔར་བསྡུས་ཏེ། དོན་བསྟན་པ་དང༌། ཡ་མཚན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། གྲོལ་བ་དང་བཅིངས་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བསྟན་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་དུ་སྦྱར་བའོ། །རྒྱུ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་ལྟས་ལས་དཔགས་ཏེ་ལན་གདབ་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་དང་ད་ལྟར་སྦྱར་ཏེ་ལན་གདབ་པ་དང༌། དོན་གཞན་ལས་གླེང་སྟེ་ལན་གདབ་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་
― DTG120_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུགས་དང་སྦྱར་ཏེ་ལན་གདབ་པའོ། །དེ་ལའང་དང་པོའི་གཉིས་དང༌། ཐ་མའི་གཅིག་ནི་གོང་མའི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར། བར་གྱི་བདུན་པོ་ནི་གཞན་ལས་གླེངས་ཏེ་ལན་གདབ་པ་དང་སྦྱར་རོ། །འདི་ནི་ལྟས་ལས་དཔགས་ཏེ་ལན་གདབ་པའོ། །འགྲེལ་བ་ལས་དོན་ཆེན་པོ་མཐོང་བའི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཐོང་བ་ནི་ལྟས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དོ། །ཆོས་ཆེན་པོའི་ཆར་འབེབས་པ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་རྔ་བརྡུང་བ་དང་དུང་འབུད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །འགྲེལ་བ་ལས་ཐེ་ཚོམ་ཅན་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཆེན་པོ་འཆད་དེ་ཐེ་ཚོམ་ཆོད་ན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལུས་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཆར་ཆེན་པོ་ཕབ་པས་དགེ་བའི་མྱུ་གུ་སྐྱེས་ཏེ་འཕགས་པའི་གནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དབང་པོ་སྨིན་པ་རྣམས་སྤྱོད་ཡུལ་གསང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སྟོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྔ་ཆེན་པོ་བརྡུང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བླ་མའི་བླ་མ་རྣམ་པར་དག་པའི་དོན་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེང་བ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་སྣང་བར་མཛད་པས་ཆོས་ཀྱི་སྒྲོན་མ་འབར་བར་མཛད་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཚིག་འབྲུ་དང་དོན་བསྒྲགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་དུང་འབུད་པ་ཞེས་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་སྡིག་པ་སྤོང་ཞིང་དགེ་བར་འཇུག་པ་དང༌། དྲང་བའི་དོན་གྱིས་ངེས་པའི་དོན་སྟོན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དོན་ཆུད་པ་དང༌། ཆོས་སྟོན་པས་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་པའོ། །མདོ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་འབྱུང་བ་འདི་དག་ཅི་རིགས་པ་དང་གར་འོས་སུ་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཆེན་པོ་བཤད་པར་དགོངས་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚིག་འབྲུའི་དོན་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་རྒྱུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ནི་སྔོན་གྱི་ལུགས་ལས་དྲང་སྟེ་ང་འདི་ལྟའོ་ཞེས་དོན་སྦྱར་བའོ། །མདོ་ལས་རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་བདག་གིས་ཇི་ལྟ་བུར་སྤོབས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནས་འོད་ཟེར་བཏང་ཞིང་སྣང་བ་ཐོག་མ་མཐོང་བ་མངོན་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གཞུང་བཞིན་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས་རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་བདག་གིས་དྲན་པ་འདས་པའི་དུས་བསྐལ་བ་གྲངས་
― DTG120_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པའི་ཡང་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུ་བརྒྱད་སྦྱར་དུམ་བུ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་སྟེ། ཚིག་ལྷུག་པ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྡུ་བའོ། །སྔར་རྒྱུན་གྱིས་ན་དོན་གཞན་ལས་གླེངས་ཏེ་ལན་བཏབ། རྒྱུ་གཅིག་གིས་སྔོན་གྱི་ལུགས་ལས་དྲས་ཏེ་ལན་བཏབ། དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་ལས་བསྟོད་དེ་ལན་བཏབ་པ་དང༌། ཕྱིས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ལས་ལན་བཏབ་པ་དང༌། ཕྱི་མ་ལྔས་ནི་དོན་མཐུན་པ་ལས་དྲས་ཏེ་ལན་བཏབ། ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་ལས་བསྟོད་དེ་ལན་བཏབ་པ་ནི་འགྲེལ་པ་ལས་ཡ་མཚན་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་རྒྱུ་དང་སྦྱར་རོ། །གྲངས་མེད་པའི་ཡང་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་བསྐལ་པའི་དུས་ཡུན་རིང་བས་སྟེ། བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་པ་ནི་གྲངས་ཀྱི་མཐའ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་གྲངས་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་ན་བསྐལ་པ་ཞེས་པ་ནི་ལྷའི་ཚེ་དང་སྦྱར་བའི་བསྐལ་པ་དང༌། ལོ་དང་དུས་མི་མཐུན་པའི་བསྐལ་པ་ཞེས་འདིར་བསྐལ་པ་ཞེས་པ་ནི་ལོ་དང་སྦྱར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྐལ་པ་ཆེན་པོ་ན་བརྒྱ་ལམ་ན་ལན་གཅིག་འབྱུང་བས། འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཐོས་པའི་དུས་ཧ་ཅང་ཡུན་རིང་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་རྒྱང་རིང་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྐྱང་དུ་མེད་པ། ཚད་མེད་པ་དེའི་ཕ་རོལ་གྱི་ཡང་ཆེས་ཕ་རོལ་ཏུ་གྱུར་པ་དེའི་དུས་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཉི་ཟླ་སྒྲོན་མ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཉི་མ་ལ་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྣང་བའི་དོན་དང་སྨིན་པའི་དོན་ཏོ། །ཟླ་བ་ལ་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐེ་ཙོམ་སེལ་བའི་དོན་དང་བསིལ་བའི་དོན་ཏོ། །སྒྲོན་མ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་མུན་པ་སེལ་བ་དང༌། སྣང་བ་མཆེད་པའི་དོན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་རྣམ་པ་བཅུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལུགས་བཞིན་དུ་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི། །ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གང་ནས་ཀྱང་མ་བྱོན། གང་དུ་ཡང་མི་བཞུད་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་བདེན་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་
― DTG120_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་དགྲ་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པ་སྟེ། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་དྲན་པའི་རིག་པ་དང་འཆི་འཕོ་ཤེས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པའི་རིག་པ་ནི་རིག་པའོ། །བསྟན་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་སྨོན་ལམ་རྣམ་པར་དག་པས་འཚོ་བ་དག་པར་གྱུར་པ་ནི་ཞབས་ཏེ། རིག་པ་དང་ཞབས་སུ་ལྡན་པའོ། །བདེ་བར་གཤེགས་པ་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་གཤེགས་པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པའོ། །འཇིག་རྟེན་མཁྱེན་པ་ཞེས་པ་ནི་སྣོད་དང་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་མ་ལུས་པར་མཁྱེན་པ་དང་ཅི་འདུལ་བ་སོ་སོར་མཁྱེན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་མི་མཐུན་པ་སོ་སོར་མཁྱེན་པ་དང༌། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་དང་ཆགས་པ་མཁྱེན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་སོ་སོའི་རང་བཞིན་དང༌། རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་སོགས་པ་ཀུན་མཁྱེན་པའོ། །བླ་ན་མེད་པ་སྐྱེས་བུ་འདུལ་བའི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་ནི་ཟླ་མེད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་བཟང་པོ་དང་ལྡན་པ་ཕུལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷ་དང་མིའི་མཁན་པོ་ནི་ལྷ་དང་མིས་དོན་ཟབ་མོ་ཆུད་པའི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པས་དེའི་མཁན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནི་བདུད་རྣམ་བཞི་བཅོམ་ལ། དབང་ཕྱུག་ལ་སོགས་པ་ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ། །མདོ་ལས་དེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་པ་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཐོག་མར་དགེ་བ་ནི་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་དགའ་བའོ། །བར་དུ་དགེ་བ་ནི་སྒོམ་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་ཅིང་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དྲི་མ་དང་བྲལ་བས་འཇུག་པའོ། །ཐ་མར་དགེ་བ་ནི་སྤྱོད་པ་དང་སྒྲུབ་པའི་མཐར་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའོ། །ཡང་ན་ཐོག་མར་དགེ་བ་ནི་སྦྱིན་བ། བར་དུ་དགེ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས། ཐ་མར་དགེ་བ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཡང་ན་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང་ཀུན་འབྱུང་སྤངས་པ་ནི་ཐོག་མར་དགེ་བ། ཡང་དག་པའི་ལམ་བསྒོམ་
― DTG120_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་བར་དུ་དགེ་བ། འགོག་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ནི་ཐ་མར་དགེ་བ་སྟ། ཉན་ཐོས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ནི་སེམས་མི་གཏོང་བ་དང༌། ཐེག་པ་གཉིས་པར་མི་བསྔོ་བར་བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐོག་མ་དང་བར་མ་དང་ཐ་མར་དགེ་བའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ཡང་དག་པའི་ངག་ལ་སོགས་པས་ཚིག་སྦྱར་ལེགས་ཤིང་དོན་ཟབ་མོ་དང་ལྡན་པས་མང་པོ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ། མུ་སྟེགས་ཀྱི་ལམ་དང་མ་འདྲེས་པ། དོན་དང་ཚིག་ཚང་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ནི་དོན་བཟང་བ་ཚིག་འབྲུ་བཟང་བ་མ་འདྲེས་པ། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་དཀར་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་འཕགས་པའི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། ལམ་དེ་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པའི་ཕྱིར་མ་འདྲེས་པའོ། །མདོ་ལས་འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཐའི་བར་དུ་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འགྲོ་བ་ལ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ནས་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ལ་བདེན་པ་བཞི་བསྟན། རང་སངས་རྒྱས་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་བསྟན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྟོན་པ་ཡང་དབང་པོའི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་གྱུར་ཏོ། །མདོ་ལས་ཡང་རིགས་ཀྱི་བུ་ཉི་ཟླ་སྒྲོན་མ་ཞེས་པ་ནས་འདི་ལྟ་བ་ར་དྭ་ཛའི་རིགས་སུ་མཐུན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་བྱུང་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་ཁྱད་པར་ཅན་ལས་དཔགས་ཏེ་ལན་བཏབ་པའོ། །འགྲེལ་པ་ལས་རྒྱུ་ཁྱད་པར་ཅན་མངོན་དུ་མཐོང་བའི་རྒྱུ་སྟེ། རིགས་དམ་པ་དང་མིང་དམ་པ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པའི་གཏན་ཚིགས་སྨོས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ལ་མ་ཕམ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་པོ་དེ་དག་ཅེས་པ་ནས་ཁབ་ན་གནས་ཤིང་རབ་ཏུ་མ་བྱུང་བའི་ཚེ་སྲས་བརྒྱད་ཡོད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དོན་མཐུན་པ་ལས་དྲིས་ཏེ་ལན་བཏབ་པའོ། །ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བའི་རྒྱུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའི་རྒྱུ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་
― DTG120_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིན་ཏུ་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུ་དང༌། འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་དང་དྲན་པའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྒྱུ་དང་པོ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་སྟོན་པའོ། །རྒྱུ་ཕྱི་མ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་ཆེན་པོ་ནི་འགྲེལ་པ་ལས་སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྒྱལ་བུ་མཛད་པ་ནས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་སྤངས་ཏེ། ཁབ་ནས་བྱུང་བར་མཛད་ན་འགྲོ་བ་མ་རབས་རྣམས་ཀྱིས་ཡུན་ད་སྲིད་དུ་སྐྱོ་བའི་སེམས་མི་སྐྱེད་པ་དེ་ངོ་མཚར་དུ་བསྟན་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཁྱིམ་ན་གནས་ཤིང་སྡོད་པས་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། ཁྱིམ་ནས་བྱུང་ནས་ཆོས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁབ་ནས་མ་བྱུང་བའི་ཚེ་སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བའི་ཆེད་དུ་འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་སྲས་མངའ་བར་ཡང་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཆོས་ཀྱི་བློ་གྲོས་ཀྱི་བར་དུ་གཞོན་ནུ་དེ་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཆེ་བ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེ་བ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། དགེ་བ་ལ་འཇུག་ཅིང་སྡིག་པ་སྤོང་བ་ལས་མཚན་དུ་བཏགས་པ་ཤེ་དག་གོ །མདོ་ལས་མ་ཕམ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་དེ་དག་རྒྱལ་པོ་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་དག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཁབ་ནས་མངོན་པར་འབྱུང་བར་ཤེས་ཤིང་ཞེས་པ་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་བསྟན་ཏེ། རྟེན་དམ་པ་དང་འགྲོགས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་འབྱུང་བར་རྩོལ་བ་རྒྱུ་དམ་པ་ལ་སྦྱོར་ཞིང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྒྲུབ་པའོ། །མདོ་ལས་མ་ཕམ་པ་དེའི་ཚེ་ན་ཡང་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་བཤད་ནས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དུས་མཐུན་པར་གྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་ཚེ་སྐད་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་ཅེས་པ་ནས་སེམས་མི་གཡོའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྤྱོད་ལམ་མཐུན་པ་བསྟན་ཏ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པ་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ཏེ་འདི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས་མེ་ཏོག་མན་དཱ་ར་བ་ནས་རབ་ཏུ་འཁྲུག་པའི་བར་གྱིས་ནི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བསྟན་ཏོ། །མ་ཕམ་པ་དེའི་ཚེ་འཁོར་དེར་ཞེས་པ་ནས་རྨད་དུ་དགའ་བར་གྱུར་ཏོ་
― DTG120_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་ཤིན་ཏུ་ཁྱབ་པར་སྣང་བའི་བར་དུ་ནི་སྟོན་པ་མཐུན་པའི་རྒྱུ་སྟེ་འོད་གཏོང་པ་དང་སྣང་བར་བྱ་བ་དང་སྲུང་བར་བྱེད་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་མ་ཕམ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ནས་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་རྨད་དུ་གྱུར། ལྟད་མོ་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་ཡང་ཆོས་ཐོས་པར་དགའ་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་རྒྱུ་བསྟན་པར་འདོད་པའོ། །གཞན་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །མདོ་ལས་མ་ཕམ་པ་དེའི་ཚེ་ན་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་བསྟན་པ་ལ་འོད་མཆོག་ཅེས་བྱ་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནས་བརྒྱད་བརྒྱ་ཡོད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་དང་མཐུན་པས་ལན་བཏབ་པ་སྟེ། སྣང་བར་བྱེད་པའི་འཁོར་མདོ་འདི་ལས་གླེང་བ་དང་ཡུན་རིང་བ་དང་འཁོར་སྐྱིད་པ་སྟེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཡང་ཞེས་པ་ནས་ལུས་སྐྱོ་བ་ཡང་མེད་སེམས་སྐྱོ་བ་ཡང་མེད་ཅེས་པའི་བར་དུ་འདི་དག་ནི་མདོ་འདི་གླེང་བ་དང་དུས་རིང་ཐུང་དང་འཁོར་བཞི་དགའ་ཞིང་མོས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། གཞན་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉི་ཟླ་སྒྲོན་མ་ཞེས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལྟས་ཀྱི་ལུགས་མཐུན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་མ་ཕམ་པ་ཞེས་པ་ནས་ལུང་བསྟན་ནས་ཞེས་པའི་བར་ནི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་དཔལ་གྱི་སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་སུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡང་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་དོན་རྣམ་པ་ལྔའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་ཕ་མ་བྱང་ཆུབ་ལ་དགོད་པ་དང༌། མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བ་དང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ལུང་མ་བསྟན་པ་རྣམས་ལུང་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་དཔལ་གྱི་སྙིང་པོ་ཞེས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་
― DTG120_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པ་ཤིན་ཏུ་བསྟན་པས་ཆོས་འཛིན་པའི་རྒྱུའོ། །འགྲེལ་པ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཤིན་ཏུ་བསྟན་པའི་ཆོས་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ལ་མ་ཕམ་པ་དེའི་སྲས་བློ་གྲོས་ལ་སོགས་པ་ཞེས་པ་ནས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཇུག་པར་ནུས་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏེ། མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་ནི་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་གི་སྤྱོད་པས་སོ། །མདོ་ལས་དེ་དག་གི་ཐ་མ་མར་མེ་མཛད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནས་རིམ་གྲོར་བྱས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲན་པའི་རྒྱུ་དང་བསྟན་པའི་རྒྱུ་དང་དག་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་མ་ཕམ་པ་ཁྱོད་དེའི་དུས་ན་ཞེས་པ་ནས་ཆོས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་མཐུན་པའི་དོན་གྱིས་ལན་བཏབ་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་ལུགས་ལས་ལན་བཏབ་པ་སྟེ་འདི་ནི་ངའི་ཡིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་གཏན་ཚིགས་ཀྱི་རྒྱུ་སྨྲས་སོ། །མདོ་ལས་གང་ཡང་གྲགས་འདོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནས་སྙམ་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྤྱིར་བསྡུས་ཏེ་ལན་བཏབ་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་འཇམ་དཔལ་ཞེས་པ་ནས་མཐའ་ཡས་བྱེ་བ་སྟོང་རྣམས་ཤེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱི་དོན་སྔ་མ་རྣམས་བཟླས་ཏེ་སྔ་མའི་ལུགས་ཀྱི་ལྟས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེའི་ཚེ་རྒྱལ་པོ་དེའི་སྲས་སུ་གྱུར་པ་དེའི་ཞེས་པ་ནས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་སུམ་ཅུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱིས་དོན་མཐུན་པའི་ལུགས་བསྟན་ཏེ། རྒྱུ་ལྔ་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆེ་བ་བསྟན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དགུས་ནི་རྒྱུ་བཞི་པོ་བསྟན། དང་པོ་ལའང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དང་པོའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཉི་ཤུས་ནི་ལྟས་མཐུན་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་མཐུན་པ་བསྟན། ཡང་ཕྱེད་དང་གསུམ་གྱིས་ནི་ལུང་བསྟན་པ་བསྟན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ཏོ། །དང་པོ་ལའང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་དུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཐོས་པ་ཕུན་སུམ་
― DTG120_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་པ་དང༌། ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཚིགས་བཅད་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་དེ་ཡིས་ཆོས་བཤད་པ། །ཞེས་པ་ནས། །སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་བྱེ་བ་དག་ལས་བཤད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་དུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་རྣམ་པར་འདྲེན་པ་ཞེས་པ་ནས་བཞུགས་ནས་བསམ་གཏན་མཛད་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྤྱོད་ལམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་བསམ་གཏན་ལ་འཇུག་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྣོད་དང་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་མེ་ཏོག་ཅེས་པ་ནས། ཞིང་རྣམས་ཐམས་ཅད་དེ་མ་ཐག་ཏུ་གཡོས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་སྣོད་དང་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང་མེ་ཏོག་གི་ཆར་འབབ་པ་དང། མཆོད་པ་བསྟན་པས་གཡོ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ནི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་གྱུར། །ཅེས་པ་ནས། རབ་ཏུ་སྣང་བས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་མཛེས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། འོད་གཏོང་བ་དང་ཡུལ་སྣང་བར་བྱས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཀྱང་མངོན་དུ་སྣང་བ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཤི་འཕོ་སྐྱེ་བ་སྟོན། །ཞེས་པ་ནས་དེས་མངོན་དུ་མཐོང་བ་བསྟན་ཏེ། དང་པོ་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་དྲུག་གིས་ནི་འགྲོ་བ་དྲུག་བསྟན། ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་བསྟན། གཅིག་གིས་ནི་ཆོས་ཐོས་པ་བསྟན། གཅིག་གིས་ནི་འཁོར་བཞི་མཐོང་བ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་བཞིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐོང་བ་བསྟན་ཏེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །འགྲོ་བ་ནི་ལས་དང་རྒྱུ་རྣམས་ཀྱིས་འགྲོ་བར་བྱེད་པའོ། །མདོ་ལས། འདི་ལྟར་དེ་ན་ལ་ལས་རིན་ཆེན་ཞིང༌། །ཞེས་པ་ནས། །རྣམ་པར་འདྲེན་པའི་འོད་ཟེར་དེ་ཡི་མ་ཐུས། །ཞེས་པའི་བར་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་བསྟན་ཏེ། ཞིང་མཐོང་བ་དང་མཆོད་པ་མཐོང་བ་དང་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་མཐོང་བ་དང་གསུམ་སྟེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་འོད་ཀྱིས་ནི་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ཏུ་སྣང་བར་བྱས། ཉི་ཟླ་སྒྲོན་མའི་འོད་ཀྱིས་
― DTG120_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེལ་དང་བཻ་ཌཱུཪྻའི་འོད་དུ་སྣང་བར་བྱས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་གཞན་དང་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་དམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས། ལྷ་དང་མི་དང་དེ་བཞིན་གནོད་སྦྱིན་ཀླུ། །ཞེས་པ་ནས། གསེར་གྱི་མཆོད་སྡོང་ལྟ་བུ་ལྟ་ན་མཛེས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་བརྒྱད་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བའོ། །མདོ་ལས། བཻ་ཌཱུཪྻ་ཡི་དབུས་ན་གསེར་གཟུགས་བཞིན། །ཞེས་པ་ནས། ཆོས་འདི་རབ་ཏུ་གསུངས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་ཐོས་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། སོ་སོའི་ཞིང་དུ་རྣམ་པར་འདྲེན་པ་ཡི། །ཞེས་པ་ནས། འདིའི་ཅི་ཞིག་ཅེས་ནི་ཕན་ཚུན་འདྲི། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འཁོར་རྣམ་བཞི་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་རྟོགས་ཤིང་མོས་པ་སྐྱེ་བ་དང་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་གཉི་གས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། གནོད་སྦྱིན་ལྷ་མིས་དེ་མཆོད་མ་ཐོགས་པར། །ཞེས་པ་ནས། ང་ཡི་ཆོས་མཛོད་འདི་ལ་ཁྱོད་མངོན་སུམ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལན་བཏབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟེ། ཚིགས་བཅད་དང་པོ་གཅིག་གིས་ནི་བཤད་པའི་རྒྱུ་བསྟན། ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཡུན་རིང་ཐུང་བསྟན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞེངས་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ལ་འཛུད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་སྲོག་ཆགས་ཕན་ཕྱིར་ངས་བསྟན་པ། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་ཚེ་རྒྱལ་བས་ཆོས་རབ་འདི་གསུངས་པ། །བར་གྱི་བསྐལ་བ་དྲུག་ཅུ་ཚང་བར་དེ། ཉེས་པའི་བར་དུ་ནི་དུས་རིང་བ་བསྟན་པ་དང༌། ལྟས་མཐུན་པ་བསྟན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་འབྱུང་བར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་བསྐལ་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་མི་བཞེངས་ནས་སེམས་ཅན་མ་རབས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་མི་རྩོལ་བ་མི་རིགས་པར་བསྟན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཞིང་ཕན་གདགས་པར་དགོངས་པ་དང་དུས་ལ་བབ་པ་རྣམས་ལུང་བསྟན་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ལ་འཇོག་པ་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏེ་ཆོས་འཛིན་ཅིང་དགེ་བའི་རྒྱུ་ལ་འཇུག་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། །དེ་ཡི་སློབ་མར་གྱུར་པ་བརྒྱད་བརྒྱ་དག །ཅེས་པ་ནས། །དེ་དག་སངས་
― DTG120_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་བྱེ་བ་མང་པོ་མཐོང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤིན་ཏུ་བསྟན་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་བསྟན་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་ཚུལ་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་ནི་ལུགས་ལས་བཟློག་པ་བསྟན་པའོ། །བསྐལ་པ་དང་པོའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་མཐོང༌། དེའི་འོག་ཏུ་སངས་རྒྱས་ཁྲག་ཁྲིག་བདུན་ཅུ་རྩ་ལྔ་མཐོང༌། བསྐལ་པ་གཉིས་པར་སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་གཙུག་ཕུང་མཐོང་སྟེ། ཡང་སངས་རྒྱས་ཁྲི་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་དྲུག་མཐོང༌། བསྐལ་པ་གསུམ་པར་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་མཐོང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཁྲི་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་བདུན་མཐོང་ངོ༌། །མདོ་ལས། །དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་དེ་དག་བཀུར་སྟི་བྱས། །ཞེས་པ་ནས། །བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཏུ་གཅིག་གིས་གཅིག་ལུང་བསྟན། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ནི་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏེ། ཀུན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་དེ་དག་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན། །ཞེས་པ་ནས། །སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་སྟོང་ཡང་དུལ་བར་བྱས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་དྲུག་གིས་ནི་དྲན་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏེ། ཚིགས་བཅད་དང་པོ་གཅིག་གིས་ནི་རྒྱལ་བུ་བརྒྱད་ལ་དགོངས་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ལྔས་ནི་འཁོར་བརྒྱད་བརྒྱ་ལ་དགོངས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། །གང་སྔོན་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ཡི་སྲས། །ཞེས་པ་ནས། །ཕྱོགས་རྣམ་པར་གྲགས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་རྣམས་ལ་དགོངས་པ་བསྟན་ཏེ། ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གསུམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་བསྟན། ཡང་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གསུམ་གྱིས་ནི་དག་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་དང་སྦྱར་རོ། །ཁེ་དང་གྲགས་པ་དང་ཆོ་རིགས་ལ་ཆགས་པ་ཐོས་པར་རྩོལ་བའི་ཆགས་པ་དེ་དག་གྲགས་པར་འདོད་པའོ། །མདོ་ལས། །དེ་ཡང་དགེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ལས་དེ་དག །ཅེས་པ་ནས། །སྲོག་ཆགས་སྟོང་ཕྲག་བྱེ་བ་འདུལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། །དེའི་ཚེ་ལེ་ལོ་ཅན་དུ་གང་གྱུར་པ། །ཞེས་པ་ནས། །ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་ཁོ་བོ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དོན་གཞན་ལས་གླེང་བ་རྣམས་བསྟན་ནས་སྔོན་གྱི་ལུགས་དང་སྦྱར་བ་བསྟན་པ་སྟེ། ཚིགས་བཅད་དང་པོས་
― DTG120_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་གང་ཟག་བསྟན། །དེའི་འོག་མས་ནི་ཆོས་བསྟན། དེའི་འོག་མས་ནི་བསྡུ་བ་སྟེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། ཡེ་ཤེས་འདི་ཡི་ལྟས་སྣང་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་གང་འདིར་ཞུགས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་དང༌། ལྟས་བསྟན་ནས་གཟེངས་བསྟོད་པ་དང༌། ཆོས་ཟབ་མོ་ལ་སེམས་སུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ལྷའི་འོད་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཆར་པ་ཕབ་པས་དགེ་བའི་མྱུ་གུ་བསྐྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བ་རྣམས་ཐེ་ཚོམ་བཅད་པའོ།། །།དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀའི་འགྲེལ་བ། བམ་པོ་གསུམ་པ། འདི་མན་ཆད་ཐབས་མཁས་པའི་ལེའུ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་གདགས་པའི་གཏན་ཚིགས་དང་མིང་དགྲོལ་བ་དང༌། རང་བཞིན་བསྟན་པའོ། །འདི་ལ་ཡང་ལེའུ་བརྒྱད་གཞུང་ཡང་དག་པར་འགྲེལ་པ་སྟེ། པདྨ་ཆུ་ལས་སྐྱེས་པ་དང་ཁ་འབྱེད་པའི་དོན་གྱིས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྟོགས་པར་སྟོན་ཏེ་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་སྟོན་པ་ཡང་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་བསྩལ་ནས་དབང་པོ་རྣམ་གསུམ་ལུང་བསྟན་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་བསྩལ་བའི་ཕྱིར་དཔེ་དང་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་པས་ཐབས་མཁས་པའི་ལེའུ་སྟོན་པར་དགོངས་པ་དང༌། ཡང་ན་ལེའུ་བཅུ་དགུ་པ་ཡང་དག་པའི་གཞུང་ཉིད་སྟོན་པ་ལ་ཐབས་མཁས་པའི་ལེའུ་འདི་མན་ཆད་ལེའུ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་སྟོན་པའི་དམིགས་པ་སྟོན་པ་དང༌། བདེ་བ་ལ་གནས་པ་དང་སའི་རུམ་ནས་འཐོན་པའི་ལེའུ་གཉིས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གཅིག་པོའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚེའི་ཚད་ཀྱི་ལེའུ་དང༌། རྟག་ཏུ་མི་བརྙས་པའི་ལེའུ་དང༌། སྤྱིར་ལེའུ་ལྔས་ཐེག་པ་གཅིག་པོའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་སྟེ། དམིགས་པ་བསྟན་པས་ནི་ཐེག་པ་འདིའི་དྲང་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་མཚོན་ནས་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་དེ་རྟོགས་པ་ལུང་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དང་པོའི་ལེའུ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་དྲང་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་དངོས་པོ་བསྟན་པས་དབང་པོ་རྣམ་གསུམ་ལུང་བསྟན་པས་ཐོབ་པ་དང༌། ལེའུ་གསུམ་གྱིས་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བསྟོད་ཅིང་མདོ་འདི་ལ་གཟུད་པ་དང་ལེའུ་གཅིག་གིས་བཀྲི་བའི་དོན་སྤངས་ཏེ་ངེས་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པའོ། །འགྲེལ་པ་ལས་འདི་མན་ཆད་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏེ།
― DTG120_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གླེང་གཞིའི་ལེའུ་བཤད་པའི་རྗེས་ལ་གཞུང་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྟོན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ནི་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུའོ། །ཕུགས་སུ་འགྲོ་བ་སྒོ་ནས་འཇུག་པ་བཞིན་བསྟན་པའི་ལུང་འདི་ལ་གནས་ཏེ་ཡང་དག་པའི་འབྲས་བུ་ལེན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ཀྱི་གཞུང་དང་ལུགས་སུ་བསྟན་པ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོ་དབྱེ་བ་དང༌། དེ་བསྟན་པ་དང་དེ་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་ཆུད་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་བལྟའོ། །ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་གཞུང་ཐོས། ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཅིག་གི་ཚུལ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་པདྨོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འདི་མིང་བཤད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་སྦྱོར་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་ལ། འདིར་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རྩ་བ་དང་རྒྱབ་ནས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་གཉིས་དང་སྦྱར་རོ། །སྦྱོར་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་སྦྱོར་ཞིང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་ཐབས་ཉིད་དོ། །ཐབས་དེ་ཡང་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་སྒྲུབ་པ་ལ་སྦྱོར་བ། སྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པ་དེ་ཐབས་ཞེས་གདགས་སོ། །དེ་ཡང་འོག་མ་འདྲེས་པ་དང༌། བླ་མ་ལ་སྦྱར་བའོ། །ཇི་ལྟར་མདོ་ལས་སྣོད་མི་གཙང་བ་འཛིན་ཅིང་གོས་མི་གཙང་བ་གྱོན་པས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཐབས་སོ། །བདེན་པ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་མདོ་སྟོན་པ་ནི། ངག་གི་ཐབས་མཁས་པའོ། །སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཛད་པ་དང་འདྲ་བར་ཐབས་མཁས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དགོངས་པ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཐབས་མཁས་པའོ། །ཡང་ན་འདྲེན་པའི་ཐབས་མཁས་པ་སྟེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་དྲུག་སྤྱོད་པའོ། །བསྔོ་བ་ལ་ཐབས་མཁས་པ་སྟེ་ནང་དུ་དྲུག་སྤྱོད་པའོ། །འདི་རང་བཞིན་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཏེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡང་ན་ཕྱིས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་སྤྱོད་པ་དམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་
― DTG120_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་འཆད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགོངས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་ཞེས་པ་ནས་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཤེས་པར་དཀའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིག་རྐྱང་བས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པའི་དོན་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དོན་ཆུད་པར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉག་གཅིག་གིས་མཁྱེན་པ་དེ་སྟོན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགོངས་པ་དང་མཁྱེན་བཞིན་དུ་ལྡན་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་གཟིགས་ཤིང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞེངས་པའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་བཞེངས་པ་ཡང་ཆོས་ལ་མངའ་བརྙེས་པའི་དོན་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བཞུགས་པ་ལ་གཞན་གྱིས་བཞེངས་པར་བསྐུལ་མི་ནུས་ཀྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་དེ་ལས་བཞེངས་ཤིང་འབྱུང་བ་དང་འཇུག་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལས་བཞེངས་ནས་ཡང་དག་པའི་དོན་དེ་བཞིན་ལ་བཀའ་མི་སྩོལ་གྱི། ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བོས་ཏེ་བཀའ་སྩལ་པ་ནི་ཤེས་རབ་མཆོག་ཏུ་རྣོ་བས་ཆོས་དམ་པའི་མཆོག་སྣོད་དུ་འགྱུར་བ་དང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་གཟེངས་བསྟོད་ཅིང་དམ་པའི་ཆོས་འདི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་གསུངས་པ་དང་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་གཞོལ་ཞིང་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པ་ལ་གཟུད་པ་དང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་སྙིང་རྗེ་ཞན་པ་ཡིན་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བཀའ་སྩལ་ནས་ཆོས་འདི་ལ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་སྐལ་བ་མེད་པ་དང་དོན་དུ་མ་བཤད་ཅེས་འཇུག་ཏུ་མི་བཏུབ་པའི་ཕྱིར་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་བཀའ་སྩལ་ནས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་གཞན་ཡང་མདོ་འདི་ལ་འཇུག་པར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང་བལྟ་བ་དང༌། རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྒོའོ། །འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྟོགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང་གཞུང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའོ། །རྟོགས་པ་ནི་ཤེས་རབ་པོ། །གཞུང་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒོའོ། །ཤེས་རབ་ཅེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་ཡུལ་མཁྱེན་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་གང་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་དང༌། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དང་ཟག་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཐུགས་སུ་ཆུད་པའོ།།
― DTG120_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒོ་ནི་གཞུང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཚིག་དང་དོན་ཐམས་ཅད་དེ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཆོས་ཡེ་ཤེས་རྣམ་པ་ལྔའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའོ། །རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཅིག་རང་བཞིན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཏོ། །ཡང་ཟབ་པ་ནི་དངོས་པོ་དམ་པ་ཡིན་པ་དང་ཆུད་པར་དཀའ་བའོ། །དངོས་པོ་དམ་པ་ནི་རྟོགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ལྔའོ། །ཆུད་པར་དཀའ་བ་ནི་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཤེས་པར་མི་ནུས་པའོ། །ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ལྔ་ནི་དོན་ཟབ་པ་སྟེ་དོན་ཐ་དད་པ་དང༌། རང་བཞིན་ཟབ་པ་སྟེ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། རང་གི་རིག་པ་ཟབ་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་གཞན་གྱིས་ཤེས་པར་མི་ནུས་པ་དང༌། གནས་ཟབ་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཆོས་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་གཞི་ཡིན་པ་དང་བླ་ན་མེད་པའི་ཟབ་པ་སྟེ་དངོས་པོ་དམ་པའི་ཕྱིར་ཟབ་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནས་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཆོས་ཤེས་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིར་གཞུང་ལས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་བརྒྱད་འབྱུང་བ་བསྟན་ཏེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་དྲིས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་འདྲ་ན་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེས་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་འདི་དག་གིས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཚིག་གི་དོན་རྣམ་པ་བརྒྱད་སྟོན་ཏེ། སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་ཞེས་པ་ནི་གཟུང་ཞིང་འཛིན་པ་དང༌། ཀློག་ཅིང་འདོན་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་བསྟན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་བསྐལ་བ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ཆུ་བོ་གང་གཱའི་བྱེ་མ་སྙེད་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཤིང་ལུང་མནོས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཅེས་པ་ནི་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་གཉིས་རྫོགས་བས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་སྟོན་གྱི་ཉན་ཐོས་པ་རྒྱུ་སྒྲུབ་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་འདི་བསྟན་ཏོ། །བརྩོན་འགྲུས་སྤྱད་པ་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྒྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་སྟོན་ཏེ། བརྟུན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་
― DTG120_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱོ་བ་དང་དུབ་པ་མེད་པར་བསྒྲུབས་པས་འབྲས་བུ་དམ་པ་འཐོབ་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའོ། །ངོ་མཚར་དང་ཞེས་པ་ནི་བསོད་ནམས་སྤེལ་བའི་སེམས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དཀའ་པ་སྤྱོད་ཅིང་བརྩོན་པ་མི་གཏོང་བའི་སེམས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་གྲགས་པ་གཞན་གྱིས་ཐོས་ཏེ་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་ཤིན་ཏུ་གྲགས་པ་ཟབ་པའོ། །རྨད་ཀྱི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་དམ་པས་ཚིམ་པའི་སེམས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་སྟེ། སྔོན་མ་ཐོབ་པའི་ཆོས་དམ་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་སེམས་དགའ་བ་དང་མོས་པ་སྐྱེས་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་བོ། །ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཆོས་ཤེས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་སྟེ། ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཆོས་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉག་གཅིག་གིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་ཟབ་པའོ། །ལྡེམ་པོ་དག་ཤེས་པར་དཀའོ་ཞེས་པ་ནི་འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་སྟེ། མིང་དང་ཚིག་དང༌། དོན་ཤིན་ཏུ་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རང་གིས་རིག་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་འཇུག་པར་དཀའ་བ་དང༌། བསྙད་པར་དཀའ་བའོ། །འཇུག་པ་ནི་བདག་ཉིད་འཇུག་པའོ། །བཤད་པ་ནི་གཞན་ལ་བཤད་པར་དཀའ་བ་སྟེ། དེ་གཉི་ག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉག་གཅིག་གིས་སྤྱོད་ཅེས་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ནི་གནས་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཕྱི་ནང་གི་སྤྱོད་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐབས་མཁས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང་མཐོང་བ་དང༌། རྒྱུ་དང་གཞི་དང། དམིགས་པ་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་དང་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔར་བཤད་པ་དང་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་དམ་པ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་པ་དང་སྟོན་པའི་ཆོས་སྨྲ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་འཆད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོན་པའི་རྒྱུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཐབས་མཁས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་རྒྱུ་དང་ངེས་པའི་ཚིག་ཅེས་པ་ཚིག་འོག་མས་གོང་མ་འབྲེལ་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ནས་སེམས་ཅན་དྲང་བའི་ཆེད་དུ་གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་དཔེ་དང་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་ཆགས་པའི་གནས་ལས་
― DTG120_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགྲོལ་བར་མཛད་དོ། །དང་པོ་ཚིག་དེ་བཞི་སོ་སོར་དགྲོལ་བ་དང་དེའི་འོག་ཏུ་ཚིག་རྣམས་ལན་གསུམ་ཙམ་དུ་བཟླས་ཏེ་འཆད་པའོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་བཞི་རྫོགས་པར་བྱ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་བསྒྲལ་བའི་ཕྱིར་བྱོན་པ་དང་བཞུད་པ་སྟོན་ཅིང་ཐབས་མཁས་པ་རྫོགས་པར་མཛད་པ་སྟེ། དང་པོ་དགའ་ལྡན་གནས་ན་གནས་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཤེགས་པའི་བར་དུ་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་དོན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མཛད་པ་ནི་ཐབས་མཁས་པའོ། །ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་དང་གཟིགས་པ་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པ་གཟིགས་ཤིང་མཁྱེན་པར་འོས་པ་སྟེ། སྔར་ནི་ལུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་བསྟན། འདིར་ནི་རིགས་པ་དང་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཞེས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཐའ་བསྟན་ཏེ། ཆོས་སྟོན་པ་ལ་དབང་པོ་དང་མཐུན་པ་ཅི་དང་ཅིས་འདུལ་བ་མཁྱེན་པ་གཟིགས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་པའོ། །ངེས་པའི་ཚིག་ཅེས་པ་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞིས་ཅི་རིགས་པར་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་སྤྲུལ་པའི་སྐུས་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མས་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་དག་པའི་རིགས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མས་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མས་ནི་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་སོ་སོའི་ཡིད་དང་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉག་གཅིག་གིས་གོ་བར་བསྟན་པའོ། །ཡང་ན་ཚིག་དེ་བཞི་ཡང་སྤྲུལ་བའི་སྐུ་དང་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། སྤོབས་པ་མཐའ་ཡས་པ་དང་ལྡན་པས་སྟོན་པ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་རྣམ་པར་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏེ། ཐབས་མཁས་པ་དེ་དང་དེས། སེམས་ཅན་དེ་དང་དེ་ལ་ཆགས་པའི་རྣམས་རབ་ཏུ་འགྲེལ་ཏོ་ཞེས་པ་དེ་གོང་གི་ཚིག་དེ་བཞི་ཡང་དང་ཡང་དུ་བཟླས་ཏེ་དགྲོལ་ཞིང་བཤད་པ་ལ་འདི་ནི་ཐབས་མཁས་པས་སྟོན་ཏེ། ཐབས་མཁས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་རྣམས་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་བསྟན་པ་ལ་འཛུད་པར་མཁས་པས་ཐབས་མཁས་པ་སྟེ། མུ་
― DTG120_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེགས་ཅན་དེ་དག་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་འཛུད་པ་དང༌། ཐེ་ཙོམ་བཅད་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དམ་པ་ལ་གཟུད་པ་དང༌། བསྡུ་བ་རྣམ་པ་བཞིས་བསྡུ་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་མཛད་པས་ཐབས་མཁས་པ་སྟེ། གོང་མ་བཞི་དང་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་ཐབས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་དྲང་ཞིང་ཆགས་པ་ལས་དགྲོལ་བ་སྟེ། ཁམས་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ས་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཕྱོགས་ལ་ཆགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ལ་ཆགས་པའོ། །ཁམས་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ལ་ཆགས་པའོ། །ས་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ས་ལ་ཆགས་པའོ། །ཕྱོགས་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྟེ་ལས་དང་འཚོ་བ་སྣ་ཚོགས་དང་ཁེ་དང་གྲགས་པ་ལ་ཆགས་པའོ། །ཐེག་པ་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་ལྟ་བ་ལ་གཙོར་འཛིན་ཅིང་ཆགས་པའོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནས་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གོང་མའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཞེས་པས་སྟོན་ཏེ། ཆེན་པོ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་མཆོག་ཅེས་པ་ནི་དམ་པའོ། །དེ་ཀུན་ཀྱང་ཡེ་ཤེས་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་འཁོར་ཏེ། ཐོགས་པ་མེད་པ་ནི་སྤོབས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་བཞིའོ། །སྟོབས་ནི་སྟོབས་བཅུའོ། །མི་འཇིགས་པ་ནི་མི་འཇིགས་པ་བཞིའོ། །མ་འདྲེས་པ་ནི་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །དབང་པོ་དང་སྟོབས་ནི་ལྔ་ལྔའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་བདུན་ནོ། །བསམ་གཏན་ནི་བཞིའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་ནི་བརྒྱད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་གསུམ་མོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་དགུའོ། །དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་དང་རྣམ་གྲངས་བཤད་པ་ནི་མདོ་དང་གཙུག་ལག་ལས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་རྣམས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ངེས་པའི་ཚིག་སྟོན་ཏེ། འགྲེལ་པ་ལས་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་བདུན་སྟོན་པ་ལ་འདི་དང་པོ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོར་འཇུག་པའོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། མིང་དང་མཚན་མ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་
― DTG120_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུང་སྙན་པ་ཡིད་དུ་འོང་བས་ཆོས་སྟོན་ཏེ། དེ་ནི་འབྲུག་སྒྲ་ལྟར་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་གསུང་གསལ་ཞིང་དག་པ་རྒྱང་དུ་སྒྲོག་ཅིང་ཐོས་པ་རྣམས་དགའ་བ་སྐྱེ་བ་དང༌། སེམས་ལ་ཞེན་པར་དད་ཅིང་གུས་པ་སྐྱེ་བའི་གསུང་དང༌། བདེ་བའི་དོན་གོ་སླ་བའི་གསུང་དང༌། ཉན་པ་རྣམས་མི་སྐྱོ་ཞིང་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པའི་གསུང་ངོ༌། །མིང་དང་མཚན་ཉིད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་གིས་ཞེས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་སྨིན་པར་གྱུར་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྣོད་ལ་ཡང་ཡང་དག་པ་དང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པ་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་སོ། །ཆོས་ཡང་དག་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་དགའ་བས་སེམས་རྒྱས་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མཆོག་ཅེས་བཀའ་སྩལ་པ་དང༌། ཆོས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སྣོད་ཅན་རྣམས་ཀྱང་རང་གི་འཕགས་པའི་སེམས་ཐོབ་པ་ཙམ་དུ་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆོས་ཐོབ་པས་ཆོག་པར་སེམས་པས་ཆོག་ཅེས་གསུངས་པའོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནས་ངོ་མཚར་རབ་ཏུ་ཐོབ་པ་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་བཤད་པར་འོས་པ་སྟོན་ཏེ། འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་སྨིན་པ་རྣམས་ཡོན་ཏན་རྨད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བཤད་པར་འོས་པའི་ཕྱིར་ངོ་མཚར་རབ་ཏུ་ཐོབ་པའོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ཙམ་ཞེས་པ་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་མཁྱེན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚད་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ནི་མི་འགྱུར་བས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རང་བཞིན་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཚད་མེད་པ་མཁྱེན་པའོ། །ཚིག་དེ་དག་གིས་གོང་དུ་སྨོས་པའི་ཐབས་མཁས་པ་དང་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ཚིག་གི་དོན་རྣམས་མདོ་སྡེ་ཉིད་ཀྱིས་བཀྲོལ་བ་དང་བཅས་སུ་བསྟན་ཏེ། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཞིང་ཆུད་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས་ཆོས་དེ་དག་གང་ཡིན་པ་དང་ཞེས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་སྟེ། མི་མངོན་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་
― DTG120_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཤེགས་པ་ཡང་ཆོས་ཐམས་ཅད་མངོན་དུ་གཟིགས་ཤིང་མཁྱེན་ནས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །ཚིག་གི་དོན་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་ནི་ལན་བཞིར་བཟླས་ཏེ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་གང་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་ལ་འཇུག་པ་བཀྲི་བའི་དོན་བསལ་ཏེ་ངེས་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཆོས་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་པུ་ལ་དོན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྟོན་པའོ། །ཆོས་དེ་དག་ཅི་འདྲ་བ་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་གྱི་སྒོར་ཞུགས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྒྲུབ་པའོ། །མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་བསྟན་པའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཅི་ཡིན་པ་ནི་མཐར་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་དེ་གཉིས་དང་གསུམ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པར་བསྟན་པའོ། །ཡང་འདི་མན་ཆད་ཚིག་དེ་དག་ལས་གཞན་དུ་གྲོལ་ན་ཆོས་དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེས་པ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་སོ། །ཆོས་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ནི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་སོ། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྐྱེད་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཆོས་སོ། །དེ་དག་ཇི་འདྲ་བ་ནི་རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པའི་ཆོས་ཏེ། དེ་ཡང་རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྐྱེད་པ་ནི་རྟག་པའི་ཆོས་སོ། །རྐྱེན་གྱིས་བསྐྱེད་པ་ནི་མི་རྟག་པའི་ཆོས་སོ། །མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་དེ་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདུས་བྱས་མི་རྟག་པའི་ཆོས་སོ། །མཚན་ཉིད་དེ་གསུམ་དང་བྲལ་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་རྟག་པའི་ཆོས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཅི་ཡིན་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་དང་བྲལ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་བཤད་པ་གསུམ་ནི་ཚིག་དེ་ལྔ་ལས་དང་པོའི་གཉིས་ནི་གོང་དུ་བཤད་པ་དག་དང་འདྲ། ཆོས་དེ་དག་ཅི་འདྲ་ཞེས་པ་ནི་རང་བཞིན་མེད་པ་སྟེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་ཆོས་སོ། །མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ནི་བ་ལྟར་རུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཆོས་ཏེ། ཀུན་འབྱུང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་ལམ་གྱི་བདེན་པས་གཟུང་བའོ། །ཡང་ཆོས་དེ་དག་ལ་བཤད་པ་བཞི་སྟེ།
― DTG120_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་སྟོན་པའི་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་བཤད་པ་ནི་ཆོས་དེ་དག་གང་ཡིན་ཞེས་བ་ནི་མིང་དང་ཚིག་དང་འབྱུང་བའི་ཚོགས་ཀྱི་བཤད་པའི་ཆོས་སོ། །ཆོས་དེ་དག་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ཏེ་བཤད་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །ཆོས་དེ་དག་ཅི་འདྲ་བ་ཞེས་པ་ནི་འདུལ་བ་གདུལ་བར་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་སོ། །མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་ནི་ཚིག་གི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆུད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཚིག་གི་སྒྲ་ལ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ངོ་བོ་ཉིད་ཅི་ཡིན་པ་ནི་ངོ་བོ་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཡང་དག་པ་ལ་འཇུག་པ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཚིག་གི་ཐ་སྙད་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པས་འཇུག་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་ཞེས་པ་ནས་སུས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་སྟེ། ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་གོང་གི་དམ་པ་གཉིས་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་བཞིས་ནི་དད་པའི་སེམས་སྐྱེ་བ་དང་ཡང་དག་པའི་དོན་སྟོན་པ་བཤད་དོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། གོང་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དམ་པ་གཉིས་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་བཅུ་དྲུག་གིས་ནི་དམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་བསྟན་ཏེ་འདི་དང་པོའོ། །ཚིགས་བཅད་དང་པོས་ནི་སྟོན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། སྔོན་ཆད་བསྙན་ཅིང་སྤྱད་པ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། ཤེས་དཀའ་ཤིན་ཏུ་ལྟ་བར་དཀའ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བཅོ་ལྔས་དམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཚིགས་བཅད་བཅུ་བཞིས་ནི་ཆོས་དམ་པར་བསྔགས། དེའི་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་དམ་པར་བསྔགས་པའོ། །དེའི་དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་དབྱེ་སྟེ། ཚིགས་བཅད་དང་པོ་གཅིག་གིས་ནི་ཀློག་ཅིང་འདོན་པ་དང་གྲུབ་ཅིང་སྤྱོད་པའི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་གཉིས་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་འབྲས་བུ་སྤྱོད་ཅིང་ཡོན་ཏན་རྣམ་པར་འཕེལ་བས་སེམས་བདེ་བའི་དམ་
― DTG120_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཐོབ་སྟེ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་གསུམ་བསྟན། ཡང་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཟབ་པ་བསྟན། ཡང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་བསྟན། ཡང་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་དགུས་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་འཛིན་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་བསྟན་ཏེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། དེ་ལྟར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ནི་ཅི་འདྲ་བ་ཡང་མཐོང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་བཅད་འདི་གཅིག་གིས་ནི་འབྲས་བུ་སྤྱོད་པས་བསོད་ནམས་རྣམ་པར་འཕེལ་བ་སྟོན་ཏེ། སེམས་དགའ་བའི་དམ་པ་ཐོབ་པ་ཡང་བརྩོན་འགྲུས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་སྤྱད་པས་འབྲས་བུ་དམ་པ་ཐོབ་སྟེ། ཅི་ཡང་མཁྱེན་ཅིང་གཟིགས་པའི་དམ་པ་ཐོབ་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ནི་ང་ཡིས་རབ་ཏུ་ཤེས། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་ཡི་མཚན་ཉིད་ཅི་འདྲ་བ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་བླ་ན་མེད་པའི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་བསྟན་ཏེ། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་གཞུང་ཅི་འདྲ་བར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཅེས་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ནི་བསྟན་དུ་མི་ནུས་ཏེ། །ཞེས་པ་ནས། །རྣམ་དག་གང་རྣམས་དད་ལ་གནས་པའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡིག་འབྲུས་ཆོས་སྟོན་པ་འཇུག་པ་དང་ཤེས་བར་དཀའ་བས་འཇུག་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཟབ་མོ་འདི་ལ་གནས་ཤིང་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་མུ་སྟེགས་ཅན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་ལྟ་བུ་རང་གི་ཆོས་སྤྱོད་ཀྱང་ཆོས་ཉིད་མ་རྟོགས་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཟབ་མོ་ཚིག་གི་ཐ་སྙད་དང་བྲལ་བ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་འཇུག་པར་མི་ནུས་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དད་པ་བརྟན་པ་ལ་གནས་པ་ཉག་གཅིག་གིས་མཁྱེན་ཅེས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དང་པོ་ལ་གནས་པ་ཡན་ཆད་ཆོས་བཞི་ལ་དད་པའི་ཕྱིར་མི་ནུར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་འདི་ལ་བཟོད་པས་བཤད་པར་འོས་ཀྱི་གཞན་ལ་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །ཆོས་བཞི་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཡིད་ཆེས་ཤིང་ཕྱིར་མི་ནུར་བའོ། །མདོ་ལས་གང་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱིས་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནས། དེ་དག་ཡུལ་མེད་རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་
― DTG120_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་བཅུས་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་སྟོན་ཏེ། གནས་ཤིང་འཛིན་པ་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། དང་པོ་ཚིགས་བཅད་བཞིས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་བཞིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་རྐྱང་པ་ལས་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཉི་ཚེ་བསྟན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའང་སྟོན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའང་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལྟ་བུ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། འཁོར་གཞན་དང་ཡང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པ་ལས་འདི་ནི་དང་པོ་དང་སྦྱར་རོ། །ཟག་པ་ཟད་པ་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ལུས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་སྐྲུན་ཅེས་པའོ། །མདོ་ལས་གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དུ་ཞེས་པ་ནས་དེའི་བདེ་གཤེགས་ཡེ་ཤེས་མི་ནུས་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་ནུས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཤེས་པ་དང་ཆུད་པར་དཀའ་བ་བསྟན་ཏོ། མདོ་ལས། གལ་ཏེ་ཁྱོད་འདྲར་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སུ། །ཞེས་པ་ནས། ཐམས་ཅད་འདུས་པར་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཏེ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་གང་ཤེས་རབ་རྣོན་པོར་གྱུར་པ་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལྟ་བུ་དང༌། གཞན་ཡང་དབང་པོ་རྣོ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཀྱང་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཇི་ཙམ་ཚད་མེད་ཡེ་ཤེས་ངས་ཤེས་པ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ཡི་ཡང་དག་དོན་ནི་ཡོངས་མི་ཤེས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསྟན་ཏེ། རང་སངས་རྒྱས་ལ་ཡང་བསེ་རུ་བཞིན་དུ་གཅིག་པུར་གནས་པ་དང༌། མང་པོ་ཁྱུས་ལྡིང་བ་སྟེ་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལམ་ཞུགས་པ་ནི་གཅིག་པུ་གནས་པས་སྒྲུབ་པའོ། །ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་ཁྱུས་ལྡིང་བ་འགྲུབ་པ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆ་མ་སྐྱེས་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆ་སྐྱེས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་དབྱེའོ། །མདོ་ལས།
― DTG120_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་གསར་ཞུགས་རྣམས། །ཞེས་པ་ནས། །འདི་ལ་དེ་དག་གི་ཡང་ཡུལ་མེད་དོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མི་དཔོགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོས་མི་དཔོགས་པ་དང་གཉིས་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །སེམས་གསར་དུ་བསྐྱེད་ཅེས་བ་ནི་ཡོན་ཏན་དྲུག་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ། དོན་རྟོགས་པ་འཆད་མཁས་པ་འཁོར་མང་བ་སེམས་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་དཔོགས་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང༌། །ཞེས་པ་ནས། །འདི་ལ་དེ་དག་གི་ཡང་ཡུལ་མེད་དོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་རིག་པར་སྟོན་ཏེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་དོ། །མདོ་ལས། ཟབ་ཅིང་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་ཆོས་ཤེས་པ། །ཞེས་པ་ནས། །ཡུན་རིང་བཤད་ཀྱང་མཆོག་གི་དོན་ཡིན་ནོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་བཞིས་དད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པར་བསྐུལ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་མཆོག་གི་དོན་བསྟན་ཏེ་བསྐུལ། འོག་མ་ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་འཁོར་མང་པོ་ལ་ཐབས་ཀྱིས་བསྐུལ་བ་བསྟན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་འདི་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་ཅིག་པའོ། །མདོ་ལས། བསྒོའོ་ཉན་ཐོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། ཐེག་པ་གསུམ་རྣམས་ཉེ་བར་བསྟན་པ་ནི། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཐེག་པ་གཉིས་པའི་འཁོར་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་ཞིང་བླ་ན་མེད་པར་གཏང་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་འཁོར་དེ་ན་ཞེས་པ་ནས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་ཆེད་དུ་གླེངས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དོན་དེ་དགྲོལ་བར་ཡིད་ཀྱིས་བསམས་པའོ། །མདོ་ལས་ཀྱེ་མ་གང་གི་རྒྱུ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནས་ཤེས་པར་དཀའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དོན་ཉིད་གླེངས་ཏེ། ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་དོན་དེ་དངོས་སུ་གང་ཡིན་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ལྟར་
― DTG120_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གཅིག་གོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་པ་ནས་མ་རིག་གོ་སྙམ་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་ཉིད་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དོན་ངེས་པ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ཡན་ཆད་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་དོན་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ལྟ་བ་ཟབ་མོ་ལ་གཟུད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་དང་ཆུད་པར་དཀའ་བའི་དོན་ཞེས་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་བ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཞེས་པ་ནས་ཡང་དང་ཡང་གསུངས་པ་དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་བར་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཐེ་ཚོམ་གླེངས་པ་སྔར་ནི་ཚིག་རྐྱང་པས་གསོལ། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྡུས་ཏེ་གསོལ་པའོ། །དེ་ཡང་སྔར་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དོན་གླེངས། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ཐེ་ཚོམ་བཅད་པར་གསོལ་བའོ། །ཐེ་ཙོམ་གྱི་དོན་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སོ་སོའི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ཡང་བསྟན། ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་རྣམ་པར་གྲོལ་གཅིག་སྟེ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཁྲི་གཅིག་ལ་བཞུགས་སོ། །ཞེས་ཀྱང་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་རྒྱུ་ལ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་ཏོ། །དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་གཉིས་སུ་མེད་པ་ལས་དགོངས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་བསྟན་པ་བཞིན་ཅི་རིགས་པར་ཆུད་པར་བྱའོ། །ཅིའི་རྒྱུ་ཞེས་པ་ནི་དོན་ཅི་ལས་གླེངས་པའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོའོ། །དངོས་པོ་གང་ལས་དྲིས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་ཚད་མེད་ངས་ཐོབ་དང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཅིག་ལ་རྣམ་བ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། དང་པོ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་བཞིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཐབས་མཁས་ཤིང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་དང༌། ཡང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་འཁོར་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གླེངས་པ་དང༌། ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་དེ་ལྟ་བུ་སྔོན་མ་ཐོས་པ་གླེངས་པ་དང༌། ཡང་ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡང་དོན་དེ་བཤད་པར་གསོལ་བའོ། །དེ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་པ་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །ཉི་མ་ཞེས་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་
― DTG120_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གྱི་དཔེ་སྟེ། ཉི་མ་དེས་མུན་པ་སེལ་བ་དང༌། བྱ་བ་ལ་འཇུག་པ་སློང་བ་དང༌། བྱ་མང་པོ་སྐད་འབྱིན་པ་དང༌། གདུང་བ་བསྐྱེད་པ་བཞིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་བས་ཀྱང་མ་རིག་པའི་མུན་པ་སེལ་བ་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སྟོན་པ་དང༌། འཁོར་མང་པོ་ལ་ཆོས་སྒྲོག་པ་དང༌། བདུད་དང་མུ་སྟེགས་གདུང་བ་བསྐྱེད་པའོ། །མདོ་ལས། སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་བརྗོད་མཛད་པ། །ཞེས་པ་ནས། །མ་དྲིས་པར་ཡང་གསུང་མཛད་པ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་བཅད་གོང་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཤེས་པ་བསྟན། འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གོང་མ་དེ་ཉིད་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མི་ཤེས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཟབ་མོའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཀུན་ཀྱང་བརྗོད། །ཞེས་པ་ནས། ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་ལུང་བསྟན་གསོལ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་ལ་དང་པོའི་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་བཞེངས་ཤིང་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བསྒྲགས་པ་དང༌། དེའི་འོག་མས་ནི་འཁོར་བཞི་རྣམས་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་གླེང་ཞིང་དགྲོལ་བར་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས། ཇི་སྙེད་འཁོད་པའི་ཉན་ཐོས་ནི། །ཞེས་པ་ནས། འོན་ཏེ་བདག་ལ་སྤྱོད་བསྟན་ཏམ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དེ་འབྲས་བུ་ཉིད་མངོན་དུ་གྱུར་པ་འམ། རྒྱུ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན། འབྲས་བུ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན་ནི་མངོན་པར་བསྟོད་ཀྱང་ཅི་དགོས། རྒྱུ་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ན་ནི་རྒྱུ་བསྒྲུབས་པས་གཟོད་འབྲས་བུ་རྩོམ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་ངེས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་དེ། དེ་ངེས་པའི་དོན་མེད་པས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཐེ་ཙོམ་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། །རྔ་མཆོག་དབྱངས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་སྒྲ་ཕྱུང་སྟེ། །ཞེས་པ་ནས། ཀྱེ་མ་ཇི་ལྟར་སྤྱོད་རྫོགས་བྱས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པའི་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བ་དང༌། ཕྱིའི་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ཐུགས་ལས་སྐྱེས་པའི་སྲས་པོས། མངལ་ནས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་ཞེས་པ་ནས་སྡང་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་ལ་དུམ་བུ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། སྡར་དགག་པ་དང་ཕྱིས་གསོལ་བ་སྟེ། འདི་ནི་མི་བཤད་པར་དགག་པའོ། །
― DTG120_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་འཆད་ཅིང་ལུང་སྟོན་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ངེས་པར་ལུང་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །ཡང་ལུང་བསྟན་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་འཁོར་རྣམས་ཀྱིས་ལེགས་ཉེས་ཅི་བྱས་པ་སྟོན་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་སྟོན་པ་དང༌། ལྡེམ་པོ་ངག་གི་དོན་ངེས་པར་སྟོན་པའོ། །ཡང་འགྲེལ་པ་ལས་དོན་རྣམ་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ཏེ། སེམས་ངེས་པ་དང༌། ལུང་སྟོན་པའི་རྒྱུ་དང་ལུང་ནོད་པ་དང༌། ལུང་དཔོག་པར་གསོལ་བ་སྟེ། སེམས་ངེས་པ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ངེས་པར་ཡོད་པ་ལས་དགོངས་ཏེ་མི་བཤད་པར་དག་པའོ། །སྡང་བ་ལ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། སྐུར་བས་སྡང་བ་དང་སྒྲུབ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་སྡང་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་དུ་སྡང་བ་དང༌། འགྱོད་པས་སྡང་བ་དང༌། དོགས་པས་སྡང་བའོ། །སྐུར་པས་སྡང་བ་ནི་ཐོས་པའི་སྒྲས་སྡང་བ་སྟེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ཡིན་པར་སེམས་པ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོས་པས་གཉིས་ཀ་ལ་སྐུར་ཅིང་སྡང་བ་དང༌། སྒྲུབ་དཀའ་བའི་ཕྱིར་སྡང་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པར་བསྒྲུབས་པས་གདོད་འགྲུབ་པ་ལས་སེམས་ནུར་ཞིང་སྡང་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་སྡང་བ་ནི་དབང་པོ་མ་སྨིན་པའི་སེམས་ཅན་མ་རབས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཉོན་མོངས་པ་སྟུག་པ་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་ལ་ཞེན་པ་ལ་ཆོས་ཟབ་མོ་བསྟན་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་སྡང་བ་དང༌། འགྱོད་པའི་སྡང་བ་ནི་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལྟ་བུ་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ལ་འགྱོད་ཅིང་དངང་བས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་ལྟ་བུའོ། །དོགས་པས་དངང་པ་ནི་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཏེ། དེ་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ལ་ནི་རིགས་ངེས་པ་དང་མ་ངེས་པ་གཉིས་སོ། །སེམས་ཅན་མ་རབས་ལ་ནི་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་སེམས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྟུག་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པ་དང་མི་ལྡོག་པ་ལ་གནས་ཏེ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་གྱི་ཉན་ཐོས་ནི་སྐུར་བས་དངང་ངོ༌། །མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་ནི་འགྱོད་པས་དངང་ངོ༌། །མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་སེམས་པ་ནི་དོགས་པས་དངང་ངོ༌། །ཉོན་མོངས་པ་སྟུག་པ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་དངང་ངོ༌། །ཕྱིར་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྒྲུབ་པར་དཀའ་བས་
