སྡེ་དགེའི་བསྟན་འགྱུར་པོད་བརྒྱ་སོ་གཅིག་པ།མདོ་སྡེ། ཟི༽ཐོགས་མེད།
Nitartha Publication
མཁོ་རྒུའི་ལོངས་སྤྱོད་འཛོམས་ཀྱང་མ་བསགས་ཤིང་། །འདོད་ཡོན་འཁོར་མང་ཚོགས་ཀྱང་མ་ཞེན་པར། །བསླབ་གསུམ་སྡེ་སྣོད་རིག་པའི་བང་མཛོད་དེ། །སྤོང་དང་ཀློག་པའི་སྙིང་གི་དབུས་སུ་བསྐྱིལ། །
—རྫོགས་ཆེན་དཔོན་སློབ།
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ།
ཐོགས་མེད།
― DTG131_Page_0002 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུ་བ། བམ་པོ་སུམ་ཅུ་གསུམ་པ། རྒྱུ་མཚན་ལས་མིང་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱ་བའམ། གཞན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཉི་གར་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉི་གར་ཡང་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཉིད་ཡིན་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། མིང་རྫས་སུ་ཡོད་པར་འགྱུར་བའོ།། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྒྱུ་མཚན་གཟུང་བ་ན་མིང་ཡང་ཟིན་པར་འགྱུར་བའོ། །རྒྱུ་མཚན་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའམ། གཞན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཉི་གར་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉི་གར་ཡང་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཉིད་ཡིན་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་རྒྱུ་མཚན་གྱི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བལ་བའི་རྒྱུ་མཚན་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་བདག་ཉིད་ཁོ་ནར་
― DTG131_Page_0003 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བའོ། །རྒྱུ་མཚན་ལས་དེ་བཞིན་ཉིད་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའམ། གཞན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཉི་གར་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉི་གར་ཡང་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཉིད་ཡིན་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། རྒྱུ་མཚན་གྱི་དོན་དམ་པ་ཉིད་དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་པ་རྒྱུ་མཚན་ལ་མི་ལྟོས་པར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ན་ཡང་རྒྱུ་མཚན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་མཚན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྒྱུ་མཚན་དམིགས་པ་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དམིགས་ཀྱང་རྒྱུ་མཚན་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་དག་པར་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཡོད་ཀྱང་དེ་དག་ལས་གཞན་པའམ། གཞན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་མི་བྱ་བ་དང༌། ལུས་
― DTG131_Page_0004 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་སེམས་ལ་གནས་ངན་ལེན་དང་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དག་ཡོད་ཀྱང༌། ལུས་དང་སེམས་ལས་དེ་དག་གཞན་པའམ། གཞན་མ་ཡིན་པ་བརྗོད་པར་མི་བྱ་བ་དང༌། དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ས་བོན་ཡོད་ཀྱང༌། དེ་དག་ལས་གཞན་པའམ། གཞན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། གཉི་ག་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཡིན་པས་གཟུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ན་ནམ་མཁའ་ཡོད་ཀྱང༌། དེ་ལས་དེ་གཞན་པའམ། གཞན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་མི་བྱ་སྟེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གཉི་གར་ཡང་སྐྱོན་དུ་ཐལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཉིད་ཡིན་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ནམ་མཁའ་ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ཡིན་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ལས་ནམ་མཁའ་གཞན་དུ་མི་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཚུལ་ཅི་རིགས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཀྱང༌། ལ་ལར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་གཞན་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་ལན་གདབ་པའི་ཚུལ་འདི་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། དགེ་སློང་དག་ཕུང་པོ་རྣམས་ཉིད་ཀྱང་ཉེ་བར་ལེན་པ་མ་ཡིན་ལ། ཕུང་པོ་རྣམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་ཡང་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་འདི་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་གང་ཡིན་པ་དེ་འདིར་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་གཞན་པ་ཉིད་མ་ཡིན་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་སྐུར་བ་དང༌། རྣམ་པར་མི་འདག་པའི་སྐྱོན་ནོ། །གཞན་ཉིད་ཡིན་ན་སྐྱོན་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཉེ་བར་ལེན་པ་རྟག་པ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་འདག་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། མིང་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྒྱུ་མཚན་ལས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་གཞན་དུ་
― DTG131_Page_0005 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་པར་བྱའམ། གཞན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིན་དུ་གཉི་གར་ཡང་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །མིང་ལས་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའམ། གཞན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མིང་ལས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའམ། གཞན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའམ། གཞན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་མཚན་གྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །མིང་གི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཐ་སྙད་ཀྱི་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་སྤྱོད་ཡུལ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་སྤྱོད་ཡུལ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ།། རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྣམ་པ་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཕྱིར། དེའི་རྣམ་པ་ཡང་སྣ་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་རྒྱུ་མཚན་དང༌། སེམས་རྒྱུ་མཚན་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། སེམས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། འདུས་མ་བྱས་རྒྱུ་མཚན་དང༌། འདུས་བྱས་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཕུང་པོ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཁམས་རྒྱུ་མཚན་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། དབང་པོ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། བདེན་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ལམ་རྒྱུ་
― DTG131_Page_0006 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གཞི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཞི་གནས་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ལྷག་མཐོང་རྒྱུ་མཚན་དང༌། རབ་ཏུ་འཛིན་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། བཏང་སྙོམས་རྒྱུ་མཚན་དང༌། རྐྱེན་རྒྱུ་མཚན་དང༌། སྟོན་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ས་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཆུ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། མེ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། རླུང་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ནམ་མཁའ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། འཇིག་རྟེན་འདི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཉི་མ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཟླ་བ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། དུད་འགྲོ་དང༌། ཡི་དྭགས་དང༌། ལྷ་དང༌། མི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་ལྷའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་དང༌། འཐབ་བྲལ་དང༌། དགའ་ལྡན་དང༌། འཕྲུལ་དགའ་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་དང༌། བཞི་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་རྒྱུ་མཚན་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་རྒྱུ་མཚན་དང༌། འབྱུང་བ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། འཇིག་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། དངོས་པོ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་རྒྱུ་མཚན་དང། ཡིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་བརྟགས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔྱད་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། དེ་ལྟར་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་རྒྱུ་མཚན་གཞན་གང་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་རྒྱུ་མཚན་དྲུག་སྟེ། མཚན་མ་དང་བཅས་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཆུང་ངུ་རྒྱུ་མཚན་དང། ཆེན་པོར་གྱུར་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཚད་མེད་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པ་རྒྱུ་མཚན་ནོ། མཚན་མ་དང་བཅས་པ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། དངོས་པོ་རྟོགས་པའི་མིང་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། དངོས་
― DTG131_Page_0007 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་མ་རྟོགས་པའི་མིང་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆུང་ངུ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པའོ། །ཆེན་པོར་གྱུར་པ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚད་མེད་པ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེད་མཆེད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པའོ། །ཅི་ཡང་མེད་པ་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པའོ། །གཞན་ཡང་རྒྱུ་མཚན་ལྔ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་རྒྱུ་མཚན་དང༌། མིང་རྒྱུ་མཚན་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །ཡང་རྒྱུ་མཚན་གཞན་གཉིས་ཏེ། རང་བཞིན་རྒྱུ་མཚན་དང༌། གཟུགས་བརྙན་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །རང་བཞིན་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསྐྱེད་པའི་མཚན་མ་དང༌། མཚན་མས་བསྐྱེད་པ་གྲགས་པའི་མཚན་མའོ། །གཟུགས་བརྙན་རྒྱུ་མཚན་གང་ཞེ་ན། ཀུན་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མོས་པས་སྣང་བ་ཡིན་གྱི། རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མིང་གི་རྣམ་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དབང་གིས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཏེ། ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དངོས་པོ་དང༌། རིགས་དང་འབྲེལ་བ་དང༌། སོ་སོ་དང་འབྲེལ་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཉེ་བར་བརྟགས་པ་དང༌། གྲགས་པ་དང༌། མ་གྲགས་པ་དང༌། གསལ་བ་དང༌། མི་གསལ་བ་དང༌། བསྡུས་པ་དང༌། ཐ་དད་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་དང༌། མིང་གི་དབང་གིས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བདུན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མཚན་མ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མཚན་མ་མེད་
― DTG131_Page_0008 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཡུལ་ལ་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་དང༌། ཚོལ་བ་པ་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་བདེན་པ་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མཚན་མ་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། སྲིད་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། བསམས་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མིང་དང༌། བརྡ་དང༌། གདགས་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དང༌། ཀུན་རྫོབ་དང༌། ཉེ་བར་འདོགས་པ་དང༌། བརྗོད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་མིང་གི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཀུན་དུ་རྟོག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། ལོག་པའི་ལམ་དང༌། ལོག་པའི་སྒྲུབ་པ་དང༌། རྒྱུན་གོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པ་ཉིད་དང༌། བདེན་པ་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་ཉིད་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཉིད་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྟོགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལམ་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྒྱུན་དང༌། ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ལྔ་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ལས་དུ་ཞིག་གཟུགས་ཡིན། དུ་ཞིག་སེམས་ཡིན། དུ་ཞིག་སེམས་ལས་བྱུང་
― DTG131_Page_0009 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་འདུས་མ་བྱས་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་ཚར་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་སེམས་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་མ་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གསུམ་ནི་ཕུང་པོས་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ནི་བསྡུས་པ་དང་མ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་མ་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ནོ། དུ་ཞིག་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བས་བསྡུས་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་མ་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གསུམ་ནི་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ནི་བསྡུས་པ་དང་མ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བས་བསྡུས་པ་དང་མ་བསྡུས་པ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དབང་པོས་བསྡུས་པ་དང་མ་བསྡུས་པ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དུ་ཞིག་བདེན་པས་བསྡུས་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་མ་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བདེན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་བཞག་པ་དང༌། རྣམ་པར་མ་བཞག་པའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ནི་རྣམ་པར་བཞག་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་མ་བཞག་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གསུམ་ནི་རྣམ་པར་བཞག་པའི་བདེན་པས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ནི་བསྡུས་པ་དང་མ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་མ་བཞག་པའི་བདེན་པས་བསྡུས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་རྒྱུའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། བདག་པོའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་
― DTG131_Page_0010 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྐྱེན་གྱིས་མ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་བཞི་ཆར་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དམིགས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བསྡུས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་ཆོས་ལ་རྟོན་པས་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་དོན་དང༌། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ལ་རྟོན་པས་བསྡུས་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་རྟོག་པ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་ཆོས་ལ་རྟོན་པས་བསྡུས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པས་དོན་ལ་རྟོན་པས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཡེ་ཤེས་ལ་རྟོན་པ་ཁོ་ནས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་གཟུགས་ཅན་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་རྣམ་པ་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ། །མིང་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་ཏེ། བརྟགས་པའི་ཡོད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཅན་དང༌། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྟན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དུ་ཞིག་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་ཟག་པ་མེད་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། གཉིས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་དམིགས་པའི་དོན་གྱིས་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་གྱི། ཟག་པ་ཟད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཉེན་པོའི་དོན་གྱིས་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། དུ་ཞིག་འདུས་བྱས་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་འདུས་མ་བྱས་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །གསུམ་ནི་འདུས་བྱས་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ཏེ། འདུས་བྱས་ཉེ་བར་ཞི་བའི་དམིགས་པའི་དོན་གྱིས་ཡིན་གྱི། འདུས་བྱས་ཉེ་བར་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱིས་ནི་མ་
― DTG131_Page_0011 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདིར་ཡང་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་མེད་པ་དག་དང༌། ཞེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དུ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གསུམ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱོགས་གཅིག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་ཐ་སྙད་དང་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བའི་དམིགས་པའི་དོན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་གྱི། ཐ་སྙད་དང་སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པའི་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཏོགས་པ་དང༌། མ་གཏོགས་པ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དུ་ཞིག་ནང་གི་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་ཕྱི་རོལ་གྱི་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ཉིད་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་ཕྱིར་རོལ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་སྐྱེ་བར་གཏོགས་པ་ལས་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དུ་ཞིག་རགས་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་ཕྲ་བ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གསུམ་ནི་རྣམ་པ་གཉི་གར་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཕྲ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པར་དཀའ་བའི་དོན་གྱིས་ཡིན་གྱི། མཚན་མ་ཉིད་དབྲི་ཞིང་བསྐྱུང་བའི་དོན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་ཕྲ་བ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དོན་ཆ་ཕྲ་བ་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུ་ཞིག་དམན་པ་
― DTG131_Page_0012 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ཡིན། དུ་ཞིག་གྱ་ནོམ་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གསུམ་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པའི་དོན་གྱིས་ཡིན་གྱི། ཉམས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །དུ་ཞིག་ཐག་རིང་བ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་ཐག་ཉེ་བ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་ནི་ཡུལ་ཐག་རིང་བ་དང༌། དུས་ཐག་རིང་བས་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །མིང་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་དུས་ཐག་རིང་བ་ཁོ་ནས་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཉི་གས་གཉི་ག་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུ་ཞིག་ཟིན་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་མ་ཟིན་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །མིང་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་མ་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་མཚུངས་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་དེ་དག་དང་མཚུངས་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་ཏེ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་དག་དང་མཚུངས་པ་ནི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དུ་ཞིག་རྒྱུ་ཡིན། དུ་ཞིག་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བཞི་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་དང་རྒྱུ་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། འབྲས་བུ་དང༌། འབྲས་བུ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དུ་ཞིག་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡིན། དུ་ཞིག་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ།
― DTG131_Page_0013 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་མཚན་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་དམིགས་པ་མེད་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་ནོ། །དམིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང་དམིགས་པ་མེད་པ་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དག་དང༌། རྣམ་པ་དང་བཅས་པ་དང་རྣམ་པ་མེད་པ་དག་དང༌། གནས་དང་བཅས་པ་དང་གནས་མེད་པ་དག་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དུ་ཞིག་བླ་ན་ཡོད་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་བླ་ན་མེད་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བཞི་ནི་བླ་ན་ཡོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་དང་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །དུ་ཞིག་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་འདས་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་འོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བཞི་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཅར་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་མ་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གསུམ་མོ། དུ་ཞིག་གཟུགས་དང་ལྡན་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གསུམ་ཁོ་ནའོ། །གཟུགས་མེད་པ་དང་ལྡན་དག་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ། །དུ་ཞིག་ལྡན་པ་མ་ཡིན་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་སྟེ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྡན་པ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་དགེ་བ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་མི་དགེ་བ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་
― DTG131_Page_0014 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གསུམ་ཅར་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་དགེ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་དག་པ་དགེ་བའི་དམིགས་པའི་དོན་གྱིས་ཡིན་གྱི། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་དགེ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དུ་ཞིག་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི། རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་མ་ཡིན་ལ། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་ཡིན། མིང་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་མ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡང་མ་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡིན་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་གསུངས་པ་དེར་ནི་དེ་དག་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་དུ་དེ་དག་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒྲ་ཁོ་ནར་གསུངས་པ་དེར་
― DTG131_Page_0015 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་དེ་དག་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་དུ་དེ་དག་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོའི་སྒྲ་ཁོ་ནར་གསུངས་པ་དེར་ནི་དེ་དག་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དུ་ཞིག་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འཁོར་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་ཡིན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འཁོར་ཀྱང་ཡིན། །ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱང་ཡིན། དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འཁོར་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ། དེ་དག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འཁོར་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་མ་ཡིན་ལ། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཡིན་ལ། དེ་གཉིས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དང་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འཁོར་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་སློབ་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་མི་སློབ་པ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །དུ་ཞིག་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །མིང་ནི་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་
― DTG131_Page_0016 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ལ་དམིགས་ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དུ་ཞིག་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། བཞི་ཆར་རོ། །མིང་ལ་དམིགས་ནས་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་སྟེ། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་དམིགས་ནས་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། གསུམ་སྟེ། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་ནས་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་སྟེ། ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའོ། །ལུས་ཀྱི་མཚན་མའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་ཡང་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཆོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་མཚན་ཉིད་དག་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ལ་དམིགས་ནས་དུ་ཞིག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། གསུམ་ཁོ་ན་སྟེ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་བཞིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ལ་དམིགས་ནས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེས་སོ་ཅོག་སྤོང་བར་བརྗོད་པར་བྱའམ། མི་སྤོང་བར་བརྗོད་པར་བྱ་བྱའམ། མི་སྤོང་བར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པར་གནོན་པའི་སྤོང་བས་སྤོང་བར་བརྗོད་པར་བྱའི། བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པའི་སྤོང་བས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མིང་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པའི་སྤོང་བས་ཀྱང་སྤོང་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལས་དངོས་པོ་དུ་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེ་ན། སེམས་པ། འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། མིང་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འོག་མ་ཕ་དང༌། བསམ་གཏན་གཉིས་པའི་ས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། མིང་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །བསམ་གཏན་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་
― DTG131_Page_0017 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དངོས་པོ་དུ་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོའི་ས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། མིང་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནའོ། །ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ནི་ངེས་པར་འཇིག་རྟེན་པ་ཁོ་ནས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་མཚན། ཅི་རྒྱུ་མཚན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མཚན་མ་མེད་པ་རྒྱུ་མཚན་དང༌། ཆ་ཕྲ་བ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ངོ་བོ་ཉིད་གང་དག་དང༌། དམིགས་པ་གང་དག་དང༌། བདག་པོ་གང་དག་གིས་དབང་པོའི་མིང་འཐོབ་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མིང་དང་རྒྱུ་མཚན་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་བདག་པོས་སོ། །དབང་པོའི་མིང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོབས་རྣམས་ཀྱི་མིང་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གནས་སྐབས་གང་ལ་སྟོབས་ཀྱི་མིང་འཐོབ་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། གང་གི་ཚེ་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་དེ་དག་ཉིད་མ་དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་མ་འདྲེས་ཤིང་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ནའོ། །དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཡིན་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དྲན་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཡིན་པས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཞག་པའི་བདེན་པ་རྟོག་པའི་བདག་པོ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱང་གང་དག་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་པ་
― DTG131_Page_0018 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །གང་དག་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ལས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཡན་ལག་མ་རྟོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་མ་བཞག་པའི་བདེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཞག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པ་མངོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་བདག་པོ་ཡིན་ནོ། །ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ལམ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གཞི་དང༌། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལམ་ནི། དབང་པོ་རྟུལ་པོ་དང༌། རྣོན་པོ་དང༌། རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཐོབ་པ་དང༌། མ་ཐོབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཆོས་ཀྱི་གཞི་རྣམས་ནི་བརྡར་བཏགས་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ལས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བརྡར་བཏགས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ལས་ནི་དང་པོ་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་ཆོས་འཛིན་པ་ལས་ནི་ཐ་མ་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་ནི་དམིགས་པ་ལས་མི་གཡོ་བ་དང༌། དེ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའི་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །མཚན་མ་དང་གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དབང་གིས་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་དེ། དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་གང་དག་ཡིན། དམིགས་པ་ནི་གང་དག་ཡིན། བདག་པོ་ནི་གང་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁ་དོག་གི་མཚན་མ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པ་ནི་གཟུགས་ཉིད་ཀྱི་ཕན་འདོགས་པའི་མཚན་མ་དང༌། དེའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་ནི་རང་གི་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མ་ནི་དམིགས་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱང་འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་
― DTG131_Page_0019 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བདག་པོ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་མཚན་མ་ལ་དབང་པོའི་སྒྲིབ་པས་བསྒྲིབས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པས་སྒྲིབ་པ་དེ་དག་སྤང་བའི་ཕྱིར་རྩོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བརྒྱད་ཀྱི། དང་པོ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོ་གཉིས་དང་འདྲའོ། །ཐ་མ་བཞི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་པ་དང་འདྲའོ། །གཟུགས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་དེ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ན། གཟུགས་མེད་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་དབང་ཡང་འཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས། ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་བར་བྱེད་དོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ། འཕགས་པས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་ཤེས། ཟིལ་གྱིས་མནན་ནས་མཐོང་ངོ༌། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོ་སྐྱེ་བོས་ཇི་ལྟར་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདུ་ཤེས་གསུམ་གྱིས་ཏེ། གཟུགས་སྡུག་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་ལ་གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟོས་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། གཅིག་ལ་གཅིག་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ལ་གཅིག་འབྲེལ་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། གཅིག་ལ་གཅིག་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་གཟུགས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ལ་སྡུག་པར་རོ་གཅིག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལྟར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཐ་མ་དེ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡོད་དེ། འབྱུང་བའི་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་གནས་མ་ཁྱབ་པར་གནས་པ་ཁྱབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དམིགས་པ་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཟད་པར་ལས་ཁྱབ་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང་ཟད་པར་ཁྱད་པར་བྱེད་པ་
― DTG131_Page_0020 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པར་རྣམ་པར་དག་པ་དང་འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་བཞི་པ། སྡོམ་ནི། བསྡུ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ནི། །གཟུང་དང་འཇིག་ཚོགས་སྲིད་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་དེ་ཉིད་ཡོངས་ཚོལ་དང༌། །ཡང་དག་དགོངས་དང་གོ་རིམས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་བདེན་པ་དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པར་གཞག་པའི་བདེན་པ་བཞིས་སོ། །མིང་ནི་གཅིག་གིས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་མ་གཏོགས་པ་གསུམ་གྱིས་སོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་མ་བཞག་པའི་བདེན་པ་བཞིས་སོ། །ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་མ་བཞག་པ་དང༌། རྣམ་པར་བཞག་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ལམ་གྱི་བདེན་པས་བསྡུས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་པ་དེ་མིང་ཡང་ཡིན་ལ། མིང་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་མིང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ལ་མིང་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། མིང་རྒྱུ་མཚན་མ་གཏོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྒྱུ་མཚན་བཞི་པོ་དག་གོ །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མཚན་རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཡིན་ལ། རྒྱུ་མཚན་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། རེ་ཞིག་རྒྱུ་མཚན་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་ཡིན་ལ་རྒྱུ་མཚན་རྒྱུ་མཚན་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། མིང་རྒྱུ་མཚན་ལ་སོགས་པ་བཞི་པོ་དག་གོ །རྒྱུ་མཚན་རྒྱུ་མཚན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་མིང་དང་རྒྱུ་མཚན་དང་ལྡན་པའི་འབྲེལ་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ། མིང་རྒྱུ་མཚན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཐམས་ཅད་རྒྱུ་མཚན་རྒྱུ་མཚན་དང་ལྡན་པའི་འབྲེལ་བ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། མུ་བཞི་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་རྒྱུ་མཚན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་ལ། མིང་རྒྱུ་མཚན་དང་ལྡན་པའི་འབྲེལ་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། མིང་མ་རྟོགས་པའི་རྒྱུ་
― DTG131_Page_0021 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། མིང་གི་བག་ལ་ཉལ་བསལ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །མིང་རྒྱུ་མཚན་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་རྒྱུ་མཚན་རྒྱུ་མཚན་དང་ལྡན་པའི་འབྲེལ་པ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དངོས་པོ་མ་རྟོགས་པའི་མིང་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དེ་དག་མ་གཏོགས་པ་ནི་གཉི་ག་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོ་ན་མཐོང་བར་འགྱུར་རམ། དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། མུ་བཞི་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསྡུས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན། ཇི་སྲིད་དུ་མ་རྟོགས་ཀྱི་བར་དུ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་ནི་མཐོང་བར་འགྱུར། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་རྟོགས་པར་མི་འགྱུར་བའི་བར་དང༌། རྟོགས་པར་གྱུར་ན་ཡང་དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་བཞིན་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཚེ་ན་དོན་དམ་པར་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མཐོང་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཁོ་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། རྟོག་པའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་མ་བཞག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྒྱུན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་མི་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། རིགས་པས་བསྐྱེད་པ་མེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེས། མཚན་མ་ཉིད་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རམ། མཚན་མ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་དེས་མཚན་མ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅེ་ན། མུ་བཞི་སྟེ། མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་ལ་མཚན་མ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མུ་གཉིས་པ་ལྟ་བུའོ། །མཚན་མ་མཐོང་ལ་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་
― DTG131_Page_0022 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མུ་དང་པོ་ལྟ་བུའོ། །མཚན་མ་ཡང་ཡིད་ལ་བྱེད་ལ་མཚན་མ་ཉིད་མཐོང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མུ་བཞི་པ་ལྟ་བུའོ། །མཚན་མ་ཡང་ཡིད་ལ་བྱེད་ལ་མཚན་མ་མཐོང་བར་མི་འགྱུར་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མུ་གསུམ་པ་ལྟ་བུའོ། །ཅི་དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་དེ་དག་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཡིད་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི། མེད་པ་ཉིད་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མའི་ལས་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཡོད་ལ། རྟ་དང་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། ཤིང་རྟ་དང༌། དཔུང་བུ་ཆུང་དང༌། ནོར་བུ་དང༌། མུ་ཏིག་དང༌། གསེར་དང། དངུལ་ལ་སོགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མིང་དང་མཚན་མ་ཙམ་ཉིད་དུ་ནི་ཡོད་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་གདགས་པར་སྣང་བའི་དངོས་པོར་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མཚན་རྒྱུ་མཚན་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དེས་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །རྒྱུ་མཚན་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མིང་གིས་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པས་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དེས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དམིགས་སུ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འཐད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་གིས་རྒྱུ་མཚན་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ལ་དེ་དང་མཐུན་པ་ཉིད་ཀྱི་མིང་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། དེས་ན་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་སྔོན་རོལ་ན། ཇི་ལྟར་མིང་རྣམ་པར་གཞག་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་མཚན་ལ་དེའི་བློ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། རྒྱུ་མཚན་གཅིག་ལ་ཡང་ཉེ་བར་འདོགས་པ་མང་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྣ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་མང་པོ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བས།
― DTG131_Page_0023 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་འདོགས་པ་རྒྱུ་མཚན་ལ་རག་ལས་པར་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་མཚན་ལ་མིང་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་མིང་གི་དབང་གིས་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ངོ་བོ་དེ་ཉིད་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། དེས་ན་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་སྔོན་རོལ་ན་རྒྱུ་མཚན་གྱི་ངོ་པོ་ཉིད་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་མེད་ན་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བས་དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉི་ག་ཡང་མེད་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཉེ་བར་འདོགས་པ་མང་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྣ་ཚོགས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་མང་པོ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དུ་འགྱུར་བའི་སྐྱོན་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །གཞན་གྱི་དབང་དུ་འགྱུར་པ་ནི་རྒྱུ་མཚན་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པས་དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས། དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པར་མི་རུང་སྟེ། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུའི་ལུས་སྣ་ཚོགས་གྲུབ་པ་དང་འདྲ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱིས་སྐྱེས་བ་དང༌། བུད་མེད་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་དང༌། དོམ་དང༌། དྲེད་ཀྱི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལུས་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་ལུས་གང་གིས་བདག་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། རྒྱུ་མཚན་ཡང་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་དང་ཉེ་བར་འདོགས་པ་གཉི་ག་འདུས་པས་དེ་དང་བྲལ་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ནི་དེས་ན་དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནམ། མིང་ངམ། དེ་གཉི་གའམ། བར་མདོ་ཞིག་ཡིན་པར་དམིགས་པའི་རིགས་ནི་མི་དམིགས་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལྟ་བས་ན་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་འདོད་ན། དེ་ལྟར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། བཟུང་ནས་སམ། མ་བཟུང་བར་ཉེ་བར་འདོགས་པའི་སྐྱོན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་བཟུང་ནས་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་ན་ནི་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་མི་རུང་ངོ༌། །ཇི་སྟེ་རྒྱུ་མཚན་མ་བཟུང་བར་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་ན་ནི་གཞི་མེད་པར་ཉེ་བར་འདོགས་པ་མི་རུང་ངོ༌། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་དུ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱོན་དུ་
― DTG131_Page_0024 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་འགྱུར་ཏེ། ཉེ་བར་འདོགས་པ་རྣམས་ནི་མང་པོ་སྣ་ཚོགས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསལ་བར་བྱེད་པའི་དཔེ་ནི་མི་མཐུན་པ་ཡིན་པས་མི་རུང་སྟེ། དེ་ལ་མི་མཐུན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྣང་ཞིང་མངོན་པར་གསལ་བར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་དང༌། སྣ་ཚོགས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའོ། །གང་གི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པར་བརྗོད་པར་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་བརྗོད་པར་སྣང་བ་དེའི་ཕྱིར། བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་ལ། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལུས་སྣ་ཚོགས་སུ་གྲུབ་པ་དེ་དག་གིས་དེའི་བདག་ཉིད་མ་ཡིན་ཡང༌། སྒྱུ་མའི་སྐྱེས་བུ་ལུས་སྣ་ཚོགས་སུ་གྲུབ་པ་དེའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དཔེ་མི་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དེ་བརྗོད་དུ་མེད་དོ་ཞེས་དམ་བཅས་པའི་ཚེ་ཁོ་ན་དགག་པ་བྱས་ཟིན་པས་དེ་ལ་ཉེས་པ་མེད་དོ། །དོན་དེ་ཉིད་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདྲ་བའི་ཕྱིར་དཔེ་མི་མཐུན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དག་གིས་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱང་མ་ཡིན་ཞིང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མིང་གིས་ཉེ་བར་འདོགས་པར་བྱེད་ན་ནི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་སྲིད་པར་འགྱུར་ལ། མི་བྱེད་ན་ནི་མི་སྲིད་པར་འགྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཆོས་མཐུན་པའི་དཔེ་ཡང་རུང་བར་འགྱུར་ལ། བརྗོད་དུ་མེད་པར་རྟོག་པ་ཡང་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ན། དེའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པར་རྟོག་པ་ནི་དོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སའི་དངོས་གཞིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་སྔ་མ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ལས་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་རྣམས་ཀུན་ཏུ་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འབྱུང་བས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་འབྲེལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འགྱུར་བའི་དེའི་ཕྱིར་དཔེ་ནི་ཆོས་མཐུན་པ་ཡིན་ནོ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཉེ་བར་འདོགས་པ་སྤངས་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལྡོག་པ་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ནི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་དམིགས་པ་ཡིན་པས། དེ་ཡང་ཆད་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་
― DTG131_Page_0025 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗོད་དུ་མེད་པར་རྟོག་པ་དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མཚན་གྱི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཉེ་བར་འདོགས་པ་སྤོང་བ་ཡིན་ན། དེ་ལྟ་ན་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡང་རུང་བ་གཅིག་གིས་རྒྱུ་མཚན་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བསྡུས་པའི་སེམས་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་བགྲང་བ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་འགོག་པར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་དང་སྒྱུ་མའི་ལས་བཞིན་ནོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དངོས་པོ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐུན་མོང་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགོག་པར་འགྱུར་ལ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཐུན་མོང་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་ཟིན་པ་ཡིན་པས་མི་འགོག་སྟེ། གཞན་དུ་ན་གཞན་གྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་མ་འགགས་ན་ཡང་རྣམ་པར་དག་པའི་བདག་ཉིད་ཅན་གྱི་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་རབ་ཏུ་མང་པོས་དངོས་པོ་གཅིག་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཤེས་པས་སྣ་ཚོགས་སུ་མོས་པར་བྱེད་པ་དག་ལ་མཐོང་བ་སྣ་ཚོགས་དག་དམིགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་དང་འདྲའོ། །དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལས་དུ་ཞིག་གཟུང་བ་དག་ཡིན། དུ་ཞིག་འཛིན་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གསུམ་ནི་གཟུང་བ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་འཛིན་པ་ཡང་ཡིན། གཟུང་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལ་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་དུ་ཞིག་འཛིན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དོན་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། བརྗོད་པ་དང་བཅས་ཤིང་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་འཛིན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་ལ་མཚན་མ་དང་བཅས་པའི་འཛིན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་འཛིན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཐ་སྙད་རྗེས་སུ་སད་པའི་འཛིན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །གཉིས་པ་ནི་ཐ་སྙད་བག་ལ་འཛིན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །
― DTG131_Page_0026 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་པ་ནི་ཐ་སྙད་བག་ལ་ཉལ་བ་མ་ཡིན་པའི་འཛིན་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལོ། །དང་པོ་གཉིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མ་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བག་ལ་ཉལ་མེད་པ་དེའི་རྗེས་ལས་ཐོབ་པའི་འཛིན་པ་ཡང་ཡོད་དེ། དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀར་གཏོགས་པའི་གཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པའོ། །དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་བདེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེའི་སྤྱོད་ཡུལ་བདེན་པ་གཉི་གར་གཏོགས་པ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འཛིན་པ་དེ་གཉིས་ཀྱང་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདྲིས་པ་དང་མ་འདྲིས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐ་སྙད་དང་ཐ་སྙད་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ན་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ལ་འཛིན་པར་ནི་གྲགས་ཀྱི། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་འཛིན་པར་ནི་མ་གྲགས་པས། རྒྱུ་མེད་པ་དང་རྐྱེན་མེད་པར་ནི་མི་རུང་ན། དེའི་རྒྱུ་ནི་གང་རྐྱེན་ནི་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཐ་སྙད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་འཛིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ལ་འཛིན་པར་གྲགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའོ། །དོན་དམ་པའི་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་འཛིན་པའི་འབྲས་བུ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་འཛིན་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉི་ག་ཡང་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྐྱེན་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཏེ། མིག་ལ་རབ་རིབ་ཀྱི་སྐྱོན་ཡོད་པ་ལ་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་རིབ་ཀྱི་མཚན་མ་དམིགས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། སྐྱོན་མེད་པ་ལ་དེ་མི་དམིགས་ཤིང༌། ཐ་མལ་པར་སྣང་བ་ལྟ་བུའོ། །གལ་ཏེ་མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་མཚན་མར་འཛིན་ན་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་འཛིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཡང་མཚན་མ་མེད་པ་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འཛིན་པ་ནི་ཐ་སྙད་བག་ལ་ཉལ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་འཛིན་པ་ན་ཡང༌། དེ་ལ་མཚན་མ་མར་མི་འཛིན་པས་མཚན་མ་མེད་པ་འཛིན་པར་འཐད་དོ། །མཚན་མར་མི་འཛིན་པས་དེ་ཇི་ལྟར་འཛིན་ཞེ་ན། དེའི་མཚན་མ་
― DTG131_Page_0027 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤིག་པའི་ཕྱིར་དང༌། མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པས་སོ། །ཇི་སྟེ་མཚན་མར་མི་འཛིན་ན་ཡང་མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་པར་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་ན། མཚན་མ་ཉིད་ཅི་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དོན་དམ་པ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་དང། མཚན་མ་མེད་པ་འཛིན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དངོས་པོ་ལྔ་པོ་ལ་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་མི་སྣང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མི་གསལ་བར་འཛིན་པར་རྣམ་པར་བཞག་ན། འཛིན་པ་དེ་འགོག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ཅིའི་ཕྱིར་མི་རྟག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། འགོག་པར་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་དེ་འགོག་པའི་ཕྱིར་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟར་སོ་སོར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སོ་སོ་རང་རིག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་སོ། །དེ་ཇི་ལྟར་སོ་སོར་རིག་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟར་ཅིའི་ཕྱིར་ལན་འདེབས་པར་མི་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། སོ་སོར་རིག་པ་དེ་ནི་བརྗོད་པའི་གཞིའི་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཤེས་པ་དང་པོ་མཚན་མ་མེད་པ་མ་ཡིན་ན་ནི། དེ་མེད་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པའི་ཤེས་པ་གོམས་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་ལ། དེ་ལ་གོམས་པ་མེད་ན་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེ་བར་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མཚན་མ་དང་བཅས་པ་དང་བཅས་པ་ཡང་མཚན་མ་མེད་པའི་རྒྱུ་རུང་སྟེ། དེ་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཡོད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་མེད་པ་སྐྱེ་བ་དང་འདྲའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུར་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པ་གསུངས་པ་ལ། གལ་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་དག་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་ན་ནི། དེ་ན་མཚན་མ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་སྟེ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་མི་བྱེད་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་བས། དེ་མེད་ན་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བདེན་པ་རྣམས་ལ་
― DTG131_Page_0028 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པས་ན། མཚན་མ་མེད་པའི་ཤེས་པ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་གྱུར་པ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ལ་རྒྱུ་འབྲས་བུ་གདགས་པ་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་བཤེས་པས་ཉེ་བར་གདགས་པས་ཉེས་པ་མེད་དོ། སྔར་བཟུང་བ་ནི་འཛིན་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་ན་ཞེས་བསྟན་ན་འཛིན་པ་དེའི་འབྲས་བུ་གང་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། །སྨྲས་པ། གཉི་ག་གཅིག་གི་འབྲས་བུ་གཅིག་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཤེས་བྱ་མི་རྟག་པ་འདྲིས་པ་བརྟེན་པ་དང་དཔག་ཏུ་མེད་པ། ཕལ་ཆེར་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཚེ། རྣལ་འབྱོར་པ་དེས་ཇི་ལྟར་དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་ཟློག་པར་ཡང་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་དབང་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། དེས་ཤེས་བྱ་རྣམ་པ་ལྔའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་མངོན་དུ་བྱས་ནས། ཤེས་བྱ་དེ་ལ་དམིགས་པར་བྱེད་དོ། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པས་ནི་རྣམ་པར་ཟློག་པར་བྱེད་དོ། །ཤེས་བྱ་རྣམ་པ་ལྔས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གནས་པར་གྱུར་པ། འདུས་མ་བྱས་པ་མྱ་ངན་འདས་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་གཞི་བའི་དོན་གྱིས་ཡིན་གྱི། མེད་པའི་དོན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཙམ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚེ། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆུའི་ཁམས་ལ་རྙོག་པ་དངས་པ་ཙམ་གསལ་བ་ཡིན་ཡང་རྙོག་པ་དངས་པར་གྱུར་པས་གསལ་བ་ཉིད་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གསེར་སྐྱོན་དང་བྲལ་བ་ཙམ་བཟང་བ་ཉིད་ཡིན་ཡང་དེ་དང་བྲལ་བས་བཟང་བ་ཉིད་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་སྤྲིན་དང༌། ཁུག་རྣལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཙམ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཡིན་ཡང་དེ་དང་བྲལ་བས་རྣམ་པར་
― DTG131_Page_0029 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པ་ཉིད་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ། འདི་ལྟ་ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་བསལ་བས་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ལ་ཞིག་གཉིད་ལོག་པའི་ཚེ་བདག་ཉིད་ཆུ་བོའི་ཆུས་ཁྱེར་བ་རྨིས་ནས་དེ་ཆུ་བོ་དེ་ལས་རྒལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་ལ་རྩོམ་པར་འགྱུར་བ་ལས། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སད་པར་གྱུར་ཅིང༌། སད་ནས་ཀྱང་ཆུབ་བོའི་ཆུ་དེ་ཉིད་མི་སྣང་བར་གྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་སེལ་བ་འདི་ལ་ཡང་ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཅིག་གང་གི་ཚེ་ཐ་སྙད་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཚེ་ན། མཚན་མ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་དམ། འོན་ཏེ་སྤངས་པའི་འོག་ཏུ་དུས་གཞན་གྱི་ཚེ་ན་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་པ་ནི་སྲང་མངའི་མཐོན་དམ་གྱི་ཚུལ་བཞིན་དུ་མགོ་མཉམ་ཞིང་དུས་གཅིག་ཏུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་རི་མོའི་དབྱིབས་ལ་ཚོན་རྩི་བྱེད་པ་ན། དབྱིབས་ཀྱང་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རབ་རིབ་ཀྱི་སྐྱོན་བསལ་བ་ན་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པ་ལ་སོགས་པ་རབ་རིབ་ཀྱང་བསལ་བར་མགོ་མཉམ་པ་བཞིན་དུ། འདི་ལ་ཡང་ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་པས་ཇི་ལྟར་དམིགས་པ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལ་ཤེས་བྱའི་གཟུགས་བརྙན་བྱུང་བ་ན། སྔར་དོན་དམ་པ་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་ལྡོག །མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་གནས་སྐབས་ལྔ་སྟེ། ཉི་ཚེ་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། གཡོ་བ་དང༌། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། གྲུབ་པའོ། །གྲུབ་པ་དེ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་བརྫི་བའི་ཕྱིར། གཏན་དུ་གནོད་པ་བྱར་མེད་པ་ཡིན་པས་ན་གནས་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྤྱོད་ཡུལ་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མངོན་སུམ་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་པ་
― DTG131_Page_0030 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ཐམས་ཅད་ལ་དབང་སྒྱུར་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་བའོ། །གྲུབ་པ་དེ་ཡང་ཐེག་པ་དུས་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་ཅིང༌། དུས་ཇི་ཙམ་གྱིས་འཐོབ་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། དབང་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་འཇོག་སྟེ། ཐེག་པ་གཉིས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐེག་པའི་རྩ་བ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་དུས་ངེས་པ་མེད་པ་འཐོབ་སྟེ། རྐྱེན་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་སྨིན་པས་སོ། །ཐ་མས་ནི་གནས་ངན་ལེན་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱི་དུས་ཀྱིས་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །གནས་ངན་ལེན་རྣམ་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ངན་སོང་ལ་མི་དགའ་བའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་གང་སྤངས་པས་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། སྦྱོར་བ་བྱེད་པས་ན་ཡང་མི་དགའ་བ་དང་འདྲེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཕྲ་མོ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་གང་ཡང་སྤངས་པས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་ཡང་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་ཞིང༌། བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པར་ནི་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་གང་ཡང་སྤངས་པས་མི་ཤེས་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་ཤིང་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་རྣམ་པར་གཞག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཏེ། སྤྲུལ་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་སྤྲུལ་པ་ནི་འདུལ་བའི་དབང་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དེ་དང་དེར་ཉན་ཐོས་སྤྲུལ་པ་སྤྲུལ་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྨོན་ལམ་ནི་གང་ཟག་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་པར་སྨོན་ལམ་བཏབ་པ། ཉན་ཐོས་ཞེས་བྱ་བར་རྣམ་པར་འཇོག་པར་མཛད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ནི་གང་ཟག་གང་རང་བཞིན་གྱིས་སྙིང་རྗེ་ཆུང་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་པ་དེ་རྒྱུ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་དོན་ཀྱང་མི་འདོད་ལ། གཞན་དག་གི་དོན་དུ་འཁོར་བ་ཡང་མི་འདོད་པས་དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་དེས་ཉན་ཐོས་སུ་འདོགས་པར་མཛད་པ་སྟེ། དེ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཡང་རྣམ་པར་
― DTG131_Page_0031 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞག་པའི་བདེན་པ་དག་ལ་སྐྲག་པའི་རྣམ་པས་ཤས་ཆེར་འཇུག་པས་དེས་ན་དེ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཉན་ཐོས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་འབྱུང་བ་མེད་ཀྱང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་འགྱུར་བས། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པའི་རྒྱུ་གསུམ་ཁོ་ནས་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ཆོས་འདུལ་བ་ལས་རབ་ཏུ་ཉམས་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པའི་རིམས་ནད་མེད་པ་ཙམ་འགོག་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ན། བདག་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །ཆུད་ཟོས་པར་འགྱུར་རོ། །མི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སྐྲག་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་རིམས་ཀྱིས་བཏབ་པར་གྱུར་པ་ན། དེ་རིམས་ནད་བྱུང་ན་རྣམས་ཐམས་ཅད་དུ་ནད་མེད་པར་འགྱུར་བ་མི་ཤེས་པས་ལུས་ཐམས་ཅད་འགག་པར་འགྱུར་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་ཅིང་སྐྲག་པར་གྱུར་པ་ན། རིམས་ཀྱི་ནད་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་མི་འགྱུར་བས། དེ་ལྟར་དེ་རབ་ཏུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དང་འདྲ་བར་ཉན་ཐོས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་རབ་ཏུ་ཉམས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཟབ་པ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཐོས་ནས་རང་བཞིན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པའི་རིམས་ནད་མེད་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་ཅིང༌། བདག་ཉིད་ནད་མེད་པར་རློམ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་རིམས་ཀྱིས་བཏབ་པར་གྱུར་བ་དེ་ཉིད་བདག་ཉིད་ནད་མེད་པར་རློམ་པར་བྱེད་པ་ན། རིམས་ཀྱི་ནད་ལས་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། རབ་ཏུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འདྲ་བར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལས་དུ་ཞིག་འཇིག་ཚོགས་ཡིན། དུ་ཞིག་འཇིག་ཚོགས་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །གཉིས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ནི་འཇིག་ཚོགས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གཉི་ག་ཡང་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འཇིག་ཚོགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ཁོ་ན་བཞི་དང་དངོས་
― DTG131_Page_0032 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ལྔ་པོ་དག་ལས་དངོས་པོ་ལྔས་དེ་ཁོན་དུ་དག་བསྡུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་གྱི་གྲགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་དང༌། རིགས་པས་གྲགས་པའི་དེ་ཁོ་ན་ནི་དངོས་པོ་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་སོ། །ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དེ་ཁོ་ན་ནི་དངོས་པོ་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་བཞི་དང་དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལས། དངོས་པོ་ལྔས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དུ་དག་བསྡུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་བཞི་དང་དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དག་ལས་དངོས་པོ་དུ་དག་གིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དུ་དག་བསྡུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལས་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཉིད་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལས་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། འདུལ་བའི་དབང་གིས་དེ་དང་དེར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་དགོངས་ནས་གསུངས་ཏེ། མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དོ། །མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། རང་མི་སྐྱེ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱིས་མཚན་ཉིད་དང་བྲལ་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་དགེ་སློང་སྤྱོད་པས་རུས་པའི་ཀེང་རུས་མང་པོ་
― DTG131_Page_0033 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་མོས་པར་བྱས་ནས་རྣམ་པར་འཇིག་པར་མ་ནུས་པ་ན། རུས་པའི་ཀེང་རུས་དེ་ལ་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དོན་དམ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་བ་དང་འདྲ་བར། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང༌། དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དག་ནི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པས། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང༌། སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མཚན་དང་མིང་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་གཉིས་ཀྱིས་སོ།། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གང་གིས་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལས་དགོངས་ནས་བདེན་པ་གཅིག་སྟེ་གཉིས་པ་མེད་པར་སྨྲས་ཞེས་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལས་དགོངས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཁོ་ན་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལས་དགོངས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དེ་ཁོ་ན་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅི་ལས་དགོངས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇེ་ལས་དགོངས་ནས། གཟུགས་ན་ཡོད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ཡང་ཡོད་དེ། མི་རྟག་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རྟག་པ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པར་ཡོད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལས་དགོངས་ནས། གཟུགས་ནི་ཡོད་
― DTG131_Page_0034 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ཡང་ཡོད་དེ། སྡུག་བསྔལ་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལས་དགོངས་ནས། གཟུགས་ནི་ཡོད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ཡང་ཡོད་དེ། སྟོང་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སོ། །བྲལ་བ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་ཉིད་ལས་དགོངས་ནས་བདག་མེད་པར་གསུངས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལས་དགོངས་ནས། གཟུགས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་དང་ངེས་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཉེ་བར་རྟོག་པའི་བར་དུ་བྱེད་པ་དེ་ལ་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྣང་ཞིང༌། དེ་ལ་མེད་པར་ཡང་སྣང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལས་དགོངས་ནས། དེ་ལ་གསོག་དང་གསོབ་དང་སྙིང་པོ་མེ་དཔར་ཡང་སྣང་ངོ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལས་དགོངས་ནས། དེ་ལྟ་བས་ན་གང་ལ་མིག་ཀྱང་འགག་ཅིང་ཁ་དོག་གི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་བར་ཡང་འགག་ཅིང་ཆོས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བའི་གནས་དེ་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གང་ལས་ཀྱང་མ་དགོངས་པར་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལས་དགོངས་ནས། གང་གི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་བཤིག་པར་གྱུར་པ་དེ་ཅི་ལ་བསྟེན་ཅིང་བསམ་གཏན་བྱེད་པ་ནི་དབང་པོ་དང་བཅས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་ཤེས་སོ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གང་ལས་ཀྱང་མ་དགོངས་པར་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལས་དགོངས་
― DTG131_Page_0035 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས། མིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཆོས་ཡིད་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་གནས་ལྟ་བུ་དག་ལ་དག་པ་ཉིད་དམ། བདེན་པ་ཉིད་དམ། མ་ནོར་བ་ཉིད་དམ། ཕྱིན་ཅི་མ་མ་ལོག་པ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་ཀྱང་གསུངས་ལ། འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི། བདེན་པ་ཡིན་པར་བཀའ་སྩལ་ཏོ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གང་ལས་ཀྱང་མ་དགོངས་པར་གསུངས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལས་དགོངས་ནས། བསམ་གཏན་པ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་གྱི་ཡུལ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཡུལ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་བོ་ཞེས་གསུངས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའམ། ཡང་ན་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གང་ལས་ཀྱང་མ་དགོངས་པར་གསུངས་སོ་།དངོས་པོ་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལས་ཅིའི་ཕྱིར་དང་པོ་ཁོ་ནར་རྒྱུ་མཚན་གདགས་པ་ལ་སོགས་པ་གོ་རིམས་དེ་ལྟར་གདགས་པ་མཛད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། གཞི་མེད་པ་ལ་མིང་གདགས་སུ་མི་རུང་བས་དེའི་ཕྱིར་དང་པོར་རྒྱུ་མཚན་གདགས་པ་མཛད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གང་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འདོགས་པའམ། བྱེ་བྲག་ཏུ་འདོགས་པར་ལས་དེ་འདོགས་པར་བྱེད་པས། དེའི་ཕྱིར་མིང་གདགས་པ་མཛད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གང་གིས་རྒྱུ་མཚན་ནམ། མིང་ངམ། དེ་གཉི་ག་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་འབྱུང་བས། དེའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་གདགས་པ་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གོ་རིམས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྐབས་ཡིན་སྐབས་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མཐོང་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་མཐོང་ན་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་གོ་རིམས་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་དེ་དག་གི་གོམ་རིམས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ལེའུ་དངོས་པོའི་རྣམ་པར་གཏན་
― DTG131_Page_0036 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་དབང་བ་རྫོགས་སོ།། །།དེ་ཁོ་ནའི་དོན་རྣམ་པར་ཤེས་པར་འདོད་པས། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་སྡོམ་ནི། རྟེན་དང་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། །རྟེན་དང་རབ་དབྱེ་བརྟེན་པ་དང༌། །ཕྲ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། །མིང་བརྗོད་ཇི་བཞིན་མངོན་པར་ཞེ་ན། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཇི་ཙམ་དུ་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་ཕྱིར་མིང་དང་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གིས་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཚན་མ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ལ་བརྟེན་ནས་རབ་ཏུ་ཤེས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་མཚན་དང་མིང་འབྲེལ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ལ་བརྟེན་ནས་རབ་ཏུ་ཤེས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ལ་བརྟེན་ནས་རབ་ཏུ་ཤེས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་གཏན་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ལས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེར་ནི་དེའི་རྣམ་པར་དག་པ་འཐོབ་པ་ལས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡིན་གྱི། དེའི་མཚན་ཉིད་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་འདིར་ནི་དེའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0037 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་འདི་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་འདི་ནི་མིག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དངོས་པོ་འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་བར་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་འདི་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །འདི་ནི་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའོ། །འདི་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །འདི་ནི་བསྟན་དུ་ཡོད་པའོ། །འདི་ནི་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །འདི་ནི་ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའོ། །འདི་ནི་ཐོགས་པ་མེད་པའོ། །འདི་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ། །འདི་ནི་ཟག་པ་མེད་པའོ། །འདི་ནི་འདུས་བྱས་སོ། །འདི་ནི་འདུས་མ་བྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་གཟུགས་དེ་གཅིག་པུའི་བྱེ་བྲག་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གཟུགས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་རྣམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་འདི་ནི་མིག་གི་གཟུང་བའོ། །འདི་ནི་རྣ་བ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་གཟུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་འདི་དག་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཡིད་ཀྱི་གཟུང་བའོ། །འདི་ནི་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ཡིད་ཀྱི་གཟུང་བའོ། །འདི་ནི་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཡིད་ཀྱི་གཟུང་བའོ། །འདི་ནི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་
― DTG131_Page_0038 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་གཟུང་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་འདི་ནི་གཟུགས་འཛིན་པའོ། །གཟུགས་འདི་ནི་སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་འདི་དག་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་གཟུགས་འཛིན་པའོ། །འདི་ནི་སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱེ་བྲག་མེད་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བའི་མིང་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཅན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཚོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དང། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པའི་མིང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་ཆོས་སོ་སོ་བ་དེ་དག་ལ་མིང་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་འདི་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང། གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང་མ་བྲལ་པ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་འདི་དག་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་དག་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང་བཅས་པ་དང༌། གཏི་མུག་དང་བཅས་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དག་དང་མ་བྲལ་བ་དང༌། དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་བྲལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་འདི་ནི་གཟུང་བའོ། །འདི་ནི་འཛིན་པའོ། །
― DTG131_Page_0039 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་འདི་དག་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ནི་གཟུང་བའོ། །འདི་ནི་འཛིན་པའོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཆོས་རྣམས་སོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མིང་ལ་བརྟེན་པའི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། དོན་ལ་བརྟེན་པའི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། མིང་ལ་བརྟེན་པའི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། དོན་ལ་བརྟེན་པའི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། དེ་གཉི་ག་ལ་བརྟེན་པའི་དེ་གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་མིང་ལ་བརྟེན་པའི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོ་འདི་ནི་གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་འདི་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དངོས་པོ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་དོན་ལ་བརྟེན་པའི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་འདིའི་མིང་ནི་གཟུགས་ཞེས་བྱའི། དངོས་པོ་འདི་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་འདིའི་མིང་ནི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའི། །དངོས་པོ་འདི་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མིང་ལ་བརྟེན་པའི་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་མ་རྟོགས་པའི་མིང་གཟུགས་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དངོས་པོ་མ་རྟོགས་པའི་མིང་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་དོན་ལ་བརྟེན་པའི་དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མིང་ལས་མ་གཏོགས་
― DTG131_Page_0040 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་མིང་དམིགས་ཀྱིས་མ་བསལ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། མིང་མ་གཏོགས་པའི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། མིང་མ་གཏོགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དངོས་པོ་ལ་མིང་དམིགས་ཀྱིས་མ་བསལ་བར་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་དེ་གཉི་ག་ལ་བརྟེན་པའི་དེ་གཉི་གའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་འདིའི་མིང་ནི་གཟུགས་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་འདིའི་མིང་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་འཛིན་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་འཛིན་པ་དང༌། མིང་གི་བརྡས་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་འཛིན་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། ཕྲད་པའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། འབྲལ་བའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་པའི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་མིང་གི་བརྡས་འཛིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡི་གེ་མེད་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། ཡི་གེ་ལས་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་ཡི་གེ་མེད་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ཅི་ཡིན། འདི་ཅི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བར་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཡི་གེ་ལས་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ནི་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། གཟུགས་ཞེས་བྱ་བའམ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བར་ཞེས་བའམ། འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བའམ། འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བའམ། རྟག་ཅེས་བྱ་བའམ། མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བའམ། དགེ་ཞེས་བྱ་བའམ། མི་དགེ་ཞེས་བྱ་བའམ། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། དེ་ལྟ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཕྲ་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཕྲ་བ་ནི་ལྔ་པོ་འདི་དག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་
― DTG131_Page_0041 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་བདེ་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། མི་གཙང་བ་ལ་གཙང་བར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། མཚན་མ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ།། །། བམ་པོ་སུམ་ཅུ་ལྔ་པ། དེ་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་རྒྱུ་ལྔས་མིང་ཇི་ལྟ་བ་དང་བརྗོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདིའི་དངོས་པོ་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་ཞེས་དྲིས་ན། ངོ་བོ་ཉིད་གཟུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་ཀྱི། མིང་གཟུགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་ཀྱི། མིང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་གཅིག་པུ་དབེན་པར་སོང་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ན། དངོས་པོ་འདིའི་མཚན་ཉིད་ནི་གཟུགས་ཡིན་གྱི། །མིང་ནི་གཟུགས་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དངོས་པོ་འདིའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་གྱི། མིང་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་གཟུགས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེའི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པའི་ཚེ། མ་རྙེད་པ་ན་མི་དགའ་ལ། མིང་གཟུགས་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པའི་ཚེ། མ་རྙེད་པ་ནི་མི་དགའ་བ་མེད་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དངོས་པོ་དེའི་མཚན་ཉིད་གཟུགས་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པའི་ཚེ། མ་ཚེ། མ་རྙེད་པ་ལ་མི་དགའ་ལ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པའི་ཚེ། མ་རྙེད་ན་ནི་མི་དགའ་བ་མེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་ཚིག་ནི་མིང་ནི་དོན་ལ་འཇུག་ལ་མིང་ནི་དོན་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་ལ་མིང་གང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་
― DTG131_Page_0042 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། གཟུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན། འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། མིང་གང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་དོན་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་གྱི་བར་གསལ་བར་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མིང་གང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེ་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་དོན་ལ་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར་ན་ནི་དེས་ན་དེ་ལས་གཞན་པའི་མིང་རྣམས་ཀྱི་དོན་སོ་སོ་ཐ་དད་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་མི་དམིགས་པར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་སོ་སོའི་དོན་ཐ་དད་པ་ལ་འཇུག་པའི་མིང་དེ་དག་ལས་མིང་གང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མིང་གང་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་དོན་ལ་ཡང་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེ། དེ་ལྟར་ཡོད་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རམ། འོན་ཏེ་མེད་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར། རེ་ཞིག་ཡོད་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པར་ནི་མི་རུང་སྟེ། ཇི་ལྟར་མི་རུང་བ་དེ་ལྟར་ནི་སྔར་དངོས་པོ་བརྟགས་པའི་སྐབས་སུ་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ན་ནི་དེས་ན་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཏེ། གང་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་དོན་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དེའི་དོན་ནི་དེ་ལྟར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ལྟར་གསལ་བར་བྱེད་པ་དེ་ཡང་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་སྒྲོ་འདོགས་ཤིང་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་མིང་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། བརྗོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་རབ་ཏུ་གྲུབ་པ་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་ཡང་བྱིས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མཚན་མ་ལ་བརྗོད་པས་བཅིངས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མིང་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། བརྗོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། དངོས་པོ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཅིའི་ཕྱིར་མཚན་མ་ལ་བརྗོད་པས་བཅིངས་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རིགས་པ་དང་ལུང་གིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རིགས་པ་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བརྗོད་པ་མེད་པ་ན་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མི་དམིགས་པ་དང༌། བརྗོད་པ་དང་བཅས་པ་ན་དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མི་དམིགས་
― DTG131_Page_0043 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ནི་རྒྱུ་ཅིག་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གཅིག་གི་སྐྱེ་བའི་གནས་གཅིག་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྗོད་པ་སྐྱེ་བ་ཡང་དམིགས་ལ། བརྗོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་པ་དག་དངོས་པོ་ཡོད་ན། མིང་དུ་ཡང་བརྗོད་པས་རབ་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་ཀྱི། དངོས་པོ་མེད་པ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་མི་ནུས་པས། དེ་ལྟར་ན་དངོས་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་མིང་དང་བརྗོད་པ་སྐྱེ་བར་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་བསམ་གཏན་བ་སོ་སོའི་བདག་ཉིད་ལ་བསམ་གཏན་བྱེད་པ་ན། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བརྗོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་དང་ཆ་མཐུན་པའི་གཟུགས་བརྙན་དག་སྣང་བར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བས། དེ་ལྟར་ན་བརྗོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དངོས་པོ་སྐྱེ་བ་ཡང་དམིགས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་བརྗོད་པའི་གཉེན་པོ་མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་སེམས་ཉེ་བར་གཏོད་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ནི་མི་སྣང་བར་འགྱུར་ལ། ཉེ་བར་མི་གཏོད་པའི་སེམས་ནི་མི་འདོད་པ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཁྲིད་པར་འགྱུར་བས། རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་མཚན་མ་ལ་བརྗོད་པས་བཅིངས་པ་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལུང་གང་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། །བྱིས་པ་རྨོངས་པའི་སེམས་ལྡན་པ། །མཚན་མ་དག་ལ་བརྗོད་པས་བཅིངས། །བརྗོད་པའི་འཆིང་ལས་རྣམ་གྲོལ་བ། མཚན་མའི་དབང་ལྡན་ཐུབ་པ་ཡིན། །ཡང་དག་མཐོང་བའི་རྣལ་འབྱོར་པ། །ཡང་དག་ཤེས་ལ་རབ་ཏུ་གནས། །ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ཤིང༌། །དེ་ཡི་གནས་ཀྱང་མཐོང་མི་འགྱུར། །ཡང་དག་ཤེས་པ་རྣམ་དག་དེ། །དེས་ན་ཡང་དག་པ་རིག་ཅེས་བྱ། །འཛིན་པ་གཉིས་དང་རྣམ་བྲལ་བ། །དེས་ན་གཉིས་སུ་མེད་ཅེས་བྱ། །ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་ཕུང་པོ་ཙམ་ལ་བདག་ཏུ་ཉེ་བར་འདོགས་པ་ཙམ་ཉིད་དུ་ལྟ་ཡང༌། དེའི་བདག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར། དེ་ལ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མི་འབྱུང་
― DTG131_Page_0044 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། བསྡུ་དང་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ནི། །ཡོངས་སུ་ཤེས་དང་དགོངས་པ་དང༌། །སྤྱོད་ཡུལ་རྟོག་དང་རྗེས་འཇུག་དང༌། །རྣམ་པར་རྟེན་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དང་རྒྱུ་མཚན་དང༌། མིང་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་ལྔ་པོ་དག་ལས་ངོ་བོ་ཉིད་དང་པོ་ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ལས་དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། གང་གིས་ཀྱང་མ་བསྡུས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གཉིས་པ་དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། བཞིས་སོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པ་དུ་དག་གིས་བསྡུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་གིས་སོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་ཡང་ཡིན་ན། དེས་ན་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་གང་སྨྲས་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེར་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའི་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བསམས་པ་ཡིན་གྱི། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་ནི། དེ་ལ་མངོན་པར་མ་ཞེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གསུམ་པོ་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དེ་ལ། མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། རང་མི་སྐྱེ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཁོ་ནས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ཡིན་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལས་དུ་ཞིག་ཡོངས་སུ་
― DTG131_Page_0045 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པར་བྱ་བ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཐམས་ཅད་དོ། །དུ་ཞིག་སྤང་བར་བྱ་བ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་གོ །དུ་ཞིག་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་གོ །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པ་དེ་དག་གིས་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ཀྱང་དྲང་བར་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཚད་མེད་པ་བརྟན་པ་དང་ལྡན་པ་དག་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་དག་གི་དོན་ཀྱང་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་དེའི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་གྱིས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། གཟོད་མ་ནས་མི་སྐྱེ་བ་ལ་བཟོད་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ནི། རང་མི་སྐྱེ་བ་ལ་བཟོད་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དྲི་མ་མི་སྐྱེ་བ་ལ་བཟོད་པ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་ནི་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི། ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་གོ །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་སྨོན་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་མཚན་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བྱིས་པའི་ཤེས་པའམ། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་སམ། ཤེས་པ་གང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་མ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་པ་གང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་གཉི་གའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་ཡིན་མོད་ཀྱི། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཤེས་པ་གང་གི་
― DTG131_Page_0046 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཁོ་ནའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྟོགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་མཚན་མ་ལ་སྤྱོད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་བའམ། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྤྱོད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པས་རྟོགས་པ་ནི་མཚན་མ་མ་སྤྱོད་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པས་རྟོགས་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་གི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ངོ་བོ་ཉིད་གང་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་འཇིག་པར་བྱེད་དོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཇི་ཙམ་དུ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། བྱེ་བྲག་ཏུ་འདོགས་པ་རྣམ་པར་འཇོག་པ་དེ་ཙམ་དུ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སད་པ་དང༌། དེ་ལ་གོམས་པའི་བག་ཆགས་བག་ལ་ཉལ་བའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། འདིའི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་རྒྱུ་མཚན་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་དང༌། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལ་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པར་
― DTG131_Page_0047 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞག་པ་མེད་དོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ལ་བརྟེན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དངོས་པོ་གསུམ་ལ་སྟེ། རྒྱུ་མཚན་དང་མིང་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ལ་བརྟེན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ཉིད་དང༌། བདག་གི་རྒྱུ་མཚན་མཐུན་པ་ལའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ལ་བརྟེན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། མི་གནས་པ་དང༌། མི་རྟེན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། མེད་དང་ལས་དང་ཕྲ་སོགས་དང༌། ལུས་མེད་སྐྱེ་དང་མངོན་ཞེན་དང༌། །ཡོངས་སུ་ཤེས་དང་ཀུན་ཉོན་མོངས། །སྡུག་བསྔལ་འདྲ་དང་བརྟེན་པ་ཡིན། །གལ་ཏེ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ན་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ཐ་སྙད་མེད་པ་དང༌། ཐ་སྙད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་མེད་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་མེད་ལ། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ན་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་བསྩལ་མི་དགོས་པར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དེ་མེད་ན་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ན་ཉེས་པ་ཅིར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་བྱང་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་དུ་དག་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ལྔ་སྟེ། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ལ་ཐ་སྙད་འཇུག་པར་བྱད་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་གཉི་ག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་གནས་ངན་ལེན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་དུ་དག་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ལྔ་ཁོ་ན་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་
― DTG131_Page_0048 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱི་རྟེན་བྱེད་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྟེན་བྱེད་པ་དང༌། དེ་གཉི་ག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ཆགས་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྟེན་བྱེད་པའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་དུ་དག་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ལྔ་སྟེ། དེ་གཉི་གའི་ལས་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་གི་གཉེན་པོ་སྐྱེ་བའི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཕྲ་བར་བརྗོད་པར་བྱའམ། རགས་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཕྲ་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཕྲ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བར་དཀའ་བ་དང༌། ཉེ་བར་མཚོན་དཀའ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཕྲ་བར་བརྗོད་པར་བྱའམ། རགས་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རགས་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། འོན་ཀྱང་མཐོང་བར་དཀའ་བ་དང༌། ཉེ་བར་མཚོན་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཕྲ་བར་བརྗོད་པར་བྱའམ། རགས་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མཆོག་ཏུ་ཕྲ་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མཆོག་ཏུ་ཕྲ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཆོག་ཏུ་མཐོང་བར་དཀའ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་ཉེ་བར་མཚོན་པར་དཀའ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལས་དུ་ཞིག་ལུས་མེད་པ་ཡིན་ལ། ལུས་དང་བཅས་པ་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་གོ །དུ་ཞིག་ལུས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། ལུས་དང་བཅས་པ་དང༌། ལུས་མེད་པར་འཇུག་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་གོ །དུ་ཞིག་ལུས་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། འཇུག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་གོ །དུ་ཞིག་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་གོ །དུ་ཞིག་སྐྱེས་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་གོ །དུ་ཞིག་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་ལ། སྐྱེས་པ་དང་མ་སྐྱེས་པ་དག་སྐྱེས་པར་མི་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་གོ །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ། མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུར་བལྟ་
― DTG131_Page_0049 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེ་སད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའམ། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༌། དེ་བག་ལ་ཉལ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའམ། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཐ་སྙད་ཀྱི་བརྡ་ལས་བྱུང་བའི་མིང་ལ་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ཡིན། དེ་སད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མིང་ཙམ་ལ་མཁས་པ་འདི་ནི་མིང་ཙམ་ཡིན་གྱི། འདི་ནི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ནི་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པར་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ།། བག་ཆགས་བག་ལ་ཉལ་དེ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྲིད་དུ་བག་ཆགས་གནས་ངན་ལེན་དེ་སྤོངས་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ནི་དེ་བག་ལ་ཉལ་བ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །སྤངས་པ་ནི་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུར་བལྟ་བར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སད་པས། དེའི་རང་བཞིན་དང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ནི་དང་པོའི་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མ་ཙམ་སྟེ་དེའི་རང་བཞིན་དང་དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་པ་ནི་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མའི་འཆིང་བ་མ་སྤངས་པ་མཚན་མ་ལ་དམིགས་པ་ནི་གཉིས་པའི་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་མའི་འཆིང་པ་སྤངས་པ་མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་མཚན་མར་མི་དམིགས་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་ནི་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུར་བལྟ་བར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། དབྱིངས་དེ་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པའི་གཞིའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མཐོང་བ་དང༌། རིག་པ་དང༌། མངོན་དུ་མ་བྱས་པ་ལ་མངོན་དུ་བྱས་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་
― DTG131_Page_0050 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་མིང་ཙམ་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་བརྟགས་པ་ཙམ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འདས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མ་བཅིངས་པ་དང༌། མ་གྲོལ་བ་དང༌། བདེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་ནམ་མཁའ་ལྟར་རོ་གཅིག་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེན། སྨྲས་པ། བརྗོད་པར་བྱ་བ་འདུས་བྱས་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། བརྗོད་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོའི་དངོས་པོ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲལ་བར་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དབང་པོའི་དངོས་པོ་དང༌། ལས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། ངན་འགྲོའི་དངོས་པོ་དང༌། བདེ་འགྲོའི་དངོས་པོ་དང༌། སྐྱེ་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། རིགས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། དུད་འགྲོའི་དངོས་པོ་དང༌། ཡི་དགས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། གླིང་གི་དངོས་པོ་དང༌། རྒྱལ་ཆེན་བཞིའི་རིས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་བར་གྱི་དངོས་པོ་
― DTG131_Page_0051 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ཚངས་རིས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། འོག་མིན་གྱི་བར་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། རྒྱུད་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུའི་དངོས་པོ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། རང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་དངོས་པོ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་དངོས་པོ་དང༌། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་གི་བར་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་དངོས་པོ་དང༌། འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པའི་དངོས་པོ་དང༌། རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའི་དངོས་པོ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་བསྒོམ་པའི་དངོས་པོ་དང༌། སྟོབས་དང༌། མི་འཇིགས་པ་དང༌། སྨོན་ནས་ཤེས་པ་དང༌། བསྲུངས་པ་མེད་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོ་དང༌། བག་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང༌། མཚན་དང༌། དཔེ་བྱ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། མཆོག་མཁྱེན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དངོས་པོ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་སྒྱུ་མ་དང༌། རྨི་ལམ་དང༌། མིག་ཡོར་དང༌། བྲག་ཅ་དང༌། ཆུ་ཟླ་དང༌། གཟུགས་བརྙན་དང༌། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དབུ་རྡོས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཆུའི་ཆུ་བུར་ལྟ་བུ་དང༌། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུ་དང། ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་ལྟ་བུ་དང༌། སྨྱོན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། མྱོས་པ་ལྟ་བུ་དང༌། གཤེད་མ་ལྟ་བུ་དང༌། གཅིན་ལྡུད་པའི་དགྲ་བོ་ལྟ་བུ་དང༌། གཞན་གྱི་བུ་ལྟ་བུ་དང༌། སྤྲུལ་གྱི་པྲོག་མ་ལྟ་བུ་དང༌། སྟོང་པ་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། གཟུང་བ་མེད་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0052 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསོག་དང༌། གསོབ་དང༌། སྙིང་པོ་མེད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་དག་གིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྔར་བསྟན་པའི་རྣམ་གྲངས་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་མེད་པ་དང༌། བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། གནས་མེད་པ་དང༌། གཞི་མེད་པ་དང༌། སྣང་བ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་མེད་པ་དང༌། རྟེན་མེད་པ་དང༌། བརྗོད་དུ་མེད་པ་དང༌། སྤྲོས་པ་མེད་པ་དང༌། བླང་བ་མེད་པ་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་དག་གིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱའོ། །ངོ་བོ་ཉིད་དུ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལས་དུ་ཞིག་བདག་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ལ། གཞན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་གོ །དུ་ཞིག་བདག་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་གོ །དུ་ཞིག་བདག་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་དག་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་གོ །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་འདྲ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ནམ་མཁའ་དང་འདྲའོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་འདྲ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཤེད་མ་དང༌། ཕྱིར་རྒོལ་བ་དང་འདྲའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་འདྲ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མི་ཟད་པའི་གཏེར་ཆེན་པོ་དང་འདྲའོ། །ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལ་བརྟེན་ནས་གཞན་གྱི་དབང་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྒྱུ་དང་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཇི་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་
― DTG131_Page_0053 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་སོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་འཛིན་པའི་ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ། ཅི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ལས་སམ། ཡང་དག་པར་འདས་པ་ལས་སམ། དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་སམ། རང་བཞིན་ལས་སམ། དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལས་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན། གལ་ཏེ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་ལས་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། གཉིད་ལོག་པ་དང༌། མྱོས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་མྱོས་པ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ལས་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་ཁམས་གསུམ་པའི་སེམས་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་གང་གསུངས་པའི་གཞུང་དང་ཇི་ལྟར་འགལ་བར་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་དངོས་པོ་མེད་པ་ལས་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་ཤེས་རབ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་སུ་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རང་བཞིན་ལས་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་ཤེས་རབ་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པར་རྙོག་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཇི་ལྟར་མི་འགྱུར། གལ་ཏེ་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་ལ་ཡིན་ན་ནི་ནི་དེས་ན་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་ཤེས་རབ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་སྐུར་པ་བཏབ་པར་མི་འགྱུར། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དེ་དག་མི་རིགས་པ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་ཤེས་རབ་དེ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་ནི་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེའི་དམིགས་པ་ནི་དངོས་པོ་དང་དངོས་པོ་མེད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིན་ལ། དེ་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་ཀྱང་སྔོན་གྱི་ཤུགས་ཀྱིས་གང་གི་ཚེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཚེ། དམིགས་པའི་མཚན་མ་དེས་མངོན་སུམ་དུ་འཛིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ལེའུའི་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་རྫོགས་སོ།། །།བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མཐུ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་
― DTG131_Page_0054 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་རྒྱུ་ལྔས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། རྟོག་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། འཇིག་རྟེན་ན་དཔེ་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། མཐུ་དེ་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ཁོ་ན་དང་འབྲེལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ས་པའི་སེམས་དང་གཅིག་ཏུ་ཆ་མི་མཐུན་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པའི་སེམས་དང་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྤྱོད་པ་བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་དག་ཡི་གེར་འདྲིར་བཅུག་སྟེ་འཛིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མཆོད་པ་དང༌། གཞན་དག་ལ་སྦྱིན་པ་དང༌། སྟོན་པ་ན་གུས་པར་བྱས་ཏེ་ཉན་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀློག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ཆུབ་པར་ལུང་ནོད་པ་དང༌། ལུང་ཕོག་པ་རྣམས་རྒྱ་ཆེར་དབྱངས་ཀྱིས་ཁ་ཏོན་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་དག་ལ་རྒྱ་ཆེར་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དང༌། གཅིག་པུ་དབེན་པར་སོང་སྟེ་སེམས་པ་དང༌། འཇལ་བ་དང༌། ཉེ་བར་རྟོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་རྣམ་པས་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་པའོ། །ཆོས་སྤྱོད་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ལས་དུ་ཞིག་བསོད་ནམས་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བའི་ལམ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཐམས་ཅད་དོ། །དུ་ཞིག་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་སྟེ་དགུ་པའོ། །དུ་ཞིག་སྒྲིབ་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཅིག་སྟེ་བཅུ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པའི་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་གཞུང་ལྷག་མ་ནི་མི་སྣང་ངོ༌། །ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་བསྡུས་པའི་སྐབས་སུ་བྱང་ཆུབ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། མཐུ་དང༌། ཐབས་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ་ཞེས་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཡིན། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་གནས་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིས་རིག་པར་བྱ་
― DTG131_Page_0055 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ། འཇུག་པའི་གནས་དང༌། མི་འཇུག་པའི་གནས་དང༌། ཤེས་བྱ་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་འཇུག་པའི་གནས་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མངའ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་འཇུག་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཏེ་གནས་གྱུར་པ་དེ་ལ་མ་བརྟེན་པར་ལམ་སྐྱེ་པར་མི་འགྱུར་ཞིང་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གནས་གྱུར་པ་མེད་ཀྱང༌། འཇུག་པར་གྱུར་ན་ནི་དང་པོ་ཉིད་ནས་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མི་འཇུག་པའི་གནས་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མི་འཇུག་པའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཏེ་གནས་གྱུར་བ་དེ་ལ་མ་བརྟེན་པར་རྐྱེན་ཚོགས་ཀྱང་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་མི་འཇུག་པ་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཤེས་བྱ་ལེགས་པར་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་ཤེས་བྱའི་དེ་ཁོ་ན་ཤེས་བྱའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལེགས་པར་རྟོགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་གནས་གྱུར་པ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། དགག་པར་བྱ་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་པའི་ཕྱིར་གནས་གྱུར་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ངག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་མི་རྟག་པ་དང་བསམ་དུ་རུང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། དེ་ནི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་གཉིས་སུ་མེད་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཡུལ་དང༌། གནས་པ་དང༌། གཅིག་པ་ཉིད་དང༌། ཐ་དད་པ་ཉིད་དང༌། བྱ་བ་བསྒྲུབ་པས་སོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་སམ། གཟུགས་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་
― DTG131_Page_0056 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པའམ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། སའི་ཁམས་སམ། སའི་ཁམས་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། ཆུའི་ཁམས་དང༌། མེའི་ཁམས་དང༌། རླུང་གི་ཁམས་སམ། རླུང་གི་ཁམས་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་དམ། མིག་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དམ། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། དངོས་པོའམ། དངོས་པོ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡུལ་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདོད་པའི་ཁམས་སམ། འདོད་པའི་ཁམས་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སམ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སམ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། མི་རྣམས་སམ། མི་རྣམས་ལས་གཞན་ནམ། ལྷ་རྣམས་སམ། ལྷ་རྣམས་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། ཤར་ཕྱོགས་སམ། ཤར་ཕྱོགས་ལས་གཞན་ནམ། ལྷོ་དང༌། ནུབ་དང༌། འོག་དང༌། སྟེང་དང༌། ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སམ། ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་ལས་གཞན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གནས་པ་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། །བདེ་བར་གནས་པ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུས་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། ཞི་བར་གནས་པ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུས་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། སེམས་དང་བཅས་པའི་གནས་པ་འདི་དང༌། འདི་ལྟ་བུས་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། སེམས་མེད་པའི་གནས་པ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུས་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་
― DTG131_Page_0057 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། ལྷ་དང་ཚངས་པའི་གནས་པ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུས་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། འཕགས་པའི་གནས་པ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུས་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་གཅིག་པ་ཉིད་དང༌། ཐ་དད་པ་ཉིད་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་གཅིག་ལ་གནས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཅི་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་ནམ། ཐ་དད་པ་ཉིད་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་ལས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁམས་མཉམ་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་དང༌། མགྱོགས་པ་དང༌། སྟོབས་དང༌། ཕ་རོལ་གནོན་པ་མཉམ་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་རྣམས་གནས་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་ལྟ་འདི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་དང་སེམས་ཅན་གྱི་བྱ་བ་མཛད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་ཚིག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་འདས་པས་དེའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་ན་དེའི་དཔེ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཡིན་ནོ། །མཐུ་གང་ཞེ་ན། མདོར་བསྡུ་ན་དབང་བཅུ་ལ་མཐུ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚེ་ལ་དབང་བ་ལ་སོགས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སའི་དངོས་གཞིར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །ཐབས་གང་ཞེ་ན། མདོར་བསྡུ་ན་སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ཐབས་ཞེས་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་སྤྲུལ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་འཛམ་བུའི་གླིང་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱར་ཅིག་ཅར་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐུ་སྤྲུལ་པའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་དེ་སྤྲུལ་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱིས་འདུལ་བ་རྣམས་ལ་དེ་སྤྲུལ་པ་སྟེ།
― DTG131_Page_0058 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་སྤྲུལ་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་ཐོགས་པ་མེད་པའི་མཐུ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཇུག་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བལྟར་བར་བྱ་སྟེ། དེའི་མོད་ལ་འཇུག་པ་དང༌། དེ་གཏན་དུ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་དེའི་མོད་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཇི་སྲིད་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་ཞིང་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་དེ་སྲིད་དུ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་སྤྲུལ་པ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་དེ་གཏན་དུ་འཇུག་པ་ནི་ཇི་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་ཟང་ཅིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ། འཇིག་རྟེན་ཇི་སྲིད་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་འཇུག་པར་མཛད་པའོ། །དེ་ལ་ལྡོག་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དེའི་མོད་ལ་ལྡོག་པ་དང༌། དེ་གཏན་ལྡོག་པའོ། །དེ་ལ་དེའི་མོད་ལ་ལྡོག་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་ཅིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་པ་ནི་དེའི་མོད་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ལྡོག་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལ་དེ་གཏན་ལྡོག་པ་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་སྡུག་བསྔལ་གནས་དང་བཅས་པ་གཏན་ཟད་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ།། ཇི་ལྟར་ན་བསྟོད་པ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་བསྟོད་ན་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པར་སྤྱོད་པས་ཡིན་གྱི། བསྟོད་པ་དག་གིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་དུ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བསྟོད་པ་དག་གིས་གཡོ་བར་མཛད་དེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དགེ་བ་མི་སྤྱོམས་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་འདོད་ཆེན་ཆུང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྟོད་པ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ལ་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ནི་གཉིས་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། བསྟོད་པ་བྱེད་པ་བདག་ཉིད་ཁོ་ན་འབའ་ཞིག་ལ་ཕན་པར་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ན་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞེད་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལ་ཕན་གདགས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྟོད་པ་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་
― DTG131_Page_0059 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ལ། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་བདག་ཉིད་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པས་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་བསོད་ནམས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་མི་ཟད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཞེད་པའི་དངོས་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་བཞེད་པའི་དངོས་པོ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མཐའ་དག་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དག་དང༌། མི་གཡོ་བ་དང༌། མི་མཉམ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ལས་ཅན་དང༌། མཐུས་སོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་མཐའ་དག་གིས་ཤེ་ན། འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཁམས་གསུམ་ན་སྤྱོད་པ་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་ཀྱང༌། ངག་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡིན་པས། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བསྟོད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དེའི་ཕྱིར་བསྟོད་པར་འོས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དྲི་མ་མེད་པ་ཡིན་ཞེ་ན། ཡོན་ཏན་གྱི་དྲི་མ་ནི་བདུན་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་དང། ལྟ་བ་དང༌། ཡིད་གཉིས་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། རྒྱགས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་དང༌། སེར་སྣའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་དེ་དག་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མངའ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བདག་ལ་གཞན་དག་གིས་འདི་ནི་ཡོན་ཏན་དང༌། ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཤེས་པར་གྱུར་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ་དུ་ཡོན་ཏན་དག་གིས་གཞན་ལས་ཤེས་ཀྱི་ཁེ་ཚོལ་བར་མི་མཛད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དེ་དག་ལ་བལྟ་བས་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་མཛད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དེ་དག་ལ་འདི་དག་ཡོན་ཏན་ཡིན་ནམ་སྐྱོན་ཡིན་སྙམ་དུ་ཡིད་གཉིས་མི་མངའ་བ་དང། ཡོན་ཏན་དེ་དག་གིས་བདག་ཉིད་གཞན་དག་དང་བསྐྲུན་ཅིང་ཡོངས་སུ་འཇལ་བར་མི་མཛད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཡོན་ཏན་རྗེས་སུ་གཟིགས་པ་ན་རྒྱགས་པ་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། དགའ་བ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཡོན་ཏན་དེ་དག་བག་ཆགས་
― DTG131_Page_0060 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དེ་དག་ལ་གཞན་གྱིས་རྟོགས་པར་འགྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིན་ཏུ་ཀུན་ཏུ་འཛིན་པའི་སེམས་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་མི་གཡོ་བས་ཤེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་མི་ཟད་པ་རྣམས་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདུད་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཆོམ་རྐུན་པ་དག་གིས་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉེ་དུ་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱལ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་མི་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོས་དང༌། ཆུ་དང༌། མེ་དང༌། རླུང་གིས་མི་བསྐྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚེ་ཟད་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་དེ་དག་མི་ཟད་པ་སྟེ། དེས་ན་དེ་དག་མི་གཡོ་བའོ། །ཇི་ལྟར་མི་མཉམ་པས་ཤེ་ན། མཐུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཕུལ་དུ་ཕྱིན་པ་སྣ་ཚོགས་དག་གིས་སེམས་ཅན་དག་པ་དང་མ་དག་པ་རྣམས་དང་མི་མཉམ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་མི་མཉམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ལས་ཅན་གྱིས་ཤེ་ན། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་བདེ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བརྙེས་པ་སྤངས་ནས། གཞན་གྱི་དོན་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ལས་ཅན་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་མཐུས་ཤེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་སྨོན་ལམ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་ཐབས་ཤེས་པས་ཡོང་སུ་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་དང་འབྲེལ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་གཏོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་སྐྱབས་ཀྱི་འོས་ཡིན་ལ། ལྷ་རྣམས་སྐྱབས་ཀྱི་འོས་མ་ཡིན་པ་ནི་རྒྱུ་ལྔས་རིག་པར་བྱ་བ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། རྟགས་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ལས་དང༌། ཆོས་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུས་སོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་རྟགས་ལས་ཤེ་ན། ལྷ་རྣམས་ནི་བལྟར་མི་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་བྱར་མེད་པ་དང༌། དྲག་པོ་ཆ་བྱད་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འཇིགས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། བག་མེད་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་སྲེད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ལ་མི་བལྟ་བའི་ཕྱིར་
― DTG131_Page_0061 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙིང་རྗེ་མེད་པ་དང༌། བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཇི་ལྟར་རྟགས་ལས་སྐྱབས་ཀྱི་འོས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། བལྟར་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་ཐ་སྙད་བྱར་ཡོད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ཞི་བའི་ཆ་བྱད་མངའ་བའི་ཕྱིར་འཇིགས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། བག་ཡོད་པའི་ཕྱིར་སྲེད་པ་མི་མངའ་བ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ལ་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ཐུགས་རྗེ་དང་བཅས་པ་དང༌། བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པ་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་དང་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྟགས་ལྔས་སྐྱབས་ཀྱི་འོས་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་བྲལ་ཞིང་བསྙེངས་པ་མི་མངའ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་མཛད་པ་དང༌། ཕན་འདོགས་པ་དང་གནོད་པ་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མཉམ་པར་ཕན་པའི་ཐུགས་མངའ་བ་དང༌། ཕོ་བྲང་དང་བཙུན་མོ་དང་སྲས་དང་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་ཆགས་པ་ཡོངས་སུ་བཏང་བས་དབང་པོ་ཞི་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་ངེས་པར་འགྲེལ་པར་མཛད་པས་སོ། །ཇི་ལྟར་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ཤེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱང་དུལ་བ་ཡིན་པ་ལ་འདུལ་བར་མཛད་པ་ཡིན་པར་ཡང་འོས་ཀྱི། ལྷ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པས་གདུལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ་འདུལ་བར་བྱེད་པའི་འོས་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ལས་ལས་ཤེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་བསམ་གཏན་ཡངས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་གནས་པར་མཛད་པའི་ཕྲིན་ལས་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་ཕྲིན་ལས་ཅན་ཡིན་གྱི་ལྷ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་གནས་པར་བྱེད་པའི་ལས་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་འཚེ་བའི་ལས་ཅན་ཡིན་པར་སྣང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་ཆོས་ལས་ཤེ་ན། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རང་གི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ལ་རག་ལས་པ་ཡིན་པའི་
― DTG131_Page_0062 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་མེད་ན་ལྷ་རྣམས་ལ་གུས་པ་དམ་པོས་ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ལ། སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་ལ་གུས་པ་མེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་འཐོབ་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལས་ཤེ་ན། འདི་ལ་ལྷ་ཉིད་ནི་ལྷ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱིས་སམ། དེ་ཉིད་ལ་མཆོད་པས་སམ། རྒྱུ་མེད་པས་འཐོབ་པར་འགྱུར་གྲང་ན། གལ་ཏེ་ལྷ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱིས་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་རང་གི་ལས་ཉིད་སྐྱབས་ཀྱི་འོས་ཡིན་གྱི། ལྷ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྒྱུ་མེད་པས་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་སྐྱབས་ཀྱི་འོས་ཡིན་གྱི། ལྷ་རྣམས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ལྷ་མཆོད་པས་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་ལྷ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་མཆོད་པ་ཉིད་དམ་ལྷ་ཉིད་དམ་དེ་གཉི་ག་ཡིན་པར་འགྱུར་གྲང་ན། གལ་ཏེ་མཆོད་པ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་མཆོད་པ་གང་ཡང་རུང་བས་ལྷ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བས་ལྷ་ཉིད་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ལྷ་ཉིད་ཀྱིས་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་ལྷ་མཆོད་པ་མེད་པར་ཡང་ལྷ་ཉིད་ཀྱིས་ལྷ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར། །ལྷ་མཆོད་པ་དོན་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དེ་གཉི་གས་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་མཆོད་པས་ཕན་བཏགས་པའི་ལྷ་ཉིད་གང་སེམས་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། དེས་ན་ལྷ་དེས་བསམ་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འཁྲུལ་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བས་དེ་ཡང་མི་འཐད་དེ། མཆོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕན་བཏགས་པ་དང༌། མོས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕན་བཏགས་པ་དང༌། དེ་ལ་མ་མོས་པ་རྣམས་མོས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ལྷ་ཉིད་ཁས་བླངས་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འཇིག་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་ལ་བསམ་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འཁྲུལ་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་བཞི་སྟེ། མིང་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ངག་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། རྟགས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ལ་རྟགས་ནི་མཐུ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་དང༌། ལུང་སྟོན་པ་དང༌། གདུལ་དཀའ་བ་འདུལ་བ་དང༌།
― DTG131_Page_0063 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷ་དང་མི་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པའི་གདམས་ངག་སྟོན་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་ཕམ་པར་བྱེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་མིང་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ལ། གཟུགས་ལ་སོགས་པར་འདོགས་པ་བཏགས་པ་ལས་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི། རྫས་ལས་མ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་ཞེ་ན། མངོན་པར་བརྗོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་གོམས་པའི་མིང་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་བདག་ཉིད་གང་གིས་ཡོད་པ་དེ་ནི་བདག་ཉིད་དེས་རྫས་དང་དོན་དམ་པ་གཉི་གར་ཡང་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཅན་གྱི་ཆོས་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ལས་དེས་ཀུན་བརྟགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཏགས་པ་ལས་ཡོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་བརྗོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་གོམས་པ་རྣམ་པར་བསྩལ་བའི་མིང་ཅན་གྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་མིང་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་གང་གིས་ཡོད་པ་དེ་ནི་རྫས་དང་དོན་དམ་པ་གཉི་གར་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་རབ་ཏུ་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་རིགས་པ་བརྗོད་པ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སར་བསྟན་པ་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་གོམས་པའི་མིང་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་དམིགས་པ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ནང་ན་ཡང་མི་དམིགས། ཕྱི་རོལ་ན་ཡང་མི་དམིགས། གཉི་ག་མེད་པར་ཡང་མི་དམིགས་ཏེ། མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། མ་འགགས་པ། མི་འགག་པ། འགག་པར་མི་འགྱུར་བ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདི་ནི་བཏགས་པའི་ཡོད་པ་ཡིན་གྱི། དོན་དམ་པར་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱིས་པས་བསྐྱེད་པའི་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་སྐྱེས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འགག་པ་
― DTG131_Page_0064 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། འགག་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་སྤངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ལ། དེ་སྤངས་ཤིང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་དྲུག་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡང་དག་པར་འཛིན་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ནི་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མང་དུ་ཐོས་པའི་གཞི་དང༌། མང་དུ་ཐོས་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། མང་དུ་ཐོས་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། མང་དུ་ཐོས་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྨོན་ལམ་དང༌། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པར་གནས་པ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསམ་པའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ཆེས་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་པའི་བསམ་པའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་ཡིད་ཆེས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མོས་པའི་ཁམས་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐོབ་པར་ནུས་པར་ཡིད་ཆེས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་བརྩེ་བ་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྙིང་རྗེ་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་རབ་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཤེས་བྱ་བ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ཡང་གང་ཡིན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཡེ་ཤེས་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཤེས་བྱ་ལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སེམས་པའི་སྐྱོན་ནི་གསུམ་སྟེ། སེམས་པ་ལྷུར་ལེན་པ་དང༌། གནས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སེམས་པ་དང༌། ལོག་པར་སེམས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་དེ་ལ་
― DTG131_Page_0065 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟེན་ནས་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བདུན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ངག་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང། ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། དྲི་མ་ཡོངས་སུ་དག་པ་སྟེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པ་བཅུ་བཅུར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མང་པོ་དང་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། མི་མང་མི་ཉུང་བ་ཉིད་ཀྱིས་མཚུངས་པར་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདོད་པའི་དུས་ཉིད་ཀྱིས་དུས་སུ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཁ་དོག་ལ་སོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གྱ་ནོམ་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། མི་གཙང་བའི་དངོས་པོ་དང་མ་འདྲེས་པ་ཉིད་ཀྱིས་གཙང་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རུང་བ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སློང་མོ་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཅི་འདོད་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཕྲོད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཕན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སློང་མོ་པ་ལ་ལྟོས་པ་ཉིད་ཅིག་ཅར་རམ་རིམ་གྱིས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསྒྲུབ་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ཐོབ་པའི་ལོང་སྤྱོད་རྣམས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རང་གི་ཞོ་ཤས་བསྒྲུབས་པ་དག་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྟུལ་ཞིང་དྲི་མ་ཆགས་ཆགས་སུ་བསྒྲུབས་པ་དག་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བཞིན་དུ་ཐོབ་བདག་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྡིག་པ་ལས་ལོག་པ་དག་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དབང་པོ་ཐུལ་བས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། གུས་པར་བྱས་ཏེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བཏུད་དེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རང་གི་ལག་ནས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དང་པོར་རང་རང་གི་ཚལ་ཟའི་འཁོར་རྣམས་ལ་ལེགས་པར་རི་མོར་བྱས་ལེགས་པར་མཆོད་པར་བྱས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་སློང་མོ་པ་གཞན་དག་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་འདི་
― DTG131_Page_0066 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་སྟེ། །བདག་ནི་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ་བདག་གི་སྦྱིན་པའོ་སྙམ་དུ་རློམ་སེམས་མེད་པར་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་གཞན་དག་དང་མི་སྒྲུན་པར་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ཉིད་གཞན་དག་ལས་ཆེ་བའམ། མཉམ་པའམ། ཆུང་ངོ་སྙམ་དུ་མི་སེམས་པར་སྦྱིན་པར་བྱེད་པར་དང༌། གཞན་དག་ལ་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པ་ལ་མི་ལྟ་བར་སྦྱིན་པར་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་སྲིད་པ་ཁྱད་པར་ཅན་ལོངས་སྤྱོད་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་མི་ལྟ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྦྱིན་པའི་འབྲས་བུ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་མི་ལྟ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ཚུལ་དང་མི་མཐུན་པ་དང་འབྲས་བུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་མི་ལྟ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཚེ་བ་དང་བཅས་པ་ནི་དགེ་བའོ་སྙམ་དུ་མི་ལྟ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ངོ་མཚར་དང་བཀྲ་ཤིས་སུ་མི་ལྟ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། གྲགས་པ་དང་སྒྲ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ལ་མི་ལྟ་བར་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བཞིན་གྱིས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་རིན་པོ་ཆེའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། མཛའ་བཤེས་དང༌། དགྲ་བོ་དང༌། ཐ་མལ་བ་དག་ལ་སྙོམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། སེར་སྣའི་དྲི་མ་དང༌། སོགས་འཇོག་གི་དྲི་མ་གཞན་ལ་མི་གཏོང་བས་སེར་སྣའི་དྲི་མ་དང༌། བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་མི་བྱེད་པ་ལས་སོགས་འཇོག་གི་དྲི་མར་རིག་པར་བྱ་བའི་དྲི་མ་བསྩལ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་དགའ་བ་རྣམ་པ་བདུན་པོ་སློང་མོ་པ་མ་འོངས་པ་ནས་སེམས་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། སློང་མོ་འོངས་པ་ན་མཐོང་མ་ཐག་ཏུ་སེམས་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང༌། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ན་ཡིད་བདེ་བའི་སེམས་དང༌། མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་དང༌། ངོམས་མི་ཤེས་པའི་སེམས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་བསམ་པ་མེད་པའི་སེམས་དང༌། བྱིན་ནས་འགྱོད་པ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས། སེམས་མངོན་པར་དགའ་བས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སློང་མོ་
― DTG131_Page_0067 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་དང་ན་དུས་ལ་བཟོད་པ་དང་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་རྣམས་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་དགའ་བའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། མཛའ་བཤེས་རྣམས་ལ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ངག་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པའི་སྔ་རོལ་ནས་སྦྱིན་པའི་སྐབས་འབྱེད་པ་དང༌། འོངས་པ་ན་ཚུར་ཤོག་ལེགས་པར་འོངས་སོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དང༌། ཁྲོ་གཉེར་མེད་ཅིང་བཞིན་གྱི་མདོག་གསལ་ལ་འཛུམ་པ་སྔར་གཏོང་ཞིང་ཚིག་གི་ལམ་འཇམ་པོ་དག་གིས་གཏམ་འདྲེ་བར་བྱེད། ཕེབས་པར་སྨྲ་བར་བྱེད། ཀུན་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། སློང་མོ་པ་རྣམས་ཀྱི་མཇུག་ཐོགས་སུ་སྦྱིན་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོས་ཀུན་ཏུ་དགའ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ད་ནི་ཁྱོད་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཚིག་ཀུན་ཏུ་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། དངན་དུས་བྱེད་པ་ན་ཁྲོ་བས་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཚིག་རྩུབ་པོ་རྗོད་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། སློང་མོ་པ་ལ་མངོན་སུམ་དང་ལྐོག་ནས་མི་སྨོད་མི་སྒྲོགས་པ་དང༌། སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་མི་འདོགས་ན་ཡང་ལེགས་པར་ཤད་ཀྱིས་སྦྱངས་ཏེ་གཏོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། སློང་མོ་པ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་སྨོད་པར་མི་བྱེད། ཁྱད་དུ་གསོད་པར་མི་བྱེད། བསྟིང་བར་མི་བྱེད། ཅོ་འདྲི་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། སྨ་འབེབས་པ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སློང་མོ་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྦྱིན་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྦྱིན་པས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0068 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲི་མ་བསལ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་དང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཕྱོགས་དྲུག་གིས་བཀབ་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། དེ་ལ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་པོས་ནི་སྦྱིན་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་ལ། སྦྱིན་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་གཉིས་པས་ནི་སེམས་ཅན་དམན་པ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་དང༌། སྐྱོན་དང། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་དང༌། གནོད་པ་བྱེད་པ་དང་ཕན་འདོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱིན་གནས་ཀྱི་བློ་ཉེ་བར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། སློང་མོ་པའི་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཟུར་ཙམ་གྱིས་ཤེས་པ་དང༌། སྦྱིན་པའི་སྔ་རོལ་ཉིད་ནས་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་ལེགས་པར་གཏོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། སློང་མོ་པ་རང་གིས་ཐུག་ཐུབ་དུ་བླངས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་གནང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་གསུམ་པས་ནི་བཟོ་དང་ལས་ཀྱི་གནས་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པས་མྱུར་བ་མྱུར་བར་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ལས་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་སྔ་མའམ། ཚེ་འདི་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའམ། རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའམ། ཆོས་ཡང་དག་པར་བླང་བ་ལས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་གིས་བསྒྲུབས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་དག་དེ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་བཅུག་ནས་དེ་དག་ལ་བྱ་བའི་གྲོགས་སུ་འགྲོའོ། །དེ་ལ་བཞི་པས་ནི་ཅི་ནས་ཀྱང་སློང་མོ་པ་ལ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་བ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་ཕྱེ་ཞིང་དོན་དུ་གཉེར་བ་རྣམས་དང༌། ཕོངས་པ་རྣམས་དང༌། སྟོན་པ་མེད་པ་རྣམས་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང༌། ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང༌། རང་གི་ཚལ་ཟ་རྣམས་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། དབུལ་པོའམ།
― DTG131_Page_0069 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོངས་སྤྱོད་འབྲིང་ངམ། ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཆོ་ག་ཅི་རིགས་པས་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཆོ་ག་མ་ཡིན་པས་མ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་ཤེས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ལྔ་པས་ནི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱིན་པ་ཤེས་པར་བྱས་ཤིང་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པ་ན་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ཅིང་ཇི་ནས་ཀྱང་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་དག་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བྱེད་པ་དང༌། དབུལ་པོ་སྦྱིན་པར་བྱེད་འདོད་པ་དག་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བགོ་བཤའ་བྱེད་པ་དང༌། དབུལ་པོ་མ་ཡིན་པ་སེར་སྣ་ཅན་རྣམས་དང༌། སེར་སྣ་མེད་པ་སྦྱིན་པ་བྱེད་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་རང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་བགོ་བཤའ་མི་བྱེད་པར་དེ་ལ་གྲོགས་བྱེད་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་འདོད་པ་གཞན་དག་ལ་སྦྱིན་པར་བྱའི་ཆོས་དག་བྱིན་ནས། ཇི་ནས་ཀྱང་སྒོ་གཉི་ག་ནས་བསོད་ནམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་གཞན་དག་ཀྱང་བྱེད་དུ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་དྲུག་པས་ནི་བཤད་པས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ལ་མཐུས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད། ལན་མནོད་པ་ལས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད། སྐྱེ་བ་དང་མཐུས་ཀྱང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་བདུན་པས་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཉེས་དམིགས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱང་ཤེས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་འདི་བ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མ་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོའི་མདོ་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པ་ལྔ་ཡང་ཤེས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེས་དམིགས་ལྔ་པའི་མདོ་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པ་དྲུག་ཀྱང་ཤེས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་བསྟན་པའི་མདོ་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པ་བདུན་ཡང་ཤེས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་དང༌། གསོག་དང༌། གསོབ་བ་དང༌། བརྫུན་པ་དང༌། བསླུ་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་དང༌། བྱིས་པ་འདྲིད་པའོ་ཞེས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱང་ཤེས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ།
― DTG131_Page_0070 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རུས་པའི་ཀེང་རུས་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། རྒྱས་པར་ཤིང་ལྗོན་པའི་འབྲས་བུ་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་བརྒྱད་པས་ནི་ལས་ཀྱི་མཐའ་དྲི་མ་ཅན་རྣམ་པ་བཅུ་བཞི་དང་བྲལ་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། གཙུག་ཕུད་ལེན་གྱི་མདོ་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དགུ་པས་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་བཞི་ཡོངས་སུ་སྤངས་ཤིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བཞི་ཡོངས་སུ་བཟུང་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། གཙུག་ཕུད་ལེན་གྱི་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་བཅུ་པས་ནི་ཕྱོགས་དྲུག་གིས་བཀག་ནས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། གཙུག་ཕུད་ལེན་གྱི་མདོ་དེ་ཉིད་ལས་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་ཡང་རུང༌། ཕྱི་རོལ་ཡང་རུང༌། རྒྱང་རིང་ཡང་རུང༌། ཐག་ཉེ་ཡང་རུང༌། ལུས་ངལ་ཡང་རུང༌། ལུས་ངལ་བ་མེད་ཀྱང་རུང༌། ལུས་ཉམ་ཆུང་ཡང་རུང༌། ལུས་ཉམ་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པར་ཡང་རུང་སྟེ། ལེ་ལོའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་ཆགས་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། སློང་མོ་པ་རྣམས་ལ་ཞེ་སྡང་གི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་གཏི་མུག་གི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། གགས་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་གགས་ཀྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལ་གགས་བཞིའི་དྲི་མ་ནི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་གོམས་པ་དང༌། རྒུད་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་མ་མཐོང་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དབུལ་པོས་རང་གི་ཚལ་ཟ་རྣམས་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་འབྲིང་པོས་དེ་དག་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོས་དེ་དག་དང་དེ་ལས་གཞན་པའི་སློང་མོ་པ་རྣམས་ལ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པ་ཕྱེ་ཞིང་མི་རིགས་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་
― DTG131_Page_0071 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྫོགས་ཤིང་ཉུང་བའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། ཡོ་བྱད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཡང་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། རྒྱན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་གནས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། ནང་གི་དངོས་པོ་ཡང་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ནང་གི་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་དག་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཆགས་པ་མེད་པའི་བསམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ནག་ནོག་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་སའི་དངོས་གཞིར་བསྟན་པ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང༌། རྣམ་པར་མ་དག་པའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་དང༌། བསམ་པ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་དང༌། ཞིང་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ཤིང་འཆལ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་སྩོགས་འཇོག་པས་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་པས་སྦྱིན་པ་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སྩོགས་འཇོག་འབའ་ཞིག་ནི་བདག་ལ་ཡང་ཕན་པར་མི་འགྱུར། གཞན་ལ་ཕན་པར་ཡང་མི་འགྱུར། ཚེ་འདི་ལ་ཕན་པར་ཡང་མི་འགྱུར། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཕན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ནི་བདག་ལ་ཕན་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཡང༌། གཞན་ལ་ཕན་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་ཕན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགའ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྐྱེས་ཤིང་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའི་སྦྱིན་པ་ནི་བདག་ལ་ཕན་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ཕན་པ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་བསམ་པ་
― DTG131_Page_0072 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། འབྲས་བུ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པའི་བསམ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་བའི་བསམ་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་བསམ་པས་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཞིང་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གང་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཉིད་དམིགས་པ་དང༌། གང་ལ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ཡང་ཡིན་ལ་ཕོངས་པ་ཡང་ཡིན་པ་དང༌། ཕོངས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་རྟོན་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྟོན་པ་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ལ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པར་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱང་དམིགས་པ་དེ་ནི་ཞིང་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་མེད་ན་ཡང་གང་ལ་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཡོན་ཏན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དམིགས་པ་དེ་ནི་ཞིང་ལྔ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞིང་མ་ཡིན་པ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སློང་མོ་པ་གཏུམ་པ་དང༌། ཕྱིར་རྒོལ་བ་ལ་སྐྱབས་སུ་སོང་བ་ཕྱིར་རྒོལ་བར་གྱུར་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་ན་དབང་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་སམ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བསམ་པས་སློང་བར་བྱེད་པ་དང༌། བདུད་དམ་བདུད་ཀྱིས་བརླམས་པར་གྱུར་ནས་ཐོ་འཚམས་པའི་ཕྱིར་སློང་བར་བྱེད་པ་དང༌། གནས་མ་ཡིན་པ་སློང་བར་བྱེད་དེ་ཕ་མའམ། གཞན་གང་ཡང་རུང་བ་སྦྱིན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་དངོས་པོ་སློང་བར་བྱེད་པ་དང༌། དོན་དུ་གཉེར་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་ནི་ཞིང་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཐབས་མ་ཡིན་པའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་ཐབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་སྦྱིན་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་ཐབས་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ལ་གོམས་པ་དང༌། ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང༌། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ཤེས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལ་མོས་པ་དང༌། བཤད་པ་དང༌། ནན་གྱིས་གནོན་པ་དང༌། ཕན་བཏགས་པའི་ལན་དུ་ཕན་འདོགས་པར་སྦྱོར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་མཐུའོ། །འདུལ་བ་ནི་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རེ་ཞིག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་འདུལ་བ་ལ། དང་པོར་སྡོམ་པའི་ཚུལ་
― DTG131_Page_0073 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྲིམས་ཀྱི་འདུལ་བ་ཇི་ལྟར་བསྡུས་པ་དེ་ནི་འདུལ་བ་བསྡུས་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་འདུལ་བ་བསྡུས་པ་གང་ཞེ་ན། དགེ་བའི་ཆོས་སྡུད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་མདོར་བསྡུ་ན་སེམས་དྲུག་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་པར་བྱ་སྟེ། དྲུག་གང་ཞེ་ན། ཁྱད་པར་དུ་གསོད་པའི་སེམས་དང༌། ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དང༌། བསྒྲིབས་པའི་སེམས་དང༌། བརྩལ་བ་ལས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའི་སེམས་དང༌། གནོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་དང༌། བར་ཆད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་སོ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྤོང་བར་སེམས་པ་ཉིད་དང༌། མི་མོས་པའི་སེམས་ཉིད་དང༌། བརྙས་པའི་སེམས་ཉིད་དང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཁྱད་དུ་གསོད་པའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །ལེ་ལོ་དང་གླག་དལ་དང་གླག་དལ་དང་བག་མེད་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སེམས་ནི་ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་གང་ཡང་རུང་བས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སེམས་ནི་བསྒྲིབས་པའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་གནས་པའི་ལུས་ཀྱི་ངལ་བ་དང་སེམས་ཀྱིས་འཁྲུག་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སེམས་ནི་བརྩལ་བས་ཡོངས་སུ་ངལ་བའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །གནོད་པ་གང་ཡང་རུང་བས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པའི་སེམས་སྦྱོར་བར་བཟོད་པའི་མཐུ་མེད་པ་དེ་ནི་གནོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །སྨྲ་བ་ལ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་བར་ཆད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་བར་ཆད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཞེས་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལ་འདི་ལྟར་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་བདག་གི་སེམས་ལ་སེམས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་རབ་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཡོད་དམ། འོན་ཏེ་མེད་སྙམ་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་གསུམ་པོ་དག་ནི་སྐྱེས་སོ་ཅོག་གཅིག་ཏུ་དང་དུ་མི་བླང་བར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་ཅིང་སྤོང་བར་མི་བྱེད་ན། ཐམས་ཅད་དུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །བརྩལ་བས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའི་སེམས་ནི་སྐྱེས་པ་ན། གལ་ཏེ་འདི་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱིས་དགེ་
― DTG131_Page_0074 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྦྱོར་བ་གཏོང་བར་བྱེད་དེ། ཇི་ནས་ཀྱང་ལུས་དང་སེམས་ངལ་ཞིང་འཁྲུག་པར་བྱེད་པ་འདི་སོ་སོར་བསལ་ནས། ཡང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ་སྙམ་དུ་སེམས་ན་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་ལ་དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བ་གང་གིས་བདག་ཚེ་འདི་ལ་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ལྟ་བུས་ཇི་ཞིག་བྱ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་གཏན་སྤོང་བར་བྱེད་ན་ནི་དེ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །གནོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་བའི་སྦྱོར་བ་ལ་འདོད་དགུར་བྱར་མེད་པ་ཡིན་པས་དེ་དང་དུ་བླངས་ནས་ཡང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ། །བར་ཆད་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་པ་ན། གལ་ཏེ་འདོད་དགུར་བྱར་མེད་དམ་དོན་ཆེས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ནས་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་ན་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་འདོད་དགུར་བྱར་ཡོད་དམ། དོན་མེད་པའམ། དོན་ཆེས་ཆུང་བ་ཞིག་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ནས་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་ན་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལས་སེམས་སྔ་མ་གསུམ་པོ་དག་གིས་བྱུང་བ་དང་དུ་བླངས་སོ་ཅོག་ནི་གཅིག་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོབ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །གནོད་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་གཅིག་པུ་ནི་དང་དུ་བླངས་ཀྱང་གཅིག་ཏུ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ། །སེམས་ལྷག་མ་གཉིས་ཀྱི་བྱུང་བ་དང་དུ་བླངས་སོ་ཅོག་ནི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་གནས་དྲུག་ལ་སོ་སོར་བརྟག་པར་བྱ་སྟེ། བདག་དང༌། གཞན་དང༌། ཟང་ཟིང་གིས་ཕོངས་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་གིས་འབྱོར་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱིས་འབྱོར་པ་ནི་གནས་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་གིས་ཕོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི། ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པ་མ་རྙེད་པ་རྣམས་མི་རྙེད་པ་དང༌། རྙེད་ཅིང་འཇུག་པ་རྣམས་རྒྱུན་འཆད་པར་འགྱུར་བའོ། །ཟང་ཟིང་གིས་འབྱོར་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་
― DTG131_Page_0075 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསླབ་པ་ཉམས་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་དོན་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་སྔོན་མ་ཐོས་པ་མཉན་དུ་མེད་པ་དང༌། སྔོན་མ་ཐོས་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྔོན་མ་བསམས་པ་བསམ་དུ་མེད་པ་དང༌། ཐོས་པའི་བར་ཆད་དང༌། བསམ་པའི་བར་ཆད་དང༌། ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དགེ་བ་མ་ཐོབ་པ་མི་དང༌། ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའོ། །ཆོས་འབྱོར་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པས་གཞན་དག་གི་ཟང་ཟིང་འབྱོར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྦྱོར་བར་མི་བྱའོ། །ཟང་ཟིང་འབྱོར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་འབྱོར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དོན་གྱི་སྐབས་འདིར་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསླབ་པ་ཉམས་པས་བསྡུས་པ་དང༌། བསླབ་པ་ཉམས་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པས་བསྡུས་པ་དང༌། ཐོབ་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་བསྡུས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་ཟང་ཟིང་གིས་ཕོངས་པས་གཞན་དག་གི་ཟང་ཟིང་འབྱོར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་བརྩོན་པར་བྱ་སྟེ། ཟང་ཟིང་འབྱོར་པ་དེ་ཡང་གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ནའོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱིས་ཕོངས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ནི་བརྩོན་པར་མི་བྱའོ། །ཟང་ཟིང་འབྱོར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་འབྱོར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་ཟང་ཟིང་འབྱོར་པས་གཞན་དག་གི་ཟང་ཟིང་འབྱོར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཟང་ཟིང་འབྱོར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཆོས་འབྱོར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་འབྱོར་པས་གཞན་དག་གི་ཟང་ཟིང་འབྱོར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་བརྩོན་པར་བྱའོ། །ཟང་ཟིང་འབྱོར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཆོས་འབྱོར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་ན་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་ལ། སྦྱོར་བར་བྱེད་ན་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་རེ་ཞིག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་འདུལ་བ་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG131_Page_0076 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་དུས་རྟག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱ་ཞིང་བསླབ་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་མ་ཚང་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡོམ་པས་བསྡམས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའམ། བསྡམས་པ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། བསྡམས་པ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འདི་ནི་སྡུད་པར་བྱེད་པ་དང༌། འབྱོར་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བསྡམས་ཤིང་བསྲུངས་ན་དེ་ལས་གཞན་པ་དག་ཀྱང་བསྡམས་ཤིང་བསྲུངས་པར་གྱུར་ལ། དེ་མ་བསྡམས་ཤིང་མ་བསྲུངས་ན་དེ་ལས་གཞན་བདག་ཀྱང་མ་བསྡམས་ཤིང་མ་བསྲུངས་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡོམ་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་ན་སྡོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཉམས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གང་གཞན་ལ་གྲགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་གྱི་ངོ་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཞན་གྱིས་ཡང་དག་པར་ལེན་དུ་བཅུག་པ་ན། དེ་ལེན་པར་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི། རང་གི་དད་པས་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་རྗེས་སུ་བརྟགས་ཤིང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེའི་སེམས་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ། དགེ་བ་འདོད་པས་ལེན་པར་མི་བྱེད་པ་དེ་ཡང་བསྡམས་པ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དེས་དགེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། དེའི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་ཡང་འཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པས་ནི་སྡོམ་པས་བསྡམས་པ་དང༌། དགེ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་ཕན་ཡོན་ཡང་འཐོབ་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡོམ་པ་དེ་མ་བཏང་ན་ནི་ཚེ་རབས་གཞན་དུ་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་བཏང་ན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་གཏོང་ཕ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྒྱུ་བཞིས་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དག་པར་ལེན་པའི་སེམས་ཀྱིས་མི་འདྲ་བར་ངེས་པའི་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། མི་བརྡ་ཕྲད་པའི་དྲུང་དུ་འབུལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་རྗོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ལས་ཐམས་ཅད་དམ། རེ་རེའི་ཉེས་པ་འབྱིན་པ་དང༌། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་དམ་རེ་རེ་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཆེན་པོས་ཉེས་པ་འབྱིན་པར་
― DTG131_Page_0077 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡོམ་པ་བཏང་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ཕྱིར་བླང་བའི་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ན་ཡང་ཕྱིར་བླང་བར་ཡང་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་བྱུང་བས་ཆོས་གོས་གསུམ་མ་གཏོགས་པ་ཡོ་བྱད་ལྷག་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་རྗེས་སུ་གནང་བ་ལུས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་དང་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་གྱུར་པ་དག །གལ་ཏེ་སློང་མོ་པ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ནི་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་ལྟོས་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། འདོད་པའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པས་སྦྱིན་པར་མི་བྱེད་ན་ཡང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་གླེགས་བམ་བྲིས་ཟིན་པ་སློང་མོ་པ་བྱིས་པའི་ཤེས་རབ་ཅན་རྣམས་ལ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ལ་སྦྱིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ལ་སློང་བར་བྱེད་ན་ཡང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བདག་གིས་འདི་ཆོས་ཟབ་མོ་རྣམས་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་དང་མོས་པར་བྱ་ནུས་སོ་སྙམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཁོ་ནའི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པའི་གླེགས་བམ་མམ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་བསྟན་བཅོས་ཀྱི་གླེགས་བམ་ལ་དད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་དེ་ཡི་གེར་འདྲིར་བཅུག་ནས་སམ། བྲིས་ཟིན་པ་ལག་ན་བདོག་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དམ། གཞན་ལས་བསླངས་ཏེ་སྦྱིན་པར་བྱེད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གླེགས་བམ་བྲིས་ཟིན་པ་ལག་ན་བདོག་པ་དེ་ཡང་ཕྱིས་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུང་རབ་ཡི་གེར་འདྲིར་གཞུག་པའམ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་སྙིང་པོ་མེད་པ་ཁོ་ནར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་ཞིང༌། གཞན་དག་ལ་ཡང་ལེགས་པ་ཁོ་ནར་བསྒྲག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་གླེགས་བམ་མ་བྲིས་པ་སློང་བ་ཞིག་འོངས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལ་འདིས་ཁྱོད་ལ་ཇི་ཞིག་བྱ་ཞེས་ཡོངས་སུ་དྲི་བར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་བཙོངས་ལ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གལ་ཏེ་གླེགས་བམ་དེ་ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྟ་གོན་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི། དེ་ལ་སྦྱིན་པར་མི་བྱ་བར། རིན་བདོག་ན་རིན་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རིན་
― DTG131_Page_0078 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་བདོག་ན་གཉི་ག་མ་བྱིན་ན་ཡང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་ཆོས་ཀྱི་དོན་དུ་སྟ་གོན་བྱས་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་ཇི་ནས་ཀྱང་བདེ་བར་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། གླེགས་བམ་དེ་ཉིད་སྦྱིན་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་གཞུང་ཤིན་ཏུ་ངན་པ་འདྲི་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་སློང་བ་ལ་མ་བྱིན་ན་ཡང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ། །གཞུང་ཤིན་ཏུ་ངན་པ་འདྲི་བར་འདོད་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གཞུང་འབྲིང་འདྲི་བར་འདོད་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ནོ། །གཞུང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་འདྲི་བར་འདོད་པའི་ཕྱིར་སློང་བ་ལ་མ་བྱིན་ན་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕན་འདོགས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་མཚན་མའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་ཟང་ཟིང་བཅས་པའི་སེམས་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་མཛའ་བཤེས་ཀྱི་བསམ་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །གནོད་པ་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་མཚན་མའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་རྙོག་པའི་སེམས་དང༌། དགྲ་བོར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་དགྲ་བོའི་བསམ་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །གནོད་པ་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཕན་པ་བྱེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐ་མལ་པའི་བསམ་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཀྱི་བསམ་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་གསོལ་བ་འདེབས་པ་ཞིག་འོངས་ན། དུས་ཀྱི་སྐྱོན་དང་དུས་ཐ་མའི་སྐྱོན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཞིང་རབ་ཏུ་འབྱིན་པར་མི་བྱེད་ན་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ་རབ་ཏུ་འབྱིན་པར་བྱེད་ན་ཡང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་དོ། །རབ་ཏུ་འབྱིན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། གནས་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཁོར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ཕུང་པོ་དེ་གསུམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱ་ཆེར་བསྟན་པ་རྣམས་ཀྱི་མདོར་བསྡུ་བ་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ཡོན་ཏན་
― DTG131_Page_0079 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྔ་དང་ལྡན་ན་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མི་ལྟ་བ་ཉིད་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སྦྱིན་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གགས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མི་ལྟ་བ་ཉིད་ན་ཟང་ཟིང་དང་དེའི་འབྲས་བུ་ལ་སེམས་འབྲེལ་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སྤངས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མི་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་ནི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་སྨོན་ལམ་འདེབས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོན་ཏན་རྣམ་པ་ལྔས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྦྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྦྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བར་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །དཀའ་བ་སྦྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། དཀའ་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། རྒྱས་པར་སའི་དངོས་གཞིར་བསྟན་པའི་སྡོམ་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་ཐམས་ཅད་རྗེས་སུ་རྟོགས་པར་བྱའོ། །སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་དེ། དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སར་སྦྱིན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བསྟན་པ་རྣམས་གཅིག་ལས་འཕྲོས་པའི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་ལ་བརྟེན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྤོངས་པ་དང༌། བྱམས་པས་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བསམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པའོ། །ནང་ལ་བརྟེན་
― DTG131_Page_0080 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱིན་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཉིད་དང༌། སྟོབས་དང་མི་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱོགས་སུ་ལྷུང་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་དང༌། ཟད་པའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་ལེའུར་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུ་བསྟན་པ་ལ། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ནི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་ཏོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པར་དག་པ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། གྲོགས་ཀྱི་སྦྱོར་བ་དང༌། བསྲུང་བའི་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་དང་པོ་བསྟན་ཏོ། །བཞི་པས་ནི་གཉིས་པའོ། །ལྔ་པས་ནི་གསུམ་པའོ། །དྲུག་པ་དང༌། བདུན་པ་དང༌། བརྒྱད་པ་དང༌། དགུ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བཞི་པའོ། །བཅུ་པས་ནི་སྦྱོར་བ་ལྔ་པ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཟོད་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་དགུས་བསྟན་ཏོ། །བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་བཅུ་པས་བསྟན་ཏོ། །སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དེ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་སྐྱེ་བས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་མི་སྤོང་བས་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། རྣམ་པ་གཅིག་དང༌། གཉིས་དང༌། གསུམ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་ནོ། །མི་བཟོད་པའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གསུ་པ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ངོ་ཚ་བ་མེད་པ་དང༌། ཁྲེལ་མེད་པ་དང༌། སྙིང་རྗེས་མེད་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཅུས་རྣམ་པར་དག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་སྦྱོར་བས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འདྲིས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། རྩོམ་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཐབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དུས་འབྲས་བུ་ཡོད་པར་གནས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཚེགས་མེད་པར་
― DTG131_Page_0081 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། གྲོགས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མི་ཟད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡང་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བཅུས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཏེ། དག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དངོས་གཞིའི་ཐབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དངོས་གཞི་ཐོབ་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དབང་གི་ཐབས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། གནས་པ་ལ་དབང་བས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་བསྒྲུབ་པ་ལ་དབང་བས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་དབང་བས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་ཚར་གཅད་པ་ལ་དབང་བས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འབྲལ་བ་བླ་ན་མེད་པས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། མཚན་ཉིད་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ལུང་འབོགས་པ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འཐོབ་པ་རྟོགས་པས་རྣམ་པར་དག་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། མཚན་མའི་ལུས་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་སོ། །ལུས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་རྣམས་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་རྒྱས་པར་བྱ་བ་དེ་དག་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་དེ་ལྟར་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ལ་ཉེ་བར་གནས་པའི་སེམས་ལ་མཚན་མ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་མི་སྣང་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ནང་དུ་ཡང་དག་པར་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་རྒྱས་པར་བྱའོ། །མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་སྣང་བར་གྱུར་པ་རྣམས་དང༌།
― DTG131_Page_0082 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནང་དུ་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་དགེ་བའི་ཆོས་མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་རྒྱས་པར་བྱ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དག་ལ་ནི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་གཏོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་སེམས་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་རྣམས་ཀྱིས་རྩོལ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་ལ་སྦྱོར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མཚན་མ་དང་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་རྣམས་དང༌། སྟོབས་རྣམས་ཀྱིས་ལམ་ཡང་དག་པར་རྩོམ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བའི་ལམ་ཆུང་ངུ་ཡང་དག་པར་རྩོམ་པར་རིག་པར་བྱེད་དོ། །སྟོབས་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཆེན་པོའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡང་དག་པར་བརྩམས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྟོགས་པར་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་དག་པའི་མཐའ་རྟོགས་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མཚན་མ་དང་གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དབང་པོའི་འཆིང་བ་དང༌། ཡུལ་གྱི་འཆིང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གཅིག་ལ་གཅིག་ཆགས་པའི་འཆིང་བ་དང༌། གནས་ཀྱི་འཆིང་བ་དང༌། ཤེས་པ་མི་ཤེས་པའི་འཆིང་བ་དང༌། ཤེས་བྱ་མི་ཤེས་པའི་འཆིང་བ་དང༌། ཡང་འབྱུང་བ་ལ་སྲེད་པའི་འཆིང་བ་དང༌། འཇིག་པ་ལ་སྲེད་པའི་འཆིང་བ་དང༌། རྒྱུ་མི་མཐུན་པ་དང༌། རྒྱུ་མེད་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འཆིང་བ་དང༌། ཐོབ་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་འཆིང་བ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འཆིང་བ་དང༌། གང་ཟག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་འཆིང་བ་དང༌། གང་
― DTG131_Page_0083 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་འཆིང་བ་དང༌། ཆོས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་འཆིང་བའོ། །དེ་ལ་གནས་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དབང་པོ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཆིང་བ་རྣམ་པ་དྲུག་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་སྟེ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཆིང་བ་རྣམ་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། ལུས་དང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་ལ་ནང་དུ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཆིང་བ་དང་པོའོ། །དེ་དག་ཉིད་ལ་ཕྱི་རོལ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་པའོ། །དེ་དག་ཉིད་ལ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གསུམ་པའོ། །ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དེ་དག་རྣམ་པར་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་བཏབ་ནས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དག་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཞི་པའོ། །གང་གི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་དེ་ལ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྔ་པའོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་དེ་ལ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཆིང་བ་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལྟ་བའི་གོང་ནས་གོང་དུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཆིང་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གོང་ནས་གོང་དུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཆིང་བ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་བདེན་པ་ལ་དོན་གྱི་མཆོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དང་པོའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དོན་གྱི་མཆོག་དེ་ཉིད་ལ་བྱས་པར་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་པའོ། །རྣམ་པར་བྱད་པ་པའི་དོན་གྱི་མཆོག་དེ་ཉིད་ལ་མ་བྱས་པར་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གསུམ་པའོ། །མ་བྱས་པའི་དོན་གྱི་མཆོག་དེ་ཉིད་ལ་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཞི་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བྱས་པ་ལ་རྒྱུན་དུ་འཇུག་པར་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྔ་པའོ། །རྟག་པ་ཉིད་ལ་འགྱུར་བ་མེད་པར་
― DTG131_Page_0084 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དྲུག་པའོ། །རྒྱུན་དུ་འཇུག་པ་དེ་ཉིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་དང་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདུན་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱིས་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱིས་དེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །འགྱུར་བ་མེད་པ་དང་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པའི་དོན་གྱི་མཆོག་དེ་ཉིད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་འདུས་པར་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དགུ་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་བདག་ཉིད་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅུ་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དུ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཅུ་གཅིག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་གོང་ནས་གོང་དུ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཆིང་བའི་རྣམ་པ་དེ་དག་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བས། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དག་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅིང་སེམས་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་དེ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཆིང་བ་དེ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ན། འདུ་ཤེས་ཀྱི་འཆིང་བ་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཐེག་པ་ཆེན་པོ་པ་ལ་ལ་རང་གི་ཉེ་བར་བཟུང་ནས་འདི་སྐད་ཅེས་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་ཐམས་ཅད་ཡོད་ལ། དོན་དམ་པར་ནི་ཐམས་ཅད་མེད་དོ་ཞེས་ཟེར་རོ། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་དོན་དམ་པ་ནི་གང་ཡིན། ཀུན་རྫོབ་ནི་གང་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་དྲིས་པ་ན། གལ་ཏེ་དེ་འདི་སྐད་ཅེས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་དག་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། འདོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པར་གྱུར་ན། དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ཅི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་དམིགས་
― DTG131_Page_0085 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་འདོད་དམ། འོན་ཏེ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་པར་འདོད། གལ་ཏེ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཙམ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེས་ན་གཞི་མེད་པར་མངོན་པར་བརྗོད་པ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཅེས་བྱར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཅིའི་ཕྱིར་ན་གང་དམིགས་པ་དེ་མེད་པ་ཡིན་ཞེས་ཀྱང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་སྐད་དྲིས་པ་ན། གལ་ཏེ་དེ་འདི་སྐད་ཅེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པར་གྱུར་ན། དེ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། ཅི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དེ་ཡོད་པར་འདོད་དམ་འོན་ཏེ་མེད་པར་འདོད། གལ་ཏེ་ཡོད་ན་ནི་དེས་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ནི་དོན་དམ་པའོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་མེད་ན་ནི་དེས་ན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དངོས་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གང་དམིགས་པ་དེ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ༌། །ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་མདོ་སྡེ་དོན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་རྒྱུ་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྟོན་པ་ལ་གུས་པ་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཤད་པ་ནི་དང་པོའོ། །འཁོར་ཡང་དག་པར་བསྡུ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཤད་པ་ནི་གཉིས་པའོ། །ཆོས་ལ་རིམ་གྲོ་ཆེར་བསྐྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཤད་པ་ནི་གསུམ་པའོ། །དངོས་པོ་ཉེ་བར་དགོད་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཤད་པ་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་ཁོ་ནའི་དོན་མང་དུ་བསྟན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བཤད་པ་ནི་ལྔ་པའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ལས་བརྩམས་ནས། སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཐོབ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་རྣམ་པ་བཅུ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པ་བཞིས་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མིག་ལ་སོགས་པའི་མིང་དང་བརྡ་རྣམ་པར་གཞག་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་སྒྲ་ཙམ་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་
― DTG131_Page_0086 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་ལ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པས་སྐྱེ་བ་སྣ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་ལ་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གསུམ་པའོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་ལ་སྐད་ཅིག་ལ་འཇིག་ཅིང་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཞི་པའོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་ལ་རྣམ་པར་དག་པར་འཇུག་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྔ་པའོ། དེ་ལ་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་དག་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མངོན་པར་གྲུབ་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བའི་རྣམ་པར་དག་པའོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་ལ་མངོན་པར་བརྗོད་པའི་གཞིའི་གནས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དྲུག་པ་སྟེ། རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གིས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་རིག་པར་རིག་བྱའོ། །སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདུན་པའོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྒྱད་པའོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་ང་ནི་དགུ་པའོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཐོབ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ལམ་བཅུ་པ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གནས་པ་དང་ས་རྣམས་ཀྱི་གོང་ནས་གོང་མའི་ཁྱད་པར་ནི་ཁྱད་པར་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བསམ་
― DTG131_Page_0087 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་དག་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྙིང་རྗེའི་ཁྱད་པར་དང༌། ཕ་རོལ་དུ་ཕྱིན་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སངས་རྒྱས་སྣང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། མཆོད་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཁྱད་པར་དང༌། མཐུའི་ཁྱད་པར་གྱིས་སེ།། །།བས་པོ་སུམ་ཅུ་བདུན་པ། དོན་དམ་པ་ནི་མཚན་ཉིད་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་དང། ཐ་དད་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི། དགོངས་པ་དེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚུལ་བཞིན་ཀུན་འདྲིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་ཟབ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་ལ་དྲི་བ་དྲིས་པ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱ་ན། ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་གང། ཇི་ལྟར་ན་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡིན། རིགས་ཀྱི་བུ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་ཇི་ཙམ་པ་སྟེ། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སོ། །དེ་ལ་འདུས་བྱས་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན། འདུས་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ། །སྨྲས་པ། ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཇི་ལྟར་ན་འདུས་བྱས་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན། འདུས་མ་བྱས་ཀྱང་མ་ཡིན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདུས་བྱས་ཀྱང་འདུས་ནི་སྟོན་པས་བཏགས་པའི་ཚིག་ཡིན་ཏེ། སྟོན་པས་བཏགས་པའི་ཚིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ། ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་གཏན་ཡོངས་སུ་
― DTG131_Page_0088 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་མ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ལ། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སུ་མ་གཏོགས་པ་གང་ཅི་བརྗོད་ཀྱང་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་འདུ་འགྱུར། །དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །བརྗོད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་དེ་ཡང་གང་ཡིན། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། འཕགས་པའི་མཐོང་བས་བརྗོད་དུ་མེད་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་ཞེས་མིང་དུ་བཏགས་སོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་སྟོན་པས་བཏགས་པའི་ཚིག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ལ། ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཐ་སྙད་དུ་བརྗོད་པ་གཏན་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་འདུས་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ཡང་ཐ་སྙད་ཀྱི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ལ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སུ་རྟོགས་པ་གང་ཅི་བརྗོད་ཀྱང་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར། དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་འགྱུར་རོ། །བརྗོད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་འཕགས་པའི་མཐོང་བས་བརྗོད་དུ་མེད་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་མིང་དུ་བཏགས་སོ། །ཀྱེ་རྒྱལ་བའི་སྲས་ཇི་ལྟར་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་འཕགས་པའི་མཐོང་བས་བརྗོད་དུ་མེད་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཤིང་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཡིན། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་མཁན་ན་མ་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་སློབ་པ་མཁས་པ་ཞིག་ལམ་པོ་ཆེའི་བཞི་མདོར་འདུག་སྟེ། རྩྭ་དག་གམ། ལོ་མ་དག་གམ།
― DTG131_Page_0089 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང་དག་གམ། གསེག་མ་དག་གམ། གྱོ་དུ་མ་དག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་སྒྱུར་མའི་ལམ་སྣ་ཚོགས་འདི་ལྟ་སྟེ། གླང་པོ་ཆེའི་ཚོགས་དང༌། རྟ་བའི་ཚོགས་དང༌། ཤིང་རྟའི་ཚོགས་དང༌། དཔུང་བུ་ཆུང་གི་ཚོགས་དང༌། ནོར་བུ་དང༌། མུ་ཏིག་དང༌། བཻ་ཌཱུཪྻ་དང༌། དུང་དང། མན་ཤེལ་དང༌། བྱུ་རུའི་ཚོགས་དང༌། ནོར་དང༌། འབྲུ་དང༌། མཛོད་དང༌། བང་བའི་ཚོགས་དག་རྣམ་པར་བསྟན་ན། དེ་ལ་སེམས་ཅན་གང་དག་བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན། རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན། ཤེས་རབ་འཆལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན། རྩྭ་དང༌། ལོ་མ་དང༌། ཤིང་དང༌། གསེག་མ་དང༌། གྱོ་དུ་མ་དེ་དག་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་ནི་དེ་མཐོང་ངམ་ཐོས་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གླང་པོ་ཆེའི་ཚོགས་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཡོད་དོ། །རྟ་པའི་ཚོགས་དང༌། ཤིང་རྟའི་ཚོགས་དང༌། དཔུང་བུ་ཆུང་གི་ཚོགས་དང༌། ནོར་བུ་དང༌། མུ་ཏིག་དང༌། བཻ་ཌཱུཪྻ་དང། དུང་དང༌། མན་ཤེལ་དང༌། བྱུ་རུའི་ཚོགས་དང༌། ནོར་དང༌། འབྲུ་དང༌། མཛོད་དང༌། བང་བའི་ཚོགས་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང༌། དེ་དག་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ལ་ནན་གྱིས་མཆོག་ཏུ་གཟུང་ཞིང༌། མངོན་པར་ཞེན་ནས། འདི་ནི་བདེན་གྱི། གཞན་ནི་བརྫུན་པའོ་ཞེས་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་ཡང་བྱེད་དེ། དེ་ནི་དེ་དག་གིས་ཕྱིས་ཉེ་བར་བརྟག་པར་བྱ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་གང་དག་བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་མ་ཡིན་པ། རྨོངས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་མ་ཡིན་པ། ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་ཅན། རྩྭ་དང་ལོ་མ་དང༌། ཤིང་དང༌། གསིག་མ་དང༌། གྱོ་དུ་མ་དེ་དག་ནི་མཐོང་ངམ་ཐོས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གླང་པོ་ཆེའི་ཚོགས་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་མེད་དོ། །རྟ་བའི་ཚོགས་དང༌། ཤིང་རྟ་པའི་ཚོགས་དང༌། དཔུང་བུ་ཆུང་གི་ཚོགས་དང༌། ནོར་བུ་དང༌། མུ་ཏིག་དང༌། བཻ་ཌཱུཪྻ་དང༌། དུང་དང༌། མན་ཤེལ་དང༌། བྱུ་རུའི་ཚོགས་དང༌། ནོར་དང༌། འབྲུ་དང༌། མཛོད་དང༌། བང་བའི་ཚོགས་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་མེད་ཀྱི། གང་ལ་གླང་པོ་ཆེའི་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། གླང་པོ་ཆེའི་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་
― DTG131_Page_0090 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། ནོར་དང༌། འབྲུ་དང༌། མཛོད་དང༌། བང་བའི་ཚོགས་ཀྱི་བར་གྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། དེ་དག་གི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་བའི་སྒྱུ་མ་བྱས་པ་འདི་ནི་ཡོད་དོ། །མིག་སླུ་བར་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང༌། དེ་དག་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ལ་ནན་གྱིས་མཆོག་ཏུ་གཟུང་ཞིང་མངོན་པར་ཞེན་ནས། འདི་ནི་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་བརྫུན་ནོ་ཞེས་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་མི་འདོགས་ཀྱི། འདི་ལྟར་དོན་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་དེ་དག་གིས་ཕྱིས་ཉེ་བར་བརྟགས་པར་བྱ་མི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གང་དག་བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོར་གྱུར་བ། ཤེས་རབ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་མ་ཐོབ་པ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་དེ་དག་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདས་མ་བྱས་དེ་དག་མཐོང་ངམ་ཐོས་ནས་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སྣང་བ་གང་ཡིན་བ་འདི་ནི་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང་དེ་དག་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་དེ་དག་ལ་ནན་གྱིས་མཆོག་ཏུ་གཟུང་ཞིང་མངོན་པར་ཞེན་ནས་འདི་ནི་བདེན་གྱི། གཞན་ནི་བརྫུན་པའོ་ཞེས་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་དེ་དག་གིས་ཕྱིས་ཉེ་བར་བརྟག་པར་བྱ་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་གང་དག་བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་མ་ཡིན་པ། བདེན་པ་མཐོང་བ། ཤེས་རབ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་མངོན་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་ནི་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་དེ་དག་མཐོང་ངམ་ཐོས་ན་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མེད་ཀྱི། གང་ལ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུ་འདི་ནི་ཡོད་དོ། །བློ་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཤིང༌། དེ་དག་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ། དེ་ལ་ནན་གྱིས་མཆོག་ཏུ་གཟུང་ཞིང་མངོན་པར་ཞེན་
― DTG131_Page_0091 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འདི་ནི་བདེན་གྱི། གཞན་ནི་བརྫུན་པའོ་ཞེས་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་མི་འདོགས་ཀྱི། འདི་ལྟར་དོན་རྣམ་པར་རིག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་དེ་དག་གིས་ཕྱིས་ཉེ་བར་བརྟག་པར་བྱ་མི་དགོས་པ་ཡིན་ནོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་དང་འཕགས་པའི་མཐོང་བས་རྗེས་སུ་བརྗོད་དུ་མེད་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཤིང༌། །བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཞེས་མིང་དུ་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་ཟབ་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་གྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་སྨྲས་སོ། །ཟབ་མོ་བྱིས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པ། །བརྗོད་མེད་གཉིས་མིན་རྒྱལ་བས་བསྟན་མཛད་ཀྱང༌། །བྱིས་པ་གཏི་མུག་རྨོངས་པ་འདི་དག་ནི། །སྨྲ་པའི་སྤྲོས་ལ་དགའ་ཞིང་གཉིས་ལ་གནས། །མ་རྟོགས་པའམ་ལོག་པར་རྟོག་པ་དག །ལུག་དང་བ་ལང་དག་ཏུ་ཡང་སྐྱེ་ཞིང༌། །དེ་དག་ཤེས་པའི་སྨྲ་བ་དེ་བེར་ནས། །ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་འཁོར་བ་འདིར་འཁོར་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཕགས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྔོན་གྱི་དུས་རྣམས་ཀྱི་ཤིན་ཏུ་སྔ་བ་ཞིག་ན། འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་གའི་ཀླུང་བདུན་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་བྱེ་མ་སྙེད་འདས་པ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གྲགས་པ་རྒྱ་ཆེན་གྱི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲགས་པ་ཅན་ཞེས་བགྱི་བ་དེར་བདག་མཆིས་པའི་ཚེ། དེ་ན་བདག་གིས་མུ་སྟེགས་ཅན་རང་རང་གི་སྟོན་པ་ལ་སོགས་པ་འབུམ་ཕྲག་བདུན་ཅུ་རྩ་བདུན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་བསམས་པ་ལས་བརྩམས་ནས། ས་ཕྱོགས་ཞིག་ན་མཆིས་ཤིང་འདུས་ནས། དེ་དག་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་སེམས་པར་བགྱིད། །འཇལ་པར་བགྱིད། །ཉེ་བར་རྟོག་པར་བགྱིད། ཡོངས་སུ་
― DTG131_Page_0092 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚོལ་བར་བགྱིད་ཀྱང་མ་རྟོགས་ནས། །བློ་གྲོས་ཐ་དད་པ། ཡིད་གཉིས་ཅན། བློ་གྲོས་ངན་པ། རྩོད་པ་དང༌། འགྱེད་པར་གྱུར་པ་དག །གཅིག་ལ་གཅིག་ཁ་སྟོབས་ཀྱིས་གནོད་པ་བགྱིས། །ཞེར་འདེབས་པ་བགྱིས། །གབ་གབ་ཀྱིས་གནོན་པ་བགྱིས། །ཚར་གཅད་པར་བགྱིད་དེ། སོ་སོར་མཆིས་པ་དག་ཅིག་མཐོང་ནས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་འདི་སྙམ་བགྱིད་དེ། ཀྱེ་མ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་ཞིང༌། །དེ་དག་བྱུང་བས་དོན་དམ་པ་རྟོག་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་འདི་ལྟ་བུ་རྟོག་པ་དང་མངོན་སུམ་དུ་བགྱི་བ་མཆིས་པ་ནི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལགས་སོ་སྙམ་བགྱིད་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་འཕགས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཆོས་འཕགས་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། ངས་ནི་དོན་དམ་པ་རྟོག་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་བསྙད་ཅིང་གསལ་བར་བྱས། །རྣམ་པར་ཕྱེ། གདགས་པ་བྱས། རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་དམ་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ཡིན་པར་ངས་བཤད་ལ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཚུན་རིག་པར་བྱ་བ་ནི་རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་འཕགས་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་རྟོག་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ན་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་འཕགས་གཞན་ཡང་དོན་དམ་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་པར་ངས་བཤད་ལ། རྟོག་གེ་ནི་མཚན་མའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་འཕགས་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་རྟོག་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་འཕགས་གཞན་ཡང་དོན་དམ་པ་ནི་བརྗོད་དུ་མེད་པ་ཡིན་པར་ངས་བཤད་ལ། རྟོག་གེ་ནི་བརྗོད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་འཕགས་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་རྟོག་གེ་ཐམས་
― DTG131_Page_0093 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་འཕགས་གཞན་ཡང་དོན་དམ་པ་ནི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་ཡིན་པར་ངས་བཤད་ལ། རྟོག་གེ་ནི་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་འཕགས་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་རྟོག་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་འཕགས་གཞན་ཡང་དོན་དམ་པ་ནི་རྩོད་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་ཡིན་པར་ངས་བཤད་ལ། རྟོག་གེ་ནི་རྩོད་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་འཕགས་དེའི་ཕྱིར་རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་རྟོག་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་འཕགས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཚ་བ་དང་ཁ་བའི་རོ་བསྟེན་བསྟེན་པས་ནི་སྤྲང་རྩིའི་རོ་འམ། ཤ་ཁ་རའི་རོ་བརྟག་པའམ། རྗེས་སུ་དཔག་པའམ། མོས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ལ་མོས་པ་དང་འདོད་པའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་གདུངས་པས་ནི་ནང་གི་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་བདེ་བ་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟག་པའམ། རྗེས་སུ་དཔག་པའམ། མོས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་ཀུན་ཏུ་སྨྲ་བ་ལ་མོས་པ་ཀུན་ཏུ་སྨྲ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་ནི་ནང་གི་མི་སྨྲ་བ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་བརྟག་པའམ། རྗེས་སུ་དཔག་པའམ། མོས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཡུན་རིང་པོ་ནས་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་མོས་པ། ཐ་སྙད་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་ནི་ཐ་སྙད་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཆད་པ་འཇིག་ཚོགས་ལ་འགོག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བརྟག་པའམ། རྗེས་སུ་དཔག་པའམ། མོས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཆོས་འཕགས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཡུན་རིང་པོ་ནས་བདག་གིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྩོད་པ་ལ་བརྩོན་པ། རྩོད་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་ནི་བྱང་གི་
― DTG131_Page_0094 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒྲ་མི་སྙན་པ་དག་གིས་བདག་གིར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྩོད་པ་མེད་པ་ཉིད་ལ་བརྟག་པའམ། རྗེས་སུ་དཔག་པའམ། མོས་པར་མི་ནུས་སོ། །ཆོས་འཕགས་དེ་བཞིན་དུ་རྟོག་གེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དོན་དམ་པ་རྟོག་གེ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་བརྟག་པའམ། རྗེས་སུ་དཔག་པའམ། །མོས་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །སོ་སོ་རང་རིག་མཚན་མེད་སྤྱོད་ཡུལ་ཏེ། །བརྗོད་དུ་མེད་ཅིང་ཐ་སྙད་ཡོངས་ཆད་པ། །རྩོད་དང་བྲལ་བ་དོན་དམ་ཆོས་ཡིན་ཏེ། །དེ་ནི་རྟོག་གེ་ཀུན་ལས་འདས་མཚན་ཉིད། །ཅེས་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་ཐ་དད་པ་དང༌། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་གི་སླད་དུ་འདི་སྐད་ཅེས་དོན་དམ་པ་ནི་ཕྲ་བ་ཟབ་པ་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་ཉིད་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་ཏེ། ཇི་ཙམ་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ན་བདག་གིས་ཕྱོགས་ཤིག་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་བཞུགས་པ་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་ཅིག་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། དོན་དམ་པ་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ལགས་པ་ཉིད་བསམས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཕན་ཚུན་ནས་མཆིས་ཤིང་མཆིས་ནས་འདུས་ཏེ་མཆིས་ནས། དེ་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཁ་ཅིག་འདི་སྐད་ཅེས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་མཆི། ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་ཅེས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ལགས་པ་མ་ལགས་ཀྱི། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་མཆི། ཐེ་ཚོམ་དུ་གྱུར་པའི་བློ་གྲོས་ཅན་ཡིད་གཉིས་སུ་
― DTG131_Page_0095 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་པ་ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྐད་དུ། །གང་དག་དེ་སྐད་ཅེས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ལགས་སོ་ཞེས་མཆི་བ་དང༌། གང་དག་དེ་སྐད་ཅེས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ལགས་སོ་ཞེས་མཆི་བའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ལ་གང་ནི་མང་པར་མཆི་བ་ལགས། །གང་ནི་ཤོ་བེ་མཆི་བ་ལགས། །གང་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པ་ལགས། །གང་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ལགས་པར་ཞུགས་པ་ལགས་ཞེས་མཆི་བདག་ཅིག་མཐོང་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མཐོང་ནས་ཀྱང་བདག་འདི་སྙམ་བགྱིད་དེ། རིགས་ཀྱི་བུ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་ལྟར་དོན་དམ་པ་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ལགས་པ་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ཕྲ་བ་མ་འཚལ་བ། །བྱིས་པ་རྨོངས་པ་མི་གསལ་བ། མི་མཁས་པ། ཚུལ་བཞིན་མ་ལགས་པར་ཞུགས་པ་ཤ་སྟག་ལགས་སོ་སྙམ་བགྱིད་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་ལྟར་དོན་དམ་པ་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་ཕྲ་བ་མི་ཤེས་པ། བྱིས་པ། རྨོངས་པ། མི་གསལ་བ། མི་མཁས་པ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཞུགས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་སོ་སོར་རྟོག་པ་དག་ནི་དོན་དམ་པ་རྟོག་པའམ། དོན་དམ་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེས་ན་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཡིན་པར་ཡང་འགྱུར། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པར་ཡང་འགྱུར། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་
― DTG131_Page_0096 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེས་ན་བདེན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱང༌། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་མ་བྲལ་བར་འགྱུར། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཡང་མཚན་མའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར། །མཚན་མའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་ན་གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བར་འགྱུར། །འཆིང་བ་དེ་གཉིས་ལས་མ་གྲོལ་ན་བདེན་བ་མཐོང་བས་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པར་ཡང་མི་འགྱུར། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གང་གི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བདེན་པ་མཐོང་བ་མ་ཡིན། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བཞིན་དུ་གྲུབ་པ་དང༌། བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པར་ཡང་མི་འགྱུར། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་བར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱར་མི་རུང་སྟེ། དེ་ལ་གང་དག་དེ་སྐད་ཅེས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་དེས་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་གྱི། །ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གང་གི་ཕྱིར་བདེན་པ་མཐོང་བ་རྣམས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་གྱི། བྲལ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དང༌། བདེན་པ་མཐོང་བ་མཚན་མའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་གྱི། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་པ་དང༌། བདེན་པ་མཐོང་བ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་གྱི། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་པ་དང༌། འཆིང་བ་དེ་གཉི་ག་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ན་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་ཡང་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱར་
― DTG131_Page_0097 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མི་རུང་སྟེ། དེ་ལ་གང་དག་དེ་སྐད་ཅེས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་དེས་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་གྱི། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི། །དེས་ན་ཇི་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གཏོགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གཏོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ཡང་དེས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གང་གི་ཕྱིར་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་གཏོགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེའི་ཕྱིར། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱར་ཡང་མི་རུང་ལ། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཞེས་བྱར་ཡང་མི་རུང་སྟེ། དེ་ལ་གང་དག་དེ་སྐད་ཅེས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་ཟེར་བ་དང༌། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་དེས་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་གྱི། །ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པ་ནི་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི། །དེས་ན་ཇི་ལྟར་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱེ་བྲག་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་པ་དག་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གོང་དུ་དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་
― DTG131_Page_0098 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་པ་ཙམ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཙམ་ཉིད་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་ཡང་མི་འགྱུར། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དུས་གཅིག་ཏུ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དུད་གྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་གང་གི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་རྣམས་ནི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པ་ཡིན་ཏེ། བྱེ་བྲག་མེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྣལ་འབྱོར་པ་དག་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་གོང་དུ་དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བདག་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་དུས་གཅིག་ཏུ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དུ་གྲུབ་པ་མེད་པ་དེའི་ཕྱིར། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའམ། །ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལ་གང་དག་འདི་སྐད་ཅེས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའམ། ཐ་དད་པ་ཞེས་ཟེར་བ་དེ་དག་ནི་རྣམ་གྲངས་དེས་ན། ཁྱོད་ཀྱི་འདི་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་གྱི། །ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་དུང་གི་དཀར་པོ་ཉིད་ནི་དུང་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའམ། །མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དུ་གདགས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དུང་གི་དཀར་པོ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། གསེར་གྱི་སེར་པོ་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་ནོ། །པི་ཝང་གི་སྒྲའི་སྙན་པ་ཉིད་ཀྱང་པི་ཝང་གི་སྒྲ་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའམ། །མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་གདགས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ཨ་ཀ་རུ་ནག་པོའི་དྲི་ཞིམ་པོ་ཉིད་ཀྱང་ཨ་ཀ་རུ་ནག་པོ་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའམ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དུ་གདགས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ན་ལེ་ཤམ་གྱི་ཚ་བ་ཉིད་ཀྱང་ན་ལེ་ཤམ་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའམ། །མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དུ་གདགས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །ན་ལེ་ཤམ་གྱི་ཚ་བ་ཉིད་ཇི་ལྟར་བ་བཞིན་དུ་ཨ་རུ་རའི་བསྐ་བ་ཉིད་ཀྱང་དེ་བཞིན་
― DTG131_Page_0099 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ཤིང་བལ་གྱི་འདའ་བའི་འཇམ་པ་ཉིད་ཀྱང་ཤིང་བལ་གྱི་འདའ་བ་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་པ་མ་ཡིན་པའམ། །མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་གདགས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མར་ལ་མར་གྱི་སྙིང་ཁུ་ཡང་མར་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའམ། །མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་གདགས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་གང་ཟག་གི་བདག་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་དེ་དག་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའམ། །མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དུ་གདགས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་འདོད་ཆགས་ཀྱི་མ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་འདོད་ཆགས་པ་དང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའམ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དུ་གདགས་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའམ། །མཚན་ཉིད་ཐ་དད་དུ་གདགས་པར་མི་བཟོད་དོ། །བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་ངས་ནི་དེ་ལྟར་དོན་དམ་པ། ཕྲ་བ། མཆོག་ཏུ་ཕྲ་བ། ཟབ་པ། མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ། རྟོགས་པར་དཀའ་བ། མཆོག་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ཐ་དད་པ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་བསྙད་ཅིང་གསལ་བར་བྱས། རྣམ་པར་ཕྱེ། གདགས་པ་བྱས་རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། འདུ་བྱེད་ཁམས་དང་དོན་དམ་མཚན་ཉིད་ནི། །གཅིག་དང་ཐ་དད་བྲལ་བའི་མཚན་ཉིད་དེ། །གཅིག་དང་ཐ་དད་ཉིད་དུ་གང་རྟོག་པ། དེ་དག་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་ཞུགས་པ་ཡིན། །སྐྱེ་བ་པོ་ཡིས་ལྷག་མཐོང་དང༌། ཞི་གནས་གོམས་པར་བྱས་ནས་ནི། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་མཆིང་བ་དང༌། མཚན་མའི་འཆིང་
― DTG131_Page_0100 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་རྣམ་གྲོལ་འགྱུར། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཚེ་དང་ལྡན་པར་རབ་འབོར་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། །རབ་འབྱོར་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན། གང་དག་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་མངོན་དུ་ཟིན་ཅིང༌། །ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་ནི་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པར་ཤེས། །ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན། གང་དག་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པར་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་ཇི་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པར་ཤེས། རབ་འབྱོར་གྱིས་གསོལ་པ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་གང་དག་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མ་མཆིས་པར་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བགྱིད་པའི་སེམས་ཅན་ནི་ཉུང་ཤས་ཅིག་མཆིས་པར་འཚལ་བ་ལགས་ཀྱི། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་གིས་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན། གང་དག་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་མངོན་དུ་ཟིན་ཅིང་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅ་ནི་ཚད་མ་མཆིས། གྲངས་མ་མཆིས། །བརྗོད་དུ་མ་མཆིས་པ་སྙེད་ཅིག་མཆིས་པར་འཚལ་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བདག་དུས་གཅིག་གིས་ན། དགོན་པ་ནགས་ཁྲོད་ཆེན་པོ་ཞིག་ན་མཆིས་པའི་ཚེ། དེ་ན་བདག་གི་ཉེ་འཁོར་ན་དགེ་སློང་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་ཅིག་ཀྱང་དགོན་པ་ནགས་ཁྲོད་ཆེན་པོ་ན་བརྟེན་ཅིང་གནས་ལགས་ཏེ། བདག་གིས་སྔ་དྲོའི་དུས་ཀྱི་ཚེ། །དགེ་སློང་དེ་དག་ཕན་ཚུན་ནས་མཆིས་ཤིང་མཇལ་ནས་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དམིགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟོན་པས་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བགྱིད་དེ། །དེ་ན་ཁ་ཅིག་ནི་ཕུང་པོ་དམིགས་པ་དང༌། ཕུང་པོའི་མཚན་མ་དམིགས་པ་དང༌། ཕུང་པོའི་སྐྱེ་བ་དམིགས་པ་དང༌། ཕུང་པོའི་འཇིག་པ་དམིགས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་འགོག་པ་དམིགས་པ་དང༌། ཕུང་པོ་འགོ་པ་མངོན་དུ་བགྱི་བ་དམིགས་པས་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྱོད་པར་བགྱིད། །ཁ་ཅིག་ཕུང་པོའི་དམིགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཁ་ཅིག་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དམིགས་པས། །ཁ་ཅིག་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དམིགས་པས་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་
― DTG131_Page_0101 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བགྱིད། ཁ་ཅིག་ནི་ཟས་དམིགས་པ་དང༌། ཟས་ཀྱི་མཚན་མ་དམིགས་པ་དང༌། ཟས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དམིགས་པ་དང༌། ཟས་ཀྱི་འཇིག་པ་དམིགས་པ་དང༌། ཟས་འགོག་པ་དམིགས་པ་དང༌། ཟས་འགོག་པ་མངོན་དུ་བགྱི་བ་དམིགས་པས་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བགྱིད། ཁ་ཅིག་ནི་བདེན་པ་དམིགས་པ་དང༌། བདེན་པའི་མཚན་མ་དམིགས་པ་དང༌། བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དམིགས་པ་དང༌། བདེན་པ་སྤང་བ་དམིགས་པ་དང༌། བདེན་པ་མངོན་དུ་བགྱིད་པ་དམིགས་པ་དང༌། བདེན་པ་བསྒོམ་པ་དམིགས་པས་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བགྱིད། ཁ་ཅིག་ནི་ཁམས་དམིགས་པ་དང༌། ཁམས་ཀྱི་མཚན་མ་དམིགས་པ་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དམིགས་པ་དང༌། ཁམས་དུ་མ་པ་དམིགས་པ་དང༌། ཁམས་འགོག་པ་དམིགས་པ་དང༌། ཁམས་འགོག་པ་མངོན་དུ་བགྱིད་པ་དམིགས་པས་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བགྱིད། ཁ་ཅིག་ནི་དྲན་བ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དམིགས་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་མཚན་མ་དམིགས་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དམིགས་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་བསྒོམ་པ་དམིགས་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བ་དམིགས་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་སྐྱེས་པ་གནས་པ་དང༌། མ་བསྐྱུད་པ་དང༌། སླར་ཞིང་འབྱུང་བ་དང༌། འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་དམིགས་པས་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བགྱིད། ཁ་ཅིག་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ཁ་ཅིག་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་རྣམས་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་དང༌། སྟོབས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་དང༌། ཁ་ཅིག་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དམིགས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་མཚན་མ་དམིགས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་མི་མཐུན་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གཉེན་པོ་དམིགས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་བསྒོམ་པ་དམིགས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བ་དམིགས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྐྱེས་པ་གནས་པ་དང༌། མ་བསྐྱུད་པ་དང༌། སླར་ཞིང་
― DTG131_Page_0102 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བ་དང༌། འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་དམིགས་པས་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་རིག་པ་དག་མཐོང་ལགས་སོ། །མཐོང་ནས་ཀྱང་བདག་འདི་སྙམ་བགྱིད་དེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་འདི་དག་ནི་ཆོས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དམིགས་པའི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྟོན་པས་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བགྱིད་ཅིང༌། འདི་ལྟར་དོན་དམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་མ་འཚལ་བས་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་མངོན་དུ་ཟིན་ཅིང༌། ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བགྱིད་པ་ཤ་སྟགས་ལགས་སོ་སྙམ་བགྱིད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་གི་སླད་དུ་འདི་སྐད་ཅེས། དོན་དམ་པ་ནི་ཕྲ་བ། ཟབ་པ། རྟོགས་པར་དཀའ་བ། མཆོག་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ། ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ། ཇི་ཙམ་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་དེ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དོན་དམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བསྟན་པ་འདི་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། དགེ་སློང་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ལགས་ན། འདི་ལས་སླད་རོལ་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། རབ་འབྱོར་དེ་དེ་བཞིན་ནོ། །དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། དེས་ནི་དོན་དམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཕྲ་བ། མཆོག་ཏུ་ཕྲ་བ། ཟབ་པ། མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ། རྟོགས་པར་དཀའ་བ། མཆོག་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་བསྙད་ཅིང་གསལ་བར་བྱས། རྣམ་པར་ཕྱེ། གདགས་པ་བྱས། རབ་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རབ་འབྱོར་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངས་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅིང་རབ་འབྱོར་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཟས་རྣམས་དང༌། བདེན་པ་རྣམས་དང༌། ཁམས་རྣམས་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་རྣམས་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་དང༌།
― DTG131_Page_0103 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབང་པོ་རྣམས་དང༌། སྟོབས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་དང༌། རབ་འབྱོར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ངས་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་བར་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་རྣམ་གྲངས་དེས་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་དགེ་སློང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ནི་ཕུང་པོ་གཅིག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཆོས་བདག་མེད་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་ནས། ཡང་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་དང༌། ཁམས་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་དང༌། ཟས་རྣམས་དང༌། བདེན་པ་རྣམས་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་རྣམས་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་དང༌། སྟོབས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་སོ་སོ་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སོ་སོ་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་མི་བྱེད་ཀྱི། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས། དོན་དམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ངེས་པར་འཛིན་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཁོ་ནར་བྱེད་དེ། རབ་འབྱོར་རྣམས་གྲངས་དེས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རབ་འབྱོར་གཞན་ཡང་ཇི་ལྟར་ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཟས་དང༌། བདེན་པ་དང༌། ཁམས་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་
― DTG131_Page_0104 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྐང་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་འདི་དག་ཕན་ཚུན་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཕན་ཚུན་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ། གལ་ཏེ་ཆོས་དེ་དག་གི་དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཡིན་པར་གྱུར་ན་ནི་དེས་ན་དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཆོས་བདག་མེད་པ་ཡང་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ཞིང་མཚན་ཉིད་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་འདུས་བྱས་ཡིན་པར་འགྱུར་རོ། །འདུས་བྱས་ཉིད་ཡིན་ན་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་དོན་དམ་པ་གཞན་ཞིག་ཡོངས་སུ་བཙལ་དགོས་པར་འགྱུར་རོ། །རབ་འབྱོར་གང་གི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་ཉིད་དོན་དམ་པ་ཆོས་བདག་མེད་པ་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུས་བྱས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། དོན་དམ་པ་དེའི་དོན་དམ་པ་གཞན་ཡོངས་སུ་བཙལ་བར་བྱ་མི་དགོས་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང༌། མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། རྟག་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང༌། མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། རྟག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་དབྱིངས་དེ་ནི་རྣམ་པར་གནས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར། རབ་འབྱོར་རྣམ་གྲངས་དེས་ཀྱང་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རབ་འབྱོར་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དུ་མ་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ལ། མཚན་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་མེད་པ་འགྱུར་བ་མེད་པ་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རབ་འབྱོར་དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་པ་ཡང་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་རོ་གཅིག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དོན་དམ་དེ་ནི་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། །ཀུན་ཏུ་རོ་གཅིག་མཚན་ཉིད་སངས་རྒྱས་གསུངས། །དེ་ལ་གང་དག་ཐ་དད་ཀུན་རྟོག་པ། །དེ་དག་ང་རྒྱལ་གནས་པ་རྨོངས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་བརྒྱད་པ། དེ་ལ་སེམས་
― DTG131_Page_0105 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་ཡངས་པས་ཞུ་བ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གསང་བ་ལ་མཁས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གསང་བ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བགྱི་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གསང་བ་ལ་མཁས་པ་ལགས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གསང་བ་ལ་མཁས་པར་ཡང་དག་པར་འདོགས་ན་ཡང་ཇི་ཙམ་གྱིས་འདོགས་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བློ་གྲོས་ཡངས་པ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་ཁྱོད་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང༌། ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུའི་དོན་དང༌། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཁྱོད་དོན་འདི་ཉིད་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་ཅིག་དང༌། སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གསང་བ་ལ་མཁས་པ་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་ཁྱོད་འགྲོ་བ་དྲུག་གི་འཁོར་བ་འདི་ན་སེམས་ཅན་གང་དང་གང་དག་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་གང་དང་གང་དུ་ཡང་སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་སམ། ཡང་ན་མངལ་ནས་སྐྱེ་བའམ། ཡང་ན་དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བའམ། ཡང་ན་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་སུ་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་ཅིང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེར་དང་པོར་འདི་ལྟར་ལེན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་གནས་དང་བཅས་པའི་དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལེན་པ་དང༌། མཚན་མ་དང༌། མིང་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལ་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་སྤྲོས་པའི་བག་ཆགས་ལེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ས་བོན་ཐམས་ཅད་པའི་སེམས་རྣམ་པར་སྨིན་ཅིང་འཇུག་ལ། རྒྱས་ཤིང་འཕེལ་བ་དང༌། ཡངས་པར་འགྱུར་རོ། །
― DTG131_Page_0106 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་ནི་ལེན་པ་གཉི་ག་ཡོད་ལ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཁམས་ན་ནི་ལེན་པ་གཉིས་སུ་མེད་དོ། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེས་ལུས་འདི་བཟུང་ཞིང་བླངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ལུས་འདི་ལ་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་གཅིག་པའི་དོན་གྱིས་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང༌། རབ་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་གཟུགས་དང༌། སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་ཏུ་བསགས་པ་དང༌། ཉེ་བར་བསགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་ནས། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དག་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་མིག་དང་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དག་ལྷན་ཅིག་རྗེས་སུ་འཇུག་པ། དུས་མཚུངས་པ། སྤྱོད་ཡུལ་མཚུངས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འབྱུང་ངོ༌། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་རྣ་བ་དང༌། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་དང༌། རེག་བྱ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་སྟེ། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་དང་ལྷན་ཅིག་རྗེས་སུ་འཇུག་པ། དུས་མཚུངས་པ། སྤྱོད་ཡུལ་མཚུངས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་ན་ནི། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་སྤྱོད་ཡུལ་མཚུངས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་གཅིག་ཁོ་ན་ལན་ཅིག་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་གཉིས་སམ། གསུམ་མམ་བཞི་ལན་ཅིག་གམ། ལྔ་ཆར་ལན་ཅིག་འབྱུང་ན་ཡང༌། དེར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་པོ་དག་དང་སྤྱོད་ཡུལ་མཚུངས་པ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་
― DTG131_Page_0107 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་ཡང་གཅིག་ཁོ་ན་ལན་ཅིག་འབྱུང་ངོ༌། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཆུ་ཀླུང་ཆེན་པོ་འབབ་པ་ལ། གལ་ཏེ་རླབས་གཅིག་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན། རླབས་ཀྱང་གཅིག་ཁོ་ན་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་རླབས་གཉིས་སམ། གལ་ཏེ་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན། རླབས་ཀྱང་གཉིས་མ་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་འབྱུང་ཞིང༌། ཆུའི་ཀླུང་དེ་རང་གི་རྒྱུན་གྱིས་རྒྱུན་འཆད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། ཡོངས་སུ་ཟད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་ཡང༌། གལ་ཏེ་གཟུགས་བརྙན་གཅིག་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན། གཟུགས་བརྙན་ཡང་གཅིག་ཁོ་ན་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་གཟུགས་བརྙན་གཉིས་སམ། གལ་ཏེ་གཟུགས་བརྙན་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པ་གྱུར་ན། གཟུགས་བརྙན་ཡང་གཉིས་སམ་རབ་ཏུ་མང་པོ་དག་འབྱུང་ཞིང༌། མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་དེ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་དངོས་པོར་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ན། ཡོངས་སུ་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་མངོན་ནོ། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཆུ་ཀླུང་ལྟ་བུ་དང༌། མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་ནས། གལ་ཏེ་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ལན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན་ཡང་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཅིག་ཁོ་ན་ལན་ཅིག་འབྱུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་ཆར་གྱི་བར་དག་ལན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྐྱེན་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་ན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔ་ཆར་ལན་ཅིག་འབྱུང་ངོ༌། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་ལུགས་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ཅིང༌། ཆོས་ཀྱི་ལུགས་ཤེས་པ་ལ་གནས་ནས། སེམས་དང་ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གསང་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཡང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གསང་བ་ལ་མཁས་པར་འདོགས་ན། དེ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་འདོགས་སོ། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནང་གི་སོ་སོ་རང་གི་ལེན་པ་མི་མཐོང༌། །ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མི་མཐོང་ལ།
― DTG131_Page_0108 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡིན་པ་དང༌། ཀུན་གཞི་ཡང་མི་མཐོང༌། ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མི་མཐོང༌། བསྩགས་པ་ཡང་མི་མཐོང༌། སེམས་ཀྱང་མི་མཐོང༌། མིག་ཀྱང་མི་མཐོང༌། གཟུགས་ཀྱང་མི་མཐོང༌། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མི་མཐོང༌། རྣ་བ་ཡང་མི་མཐོང༌། སྒྲ་ཡང་མི་མཐོང༌། རྣ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མི་མཐོང༌། སྣ་ཡང་མི་མཐོང༌། དྲི་ཡང་མི་མཐོང༌། སྣའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མི་མཐོང༌། ལྕེ་ཡང་མི་མཐོང༌། རོ་ཡང་མི་མཐོང༌། ལྕེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མི་མཐོང༌། ལུས་ཀྱང་མི་མཐོང༌། རེག་བྱ་ཡང་མི་མཐོང༌། ལུས་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མི་མཐོང་ཞིང༌། བློ་གྲོས་ཡངས་པ་གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནང་གི་སོ་སོ་རང་གི་ཡིད་ཀྱང་མི་མཐོང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱང་མི་མཐོང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་མི་མཐོང་ལ། དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡིན་ན། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་དམ་པ་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་དམ་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གསང་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་པར་འདོགས་སོ། །བློ་གྲོས་ཡངས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གསང་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གསང་བ་ལ་མཁས་པར་འདོགས་ན་ཡང་དེ་ཙམ་གྱིས་འདོགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟབ་ཅིང་ཕྲ། །ས་བོན་ཐམས་ཅད་ཆུ་བོའི་ཀླུང་ལྟར་འབབ། །བདག་ཏུ་རྟོག་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ཞེས། །བྱིས་པ་རྣམས་ལ་ངས་ནི་དེ་མ་བསྟན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཀྱིས་ཞུ་བ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ།
― DTG131_Page_0109 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ་ཞེས་བགྱི་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ་ལགས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་འདོགས་ན་ཡང་ཇི་ཙམ་གྱིས་འདོགས་ལགས། དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཁྱོད་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང༌། ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུའི་དོན་དང༌། ཕན་པ་དང༌། བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཁྱོད་དོན་འདི་ཉིད་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་ཅིག་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཇི་ཙམ་དུ་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་ཕྱིར། མིད་དང་བརྡས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་དམ་བྱེ་བྲག་ཏུ་མིང་དང་བརྡར་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ཡོད་པས་འདི་འབྱུང་ལ། འདི་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་འདི་སྐྱེ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་འདི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བརྟུན་པའི་རྒྱུ་དང༌། ལེགས་པར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་
― DTG131_Page_0110 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་པའི་རྒྱུས་དེ་རྟོགས་ཤིང༌། དེ་རྟོགས་པ་གོམས་པར་བྱས་པ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པས་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་རབ་རིབ་ཅན་གྱི་མིག་ལ་རབ་རིབ་ཀྱི་སྐྱོན་ཆགས་པ་དེ་ལྟ་བུར་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་དེ་ཉིད་ལ་རབ་རིབ་ཀྱི་མཚན་མ་སྐྲ་ཤད་འཛིངས་པའམ། སྦྲང་མའམ། ཏིལ་གྱི་འབྲུའམ། སྔོན་པོའི་མཚན་མའམ། སེར་པོའི་མཚན་མའམ། དམར་པོའི་མཚན་མའམ། དཀར་པོའི་མཚན་མ་སྣང་བར་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུར་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་དེ་ཉིད་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་མིག་ལ་རབ་རིབ་ཀྱི་སྐྱོན་ཆགས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པ་ན། མིག་དེ་ཉིད་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ནོར་བའི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་ལྟ་བུར་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཤེལ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ནི་གང་གི་ཚེ་ཚོན་སྔོན་པོ་དང་ཕྲད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ནི། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཨན་ད་རྙིལ་དང༌། མཐོན་ཀ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུར་སྣང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཨན་ད་རྙིལ་དང༌། མཐོན་ཀ་ཆེན་པོར་ལོག་པར་འཛིན་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་ཚོན་དམར་པོ་དང་ཕྲད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ནི། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་པདྨ་རཱ་ག་ལྟ་བུར་སྣང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་པདྨ་རཱ་གར་ལོག་པར་འཛིན་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་ཚོན་ལྗང་གུ་དང་ཕྲད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ནི། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་མརྐཊ་ལྟ་བུར་སྣང་བར་འགྱུར་ཟིང༌། ནོར་བུར་རིན་ཆེན་པོ་མརྐཊ་དུ་ལོག་པར་འཛིན་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་ཚོན་སེར་པོ་དང་ཕྲད་པར་གྱུར་པ་དེའི་ཚེ་ནི། གསེར་ལྟ་བུར་སྣང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། གསེར་དུ་ལོག་པར་འཛིན་པས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་དོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔར་ན་ཤེལ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཚོན་དང་ཕྲད་པ་དེ་ལྟ་
― DTG131_Page_0111 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུར་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལ། ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཀྱི་བག་ཆགས་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ཤེལ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ལ་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཨན་ད་རྙིལ་དང༌། མཐོན་ཀ་ཆེན་པོ་དང༌། པདྨ་རཱ་ག་དང༌། མརྐཏ་དང༌། གསེར་དུ་ལོག་པར་འཛིན་པ་དེ་ལྟ་བུར་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལ། ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་འཛིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཤེལ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་ཉིད་ལྟ་བུར་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཤེལ་ཤིན་ཏུ་གསལ་བ་དེ་ཉིད་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཨན་ད་རྙིལ་དང༌། མཐོན་ཀ་ཆེན་པོ་དང༌། པདྨ་རཱ་ག་དང༌། མརྐཏ་དང༌། གསེར་གྱི་མཚན་ཉིད་དེར་རྟག་པ་རྟག་པའི་དུས་དང༌། ཐེར་ཟུག་ཐེར་ཟུག་གི་དུས་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་ཅིང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་ལྟར་བུར་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དེ། ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེར་རྟག་པ་རྟག་པའི་དུས་དང༌། ཐེར་ཟུག་ཐེར་ཟུག་གི་དུས་སུ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་ཅིང༌། ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་དེ་ལ་མིང་དང་འབྲེལ་བའི་མཚན་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ན། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་དེ་ལ་
― DTG131_Page_0112 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་ན། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྤོང་ངོ༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྤངས་ན། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡོན་ཏན་འབྱུང་གནས་གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཤིང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ལ། མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྤོང་ཞིང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་རབ་ཏུ་སྤངས་ནས། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཆོས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མཁས་པར་འདོགས་པར་མཛད་པ་ན་ཡང་དེ་ཙམ་གྱིས་འདོགས་པར་མཛད་དོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །མཚན་ཉིད་མེད་པའི་ཆོས་ནི་རབ་ཤེས་ན། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མཚན་ཉིད་ཆོས་སྤོང་འགྱུར། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཆོས་ནི་རབ་སྤངས་ན། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་མཚན་ཉིད་ཆོས་འཐོབ་འགྱུར། །སྐྱེ་བོ་བག་མེད་ཉེས་རྩོམ་ལེ་ལོ་ཅན། །འདུ་བྱེད་སྐྱོན་ལ་རྟོག་པར་མི་བྱེད་པ། །བརྟན་མེད་གཡོ་བ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། །རབ་ཏུ་ཉམས་པས་སྙིང་བརྩེར་བྱས་པ་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་
― DTG131_Page_0113 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ན་བདག་གཅིག་པུ་དབེན་པ་ཞིག་ན་མཆིས་པའི་ཚེ། སེམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་འདི་ལྟ་བུ་སྐྱེས་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བཀའ་སྩལ། སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་བཀའ་སྩལ། ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། ཟས་རྣམས་ཀྱི་ཡང་བཀའ་སྩལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བཀའ་སྩལ། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤང་བ་དང༌། མངོན་དུ་བགྱི་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་ཡང་བཀའ་སྩལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བཀའ་སྩལ། ཁམས་སྣ་ཚོགས་པ་ཉིད་དང༌། ཁམས་དུ་མ་པ་ཉིད་དང༌། སྤང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་བཀའ་སྩལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བཀའ་སྩལ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཉེན་པོ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པ་དང༌། མི་བསྐྱེད་པ་དང༌། སླར་ཞིང་འབྱུང་བ་དང༌། འཕེལ་ཞིང་ཡངས་པ་ཉིད་ཀྱང་བཀའ་སྩལ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་རྣམས་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་དང༌། སྟོབས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་ཡང་བཀའ་སྩལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བཀའ་སྩལ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང༌། གཉེན་པོ་དང༌། བསྒོམ་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང༌། སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པ་དང༌། མི་བསྐྱེད་པ་དང༌། སླར་ཞིང་འབྱུང་བ་དང༌། འཕེལ་ཞིང་ཡངས་པ་ཉིད་
― DTG131_Page_0114 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱང་བཀའ་སྩལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་ཀྱང་བཀའ་སྩལ་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅི་ལས་དགོངས་ནས། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་སྙམ་བགྱིད་ལགས་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཅི་ལས་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་བའི་དོན་དེ་ཉིད། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བདག་ཡོངས་སུ་ཞུ་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས། ཁྱོད་ཀྱི་སེམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དགེ་བ་ཚུལ་བཞིན་སྐྱེས་པ་ལེགས་སོ། །ལེགས་སོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཁྱོད་དེ་ལྟར་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་ཕན་པ་དང༌། སྐྱེ་བོ་མང་པོ་ལ་བདེ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང༌། ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་སྐྱེ་དགུའི་དོན་དང༌། ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཁྱོད་དོན་འདི་ཉིད་འདྲི་བར་སེམས་པ་ནི་ཡང་ཁྱོད་ལེགས་སོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་དེའི་ཕྱིར་ཁྱོད་ཉོན་ཅིག་དང༌། ངས་ཅི་ལས་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་གསུངས་པ་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ངས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བོ་ངོ་བོ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལས་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་
― DTG131_Page_0115 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཕགས་དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ནི་མིང་དང་བརྡར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་གྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གནས་པ་ནི་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ནི་རྐྱེན་གཞན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བྱུང་བ་ཡིན་གྱི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ནི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་གང་དག་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་དམ་པ་ཡང་དག་འཕགས་ཆོས་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངས་དོན་དམ་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ལ། གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བདག་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་དོན་དམ་པ་ཡིན་ལ། དོན་དམ་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་དེ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ནམ་མཁའི་མེ་ཏོག་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུར་ནི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་བལྟ་བར་བྱའོ། །དོན་དམ་པ་ཡང་དག་འཕགས་དེ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་སྒྱུ་མ་བྱས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུར་ནི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱང་བལྟ་བར་བྱའོ། །དོན་
― DTG131_Page_0116 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དེ་ལས་ཀྱང་གཅིག་བལྟ་བར་བྱའོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་དེ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་ནམ་མཁའ་གཟུགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟ་བུར་ནི་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དེ་ལས་ཆོས་བདག་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང༌། ཐམས་ཅད་དུ་སོང་བ་གཅིག་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དོན་དམ་ཡང་དག་པ་འཕགས་ངས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལས་དགོངས་ནས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལས་དགོངས་ནས། ངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་འདི་ལྟར་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཡིན། མ་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་འགགས་པ་ཡིན། མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཡིན། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལས་དགོངས་ནས། ངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། གཟོད་མ་ནས་ཞིག །རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཡང་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཆོས་བདག་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལས་དགོངས་ནས། ངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཆོས་བདག་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ནི་རྟག་པ་རྟག་པའི་དུས་དང༌། ཐེར་ཟུག་ཐེར་ཟུག་གི་དུས་སུ་རྣམ་པར་གནས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་འདུས་མ་བྱས་པ་ཉོན་མོངས་པ་
― DTG131_Page_0117 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་རྟག་པའི་དུས་དང༌། ཐེར་ཟུག་ཐེར་ཟུག་གི་དུས་སུ་ཆོས་ཉིད་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གནས་པ། འདུས་མ་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུས་པ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་མ་སྐྱེས་པ་དང༌། མ་འགགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཆོས་བདག་མེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལས་དགོངས་ནས། ངས་ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་བསྟན་ཏོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ང་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་པར་མཐོང་ཞིང༌། གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཐ་དད་པར་མཐོང་བ་དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་མི་འདོགས་ཀྱི། སེམས་ཅན་རྣམས་གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས། གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་ཏེ། ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་བཏགས་པས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་སེམས་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའམ། ཐ་སྙད་བཏགས་པ་བག་ལ་ཉལ་གྱིས་གཞན་གྱི་དབང་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུ་དེ་དང་རྐྱེན་དེས་ཕྱི་མ་ལ་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀུན་ཏུ་སྐྱེད་དེ། གཞི་དེས་ན་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ཡུན་རིང་པོར་
― DTG131_Page_0118 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ན་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་སམ། ཡང་ན་དུད་འགྲོ་རྣམས་སམ། ཡང་ན་ཡི་དྭགས་རྣམས་སམ། ཡང་ན་ལྷ་རྣམས་སམ། ཡང་ན་ལྷ་མ་ཡིན་རྣམས་སམ། ཡང་ན་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཀུན་ཏུ་རྒྱུག་ཅིང་འཁོར་བར་འགྱུར་ཏེ། འཁོར་བ་ལས་མི་འདའ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་དེ་ལ་སེམས་ཅན་གང་དག་དང་པོ་ཉིད་ནས། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད་པ། སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ། རྒྱུད་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ། མོས་པ་མི་མང་བ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་མ་གྲུབ་པ་དེ་དག་ལ་ནི་ད་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས་ཆོས་སྟོན་ཏེ། །དེ་དག་གིས་ཆོས་དེ་ཐོས་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་འདུ་ཤེས་ཤིང༌། མི་བརྟན་པ་ཉིད་དང༌། ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བ་ཉིད་དང༌། འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་དུ་ཤེས་ནས། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་ཡིད་དང་བར་བྱེད་དོ། །སྐྱོ་བར་བྱེད་དོ། །ཡིད་དང་བར་བྱས། སྐྱོ་བར་བྱས་ནས་སྡིག་པ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་སྟེ། དེ་དག་སྡིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་བྱེད་ཅིང་དགེ་བ་ལ་བརྟེན་པར་བྱེད་དོ། །དགེ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་རྒྱུས་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད་པ་རྣམས་ནི་སྐྱེད་དོ། །སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་མ་བྱང་བ་རྣམས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ངོ༌། །རྒྱུད་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །གཞི་དེས་མོས་པ་མང་ཞིང་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་ནས། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གཉིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པས། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར། ཡང་དག་པར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར། ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་
― DTG131_Page_0119 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་བས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དག་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས། འདི་ལྟར་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་སྐྱོ་བར་བྱ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་བཟླ་བ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་བཟླ་བ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་བཟླ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་དག་གིས་ཆོས་དེ་ཐོས་ནས་གཞན་གྱི་དབང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མངོན་བར་ཞེན་པ་མེད་པས། སྐྱེ་བོ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་ཉིད་དུ་མོས་པར་བྱེད། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་བྱེད་ཅིང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐ་སྙད་བཏགས་པས་ཡོངས་སུ་མ་བསྒོས་པའི་ཤེས་པ་ཐ་སྙད་བཏགས་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་མེད་ཅིང༌། ཐ་སྙད་བཏགས་པ་བག་ལ་ཉལ་བ་མེད་པའི་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དེ་ཚེ་འདི་ལ་ཤེས་པའི་སྟོབས་སྐྱེད་པ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་ཆད་པས་འགོག་པར་བྱེད་དེ། གཞི་དེས་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་སྐྱོ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཞིང། ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ལམ་འདི་ཉིད་དང༌། བསྒྲུབ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་གྲུབ་པ་དང༌། བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། སེམས་ཅན་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ལམ་འདི་ཉིད་དང༌། བསྒྲུབ་པ་འདི་ཉིད་
― DTG131_Page_0120 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས། འདི་ནི་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་གཅིག་པ་ཡིན་ལ། རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་གཅིག་སྟེ། གཉིས་པ་གང་ཡང་མེད་པས། ངས་དེ་ལས་དགོངས་ནས་ཐེག་པ་གཅིག་ཏུ་བསྟན་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ན་སེམས་ཅན་རང་བཞིན་གྱིས་དབང་པོ་རྟུལ་བ་རྣམས་དང༌། དབང་པོ་འབྲིང་རྣམས་དང༌། དབང་པོ་རྣོན་པོ་རྣམས་ཀྱི་རིགས་སྣ་ཚོགས་དག་ཀྱང་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་གང་ཟག་ཞི་བའི་བགྲོད་པ་གཅིག་པུ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་བརྩོན་པ་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཀྱང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་ཞུགས་ཏེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་བྱར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ནི་སྙིང་རྗེ་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་རང་བཞིན་གྱིས་རིགས་དམན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། དེ་ཇི་ལྟ་ཇི་ལྟར་སྙིང་རྗེ་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་མི་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཤིན་ཏུ་འཇིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཤིན་ཏུ་མི་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་མི་ཕྱོགས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཤིན་ཏུ་མི་ཕྱོགས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངས་མ་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཞི་བའི་བགྲོད་པ་གཅིག་པུ་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངས་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐུལ་ན་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དང་པོར་བདག་གི་དོན་ལ་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་སུ་འདོགས་སོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་འདི་ལྟར་ངའི་
― DTG131_Page_0121 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་འདུལ་བ་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཤིན་ཏུ་གྱ་ནོམ་པ། བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོན་པ། ཆོས་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ལ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པའི་རིམ་པ་ཡང་སྣང་སྟེ། དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལས་དགོངས་ནས་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་བརྗོད་པའི་རྣམ་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ། ཆོས་ཐམས་ཅད་མ་སྐྱེས་པ། མ་འགགས་པ། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ་ཞེས་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་གང་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆེན་པོ་བསྐྱེད་པ། སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ། རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ། མོས་པ་མང་བ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་དེ་ཐོས་ན། ངའི་དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཤིང༌། ཆོས་དེ་ལ་ཡང་མོས་པར་འགྱུར་ལ། དོན་དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་རྟོགས་པ་གོམས་པས་ཀྱང་མྱུར་བ་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་ཤིན་ཏུ་མཐར་ཐུག་པ་དེ་ཉིད་རྗེས་སུ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ང་ལ་ཡང་ཨ་ལ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལེགས་པར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་དད་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་གང་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། མོས་པ་ཆེན་པོ་མ་ཡིན་པ། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་མ་གྲུབ་པ། དྲང་པོ་དྲང་པོའི་རང་བཞིན་ཅན། རྟོག་པ་སེལ་མི་ནུས་པ། རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པར་མི་གནས་པ་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་དེ་ཐོས་ན་ངས་དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ཆོས་དེ་ལ་མོས་པར་བྱེད་ཅིང་དད་པ་ཡང་འཐོབ་སྟེ། མདོ་སྡེ་འདི་དག་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ། ཟབ་པ། ཟབ་པར་སྣང་བ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ། མཐོང་བར་དཀའ་བ། རྟོགས་པར་དཀའ་
― DTG131_Page_0122 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ། བརྟག་མི་ནུས་པ། རྟོག་གེ་པའི་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་པ། ཞིབ་མོ་བརྟགས་པ་མཁས་པ། མཛངས་པས་རིག་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་མོས་པར་བྱེད་དོ། །མདོ་སྡེ་དེ་དག་གི་དོན་བསྟན་པ་དག་ལ་བདག་མི་ཤེས་སོ་སྙམ་ནས་འདུག་སྟེ། འདི་སྐད་ཅེས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཟབ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཉིད་ཀྱང་ཟབ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མཁྱེན་གྱི། བདག་ཅག་གིས་ནི་ཇེ་མི་ཤེས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་མཁྱེན་པ་དང༌། གཟིགས་པ་མཐའ་ཡས་པ་ཡིན། བདག་ཅག་གིས་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ནི་བ་ལང་གི་རྗེས་ཙམ་མོ་སྙམ་ནས། དེ་དག་མདོ་སྡེ་དེ་རྣམས་ལ་གུས་པར་བྱས་ཏེ། ཡི་གེར་འདྲི་བ་ཡང་བྱེད། ཡི་གེར་བྲིས་ནས་འཆང་བར་ཡང་བྱེད། ཀློག་པར་ཡང་བྱེད། ཡང་དག་པར་འགྱེད་པར་ཡང་བྱེད། མཆོད་པར་ཡང་བྱེད། ལུང་ནོད་པར་ཡང་བྱེད། འདོན་པར་ཡང་བྱེད། ཁ་ཏོན་དུ་ཡང་བྱེད་མོད་ཀྱི། འདི་ལྟར་ངའི་དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་ཟབ་མོ་འདི་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་སྦྱོར་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་དག་གཞི་དེས་ན་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་འཕེལ་བར་འགྱུར། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ཀྱང་འཕེལ་བར་འགྱུར་ལ། གང་དུ་ཡང་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་དག་ཀྱང་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་སྟེ་སེམས་ཅན་དེ་དག་ལས་སེམས་ཅན་གང་དག་བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཆེན་པོའི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ལ། དྲང་པོ་དྲང་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་ནི་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་རྟོག་པ་སེལ་ནུས་པ། རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པར་གནས་པ་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་དེ་ཐོས་ན། ངའི་དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་ཟབ་མོ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཏེ། ཆོས་དེ་ལ་མོས་ཀྱང་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ཁོ་ནའོ། །མ་འགགས་པ་ཁོ་ནའོ། །གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་ཁོ་ནའོ། །རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཁོ་ནའོ་ཞེས་ཆོས་ཀྱི་དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཁོ་ནར་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་གཞི་དེས་
― DTG131_Page_0123 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་མེད་པར་ལྟ་བ་དང་མཚན་ཉིད་མེད་པར་ལྟ་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། མེད་པར་ལྟ་བ་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པར་ལྟ་བ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ལ་མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྐུར་བ་འདེབས་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཡང་སྐུར་བ་འདེབས། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཡང་སྐུར་བ་འདེབས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་འདི་ལྟར་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དང་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་ན་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ན། དེ་ལ་གང་དག་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་མཚན་ཉིད་མེད་པར་མཐོང་བ་དེ་དག་གིས་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་ཡང་སྐུར་བ་བཏབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་དག་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ལ་ཡང་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་ངའི་ཆོས་ཆོས་ལ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་དོན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། ངའི་ཆོས་ལ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་དོན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དེ་དག་ཆོས་ལ་ཡང་ཆོས་སུ་འཛིན་དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་དོན་དུ་འཛིན་ཏོ། །དེ་དག་ཆོས་ལ་མོས་པས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་འཕེལ་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དོན་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་རབ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ན། དགེ་བའི་ཆོས་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དག་དེ་དག་ལས་ཆོས་ལ་ཆོས་སུ་དང༌། དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་དོན་དུ་ཐོས་ནས། གང་དག་ལྟ་བ་ལ་དགའ་བར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཆོས་ལ་ཆོས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། དོན་མ་ཡིན་པ་ལ་དོན་དུ་འདུ་ཤེས་པས། ཆོས་ལ་ཆོས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། དོན་མ་ཡིན་པ་དོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་གཞི་དེས་ན་དེ་བཞིན་དུ་དགེ་བའི་ཆོས་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་དག་ལྟ་བའི་རྗེས་སུ་དགའ་བར་མི་བྱེད་པ་དེ་དག་ལས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཐོས་
― DTG131_Page_0124 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་པ་དང༌། འགགས་པ་མེད་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོས་ནས་སྐྲག་ཅིང་དངང་ལ། ཀུན་ཏུ་དངང་བར་འགྱུར་ཞིང༌། འདི་སྐད་ཅེས་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་བཅོ་ལྡན་འདས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་གྱི། འདི་ནི་བདུད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་རིག་ནས་མདོ་སྡེ་དེ་དག་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པར་བྱེད། སྤོང་བར་བྱེད། མི་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད། ངན་དུ་རྗོད་པར་བྱེད་དེ། གཞི་དེས་ན་ཕོངས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཆེན་པོས་ཀྱང་རེག་པར་འགྱུར་རོ། །གཞི་དེས་ཀྱང་གང་དག་སྐྱེ་བོ་ཕལ་པོ་ཆེ་ལ་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཆེན་པོ་འཐོབ་པས་སླུ་བར་བྱེད་པ། མཚན་ཉིད་ཐམས་ཅད་མེད་པར་ལྟ་ཞིང་དོན་མ་ཡིན་པ་དོན་དུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པར་ང་སྨྲའོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་དེ་ལ་སེམས་ཅན་གང་དག་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསྐྱེད། སྒྲིབ་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག །རྒྱུད་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན། མོས་པ་མི་མང༌། བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡང་དག་པར་མ་གྲུབ་ཅིང་དྲང་པོ་མ་ཡིན་ལ་དྲང་པོའི་རང་བཞིན་ཅན་མ་ཡིན་ཡང༌། རྟོག་པ་སེལ་ནུས་ལ། རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པར་གནས་པ་དེ་དག་གིས་ནི་ཆོས་དེ་ཐོས་ན། ངའི་དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་ཡང༌། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཤིང༌། ཆོས་དེ་ལ་མོས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ། དེ་དག་ཆོས་ལ་ཆོས་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང༌། དོན་ལ་དོན་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་ལ། ཆོས་ལ་ཡང་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། དོན་ལ་ཡང་དོན་མ་ཡིན་པར་མངོན་པར་ཞེན་ནས། འདི་སྐད་ཅེས་འདི་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མ་ཡིན་གྱི། འདི་ནི་བདུད་ཀྱིས་སྨྲས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ཟེར་ཞིང༌། དེ་ལྟར་རིག་ནས་མདོ་སྡེ་དེ་དག་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པར་བྱེད། སྤོང་བར་བྱེད། མི་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་བྱེད། ངན་དུ་རྗོད་པར་བྱེད་ཅིང་ལྷད་ཀྱང་འཇུག་པར་བྱེད་དེ། རྣམ་གྲངས་དུ་མར་མདོ་སྡེ་དེ་དག་སྤང་བ་དང༌། ཆུད་གཟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཞིག་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཤིང༌། དེ་ལ་མོས་པའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་ཡང་དགྲར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ནི་
― DTG131_Page_0125 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་པོ་ཉིད་ནས་ཀྱང་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་བསྒྲིབས་པ་ཡིན་ལ། གཞི་དེས་ཀྱང་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དེ་ལྟ་བུས་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དེ། ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དེའི་དང་པོ་ནི་གདགས་པར་སླའི་བསྐལ་པ་བྱེ་བ་ཁྲག་ཁྲིག་འབུམ་ཕྲག་འདི་སྙེད་ཀྱི་བར་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གདགས་པར་དཀའོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་དེ་ལྟར་ན་ངའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལེགས་པར་གསུངས་པ། ཤིན་ཏུ་གྱ་ནོམ་པ། བསམ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟོན་པ། ཆོས་ལེགས་པར་བསྟན་པ་ལ། སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མོས་པའི་རིམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་ཀྱང་སྣང་ངོ༌། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་ཆོས་རྣམས་མ་སྐྱེས་དང༌། ཆོས་རྣམས་མ་འགགས་ཆོས་རྣམས་གཟོད་ནས་ཞི་བ་དང༌། །ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མྱ་ངན་འདས་པར་ནི། །དགོངས་པ་མེད་པར་མཁས་པ་སུ་ཞིག་སྨྲ་བར་བྱེད། །མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་མེད། །དོན་དམ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་དོ་ཞེས་ངས་བཤད་དོ། །འདི་ལ་མཁས་པ་གང་ཞིག་དགོངས་པ་ཤེས་པ་ནི། །རབ་ཏུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་དུ་དེ་མི་འགྲོ། །ཀུན་གྱི་རྣམ་དག་ལམ་ནི་གཅིག་པུ་འདི་ཡིན་ཏེ། །རྣམ་པར་དག་པའང་གཅིག་སྟེ་གཉིས་པ་གང་ཡང་མེད། །དེ་ཕྱིར་ཐེག་པ་གཅིག་པ་འདི་ནི་འདོགས་བྱེད་ཀྱང༌། །སེམས་ཅན་རིགས་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་མེད་མ་ཡིན། །སེམས་ཅན་ཁམས་འདི་ན་ནི་གང་དག་བདག་གཅིག་པུ། །མྱ་ངན་འདའ་བར་བྱེད་པའི་སེམས་ཅན་དཔག་ཏུ་མེད། །གང་དག་མྱ་ངན་འདས་ཀྱང་སེམས་ཅན་མི་གཏོང་བའི། །བསྟན་པ་སྙིང་རྗེ་ལྡན་པ་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་དཀོན། །གང་གྲོལ་དེ་དག་རྣམས་ཀྱི་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས། །ཕྲ་ཞིང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་མཉམ་ཞིང་བྱེ་བྲག་མེད། །ཐམས་ཅད་དོན་གྲུབ་སྡུག་བསྔལ་ཉོན་མོངས་སྤངས་པ་སྟེ། །གཉིས་སུ་བརྗོད་པ་མ་ཡིན་བདེ་ཞིང་བརྟན་པ་ཡིན། །དེ་ནས་དེའི་ཚེ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་དུ་སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ།
― DTG131_Page_0126 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྲ་བ། མཆོག་ཏུ་ཕྲ་བ། ཟབ་པ། མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ། རྟོགས་པར་དཀའ་བ། མཆོག་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་ནི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བའི་དོན་བདག་གིས་འདི་ལྟར་འཚལ་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་ལ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཞེས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ། བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མིང་དང་བརྡར་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྐྱེའོ་ཞེའམ། འགག་གོ་ཞེའམ། གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་སྤང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ། བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལགས་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་འདོགས་པར་མཛད་ལགས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལགས་སོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་དེ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་ཅིག་ཤོས་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ཀྱང་འདོགས་པར་མཛད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པའི་དོན་བདག་གིས་འདི་ལྟར་འཚལ་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་དེ་ཉིད་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེར་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་ཅིང་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཁོ་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ཆོས་ལ་བདག་མ་མཆིས་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལགས་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས། དེ་ལས་ཅིག་ཤོས་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ལས་གཅིག་འདོགས་པར་མཛད་ལགས་སོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཕུང་པོ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བགྱི་ལགས་སོ། །ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་གི་སྐྱེ་མཆེད་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ལགས་
― DTG131_Page_0127 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་པོ་དག་གི་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ལགས་སོ། །ཟས་བཞི་པོ་དག་གི་ཟས་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ལགས་སོ། །ཁམས་དྲུག་པོ་དང༌། ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དག་གི་ཁམས་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བའི་དོན་བདག་གིས་འདི་ལྟར་འཚལ་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཞེས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ། བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མིང་དང་བརྡར་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལགས་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་འདོགས་པར་མཛད་ལ་སོགས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས། །འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལགས་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་གཅིག་ཤོས་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ཀྱང་འདོགས་པར་མཛད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བའི་དོན་འདི་ལྟར་བདག་གིས་འཚལ་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་དེ་ཉིད་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེར་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་ཅིང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཁོ་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ཆོས་ལ་བདག་མ་མཆིས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལགས་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལས་ཅིག་ཤོས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་འདོགས་པར་མཛད་ལགས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བགྱི་ལགས་སོ། །བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་
― DTG131_Page_0128 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་རྣམས་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་དང༌། སྟོབས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་དང༌། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་ཡན་ལག་རེ་རེ་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བགྱི་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བའི་དོན་བདག་གིས་འདི་ལྟར་འཚལ་ལགས་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་ལ་ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེའམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་ཞེའམ། ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་ཞེའམ། མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བ་ཞེའམ། སྐྱེས་པ་གནས་པ་དང༌། མི་བསྐྱུད་པ་དང༌། སླར་ཞིང་འབྱུང་བ་དང༌། འཕེལ་ཞིང་རྒྱས་པ་ཉིད་ཅེས་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དམ། བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་དུ་མིང་དང་བརྡར་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ལགས་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་འདོགས་པར་མཛད་ལགས་སོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་ལགས་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་ཅིག་ཤོས་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ཀྱང་འདོགས་པར་མཛད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བའི་དོན་བདག་གིས་འདི་ལྟར་འཚལ་ཏེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་གནས། འདུ་བྱེད་ཀྱི་མཚན་མ་དེ་ཉིད་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དེར་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་ཅིང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཁོ་ནས་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ཆོས་ལ་བདག་མ་མཆིས་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་དམིགས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་ལགས་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ལས་ཅིག་ཤོས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་འདོགས་པར་མཛད་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་བགྱི་ན། བཅའ་
― DTG131_Page_0129 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྒའི་ཕྱེ་མའི་སྨན་སྦྱར་བ་དང༌། བཅུད་ཀྱིས་ལེན་སྦྱར་བ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྩལ་བར་བགྱི་བ་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་དང༌། འགག་པ་མ་མཆིས་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདི་ཡང་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྩལ་བར་བགྱི་བ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་བགྱི་ན་རི་མོ་བྲི་བའི་གཞི་ནི་སྔོན་པོའམ། སེར་པོའམ། དཀར་པོའམ། དམར་པོའམ། རི་མོར་བགྱི་བ་ཐམས་ཅད་ལ་རོ་གཅིག་པ་ལགས་ཤིང༌། རི་མོ་བྲིས་པ་དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་བགྱིད་པ་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལས་བརྩམས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདི་ནི་དྲང་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ལ་རོ་གཅིག་པ་དང༌། དྲང་བའི་དོན་དེ་དག་ཤིན་ཏུ་གསལ་བར་བགྱིད་པ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་བགྱི་ན་ཆབ་མར་ནི་སྣོད་དུ་བསྒྲལ་བ་དང༌། ཤ་གཡོས་པ་དང༌། བག་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ། ཆབ་མར་བསྩལ་ན་ཤིན་ཏུ་འདའ་བར་འགྱུར་བ་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལས་བརྩམས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདི་ནི་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྩལ་ན། དགའ་བ་དང་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ཆེན་པོར་འགྱུར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་བགྱི་ན་ནམ་མཁའ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་རོ་གཅིག་པ་དང༌། བསྩལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སྒྲིབ་པར་མི་འགྱུར་ལགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལས་བརྩམས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདི་ནི་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཐམས་ཅད་ལ་རོ་
― DTG131_Page_0130 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་བསྩལ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་བསྒྲིབ་པར་མི་འགྱུར་བ་ལགས་སོ། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ལ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཁྱོད་ཀྱིས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་དགོངས་ཏེ་བཤད་པ་ཤེས་ཏེ། དོན་དེ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ་བཅའ་སྒ་དང༌། རི་མོ་བྲི་བའི་གཞི་དང༌། མར་གྱིས་གདབ་པ་དང༌། ནམ་མཁའི་དཔེ་ལེགས་པར་བྱས་པ་དེ་ནི། དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་དེ་དེ་བཞིན་ཏེ། གཞན་དུ་མ་ཡིན་གྱི་དེ་ནི་དེ་བཞིན་དུ་ཟུང་ཤིག །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དང་པོར་ཡུལ་ཝཱ་རཱ་ཎ་སཱི་དྲང་སྲོང་སྨྲ་བ་རི་དྭགས་ཀྱི་ནགས་སུ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་རྣམ་པར་བསྟན་པས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ། སྔོན་ལྷར་གྱུར་པའམ། མིར་གྱུར་པ་སུས་ཀྱང་ཆོས་དང་མཐུན་པར་འཇིག་རྟེན་དུ་མ་བསྐོར་བ་ཅིག་རབ་ཏུ་བསྐོར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དེ་ཡང་བླ་ན་མཆིས་པ། སྐབས་མཆིས་པ། དྲང་བའི་དོན་རྩོད་པའི་གཞིའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ལགས་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་དང༌། འགག་པ་མ་མཆིས་པ་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྨོས་པའི་རྣམ་པས་ཆེས་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གཉིས་པ་བསྐོར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དེ་ཡང་བླ་ན་མཆིས་པ། སྐབས་མཆིས་པ། དྲང་བའི་དོན་རྩོད་པ་གཞིའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ལགས་ཀྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་
― DTG131_Page_0131 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ཏེ། སྐྱེ་བ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་དང༌། འགག་པ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་དང༌། གཟོད་མ་ནས་ཞི་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས་ནས། ཐེག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ལ། ལེགས་པར་རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་དང་ལྡན་པ་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་གསུམ་པ་བསྐོར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་འདི་ནི་བླ་ན་མ་མཆིས་པ། སྐབས་མ་མཆིས་པ། དེས་པའི་དོན་ལགས་ཏེ། རྩོད་པའི་གཞིའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་མ་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་ལས་བརྩམས། །རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་ལས་བརྩམས་ནས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདི་རིགས་ཀྱི་བུའམ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་གང་གིས་ཐོས་ནས་མོས་པར་བགྱིད་པ་དང༌། ཡི་གེར་འདྲིར་སྩོལ་བ་དང༌། ཡི་གེར་བྲིས་ནས་ཀྱང་འཆང་བ་དང༌། ཀློག་པ་དང༌། མཆོད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འགེད་པ་དང༌། ལུང་ནོད་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་བགྱིད་པ་དང༌། སེམས་པ་དང༌། སྒོམ་པའི་རྣམ་པས་སྦྱོར་བར་བགྱིད་པ་དེ་བསོད་ནམས་ཇི་ཙམ་ཞིག་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་ལགས། །དེ་སྐད་ཅེས་གསོལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་རིགས་ཀྱི་བུའམ། །རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད། །གྲངས་མེད་པ་བསྐྱེད་དེ། དེའི་བདེ་བྱ་བར་སླ་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་མདོར་བསྡུས་ཏེ་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། སེན་མོའི་རྩེ་མོ་ལ་གནས་པའི་སའི་རྡུལ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ས་ལ་གནས་པའི་སའི་རྡུལ་རྣམས་དང་བསྒྲུན་ན། བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བ་ནས། །སྟོང་གི་ཆ་དང༌། འབུམ་གྱི་ཆ་དང༌། གྲངས་དང༌། ཆ་དང༌། བགྲང་བ་དང༌། དཔེ་དང༌། རྒྱུར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །བ་ལང་གི་རྗེས་ཀྱི་ཆུ་ནི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ཆུ་དང་བསྒྲུན་ན། བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བ་ནས།
― DTG131_Page_0132 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །དེ་བཞིན་དུ་དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ངས་དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ལ་མོས་པ་ནས། །བསྒོམ་པའི་རྣམ་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའི་བར་གྱི་བསོད་ནམས་གང་བཤད་པ་དེ་ནི། ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ལ་མོས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་ནས། བསྒོམ་པའི་རྣམ་པས་སྦྱོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་བར་གྱི་བསོད་ནམས་འདི་དང་བསྒྲུན་ན། བརྒྱའི་ཆར་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བ་ནས། །རྒྱུའི་བར་དུ་ཡང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་བ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་ཀྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིར་བསྟན་པ་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས། །འདི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། །དོན་དམ་ཡང་དག་འཕགས་འདི་ནི་དོན་དམ་པ་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དོན་དམ་པ་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟུང་ཤིག །དོན་དམ་པ་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན། སྲོག་ཆགས་དྲུག་འབུམ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །ཉན་ཐོས་སུམ་འབུམ་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ །ཉན་ཐོས་འབུམ་ལྔ་ཁྲི་ནི་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གིས་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ལ་བཟོད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ།། །།བམ་པོ་སུམ་ཅུ་དགུ་པ། ཆོས་གདགས་པ་རྣམ་པར་དགོད་པ་ལས་བརྩམས་ནས། རྣལ་འབྱོར་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྡུས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་བྱུང་བ་བཞིན་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་ཞུ་བ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཅི་ལ་གནས། ཅི་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པར་བགྱིད་ལགས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་
― DTG131_Page_0133 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། བྱམས་པ་ཆོས་གདགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སྨོན་ལམ་མི་གཏོང་བ་ལ་གནས་ཤིང་བརྟེན་ནས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། དངོས་པོའི་མཐའ་དང༌། དགོངས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཞེས་གང་དག་བསྟན་པ་དེ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དུ་ཞིག་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་ལགས། བཀའ་སྩལ་བ། གཅིག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ནོ། །དུ་ཞིག་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པ་ལགས། བཀའ་སྩལ་བ། གཅིག་ཁོ་ན་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ནོ། །དུ་ཞིག་དེ་གཉི་གའི་དམིགས་པ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོའི་མཐའ་དང༌། དགོས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་ནས། ཇི་ལྟར་ཞི་གནས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བགྱི་བ་དང༌། ལྷག་མཐོང་ལ་མཁས་པ་ལགས། །བཀའ་སྩལ་བ། བྱམས་པ་ངས་ཆོས་གདགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་དང༌། ལུང་དུ་བསྟན་པའི་སྡེ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་སྡེ་དང༌། ཆེད་དུ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང། གླིང་གཞིའི་སྡེ་དང༌། རྟོགས་པ་བརྗོད་པའི་སྡེ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་བྱུང་བའི་སྡེ་དང༌། སྐྱེས་པ་རབས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། གཏན་ལ་ཕབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེ་གང་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བཤད་པ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ལེགས་པར་ཐོས། །ལེགས་པར་བཟུང༌། །ཁ་ཏོན་བྱང་བར་བྱས། །ཡིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བརྟགས། །མཐོང་བས་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་བྱས་ནས་དེ་གཅིག་པུ་དབེན་པར་འདུག་སྟེ་ནང་དུ་ཡང་དག་བཞག་ནས། ཇི་ལྟར་ལེགས་པར་བསམས་པའི་ཆོས་དེ་དང་ཉིད་
― DTG131_Page_0134 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང༌། སེམས་གང་གིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སེམས་དེ་ནང་དུ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཞུགས་ཤིང་དེ་ལ་ལན་མང་དུ་གནས་པ་དེ་ལ་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཞི་གནས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞི་གནས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དེ་ཐོབ་ནས། །དེ་ཉིད་ལ་གནས་ཏེ་བསམས་པའི་རྣམ་པ་སྤངས་ནས། །ཇི་ལྟར་བསམས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ནང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་བརྙན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པར་བྱེད། །མོས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་བརྙན་དེ་དག་ལ་ཤེས་བྱའི་དོན་དེ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པ་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། འདོད་པ་དང། བྱེ་བྲག་འབྱེད་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷག་མཐོང་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་མཐོང་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཇི་སྲིད་དུ་སེམས་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་ནང་དུ་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་ན། ཇི་སྲིད་དུ་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མ་ཐོབ་བ་དེའི་བར་དུ། ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་དེ་ལ་ཅི་ཞེས་བགྱི། །བྱམས་པ་ཞི་གནས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཞི་གནས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་མོས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ཇི་སྲིད་དུ། ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་དང༌། སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ། ཇི་ལྟར་ལེགས་པར་བསམས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ནང་དུ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་བརྙན་ནང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་དེ་ལ་ཅི་ཞིག་བགྱི། བྱམས་པ་ལྷག་མཐོང་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ལྷག་མཐོང་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་མོས་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞི་གནས་ཀྱི་ལམ་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་ཐ་དད་ཅེས་བགྱིའམ། ཐ་དད་པ་མ་ལགས་ཞེས་བགྱི། །བཀའ་
― DTG131_Page_0135 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྩལ་པ། བྱམས་པ་ཐ་དད་པ་ཡང་མ་ཡིན། །ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པའི་སེམས་ལ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པར་ལྟ་བར་བགྱིད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་བརྙན་གང་ལགས་པ་དེ་ཅི་ལགས། །དེ་སེམས་དེ་དང་ཐ་དད་པ་ཞེས་བགྱིའམ། ཐ་དད་པ་མ་ལགས་ཞེས་བགྱི། །བྱམས་པ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། གཟུགས་བརྙན་དེ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱམས་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དམིགས་པ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ངས་བཤད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་བརྙན་ཏེ། གལ་ཏེ་སེམས་དེ་ལས་ཐ་དད་པ་མ་ལགས་ན། སེམས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་སེམས་དེ་ཉིད་ལ་ཇི་ལྟར་རྟོག་པར་བགྱིད་ལགས། །བཀའ་སྩལ་པ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་གང་ཡང་ཆོས་གང་ལ་ཡང་རྟོག་པར་མི་བྱེད་མོད་ཀྱི། །འོན་ཀྱང་དེ་ལྟར་སྐྱེས་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དང་ལྟར་སྣང་ངོ༌། །བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་མེ་ལོང་གི་དཀྱིལ་འཁོར་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལ་གཟུགས་ཉིད་མཐོང་ཡང༌། །གཟུགས་བརྙན་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་དེ་ལ། གཟུགས་དེ་ལ་གཟུགས་བརྙན་སྣང་བ་དེ་དོན་ཐ་དད་པར་སྣང་ངོ༌། །དེ་བཞིན་དུ་དེ་ལྟར་སྐྱེས་པའི་སེམས་དེ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་བརྙན་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེའང་དེ་ལས་དོན་གཞན་ཡིན་པ་ལྟ་བུར་སྣང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་ལ་སོགས་པར་སྣང་བའི་སེམས་ཀྱི། །གཟུགས་བརྙན་རང་བཞིན་དུ་གནས་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ཡང༌། སེམས་དེ་དང་ཐ་དད་པ་མ་ལགས་པ་ཞེས་བགྱིའམ། །བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བྱིས་པ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་བློ་ཅན་རྣམས་ལ་ནི། གཟུགས་བརྙན་དེ་དག་ལ་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་དེ་ཉིད་ཡང་དག་