― DTG120_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དངང་ངོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དངང་བ་རྣམས་དང་བྲལ་བ་སྟེ། ཐེག་པ་གཅིག་པོ་བཤད་པར་འོས་པའི་སྣོད་དུ་གྱུར་པའོ། །ཡང་མི་བཤད་པར་དགག་པ་ནི་གང་ཟག་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྙིང་པོ་ལ་དེས་པའི་སེམས་པ་དང་སྒྲུབ་པར་དཀའ་བ་ལས་ལྷག་པར་སེམས་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་མི་བཤད་པར་དགག་པ་ནི་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པ་དོན་མ་རྟོགས་པར་དངང་བ་དང༌། འཁོར་མང་པོ་དོན་ཟབ་མོ་ཚོལ་དུ་གཞུག་པ་དང༌། གུས་ཤིང་རིན་ཆེ་བར་སེམས་སུ་གཞུག་པ་དང༌། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་ཞེས་པ་ནས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདས་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲངས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པར་སྟོན་པ་སྟེ། འདི་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བ་གཉིས་པ་སྔར་ནི་ཚིག་རྐྱང་པས་གསོལ། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྡུས་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནས་ཡིད་ཆེས་པ་དང་འཛིན་པ་མཆིས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་བསྟན་པར་འོས་པའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་སྟེ། སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བའི་རྒྱུ་བཟང་པོ་ཡོད་པ་ཤེས་རབ་རྣོ་ཞིང་དབང་པོ་གསལ་བ་དོན་ཟབ་མོ་ལ་མཁས་པའི་འཁོར་རྣམས་ཞེས་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་བ་ནས་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་གང་གིས་འཚལ་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྡུས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་གཡང་ས་ཆེན་པོར་ལྷུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དགག་པ་གསུམ་པ་སྟེ། ཐོས་པའི་རྒྱུ་དང་མི་ལྡན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་བཞི་ལ་གནས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་སེམས་པའི་འཆི་བའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ན་འཕགས་པའི་ལམ་མེད་དོ་ཞེས་སྐུར་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གཡང་ས་ཆེན་པོར་ལྷུང་ངོ་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་སྨན་པ་དང་བདེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བ་གསུམ་པ་སྟེ། བཤད་པར་གསོལ་བ་
― DTG120_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་རུང་བའི་གཏན་ཚིགས་སྨོས་ཏེ། འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བདག་ཉིད་ཚེ་རབས་ཀྱང་དྲན་ལ་གཞན་གྱི་དབང་པོ་འང་རྟོགས་པ་ཡིན་པས་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་འགྱུར་བའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་གསོལ་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུས་དེའི་ཚེ་ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་བཤད་དད་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་ལ་དང་པོ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ཉིད་སྲས་ཀྱི་ཐུ་བོ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་བཤད་བར་གསོལ་བ་དང༌། དེའི་འོག་གི་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་ཤ་སྟག་གོ་ཞེས་གཞན་ལ་གླེངས་ཏེ་གསོལ་བ་དང༌། དེའི་འོག་གི་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བདག་དང་གཞན་གཉི་ག་ལས་གླེངས་ཏེ་གསོལ་བ་ལས་འདི་ནི་དང་པོའོ། །རྐང་གཉིས་ཀྱི་གཙོ་བོ་ཞེས་པ་ནི་ལྷ་དང་མི་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ལ་དེའི་གཙོ་བོ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྐང་གཉིས་ཀྱི་གཙོ་བོས་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས། གང་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྟག་པར་སྔོན་འཁོར་ན། །ཞེས་པ་ནས། གང་དག་དང་འགྱུར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་འདི་ལ། ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྒྱུ་སྨིན་པ་ལས་གླེངས་ཏེ། ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་པའོ། །མདོ་ལས། འདི་དག་བདག་འདྲ་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་གཉིས་ཏེ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་དགའ་བའི་མཆོག་ཀྱང་བསྐྱེད་དུ་གསོལ། ཞེས་པའི་བར་བུ་ནི་བདག་དང་གཞན་གཉི་ག་ལས་གླེངས་ཏེ་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་ངས་ཁྱོད་ལ་བཤད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལུང་བསྟན་དང་རྣམ་པ་བཞི་ལས་ངེས་པར་ལུང་སྟོན་པ་དང༌། ཁས་བླང་ཞིང་ལུང་སྟོན་པ་སྟེ་དེ་ཡང་སྔར་ནི་ལུང་བསྟན་པ་རྣམ་གཉིས་གླེངས། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་སྙིགས་མ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་སྦྱར། ཐེ་ཚོམ་རྣམ་བཞི་བསྩལ་བ་ལ་འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། ཁས་བླངས་པས་ལུང་བསྟན་པ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཤད་པར་གནང་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་རྣམས་བསལ་བར་སྟོན་ཏོ། །ལེགས་པར་ཤིན་ཏུ་ཉོན་ལ་ཡིད་ལ་ཟུང་ཤིག་པ་ནི་དབང་པོ་བསྡུས་ཏེ་བཀའ་ཉན་དུ་གཟུང་བའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིག་དེ་གསུངས་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་པ་ནས་འཁོར་དེ་ནས་དོང་ངོ་ཞེས་
― DTG120_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་བར་དུ་ནི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་རྣམས་དོང་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་འདི་ལྟར་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་ཞེས་པ་ནས་འཁོར་དེ་ནས་དོང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ང་རྒྱལ་ཅན་དེ་དག་ཅིའི་ཕྱིར་དོང་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏེ། ཐོབ་པར་དཀའ་བ་རྣམས་སྔ་སྟེ། མིའི་ལུས་ཐོབ་པ་དང་ཡུལ་གྱི་དབུས་སུ་སྐྱེ་བ་དང་དབང་པོ་ཚང་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་མཐོང་བ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་འདི་དག་དཀའ་བ་ལས་རྙེད་པ་ཡིན་ན་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་འཁོར་འདི་རྣམས་ཅིའི་ཕྱིར་སྟན་ལ་ལངས་ཏེ་དོང་ངོ་ཞེས་པའོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་སྡིག་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྟུག་པ་དང། ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སྡིག་པ་སྟུག་ཆེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒྲིབ་པ་སྟེ། དེ་ཉིད་རང་གི་སྐྱོན་དུ་གྱུར་པའོ། །སྐྱོན་དེ་གསུམ་གྱི་སྒྲིབ་པས་འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་མི་ཐོབ་ཅེས་པའོ། །ང་རྒྱལ་ཞེས་པ་ནི་ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་བདུན་ལས་འདི་ནི་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་སེམས་ཤིང་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་དང་ལྡན་པའོ། །འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་མ་རྟོགས་པས་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ལངས་ཏེ་དོང་ངོ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅང་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ངེས་པའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་མཐུས་ཀྱང་བསྟང་བ་མི་མཛད་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་དེའི་དོན་བཤད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་མ་བརྟགས་པ་བསལ་ཏེ། སྣོད་དུ་གྱུར་པ་འཁོར་དམ་པ་ཉི་ཚེ་ལ་ཆོས་བཤད་པར་དགོངས་པའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་སླར་ཉན་ཏོ་ཞེས་པ་ནས་བརྒྱ་ལམ་ན་རེས་འགའ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་བྱ་བ་དང༌། འདི་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཐབས་ལ་སོགས་པ་ལ་བསྟེན་པ་དང༌། ཐེག་པ་གཅིག་པོ་ལ་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། འཛིན་པ་རྣམ་གཉིས་བསྩལ་བ་སྟོན་ཏེ། འདིས་ནི་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཐོས་པར་དཀའ་བ་དང་དེའི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་
― DTG120_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱལ་པོ་ནམ་བྱུང་བའི་ཚེ་རྒྱ་མཚོ་བྲི་བར་གྱུར་པས་མེ་ཏོག་ཨུ་དུམ་བཱ་ར་འདི་འབྱུང་བ་བཞིན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བས་འཁོར་བའི་རྒྱུད་བསྲབས་ཤིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་གསལ་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནས་ང་ནི་གཞན་དུ་མི་སྨྲའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྡེམ་པོ་དག་ནི་ཆུད་པར་དཀའོ་ཞེས་པ་ནི་བཤད་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མཁྱེན་པའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཤད་པར་བྱ་བའི་དོན་མཚོན་པར་བྱ་བ་སྟེ། བརྟགས་པ་དང་རྟོགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་བདེན་པའི་དོན་ཏེ། ཚིག་གི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པ་ཡིན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པས་ཡི་གེ་དང་ཚིག་འབྲུའི་སྒོ་ནས་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དོན་མཚོན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན་ཞེས་པ་ནས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གང་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་བའི་དོན་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་བྱ་བ་གཅིག་པ་དེ་སྔར་གླེང་པ་དང་ཕྱིས་དགྲོལ་བ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །གང་ལ་བརྟེན་པར་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉག་གཅིག་གིས་མཁྱེན་པའི་ཆོས་ཏེ་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་དོན་ཏོ། །དོན་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་པན་གདགས་པའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་དབང་པོ་དང་སྦྱོར་ཞིང་ཆོས་སྟོན་པ་མཛད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་ལྟར་ན་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་བསྟན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྒྱས་པར་དགྲོལ་བ་སྟེ། དོན་ཆེན་པོ་བྱ་བ་གཅིག་པ་ཞེས་པ་ནི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཁྱེན་པ་གཟིགས་པ་སྟེ་དེ་ཡང་དབྱེ་བ་དང་བསྟན་པ་དང༌། ཆུད་པར་བྱ་བ་དང༌། འཇུག་པ་དང་འདི་བཞི་སྟོན་ཏོ། །རྣམ་པ་འདི་བཞིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཁྱེན་པ་གཟིགས་པ་རྟོགས་པར་བྱེད་དོ། །ཡེ་ཤེས་དེའི་བྱེད་པ་དང༌། རང་བཞིན་གཉིས་ཀ་ལ་མཁྱེན་པ་གཟིགས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་གཉི་གའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་དབྱེ་བ་ལ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་དོན་བསྟན་པ་ནི་མཐུན་པའི་དོན་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བ་
― DTG120_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་སར་འཇུག་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ལས་ཚད་མེད་པར་སྟོན་པའོ། །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་ཀ་གཞན་ལས་འཕགས་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །བསྟན་པ་མཐུན་པའི་དོན་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་ཀུན་ལས་ཆོས་ཀྱི་སྐུས་འདྲ་བར་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་མཐུན་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །རྟོགས་པར་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་པ་དག་ཡང་དག་པའི་ངོ་བོ་མི་ཤེས་ཤིང་ཐེག་པ་རྣམ་གཅིག་གི་དོན་ལ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདི་བསྟན་པ་དང༌། འཇུག་པར་བྱ་བ་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་གང་དུ་བསྟན་པ་དེ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་རིམ་དང་ཅིག་ཅར་དང་ཆེ་ཆུང་གི་རྣམ་པ་མི་མཐུན་གྱིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཡེ་ཤེས་དེ་མཐོང་བ་དང་འཇུག་པར་བྱ་བ་ལས་གཞན་མི་སྟོན་ཏོ། །ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་འཇུག་པ་ལ་མཐོང་བ་ནི་མངོན་དུ་རྟོགས་པ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཆོས་མངོན་པ་ལས་ཀྱང་མཁྱེན་ལ་མི་གཟིགས་པ་དང༌། གཟིགས་ལ་མི་མཁྱེན་པ་དང༌། མཁྱེན་ཀྱང་མཁྱེན་ལ་གཟིགས་ཀྱང་གཟིགས་པ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །མཁྱེན་ལ་མི་གཟིགས་པ་ནི་ཟད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། མི་སྐྱེ་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཟིགས་ལ་མི་མཁྱེན་པ་ནི་བཟོད་པ་བརྒྱད་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བའོ། །མཁྱེན་ཀྱང་མཁྱེན་ལ་གཟིགས་ཀྱང་གཟིགས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལྷག་མ་གཞན་དག་གོ །རྣ་བས་ཐོས་པ་ལྟ་བུ་ནི་མཁྱེན་པ་དང་སྦྱར་རོ། །མིག་གིས་མངོན་དུ་མཐོང་བ་ནི་གཟིགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡང་དོན་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་བསྟན་པ་སྟེ། མ་རིག་པའི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའི་རང་བཞིན་མཚོན་པ་ནི་དབྱེ་བའོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་ཕྱེ་སྟེ་དགྲོལ་བ་ནི་བསྟན་པའོ། །ཡང་ན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་གཏོགས་པར་དོན་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་མཁྱེན་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་གཉིས་ལས་
― DTG120_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདའ་བའི་ཆོས་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པའོ། །དེ་ལ་དབྱེ་བ་དང་བསྟན་པ་དང་རྟོགས་པ་འདི་གསུམ་གྱིས་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་བསྟན། འཇུག་པར་བྱ་བས་ནི་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བའི་ལམ་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། གཟིགས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་པ་སྟེ། ཐེག་པ་རྣམས་པ་གཉིས་པ་དག་བླ་ན་མེད་པའི་སྐལ་བ་མེད་པ་ཙམ་དུ་སེམས་པ་དེ་དག་འབྲས་བུ་དེ་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་དེ་བཞིན་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ད་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཞེས་པ་ནས་གཉིས་སམ་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་ཆུང་ཟད་ཀྱང་མེད་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལུང་བསྟན་པའི་ནང་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་བརྩམས་པ་ལ་གནས་པ་སྟེ། ཐེག་པ་གཅིག་བརྩམས་པ་འདི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་གྱི་རང་སངས་རྒྱས་ཐེག་པ་གཉིས་པའམ། ཉན་ཐོས་ཞེས་ཐེག་པ་གསུམ་པའི་ཁྱད་པར་རིམ་པར་བཀོད་པ་མེད་དེ། དེ་ལ་ཟབ་པའམ་མི་ཟབ་པའམ་དཀའ་བའམ་སླ་བ་ལས་རིམ་པར་བཀོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །སྐབས་འདིར་ཐེག་པ་གཉིས་བསལ་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་བསྟན་པའི་དོན་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཡང་དེའོ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ལ་གནས་པ་སྟེ། ད་ལྟར་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་ཅིང་བདག་དང་འདྲ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྔར་ཐབས་ཙམ་བསྟན་ནས་ཕྱིས་ཡང་དག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟོན་ཏེ། སྔར་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཀྱང་འདིའོ། །དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་ཀྱང་འདིའོ། །ད་ལྟར་ངས་བསྟན་པའི་ཆོས་ལུགས་ཀྱང་འདིའོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་བསྟན་པའོ། །དུས་གསུམ་ལས་ཕྱོགས་བཅུ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་པ་མེད་ལ་ཕྱོགས་བཅུ་ལས་དུས་གསུམ་ཞེས་བྱ་བ་གཞན་ཡང་མེད་མོད་ཀྱི་ཆུ་ཞེང་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བཤད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནས་ཐེག་པ་གཅིག་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་བཤད་པ་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་
― DTG120_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའི་བར་དུ་ཞེས་པ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་བསྟན་པ་སྟེ་འདི་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །སྔར་དུས་གསུམ་གྱི་ཆོས་སོ་སོར་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཐུན་པ་སྟེ་སྔ་མ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་དང་གསུམ་མོ། །གསུམ་པོ་ལ་ཡང་གཉིས་གཉིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པའི་ཆོས་ལུགས་མཐུན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་མཐུན་པ་སྟེ། འདི་ནི་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པའོ། །སྔར་རྒྱུ་རྐྱེན་རྣམ་པ་མང་པོས་ཐབས་སུ་བསྟན་པ་ནི་ཕྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཅིག་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏོ། །འགྲེལ་པ་ལས་ཐབས་ནི་སྦྱོར་བ་སྟེ་ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་ཕུང་པོ་དང་ཁམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྟོག་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་ལས་སྐྱོ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་སྤང་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་དང༌། བསྡུ་བ་རྣམ་བཞིས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་གཉེན་པོའི་ཆོས་རྣམས་སོ། །རྒྱུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲེལ་པ་ལས་སྔར་དོན་དྲུག་སྨོས་པ་ལས་གཉིས་པའི་ནང་ནས་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །སྔར་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་སྨོས་པ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་ཡང་ཚིག་དང་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ་ཡང་དག་པའི་དོན་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། ཡང་དག་པའི་དོན་ལ་བཤད་དུ་མེད་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དཔེར་ན་བ་ལ་འོ་མ་དང་ཞོ་དང་མར་དང་ཞུན་མར་དང་མར་གྱི་སྙིང་པོ་ཡོད་པ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་ནི་འོ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་མར་གྱི་སྙིང་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དཔེ་འདིས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་བསྟན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་ཏོ། །ཉན་ཐོས་དང་མཐུན་པ་བསྟན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་སེམས་ཅན་དང་རང་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པར་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་མཉམ་ཞིང་ཁྱད་པར་མེད་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དཔེ་འདི་དང་སྦྱར་ན་སེམས་ཅན་ནི་བ་ལྟ་བུ་ཉན་ཐོས་ནི་འོ་མ་ལྟ་བུ། རང་སངས་རྒྱས་ནི་ཞོ་ལྟ་བུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མར་ལྟ་བུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ནི་ཞུན་མར་ལྟ་བུ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་མར་གྱི་སྙིང་པོ་ལྟ་བུ་སྟེ།
― DTG120_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མར་གྱི་སྙིང་པོ་མཆོག་དམ་པ་ཡིན་པ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཅིག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། བའི་འོ་མ་གཅིག་ལས་མར་གྱི་སྙིང་པོའི་བར་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བར་དུ་མཚན་མ་ཐ་དད་ཀྱང་རང་བཞིན་ནི་མཉམ་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་མཐུན་པར་བསྟན་པ་སྟེ། སྔར་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱིས་དོན་བྱས་ནས་ཕྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པ་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །རྣམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པ་ནི་གླང་པོའི་ཤིང་རྟ་ལྟ་བུ། མདོ་ལས་འདི་ལྟར་ཤཱ་རིའི་བུ་མ་འོངས་པའི་དུས་ཞེས་པ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཐའི་བར་དུ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ལུགས་མཐུན་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མ་འོངས་པའི་སེམས་ཅན་གདུལ་བར་འགྱུར་བའི་འབྲས་བུ་མཐུན་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཞེས་པ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཆོས་འཆད་དོ་ཞེས་པའི་པར་དུ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་ལུགས་མཐུན་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དོན་དང་ཕན་པ་དང་བདེ་བ་ནི་བདེ་བར་བྱེད་པའི་དོན་ཏེ། བདེ་བ་ནི་བདེ་བ་བྱིན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལས་བཏོན་ཏེ་བདེ་བ་བྱིན་པ་དང་ཡེ་ཤེས་དང་བསོད་ནམས་བྱིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འབྲས་བུ་བྱིན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཆུང་ངུ་དང་ཆེན་པོ་བྱིན་པར་གོ་རིམས་བཞིན་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ང་ཡང་ཞེས་པ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་མཐུན་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་འཆད་པ་ཡང་ཐེག་པ་གཅིག་ལས་བརྩམས་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཉིད་ལ་འཛུད་པ་དང་སྟོན་པ་དང་
― DTG120_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་པ་དང་ཆུད་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཛུད་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་དག་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལས་བཟློག་སྟེ་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པའོ། །ཆུད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་པ་དག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཆུད་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཆུང་ངུ་ལས་བཟློག་ནས་ཆེན་པོ་ཆུད་པར་བྱེད་པའོ། །འགྲེལ་པ་ལས་འཛུད་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་དོན་ཏོ། །སྟོན་པ་ནི་མཐུན་པའི་དོན་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་ཡོད་ན་བསྒོམ་ཞིང་སྤྱོད་པའོ། །འདུག་པ་ནི་མི་ཤེས་པའི་དོན་ཏེ། སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་བསྐྱེད་པ་དང་མུ་སྟེགས་ཅན་དག་དམ་པའི་དོན་ལ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུད་པར་བྱེད་པ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་ཆུད་པར་བྱེད་པ་དང་སེམས་བསྐྱེད་པ་དག་ཆོས་ཆུད་པ་དང་ཉན་ཐོས་པ་དག་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཆུད་པར་བྱེད་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ང་ཡང་ཆོས་ལུགས་འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ཀྱང་དེའོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཉག་གཅིག་ལ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་མངའ་བས་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་ཅིང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཤིན་ཏུ་མོས་པ་མཁྱེན་ཏེ་མོས་པའི་ནི་སྤྱོད་པ་ལ་མོས་པའོ། །ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་མངའ་བས་རང་བཞིན་མཁྱེན་ཏེ། རིགས་མ་ངེས་པའི་ཁམས་སུ་གཏོགས་པ་མོས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྔར་ཐེག་པ་གསུམ་ཐབས་ཙམ་དུ་གསུངས་ནས། ཕྱིས་མཐར་ཕྱིན་པའི་ཐེག་པ་གསུངས་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཅིག་ཐོབ་པ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མདོ་ལས་ཐེག་པ་གཅིག་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཐའ་བར་དུ་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་ཐེག་པ་གཉིས་སུ་གདགས་པ་ཡང་མེད་ན་གསུམ་དུ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཉིས་པ་ཡང་མེད་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་གསུམ་པ་ཡོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། མདོ་ལས་རའི་ཤིང་རྟ་དང་རི་དགས་ཀྱི་ཤིང་རྟ་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་ཤིང་རྟ་འདོད་པའི་ཕྱིར་མེ་འབར་བའི་གྲོང་ཁྱེར་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཐེག་པ་གཉིས་བསལ་བར་ཟད་ཀྱི་གླང་པོ་ཆེའི་ཐེག་པ་ཡང་བསལ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་བས་ནི་འདི་ལ་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་
― DTG120_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང་མཐར་ཕྱིན་པ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །འགྲེལ་པ་ལས་ཐེག་པ་གཉིས་མེད་པ་ནི་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མེད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉག་གཅིག་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་བརྙེས་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་དངོས་པོ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ་ཐེག་པ་གཉིས་པ་ལྟར་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་ལ་ལྟོས་པ་མ་ཡིན། ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་འབའ་ཞིག་ལ་མངའོ། །འགྲེལ་པ་ལས་ལུང་བསྟན་པའི་ནང་ནས་དོན་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ཆོས་གང་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པ་དོན་རྣམ་པ་ལྔ་བསྟན་པ་ལ། ཆོས་གང་ལ་སོགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་བྱ་བ་སྟེ། སྔོན་མ་བྱུང་བའི་ཆོས་བསྟན་ནས་ཐོས་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་གང་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྣ་ཚོགས་བསྒྲུབ་པར་བཤད་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་གཞི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་བསྟན་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང་ངེས་པའི་ཚིག་གིས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བསྟན་པའོ། །ཆོས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གང་ལ་བརྟན་ཞེ་ན་བྱ་བའི་དོན་ཆེན་པོ་གཅིག་གི་ཕྱིར་ཞེས་སྨོས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་དེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་གནས་པའོ། །ཇི་ལྟ་བུའི་རང་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་རང་བཞིན་བསལ་ཏེ། ཐེག་པ་གཅིག་གི་རང་བཞིན་འབའ་ཞིག་གོ་ཞེས་སྨོས་པ་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཉམ་པའོ། །མདོ་ལས་འོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནས་ཚེའི་རྙོག་མ་ལ་བྱུང་ན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིར་ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་མན་ཆད་ཐེ་ཚོམ་རྣམ་པ་བཞི་འགྲེལ་བ་ལས་དོན་རྣམ་པ་ལྡས་སྟོན་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་རྣམ་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན་ནམ་ཞིག་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཇི་ལྟར་ཤེས་པ་དང༌། བསྟན་པའི་སྣོད་དུ་ཇི་ལྟར་འགྱུར་བ་དང་ཇི་ལྟར་ན་བརྫུན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང་བཞིའོ། །སྐབས་འདིར་ཐེ་ཚོམ་དང་པོ་བསལ་བ་བསྟན་ཏེ།
― DTG120_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲེལ་པ་ལས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནམ་ཞིག་གི་དུས་ན་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་སྟོན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནམ་ཞིག་གི་དུས་ན་སྔར་ཐེག་པ་གཉིས་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་ཏེ། ཕྱིས་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ཡང་དག་པ་བསྟན་པར་འགྱུར་ཞེས་སྨོས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྔར་རྙོག་པ་ལྔའི་དུས་བྱུང་བ་བསྟན་པ་དང༌། ཕྱིས་ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་སྟེ་རྙོག་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔའོ། །མིང་བསྟན་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང་གཉེན་པོ་དང་བཞག་པ་དང་གཟུགས་དང་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུ་བ་དང་ལྔའོ། །དེ་ལ་མིང་བསྟན་པ་ནི་རྙོག་པ་སྟེ། རྙོག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་དྲི་མའང་མི་གཙང་བའི་དོན་ཏོ། །དཔེར་ན་ཁ་ཟས་མི་གཙང་བ་དྲི་མ་ཅན་ནི་བཙོག་པ་སྟེ་རྙོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོར་ན་བསྐལ་པ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་བསྐལ་པ་གསུམ་ནི་བགས་གྱིས་དམས། ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཁད་ཀྱིས་བསྲབས་ཏེ། སེམས་ཅན་དག་དགེ་བ་ལ་ཕྱོགས་ཤིང་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཉུང་བས་ཚེའི་དབང་པོ་ནི་ཕྱི་ཕྱིར་རིང༌། བཟང་ཞིང་ལེགས་པ་ནི་ཕྱི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་དང་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་མེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་མ་བྱུང་བའི་དུས་ནི་གཙང་མ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་སྤྲུལ་བ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་ན་བསྐལ་བ་འགྲིབ་པའི་དུས་འབྱུང་དུ་ཉེ་སྟེ། བསྐལ་པ་ཆུང་དུ་གསུམ་ཡང་བགས་ཀྱིས་འབྱུང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཕྱི་ཕྱིར་སྐྱེ། སེམས་ཅན་ཡང་ཉེས་པ་ལ་དགའ་ཞིང་ལྟ་བ་ལ་ཕྱི་ཕྱིར་ཞེན་པ་དང༌། ཚེའི་དབང་པོ་ཕྱིར་ཞིང་ཐུང་བ་དང༌། ཕྱི་ཕྱིར་ཞིང་ངན་ལ་བཙོག་པའི་དུས་ནི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལྔ་ཞེས་པ་ནི་གྲངས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ནི་འགྲེལ་པ་ལས་ད་ལྟར་གྱི་མི་རྣམས་རབ་ཏུ་ཚེ་ཐུང་སྟེ་ལོ་བརྒྱ་ལས་མི་འདའ་བ་ནི་ཚེའི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བག་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་པས་ལས་ཐ་དད་པར་གྱུར་པ་ནི་ཚེའི་དབང་པོའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་མཐུ་ཞན་པར་གྱུར་ཏེ། ཚེའི་དབང་ཕྱི་ཕྱིར་ཐུང་བར་གྱུར་བ་ནི་སྲོག་གཅོད་པའི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་གྱུར་ཏོ། །སེམས་ཅན་གང་ཕ་མར་མི་ཤེས་པ་དང་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་དང་བླ་མར་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་མི་ཤེས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་མི་འཇིགས་མི་སྐྲག་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་མི་བྱེད་
― DTG120_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསོད་ནམས་མི་བྱེད་ཅིང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་མི་བསྲུང་བ་སྟེ། མདོར་ན་སྡིག་པ་བྱེད་ཅིང་དགེ་བ་མེད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་ཆགས་པ་མཚོན་ཆ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བའི་ཡོ་བྱད་སྦྱིན་པ་དང༌། འཐབ་ཅིང་རྩོད་པ་ལ་དགའ་བ་དང༌། བརྫུན་དང་གཡོ་སྒྱུ་བྱེད་པ་དང༌། ལོག་པའི་ཆོས་འཛིན་ཅིང་དགེ་བའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྟ་བ་ལྔ་མ་གཏོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྙོག་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་མཚོན་ཆ་ལ་སོགས་པ་བྱིན་ཏེ་གསོད་དུ་བཅུག་པ་དང༌། ནོར་རྫས་ལ་ཆགས་ཏེ་མཚོན་ཆ་བྱིན་པས་འཐབ་ཅིང་རྩོད་པའི་གཞིར་གྱུར་པ་དང༌། གཞན་ཡང་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སུ་གཏོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བག་ཆགས་ཀྱི་དབང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ན་དམ་པའི་ཆོས་ནུབ་སྟེ། ནམ་གཟུགས་བརྙན་ཙམ་ལ་སྤྱད་པ་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྐྱེས་པ་ནི་ལྟ་བའི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ངན་པར་ལྟ་བ་མང་དུ་བྱུང་སྟེ། མུ་གེའི་བསྐལ་པ་དང་ནད་ཀྱི་བསྐལ་པ་དང༌། མཚོན་གྱི་བསྐལ་པ་བྱུང་བ་ནི་བསྐལ་པའི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གཉེན་པོ་ནི་སྤྱོད་པ་ལས་གཉེན་པོ་བསྟན་ཏེ། འགྲེལ་པ་ལས་གྲུབ་པའི་མཐའ་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། རྙོག་པ་ལྔར་སྦྱར་རོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་བཞི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང༌། དབང་པོ་སོ་སོའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང༌། གཉེན་པོའི་གྲུབ་པའི་མཐའ་དང༌། དོན་དམ་པའི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །དེ་ལ་བསྐལ་པའི་རྙོག་པ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་རྙོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །ཚེའི་རྙོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་དབང་པོ་སོ་སོའི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་རྙོག་པ་དང༌། ལྟ་བའི་རྙོག་པའི་གཉེན་པོ་ནི་གཉེན་པོའི་གྲུབ་པའི་མཐའོ། །གྲུབ་པའི་མཐའ་གསུམ་གྱིས་རྙོག་པ་ལྔ་བཅོམ་ནས་དོན་དམ་པར་ཞུགས་ཏེ་ཡང་དག་པ་ཉིད་ནི་རིག་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་པ་དང་གཞིག་པ་ནི་དྲིས་པ། ཅིའི་ཕྱིར་རྙོག་པ་ལྔ་ལས་མི་མང་མི་ཉུང་ཞེ་ན། ལན་བཏབ་པ། སེམས་ཅན་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་
― DTG120_Page_0442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། སྡིག་པ་སྤྱོད་པ་ཁྱིམ་པ་སྐྱེ་བོ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྟེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་མུ་སྟེགས་ཅན་ནོ། །ཁྱིམ་པ་ཤིས་པ་མེད་པ་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་དོན་མེད་པ་ཚོལ་བ་ནི་ལྟ་བའི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་ནི་ལྟ་བའི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་མ་འོངས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཚེ་བསྡུ་བ་དང་དབྱེ་བ་མི་མཐུན་པས་རྙོག་པ་རྣམ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་སྟེ་ནང་གི་འབྲས་བུ་གཉིས་དང་སྤྱིར་བསྡུ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཅན་སྡིག་པ་ཕྱིའི་འབྲས་བུ་གཉིས་དང་སྤྱིར་བསྡུས་པ་ནི་བསྐལ་པའི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྩ་བ་བསྟན་པའམ། ནང་གི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་ཚེའི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱ། ཕྱི་རོལ་གྱི་མི་དགེ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་བསྐལ་པའི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱ། སྡིག་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སེམས་ཅན་སྡིག་པ་ལས་ཡོད་པར་འགྱུར་བས་སེམས་ཅན་གྱི་རྙོག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ་དེ་བས་ན་རྙོག་པ་ལྔའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པས་དེ་ལ་སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྙོག་པ་ལྔ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྡུ་བ་ནི་མདོ་དག་ལས་རྙོག་པ་བཅུ་གཉིས་གསུངས་ཏེ། བསྐལ་པའི་རྙོག་པ་བསྟན་པ་དང༌། དུས་ཀྱི་རྙོག་པ་བསྟན་པ་དང། སེམས་ཅན་གྱི་རྙོག་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་རྙོག་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཚེའི་རྙོག་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་གྱི་རྙོག་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ཞིང་གི་རྙོག་པ་བསྟན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གདུལ་དཀའ་བའི་རྙོག་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པའི་རྙོག་པ་བསྟན་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་འཁྲུག་པའི་རྙོག་པ་བསྟན་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་རྙོག་པ་བསྟན་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྙོག་པ་བསྟན་པ་དང་བཅུ་གཉིས་སོ། །རྙོག་པ་བཅུ་གཉིས་པོ་འདི་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་འབའ་ཞིག་ལ་ཡོད་དོ། །རྙོག་པ་ལྔའི་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ཞིང་ན་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གཉི་ག་ལ་ཡོད་དོ། །བསྐལ་པ་དང་དུས་ནི་བསྐལ་པའི་རྙོག་པ་སེམས་ཅན་དང་གདུལ་དཀའ་བའི་སེམས་ཅན་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྙོག་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྙོག་པ། ཚེ་ནི་ཚེའི་རྙོག་པ། མུ་སྟེགས་ཅན་འཁྲུག་པ་ནི་ལྟ་བའི་
― DTG120_Page_0443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྙོག་པ་སྟེ། བརྒྱད་པོ་འདི་ནི་རྙོག་པ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ལྷག་མ་བཞི་པོ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་ཏོ། །ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ཞིང་ན་བདུད་དང་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་རྙོག་པ་ལྔར་མི་བསྡུའོ། །འགྲེལ་པ་ལས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རྙོག་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ཏེ། རྙོག་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། རྙོག་པ་འདི་དང་བྲལ་ན་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དྲུག་གང་ཞེ་ན་ཆགས་པའི་རྙོག་པ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་གྱི་རྙོག་པ་དང༌། སྒྲིབ་པའི་རྙོག་པ་དང༌། མཚན་མ་ཐ་དད་པའི་རྙོག་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་མི་ལྡན་པའི་རྙོག་པ་དང༌། གཏི་མུག་གི་རྙོག་པ་དང་དྲུག་གོ །གཉེན་པོའི་ཕྱིར་ལེ་ལོ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དག་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར། ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གཉེན་པོ་འདི་དྲུག་དང་ཟག་པ་དྲུག་གོ་རིམས་སུ་སྦྱར་རོ། །ཆོས་ཉིད་སངས་རྒྱས་ནི་རྙོག་པ་ལྔའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ཏེ་དེ་བས་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་རྙོག་པ་ལྔའི་དུས་སུ་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་སོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བྱམས་པ་ནི་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲིའི་དུས་སུ་གཤེགས་ལ་ཤཱ་ཀྱ་ཐུབ་པ་ནི་ཚེ་ལོ་བརྒྱའི་དུས་སུ་གཤེགས་པར་གྱུར། སྨྲས་པ། སྨོན་ལམ་ནི་ཐ་དད་ཀྱི་གཉི་ག་ཡང་རྙོག་པ་ལྔའི་དུས་སུ་གཤེགས་པར་འདྲ་བར་སྔར་ཐེག་པ་གསུམ་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་ནས་ཕྱིས་ཡང་དག་པ་བསྟན་ཏེ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་འདྲའོ། །གལ་ཏེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་ཐེག་པ་གཉིས་པོ་ལ་འདུལ་བ་མི་མཛད་ན་ངེས་པར་རྙོག་པ་མ་ཡིན་པའི་དུས་སུ་གཤེགས་ནས་ཐེག་པ་གཉིས་པོ་ལ་གདུལ་བར་མཛད་པས་ངེས་པར་རྙོག་པའི་དུས་སུ་གཤེགས་སོ། །རྙོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགྲིབ་པའི་བསྐལ་བ་ལས་འཇུག་སྟེ་རྙོག་པ་ལྔ་ཁད་ཀྱིས་སྐྱེ་བས་དེ་ལ་རྙོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་བྱམས་པ་གཤེགས་པའི་ཚེ་ལོ་བརྒྱད་ཁྲི་ལས་ཁད་ཀྱིས་བྲི་བས་དེ་ལ་ཡང་རྙོག་པའི་དུས་ཞེས་བྱ་བའི་ཚེ་ལོ་བཅུའམ་ཉི་ཤུ་ལས་མི་ཐུབ་པའི་བསྐལ་པ་ཆུང་ངུ་འབྱུང་བ་འབའ་ཞིག་ལ་རྙོག་པ་ཞེས་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བསྐལ་བ་འགྲིབ་པའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ལ་བསྐལ་པ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་བསྐལ་པ་འགྲིབ་པའི་ཚེ་སངས་རྒྱས་གཤེགས་ལ་བསྐལ་པ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་འཁོར་
― DTG120_Page_0444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་འབྱུང་ན་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱལ་པོ་དུང་ཞེས་བྱ་བ་སངས་རྒྱས་བྱམས་པ་དང་ཅིག་ཅར་བྱུང་ལ་གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་མ་བྱུང་ན་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་ཞིང་སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་སྲས་བརྒྱད་ཅར་གླིང་བཞི་ལ་དབང་བར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས། ལན་བཏབ་བ་རྒྱལ་པོ་དུང་ཞེས་བྱ་བ་བསྐལ་བ་སྐྱེ་བའི་ཚེ་བྱུང་བ་ནི་བདེན་ན་ཚེ་རིང་བས་བྱམས་པ་དང་ཕྲད་པར་ཟད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་བྱམས་པ་བསྐལ་པ་འགྲིབ་པའི་དུས་མ་ཡིན་པར་གཤེགས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་ཞེས་བསྟན་པ་ཡང་ངེས་པར་ལུང་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་མར་མེ་མཛད་ཀྱི་སྲས་བརྒྱད་ཀྱང་སྔ་མ་དང་འདྲ་སྟེ། བསོད་ནམས་ཀྱི་སྐུ་ཡིན་པས་དེ་འདྲའི་སྐྱོན་མེད་དུ་ངེས་སོ། །གསེར་གྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་ནི་བསྐལ་པ་ཡར་སྐྱེ་བའི་ཚེ་འཇིག་རྟེན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་གི །དངུལ་དང་ཟངས་དང་ལྕགས་ཀྱི་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་ཕའི་རྒྱལ་པོ་འབྱུང་བའི་དུས་སུ་ནི་ངེས་པ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་རྒྱལ་པོ་དྷརྨཱ་ཨ་ཤོ་ཀ་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ལོན་པའི་འོག་ཏུ་འབྱུང་ངོ༌།། །།དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀའི་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་བཞི་པ། མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ནས་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་བཤད་དེ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སངས་རྒྱས་རྙོག་པ་ལྔའི་དུས་སུ་ཅིའི་ཕྱིར་འབྱུང་བ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་བསྐལ་པ་དང༌། འཁྲུག་པའི་རྙོག་པ་དང༌། དྲི་མ་མང་པོ་དང་བརྐམ་པའི་སེམས་ཅན་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་བདག་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐབས་མཁས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སྟོན་ཏོ། །མུ་གེའི་བསྐལ་པ་དང་མཚོན་གྱི་བསྐལ་པ་དང་ནད་ཀྱི་བསྐལ་བ་བྱུང་བའི་ཚེ། སེམས་ཅན་འཁྲུག་པའི་རྙོག་པ་དང༌། དྲི་མ་མང་ཞེས་བྱའོ། །དྲི་མ་ནི་རྙོག་པའམ་མི་གཙང་བའི་དོན་མང་པོ་ནི་གཞིག་དཀའ་བའི་དོན་ཏོ། །དྲི་མ་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། འཚེ་བ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་དང། འཁྲུག་པ་དང༌། གཡོ་དང༌། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་དྲུག་གོ །དེ་ལ་གང༌། སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པར་བྱེད་པ་དགའ་བ་ནི་འཚེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཁོང་ཁྲོ་བའི་དབང་གིས་ཞེ་ལ་འཛིན་པ་ནི་ཁོན་དུ་འཛིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉེས་པས་རྐྱེན་བྱས་ཏེ། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་ནི་འཁྲུག་པ་ཞེས་
― DTG120_Page_0445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་སྟེ། འདི་གསུམ་ནི་ཞེ་སྡང་གི་རང་བཞིན་ནོ། །བདག་གི་ཉེས་པ་འཆབ་ཅིང་ཕ་རོལ་པོའི་སྐྱོན་རྟོག་པ་དང་གཞན་གྱི་ཡིད་དང་སྦྱོར་ཏེ་ཚུལ་འཆོས་པ་ནི་གཡོ་ཞེས་བྱའོ། །བཀུར་སྟིའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་སྒྱུས་སྟོན་པ་ནི་བརྫུན་ཞེས་བྱ་སྟེ་འདི་གཉིས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་གི་རང་བཞིན་ནོ། །དར་ཅིང་རྒྱགས་པ་ལ་ཆགས་པར་བྱེད་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ཞེས་བྱ་སྟེ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །སེམས་ཅན་དག་དྲི་མ་དྲུག་པོ་མང་བའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་དུ་མི་ཤེས། དགེ་བའི་ཆོས་མི་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རྙོག་པའོ། །སེར་སྣ་དང་འཇུངས་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྙོག་པ་སྟེ། ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་བདོག་པ་གཏོང་མི་ཕོད་པ་ནི་སེར་སྣ་ཞེས་བྱའོ། །མ་ཐོབ་པའི་ཟང་ཟིང་ལ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་སྦྱོར་ཏེ་ཆགས་ཤིང་རེ་བ་ནི་བརྐམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་མི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་དགེ་བ་ཆུང་བས་ལྷ་དང་མི་ནི་འགྲིབ། ངན་སོང་ནི་འཕེལ་ཞིང་སྐྱེ་སྟེ། སེམས་ཅན་དག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཅིག་ཅར་དགོད་པར་དཀའ་བས་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཐབས་མཁས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་དེ་ལས་ཐེག་པ་གསུམ་དུ་བཅད་དེ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ལྟར་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ལ་མི་སྟོན་ཏོ་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་འགྲོ་བ་སྟེ་དེ་དག་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤེ་ན་དེ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་འཕགས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་འཕགས་པ་བསྡུས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །འདིར་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་འཕགས་པ་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ལ་ཞུགས་པ་ནི། སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་དང་མི་ཕྲད་དོ། །གང་རིགས་མ་དེས་ཤིང་སེམས་བསྐྱེད་པ་ནི་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་ཉན་པ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་གྱུར་ཏེ། དེ་ནི་འཕགས་པ་ཡང་དག་པའོ། །གང་དེ་ལྟར་མི་ཤེས་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉེ་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། འཕགས་པ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །
― DTG120_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོ་ལས་འདི་ལྟར་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། མ་རབས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཐོབ་པ་འབྲས་བུ་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཟད་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཕུང་པོ་ནང་གི་ཐ་མ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོབ་སྙམ་སྟེ། སངས་རྒྱས་མི་འདོད་པ་ནི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནས་གནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡང་དག་པའི་འཕགས་པ་བསྡུས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ཡང་དག་པ་དང་ཕྲད་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ལ་ཞུགས་པ་ན་ཕལ་ཆེར་ཆོས་དང་ཕྲད་དོ་དེ་དག་སྤྱོད་མི་ནུས་ཀྱང་དད་ཅིང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་དོ། །གང་རིགས་མ་ངེས་པ་ནི་ཐོས་ནས་ཀྱང་འཇུག་ཅིང་སྤྱོད་པར་བྱེད་དེ་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཏེ་ཆོས་འདི་ཐོས་ནས་དད་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྐབས་མེད་དེ་གནས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་པ་ནི་སྐབས་འདིར་ཇི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་འགྱུར་ཞེས་བའི་ཐེ་ཚོམ་བསྟན་པ་སྟེ། ལ་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་ལས་ཆོས་ཐོས་ནས་སྐུར་བའི་སེམས་སྐྱེ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཁ་ཅིག་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་མི་འགྱུར་པ་དང་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་མི་འགྱུར་བ་ཞེས་བསྟན་པ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་ཏེ། དེ་ལྟར་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་མི་མཛད་ན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བར་རུང་ངམ་ཞེས་པའི་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནས་མི་འབྱུང་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཐབས་མི་མཁས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཆོས་འདི་དང་ཕྲད་ཀྱང་མདོ་སྡེ་འདི་ལྟ་བུ་འཛིན་པའམ་འཆད་པ་མི་འབྱུང་ངོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གང་ཆོས་དང་ཕྲད་པ་ནི་ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་གཞན་དང་ཕྲད་དེ་ཐབས་མཁས་པས་བསྟན་ན་ཆོས་འདི་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔར་ཐེག་པ་གསུམ་བསྟན་པ་
― DTG120_Page_0447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས། ད་ཐེག་པ་གཅིག་བསྟན་ཞེས་པའི་ཐེ་ཚོམ་བཅད་པ་སྟེ། སྔར་བསྟན་པ་དང་ཕྱིས་གསུངས་པ་མི་མཐུན་ཡང་བརྫུན་དུ་མི་འགྱུར་བ་ནི་ང་འབའ་ཞིག་གིས་མཁྱེན་གྱི་ཁྱེད་མི་ཤེས་པས་དད་པར་གྱིས་ཤིག །ཡིད་ཆེས་པར་གྱིས་ཤིག །ཁྱེད་ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པས་རྟོགས་པར་གྱིས་ཤིག །དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་བསྐྱེད་ནས་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུ་འདས་ན་གདོད་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་སྤྱོད་པའི་དད་པའི་སེམས་དང་འདྲ་བས་ཁྱེད་ཐེ་ཚོམ་མ་བྱེད་པར་ཡིད་ཆེས་པར་གྱིས་ཤིག་དང་ངས་གསུངས་པ་ལ་བརྫུན་མེད་དོ་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་དོ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་དགེ་བསྙེན་མ་རྣམས་ལ་དད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་ཚིག་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་ལ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཚིག་བརྒྱ་རྩ་བཅོ་བརྒྱད་ནི་རྐྱང་པ་བཟླས་སོ། །ཚིག་གསུམ་ནི་གཞུང་འོག་མ་དང་མཚམས་སྦྱོར་བའོ། །སྔ་མ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ་ཚིག་བརྒྱ་རྩ་བཅོ་ལྔས་ནི་སྔར་ལུང་བསྟན་པ་རྣམ་གཉིས་པོ་སྟོན་ཏོ། །ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་ཐེ་ཚོམ་བཞི་བསལ་བ་བསྟན་པ་སྟེ་སྔ་མ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །སྔ་མའི་ཚིག་བཞིས་ནི་ལུང་བསྟན་པ་ལས་དན་པ་སྐྱོན་ཅན་ཕྱིར་དོང་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་གཅིག་གིས་ནི་ལུང་བསྟན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་སྔ་མ་བཞི་པོ་ལས་ཚིག་སྔར་སྨོས་པ་གཅིག་གིས་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆེ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་ཚུལ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་ཅེས་སྨྲ་བས་ང་རྒྱལ་ཅན་ནོ། །ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དགེ་བསྙེན་པ་ཡང་ང་ཞེས་པ་ལ་ཞེན་པས་ང་རྒྱལ་གྱི་སེམས་སྐྱེས་ཏེ། ང་རྒྱལ་ཅན་དགེ་བསྙེན་མ་ནི་ང་ཞེས་པའི་ལྟོ་མེད་ཀྱང་ཁྱིམ་ཐབ་ཀྱི་རྗེས་སུ་ང་ཞེས་པ་བསྐྱེད་པས་ང་རྒྱལ་ཅན་ཞེས་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས། ལྔ་སྟོང་ལས་ནི་མི་ཉུང་བ། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་དག་སྙིང་པོ་རབ་ཏུ་གནས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིག་གསུམ་ནི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆེ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། སྐྱོན་སྤེད་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ནས་ཉེས་པ་འཆབ་པའོ། །ཉམས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ཤས་ཀྱིས་ཉམས་པའོ། །མ་ཐོབ་
― DTG120_Page_0448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཐོབ་ཅེས་སྨྲ་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རྩ་བ་མེད་པ་སྟེ་དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་མེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་མངོན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །སྙིགས་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཅིར་ཡང་དགོས་པ་མེད་པ་སྟེ། བྱིས་པའི་བློ་ཅན་དག་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུས་དོང་བ་ཡང་ཅི་སྟེ་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་ན་དེ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པས་སྡིག་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕན་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱིར་དོང་ངོ༌། །མདོ་ལས། འདི་འདྲ་ང་ལ་ཉོན་ཅིག་ཤཱ་རིའི་བུ། །ཞེས་པ་ནས་ཐབས་ལ་མཁས་པ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ནི་ཚིག་བརྒྱ་རྩ་བཅུ་གཅིག་གིས་ལུང་བསྟན་པ་བརྗོད་དེ། སྔར་མདོ་ལས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལྟར་འདིར་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་སྟེ་ཚིག་དྲུག་གིས་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་བཤད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་གནས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བཅས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་དགུས་ནི་དོན་གང་ལ་བརྟེན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་བདུན་ཅུ་རྩ་གཅིག་གིས་ཆོས་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་བདུན་གྱིས་ནི་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ། མདོ་ལས་འགྲེལ་པ་ལས་བཤད་པ་དང་ལྟག་འོག་ནི་མི་མཐུན་ནོ། །ཚིག་དྲུག་གིས་ཅིའི་ཕྱིར་བཤད་པ་ལས་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཚིག་ཕྱེད་དང་ལྔས་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དབང་པོ་ཇི་བཞིན་དུ་བཤད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་རྒྱུ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གདོན་མི་ཟ་བའི་ཚིག་དང་རྒྱུ་དང་དཔེ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པ་སྟེ། ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་དབང་པོ་ཇི་བཞིན་དུ་རྒྱུ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ཡི་བསམ་པ་སྤྱོད་པ་ཇི་འདྲ་མཁྱེན། །ཞེས་པ་ནས། །ཅི་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མགུ་བར་བྱས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བའི་ཚིག་དང་རྒྱུ་དང་དཔེ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པའོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་རྟོགས་པའོ། །དད་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་མོས་པའི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་སོ། །དེ་ལྟར་བསམ་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་དད་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པས་གདོན་མི་ཟ་བའི་ཚིག་དང་རྒྱུ་དང་དཔེ་མང་པོ་བསྟན་པས་ཐམས་ཅད་མགུ་བར་གྱུར་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་བཞིན་མདོ་སྡེ་ཞེས་པ་ནས་གཏན་
― DTG120_Page_0449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཕབ་ཀྱང་དེ་བཞིན་བཤད་ཅས་པའི་བར་དུ་ནི་སྐབས་འདིར་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། མིང་བསྟན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་སྡེའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང་རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ནས་མངོན་པར་དགའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིག་གི་དོན་གང་བརྗོད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །འགྲེལ་པ་དག་ལས་མདོ་སྡེའི་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ་མ་གཏོགས་པར་ཚིག་རྐྱང་པ་ལས་ཚིག་གི་དོན་མཚོན་ཏེ་བརྗོད་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕྱིས་འོངས་པ་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང་རྐྱང་པ་ལས་དོན་མ་ངེས་པ་ངེས་པར་བསྟན་པའོ། །འགྲེལ་པ་དག་ལས་མདོ་སྡེ་ལ་ལ་སྔ་ཕྱི་མི་མཐུན་ཏེ་རྐྱང་པ་ལས་སྨོས་པའི་འོག་ཏུ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཟླས་པ་ནི་ཕྱིས་འོངས་པ་ལ་ཕན་པའོ། །རྐྱང་པ་ལས་དོན་མ་ངེས་པ་དག་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཟླས་པས་དོན་གསལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དོན་མ་ངེས་པ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལུང་བསྟན་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཉེ་གནས་ཀྱི་སྐྱེ་ཤིའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་ལ་གསལ་བར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་དང་གསུམ་མོ། །འཕགས་པའི་ཉེ་གནས་དག་ལ་ཁྱོད་འདས་པའི་དུས་ལེགས་པ་དང་ཉེས་པ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བྱས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ལུང་བསྟན་པ་ནི་སྐྱེ་ཤིང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལུང་བསྟན་པའོ། །མདོ་སྡེ་མ་ངེས་པ་ངེས་པའི་དོན་དུ་ལུང་བསྟན་པ་ནི། ངེས་པའི་དོན་ཟབ་མོར་ལུང་བསྟན་པའོ། །མ་ཕམ་པ་ཁྱོད་མ་འོངས་པའི་དུས་རྒྱལ་པོ་དུང་ཞེས་བྱ་བ་དེའི་ཚེ་བྱམས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་ལུང་བསྟན་པ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པའོ། །ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ནི་མདོ་སྡེ་དག་ལ་ཚིག་རྐྱང་པ་ལས་མི་སྨོས་པར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ་བཞི་འམ་ལྔའམ་དྲུག་ལ་སོགས་པ་དོན་གང་བརྗོད་པ་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་གསུངས་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་ནི་
― DTG120_Page_0450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོ་སྡེ་ལས་གསོལ་བ་མ་བཏབ་པར་ཡང་དག་པའི་ཆོས་དང་བསྟན་པ་དང་ཡུན་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་གདབ་མི་དགོས་པར་གསུངས་པ་ནི་ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱའོ། །གླེང་གཞི་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་བསྟན་པ་དང་ཉམས་པ་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་བཅས་པ་བསྟན་པ་དང༌། གླེང་བ་ཡོད་པས་ཆོས་བསྟན་པ་དང་གསུམ་མོ། །འགྲེལ་པ་དག་ལས་གླེངས་ནས་བསྟན་པ་ནི་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་བཤད་པའོ། །བསླབ་ཚིག་བཅས་པ་ནི་བཅས་པའོ། །མདོ་སྡེ་དག་ལས་ཕ་རོལ་བོས་གླེངས་ཏེ་དཔེར་ན་མཉན་དུ་ཡོད་པ་ན་མི་ཞིག་གིས་བྱ་ཞིག་བཟུང་ནས་ཕྱིར་ཡང་བཏང་བ་ལས་གླེངས་ཏེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ཡང་གླེངས་ནས་བསྟན་པ་ནི་གླེངས་ནས་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དཔེ་ནི་མདོ་སྡེ་དག་ལས་དཔེ་རྣམ་པ་མང་པོས་ཆོས་བསྟན་པའོ། །ད་ལྟར་འདས་པའི་སྡེ་ནི་སྐྱེས་པའི་རབས་མ་གཏོགས་པར་སྔོན་འདས་པའི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུས་བསྟན་པའོ། །སྐྱེས་པའི་རབས་ཀྱི་དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་ཆེ་གེ་མོ་ཞིག་ན་སྐྱེ་བ་དང་འཆི་འཕོ་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་དག་ལ་འདས་པའི་དུས་ན་ཤ་བ་དང་དྲེད་མོ་དང༌། རི་བོང་དང་བྱ་ནམ་མཁའ་ལྡིང་ལ་སོགས་པའི་ལུས་བྱས་པ་བསྟན་པ་ནི་སྐྱེས་པའི་རབས་ཞེས་བྱའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་ལ་སྟོན་པ་དང༌། རྒྱ་ཆེ་ལ་དུས་ཡུན་རིང་བའོ། །ཉན་ཐོས་ལའང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཡོད་དེ། འདིར་ནི་གཉི་ག་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྨད་དུ་བྱུང་བ་ནི་མདོ་སྡེ་དག་ལས་སངས་རྒྱས་དང་ཉེ་གནས་འཕགས་པ་འཁོར་བརྒྱད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐུན་མོང་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ཡ་མཚན་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་པ་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་མདོ་སྡེ་ལས་སངས་རྒྱས་བཙས་མ་ཐག་ཏུ་གོམ་པ་བདུན་བདུན་གཤེགས་པ་དང༌། འོད་ཟེར་ཆེན་པོས་ཕྱོགས་བཅུ་སྣང་བར་བྱས་པ་དང༌། སྤྲེའུས་སྦྲང་རྩི་ཕུལ་བ་དང༌། ཁྱི་དཀར་པོས་ཆོས་ཉན་པ་ལ་སོགས་ཏེ། ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཉིད་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཉེ་གནས་ཀྱིས་བསྟན་
― DTG120_Page_0451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །འགྲེལ་པ་དག་ལས་མདོ་སྡེ་གང་ལྟག་འོག་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ནི་གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་མདོ་སྡེ་ངེས་པར་བསྟན་པ་ལ་ཡང་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མིང་བསྟན་པ་ནི་མདོ་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱི་མིང་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཁྱད་པར་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་དང༌། བསྟན་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །རང་བཞིན་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་ནང་ན་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མེད་ལ། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ནང་ན་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་མེད་དེ་སྔ་ཕྱི་དང༌། རྐྱང་པ་དང་བཟླས་པ་ཐ་དད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་སྡེ་དག་ལས་ཐོག་མ་འདི་སྐད་བདག་གིས་ཐོས་པ་ནས་ཐ་མ་རྗེས་སུ་སྤྱད་པའི་བར་དུ་མདོ་སྡེ་ཞེས་སྨོས་པས་སྡེ་བཅུ་གཉིས་ཀྱང་བསྡུས་ཏེ། མདོ་སྡེ་ནི་ཚིག་རྐྱང་པ་འབའ་ཞིག་ལ་བྱ་བས་དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མ་གཏོགས་པར་སྡེ་བདུན་པོ་ཀུན་ལ་བཅུ་གཉིས་ཚང་བར་ཡོད་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བསྟན་པའི་ཁྱད་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཚང་བར་ཡོང་ལ་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་ལ་དགུ་ལས་མེད་དེ། འདིའི་སྐབས་སུ་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་སྨོས་པས་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་དང་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་གསུམ་མ་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་མི་མཁས་ངན་ལ་ཆགས་པར་གང་གྱུར་ཞེས་པ་ནས་དེ་ལས་མྱ་ངན་འདས་པ་ཉེ་བར་བསྟན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་དབང་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །དབང་པོ་རྟུལ་བས་གོ་དཀའ་བ་དང་ཆུང་ངུ་ལ་མོས་ཤིང་ཆེན་པོས་སྐྲག་པ་དང་འཁོར་བ་ལ་ཆགས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ལ་མ་དད་པ་དང༌། སྐལ་བ་ཡོད་ཀྱང་མི་སྤྱོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མང་པོས་མངོན་དུ་གཟིར་བ་སྟེ། དེ་དག་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉེ་བར་བསྟན་པའོ། །དབང་པོ་རྟུལ་ཞིང་མི་མཁས་ལ་ངན་ཏེ་འཁོར་བ་ལ་ཆགས་པས་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཕྲད་ཀྱང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཟབ་མོ་མི་སྤྱོད་དེ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་སྤྱོད་པས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་ལྟར་རང་བྱུང་བ་ནི་ཐབས་མཛད་པ། །ཞེས་པ་ནས་ཁྱེད་ཅག་སངས་རྒྱས་སུ་ཡང་འགྲུབ་པོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིག་ཕྱེད་
― DTG120_Page_0452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་བརྒྱད་ཀྱིས་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིག་གཅིག་ནི་སྤྱིར་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཅིག་ནི་བཤད་པའོ། །ཚིག་བཞིས་བསྡུས་པའོ། །ཚིག་གཅིག་ནི་གནས་པར་བསྐུལ་བའོ། །འདི་ནི་སྤྱིར་བསྟན་པ་སྟེ། གཉིས་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་ནས་མཐར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཐེག་པ་གཅིག་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སྐྱོབ་པ་དུས་ལ་སྡོད་ཅེས་པ་ནས་ཡང་དག་གདོན་མི་ཟ་བ་བཤད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིར་སྤྱིར་བསྟན་པ་ལས་དམིགས་ཏེ། སྔོན་ཁྱོད་ཀྱི་དབང་པོ་མ་སྨིན་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མི་རྟོགས་ཏེ་བསྟན་པའི་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་ཏོ། །ད་ནི་དབང་པོ་སྨིན་པས་དུས་ལ་བབ་སྟེ་གདོན་མི་ཟ་བའི་དོན་བཤད་དོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ང་ཡིས་བསྟན་པ་སྡེ་དགུ་དེ་རྣམས་ཀྱང༌། །ཞེས་པ་ནས། །རབ་ཏུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ནི་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིག་ཕྱེད་དང་ལྡས་བསྡུས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཆོས་ཆུང་ངུ་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཆེན་པོ་ནི་ཡང་དག་པའོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཆོས་ཆེན་པོ་དམ་པར་བསྟན་ཏེ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བཤད་པ་བསྟན་པའོ། །ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་དང་གང་ཟག་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཐོག་མ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་མཐུ་སྟོབས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྟན་པ་སྡེ་དགུ་བཤད་དེ། མཐར་ཕྱིན་པ་མ་ཡིན་པས་ཆེན་པོ་ལ་རབ་ཏུ་གཞུག་གོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། འདི་ལྟར་རྟག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་འགྱུར་བ། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་ལ་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་བཤད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྐབས་འདིར་ཆོས་ཆེན་པོ་དམ་པ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བཤད་པ་བསྟན་ཏེ། མདོར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ལྡན་བའོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་འབའ་ཞིག་ཚོལ་བ་དང༌། མཉན་ངེས་པ་སྟེ་ངེས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བརྩོན་པ་དང་དབང་པོ་རྣོ་བ་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་ལས་འདོན་ཅིང་བདེ་བ་བྱིན་པ་དང༌། ཚད་མེད་པ་སྟེ་སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཟབ་མོ་སྤྱོད་པ་སྟེ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལ་ནན་ཏན་
― DTG120_Page_0453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པའོ། །དེ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཆོས་བཅུ་པོ་འདི་དང་ལྡན་ན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །གང་ཞེ་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མང་པོ་ལ་བྱ་བ་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཆོས་མཆོག་ཚོལ་བ་དང༌། སེམས་མ་ཉེན་ཞིང་ངེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་བཟོད་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཤས་ཆེ་བ་དང༌། བསམ་པ་དག་པས་སྙོམས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་བ་དང་བཅུ་སྟེ། ཡོན་ཏན་འདི་དག་དང་ལྡན་ན་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། འདི་ལྟར་དེ་དག་བསམ་པ་རྫོགས་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་མདོ་སྡེ་རབ་ཏུ་བཤད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་གང་ཟག་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་དྲན་པའི་བསམ་པ་རྫོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པའོ། །སངས་རྒྱས་དྲན་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་སེམས་ཀྱིས་དྲན་པ་དང་ཚིག་གིས་བརྗོད་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་བསླབ་པ་གསུམ་རྫོགས་པ་ལ་ལུང་སྟོན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐོས་ནས་ཤིན་ཏུ་དགའ་བར་འགྱུར་ཞེས་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས། འདི་ལྟར་འདྲེན་པའི་ཉན་ཐོས་དེ་དག་ལས། །ཞེས་པ་ནས། །ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་འགྱུར་བར་ཐེ་ཙོམ་མེད། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དད་པ་སྐྱེད་པར་བསྐུལ་བ་སྟེ། ཆོས་འདི་ཐོས་སམ་གཟུང་ཡང་རུང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། ཐེག་པ་གཅིག་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད། །ཅེས་པ་ནས། །ཐེག་པ་སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་བསྟན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་པོ་འདིས་གཉིས་སུ་མེད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། གཉིས་སུ་མེད་པ་ནི་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གསུམ་དུ་མེད་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་མེད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཐབས་སུ་གསུངས་པ་མ་གཏོགས་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་གཉིས་དང་གསུམ་དུ་མེད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ནས། །ཐེག་པ་ཆུང་ངུས་མི་འདྲེན་སངས་རྒྱས་ཀྱི། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བྱེད་དང་བཅུ་དགུས་དོན་གང་ལ་གནས་པར་བྱ་
― DTG120_Page_0454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བྱ་བ་ཆེན་པོ་གཅིག་བསྟན་པའོ། །ཚིག་བཅུ་བདུན་གྱིས་ནི་འཛུད་པ་དང་སྟོན་པ་དང༌། འཇུག་པ་དང་ཆུད་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པའོ། །སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་ནི་བྱ་བ་གཅིག་གི་ཕྱིར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཅིག་སྟེ་གཉིས་སུ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། རང་བྱུང་བདག་ཉིད་གཅིག་ལ་གནས་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་དག་ལ་ཡང་སེམས་ཅན་སོ་སོར་འཇོག །ཅེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བཅུ་བདུན་གྱིས་འཛུད་པ་དང་སྟོན་པ་དང༌། འཇུག་པ་དང་ཆུད་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། ཐོག་མའི་ཚིག་གཅིག་གིས་འཛུད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ལྔས་ནི་འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཆུད་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་བཅུས་ནི་སྟོན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། གནས་པ་ནི་བརྟེན་པའི་དོན་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ལ་བདེ་བར་གནས་པའོ། །སྟོབས་དང་བསམ་གཏན་ཚད་མེད་པས་བརྒྱན་ཏེ་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཆོས་འདི་གཉིས་ཀྱི་ནང་དུ་འདུ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་ལ་འཇོག་པས་འཛུད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས། སེར་སྣའི་ཉེས་པ་ང་ལ་ཡོད་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནས། །སེམས་ཅན་གཅིག་ཀྱང་རུང་སྟེ་ང་མི་དགེ །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་ལྔས་ནི་འཇུག་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། །ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མཉམ་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གསུམ་གྱིས་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་འཇུག་པ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་མཆོག་རབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དོན་དམ་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པ་མཉམ་པ་བརྙེས་ན་དེ་ལ་བདག་གམ་ཕ་རོལ་ཞེས་ཐ་དད་པར་ག་ལ་ཞིག་འབྱེད་དེ། ནང་གི་ཡེ་ཤེས་མི་མཉམ་ན་བདག་འབའ་ཞིག་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡེ་ཤེས་མི་མཉམ་ན་ཕ་རོལ་པོ་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་ལ་འཇོག་པར་འགྱུར། སྒྲིབ་དང་མ་བྲལ་ན་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ག་ལ་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་སེར་སྣའི་ཉེས་པ་ང་ལ་ཡོད་ན་མི་དགེ་ཞེས་སྨོས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། ང་ལ་སེར་སྣ་དག་ནི་ཆུང་ཟད་མེད། །ཞེས་པ་ནས། །འགྲོ་བ་ཀུན་རིག་དེ་
― DTG120_Page_0455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསང་སངས་རྒྱས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་འཇིགས་པ་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྒྱན་དང་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏེ། སེར་སྣ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བཅབས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་སྟོན་ཅིང་སེམས་ཅན་བསླུ་བའམ། སྔར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ལས་ཕྱིས་མ་སྦྱིན་པ་མ་ཡིན་པས་སེར་སྣ་མེད་དོ། །སེམས་ཅན་གྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རིག་ཅིང་ཆུད་ཀྱིས་དོགས་པའི་ཐུགས་མི་མངའ་བས་ཕྲག་དོག་མེད་དོ། །སྡིག་པའི་ཆོས་ནི་གང་ཉོན་མོངས་པའི་ལས་དང་བཅས་པ་སྡུག་བསྔལ་བ་འཁོར་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བཅད་པས་ཉེས་པའི་སྐྱོན་གང་ཡང་མེད་དེ། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྫོགས་ནས་ཕྱོགས་བཅུར་སེང་གེའི་སྒྲ་བསྒྲགས་ཏེ་འཇིགས་པ་མི་མངའ་བས། འགྲོ་བ་ཀུན་རིག་ང་སངས་རྒྱས། །ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་མཚན་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ང་བརྒྱན་ཏེ། །ཞེས་པ་ནས། །ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཕྱག་རྒྱ་འདི་བཤད་དོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། མཚན་བཟང་པོས་བརྒྱན་པའི་སྐུའི་འོད་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་ཀྱིས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་བཅུད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་སྣང་བར་བྱས་ནས་སྲོག་ཆགས་ཀུན་གྱིས་ང་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས་སོ། །ནང་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚན་གྱིས་བརྒྱན་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་འདི་བཤད་དོ། །ཕྱག་རྒྱ་ནི་སྟོང་པ་གཉིས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱག་རྒྱ་སྟེ། ཕྱག་རྒྱ་འདིས་བཏབ་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས། དེ་ལྟར་ངས་བསམས་ཤཱ་རིའི་བུ། །ཞེས་པ་ནས། །བདག་འོད་རང་བྱུང་འཇིག་རྟེན་རིག་པར་རོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གོ་བར་བྱ་བ་བསྟན་པ་སྟེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ངས་ཇི་ལྟར་རིག་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བསྟན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་མཐོང་ཞིང་ཇི་ལྟར་བསམས་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། །དུར་ས་དེ་དག་ཕྱི་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ཆུད་པར་བྱེད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། །སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས་