― DTG131_Page_0136 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མི་ཤེས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་སེམས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་གཅིག་ཏུ་ལྷག་མཐོང་སྒོམ་པ་ལགས། །བཀའ་སྩལ་པ། །གང་གི་ཚེ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། །སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ཅི་ཙམ་གྱིས་ན་གཅིག་ཏུ་ཞི་གནས་སྒོམ་པ་ལགས། །བཀའ་སྩལ་པ། །གང་གི་ཚེ་རྒྱུན་ཆགས་སུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བར་ཆད་མེད་པའི་སེམས་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གཉིས་འདྲེས་པར་གྱུར་ཏེ། མཉམ་པར་ཟུང་དུ་འཇུག་པ་ལགས། །བཀའ་སྩལ་པ། གང་གི་ཚེ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་གང་ལགས། །བྱམས་པ་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་གང་ཡིན་པའོ། །བར་ཆད་མ་མཆིས་པའི་སེམས་གང་ལགས། བྱམས་པ་ཞི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་གཟུགས་བརྙན་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པའོ། །སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཉིད་གང་ལགས། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་བརྙན་དེ་ལ་འདི་ནི་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་རྟོགས་ཏེ། དེ་རྟོགས་ནས་ཀྱང་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྷག་མཐོང་ལ་རྣམ་པ་དུ་མཆིས། །བྱམས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། མཚན་མ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། སོ་སོར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བྱུང་བའོ། །མཚན་མ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཞེ་ན། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་འབའ་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ལྷག་མཐོང་གང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཞེ་ན། དེ་དང་དེར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་མ་རྟོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ལྷག་མཐོང་གང་ཡིན་པའོ། །སོ་སོར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཞེ་ན། དེ་དང་དེར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་རྟོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ཤིན་ཏུ་ལེགས་པར་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ལྷག་མཐོང་
― DTG131_Page_0137 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཡིན་པའོ། །ཞི་གནས་ལ་རྣམ་པ་དུ་མཆིས། །བཀའ་སྩལ་པ། བར་ཆད་མེད་པའི་སེམས་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱམས་པ་ཡང་ཞི་གནས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང༌། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་པའོ། །ཡང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། བྱམས་པ་ཚད་མེད་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་ཚད་མེད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ནི་ཆོས་ལ་གནས་པ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི། །ཆོས་ལ་མི་གནས་པ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི་ན། ཆོས་ལ་གནས་པ་ནི་གང་ལགས། །ཆོས་ལ་མི་གནས་པ་ནི་གང་ལགས། །བྱམས་པ་ཇི་ལྟར་གཟུང་བ་དང༌། བསམས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་དོན་ལ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གཟུང་བ་དང་བསམས་པའི་ཆོས་ལ་མི་ལྟོས་པར་གཞན་གྱི་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དོན་ལ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གང་ཡིན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་བསྔོས་པའམ། །རྣམ་པར་རྣགས་པའམ། །དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སམ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། སྡུག་བསྔལ་བ་ཞེས་བྱ་བའམ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བའམ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བའམ། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དེ་ནི་ཆོས་ལ་མི་གནས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ང་ནི་ཆོས་ལ་གནས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལ་བརྟེན་ནས། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དབང་པོ་རྣོན་པོར་འདོགས་སོ། །ཆོས་ལ་མི་གནས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། །དད་པས་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དབང་པོ་རྟུལ་པོར་འདོགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ནི་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི། འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི་ན། མ་འདྲེས་
― DTG131_Page_0138 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ནི་གང་ལགས། །འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ནི་གང་ལགས། །བྱམས་པ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་གཟུང་བ་དང༌། བསམས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་སོ་སོ་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་གཅིག་ཏུ་བཟླུམ་པ་དང༌། གཅིག་ཏུ་བསྡུ་བ་དང༌། གཅིག་ཏུ་བཏུལ་བ་དང༌། ཕུང་པོ་གཅིག་ཏུ་བྱས་ཏེ། ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་གཞོལ་བ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་འབབ་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་བབ་པ། བྱང་ཆུབ་ལ་གཞོལ་བ། །བྱང་ཆུབ་ལ་འབབ་པ། བྱང་ཆུབ་ལ་བབ་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བ། བྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འབབ་པ། མྱ་ངན་འདས་པ་ལ་བབ་པ། གནས་གྱུར་པ་ལ་གཞོལ་བ། གནས་གྱུར་པ་ལ་འབབ་པ། གནས་གྱུར་པ་ལ་འབབ་པ་དག་སྟེ། ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་དཔག་ཏུ་མེད་པ། གྲངས་མེད་པ་དག་མངོན་པར་བརྗོད་པས་མངོན་པར་བརྗོད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ནི། འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ནི་འདྲེས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི། །འདྲེས་པ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི། འདྲེས་པ་ཚད་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི་ན། འདྲེས་པ་ཆུང་དུའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ནི་གང་ལགས། འདྲེས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ནི་གང་ལགས། འདྲེས་པ་ཚད་མ་མཆིས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ནི་གང་ལགས། །བྱམས་པ་མདོའི་སྡེ་ནས། ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་སྡེ་དང༌། རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་དང༌། གཏན་ལ་བབ་པར་བསྟན་པའི་སྡེའི་བར་དག་སོ་སོར་གཅིག་ཏུ་བཟླུམས་ཏེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་ནི་འདྲེས་པ་ཆུང་ངུའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མདོའི་སྡེ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཇི་སྙེད་གཟུང་
― DTG131_Page_0139 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། བསམས་པ་སོ་སོར་གཅིག་ཏུ་བཟླུམས་ཏེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་འདྲེས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་དང༌། གོང་ནས་གོང་དུ་ཤེས་རབ་དང་སྤོབས་པ་ཚད་མེད་པ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བཟླུམས་ཏེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་འདྲེས་པ་ཚད་མེད་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན། འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཐོབ་བར་འགྱུར་ལགས། བྱམས་པ་དེ་ནི་རྒྱུ་ལྔས་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚེ་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྟེན་ཐམས་ཅད་འཇིག་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་རྣམས་པར་སྤངས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ཀུན་དགའ་ལ་དགའ་བ་འཐོབ་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྣང་བ་ཕྱོགས་བཅུར་ཚད་མེད་ཅིང་རྣམ་པ་ཡོངས་སུ་མ་ཆད་པ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང༌། དགོས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་པར་དག་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་མཚན་མ་རྣམ་པར་མ་བརྟགས་པ་རྣམས་དེ་ལ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་གོང་མ་བས་ཆེས་གོང་མ་བཟང་པོ་བས་ཆེས་བཟང་པོ་ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དེ་གང་ལ་རྟོགས་ཤིང༌། །གང་ལ་འཐོབ་པར་འཚལ་བར་བགྱི་ལགས། །བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པས་དང་པོ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་ནི་རྟོགས་པ་ཡིན་ལ། ས་གསུམ་པ་འོད་བྱེད་པ་ལ་ནི་ཐོབ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བྱམས་པ་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པས་ཀྱང་དེ་ལ་རྗེས་སུ་བསླབ་ཅིང་ཡིད་ལ་བྱ་བ་མི་གཏང་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ལྟར་ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་འགྱུར་བ་ལགས། །ཇི་ལྟར་ན་རྟོག་པ་མ་མཆིས་
― DTG131_Page_0140 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་དུ་འགྱུར་བ་ལགས། །ཇི་ལྟར་ན་རྟོག་པ་མ་མཆིས་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་མ་མཆིས་པར་འགྱུར་བ་ལགས། །བྱམས་པ་ཇི་ལྟར་གཟུང་ཞིང་བརྟགས་པ་དང་དཔྱད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དེ་དག་གི་མཚན་མ་གསལ་ཞིང་རགས་པ་མྱོང་པའི་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་གསལ་ཞིང་རགས་པ་མྱོང་པའི་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་སྣང་བ་འོལ་སྤྱིའི་དྲན་པ་ཙམ་ཕྲ་མོ་མྱོང་པའི་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། །རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་གི་མཚན་མ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པར་ཆོས་མྱོང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། །རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་ཡང་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། །རྟོག་པ་དང་བཅས་ཤིང་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བའི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། །རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཙམ་གྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྟོག་པ་མེད་པ་དང་དཔྱོད་པ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞི་གནས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི་གང་ལགས། །རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་གང་ལགས། །བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི་གང་ལགས། །བྱམས་པ་སེམས་རྒོད་པའམ་རྒོད་དུ་དོགས་པ་ན་ཀུན་ཏུ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། བར་ཆད་མེད་པའི་སེམས་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཞེས་བྱའོ། །བྱམས་པ་སེམས་བྱིང་ངམ། བྱིང་དུ་དོགས་པ་ན་མངོན་པར་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། སེམས་ཀྱི་མཚན་མ་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཞེས་བྱའོ། །བྱམས་པ་ཞི་གནས་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའམ། ལྷག་མཐོང་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའམ། །ཟུང་དུ་འབྲེལ་པའི་ལམ་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་གཉི་
― DTG131_Page_0141 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་ལ། སེམས་རང་གི་ངང་གིས་འཇུག་པ་ན། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་སྒོམ་པ་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལགས་ན། ཇི་ལྟར་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལགས། ཇི་ལྟར་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལགས། བྱམས་པ་རྣམ་པ་ལྔས་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན་ཏེ། མིང་དང༌། ཚིག་དང༌། ཡི་གེ་དང༌། སོ་སོ་བ་དང༌། བསྡུས་པས་སོ། །མིང་གང་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ། ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྱེ་བྲག་གི་མིང་དུ་བྱ་བར་བཏགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚིག་གང་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དོན་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་ཕྱིར། གནས་དང༌། རྟེན་དང༌། མིང་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཚོགས་ལ་བརྟེན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡི་གེ་གང་ཞེ་ན། དེ་གཉི་གའི་གནས་ཀྱི་ཡིག་འབྲུ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་སོ་སོ་ལས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ཞེ་ན། མ་འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བསྡུས་པ་ལས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ཞེ་ན། འདྲེས་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་བཅུས་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། འཛིན་པའི་དོན་དང༌། གཟུང་བའི་དོན་དང༌། གནས་ཀྱི་དོན་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དོན་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དོན་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དོན་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དོན་གྱིས་སོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་པ་དང་རྣམ་
― DTG131_Page_0142 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་ནི་ལྔས་སོ། །ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་གྲངས་ནི་དྲུག་གིས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་ཡང་གྲངས་དྲུག་ཁོ་ནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ཏེ། འབྱུང་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །གནས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ངས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལོག་པར་བསྒྲུབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ངས་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ངས་འགོག་པའི་བདེན་པ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་ངས་ལམ་གྱི་བདེན་བ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་འབྱུང་བའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༌། གནས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༌། ལོག་པར་བསྒྲུབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་མཚུངས་ཤིང་མཉམ་མོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་མཚུངས་ཤིང་མཉམ་མོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་གང་ཡིན་པ་དེའི་བྱང་ཆུབ་ཐམས་ཅད་མཚུངས་ཤིང་མཉམ་མོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་ཐོས་པ་ཐམས་ཅད་འདྲེས་པའི་ཆོས་
― DTG131_Page_0143 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་བསྡུས་པའི་ཤེས་རབ་མཚུངས་ཤིང་མཉམ་མོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་འཛིན་པའི་དོན་ནི་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་ལྔ་དང༌། སེམས་དང༌། ཡིད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། བྱམས་པ་དེ་གཟུང་པའི་དོན་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་དག་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་ཡང་འཛིན་པའི་དོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཟུང་བའི་དོན་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་གནས་ཀྱི་དོན་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གང་ལ་གནས་ན་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་སྣང་བའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། གྲོང་ཚིག་དང༌། གྲོང་ཚིག་བརྒྱ་དང༌། དེ་སྟོང་དང༌། དེ་འབུམ་དང༌། རྒྱ་མཚོ་ལ་ཐུག་པའི་ས་དང༌། དེ་བརྒྱ་དང༌། དེ་སྟོང་དང༌། དེ་འབུམ་དང༌། འཛམ་བུའི་གླིང་དང༌། དེ་བརྒྱ་དང༌། དེ་སྟོང་དང༌། དེ་འབུམ་དང༌། གླིང་བཞི་དང༌། དེ་བརྒྱ་དང༌། དེ་སྟོང་དང༌། དེ་འབུམ་དང༌། སྟོང་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང༌། དེ་བརྒྱ་དང༌། དེ་སྟོང་དང༌། དེ་འབུམ་དང༌། སྟོང་གཉིས་པ་བར་མའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང༌། དེ་བརྒྱ་དང༌། དེ་སྟོང་དང༌། དེ་འབུམ་དང༌། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང༌། དེ་བརྒྱ་དང༌། དེ་སྟོང་དང༌། དེ་འབུམ་དང༌། དེ་བྱེ་བ་དང༌། དེ་བྱེ་བ་ཕྲག་བརྒྱ་དང༌། དེ་བྱེ་བ་ཕྲག་སྟོང་དང༌། དེ་བྱེ་བ་ཕྲག་འབུམ་དང༌། དེ་གྲངས་མེད་པ་དང༌། དེ་གྲངས་མེད་པ་ཕར་བརྒྱ་དང༌། དེ་གྲངས་མེད་པ་ཕྲག་སྟོང་དང༌། དེ་གྲངས་མེད་པ་ཕྲག་འབུམ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུ་དག་གི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་གྲངས་མེད་པ། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་གྲངས་མེད་པ་ཕྲག་འབུམ་གྱི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱི་རྡུལ་སྙེད་དག་གོ །བྱམས་པ་དེ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དོན་ནི་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར། ངས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང་ཡོ་བྱད་བསྟན་པ་གང་དག་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་དོན་ནི་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པའི་དོན་དེ་དག་ཉིད་ལ། མི་རྟག་པ་ལ་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌།
― DTG131_Page_0144 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་བདེ་བ་དང༌། མི་གཙང་པ་ལ་གཙང་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། སེམས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་དང༌། ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གང་ཡིན་པའོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་དོན་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། དེའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཁམས་གསུམ་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དོན་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །བྱམས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་གིས་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམ་པ་ལྔས་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་དང༌། དེ་རབ་ཏུ་རིག་པར་བྱེད་པའོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའམ་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའམ། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བའམ། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་དག་གོ །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་ཇི་སྙེད་ཀྱིས་ཤེས་བྱ་དེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་པ་དང༌། སྐྱོན་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། རྐྱེན་དང༌། དུས་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང། འཇིག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ནད་ལ་སོགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དང༌། བསྡུ་བ་དང༌། དབྱེ་བ་དང༌། མགོ་གཅིག་ཏུ་ལན་གདབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་
― DTG131_Page_0145 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང༌། དྲིས་ཏེ་ལན་གདབ་བ་དང༌། གཞག་པ་དང༌། གསང་བ་དང༌། བསྒྲགས་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་དོན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེ་ནི། དེ་གཉི་ག་འཛིན་པར་བྱེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་རྣམས་དང༌། དེ་ལ་སོགས་པའོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་འདུལ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་མ་ལུས་པར་སྤོང་བ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་དང༌། ངས་ཉན་ཐོས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཐུན་མོང་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་གང་དག་བསྟན་པ་དེ་དག་མངོན་དུ་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་རབ་ཏུ་རིག་པར་བྱེད་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་སྟོན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། བྱམས་པ་དོན་ལྔ་པོ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱམས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྣམ་པ་བཞིས་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་རྣམ་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་ལེན་པའི་དོན་དང༌། མྱོང་བའི་དོན་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པའི་དོན་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་དོན་གྱིས་ཏེ། བྱམས་པ་དོན་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱམས་པ་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་རྣམ་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཚིག་འབྲུའི་དོན་དང༌། དོན་གྱི་དོན་དང༌། ཁམས་ཀྱི་དོན་གྱིས་སོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཚིག་འབྲུའི་དོན་ནི་མིང་གི་ཚོགས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་དོན་གྱི་དོན་ནི་རྣམ་པ་
― DTG131_Page_0146 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤང་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། མངོན་དུ་བྱ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བསྒོམ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་ཁོ་ནའི་མཚན་ཉིད་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གནས་དང་གནས་པར་འབྲེལ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་དམིགས་དང༌། ཕན་ཡོན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། །བྱམས་པ་དེ་ལ་ཁམས་ཀྱི་དོན་ནི་ཁམས་ལྔ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གདུལ་བའི་ཁམས་དང༌། གདུལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ། བྱམས་པ་དོན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ལགས་པ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ལགས་པ་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ལགས་པ་དེ་དག་ལ་ཐ་དད་དུ་བགྱི་བ་ཅི་མཆིས་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཚིག་འབྲུ་ལ་གནས་པ་དང༌། སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་དང༌། དགོངས་པ་མེད་པ། མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ། རྣམ་པར་ཐར་པའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་དོ། །བྱམས་པ་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཚིག་འབྲུ་ལ་གནས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ལ། སྒྲ་ཇི་བཞིན་མ་ཡིན་པ། དགོངས་པ་ཅན་མངོན་དུ་མ་གྱུར་པ། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་ཆོས་རྗེས་སུ་མཐུན་པ། རྣམ་པར་ཐར་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་དོ། །
― DTG131_Page_0147 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཚིག་འབྲུ་ལ་གནས་པ་དང༌། ཚིག་འབྲུ་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྒྲ་ཇི་བཞིན་པ་དང༌། དགོངས་པ་ཅན་དང༌། ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་དང་ཆ་མཐུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་གཟུགས་བརྙན་གྱིས་མངོན་དུ་གྱུར་པ་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཆོས་ཤིན་ཏུ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཀྱང་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་དོ། །བྱམས་པ་དེ་དག་གི་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པ་ཆོས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་ཤེས་པ་ནི་གང་ལགས། མཐོང་བ་ནི་གང་ལགས། བྱམས་པ་ང་ནི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་རྣམ་གྲངས་དུ་མས་སྟོན་པར་བྱེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བཤད་པར་བྱའོ། །འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །མ་འདྲེས་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པས་ཡིད་ལ་བགྱིད་པ་གང་གིས་མཚན་མ་གང་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་སེལ་པར་བགྱིད་ལགས། བྱམས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཆོས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། དོན་གྱི་མཚན་མ་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད་དེ། མིང་ལ་མིང་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ཤིང༌། དེའི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡང་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བས་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །མིང་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚིག་དང༌། ཡི་གེ་དང༌། དོན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱམས་པ་ཁམས་ཀྱི་བར་ལ་ཁམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱང་མི་དམིགས་ཤིང༌། དེའི་གནས་ཀྱི་མཚན་མ་ཡང་ཡན་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་བས་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པའི་མཚན་མ་གང་ལགས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་སེལ་
― DTG131_Page_0148 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བགྱིད་ལགས་སམ། བྱམས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་མེད་དེ། མི་དམིགས་ན། དེ་ལ་ཅི་ཞིག་རྣམ་པར་སེལ་བར་འགྱུར་ཏེ། བྱམས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པས་ནི། ཆོས་དང༌། དོན་གྱི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་ནོན་གྱི། དེ་ནི་གང་གིས་ཀྱང་ཟིལ་གྱིས་མནན་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་ང་མི་སྨྲའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆབ་རྙོག་མ་ཅན་མཆིས་པའི་སྣོད་ཀྱི་དཔེ་དང༌། མེ་ལོང་ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་དཔེ་དང༌། མཚེའུ་འཁྲུགས་པའི་དཔེས་ཇི་ལྟར་རང་གི་བཞིན་གྱི་མཚན་མ་བརྟག་པར་མི་ནུས་ལ། དེ་ལས་བཟློག་པས་ནི་ནུས་པ་དེ་བཞིན་དུ། མ་བསྒོམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པར་མི་ནུས་ཀྱི། བསྒོམས་པས་ནི་ནུས་སོ་ཞེས་གང་བཀའ་སྩལ་བ་དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་ནི་གང་ལགས། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་གང་ལ་དགོངས་ཏེ་བཀའ་སྩལ་བ་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་སེམས་ཀྱིས་སོ་སོར་བརྟག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་སོ་སོར་བརྟག་པ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ཀྱིས་སོ་སོར་བརྟག་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་པའི་སེམས་ཀྱིས་སོ་སོར་བརྟག་པའོ། །རྣམ་པར་རིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་དགོངས་ཏེ། ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཆོས་དང་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་དང༌། མཚན་མ་རྣམ་པར་སེལ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་མཚན་མ་དུ་ཞིག་ནི་རྣམ་པར་བསལ་བཀའ་བ་ལགས། གང་གིས་ནི་དེ་དག་རྣམ་པར་སེལ་ལགས། བྱམས་པ་བཅུ་སྟེ། དེ་དག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །བཅུ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ན། ཚིག་དང་ཡི་གེའི་མཚན་མ་སྣ་ཚོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །གནས་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ན། སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུན་གྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་
― DTG131_Page_0149 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཚན་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་སེལ་ལ། དེ་ནི་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །འཛིན་པའི་དོན་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་མཚན་མ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། མི་དམིགས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །གཟུང་བའི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྟ་བའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་དོན་དུ་སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་ཀྱི་བསྙེན་བཀུར་དང༌། ཡོ་བྱད་དང་ལྡན་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ན། ནང་གི་བདེ་བའི་མཚན་མ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྡུག་པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། ཕྱི་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །གནས་ཀྱི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ན། ཚད་མེད་པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །གཟུགས་མེད་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། གང་གི་ཞི་བ་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུས་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ན། གང་ཟག་བ་དག་མེད་པའི་མཚན་མ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་མ་དང༌། རྣམ་པར་རིག་པ་ཙམ་གྱི་མཚན་མ་དང༌། དོན་དམ་པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐའ་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དངོས་པོ་མེད་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་དོན་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པར་བྱེད་པ་ན། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་མ་དང༌། འགྱུར་བ་མེད་པའི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དོར་བ་མེད་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །མཚན་མ་དེའི་གཉེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་དག་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། སྟོང་པ་
― DTG131_Page_0150 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མཚན་མ་རྣམ་པ་བཅུ་རྣམ་པར་སེལ་བར་བགྱིད་པ་ན། མཚན་མ་གང་རྣམ་པར་སེལ་བར་བགྱིད་ཅིང༌། མཚན་མའི་འཆིང་བ་གང་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ལགས། བྱམས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གཟུགས་བརྙན་གྱི་མཚན་མ་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད་ཅིང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བའི་མཚན་མ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་ཡང་རྣམ་པར་སེལ་ཏོ། །བྱམས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་དག་ནི་དངོས་སུ་ན་མཚན་མ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རེ་རེ་ཡང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོར་མི་འགྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། མ་རིག་པ་ནི་རྒ་ཤིའི་བར་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འགྲུབ་པར་མི་བྱེད་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། །ཉེ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཉེ་བའི་རྐྱེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དངོས་སུ་ན་འདུ་བྱེད་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་གང་རྟོགས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མ་མཆིས་པས་རབ་ཏུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་གང་ལགས། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་ལ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་བྱིན་ཏེ། བྱམས་པ་ཁྱོད་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་རབ་ཏུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཁྱོད་དོན་འདི་ཉིད་འདྲི་བ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྟོང་པ་ཉིད་ལས་རབ་ཏུ་ཉམས་པ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་མཐའ་དག་ལས་ཀྱང་རབ་ཏུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱམས་པ་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་ཅིག་དང༌། སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །བྱམས་པ་གཞན་གྱི་དབང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་པའི་ཀུན་བརྟགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་བྲལ་བ་ཉིད་
― DTG131_Page_0151 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། དེ་དེ་ལ་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་བསྡུས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དག་གིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་ཞིག་བསྡུས་ལགས། བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་ངས་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་རྒྱུ་གང་ལས་བྱུང་བ་ལགས། བྱམས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་གང་ལགས་པར་བརྗོད་པར་བགྱི། བྱམས་པ་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་འབྲས་བུ་ཡིན་ནོ། །བྱམས་པ་ཡང་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིའམ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བའི་ཆོས་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ལས་ཅི་ལགས། །བྱམས་པ་འཆིང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་མཚན་མའི་འཆིང་བ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གགས་རྣམ་པ་ལྔ་གསུངས་པ་གང་དག་ལགས་པ་དེ་དག་ལས། དུ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་གགས་དག་ལགས། དུ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་གགས་དག་ལགས། དུ་ནི་གཉི་གའི་གགས་དག་ལགས། བྱམས་པ་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྟ་བ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་གགས་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་གཏམ་འདོད་པ་བཞིན་མ་ཐོབ་པ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་གགས་ཡིན་ནོ། །འདྲེས་པར་གནས་པ་དང༌། ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་ནི་དེ་གཉི་གའི་གགས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་གཅིག་གིས་ནི་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་དོ། །
― DTG131_Page_0152 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ནི་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྒྲིབ་པ་ལྔ་པོ་གང་དག་ལགས་པ་དེ་དག་ལས། དུ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་དག་ལགས། དུ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་སྒྲིབ་པ་དག་ལགས། དུ་ནི་གཉི་གའི་སྒྲིབ་པ་དག་ལགས། བྱམས་པ་རྒོད་པ་དང། འགྱོད་པ་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། ཐེ་ཆོམ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པ་ལ་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་ནི་དེ་གཉི་གའི་སྒྲིབ་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་ཞི་གནས་ཀྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལགས། བྱམས་པ་གང་གི་ཚེ་རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཆོམས་པར་གྱུར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཇི་ཙམ་གྱིས་ན་ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་ཡངས་སུ་དག་པ་ལགས། བྱམས་པ་གང་གི་ཚེ་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པ་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་ཆོམས་པར་གྱུར་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལ་ཞུགས་པས་རྣམ་པ་དུ་དག་གིས་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཡོངས་སུ་འཚལ་བར་བགྱི་ལགས། བཀའ་སྩལ་བ། བྱམས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ཕྱི་རོལ་དུ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ནང་དུ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། མཚན་མའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བའོ། །བྱམས་པ་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བཏང་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང། རང་སངས་རྒྱས་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་རབ་ཏུ་ལྷུང་ན། དེ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་དག་དང༌། འདུ་འཛི་དང༌། མཆན་མ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་དམིགས་པ་རྣམས་ལ་སེམས་རྣམ་པར་འཕྲོ་བར་གཏོང་ན་དེའི་ཕྱི་རོལ་དུ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་ཀྱིས་བྱིང་བའམ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱང་བའམ། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཉེ་
― DTG131_Page_0153 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡང་རུང་བས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་ན། དེ་ནི་ནང་དུ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚན་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ནང་གི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་ན། དེ་ནི་མཚན་མའི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ནང་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ལ་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ཚོགས་ཀྱིས་ངའོ་སྙམ་དུ་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་ན། དེ་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སའི་བར་ལ་གང་གི་གཉེན་པོ་ལགས། བྱམས་པ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ས་དང་པོ་ལ་ནི་ངན་སོང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལས་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་ལྟུང་བ་ཕྲ་མོའི་འཁྲུལ་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིའོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་ཆོས་ལ་སྲེད་པའིའོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི་འཁོར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དང༌། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་ཀྱིའོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་མང་པོ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའིའོ། །བདུན་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའིའོ། །བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྩོལ་བ་དང༌། མཚན་མ་ལ་དབང་དུ་མ་གྱུར་བའིའོ། །དགུ་པ་ལ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་དབང་དུ་མ་གྱུར་བའིའོ། །བཅུ་པ་ལ་ནི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ནི་མི་འཐོབ་པའིའོ། །བྱམས་པ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ས་ལ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བ། མཆོག་ཏུ་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་བའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལེགས་པར་བཅོམ་པས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་གནས་པ་ན། དགོས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དམིགས་པ་ལ། ཐམས་ཅད་དུ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ཐོབ་པོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་
― DTG131_Page_0154 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་བ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བ། བྱམས་པ་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཐོབ་ནས། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང་བསམས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་སེམས་ཀྱིས་ལེགས་པར་གཟུང་བ་དང༌། ལེགས་པར་བསམས་པ་དང༌། ལེགས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་དེ་ཉིད་ནང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན། མཚན་མ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་རེ་ཞིག་སེམས་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་ན། རགས་པ་དག་ལ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། བྱམས་པ་དེ་ལ་མཚན་མ་ཕྲ་མོ་ནི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་ལེན་པའི་མཚན་མའམ། མྱོང་བའི་མཚན་མའམ། རྣམ་པར་རིག་པའི་མཚན་མའམ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་མའམ། ནང་གི་མཚན་མའམ། ཕྱི་རོལ་གྱི་མཚན་མའམ། དེ་གཉི་གའི་མཚན་མའམ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ལ་སྦྱར་བར་བྱའོ་སྙམ་པའི་མཚན་མའམ། ཤེས་པའི་མཚན་མའམ། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་མཚན་མའམ། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་མའམ། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་མའམ། རྟག་པའི་མཚན་མའམ། མི་རྟག་པའི་མཚན་མའམ། སྡུག་བསྔལ་དང་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་མའམ། དེ་མི་འགྱུར་བའི་རང་བཞིན་གྱི་མཚན་མའམ། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བའི་མཚན་མའམ། དེའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་མའམ། ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བར་རིག་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཚན་མའམ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་མའམ། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་མཚན་མ་གང་དག་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ལ་སེམས་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་གོ །དེ་ལྟར་ཞུགས་ཤིང་དེ་ལ་ལན་མང་དུ་
― DTG131_Page_0155 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པ་དུས་དུས་སུ་གགས་དང༌། སྒྲིབ་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དག་ལས་སེམས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་དེ་ལ། ནང་གི་སོ་སོའི་བདག་ཉིད་ལ་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བདུན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་དེའི་མཐོང་བའི་ལམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཐོབ་པས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན། ས་དང་པོ་ཐོབ་པ་དང༌། ས་དེའི་ཕན་ཡོན་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེས་སྔར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཐོབ་པས་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་གྱི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་མཐོང་བའི་ལམ་ཐོབ་པས་དངོས་པོའི་མཐའི་དམིགས་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ས་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་སུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཞུགས་ཤིང་དམིགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་ཁྱེའུ་ཆེས་ཕྲ་མོས་ཁྱེའུ་ཆེས་སྦོམ་པོ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་ཡང་ཁྱེའུ་ཁྱེའུ་དབྱུང་བའི་ཚུལ་དུ་ནང་གི་མཚན་མ་རྣམ་པར་སེལ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད་དེ། མཚན་མ་རྣམས་རྣམ་པར་སེལ་བ་ན་གནས་ངན་ལེན་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །མཚན་མ་དང་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་ལེགས་བར་བཅོམ་པས་རིམ་གྱིས་ས་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་སུ་གསེར་ལྟ་བུར་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱོང་ལ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་ཞིང༌། དགོས་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་དམིགས་པ་ཡང་འཐོབ་སྟེ། བྱམས་པ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལ་དེ་ལྟར་བསྒྲུབ་ན། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པར་བགྱིད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་མཐུ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་
― DTG131_Page_0156 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒྲུབ་པ་ལགས། བྱམས་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གནས་དྲུག་ལ་མཁས་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། གནས་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། བསླང་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། འཕེལ་བ་ལ་མཁས་པ་དང། འགྲིབ་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཐབས་ལ་མཁས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་སེམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། སེམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཤེས་ན། སེམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི། བརྟན་པ་དང༌། སྣོད་ཀྱི་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའིའོ། །དམིགས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པར་རིག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ཅིག་ཅར་འཛིན་པ། ཕྱི་རོལ་དང༌། ནང་གི་ཡུལ་ཅིག་ཅར་འཛིན་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་དང༌། ཐང་ཅིག་དང༌། ཡུད་ཙམ་ཅིག་ལ། ཅིག་ཅར་ཏིང་ངེ་འཛིན་མང་པོ་ལ་སྙོམས་པ་འཇུག་པ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་མང་པོ་མཐོང་བ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མང་པོ་མཐོང་བ། རྣམ་པར་རྟོག་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཁོ་ནའིའོ། །དམིགས་པའི་མཚན་མ་ཆུང་ངུ་རྣམ་པར་རིག་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་དང་ལྡན་པའིའོ། །དམིགས་པའི་མཚན་མ་རྒྱ་ཆེན་པོར་གྱུར་པ་རྣམ་པར་རིག་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་དང་ལྡན་པའིའོ། །དམིགས་པའི་མཚན་མ་ཚད་མེད་པ་རྣམ་པར་རིག་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ནམ་མཁའ་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པའིའོ། །དམིགས་པའི་མཚན་ཕྲ་མོ་རྣམ་པར་རིག་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པའིའོ། །དམིགས་པའི་མཚན་མ་མཐར་ཐུག་པ་རྣམ་པར་རིག་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྡན་པའིའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་རིག་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་དམིགས་པའིའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་
― DTG131_Page_0157 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའིའོ། །ཚོར་བ་འདྲེན་མ་དང་ལྡན་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའིའོ། །དགའ་བ་དང་ལྡན་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའིའོ། །བདེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་གསུམ་པའིའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་པའི་བར་གྱིའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང་ལྡན་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པའིའོ། །དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དད་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པའིའོ། །ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང་ལྡན་པའི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གཉི་ག་དང་མི་ལྡན་པའིའོ། །ཇི་ལྟར་ན་གནས་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་རིག་པའི་དེ་བཞིན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ན་བསླང་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འཆིང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་མཚན་མའི་འཆིང་བ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་འཆིང་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དེ་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་དེ་ལས་སེམས་འདི་བསླང་བར་བྱའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་འཕེལ་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་མཚན་མ་དང་གནས་ངན་ལེན་གྱི་གཉེན་པོའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་སྐྱེ་བ་དང་འཕེལ་བའི་ཚེ་སྐྱེའོ། །འཕེལ་ལོ་ཞེས་འཕེལ་བ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་འགྲིབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་གྱུར་པ་མཚན་མ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་སེམས་དེ་གྲིབ་ཅིང་འབྲི་བར་གྱུར་པ་ན། འགྲིབ་ཅིང་འབྲིའོ་ཞེས་འགྲིབ་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཟིལ་གྱིས་གནོན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དག་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བྱམས་པ་དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་མཐུ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པ་དང༌། མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་བ་
― DTG131_Page_0158 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་འགག་གོ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་དག་འགག་པའི་ཚོར་བ་དེ་དག་གང་ལགས། །བྱམས་པ་མདོར་བསྡུ་ན་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གཉིས་འགགས་ཏེ། གནས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་རིག་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་ནི་ཡུལ་རིག་པའོ། །དེ་ལ་གནས་ཀྱི་གནས་ནང་ལེན་རིག་པ་ནི་རྣམ་པར་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་རིག་པ་དང། གཟུགས་མེད་པའི་གནས་ངན་ལེན་རིག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་གྲུབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་རིག་པ་དང༌། འབྲས་བུ་མ་གྲུབ་པའི་གནས་ངན་ལེན་རིག་པའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་གྲུབ་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་གང་ཡིན་བའོ། །འབྲས་བུ་མ་གྲུབ་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡུལ་རིག་པ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གནས་རིག་པ་དང༌། ཡོ་བྱད་རིག་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་རིག་པ་དང༌། ལྟོས་པ་རིག་པའོ། །དེ་ཡང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ནའོ། །འབྲས་བུ་མ་གྲུབ་པའི་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་བའི་ནི་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་འགག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། འདྲེན་མར་མྱོང་ངོ༌། །འབྲས་བུ་གྲུབ་པའི་མྱོང་བ་ཡིན་ན་ནི་ཚོར་བ་རྣམ་པ་དེ་གཉི་ག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་འགགས་ཏེ། རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་འབའ་ཞིག་མྱོང་ངོ༌། །ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ན་དེ་ཡང་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་འགག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་སྐད་ཅེས་བཀའ་སྩལ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པ་ལ་བཀའ་སྩལ་བ། །བྱམས་པ་ཁྱོད་ཀྱིས་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ལས་བརྩམས་ནས་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣལ་འབྱོར་ལ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་ངེས་ཤིང་མཁས་པས་དེ་
― DTG131_Page_0159 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་དྲི་བ་དྲིས་པ་ལེགས་སོ་ལེགས་སོ། །ངས་ཀྱང་རྣལ་འབྱོར་གྱི་ལམ་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པར་བསྟན་ཏེ། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ལྟར་བསྟན་ཅིང་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་དང༌། རིགས་ཀྱི་བུ་མོ་དག་གིས་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་རིགས་སོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཆོས་རྣམས་གདགས་པ་རྣམ་གཞག་གང་ཡིན་པ། །དེ་ནི་རྣལ་འབྱོར་བག་ཡོད་དོན་ཆེན་ཡིན། །གང་དག་ཆོས་དེར་བརྟེན་ནས་རྣལ་འབྱོར་འདིར། །ཡང་དག་བརྩོན་པ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་འཐོབ། །གང་དག་གླགས་ལྟ་དེ་སྐད་རྒོལ་བ་ལས། །ཐར་པར་ལྟ་བས་ཆོས་ཀུན་ཆུབ་བྱེད་པ། །བྱམས་པ་དེ་དག་རྣལ་འབྱོར་འདི་ལས་ནི། །ཐག་རིང་གནམ་ས་རིང་བ་དེ་བཞིན་ནོ། །བློ་ལྡན་སེམས་ཅན་དོན་ཅེས་དེ་དག་ལས། །ལན་བྱེད་རིག་ནས་སེམས་ཅན་དོན་བརྩོན་མིན། །ལན་དེར་རྟོགས་ན་ཀུན་གྱི་དམ་པ་དང༌། །ཟང་ཟིང་མེད་པའི་དགའ་བ་འཐོབ་མི་འགྱུར། །གང་དག་འདོད་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་ལུང་འབོགས་པ། །དེ་དག་འདོད་པ་སྤངས་པ་ཕྱིར་ལེན་ཏེ། །རྨོངས་པ་དེ་དག་ཆོས་ཀྱི་རིན་པོ་ཆེ། །རིན་ཐང་མེད་པ་རྙེད་ཀྱང་སྤོང་ཞིང་རྒྱུ། །དེ་ཕྱིར་བརྩོད་དང་འདུ་འཛི་སྤྲོས་ལྡན་པ། །རྣམ་པར་སྤོང་ལ་བརྩོན་འགྲུས་མཆོག་བྱོས་ཏེ། ལྷར་བཅས་འཇིག་རྟེན་བསྒྲལ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རྣལ་འབྱོར་འདི་ལ་རབ་ཏུ་བརྩོན་པར་གྱིས། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱམས་པས་འདི་སྐད་ཅིག་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲང་འདིར་བསྟན་པ་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས། །འདི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། བྱམས་པ་འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་རྣལ་འབྱོར་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟུང་ཤིག །རྣལ་འབྱོར་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན་སྲོག་ཆགས་དྲུག་འབུམ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་
― DTG131_Page_0160 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་སེམས་སྐྱེས་སོ། །ཉན་ཐོས་སུམ་འབུམ་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་རྣམ་པར་དག་གོ །ཉན་ཐོས་འབུམ་ལྔ་ཁྲི་ནི་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གིས་ནི་རྣལ་འབྱོར་ཆེན་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་པའོ།། །།བམ་པོ་བཞི་བཅུ་པ། ཐེག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་བརྩམས་ནས། ཐེག་པའི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་བསྟན་པ་ནི་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་ཞུ་བ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ས་བཅུ་གང་ལགས་པ་དེ་དག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་རབ་ཏུ་དགའ་བཞེས་བགྱི་བ་དང༌། དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། འོད་བྱེད་པ་དང༌། འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་བ་དང༌། མངོན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། རིང་དུ་སོང་བ་དང༌། མི་གཡོ་བ་དང༌། ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ལགས། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ནི་བཅུ་གཅིག་པ་ལགས་ན། ས་དེ་དག་རྣམ་པར་དག་པ་དུ་དག་དང༌། ཡན་ལག་དུ་དག་གིས་བསྡུས་པ་ལགས། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ས་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་དང༌། ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་གིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དེ་ལས་དང་པོ་ནི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པས་བསྡུས་སོ། །ས་གཉིས་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པས་སོ། །ས་གསུམ་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པས་སོ། །ས་བཞི་པ་ནས་བཟུང་སྟེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་གོང་ནས་གོང་དུ་གྱ་ནོམ་པ་བས་ཀྱང་ཆེས་གྱ་ནོམ་པས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ས་དེ་དག་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་གིས་བསྡུས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་གང་ཞེ་ན། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་
― DTG131_Page_0161 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤྱད་པ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དག་ལ་མོས་པ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་བཟོད་པས་ས་དེ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་གོ །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང༌། ལྟུང་བ་ཕྲ་མོའི་འཁྲུལ་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དག་ལ་ཤེས་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པར་མི་ནུས་པས། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་འཐོབ་པོ། །དེ་ཡན་ལག་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། ཐོས་པའི་གཟུངས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པས། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འབད་པས་དེ་ཡང་འཐོབ་པོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པ་དེ་དག་གིས་དེ་ལན་མང་དུ་གནས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་སྲེག་པ་ལས་སེམས་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་མི་ནུས་པས། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་འཐོབ་པོ། །དེ་ཡང་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང༌། བདེན་པ་རྣམས་རྣམ་པར་དཔྱད་པ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དང༌། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་པ་དང༌། ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པར་མི་ནུས་པས། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་འཐོབ་པོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་དེ་ལ་སྤྱོ་བ་མང་བ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ལན་མང་དུ་གནས་པར་མི་ནུས་པས། དེ་ཡང་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ།
― DTG131_Page_0162 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་འཐོབ་པོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང༌། བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་མཚན་མེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མང་དུ་གནས་པར་མི་ནུས་པས། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་འཐོབ་པོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོང་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པ་དེ་ལ་རྩོལ་བ་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་གཞག་པ་དང༌། མཚན་མ་དབང་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པས། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་འཐོབ་པོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང༌། རྣམ་གྲངས་དང༌། མཚན་ཉིད་ངེས་པའི་ཚིག་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་སྟོན་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་མུ་ནུས་པས། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་འཐོབ་པོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང༌། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་འཐོབ་པར་མི་ནུས་པས། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་འཐོབ་པོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཡང༌། ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཐོགས་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་དང༌། མཐོང་བ་འཐོབ་པར་མི་ནུས་པས། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པས་དེ་ཡང་འཐོབ་སྟེ། དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡན་ལག་དེས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུགས་ས་དེ་དག་ན། ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་དག་གིས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ། ས་དང་པོ་ལ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་
― DTG131_Page_0163 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བགྱི། ཅིའི་སླད་དུ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཞེས་བགྱི་ལགས། ས་དང་པོ་ནི་དོན་ཆེ་བ་འདྲིས་པ་མ་ཡིན་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སེམས་ཐོབ་པས་དགའ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ས་གཉིས་པ་ནི་ལྟུང་བ་ཕྲ་མོ་དང་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དྲི་མ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དྲི་མ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་གསུམ་པ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་དང་ཐོས་པའི་གཟུངས་དེ་ཤེས་པའི་སྣང་བ་ཚད་མེད་པའི་གནས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འོད་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་བཞི་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཤིང་བསྲེག་པའི་ཕྱིར། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྒོམས་པ་དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མེའི་འོད་འཕྲོ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འོད་འཕྲོ་བ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །ས་ལྔ་པ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཐབས་ཀྱིས་བསྒོམ་པ་དེ་ལ་དབང་བྱ་བར་དཀའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་དཀའ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དྲུག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ལན་མང་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མངོན་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱའོ། །ས་བདུན་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བར་ཆད་མེད་ཅིང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་རིང་དུ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་ས་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རིང་དུ་སོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །ས་བརྒྱད་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་འབྱུང་བས་མི་བསྐྱོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ས་དགུ་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་སྟོན་པའི་དབང་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་བློ་གྲོས་ཤིན་ཏུ་ཡངས་པ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ལེགས་པའི་བློ་གྲོས་ཞེས་བྱའོ། །ས་བཅུ་པ་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ལ་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་སྤྲིན་ཆེན་པོ་ལྟ་བུས་ཁྱབ་ཅིང་ཁེབས་པའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་སྤྲིན་ཞེས་བྱའོ། །ས་བཅུ་གཅིག་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་སྤངས་པས། ཆགས་པ་མེད་ཅིང་ཐོགས་པ་མེད་པར་ཤེས་བྱའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་
― DTG131_Page_0164 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ས་དེ་དག་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ནི་དུ་མཆིས། གནས་ངན་ལེན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་དུ་མཆིས་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུགས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཉིད་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང༌། གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་བཅུ་གཅིག་སྟེ། ས་དང་པོ་ལ་ནི་གང་ཟག་དང་ཆོས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ངན་སོང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ས་གཉིས་པ་ལ་ནི་ལྟུང་བ་ཕྲ་མོའི་འཁྲུལ་པ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པ། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཐོས་པའི་གཟུངས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་སྲེད་པ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ལྔ་པ་ལ་ནི་འཁོར་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དང༌། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དེ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཅིག་ཏུ་མི་ཕྱོགས་པ་ཉིད་དང༌། མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དྲུག་པ་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་འཇུག་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ཉིད་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་མང་པོ་ཀུན་ཏུ་བྱུང་བ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །བདུན་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་གཅིག་ཏུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཐབས་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ།། བརྒྱད་པ་ལ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་རྩོད་པ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། མཚན་མ་རྣམས་ལ་མི་དབང་བ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །དགུ་པ་ལ་ནི་ཆོས་བསྟན་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང༌། ཡི་གེ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0165 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོང་ནས་གོང་དུ་ཤེས་རབ་དང༌། སྤོབས་པ་ལ་གཟུངས་ཀྱི་དབང་བ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། སྤོབས་པའི་དབང་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །ས་བཅུ་པ་ལ་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། གསང་བ་དང་ཕྲ་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ལ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ལ་ཆགས་པ་ཤིན་ཏུ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཐོགས་པ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ངན་ལེན་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སོ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུགས་དེ་དག་ནི་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་དང༌། གནས་ངན་ལེན་བཅུ་གཅིག་པོ་དེ་ངག་གི་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ནི་མི་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ལ་ད་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་ལྟར་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའི་དྲ་བ་ཆེན་པོ་རབ་ཏུ་དྲལ་ཅིང་དེའི་གནས་ངན་ལེན་ཐིབས་པོ་ཆེན་པོ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བའི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཅི་ཙམ་དུ་ཕན་ཡོན་ཆེ་ཞིང༌། འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ས་དེ་དག་རྣམ་པར་དག་པ་དུ་དག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུགས་བརྒྱད་ཀྱིས་ཏེ། ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་མཐོང་ཞིང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མཐུ་རྣམ་པར་དག་པས་སོ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་ཕྱུགས་དང་པོ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནས། མཐུ་རྣམ་པར་དག་པའི་གང་ཡིན་པ་དང༌། ས་གོང་མ་གོང་མ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སའི་བར་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ནས། མཐུ་རྣམ་
― DTG131_Page_0166 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དག་པའི་བར་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆེས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཆེས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ལ་སྐྱེ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་རྟོགས་པ་དང༌། ས་དང་པོའི་ཡོན་ཏན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གིས་དེའི་གོང་མའི་ས་རྣམས་དེའི་ཡོན་ཏན་དང་ཡང་མཉམ་ལ། རང་གི་སའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་བཅུ་པོ་ཐམས་ཅད་ནི་ཡོན་ཏན་བླ་ན་ཡོད་པ་དག་ཡིན་ལ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ས་ནི་ཡོན་ཏན་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱེ་བར་མཆོག་ཅེས་བགྱི་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་རྣམ་པ་བཞི་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་ལེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་བསྐྱབ་པའི་ཕྱིར་རྙིང་རྗེ་དང་ལྡན་པ་ཉིད་ཕྱིར་དང༌། བདག་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་ཟློག་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེན་པོས་མཆི་བ་དང་སྨོན་ལམ་གྱ་ནོམ་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཅན་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་རྣམ་པ་བཞིའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བདེ་བ་ལ་གནས་པར་མཁས་པ་དང༌། དེ་མྱུར་དུ་འཐོབ་པར་ནུས་པ་དང༌། མྱུར་དུ་འཐོབ་པ་དེ་དང༌། བདེ་བར་གནས་པ་དེ་ཡང་སྤངས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་རྒྱུ་མེད་པ། དགོས་པ་མེད་པ། སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་སྣ་ཚོགས་ཡུན་རིང་པོ་འབྱུང་བ་ལ་ཡིད་ཀྱིས་སྨོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་རྒྱ་ཆེན་པོས་འགྲོ་བ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱ་ནོམ་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཅན་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་དུ་མཆིས་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དྲུག་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0167 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བཟོད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། བསམ་གཏན་དང༌། ཤེས་རབ་པོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསླབ་པའི་གཞི་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལས། དུ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལགས། དུ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལགས། དུ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དང་པོ་གསུམ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་རབ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་ང་སྨྲའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསླབ་པའི་གཞི་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལས། དུ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ལགས། དུ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕུག་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་ནོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡིན་ནོ། །བརྩོན་འགྲུས་དང་བསམ་གཏན་ནི་ཀུན་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་པར་སྔ་སྨྲའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བསླབ་པའི་གཞི་དྲུག་པོ་དེ་དག་ལགས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཇི་ལྟར་བསླབ་པར་བགྱི་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ལ་ཐོག་མ་ཁོ་ན་རེ་ཤིན་ཏུ་མོས་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་ཆོས་སྤྱོད་པ་བཅུ་པོ་དག་གིས་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པས་བསྒྲུབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་རྗེས་སུ་བསྲུང་བ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བསྟེན་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བས་བསླབ་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་བསླབ་པའི་གཞི་དེ་དག་རྣམ་གྲངས་དྲུག་ཏུ་གདགས་པར་རིག་པར་བགྱི་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གསུམ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་གདགས་པ་ཡིན་ལ། གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་
― DTG131_Page_0168 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡོ་བྱད་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པས་ཕན་འདོགས་པས་ཕན་འདོགས་སོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱིས་ནི་ཕོངས་པ་དང༌། གནོད་པ་དང་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པ་ཉེ་བར་ནི་སྒྲུབ་པའི་ཕན་འདོགས་པས་ཕན་འདོགས་སོ། །བཟོད་པས་ནི་ཕོངས་པ་དང༌། གནོད་པ་དང་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པར་ཇི་མི་སྙམ་པས་ཕན་འདོགས་ཏེ། དེ་གསུམ་གྱིས་ནི་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་སོ། །བརྩོན་འགྲུས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་མ་བཅིལ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་པས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པས་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་སྦྱོར་བ་ལས་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་སོ། །བསམ་གཏན་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་རྣམ་པར་གནོན་ཏོ། །ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་འཇོམས་པར་བྱེད་དེ། དེ་གསུམ་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གཞན་དག་གྲངས་བཞིར་གདགས་པར་རིག་པར་བགྱི་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གསུམ་གྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་བཏགས་ནས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་བསྡུ་བའི་དངོས་པོས་ཟིན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པས་དགེ་བ་ལ་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ངས་ཐབས་ལ་མཁས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གསུམ་པོ་འདི་དག་གི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་འདི་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མང་བས་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་མི་ནུས་པ་དང༌། ཁམས་དང་མོས་པ་དམན་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྟོབས་ཆུང་བས་སེམས་ནང་དུ་འཇོག་མི་ནུས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཐོས་པའི་དམིགས་པ་ལ་བསམ་གཏན་ཡོངས་སུ་མ་བསྒོམས་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་མངོན་པར་སྒྲུབ་མི་ནུས་པ་ཡིན་ན། དེ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ཆུང་ངུ་ཡང་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་ཤིང་ཕྱི་མ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་བ་ཉིད་དུ་ཡིད་ཀྱིས་སྨོན་
― DTG131_Page_0169 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེའི་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་བ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་ནུས་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་སྨོན་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་ཡང་ཡང་དག་པར་བསྟེན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐོབ་ཅིང་ལྷག་པའི་བསམ་པ་སྟོབས་ཆུང་བ་ཉིད་རྣམ་པར་བཟློག་ནས། ཁམས་གྱ་ནོམ་པ་ལ་བསམ་པའི་སྟོབས་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་དེའི་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་སེམས་ནང་དུ་འཇོག་ནུས་པས་དེའི་ཕྱིར་སྟོབས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་བསམ་གཏན་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡེ་སྣོད་ཐོས་པའི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པ་ལ་བསམ་གཏན་བྱེད་དེ། དེ་ནི་དེའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་ནུས་པར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་ངས་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་གྲོགས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་པར་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་གི་གོ་རིམས་དེ་ལྟར་བསྟན་པར་རིག་པར་བགྱི་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དེ་དག་གོང་ནས་གོང་དུ་འགྲུབ་པའི་རྟེན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་མི་ལྟ་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྗེས་སུ་བསྲུངས་ན་བཟོད་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བཟོད་པ་དང་ལྡན་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པར་འགྱུར་རོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ན་བསམ་གཏན་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །བསམ་གཏན་གྲུབ་ན་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་འཐོབ་པོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་རྣམ་པ་དུར་རབ་ཏུ་དབྱེ་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་སྟེ། སྦྱིན་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཆོས་སྦྱིན་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་སྦྱིན་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པ་སྦྱིན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་
― DTG131_Page_0170 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་གསུམ་ནི་མི་དགེ་བ་ལས་ལྡོག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། དགེ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །བཟོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི། གནོད་པ་བྱེད་པ་ལ་མི་མཇེད་པའི་བཟོད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ལ་ཇི་མི་སྙམ་པའི་བཟོད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་ངེས་པར་རྟོག་པའི་བཟོད་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དགེ་བ་ལ་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །བསམ་གཏན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་ཞི་ལ་རབ་ཏུ་ཞི་བས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཉེན་པོ་བདེ་བར་གནས་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། ཡོན་ཏན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་མངོན་པར་སྒྲུབ་པའི་བསམ་གཏན་ནོ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་དམིགས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཞེས་བགྱི་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ལྔའི་ཕྱིར་ཏེ། ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མི་ལྟ་བ་ཉིད་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་ལ་ལྷག་པར་ཆགས་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མི་ལྟ་བ་ཉིད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། ལན་དུ་ཕན་ཐོགས་པ་དང༌། འབྲེལ་པའི་སེམས་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་དང་མ་འདྲེས་ཤིང༌། ཐབས་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ཉིད་བྱས་ཤིང་བསྩགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུར་
― DTG131_Page_0171 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་གང་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དེ་དག་ནི་དངོས་པོ་དྲུག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདོད་པའི་དགའ་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང༌། དབང་ཕྱུག་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ་དང༌། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཅི་འདོད་དགུར་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྙས་པ་མི་བཟོད་པ་དང༌། མི་བརྩོན་པའི་བསོད་ཉམས་དང༌། འདུ་འཛིན་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་སྣ་ཚོགས་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེ་བ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྤྲོས་པ་དག་ལ་ཡོན་ཏན་གྱི་ཕན་ཡོན་དུ་བལྟ་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་གང་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དེ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་ཆེན་པོ་ཉིད་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། ཁོ་ན་མེད་ཅིང་དབྱེན་མེད་ལ་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་མང་བ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་བདག་པོ་དང༌། ལུས་ལ་གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། དབང་ཆེ་བར་གྲགས་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་དང་འདྲེས་པ་གང་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དེ་ནི་སྦྱོར་བ་བཞིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྙིང་རྗེ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་མི་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། གུས་པར་མི་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བས་སོ། །དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྦྱོར་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དག་ལ་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ཐབས་དང་བྲལ་ཞིང་བསྒོམ་པ་ཉམས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐབས་མ་ལགས་པ་གང་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པ་ན། གལ་ཏེ་ཟང་ཟིང་གིས་ཕན་འདོགས་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་ཅིང༌། མི་དགེ་བའི་གནས་ནས་བསླངས་ཏེ་དགེ་བའི་
― DTG131_Page_0172 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་སུ་འཇོག་པར་མི་བྱེད་ན། དེ་ནི་ཐབས་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དེ་ཙམ་གྱིས་ན་སེམས་ཅན་ལ་ཕན་བཏགས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། མི་གཙང་བ་ནི་ཆེ་ཡང་རུང་ཆུང་ཡང་རུང་སྟེ་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་ཀྱང་དྲི་ཞིམ་པོར་བྱ་བར་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཀྱིས་རང་བཞིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱང་ཟང་ཟིང་གིས་ཕན་བཏགས་པ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་ཙམ་གྱིས་རྣམ་གྲངས་གང་གིས་ཀྱང་བདེ་བར་བྱ་མི་ནུས་ཀྱི། དགེ་བ་ལ་འཇོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་མཆོག་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་དག་པ་དུ་མཆིས་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ང་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་མ་གཏོགས་པར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་གཞན་ཡོད་པར་མི་སྨྲ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་དག་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་བསྡུས་པ་དང་སོ་སོར་ཕྱེ་བ་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་དག་པ་བསྡུས་པ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བདུན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་དེ་དག་གིས་གཞན་ལས་ཤེས་ཀྱི་ཁེ་ཡོངས་སུ་མི་ཚོལ་བ་དང༌། ཆོས་དེ་དག་ལ་ལྟ་བས་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་འདི་དག་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་སྙམ་དུ་ཡིད་གཉིས་དང་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ལ་མི་བསྟོད་གཞན་ལ་མི་སྨོད་ཅིང་བརྙས་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། དྲེགས་པར་མི་བྱེད་ཅིང་བག་མེད་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཅུང་ཟད་ཙམ་དང༌། ངན་ངོན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པ་དང༌། ཆོས་དེ་དག་གིས་སེར་སྣ་མེད་ཅིང་གཞན་དག་ལ་ཕྲག་དོག་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་སོ་སོ་ཐ་དད་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་ཁོ་ནར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་བདུན་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་བདུན་པོ་སྦྱིན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་
― DTG131_Page_0173 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པ་དང༌། ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ངག་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དྲི་མ་རྣམ་པར་དག་པས་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་སྦྱིན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ངས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པ་དེ་ནི་སྦྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྡོམ་པ་བཅས་པ་ལ་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་མཁས་པ་དང༌། ལྟུང་བ་ལས་བསླང་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། དེ་ལ་ངེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དང༌། བརྟན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དང༌། རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་འཇུག་པ་དང༌། བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ། སློབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཐམས་ཅད་ལས་གནོད་པ་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་གནས་པ་ན་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལ་རྟོན་པས་མི་འཁྲུག་པ་དང༌། ལན་བྱ་བའི་ཕྱིར་སླར་སྤྱོ་བ་དང༌། གཤེ་བ་དང༌། རྡེག་པ་དང༌། བསྡིགས་པ་དང༌། མ་ཚང་འདྲུ་བའི་གནོད་པ་དག་གིས་སྦྱོར་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཁོན་གྱི་བསམ་པ་མི་འཛིན་པ་དང༌། ཤད་ཀྱིས་འཆགས་པ་ན་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཤད་ཀྱིས་འཆགས་པ་ལ་མི་སྡོད་པ་དང༌། འཇིགས་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་གི་སེམས་ཀྱིས་བཟོད་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་ལ་ཡལ་བར་མི་འདོར་བ་དེ་ནི་བཟོད་པ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་རྣམ་པ་མཉམ་པ་ཉིད་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དེས་བདག་ལ་མི་སྟོད་ཅིང་ཞན་མི་སྣོད་པ་དང༌། མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྟུལ་བ་བརྟན་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྩོན་པ་མ་བཏང་བ་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། མཚན་མ་ལེགས་པར་རྟོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་
― DTG131_Page_0174 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་པ་དང༌། གཉི་གའི་ཆའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་པ་དང༌། ཤུགས་ཀྱིས་འབྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་པ་དང༌། མི་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བ་བྱས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བསམ་གཏན་པ་དེ་ནི་བསམ་གཏན་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པར་བདུན་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེའི་ཤེས་རབ་དེ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་དང༌། སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ། དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཤེས་རབ་དེས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་པོ་དག་ལ་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོའི་དོན་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དབང་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་གསུམ་པོ་དག་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། མཚན་ཉིད་དང་སྐྱེ་བ་དང་དོན་དམ་པ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པའི་དོན་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། རིག་པའི་གནས་ལྔ་པོ་དག་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་དོན་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་ལ། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་དོན་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་ཅིང་སྤྲོས་པ་མེད་ལ། ཚུལ་གཅིག་ཏུ་དེ་ལ་མང་དུ་གནས་པ་དང་འདྲེས་པ་ཚད་མེད་པའི་ཆོས་ལ་དམིགས་པ་མེད་པའི་ལྷག་མཐོང་གིས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམ་པ་བདུན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གི་སོ་སོའི་ལས་གང་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དེ་དག་གི་ལས་ཀྱང་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཚེ་འདི་ལ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་དང་གུས་པར་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བས་བག་ཡོད་པར་བྱེད་དོ། །མི་ལྟ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཕྱི་
― DTG131_Page_0175 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ལ་དེ་དག་ལ་བག་ཡོད་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྦྱང་བ་དག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་དེས་མྱུར་དུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་ཀྱིས་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བར་དུ་ཚེ་རབས་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང་བཅས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གི་རྒྱ་ཆེ་བ་ཉིད་གང་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ཆགས་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། མི་ལྟ་བ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་མཆིས་པ་ཉིད་གང་ལགས། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །གསལ་བ་ཉིད་གང་ལགས། སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་བྱ་བ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །མི་གཡོ་བ་ཉིད་གང་ལགས། སར་ཆུད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་མི་མཉམ་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་གང་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ས་བཅུ་པར་གཏོགས་པ་ཉིད་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སར་གཏོགས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་རྟག་ཏུ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་བས་མ་འཆལ་བ་དང། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ས་མ་འཚལ་བ་དང་ལྡན་པ་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ནས་འགྲུབ་པ་བསྒོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅིའི་སླད་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་ལྟར་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་ལ་དད་པས་གནས་པ་མ་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་རྒྱུ་ལྔའི་ཕྱིར་ཏེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ནི་ཆེས་ལྷག་པར་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌།
― DTG131_Page_0176 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱི་མ་ལ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་གཞི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་གི་སོ་སོའི་མཐུ་གང་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དེ་དག་གི་སོ་སོའི་མཐུ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམ་པ་ན། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སེར་སྣ་དང༌། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེམས་འཁྲུལ་པ་དང༌། ལེ་ལོ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་དང༌། ལྟ་བའི་རྣམ་པ་རབ་ཏུ་སྤོང་བ་དང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་བདག་དང་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཟད་མི་ཤེས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་དེ་དག་རྒྱུ་གང་ལས་བྱུང་བ་དང༌། འབྲས་བུ་གང་དང་ལྡན་པ་དང༌། དོན་གང་དང་ལྡན་པ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་ནི་སྙིང་རྗེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པའི་དོན་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལོངས་སྤྱོད་པས་མ་འཚལ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་ཅན་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་དབུལ་པོ་གདའ་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་དེ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་གིས་ཉེས་པར་བྱས་པ་དེའི་གགས་སུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། དེ་དག་ལ་རྟག་ཏུ་བྱ་བ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་མི་ཟད་པ་ཉིད་ཡོད་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་སྡུག་བསྔལ་བ་ལྟ་སྣང་བར་ག་ལ་འགྱུར། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན། ཡི་དགས་ལུས་སྐོམ་པས་གདུངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོའི་ཆུ་སྐམས་པར་མཐོང་བ་དེ་ནི།
― DTG131_Page_0177 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱ་མཚོ་དག་གི་ཉེས་པ་མ་ཡིན་གྱི་ཡི་དགས་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རང་གི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་མེད་པར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྦྱིན་པ་དག་གིས་རྒྱ་མཚོ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་པ་མ་ཡིན་གྱི། སེམས་ཅན་རང་གིས་ཉེས་པ་བྱས་པ་ཡི་དགས་ལྟ་བུ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་ལས་ཀྱི་ཉེས་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་གང་གིས་འཛིན་པ་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་འཛིན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པས་ངོ་བོ་ཉིད་མ་མཆིས་པ་ཉིད་འཛིན་ན། ངོ་བོ་ཉིད་དང་བཅས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཅིའི་སླད་དུ་མི་འཛིན་པ་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག །ང་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་འཛིན་པར་མི་སྨྲ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཡི་གེས་བསྟན་པ་མེད་པར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཡི་གེ་མེད་པ། སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་དེ་བསྟན་པར་མི་ནུས་པས་དེའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་འཛིན་ཏོ་ཞེས་དེ་སྐད་བརྗོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི། ཉེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་ཀྱང་བགྱི་ལགས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་ལགས། ཉེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ནི་གང་ལགས། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་ནི་གང་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས། ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་སྦྱིན་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ལ། དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ཞིང་དེ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་ནི་མི་ནུས་ཀྱི། དེས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་འགྱུར་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་མོས་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་ཆེས་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་དང་ལྡན་ཞིང་དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་ལ། དེ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཅིག་དེས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་མི་འགྱུར་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དང་པོ་ནས་གཟུང་
― DTG131_Page_0178 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདེ་ནི་ཉེ་བའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དུས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ནས་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་དང་ལྡན་ཞིང༌། དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་བརྒྱད་པ་ནས་གཟུང་བ་དེ་ནི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ས་དེ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་དུ་མཆིས་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་ཕྱུག །རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་ལྔ་པོ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའི་གྲོགས་ཉོན་མོངས་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་དེའི་ཚེ་ལ་དེ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་གྲོགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །བག་ལ་ཉལ་སྟོབས་ཆུང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་དྲུག་པ་དང༌། བདུན་པ་ལ་ཆ་ཕྲ་མོ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཉིད་དང༌། བསྒོམ་པས་མནན་པས་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བག་ལ་ཉལ་ཕྲ་མོ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་བརྒྱད་པ་དང༌། དེའི་གོང་མ་རྣམས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་ཙམ་ལ་གནས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བག་ལ་ཉལ་དེ་དག་གནས་ངན་ལེན་སྤངས་པ་རྣམ་པ་དུས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། གནས་ངན་ལེན་སྤགས་ཤུན་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྤངས་པས་ནི་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །སྤྲེལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྤངས་པས་ནི་གསུམ་པའོ། །གནས་ངན་ལེན་སྙིང་པོ་ལ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་བག་ལ་ཉལ་མེད་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་ཡིན་པར་ངས་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གནས་ངན་ལེན་དེ་དག་བསྐལ་པ་གྲངས་མ་མཆིས་པ་དུ་དག་གིས་སྤོང་བར་འགྱུར་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་གྱིས་སམ། དུས་ཚིགས་དང༌། ཟླ་བ་དང༌། ཟླ་བ་ཕྱེད་དང༌། ཞག་དང༌། ཉི་མ་དང༌། ཐུན་དང༌། ཐུན་ཕྱེད་དང༌། སྐད་ཅིག་དང༌། ཐང་ཅིག་
― DTG131_Page_0179 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ཡུད་ཙམ་དང༌། བསྐལ་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་གིས་སྤོང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་གང་ལགས། སྐྱོན་ནི་གང་ལགས། ཡོན་ཏན་ནི་གང་ལགས་པར་རིག་པར་བགྱི། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དང་པོ་ལ་སོ་སོར་ངེས་པ་ཁོ་ནས། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཐམས་ཅད་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ཤེས་བཞིན་ཁོ་ནར་སྐྱེ་བ་ཡིན་གྱི། མི་ཤེས་པར་མ་ཡིན་པས། དེའི་ཕྱིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རང་གི་རྒྱུད་ལ་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པར་མི་ནུས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྐྱོན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་བཟློག་པའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོན་ཏན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གང་ལ་ད་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་དག་གིས་ཀྱང༌། ཇི་ཙམ་དུ་སེམས་ཅན་དང༌། ཉན་ཐོས་དང། རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་དེ་ཟམ་དུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་བགྱིད་ན། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་འཚལ་བའི་བྱང་ཆུབ་དེ་ཙམ་དུ་དོན་ཆེ་བ་ནི་ངོ་མཚར་ལགས་སོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐེག་པ་གཅིག་གོ་ཞེས་བཀའ་སྩལ་པ་དེ་ལ་དགོངས་པ་གང་ལགས། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་ངས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པར་ཆོས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། དེ་དག་ལ་སོགས་པ་གང་དག་བསྟན་པ་དེ་དག་ཉིད་ངས་ཐེག་པ་ཆེན་པོར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཚུལ་གཅིག་པར་བསྟན་པས་བཤད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ང་ནི་ཐེག་པ་ཐ་དད་པར་མི་སྨྲའོ། །དེ་ལ་གང་དག་དོན་ལ་སྒྲ་ཇི་བཞིན་ཁོ་ནར་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཁ་ཅིག་ནི་སྒྲོ་
― DTG131_Page_0180 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོགས་པར་བྱེད། ཁ་ཅིག་ནི་སྐུར་བ་འདེབས་པར་བྱེད་ཅིང༌། ཐེག་པ་ཐ་དད་པ་ཉིད་དུ་རྣམ་པར་རྟོག་པར་ཡང་བྱེད་དེ། དེ་གཉིས་མི་མཐུན་པར་སེམས་ཤིང༌། ཕན་ཚུན་རྩོད་པར་ཟད་དེ། དེ་ལ་དགོངས་པ་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཐེག་པ་ཆེ་དང་ཐེག་པ་དམན་པ་ལ། །རང་བཞིན་སྣ་ཚོགས་ཆོས་རྣམས་གང་བསྟན་པ། །དེ་དག་ཉིད་ནི་ཚུལ་གཅིག་ཡང་བསྟན་ཏེ། །དེ་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཐ་དད་ང་མི་སྨྲ། །དོན་ལ་སྒྲ་བཞིན་རྣམ་པར་རྟོག་བྱེད་པ། །སྒྲོ་བཏགས་བྱས་ཤིང་བཀུར་པ་བཏབ་བྱས་ནས། །དེ་དག་འགལ་བ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་ནི། །རྣམ་པར་རྨོངས་ནས་བློ་གྲོས་སྣ་ཚོགས་འགྱུར། །ས་རྣམས་བསྡུས་དང་མིང་དང་མི་མཐུན་ཕྱོགས། །ཁྱད་པར་སྐྱེ་དང་སྨོན་ལམ་བསླབ་པ་རྣམས། །དེ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཐེག་ཆེན་བཤད། །འདི་ལ་གང་བརྩོན་དེ་དག་སངས་རྒྱས་འགྱུར། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་གིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིར་བསྟན་པ་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས། འདི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། སྤྱན་རས་གཟིགས་དབང་ཕྱུག་འདི་ནི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟུང་ཤིག །ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གིས། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་སྣང་བ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཐེག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཁོ་ན་ལས་བརྩམས་ནས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི། དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་པའི་མདོ་ལས། ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཞུ་བ་ཞུས་པ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་
― DTG131_Page_0181 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐུ་ཞེས་བགྱི་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུ་ལགས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་སྐུའི་མཚན་ཉིད་ནི་ས་དང་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་བསྒོམས་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་བས་གནས་གྱུར་པ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སྤྲོས་པ་དང་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་ལགས་ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་གནས་གྱུར་པ་གང་ལགས་པ་དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལགས་པར་བརྗོད་པར་བགྱིའམ། འཇམ་དཔལ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འོ་ན་ཅིའི་ལུས་ལགས་པར་བརྗོད་པར་བགྱི། །འཇམ་དཔལ་རྣམ་པར་གྲོལ་པའི་ལུས་ཡིན་ཏེ་འཇམ་དཔལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ཀྱིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱང་མཚུངས་ཤིང་མཉམ་མོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུས་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ན། ཡོན་ཏན་གྱི་ཁྱད་པར་དཔག་ཏུ་མེད་པས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ནི་དཔེ་བྱ་བར་ཡང་སླ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཇི་ལྟ་བུར་རིག་པར་བགྱི་ལགས། འཇམ་དཔལ་སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་དེ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་འབྱུང་བ་དང་འདྲའོ། །སྤྲུལ་པའི་སྐུའི་མཚན་ཉིད་འབྱུང་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡོན་ཏན་བཀོད་པའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པའི་མཚན་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟོན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་གང་ལགས་པར་བལྟ་བར་བགྱི་ལགས། འཇམ་དཔལ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་སྟོན་པའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ནི་སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཐམས་ཅད་དུ་བདག་པོར་གྲགས་པའམ། སྦྱིན་
― DTG131_Page_0182 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་སུ་གྲགས་པའི་ཁྱིམ་དུ་མངལ་དུ་འཇུག་པ་དང༌། བཙས་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། མངོན་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དཀའ་བ་སྤྱོད་པ་ཅིག་ཅར་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། དེ་གཏོང་བ་དང༌། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པའི་རིམ་པ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་སྐུས་གསུང་གང་དག་བརྗོད་པས་གདུལ་པའི་ཁམས་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་མཛད་ལ། ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་དམིགས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཛད་པའི་གསུང་བརྗོད་པ་དུ་ཞིག་བརྗོད་པར་མཛད་ལགས། འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་བརྗོད་པ་ནི་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། མདོ་སྡེ་བརྗོད་པ་དང༌། འདུལ་བ་བརྗོད་པ་དང༌། མ་མོ་བརྗོད་པའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མདོ་སྡེ་ནི་གང་ལགས། འདུལ་བ་ནི་གང་ལགས། མ་མོ་ནི་གང་ལགས། འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་བཞིའམ། དགུའམ། ཉི་ཤུ་རྩ་དགུའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དངོས་པོའི་བསྡུ་བ་ཙམ་ངས་གོང་དུ་བསྟན་པ་དེ་ནི་མདོ་སྡེ་ཡིན་ནོ། །དངོས་པོ་བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། སྐྱབས་སུ་འགྲོ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། བསླབ་པའི་དངོས་པོ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་དངོས་པོའོ། །དངོས་པོ་དགུ་གང་ཞེ་ན། སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་འབྱུང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་འབྱུང་བ་ལ་གནས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། སྟོན་པའི་དངོས་པོ་དང༌། བསྟན་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། འཁོར་གྱི་དངོས་པོའོ། །དངོས་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་དགུ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ནས་བརྩམས་ཏེ། འདུ་བྱེད་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་གོ་རིམས་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ལ་གང་ཟག་གི་མིང་དུ་བྱས་ནས། ཕྱི་མར་འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་མིང་དུ་བྱས་ནས་ཕྱི་མར་
― DTG131_Page_0183 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བའི་རྒྱུའི་དངོས་པོ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ཏེ། དམིགས་པ་ལ་ཉེ་བར་གཏོད་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་ཉིད་ལ་རྩོལ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། སེམས་གནས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་དམིགས་པའི་ཐབས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་དངོས་པོ་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་གནས་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་གནས་དང༌། ནང་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་གནས་ཀྱིས་ས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། སྒོམ་པའི་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། མངོན་དུ་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། བསྒོམས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་སྙིང་པོར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་རྣམ་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་དམིགས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། སྤངས་པ་དང༌། མ་སྤངས་པ་སྤྱོད་པ་ལ་མཁས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་ལས་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་དངོས་པོ་དང༌། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། བསྒོམ་པ་ལ་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་བའི་སྦྱོར་བ་བསལ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ཕན་ཡོན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་བརྟེན་པའི་དངོས་པོ་དང༌། འཕགས་པའི་དབང་ཕྱུག་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། འཕགས་པའི་ཕྱོགས་དང་གཡོག་འཁོར་བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་ཁོ་ན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དག་པར་ཐོབ་པའི་དངོས་པོ་དང༌། ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དག་ལས་སྤྱི་བོར་གྱུར་པ་ཉིད་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། དེ་མི་བསྒོམ་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དངོས་པོ་སྟེ། འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟར་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ནི་མི་བསྒོམ་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང༌། ལྟ་བའི་ཉེས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་དས་གང་དུ་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་ཐར་པའམ་སོ་
― DTG131_Page_0184 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོར་ཐར་པ་དང་ལྡན་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུལ་བའི་དངོས་པོ་ཡིན་ནོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་ཐར་པ་རྣམ་པ་དུས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བགྱི་ལགས། འཇམ་དཔལ་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་ཏེ། ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ཚེ་ག་བསྟན་པ་དང༌། ཕམ་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་དང༌། ལྟུང་བའི་གནས་ལྟ་བུའི་དངོས་པོ་བསྟན་པ་དང༌། ལྟུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། ལྟུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། ལྟུང་བ་ལས་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་དང༌། སྡོམ་པ་གཏོང་བ་བསྟན་པས་སོ། །འཇམ་དཔལ་ངས་གོང་དུ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་བཤད་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཕྱེ་བ་དང༌། བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་མོའོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གང་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་མྱོང་བ་རྣམ་པར་བསྙད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང། དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེའི་ཕན་ཡོན་གྱི་མཚན་ཉིད་དོ། འཇམ་དཔལ་དེ་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། གང་ཟག་བསྟན་པ་དང༌། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་བསྟན་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བྱེད་པ་དང༌། གཡོ་བ་དང་ལས་བྱེད་པ་བསྟན་པས་བལྟ་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་བསྟན་པ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྟན་པས་བལྟ་བར་བྱའོ། །རྣམ་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་བརྟགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་བསྟན་པས་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། བརྟགས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། བདེན་པ་དང༌། གནས་པ་དང༌། སྐྱོན་དང༌། ཡོན་ཏན་དང༌། ཚུལ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། རིགས་པ་དང༌། བསྡུ་བ་དང༌།
― DTG131_Page_0185 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱས་པས་སོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །གནས་པ་ནི་གང་ཟག་རྣམ་པར་གཞག་པའམ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པའམ། མགོ་གཅིག་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་དང༌། དྲིས་ཏེ་ལན་གདབ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའམ། གཞག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའམ། གསང་བ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་བསྟན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སྐྱོན་རྣམས་ནི་ངས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དག་གོ །ཡོན་ཏན་རྣམས་ནི་ངས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཕན་ཡོན་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དག་གོ །ཚུལ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་གྱི་ཚུལ་དང༌། འཐོབ་པའི་ཚུལ་དང༌། བཤད་པའི་ཚུལ་དང༌། མཐའ་གཉིས་རྣམ་པར་སྤངས་པའི་ཚུལ་དང། བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པའི་ཚུལ་དང༌། དགོངས་པའི་ཚུལ་ལོ། །འཇུག་པ་ནི་དུས་གསུམ་དང༌། འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང༌། རྐྱེན་བཞི་པོ་དག་གོ །རིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྟོས་པའི་རིགས་པ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་དང། འཐད་པས་བསྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པའོ། །དེ་ལ་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་བ་དང༌། རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་རྒྱུ་གང་དག་ཡིན་པ་དང༌། རྐྱེན་གང་དག་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་རྣམས་འཐོབ་པའམ། འགྲུབ་པའམ། སྐྱེས་པ་རྣམས་ལས་བྱེད་པས་འགྱུར་པའི་རྒྱུ་གང་དག་ཡིན་པ་དང༌། རྐྱེན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་ནི་བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོའི་ཤེས་པ་དང༌། བཤད་པ་དང༌། སྨྲས་པའི་དོན་བསྡུས་པ་དང༌། ལེགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་གང་དག་ཡིན་པ་དང༌། རྐྱེན་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཐད་པས་བསྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་ལྔའོ། །ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་མཚན་
― DTG131_Page_0186 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ནི་བདུན་ནོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ལྔ་པོ་དག་གང་ཞེ་ན། དེ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་གནས་པ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རང་གི་ལས་ཀྱི་དཔེ་ཉེ་བར་སྦྱར་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ལུང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཉིད་འཇིག་རྟེན་ན་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དུ་ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། ལས་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་ཆུད་མི་ཟ་བ་དེ་ལ་གནས་པའི་མི་རྟག་པ་རགས་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་ལས་སྣ་ཚོགས་ལ་གནས་པ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལ་གནས་པ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། གང་གིས་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པ་ལ་རྗེས་སུ་དཔག་པར་བྱ་བ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལ་གནས་པ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་པའི་འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་དམིགས་པ་ཉེ་བར་སྦྱར་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དམིགས་པ་ཉེ་བར་སྦྱར་བ་དང༌། རང་དབང་མེད་པ་དམིགས་པ་ཉེ་བར་སྦྱར་བ་དང༌། ཕྱི་རོལ་དགག་ལ་ཡང་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་གྲགས་པའི་འབྱོར་པ་དང་རྒུད་པ་དམིགས་པ་ཉེ་བར་སྦྱར་བ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་གི་རིགས་ཀྱི་དཔེ་ཉེ་བར་སྦྱར་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། དེ་ལྟར་དེ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་གནས་པ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། རང་གི་རིགས་ཀྱི་དཔེ་ཉེ་བར་སྦྱར་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་གྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་
― DTG131_Page_0187 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་གྲགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པས་གསུངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལུང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གི་རིགས་པས་བརྟགས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་དུས་རྟོགས་པར་བགྱི་ལགས། འཇམ་དཔལ་ལྔས་ཏེ། གང་སུ་ཡང་རུང་བ་ཞིག་བྱུང་ན་འཇིག་རྟེན་དུ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཉིད་དུ་སྒྲ་རྣམ་པར་གྲགས་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་མཚན་སུམ་ཅུ་རྩ་གཉིས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྟོབས་བཅུས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་དང༌། མི་འཇིག་པ་བཞིས་ཆོས་སྟོན་པས། དེའི་ཚིག་ལ་ཕས་ཀྱི་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བརྒལ་བ་དུ་མེད་ཅིང་བརྩད་དུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སུའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྣང་ཞིང་དགེ་སྦྱོང་རྣམ་བཞི་སྣང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འབྱུང་བ་དང༌། མཚན་དང༌། ཐེ་ཚོམ་གཅོད་པ་དང༌། བརྒལ་དུ་མེད་ཅིང་བརྩད་དུ་མེད་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་དམིགས་པས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་མཚན་ཉིད་ལྔར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་འཐད་པས་བསྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དེ་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གི་ཚད་མས་མཚན་ཉིད་ལྔ་པོ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་བདུན་གང་ཞེ་ན། དེ་ལས་གཞན་པ་དང་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་ལས་གཞན་དང་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱི་དཔེ་ཉེ་བར་སྦྱར་བའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་གྲགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌།
― DTG131_Page_0188 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་མ་དག་པ་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །རྟགས་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། ལས་དང༌། ཆོས་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུའི་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པ་གང་ཡང་རུང་བས། ཕན་ཚུན་མཚན་ཉིད་མི་མཐུན་པར་ངེས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་དེ་ལ་དཔེ་གཞན་ཉིད་དང་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དཔེ་དང་བཅས་པ་ལ། ཐམས་ཅད་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གང་གིས་དེ་གྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་མ་གྲགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལས་གཞན་དང་མི་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་དཔེ་དང་བཅས་པ་ཉིད་ལ་ཡང་ཐམས་ཅད་མཐུན་པར་དམིགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཡོད་པས་གང་གིས་དེ་གྲུབ་པར་བྱ་བ་ལ་གཅིག་ཏུ་མ་ངེས་པའི་ཕྱིར་དེ་ཡང་ཡོངས་སུ་མ་གྲགས་པའི་མཚན་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་མ་གྲགས་པའི་ཕྱིར་རིགས་པས་བརྟགས་པ་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་མ་དག་པའི་ཕྱིར་བརྟེན་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ལ་ལུང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་མ་དག་པ་བསྟན་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་རང་བཞིན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་བྱུང་ཡང་རུང༌། །མ་བྱུང་ཡང་རུང་སྟེ། ཆོས་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉིད་དབྱིངས་གནས་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བསྡུས་པ་དང༌། རྒྱས་པ་ནི་མདོར་བསྡུས་ཏེ། ཚིག་གཅིག་གིས་བསྟན་པའི་ཆོས་ཚིག་ཕྱི་མ་ཕྱི་མ་དག་གིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ། མཐར་ཐུག་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ངས་རྣམ་པ་དང་བཅས་པའི་དམིགས་པ་འཛིན་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་གང་དག་བསྟན་པ་ནི་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པར་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བས་དེའི་འབྲས་བུ་འཇིགས་རྟེན་པ་དང་
― DTG131_Page_0189 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡོན་ཏན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཤེས་པས་སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་གཞན་དག་ལ་ཡང་རྒྱ་ཆེར་སྒྲོགས་པ་དང༌། འཆད་པ་དང་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་དེ་ནི་དེ་མྱོང་བ་རྣམ་པར་བསྙད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་བསྒོམ་པ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པའི་གནས་ལྟ་བུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཉིད་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པའི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །བར་དུ་གཅོད་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱོན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕན་ཡོན་གྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་ཡང་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གཟུངས་ཀྱི་དོན་གང་གིས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་ཆོས་ཟབ་མོ་རྣམས་ཀྱི་ལྡོམ་པོར་དགོངས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་མདོ་སྡེ་དང༌། འདུལ་བ་དད་མ་མོ་དག་གིས་གཟུངས་ཀྱི་དོན་མ་ལུས་པ་འདི་ལས་སླད་རོལ་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ལགས་པ་བཤད་དུ་གསོལ། །འཇམ་དཔལ་དེའི་ཕྱིར་ཉོན་ཅིག་དང༌། འདི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ངའི་ལྡེམ་པོ་དག་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གཟུངས་ཀྱི་དོན་ལ་ལུས་པ་ཁྱོད་ལ་བཤད་པར་བྱའོ། །འཇམ་དཔལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་གཡོ་བ་མེད་པ་གང་ཟག་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་དེའི་ཕྱིར་ངས་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བྱེད་པ་མེད་པར་བསྟན་ཏོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་སྔོན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་ལ། ཕྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཕྱིས་རྣམ་པར་བྱད་ལ། སྔོན་ཀུན་
― DTG131_Page_0190 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ན། དེ་ལ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་ལ་ཆོས་དང་གང་ཟག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་གམ། བདག་གིར་འཛིན་ཅིང༌། དེས་ན་མཐོང་ངོ༌། །ཐོས་སོ། །སྣོམ་མོ། །མྱོང་ངོ༌། །རེག་གོ །རྣམ་པར་ཤེས་སོ། །ཟའོ། །བྱེད་དོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་སོ། །རྣམ་པར་བྱང་ངོ་ཞེས་ལོག་པར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་འབྱུང་ངོ༌། །གང་ལ་ལས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་རབ་ཏུ་སྤོང་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ། སྤྲོས་པ་མེད་པ། འདུས་མ་བྱས་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པའི་ལུས་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇམ་དཔལ་དེ་ནི་གཟུངས་ཀྱི་དོན་མ་ལུས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེའི་ཚེ་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་འདི་དག་བཀའ་སྩལ་ཏོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཆོས་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས། །ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་གང་ཟག་མེད་པ་ཡིན། །དེ་ཕྱིར་དེ་དག་བྱེད་པ་མེད་པར་ངས་བཤད་དོ། །དེ་དག་སྔ་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་དང་ཉོན་མོངས་མིན། །གནས་ངན་ལེན་གྱི་ལུས་ལ་བག་ལ་ཉལ་བ་ཡི། །ལྟ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་བྱེད་དེ། །དེས་ན་མཐོང་ངོ་ཟའོ་བྱེད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའང་འབྱུང༌། །གང་གིས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་ཇི་ལྟར་བཞིན་རབ་ཤེས་པ། །དེ་ནི་གནས་ངན་ལེན་ལུས་རབ་ཏུ་སྤོང་བྱེད་ཅིང༌། །ཉོན་མོངས་གནས་མིན་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལུས། །སྤྲོས་པ་མེད་ཅིང་འདུས་མ་བྱས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེམས་འབྱུང་བའི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུར་རིག་པར་བགྱི་ལགས། །འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་དང༌། ཡིད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེམས་ནི་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་པ་འབྱུང་སྟེ། སྤྲུལ་པ་ལྟ་བུར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་
― DTG131_Page_0191 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་མངོན་པར་འདུ་བགྱི་བ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་ལགས་ན། འོ་ན་མངོན་པར་འདུ་བགྱི་བ་མ་མཆིས་པར་སེམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལགས། འཇམ་དཔལ་སྔོན་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་གཉིད་ལོག་པ་སེམས་མེད་པ་ལ་ཕྱིར་སད་པར་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་ཀྱང༌། སྔོན་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའི་དབང་གིས་ཕྱིར་སད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལ་ལྡང་བར་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་མེད་ཀྱང༌། སྔོན་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའི་དབང་ཁོ་ནས་ལྡང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཉིད་ལོག་པ་དང༌། འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་དག་གིས་སེམས་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སེམས་འབྱུང་བ་ཡང་སྔོན་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཅི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སྤྲུལ་པ་སེམས་མཆིས་སམ་མ་མཆིས་ཞེས་བགྱི། །འཇམ་དཔལ་སེམས་ཡོད་པའང་མ་ཡིན་སེམས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། སེམས་རང་དབང་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་གཞན་གྱི་དབང་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གང་ལགས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་གང་ལགས་པ་དེ་གཉིས་ལ་ཐ་དད་དུ་བགྱི་བ་ཅི་མཆིས་ལགས། འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐུན་མོང་བ། ཡོན་ཏན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། ཚད་མེད་པའི་རྒྱན་བཀོད་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡུལ་ནི་ཁམས་ལྔ་པོ་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། འདུལ་བའི་ཁམས་དང༌། འདུལ་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཁམས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དེ། དེ་གཉིས་ལ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་གང་ལགས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་གང་ལགས་པ་དང༌། ཡོངས་
― DTG131_Page_0192 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་གང་ལགས་པ་དེ་དག་གི་མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུར་རིག་པར་བགྱི་ལགས། འཇམ་དཔལ་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་མ་ཆུབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ཡང་མ་ཡིན། ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་མ་བསྐོར་བ་ཡང་མ་ཡིན། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་ཡང་མ་ཡིན། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཆེན་པོ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། བཅོམ་ལྡན་འདས་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་བལྟ་བ་དང༌། ཉན་པ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་བགྱིད་པ་དག་གིས་སེམས་ཅན་རྣམས་བསོད་ནམས་སྐྱེད་པ་དེ་ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་བྱུང་བར་རིག་པར་བགྱི་ལགས། འཇམ་དཔལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ལྷག་པར་དམིགས་པའི་བྱ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་པར་འདུ་བགྱི་བ་མ་མཆིས་པར་འདྲ་ལགས་ན། ཅིའི་སླད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཁོ་ན་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་འདི་འབྱུང་ཞིང༌། སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་བརྙན་དཔག་ཏུ་མ་མཆིས་པ་དག་ཀྱང་འབྱུང་ལ། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་ལས་ནི་མི་འབྱུང་ལགས། འཇམ་དཔལ་འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པར་འདྲ་བ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཅན་མཐུ་ཆེན་པོའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་ལས་དབང་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཟླ་བ་དང་ཉི་མའི་དཀྱིལ་འཁོར་གྱི་ཆུ་ཤེལ་དང་མེ་ཤེལ་ཁོ་ན་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་སྣང་བ་ཆེན་པོ་འབྱུང་ལ་དེ་ལས་གཞན་གྱི་ཆུ་ཤེལ་དང་མེ་ཤེལ་དག་ལས་ནི་མི་འབྱུང་བ་དང༌། ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་རིགས་དང་ལྡན་པ་ལས་ལེགས་པར་བྱི་དོར་བྱས་པ་ལས་རྒྱའི་གཟུགས་བརྙན་འབྱུང་ལ། དེ་ལས་གཞན་པ་བྱི་དོར་མ་བྱས་པ་དག་ལས་ནི་མི་འབྱུང་བ་དེ་བཞིན་དུ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་དམིགས་
― DTG131_Page_0193 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཐབས་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམས་པས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བ་བྱས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་ཆེན་པོ་དང༌། སྤྲུལ་པའི་གཟུགས་བརྙན་དཔག་ཏུ་མེད་པ་དག་འབྱུང་གི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ལུས་འབའ་ཞིག་དག་ལས་ནི་མི་འབྱུང་ངོ༌། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་མཐུས། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་མིའི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྒྱལ་རིགས་དང༌། བྲམ་ཟེའི་རིགས་ཤིང་སཱ་ལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་རྣམས་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། གཟུགས་མ་མཆིས་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་གདའ་ཞེས་བགྱི་བ་དེ་ལ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དགོངས་པ་གང་ལགས། འཇམ་དཔལ་འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་ནས། ལམ་གང་དང༌། བསྒྲུབ་པ་གནག་གིས་ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་དེ་ཡང༌། བསྒྲུབ་པ་དེ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏེ། གང་དག་ལམ་དེ་དང༌། བསྒྲུབ་པ་དེ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། གང་དག་ལམ་དེ་དང་བསྒྲུབ་པ་དེ་ཕྱིར་སྤོང་ཞིང་མི་སྙན་པར་བརྗོད་ལ། ང་ལ་ཡང་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་སེམས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་སེམས་དང་ལྡན་ཞིང་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པ་དེ་དག་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་ལུས་ངན་པ་ཐམས་ཅད་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འཇམ་དཔལ་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་ལྟར་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འབའ་ཞིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་མཐུ་ལས་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་གྱི། ལུས་ངན་པར་སྐྱེ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱིན་གྱི་རླབས་ཀྱི་མཐུ་ལས་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དག་ན་གང་ནི་མོད་པ་ལགས། གང་ནི་དཀོན་པ་ལགས། ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་ན་གང་ནི་མོད་པ་ལགས། གང་ནི་དཀོན་པ་ལགས། འཇམ་དཔལ་འཇིག་
― DTG131_Page_0194 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་དག་ན་དངོས་པོ་བརྒྱད་ནི་མོད་ལ། གཉིས་ནི་དཀོན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་སྡུག་བསྔལ་བ་རྣམས་དང༌། རིགས་དང༌། རུས་དང༌། ཚེ་རིགས་འབྱོར་བ་དང༌། རྒུད་པ་ཐ་དད་པ་རྣམས་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་རལ་པ་རྣམས་དང༌། ངན་སོང་རྣམས་དང༌། ཐེག་པ་དམན་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དམན་པ་རྣམས་ནི་མོད་པ་ཡིན་ལ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསམ་པ་དང་སྦྱོར་བ་མཆོག་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་ནི་དཀོན་པ་ཡིན་ནོ། །འཇམ་དཔལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་ན་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པས། དངོས་པོ་བརྒྱད་ནི་དཀོན་ལ། གཉིས་ནི་མོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འཇམ་དཔལ་གྱིས་འདི་སྐད་ཅེས་གསོལ་ཏོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་དགོངས་པ་ངེས་པར་འགྲེལ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་འདིར་བསྟན་པ་འདིའི་མིང་ཅི་ལགས། འདི་ཇི་ལྟར་གཟུང་བར་བགྱི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དེ་ལ་བཀའ་སྩལ་པ། འཇམ་དཔལ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་ཞེས་བྱ་བར་ཟུང་ཤིག །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་པ་ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པ་འདི་བཤད་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བདུན་ཁྲི་ལྔ་སྟོང་གིས་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །ཡོན་ཏན་གྱི་ལེའུ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་རྫོགས་སོ།། །།བམ་པོ་བཞི་བཅུ་གཅིག་པ། སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་དཔག་ཏུ་མེད་པ་ལྔ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ་ཅི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་མཚུངས་ཤིང་མཉམ་པ་ཡིན་ནམ། འོན་ཏེ་བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན་སྨྲས་པ། བྱེ་བྲག་ཡོད་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་དག་པ་སྟེ། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་
― DTG131_Page_0195 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་དག་པ་དག་ན་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱང་མེད། དུད་འགྲོ་རྣམས་ཀྱང་མེད། ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱང་མེད། འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱང་མེད། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་མེད། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱང་མེད། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ཡང་མེད་ལ། དེ་དག་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དགེ་འདུན་འབའ་ཞིག་གནས་པས་ན། དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་དེ་དག་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་གསུམ་པར་ཆུད་པ་རྣམས་སྨོན་ལམ་གྱི་དབང་གིས་སྐྱེའི། དེ་དག་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའམ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་དག་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་ཡིན་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་མེད་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྨྲས་པ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་སུ་དག་དེ་དག་ཏུ་ཡིད་ཀྱིས་སྨོན་པར་བྱེད་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཅིའི་ཕྱིར་སྨྲ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གདུལ་བྱ་ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསགས་པ་རྣམས་ལ་བསམས་ནས་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ཉིད་སྤྲོ་བར་གྱུར་ན། ལེ་ལོ་སྤངས་ཏེ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེས་རིམ་གྱིས་དེ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་ཐོབ་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འདི་ལ་བསམ་པ་ན་དེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གནས་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་བྱ་བ་བཞི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པ་དང༌། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་གནས་པའོ། །རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་ལ་གནས་ན་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པའི་སར་ཆུད་པས། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་དཀོན་མཆོག་གསུམ་པོ་དག་ལ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇིག་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རབ་ཏུ་དགའ་བ་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ལ་གནས་ན་
― DTG131_Page_0196 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོང་དུ་རང་བཞིན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཅན་དང༌། འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། སེར་སྣའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། གཏོང་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་དག་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་པའོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ལ་གནས་ན་གོང་དུ་རང་བཞིན་གྱི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས། འདོད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་འཐོབ་པ་དང་བྱམས་པ་དང་སྙིང་རྗེའི་གནས་པ་དང་ལྡན་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཅི་ནུས་ཅི་ལྕོགས་ཀྱིས་དེ་བཞིན་ཉིད་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་སེམས་ལ་གནས་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས། གང་ལ་གནས་ན་གོང་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་མཁས་པ་དང༌། བདེན་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཤེས་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། དེ་དག་ཉིད་དང་ཐུན་མོང་པའི་རྟོགས་པའི་ཤེས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་སྟེ་དེ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པའི་ཤེས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་དགོངས་པའི་ཚིག་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་མ་བཞག་པའི་བདེན་པའི་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཞག་པའི་བདེན་པ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོང་པའི་ཤེས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལས་བརྩམས་ནས། རྟོགས་པའི་ཤེས་པའོ། །གནས་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱ་བ་བཞི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ་གནས་པ་དང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་གཏོང་བར་མི་བྱེད་དོ། །གནས་པ་གཉིས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་འདུག་གི་བར་དུ་ཕྱི་མ་ལ་ལུས་འཕེལ་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་འཕེལ་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཕྱོགས་འཕེལ་བས་རྣམ་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། །གནས་པ་གསུམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་
― DTG131_Page_0197 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསམ་གཏན་རྣམས་རྣམ་པར་བསྒྱུར་ནས་སྨོན་ལམ་གྱིས་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྐྱེ་ཞིང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་བྱེད་དེ། གནས་པ་བཞི་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་ལ་མཁས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་ཆེད་དུ་འཁོར་བ་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཁས་བླངས་པའི་རྒྱུས་ཚོགས་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བསགས་པ་དང༌། གནས་པ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་དག་པའི་རྒྱུས་གནས་པ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་མི་བརྟེན་པར་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་འཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་གང་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་དང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་བདེ་བ་གང་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སེམས་ཅན་ལ་ཕན་པའི་བདེ་བ་རྣམས་དང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པར་བ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཤེས་བྱའི་མཐར་འཇུག་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་དང་ངོ༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་གནས་པ་གང་དང་ལྡན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གནས་པ་རྣམས་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ཆེན་པོ་ནི་བཞི་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་རྣམ་པར་སྦྱངས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་སར་འཇུག་པ་དང༌། ས་གནོན་པའི་སྐལ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འདུལ་བ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ལྟུང་བ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་སྤོང་ཞིང་སྐུར་བ་འདེབས་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བསགས་པ་དང་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའོ། །སྒྲིབ་པ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ་བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱོགས་བཅུའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྱན་སྔར་ཉེས་པ་
― DTG131_Page_0198 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཤགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་དུ་ཆོས་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐམས་ཅད་གསོལ་བ་གདབ་པར་བྱ་བ་དང༌། ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བསོད་ནམས་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཡི་རང་བར་བྱ་བ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སར་ཆུད་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་དཀའ་ཞིང༌། སྤང་བར་དཀའ་བའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཕྲ་མོ་ནི་བཞི་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་དག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་ཤིང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱས་ནས་སྤང་བར་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ལ་ཟད་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱང་བ་དང༌། བདུད་ཀྱི་ལས་སོ།། དེ་ལ་བདུད་ཀྱི་ལས་ནི་མཚན་མ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་འཕྲོ་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དང་པོར་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་འདས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། དེར་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འཇིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་རབ་ཏུ་དགའ་བར་གནས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་གཉིས་པར་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འདུལ་བ་བ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ཁོ་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་བག་ཡོངས་སུ་བྱས་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བའི་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་གསུམ་པར་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ནང་གི་ཞི་གནས་ཀྱི་ལམ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཐོབ་པས་ཤེས་བྱ་སྣང་བ་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་
― DTG131_Page_0199 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔའ་ས་བཞི་པར་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ནང་གི་ལྷག་མཐོང་གི་ལམ་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཐོབ་པས་ཉོན་མོངས་པ་སྲོག་པར་བྱེད་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་འོད་འཕྲོ་བ་ལ་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་རྟོགས་པ་ཉིད་རྣམ་པར་འཇོག་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་ལྔ་པར་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པས་ཤིན་ཏུ་སྦྱང་བར་དཀའ་བའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དྲུག་པར་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཟབ་མོའི་ཚུལ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་གནས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཉིད་ཡིན་ལ་བྱ་བ་མངོན་དུ་བྱ་བ་དེ་ལ་མང་དུ་གནས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བདུན་པར་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་རྟག་ཏུ་མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཤིན་ཏུ་རིང་དུ་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བརྒྱད་པར་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་ཅིང་རྩོལ་བ་མེད་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་ཐོབ་པས་མི་གཡོ་བ་དང༌། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ལ་དབང་ཐོབ་པ་དང༌། དག་པའི་ས་ལ་གནས་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དགུ་པར་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ལ་དབང་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། བློ་གྲོས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ།
― DTG131_Page_0200 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚད་མེད་པ་བརྒྱ་ཆེན་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཀུན་ཏུ་མགུ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། སོ་སོ་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་དང༌། ཆོས་སྨྲ་བ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པ་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་བསྐུར་བ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར། སྤྲིན་ཆེན་པོ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡིན་པར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སར་ཆུད་པ་ཇི་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཆོས་ཀྱི་སྐུ་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡེ་ཤེས་དང༌། མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། ས་དེ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་རྩོམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་ཚེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ས་བཅུ་ལས་བརྩམས་ནས་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་ཆོས་སྤྱོད་པ་བཅུ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ས་དེ་དག་གིས་འཐོབ་པ་ཇི་ལྟ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གང་གི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་ཅིང༌། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་འཐོབ་པ་དེའི་ཚེ་ན་ས་ཐམས་ཅད་ཅིག་ཅར་འཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ས་དེ་དག་གི་རྒྱུ་མཐུན་པ་གང་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཐོབ་པའི་འོག་ཏུ་ས་ཐམས་ཅད་ལ་མཐུའི་ལམ་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ས་དེ་དག་གི་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་དེ་དག་གང་གི་ཚེ་ས་རེར་ལ་ཡང་བསྐལ་བ་འབུམ་ཕྲག་དུ་མ་དག་གིས་ས་དེ་དག་ཏུ་མཐུ་གང་བརྗོད་པའི་མཐུ་དེ་ཅི་འདོད་པ་བཞིན་འཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ལྔ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྐྱོན་མེད་པར་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པར་འདྲ་ན། དེ་དག་ལ་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ཅི་ཡོད་པར་བལྟ་བར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཆོས་
― DTG131_Page_0201 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ནི། དེ་ལ་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ནི། དེ་ལ་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ནི་དེ་ལ་གཟོད་མ་ནས་སྐྱེ་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་རང་གི་མཚན་ཉིད་ནི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། མིང་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པས་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་ནི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་ནས་ཡང་དག་པ་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ཀྱི། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་མི་འཆི་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། བདེ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཞི་བའི་འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་འཐོབ་ཀྱི། རྒྱུ་མཚན་ལ་སོགས་པས་བསྡུས་པའི་ཆོས་དེ་དག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སེམས་ཀྱི་སྤྱོད་པ་མཚན་མ་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་གྱི། རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ལས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་བསྟན་པ་ཐོས་ན་ཡང་དེ་ལས་ཉན་ཐོས་ལ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚེགས་ཆེན་པོས་འཇུག་ཅིང༌། དེས་སྦྱོར་བར་ཡང་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་ཞི་པའི་བགྲོད་པ་གཅིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚེགས་ཆེན་པོས་འཇུག་ཅིང་དེས་སྦྱོར་བར་ནི་མི་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མཚན་ཉིད་དེ་གཉི་གས་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་ནས་ཡང་དག་པ་ཉིད་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་ཅིང་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་ནས་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་
― DTG131_Page_0202 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་དེ་ལ་མང་དུ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མང་དུ་བྱེད་ན་མྱུར་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ལ་ལན་མང་དུ་གནས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཐབས་མ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་རྟོགས་པར་འདྲ་ཡང་དེ་དག་གི་ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་ནི་དེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དུས་གསུམ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་གང་གསུངས་པ་དེ་ལ་དུས་གསུམ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་དག་པ་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་མཚུངས་ཤིང་མཉམ་པར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བའི་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་ལྟ་བ་དང༌། མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཆགས་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་དཀྱིལ་འཁོར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བརྒྱ་བཞི་བཅུ་ཞེས་གང་གསུངས་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ལས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན། དུ་དག་གིས་ནི་བསྡུས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པ། ཟག་པ་ཟད་པ། གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱུ་བ་ན་ལན་འགའ་གླང་པོ་ཆེ་གཏུམ་པོ་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོ་བ་དང༌། གླང་པོ་ཆེ་གཏུམ་པོ་དང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟ་རྨུ་རྒོད་དང༌། གནག་རྡུང་ཀུས་དང༌། ཁྱི་ཟ་བ་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོ་བ་དང༌། ཚེར་ཐགས་སྟུག་པོའི་སྟེང་དུ་རྫི་བ་དང༌། རྐང་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྤྲུལ་ཤིན་ཏུ་སྒྲ་འབྱིན་པ་རྫི་བ་དང༌། དེ་གང་དུ་བུད་མེད་ཀྱིས་མི་རིགས་པས་སྐྱེད་པས་མགྲོན་དུ་གཉེར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཁྱིམ་དུ་འཇུག་པ་དང༌། དགོན་པར་ལམ་བོར་ཏེ་ལམ་ངན་པར་འགྲོ་བ་དང༌། ཆོམ་རྐུན་པ་རྣམས་དང༌། མི་རྒོད་པ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོ་བ་དང༌། སེང་གེ་རྣམས་དང༌། སྟག་རྣམས་དང༌། གཟིག་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་འགྲོ་བ་དང༌། དེ་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པའི་འཁྲུལ་པ་དེ་ལྟ་བུ་དང་
― DTG131_Page_0203 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལན་འགའ་ཡང་དགོན་པ་ནགས་ཁྲོད་ཆེན་པོར་འཁྱམས་ཤིང༌། ལམ་སྟོར་ནས་ཁྱིམ་སྟོང་པར་ཞུགས་ཏེ་དགྲ་འབྱིན་པར་བྱེད། ཀུ་ཅོ་འདོན་པར་བྱེད། ཅ་ཅོ་ཆེན་པོ་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། བག་ཆགས་ཀྱི་ཉེས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་རྟ་གད་ཆེན་པོས་དགོད་ཅིང་སོ་སྟོན་པ་དང༌། ཕྱས་ལོང་སྟོན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པའི་ཅ་ཅོ་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ལན་འགའ་བརྗེད་ངས་པས་བདག་ཉིད་ཀྱི་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་གཅིག་ཏུ་ཕུང་པོ་ལ་མི་མཐུན་པར་འདུ་ཤེས་ལ། འགོག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞི་བར་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཐ་དད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དེས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བཏང་སྙོམས་དམ་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་མེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སྙོམས་པར་ཞུགས་ན་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ལ། ལངས་ན་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཡིན་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་མེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པར་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་གི །དེ་བཞིན་གཤགས་པ་ལ་ནི་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པའི་སོ་སོར་མ་བརྟགས་པའི་བཏང་སྙོམས་མེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ནི་ཤེས་བྱའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་སྦྱངས་བ་ལས་བརྩམས་ནས། མ་ཐོབ་པའི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པས་འདུན་པ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར། བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐོང་བ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡོད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་རྣམ་པ་བདུན་པོ་དེ་དག་མེད་པ་དང༌། གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ལན་འགའ་ནི་ལུས་
― DTG131_Page_0204 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་ལས་དགེ་བ་ལ་ཡང་འཇུག །ལན་འགའ་ནི་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ལ་ཡང་འཇུག་སྟེ། ལུས་ཀྱི་ལས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ། ངག་གི་ལས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་ལ་ཡང་དེ་བཞིན་པ་ཡིན་གྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕྲིན་ལས་དེ་གསུམ་ནི་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་ཕྱིར་སྐུ་དང༌། གསུང་དང༌། ཐུགས་ཀྱི་ཕྲིན་ལས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་མེད་དེ། དེ་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་དང་ལྷན་ཅིག་རྒྱུ་བ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པས་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ལ་བརྩལ་བ་ཙམ་གྱིས་མི་རྟོགས་པས། དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐོང་བ་ཆགས་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ། ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་རྟོགས་པས་དེའི་ཕྱིར་དེའི་ཡེ་ཤེས་དང་མཐོང་བ་ཐོགས་པ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ལ་བརྩལ་བ་ཙམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པས། དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མ་འདྲེས་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཅེས་བྱའོ། དེ་ལ་དང་པོ་བཞིན་ནི་བསྙེལ་བ་མི་མངའ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། བག་ཆགས་ལེགས་པར་བཅོམ་པས་བསྡུས་སོ། །གཅིག་ནི་ཐུགས་རྗེ་ཆེན་པོས་བསྡུས་སོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་མཆོག་མཁྱེན་པས་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མདོ་སྡེ་ལས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་གང་དག་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་དེ་དག་ནི་གདུལ་བྱ་དང་བ་བསྐྱེད་པ་ལས་ལྟོས་ཏེ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་གྱི། མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་རབ་ཏུ་གནས་པའི་ལེའུར་ཇི་སྐད་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་དེ་དག་ལས་དཔེ་བྱད་བཟང་པོ་དེ་དག་ཕྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་རིག་པར་བྱ། ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཡང་རིག་པར་བྱ། ཡང་དག་པའི་བསྒྲུབས་པའི་ང་ན་ཡོན་ཡང་རིག་པར་བྱ། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་རྣམ་པར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་སྤྱོད་པ་དང༌། སྙོམས་པར་སྤྱོད་པ་དང་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་དང་ཆོས་ལ་གནས་པའི་རྣམ་པ་ཡང་རིག་
― DTG131_Page_0205 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དད་པ་སྐྱེད་པའི་དཔེ་དག་ཀྱང་རིག་པར་བྱ། ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ་རྣམ་པར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ཡང་རིག་པར་བྱ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་ཁྱད་པར་ཡང་རིག་པར་བྱ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་ལེགས་པར་བསླབ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པ་དག་གིས་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ཡང་རིག་པར་བྱ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གདམས་ངག་འདི་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་ཡང་རིག་པར་བྱ། ལེགས་པར་མ་བསླབས་པའི་དགེ་སྦྱོང་ཡང་རིག་པར་བྱ། ལེགས་པར་བསླབས་པའི་དགེ་སྦྱོང་ཡང་རིག་པར་བྱ། བརྡར་བཏགས་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་རིག་པར་བྱ། དོན་དམ་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་རིག་པར་བྱ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདུལ་བ་ཡང་རིག་པར་བྱ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདུལ་བའི་ཐབས་ཀྱང་རིག་པར་བྱ། དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་གདམས་ངག་ལ་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་གདམས་ངག་མདོར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་གོང་ནས་གོང་དུ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ལས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་དྲན་པ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། དྲན་པ་བརྗོད་པའི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་འགྱུར་བའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆ་མ་ཡིན་པ་མི་མཐུན་པར་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། མི་མཐུན་པར་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་གདུལ་དཀའ་བར་འགྱུར་བའི་ལོག་བར་སྒྲུབ་པ་དང༌། གདུལ་དཀའ་བའི་ལམ་ངན་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། ལམ་ངན་པར་སོང་བའི་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་འགྲོགས་པར་འགྱུར་བའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་འགྲོགས་པའི་
― DTG131_Page_0206 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བའི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་ལ། ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམས་སྒྲུབ་སྟེ། དེའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཤེས་རབ་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན། བྱང་ཆུབ་དང་བྱང་ཆུབ་འདྲེན་པར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ནི་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། མི་ཉན་པ་དང༌། ཉན་དུ་མི་འཇུག་པ་དང༌། ཉན་པའི་སྒྲིབ་པ་དང༌། ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉན་དུ་འཇུག་པའོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས། ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡེ་ཤེས་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཆོས་གཞན་བཞི་སྐྱེ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། བྱེ་བྲག་ཏུ་མི་རྟོག་པ་དང༌། རྐྱེན་མེད་པ་དང༌། གཏི་མུག་ཏུ་འགྱུར་བའི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གོ །དེ་ལ་མི་ཉན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་ཚེ་འདི་ལ་བྱེ་གྲུབ་ཏུ་མི་རྟོག་པ་སྐྱེའོ། །ཉན་དུ་མི་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་རྐྱེན་མེད་པ་སྐྱེའོ། །ཉན་པའི་སྒྲིབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་གཏི་མུག་ཏུ་འགྱུར་བའི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེའོ། །ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉན་དུ་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྐྱེའོ། །དེ་ལ་མི་ཉན་པ་ནི་ཆོས་ལ་ཞེ་འགྲས་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་ཞེ་འགྲས་པ་དང༌། དེ་གཉི་ག་ལ་ཞེ་འགྲས་པས་ཀྱང་མི་ཉན་ཏོ། །ཉན་དུ་མི་འཇུག་པ་ནི་གཞན་པས་ཤེས་པ་ཧ་ཅང་ལྷག་པར་རློམ་པ་དང༌། གཞན་གྱི་བརྙས་ཀྱིས་འཇིགས་པས་ཀྱང་ཉན་དུ་མི་འཇུག་གོ །ཉན་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་མི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གཡེང་བ་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པ་དང༌། མི་སྨྲ་བ་དང༌། གསོལ་བ་མི་འདེབས་པ་དང༌། སྐབས་མི་འབྱེད་པ་དང༌། ཉན་པ་ལ་མི་བསྔགས་པ་བརྗོད་པ་ལས་ཀྱང་འགྱུར་རོ། །ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉན་དུ་མི་འཇུག་པ་ནི་རང་གིས་ཉེས་པར་རྟོགས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་དང༌། བཤད་པ་ལ་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0207 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒོམས་པ་དང༌། བཤད་པ་དང་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། གཞན་དག་གིས་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་དང༌། བཤད་པ་ལ་ཉེ་བར་རྟོགས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་དང༌། བཤད་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་ཀྱང་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མི་ཉན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཉན་དུ་མི་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཉན་པའི་སྒྲིབ་པ་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་གསུམ་ནི་ཤས་ཆེར་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཆོགས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉན་དུ་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པའི་ཆོས་དེ་ནི་ཤས་ཆེར་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དྲན་པ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱང་བཞི་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། གང་ཟག་བཞི་ལ་གནས་བཞིས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། གླེང་བ་པོ་རྣམས་དང༌། ལུང་འབོགས་པ་རྣམས་དང༌། ཕན་པར་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི་འགལ་བར་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་བསླབ་པ་ལ་ལེགས་པར་གནས་པ་རྣམས་ལ་བསླབ་པ་ལ་བཞིས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པར་འདོད་པ་དང༌། སྒྲུབ་པར་འདོད་པ་རྣམས་ལ། མ་བརྗོད་པ་དང༌། བརྗོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་སྐྱོན་ཡོངས་སུ་སྟོན་པས་དེ་ལ་མོས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པ་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་སྨྲ་བའི་གང་ཟག་རྣམས་ལ་གསང་བའི་གནས་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱང་བཞི་སྟེ། གཞན་ལ་སྟོན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཉེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཟང་ཟིང་གི་ཉེས་པ་དང༌། ལྟ་བའི་ཉེས་པ་དང༌། སྟོན་པའི་ཉེས་པའོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་གི་ཉེས་པ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་
― DTG131_Page_0208 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱ་སྟེ། ལོག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། འདུ་འཛི་མང་བས་སོ། །ལྟ་བའི་ཉེས་བ་ཡང་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་དང་གང་ཟག་སྤོང་བ་དང༌། དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དམ་པའི་ཆོས་སུ་སྟོན་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སོ། །སྟོན་པའི་ཉེས་པ་ཡང་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དྲང་བའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་ཆུང་དུ་འབའ་ཞིག་སྟོན་པ་དང༌། ངེས་པའི་དོན་གྱི་མདོ་སྡེ་རྣ་ལམ་དུ་མ་གྲགས་ཤིང་མ་བཟུང་བ་རྣམས་སྤོང་བས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆ་མ་ཡིན་པ་མི་མཐུན་པར་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་ཡང་བཞི་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། སྟོན་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པར་གྱུར་ཅིང༌། བསླབ་པ་ལ་གུས་པ་དང་མི་མཐུན་པ་དང༌། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་གྲོགས་རྣམས་དང༌། གླེང་བ་པོ་རྣམས་དང༌། རྗེས་སུ་སྟོན་པ་རྣམས་ལ་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟར་གྱུར་བ་བརྗོད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་དང༌། ཤེས་པ་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་དགེ་བའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་དང་མི་མཐུན་པ་དང་ཟབ་ཅིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་མོས་པ་རྣམས་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་མི་མཐུན་པའོ། །དེ་ལ་སྟོན་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡོད་པ་ཉིད་དང༌། བདག་ཉིད་ཆེ་བ་དང༌། ཡེ་ཤེས་བརྙེས་པ་དག་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པའོ། །བདག་ཉིད་ཇི་ལྟར་གྱུར་བ་མི་བརྗོད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བདག་ཉིད་ལ་ཆེ་བའི་བདག་ཉིད་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་ལོག་པར་ཁེངས་ཤིང༌། དེས་སེམས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པས་སེམས་ཅན་གྲོགས་པོ་རྣམས་ལ་དེ་ཡོངས་སུ་སྟོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གླེང་བ་པོ་རྣམས་ལ་ལྟུང་བ་འཆབ་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་རྣམས་ལ་སྨད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་རྙོག་པ་ཅན་གྱིས་དེ་ལ་ཐོ་འཚམས་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་སོ། །དགེ་བ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་མི་རྩོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཤེས་པ་བསོད་ནམས་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་ལ་དགའ་བར་མི་བྱེད་པ་དང་དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གདུལ་དཀའ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱང་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་
― DTG131_Page_0209 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟེ་བསྒོམ་པའི་སྒྲིབ་པ་བཞི་པོ་དག་སྟེ། ཐོས་པ་ལྷུར་ལེན་པ་དང༌། གདམས་ངག་ལ་ལོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ལ་གནས་པར་མི་བྱེད་པས་འགྱོད་པ་དང༌། རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་གནས་པའོ། །དེ་ལ་ཐོས་པ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་མ་ཞི་བས་ཐོས་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ཡིན་ནོ། །རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་ལོག་པར་རྣམ་པར་རྟོག་པས་གདམས་ངག་ལ་ལོག་པར་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ལ་སྐྱོན་ཡོད་ལ་དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པས་འགྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་དབང་པོ་དུལ་བས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམས་དང༌། སྤོང་བས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཁྱད་པར་ཅན་རྣམས་ལ་འགྲོན་པར་བྱེད་པས་རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལམ་ངན་པར་འགྲོ་བ་ཡང་བཞི་པོ་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། སེམས་ཅན་དད་པས་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་སྟོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐེག་པ་དམན་པ་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མི་འཚམ་པ་སྟོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ཐེག་པ་དམན་པ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མི་མཐུན་པ་སྟོན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མི་གནས་པ་རྣམས་ལ་ཕྱོགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་མི་འདྲ་བར་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལམ་གྱི་མཐའ་ལ་ཉེས་པ་མེད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་མེད་པ་དང༌། བསླབ་པ་ལ་གུས་པས། །ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་མི་གནས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་སྐྱོན་བྱུང་བ་དང༌། བསླབ་པ་ལ་མི་གུས་པས་སོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང་འགྲོགས་པ་ལ་བརྟེན་ན་རྣམ་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐེག་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང༌། བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རྟག་ཏུ་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞི་པོ་ཆོས་འཛིན་པ་དང༌། དགོན་པ་དང༌། བསོད་ནམས་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་
― DTG131_Page_0210 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། འཁོར་དང་སྤྱོད་པ་དེ་དག་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་བའི་བྱ་བ་འདོད་པ་ནི་ཆོས་འཛིན་པ་ཡིན་ཡང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་གྱི། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྒྲ་འདོད་པ་ནི་དགོན་པ་པ་ཡིན་ཡང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་གྱི། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཟང་ཟིང་གི་འབྲས་བུ་དང་འབྲེལ་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ནི་བསོད་ནམས་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་དེ་ཡིན་ཡང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་གྱི། དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བསྙེན་བཀུར་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་དང༌། གྲགས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པ་ནི་འཁོར་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་གྱི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། སྐྱོན་ཁྱད་པར་ཅན་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་དང༌། གཉེན་པོ་བསྟན་པས་གོང་ནས་གོང་དུ་བསྒྲུབས་པས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་མི་ཉན་པ་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཆོས་དང་གང་ཟག་ལ་མི་གུས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ་མི་བྱེད་ན་ཡང་མ་མོས་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཉན་དུ་མི་འཇུག་པ་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དང་བའི་བྱ་བ་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ་མི་བྱེད་ན་ཡང་ལོག་པའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཉན་པའི་སྒྲིབ་པ་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་པ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་འདུན་པ་མེད་པའི་མི་ཉན་པ་དང༌། མི་འཛིན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ། མི་བྱེད་ན་ཡང་ལེ་ལོས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཉན་དུ་འཇུག་པ་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སྒོམ་པ་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་མི་ལྟ་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། སྨྲ་བ་ལྷུར་
― DTG131_Page_0211 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལེན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ། མི་བྱེད་ན་ཡང་ཡེ་ཤེས་ཡོངས་སུ་མི་འགྲུབ་པས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་གླེང་བ་པོ་རྣམས་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི་འགལ་བས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དྲན་པ་བརྗེད་པར་འགྱུར་པ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དངོས་པོ་ལྕི་བའི་ལྟུང་བས་འཇིགས་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཡང་བ་ཁྱད་དུ་གསད་པའི་ཕྱིར་བརྫུན་སྨྲ་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ། དེས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པས་རབ་ཏུ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མི་བྱེད་ན་ཡང་ལྟུང་བའི་སྒྲིབ་པས་རབ་ཏུ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསླབ་པའི་གཞིས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པ། དྲན་པ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་པ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང༌། གྱ་གྱུ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ་དེས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པས་རབ་ཏུ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མི་བྱེད་ན་ཡང་ལྟུང་བའི་སྒྲིབ་པས་རབ་ཏུ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་མོས་པ་དང༌། སྒྲུབ་པས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དྲན་པ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་གུས་པ་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཡོན་ཏན་འཆབ་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ། དེས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པས་རབ་ཏུ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མི་བྱེད་ན་ཡང་ལྟུང་བའི་སྒྲིབ་པས་རབ་ཏུ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་གསང་བའི་གནས་རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རྨོངས་པར་བྱེད་པ། དྲན་པ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལས་འདུན་པ་བཟློག་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ། དེས་ལས་ཀྱི་སྒྲིབ་པས་རབ་ཏུ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མི་བྱེད་ན་ཡང་ལྟུང་བའི་སྒྲིབ་པས་རབ་ཏུ་བརྗེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་ཉུང་བ་དང༌། མ་ཞུགས་པ་དང༌། ཐེག་
― DTG131_Page_0212 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དམན་པ་ཉན་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དམན་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ། དེས་དཀར་པོའི་ཆོས་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ནི་མི་འཐོབ་ལ། བཟུང་བ་དང་ཉན་པ་ལྷོད་པས་ཐོབ་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཟང་ཟིང་གི་ཉེས་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་ཐོབ་པའི་རྙེད་པས་ཆོག་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཚུལ་འཆོས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ། དེས་མ་ཐོས་པ་མི་ཉན་པ་དང༌། དོན་དང་བྱ་བ་ལ་འཕྱར་གཡེང་མང་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་ལྟ་བའི་ཉེས་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་སྐྱོན་ལ་ལྟ་བ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་བསླབ་པ་ལ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ། དེས་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ལ་སླུ་བས་ཉམས་པར་ཡང་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྟོན་པའི་ཉེས་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་པར་འགྱུར་བ་ལེན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དགོངས་པ་ཤེས་སོ་ཞེས་ཁྱད་དུ་གསོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ། དེས་དམ་པའི་ཆོས་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པས་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་དགོངས་པ་ལ་ལོག་པར་ཡོངས་སུ་འཛིན་པས་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསླབ་པ་ལ་ཤས་ཆེར་མི་གུས་པ་མི་མཐུན་པར་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ལྟུང་བ་རྣམ་པར་མི་འབྱེད་པ་དང༌། མི་འཆགས་པ་དང༌། འགྱོད་པ་མི་སེལ་བ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་ལ། དམིགས་པ་ལ་རྣམ་པར་གཡེང་བས་ཀྱང་གྱ་གྱུ་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཇི་ལྟར་གྱུར་པ་བཞིན་མི་བརྗོད་པ་མི་མཐུན་པར་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་
― DTG131_Page_0213 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་ལྟ་བ་དང༌། བདེན་པའི་ཚིག་སྦེད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་ལ། བསྟན་པ་ལས་རྣམ་པར་གཡེང་བས་ཀྱང་གྱ་གྱུ་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་འདོར་བར་བྱེད་པ་མི་མཐུན་པར་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་ཀུན་ཏུ་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་མི་བཟོད་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་ལ། སྡུག་བསྔལ་མི་བཟོད་པ་དང༌། དགེ་བ་ལས་རྣམ་པར་གཡེང་བས་ཀྱང་གྱ་གྱུ་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་མ་དག་པའི་རྒྱུས་མི་མཐུན་པར་ཡིད་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་མོས་པ་མེད་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་ལ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་ལ་རྣམ་པར་གཡེང་བས་ཀྱང་གྱ་གྱུ་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐོས་པ་ལྷུར་ལེན་པ་གདུལ་དཀའ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཀླན་ཀ་དང༌། དེ་སྐད་རྒོལ་བ་ལས་ཐར་པའི་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བས་ཉན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཆོས་འཛིན་པ་ལ་ཡང་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་སྒྲིབ་པ་གདམས་ངག་ལ་ལོག་པར་འཛིན་པ་གདུལ་དཀའ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཚིག་མི་བཟོད་པ་ཉིད་དང༌། ལྟུང་བ་འཛིན་པ་ཉིད་དང༌། གདམས་ངག་ལ་མི་གུས་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དགོན་པ་པ་ལ་ཡང་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་སྒྲིབ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་དག་ལ་གནས་པར་མི་བྱེད་པ་འགྱོད་པ་གདུལ་དཀའ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བསླབ་པ་དག་ལ་ཤས་ཆེར་མི་གུས་ལ། དད་པས་བྱིན་པ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་བསོད་ནམས་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ལ་ཡང་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་སྒྲིབ་པ་རང་གི་ལྟ་བ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་
― DTG131_Page_0214 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་པ། གདུལ་དཀའ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་ལ་མི་གུས་པ་དང༌། མི་ལྟ་བ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་མི་བྱེད་པ་དང༌། མི་ཉན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེས་ཀྱང་དེ་བྱེད་ལ། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་འཁོར་དང་སྤྱོད་པ་ལ་ཡང་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་མི་སྟོན་པ་དང༌། མི་འཚལ་བ་སྟོན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་སྟོན་པ་དང༌། མི་འདྲ་བར་སྟོན་པ་ལ་མ་ལོག་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་དུ་སྟོན་པས་ཡོངས་སུ་སྐྱོ་ཞིང༌། སེམས་མི་མཉམ་པ་ཉིད་དང༌། སྟོན་པའི་ཐབས་མི་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་མོས་པ་ཉིད་དང༌། ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱིས་འཁོར་ལ་རྗེས་སུ་སྟོན་པར་སྦྱོར་བ་ཉིད་ཀྱང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་དག་བྱེད་ལ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་མི་འཛིན་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བས་ཀྱང་གདུལ་བ་ལ་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འགྲོགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྤོང༌། དངོས་པོ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་སེར་སྣ་དང༌། ཐོས་པ་ཉུང་བ་དང༌། བསྟན་པ་ལ་ལེགས་པར་མ་ཞུགས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་མི་ཉན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་དག་བྱེད་ལ། དགེ་བའི་རྩ་བ་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་བྱེད་མི་ནུས་པ་དང༌། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཆུང་བ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ལ་ཡིད་གཉིས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཟ་བས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞི་ལ་དང་བའི་བྱ་བ་འདོད་པ་དང༌། སྒྲ་འདོད་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་གི་འབྲས་བུ་འདོད་པ་དང༌། བསྙེན་བཀུར་དང་ཡོངས་སུ་སྤྱད་པ་དང་གྲགས་པ་འདོད་པ་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་སྨྲས་ན། ཅིའི་ཕྱིར་བདག་ལ་ཆགས་པ་དང་
― DTG131_Page_0215 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅས་པ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཕྲ་རབ་ཙམ་དག་ལ་འཇིགས་པར་མི་ལྟ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་མོས་པ་མེད་པ་དང་བཅས་པ་ལ་གཞན་གྱི་དོན་ལ་མི་ལྟ་བ་དང༌། འཁོར་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ལག་གཅིག་ཏུ་ཡོན་ཏན་དུ་ལྟ་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་འདུ་འཛི་འདོད་པ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་དབང་ཕྱུག་འདོད་པ་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་འདོད་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་བསྟན་ཅེ་ན། དེ་དག་གིས་ཀྱང་དེ་དག་བྱེད་ལ། ཆོས་འཛིན་པ་ཉིད་ནས་འཁོར་དང་སྤྱོད་པའི་བར་གྱིས་ཀྱང་བདག་ཉིད་ལ་སླུ་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།བམ་པོ་བཞི་བཅུ་གཉིས་པ། ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པའི་ཕན་ཡོན་གང་ཞེ་ན། དེ་ཡང་གོང་ནས་གོང་དུ་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ལ་བསོད་ནམས་དང༌། ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསགས་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒོ་ཐམས་ཅད་ནས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། བསོད་ནམས་དཔག་ཏུ་མེད་པ་སྐྱེ་བའོ། །བསོད་ནམས་དང་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་སོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ནི་བཞི་སྟེ། ཡང་དག་པའི་བསྒྲུབ་པ་ཉིད་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་དང་རིམ་གྲོ་བྱེད་པ་དང༌། ཐོས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ནི་བཞི་སྟེ། ཐེག་པ་ལས་རྣམ་པར་མི་གཡོ་བ་དང༌། རང་གིས་གཞན་དག་ལ་མི་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཉིད་དང༌། ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཉིད་དང༌། ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་མི་རྫོགས་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ཉིད་དོ། །སྒོ་ཐམས་ཅད་ནས་དཀར་པོའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་བཞི་སྟེ། བསྒོམ་པ་ནི་བསྒོམ་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་དང་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བཟོད་པ་ཉིད་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་དང༌། ཉན་པ་དང༌། སེམས་པས་མི་ངོམས་པ་ཉིད་ནི་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའིའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་གྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བྱེད་པར་
― DTG131_Page_0216 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བའི་ཆོས་བཞི་སྟེ་སེམས་ཅན་རྣམས་གནས་བཞི་ལས་རྣམ་པར་སློང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། སོམ་ཉི་དང་ཡིད་གཉིས་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ལས་རྣམ་པར་སློང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ངན་སོང་ངན་འགྲོ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་ལས་རྣམ་པར་སློང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཐེག་པ་དམན་པ་ལ་མོས་པ་ལས་རྣམ་པར་སློང་བར་བྱེད་པ་དང༌། བསྟན་པ་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བའི་སེམས་ལས་རྣམ་པར་སློང་བར་བྱེད་པ་པའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཇི་ལྟར་གྱུར་ན། ཕན་ཡོན་དེ་དག་ཐོབ་ཅེ་ན། ཆོས་སྤྱོད་པ་དང༌། སྙོམས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། དགེ་བ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་གནས་པར་གྱུར་ནའོ། །ཇི་ལྟར་ན་ཆོས་སྤྱོད་པ་ཡིན། དེ་ལ་རྣམ་པ་ནི་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ལས་མ་འདས་པར་སྤྱོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ཆོས་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་གནོད་པ་བྱེད་པ་དང༌། སྡིག་པ་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་དགེ་བ་ལ་གཞུག་པ་དང་ཕན་གདགས་པར་འདོད་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་སྙིང་བརྩེ་བ་ཉིད་དང༌། རིགས་ལ་གནས་པ་རྐྱེན་མེད་པ་རྣམས་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སེམས་སྟོན་པ་ཉིད་དང༌། ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམས་ལ་བདག་ཉིད་ཤེས་པ་ཉིད་དང༌། བླ་མ་ལྟ་བུ་རྣམས་ལ་གུས་པ་དང་རབ་ཏུ་འདུད་པས་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། མི་མཐུན་པར་གྱུར་པ་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ལ་བསྟན་པ་ལས་རྣམ་པར་མི་གཡོ་བ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་སྙོམས་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན། དེ་ལ་རྣམ་པ་ནི་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་ལ་སྙོམས་པར་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་དེ་དེའི་ཕྱིར་སྙོམས་པར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་མཉམ་པར་བྱམས་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དང༌། དུས་ཐ་དད་པ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ཐ་དད་པ་མེད་པའི་བྱམས་པས་མཉམ་པར་སོ་སོར་ཀུན་དགའ་བར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། འདུ་འཛིའི་གཏམ་སྤངས་ཏེ་དགའ་བའི་བཞིན་དུ་བྱས་ནས་ཁུར་བླངས་པ་ཉམས་སུ་ལོན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། མཉམ་པར་ཁུར་མ་བླངས་པ་ལེན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། མཉམ་པར་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་བཟོད་པར་བྱེད་པ་ཉིད་
― DTG131_Page_0217 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། མཉམ་པར་གདུལ་བ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་ཐབས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ཉིད་དང༌། མཉམ་པར་ཕན་ཚུན་ཚིག་ཡང་དག་པར་བཟོད་པའི་ཚིག་དང་ལྡན་པ་ཉིད་དང༌། མཉམ་པར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ཡིན། དེ་ལ་རྣམ་པ་ནི་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། ནང་གི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། དགེ་བ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཕྱིར་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མི་གནས་པའི་སྦྱིན་པ་ཉིད་དང༌། མི་གནས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉིད་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བའི་བཟོད་པ་ཉིད་དང༌། ཉི་ཚེ་བ་མ་ཡིན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཉིད་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བའི་གནས་ཀྱི་བསམ་གཏན་ཉིད་དང༌། ལྟ་བ་དང་བྲལ་བའི་ཤེས་རབ་ཉིད་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ལ་མཁས་པ་ཉིད་དོ། །ཇི་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཆོས་ལ་གནས་པ་ཡིན། དེ་ལ་རྣམ་པ་ནི་དུ་ཡོད་ཅེ་ན། ཀུན་ཆུབ་པ་ལྷུར་མི་ལེན་པ་དང༌། ཁ་ཏོན་ལྷུར་མི་ལེན་པ་དང༌། འཆད་པ་ལྷུར་མི་ལེན་པ་དང༌། རྣམ་པར་རྟོག་པ་ལྷུར་མི་ལེན་པར་ནང་གི་སེམས་ཀྱི་ཞི་གནས་སྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བ་རྩོམ་ཞིང༌། ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གདམས་ངག་སྟོན་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་ངང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གུས་པར་བྱས་ཏེ་གདམས་ངག་ལེན་པར་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་དབེན་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་དབེན་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ན་སེམས་ཅན་བརྩོན་པ་བཏང་བ་རྣམས་དང༌། མི་འགྲོགས་པར་དེ་ལས་གཞན་པ་རྣམས་དང་འགྲོགས་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་དག་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་བསོད་ནམས་ཀྱི་ཆོགས་ཆེན་པོ་དང་
― DTG131_Page_0218 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུ་བསྒོམ་པའི་འབྲས་བུ་སོ་སོར་མྱོང་བ་ཉིད་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པར་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཞིང་རྣམ་པར་སྦྱོར་བ་ཉིད་དང༌། ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཉེས་པ་བཞི་སྤངས་ཏེ་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པ་ཉིད་དེ། གནོད་པ་མི་བཟོད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། མ་ངེས་པར་སྟོན་ཅིང་འདོམས་པ་ཉེས་པ་དང༌། ཇི་སྐད་སྨྲས་པ་དེ་བཞིན་མི་བྱེད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཉེས་པས་ཏེ། རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་དང༌། སྔ་མ་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་དག་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་དད་པ་སྐྱེད་པའི་དཔེ་དག་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སེམས་དང་པོ་བསྐྱེད་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཐོག་མ་དང༌། བར་དང༌། ཐ་མ་དག་ཏུ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དགེ་བའི་རྩ་བ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་གནས་སུ་གྱུར་པ་ཉིད་ཡིན་པས་གནོད་པ་བྱེད་པ་དང༌། ལན་བྱེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སེམས་ཡོངས་སུ་མ་གཏུགས་པའི་ཕྱིར་ས་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཐ་མལ་པར་གནས་པའི་ས་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་རང་གི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པས་དེ་ལ་ཉེ་བར་འཚེ་བར་བྱེད་པ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དང་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བས་མངོན་པར་རླན་པར་བྱེད་པས་ཆུ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཆུའི་ལོ་ཏོག་ཡོངས་སུ་སྨྱིན་པར་བྱེད་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཀུན་ཏུ་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་རྣམས་ལ། ཀུན་ཏུ་སྐྱོ་ཞིང་ཀུན་ཏུ་གདུང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་མེ་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྣམ་པར་བསྒྲུབས་པ་དང་མི་མཐུན་པ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་རེག་པར་བྱ་བ་ཉིད་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་རྣམ་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་ཉེ་བར་སྒྲུབ་པས་རླུང་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་རླུང་མངོན་པར་བསྒྲུབས་ནས་ཉེ་བར་སྦྱོར་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། རང་གི་དཀར་པོའི་ཆོས་མངོན་པར་འཕེལ་བའི་ཕྱིར་ཟླ་བ་ལྟ་བུ་
― DTG131_Page_0219 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཟླ་བ་ཡར་གྱི་ངོ་ཁོ་ན་ལ་སྣང་བར་བྱེད་ཀྱི། མར་གྱི་ངོ་ལ་མ་ཡིན་པ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ནག་པོ་དང་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་ཤེས་པ་སྣང་བའི་ཕྱིར་ཉི་མ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཉི་མ་གཟའ་སྒྲ་གཅན་གྱིས་འཇིགས་པས་ཡོངས་སུ་རྒྱུ་བ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་ཉོན་མོངས་པའི་གཟའ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་འཇིགས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར་སེང་གེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་སེང་གེ་ཁལ་ཆེན་པོས་སྒྱིད་ལུག་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁུར་ཐམས་ཅད་ཁྱེར་བའི་ཕྱིར་གླང་པོ་ཆེ་དུ་ལ་བ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་གླང་པོ་ཆེ་རྙེད་པ་དང༌། མ་རྙེད་པ་དང༌། ཚིག་འཇམ་པ་དང༌། མི་འཇམ་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྤྱོད་པ་དག་གིས་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དག་གིས་གོས་པར་འགྱུར་བ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་དག་གིས་མི་གོས་པའི་ཕྱིར་པདྨ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་པདྨ་སྡོང་བུ་ལས་བཅད་ན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་ཡང་དགེ་བའི་རྩ་བའི་སྟོབས་སྐྱེད་པས་ཡང་འཁོར་བར་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྩ་བ་མ་ཉམས་པའི་ཤིན་ལྗོན་པ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཤིན་ལྗོན་པ་ཐ་མར་རྩ་བ་རབ་ཏུ་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བའི་ཕྱིར་ཆུའི་རྒྱུན་རྒྱ་མཚོར་བབ་པ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ཆུའི་རྒྱུན་རྒྱ་མཆོར་བབ་ན་རྒྱ་མཚོ་ཉིད་དུ་འགྱུར་བ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དག་གིས་རྣམ་པར་རྩེ་བའི་ཕྱིར་རི་རབ་ལ་གནས་པའི་ལྷ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་རི་རབ་ལ་གནས་པའི་ལྷ་
― DTG131_Page_0220 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་རང་གི་བྱ་བ་ལ་བག་མེད་པར་དགའ་བ་མང་བ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། ཐབས་དང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་བློན་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་བློན་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་རྒྱལ་པོ་བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་པ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་ཉིད་ཀྱི་དོན་ལ་མི་ལྟ་བར་སྐྱེ་དགུ་སྐྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་སྤྲིན་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་སྤྲིན་ཆེན་པོ་ལོ་ཏོག་བསྒྲུབ་པ་ལ་གཏན་དུ་བ་མ་ཡིན་པར་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཏན་དུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་དག་དང་ཟླ་མེད་པ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐུན་མོང་དུ་གྱུར་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ཀཱཥར་པ་ཎ་དང་ཤིན་ཏུ་མི་མཉམ་པ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་སུ་ཞུགས་པས་བྱ་བ་མཉམ་ཞིང་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་མཉམ་པའི་ཕྱིར་འདྲེས་པའི་ཚལ་དུ་ཞུགས་པ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་འདྲེས་པའི་ཚལ་དུ་ཞུགས་པའི་ལྷ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སྤེལ་ནས་ཕྱི་མ་ལ་ལོག་པར་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་བཅོམ་པས་ལོག་པར་མི་ལྟུང་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པའི་དུག་བཅོམ་པ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ཇི་ལྟར་དགུ་བཅོམ་པ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་ཀྱི། གང་ལ་ཡང་ཡོན་ཏན་དུ་མ་འགྱུར་བ་ལྟར་དེ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་རང་གི་ཉོན་མོངས་པས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་གྲོང་ཁྱེར་ཆེན་པོའི་ལྗན་ལྗིན་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡོན་ཏན་བྱི་དཔེ་འཇིག་རྟེན་ན་གྲགས་པའི་དངོས་པོ་དེ་ལྟ་བུ་དང༌། དེ་དག་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པས་ཡོན་
― DTG131_Page_0221 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏན་དཔེ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡོན་ཏན་དཔེ་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་སྒྲུབ་པ་ལ་རྣམ་པར་གནས་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཆོས་ལ་གནས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་བཤད་པ། དྲང་བའི་དོན་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལས་ཤིན་ཏུ་འདས་ནས། དེ་ལ་ལྷག་པར་བྱ་བ་བྱས་ཤིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་བྱས་པ། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་ཟབ་མོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ། ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ཚུལ་བཤད་པ། ངེས་པའི་དོན་བསྟན་པར་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ན་ཚུལ་བཞིན་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚུལ་བཞིན་ལ་བརྩོན་པ་དང་དབུ་མའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་ཆོས་དེ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་སྨོས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་སྨོས་པར་བྱེད་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་དང༌། སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་དང༌། ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་ཉིད་དང༌། ད་ལྟར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་མ་གཏུགས་པ་ཉིད་དང༌། བདག་མེད་པ་གཉིས་ལ་མོས་པའི་ཁྱད་པར་དང༌། བདག་མེད་པ་སྔ་མ་ཤོས་ཕྱི་མའི་རྒྱུ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱེ་མཐུ་སྨོས་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་གང་ཟག་སྟོང་པ་ཉིད་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་མི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ལས་ཏེ། དེ་ལ་མི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་གསུམ་པོ་སེམས་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་དངོས་པོ་དང༌། དེའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་བརྟགས་པའི་བདག་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དང་གཉི་ག་མེད་པར་ཡང་མི་དམིགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་ཁོ་ནས་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ལས་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དངོས་
― DTG131_Page_0222 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་གསུམ་པོ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ལ་རྟག་པ་ཉིད་མི་དམིགས་པས་བྱིས་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་བདག་དང་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་དམིགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་སྟོང་པ་ཉིད་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་ཁོ་ནས་མི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ལས་ཏེ། དེ་ལ་མི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་གསུམ་པོ་མི་རྟག་པས་བསྡུས་པ་དེ་ཉིད་ལ་བྱིས་པས་ཀུན་བརྟགས་པ་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དང་གཉི་ག་མ་གཏོགས་པར་མི་དམིགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་བདག་མེད་པ་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་ཁོ་ནས་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ལས་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་སོ་སོ་རང་གི་རིག་པ་དང་མཐུན་པ། གཞན་དག་ལ་ཡང་བརྗོད་དུ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་བྱིས་པས་ཀུན་བརྟགས་པ་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་མཚན་ཉིད་མི་འདྲ་བ་དམིགས་ཏེ། རྣམ་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། བདག་གིས་བརྟག་པར་མི་ནུས་པ་དང༌། གཞན་དག་ལ་བསྟན་དུ་མེད་པ་དང༌། དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ལས་སོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་གང་ཞེ་ན། གོང་ནས་གོང་དུ་རྣམ་པ་བརྒྱད་དེ། དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་རྟག་པར་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། མི་རྟག་པར་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། རྟག་པར་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཏུ་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། མི་རྟག་པར་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་མེད་པར་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་
― DTG131_Page_0223 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་དག་པའི་སེམས་སུ་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། བདག་ཏུ་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་སུ་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། དེ་ཡང་སེམས་མེད་པ་དང་ཚོལ་བ་པའོ། །ཚོལ་བ་པ་ཡང་དེས་ཀུན་བརྟགས་པའི་གནས་དང༌། དེས་ཀུན་བརྟགས་པ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་སྟེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཉེས་པ་ལྔ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་ཏེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་ཉེས་པ་དང༌། སྤྲོས་པའི་ཉེས་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཉེས་པ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་ཉེས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་དང་ངོ༌། །དེའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པར་བྱང་བ་དག་ལ་ཡང་དག་པའི་སེམས་སུ་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནས་རྣམ་པར་བྱང་བའི་བར་དུ་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་སེམས་སུ་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། མི་དགེ་བ་ལ་སོགས་པར་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བར་དུ་འཛིན་པས་སྒྲོ་འདོགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་བརྒྱད་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པ་དེ་དག་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་ཡང་མི་བྱེད་ལ། གཞན་དག་ལ་ཡང་དག་པར་འཛིན་དུ་ཡང་མི་འཇུག་བསྔགས་པ་རྗོད་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ནི་བྱེ་བྲག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་གནས་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དངོས་པོ་དེ་ཉིད་ལ་བྱིས་པས་ཀུན་བརྟགས་པ་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །ཇི་ལྟར་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གས་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ལས་ཏེ་དེ་ལ་ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལོག་པར་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་མོས་པ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་ཐམས་ཅད་མེད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་
― DTG131_Page_0224 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་གྱིས་ཏེ། དངོས་པོ་དེ་ཉིད་དང༌། བཞི་པ་སྐྱེ་བའི་དངོས་པོ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་དང༌། འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་སུ་རྣམ་པར་གནས་པ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་དང་བྱེ་བྲག་མི་དམིགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཤེས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པས་སོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བྱིས་པས་ཀུན་བརྟགས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་བྱེ་བྲག་མི་དམིགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་གཉིས་སུ་མེད་པས་མི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དེའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་དེའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པར་མི་སྣང་བའི་སྦྱོར་བས་སོ་སོ་རང་རིག་པ་དང་མཐུན་པའི་ཤེས་པ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་ཆོས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་བསྔོ་བ་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ། གཉེན་པོ་ཐོབ་པས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མི་སྤོང་བ་ལས་ཏེ། དེ་ལ་གཉེན་པོ་དང་མི་མཐུན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའོ། །སྨོན་པ་མེད་པ་ནི་སྲིད་པར་སྨོན་པའིའོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ནི་མཚན་མ་རྣམས་ཀྱི་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཡང་སྲིད་པ་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ལས་གཉེན་པོ་དང༌། སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་དང། སྐད་ཅིག་སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་གྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ནི་འཁོར་བའི་རྒྱུན་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གཉེན་པོ་དེས་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མི་སྤོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བ་ལས་བརྟེན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་འདོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་དེ་ལྟར་ཞུགས་པའི་སེམས་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་དག་གིས་ཡོངས་སུ་མ་གཏུགས་པ་ཉིད་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་
― DTG131_Page_0225 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་སྤངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ལས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པའི་སྦྱོར་བས་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བའོ། །ཇི་ལྟར་བྱེ་བྲག་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ལྟ་བའི་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཁྱད་ཆེས་དམན་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། སྤོང་བ་ལ་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་དང། སེམས་རྣམ་པ་འཁྲུལ་པའི་བྱེ་བྲག་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ལས་སོ། །དེ་ལྟ་བའི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཕྱི་མར་བདག་ཉིད་ཆད་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། གཟུང་བ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། འཛིན་པ་གཏན་དུ་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ཡོངས་སུ་མ་བརྟགས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་བྱ་ཤིན་ཏུ་མ་རྟོགས་པས་ཆོས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ལ་སོགས་པ་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་ཉིད་ཁྱད་ཆེས་དམན་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་པོ་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པ་དང༌། རིམ་གྱིས་འཛིན་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཉམས་པས་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་མ་ཐར་པའི་ཕྱིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་བས་ཀྱང་ཆེས་དམན་པ་བས་དམན་པ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སྤོང་བ་ལ་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་མེད་པ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་སྐྲག་ཅིང༌། ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡོད་པ་ལ་ཆད་པ་ཡོངས་སུ་མི་ཚོལ་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དེ་ལྟར་སྤོང་བ་ལ་རྣམ་པར་
― DTG131_Page_0226 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཁྲུལ་པ་ནི་རང་གི་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་འདུ་ཤེས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལ་སོགས་པས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འགྱུར་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་རྒྱུ་ཉིད་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། འཛིན་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་དང། དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ལས་ཏེ། དེ་ལ་འཛིན་པ་ལ་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང་དེས་ཀུན་བརྟགས་པ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དང༌། མཚན་ཉིད་མེད་པ་ཉིད་དང༌། སྐད་ཅིག་མ་ཉིད་ཀྱིས་བཏང་བར་བྱ་བ་ཡིན་པར་སོ་སོར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་རྟོགས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དག་ཡིད་ལ་བྱས་པའི་རྒྱུས་སོ་སོ་རང་རིག་པ་དང་མཐུན་པའི་ཤེས་པ་ངེས་པ་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཇི་ལྟར་མཐར་ཐུག་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ཆོས་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བ་ལས་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མཐོང་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་མཚན་ཉིད་འདྲ་བར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་བརྗོད་དུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལྟར་མངོན་པར་ཞེན་པར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྐད་ཅིག་པ་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཉིད་ཀྱི་མཐུ་སྨོས་པར་བྱེད་ཅེ་ན། རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པ་ལས་ཏེ། དེ་ལ་སྤོང་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པའི་སྣང་བ་དེ་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་སྐྱེས་པས་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བྱུང་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་བྱེད་པའོ། །ཉན་ཐོས་ནི་དུ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པ་ལ་བྱེ་བྲག་ནི་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། ཉན་ཐོས་ནི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་བསླབ་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་
― DTG131_Page_0227 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་ཉན་ཐོས་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་གྱུར་པའི་ཉན་ཐོས་དང༌། ཞི་བའི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ཉན་ཐོས་སོ། །དེ་ལ་སྤྲུལ་པའི་ཉན་ཐོས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔས་སེམས་ཅན་རྣམས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་སྤྲུལ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱི་ཉན་ཐོས་ནི་གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་ཙམ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཤེས་པས་ཡང་དག་པར་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའི་ཉན་ཐོས་ནི་དང་པོ་ཉིད་ནས་སྙིང་རྗེ་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བའི་རིགས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ལས། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ཉེ་བར་གནས་པས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དག་ལ་ཡོན་ཏན་དུ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་རྒྱུད་ཅན་དུ་གྱུར་པས། དེ་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་ཅིང་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་ཀྱང་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་སྐུལ་བར་མཛད་འཇུག་པར་མཛད་ཅིང་ཐབས་ཉེ་བར་སྟོན་པར་ཡང་མཛད་དེ། དེ་རྒྱུ་དེས་ན་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་མོད་ཀྱི། ཞི་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་དེ་སྦྱོར་བ་དེ་ལ་རྟོགས་པ་ཤིན་ཏུ་དུལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པ་ཡང་དེ་ལྟ་བུར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཞི་བའི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ཉན་ཐོས་ནི་དང་པོ་ཉིད་ནས་སྙིང་རྗེ་ཤིན་ཏུ་ཆུང་བའི་རིགས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། གཅིག་ཏུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་མི་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱིས་འཇིགས་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གནས་པའི་བསམ་པ་ཅན་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཞིང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་སྐལ་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་རྒྱལ་པོའི་བུ་གནས་མཚུངས་པར་སྐྱེས་ཤིང༌། རྒྱལ་པོའི་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་མཚུངས་མཉམ་པར་གྱུར་པ་གཉིས་ཤིག་ཡོད་པ་ལས། དེ་ལ་གཅིག་ནི་རྒྱལ་པོའི་བྱ་བ་དང༌། བསྟན་བཅོས་དང༌། བཟོའི་གནས་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ལ། ཅིག་ཤོས་ནི་དེ་ལྟ་མ་
― DTG131_Page_0228 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ན། དེ་གཉིས་ནི་ཡན་ལག་དེས་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པར་ཟད་ཀྱི། རྒྱལ་པོའི་བདེ་བའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་བྱེ་བྲག་ཏུ་གྱུར་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དང་ཞི་བའི་བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྲག་བྱ་ཀྱང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་བསམ་པ་དང༌། དཀར་པོའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། ཤེས་པ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། རིགས་དང༌། གདུང་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། མཐུ་དང༌། སྒྲུབ་པ་དང༌། སྦྱིན་གནས་ཀྱི་འོས་ཉིད་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་དང༌། འབྱུང་བའི་རྟེན་ལས་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ནི་འདུ་བྱེད་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་དོན་ལ་མི་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་ཞི་བར་གནས་པའི་བསམས་པ་ཅན་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཞི་བ་ཐོབ་ཀྱང་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་ཡང་དག་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཆུང་ངུ་དག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདེ་བ་ཡང་དག་པར་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་དཀར་པོའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཤེས་པས་བདག་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གསོག་དང་གསོབ་ཏུ་བྱེད་པར་ཟད་ཀྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཕྱོགས་བཞིའི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་དོ། །ཉན་ཐོས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཆོས་མཆོག་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་སུ་མི་འགྱུར་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འདུ་བྱེད་དང༌། སེམས་ཅན་དང༌། ཆོས་ངན་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྲས་སུ་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཤིང་བདེན་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། །སེམས་ལེགས་པར་མཉམ་པར་གཞག་ཀྱང་སངས་རྒྱས་ཀྱི་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་བང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྟར་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མི་གཟུང་གི །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །
― DTG131_Page_0229 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉན་ཐོས་ནི་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡིན་ཡང་ཕྱིས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་མཛད་པ་བྱེད་མི་ནུས་པ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་སྐད་ཅིག་དེ་ལ་དང་པོ་སེམས་བསྐྱེད་པས་ཀྱང་ནུས་སོ། །ཉན་ཐོས་ནི་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་ཀྱང་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་ཞུགས་པ་དེ་ལྟར་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་མཆོད་པར་བྱ་བ་དང་བསྟོད་པར་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་ཡང་མཐུ་དང་ཤེས་པ་དག་གིས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྨན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡིན་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་ཞི་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་ནོ། །ཉན་ཐོས་ནི་མཐར་ཐུག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཡང་ཇི་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྣང་བ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ལྷ་དང་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྦྱིན་གནས་ཀྱི་འོས་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་དུས་རྟག་ཏུ་ཉན་ཐོས་པས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ལ། དེ་དག་པས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལས་དེ་དག་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ན་ཆེས་ཤིན་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་གིས་སེམས་ཅན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་འབྲས་བུ་བརྙེས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ན་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མཛད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་སྒྲུབ་པ་པོ་དང་གཡོས་མཁན་ལ་ངོ་མཚར་གྱི་བློ་འབྱུང་བ་ལྟར། ཟ་བ་པོ་ལ་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ལ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ནི་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་དག་
― DTG131_Page_0230 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བླངས་ཏེ་གནས་ཤིང་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་དུ་མས་ཡོངས་སུ་གཟུང་ཡང༌། བྱང་ཆུབ་ཆེན་པོའི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་གྱི། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པས་ཀྱང་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི། ཉན་ཐོས་ལ་བརྟེན་ནས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་མི་འབྱུང་ངོ༌། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པ་དག་གིས་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་དུ་ཁམས་འཕོ་བ་ཡང་རུང༌། ཡུལ་གཞན་དུ་འཕོ་ཡང་རུང༌། སྐྱེ་བ་གཞན་དུ་འཕོ་ཡང་རུང༌། གཞན་གྱིས་གསོལ་བ་བཏབ་ཀྱང་རུང་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་འབྱུང་པོའི་གདོན་གྱིས་བརླམས་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ། བསླབ་པ་གསུམ་གྱི་ལམ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉེ་བར་སྟོན་པས་གསོ་བར་བྱེད་པ་ན་སྨན་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ།། འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རགས་པ་སེལ་བའི་གཉེན་པོ་དང༌། འབྲིང་རྣམ་པར་གནོན་པའི་གཉེན་པོ་གང་ཡིན་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རགས་པ་གང་ཞེ་ན། ཁྱིམ་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་སྤྱད་པ་ཉིད་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དང༌། དེའི་གནས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དང༌། ཡང་སྲིད་པར་སྨོན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་པོ་བསྡུས་པ་དང༌། རེ་རེ་དག་གིས་ཐར་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཐར་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལ་བརྟེན་པ་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྲིང་གང་ཞེ་ན། རང་རང་གི་གཉེན་པོ་ལ་བརྟེན་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རགས་པ་བསྩལ་བའི་ཡུལ་ལ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་གནས་ཉིད་གང་ཡིན་པའོ། དམིགས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་གཏང་པས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ན། དེ་རྣམ་པར་གནོན་པར་བྱེད་ཅིང༌། བསྒོམ་པ་དེས་བདག་ཉིད་རབ་ཏུ་འཛིན་པར་ཡང་མི་བྱེད་
― DTG131_Page_0231 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་གཏད་དེ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འབད་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གནས་པ་རབ་ཏུ་འཛིན་པར་བྱེད་དེ། དེ་རབ་ཏུ་བཟུང་བས་ལུས་ལ་རིལ་པོར་འཛིན་པ་གང་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་འབྲིང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དེ་རྣམ་པར་གནོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྤངས་ཏེ། གཉེན་པོ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ཉིད་བརྟན་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་རྣམ་པར་གནོན་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ལམ་ངན་པ་དང་ལམ་ལ་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དེ་དག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རགས་པ་དང་འབྲིང་སེལ་བ་དང་རྣམ་པར་གནོན་པའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་མནན་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཕྲ་མོའི་གཉེན་པོར་གྱུར་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་གནོན་པའི་གཉེན་པོ་དེ་ལ་གནས་གསུམ་ལ་མཁས་པ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་མོས་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པར་མོས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཞིའོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པ་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་མི་ཤེས་པའི་གཉེན་པོས་ལུང་ནོད་པ་ལ་མི་ལྟོས་པར་སོ་སོའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སེམས་ལ་སོ་སོར་རྟོག་ཅིང་འབད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལྐོག་ན་གཡོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། དེ་ལྟར་གྱི་སྐད་ཅིག་པ་གཡོ་བ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་
― DTG131_Page_0232 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་མ་བྱས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །སེམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མི་དམིགས་པ་དང༌། སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་དེ་བཞིན་ཉིད་མི་དམིགས་པ་དང༌། འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་མེད་པའི་ཤེས་པ་མི་དམིགས་པས་སོ། །སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འགྲུབ་པ་དང༌། འཇུག་པ་དང༌། རྒྱུ་བས་ཏེ། འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་ལུས་སྣ་ཚོགས་འགྲུབ་པ་ལས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འགྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་འགྲུབ་པ་རང་གི་སྐད་ཅིག་གི་རྒྱུན་གྱིས་འཇུག་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་གཟུང་དཀའ་བར་འཇུག་པ་དང༌། སྲེད་པའི་བག་ཆགས་པས་དབང་བསྒྱུར་བས་འཇུག་པ་ལས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །གང་དུ་རྒྱུ་བ་དང་ཇི་ལྟར་རྒྱུ་བ་ལས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱུ་བ་ཡིན་ཏེ། རེས་འགའ་ནི་མི་དགེ་བ་ལ། རེས་འགའ་ནི་དགེ་བ་ལ། རེས་འགའ་ནི་ཡུལ་ལ། རེས་འགའ་ནི་ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱ་བ་ལའོ། །རེས་འགའ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལ་རྒྱུ་བ་ན་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་ལ་སོགས་པ་ངེས་པར་མི་གནས་པ་དེ་ཉིད་འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པར་གྱུར་ནས། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ནས། འདོད་ཆགས་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་ལ་སོགས་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་རྒྱུ་བ་དང༌། བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ལྟ་བུའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དབང་ཕྱུག་ཐོབ་ཅིང་རྒྱུ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་བདེ་བ་སྤངས་ཏེ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་ཏུ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ཡང་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་མ་ཡིན་གྱི། ཕྱིན་ཅི་ལོག་ལས་ཡིན་པ་དང་དེ་དག་གིས་བདག་ཉིད་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་བསྒྲུབ་པ་དག་གིས་རྣམ་པར་མི་ངོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བ་རྣམས་ལ་ངེས་པར་སྦྱར་བ་ན་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་སྐབས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། མི་དགེ་བ་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་ཕྱིར་སྐྱོན་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། འབྱོར་བ་དང༌། རྒུད་པ་དག་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བ་དག་གིས་བཅོམ་པར་འགྱུར་བ་
― DTG131_Page_0233 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། བག་མེད་པའི་དབང་དུ་སོང་ཞིང་དགེ་བའི་རྩ་བ་བྱས་པ་དང་མ་བྱས་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར། གཏན་དུ་ཕན་པ་འཆི་བ་མེད་པའི་དབྱིངས་ལ་སོ་སོར་བརྟགས་ཤིང་སོ་སོར་ཉེས་པར་རྣམ་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་དོན་དེ་ཀུན་ཏུ་སྟོན་པར་བྱེད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱིས་བསྡུས་པའི་དཔེའི་དངོས་པོ་དག་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རྣམ་པར་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མི་རྟོགས་པ་དང་རྟོགས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དང༌། རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཏེ། དེ་ལས་གཞན་དུ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་བརྩོན་པས་ནི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱང་མི་རྟོགས་ཀྱི། དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྩོན་པར་བྱེད་པས་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་ནི་མི་མཐོང་ལ། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དུ་མཐོང་བ་ན་མཐོང་ངོ༌། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་རྣམ་པ་དགུས་པ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། དུས་རྣམས་སུ་རྒྱུ་བ་མེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་མེད་ལ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་དམིགས་སུ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཕྱི་མར་སྐྱེ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། འཆི་འཕོ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་འབྲལ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། འགྲོ་བ་འགྱུར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། ལས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་འདུ་བྱེད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཉིད་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ནི་མི་སློབ་པའི་ཁམས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ཚེ་འདི་ལ་དངོས་པོ་ལྔ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། བྱ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། བྱ་བ་མེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། བྱ་བའི་སྦྱོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། བྱ་བའི་སྦྱོར་བ་མེད་པ་ལས་
― DTG131_Page_0234 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། བྱ་བ་མེད་པའི་སྦྱོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའོ། །ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་དངོས་པོ་དྲུག་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པ་འབྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། དེ་འདུ་བྱེད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་འབྱོར་བ་དང་རྒུད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་གཡོ་བ་ཐམས་ཅད་ལ་སློབ་པ་དང་སྨོས་པ་དང་རྗེས་སུ་སྦྱོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། དེའི་གནས་ལུས་སྣ་ཚོགས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའོ། །རིགས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་དེ་ཡང་གནས་སྐབས་བཞིར་རྣམ་པ་དགུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། སོ་སོར་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་དང༌། ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །རྣམ་པར་མ་དག་པའི་གནས་སྐབས་ནི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་སོང་བའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་གནས་སྐབས་ནི་རོ་གཅིག་པ་དང༌། ལུས་དང་སེམས་དབེན་པ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་ནི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང་དྲི་མ་མེད་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་དང༌། དེའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་མི་མཐུན་པར་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་གཏུགས་པའི་གནས་སྐབས་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་བདེ་བ་དང༌། འགྱུར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པའི་འགྱུར་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་གནས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་འགྱུར་བའོ།། །།བམ་པོ་བཞི་བཅུ་གསུམ་པ་སྟེ་ཐ་མའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་གདམས་ངག་ལ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བསླབ་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་བརྣབ་
― DTG131_Page_0235 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་མི་བདེ་བ་འདུལ་བས་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། ཀུན་ཏུ་སྐྱོ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སྦྱོར་བ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་དང༌། ཆོས་ལ་བདག་མེད་པས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལ་ལྟུང་བ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་བརྣབ་སེམས་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སེལ་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་མ་བསྩལ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་བསྩལ་བའི་རྣམ་པ་དེ་བཞིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རང་གི་སེམས་ཀྱི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཀུན་ནས་བསློངས་པའི་བརྣབ་སེམས་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། གནོད་སེམས་ལ་གལ་ཏེ་ཡུལ་ལས་སམ། གཞན་ལས་བྱུང་བར་སེམས་ན། དེ་ནི་སེལ་བར་མི་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཡུལ་གྱིས་སམ། གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བས་འཕྲོགས་པར་འགྱུར་ན་དེ་ནི་མ་བསལ་བ་ཡིན་ནོ། །གཅིག་ལ་བསལ་ན་གཅིག་ཀྱང་མ་བསལ་བར་བལྟ་བར་བྱ་ལ། གཅིག་བསལ་ན་གཅིག་ཀྱང་བསལ་བར་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། མ་བསལ་བས་ནི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ཡང་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལས་ཉམས་པར་འགྱུར་ན། སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས། ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་གགས་ནི་དམིགས་པ་ལས་རྣམ་པར་གཡེང་བའི་འཁྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་བརྩོན་པའི་གགས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་བརྩོན་པའི་གགས་ནི་ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་རྟོགས་པ་དང་རྣམ་པར་རྟོག་པའི་འཆིང་བ་ཡིན་ནོ། །བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་རྣམ་པར་བསྒོམ་པ་ལ་བསླབ་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་བརྒྱད་དང་བསླབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བརྒྱད་ཡོད་དེ། དོན་མེད་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་ལས་འཆིང་བ་དང༌། འཆིང་བ་ལས་བར་ཆད་དང༌། བར་ཆད་ལས་དྲི་མ་དང༌། དྲི་མ་ལས་ཐོག་ཐོག་དང༌། ཐོག་ཐོག་ལས་རྨ་དང༌། རྨ་ལས་ལོངས་སུ་གདུང་བ་
― DTG131_Page_0236 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ལས་ཉོན་མོངས་པའི་ནད་གསོ་དཀའ་བ་འབྱུང་བའོ། །བསླབ་པ་དང་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་བརྒྱད་ནི་དེ་དག་ལས་བཟློག་པ་ཁོ་ན་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །ལེགས་པར་མ་བསླབས་པའི་དགེ་སྦྱོང་གང་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་ལ་མི་ལྟ་ཞིང་ཆ་ལུགས་དང་རྟགས་མཐུན་པ། ཆོ་ག་དང༌། འཚོ་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང༌། བརྩོན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། བསམ་པ་མི་མཐུན་པ་དང༌། ཡོ་བྱད་ལ་ཡོངས་སུ་གཞོལ་བ་དང༌། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་རྟགས་མཐུན་པ། ལྷག་པའི་སེམས་དང་རྟགས་མཐུན་པ། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་དང་རྟགས་མཐུན་པ་ལ། དེ་དག་བསྒྲུབ་པའི་བསམ་པ་དང་མི་མཐུན་པ་དང༌། སྒྲ་ལ་ཡོངས་སུ་གཞོལ་བ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་མཐུན། ལྷག་མཐོང་གི་ཡན་ལག་དང་མཐུན། དེ་གཉི་ག་བསྒོམ་པའི་ཡན་ལག་དང་མཐུན། དེ་གཉི་གའི་ཚོགས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང་མཐུན། དེ་ལ་དེ་དག་གི་བསམ་པ་དང་མི་མཐུན་པའོ། །ལེགས་པར་བསླབས་པའི་དགེ་སྦྱོང་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྦྱོར་བ་དང༌། བསམ་པ་དང༌། རྟོགས་པ་དང༌། མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བས་སོ། །ཚེ་འདི་ལ་ཀུན་ཏུ་སྐྱོ་བའི་སྦྱོར་བ་དང༌། ཚེ་རབས་སྔ་མ་ལ་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་སྨིན་པའི་སྦྱོར་བས་ནི་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་མོས་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་གང་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། གང་གིས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དེ་གཉིས་ལ་ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་དང༌། དགོངས་པ་ཅན་གྱི་དོན་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དང༌། སྒྲ་ཙམ་གྱི་རྗེས་སུ་མི་འབྲང་བས་ནི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་གྱི་དྲིང་ལ་མི་འཇོག་པའི་ཤེས་པས་ཆོས་ཀྱི་དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་རྟོགས་པ་དང༌། དེ་ལ་དཀོན་མཆོག་གི་བརྡ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འཁོར་བ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། ཐར་པའི་བརྡའི་ངོ་བོ་ཉིད་མི་དམིགས་པས་ནི་རྟོགས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཤིན་
― DTG131_Page_0237 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏུ་བསྒོམས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དང༌། མི་འཇིགས་པས་ནི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལེགས་པར་མ་བསླབས་པའི་དགེ་སྦྱོང་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ན་མིང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བསམ་པ་རྒུད་ལ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ལ་སྦྱོར་བ་རྒུད་པ་དང༌། བསམ་པ་ཡང་རྒྱུད་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་རྒྱུད་པས་སོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་རྒུད་ལ་སྦྱོར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཉན་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། སྨྲ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དེ་རོ་མྱང་བ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པའོ། །ལེགས་པར་བསླབས་པའི་དགེ་སྦྱོང་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་ཁོ་ནས་མིང་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བསམ་པ་ཡང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་ལ་སྦྱོར་བ་ཡང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་སོ། །བརྡར་བཏགས་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡན་ལག་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་གཉིས་པོ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ལྟུང་བ་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་ལས་བསླབ་པ་ལ་མི་མཁས་པས་ཉམས་པ་དང༌། ཉེས་པ་དེ་གཉིས་སྤངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་བསྩལ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་ཅིང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་བསྩལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཡོ་བྱད་མ་བསྙུངས་ཤིང་ཆོས་བགད་མེད་པས་སྐྲག་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པ་དང༌། སྐྱོན་གཞན་ཐམས་ཅད་སྤངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་བདག་མེད་པ་ལ་ལོག་པར་མོས་པས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཉམས་པའོ། །དོན་དམ་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ། ཁམས་གསུམ་པའི་གཉེན་པོའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་བཞི་ལ། སྤྲོས་པའི་ཆོས་གང་དག་དམིགས་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་
― DTG131_Page_0238 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚན་ཉིད་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྤྲོས་པའི་ཆོས་རྣམས་གང་ཞེ་ན། སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་དང་པོ་ལ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པ་དང༌། ལྟུང་བའི་བྱ་བ་དང༌། དེའི་བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། བསམས་བཞིན་དུ་བྱེད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། དེའི་སྦྱོར་བ་མེད་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དུ་སྤྱོད་པ་དང༌། དེའི་སྤྱོད་པ་མེད་པ་དང༌། བརྗེད་ངས་པས་སྤྱོད་པ་དང༌། དེའི་སྤྱོད་པ་མེད་པ་ཡང་དམིགས་པའོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་དང་ལྡན་པའི་མིང་དང༌། གཟུགས་དང༌། ཕྱི་མར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང༌། འབྲལ་ལ་དེའི་རྒྱུ་མེད་པ་ཉིད་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་ལས་དེ་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་འཛིན་པ་དང༌། གང་ཟག་ཏུ་འཛིན་པ་སྤོང་བ་དང༌། གང་ཟག་ལ་བདག་མེད་པར་གཟུང་བ་དེ་ལ་འཛིན་པ་དང༌། གཟུང་བ་མེད་པ་དང༌། དེས་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་སེམས་ཅན་དུ་འཛིན་པ་དང༌། དེར་འདོགས་པ་ལེགས་པར་འཛིན་པ་དང༌། དེར་འདོགས་པ་དང༌། ངག་གིས་འདོགས་པ་ལེགས་པར་འཛིན་པ་དང༌། དེར་འདོགས་པའི་སེམས་དང། དེར་འདོགས་པ་ལེགས་པར་འཛིན་པ་ཡང་དམིགས་པའོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་གོང་དུ་སྐྱེ་བ་ལས་འཇིག་རྟེན་པ་དང༌། འོག་མ་ཡོངས་སུ་གཏོང་བ་ལས་འཇིག་རྟེན་མེད་པ་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། འདོད་པ་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། གཞན་གྱི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་ཡང་དམིགས་པའོ། །བཞི་པ་ལ་ནི་བདག་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རློམ་པ་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང་བྱེ་བྲག་ཏུ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དག་གིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་ཡང་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་སྤྲོས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་རབ་ཏུ་ཞི་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ནོ། །དོན་གྱི་འབྲེལ་པ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་བསླབ་པ་གསུམ་རྣམ་པར་དག་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཚིགས་སུ་བཅད་པས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཉོན་
― DTG131_Page_0239 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པ་ཆུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་དམ་པས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་ནི་ཆུང་མི་ཟ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ནི་ཟབ་མོའི་གནས་ལ་མོས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པ་ལ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། ཆོས་ཀྱི་ལུགས་ཤེས་པ་ཉེ་བར་བརྟགས་པ་དང༌། དེ་ཁོ་ནའི་ཤེས་པ་གཏན་ལ་དབབ་པས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གདུལ་བའི་ཐབས་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། ལུས་མཐུན་པ་དང༌། མོས་པ་མཐུན་པས་མཐུན་པར་རྗེས་སུ་སྟོན་པ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པའི་སེམས་ཉེ་བར་འཇོག་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱིན་པའི་གདམས་ངག་གིས་ཡང་དག་པར་རྣམ་པར་དག་པའི་ཐབས་སྟོན་པའོ། །གདམས་ངག་ཀྱང་རྣམ་པར་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་བྱང་བ་དང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སྐྲག་པ་དང་འཇུག་པའི་གནས་སྟོན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་སྟོན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་སྐྲག་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྤང་བ་སྟོན་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མཆོག་ཏུ་བདེ་བར་གནས་པའི་ཐབས་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དང༌། དེ་ལ་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ཅིང་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་ལ་སྐྲག་པའི་རྒྱུ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་སོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་སྐྲག་པའི་རྒྱུ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཐ་སྙད་ལས་བྱུང་བའི་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་མིང་ལ་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་མིང་དུ་འདོགས་པ་དང༌། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་མིང་ལ་ཞི་བ་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་མིང་དུ་ཀུན་ཏུ་རྟོག་པས་སོ། །བདེ་བར་གནས་པའི་མཆོག་གི་ཐབས་སྟོན་པ་ནི་དེ་གཉི་
― DTG131_Page_0240 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྤངས་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །ལྡེམ་པོ་ངག་ཏུ་གསུངས་པ་གང་ཞེ་ན། ལྡེམ་པོ་ངག་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་ནི་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཤེས་པའོ། །གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་གང་ཞེ་ན། བརྗོད་པའི་གཞིའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ངོ་བོ་ཉིད་དེ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། བརྗོད་པ་ལ་གོམས་པའི་མིང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་དེ་ལ་གཉིས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ལ། གཉིས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་རོ། །བརྗོད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གཞིའི་གནས་སུ་མ་གྱུར་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཐ་སྙད་ལ་གོམས་པའི་མིང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལ་ཡོངས་སུ་མ་གོམས་པའི་ཤེས་པའི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པའི་ཕྱིར་གཉིས་སུ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་སུ་མེད་པ་དེ་ལ་གཉིས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ལ་གཉིས་སུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལས་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་གཉིས་སུ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྡེམ་པོ་ངག་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྟོན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང༌། དེའི་གདམས་ངག་གི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་དང་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྡེམ་པོ་ངག་ཏུ་གསུངས་པ་རྣམས་རིག་པར་བྱའོ། །སྟོན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་སྟོན་པ་དང༌། གང་གིས་སྟོན་པ་དང༌། གང་སྟོན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྟོན་པ་དང༌། གང་ལ་སྟོན་པ་དེ་དག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པའོ། །འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཞེ་ན། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་དབྱིངས་དང༌། འཕགས་པའི་ལམ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང༌། ནང་གི་དགྲ་ལས་རན་པར་རྒྱལ་བ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་དག་
― DTG131_Page_0241 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སྟོན་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང༌། དད་པས་སྦྱིན་པ་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་དང༌། འཁོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་རྒལ་བ་དང༌། སྦྱིན་གནས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྲས་ཆོས་ཀྱིས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་གདམས་ངག་ལ་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཞིང་བྱིན་གྱིས་རློབ་པའི་དུས་ན་དབང་ཕྱུག་གི་བདག་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་དང༌། ཡུལ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། དེའི་གནས་བསྟན་པའི་སྣོད་དུ་བྱེད་པ་དང༌། སྟོན་པའི་སྣོད་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ལུས་སྤོང་བའི་དུས་ན་ལྟ་བ་དང༌། ལས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བས་སོ། །དེ་ལ་དབང་ཕྱུག་གི་བདག་པོ་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འབྲས་བུ་དཔག་ཏུ་ཡོད་པ་དང་དཔག་ཏུ་མེད་པ་འཕེན་པ་དང༌། རྒྱུ་ཟད་པ་དང་མི་ཟད་པའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། བདེ་བ་རྒྱ་ཆུང་ངུ་དང་རྒྱ་ཆེན་པོ་འགྲུབ་པ་དང༌། དེ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། དེས་དེ་འདྲེན་པར་བྱེད་པས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྤྱོད་པས་ནི་སྐྱོན་རྣམ་པ་དྲུག་སྤངས་པས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱོན་རྣམ་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། མྱ་ངན་གྱི་རྒྱུའི་སྐྱོན་དང༌། འདྲིས་པ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པའི་སྐྱོན་དང༌། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྤྱོད་ལམ་གྱི་སྐྱོན་དང༌། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འཇིག་པའི་རྒྱུའི་སྐྱོན་དང༌། རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འཆི་ལྟས་ཀྱི་སྐྱོན་དང༌། ལུས་ལས་སུ་མི་རུང་བའི་སྐྱོན་ནོ། །དེ་ལ་ངག་གི་སྤྱོད་པ་ནི་སོ་སོར་ཀུན་དགའ་བར་བྱེད་པའི་དུས་ན་སྐྱོན་རྣམ་པ་ལྔ་སྤངས་པས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱོན་རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། འཇིགས་པས་འཁུམས་པའི་སྐྱོན་དང༌། ངག་རྩུབ་པོའི་སྐྱོན་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བཀའ་སྤངས་ནས་འབྲེལ་པ་མེད་པའི་གཏམ་བརྗོད་པའི་སྐྱོན་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྟོད་པར་མི་བྱེད་པའི་སྐྱོན་དང༌། ཆོས་མཐུན་པ་ལ་གྲོས་མི་འདེབས་པའི་སྐྱོན་ནོ། །དག་གི་སྤྱོད་པ་ནི་ཀུན་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པའི་དུས་ན་སྐྱོན་རྣམ་པ་ལྔ་སྤངས་པས་རིག་
― DTG131_Page_0242 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱ་སྟེ། སྐྱོན་རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་བརྗེད་ངས་པའི་སྐྱོན་དང༌། ཚིག་སྔ་ཕྱི་འགལ་བའི་སྐྱོན་དང༌། རིགས་པ་དང་འགལ་བའི་སྐྱོན་དང༌། བསྟན་པ་ལ་དད་པའི་ལྷ་ལ་ཁྲོ་བའི་སྐྱོན་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཁྲོ་བའི་སྐྱོན་ནི། །ཡིད་ཀྱི་སྤྱོད་པ་ནི་སྐྱོན་རྣམ་པ་ལྔ་སྤངས་པ་ལས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་ཚེ་འདིའི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་རྣམ་པ་བཞི་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མའི་དོན་ལས་བརྩམས་ནས་ཐ་མ་གཅིག་སྟེ། སྐྱོན་རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང་འདས་པའི་གནོད་པ་བྱེད་པ་མི་བཟོད་པས་མི་བཟོད་པའི་སྐྱོན་དང༌། འཆབ་པ་དང་འགྱོད་པའི་གདུང་བས་སྡིག་པ་འཆབ་པའི་སྐྱོན་དང༌། འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དོན་དུ་གཉེར་བ་དང་ཁོན་གྱི་ཤ་གློན་པར་འདོད་པས་འདོད་པའི་སྐྱོན་དང༌། ལྟ་བ་ངན་པ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང་སྤོང་བ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་འཁྲུལ་པས་བརྗེད་ངས་པའི་སྐྱོན་དང༌། བདག་ཉིད་ཁྱད་དུ་གསོད་ཅིང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཞུགས་བཞུགས་པའི་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཞིང་རྒྱ་ཆེན་པོར་སྨོན་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་དང༌། བསམ་པ་ཆུང་ངུས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཆོས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པས་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཁྱད་དུ་གསོད་ཅིང་དེར་སྨོན་པས་སྨོན་ལམ་གྱི་སྐྱོན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྡེ་སྣོད་ཀྱི་གདམས་ངག་ལ་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་དེ་དེ་བས་ཀྱང་དེ་རྣམ་པར་དབྱེ་ཞིང་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ལ་མོས་པའི་ཕན་ཡོན་ཆེས་ཚད་མེད་གྲངས་མེད་པ་དག་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་རྫོགས་ཏེ། རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་གཞུང་ལྷག་མ་ནི་མི་སྣང་ངོ༌། །ཕུང་པོ་དང་བཅས་པ་དང་ཕུང་པོ་མེད་པའི་སའི་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་སྡོམ་ནི། བྲལ་དང་ཚེ་ཡི་འདུ་བྱེད་དང༌། །གྱུར་དང་གནས་དང་ཁྱད་པར་དང༌། །ཡོད་དང་རྟག་དང་བདེ་བ་དང༌། །བྱེ་བྲག་གཞན་དབང་བྱ་བ་ཡིན། །ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བརྗོད་པར་བྱའམ། མ་བྲལ་
― DTG131_Page_0243 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བྲལ་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་བརྗོད་པར་བྱའམ། མ་བྲལ་བར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། བྲལ་བ་དང༌། མ་བྲལ་བར་ཡང་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་བྲལ་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །ད་ལྟར་གྱི་སྐྱེ་བའི་གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་ཀྱང་སེམས་ལས་བྱུང་བ་དང་ནི་བྲལ་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །བཀྲེས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྐོམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཁམས་མ་སྙོམས་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། དུས་ཚིགས་འགྱུར་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། གནོད་པ་ལས་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ནི་མ་བྲལ་བར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བ་ལས་ཡིན་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་འབྲེལ་པ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་སེམས་ལ་དབང་ཐོབ་པ་ཡིན་ན་ཅིའི་ཕྱིར་ཚེའི་འདུ་བྱེད་བཏང་སྟེ། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་གནོན་བཞིན་དུ་གནས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ནུས་པའི་ཁྱད་པར་གྱི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ལས་ནི་ཚེའི་འདུ་བྱེད་གཏོང་བར་ནུས་ལ། ལ་ལས་ནི་མི་ནུས་པ་དང༌། ལ་ལས་ནི་ཚེའི་འདུ་བྱེད་བསྲིང་བར་ནུས་ལ། ལ་ལས་ནི་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་ཇི་ལྟར་སྐྱེས་ཤིང་བྱུང་བ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་མ་འགགས་ཤིང༌། གཞན་དུ་མ་གྱུར་པ་ཡིན་ན། གང་གི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་འགྱུར་བ་མེད་ན། དེའི་དེ་ལས་གཞན་པའི་གནས་གྱུར་པ་དེ་གང་ཡིན། གལ་ཏེ་དེ་ལས་གཞན་པའི་གནས་གྱུར་པ་མེད་ན་ནི་སྔ་ཕྱིར་གནས་མཉམ་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ལྡོག་ཅིང་ལམ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དགྲ་བཅོམ་པའི་གནས་གྱུར་པ་ནི་ཡོད་དེ། དེ་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལས་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་གནས་གྱུར་པ་དེ་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་རིགས་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ས་བོན་ཅན་དང༌། དེ་བཞིན་ཉིད་ལས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ།
― DTG131_Page_0244 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལས་གཞན་དང་གཞན་མ་ཡིན་པ་ཉིད་དུ་བརྗོད་པར་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། ཇི་ལྟར་བརྗོད་པར་མི་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྔར་བསྟན་ཟིན་ཏོ། །དེའི་ཕྱིར་གནས་གྱུར་པ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལས་གཞན་ནམ་གཞན་མ་ཡིན་ཞེས་འདྲི་བ་དེ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གནས་གྱུར་པ་མེད་དུ་ཟིན་ན། དེས་ན་འདི་ལྟ་བུའི་སྐྱོན་ཁོ་ནར་ཐལ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ལམ་ཀུན་ཏུ་མི་འབྱུང་བར་ཐལ་བར་འགྱུར་བས། དེའི་ཕྱིར་གནས་གྱུར་པ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ནར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་གནས་གྱུར་པ་དེ་ཉིད་ལས་དགོངས་ནས། ཀུན་བརྟགས་ངོ་བོ་ཉིད་ལ་ནི། །མངོན་ཞེན་བག་ཆགས་ཀུན་ཉོན་མོངས། །མངོན་ཞེན་བག་ཆགས་ཡོད་མིན་པ། །དེ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན། །འདི་ལ་དེ་གཉིས་ཟག་བཅས་པའི། །ཁམས་ཡིན་གནས་གྱུར་དེ་ཉིད་ནི། །ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིན་ཏེ། །དེ་ཉིད་དག་པ་བླ་མེད་ཡིན། །ཞེས་གསུངས་སོ། །འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་བ་ལང་གསོད་པའམ། བ་ལང་གསོད་པའི་སློབ་མ་མཁས་པ་ཞིག་གིས་བ་ལང་གསད་པའི་མཚོན་རྣོན་པོས་བ་ལང་བསད་ནས། ནང་གྲོལ་ཐམས་ཅད་བཅད་ཅིང་གཏུབས་ཏེ་བརྡུངས་ཤིང་དམྱལ་ནས། ཤ་ཐམས་ཅད་དང༌། རུས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཆུ་རྒྱུས་ཀྱི་གཟུངས་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གཏུབས་ནས་ཕྱིར་བ་ལང་གི་ཀོ་བས་གཡོགས་པར་གྱུར་ན། བ་ལང་དེ་ཀོ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ། དགྲ་བཅོམ་པ་གནས་གྱུར་པ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚོན་གྱིས་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དང༌། འཆིང་བ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བཅད་པ་ཡང་ཀོ་བའི་གནས་ལྟ་བུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། །མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་གནས་གྱུར་པའི་མཚན་མར་འཛིན་པ་ཡང་སྔོན་གྱི་འཛིན་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེའི་ཡང་དེ་བཞིན་ཉིད་བཞིན་དུ་སོ་སོ་རང་རིག་པ་དང་
― DTG131_Page_0245 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུན་པ་ཡིན་པས། གཞན་དག་ལ་བདག་གིས་མཚན་མ་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུ་ལ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་ཞེས་ཡང་དག་པར་བརྗོད་པར་མི་ནུས་པ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་སེམས་གང་ལ་གནས་ནས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་འབའ་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང༌། རིམ་གྱིས་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་ལ། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགོག་པར་བྱེད་ཅིང༌། དེའི་འོག་ཏུ་ཀུན་གཞིའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། ཀུན་གཞི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། འཇུག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུ་མེད་པ་མི་སྐྱེ་བས། དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་དབྱིངས་རྣམ་པར་དག་པ་དྲི་མ་མེད་པ་ལུས་སོ། །དབྱིངས་དེར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ལྷ་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་སུ་ཡང་མི་འགྲོ་ལ། དྲི་ཟ་ཉིད་དུ་ཡང་མ་ཡིན། ཀླུ་ཉིད་དུ་ཡང་མ་ཡིན། མིའམ་ཅི་ཉིད་དུ་ཡང་མ་ཡིན། ལྷ་མ་ཡིན་ཉིད་དུ་ཡང་མ་ཡིན། གནོད་སྦྱིན་ཉིད་དུ་ཡང་མ་ཡིན་ཞིང༌། མི་ཉིད་ཀྱི་གྲངས་སུ་ཡང་མི་འགྲོ་སྟེ། མདོར་བསྡུས་ན་དེ་ནི་ཕྱོགས་བཅུའི་སེམས་ཅན་དུ་གདགས་པའི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དང༌། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། སྐྱེ་གནས་ཐམས་ཅད་དང༌། སྐྱེ་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། ལུས་ཐོབ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། རིགས་བཙུན་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ས་ཐམས་ཅད་པོ་གང་དག་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་གྲངས་སུ་ཡང་མི་འགྲོ་སྟེ། འདི་ལྟར་དབྱིངས་འདི་ནི་སྤྲོས་པ་མེད་པ་སྟེ། གྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་རང་རིག་པ་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་གྲངས་སུ་ཁས་ལེན་པ་ཡིན་ལ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་གྲངས་སུ་ཁས་མི་ལེན་
― DTG131_Page_0246 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡིན་པ་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་མེད་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ལ་གནས་པའི་གནས་གྱུར་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་འབྲེལ་པ་ཡིན་ལ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པའི་གནས་གྱུར་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་འབྲེལ་བ་མེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་གྱུར་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་འབྲེལ་པ་མེད་པ་ཡིན་ལ། ཇི་ལྟར་དེ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་གནས་མེད་པར་གནས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དགྲ་བཅོམ་པའི་གནས་གྱུར་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་ཉིད་ལ་དམིགས་པའི་ལམ་བསྒོམས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཡོད་ཀྱང་རུང༌། མེད་ཀྱང་རུང་སྟེ། གནས་གྱུར་པ་ལ་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཉིད་ཀྱང་རེ་ཞིག་མེད་པ་ཡིན་ན། ཉམས་པར་འགྱུར་བ་ལྟ་ཡོད་པར་ག་ལ་འགྱུར། དབྱིངས་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་དགག་པར་བྱ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ།ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་གྱུར་པ་ཡོད་པར་བརྗོད་པར་བྱའམ། མེད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཡོད་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །མཚན་ཉིད་ཇི་ལྟ་བུར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། སྤྲོས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་ཡོད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ན་གནས་གྱུར་པ་དེའི་ཆོས་ཉིད་མི་འཁྲུགས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་ཏེ། ཆོས་ཉིད་མི་འཁྲུགས་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་སྔོན་ཡོད་ལ་ཕྱིས་མེད་པར་ཡང་མི་རིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དེ་ནི་བྱུང་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འགྲུབ་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི། ཆུ་ལྟར་དང་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་དང༌། གསེར་
― DTG131_Page_0247 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་བཟང་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྟར་སྤྲིན་དང་ཁུག་རྣ་དང་བྲལ་བ་ཉིད་དུ་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡོད་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །རྟག་པར་བརྗོད་པར་བྱའམ། མི་རྟག་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྟག་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དེ་བཞིན་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མ་བྱུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། མ་སྐྱེས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྡོག་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཅིའི་བདེ་བར་བརྗོད་པར་བྱའམ། བདེ་བ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དོན་དམ་པའི་འདེབས་བདེ་བར་བརྗོད་པར་བྱའི། ཚོར་བའི་བདེ་བས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམས་ལ་བྱེ་བྲག་གམ། བསམ་པའམ། ཐ་དད་དུ་བྱ་བ་འགའ་ལྟ་ཡོད་དམ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མེད་དེ་འདི་ལར་དབྱིངས་དེ་ལ་ནི་དམན་པ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་མེད་ལ། མཐོན་དམན་ཡང་མེད་ལ། བཟང་ངན་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་བྱེ་བྲག་མེད་དེ། འདི་ལྟར་ཉན་ཐོས་ནི་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་བཞིན་དུ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྒྲིབ་པ་མི་མངའ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་དང་བཅས་པ་དང་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡོད་ཀྱི། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མཚན་མ་དང་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུན་ཆད་ཅིང་འགགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པའི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་
― DTG131_Page_0248 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་འགགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང༌། གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྒྲིབ་པ་མ་འགགས་པ་དེ་ནི་དེའི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཞེས་བྱ་སྟེ། མཚན་མ་དང་གནས་ངན་ལེན་ལ་ལྟོས་ནས་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ལ་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པ་ལ་མེད་པས་དེའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ནི་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་དེ། ཇི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སྒྲིབ་པ་མི་མངའ་བ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཛད་མི་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། སྔོན་སྨོན་ལམ་བསྒོམས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལྟ་བུའི་རིགས་ཅན་ཡིན་པས་དེའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ལྡང་བའི་བསམ་པ་མེད་པ་ཁོ་ནར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་མི་བྱེད་དོ། །ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི། གཟུགས་ལས་གཞན་དུ་བརྗོད་པར་བྱའམ། གཞན་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། གཞན་ཡང་མ་ཡིན། གཞན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །གཟུགས་དང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་དང༌། ཁམས་ཐམས་ཅད་དང༌། འགྲོ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་འདས་པ། ཅི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དབང་ཐོབ་པར་བརྗོད་པར་བྱའམ། དབང་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། དབང་ཐོབ་པར་བརྗོད་པར་བྱའོ། །དབང་ཐོབ་ན་ཅི་མངོན་དུ་བྱེད་པར་བརྗོད་པར་བྱའམ། མངོན་དུ་མི་བྱེད་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། ལ་ལ་ནི་མངོན་དུ་བྱེད་ལ། ལ་ལ་ནི་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་ནས། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་དུ་མཛད་དོ། །དེ་ལས་གཞན་པ་ནི་མངོན་དུ་མི་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་སྤྲོས་པ་མེད་པའི་དབྱིངས་དེ་གང་གི་གྲངས་སུ་ཡང་བགྲང་བ་མ་ཡིན་ན། ཇི་ལྟར་དེ་མངོན་དུ་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། སྔོན་
― DTG131_Page_0249 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པའི་སྨོན་ལམ་དང༌། ལམ་དེ་ལྟ་བུ་བསྒོམས་པའི་དབང་གིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔེར་ན་འགོག་པ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བར་བྱའོ། །ལྡང་ངོ་སྙམ་དུ་དེ་ལྟར་སེམས་པ་མེད་ཀྱང་སྔོན་མངོན་པར་འདུ་བྱས་པའི་དབང་གིས་ལངས་ནས་ཡང་སེམས་དང་བཅས་པའི་སྤྱོད་པ་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདི་ཡང་ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ། ཅི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་ཤིང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དམ། འོན་ཏེ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་ཤིང་བྱེད་ཅེ་ན། སྨྲས་པ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་ཤིང་བྱེད་དེ། འདི་ལྟར་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་པ་ནི་རྩོམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་ཞིང༌། འབད་པ་ཐམས་ཅད་རྒྱུན་བཅས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ལ་གནས་ཤིང༌། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་གཅིག་གིས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་ཏུ་རུང་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ནི་རེ་ཞིག་སྐྱེ་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད་ན། སྐྱེ་བའི་རྒྱུན་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་ཤེ་ན། སྨྲས་པ། ཚེའི་འདུ་བྱེད་བསྲིངས་ནས་མངོན་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ལས་ཤས་ཆེར་དགོངས་ནས། རིགས་ཀྱི་བུ་ནོར་གྱི་རང་བཞིན་ཅན་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་བསྒོམས་ནས་བསྐལ་པའམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པར་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་བསྐལ་པ་པས་ཕ་རོལ་ཡིན་པར་དགོངས་སོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་ཚེའི་འདུ་བྱེད་བསྲིངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་ཡིན་ཏེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་
― DTG131_Page_0250 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལས་དང་པོ་པ་ཡང་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་དེ་ལྟར་ཚེའི་འདུ་བྱེད་བསྲིངས་ནས་དབང་པོའི་ལུས་བྱིན་གྱིས་རློབ་པར་བྱེད་ཅིང༌། སྤྲུལ་པའི་ལུས་ཀྱིས་ཆོས་མཐུན་པ་པ་དག་ལ། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེས་ན་དེ་དག་འདི་སྙམ་དུ་དེ་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །དེ་དབང་པོའི་ལུས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་དེས་འཛམ་བུའི་གླིང་འདིར་གར་འདོད་པ་ཅི་ནས་ཀྱང་ལྷ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་མི་མཐོང་ན། སེམས་ཅན་ཕལ་པ་གཞན་དག་གིས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་པ་དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་དབེན་པར་གནས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དེ་ལན་མང་དུ་གནས་པས། འཇིག་རྟེན་གྱི་ཁམས་རབ་འབྱམས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལམ་བསྒོམས་པ་ལ་བག་མེད་པ་ན། ཡང་དང་ཡང་དུ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་སྐུལ་བར་མཛད་དེ། ཡང་དག་པར་སྐུལ་བར་མཛད་པ་ན་ཡང། ཡང་དང་ཡང་དུ་བག་ཡོད་པ་ལ་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པར་གྱུར་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འགྱུར་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་རམ་མི་འགྱུར་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་རྣམས་ཉིད་ལ་ཡང་དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ལ་ནི་གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱེད་ལ། ལ་ལ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཁོ་ནས་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་སྣང་བས། དེའི་ཕྱིར་རིགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཉིད་ཀྱིས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་རེས་འགའ་
― DTG131_Page_0251 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སློབ་པར་གྱུར་པ་ཁོ་ནར་གྱུར་པའི་ཚེ་ན་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྨོན་ལམ་ལས་རྣམ་པར་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །རེས་འགའ་ནི་མི་སློབ་པར་གྱུར་ནས་དབང་པོའི་རིམ་པ་དང་རྐྱེན་གྱི་རིམ་པ་ཉིད་ལ་ལྟོས་ནས་ལྡོག་པར་བྱེད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཉན་ཐོས་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་རྐྱེན་རྙེད་ན་བླ་ན་མེད་པའི་ཐེག་པས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡང་གལ་ཏེ་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་ཅིང་དེ་དེ་ལྟར་དེ་དག་གིས་བཏང་སྙོམས་སུ་བཞག་པའི་རྒྱུས་ཐེག་པ་དམན་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་རྐྱེན་སྙིང་ཐག་པ་ལ་སོགས་པ་དག་རྙེད་པ་ན་ཐེག་པ་དམན་པས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རམ་ཞེ་ན། གང་གི་ཕྱིར་དེ་བག་མེད་པར་གྱུར་ཅིང་སངས་རྒྱས་དང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་རྣམས་ཀྱིས་བཏང་སྙོམས་སུ་འཇོག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་སྐབས་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་ནི་གནས་མེད་དོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་གང་གི་ཚེ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ནར་གྱུར་ནས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའོ། །བྱང་ཆུབ་ཏུ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དེ་ཅི་དང་པོ་ཉིད་ནས་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་ཅན་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱའམ། འོན་ཏེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་རིགས་ཅན་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། མ་ངེས་པའི་རིགས་ཅན་ཡིན་པར་བརྗོད་པར་བྱ་སྟེ། མ་ངེས་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་ཆོས་ཅན་ཉིད་ཀྱི་རིགས་སུ་ནི་ངེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གནས་དེར་ཞུགས་པ་དེ་ལ་ཇི་ལྟར་འཆི་བའི་འཇིགས་པ་མེད་པ་བཞིན་དུ་ན་བ་དང༌། རྒ་བའི་འཇིགས་པ་ཡང་མེད་དོ། །དེ་དག་དང་གཞན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པར་གྱུར་ཅིང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དག་ནི་ཕྱོགས་བཅུར་ཡང་དང་
― DTG131_Page_0252 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དག་གཏན་དུ་མཛད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ་དཔའ་བར་འགྲོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་སྒྱུ་མ་མཁན་གྱི་དཔེ་དང༌། དེད་དཔོན་གྱི་དཔེ་དང༌། གྲུབ་པའི་དཔེ་མཛད་པ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་ཚུལ་དེ་བཞིན་དུ་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མཆོག་ཏུ་གསང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་སྣ་ཚོགས་གཞན་དག་ལ་མོས་པས་སྤྱོད་པའི་སར་ཆུད་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་བཟོད་པ་ཆུང་ངུ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་མོས་པ་ཆུང་ངུས་འཇུག་གོ །བཟོད་པ་འབྲིང་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་མོས་པ་འབྲིང་གིས་འཇུག་གོ །བཟོད་པ་ཆེན་པོ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ནི་མོས་པ་ཆེན་པོས་འཇུག་ཀྱང་མོས་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སར་ཆུད་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་མོས་པ་སྔ་མ་ལས་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ། ཆེས་གྱ་ནོམ་པ། སོ་སོ་རང་གི་རྣམ་པས་གྲུབ་པའི་མོས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་འཇུག་གོ །ས་གཉིས་པར་ཆུད་པ་རྣམས་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པས་འཇུག་སྟེ། དེ་བཞིན་དུ་ས་དགུ་པའི་བར་ལ་ཞུགས་པ་དག་ཀྱང་ཐམས་ཅད་དུ་གོང་ནས་གོང་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་མོས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་འཇུག་གོ །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ས་བཅུ་པར་ཆུད་པ་རྣམས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་དེ་དག་ལ་མོས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པས་འཇུག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསང་བ་དེ་དག་ནི་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་དང༌། བརྟག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་བསྡུས་པའི་དོན་གང་ཞེ་ན། སྨྲས་པ། རྣམ་པ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་ནས། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རང་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་
― DTG131_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྒལ་བའི་ལན་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་གཅིག་ནས་བརྟག་པ་དང༌། ཚིག་གོང་མ་དང་སྦྱར་བ་དང༌། ཚིག་འོག་མ་དང་སྦྱར་བ་དང༌། མུ་བཞིར་བཅད་པ་ལ་སོགས་པས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་བསྡུ་བ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། འཐོབ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ས་དང་ས་དག་གི་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་དཔག་ཏུ་མེད་དེ། ཕྱོགས་ཙམ་ཞིག་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ནི་འདི་ཡིན་པས་ཕྱོགས་འདི་དང༌། བསླབ་པ་འདི་དང༌། ཚུལ་འདི་དང༌། གཏན་ལ་དབབ་པར་བསྟན་པ་འདིས་གཞན་དག་ཀྱང་བརྟག་པར་བྱའོ། །ཕུང་པོ་དང་བཅས་པ་དང་ཕུང་པོ་མེད་པའི་སའི་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་རྫོགས་ཏེ། རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པའི་གཞུང་དེ་ལས་གཞན་ནི་མི་སྣང་ངོ༌། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་རྣམ་པར་གཏན་ལ་དབབ་པ་བསྡུས་པ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པོ་པྲ་ཛྙཱ་ཝརྨྨ་དང༌། སུ་རེནྡྲ་བོ་དྷི་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པའོ། །
རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ།
ཐོགས་མེད།
― DTG131_Page_0253 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
༈ །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བཞུགས། རྣལ་འབྱོར་སྤོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་དང་པོ། གཞི་བསྡུ་བ་གང་ཞེ་ན། གནས་གསུམ་གྱིས་གཞི་བསྡུ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མདོ་སྡེའི་གཞི་དང༌། འདུལ་བའི་གཞི་དང༌། མ་མོའི་གཞིའོ། །མདོ་སྡེའི་གཞི་གང་ཞེ་ན། གནས་ཉི་ཤུ་རྩ་བཞིས་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོར་ཐར་པའི་མདོ་སྡེ་དང༌། གཞིའི་མདོ་སྡེ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་དང༌། ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་དང༌། མ་རྟོགས་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་དོན་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་བྱེད་པ་དང༌། དུས་ཀྱི་དང་པོར་བྱ་བ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། ནག་པོའི་ཕྱོགས་བརྗོད་པ་དང༌། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་བརྗོད་པ་དང༌། བཀྲི་བའི་དོན་དང༌། ངེས་པའི་དོན་དང༌། དོན་བསྡུར་བསྡུས་ལ་
― DTG131_Page_0254 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚིག་དང༌། ཡི་གེ་རྒྱས་པ་དང༌། དོན་རྒྱས་ལ་ཚིག་དང༌། ཡི་གེ་མདོར་བསྡུས་པ་དང༌། དོན་ཡང་མདོར་བསྡུས་ལ། ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཡང་མདོར་བསྡུས་པ་དང༌། དོན་ཡང་རྒྱས་ལ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཡང་རྒྱས་པ་དང༌། དོན་ཟབ་ལ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་གསལ་བ་དང༌། དོན་གསལ་ལ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཟབ་པ་དང༌། དོན་ཡང་ཟབ་ལ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཡང་ཟབ་པ་དང༌། དོན་ཡང་གསལ་ལ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཡང་གསལ་བ་དང༌། མ་འོངས་པའི་ཉེས་པ་བསལ་བ་དང༌། ཉེ་བར་གནས་པའི་ཉེས་པ་བསལ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པ་བསལ་བའི་མདོ་སྡེ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱེད་པའི་མདོ་སྡེའོ། །དེ་ལ་སོ་སོར་ཐར་པའི་མདོ་སྡེ་ནི་གང་ལས་ཉེས་པ་སྡེ་ལྔ་དང༌། ཉེས་པ་སྡེ་ལྔ་ལས་དབྱུང་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ། བསླབ་པའི་གཞི་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་རྩ་གཅིག་གིས་བསྟན་པ་འབྱུང་བ་སྟེ། གང་ཡང་དག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་རྣམས་སློབ་པ་ཡིན་ནོ། །གཞིའི་མདོ་སྡེ་ནི་ལུང་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་དང༌། བར་མ་དང༌། རིང་པོ་དང༌། གཅིག་ལས་འཕྲོས་པའོ། །ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ནི་གང་ལ་ཕུང་པོ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དེ་དང་དེར་འདུལ་བ་ལ་གཟིགས་ནས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གསུངས་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་དག་པར་སྡུད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྡོམ་གྱི་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་སྦྱར་བར་ཅི་རིགས་པར་གོ་རིམས་སུ་ཕབ་སྟེ་གཏམ་དུ་སྦྱར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཟས་དང་བདེན་པ་དང༌། ཁམས་དང་ཚོར་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་དང༌། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་དྲན་པ་དང༌། བསླབ་པ་རྣམས་དང༌། ཤེས་ནས་དད་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། འཁོར་བརྒྱད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འཁོར་དང་ལྡན་པའོ། །ཡང་དག་
― DTG131_Page_0255 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ལྡན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། སུ་སྟོན་པ་དང༌། ཅི་སྟོན་པ་དང༌། གང་ལ་སྟོན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་སམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོན་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་བསྟན་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱིས་བསྟན་པའི་སྡེ་ཚན་ནོ། །གང་ཤེས་པ་དང་གང་གིས་ཤེས་པ་དེ་ནི་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། རྒྱུ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་དང༌། ལམ་གྱི་ཚོགས་ཀྱི་སྡེ་ཚན་ནོ། །དགེ་སློང་དང་བདུད་ལ་སོགས་པའི་འཁོར་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བསྟན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་བརྗོད་པའི་སྡེ་ཚན་ལས་བྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་དག་ནི་ཐམས་ཅད་ཅེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སུ་སྟོན་པ་དང༌། ཅི་སྟོན་པ་དང༌། གང་ལ་སྟོན་པའོ། །གཞི་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་དེ་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ལས་འབྱུང་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་ཉིད་རྣམ་པ་གཞན་དུ་བར་གྱི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་བར་མ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་རྣམ་པ་གཞན་དུ་རྒྱུད་རིང་པོའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་རིང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །གཅིག་དང་གཉིས་དང་གསུམ་ལ་སོགས་པ་ནས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་སྡེ་ཚན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་འབྱུང་བས་ན་གཅིག་ལས་འཕྲོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ནི་ལུང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། སློབ་དཔོན་དང་སློབ་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་འོངས་བས་ན་ལུང་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ནི་གཞིའི་མདོ་སྡེའོ། །གསུང་རབ་ཏུ་གཏོགས་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ལས་ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཡན་ལག་མ་གཏོགས་པ་རྣམས་ནི་ཉན་ཐོས་དང་ལྡན་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྒྱས་པའི་ཡན་ལག་དེ་ཉིད་ནི་ཐེག་པ་ཆེན་པོ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྣམ་པར་དབྱི་བ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ཀྱང་མ་རྟོགས་པའི་དོན་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་པོ་དག་གཞན་ལས་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མདོ་སྡེ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མདོ་སྡེ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ལས་ལྷག་པར་བཤད་པ་
― DTG131_Page_0256 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་ཡིན་པ་དེ་ལས་བརྩམས་ཏེ། མདོ་སྡེའི་མ་མོ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་ཤིང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་ལ་བསྔགས་ཤིང་བརྗོད་པའི་གཙུག་ལག་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་མ་མོ་མེད་པའི་ཡི་གེ་རྣམས་གསལ་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་མ་མོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ནི་དོན་མི་མངོན་ཞིང་དོན་མི་གསལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དོན་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མ་མོ་ཞེས་བྱའོ། །སྤྱི་སྡོམ་ནི། ཁམས་དང་གདམས་ངག་བསྡུས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་མངོན་ཤེས་འགྱུར། །རྒྱུ་དང་སྤོང་བའི་ཡན་ལག་དང༌། ཕྱོགས་གཉིས་ཤེས་པ་གཞི་དང་བཅས། །དགྲ་བོ་དང་ནི་ཉེས་དམིགས་མེད། །ཐུགས་ཁྲལ་ཆུང་ངུར་བཞུགས་པའོ། །སྡོམ་ནི། ཁམས་དང་ལེགས་གསུངས་སྔོན་དུ་འགྲོ། །བརྟག་པ་དང་ནི་བྱིས་པའི་རྟགས། །མི་རྟག་ལ་སོགས་པ་ངེས་པ་དང༌། །གོ་རིམས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་བསྟན། རྟག་པ་མ་ཡིན་ཆད་པ་མིན། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྣམ་པར་བྱང༌། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་འདུལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་ལོག་པར་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཁམས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་སྲིད་པའི་གནས་སུ་ཁོག་པ་དང་ལུས་ཐོབ་པ་ན། རྟག་པར་ལྟ་བའི་དབང་གིས་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐོས་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དེ་ལྟར་རྒྱུ་དེ་དང་རྐྱེན་དེས་ལོག་པར་མོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་གོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ནི་ཁམས་ཡིན་ཏེ། རྟག་པར་ལྟ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། ཆད་པར་ལྟ་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ལྟ་བ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་མོས་པ་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཁམས་སྣ་ཚོགས་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྔོན་གྱི་མོས་པ་ཡང་བརྟགས་ནས། ཕྱི་མའི་ཁམས་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་ལོག་པར་མོས་པའི་ཁམས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཕལ་ཆེར་འཇུག་པར་མཛད་དོ། །ཡང་ན་དེ་མ་ཡིན་པ་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་
― DTG131_Page_0257 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྨིན་པ་རྣམས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་བར་བྱ་བའི་བསྟན་པ་འཇུག་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལ་ལོག་པའི་ཁམས་དང་པོ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ནི་ལོག་པར་མོས་པའི་ཁམས་དེ་གདུལ་བའི་ཕྱིར་རྒྱུ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་གོ་ཞེས་འདུ་བྱེད་འཇིག་པའི་སྒོ་ནས་མི་རྟག་པ་སྟོན་ཏོ། །དེའི་འོག་མ་ཁམས་གཉིས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ནི་རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་བས་འདུ་བྱེད་ཀུན་འབྱུང་ངོ་ཞེས་འདུ་བྱེད་འབྱུང་བའི་སྒོ་ནས་མི་རྟག་པ་སྟོན་ཏོ། །དེའི་འོག་མ་ཁམས་གསུམ་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་སྡུག་བསྔལ་བའི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏོ། །དེའི་འོག་མ་ཁམས་བཞི་པ་དང་ལྡན་པ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་ལོགས་ཤིག་ཏུ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྟོན་ཏོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཉིད་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ནི་བདག་མེད་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་འཇུག་གོ །མ་འདྲེས་པའི་ཡན་ལག་གསུམ་གྱིས་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་བ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུའང་འགྲོའོ། །དེ་ལ་ཡན་ལག་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མཐར་ཐུག་པའི་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱི་ཐབས་བསྟན་པ་དང༌། དེ་ཉིད་ཀྱིས་སོ་སོ་རང་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་ཡོངས་སུ་མཐར་ཐུག་པ་ཐམས་ཅད་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཞེ་ན། བྱ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། འཇིག་རྟེན་པའི་དང༌། སློབ་པའི་དང༌། མི་སློབ་པའིའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པས་ན་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སློབ་པའི་བྱ་བ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་མཐར་ཐུག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་ནི་གཉི་ག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཐབས་གང་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཇི་ལྟ་བ་དང་ཇི་སྙེད་པ་ཡོད་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། མི་རྟག་པ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་བསྒོམ་པ་
― DTG131_Page_0258 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བརྟེན་ནས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚེ་ཤེས་བྱ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཐོབ་བོ། །ལྟ་བ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་གནས་པས་གནས་པར་འགྱུར་བའི་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་ཡུལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་དྲན་པ་ལ་རྟོག་པའི་སྣང་བ་ཉེ་བར་གནས་པས་དགའ་བ་མེད་པ་དང༌། དགའ་བ་མེད་པ་དེའི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་བ་ལ་གནས་པ་ན། ཚོར་བ་དེའི་དམིགས་པའི་ཡུལ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་མེད་དེ། དེ་གང་གི་དོན་དུ་ཡུལ་ལ་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་དེའི་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱང་མེད་ན་མངོན་པར་ཞེན་པ་ལྟག་ལ་ཡོད་དེ། དེ་དེ་ལྟར་གནས་པ་དང༌། རྒྱུ་བ་གཉིས་ཀྱི་དགའ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཡང་དག་པར་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པའི་སེམས་ཀྱིས་གནས་ཤིང་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པའི་ལམ་དེ་ཉིད་ལན་མང་དུ་བྱས་པའི་རྒྱུས་དེའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་གནས་ངན་ལེན་གྱི་བག་ལ་ཉལ་བཅོམ་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང་ཡོངས་སུ་མཐར་ཐུག་པར་གྲོལ་བ་རྗེས་སུ་འཐོབ་སྟེ། དེ་ཐོབ་ན་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སོ་སོར་རིག་པར་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པར་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་སློང་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་གནས། ན་ནི་དེ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རང་གི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ་སོར་རིག་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་གི་ངན་སོང་རྣམས་སུ་འདུ་བྱེད་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཟད་དོ། །སྐྱེ་བ་བདུན་ནམ་གཉིས་སམ་གཅིག་མ་གཏོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་པ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་འདུ་བྱེད་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་ཟད་དེ། །དེ་ཟད་པར་བྱེད་པའི་ལམ་ཡང་གཏན་དུ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བར་བདག་གིས་བསྟེན་ཏོ་སྙམ་མོ། །གལ་ཏེ་མི་སློབ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་གནས་ན་ནི་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ནས་སོ་སོར་རིག་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པར་སྤང་བའི་ཕྱིར་བསླབ་པར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་བྱས་ཟིན་ཏོ། །བདག་གི་སྐྱེ་བ་གཅིག་ཀྱང་མ་ལུས་ན་གཉིས་སམ་བདུན་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་སྙམ་པ་སྟེ། འདོད་ན་གཞན་དག་ལ་ཡང་ལུང་སྟོན་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སོ་སོར་རང་རིག་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་ནི་འདི་གཉིས་
― DTG131_Page_0259 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། ལྟ་བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལམ་གྱི་འབྲས་བུའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །ལྟ་བའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་དང༌། དེའི་ཐབས་དང༌། དེའི་སོ་སོ་རང་རིག་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཕ་རོལ་གྱི་སྒྲ་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ། དགེ་བ་རིགས་དང་ལྡན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་མ་ཞུགས་པ་ཡང་དག་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །ལམ་གྱི་འབྲས་བུའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ནི་དེ་ལྟར་ཐོབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དེ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་ཡིན་པའི་ཡང་དག་པའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་འབྱུང་བའི་ལམ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ལྷག་མ་སྤོང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་མ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བརྟག་པའི་གཞི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཡོད་དེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རོ་མྱང་བ་དང༌། ཉེས་དམིགས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་བརྟག་པ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟག་པའི་སྟོབས་དང༌། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་བརྟག་པའོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རོ་མྱང་བ་ལ་རྟོག་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྣམས་ཀྱི་རོ་མྱང་བ་ལས་རང་གི་མཚན་ཉིད་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པ་དམིགས་ལ་རྟོག་ན་ཚོར་བ་གསུམ་གྱིས་གནས་སྐབས་སུ་གཏོགས་པའི་ཉེས་དམིགས་དེ་ལ་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཏེ། འདི་ལ་མངོན་ནི་ཆུང་ལ་ཉེས་དམིགས་འབའ་ཞིག་མང་བ་དང་རོ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་ཉེས་དམིགས་དང་ཡང་ལྡན་ནོ་སྙམ་དུ་རིག་ནས་རོའི་གནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་བྱུང་ངོ་ཅོག་སེལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གནོན་པའི་སྤོང་བས་སྤངས་པས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པར་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་དེ་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པར་སྤངས་པས་དེའི་དངོས་པོའི་སྒོ་ནས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་འགྱུར་ཏེ། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་བདག་ལ་ཉལ་ལས་ཡང་དག་
― DTG131_Page_0260 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འདས་པས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་ཡང་འགྱུར་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་རྣམས་གྲངས་གཅིག་གོ །གཞན་ཡང་རྣལ་འབྱོར་པ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་རྟོག་པ་ན་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པའམ། མི་རྟག་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བའམ། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་སྟོང་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་ལུང་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མོས་པ་ཁོ་ནས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་དེ་ལྟར་མངོན་པར་རྟོགས་ནས་དཔྱོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཆེས་ཞིབ་བས་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཉེས་དམིགས་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས་སོ་སོར་བརྟག་པའི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་པས་བྱུང་བ་དང་དུ་མི་ལེན་པར་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང་སོ་སོར་རྟོག་པ་མ་ན་དུ་བྱེད་པའི་རྒྱུས་ཡང་དག་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་གོ །སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་ནས་གང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱེད་དེ་དེས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པའི་སྤོང་བ་དང༌། ཕྱོགས་གཅིག་སྤོང་བ་ཅི་རིགས་པར་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་སྔ་མ་གཉིས་ཁོ་ནས་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་ལ་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱེད་དོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་འབྲས་བུ་གང་རྟོགས་པས་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་ཟད་པ་དང༌། དུད་འགྲོ་རྣམས་ཟད་པ་དང༌། ཡི་དགས་རྣམས་ཟད་པ་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ལོག་པར་ལྟུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་རྒྱས་པར་སྦྱར་བ་དང༌། བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤོང་བའི་འབྲས་བུ་ནི་གང་རྟོགས་པས་ལུས་ཐ་མ་འཛིན་པའི་དགྲ་བཅོམ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྲིད་པ་
― DTG131_Page_0261 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དེ་ལྟར་གྱི་རྒྱུ་ཅན་མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་དང༌། འདས་པའི་རྒྱུ་ཅན་ད་ལྟར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སེམས་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མི་སྡུག་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་དང༌། སྡུག་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པའོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཞི་བ་མཐོང་བ་ནི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་འཇིགས་པ་ལས་འདས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཡོངས་སུ་མ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་ཐུན་མོངས་དུ་གྱུར་པའི་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤིའི་འཇིགས་པ་གང་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེས་འདུན་པ་དྲག་པོ་ནས་དྲན་པ་དང་བག་ཡོད་པའི་བར་དུ་བརྩོན་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །འདི་གཉིས་ནི་བྱིས་པའི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ལ་མི་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་སྟེ། བྱིས་པ་ཅི་འདོད་ཅེ་ན། མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་སྐྲག་ནས་ཕྱི་མ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་མི་འགྲུབ་པ་མི་འདོད་དེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་འབའ་ཞིག་འདོད་པས་ན་དེ་འདོད་པ་ཡིན་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ན་སྡུག་བསྔལ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །མི་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ནི་རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང་ཕྲད་པ་དང་སྡུག་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། འདོད་པས་ཕོངས་པ་དང༌། མྱ་ངན་དང༌། སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་རྣམས་ནི་མི་འདོད་ལ་དེ་འདུ་བྱེད་དེ་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ལ་མངོན་པར་མོས་ཤིང་སྐྱེ་བའི་རྩ་བ་