― DTG120_Page_0456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨོན་ལམ་བཞིན་དུ་བྱང་ཆུབ་ལ་དགོད་དེ། བྱང་ཆུབ་ནི་རྒྱུའི་དོན་ཏོ། །ས་དང་པོ་ནས་ས་བརྒྱད་ཀྱི་བར་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་དེ། ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཐོབ་པས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུའོ། །འདི་མན་ཆད་ཚིག་བཅུས་ནི་སྟོན་པ་འགྲེལ་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཐོག་མའི་ཚིག་བརྒྱད་ཀྱིས་མི་མཐུན་པ་སྟོན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཕྱིས་མཐུན་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་གང་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པས་ནི་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་པར་འགྱུར་གྱི་གང་མི་ཤས་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལ་མྱོས་ཏེ་སྐུར་པ་འདེབས་སོ། །འདི་མན་ཆད་ཚིག་དྲུག་གིས་མི་མཐུན་པའི་མཚན་མ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཐོག་མ་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་དགེ་བ་མེད་ལ་སྡིག་པ་དང་བཅས་པས་མི་མཐུན་པ་བསྟན་ཏོ། །འོག་མ་ཚིག་ལྔས་ནི་སྡིག་པ་དང་བཅས་ལ་དགེ་བ་མེད་པས་མི་མཐུན་པ་བསྟན་ཏོ། །སྤྱོད་པ་མ་སྤྱད་ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ། །ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཅུང་ཟད་བསྐྱེད་པ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་གྱི་འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བས་འདི་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་ཏེ། གཏི་མུག་གི་ལས་བྱས་པས་སྲེད་པ་སྐྱེས་ཏེ། སྐྱེ་ཤིའི་སྡོང་པོ་ཕྱི་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཏོ། །འདི་མན་ཆད་ཚིག་ལྔས་སྡིག་པ་དང་བཅས་ལ་དགེ་བ་མེད་པས་མི་མཐུན་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ཚིག་བཞིས་ནི་སྡིག་པ་དང་བཅས་པས་མི་མཐུན་པ་བསྟན་ཏོ། །འོག་མ་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་དགེ་བ་མེད་པས་མི་མཐུན་པ་བསྟན་ཏོ། །སྔ་མ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདོད་པ་ལྔའི་ཡོན་ཏན་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་པས་མི་མཐུན་པ་དང༌། བསླབ་པ་མྱོས་ཤིང་འཁྲུལ་པས་མི་མཐུན་པ་སྟེ། འདོད་པའི་དབང་གིས་མི་དགེ་བའི་ལས་འབའ་ཞིག་སྤྱད་པས་ངན་འགྲོར་ལྷུང་ཞེས་བྱའོ། །ལས་འདྲེན་མར་སྤྱད་པ་འགྲོ་བ་དྲུག་ཏུ་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་བ་རྣམ་བཞིར་ལས་དང་འགྲོགས་པས་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་དང་ལྔ་དང་བརྒྱད་ཀྱིས་གདུངས་པས་བཙིར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་ཕྱིར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱུན་མི་འཆད་པའོ། །མདོ་ལས། བསོད་ནམས་ཆུང་བས་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་གྱིས་བཙིར། །ཞེས་པ་ནས། །ཚེ་རབས་སྐྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིག་ཕྱེད་
― DTG120_Page_0457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་གཉིས་ཀྱིས་བསླབ་པ་འཁྲུགས་པས་མི་མཐུན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཐོག་མའི་ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་དང་མཐར་ལྟ་བས་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །ཕྱི་མ་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྙེམས་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པ་གཞན་ཡང་སྐྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆུང་བས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་བཙིར་བར་གྱུར་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཐར་པའི་ལམ་འདོད་མོད་ཀྱི་ཡང་དག་པ་དང་ལོག་པ་མ་རྟོགས་ཏེ་མུ་སྟེགས་ཅན་དུ་གྱུར་ན་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་སློབ་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་འཁྲུལ་པས་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བ་ལ་རྣམ་པ་མང་སྟེ་གང་སེམས་ཅན་གྱི་འབྱུང་བའི་ལམ་གྱི་བར་དུ་གཅོད་ཅིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་བ་ལ་ལྟ་བ་སྟུག་པོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བ་ལྔ་ལ་བཞི་ནི་ཡོད་པར་ལྟ་བའོ། །ངན་པར་ལྟ་བ་ནི་མེད་པར་ལྟ་བའོ། །གཞན་ཡང་ལྟ་བ་སྣ་ཚོགས་ནི་ཡོད་མེད་ཅེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཡོད་པ་ནི་བདག་གི་ཕུང་པོ་ཕྱི་མ་ཡོད་པར་འཛིན་པ་སྟེ། རྟག་པར་ལྟ་བའོ། །མེད་པ་ནི་བདག་གི་ཕུང་པོ་ཕྱི་མ་མེད་པར་འཛིན་པ་སྟེ་ཆད་པར་ལྟ་བའོ། །མཐར་ལྟ་བ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལས་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་ནི་ཡོད་མེད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ངར་འཛིན་པར་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ལ་སོགས་པར་འཛིན་ཅིང་ཆགས་ཏེ་གཏོང་དུ་མི་བཏུབ་བས་ལོག་པར་བྱེད་པར་ང་རྒྱལ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །འདི་མན་ཆད་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་དགེ་བ་མེད་པས་མི་མཐུན་པ་བསྟན་ཏེ། གང་དགེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་བསྙེན་པ་བཞི་ལ་བསྙེན་པར་བྱའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཆོས་ཉེན་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཐོས་པ་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་བྱེད་པའོ། །བྱིས་པ་གཡོ་བྱེད་པ་སྡིག་པ་ཅན་ནི་ཚེ་རབས་དུ་མར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ཡང་མི་ཐོས་ན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་གང་ཞིག་ཕྲད་དེ། དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མི་མཐོང༌། ཆོས་ཀྱང་མི་ཐོས་ཏེ། ཆོས་ཐོས་པའི་སྐལ་བ་མེད་པ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ནན་ཏན་དུ་སྤྱོད་པར་ག་ལ་ཞིག་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་གདུལ་དཀའ་བས་ཐོག་མ་ནས་
― DTG120_Page_0458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན་པར་དཀའོ། །མདོ་ལས། ངའི་ཐབས་ཀྱིས་དེ་ལ་ཤཱ་རིའི་བུ། །ཞེས་པ་ནས་དེ་དག་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཉེ་བར་བསྟན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མི་མཐུན་པ་བསྡུ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། ངས་སྔར་ཐབས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྡུག་བསྔལ་ཞི་བ་ཙམ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། འདི་ལྟར་རྟག་ཏུ་ངས་བཤད་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་པ་ནས། ཐེག་པ་འདི་ནི་གཅིག་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བདུན་ཅུ་རྩ་ཕྱེད་དང་གཅིག་གིས་ཆོས་ལ་གནས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །བར་གྱི་ཚིགས་བཅད་སུམ་ཅུ་རྩ་ཕྱེད་དང་དགུས་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །ཐ་མ་ཚིགས་བཅད་སུམ་ཅུ་རྩ་ཕྱེད་དང་གཅིག་གིས་ནི་ང་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་སྟེ། མདོ་ལས། ཐེག་པ་གཅིག་སྟེ་གཉིས་སུ་མེད། །ཅེས་འབྱུང་ན་གསུམ་མེད་པར་བྱ་སྟེ། གཅིག་ཏུ་བསྡུར་ག་ལ་ཞིག་རུང༌། མདོ་ལས། སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་བྱུང་བ། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་དག་ཚད་བཟུང་དུ་ནི་ཡོད་མེད་པ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་སུམ་ཅུ་རྩ་ཕྱེད་དང་དགུས་དུས་གསུམ་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཐོག་མའི་ཚིག་ཉི་ཤུ་རྩ་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་སྔོན་འདས་པ་བསྟན་ཏོ། །བར་གྱི་ཚིག་དྲུག་གིས་ནི་མ་འོངས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཐ་མའི་ཚིག་བཞིས་ནི་ད་ལྟར་བསྟན་ཏེ་འདས་པ་བསྟན་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐོག་མའི་ཚིག་ཕྱེད་དང་ལྔས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ཐོག་མར་བཀྲི་བའི་ཐབས་ཙམ་བསྟན་ནས་ཕྱིས་ཡང་དག་པ་བསྟན་པའོ། །ཚིག་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཆོས་ཐོས་ནས་མཐར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་བསྟན་པའོ། །སྔ་མ་ལ་ཡང་བཞི་སྟེ། ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་མང་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཐབས་ཙམ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ཐབས་དང་ཡང་དག་པ་བསྟན་པ་བརྗོད་དོ། །མདོ་ལས། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །ཞེས་པ་
― DTG120_Page_0459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་ཡིས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་བརྗོད་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་དག་ཀུན་གྱི་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན། །ཞེས་པ་ནས། །སྲོག་ཆགས་དུ་མ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་རྣམས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡང་དག་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། རྒྱལ་བའི་ཐབས་གཞན་རྣམ་པ་ཐ་དད་པས། །ཞེས་པ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་འཇིག་རྟེན་ལྷར་བཅས་ལ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་རྒྱལ་བས་ཐབས་ཙམ་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་བསྟན་པ་བརྗོད་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་མང་པོ་ཅིག་ཅར་ཐེག་པ་གཅིག་ལ་འཇུག་མི་ནུས་ཏེ་དེ་བས་ན་དབང་པོ་དང་སྦྱར་ཏེ། སྔར་ཐབས་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་བསྟན་ཏེ། ཕྱིས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། སེམས་ཅན་གང་གིས་དེ་ལ་མངོན་སུམ་དེར། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིག་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཆོས་ཐོས་ནས་མཐར་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཐོག་མའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ད་ལྟར་བཞུགས་པ་བརྗོད་དོ། །ཚིག་ཉི་ཤུས་ནི་འདས་པའི་སངས་རྒྱས་བརྗོད་དོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་ཐོག་མ་སྟེ་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་ནས་ཆོས་ཐོས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་བསྡུ་བ་བཞི་ལ་སོགས་པ་ནི་བསོད་ནམས་རྣམ་པ་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་བསྒོམ་ཞིང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། མྱ་ངན་ལས་འདས་རྒྱལ་བ་དེ་དག་གི །ཞེས་པ་ནས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་ཉི་ཤུས་སངས་རྒྱས་འདས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་པ་ལྔའོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་བྱམས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་ལྔས་ནི་མཆོད་རྟེན་བྱས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་བདུན་གྱིས་ནི་སྐུ་གཟུགས་བྱས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་བདུན་གྱིས་མཆོད་པ་བྱས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་
― DTG120_Page_0460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་གིས་ནི་སངས་རྒྱས་བརྗོད་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་ཐོག་མ་སྟེ། བཟོད་ཀྱང་ཞི་ལ་དུལ་བ་མེད་དམ། ཞི་ལ་དུལ་ཡང་བཟོད་པ་མེད་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་མི་བྱ་སྟེ། གང་བཟོད་ཅིང་ཞི་ལ་དུལ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཕན་པའི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་ལ་རབ་ཏུ་ཞི་ཞིང་དུལ་ན་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདིའང་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཕྱི་མ་གདུལ་དཀའ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ཡིན་གྱི་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པའི་ཚེ་སྤྱོད་པ་འདིས་རྒྱུར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཐུན་མོང་དུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། གང་གིས་རིང་བསྲེལ་ལ་ནི་མཆོད་བྱེད་པ། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་དག་གིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་ལྔས་མཆོད་རྟེན་བྱས་པས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཐོག་མའི་ཚིགས་བཅད་བཞིས་ནི་མཆོད་རྟེན་བྱས་པ་བསྟན་ཏོ། །འོག་མའི་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཐོག་མའི་ཚིགས་བཅད་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཐོག་མའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མཆོད་རྟེན་མང་པོ་ལ་རིན་པོ་ཆེས་བརྒྱན་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་རྣམ་པ་ལས་མཆོད་རྟེན་བྱས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་རྩེད་མོའི་ཕྱིར་བྱེ་མ་ལས་མཆོད་རྟེན་བྱས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། གང་གིས་མཆོད་རྟེན་བྱས་ན་ཚངས་པའི་རྒྱལ་པོའི་བསོད་ནམས་དང་མཉམ་མོ། །ཚངས་པའི་བསོད་ནམས་ནི་གླིང་བཞི་དང༌། འདོད་པའི་ཁམས་དྲུག་གི་ལྷའི་བསོད་ནམས་དང་མཉམ་སྟེ་མཆོད་རྟེན་བྱས་ནས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། གང་གིས་མཆོད་རྟེན་རྔོ་ཡི་སྙིང་ལས་བྱས། །ཞེས་པ་ནས། རྒྱལ་བའི་མཆོད་རྟེན་དགའ་བཞིན་བྱས་པ་དང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་རྣམ་པ་དགུ་ལ་མཆོད་རྟེན་དུ་བྱས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེའི་ཕྱིར་རྡུལ་གྱི་ཕུང་པོ་དག་ལས་ཀྱང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་རྩེ་བའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་རིན་ཆུང་བ་ལ་མཆོད་རྟེན་བྱས་ཀྱང་བྱང་
― DTG120_Page_0461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏེ། བྱེ་མ་ལས་ཕུང་པོ་བྱས་ཏེ། རྒྱལ་བའི་མཆོད་རྟེན་བྱས་ན་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ནི་གང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ། དགེ་བའི་རྩ་བ་གང་བྱས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ལ་བྱ་བའི་མ་རབས་མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་ཉན་ཐོས་སམ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་ནི་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཚུལ་དུ་ཆུང་དུ་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་བཏུད་པ་ཙམ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞེས་བརྗོད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། ལ་ལས་དེ་བཞིན་རིན་ཆེན་གཟུགས་བྱས་པ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིག་དྲུག་གིས་སྐུ་གཟུགས་བྱས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཚིག་ལྔས་ནི་སྐུ་གཟུགས་བྱས་པ་བསྟན། ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་བསྟན་ཏོ། །སྐུ་གཟུགས་བྱེད་པ་ཡང་གཞོག་པ་དང་རི་མོར་བྲི་བ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོ་ལས། ལ་ལས་དེ་ནི་རིན་ཆེན་སྣ་བདུན་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་རིན་པོ་ཆེ་ལ་སོགས་པས་སྐུ་གཟུགས་བྱས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། གང་གིས་རྩིག་ངོས་སྐུ་གཟུགས་བྲིས་པ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་སྐུ་གཟུགས་རི་མོར་བྲིས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། ལ་ལ་དེ་ནི་སློབ་པའི་ཚེ་ནའང་རུང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་རྩེད་མོ་ལས་སྐུ་གཟུགས་བྲིས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྙིང་རྗེ་ཅན་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་པོ་རབ་ཏུ་འཛུད། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་མདོར་བསྡུས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། གང་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ནི་དགེ་བ་ཅི་བྱེད་ཀྱང་སྙིང་རྗེའི་སེམས་དང་བཅས་པས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་ཅིང་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་རིང་བསྲེལ་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལ་མེ་ཏོག་དང་ནི་སྤོས་གསོལ་ཏེ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་
― DTG120_Page_0462 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བདུན་གྱིས་མཆོད་པ་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་དྲུག་གིས་ནི་མཆོད་པ་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་མདོར་བསྡུས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་དངོས་པོ་བཞིས་མཆོད་པ་བྱ་བ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་རོལ་མོས་མཆོད་པ་བྱ་བ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་དབྱངས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱ་བ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་མཆོད་པ་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །མེ་ཏོག་གིས་མཆེད་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་མེ་ཏོག་འཐོབ་པོ། །སྤོས་ཕུལ་བས་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་གསུང་ཐོབ་པོ། །བ་དན་ཕུལ་བས་གཟུངས་ཐོབ་ཅིང་སྡིག་པ་ལས་བཟློག་པར་འགྱུར་རོ། །གདུགས་ཕུལ་བས་ཚད་མེད་པ་བཞིས་སེམས་ཅན་འགེབས་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། དེར་ནི་གང་གིས་སིལ་སྙན་བརྡུང་བཅུག་པ། །ཞེས་པ་ནས། ཆུ་ལ་བརྡབས་དང་ཐལ་མོ་བརྡབས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རོལ་མོས་མཆོད་པ་བྱ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། མདོ་ལས་རོལ་མོ་དང་ན་ཆུང་བཟང་མོ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་འཕྲོག་པས་སྦྱིན་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་ན་འགལ་བ་མེད་དོ། །མདོ་ལས། བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་ལ་མཆོད་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ནས། རིང་བསྲེལ་དེ་ལ་རྣམ་པ་མང་པོས་མཆོད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་བཅད་འདིས་དབྱངས་དང་གླུ་སྙན་པས་མཆོད་པ་བྱས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཚངས་པའི་དབྱངས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། བདེ་གཤེགས་རིང་བསྲེལ་ལ་ནི་ཅུང་ཟད་ཀྱིས། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་རིམ་གྱིས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་མཐོང། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མེ་ཏོག་གི་མཆོད་པ་བྱ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། སྔར་དངོས་པོ་བཞིས་མཆོད་པ་ལས་མེ་ཏོག་གི་མཆོད་པ་དང་ཅི་མི་འདྲ་ཞེ་ན། འདི་ནི་འཁྲུག་བཞིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་ལ་བྱའོ། །མདོ་ལས། མཆོད་རྟེན་དེ་ལ་གང་གིས་ཐལ་མོ་སྦྱར། །ཞེས་པ་ནས། དེ་བཞིན་ལན་ཅིག་ལུས་ཀྱང་བཏུད་པ་དང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་མཆོད་པ་བྱ་བ་སྟེ། གླུ་དང་དབྱངས་ཀྱིས་མཆོད་པ་ནི་དག་གི་ལས་སོ། །དེ་ལྟར་མཆོད་པ་བྱ་བར་བསམས་བ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ལས་སོ། །འདི་ལས་གཞན་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཟང་ཟིང་གི་མཆོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས།
― DTG120_Page_0463 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱག་འཚལ་སངས་རྒྱས་ལན་ཅིག་སྨྲས་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་ཀུན་གྱིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་བརྗོད་པས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་ལན་གཅིག་བརྗོད་པས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ཐོབ་ན་ལན་མང་དུ་བརྗེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། །མདོ་ལས། དེའི་ཚེ་བདེ་བར་གཤེགས་པ་དེ་དག་ནི། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་སེམས་ཅན་ཆོས་ཐོས་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། ཕྱིས་འབྱུང་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་མང་པོ་རྣམས། །ཞེས་པ་ནས། ཐབས་འདི་ཡང་ནི་རབ་ཏུ་འཆད་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་བདུན་གྱིས་མ་འོངས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིགས་བཅད་བྱེད་དང་བཞིས་ནི་ད་ལྟར་བཤད་པ་དང་མཐུན་ནོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་ནི་དོན་སྔ་མ་བཟླས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །སྔ་མ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་ཐབས་ཙམ་དུ་མཐུན་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་བཤད་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་དག་ནི་མཐའ་ཡས་པ། །ཞེས་པ་ནས། ཆོས་འདི་ཐོས་ནས་སངས་རྒྱས་མི་འགྱུར་བ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཆོས་ཐོས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་མི་འགྱུར་བ་མེད་ངོ། །མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཕྱིར་དུ་སྤྱད་ནས་སྤྱད་པར་འཇུག །ཅེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་བཤད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་ངོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་དུ་མ་ཆོས་ཀྱི་སྒོ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་དུ་ཆོས་རྣམས་བཤད། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་དོན་སྔ་མ་བཟླས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་སྔར་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་ཡང་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་པ་དང༌། ཚིགས་བཅད་གཉིས་
― DTG120_Page_0464 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཁུངས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། འདི་ལྟར་རྟག་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་གནས་པ། །ཞེས་པ་ནས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཤིན་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱི་ཁུངས་བསྟན་ཏོ། །ཐེག་པ་གཅིག་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བྱ་སྟེ་སྔར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་བར་གནས་པས་ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དོ། །ཆོས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་ཡོད་དེ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ནས་རྣམ་པ་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་མི་འགྱུར་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་རྟག་ཏུ་གནས་པས་མི་གཡོ་བར་གནས་པའོ། །སྙིང་པོ་བྱང་ཆུབ་ལ་བཞུགས་ཤིང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཐབས་མཁས་པས་ཤིན་ཏུ་སྟོན་ཏོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ཡོད་པ་ཉིད་དོ། །སྟོང་པ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པས་མཚན་ཉིད་གཅིག་སྟེ། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡོད་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་དེ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །རྟག་པ་དང་མི་རྟག་པ་སྟེ་རྟག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མི་རྟག་པ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ལས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང་ཟག་པ་མེད་པའོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་ལས་མཚན་ཉིད་དོ། །ཟག་པ་མེད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེ། དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེ་ལ་ཐེག་པ་གཅིག་ཅེས་བྱའོ། །ཐེག་པ་གཅིག་གིས་ཡང་དག་པ་ཉིད་རིག་པས་ཆོས་ཀྱི་གནས་ཉིད་དང་ཆོས་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་མི་གཡོ་བར་གནས་ནས་སེམས་ཅན་ལ་ཐབས་མཁས་པས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ལྷ་མི་ཀུན་གྱི་མཆོད་པ་ཕྱོགས་བཅུ་ན། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་ཐེག་པ་མཆོག་འདི་འཆད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་ལྔས་ད་ལྟར་གྱི་དོན་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཐབས་ལ་མཁས་པས་རབ་ཏུ་འཆད་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། དད་བཞི་བའི་ས་འདི་རིག་ནས་སོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་སྔར་ཐབས་ཙམ་བསྟན་པ་ལ་ཕྱིས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྤྱོད་པ་རིག་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། སྣ་ཚོགས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་རབ་ཏུ་
― DTG120_Page_0465 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་སྔར་ཐབས་ཙམ་བསྟན་ལ་ཕྱིས་ཡང་དག་པ་བསྟན་པ་ཉིད་སྟོན་པ་སྟེ། ལུས་ཅན་ཀུན་གྱི་སྤྱོད་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཅི་བསམས་པ་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མཐུ་ནི་ལས་ཀྱི་མཐུའོ། །སྟོབས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པའི་སྟོབས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་སྟོབས་སོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དད་པ་རིག་ནས་དཔེ་དང་གཞི་རྣམ་པ་མང་པོ་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་བཞིན་དུ་སྣ་ཚོགས་མངོན་པ་སྟོན་ཏེ། མ་བྱོན་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མཚན་ཉིད་གསུམ་རིག་པར་འགྱུར་རོ། །ད་ལྟར་བཞུགས་པ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་མཁྱེན་པས་སྔར་ཐབས་ཙམ་བསྟན་ནས་ཕྱིས་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས། འདྲེན་པའི་དབང་པོ་རྒྱལ་བ་ང་ཡང་འདིར། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ནི་ང་ཡི་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་སྟོབས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་སུམ་ཅུས་ང་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་དངོས་སུ་དམིགས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །ཉི་ཤུ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ང་ཡིས་མཐོང་བའི་སེམས་ཅན་དབུལ་པོ་རྣམས། །ཞེས་པ་ནས། འདོད་པས་འདི་དག་རྟག་ཏུ་ལྡོངས་པར་བྱས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་སྟེ། ཐོག་མའི་ཚིག་ཉི་ཤུ་རྩ་ཕྱེད་དང་གཅིག་གིས་ནི་སྔར་ཐེག་པ་གསུམ་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། ཚིག་རྐྱང་པ་ལས་སེམས་ཅན་གྱི་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་ནོ་ཞེས་བསྟན་པའོ། །ཚིགས་བཅད་བདུན་གྱིས་ནི་ད་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་བརྗོད་དེ། སྔར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་གཅིག་པུ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པའོ། །སྔ་མ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་བཞིས་ནི་སྐྱེ་བའི་གནས་སུ་བགེགས་ལས་ཐར་བར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་གསུམ་གྱིས་ནི་གྲོལ་བར་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་སེམས་པ་བསྟན་པའོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་པར་དགོངས་སོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་བཞིས་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་སྤྲུལ་པ་བསྟན་ཏོ། །སྔ་མ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་དགེ་བ་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གསུམ་
― DTG120_Page_0466 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་ནི་སྡིག་པ་ཡོད་པར་བསྟན་ཏོ། །ང་ཡིས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤྱན་ལྔའི་ནང་ནས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་གཟིགས་སོ། །ཤེས་རབ་དང་བསོད་ནམས་སྤོང་བ་ནི་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་སེམས་ཅན་ཐོག་མ་མེད་པ་ནས་བསོད་ནམས་དང་ཡི་ཤེས་ཀྱི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་མི་བྱེད་འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་དང་མི་ལྡན་ལྷ་དང་མིའི་ཆོས་ཀྱི་ནོར་བདུན་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་དང་ཐབས་མཁས་པ་མེད་པ་ནི་ཤེས་རབ་དང་བསོད་ནམས་སྤངས་པའོ། །འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གསུམ་གྱིས་ནི་སྡིག་པ་ཡོད་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་འཁོར་བར་ནུབ་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་གྲོལ་བར་འདོད་ཀྱང་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་ན་གཡག་རྔ་མ་ལ་ཆགས་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་དག་ཀྱང་འདོད་པ་ལྔ་ལ་ཆགས་ནས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གདུངས་ཏེ་ངན་སོང་དུ་ལྷུང་བར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་མཐུ་ཆེན་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་མི་ཚོལ། །ཞེས་པ་ནས། ང་ཡི་སྙིང་རྗེ་སྟོབས་ཆེན་དེ་དག་ལ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་གྲོལ་བར་འདོད་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཐུ་ཆེན་པོ་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གཅོད་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་དང་འདྲ་བར་ངན་པ་ལྟ་བར་ལྷུང་སྟེ། ལུས་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱས་ནས་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གྲོལ་བར་འདོད་པ་ནི་མི་གཤའོ། །ལོ་དྲུག་གི་བར་དུ་ནས་འབྲུ་རེ་ལས་མ་ཟོས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་མ་ཐོབ་ན་ཚེར་ཕུང་གི་སྟེང་ན་ཉལ་བས་བྱང་ཆུབ་ག་ལ་ཞིག་ཐོབ་སྟེ། ཁྱི་རྡོལ་བསྙེགས་པ་དང་འདྲ་བའི་སེང་གེ་ལྟར་མི་བསྙེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་མན་ཆད་ཚིག་གསུམ་གྱིས་གྲོལ་བར་བྱ་མི་ནུས་པ་སེམས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་གསུམ་མོ། །ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་སྔོན་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་སེམས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་སེམས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མི་ནུས་པར་སེམས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ་སེམས་ཅན་དག་རྒྱུ་འདི་གཉིས་དང་ལྡན་པས་ངའི་སྙིང་རྗེ་སྟོབས་ཆེ་དེ་དག་ལའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་དག་ངས་བསམས་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་དེར། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ཡི་དྲུང་ན་ཕན་ཚུན་འཆག་ཅིང་གནས། ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་འབྲས་བུ་ཐོབ་
― DTG120_Page_0467 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་དགོངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། མངོན་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཤིང་རྒྱལ་གྱི་དྲུང་དུ་ཕན་ཚུན་འཆག་ཅིང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ཇི་ལྟར་བྱ་བ་དགོངས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྡོང་པོ་བརྟག་པ་ནི་དོན་ལ་ཐུགས་བཞག་པ་བསྟན་ཏོ། །འཆག་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའོ། །སྡོང་པོ་ལ་བརྟག་པ་ནི་སྐྱེ་བ་རྣམ་བཞིའི་སྐྱབས་མཛད་པར་དགོངས་པའོ། །འཆག་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་སྦྱིན་པར་དགོངས་པའོ། །མདོ་ལས། ཡེ་ཤེས་འདི་ནི་དམ་པ་ངོ་མཚར་ཆེ། སེམས་ཅན་འདི་དག་མི་མཁས་གཏི་མུག་ལྡོངས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐར་བར་བྱར་མི་རུང་བར་དགོངས་པ་སྟེ་རྒྱུ་རྣམ་བཞིའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་ཟབ་པས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་དང༌། དབང་པོ་རྟུལ་བས་ཤེས་པར་དཀའ་བ་དང༌། འདོད་པ་ལ་ཆགས་པས་གཏོང་མི་ཕོད་པ་དང༌། གཏི་མུག་གིས་ལྡོངས་པས་ཐར་བར་བྱར་མི་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་དགོངས་སོ། །མདོ་ལས། དེ་ཚེ་ང་ལ་གསོལ་བ་ཚངས་པ་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། ཐམས་ཅད་ཐལ་མོ་སྦྱར་ནས་གུས་པར་འཁོད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཉིས་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་པར་དགོངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དང་པོ་ནི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བ་བཏབ་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་དགོངས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་ལྔས་ནི་སྐལ་པ་དང་ལྡན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཐབས་ཙམ་གྱིས་བསྟན་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་ནི་ཚངས་པའི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པས་གསོལ་བ་བཏབ་ནས་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་ཆོས་བསྟན་པ་སྟེ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གསོལ་བ་མ་བཏབ་པར་ཆོས་མི་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས། དོར་རྣམས་ཇི་ལྟར་བྱ་བར་རབ་ཏུ་བསམ། །ཞེས་པ་ནས། ང་དེང་ཞི་བར་མྱ་ངན་འདའ་བར་ཤོག །ཅེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིག་གསུམ་གྱིས་དགོངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་འདི་དག་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མངོན་སུམ་དུ་གཟིར་བས་ཁྱིམ་ནས་བྱུང་བ་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྤྱོད་པས་དེ་དག་ལ་ཅིག་ཅར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བསྟན་ན་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བྱིས་
― DTG120_Page_0468 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་བྲོ་ཅན་དག་སྐུར་བས་ངན་སོང་དུ་ལྷུང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱིམ་པ་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གཟིར་བས་ཡིད་ཆེས་པར་མི་འགྱུར། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་བཤད་པས་ཡིད་མི་ཆེས་ཏེ། དེ་བས་ན་ཆོས་མ་བཤད་པར་མྱུར་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང་སླའོ་སྙམ་དགོངས་སོ། །མདོ་ལས། མངོན་པ་ན་དགའ་བ་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ་རབ་ཏུ་བཤད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས། ང་ཡིས་དོན་དེ་དེ་ལྟར་བསམས་པ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་ཐོབ་པ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིག་ཕྱེད་དང་ལྔས་ནི་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་འདུལ་བར་འགྱུར་བ་བསྟན་པ་སྟེ། ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་སངས་རྒྱས་བསྔགས་པ་བསྟན་པའོ། །ཚིག་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་མཐུན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གསུམ་གྱིས་ནི་ཕྱི་མ་བདེན་གྱི་སྔ་མ་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་དབང་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ངས་ཀྱང་དམ་པའི་གནས་རིག་དེ་ཡི་ཚེ། རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཕྱེ་སྟེ་རབ་ཏུ་བཤད། །ཅེས་པ་ནི་བདག་དཔང་ཏུ་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏེ། ཐབས་ཙམ་དུ་ཐེག་པ་གསུམ་བཤད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ།། མདོ་ལས། མཁས་པ་མ་ཡིན་དད་པ་ཆུང་བའི་མི། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་པོ་གཟུད་པར་བྱ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བྱིས་པའི་བློ་ཅན་དང་པ་ཆུང་བ་དག་ཆུང་དུ་ལ་མོས་པས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བའི་དོན་ཆེན་པོ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པས་སྔར་ཐེག་པ་གསུམ་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གཟུང་པར་བྱེད་དོ། །མདོ་ལས། དེ་ཡི་སྒྲ་ཐོས་པ་ནི་དགའ་གྱུར་པ། །ཞེས་པ་ནས། དྲང་སྲོང་ཆེ་མཆོག་གདོན་མི་ཟ་བ་གསུང༌། །ཞེས་པའི་བར་ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་ཐབས་ཙམ་དུ་འདྲེན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། སྒྲ་ཐོས་ཏེ་དགའ་བས་བསྟོད་པ་དང་དེའི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་དགོངས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། བདག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཀུན་ཏུ་སྤྱད་པ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། སེམས་ཅན་རྙོག་པ་ཅན་གྱི་ནང་དུ་སྐྱེས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་བསྟན་བར་དགོངས་པ་སྟེ། སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་ལ་རྙོག་པ་ཅན་གྱི་ནང་དུ་སྐྱེས་ཀྱང་དེའི་རྗེས་སུ་སྤྱོད་པ་དགོངས་པའོ། །
― DTG120_Page_0469 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོ་ལས་དེ་ལྟར་ང་ཞེས་པ་ནས་ནི་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་ཐབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཆོས་བཤད་ཅེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་བཞིས་ཐེག་པ་གསུམ་སྤྲུལ་པར་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །གཅིག་གིས་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་བྱུང་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ད་ལྟར་དང་འདས་པ་གྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །བཱ་རཱ་ཎཱ་སཱི་ར་ནི་རི་དགས་ལ་མི་འཇིགས་པ་བྱིན་པའི་གནས་སོ། །གནས་དེར་ཐོག་མར་རྟེན་ལྔ་པོ་ལ་ཆོས་བསྟན་ཏེ་ཐབས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཆོས་བསྟན་ཏོ། མདོ་ལས། དེ་ནས་ང་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར། །ཞེས་པ་ནས། དེར་ནི་དགེ་འདུན་སྒྲ་ཡང་དེ་བཞིན་བྱུང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཀོན་མཆོག་གསུམ་བྱུང་བ་བསྟན་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ནི་ལན་གསུམ་དུ་ཚུལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་བསྐོར་བའོ། །འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཁོར་ཅིང་མི་གནས་པའི་དོན་ཏོ། །འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང་ཅི་རིགས་སུ་སྦྱར་རོ། །འཕགས་པའི་ལམ་བསྟན་པས་ཕ་རོལ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་བསྐོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་ལམ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བས་དཀོན་མཆོག་གསུམ་གྱི་སྒྲ་ཡང་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཉིད་ནི་སངས་རྒྱས་དཀོན་མཆོག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་གོ །རྟེན་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ནི་དགེ་འདུན་དཀོན་མཆོག་གོ །མདོ་ལས། ལོ་ཡི་གྲངས་ནི་ཉུང་བར་ཡང་བཤད། །ཅེས་པ་ནས། དེ་བཞིན་རྟག་པར་དུས་གསུམ་ངས་སྨྲས་སོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ད་ལྟར་དང་སྔོན་ཡང་གྲུབ་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ད་ལྟར་གྱི་དུས་འདི་འབའ་ཞིག་ཏུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་གྱི་ལོའི་གྲངས་མི་ཉུང་བར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་ཟད་ཀྱི་བར་དུ་བཤད་ཅིང་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ང་ནི་དེ་ཡི་ཚེ་ན་ཤཱ་རིའི་བུ། །ཞེས་པ་ནས། ཐབས་ལ་མཁས་པ་རྣམ་པ་མང་པོའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བདུན་གྱིས་ཆོས་འདི་བཤད་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པོ་ཞེས་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཐོག་མའི་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དབང་པོ་སྨིན་པས་ཕྲད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་དོན་བྱ་བར་དགོངས་པ་
― DTG120_Page_0470 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་དོན་བསྟན་ཏོ། །ངས་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་ཡང་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བ་དག་ལས་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་ཐོས་པས་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང་ལྡན་ཞིང་ང་དང་ཕྲད་པ་ལས་ཆོས་བཤད་པར་དགོངས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་མ་ཐག་ཏུ་ངས་ནི་འདི་སྙམ་བསམ། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་མཆོག་དེ་འདིར་ནི་རབ་ཏུ་བཤད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་དོན་བྱ་བར་དགོངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དབང་པོ་སྨིན་པ་རྣམས་ལ་སངས་རྒྱས་ཡེ་ཤེས་བཤད་དེ་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་ཅི་ཕྱིར་དགོངས་པར་མི་བྱ་སྙམ་དགོངས་ཏེ། དུས་ལ་བབ་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་རིང་འདི་ལ་དད་པར་དཀའ་བ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། མི་མཁས་པ་དང་ང་རྒྱལ་ལྡན་པའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བཤད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་མི་མཁས་པ་བྱིས་པའི་བློ་ཅན་འཛིན་མི་ནུས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོ་བློ་དང་ལྡན་པས་འཛིན་ནུས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་འཛིན་མི་ནུས་པའི་སྐྱོན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དབང་པོ་རྟུལ་པོས་ཆོས་ཐོས་ཀྱང་དོན་མི་གོ་བ་དང༌། བྱིས་པའི་བློ་ཅན་ཤེས་པ་ཆུང་བ་དང༌། མཚན་མར་འདུ་ཤེས་པ་སྟེང་པ་དང། ཡོད་པའི་མཚན་མ་གཉིས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ཅན་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་རྒྱགས་པ་དང་དྲེགས་པ་མི་མཁས་པས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ལ་ང་ཡང་འཇིགས་མེད་རབ་ཏུ་དགའ། །ཞེས་པ་ནས། འདི་དག་ཐམས་ཅད་འཇིག་རྟེན་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འཛིན་ནུས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དགའ་བ་ནི་དགའ་བ་ཚད་མེད་པས་སེམས་ཅན་འཚང་རྒྱ་བ་ལ་ཕྲག་དོག་མེད་པའོ། །འཇིགས་པ་མེད་པ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བའི་དོན་ནི་སེང་གེའི་སྒྲ་སྒྲོགས་པ་ལ་གདོན་མི་ཟ་བའོ། །རྣམ་པ་ཀུན་སྤངས་པ་ནི་ཐབས་ཙམ་དུ་གསུམ་དུ་བསྟན་པའོ། །སར་མ་ཕྱིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་བདག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐོབ་པར་འཛིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལ་སྐལ་བ་མེད་པར་འཛིན་པ་དང༌། རིགས་མ་ངེས་པ་དག་བདག་ཀྱང་སྐལ་པ་མེད་པར་སེམས་པས་ཆུང་དུར་ཕྱིར་ནུར་བདག་གི་ཕྱིར་ཆོས་འདི་བསྟན་པས་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བ་བསྟན་པའོ། །ཉན་ཐོས་བརྒྱ་ཕྲག་བཅུ་
― DTG120_Page_0471 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཀྱང་འཚང་མི་རྒྱ་བར་སེམས་པས་དེ་དག་གི་ཕྱིར་ཡང་ཆོས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། འདི་ལྟར་སྔ་མའི་སྐྱོབ་པ་དེ་དག་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལྟར་ཁྱོད་ལ་དེ་རིང་ངས་བཤད་དོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་བསྡུས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་དམ་པར་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྤངས་ཏེ། ཐེག་པ་གསུམ་ལ་ཐ་དད་པ་མེད་པས་ཐམས་ཅད་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། རས་འགའ་གང་དུ་ཅི་ཡི་འཇིག་རྟེན་དུ། །ཞེས་པ་ནས། གང་གིས་ཆོས་མཆོག་ཐོས་ནས་དད་པའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བདུན་གྱིས་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པར་བྱ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་ལ་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་བཞི་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གསུམ་གྱིས་ནི་དཔེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དད་པ་བསྐྱེད་པར་བསྐུལ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་དོན་བསྡུས་པ་བསྟན་ཏོ། །དཀའ་བ་བཞི་ལ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བར་དཀའ་བ་དང༌། ཆོས་བཤད་པར་དཀའ་བ་དང༌། ཆོས་ཐོས་པར་དཀའ་བ་དང་ཉན་པར་དཀའ་བའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བར་དཀའ་བ་ནི་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་སངས་རྒྱས་སྟོང་འབྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བསྐལ་པ་དུ་མས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་ཞིང་སངས་རྒྱས་འོད་སྲུངས་ལྟ་བུ་ཞག་བདུན་ལས་མི་བཞུགས་པས་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བ་དེ་ལྟར་དཀའ་བའོ། །དེ་ལྟར་སངས་རྒྱས་འབྱུང་བར་དཀའ་བ་མི་ཁོམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྐལ་ཏེ། སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པར་དཀའ་བས་ཆོས་ཐོས་པར་དཀའོ། །ཆོས་མི་ཐོས་པས་སྤྱོད་པའང་ཤིན་ཏུ་དཀའོ། །མདོ་ལས། ཨུ་དུམ་བཱ་རའི་མེ་ཏོག་རྙེད་པར་དཀའ་བ་བཞིན། །ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་མཆོད་པ་བྱས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་དཔེ་གཉིས་ཀྱིས་རྙེད་པར་དཀའ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཆོས་འབྱུང་བར་དཀའ་བ་བསྟན། ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཐོས་ནས་བསྟོད་པར་དཀའ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་འབྱུང་བ་དང་ཐོས་ནས་བསྟོད་པར་དཀའ་བ་ཡང་ཨུ་དུམ་བཱ་རའི་མེ་ཏོག་དང་འདྲའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། འདི་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་སོམ་ཉི་རྣམ་པར་སྤོངས། །ཞེས་པ་ནས། འདི་ན་ང་ལ་ཉན་ཐོས་
― DTG120_Page_0472 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཡང་མེད། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དད་པ་བསྐྱེད་པར་བསྐུལ་ཏེ། ཐེ་ཚོམ་སྤོངས་ཤིག་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་འདི་ཡང་གསང་བར་གྱིས། །ཞེས་པ་ནས། ང་ཡི་གསང་བ་འདི་རྣམས་ཐུབ་པར་གྱིས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གསང་བར་བསྔགས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། ཇི་ལྟ་ཞེ་ན་རྙོག་པ་ལྔ་ཡི་ཚེ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་རྣམས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་མི་སྐྱེ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་སྤྱིར་ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་ཐེ་ཚོམ་བཞི་བསལ་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཐོག་མ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་སངས་རྒྱས་ནས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ཞིང་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་རྙོག་པ་ལྔའི་ཚེ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་ཇི་ལྟར་ན་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་དགྲ་བཅོམ་པའོ་ཞེས་བརྗོད་ཅིང་ཆོས་འདི་ལ་ཡིད་ཆེས་པའི་ཆོས་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་ཇི་ལྟར་སྟོན་པར་འགྱུར་སྙམ་པ་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས། །ང་ཡི་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་འདི་ཐོས་པ། །ཞེས་པ་ནས། མདོ་སྡེ་སྐུར་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་སེམས་ཅན་སྡིག་པ་ཅན་ང་རྒྱལ་གྱི་དབང་དུ་གྱུར་པ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། མཛེས་ཤིང་གཙང་བར་འགྱུར་བའི་སེམས་ཅན་དག །ཞེས་པ་ནས། ཐེག་པ་གཅིག་གིས་བསྔགས་པ་མཐའ་ཡས་སོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་ཇི་ལྟར་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏེ། འཛེམ་པ་ནི་ཁྲེལ་བ་དང་ངོ་ཚ་དང་ལྡན་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཤད་པ་དེ་ལྟ་བུ། །ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་འགྱུར་གྱིས་དགའ་བ་རབ་ཏུ་སྐྱེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་འདི་གསུམ་གྱིས་ནི་དགའ་བའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ངེས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་བསྟན་པ་སྟེ། ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་མི་མཐུན་ཏེ་མ་བསླབས་ན་མི་རྟོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དགའ་བའི་སེམས་བསྐྱེད་པས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བར་བསྟན་ཏོ།། །།དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀའི་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་ལྔ་པ། འདི་མན་ཆད་དཔེའི་ལེའུ་སྟེ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་དང༌། ལེའུའི་མིང་བསྟན་པ་དང༌། དོགས་པ་
― DTG120_Page_0473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསལ་བའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ཤཱ་རིའི་བུ་དབང་པོ་རྣོན་པོས་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་རྟོགས་པ་དང༌། གང་ཟག་བཞི་པོ་དབང་པོ་འབྲིང་པོས་དཔེ་བསྟན་པས་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དབང་པོ་འབྲིང་པོའི་ཕྱིར་དཔེའི་ལེའུ་འདི་བསྟན་ཏོ། །འགྲེལ་པ་ལས་འདི་མན་ཆད་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་སྐྱེ་བོ་བདུན་པོའི་ཕྱིར་དཔེ་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་བདུན་དང་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་གྱི་གཉེན་པོར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལེའུའི་མིང་བསྟན་པ་ནི་དཔེའི་ལེའུ་སྟེ། དཔེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མངོན་སུམ་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་ཟབ་མོ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་དོགས་པ་བསལ་བ་ནི་དྲིས་པ་ལས་འདིར་ནི་དཔེས་དོན་བསྟན་པས་ལེའུ་ཡང་དཔེའི་ལེའུ་ཞེས་གདགས་སུ་རུང་ན་ལེའུ་སྔ་མ་ལས་ཆོས་འབའ་ཞིག་སྟོན་ན་དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ལེའུ་ཞེས་གདགས་སམ། ལན་བཏབ་པ་སྔ་ཕྱི་འབྲེལ་བས་གཞུང་གིས་དེ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཡང་མིང་གདགས་པ་ལ་སོ་སོ་སྟེ། ཐབས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་དབྱེའོ། །དཔེ་ནི་སྤྱིར་སྙེགས་ཏེ་ཐ་དད་པ་མེད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་དགའ་བ་ཐོབ་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ལེའུ་འདི་ལ་སྤྱིར་རྣམ་པ་གཉིས་དབྱེ་སྟེ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཆོས་ཐོས་ནས་དགའ་རངས་ཏེ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་པ་དང་དཔེས་དབང་པོ་འབྲིང་པོ་ལ་ཆོས་བསྟན་པའོ། །འདི་མན་ཆད་ཤཱ་རིའི་བུ་ཆོས་ཐོས་ནས་དགའ་རངས་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིག་རྐྱང་པ་ལ་སྨོས་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་བཟླས་པའོ། །ཇི་ལྟར་རེ་བ་བཞིན་དུ་ཡིད་དང་མི་འགལ་བ་ཐོས་པས་དགའ་བ་དང་སྤྲོ་བའོ། །བཤད་པར་གསལ་པ་གདབ་པས་ཐལ་མོ་སྦྱར་རོ། །བཤད་པའི་ལན་འདོད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བལྟའོ། །འདི་ལྟ་བུའི་སྒྲ་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གསུང་རབ་པོ། །སྔོན་མ་ཐོས་པ་ཐོས་པས་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་གྱུར་ཏོ། །གཞན་ཡང་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་དགའ་བ་ཐོབ་བོ། །སངས་རྒྱས་ལས་ཐོས་ནས་སེམས་རབ་ཏུ་བདེ་ཞིང་བདུད་མ་ཡིན་པར་རྟོགས་པ་དགའ་བ་དང༌། ཡང་དག་པ་གཅིག་ཐོབ་པས་སྔ་མ་གསུམ་པོ་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་པར་ཤེས་པས་དགའ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་བརྒྱ་ཕྲག་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་ཡང་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་པས་དགའ་
― DTG120_Page_0474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཐོབ་པས། མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་དགའ་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཆོས་ཆེན་པོ་ལས་ཉམས་པས་གདུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆུང་ངུས་བཏོན་པས་འགྱོད་པ་དང༌། ཐོས་པས་མྱ་ངན་ཟད་པས་དགའ་བ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་རྟོགས་པའོ། །འདི་ནི་ཆོས་ཆེན་པོ་ཉམས་པས་གདུང་བར་གྱུར་བ་བསྟན་པ་སྟེ། བདག་ཅག་གིས་སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་ཀྱང་ལུང་བསྟན་པ་མ་ཐོབ་པོ་སྙམ་ནས་གདུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་གཟིགས་པ་ལས་ཉམས་པས་གདུང་བར་གྱུར་ཏོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་ཤེ་དག་གིས་སྤྱོད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆུང་ངུས་བཏོན་པས་འགྱོད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །ཆུང་དུས་གནས་པས་འགྱོད་པ་དང༌། ལོག་པར་གྱུར་པས་འགྱོད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་བདག་ཅག་ཞུགས་པར་མཚུངས་ན་ཅིའི་སླད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདག་ཅག་ཐེག་པ་ཆུང་ངུས་བཏོན་སྙམ་དུ་འགྱོད་དོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་དེ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིར་བདག་འགྱོད་པ་བསྟན་ཏེ། ནོངས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྡིག་པ་ལ་བྱའོ། །མདོ་ལས་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེས་པ་ནས་བཏོན་པར་འགྱུར་ཞིག་ན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེས་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བརྩམས་པའི་རྒྱུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པའོ། །བསྡད་པ་ནི་རེ་བའི་དོན་ཏེ་དེ་བས་ན་བདག་ཅག་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་བ་རེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བསྡད་ན་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་བཏོན་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་བདག་ཅག་ལ་རེ་བ་མེད་པས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དགོད་པར་མ་གྱུར་ཏོ་སྙམ་དུ་འགྱོད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདུས་བྱས་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བ་དང་སེམས་ཅན་ལ་ཤིན་ཏུ་དགོངས་པའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པ་བསྟན་ཏེ།
― DTG120_Page_0475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྡེམ་པོ་ངག་ཏུ་གསུངས་པ་ན་མ་རིག་པ་ནས་ཐབས་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་ཐོས་མ་ཐག་ཏུ་གཟུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལམ་བཀོད་པ་ནི་བདག་ཅག་གིས་ནོངས་སོ་སྙམ་དུ་འགྱོད་པར་གྱུར་ཏོ། །དེ་ལ་ཐོས་ནས་མྱ་ངན་ཟད་པས་དགའ་བ་ནི་སྔོན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་སྐལ་པ་མེད་སྙམ་དུ་འཛིན་ཏེ། དེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་གཉིས་ངེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་སྐལ་པ་ཡོད་པར་རྟོགས་པས་མྱ་ངན་ཟད་ནས་དགའ་བ་དང་བསིལ་བ་ཐོབ་པ་གྱུར་ཏོ། དེ་ལྟར་ཐེ་ཚོམ་མེད་པས་བདེ་བ་དང་བསིལ་བར་གྱུར་ཏོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྲས་ཐུ་བོ་ཞེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་བྲལ་ལོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་རྟོགས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་ཅིང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐུགས་ལས་བྱུང་བས་སྲས་ཐུ་བོའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལས་གཞན་པ་ནི་ཐུགས་ལས་བྱུང་བའོ། །ཆོས་ཀྱི་གསུང་རབ་ལས་བྱུང་བས་ཞལ་ནས་སྐྱེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་ཆོས་ལས་སྐྱེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རྗེས་སུ་དེ་དང་འདྲ་བའི་ཆོས་ཐོབ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲུལ་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཉེ་མཚམས་ཆོས་ཀྱིས་གྲུབ་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་སྟེ། ཆོས་ནི་ཆོས་དཀོན་མཆོག་དང་འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་ནོ། །སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་ཆོས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང་འདྲ་བར་བདག་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་ནོར་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྐྱོན་དང་བཅས་པ་མི་གཙང་བའི་མངལ་ནས་སྐྱེས་པ་ལས་བཟློག་པའོ། །ཐུགས་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཕ་མའི་ཁུ་བ་མི་གཙང་བ་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །ཞལ་ནས་སྐྱེས་པ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་འདོད་ཆགས་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །ཆོས་ལས་སྐྱེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་རིགས་འཚོབ་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་བྲམ་ཟེ་དག་རིགས་འཚོབ་པ་བཞིན་ནོ། །ཆོས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ནོར་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་སྟེ་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ན་ཕའི་ནོར་ལ་བུ་དག་སྤྱོད་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ནས།
― DTG120_Page_0476 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐེག་པ་མཆོག་འདིར་བདག་ནི་ཡོངས་སྨིན་མཛད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ། ཚིགས་བཅད་ཉི་ཤུ་རྩ་ཕྱེད་དང་དྲུག་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐོག་མའི་ཚིག་ཕྱེད་དང་གསུམ་གྱིས་ནི་གླེང་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་ཉི་ཤུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་ནི་བཤད་པ་བསྟན་ཏོ། །གླེང་པ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། ཐོག་མའི་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཐེ་ཙོམ་མེད་པས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་བསྟན་ཏ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཐེ་ཙོམ་དང་མྱ་ངན་ཟད་པས་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་གསུང་དེ་ངོ་མཚར་གྱུར། །ཞེས་པ་ནས། གསུང་ཐོས་པ་ཡིས་ཐམས་ཅད་མེད་པར་གྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཐེ་ཙོམ་དང་མྱ་ངན་ཟད་པས་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །སྔོན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མ་ཐོས་པ་ཐེ་ཚོམ་དང་མྱ་ངན་དུ་འགྱུར་བ་ལས་ད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐོས་པས་ཐེ་ཙོམ་དང་མྱ་ངན་སློས་པ་བསལ་ཞེས་སྨོས་སོ། །མྱ་ངན་སློས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་མི་འགྱུར་དུ་དོགས་པའོ། །མདོ་ལས། གདུགས་ལ་སྤྱོད་ཅིང་ཕན་ཚུན་འཆི་བ་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། ཀྱེ་མ་སྡིག་གི་སེམས་ཀྱིས་བདག་བསླུས་པས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ནི་འགྱོད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཀྱེ་མ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་པའི་ཐ་ཚིག་སྟེ། སྔར་ཐེག་པ་ཆུང་ངུ་ལ་གནས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྐལ་པ་མེད་པ་ཙམ་དུ་འཛིན་པས་སྡིག་པའི་སེམས་ཀྱིས་བསླུས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་སུ་འདྲ་བ་ལ། །ཞེས་པ་ནས་འཆད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིག་འདི་ནི་ཅིས་འགྱོད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཡང་དག་པ་ཉིད་དེ། ཤེས་པ་མེད་པ་དག་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་ཞིང་ཆོས་འཆད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། བདག་ནི་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་མཚན་ལས་ཉམས། །ཞེས་པ་ནས་བདག་རྨོངས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་དྲུག་གིས་ཆོས་ཆེན་པོ་ལས་ཉམས་པས་འགྱོད་པ་བསྟན་པ་སྟེ་འདི་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཚིག་ཕྱེད་དང་བཞིས་ནི་ཆོས་ཆེན་པོ་གང་ཉམས་པ་བསྟན་ཏེ། ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བདག་འགྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་གང་ཉམས་པ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཐོག་མའི་ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཕྱི་ནང་གི་
― DTG120_Page_0477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གྲགས་པ་དང་རྙེད་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །མཚན་གྱིས་བརྒྱན་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་མཚན་རྫོགས་པས་བདུད་བཏུལ་བའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་དཔེ་བྱད་རྫོགས་པས་མ་འདྲེས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་སྟེ། འདིར་ནི་མཚན་རྫོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་ལས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས། ཐུབ་པ་ཆེན་པོའི་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་གང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལས་བདག་ཅག་ཉམས་ཤིང་ཆེས་བསླུས་སོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་རྫོགས་པས་མ་འདྲེས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་སྟེ། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་བརྒྱད་ཅུ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་ལས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱང་འགྲེལ་བ་ལས་རྒྱས་པར་བཤད་པ་བཞིན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆུང་དུ་གཉིས་ལ་མེད་པས་མ་འདྲེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་ཕན་པ་ཐུགས་བརྩེ་ཁྱོད་མཐོང་ནས། །ཞེས་པ་ནས། ཀྱེ་མ་བདག་ནི་བསླུས་ཞེས་རྣམ་པར་སེམས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གྲགས་པ་དང་རྙེད་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བདག་བསླུས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ལས་ཉམས་ཏེ་ཆུང་ངུས་ཆོག་པར་འཛིན་ཏོ། །མདོ་ལས། མ་ཆགས་ཡེ་ཤེས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་ལས། །ཞེས་པ་ནས། །རྣམ་པར་འདྲེས་པས་བསྟན་པའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བདག་འགྱོད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཉམས་མ་ཉམས་ཞེས་དྲིས་པའོ། །ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་བདག་རྟག་ཏུ་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ནི་བསྔགས་ཤིང་བསྟོད་ཀྱི་བདག་ཅག་ལ་མ་བསྟོད་དོ་སྙམ་སེམས་པའོ། །མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་གསུང་འདི་བདག་གིས་ཐོས་པ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོར་གསུང་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བཅུ་བཞིས་ནི་ཐོས་ནས་དགའ་བས་མྱ་ངན་ཟད་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཐེ་ཙོམ་དང་མྱ་ངན་བསལ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་བདེ་བ་ཐོབ་པ་བསྟན་
― DTG120_Page_0478 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏོ། །སྔ་མ་ལ་གཉིས་ཏེ། ཚིག་ལྔས་ནི་སྔོན་གྱི་མྱ་ངན་ཟད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །སྔ་མ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཅིའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་བཞིས་ནི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བ་དངོས་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ནི་ཆོས་ཐོས་པས་མྱ་ངན་ཟད་པ་བསྟན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་གསུངས་པ་འདི་ཐོས་པས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དཔག་དཀའ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་འགྱུར་བ་ཐོས་པས་མྱ་ངན་དང་བྲལ་ཏེ། མྱ་ངན་དང་བྲལ་བས་ཟག་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས། སྔོན་ཆད་བདག་ནི་ལྟ་ལ་ཆགས་གྱུར་པ། །ཞེས་པ་ནས། བདག་གིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་སྟེ། །ཞེས་པའི་བར་འདི་མན་ཆད་ཚིག་བཞིས་མྱ་ངན་བསལ་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྔོན་ངན་པར་ལྟ་བ་ལས་ཕྱིས་ཡང་དག་པར་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་གསུམ་གྱིས་ནི་ད་ཐེག་པ་ཆུང་ངུར་རྟོགས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །འདིར་ནི་ངན་པར་ལྟ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། སྔོན་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་སྟོན་པ་ལས་འཁོར་བརྒྱ་དང་བཅས་ཏེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་ཆུད་དེ་དགྲ་བཅོམ་པར་གྱུར་པས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཐོབ་ཅེས་བྱའོ། །མདོ་ལས། དེ་ཕྱིར་བདག་ནི་མྱ་ངན་འདས་སྙམ་བགྱིད། །མྱ་ངན་འདས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་མ་ལགས། །ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆུང་ངུར་རྟོགས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་གཉིས་སོ། །ཚིག་གཅིག་ནི་ཐེག་པ་ཆུང་ངུར་རྟོགས་པ་དང་ཚིག་གཅིག་ནི་ཆེན་པོ་ལས་ཉམས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་བས། ནམ་ཞིག་སངས་རྒྱས་སེམས་ཅན་གཙོར་གྱུར་ཏེ། །ཞེས་པ་ནས། གསུང་ཐོས་དེ་རིང་བདག་ནི་མྱ་ངན་འདས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡང་དག་པའི་འགོག་པ་རྟོགས་ཤིང་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་བསྟན་ཏེ། མཚན་དམ་པས་སྐུ་བརྒྱན་པས་སེམས་ཅན་མང་པོ་འདུ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སྤངས་ཤིང་ཟག་པ་མེད་པ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པོ། །མདོ་ལས། གང་ཚེ་བདག་ནི་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལུང་བསྟན། །ཞེས་པ་ནས། བདག་ནི་བག་ཚ་བ་ཡི་མཐུ་སྐྱེས་པ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ལ་
― DTG120_Page_0479 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བག་ཚ་བའི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བ་བསྟན་ཏེ། སྔར་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ཐེ་ཚོམ་གྱི་གཞི་གླེང་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མས་ནི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཞན་གྱིས་ནི་དངོས་སུ་ཐེ་ཙོམ་བསལ་བ་བསྟན་ཏེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། ཐོག་མར་རྣམ་པར་འདྲེན་གྱི་གསུང་ཐོས་ནས། །ཞེས་པ་ནས། གང་ཚེ་རྒྱུ་དང་གཞི་ཡི་རྣམ་པ་དང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེ་ཚོམ་དངོས་སུ་བསལ་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་དང་པོའི་ཚིགས་བཅད་འདིས་ནི་ཐེ་ཙོམ་སྐྱེ་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན། འོག་མ་ཕྱེད་དང་དྲུག་གིས་ནི་ཐེ་ཙོམ་དངོས་སུ་བསལ་བ་བསྟན་ཏོ། །སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་བཤད་དེ། དེ་སོ་སོའི་འབྲས་བུ་ཡང་ཐོབ་པའི་རྗེས་ལ་ད་ཐེག་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་གསུངས་པ་འདི་སྔར་གསུངས་པ་དང་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་གཞུང་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་ཀྱང་སྨྲ་བའི་ཚིག་འདི་བདུད་ཀྱིས་བཤད་པ་མ་ཡིན་ན་མ་ཞེས་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པའོ། །མདོ་ལས། དཔེ་རྣམས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་སྙེད་ཀྱིས་བསྟན། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ནས་བདག་ནི་ཆོས་ཐོས་ཐེ་ཚོམ་བྲལ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བ་དང་དངོས་སུ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་མན་ཆད་ཐབས་མཁས་པས་དཔེ་དང་དོན་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བ་དང༌། དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐབས་མཁས་པ་སྟོན་པ་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་དང༌། བདུད་ཀྱི་ཚིག་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་དཔེའི་སྒོ་ནས་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། དོན་དངོས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བ་ལ་མི་འགལ་བའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བའོ། །མདོ་ལས། དེ་ལྟར་བདག་ལ་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་སྟོང༌། །ཞེས་པ་ནས། ཤིན་ཏུ་སྟོན་པར་འགྱུར་ཞིང་ད་ལྟར་འཆད། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐབས་མཁས་པས་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་ལུགས་མཐུན་པ་སྟོན་ཏེ། ཚིག་དང་པོ་ནི་འདས་པ་དང་སྦྱར། དེའི་འོག་མ་ནི་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་གྱི་དང་སྦྱར་ཏེ། དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་དྲང་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་སྟོན་པ་གཞུང་
― DTG120_Page_0480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུགས་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བའོ། །མདོ་ལས། དེ་ལྟར་ཁྱོད་ནི་སྤྱོད་པ་ཅི་འདྲ་བ། །ཞེས་པ་ནས། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཅི་འདྲ་ཁྱོད་ཀྱིས་མཁྱེན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱང་མཚུངས་པའི་སྒོ་ནས་ཐེ་ཚོམ་བྲལ་བ་སྟོན་ཏེ། དང་པོ་བལྟམས་པ་དང་ཁབ་ནས་བྱུང་བའི་བར་དུ་ནི་སྐུའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །འཕགས་པའི་ལམ་བརྙེས་པས་ནི་ཐུགས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བས་ནི་གསུང་གི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་སྟོན་བ་ལ་འཁྲུལ་པ་དང་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐེ་ཚོམ་བསལ་ཏོ། །མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་ཁྱོད་ཀྱིས་ཆོས་བཤད་གནས་པ་ལས། །ཞེས་པ་ནས། བདག་ཉིད་དེ་ལྟར་སེམས་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་དང༌། བདུད་ཀྱི་ཚིག་མི་འདུ་བ་ལས་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། གང་ཚེ་འཇམ་ཞིང་ཟབ་མོ་སྙན་པ་ཡི། །ཞེས་པ་ནས། ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་ཡེ་ཤེས་གནས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པས་དགའ་བ་སྐྱེ་བ་བསྟན་ཏེ། ཐུགས་རྗེས་འདྲེན་པའི་གསུང་ནི་འཇམ་པའོ། །འབྲུག་སྒྲ་ལྟ་བུས་རྒྱང་དུ་ཐོས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཟབ་པའོ། །ཀ་ལ་པིང་ཀའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ནི་སྙན་པའོ། །དྲང་བའི་དོན་བསལ་ཏེ་ངེས་པའི་དོན་ལ་གནས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་བདག་འགྱུར་ཐེ་ཚོམ་མེད། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་པོ་ཡང་དག་འཛུད། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཕྱོགས་པའི་རྒྱུ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་ཅིང་ལྷ་དང་མི་ལ་སོགས་པས་མཆོད་པ་དང། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་པོ་བླ་ན་མེད་པའི་གནས་སུ་འཇོག་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་པ་ནས་ངའི་རྗེས་སུ་སློབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་མན་ཆད་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུའི་སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་དང་ད་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཕྲད་པ་དང༌། ཕྱིས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་སྟོན་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་སྔོན་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་མང་པོའི་ཐད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་ལས་བྲམ་ཞེས་མིག་