― DTG131_Page_0262 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བས་སྐྱེ་བའི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་ལས་རྣམས་བྱས་ཤིང་བསགས་པས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྐྱེ་བའི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་མི་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མངོན་པར་འགྲུབ་ཅེས་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ངེས་པ་ནི་བཞི་ཡོད་དེ། མི་རྟག་པར་ངེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བར་ངེས་པ་དང༌། སྟོང་པར་ངེས་པ་དང༌། བདག་མེད་པར་ངེས་པའོ། །དེ་ལ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མི་རྟག་པར་རིག་པར་བྱ་ན། ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། མེད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡོད་པ་དང༌། ཡོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་མེད་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པའོ། །གལ་ཏེ་མ་འོངས་པའི་འདུ་བྱེད་མ་བྱུང་བ་རྣམས་གཏན་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ། མེད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ན་ནི་དེ་དག་མི་རྟག་པར་ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ན་གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་སྔ་མ་ནི་མེད་ལ་ཕྱིས་ནི་མེད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡོད་པར་འགྱུར་བར་སྣང་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་མི་རྟག་པར་ངེས་སོ། །གལ་ཏེ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཡོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཏེ་ཡོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་མེད་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ན་ནི་འདི་དག་མི་རྟག་པར་ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ན་གང་གི་ཕྱིར་འདི་དག་སྔ་ན་ནི་ཡོད་ལ་ཕྱིས་ནི་ཡོད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བར་སྣང་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་འདི་དག་མི་རྟག་པར་ངེས་སོ། །གལ་ཏེ་འདས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་མི་སྣང་ན་ནི་དེ་དག་མི་རྟག་པར་ངེས་པ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ན་གང་གི་ཕྱིར་དེ་དག་སྐྱེས་པ་དང་ཞིག་པར་གྱུར་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་མི་རྟག་པར་ངེས་ཏེ། འདི་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མི་རྟག་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མི་རྟག་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་སྣང་ལ་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་སྣང་བ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཚོགས་པ་དེ་དང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུ་དང་
― DTG131_Page_0263 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྐྱེ་ལ་དབང་ཕྱུག་དང་སྐྱེ་དགུའི་བདག་པོའི་རྒྱུ་ལ་སོགས་པ་དང་བྲལ་བ་འདི་ནི་སྟོང་པར་ངེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བྱེད་པ་མེད་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་འཇུག་པ་ཡོད་ལ་བྱེད་པ་པོ་དང་ཚོར་བ་པོ་མེད་ཅིང༌། བདག་དང་བདག་གི་དང་བྲལ་བ་འདི་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདས་པའི་དུས་དང་སྦྱར་ན་ནི་ཞིག་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དང༌། མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་དང་སྦྱར་ན་ནི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཕྱིར་ཏེ་དེ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པར་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཏན་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཕྱིས་བྲལ་བའི་སྟོང་པའོ། །གཏན་མེད་པའི་སྟོང་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་བདག་དང་བདག་གིས་སྟོང་པའོ། །ཕྱིས་བྲལ་བའི་སྟོང་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་སེམས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་ཞིང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དེ་ལ་བདག་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་འདུག་ཅིང་མང་པོའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་རང་དབང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་རྣམ་པ་བཅུར་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་པ་དང༌། འགྱུར་བ་དང༌། འགྱེས་པ་དང༌། མ་བྱུང་བ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་རྣམས་དང༌། ཕྲད་པ་དང༌། མི་སྡུག་པ་དང༌། གྲུབ་པ་དང༌། བདེ་བ་མེད་པ་དང༌། འབྲལ་བ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཏེ། སྔར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ནས་བརྩམས་ཏེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བསྒོམས་པ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་ན། །ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་འབྲལ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁམས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྤོང་བའི་ཁམས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་དང༌། འགོག་
― DTG131_Page_0264 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཁམས་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁམས་དང༌། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁམས་སོ། །དེ་ལ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ན་སྤོང་བའི་ཁམས་སོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་སོ། །དེ་ཉིད་ཕུང་པོ་ཙམ་ཞིག་ལུས་པས་ན་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁམས་སོ། །དེའི་ཕུང་པོ་འགག་པ་ནི་འགོག་པའི་ཁམས་དང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཁམས་སོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བས་ན་ཁམས་ལྔ་པོ་འདི་དག་ལ་འདུ་བྱེད་ཞི་བ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་བ་དང་བྲལ་བས་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེའི་མཚན་མ་དང་བྲལ་བས་ན་དམིགས་སུ་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྤོང་བའི་ཁམས་ལ་ཟག་པའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སྲེད་པ་དང་བྲལ་བས་ན་སྲེད་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་ལ་འདོད་ཆགས་མེད་པར་གྱུར་པས་ན་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འགོག་པའི་ཁམས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གཉིས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འགོག་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྤོང་བའི་ཁམས་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྐྱོ་བར་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་མ་ཐོབ་པ་མ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འགོག་པའི་ཁམས་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་འགག་པར་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ལ་གོ་རིམས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ཤེས་པའི་གོ་རིམས་དང༌། ཤེས་པའི་འབྲས་བུའི་གོ་རིམས་སོ། །ཤེས་པའི་གོ་རིམས་གང་ཞེ་ན། ཐོག་མ་ཁོ་ནར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྐྱེ་
― DTG131_Page_0265 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང་འཇིག་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་མི་རྟག་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་འདི་དག་ནི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཉིད་དང༌། རྒ་བའི་ཆོས་ཉིད་ནས་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། འཁྲུག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལོ་ཞེས་མི་རྟག་པར་ཤེས་པ་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས། སྡུག་བསྔལ་བར་ཤེས་པ་ཕྱི་མ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ནས་འཁྲུག་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་བར་གྱི་འདུ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་འདི་དག་ནི་འཆི་འཕོ་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པར་ཞུགས་པས་རང་དབང་མེད་པའི་རྣམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་སྔ་མ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱིས་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་སྟེ། མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་མེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་ཤེས་པའི་གོ་རིམས་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པའི་འབྲས་བུའི་གོ་རིམས་གང་ཞེ་ན། སྐྱོ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲོལ་བའོ། །སྐྱོ་བ་གང་ཞེ་ན། གཉེན་པོ་མངོན་དུ་གྱུར་བ་ན་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གང་ཞེ་ན། སྐྱོ་བས་ཡོངས་སུ་བསྒོས་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཉེན་པོ་ཡིད་ལ་མ་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཆགས་པར་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་གནོན་པའི་སྤོང་བའི་དབང་ལས་བྱུང་བའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་གནོན་པའི་སྤོང་བ་དེ་ཉིད་མང་དུ་བྱས་པའི་རྒྱུས་དེའི་བག་ལ་ཉལ་བ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་རེ་ཞིག་སྐྱོ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གཅིག་གོ །གཞན་ཡང་སྐྱོ་བའི་གནས་སྐབས་ནི་སྤོང་བའི་ཁམས་ཡིན་ཏེ། སྐྱོ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་སྐྱོ་བ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་མ་གཏོགས་པར་དེ་མ་ཡིན་པའི་ས་རྣམས་ལ་མི་ཆགས་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང་བྲལ་བ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་གནས་
― DTG131_Page_0266 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐབས་སོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་བ་ལས་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་གདགས་ཏེ་འདི་ནི་སྐྱོ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པའོ། །ཡོངས་སུ་གྲོལ་བ་གང་ཞེ་ན། དེ་དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་ལ། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བ་འདི་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྐྱོ་བ་དང༌། སྐྱོ་བའི་རྒྱུས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་རྒྱུས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཤེས་པའི་འབྲས་བུའི་གོ་རིམས་སོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཉེས་པར་བཟུང་བས་ཏེ། བཞི་པོ་གང་ཞེ་ན། ལྟ་བ་ཉེས་པར་བཟུང་བ་དང༌། ང་རྒྱལ་ཉེས་པར་བཟུང་བ་དང༌། རང་གི་ཉེས་པར་བཟུང་བ་དང༌། གཞན་གྱི་ཚིག་ལས་ཉེས་པར་བཟུང་བའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་ཉེས་པར་བཟུང་བ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ང་རྒལ་ཉེས་པར་བཟུང་བ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ངའོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་ཉེས་པར་བཟུང་བ་ནི་བདེན་པ་རྟོགས་པ་ལ་གེགས་བྱེད་པའོ། །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཉེས་པར་བཟུང་བ་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་སྤོང་བ་ལ་གེགས་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་རང་གི་ཉེས་པར་བཟུང་བ་ནི་གཅིག་པུའི་རྟོག་པ་ངན་པ་ལ་བརྟེན་པ་འདི་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་སྙམ་སྟེ་ལྟ་བ་ཉེས་པར་བཟུང་བའམ། ང་རྒྱལ་ཉེས་པར་བཟུང་བའོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་ཚིག་ལས་ཉེས་པ་བཟུང་བ་ནི་གཞན་དག་གི་ཚིག་ལས་མངོན་པར་ཞེན་པར་གྱུར་ཏེ། འདི་ནི་བདག་གི་བདག་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཡང་འདི་ནི་བདག་གི་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བདག་ཏུ་ཉེས་པར་བཟུང་བ་ཡང་ཡིན། རང་གི་ཉེས་པར་བཟུང་བ་ཡང་ཡིན། གཞན་དག་གི་ཚིག་ལས་ཉེས་པར་བཟུང་བ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འཛིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་གང་ཡིན་
― DTG131_Page_0267 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཆད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་མི་གནས་པ་དང༌། སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པའི་རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མི་རྟག་པ་དང༌། སྐྱེས་པའི་གནས་པའི་རྒྱུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རྟག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མ་འོངས་པ་རྣམས་སྐྱེ་བ་ལ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རྒྱུའི་ངོ་བོ་རྣམས་འགག་པས་ན་ཆད་ན་མ་ཡིན་ནོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་འཇུག་པའི་རྐྱེན་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། རྒྱུའི་རྐྱེན་དང༌། མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་དང༌། དམིགས་པའི་རྐྱེན་དང༌། བདག་པོའི་རྐྱེན་ཏོ། །རྐྱེན་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གཉིས་སུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྒྱུའི་རྐྱེན་ཉིད་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །ལྷག་མ་གསུམ་ནི་རྐྱེན་ཁོ་ནའོ། །དེ་ལ་རྒྱུའི་རྐྱེན་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ས་བོན་གང་ཡིན་པའོ། །མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པའི་རྐྱེན་ནི། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཚུངས་པ་དེ་མ་ཐག་པ་འགག་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་བཅས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་དམིགས་པའི་རྐྱེན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔའི་ངེས་པའི་ཡུལ་ལྔ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་ལ་བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་ལྔའི་ངེས་པའི་རྟེན་ཏེ། མིག་ལ་སོགས་པ་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམས་དང༌། ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞིའི་ལུས་དང༌། དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །སྔོན་གྱི་ལས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དེའི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚོགས་ནི་ལམ་གྱི་བདག་པོའི་རྐྱན་ཡིན་ནོ། །ལམ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པའི་བདག་པོའི་རྐྱེན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་
― DTG131_Page_0268 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱང་བ་རྟག་པ་ནི་གཞི་གསུམ་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མནོག་ལ་མནོག་གི་སྒོ་ནས་རྟོག་པ་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་རྟོག་པ་དང༌། ཉེས་དམིགས་ལ་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྟོག་པ་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུར་རྟོག་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྒོ་ནས་རྟོག་པ་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བར་རྟོག་པ་འདི་དག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་རྟག་པའི་གཞི་གསུམ་ཡིན་ནོ། །རྟག་པ་རྣམ་པ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། ཇི་སྙེད་ཡོད་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མནོག་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཉེས་དམིགས་གང་ཡིན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མནོག་ཇི་སྙེད་པ་དང༌། ཉེས་དམིགས་ཇི་སྙེད་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཇི་སྙེད་པའོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་བདེ་བ་འབྱུང་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་དེ་དག་གི་མནོག་ཡིན་ལ། མནོག་འདི་དག་ནི་ཆུང་ངུ་ཞེས་བྱ་བས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འདི་ལྟ་སྟེ། མནོག་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་གོ །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་མི་རྟག་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་དེ་དག་གི་ཉེས་པ་དམིགས་པ་ཡིན་ཉེས་དམིགས་འདི་ནི་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེས་དམིགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཉེ་བར་རྟོག་གོ །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་འདུལ་བ་དང༌། འདུན་པ་འདོད་ཆགས་སྤོང་བ་དང༌། འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་དེ་དག་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་ལ་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་དེ་ནི་ཞི་བ་དང་བླ་ན་མེད་པ་དང་གཞན་རྫས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འདི་ལྟ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་གོ །འདུ་བྱེད་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། ནང་
― DTG131_Page_0269 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང༌། ཕྱི་རོལ་རྣམས་དང༌། རགས་པ་དང་ཕྲ་བ་རྣམས་དང༌། བཟང་པོ་དང་ངན་པ་རྣམས་དང༌། རིང་བ་རྣམས་དང༌། ཉེ་བ་རྣམས་ལ་འདི་ནི་མནོག་དང་ཉེས་དམིགས་སོ། །འདི་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་དག་གི་མནོག་དང་ཉེས་དམིགས་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ལ་རྟོག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞི་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཡོད་པར་བརྡ་སྤྲད་པར་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཚོགས་གསུམ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་དག་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་རྣམས་དང༌། འདོད་པ་དག་ལས་དབེན་པ་རྣམས་དང༌། འདོད་པ་དག་དང་བྲལ་བ་རྣམས་སོ། །གནས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ལ་ལྷར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་དང་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེར་བཅས་པ་དང༌། ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གསུམ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་སོ། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཀྱང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདོད་པའི་དབང་ཕྱུག་དང༌། དགའ་བའི་དབང་ཕྱུག་ཐོབ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདུད་དུ་བཅས་པ་དང༌། ཚངས་པར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གཉིས་སོ། །དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་རྒྱུ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེར་བཅས་པའོ། །ལས་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་པ་ཁས་ལེན་པ་ནི་ལྷ་དང་མིར་བཅས་པའོ། །གནས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཅི་རིགས་པར་སྤང་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་ལ་ལམ་གཉིས་ཡོད་དེ། མཐོང་བའི་ས་ལ་ཞུགས་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞི་སྤོང་བར་གཏོགས་པའི་སེམས་དང༌། གོང་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་དེ་ལ་ཤས་ཆེར་གནས་པའོ། །ལམ་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་དེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྣམ་པ་དང༌། འདོད་པའི་འདུན་པ་འདུལ་བ་དང༌། སྤོང་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་འདའ་བ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་རྣམ་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དགུ་དང་བྲལ་བའི་རྣམ་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་རྣམ་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ལྟ་བུའི་
― DTG131_Page_0270 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམས་པ་གྲོལ་བ་བསྟན་ཏོ། །ཐ་མའི་འབྲས་བུ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བསྟན་ཏེ། དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་བཅིང་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཤིང་སྒྲོབ་བམ། རྩྭ་ལ་ཛའི་ཐག་པའམ། ལྕགས་ཐག་རྣམས་ཀྱིས་བཏགས་ལ་དེ་སྲུང་མའི་མི་གཞན་དག་ཀྱང་བཀོད་ནས་དེ་བཙོན་བྱེད་པ་དེ་ལས་བྲོས་ཏེ་རྒྱང་རིང་དུ་སོང་ཟིན་ཀྱང་ཕྱིར་ཁྲིད་དེ་འོང་བའམ། ཡང་ན་འགུལ་དུ་ཡང་མི་སྟེར་ན། འབྲོས་སུ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་པའམ། གཞན་ཡང་བརྩོན་བྱེད་པ་དེ་ལ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ཆགས་སུ་རུང་ཞིང་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་དག་དང་ལྡན་པར་བྱས་ན་དེ་དག་ལ་སེམས་ཆགས་པས་རང་ཉིད་འབྲོས་པར་མི་སེམས་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་བཅིང་བ་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལེགས་པར་བསྲུང་བ་དང༌། ལེགས་པར་བསྡམས་པའི་བཅིང་བས་དམ་པོར་བཅིངས་པ་ལ་ནི་དགྲས་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྡེག་པ་དང༌། གནོད་པར་བྱའམ། ཆད་པས་གཅད་པའམ། ཡང་ན་གཏན་དུ་གསད་པ་ལ་ཅི་དགའ་དགུར་བྱར་ཡོད་ལ། དེ་གང་གི་ཚེ་བརྩོན་བྱེད་པ་དེ་ལས་ཤོར་བར་གྱུར་ན། བཅིང་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་ཤོར་བ་ཞེས་བརྗོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་གནས་གསུམ་པོ་དག་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པའི་སེམས་ཅན་འདི་དག་ཀྱང་བཅིང་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་བཅིང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས་སོ། །དེ་དག་གི་བརྩོན་སྲུང་ལྟ་བུ་ནི་རྟོག་པ་ངན་པ་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་མ་བསལ་བའོ། །དེ་ལ་རྟོག་པ་ངན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འགུལ་དུའང་མི་སྟེར་ན། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བས་འབྲོས་སུ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། བག་ལ་ཉལ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བྲོས་ཏེ། སྲིད་པའི་རྩི་མོ་མན་ཆད་དུ་སོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཕྱིར་ཁྲིད་དེ་འོང་ངོ༌། །དེའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་དགུ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་རང་ཉིད་དགའ་བས་བདག་ཉིད་བཅིངས་པ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པར་མི་འདོད་པ་དེ་ནི་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་ལེགས་པར་བསྲུང་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཐབས་ལེགས་པར་དམ་པོར་བཅིངས་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0271 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིན་ཏུ་བསྡོམས་ནས་བཅིངས་པ་ཡིན་ཏེ། བདུད་བཞིའི་དགྲ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་བསྒྲུབ་པ་ལ་ཅི་དགའ་དགུར་བྱར་ཡོད་པ་དེ་དེ་ལས་ཐར་བར་གྱུར་ན་དེ་ཁོ་ན་དང་འདྲ་བར་བཅིང་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །སྡོམ་ནི། མན་ངག་བསྡུས་དང་མན་ངག་འབྲས། །འཆི་དང་གྲངས་སུ་འགྲོ་བ་དང༌། །ཡོངས་སུ་ཤེས་དང་སྤོང་བ་གསུམ། །འཆིང་དང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ། །ལྟ་དང་ང་རྒྱལ་ཀུན་ཉོན་མོངས། །རྣམ་པར་བྱང་བ་བརྗོད་པའི་གནས། །རབ་ཏུ་དབེན་པ་རྣམ་བཞི་དང༌། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ། །ཉན་ཐོས་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྟོན་པ་ལས་གདམས་ངག་བསྡུས་ཏེ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཐོས་པ་ལྷུར་བྱེད་ཅིང་དེ་མ་ཡིན་པའི་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པ་དག་ལ་མི་ཕྱོགས་པ་རྣམས་ནི་བསྡུས་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་རང་གི་དོན་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ན་ཐོས་པ་ལྷུར་ལེན་པ་དོན་མེད་པ་དང༌། ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པ་འབའ་ཞིག་གཅེས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐོས་པ་ལྷུར་ལེན་པ་ལས་མོས་པ་བཟློག་པའི་དོན་དང༌། བྱ་བ་མང་པོའམ་སྐྲག་སྟེ་འཇུག་པ་ལ་མི་ཕྱོགས་པ་རྣམས་ཐབས་ཀྱིས་འཇུག་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། ཡང་ན་དེ་ཉིད་ཆོས་མང་པོ་ལེགས་པར་ཐོས་ཤིང་ལེགས་པར་བསམས་པ་ཡིན་པས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ནི་ཆོས་མང་པོ་ལེགས་པར་ཐོས་ཤིང་ལེགས་པར་བསམས་པ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་བདག་ཆོས་རྣམ་ཇི་སྙེད་བདག་གིས་ཐོས་ཤིང་བསམས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་གནས་པའི་དམིགས་པའམ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་འདོགས་ན་ནི་བདག་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་འགྱུར་བ་སེམས་གནས་པ་ཡང་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་ན། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་སྙམ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་བསམས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ལས་གང་ལ་བརྟེན་ན་དམིགས་པ་ལ་སེམས་གནས་པའམ། རྣམ་པར་ཐར་པར་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་དང༌། མྱུར་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ངེས་པ་མེད་དེ། དེ་དེ་ལྟར་
― DTG131_Page_0272 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་ཉིད་ལ་ངེས་པ་མེད་པར་སྟོན་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་མཁས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པར་མཐོང་ནས་ཐ་དད་དུ་སོང་སྟེ་གདམས་ངག་བསྡུས་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་གི་འབྲས་བུ་ནི་རང་གི་དོན་ཐོབ་པ་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གི་དོན་དུ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་སྟེ། ཆ་ལུགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ལས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གནས་གཏོང་ཞིང་ལེན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བླ་ན་མེད་པ་འཐོབ་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་འཐོབ་པ་དང༌། བདག་གིས་འཐོབ་པ་དང༌། སོ་སོ་རང་རིག་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའོ། །དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་འཆི་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདས་པའི་འཆི་བ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འཆི་བ་དང༌། མ་དུལ་བའི་འཆི་བ་དང༌། དུལ་བའི་འཆི་པ་དང༌། འདྲ་བའི་འཆི་བ་དང༌། མི་འདྲ་བའི་འཆོ་བའོ། །དེ་ལ་འདས་པའི་འཆི་བ་ནི་འདས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་འཕོ་བ་ནས། སྲོག་གི་དབང་པོ་འགག་པའི་བར་གྱི་འཆི་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འཆི་བ་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་འཕོ་བ་དང༌། སྲོག་གི་དབང་པོ་འགག་པའི་བར་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མ་དུལ་བའི་འཆི་བ་ནི་འདས་པའི་དུས་ན་མ་དུལ་ཞིང་མ་ཞི་ལ་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་བག་ལ་ཉལ་བ་དང༌། ཐ་སྙད་དུ་གདགས་པའི་སྐྱེས་བུའི་བག་ལ་ཉལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཤི་ནས་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ན་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ལ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ན་ཡང་ཚེའི་མཐའ་ཟད་པར་བྱས་ནས་དེ་བཞིན་དུམ་དུལ་ཞིང་རྣམ་པར་མ་དུལ་བ་ནས་རྒྱས་པར་ཤི་ནས་མ་འོངས་པ་ན་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་ཅིང་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཉེ་བར་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ཉེ་བར་བླངས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས་སོ། །དེ་ལ་དུལ་བའི་འཆི་བ་ནི་ད་
― DTG131_Page_0273 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྟར་གྱི་དུས་ན་དུལ་ཞིང་རྣམ་པར་དུལ་ལ་བག་ལ་ཉལ་མེད་པ་ཤི་ནས་མ་འོངས་པ་ན་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཞིང༌། བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཉེ་བར་མི་ལེན་པ་སྟེ། དེ་དག་ཉེ་བར་མ་བླངས་པའི་ཕྱིར་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་འཆིང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདྲ་བའི་འཆི་བ་ནི་གལ་ཏེ་འདས་པའི་དུས་ན་ཇི་ལྟར་མ་དུལ་བ་བཞིན་དུ་ཤི་བ་དེ་བཞིན་དུ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ན་ཡང་འཆི་བ་དེ་ནི་དེ་འདྲ་བའི་འཆི་བ་ཡིན་ཏེ། མཚུངས་པའི་འཆི་བ་དང༌། མཐུན་པའི་འཆི་བ་ཡང་དེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་འདས་པའི་དུས་ན་མ་དུལ་བའི་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ལ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ན་དུལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཤི་བ་དེ་ནི་དེའི་མི་འདྲ་བའི་འཆི་བ་ཡིན་ཏེ། མི་མཚུངས་པའི་འཆི་བ་དང། མི་མཐུན་པའི་འཆི་བ་ཡང་དེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པ་རྣམས་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་བག་ལ་ཉལ་བཞིན་དུ་འཕོ་བ་སྟེ། འདས་པ་ནི་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་འདྲ་བའི་འཆི་བས་འཆི་འཕོ་ཞིང་མཐུན་པར་འཆི་ལ། འདས་པ་ན་མཐུན་པར་འཆི་བ་དེ་དང་འདྲ་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་ཞིང་མ་འོངས་པ་ཉེ་བར་ལེན་ཏོ། །འཆི་བ་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདུ་བྱེད་འཇུག་པའི་ཉེས་དམིགས་དང༌། འདུ་བྱེད་ལྡོག་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །དེ་ལ་འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བ་དང༌། མ་དུལ་བ་དང༌། འདྲ་བའི་འཆི་བ་རྣམས་དང༌། མ་འོངས་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བའི་ཕྱིར་ནི་འདུ་བྱེད་འཇུག་པའི་ཉེས་དམིགས་སོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་ན་དུལ་བ་དང་མི་འདྲ་བའི་འཆི་བ་དང༌། མ་འོངས་པ་ན་ཉེ་བར་མི་ལེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་ནི་འདུ་བྱེད་ལྡོག་པའི་ཕན་ཡོན་ནོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ལ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་གིས་གདགས་པའི་སྐྱེས་
― DTG131_Page_0274 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། མིང་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། རིགས་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། རུས་ནི་འདི་ཞེས་བྱ། ཟས་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཟ་ཟ། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཉམས་སུ་མྱོང༌། ཚེ་ནི་འདི་ལྟར་རིང༌། ཡུན་ནི་འདི་སྲིད་དུ་གནས། ཚེའི་མཐའ་ནི་འདི་ཙམ་ཞིག་ཅེས་བྱ་བ་སྟེ། རྣམ་པ་འདི་དག་གི་དབྱེ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སའི་སྔོན་གྱི་གནས་ལས་བརྩམས་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤོང་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟེ། སྤོང་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཡང་འདུ་བྱེད་འདི་དག་ནི་བདག་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ནི་བདག་གི་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་དག་ནི་གཞན་སུའི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དང་གཉི་ག་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤོང་བ་ལ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ལུགས་ཤེས་པས་ངེས་པར་བྱས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་གོམས་པས་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པ་ནི་དེ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་གིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པ་དེ་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དོ། །གང་གིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ལ་མ་སྤངས་པ་དེ་ནི་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ལ་གོམས་པ་ཙམ་གྱིས་དེ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་འཛུད་པར་མཛད་དོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འཁོར་བར་འཇུག་པ་ན་འཆིང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་དཀའོ། །དེ་ཡང་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་གྱི་ཉེས་པར་བཤད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་མ་གཏོགས་པ་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བས་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱི་
― DTG131_Page_0275 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ལ་ཡང་སྲིད་པ་འབྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་པའོ། །འཆིང་བ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ལས་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་དཀའ་སྟེ། དང་པོ་ནི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །གཉིས་པ་ནི་ཁོང་དུ་ཞེན་པ་དང་འདོད་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་ཆ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་ལྔས་ཡང་སྲིད་པར་འཆིང་བས་བཅིངས་པ་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་ལྔ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟེན་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། གྲོགས་དང༌། ངོ་བོ་ཉིད་དང༌། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་དམིགས་ཏེ། ཕྱི་མ་ལ་བདག་ཡོད་པར་འགྱུར་རམ། །འོན་ཏེ་མེད་པར་འགྱུར་སྙམ་པའོ། །དེ་ལ་མེད་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ཟད་དོ། །ཡོད་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་གཟུགས་ཅན་དུ་འགྱུར་རམ། གཟུགས་མེད་པའམ། འདུ་ཤེས་ཅན་ནམ། འདུ་ཤེས་མེད་པའམ། འདུ་ཤེས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན། འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རམ་སྙམ་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་དམིགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གྲོགས་ནི་སེམས་བསྐྱོད་ཅིང་གཡེང་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ངོ་བོ་ཉིད་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྤྲོས་པའི་ངོ་བོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུའི་ངོ་བོས་སྤྱོད་དེ། ལས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། སྲེད་པའི་རྗེས་སུ་སོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་འབྲས་བུའི་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་ནི་དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་སྲེད་པ་མེད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་བཞིས་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་
― DTG131_Page_0276 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྟག་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གིས་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་གཉིས་པ། འདི་གཉིས་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱུ་མཚན་རྣམ་པ་ལྔ་དང་བཅས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ནི་སློབ་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས། སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ལ་མི་སློབ་པས་ནི་སྤང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱང་རྣམ་པ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་ལྔར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་ལོ། །དེ་ལ་འདི་གཉིས་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལ་བརྟེན་ཏེ། དེའི་དམིགས་པའི་གཞི་ལ་ནན་གྱིས་མཆོག་ཏུ་བཟུང་ནས་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ། འདི་འབའ་ཞིག་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་དོན་མེད་དོ་སྙམ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཚུལ་གྱིས་མངོན་པར་ཞེན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་ས་བོན་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་འདི་དང༌། ཕྱི་རོལ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུ་མཚན་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ཏུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནས། བག་ལ་ཉལ་གྱི་རྒྱུ་མཚན་གྱི་བར་རྣམས་སོ། །རྒྱུ་མཚན་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དམིགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། རྒྱུའི་རྒྱུ་མཚན་ནོ། །དེ་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གཉིས་ཀྱི་དམིགས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་འདི་ཡིན་ནོ། །བདག་གིར་འཛིན་པ་ནི་གཉི་ག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་རྒྱུའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐོས་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །དེའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་རྒྱུའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་མི་ཤེས་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0277 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ལ་གོམས་པའོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འདི་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་དང༌། ཆོས་འདི་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་དང༌། སློབ་པ་རྣམས་དང༌། མི་སློབ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་ཚང་བར་ཡོད་དོ། །ཆོས་འདི་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ལ་ནི་རྣམ་པ་བཞིའི་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡོད་དོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་མེད་དོ། །སློབ་པ་ལ་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པ་གཉིས་དང༌། རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་གཉིས་དང༌། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་རྒྱུ་མཚན་དང་བཅས་པ་ནི་མེད་དོ། །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པ་ནི་ཡོད་དོ། །མི་སློབ་པ་ལ་ནི་ཐམས་ཅད་མེད་དོ། །དེ་ལ་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ནི་དེ་དག་མི་སྤོང་བ་འབའ་ཞིག་ལ་ཞུགས་སོ། །ཆོས་འདི་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཡང་དག་པར་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཏེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ད་དུང་སྤངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སློབ་པ་ནི་ཁ་ཅིག་ནི་སྤངས། ཁ་ཅིག་ནི་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་ཏེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་མཐོང་ལ་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཤེས་པ་མ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བདག་གིས་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་ནི་མི་ཤེས་སོ། །མི་སློབ་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤངས་ལ་འདུ་བྱེད་དུ་གཏོགས་པ་མཐའ་དག་བདག་གིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་ཡང་ཤེས་སོ། །བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་བརྗོད་པའི་གནས་ཡིན་ཏེ། བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། ལྟ་བ་དང་ང་རྒྱལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཡིད་ཅེས་བྱ་བ་རྣམ་པར་བྱང་བ་བརྗོད་པའི་གནས་དང༌། དེའི་མཚན་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མཚན་མ་དང་བྲལ་བ་དང༌། དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞི་བར་གྱུར་བ་དང༌། དེའི་བདག་ལ་ཉལ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌།
― DTG131_Page_0278 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཡང་སློབ་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་བརྗོད་པའི་གནས་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲེད་པ་བཅད་པའམ། ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་བཟློག་ནས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་སྲེད་པ་སྐྱེད་པའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་ཏུ་མི་སྤྱོད་པའི་ཚུལ་དང༌། མི་སློབ་པའི་རྣམ་པར་བྱང་བ་བརྗོད་པའི་གནས་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ང་རྒྱལ་ཡང་དག་པར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་སྲིད་པའི་བག་ལ་ཉལ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱས་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ། རྣམ་པར་བྱང་བར་བརྗོད་པའི་གནས་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །རབ་ཏུ་དབེན་པར་གནས་པ་རྫོགས་པ་ནི་ཡན་ལག་བཞིས་ཤིན་ཏུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཟླ་མེད་པར་གནས་པ་དང༌། བས་མཐར་གནས་མལ་འཆའ་ཞིག་ལུས་དབེན་པ་དང༌། ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང༌། ཡུལ་ལས་སྐྱེས་པའི་མཚན་མ་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། འདོད་པའི་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་རྣམས་ལ་བག་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། སེམས་ཀུན་ཏུ་སྲུང་བ་ནི་སེམས་དབེན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ལྔས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བར་འགྱུར་བ་ལ་མཐུ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གོ་ཆ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་སྟེ། སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དག་ལ་ཞུམ་པ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། རྟུལ་ཕོད་པ་བརྟན་པ་སྟེ། གྲང་བ་དང༌། ཚ་བ་དང༌། ཤ་སྦྲང་དང༌། སྦྲང་བུ་མཆུ་རིངས་ལ་སོགས་པས་འཁྲུག་པར་མི་འགྱུར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང་བརྩོན་པ་མི་འདོར་བ་སྟེ། ངན་ངོན་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་སྤངས་ནས་ཆུད་མི་ཟ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་སོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འབྲས་
― DTG131_Page_0279 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། །སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་སྤོང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པའི་ཁམས་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། རེག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཉན་ཞིང་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པ་འདི་ནི་འབྲས་བུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཚངས་བར་སྤྱོད་པ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་ལ། དེའི་ཚུལ་འཇུག་པར་མཛད་ཅིང་དེའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་མཛད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་བྱུང་ན་བསྟན་པ་དེ་དག་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་གི་རྩ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཡིན་ནོ། །བྱུང་ནས་ཀྱང་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་འདུལ་བར་གཟིགས་ཏེ་བསྟན་པས་ན། གང་གི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་འདི་སློབ་དཔོན་དང་སློབ་མ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་འོངས་པ་དེའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཚུལ་ཅན་ནོ། །དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་ཚུལ་ཞུགས་པར་བྱས་པའི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་འབའ་ཞིག་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་སྨྲ་བ་ནི་ལུང་དང་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ་གཞན་ལས་ཐོས་ནས་སྟོན་པ་དང༌། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའོ། །སྟོན་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཞུགས་པའི་དུས་གསུམ་དུ་ལེགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་སྦྱིན་པར་མཛད་དེ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང༌། ཐད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཞུ་བའི་དུས་རྣམས་སུའོ། །སྡོམ་ནི། འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་བྱིས་པའི་རྟགས། །མིག་དང་ཕན་ཡོན་འགྱུར་བ་དང༌། ཤེས་པ་དགུ་དང་བརྗེད་མི་ངས། །ཁྱད་པར་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། །བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་བྱེ་བྲག་དང༌། །འདུ་བྱེད་མཚན་ཉིད་
― DTG131_Page_0280 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་གསུམ། །ཆོས་ཀྱི་མདོ་ལ་སོགས་པ་ཡི། །སྡེ་ཚན་རྒྱ་ཆེན་ཐ་མ་ཡིན། །ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་སྒོམ་པའི་རྣམ་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང༌། མི་བརྟན་པ་དང༌། ཐེར་ཟུག་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བ་དང༌། འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་འཇིག་པས་ན་མི་རྟག་པ་རྣམས་སོ། །ཚེའི་ཚད་ངེས་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ལུས་སུ་གནས་པས་ན་མི་བརྟན་པ་རྣམས་སོ། །ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱང་བསྐལ་བ་གཅིག་ལས་རིང་དུ་མི་གནས་པར་ངེས་པར་ན་ཐེར་ཟུག་མ་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །ཚེའི་མཐར་མ་ཕྱིན་པར་ཡང་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བའི་རྐྱེན་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་པར་འགྱུར་བ་སྲིད་པས་ན་ཡིད་བརྟན་དུ་མི་རུང་བ་རྣམས་སོ། །ཇི་སྲིད་ཙམ་གྱི་བར་དུ་འཁོར་བ་དེ་སྲིད་ཙམ་གྱི་བར་དུ་ཡང་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བདེ་བ་མེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱིས་པའི་རྟགས་ཡིན་ནོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། བྱིས་པས་དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡིད་ལ་མ་བྱས་པས་ངན་པ་དང་བཟང་པོ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པ་རྣམས་ལ་ངན་པ་དང་བཟང་པོར་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས་གཞན་རྣམས་དང་བདག་ལ་ཡོངས་སུ་འཇལ་བར་བྱེད་དེ། བདག་ཆེའོ་སྙམ་དུ་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་བྱིས་པའི་རྟགས་དང་པའོ། །ཆེ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཚུངས་པ་དང༌། ཆུང་ངུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ཉིད་ལས་བཟློག་པ་གསུམ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཁས་པའི་རྟགས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བྲལ་བས་ན་རྡུལ་མེད་པའོ། །དེའི་བག་ལ་ཉལ་དང་བྲལ་བས་ན་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའོ། །གཞན་ཡང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་ན་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་རགས་པ་སྤེལ་མར་འདུག་སྟེ། དེའི་གཟུང་བའི་འཛིན་པ་ལ་དམིགས་པ་མགོ་མཉམ་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་སྤོང་བར་འགྱུར་ལ་དེ་སྤངས་པས་ན་རྡུལ་མེད་པའོ། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་
― DTG131_Page_0281 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ན་དྲི་མ་དང་བྲལ་བའོ། །རྡུལ་མེད་ཅིང་དྲི་མ་དང་བྲལ་བ་དེས་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་མིག་ཐོབ་པའི་མོད་ལ་ཕན་ཡོན་བཅུ་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཅུ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ལེགས་པར་མཐོང་བས་ན་ཆོས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་གང་ཡང་རུང་བ་ཐོབ་པས་ན་ཆོས་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་ཐོབ་པར་རིག་པར་འགྱུར་ཏོ། །བདག་གི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་དང༌། དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དགས་རྣམས་ཟད་དོ། །བདག་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཆོས་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཤེས་ནས་དང་བ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་དང་ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་གཏིང་སླེབས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་བདག་གིས་ཐོབ་པ་ལ་ཡང་སོམ་ཉི་མེད་ལ་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པ་ལ་ཐེ་ཚོམ་མེད་དོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང་ལྡན་པའི་གཏམ་བརྗོད་པ་ལ་ཡང་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་སྟེ། གཞན་དག་གི་ངོར་ལྟ་ཞིང་ངོར་རྟོག་པ་མེད་དོ། །ཕ་རོལ་རྒོལ་བ་ལ་སོགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་མི་འཕྲོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་བདག་གིས་ཐོབ་པའི་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པ་ལ་ཡང་འཇིགས་པ་མེད་དོ། །ཡང་དག་པའི་བརྡ་དང༌། དོན་དམ་པའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་པ་དགུ་པོ་འདི་དག་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ཤེས་པ་དང༌། ལྡོག་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཤེས་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་འཇུག་པ་ཤེས་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་བྱུང་བས་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགའ་བ་བྱུང་བ་དང༌། རེག་པ་བྱུང་བ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་བྱུང་བ་སྟེ།
― DTG131_Page_0282 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཟུགས་དང་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཉིད་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འགག་པར་འགྱུར་བས་ན་ལྡོག་པ་ཤེས་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་མནོག་དང༌། ཉེས་དམིགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་ཡང་སྔ་མ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་བདེན་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་ཚུལ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་སྔ་མ་ལྔ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་སུ་ཀུན་ཏུ་བསྟན་པ་ལས་ནི་ཕྱི་མའི་བདེན་པ་ཤེས་པ་བཞི་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཐོབ་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །ཤེས་པ་སྔ་མ་དེ་དག་མ་ཚང་བར་གྱུར་ན་ནི་བདེན་པའི་ཚུལ་གྱིས། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་པ་མེད་དོ། །ཚད་བར་ཡོད་ན་ནི་བདེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐལ་བ་ཡོད་དེ། གཞན་ཡང་འདུ་བྱེད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་མེད་ན་ནི་གོང་དུ་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བའི་སྐལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ལ་ནི་སྐལ་བ་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་ཤེས་པ་དགུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་གནས་གསུམ་གྱིས་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་བརྗེད་ངས་པ་མེད་པར་གནས་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ནི་མི་རྟག་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དང༌། མ་འོངས་པ་རྣམས་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་རྨོངས་པ་མེད་ཅིང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པས་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་ཏེ། རེག་པ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་ཡང་འགྲོའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་བརྗེད་ངས་པར་གནས་པ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0283 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྡན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་ཕལ་ཆེར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སུ་བསྟན་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དང༌། ཞེ་སྡང་གི་རྣམ་གྲངས་དང༌། གཏི་མུག་གི་རྣམ་གྲངས་སོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་ནི། དགའ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ལྟ་བ་ཡོད་པ་དང༌། མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། འདུན་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། འཕངས་པ་དང༌། ཀུན་གནས་པ་དང༌། ངེས་པར་ཞེན་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། ཆགས་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། སྐོམ་པའོ། །དེ་ལ་ཞེ་སྡང་གི་རྣམ་གྲངས་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁོང་ཁྲོ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་དང༌། མི་བཟོད་པ་དང༌། ཡིད་མི་ཆེས་པ་དང༌། དྲག་པ་དང༌། འཆུར་བ་དང༌། རྩུབ་པོར་སྨྲ་བ་དང༌། ནང་པ་དང༌། འཁྲུག་པ་དང༌། གནོད་པར་སེམས་པ་དང༌། དོམ་ཟུམ་གནག་སྟེ་འདུག་པ་དང༌། འཁྲུགས་པ་སྐྱེད་པའོ། །དེ་ལ་གཏི་མུག་གི་རྣམ་གྲངས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་ཤེས་པ་དང༌། མི་མཐོང་བ་དང༌། མངོན་པར་མི་རྟོགས་པ་དང༌། མུན་པ་ལྟ་བུ་དང༌། རྨོངས་པ་དང༌། མ་རིག་པ་དང༌། མུན་ནག་ལྟ་བུ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་བསྟན་པར་བྱ་སྟེ། ལུས་ལ་ཡོད་པའི་ཚོར་བའི་དམིགས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་དགའ་བ་ནི་དགའ་བའོ། །དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་ཚོར་བ་སྐྱེས་པའི་ཡུལ་དེ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ནི་འདོད་ཆགས་སོ། །གཞན་ཡང་འཐོབ་ཏུ་ཆ་བའི་ཡུལ་གྱི་ཚེའི་ནི་དགའ་བའོ། །ཐོབ་ཟིན་པའི་ཚེའི་ནི་འདོད་ཆགས་སོ། །གཞན་ཡང་ཐོབ་ཟིན་པ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་དུ་ཆ་བའི་ཚེ་ནི་དགའ་བའོ། །དེ་ཉིད་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ནི་འདོད་ཆགས་སོ། །གཞན་ཡང་ཡུལ་དང་ཕྲད་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཀྱི་ཚེའི་ནི་དགའ་བའོ། །ཡུལ་ཉིད་ཀྱི་ཚེའི་ནི་འདོད་ཆགས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཚེའི་ནི་དགའ་བའོ། །ཡུལ་གྱི་ཚེའི་
― DTG131_Page_0284 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འདོད་ཆགས་སོ། །གཞན་ཡང་འདོད་པས་བྱ་བའི་སེམས་ཅན་གཞན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་བའི་ཚེའི་ནི་དགའ་བའོ། །བདག་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་པའི་ཚེའི་ནི་འདོད་ཆགས་སོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྩོན་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་འདུ་ཤེས་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པ་དང༌། མ་རྟོགས་པ་རྟོགས་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་བཞི་པའོ། །དེ་ལ་སྔོན་མ་ཐོབ་པའི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་དང་པོ་ཐོབ་པས་ན་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་སློབ་པ་གོང་མའི་འབྲས་བུ་རྟོགས་པས་ན་མ་རྟོགས་པ་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས། དགྲ་བཅོམ་པ་གཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་འཐོབ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པས་ན། མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པ་ནི་ཡང་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ནས་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་བར་གྱི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ནི་རང་གི་དོན་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བའི་འདུ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་མཐུན་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། ཉེས་དམིགས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་འདུ་ཤེས་པའོ། །མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདུ་ཤེས་རྣམས་ལ་ནད་དང༌། འབྲས་དང༌། ཟུག་རྔུ་དང༌། སྡིག་པ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་ཁམས་མ་སྙོམས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་མཐུན་པར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་དང༌། དགྲ་གཞན་གྱིས་བསྣུན་པའི་ཟུག་རྔུའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། གཉེན་དང་ལོངས་སྤྱོད་ལ་སོགས་པ་ལས་གྱུར་པའི་ཕོངས་པ་རྣམས་ལ་རང་གི་ལོག་པར་རྟོག་པའི་སྡིག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་
― DTG131_Page_0285 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔལ་ལ་མི་མཐུན་པར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་མཐུན་པར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་འདུ་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པའམ་སྡུག་བསྔལ་བར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ན་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྟོང་པའམ་བདག་མེད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་ཉེས་དམིགས་དང༌། ཡང་དག་པའི་དོན་དུ་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ལེགས་པར་འདྲིས་པར་བྱས་པས་ན། ཕྱིས་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་ཡང་དག་པར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འབྲས་བུ་ནི་སྔར་བསྟན་ཏོ། །རྒྱུ་ནི་ཕྱིས་བསྟན་ཏོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་བརྟགས་པ་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་གང་ཡིན་པའོ། །ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པ་ནི་ཐ་ན་རི་དགས་དང་བྱ་རྣམས་ལ་ཡང་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རང་གི་གནས་ལ་དམིགས་པ་ནི་སོ་སོ་རང་གི་ལུས་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཞན་གྱི་གནས་ལ་དམིགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་ལུས་རྣམས་ལ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་སྐྱེད་ན་ནི་དེ་ལྟ་བུ་དེས་རང་གི་ལུས་དང་གཞན་གྱི་ལུས་ལ་བདག་ཏུ་མཐོང་ནས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་བཞིན་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོངས་སུ་དག་པའི་མེ་ལོང་གི་ངོས་ལ་གཟུགས་བརྙན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། གཟུགས་བརྙན་ལ་བརྟེན་ནས་རང་གི་གནས་ལ་ཐ་མ་དང་འབྲིང་དང་མཆོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ་རྟོག་པའི་ངན་པས་རང་གི་གནས་ལ་ཡོད་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་བཞིན་ལྟ་བུ་དང༌། གཞན་གྱི་གནས་ལ་དམིགས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལྟ་བུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྐྱེན་ལས་ཀྱང་གཞན་རྣམས་པས་བདག་ཆེའོ། །བདག་མཚུངས་སོ། །བདག་ཆུང་ངོ་སྙམ་དུ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་སྐྱེའོ། །དེ་སྟེ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་
― DTG131_Page_0286 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེད་ན་ནི་དེ་ལ་ནི་དཔེའི་ཁྱད་པར་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་མིག་དང་ལྡན་པའི་མི་སྣོད་ན་འདུག་པའི་ཆུ་དང་བའི་ནང་དུ་མིག་དང་རྣ་བ་གཉིས་ལ་ལྟ་བ་བཞིན་ནོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི། ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འབའ་ཞིག་གིས་སྤོང་བར་འགྱུར་གྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་དང༌། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕན་པའི་ལན་ནི་ཉན་ཐོས་སམ་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པས་སྟོན་པའམ། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གཅིག་པུས་ལན་ལོན་པར་འགྱུར་གྱི་གཞན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གཞན་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ལམ་དེ་ཁོ་ན་ལ་ཞུགས་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་དེས་དེ་དག་གི་བཞེད་པ་ཡོངས་སུ་བསྐང་བས་ལན་དུ་ཕན་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ། །མཚན་ཉིད་གསུམ་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསྐྱེད་པ་རྣམས་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པ་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་གྱིས་མངོན་པར་འཕངས་པས་ན་ད་ལྟར་བསྐྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་སྐྱེས་ནས་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པའི་ཕྱིར་གཏན་དུ་མི་གནས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ད་ལྟར་འགགས་ནས་ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་མཚན་ཉིད་གསུམ་པའི་འདུ་བྱེད་འདི་འགག་པའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ཞེས་བྱའི། མཚན་ཉིད་གང་ཡང་རུང་བ་མ་ཚང་ན་ནི་འགོག་པར་གདགས་སུ་མི་རུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཀྱི་མདོ་བཞི་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྨོན་པ་མེད་པ་དང༌། མཆན་མ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་
― DTG131_Page_0287 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་ཀྱི་མདོ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གསུམ་པ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་བཞི་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་མདོའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་འདོད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མོས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བསམ་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་མོས་པ་དང་ལྡན་པའི་འདོད་པས་ནི་ཆོས་ཀྱི་མདོ་བཞིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འདོད་དེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་ཞི་བ་ནི་དེ་འདོད་པ་དེ་ལྐོག་དབེན་པར་སོང་ནས་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི། རྣམ་པ་བཞིས་དེ་ལས་ཡིད་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཕན་ཡོད་མ་མཐོང་བས་མི་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ཐོབ་པར་ཡིད་མི་ཆེས་པས་མ་དད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དམིགས་པ་དེ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བས་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་འདོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་མོས་པའི་བདག་མེད་པ་འདོད་པ་ལ་བརྟེན་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་སེམས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པ་དེ་ཡང་ལེགས་པར་བྱང་བ་མ་ཡིན་ལ་ཚར་ཕྱིན་པར་ཡང་མ་གྱུར་བ་དང༌། དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཚེ་ཡང་རྒྱུ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བརྗེད་ངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། བཟོད་པ་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་མ་བྱང་བའི་ཕྱིར་ནི་དེའི་ཚེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་འདུ་བྱེད་ཙམ་དུ་ཤེས་པ་ལ་སེམས་རྨོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་གི་བདག་གང་ཡིན་ཞིག་གུ་སྙམ་དུ་བདག་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་རྣམ་པས་དེ་ཞིབ་པ་དང་ལྡན་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེ་འདི་སྙམ་དུ་བདག་ནི་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཀྱི། འདི་སྙམ་དུ་འདུ་བྱེད་ཙམ་པོ་འདི་ནི་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་ནི་མི་སེམས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྗེས་སུ་
― DTG131_Page_0288 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲེལ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བསྐྱེད་དེ། ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པའི་ཕྱིར་འགོག་པ་ལས་ཡིད་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པ་དེ་སྤང་བ་ལ་དབེན་པའི་ཆོས་ནི་གཉིས་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་དག་ལ་བདག་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་སྟོན་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པར་འདོད་པའི་སེམས་དང༌། མཉན་ཞིང་ལས་སུ་རུང་བའི་སེམས་སོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པར་འདོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཆོས་ཉན་པ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཡིད་བདེ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་ཟག་གི་དབང་གིས་བྱུང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་དང༌། བདག་གི་དབང་གིས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་གི་ནུས་པ་དང༌། མཐུ་ཡོད་པ་དང༌། འཚམ་པ་དང༌། སྟོན་པས་བསྔགས་པའི་སྟོན་པ་པོ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་བསྟན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ངེས་པར་འབྱིན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མཆོག་གི་དོན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་ཀྱང་ཆོས་དེ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་ནུས་པ་དང༌། མཐུ་ཡོད་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཉམས་བདེ་བར་འགྱུར་བ་ལ་ནི་ལྟ་བ་གསུམ་ཡོད་དེ། གང་ལ་གནས་པ་དང༌། དེས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། བདེན་པ་མངོན་པར་མ་རྟོགས་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་མོས་པ་དང་ལྡན་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་བྱང་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པ་ལ་ནི་གནས་སོ། །གཞི་གསུམ་ལ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པ་རྟག་པ་དང་ཆད་པ་ལྟ་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཏེ། གང་ལེན་པ་དང༌། གང་གིས་ལེན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ལེན་པ་དེ་དག་ནི་གཞི་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཅི་ལེན་ཞེ་ན། ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་པོ་རྣམས་སོ། །གང་གིས་ལེན་ཞེ་ན། ལེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སོ། །ཇི་ལྟར་ལེན་ཞེ་ན། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་
― DTG131_Page_0289 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་དག་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཕུང་པོ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་གནས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མི་རིགས་པ་དང་ལྡན་པས་དེའི་དམིགས་པ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །བག་ལ་ཉལ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལམ་མངོན་པར་སྒྲུབ་པ་གང་ཞེ་ན། གང་ལ་གནས་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་གཞི་གསུམ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པར་སྤོང་བར་འགྱུར་ལ་བདེན་པ་ཤེས་པ་ལ་ཡང་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ལྟ་བ་དེ་ལ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་གི་སྒོ་ནས་གནས་གསུམ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡང་ཡིན་ལ་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། ནུབ་པར་འགྱུར་བ་མི་ཤེས་པས་དབུ་མའི་ལམ་ལ་འཇུག་པའི་སྐལ་བ་ཡང་མེད་ན། དེས་ངེས་པ་འབྱུང་བར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། དེ་ལ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་མཐུན་པ་ལ་གནས་པ་ནི་གཞི་གསུམ་པོ་དག་ལ་བདག་གི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་བག་ལ་ཉལ་དང་ལྡན་ནོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། ནུབ་པར་ཤེས་པ་ནི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་དབུ་མའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་མ་ཡིན་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་སྐལ་བ་ཅན་ནི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པས་མངོན་པར་བསྒྲུབས་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ནི་གཞི་གསུམ་པོ་རྣམས་ལ་བདག་གི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་ཅིང་བག་ལ་ཉལ་མེད་དེ་དབུ་མའི་ལམ་ལ་སྔ་ནས་ཀྱང་ཞུགས་ལ་དེས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ་ལྟ་བ་དེ་རྣམས་ལ་གནས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། མངོན་ཤེས་མྱུར་དང་ལུས་ཀུན་དང༌། །ཤེས་དང་ཤེས་བྱ་འཁོར་བ་དང༌། ཆོག་འཛིན་སྤྱོད་དང་རྒྱུན་ཕྱོགས་དང༌། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉམས་དང་རྟགས། །འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང༌། །ཚོགས་དང་མི་མཐུན་གང་ཡིན་དང༌། སྟོན་པའི་ཕྲིན་ལས་ལ་སོགས་པའི། །སྡེ་ཚན་ཆེན་པོ་ཐ་མ་
― DTG131_Page_0290 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་ཅིང་ཡོངས་སུ་མཐར་ཐུག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་ཆོས་གསུམ་གྱིས་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་པའི་སྟོབས་དང༌། བག་ཡོད་པའི་སྟོབས་དང༌། གོམས་པའི་སྟོབས་སོ། །དེ་ལ་ཤེས་པའི་སྟོབས་ནི་གང་ལ་གནས་ན་དེའི་མོད་ལ་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པའི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡང་སློབ་པའི་ཤེས་པ་དང༌། མཐོང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བག་ཡོད་པའི་སྟོབས་ནི་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ཐོབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ལམ་དེ་ལྟར་ཐོབ་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་སེམས་ཀུན་ཏུ་སྲུང་བའོ། །དེ་ལ་གོམས་པའི་སྟོབས་ནི་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དེ་ཉིད་ལ་རྟག་ཏུ་བྱེད་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་གནས་པ་སྟེ། དེང་ངམ་སང་ངམ་གནངས་ཉིད་དུ་བདག་གི་སེམས་ལེན་པ་མེད་པར་ཟག་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་ནས་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པས་སྐྱོ་བར་མི་འགྱུར་བའོ། །སྐྱོ་བ་མེད་ན་ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པ་མེད་ན་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་སྦྱོར་བ་མི་གཏོང་ངོ༌། །དེ་ལ་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཡོད་ཅེ་ན། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཡུལ་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཡུལ་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བའོ། །གཞན་ཡང་གཟུང་བ་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པའོ། །འཛིན་པ་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བའོ། །གཞན་ཡང་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པའོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བའོ། །གཞན་ཡང་གང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་དེ་ནི་ཤེས་པའོ། །སྤོང་བ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བའོ། །གཞན་ཡང་རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པའོ། །སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བའོ། །གཞན་ཡང་གདགས་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདུ་བྱེད་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་
― DTG131_Page_0291 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅེས་བྱ་བའམ། སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའམ། ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང༌། མིའམ་ཅི་དང༌། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་བའམ། དམག་དང༌། ནགས་ཚལ་དང༌། ཁང་ཁྱིམ་དང༌། རི་ཞེས་བྱ་བའམ། དེ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པའི་བརྡའི་ཚུལ་གྱིས་ཤེས་བྱ་དེ་དང་དེ་དག་ལ་དམིགས་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པའོ། །རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་འཛིན་པ་ནི་མཐོང་བའོ། །གཞན་ཡང་ཆོས་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་པའོ། །ཡོངས་སུ་བཙལ་ཟིན་པ་རྣམས་ལས་སོ་སོར་རྟོག་པ་ནི་མཐོང་བའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པར་མི་རྟོག་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པར་རྟོག་པ་དང་བཅས་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་དམིགས་པ་ནི་མཐོང་བའོ། །གཞན་ཡང་ཤེས་བྱ་གཟུགས་ཅན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་ལ་དམིགས་པ་ནི་མཐོང་བའོ། །ཤེས་བྱ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་བརྙན་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཤེས་པའོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་པས་བསྒོམ་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་མཁས་པའི་གཞི་བཞིས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེ་བར་རྟོག་པའི་གཞི་དང༌། གཏོང་བ་དང་ལེན་པའི་གཞི་དང༌། ཚོར་བ་རྣམས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་གཞི་དང༌། ཐབས་ཀྱི་གཞིས་སོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་པའི་གཞི་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་བཞིའི་གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཏོང་བ་དང་ལེན་པའི་གཞི་ནི་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་བཞི་སྟེ། མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྤོང་བ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚོར་བ་རྣམས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་གཞི་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་སྟེ། བསམ་གཏན་བཞི་པོ་རྣམས་ལ་ཡིད་མི་བདེ་བའི་དབང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་བར་གྱི་ཕྱིར་རོ། །ཐབས་ཀྱི་གཞི་ནི་དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ལམ་
― DTG131_Page_0292 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། །མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཐབས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་མཁས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ལ་ནི་རྟེན་དང༌། བརྟེན་པའི་དོན་བཞི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་རྟེན་གྱི་དོན་ནི་རྣལ་འབྱོར་པ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་དོན་ནི་སློབ་པའི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་དེ་དག་དང་ནི་ལྡན་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པའི་ལྷག་མའི་སྦུབས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསྐོར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་དེ་དག་ཉིད་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་གྱིས་ཕྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་ནོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་ཡང་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་བརྟག་པ་ནི་ལྷག་པར་བརྟེན་པའོ། །དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ལ་བརྟེན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་བསྟེན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་དབང་པོ་བསྡམས་པ་དང༌། འདོད་པ་ཉུང་བ་ལ་སོགས་པས་ནི་སེམས་བསྲོ་བར་བྱའོ། །ལྐོག་དབེན་པ་ན་གནས་ཤིང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཡང་དག་པར་བདེ་བླག་ཏུ་བསྲུང་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་དེ་ཉིད་ལན་མང་དུ་བྱས་པའི་རྒྱུས་སློབ་པའི་ཆོས་དེ་དག་གིས་མ་རིག་པའི་སྤོབས་བརྟོལ་བས་མི་སློབ་པའི་སར་ངེས་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡང་ཡིན་པའོ། །ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་མཐུར་ཐུག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་འཐོབ་པ་ལ་ཡང་རིམ་པ་ལྔ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་ཚོགས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པའི་རྟེན་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་གཉིས་ལ་གོམས་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མོས་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་རྟོགས་པ་ཕལ་བ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་ཅིང་གནས་པར་མི་བྱེད་དེ། སྐྱོ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྐྱོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པའི་སློབ་པའི་སེམས་ཐ་མའོ། །ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞིས་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ།
― DTG131_Page_0293 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚེའི་ཚད་ངེས་པ་ཡོད་དེ། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་གི་ཆེད་དུ་འཇིམ་པའི་གོང་བུའམ་བ་ལང་གི་ལྕི་བའི་གོང་བུ་ལག་ཏུ་བླངས་པ་ལ་ནི་དུས་འདི་ཙམ་ཞིག་ན་དོར་རོ་སྙམ་དུ་བསམས་ན་དེ་ལྟར་ཆེད་དུ་བླངས་པའི་གོང་བུ་དེ་ལ་མི་དེ་དེའི་ཚེ་ཅི་དགར་འདོར་བའི་དབང་བྱེད་དེ། གང་གི་ཚེ་དོར་བར་འདོད་པ་ན་ཡང་དོར་དུ་ཡོད་ལ་ཇི་སྲིད་དུ་འཆང་བར་འདོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཡང་བཅང་དུ་ཡོད་ཀྱི་འཆི་བའི་རྒྱུའི་ལུས་བླངས་ལ་ཚེ་ཡང་ཟད་པ་ལ་ནི་རང་དགར་སྐད་ཅིག་གནས་པར་བྱ་བར་མི་འགྲུབ་ན་དེ་ལས་ལྷག་པར་ལྟ་ག་ལ་ནུས། གཞན་ཡང་ལུས་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ལ་རྒྱུ་ཡང་བྱས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟོག་གོ །གཞན་ཡང་ལུས་ཆེན་པོ་དང་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཟད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང༌། ལྷ་ཡུལ་པ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང༌། མི་རྣམས་ཏེ་ཚངས་པ་དང༌། བརྒྱ་བྱིན་དང༌། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་རྣམས་སོ། །གཞན་ཡང་ཡིད་ཆེས་པའི་མན་ངག་ལས་མངོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གང་ལས་བཅོམ་ལྡན་འདས་མངོན་སུམ་དུ་གཟིགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་དུ་འགྱུར་བར་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་འདོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འདོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་གཞི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཕལ་པོ་ཆེས་མདུན་གྱིས་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་འཐོབ་པའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་དང༌། དབང་པོ་དུལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བསྒོམས་པའི་འབྲས་བུའི་བྱམས་པའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་ཞིང་རྒྱུའི་ཚུལ་དུ་འདུག་པའི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་བྱམས་པ་སྟེ། སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཡང་དག་པར་བསྡམ་པའི་རྣམ་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདུན་པོ་འདི་དག་ནི་ཤེས་བྱའི་གཞི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བའི་ཤེས་པའི་རྣམ་པ་
― DTG131_Page_0294 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོབ་པའི་ཤེས་པས། ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། གང་ན་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་སྒོ་ནས་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་དང༌། འདིར་ལུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་སྒོ་ནས་གསོག་ཅེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་མི་སྡུག་པའོ་ཞེས་བྱ་བའི་ཤེས་པ་དང༌། འཇིགས་པའི་ཤེས་པའོ། །རྣམ་པ་བཅོ་ལྔས་ནི་འདུ་བྱེད་རྟོགས་པས་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་རྨོངས་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། བཅོ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། གཟུགས་ལ་ནི་ཆུའི་ཁམས་ལས་བྱུང་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་ལ་བདག་ལྟ་བུར་སྣང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་སྤྱད་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་དབུ་བའི་གོང་བུ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་དང༌། ཚོར་བ་ལ་ནི་གསུམ་འདུས་པ་དང་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་སྤྲིན་དང་ས་གཞི་དང་ཆར་པ་གསུམ་འདུས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཆུ་བུར་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་རྣམས་ལ་ནི་ཤེས་བྱར་སྣང་བ་དང༌། གདུངས་པ་དང༌། རྨོངས་པར་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་སྨིག་རྒྱུ་བ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ཆད་པ་དང༌། ལུས་རྣམ་པ་དུ་མའི་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་ཙམ་ལས་ཡུན་རིང་དུ་མི་གནས་པར་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་ཆུ་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ནི་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་བཞི་དང་ལུས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་སྒོ་ནས་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུར་རྟོགས་པ་དང༌། རྒྱས་པར་རབ་ཏུ་བྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་ངོ༌།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལ་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་གསུམ་པ། འཇིག་རྟེན་གཉིས་ཀྱིས་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱིས་འཇིག་རྟེན་ནི་སྐྱེ་བའི་འཁོར་བ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་མི་བྱའོ། །སྐྱེ་བའི་འཁོར་བ་ནི་མི་འདྲ་བ་རྣམ་པ་ལྔས་སྣོད་ཀྱི་འཁོར་བ་དང་མི་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྣོད་ཀྱི་འཁོར་བ་ནི་ཐུན་མོང་བའི་རྒྱུས་གྲུབ་པ་ཡིན་ལ། སྐྱེ་བའི་འཁོར་བ་ནི་སེམས་ཅན་རེ་རེ་ཉི་ཚེའི་
― DTG131_Page_0295 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུས་གྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་རྒྱུ་མི་འདྲ་བ་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་སྣོད་ཀྱི་འཁོར་བ་ནི་སྔོན་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་ཡོད་ལ། སྐྱེ་བའི་འཁོར་བ་ནི་རྟག་ཏུ་མི་འཆད་པར་རྒྱུན་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་དང་ཐ་མ་མེད་དེ། འདི་ནི་མི་འདྲ་བ་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྣོད་ཀྱི་འཁོར་བ་ནི་མེ་འམ་ཆུ་འམ་རླུང་གིས་འཇིག་ཅིང་རྒྱུན་འཆད་པར་འགྱུར་ལ་སྐྱེ་བའི་འཁོར་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་མི་འདྲ་བ་གསུམ་པའོ། །གཞན་ཡང་སྣོད་ཀྱི་འཁོར་བའི་རྒྱུ་ནི་གཏན་དུ་རྒྱུན་ཆད་པར་འགྱུར་བ་མེད་ལ། སྐྱེ་བའི་འཁོར་བ་ནི་ཡོད་དེ། འདི་ནི་མི་འདྲ་བ་བཞི་པའོ། །གཞན་ཡང་སྣོད་ཀྱི་འཁོར་བ་ནི་རྒྱུན་ཆད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཡང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་ཡོད་ལ། སྐྱེ་བའི་འཁོར་བ་ནི་ནམས་ཀྱང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་དེ། འདི་ནི་མི་འདྲ་བ་ལྔ་པའོ། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་འཁོར་བ་དེར་འཁོར་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲེད་པའི་རྒྱུ་དང༌། སྲེད་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། སྲེད་པའི་རང་བཞིན་དང༌། རྒྱུ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་དང༌། རྒྱུ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་སྔོན་གྱི་མཐའི་སྒོ་ནས་ཐོག་མ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་མ་རིག་པ་ནི་སྲེད་པའི་རྒྱུའོ། །བདེ་འགྲོ་དང་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལས་ནི་སྲེད་པའི་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལས་ཀྱིས་ནི་སྲེད་པས་བྱིས་པ་ཀུན་ཏུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དེ། རང་ཉིད་འགྲོ་བ་དེར་འགྲོ་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལས་ཀྱིས་ནི་སྲེད་པའི་ལྟུང་གིས་བཏགས་ཏེ། དེ་ནི་འགྲོ་འདོད་པ་ན་མ་ཡིན་གྱི་མི་འདོད་བཞིན་དུ་ཁྲིད་དོ། །དེ་ལ་སྲེད་པ་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་དེའི་རང་བཞིན་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཡང་སྲིད་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་དང༌། དེ་དང་དེར་མངོན་པར་དགའ་བ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན། སྲིད་པའི་སྲེད་པ་དང༌། ཡུལ་གྱི་སྲེད་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྲིད་པའི་སྲེད་པའོ། །དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡུལ་འཐོབ་ཏུ་ཆ་བ་རྣམས་དང༌། ཐོབ་ཟིན་པ་རྣམས་
― DTG131_Page_0296 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། ད་དུང་ལོངས་མ་སྤྱད་པ་རྣམས་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་འདུག་པ་རྣམས་ལའོ། །དེ་དང་དེར་མངོན་པར་དགའ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་རྣམས་ལའོ། །དེ་ལ་དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་སྲེད་པའི་སྒོ་ནས་ནི་སྲེད་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་དང་དེར་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྒོ་ནས་ནི་སྲེད་པའི་ལྟུང་གིས་བཏགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དངོས་པོ་གང་ལ་སྲེད་པས་ཀུན་ཏུ་སྦྱར་བ་དེར་ཀུན་ཏུ་རྒྱུག་ལ། གང་དུ་སྲེད་པའི་ལྟུང་གིས་བཏགས་པ་དེར་ནི་འཁོར་རོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུད་མཐའ་མེད་པས་ན་ཡུན་རིང་ངོ༌། །རྒྱུ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་བྱུང་བས་ན། སྔོན་གྱི་མཐའ་མེད་དོ། །རྣམ་པ་ལྔས་ནི་བྱིས་པའི་འཁོར་བའི་འཆིང་བ་རྣམ་པ་ལྔ་རི་རིག་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་དུ་བཅིངས་པ་དང༌། ཅིས་བཅིངས་པ་དང༌། གང་བཅིངས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་བཅིངས་པ་ལ་ཡང་རྟེན་གང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང༌། གང་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །དེ་ལ་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལས་ཀྱིས་ནི་བདེ་འགྲོ་ཀ་བ་དང་འདྲ་བ་ལ་བཅིངས་སོ། །ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལས་ཀྱིས་ནི་ངན་འགྲོ་ཕུར་བུ་དང་འདྲ་བ་ལ་བཅིངས་སོ། །ཡང་ན་དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པའི་སྲིད་པས་ནི་རང་གི་དངོས་པོ་ཀ་བ་ལྟ་བུ་ལ་བཅིངས་སོ། །དེ་དང་དེར་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པས་ནི་རང་གི་དངོས་པོ་ཕུར་བུ་ལྟ་བུ་ལ་བཅིངས་སོ། །མ་རིག་པས་ཀྱང་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཁྱི་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལ་སྐྱོ་བ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་བཅིངས་ཏེ་ཕྱི་མ་ལ་ཕུང་པོ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ཕལ་ཆེར་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མིའི་ལུས་ཀྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷའི་ལུས་ཀྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དུ་སྐྱེ་བས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ཉིད་ནི་མཐར་ཐུག་པ་
― DTG131_Page_0297 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། ཆོག་པར་འཛིན་པ་བཞི་པའོ། །དེ་དག་ལ་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་རྒྱུག་གོ །འགྲེང་ངོ༌། །འདུག་གོ །ཉལ་ལོ། །གཞན་ཡང་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བྱིས་པ་སྲེད་པ་སྤྱོད་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། མ་འོངས་པ་ན་བཙལ་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་དང་འཐོབ་ཏུ་ཆ་བ་དང༌། ཐོབ་ཟིན་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དུ་ཆ་བ་སྟེ། དེ་དག་ལ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྒྱུག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། བཙལ་བར་བྱ་བའི་ཡུལ་གཉིས་ནི་རྒྱུག་པའི་རྣམ་གྲངས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་རྣམ་པ་བཞིས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ལོ། །ངག་གི་ལས་དང་ལུས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་ནི་ཐོབ་པར་བྱེད་དོ། །ཐོབ་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཅི་དགའ་མགུར་འཇུག་པ་དང༌། བརྟེན་པར་བྱེད་དེ། སྤྱོད་པའི་ལམ་དེ་དག་ནི་ལས་འདི་རྣམས་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་སྲེད་པའི་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དང༌། སྲིད་པའིའོ། །སྤྱོད་པའི་ལམ་བཞི་པོ་འདི་དག་ལ་ཡང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྒྱུག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུག་པ་ལ་སོགས་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་དངོས་པོས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་རྣམས་དང༌། སྲེད་པ་སྤྱོད་པའི་ལམ་རྣམས་ལ་ཡང་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཆགས་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་ནས་གནས་པའི་རྣམ་གྲངས་བཞི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ།། འདི་གཉིས་ནི་སྲེད་པ་སྤྱོད་པའི་ལམ་ལ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའི་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་སྣ་ཚོགས་དང་ལུས་སྣ་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་སྣ་ཚོགས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བཞིན་དང༌། རྟེན་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། གྲོགས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ལ་སོགས་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ལུས་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་
― DTG131_Page_0298 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ལུས་ཐ་དད་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། ལུས་གཅིག་གི་སྣ་ཚོགས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྣ་ཚོགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལུས་སྣ་ཚོགས་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་གཉི་གའི་ཡང་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་སྤང་བར་བྱ་བ་ལ་རྣལ་འབྱོར་པས་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གཉིས་ཀྱིས་བརྩོན་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་བཞིས་ནི་རྒྱུ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་སྣ་ཚོགས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། གང་དུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཅིས་སྒྲུབ་པ་དང༌། གང་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་བདེ་འགྲོ་འམ་ངན་འགྲོར་སྒྲུབ་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་ལྔར་གཏོགས་པའི་ལུས་སྣ་ཚོགས་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་མ་ཤེས་ནས་མངོན་པར་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྒྱུག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །བྱིས་པ་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པར་མི་ཤེས་པ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྒྱུན་ཕྱོགས་སུ་ཞུགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་རྒྱུན་ཕྱོགས་སུ་ཁྱེར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་དུ་ཁྱེར་བ་དང༌། ཅིས་ཁྱེར་བ་དང༌། གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཁྱེར་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཁྱེར་བ་དང༌། ཁྱེར་ན་ཅིར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་བདེ་འགྲོ་དང། ངན་འགྲོ་འགྲམ་དང་འདྲ་བ་གཉིས་སུ་ནི་ཚུ་རོལ་ནས་ཕ་རོལ་དང༌། ཕ་རོལ་ནས་ཚུ་རོལ་དུ་ཁྱེར་རོ། །དེ་ལ་སྲེད་པའི་ཆུ་ཀླུང་རླན་པའི་རང་བཞིན་ཅན་གྱི་མཚན་ཉིད་ལྔ་དང་ལྡན་པས་ནི་ཁྱེར་བར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐུར་དུ་འབབ་པ་དང༌། ཡུལ་རྒྱུ་བ་ལ་ཆ་ཤས་ཕྲ་མོར་རྒྱུ་བ་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་དང༌། ཡུལ་ལས་བཟློག་པར་དཀའ་བ་དང༌། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་ཐམས་ཅད་དུ་འདུ་བྱེད་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་སྣ་ཚོགས་པའི་རྗེས་སུ་སོང་བ་དང་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། ལུས་དང་སེམས་འཁྲུག་པར་བྱེད་པས་ཁྱེར་བར་བྱེད་དོ། །
― DTG131_Page_0299 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་ལྔ་པོ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཁྱེར་བར་བྱེད་པ་ནི་བདེ་འགྲོ་དང༌། ངན་འགྲོ་འགྲམ་དང་འདྲ་བ་གཉིས་སུ་འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་སྐྱེས་ནས་དེ་དག་ལ་དམིགས་ཤིང་རྒྱུན་ཕྱོགས་སུ་ཁྱེར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱེར་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ལ་སོགས་པའི་གོ་རིམས་མ་ཤེས་ནས། བདག་གམ་བདག་གིར་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱེར་རོ། །དེ་ལྟར་ཁྱེར་བ་དེའི་སྡུག་པའི་ལུས་རྣམས་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་འཇིག་པས་མི་སྡོད་དོ། །ཇི་ལྟར་ཁྱེར་བ་དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་རྒྱུན་ཕྱོགས་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་དུ་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མཁས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཁས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་དང༌། རྒོད་བག་མེད་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པའི་བསམ་པ་སེམས་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྨྲ་བ་བརྗོད་པ་དང༌། ལེགས་པར་བྱ་བའི་ལས་བྱེད་པ་དང༌། བདག་ལ་རང་དབང་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱང་འཚོ་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དབང་དུ་མི་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་དང་མཐུན་པས་བདེ་བ་འདོད་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་པས་བདེ་བ་འདོད་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཐ་མལ་བའི་ཚེའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལེགས་པར་སྲུང་བར་བྱེད་དེ་མི་རིགས་པར་ཆུད་གཟོན་པར་མི་བྱེད་ལ། ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་དང༌། ན་བའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་སྟེན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བའི་རྐྱེན་རྣམས་བསྲུང་བ་སྟེ། རྣམ་པ་བཅུ་པོ་འདི་དག་ནི་མཁས་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མཁས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤངས་པ་གཉིས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཁྱད་ཞུགས་པར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ལ། སྤངས་པ་ནི་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤས་ཆེར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བརྗེད་ངས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་དེ། བརྗེད་ངས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཤས་ཆུང་ངོ༌། །དེ་ལས་བཟློག་
― DTG131_Page_0300 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྤངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མ་སྤངས་པ་ནི་བག་ཡོད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བའི་གནས་རྒྱ་ཆེན་པོའམ་ཡང་ན་ཤས་ཆེར་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བའི་གནས་ཀྱི་ཡུལ་མངོན་དུ་བྱུང་བ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་འཇོག་མི་ནུས་ན་བག་མེད་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ནི་དེའི་ཚེ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་སེམས་ཁྱབ་པར་འདུག་སྟེ། དེས་ན་སེམས་ཀྱི་ངོ་ཟིན་པར་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྤངས་པ་ཡིན་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཁྱད་པར་གཉིས་པའི། །གཞན་ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མ་སྤངས་པ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྩྭ་དང༌། ལོ་མ་དང༌། ཡལ་ག་དང༌། འདབ་མ་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ནང་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སེམས་ཅན་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཉེ་བར་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྤངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དུས་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གསུམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྤངས་པ་དེ་ལ་ནི་ཁྱད་པར་གསུམ་པོ་ལས་མ་གཏོགས་པར་ཕན་ཡོན་གསུམ་ཡང་ཡོད་དེ། དེ་ལ་བརྟེན་པས་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་རིང་པོ་མི་ཐོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོའི་ལམ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པོ། །རང་གི་དོན་བྱས་ནས་ཀྱང་ལམ་དེ་ལ་བརྟེན་པ་ཁོ་ནས་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་པས་བདེ་བར་གནས་སོ། །རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་བསྒོམ་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འབྲས་བུ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། ཐབས་སོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཐམས་ཅད་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་དང༌། མ་རིག་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་རྩ་བ་གསུམ་པོ་སྤོང་བར་བསྟན་ཏོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་
― DTG131_Page_0301 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གསུམ་པོ་ལས་རྒོད་པ་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གྲོགས་ཡིན་ནོ། །ང་རྒྱལ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གྲོགས་ཡིན་ནོ། །མ་རིག་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གྲོགས་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཐ་མ་དང་གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་མཐར་ཐུག་པ་བསྟན་ཏེ། འདི་ནི་རྣམ་གྲངས་གཞན་ནོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བས་ནི་ཀུན་དུ་བསྟན་ཏོ། །བསམས་པ་ལས་བྱུང་བས་བསྒོམ་པ་ལས་ཞུགས་པ་ནི་བསྒོམ་པའོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བས་ནི་མང་དུ་བྱེད་དོ། །མཚན་ཉིད་སོ་སོར་རིག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ནི་ཀུན་ཏུ་བསྟན་ཏོ། །སྦྱོར་བའི་མཐར་ཐུག་པ་མ་གཏོགས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་བསྒོམ་མོ། །སྦྱོར་བའི་མཐར་ཐུག་པས་ནི་མང་དུ་བྱེད་དེ། འདི་ནི་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པའོ། །རྟེན་དང་དམིགས་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ཐེག་པར་བྱས་པ་དང༌། གཞིར་བྱས་པ་དང་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡུན་རིང་པོར་གོམས་པར་བྱས་པས་ནི་བྱང་བར་བྱས་སོ། །རྒྱུན་མ་ཆད་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་ལེགས་པར་བླངས་པ་དང༌། ལེགས་པར་བརྩམས་ཏེ་འདི་ནི་རང་བཞིན་གྱི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་ལ་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དེ་དེ་ལྟར་གོམས་པར་བྱེད་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་འཇོམས་སོ། །ས་འོག་མའི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་འདོར་རོ། །ས་གོང་མའི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཡང་དག་པར་ལེན་ཏོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེའི་མཚན་ཉིད་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གཞོལ་ཞིང་དེར་འབབ་ལ་དེར་བབ་སྟེ། མ་
― DTG131_Page_0302 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་པའི་མུན་པ་ཆེན་པོ་གཏན་དུ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་སྤངས་ནས་ཀྱང་མི་སློབ་པ་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་འགྱུར་ཏེ། སློབ་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་བདག་པོ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་གཅིག་པུ་ལྐོག་དཔེན་པ་ན་འདུག་ཅིང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་མི་རྟག་པར་ཉེ་བར་རྟོག་གོ །མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་བདག་ཏུ་འདུ་ཤེས་པས་མི་གནས་ཏེ། བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་གནས་པས་གང་དུ་བསྒོམ་པའི་མི་སློབ་པའི་ལམ་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་ལ། ཚོགས་མ་བསགས་པ་ལ་ནི་ཚོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ལྔ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་བདག་པ་དང༌། རྩེས་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། དགའ་མགུར་སྤྱོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་སྨོན་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་ལ་སོགས་པ་དང་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ལུང་མནོས་པ་དང༌། ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བརྗེད་ངས་ཤིང་ཆོས་རྣམས་མི་ལྕིགས་པ་དང༌། ཧ་ཅང་མང་དུ་ཟོས་པ་དང༌། ཧ་ཅང་ཉུང་དུ་ཟོས་པའམ། ལུས་ལྕི་བ་དང༌། ལུས་ཉམ་ཆུང་བས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་མངོན་པར་མི་དགའ་བ་དང༌། གཉིད་ཆེ་བའམ། དེ་སྤོང་བ་ལ་མ་གོམས་བས་ཤས་ཆེར་གཉིད་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་བསྟེན་པ་དང༌། འདུ་འཛིའི་ནང་ན་གནས་ཤིང་ཡང་དག་པར་སྤྱོད་པའི་སྦྱོར་བ་བཏང་བའོ། །ཚོགས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ལྔ་པོ་འདི་དག་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱང་ལྔ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་གཉིས་ལས་གང་ཡང་རུང་བས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་མ་གྱུར་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྩོན་པ་ན་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཐག་བསྲིང་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། གཉེན་པོ་ཐོབ་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྒོ་ནས་
― DTG131_Page_0303 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་མ་བསྡམས་པ་དང༌། ཟས་ཀྱི་ཚོད་མ་རིག་པ་དང་སྲོད་དང་ཐོ་རངས་མི་ཉལ་བར་བརྩོན་པས་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཐོས་པ་དང་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པ་རྣམས་ལ་ལྷག་མཐོང་མེད་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཚོགས་དང་མཐུན་པ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་ཚོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་གནས་ཤིང་དགེ་སྦྱོང་གི་གྱེན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་པར་འདོད་པ་ལ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱི་གདམས་ངག་སྟོན་པས་བསྟན་པ་ལྔ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཐོས་པའི་ཆོས་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག་པ་དང༌། ཆོས་བདག་མེད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞི་བ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཉི་ཚེས་ཀྱང་སོམ་ཉི་མེད་ཅིང་ཐེ་ཚོམ་མི་ཟ་བའོ། །གནས་ཤིང་འདུག་པ་ན་ཡང་དངོས་པོ་གསུམ་གྱི་རྟོག་པ་ངན་པ་དང་དུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་དངོས་པོ་གསུམ་ནི་འདི་དག་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་རྣམས་དང༌། གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པའི་རྒྱུ་དང༌། གཞན་དག་གིས་འཁྲུགས་པར་བྱས་པའམ། ཡང་ན་མི་སྡུག་པ་གང་ཡང་རུང་བ་ཀུན་ཏུ་སྤྱད་པ་དང༌། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་དང་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པའོ། །གདམས་ངག་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་གཞན་གྱི་སྒྲའི་རྒྱུའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་སྐྱེད། ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་སྤོང་བ་དང༌། གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་གནས་ཤིང་འདུག་པའི་ཡང་དག་པའི་ལམ་གྱི་གདམས་ངག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཉིས་ནི་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ལས་གླིངས་ན་མི་ཁྲོ་བ་དང༌། འཚོ་བའི་ཡོ་བྱད་ངན་པ་རྙེད་པའམ་མ་རྙེད་པ་དང༌། གྲང་བ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་འཁྲུག་པར་མི་འགྱུར་བ་འདི་ནི་གཅིག་གོ །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་སྐྱེས་པ་ཟིལ་གྱིས་མནན་
― DTG131_Page_0304 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ། དེས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སེམས་སུ་མི་འགྱུར་བ་འདི་ནི་གཉིས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་དེ་ནི་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་དང༌། གནས་ཤིང་འདུག་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ཏེ། ཆུད་མི་ཟ་བར་རིང་པོར་མི་ཐོགས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་སྟོན་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་སྟོན་པའི་ཕྲིན་ལས་སུ་མཛད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡང་དག་པར་ཚར་གཅད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་བསྡུ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་གླེང་བ་དང༌། རྟོག་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའོ། །རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཉན་ཐོས་རྩོད་པའི་འགལ་བ་བྱས་པ་རྣམས་ལ་རྩོད་པ་དེ་བསལ་བར་མ་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། ལང་ལོང་དུ་གྱུར་ཅིང་ཕལ་ཆེ་བའམ། ཡང་ན་འདུལ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་རྒྱུ་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་སྒོ་ནས་སྤོང་བར་མཛད་དེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པར་གཟིགས་པའམ། མང་པོ་རྣམས་ལ་གཟིགས་པ་གནས་བརྟན་དང༌། སློབ་དཔོན་དང༌། མཁན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་གཙོ་བོར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་གཟིགས་པའམ། བསྟན་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རམ། སྤང་བར་འོས་པའི་ཕྱིར་རམ། ཉེས་པ་དངོས་སུ་བྱུང་བ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རམ། མ་འོངས་པའི་ཉེས་པ་མི་སྐྱེ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཅུས་གྲོང་དུ་བསོད་སྙོམས་ལ་གཤེགས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱངས་པའི་ཡོན་ཏན་བསྟན་པ་དང༌། ཁ་ཅིག་བསོད་སྙོམས་ལ་གཟུང་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཁ་ཅིག་དོན་མཐུན་པས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། མ་འོངས་པའི་སྐྱེ་བའི་སྣང་བ་བྱས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་དག་ཀྱང་ཐ་ན་འདོད་པ་ཙམ་ཡང་སྐྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མུ་སྟེགས་ཅན་ངན་ངོན་ཙམ་ལ་མོས་པ་རྣམས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། གཏམ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་ཞེ་འགྲས་པ་རྣམས་སྤྱོད་ལམ་ཞི་བ་དང་གཟུགས་མཛེས་པ་ལེགས་པར་མཐོང་བས་སེམས་གཡོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། སྐྱེ་བོ་ཐ་མལ་པར་གནས་པ། ཚེགས་ཆུང་ངུས་བསོད་ནམས་ཀྱི་བྱ་བ་ལ་ཡང་དག་པར་གཟུད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དད་པ་ཅན་བག་
― DTG131_Page_0305 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་པ་རྣམས་ངོ་ཚ་བ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཚེགས་ཆུང་ངུས་བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་བྱེད་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། བག་མེད་པ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་རང་བཞིན་གྱིས་ལེ་ལོ་ཅན་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་དང༌། སེམས་ཅན་ལོང་བ་དང་འོན་པ་དང༌། སྨྱོན་པ་དང༌། སེམས་འཁྲུགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡང་དག་པར་ཞི་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁྱིམ་གང་དུ་གཤེགས་པ་དེ་དག་ཏུ་ལྷ་དང༌། ཀླུ་དང༌། གནོད་སྦྱིན་དང༌། ལྷ་མ་ཡིན་དང༌། ནམ་མཁའ་ལྡིང་དང༌། མིའམ་ཅི་དང༌། ལྟོ་འཕྱེ་ཆེན་པོ་མཐའ་ཡས་པ་རགས་པ་རྣམས་སྤྲོ་བར་འགྱུར་ལ་འཚེ་བར་ནི་མི་བྱེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཉིན་མོ་བཞུགས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་འཇུག་སྟེ། འདྲེ་བར་གནས་པ་རྣམས་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ལ་གཟུད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དབེན་པར་གྱུར་པ་རྣམས་དོན་མཐུན་པས་བསྡུ་བའི་ཕྱིར་དང༌། ཉིད་སྐུ་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་བཞུགས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷ་ཆེ་བར་གྲགས་པ་རྣམས་དང་ཐབས་ཅིག་ཏུ་ཚོགས་པར་བཞེད་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་སྤྱན་གྱིས་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་ལ་གཟིགས་ནས། མཐུན་མཐུན་དུ་སྤྲུལ་པ་དག་གིས་དོན་མཛད་པར་བཞེད་པའམ། ཉན་ཐོས་རྣམས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་མཐོང་བའི་འདོད་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རམ། ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་རྣམས་བསྒྲགས་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་མདོར་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ནས་ནང་དུ་གཤེགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨྲ་བ་ལ་བརྩོན་ཞིང་རྣམ་པར་སྨྲ་བ་ལ་དགའ་བ་རྣམས་བསྐུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉན་ཐོས་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་སྟོན་པས་ཕན་གདགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་དང། ཟང་ཟིང་དང༌། གནས་སྦྱིན་པ་དང༌། དང་པོར་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང༌། སྤངས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་གཟུང་བའོ། །ཚངས་པ་དང་བརྒྱ་བྱིན་ལ་སོགས་པ་ལྷ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བདུན་གྱི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐད་དུ་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ།
― DTG131_Page_0306 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་མཆོད་པ་བྱ་བར་འདོད་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པར་འདོད་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་སྐྱེས་པ་བསལ་བར་འདོད་པ་དང༌། ཆེ་བར་གྲགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱི་བཞིན་འབྲང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་གཡམ་ལ་འོང་བ་དང༌། སྙིང་བརྩེ་བའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་དོན་ལ་འོང་བ་དང༌། བསྟན་པ་ལ་དགའ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐུགས་ཀྱིས་འོང་བར་བྱ་བའི་དགོངས་པ་བསྐྱེད་པ་རིག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གསར་བུ་རྣམས་ཀྱི་གསར་བུའི་རང་བཞིན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱིས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། ན་སོ་གཞོན་ནུར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། ན་ཚོད་ཀྱི་ཡུལ་ལ་བབ་པ་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། དགེ་ཚུལ་བར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། བསྙེན་པར་རྫོགས་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །འགྱོད་པ་སྐྱེ་བ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསླབ་པ་ལས་འགལ་བར་བྱས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་དང༌། ཆོས་འདུལ་བ་ཁས་བླངས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་དང༌། ཁྱིམ་སྤངས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བཞེད་པ་ན་རྣམ་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་མཚན་མ་སྟོན་པར་མཛད་དེ། གདན་ཆེས་དམའ་བ་ལས་བཞེངས་ནས་གདན་ཆེས་མཐོ་བ་ལ་བཞུགས་པ་དང༌། ཆོས་སྟོན་པ་དང་འཚམ་པའི་སྤྱོད་ལམ་མཛད་པ་དང༌། གསུང་སེལ་བ་དང༌། སུ་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་བཞེད་པ་དེའི་གདོང་དུ་གླང་པོ་ཆེའི་ལྟ་སྟངས་ཀྱིས་གཟིགས་པའོ། །ཉན་ཐོས་འགལ་བ་བྱེད་བྱེད་པ་ནི་ངོ་ཚ་བའི་གནས་གསུམ་ལ་གནས་ནས་སྟོན་པའི་ཆད་དུ་འགྲོ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་གིས་འགལ་བར་བྱས་པར་རྟོགས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་དང༌། སྟོན་པ་མ་མཉེས་པར་བྱས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་དང༌། སྤྱོད་ལམ་དུལ་བས་སྟོན་པ་མཉེས་པར་མ་བྱས་པ་ན་ཐང་དུ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ངོ་ཚ་བའོ། །སྟོན་པ་ནི་ཉན་ཐོས་འགལ་བར་བྱེད་བྱེད་པ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཡང་དག་པར་གླེང་བར་མཛད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཚོ་བ་ངན་པ་ཁས་བླངས་པ་དང༌། བསམ་པ་ཐག་པ་དང༌། འཚོ་བའི་བསམ་
― DTG131_Page_0307 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་འཚམ་པ་མ་ཡིན་པ་བསྒྲུབ་པའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་སོགས་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པ་དྲུག་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཉེས་པ་དང༌། བསམ་པའི་ཉེས་པ་དང༌། སྦྱོར་བའི་ཉེས་པ་དང༌། ཤེས་པའི་ཉེས་པ་དང༌། རྟོག་པའི་ཉེས་པ་དང༌། རྟེན་གྱི་ཉེས་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་གི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་སྡང་བ་ནི་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཉེས་པའོ། །འདོད་ཆགས་ཤས་ཆེ་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་ཤས་ཆེ་བ་དེས་ངོ་ཚ་མེད་པ་དང༌། ངོ་ཚ་བ་མེད་པས་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་པ་ནི་བསམ་པའི་ཉེས་པ་ཡིན་ཏེ། ཆགས་པ་བས་ནི་ཆགས་པའི་བསམ་པ་ཐ་ཆད་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡང་བས་ནི་ཞེ་སྡང་གི་བསམ་པ་ཐ་ཆད་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཉེས་པ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་མི་རྩོམ་པའམ། ཡང་ན་བརྩོན་འགྲུས་ལྷོད་པའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པའི་ཉེས་པ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ལ་བརྗེད་བས་ཤིང་ཡིད་མི་གཞུངས་པར་གནས་ལ། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའོ། །དེ་ལ་རྟོག་པའི་ཉེས་པ་ནི་ཁྱིམ་པ་དང་མཐུན་པའི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་སེམས་འཁྲུལ་པར་བྱེད་པ་ལ་མང་དུ་རྟོག་པའོ། །དེ་ལ་རྟེན་གྱི་ཉེས་པ་ནི་དེའི་རྟེན་སྔོན་གྱི་རྒྱུས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡང་དག་པར་གྲུབ་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་རྒྱུས་དད་པ་ཕལ་བ་ཆུང་ངུ་དང་ལྡན་ཞིང་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་ལ་གུས་པར་འདོང་པ་ཆུང་དུ་དང༌། དྲན་པ་ཆུང་ངུ་དང༌། ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་ཆུང་ངུ་ཕལ་པ་དང་ལྡན་པའོ། །བསྟན་པ་ལ་འཇུག་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡིད་རྟུལ་བ་དང༌། བསམ་པ་མ་དག་པ་སྟེ། ཆོས་ལ་རྐུ་བའི་ཕྱིར་གླགས་ལྟ་བ་དང༌། ཟས་དང་སྐོམ་དང་གོས་དང་འཚོ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རྒྱལ་པོ་དང་ཆོམ་རྐུན་གྱིས་ངེས་པར་བྱས་པ་དང༌། བུ་ལོན་དང་འཇིགས་པས་གཟིར་བའོ། །དེ་ལྟར་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་སླུ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསླུས་ཏེ་ཁྱིམ་གྱི་
― DTG131_Page_0308 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རང་གི་དོན་ལས་ཉམས་པས་བསྡུས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་རང་གི་དོན་ལས་ཉམས་པས་བསླུས་པའོ། །ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་དེ་ལ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དངོས་པོ་གསུམ་གྱི་རྟོག་པ་ངན་པ་དང༌། དེའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་འདུ་ཤེས་ངན་པའོ།། དངོས་པོ་གསུམ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ལ་འདུ་ཤེས་ངན་པས་མཚན་མ་དང་མངོན་རྟགས་སུ་འཛིན་པའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་མང་དུ་རྗེས་སུ་རྟོག་ཅིང་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་དོ། །ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུ་དེ་སྤང་བ་ལ་ཡང་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་གཉིས་ཁོ་ན་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྟོག་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནི་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་དང་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་གཉིས་ཀྱིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ལ་སེམས་ལེགས་པར་གནས་པའོ། །འདུ་ཤེས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པའོ། །གཉེན་པོ་སྒོམ་པ་དེ་ཡང་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པ་ལ་འདུན་པ་དྲག་པོར་བྱེད་པས་འགྲུབ་པར་གྱུར་གྱི་འདུན་པ་དྲག་པོ་མེད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པ་དྲག་པོ་དེ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་འབྱུང་སྟེ། གཉེན་པོ་དེ་ཉིད་ཀྱི་འབྲས་བུ་ཆེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་ཆེ་བ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གོམས་པར་བྱེད་པ་ན་ཁམས་གཉིས་ཀྱི་བདུད་རྩིའི་སྒོ་རྙེད་ནས་འདུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྤོང་བའི་ཁམས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་ཏེ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་གནས་པའི་དྲུང་ན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་འདུག་ལ་ད་དུང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཐོབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ལ་ནི་མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་ལ་ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཡོད་དེ། ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་གང་ལ་དམིགས་པ་དེ་ལ་སྒྲོ་འདོགས་པར་བྱེད་ཀྱི། དེ་ཉི་ཚེ་ཙམ་དུ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གང་མི་དམིགས་པ་དེ་ལ་ནི་རྣམ་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། བདག་ཏུ་བལྟས་པ་དེས་འདུ་
― DTG131_Page_0309 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་རྣམས་ལ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་ཏེ། ཡང་ན་ནི་ལུས་ཙམ་ལ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །ཡང་ན་ནི་གཟུགས་མེད་པ་ལ་ཡང་ན་ནི་གཉི་གའི་སྤྱི་ལ་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་དག་ནི་བདག་མེད་པར་འགྱུར་དུ་འོང་ངོ་སྙམ་ནས་སེམས་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་འཇུག་ན་དགའ་བའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པར་ལྟག་ལ་བྱེད་དེ། ཡོངས་སུ་ཡི་ཆད་པའི་ཕྱིར་སེམས་ཕྱིར་ལྡོག་པ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་ལྡོག་པ་ཆོས་འདི་པ་སྡུག་བསྔལ་ཙམ་ཞིག་འགོག་པར་ཟད་དོ་སྙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་རྣམས་ནི་སེམས་ཀྱང་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ལ་དེ་ལ་ཞི་བར་ཡང་ལྟ་བས་ན་དེ་གལ་ཏེ་སློབ་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེ་རང་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་ཏེ། ལམ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་གཞན་ལས་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་མི་སློབ་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེ་ཡང་རང་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཟད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་མི་ཚོལ་ཏེ། སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་རང་གི་ངང་གིས་འགག་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །སྡོམ་ནི། རྒྱུ་དང་ཕན་ཡོན་ཤེས་པ་གཉིས། །བྱིས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམ་པ་ལྔ། །ལྟ་བ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་དང༌། །དེ་ལ་བསྟན་པར་འགྱུར་བའོ། །འདི་གཉིས་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཐུན་མོང་བ་དང༌། ཐུན་མོང་ལ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོང་བ་ནི་དགའ་བ་སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། དགའ་བ་དེས་སྐྱེ་བའི་གནས་དེ་དང་དེར་སྐྱེད་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བའི་གནས་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བར་ལུས་བརླན་པར་བྱེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་གནས་དེ་དང་དེར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་མོད་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་གནས་དེར་དགའ་བ་སྐྱེས་ན་སྐྱེ་བ་དང་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་གཟུགས་ཁོ་ནའི་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་སྐྱེས་ན་རྒྱུ་གཞན་ལ་མི་ལྟོས་ཏེ། ཤིན་ཏུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ནི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་
― DTG131_Page_0310 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་ཚོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་ཡིན་ཏེ། ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ནི་འགགས་མ་ཐག་པའི་ཡིད་དང་བཅས་པའི་མིང་དང༌། གཟུགས་རྣམ་པ་བཅུ་ཡང་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་རྒྱུ་གཞན་གྱིས་སྐྱེད་པ་རྣམས་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་རྒྱུ་ཡང་གཞན་ལ་ལྟོས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕན་ཡོན་བཞི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བའི་རྟག་ཏུ་གནས་པ་དང། གནས་ཤིང་འདུག་པའི་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་རང་གི་ངང་གིས་འགག་པ་དང༌། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུད་ལྟར་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པས་ཕྱི་མ་ལ་མི་སྐྱེ་བའོ། །ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་བཞི་པོ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པ་ལ་ཡང་རིམ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སློབ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སྐྱོ་བ་ཐོབ་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་པ་ནས། མངོན་བར་ཞེན་ནས་འདུག་པ་མེད་པའི་བར་དུ་གནས་པ་དང༌། སྐྱོ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་དེ་ལྟར་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བའི་རྟག་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་མི་མཐུན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་གནས་ཤིང་འདུག་པའི་ནི་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་དབྱིངས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཚན་མ་མེད་པ་ལ་གནས་པར་གྱུར་བས་དེ་ལ་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་སྔ་ནས་ཀྱང་སྤངས་ན་བགེགས་བྱེད་པར་ལྟ་ག་ལ་ཞིག་འགྱུར། དེ་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་དང་གནས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱིས་མི་སློབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚེའི་ཚད་ཅི་ཙམ་པ་ཟད་ནས་རང་ཉིད་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་སྐྱེ་བ་དང་སྲིད་པ་སྔ་ནས་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ལ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མངོན་
― DTG131_Page_0311 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འཇིག་ཆོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཅི་བདག་སྔོན་གྱི་དུས་ན་བྱུང་བར་གྱུར་ཏམ། འོན་ཏེ་མ་བྱུང་སུ་ཞིག་ཏུ་ནི་གྱུར། ཇི་ལྟར་ནི་གྱུར་ཞིག་གུ་སྙོམ་པའོ། །ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་ཅི་བདག་མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རམ་འོན་ཏེ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར། སུ་ཞིག་ཏུ་ནི་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ནི་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་པའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་བདག་ཅི་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཇི་ཞིག་ཏུ་ནི་འགྱུར། སེམས་ཅན་འདི་གང་ནས་ནི་འོངས། འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ནི་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་པའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་ཆོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བཞི་དང༌། ཁ་ཅིག་རྟག་པར་འཛིན་པ་རྣམས་ཀྱི་བཞི་དང༌། རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་གཉིས་དང༌། མཐའ་དང་མཐའ་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བཞི་དང༌། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་བཞི་དང༌། ལྟ་བར་གྱུར་པ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོག་པའི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་ལ་སྲིད་པའི་ལྟ་བ་ཅན་འདུ་ཤེས་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བཅུ་དྲུག་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བརྒྱད་དང༌། འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བརྒྱད་དང༌། ཆད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བདུན་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ལྔ་དང༌། ལྟ་བར་གྱུར་པ་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་རྟོག་པའི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བ་འདི་དག་
― DTG131_Page_0312 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྡུས་ན་ལྔར་འགྱུར་ཏེ། འདུ་ཤེས་ཡོད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། འདུ་ཤེས་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་འདུ་ཤེས་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། ཆད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་སྨྲ་བ་རྣམས་སོ། །ལྔ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྟག་པ་དང༌། ཆད་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་སྨྲ་བ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ལྟ་བར་གྱུར་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་དྲུག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་དང༌། བསྟན་པ་དང༌། བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་པ་དང། དུས་དང་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་གནས་སོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའོ། །བསྟན་པ་ནི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་སྟོན་པ་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཉན་པ་སྣོད་ཀྱི་ལུང་འདོགས་པ་བཞིན་དུ་ཉིན་ཐོར་ཐོས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་པ་ནི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་ནས་སྔར་ཐོས་པ་ལ་མོས་པས་ངེས་པ་ཐོབ་པའོ། །བསམ་གཏན་དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ལྷའི་མིག་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོག་པའི་རྟག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ལས་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོར་ཡོངས་སུ་དག་པ་དང༌། མཐའ་དང་མཐའ་མེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་གང་གིས་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་འཇིག་པ་དང་འཆགས་པའི་བསྐལ་བ་ཚར་ཕྱིན་པའི་ཡུལ་གྱི་དྲན་པ་སྟེ། གང་གི་ཚེ་ཆགས་པའི་གནས་སྐབས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དེའི་ཚེ་ནི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྟེང་དང་འོག་དྲན་ཏེ་ཐུར་དུ་མནར་མེད་པ་ལ་ཐུག་པ་དང༌། གྱེན་དུ་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་ཐུག་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཚད་ངེས་ཤིང་མུ་ཐུག་ངེས་པར་དྲན་ཏེ་དེའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་ཐང་ཀར་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཚད་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་དྲན་ཏེ་མཐའ་ཡས་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་གཉིས་ཀ་དང་ལྡན་པའི་དྲན་པས་ནི་འཇིག་རྟེན་གཉི་གའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་གནས་སྐབས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་མཐའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ཡང་མ་
― DTG131_Page_0313 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་མཐའ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་པར་གནས་ཏེ་སྣོད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བསམ་གཏན་ལ་བརྟེན་པ་ཉི་ཚེའི་སྒོ་ནས་ཁ་ཅིག་རྟག་པ་རྣམས་དང༌། རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ལྷ་རྣམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་ཡིན་ཏེ། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་པར་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྷ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་མི་ཤེས་པ་དང༌། སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་འདི་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་ཤེས་པ་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། རྟོག་པ་དང་བཅས་མཚན་མ་དང་བཅས་པ་དང་མཚན་མ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་གཅིག་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ཅིག་ཤོས་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱིའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པའི་ལྷ་རྣམས་ནི་བདག་ཉིད་ལྷ་ཉིད་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་གཡེང་བར་གནས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ལྷ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཕྱི་མ་ཤོས་དག་གིས་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བ་ལས་དྲི་བ་དྲིས་ན་བདེན་པ་རྣམས་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མི་མཁས་པའི་ཕྱིར་གཞན་ནས་གཞན་དུ་གཏམ་རླུང་སྐུར་བར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ནི་སྔ་ནས་སེམས་ཀྱིས་སེམས་ལ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་ཅིང་བདག་ཀྱང་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ལྷ་ཡིན་མོད་ཀྱི་བདག་ཅག་མ་ཡིན་པ་གང་གཞན་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ལྷ་བདེན་པ་རྣམས་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ལ་ལྷག་པར་ཆེས་མཁས་པར་གྱུར་པ་དག་ཀྱང་ཡོད་དེ། དེ་དག་གིས་བདག་ཅག་ལ་དེའི་སྐབས་ནས་དྲི་བ་དྲིས་ན་ནི་དེ་ལ་བདག་ཅག་གིས་ལན་གདབ་པ། ལན་ལོག་པར་འདེབས་པར་འོང་སྟེ། ཡང་ན་ནི་ཡོད་པ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་
― DTG131_Page_0314 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་ན་ནི་མེད་བཞིན་དུ་ཁས་ལེན་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་སྟེ། དེ་དག་ལན་གདབ་པ་ལ་ཉེས་པ་དེ་ལྟ་བུ་དག་མཐོང་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ལན་མི་གདབ་པོ་སྙམ་དུ་རྟོག་ན་དེ་ལ་ཡང་ཉེས་པ་ཡོད་པར་མཐོང་སྟེ། གཞན་དག་གིས་མི་ཤེས་པ་ཙམ་དུ་འཛིན་ཅིང་དེས་རྣམ་པར་མི་གཡེང་བའི་ལྷ་ལས་དམས་པར་འགྱུར་ལ་དེ་དག་གཡོ་སྤྱོད་ཅིང་འདི་སྙམ་དུ་རྟོག་སྟེ། བདག་ཅག་གི་ལན་ནི་འདི་སྐད་དུ་ཁོ་བོ་ཅག་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་གསང་ཆེན་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། རང་གིས་རྟོགས་པའམ། རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་གྱི་སྒོ་ནས་རླུང་སྤྲུགས་ཏེ་བསྟན་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་བཏབ་ན་ལེགས་སོ་སྙམ་སྟེ། དེ་དག་གིས་དེ་ལྟར་བརྟགས་ནས་སོ་སོར་བརྟགས་ཤིང་ཚིག་གིས་གཏམ་རླུང་སྐུར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ལོག་པར་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ལ་གནས་པ་དེ་དག་གི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བྱ་སྟེ། རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེ་དག་ནི་བདག་ཅག་དམའ་བར་འཛིན་པར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་པས་ཕལ་ཆེར་ལན་གློན་པར་མི་བྱེད་དེ་དེ་ཁོ་ནས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་ལ། གནས་དེ་ལ་ཡང་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་བླུན་ཏེ། ཞི་གནས་ཉི་ཚེ་ལ་སྤྱོད་པས་གཡོ་ཐབས་ཀྱིས་གཏམ་རླུང་སྐུར་བ་སྦྱོར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ཇི་སྐད་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཚང་པར་ཁས་བླངས་ལ་དེ་ཉིད་བརྗོད་པར་བྱའོ་སྙམ་དུ་རྟོག་སྟེ། དེ་དག་ནི་རྟོག་པའི་ཁྱད་པར་ལས་རྣམ་པ་བཞིར་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ལ་བརྟེན་ཏེ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་བརྟེན་ཏེ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ལྟ་བ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དང་པོས་ནི་ཚེ་འདི་ལ་བདག་གཟུགས་ཅན་ཡིན་པར་རྟོག་ལ་དེ་ཕྱིན་ཆད་ཀྱང་གཟུགས་ཅན་ཉིད་དམ་འདུ་ཤེས་ཅན་ནམ། འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་པའམ། འདུ་ཤེས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་
― DTG131_Page_0315 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རྟོག་གོ །གཉིས་པས་ནི་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མ་ལ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྟོག་གོ །ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པ་གསུམ་པས་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ་ཁ་ཅིག་ནི་གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པར་སྨྲའོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གཟུགས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་སྨྲའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཟུགས་ཅན་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཆུང་ངུ་འམ་ཚད་མེད་པར་རྟོག་གོ །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ལྟ་བ་གསུམ་ལ་བརྟེན་པས་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་གཉིས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པའི་སྨྲ་བ་དེ་གཉིས་ལས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ནི་ཆུང་ངུར་རྟོག་གོ །ཁ་ཅིག་ནི་ཚད་མེད་པར་རྟོག་གོ །དེ་ལྟར་ན་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ལས་བདག་མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང༌། མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་དང༌། མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་ལ་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་ཡིན་པ་དང༌། མཐའ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་དག་ཅིང་འགྲོལ་བར་གྱུར་ལ་འདོད་པ་དང་བསམ་གཏན་ལ་དབང་ཐོབ་སྟེ། རྣམ་པར་དག་པ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་རྣམ་པར་རྩེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཅི་འདོད་པར་སྤྲུལ་ནས་དེ་ལ་ཤས་ཆེར་གནས་པ་དང༌། ཅི་འདོད་པར་བསམ་གཏན་ལ་གནས་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ནི་འདུ་ཤེས་གཅིག་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་འདུ་ཤེས་གཅིག་དང་ལྡན་པ་ནི་གཟུགས་མེད་པ་དག་གི་ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་གཉིས་སོ། །འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་མན་ཆད་དེ། ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་དག་ལས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཆུང་ངུའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དང། ཚད་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པོ་རྣམས་ན་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བདེ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་ན་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །དུད་འགྲོ་རྣམས་དང༌། ཡི་དགས་རྣམས་དང༌། མི་རྣམས་དང༌།
― DTG131_Page_0316 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་ན་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡན་ཆད་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་མན་ཆད་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་ལྡན་ནོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བཞི་པ། གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་རྣམས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྒུད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བ་དང་འདོད་པ་ཐ་དད་པ་དང་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་རྒུད་པ་དང༌། བདག་ཤེས་པར་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་འདྲི་བ་ལ་ལན་འདེབས་པའི་རྒུད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་རྟོགས་པའི་རྒུད་པའོ། །དེ་ལ་འདུ་ཤེས་ཅན་དང༌། འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་ཅན་ཡང་མ་ཡིན་འདུ་ཤེས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་གསུམ་དང༌། ཆད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་གླག་བཙལ་བ་དང༌། ཕན་ཡོན་བརྗོད་པ་དང༌། གལ་འཛིན་པ་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕན་ཡོན་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་ནི་རྒུད་པ་དང་པོར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་དག་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ། མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཉིད་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་གང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གང་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གང་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་དང་པོར་མི་ཤེས་པ་ཁས་ལེན་པའི་ཕྱིར་དེ་ལས་གཞན་པའི་མི་ཤེས་པ་ལས་མི་ཤེས་པའི་ལྷག་མ་ལུས་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཁས་ལེན་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་ལན་བཞིར་བསྒྱུར་བ་རྣམས་ཏེ། རྟག་པ་དང་རྟག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་རྣམས་དང༌། མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང་མཐའ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རང་གིས་བྱེས་པ་དང་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མར་འདི་དག་དེ་ལྟར་ཁས་བླངས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་འདྲི་བའི་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ་འདི་དག་
― DTG131_Page_0317 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་ལམ་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ཚུལ་གཉི་ག་ལྟར་ཡང་ལན་གདབ་ཏུ་མིད་པའི་ཕྱིར་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་ལན་མི་གདབ་པའི་གཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་རྟག་པར་སྨྲ་བ་བཞི་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་ཡིན་ནོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ནི། རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ་སྔར་ནི་བདག་མེད་པར་རྟོག་ལ་ཕྱིས་ནི་ཡོད་པར་རྟོག་སྟེ། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་མི་རྟག་པར་སྨྲ་བ་ལ་དམིགས་སོ། །དེ་ལ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་ཉིད་ལས་ཁ་ཅིག་ནི་རྟག་པར་ལྟ་སྟེ། དེ་དག་གི་བྱེ་བྲག་ལས་ཁ་ཅིག་ནི་རྟག་པ་དང་རྟག་པ་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ལ་དམིགས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་རྟག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པར་སྨྲ་བ་ལ་དམིགས་སོ། །མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པ་བསྒྱུར་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང་མཐའ་དང་མི་ལྡན་པའི་སྐབས་སུ་སྔར་བསྟན་པ་བཞིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་སྔོན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རང་གིས་བྱས་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཐམས་ཅད་དབང་ཕྱུག་གིས་སྤྲུལ་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གཞན་གྱིས་བྱས་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཤས་ཀྱིས་ནི་དབང་ཕྱུག་གིས་སྤྲུལ་པ་ཡིན་པར་འདོད་ལ་ཤས་ཀྱིས་ནི་མི་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གཉི་གར་སྨྲ་བ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་གཉི་གར་སྨྲ་བ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ནི་དེ་དག་གི་བདག་ཤེས་པར་སྨྲ་བའི་སྒོ་ནས་རྒུད་པ་གཉིས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་དག་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་ཡིན་ཏེ་འདས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་གང་གླགས་ཚོལ་བ་དང༌། ཕན་ཡོན་ལ་ལྟ་བ་དང༌། གལ་འཛིན་པ་ལས་རྒྱལ་བའི་ཕན་ཡོན་ལ་ལྟ་བ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་ཕྱིར་བདག་ཤེས་པར་བརྗོད་པ་བསྒྲགས་པར་འདོད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པས་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་དག་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འདོད་པ་དང༌། ཐར་པ་འབའ་ཞིག་འདོད་པ་ཡིན་ཏེ།
― DTG131_Page_0318 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་དག་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཤས་ཆུང་བའི་རང་བཞིན་ཅན་བླུན་ཞིང་ཞི་བར་སྤྱོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་མན་ངག་སྟོན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་སྟོན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མའི་མཐའ་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ལྡན་པའི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཁས་མི་ལེན་ཞིང་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་འདོད་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་དགའ་བ་ལ་རེག་པར་འགྱུར་ལ། དེའི་གང་མའི་ནི་མ་ཐོས་ཤིང་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་ནི་དེ་ཉིད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འཛིན་ཏོ། །རབ་ཏུ་དབེན་པའི་དགའ་བ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པའི་ཟང་ཟིང་མེད་པའི་དགའ་བ་དང༌། བསམ་གཏན་བཞི་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་དང༌། དེ་ཡན་ཆད་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཐུག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འདུ་ཤེས་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ལས་མ་ལོག་པ་ཕྱིར་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་སོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དེ་དག་གི་རྒུད་པ་གསུམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་ཞི་བའི་གོ་འཕང་མཆོག་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྒུད་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་རྣམ་པ་ལྔས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དང༌། ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། མི་ཤེས་པ་གང་གིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གང་ལ་དམིགས་ཏེ་འཇུག་པ་དང༌། དམིགས་པ་དེའི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རགས་པ་དང་གང་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། དེ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དེར་ཡང་བདག་ཉིད་གཏན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཤེས་པ་གཉིས་ནི་མཐོང་བ་དག་པ་དང༌། མཐོང་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་ལུགས་ཤེས་པ་དང༌། དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་
― DTG131_Page_0319 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ལུགས་ཤེས་པ་ནི་གང་གིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་ཤེས་ལ། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་གསུམ་པོའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པ་ནི་དེ་དེ་ལྟར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་བར་འདུ་ཤེས་པ་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་བའི་འདུ་བྱེད་འདི་དག་མ་ལུས་པར་སྤོང་བ་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་སྦྱར་ཏེ། འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པའོ། །མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དེ་གཉིས་ཀྱང་སྒོ་གཉིས་ནས་སྦྱོར་བས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཟག་བདག་ཉིད་ལ་མཐུ་མེད་དེ་གཞན་གྱི་ཚིག་ལ་བརྟེན་པའམ། མཐུ་ཡོད་པ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མང་དུ་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་བཙལ་ནས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་སྔ་མ་ནི་དད་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་པོ་རྣམས་མི་གསལ་བ་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་དམིགས་པ་རོ་གཅིག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་ཚད་ངེས་པའི་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པའི་བཟོད་པ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མཐའ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་དག་གིས་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་རབ་ཏུ་ཕྱེ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཟག་པ་མེད་པའི་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་རྒྱུན་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གཏོགས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་གང་ལ་གནས་པས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བའོ། །གསུམ་པ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་སྟེང་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུན་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་བར་མ་ལ་གནས་པའི་ཚེ་ནི་ཡང་དག་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་
― DTG131_Page_0320 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལས་ནི་འདས། རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་མ་ཐོབ་པའོ། །གསུམ་པ་སྟེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་རྒྱུན་ལ་གནས་པའི་ཤེས་པ་མ་ཐོབ་པའི་བར་དུ་ནི་དེས་དེ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་དེའི་སྐད་ཅིག་ལ་གནས་པ་ནི་འཆི་བར་གྱུར་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། ཡུན་ཐུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་རྗེས་ལ་ནི་གདོན་མི་ཟ་བར་གསུམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གནས་པའི་མཐོང་བ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་ལྷག་མ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཉིད་ལན་མང་དུ་བྱས་པའི་རྒྱུས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་མ་ལུས་པར་སྤོང་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པ་དང༌། ཁམས་དང༌། དངོས་པོའོ། །དེ་ལ་བྱུང་ངོ་ཅོག་དང་དུ་མི་ལེན་ཞིང་ཤིན་ཏུ་སྤངས་ནས་ཀྱང་དགེ་བ་ལ་གོམས་པས་ཐག་རིང་བར་བྱེད་དོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དང༌། །མས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དངོས་པོ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་དངོས་པོའོ། །བདེ་བ་དང༌། ཕན་པ་དང་འབྲེལ་པའི་བྲལ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཁམས་ལྔའི་ནི་ཞི་བ་དང༌། གྱ་ནོམ་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་འདིར་ཕ་མ་ལ་སོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕུང་པོ་འདོར་བའི་སྒོ་ནས་རིག་པར་བྱའོ། །བར་མདོའི་སྲིད་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་དང༌། དེ་ཕྱིན་ཆད་ཀྱི་སྲིད་པ་མངོན་པར་མི་འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་གི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པ་དང༌། འབྱུང་བ་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་གསུམ་དུ་སྒོ་གསུམ་གྱིས་བགེགས་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ནི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་གཡོ་བ་དང༌། གཡོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ལོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ནི་རྟོགས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་དང༌། ཉེས་
― DTG131_Page_0321 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་རྣམས་དང༌། ལེགས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་སོ། །རྒྱུན་ལས་བཟློག་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ལ་ནི་ཞུགས་སོ། །ངན་སོང་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པ་གཅིག་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །རྣམ་པར་ཐར་པའི་ངེས་པ་གཉིས་དང་ཡང་ལྡན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ངེས་པ་དང༌། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པའི་ངེས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་མ་ཐོབ་པའི་སྔ་རོལ་སློབ་པའི་ས་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་དེ་དེའི་འོག་ཏུ་ཟག་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་དོན་དང་འབྲལ་བ་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རང་གི་དོན་མཐར་ཕྱིན་པས་གཞན་གྱི་དོན་བྱ་བར་འོས་པའི་དོན་དང༌། བདག་ཉིད་རྫོགས་པ་དང༌། རིགས་པའི་དོན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་དང༌། མ་འོངས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་བཅོམ་སྟེ་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་དོན་དང༌། སློབ་པའི་ས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་མི་སློབ་པའི་ས་ལ་འཇུག་པའི་དོན་ཏོ། །ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱིས་པའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ལ་བྱིས་པ་གནས་ན་བྱིས་པའི་གྲངས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དང་པོ་ནས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་མ་ཐོབ་པ་དང༌། གཞན་གྱི་སྒྲའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་མ་ཐོབ་པ་དང༌། འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་མ་ཐོབ་པ་དང༌། རྨོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་ནས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་ཤིང་འདུག་པ་དང༌། དེའི་བག་ལ་ཉལ་དང་ཡང་འབྲེལ་པའོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཡིན་ཏེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་བདག་ཡིན་ནོ། །བདག་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང་ལྡན་ནོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་བདག་གིའོ། །བདག་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བའོ། །བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའི་སྒོ་ནས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ཐར་པ་འདོད་