― DTG120_Page_0481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསླངས་ཏེ། མིག་བྱིན་པ་དང༌། མིག་ས་ལ་བརྫིས་ཏེ་དོན་མེད་པར་བྱས་པ་དང༌། སེམས་ཆེན་པོ་ལས་ནུར་ཏེ་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་ལ་ཞུགས་པ་སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མན་ངག་དང་ཞེས་པ་ནས་པའི་གསུང་རབ་འདི་ལས་སྐྱེས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ནས་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པ་བསྟན་ཏེ། སྔོན་སྤྱོད་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཉམས་པ་དང་ཐབས་ཀྱིས་བསྒྱུར་ཏེ་སྟོང་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་རྟོགས་ཤིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་གནས་པར་གྱུར་པ་འདི་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་དེ་ལས་སྐྱེས་པའོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་འདི་ལྟར་ཞེས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕྱིས་ཡང་དག་པ་ཉིད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏེ། མི་དྲན་ནས་ཞེས་པ་ནི་དྲང་བའི་དོན་ལ་བརྟེན་ཅིང་ངེས་པའི་དོན་བརྗོད་པའོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་མཐར་ཕྱིན་པའི་གནས་ཙམ་དུ་གནས་ཤིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མི་འགྲུབ་པའོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ངས་ཁྱོད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང་ཞེས་པ་ནས་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་སྔོན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྤྱོད་པའི་སེམས་དྲན་པ་དང་བསྐུལ་བ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གདམས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཏེ། འདི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་དང་སྤྱོད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་ནི་འདི་ལྟར་མ་འོངས་པའི་དུས་ཞེས་པ་ནས་འདི་དག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱས་ནས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་དུམ་བུ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། སྔར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ལྷ་དང་མིས་མཆོད་ཅིང་བསྟོད་པའོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་གཉིས་ཏེ། རྒྱུའི་སྒོ་ནས་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་ལུང་བསྟན་པའོ། །དེའི་དང་པོ་ལ་ཡང་བཞི་སྟེ། བསྐལ་པ་ཚད་མེད་ཅེས་པ་ནི་དུས་བསྟན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཅེས་པ་ནི་བཤེས་གཉེན་དམ་པ་བསྟན་པའོ། །དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་
― DTG120_Page_0482 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་ཅེས་པའོ། །མདོ་ལས་པད་མོའི་འོད་ཅེས་བྱ་བ་ཞེས་པ་ནས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྲས་བུ་དངོས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚིག་རྐྱང་པ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དབྱེའོ། །ཚིག་རྐྱང་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། ནང་གི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང། ཕྱིའི་ཞིང་རྒྱན་དམ་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཆོས་སྟོན་པའི་ལུགས་གཅིག་པ་དང་བསྐལ་བའི་མིང་མི་མཐུན་པ་དང༌། འཁོར་བཟང་ངན་དང་ཆོས་གནས་པའི་ཡུན་རིང་ཐུང་དང་དྲུག་ལས་འདི་ནི་དང་པོའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་འདོགས་པ་ཡང་ལ་ལ་ནི་སྔོན་གྱི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་ལས་དྲས་ཏེ་མཚན་བཏགས་པ་དང་སེམས་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་དང༌། མཚན་མ་ལས་མཚན་འདོགས་པ་དང༌། ཡུལ་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ལས་མཚན་འདོགས་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་མཚན་པདྨོའི་འོད་ཅེས་བཏགས་པ་ནི་མེ་ཏོག་གི་ཆར་བ་བཅིང་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་མཛད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་པདྨོའི་ཡེ་ཤེས་འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་མཛད་པ་ལས་པདྨོའི་འོད་ཅེས་གདགས་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རོ་མྱོང་བས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་ཤར་ཏེ། ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་སྣང་བར་མཛད་པའི་པདྨོའི་འོད་ཅེས་བཏགས་སོ། །དེ་ལ་ལུང་སྟོན་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་ལུང་སྟོན་པ་དང༌། སུས་ལུང་སྟོན་པ་དང༌། དོགས་པ་བསལ་བ་དང་བཞིའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པའི་རྣམས་ངེས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། ཉན་ཐོས་པའི་ཆོས་ཉིད་མ་ཡིན་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང་རྣམ་གཉིས་ཉན་ཐོས་པས་ཆུད་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པར་སེམས་པ་དག་སེམས་ངེས་པས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བཞུགས་པའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མཉམ་པ་ཉིད་འདུས་བྱས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་ཀྱི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་ཡང་དག་པའི་གཞུང་མི་མཐུན་པ་མེད་པར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཏན་མི་འཐོག་པ་ཙམ་དུ་སེམས་པའི་ཐེ་ཚོམ་བཅད་པའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་འདིས་ཀུན་ལ་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡོད་པར་བསྟན་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་མང་པོ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་
― DTG120_Page_0483 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང། ཐེག་པ་གཅིག་པོ་འདི་རྟོགས་པས་ལུང་བསྟན་པ་དང་ལྔའོ། །སུས་ལུང་སྟོན་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། ཅི་ལ་གནས་པ་དང་ལུང་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་དང༌། ལུང་སྟོན་པའི་ལས་སོ། །ཅི་ལ་གནས་ཏེ་ལུང་སྟོན་པ་ནི་ལུང་སྟོན་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ལས། ལྔ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉག་གཅིག་གིས་མཁྱེན་ཅིང་ལུང་སྟོན། གཅིག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལུང་སྟོན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལུང་སྟོན་པ་ལྔ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་ལུང་སྟོན་པ་དང༌། མཐུན་པར་ལུང་སྟོན་པ་དང༌། ཕྱིས་ལུང་སྟོན་པ་དང༌། བཀོལ་བ་མེད་པའི་ལུང་སྟོན་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ལས་ལུང་སྟོན་པའོ།། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ནི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཙམ་ལ་ལུང་སྟོན་ཏེ། །ཇི་ལྟར་རྟག་ཏུ་མི་བརྙས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ་ཞེས་ལུང་སྟོན་པ་སྟེ། ལུང་སྟོན་པར་ནུས་པ་དེ་གཉིས་ལས་གཞན་མེད་དོ་ཞེས་པའོ། །ལུང་སྟོན་པའི་རང་བཞིན་ནི་ཕྱིས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ལུང་སྟོན་པའི་ལས་ནི་ཚིག་གིས་སྤྱོད་པ་སྟེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་སོགས་པ་ལ་ལྡན་པ་དང་བཅས་པའོ། །སུས་ལུང་སྟོན་པ་ནི་གང་ལ་བརྟེན་པ་དང་རང་བཞིན་ནོ། །གང་ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་ཉིད་གང་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། ལུང་བསྟན་པར་བྱ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་ལ། འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་བཞི་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། འཕགས་པ་གང་པོ་ལ་སོགས་པ་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་མཚན་གཅིག་པ་ལ་སོགས་པ་སྤྱིར་མཐུན་པར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ཞན་པ་རྣམས་ཕྱིས་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ལྷས་བྱིན་ལྟ་བུ་ལུང་བསྟན་པས་བཀོལ་བ་མེད་པར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ལས་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། དགེ་སློང་མ་དང་ལྷའི་བུ་མོ་ལ་སོགས་པ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་ཙམ་ལས་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡོད་པར་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་མདོ་འདི་ཉིད་ཀྱི་སོ་སོའི་ལེའུ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དོགས་པ་བསལ་བ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ལུང་བསྟན་པ་ངེས་པར་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནམ། ཐབས་ཀྱིས་བསྟན། དེ་སྟེ་ངེས་པར་འགྲུབ་པ་ཡིན་ན་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་
― DTG120_Page_0484 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱོད་པ་རླབས་པོ་ཆེ་དེ་སྙེད་སྤྱད་ཀྱང་ཅི་དགོས། དེ་སྟེ་ངེས་པར་འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་འགྲུབ་པར་ཅིའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན། དེ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ངེས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་ལུང་བསྟན་གྱི་གྲུབ་ཟིན་པའི་རང་བཞིན་ལས་ལུང་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐེག་པ་གསུམ་མཉམ་པ་སྟེ། ཐེག་པ་གཅིག་པོར་བསྡུ་ཞིང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པས་ལུས་སུ་ཡང་མཉམ་པ་ཉིད་པས་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། སྤྱོད་པ་དང་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པའི་སྒོ་ནས་ལུང་བསྟན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ནས་ལྷ་དང་མི་མང་པོས་རབ་ཏུ་གང་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕྱིའི་ཞིང་རྒྱན་དམ་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཞིང་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དགའ་བ་འབའ་ཞིག་གིས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྡུལ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཞིང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲི་མའི་སྐྱོན་མེད་པའོ། །ང་རྒྱལ་གྱི་སེམས་སྤངས་པས་ན་མཉམ་ཞིང་མཐོ་དམན་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཕྱིར་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་རྒྱན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་དང༌། གསོད་པ་དང་འཕྲོགས་པའི་སེམས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་སྐྱེད་པ་ནད་དང་མུ་གེ་མེད་པའི་ཞིང་དང༌། སྡིག་པའི་བཤེས་གཉེན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་མིས་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པའོ། །མདོ་ལས་བཻཌཱུཪྻ་ལས་བྱས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མེ་ཏོག་འབྲས་བུར་ལྡན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཀྱི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞིང་བཻ་ཌཱུཪྻ་ལྟར་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོང་པ་བརྒྱད་ལ་གནས་ཤིང་འཕགས་པའི་ལམ་བརྒྱད་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་གསེར་གྱི་ཐིག་གིས་ཕྱོགས་བརྒྱད་དུ་རེའུ་མིག་བྲིས་པའོ། །གཟུངས་གཞི་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེད་མོས་ཚལ་དང་ལྡན་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་མེ་ཏོག་དང༌། འབྲས་བུར་ལྡན་པའོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་པདྨོའི་འོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནས་ཐེག་པ་གསུམ་ཉིད་བརྩམས་ཏེ་ཆོས་སྟོན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཆོས་སྟོན་པའི་ལུགས་མཐུན་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྔར་ནི་ལུགས་མཐུན་པ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་དེའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏེ། ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཞེས་སྨོས་པ་ཉིད་སྤྲུལ་པའི་ཞིང་དུ་ལྟའོ། །མདོ་ལས་གཞན་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་
― DTG120_Page_0485 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏེ། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་འཇིག་རྟེན་རྙོག་པའི་དུས་སུ་བྱུང་ཞིང་ཆོས་སྟོན་པ་བཞིན་པདྨོའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱི་མཐུ་བཞིན་དྲང་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་བསྐལ་བ་དེའི་མིང་ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་བྱ་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བསྐལ་པ་མི་མཐུན་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ཞེས་པ་ནས་མང་པོར་བྱུང་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་སོ་སོར་སྨོས་པ་དང༌། སྤྱིར་བསྡུ་བ་ལ། དང་པོ་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། འདི་ནི་གྲངས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཇི་ལྟར་ཙན་དན་གྱི་ཚལ་ཙན་དན་གྱིས་བསྐོར་བ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བགྲངས་བ་ནི་ཞེས་པ་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་པདྨོའི་སྟེང་ནས་འགྲོ་བ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་པདྨོའི་སྟེང་ནས་འགྲོ་བ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་སེམས་རྣམ་པ་དག་པ་དགུ་ལ་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་རྣམ་པར་དག་པ་དགུ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སེམས་དང་ལྡན་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང་བྲལ་བ་དང་ལམ་ཤེས་པ་དང་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་དང་སྨོན་ལམ་ཤེས་པ་དང༌། མི་དམིགས་པར་འགོག་པ་དང་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ་དགུ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་དམན་པ་ཤེ་དག་པ་ལས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །མདོ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྤྱད་པ་ཞེས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྟོད་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་ཡང་ཡོན་ཏན་གཉིས་ཏེ། ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྨོན་ལམ་ཆེན་པོ་བཏག་པའི་དབང་གིས་ཐོས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ཤིང་མང་པོ་ཀུན་གྱིས་ཤེས་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས་པ་ནས་ཞིང་དེ་ཡོངས་སུ་གང་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་མོས་པ་དང་ལྡན་པ། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོས་འགྲོ་བ་འདྲེན་པར་སེམས་པ་བསམ་བདག་པས་གཡོ་དང་སྒྱུ་མེད་པ། སེམས་སྤྱོད་པ་ཕྱིར་མ་ནུར་པ་ཉོན་མོངས་པ་མི་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་དག་གིས་ཞིང་དེ་ཡོངས་སུ་གང་ཞེས་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟར་ཡང་ཞེས་པ་ནས་བསྐལ་པ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་བསྟན་པ་གནས་པའི་ཡུན་རིང་ཐུང་ཡོད་པར་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་
― DTG120_Page_0486 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྐུ་ཚེའི་ཚད་དང་སྐྱེ་བ་དང་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། བསྟན་པ་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་པ་བསྟན་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནི་སེམས་ཅན་བསོད་ནམས་དང་ཤེས་རབ་ཆུང་བས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་སྐུ་ཚེ་ཡང་ཐུང་བར་བསྟན་པདྨོའི་འོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞིང་ན་སེམས་ཅན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་བསྟན་མ་བཤད་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་རབ་ཏུ་རྩོལ་ཞིང་བསོད་ནམས་ཤེས་རབ་ཆེ་བ་ཤ་དག་པས་སྐུ་ཚེ་ཡང་རིང་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་པདྨོའི་འོད་ཅེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ནས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མ་འོངས་པ་ན་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དང་པོར་དུས་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་དངོས་སུ་ལུང་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ཞིང་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཏེ་ཞེས་པ་ནས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་དངོས་སུ་ལུང་བསྟན་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཐོས་པས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་སྟོབས་བརྗིད་པ་པདྨ་འདོར་བ་ཉིད་དུ་ཁྱུ་མཆོག་གི་འགྲོས་ལྟ་བུར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་འགྱུར་རོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་བཞེས་པ་ནས་དེ་དག་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེའི་ཞིང་པདྨོའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞིང་དང་འདྲ་བར་རྒྱུ་དམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའོ། །མདོ་ལས་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་གཟུགས་བརྙན་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་དེའི་བསྟན་པ་ཡུན་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་པ་སྟོན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་བསྟན་པ་ནི་ལུང་དང་སྤྱོད་པ་དང་མངོན་པར་གྲུབ་པ་དང་བཅས་པའོ།། ཆོས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་ནི་མངོན་པར་གྲུབ་པ་མེད་དེ། ལུང་དང་སྤྱོད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་ལ་བསྟན་པ་དེ་ཡང་མེད་པར་གྱུར་བའི་དུས་ན་ལུང་ཉི་ཚེ་བཞུགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་བསྟན་པ་ཡང་དག་པ་ནི་ཡུན་ཐུང༌། ཆོས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་རིང་སྟེ། བུད་མེད་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལས་ཡང་དག་པའི་བསྟན་པ་ལོ་ལྔ་བརྒྱས་ཐུང་བར་འགྱུར་རོ། །པདྨོའི་འོད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པའི་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་དུས་མཉམ་པར་གནས་སོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་རྣམ་པར་འདུལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་
― DTG120_Page_0487 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཅིག་ལ་ཚིགས་བཅད་བཅུས་ནི་གོང་དུ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་བཟླས་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་བསྡུས་ཏེ་དབྱེ་བའི་ཚུལ་གོང་མ་དག་དང་འདྲ་བར་སྦྱར་རོ། །ཀུན་དུ་སྤྱན་ཞེས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པའོ། །མདོ་ལས། སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་མང་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་དམ་པའི་མཆོག་ཀྱང་ཐོབ་པར་འོང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྒྱུའི་སྒོ་ནས་ལུང་བསྟན་པ་ལ་སྔོན་བཤེས་གཉེན་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྫོགས་པར་བྱས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཚད་མེད་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བསྐལ་པ་ན། །ཞེས་པ་ནས། །བལྟ་ན་སྡུག་པ་མེ་ཏོག་འབྲས་བུས་བརྒྱན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། འདི་མན་ཆད་བསྐལ་པའི་མིང་བསྟན་པ་དང༌། ཞིང་གི་རྒྱན་བསྟན་པ་དང༌། འཁོར་བཟང་ངན་བསྟན་པ་དང༌། སྐུ་ཚེའི་ཚད་བསྟན་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའི་གཉིས་སོ། །ཕྱིའི་ཞིང་གི་རྒྱན་བསྟན་པ་ཡང་མིང་དང་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ས་གཞི་དང་ལམ་དང་རིན་པོ་ཆེའི་ཤིང་དང༌། མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དྲན་ལྡན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་མ་མང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་སངས་རྒྱས་ཞིང་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་སྤྲུལ་ཏེ་འོང་བ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་བསྟེན་པ་རྒྱུ་དམ་པ་བསྐྱེད་པ་ཤ་སྟག་ཅེས་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། རྒྱལ་བ་དེ་ཡི་ཐ་མའི་ལུས་ཀྱི་ཚེ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་དེ་ན་ཚེ་ཡི་ཚད་དུ་གྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྐུ་ཚེའི་ཚད་དང་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་དང་ཡང་དག་པ་དང་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བསྟན་པ་ཡུན་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་པ་རྣམས་སྟོན་ཏེ། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐ་མ་རྒྱལ་བུར་གྱུར་ཅིང་ཁྱིམ་ནས་བྱུང་བ་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་འགྲུབ་པའི་དུས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། རྒྱལ་བ་དེ་ནི་མྱ་ངན་འདས་ནས་ཀྱང༌། །ཞེས་པ་ནས། ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་རྐང་གཉིས་གཙོ་བོ་སྟེ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་དང་གཟུགས་བརྙན་གྱི་བསྟན་པ་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་པ་དང༌། བསྡུས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་འཁོར་བཞིའི་དགེ་སློང་དང་ཞེས་པ་ནས་རང་རང་
― DTG120_Page_0488 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་གོས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་མངོན་དུ་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལུང་བསྟན་པའི་ཚེ་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་དང་བསྟོད་པ་བསྟན་ཏོ། །སྔར་ནི་འཁོར་བཞི་དང་བརྒྱད་ཀྱིས་མཆོད། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །གོས་ནི་འགེབས་པའི་དོན་ཏེ་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་བརྙེས་པ་འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་ཐུགས་རྗེས་འགེབས་པའི་དོན་ཏམ། དམ་པའི་ཆོས་འདི་འཛིན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ན་བཟས་གཡོགས་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ཉིད་དང་ཡང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་ལྷའི་དབང་པོ་བརྒྱ་བྱིན་དང་ཞེས་པ་ནས་འཕྲུལ་གྱི་གོས་མངོན་དུ་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པ་དང་བསྟོད་པ་བསྟན་ཏེ་མེ་ཏོག་མང་པོར་འཐོར་བ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་འདི་དོན་རྟོགས་པར་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས་འཕྲུལ་གྱི་མེ་ཏོག་དང་ཞེས་པ་ནས་བར་སྣང་ལ་བུན་ལོང་དུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏེ་བར་སྣང་ལ་གནས་པས་ཆོས་འདི་ཐོས་པས་འགྲོ་བ་རྣམ་བཞི་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ལྷ་རྫས་ཀྱི་སིལ་སྙན་བརྒྱ་སྟོང་དང་ཞེས་པ་ནས་མངོན་པར་ཕབ་ནས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལྷའི་རོལ་མོས་མཆོད་པ་བསྟན་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་ཐོས་པས་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོལ་མེ་སིལ་སྙན་གྱི་མཆོད་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་འདི་སྐད་སྨྲའོ་ཞེས་པ་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མངོན་པར་བསྟོད་པ་ཡང་ཚིག་རྐྱང་པ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དབྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་གཞན་དག་ལ་ལྟོས་ནས་དྲང་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་དུ་ལྡན་པའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་འདི་ཉིད་བླ་ན་མེད་པའོ། །མདོ་ལས། ལྷ་ཡི་སྲས་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི། །ཞེས་པ་ནས། འདི་ལ་གཞན་གྱིས་དད་པར་དཀའ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་བདུན་ལ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ་ཚིགས་བཅད་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་སྔོན་བཤད་པའི་དོན་ཆུང༌། ད་འདིར་བཤད་པ་ནི་དོན་ཆེ་བར་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བསྟོད་པ་དང༌། ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གཞན་རྟོགས་པ་བསྐྱེད་པས་བདག་ཉིད་ཀྱང་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་བསྔོ་བ་སྟོན་ཏེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཕུང་པོ་ལྔའི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་སྨོས་པས་བདེན་པ་བཞིའི་
― DTG120_Page_0489 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་སྟོན་ཏེ། དྲང་བའི་དོན་སྤང་ཞིང་ངེས་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། རྣམ་པར་འདྲེན་པས་དེང་བཤད་དོ། །ཞེས་པ་ནས། དཔའ་བོ་བདག་ཅག་རྗེས་ཡི་རང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་དམ་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞིང་སྤྱོད་པ་ཆེན་པོ་ལ་གཞོལ་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ལྡེམ་ངག་དྲང་སྲོང་ཞེས་གསུངས་ཏེ། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡང་སྨོན་པར་ཤོག །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་གཞན་རྟོགས་པ་བསྐྱེད་པའི་སྒོ་ནས་བདག་ཉིད་བྱང་ཆུབ་པ་དང་བསྔོ་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་སོ་མ་ཉི་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔར་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ལ་དྲང་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་ཏེ། དོན་དུ་གྱུར་པས་དབང་པོ་བར་མ་ལ་དཔེའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདི་སྟོན་ཏེ། འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དོན་རྟོགས་ཏེ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་པས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་དང་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་ཏེ། མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་འདི་དག་ཅེས་པ་ནས་ཐེ་ཚོམ་འཚལ་བར་གྱུར་ན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གཞན་གྱི་དོགས་པ་གླེང་བ་སྟེ། འབྱུང་བར་ལྟ་བ་དང༌། འཇིག་པར་ལྟ་བ་ཞེས་པ་ནི་ཡོད་མེད་དུ་ལྟ་བའི་མཐའོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །ལྟ་བ་དེ་དག་གི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་དེར་འདུས་ཏེ་དེ་ལས་འཕེལ་བའོ། །ལྟ་བ་དེ་དག་གི་སྐྱོན་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་ལྟ་བ་དེ་གསུམ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལྟ་བ་དེ་དག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་བཀག་ནས་འབྲས་བུ་ཡང་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆུང་ངུའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཕྱིན་པ་དག་ཡང་ངེས་པ་དང་དྲང་བའི་དོན་འདི་བསྟན་པས་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་བའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ནས་འཁོར་བཞི་པོ་འདི་དག་ཅེས་པ་ནས་བདེ་བར་གཤེགས་པ་བཀའ་སྩལ་དུ་གསོལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བར་གླེང་པ་ལ་སྔར་ནི་གཏན་ཚིགས་གསོལ་དེའི་འོག་ཏུ་ནི་རིགས་པར་ཞི་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང་ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཉིད་ལ་འཛུད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་
― DTG120_Page_0490 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་འདས་ཀྱིས་དོན་ཆེན་པོ་སྟོན་པར་བཞེད་པ་ལ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་གླེངས་པའི་ལན་བཏབ་པ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དཔེ་བསྟན་པ་དང༌། དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བ་དང་གསུམ་མོ། །དེ་ཡང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ལ་གཟུད་ཅིང་སོ་སོའི་དད་པ་བཞིན་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དང་དཔེ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྔར་ནི་དྲང་བའི་དོན་བསྟན། ཕྱིས་འདིར་ནི་ངེས་པའི་དོན་སྟོན་པ་ཉིད་དུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས་འདི་ལྟར་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་དཔེས་དོན་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཐེ་ཚོམ་དགྲོལ་བར་དགོས་པའི་དཔེར་གླེང་པའོ།། མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ནས་དགོག་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་འདི་ལ་ཚིག་རྐྱང་པ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །ཚིག་རྐྱང་པ་ལ་སྔར་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་དོན་སྟོན་ཏོ། །དཔེ་ཡང་སྔར་ནི་དྲང་བའི་དོན་གྱི་དཔེ། ཕྱིས་ནི་ངེས་པའི་དོན་གྱི་དཔེའོ། །དྲང་བའི་དོན་གྱི་དཔེ་ལ་ཡང་ཁམས་གསུམ་ན་སང་རྒྱས་བཞུགས་པའི་དཔེ་དང༌། འགྲོ་བ་རྣམ་ལྔ་ཡང་ཟ་བའི་དཔེ་དང༌། ཁྱིམ་བདག་ཕྱུག་པོས་མེ་འབར་བ་ཆེན་པོ་མཐོང་བས་ཐབས་ཀྱིས་འདྲེན་པའི་དཔེ་དང༌། བུ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྱིམ་བདག་དེའི་ཚིག་མཉན་པས་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལས་ཐར་བའི་དཔེའོ།། དཔེ་དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་སྟེ། དེའི་གནས་དང་དེའི་བདག་པོ་དང༌། དེའི་རྒན་གཞོན་དང༌། དེའི་འབྱོར་བ་དང༌། དེའི་ཁང་ཁྱིམ་དང༌། དེའི་སྐར་ཁུང་དང༌། དྲུག་ཏུ་དབྱེའོ། །གྲོང་ཁྱེར་དང་གྲོང་རྡལ་དང་ལྗོངས་ཞེས་པ་ནི་གནས་སོ། །ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་སྟོང་པ་ཉིད་སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་མངོན་ཏེ། དེ་ཉིད་སྟོང་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ན་མངའ་མཛད་པའི་བདག་པོ་སྟེ། དེད་དཔོན་ཕྱུག་པོ་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་བདག་པོ་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །དགོག་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་པ་ནི་རྒན་གཞོན་བསྟན་པ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་མཁྱེན་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བགྲེས་ཤིང་མཐར་ཕྱིན་པ་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་ཕྱུག་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་པ་ནས་སྒོ་གཅིག་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྱོར་བ་བསྟན་ཏེ། ཕྱུག་ཅིང་རིན་པོ་ཆེ་མང་བ་ནི་འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་དང་ལྡན་པའོ། །ཁང་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཉིད་ཁང་ཁྱིམ་ལྟ་བུར་བལྟའོ། །ཡང་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་ངོས་བཞི་ལ་དབང་
― DTG120_Page_0491 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་བཞིན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་སེམས་ཅན་མང་པོའི་གནས་དང་བདག་པོར་གྱུར་པའོ། །སྒོ་གཅིག་པ་ཞེས་པ་སྒོ་ནི་འབྱུང་བ་དང་འཇུག་པའི་དགོས་པ་བྱེད་པ་བཞིན་ཐེག་པ་གཅིག་པོའི་བསྟན་པ་འདིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་གནས་སུ་འདིས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སྒོ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས་ཞིག་ལ་ཐུག་པ་རྩྭས་གཡོགས་པ་ཞེས་པ་ནས་སྲོག་ཆགས་བརྒྱ་ཕྲག་གཅིག་གམ་གཉིས་སམ་ལྔའི་བར་དུ་དེ་ན་གནས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམ་ལྔ་གཡང་ཟ་བའི་དཔེ་སྟེ། འདི་མན་ཆད་སྲོག་ཆགས་མང་དུ་གནས་པ་དང་ཁང་ཁྱིམ་རྙིངས་པ་དང་ཕྱོགས་བཞི་ནས་མེ་འབར་བ་དང༌། བུ་མང་པོ་དེ་ན་གནས་པའི་དཔེ་སྟོན་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས་ཁྱིམས་རྣམས་ཀྱང་འདྲུམས་པ་ཞེས་པ་ནས་གོགས་པར་གྱུར་པའི་ཁང་པ་དེ་ལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གནས་རྙིང་པ་བསྟན་ཏེ། དཔེ་རྣམ་པ་བཞི་ཞིང་སྟོན་ཏོ། །ཁང་པའི་དཔེ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་དཔེའོ།། རྩིག་པ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་དཔེའོ། །ཀ་བའི་རྩ་བ་རུལ་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དཔེའོ། །གདུང་མ་གཡོ་བ་ནི་ཚོར་བའི་དཔེའོ། །སྤྱིར་ཁང་པ་གཡོ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དཔེ་སྟེ། ཕུང་པོ་བཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་གློ་བུར་དུ་མེའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ངོས་ཐམས་ཅད་ནས་རབ་ཏུ་འབར་བར་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་ལ་མེ་ཀུན་ནས་འབར་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་བཞི་པོ་དག་གིས་ཕུང་པོ་ལྔ་འཇོམས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གློ་བུར་ཞེས་པ་ནི་ལུགས་དང་རྒྱུ་མེད་པར་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་སྐད་ཅིག་གཅིག་ལ་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཀུན་ནས་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་ཤི་བས་འཇོམས་པའོ། །མདོ་ལས་སྐྱེས་བུ་དེ་ལ་ཡང་ཞེས་པ་ནས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམ་ལྔའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྲས་དང་འདྲ་བའི་ཕྱིར་བུ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །མདོ་དག་ལས་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སོ་སོའི་སྤྱོད་པ་དང༌། རིགས་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གྲངས་བཅུ་དང་སྦྱར། རང་སངས་རྒྱས་ནི་གྲངས་ཉི་ཤུ་དང་སྦྱར། ཉན་ཐོས་ནི་གྲངས་སུམ་ཅུ་དང་སྦྱར་ཞེས་འབྱུང་ངོ༌། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་སྐྱེས་བུ་དེ་ཞེས་པ་ནས་སེམས་མི་དགའ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲང་བའི་ཐབས་
― DTG120_Page_0492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྦྱོར་བའི་དཔེ་སྟོན་ཏེ། །འདིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ལ་དགོངས་ཤིང་འདྲེན་པའི་དཔེ་སྟོན་པ་ལ་མེ་དང་ཀུན་ལས་འབར་བའི་དོན་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་འདི་ལྟར་བདག་ནི་མེའི་ཕུང་པོ་འདི་ཞེས་པ་ནས་ཕྱིར་འབྱུང་བར་ཡང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མི་བསྐྱེད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་དགོངས་པའི་དཔེ་སྟེ། འབར་བའི་སྒོ་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་བུ་སྟོན་པ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་ཤིང་མ་དད་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་ཕྲག་དོག་གི་སེམས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་འཇུག་པ་སྟོང་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ཕན་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་སྲེག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །རྩེ་དགའ་ཞེས་པ་ནི་གནས་དང་ཁམས་དང་ཐེག་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཆགས་ཤིང་བག་མེད་པར་སྤྱོད་པའི་དོན་ཏོ། །མི་ཤེས་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་སྒོ་ནས་མི་འཇུག་པའོ། །ཡང་ན་མི་དང་མི་འཇིགས་སྐྱེ་ཞིང་སྤོང་བར་མི་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཕྱིར་འབྱུང་བར་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་མི་ཚོལ་བའོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་སྐྱེས་བུ་དེ་ཞེས་པ་ནས་འབྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་བསམས་པ་དང་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིར་གཟུད་པ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏེ། གཟུད་པ་དང་རྒྱུ་བསྟན་ཏེ་གཟུད་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏེ་གཟུད་པ་དང༌། ཆེན་པོ་ལ་རེག་པ་བསྐྱེད་དེ་གཟུད་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ནི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་གཉིས་དང་ལྡན་པའོ། །སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་གཉིས་སྐུ་ལྟ་བུར་ལྟ་བ་དེ་དང་ལྡན་པའོ། །སྟོབས་ཆེ་བ་ཞེས་པ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་སྐུའི་ཡན་ལག་ལྟ་བུར་བལྟ་བས་དེ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མངོན་དུ་དད་པ་མེད་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོན་ཏན་དེ་གཉིས་ཀྱི་མཐུས་བསྒྱུར་ཞིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཛུད་ཅེས་པའོ། །ཐེག་པ་བར་མ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་མཐུས་འཛུད་དོ། །ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ནི་བུས་པ་མང་དུ་བླངས་ཏེ་སྒོར་འབྱིན་པ་བཞིན་མངོན་པར་ཤེས་པའི་མཐུས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་
― DTG120_Page_0493 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཛུད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་ཡང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་ཁང་པ་འདི་སྲང་གཅིག་ལ་སྒོ་ཡང་དོག་ཅེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུད་བསྟན་ཏེ་འཛུད་པ་སྟེ། དེ་ལས་རྒྱུ་བསྟན་པ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། སྐུར་བའི་སེམས་སྐྱེས་ན་ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བར་བསྟན་པ་དང༌། དཀའ་བ་སྣ་ཚོགས་སྟོན་ཅིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་གསངས་ཏེ་སྨོན་པ་དང་གསུམ་ལས་འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཁམས་གསུམ་ནས་འབྱུང་བའི་སྲང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྲང་གཅིག་ཅེས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཉན་ཐོས་པའི་སྤྱོད་པས་མི་ཆུད་པའི་ཕྱིར་སྒོ་ཡང་དོག་པ་ཞེས་སྨོས་ཏེ། རྒྱ་མཚོ་ཤིན་ཏུ་ཡངས་ཀྱང་མི་རོ་ཞག་ཏུ་མི་འཇོག་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས་ཁྱེའུ་འདི་དག་ཀྱང་ཞེས་པ་ནས་བྱིས་པ་དེ་དག་ལ་འབོད་དེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གང་འདི་ལ་མ་དད་པ་རྣམས་ངན་སོང་དུ་ལྟུང་བ་བསྟན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ལས་འབྱུང་བའི་རྒྱུད་ཡོད་དུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་འབྱུང་བར་རྩོལ་བ་མེད་པས་ན་བྱིས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་བྱིས་པ་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མི་ཤེས་པ་བཞིན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདིའི་ཡོན་ཏན་མ་རྟོགས་ཤིང༌། སྐུར་པའི་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བ་ཡང་ཇི་ལྟར་མེའི་ཕུང་པོ་ལས་བྱོལ་བར་མི་སེམས་པའི་བྱིས་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས་ཁྱིམ་འདི་ལ་ཞེས་པ་ནས་ཚུར་ཤེག་ཕྱིར་འབྱུང་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གསངས་ཏེ་བསྟན་པའི་དཔེ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་ཏེ་འཛུད་པ་སྟོན་པ་ལ་དེ་ཡན་ཆད་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང་སྤྱོད་པ་ལ་གཟུད་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ལྟར་ཕན་པར་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུ་དེས་ཞེས་པ་ནས་ཁྱིམ་འདི་ནས་གདོན་ཏོ་སྙམ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་མེས་གདུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་མེས་ཚིག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྙམ་པ་ནི་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་བརྙེས་པའི་ས་ན་བཞུགས་པ་བཞིན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ས་དེར་གདོན་ཅིང་འཇོག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་སྐྱེས་བུ་དེས་བྱིས་པ་དེ་དག་གི་བསམ་པ་ཤེས་ཞེས་པ་ནས་རྣམ་པ་དུ་མ་ཡིན་ན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་
― DTG120_Page_0494 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་དངོས་སུ་བཤད་པའི་དཔེ་སྟོན་པར་གླེང་པ་ལ་སྔར་སོ་སོའི་དབང་པོ་ཤེས་པ་དང༌། ཕྱིས་དངོས་སུ་སྟོན་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །བྱིས་པ་དེ་དག་གི་བསམ་པ་དང་དད་པ་རིག་ནས་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཤེས་པ་སྟེ། དབང་པོ་མཐོ་དམན་ཤེས་པའོ། །མཛེས་པ་དང་སྡུག་པ་དང་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་གྱི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་དག་དཀོན་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་པ་ནས་མྱུར་དུ་བརྒྱུགས་ཏེ་ཤོག་ཤིག་ཅེས་པའི་བར་དུ་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་གྱི་དཔེ་ཤིང་རྟ་རྣམ་གསུམ་དང་སྦྱར་ཏེ་སྟོན་ལ་སྔར་སྦྱིན་ནོ་བྱ་བར་གླེང་བ་དང༌། རྣམ་གསུམ་གྱི་མིང་བསྟན་པ་དང། དངོས་སུ་བྱིན་པ་དང་གསུམ་དུ་བགོ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་མཐུ་དང་སྤྱོད་རླབས་ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་དཔེ་ཡང་བཟང་ངན་གསུམ་དུ་བཀོད་དོ། །ཕྱི་སྒོར་བཀོད་ཅེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་སྣ་ཚོགས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་དེ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་འཇུག་ཅིང་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྒོ་ཞེས་བྱའོ། །བསྟན་པ་འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་གྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་འབྲས་བུ་ཕྱིས་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་སྒོར་བཀོད་ཅེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འབྲས་བུ་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་འདི་རྣམ་གསུམ་ཡང་སྐྱེད་པ་དང་ཕྱིན་པར་བྱེད་པའི་དོན་དུ་འདྲ་བས་ཇི་ལྟར་ཤིང་རྟ་ཡང་མང་ཉུང་སྐྱེད་པ་ལ་མི་འདྲ་ཡང་སྤྱིར་ཤིང་རྟ་ཞེས་མིང་གཅིག་སྟེ། འདུས་མ་བྱས་ལ་དབྱེ་བ་མེད་མོད་ཀྱི་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཆེ་ཆུང་རིམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་གླང་དང་ར་དང་རི་དགས་ཀྱི་ཤིང་རྟ་ཞེས་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བྱིས་པ་དེ་དག་ཅེས་པ་ནས་དེ་ནས་མྱུར་དུ་ཕྱིར་འཐོན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུངས་རབ་ལ་བརྟེན་པས་ཁམས་གསུམ་ལས་ཐར་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་བུས་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཐར་བ་དང༌། ཕ་བདེ་བར་འདུག་པའི་དཔེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་ལ་བཀོད་པས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དགྱེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཅིག་གིས་གཅིག་བདས་ཤིང་བརྒྱུགས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་རྩོལ་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་སྐྱེས་བུ་དེས་ཞེས་པ་ནས་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ། དཔོང་ས་བཞི་མདོ་ཞེས་པ་ནི།
― DTG120_Page_0495 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེན་པ་རྣམ་བཞིའི་དོན་བསྟན་པའོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་སྐྱབས་དང་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ནི་བླ་གབ་མེད་པར་གནས་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བྱིས་པ་དེ་དག་ཅེས་པ་ནས་བདག་ཅག་སྩལ་དུ་གསོལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་སྔ་མས་ནི་དྲང་བའི་དོན་བསྟན། དཔེ་འདིས་ནི་ངེས་པའི་དོན་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་བུ་རྣམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བྱས་པ་དེ་བསླངས་པ་དང༌། ཕས་གཅིག་བྱིན་པ་བསྟན་པ་དང༌། ཕས་བསམས་པའི་དོན་དང་བུས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་དང་འགལ་བ་དང་བཞིར་དབྱེ་བ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པ་དག་ནི་ཕུང་པོ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་དུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མ་ཐོབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་མ་ཐོབ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་དཔེར་བུས་པ་ཕྱིར་འཐོན་པ་རྣམས་ཕ་ལ་སོ་སོ་ནས་སྔར་བྱིན་པར་བྱ་བ་དེ་བསླངས་ཞེས་པར་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ཏུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པར་བྱས་པ་དེ་བླངས་སོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཤཱ་རིའི་བུ་སྐྱེས་བུ་དེས་ཞེས་པ་ནས་བདག་གི་བུ་རྣམས་ལ་རླུང་ལྟར་མགྱོགས་ཤིང་མཐུ་དང་ལྡན་པའི་གླང་པོ་ཆེའི་ཤིང་རྟ་བྱིན་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕས་ཀུན་ལ་འདྲ་བར་བྱིན་པ་བསྟན་ཏེ་དེ་ཡང་ཤིང་རྟ་བྱིན་པ་དང༌། དེའི་རྒྱན་དང་གླང་དེའི་མཚན་དང་དེའི་འཁོར་བསྟན་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །གླང་པོ་ཆེའི་ཤིང་རྟ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏེ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཅན་ནམ་ཡེ་ཤེས་བཞི་དང་ལྔའི་དངོས་པོའོ། །མདོ་ལས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ནི་དཔེས་ཤིང་རྟ་བཞིན་ནོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གླང་དེ་ཡང་རླུང་བཞིན་དུ་མགྱོགས་པའི་དཔེས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ལ་གནས་པས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་མྱུར་དུ་སོན་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མགྱོགས་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་
― DTG120_Page_0496 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་སེམས་ཅན་ལ་དབྱེ་བ་དང་རིམ་པ་མི་མཛད་མོད་ཀྱི་སོ་སོའི་སྣོད་ཇི་བཞིན་པ་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོབ་པའང་ཁྱིམ་བདག་དེས་བུ་རྣམས་ལ་འདྲ་བར་གླང་པོ་ཆེའི་ཤིང་རྟ་བྱིན་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་རིན་པོ་ཆེ་བདུན་ལས་བྱས་པ་ལོགས་དང་ལྡན་པ་དྲིལ་བུ་མང་པོས་རབ་ཏུ་དབྱངས་པ་མཐོ་ཞིང་བརྟན་པ་ཞེས་པ་ནི་ཤིང་རྟ་དེའི་རྒྱན་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་པ་ལ་འདིར་བཞི་ཞིག་སྟོན་ཏེ། དེའི་ཚད་དང་རྒྱན་དང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་དང་འཕྱང་བ་མང་པོ་སྟོན་ཏོ། །མཐོ་ཞིང་བརྟན་པ་ནི་ཚད་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དཔེ་སྟེ། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་གཟིགས་ཤིང་འཕགས་པར་གྱུར་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །རིན་པོ་ཆེ་མང་པོ་ནི་དེའི་རྒྱན་ཏེ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པར་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་དོ། །ལོགས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ནི་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་དང་ལྡན་པ་སྟེ་གཟུངས་རྣམ་བཞིས་བརྟན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དྲིལ་བུ་རབ་ཏུ་དབྱངས་ཞེས་པ་ནི་སྦྱང་པར་བྱ་བའི་རྒྱན་ཏེ་སྤོབས་པ་རྣམ་པ་བདུན་ལ་སོགས་པས་སྤོབས་པའི་རྒྱན་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། །མདོ་ལས་རིན་པོ་ཆེ་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་ཞེས་པ་ནི་རྒྱན་དེ་ནི་གདུགས་ཀྱིས་འགེབས་པའི་རྒྱན་ཏེ། འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་ཚད་མེད་པ་བཞིའི་གདུགས་ཀྱིས་འགེབས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་རིན་པོ་ཆེའི་ཕྲེང་བས་མཛེས་པར་བརྒྱན་པ་ཞེས་པ་ནས་རྟེན་པ་དམར་བ་གཉིས་སུ་བཞག་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་ལ་རྒྱན་བཞི་སྟེ། ཕྲེང་བ་དང་མེ་ཏོག་དང་གདིང་བ་དང་རྒྱབ་རྟེན་དང་བཞི་ལ་ཕྲེང་བ་ནི་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བཞིའི་དོན་ཏེ། བཞིའི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་བ་ཅི་བརྩམས་པ་རྣམས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསྔོ་སྟེ། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་གྱུར་ཅིག །བདེ་བ་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་བདེ་དང་ལྡན་པར་ཤོག་ཤིག །སྡིག་པ་སྤོང་དགེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་སེམས་དེ་བསྐྱེད་པར་གྱུར་ཅིག །བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་སྨོན་ལམ་འདེབས་པའོ། །རིན་པོ་ཆེའི་མེ་ཏོག་གི་ཕྲེང་བ་ཞེས་པ་ནི་བསྡུ་བ་རྣམ་བཞིའི་དོན་ཏེ། སྦྱིན་པ་དང་ཚིག་སྙན་པ་དང་ཕན་པར་སྤྱོད་པ་དང་དོན་མཐུན་པའོ། །
― DTG120_Page_0497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གདིང་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་འཚོ་བ་སྟེ་རྒྱུ་དང་ལོག་པར་སྤྱོད་པ་སྒོ་གསུམ་ནས་མི་རྒྱུ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །རྟེན་དམར་པོ་ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་བདེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། ཟག་པ་མེད་པའི་འགོག་པ་ལ་གནས་ཤིང་འཕགས་པའི་ལམ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའི་དོན་ཏམ། དད་པའི་དབང་པོ་ལ་སོགས་པ་དབང་པོ་ལྔས་བརྟེན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་གླང་དཀར་པོ་རབ་ཏུ་དཀར་ཞིང་ཞེས་པ་ནས་བྱིས་པ་རྣམས་ལ་རེ་རེ་བྱིན་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གླང་དཀར་པོ་རྩ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་སྦྱར་རོ། །གླང་ཞེས་པ་ནི་ཤིང་རྟ་འདྲེན་པའི་དོན་ཏེ། འགྲོ་བ་མང་པོ་འདྲེན་པའོ། །དཀར་པོ་ཞེས་པ་ནི་ཁ་དོག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞི་སྟེ་པདྨོ་དཀར་པོ་དང་འདྲའོ། །ཡང་གླང་དེ་ལ་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། དགྲ་འདུལ་བའི་དོན་ཏེ་སྒྲིབ་པ་རྣམ་གཉིས་འཇོམས་པའོ། །མཛེས་པའི་དོན་ཏེ་འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའོ། །འདེགས་པའི་དོན་ཏེ་བདག་དང་གཞན་དགྲོལ་བའོ། །ཡང་ན་གླང་གིས་དྲང་བའི་ཤིང་རྟ་ནི་ར་དང་རི་དྭགས་ཀྱིས་དྲང་བའི་ཤིང་རྟ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདི་ཡང་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་འཕགས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། ནང་གི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཁ་དོག་དཀར་བ་ཞེས་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་ཏེ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་མཛེས་པ་ཞེས་པ་ནི་མཚན་དང་དཔེ་བྱད་བཟང་པོས་བརྒྱན་པས་ལྷ་དང་མིས་མཆོད་པར་འོས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ནི་མངའ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བསྟན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བསྙེངས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །རླུང་བཞིན་དུ་མགྱོགས་པ་ཞེས་པ་ནི་ཐུགས་རྗེས་སེམས་ཅན་འདྲེན་པ་དང་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཆོས་གཟིགས་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཇུག་པའི་དོན་ཏེ། མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནས་དེས་འདི་སྙམ་དུ་བསམས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕ་དེའི་བསམ་པ་བསྟན་ཏེ། བང་མཛོད་དང་ནོར་མང་པོ་དག་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་ཡོན་ཏན་ནོ། །བང་མཛོད་ཅེས་པ་ནི་སྡེ་སྣོད་གཉིས་དང་གསུམ་དུ་ལྡན་པའོ། །མདོ་ལས་བདག་གིས་བྱིས་པ་འདི་རྣམས་བཞོན་པ་ངན་
― DTG120_Page_0498 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བྱིན་ཏེ་ཅི་ཞིག་བྱ་སྙམ་ཞེས་པ་ནས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ལ་སྙོམས་པར་བསམ་གྱི་མི་སྙོམས་པར་མི་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་ཕྱིར་བུས་པ་ཞེས་གདགས་སོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་ངའི་བུར་འདྲའོ་ཞེས་སྨས་སོ། །ཐུགས་རྗེས་དགོངས་པ་གཉིས་སུ་མི་མཛད་པའི་ཕྱིར་སྙོམས་པའོ། །མདོ་ལས་བདག་ཀྱང་བང་མཛོད་མང་གི་ཞེས་པ་ནས་བདག་གི་བུ་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པས་འགྲོ་བ་ལྔར་སྐྱེས་པའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དང་རིགས་མེད་པ་དང་རིགས་ངེས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་སྙོམས་པར་སྟོན་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་དང་རིགས་མ་ངེས་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེའི་ཚེ་བྱིས་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཞེས་པ་ནས་དེ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྣམས་ཀྱིས་སྔར་བསམ་པའི་རེ་བ་ལས་འགལ་བ་བསྟན་ཏེ། སྔར་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་བསྟན་ལ་ཕྱིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་བསྟན་པས། འགལ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་སྐྱེས་བུ་དེས་བྱིས་པ་དེ་དག་ལ་ཞེས་པ་ནས། དེ་བརྫུན་དུ་སྨྲས་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔར་ནི་ངེས་པའི་དོན་གྱི་དཔེ་བསྟན་ཕྱིས་ཐེ་ཚོམ་དགྲོལ་བའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ་གོང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བདེན་པར་གསུང་བ་ཡང་དག་པ་ཉིད་དུ་གསུང་པའོ་ཞེས་འབྱུང་བ་ལ་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་བསྟན་པ་འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་གསུང་དམ་པར་གྱུར་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུས་གསོལ་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལྟ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་པ་ནས་སྲོག་དང་ལྡན་པར་བགྱིས་པའི་སླད་དུའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲིས་པའི་ལན་བཏབ་པ་སྟེ། སྔར་གླེང་བ་དང་ཕྱིས་དགྲོལ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ལས་སྟོན་པ་དང་ངན་འགྲོ་གསུམ་ལས་ཐར་པར་བྱས་པ་ནི་སྲོག་དང་ལྡན་པར་བྱས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནས་སྐྱེས་བུ་དེ་ཤོ་བེ་མཆི་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཁམས་གསུམ་འབར་བའི་ཁང་པ་དང་འདྲ་བ་ལས་ཐར་བར་བྱས་པའི་ཕྱིར་བརྫུན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེས་བུ་དེ་ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པས། ཆེན་པོ་སྦྱིན་པའི་བསམ་པས་ཆུང་ངུར་བརྗོད་དེ་ཆེན་པོ་ཐབ་པར་བྱས་པས་འགལ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ།།
― DTG120_Page_0499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐྱེས་བུ་དེ་ཤོ་བོ་མཆི་བ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེ་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བརྫུན་དུ་མི་འགྱུར་བ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཤཱ་རིའི་བུ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་དོན་དེ་ཉིད་ཡིན་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྟན་པར་བྱས་སོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་དག་ཀྱང་སྔ་མ་ནི་དྲང་བའི་དོན་གྱི་དཔེ། ཕྱི་མ་ནི་ངེས་པའི་དོན་དང་སྦྱར་བའོ། །དེ་ལ་དེའི་གནས་དང་ཁྱིམ་བདག་དང༌། རྒན་དང་འབྱོར་པ་དང༌། ཁྱིམ་གྱི་རྟགས་དང༌། སྒོ་དང༌། དྲུག་གཅིག་ཅིག་སྟོན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ཞེས་པ་ནི་གནས་སོ། །ཁྱིམ་བདག་ཅེས་པ་ནི་བདག་པོའོ། །འཇིག་རྟེན་ཡང་སྣོད་དང་བཅུད་དུ་དབྱེའོ། །འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་བསལ་བ་ཞེས་པ་ནི་འབྱོར་པ་བསྟན་ཏེ། འཇིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འཚོ་བ་མི་འབྱོར་བས་འཇིགས་པ་དང༌། གཏམ་ངན་གྱིས་འཇིགས་པ་དང༌། འཆི་བས་འཇིགས་པ་དང༌། ངན་སོང་གིས་འཇིགས་པ་དང༌། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སྤ་གོང་བས་འཇིགས་པའོ། །འཆི་བ་དང་འཁྲུག་པ་ཞེས་པ་ནི་མི་བདེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་སོ། །དེ་དག་ནི་འཁོར་བའི་འཇིགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྩ་བ་གཏི་མུག་སྟེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པས་དུག་གསུམ་དང་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་དཀོན་མཆོག་གསུམ་མ་རིག་པ་ཡང་སྦྱར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་མ་ལུས་པ་སྤངས་པས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཕ་ཡིན་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ཞེས་པ་ནས་ཡེ་ཤེས་དམ་པའི་མཆོག་ཐོབ་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྱོར་པ་བསྟན་ཏོ། །སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་ཕྱུག་ཅིང་ནོར་མང་བ་ལྟ་བུར་བསྟན་ཏོ། །རྫུ་འཕྲུལ་ནི་བྲན་གཡོག་འཁོལ་བ་དང་འདྲ་བར་དེས་དབང་དང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་
― DTG120_Page_0500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའོ། །མདོ་ལས་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་མི་སྐྱོ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་ཕན་པར་འདོད་པ་ཞེས་པ་ནས་ཞིག་པའི་ཁང་པ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཅན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་མི་མཁྱེན་པར་བསྟན་པ་སྟོན་ཏེ། སྤོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་རྫོགས་པར་མཛད་པ་དང༌། ཁང་པ་མེ་འབར་བ་དང་འདྲ་བར་ཁམས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་འགྲོ་བ་ལྔར་སྐྱེ་བ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་ཤིང་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་ཏེ། དེ་ལས་བྱུང་བ་བསྟན་པས་ཐེག་པ་རྣམས་གཅིག་གི་དོན་སྤྱོད་པ་ལ་གཟུད་པར་ཐབས་མཁས་པ་ཆེན་པོས་ཕན་འདོགས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་ཞེས་པ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་འགྲོ་བ་ལྔར་སྐྱེས་པ་རྣམས་འཁོར་བ་གཡང་ཟ་བ་ན་གནས་པའི་དཔེ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་ན་རབ་ཏུ་མང་བར་གནས་པ་དང༌། ཁང་ཁྱིམ་ཞིག་བ་དང༌། ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་མེ་འབར་བ་བུས་པ་རྣམས་དེ་ན་གནས་པར་སྟོན་པ་ལ་རབ་ཏུ་མང་བ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་མང་པོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཁང་པ་རྙིང་པ་དང་འདྲ་བར་སྦྱར་རོ། །མ་རིག་པའི་མུན་པ་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་གདུག་པ་གསུམ་གྱི་མེ་ཕྱོགས་བཞི་ནས་འབར་བ་བསྟན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ལ་གཟུད་ཅེས་པ་ནི་བུ་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་སྐྱེ་ཞིང་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ནས་འདོན་ཞེས་པའོ། །ཕུང་པོ་བཞི་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པས་འཇོམས་པ་དང༌། སྐྱེ་རྒ་ན་འཆིས་རྙིངས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཁང་པ་རྙིངས་པ་ལྟ་བུའོ། །མདོ་ལས་དེ་བྱུང་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་མང་པོ་རབ་ཏུ་མྱོང་བ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེ་སྐྱེ་བ་སྟོན་པ་ལ་ཐུགས་རྗེ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་གཉིས་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཞེས་པ་ནི་ཐུགས་རྗེ་སྐྱེའོ། །སྐྱེ་རྒ་ན་འཆི་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཐུགས་རྗེ་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོའོ། །དེ་འདྲ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་པ་ལ་སེམས་ཅན་འདི་དག་གནས་སོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐུགས་རྗེ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ཡང་སྔར་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་
― DTG120_Page_0501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བདུན་བསྟན། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་མང་པོ་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བསྟན་ཏོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བཞིས་འཇོམས་པ་དང༌། འདོད་པ་རྣམ་ལྔས་བསྲེགས་པ་དང་རྒྱུད་རྣམས་སུ་འཁོར་བའོ། །དེ་ཡང་སྔ་མ་གསུམ་ནི་ཚེ་འདིའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །གཅིག་ནི་ཚེ་ཕྱི་མའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཡང་ན་སྔ་མ་གཉིས་ནི་འདོད་པ་མི་རྙེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །འཁོར་བར་འཁོར་བ་ནི་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང་མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཞེས་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པའམ། སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་རྣམས་བསྡུའོ། །དབང་པོ་ལྔ་དང་མངོན་པར་འགྱུར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ཡིད་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ཕྲད་པ་ནི་འཁྲུག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོ་ལས་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་ལ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་བསགས་པའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་ནས་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་རབ་ཏུ་མྱོང་བ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདོད་པས་གདུངས་པ་དང༌། འཁོར་བར་འཁོར་བ་བསྟན་ཏེ། མ་རྙེད་པ་ཚོལ་བ་དང༌། རྙེད་པ་ཡོངས་སུ་སོག་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེའོ། །དབུལ་ཕོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་མི་དང་སྦྱར་རོ། །མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་དང་སྡུག་པ་དང་བལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ལྷ་དང་མི་གཉི་ག་དང་སྦྱར་རོ། །ལྷ་དང་མི་ལ་སྡུག་བསྔལ་དེ་རབ་ཏུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་གཞན་ལས་བཀར་ཏེ་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས་དེ་ཉིད་དུ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོར་འཁོར་ཞིང་ཞེས་པ་ནས་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མི་བསྐྱེད་པར་གཟིགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དེ་དག་ལ་གནས་ཀྱང་སྤོང་ཞིང་སྐྱེ་བར་མི་སེམས་ཏེ་རྗེས་སུ་དཔོག་པའི་སྒོ་ནས་རིག་པ་མི་བསྐྱེད། མངོན་སུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཚོར་བར་མི་བྱེད། འབྲས་བུ་ལ་མི་འཇིག་པ་དང་རྒྱུ་ལ་མི་གྲག་པ་དེ་དག་ཀུན་ལ་སྐྱོ་བ་མི་བསྐྱེད་འབྱུང་བར་མི་སེམས་ཏེ་དེ་ལ་གཞོལ་དེར་རྒྱུགས་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་ང་ནི་སེམས་ཅན་འདི་དག་གི་ཕ་སྟེ་ཞེས་པ་ནས་དེ་ལྟར་གཟིགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རེ་བ་བསྐྱེད་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་སེམས་སུ་བཅུག་སྟེ་གདུལ་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་
― DTG120_Page_0502 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་ཏེ་གདུལ་བ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་གསང་བ་བསྟན་ཏེ་གདུལ་བ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མངོན་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་སྟོན་པ་དང་བཞི་ལ་འདི་ནི་དང་པོ་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ལ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་སེམས་ཅན་དེ་དག་ཆོས་དེ་དག་གིས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་སེམས་སུ་གཞུག་པས་གདུལ་བ་སྟེ། གོང་དུ་ཁང་པ་དེ་ཡང་གཅིག་ལ་ཞེས་འབྱུང་བ་དེ་དང་སྦྱར་ཏེ། སྒོ་དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་འབའ་ཞིག་གིས་འབྱུང་གི་གཞན་གྱིས་འབྱུང་ནུས་པ་མ་ཡིན་པ་བསྟན་ཏེ། སྟོབས་དང་རྫུ་འཕྲུལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བསྟན་པས་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་སྣོད་ཆུང་དུ་ཅན་སྤྱོད་པ་ཞན་པ་འདོར་ཞིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པས་འདོད་ཁམས་གསུམ་ལ་འབྱུང་གི་གཞན་གྱི་ཐབས་དང་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པས་འབྱུང་བར་མི་ནུས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ཞེས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལྟར་གཟིགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རེ་བ་མེད་པར་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཟབ་མོ་དེ་བསྟན་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རེ་བ་མེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ཤཱ་རིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་ཐེག་པ་གསུམ་མངོན་པར་སྟོན་པའི་བར་དུ་ནི་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བའི་ཐབས་སྦྱོར་བ་བསྟན་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། སྟོབས་ལ་སོགས་པ་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྣམ་གཞག་སྟེ་གསུང་གི་ཐབས་མཁས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་མེ་འབར་བའི་ཁང་པ་ལས་ཐར་བར་བྱས་ནས་གདོད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་ཞེས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་སྨན་པ་མཁས་པ་ནད་ཐབས་དང་སྦྱོར་ཞིང་སྨན་གཏོང་བ་བཞིན་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་དང་སྦྱོར་ཞིང་ཆོས་སྟོན་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་ཁྱེད་ཅག་འབར་བའི་ཁྱིམ་དང་འདྲ་བའི་ཞེས་པ་ནས། ཁམས་འདི་ནས་བྱུང་ལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་དངོས་སུ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཁམས་གསུམ་ལ་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་གཟུད་པ་དང༌། མངོན་དུ་ཆུད་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྔགས་པ་དང་བཞི་ཞིག་སྟོན་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོ་དང་སྦྱར་རོ། །འདོད་པ་ལྔ་ནི་ཕྱིའི་ཡུལ་ལོ། །གདུང་བ་ཞེས་པ་ནི་ནང་གི་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་སྤོང་བ་ལ་ཁམས་གསུམ་ནས་འབྱུང་བའི་ལམ་
― DTG120_Page_0503 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོལ་ཅིག་པའོ། །མདོ་ལས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་ཞེས་པ་ནས་ཐོབ་པར་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་ཐོབ་པ་སྩོལ་དུ་གཞུག་པའོ། །མདོ་ལས་ང་ནི་གནས་འདི་ལ་ཁྱེད་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་བ་སྟེ་ཞེས་པ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་གྱིས་ཤིག་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་དུ་ཆུད་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་གྱི་དོན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་དུ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་བསླུ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས་ཀྱེ་མ་སེམས་ཅན་དག་ཞེས་པ་ནས། ཀུན་ཏུ་རྒྱུག་པར་འགྱུར་གྱིས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡོན་ཏན་བསྔགས་པ་སྟེ། སྔར་ནི་འཁོར་བ་དང་མི་མཐུན་པ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ཐེག་པ་གཞན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ལས་བསྔགས་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་འཁོར་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པས་བཅིངས་པ་རང་དབང་མེད་པ་ཡིན་ན། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟིགས་ཤིང་བརྙེས་པའི་ཐེག་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པས་དགའ་བ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །མི་ཕོངས་པར་རྩེན་ཞེས་གཞན་ལ་རག་ལུས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་ཕོངས་པ་ནི་མི་ཚོལ་བའི་དོན་ཏེ་ཚོལ་བ་རྣམ་གསུམ་སྤངས་པའོ། །ཚོལ་བ་རྣམ་གསུམ་ནི་འདོད་པའི་ཚོལ་བ་དང༌། སྲིད་པའི་ཚོལ་བ་དང༌། ལོག་པའི་སྤྱོད་པས་ཚོལ་བའོ། །མདོ་ལས་དབང་པོ་དང་སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་ཞེས་པ་ནས་ཡིད་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་བྱོས་ཤིག་ཅེས་པའི་བར་ནི་འདིས་ཐེག་པའི་དམིགས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏེ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དེ་སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དགུ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་ཤིང་གནས་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ལ་ཤཱ་རིའི་བུ་སེམས་ཅན་གང་མཁས་པར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནི་བྱིས་པ་ཁ་ཅིག་རི་དགས་ཀྱི་ཤིང་རྟ་འདོད་དེ་འབྱུང་བ་བཞིན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་རབ་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་སོ་སོར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་སྟོན་པ་ལ། འདི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་སྦྱར་ཏེ་
― DTG120_Page_0504 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བར་དབྱེའོ། །མཁས་པར་གྱུར་པ་ཞེས་པ་ནི་མཐུ་རྣམ་བཞི་སྟོན་ཏེ་མཁས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པའི་མཐུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱི་མཐུའོ། །ཕ་རོལ་གྱི་སྒྲ་ཐོས་ཞེས་པ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་མཐུའོ། །བརྩོན་པར་བྱེད་ཅེས་པ་ནི་ཚོགས་པའི་མཐུའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བ་དང་ཕྲད་དེ། རིགས་ཀྱི་རྒྱུ་བཞིན་དུ་སེམས་བསྐྱེད་ལ་དད་པས་ཆོས་ཉན་ཅིང་བརྩོན་པས་ཚིག་སྩོགས་པའོ། །བརྩོན་པ་ནི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་སྡུད་པའི་གཙོ་བོ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཞེས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་ཞན་པས་གཞན་གྱི་དོན་མི་བྱེད་པའོ། །ཕ་རོལ་ལས་ཐོས་ཞེས་པ་ཡང་འཕགས་པའི་མན་ངག་པས་འབྲས་བུ་རྙེད་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་སེམས་ཅན་གཞན་སློབ་དཔོན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་ཞེས་པ་ནས་བྱིས་པ་ཁ་ཅིག་རའི་ཤིང་རྟ་འདོད་པ་དེ་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་བའི་བར་དུ་ནི་འདི་ནི་མཐུ་རྣམ་གསུམ་གྱིས་འབྱུང་བར་བྱེད་པ་དེའི་རྒྱུ་མི་དགོས་པར་རང་བཞིན་གྱི་ཤེས་པས་སངས་རྒྱས་མི་བཞུགས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གསུང་མངོན་དུ་ཐོས་པས་ལམ་ཐོབ་པ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་ཏེ་འབྱུང་བའི་དོན་ཟབ་མོ་རྟོགས་པས་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་པའོ། །དེ་ཡང་བསེ་རུ་བཞིན་གནས་པ་དང་ཁྱུས་ལྡིང་པའོ། །སྔར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པ་ལ་ཕྱིས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་ན་རང་གིས་རིག་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་སེམས་ཅན་གཞན་ཡང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཞེས་པ་ནས་བུས་པ་ཁ་ཅིག་གླང་གི་ཤིང་རྟ་འདོད་དེ་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཐེག་པ་ཞེས་དབྱེ་ཞིང་སྟོན་ཏེ། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ནི་སྟོང་པ་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་ཀུན་ལ་ཡང་ཡེ་ཤེས་མངའ་མོད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་གཟིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉག་གཅིག་ལ་མངའ་བ་དང་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཉིད་ནི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སོ། །གཞན་ལ་ལྟོས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པ་ནི་མཁན་པོ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡང་ན་དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནི་རང་བྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་
― DTG120_Page_0505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཁན་པོ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་དེ་གཉིས་ཀྱི་འཁོར་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པ་ནང་གི་ཡོན་ཏན་དག་གོ །ཡོན་ཏན་དེ་དག་གིས་འགྲོ་བ་རྣམས་བྱམས་པ་དང་ཐུགས་རྗེས་ཕན་པ་དང་བདེ་བར་མཛད་ཅིང་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་ཐུན་མོང་གི་མིང་སྟེ་དེ་དག་ལ་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་པ་ནས་བུས་པ་དེ་དག་ལ་བཞོན་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་བྱིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྟོན་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཡང་དག་ལ་བསྟན་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་དགྲོལ་བའོ། །དེ་ཡང་བུ་རྣམས་ཀྱི་རེ་བ་ལས་འགལ་བ་བསྟན་པ་དང༌། དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བའོ། །དཔེ་ལ་ཡང་བུའི་ཕྱིར་ཐོན་པ་མཐོང་བ་དང༌། ཕའི་ཡིད་རངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། མདོ་དང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་པར་གཟིགས་ན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕའི་བསམ་པ་བསྟན་ཏེ་ཁམས་གསུམ་གཡང་ཟབ་མེ་འབར་བའི་ཁང་པ་ལྟ་བུ་ལས་འགྲོ་བ་མང་པོ་བཏོན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ཡང་དག་པའི་སྒོར་གཟུད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་བདེ་བ་དམ་པ་ལ་ཡོངས་སུ་བཀོད་དེ་འཇིགས་པ་དང་འཚེ་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཐར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་དག་ལ་དེའི་ཚེ་ཞེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་ཀྱི་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་སྲས་སུ་འདྲ་བས་གཟུད་པའི་ཕྱིར་དེ་གཉི་ག་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་དགོད་ཀྱི་གཞན་ལ་མི་གསུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་སེམས་ཅན་གང་ལ་ཡང་ཞེས་པ་ནས་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ཐམས་ཅད་ཁ་དོག་གཅིག་པ་སྦྱིན་པར་མཛད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་ཡང་ཐེག་པའི་རང་བཞིན་དང་ཐེག་པའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་དང་ཉན་ཐོས་པའི་རིགས་རྣམས་ལ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་རྣམ་གཅིག་བྱིན་པ་བསྟན་ཏོ། །ཁ་དོག་གཅིག་པ་བདེ་བ་དམ་རྩེན་པ། །ཞེས་
― DTG120_Page_0506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་ཐེག་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཉོན་མོངས་པ་དང་མ་འདྲེས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིར་གྱུར་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྔགས་པར་བྱའོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཐམས་ཅད་ལ་བྱིན་པའི་ཕྱིར་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནི་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བ་བསྟན་ཏེ། དཔེས་གླེང་བ་དང༌། དོགས་པ་བསལ་བ་དང༌། དྲིས་པ་དང༌། དེའི་ལན་ལ་སོགས་པ་ཅི་རིགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་ཤཱ་རིའི་བུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་ཟློ་བའི་ཕྱིར་བརྫུན་དུ་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གོ་སླ་བས་མ་བཤད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནས་བང་མཛོད་མང་པོ་དང་ལྡན་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་འདི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང་ལྡན་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་དུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་མི་ཟད་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་སེམས་ཅན་ཀུན་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་གྱི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཞེས་པ་ནས་གཞུང་འདིས་ཀྱང་དེ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་བསྡུས་པ་བསྟན་ཏེ་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་སྟོན་པའི་རིགས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་དུ་སྟོན་པའི་བྱེ་བྲག་དང་གཏན་ཚིགས་བསྟན་པས་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟད་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ།། །།དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀའི་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་དྲུག་པ། མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ་ཞེས་པ་ནས། ཀ་བའི་རྩ་བ་རུལ་བར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བརྒྱ་དང་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔ་ཞིག་ཡོད་པ་ལས་དུམ་བུ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། དང་པོར་ཚིགས་བཅད་བརྒྱ་དང་དྲུག་ཅུ་རྩ་ཕྱེད་དང་ལྔས་ནི་ཆོས་དང་དཔེར་སྦྱར་བ་སྔར་སྨོས་པ་རྣམས་བསྟན་ཏེ། ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ངའི་སྲས་ཡིན་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཚིགས་བཅད་བརྒྱད་ཅུ་ཞིག་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ལ་དད་པ་བསྐྱེད་ཅིང་གཟུད་པའི་དོན་དུ་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཚིགས་བཅད་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔས་ནི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་གི་ཚིགས་
― DTG120_Page_0507 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་བཅད་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་བསྡུས་པའི་དོན་བསྟན་པའོ། །དང་པོའི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔས་དཔེ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིགས་བཅད་ལྔ་བཅུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་ནི་བཀྲི་བའི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན། དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། དང་པོ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པའི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་ཕྱེད་དང་གསུམ་གྱིས་འགྲོ་བ་ལྔ་རྣམས་གཡང་ཟ་ཞིང་བག་ཚ་བའི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་བཞིས་ནི་ཐབས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་བཤམས་པའི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་གི་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་བཅུ་བདུན་གྱིས་ནི་གསུང་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ས་ནས་འབྱུང་བའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། འདི་ལ་ཁྱིམ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སྔར་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྟན་པ་བཞིན་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་ཕྱེད་དང་གསུམ་གྱིས་ནི་འགྲོ་བ་ལྔ་གཡང་ཟ་བ་བསྟན་པ་ལ་སྔར་ཚིག་ལྷུག་པས་རྣམ་པ་བཞིར་ཕྱེ་སྟེ། ད་འདིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། དང་པོའི་ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་ནི་ཁང་པ་འདྲུམས་ཤིང་རུལ་པ་བསྟན། དེའི་འོག་གི་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་དེ་ན་གནས་པ་མང་བར་བསྟན། དེའི་འོག་མའི་ཚིགས་བཅད་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུས་ནི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ནས་གནོད་པ་སྣ་ཚོགས་གཡོ་བ་བསྟན། ཁང་པ་འདྲུམས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་སྟེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་བཞིས་ནི་ཁམས་གསུམ་དང་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་མི་རྟག་པ་བསྟན། དེའི་འོག་གི་ཚིགས་བཅད་ལྔས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་དང་མི་གཙང་བ་དང་སྟོང་པའི་དོན་བསྟན། ཁང་པ་རྙིང་པ་འདྲུམས་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པ་སྒྱུ་མ་དང་འདྲ་བའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །ཁང་ཁྱིམ་ཆེ་ཞེས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་དབུ་བའི་གོང་བུ་དང་འདྲའོ། །ཀ་བའི་རྩ་བ་རུལ་པ་ཞེས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐད་ཅིག་མ་གཅིག་ལ་སྐྱེ་ཞིང་འཇིག་པ་བྱ་བ་བཏང་བས་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་དང་འདྲའོ། །ཁྱམས་
― DTG120_Page_0508 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཞིག་ཅེས་པ་ནི་ཚོར་བའི་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པས་བདེ་བ་དང་བྲལ་བ་སྟེ་ཆུ་བུར་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། ཁང་ཐོག་དང་ནི་སྐར་ཁུང་སྐབས་རེར་བྲལ། །ཞེས་པ་ནས་། རྩྭས་གཡོགས་ཐམས་ཅད་འབྲུལ་ཞིང་འཛག །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་བསྟན་ཏེ། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་ལྔས་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་ནི་མི་རྟག་པ་བསྟན། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཅིག་གིས་ནི་བདག་མེད་པ་བསྟན། ཡང་གཅིག་གིས་ནི་མི་གཙང་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་ཏོ། །སྐྱོང་ནུལ་ཞིག་ཞེས་པ་ནི་ཤ་དང་བྲལ་བའི་དོན། རེ་ལྡེ་ནི་པགས་པ་དང་བྲལ་བའི་དོན། ཁ་རན་རྙིངས་ཞེས་པ་ནི་རུས་པ་དང་ཆུ་རྒྱུས་སུ་བྲལ་བའི་དོན། གཙུག་ལག་དང་མདོ་གཞན་དག་ལས་ཀྱང༌། ལུས་འདི་ནི་མཁར་དང་ཁང་པ་འདྲ་བར་གནས་པ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྒྱད་ནི་མཁར་ལྟ་བུའོ། །ཆུ་རྒྱུས་ནི་གཟུངས་ལྟ་བུའོ། །ཤ་ནི་སྐྱོང་ནུལ་ལྟ་བུའོ། །ཤིང་དང་རྡོ་ལ་སོགས་པ་ནེ་རུས་པ་ལྟ་བུར་གནས་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པས་གླགས་ཤིང་བརྟན་པར་གནས་པའོ། །མདོ་ལས་བརྒྱ་ཕྲག་ལྔ་དག་ལས་ནི་མི་ཉུང་བ། དེན་དེ་དག་གི་ཡང་གནས་གྱུར་ལ་ཞེས་པ་ནི་མང་དུ་གནས་པའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཁང་ཕྲན་མང་པོ་ཤིན་ཏུ་དོག་པ་རྣམས། །ཞེས་པ་ནས། རབ་རྩིག་པ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཞིག །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ནི་དབང་པོ་མེད་ཅིང་མི་གཙང་བའི་གནས་ལུས་འདི་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གིས་གླགས་ཤིང་ཁྱབ་པར་བྱས་པའི་དོན་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་གནས་བྱ་རྒོད་བྱེ་བ་དག་དང་ནི། །ཞེས་པ་ནས། མི་མ་ཡིན་མང་གནས་དང་གནས་དག་ན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུས་ཕྱོགས་སྣ་ཚོགས་ནས་གནོད་པའི་ལྟས་ངན་པ་མང་དུ་འབྱུང་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། །དང་པོ་ཚིག་ཕྱེད་དང་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་འདྲེ་དང་སྲིན་བུ་རྣམས་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ཚིག་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཅིག་གིས་ནི་དེ་དག་འབྱུང་བའི་གནས་བསྟན། ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་བཅུའི་མཚན་ཉིད་ལྟས་ངན་གྱི་དོན་དུ་བསྟན་ཏེ། འགྲོ་བ་རྣམས་དེ་ལ་འཇིགས་ཤིང་སྐྱོ་བ་དང༌། སྦོང་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏོ། །
― DTG120_Page_0509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲོག་ཆགས་སྔ་མའི་ལྟས་ཀྱིས་ནི་གདུག་པ་ཆུང་ཞིང་གནོད་པ་བགས་ཀྱིས་བྱེད་པའི་དོན་ཏེ། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ལྔ་དང་སྦྱར་རོ། །དེའི་འོག་མ་འདྲེ་གདོན་མཐུ་ཆེ་ལ་གནོད་པ་མྱུར་བར་བྱེད་པའི་དཔེས་ནི་ལྟ་བ་རྣམ་པ་ལྔ་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་གི་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཉེས་པའི་སྐྱོན་བསྡུ་བ་བསྟན། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཕྱེ་སྟེ། ཚིག་ཕྱེད་དང་དྲུག་གིས་ནི་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་ཅི་འདྲ་བ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་བསྟན། དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་དབྱེ་སྟེ། དང་པོའི་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཞེ་སྡང་གི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་གཏི་མུག་གི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་དཔེ་བསྟན། གཅིག་གིས་ནི་ང་རྒྱལ་གྱི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །འདོད་ཆགས་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ་མངོན་དུ་ཆགས་པ་དང༌། ཆགས་པར་འགྱུར་བ་དང། ཆགས་པ་དང་ཞེན་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཡུལ་དེ་དང་དེ་ལ་དགའ་ཞིང་ཆགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བྱ་རྒོད་དང་ཕུག་རོན་ལ་སོགས་པ་རིམ་པར་སྦྱར་རོ། །བྱ་དེ་དག་འདོད་ཆགས་ཆེ་བའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་བཞི་དང་བརྒྱད་དུ་སྦྱར་རོ། །ཞེ་སྡང་ལ་ཡང་དཔེ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་སྟེ། སྦྲུལ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཞེ་སྡང་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་དེའི་ལུས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕྱིར་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་ཕྱིར་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། འདས་པའི་དགྲ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དགྲ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། མ་འོངས་པའི་དགྲ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། ཕྲག་དོག་པའི་ཕྱིར་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་བག་ཆགས་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། གཞན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་མཐོང་བས་ཞེ་སྡང་བའོ། །མདོ་ལས། བཤང་གཅིས་རབ་ཏུ་སྨེ་བར་བྱས། །ཞེས་པ་དག་ནི་རྫས་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གིས་གླགས་པ་གཏི་མུག་གི་ཕུང་པོ་ཡིན་པ་སྟེ། སྐྱོ་བ་དང་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་དགའ་བའི་གནས་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །སྦྱང་ཀི་དང་ཁྱི་དང་ཝ་ནི་ཁམས་གསུམ་མམ་དུས་གསུམ་དུ་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། མི་ཡི་རོལ་རབ་ཏུ་ཟ། །ཞེས་པ་ནི་ང་རྒྱལ་བསྟན་ཏེ། ང་རྒྱལ་གྱིས་རྙེད་པ་ལ་འཐབ་ཅིང་རྩོད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། གནས་དང་གནས་ན་རྣམ་པར་འཆའ་ཞིང་ཟ། །འཐབ་མོ་
― DTG120_Page_0510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་དེ་རབ་ཏུ་སྒྲ་ཡང་འབྱིན། །རྣམ་པ་དེ་འདྲས་ཁྱིམ་དེ་ཤིན་ཏུ་འཇིགས། །ཤིན་ཏུ་སེམས་གཏུམ་གནོད་སྦྱིན་དེ་ན་འཁོད། མི་ཡི་རོ་དག་ལ་ཡང་རྣམ་འདྲེན་ཞིང༌། །ཞེས་པ་ནི་ཚིག་འདི་དག་གིས་ནམ་མཁའ་ལ་གནས་པའི་འདྲེ་གདོན་གྱི་དཔེ་ལྟ་བ་རྣམ་ལྔ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཚིག་དང་པོ་གསུམ་གྱིས་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བའི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིག་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མས་ནི་ལྟ་བ་བསྙེམས་པའི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མས་མཐར་ལྟ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ལྟ་བ་དེ་དག་ལ་དང་པོར་ལྟ་བ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ལྟ་བ་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་དང་སྤྱོད་པ་བསྟན། གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པ་སེམས་གཏུམ་པོ་དེ་དག་ལོག་པར་ལྟ་བས་དགེ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་མེད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་གནོད་སྦྱིན་མིའི་རོལ་འབྲང་བ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས། སྦྲུལ་དང་རྐང་བརྒྱ་པ་དང་གཅན་གཟན་རྣམས། །ཞེས་པ་ནས། ཞིག་པའི་ཁྱིམ་དེར་ནི་ཡང་གནས་འཆའ་སྟེ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དཔེར་སེམས་ཅན་གཏུམ་པོ་གདུག་པ་དེ་དག་གིས་བསྟན་ཏེ། སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཕྲུ་གུ་གློག་པ་ཞེས་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས། ཇི་ཙམ་གནོད་སྦྱིན་དེ་དག་འགྲངས་གྱུར་པ། །ཞེས་པ་ནས། འཁང་དུ་བཅུག་པ་དེ་ལ་དགའ་བར་བྱེད། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་སོགས་ཏེ་ལྟ་བ་རྣམ་ལྔས་རྒྱས་ཤིང་འཕེལ་བར་གྱུར་པ་ཉིད་འགྲངས་པར་གྱུར་པ་སྟེ། སྒོ་གསུམ་ནས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་གཞན་གྱིས་འཇིགས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པས་སེམས་ཅན་གཙེས་པའི་འཁང་པས་བདག་དགའ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པས་མཐོ་རིས་བགྲོད་པའང་དེ་དང་འདྲའོ། །མཐོ་གང་ཚད་དང་དེ་བཞིན་ཁྲུ་གང་ཚད། །ཞེས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྙེམས་པ་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་གཙོ་ཡིན་པར་འཛིན་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་ཚོལ་བ་ཉིད་དོ། །མདོ་ལས། དེ་དག་ཁྱི་རྣམས་རྐང་ནས་བཟུང་ནས་ནི། །ཞེས་པ་ནས། འཁང་དུ་བཅུག་པ་དེ་ལ་དགའ་བར་བྱེད། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྤྱོད་པའི་མཚན་ཉིད་སོ་སོར་དབྱེ་བ་སྟེ། མུ་སྟེགས་ཅན་ཐར་པ་
― DTG120_Page_0511 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོལ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་ཏེ། སྤྱོད་པ་ཁྱི་ལྟ་བུས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་བསྙེམས་པ་ནི་ཁྱིའི་རྐང་པ་ནས་འཛིན་པའོ། །རབ་ཏུ་མགྲིན་དགག་ཅས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་བདེ་བ་ལ་གནས་པར་སེམས་པ་ཉིད་ཁྱིའི་མགྲིན་པ་ལ་རྫིབ་དང་འདྲའོ། །ལོག་པའི་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་ཚོལ་བ་ནི་ཁྱི་འཁང་པས་དགའ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས། གཅེར་བུ་གནས་ཤིང་ཉམ་ཆུང་རིད་པ་ཡི། །ཞེས་པ་ནས། རབ་ཏུ་བཀྲེས་ཏེ་ཁ་ཟས་ཀུན་ཚོལ་ཞིང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བའི་དཔེ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང་བརྟགས་ཏེ་སྐྱེས་པ་ནི་ཆེ་ཞིང་རིང་བའོ། །དགེ་བའི་རྒྱུ་མེད་པར་འཛེམ་པ་དང༌། ངོ་ཚ་བ་མེད་པ་ནི་གཅེར་བུ་ལྟ་བུའོ། །མ་རིག་པ་དང་བཅས་པས་སྒྲིབ་པ་ནི་གནས་པ་ཡང་དག་པའི་གཞུང་གི་ཤས་ཆུང་བའི་ཕྱིར་རིད་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་དམ་དུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དེར་གནས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་སྐྱེ་ཞིང་འཕེལ་བར་གྱུར་པས་གནས་དང་གནས་སུ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་ནི་རབ་ཏུ་བཀྲེས་ཏེ་ཟས་ཚོལ་བའོ། །མདོ་ལས། ལ་ལ་བ་ལང་གདོང་ལ་ཁབ་ཀྱི་ཁ། །ཞེས་པ་ནི་ལྟ་བ་བསྙེམས་པའི་དཔེ་སྟེ། གཞན་གྱི་ལྟ་བ་བཟང་པོ་མི་ཆུད་མི་ལོམ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། མི་ཙམ་དང་ནི་དེ་བཞིན་ཁྱི་ཙམ་དང༌། །ཞེས་པ་འདི་ནི་མཐར་འཛིན་པ་བསྟན་ཏེ། ཇི་ལྟར་གླང་གི་མགོ་ལ་རྭ་གཉིས་ཡོད་པ་དང་འདྲ་བར་ལྟ་བ་བསྙེམས་པ་རྣམས་ལ་འཛིན་པ་གཉིས་འབྱུང་སྟེ། རྟག་པར་འཛིན་པ་དང༌། ཆད་པར་འཛིན་པ་གཉིས་ཏེ། ཆད་པར་འཛིན་པ་ནི་རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སྡིག་པ་ཅན་མིའི་ཤ་ཟ་བ་བཞིན་ནོ། །རྟག་པར་འཛིན་པ་ནི་སྡིག་པ་དེ་ཙམ་དུ་མི་ཆེ་བའི་ཕྱིར་ཁྱི་ཤ་ཟ་བ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས། ལྷུག་པའི་སྒྲ་དེ་བཤིག་ཅིང་སྒྲ་ཡང་འབྱིན། །ཞེས་པ་ནས། ཟས་ལ་སྲེད་པས་རབ་ཏུ་གདུངས་པའི་ཕྱིར། །དེ་ན་ཕྱོགས་བཞིར་རབ་ཏུ་ལྟ་བར་བྱེད། །ཞེས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། མཐར་ལྟ་བ་འདི་གཉིས་ལ་མུ་སྟེགས་ཀྱི་ལྟ་བ་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་ཞིག་འདིར་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་སྐྲ་འཛིངས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དག་པའི་ལུང་གི་ཟས་དང་བྲལ་བ་ཡང་དག་པའི་གཞུང་གི་ཆུ་མ་རྙེད་པ་བཀྲེས་པ་དང་སྐོམ་པས་
― DTG120_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནང་གི་སེམས་གདུངས་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཞིར་ལྟ་ཞིང་སྒྲ་འབྱིན་པའོ། །མདོ་ལས། རྟག་ཏུ་སྐར་ཁུང་དང་མཐངས་དག་ནས་ཀྱང༌། །ཞེས་ནས་ཀྱང་ཞེས་པ་ནས། དེ་ལྟར་ཁྱིམ་དེ་མི་བཟད་འཇིགས་འགྱུར་ལ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ལོག་བར་ལྟ་བ་ནི་དཔེར་གནོད་སྦྱིན་ལ་སོགས་པའི་གདོན་ལྟ་བུ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྤངས་ཤིང་ཤེས་པ་མེད་པས་ལོག་པ་ལ་ཞེན་པ་རྣམས་སྲེད་ཅིང་ཁ་ཟས་ཀྱི་མནར་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྐྱེ་རྒན་འཆིས་འཇིགས་པ་ལས་ནམ་དུ་ཡང་མི་ཐར་ཞེས་པའོ། །མུ་སྟེགས་ཀྱི་སྤྱོད་པས་ཡང་དག་པའི་ལམ་ལ་ལྟ་བ་ནི་སྐར་ཁུང་ནས་ནམ་མཁར་ལ་ལྟ་བ་ཙམ་མོ། །མདོ་ལས། ཆེ་ལ་མཐོ་ཞིང་རབ་ཏུ་མི་བརྟེན་ནོ། །ཞེས་པ་ནས། མེ་ལྕེ་སྟོང་སྙེད་ཀུན་ཏུ་འབར་བར་གྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདྲེ་གདོན་སྣ་ཚོགས་དང༌། ལྟས་སྣ་ཚོགས་གནས་པའི་ས་བསྟན་པ་སྟེ། མི་གཅིག་ཅིག་ནི་ཡོངས་སུ་དབང་འགྱུར་ལ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའི་བར་དུ་འཇིག་རྟེན་ལ་གནས་ཤིང་འགྲོ་བ་སྒྲོལ་བའི་དཔེ་སྟེ། མི་དེ་ཁྱིམ་གྱི་ཕྱི་རོལ་ཏུ་བྱུང་ཞེས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་ཁྱིམ་བདག་མེད་པའི་ཁང་པ་བཅོས་ཤིང་ལྟ་བ་མེད་པ་འདྲུམས་ཤིང་ཞིག་པར་གྱུར་པ་བཞིན། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ན་ཆོས་ཀྱི་བདག་པོ་མེད་པས་ཁམས་གསུམ་སྟོངས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མེ་ལྕེ་འབར་ཞེས་པ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་མཆེད་པས་སྐྱེ་རྒན་འཆིའི་བར་དུ་བཞི་མཆེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། འོད་མ་དང་ནི་ཤིང་དག་མེས་ཚིག་སྟེ། །ཞེས་པ་ནས།། ཀ་བ་དང་ནི་རྩིག་པ་དེ་བཞིན་འབར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གདུང་མ་ནི་ཚོར་པའི་ཕུང་པོའི་དོན། གྲལ་བུ་ནི་རུས་པའི་དོན་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ནི་ཀ་བའི་དོན་ཏེ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་ཕུང་པོ་ལྔ་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རྩིག་པའི་དོན་ཏོ། །འཇིག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོ་མི་རྟག་པའི་དོན་ཏེ། སྤྱིར་ན་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་འདི་འཇིགས་སུ་རུང་བ་མི་བརྟན་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། ཤི་བས་ནམ་དུ་ཡང་འཇིགས་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཁང་པའི་ནང་ན་མེ་དང་སྲོག་ཆགས་གནས་པའི་དཔེ་འདི་གཉིས་ལ་བྱེ་བྲག་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ལུས་དང་སེམས་ཚིག་པར་བྱེད་པས་མེའི་དཔེ་བསྟན། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པས་ཉོན་མོངས་པས་གློ་
― DTG120_Page_0513 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུར་དུ་བྱུང་བ་ནི་སྲོག་ཆགས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཇིགས་པར་བྱེད་པའི་དཔེ་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་ཕུང་པོ་བཞི་རྣམས་ཀྱི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཁང་པ་ལྟ་བུར་བལྟའོ། །མདོ་ལས། གནོད་སྦྱིན་ཡི་དགས་འདི་དག་སྒྲ་ཡང་འབྱིན། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ན་ཤ་ཟ་མང་པོ་ཕན་ཚུན་རྒྱུ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ལྟས་ངན་དང་འདྲེ་གདོན་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་ཁྱིམ་ནས་བྱུང་བ་དང་ཁྱིམ་ནས་མ་བྱུང་བ་གཉི་ག་ཡང་སྲེད་པའི་ཉོན་མོངས་པས་ལས་དང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟང་ཟིང་ལ་རྩོད་ཅིང་སྒྲ་འབྱིན་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ལུས་ཚིག་ཅིང་གདུག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཙེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། བསོད་ནམས་མེད་པ་མེ་ཡིས་ཀུན་ཚིག་ནས། །ཞེས་པ་ནས། ཚིག་པར་གྱུར་པ་དག་ལ་ཁྲག་གིས་འཐོར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གནས་དེ་ན་དག་པའི་བསམ་གཏན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཆོམས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྐྱེ་མོད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་བསོད་ནམས་ཅན་མ་ཡིན་པས་བསོད་ནམས་ཞན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་འདོད་ཆགས་དང་གཏི་མུག་དང༌། ང་རྒྱལ་དང་ཐེ་ཚོམ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་སུ་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པས་བསྲེགས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པས་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནའང་གནོད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཕན་ཚུན་སོས་འདེབས་ཞེས་པ་དང༌། རང་གི་ལྟ་བ་དམ་པོར་འཛིན་པ་ནི་ཁྲག་གིས་འཐོར་བ་ལྟ་བུའོ། །མདོ་ལས། དེ་ན་དུས་བྱས་ཤི་ལ་སྦྱང་ཀི་དག །ཞེས་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་དག་ན་ཕྱོགས་བཞིར་རབ་ཏུ་འཐུལ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཐར་བར་ཚོལ་ཡང་ལྟ་བ་དམ་པོར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་མི་འཐོར་བའི་དོན་དུ་བསྟན་པའི་དཔེ་སྟེ། སྤྱང་ཀི་དག་ཅེས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་བསྡུ་བ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི། ཕན་ཚུན་ཟ་བ་འདྲ་བར་བསྟན། ཉོན་མོངས་པའི་དྲིང་བ་ཕྱོགས་བཞིར་འཐུལ་བ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། སྲིད་བུ་རྐང་བརྒྱ་པ་དག་འབྲོས་གྱུར་པ། ཞེས་པ་ནས། བཀྲེས་པ་དང་ནི་བསྲེགས་པས་ཤིན་ཏུ་གདུངས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ཀྱང་གཟུགས་མེད་པའི་
― DTG120_Page_0514 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་འོག་མ་གསུམ་གྱི་འགོག་པའི་བསམ་གཏན་གྱི་མེས་ཁམས་གོང་མར་རྒྱུ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གྲུལ་བུམ་ཞེས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་མང་པོ་དམ་དུ་བཟུང་བས་བླ་མ་བླ་མའི་ས་ཚོལ་བར་སེམས་པ་སྟེ། ལྟ་བ་ངན་པའི་ཟན་ཟོས་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཕྱིར་ཞིང་འཕེལ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མེ་ལྕེ་སྟོང་སྙེད་རབ་ཏུ་འབར། །ཞེས་པ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལ་གནས་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་ཡང་དག་པའི་བསྟན་པའི་ཟས་དང་སྐོམ་གྱིས་གདུངས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་མེས་ཚིག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཁྱིམ་འདིའི་བདག་པོ་མི་དེ་ནི། །སྒོ་ནས་འདུག་ཅིང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ལྟ། །ཞེས་པ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་རྩ་བ་བཅུ་བཞིས་དྲང་བའི་དོན་བསྟན་པའི་དཔེ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བའི་དཔེ་དང༌། ངོ་མཚར་བསྟན་པའི་དཔེ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནས་གདོན་པའི་དཔེ་དང༌། ཐེག་པ་གསུམ་བཤད་པའི་དཔེ་ལ། འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བའི་དཔེ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བ་བསྟན་པ་ཚིག་གཉིས་ལ་ཡང་ཚིག་གོང་མས་ནི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་བསྟན་པའི་དཔེ། དེའི་འོག་མ་ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བར་བྱ་བའི་དོན་བསྟན་པའོ། །སྒོ་ན་འདུག་ཅེས་པ་ནི། སྡོད་པ་དང་འདུག་ཅེས་པའི་དོན་ཏེ། ཁང་པ་དེའི་ནང་ན་གནས་པའི་བུ་རྣམས་གདོན་པའི་སེམས་ཀྱིས་འདུག་པ་དང༌། སྐྱབས་བྱ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྡོང་པ་དང༌། དབང་པོ་སྨིན་མ་ཐག་ཏུ་ཕན་གདགས་པར་སེམས་པས་སྡོད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ནས་བསླངས་ཏེ། གྲུབ་པའི་གནས་བདེ་བ་ལ་དགོད་པར་སེམས་པའོ། །མདོ་ལས། དེས་ཐོས་དེ་ན་དེ་ཡིས་བདག་གི་བུ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལྟར་བ་བདག་ནི་མི་ཤེས་ཕྱིར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་དཔེ་འདིས་ནི་སེམས་ཅན་ཉོན་མོངས་པའི་ས་ན་སྡུག་བསྔལ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་ཚིག་ལྷུག་པའི་ནང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོས་པ་ཞེས་པའི་དུས་གསུམ་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ན་གནས་པར་བཤད་པ་ཐོས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བར་མཐོང་བའོ། །ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་འཛེམ་པ་དང༌། ཁྲེལ་བ་མེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་བག་མེད་པར་སྤྱོད་པ་དེ་ཉིད་བྱིས་པ་མི་
― DTG120_Page_0515 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པའོ། །མདོ་ལས། དེས་ཐོས་དེ་ནས་མྱུར་དུ་དེར་སོང་སྟེ། །ཞེས་པ་ནས། སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་དག་ནི་གཅིག་ཕྱིར་གཅིག །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྙིང་རྗེ་སྐྱེ་བར་བསྟན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་འཁོར་བ་ན་གནས་པ་ནི་མེའི་ཁང་པར་ཞུགས་པ་བཞིན་ཏེ། མྱུར་དུ་མི་ཐར་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ལ་ཁྱིམ་གྱི་ཉེས་པ་དེས་བརྗོད་འདི། །སྡུག་བསྔལ་འདི་དག་མི་བཟད་རིགས་ཀྱི་བུ། །ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཇིགས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་པ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོས་བསྐྱེད་ཅིང་གདོན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གཅིག་ཕྱིར་གཅིག་ཅེས་པ་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་གཅིག་གིས་གཅིག་སྡུད་ཅིང་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ན་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་ཤི་བ་རྒྱུན་མི་འཆད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མི་བཟད་ཅེས་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ཁྱིམ་ནས་བྱུང་བ་དང་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་གཞན་སླུ་བར་བྱེད་པ་མི་བཟད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། སྤྲུལ་དང་གནོད་སྦྱིན་གཏུམ་སེམས་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། མེ་མེད་ཟིན་ཀྱང་རབ་ཏུ་འཇིགས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། སྤྲུལ་ནི་ཞེ་སྡང་ངོ༌། །གནོད་སྦྱིན་ནི་ལས་ངན་པར་སྤྱོད་པའོ། །གྲུལ་བུམ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ངན་པ་ལ་གནས་པའོ། །ཝ་ནི་ཐེ་ཚོམ་དང་སྦྱར་རོ། །ཁྱི་ནི་ང་རྒྱལ་དང་སྦྱར་རོ། །བྱ་རྒོད་ནི་འདོད་ཅིང་བརྐམ་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་ལྟ་བུའི་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་གཟིར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། །དེ་འདྲའི་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་སྟེ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ཚེ་དེ་ཡི་ཐབས་བསམས་པ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐུགས་རྗེས་ཕན་འདོགས་པ་ཉིད་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། བྱིས་པ་དེ་དག་རྩེ་ལ་ཆགས། །ཞེས་པ་ནས། དགའ་བར་ལྷན་ཅིག་ཕྱིར་འཐོན། ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། འདི་མན་ཆད་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་དང་སྦྱར་ཏེ། རི་དགས་དང་ར་དང་གླང་གི་བཞོན་པས་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དང་པོར་བཞོན་བ་བྱིན་པར་ཁས་བླང་བ་དང༌། བཞོན་པ་ཁྱིམ་གྱི་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་པར་བསྟན་པ་དང༌། བཞོན་པ་ཉིད་ཅི་དང་ཅི་འདྲ་བར་བསྟན་པའོ། །བཞོན་པ་ང་ལ་ཡོད་ཅེས་པ་ནི་བཞོན་པ་སྦྱིན་པར་ཁས་བླངས་པའོ། །རི་དགས་དང་ར་དང་གླང་ཞེས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་པ་དང་དངོས་བསྟན་པའོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུའི་སྒོ་ནས་བྱུང༌། གཞུང་ཉིད་ནི་བསྟན་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་བས་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་ཅེས་སྨྲས་སོ། །བླ་ན་མེད་པའི་གནས་ཁམས་
― DTG120_Page_0516 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་རོལ་ན་ཡོད་ཅེས་བསྟན་ཏོ། །ཁྱེད་ཅག་གི་ཕྱིར་ངས་བྱས་ཞེས་པ་ནི་བཞོན་པའི་དགོས་པ་བསྟན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་དམ་པ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཐེག་པ་ཉིད་འདུས་བྱས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བྱས་ཞེས་སྨྲས་སོ། །མདོ་ལས། བཞོན་པ་དེ་འདྲ་ཡོད་པར་ཤེས་ནས་སུ། །ཞེས་པ་ནས། སྡུག་བསྔལ་དག་ལས་ཐར་ཏེ་སྟོང་པར་འདུག །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་གསུང་རབ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐར་བར་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་བུ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནས་འཐོན་པ་དང་ཕ་བདེ་བར་གནས་པ་སྟེ། འདིས་ནི་བུ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ནས་འཐོན་པ་བསྟན་ཏོ། །སྟོང་པར་འདུག་ཅེས་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་གསུམ་དང་བྲལ་བའི་གནས་བསླབ་པ་མེད་པའི་ས་དང་པོ་ལ་གནས་པའོ། །མདོ་ལས། མི་དེས་བྱིས་པ་འཐོན་པ་མཐོང་ནས་སུ། །ཞེས་པ་ནས། ཕ་དེ་བདེ་བར་འདུག་པར་རིག་ནས་སུ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བུ་རྣམས་ཐོན་ནས་ཕ་བདེ་བར་གནས་པ་བསྟན་ཏེ། དཔོང་ས་བཞི་མདོར་ཞེས་པ་ནི། བདེན་པ་བཞིའོ། །སེང་གེའི་ཁྲི་ལ་བཞུགས་ཞེས་པ་ནི་མི་འཇིགས་པའི་ས་ལ་གནས་པ་སྟེ། སྔོན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་མཛད་པ་ན་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་སྒྲོལ་བའི་ཐུགས་དམ་དང་བཅས་པས་སེམས་ཅན་འཁོར་བའི་གནས་ནས་ཐོན་པས་དགོངས་པ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་བདེ་བར་བཞུགས་ཞེས་སྨྲས་སོ། །མདོ་ལས། བུ་རྣམས་དོང་སྟེ་འདི་སྐད་སྨྲས། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་དུས་དེང་སྩལ་དུ་གསོལ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་ཡན་ཆད་ནི་དྲང་བའི་དོན་བསྟན་འདི་མན་ཆད་ནི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་ཏེ། བདག་ཅག་སྩོལ་ཞེས་པ་ནི་དབང་པོ་སྨིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། མི་དེ་མཛོད་ཀྱི་མཐུ་ལྡན་པ། །ཞེས་པ་ནས། གང་ལ་རིན་ཆེན་ཤིང་རྟ་བཅས། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་མི་དེ་མཛོད་ཀྱི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཛོད་དང་ལྡན་པའོ། །ཡུལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་ལ་བྱིན་ན་ཡང་མི་ཟད་པའི་ནོར་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ན། བྱིས་པ་རྣམས་ལ་བྱིན་པས་གང་ལ་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆོས་མང་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་སྐུ་སྟེ། ཤིང་རྟ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བྱའོ། །རྒྱན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་ཤིང་རྟ་དེ་ཡང་ཁ་ལོ་སྒྱུར་བ་དང་
― DTG120_Page_0517 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲིལ་བུ་དང༌། གཡེར་ཀ་དང༌། གདུགས་དང༌། ལྷབ་ལྷུབ་དང༌། མུ་ཏིག་གི་དྲ་བ་དང༌། གསེར་གྱི་ཕྲེང་བ་དང༌། གདིང་བ་འཇམ་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པར་དཀར་བ་སྒྲིབ་པ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་རྐྱེན་སྤྱོད་པ་དམ་པ་དང་ལྡན་པ་འཚོ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་གདན་ལ་བཞུགས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གླང་དཀར་པོ་ཚོལ་བཟང་བ་ནི། གཅིག་ཏུ་དཀར་བ། གཅིག་ཏུ་ཚོ་ཞིང་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་གཅིག་ཏུ་འབད་པ། གཅིག་ཏུ་མཛེས་པ་དང་ལྡན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། སྐྱེས་བུ་དུ་མས་རབ་ཁྲིམ་པ། །སྐྱེས་བུ་དེ་ཡིས་དེ་འདྲ་བྱིན། །ཞེས་པ་ནས། ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་རྩེ་བར་དོང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་ཞེས་པ་ནི་ཕྱོགས་བཞིར་སྐྱེ་བ་རྣམ་བཞིས་སྐྱེ་བའི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་རོལ་པའོ། །རྩེ་ཞེས་པ་ནས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་རོལ་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་བཞིན་ང་ཡང་ཤཱ་རིའི་བུ། །ཞེས་པ་ནས། སྐྱེ་རྒན་བ་དུ་མ་བརྒྱ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་བཅད་དྲུག་ཅུ་རྩ་ལྔས་ནི་དཔེ་བསྟན། བཅོ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་དོན་དང་སྦྱར་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་ཚིགས་བཅད་བཅུ་གཅིག་གིས་ནི་དྲང་བའི་དོན་བསྟན། ཚིགས་བཅད་བདུན་གྱིས་ནི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན། དྲང་བའི་དོན་ལ་ཡང་ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་བསྟན། ཁམས་གསུམ་གྱིས་ནི་ཁམས་གསུམ་ན་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པ་དང་སྦྱར། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་ནི་འགྲོ་བ་རྣམ་ལྔ་གཡང་ཟ་བའི་གནས་སུ་སྦྱར། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་བཅད་ལྔས་ནི་དྲང་བའི་དོན་གྱི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཁམས་གསུམ་ནས་ནིང་ཐར་ཞིང༌། །ཞེས་པ་ནས། མི་ལྡོག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲང་བའི་ཐབས་ཀྱི་དཔེ་བསྟན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་ཐུགས་རྗེ་སྐྱེ་བ་དང༌། དོན་ཆེན་པོ་བསྟན་ཀྱང་མི་དངང་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཁམས་གསུམ་གྱི་གནས་ལས་བྱུང་བར་བསྟན་པ་དང༌། གནས་དེ་ཉིད་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡིན་པ་བསྟན་པའོ། །ནགས་ཚལ་དབེན་པའི་གནས་ཞེས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་མང་པོའི་ཚལ་དུ་སྦྱར་རོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཞེས་པ་ནི་ས་དང་པོ་ལ་གནས་པ་ཡན་ཆད་དོ། །དྲུག་ཤེས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པའོ། །གསུམ་རིག་པ་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་དྲན་པ་དང༌། ལྷའི་སྤྱན་དང༌། ཟག་པ་ཟད་པར་མཁྱེན་པའོ། །མདོ་ལས། མཁས་པ་རྣམས་ལ་དཔེ་མཆོག་འདི། །ཞེས་པ་ནས། མི་མཆོག་
― DTG120_Page_0518 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐབས་མཁས་མ་གཏོགས་སོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། ཐེག་པ་མཆོག་ཡིན་པར་བསྟོད་ཅིང་བསྔགས་པ་སྟེ། ཐེག་པ་དེ་ཡང་ཚིགས་བཅད་དང་པོ་གཅིག་གིས་ནི་ཐེག་པ་དེ་ཡོན་ཏན་བཞི་དང་ལྡན་པར་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྔགས་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་ལོངས་སྤྱོད་དམ་པ་དང་ལྡན་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དགའ་བའི་མཆོག་ཡིན་པར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡོན་ཏན་བཞི་ནི་དམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྒྲིབ་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མཆོག་དམ་པ་ཡིན་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་དང་ཟླ་མེད་པའོ། །ཡངས་པའི་དངོས་པོ་ཕྱག་གི་གནས། །ཞེས་པ་ནི་འཕགས་ལ་རྣམས་ཀྱི་བསྔགས་པའོ། །འཕགས་པ་རྣམས་དེ་ལྟར་ན་མ་རབས་རྣམས་ལ་ཅི་སྨོས་ཞེས་སྦྱར་རོ། །བསམ་གཏན་དང་སྟོབས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་པ་ནི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་གནས་དམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །ནུབ་དང་ཉིན་པར་ལོ་དང་བསྐལ་པ་འདའ་བར་བྱེད། །ཞེས་པ་ནི། ཐེག་པ་གཅིག་པོ་འདི་ལ་གནས་པ་ནི་གནས་པའི་དམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་རེག་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡན་ཆད་བསྟན་པ་དང༌། གཞུང་དང་སྤྱོད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐམས་ཅད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་བསྟན་ཏོ། །མི་མཆོག་ཐབས་མཁས་མ་གཏོགས་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་རིམ་གྱིས་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་ལ་དྲང་ཞིང་གཟུད་པའི་ཕྱིར་ཕྱོགས་བཅུ་གང་དུ་ཡང་ཐབས་ཀྱིས་རོལ་པ་མ་གཏོགས་པར་ཐེག་པ་གཉིས་དང་གསུམ་དུ་མ་བཤད་དོ། །མདོ་ལས། ཁྱོད་ཀྱི་ཕ་ང་ཡི་བུ་ཁྱོད། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་མང་འདུལ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་མོས་བསྐྱེད་ཅིག་པར་བསྟན་པ་སྟེ། སྔར་ཚིགས་བཅད་བཅུ་བཞིས་དྲང་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པར་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་བཅད་དྲུག་ཅུ་རྩ་དྲུག་གིས་ནི་བསླབ་པར་བྱ་བའི་གནས་བསྟན་ཏོ། །དང་པོ་ལ་ཕ་བུ་ལ་བྱམས་པའི་དཔེས་སྡུག་བསྔལ་ལས་འདོན་པ་བཞིན་ངེས་པ་དང་དྲང་བའི་དོན་དངོས་སུ་སྟོན་པའོ། །འདི་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ངས་བསྟན་ཀྱང་ཞེས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དོན་སྔར་དྲང་བའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་དུ་ཟིན་གྱིས་དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པས། ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་
― DTG120_Page_0519 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་ཏོ། ཀུན་ཉོན་ང་ཡི་སངས་རྒྱས་ཚུལ། །ཞེས་པའོ། །ཚུལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཉིད་དོ། །སྒྲིབ་པ་རྣམ་གཉིས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་མང་འདུལ། །ཞེས་པ་ནས། ལམ་རྣམས་བསྒོམས་ནས་ཐར་བར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་ལྟར་དྲང་བ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཡང་བདེན་པ་བཞི་དང་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསུངས་སོ། །དང་པོའི་ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཕྱིད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་བསྟན། ཡང་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་སྟན། དེའི་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་བསྟན་ཏེ། འདོད་ངན་དེ་ལ་ཆགས་པར་གྱུར་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་ཡུལ་ལ་དགའ་བར་བྱ་བ་དེ་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་པར་བསྟན་པས་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེན་པ་མ་སྤངས་པར་ཡང་དག་པའི་བདེན་པ་ཉིད་ལ་གཟུད་པའོ། །གང་རྣམས་མི་ཤེས་སྡུག་བསྔལ་གྱི། །ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པ་བསྟན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་ལས་འབྱུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་སྲེད་འདུས་པ། །ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་བསྟན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་རྩ་བ་སྲེད་པ་ཡིན་ན། སྲེད་པ་དེ་ཡང་འགོག་པས་བཙལ་ཞེས་བྱ་བའི་དོན་ཏོ། །གང་གིས་ཐར་ཞེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་བསྟན་ཏེ། ལམ་བསྒོམས་པས་འགོག་པ་འགྲུབ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཅི་ཐར་ཞེ་ན་ཤཱ་རིའི་བུ། །ཞེས་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་འདིར་སྐྱེ་བདེ་བྱའི་ཕྱིར། །ཞེས་པ་ནི་དྲང་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་གྱི་བདེན་པ་བཞི་བསྟན་པ་ཡང་འདི་མན་ཆད་ཚིག་བཞིས་ནི་དྲིས། ཚིག་བཞིས་ནི་ལན་བཏབ་པ་སྟེ། བདེན་པ་བཞི་དང་ཅི་རིགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། མ་འདས་པ་ཡང་དྲང་བའི་དོན་གྱི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ལ་བསྟན་པ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་དང་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལྟར་དགོངས་ཏེ་ཆོས་རྒྱལ་ཞེས་པ་འང་ངེས་པའི་དོན་ལ་མངོན་སུམ་དུ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་ལ་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཆོས་རྒྱལ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སོ་སོའི་དབང་པོ་ལ་སྦྱོར་ཞིང་ཆོས་ལ་མངའ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་རྒྱལ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས།
― DTG120_Page_0520 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ངའི་ཆོས་རྒྱལ་ཤཱ་རིའི་བུ། །ཞེས་པ་ནས། ཁྱོད་ཀྱི་མི་དེ་མི་ལྡོག་གཟུང༌། །ཅེས་པའི་བར་དུ་དེ་ནི། སྣོད་མ་རྟོགས་པར་ཆོས་མ་གཏོད་ཅིག་པར་བསྟན་པ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་པ་ནི། ཐེག་པ་གཅིག་པོའི་གཞུང་དམ་པ་ངེས་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་ཞེས་པ་ནི་མོས་པ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་ཅེས་པ་སྟེ། ཡུན་རིང་པོ་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ས་ལ་གནས་པར་གྱུར་པའོ། །ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ལྟ་བུ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་སྔོན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེས་མཐོང་ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདི་མི་ཤེས་པའི་བར་དུ་དེ་དག་གིས་ནི་སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་ཤིང་ཐོས་པའི་རྒྱུས་འདི་ལ་འཇུག་ནུས་པར་བསྟན་པ་དང༌། མདོ་འདི་ལ་དད་ཅིང་འཇུག་པ་ནི་དེས་ང་དང་ངའི་དགེ་འདུན་མཐོང་ཞེས་པ་ཡང་དཀོན་མཆོག་གསུམ་ཐ་མི་དད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །ཤེས་པ་ཆུང་བ་དང་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞན་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇུག་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་མྱོས་གྱུར་པ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་སུ་རིགས་ངེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་མ་ཡིན་ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས། ཤཱ་རིའི་བུ་ཁྱོད་དང་འབྲང་ན་ཞེས་པ་ནས། འདི་དག་རང་རིག་ཡེ་ཤེས་མེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་རིགས་མ་ངེས་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་ངའི་གསུང་འདི་ཐོས་ནས་གདོད་དད་པ་སྐྱེ་ཞིང་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་འགྱུར་ན་གཞན་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། ཁྱེད་ཀྱི་ཁེངས་པ་དང་ནི་ང་རྒྱལ་ཅན། མི་རིགས་ཞུགས་པ་དག་ལ་འདི་མ་བསྟན། །ཞེས་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གིས་མི་ཤེས་པ་དད་པ་མེད་པ་སྡིག་པ་ཅན་བཞི་དང༌། བདུན་དག་ལ་བསྟན་དུ་མི་རུང་བར་གསུངས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྡིག་པ་ཅན་བཞི་ནི་ཁེངས་པ། ང་རྒྱལ་ཅན། ལེ་ལོ་ཅན། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་སོ། །མདོ་ལས། བུས་པ་འདོད་ལས་རྟག་ཏུ་རབ་མོས་ཤིང༌། ཆོས་བསྟན་མི་ཤེས་པས་ན་སྤོང་བར་བྱེད།། ཅེས་པ་ནི་སྡིག་ཅན་གསུམ་ལ་མི་བཤད་པ་སྟེ། ཤེས་པ་ཆུང་བ་ལོག་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་དང༌། འདོད་པ་རྣམ་ལྔས་མྱོས་ཤིང་ཉོན་མོངས་པ་སྟུག་པ་རྣམས་དང༌། རིགས་མེད་པའི་སེམས་ཅན་ཐོས་ཀྱང་འཇུག་པར་མི་ནུས་པ་རྣམས་སོ། །མདོ་ལས། ང་ཡི་ཐར་པ་འདི་ནི་སྤོང་བ་ནི། འཇི་
― DTG120_Page_0521 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་རྟག་ནས་སངས་རྒྱས་ཚུལ་ཡང་སྤང༌། །ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ཡང་མ་དད་པས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བའི་འབྲས་བུ་ལེན་པའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་རྒྱུ་སྤོང་བ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་གཅོད་པའོ། །ཟག་བ་དང་བཅས་པའི་རྒྱུ་སྤོང་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དགེ་བསོ་མཐོ་རིས་སྤོང་བ་སྟེ། མདོ་སྡེ་འདི་ལ་མ་དད་པས་དེ་གཉིས་སྤངས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཁྲོ་གཉེར་བྱས་ཤིང་ཐེག་པ་སྤངས་པ་ཡི། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་རྣམ་སྨིན་མི་བཟད་ང་ལ་ཉོན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་མ་དད་པས་སྡིག་པ་སྐྱེ་བར་བསྟན་པ་སྟེ། ཁྲོ་གཉེར་བྱས་ཞེས་པ་ནི་ལུས་དང་སེམས་མ་དད་པའི་ཚུལ་སྟོན་པའོ། །མདོ་སྡེ་འདི་འདྲ་བ་ཀློག་པའི་དགེ་སློང་ལ་ངན་བྱས་ན་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུའི་བར་ཆད་བྱས་པའོ། །ངན་བྱས་པ་ནི་བརྙས་པ་སྨད་པ་ཕྲག་དོག་བྱས་པ་ཁོན་དུ་གཟུང་བའོ། །མདོ་ལས། མི་ལས་ཤི་འཕོས་བསྟིར་མེད་པ་དེ་ཡི། །ཞེས་པ་ནས། བུས་པ་ཤི་ཤིང་འཕོས་ནས་དེར་ཡང་ལྟུང། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། མདོ་སྡེ་འདི་ལམ་དད་པ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་སྟེ། ཚིག་དང་པོ་ཉི་ཤུ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་མ་དད་པ་རྣམས་ཀྱི་འབྲས་བུ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཚིག་ཉི་ཤུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ངན་སོང་རྒྱུད་གསུམ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འཕོ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན། ཚིག་དྲུག་གིས་ནི་འགྲོ་བ་བཞིར་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན། དེ་ལ་ཚིག་དང་པོ་གཅིག་གིས་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་མྱོང་བ་བསྟན། ཚིག་བཅུས་ནི་བྱོལ་སོང་གི་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིག་བཅུས་ནི་མིའི་ནང་ན་ཐ་མར་སྐྱེ་བ་བསྟན། འདིར་ཡི་དགས་མ་སྨོས་པ་ནི་ཡི་དགས་སྲེད་པའི་དབང་གིས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་འདིར་མ་སྨོས་སོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་དབྱེ་བར་བྱ་སྟེ། དེའི་མིང་དང༌། དེའི་ལུས་དང༌། དེ་བསྡུ་བ་དང༌། དེའི་གནས་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་དང༌། དེའི་ཚེའི་ཚད་དེ། གྲང་བ་བརྒྱད་དང་ཚ་བ་བརྒྱད་ལ་སོགས་པ་གཞན་དག་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ཤེས་པར་གྱིས་ཤིག །མདོ་ལས། སེམས་ཅན་དམྱལ་ལས་ནམ་ཞིག་འཕོས་ན་ཡང༌། །ཞེས་པ་ནས། འདི་འདྲ་བ་ཡི་མདོ་སྡེ་འདིས་སྤངས་པ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བྱོལ་སོང་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་མྱོང་བར་བསྟན་པའོ། །ཁྱིར་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བཅུ་སྟེ། སྐམ་པ། རིད་པ། མདོག་
― DTG120_Page_0522 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉམས་པ། རྔོས་ཉེན་པ། གཞན་གྱིས་གཙེ་བ། ཤེས་པ་མེད་པ། བཀྲེས་པ། སྐོམ་པས་ཉེན་པ། བརྡེག་པ་དང༌། གཞུ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པའོ། །རྔ་མོའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་ཁུར་ལྕི་བས་མནན་པ། ཟས་ཀྱིས་གདུངས་པ། གཞུ་བརྡེག་གི་གནས་སུ་གྱུར་པ། ཤེས་པའི་བློ་མེད་པའོ། །ཝར་གྱུར་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ནི་རྔོས་འཁོངས་པ་མིག་ཞར་བ། བརྡེག་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པའོ། །སྦྲུལ་དུ་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ལུས་ཧ་ཅང་ཆེ་བ་རྣ་བ་འོན་པ། ཤེས་པ་མེད་པའོ། །མདོ་ལས། ནམ་ཞིག་མི་ཡི་ལུས་ཐོབ་གྱུར་ཀྱང་ནི། །ཞེས་པ་ནས། མགོན་མེད་གྱུར་ཅིང་འཇིག་རྟེན་དག་ན་རྒྱུ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་སྡོང་བའི་རྣམ་པར་སྨིན་པས་མི་ཞིག་ཏུ་སྐྱེས་ན་ཡང༌། མ་རབས་དབང་པོ་མ་ཚང་བ་སྐྱོན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་མནར་བར་སྐྱེ་སྟེ། ལུས་ཀྱི་སྐྱོན་ནི་དབང་པོ་རྟུལ་བ། ཧ་ཅང་ཐུང་བ། མཚན་དུ་མི་སྡུག་པ། ཞ་བོར་གྱུར་པ། གྲུམ་པོར་གྱུར་པ། ལོང་བ་འོན་པ་སྒུར་པོར་གྱུར་པ། ཚིག་སྨྲས་པ་མིས་ཡིད་མི་ཆེས་པར་གྱུར་པ། ཁ་ནས་རུལ་བའི་དྲི་མནམ་པ་འདྲེ་གདོན་གྱིས་གཙེ་བ། དབུལ་བ། དམན་པ། གཞན་གྱིས་བཀོལ་བ། ནད་མང་བ། རེག་པར་གྱུར་པ་སྟེ། ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་དང༌། གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་སྡིག་པ་བྱས་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་ན་གང་ལ་དེ་ཡིས་ཉེར་བསྙེན་ཀྱང༌། །ཞེས་པ་ནས། བྱིན་ན་ཡང་ནི་མྱུར་དུ་མི་ཟ་སྟེ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་མ་དད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལ་བརྟེན་ཀྱང་དེས་སྐྱབས་མི་བྱེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་དག་འདི་འདྲ་སྡིག་གི་འབྲས་བུ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། ནམ་ཡང་དེ་ཡི་ནད་རྣམས་མཐར་མི་སོས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་སྐུར་པ་བཏབ་པས་བསོད་ནམས་ཆུང་བར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། གཞན་གྱི་རྐུན་པོ་བྱས་པར་གྱུར་པ་ཡང༌། །ཞེས་པ་ནས། སྡིག་པའི་ལས་ཅན་དེ་ལ་འདུ་ཤེས་འབབ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་སྐུར་པས་ཉེས་པ་གློ་བུར་འོང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་མགོན་པོ་ཡང་མི་མཐོང༌། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་དག་སེམས་མི་དྲན་ཞིང་འོན་པར་གྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་སྤངས་པས་ནམ་དུ་ཡང་སངས་རྒྱས་མི་མཐོང་བ་དང༌། ཆོས་མི་ཐོས་པ་དང༌། དབང་པོ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ལ་
― DTG120_Page_0523 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་དང་པོ་གཉིས་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་འདི་འདྲ་བ་འདི་སྤངས་པས་ན། །ཞེས་པ་ནས། བླུན་ཞིང་ཡན་ལག་དག་ནི་ཚང་མི་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་དབང་པོ་ཉམས་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེས་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་སྤངས་སྡིག་གི་འབྲས། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ན་དེ་དག་རྟག་ཏུ་དེ་གནས་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེས་ངན་སོང་བཞི་མྱོང་བར་བསྟན་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང༌། ཡི་དགས་དང༌། བྱོལ་སོང་དང༌། མི་མ་རབས་སུ་འགྱུར་བ་རིམ་བཞིན་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་དག་མི་ཡི་ལུས་སུ་གྱུར་ན་ཡང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ཚེ་དེ་ཡི་རྒྱན་ནི་དེ་དག་སྟེ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མི་མ་རབས་སུ་གྱུར་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་བསྟན་ཏེ། རྒྱན་ངན་པས་བརྒྱན་པ་དང༌། རྟེན་ངན་པ་དང་བརྟེན་པ་དང༌། མི་མཛེས་པར་གྱུར་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་ངན་པར་གྱུར་པ་སྟེ། འོག་ནས་འབྱུང་བ་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། ནད་རྣམས་དེ་ཡི་ལུས་ལ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་རྨ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ནི་བྱོལ་སོང་སྐྱེ་གནས་དེ་རྟག་དགའ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་མི་མཛེས་པར་གྱུར་བ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་ངན་པར་གྱུར་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་རིང་གལ་ཏེ་ངས་དེང་ཤཱ་རིའི་བུ། །ཞེས་པ་ནས། འདི་འདྲའི་མདོ་སྡེ་མ་བཤད་ཅིག་ཅེས་བསྒོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་མ་དད་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་བ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པའོ། །མདོ་ལས། འདི་ལྟར་གང་དག་གསལ་ཞིང་མང་ཐོས་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་དམ་འདི་དེར་སྒྲོགས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིག་བཅུ་དགུ་པོ་འདིས་ནི་བཤད་པར་འོས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། སྔོན་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དུ་ཟིན་གྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཅན་བཤད་པར་འོས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་ཀྱང་བསྐྱེད་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་སྤྱོད་པའི་བག་ཆགས་ཅན་འོག་ནས་འབྱུང་བ་རྣམས་ལ་བཤད་པར་འོས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཀྱི་རྟགས་ཡོད་པ་ནི་དབང་པོ་རྣོ་བ། ཤེས་རབ་ཅན་ལེགས་ཉེས་རྟོགས་པ། མི་རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་མང་དུ་ཐོས་པ། སེམས་གསལ་ཞིང་རྟུལ་ཕོད་པ། དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཉན་པར་དགའ་ཞིང་ཐོས་པ་གཞན་མི་ཚོལ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་ངེས་པ་སྟེ། བཤད་
― DTG120_Page_0524 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འོས་པའོ། །མདོ་ལས། གང་གིས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་མང་པོ་མཐོང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་དོན་དམ་འདི་སྒྲོགས་ཤིག །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་གི་བག་ཆགས་ཅན་ནི་འདི་དག་སྟེ་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་མང་པོ་མཐོང་ཞིང་སྦྱིན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱས་ཤིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་བག་ཆགས་ཅན་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། གང་རྣམས་བརྩོན་འགྲུས་གང་ལྡན་རྟག་བྱམས་སེམས། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་ལ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་མངོན་ཤོད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་བརྩོན་འགྲུས་དང་བསམ་གཏན་དུ་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། ཕན་ཚུན་རྟོག་ཅིང་རིམ་གྲོ་བཅས་པ་ཅན། །ཞེས་པ་ནས། དེ་མདུན་མདོ་སྡེ་བཟང་པོ་འདི་སྨྲོས་ཤིག །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཤེས་རབ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བག་ཆགས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། རྟག་ཏུ་ཁྲོ་བ་མེད་ཅིང་གང་དྲན་པ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ཡི་མདུན་དུ་མདོ་སྡེ་མཆོག་འདི་སྨྲོས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཟོད་པའི་བག་ཆགས་དང་སྦྱོར་རོ། །མདོ་ལས། གང་དག་འཁོར་གྱི་དབུས་སུ་ཆོས་སྟོན་ཅིང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་འདིར་བསྒྲོགས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ཚོལ་བ་དང་རིམ་གྲོར་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་གཞན་གྱི་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་འབའ་ཞིག་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་ཚོལ་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གདུང་འཛིན་པ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་མདུན་དུ་མདོ་སྡེ་མཆོག་འདི་སྨྲོས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་རིམ་གྲོ་བསྐྱེད་པ་དང༌། བཤད་པར་འོས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏོ།། །།འདི་མན་ཆད་དད་པའི་ལེའུ་བསྟན་ཏེ། གོང་དུ་དྲང་བ་དང་དེས་པའི་ཚུལ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དཔེས་དོན་མཚོན་པས་དབང་པོ་རྣོ་བ་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལྟ་བུ་དང༌། དབང་བོ་བར་མ་འཕགས་པ་བཞི་པོ་ཡང་དཔེ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་དོན་གོ་བར་གྱུར་བས་ཟབ་མོ་ཉིད་ལ་མོས་པ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དད་པའི་ལེའུ་བསྟན་ཏོ། །འཕགས་པའི་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་སྤྱོད་ཡུལ་དམ་པའི་མཐར་མ་ཕྱིན་པར་ཕྱིན་བ་ཙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བ་དང་ཁྱད་པར་མེད་པ་ཙམ་དུ་བསྙེམས་པ་དེའི་དོན་དུ་སྤྲང་པོ་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འདིའི་ནང་ནས་སྦྲང་པོའི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །དད་པ་
― DTG120_Page_0525 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཇི་བཞིན་པར་བཟོད་པ་སེམས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་རབ་འབྱོར་ཞེས་པ་ནས་ཤིན་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཕགས་པ་དེ་བཞིན་དགའ་བར་གྱུར་པ་དང༌། འཕགས་པ་དེ་བཞིན་བྱས་པ་གཟོ་བས་དྲིན་བསབ་བ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོས་དགའ་བའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། གུས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་སྟེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ལུས་རིང་དུ་འཚོ་བའི་ཚེ་དང་འཕགས་པ་རྣམས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྲོག་གིས་འཚོ་བའི་ཚེ་གཉི་ག་དང་ལྡན་པས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་གཞན་ནི་རུས་ལས་བཏགས་པ་དང༌། ཆུང་ངུ་ལས་དགའ་བ་ལྟས་བཟང་པོ་ལས་བཏགས་པ་སྟེ། ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །སྔར་དཔེ་ལས་དོན་རྟོགས་པར་གྱུར་ཅིང་བླ་ན་མེད་པའི་ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་པས་ཤིན་ཏུ་དགའ་བར་གྱུར་པའོ། །མདོ་ལས་དེའི་ཚེ་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་ཞེས་པ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གུས་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཏེ། ཚུལ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་དགུར་དབྱེའོ། །སྟན་ལས་ལངས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ལས་འཕགས་ཤིང་སེམས་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པའི་དོན་ཏོ། །གོས་ཚགས་བཅོས་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པས་བརྒྱན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཕྲག་པ་གཅིག་ཏུ་གཟར་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཅིག་ལ་ཞུགས་ཤིང་བཀྲ་ཤིས་པའི་ཚུལ་སྟོན་པའོ། །པུས་མོ་གཡས་པའི་ལྷ་ང་ས་ལ་བཙུགས་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་འཛིན་པའི་སེམས་ཐུལ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སེམས་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གཅིག་པོ་ཚོལ་གྱི་གཞན་མི་སེམས་པའི་དོན་ཏོ། །ཐལ་མོ་སྦྱར་ཞེས་པ་ནི་སེམས་སངས་རྒྱས་ལ་འདུད་པ་དྲང་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པར་མོས་པའི་དོན་དང༌། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་དགའ་བར་དམིགས་པའི་དོན་ཏོ། །མངོན་དུ་ལྟ་ཞིང་ཞེས་པ་ནི། ལུང་དང་གཞུང་གི་ཚུལ་རྟོགས་པར་འདོད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །གསོལ་ཏོ་ཞེས་པ་ནི་དད་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་རྒས་ཞེས་པ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་རྡོ་མི་ཐོགས་ཀྱི་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། འཕགས་པ་བཞི་པོས་སླར་གསོལ་པ་སྟེ། སྔར་ནི་ཚིག་
― DTG120_Page_0526 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷུག་པས་གསོལ། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་གསོལ། ཚིག་ལྷུག་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆོས་ལས་གླེང་བ་དང༌། དཔེས་གླེང་བ་དང༌། གཉི་ག་བསྡུས་ཏེ་གླེང་བའོ། །དེ་ཡང་སྔོན་ཆོས་འདི་ཐོས་བསམ་སྔགས་ཏེ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་ཆུད་པའོ། །དེ་ཡང་སྔར་ནི་བསྡུས་ཏེ་བསྟན། ཕྱིས་ནི་རྒྱས་པར་བསྟན་ཏོ། །གསོལ་པ་ལ་ཡང་དགེ་འདུན་གྱི་ནང་ན་གྲལ་མཐོ་བ་དང༌། ན་སོ་རྒན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཐོབ་བཞིན་པ་ཙམ་དུ་སེམས་པ་དང༌། ཡང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཚོལ་བར་མི་སེམས་པའོ། །མདོ་ལས་ནམ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་སྟོན་ཅིང་ཞེས་པ་ནས། བདག་ཅག་གིས་མོས་པ་མ་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། སྔར་ཆོས་ཀྱི་དོན་གླེང༌། འོག་ཏུ་ནི་དགོངས་པའི་དོན་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོ་དང་སྦྱར་རོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་རང་གི་སྤྱོད་པ་བསྒྲུབ་ཅིང་སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་ན་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་སེམས་མི་འཇོག །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་སེམས་སོ། །སྔོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་སྟོན་པའང་བདག་ཅག་ལུས་དང་ཡན་ལག་བྲོ་འཚལ་བར་གྱུར་ཞེས་སྨྲས་པ་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ནི་བདག་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ནི་འགོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འདུས་མ་བྱས་སོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་སྨོན་པ་མེད་པ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བསྡུས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ཞེས་པ་ནི། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་དང༌། དབང་པོ་ལྔ་དང༌། སྟོབས་ལྔ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའོ།། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པར་རོལ་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། ལྷའི་སྐུ་ཚེ་སྤང་བ་དང༌། གཞན་དུ་སྐྱེ་བ་སྟོན་པ་དང༌། མངོན་དུ་བཙས་ཏེ་དགྱེས་རོལ་པ་དང༌། ཁབ་ནས་བྱུང་བ་དང༌། དཀའ་ཐུབ་མཛད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པས། པ་དང༌། བདུད་འདུལ་བ་དང༌། ཏིན་ངེ་འཛིན་གྱི་
― DTG120_Page_0527 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དགའ་བ་ལ་བཞུགས་ཤིང༌། ལྷའི་ཡང་ལྷར་གྲུབ་པ་སྟོན་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་སྟོན་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྒྱན་དག་ཅེས་པ་ནི། མདོ་ལས་རྒྱུ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པས། །ཡིད་གཅིག་ཏུ་མོས་པ་ལྷག་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་མཁས་པས་བླ་ན་མེད་པར་མོས་པའི་ཡིད་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་སྤྱོད་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་དག་གོ །ཚད་མེད་པ་བཞི་དང༌། བསྡུ་བ་རྣམ་བཞི་དང༌། ཐབས་མཁས་པས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་རྣམས་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པར་བསྔོ་བ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་མོས་པའི་སེམས་གཅིག་ཀྱང་བསྐྱེད་པར་མ་གྱུར་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གཏན་ཚིགས་སྨོས་པ་སྟེ། ལམ་མངོན་དུ་གྱུར་པས་སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒས་པས་སྤྱོད་པ་གཞན་ལ་འཇུག་མི་ནུས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ།། མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་གིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་ནས་ཞེས་པ་ནས་འདི་ལྟ་བུའི་རིན་པོ་ཆེ་འདི་ཐོབ་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་རྟོགས་པར་བསྟན་ཏེ། ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་བ་དང༌། ཆོས་བཤད་པའི་དགའ་བས་ངོམས་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་ཐོབ་པའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་འདི་ལྟར་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་དང་པོ་དེས་ནི། བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དཔེར་བསྟན་པ་ལས། ལོགས་ཤིག་ཏུ་སོང་ཞས་པ་ནི་འཁོར་བར་འཁོར་བའི་དཔེ་བསྟན། ནར་སོན་ཏེ་ཞེས་པ་ནི། ཕྱིས་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པའི་དཔེ་བསྟན། ཕས་བུ་དྲན་ཡང་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་ཏུ་མི་བཏུབ་པའི་དཔེ་བསྟན། ཕས་རྒྱང་ནས་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱི་དཔེ་བསྟན། ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་མཛོད་དང་ནོར་མང་དུ་ཡོད་ཅེས་པ་ནི་ཐེག་བ་ཆེན་པོའི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ན་གཞོན་ཞེས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་ལ་བྱའོ། །མདོ་ལས་ཕའི་གནས་ནས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་མཆིས་ལ་ཞེས་པ་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུར་གནས་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཇིག་རྟེན་དང་འཁོར་བའི་དཔེ་སྟེ། མདོ་ལས་དབང་པོ་རྣོན་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཇི་ལྟར་ཡུན་རིང་དུ་འཁོར་བར་འཁོར་ཡང་ངན་སོང་དུ་མི་ལྟུང་སྟེ། ཕྱིས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྐྱེ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ།།
― DTG120_Page_0528 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པས་ཟིན་ཏེ་ཡིད་གཅིག་ཏུ་ངེས་པས་སངས་རྒྱས་མི་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་ཕ་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་སོང་ཞེས་བྱའོ། །ཡུལ་ཕྱོགས་གཞན་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་ལས་གཞན་དུ་གྱུར་བ་རྣམས་སོ། །ལོ་ཉི་ཤུ་དང་སུམ་ཅུ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུད་རྣམ་ལྔར་འཁོར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནས་མི་དེས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཏུ་ལགས་ལ་ཞེས་པ་ནས། ཡུལ་ཕྱོགས་ཞིག་ཏུ་ཕྱིན་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སངས་རྒྱས་དང་ཕྲད་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་མ་སྟོར་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐོས་ཤིང་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དེ་ཡང་བུ་ནར་སོན་ཏེ་ཡུལ་འཁོར་དུ་ཕྱིན་པ་ནཱ། ཕས་ཀྱང་སྔ་ནས་བཙལ་བ་ལས་ཕྱིར་ཕྲད་ཅེས་པར་སྦྱར་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་དབྱེ་སྟེ། དབང་པོ་ཁད་ཀྱིས་སྨིན་པ་ནི་ནར་སོན་པ་དང་སྦྱར། ཤེས་རབ་མ་བསྒོམས་པ་ནི་དབུལ་པོར་གྱུར་ཞེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། འཁོར་བར་འཁོར་བ་ནི་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་སུ་སོན་པ་དང་སྦྱར། སྐྱེ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་ལས་འབྱུང་བར་རྩོལ་བ་ནི་འཚོ་བ་ཚོལ་བ་དང་སྦྱར། ཤེས་རབ་རྣམ་གསུམ་གྱི་ལས་སྤྱོད་པ་ནི་ཁད་ཀྱིས་ཁྱིམ་དུ་ཉེ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེའི་ཕ་དེ་ཡང་ཞེས་པ་ནས་འཚོ་བ་ཡང་མང་དུ་གྱུར་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྡུས་ཏེ། སྔོན་ཚོལ་ཚོལ་བའི་བུ་མཁར་དུ་སླར་ཕྱིན་པ་དང༌། ནོར་དང་འཚོ་བ་མང་བར་གྱུར་བ་དང༌། གཡོག་དང་ཡུལ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཕ་ཞེས་པ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་འདྲེན་པ་མཛད་དུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང༌། སེམས་ཅན་སོ་སོའི་ལས་ཀྱི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མི་ཕྱོགས་པ་དང༌། ནོར་སྣ་ཚོགས་མང་ཞེས་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་ཏེ། འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་དང་སྦྱར། མཛོད་དང་བང་བ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་མཛོད་དང་ལྡན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་བྲན་དང་འདྲའོ། །ཐབས་མཁས་བས་སྤྱོད་པ་ནི་གཡོག་དང་འདྲའོ། །སྨོན་ལམ་དང་སྟོབས་ལ་སོགས་པ་ནི་ལས་བྱེད་པའི་མི་དང་སྦྱར་རོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ལྔ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་དང་རྟ་དང་སྦྱར། ཐེག་པ་རྣམ་ལྔ་ནི་ཤིང་རྟ་དང་སྦྱར། སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ནི། བ་ལང་དང་ལུག་མང་པོ་དང་ལྡན་པ་དང་སྦྱར། དོན་དམ་
― DTG120_Page_0529 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི་ཁ་འདུ་ཞིང་འཕེལ་བ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་སྒྲོགས་པ་ནི་འཚོ་བ་མང་བ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དབུལ་པོ་དེ་ཞེས་པ་ནས། དེར་ཕྱིན་པར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་གྱི་སྤྱོད་པ་ནི་གྲོང་དང་གྲོང་ཁྱེར་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་བཤད་པ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་བསྟན་པའི་དོན་ནི་ལྗོངས་དང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དང་སྦྱར་རོ། །ཇི་ལྟར་གནས་ཐམས་ཅད་དུ་འཁྱམས་ཀྱང་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་དུ་ཕྱིན་པ་བཞིན་བསྟན་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཞུགས་ཀྱང་རིགས་མ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཀྱི་གནས་སུ་འཁོར་ཅིང༌། ཡབ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་ཕྲད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དབུལ་པོའི་ཕ་དེ་ཞེས་པ་ནས་གཞན་སུ་ལ་ཡང་མི་སྨྲ་བར། འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཕྱོགས་སུ་མི་བཏུབ་པའི་དཔེ་སྟེ། ལོ་ལྔ་བཅུ་ཞེས་པ་ནི་རྒྱུད་རྣམ་ལྔར་འཁོར་བའི་དོན་ཏོ། །ནང་དུ་གདུད་བ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་སུ་ལམ་སྨྲ་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་འདི་འཁོར་མང་པོའི་ནང་དུ་མ་གསུངས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གདུང་བ་ཞེས་པ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་ཐེག་པ་གཅིག་པུ་འདིའི་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པས་གདུང་བ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་རྒས་ཤིང་འཁོགས་ཏེ་འདུག་ན་ཞེས་པ་ནས་འདི་ལ་སྤྱོད་བར་གྱུར་ན་ནི་བདག་མྱ་ངན་མེད་པར་སེམས་ན་ཞེན་བའི་བར་དུ་ནི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པར་ཡུན་རིང་བ་དང༌། སྤྱོད་པ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རྒས་འཁོགས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཟད་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ནོར་ཟས་དང་བང་མཛོད་མང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བཞུགས་ཀྱང་ད་རུང་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་གདུང་འཚོ་བའི་ཕྱིར་བུ་མེད་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་ནམ་ཞིག་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་སྟོན་པ་ན། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ནོར་རྫས་དབང་པོ་སྨོན་པ་རྣམས་ལ་གཏད་དུ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེས་མྱ་ངན་དུ་དགོངས་པ་ཞེས་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དབུལ་པོ་དེ་ཞེས་པ་ནས་གང་ན་བདེར་མཆིས་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་བུ་དེས་ཕ་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་སྐྲག་ནས་བྲོས་པ་དང༌། ཕའི་སྒོ་དྲུང་དུ་
― DTG120_Page_0530 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིན་པ་དང་ཞེས་པ་ལ་ཚོལ་ཞིང་སོང་སོང་ཞེས་པ་ནི་འབྱུང་བའི་དོན་ཚོལ་བའོ། །ཆེད་དུ་བཙལ་བ་མ་ཡིན་པར་གནས་དེར་སོན་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རིགས་ཅན་དུ་འགྱུར་བར་སྨིན་པའི་དུས་ལ་བྱའོ། །ཕའི་གནས་དེར་ཕྱིན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ལུང་དང་རིགས་པའི་སྒོ་ནས་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །གནས་གང་ན་བདེར་ཕྱིན་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཕྱོགས་ལ་བསྙེན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འགྲོན་བུ་དང་གསེར་དང༌། འབྲུ་མཛོད་མང་དུ་ཡོད་ཅེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ལ་བྱའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དབུལ་པོ་དེའི་ཕ་ཞེས་པ་ནས། བརྒྱན་པ་ལ་མཆི་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ཕ་མཐོང་བ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་ཕ་བདེ་བར་འདུག་པ་དང་འཁོར་མང་པོས་བསྐོར་བའོ། །མཐོང་ཞེས་པ་ནི་རྒྱང་མ་ནས་མཐོང་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་ལ་ད་དུང་རིང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཁྲི་ནི་མི་འཇིགས་པ་བཞིའི་ཁྲི་དང༌། བསམ་གཏན་བཞིའི་ཁྲིའོ། །རྒྱན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་ཞེས་པ་ནི་གདུག་པ་གསུམ་དང་བྲལ་བའི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པའོ། །ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་བྲམ་ཟེ་དང་སྦྱར་རོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ནི་རྒྱལ་རིགས་དང་སྦྱར་རོ། །ལྷག་པའི་བསམ་གཏན་ནི་རྗེའུ་རིགས་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་འགྲོན་བུ་བྱེ་བ་བརྒྱ་སྟོང་གིས་སྤྱོད་པ་བགྱིད་དེ་ཞེས་པ་ནས་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོས་མཆིས་པ་ཞེས་པ་པའི་བར་ནི་རྒྱན་དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལུས་བརྒྱན་པ་དང༌། སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པས་འཁོར་བྱས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐུལ་བ་ཉིད་བྲན་དུ་བྱས་པ་དང༌། བསྡུ་བ་རྣམ་བཞིའི་སེམས་རྟག་ཏུ་འཛིན་པ་རྔ་ཡབ་བྱས་པ། ཚད་མེད་བཞིའི་བླ་རེ་བྲེས་པ། རྣམ་པར་དག་པའི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་མེ་ཏོག་དང༌། དེ་ལ་སོགས་ཏེ་སྤྱོད་པ་དམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་གནས་ན་འདུག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །བུ་དེས་ཕ་མཐོང་ནས་བྲོས་པ་ནི་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་མཐོང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དབུལ་པོ་དེས་ཞེས་པ་ནས་འདི་སྙམ་སེམས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་མངོན་དུ་རྟོགས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་དཔོག་པའོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་ཞེས་པ་ནི་སྟོབས་དང་མི་འཇིགས་པ་ལ་སོགས་པའི་མཐུ་ཆེ་