― DTG131_Page_0322 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོབ་པ་དང་འབྲེལ་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །དེ་ལ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ཏེ་ཡུལ་ལ་ཡོངས་སུ་ཞེན་པས་ཐང་ཅིག་ཙམ་དུ་བར་ཆད་བྱེད་ལ་གཏན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དང་བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་གཉིས་ནི་འདྲ་བར་འདུ་བྱེད་ཀྱི་གཞི་ལ་དམིགས་པས་ན་མཚུངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞི་དེ་ཉིད་ལ་ལོག་པ་དང་ཡང་དག་པར་འཛིན་པ་ལས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བར་གྱུར་པས་ན་ནི་མི་མཚུངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་བཞིས་དངོས་པོ་ལ་ལོག་པ་ཞེན་པའི་ཕྱིར་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། རྒྱུ་མཐུན་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ནི་རྨོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་འགྱུར་ཏེ། དངོས་པོ་ལ་རྨོངས་པ་དང༌། ལྟ་བ་ལ་རྨོངས་པའོ། །དེ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་ཐོས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་དངོས་པོ་ལ་རྨོངས་པས་ན་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ལྟ་བ་དེ་ལ་རྨོངས་པས་ལྟ་བ་དེ་དང་ལྡན་པའི་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་བྱུང་ངོ་ཅོག་ལ་བདག་གོ་སྙམ་དུ་འཛིན་ཏོ། །དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཀྱང་དེའི་ལུས་སྲེད་པ་དང་འབྲེལ་པར་འགྱུར་ཏེ་དེས་ན་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་སྤོང་མི་ནུས་སོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི་དེ་གཞི་གཉིས་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ལྟ་བ་དེ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་འབྲལ་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་གཉི་གའི་སྒོ་ནས་ཕྱི་མ་ལ་དབང་པོ་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཉིད་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་བཟུང་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་རྟོག་པས་བདག་དང་བདག་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མཐུན་པ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱུའི་སྟོབས་བསྐྱེད་པས་ལྟ་བའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡིད་ཀྱི་ཁམས་སོ། །དེ་སྔོན་
― DTG131_Page_0323 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱི་རྒྱུས་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཡིད་དེ་ཉིད་ལ་མ་རིག་པའི་ས་བོན་ཡོད་པ་ནི་མ་རིག་པའི་ཁམས་སོ། །ས་བོན་རྣམ་པ་གཉིས་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ཀྱི་དམིགས་པ་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་སོ། །དེ་སྔོན་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་བརྟེན་པས་རྣམ་པར་བཏགས་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པས་ད་ལྟར་ཁམས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་སྟེ། དེས་ན་དེའི་ད་ལྟར་ཁམས་དེའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ནི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་འཇིག་ཆོགས་ལ་ལྟ་བ་སྟེ། ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཡང་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་བགེགས་བྱེད་པར་འགྱུར། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་བསྐོར་བ་དང་བཅས་པས་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་དེ་དུས་དང་ང་རྒྱལ་ལོ། །དེ་ལ་དུས་ནི་ཅི་བདག་སྔོན་གྱི་དུས་ན་བྱུང་ངམ། འོན་ཏེ་མ་བྱུང་ཞིག་གུ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ང་རྒྱལ་ནི་བདག་ཆེའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །དེས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་ཤིང་མི་མཐོང་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་ན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ལོག་པར་མཐོང་ངོ༌། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་རིག་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱིན་ཏེ། གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་ནི་རིག་པའི་གནས་སྐབས་དང་པོའོ། །ཡང་དག་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ནི་རིག་པའི་གནས་སྐབས་གཉིས་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ནི་རིག་པའི་གནས་སྐབས་གསུམ་པའོ། །མ་རིག་པའི་གནས་སྐབས་ནི་གཉིས་ཏེ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ནི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་གནས་སྐབས་སོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་གནས་སྐབས་ནི་ཕྱི་མའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་རིག་པར་བྱའོ། །གང་དུ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཉིད་ཀྱི་བསྟན་པ་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་འབྱོར་བར་འགྱུར་བར་བཞེད་ལ། ཕ་རོལ་གྱི་བསྟན་པ་ཉེས་པར་བཤད་པའི་སྒོ་ནས་ནི་མི་རིགས་པས་མ་རུང་བར་འགྱུར་བར་བརྡ་སྤྲད་པར་བཞེད་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་སྡུད་པ་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཆེད་དུ་བརྗོད་པ་
― DTG131_Page_0324 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེད་དུ་བརྗོད་དོ་ཞེས་བརྗོད་དོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འབྲས་བུ་ཆེ་ཞིང་ཕན་ཡོན་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །ཉེས་པར་བཤད་པ་ནི་གཏི་མུག་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གསུམ་པོ་རྣམས་ལས་སོ། །ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཐ་མ་དང་གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ལས་སོ། །ཉེས་པར་བཤད་པ་ལ་ནི་གཉི་ག་ཡང་མེད་དེ་དེ་དག་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤོང་བའི་འདུན་པ་ལ་གནས་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལས་སེམས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་མོས་པར་བྱེད་པ་ན་བདག་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པར་མ་གྱུར་ཅིག་བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་འོང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་མོ། །ཡང་ན་སྡུག་བསྔལ་དེ་རྒྱུའི་སྒོ་ནས་སྤངས་པས་ཕྱི་མ་ལ་འབྲས་བུ་འོང་བར་འགྱུར་བ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་མོས་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པར་མི་འགྱུར། བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་འོང་བར་མི་འགྱུར་སྙམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་སྤོང་བའི་འདུན་པ་ལ་བརྟེན་པ་རྣམ་པ་བཞིས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོར་སྐྱེས་པ་ནས་རིམ་གྱིས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བར་དུ་སྐྱེས་པས་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ནི་སྤོང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་མ་སྤངས་པས་ན་དེ་དག་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་མ་འདས་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འགྱུར་བ་དང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནི་དེ་དང་འདུན་པ་ཡང་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ན་སྤང་བར་ལྟག་ལ་བྱེད་དེ། དེ་མ་སྤངས་པའི་རིམ་གྱིས་ནི་གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཀྱང་མ་སྤངས་པ་ཁོ་ནར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ནི་ཐོག་མ་ཉིད་དུ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བར་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པར་ལྟ་
― DTG131_Page_0325 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལ་བརྟེན་ནས་སྤོང་བའི་འདུན་པ་ལ་གནས་པས་སྤྱིར་སྡུག་བསྔལ་གསུམ་པོ་རྣམས་ལས་སྐྱོ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་མོས་པར་བྱེད་པ་ན་བདག་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་མ་གྱུར་ཅིག །བདག་ལ་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་འོང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཞུགས་པ་དེ་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་ནས། སྡུག་བསྔལ་བའི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བ་སྤངས་པ་ན་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བདག་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་ལ་འོང་བར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བ་དེ་ལས་གཏན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ལ་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་འདས་སོ། །ལམ་དེ་ཉིད་ཀྱང་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བྱིས་པ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་པས་འདུ་བྱེད་དང་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་དང༌། གོང་མའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་ལ་བདག་མེད་པར་འོང་ངོ་སྙམ་དུ་སྐྲག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྐྲག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདུན་པ་ཙམ་ཡང་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ན་སྤོང་བར་ལྟ་ག་ལ་བྱེད། དེ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྐྲག་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཙམ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་བཞི་པོ་རྣམས་ལ་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བར་ཟད་པ་དང༌། སེམས་ཙམ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་བཞི་པོ་རྣམས་སྤོང་བའི་ཕྱིར་འཇུག་པ་མེད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བར་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞི་ནི་བཞི་སྟེ། གཟུགས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། །འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམས་སོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་བཞི་སྟེ། འདོད་པ་བལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་སོ། །དམིགས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། གང་ལ་དམིགས་པ་དང༌། གང་གིས་དམིགས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དྲུག་སྟེ། མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གནས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཉོན་
― DTG131_Page_0326 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་གནས་པ་དང༌། དེའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་གནས་པའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་རྟོག་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་བདག་དང་བདག་གིར་དམིགས་པ་ལ་ལོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་ལ་དམིགས་པ་འཛིན་པ་དང༌། ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བའི་རྟེན་དང༌། རྒྱུ་འདི་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་འཇུག་ཅིང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་གསུམ་སྟེ། ཚེ་འདི་ལ་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་འཛིན་པ་དང༌། ཕྱི་མའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། ཤི་ནས་བདག་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་གནས་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གཞན་ཡང་གསུམ་སྟེ། བདེ་བའི་གནས་སྐབས་འཛིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སྐབས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ལ་གནས་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གཞན་ཡང་གསུམ་སྟེ། མ་འོངས་པའི་དུས་འཛིན་པ་དང༌། འདས་པའི་དུས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དུས་ལ་གནས་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གཞན་ཡང་གསུམ་སྟེ། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་སྲིད་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་འཛིན་པ་དང༌། དེ་དང་དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྒོ་ནས་མ་འོངས་པའི་ཡུལ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་དང་ལྡན་པས་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཡུལ་ཐོབ་པ་ལ་གནས་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གཞན་ཡང་གསུམ་སྟེ། བརྣབ་སེམས་ལུས་ཀྱི་མདུད་པའི་སྒོ་ནས་བརྣབ་སེམས་དང་མཐུན་པའི་དངོས་པོ་འཛིན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་ལུས་ཀྱི་མདུད་པའི་སྒོ་ནས་དེའི་དངོས་པོ་ལ་དམིགས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། འདི་ནི་བདེན་ནོ་སྙམ་དུ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེའི་དངོས་པོ་ལ་གནས་པའོ། །བར་སྡོམ་ནི། འབྲས་བུ་རྒྱུ་དང་ཚོར་བ་དང༌། །དུས་དང་སྲེད་དང་མདུད་པའོ། །དགའ་བས་ཉེ་བར་བརླན་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་བསྟན་པ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ཞུགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བའི་གནས་
― DTG131_Page_0327 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་སུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་འབྲེལ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཟུགས་ཅན་དང༌། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་བར་རོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཅན་ནི་བར་མ་དོའི་སྲིད་པ་ལ་བརྟེན་པའི་སྒོ་ནས་འོང་བ་དང་འགྲོ་བའོ། །གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ནི་འཆི་འཕོ་བ་དང་སྐྱེ་བ་ཉི་ཚེའོ། །གནས་པ་ནི་གཉི་གའི་ཚེའི་ཚད་ཇི་སྲིད་དུ་གནས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །གནས་པ་དེ་ཡང་འདོད་པའི་ཁམས་ན་མི་རྣམས་ཀྱི་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཐོག་མར་མངལ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརླན་པ་དང་མངལ་ན་གནས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་དང་མངལ་ནས་བྱུང་བའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་འདོད་པ་དང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇིག་པའི་ལམ་བོར་ནས་འདི་སྐད་དུ་བདག་གིས་ཐ་དད་པར་གདགས་པར་བྱའོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནི་དེས་བཏགས་པ་དེ་ཡང་ཚིག་ཐ་དད་པར་ཟད་པ་དང༌། དོན་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པས་ན། ཚིག་གི་གཞི་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །ཡང་ན་ཤེས་པ་གཞན་དག་གིས་རིགས་པས་བསྟན་པའི་ཚིག་ཐ་དད་པ་དེ་ལ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཐ་དད་པར་བཏགས་པ་དེ་གང་ཡིན་ཞེས་ཕྱིས་དྲིས་ན་ཡང་མི་ཤེས་པའམ་ཡང་ན་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཕྱིས་ཤེས་པར་གྱུར་ཏེ། ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་ན། སྔར་རྨོངས་པ་དེ་ལ་རྨོངས་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པས་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་བདག་གིས་ནི་སྔར་ལོག་པར་ཟིན་པར་འགྱུར་གྱི་ལེགས་པར་ཟིན་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་ཁམས་བཅུའོ། །ཚོར་བའི་ཁམས་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་ཐག་རིང་ཞིང་འབྲལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་དང༌། མཐོང་བའི་ས་ལ་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་མདུད་པའི་བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་སྤང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་བརྟེན་པས་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་
― DTG131_Page_0328 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བའི་གནས་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། སྲེད་མེད་ཀྱི་བུར་འགྱུར་བ་དང༌། ཚོགས་ཀྱི་བདག་པོར་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་པ་རྣམ་པ་དུ་མ་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འདོད་པས་ན་བརྣབ་སེམས་ཀྱི་ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་དང༌། གཞན་ལྟ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ཅན་ལ་སྡང་བས་གནོད་སེམས་ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་སྟེ། ལོག་པར་སྨོན་ལམ་བཏབ་སྟེ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་ལ་མི་ཕྱོགས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྒྱུ་འདི་ཉིད་ཀྱིས་ནི་དེ་དག་གི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལུས་ཀྱི་མདུད་པས་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་བདེན་ནོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པའི་ལུས་ཀྱི་མདུད་པས་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་བཞི་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་དང་མིང་གི་ལུས་སུ་གཏོགས་པ་རྣམས་ལ་འཛིན་པ་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། གནས་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ལ་དེའི་སེམས་མདུད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ལུས་ཀྱི་མདུད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཡིད་ཀྱི་ས་པ་ཡིན་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་བརྟགས་པ་དང༌། ཡིད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བག་ལ་ཉལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཡིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ན་ཡིད་དང་འབྲེལ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་རྣམས་སྤངས་པས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་གང་གིས་དམིགས་པའི་དམིགས་པར་བྱེད་པ་དེ་ཆད་པར་འགྱུར་གྱི་གང་ལ་དམིགས་པ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡང་སྲིད་པ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གནས་དེར་མི་གནས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་མེད་པས་ཕྱི་མ་ལ་ཚུལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། འཕེལ་བ་དང་རྒྱས་པ་འགག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མི་གནས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་རྒྱུའི་རང་བཞིན་དང་
― DTG131_Page_0329 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུའི་རང་བཞིན་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ལམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་མངོན་པར་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ལ་བརྟེན་པས་ནི་མངོན་པར་འདུ་མ་བྱས་པའོ། །སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ལ་བརྟེན་པས་ནི་ཆོག་ཤེས་པའོ། །མཚན་མ་མེད་པའི་རྣམ་པར་ཐར་པའི་སྒོ་ལ་བརྟེན་པས་ནི་གནས་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ལ་གོམས་པས་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །བག་ལ་ཉལ་ཐམས་ཅད་གཏུགས་པས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འོག་ཏུ་རྟག་པར་གནས་པར་གྱུར་ན་འདུ་བྱེད་འགྱུར་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ཡི་ཆད་པ་མེད་དེ་ཕུང་པོ་ཐོབ་པར་གྱུར་པ་རྣམས་རང་གི་ངང་གིས་འགག་ལ་གཞན་དག་གི་ཡང་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་ཆད་པས་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགགས་པ་དེ་ནི་ཕྱོགས་བཅུ་དག་ཏུ་འགྲོ་བ་མེད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཤིང་དེ་གྲིབ་མ་དང་འདྲ་བའི་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་དང༌། །མགོ་མཉམ་དུ་མར་མེ་ལྟར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་རིག་པར་བྱའོ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྤོང་བ་དང་པོའི་སྒོ་ནས་ནི་ཞི་བའོ། །སྤོང་བ་གཉིས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་བསིལ་བར་གྱུར་བའོ། །སྤོང་བ་གསུམ་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ཚངས་པར་འགྱུར་བའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་མེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རང་ཉིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཞན་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུར་མ་གྱུར་པ་དང༌། དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གྲོགས་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྡོམ་ལ། སྤོང་བའི་ཡན་ལག་ཡང་དག་སྣང༌། །རྣམ་པ་དང་ནི་དམིགས་པ་དང༌། །བསྟན་པ་མཚུངས་པ་མེད་པ་དང༌། །སེམས་ཅན་རིས་ནི་བཞི་དག་དང༌། །ལམ་གྱི་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དང༌། །མཐར་ཐུག་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔ། །སྤོང་བར་བྱེད་པའི་སྤོང་བ་ནི་ཡན་ལག་ལྔས་བསྡུས་ཏེ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཡང་དག་པར་སྣང་བར་བྱེད་པ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུས་དབེན་པ་དང༌། སེམས་དབེན་པ་དང༌། ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་
― DTG131_Page_0330 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་རྟག་ཏུ་བྱང་བར་བྱེད་པའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་སྣང་བར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ཏེ། ཐོས་པ་དང༌། རང་གིས་ལེགས་པར་ཟིན་པ་དང༌། ལོག་པར་ཟིན་པ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་དང༌། མངོན་སུམ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡུལ་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང་མཐོང་བ་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་ས་ལ་འཇུག་པའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་སྣང་བར་བྱེད་པའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་པའི་དམིགས་པའི་གཞི་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་འདི་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཡུལ་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་རྣམས་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེ་ཤེས་པས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ཡང་ཁྱིམ་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་འདོད་ཅིང་བརྟགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་ཤེས་པའི་དབང་གིས་འདུ་བྱེད་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ཡང་ཆོས་འདི་པའི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་བརྗེད་ངས་པའི་སྒོ་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་ཤེས་པའི་ལྷག་མ་ཡོད་པའི་དབང་གིས་འདུ་བྱེད་འཇུག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྷག་མ་དེ་སྤངས་པས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ནི་ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉི་ཚེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་དག་ནི་དམིགས་པའི་གཞི་རྣམ་པ་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མཚུངས་པ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ།
― DTG131_Page_0331 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟ་སྟེ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་སྟོན་པ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པ་དང༌། ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་སྟོན་པའོ། །དེ་ལ་དེ་འཇིག་ཚོགས་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ལ། འཇིག་ཚོགས་འགོག་པར་འགྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་ན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་སྟོན་པའོ། །དེ་ཡང་ཡོད་པས་ན་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པས་ན་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པར་སྟོན་པ་ཡིན་ནོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་འཇུག་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་ཚོགས་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ཆགས་པའི་གནས་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་གང་ལ་ཆགས་པ་དེ་འཇིག་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །སྲིད་པ་ནི་ཞིག་པ་དེ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་དོན་གྱིས་སོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྡུག་པའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པ་རྣམས་ནི་འབྲས་བུ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷའི་སྐྱེ་གནས་དག་ན་བག་མེད་པར་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་རྒྱུ་ལ་གནས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་འདོད་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་གྱི་རིགས་གསུམ་པ་སྟེ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འདྲེན་མ་སྟེ་འདི་ན་གནས་པ་རྣམས་འབྲས་བུ་ལ་ཡང་གནས་ཤིང་སྤྱོད་ལ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་གཟུང་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚོགས་ལ་ཡང་དུས་དུས་སུ་བག་ཡོད་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་གསུམ་པོ་དག་ལས་ཅི་རིགས་པར་འཇིག་རྟེན་དང༌། དེའི་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པའི་མཐའ་རྣམས་དང༌། འཇིག་ཚོགས་དང༌། དེའི་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པའི་མཐའ་རྣམས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །རིས་ཐ་མ་བཞི་པ་ལས་ནི་འཇིག་ཚོགས་དང༌། དེའི་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། དེའི་འགོག་པ་དང༌། དེའི་འགྲོ་བའི་ལམ་གྱི་རྣམ་གྲངས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ལམ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པ་བཞི་གདགས་
― DTG131_Page_0332 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཐོང་བའི་ལམ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིའོ། །དེ་དག་གི་རྣམ་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་རྣམ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་གསུམ་ནི་མཐོང་བའི་ལམ་གྱིའོ། །གཅིག་ནི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིའོ། །མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ཞུགས་ཏེ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མོད་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་བའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་སྤོང་ངོ༌། །འགོག་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །ཕྱོགས་གཅིག་མ་སྤངས་པ་དང། མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པ་དེ་མ་ལུས་པར་སྤང་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་གིས་ལམ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པ་བསྒོམ་པར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་དེ་ལྟར་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལྷག་མ་སྤང་བ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་དེ་ལྟར་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པའི་མཐར་ཐུག་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པར་ཟད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་ལ་མཐུ་ཡོད་པ་དང༌། རང་གི་དོན་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། གཏན་དུ་སྤངས་པའི་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཞུགས་པ་དང༌། དེར་ཞུགས་ནས་ཀྱང་འཕགས་པའི་གནས་པས་དེ་ལྟར་ལྷག་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་དང་པོ་ལ་ནི་སྲིད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྒྱུན་ཆད་དེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་གྲངས་བཞིར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གཉིས་པ་ལ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་གྲངས་སུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་པ་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གཏན་དུ་མཐར་ཐུག་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་གཏན་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གཏན་དུ་དྲི་མ་མེད་པར་འགྱུར་པ་དང༌། དེའི་གཉེན་པོའི་ལམ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་གཏན་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མཐར་ཕྱིན་པའོ། །རྣམ་པ་བཞི་པ་ལ་ནི་དཔེར་ན་འཇིག་རྟེན་ན་ཡང་རྣམ་པ་ལྔས་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། གང་ཡང་རུང་བ་མ་ཚང་བས་ནི་མ་ཡིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་དང་འདྲ་བར་མྱ་ངན་ལས་
― DTG131_Page_0333 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔས་འཇུག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གྲོང་ཁྱེར་གྱི་སྒོ་ཡང་ཕྱེ་ལ་འོབས་ཀྱང་བཀང་སྟེ། གཡང་ས་མ་ཡིན་ཞིང་ཟབ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྒལ་བར་ནུས་པ་དང༌། འོབས་དེ་རྒལ་ནས་ཀྱང་སྒོ་དྲུང་དུ་ཐུག་པར་གྱུར་པ་དང༌། གྲོང་ཁྱེར་དེར་འགྲོ་བར་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གསོལ་བ་གདབ་ཀྱང་མི་དགོས་ལ། གཞན་དག་གི་དོན་དུ་རྒྱལ་མཚན་བསྒྲེངས་ནས་འཇུག་པར་ཡང་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པ་ལ་བར་དུ་ཆོད་པ་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་འཇུག་པ་ལ་ཡང་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་ལྔ་སྤངས་པས་སྒོ་ཕྱེ་བར་གྱུར་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཡང་སར་འདུ་ཤེས་པས་སྐྲག་པར་བྱེད་པའི་མ་རིག་པ་སྤངས་པས་ནི་འོབས་བཀང་བ་ཡིན་ནོ། །འཇིག་ཚོགས་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་འགྲོ་བ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཐ་མ་འཛིན་པས་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་འཇུག་པ་ལ་སྒོ་དྲུང་དུ་ཐུག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པའི་སྲེད་པ་སྤངས་པ་དེ་ནི་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཡང་སྲིད་པ་མི་འཇུག་ལ། བདེན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ང་རྒྱལ་མི་འཇུག་སྟེ། དེ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་འདི་དག་གིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲོང་ཁྱེར་དུ་ཞུགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འགྲོ་ཞིང་རྒྱུ་བ་དང༌། གནས་པའོ། །དེ་ལ་འགྲོ་ཞིང་རྒྱུ་བ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་གནས་ལ་གནས་པའོ། །དེ་ལ་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་ལྔ་སྤངས་པས་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་གཏན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྤྱོད་པས་ན་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །རྟག་ཏུ་གནས་པ་དྲུག་གིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའོ། །བརྟགས་ནས་ཆོས་ཁ་ཅིག་ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་མ་རུངས་པ་ལ་སོགས་པའོ། །བརྟགས་ནས་ཁ་ཅིག་རྟེན་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། གོས་དང་ཟས་ལ་སོགས་པ་སྟེ། དེ་ནི་
― DTG131_Page_0334 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པའི་གནས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་ལྟར་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་དག་པར་གྱུར་པའི་གནས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གིས་གནས་པ་དང༌། གང་ལ་གནས་པ་དང༌། གང་དང་བྲལ་བ་དང༌། གང་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། གང་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་མི་བསྐྱོད་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ནི་གནས་སོ། །བརྟགས་ནས་ཆོས་ཁ་ཅིག་སེལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བས་གཡེང་བའི་ངལ་བ་ལ་སོགས་པས་ལས་དུབ་པའོ། །བརྟགས་ནས་ཁ་ཅིག་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གྲང་བ་དང༌། ཚ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་དང་ནི་བྲལ་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྲིད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྟོག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་ནི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་སེམས་གཡོ་བ་མེད་དོ། །སྲེད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་ནི་ཡུལ་རྣམས་ལ་འཕྲོགས་པ་མེད་དོ། །རྟོག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་ནི་རྟོག་པ་ན་དགེ་བ་འབའ་ཞིག་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་ཀྱི་མི་དགེ་བ་ལ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་མི་གཡོ་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་མཆོག་གིས་བདེ་བར་གནས་སོ། །མི་སློབ་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། སྲེད་པ་མེད་པའི་ལུས་ཕྱི་མ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གནས་ལ་ལྷག་པར་གནས་པ་དང༌། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང་ནི་ལྡན་ནོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་དག་གིས་གནས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཆོག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། ཕྱོགས་གཉིས་པོ་ནི་མདོར་བསྡུ་དང༌། མི་འདྲ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ། །མོས་པ་སྤོང་དང་འཇུག་པ་དང༌། །ཡོད་དང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་དག་དང༌། །ལེགས་པར་གསུངས་དང་ཉེས་བཤད་ལ། །སྟོན་པ་ལ་སོགས་ཁྱད་པར་རྣམས། །ནག་པོའི་ཕྱོགས་དང་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ནི་གནས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་
― DTG131_Page_0335 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་བསྲུང་བའོ། །དེ་ལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་སྟེ། ནག་པོའི་ཕྱོགས་སུ་འདུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་འགོག་པའི་བདེན་པ་སྟེ། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་འདུས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་བསྲུང་བའི་གང་ཟག་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ལ་གང་ཟག་ཏུ་བཏགས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་སུ་འདུག་པ་ཁོ་ནར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་མཁས་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་གཉི་གའི་ཚུལ་གྱིས་ཀྱང་ལན་གདབ་པའི་མི་རིགས་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ཡོད་དོ་ཞེས་ཀྱང་ཁས་མི་ལེན་ཞིང་ལན་མི་འདེབས་སོ། །མེད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། ཡོད་ཀྱང་ཡོད་ལ་མེད་ཀྱང་མེད་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཀྱང་ཁས་མི་ལེན་ཞིང་ལན་མི་འདེབས་ཏེ། དོན་དམ་པར་ནི་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ཡོད་པའམ། མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་དམིགས་སོ། །ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་སམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་དེ་བཞིན་འོངས་པ་ཞེས་གདགས་གྲང་ན། དེ་ལ་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ནི་དེ་བཞིན་འོངས་པའི་འདུ་བྱེད་གཅིག་ཀྱང་འཇུག་པ་མེད་ན་དེའི་ཚེ་ཅི་ལ་བརྟེན་ཏེ་དེ་བཞིན་འོངས་པ་གདགས་པར་འགྱུར། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྤྲོས་པ་མེད་པ་སོ་སོ་རང་རིག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་པར་ཟད་པས་ན་དངོས་པོར་གདགས་སུ་མི་རུང་ངོ༌། །མེད་པར་གདགས་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་གདགས་སུ་མི་རུང་སྟེ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་གདགས་པ་ཡོད་པ་དང༌། ཞི་བ་ཡིན་བཞིན་དུ། སྐུར་བ་བཏབ་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་ཤིན་ཏུ་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་དང་ཆ་ཕྲ་བས་ན་ཟབ་པོ། །འཁོར་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དུ་མ་སྤངས་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བས་ན་རྒྱ་ཆེ་བའོ། །མངོན་སུམ་དང་རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གི་ཚད་མ་རྣམས་ཀྱིས་དཔག་ཏུ་མི་རུང་བས་ན་དཔག་ཏུ་མེད་དོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁུར་ཁྱེར་བའི་སྡུག་
― DTG131_Page_0336 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔལ་བས་ནི་ནང་གི་ཁུར་ཁྱེར་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཁྱད་ཞུགས་ཏེ། ཁུར་གང་ལེན་པ་དང༌། གང་གིས་ལེན་པ་དང༌། ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་ལེན་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁུར་ཁྱེར་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་འགར་གཏོགས་པ་ཙམ་ཞིག་ཁྱེར་བར་ཟད་དེ་སོགས་མའི་ཁུར་རམ་ཤིང་ཁུར་རམ། གཞན་ཡང་དེ་དང་མཐུན་པ་ལེན་པར་བྱེད་པ་ལ་བྱིས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཁུར་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁུར་ཁྱེར་བ་ནི་ལུས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྲག་པས་ཁུར་ཁྱེར་བར་བྱེད་ལ་བྱིས་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཕྲག་པས་ཁུར་ཁྱེར་བར་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁུར་ཁྱེར་བ་ནི་ཕྲག་པ་དེ་ཉིད་ཡོད་བཞིན་པས་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་ཁུར་འདོར་བར་བྱེད་ལ་བྱིས་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཕྲག་པ་ཇི་སྲིད་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་ཁུར་ཁྱེར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་ཁུར་འདོར་བར་འདོད་ན་ཡང་ཕྲག་པ་དང་བཅས་པས་འདོར་ནུས་ཀྱི་དེ་མ་ཡིན་གྱི་བར་དུ་མི་ནུས་སོ། །དེ་ནི་ཇི་སྲིད་འདོར་མི་ནུས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཁུར་ཆེར་པོ་བླངས་པ་དང༌། ཕྲག་པ་ཉམ་ཆུང་བ་དང༌། དེ་ན་མོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། མ་ཞི་བ་བླངས་པ་དང༌། ཡུན་རིང་པོར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཁུར་ཁྱེར་བས་ན་ཁུར་སུམ་རིམ་དུ་ཁྱེར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་གྱི་ཅིག་ཤོས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དེ་གཉིས་ཀྱིས་མི་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་འཆིང་བ་པས་ནི་ནང་གི་བྱིས་པའི་འཆིང་བ་རྣམ་པ་ལྔས་ཁྱད་ཞུགས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་འཆིང་བ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གིས་བཅིངས་པ་སྟེ། ཤིང་ངམ། ལྕགས་སམ། རྩྭ་བལ་བ་ཛའི་བཅིང་བས་བཅིངས་པར་ཟད་ལ་བྱིས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་བཅིངས་སོ། །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ནི་གཞན་གྱིས་བཅིངས་པ་ཡིན་ལ་བྱིས་པ་ནི་བདག་གིས་བདག་བཅིངས་སོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ནི་བཅིངས་པར་གྱུར་ན་འཆིང་བ་དེའི་གཞི་ཡང་ཤེས། ཐར་པ་དང་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཐབས་ཀྱང་ཤེས་ལ་བྱིས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་མི་ཤེས་སོ། །ཕ་རོལ་གྱི་ནི་ཤི་ཕན་ཆད་འཆིང་བ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ལ་བྱིས་པའི་ནི་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་འཁོར་བ་ན་འོང་བ་དང༌། འགྲོ་བ་བྱས་ཀྱང་འཆིང་བ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པར་འདུག་གོ །ཕྱི་རོལ་གྱི་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་སྟེ་འདོད་པ་སྤངས་པས་འཆིང་བ་དེ་ལས་
― DTG131_Page_0337 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐར་པར་འགྱུར་ཏེ། དགྲ་རྣམས་ཀྱང་དེ་འཆིང་བར་མི་བྱེད་ལ་བྱིས་པ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་འཐོབ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ཀྱང་ཐར་བར་མི་འགྱུར་ན་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཙམ་ལྟ་ཅི་སྨོས་དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་ཡང་ཤས་ཀྱི་བདུད་ཀྱི་དབང་དུ་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་ནི་དབང་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་ནི་ཆད་པ་ན་འདུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་ནི་ཅི་དགའ་མགུར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་ནི་བདུད་ཀྱི་འཆིང་བ་རྣམས་ཀྱིས་བཅིངས་པ་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་ལམ་གྱིས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སྐྱེས་ན་ཡང་བདུད་ཀྱི་ཞགས་པ་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་ལོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་སྤྱིར་ན་རྣམ་པ་བཞིས་འདྲ་བ་དང༌། མི་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ནི་འདྲ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྤྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་སོ། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་མི་འདྲ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པར་བྱང་ཆུབ་པ་དང༌། སྟོན་པའི་མཐུ་དང༌། ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པས་སོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སློབ་དཔོན་མེད་པར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བ་བདུན་བསྒོམས་ནས་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ལ་དེ་ལྟར་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང་གཞན་གྱི་དོན་མ་ལུས་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སྐལ་པ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། སྐལ་པ་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་མ་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་མངོན་པར་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ལ་དེ་ལྟར་གཞན་གྱི་དོན་ཀྱང་མངོན་པར་མཁྱེན་ན་སྒྲིབ་པ་གཉིས་པོ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའི་སྒྲུབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཟླ་མེད་པ་དང༌། ལྷར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐར་པའི་སློབ་དཔོན་དུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེའི་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པ་རྣམ་
― DTG131_Page_0338 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཉན་ཐོས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་གཞན་གྱི་དོན་མཛད་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པའི་མཐུ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ལམ་ལ་ཡང་ལམ་ཡིན་པར་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ལ་ལམ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་ལམ་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་ཏོ། །མཁྱེན་ནས་ཀྱང་ལམ་མ་ཡིན་པར་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ལམ་དུ་འགྲོ་བར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་ཏོ། །ལམ་ཇི་ལྟར་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་འགྲོ་འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ནི་ལམ་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་ཏུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ཅིང་རིགས་པས་བསྐྱེད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་གདམས་ངག་བསྟན་པའི་སྒོ་ནས་གསུངས་སོ། །ཇི་སྐད་དུ་རྗེས་སུ་བསྟན་ཅིང་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པ་དེའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་སྐྱོན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སེལ་བར་བྱེད་ལ་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་བསྟན་པའི་མཐུ་མི་འདྲ་བའོ། །དེ་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་མི་འདྲ་བ་ནི་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་དག་པར་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སུ་ལ་ཡང་བརྟེན་པ་མེད་དོ། །དེ་དག་ནི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རིགས་དང་ལྡན་པས་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ཀྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཉིད་ཀྱི་རིགས་དང་ལྡན་པས་སོ། །དེ་དག་ལས་ཁ་ཅིག་ནི་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ཡིན་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་ཕྱི་མ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་སྲིད་པ་ཐ་མ་བའི་རྒྱུད་ལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བ་མེད་དོ། །ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུད་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་ཕྱི་མ་ལ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་དེ། གཉི་ག་ཡང་ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ། ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཕྱི་མ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ཚེ་དེ་ཉིད་ལ་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་
― DTG131_Page_0339 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་དག་ནི་ལུས་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ལམ་དང་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གྲུབ་པ་ཁོ་ནར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་ནི་གནོད་པ་མེད་པ་དང༌། བདེ་བ་ཡིན་པས་ན་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པའི་རིགས་པ་དང་མི་འགལ་བ་དང༌། ཆོས་ཤེས་བྱ་ལ་ཕན་པའི་ཕྱིར་ན་དག་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པར་མོས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དོ། །ཐོས་པ་དང་བསམས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་དང༌། བསྒོམས་ནས་རྟོགས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ནི་བསྒོམས་ནས་རྟོགས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་སྐྱེ་བའི་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་ལེགས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་རབ་ཀྱང་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དད་པས་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་རིགས་ཀྱི་བུས་ནི་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་གཟུང་བར་མི་རིགས་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པའི་རིམ་པས་རྟོགས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་བདག་མེད་པ་ལ་མོས་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ཁོ་ནར་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྤང་བ་ནི་རྣམ་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྤང་བ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་སྤང་བ་དང༌། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་སྤང་བ་དང༌། དེ་ལྟར་གྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པའི་སྤྱོད་པ་སྤང་བའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་གིས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སྤང་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བ་དང༌། དངོས་པོ་སྤང་བའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་སྔ་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་ངོ༌། །ཕྱི་མ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་དངོས་པོ་སྤོང་ངོ༌། །འདོད་པའི་ཁམས་ན་ནི་འདུ་བྱེད་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ། ཐོག་མ་དང༌། བར་མ་དང༌། ཐ་མ་རྣམས་སུ་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་དཀྲིས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་ཚེ་ནི་མངལ་གྱིས་བཅུམ་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་དཀྲིས་སོ། །སྐྱེས་ནས་བྱིས་པའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་ནི་ནད་མང་པོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་དཀྲིས་སོ། །རྒས་པའི་རྒྱུ་དང་དབང་པོ་རྣམས་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་འགྱུར་བས་ནི་རྒ་ཤེའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་དཀྲིས་སོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་མི་
― DTG131_Page_0340 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲུབ་པའི་ཕྱིར་ཐོག་མ་དང༌། བར་མ་དང་ཐ་མར་འགོག་པར་འགྱུར་བས་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་འགོག་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡོད་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། དེ་དག་སྤང་བའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་འབད་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ན་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་ནས་འདོད་པ་སྤང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཕྱིས་ཡང་ལེན་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་འདུ་བྱེད་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡོད་པ་དང༌། དེ་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་མ་སྤངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་ཡོད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་ལྟ་བ་དང༌། མངོན་པར་མི་དགའ་བ་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འབད་པར་བྱེད་དེ། སྤོང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་འགོག་པའི་ཁམས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་ལྔ་པ། འདི་གཉིས་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་བདག་མེད་པ་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་དཔེན་པ་ན་གནས་ཏེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག་པའི་བཟོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པས་བདག་མེད་པ་ལ་མོས་པར་འགྱུར་ལ། དེས་ཀྱང་མོས་པའི་རྒྱུས་མིག་གིས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་རྣམས་ནས་ཡིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པའི་མཚན་མ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་སྤངས་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་ངོ༌། །ཕྱི་རོལ་པའི་མདུད་པ་བཞིར་བསྡུས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འདོད་ཆགས་ཐ་ཆད་དང༌། ཞེ་སྡང་ཐ་ཆད་དང༌། གཏི་མུག་ཐ་ཆད་དེ། དེ་ལ་བརྣབ་སེམས་ལུས་ཀྱི་མདུད་པས་ནི་འདོད་ཆགས་ཐ་ཆད་བསྡུས་སོ། །གནོད་སེམས་ཀྱི་མདུད་པས་ནི་ཞེ་སྡང་ཐ་ཆད་བསྡུས་སོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་
― DTG131_Page_0341 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏི་མུག་ཐ་ཆད་བསྡུས་སོ། །ཐ་ཆད་ཀྱི་དོན་ནི་ངན་པའི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་བདག་མེད་པ་ཤེས་པ་སྟེ། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིར་དང༌། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ངེས་པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ལ་འཇུག་པ་དེའི་ཚེ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་རགས་པ་ལ་ཆ་ཕྲ་བའོ་སྙམ་དུ་སྤྱོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་པ་སྤེལ་མར་འདུག་སྟེ། དེས་ན་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་བདག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའོ། །བདག་ནི་དེ་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ལ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཡོད་དོ། །བདག་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་འདིས་འཕགས་སོ་སྙམ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་མེད་པ་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་འདོད་པ་རྣམས་སམ་འཇིག་ཚོགས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ཆགས་པས་བསྒྱུར་བ་ནས་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མི་འཇུག་ཅིང་སེམས་ཀྱང་ཕྱིར་ལྡོག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཡང་དེས་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་མོད་ལ་དེའི་ཉེས་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པས་བདག་མེད་པ་མཐོང་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་ཅིང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཞིག་པར་གྱུར་པ་དང༌། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་ན་མི་རྟག་པའོ། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པས་ན་འདུས་བྱས་སོ། །སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ལས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པས་ན་བསམས་པའོ། །རང་གི་ས་བོན་དང་ད་ལྟར་གྱི་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་ལས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྒ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་ན་ཟད་པའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་ན་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །རྒ་བ་དང་འཆི་བའི་སྔ་རོལ་ན་ཡང་ནད་ལ་
― DTG131_Page_0342 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོགས་པའི་གནོད་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྣོད་དུ་གྱུར་པས་ན་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །གཉེན་པོ་ལ་བརྟེན་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱར་རུང་བ་དང༌། འགོག་པར་བྱར་རུང་བས་ན་ཚེ་འདི་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། འགོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཀྱང་མདོར་བསྡུ་ན། དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཉེས་དམིགས་བརྟག་པ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པའི་ཆོས་ལས་མ་གཏོགས་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་རྣམ་པ་དག་གིས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བརྟག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་ཉེས་དམིགས་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཆོས་ལ་བདག་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱ་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་སྟོན་པ་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་བླ་ན་མེད་པས་གསུངས་པ་འཕགས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་རྡུགས་པ་མེད་པ་འཕགས་པའི་ནོར་ཐམས་ཅད་ཐོབ་པས་དགའ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་བདག་ཉིད་འཁོར་བའི་གཅོང་རོང་ཆེན་པོ་ལམ་རིང་པོ་ལས་བདེ་ལེགས་དང༌། བདེ་བ་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །བདེ་བས་ན་དེ་ལས་འཕགས་པའི་ཆོས་ཀྱི་ཕྱག་རྒྱ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཤེས་པ་སྔ་མ་ཤོས་ཀྱིས་རྟོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕྱི་མ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་ཤོས་ཀྱིས་ནི་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་འདི་པ་རྣམས་དང༌། ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་རྣམས་དང་སློབ་མ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་མཐོ་བ་དང་དམའ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་པ་དང༌། ཚོགས་ཡོངས་སུ་བསྐྱང་བ་དང༌། འབྲེལ་བའི་གཏམ་རྣམ་པར་ངེས་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལམ་གདགས་པ་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང༌། ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་སྟོན་པ་སློབ་མར་བཅས་པ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འདྲེས་པར་གནས་པ་ཡིན་ལ་ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དུས་དུས་སུ་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པ་ལྷུར་ལེན་པར་བྱེད་དེ་འདི་ནི་མཐོ་བ་དང་དམའ་བ་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་པའི་སྟོན་པ་རྣམས་ནི་རང་གི་སློབ་མ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཚོགས་ཚད་ངེས་པའི་ཚོགས་
― DTG131_Page_0343 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་དང་སློབ་མ་ཁྱིམ་པའི་སྡེ་ཚན་གྱི་སྡེ་ཚན་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་སློབ་དཔོན་དུ་བཀུར་བས་ན་ཚོགས་ཀྱི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེ་བོ་བྱིས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་རྣམས་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་ཡོད་དུ་རེ་བས་ན་ཤིན་ཏུ་དགེ་བར་བཀུར་བ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྷར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡང་སློབ་དཔོན་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སློབ་དཔོན་དུ་བཀུར་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་པའི་སློབ་དཔོན་རྣམས་ནི་རང་རང་གི་སློབ་མ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་འབེལ་པའི་གཏམ་རྣམ་པར་ངེས་པར་བྱེད་པ་ལ་ཞུགས་ཤིང་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་དང༌། འབྲེལ་པ་མེད་པའི་གཏམ་དང༌། རྨོངས་པར་བྱེད་པ་དང་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པའི་གཏམ་གྱིས་དུས་འདའ་བར་བྱེད་ལ། ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་རྣམས་ནི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་རྒྱུ་མེད་པའམ་རྒྱུ་མི་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ལམ་འདོགས་པར་བྱེད་ཅིང་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། ཆོས་ངན་པ་ཐོས་པའི་སྲིན་པོ་ཆེན་པོས་སེམས་དཀྲུགས་པ་རྟོག་པ་ངན་པ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་དཀྲུགས་པ་གཞན་དག་ལ་གླགས་ཚོལ་བའི་བསམ་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་གཞན་དག་གིས་དྲིས་ན་གྱ་ཚོམ་དུ་ཐོག་ཏུ་མ་བབ་ཅིང་མ་བརྟགས་པའི་ཚིག་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་རྒྱུ་མེད་པའམ། རྒྱུ་མི་མཐུན་པ་བཟུང་བས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་བྱིས་པའོ། །བདག་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་རྨོངས་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་རྣམ་པར་སྤངས་པས་ན་མི་གསལ་པའོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་ལ་མི་མཁས་པས་ན་མི་མཁས་པའོ། །ཚིག་ཅི་ཙམ་ཞིག་སྨྲ་བར་བྱ་བ་དང༌། ཇི་སྐད་སྨྲ་བར་བྱ་བ་དང༌། གང་དུ་སྨྲ་བར་བྱ་བ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པས་ན་ཚོད་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཞིང་མི་ཤེས་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་
― DTG131_Page_0344 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱི་རོལ་བ་རྣམས་ཀྱི་སྟོན་པ་རྣམས་ཀྱི་སློབ་མ་རྣམས་ནི་མ་ཉམས་པ་རྣམས་དང་ཕྱི་ཅི་མ་ལོག་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་སྟོན་པ་ལ་ཡང་སྐུར་པ་མི་འདེབས་པ་དང༌། ལྷག་མ་མེད་པ་དང་སྒྲོ་འདོགས་པ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་འགལ་བར་མི་བྱེད་པ་དང༌། དོན་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཚིག་མཐུན་པའི་ཕྱིར་ཆོས་བཞིན་དུ་སྨྲ་བ་ཡང་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་མཐུན་པ་དེ་དག་གི་འདོད་པའི་ཕྱོགས་སུ་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱིས་ལན་འདེབས་པ་དང༌། བག་ཡོད་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པའི་རང་གི་དོན་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་བསླུ་བ་འབའ་ཞིག་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱ་ན། བག་མེད་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་དག་གི་ནི་དེ་ལྟར་རང་གི་དོན་ལ་ཡང་བསླུས་པར་འགྱུར་ལ་ཕ་རོལ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ཚར་གཅོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ལོག་པར་བཟུང་བའི་ཆོས་དེ་དང་བཅས་པར་ཡང་སྨོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་མཐོ་བ་དང་དམའ་བ་ལྔ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ལ་རྣམ་པ་བཞིས་ནི་བདེ་བ་ཡང་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གཞི་གསུམ་གྱི་སྐབས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་བའི་གནས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། དུས་སོ། །དེ་ལ་བདེ་བ་ནི་བསམ་གཏན་གསུམ། པའིའོ། །བདེ་བ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། གང་ན་གཉི་ག་ཡོད་པའོ། །བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང་གཉིས་པའིའོ། །བདེ་བ་ལས་མ་འདས་པ་ཁོ་ན་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡན་ཆད་དོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དགས་རྣམས་ཀྱིའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱིའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་ཀྱིའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ལས་མ་འདས་པ་ནི་སྟེང་གི་ལྷའི་རིས་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་འབྲེལ་
― DTG131_Page_0345 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བདེ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཚེའོ། །བདེ་བ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཚེའོ། །བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་ཚེའོ། །བདེ་བ་ལས་མ་འདས་པ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་བདེ་བའི་རྒྱུ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་པའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བདེ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་བདེ་བ་དང་བཅས་པའི་བདེ་བའི་གནས་འགགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གོ །བདེ་བ་དང་འབྲེལ་པ་ནི་བདེ་བའི་རྒྱུ་ཡོད་པས་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བདེ་བ་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལས་གཞན་པའི་དུས་གསུམ་པ་རྣམས་ནི་བདེ་བ་ལས་མ་འདས་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་གྲངས་བཞི་སྟེ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། ཤེས་པ་གཉིས་ནི་གཞི་དང་བཅས། །བདེ་བ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། །ཆེད་དུ་གསུངས་པའི་མདོ་སྡེ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར། །ཤེས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་དང༌། ལོག་པའི་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་གཞི་དང་བཅས་པར་འབྱུང་བ་ལ་ལོག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་གཞི་དང་བཅས་པར་འབྱུང་སྟེ། དེ་གཉི་ག་ཡང་གཞི་དང་བཅས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའི་གཞི་ལ་འཛིན་པ་ཡིན་ལ། ལོག་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པར་བརྟགས་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་མ་ཡིན་པའི་གཞི་ལ་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་བྱ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་ཡོད་ན་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུས་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་འབྱུང་ལ་ཤེས་བྱ་ཡོད་ན་ལོག་པར་བསྟན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུས་ལོག་པའི་ཤེས་པ་འབྱུང་བ་ཡིན་མོད་ཀྱི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་བྱུང་ནས་ཀྱང་ཤེས་བྱ་འཇིག་པར་མི་བྱེད་དེ། ཤེས་བྱ་ཡོད་པ་དེ་ཉིད་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་སྤངས་ནས། ཡང་དག་པ་ཉི་ཚེ་ལ་མངོན་དུ་གནས་པ་ཁོ་ནར་ཟད་དེ་དཔེར་ན་མུན་པའི་
― DTG131_Page_0346 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནང་དུ་འདུག་པའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་མར་མེ་བྱུང་ན་གཟུགས་རྣམས་འཇིག་པར་མི་བྱེད་ཀྱི་ཡོད་པ་ཉིད་གསལ་བར་བྱེད་པར་ཟད་དེ་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བདེ་བར་ཚོར་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་གང་གི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་གནོད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་ན་ནི་དེའི་ཚེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། བདེ་བའི་ཚོར་བ་འབའ་ཞིག་གཏན་དུ་ཡོད་པར་གྱུར་ཅིང༌། །གཞན་དག་གི་གནས་སྐབས་ནི་ཡེ་འབྱུང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་གནས་འདི་ནི་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་ཉིད་དང་འབྲེལ་པའི་འདུ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །དེ་དག་ལས་ཀྱང་ནད་ཀྱི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་བ་ནི་གནོད་པར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་གྱུར་པ་ན་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ཏོ་ཞེས་བྱ་སྟེ་འདུ་བྱེད་དེ་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་པ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་སུ་ཡེ་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བའི་གནས་འདི་ནི་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་ན་རང་དབང་མེད་པ་དང་བདག་པོ་མེད་པ་ཡིན་ཏེ། གང་བདག་པོར་གྱུར་པ་དེ་ནི་འདུ་བྱེད་འདི་དག་མི་རྟག་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་དུ་རྒྱུན་དུ་འཇོག་པར་འགྱུར་བའམ། ཡང་ན་ནམ་མ་ཤིའི་བར་དུ་གཞན་རྣམས་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པའི་རིགས་སོ། །མདོ་སྡེ་འདི་གཉིས་ཡོད་དེ། ཆེད་དུ་བསྟན་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པའི་མདོ་སྡེའོ། །དེ་ལ་ཆེད་དུ་བསྟན་པ་ནི་གང་ཟག་གང་འདུ་བྱེད་བསྟན་པའི་རྣམ་པ་གང་གིས་གདུལ་བར་བྱ་བ་དེའི་ཆེད་དུ་དེའི་རྣམ་པའི་འདུ་བྱེད་བསྟན་པ་འཇུག་པར་མཛད་པའོ། །ཆེད་དུ་བསྟན་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་གང་དུ་འཁོར་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མའི་ནང་དུ་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་གཏམ་མཛད་པའམ་ཡང་ན་སྟོན་པའི་དྲུང་དུ་གནས་པ་ཀུན་དགའ་བོའི་མདུན་དུ་གཏམ་མཛད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དམ་
― DTG131_Page_0347 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡན་ལག་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཐུན་པའི་གདམས་ངག་དང་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་བརྟགས་པ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའོ། །དེ་ལ་མཐུན་པའི་གདམས་ངག་ནི་ཀུན་བརྗོད་པའི་རྗེས་སུ་སྟོན་པ། ཀུན་བརྗོད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་གྱིས་བསྡུས་པའི་བསྟན་པ་སྟེ། དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གང་གི་སེམས་ཀུན་བརྗོད་པར་བཞེད་པ་ན་ཉིད་ཐུགས་མཉམ་པར་བཞག་པས་གཞན་གྱི་སེམས་མ་ལུས་པར་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཁྱད་པར་མཛད་དེ། གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པ་འགགས་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། འགགས་མ་ཐག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་དམིགས་པ་ལ་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་བཞེངས་ནས། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཐུགས་ལ་དགོངས་ནས་ཇི་ལྟར་མྱོང་བ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་མ་ཚང་བ་མེད་པར་ལུང་སྟོན་པར་མཛད་དེ་སེམས་འདི་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགགས་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པའོ། །ཡིད་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འགགས་མ་ཐག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་རིགས་ངེས་པའི་སྒོ་ནས་ཡིན་གྱི། སྐད་ཅིག་པ་ངེས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་བརྗོད་པའི་ཆོ་འཕྲུལ་ལ་བརྟེན་ནས་གནས་གསུམ་དུ་གདམས་ངག་སྟོན་པར་མཛད་དེ། འགྲོ་ཞིང་རྒྱུ་བར་གཏོགས་པ་ལ་ནི་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ནི་གནང་བར་མཛད་དོ། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་འགོག་པར་མཛད་དོ། །གནས་པར་གཏོགས་པ་ལ་ནི་རྟོག་པ་ངན་པ་ནི་འགོག་པར་མཛད་དོ། །རྟོག་པ་བཟང་པོ་ནི་གནང་བར་མཛད་དོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་ལ་ནི་སྤང་བར་བྱ་བའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་
― DTG131_Page_0348 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་གནང་བར་མཛད་དོ། །གནས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་དེ་ནི་གདམས་ངག་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བར་གཏོགས་པ་དང༌། གནས་པར་གཏོགས་པ་དང༌། རྟེན་དུ་གཏོགས་པ་དང༌། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དང་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྟག་པ་ན་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་རྟག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཟག་པ་གསུམ་དང༌། ཟག་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་འདུན་པའི་ཕོངས་པ་དང༌། འདུན་པའི་ཕོངས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་རྟོག་པས་གདུངས་པ་དང་རྟོག་པས་གདུངས་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཡུལ་དུ་ཚོལ་བས་འཁྲུགས་པ་ཡང་དག་པར་སྤངས་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་ཏེ་ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པ་མེད་པས་མཚན་མ་མེད་པའི་བདེ་བར་གནས་པས་གནས་ཤིང་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ། །ཆོས་གསུམ་ལ་རང་གི་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་དེ་ལ་སྐྱབས་སུ་གནས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་དེ་ལ་གླིང་དུ་གནས་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ནང་གི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། ཆོས་མཐུན་པའི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི། གཞན་དག་ལ་ནི་བརྟེན་པར་མི་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པའམ། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་བསྟེན་པར་མི་བྱ་བ་སྟེ། ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་དག་གིས་ནི་མིར་གུར་པ་ལ་དབེན་པའི་ཆོས་བཞི་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་ཡང་དག་པར་བརྟེན་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པའོ། །ཡན་ལག་དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྒྱུ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་ལྔས་སྡུག་བསྔལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཉེས་
― DTG131_Page_0349 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དམིགས་མཐོང་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་པའི་རིགས་ལ་བརྟེན་པས་མྱ་ངན་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་དེ་དག་གི་རང་བཞིན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །རང་གི་ས་བོན་ཡོད་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་ལ་བརྟེན་པ་འདི་ནི་རྐྱེན་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་འདུ་བྱེད་དེ་དག་ལ་བདག་གིར་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་འདི་ནི་གྲོགས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །དུས་གསུམ་དུ་འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་ཡང་དག་པར་མཐོང་ན་མྱ་ངན་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ནི་ཡན་ལག་དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྡུག་པའི་དངོས་པོ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལ་མྱ་ངན་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་གཟིར་བ་ནི་མྱ་ངན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཚིག་བརྗོད་པ་ནི་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པའོ། །བྲང་བརྡུང་བའི་ཕྱིར་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །ནང་གི་ཡིད་གདུང་བའི་ཕྱིར་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བའོ། །ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པར་འགྱུར་བ་ནི་འཁྲུག་པའོ། །གཞན་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་དང་ནད་མེད་པ་དང༌། གཉེན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལས་གང་ཡང་རུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གསར་དུ་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཡིད་མི་བདེ་བར་གྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མྱ་ངན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་དང་ལུས་ཡོངས་སུ་གདུངས་པ་ནི་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བའི་གནས་སྐབས་ཡིན་ནོ། །སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་དང༌། ལུས་ཡོངས་སུ་གདུང་བར་བྱེད་པའི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལས་འདས་པ་དེའི་ཉིན་པར་ཅུང་ཟད་ཞི་བར་གྱུར་ཏེ། སེམས་མི་དགའ་བར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡིད་མི་བདེ་བའི་གནས་སྐབས་སོ། །དང་པོའི་ཉིན་མོ་ལས་འདས་པའི་འོག་ཏུ་ཡང་དེའི་རྒྱུས་ཉིན་ཞག་གཉིས་སམ་གསུམ་མམ། ལྔའམ་བཅུའམ། ཟླ་བ་ཕྱེད་དམ། ཟླ་བ་གཅིག་གམ། དེ་ལས་ལྷག་པའི་བར་དུ་སེམས་མི་དགའ་བ་ནི་འཁྲུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། དགྲ་དང་མྱུ་གུ་ལྟ་བུ་ཡི། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་རྒྱ་ཆེ་བ། །
― DTG131_Page_0350 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བགྲོད་པ་གཅིག་དང་དེ་བཞིན་སློབ། །ཡོངས་སུ་ཡི་ཆད་རྣམ་པ་བཞི། །ལེགས་པར་གསུངས་དང་ཉེས་བཤད་ལ། །དྲན་པའི་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ཡིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་འཇིག་རྟེན་སྡང་བའི་དགྲ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་ནི་དགྲ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་འཛིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། རིགས་པའི་དོན་སྟོན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དོན་སྟོན་པ་དང༌། ཕན་པའི་དོན་སྟོན་པ་དང༌། ལ་ལར་ཡིད་དང་སྦྱོར་བར་མཛད་པའོ། །འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ལྟོས་པའི་རིགས་པ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པའི་རིགས་པ་དང༌། གཏན་ཚིགས་ཀྱིས་བསྒྲུབ་པའི་རིགས་པ་དང༌། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་སྟེ། དེས་ན་ཆོས་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བརྩད་པར་བྱ་བའི་དོན་དུ་ཀླན་ཀ་བཙལ་བའི་གཞི་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པ་མི་མཛད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལས་བདག་གི་དོན་ཕྱིན་ཅི་ལོག་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་ཡིན་པར་འཛིན་པས་རྩོད་པར་བྱེད་ཀྱི། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ཉིད་རང་གི་དོན་ཡིན་པས་དེ་རྩོད་པར་ག་ལ་མཛད་དེ། ཐུགས་བརྩེ་ནས་དེ་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཐོབ་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་ཆོས་སྟོན་པ་འབའ་ཞིག་མཛད་དོ། །སྡང་བའི་འཇིག་རྟེན་རྣམས་ནི་འདིའི་དོན་ནི་གཞན་ཁོ་ན་ཡིན་ལ་བདག་ཅག་གི་དོན་ཡང་གཞན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འཛིན་པས་ན་རྩོད་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རིགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡང་དག་པར་གསུངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་ལ་མཁས་པ་རྣམས་ཡོད་པར་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་ཡོད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་ལྟ་བུའོ། །མེད་པར་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྟག་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕན་པར་གསུངས་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འཇིག་རྟེན་དག་གི་འཇིག་རྟེན་ནི་ཆོས་རྣམས་འཇིག་རྟེན་ལོང་བ་རང་གིས་མི་
― DTG131_Page_0351 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་སྟོན་པར་མཛད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཁ་ཅིག་ཏུ་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཡིད་དང་སྦྱོར་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཁ་ཅིག་ནི་རྔ་བཙའ་དང༌། ཐུན་བུ་ཐུ་བ་ལ་བརྟེན་ཏེ་འཚོ་བར་བྱེད་པ་དེ་ལ་སྐྱེ་བོ་དག་ཕྱུག་ཅིང་ནོར་མང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བར་འཛིན་ཏེ། སྐྱེ་བོ་དག་ཇི་ལྟར་འཛིན་པ་དེ་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་མཐུན་པར་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་མཛད་པ་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡུལ་ཁམས་ཁ་ཅིག་ན་རྫས་གཅིག་པུ་དེ་ཉིད་ལ་མིང་ཐ་དང་པར་འདོགས་པ་ལ་གང་དུ་ཇི་སྐད་དུ་མིང་འདོགས་པ་དེ་ལ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡང་དེ་དང་མཐུན་པར་ཐ་སྙད་འདོགས་པར་མཛད་པ་ལྟ་བུའོ། །དགྲ་ལ་ནི་དགྲ་ལ་རིགས་པར་སྨྲ་བར་ཡང་མི་བྱེད། ཡང་དག་པར་སྨྲ་བར་ཡང་མི་བྱེད། ཕན་པར་སྨྲ་བར་ཡང་མི་བྱེད། ཡིད་དང་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་དེ་དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དགྲ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མ་དྲིས་པར་ཡང་ཉིད་ཀྱིས་དོན་ཡང་དག་པར་གཟིགས་ནས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་ཆོས་སྟོན་ཅིང་མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་འཚམ་པ་དག་གིས་འདོགས་པར་མཛད་དེ། དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་ལ་ནི་རྒྱུ་གཅིག་དང་རྐྱེན་གཉིས་ཡོད་དེ། འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་རྒྱུའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་གཞི་ཞིང་དང་འདྲ་བ་དང༌། དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་དེས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་དང་དེར་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་རླན་པར་བྱེད་པ་ནི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་གཞི་ཕུང་པོར་གཏོགས་པར་འགྱུར་ལ་དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་ནི་དེས་ཚེ་འདི་ལ་གསར་དུ་བསགས་ཤིང་བསྡུས་ན་དེ་ཡང་དེའི་འོག་ཏུ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ས་བོན་དང་བཅས་པ་དེ་རུལ་བར་བྱེད་ཅིང་མེད་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དེའི་མྱུ་གུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ནི་འཆིང་བ་ཐམས་
― DTG131_Page_0352 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་ཀྱང་ཡོད་ལ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བསམ་པ་ཅན་ཡང་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བའི་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་དེ་ནི་འཆིང་བ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ས་བོན་ཡང་མེད་པར་མ་གྱུར་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་ཀྱང་ཉེ་བར་གནས་ཏེ། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་ཅན་ཡིན་ཏེ། དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལྟར་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཡང་མྱུ་གུ་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་སློབ་པ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ཡིན་ཏེ། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ལྷག་མ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་བསྒྲུབས་ནས་གནས་ཏེ། དེའི་ས་བོན་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་གྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་དེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །བརྗེད་ངས་པའི་དབང་ལས་བྱུང་བའི་གོང་མའི་སྲིད་པ་ཤས་ཙམ་ནི་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཕྱིར་མི་འོང་བ་དེའི་ཕྱི་མ་ལ་འོག་མའི་མྱུ་གུ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་མྱུ་གུ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་དང་བདག་གི་རྣམ་པར་ལོག་པར་བཟུང་བས་འཇུག་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྟེ། དེས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་ཁས་ལེན་པ་དང༌། རྩ་བ་དེ་ལས་བྱུང་བ་དེ་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱི་རོལ་པའི་ལྟ་བར་གྱུར་བ་རྣམས་ཁས་ལེན་པའོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་ཉོན་མོངས་པར་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཚེ་ནི་དེ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལ་གཏན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་གྱི། དེ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཚེ་ནི་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདིར་སྐྱེས་པ་
― DTG131_Page_0353 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་མན་ཆད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་ས་འོག་མ་པའི་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ལས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་གྱི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་དེས་ན་ས་འོག་མ་པ་དང༌། ས་གོང་མ་པའི་འདུ་བྱེད་འདྲེས་པའི་ལུས་ལ་བྱེ་བྲག་མེད་པར་བདག་གམ་བདག་གིར་ཁས་ལེན་ཏེ། དེས་ན་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་གྱི། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱི་ལུས་ཐམས་ཅད་ལ་སྡུག་བསྔལ་བར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྤོང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདིར་ནི་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབའ་ཞིག་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལམ་གྱི་བགྲོད་པ་གཅིག་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལ་འདུ་བྱེད་བརྟག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡོད་དོ། །བརྟག་པ་དེ་ཉིད་ཀྱང་ཞུགས་པའི་སློབ་པའི་ས་དང༌། མི་སློབ་པའི་སའི་དུས་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་ལྔ་བརྟག་པ་གང་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་བརྟག་པ་དང༌། རྒྱུ་བརྟག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་བརྟག་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་བརྟག་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་བརྟག་པའོ། །སྔོན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་གནས་ལྔ་ལ་མཁས་པར་གྱུར་ནས་སློབ་པས་གནས་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་དེ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་ལྔས་རྟོག་པ་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་འགོག་པ་ལ་ཞི་བ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་ལ་ངེས་པར་འབྱིན་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྣ་ཚོགས་མང་བའི་བདག་ཉིད་ཅན་དང༌། རང་གི་ས་བོན་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པའི་རྐྱེན་ལས་སྐྱེ་བའོ། །གནས་གཉིས་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པའི་ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པ་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། གང་གི་གནས་སྐབས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྐྱེ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བ་དང༌། རྣམ་པ་ཇི་ལྟ་བུ་
― DTG131_Page_0354 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་བདེན་པ་རྣམས་ལ་མི་མཁས་པ་ཉི་ཚེའི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཡང་གནས་ལྔ་ལ་མི་མཁས་པ་ལ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་བདག་དང་བདག་གིར་ཁས་ལེན་པའི་རྣམ་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལས་ནི་བརྟེན་ཏེ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ནི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྐྱེན་གཞན་ལ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། རང་གི་སེམས་ཀྱི་ལོག་པར་རྟོག་པ་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་མ་འོངས་པའི་དོགས་པས་སྐྲག་པའི་རྣམ་པ་དང༌། གྱུར་ཟིན་པའི་འོག་ཏུ་ཕོངས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། གྱུར་ཟིན་ནས་ཀྱང་སྡུག་པ་དེ་ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ལ་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་ན་ལུས་ཡོངས་སུ་འགྱུར་བ་ལ་རྟོག་པས་ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པའི་རྣམ་པ་སྟེ་དེ་དེ་ལྟར་ཞུགས་པས་བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ལ་ཡང་སྒྲིབ་པར་བྱེད་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་ལ་ཡང་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །དམིགས་པ་དང་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་ལ་ནི་སྒོ་གཉིས་ནས་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་པ་འཇུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟོག་པ་དང་མྱོང་བའི་སྒོ་ནས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང་ཚོར་བ་དང་སྦྱར་རོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པ་དང་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ཅན་གཉིས་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་གཞི་མཚུངས་མོད་ཀྱི། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱ་བ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཁྱད་པར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ན་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ན། འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་ཏེ། འདུ་བྱེད་དེ་དག་ལ་རྟག་པའམ། ཁ་ཅིག་རྟག་པའམ། མི་རྟག་པའམ། རྒྱུ་མེད་པར་རྟོག་གོ ། ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་ཅན་གྱིས་ནི་ཤེས་པས་ན་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དེ། །འདི་ནི་ཁྱད་པར་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ལ་བརྟེན་ཏེ་དྲན་པ་དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་པས་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་དེ་རོ་
― DTG131_Page_0355 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མྱང་བས་འདས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ནི་ལྟའོ། །མ་འོངས་པ་རྣམས་ལ་ནི་མངོན་པར་དགའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་སྐྱོ་བར་བྱ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་དང༌། འགོག་པའི་ཕྱིར་མི་འཇུག་གོ །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་ཅན་དེ་ལས་བཟློག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཁྱད་པར་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ཅན་ནི་དེ་ལྟར་ལོག་པར་ཞུགས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བཞིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཤིང་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། སྲེད་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེ་རྣམས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་ནི་ལས་གསང་ཡང་བྱེད་ཅིང་སོགས་ལ་ལས་རྙིང་རྣམས་ལ་ཡང་རེག་ཅིང་འདོར་བར་མི་བྱེད་དེ། འདི་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་ཞིང་སེམས་ཅན་གཞན་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་ཡོངས་སུ་འཇལ་བར་བྱེད་ཅིང་བརྟགས་ནས་བདག་ནི་ཆེའོ་སྙམ་པའམ། བདག་ནི་མཉམ་མོ་སྙམ་པའམ་བདག་ནི་ཆུང་ངོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་འདི་ནི་ལྟ་བ་དང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །སྲེད་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ནང་ངམ་ཕྱི་རོལ་ལ་བརྟེན་ནས་སྲེད་པ་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲེལ་བའི་ལྟ་བ་དང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང་སྲེད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་རྣམས་ནི་བསྡུས་ན་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་ལོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་ཡོད་མོད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ལོག་པར་འཛིན་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་མངོན་པར་ཆགས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འདི་དག་ཉི་ཚེ་སྨོས་སོ། །དེ་ལ་གཞན་ལ་མི་རྟོག་པར་རང་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ལྟ་བས་ལོག་
― DTG131_Page_0356 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འཛིན་པ་དང༌། གཞན་ལ་བརྟགས་ནས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ལོག་པར་འཛིན་པའོ། །ལོག་པར་འཛིན་པ་དེ་ཡང་མ་རིག་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་མངོན་པར་ཆགས་པ་ནི་སྲེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའོ། །འདི་གཉིས་ནི་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་གཉིས་ཀྱིས་འཁོར་བའི་རྒྱུན་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ཅན་ནི་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྤངས་ནས་ཚེ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ཤིང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ལ་ཡང་གཏན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །ཅིག་ཤོས་ནི་ཡན་ལག་དེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་གཏན་དུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ནི་ཁྱད་པར་གསུམ་པའོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་དང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གཉིས་ནི་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྲེད་པ་ནི་དུད་པ་ཞེས་བྱའོ།། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་དང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གཉིས་ཀྱིས་བསྒྲིབས་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་རང་བཞིན་གྱིས་ཐ་ཆད་ཡིན་པར་མ་ཤེས་ནས་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ལུས་དང་ལོངས་སྤྱོད་ཆེ་བར་འདོད་དེ། །དེ་བས་ན་ཆེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དུད་པ་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཐ་མལ་པར་གནས་པར་རབ་ཏུ་མི་བྱེད་ཅིང་རྣམ་པར་འཁྲུག་པར་བྱེད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་དུད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། ཉེས་དམིགས་མེད་དང་འདུན་པ་མེད། །འདྲི་བའི་ལན་ལ་ནོར་བ་མེད། །མཚན་ཉིད་དང་ནི་བར་དུ་གཅོད། །ངོ་མཚར་དང་ནི་རྒྱུ་འཇིག་དང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་གཅིག་ཏུ་ངེས། །གཉི་ག་ཡང་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །འདི་གཉིས་ནི་དད་པ་ཅན་ཡིན་ཡང་དད་པ་དང་འཚམ་པའི་སྤྱོད་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཁྱིམ་པ་དད་པ་ཅན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པ་ལ་ནི་དད་པ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཉེས་དམིགས་སུ་མི་ལྟ་བར་གནས་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་མི་ཤེས་པས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཁྱིམ་སྤངས་ནས་ཁྱིམ་ནས་ཁྱིམ་མེད་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དད་པ་ཅན་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དྲག་པོས་གནས་པ་མེད་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་
― DTG131_Page_0357 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་ལ་བརྟེན་པས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པ་ལ་རྟག་ཏུ་སྦྱོར་བར་ཡང་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དད་པ་དང་འཚམ་པའི་སྤྱོད་པ་གཉིས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་གཉིས་ནི་ཆོས་འདི་པ་མཁས་ཤིང་གསལ་བ་ལ་དད་པ་ཅན་ནམ། མུ་སྟེགས་ཅན་གྱིས་དྲིས་པའི་ལན་འདེབས་པ་ལ་ནོར་བ་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དབུ་མའི་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་སེམས་ཅན་དུ་སྒྲོ་མི་འདོགས་པ་དང༌། དངོས་པོ་ཡོད་པ་བདེན་པ་ལ་ཡང་སྐུར་བ་མི་འདེབས་པར་འདུ་བྱེད་ཙམ་ཉི་ཚེ་སྐྱེ་བའམ་འཇིག་པ་ཡོད་པར་སྟོན་པ་དེ་ནི་འདྲི་བའི་ལན་འདེབས་པ་ལ་ནོར་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་སྐྱེ་བའམ་འཇིག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའི་མཐའ་སྟེ་མཐའ་གཅིག་གོ །ཅི་ཡང་སྐྱེ་བའམ་འཇིག་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་མཐའ་སྟེ་གཉིས་པའོ། །འདུ་བྱེད་ཙམ་གྱི་སྐྱེ་བའམ་འཇིག་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་སྟེ་མཐའ་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེས་ལན་འདེབས་པ་ནི་ལན་གདབ་པ་ལ་ལེགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟོད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཅིའི་ཕྱིར་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མའི་ཐད་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱེད་ཅེས་དྲིས་ན་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྒྲོ་འདོགས་པ་དང༌། སྐུར་བ་འདེབས་པའི་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་ལན་འདེབས་པ་ནི་ལན་འདེབས་པ་ལ་ནོར་པ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །སེམས་ཅན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་བྱང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉམས་སུ་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཐའ་གཅིག་གོ །ཅིའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་ཡང་ཉམས་སུ་ལེན་པ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་མཐའ་གཉིས་པའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། འགོག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉམས་སུ་ལེན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་འདི་ནི་དབུ་མའི་ལམ་སྟེ། དེ་བས་ན་དེས་ལན་འདེབས་པ་ནི་མ་ནོར་ཞིང་ལེགས་པར་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྔགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་གཉིས་ནི་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་
― DTG131_Page_0358 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་མཚན་ཉིད་གསུམ་གྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །མཚན་ཉིད་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུན་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་རབས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུན་དང༌། སྐད་ཅིག་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་རྒྱུན་ནོ། །དེ་ལ་རྒྱུན་སྔ་མ་ཤོས་ཀྱི་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་དེ་དང་དེར་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །ཐ་མར་འཆི་བ་ནི་འཇིག་པའོ། །ཐོག་མ་དང་ཐ་མའི་བར་གཞོན་ནུ་ལ་སོགས་པའི། གནས་སྐབས་རྣམས་སུ་ནི་གནས་པ་ལས་གཞན་དུ་འགྱུར་པ་སྟེ། ཚེའི་ཚད་ཇི་ཙམ་པར་གནས་པས་ན་གནས་པའོ། །གནས་སྐབས་ཕྱི་མ་ཕྱི་མའི་བྱེ་བྲག་ཡོད་པས་ན་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ནས་རྒྱུན་ཕྱི་མ་ཤོས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་སྐད་ཅིག་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་སར་པ་སར་པ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་པ་དེ་ལས་ལྷག་པར་མི་གནས་པར་ནི་འཇིག་པའོ། །སྐྱེ་བའི་སྐད་ཅིག་པ་ཙམ་ལ་གནས་པ་ནི་གནས་པའོ། །གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཐ་དད་པའི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཐ་དད་པར་འགྱུར་བའི་གཞན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་ཐ་དད་པའི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་འདུ་བྱེད་རྒྱུན་འདྲ་བར་འཇིག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཐ་དད་པར་འགྱུར་བའི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་རྒྱུན་མི་འདྲ་བར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་ལུས་ནི་གནས་པ་ལས་ལོགས་ཤིག་ན་མེད་དེ་དེ་བས་ན་འདི་གཉིས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་མཚན་ཉིད་གཅིག་ཏུ་འདོགས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ལས་ནི་འདུས་མ་བྱས་པའི་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་རྟག་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚོགས་བསགས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལས་ཀྱི་མཐའ་རྒྱ་ཆེན་པོས་ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་བག་མེད་པར་གྱུར་བ་དང༌། དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་གྱིས་སྐུལ་བ་མེད་པ་དང༌། ཆོས་མ་ཐོས་ཤིང་ཆོས་མ་ཐོབ་པར་དུས་མ་ཡིན་པར་འཆི་བའི་རྐྱེན་གང་ཡང་རུང་བ་དང་ཕྲད་ནས་འཆི་བའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་མེད་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་གཉིས་ནི་འཕགས་པ་ཤི་བ་དང་དུས་ལས་
― DTG131_Page_0359 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་པའི་འཕགས་པའི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཆི་བའི་ཚེ་དབང་པོ་དང་བ་དང༌། སྟོན་པས་ལུང་བསྟན་པའོ། །སྟོན་པ་ནི་འཕགས་པ་འདས་པ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འཕགས་པ་ཡིན་པར་ལུང་སྟོན་པར་མཛད་དེ། རིགས་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ནོར་དུ་གྱུར་པར་ལུང་སྟོན་པ་དང༌། ངའི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མོ། །དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ནི་ཆོས་དེ་ལས་བརྩམས་པའི་ཕ་རོལ་གྱི་སྒྲ་སྟེ། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྟེན་ཏོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་སྐབས་ནས་ང་ལ་འཚེ་བར་མི་བྱེད་པའོ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེའི་དོན་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཀའ་སྩལ་བའི་དོན་དང༌། གསུངས་པའི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པར་བྱ་བ་དེའི་ཕྱིར་ཟག་པ་ཟད་པ་དེ་ཡང་དེས་ཐོབ་བོ། །འདི་གཉིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་དད་པ་རྣམས་དད་པར་བྱ་བ་དང༌། དད་པ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྟན་པ་འདི་ལ་མྱུར་དུ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། འདི་ལྟ་སྟེ། སྟོན་པ་ཡིན་པའི་རྣམ་པའམ། ཆོས་བསྟན་པའི་རྣམ་པའམ། མཆོག་གི་ཐོབ་པ་བརྙེས་པའི་རྣམ་པ་ལས་བརྩམས་ཏེ་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སུ་དགེ་བ་དང་རྒྱ་ཆེ་བར་གྲགས་པ་དང་སྒྲ་དང་ཚིགས་སུ་བཅད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་དང་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་སྤངས་ནས་ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་གསུངས་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། ཐར་པར་འགྲོ་བའི་ཕྱིར་མོས་པའི་གནས་ཀྱང་མ་ཡིན་ན་འཇུག་པར་འགྱུར་པ་དང་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། །ཡང་དག་པའི་རྒྱུ་སྨྲ་བ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དག་ཡིན་ཏེ། རྒྱས་པར་རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །བསྟན་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་སྟེ།
― DTG131_Page_0360 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐོག་མར་ཡང་དགེ་བ་ཞེས་བྱ་བ་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ་དེ་དག་ཀྱང་རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ཉིད་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མཆོག་གི་ཐོབ་པ་བརྙེས་པའི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེས་ནི་འཇིག་རྟེན་འདི་དང་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ཡང་ཉིད་ཀྱི་མངོན་པར་ཤེས་པས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཁམས་ནི་འཇིག་རྟེན་འདིའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ལོ། །རྣམ་གྲངས་གཉིས་པ་ནི་ད་ལྟར་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། འདས་པའི་འདུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །སློབ་དཔོན་མེད་པས་ན་ཉིད་དོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་པས་སོ། །མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྒྲུབས་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །མཆོག་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་མཁྱེན་ལ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྟོན་པས་ན་བརྡ་སྤྲོད་པའོ། །རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་རྒྱུ་མེད་པར་འཛིན་པ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང༌། འཇིག་པའི་རྒྱུ་ཡང་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཏེ། གང་སྐྱེས་པས་འདུ་བྱེད་གང་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གང་འགགས་པས་གང་དག་འགག་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་དག་གིས་དེ་གཉིས་ནི་མི་དམིགས་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་དམིགས་པས་འདི་ལྟར་ལྟ་ཞིང་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་སྟེ། ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོད་པ་ཁོ་ནའོ། །མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །མེད་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བ་མེད་དོ། །ཡོད་པ་ལ་ནི་འཇིག་པ་མེད་དོ་སྙམ་མོ། །དེ་སྐད་དུ་སྨྲ་བ་དེ་དག་ནི་གནས་སྐབས་གསུམ་དུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་དམིགས་པ་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཤེས་པ་རགས་པ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མར་གྱུར་བ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱལ་རིགས་དང༌། བྲམ་ཟེ་དང༌། རྗེའི་རིགས་དང༌། དམངས་རིགས་ཀྱི་གནས་དེ་དང་དེར་སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཕྲད་པའི་རྒྱུས་ཟླ་བ་བརྒྱད་དང་དགུ་འདས་པ་ན་ཁྱེའུ་བུ་མོ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་ལྟར་བྱུང་ནས་ཀྱང་ཁ་ཅིག་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་མོད་ལ་ཚེ་ཟད་དེ་བར་མ་དོར་འཆི་བ་དང༌།
― DTG131_Page_0361 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཡང་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ནི་ཚེའི་ཚད་ཇི་ཙམ་པར་གནས་པ་དང༌། གསོན་ཞིང་འདུག་ལ་སྡོད་ཅིང་འཚོ་སྟེ་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སར་པ་སར་པ་ཡིན་གྱི། རྙིང་པ་རྙིང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་གཉིས་ནི་བདག་བསྟོད་པ་དང༌། གཞན་སྨོད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚིག་ཙམ་གྱིས་བྱེད་པ་དང༌། སྟོན་ཅིང་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པས་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཚིག་ཙམ་གྱིས་བདག་བསྟོད་པ་དང་གཞན་སྨོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་དེས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཅིང་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་དམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་བདག་ཉིད་སྨད་པར་འགྱུར་གྱི། བསྟོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །བསྟོད་ཅིང་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པས་བྱེད་པ་ནི་མ་བསྟོད་པ་དང་མ་སྨད་བ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་ཉིད་བསྟོད་པ་དང་གཞན་དག་སྨད་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་མི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་མྱུར་དུ་སེལ་བར་བྱེད་པ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་མོས་པས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སྐྱེས་པ་དང༌། ཉེ་བར་སྐྱེས་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་བ་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་མི་ཤེས་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྲོ་བའི་ལམ་མི་ཤེས་པའོ། །འདུ་བྱེད་དུ་གཏོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་སུ་འགྱུར་ཏེ། ཚོགས་ཀྱི་དོན་ནི་ཕུང་པོའི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཟག་པ་མེད་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟེན་དང༌། དམིགས་པ་དང་གྲོགས་སོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་དྲུག་པ། སྡོམ་ནི། མཛད་པ་ཉུང་དང་རང་བཞིན་སོགས། །འཕགས་པའི་
― DTG131_Page_0362 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྟན་པ་རྣམ་པ་གསུམ། །དམ་ཆོས་ལྟ་བུར་བཅོས་པ་དང༌། །སེམས་ཉིད་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་གནས། །ལན་མི་འདེབས་དང་རྣམ་པར་འགྱུར། །སྟོན་པ་ལ་ནི་བརྗོད་པ་དང༌། །ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གསུམ། །ཕྱི་རོལ་རྣམས་ཀྱི་བྱིས་པའི་རྟགས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་མཛད་པ་ཉུང་ངུར་གནས་པ་ལ་ཐུགས་འཇུག་པར་མཛད་དེ། དེའི་མོད་ལ་འདུལ་བའི་དོན་རྫོགས་པར་གྱུར་ནས་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་གནས་པར་བཞེད་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང༌། འདུལ་བ་དོན་མང་ཞིང་བྱ་བ་མང་བ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་གདུལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཉིན་པར་གནས་ཤིང་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པའི་རྒྱུ་ཐམས་ཅད་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་འདུལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་འདུལ་བའི་རང་བཞིན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་རྣམས་དང༌། བག་མེད་པ་རྣམས་དང༌། སེམས་ཞུམ་པ་རྣམས་དང༌། ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པ་བཞིས་ནི་གནས་བཞི་ལ་གུས་པ་སྐྱེས་ཏེ། གནས་པས་མྱུར་བ་ཉིད་དུ་བླ་ན་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཐོབ་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་འདུན་པ་དྲག་པ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྡུག་པར་འཛིན་པ་དྲག་པ་དང༌། སྟོན་པ་ལ་ཕངས་པར་འཛིན་པ་དྲག་པ་དང༌། དེས་བསྟན་པའི་ཆོས་ལ་དད་པ་དྲག་པའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ནི་གསུམ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཤེས་པ་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། ལམ་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བླ་ན་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ནི་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བའོ། །མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་ལ་སླ་བའི་ལམ་ནི་ལམ་བླ་ན་མེད་པའོ། །སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉམས་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བླ་ན་མེད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་བསྡུས་པ་ནི་ཤེས་པ་དང༌། སྤོང་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སློབ་པའི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ལམ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བླ་ན་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། བླ་
― DTG131_Page_0363 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་པར་ཤེས་པ་སླ་བ་དང༌། མྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་བཅོམ་པ་དང་བྱ་བ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལ་བརྟེན་པ་འདུ་བྱེད་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ན་དུས་གཉིས་སུ་རྣམ་པ་བཞིས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ན་དུས་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་ཐོགས་སུ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དུས་གཉིས་པོ་གང་ཞེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་དང༌། མཐོང་བའི་སའོ། །རྣམ་པ་བཞི་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རང་བཞིན་དང། གནས་དང༌། ཀུན་ནས་སློང་བ་དང༌། འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རང་བཞིན་ནི་འདུ་བྱེད་དོ། །འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་ལྔ་ནི་དེའི་བདག་གམ་བདག་གིར་དམིགས་པའི་གནས་ཡིན་ནོ། །ལྟ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པས་བསྡུས་པ་དེའི་ཀུན་ནས་སློང་བ་ནི་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བའི་སྲེད་པའོ། །དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་རིམ་པ་རྣམ་པ་ལྔས་འབྱུང་སྟེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཁམས་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ནི་རེག་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་ངོ༌། །རེག་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ནི་ཚོར་བ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་ངོ༌། །ཚོར་བ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ནི་སྲེད་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་ངོ༌། །སྲེད་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ནི་ལེན་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་སྟེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་རྟག་པའོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་ནི་དུས་སྐབས་གསུམ་དུ་འཇོག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་མེད་པ་ལས་བརྩམས་ནས་ཆོས་ལ་རྟོག་པའི་བཟོད་པའི་དུས་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་འཐོབ་པའི་དུས་ཀྱི་ཚེའོ། །དེ་ལ་དུས་གཅིག་ཏུ་ནི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་སྒོ་ནས་སོམ་ཉི་ཟ་བ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །ཆོས་ལ་རྟོག་པ་ལན་མང་དུ་བྱས་པའི་རྒྱུས་སོམ་ཉི་བསལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་དུས་ན་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཏོང་བའི་ཚེ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལོག་པའི་འདུ་བྱེད་ལ་ཡོངས་སུ་བརྟགས་ནས་བདག་ནི་
― DTG131_Page_0364 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆད་པར་འགྱུར། ཞིག་པར་འགྱུར། མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཆད་པར་ལྟ་ཞིང་མེད་པར་ལྟ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེའི་ཡིད་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་སྟེ་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཕྱིས་ཉེས་པ་དེ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱངས་ནས་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་ཏེ། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། བརྒྱ་ལ་ལན་འགའ་བརྗེད་ངས་པར་འགྱུར་བས་ང་རྒྱལ་གྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སྒོ་ནས་བདག་གི་བདག་ནི་འདིའོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པར་མཐོང་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ནི་ཆེའོ། །བདག་ནི་མཉམ་མོ། །བདག་ནི་ཆུང་ངོ་སྙམ་མོ། །དེ་ལ་གནས་སྐབས་གཉིས་སུ་ནི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །གསུམ་པའི་སྐབས་སུ་ནི་བག་ཆགས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྔོན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་སྟོབས་དང༌། སྨོན་ལམ་གྱི་སྟོབས་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་གྱི་སྟོབས་སོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་མཐོང་བའི་སའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མཐོང་བའི་ས་ལ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་སྤང་བ་བྱས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པའི་རྗེས་ཐོགས་སུ་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་ཚུལ་བཞིན་དུ་འདྲི་ཞིང་ལན་འདེབས་ཏེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། རང་བཞིན་དང༌། ལྡོག་པ་དང་འཇུག་པའི་རྩ་བ་དང༌། ལྡོག་པ་དང་འཇུག་པ་དང༌། ལྡོག་པ་དང༌། འཇུག་པའི་ཐབས་སོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་གཟུགས་ལ་སོགས་པའོ། །དེ་ལ་ལྡོག་པ་དང་འཇུག་པའི་རྩ་བ་ནི་འདུན་པ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་ལ་འདུན་པ་ཡན་ཆད་ཟག་པ་ཟད་པ་ཐོབ་པའི་བར་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ནི་ལྡོག་པའི་རྩ་བའོ། །འདུན་པ་ནས་བཟུང་སྟེ། ཀྱེ་མ་བདག་ནི་སྐལ་བ་ངན་པ་རྣམས་ནས་ཚངས་རིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་སྐལ་བ་མཉམ་པར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་སྟེ། དེར་སེམས་ཀྱང་ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམ་ལ་མང་དུ་བྱེད་དེ་དེ་ནས་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་
― DTG131_Page_0365 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་གང་ཡིན་པའི་འདི་ནི་འཇུག་པའི་རྩ་བའོ། །དེ་ལ་ལྡོག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཙམ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ནི་ལྡོག་པ་མེད་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ལ་ཡང་འདུ་བྱེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐ་དད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེས་འདུས་མ་བྱས་སུ་འགྱུར་ཏེ། འདུས་མ་བྱས་ཡིན་པས་རྟག་པར་ཡང་འགྱུར་ལ་དེ་ལྟ་ན་ནི་ལྡོག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་བཟུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་གཏན་སྤངས་པས་ལྡོག་ཏུ་བཏུབ་པོ། །དེ་ལ་འཇུག་པ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང༌། རྣམ་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རྒྱུའོ། །དེ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཕྱི་མ་ལ་སྨོན་ནས་ལས་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། །མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་བདག་འདུ་བྱེད་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་དང་ལྡན་པར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་སྟེ། དེས་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་ཕངས་པར་འགྱུར་ལ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱང་མ་སྤངས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་ནི་འདུ་བྱེད་དུ་གཏོགས་པ་རྣམ་པ་བཅུ་གཅིག་པོ་རྣམས་ཡིན་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་པོ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་སེམས་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་འབྱུང་བ་དང་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འབྱུང་བའོ། །དེ་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བདག་གང་བདག་གིར་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ལྡོག་པའི་ཐབས་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་དང༌། ཉེས་དམིགས་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། བདག་དང་བདག་གིར་མི་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་འཇུག་པའི་ཐབས་ནི་མཐུན་མཐུན་དུ་མ་རིག་པ་དང་སྲེད་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་གཉེན་
― DTG131_Page_0366 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོ་ལས་ནི་ལྡོག་པའི་ཐབས་སོ། །ཉན་ཐོས་མི་མཁས་པ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལས་འདས་ནས་སྡིག་པའི་ལྟ་བར་ལྟུང་བའམ། ཚིག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་རྣམ་པར་རྨོངས་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་རྨོངས་པས་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་ལས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་འདས་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ཚུལ་ལས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་འདས་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །འཕགས་པ་འབའ་ཞིག་བཞེད་ན་སྟོན་པར་མཛད་པ་ནི་གནས་གསུམ་ཡོད་དོ། །བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ་གཞན་ལས་ཐོས་པ་ཉི་ཚེའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་མེད་པར་མཐོང་བར་བདག་ཉིད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོན་པ་དང༌། གང་ལ་བརྟེན་པས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་འཇུག་པ་དེ་སྤངས་ན་ཡང་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མ་སྤངས་པ་ཡང་སྟོན་པ་དང༌། འཇུག་པའི་རྟེན་མེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་མ་སྤངས་པས་ཇི་ལྟར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པ་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མངོན་པར་ཞེན་པས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང༌། བརྗེད་ངས་པས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་འཕགས་པས་སྤངས་ཏེ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་དོ། །གཉིས་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་སྤྱོད་དེ། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྤངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་འཕགས་པའི་ལམ་ལེགས་པར་མ་བསྒོམས་པའི་ཕྱིར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དོ། །དེ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་བག་ཆགས་ཙམ་དང་འབྲེལ་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྗེད་ངས་པས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་སྤངས་ཀྱང་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་ཡང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་མི་འགྱུར་ན་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལྟ་ཅི་སྨོས། གདགས་པའི་སྒོ་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་ཡང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་ན་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་དོ། །གདགས་པ་ཉིད་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་
― DTG131_Page_0367 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་མེད་ན་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་རོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ན་ཡང་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་རྣམ་པར་འདྲེས་ན་གནས་སྐབས་གཞན་དག་ལ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ལ་འཕགས་པའི་རྒྱུད་ལ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་བག་ལ་ཉལ་དང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སྒོ་ནས་སྤངས་པ་ཡིན་ནོ། །བག་ཆགས་དང་འབྲེལ་པའི་སྒོ་ནས་ནི་སློབ་པས་མ་སྤངས་སོ། །ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ནི་བག་ལ་ཉལ་དང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་མ་སྤངས་སོ། །དེ་ལ་ངའོ་སྙམ་དུ་འདུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རྗེད་ངས་ཤིང་འདོད་པ་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རོ་མྱང་བས་འཕྲོག་པ་དེ་ནི་འདུན་པའི་སྒོ་ནས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་དོ། །དེ་ཡང་དེས་བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་མ་སྤངས་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སྒོ་ནས་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་ཏེ་འདི་ལྟར་དེ་དེའི་ཚེ་བརྗེད་ངས་པར་འགྱུར་རོ། །འགོག་པར་མ་གྱུར་པ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བྲལ་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཡང་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཟད་པར་མ་བྱས་པ་ནི་དེའི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་ཏུ་དགའ་བར་བྱ་བའི་དྲི་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ནད་པ་དྲི་བ་དང༌། བདེ་བ་དྲི་བའོ། །དེ་ལ་ནད་པ་དྲི་བ་ནི་ཅི་ཁྱོད་ཚོར་བ་དུབ་པས་བཟོད་པར་གྱུར་ཏམ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། སྲོག་དང་མཐུན་པའི་ཕྱིར་སྡོད་པ་དང༌། ཅི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་ཤས་ཆེ་བར་མ་གྱུར་ཏམ། རྒྱུན་ཆགས་པར་མ་གྱུར་ཏམ། མི་སྡུག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། ཡིད་དང་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ལུས་སུ་ཞུགས་པར་མ་གྱུར་ཏམ། ཞུགས་པ་ལས་ཀྱང་མེད་པར་སོང་ངམ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་བདེ་བ་དྲི་བ་ནི་འདི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཁ་ཅིག་ལ་ནད་ཀྱིས་ཉོན་མོངས་པར་མ་གུར་པའི་ཕྱིར་གནོད་པ་ཆུང་ངམ་ཞེས་དྲི་བའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་གནོད་པ་མེད་པ་དང་ཡང་ཡམས་ཀྱི་ནད་ལས་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཉམ་ང་བ་ཉུང་བའོ། །མཚན་མོ་བདེ་བར་གཉིད་ཀྱིས་ལོག་པ་དང༌། ཁས་ཟས་བདེ་བར་ཞུ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་
― DTG131_Page_0368 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྐྱོད་པ་ཡང་བའོ། །འཚོ་བ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་དང༌། བདེ་བ་རེག་པར་གནས་པར་གནས་པའི་རྣམ་གྲངས་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་ཟས་ཀྱི་ཚོད་རིག་པར་བྱ་བ་ལས་བརྩམས་པ་བཞིན་ནོ། །དྲི་བ་དེ་ཡང་གནས་སྐབས་རྣམ་པ་བཞིར་གཏོགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ནང་གི་གནོད་པར་གཏོགས་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་གནོད་པར་གཏོགས་པ་དང༌། མཚན་མོ་གནས་པར་གཏོགས་པ་དང༌། ཉིན་མོ་གནས་པར་གཏོགས་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཁ་ཟས་དང་ཐ་སྙད་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བ་དང་བྲལ་བ་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མ་ཤེས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ཏེ་འདི་ལྟ་སྟེ་དེ་ནི་ཁ་ཟས་དང༌། ཐ་སྙད་དང༌། ཕུང་པོ་དང༌། ཁམས་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་སྣང་བས་ན། དེའི་ཕྱིར་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་གདོད་ཉེ་བར་མི་འགྲོ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཁས་མི་ལེན་ཞིང་ཉེ་བར་མི་འགྲོའོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པ་གོར་མ་ཆགས་གོ་སྙམ་སྟེ། དེ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་དང་ལྟ་བར་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པའམ་ཉན་ཐོས་ཆེན་པོ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་འཆོས་པ་དེ་ལྟར་བུར་གྱུར་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དོན་གྱི་དབང་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་ཤིན་ཏུ་འབད་པར་བྱེད་དེ། གང་ཟད་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་འདོད་པའམ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྟོན་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་འདིས་འགྲོ་བ་ངན་པར་སྐྱེ་བར་གྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་པ་དང༌། བསྟན་པ་ལ་དགའ་བའི་སྒོ་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་ལ་བརྟེན་པས་བསྟན་པ་ནུབ་པར་འགྱུར་ན་མི་རུང་ངོ་སྙམ་པའོ། །དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་དེ་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཡོད་དེ། ནང་གི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མ་སྤངས་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པས་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་སྐྱེས་བུར་རྟོག་པའོ། །རྒྱུ་རྣམ་པ་དེ་གཉིས་སྤང་པ་ལ་ནི་གཉེན་པོ་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་རྣམ་
― DTG131_Page_0369 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་གཉིས་ཡོད་དེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་གོ་རིམས་ཀྱིས་བདག་མེད་པར་བསྟན་པ་དང༌། བསྒྱུར་བ་བཞིས་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་སྐྱེས་བུ་མི་དམིགས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུས་བྱས་སམ་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་བདག་ནི་དེ་བཞིན་འོངས་པ་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འདོགས་ཏེ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ལ་ནི་འདུས་བྱས་སུ་འདོགས་སོ། །ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པ་ལ་ནི་འདུས་མ་བྱས་སུ་འདོགས་སོ། །དོན་དམ་པར་ནི་འདུས་བྱས་ལ་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱིས་གདགས་སུ་མེད་དོ། །འདུས་མ་བྱས་ལ་ཡང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱིས་གདགས་སུ་མེད་དོ། །དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་དེས་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་རྣམ་པ་དྲུག་བསྐྱེད་ན་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པ་དེའི་ཕུང་པོར་བསྡུས་པའི་འདུ་བྱེད་དུ་གཏོགས་པ་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ན་བ་དང༌། རྒ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བའི་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། རང་གི་ངང་གིས་འགག་པ་དང༌། སྤོང་པའི་ཁམས་དང། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་དང༌། འགོག་པའི་ཁས་ལ་འགོག་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཞི་བ་དང༌། བསིལ་བ་དང༌། ནུས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའོ། །དེ་ལྟར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དེ་ལ་ནི་ལོག་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང་ལྡན་པའི་དགྲ་བཅོམ་པའི་འདུ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མི་འབྱུང་ན་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་དེ་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། ཉེ་བར་མི་འགྲོ་བར་ལྟ་སྤྲོས་པར་ག་ལ་བྱེད། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མ་སྤངས་པ་ལ་ནི་ཉེས་དམིགས་གཉིས་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གསོད་པ་པོ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་ཁས་ལེན་པ་ནི་དེ་དག་གིས་དེ་འཁོར་བ་ན་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ཡང་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་བླ་ན་མེད་པའི་སྲོག་གི་དབང་པོ་འགག་པར་བྱེད་དེ། དཔེར་ན་མི་ལ་ལ་ཞིག་ལ་འཁོན་ཡོད་པའི་མི་ཞིག་ཡོད་པས་མཐུས་བསད་མི་ནུས་པར་རང་གིས་ཤེས་ནས་བསད་པའི་ཕྱིར་
― DTG131_Page_0370 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིད་རྟོན་དུ་གཞུག་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བས་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་དེ། དེ་ཡིད་རྟོན་པར་གྱུར་པར་ཤེས་ནས་སྲོག་དང་བྲལ་བར་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་འཁོར་པའི་མི་ལྟ་བུའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བས་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ཡིད་དུ་འོང་བའི་འདུ་བྱེད་ལ་ཆགས་པ་དང་ལྡན་པར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྨོངས་པ་དེ་ཡང་གསོད་པར་བྱེད་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བའི་ཉེས་པར་ལྟ་བར་མི་བྱེད་དེ་དེ་ལ། དེ་ལྟར་ཡིད་བརྟན་པར་གྱུར་པས་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྲོག་གི་དབང་པོ་དེ་ལས་མ་ཐོབ་པ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་སྒོ་ནས་རབ་ཏུ་ཉམས་པར་བྱེད་དོ། །འདི་གཉིས་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་དང་རྨོངས་པར་འགྱུར་བའི་གནས་ཡིན་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཡོད་པ་དང་མེད་པར་ལྟ་བ་ཡང་སྤོང་ལ། ཉན་ཐོས་ཀྱང་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ཁ་ཅིག་ནི་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར། ཁ་ཅིག་ནི་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་བར་ལུང་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དོན་དམ་པར་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་བདག་རྟག་པར་མི་དམིགས་པ་དང༌། སྟོན་པ་གསུམ་སྟེ། རྟག་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཆད་པར་སྨྲ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་པར་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སོམ་ཉི་ཟ་བ་དང༌། རྨོངས་པ་དེའི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡང་དེ་བཞིན་ཏེ་བསྟན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡིན་ནོ། །བདག་མེད་པའི་ཆོས་འདི་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པས་འཇུག་པར་དཀའ་བ་དང༌། རྟོགས་པར་དགའ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་ནི་རང་བཞིན་གྱིས་ཀྱང་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་དང༌། དེ་ཇི་ལྟ་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྟོགས་པར་སླ་བ་ལྟར་དེ་དག་དེ་དང་མི་འདྲའོ། །དེ་ལ་མི་སླུ་བའི་དོན་དང༌། རྟོགས་པའི་དོན་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་འཇུག་པར་དཀའོ། །ཟབ་པ་ཡིན་ལ་ཟབ་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བའི་ཕྱིར་འདི་ནི་མི་སླུ་བའི་དོན་ཏོ། །བདག་ཉིད་ཀྱིས་མཐོང་བར་དཀའ་ལ་གཞན་གྱི་སྒྲ་ལས་ནི་བཀའ་འཁོར་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་རྟོགས་པའི་དོན་ཏོ། །རྟོག་གེའི་སྤྱོད་ཡུལ་མ་ཡིན་པས་རྟོག་གེ་བས་བརྟག་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་འདི་ནི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་དོན་
― DTG131_Page_0371 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏོ། །ཆོས་འདི་ནི་ཞིབ་མོ་མཁས་པ་དང་མཛངས་པའི་བརྟགས་པས་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་གྲངས་འདི་དག་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་གསུངས་པའི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཤེས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལུང་དང་རྟོགས་པས་སོ། །དེ་ལ་ལུང་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་བོ། །རྟོགས་པ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ཤེས་རབ་སྟེ། དེའི་ཕྱི་ནས་ཐོབ་པ་འཇིག་རྟེན་པའིའོ། །དེ་ལ་གསུངས་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཀུན་མི་ཤེས་ལ་ང་རྒྱལ་ཡང་ང་རྒྱལ་ཡིན་པར་མངོན་པར་མ་རྟོགས་ཤིང༌། མི་སྤོང་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བདག་ཏུ་མི་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་དོན་ཀུན་ཤེས་ཤིང་ང་རྒྱལ་ཡང་ང་རྒྱལ་ཡིན་པར་མངོན་པར་རྟོགས་ལ་སྤོང་པར་ནི་མི་བྱེད་པ་ནི་སློབ་པའོ། །ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་ནི་མི་སློབ་པའོ། །འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཁྱེན་མོད་ཀྱི་དེ་གཉི་གའི་ཚུལ་གྱིས་ལན་གདབ་ཏུ་མི་རུང་ལ་གནོད་པ་དང་བཅས་པར་གཟིགས་ན་ལན་མི་འདེབས་ཤིང་ཞལ་གྱིས་མི་བཞེས་ཏེ་ཤི་ཕན་ཆད་ཡོད་པར་འགྱུར་བ་དང་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གཉི་གར་འགྱུར་བ་དང༌། གཉི་གར་མི་འགྱུར་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ། ལན་མི་འདེབས་པ་ལ་མི་མཁྱེན་པ་ཙམ་དུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་དེའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པའི་མི་ཤེས་པ་ཡིན་པར་མངོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་གཉིས་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། རྒ་བའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་རྒས་པར་གྱུར་ཏེ། སྐྱེས་ནས་ལོ་བརྒྱ་ཉི་ཤུ་ལོན་པ་སྟེ་དེ་བས་ན་ལུས་ན་བ་ཞེས་བྱའོ། །སེམས་ཀྱི་ཡིད་མི་བདེ་བའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ནི་གང་གིས་སེམས་ན་བ་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོའི་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལ་ནི་བྱིས་པ་དང་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་དགའ་མགུར་བྱར་མེད་དོ། །གཉིས་པ་ལ་ནི་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཡོད་
― DTG131_Page_0372 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་མེད་དོ། །དེ་ལ་བྱིས་པ་ནི་ལུས་ན་བར་གྱུར་ན་སེམས་ན་བར་ཡང་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །མཁས་པ་ནི་ལུས་ན་བར་གྱུར་ཀྱང་སེམས་ན་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་ནི་འདིར་བྱིས་པ་དང་མཁས་པའི་ཁྱད་པར་ཡིན་ནོ། །ལེགས་པར་བཟུང་བའི་ཆོས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐོས་པ་དང་བསམས་པའོ། །ལེགས་པར་ཡིད་ལ་བྱས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་བསྒོམས་པའོ། །ལེགས་པར་བསྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །ལེགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅེས་བྱ་བ་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གསུང་བའི་སྟོན་པ་ཡང་དག་པར་དྲིས་པ་ལ་ལེན་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། གང་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གསུང་བ་དང་གང་གི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གསུང་ངོ༌། །ཉེ་བར་ལེན་པ་མ་སྤངས་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་དག་པར་གཟིགས་ལ་སྤངས་པ་ལ་ནི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་གསུམ་ཡང་དག་པར་གཟིགས་སོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པ་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ན་མྱ་ངན་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་ནི་ཉེས་དམིགས་དང་པོས་ཏེ་འདུ་བྱེད་ཐོབ་པ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལས་གྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ན་མི་དགེ་བ་རྣམ་པ་དུ་མ་མང་པོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དེ། དེས་ན་དེ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དེ་དང༌། མི་དགེ་བ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་དུ་བྱུང་ཞིང་ཉེ་ལ་རབ་ཏུ་ཉེ་བ་དང༌། འབྱུང་བ་ཉེ་བར་གནས་པར་གྱུར་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་གནོད་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་དང། བདག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་སྟེ། འདི་ནི་ཉེས་དམིགས་གཉིས་པའོ། །དེས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་ཕྱིར་ལུས་དང་བྲལ་ཏེ་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཉེས་དམིགས་གསུམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་
― DTG131_Page_0373 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕན་ཡོན་གསུམ་ཡིན་ཏེ། མཐུན་མཐུན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཕགས་པའི་གང་ཟག་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བདག་མེད་པའི་བཟོད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། བདེན་པ་མཐོང་བ་ཡང་དག་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་ཞུགས་པའི་སློབ་པ་འབྲས་བུ་ཐོབ་ཅིང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཐ་མ་འབྲས་བུའི་མཆོག་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའོ། །ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་དང་མཐུན་པའི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་སྟེ་གང་ཟག་དང་པོའི་དང༌། ཟག་པ་མེད་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་གང་ཟག་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་གང་དག་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་པོས་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་ལྟ་བའི་ཉེས་རྩོམ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པས་ནི་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པས་ནི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བའི་ཉེས་རྩོམ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་འདུལ་བའི་འདི་ལས་ཐ་དད་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་དང༌། རྟག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། ཁ་ཅིག་རྟག་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། མཐའ་དང་མཐའ་མེད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། ཆད་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་
― DTG131_Page_0374 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལོག་པར་ལྟ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པ་རྣམས་དང༌། སྲོག་ཏུ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་སྲོག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་དེ་ཉིད་ལུས་དེ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ལྟས་དང་བཀྲ་ཤིས་སྨྲ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐར་མཁན་དང༌། མོ་མཁན་རྣམས་ཀྱི་བཟླས་བརྗོད་དང་སྦྱིན་སྲེག་ལ་སོགས་པས་སྡུག་བའི་ཡུལ་འཐོབ་པ་ལ་ལྟས་བསྐྱེད་ཅིང་གནོད་པ་སེལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་དང༌། བཀྲ་ཤིས་དང༌། བཀྲ་མི་ཤིས་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟས་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལ་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཉི་ཤུ་ལ་བརྟེན་ནས་ལྟ་བར་གྱུར་པ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་པོ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། ཐམས་ཅད་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བའོ། །དེའི་ཉེས་རྩོམ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཞེ་ན། དེ་དག་ཕན་ཚུན་ལྟ་བ་དང་འདོད་པ་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡིད་མི་བདེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། མཐོས་པ་དང་དམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལ་ཕམ་པ་རྣམས་མྱ་ངན་བྱེད་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་དང་པོའོ། །ཕ་རོལ་ཕམ་པར་བྱ་བ་དང༌། རང་གི་ལྟ་བའི་ཕྱོགས་བརྟན་ཞིང་འཕེལ་བར་བྱ་བ་དང༌། གཞན་དག་གི་འཆབ་པ་དང༌། ངའི་ལྟ་བ་འདི་འབའ་ཞིག་དག་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་དག་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལོག་པར་ལྟ་བས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུས་རྟོག་པ་ངན་པ་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བ་རྣམ་པ་དུ་མས་སེམས་སྣད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་ལྟ་བས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་གཞན་རྣམས་དང་བདག་ཡོངས་སུ་འཇལ་ཞིང་བདག་ཆེའོ་སྙམ་པ་ནས་བདག་ཆུང་ངོ་སྙོམ་པའི་བར་དུ་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་ཅིང་དེ་དག་བདག་ཉིད་ནི་མཐོ་བར་བྱེད། གཞན་དག་ནི་བཤུང་བར་བྱེད་པ་འདི་ནི་དེ་དག་གི་མཐོས་པ་དང་དམས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་དེ་རྣམས་ལ་བརྟེན་ནས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་རྒྱུ་ཞིང་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀྱང་ཐེབས་པར་འགྱུར་ལ་གཞན་ལ་ཀླན་ཀ་བཙལ་བ་དང༌།
― DTG131_Page_0375 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནོད་པར་བྱ་བའམ། བདག་ཉིད་རྩོད་པ་ལས་ཐར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤུངས་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་དེ་དག་གི་ལྷག་པར་ཆགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཞེས་བྱའོ། །ལྟ་བའི་ཉེས་རྩོམ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བཞི་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཆོས་འདི་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཚེ་བདག་མེད་པ་ལ་མོས་པ་ལ་བློ་ཙམ་གནས་པས་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་བསམ་པ་ཐག་པ་ནས་ལྟ་བར་གྱུར་པ་འདི་རྣམས་ལེན་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་པོ་ལ་གནས་པ་ན་དང་པོའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དེ་ཉིད་ལན་མང་དུ་བྱས་པས་ནང་གི་འདུ་བྱེད་དུ་གཏོགས་པ་ཡང་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས། ཆོས་ཤེས་པ་དང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པའི་རྗེས་སུ་ཤེས་པ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པའི་ཤེས་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའམ། གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ཏུ་མངོན་པར་རྟོགས་ཏེ་དེའི་ཚེ་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཉིས་པ་ཡང་ཐོབ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གཉིས་པ་ལས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་འདས་སོ། །དེ་དེ་ལ་གནས་ནས་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་པོ་བསྒོམས་པས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ལས་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་སྤངས་ནས་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཐ་མ་ཡང་འཐོབ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཀྱང་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་དང་པོའི་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཕུང་པོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལྷག་མ་ཡོད་དོ། །གཉིས་པའི་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་དང་ཕུང་པོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལྷག་མ་ཡོད་དོ། །གསུམ་པའི་ནི་ཐམས་ཅད་སྤངས་ཏེ་ཕུང་པོའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ལྷག་མ་ཙམ་ཞིག་རེ་ཞིག་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་བརྟག་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་ཉི་ཤུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་གྱི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་འདི་པ་ལ་ནི་ས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཡིན་ལ་བདག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ས་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ་དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པའི་ཟད་པར་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་བྱིས་པའི་རྟགས་ཡིན་
― DTG131_Page_0376 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་དེ་དག་གིས་བྱིས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་གྲངས་སུ་འགྲོའོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ནི་མཁས་སུ་ཟིན་ཀྱང་རང་བཞིན་གྱིས་མཁས་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཡིན་ནོ། །མི་མཁས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། འདི་ནི་བྱིས་པའི་རྟགས་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་པ་ནི་ཕལ་ཆེར་རྙེད་པ་འདོད་པ་དང་བཀུར་སྟི་འདོད་པ་དང༌། བདག་བསྟོད་པ་དང༌། གཞན་སྨོད་པའོ། །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་པ་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་བསྟན་ཅིང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་མི་མཐུན་པར་བྱེད་ཅིང་སྨོད་པར་བྱེད་པའོ། །གཞན་ཡང་ཕྱི་རོལ་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་སྨྲ་བ་པོ་བདག་ཉིད་ཀྱང་འདོད་ལ་གཞན་དག་ལ་ཡང་སྟོན་པའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ཚར་བཅད་ཅིང་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དུ་ཟིན་ཀྱང་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཉེས་པར་བཤད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཐ་ན་དཔྱད་པའི་འདབ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ཡང་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་བྱིས་པའི་རྟགས་ལྔ་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཡན་ལག་རྣམ་པ་དྲུག་དང་ལྡན་པས་སྨྲ་བའི་སེང་གེ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དྲུག་གང་ཞེ་ན། ཐོག་མ་ཁོ་ནར་རྒོལ་བ་འོངས་ན་ཇི་ཙམ་དགོས་པར་དྲི་བ་རྣམས་ཀྱི་སྐབས་འབྱེད་པར་མཛད་པ་དང༌། རྩོད་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་རྩོད་པ་རྩོམ་པར་མཛད་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི་སེམས་ཅན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་དང་མི་དགའ་བ་རྣམས་དགའ་བར་བྱ་བ་དང༌། དགའ་བ་རྣམས་ཕྱིར་ཞིང་བསྐྱེད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་རྩོད་པ་མཛད་པ་ན་ཡང་དབང་པོ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཞི་ཞིང་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང༌། དེ་ལ་བག་ཚ་བའི་འཇིགས་པ་བག་ཆགས་ཀྱི་འབྲེལ་པ་ཙམ་ཡང་མེད་པ་དང༌། དེ་ལ་ལྷར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱིས་ཚར་བཅད་དུ་མེད་པ་དང༌། དེས་ལན་གྱི་རྣམ་པ་གཅིག་བཏབ་པ་ལས་འདའ་བར་ནུས་པ་འགའ་ཙམ་ཡང་མེད་དེ་ལན་དང་པོ་བཏབ་བ་ཁོ་ནས་ཚར་གཅོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་མཁས་ཤིང་འཇིགས་པ་མེད་པ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་རྩོད་པ་རྩོམ་པ་ན་སྤོབས་པ་ཡང་རྡུགས་པར་འགྱུར་ལ་བག་ཚ་བའི་འཇིགས་པ་ཡང་ཤས་ཆེར་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གཡོ་བའི་རྩོད་པ་ཐམས་ཅད་
― DTG131_Page_0377 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་གཡོ་བྱ་བར་མི་ནུས་པ་དང༌། འཁོར་འདུས་ཤིང་འཁོད་པ་གཟུ་བོར་འདུག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་ནི་རྒྱལ་བར་འགྱུར་བའི་སེམས་ཉེ་བར་འཇོག་ལ་རྒོལ་བ་ལ་ནི་ཕམ་པར་འགྱུར་བའི་སེམས་ཉེ་བར་འཇོག་པ་དང༌། དེ་དག་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་གསུང་ལ་ནི་བརྩན་པར་འཛིན་ལ་རྒོལ་བའི་ཚིག་ལ་ནི་བརྩན་པར་མི་འཛིན་པའོ། །སྨྲ་བ་ནི་འདི་གཉིས་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་དང༌། བདག་མེད་པར་སྨྲ་བའོ། །དེ་ལ་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བ་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་ལ་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ནི་སྟོབས་ཆུང་བ་ཡིན་ཏེ། རྟག་ཏུ་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བས་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཟིལ་གྱིས་གནོན་ཏོ། །སྨྲ་བ་པོ་སྟོབས་ཆུང་བ་ལས་གྱུར་པ་ནི་མ་གཏོགས་སོ། །བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་འདི་ལྟར་ལྟ་ཞིང་འདི་སྐད་སྨྲ་སྟེ། གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་གནས་ཏེ། དེ་དག་གིས་ན་འདུ་བྱེད་དང་ལྡན་ནོ། །འདུ་བྱེད་དེ་དག་ཀྱང་དེའི་བདག་གིས་ཡིད་ལ་དེ་དག་ཏུ་ཡང་ཞི་ཞིང་ཆུད་ལ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་ཏེ་ཡན་ལག་དང་ཡན་ལག་གི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་གྱུར་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་བདག་ནི་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །དེ་ཞིང་པ་ཞིང་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཞིང་དང་འདྲ་བ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཞིང་བླས་དང་འདྲ་བའི་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། རྩྭ་དང་སྨན་དང༌། ཤིང་དང་འདྲ་བའི་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་ན་དེ་ལ་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །བདག་མེད་པར་སྨྲ་བ་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་སུན་འབྱིན་པ་དང་བདག་མེད་པར་སྨྲ་བ་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་སུན་འབྱིན་པ་ནི་གལ་ཏེ་བདག་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་ལས་ལ་རང་དབང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་བདག་ནི་རྟག་ཏུ་བདེ་བ་འདོད་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་མི་མཐུན་པས་དེའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་འབའ་ཞིག་སྐྱེ་བའི་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་སྐྱེ་བའི་རིགས་སོ། །སྡུག་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམ་པར་འགྱུར་ཞིང་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ལས་དེའི་མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་འབྱུང་བའི་མི་རིགས་ཏེ། བདག་བརྟགས་པས་ཆེད་དུ་