― DTG120_Page_0531 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ལོངས་པའོ། །དེ་འདྲ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་བདག་གིས་མ་བསྒྲུབས་ན་མི་འཐོབ་པས་སྐྲག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་རྒྱལ་པོའི་བློན་པོ་འདི་དང་ཞེས་པ་ནས་ཕྲད་པར་འགྱུར་དུ་མི་འོང་ངམ་སྙམ་ཞེས་པའི་བར་དུ། རྒྱལ་པོ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའོ། །བློན་པོ་ཞེས་པ་ནི་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུའོ། །དབུལ་པོའི་གནས་སུ་འགྲོ་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པའོ། །ཟས་དང་གོས་ཀྱིས་ཉོན་མི་མོངས་ཞེས་པ་ནི་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དེར་ཡང་བསྒྲགས་སུ་ཡོད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཚམས་ཟུངས་སུ་ཟུན་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་ལ་དབང་མེད་པར་ཞུགས་པར་མི་འགྱུར་རམ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དབུལ་པོ་དེ་ཞེས་པ་ནས། བརྒྱལ་ཏེ་ས་ལ་འགྱེལ་ནས་མྱོས་པར་གྱུར་ལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མྱུར་དུ་བྲོས་ཞེས་པ་ནི་རང་གི་ཉམས་ལས་སྤྱོད་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པར་མི་ནུས་ནས་ལྡོག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཕས་མྱུར་དུ་འཛིན་དུ་བཅུག་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་སྨིན་པར་གཟིགས་ནས་དགྱེས་པ་སྐྱེས་ཤིང་འཛིན་དུ་བཅུག་པའོ། །སྲེད་པས་གདུངས་ཞེས་པ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་འགྲོ་བ་མང་པོ་ལ་འདྲེན་པར་དགོངས་པ་ཇི་ལྟར་སྲེད་པས་གདུངས་པ་བཞིན་ནོ། །འདི་དག་འཛིན་དུ་བཅུག་ཅེས་པ་ནི་ཚིག་གི་དོན་མཚོན་པ་བསྙེམས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་དག་འཛིན་དུ་བཅུག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྤྱོད་པ་ཆེན་པོ་ལ་འཛེམ་པས་འཇིགས་ཤིང་སྐྲག་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དེ་ལ་ཡིད་ཀྱིས་འཇུག་པར་མི་འདོད་པ་ནི་དངངས་པའི་སྒྲ་དྲག་པོས་ཀུ་ཅོ་འདོན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དབང་མེད་པར་བཅུག་པ་ནི་མི་རུང་བར་བྱས་པར་སེམས་པའོ། །རིངས་པར་མྱུར་དུ་ཞེས་པ་ནི་ཐུགས་རྗེའི་སེམས་གསོལ་པའོ། །གཟུང་དེ་ཞེས་པ་ནི་ཆུང་དུ་ལས་ཆེན་པོར་བསྐྱུར་བའོ། །མ་རུང་བར་བྱ་ཞེས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དཀའ་བ་ལ་བཙུད་པའོ། །བརྒྱལ་ཏེ་ས་ལ་འགྱེལ་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་བ་ལ་སྦྱོར་བར་སེམས་པའོ། །མདོ་ལས་དེའི་ཕ་དེ་ཡང་ཉེ་བ་ཞིག་ན་མཆིས་ནས་ཞེས་པ་ནས་གཞན་མི་འཆི་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་དྲང་ཞིང་གཟུང་པ་ལ་དང་པོར་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། མི་དབུལ་པོ་དགའ་བར་བྱ་བ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་བླངས་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་གཟུད་པ་དབུལ་པོའི་མིང་བཏགས་པ་
― DTG120_Page_0532 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ཐབས་བསྟན་པའོ། །མ་གཟུད་པར་ཞེས་པ་ནི་ཐབས་ཀྱིས་དྲང་བ་ལ་གཟུད་ཅིང་ཕྱིས་ཆེན་པོ་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །གདོང་དུ་ཆུས་གཏོར་ཞེས་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་དང་རྨོངས་པ་བསལ་བའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཅིའི་སླད་དུ་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནས་འདི་བདག་གི་པུ་ཡིན་ཞེས་སུ་ལ་ཡང་མི་སྨྲ་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དད་པ་སྐྱེ་བའི་སྐལ་བ་ཆུང་བ་ལ་ཐབས་མཁས་པས་ཁད་ཀྱིས་དྲངས་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་འགྱུར་བས་དེའི་བུ་ཡིན་ཡང་སུ་ལ་ཡང་མ་སྨྲ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱིམ་བདག་དེས་ཞེས་པ་ནས། གར་དགའ་བར་འགྲོ་ལ་རག་གོ་ཞེས་བགྱིས་པ་ནས། འཚལ་མ་དང་རང་པ་འཚོལ་བའི་སླད་དུ་མཆིས་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་དེ་དག་སོ་སོའི་དབང་པོ་དང་སྦྱར་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གཟུད་པའི་དུས་ལ་མ་བབ་སྟེ་ཐབས་ཀྱིས་དྲང་བའི་ཕྱིར་སླར་བཏང་ཞེས་པའོ། །ངོ་མཚར་རྨད་དུ་གྱུར་ཞེས་པ་ནི་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་ནས་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་ཞུགས་པའོ། །དབུལ་པོའི་གནས་སུ་སོང་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཆུང་དུ་ལ་ཞུགས་པའོ། །ཟས་ཚོལ་ཞེས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཁྱིམ་བདག་དེས་མི་དབུལ་པོ་དེ་དགུག་པའི་སླད་དུ་ཞེས་པ་ནས་ལས་བྱེད་དུ་ཆུག་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་དུ་གཞུག་ཅིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མི་གཉིས་ཞས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་བསྟན་པ་ལ་གཟུད་པའོ། །ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་བསྟན་པ་རྒྱ་ཆུང་ཞིང་ངེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་པས་མདོག་མི་སྡུག་ལ་མདངས་ངན་ཞེས་སྦྱར་རོ། །ཡང་ན་བསྟན་པ་ཕྱོགས་གཅིག་པའི་མདོག་མི་སྡུག་པ་དང༌། གཞུང་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་མདངས་ངན་ཞེས་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ལ་གལ་ཏེ་འདི་སྐད་དུ་ལས་ཅི་བྱ་ཞེས་པ་ནས་སྨོས་ཤིག་ཅེས་པའི་བར་དུ་ཕྱག་དར་གྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚོགས་སོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་མི་དེ་གཉིས་ཀྱིས་དབུལ་པོ་དེ་བཙལ་ནས་ཞེས་པ་ནས་མི་དབུལ་པོ་དེ་ཡང་ཁྱིམ་བདག་དེ་ལ་ཕར་འདུ་ཤེས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མི་དེ་གཉིས་ཀྱི་བཀའ་མཉན་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་པ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་
― DTG120_Page_0533 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཞུགས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སླར་ཡང་མི་ངན་པའི་ལས་བྱེད་ཅིང་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་དང་པོ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཐོས་པ་དང༌། སེམས་པའི་ཤེས་རབ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་ཉེ་བར་བསྙེན་པ་དང༌། ཐབས་ཀྱིས་དྲང་བའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་བདག་དེ་བསྙེན་ཅིང་ཚིག་སྤྲས་པའོ། །མདོ་ལས་ཁྱིམ་བདག་དེ་སྐར་ཁུང་གི་གསེབ་ནས་བུ་ཕྱག་དར་བྱེད་པ་མཐོང་ནས། གོས་དང་རྒྱན་ཕུད་དེ་བུའི་གན་དུ་ཕྱིན་ཞེས་པ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཚུལ་འདྲ་བ་བསྟན་པ་ཡང་དང་པོ་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གཟུད་པའི་དབང་པོ་དང་མི་ལྡན་པས་བགས་ཀྱིས་ཐབས་ཀྱིས་དྲང་བ་དང༌། བསྙེན་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རྒྱང་མ་ནས་མཐོང་ཞིང་རྒྱན་མེད་པའོ། །ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ན་བཞུགས་ཤིང༌། རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་སྐུ་བསྟན་ན་སྐྲག་ཅིང་ཉེར་མི་བཟོད་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ཁམས་ངན་པ་དང༌། རྒྱན་མེད་པའི་ལུས་ཀྱིས་གདུལ་བར་འོས་པའི་ཕྱིར་གོས་དྲི་མ་ཅན་གྱོན་ཅིང་ལ་གན་ཕྱག་དར་གྱི་སྐོན་པ་ཐོགས་པ་བཞིན་དྲང་བའི་དོན་གྱིས་ཉོན་མོངས་བ་སེལ་བའི་ཕྱིར་ལས་ཀྱིས་གཞན་འདེབས་པར་སྟོན་ཅིང༌། དེ་དང་སྨྲ་བར་བྱེད་པ་ནི། ཐུགས་རྗེའི་ཐབས་ཀྱིས་འདྲེན་ཅིང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་པར་གཞན་འདེབས་པའོ། །གླ་གཞན་པས་སྐྱེད་དེ་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་སྔར་ཐོས་པ་དང་བསམས་པའི་ཤེས་རབ་ལས་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམ་པ་བཞིར་སྦང་བ། གཞན་དུ་མ་འགྲོ་ཤིག་པ་ཡང་ལྟ་བ་ངན་པ་གཞན་ལས་ཟློག་པའི་དོན་ཏོ། །ཅི་དང་ཅི་དོགས་པ་ཐམས་ཅད་སྦྱིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མཐུ་ལས་བྱུང་བ་ཚད་མེད་པ་བཞི་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུས་བསྐྱེད་པ་འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དོ། །བུམ་པ་དང༌། ཕྲུ་བ་དང༌། ཤིང་དང༌། ལན་ཚ་ཞེས་པ་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཡེ་ཤེས་རྣམ་གཉིས་ཀྱིས་ཟིན་པ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་རྫུ་འཕྲུལ་དང༌། སྟོབས་དང་མངོན་པར་ཞེས་པ་དག་གོ། ཁྱོད་ཀྱི་ཕ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཤིང་འཕགས་པའི་གནས་སུ་སོན་པའི་ཕྱིར་བུ་ཞེས་བཀའ་སྩོལ། ཡང་དག་པའི་བདེན་པ་ཉིད་མི་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ནི་བུ་དང་འདྲ་བ་ཞེས་སྨོས་སོ། །སྒྱུའམ་གྱ་གྱུའམ། གཡོ་ཞེས་པ་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་
― DTG120_Page_0534 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་གྱི་དྲི་མ་སྤོང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མི་དབུལ་པོ་དེ་བུ་ཞེས་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པར་གྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །འབྲས་བུ་དང་པོ་ལ་གནས་པའོ། །མདོ་ལས་ལོ་ཉི་ཤུ་འདས་པ་དང་ཞེས་པ་ནས་སྤྱིལ་པོ་དེ་ཉིད་ན་གནས་ཤིང་མཆིས་པ་ལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པའོ། །ཉི་ཤུ་ཞེས་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་བཅུ་སྤྱོད་པས་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའོ། །སྤྱིལ་པོ་དེ་ཉིད་ན་གནས་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནས་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་གནས་པ་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་སྒྲོལ་བ་ལ་འཇིགས་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པར་གནས་པ། འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་པ་ལ་མི་འཇིགས་པའི་ཕྱིར། སྤྱིལ་པོ་དེ་ཉིད་ན་གནས་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁྱིམ་བདག་དེ་བྲོ་འཚལ་བར་གྱུར་ཏེ་ཞེས་པ་ནས་དེ་ཐམས་ཅད་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་པར་འདོད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དོན་ཆེན་པོ་ལ་དགའ་བའི་དོན་བསྟན་ཏེ། ཁྱིམ་བདག་དེ་ན་བར་གྱུར་ཞེས་པ་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས། ལོ་བཅུ་གཉིས་ལོན་པ་དང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་ཕྱིར་ཞིང་འཕེལ་བར་གྱུར་པས་སེམས་ཅན་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཀྱིས་བཏབ་པ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་བསྙུང་བ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དམ་པའི་ཆོས་འདི་བཤད་པའི་དུས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དུས་དང་ཉེ་བས་སེམས་ཅན་མ་བསྒྲལ་བ་རྣམས་བསྒྲལ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་ཁྱིམ་བདག་གུམ་པའི་དུས་ལ་བབ་པར་མཐོང་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ནི་བང་མཛོད་མང་པོའི་ནོར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཤས་ཆེ་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་ནི་ཤས་ཆུང་ཞེས་སོ། །སྦྱིན་པ་དང་སྤ་བར་བྱ་ཞེས་པ་ནི་བླང་བ་ནི་བདག་གི་དོན་ཏོ། །སྦྱིན་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཞེས་པའོ། །ཤེས་པར་བྱོས་ཤིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གཞུང་མི་ཤེས་པ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། སེམས་མ་བསྐྱེད་པ་སྐྱེད་ཅིག་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེན་ཞེས་པ་ནས་ཆུད་མ་གཟན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འཇིག་
― DTG120_Page_0535 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་ན་ཕ་དང་བུ་སྤྱོད་པ་མཐུན་པ་ལྟར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་མཐུན་པར་བསྟན་པས་ཆོས་ཆེན་པོ་ལ་གཞུག་ཅིང༌། དོན་མཉམ་པར་གྱིས་ཤིག་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མི་དབུལ་པོ་དེ་ཞེས་པ་ནས་ཆུང་ཟད་ཀྱང་རེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རེ་བ་མེད་པར་བསྟན་ཏེ། ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་དེ་ལྟར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཐོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ད་ཅུང་སེམས་ཞན་པ་སྔོན་གྱིས་འཛིན་ཅིང༌། སྤོབས་པ་མི་ཆེ་བའི་དཔེའོ། །མདོ་ལས་སྤྱིལ་པོ་དེར་གནས་ཤིང་ཞེས་པ་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སེམས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཞན་པ་ད་དུང་མ་སྤངས་ཞེས་བསྡུས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས། གཉེན་བཤེས་མང་པོ་དང་ཕྲད་དེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེས་ཐོབ་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་དུས་ལ་བབ་པ་དང༌། མང་པོ་བསྡུས་ཏེ་གཏོད་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནས་དམ་པའི་ཆོས་འདི་བསྟན་པའི་བར་དུ་ནི་ཁད་ཀྱིས་དབང་པོ་འབོགས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་ཤེས་པའོ། །ཤེས་པ་ནི་སྟོང་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་དོན་ཤེས་པའོ། །ཉམ་ང་ཞིང་ངོ་ཚ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཞན་པ་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་སོ། །འཆི་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་ཞེས་པ་ནི་ཡོངས་ལ་གཏད་པ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་འདི་བཤད་པ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ལོ་ལྔ་ཞིག་ལུས་པའི་ཕྱིར་འཆི་བའི་དུས་ལ་བབ་པའོ། །གཉེན་བཤེས་མང་པོ་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་དག་གོ །རྒྱལ་པོ་དང་བློན་པོ་ཞེས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་རྣམས་སོ། །མདོ་ལས་ཁྱོད་ཉོན་ཅིག་འདི་ནི་ཁོ་བོའི་སྙིང་གི་བུ་ཁོ་བོས་བསྐྱེད་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱལ་བུ་བཅུ་དྲུག་གི་ཚེ་ན་ངའི་བསྟན་པ་འདི་ལ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་དགེ་བའི་རྩ་བ་བཙུགས་པས་ངའི་གསུང་ལས་སྐྱེས་པ་ངའི་ཆོས་ཀྱིས་བསྐྱེད་པ་ཡིན་པས་ཡང་དག་པའི་སྲས་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་མིང་འདི་འཁྱམས་ནས་ལོ་ལྔ་བཅུ་ལོན་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་བར་འཁོར་བ་བསྟན་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོར་རིགས་ངེས་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ནི་ལན་ཅིག་སེམས་བསྐྱེད་པས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ན།
― DTG120_Page_0536 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབང་པོ་ཞན་པ་དང༌། རིགས་མ་ངེས་པ་རྣམས་ལྡོག་ཅིང་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་ཡོད་དོ་བར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་འདིའི་མིང་ནི་འདི་ཞེས་བྱ་ཞེས་པ་ནས་དེ་ཀུན་ཀྱང་འདི་ཉིད་ཤེས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔོན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ངའི་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པ་ལས་རབ་ཏུ་འཁྱམས་པ་དང༌། དེ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་བསྐལ་པ་དྲུག་ཅུའི་བར་དུ་ཐེག་པ་ཆུང་དུ་སྤྱོད་སྤྱོད་པ་ལས་ད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་ཉིད་གྲོང་ཁྱེར་དེ་ན་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོལ་ཞེས་པ་ནི་ཐུགས་རྗེས་དགོངས་པའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ནོར་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་ལ་གཏད་པ་དང༌། བདག་གི་དོན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་འདི་ལ་གཏང་ངོ་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་མང་པོ་རྙེད་སྙམ་སེམས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བུས་ཐོབ་པ་རྣམས་བསྟན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རེ་བ་མེད་པ་ལས་རྙེད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་ནི་ཞེས་པ་ནས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མ་རབས་ཀྱིས་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཙམ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་སྲས་དང་འདྲ་ཞེས་སྨྲས་སོ། །དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཐོས་ཤིང་དབང་པོ་སྨིན་པར་གྱུར་བས། སྲས་ཡང་དག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ནི་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་གྱིས་གཟིར་ཏོ་ཞེས་པ་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ལྡོག་པས་འཁོར་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་བའི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ནི་གནས་དང༌། མཚན་ཉིད་དང། སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། དབང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། ཕུང་པོ་ལྔའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བ་སྟེ། ཡིད་དང་འགལ་བ་མི་མཐུན་པ་མྱོང་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་ལ་ལྔ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །བདེ་བར་འཚོ་བའི་བདག་ཉིད་བདེ་བར་འཚོ་བའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡུལ་ལམ་དབང་པོའམ་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་འགྱུར་བས་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པ་སྟེ། །ཕུང་པོ་ལྔའི་ཆ་གཅིག་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་བརྒྱད་ལས་མཛའ་བ་དང་བྲལ་བ་དང༌། འདོད་པ་མི་རྙེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་འགྱུར་བའི་སྡུག་
― DTG120_Page_0537 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔལ་ལོ། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་ཚོར་བའི་རང་བཞིན་དང༌། དེའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ཡུལ་དང་དབང་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་རྣམས་མི་རྟག་པར་གནས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཏེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཕུང་པོ་ལ་ཐམས་ཅད་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་རྣམས་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མདོ་ལས་འཁོར་བ་ན་ཆུང་དུ་ལ་དད་པས་བདག་ཅག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ངན་བ་མང་པོ་ཕྱག་དར་གྱི་ཕུང་པོ་དང་འདྲ་བའི་སེམས་སུ་བཅུག་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་ཆུང་དུ་ལ་ཕྱོགས་ཤིང་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་པར་མི་ནུས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་ནས་འཚོ་ཞིང་གསོལ་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་སེམས་སུ་བཅུག་ཅེས་པ་ནི་བསྒོམ་པ་ལ་སེམས་པའོ། །ཕྱག་དར་གྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའོ། །རྩོལ་བ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་གཅིག་ཏུ་འབད་པས་གཟོད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཉིན་གཅིག་གིས་སླ་ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ནི་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་ཐོབ་པ་ཡིན་ན། བསྐལ་པ་དྲུག་ཅུས་བསྒྲུབས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་ཉི་མ་གཅིག་གིས་སླ་ཙམ་མོ་ཡང་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་སྤངས་ཤིང་ཡེ་ཤེས་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཅག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་སྙེད་ཅེས་པ་འདིས་མ་བསྟན་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རེ་བའི་སེམས་མེད་པ་རྣམ་གསུམ་སྟེ། སྔར་ཉན་ཐོས་པ་ཆོས་ཆུང་དུ་ལ་དགའ་བའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མ་བཤད་པས་རེ་བ་མེད་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཆོག་པར་སེམས་པའི་ཕྱིར་རེ་བ་མེད་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེད་དུ་བཤད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་པ་བདག་ཅག་གི་ཆེད་དུ་མ་བཤད་དོ་ཞེས་རེ་བ་མེད་པ་དང་གསུམ་ལས་འདི་ནི་དང་པོའོ། །བགས་ཀྱིས་བཞག་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་ཆུང་དུ་ལ་མོས་པའི་སེམས་མ་སྤངས་ཤིང་དབང་པོ་མ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་རེ་ཞིག་བཞག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐབས་མཁས་པ་ཞེས་པ་ནས་བདག་ཅག་གིས་མང་དུ་བྱས་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཐོབ་པར་རེ་བ་མེད་པ་བསྟན་ཏེ་ཐབས་མཁས་པས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་
― DTG120_Page_0538 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཛོད་ཀྱི་ཉེ་མཚམས་སུ་བཀོད་པ་ནི་དང་པོ་དྲང་བའི་དོན་གྱིས་བསྟན་ནས་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་ཉེ་བར་བཞག་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བདག་ཅག་གིས་ཞེས་པ་ནས། དེ་མི་འདོད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེད་དུ་བསྟན་གྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཆེད་དུ་མ་བཤད་པས་རེ་བ་མེད་པ་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆེད་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བཤད་པ་ཡང་ཉན་ཐོས་པའི་ཆེད་དུ་མ་ཡིན་པས་མི་འདོད་དོ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནས་སྲས་ཡང་དག་པ་ཞེས་གསུངས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔོན་ཉན་ཐོས་པའི་རྣམས་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསལ་བ་ཉིད་དུ་མ་བསྟན་མོད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་དང་རིགས་ཡོད་པས་སྔོན་ཡང་ཐབས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞེས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་འདི་དག་བཞིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་སུ་གྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་ཉིད་ཐོབ་ཅེས་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་འཆད་པ་མི་མཛད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཐེག་པ་ཆེན་པོས་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་ཡང་དེ་དག་གི་དོན་བསྡུ་བའོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་དང་པོ་དང་སྦྱར་རོ། །རྒྱ་ཆེན་པོས་བྱང་ཆུབ་འཛུད་པ་ནི་གཉིས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རིན་པོ་ཆེ་ཐོབ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་འདི་དག་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ནི་གསུམ་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་འདི་དག་བཞིན་ནོ་ཞེས་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་གཅིག་གི་རྒྱུས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་བཞིན་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ།། །།དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀའི་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་བདུན་པ། མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་གསོལ་ཏོ་ཞེས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་བཞིས་དོན་འདི་ཆུད་པ་དང༌། དྲིས་པར་འདྲ་ན་འདིར་འོད་སྲུངས་གཅིག་པུ་སྨོས་པ་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འོད་སྲུངས་སྐུ་བགྲེས་པའི་ཕྱིར་གཙོར་སྨོས་པས་སོ། །འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བརྒྱད་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཅིག་
― DTG120_Page_0539 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད་པ་ལ། བདུན་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཆེན་པོ་ལ་སོགས་པ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་དྲིན་ཟབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དུམ་བུ་དང་པོ་ལ་ཡང་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། དང་པོ་ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དོན་བསྟན། དེའི་འོག་གི་ཚིགས་བཅད་བཞི་བཅུ་རྩ་གཅིག་གིས་ནི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་བཅད་སུམ་ཅུ་རྩ་གཅིག་གིས་ནི་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱོར་བ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཡང་ཐོས་པ་ཉི་ཚེ་སྨོས་ཀྱི་ཚིག་གཞན་མ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་ཚིག་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན། ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་དཔེ་བསྟན། མདོ་ལས་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་བུ་བུས་པར་གྱུར་པ་ཞིག །འགྲོ་བའི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསླུས་པ་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བཞི་བཅུ་རྩ་གཅིག་གིས་དཔེ་འཆད་དེ། དེ་ལ་ཡང་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །ཚིགས་བཅད་སུམ་ཅུ་རྩ་བཞིས་ནི་སྔར་རེ་བ་མེད་པ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་བདུན་གྱིས་ནི་འདི་ཐོབ་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་ཡང་དང་པོའི་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་འཁོར་བར་ལྡོག་པའི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་བདུན་གྱིས་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བའི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་བཅུ་བཞིས་ནི་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་ཏུ་མི་བཏུབ་པའི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཕྱེད་དང་བཅུས་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་དྲང་བའི་དཔེ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཆེན་པོ་ལ་རེ་བ་མེད་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། ཕ་ཡི་གནས་ནས་གལ་ཏེ་སོང་བ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། ལོ་ནི་ལྔ་བཅུ་ལས་ཀྱང་མི་ཉུང་བར་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་བར་ལོག་པའི་དཔེ་བསྟན། ལྔ་བཅུ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམ་ལྔའི་དཔེ་སྟེ། གཞན་དུ་འཁྱམས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེས་ནི་དེ་ལྟ་བུ་དེ་ཚོལ་བན། །ཞེས་པ་ནས། དེ་བཞིན་ཕྱུགས་དང་བ་ལང་ལུག་རྣམས་ཏེ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་སངས་རྒྱས་མཐོང་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྗེ་སྐྱེ་བའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་སུ་ཕྱིན་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་བར་འཁྱམས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོར་ཕྲད་ཅེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་གནས་སུ་སོན་པའི་དོན། ཁྱིམ་བརྩིགས་ཞེས་པ་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བསྐྱབ་ཞེས་པའི་དོན། འདོད་པ་རྣམ་ལྔ་ལ་སོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་
― DTG120_Page_0540 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པའི་དབྱིངས་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཤིང་རྟ་དང་བཞོན་པ་རྣམས་ནི་ཐེག་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། འཕེལ་ཞིང་འདུ་བ་དང་ནི་དེ་བཞིན་ཞིང༌། །ཞེས་པ་ནས། འདི་ལྟར་བདག་ལ་མཛོད་ནི་མང་དུ་ཡོད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་དགེ་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་སྡུད་པ་སྟེ། བསྡུ་བ་དང་འཕེལ་བའི་ཁེ་འཚོལ་བའོ། །ཀུན་གྱིས་གུས་པར་བྱ་ཞིང་བཀུར་བས་སེམས་ཅན་དོན་བྱེད་པ་བསྟན་པའོ། །རྒས་ལ་ཞོམ་ཞིང་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ལ་གནས་ཤིང་ཞེས་པའི་རྒྱས་རྒན་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་ཉིན་མཚན་གཅིག་ལ་ལན་དྲུག་དྲུག་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སུ་གཟིགས་པས་གདུང་བར་གྱུར་བའོ། །མདོ་ལས། བདག་ནི་འཆི་བའི་དུས་ལ་ཉེ་བར་གྱུར། །ཞེས་པ་ནས། ལ་ལ་སྐྱེད་དང་སྦོགས་ཀྱང་རབ་ཏུ་གཏོང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཟས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕོངས་པའི་ཕྱིར་བཀྲེས་པའོ། །སྤྱོད་པ་དམ་པ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རིད་པའོ། །ལྟ་བ་ངན་པས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་གཡན་པ་བྱུང་བ་ལྟ་བུའོ། །ལྷག་པའི་སྡོམ་བསམ་བསྡམས་པའི་ཕྱིར་སྐམ་པོས་གཡོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །མཐར་གྱིས་རྒྱུ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་དོན་ཚོལ་བའོ། །ཕའི་ཁྱིམ་དུ་ཕྱིན་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དབུ་མའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྒོ་ན་འདུག་ཅེས་པ་ནི་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནི་རྒྱུ་ཡིན། དོན་དང་བསྟན་པ་ནི་ཕུགས་དང་སྒོ་ལྟ་བུར་བལྟའོ། །བགྲང་བ་ནི་འཕགས་པའི་ནོར་རྣམས་སེམས་པའོ། །སྐྱེད་དང་སྤོགས་གཏོང་ཞེས་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་སྤྱོད་པས་ཕན་འདོགས་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ནས་དབུལ་པོ་དེས་ནི་དེ་མཐོང་བ། །ཞེས་པ་ནས། ཁྱོད་ནི་གླ་ཡང་ཉིས་འགྱུར་སྦྱིན་པར་བྱས། །ཞེས་པ། འདིར་ནི་ཉེས་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་སྟེ། །ཞེས་པ་ཡང་སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པ་དང་བྲལ་ཏེ་ཆེན་པོ་སྤྱོད་དུ་མ་བཅུག་གམ་ཞེས་དོགས་པ་སྐྱེའོ། །ཞར་བ་འཐེང་གྲུམ་ཅན་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་བདེན་པ་སྟོན་པ་གཞུང་མ་རྫོགས་པའི་དཔེའོ། །མདོ་ལས། མི་དེས་འདི་ལྟ་བུ་ཡི་སྒྲ་ཐོས་ནས། །ཞེས་པ་ནས། ང་ཡི་བུ་ཡིན་ཡང་དག་གདོན་མི་ཟ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱག་དར་བྱས་ཤིང་ཕུང་པོ་ལྔའི་ཁང་པ་གཙང་མར་བྱས་པ་དང༌། རྐང་པ་བསྐུ་ཞེས་པ། རྐང་པ་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞིའོ། །བསྐུ་བ་ནི་སྡོམ་པ་འཛིན་པའི་སྤྱོད་ལམ་མོ།
― DTG120_Page_0541 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོ་ལས། དེ་ནི་ཁད་ཀྱིས་བགས་ཀྱིས་ཁྱིམ་དུ་བཅུག །ཞེས་པ་ནས། བགས་ཀྱིས་མི་དེ་དེས་ཡིད་རྣམ་པར་ཕབ། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་འཕགས་པའི་གནས་སུ་སོན་པ་བསྟན་ཏེ། ལོ་ཉི་ཤུ་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་ལྷུག་པའི་ནང་ནས་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་ནི་ཤེལ་ལམ་འགྲོན་བུ་མུ་ཏིག་ཀྱང༌། །ཞེས་པ་ནས་ཆུང་དུ་ལ་དད་པའི་ཡོན་ཏན་ཏེ། བཀོལ་བ་དེ་སྙེད་དེ་རིང་ཤིན་ཏུ་བདེ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པ་ཡང་ཆེན་པོ་བསྟན་ཀྱང་རེ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དབུལ་པོའི་བསམ་པ་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྙེད་པ་ཆེན་པོ་རྙེད་པའི་དཔེའོ། །འོག་ནས་ལོ་ཉི་ཤུ་ཞེས་པ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཞེས་ཀྱང་སྦྱར་རོ། །ཤིན་ཏུ་བདེ་ཞེས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཀུན་དང་ལྡན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་བཞིན་རྣམ་པར་འདྲེན་པས་བདག་ཅག་རྣམས། །ཞེས་པ་ནས། ཁྱེད་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ང་ཡི་བུ་ཡིན་ན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་ནི་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་པའོ། །ཆུང་ངུ་ལ་དད་པས་རེ་བ་མེད་པ་བསྟན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཡེ་ཤེས་པའི་བསྐལ་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་གནས་ཉིད་ཀྱིས་ཆོག་པར་སེམས་པས་རེ་བ་མེད་པའོ། །མདོ་ལས། བདག་ལ་འཇིག་རྟེན་མགོན་གྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །ཞེས་པ་ནས། གང་གིས་ལམ་གོམས་སངས་རྒྱས་འགྱུར་བའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱེད་དུ་བསྟན་གྱི་ཉན་ཐོས་པའི་དོན་དུ་མ་བསྟན་པས་རེ་བ་མེད་པ་བསྟན་ཏེ། གང་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ་ཤོད་ཅིག་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པས་བཀའ་སྩལ་ནས། །ཞེས་པ་ནས། བདག་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་ལམ་བསྟན་ནས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ལ་བརྟེན་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ཕྱིར་བདེ་བར་གཤེགས་པས་བཀའ་སྩལ་ནས། །ཞེས་པ་ནས། །ལུང་ནི་མྱ་ངན་འདའ་བ་མཐར་ཐུག་པ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་གཅིག་གིས་ལུང་སྟོན་པ་བཞིན་གཞན་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་གསུངས་ཞེས་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་མཛོད་རྣམས་ཡང་དག་གསུངས་པ་ནི་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་
― DTG120_Page_0542 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའོ། །རྒྱལ་བའི་ཡེ་ཤེས་རབ་ཏུ་བཤད་མེད་ཀྱི། །ཞེས་པ་ནི་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བའོ། །འགོག་པ་དང་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་སྤངས་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་དད་པར་མ་གྱུར་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ཆོག་པར་སེམས་པའོ། །བདག་ཅག་ནམ་ཡང་འདི་ལ་མི་སྨོན་པ། །ཞེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་དང་སྨོན་པ་མེད་པར་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ལ་མི་རེ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཡུན་རིང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལ་ནམ་ཡང་བདག་ཅག་འདོད་པ་མེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་རྙེད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲིན་བསབ་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་ཆོས་བཤད་པ་ཐོས་ཀྱང་རེ་བ་མེད་པ་ནི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས། བདག་ཅག་འཇིག་རྟེན་སློབ་དཔོན་རང་བྱུང་གི །ཞེས་པ་ནས། །བརྟུལ་ནས་ཡེ་ཤེས་འདི་དག་རབ་ཏུ་བྱིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་པའི་ཆེད་དུ་འདི་མ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་ཚིག་བརྟུལ་བ་སྟེ། དབང་པོ་མ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་ནོར་མང་དུ་བདོག་པའི་སྐྱེས་བུ་ཆུང་དུ་ལ་དད་པ་རྣམས་ཐབས་མཁས་པས་བགས་ཀྱིས་བརྟུལ་ཞིང་སྦྱིན་པ་ནི་དཔེ་དང་དོན་གཉི་ག་སྦྱར་ཏེ་ཕྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་རིང་བདག་ཅག་འཕྲལ་ལ་ངོ་མཚར་གྱུར། །ཞེས་པ་ནས། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མཆོག་རབ་རྣམ་དག་གང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། རེ་བ་མེད་པ་ལས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཡང་ལམ་བསྒོམས་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་ལས་འབྲས་བུ་དེ་ཐོབ་ཅེས་པའོ། །མདོ་ལས། འདྲེན་པའི་བསྟན་པ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་བསྙེན། །ཞེས་པ་ནས། འདི་འདྲ་བ་ཡི་དཀའ་བ་གང་མཛད་པ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་མངོན་དུ་ཐོབ་སྟེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་སུ་ངེས་པ་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པར་འོས་པ་མཆོད་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་བསྟན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དྲིན་གྱི་ལན་ལྡོག་པ་ནི་གཞན་གྱིས་མ་ཡིན་གྱི་འདི་འདྲ་བ་ཐོབ་པ་ཞེས་སོ། །མདོ་ལས། མགོ་དང་ལག་པ་དང་ནི་རྐང་པས་ཀྱང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལ་ནམས་ཀྱང་ལན་ལྡོག་མ་གྱུར་ཏོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། ནང་གི་རྫས་དྲུག་དང༌།
― DTG120_Page_0543 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིའི་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་འདི་དག་གང་བྱས་ཀྱང་ལན་མི་ལོན་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས། ཉིད་ཀྱི་ཆེ་ཆོས་མཚུངས་པ་མེད་པའི་མཐུ། །ཞེས་པ་ནས། མཆན་མ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་བཤད་དེ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཅི་ཕྱིར་ལན་དཀའ་བའི་གཏན་ཚིགས་རྣམ་པ་གསུམ་ཞིག་འཆད་པ་ལས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྱོད་པ་ཞན་པ་མཚན་མར་འཛིན་པ་རྣམས་ལ་ཡིད་དང་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། སོ་སོའི་མོས་པ་དང༌། དད་པར་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་པས་དཀའ་བ་མཛད་པ་དང༌། དབང་པོ་སྨིན་པ་དང༌། མ་སྨིན་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ལན་གླན་དཀའ་བའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་དང་སྦྱར་ཏེ་སྐུ་དག་པ་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཡོན་ཏན་སྤངས་ཤིང་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འཇིག་རྟེན་རྙོག་པ་ཅན་དུ་གཤེགས་པ་དང་ཡང་དག་པའི་གཞུང་དམ་པ་བསྲི་སྟེ་ཚིག་མང་པོའི་སྒོ་ནས་དོན་སྟོན་པ་དང༌། ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་སྤངས་ཏེ། ཕྱོགས་མ་དག་པར་གཤེགས་ཤིང་མ་རབས་ཀྱི་ཡིད་དང་མཐུན་པར་ཆོས་སྟོན་ཅིང་འདྲེན་པ་དེ་ལན་གླན་དཀའ་བ་མ་ཡིན་ནམ། མདོ་ལས། ཆོས་ཀྱི་དབང་པོ་འཇིག་རྟེན་ཀུན་ལ་མངའ། །ཞེས་པ་ནས། བརྒྱ་ཕྲག་སྟོང་གི་བར་དུ་ཆོས་བཤད་དོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། སོ་སོའི་མོས་པ་དང་དད་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྱོད་པ་རབ་མཁྱེན་ནས། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་མཆོག་རབ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་བསྟན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དབང་པོ་སྨིན་པ་དང༌། མ་སྨིན་པ་དང་དབང་པོ་དུལ་བ་དང༌། མ་དུལ་བ་དང༌། བཀྲི་བ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་གང་གིས་གདུལ་བར་འོས་པ་རྣམས་ལ་མཐུན་མཐུན་དུ་ཆོས་སྟོན་པའོ།། །།འདི་མན་ཆད་སྨན་གྱི་རྩི་ཤིང་ལས་དཔེ་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་ཅིའི་ཕྱིར་བཏགས་པ་དང༌། ཅི་ལས་བཏགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །གོང་དུ་དབང་པོ་རྟུལ་པོའི་ཆེད་དུ་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་པས་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་རྟོགས་ཤིང་ལུང་བསྟན་པ་དང་ཡང་འདིར་དབང་པོ་བར་མའི་ཆེད་དུ་དཔེས་ཆོས་སྟོན་ཅིང༌། ལུང་བསྟན་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་དཔེ་འདི་གསུངས་པ་ལས་བཤད་པ་དང་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང༌། ལེའུ་འདི་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ང་རྒྱལ་དུ་འཛིན་པ་དགོངས་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་གཉིས་དང་གསུམ་མེད་དོ་བར་
― DTG120_Page_0544 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དང་པོར་ཁང་ཁྱིམ་ཚིག་པའི་དཔེས་སེམས་ཅན་མ་རབས་རྣམས་ཐབས་ཀྱིས་དྲངས་ཏེ་ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་ལ་དགོད་པ་དང༌། དད་པའི་ལེའུ་བསྟན་པའི་ནང་དུ་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐེག་པ་དང་མཉམ་པར་སེམས་ཤིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྒྲུབ་ཏུ་མི་བཏུབ་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྒྲུབ་ཏུ་གཞུག་པ་དང༌། ལེའུ་འདིའི་ནང་ནས་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་གཅིག་ཏུ་ང་རྒྱལ་གྱི་ཐེག་པ་གསུམ་སྤོང་གིས་སོ་སོ་ན་ཡོད་པའི་སེམས་པའི་ང་རྒྱལ་གཞོམ་པར་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆར་པ་གཅིག་བབ་པའི་རླན་གྱིས་ཤིང་རྩི་མི་མཐུན་པར་སྐྱེ་བ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་གཅིག་གིས་དགེ་བའི་རྩ་བ་སོ་སོར་སྨིན་པ་བཞིན་ཏེ། འཕགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པ་ན་ཐེག་པ་གཅིག་པ་ལམ་གཅིག་པོས་སྟོན་ཏེ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། བསྟན་པ་གཅིག་ལས་དབང་པོ་སོ་སོར་དབྱེ་བར་བསྟན་པའོ། །ཐབས་མཁས་པའི་ལེའུ་ལས་ཡེ་ཤེས་དང་སྒོ་བསྟན་པ་གཉི་ག་ཡང་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པ་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་སྦྱར་བའོ། །བདེན་པ་བཞི་ལ་དབང་པོ་མི་མཐུན་པས་སོ་སོར་གོ་བ་བཞིན་ནོ། །མིང་ནི་སྨན་གྱིས་ནད་འཚོ་བར་བྱེད་པ་བཞིན་བླ་ན་མེད་པའི་སྨན་དམ་པ་འདིས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཐམས་ཅད་འཚོ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལུང་དང༌། གཞུང་དང་སྤྱོད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ནི་སྨན་དམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྨན་ནད་ཆེ་ཆུང་སོ་སོར་ཕན་པ་བཞིན་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པ་འདི་ཡང་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་གཅིག་ཏུ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་པ་ནས་དེ་དག་གི་མཐའ་བདེ་བར་མི་རྟོགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལེའུ་འདི་ལ་དང་པོར་བསྟོད་པ་དང༌། འོད་སྲུངས་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱོས་ཤིག་པ་དང༌། དོན་གྱི་མདོ་བསྡུས་ཏེ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་བརྗོད་པར་དཀའ་བས་མཐའ་མེད་ཅེས་པར་བསྡུས་པའོ། །མདོ་ལས། འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་དག་དེ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་དང༌། འགོ་བ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་མཛད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་པ་ནི་མི་མཐུན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱིས་རིག་པར་དཀའ་བ་སྟོན་པ་ལ་
― DTG120_Page_0545 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བཀའ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མི་བརྫུན་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་རིག་པར་འཇོག་སྟེ་ཞེས་པ་ནས་དེ་ལྟར་འཇོག་གོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་བཤད་པས་ཕན་འདོགས་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། ཐབས་མཁས་པ་དང་ལྡན་པས་མཚན་མ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་སྟོན་པས་འགྲོ་བ་སྨིན་པར་བྱེད་དེ། ལུང་ནི་རིགས་པ་ཅན་རིག་པའི་གཞུང་བསྒྲུབས་པས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ལ་འཇོག་པའོ། །མདོ་ལས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་རིམ་པ་ལ་ཞེས་པ་ནས་དམ་པའི་མཆོག་ཐོབ་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་སྟོན་པའི་རིམ་པ་གསུམ་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་ལྟ་བ་གཉིས་ལས་མི་འདའ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དོན་གྱི་མཐའ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མི་མཐུན་པས་སྐྱེད་པ་སྟེ། མདོ་ལས་ཀྱང་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཕྱོགས་ལ་འཛུད་ཅིང་མོས་པ་དང་མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་ལ་འཇུག་པའོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཐུན་པར་འཇུག་པ་ལ་མཁས་པས་མཁྱེན་པ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ཆོས་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས་འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་ཞེས་པ་ནས་ཡེ་ཤེས་ལ་མངོན་པར་འཇོག་གོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རང་གིས་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གདོན་མི་ཟ་བའི་མཐའ་མཁྱེན་པ་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོའི་རིམ་པ་མཁྱེན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡེ་ཤེས་བསྟན་ཏེ། མ་བསྟན་པར་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པའོ། །ཡང་ཆོས་སྟོན་པ་ནི་སྔ་ཕྱིའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པ་ལ་མངའ་བརྙེས་པའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་དང༌། ཡང་ན་ཐབས་མཁས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ་སོའི་མཚན་ཉིད་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བྱང་ཆུབ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་མཚན་ཉིད་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་ཐབས་མཁས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་འབྱེད་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྟོན་པར་མཁས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་དང་འབྲས་བུ་
― DTG120_Page_0546 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པར་འཛུད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་སྔོན་དེ་འདྲ་བའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་ཡང་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་འཇོག་པའོ། །ཡང་དེ་དབྱེ་བ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བདེན་པ་ཉིད་ལ་ཐུག་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བ་ལ་སེམས་དགའ་བ་དང༌། བཀྲི་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་སྟོན་པ་ལ་མཁས་པའོ། །ཡང་ཐབས་མཁས་པའི་ཡེ་ཤེས་ནི་བདེན་པ་ཉིད་ནི་ཐ་སྙད་དང་བྲལ་བ་ན་ཚིག་གིས་མཚོན་ཅིང་སྟོན་པ་ནི་ཐབས་མཁས་པའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནི་བརྟེན་པའི་དོན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པའི་གནས་ནི་ཡང་དག་པའི་མཐའོ། །ཡང་ན་ལུང་ནི་རིགས་པ་ལ་གཞོལ་བ། རིགས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་དང་མཐུན་པ། སྤྱོད་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པ་དེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཞེས་བརྗོད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གཟིགས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་གཟིགས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་གསུམ་མོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པ་མཁྱེན་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། དེའི་ལྷག་པའི་མོས་པ་དང་འཇུག་པ་ཐོགས་པ་མེད་པར་མཁྱེན་པའོ། །ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཆན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟིགས་པ་དེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྟོན་པའོ། །དེ་འདྲ་བར་སྟོན་པ་ཉིད་གདོན་མི་ཟ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཏེ། དེ་འདྲ་བའི་བརྙེས་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཆོས་གཅིག་སྟོན་པས་དབང་པོ་མི་མཐུན་པ་ཐེག་པ་རྣམ་ལྔར་གྱུར་པ་རྣམས་གཅིག་སྟེ། གཉིས་དང་གསུམ་དུ་མེད་དོ། །མདོ་ལས་འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཞེས་པ་ནས་ཇི་སྙེད་སྐྱེས་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། དཔེ་དེ་དག་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། སྤྱིའི་དཔེ་དང༌། སོ་སོའི་དཔེའོ། །འདི་ནི་དང་པོ་སྟེ། རི་དང་ས་ཞེས་པ་ས་ཡན་ཆད་ནི་བསྐྱེད་པར་བྱའོ། །སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་བསྐྱེད་པའི་གཞིའོ། །ཤིང་རྩི་དེ་དག་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ས་བོན་གྱི་དཔེ་སྟེ། སྨན་དང་ནགས་ཞེས་པ་ཐེག་པ་རྣམ་ལྔའི་ས་བོན་སོ་སོ་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པའི་དཔེའོ། །མདོ་ལས་སྤྲིན་ཆུ་ཆེན་པོ་རྒྱས་པ་ལངས་ཞེས་པ་ནས། སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་པའི་
― DTG120_Page_0547 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་དུ་ནི་དཔེ་དེ་དག་རྣམ་པ་བཞིར་དབྱེ་སྟེ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་བའི་དཔེ་དང་བསྟན་པས་ཕྱོགས་སུ་བརླན་པའི་དཔེ་དང་འབྲས་བུ་མི་མཐུན་པར་སྨིན་པའི་དཔེ་དང་དེ་ལྟར་བརླན་པར་མི་སེམས་པའི་དཔེ་དང་བཞིའོ། །སྤྲིན་རྒྱས་པར་ལངས་ཞེས་པ་ནི་དཔེ་དང་པོ་དང་སྦྱར། དེའི་འོག་མ་ནི་གཉིས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་སྐུས་ཕན་པའི་དོན་མང་པོ་ལ་ཁྱབ་པར་ཁེབས་པ་ནི་སྤྲིན་གྱི་དོན་ཏོ། །སྤྲིན་དེ་ཡང་ཡོན་ཏན་བཅུ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ནང་ནས་སྟོན་ཏོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་སྨོན་ཅིང་ཁྱབ་པར་སྣང་བས་ཁེབས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དུས་གཅིག་ཏུ་ཆར་མཉམ་པར་ཕབ་ཞེས་པས་ནི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་སྨིན་ཞེས་པའི་དོན་དང་གསུང་གཅིག་གིས་ཆོས་སྟོན་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་འདིའི་རྩྭ་དང༌། ཤིང་ཕྲད་པོ་དང་ཞེས་པ་ནས་འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་སྨིན་པའི་དཔེ་སྟེ། དེ་ལའང་དངོས་བརླན་ཏེ་སྨིན་པ་དང༌། ཞར་ལ་སྨིན་པའོ། །དེ་ལ་འདི་རིགས་རྣམ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པའང་རྣམ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་མདོ་ལས་དཔེར་ན་མི་ནད་པ་གསུམ་ཞིག་ཡོད་པ་ལ་གཅིག་ནི་སྨན་པ་མཁས་པ་དང་ཕྲད་ཀྱང་རུང་མ་ཕྲད་ཀྱང་རུང་ངེས་པར་འཚོ་བ་དང༌། ནད་པ་གཅིག་ནི་སྨན་པས་གསོས་ན་འཚོའི་མ་གསོས་ན་མི་འཚོ་བ་དང༌། གཅིག་ནི་སྨན་པས་གསོས་ཀྱང་མི་འཚོ་བ་སྟེ། འབྲས་བུ་ཆེ་ཆུང་གི་རིམ་པའང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །སྡོང་བུ་ཆེན་པོ་དང་བར་མ་དང༌། ཆུང་དུ་ལ་སྨོས་པ་ཡང་ལུང་དང༌། གཞུང་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། འབྲས་བུའི་དཔེ་སྟེ། འབྲས་བུ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ཆུ་རོ་གཅིག་པས་ཆུང་དུ་བངས་པ་ནི་མི་ལྡོག་པའི་ས་ལ་གནས་པ་རྣམས་སོ། །ཆེར་བངས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ས་བདུན་པ་མན་ཆད་ཆུང་དུ་བངས་པ། བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ནི་ཆེར་བ་ངེས་པའོ། །དེ་ཡངས་དང་པོ་མན་ཆད་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་བསྒྲུབ་པའོ། །ས་བདུན་པ་མན་ཆད་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་གཉིས་ཀའི་བསྒྲུབ་པའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ནི་གཅིག་ཏུ་ཟག་པ་མེད་པའི་བསྒྲུབ་པའོ། །ཡང་ན་ས་དང་པོ་མན་ཆད་ནི་ཆུང་དུ་བངས་པ། ས་དང་པོ་ཡན་ཆད་ནི་མི་ལྡོག་པའི་ས་སྟེ་ཆེར་བངས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་བཞིན་དུ་མེ་ཏོག་དང་
― DTG120_Page_0548 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་པ་ནས་མིང་ཐོབ་བོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལུང་དང་འབྲས་བུ་སོ་སོར་བསྟན་པ་སྟེ། བསྟན་པ་གཅིག་ལས་འབྲས་བུ་མི་མཐུན་པར་གྲུབ་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཆར་པ་གཅིག་གིས་བརླན་པ་ལས་མེ་ཏོག་དང་འབྲས་བུ་སོ་སོར་སྐྱེ་བ་བཞིན་ཏེ། དང་པོ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པའི་ཤེས་རབ་ནི་མེ་ཏོག་ལྟ་བུར་བལྟའོ། །བསྒྲུབ་ན་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་དཔེ་འདི་ནི་འབྲས་བུའི་དཔེའོ། །ཆར་པ་རོ་གཅིག་གིས་ཞེས་པ་ནི་གསུང་རབ་གཅིག་གིས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་སོ་སོའི་དབང་པོ་ལས་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གིས་སོ་སོར་མཐོང་བ་འང་དེ་དང་འདྲའོ། །མདོ་ལས་ས་གཅིག་ལ་གནས་པའི་སྨན་མང་པོ་དང་ཞེས་པ་ནས་བངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སོ་སོ་ནས་དེ་ལྟར་བྱས་པར་མི་སེམས་པའི་དཔེ་སྟེ། ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་གྱི་རིགས་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་གཞུང་གཅིག་ལ་བརྟེན་པ་ནི། ས་གཅིག་ལ་གནས་པ་དང་འདྲ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གིས་བསྟན་པ་ལས་གོ་བ་ནི་ཆར་པའི་རོ་གཅིག་གིས་བངས་པ་བཞིན་ཏེ། འབྲས་བུ་སོ་སོར་སྨིན་པ་དང༌། ཤིང་རྩི་སྣ་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བ་ཡང་མི་སེམས་མི་ཤེས་སོ། །མདོ་ལས་འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནས་གསུང་གཅིག་གིས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཁེབས་བ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་དཔེ་དོན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་གོ་བར་གྱིས་ཤིག །མདོ་ལས་འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྲས་བུ་བརླན་པ་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་སྟེ། སྔར་ནི་དོན་བསྟན། ཕྱིས་ནི་མི་མཐུན་པའི་དཔེ་དང་སྦྱར་བའོ། །དང་པོའང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ལས་གླེང་པ་སྟེ། དོན་རྣམ་པ་གསུམ་མོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་ལས་གླེང་པ་དང༌། དོན་མཛད་པ་ལས་གླེང་པ་དང༌། མཁྱེན་གཟིགས་པ་ལས་གླེང་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས་མ་རྒལ་བ་བསྒྲལ་ལོ་ཞེས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་བཟླའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དོན་མཛད་པ་ལས་གླེང་པ་སྟེ། སྨོན་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལས་བསྒྲལ་བ་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ལས་དགྲོལ་བ་དང༌། བདེ་བ་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་བདེ་བ་ལ་བཞག་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་སྤངས་པ་དང༌།
― DTG120_Page_0549 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་བསྒོམ་པ་དང༌། འགོག་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་སྟེ། རིམ་པ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས་ང་ནི་ད་ལྟར་གྱི་འཇིག་རྟེན་འདི་དང་ཞེས་པ་ནས་ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་མཁས་པའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་གཟིགས་པ་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་རིག་པ་གསུམ་དང༌། ཡེ་ཤེས་གཉིས་དང༌། ཆོས་ཤེས་པ་དག་གསུམ་སྟོན་ཏོ། །རིག་པ་གསུམ་ནི་དུས་གསུམ་རིག་པའོ། །ཡེ་ཤེས་གཉིས་ནི་དོན་དམ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །ཡུལ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་སྤྱོད་པ་རབ་ཏུ་འཆད་པ། འབྲས་བུ་རབ་ཏུ་རིག་པའོ། །ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ། འཆད་པ་ནི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་འཆད་པ། མཁས་པ་ནི་བསྒོམ་པ་དང་བསྒྲུབ་པ་ལ་མཁས་པའོ། །ཡང་ན་ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་རིམ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ལྟར་འོད་སྲུངས་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་ཞེས་པ་ནས་མཐུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་པའི་བར་དུ། དབང་པོ་དང་ཞེས་པ་ནི་དབང་པོ་རྣོན་པོའི་ཆེད་དུ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྟན། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་བསྟན། དབང་པོ་རྣོན་པོའི་ཆེད་དུ་སྡོང་བུའི་སྨན་ཆེན་པོ་བསྟན། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་ལ་ནི་སྨན་ཆུང་དུ་བསྟན། བརྩོན་འགྲུས་ཅན་ལ་ནི་སྒྲུབ་པའི་སྤྱོད་པ་བསྟན། ལེ་ལོ་ཅན་ལ་ནི་སངས་རྒྱས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་སྟོན་ཏོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གྱུར་ཅིང་མཐར་གྱིས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཆོས་ལ་སྟོབས་དང་མཐུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇུག་གོ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཆོས་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་བདེ་བ་ཐོབ་སྟེ། དེ་ཡང་འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་བདེ་བ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ལྡན་ཞིང་དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་བསྒྲུབས་པས་བདེ་བའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ནི་སྒྲིབ་པ་བྱང་བས་ཆོས་ཉིད་ལ་ཞུགས་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལམ་མོ། །དེ་ཡང་ལྷག་པའི་མོས་པས་བསྐྱེད་པའི་ལམ་དང༌། ངེས་པའི་ལམ་སྟེ་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སྤངས་པ་ལ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་འཇུག་གོ །མདོ་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། འོད་སྲུངས་དཔེར་ན་ཞེས་པ་ནས་བདག་བདག་གི་རིགས་དང་ཚད་དུ་སྐྱེའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་ཏེ། འབྲས་བུ་མི་མཐུན་པར་གྱུར་པའོ། །མདོ་ལས་འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནས་བདག་གིས་བདག་ཤེས་པའམ་རིག་པའམ། རྟོགས་
― DTG120_Page_0550 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་ཕྱི་མ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། རོ་གཅིག་ཅེས་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པར་རོ་གཅིག་པ། མཚན་མ་མེད་པའི་རོ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་རོ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རོ་གཅིག་པའོ། །དེ་ལྟར་རོ་གཅིག་གིས་སོ་སོར་སྨིན་པ་དང༌། ཤིང་དང་འབྲས་བུ་སོ་སོར་བརླན་པ་ཡང་བདག་སོ་སོ་ནས་སེམས་པ་མེད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འོད་སྲུངས་ཞེས་པ་ནས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟིགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་ལའང་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་སྤྱིར་མཁྱེན་པ་དང༌། སོ་སོར་མཁྱེན་པ་དང༌། མཁྱེན་པ་དེ་གཉིས་བསྡུ་བའོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པ་ནི་འདུས་བྱས་སམ། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཚུལ་དུའམ། སྤྱོད་པའམ། སེམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་པའོ། །ཅི་ལ་སེམས་ཞེས་པ་དག་ནི་མཁྱེན་པ་སོ་སོར་སྨོས་པ་སྟེ། ཤེས་རབ་རྣམ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་རང་བཞིན་མཁྱེན་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། དངོས་པོ་མཁྱེན་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་གང་གིས་འབྲས་བུ་ཅི་འཐོབ་པ་དང༌། ལུང་གང་གིས་འབྲས་བུ་ཅི་སྒྲུབ་པ་སྟེ། ཆོས་དེ་བཞིའི་རིམ་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མཁྱེན་ཞེས་པའོ། །མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཟིགས་པ་ནི་མཁྱེན་པ་དེ་དག་བསྡུ་བ་སྟེ། སེམས་ཅན་གྱི་གཞི་དང༌། སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཚན་མ་དང༌། དངོས་པོ་དང༌། རང་བཞིན་མ་ལུས་པར་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་གཟིགས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་དང་དེ་དག་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་དེ་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་གློ་བུར་དུ་མི་སྟོན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཁྱེན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་མཁྱེན་པ་ཤེས་པ་དེ་གཉིས་བསྡུ་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཟབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཤེས་པ་ཆུང་བར་གྱུར་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ཟབ་མོའི་གནས་མ་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་འོད་སྲུངས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ལྡེམ་པོ་ངག་ནི་བཤད་པ་ལ་ཞེས་པ་ནས་ལྡེམ་པོ་ངག་ནི་ཤེས་པར་དཀའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་ཟབ་མོ་འདི་ཤེས་ཀྱི་གཞན་གྱིས་མི་ཤེས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ནི་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཞེས་པ་ནས་ཤིན་ཏུ་དད་པ་ཤེས་ནས་སུ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་དོན་གོང་མ་རྣམས་བཟླས་ཏེ་སྟོན་པ་ལ། ཚིགས་བཅད་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་གིས་ནི་གོང་མའི་དོན་བཟླས་འོག་མ་གཅིག་གིས་ནི་བསྡུས་པའི་དོན་བསྟན་
― DTG120_Page_0551 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏོ། །ཆོས་རྒྱལ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ལ་མངའ་བརྙེས་པས་ཆོས་ཅི་སྟོན་པ་འཁྲུལ་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའོ། །འབྱུང་བ་འཇོམས་ཞེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་འཇོམས་པའམ། སྲིད་པ་བཞི་དང་ལྔ་འཇོམས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །ཡང་ན་ཚིགས་བཅད་བཞི་པོ་འདི་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། རྫོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། དབང་པོ་ཆེན་པོ་བློ་བསྟན་པ། །ཞེས་པ་ནས། སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལ་མི་སྨྲའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་སྟོན་པ་ངོ་མཚར་དུ་བྱ་བ་སྟེ། བཀྲི་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་བཤད་པ་ལ་སོ་སོའི་དབང་པོ་དང་སྦྱར་ཏེ། གཟོད་འཆད་ཀྱི་གློ་བུར་དུ་མི་གསུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཡེ་ཤེས་དེ་ནི་ཆུད་དཀའ་བ། །ཞེས་པ་ནས། །དེ་ལྟ་བས་ན་འཁོར་བའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སོ་སོ་ནས་ཐེ་ཚོམ་དང༌། དོགས་པ་སྐྱེ་བས་ཆུད་དཀའ་བསམ་བཤད་ཅེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་བཤད་པ་ཚིག་འདྲ་ཡུལ་དང་ཞེས་པ་ནས། ལྟ་བ་དག་ནི་དྲང་པོར་བྱ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་དང་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱིས་མ་བསྟན་པར་རང་གིས་རིག་པའི་བློ་མི་སྐྱེ་བས་ཡང་དག་པའི་དོན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཕྱེ་བས་སེམས་ཅན་རྣམས་དབང་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དོན་རྟོགས་ཤིང་རིག་པ་སྐྱེ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། འོད་སྲུངས་སྤྲིན་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། །ཞེས་པ་ནས། ཐམས་ཅད་དུ་ནི་ཆུ་ཡང་གཏོང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་སྟེ། ཆོས་སྟོན་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ་ཆར་འབབ་པ་ཀླུའི་རྒྱལ་པོས་ཞག་བདུན་གྱི་བར་དུ་སྤྲིན་བསྡུས་ནས་ཆར་འབེབས་པ་བཞིན་དུ་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོའི་སྤྲིན་ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་དུ་ཁེབས་པར་མཛད་དེ། སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་སྨིན་པའི་དུས་དང་སྦྱོར་ཞིང་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །སྤྲིན་དེ་ཡང་གློག་གི་ཕྲེང་བ་དང་བཅས་པ་འབྲུག་གི་སྒྲ་གྲག་པ་ཉི་མའི་འོད་སྒྲིབ་པ། དཀྱིལ་འཁོར་ཐམས་ཅད་བསིལ་བར་བྱེད་པ་ལག་གིས་བརྙབ་ཏུ་རུང་བ་འདྲ་བར་འདུག་པ་བཞིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འོད་ཀྱིས་ཕྱོགས་བཅུར་སྣང་བར་མཛད་པ། ཆོས་ཀྱི་འབྲུག་སྒྲ་སྒྲོགས་པས་བདུད་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམས་དངང་བར་མཛད་པ། ཐུགས་རྗེའི་སྤྲིན་གྱིས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁེབས་པས་འགྲོ་བ་དགའ་བར་མཛད་པ། ལོག་པའི་
― DTG120_Page_0552 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉི་མ་འཆར་བ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ཐམས་ཅད་བསལ་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་བསིལ་བར་མཛད་པ། ཐུགས་རྗེའི་ལྷུང་ལུས་དང་སེམས་འདུན་པའི་ལག་གིས་བརྙབ་ཏུ་རུང་བ་ཙམ་དུ་སེམས་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ནི་སྙོམས་པར་འབེབས་པ་ཡང༌། །ཞེས་པ་ནས། སྡོང་པོར་གྱུར་པ་གང་ཡང་རུང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སོ་སོར་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཆར་འབེབས་པ་དང༌། དངོས་པོ་སོ་སོར་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་རྣམས་དོན་དུ་འགྱུར་བར་མཛད་པ་སྟེ། མཐོ་དམན་མེད་པར་སྙོམས་པའི་ཐུགས་རྗེས་ཀུན་གྱི་དོན་མཛད་ཅེས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་དང་སྨན་ལྗོངས་རྣམས་ནས་སམ། །ཞེས་པ་ནས། འབྲས་བུ་མེ་ཏོག་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་འཕེལ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བརླན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་བསྟན་ཏེ། དེ་ཡང་སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་དུ་དབྱེ་བའོ། །ཐེག་པ་རྣམ་གསུམ་རིགས་སོ་སོར་སྨིན་པ་ནི་སྡོང་པོ་དང་ཡལ་ག་མེ་ཏོག་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས། སྤྲིན་གྱི་ཆར་གྱིས་མང་པོ་སྨན་རྣམས་ལ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ནི་ཆར་པ་རོ་གཅིག་ཕབ་པའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བརླན་པར་བྱ་བ་རྣམས་དོན་དུ་སྒྲུབ་སྟེ། སོ་སོར་སྨིན་པར་བྱེད་པའི་དཔེའོ། །མདོ་ལས། དེ་བཞིན་འོད་སྲུངས་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་འདིར། །ཞེས་པ་ནས། སྲོག་ཆགས་ལ་ནི་ཡང་དག་སྤྱོད་པ་སྟོན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། ཚིག་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་བསྟན། གཞན་གྱིས་ནི་འབྲས་བུ་མི་མཐུན་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། དེ་ལྟར་དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་ཡང་དག་སྒྲོག །ཅེས་པ་ནས། ངས་ནི་འདོད་དང་མྱ་ངན་འདའ་བ་སྦྱིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་བརླན་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་མན་ཆད་ཆེད་དུ་བསྒྲགས་པ་དང༌། འཁོར་བསྡུ་བ་དང་ཕན་གདགས་ཤིང་དྲང་བ་ཐོས་པ་རྣམས་ཕན་པ་འཐོབ་པ་དང༌། དེ་ཐོས་ནས་འདུ་བ་སྟེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །རིགས་ཡོད་དུ་ཟིན་གྱིས་ཀྱང་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱིས་མ་བརླན་པའི་ཕྱིར་ལུས་བསྐམས་པའོ། །མདོ་ལས། ལྷ་དང་མི་ཚོགས་རྣམས་ཀྱང་ང་ལ་ཉོན། ངལ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཉེ་བར་གཤེགས། །ཞེས་པས་འཁོར་བསྡུ་བའོ། །མདོ་ལས། ང་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས། །ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཞེས་པ་ནས། །དེ་ནི་རྣམ་གྲོལ་མྱ་ངན་འདས་པའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ཕན་གདགས་པ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་སྟོན་པ་
― DTG120_Page_0553 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ཆོས་སྙོམས་པར་སྟོན་པ་དང༌། གཅིག་ཏུ་ཕན་གདགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། བཟང་ངན་བཀོལ་བ་མེད་པ་སྟེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ནི་རྟག་པར་དེ། །ཞེས་པ་ནས། དབྱངས་གཅིག་གིས་ནི་རབ་ཏུ་ཆོས་བཤད་དེ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་རྒྱུ་སྟོན་པ་སྟེ། དྲང་པོའི་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ནི་སྙོམས་པའི་ཡིད་ཀྱིས་མ་སྙོམས་མེད། །ཅེས་པ་ནས། སེམས་ཅན་གཅིག་བཞིན་འགྲོ་བ་གཞན་ལའོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་སྙོམས་པར་སྟོན་པའོ། །བདག་དང་བདག་གི་བ་དང་བྲལ་བ་དང༌། བྱམས་སྡང་སྤངས་པ་དང༌། ཉེ་རིང་གི་སེམས་མེད་པ་དང༌། ཆོས་འཆབ་པ་མེད་པ་དང༌། ཕྲག་དོག་མེད་པས་ཐམས་ཅད་ལ་འདྲ་བར་ཆོས་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས། ལས་གཞན་མི་བྱེད་རབ་ཏུ་ཆོས་འཆད་དེ། །ཞེས་པ་ནས། སྤྲིན་གྱིས་ཆར་པ་མངོན་པར་ཕབ་པ་བཞིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གཅིག་ཏུ་ཕན་འདོགས་ཤིང་ཆོས་འཆད་པ་སྟེ། བཞུད་ཅེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བྱོན་ཞེས་པ་ནི་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པར་སྟོན་པའོ། །བཞུགས་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་འཆད་ཅིང་ཕན་འདོགས་པའོ། །ལངས་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་སྨིན་པ་ལ་བཞེངས་པ་སྟེ། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་ནམ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ལ་སྐྱོ་བ་མི་མངའ་བའོ། །མདོ་ལས། འཕགས་པ་དང་ནི་མ་རབས་མཚུངས་པའི་བློ། །ཞེས་པ་ནས། སྐྱོ་བ་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྣམ་སྤངས་ནས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཟང་ངན་བཀོལ་བ་མེད་པར་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་གཟིགས་ཤིང་ཆོས་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས་ངས་ནི་ཡང་དག་ཆོས་ཀྱི་ཆར་པ་ཕབ། །ཅེས་པ་ནས། རྣམ་པ་མང་པོའི་ས་ལ་གནས་འགྱུར་བ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་སུ་ཐོས་པས་བདེ་བ་རྙེད་པ་སྟོན་ཏེ། དང་པོའི་ཚིག་དགུས་ནི་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར། དེའི་འོག་མ་ཚིག་ཕྱེད་དང་བཞིས་ནི་འབྲས་བུ་དང་མེ་ཏོག་རྒྱུ་མི་མཐུན་པའི་དཔེས་འབྲས་བུ་དང་སྦྱོར་བ་བསྟན། སྡར་ཚིག་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་དོན་བསྟན། ཡང་ཚིག་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་དཔེ་བསྟན། ཚིག་དང་པོ་ལ་ཡང་གཉིས་སུ་ཕྱེ་སྟེ། སྔར་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་སྤྱིར་གླེང༌། ཚིག་བདུན་གྱིས་ནི་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །ས་ལ་གནས་འགྱུར་བ་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ས་བཅུ་དང་རིགས་ཀྱིས་དང༌། བརྒྱང་
― DTG120_Page_0554 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སའི་བར་དུ་སོ་སོར་ཕྱེ་སྟེ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། ལྷ་མིའི་ནང་ནས་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་རབ་ཏུ་ཕྲ་ཞིང་ཕྲ་བའི་སྨན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔྱད་ན་རིགས་མེད་པའི་དཔེ་སྟེ། ཇི་ལྟར་རྩ་བར་ཏུ་ཕྲ་ལ་ཆར་གྱིས་བརླན་པ་བཞིན་ནོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་སྨན་པར་མ་བཞིན་ནོ། །འཕགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་སྨན་གྱི་སྡོང་པོ་ཆེན་པོ་བཞིན་ནོ། །མདོ་ལས། དེ་དག་ཆུང་སྟེ་འཇིག་རྟེན་འདི་ན་གང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ནི་སྨན་གྱི་མཆོག་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྨན་གྱི་སྡོང་པོའི་དཔེ་རྣམ་པ་གཉིས་བསྟན་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་སུ་དེ་འདྲ་བའི་སྤྱོད་པ་ཅན་སངས་རྒྱས་སུ་ངེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བདུན་པ་མན་ཆད་ནི་སྨན་ཆུང་དུ་ཞེས་བྱ། ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ནི། སྨན་གྱི་སྡོང་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་སྤྱོད་པ་མི་ཉམས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། བདེ་བར་གཤེགས་པའི་སྲས་པོ་གང་བཞུགས་པ། །ཞས་པ་ནས། དེ་ལྟ་བུ་ཡིད་དཔེ་དག་བསྟན་པ་ཡིས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རིགས་ཅན་གྱིས་ནས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་འབྲས་བུ་ཆེ་ཆུང་ཐོབ་པ་དང༌། གྲུབ་པའི་དཔེ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐབས་རྣམས་ཤེས་པར་གྱིས། །ཞེས་པ་ནས། ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ན་ཇི་ལྟར་མཛེས་པ་བཞིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་སྨིན་ཅིང་ཐོབ་པ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་དང་དཔེ་དོན་དུ་སྦྱར་ཏེ་རྒྱས་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། འདི་ན་རྟག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ཕན་པའི་ཆོས། །ཞེས་པ་ནས། ངོམས་པར་བྱེད་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ལ་ཕན་པའི་དོན་བྱས་པའོ། །མདོ་ལས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ངོམས་པར་བྱས་ནས་ནི་ཞེས་པ་ནས་སྡོང་པོ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་དག་བྱ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྲས་བུ་ཆེ་ཆུང་ལས་ཐེག་པ་ཆེ་ཆུང་གི་རིམ་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། འོད་སྲུངས་འདི་ལྟ་བུ་ཡི་ཆོས་བཤད་པ། །ཞེས་པ་ནས། ང་ཡི་ཉན་ཐོས་ཐམས་ཅད་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དོན་བསྡུ་བ་སྟེ། སྔར་བཀྲི་བའི་དོན་བསྟན། ཕྱིས་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྱུར་བར་ལུང་བསྟན་པའང་འགྲུབ་པ་ལ་དགོངས་ཏེ་ལུང་བསྟན་
― DTG120_Page_0555 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ལས་ཉམས་པའང༌། ཕྱིས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་ཅིང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་ཉམས་ན་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅེས་བསྟན་ཏོ།། །།འདི་མན་ཆད་ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པ་ཞེས་གདགས་པ་དང༌། མིང་བཤད་པ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལ་གཏན་ཚིགས་ནི་འཕགས་པ་ཤཱ་རིའི་བུ་དབང་པོ་རྣོན་པོ་ཡིན་པས་ཆོས་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་གོ་བའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། གཞན་དབང་པོ་བར་མ་རྣམས་དོན་དཔེས་མཚོན་ཏེ་བསྟན་པས་གོ་བའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པའོ། །ཡང་ན་ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་སྤག་བཀོད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་གཅིག་སྟེ། ཆེ་ཆུང་མེད་པའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པའོ། །དེ་ཡང་ལུང་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། རང་བཞིན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཁྱད་པར་ཡོད་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུ་ཡོད་པས་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་རྣམས་ལ་ཆེ་བའི་གཞུང་འོས་པ་དང༌། རྒྱུ་ཆེ་བ་རྣམས་ལ་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འོས་པས་ལུང་བསྟན་པ་དང་གསུམ་མོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཡོད་པ་ཡང་ལུང་བསྟན་པར་འོས་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པར་མི་འོས་པ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་ཐོག་མ་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་འདྲི་བ་ལ་ལུང་མི་བསྟན་པ་ལྟ་བུའོ། །རྒྱུ་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ནི་ལུང་བསྟན་པར་འོས་པའོ། །རྒྱུ་ཆེ་བ་དང༌། འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ཡང་ལུང་བསྟན་པར་འོས་པའོ། །རྒྱུ་ཆུང་བ་དང་འབྲས་བུ་ཆུང་བ་རྣམས་ནི་ལུང་བསྟན་པར་མི་འོས་པའོ། །དགེ་བའི་རྩ་བ་སྨིན་པ་རྣམས་མྱུར་དུ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། མ་སྨིན་པ་རྣམས་ཕྱིས་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། འཁོར་བ་སྤོང་ཞིང་འབྲས་བུ་མྱུར་དུ་ཐོབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མྱུར་དུ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེ་བས་འཁོར་བར་སྦྱོར་བ་རྣམས་བགས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པའོ། །ཡང་སྤྱིར་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། སོ་སོར་ཕྱེད་སྟེ་ལུང་བསྟན་པའོ། །མིང་དགྲོལ་བ་ནི་རྒྱུ་ཅི་བྱེད་པ་འབྲས་བུ་དེ་ཐོབ་སྟེ། དེ་སོ་སོར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ལུང་སྟོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་གསུངས་ནས་ཞེས་པ་ནས་ངན་པའི་ཆོས་འཛིན་པར་འགྱུར་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་བཞི་མངོན་དུ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་སྔར་ནི་ཚིག་བརྒྱད་པས་བསྟན། འོག་ཏུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྡུས་ཏེ་བསྟན། དེ་ཡང་འཕགས་པ་འོད་སྲུངས་དང་པོར་
― DTG120_Page_0556 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུང་བསྟན། འཕགས་པ་གཞན་དེའི་འོག་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ། །དེ་དག་ཀྱང་སོ་སོའི་དབང་པོ་ལས་ཁ་ཅིག་སྔར་འཕགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་ལ། སངས་རྒྱས་སུ་ཕྱིས་གྲུབ་པ་ཡང་ཡོད་དེ། ཇི་ལྟར་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ཁྱད་པར་མེད་པ་ལས་སངས་རྒྱས་སུ་སྔ་ཕྱིར་གྲུབ་སྟེ། གཅིག་གིས་གཅིག་ལུང་བསྟན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་ཀྱང་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་རྣམས་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ལས། དུས་གཅིག་ཏུ་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་སྔར་འཕགས་པ་ཐོབ་ལ་ཕྱིས་དེ་བས་ཕྱི་བ་རྣམས་སངས་རྒྱས་སུ་འགྲུབ་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འཕགས་པ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོས་སངས་རྒྱས་ཁྲི་ཕྲག་སུམ་བརྒྱལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས། འཕགས་པ་རབ་འབྱོར་གྱིས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲི་གསུམ་བརྒྱ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས། འཕགས་པ་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ནས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས། ཕྱིས་ཁྲག་ཁྲིག་གཉིས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས། འཕགས་པ་མཽད་གལ་ཆེན་པོས་སྔར་སངས་རྒྱས་བརྒྱད་སྟོང་ལ། བསྙེན་བཀུར་བྱས། ཕྱིས་ཁྲག་ཁྲིག་གཉིས་བརྒྱ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་ཏེ། སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་ལན་མང་དུ་ཡོད་མོད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལྡོག་པ་རྣམས་དྲང་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏེ། སོ་སོར་དབང་པོ་རྣོ་རྟུལ་ལས་སྔ་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་དེ་ལུས་ཐ་མའི་ཚེ་རྒྱན་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྐལ་པ་ལ་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པས་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཆོས་མཐོང་བའི་སྣང་བས་མཛེས་པའི་ཕྱིར་འོད་ཟེར་རབ་ཏུ་སྣང་ཞེས་བཏགས་སོ། །མདོ་ལས་དེའི་ཚེ་ཚད་ནི་ཞེས་པ་ནས་མེ་ཏོག་གི་གཏོར་བ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཞིང་འོད་ཟེར་སྣང་བ་ཐོབ་པའི་ཡོན་ཏན་ལ་བཏགས་པ་དང༌། བསྐལ་པ་སྤྱོད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པའི་རྒྱན་ལས་བཏགས་པ་དང༌། ཞིང་གི་རྒྱན་དེ་དག་ཀྱང་རྒྱན་དམ་པ་དང་ལྡན་པ། སྡིག་པ་མི་དགེ་བ་མེད་པ། མཉམ་པ་རིན་པོ་ཆེ་བཞི་ལས་གཞི་བྱས་པ། ཤིང་རིན་པོ་ཆེས་བརྒྱན་པའི་ཐིག་གིས་རེའུ་བྲེས་པ། མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་བཀྲམ་པའི་རྒྱན་དང་ལྡན་པའོ། །མདོ་ལས་དེར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྒྱད་སྟོང་མང་པོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནས་ཆོས་ཀུན་འཛིན་ལ་བརྩོན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་མང་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དམ་པའི་ཆོས་བསྲུང་
― DTG120_Page_0557 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས། བླ་ན་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འདི་བསྒྲུབ་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་བཅད་དེ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དང་པོ་གླེང་སྟེ་སྒོ་བ་དང༌། ལུང་མངོན་དུ་བསྟན་པ་དང་བསྡུ་བའོ། །མདོ་ལས། དེ་ནི་ཐ་མའི་ལུས་ཚེ་འཇིག་རྟེན་མགོན། །ཞེས་པ་ནས། མཉམ་ཞིང་བཟང་ལ་བལྟ་ན་སྡུག་པར་གྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་ལ་ཡང་ཚིགས་བཅད་དང་པོ་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་རང་བཞིན་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་ནི་ངོ་མཚར་ཉིད་བསྟན། དེའི་འོག་མ་གསུམ་གྱིས་ནི་འཁོར་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་ཚེའི་ཚད་བསྟན། ངོ་མཚར་གྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་དགེ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཞིང་རྒྱན་བརྒྱད་དོ། །སྤོས་དྲི་ཡིད་དུ་འོང་བ་འབྱུང་བ་ནི་ཚིག་རྐྱང་པའི་ནང་ནས་མི་འབྱུང་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་དམ་པ་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱེ་བ་སྟོང༌། །ཞེས་བྱ་བ་ནས། བསྐལ་པ་འབུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གྲངས་ཀྱང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་རྣམས་སྟོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་ནི་བར་གྱི་བསྐལ་པ་བཅུ་གཉིས་གནས། །ཞེས་པ་ནས། འོད་ཟེར་བར་སྣང་དེ་ཡི་རྒྱན་འདི་འདྲ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་ཀྱིས་ནི་ཚེ་ཚད་བསྟན། ཕྱི་མས་ནི་བསྡུས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གནས་བརྟེན་མཽད་གལ་གྱི་བུ་ཆེན་པོ་དང་ཞེས་པ་ནས་འདི་སྐད་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་གསུམ་གྱིས་ལུང་བསྟན་པར་གསོལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དངོས་སུ་ལུང་བསྟན་པའོ། །ལུས་འདར་ཞིང་མིག་མི་འཛུམས་བར་བལྟ་ཞིང་ཞེས་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་འདུན་པའི་སེམས་སོ། །མདོ་ལས། དགྲ་བཅོམ་ཞིང་ནི་ཆེར་དཔའ་བ། །ཞེས་པ་ནས། རྒྱལ་བས་བདག་ཅག་ལུང་སྟོན་ཅིག །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིག་དེ་དག་ལ་བསྟོད་དེ་གསོལ་བ་དང་དཔེ་ལས་གླེངས་ཏེ་གསོལ་བ་དང༌། གསོལ་བའི་མདོ་བསྡུས་པ་དང་གསུམ་སྟེ། འདི་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཡོན་ཆེན་པོའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་དེ་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས་མུ་གེ་བྱུང་ཚེ་ལ་ལའི་ཞེས་པ་ནས་ཐུབ་པ་ཆེན་པོ་མཐར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། མུ་ག་བྱུང་ཚེ་ཞེས་པ་ནི་དཔེ་ལས་གླེངས་ཏེ་གསོལ་བ་སྟེ། ཉན་ཐོས་
― DTG120_Page_0558 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམས་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱིས་བཀྲེས་པའི་ཕྱིར་མུ་གེ་ཞེས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུང་བསྒོ་བ་ལ། ལྟོས་ཤིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འཇུག་པ་ལ་མི་སྤོབས་པ་ཡང་དཔེ་དེ་དང་འདྲའོ། །དཔའ་བོ་ཆེན་པོས་ལུང་སྟོན་ཅིག །ཅེས་པ་ནི་གསོལ་བའི་མདོ་བསྡུས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་གསུམ་སོ་སོར་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། དང་པོ་ཚིག་རྐྱང་པས་སྤྲོ་བ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྡུ་བའོ། །ཚིག་རྐྱང་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྔར་ནི་རྒྱུ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་རྒྱུའོ། །མདོ་ལས་དེ་ལྟ་བུའི་ལྷག་པའི་བྱ་བ་བྱས་ཏེ་ལུས་ཐམ་ལ་ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་སྟེ། ལུང་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་དགུ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་ལུང་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པའོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ནི་རིན་པོ་ཆེ་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནས་ཉན་ཐོས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་འདུལ་ལོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞིང་རྒྱན་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་ན་འཁོར་ཕྱི་ནང་རྣམ་གཉིས་དང་བཞུགས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ནས་རབ་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །ང་ལས་ཉོན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅུ་གཉིས་ལ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། དང་པོ་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་བསྒོ་བ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་བཅུ་གཅིག་གིས་ནི་དངོས་སུ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། ང་ཡི་ཉན་ཐོས་གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་འདི། །ཞེས་པ་ནས། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོ་གསེར་གྱི་སྡོང་པོ་འདྲ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་དངོས་སུ་བསྒོ་བ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་སྦྱར་ཏེ་བསྟན་པ་དང༌། ངོ་མཚར་བདུན་དང༌། འཁོར་དང་ཚེའི་ཚད་ལ་སོགས་པ་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཕན་ཞིང་ཐུགས་བརྩེར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནས། སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་སྒྲོལ་བཞིན་དུ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ངོ་མཚར་བའི་མཚན་འདི་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐུ་ཆེན་མང༌། །ཞེས་པ་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་རྣམས་སྟོན་ཏེ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་དང༌། ཉན་ཐོས་
― DTG120_Page_0559 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་འཁོར་རྣམས་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་མཆོག་དེར་རབ་ཏུ་བཤད་པ་ན། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལ་རྟག་ཏུ་ཐལ་མོ་སྦྱར་བར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྲུལ་པ་དང་ཆོས་ཉན་པའི་འཁོར་རྣམས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་ན་བར་གྱི་བསྐལ་བ་བཅུ་གཅིག་གནས། །ཞེས་པ་ནས། རྐང་གཉིས་མཆོག་གིའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚེའི་ཚད་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་པ་ནས་གསོ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཕགས་པ་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡན་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ་དབྱེ་བ་དང་ས་བཅད་པ་གོང་མ་དག་འདྲ་བར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཡང་ཞེས་པ་ནས་ལྷ་དང་མིའི་མཁན་པོ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཕགས་པ་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ན་དེས་སྔོན་གྱི་དུས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོ་ལ་དངོས་སུ་བསྙེན་བཀུར་བགྱིས་པ་དང༌། དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་བྱས་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་དེ་ལ་མཆོད་པ་སྣ་ཚོགས་བྱས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་མང་དུ་བྱས་ཏེ་འདིར་ལུང་བསྟན་ཏེ། འཕགས་པ་དེ་ཉིད་སྔོན་དགེ་འདུན་གྱི་གནས་ཁང་ཕྱག་དར་བྱས་པ་ལས་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་གསེར་གྱི་ཁ་དོག་ཅན་དུ་གྱུར་ཏེ་སྤྱོད་ལམ་མཛེས་པ་འོད་དང་ལྡན་པར་གྱུར་པ་ལས་འདི་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པ་ལུང་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་དེའི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་པ་ནས་མེ་ཏོག་གིས་ཆལ་པར་བཀང་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞིང་གི་རྒྱན་སྣ་ཚོགས་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་ཞེས་པ་ནས་ཆོས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཞིང་དེ་ན་ངན་སོང་གསུམ་མེད་པ། ལྷ་དང་མི་མང་བ་དང༌། ཕྱི་ནང་གི་འཁོར་མང་དུ་འདུས་པ་དང༌། སྐུ་ཚེའི་ཚད་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ནས་གཞན་དུ་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་སྨྲ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་ཡན་ཆད་སྟོན་པས་ལུང་བསྒོ་བའོ། །མདོ་ལས་ངའི་ཉན་ཐོས་གནས་བརྟན་ཀཱ་ཏྱཱ་ཡ་ན་འདི་ཞེས་པ་ནས་དྲི་དང་མེ་ཏོག་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་འགྱུར་
― DTG120_Page_0560 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྒྱུ་ལས་གླེངས་ཏེ་ལུང་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ཡིས་ཐ་མའི་ལུས་ཐོབ་ནས། །ཞེས་པ་ནས། ལྷར་བཅས་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱིས་བསྐུར་སྟི་བྱས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལུང་བསྟན་པའི་འབྲས་བུ་སྟེ། དེ་ཡང་ཞིང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། བསོད་ནམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །མདོ་ལས། འོད་བྱེད་གཙོ་བོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འགྱུར་བ། །ཞེས་པ་ནས། ཀུན་ཀྱང་འབྱུང་སྤངས་འབྱུང་བ་མེད་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིག་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རང་བཞིན་བསྟན། ཚིག་ཕྱི་མས་འཁོར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཡང་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སློང་གི་དགེ་འདུན་ཐམས་ཅད་ལ་བཀའ་སྩལ་པ་ཞེས་པ་ནས་གསོལ་བ་བྱེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཕགས་པ་མཽད་གལ་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། ཚུལ་དབྱེ་བ་ནི་གོང་མ་དང་འདྲའོ། །ལུང་བསྟན་པ་ཡང་སྔ་མའི་དུས་དང་ཕྱི་མའི་དུས་སོ། །སྔ་མའི་དུས་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་བཞུགས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། འདི་ནི་སྔོན་དུ་བཞུགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཀྱང་ཞེས་པ་ནས་རྣམ་པ་མང་པོས་མཆོད་པ་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་བསྐུར་སྟི་བྱེད་པ་སྟེ། སྔར་མཆོད་རྟེན་བརྩིགས་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་མཆོད་པ་བྱས་པའོ། །མདོ་ལས་དེའི་ཕ་རོལ་གྱི་ཡང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཞེས་པ་ནས་གསོལ་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེའི་འོག་ཏུ་ལུས་ཐ་མ་ལ་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དངོས་སུ་འབྲས་བུ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡིད་མངོན་པར་དགའ་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་ཞེས་པ་ནས་མེ་ཏོག་སིལ་མ་གཏོར་བ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བསྐལ་པའི་མིང་དང༌། རྒྱུའི་མིང་དང༌། ཞིང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྒྱན་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་ཞིང་མང་པོས་རབ་ཏུ་གང་ཞེས་པ་ནས། དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་གཟུགས་བརྙན་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དགེ་བ་མང་པོ་བསྐྱེད་པ་དང༌། འཁོར་དང༌། ཚེའི་ཚད་དང་གྲངས་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དེའི་ཚེ་ཞེས་པ་ནས་སིལ་སྙན་གྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕན་སྐྱོང་བའི་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ཡོངས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། སྔར་ནི་རྒྱུ་བསྟན་ཕྱིས་ནི་
― DTG120_Page_0561 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ནས་འདས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱེད་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་མཆོད་པ་བྱེད་པའོ། །དེ་ནས་འདི་ལྟར་ཐ་མར་ལུས་ཀྱི་ཚེ་ཞེས་པ་ནས་འདི་མན་ཆད་བཤད་པའི་ཚུལ་གོང་མ་དག་དང་འདྲ་བར་དབྱེའོ།། །།འདི་མན་ཆད་སྔོན་བྱུང་བའི་ལེའུ་འཆད་དེ། སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་མཛད་ཅིང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་སྤྱོད་པ་དེ་བསྟན་ན་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རྒྱུ་དེ་བསྟན་ཅིང་མོས་པ་སྐྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལེའུ་འདི་བསྟན་ཏོ། །འདི་ཅི་ལས་བཏགས་པ་དང༌། དེའི་མིང་དང༌། དེ་དྲིས་པའི་ལན་རྣམ་པ་གསུམ་ཞིག་སྟོན་ཏེ། འདིའི་ནང་ནས་སྔར་དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང་བར་མ་ཆོས་ཐོས་པས་རྟོགས་པ་སྐྱེས་ཏེ་ལུང་བསྟན། དབང་པོ་ཐམ་རྣམས་ཆོས་ཐོས་ཀྱང་ད་དུང་རྟོགས་པ་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྔོན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྤྱོད་པ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་སྤྱོད་པའི་དཔེ་བསྟན་ན། རྟོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་སྤྲུལ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དཔེ་བསྟན་པ་དང༌། འགྲེལ་པ་ལས་སེམས་ཅན་ང་རྒྱལ་ཅན་བདུན་ཡོད་དེ། ང་རྒྱལ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་འདི་གསུངས་ཏེ། ང་རྒྱལ་དེ་བདུན་ལས་ཀྱང་བཞི་པ་ལྟ་བུ་བསམ་གཏན་སྤྱོད་ཅིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་ཉིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཙམ་དུ་སེམས་པ་དེའི་གཉེན་པོར་སྤྲུལ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དཔེ་བསྟན། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་ཤིང་འབྲས་བུ་ཆུང་དུས་ཆོག་པར་སེམས་པ་དེ་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་ལ་ཐབས་ཀྱིས་གཟུད་པའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་གཏམ་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དཔེ་བསྟན་ན། སློབ་པ་ལ་གནས་པའི་མ་རབས་རྣམས་སྤྲུལ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་བསྟི་བའི་གནས་ཙམ་དུ་བསྟན་ནས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་ཉིད་དུ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་དཔེ་འདི་བསྟན་ཏོ། །བླ་ན་མེད་པ་བཅུ་བསྟན་པའི་ནང་ནས་གཉིས་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པ་བླ་ན་མེད་པ་སྟོན་པ་དང་སྦྱར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཞེས་བྱ་བ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དགའ་བ་སྤྱོད་པའི་ཚེ་བསྐལ་པ་མང་པོ་ཞིག་ཏུ་སྤྱད་ནས་གཟོད་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་པ་དང་སྦྱར་ན་
― DTG120_Page_0562 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐེག་པ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཉེ་བས་ཐོབ་པ་ཉིད་བསྟི་བའི་གནས་ཡིན་པར་བསྟན་པའོ། །ཡང་བླ་ན་མེད་པ་བཅུའི་གསུམ་པ་ལས་ལྷག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་མཐུས་བསྐྱེད་པ་དང་སྦྱར་ནི་ཚོང་དཔོན་གྱི་དཔེས་དཀའ་བ་སྣ་ཚོགས་སྤྱད་ནས་དོན་གྲུབ་པ་བཞིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་སྦྱར་རོ། །ལེའུ་འདིའི་ནང་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྤྱོད་པ་སྟོན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་མཚན་ལས་ལེའུ་འདིའི་མིང་དུ་གདགས་པའི་རིགས་ནས་སྤྲུལ་བའི་གྲོང་ཁྱེར་དང་སྔོན་བྱུང་བ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་གདགས། དེ་ནི་ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་སེམས་པའི་གཉེན་པོར་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་དཔེས་ཆེད་དུ་བཟློག་པའི་ཕྱིར་དེ་བསྟན་པས་དོན་ལ་དྲིས་ཏེ་བཏགས་སོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་སྔོན་འདས་པའི་དུས་ན་བྱུང་བ་ཞེས་པ་ནས་ཕ་རོལ་གྱི་ཡང་ཕ་རོལ་ན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་དབང་པོ་ཐ་མ་ལ་བསྟན་པའི་གླེང་པ་སྟེ། སྔར་ཚིག་རྐྱང་པས་རྒྱས་པ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ཚིགས་བཅད་ཀྱིས་བསྡུ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་དང་པོར་ཕྱོགས་སུ་བསྒོ་བ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་དྲིས་པའི་ལན་ནོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དུས་དང༌། ཡུན་དང༌། ཡུལ་དང༌། བསྐལ་པ་སྟེ་འདི་ནི་དང་པོའོ།། མདོ་ལས་འདི་ལྟར་སྔོན་དེའི་ཚེ་དེའི་དུས་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དངོས་སུ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་བྱུང་ནས་ཞེས་པ་ནས་སའི་ཁམས་དེ་ཐམས་ཅད་བཏགས་ན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་དྲིས་པ་དང༌། ལན་གདབ་པ་སྟེ། འདི་ནི་དྲིས་པའོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་དེ་ཡིད་ལ་ཇི་སྙམ་ཞེས་པ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲིས་པའི་ལན་བཏབ་པའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་སྟོན་ཏེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གཟིགས་པས་མཁྱེན་ཞེས་པའོ། །ཡང་དེ་དགོངས་ཤིང་མཁྱེན་པ་ཡང་དགོངས་པ་རྣམ་བཞིའི་ཚུལ་གྱིས་མཁྱེན་ཏེ། མཉམ་པ་ལ་དགོངས་པ་དང༌། དུས་ཐ་དད་པ་ལ་དགོངས་པ་དང༌། དོན་ཐ་དད་པ་ལ་དགོངས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་
― DTG120_Page_0563 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་མོས་པ་ལ་དགོངས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞེས་པ་ནས། མངོན་ཤེས་ཡེ་ཤེས་ཟིལ་གནོན་ཐུབ་ཆེན་པོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། དུས་ཀྱི་མཐའ་བསྟན་པ་དང༌། མཁྱེན་གཟིགས་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་སྔར་ནི་སྒོ། །ཕྱིས་ནི་བསྐལ་པའི་གྲངས་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། དེའི་ཚེ་བླ་མེད་རྒྱལ་བར་གྱུར། །ཞེས་པ་ནས། བསྐལ་པ་མང་པོ་དེ་སྙེད་ཟད་པར་གྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བསྐལ་པའི་གྲངས་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ལྟར་འདྲེན་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ། །ཡུན་རིང་ཞེས་པ་ནས། དྲན་པ་ཕྲ་ཞིང་ཟག་པ་མེད་པ་པོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མཁྱེན་གཟིགས་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་འདི་ལྟར་ཡང་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཞེས་པ་ནས་ལྔ་བཅུ་རྩ་བཞིར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲིས་པའི་དོན་ཉིད་འོག་ནས་སྟོན་ཏོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཚེའི་ཚད་དང༌། ཆོས་རྙེད་པར་དཀའ་བ་དང༌། ཆོས་མངོན་དུ་རྙེད་པ་དང་གསུམ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་པ་ནས་དེས་ཆོས་མངོན་དུ་ནི་མ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ཆོས་རྙེད་པར་དཀའ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་མངོན་དུ་བྱ་བར་སྟོན་པ་དང༌། འདུག་ཏུ་བཅུག་པ་དང། མེ་ཏོག་གིས་གཏོར་བ་དང༌། མངོན་དུ་དགའ་བ་བསྟན་པའོ། །འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་འདིས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་དཀའ་བ་བསྟོན་པ་སྟེ། མདོ་དག་ལས་དོན་རྣམ་པ་བཅུས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞེས་གསུངས་ཏེ། ས་ཐམས་ཅད་གཡོ་བར་མཛད་པ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བསྡུ་བར་མཛད་ནས་གདོད་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་སོ། །བདུད་བཏུལ་བ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནི་སྔར་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་སྟེ། ཕྱིས་བདུད་བཏུལ་ཞེས་ཀྱང་འབྱུང༌། མདོ་གཞན་དག་ལས་སྔར་བདུད་བཏུལ་ཏེ་ཕྱིས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་ཅེས་ཀྱང་འབྱུང། སངས་རྒྱས་བྱམས་པ་ནི་ནམ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཉིན་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་རེག་པར་འགྱུར། སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ནི་ལོ་དྲུག་གི་བར་དུ་ནི་དཀའ་བ་སྤྱད་ནས་གཟོད་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་བསྐལ་པ་བཅུའི་བར་དུ་གཞེས་ཤིང་ཆོས་མངོན་དུ་མ་གྱུར་ཏེ་ཞེས་གསུངས་སོ། །
― DTG120_Page_0564 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོ་ལས་འདི་ལྟར་ཡང་དགེ་སློང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཞེས་པ་ནས་སེང་གེའི་ཁྲི་ཆེན་པོ་འཕང་དུ་དཔག་ཚད་བརྒྱ་པ་བཤམས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཞུགས་པ་བསྟན་ཏེ། ལྷ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གདན་བཤམས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོར་བཞུགས་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་པ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་མངོན་པར་ཕབ་པོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་མེ་ཏོག་གི་ཕུང་པོ་རི་རབ་ཙམ་སྤུངས་ཏེ་མཆོད་པ་དང་སྦྱར་ན་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་ཡིན་པར་མངོན་ནོ། །མདོ་ལས་རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་སྲས་པོ་ཞེས་པ་ནས་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་རབ་ཏུ་བསིལ་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རོལ་མོས་དགྱེས་པ་བསྐྱེད་ཅིང་མཆོད་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ན་དགེ་སློང་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་ནས་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྲས་བུ་བརྙེས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ལྟར་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་མ་ཐག་ཏུ་ཞེས་པ་ནས་ཡེ་ཤེས་འབྱུང་གནས་ཞེས་བྱ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་བསྟན་ཏེ། སྔར་མཆོད་པ་བྱས་ནས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བ་དང༌། ཕྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཕྱོགས་བཅུའི་ལྷ་དང་ཚངས་པ་ལ་བཤད་པར་གནང་བ་སྟེ། དང་པོ་ལ་ཡང་སྔར་རྒྱལ་བུ་བཅུ་དྲུག་གིས་མཆོད་དེ་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བ་དང༌། ཕྱིས་ལྷ་ཚངས་པས་མཆོད་དེ་གསོལ་བའོ། །དེ་ཡང་གཉེན་རྣམས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། མངོན་དུ་མ་གྱུར་པའོ། །ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བ་ཡང་སྔར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་དྲུང་དུ་དོང་བ་དང༌། ཕྱིས་བསྟོད་དེ་མངོན་པར་གསོལ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གན་དུ་འགྲོ་བ་ཡང་སོ་སོའི་འཁོར་དང་གཉེན་དུ་བཅས་ཏེ་དོང་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་འདི་ལྟར་དགེ་སློང་རྣམས་རྒྱལ་བུ་གཞོན་ནུ་བཅུ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཅེས་པ་ནས་གང་ན་བ་དེར་དོང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གན་དུ་ཆས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལ་བཀུར་སྟི་བྱས་ཞེས་པ་ནས། ཁྱོད་ནི་རབ་ཞི་ཟག་པ་མེད་ལ་གནས་ནས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕྱག་འཚལ་བ་ནི་ལུས་ཀྱིས་ཕྱག་འཚལ་བ་དང༌། ངག་གིས་བསྟོད་དེ་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བསྟོད་པ་ཡང་དགོངས་པའི་སྨོན་ལམ་
― DTG120_Page_0565 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫོགས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པ་དང༌། སྔོན་མཛད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྒོ་ནས་བསྟོད་པའོ། །སྟན་གཅིག་དེ་ལ་བཞུགས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་སྟེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོའི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པ་སྟེ་དགེ་བ་བཅུ་ལ་གནས་པ་དང༌། རྒྱལ་པོ་བཞིའི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་སྤྱད་པ་ལ་རང་དབང་ཡོད་པར་མོས་པས་གནས་པ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་གྱི་ཚུལ་དུ་བཞུགས་པ་སྟེ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པས་བཞུགས་པ་དང༌། ཚངས་པའི་ཚུལ་གྱིས་བཞུགས་པ་སྟེ། བདག་དང་གཞན་གྱིས་སེམས་ལ་དབང་དུ་གྱུར་པས་བཞུགས་པ་དང༌། སེང་གེ་བཞིན་ཟབ་མོ་སྟོན་པ་ལ་བསྙེངས་པ་མེད་པས་བཞུགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཆོས་ལ་བཞུགས་པ་སྟེ། གཟུངས་དང་མཐུ་སྟོན་བར་བཞེད་པས་བཞུགས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བཞུགས་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་མཐའ་ལ་བཞུགས་པ་དང། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་གནས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དགའ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་ལ་བཞུགས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བཟོད་པར་བཞུགས་པ་དང༌། རྡོ་རྗེ་ལ་བཞུགས་པ་སྟེ། བདུད་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཐམས་ཅད་འཇོམས་པས་བཞུགས་པའོ། །དེ་ལ་འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རྡོ་རྗེ་ལ་བཞུགས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཞི་བ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་ཞི་བའོ། །མི་གཡོ་བ་ཞེས་བ་ནི་ལུས་མི་གཡོ་བའོ། །མདོ་ལས། དགེ་བ་དང་ནི་བདེ་བ་དགའ་བ་དང༌། །ཞེས་པ་ནས། མི་དབང་སེང་གེ་བདག་ཅག་དགེ་བར་སྐྱེས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་བས་འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དགའ་བ་སྐྱེས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། སྐྱེ་དགུ་འདི་ཀུན་མགོན་མེད་སྡུག་བསྔལ་བ། ཞེས་པ་ནས། དེ་ན་རྒྱལ་བའི་སྒྲ་ཡང་ཐོས་པ་མེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་དང་བསྟེན་པ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པར་སྟོན་ཏོ། །སྡུག་བསྔལ་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའོ། །མི་ཤེས་ཞེས་པ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །མུན་གང་ཞེས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་གི་བདེན་པའོ། །ཐར་པ་ཞེས་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་སྟེ། དེ་མ་སྤངས་ཏེ་མངོན་དུ་མ་བྱས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །
― DTG120_Page_0566 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་རིག་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་དེང་ཐོབ་པ། །ཞེས་པ་ནས། མགོན་པོ་ཁྱོད་ལ་རབ་ཏུ་སྐྱབས་སུ་མཆི། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ལྟར་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་འདི་སྐད་གསོལ་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བའོ། །ཕན་པ་ཞེས་པ་ནི་ལེགས་པ་བསྟབས་པའོ། །བདེ་བ་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གདོན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་བསོད་ནམས་བརྒྱའི་མཚན་ཅན་ཞེས་པ་ནས་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ལ་ཤོད་ཅིག་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཕྱི་ནང་གི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཚང་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བ་དང༌། ཕན་བ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཁྱེན་པ་བསྒྲགས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས་བདག་ཅག་རྣམས་དང་ཞེས་པ་ནས་སེམས་ཅན་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཐོབ་པར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕན་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་པའོ། །མདོ་ལས་ཀུན་མཁྱེན་པ་ནི་ཞེས་པ་ནས་དམ་པ་རབ་ཏུ་བསྐོར་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཁྱེན་པ་བསྒྲགས་པའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་སྟེ། མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པ་དང༌། ལམ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པ་དང༌། དབང་པོ་རབ་འབྲིང་མཁྱེན་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་གནས་མཁྱེན་པ་ལ་སོགས་ཏེ་མཁྱེན་པ་འདི་དག་དང་ལྡན་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་བ་ནས་སྣང་བ་ཆེན་པོས་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚངས་པའི་རྒྱལ་པོས་མཆོད་དེ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང་གསོལ་བའོ། །དེའི་ཚེ་ནས་གཡོ་བ་དང༌། འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་བྱས་པའོ། །མདོ་ལས་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་གྱི་འཇིག་རྟེན་ན་ཞེས་པ་ནས་ཕན་ཚུན་དུ་སྨྲའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་འཁོར་ཡུག་ཆེན་པོས་བསྐོར་བའི་རི་བྲགས་ཀྱི་ཕུགས་ན་གནས་པའི་སེམས་ཅན་སྣང་བར་བྱས་པའོ། །མདོ་ལས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་ཐམས་ཅད་དང་ཞེས་པ་ནས་སྣང་བ་ཆེན་པོ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་ལ་སོགས་པ་གཡོ་བར་བྱས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཤར་ཕྱོགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་པ་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་དེ་སྨྲས་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་དག་ཆོས་
― DTG120_Page_0567 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉན་པ་ཡང་དང་པོ་འོད་ཀྱིས་བསྐུལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་གན་དུ་ཕྱིན་པ་དང༌། ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བ་དང༌། ཅང་མི་གསུང་བར་གནང་བར་ཤེས་པ་སྟེ། བསམ་གཏན་ལ་གནས་པའི་ལྷ་ཐམས་ཅད་ལྷགས་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས། བདག་ཅག་ཐམས་ཅད་དེ་རིང་ཤིན་ཏུ་དགའ། །ཞེས་པ་ནས། འདི་ལྟར་ཕྱོགས་བཅུ་ཀུན་ཏུ་དེང་དཔལ་འབར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟོད་དེ་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་དོང་ནས་མཐོང་བ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འོད་གང་ནས་འབྱུང་བ་ལོགས་སུ་ཚོལ་ཞིང་དོང་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་གཞལ་མེད་ཁང་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལ་ཕུལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལྷའི་གཞལ་མེད་ཁང་བཞེས་པར་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅང་མི་གསུང་བས་གནང་བར་ཤེས་པ་དང༌། ཚངས་པ་རྣམས་གཟེངས་བསྟོད་ཅིང་དགེ་བ་ལ་དགོད་པ་སྟེ། འོས་འོས་སུ་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། ཚད་མེད་རྒྱལ་བ་ངོ་མཚར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་རིག་པ་ཇི་ལྟར་དགྱེས་བཞིན་སྤྱོད། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གཞལ་མེད་ཁང་དབུལ་བ་དང༌། བསྟོད་དེ་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཅེས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་གསོལ་བ་ལགས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བར་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་དག་དེ་ནས་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནས། དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེས་ཚངས་བ་དེ་རྣམས་ལ་ཅང་མི་གསུང་བར་དེ་ན་བཞུགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་བཤད་པར་གནང་བའོ། །དེ་ནས་ཡང་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་ཕན་ཚུན་དོང་ཞིང་སྨྲའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚངས་པ་རྣམས་ལ་བསྐུལ་བའོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་གདོན་མི་ཟ་བར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་གསོལ་བའོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཚངས་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་ཅེས་པ་ནས་གཤེགས་སུ་གསོལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བ་དང༌། མཆོད་པར་གསོལ་བའོ། །དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གིས་ཞེས་པ་ནས་ཕྱག་ཀྱང་འཚལ་ཞེས་པའི་བར་
― DTG120_Page_0568 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ནི་བསྟོད་དེ་ཕྱག་འཚལ་བའོ། །མདོ་ལས། ངོ་མཚར་གྱུར་པ་བརྒྱ་ལ་འཇིག་རྟེན་དུ། །ཞེས་པ་ནས་རྟག་ཏུ་མཉམ་པར་གྱུར་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཇིག་རྟེན་དུ་གཤེགས་པ་དཀོན་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་བསྐལ་པ་ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱད་ཅུ་ཞེས་པ་ནས། བསོད་ནམས་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྤྱན་དུ་གྱུར་པ་དང་སྐྱབས་སུ་གྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་དུལ་ཞིང་ཞི་ལ་རབ་ཏུ་བདེ་བར་འགྱུར་ཞེས་བའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྟོད་པ་དང༌། ཞི་ཞིང་དུལ་བས་འཕགས་པའི་ལམ་བསྒྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ཞེས་པ་ནས་མི་གསུང་བར་བཞུགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གནང་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཡང་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་ཡང་ན་འདིར་ནི་སངས་རྒྱས་མངོན་པར་བྱུང་ཞེས་བའི་བར་དུ་ནི་གོང་མ་དང་འདྲ་བར་སྦྱར་རོ། །ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་པ་ནས། བདག་ཅག་ལ་ནི་བརྩེ་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་སྤྱོད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཤད་པའི་ཚུལ་གོང་མ་དག་དང་འདྲ་བར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ཅེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་མཆོག་ལ་རེག་པར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལམ་འདི་སྡིག་ཅན་ཞེས་པ་ནི་ཁྱིམ་ན་གནས་པས་སྡིག་པ་སྤྱོད་པ་མུ་སྟེགས་ཅན་སྤྱོད་པ་ངན་པ་ལ་གནས་པ་སྡིག་སྤྱོད་པའོ། །བདེ་བའི་འདུ་ཤེས་ནི་གཉེན་པོས་གནས་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཞི་བ་ལ་བདེ་བར་སེམས་པ་ལ་བདེ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱང་སྟོར་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཚངས་པ་ཆེན་པོ་དེ་དག་གིས་ཞེས་པ་ནས་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་སྟོང་དུ་བསྒྲུབས་པའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བསྟོད་དེ་བཤད་པར་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཞེས་པ་ནས་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་བསྐོར་བ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་ལྟར་ཆོས་བཤད་པར་གནང་ནས་བཤད་དོ་ཞེས་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་མི་ནུས་ཞེས་པ་དང༌། བཤད་པའི་དུས་དང༌། བཤད་པས་ཕན་པ་ཐོབ་པ་དང་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གསུམ་དུ་བཟླས་ཏེ་ཞེས་པ་ནི་བདག་གི་དོན་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ལ་འདི་ནི་གཞན་གྱི་དང་སྦྱར་རོ། །
― DTG120_Page_0569 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་ཞེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་དེ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའོ། །འཁོར་ལོའི་དོན་ནི་གོང་དུ་བསྟན་པ་ཡིན། འཁོར་ལོ་དེ་བསྐོར་བས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་བསྟན་ཏོ། །ལན་གསུམ་བཟླས་པ་ཡང་དེ་གཅིག་ཅིང་ཡང་མཚན་ཉིད་བཅུ་གསུམ་དང་ལྡན་པར་སྟོན་པའོ། །དགེ་སྤྱོང་དང༌། ཚངས་པ་གཞན་གྱིས་བསྐོར་མི་ནུས་ཀྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉག་གཅིག་གིས་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་པ་ནས་འགྲོ་བ་བསྒྲུབ་པའི་བདེན་པའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡང་བདེན་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ཏེ་བསྐོར་བ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་བཅུ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ཏེ་བསྐོར་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ཆོས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཀུན་འབྱུང་ནི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་ཞིང་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་འབྱིན་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནོ། །འགོག་པ་ནི་ཡང་དག་པ་དང་བརྟགས་ཏེ་འགོག་པ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་འགོག་པའི་བདེན་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱེ་བར་གྱུར་པའོ། །ལམ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྟེ། ཚོགས་སོགས་པའི་ལམ་དང༌། ལྷག་པར་སྤྱོད་པའི་ལམ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་དང༌། མཐར་གྱུར་པའི་ལམ་སྟེ། ལམ་གྱི་འཁོར་རྣམས་ཐམས་ཅད་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པའོ། །བདེན་པ་ཞེས་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆུད་པའི་ཆོས་པས་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །མདོ་ལས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བ་ནས་འགག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་ལས་བཟློག་པ་བསྟན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཚུལ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །མ་རིག་པ་ཞེས་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མི་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་ཅན། འདུ་བྱེད་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བར་འཇུག་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ས་བོན་གྱི་བག་ཆགས་སུ་གནས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཞེས་པ་ནི་དེའི་འོག་མའི་རྐྱེན་གསུམ་སྤངས་པ་
― DTG120_Page_0570 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ནི་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་དབང་པོ་དྲུག་ཅན་ནོ། །རེག་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་རེག་པ་མྱོང་བ་ཉིད་རེག་པའོ། །ཚོར་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་མྱོང་བའོ། །སྲེད་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་ཡུལ་ལ་ཆེ་ཆུང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཞེན་པའོ། །ལེན་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ཕུང་པོ་ལེན་པའོ། །སྲིད་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འཁོར་བ་ལེན་ཅིང་ཁམས་གསུམ་དུ་འབྱུང་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །སྐྱེ་བ་ནི་རྒྱུས་འཕགས་ནས་འབྲས་བུ་ལེན་པའོ། །རྒས་པ་ནི་འབྲས་བུའི་མཐར་གྱུར་པའོ། །སློས་བའི་མྱ་ངན་ཞེས་པ་ནི་འཆི་ཁར་ཡིད་ཀྱིས་གདུང་བའོ། །སྨྲེ་སྔགས་འདོན་ཞེས་པ་ནི་ཚིག་ཏུ་འདོན་པའོ། །ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་འཁྲུག་པ་ནི་ནང་གི་གདུང་བ་སྟེ། ཞིབ་ཏུ་ཆོས་མངོན་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་ལྟར་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་བསམ་གཏན་བྱེད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སོ་སོ་ནས་བདེ་བ་ཐོབ་པ་བསྟན་ཏོ། །ལེན་པ་ཞེས་པ་ནི་ཆགས་པས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཡང་མཐར་གྱིས་ཞེས་པ་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེའི་འོག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པོ་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་དེའི་འོག་ཏུ་དགེ་སློང་ཕ་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་གྲངས་བསྒྲང་བ་ལས་འདས་པར་གྱུར་པའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཡང་དེའི་ཚེ་ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་འདོད་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྗེས་སུ་ཆོས་སྟོན་པ་སྟེ། རྒྱལ་བུ་བཅུ་དྲུག་གི་ཡོན་ཏན་ནི་འཁོར་བའི་དྲ་བ་གཅོད་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཆོས་ཐོས་བས་དབང་པོ་རྣོ་བ། རང་བཞིན་གསལ་བས་ཤེས་རབ་རྣོ་བ། སྔོན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པས་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་གཙང་མས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་ལ་རེ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་དགེ་སྦྱོང་དེ་དག་གི་ཞེས་པ་ནས་བདག་ཅག་གི་བསམ་པ་ཡང་མཁྱེན་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔར་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་བཤད། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་
― DTG120_Page_0571 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ལ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བཤད་དུ་གསོལ་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དེ་དག་དགེ་སློང་རྣམས་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་དང་མཐུན་པའི་འཁོར་རྣམས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་རྒྱས་པར་བཤད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་སྨིན་པའི་ཕྱིར་བསྐལ་པ་སྟོང་ཕྲག་ཉི་ཤུའི་འོག་ཏུ་བཤད་པའི་དུས་ལ་བབ་པ་དང༌། བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཡང་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དགེ་སློང་རྣམས་ཀྱིས་ཆུད་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་ཐེ་ཚོམ་ཟབ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་དབང་པོའི་རིམ་བ་སྟོན་ཏེ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་དང་བར་མས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། དབང་པོ་ཐ་མ་ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པ་སྟེ། ཆོས་འདི་གོ་དཀའ་བར་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་གཙུག་ལག་ཁང་དུ་ཞུགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྲས་རྣམས་དབང་པོ་སྨིན་ཅིང་སེམས་ཅན་སྒྲོལ་ནུས་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞུགས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་དགེ་སྦྱོང་དེ་དག་གི་ཞེས་པ་ནས་རྒྱས་པར་བཤད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྲས་རྣམས་ཆོས་སྟོན་པས་འགྲོ་བ་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་རྙེད་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རེ་རེས་ཀྱང་ཞེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། བདེན་པ་དངོས་བསྟན་པ་དང༌། མོས་པ་རྙེད་པ་རྣམས་སྤྲོ་བར་བྱས་པ་དང༌། ཉམས་ཀྱིས་དོགས་པ་རྣམས་གཟེངས་བསྟོད་དེ་དགའ་བར་བྱས་པ་དང༌། འབད་པ་རྣམས་བསྟོད་ཅིང་བྱེད་དུ་གཞུག་པ་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་བརྒྱ་སྟོང་མང་པོ་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དགེ་སྦྱོང་དྲུག་ཅུ་པོ་དེ་དག་ལ་བསྟོད་པ་དང་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། བསྟོད་པ་ཡང་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་དང༌། དབང་པོ་རྣོ་བ་དང༌། རིག་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། འཕགས་པ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱས་པ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཛིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་
― DTG120_Page_0572 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་ཆོས་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སངས་རྒྱས་དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པས་མི་བསྒུལ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་འཕགས་པ་དང༌། སེང་གེ་བཞིན་སྒྲ་མི་འཇིགས་པ་སྒྲོགས་པ་དང༌། བདུད་ཀྱི་དཔུང་འཇོམས་པ་ལ་བཏགས་སོ། །མདོ་ལས་ལྷོ་ཕྱོགས་ན་ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་དེ་དག་ཉོན་མོངས་པ་འཇོམས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་གྱི་མཚན་ཉིད་ལ་གནས་པ་དང༌། བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པ་ལས་བཏགས་པ་ལས་ཞེས་པར་བྱའོ། །མི་མཇེད་ཅེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་སྡུག་བསྔལ་སྣ་ཚོགས་སྤྱོད་པ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་ཕྱིར་མི་མཇེད་པ་དང༌། ཤཱཀྱ་ཐུབ་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ངོ༌། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་ཡེ་ཤེས་དེ་ལ་མོས་པར་དཀའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་འཇུག་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་སྔར་དྲང་པའི་དོན་བསྟན། ཕྱིས་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་ཅིང་མོས་པ་སྐྱེས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བསྡུས་པའོ། །མདོ་ལས་ང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ནས་ཞེས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་མཐར་བླ་ན་མེད་པའི་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཞུགས་ཏེ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་བླ་ན་མེད་པའི་གནས་སུ་བསྒྱུར་བ་བཞུགས་ན་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་རུང་ན་སངས་རྒྱས་མི་བཞུགས་པའི་ཁམས་སུ་ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པའི་རིགས་སུ་སེམས་བསྐྱེད་པ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱོད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་མ་ཐོས་པའི་རྣམས་ཐལ་བྱུང་ཉན་ཐོས་པའི་རིགས་སུ་ལྟུང་ཞིང་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འཇུག་གམ་ཞེས་པའི་དོགས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འདི་སྨྲས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་དང་པོ་གླེང་བ་དང༌། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། དེ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས་ཡང་དགེ་སློང་རྣམས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གཞན་དུ་ཞེས་པ་ནས་ཡེ་ཤེས་ཚོལ་ཞིང་སྐྱེའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་སངས་རྒྱས་སུ་གྲུབ་པ་བསྟན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཁམས་འདིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་ཀྱང་ཡུལ་ཁམས་གཞན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་
― DTG120_Page_0573 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཛད་པར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་དེར་སྐྱེ་བ་དང༌། དེར་སྐྱེ་བ་ཡང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསྐལ་བ་སྨིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྗེས་ཀྱང་སྐྱབས་ཏེ། དེར་སྐྱེ་བས་སངས་རྒྱས་སུ་ལུང་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞེས་པ་ནས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་གྲུབ་པའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏེ། ཐེག་པ་དེ་གཉིས་ཀྱང་མཐར་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་འདུ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་གྱིས་ལོགས་ཤིག་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མེད་དེ། གཉིས་དང་གསུམ་བསྟན་པ་ཡང་སེམས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་མི་མཐུན་པ་ལས་ཐབས་ཀྱིས་བཤད་པར་ཟད་ཀྱི་ངེས་པར་གཉིས་དང་གསུམ་དུ་མེད་དོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་ལས་ཀྱང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེས་དྲིས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་བསྐལ་བ་བརྒྱད་ཁྲིའམ། དྲུག་ཁྲིའམ། བཞི་ཁྲིའམ། ཉི་ཁྲིའམ། ཁྲི་གཅིག་གི་བར་དུ་བཞུགས་པའི་གནས་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །འཕགས་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོའི་གནས་དེ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་གསུངས་སོ།། །།དམ་པའི་ཆོས་པུཎྜ་རཱི་ཀའི་འགྲེལ་པ། བམ་པོ་བརྒྱད་པ་སྟེ་ཐ་མ། མདོ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་གང་གི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ནས་བསམ་གཏན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་གཟིགས་ན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། དོན་དང༌། དཔེ་དང༌། བསྡུ་བའོ། །དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྔར་ནི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་ཕྱིས་ནི་དྲང་བའི་དོན་བསྟན་ཡང་སྤྱིར་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དབང་པོ་སྨིན་པའི་དུས་དང༌། ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བཤད་པའོ། །དབང་པོ་སྨིན་པ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་དུས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཟད་ཅིང་རྣམ་པར་བྱང་བ་བསྟན་པ་དང༌། ཐེག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་འབྱུང་བར་བསྟན་པ་དང་སྟོང་པ་ཉིད་རྟོགས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མཉམ་པར་འཇོག་པ་སྟེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་དང༌། དགུ་ལས་ལྡང་བ་དང༌། འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་པ་ནས་གསུམ་དུ་ལྟ་སྨོས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་པོའི་དོན་བསྟན་ཏེ། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པ་ལས་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་བཞིར་བསྟན་པ་ནི་ངེས་
― DTG120_Page_0574 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་དོན་ཏེ། ཐེག་པ་གཅིག་པུ་སྟོན་པ་ནི་བཀྲི་བའི་དོན་ཞེས་སྟོན་ཏེ། འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་ལས་ལོག་པ་རྣམས་ཟློག་པའི་དོན་དུ་སྟོན་པས་འདིར་ཐེག་པ་གཅིག་པུ་འདི་ངེས་པའི་དོན་དུ་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་འདི་ནི་ཞེས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་འཆད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་དང་བའི་དོན་གྱི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་དད་པ་མི་མཐུན་པ་རྣམས་སོ་སོའི་ཡིད་དང་མཐུན་པར་ཐབས་ཀྱི་ཆོས་སྟོན་ཏེ། སེམས་ཅན་དབང་པོ་ཞན་པ་འདོད་པ་རྣམ་ལྔ་ལས་ཟློག་པའི་དོན་ཙམ་དུ་འཁོར་བ་ལས་ཟློག་པ་བསྟན། དེ་ལས་བཟླ་བའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་སུ་འཛུད་དོ། །མདོ་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ་དགེ་སློང་རྣམས་དཔེ་ལས་ཞེས་པ་ནས་ལྷག་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་འདིས་ནི་སྔར་དྲང་བའི་དོན་གྱི་དཔེ་བསྟན། ཕྱིས་ནི་ངེས་པའི་དོན་གྱི་དཔེ་སྟོན་ཏེ། དེ་དྲང་བའི་དོན་ལ་ཡང་དཔེ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། མྱ་ངན་དགོན་པ་ལས་བསྒྲལ་བའི་དཔེ་དང༌། འཁོར་རྣམས་སེམས་ནུར་བའི་དཔེ་དང༌། ཚོང་དཔོན་ཐབས་མང་པོ་སྟོན་པའི་དཔེ་དང༌། གླིང་དུ་ལྟ་བ་སྟོན་པའི་དཔེ་དང༌། འདི་ནི་དང་པོའོ། །དཔག་ཚད་ལྔ་བརྒྱ་ཞེས་པ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམ་ལྔར་འཁོར་བའོ། །རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གླིང་ངོ༌།། མདོ་ལས་དེ་དག་ལས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་མ་གཅིག་པོ་ཞེས་པ་ནས་དེ་དག་སྒྲོལ་ལོ་ཞེས་པའི་བར་དུ། མཚན་མ་ཞེས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ། དེའི་ཡོན་ཏན་ཡང་ལྔའོ། །གསལ་བ་ཞེས་པ་ནི་དབང་པོ་རྣོ་བའོ། །མཁས་པ་ཞེས་པ་ནི་དགེ་ངན་འབྱེད་པའོ། །རིག་པ་ཞེས་པ་ནི་དོན་དམ་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་རིག་པའོ། །དགེ་བ་ཞེས་པ་ནི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའོ། །ལམ་ལ་སྒྲོལ་བ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམ་ལྔ་ལས་སྒྲོལ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་དག་འགྲོ་བ་མང་པོ་ཞེས་པ་ནས་སླར་ལྡོག་གོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ལྡོག་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་སྒྲུབ་པ་བསྐལ་པ་དྲུག་ཅུའི་བར་དུ་དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱོད་པས་དུབ་པ་དང༌། འཕགས་པའི་སྤྱོད་པས་སྐྲག་ཅིང་འབྲས་བུ་ཆུང་དུ་ལ་གཞོལ་བར་སེམས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་གྲོང་ཁྱེར་མངོན་པར་སྤྲུལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྤྲུལ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་
― DTG120_Page_0575 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པའི་དཔེ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་སེམས་སུ་གཞུག་པ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་བསྟན་པ་དང༌། དེར་འཇོག་པ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དེའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་དང་བཞི་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའི་གཉིས་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པ་ལས་ཀྱང་ཇི་ལྟར་ལྷའི་རྔ་ཆེད་དུ་བསམས་པ་མེད་པ་འབད་པ་མེད་པར་སྒྲ་འབྱུང་བ་བཞིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་རྗེས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཉིན་ལན་གསུམ་མཚན་ལན་གསུམ་གཟིགས་པ་ཡང་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་དབང་གིས་དགོངས་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །དཔག་ཚད་བརྒྱ་འམ་ཉིས་བརྒྱ་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་བའི་གནས་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །གྲོང་ཁྱེར་ཞེས་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གྲོང་ཁྱེར་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེས་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་ལ་ཞེས་པ་ནས་རིན་པོ་ཆེའི་གླིང་དེར་དོང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེར་གནས་པ་དང༌། འཇིགས་པ་མེད་པ་དང། གྲོང་ཁྱེར་དེར་ཞུགས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་ཏོ། །དེར་འཇུག་པའི་ཡོན་ཏན་ཡང་བདེ་བ་ཐོབ་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཞི་བར་གྱུར་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་བསིལ་བར་འདུ་ཤེས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དུབ་པ་རྣམས་བསྟི་བའི་དཔེ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །སྔར་སློབ་པ་རྣམས་སེམས་བསྡུ་ཞིང་བརྩོན་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཕྱིས་མི་སློབ་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལམ་ལ་གཟུད་ཅིང་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བའི་འཆི་འཕོ་ལས་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཞུགས་པའི་བསམ་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ས་ཐོབ་པ་འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་དག་ཀྱང་རྒལ་བ་དང་བསིལ་བའི་འདུ་ཤེས་བསྐྱེད་པའོ། །མདོ་ལས་མཚན་མས་ངལ་སོས་པར་ཤེས་ནས་ཞེས་པ་ནས་ཁྱེད་འདོད་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། དཔེ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་འདི་ནི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་ཏེ། སྔར་ནི་སྤྲུལ་པ་བསྟན། ཕྱིས་ནི་ཡང་དག་པ་བསྟན་ཏེ། སྤྲུལ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་གནས་ཏེ་བསྟི་བའི་གནས་དེ་བསྟི་བའི་གནས་དང་འདྲ་བར་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་རིན་པོ་ཆེའི་འབྱུང་གནས་དེ་ནས་ཉེ་ཞེས་པར་དཔེ་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །མདོ་ལས་
― DTG120_Page_0576 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་དུ་དགེ་སློང་རྣམས་ཞེས་པ་ནས་སྤང་བར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དོན་ཕྱི་མ་དེང་སྦྱར་བ་སྟེ། སྔར་ནི་དྲང་བ་དང་སྦྱར་ཕྱིས་ནི་ངེས་པ་དང་སྦྱར་ཏེ། འཁོར་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྒལ་བ་དང་སྤངས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཅེས་པ་ནས་མི་རུང་གི་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་དཀའ་བ་ལ་སེམས་ཞུམ་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཞེས་པ་ནས་ས་གཉིས་བསྟན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། ས་གཉིས་ཞེས་པ་ནི་དབང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་བསླབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་གཉིས་པས་ཆུད་པར་བྱ་བའི་སའོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་གང་གི་དུས་ན་ཞེས་པ་ནས་ཐབས་མཁས་པའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་འོག་མས་ངེས་པའི་དོན་དང་སྦྱར་བ་སྟེ། བྱ་བ་མ་བྱས་ཞེས་པ་ནི་སྐྱེ་བའི་ལྷག་མ་ལུས་པའོ། །གང་སྐྱེ་བའི་ལྷག་མ་ལུས་པ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མ་སྤྱད་པས་མཐར་མ་ཕྱིན་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ལྟོས་ཤིག་རྟོགས་ཤིག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་གི་ཡེ་ཤེས་ལ་འཇུག་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་རྒྱལ་བ་དེ་ལ་མཆོད་ཅིང་བཀུར་སྟི་བྱེད་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཞི་བཅུ་རྩ་དགུ་ལས་སུམ་ཅུ་རྩ་ཕྱེད་དང་གཅིག་གིས་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱུ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་ནས་རྒྱལ་བས་སྡུག་བསྔལ་བ། །ཞེས་པ་ནས། ཚངས་པའི་གཞལ་མེད་ཁང་རྣམས་རབ་ཏུ་བསྐྱོད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བ་སྟེ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་ཤར་ཕྱོགས་སུ་བྱེ་བ་སྟོང་ཕྲག་ནི་ཞེས་པ་ནས། མི་ཡི་འཆི་བདག་དེ་ཡང་ཤེས་པར་བྱ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་བཤད་པར་གསོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་འཆད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཕན་པ་ཐོབ་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ཡི་ཆོས་རྣམས་བཤད་མ་ཐག་ཏུ་ནི། །ཞེས་པ་ནས་དེ་དག་མཐར་མི་ཕྱིན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཕན་པ་ཐོབ་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། རྒྱལ་བུ་བཅུ་དྲུག་དེ་དག་ཀྱང༌། །ཞེས་པ་ནས། ཇི་ལྟར་དཔའ་བོ་སྤྱན་གཙང་ཁྱོད་བཞིན་དུ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྲས་ཀྱི་རྒྱུད་བསམ་པ་བསྟན་ཏེ། མདོ་ལས་འབྱུང་
― DTG120_Page_0577 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བཞིན་དུ་གོ་བར་གྱིས་ཤིག །མདོ་ལས། རྒྱལ་བ་དེས་ནི་དེ་དག་བསམ་མཁྱེན་ནས། །ཞེས་པ་ནས། དགེ་སློང་གནས་བརྟན་འཇིགས་པར་མ་བྱེད་ཅིག །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིག་ལྷུག་པ་དང་སྦྱར་ཞིང་གོ་བར་གྱིས་ཤིག །མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་དགོན་པ་མ་རུངས་འཇིགས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནས། དགོན་པ་མྱ་ངན་རབ་ཏུ་འཇིགས་པ་ཡི། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བཅུ་དགུས་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་དང༌། བཀྲི་བའི་དོན་སྤངས་ཤིང་ངེས་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པ་བསྟན་ཏོ། །གཅན་གཟན་འཇིགས་པ་ལས་སྒྲོལ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ལས་སྣ་ཚོགས་སོ། །ཆུ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པས་དབུགས་འབྱིན་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་སྲོག་ཆགས་བྱེ་བ་སྟོང་པོ་དག་སྐྱེའོ་ཞེས་པ་ནས། ལྡོག་པར་དགའ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལྡོག་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་ནས་མཁས་ཤིང་རྟོགས་པ་དེ་ཡིན་ཞེས་པ་ནས་ཕྱིར་ཟློག་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྤྲུལ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་ཤོམ་པའི་དཔེའོ། །མདོ་ལས། འདི་ལྟར་ང་ཡི་རྫུ་འཕྲུལ་སྟོབས་ཀྱིས་དེང༌། །ཞེས་པ་ནས། སྐྱེས་པ་བུད་མེད་མཚུངས་མེད་ལྡན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གྲོང་ཁྱེར་མངོན་པར་སྤྲུལ་པ་ཉིད་བསྟན་ཏེ། གྲོང་ཁྱེར་ཞེས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་རོ། །ཁང་པ་ཞེས་པ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐའ་སྟེ། མདོ་དག་ལས་ཀྱང་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཁང་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་མེ་ཏོག་གི་རྒྱན། གཟུངས་ནི་སྐྱེད་མོས་ཀྱི་ར་བ། ཆོས་ཆེན་པོ་ནི་ཚལ། བསམ་གཏན་དགུ་ནི་ཆུའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ནི་རྫིང་བུ། རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་ནི་སྒོ་ཁང༌། མཐོ་བ་དང་མཛེས་པར་བརྒྱན་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་ལས་འཕགས་པའི་དཔེ་ཡང་དག་པ། བདེན་པའི་ཆོས་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས། སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་ནི་བུ་མོར་བལྟའོ། །མདོ་ལས། སྤྲུལ་པ་བྱས་ནས་དེ་ལ་འདི་སྐད་སྨྲ། །ཞེས་པ་ནས། ཞུགས་ཏེ་དོན་རྣམས་རབ་ཏུ་མྱུར་བར་བྱོས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཇུག་པར་གཞོན་གདབ་པའོ། །མདོ་ལས། མྱ་ངན་འདས་ཤིང་སེམས་ནི་དགའ་བར་བྱོས། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ནས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མཐར་འགྲོ་བ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དུབ་པ་བསྟི་བའི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཐམས་ཅད་ངལ་སོས་པ་ཡི་
― DTG120_Page_0578 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུལ་རིག་ནས། །ཞེས་པ་ནས། གླིང་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བསྐྱེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ངེས་པའི་དོན་སྟོན་པའི་དཔེའོ། །མདོ་ལས། དགེ་སློང་དེ་བཞིན་ང་ཡང་འདྲེན་པ་སྟེ། ཞེས་པ་ནས་ཁྱེད་ཅག་བྱ་བ་བྱས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། འདི་མན་ཆད་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བ་དང༌། བཀྲི་བའི་དོན་དང༌། ངེས་པའི་དོན་སྟོན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། དུས་སུ་ནམ་ཞིག་གནས་འདིར་འདུག་པ་ཡི། །ཞེས་པ་ནས། ཆོས་འདི་ཇི་བཞིན་ཡང་དག་དོན་བཤད་དོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡང་དག་པར་སྟོན་པའི་གླེང་བའོ། །མདོ་ལས། དྲང་སྲོང་ཆེན་པོས་ཐེག་པ་གསུམ་བསྟན་པ། །ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་གྱུར་ནས་མྱ་ངན་འདས་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲང་བའི་དོན་བོར་ལ། ངེས་པའི་དོན་ལ་ཞུགས་ཞེས་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། འདྲེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་འདི་འདྲའོ། །ཞེས་པ་ནས། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པར་བྱེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་བསྡུས་པ་བསྟན་ཏོ།། །།འདི་མན་ཆད་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་སྟེ། གཏན་ཚིགས་དང༌། མིང་དང༌། དྲིས་པའི་ལན་དང་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། །ལེའུ་འདིའི་མིང་གདགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དབང་པོའི་རིམ་པ་བཞིན་དུ་ལུང་སྟོན་པས་དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ལུང་བསྟན་པའི་འོག་ཏུ་ལུང་སྟོན་པ་འདི་འབྱུང་བ་དང༌། ལྷག་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་བསམ་གཏན་སྤྱོད་པ་མེད་པ་དག་སེམས་གཡེང་བ་བསྡུས་པའི་དོན་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོད་པར་མི་ཤེས་པའི་དཔེར་ལུས་ལ་རིན་པོ་ཆེ་ཐོགས་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ལེའུ་འདི་སྟོན་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་བཅུ་ལས་ཤེས་པར་བྱ་བ་བླ་ན་མེད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོད་པ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལེའུ་འདི་བསྟན་པ་དང༌། ལུང་སྟོན་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ལ་མཉམ་པ་ལས་དགོངས་ཏེ་ལུང་སྟོན་པ་ཉིད་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ལེའུ་འདི་བཤད་པའོ། །ལྔ་བརྒྱ་ནི་གྲངས་སོ། །དགེ་སློང་ཞེས་པ་ནི་དངོས་པོའོ། །ལུང་བསྟན་ཞེས་པ་ནི་དོན་དེ་ལས་མང་དུ་བཏགས་པའོ། །ལེའུ་འདིའི་ནང་ནས་རིན་པོ་ཆེ་ལུས་ལ་ཐོགས་པའི་དཔེས་དོན་སྟོན་ན་མིང་དེ་ལས་མི་གདགས་པར་ཅིའི་ཕྱིར་ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་གདགས་ཞེས་དྲི་བ་དང་དེ་
― DTG120_Page_0579 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་དབང་པོ་སྨིན་པ་སེམས་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྔར་ལུང་བསྟན་ཏེ། དེའི་འོག་ཏུ་དཔེ་སྟོན་པའི་ཕྱིར་མིང་དེར་བཏགས་ཀྱང་ཉེས་པ་མེད་དོ། །ཡང་འཁོར་དེར་དགེ་སློང་སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོབ་ན་འདིར་ལྔ་བརྒྱ་ཉི་ཚེར་སྨོས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་དྲིས་པ་དང༌། དགེ་སློང་དེ་རྣམས་འཁོར་དེ་ཉིད་ན་འདུག་གི་གཞན་དེ་ན་མི་འདུག་པས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་རྣམས་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། སྟོང་ཉིས་བརྒྱ་ནི་སྤྱིར་ལུང་བསྟན་གྱི། འདི་ནི་ཕྱེ་སྟེ་ལུང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་ཞེས་ཀྱང་འཆད་དོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་གང་པོ་མཻ་ཏྲིའི་བུ་ཞེས་པ་ནས་འདི་དག་ཐོས་ནས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་དང་པོར་གུས་པ་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་བཀའ་དམ་པ་མནོས་པ་སྟེ། དེའི་དང་པོ་ལ་ཡང་གུས་པའི་ཚུལ་དང༌། མནོས་པའི་དོན་ཏོ། །མནོས་པའི་དོན་ཡང་ངེས་པའི་དོན་དང༌། དྲང་བའི་དོན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆེ་བ་ཉིད་ཅེས་པ་ནི། ཆོས་སྟོན་པར་དགོངས་པའི་ལྟས་འོད་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་མཛད་པ་དང༌། ས་གཡོ་བ་དང་མེ་ཏོག་འབྲུལ་བས་འཁོར་གྱི་རྣམ་པ་བསྐུལ་བ་དང་གཟེངས་བསྟོད་པ་ལ་སོགས་པ་མཛད་པའོ། །མདོ་ལས་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་ནས་ཞབས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ནས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གུས་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ངོ་མཚར་ཏོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་མིག་མི་འཛུམས་པར་བལྟའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་སེམས་ཅན་གྱི་བསམ་པ་མཁྱེན་པ་བསྟན་ཏོ། །སྔར་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་སེམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཅི་དང་ཅིར་དགྲོལ་བ་མཁྱེན་གཟིགས་པ་སྟོན་པ་དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཉག་ཅིག་གིས་མཁྱེན་གྱི། གཞན་གྱིས་ནི་མི་ནུས་སོ་ཞེས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་མཻ་ཏྲིའི་བུ་ལྟོས་ཤིག་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དྲིས་པ་བསྟན་ཏེ། མངོན་དུ་གྱུར་པ་འདི་ལྟོས་ཤིག་ཅེས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་འདི་ནི་ངས་དགེ་སློང་གི་ཞེས་པ་ནས་མང་པོས་བསྟོད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཡོན་ཏན་སྟོན་ཏེ། ཡོན་ཏན་དེ་ཡང་སྔར་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་སྤྱི་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་རྣམ་པ་མང་པོས་ངའི་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཞེས་པ་ནས་གཞན་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་མི་ནུས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་