― DTG131_Page_0378 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྒྲུབས་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་རྟག་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་རིགས་ན་དེ་ཁོ་ན་ལྟར་ཡང་མི་འདུག་པ་འདི་ནི་སུན་འབྱིན་པའོ། །བསྒྲུབ་པ་ནི་གང་གི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་བསོད་ནམས་ཀྱི་རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་པ་ལས་བསོད་ནམས་སྐྱེ་བ་དང༌། དེ་ལས་བཟློག་པ་ལས་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྐྱེ་བ་ཡོད་ལ་རྐྱེན་དེ་ལས་སྡུག་པ་དང༌། མི་སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་རྐྱེན་ལ་རག་ལས་པའི་ཕྱིར་མི་རྟག་སྟེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཙམ་དུ་གཏོགས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུན་ཡོད་པ་ལ་བདག་ལ་སོགས་པ་གདགས་སུ་རུང་ངོ༌། །དོན་དམ་པར་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་བས་ན་འདི་ནི་བསྒྲུབ་པའོ། །སློབ་པ་ལས་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་མི་སློབ་པ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ་མི་སློབ་པ་ནི་ཤེས་པ་བླ་ན་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ལ་སློབ་པའི་ཤེས་པ་ནི་བླ་ན་ཡོད་པའོ། །ཤེས་པ་བླ་ན་ཡོད་པ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ལམ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་བླ་ན་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་མིག་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཆོས་ཀྱི་སྐུར་མཐོང་ལ། སློབ་པས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་ལ་སློབ་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་ནི་རྣམ་པ་ལྔ་པའོ། །གཞི་བསྡུ་བ་ལས་འདུ་བྱེད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། བསྡུ་བ་དང་པོ་རྫོགས་སོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བདུན་པ། སྤྱི་སྡོམ་ནི། རྣམ་གཞག་ཤེས་པ་མཚུངས་པ་དང༌། །འདོད་ཆགས་བྲལ་བ་ཐ་མ་ཡིན། །སྡོམ་ནི། རྣམ་པར་གཞག་དང་རྣམ་དབྱེ་དང༌། །རྨོངས་པ་དང་ནི་རྨོངས་པ་མེད། །གདམས་ངག་དང་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ། །ཉོན་མོངས་ལས་རྣམས་རྒྱས་པ་ཡིན། །ཚོར་བ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་དང༌། རྟེན་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། གྲོགས་དང༌། རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །དེའི་རྟེན་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་སྟེ། མིག་དང༌། རྣ་བ་
― DTG131_Page_0379 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། སྣ་དང༌། ལྕེ་དང༌། ལུས་དང༌། ཡིད་དོ། །དམིགས་པ་ནི་དྲུག་གོ །གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམས་སོ། །གྲོགས་ནི་འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་དང་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་གང་དག་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །རྗེས་སུ་འབྲང་བ་ནི་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་གང་ལ་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་དང་ཡང་མགོ་མཉམ་དུ་སྐྱེ་ཞིང་འགག་པའི་རྟེན་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །ཚོར་བ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་འདི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་དང༌། རེག་པའི་ཚོགས་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཚོར་བའི་ཚོགས་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་དང༌། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་དང༌། སེམས་པའི་ཚོགས་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་དང༌། སྲེད་པའི་ཚོགས་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་གོ །གསུམ་འདུས་པའི་དོན་གྱིས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་དབྱེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚོར་བའི་རྒྱུའི་དོན་གྱིས་ནི་བཞི་པའོ། །གསུམ་འདུས་ནས་རེག་པའི་འབྲས་བུའི་དོན་གྱིས་ནི་ལྔ་པའོ། །ཚོར་བ་ཡོངས་སུ་བཅད་པའི་རྗེས་ལ་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་དོན་གྱིས་ནི་དྲུག་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཚོར་བ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་བདག་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། གཞན་དག་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དོན་གྱིས་ནི་བདུན་པ་དང་བརྒྱད་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚོར་བ་དང་ཕྲད་པ་དང་འབྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་སེམས་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དོ། །ཇི་ཙམ་དུ་སེམས་པས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དེ་ཙམ་དུ་སྲེད་པས་འདོད་ཅིང་སྨོན་པར་བྱེད་དོ། །ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ་ཕྱོགས་གཅིག་གི་ཐམས་ཅད་དང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཡིན་གྱི། འདུས་མ་བྱས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་
― DTG131_Page_0380 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདིར་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་ལ་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བརྗེད་ངས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་དང་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ན་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་བརྗེད་ངས་ལ། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ནི་བག་ལ་ཉལ་གྱིས་བརྗེད་ངས་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་བརྗེད་ངས་པའི་རྒྱུ་ནི་ཚོར་བ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་དང༌། ལུས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐོག་མ་དང༌། བར་དང་ཐ་མར་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་པ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོར་ནི་སྐྱེ་བས་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་སོ། །བར་དུ་ནི་ན་བས་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་སོ། །ཐ་མར་ནི་རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་སོ། །དེ་ལ་བརྗེད་ངས་པའི་འབྲས་བུ་ནི་མྱ་ངན་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྲེད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །བརྗེད་ངས་པ་མེད་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་དང༌། བར་དུ་གཅོད་པ་དང༌། སྒྲིབ་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི་ཚོར་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྣམ་པ་ལྔའི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང༌། སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བརྗེད་ངས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་ནི་བདུད་བཞི་པོ་རྣམས་ཡིན་ཏེ། ཕུང་པོའི་བདུད་ནི་ཐམས་ཅད་དུ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྷའི་བུའི་བདུད་ནི་དུས་དུས་སུ་བར་ཆད་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འཆི་བ་དང་ཉོན་མོངས་པའི་བདུད་གཉིས་ནི་འཆི་འཕོ་དང༌། སྐྱེ་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བརྗེད་ངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ནི་ཡུལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཡུལ་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་དམིགས་པའམ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའམ། བག་ལ་ཉལ་ལོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་སྦྱིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ།
― DTG131_Page_0381 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ལྟ་སྟེ། བསྡུ་བའི་གདམས་ངག་དང༌། དམིགས་པ་ལ་མཐུན་མཐུན་དུ་འཛུད་པ་དང༌། རང་གི་དོན་ཐོབ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ཆོ་འཕྲུལ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བའི་ཤེས་རབ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་བཙལ་བར་བྱ་སྟེ། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཐོས་བ་དང་བསམ་པ་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་སློབ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སློབ་པའི་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་ཤེས་རབ་མི་སློབ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའོ། །དེ་ལ་སློབ་པ་ནི་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །མི་སློབ་པ་ནི་དེ་ཡན་ཆད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་སེམས་རྣམ་པར་གྲལ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ལ་ནི་ཆོས་ལྔ་དབེན་པ་ཡིན་ཏེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་དང༌། ཞི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཡན་ལག་དང༌། རྟག་ཏུ་གུས་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་བོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་ནི་ཡང་དག་པའི་མཛའ་བཤེས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཕྱེ་བ་སྟེ། སྟོན་པ་དང༌། སློབ་དཔོན་ནམ་བླ་མ་དང་འདྲ་བའི་ཚངས་བ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཁྱིམ་པ་མཁས་པ་ཆོས་འདི་པ་རྣམས་སོ། །འདི་དག་ནི་མཛའ་བཤེས་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ཡིན་ཏེ། འདི་རྣམས་ནི་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་འབྱུང་བའི་སྒོ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གནས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ཏེ། དེ་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ན་འགྱོད་པ་མེད་དོ། །འགྱོད་པ་མེད་ན་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནས་རྒྱས་པར་བདེ་བ་དང་ལྡན་ན་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་ནུས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་ལྷག་མཐོང་གི་ཡན་ལག་ནི་གཏམ་རྣམ་པ་གསུམ་ཅི་འདོད་པ་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པའི་དང༌། ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་
― DTG131_Page_0382 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བའིའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་གཏམ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མི་སློབ་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལས་བརྩམས་པའི་གཏམ་ཡིན་ཏེ། །འཕགས་པ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ནོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་རབ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་འདི་ལྟ་བུའོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་གཏམ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་རིགས་གསུམ་ལས་བརྩམས་ཏེ་འདོད་པ་ཉུང་བ་དང༌། ཆོག་ཤེས་པ་དང༌། བསྙུངས་པའི་གཏམ་དང། སྤོང་བ་དང་བསྒོམ་པ་ལ་ཀུན་ཏུ་དགའ་བ་ལས་བརྩམས་ནས་འདུ་འཛི་མེད་པའི་གཏམ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བའི་གཏམ་གང་ཞེ་ན། དེ་ནི་སྒོ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ་ཉོན་མོངས་པའི་སྒྲིབ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སྒྲིབ་པ་ལྔའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མ་རིག་པའི་སྒྲིབ་པའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སྤོང་བ་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང་འགོག་པའི་ཁམས་ལས་བརྩམས་ཏེ། དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཕན་ཡོན་དུ་ལྟ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ། དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམས་དང༌། སྒྲིབ་པའི་གནས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་གཏམ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ནི་རྐྱེན་འདི་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པའི་གཏམ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ཀྱང་ལྷག་མཐོང་གི་ཡན་ལག་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཚོགས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་ནི་འདུན་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའོ། །ཡོ་བྱད་བསྙུངས་པའི་ནི་ཡང་དག་པའི་ཚོགས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པ་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བའི་ནི་ཡང་དག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པའོ། །གཏམ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཞི་གནས་སུ་
― DTG131_Page_0383 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏོགས་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལྷག་མཐོང་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཡན་ལག་ཅེས་བྱའོ། །རྟག་ཏུ་གུས་པར་བྱེད་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ལ་སྦྱོར་བ་དེ་ཉིད་ལ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་སྟེ། གནས་པའི་རྒྱུན་དུ་བྱེད་ཅིང་བྱང་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གོ་ཆའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ཞུམ་པ་མེད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། མི་བསྐྱོད་པའི་བརྩོན་འགྲུས་དང། ཆོག་མི་ཤེས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་སོ། །དེ་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ནི་འདུན་པ་དྲག་པོ་དང་ལྡན་ཏེ་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་བརྟན་པོར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྦྱོར་བར་ཡང་བྱེད་དོ། །ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ལ་ཡང་ཁྱད་དུ་མི་གསོད་དེ་ཞུམ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གྲང་བ་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་རྣམས་ཀྱང་བཟོད་དོ། །ངན་དོན་གྱིས་ཀྱང་ཆོག་པར་མི་འཛིན་ཏེ། གོང་མ་བས་ཀྱང་ཆེས་གོང་དུ་གྱ་ནོམ་པ་འདོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་གནས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཏེ་གནས་ན་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བར་གཏོགས་པ་དང་གནས་པར་གཏོགས་པ་དང༌། རྟེན་དུ་གཏོགས་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་དེ། དེ་གྲོང་ངམ་གྲོང་གི་ཉེ་འཁོར་ན་གནས་པ་ན་བུད་མེད་གཞོན་ནུ་ཁ་དོག་རྒྱས་ཤིང་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་མཐོང་ན་འདོད་ཆགས་བསལ་བའི་ཕྱིར་མི་སྡུག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །ཡང་ན་གཞན་དག་གིས་གནོད་པར་བྱས་ཤིང་དཀྲུགས་པར་གྱུར་ན་གནོད་སེམས་བསལ་བའི་ཕྱིར་བྱམས་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་ན་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱོང་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དབེན་པ་ན་གནས་པ་ན་འདོད་པའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་དྲན་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་གནས་པར་གཏོགས་པའི་ཉེ་བའི་
― DTG131_Page_0384 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉོན་མོངས་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་རབ་ཐོབ་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་ལྷག་མ་བསལ་བའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པས་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་འདིའི་གོ་རིམས་ཀྱིས་རྡོ་རྗེ་ལྟ་བུའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སློབ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་ལ། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཞེ་ན། གཏན་དུ་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་སྐྱེས་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་གནས་ངན་ལེན་ཐམས་ཅད་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར། །གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་གཏན་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལྷག་མ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་ནས་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལྷག་མའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཚེ་ནི་དེའི་ཟག་པ་རྣམས་མཐར་གྱིས་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ་ནམ་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་རེ་ཞིག་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པའི་ཟག་པའོ། །སེམས་ཅན་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་རྣམས་དང་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མ་རིག་པ་མ་གཏོགས་པ་ནི་སྲིད་པའི་ཟག་པའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ནི་མ་གཏོགས་ཏེ་དེ་དག་ནི་ལོག་པའི་རྟོག་པས་རྨོངས་པར་བྱས་པའི་ལྟ་བ་ངན་བ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་ལྟ་བ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཁ་ཅིག་ནི་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ་དེ་དག་གི་ཁམས་གསུམ་གྱི་མི་ཤེས་པ་གཅིག་ཏུ་
― DTG131_Page_0385 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྡུས་པ་ནི་མ་རིག་པའི་ཟག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞི་རྣམ་པ་དགུ་ལ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བས་ན་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དགུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཞི་རྣམ་པ་དགུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཆགས་སུ་རུང་བའི་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་གྲགས་པའི་ཡུལ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། ཕྱོགས་དེ་ཉིད་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་སེམས་ཅན་དང་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པར་གྲགས་པའི་ཡུལ་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དུ་གྲགས་པ་ལ་ང་རྒྱལ་གྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐོས་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་སེམས་པ་དང༌། ཐབས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་མ་ཟིན་པའི་བསྒོམ་པ་ལ་ལོག་པར་མོས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང། ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་མ་མོས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའི་ཤེས་པས་དབུལ་བ་དང༌། ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་ལ་བརྟེན་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱིས་དབུལ་བ་སྟེ། གཞི་དགུ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ལ་སོགས་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་དགུ་པོ་རྣམས་མཐུན་མཐུན་དུ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཕྲག་དོག་གིས་བསྒྱུར་ཏེ་ཆོས་མཐུན་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་ཀྱི་སེར་སྣ་བྱེད་པ་དེས་ནི་ཕྱི་མ་ལ་ཤེས་པས་དབུལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷག་མ་ཡང་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་འཆིང་བས་བཅིངས་པས་བདེ་བ་ཚོར་བར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་ལས་སེམས་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་མི་ནུས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་གི་འཆིང་བས་སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་དང༌། གཏི་མུག་གི་འཆིང་བས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཚོར་བར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་ཏེ། དེ་བས་ན་འཆིང་བ་གསུམ་མོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་གནས་ངན་ལེན་གྱི་རྟེན་དུ་གནས་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་བྱེ་བྲག་
― DTG131_Page_0386 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་བྱེ་བྲག་དང་གཉི་གའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་བདུན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་སྲིད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་ལོ། །དེ་གཉི་གའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་ང་རྒྱལ་དང་མ་རིག་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང་ཐེ་ཚོམ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་ཏེ། འདི་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ནི་ཆགས་པ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང༌། ཁྲོ་བ་དང༌། ཁོན་དུ་འཛིན་པ་སྟེ་རྒྱས་པར་ནི་དངོས་པོ་ཕྲན་ཚེགས་ཀྱི་མདོ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ཏེ། དེ་ལ་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་སློང་བ་ནི་ཆགས་པ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཁའི་ཉེས་རྩོམ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ནི་ཁྲོ་བའོ། །ནང་གི་བསམ་པ་ལ་ཡོད་པ་ནི་ཁུན་དུ་འཛིན་པའོ། །སྡིག་པ་མཁྱུད་པ་ནི་འཆབ་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཡི་ཆད་པ་ནི་ཡོངས་སུ་གདུང་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་གཞན་གྱི་འབྱོར་བ་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བ་ནི་ཕྲག་དོག་གོ །ཡོད་བྱད་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ནི་སེར་སྣའོ། །སླུ་བའི་བསམ་པས་བདག་ཉིད་གཞན་དུ་སེམས་ལ་གཞན་དུ་སྟོན་པ་ནི་རྒྱུའོ། །སེམས་མི་དྲང་བའི་ཕྱིར་མི་མངོན་པ་དང་མི་གསལ་བ་དང་བརྡ་ཕྲད་པར་མི་བྱེད་པ་ནི་གཡོའོ། །བདག་ལ་བརྟེན་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་མི་འཛེམ་པ་ནི་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པའོ། །གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བས་མི་འཛིམ་པ་ནི་ཁྲེལ་མེད་པའོ། །ཆུང་ངུ་བས་བདག་ཆེའོ་སྙམ་པའམ་མཚུངས་པ་དང་མཚུངས་སོ་སྙམ་པའི་སེམས་ཀྱིས་འགྱིང་བ་ནི་ང་རྒྱལ་ལོ། །མཚུངས་པ་བས་བདག་ཆེའོ་སྙམ་པའམ་ཆེ་བ་དང་མཚུངས་སོ་སྙམ་པའི་འགྱིང་བ་ནི་ཆེ་བའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཆེ་བ་བས་ཀྱང་བདག་ཆེས་ཆེའོ་སྙམ་པའི་འགྱིང་བ་ནི་ང་རྒྱལ་ལས་ཀྱང་ང་རྒྱལ་ལོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་
― DTG131_Page_0387 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གམ་བདག་གིར་ཡང་དག་པར་ལྟ་བའི་འགྱིང་བ་ནི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་མ་ཐོབ་པར་བདག་གིས་ཐོབ་བོ་སྙམ་པའི་འགྱིང་བ་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཆེས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་བས་བདག་ཅུང་ཟད་ཙམ་གྱིས་ཆུང་ངོ་སྙམ་པའི་འགྱིང་བ་ནི་ཆུང་བའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་བཞིན་དུ་བདག་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་སྙམ་པའི་འགྱིང་བ་ནི་ལོག་པའི་ང་རྒྱལ་ལོ། །འབྱོར་བ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གིས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་དྲེགས་པ་ནི་རྒྱགས་པའོ། །དགེ་བའི་ཕྱོགས་ལ་མི་རྩོམ་པས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་སེམས་ཀུན་དུ་མི་སྲུང་བ་ནི་བག་མེད་པའོ། །བླ་མ་དང་ཡོན་གནས་ལ་མི་འདུད་པ་ནི་ཁེངས་པའོ། །མཚོན་ཐོགས་པ་དང༌། དབྱུག་བ་ཐོགས་པ་དང༌། འཐབ་པ་དང༌། མཚང་འདྲུ་བ་དང༌། འགྱེད་པ་དང༌། རྩོད་པ་ཀུན་དུ་སློང་བར་བྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ནི་ཉེས་རྩོམ་མོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་ཡོན་ཏན་ཡོད་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྤྱོད་ལམ་བསྒྱུར་བ་ནི་ཚུལ་འཆོས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་བདག་གི་ཡོན་ཏན་གླེང་བའམ་བརྟེན་པའི་ཚུལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ཚིག་གི་ལམ་འཇམ་པོ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་ཁ་གསག་གོ ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱི་མཚན་མས་འདོད་པའི་བསམ་པ་སྟོན་པ་ནི་གཞོགས་སློང་ངོ༌། །ནན་གྱིས་སློང་བ་ནི་ཐོབ་ཀྱིས་འཇལ་བའོ། །ཅི་རྙེད་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་མི་ཤེས་ཏེ། གཞན་གྱི་རྙེད་པ་བསྟན་པས་རྙེད་པ་ལ་ལྷག་པར་སློང་བ་ནི་རྙེད་པས་རྙེད་པར་བྱེད་འདོད་པའོ། །ཡོན་ཏན་ལ་ཡིད་ཆེས་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཧ་ཅང་བྱམས་ཆེས་པས་བླ་མ་རྣམས་ལ་ཞས་མེད་པ་ནི་མ་གུས་པའོ། །ཚིག་མི་བཟོད་པ་ནི་བཀའ་བློ་མི་བདེ་བའོ། །གནོད་པ་ལ་འཛུད་པའི་བཤེས་གཉེན་ནི་སྡིག་པའི་གྲོགས་པོའོ། །ཟང་ཟིང་ལ་འཆུམས་པས་མི་བདེ་བའི་ཡོན་ཏན་སྟོན་ཞིང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་པར་འདོད་པ་ནི་སྡིག་པ་འདོད་པའོ། །ཆེ་བ་རྣམས་ལས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ཆེན་པོ་འདོད་པ་ནི་འདོད་ཆེན་ནོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་མི་བདེ་བའི་ཡོན་ཏན་སྟོང་ཅིང་ཡིད་ཆེས་པར་བྱེད་འདོད་པ་ནི་འདོད་པ་ཅན་ནི། །གཤེ་བ་ལ་ཕྱིར་གཤེ་བ་ནི་མི་བཟོད་པའོ། །ཁྲོ་བ་དང་རྡག་
― DTG131_Page_0388 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང་མཚང་འདྲུ་བ་ལ་ཕྱིར་མཚང་འདྲུ་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །བདག་གི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ནི་ཞེན་པའོ། །གཞན་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ནི་ཡོངས་སུ་ཞེན་པའོ། །དེ་བཞིན་དུ་བཟང་པོ་རྣམས་དང་ངན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་མཐུན་མཐུན་དུ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡུལ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ནི་འདོད་ཆགས་སོ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ནི་ཆོས་མ་ཡིན་པའི་འདོད་ཆགས་སོ། །བདག་དང་ཕ་མ་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། ཡང་དག་པའི་ལོངས་སྤྱོད་དང༌། གཞན་གྱི་རྫས་གཏམས་པ་ལ་ཀུན་དུ་འཛིན་པ་ནི་མི་བཟད་པའི་ཆགས་པའོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་མཐོང་ན་རྟོག་པ་དང་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ལྟ་བ་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྟག་པར་ལྟ་བ་ནི་སྲིད་པའི་ལྟ་བའོ། །ཆད་པར་ལྟ་བ་ནི་མེད་པར་ལྟ་བའོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་ལས་འབྱུང་བ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །མི་འདོད་པ་བཞིན་དུ་དུས་མ་ཡིན་པར་གཉིད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ནོན་པ་ནི་སྙོམ་པའོ། །གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་འདོད་པ་ནི་དགའ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་རགས་པས་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བར་གྱུར་ནས་ལུས་བརྐྱང་བསྐུམ་བྱེད་པ་ནི་བྱ་མངས་སོ། །ཁ་ཟས་ཉུངས་པ་དང་མངས་པ་མི་ཤེས་པ་ནི་ཟས་ཀྱི་ཚོད་མི་ཤེས་པའོ། །བྱ་བའི་རིགས་པ་མི་བྱེད་པ་དང༌། བྱ་བའི་མི་རིགས་པ་བྱེད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་བག་མེད་པ་སྔོན་དུ་བཏང་ནས་མི་འཇུག་པ་ནི་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པའོ། །སེམས་དམིགས་པ་ལ་བཏགས་པའི་ཡུར་བའི་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་པའི་ཕྱིར་མི་རིགས་པར་འཇུག་པ་དང༌། བདག་ཉིད་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་ནི་སེམས་ཞུམ་པའོ། །ཕ་རོལ་ལ་གནོད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནི་གདུག་པའོ། །འཕྱས་འདོགས་པའི་རང་བཞིན་ཅན་ནི་འཕྱ་སྐྱེན་པའོ། །སློབ་དཔོན་དང༌། བླ་མ་དང༌། ཡོན་གནས་དང༌། ཆོས་མཐུན་པ་ལ་ནི་སླུ་བ་མི་དྲང་བའོ། །ལུས་དང་ངག་གི་ལས་བརླང་ལ་
― DTG131_Page_0389 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་རྩུབ་ཅིང་མི་དེས་བ་ནི་མི་མཉེན་པའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང༌། འཚོ་བ་མི་མཐུན་པ་ནི་མི་མཐུན་པར་འཇོག་པའོ། །ཆགས་པའི་སེམས་ཀྱིས་འདོད་པ་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས་ཡིད་ཀྱིས་རྟོག་ཅིང་གོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་བྱེད་པ་ནི་འདོད་པའི་རྟོག་པའོ། །གཞན་གྱིས་གནོད་པ་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལ་དམིགས་ནས་སྡང་བའི་སེམས་ཀྱིས་རྟོག་ཅིང་གོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་བྱེད་པ་ནི་གནོད་སེམས་ཀྱི་རྟོག་པའོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱ་བ་ལ་དམིགས་ནས་ཡིད་ཀྱིས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པར་འཚེ་བའི་རྟོག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་གཉེན་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས་ཡིད་ཀྱིས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་གཉེན་ལ་རྟོག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་ཡུལ་གྱི་མི་རྣམས་ལ་དམིགས་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཡུལ་གྱི་མི་ལ་རྟོག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་རང་གི་དོན་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དུས་གཞན་ལ་ལྟ་བ་ལ་དམིགས་ནས་ཡིད་ཀྱིས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་མི་འཆི་བའི་རྟོག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་བདག་དང་ཞན་རྣམས་ཀྱི་ཐ་མ་དང་རབ་ལ་དམིགས་ནས་ཡིད་ཀྱིས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བྱེད་པ་ནི་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྟོག་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཀྱིས་སྦྱིན་བདག་དང་འདྲིས་པའི་ཁྱིམ་རྣམས་ཀྱི་འབྱོར་པ་ལ་དམིགས་ནས་ཡིད་ཀྱིས་རྟོག་ཅིང་གོམས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དང་ཡང་དུ་བྱེད་པ་དེ་ནི་རིགས་ཀྱི་འབྱོར་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྟོག་པའོ། །མྱ་ངན་ལ་སོགས་པ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཡོད་དོ། །ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བརྒྱད་པོ་རྣམས་ནི་དུས་སྐབས་བཞིར་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་རྣམས་ཉི་ཚེ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་ཚེ་ནི་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་སྒྲིབ་པར་
― DTG131_Page_0390 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་དོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་ཚེ་ནི་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའི་ཚེ་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པའོ། །ཆོས་མཐུན་པ་པ་རྣམས་དང་ཕན་ཚུན་ཆོས་དང་ཟང་ཟིང་ལ་ལོངས་སྤྱོད་བའི་ཚེ་ནི་ཕྲད་དོག་དང་སེར་སྣ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་སྒྲིབ་པར་བྱེད་དོ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་གནོད་སེམས་ལ་སོགས་པ་འདོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤྱོད་པའི་འདོད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོ་མ་བསངས་པ་ནི་འདོད་པའི་ཆུ་བོའོ།། སྲིད་པ་དང་ལྟ་བ་དང་མ་རིག་པའི་ཆུ་བོ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་མཐུན་མཐུན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་བུ་སྟེགས་ཅན་མ་བརྟགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་འདོད་པའི་ཆུ་བོའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་སྲིད་པའི་ཆུ་བོའོ། །མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཕལ་ཆེར་ཆུ་བོ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྟ་བ་ངན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ལྟ་བ་ངན་པའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པའོ། མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྷག་ཆད་མེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ནི་སྦྱོར་བ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམ་པ་བཞིར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་དང༌། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་བའི་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱིའོ། །དེ་ལ་གང་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། གང་གིས་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང༌། གང་གི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཅི་ཉེ་བར་ལེན་ཞེ་ན་འདོད་པ་རྣམས་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉེ་བར་ལེན་ཏོ། །གང་གིས་ཉེ་བར་ལེན་ཞེ་ན། འདུན་པ་དང་འདོད་ཆགས་རྣམ་པ་བཞིས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཉེ་བར་ལེན་ཞེ་ན། འདོད་པ་རྣམས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་ནི་དང་པོའོ། །རྙེད་པ་དང་བུར་སྟིའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་གཞན་ལ་ཀླན་ཀ་ཚོལ་བའི་ཕྱིར་རམ། །གལ་འཛིན་པ་ལས་ཐར་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་གཉིས་པའོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་ལ་བརྟེན་ཅིང་གནས་ནས་འཇིག་རྟེན་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བར་བྱ་བ་
― DTG131_Page_0391 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནས། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བར་གྱི་ཕྱིར་ནི་གསུམ་པའོ། །ལས་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་སྐྱེས་བུའམ། འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་སྐྱེས་བུར་རྣམ་པར་བརྟགས་པའི་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་ཕྱིར་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉེ་བར་ལེན་ཏོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ཕྱོགས་གཉིས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་དང་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ཀྱིའོ། །ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་གསུངས་པ་སྟོན་པར་ཁས་བླངས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་དག་གིས་ཉེ་བར་ལེན་པ་གང་ཡང་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དེ། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མི་ལྟ་བར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་ལྟ་བ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཡང་ཁས་མི་ལེན་ཏོ། །ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ཅན་དེ་དག་ལ་ནི་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་དེ། ལྟ་བ་དང་འདོད་པ་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་རྣམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ལྟ་བ་དང་འདོད་པ་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་ལྟ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཕྱིར་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཕྱོགས་དེ་གཉི་ག་ལ་བརྟེན་པ་རྣམས་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་སྟེ་དེ་བས་ན་ཕྱོགས་དེ་གཉི་གའི་ཕྱིར་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་ལྟ་བ་དྲུག་ཅུ་རྩ་གཉིས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང༌། ངག་གི་སྡོམ་པ་ལོག་པའི་རྟོག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལྟ་བས་གནོད་པར་བྱས་པ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དེ་དང་འཚམ་པའི་རྟགས་དང་ཆ་ལུགས་དང་ཟས་དང་སྐོམ་དང་སྤྱོད་ལམ་དང་སྤྱོད་པ་དང་ཡི་དམ་ནི་བརྟུལ་ཞུགས་སོ། །བདག་ནི་བདེན་པ་དང་གནས་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་དོ་ཞེས་སྨྲ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་ནི་རྫས་
― DTG131_Page_0392 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གནས་པ་ནི་རྣམ་པར་གཞག་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བ་ནི་འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ཤེས་སོ་བར་སྨྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བ་ནི་ལྟ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ལ་སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བ་ནི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །མདུད་པ་ནི་བཞི་སྟེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཉི་ཚེའི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་ནི་གནས་སྐབས་ལྔ་མི་མཐུན་པ་རྣམས་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་ཡུལ་གྱིས་འཕྲོག་པའི་ཕྱིར་བསྟན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ནི་འདོད་པའི་འདུན་པའོ། །ཆོས་མཐུན་པ་པ་རྣམས་ཡིས་གླེང་བ་དང༌། སྨྲ་དབབ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་སོགས་པས་འདུལ་བ་མི་བཟོད་པས་ཡང་དག་པར་དགའ་བར་བྱ་བའི་ཆོས་དང་མི་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ནི་གནོད་སེམས་དང༌། །ཞི་གནས་དང་མི་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ནི་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དོ། །ལྷག་མཐོང་དང་མི་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ནི་རྒོད་པ་དང་འགྱོད་པའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཕེལ་བའི་གཏམ་ངེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། །ཆོས་སྤྱོད་པ་དང༌། སྟོན་པའི་བསྟན་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མོས་པ་དང་མི་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ཐེ་ཚོམ་གྱི་སྒྲིབ་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་གི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་གང་གིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའམ་བག་ལ་ཉལ་དུ་གྱུར་བས་རང་གི་དོན་འཐོབ་པ་ལ་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་ཞིང་སེམས་འཇོམ་པོ་མ་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཐ་བ་རྣམས་སོ། །ཡུལ་ངན་པ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་ནི་དྲི་མ་ཞེས་བྱའོ། །འཁྲུལ་པའི་འོས་མ་ཡིན་པའི་གཞི་ལ་ཞེ་སྡང་བ་ནི་དྲི་མ་ཞེས་བྱའོ། །གསལ་ཞིང་བྱིས་པའི་སྐྱེ་བོས་ཀྱང་བརྡ་ཕྲད་པའི་གཞི་ལ་གཏི་མུག་པ་ནི་དྲི་མ་ཞེས་བྱའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྒྱུན་དུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་རྟག་ཏུ་འཇོམས་པས་ན། རྟགས་འཇོམས་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་ཚོ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་བྲལ་ཏེ་ངོ་ཚ་མི་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་མེད་པས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་རྒྱུན་དུ་འདོད་
― DTG131_Page_0393 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་མ་བསྡམས་པ་ནི་ཟུག་རྔུ་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་འདྲེས་ཏེ། རྒྱུད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་ཡོད་ལ་སྐད་ཅིག་པའི་སྒོ་ནས་ནི་མེད་དེ་བསམ་པ་ཡོད་པ་ནི་མདུད་པར་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པའི་ངན་པའི་དོན་གྱིས་ཐ་ཆད་ཅེས་བྱའོ། །ལུས་ཀྱི་ལས་མི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའོ། ལུས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ངག་གི་ལས་དང་ཡིད་ཀྱིས་ལས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཅིང་རྗེས་སུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ་རྗེས་སུ་འཐོབ་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདིས་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྟན་ཏོ། །སྔ་མས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྟན་ཏོ། །འདི་གཉིས་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྨྲ་བ་སྟེ། ལོག་པར་སྨྲ་བ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྨྲ་བའོ། །དེ་ལ་གང་འདི་སྐད་དུ་ཆེད་དུ་བསམས་ཏེ་ལས་མི་དགེ་བ་ཅི་བྱས་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ངེས་པར་ཡང་ཡིན་ལ་ངན་སོང་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡིན་ནོ་ཞེས་སྨྲ་བ་དེས་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཡང་ཆེད་དུ་བསམས་ཏེ། མི་དགེ་བའི་ལས་མ་བྱས་པས་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་ཡང་རྙེད་པར་སླ་བ་མ་ཡིན་ན་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་ལྟ་ཅི་མོས་ཏེ། དེས་ན་དེ་དག་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་ངེས་པས་ན་སུ་ལ་ཡང་ཐར་པར་འགྱུར་བའི་སྐབས་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་དེ་ནི་ལོག་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་འདི་སྐད་དུ་ཆེད་དུ་བསམས་ཏེ། མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་ལ་གལ་ཏེ་དེ་ལྟར་བྱས་ནས་བསགས་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་དེ་ཕྱི་མ་ལ་མི་སྡུག་པའི་ང་སོང་མྱོང་བར་ངེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མ་བསགས་ན་ནི་དེའི་དེ་ཆོས་ཡང་དག་པར་བླང་བ་གང་དང་གང་ལ་བརྟེན་པ་བདེ་བའམ་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱས་པར་གྱུར་བ་དེའི་ནི་དེ་ལྷན་ཅིག་བྱེད་པར་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བདེ་བ་མྱོང་བའམ། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་ལས་གང་བྱས་ནས་འགྱོད་པ་མེད་ཅིང་གཉེན་པོ་མ་བསྟན་པའི་གང་
― DTG131_Page_0394 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཟག་དེའི་ལས་དེ་ནི་བསགས་པར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡིན་ནོ། །འབྲི་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ཁོ་ན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ནི་ངན་སོང་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་ཡིན་ལ་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་ཐར་པའི་བར་དུ་གཅོད་པར་ཡང་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་ལས་དེ་བྱས་ན་འགྱོད་པར་ཡང་བྱེད་ལ་གཉེན་པོ་དང་ཡང་བཅས་པའི་གང་ཟག་དེའི་ལས་དེ་ནི་བསགས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། བསགས་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་ངན་སོང་མྱོང་བར་འགྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ནི་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ཁོ་ན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་ལ་ཐར་པའི་བར་དུ་གཅོད་པར་ཡང་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་དེས་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་འདི་ནི་ཡང་དག་པར་སྨྲ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་མེད་ན་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་ལ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཡོད་ན་ནི་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཉེན་པོ་གང་གིས་བྱས་མ་ཐག་ཏུ་བསགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཕྱི་མ་ལ་མྱོང་བ་མ་ངེས་པ་དང༌། གཉེན་པོ་གང་གིས་མ་སྤངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་མི་མྱོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། གཉེན་པོ་གང་གིས་སྤོང་བར་ཡང་བྱེད་ལ་བྲལ་བར་ཡང་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པས་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ལུས་བསྒོམ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྒོམ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་སྒོམ་པའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་སེམས་བསྒོམ་པ་དང༌། ཟག་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་དང་སེམས་དྲག་པོས་བསྒོམ་པ་དང༌། ཡུན་རིང་པོར་བསྒོམ་པ་དང༌། གཉེན་པོ་སྒོམ་དུ་མ་བསྒོམ་པ་སྟེ། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་བཅུ་པོ་འདི་དག་མེད་ན་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཤིན་ཏུ་མ་བསྡམས་པར་གནས་པའི་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་མི་དགེ་བ་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཕྱི་མ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་
― DTG131_Page_0395 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པར་གནས་པའི་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཚེ་འདི་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཤིན་ཏུ་མ་བསྡམས་པར་གནས་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ལས་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པར་གནས་པ་ནི་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་མི་དགེ་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་ཉེས་རྩོམ་དང༌། དེ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པའི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མ་རིག་པའི་ཉེས་རྩོམ་ནི་སྤངས་ལ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དགེ་བ་ཡང་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་གནས་པ་དེ་ལ་ནི་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་དེའི་རྒྱུས་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལོག་པའི་འདུན་པ་དང༌། རྟོག་པ་དང་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་མི་འབྱུང་ངོ༌། །དེས་དེ་སྤངས་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་བཟུང་ནས་ཚེ་འདི་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བསྡམས་པར་གནས་པ་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་མི་བྱེད་ཅིང་མི་སོགས་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་བདག་ལ་ཉལ་གྱི་བཅིངས་བས་བཅིངས་པས་ན་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་དེར་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་པར་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པར་གནས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་སྤངས་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་བ་དེ་ལ་གནས་པ་དེ་ནི་གསར་དུ་ཡང་ལས་མི་བྱེད་ལ། ལས་རྙིད་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་སྟེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒོ་ནས་ཟད་པར་བྱེད་ལ་སྤངས་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཆོག་པར་མི་འཛིན་ཏེ། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་སྐྱེད་ཅིང་དེའི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་དེའི་ཚེ་ཇི་སྲིད་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་ཚེ་འདི་ལ་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་
― DTG131_Page_0396 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ལུས་དེ་ཡང་ཇི་སྲིད་ཚེ་མ་ཟད་པ་དེ་སྲིད་དུ་གནས་སོ། །ཚེ་ཟད་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ལུས་སྤངས་ནས་དེ་ཕྱིན་ཆད་ནི་སྲོག་གི་དབང་པོ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་དང་བཅས་པར་འདིར་འགགས་པས་ཕྱི་མ་ལ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚོར་བ་གྲིབ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཤིང་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཤིང་འགགས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་སྔོན་གྱི་ལས་དེ་ལས་དེ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱི་ཕྱི་མ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། གྲོགས་ཉོན་མོངས་པ་གང་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་དེ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དང༌། གང་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུད་དེ་ཡང་མ་ལུས་པར་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེའི་ཚེ་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་མཛའ་བའི་བསམ་པས་ཁོ་ན་མེད་པའི་སེམས་སུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པའི་གནོད་སེམས་སྤངས་པས་གནོད་སེམས་སུ་གྱུར་པའི་སེམས་མེད་དོ། །སྡིག་པའི་ལས་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བའི་ཕྱིར་དེ་སྤངས་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་སུ་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེའི་གཉེན་པོ་ལམ་ཐོབ་པས་ཡང་དག་པར་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་པ་དེས་ནི་རྟག་ཏུ་གནས་པར་བྱ་བ་དྲུག་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་དེ་ལ་ཤས་ཆེར་གནས་པ་དེའི་སྤོང་པ་དེ་དགེ་བར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་རྣམ་པར་འདྲེ་བར་མི་འགྱུར་བ་འདི་ནི་དེའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ལ་སྔ་མ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མྱོང་བར་འདོགས་ཤིང་སྨྲ་བ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་ལྔས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་ལྔ་པོ་གང་དག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་ནོ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་མི་མཐུན་པར་འདོགས་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0397 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྒྱུ་མེད་པར་འདོགས་པ་དང༌། རྒྱུ་མི་མཐུན་པ་དང་རྒྱུ་མེད་པར་འདོགས་པའི་ཉེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མི་མཐུན་པར་འདོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་འདི་ལྟར་ལྟ་ཞིང་འདི་སྐད་དུ་སྨྲ་སྟེ། སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་འདིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྔོན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །དབང་ཕྱུག་གིས་སྤྲུལ་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །རྒྱུ་མེད་རྐྱེན་མེད་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་མེད་པར་འདོགས་པའོ། །དེར་འདོགས་པའི་ཉེས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཚེ་འདི་ལ་མི་དགེ་བ་དང་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ན་ཡང་ཉེས་པ་ཡོད་ལ་ཚེ་འདིའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ན་ཡང་ཉེས་པ་ཡོད་དེ། །གལ་ཏེ་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཆོས་ཡང་དག་པར་བླངས་པ་ཁ་ཅིག་བདེ་བ་ཡིན་ལ་མི་དགེ་བ་ཡང་ཡོད་ན་དེ་ལ་མི་དགེ་བའི་ཚོར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་ཚེ་འདིའི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ནི། །དེ་ལྟ་ན་དེའི་རྒྱུ་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་དང༌། རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་དེ་དམ་བཅས་པ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ་ཐམས་ཅད་སྔོན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ་ཞེས་རྒྱས་པར་སྦྱར་བ་འདི་ནི་ཉེས་པ་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་གལ་ཏེ་མི་དགེ་བ་ཡང་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་ངེས་ལ། དགེ་བ་ཡང་དགེ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་དེ་དག་གིས་མི་དགེ་བའི་གཉེན་པོར་དགེ་བ་ཡང་དག་པར་བརྩམས་པ་དང་ལྡན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཀྱང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཉེས་པ་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་མེད་པ་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལས་བརྩམས་ཏེ་བྱ་བ་དང་མི་བྱ་བ་བརྟགས་པའི་ཡང་དག་པ་པ་ཇི་ལྟ་བའི་ཤེས་པ་ཡང་མི་དགོས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཤེས་པའི་འོག་ཏུ་འདི་ནི་ཡོངས་སུ་སྤང་
― DTG131_Page_0398 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱའོ། །འདི་ནི་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱའོ་སྙམ་པ་དེ་མེད་ན་དེ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །ཤེས་པ་དང་མི་ལྡན་ན་ནི་དྲན་པ་གནས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །དྲན་པ་གནས་པར་མ་གྱུར་ན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་མེད་དོ། །མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ནི་རྟོག་པ་ངན་པ་དག་གིས་མགོ་རྨོངས་པར་བྱེད་དོ། །མགོ་རྨོངས་པ་རྣམས་ཀྱི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་བྱིས་པ་དང་མཚུངས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །བྱིས་པ་དང་མཚུངས་པར་གྱུར་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སྦྱོང་དུ་སྨྲ་བ་གང་གི་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཉེས་པ་གསུམ་པའོ། །འདི་དག་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ཉེས་པ་གསུམ་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་མི་དགེ་བའི་ཚོར་བ་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཉེས་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པའི་ཉེས་པ་དང༌། ཤེས་པ་ལ་སྐུར་བ་བཏབ་པའི་ཉེས་པའོ། །ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འདོགས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཅིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང། ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ན་ཇི་ལྟར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་ལ་བརྟེན་ནས་གང་ཟག་ཏུ་འདོགས་པ་ནི་གང་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བའོ། །དེ་ཡང་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གིས་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ༌། །དེ་ལ་མའི་ལྟོ་ན་འདུག་པའི་ཁུ་ཆུ་དང་ཁྲག་གི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པས་བསྡུས་པ་དང་མའི་ལྟོ་ན་ཁོང་སྟོང་ཡོད་པ་ནི་བུ་འཆགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ན་མིང་དང་གཟུགས་སོ། །དེ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ །དེ་ནས་རིག་པའོ། །དེ་ནས་ཚོར་བ་སྟེ་དེ་ལྟར་གོ་རིམས་འདི་བཞིན་དུ་ཚོར་བར་འགྱུར་རོ། །ཚོར་བ་དེའི་རྒྱུ་ནི་ཚེ་འདིའི་རེག་པ་ཡང་ཡིན་ལ་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱང་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐོས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚུལ་བཞིན་
― DTG131_Page_0399 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུས་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བས་རེག་པར་གྱུར་ན་ནི་དེ་ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ་སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་བར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་འབྱུང་སྟེ། དེ་ལྟར་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་དེ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ཏེ། རེག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ནི་བདེན་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་རོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་བཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བརྒྱད་པ། ལས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལོག་པར་འདོགས་པ་དང༌། ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་གཉིས་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཉེས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་གི་རྟོག་པ་ལ་སླུ་བ་དང༌། གཞན་གྱིས་སྨད་པའོ། །ལས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལོག་པར་འདོགས་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་སྟོན་པ་མ་ཡིན་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་སྟོན་པ་ལྟ་བུར་འཛིན་ཅིང་འདི་ལྟར་ལོག་པར་འདོགས་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྔོན་གྱི་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་དེས་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་དེ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པར་མཐོང་སྟེ། བྱེད་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ལ་གོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར། ཚེ་འདིའི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་སྡུག་བསྔལ་དེའི་རྒྱུའོ། །དེ་བས་ན་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་དེ་དག་དང་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་ནི་དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོས་འབྱང་བར་འགྱུར་ལ་ཕྱི་མ་ལ་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཕྱིར། །ཚེ་འདི་ལ་ལུས་དང་ངག་གིས་བསྡམས་པར་གནས་པས་དེ་ལྟར་ཕྱི་མ་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བྱེད་པ་ལ་བརྩོན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་མི་དགེ་བས་སྐྱེ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་དེ་ལྟ་ན་མི་དགེ་བའི་ལས་དེ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཟད་པས་སྡུག་བསྔལ་ཟད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེའོ། །ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་བདག་གི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་
― DTG131_Page_0400 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཡང་མི་ཤེས་དེའི་གཉེན་པོ་ཡང་མི་ཤེས་པ་སྔ་མ་དང་ཕྱི་མའི་ཁྱད་པར་རྟོགས་པ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཏེ་དེ་དེ་ལྟར་ཀུན་དུ་རྨོངས་ནས་སྟོན་པ་ལ་གཞི་མེད་པའི་དད་པ་དད་པར་བྱ་བའི་གནས་མ་ཡིན་པར་སྐྱེས་པས་བསྟན་པ་ལ་མོས་པར་འགྱུར་ཏེ། སྨྲ་བ་ངན་པ་མི་རིགས་པའི་ཕྱོགས་སུ་སོང་བ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གཞན་དག་གིས་རྣམ་པར་བསྐྱོད་ན་ཡང་སོམ་ཉིར་བྱ་བའི་གནས་ལ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་ལ་དྲི་བའི་སྒོ་ནས་ལེགས་པར་ལན་ཐེབས་པ་དང༌། ལེགས་པར་ལན་མི་ཐེབས་པ་དང༌། སོམ་ཉི་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་པ་དང། རྣམ་པར་དག་པར་མི་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སྟོན་པ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་མ་ཡིན་པ་ཡོངས་སུ་མི་ཚོལ་ལ། །སྟོན་པ་འདས་ནས་ནི་གཏན་དུ་སོམ་ཉིའི་གནས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྟོན་པ་གསོན་པའི་ཚེ་ནི་དེས་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན་པ་ངེས་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན་ཤི་བའི་འོག་ཏུ་སུ་ལ་དྲིར་ཡང་མེད་ན་ཇི་ལྟར་ངེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ལས་རྣམ་པར་བྱང་བ་ལོག་པར་འདོགས་པ་ཤིན་ཏུ་མི་རིགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོ་དེ་ནི་སྔོན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། །མི་སྲིད་པ་དེས་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་འབྱང་བར་འགྱུར་ཡང་མི་སྲིད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་བརྩལ་བ་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་དང་ཆེན་པོས་བྱས་པས་ཚོར་བ་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་དང༌། བརྩལ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་བྲལ་བས་བརྩལ་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་སྔོན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བར་མི་རུང་ངོ༌། །དཀའ་ཐུབ་དྲག་པོ་དེ་ལ་ཡང་སྔོན་གྱི་ལས་མི་དགེ་བ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་བདེ་བ་མྱོང་བ་བྱ་བ་དེའི་མཐུ་མེད་པས་དེ་ནི་ངེས་པར་འདི་ལྟར་འགྱུར་ཏེ། བདག་ཉིད་ཡོངས་སུ་གདུངས་པས་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་འབྱང་བར་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ཚེ་འདི་ལ་བརྩལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་དེ་སྔོན་གྱི་ལས་མི་དགེ་བ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་
― DTG131_Page_0401 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་ནམ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་ཡིན་ན་ནི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱང་དོན་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་འབྲས་བུ་མྱོང་བ་ཁོ་ནས་ཟད་པར་འགྱུར་ལ་དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ནི་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་ཡིན་གྱི་དཀའ་ཐུབ་ཀྱིས་བྱང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གང་དག་གི་ཚེ་འདིའི་འབྲས་བུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ནི་ལས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དེ་བྱང་བར་ཟད་དེ། གཞན་ནི་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པས་ན། དེའི་ཕྱིར་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་དཀའ་ཐུབ་ཀྱིས་འབྱང་བར་འགྱུར་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །གལ་ཏེ་བརྩལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་སྔོན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་སྔོན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བར་མི་རུང་ངོ༌། །ཇི་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་བདེ་བ་མྱོང་བར་བསྒྱུར་དུ་མི་རུང་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྔོན་གྱི་ལས་དགེ་བ་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བའམ། དེ་གཉི་གར་བསྒྱུར་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །གཞན་ཡང་ཚེ་འདི་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་མྱོང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་དེ་མི་མྱོང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པར་བྱ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྨིན་ཟིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང་དེར་བསྒྱུར་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལ་དོན་གྱི་མདོ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་ལས་ཐམས་ཅད་ནི་རང་བཞིན་ངེས་པ་དང༌། དུས་ངེས་པ་དང༌། རྣམ་པ་ངེས་པ་སྟེ། དེ་ཇི་ལྟར་ངེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བདག་གིས་བརྩལ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་བྱར་ཡོད་དོ། །གལ་ཏེ་ཚོར་བ་དེ་རྣམས་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་ལས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་དེ་ཙམ་ཞིག་འབྱང་བ་བྱེད་པར་སྣང་བར་གྱུར་ན་ཡང་དེ་དག་གི་ཕན་ཡོན་ཙམ་དུ་འགྱུར་བར་ཟད་ལ་རང་གིས་ཁས་བླངས་པས་ན་དེ་ཡང་ཕན་ཡོན་ཙམ་དུ་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་གཏན་དུ་སླུ་བ་ཡིན་ལ་ལས་ཀྱིས་བཅིངས་པས་ཐར་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་གྲངས་དེས་ན་འདི་ནི་ལོག་པར་སྨྲ་བ་དང༌།
― DTG131_Page_0402 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དེའི་ཉེས་དམིགས་དང་པོ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་གི་རང་གི་དོན་ལ་སླུ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་གྱིས་སྨད་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་དག་ནི་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་དང༌། དཀའ་ཐུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ཏེ། སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་འདིས་གང་ཆུང་ཟད་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྔོན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་ངན་པར་སྨྲ་བ་གཅིག་སྟེ། རྒྱུ་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་དག་ནི་འདི་སྐད་དུ་འདི་ལྟར་དེ་ཐོག་མ་ནི་དབང་ཕྱུག་གིས་སྤྲུལ་ཏོ། །དེ་ཕྱིན་ཆད་ནི་སྔོན་བྱས་པའི་ལས་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲ་བ་འདི་ནི་ངན་པར་སྨྲ་བ་གཉིས་པའོ། །དཀའ་ཐུབ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་དང༌། ངག་གི་སྡོམ་པ་དང༌། ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པའོ། །དེ་ལ་ལུས་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་ལུས་ཀྱིས་དེ་ལས་གཞན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་མི་འདུག་སྟེ། ཚང་ཚིང་དང༌། ནགས་ཚལ་དང༌། དགོན་པ་དང༌། གནས་དབེན་པར་གནས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་མི་མཐོང་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་ངག་གི་སྡོམ་པ་ནི་མི་སྨྲ་བའི་བརྟུལ་ཞུགས་པ་ཡི་དམ་དུ་འཛིན་པའོ། །དེ་ལ་ཡིད་ཀྱི་སྡོམ་པ་ནི་བརྩལ་བའི་ཚོར་བ་རྣམས་ཡིད་ཀྱིས་དང་དུ་མི་ལེན་པའོ། །དེ་དག་འདི་ལྟར་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་འདི་གཉིས་དང༌། དཀའ་ཐུབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་དེ་ལྟར་འདོད་ཅིང་སྟོན་ལ། རང་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་གིས་སྨད་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཐམས་ཅད་སྔོན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དབང་ཕྱུག་གིས་སྤྲུལ་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། དཀའ་ཐུབ་རྣམ་པ་གསུམ་མ་བཏང་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ན་ནི་དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ཉིད་དཀའ་ཐུབ་རྣམ་པ་གསུམ་དང་བཅས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ན་སྔོན་གྱི་ལས་གནག་པ་དང༌། དབང་ཕྱུག་གིས་ཀྱང་སྡིག་པ་ཅན་དུ་སྤྲུལ་པ་དང༌། དཀའ་ཐུབ་རྣམ་པ་གསུམ་མ་བཏང་བདེས་ན་ད་ལྟར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་གོར་མ་ཆག་སྟེ། ནང་གི་རྟོགས་པ་ལ་བསླུས་པ་དེ་དག་གི་གཞན་ལ་གྲགས་
― DTG131_Page_0403 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང་བསྔགས་པ་ཙམ་གྱི་ཕན་ཡོན་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་མེད་དེ་འདི་ནི་ཉེས་དམིགས་གཉིས་པ་སྟེ། ཡན་ལག་འདིས་ཀྱང་དེ་དག་ནི་སྨད་པའི་འོས་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ལས་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་སྨྲ་བ་ཡང་དག་པར་འདོགས་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ལ་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ནང་གི་རྟོགས་པ་ལ་སླུ་བ་མེད་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་བསྔགས་པའོ། །ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འདོགས་ཤིང་སྨྲ་བ་གང་ཞེ་ན། ལས་ནི་འདི་གཉིས་ཡིན་ཏེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའོ། །དེ་ལས་འདས་པའི་དུས་ནས་བཟུང་སྟེ། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་པས་ཚེ་འདི་ལ་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང༌། སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་ནས་ཀྱང་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བ་བྱེད་དེ། དེས་ན་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་བུ་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ། །གསར་དུ་ཡང་མི་བྱེད་ལ་རྙིང་དང་ཕྲད་ན་ཡང་ཟད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལྷག་མ་ཡང་གཉེན་པོས་སྤོང་བར་བྱེད་པས་རྣམ་པར་བྱང་བ་སྟེ། འདི་ནི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་འདོགས་ཤིང་སྨྲ་བ་བླ་ན་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་ཆོས་འདི་པ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་ཏེ་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ལ་ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་པར་ལེགས་པར་ཡང་དག་པར་རྟོགས་ནས་མི་དགེ་བའི་ལས་ནི་སྤོང་ལ་དགེ་བ་ནི་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱས་ནས་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བ་རྟོགས་པར་བྱའོ་སྙམ་སྟེ། རབ་ཏུ་དབེན་པའི་གནས་སུ་འདུག་ནས་སྒྲིབ་པ་རྣམས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལས་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བར་བྱེད་དོ། །འདོད་པའི་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྒོད་པ་དང༌། འགྱོད་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་
― DTG131_Page_0404 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སེམས་གནས་པ་རྣམ་པ་དགུས་སེམས་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་ལ། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་ཐེ་ཚོམ་སྤང་བའི་ཕྱིར་གཞིའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་དྲུག་གི་ལྷག་མཐོང་གི་ཚུལ་བཞིན་གྱིས་སེམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པ་ལས་ལངས་མ་ཐག་པ་ཁོ་ནར་ཡང་དག་པར་སློབ་པའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་ངེས་པར་འབྱང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱངས་ནས་ཆོས་གོས་དང༌། བསོད་སྙོམས་དང༌། མལ་ཆ་དང༌། སྟན་ལོངས་སྤྱད་ཅིང་སྤྱོད་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱོང་བར་བྱེད་དེ། ཇི་ལྟར་བུར་ཆོས་གོས་ནས་མལ་ཆ་དང་སྟན་གྱི་བར་དུ་བརྟེན་པ་དེའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་ཞིང་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་འགྲིབ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་ལ་འདོད་ན་ཡང་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པའི་ལོངས་སྤྱོད་ངན་པས་འཚོ་ཞིང་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་ཏོ། །དེའི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་བཟང་བའི་གཞི་དག་ལས་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདུ་ཤེས་དང་རྟོག་པའོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། དགེ་བ་ལ་ཡང་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མ་གོམས་པས་སེམས་ལས་སུ་མི་རུང་བ་དང༌། ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ལྷག་པར་ཆགས་པའོ། །གང་གི་ཚེ་སེམས་ཀྱང་ལས་སུ་རུང་བར་བྱས་ལ་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཡང་ལྷག་པར་ཆགས་པ་མི་རྟག་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་ཡང་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་བ་དེའི་ཚེ་ནི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་བཟང་པོ་ལ་འཇུག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་བདེ་བར་ཡང་འགྱུར་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཡང་མེད་པ་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱངས་ནས་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ལོངས་སྤྱོད་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་སེམས་རྩེ་གཅིག་པ་ཙམ་དང་ལྡན་མོད་ཀྱི་དེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་འདོད་
― DTG131_Page_0405 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་ནི་མ་སྤངས་སོ། །དེས་དེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་ནས་སྤང་བའི་ཕྱིར་བས་མཐའི་གནས་མལ་དག་ཏུ་འདུག་སྟེ། དེས་སྔ་རོལ་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཚོགས་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱས་ནས་མཐར་གྱིས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱང་མངོན་པར་རྟོགས་ལ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཡང་འཐོབ་ཅིང་སེམས་ཀྱང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཞི་བ་དང༌། ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བ་དང༌། ལུས་དང་སེམས་ཐམས་ཅད་ཁྱབ་པར་ཆུབ་པའི་ཕྱིར་རྒྱས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་གཏན་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པར་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ནང་གི་རྟོགས་པ་ལ་སླུ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དེའི་གཞན་གྱིས་བསྔགས་པ་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དེའི་ཚེ་ཚེ་འདིའི་སྒྲིབ་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དེ་ལས་ཀྱང་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ལ་དེའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ལྷག་མ་སྤངས་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །གང་ཟག་ནི་གསུམ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བསྟན་པ་ལ་མ་ཞུགས་པ་དང༌། སློབ་པ་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བསྟན་པ་ལ་ཞུགས་པའོ།། དེ་ལ་གང་ཟག་དང་པོ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་གང་གིས་དང་པོ་ཤོས་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ནི་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྦྱིན་པ་ཡོད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ཡང་ཕྱིས་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐོས་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་འགག་པར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པར་འགྱུར་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་འགག་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ།
― DTG131_Page_0406 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགག་པའི་རྒྱུར་ནི་འགྱུར་རོ། །སྐུར་པ་འདེབས་པ་ནི་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སུ་འགྱུར་བ་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྐྱེ་བར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ལ་ད་དུང་ནི་མ་སྐྱེས་ཏེ། སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ནི་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་བར་མདོར་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལོག་པར་ལྟ་བར་སྐྱེ་བར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དེ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་སྤངས་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་མི་སྐྱེད་དེ་སྔ་ནས་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན། ལོག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ཆོས་ཐོས་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། འཇིག་རྟེན་པ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ནི་སྤོང་བར་མི་བྱེད་དེ་སྔ་ནས་དེ་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཞན་ཡང་ལོག་པར་ལྟ་བ་དང་ཡང་ལྡན་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཡང་བརྟེན་ནས་ལོག་པར་ལྟ་བ་དེ་ཡང་སྤོང་ལ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གང་ཟག་གཉིས་པ་ནི་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་ཤེས་ནས་དད་པར་གྱུར་པ་སྟེ། དང་པོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ན་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་དེའི་མི་ཤེས་པ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་སྔ་རོལ་དུ་སྤངས་ཟིན་པས་དེའི་ཚེ་ཡང་སྤོང་བར་མི་བྱེད་ལ་སངས་རྒྱས་ལ་སོགས་པ་ལ་དད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་རིག་པ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སློབ་པའི་ལམ་ཁོ་ནས་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་མ་རིག་པ་རྣམ་པ་གཞན་སྤོང་བར་བྱེད་ལ་རིག་པ་ནི་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དེ། ལམ་གྱི་རང་བཞིན་མཚུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སློབ་པའི་ལམ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ན་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མ་རིག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་སྤོང་ལ་མི་སློབ་པའི་རིག་པ་དེ་ཡང་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །གང་ཟག་གསུམ་པ་ནི་བདག་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་ན་དང་པོ་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་མོས་པར་འགྱུར་ལ་སྙིང་ནས་འཇུག་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བདག་མེད་པ་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ནི་སྤོང་ལ་སྙིང་ལ་ཞུགས་པ་མ་ཡིན་པས་ན་བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་ནི་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་ཆོས་དེ་དག་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སེམས་པ་དེའི་ཚེ་ནི་སྙིང་ནས་ཞུགས་པར་གྱུར་
― DTG131_Page_0407 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ལ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་མི་སྤོང་ངོ༌། །དེས་དེ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་སྤོང་ཞིང་ཟག་པ་མེད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སྡོམ་ནི། གཉིས་པ་ལྔ་དང་གསུམ་པ་བཅུ། །བཞི་ཚན་ཡང་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །ལས་ནི་གཉིས་ཏེ། ལས་ལྕི་བ་དང་ཡང་བའོ། །གཞན་ཡང་གཉིས་ཏེ། བསགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། །བསགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པའོ། །གཞན་ཡང་གཉིས་ཏེ། ཆེད་དུ་བསམས་པ་དང༌། ཆེད་དུ་བསམས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །གཞན་ཡང་གཉིས་ཏེ། མྱོང་བར་འགྱུར་བར་ངེས་པ་དང༌། མྱོང་བར་འགྱུར་བར་མ་ངེས་པའོ། །གཞན་ཡང་གཉིས་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པར་སྨིན་ཟིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པར་མ་སྨིན་པའོ། །ལས་ནི་གསུམ་སྟེ། དགེ་བ་དང། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའོ། །གཞན་ཡང་གསུམ་སྟེ། བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང་གསུམ་སྟེ། ཚེ་འདི་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའོ། །གཞན་ཡང་གསུམ་སྟེ། སློབ་པའི་དང༌། མི་སློབ་པའི་དང༌། སློབ་པའི་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པའི་ཡང་མ་ཡིན་པའིའོ། །གཞན་ཡང་གསུམ་སྟེ། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའོ། །གཞན་ཡང་ཡོ་བ་གསུམ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་ཡོ་བ་རྣམས་སོ། །གཞན་ཡང་ཉེས་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་རྣམས་སོ། །གཞན་ཡང་སྙིགས་མ་གསུམ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པའི་སྙིགས་མ་རྣམས་སོ། །གཞན་ཡང་གཙང་བ་གསུམ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་གཙང་བའོ། །གཞན་ཡང་ཐུབ་པ་གསུམ་སྟེ། ལུས་ལ་སོགས་པ་ཐུབ་པ་རྣམས་ཀྱིའོ། །ལས་ནི་བཞི་སྟེ། ལས་གནག་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་གནག་པ་དང༌། ལས་དཀར་ལ་རྣམ་
― DTG131_Page_0408 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྨིན་པ་ཡང་དཀར་བ་དང༌། ལས་དཀར་གནག་འདྲེས་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་དཀར་གནག་འདྲེས་པ་དང༌། ལས་དཀར་བ་ཡང་མ་ཡིན་གནག་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད་དེ་ལས་ཟད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་ལས་ལྕི་བ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བསམ་པ་དང༌། སྦྱོར་བ་དང༌། ཞིང་གི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་ལ་བསམ་པ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དྲག་པོས་བྱེད་པ་དང༌། ཆོས་མཐུན་པ་པ་མཐོང་ན་རབ་ཏུ་དགའ་བ་དང་དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་ཤས་ཆེར་རྗེས་སུ་རྟོག་ཅིང་རྗེས་སུ་དཔྱོད་པ་སྟེ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་ལྕི་བ་ཡིན་ནོ། །སྦྱོར་བའི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། རྒྱུན་དུ་ཡང་བྱས་ལ་བསྒྲིམས་ཏེ་ཡུན་རིང་པོར་འདྲིས་པར་བྱས་པའི་སྒོ་ནས་བསགས་པ་དང༌། གཞན་དག་ཀྱང་དེ་འབའ་ཞིག་ལ་ཡང་དག་པར་འཛུད་པ་དང༌། དེ་འབའ་ཞིག་གི་བསྔགས་པ་ཡང་བརྗོད་པ་སྟེ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་སྦྱོར་བའི་སྒོ་ནས་ལྕི་བ་ཡིན་ནོ། །ཞིང་གི་སྒོ་ནས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། ཕན་འདོགས་པ་དང་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དང་ཡང་དག་པར་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པའི་འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་སེམས་ཅན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་ལེགས་པར་བྱས་པའམ། ཉེས་པར་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཞིང་གི་སྒོ་ནས་ལྕི་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ལས་གང་མི་ཤེས་བཞིན་དུ་བྱས་པ་དང༌། རྨི་ལམ་དུ་རྨིས་པ་དང་མ་བསྒྲིབས་ལ་ལུང་དུ་མ་བསྟན་པ་དང༌། མི་དགེ་བ་འགྱོད་པ་དང༌། གཉེན་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་དང༌། རྒྱུད་དག་པར་བྱས་པའི་ལས་ཐམས་ཅད་ནི་བསགས་པར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་ནི་བསགས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆེད་དུ་བསམས་པའི་ལས་ནི་སྔར་ཆེད་དུ་བསམས་ཤིང་རྗེས་སུ་བརྟགས་ལ་རྗེས་སུ་དཔྱད་ནས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ནོར་བ་དང་མ་ནོར་བའོ། །དེ་ལ་ནོར་བ་ནི་གང་གཞན་ལ་གསད་པའམ་དབྲོག་པའམ། དབྱེ་བའམ། དབྱེ་བའམ། བརྫུན་དུ་སྨྲ་བས་བྲིད་པ་ལ་སོགས་པ་འགའ་ཞིག་བྱས་པར་བསམས་པ་ལས་དེའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གཞན་ལ་བྱས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ནི་བསམ་པ་ལྕི་བ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། དངོས་པོ་ལྕི་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ནོར་པ་མ་ཡིན་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མྱོང་
― DTG131_Page_0409 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྱུར་བར་ངེས་པ་ནི་ཆེད་དུ་བསམས་པ་ལྕི་བ་གང་ཡིན་པའོ། །མྱོང་བར་འགྱུར་བར་མ་ངེས་པ་ནི་ཆེད་དུ་བསམས་པ་དེ་ཉིད་ལྕི་བ་མ་ཡིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པར་སྨིན་ཟིན་པ་ནི་འབྲས་བུ་སྨིན་ཟིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པར་མ་སྨིན་པའོ། །དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་འཐོབ་པའི་ཚེ་ནི་མྱོང་བར་འགྱུར་བར་ངེས་པའི་ལས་སྔོན་བྱས་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་ཉེ་བར་གནས་པས་བར་ཆད་བྱེད་པར་ནུས་ཀྱི་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ལས་དེས་དེའི་གནས་མི་མཐུན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྒྲིབ་པ་དེས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་པར་མི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་འཐོབ་པའི་བར་ཆད་བྱེད་མི་ནུས་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་ཡང་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པའི་གྲོགས་དེ་ཡང་ཡོད་ལ་འདུ་བྱེད་དེ་ཡང་ཡོད་ན་དེ་ལྟར་དེ་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ངེས་པ་ཞེས་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་བའི་ལས་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། དམིགས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དེའི་འབྲས་བུའོ། །མི་དགེ་བ་ཡང་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། མི་སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ལོག་པའི་དམིགས་པ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྣམ་པ་གཉི་གར་ཡང་ལུང་བསྟན་དུ་མེད་པ་ལ་ལུང་མ་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་དགེ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དགས་སུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་བདེ་བ་མྱོང་བ་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ལས་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་བསམ་
― DTG131_Page_0410 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཏན་བཞི་པ་དང་དེ་ཡན་ཆད་དོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མ་གཏོགས་པར་དེ་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་འདྲེན་མའི་ཚོར་བ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་གང་གི་དབང་གིས་ལུས་འདི་ལ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་འདྲེས་པས་གནོད་ཅིང་འདུག་པ་ཡོད་དོ། །ཚེ་འདི་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ནི་བསམ་པ་དེ་ལྟ་བུའམ་སྦྱོར་བ་དང༌། དངོས་པོ་སྦྱོར་བ་དེ་ལྟ་བུའམ། ལུས་དང་ངག་གི་སྦྱོར་བས་ཞིང་དེ་ལྟ་བུ་ལ་བྱས་པས་ཚེ་འདི་ལ་གང་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པའོ། །ཚེ་འདི་ལ་ནི་མི་སྨིན་ལ་སྐྱེས་མ་ཐག་པའི་ཚེ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའོ། །ཚེ་འདི་ལ་སྨིན་པ་ཡང་མ་ཡིན་སྐྱེས་ནས་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་དེའི་འོག་ཏུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དུས་དུས་སུ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སློབ་པའི་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། དེའི་ཕྱི་ནས་ཐོབ་པའི་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སློབ་པའོ། །མི་སློབ་པའི་དགྲ་བཅོམ་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་ནི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའོ། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་ཐམས་ཅད་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། དེས་བསྐྱེད་པའི་སེམས་པ་ནི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ལས་ཡིན་ནོ། །སྤང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པ་ནི་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་ཐམས་ཅད་དོ། །ཆེད་དུ་བསམས་པའི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་སྤོང་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་འདི་ལ་སྤོང་བ་དང༌། སྐྱེས་ནས་སྤོང་བ་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་སྤོང་བའོ། །དེ་ལ་ཚེ་འདི་ལ་སྤོང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཚེ་འདི་ལ་ཆེད་དུ་བསམས་ཏེ་ལས་བྱས་
― DTG131_Page_0411 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤིང་བསགས་ནས་དེ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་ཅིང་དེས་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་ཡང་བྱས་ལ་དེ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཞིག་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་གནས་བཞིན་དུ་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་གྱུར་ན་དེ་སྐྱེས་པའི་འོག་དང༌། ལན་གྲངས་གཞན་ལ་ཡང་ལས་དེ་མི་བྱེད་པ་དང་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མི་མྱོང་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་མི་བྱེད་པའི་སྐལ་པ་ཅན་མ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་འདི་ནས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཁ་ཅིག་གིས་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་གྱུར་ན་དེའི་ཚེ་འདི་ལ་བྱེད་ཀྱང་མི་བྱེད། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མི་འགྱུར་ན། སྐྱེས་ནས་དེར་སྐྱེས་པའི་ཚེ་ལྟ་བྱེད་པར་ག་ལ་འགྱུར་དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་ལས་དེ་བྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སློབ་པ་འདོད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་སྤོང་བ་ཡང་དག་པར་བླངས་ནས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་དང་པོའམ་གཉིས་པ་ཐོབ་པ་དེ་ནི་གང་དག་གི་གནས་ངན་ལེན་མང་བའི་ལུས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མང་བ་དོར་བར་འོས་པ་སྨད་པ་འདིས་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་པ་དེ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་བདེ་བ་དང་བཅས་པའམ། སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། བདག་གིས་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་འདི་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་སྐད་ཅིག་པ་ཙམ་དུ་གྱུར་ཅིག །ཕྱིས་སྐྱེས་པའི་འོག་གམ་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་དེ་ལྟར་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པའི་སེམས་ཀྱིས་སྨོན་ནས་འདི་ལྟ་སྟེ། ལས་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུ་གཏན་ཟད་པར་བྱ་བ་དང༌། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་པ་བསྒོམ་པ་དང༌། ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་གཏོགས་པས་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་གནོད་སེམས་སུ་གྱུར་པའི་བསམ་པའམ། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་བསམ་པའམ། ཕྲག་དོག་སྤྱོད་པའམ། སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དེའི་རྒྱུས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལོག་པར་ཞུགས་ནས། ལུས་དང་
― DTG131_Page_0412 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་སྡིག་པའི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་དེ། གང་ལ་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་གི་གཉེན་པོར་ཚད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་བཞི་པོ་བསྒོམས་ན་ནི་ཐ་ན་ཁྱེའུ་འམ་བུ་མོ་དེས་ཀྱང་སུ་ལ་ཡང་སྡིག་པའི་ལས་བྱ་བར་སེམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གནས་མ་ཡིན་ཞིང་སྐབས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་དེ་ནི་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་བརྩོན་པ་དེས་ནི་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་དེ་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ཚད་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པས་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པར་འགྱུར་ཏེ། སྡིག་པའི་ལས་དེ་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་ངེས་པ་ལ་གནོད་པའི་བསམ་པས་ཀུན་ནས་བསླང་བ་ཡིན་ལ། ཚད་མེད་པ་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པ་ནི་སེམས་ཅན་ཚད་མེད་པ་ལ་ཕན་པའི་བསམ་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་སེམས་དེ་ནི་ཁམས་ཐ་ཆད་པ་ཡིན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ་ཚད་མེད་པ་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་ཁམས་བཟང་པོ་པ་ཡིན་པ་དང༌། གཉེན་པོ་ཡིན་ནོ། །ལས་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་ལ་རག་ལས་པས་ན་སེམས་ནི་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་མི་ནི་སེམས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ་ཞེས་འབྱུང་སྟེ། སེམས་ལ་དབང་ལུས་པ་དང་སེམས་ལ་བརྟེན་ཅིང་འདུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་སྔོན་གྱི་སྨོན་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚད་མེད་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་བསྒོམ་པ་སྟེ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པའི་མོད་ལ་ཕྱིར་མི་འོང་བ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ་གལ་ཏེ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་བཟུང་སྟེ་ཚེ་འདི་ལ་གོང་དུ་འབད་པར་མི་བྱེད་ན་ནི་ཚེ་འདི་ལ་ལས་དེ་བྱེད་པའི་རྒྱུར་ཡང་མི་འགྱུར་ན་སྐྱེས་པའི་འོག་གམ་ལན་གྲངས་གཞན་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། སྐྱེས་པའི་འོག་གམ་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུར་ཡང་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ལོག་པའི་ལྟ་བར་ལྟུང་ཞིང་ལམ་ངན་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ལྟ་བས་ཀུན་ནས་བསླང་ཞིང་ལྟ་བའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཡོན་པོའོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དྲག་པོ་རྣམས་ཀྱི་དེས་བསླང་བའི་ལས་ནི་ཉེས་པའོ། །གཏི་མུག་དྲག་ཅིང་
― DTG131_Page_0413 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤས་ཆེར་དབང་པོ་རྟུལ་ལ་བརྗེད་ངས་ཤིང་བློ་ཞན་པ་རྣམས་ཀྱི་གཏི་མུག་གིས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྙིགས་མའོ། །བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་གཙང་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བའི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་ཐུབ་པའིའོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་གནས་ཐ་དད་པའི་མི་དགེ་བ་ནི་གནག་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་གནག་པའོ། །མཐོ་རིས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་གནས་ཐ་དད་པའི་དགེ་བ་ནི་དཀར་བ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་དཀར་པའོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་གནས་ཀྱི་ནི་དཀར་གནག་འདྲེས་པ་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་དཀར་གནག་འདྲེས་པ་སྟེ། གནས་གཅིག་ན་ལས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀ་ཡོད་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་ཏོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཟག་པ་མེད་པའི་ལས་ནི་གནག་པ་ཡང་མ་ཡིན་དཀར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་མེད་པའི་ལས་ཡིན་ཏེ་ལས་ཟད་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ཡང་ལས་ཟད་པ་དང་ཟད་པར་འགྱུར་བ་དེ་གཉི་ག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་ལས་ཟད་པར་འགྱུར་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕྱི་མ་ལ་མི་སྐྱེ་བར་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེས་ཟིན་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སྡུག་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པར་འགྱུར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ན་དེ་ལ་དཀར་བ་མ་ཡིན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཉིད་ནི་དེ་དག་གི་ནང་ན་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་དཀར་བ་ཡིན་ནོ། །གནས་ཐ་དད་པའི་མཐོ་རིས་ནི་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་ལས་འདས་པ་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་བདུད་ཀྱི་གནས་ཀྱི་བདུད་ཀྱི་ཕོ་བྲང་དང༌། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་ཡན་ཆད་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་མན་ཆད་ཀྱི་བར་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་བྱ་སྟེ། མིག་གིས་གཟུགས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྡུག་པ་རྣམས་མཐོང་བ་ནས་ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་བརྗོད་དེ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་བདག་པོའི་དོན་གྱིས་སོ། །ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ནི་ཡིད་ལས་སྐྱེས་པའི་དོན་གྱིས་སོ། །སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་གནས་ཐ་དད་པ་ནི་བཞི་སྟེ། སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་དང༌། ཉི་ཚེ་བའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་དང༌། གྲང་བའི་སེམས་
― DTG131_Page_0414 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་དང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བའི་འཁོར་རྣམས་སོ། །གནས་དེར་སོ་སོའི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཁོ་ནའི་ལས་དང༌། སོ་སོའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་གནས་ཐ་དད་པ་ཞེས་པའོ། །དེ་ལ་བདུད་ཀྱི་ཕོ་བྲང་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་རྣམས་ན་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་དོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པ་ཡན་ཆད་ན་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡོད་དེ། དེ་ནི་ཡིད་བདེ་བ་དེ་དང་འདྲ་བའི་ལས་སུ་རུང་ཞིང་ཉམས་བདེ་བའི་སེམས་བདེ་བ་ཡོད་ཀྱི་དགའ་བ་ནི་མ་ཡིན་པ་དང༌། དེ་དང་འདྲ་བའི་བདེ་བ་ཡོད་ཀྱི་ཚོར་བའི་བདེ་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་ཉམས་སུ་མྱོང་བས་ན་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཅན་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་གནས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་པའི་ཚུལ་གྱིས་སོ། །སྡོམ་ནི། མི་ཤེས་ཤེས་པ་མཉམ་པར་གཞག །ཁྱད་པར་བར་དུ་གཅོད་པ་དང༌། །སློབ་པ་དང་ནི་ཆགས་པ་དང༌། །བདག་མེད་པ་དང་ལམ་དང་རྒལ། །ལོག་པར་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དང་མ་རིག་པ་དེ་ཉིད་ནི་སྔར་བཤད་པའི་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་གསུམ་པོ་དག་ཏུ་མི་ཤེས་པའི་རྩ་བ་ལས་འབྱུང་སྟེ། རིས་ཐམས་ཅད་དུ་གནོད་པའི་རྩ་བ་ཅན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཆོས་གཅིག་པོ་དེ་སྤངས་ན་ཡང་དག་པ་ཁོ་ནར་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲད་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཅིག་ནི་བདེན་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་སྒྲོ་འདོགས་པའོ། །གསུམ་པ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་སྣང་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་གཉི་གའི་རྒྱུའོ། །རྣམ་པར་རྨོངས་ན་སྒྲོ་འདོགས་པའམ། སྐུར་བ་འདེབས་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་གཉིས་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཤེས་པ་སྟེ། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའོ། །དེ་ལ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པའི་
― DTG131_Page_0415 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དབང་ལས་བྱུང་བས་ཚོར་བ་རྣམ་པ་ལྔ་ལས་གནས་སྐབས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལས་གྱུར་པའི་ཉེས་དམིགས་དང༌། གནས་སྐབས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པ་ནི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བསྒོམ་པ་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གནས་སྐབས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལས་གྱུར་པའི་ཉེས་དམིགས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རང་བཞིན་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་དང༌། བདེ་བའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་གནས་སྐབས་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་གང་ཞེ་ན། བདེ་བའི་གནས་སྐབས་ལས་སྡུག་བསྔལ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བའི་གནས་སྐབས་ལས་ཀྱང་བདེ་བའི་གནས་སྐབས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་གནས་སྐབས་ལས་གཉི་གའི་གནས་སྐབས་སུ་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ལས་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་དུ་ཕན་ཚུན་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གནས་སྐབས་འདི་རྣམས་ལ་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་མཐོང་ན་ནི་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་དུ་འགྱུར་པའི་ཉེས་དམིགས་མཐོང་ན་ནི་ཚོར་བའོ། །ཆོ་ག་ནི་སྡུག་བསྔལ་འདི་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རིག་ནས་སྡུག་བསྔལ་བའི་འདུ་ཤེས་ལ་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་ཤིང་དེ་ལྟར་མཐོང་ན་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་ལ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྣམ་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱིས་འཇུག་ན། ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ཅིང་རྣམ་པར་དག་ལ་སྐྱོན་མེད་པར་འཇུག་སྟེ་ཁྱད་པར་ནི་དེ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་ནི་འདུས་བྱས་ཐམས་ཅད་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་བརྟེན་པས་
― DTG131_Page_0416 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཆོས་འདི་རྣམས་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ནི་སེམས་མཉམ་པར་བཞག་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་བས་ཆོས་འདི་པ་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པ་ཡང་ཤེས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ནས་སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ནི་སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ནི་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ལྔའི་ཚུལ་གྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང་ཡང་དག་པའི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མན་ཆད་ལས་ཁྱད་པར་དུ་ཐོབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་ཤིན་ཏུ་རིང་སྟེ། གནམ་དང་ས་བཞིན་ནོ། །བརྟན་ཞིང་དཀའ་བ་ཐམས་ཅད་བཟོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་ཤིང་བལ་གྱི་སྦུར་མ་བཞིན་དུ་མི་བརྟན་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱགས་པ་མི་བཟོད་དོ། །ཆོས་འདི་ལ་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་སྟེ། དད་པ་དང་ཐོས་པ་ཙམ་གྱིས་བདག་མེད་པ་ལ་མོས་པར་ཟད་དུ་ཟིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཐོབ་པའི་སྐལ་པ་ཅན་ཡིན་ལ་དེ་ནི་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྤོང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། སེམས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་ཡང་དག་པའི་མོས་པ་ཙམ་ལ་གནས་པར་ཟད་བཞིན་དུ་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་ཆུང་མ་ཟོས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་ཡུལ་དྲུག་པོ་རྣམས་ལ་དབང་པོ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཞི་བར་འགྱུར་བའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། ཉེས་དམིགས་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་དུལ་བ་དང༌། གཏང་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་མི་གཏོད་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྤོས་པ་དང༌། གཏད་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་རྣམས་སམ་གློ་བུར་དུ་སྣང་བར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་དྲན་པ་ཤིན་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་བསྲུངས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ཡང་དག་པར་བསྡམས་པ་དང༌། ལམ་བསྒོམ་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའོ།
― DTG131_Page_0417 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཁྱད་པར་གདགས་པ་མཁྱེན་པའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གནས་གཉིས་སུ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་བརྗོད་པར་མཛད་དེ། མངོན་པར་མི་མཁྱེན་པས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་འདི་སྙམ་དུ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བདེ་བའི་འཇིག་རྟེན་མི་ཤེས་ཤིང་མ་རྟོགས་བཞིན་དུ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་དང་འདྲེས་སུ་དོགས་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་འདྲེས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དབྱི་བས་ལ་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལས་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ་སྙམ་དུ་འཛིན་ཏོ། །དེའི་འདུ་ཤེས་དེ་ནི་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ལོག་པའི་རྟོག་པ་དང་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ཡིན་གྱི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བདེ་བའི་འཇིག་རྟེན་དང་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་འདྲེས་པ་དང༌། དེ་དག་གི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱང་མཁྱེན། དེས་ན་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལས་འདས་པ་བརྗོད་པར་མཛད་དོ། །ཡིད་དུ་འོང་བའི་དངོས་པོ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བཙལ་བར་བྱ་བ་ནི་མ་འོངས་པའི་འདོད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །རྟག་པར་བྱ་བ་ནི་འདས་པའི་འདོད་པ་སྤྱད་ཟིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ལྷག་པར་ཆགས་པར་བྱ་བ་ནི་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་འདོད་པ་དང་ནང་གི་འདོད་པའི་ཚོར་བ་འདི་དུས་གསུམ་དུ་གཏོགས་པ་འདི་དག་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཅིག་ནི་མ་འོངས་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གཅིག་ནི་འདས་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གཉིས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་སྒོ་ནས་སོ། །རྣམ་པ་འདི་རྣམས་ཀྱང་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་སྙིང་དུ་སྡུག་པ་དང་དགའ་བའི་རང་བཞིན་དང་བདེ་བའི་རང་བཞིན་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་པ་དང་མཛེས་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་རྣམ་པ་རྣམས་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ས་གཉིས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྩོན་པ་ལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དུས་གཉིས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ལ་འདོད་པ་རྣམས་པར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །བར་དུ་གཅོད་པ་དེ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནི་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་ལྔ་བསྒོམ་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འདས་
― DTG131_Page_0418 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་འདོད་པ་སྔོན་སྤྱད་ཟིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་དབེན་པ་ན་གནས་པའི་རྟོག་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་འཕྲོག་པར་བྱེད་དོ། །ཁྱིམ་མེད་པའི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ལྡན་པ་ད་ལྟར་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་འཕྲོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བའི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་འཕྲོག་པར་བྱེད་དེ་དེས་ནི་གནས་པའི་སེམས་ཀྱང་གཡེང་བར་བྱེད་དོ། །ཁྱིམ་ན་གནས་པའི་སྔོན་སྤྱད་ཟིན་པ་རྣམས་ཀྱང་སེམས་འཕྲོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ལ་ཡང་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་ལ། སློབ་པ་ལ་ཡང་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཚད་མེད་པ་བསྒོམ་པ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡང་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །སློབ་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤེས་བྱའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པས་རྒྱ་ཆེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡང་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །མི་སློབ་པའི་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དགའ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་པ་དང་བདེ་བའི་བསམ་པའི་སྒོ་ནས་དགའ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །གཉིས་པ་ནི་སློབ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །གསུམ་པ་ནི་མི་སློབ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་མིག་གིས་རྣམ་པར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གཟུགས་ལ་སོགས་པ་ལ་དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡང་ཡིན་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐའ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བའམ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་ལས་གོང་ན་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །མྱུར་དུ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་འདོད་པའི་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བ་དང༌། རྟག་ཏུ་གུས་པར་སྦྱོར་བའི་བརྩོན་འགྲུས་བརྟུལ་པ་དང༌། འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གནས་པ་དང༌། ཉེས་དམིགས་ཡོངས་སུ་ཤེས་
― DTG131_Page_0419 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཉེ་བར་གནས་པའི་ཤེས་བཞིན་དང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་ལ་བརྟེན་པས་བག་ཡོད་པ་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཉིན་པར་འཆག་པ་དང༌། འདུག་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པའི་ཆོས་རྣམས་ལས་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཡང་ཡིན་ལ་རྟོགས་པ་ལ་ཡང་ཞུམ་པ་མེད་དོ། །སེམས་གནས་པ་རྣམ་པ་དགུས་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཞི་གནས་ལ་བརྩོན་པའི་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར་ལ། རོ་མྱོང་བ་མེད་པས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པར་མ་གྱུར་པས་ནི་ཉེས་རྩོམ་མེད་དོ། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་བརྟེན་པས་ནི་ལྷག་མཐོང་ལ་བརྩོན་པའི་དྲན་པ་གནས་པར་འགྱུར་ལ་རྒོད་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་དོ། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་ལ། དེ་གཉི་གའི་ཆ་རྩེ་གཅིག་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེའི་བར་དུ་གཅོད་པ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །གཉེན་པོ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་འདི་ལ་བརྟེན་ཏེ་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་སྤོང་བར་འགྱུར་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་གསུམ་དམིགས་པའི་གཞི་དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་ཅན་དགའ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འདི་ཉིད་ལས་དཔེར་བླངས་པས། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་མཛད་དེ། ནག་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ནི་སྤྱོན་དང་ལྡན་པ་དང༌། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལ་ནི་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ཡིད་ཆེས་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་དགུ་པ། ཆོས་འདུལ་བ་འདིའི་གང་ཟག་ནི་འདི་གཉིས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་ཐོས་པ་དང༌། སེམས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཐོབ་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། བདེན་པ་མཐོང་བ་སློབ་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་སེམས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་སློབ་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་
― DTG131_Page_0420 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་སེམས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པ་ནི། བསླབ་པ་གསུམ་ལ་གནས་པའི་ལས་དང་པོ་པ་སློབ་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་གང་ཡིན་པ་སྟེ་དེས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པ་གཉི་གས་ཀྱང་སེམས་མ་ཐོབ་བོ། །སོ་སོའི་སྐྱ་བོའི་རང་བཞིན་དེའི་གོང་དུ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་རང་བཞིན་དེའི་གོང་དུ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཤིན་ཏུ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་སློབ་པས་ཤས་ཆེར་གནས་སོ། །དེ་ལ་མི་སློབ་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་སེམས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བག་མེད་པར་བྱས་ན། ཚེ་འདིའི་བདེ་བར་གནས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་ནི་ཚེ་འདིའི་བདེ་བར་གནས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཀྱང་རུང་ཡོངས་སུ་ཉམས་ཀྱང་རུང་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནའོ། །བག་ཡོད་པར་བྱ་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་ན། །དེ་ནི་དེས་ཐོབ་ཟིན་ལ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ན། གང་གི་དོན་དུ་བག་ཡོད་པར་བྱེད་དེ། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེའི་འབད་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་བཟོའི་ལས་ཀྱི་གནས་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་ནི་བག་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །སློབ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་སེམས་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ངེས་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བ་ཡིན་ལ་ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་ཡང་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་སྟེ། དེའི་བག་ཡོད་པ་ནི་རང་ལ་དབང་ཡོད་ལ། ཚེ་འདི་ལ་ཡང་བག་མེད་པས་གཏན་དུ་སླུ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སེམས་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་ནི་ངེས་པར་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་བག་ཡོད་པར་བྱ་དགོས་ཏེ། དབང་པོ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པས་ཚོགས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། མཐུན་པའི་གནས་མལ་བསྟེན་པས་སེམས་གནས་པ་དང༌། སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པས་གཞན་གྱི་སྒྲ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ནས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་བར་གྱི་ཕྱིར་བག་ཡོད་པར་བྱའོ། །བག་ཡོད་པར་གནས་
― DTG131_Page_0421 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དེ་ལ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགག་པར་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མི་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མ་འགགས་པ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟ་སྟེ། དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་ལོག་པར་བརྟགས་ནས་འགོག་གོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། མ་ཐོབ་པར་ཡང་ལོག་པར་བརྟགས་ནས་འགོག་གོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་ཏེ་དེས་ལོག་པར་བརྟགས་ནས་འགག་པར་མོས་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་ལུས་དང་བྲལ་ཞིང་ཚེ་ཟད་པའི་འོག་ཏུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཀྱང་འགོག་པར་མི་འགྱུར་ལ་ཡུལ་གྱི་འདུ་ཤེས་དང་ཡང་བྲལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དེའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགགས་པའི་གནས་ཀྱི་དམིགས་པ་དང༌། རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་ལོག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་གཉིས་སོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ན་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་འདི་པའི་ཆགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་ནི་ཉེས་དམིགས་གཉིས་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་རྐྱེན་གཉིས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བ་བདག་མེད་པར་མི་ཤེས་པའིའོ། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ལས་ཀྱི་རྐྱེན་ཅན་གྱི་ཚོར་བ་ལ་ཆགས་པ་ནི་ཆགས་པ་དང་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་མ་ཆགས་པའི་རྐྱེན་ཅན་གྱི་ཚོར་བ་ལ་ཆགས་པའོ། །ཆགས་པ་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཕྱི་མ་ལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱིས་ཀྱང་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ཀྱི་མདུད་པ་རྣམས་ལེན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མདུད་པ་དེའི་རྒྱུ་ཅན་གྱིས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཉེས་དམིགས་དང་པོའོ། །ཆོས་འདུལ་བའི་འདི་ལས་ཉམས་ན་ཕྱི་མའི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། དེ་ལྟར་ཆགས་པ་དེའི་ཡང་ཕྱི་མ་ལས་སྐྱེས་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་དེའི་རྒྱུས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་མི་འགྱུར་བའི་དབང་དུ་བྱས་པ་འདི་ནི་ཉེས་དམིགས་གཉིས་
― DTG131_Page_0422 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་བཞིས་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པ་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རང་བཞིན་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གྲོགས་མ་གཏོགས་པར་དེ་ལས་གཞན་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་རྟག་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་དང་རྐྱེན་མི་རྟག་པ་དང༌། དེའི་གྲོགས་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་ཆོས་དང༌། དེའི་འབྲས་བུས་ཕྱེ་བ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པའི་ཆོས་དེ་ཡང་རྣམ་པ་ལྔས་མཆོག་དང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚེ་འདི་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཕྱིར་ཚེ་འདི་ལ་མྱོང་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་རིམས་ནད་མེད་པ་དང༌། འགྲོ་བ་ན་ཡང་བསྒོམ་པ་དང༌། འགྲེང་བ་དང་འདུག་པ་དང་ཉལ་བ་དང༌། དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་བསྒོམ་པར་བླ་བས་ན། དེའི་ཕྱིར་དུས་ངེས་པ་མེད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་དང༌། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་འདི་པས་མཐོང་བ་དང༌། གཞན་གྱི་དད་པ་དང་འདོད་པ་དང་རྣམ་པ་དང་ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་དང་ཉིད་ཐོར་ཐོས་པ་དང༌། ལྟ་བ་དཔྱོད་པའི་བཟོད་པ་མ་ཡིན་པར་རང་གིས་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སོ་སོ་རང་རིག་པའོ། །ལམ་གྱི་འབྲས་བུའི་ཆོས་ནི་མཚན་ཉིད་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །རྒྱ་མཚོ་ནི་འདི་གཉིས་ཡིན་ཏེ། ཆུའི་རྒྱ་མཚོ་དང་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོའོ། །དེ་ལ་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ནི་ཆུའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མི་མཚུངས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། རང་བཞིན་མི་མཚུངས་པ་དང༌། འབྱིང་བ་མི་མཚུངས་པ་དང༌། རྒལ་བ་མི་མཚུངས་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་མི་མཚུངས་པ་ནི་ཆུའི་རྒྱ་མཚོ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གི་རང་བཞིན་དུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་ཚད་ངེས་པ་ཡིན་ལ། འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ནི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་
― DTG131_Page_0423 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕྱིར་ཚད་མེད་དོ། །དེ་ལ་འབྱིང་བ་མི་མཚུངས་པ་ནི་གང་དག་འབྱིང་བ་དང༌། གང་གིས་འབྱིང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་འབྱིང་བ་སྟེ། ཆུའི་རྒྱ་མཚོར་ནི་དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་ཁ་ཅིག་དང༌། མི་ཁ་ཅིག་འབྱིང་བར་ཟད་ལ། འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་ནི་ལྷར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་འབྱིང་སྟེ། དེ་དག་ཀྱང་ལུས་ཙམ་ཞིག་གིས་འབྱིང་བར་ཟད་ཀྱི། ངག་གིས་མ་ཡིན། ཡིད་ཀྱིས་མ་ཡིན། འདོད་ཆགས་ཀྱིས་མ་ཡིན། ཞེ་སྡང་གིས་མ་ཡིན། གཏི་མུག་གིས་མ་ཡིན་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དེའི་འབྲས་བུ་བརྟན་པའི་ཆ་གསུམ་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་ནི་ལུས་ནས་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བར་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་འབྱིང་ངོ༌། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྟོག་གི་བ་དཔྱོད་པ་ཅན་རྣམས་ནི་རང་གིས་ལོག་པར་བརྟགས་པའི་རྟོག་པ་ངན་པ་རྣམས་ཀྱིས་དཀྲུགས་པས་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོར་འབྱིང་ངོ༌། །ཕྱི་རོལ་པ་གཞན་དག་ནི་མདུད་པས་བཅིངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཁྱིམ་པ་རྣམས་ནི་རྟག་ཏུ་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བཅོམ་ཞིང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྲེག་བཞིན་དུ་སྐྱོ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་སྐྱེ་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་ནི་འགྲོ་བ་དང་འོང་བ་ལ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆུའི་རྒྱ་མཚོར་ནི་གྲུ་བུབ་པ་ཙམ་ལས་གྱུར་པར་ཟད་ལ། དུད་འགྲོའི་སྐྱེ་གནས་སུ་གྱུར་པ་དེར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱང་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་གཅིག་ཙམ་གྱིས་འབྱིང་བར་ཟད་དེ། དེ་ཡང་གཏན་དུ་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་འབྱིང་བ་མི་མཚུངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒལ་བ་མི་མཚུངས་པ་ནི་ཆུའི་རྒྱ་མཚོ་ལ་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱང་རྒལ་ན་དེ་མ་ཡིན་པ་དག་ལྟ་ཅི་སྨོས། འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ནི་ཆ་གསུམ་དུ་འདུག་སྟེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་ལྔའི་བྱེ་བྲག་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཡིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། སློབ་པའི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་
― DTG131_Page_0424 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དྲུག་གི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་དང་མ་བྲལ་བའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཡུལ་རྣམ་པ་ལྔའི་རྒྱ་མཚོ་ལས་རྒལ་བར་མི་ནུས་སོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྒྱ་མཚོ་ལས་རྒལ་མི་ནུས་ཏེ། དེ་ལས་རྒལ་མི་ནུས་པས་ན་ཡུལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྒྱ་མཚོ་ལས་ཀྱང་མ་རྒལ་བ་ཡིན་ནོ། །སློབ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་ལམ་ཉིད་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་གནས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱིས་གནས་པས་ལྟ་བ་དྲག་པོ་དང༌། ཡང་དག་པའི་དྲན་བ་ཅན་གྱི་ནི་དཔྱོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་པའི་ཡུལ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་ཡུལ་དེ་ཉིད་ལ་སྣང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ནི་དེ་མྱུར་བ་མྱུར་བར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་ནས་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེས་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྒྱ་མཚོ་ཡང་རྒལ་ཏེ། དེ་ལས་རྒལ་བས་ཡུལ་རྣམ་པ་གཉིས་པས་རྒྱ་མཚོ་བསླབ་པ་འབུལ་བ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས། རྟོག་པ་དང་སེམས་ཀུན་དུ་འཁྲུག་པ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས། ངན་པར་སྤྱོད་པ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་ལས་གཏན་རྒལ་བ་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་ནི། ལམ་ལ་མཚུངས་པ་མེད་པ་དང༌། །སྟོན་པ་ལ་ནི་མཚུངས་པ་མེད། །ཡུལ་འཁོར་རྒྱལ་པོར་བཅས་པ་དང༌། །འཇིག་རྟེན་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དང༌། །འདུས་བྱས་དང་ནི་འདུས་མ་བྱས། །འགྲོ་བ་དང་ནི་དགག་པ་དང༌། །དང་དུ་ལེན་དང་སྟོང་ཉིད་གསུམ། །ལམ་མཚུངས་པ་མེད་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། རང་བཞིན་མི་མཚུངས་པ་དང༌། རྣམ་པ་མི་མཚུངས་པའོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་རང་བཞིན་མི་མཚུངས་པ་སྟེ། གཅིག་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་པའོ། །གཉིས་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་སྟེ། འདི་ནི་འདིར་མི་མཚུངས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ལ་འཇུག་པ་
― DTG131_Page_0425 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་ཡོད་ལ་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་པའི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་འཇུག་པ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ནི་རྣམ་པ་མི་མཚུངས་པའོ། །དེ་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་དང་མི་མཚུངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་འབྲས་བུ་དང་མཚུངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་རྟག་པ་དང་བདག་མེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ལྔ་པོ་འདི་དག་ནི་ཆོས་འདི་པའི་སྟོན་པར་གདགས་པའི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་སྟོན་པ་ལ་མེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་དང་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་པ་དང༌། ཚོར་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་རྣམ་པ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་བཞི་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས། །དེ་ལ་བརྟེན་པས་རློམ་སེམས་རྣམ་པ་བཞི་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཉེས་དམིགས་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། ང་རྒྱལ་མེད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕན་ཡོན་གསུམ་མོ། །དེ་ལ་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་པས་ཡོངས་སུ་མི་འཆད་པའི་ཕྱིར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་སེམས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཉེས་དམིགས་དང་པོའོ། །ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང༌། ཆགས་པར་འགྱུར་བ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་དངོས་པོ་ལ་གཞོལ་བ་འདི་ནི་ཉེས་དམིགས་གཉིས་པའོ། །དེའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ནད་འབྱུང་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུར་ཤིན་ཏུ་འགྱུར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་ནད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མིག་ལ་སོགས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམས་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཟུག་རྔུ་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། འདི་ནི་ཉེས་དམིགས་གསུམ་པའོ། །
― DTG131_Page_0426 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕན་ཡོན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུས་ཀྱང་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་དང་མི་སྐྱེ་བ་དང༌། དེའི་ས་བོན་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་ནུབ་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་བརྟན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ་སྟོན་པར་གདགས་པའི་གནས་འདི་དག་ནི་ཆོས་འདི་པའི་སྟོན་པ་འབའ་ཞིག་ལ་ཡོད་ཀྱི། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་ནི་མེད་དོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ན་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་ཡུལ་འཁོར་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་བཀའ་བཞིན་དུ་བྱེད་པའི་མི་ལྟ་བུའོ། །བདུད་ནི་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའོ། །འཇིག་རྟེན་ནི་གཉིས་ཏེ། སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་དང༌། སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནོ། །དེ་ལ་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་མེ་ལ་སོགས་པས་འཇིག་གོ །སེམས་ཅན་གྱི་འཇིག་རྟེན་ནི་སོ་སོར་རང་དང༌། སྐད་ཅིག་པ་དང་སོ་སོ་རང་གི་ལུས་འཇིག་གོ །འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་ནི་འདི་གཉིས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་འདུས་བྱས་ནི་རྟག་པ་དང་བརྟན་པ་དང༌། ཐེར་ཟུག་པ་དང༌། མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་དང༌། བདག་དང་བདག་གིས་སྟོང་ངོ༌། །འདུས་མ་བྱས་ནི་བདག་དང་བདག་གི་སྟོང་ངོ༌། །སྟོང་པ་ཉིད་དེ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བསྡུས་ཏེ། ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་ལ་བརྟེན་ཏོ། །དེ་ནི་འདི་ལྟ་བུའི་ཡིན་གྱི་གཞན་དུ་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རིགས་པ་འབའ་ཞིག་ལ་བརྟེན་ཏོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་དགག་པར་མི་མཛད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ལུས་དང་འབྲེལ་བའི་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་ཐུག་པ་དགག་པར་མཛད་དོ། །དེ་དེ་ལ་དོན་དམ་པའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཐབས་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐའ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་ནི་མིང་དུ་གདགས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འདུ་ཤེས་བྱུང་ངོ༌། །འཇིག་རྟེན་གྱི་འདུ་ཤེས་ནི་འདུ་ཤེས་
― DTG131_Page_0427 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདུ་ཤེས་དང་ཤེས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའོ། །འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་སྙད་ནི་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པ་དང་རྣམ་པར་རིག་པའི་དབང་དུ་བྱ་པའོ། །རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་རྣམས་རྣམ་པ་ལྔར་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཐབས་སོ། །མ་འོངས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་ཟད་པའི་ཕྱིར་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་ནི་འཇིག་རྟེན་རིག་པའོ། །ལུས་ཀྱི་ཐ་མ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཐ་མ་འཛིན་པའོ། །ཚེ་འདི་ལ་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་སྲེད་པ་ཟད་པས་རྟག་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་ནི་འཇིག་རྟེན་ན་སྲེད་པ་ལས་རྒལ་བ་སྟེ། རྣམ་པ་འདི་དག་གིས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐར་ཐུག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པ་གང་ཡང་རུང་བ་མ་བྱུང་བ་ལས་བྱུང་བ་ནི་བྱུང་བ་དང་དུ་ལེན་པ་ཙམ་དུ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་གཅོད་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལ་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པ་འབའ་ཞིག་ནི་ལེགས་སོ། །ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་གྱུར་ན་ཡང་དང་དུ་མི་ལེན་པས་རྒྱུད་དེ་ལ་རྒྱུད་དེ་ལ་གནས་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྟེན་གྱི་སྐབས་དབྱེ་བར་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པ་སྐད་ཅིག་པས་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་གནས་ལས་ཉམས་པར་བྱེད་མི་ནུས་ལ་རྒྱུན་གྱིས་ནི་ནུས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་གནས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། གནས་བརྟན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་དང༌། དེས་བསྐྱེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའོ། །དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པའི་བདག་མེད་པའི་གནས་པ་གང་ཡང་པ་དེ་ནི་གནས་བརྟན་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་གནས་བརྟན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་མེད་པའི་གནས་པ་ཡང་གནས་པ་གཞན་རྣམས་ཀྱི་གནས་བརྟན་ཐུ་བོ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གནས་བརྟན་གྱིས་གནས་པ་དང༌། གནས་པ་ཉིད་གནས་བརྟན་ཡིན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་གནས་བརྟན་གྱིས་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་བསྐྱེད་པའི་གནས་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་རྒྱུ་
― DTG131_Page_0428 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞིང་འགྲོ་བ་དང་གནས་པ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་ཡོད་ན་ནི་སྤོང་བའི་ཕྱིར། ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །མེད་ན་ནི་མཆོག་ཏུ་དགའ་བསྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་དེ་ཡང་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་མཐོང་སྟེ། ཉིན་མཚན་དུ་རྗེས་སུ་སློབ་པ་འདི་ནི་དེས་བསྐྱེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གང་དེས་ངག་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་ན་ཡོད་པ་དང་མེད་ན་མེད་པར་ཡན་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་འདི་ནི་འདིར་སྟོང་པ་ཉིད་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཞི་མཐོང་བ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཀྱང་སྟོང་པ་ཉིད་སྒོམ་པར་བྱེད་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གྱིས་ཀྱང་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་ན་གང་མེད་པ་དེ་ནི་དེས་སྟོང་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ལ་གང་ན་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཡོད་དེ་འདི་ན་ཡོད་དོ་བར་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ་དཔེར་ན་སྔོན་བུ་སའི་ཁང་པ་ནི་རེས་འགའ་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཁ་ཅིག་གིས་སྟོང་ལ་རེས་འགའ་ནི་མི་སྟོང་པ་དང༌། ཁང་པ་དེ་ཉིད་ནས་གདུང་རྟེན་ནམ། །དག་པ་པའམ། སྒོའམ། གཏན་པའམ། ཡན་ལག་གང་ཡང་རུང་བ་ཁ་ཅིག་གིས་སྟོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཁང་པ་ཉིད་ཁང་པས་སྟོང་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལུས་དང་གནས་ནི་ཚོར་བའི་རྣམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང༌། སེམས་པའི་རྣམ་པ་ཞེས་ཀྱང་བྱ་སྟེ། ལུས་དང་གནས་དེ་ཡང་རེས་འགའ་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཁ་ཅིག་གིས་ནི་སྟོང་ལ། ཁ་ཅིག་གིས་ནི་མི་སྟོང་བ་དང༌། ལུས་དང་གནས་དེ་ཉིད་ནས་རེས་འགའ་མིག་གམ། རྣ་བའམ། ལྕེའམ། ལུས་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གམ། ཡིད་ཀྱི་ཕྱོགས་གཅིག་གམ། ཁ་ཅིག་གིས་སྟོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལུས་དང་གནས་ཐམས་ཅད་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དོན་གྱི་མདོ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ་གལ་ཏེ་ཆོས་
― DTG131_Page_0429 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་རང་བཞིན་གྱིས་སྟོང་པར་མཐོང་ན་ནི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་པར་བསྟན་ཏེ། ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་འདས་ཏེ་ཐལ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་ཁ་ཅིག་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱིས་ཡོད་པར་མཐོང་ལ་ཁ་ཅིག་ནི་མེད་པར་མཐོང་བ་དང༌། ཡོད་པ་དེ་ཡང་མེད་པ་དང༌། གཏན་བྲལ་བ་དང༌། ཡོད་པར་ཡང་རེས་འགའ་ཁ་ཅིག་དང་བྲལ་ལ་རེས་འགའ་ནི་ཁ་ཅིག་དང་མ་བྲལ་བར་མཐོང་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་བསྒོམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ན་གནས་པས་གྲོང་དང་མིའི་འདུ་ཤེས་མ་བྱས་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་དགོན་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ་དེ་ནི་རང་གི་ལུས་ལ་དང་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་འདི་ནི་མིང་དང་གྲོང་གི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །འདི་ལ་མི་སྟོང་པ་ཡང་ཡོད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། དགོན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་དགོན་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་དང་སེམས་པས་མི་སྟོང་ངོ་སྙམ་མོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་དེ་ཉིད་ལས་ཀྱང་རགས་པ་མ་ཞི་བར་གནས་པའི་རིམས་ནད་ལྟ་བུ་ཁ་ཅིག་གིས་སྟོང་ལ་ཆེས་ཆ་ཕྲ་བས་ནི་མི་སྟོང་པར་མཐོང་ངོ༌། །དེས་ཤིང་དང༌། རྩྭ་དང༌། ནགས་ཚལ་དང༌། རི་དང༌། རི་དགས་དང་བྱ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་འཛིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་དགོན་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་མ་བྱས་ནས་སའི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །གཞན་ཡང་སའི་འདུ་ཤེས་མི་མཉམ་པ་དང༌། མཐོན་དམན་ཅན་དང༌། ཚེར་མ་དང༌། གསེག་མ་དང༌། གྱོ་མོ་མང་པོ་འཛིན་པའི་རྣམ་པ་ཡིད་ལ་མ་བྱས་ནས། འཇམ་ཞིང་མཉམ་ལ་ལག་མཐིལ་གྱི་རྣམ་པ་ལྟ་བུར་འདུག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སྤངས་ནས་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། །ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་འཕར་ཞིང་འོག་མ་ལ་ནི་རགས་པར་འདུ་ཤེས་ལ་གོང་མ་ལ་ནི་ཆེས་
― DTG131_Page_0430 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞི་བར་འདུ་ཤེས་ཏེ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་བར་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འཕགས་པའི་ལམ་གྱི་རྣམ་པ་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པ་ལ་སོགས་པ་ལ་བརླན་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་རང་གི་ལུས་ལ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་རྣམ་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་སྟོང་ངོ༌། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རིམས་ནད་མེད་པའོ། །འདི་ལ་མི་སྟོང་བ་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གནས་འདི་ཉིད་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གཅིག་ལ་གཅིག་གིས་མི་སྟོང་ངོ་སྙམ་སྟེ། ཚེའི་ཚད་ཇི་སྲིད་གནས་པའི་བར་དུ་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་དག་གོ །བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ན་ཡང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཤས་ཆེར་གནས་པས་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ཏེ། མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་གནས་པས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་བྱང་ཆུབ་རྙེད་པ་ན་ཡང་གནས་པ་དེ་མཆོག་ཡིན་པ་དང༌། སྔོན་དེ་ལ་གོམས་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཤས་ཆེར་གནས་པར་མཛད་དོ། །སྟོང་པ་ཉིད་ནི་གཉིས་ཏེ། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བསྒོམ་པའི་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དགེ་སློང་འདུ་འཛིའི་གནས་པས་གནས་པ་ལ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པའོ། །རྣམ་པ་གཉིས་པོ་མི་འགྲུབ་པའི་རྒྱུས་ནི་བདེ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་ཐམས་ཅད་ལས་གྱུར་བའི་རྣམ་པར་ཆགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ངེས་པར་གྲོལ་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་བདེ་བ་དང༌། འདོད་པའི་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བསམ་གཏན་དང་པོའི་དབེན་པའི་བདེ་བ་དང༌། རྟག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པའི་ཉེ་བར་ཞི་བའི་བདེ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་
― DTG131_Page_0431 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་བསྡུས་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་ཅིང་ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པ་མེད་པས་བསྡུས་པའི་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་བདེ་བའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་དུས་དང་སྦྱོར་བའི་སྡུག་པ་དང༌། བསྐྱོད་དུ་མེད་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །དེ་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་དབང་པོ་རྟུལ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་གྱིས་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒྲིབ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དུས་དང་སྦྱོར་བའི་སྡུག་པ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་ན་དུས་དུས་སུ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཞིང་མངོན་སུམ་དུ་ཡང་བྱེད་དོ། །ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པས་ན་སྡུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བསྐྱོད་དུ་མེད་པ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ། དེ་ནི་གཏན་དུ་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དགྲ་བཅོམ་པ་དབང་པོ་རྣོ་བའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཞིག་ཡིན་ན་ནི་དེའི་ངེས་པའི་དོན་ལ་དུས་ཀྱི་དོན་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་ལེན་པ་མེད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པ་མེད་པ་ནི་གང་ལ་དགྲ་བཅོམ་པའི་སེམས་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང་གང་ལ་རྣམ་པར་འགྱུར་ཞིང་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ལས་དེའི་མྱ་ངན་ལ་སོགས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་གཟུགས་དེ་གཅིག་ཀྱང་མི་དམིགས་པའོ། །དེ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་སྤྱིར་ན་གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང་ལྡན་པ་ལས་འདས་ནས། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱའོ། །དེ་ལ་ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ནི་ནང་གི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་སྤང་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་གང་ཞེ་ན། དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་ལ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བ་དང༌། དེ་ཉིད་ལ་མི་རྟག་པར་མཐོང་བའོ། །དེ་ལ་
― DTG131_Page_0432 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྟོང་པ་ཉིད་རྣམ་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་གི་རྟེན་ཡང་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ནི་ནང་གི་སེམས་གནས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྒོ་ནས་དབེན་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བས་ལུས་བརླན་པ་དང་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའོ། །ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བའོ། །བདག་མེད་པར་མཐོང་བའི་རྟེན་ནི་དེ་དག་ཉིད་ལ་མི་རྟག་པར་མཐོང་བའོ། །མི་རྟག་པར་མཐོང་བའི་རྟེན་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་ལ་བརྩོན་པའི་དགེ་སློང་ནི་དཔྱོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྡུག་པའི་མཚན་མ་འདོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། དེས་ལམ་དང་ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པ་དང༌། ལེགས་པར་མ་བསྒོམས་པ་དང༌། བསྟན་པ་ལ་གཞོལ་བའི་ཕྱིར། ཕྱི་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་མི་འཇུག་སྟེ། དེ་ངའོ་སྙམ་པའི་སྒོ་ནས་དེར་སེམས་འཕྲོ་བར་མཐོང་ནས། ནང་སྟོང་པ་ཉིད་ལ་ཞི་བའོ་སྙམ་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དེས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཡང་སྤངས་ལ་ལམ་ཡང་ལེགས་པར་མ་བསྒོམས་པས་དེ་ལ་ཡང་སེམས་མི་འཇུག་སྟེ། དེས་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པ་མཐོང་བ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། དེས་བདག་མེད་པ་མཐོང་བ་ལེགས་པར་མ་བསྒོམས་པས་དེ་ལ་ཡང་སེམས་མི་འཇུག་གོ །དེ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་དེ་དག་ཉིད་ལ་མི་རྟག་པར་མཐོང་བས་མི་གཡོ་བའི་སེམས་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པར་མཐོང་བས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་གཡོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་མི་རྟག་པར་མཐོང་བ་ལ་མི་གཡོ་བའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །དེས་གནས་དེ་དག་ལ་སེམས་མ་མོས་པར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་ནས་སེམས་དེ་མི་སྡུག་པ་ལ་དམིགས་པའམ། བྱམས་པ་ལ་དམིགས་པའམ། དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་ལ་དམིགས་པའམ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པ་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ལན་མང་དུ་བྱས་པའི་རྒྱུས་ལས་སུ་རུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་རིམ་གྱིས་ཐམས་ཅད་ལ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ།
― DTG131_Page_0433 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེའི་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་རྒྱུས་ཐ་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ཏུ་སྦྱོར་བ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་སྟོང་པ་ཉིད་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་བའི་རྒྱུས་མི་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཚེ་མི་འཇུག་པ་དེའི་བར་དུ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་གནས་སྐབས་སོ། །གང་གི་ཚེ་འཇུག་པ་དེ་ནི་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །གང་གི་ཚེ་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་དེ་ནི་མི་སློབ་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །དེ་ནི་སྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་ཞུགས་ཤིང་སེམས་གཡོས་པས་དགེ་བའི་རྟོག་པ་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་ཚོད་ཤེས་ཤིང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་གཏམ་བྱེད་དོ། །ཡང་དག་པའི་འཆག་སར་འཆག་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་དག་པར་སྟན་ལ་འདུག་ལ་ཐམས་ཅད་དུ་འང་ཚོད་ཤེས་ཏེ་དེ་ལྟར་ན་འདི་ནི་འདིའི་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །གནས་པ་དག་པ་ནི་སྔ་མ་ཡིན་ནོ། །བར་སྐབས་དག་ཏུ་ཡང་སྤྱོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ལ་སོ་སོར་བརྟག་ཅིང་སེམས་རྣམ་པར་སྤྱོང་སྟེ། འདི་དག་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་དང་ལྡན་ན་བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་རྣམས་ཀྱིས་མི་ཚུགས་ལ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་བཞིས་མི་འཕྲོགས་ཏེ། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་རང་བཞིན་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་རྣམས་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ལུས་དང་སེམས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང༌། ངན་སོང་གི་རྒྱུའི་རང་བཞིན་དང༌། སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའི་རང་བཞིན་གྱིས་སོ། །གཏམ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྒྲ་ཙམ་ལ་མོས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ནི་ཚེས་ཀྱི་ལུང་ནོད་པ་དང༌། ཁ་སྟོན་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ཀུན་ཏུ་འདྲི་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་འདྲི་བ་དང༌། འཆང་བས་ཕྱེ་བའོ། །ཅིག་
― DTG131_Page_0434 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤོས་ནི་དམིགས་པའི་གནས་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མན་ངག་གིས་ཕྱེ་བ་སྟེ། དེའི་དོན་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་འབྱུང་བ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་བསྟན་པའི་རྗེས་སུ་འཇུག་ཅིང་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །ཆོས་འདུལ་བ་གང་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་གཏན་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་མེད་དེ་དེ་ལ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡང་མེད་པ་ལ་ནི་ཕན་ཚུན་སློབ་དཔོན་དང༌། སློབ་མའི་ཚུལ་དུ་ཁས་བླངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སློབ་དཔོན་ལ་གནོད་པའམ། ཉེ་གནས་ལ་གནོད་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལ་ནི་གཉི་ག་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་འབྲས་བུ་ཆེན་པོ་དང༌། ཕན་ཡོན་ཆེན་པོའི་སྟོང་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པ་བཏང་སྟེ། དམའ་ཞིང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་རོ་མྱང་བས་འཕྲོག་ཅིང་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་གནོད་པ་ཆེན་པོས་གནོད་པར་བྱས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཞེན་པ་དེ་ནི་བདག་ཉིད་ལ་ཡང་གནོད་པ་བྱེད་དོ། །རྣམ་པར་ཐར་བ་དང་མཐུན་པའི་གཏམ་དེ་ཡང་ཉན་པར་མི་འདོད་ལ་སྟོན་པ་ན་ཡང་རྣ་བླགས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ཉན་པར་བྱེད་ན་ཡང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིའི་ཆེད་དུ་ཉན་པར་བྱེད་ཀྱི་ཤེས་པར་བྱ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པར་ཡང་མི་བྱེད་ལ་མ་དུལ་བའི་ཕྱིར་གཞན་དུལ་བར་ཡང་མི་བྱེད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་བཟླ་བའི་བར་དུ་ཡང་མི་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་དེས་ནི་སྟོན་པའི་དགྲ་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཕན་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་ཉེ་བར་གནས་པ་ལ་ལན་དུ་གནོད་པ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དོན་གྱི་མདོ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ནས་དེས་ཅི་ནས་བདག་གིས་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དེ་ལྟ་བུ་ལ་རྣམ་པ་བཞིས་མ་ཞུགས་པ་དང༌། ཅི་ནས་སྟོན་པ་ལ་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པར་བྱ་བ་དང༌། གང་གིས་བསྟན་པ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དེ་ལྟ་བུར་མ་ཞུགས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འདྲེ་བར་གནས་པ་དང༌། སྒྲ་ཙམ་ལ་མོས་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བའི་གཏམ་གྱིས་
― DTG131_Page_0435 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྗེས་སུ་འབྲང་བ་དང༌། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཞེན་པ་དང༌། དེ་ལ་ཞེན་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བས་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པར་བྱེད་ཀྱི་བདག་ལ་ཕན་པ་དང༌། གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་སྡུད་པར་བཞེད་པའི་ཕྱིར་ཚོགས་ཉེ་བར་འཛིན་པར་མི་མཛད་ཀྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་ཏེ། གང་གི་ཕྱིར་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཡིད་བསྲུང་བ་མེད་པར་ངོ་བཟློག་ཕོད་པར་མཛད་དེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ངོ་བཟློག་ཕོད་པ་དེ་དང༌། རྩུབ་ལ་ཕན་པར་གསུངས་པ་དེས་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་གྱུར་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ནི་དེ་དག་ལ་ཆེས་ཕན་པར་འགྱུར་གྱི་འདི་ལ་གནས་པ་རྣམ་པ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །སྡོམ་ནི། འདོད་ཆགས་བྲལ་དང་མ་བྲལ་དང༌། །རྒྱུ་དང་རྐྱེན་དང་ལམ་དང་ནི། །སྲོག་ལ་ཡིད་ནི་མི་བརྟན་དང༌། །ཀུན་ཏུ་ཆགས་པའི་གནས་རྒྱས་པ། །དགེ་སློང་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡང་རུང༌། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཡང་རུང་སྟེ། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་བྱ་བའི་ཡུལ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་དུས་གསུམ་དུ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་དང༌། དེའི་རྩ་བ་བག་ལ་ཉལ་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གྱུར་ན་ཚེ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལ་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་དེ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བརྟེན་ཏོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་དེ་ལ་རག་ལས་སོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་དེ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ཏོ། །དེའི་རྩ་བ་བག་ལ་ཉལ་དེའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་དང་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཉེ་བར་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མ་གྱུར་ན་ཚེ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་པའི་སྐལ་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་ཞུགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཚུལ་བཞིན་དུ་འདྲི་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁྱིམ་བདག་གམ། ཁྱིམ་བདག་གི་བུ་དད་པ་ཅན་དང༌། དགེ་སློང་ཐོས་པས་