― DTG120_Page_0580 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདིས་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་འདི་ཡིད་ལ་ཇི་སྙམ་དུ་སེམས་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་བདུན་པོ་དེ་དག་གི་ཐ་མ་ནི་ང་ཡིན་དེ་དག་གི་ཡང་ཆོས་འཆད་པའི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དེ་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་འཛིན་པ་དང། འཁོར་དགའ་ཞིང་ཕན་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་སྒྲོགས་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ཕན་བཏགས་པ་དང༌། སྤོབས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་གྱུར་པའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགྲོས་སུ་ཞེས་པ་ནི་དགེ་བའི་བློ་གྲོས་ཀྱི་ས་ལ་གནས་པ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་སོ་ཞེས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་གྱི་ས་ལ་གནས་པས་སེམས་ཅན་མང་པོ་ལ་ཕན་ཐོགས་ཞེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་ནི། ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་རྣམས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བཀོད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྒྱུར་ཏོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྒྱུར་བ་དེ་ཉིད་གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་དེས་ཞིང་བརྒྱན་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་བསྐལ་པ་བཟང་པོ་འདི་ལ་ཞེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་གཅོད་དོ་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པའི་ལམ་བསྟན་པ་དང༌། དངོས་འབྲས་བུ་མཚོན་ཏེ་ལུང་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འདིར་ཞེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་གང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞིང་གི་རྒྱན་སྟོན་ཏེ། རྒྱན་དེ་ཡང་རིན་པོ་ཆེ་ལས་བྱས་པ་དང་མཉམ་པ་ཞེས་པར་བསྡུའོ། །མདོ་ལས་ལྷའི་གཞལ་མེད་ཁང་དང་ཞེས་པ་ནས་བུད་མེད་ཀྱང་མེད་དེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་ན་དགེ་བ་འབའ་ཞིག་ཅེས་པའི་དོན་ཏེ། ལྷ་དང་ཉེ་བ་གཅིག་གིས་གཅིག་མཐོང་བ། ངན་སོང་གསུམ་མེད་པ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཞི་མེད་པས་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཤ་སྟག་གོ་བར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བ་ཚངས་
― DTG120_Page_0581 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་པ་ནས་ལུས་བརྒྱན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལྷ་དང་མིའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་དང་ལྡན་པ། ལུས་འོད་ཅན་ནམ་མཁའ་ལ་འགྲོ་བ། ཡིད་བརྟན་པ། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ། ཤེས་རབ་ཅན་མཚན་དང་ལྡན་པ་ཞེས་དབྱེའོ། །མདོ་ལས་དགེ་སློང་རྣམས་ཡང་དེའི་དུས་ན་ཞེས་པ་ནས་བསམ་གཏན་གྱི་དགའ་བའི་ཟས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལུས་ཅིས་བཟུང་བའི་དོན་སྟོན་ཏེ། མདོ་ལས་ཟས་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། དགུ་དག་ཏུ་གསུངས་པ་ལ་སྤྱིར་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཟས་སམ། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཟས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཟས་ནི་ཁམ་གྱི་ཟས་དང༌། རེག་པའི་ཟས་དང༌། སེམས་པའི་ཟས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་སོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཟས་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཟས་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་ཟས་དང༌། དྲན་པའི་ཟས་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཀྱི་ཟས་དང༌། དགའ་བའི་ཟས་ཏེ། ཟས་དེ་ལྔ་ལས་གཙོར་སྨོས་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ཚེ་འདིས་འཛིན་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞེས་པ་ནས་བསམ་གཏན་པ་ཤ་སྟག་གོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་འཁོར་ཏེ། ཡོན་ཏན་གསུམ་དང་ལྡན་པ་ཤ་སྟག་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དེ་ལྟ་བུར་ཚད་མེད་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པ་ནས་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སྤྱོད་པ་འདི་སྤྱད་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་རྒྱན་གྱི་དོན་བསྡུས་པའོ། །བསྐལ་པ་ནི་ཞེས་པ་ནས། ཡང་སྟོན་པ་འདི་སྐད་གསུང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། བསྐལ་པ་དང་ཞིང་དང༌། སྐུ་ཚེའི་ཚད་དང༌། མཆོད་རྟེན་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དགེ་སློང་དོན་འདི་ངལ་སྟོན། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མང་པོ་སྨིན་པར་བྱེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་བཅད་ཉི་ཤུ་རྩ་ཕྱེད་དང་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། དང་པོའི་ཚིག་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གླེངས་པ། ཚིག་དགུས་ནི་སྔོན་དུ་ལུང་བསྟན་པ། ཚིག་གོང་མ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིག་བདུན་གྱིས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཡོན་ཏན་བསྟན། ཚིག་ལྡས་ནི་ཕྱི་མའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་འདི་སྐད་སྨྲས་པ་བདག་ཅག་ཉན་ཐོས་ཞེས་པ་ནས་
― DTG120_Page_0582 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་ཅན་ལྟ་བ་ལ་ཆགས་པ་རིག་པས་ན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཉན་ཐོས་པའི་གནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལས་རིང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱེད་པ་ཆུང་བ་དང༌། གནས་དང་ཞིང་ཆུང་དུ་ན་དག་པར་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ཡི་བསྟན་པ་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་གནས། །ཞེས་པ་ནས། མི་མཁས་མི་རྣམས་ཤིན་ཏུ་མྱོས་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བསྡུས་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ཡི་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་རབ་བསྟན་པ། །ཞེས་པ་ནས། མང་དུ་ཐོས་ཤིང་འཇིགས་མེད་སྣ་ཚོགས་འཆད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་འདི་ནི་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་བཅུ་སྨོས་པ་ལ་ཚིག་ལྷུག་པ་ལས་མ་བྱུང་བ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ། མང་དུ་ཐོས་པ། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་འདིར་སྨོས་སོ། །མདོ་ལས། རྟག་ཏུ་མི་སྐྱོ་ཡང་དགའ་རབ་ཏུ་བྱེད། །ཅེས་པ་ནས། བདག་གི་ཞིང་མཆོག་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་འདིས་དོན་རྣམ་པ་བདུན་ཞིག་སྟོན་ཏེ། སྟོན་མཁས་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ། ཡང་དག་པར་རིག་པ་བརྙེས་པ། དབང་པོ་རིག་པ། ཆོས་ཀྱི་མཆོག་སྟོན་པ། ཕན་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད་པའོ། །མདོ་ལས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དེ་བཞིན་དུ་ཞེས་པ་ནས། རྟག་ཏུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ལུང་སྟོན་པ་སྟེ། སྔར་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རྒྱུ་བསྟན། ཚིག་བདུན་གྱིས་ནི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་ལ་མཆོད་པ་དང༌། ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དག་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའོ། །མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་དུ་ནི་རང་བྱུང་སངས་རྒྱས་གྱུར། །ཞེས་པ་ནས། ངན་སོང་དང་ནི་ངན་འགྲོའི་འཇིགས་པ་མེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་འབྲས་བུ་བསྟན་ཏེ་དེ་ཡང་དེའི་རང་བཞིན་དང༌། དེའི་ཞིང་དང་དེའི་བསྐལ་པའི་མིང་དང༌། ཞིང་གི་རྒྱན་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཁོར་རྣམས་ཏེ། གོང་དུ་བཤད་པ་རྣམས་དང་འདྲ་བར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་འདྲ་བ་ཡི་དམ་པའི་ཞིང་དུ་འགྱུར། །ཞེས་པ་ནས། འདི་ནི་ཅུང་ཟད་ཙམ་ཞིག་བཤད་པ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བརྒྱད་པ་ཡན་ཆད་ནས་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སའི་བར་དུ་ནི་ཡིན་བར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་ནི་དབང་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་པ་ནས་རྨད་དུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་དགེ་སློང་ལྔ་
― DTG120_Page_0583 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྒྱ་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། སེམས་ཀྱི་རེ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནང་བ་དང༌། མངོན་དུ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འཛིན་པའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས། ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གནང་བ་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ལ་འོད་སྲུངས་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་མངོན་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཚིག་རྐྱང་པ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པར་དབྱེའོ། །མདོ་ལས་འོད་སྲུངས་དེ་ནི་ཞེས་པ་ནས་དབང་དུ་གྱུར་པ་ལྔ་བརྒྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ན་རེ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་འདི་སྟོང་ཉིས་བརྒྱའི་གྲངས་སུ་གཏོགས་ཞེས་ཀྱང་ཟེར། ལོགས་ཤིག་ཏུ་སྟོན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ། །ཞེས་པ་ནས། བྱང་ཆུབ་དམ་པ་མཆོག་ཀྱང་སྟོན་པར་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མངོན་དུ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་ཚིག་དྲུག་གིས་ནི་འཕགས་པ་ཅང་ཤེས་ཀྱི་ཕྱིར་གླེངས། དེའི་འོག་མས་ནི་གཞན་གླེང་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའི་རང་བཞིན་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བརྩོན་པ་རྣམས། །ཞེས་པ་ནས། ལྷ་དང་མི་རྣམས་སྡུག་ཅིང་བསམ་པར་འོང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཞིང་དང༌། འཁོར་དང༌། ཚེའི་ཚད་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། རྒྱལ་བ་དེ་དང་མི་མཐུན་འགྱུར་བ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། ཇི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ངས་བསྟན་བཞིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དགེ་སློང་ལྔ་བརྒྱ་ལུང་བསྟན་པའི་རང་བཞིན་དུ་བསྡུས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ལྟར་དེ་དག་འོད་སྲུངས་ཁྱོད་ཀྱིས་དེང༌། །ཞེས་པ་ནས། དེ་བཞིན་སྒོའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་འདིར་མ་འདུས་པ་རྣམས་བརྒྱུད་དེ་ལུང་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ལྔ་བརྒྱ་པོ་དེ་དག་ཅེས་པ་ནས་ཉེས་པ་དེ་དག་བདག་ཅག་གིས་བཤགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་བཀའ་ཡང་དག་པ་མནོས་པ་དང་སྔར་སེམས་ཞུམ་པ་གནོད་པ་གླེངས་པའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ནི་ཞེས་པ་ནས་ཆུང་དུས་ཆོག་གོ་སྙམ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔར་ནི་མོས་པ་ཆུང་བས་གླེངས། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་ཆུང་བ་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཞེས་པ་ནས་གོས་ཀྱི་ཐ་མར་ཕུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་ནི་དྲང་བའི་དོན་གྱི་དཔེ་བཤད་དོ། །དེ་ལ་ཉམ་ང་བ་ལ་
― DTG120_Page_0584 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབྲལ་བ་མི་དེ་མྱོས་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཡུལ་གཞན་དུ་སོང་བ་དང༌། ངུབ་པ་ལྟ་བར་གྱུར་པ་སྟེ། དེ་ནི་དང་པོ་དང་སྦྱར་རོ། །ཁྱིམ་དུ་ཕྱིན་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་དང་ཕྲད་པའོ། །ར་རོ་ཞེས་པ་ནི་མ་རིག་པ་མ་སྤངས་ཞེས་པའོ། །ཉལ་བ་ནི་འཁོར་བ་ན་གནས་པའོ། །རིན་པོ་ཆེ་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཡིད་བཞིན་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་དགོས་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བ་བཞིན་ཐེག་པ་གཅིག་པུ་ལ་ཕྱོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིད་བཞིན་དུ་འགྲུབ་ཅེས་པའོ། །གོས་ཀྱི་མཐར་ཕུར་ཞེས་པ་ནི་སྔོན་གྱི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པའི་བཤེས་གཉེན་དང་ཕྲད་པའི་བག་ཆགས་སོ། །མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་སྐྱེས་བུ་ཞེས་པ་ནས་དེ་མགུ་རབ་ཏུ་དགའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སེམས་ནུར་བའི་རྣམས་སྤྲུལ་པའི་གྲོང་ཁྱེར་བསྟན་པ་བཞིན་གཞན་དུ་སོང་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་སྤྱོད་པ་གཞན་ལ་ཞུགས་པའོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་དོན་དང་ཆོས་ཀྱི་རོས་ཕོངས་པ་ནི་ཁ་ཟས་དང་གོས་ཚོལ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་འདི་སྐད་སྨྲས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ངེས་པའི་དོན་སྟོན་པའི་དཔེའོ། །མདོ་ལས་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཟས་དང་སྐོམ་ཞེས་པ་ནས་ཆོག་པར་འཛིན་ཏམ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ངེས་པའི་དོན་སྟོན་པ་སྟེ། འདོད་པ་ཞེས་པ་ནི་བདེ་བ་སྡུག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། རང་བཞིན་བདེ་བ་དང། རྒྱུ་བདེ་བ་དང༌། སྤོང་བ་བདེ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོས་བདེ་བ་དང༌། གནོད་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་བཞི་དང་ལྔ་ཡང་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་བདེ་བ་ཞེས་གདགས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ཡང་བདེ་བར་བྱ་བ་ཉིད་པས་བདེ་བ་ཞེས་གདགས་སོ། །མདོ་ལས་ཀྱེ་སྐྱེས་བུ་ཁྱོད་ཅེས་པ་ནས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱོས་ཤིག་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པས་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྫོགས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཡིད་བཞིན་གྱི་རིན་པོ་ཆེ་བསྒྱུར་བ་བཞིན་ཞེས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་སེམས་བསྐྱེད་པར་གྱུར་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་དང་ངས་པའི་དོན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། སྤོང་བའི་ཡོན་ཏན་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་བདག་གིས་མ་རྟོགས་མ་ཆུད་པ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་བསྐྱེད་པ་ལས་ལྡོག་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སླད་དུ་ཞེས་པ་ནས་རྟག་ཏུ་མ་ཉམས་པ་ཞེས་པའི་བར་
― DTG120_Page_0585 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ནི་འཕགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་དེ་སྤྱོད་པ་དཀའ་བའི་རྣམས་ཆུད་ཟོས་པ་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པས་ཡེ་ཤེས་ཆུང་དུས་ཆོག་པར་འཛིན་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་ཞེས་པ་ནས་ཐབས་མཁས་པ་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ངེས་པའི་དོན་དང་སྦྱར་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏེ་ཞེས་པ་ནས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་བདེ་གཤེགས་བསྟན་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཕྱེད་དང་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཉེས་པར་གནོད་བཀུར་བ་དང༌། ཤེས་པ་སྐྱེས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་ཇི་ལྟ་བུར་ན་སྐྱེས་བུ་ལ་ལ་ཞིག་ཞེས་པ་ནས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ཤིན་ཏུ་ལྡན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་དེ་ཡང་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པའི་དཔེ་དང༌། བར་དུ་སེམས་ནུར་བའི་དཔེའོ། །སྟོང་པ་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། སྟོང་པ་དེ་ཆུད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བདེ་བ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་དཔེ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་བཞིན་བཅོམ་ལྡན་བདག་ཅག་འདི་ལྟ་བུར། །ཞེས་པ་ནས། བདག་ཅག་མྱ་ངན་འདས་ཙམ་མཆོག་ཏུ་གཟུང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔར་ནི་དྲང་བའི་དོན་བསྟན་པ་ལ་ཡང་སྤོང་བའི་ཡོན་ཏན་དང༌། བར་དུ་ལྡོག་པའི་དཔེ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། བླ་མེད་དེ་ནི་མི་འདོད་མི་ཚོལ་ལོ། །ཞེས་པ་ནས། མགོན་པོ་གཅིག་ལ་གཅིག་ལུང་བསྟན་པའི་ཕྱིར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲང་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་བསྡུས་པ་སྟེ་ཅི་རིགས་པར་ཆུད་པར་བྱའོ།། །།འདི་མན་ཆད་དགེ་སློང་ཉིས་སྟོང་ལུང་སྟོན་པའི་ལེའུ་འཆད་དེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །ལེའུ་འདི་ཅི་ལས་བཏགས་པའི་གཏན་ཚིགས་དང༌། ལེའུ་འདིའི་མིང་བཤད་པའོ། །དེའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་སྔར་ལུང་བསྟན་པའི་རྗེས་ལ་འདི་དག་ལུང་སྟོན་པར་འོས་པ་དང༌། ལུང་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་ལུང་བསྟན་པ་ཐ་མ་དང་སྦྱར་བའི་ཕྱིར་ལེའུ་འདི་བསྟན་ཏོ། །མིང་བཤད་པ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་རྣམས་འདིའི་ནང་དུ་ལུང་སྟོན་པའི་ཕྱིར་དགེ་སློང་གཞན་ཉིས་སྟོང་ལུང་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བོ་ཞེས་པ་ནས་རྣམ་པར་སེམས་ཏེ་སྨོན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འཁོར་རེ་བའི་སེམས་སྐྱེས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རེ་བསྐོང་བའོ། །འཁོར་རེ་བ་ཡང་
― DTG120_Page_0586 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔར་ནི་སྐྱེས་བུ་གཉིས་ཀྱིས་གསོལ། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་འཁོར་ཉིས་སྟོང་གིས་གསོལ་བ་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས་སྟན་ལས་ལངས་ཏེ་ཞེས་པ་ནས་སྐབས་དབྱེར་གསོལ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྐྱེས་བུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ལུང་བསྟན་པར་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གི་ཞེས་པ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བལྟ་ཞིང་འདུག་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལུང་བསྟན་པར་གསོལ་བའི་རིགས་པ་དང་ཚུལ་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས་འདི་ཉིད་སེམས་ཤིང་རྣམ་པར་སེམས་ཞེས་པ་ནས་འཇིག་རྟེན་དུ་བྱུང་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དངོས་སུ་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་སྔར་ནི་དགའ་པོ་ལུང་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་སྒྲ་གཅན་འཛིན་ལུང་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་དགེ་སློང་ཉིས་སྟོང་ལུང་བསྟན་དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་དབྱེ་སྟེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཚན་དང༌། སྔོན་གྱི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དང་ཡུལ་གྱི་མིང་དང༌། ཞིང་གི་རྒྱན་དང༌། བསྐལ་པའི་མིང་དང༌། ཚེའི་ཚད་དང། མངོན་པར་བསྟོད་པའོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་བྱེ་བ་ཕྲག་ཞེས་པ་ནས། ཁྲག་ཁྲིག་བརྒྱ་སྟོང་གི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གོང་དུ་སྨོས་པའི་བརྒྱད་པོ་དང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེའི་དུས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེ་ལ་རྒྱལ་བར་འགྱུར་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདིས་རྒྱུ་ལས་དགོངས་ཏེ་ལུང་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། བདེ་གཤེགས་བྱེ་བ་བརྒྱད་ཅུ་མཆོད་བྱས་ན། །ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་བྱང་ཆུབ་འདི་ལ་རྒྱུ་ཡང་སྐྱེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་འབྲས་བུ་ལས་དགོངས་ཏེ་ལུང་བསྟན་པ་ལ་མཚན་དང༌། ཞིང་གི་རྒྱན་དང། ཡུལ་གྱི་མིང་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྔགས་པ་དང༌། སྐུ་ཚེའི་ཚད་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་སྒྲུབ་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཚིག་དང་པོ་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་འཁོར་དེ་ན་ཞེས་པ་ནས་ཅིའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་གྱི་ཐེ་ཚོམ་མོ། །མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་བསྐྱེད་དེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱུ་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་འཕྲལ་གྱི་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་དང༌། བསྡུ་སྟེ་ལུང་སྟོན་པ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས་དེ་ན་རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ནི་ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་
― DTG120_Page_0587 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་ལུང་བསྟན་པ་ཐོས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྤྱོད་པ་ཕྱི་མ་བསྟན་པ་དང༌། མདོར་བསྡུས་ཏེ་ལུང་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། བདག་གིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གི་ཞེས་པ་ནས། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དྲན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དགའ་བོས་མངོན་དུ་རྟོགས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དགའ་བོས་ཞེས་པ་ནས། དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དགའ་བོས་རང་གི་ཡོན་ཏན་བསྒྲགས་པས་གཞན་དེ་འདྲ་བ་བྱེད་དུ་གཞུག་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་གཉིས་པ་ལུང་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ནས། འགྱུར་བ་བྱང་ཆུབ་ཚོལ་བ་ན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། འདི་མན་ཆད་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། རྟག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་སུ་གྱུར་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་གྱི་སྲས་སུ་ཡང་སྟོན་པ་དང༌། རྒྱུད་མ་པ་འཆད་པ་དང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས་མི་ཤེས་སྤྱོད་པ་སྒྲ་གཅན་འདི་ཞེས་པ་ནས། དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་གནས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་ཏེ་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་བཞུགས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་གསོལ་བ་མཐོང་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཉིས་སྟོང་ལུང་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་དྲིས་པ་དང༌། ལན་བཏབ་པ་དང༌། མངོན་དུ་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། བཞིར་དབྱེ་བ་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །འཇམ་པ་ཞེས་པ་ནི་སེམས་དུལ་བའོ། །མཉེན་པ་ཞེས་པ་ནི་དབང་པོ་སྨིན་པའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱང་མཉམ་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལན་བཏབ་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་བསྟན་པ་དང༌། མཚན་མཐུན་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཞེས་པ་ནས་ལུང་བསྟན་པ་དང༌། འདི་ཐོས་པ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བའི་ཚིག་གོ། །།འདི་མན་ཆད་ཆོས་སྨྲ་བའི་ལེའུ་སྟོན་ཏེ། ལེའུ་འདིའི་གཏན་ཚིགས་དང༌། མིང་དང༌། དོགས་པ་བསལ་བའོ། །གཏན་ཚིགས་ནི་མདོ་སྡེ་འདི་དང་པོར་ནི་གླེང་གཞིའི་ལེའུ་བསྟན། དེའི་འོག་ཏུ་ལེའུ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་གཞུང་ཉིད་བསྟན་ཏེ། གཞུང་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་པུ་ཐབས་དང་དཔེ་རྣམ་པ་སྣ་
― DTG120_Page_0588 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོགས་ཀྱིས་སྟོན་ཅིང་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་དང་རིགས་མ་ངེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་བསྟན་པ་དང༌། ལུང་སྟོན་པའོ། །དེ་མན་ཆད་ལེའུ་བཅུ་དགུས་ནི་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་སྟོན་ཏེ། མདོ་སྡེ་འདི་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ཟབ་ལ་དབང་པོ་ཞན་པ་རྣམས་མོས་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་འདི་གཞན་དང་མི་འདྲ་བ་བསྔགས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཡོན་ཏན་མང་དུ་བཤད་དོ། །ཡང་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་དོན་སྟོན་པས། སྤྱིར་རྗེས་སུ་འཛིན་པར་གདགས་པ་དང༌། མདོ་སྡེ་འདིའི་གཞུང་སྟོན་པའི་ལེའུ་བཅུ་དགུ་ཡོད་པ་ལ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་པོའི་སྤྱོད་ཡུལ་སྟོན་ཏེ། ལེའུ་སྔ་མ་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་དྲང་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་དབྱེ་བ་དང༌། དབང་པོ་རྣམ་གསུམ་པོ་རིམ་པར་ལུང་བསྟན་པ་སྟོན། དེའི་འོག་མ་བཞིས་ནི་ཆོས་དང་གང་ཟག་གཉི་གའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་པས་འདི་ཡང་རྗེས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་དུ་བསྡུ་བ་དང༌། ཡང་མདོ་འདི་འགྲེལ་པ་ལས་དཔེ་རྣམ་པ་བདུན་དང༌། མཉམ་པ་གསུམ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་བཅུ་སྟོན་པ་ལ། འདིར་བཅུ་པ་སྟེ། སྟོབས་བླ་ན་མེད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་སྟོན་ཏོ། །སྟོབས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྟོབས་དང་སྤྱོད་པའི་སྟོབས་སོ། །ཆོས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཆུད་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། མཚམས་ཆོད་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པ་དང༌། ཀློག་ཅིང་འཛིན་པའོ། །སྤྱོད་པའི་སྟོབས་ཀྱང་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། རྗེས་སུ་འཛིན་པ་དང། ཆོས་འཆད་པ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་འདུལ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བཏོན་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་ཅན་དང༌། ཆོས་འདོན་པའོ། །འཛིན་པའི་སྟོབས་ལ་ལེའུ་གསུམ་སྡུད་དེ། ཆོས་སྨྲ་བའི་ལེའུ་དང༌། བདེ་བ་ལ་གནས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ལེའུའོ། །ལེའུ་འདིའི་ནང་དུ་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། གང་ཟག་དང་ཆོས་གཉི་ག་སྟོན་ཏོ། །མིང་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ཞེས་པ་ཆོས་འདོན་པ་དང་ལུང་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་དེ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཡིན་པས་ཆོས་སྨྲ་བའི་ལེའུའོ། །དོགས་པ་བསལ་བ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ཞེས་པ་འདི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་དུ་བཞུགས་པ་དང༌། མི་བཞུགས་པ་གང་གི་ཚེ་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་ཞེས་གདགས། དེ་གཉི་ག་ཡང་ཆོས་སྨྲ་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི་སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་ནི་སློབ་པ་ལ་གནས་པས་འཁོར་བརྒྱད་པོ་ཞེས་གདགས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་ཆོས་སྟོན་པ་དེ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཞེས་གདགས་སོ། །ལེའུ་འདིའི་ནང་ནས་ཀྱང་ལུང་
― DTG120_Page_0589 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོན་པ་འབྱུང་ན་ལུང་བསྟན་པའི་ལེའུ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་མི་གདགས་ཤེ་ན། གཙོ་བོ་ལས་དྲས་པའི་ཕྱིར་མི་གདགས་སོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་སྟོན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལེའུ་འདི་ཡང་ཚིག་རྐྱང་པ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་གཉིས་སུ་དབྱེའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ་ཆོས་སྨྲ་བ་དང༌། མི་བཞུགས་པའི་ཚེ་ཆོས་སྨྲ་བ་གཉིས་ལས་འདི་ནི་དང་པོའོ། །སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་སྔོན་གྱི་དུས་ན་མདོ་སྡེ་འདི་འཛིན་པའི་ཕྱིར། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་ཆེད་དུ་བཀར་ཏེ་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཆོས་སྤྱོད་པ་བཅུ་ལ་རྗེས་སུ་བསྔགས་ཞེས་པ་ནི་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བའི་ཚིག་གཅིག་གིས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་གཞིར་གྱུར་ཞེས་པའོ། །མདོ་ལས་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་གང་ལ་ལ་ཞེས་པ་ནས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ལུང་བསྟན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སངས་རྒྱས་མངོན་དུ་མི་བཞུགས་པའི་ཆོས་སྨྲ་བའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་ཏེ། དེ་ཡང་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་དང༌། མངོན་དུ་སྤྱོད་པ་རྣམ་གཉིས་ལ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །རྗེས་སུ་ཡི་རང་བ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་འདི་ལྟ་ན་མངོན་དུ་སྤྱོད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། མདོ་ལས། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་རིགས་ཀྱི་བུའམ། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་ཞེས་པ་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་བའི་ལས་ཀྱི་མཆོད་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་ཆོས་མངོན་དུ་སྤྱོད་པ་སྟོན་པ་ལ་འདིར་ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་དྲུག་སྟོན། དབུས་དང་མཐའ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ལས་ནི་ཆོས་སྤྱོད་པ་བཅུ་སྟོན་ཏོ། །འདིའི་དྲུག་པོ་ལ་འཛིན་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། འདོན་པ་དང༌། མོས་པ་དང༌། འདྲི་བ་དང༌། མཆོད་པའོ། །མཆོད་པ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་མཆོད་པའོ། །ཆོས་སྤྱོད་པ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་དུ་མཐོང་བ་དང་འདྲ་བར་དད་པ་དང༌། གུས་པའི་ལས་བསྐྱེད་པའོ། །མདོ་ལས་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་རིགས་ཀྱི་བུ་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་ལ་ལ་ཞེས་པ་ནས། འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་ནི་ཐུགས་རྗེ་དང་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་དེར་སྐྱེས་པ་དང་རྒྱུ་དམ་པས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བའོ། །མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནས། ཕྱག་འཚལ་ཞིང་བཏུད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔར་གང་ཟག་གི་ཡོན་ཏན་བསྟོད་ཅིང་མཆོད་པར་འོས་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཆེ་བས་ཐུགས་རྗེ་དང་སྨོན་ལམ་གྱིས་
― DTG120_Page_0590 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདིར་སྐྱེ་ཞིང་ཕན་པ་ཆེན་པོ་བྱེད་པའོ། །མདོ་ལས་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པ་ནས་སྐྱེ་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡོན་ཏན་ཆེན་བོ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཐུགས་རྗེས་འདིར་སྐྱེ་བར་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་འདི་སྟོན་པ་ཡང་འཕགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ལས་དགར་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དཔའ་ཆེན་པོ་ཞེས་སྨོས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡངས་པར་མི་སྐྱེ་བ་ཡང་ཐུགས་རྗེས་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར། ལྷ་དང༌། ཁམས་བླ་མ་གཉིས་སུ་མི་སྐྱེ་བར་འདིར་སྐྱེ་བ་སྟོན་ཏོ། །ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ལ་མོས་པའི་རྟགས་ནི་ཆོས་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་སྒྲ་དང་བ་སྤུ་ལྡང་བ་དང་གདུང་བས་མཆི་མ་འབྱུང་བ་དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྟགས་སོ། །མདོ་ལས་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་རིགས་ཀྱི་བུའམ་ཞེས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྐྱེ་བར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་དྲུག་ལ་གུས་པ་དང༌། བཙུན་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ། གུས་པར་བྱ་བ་ལ་འཆད་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཕོ་ཉ་ལྟ་བུར་བལྟའོ། །སྨོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྐུར་པས་སྡིག་པ་ཆེ་བར་བསྟན་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། འདོན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་བཞིན་བཞུགས་པའི་གནས་ནི་མཆོད་ཅིང་ཕྱག་བྱ་བའི་གནས་སུ་བསྟན་ཏེ། མཆོད་པ་རྣམ་བཞིས་མཆོད་པར་བྱའོ། །ཕོ་ཉ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་དང་མཐུན་པ། སྐྱེ་བ་ཞེས་པ་ནི་གསུང་དང་མཐུན་པ། བྱ་བ་བྱེད་པ་ཞེས་པ་ནི་སྐུའི་ཕྲིན་ལས་དང་མཐུན་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་པ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པའོ། །མདོ་ལས་ཡང་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་སེམས་ཅན་གང་ལ་ལ་ཞེས་པ་ནས་ཤིན་ཏུ་སྡུག་པར་བཤད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆེས་སྨྲ་བ་ལ་སྨོད་པ་སྡིག་ཆེ་བར་བཤད་པ་སྟེ། དེ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ངན་སེམས་ཀྱིས་སྨད་པ་ནི་ཕན་པར་སྤྱོད་པ་རྣམ་གཉིས་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་འཁྲུག་པ་མི་མངའ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་སྨད་པས་ནི་ཕན་པར་སྤྱོད་པ་གཉིས་ཉམས་ཤིང་འཁྲུག་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སངས་རྒྱས་ལ་སྨད་པས་ནི་བྱམས་སྡང་གི་ཐུགས་མི་དགོངས་ཏེ་སེམས་ཅན་མི་སྤོང་གི་ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །སངས་རྒྱས་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་པའི་ཚེ། སེམས་
― DTG120_Page_0591 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་དབང་པོ་བརྟན་པས་འགའ་ཞིག་སྨོད་པ་ཡོད་ཀྱང་གཞན་གྱི་སེམས་ནུར་མི་འགྱུར་གྱི། དེང་སང་གི་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་སྨད་བས་གཞན་གྱི་སེམས་ལྡོག་པའི་ཕྱིར་བདག་དང་གཉི་ག་ལ་གནོད་དོ། །མདོ་དག་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་དཀྲུགས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པས་མནར་མེད་པ་ལྔ་བྱས་པ་བས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་འདི་ཆེ་བར་བཤད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་དཀྲུགས་ཞེས་པ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་འཇིག་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཕྲག་པ་ལ་ཐོགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་འདི་འདོན་པ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པའི་ཕྱིར་སྡོང་པོས་བརྒྱན་པ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རྒྱན་རྣམ་པ་བཅུས་བརྒྱན་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་གང་དུ་འགྲོ་བ་དེར་ཞེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཤིན་ཏུ་ཟབ་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་དགའ་བོ་ལ་མ་གཏད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ལ་སོགས་པ་ལ་གཏད་པ་ཡང་ཇི་ལྟར་སྨན་པ་ཆེན་པོས་དུག་སྨན་དུ་བསྒྱུར་བ་བཞིན་སྨན་པ་མི་མཁས་པས་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་འདི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་གཏད་པར་འོས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་པ་རྣམས་ལ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བ་དང་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཞེས་པ་ནས་འཛིན་པ་ལ་བཀུར་སྟི་བྱ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིག་བཅུ་དྲུག་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱི་སྟེ། ཚིག་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་སྨྲ་བའི་ཡོན་ཏན་དང་མཆོད་པར་འོས་པ་གླེངས། ཚིག་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཆོས་སྨྲ་བའི་ཡོན་ཏན་ཉིད་གླེངས། ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཆོས་ཁྱད་པར་ཅན་བསྡུ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཚིག་དང་པོ་དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པ་བསྟན་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་སོ། །དེའི་འོག་མས་ནི་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་སྟོན་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཕྱིས་ཐོབ་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། རྩ་བའི་ཡེ་ཤེས་སོ། །སུ་མདོ་འདི་འཛིན་པ་དང༌།
― DTG120_Page_0592 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཆོད་པ་དང༌། བསྟི་སྟང་དུ་བྱེད་པ་ཡེ་ཤེས་དེ་དག་འཐོབ་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་ཅེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། འཇིག་རྟེན་མགོན་གྱི་སྐྱེ་བ་སྟེ། །ཞེས་པ་ནས། བླ་ན་མེད་པའི་མདོ་སྡེ་འདི། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་བཅད་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ཆོས་སྨྲ་བའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་ནི་ཆོས་སྨྲ་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན། ཚིགས་བཅད་བཅུས་ནི་བཙུན་པ་དང་གུས་པར་བྱ་བ་བསྟན། དང་པོའི་ཚིག་གསུམ་གྱིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྔགས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་བཟང་པོ་བསྟན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེ་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། འཕྲུལ་གྱི་མེ་ཏོག་བཀུར་སྟི་བྱ། །ཞེས་པ་ནས། ཆོས་སྨྲ་དེ་ལ་རིན་ཆེན་འཐོར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་བཅད་བཅུས་མཆོད་པ་དང་གུས་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་ཚིགས་བཅད་བཞིས་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ལ་རིམ་གྲོ་བཀུར་སྟི་བྱ་བ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་ཕྱི་མ་དྲུག་གིས་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏེ། གུས་པ་སྐྱེ་བ་བསྟན། དང་པོའི་ཚིགས་བཅད་བཞི་ལ་ཡང། དང་པོའི་ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ཉིད་བསྟན། འོག་མ་གསུམ་གྱིས་ནི་འཛིན་པ་བསྟན་ཏེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་དེ་འབྲས་བུ་དམ་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་དག་རྟག་ཏུ་ཐལ་སྦྱར་ཏེ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་འཛིན་པ་བསོད་ནམས་ཆེ་བ་བསྟན་ཏེ། གུས་པ་དང༌། མཆོད་པ་དང༌། གསུང་མཉན་པ་དང༌། འདོན་ཞིང་ཁ་ཏོན་བྱེད་པའོ། །མདོ་ལས། མི་རུང་འབྱུང་ན་ངས་དེ་བཏང༌། །ཞེས་པ་ནས། སྡིག་པ་ཤིན་ཏུ་དེ་མང་བཤད། །ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྡིག་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན། ཚིག་བཞིས་ནི་དགེ་བའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། མི་གང་ང་ལ་མངོན་བསྟོད་པ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ལ་བསོད་ནམས་ཆེས་མང་རྙེད། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། དགའ་སྐྱེས་ང་ལ་བསྟོད་པ་ནི། །ཞེས་པ་ནས། ངོ་མཚར་ཆེན་པོ་དེས་ཐོབ་འགྱུར། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་ཐོས་པའི་བསོད་ནམས་དང༌། ཕྱི་ནང་མཆོད་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཁྱོད་མོས་བར་བྱ་ཞེས་པ་ནས་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་འདི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་འདི་དག །ཅེས་པ་ནས། དད་
― DTG120_Page_0593 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་སྨྲ་བ་ཉིད་སྟོན་ཏོ་སྔར་ནི་ཚིག་རྐྱང་པས་བསྟན། འོག་ཏུ་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་བསྡུས་ཏེ། ཚིག་རྐྱང་པ་ལ་ཆོས་ཆུད་པར་དཀའ་བ་དང༌། འདོན་པའི་གནས་ཏེ་མཆོད་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་པ་དང༌། འཁོར་རྣམས་ཀྱི་ཚུལ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་འདི་ནི་ཞེས་པ་ནས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞལ་བཞུགས་པ་ན་ཡང་གསངས་ཏེ། ཀུན་ལ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའང་ཆུད་དཀའ་བའི་ཕྱིར་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དབང་པོ་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་ལ་བསྟན་ན་སྐུར་བ་འདེབས་པའི་ཕྱིར་མ་སྟོན་ཅིག་པར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་འདི་ལྟར་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྱག་གིས་བྱུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་འདིའི་མཐུས་འདོན་པའི་གང་ཟག་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ན་བཟའ་ནི་བཟོད་པ། ཞི་བ། དུལ་བ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེར་ལྡན་པ། ངོ་ཚ་བ་དང་འཛེམ་པ་སྤངས་པ་སྟེ། ན་བཟའ་དེས་བཀབ་པར་གྱུར་པ་དང༌། དབང་པོ་སྨིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་ཤིང་སྐྱོབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མོས་པ་ཆེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང་དད་པ་བཙན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་དང་སྙིང་རྗེའི་ཁྱད་པར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་འདྲ་བར་འཇུག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྱག་གིས་བྱུག་ཅིང་གནས་འཚོ་བ་པར་ལུང་བསྟན་པ་འཐོབ་པའོ། །མདོ་ལས་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པ་ནས་མཆོད་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། རིང་བསྲེལ་མཆོད་པར་འོས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང༌། རིང་བསྲེལ་བསྟན་པ་དང༌། འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཆོས་སྨྲ་བ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །ཆོས་དེ་དང་རིང་བསྲེལ་མཆོད་པར་འོས་པ་ནི་གཞུང་དང་ཡེ་ཤེས་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཕྱེ་བ་དང། བསྟན་པ་དང་རྟོགས་ཤིང་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །མདོ་ལས་ཡང་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པ་ནས་ཤིན་ཏུ་ཉེ་བར་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་འདི་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་སྨྲ་བ་ཡོན་ཏན་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཏུ་བསྙེན་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དམ་པ་ལ་གཞོལ་བ་དང༌། བྱང་
― DTG120_Page_0594 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནས་ཉེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་འདི་ཐོས་པས་སྤྱོད་པ་དམ་པ་ལ་གཞོལ་བའི་རྒྱུ་བསྟན་ཏེ། མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། འདོན་པ་དང༌། འདྲི་བ་དང༌། འཛིན་པ་དང༌། མཆོད་པའོ།། དེ་དག་ཀྱང་དཔེ་དང༌། དོན་དང༌། བསྡུ་བ་དང་གསུམ་མོ། །ཡང་མཐོང་བ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ཤེས་རབ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པ་ནས་ཆུ་འདི་ནི་ཐག་ཉེའོ་སྙམ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དཔེ་བསྟན་ཏེ། སློབ་པ་འབྱུང་བ་རྩོལ་བ་འཁོར་བ་ལ་གནས་ཤིང་ཡང་དག་པའི་ལམ་ཚོལ་བའོ། །ཡང་ན་འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་ཆུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་ནོ། །རྐོ་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་ལུས་དང༌། ངག་དང་ཡིད་གསུམ་གྱི་ལས་ཀྱིས་འབད་པའོ། །ས་སྐམ་པོ་མཐོང་བ་ནི་ཐེག་པ་རྣམ་གཉིས་ཀྱི་བསྟན་པ་དྲང་བའི་དོན་དུ་བཤད་པ་དང་སྦྱར་རོ། །ས་གཤེར་བ་མཐོང་ཞེས་པ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསྟན་པ་དང་ཕྲད་པ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་ཞེས་པའི་དོན་ཏེ། །འགྲེལ་པ་ལས་ཀྱང་མདོ་འདི་འཛིན་པའི་གང་ཟག་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་ཆུ་དང་ཕྲད་པས་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་དང་ཉེ་ཞེས་པའི་དོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་བཞིན་དུ་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པ་ནས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སྐྱེའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་དཔེ་དང་དོན་དུ་སྦྱར་བ་སྟེ། ཤེས་རབ་རྣམ་གསུམ་དང་ཆོས་སྤྱོད་པ་བཅུ་དང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན་ཞེས་པ་ནས་གསང་བའི་གནས་བཤད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདིས་གཏན་ཚིགས་སྟོན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ཆོས་འདི་རྒྱུ་དང་བཅས་པ། འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ། ཉེ་བའི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ། རིང་བའི་རྒྱུ་དང་ལྡན་པ། ལུང་དང་གཞུང་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། འབྲས་བུར་བཅས་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རང་བཞིན་དང༌། ཡེ་ཤེས་རྣམ་ལྔ་ཀུན་ཀྱང་མདོ་འདི་ལས་སྐྱེ། མདོ་འདི་ལས་ཐོབ་པའོ། །ལྡེམ་པོ་ངག་མཆོག་འགྲེལ་པ་ནི་དྲང་བ་དང་ངེས་པའི་དོན་འགྲེལ་པའོ། །མདོ་ལས་སྨན་པའི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་ལ་ཞེས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་སྟོན་ན་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། ཆོས་ཇི་ལྟར་
― DTG120_Page_0595 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤད་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་བཤད་པའི་ཚུལ་དང༌། བཀའ་བཞིན་དུ་མཉན་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྗེས་སུ་སྐྱོབ་པའོ། །ཚིག་དང་པོ་ལ་ཡང་དྲིས་པ་དང༌། བཤད་པ་དང༌། བསྡུས་པ་སྟེ། འདི་ནི་དྲིས་པའོ། །མདོ་ལས་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེས་ཞེས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་བཤད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་འདི་ནི་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ཞེས་པ་ནས་ཆོས་ཀྱི་གཞུང་འདི་འཁོར་བཞི་ལ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དངོས་སུ་བསྟན་པ་སྟེ། བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེ་ལ་སྐུ་དང་ཐུགས་རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་གནས་ལྟ་བུར་བལྟའོ། །ཡང་ན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཉིད་མཐར་ཕྱིན་པའི་གནས་ཉིད་དོ། །ཞི་ཞིང་དུལ་བ་དང་བཟོད་ཅིང་བྱམས་པས་ལུས་མཛེས་པར་བྱས་པའམ། དེའི་དགོས་པས་ཕྱི་རོལ་གྱི་གནོད་པས་མི་བརྫི་བའི་ཕྱིར་གོས་ལྟ་བུར་བལྟའོ། །ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པ་ཡང་མདོ་དག་ལས་ཀྱང་བསམ་གཏན་བཞི་ནི་གདན་ཏེ་ཞེས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ཉིད་གདན་ལྟ་བུར་བལྟའོ། །མདོ་ལས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མི་ཞན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་ཡང་དག་པར་བཤད་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་གསུམ་པ་སྟེ་བསྡུས་པའོ། །མདོ་ལས། སྨན་གྱི་རྒྱལ་པོ་ང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཞེས་པ་ནས་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་ནས་སླར་འཐོན་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིག་དེ་དང་མཐུན་པར་བྱས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་རྗེས་སུ་སྐྱོབ་ཅིང་ཉན་དུ་འཛུད། མཐོང་བར་བྱེད་མི་བརྗེད་པར་བྱེད་དོ། །སྤྲུལ་པས་སྤྲུལ་པ་བསྡུ་ཞིང་ཆོས་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཞེས་པ་ནས་ཤིན་ཏུ་དད་པ་རྙེད་པར་དཀའ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བགོས་ཏེ། ཚིགས་བཅད་དང་པོ་གཅིག་གིས་ནི་མོས་པར་དཀའ་བ་དང༌། ཀུན་ལ་བསྙད་དུ་མི་རུང་བ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་བཞིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་དང་རིང་བསྲེལ་ལ་མཆོད་པས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཉེ་བར་བསྟན་པ་དང། ཚིགས་བཅད་བཅུ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཆོས་འཆད་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། ཇི་ལྟར་ལ་ལ་ཆུ་འདོད་པ། །ཞེས་པ་ནས། འདི་ནས་ཆུ་ལའང་རིང་མ་ཡིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བཞིས་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་རིང་བསྲེལ་དུ་བསྒྱུར་བ་ལ་བསྟི་སྟང་བྱས་པས་
― DTG120_Page_0596 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཉེ་བ་བསྟན་པ་སྟེ། དཔེ་དང་དོན་ཅི་ལེགས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། དེ་བཞིན་དེ་དག་རྒྱང་རིང་བ། །ཞེས་པ་ནས། ཆུ་དང་མེ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཞེས་པ་ནས་མཆོད་པ་བྱེད་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཚིགས་བཅད་བཅུ་གསུམ་པོ་འདིས་ཆོས་འཆད་པའི་ཚུལ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལ་ཚིགས་བཅད་བཅུ་གཅིག་གིས་ནི་ཚུལ་ཉིད་བསྟན། ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཉན་པ་དང་འཆད་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་འཁོར་རྣམས་ལ་ཡང་ཞེས་པ་ནས་སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་རྗེས་སུ་གཟུང་བ་བསྟན་ཏེ། ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་བཟོད་པ་སྤྱོད་པ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་གསུམ་གྱིས་ནི་གཞན་གྱིས་སྤྲུལ་པས་མཆོད་པ་དང་འཁོར་བྱེད་པ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་གཅིག་གིས་ནི་སྐྱོ་ཞིང་བསྲུང་བ་བསྟན། ཚིགས་བཅད་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ལུས་མངོན་དུ་བསྟན་ཏེ། དམིགས་པ་དྲན་པར་བྱས་པ་བསྟན། ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ལ་མངོན་དུ་སྟོན་པ་བསྟན། ཚིག་གཅིག་གིས་ནི་འཁོར་བརྒྱད་རྣམས་ཆོས་ཉན་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་དག་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ།། །།འདི་མན་ཆད་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་བསྟན་པའི་ལེའུ་འཆད་དོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེའོ། །ལེའུ་འདིའི་གཏན་ཚིགས་དང་དེའི་མིང་དང༌། དོགས་པ་བསལ་བའོ། །གདགས་པའི་གཏན་ཚིགས་ལ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་གང་ཟག་གིས་ང་རྒྱལ་རྣམས་པ་གསུམ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་གསུམ་ནི་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ཐ་དད་པར་མོས་པ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐ་དད་པར་མོས་པ་དང། སྐུ་ཐ་དད་པར་མོས་པ་ལ་མཉམ་པ་གསུམ་གྱིས་དེ་སེལ་བར་བྱེད་དེ། མཉམ་པ་ཉིད་གསུམ་ནི་ཐེག་པ་མཉམ་པ་དང༌། འཁོར་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཉམ་པས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་བསྟན་པ་དང༌། སྐུ་ཐ་དད་པར་མོས་པ་རྣམས་རིན་ཆེན་མང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་ཉིད་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་ཡང་དེ་ཡིན་ཏེ། བྱེ་བྲག་མེད་པར་བསྟན་པ་དང༌། འགྲེལ་པ་ལས་བླ་ན་མེད་པ་བཅུ་བསྟན་པའི་ནང་ནས་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མང་དང་མཆོད་རྟེན་བྱུང་བས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་
― DTG120_Page_0597 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་དེར་འདུས་ཤིང༌། དེ་ནས་འོད་གཅིག་བཏང་བས་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁྱབ་པར་མཛད་ཅིང་ཞིང་མ་དག་པ་དང༌། དག་པ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞིང་དག་པ་ཉིད་དུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་འདི་སྟོན་ཅིང་བཞུགས་པའི་ས་ཐམས་ཅད་སྔོན་བྱུང་བ་དང་འདྲ་བར་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་ཉིད་དུ་བསྟན་ཅིང༌། དམ་པའི་ཆོས་ལ་རིམ་གྲོ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ལེའུ་འདི་བསྟན་ཏོ། །མིང་བཤད་པ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་ལས་བྱས་པའི་མཆོད་རྟེན་ཡིན་པས་ན་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་ནོ། །ཡང་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མང་གི་མཆོད་རྟེན་ཡིན་པས་ན་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་ནོ། །དོགས་པ་བསལ་བ་ལེའུ་འདིའི་ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འདུས་ཤིང་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་མིང་དེར་མི་གདགས། །མཆོད་རྟེན་དེ་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་ཤིང་ངོ་མཚར་དུ་གྱུར་པ་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོན་པས་དཔེ་གཙོར་བྱས་ཏེ་མིང་དུ་བཏགས་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། །མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་བར་སྣང་ལ་འདུག་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིག་རྐྱང་བ་སྟོན་པ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་མཆོད་རྟེན་བར་སྣང་ལ་འཕགས་ཏེ་བྱུང་བ་བསྟན་པས་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཁྱད་པར་ཅན་དུ་བསྟན་ཏོ། །རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་དེ་ཁ་ཕྱེད་སྟེ་བསྟན་པ་ནི་འཁོར་རྣམས་དད་པ་དང༌། བསྟི་སྟང་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔར་ནི་རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིད་ཆེས་པར་བསྒྲུབས། དེའི་འོག་ཏུ་སྐུ་གདུང་མངོན་པར་བསྟན་པས་ནི་ལུང་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་བསྟན་ཏོ། །རིན་པོ་ཆེའི་མཆོད་རྟེན་དེ་ལས་སིལ་སྙན་སྣ་ཚོགས་བྱུང་བ་ནི་མཆོད་རྟེན་མཐོང་བར་བསྟན་པ་དང༌། ཆེ་ཆུང་གི་ཚད་བསྟན་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་པ་བསྟན་པ་དང༌། དེའི་རྒྱན་བསྟན་པའོ། དེའི་དང་པོ་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་བཅུའི་ནང་ནས་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་བླ་ན་མེད་པ་བསྟན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མང་གི་མཆོད་རྟེན་བསྟན་པ་ཡང་དོན་རྣམ་པ་དགུ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་དང་དེའི་མཆོད་རྟེན་དང༌། མཆོད་རྟེན་དེའི་ཚད་དང༌། མདོ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་འཛིན་ཅིང་བརྟེན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲངས་མེད་པ་སྟོན་པ་དང༌། ཞིང་མ་དག་པ་
― DTG120_Page_0598 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་སྤོང་བ་དང༌། རིན་ཆེན་མང་བ་དང༌། གདན་གཅིག་ལ་བཞུགས་པ་སྟོན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་འོག་ནས་འབྱུང་བའི་དཀྱུས་དང་སྦྱར་རོ། །མཆོད་རྟེན་དེའི་ནང་ནས་རིང་བསྲེལ་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མདོ་སྡེ་འདི་ལ་གནས་པ་བསྟན་པའོ། །མཆོད་རྟེན་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པའོ། །ལྔ་བརྒྱ་ལ་ཡང་ནམ་མཁའ་ལ་འཕགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་འཁོར་བ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་ཏེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་བསྟན་ཏོ། །ཡང་ན་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་འདིར་ཐེག་པ་གཉིས་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བསྟན་ཏོ། །ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ཞེས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་གནས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་སྣ་ཚོགས་བལྟ་ན་སྡུག་ཅེས་པ་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྒྱན་གྱི་མཚན་ཉིད་བསྟན་ཏེ། རྒྱན་བརྒྱད་དང༌། གདུགས་དང༌། བ་དན་ལ་སོགས་པའོ། །མཆོད་རྟེན་རྒྱན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པ་བཞིན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒྱན་པར་སྦྱར་རོ། །རྒྱན་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོན་ཏན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དཔེའོ། །ཁར་ན་ལྔ་སྟོང་ནི་དད་པེ་བརྩོན་འགྲུས་དང་དྲན་པ་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཀྱི་དཔེའོ། །རྟབ་བས་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཞེས་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །རྒྱལ་མཚན་དང་བ་དན་ཞེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་དང་གཟུངས་སུ་བལྟའོ། །ཕྲེང་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང་སྦྱར་རོ། །དྲི་དང་སྤོས་དམ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སེལ་བ་ཡང་དག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །མདོ་ལས་དེའི་གདུགས་ཀྱི་ཕྲེང་བཞེས་པ་ནས། ཀར་ཀེ་ཏ་ནའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་འཕགས་པའི་ནོར་བདུན་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས། མཆོད་རྟེན་དེ་ལ་ཞེས་པ་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ་འཁོད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མཐོང་ཞིང་འཕགས་པས་འགྲོ་བ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་བསྟན་པ་དང། ཡ་མཚན་དུ་གྱུར་པས་འཁོར་རྣམས་དད་པ་སྐྱེད་པ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་མཛད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་མདོ་སྡེ་འདི་དམ་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་དང༌། མཆོད་རྟེན་བྱུང་བས་གུས་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། འཁོར་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པ་རིག་ནས་ཐེ་ཚོམ་མངོན་པར་གསོལ་བ་སྟེ། དེ་ཡན་ཆད་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་
― DTG120_Page_0599 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནས་དེའི་ཚེ་སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་འདི་ལྟ་བུའི་སྒྲ་འབྱིན་པ་སུ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དོན་དྲིས་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང་ཞེས་པ་ནས་དེས་སྒྲ་འདི་ཕྱུང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ་སྟེ། དང་པོར་གླེང་བ་དང་དངོས་སུ་བསྟན་པ་དང་བསྡུས་པའོ། །འགྲེལ་པ་ལས་སྟུག་པོར་གནས་སོ་ཞེས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངའ་བརྙེས་པ་བཞུགས་པའམ། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་གསེར་གྱི་མདོག་ཅན་མངའ་བརྙེས་པར་བཞུགས་ཏེ། མདོ་འདི་ཉིད་དང་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་ཤར་ཕྱོགས་སུ་ཞེས་པ་ནས། སངས་རྒྱས་རིན་ཆེན་མང་ཞེས་བྱ་བ་བྱུང་སྟེ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་དང་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་དང༌། ལུང་བསྒོ་བ་དང༌། སྨོན་ལམ་བཞིན་མཛད་པའོ། །རིན་ཆེན་ཞེས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཅིག་གམ་མང་དུ་བཞུགས་འགྲེལ་པ་ལས་མདོ་བསྟན་པ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རིན་ཆེན་མང་གི་སྐུ་གཅིག་བསྟན་པའི་ནང་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐུ་འདུས་པས་སྐུ་མཉམ་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཐེག་པ་གཅིག་པོ་བསྟན་པ་ཡང་ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུ་བ་དང༌། རིན་པོ་ཆེ་མང་ཡང་རིན་པོ་ཆེའི་རང་བཞིན་མཚུངས་པ་བཞིན། སྤྲུལ་པ་དང་རྫོགས་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐུ་ཡང་སྐུ་མཚུངས་པ་སྟེ། ལུང་དང་གཞུང་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་པའོ། །མདོ་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེའི་སྨོན་ལམ་འདི་ལྟ་བུ་ཞེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་ཡང་སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་མཆོད་རྟེན་ཆེན་པོ་གཅིག་བྱོས་ཤིག་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ལུང་བསྒོ་བའོ། །མདོ་ལས་མཆོད་རྟེན་གཞན་ནི་ངའི་ཕྱིར་བྱའོ་ཞེས་པ་ནས་དགེའོ་ཞེས་བྱ་བ་བཞིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྨོན་ལམ་བཞིན་གྲུབ་པར་མཛད་པའོ། །མདོ་ལས་སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་དེ་ལྟ་བས་ན་ཞེས་པ་ནས་དགེའོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ནོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྒོ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྔར་གླེང་བ་དང་མཆོད་རྟེན་དབྱེ་བ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་གསོལ་བ་དང༌། ལན་བཏབ་པ་དང༌། བཟླས་ཏེ་གསོལ་བ་དང༌། དབྱེ་བར་སྣང་བའོ། །མདོ་ལས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས་འདིར་དགུག་པར་བྱའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སླར་བསྡུ་བ་སྟེ། དེ་འདྲི་བ་ན་རེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
― DTG120_Page_0600 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྤྲུལ་པ་ནི་སུམ་སྟོང་ལས་མི་འདའོ་ཞེས་གསུངས་ནས། འདིར་ཕྱོགས་བཅུའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྐུ་མང་པོས་ཁྱབ་ཅེས་གསུངས་པ་ཅིའི་ཕྱིར་དང་པོ་སྤྲུལ་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ལ་གྲངས་བསྟན་པར་ཟད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ཚད་མེད་པའི་ཕྱིར་སྐུ་སྤྲུལ་པ་ཡང་གྲངས་མེད་པ་དང༌། སྐུ་ཐ་མི་དད་པའི་ཕྱིར་སྦྲུལ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ངའི་སྐུ་ཞེས་པར་སྦྱར་རོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་སྤོབས་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་པ་ནས། བདག་ཅག་གིས་ཕྱག་བགྱིའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་བཟླས་ཏེ་གསོལ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞལ་གྱི་མཛོད་སྤུ་ནས་ཞེས་པ་ནས། དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྣང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དབྱེ་བ་སྣང་སྟེ། སྔར་སྦྲུལ་པའི་སྐུ་རྣམས་བསྡུ་བ་དང༌། མཆོད་རྟེན་དངོས་སུ་ཕྱེ་བའོ། །དེའི་ཚིག་དང་པོ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་མཛད་པ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སངས་རྒྱས་སླར་གཤེགས་པ་དང༌། དེ་བསུ་བ་དང༌། མགོན་པོ་དེ་ལ་མེ་ཏོག་འབུལ་བའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་དེ་དག་འཕགས་པ་དགོངས་པ་དག་པ་རྣམས་འོད་ཀྱིས་བསྐུལ་མི་དགོས་པར་བྱོན་པར་འོས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་འོད་ཀྱིས་བསྐུལ། དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་འོད་ཀྱིས་སྦྲན་ཏེ་བྱོན་པར་བསྟན་པའོ། །འོད་ཟེར་བཏང་ཞེས་པ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་པོ་བསྟན་པའི་དོན་ཏོ། །སངས་རྒྱས་མང་པོ་སྣང་བར་མཛད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཛད་པ་མཐུན་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་དེ་དག་ནི་ཤེལ་ལས་བྱས་པ་ཞེས་པ་ནས་གསེར་གྱི་དྲ་བས་གཡོགས་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་ནི་འདིའི་ནང་དུ་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟོན་ཏེ། ཞིང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། འཁོར་དང༌། བླ་རེ་ཆེན་པོ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པའི་ཚུལ་དུ་སྟོན་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དུ་རིན་པོ་ཆེ་རྒྱན་སྣ་ཚོགས་སྣང་བར་བསྟན་པ་དང༌། ཐེག་པ་གཅིག་པོའི་ནང་དུ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་བསྡུ་བར་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་དག་ན་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་གང་བར་སྣང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་བཞིན་དུ་ཤར་དང་ལྷོ་བྱོགས་ཞེས་པ་ནས་གཤིན་རྗེའི་འཇིག་རྟེན་ཡང་མེད་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཕྱོགས་གཞན་དུ་ཕྱིན་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཞན་ཡང་དེར་བྱོན་པ་དང༌། བསུ་སྟེ་གཤེགས་པ་བསྟན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤོ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞུགས་པ་དང༌། དེར་བཞུགས་ནས་ཀྱང་རྫུ་འཕྲུལ་ཆེན་པོ་བསྟན་པའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་སྤེ་བ་ཡང་རྣམ་པར་དག་
― DTG120_Page_0601 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཞིང་དུ་བསྟན་ཏེ། རི་དང༌། ཆུ་དང༌། ནགས་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་བསྟན་པ་འདིས་ནི་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པ་མཉམ་པ་ཉིད་བསྟན་ཏོ། །དང་པོ་རིན་ཆེན་མང་གི་མཆོད་རྟེན་ཞིང་མ་དག་པ་ན་བཞུགས་པ་བསྟན་པ་ནི། ཐེག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་དྲང་བའི་དོན་ཏོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུ་འདུས་ནས་ཞིང་རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དོན་དུ་བསྟན་པའོ། །ཡང་ན་དང་པོ་ཞིང་མ་དག་པ་ནི་མ་རབས་ཀྱིས་བསྟན་ཏོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྟོང་ཆེན་པོ་གཅིག་གིས་བསྒྱུར་བ་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་པའི་དཔེའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་ནི་འཕགས་པ་རང་སངས་རྒྱས་པ་རྣམས་ཀྱི་དཔེའོ། །ཡང་དེའི་འོག་ཏུ་བསྒྱུར་བ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྒྱས་པའི་དཔེའོ། །མདོ་ལས། དེའི་ཚེ་མི་མཇེད་ཀྱི་ཁམས་ན་ཞེས་པ་ནས་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་རང་གི་ཞམ་འབྲིང་བ་བཀྱེའོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་རྒྱས་པར་བསྒྱུར་ཞིང་སྤོ་བ་སྟེ། དེ་ཡང་གཅིག་གིས་བསྒྲེ་ཞིང་བསྒྱུར་བ་དང༌། བརྒྱར་བསྒྲེ་ཞིང་བསྒྱུར་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐ་དད་པས་སོ། །དེ་བསྒྱུར་བ་ཡང་དང་པོ་ནི་ཞིང་བསྒྱུར། དེའི་འོག་ཏུ་ནི་སེམས་ཅན་བསྒྱུར་བ་དང༌། དག་པའི་མཚན་ཉིད་བསྒྱུར་བ་དང༌། མ་དག་པ་བསལ་བ་དང༌། རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པའོ། །འོད་ཀྱིས་སྣང་བར་མཛད་པ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྐུལ་བའོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་མེད་ཅེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་བསྒྱུར་བའོ། །རི་དང་མཚོ་ལ་སོགས་པ་མེད་པར་བྱས་པ་ནི་ཞིང་བསྒྱུར་བའོ། །འདི་བཞག་སྟེ་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་འདི་དག་ཆོས་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པ་བསྟན་པའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཞེས་པ་ནི་རྒྱན་གྱིས་བརྒྱན་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པས་ཞེས་པ་ནས་ནམ་མཁའ་བར་སྣང་ལ་བཞུགས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མཆོད་རྟེན་དབྱེ་བར་དགོངས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དོན་གྲུབ་ནས་ནམ་མཁའ་ལ་བཞུགས་པ་དང༌། འཁོར་བཞི་པོ་ལངས་ནས་ཞལ་དུ་བལྟ་བ་དང༌། མཆོད་རྟེན་མངོན་པར་ཕྱེ་བའོ། །མདོ་ལས་འཁོར་བཞི་བོ་དེ་དག་སྟན་ལས་ལངས་ནས་ཐལ་མོ་སྦྱར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལགས་སུ་བལྟ་ཞིང་འཁོད་དོ་ཞེས་པ་ནི་འཁོར་ལངས་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཞེས་པ་ནས། ས་ལེར་བྱས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ཕྱག་གཡས་པ་ཞེས་པ་ནི་བཀྲ་ཤིས་པར་བྱ་བའོ། །མདོ་ལས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཞེས་པ་ནས་ཁོ་བོ་འདིར་འོངས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མཆོད་རྟེན་ཕྱེ་བས་འཆད་པ་དང༌། ཉན་པ་རྣམས་སྤྲོ་བར་བྱ་བའི་གཏན་ཚིགས་བསྟན་ཏེ། སྐུ་མངོན་པར་
― DTG120_Page_0602 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོན་ཅིང་གསུང་སྨྲ་བ་དང༌། མེ་ཏོག་འཐོར་བ་གཉིས་ལས་འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་འཁོར་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་ཞེ་པ་ནས། རིན་པོ་ཆེའི་ཕུང་པོས་གཏོར་ཏོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་མེ་ཏོག་འཐོར་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རིན་ཆེན་མང་ཞེས་པ་ནས་འདིར་བཞུགས་ཏེ་ངེ་སྐད་གསུང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་མང་པོ་ལ་མཆོད་ཅིང་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་སྟོན་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་ཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་པ་ནས་བཞུགས་པར་སྣང་ངོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་སྐུ་གསུམ་དོན་ཆེན་པོ་མཛད་པར་འདྲ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་སངས་གྱས་དེ་གཉིས་གདན་གཅིག་ལ་བཞུགས་པ་དང་ཐེག་པ་གཅིག་ལ་འདུ་བར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་གདན་གཅིག་ལ་བཞུགས་པའོ། །མདོ་ལས་དེ་ན་འཁོར་བཞི་པོ་དེ་དག་ཅེས་པ་ནས་བར་སྣང་ལ་འཕགས་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐམས་ཅད་སྟོང་པའི་མཚན་ཉིད་གནས་པར་བྱ་བ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས་དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞེས་པ་ནས། བར་སྣང་ལ་བཀོད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐོས་པས་བླ་ན་མེད་པའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་ཞེས་པ་ནས། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བཞེད་དོ་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཡོངས་སུ་གཏད་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ན་ཞེས་པ་ནས། ཆོས་ཀྱི་ཕྱིར་དུ་བརྩོན་འགྲུས་མི་སྐྱེད་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འདི་མན་ཆད་ཚིགས་བཅད་བཞི་བཅུ་རྩ་བརྒྱད་ལ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཚིགས་བཅད་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མཆོད་རྟེན་མངོན་པར་འབྱུང་བ་བསྟན། ཆོས་ཐོས་པའི་གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་དམ་པ་བསྟན། དེའི་འོག་གི་ཚིགས་བཅད་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་གིས་ནི་འཁོར་རྣམས་མདོ་འདི་ཐོས་པར་མོས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏད་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཚིག་དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་སྟེ། ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མཆོད་རྟེན་མངོན་པར་བྱུང་བས་འཁོར་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད། དེའི་འོག་གི་ཚིག་ཕྱེད་དང་བཅུ་གཅིག་གིས་ནི་མཆོད་རྟེན་ཕྱེ་སྟེ་འཁོར་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། བསྐལ་པ་བྱེ་མང་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཀྱང༌། །ཞེས་པ་ནས་ཡོངས་སུ་རྒྱུ་བ་ཕྱོགས་བཅུ་ཐམས་ཅད་ཅེས་པའི་བར་དུ་ནི་མཆོད་རྟེན་ཕྱེ་སྟེ་འཁོར་རྣམས་སྤྲོ་བ་བསྐྱེད་པ་ལ་ཚིག་དང་པོ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་གླེང་གཞི་བསྟན། ཕྱི་མ་ཕྱེད་དང་དགུས་ནི་མཆོད་རྟེན་ཕྱེ་སྟེ་མངོན་པར་སྟོན་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། འདི་དག་ཐམས་ཅད་ང་ཡི་
― DTG120_Page_0603 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་གཟུགས་ཏེ། །ཞེས་པ་ནས། རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི། འདི་མན་ཆད་ཞིང་བསྒྱུར་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་བཞུགས་པ་དང༌། སྐུ་ལས་སྤོས་ཀྱི་དྲི་འབྱུང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཇིག་རྟེན་ན་བཞུགས་པའོ། །མདོ་ལས། འདི་ལྟ་བུར་ནི་འདི་དག་ངས་བཤད་པ། །ཞེས་པ་ནས། མུན་ནག་ཆེན་པོའི་ནང་ནས་མེ་བཞིན་ནོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་སངས་རྒྱས་བཞུགས་པ་བསྟན་ཏོ། །མདོ་ལས། ཕྱོགས་བཅུ་རྣམས་སུ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དྲི། །ཞེས་པ་ནས། ཆོས་ཀྱི་གཞུང་ཡང་འཛིན་པ་ནི་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་དྲི་འབྱུང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་ཆོས་འཆད་པ་སྟོན་ཏོ། །མདོ་ལས། མྱུར་དུ་ཚིག་རྣམས་རབ་སྨོས་ཤིག །ཅེས་པ་ནས་འདྲེན་པ་མང་པོ་བྱེ་བ་འདིར་ལྷགས་ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་འཁོར་རྣམས་མདོ་འདི་ཐོས་པར་མོས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏད་པའོ། །དེ་ཡང་གསུམ་དུ་དབྱེ་སྟེ། ཚིགས་བཅད་ཕྱེད་དང་བཅུས་ནི་འཁོར་ཆོས་ཉན་པ་མོས་པ་བསྟན། དེའི་འོག་མ་ཚིག་བཅུ་དགུས་ནི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཡང་ཚིག་ཕྱེད་དང་བརྒྱད་ཀྱིས་ནི་སྤྱོད་པ་དམ་པ་བསྡུས་པ་བསྟན། དང་པོ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། །ཚིག་ཕྱེད་དང་བཞིས་ནི་འཛིན་པ་དང་ཀློག་པ་དང་འདོན་པར་མོས་པ་དང་བསྟན། ཚིག་བཞིས་ནི་ཆོས་བསྲུང་བ་རྣམས་ཡི་དམ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་བསྟན། ཡང་ཚིག་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཆོས་འཆད་པར་མོས་པ་རྣམས་བསམ་པ་བཞིན་དུ་གྲུབ་པར་སྟོན་ཏེ་འདི་ནི་དང་པོའོ། །མདོ་ལས། བརྩོན་པ་ཉན་པར་བྱ་བ་རྒྱལ་བའི་བུ། །ཞེས་པ་ནས། དེ་ཡིས་ས་འདི་མཛེས་ཤིང་རྣམ་པར་བཀྲ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་བསྲུང་བར་མོས་པ་རྣམས་ཡི་དམ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པ་བསྟན་པའོ། །མདོ་ལས། དེ་དག་ལ་ཡང་མཆོད་པ་རྒྱ་ཆེ་མཐའ་ཡས་པ། །ཞེས་པ་ནས། སྤྲོ་བ་བྱེད་པ་འདྲེན་པས་སོ། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཆོས་འཆད་པར་མོས་པ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བར་སྟོན་པའོ། །མདོ་སྡེ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཡང༌། །ཞེས་པའི་བར་དུ་ནི་ཀློག་པ་དང༌། འདོན་པ་དང༌། འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་སྤྱོད་པ་རྣམ་པ་བཅུའི་ཁྱད་པར་བསྟན་ནས་བསྡུས་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་པ་དང་མཐུན་པར་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་གཞོལ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་ཀྱི་གྲལ་འཚོ་བ་བསྟན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་འདི་དག་ལ་ཕན་པ་ཆེན་པོ་མཛད་པ་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་མདོའི་ཚིག་དང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །དམ་པའི་ཆོས་པདྨ་དཀར་པོའི་འགྲེལ་པ་ཡུལ་སེང་ག་ལའི་སློབ་དཔོན་སའི་རྩ་ལག་གིས་བྱས་པ་རྫོགས་སྟེ།། །།
| 