― DTG131_Page_0436 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱང་བ་དང༌། སྟོན་པའི་དྲུང་ན་འདུག་ཅིང་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་པ་དང༌། སྟོན་པ་ཉིད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་ཞུ་བར་ནི་འདོད་ལ་བག་ཚ་བ་དང༌། མི་ཤེས་པའི་དོན་མངོན་པར་གཟིགས་པའི་ཕྱིར་ཉེ་བར་གནས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ཉེས་པ་བསལ་བ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་ཡུན་རིང་དུ་གནས་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་མཁྱེན་བཞིན་དུ་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཉན་ཐོས་ལ་འདྲི་བར་མཛད་དོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཚོགས་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་རྒྱུ་ཡིན་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ནི་རྐྱེན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་དེ་དག་གི་ས་བོན་གྱི་གནས་ཡིན་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཐོབ་པའི་སྐྱེ་མཆེད་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཡུལ་ནི་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པ་དུ་མར་འདུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྱིར་ན་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རང་བཞིན་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་ལམ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ཏེ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ལམ་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཏེ། གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་ནོ། །དགེ་སློང་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བའམ་གནས་པས་གནས་གཉིས་ཡང་དག་པར་མཐོང་བས་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱའོ། །གནས་གཉིས་པོ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲོག་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པ་དང༌། མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཤི་ན་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་གང་ལ་བརྟེན། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་པོ་གང་ལས་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་བྱ་ཞེ་ན། བདག་རང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་མཚོན་ཆ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཏབ་ཅིང་མ་རུང་བར་བྱས་ཀྱང་སླའི། བདག་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཤི་ནས་ངན་སོང་དག་ཏུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཇི་ལྟར་བྱས་ན་བདག་བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང་ལྡན་པས་མི་དགེ་བ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་གཉེན་པོར་ཡང་དག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་
― DTG131_Page_0437 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ་སོར་རྟོག་པར་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་དུ་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་འདུ་བྱེད་རྣམས་མི་རྟག་པ་འབའ་ཞིག་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལ་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་ན་ནི་ཡུལ་གྱི་མཚན་མ་འཛིན་པ་དང༌། རྟགས་འཛིན་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །ཡང་ན་རབ་ཏུ་དབེན་པ་ན་གནས་པ་ན་མི་དགེ་བའི་རྟོག་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་འབྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་པོ་ནི་རྒྱུ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ་གཉིས་པ་ནི་འབྲས་བུ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ལ་གནས་པ་ལ་ནི་གནས་གཉིས་འབྱུང་བ་ཡོད་དེ། སྲོག་ལ་ཡིད་མི་རྟོན་པ་དང༌། འཆི་བའི་ཚེ་ཁོ་ན་ནི་མི་དགེ་བའི་སེམས་ཀྱིས་ཤི་ན་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའོ། །དེ་བས་ན་སྐད་ཅིག་གཅིག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་ཡང་ཉེས་པར་ལྟ་བ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དྲག་པོ་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ན། རྒྱུན་དུ་འབྱུང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། འདི་དག་ནི་བདུད་འཇུག་པར་འགྱུར་བའི་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མང་པོས་ཏེ་དེ་དག་ནི་མཁས་པས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་བྱུང་བའི་བདེ་བ་ལ་རག་ལས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་པའི་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་ལ་བརྟན་པའི་ཚོར་བའི་སྒོ་ནས་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཆགས་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། ལྷག་པར་ཞེན་པ་ནས་གནས་པའི་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་དང༌། སེམས་ཅན་ཕན་འདོགས་པ་རྣམས་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། གནོད་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ལ་ཁོང་ཁྲོ་བའི་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་དང༌། ཡུལ་རགས་ཤིང་རྒྱ་ཆེ་བ་ལ་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའི་བདེ་བའི་གནས་དང། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་དུས་གསུམ་དུ་བཙལ་བར་བྱ་བ་དང༌། བརྟག་པར་བྱ་བ་དང༌། ལྷག་པར་ཆགས་པར་བྱ་བའི་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་ཏེ། དེ་ལ་སྡུག་པ་དང༌། ཡིད་དང་འཐད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། ཡིད་དུ་འོང་བ་རྣམས་ཀྱི་དབྱེ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་
― DTG131_Page_0438 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་པར་བྱའོ། །མི་སྡུག་པ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་འདོད་པའོ། །ཡིད་དང་མི་འཐད་པ་ནི་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་འདོད་པའོ། །མི་དགའ་བ་ནི་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཡུལ་མི་འདོད་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ནི་འདོད་པའི་ཚོར་བའི་སྒོ་ནས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་ཡུལ་མི་འདོད་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གནོད་པར་བྱེད་པ་ཡང་མི་འདོད་པའི་ཚོར་བའི་སྒོ་ནས་སོ། །མི་མཐུན་པ་ནི་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་མི་འདོད་པའོ། །འཆེར་འགྲིབ་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་མི་འདོད་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ནང་གི་ཚོར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །དེ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ལ་སོགས་པའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ནི་ཡུལ་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །རེག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནང་གི་ཚོར་བ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ནི་ཚོར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །འགོག་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་གང་ལ་གཉི་ག་མེད་པ་དེ་ལ་ནི་བདུད་དང་ཕྱིར་རྒོལ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་གནས་མེད་དོ། །སྲེད་པ་དང་ལྟ་བ་ནི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་རྣམ་པ་བཅོ་ལྔས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སྒོ་ནས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་སྦྱོར་བ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་ཉེ་བར་སྦྱོར་བ་དང༌། བདག་ཏུ་ལྟ་བའི་སྒོ་ནས་ལྷག་པར་སྦྱོར་བ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་རྒྱས་པར་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དང་འདྲའོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བཅུ་པ། སྤྱི་སྡོམ་ནི། རྒྱུ་འདྲ་བ་དང་རྐྱེན་ཙམ་དང༌། །འདོད་ཆགས་ཤས་ནི་ཆེ་བ་དང༌། །གནས་གཅིག་པ་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །སྡོམ་ནི། རྒྱུ་འདྲ་བ་དང་བསམ་མི་ཁྱབ། །བཅིངས་པ་དང་ནི་གྲོལ་བ་དང༌། །རྟགས་དང་རིག་པ་ཀུན་དུ་འགྲོ། །མོས་པ་དང་ནི་སྒོ་བསྡམས་དང༌། །བསྟན་དང་མངོན་པར་དགའ་བ་ཡི། །རྟགས་ནི་ཐ་མར་བརྗོད་པ་ཡིན། །འདི་ལ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ནི་རྒྱུ་འདྲ་བས་རམ་པར་ཤེས་པ་བདག་མེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་ནས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བས་གནས་སོ། །རྒྱུ་འདྲ་
― DTG131_Page_0439 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་བདག་མེད་པ་ལ་ཇི་ལྟར་འདུག་ཅེ་ན། སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་ཅན་ལྔ་པོ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། འདོར་བའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པས། དེའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །མི་རྟག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ལ། སྡུག་བསྔལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདག་མེད་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བདག་མེད་པ་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །ཇི་ལྟར་བདག་མེད་པ་ལ་རྗེས་སུ་ཞུགས་ནས་ཡང་དག་པར་ལྟ་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། ལོག་པར་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ནི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། རྩ་བ་དེ་སྔ་ནས་ཡང་དག་པར་བཅད་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་རྟེན་དང་དམིགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་དུ་མར་འཇུག་པར་ཡང་དག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མཐོང་ངོ༌། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལྟར་འཇུག་པ་ལ་དེས་ནི་སྐད་ཅིག་ཙམ་གྱི་གནས་སྐབས་སུ་ཡང་སྙིང་པོ་ཡོད་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མི་མཐོང་ན་གཏན་དུ་ལྟ་ཅི་སྨོས། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགག་པ་ཞི་བ་དང་སྤྲོས་པ་མེད་པ་ནི་སྤྲོས་པ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པ་བཞིས་བསམ་པར་མི་བྱ། བརྟག་པར་མི་བྱ། ཡོངས་སུ་འདྲི་བར་མི་བྱ་སྟེ། གཞན་དག་གི་བློའི་ཁྱད་པར་ཡོངས་སུ་བརྟག་པའི་བསམ་པས་བྱ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ཡོད་པའམ། མེད་པའམ། ཐ་དད་པའམ། ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་གང་གི་སྐྱེ་བ་ཡང་ཡོད་ལ་འཇིག་པ་ཡང་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་ཕན་ཚུན་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེའི་སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོད་པའམ་མེད་པ་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །གང་ལ་ཕན་ཚུན་མཚན་ཉིད་ཐ་དད་པར་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་རིགས་གཞན་ལ་ལྟོས་ནས་ཐ་དད་པ་དམིགས་ལ་རང་གི་རིགས་ཀྱི་སྔ་ཕྱི་ལ་ལྟོས་ནས་ཐ་དད་པ་མ་ཡིན་པར་དམིགས་སོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགག་པ་ནི་རྟག་པ་དང་ཞི་བའི་མཚན་ཉིད་ཡིན་ཏེ་དེ་བས་ན་སྤྲོས་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་གིས་དཔྱད་ཅིང་བརྟག་ཏུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལ་དོན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་སེམས་ཤིང་རྟོག་ལ་སྨྲ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྤྲོས་པ་ཞེས་
― DTG131_Page_0440 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་སྤྱོད་པ་ལ་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཅི་ཡང་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་མེད་ལ་མི་དགེ་བ་འགྲིབ་པ་ཡང་མེད་དེ། དེ་བས་ན་སྤྲོས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ཡོད་ན་ནི་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་ཀྱང་རུང་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་ཀྱང་རུང་བ་ལས་དབང་པོ་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་བས་ན་བཅིངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་མེད་ན་ནི་ཡུལ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་ལས་ཀྱང་དབང་པོ་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་ནུས་ན་ལྐོག་ཏུ་གྱུར་བ་ལྟ་ལ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་བས་ན་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚངས་པར་སྦྱང་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པ། ཕུང་པོ་དང་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པ་སྤངས་པ་ལ་ནི་ལུས་ཀྱི་ཚོར་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམས་སྲོག་འཆད་པར་བྱེད་པའི་བར་དག་གིས་ཐེབས་སུ་ཟིན་ཀྱང་གཟུགས་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་ལ་སེམས་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་པ་འདི་ལ་ནི་དེའི་དབང་པོ་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པའི་རྟག་རགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་དབང་པོ་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པ་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་དགའ་བ་རྣམ་པ་བཞི་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱི་མ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་ནང་གི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དུས་ན་ཕུང་པོ་ལས་གྱུར་བ་དེ་གཉི་ག་དང༌། ཤི་བའི་འོག་ཏུ་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པས་འཇིག་རྟེན་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་འདྲ་བར་མཐོང་བར་གྱུར་བའོ། །དེ་ལ་དེས་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་འཇིག་རྟེན་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་འདྲ་བར་མཐོང་སྟེ། རྩྭ་དང་ཤིང་དང་འདྲ་བའི་སེམས་ཅན་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏུ་མུག་གི་མེས་བསྲེག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་རྩྭ་དང་ཤིང་དང་འདྲ་བ་འདི་ཉེ་བར་ལེན་པའོ། །ཉན་ཐོས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་མི་སྐྱེ་བར་བྱ་བ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་འདྲ་བར་རིག་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་མོད་ཀྱི་ཚེ་འདིའི་རྐྱེན་ལས་འབྱུང་བའི་སྡུག་
― DTG131_Page_0441 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བསྔལ་མི་སྐྱེ་བར་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེས་ཟིན་པ་མྱུར་བ་མྱུར་བར་སྤང་བ་ལ་མི་འདྲ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རིག་པའི་སྟོབས་རྣམ་པ་གཉི་ག་དང་ཡང་ལྡན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་རིག་པ་མངའ་བ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཁ་ཅིག་ཚད་མའི་གཙོ་བོ་མངོན་སུམ་དུ་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱང་རྣམ་པར་རྨོངས་པར་མི་བྱེད་ན་མཁས་པ་རྣམས་ལྟ་སྨོས་ཀྱང་ཅི་དགོས་པ་ལས་ཐལ་ཏེ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པའི་གཞི་དང༌། གནས་སུ་གྱུར་པའི་རྟོག་གེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལ་བརྩམས་པའམ། ཡང་ན་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་རྣམ་པ་བཞིས་ནན་གྱིས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་ནས། བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་ལ་ལོག་པར་འདོགས་སོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྔོན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་རང་གིས་བྱ་བ་དང༌། དབང་ཕྱུག་གིས་སྤྲུལ་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་དང༌། ཐོག་མ་ནི་དབང་ཕྱུག་གིས་བྱས་ལ་ཕྱིས་ནི་སྔོན་བྱས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཕྱིར་རང་གིས་ཀྱང་བྱས་ལ་གཞན་གྱིས་ཀྱང་བྱས་པ་དང༌། ཡང་ན་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། རང་གིས་ཀྱང་མ་བྱས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མ་བྱས་པར་རྒྱུ་མེད་པར་བྱུང་བ་ལས་འདོགས་སོ། །ཡང་ན་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་རང་དགའ་ནས་རང་གིས་བརྩལ་བས་བསྐྱེད་པའི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་གིས་བྱས་པ་ཁོ་ནར་འདོགས་སོ། །མི་འདོགས་བཞིན་དུ་མ་ཚོར་བར་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཀྱང་འདོད་དེ་ཚོར་བ་བཞིན་དུ་གཞན་གྱིས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་གིས་ཀྱང་བྱས་ལ། གཞན་གྱིས་ཀྱང་བྱས་སོ། །བདག་དང་གཞན་གྱིས་འབད་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་ཙམ་ལས་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་དེའི་རྒྱུ་རེག་པ་ཆ་ཕྲ་བ་མ་རྟོགས་ནས་རང་གིས་ཀྱང་མ་བྱས་གཞན་གྱིས་ཀྱང་མ་བྱས་པར་རྒྱུ་མེད་པར་བྱུང་བར་འདོགས་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྲད་པ་ཙམ་ལས་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་ཙམ་ནི་ཡོད་ཀྱི་སྔོན་གྱི་མཐའམ། ཚེ་འདི་
― DTG131_Page_0442 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བདག་གམ་གཞན་ཡོད་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། གསུམ་པོ་དེ་ཉིད་ལ་བདག་དང་གཞན་དུ་འདོགས་པ་ལས་གྱུར་བར་ཟད་དོ། །དེ་བས་ན་འདིར་རེག་པ་འབའ་ཞིག་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུར་ཀུན་དུ་འགྲོ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་བཞིས་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམ་པ་ཡང་དག་ཕར་བརྩམས་ན་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་དྲགས་པའི་སྒོ་ནས། ཅི་ནས་དེ་རྒོད་བག་ཏུ་གྱུར་བས་ལུས་ངལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སེམས་སྣད་པར་འགྱུར་བ་མེད་པར་སྙོམས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། ཧ་ཅང་ཞུམ་པའི་སྒོ་ནས་དུས་ཆུད་གཟོན་པར་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་རྣམ་པ་དང་པོའོ། །བདག་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ཡིན་གྱི་གཞན་གྱི་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ངེས་རློམ་སེམས་སུ་ཡང་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་པའོ། །ཡང་དག་པར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་འབྲས་བུ་འཇིག་རྟེན་པའི་རེག་པ་ཁྱད་པར་རྟོགས་ནས་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་བག་ཡོད་པ་འདི་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱིན་ཆད་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་འགྲུས་སྙོམས་པའི་མཚན་མ་ལེགས་པར་བཟུང་བ་ནི་བཞི་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡང་དག་པའི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩོན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མཐར་གྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པས་སྟོན་པའམ་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པའི་དྲུང་དུ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བརྗོད་པར་འདོད་པས་ནི་གནས་དྲུག་ལ་མོས་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། བསླབ་པ་གསུམ་དང་གང་ཟག་ལྔའི་སྒོ་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཡང་དག་པར་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །གནས་དྲུག་ལ་མོས་པ་གང་ཞེ་ན། ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མོས་པ་དང༌། གནོད་པ་མེད་པ་ལ་མོས་པ་དང༌། དབེན་པ་ལ་མོས་པ་དང༌། སྲེད་པ་ཟད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་ཟད་པ་དང༌། བརྗེད་ངས་པ་མེད་པའི་སེམས་ལ་མོས་པའོ། །བསླབ་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །གང་ཟག་ལྔ་པོ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཁྱིམ་པ་དད་པ་ཙམ་ལ་བརྟེན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་ནི་མོས་ལ་ཡིད་ཡུལ་གྱིས་བཅིངས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་
― DTG131_Page_0443 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་གང་ཟག་དང་པོའོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ངེས་པར་བྱུང་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཙམ་ལ་རྟེན་ཅིང་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པར་ཞུགས་པ་འདི་ནི་གང་ཟག་གཉིས་པའོ། །རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་སྲེད་པ་སྤངས་ནས་ཚེ་འདི་ལ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་གང་ཟག་གསུམ་པའོ། །སློབ་པ་བཞི་མཐོང་བ་ནི་བཞི་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་མི་སློབ་པ་ནི་ལྔ་བའོ། །དེ་ལ་གནས་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་ལ་མོས་པ་གཉིས་ནི་བསླབ་པ་དང་པོ་ལ་བརྟེན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གནས་གསུམ་པ་ལ་མོས་པ་ནི་བསླབ་པ་གཉིས་པ་ལ་བརྟེན་པའོ། །གཞན་ཕྱི་མ་གནས་གསུམ་པ་ལ་མོས་པ་རྣམས་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་པ་ལ་བརྟེན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་གང་གིས་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤོང་བར་བྱེད་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྗེད་ངས་པ་མེད་པའི་སེམས་སོ། །དེ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ན་སྲེད་པ་ཟད་པའོ། །ཚེ་འདི་ལ་ཡུལ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཟད་པའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་དང་པོའི་དད་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་མོས་པ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་མ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་སྐལ་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །གཉིས་པ་སྟེ་གནོད་པ་མེད་པ་ལ་མོས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །གསུམ་པ་སྟེ་དབེན་པ་ལ་མོས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །སློབ་པའི་གནས་དྲུག་ལ་མོས་པ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་འབྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་སྐལ་པ་མེད་མོད་ཀྱི་འཕགས་པའི་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་དེའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱང་ལེགས་པར་མ་བསྒོམས་ཤིང་ཡོངས་སུ་མ་སྨིན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་རྣམས་ཀྱང་མ་ལུས་པར་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་གཞོན་ནུའི་ལྟར་སྟོབས་ཆུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཤེས་རབ་སྟོབས་ཆུང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་བརྒྱ་ལ་ལན་འགའ་བརྗེད་ངས་པར་གྱུར་བར་ཡུལ་རགས་པའི་སྣང་བ་དང་ཕྲད་ན་སློབ་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་
― DTG131_Page_0444 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲོལ་བ་ཟིལ་དུ་བརླགས་ནས་ཉོན་མོངས་བསྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་གང་ཟག་དེ་ཡང་བྱ་བ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཡན་ལག་དེས་དམན་པ་ཡིན་ནོ། །དགྲ་བཅོམ་པའི་གནས་དྲུག་ལ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལམ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ལ་གཞན་དུ་འགྱུར་བའི་རྒྱུར་ཡང་མི་འགྱུར་ན་འབྲལ་བར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་མ་ལུས་པར་སྤངས་པས་ནི་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཐོབ་པའི་སྲེད་པ་དང༌། ཉེ་བར་ལེན་པ་ཟད་པ་ལ་མོས་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ལ། དེའི་ཤེས་པ་ཡང་རྟག་ཏུ་གནས་པར་བྱ་བ་དྲུག་གིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཕྱིར་བརྒྱ་ལ་ལན་འགའ་ཡང་སློབ་པ་བཞིན་དུ་བརྗེད་ངས་པ་ཙམ་ཡང་མེད་དེ་དེ་བས་ན་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་གནས་དྲུག་ལ་མོས་པ་དོན་དམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་གྱི་གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་དེས་བདག་ལ་ཡང་སྟོད་པར་མི་བྱེད་ལ་ཤེས་པ་ཡང་རྗོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་དམིགས་པ་ལ་མི་གཡེང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་ནང་གི་སེམས་གནས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་ནི་མི་ཆུང་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་བྱང་བའི་ཕྱིར་ནི་ལེགས་པར་བསྒོམས་པའོ། །འཇིག་པ་རྗེས་སུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་ནི་རོ་མྱང་བ་མེད་པ་སྟེ་སེམས་དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་དགེ་ཞིང་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་ནི་འདི་གཉིས་ཡིན་ཏེ། དབང་པོའི་སྒོ་མ་བསྡམས་པ་དང༌། སྒོ་བསྡམས་པའོ། །སྒོ་མ་བསྡམས་པའི་གང་ཟག་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཡུལ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་དགའ་བའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཀྱང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་ལ་མི་དགའི་བའི་གཟུགས་རྣམས་ལ་གནོད་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཀྱང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་ཏེ། ཡུལ་དེའི་ཉེས་དམིགས་ཀྱང་མི་དྲན་ལ་དྲན་དུ་ཟིན་ན་ཡང་ངེས་ལེགས་པར་མ་བསྒོམས་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དེས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཏེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྐྱེས་ཟིན་པ་ཡང་ཟིལ་གྱིས་མནན་
― DTG131_Page_0445 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་མི་ནུས་པ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་ཡིན་ཏེ། སློབ་པའི་སེམས་དང་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཐོབ་པ་དང༌། དེས་ཐོབ་ཏུ་ཟིན་ན་ཡང་གོང་དུ་མི་སློབ་པའི་སེམས་དང་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ལ། མ་ཤེས་པས་སློབ་པའི་སེམས་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་དེའི་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ལ་མ་བརྟེན་པས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་པ་དང༌། སྔོན་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ལ་མ་བརྟེན་པས་དྲན་པ་དང་ལྡན་པར་མ་བྱས་པའི་ཕྱིར་དབང་པོའི་སྒོ་མ་བསྡམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དབང་པོའི་སྒོ་མ་བསྡམས་པའི་གང་ཟག་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་གཉེན་པོ་མེད་པའོ། །བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་གཉེན་པོ་མེད་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྒོ་བསྡམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྟོན་པས་གསུངས་པ་ཡང་དག་པ་ཁོ་ནར་བརྡ་སྤྲོད་ཅིང་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། གང་ཁོ་ན་ལ་དགོངས་ཏེ་གསུངས་པའི་དགོངས་པ་དེའི་ཐོག་ཏུ་ཕེབས་པར་བརྡ་སྤྲོད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་བསྟན་པ་ནི་སྒོ་དུ་མ་དང་ལྡན་ཞིང་རྒྱས་པ་ཡིན་ན་གང་ཟག་རྣམས་ཀྱི་སྤོངས་པ་ཡང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་དེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་བར་བརྡ་སྤྲོད་པའོ། །དགེ་སློང་གསར་བུ་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཤིན་ཏུ་མངོན་པར་དགའ་བའི་རྟགས་ནི་གཉིས་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལུས་འགྱུར་བ་མེད་པ་དང༌། སེམས་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །དེ་དག་ཁ་དོག་གསལ་བས་བཞིན་གྱི་མདོངས་གསལ་བ་དང་ལུས་བརྟས་པས་དབང་པོ་རྒྱས་པ་ནི་ལུས་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །ངན་དོན་ཙམ་གྱིས་ཆོག་ཤེས་པ་དང་སོགས་པར་བྱེད་པའི་འདོད་པའི་ལོངས་སྤྱོད་སྤངས་པ་དང༌། རིགས་དང་ཁྱིམ་ལ་མི་ལྟ་བས་ན་སེམས་འགྱུར་བ་མེད་པའོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་
― DTG131_Page_0446 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉེན་པོ་སྟེ། འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་མ་སྐྱེས་པ་ནི་སྐྱེད་པར་མི་བྱེད་པ་དང༌། སྐྱེས་ཟིན་པ་ནི་སྤོང་བར་བྱེད་པ་སྟེ། འཇུག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པའོ། །དེ་ལ་དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པའི་མདོར་བསྡུས་པ་དང་རྒྱས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པས་ནི་བུད་མེད་ལ་རེག་པ་ལས་ལུས་ལེགས་པར་བསྲུངས་པ་ཡིན་ནོ། །བུད་མེད་མི་མཐོང་བ་དང་མི་ཐོས་པ་དང་མི་དྲན་པས་ནི་དབང་པོ་རྣམས་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་ཡིན་ནོ། །མཐོང་ངམ་ཐོས་སམ་དྲན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཤས་ཆེར་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བ་དང༌། ཡུན་རིང་པོར་འདྲིས་པར་བྱས་པས་ནི་དྲན་པ་ལེགས་པར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལྟར་ལུས་ལེགས་པར་བསྲུངས་ཤིང་དབང་པོ་ལེགས་པར་བསྡམས་ལ་དྲན་པ་ལེགས་པར་གནས་པ་དང༌། འཇུག་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ནི་སེམས་རྒོད་བཞིན་དུ་ཡང་ཉོན་མོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཏོ། །མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ན་སེམས་མྱུར་དུ་འགྱུར་བཞིན་དུ་ཡང་ཉོན་མོངས་པས་ཟིལ་གྱིས་མི་ནོན་ཏོ། །སྡོམ་ནི། རྐྱེན་ཙམ་དང་ནི་རྟོག་པ་དང༌། །སྨོན་པ་དང་ནི་རྣམ་ཀུན་གྱི། །བསྡམས་པ་དང་ནི་མ་བསྡམས་དང༌། །འཇུག་པ་དང་ནི་ཚོགས་བསགས་དང༌། །བསླབ་པ་ཕུལ་དང་ཀུན་དུ་ཆགས། །དོན་ལ་མི་མཁས་རྒྱུན་ལོག་དང༌། །བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཁྱད་པར་དང༌། །གདགས་པ་ཡང་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་རྣམས་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་རང་གི་ས་བོན་གྱི་རྒྱུད་ལ་འཕངས་པའི་ཚོར་བ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་ཙམ་དུ་འགྱུར་ཏེ་དཔེར་ན་ལག་གིས་ལེན་པ་ནི་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་འབད་པས་འཕངས་པའི་ལས་ལེན་པའི་རྐྱེན་ཙམ་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འདིར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་བས་མཐའི་གནས་མལ་ན་འདུག་ཅིང་དབེན་པ་ན་གནས་པ་ལ་གལ་ཏེ་ཡུལ་རགས་ཤིང་རྟོག་པའི་ཀུན་ཏུ་འཁྲུག་པའི་གནས་ཀྱི་སྣང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་གྱུར་ན་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་ནི་དགེ་སློང་གིས་
― DTG131_Page_0447 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་གནས་པ་རྣམ་པ་དགུས་ཡུལ་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྟོག་པ་ལས་སེམས་བསྡུས་ནས་གང་ལ་བརྟེན་ན་ཡུལ་དེ་དག་གིས་བཟའ་བར་འགྱུར་བའི་རྟོག་པ་གཅིག་ཀྱང་སྐྱེ་བའི་སྐབས་མི་འབྱེད་དོ། །དེས་ན་ཡུལ་དེ་དག་གིས་གནས་མི་ཐོད་པས་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དེའི་ཚེ་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་དངོས་པོ་ལ་འདོད་པའི་རྟོག་པས་རྟེན་པར་མི་བྱེད་ལ་གཞན་ལ་ཡང་གནོད་སེམས་དང་འཚེ་བའི་རྟོག་པས་གནོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །ཚེ་འདི་ལ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་གཞན་དག་དང་འཐབས་ནས་རྩོད་ཅིང་མི་འདུག་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཐབས་ནས་རྩོད་པ་འདི་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་བའི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ལྟར་གཏི་མུག་ལས་སྐྱེས་པའི་རྟོག་པ་ལ་ཡང་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །དགེ་སློང་སྔོན་གྱི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུའི་འབྲས་བུ་ཚེ་འདིའི་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་གནས་པ་ནི་ཡུལ་དྲུག་གིས་བཅོམ་པ་བཞིན་དུ་གལ་ཏེ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་བྱ་བ་ཁོ་ནའི་ཕྱིར་སྨོན་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པར་བྱེད་ན། དེ་དེའི་ཚེ་ན་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་འདུན་པས་ཀྱང་ལྷག་པར་བཅོམ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་ཡང་དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འཐོབ་པ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་སྨོན་པ་དེ་ནི་འཆིང་བ་ཆ་ཕྲ་ཞིང་མཆོག་ཏུ་ཆ་ཕྲ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སུམ་ཅུ་རྩ་གསུམ་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ལྷའི་ཕོ་བྲང་ན་ལྷའམ་ལྷ་གང་ཡང་རུང་བ་བཙོན་རར་བཅིང་བས་བཅིངས་པ་དག་ཡོད་དོ། །དེ་དག་གི་ཆོས་ཉིད་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། བཅིངས་པ་ལས་གྲོལ་ནས་ནམ་འབྲོས་པའི་བསམ་པ་མ་སྐྱེས་ཀྱི་བར་དུ་ནི་ལྷའི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱིས་རྩེ་ཞིང་འདུག་ལ་འབྲོས་པའི་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱང་བཅིང་བས་བཅིངས་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་དག་གི་
― DTG131_Page_0448 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་བཅིངས་པ་དེ་ནི་དུས་ཆ་ཕྲ་བའི་སྒོ་ནས་ཆ་ཕྲ་བ་ཡིན་གྱི་རྟོགས་པར་དཀའ་བའི་ཆ་ཕྲ་བའི་སྒོ་ནས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་གང་གི་ཕྱིར་བཅིངས་པར་གྱུར་ན་བདག་ཉིད་བཅིངས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དགེ་སློང་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སེམས་ཀྱི་སྨོན་པར་བྱེད་པའི་སེམས་བསྐྱེད་མ་ཐག་ཏུ་ཡང་བཅིང་བར་འགྱུར་ལ་བཅིངས་ནས་ཀྱང་བདག་ཉིད་བཅིངས་སོ་སྙམ་དུ་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དེ། དེ་བས་དེའི་བཅིང་བ་ནི་དུས་ཆ་ཕྲ་བའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་རྟོགས་པར་དཀའ་ལ་མཆོག་ཏུ་ཆ་ཕྲ་བའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་ཆ་ཕྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་དབང་པོ་སྡོམ་པ་ལ་ཞུགས་པས་ནི་སྡོམ་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་སྡོམ་པ་ཆུང་བ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྡོམ་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་ན་དང་དུ་མི་ལེན་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་ངེས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལེགས་པར་ཚར་གཅོད་པ་དང༌། སྐྱེས་ཟིན་པ་ཡང་སྤོང་པར་བྱེད་པའོ། །སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ནི་དགེ་སློང་ཞིང་པ་ལྟ་བུ་ཁ་ཅིག་གིས་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་དག་པའི་ཡུལ་གྱི་ཞིང་ལ་དམིགས་པའི་དགེ་བའི་རྩ་བའི་ལོག་ཏོག་ཁ་ཅིག་སྐྱེད་པར་འགྱུར་ལ་དེ་ཡང་འདོད་ཆགས་ཤས་ཆེ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་ཡིན་ཏེ། གཉེན་པོ་ལ་ཡང་མ་གོམས་ལ་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དྲག་པོ་ཡང་མེད་དེ། ཡུལ་རགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་སྣང་བར་གྱུར་ནེ་ད་འདོད་ཆགས་དྲག་པོ་དང༌། གཉེན་པོ་ལ་མ་གོམས་པ་དང༌། ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་ཆུང་ངུ་དེས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྐྱེ་བ་དང་དུ་ལེན་ཅིང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ལས་སེམས་ཀུན་ཏུ་སྲུང་བར་མི་བྱེད་པས་དེའི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་དེ་ལོ་ཐོག་ལ་ཟ་བའི་བ་ལང་བཞིན་དུ་ཡུལ་གྱི་ཞིང་ལ་ཞུགས་ནས་དགེ་བའི་རྩ་བའི་
― DTG131_Page_0449 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལོ་ཏོག་དེ་མ་རུང་བར་བྱེད་པ་སྟེ་འདི་ནི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ན་ཁ་ཅིག་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་ཡུལ་རྣམས་གཏོང་བར་ནི་བྱེད་ན། ཅི་ནས་ཕྱིན་ཆད་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུའི་ཉེས་དམིགས་ཀྱང་མཐོང་བ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་སྡོམ་པ་ཆུང་ངུ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདི་ན་ཁ་ཅིག་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་ཡང་ཡིད་ལ་བྱས་ནས་ཡུལ་རྣམས་གཏོང་བར་བྱེད་ལ། ཅི་ནས་ཕྱིན་ཆད་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་བའི་ཉེས་དམིགས་ཀྱང་མཐོང་བ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྡོམ་པ་འབྲིང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ན་སེམས་གནས་པ་རྣམ་པ་དགུ་པོ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་བཞིས་བསྡུས་པ་རྣམས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཐོབ་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །སྡོམ་པ་ལ་ཞུགས་པའི་རྣལ་འབྱོར་བ་སྔར་ནི་ཞིང་པ་ལྟ་བུར་གྱུར་ལ་ད་ནི་བདག་པར་གྱུར་བས་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་བྱུང་ཚོར་བ་རགས་པ་དང་པོ་ཐོབ་པ་དེ་བག་མེད་པའི་གཞི་དང༌། གནས་སུ་གྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཡིད་པར་རིག་ནས་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པའི་དབང་ལས་བྱུང་བ་ཞི་གནས་ཀྱི་སྦུབས་སུ་ཆུད་པའི་ལྷག་མཐོང་བློན་པོ་ལྟ་བུར་འདུག་པས་ཚོར་བ་དེ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་པ་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ། དེ་དེ་ལས་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་མཚན་མ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡིད་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ནས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་ཐ་དད་པ་རྣམ་པ་བཅུར་མཐོང་ལ། དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལ་བརྟེན་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྟོག་པ་དང་བཅས་དཔྱོད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། རྟོག་པ་མེད་ལ་དཔྱོད་པ་ཙམ་དང༌། རྟོག་པ་ཡང་མེད་དཔྱོད་པ་ཡང་མེད་པ་དང༌། དགའ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཉམས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ངེས་
― DTG131_Page_0450 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་འབྱེད་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་སྟེ། རྣམ་པ་འདི་དག་གིས་ཚོར་བ་སྐྱེ་བ་དང་གནས་པ་དང་འགག་པའི་ཚུལ་གྱིས་དུས་ལས་གྱུར་བའི་བྱེ་བྲག་རྣམ་པ་བརྒྱ་ཕྲག་དུ་མ་མཐོང་ངོ༌། །དེས་ཚོར་བ་དེ་དག་གི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་སྣ་ཚོགས་རྟོགས་ནས་མདོར་བསྡུ་ན་མི་རྟག་པ་ཉིད་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པར་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟེན་དང༌། ཀུན་ཏུ་སྤྱོད་པ་དང༌། རྒྱུའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་བཞི་བ་མན་ཆད་ཀྱི་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚོར་བའི་རྟེན་ཏོ། །འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའི་བར་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་ཀྱི་སེམས་པ་དང༌། འདོད་པ་དང༌། སྨོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱི་མ་ལ་ཚོར་བའི་རྒྱུར་གྱུར་བ་ཡིན་ཏེ་ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེས་ཚུལ་བཞིན་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ས་ཐམས་ཅད་ཉེ་བར་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྡོམ་པ་ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་གཉིས་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་སྡོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མ་དེ་ནི་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྡུས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་བག་ཡོད་པ་དང་ཤེས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་ཏེ། བདེན་པ་རྟོགས་པས་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པ་མངོན་དུ་འགྲོ་བ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས་སློབ་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་སློབ་པའི་སྡོམ་པ་དེ་ཉིད་བསྒོམས་པས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་ནས་མི་སློབ་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་གོང་ན་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་སྡོམ་པ་ཆེས་ལྷག་པར་དང་ཆེས་བཟང་བ་གཞན་མེད་དོ། །བསྟན་པ་འདི་ལ་ཞུགས་པའི་དགེ་སློང་དབང་པོ་མ་བསྡམས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་ཕྱི་མའམ། དེ་འདིའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྒོ་ནས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་རོ། །མི་མཛེ་ནད་ཅན་འདམ་བུའི་སུལ་དུ་ཞུགས་པ་བཞིན་དུ་དབང་པོ་མ་བསྡམས་པ་དེ་འདམ་བུའི་ལོ་
― DTG131_Page_0451 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ལྟ་བུ་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཆ་ཕྲ་བ་དང་ལྡན་པ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བས་དེའི་ལུས་རྣམ་པར་གཅོད་པར་བྱེད་པ་དེས་ནི་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དེ་དེ་ལྟར་ན་ཚེ་ཕྱི་མའི་སྡུག་བསྔལ་བས་སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དེ་ལ་ཆགས་ཤིང་ཞེན་ཏེ། ཉེས་པ་བྱེད་པར་འགྱུར་ལ་དེའི་རྒྱུས་ན་དེ་དགོན་པ་ན་གནས་ཀྱང་འགྱོད་པ་དང་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་བའི་རྟོག་པ་རྩྭ་ཀུ་ཤ་དང་ཚེར་མ་ལྟ་བུ་དག་རྐང་པ་ལ་ཟུག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དེ་དེས་ན་དགེ་འདུན་གྱི་ནང་དུ་འཇིགས་པ་མེད་པར་འོང་བའམ། འགྲོ་བར་མི་ནུས་སོ། །གལ་ཏེ་དགེ་འདུན་གྱི་ནང་དུ་འོངས་ན་ཡང་དེ་ལ་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཞི་དེ་དང༌། ཉེས་པ་དེས་གླེང་བར་བྱེད་ལ་དེ་ལ་ནི་བཅབ་པའི་བསམ་པ་ཡོད་པས་མཛེ་ནད་དེ་ལྟ་བུའི་སེམས་ཀྱིས་དེ་དག་ལ་འཁྲུག་ཅིང་མི་དགའ་བར་འགྱུར་ཏེ་ཚངས་པ་མཚུངས་པར་སྤྱོད་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ངན་པ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་འདོད་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་ནས་ལྷན་ཅིག་འགྲོགས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །དེ་གོང་ངམ་དགོན་པར་སོང་ན་ཡང་ཚེ་དང་ལྡན་པ་འདི་ནི་འདི་ལྟར་སྐྱོན་ཅན་ཡིན་ནོ། །འདི་ལྟར་བཀའ་བློ་མི་བདེ་བའོ། །འདི་ལྟར་ཆོས་བཞིན་མ་བྱས་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གནས་པའོ། །དད་པ་རྣམས་གཞན་དུ་འགྱུར་བར་བྱེད་པའོ། །མ་དད་པ་རྣམས་མ་དད་པར་འགྱུར་བར་བྱེད་པའོ་ཞེས་རྣམ་པར་སྨོད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚེ་འདི་ལ་འགྱོད་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། འཁྲུག་པ་ལས་གྱུར་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་སྤོང་བ་ལས་གྱུར་བ་དང༌། སྨོད་པ་ལས་གྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚེ་ཕྱི་མ་ལས་གྱུར་བ་སྔ་མ་དང་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་སྡུག་བསྔལ་འབའ་ཞིག་ཉམས་སུ་མྱོང་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་གང་ཞེ་ན། ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མའི་ཉེས་དམིགས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུ་གང་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བའི་ཡུལ་ལས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མ་དང༌། རྟགས་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། གནས་ཤིང་འདུག་པ་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་སྔོན་དུ་འགྲོ་བ་དེ་
― DTG131_Page_0452 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་མཐུན་ཞིང་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་རྟོག་པ་དང༌། ཇི་སྐད་དུ་བསྟན་པའི་ཉེས་དམིགས་དེ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མི་མཐོང་བ་དང༌། ཉེས་དམིགས་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལན་མང་དུ་མ་བྱས་པའི་རྒྱུས་རྒྱུད་ལ་གནས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་གནས་ངན་ལེན་འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་དང་སེམས་ཀྱི་ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་ལུས་ཀྱིས་སེལ་བར་མི་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་རྣམ་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་ཡོད་བཞིན་དུ་སོ་སོར་བརྟགས་པ་དང༌། བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་གཉེན་པོ་ལ་མི་ཕྱོགས་པ་འདི་ནི་སྡོམ་པ་མ་ཡིན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སྡོམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡོམ་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ཐོབ་ཅིང་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཡང་དག་པར་དབང་དུ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཐོས་པས་སྲོག་ཆགས་དྲུག་གཟུང་བ་དང་འདྲ་བར་དབང་པོ་དྲུག་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །བཟུང་ནས་ཀྱང་ཚུལ་བཞིན་དུ་སེམས་པས་ཐོབ་པའི་ནི་འོག་བསྒོམས་པའི་སྔ་རོལ་གྱི་བར་སྐབས་སུ་ཉེས་དམིགས་ཡང་དག་པར་དཔྱད་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྡོམ་པར་བྱེད་དོ། །བར་སྐབས་སུ་བསྡམས་ནས་དབང་དུ་གྱུར་ཏམ་མ་གྱུར་པ་བརྟག་པའི་བསམ་པས་ཡུལ་རྣམས་ལ་སྡུག་པའི་མཚན་མས་འཇུག་པར་བྱེད་དེ་གལ་ཏེ་དབང་དུ་མ་གྱུར་བས་རང་རང་གི་ཡུལ་ལ་ཡང་འཕྲོ་ཞིང་རྒྱུག་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉེས་དམིགས་ལེགས་པར་མཐོང་བའི་ཕྱིར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་འབྲོས་ཀྱང་མི་ནུས་ན་ནི་དེ་དག་ད་དུང་ལེགས་པར་དུལ་བར་མ་གྱུར་བ་དང༌། དབང་དུ་མ་གྱུར་བར་རིག་ནས་ལན་མང་དུ་སེམས་པས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མཐར་ཐུག་པ་ལས་འདས་ནས་ལུས་སུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལེགས་པར་བསྒོམས་པས་སོ་སོའི་ཡུལ་ལ་འཕྲོ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ་ལེགས་པར་དུལ་བ་དང༌། དབང་དུ་གྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་སྔ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཚོགས་བསྒྲུབས་པ་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་ཕྲད་ནས་འདུ་
― DTG131_Page_0453 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་རྣམ་པ་གསུམ་ཉན་པར་བྱེད་དེ། ཚེ་འདི་དང༌། ཕྱི་མ་དང༌། ཚེ་འདི་དང༌། ཕྱི་མའིའོ། །དེ་ལ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་འཁྲུགས་པ་ལ་བརྟེན་པའི་ནད་ནི་ཚེ་འདིའི་ཉེས་དམིགས་སོ། །ངན་སོང་གི་འདུ་བྱེད་རྒྱུན་ཆགས་པར་བྱེད་པ་པ་དང༌། འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་ནི་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཉེས་དམིགས་སོ། །སྔོན་གྱི་དང་ཚེ་འདིའི་དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་བརྟེན་ཏེ་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མའི་རྒ་ཤི་ནི་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མའི་ཉེས་དམིགས་སོ། །དེ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་འགྲོ་དང༌། ངན་འགྲོར་ངེས་པའི་སྒོ་ནས་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། རྒ་ཤིའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེས་ཉེས་དམིགས་དེ་ཐོས་ནས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ན། བདེན་པ་རྣམས་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་བདག་མེད་པ་ཤེས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པས་ཁང་སྟོང་དུ་ཞུགས་པ་བཞིན་དུ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །དེ་དེའི་ཚེ་ཡུལ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྗེད་ངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པས་ཕོངས་པར་གྱུར་བར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་ལ་ལྷག་མ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་དང་སྲེད་པའི་བག་ལ་ཉལ་ལས་བདག་ཉིད་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཕོངས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་ལ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་དང་སྲིད་པ་མ་ལུས་པ་ལས་འདས་པ་དང་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཞི་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །སྔ་མ་རྩྭ་དང༌། ཡལ་ག་དང༌། ལོ་མ་དང༌། ཆིངས་མ་ལྟ་བུའི་ཐོས་པས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབ་པ་གཟིངས་ལྟ་བུ་དེ་ལ་བརྟན་ནས་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ཡང་དག་པར་འབད་པར་བྱེད་དེ་མཐར་གྱིས་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་ཕུང་པོའི་
― DTG131_Page_0454 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་གནས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གནས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཐར་བར་འགྱུར་ལ་དེ་ལ་གནས་ན་མཐར་ཐུག་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་རྒྱུ་བདུན་གྱིས་བསླབ་པ་ཕུལ་ནས་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། བདུན་གང་ཞེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལས་མ་འདས་པ་ཉེ་བར་ལེན་པའི་ཕུང་པོ་ལྔ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཆོས་ཅན་ལན་ལྔར་བསྒྱུར་བ་ཡང་དག་པར་མི་ཤེས་པ་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོར་གྱུར་བ་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཉེས་དམིགས་ཆེན་པོར་མ་མཐོང་བ་དང༌། རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་དང་གནས་ཤིང་འདུག་པ་ན་བག་མེད་པར་བྱེད་དེ་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མ་འཛིན་པར་བྱེད་པ་དང༌། དྲན་པ་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཚེར་མ་ལྟ་བུའི་རྟོགས་པ་རྣམས་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་རྟོག་པ་དང༌། སྙིང་སྟོབས་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་རྒྱལ་པོའམ་དབང་ཡོད་པ་འགའ་ཞིག་གིས་བཀུག་ན་འཇིགས་པས་འགྲོ་བ་དང༌། སྲེད་པའི་ངང་ཅན་ཉེ་དུ་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བོས་ན་སྲེད་པས་འགྲོ་བ་དང་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཞེ་སྡང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གཏི་མུག་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དྲག་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་དེ་ལ་རྗེས་སུ་འབྲེལ་བ་དང་དམའ་བ་ལ་མོས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། དབེན་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་མ་དད་པའོ། །དེ་ཡང་དམའ་བ་ལ་མོས་པས་སེམས་ཡུལ་ལ་གཞོལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕ་མ་ལ་སོགས་པའི་རྫས་ཐམས་ཅད་ལ་མི་ལྟ་བས་དབེན་པ་ལ་གཞོལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་ལ་མོས་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་གཞོལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེའི་འབྲས་བུ་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་ལ་མོས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་གཞོལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་
― DTG131_Page_0455 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་ཏེ། དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དམིགས་པ་ནི་ཟག་པའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སློབ་པའི་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཟག་པ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་དམིགས་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་ལ་སྤངས་པ་ནི་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཟག་པའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་དེ་ལ་སེམས་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །བརྗེད་ངས་པའི་དབང་ལས་གྱུར་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཞན་པའི་ཕྱིར་ནི་བསིལ་བར་མ་གྱུར་ཅིང་ཚངས་པར་མ་གྱུར་ཏོ། །མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་ཀུན་ནས་སློང་བའི་ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པས་ནི་བསིལ་བར་གྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་ནི་ཚངས་པར་གྱུར་བ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དམའ་བ་ལ་མོས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དེ་ནི་ཟག་པའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཞི་བ་ཉིད་དུ་མ་གྱུར་བས་བསིལ་བར་མ་གྱུར་ཅིང་ཚངས་པར་མ་གྱུར་ཏེ། ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་རྒྱུ་བདུན་པོ་འདི་དག་གིས་བསླབ་པ་ཕུལ་བ་ནས་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་རྒྱུ་བདུན་པོ་དེ་དག་གིས་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་བསླབ་པ་ཕུལ་ནས་ཉམས་པར་འགྱུར་བའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ། །ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་ནི་བཞི་ཡོད་དོ། །དགེ་སློང་གིས་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ན་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་རྣམ་པ་བཞིར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་དགེ་སློང་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྲིད་པས་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལ་མངོན་པར་དགའ་ལ་ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་ལ་ནི་མངོན་པར་མི་དགའ་བ་འདི་ནི་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་དགེ་སློང་ཕ་མ་ལ་སོགས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྫས་སྔར་སྤངས་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་ཞིང་སེམས་ཐོགས་པ་འདི་ནི་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཚེ་འདི་ལ་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟིས་དགའ་ཞིང་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་འདི་ནི་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་
― DTG131_Page_0456 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་པའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ནི་ཁ་ཅིག་སློབ་པ་གཞི་མཐོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཙམ་ཞིག་ལུས་ལ་ཅུང་ཟད་སྲིད་པ་དང་ལྡན་པ་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་པས་བག་མེད་པར་གནས་པ་འདི་ནི་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་བཞི་བའོ། །ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། དང་པོ་སྟེ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་འདོད་ཀྱི་ཚེ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་མི་འདོད་པའི་གང་ཟག་གང་ཡིན་པ་དང༌། སློབ་པའི་བག་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་དེ་ནི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཁྱིམ་ན་གནས་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང་འདྲེ་བར་གནས་པ་འདི་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་དང་པོའོ། །ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་གང་ཟག་ཉིད་ཀྱི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་འདོད་པའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་སྨོན་ནས་ཚངས་པར་སྤྱད་པར་སྤྱོད་པ་འདི་ནི་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་གཉིས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་རྫས་སྔར་སྤངས་པ་རྣམས་ལ་ལྟ་བ་དང་བཅས་པས་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་གནས་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། བསླབ་པ་ཕུལ་ནས་ཉམས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པར་གསུམ་པའོ། །དེ་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟིས་དགའ་བར་འགྱུར་ལ་རྙེད་པ་དང༌། བཀུར་སྟི་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་གང་ཟག་ནི་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པའི་གནས་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆལ་བར་འགྱུར་བ་ནས་རྒྱས་པར་ལུང་གོང་ལྟར་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་བར་དུ་སྦྱར་ཏེ། དེ་ནི་རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ལྟ་བ་དེས་བསླབ་པ་ཡང་འབུལ་བར་མི་བྱེད་ལ་གང་གིས་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་འཆགས་པར་བྱེད་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོབ་ལ་ཡང་མི་ལྟ་བ་འདི་ནི་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་བཞི་པའོ། །དགེ་སློང་དོན་ལ་མི་མཁས་པ་ནི་དོན་གཅིག་ལ་ཚིག་གི་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་འདུག་པའི་གཏམ་གཞན་དག་ལས་ཐོས་ན་འདི་ལ་གང་བདེན་ཞིག་གུ་སྙམ་དུ་ཡིད་གཉིས་ཟ་ཞིང་མ་རངས་པར་འགྱུར་ར། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་རྣམ་པར་དག་པས་བརྟག་པའི་སྒོ་ཡིན་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གསུམ་བརྟག་པ་ལ་བརྩོན་པའི་ཚོར་བ་རྣམས་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང༌། རྟེན་དང༌། གཞི་
― DTG131_Page_0457 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། གནས་ཀྱི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་ཤེས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་རྟེན་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། རང་བཞིན་དང༌། གྲོགས་ཐམས་ཅད་དང༌། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་གནས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པའི་ཤེས་པའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་གང་ཟག་དོན་ལ་མི་མཁས་པ་དང༌། ཡིད་གཉིས་ཟ་བ་འདུལ་བར་མཛད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡིད་གཉིས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཚིག་དང༌། ངེས་པའི་ཚིག་ཐ་དད་པ་སྟོན་པར་མཛད་ཀྱི་དོན་ཐ་དད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །བསྟན་པའི་དོན་རྒྱས་པར་ཡང་གླེང་བར་མཛད་དེ་དེས་ན་དེས་དོན་མངོན་པར་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །བསྟན་པ་འདིའི་དོན་རྒྱས་པ་གང་ཞེ་ན། ཚོགས་ཀྱི་ས་ཡན་ཆད་ཟག་པ་ཟད་པ་མན་ཆད་ལ་ནི་བསྟན་པའི་དོན་རྒྱས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འདུལ་བ་ཐ་མའི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་སྨིན་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ཆོས་བདག་མེད་པ་དང་ལྡན་པ་དང་ལེགས་པར་བཟུང་ཞིང་བརྟན་པོར་གྱུར་པ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ཅིང་དེ་ལ་གནས་ནས་གཅིག་པུ་དབེན་པ་ན་འདུག་སྟེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལ་དམིགས་པ་བཅས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ལུས་སུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ་ཀུན་དུ་བརྟེན་པའི་རྒྱུས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་དང་པོ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་ཤིང་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཉེ་བར་གྱུར་བའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཟུང་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་བདེན་པ་རྣམས་ཀྱང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་ལ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པའི་ལམ་བསྒོམ་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང་ཟག་པ་ཟད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ར། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་དང་པོ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་དེ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་བཞི་བའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་
― DTG131_Page_0458 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་དབང་པོའི་སྒོ་མ་བསྡམས་པའི་གང་ཟག་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་འཇིག་རྟེན་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སོ་སོར་བརྟགས་པ་དང༌། བསྒོམས་པའི་སྟོབས་དང༌། གཉེན་པོ་མེད་པ་ཉོན་མོངས་པ་བྱུང་བ་དང་དུ་ལེན་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ལ་ནི་བདུད་ཀྱིས་འདི་ནི་དང་དུ་ལེན་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རིག་ནས་ཡུལ་རྙེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་དེ་ལྟར་ཉོན་མོངས་པ་དང་དུ་ལེན་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ལ་འཇུག་པའི་གླགས་དང་དེའི་རྒྱུད་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་དམིགས་པ་རྙེད་པར་འགྱུར་རོ། །དབང་པོའི་སྒོ་མ་བསྡམས་པའི་གང་ཟག་དེ་ཡང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་འདུན་པའི་ཤས་ཆུང་ཞིང་འདོད་པའི་ཤས་ཆུང་བས་འདམ་བུ་དང༌། རྩྭ་སྐམ་པོའི་ཁྱིམ་དང་འདྲ་སྟེ་དེར་བདུད་ཀྱིས་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་གྱི་མེའི་རྩྭའི་མགྱོགས་མེ་བཏང་ན་གནས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མ་སྐྱེས་པ་བསྐྱེད་པ་དང༌། སྐྱེས་ཟིན་པ་རྒྱུན་དུ་གནས་པར་བྱེད་པའི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ཡུལ་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡུལ་གྱི་སྲིད་པ་དེས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ནས་ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་ཅིང་མི་དགེ་བ་ལྷག་པར་སྤྱོད་ལ་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ན་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱིས་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པར་འགྱུར་རོ། །ལོག་པར་བསྒྲུབ་པ་ནི་ལམ་ལོག་པར་འགྲོ་བ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུན་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ལ་ནི་རྒྱུན་ལོག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པའི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ནི་རྒྱུན་མ་ལོག་པར་རིག་པར་བྱའོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བཅུ་གཅིག་པ། སྲིད་པ་ཐ་མ་པའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ཡང་དག་པར་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པའི་ལམ་དང༌། འབྲས་བུའི་ལམ་ནི་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱིས་བསྡུས་ཏེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཐེག་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕངས་ཤིང་གོང་ན་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། སྙིང་བརྩེ་བ་དང༌། བདག་ཉིད་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་དང༌། ཆོས་སྤྱོད་པ་བཟོད་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདེན་པ་སྤྱོད་པ་
― DTG131_Page_0459 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པར་རྩོམ་པ་དང་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་བསྒོམས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆོས་ཟག་པ་མེད་པ་རྣམས་འཐོབ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བསིལ་བའི་རང་བཞིན་ཐོབ་པ་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་དང༌། གནས་དྲུག་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་སྲིད་པ་ཐ་མའི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ཡུན་རིང་པོ་ནས་སེམས་ཅན་ལ་སྙིང་བརྩེ་བས་སེམས་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པས་སྲིད་པའི་ཆུ་ཀླུང་གི་རྒྱུན་ཕྱོགས་སུ་ཁྱེར་ཞིང་བྱིས་པ་རྣམས་རྣམ་པ་ལྔས་སྡུག་བསྔལ་བ་མཐོང་ནས་སྙིང་རྗེ་བར་བྱེད་དོ། །ལྔ་གང་ཞེ་ན། དེས་སྲིད་པའི་ཆུ་ཀླུང་རྟོག་པ་ངན་པའི་མི་སྡུག་པའི་ཆུས་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་མཐོང་སྟེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་མེའི་མེ་མ་མུར་གྱི་འགྲམ་གཉིས་དང་ལྡན་ལ་ཞུགས་སུ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་མང་པོ་དང༌། གནོད་པ་མང་པོ་དང་ཚེར་མ་སྣ་ཚོགས་བཏིང་བ་དང༌། བར་ན་ནི་གཟུགས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་མེད་པས་ལྡོངས་པ་དང༌། སྟེང་ན་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཀྱང་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་མེད་པས་མུན་པ་མུན་ནག་ཏུ་གྱུར་བར་ཡང་དག་པར་མཐོང་སྟེ། དེ་ལྟར་སྲིད་པའི་ཆུ་ཀླུང་དེ་རེག་པ་དང་འགྲམ་དང་ཞབས་དང་བར་དང་སྟེང་གང་གི་སྒོ་ནས་ཀྱང་རབ་ཏུ་མ་ཞི་བར་མཐོང་ནས་དེར་སེམས་ཅན་ལྷུང་བ་རྣམས་ལ་སྙིང་རྗེ་ཆེན་པོ་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་སྙིང་བརྩེ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྙིང་བརྩེ་བ་དེ་དང་ལྡན་པ་དེ་ནི་རྒྱལ་པོའི་ཕོ་བྲང་ངམ། མདུན་ན་འདོན་པའི་ཁྱིམ་དུ་སྐྱེས་ཏེ། ཁྱིམ་པར་འདུག་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་མངོན་པར་སྒྲོ་བ་སྐྱེས་ནས་གོ་འཕང་གི་མཆོག་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། བདག་ནི་ཕྱིར་ལྡོག་པར་མི་བྱའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པའི་མཆོག་ཏུ་འགྲོའོ་སྙམ་པ་འདི་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་ཁྱིམ་ནས་མ་བྱུང་བཞིན་དུ་གཅིག་པུ་ལྐོག་དབེན་པར་
― DTG131_Page_0460 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོང་སྟེ་ཤིང་འཛམ་བུའི་གྲིབ་མ་ལ་འདུག་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། དེ་བདག་དང་གཞན་ལ་ཡང་རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་རྟོག་ཅིང་བཟོད་པ་འདི་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་སྤྱོད་པ་བཟོད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་རྩ་བས་བསྐུལ་བ་དང༌། ཆོས་སྤྱོད་པ་བཟོད་པ་ལ་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་འདོད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་སྤངས་ཏེ་ངེས་པར་བྱུང་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བཅས་པ་མེད་བཞིན་དུ་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་འདི་ནི་དེའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་མོས་པར་མ་གྱུར་ནས་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་དེ་བོར་ཏེ། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་སྔོན་གྱི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་བླ་ན་མེད་པའི་ངེས་པར་འབྱུང་ཐོས་ནས་མོས་པར་རྒྱུད་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཤིང་དྲུང་དུ་སོང་ནས། སྔ་མའི་རྒ་བ་དང༌། ན་བ་དང༌། འཆི་བའི་བརྟགས་པ་དེ་འབའ་ཞིག་ལམ་ཡིན་པར་འཛིན་ཅིང་དེ་ཉིད་ལ་བདེན་པའི་རྣམ་པར་བརྟག་པར་རྩོམ་སྟེ། ཀྱེ་མ་འཇིག་རྟེན་འདི་ནི་ཉམ་ང་བར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་ཡང་སྐྱེ། རྒ་ཡང་རྒ། འཆི་ཡང་འཆི་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་རྒ་བ་དང༌། འཆི་བའི་གོང་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ་སྙམ་ནས། དེ་མཐར་གྱིས་རྒ་བ་དང། འཆི་བ་ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་འགག་པ་དང༌། རྒ་བ་དང་འཆི་བ་འགག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་པ་དང༌། ཚོགས་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པས་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་བློས་ཆོས་རྣམས་གནས་པའི་དབྱིངས་ཡོང་གི་གནས་པ་ལས་བརྩམས་པ་འདི་ནི་དེའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདེན་པ་སྤྱོད་པ་ཡང་དག་པར་རྩོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་གོང་དུ་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བ་ལ་སྦྱོར་བར་འདོད་ནས་སྔོན་གྱི་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ལས་ཟག་ཕ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ལམ་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་
― DTG131_Page_0461 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཡུན་རིང་པོ་ནས་འདྲིས་པར་བྱས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་བསྒོམས་ནས་དེ་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པའི་ཤེས་པས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དེ། དེ་ནི་དེའི་མན་ངག་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ཅིང་དེའི་རྗེས་སུ་སོང་ན་སྟན་གཅིག་ལ་འདུག་བཞིན་པས་ཟག་པ་ཟད་པ་མན་ཆད་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་དེའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལེགས་པར་བསྒོམས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་གདམས་ངག་ལྟ་བུ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་སུ་སོང་བས་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ཏེ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མོད་ལ་ཟག་པ་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་མན་ཆད་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་འགྱུར་རོ། །མན་ཆད་སྨོས་པས་ནི་སྔ་མ་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྟོགས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་དེ་དག་ཐོབ་པས་ཕྱིར་མི་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་གཏོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་དེའི་བསིལ་བའི་རང་བཞིན་ཐོབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་པའི་བདེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཐོབ་ནས་ཟག་པ་མེད་པའི་བདེ་བ་ཐོབ་ཅིང་བསིལ་བའི་རང་བཞིན་ཐོབ་པས་ནི་རིམས་ནད་མེད་པའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་མན་ཆད་དང་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་དང༌། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་ན་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་མེད་པའོ། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་དང་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡང་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པ་གོང་ན་མེད་པས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་དེའི་བསྒོམ་པའི་ལམ་ཡང་དག་པར་རྩོམ་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བསྒོམ་པ་དེས་ན་མི་སློབ་པའི་ས་ལ་དེའི་ཆོས་དྲུག་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དབང་པོ་ལྔ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཉོན་
― DTG131_Page_0462 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པའི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པ་མ་ལུས་པ་དང་བྲལ་བ་འཐོབ་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་བཞི་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་བསྟན་པ་ལ་མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ལ་ཅི་འདོད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། དཀའ་བ་མེད་པ་ཐོབ་པའོ། །དེ་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བསམ་པ་རྣམ་པར་དག་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་ནི་དད་པའི་དབང་པོ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །སེམས་ཅན་གྱི་དོན་བྱ་བ་ལ་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་པོའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བརྗེད་ངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ནི་དྲན་པའི་དབང་པོའོ། །འཕགས་པ་དང་ལྷ་དང་ཚངས་པའི་གནས་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་དབང་པོའོ། །ཤེས་པ་བཅུའི་སྟོབས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་གནས་དྲུག་པོ་དེ་དག་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་གྱུར་པའི་རྒྱུས་ཆོས་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་བརྙེས་པའི་རྒྱལ་པོར་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་ནོར་གྱི་དབང་ཕྱུག་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྙེས་སོ། །དབང་པོ་དག་པའི་སྒོ་ནས་ནི་གནས་པ་ཆེན་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྙེས་སོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་རེག་ན་བདེ་བའི་མལ་སྟན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྙེས་སོ། །ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་གནས་དང་མལ་སྟན་ལ་གནས་པ་མཆོག་ཏུ་གནོད་པ་མེད་ཅིང་བདེ་བར་གནས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྙེས་སོ། །བསམ་གཏན་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་སྒོ་ནས་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་སྒྲུབ་པའི་རྩེ་ཞིང་དགའ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བརྙེས་སོ། །མིང་དང༌། ཚིག་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་ལ་ཅི་འདོད་པ་ཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་ནི་གཞན་དག་ལ་ཆོས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་གི་བགོ་བཤའ་བྱ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་
― DTG131_Page_0463 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྙེས་ཏེ། འདི་ནི་དེའི་གནས་དྲུག་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་བརྙེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་བདག་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་སྨྲ་བ་སྟེ། སྨྲ་བ་དེ་དག་གིས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་མ་སྤངས་པ་རྣམས་བདག་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་རྟོག་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་གི་བདག་གིས་རང་བཞིན་གང་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཅི་བདག་གི་བདག་རྟག་གམ་མི་རྟག་གམ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་ནི་རྟག་ཇི་ལྟར་ནི་མི་རྟག་ཅེས་བྱ་བ་དང༌། བདག་གི་བདག་གང་ན་གནས་ཞེས་བྱ་བའོ། །དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་བདག་གི་རྣམ་པ་བཞི་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་སྟེ། རང་བཞིན་དང༌། ཚུལ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། གནས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་གདགས་སུ་རུང་སྟེ། གདགས་པ་དེ་ཡང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གཅིག་གིས་ནི་གདགས་སུ་ཡེ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལ་བདག་གི་རང་བཞིན་གདགས་པ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་བཅུ་གཉིས་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་རྣམས་དང་བཅས་པ་སྟེ། དེ་ལས་གུད་ན་མེད་དོ། །བདག་དེ་ནི་མི་རྟག་སྟེ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བྱེད་དེ་རྣམས་ཀྱང་གང་གི་ཕྱིར་འགྲོ་བ་རྣམས་སུ་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པས་ན་སྒྱུ་མ་ལྟ་བུའོ། །འདུ་ཤེས་དང་སེམས་དང་ལྟ་བ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་སྟེ། རྨོངས་པར་བྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་ན། སྨིག་རྒྱུ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ཅན་ནོ། །སྐྱེ་བ་དང༌། འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་ན་འོང་བ་དང་འགྲོ་བའོ། །སྐད་ཅིག་པ་ཡིན་པས་ན་རེ་ཞིག་པའོ། །ཞིག་གོ་ཅོག་ནི་མྱུར་དུ་དེ་ལས་གཞན་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བས་གནས་པ་ཡུན་ཐུང་བའོ། །གང་ནས་ཀྱང་མི་འོང་ལ་གང་དུ་ཡང་མི་འགྲོ་བས་ན་མེད་པ་ལས་འབྱུང་བ་དང༌། ཡོད་པ་ལས་ཕྱིར་འགྲོ་བའོ། །དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་སྐྱེ་བ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་བའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་དང༌། སྐད་ཅིག་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དང་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་བསྟན་ཏེ། དེ་ལྟར་
― DTG131_Page_0464 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་གིས་ནི་བདག་གིས་རང་བཞིན་དང༌། ཚུལ་དང་རྒྱུ་ཚུལ་བཞིན་དུ་གདགས་པར་བྱས་པ་ཡིན་ནོ། འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་གིས་གནས་གདགས་སུ་ནི་མི་རུང་སྟེ། དེ་ལས་གཞན་པའི་འདུ་བྱེད་པ་མེད་པ་དང༌། དེས་ན་བདག་གི་དོན་གཞན་དུ་གྱུར་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཡང་སྟོང་པ་ཡིན་ཏེ། གདགས་སུ་མི་རུང་ན་དོན་དམ་པར་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། དེ་བས་ན་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྟོང་པ་རྣམས་ལ་སྟོང་ངོ་སྙམ་པ་ཁོ་ནར་སེམས་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཐོས་པ་བརྡ་སྤྲད་པ་དང༌། བསམས་པས་འཛིན་དུ་གཞུག་པ་དང༌། བསྒོམས་པས་ངེས་པར་རྟོག་ཏུ་གཞུག་པས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་མགུ་བར་བྱ་ཞིང་ཡང་དག་པར་མགུ་བར་བྱ་སྟེ་ཡོངས་སུ་མགུ་བར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། འདོད་ཆགས་ཤས་ནི་ཆེ་བ་དང༌། གདམས་ངག་དང་ནི་སྡུག་བསྔལ་གནས། །དཔྱོད་པ་དང་ནི་ང་རྒྱལ་མེད། །བཀུར་སྟི་བྱ་བའི་འོས་མིན་དང༌། །རིག་པ་རྣམ་གྲོལ་བསྒོམ་པ་དང༌། །བདག་མེད་པར་ནི་སྨྲ་བ་དང༌། །མཉམ་པར་གཞག་དང་ཆོས་མཐོང་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །གང་ཟག་ནི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་ཆེན་པོས་ཡུལ་ལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཉམས་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ་ཉམ་ཆུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། བྱད་བཟང་བ་ཡིན་ཏེ་བྱད་ངན་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ཀུན་དུ་བསྟེན་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་ཆགས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལྟར་གང་ཟག་འདོད་ཆགས་ཤས་ཆེན་པོ་ཡང་གཉེན་པོ་གསུམ་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་ན་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་ཅིང་གནས་པས་སེམས་དུལ་ཞིང་རྣམ་པར་ཞི་བར་འགྱུར་ན། འདོད་ཆགས་ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་ངམ་ཉོན་མོངས་པའི་ཤས་ཆུང་བ་ལྟ་ཅི་སྨོས། གསུམ་གང་ཞེ་ན། དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་པའི་བསོད་ནམས་ཀྱི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་དང༌། ཁ་ཟས་ཀྱི་ཚོད་ཟིན་པ་དང་སྲོད་དང་ཐོ་རངས་ལ་མི་ཉལ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཉིད་ངལ་བར་བྱེད་པའི་མཐའ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་དང༌། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དབུ་མའི་ལམ་གྱིས་ངེས་པར་
― DTG131_Page_0465 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་སེམས་ཤིན་ཏུ་གནས་པ་ནི་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་ན་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པའི་མཚན་མ་དང་རྟགས་ཉེ་བར་བཟུང་བའི་ཚེ་ཚོར་བ་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འགག་པ་ཡང་དག་པར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པའམ། མཚན་མ་དང་རྟགས་ཉེ་བར་བཟུང་བས་འདུ་ཤེས་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འགག་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། དེའི་རྒྱུས་གནས་ན་འདུག་པའི་རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འགག་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་དེ་ལྟ་བུའི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་གྱི་དུས་ཐམས་ཅད་དང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡུལ་ལས་སེམས་ཀུན་དུ་སྲུང་བར་བྱེད་པ་འདི་ནི་དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །གཞན་ཡང་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དམ་པ་ནི་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཐོབ་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པ་ཐོབ་པ་དང༌། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་མེད་པ་ཐོབ་པས་འཕགས་པ་དང༌། ལྷའི་གནས་ལ་བརྟེན་ནས་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དམ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དམ་པའི་གནས་དེ་ལས་ཆེས་འདས་པ་གུང་ན་མེད་དོ། །དེ་ལ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ལྡང་བའི་ཚེ་དང༌། ལངས་ཏེ་གནས་པ་དང༌། སྙོམས་པར་གཞུག་པའི་ཚོར་བ་རྣམས་སྐྱེ་བ་དང༌། གནས་པ་དང༌། འགག་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་དམ་པ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཚོར་བ་རྣམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཚན་མ་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་དང༌། རྟོག་པ་མེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་རྟོག་པ་རྣམས་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཙམ་འཛིན་པས་ན་དྲན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། རྟོག་པ་རྣམས་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་རྟོག་པ་མེད་དོ། །བྱིས་པ་ནི་ཚོར་བའི་རིག་པ་དང་འདུ་ཤེས་དང༌། རྟོག་པ་སྐྱེ་བ་ན་ཡང༌། བྱིས་པ་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་དེ་དག་ལ་ཆོས་ཙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་འདི་ལྟར་བདག་གིས་ཚོར་རོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པར་ཟད་དེ་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་བས་ན་དེའི་
― DTG131_Page_0466 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ན་དམ་པར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། དེ་ལ་དྲན་པ་དང་ཤེས་པ་བཞིན་དམ་པ་ཕྱི་མ་ཤོས་ནི་ཕྱིར་མི་འོང་བའམ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྔ་མ་ཤོས་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཐོབ་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་བག་མེད་པ་ཡན་ལག་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བ་མན་ཆད་ཀྱིའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ཉིད་ཀྱི་སྐུ་བགྲེས་པ་དང༌། བསྙེལ་བ་བརྗོད་པའི་སྒོ་ནས་ལང་ཚོའི་རྒྱ་གས་པས་མྱོས་ཤིང་བག་མེད་པར་གནས་པ་རྣམས་སྐྱོ་བ་བསྐྱེད་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་དུས་ན་དགེ་སློང་འཁོགས་ཤིང་རྒས་པ་དང༌། མཐུ་མེད་པ་འབྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་པར་དགེ་སློང་གསར་བུ་རྣམས་ལ་འཆོལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དགེ་སློང་གསར་བུ་རྣམས་ཀྱང་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་པ་དང༌། བག་ཚ་བ་མེད་པར་གཞན་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཉན་ཐོས་རྣམས་གཞན་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པར་ཡང་དག་པར་འཛུད་པ་མཛད་དོ། །འདུས་ཤིང་འཁོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་ཀྱི་གཏམ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་གཏམ་དང༌། བསྟན་པའི་གཏམ་མོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གཏན་ལ་འབེབས་པའི་གཏམ་འདྲི་བའི་ཚུལ་གྱིས་ཐེ་ཚོམ་བསལ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །བསྟན་པའི་གཏམ་ནི་ཆོས་ཉན་པ་མི་སྨྲ་བར་འཁོད་པ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །གདམས་ངག་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིས་མཐུན་པར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་པའི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། གནས་དང་བཅས་པའི་ཚོར་བ་འགག་པ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་ཅིང་ཞི་བ་ཉིད་དུ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ལྟ་བ་རྣམ་པ་དག་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །དེ་ལ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སེམས་པ་དང༌། སྲེད་པའི་ཚོགས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་བདག་མེད་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་བས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་
― DTG131_Page_0467 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །མར་མེ་ལ་བརྟེན་པའི་འོད་དམ། ཤིང་ལ་བརྟེན་པའི་གྲིབ་མ་མེད་ན། དེ་ཡང་མེད་པ་བཞིན་དུ་ནང་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་རྣམས་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་མ་ལུས་པར་འགགས་ན་དེ་དག་ཀྱང་འགག་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་བས་ནི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞི་བར་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ཚེ་འདི་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་མཚོན་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བར་ཡང་དག་པ་མཐོང་བས་ནི་ཚེ་ཕྱི་མའི་སྡུག་བསྔལ་མ་ལུས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །བདེ་བའམ། སྡུག་བསྔལ་བའམ། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་ཞེ་སྡང་བ་མེད་པ་དང༌། ཀུན་དུ་གཏི་མུག་བ་མེད་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་དང༌། མཐོང་བའི་ལམ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་སེམས་ཤིན་ཏུ་གནས་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དགེ་སློང་དབང་པོ་རྣམས་མ་བསྡམས་པར་གནས་པ་ནི་ཡུལ་རྣམས་ལ་ཀུན་དུ་ཆགས་པའི་སེམས་དང༌། རྣམ་པར་གཡེངས་པའི་སེམས་སུ་འགྱུར་ཏེ། གནས་ངན་ལེན་ལས་གྱུར་པ་དང༌། ཆོས་ལ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་བ་ལས་གྱུར་པའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ནི་ལུས་བསྒོམ་པ་གང་ལ་བརྟེན་ན། ཞི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྒོམ་པར་འགྱུར་བའི་ལུས་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་མ་བསྒོམ་པའི་རྒྱུས་ནི་ལུས་དང༌། སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་གནས་ངན་ལེན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་མེད་ན་ནི་གང་གིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་
― DTG131_Page_0468 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པར་འགྱུར་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཡང་རེག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཤེས་ན་ནི་སོམ་ཉི་ཅན་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་སྡུག་བསྔལ་བར་གནས་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་དབང་པོ་མ་བསྡམས་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བདེ་བ་མེད་པར་གནས་པ་འདི་ནི་ཚེ་འདི་ལ་དབང་པོ་མ་བསྡམས་པའི་ཉེས་དམིགས་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཕན་ཡོན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་ཏོ། །ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བའི་ལམ་གྱིས་ཉོན་མོངས་པ་བཀག་པ་ནི་ཅི་བདག་འདོད་པ་རྣམས་ལ་འདོད་པའི་འདུན་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་མ་ཚོར་རམ། འོན་ཏེ་མེད་པ་ཡིན་སྙམ་སྟེ། སྤངས་སམ། མ་སྤངས་སམ། སྡུག་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ངེས་པར་བྱེད་ཅིང་དཔྱོད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་པར་འདོད་པ་ལས་ཉོན་མོངས་པ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་ཉོན་མོངས་པའི་གཞི་དང་གནས་སུ་གྱུར་པ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་གིས་འཕྲོག་པ་ལྟར་ན་འདི་དག་ནི་ཉམས་པར་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རིག་ནས་གཏོད་པར་མི་བྱེད་དོ། །གལ་ཏེ་གཏད་པར་གྱུར་ན་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཙམ་ཞིག་ཐོབ་པ་དེ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ན་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར། གཏད་ན་ནི་ཉམས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་ཁྱད་པར་དུ་ཡང་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་བརྟག་པ་ཡང་མ་བྱས་ན་ནི་དེ་ལྟར་ན་ཡང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་བརྟག་པ་བྱས་ན་ངེས་པར་རྟོགས་པར་ཡང་འགྱུར་ལ་སེམས་འཕྲོག་ཅིང་འདུས་པ་ཡང༌། ཡང་དག་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་གཏོད་པར་བྱེད་དེ་དེ་བས་ན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གོང་མ་ཡང་དེ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ལྟ་བ་དྲག་པོས་ཇི་ལྟར་བརྟགས་ཀྱང་འདོད་པ་ཀུན་དུ་རྟོག་པ་རྣམས་མི་སྐྱེ་ན་ནི་དེས་གང་ལ་དམིགས་ན་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ཟིལ་གྱིས་ནོན་ཏོ་སྙམ་དུ་ངེས་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ཟིལ་གྱིས་ནོན་པས་ན་སློབ་པའི་ས་ལས་ཡང་
― DTG131_Page_0469 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པར་འདས་ནས། རང་གི་སེམས་ལ་དབང་ཡོད་པས་ན་རྒྱལ་པོ་ལྟ་བུའོ། །བདུད་ཐམས་ཅད་ལ་རྣམ་པར་རྒྱལ་བས་ན་གཡུལ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའོ། །ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དབང་པོ་དྲུག་པོ་རྣམས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཞི་བ་རྣམ་པ་ལྔས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཚེ་འདི་ལ་དབང་པོའི་དབང་ལས་བྱུང་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གནས་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་མི་དགེ་བ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་གཞན་གྱིས་ཉམས་པར་བྱས་པའམ། སྨད་པའམ། གསད་པའམ། བཅིང་བའམ། དེ་ལ་སོགས་པ་ཚེ་འདིའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མའི་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མའི་སྔོན་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་མཐུན་པའི་དབང་པོ་མ་བསྡམས་པ་སྟེ། དེ་ཡང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་དབང་པོ་རྣམས་རྣམ་པར་ཞི་བར་འགྱུར་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་མེད་པར་གྱུར་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་གཉིས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བྲམ་ཟེ་ཡོན་གནས་ཀྱི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ཡོན་གནས་སུ་ཁས་འཆེ་བ་རྣམས་ཀྱི་ཡོན་གནས་མ་ཡིན་པའི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། དེ་གཉིས་དང་ལྡན་ན་བཀུར་སྟི་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཞན་ལས་རྙེད་པའམ་བཀུར་སྟི་བྱུང་ནས་དམ་པོར་ལྷག་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་ལ། དབང་པོ་རྒོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དྲོད་མི་ཐུབ་པར་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བའི་སྤྱོད་པས་ཉེ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཁྱིམ་དང་བུ་སྨད་ཀྱི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་འདུ་འཛི་ཡོངས་སུ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བས་བདག་ཉིད་འཚོ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་དེ་ལྟར་ལོག་པར་ཞུགས་པས་བདག་དང་གཞན་གྱི་དོན་གྱི་སྤྱོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཆོས་སྤྱོད་པ་ཡང་མེད། མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བའི་དགེ་བ་སྤྱོད་པ་ཡང་མེད། མྱ་ངན་ལས་
― DTG131_Page_0470 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདའ་བར་འགྱུར་བའི་དགེ་བའི་སྤྱོད་པ་ཡང་མེད་དེ། བྱིས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་དང་ཡང་ཁྱད་པར་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པས་ནི་ཆོས་འདི་པ་རྣམས་དོན་དམ་པའི་བྲམ་ཟེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ནི་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་ཕལ་ཆེར་ཀླན་ཀ་ཚོལ་བའི་ཕན་ཡོན་ཅན་དང༌། གལ་ཏེ་འཛིན་པ་ལས་ཐར་པའི་ཕན་ཡོན་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཡང་དག་པར་ན་དོན་མེད་པ་དང་ཕན་ཡོན་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བདག་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་གཞན་ལ་ཕན་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཆོས་བསྟན་པ་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་ཅན་ཡིན་ཏེ། འབྲས་བུ་ཆེ་ཞིང་ཕན་ཡོན་ཆེ་ལ་བདག་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དུས་གསུམ་དུ་མཆོག་ཏུ་ཀུན་ཏུ་རྨོངས་པ་མེད་པར་གནས་པའི་དོན་གྱིས་དམིགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ན་རིག་པ་གསུམ་ལ་རིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་སྲིད་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་རྩ་བ་ཅན་གྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཐོབ་པ་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་ལམ་རྣམ་པ་བཞི་བསྒོམ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དབང་པོ་བསྒོམས་པས་ལུས་བསྒོམ་པ་དང༌། ལུས་བསྒོམས་པས་དྲངས་པའི་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་སྟེ། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྒོམ་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྒོམས་པས་དྲངས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམས་པ་སེམས་དང༌། ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་གང་ཡིན་པའོ། དེ་ལ་དབང་པོ་བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་པའི་དང༌། སློབ་པའི་དང༌། མི་སློབ་པའི་སྟེ། གལ་ཏེ་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ཏེ་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་ཡུལ་ལས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མ་བཟུང་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་མི་བསྐྱེད་པའམ་སྐྱེས་ཟིན་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམ་པའོ། །བདེན་པ་རྟོགས་པ་དེའི་
― DTG131_Page_0471 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྗེད་ངས་པ་ལས་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང༌། གཉི་ག་སྐྱེ་བས་སེམས་ཡོངས་སུ་གཏུགས་ཏེ་མི་འདུག་ལ། མྱུར་བ་ཁོ་ནར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་སློབ་པའི་བསྒོམ་པའོ། །གང་གི་ཚེ་དེའི་སེམས་དེ་གནས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ནང་རྒྱ་མི་ཆུང་ཞིང་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་ལ་ལེགས་པར་བསྒོམས་ཉེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་བརྗེད་ངས་པ་ཙམ་གྱིས་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ལ་སོགས་པ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་པའི་རྣམ་པས་མཐུན་པར་ཡིད་མི་འཇུག་པ་འདི་ནི་མི་སློབ་པའི་དབང་པོ་བསྒོམ་པ་ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་སེམས་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དང་པོ་ནི་དབང་པོ་བསྒོམ་པ་དང་པོས་དྲངས་སོ། །གཉིས་པ་ནི་གཉིས་པས་དྲངས་སོ། །གསུམ་པ་ནི་གསུམ་པས་དྲངས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་བསྒོམ་པ་དང༌། སེམས་དང་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་ལ་ཡང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འདྲེན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡུལ་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའི་བྱེ་བྲག་དང༌། སེམས་ཅན་ཕན་འདོགས་པ་དང༌། གནོད་པ་བྱེད་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། སེམས་ཅན་ཡོན་ཏན་དང༌། སྐྱོན་དང་ལྡན་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། སེམས་ཅན་སྙིང་དུ་སྡུག་པ་དང་སྙིང་དུ་མི་སྡུག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་དང༌། འདྲེན་མ་ལས་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡུལ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཡང་ཡོད། །གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཡང་ཡོད། འདྲེན་མ་སྟེ། ཆུང་ཟད་དེའི་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཆུང་ཟད་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཕན་འདོགས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་གནོད་པ་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཕན་ཡང་འདོགས་ལ་གནོད་པ་ཡང་བྱེད་དོ། །སེམས་ཅན་ཁ་ཅིག་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཡོན་ཏན་དང་ལྡན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་
― DTG131_Page_0472 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྐྱོན་དང་ལྡན་ནོ། །ཁ་ཅིག་ནི་ཡོན་ཏན་དང་སྐྱོན་གཉིས་ཀ་དང་ཡང་ལྡན་ཏེ། སེམས་ཅན་གང་དག་ལ་བྱམས་པ་ལས་བྱམས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་འདོད་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའོ། །གང་དག་ལ་ཞེ་སྡང་བ་ལས་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཡིད་དུ་མི་འོང་བའོ། །གང་དག་ལ་བྱམས་པ་ལས་ཞེ་སྡང་སྐྱེ་བ་དང༌། གང་དག་ལ་ཞེ་སྡང་བ་ལས་བྱམས་པ་སྐྱེ་བ་དེ་ནི་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མའི་ཉེས་དམིགས་ཡང་དག་པར་མཐོང་ན་དེ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། གནས་དྲུག་དང་ལྡན་པའི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ནས་གཞན་གྱིས་སྨད་པར་འགྱུར་བ་ནི་ཚེ་འདིའི་ཉེས་དམིགས་སོ། །ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ནི་ཚེ་ཕྱི་མའིའོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱིས་སྨད་པ་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་དང༌། འཇིག་རྟེན་དང་འཁོར་རྣམས་ལས་སྡིག་ཅན་དང། མི་སྙན་པ་དང༌། གྲགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚིགས་སུ་བཅད་པ་མ་ཡིན་པ་ཕྱོགས་དང་ཕྱོགས་མཚམས་རྣམས་སུ་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་ནི་ཇི་སྐད་གསུངས་པ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པ་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལ་ནི་དྲན་པ་ཡང་དག་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་ཡན་ལག་བརྩམས་སོ། །སློབ་པའི་ས་ལ་ནི་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །མི་སློབ་པའི་ས་ལ་ནི་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པ་ན་སྤོང་བའི་ཁམས་མ་ཐོབ་པས་སྤོང་བའི་ཁམས་འདོད་པའི་ཚེ་ནི་དབེན་པ་ལ་བརྟེན་པའོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་མ་ཐོབ་པས་དེ་འདོད་པའི་ཚེ་ནི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ལ་བརྟེན་པའོ། །འགོག་པའི་ཁམས་མ་ཐོབ་པས་དེ་འདོད་པའི་ཚེ་ནི་འགོག་པ་ལ་བརྟེན་པའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཆེས་དམའ་བ་སྒོམ་པ་སྤངས་ནས་གོང་ནས་གོང་དུ་ཆེས་བཟང་བར་བསྒྱུར་བ་ནི་སྤོང་བས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའོ། །དེ་ལ་དགེ་སློང་དབང་པོ་བསྡམས་པས་ནི་ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་ཞིང༌། ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེས་ན་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་འཛེམ་ཞིང་ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ལེགས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་འགྱོད་པ་མེད་དོ། །འགྱོད་པ་
― DTG131_Page_0473 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མེད་ན་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་འགྱུར་རོ། །སེམས་མཉམ་པར་བཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་ན་གོ་རིམས་འདི་བཞིན་དུ་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཁ་ཅིག་བདག་ཉིད་ཀྱིས་དབང་པོ་མ་བསྒོམས་པར་ཡུལ་ལ་མི་ཕྱོགས་པ་ཙམ་གྱིས་དབང་པོ་རྣམས་བསྡམས་པར་མཐོང་ནས་གཞན་དག་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་དབང་པོ་བསྒོམ་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་རང་གི་སློབ་མ་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་ནས་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་རྗེས་སུ་ཆགས་ལ་ཁ་ཅིག་ལ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བསྒོམ་པ་ཉམས་སུ་ལེན་པ་དང༌། ཉམས་སུ་མི་ལེན་པ་ལས་ཡིད་དུ་འོང་བ་དང༌། ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆ་ཕྲ་བ་དེ་ཡང་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མི་རྟོགས་ཏེ། དེས་ན་བདག་ནི་དབང་པོ་བསྒོམས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རློམ་སེམས་སུ་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གི་ལྟ་བ་རུང་བར་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་དབང་པོ་རྣམས་ཡུལ་ལ་ཕྱེ་ནས་གཅིག་བུ་གནས་ཏེ། དམིགས་པ་དེ་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་དེ། དེ་དག་ནི་དབང་པོ་བསྒོམ་པ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་དབང་པོ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་བརྩོན་པ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་ཚིག་ལ་མངོན་པར་དད་པ་ཙམ་གྱིས་ལོག་པར་མོས་ཤིང་ལོག་པར་ང་རྒྱལ་བྱེད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་བསྒོམ་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་མཛད་དེ། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཡུལ་ལ་མི་ཕྱོགས་པར་མཛད་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་མ་འདྲེས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་ལ་ཐུགས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་གནས་ཏེ། དེས་ན་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང༌། ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིད་དུ་མི་འོང་བ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་མནར་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེས་
― DTG131_Page_0474 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་དེ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པར་འདྲ་ཡང་དབང་པོ་བསྒོམས་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །དབང་པོ་བསྒོམས་པ་དེ་ཡང་འཁོར་རྣམ་པ་ལྔའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པ་ལྔར་བསྒྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དང་གཏན་དུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཁ་ཅིག་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ལོག་པར་ཞུགས་པ་དང༌། གཏན་དུ་ལོག་པར་ཞུགས་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ཡང་དག་པར་ཞུགས་ལ་གཏན་དུ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ལོག་པར་ཞུགས་ལ་གཏན་དུ་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །སྣ་མང་པོ་ཡང་ཡོད་དེ། དེའི་ནང་ནས་ཁ་ཅིག་ནི་ཡང་དག་པར་ཞུགས། ཁ་ཅིག་ནི་བག་མེད་ཁ་ཅིག་ཏུ་བག་མེད་པ་ལ་ཁ་ཅིག་ཏུ་བག་ཡོད་དེ་ཕྱོགས་གཅིག་བྱེད་པ་འདི་ནི་འཁོར་ལྔ་བའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཐུགས་སུ་བྱོན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ཉན་ཐོས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདི་ལྟ་སྟེ། དབང་པོ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱ་བ་ལ་ཡང་དག་པར་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་སོ། །ཐུགས་སུ་མི་བྱོན་པ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། ལོག་པར་སྒྲུབ་པའམ། ཡང་ནན་ཏན་དུ་མི་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་འཁོར་སྔ་མ་གཟིགས་ན་ནི་ཐུགས་སུ་བྱོན་པ་སྐྱེ་ལ། གཉིས་པ་གཟིགས་ན་ནི་ཐུགས་སུ་མི་བྱོན་པ་སྐྱེའོ། །གསུམ་པ་གཟིགས་ན་ནི་ཐུགས་སུ་བྱོན་པ་དང༌། ཐུགས་སུ་མི་བྱོན་པ་སྐྱེའོ། །བཞི་བ་གཟིགས་ན་ནི་ཐུགས་སུ་མི་བྱོན་པ་དང༌། ཐུགས་སུ་བྱོན་པ་སྐྱེའོ། །སྔ་པ་གཟིགས་ན་ནི་ཐུགས་སུ་བྱོན་པ་ཡང་སྐྱེ། ཐུགས་སུ་མི་བྱོན་པ་ཡང་སྐྱེ། ཐུགས་སུ་བྱོན་པ་དང༌། ཐུགས་སུ་མི་བྱོན་པ་ཡང་སྐྱེའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དེ་ལྟར་རྣམ་པ་ལྔར་བསྒྱུར་བའི་སྒོ་ནས་ཐུགས་སུ་བྱོན་པ་དང༌། ཐུགས་སུ་མི་བྱོན་པ་སྐྱེ་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ལ་དབང་པོ་བསྒོམས་པས་ན་རྗེས་སུ་ཆགས་པའི་རྣམ་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བའི་རྣམ་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་མི་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་བག་ཆགས་དང་བཅས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0475 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་དགོངས་པ་ལེགས་པར་གནས་པས་རྣམ་པ་ལྔར་བསྒྱུར་བའི་སྒོ་ནས་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་དབང་པོ་བསྒོམ་པ་བླ་ན་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་བསྒྱུར་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཅི་རིགས་པར་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་ཐུགས་ལ་དགོངས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་དོན་བྱས་པ་མི་སློབ་པ་ནི་དབང་པོ་བསྒོམ་པ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡུན་རིང་པོ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སེམས་ཅན་ནམ་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་འདོད་པའམ། གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་འདོད་པ་མ་ཡིན་པའམ། དེ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་དང་མི་འདོད་པའི་སྣང་བ་དང་ཕྲད་ན་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྒོ་ནས་མྱུར་བ་མྱུར་བར་མཚན་མ་མེད་པས་དེ་ལས་སེམས་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་དེ། སེམས་ཐག་པ་ནས་ཡུལ་ལ་ནི་མི་མཐུན་པར་འདུ་ཤེས་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ནི་ཞི་བར་ལྟའོ། །གང་དེ་ལྟར་མྱུར་དུ་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་ཤིང་གང་སྐད་ཅིག་ཀྱང་བརྗེད་ངས་པ་ལས་གྱུར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སེམས་མི་སྐྱེ་བ་དེ་ཙམ་གྱིས་ན་དབང་པོ་ལེགས་པར་བསྒོམས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སློབ་པའི་རྒྱུད་ནི་ཉོན་མོངས་པས་འདྲེས་པས་ན་མྱུར་དུ་བཏང་སྙོམས་སུ་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བསྒྱུར་བ་ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སྡང་བའི་ཕྱིར། ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་འཛེམ་ཞིང་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་ཏེ། དེ་ལྟར་ཞུགས་པའི་དབང་པོ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ནི་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་མཛེས་ལ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་དོན་འཐོབ་པ་དང༌། ཡང་
― DTG131_Page_0476 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པར་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་མཛེས་སོ། །བདག་མེད་པར་སྨྲ་བ་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་ཡང་དག་པའི་ལས་སུ་བྱ་བ་གསུམ་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པས་བསྡུས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རང་གི་མཚན་ཉིད་དང་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་ཡང་དག་པར་གླེང་བས་བདག་མེད་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྣ་ཚོགས་མང་པོའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ནི་རང་གི་མཚན་ཉིད་བརྟག་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་བརྟག་པས་ནི་སྤྱིའི་མཚན་ཉིད་བརྟག་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལས་སུ་བྱ་བ་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་བདག་ནི་མེད་ལ་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་འདུ་བྱེད་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པ་ལ་ཅི་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གླེང་བ་འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་ལས་སུ་བྱ་བ་གཉིས་པ་སྟེ། དེ་ལ་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ལ་ཉལ་རྣམ་པ་གསུམ་མ་སྤངས་ཏེ་མཐོང་བའི་ལམ་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ལྟ་བའི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་པ་དང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་བག་ལ་ཉལ་ཡང་དག་པར་མ་བཅོམ་པ་དང་ལྟ་བ་དང་ང་རྒྱལ་གྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དེ་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པའི་མ་རིག་པ་ཡང་མ་སྤངས་ལ་དེའི་གཉེན་པོ་རིག་པ་ཡང་མ་སྐྱེས་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་ཏུ་སྒྲོ་འདོགས་པའི་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་ཡང་སྤངས་ལ་བདེན་པ་འཛིན་པའི་བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་དེ་གླེང་བར་བྱའོ། །བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་དེ་ཡང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོར་གྱུར་བ་ཁོ་ནས་ལེགས་པར་བཟུང་ན་སློབ་པར་གྱུར་བའི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་གོང་དུ་མི་སློབ་པར་གྱུར་བའི་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མ་ལུས་པར་སྤོང་བར་འགྱུར་
― DTG131_Page_0477 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ། །དེ་བས་འདི་ནི་བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་དེའི་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བ་གླེང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་འདི་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་མང་དུ་ཐོས་པ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལས་ནི་ཆོས་འདི་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་མང་དུ་ཐོས་པ་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་རྣམ་པ་ལྔས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། ཆོས་འདི་པ་སྔ་མ་ཤོས་ནི་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ཕྱིར་ཞི་གནས་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་མ་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་མ་བྱང་བ་ཡིན་ལ་ཅིག་ཤོས་སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པ་ནི་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་བྱང་སྟེ། འདི་ནི་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གང་ཟག་སྔ་མ་ཤོས་ཀྱིས་ནི་ཚོར་བརྟེན་དང་བཅས་དམིགས་པ་དང་བཅས་གྲོགས་དང་བཅས་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་ཏེ། མི་ཤེས་པས་ནི་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཉེས་དམིགས་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཚོར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྱུར་བ་དང༌། དུས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྱུར་པས་གོས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཚོར་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་དུ་རྨོངས་ནས་བདེ་བའི་ཚོར་བ་འགྱུར་བ་དང་བཅས་པའི་བར་ལ་ཀུན་དུ་ཆགས་པ་ནི་དེར་ཀུན་དུ་ཆགས་པར་འགྱུར་བ་སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་ཏེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་ཆགས་སོ། །བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་ལྡན་པ་དང་ཀུན་དུ་རྨོངས་སོ། །དེ་ལ་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ནི་ཆགས་ཤིང་སྡང་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་སོ། །འདས་པའི་དུས་ན་ནི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་ནོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ནི་སེམས་འདོགས་སོ། །དེ་ལ་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་དེ་དེ་ལྟར་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་
― DTG131_Page_0478 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅན་དུ་གྱུར་བའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་དང་དུས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པས་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ལས་བསགས་པས་འདི་ལྟ་སྟེ། སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཕུང་པོ་ཡང་ཉེ་བར་སོགས་ལ་སྲིད་པ་སྟེ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྲེད་པ་ཡང་འཕེལ་བར་བྱེད་དོ། །ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྲེད་པས་ནི་ཕྱི་མ་ལ་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་སྲེད་པས་ནི་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ན་ངལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡུལ་ཐོབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པས་གོས་པར་འགྱུར་ལ་མ་ཐོབ་ན་ཡང་འདོད་པ་མི་རྙེད་པས་གདུངས་པར་འགྱུར་རོ། །ཐོབ་པ་ལས་ཉམས་ན་ཡང་མྱ་ངན་དང་འཁྲུག་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟིར་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་དེའི་ཚེ་འདིའི་ཉེས་དམིགས་སོ། །ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་བྱས་ཤིང་བསགས་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཚེ་ཕྱི་མའོ། །སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གང་ཟག་ཅིག་ཤོས་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་གཉིས་པ་ཡིན་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་གང་ཟག་སྔ་མ་ཤོས་ནི་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པས་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་མི་ཤེས་པ་ལས་གྱུར་བའི་ཉེས་དམིགས་ཏེ། དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་ལ། ཅིག་ཤོས་ནི་སེམས་མཉམ་པར་བཞག་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་སོ། །འདི་ནི་གསུམ་པ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གང་ཟག་ཉེས་དམིགས་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་ཤིང་བསྒོམ་པའི་ས་ལ་ཞུགས་པ་ཅིག་ཤོས་ཀྱིས་ནི་བདག་མེད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྔར་ཐོབ་པ་དེ་བསྒོམ་པ་དེས་སྤོང་བའི་ཁམས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་ཀྱིས་དུས་གཉིས་སུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་དང་བཅས་པར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ལ་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གང་ཟག་སྔ་མ་ཤོས་ཀྱིས་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་བཞི་པ་སྟེ་
― DTG131_Page_0479 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་གང་ཟག་གི་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་ལྷག་མཐོང་གི་ཡན་ལག་གང་ཡིན་པ་དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པས་ལྷག་མཐོང་ཡོངས་སུ་དག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེའི་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གཉི་ག་ལ་མཉམ་དུ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་བར་འགྱུར་ལ་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གང་ཟག་གིས་ནི་མང་དུ་ཐོས་པ་དང་བཅས་པར་གཉི་ག་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་འདི་ནི་ཆོས་འདི་པ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་མང་དུ་ཐོས་པ་སེམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་གང་ཟག་ལས་ཆོས་འདི་པ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་མང་དུ་ཐོས་པ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ལྔ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེས་དེ་ལྟར་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་ཐོབ་པ་དེས་སྤོང་བའི་ཁམས་སུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས། སྤང་བར་བྱ་བ་ནི་སྤོང་བར་བྱེད། མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ནི་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཁམས་སུ་ནི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤངས་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པ་དང༌། བསྒོམས་ཟིན་པར་གྱུར་ཏེ་གཟུགས་ཏེ་རྟེན་དང༌། མིང་སྟེ་བརྟེན་པ་ཡང་ཡོངས་སུ་ཤེས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །མ་རིག་པ་སྟེ་རྟེན་དང༌། སྲིད་པའི་སྲེད་པ་སྟེ་བརྟེན་པ་ཡང་སྤོང་ངོ༌། །སྤངས་པར་གྱུར་ཏོ། །རིག་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཤེས་པ་སྟེ་རྟེན་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བ་སྟེ། བརྟེན་པ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །མངོན་སུམ་དུ་བྱས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཞི་གནས་ཏེ་རྟེན་དང༌། ལྷག་མཐོང་སྟེ་བརྟེན་པ་ཡང་སྒོམ་མོ། །བསྒོམས་པར་གྱུར་ཏོ། །ཆོས་མཐོང་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐོང་བ་དང་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐོང་བའོ། །དེ་ལ་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐོང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་བདེན་པའི་གནས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ལ་བདེན་པ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། བདེན་པའི་གནས་གང་ཞེ་ན། མིང་དང་གཟུགས་
― DTG131_Page_0480 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་མིའི་རང་བཞིན་ཞེས་བྱ་བའོ། །བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའོ། །ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། བདེན་པའི་གནས་དེ་ཉིད་ལ་བདག་གམ། སེམས་ཅན་ནམ། སྲོག་དང་སྐྱེ་བ་པོའི་བར་དུ་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། བདག་གིས་མིག་གིས་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་ཡིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པར་ཤེས་སོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཁས་འཆེ་བ་དང༌། འདི་ལྟར་དེའི་མིང་འདི་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཚེའི་ཚད་ནི་འདི་ཙམ་མོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ཐ་སྙད་འདོགས་སོ། །དེའི་འདུ་ཤེས་ཤིང་ཁས་འཆེ་ལ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ཙམ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའོ། །དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་གང་ཞེ་ན། བདེན་པའི་གནས་དེ་ནི་མི་རྟག་པ་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་བར་དུ་སྦྱར་ཏེ། མི་རྟག་པ་ཉིད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ་སྙམ་ནས་གང་དེ་ལྟར་ཀུན་རྫོབ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་གནས་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ལ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པ་ཡིན་པ་དང༌། དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་ཡང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་དགེ་སློང་དེ་ལ་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བརྗོད་པར་འོས་སོ། །འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐོང་བ་གང་ཞེ་ན། བདེན་པའི་གནས་ལ་བདེན་པ་པ་གཉིས་ལ་མཁས་པའི་མཁས་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་ཟད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞི་བར་ལྟ་བའི་སེམས་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་བར་དུ་སྦྱར་བ་འདི་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐོང་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་སློང་དེ་ནི་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་མཐོང་བ་ཞེས་བརྗོད་པར་འོས་སོ། །ཆོས་མཐོང་བ་དེ་ཡང་གང་ཟག་གསུམ་ལ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ། སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་མཁས་ཤིང་ཡིད་གཞུངས་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཆོས་ལ་སྤྱོད་པར་བྱེད་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་སློབ་པ་བཞི་མཐོང་བ་དང༌། མི་སློབ་པ་ཟག་
― DTG131_Page_0481 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ཟད་པ་ལ་ཡང་ཡོད་དོ། །ལྷ་དང་མིའི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མངོན་པར་འདོད་པའི་ཕྱིར་སྨོན་ནས་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་པ་ལ་ནི་ལྷ་དང་མིའི་ཉེས་དམིགས་གཉིས་སུ་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཉོན་མོངས་པས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །ཉོན་མོངས་པས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཞེ་ན། ལྷ་དང་མི་རྣམས་ནི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡུལ་ལ་ཀུན་ཏུ་དགའ་བར་གནས་ལ། འདས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་ཡུལ་ལ་དགའོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་འདས་པའི་ཡུལ་གྱི་དགའ་བ་ལ་བརྟེན་པས་ནི་ཡུལ་ལ་ཀུན་ནས་དགའོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་སུ་ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཡུལ་གྱི་དགའ་བ་ལ་བརྟེན་པས་ནི་ཡུལ་ལ་མངོན་པར་དགའོ། །དེ་ལྟར་དུས་གསུམ་དུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གནས་པ་དེ་དག་ལ་ནི་འདོད་པ་མི་རྙེད་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་གྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པའི་ཉེས་དམིགས་སོ། །མི་རྟག་པ་ཉིད་ལས་གྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཞེ་ན། བདེ་བ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་དང་འབྲལ་ཞིང་འགྱུར་བ་ལས་འགྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་དང་ཕྲད་པ་ལས་སྐྱོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་དང༌། ལུས་ཐམས་ཅད་འཆི་བའི་ཚེ་འགག་པར་འགྱུར་བ་ལས་འགག་པའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་དང༌། རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལས་གྱུར་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཉེས་དམིགས་དེ་གཉིས་ལས་འདའ་བས་ན་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བདེ་བ་ལ་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བདེ་བ་དེ་ཡང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གང་གིས་བདེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། བདེ་བ་དེའི་ཐབས་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ། །བདེ་བ་གང་ཞེ་ན། ཡུལ་ཐམས་ཅད་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་ཟད་ནས་བླ་ན་མེད་པའི་གྲུབ་པ་དང༌། བདེ་བ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བའོ། །ཐབས་གང་ཞེ་ན། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཚོར་བ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་
― DTG131_Page_0482 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔར་བསྒྱུར་བའི་ཤས་པའོ། །དེ་ལ་ཉན་ཐོས་གང་སྟོན་པའི་བདེ་བ་ལྷ་དང་མིའི་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་བོར་ཏེ། ལྷ་དང་མིའི་བདེ་བ་ངན་པ་འདོད་པ་དེ་ནི་དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་སྨད་པར་འགྱུར་ལ། བདག་ཉིད་ཀྱང་བསླུས་པར་འགྱུར་རོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བཅུ་གཉིས་པ། སྡོམ་ནི། གཉིས་དང་གནས་ནི་གཅིག་པ་དང༌། །མྱ་ངན་འདས་ལས་རིང་བ་དང༌། །མདོར་བསྟན་སོ་སོ་རང་རིག་དང༌། །ཀུན་མཁྱེན་དང་ནི་དེ་མཚན་དབྱེ། །བསླབ་པ་འབུལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། །ལས་དང་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ནི། །ཉེ་བར་སྤྱོད་དང་རྟག་པ་དང༌། །སྟོན་པ་དང་ནི་ཉན་ཐོས་གཉིས། །རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ཟླ་དང་བཅས་ཏེ་གནས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྲེད་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་གཉིས་པ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡང་བླངས་ཏེ་གནས་པ་དང༌། ལུས་འདི་འགགས་པ་ལས་ཀྱང་ལུས་གཉིས་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྲེད་པ་དང་བཅས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཡིན་ཞེ་ན། ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་འཐོབ་ཏུ་ཆ་བར་ཤེས་ནས་ཐོག་མ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཀུན་ནས་དགའ་བ་ནི་ཀུན་དུ་དགའ་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ནམ་མ་ཐོབ་ཀྱི་བར་དུ་དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཤས་ཆེར་གནས་པ་དང༌། ཐོབ་ལ་ཉེ་བར་མ་སྤྱོད་པའི་བར་མདོའི་དགའ་བ་དེ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས་ཡིད་བདེ་བར་གྱུར་བས་གནས་པ་དང༌། ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ཚེ་ཡང་ལྷག་པར་ཞེན་ཅིང་ཀུན་དུ་ཆགས་པར་འགྱུར་ཏེ་དེ་བས་ན་སྲེད་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མ་འོངས་པའི་འདོད་པ་དེ་འཐོབ་པ་ཡང་ཡོད་པ་ནི་ཀུན་དུ་དགའ་བའོ། །འདས་པ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་དགའ་ཞིང་ཡིད་བདེ་བའོ། །ཐོབ་པ་སྤྱོད་པ་ལ་ནི་ཀུན་དུ་ཆགས་པ་སྟེ། འདི་ཡང་རྣམ་གྲངས་གཅིག་གོ །ལུས་གཉིས་པ་ཇི་ལྟར་མངོན་པར་འགྲུབ་ཅེས་ན། དགའ་བ་དེའི་རྒྱུ་ལས་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་དང་རྒ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཟླ་མེད་པར་གནས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འདི་གཉིས་ནི་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་
― DTG131_Page_0483 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པ་ཅན་དུ་གནས་པ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་དང༌། མཐུན་པར་འདུག་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་དང་མཐུན་པར་འདུག་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་རིང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དྲུག་པོ་འདི་དག་ནི་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་མི་སྲུན་པ་རྣམས་ཀྱིས་མི་སྲུན་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཏེ། རང་བཞིན་གྱིས་ཁྲོ་བ་དང༌། མ་བརྟགས་པར་བྱེད་པ་དང༌། གཞན་ལ་གནོད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་རེག་པར་བྱེད་པ་དང༌། མི་བདེན་པའི་ཚིག་རྩུབ་པོ་སྨྲ་བ་དང༌། བདེན་ན་ཡང་གནོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་རྩུབ་པོ་སྨྲ་བ་དང༌། དེ་ཡང་རྣམ་གྲངས་དུ་མར་ཚིག་རྩུབ་པོ་སྨྲ་ཞིང་ཉང་ཉུང་ཙམ་གྱིས་སྙིང་མི་ཚིམ་པའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་སྟོབས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་འདུག་པ་ན་བཟོད་པ་དང་ངེས་པའི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་ཀྱང་མྱུར་དུ་འཐོབ་ལ་མ་དད་པ་རྣམས་ནི་དང་བར་བྱ་བ་དང༌། དད་པ་རྣམས་ནི་ཕྱིར་ཞིང་དད་པར་བྱ་བ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བཟོད་པ་ནི་གཞན་དག་ལ་ལན་དུ་གནོད་པར་བྱེད་པས་ཉེ་བར་མི་གནས་པའོ། །ངེས་པ་ནི་བསམ་པ་མི་འཁྲུག་ཅིང་གཞན་ལ་མི་འཚེ་བའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ནོ། །མ་དོར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་གནས་གཉིས་ཀྱིས་བསྟན་ཏེ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་དང༌། ཕུང་པོ་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་བསྟན་པའོ། །དེ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པ་གང་གིས་གང་ཟག་དེ་སྤངས་པ་གང་གིས་གང་ཟག་དེ་སྤངས་པ་དང་ལྡན་པ་ཉོན་མོངས་པ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་དེའི་འབྲས་བྱང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་གནས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཕུང་པོ་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །གང་གི་ཕྱིར་དེ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་འབྲས་བུའི་སྡུག་བསྔལ་ལ་མི་གནས་པ་དེའི་ཕྱིར་དེ་ཚེའི་ཚད་ཇི་ཙམ་ཡོད་པ་ཟད་པར་བྱས་ནས་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་དེ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མས་འདི་དང་གཞན་དུ་ལུས་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ཞིང་བར་མདོའི་སྲིད་པ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཐར་གྱུར་བ་ཐོབ་པ་ཡིན། འདི་ནི་ཕུང་
― DTG131_Page_0484 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པའི་རྒྱུ་ནི་གསུམ་ཡོད་དེ། ན་གཞོན་པ་དང༌། སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་ནས་གོམས་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་གོམས་པའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་སོ་སོ་རང་གིས་རིག་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་དད་པ་ནས་ལྟ་བ་ལ་རྟོག་པ་བཟོད་པའི་བར་རྣམས་མ་ཡིན་པར་ནང་གི་རང་གི་ནད་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡོད་པ་དང་མེད་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ནི་ཤེས་བྱ་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང་མེད་པའི་དངོས་པོ་བདེན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རྟོགས་པའི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ་དེ་བས་ན་གནས་གསུམ་པོ་དག་ཏུ་གཞན་རྣམས་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་ཞུ་བ་ཞུ་བར་བྱེད་དོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་ཐམས་ཅད་ནི་སེམས་རྨོངས་ཤིང་མཚན་ཉིད་ལ་ལོག་པར་འཛིན་པའི་རྟོག་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་མཚན་ཉིད་ངེས་པ་ལ་འཇུག་པར་མཛད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དབྱེ་བར་མཛད་དེ། མཚན་ཉིད་ཀྱི་དེ་ཉིད་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་བདག་ཀྱང་བསླུས་པར་མི་འགྱུར་ལ། གཞན་དག་ལ་ཡང་བག་ཚ་བ་མེད་པར་སྟོན་པར་འགྱུར་རོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་བསླབ་པ་འབུལ་བའི་སྒོ་ནས་ནི་ཡུལ་ལ་ལྟ་བ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཉིད་ཀྱི་འཇུག་པ་མི་ཕྱོགས་པ་སེམས་ཀྱི་ཐབ་འཆབ་པའི་གཞི་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ངོ་ཚ་ཤེས་པ་དང་ཁྲེལ་ཡོད་པ་དང་བྲལ་བས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་རོ་མྱང་བས་བཟུང་ཞིང་དམིགས་པའི་ཡུལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རོ་མྱང་བ་ལྷུར་ལེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེས་ཀྱང་དགེ་བའི་ཕྱོགས་ཆེན་པོ་བྱ་བ་ལ་ལས་སུ་མི་རུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་སེམས་ཐ་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བར་
― DTG131_Page_0485 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་ལ་སྡིག་པའི་བསམ་པ་ཡང་མཁྱུད་པར་འགྱུར་ཞིང་འཆབ་པ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་རོ་མྱང་བ་ལྷུར་ལེན་པའི་ཡུལ་སེམས་ཀྱི་ཐ་བ་འཆབ་པའི་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །དབང་པོའི་སྒོམ་བསྡམས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐོས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་སྒོ་ནས་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཉེས་དམིགས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་སོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་ན་འདོད་པར་འགྱུར་རོ། །འདོད་པར་གྱུར་ན་དེ་དང་ལྡན་པའི་ལས་བྱེད་ཅིང་སོགས་སོ། །དེ་དང་ལྡན་པའི་ལས་བྱས་ཤིང་བསགས་ན་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་མངོན་པར་འགྲུབ་སྟེ་གོ་རིམས་འདི་བཞིན་དུ་མི་མཐུན་པའི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ནི་ལས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །ལས་ནི་སྲིད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །སྲེད་པ་ནི་མ་རིག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །མ་རིག་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་ཏོ། །ཚེ་འདིའི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་ནས་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་ཏོ། །ཡང་ན་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་གཞིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་སྲེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ལས་ལ་སོགས་པ་དང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ལས་དང༌། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྲེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཅན་འདི་དག་ནི་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །སྲེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་ནི་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྲེད་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། འདོད་པའི་སྲེད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་སྲེད་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་སྲེད་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་སྲེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་དགེ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་སྨིན་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་མོད་ཀྱི་སྡིག་པའི་
― DTG131_Page_0486 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཀུན་ནས་མ་བསླངས་པར་ངན་སོང་རྣམས་སུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྨིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཚེ་འདོད་པའི་ཁམས་སུ་སྲེད་པ་དང་བཅས་པའི་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་འདོད་པར་གྱུར་ནས་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་ལ་འདོད་ཆགས་པ་དང༌། ཞེ་སྡང་བར་འགྱུར་བ་ལ་ཞེ་སྡང་བ་དང༌། གཏི་མུག་པར་འབྱུང་བ་ལ་གཏི་མུག་པའི་སྒོ་ནས་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དེ། དེའི་ཕྱིར་ལས་དེས་ངན་སོང་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཙམ་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པ་ནི་ལས་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཚེ་ངེས་པ་ཁོ་ནར་གྲོགས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པར་ཟད་དོ། །སྡུག་པའི་ཡུལ་འདོད་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་དགེ་བ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དེ། དེའི་རྒྱུས་ནི་བདེ་འགྲོར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེར་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་འཕེན་ཅིང། མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ན་ལས་ཉི་ཚེ་རྒྱུར་འགྱུར་བར་འོས་ཀྱི། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སྲེད་པའི་རང་བཞིན་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྲེད་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་མི་དགེ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འོན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མེད་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་གལ་ཏེ་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་སྲེད་པས་སྲེད་པར་འགྱུར་ན་ནི་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་ལ་རགས་པར་མཐོང་སྟེ། རེག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཚོར་བ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་ཕྲད་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་བསམ་ཏེ་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལས་བྱེད་དོ། །དེས་ན་དེ་འདིར་བྱ་བའི་ལས་ཀྱིས་དེར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སྲེད་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སྲེད་པ་ནི་ལས་དེའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཚེ་གྲོགས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པར་ཟད་དོ། །དེ་བས་ན་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་བྱའི་སྲེད་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འགྲོ་བ་ཞེས་མི་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་དངོས་པོ་རྣམས་
― DTG131_Page_0487 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་འཇིག་རྟེན་གྱི་གདགས་པའི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུ་འགའ་ཞིག་ཚོར་བ་པོ་ལས་རེས་འགའ་སྟོང་ལ་རེས་འགའ་ནི་མི་སྟོང་པར་སྣང་སྟེ་འབྲས་བུ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ལ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ཡང་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་སྟོང་པ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པའི་སྟོང་པ་ཞེས་ནི་མི་བྱའོ། །དུས་ཐམས་ཅད་དུ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྲས་བུ་དང་རྒྱུ་ཙམ་ཞིག་ནི་ཡོད་ལ་ཚོར་བ་པོ་དང་བྱེད་པ་པོ་ནི་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་དོན་དམ་པ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་པ་བདུན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། སྔོན་གྱི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། དབུས་ཀྱི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བདག་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། ཚོར་བ་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བྱེད་པ་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཕུང་པོར་འདུག་སྟེ། དེ་ལས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐྱེ་བའི་ཚེ་འོང་བར་འགྱུར་བ་མེད་དོ། །གལ་ཏེ་དེ་ཡོད་པར་འགྱུར་ན་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་ཟིན་པ་དེ་དག་ནི་སྐྱེར་ཡང་མི་རུང་ལ་མི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་སྣང་བར་ཡང་མི་འགྱུར་བའི་རིགས་ན་སྣང་ཞིང་ཡང་འདུག་སྟེ། དེ་བས་ན་སྐྱེ་བའི་ཚེ་གང་ནས་ཀྱང་མི་འོང་ལ་མེད་པ་ལས་ཡོད་པར་ཡང་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་དེ། དེ་ལས་འདས་པའི་དུས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཕུང་པོར་འདུག་སྟེ། དེར་འདུ་བྱེད་སྐྱེས་ནས་འགག་པ་རྣམས་སོགས་པར་འགྱུར་བ་མེད་དེ། གལ་ཏེ་ཡོད་པར་གྱུར་ན་འདས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཚོགས་རང་གི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གནས་པའི་ཕྱིར་འདུ་བྱེད་འགག་པ་ཡང་མེད་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ལ་འགག་པ་མེད་ན་ནི་རྟག་པ་ཉིད་དུ་ཡང་སྣང་བར་མི་འགྱུར་བའི་རིགས་ན་སྣང་ཞིང་ཡང་འདུག་སྟེ། དེ་བས་ན་འདུ་བྱེད་རྣམས་འགག་པའི་ཚེ་གང་དུ་ཡང་སོགས་པར་མི་འགྱུར་ལ་ཡོད་པ་ལས་འགག་པའི་རྒྱུ་ལ་མ་ལྟོས་པར་རང་གི་ངང་གིས་ཕྱིར་མེད་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་སྐད་ཅིག་ལ་སྐྱེས་ལ་མ་འགགས་པ་ལ་འདུ་བྱེད་ཙམ་དུ་སྣང་སྟེ། དེ་དག་ལ་དེ་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱང་མེད་ལ་དོན་ཐ་དད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་པ་འདི་ནི་དབུས་ཀྱིས་
― DTG131_Page_0488 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐའ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། རྟག་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང༌། བདག་སྟོང་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བདག་མེད་ན་ནི་འབྲས་བུར་གྱུར་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱང་ཚོར་བ་པོས་སྟོང་ལ་རྒྱུར་གྱུར་བའི་ལས་ཀྱང་བྱེད་པ་པོས་སྟོང་པ་འདི་ནི་ཚོར་བ་པོ་དང༌། བྱེད་པ་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་དོ། །ཚོར་བ་པོ་དང་བྱེད་པ་པོ་མེད་པས་ན་འདུ་བྱེད་ཙམ་གྱི་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བ་ནི་འགག་ལ་འདུ་བྱེད་ཙམ་གྱིས་སྐྱེ་བ་གཞན་ནི་འབྱུང་བར་འགྱུར་གྱི་སྔོན་གྱི་རྣམས་འདོར་བ་པོ་ཡོངས་སུ་ཡང་མེད་ལ་ཕྱི་མ་རྣམས་ལེན་པ་པོ་ཡོངས་སུ་ཡང་མེད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་གསུངས་པ་དེ་ནི་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་སུས་ཀྱང་ཅི་ཡང་བསྐྱེད་པ་མེད་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་གང་ཡོད་ན་གང་འབྱུང་བར་འགྱུར་ལ་གང་སྐྱེས་ན་གང་སྐྱེ་བོར་འགྱུར་ཏེ། ཆོས་ཙམ་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གྱུར་པ་དེ་ལ་ཆོས་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་བསྐྱེད་དོ་ཞེས་བརྡ་འདི་འདོགས་པར་མཛད་དོ། །ཡིད་བདེ་བ་དང་མཐུན་པའི་ཡུལ་ལ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་ཉེ་བར་སྤྱོད་ཅིང་ཀུན་དུ་ཆགས་ཏེ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མ་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །འདུན་པ་བསྐྱེད་དོ། །ལན་མང་དུ་རྗེས་སུ་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །དེའི་རྒྱུས་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་དོ། །ཡིད་བདེ་བ་དང་མཐུན་པའི་ཡུལ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང་མཐུན་པ་ལ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡོད་དེ་ཡིད་མི་བདེ་བ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ལ་ནི་གནོད་སེམས་སུ་འགྱུར་རོ། །བཏང་སྙོམས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ལ་ནི་རྨོངས་པར་འགྱུར་རོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་དགྲ་བཅོམ་པ་ཟག་པ་ཟད་པ་ན་ཡུལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ན་བརྗེད་ངས་པ་ཙམ་གྱིས་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུར་རྟག་ཏུ་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རྟག་ཏུ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་གནས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཡིད་བདེ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེས་ཀྱང་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་ཡིད་བདེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ལ་ཡིད་མི་བདེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་
― DTG131_Page_0489 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཏེ་དགེ་བ་གང་ཡིན་པས་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །རྟག་ཏུ་གནས་པར་བྱ་བ་དེ་དག་ནི་དཀའ་བ་དང༌། མཆོག་ཡིན་པ་དང༌། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་དེ་དག་དང་ལྡན་པ་ནི་དཀོན་པ་དང༌། ཡོན་གནས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་བ་ནས་སྤྱན་དྲང་བའི་འོས་ཡིན་པའི་བར་དུ་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་སྟོན་པའི་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་གཉིས་པོ་གང་གིས་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། གཞན་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་ཚོར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བའི་འདི་དག་འདིར་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་བསྟན་པ་དང༌། གཞི་བསྟན་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་བསྟན་པ་དང༌། སྟོན་པའི་རྟགས་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པ་བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་བསྟན་པ་འདི་ནི་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་པོའོ། །ཡང་ན་བདག་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་མ་འདྲེས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་གསུམ་གྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་པ་འདི་ནི་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཉིས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་པ་གང་གིས་ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རིག་པར་བྱ་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་ཚད་མེད་དེ་སྙམ་དུ་རིག་ནས་ཐོས་པའི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་མི་ནུས་ལ། གལ་ཏེ་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པར་ནུས་ན་ཡང་དེ་ནི་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། གཟུང་བར་བྱ་བ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རིག་ནས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། ཐ་སྙད་དང་སྒྲ་དང་ཚིག་ལྷུར་ལེན་པ་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་པོའོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་
― DTG131_Page_0490 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་ནས་ངན་ངོན་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་ཏེ་སྐྱེས་བུ་ཅང་ཤེས་བཟང་པོས་ས་ཇི་ཙམ་བགྲོད་པར་བྱ་ཞིང་ཐོས་པར་བྱ་བ་དེ་ཐོབ་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་བའི་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཉིས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་སྟོན་པའི་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིག་པར་བྱ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པའི་དབུ་མའི་ལམ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ་བརྡ་སྤྲོད་པར་མཛད་པ་འདི་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་མ་དད་པ་རྣམས་དང༌། ལོག་པར་ཞུགས་པ་རྣམས་བསྟན་པ་འདི་ལ་ཐབས་ལེགས་པར་འཇུག་པར་མཛད་པ་འདི་ནི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཞུགས་ཟིན་པ་རྣམས་ཆོས་བཞིན་དུ་བསྡུ་བ་རྣམ་པ་བཞིས་སྡུད་པར་མཛད་པ་འདི་ནི་སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གསུམ་པའོ། །ཆོས་བཞིན་དུ་བསྡུ་བ་རྣམ་པ་བཞི་གང་ཞེ་ན། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པའི་གདམས་ངག་འཚམ་པ་ལྐོག་ཏུ་སྟོན་ཏེ། མི་འཚམ་པས་མ་ཡིན་པ་དང༌། འགལ་བར་བྱེད་པ་ལ་མངོན་སུམ་དུ་འཚམ་པའི་ངོ་བཟློག་གི་ཚིག་གིས་སྨ་འབེབས་ཏེ་མི་འཚམ་པས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཞེན་པ་ལ་བརྟེན་པའི་རྟོག་པ་རྣམས་ལ་ནང་གི་ཞི་བ་བསྟན་པ་དང༌། རྟག་ཏུ་དུས་དུས་སུ་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་དུ་གཞུག་པའོ། །དེ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་ལྟར་བཅོས་པ་དང༌། སྤྱོད་པ་དང་འགལ་བ་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་མ་རྟོགས་པ་ནི་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པའི་གདམས་ངག་འཚམ་པ་ལྐོག་ཏུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །འགལ་བར་བྱེད་པ་བདེན་པ་དང་སྨ་དབབ་པས་འདུལ་བར་རིག་ནས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་སེམས་ཀྱིས་བྱེད་པ་ནི་འཚམ་པར་མངོན་སུམ་དུ་སྨ་འབེབས་པ་ཡིན་ནོ། །བདེན་པ་རྣམ་པར་ངེས་པའི་ཚུལ་གྱིས་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ལ་ཞུགས་པའི་རྟོག་པ་རྣམས་ལ་ཉེས་པར་མཐོང་ནས་མཐར་གྱིས་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བར་གྱི་ཞེན་པ་ལ་
― DTG131_Page_0491 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྟེན་པའི་རྟོག་པ་རྣམས་ཞི་བ་ནི་ནང་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །བདག་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ངལ་བར་མི་བྱེད་ལ་གཞན་དག་ཀྱང་འཛིན་དུ་འཇུག་པའི་སྒོ་ནས་ནི་རྟག་ཏུ་དུས་དུས་སུ་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་དུ་གཞུག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་ཉན་ཐོས་ནི་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་སྟོན་པའི་ལྟ་བ་རུང་བར་བྱ་བ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ལ་བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་ལ་ཞུགས་ཏེ། དེ་ནི་ཆོས་རྣམས་ལ་བདག་ཏུ་སྒྲོ་བཏགས་ནས་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པར་ཡང་མི་བྱེད་ལ་ཀུན་རྫོབ་ཀྱང་ཆུད་གསོན་པར་མི་བྱེད་དེ་ལྷག་པའི་བསམ་པས་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་ཡང་མི་བྱེད་ལ་རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པ་ལས་ཀྱང་འགལ་བར་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང་པོའོ། །དེ་ལྟ་བ་རུང་བར་བྱས་པ་ལ་ཞུགས་ནས། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་ཅིང་ཆོས་བཞིན་དུ་བསྡུ་བ་རྣམ་པ་བཞིས་བསྡུས་པས་ཆོས་གང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བཅས་ཤིང་ཕོངས་པ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །ཆོས་གང་སྡུག་བསྔལ་བ་མེད་ཅིང་ཕོངས་པ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དེ། འདི་ནི་ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གཉིས་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྟོན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པས་བསྡུས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པ་འདི་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པར་དག་པ་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇུག་པར་བྱ་བའི་འོས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞི་བསྡུ་བ་ལས་སྐྱེ་མཆེད་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ་བསྡུ་བ་གཉིས་པ་རྫོགས་སོ།། །།སྤྱི་སྡོམ་ནི། རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བ་དང༌། །ཀུན་རྫོབ་དང་ནི་དོན་དམ་དང༌། །རེག་པའི་རྐྱེན་དང་སྲིད་འགག་དང༌། །ཟས་སུ་འགྱུར་བ་ཐ་མ་ཡིན། །སྡོམ་ནི། རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བ་དང༌། །སྡུག་བསྔལ་ཕུང་པོ་བདེན་པ་བརྟག །བསྟན་པ་ཡོངས་སུ་བསྡུ་བ་དང༌། །ཤེས་པ་ཆ་ཕྲ་མཐའ་བརྟག་དང༌། །དཔྱོད་དང་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་དང༌། །ཟབ་མོ་ཡང་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གསུམ་
― DTG131_Page_0492 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་སྟེ། སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་དབུས་ཀྱི་མཐར་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་དང༌། དབུས་ཀྱི་མཐའ་ནས་ཕྱི་མའི་མཐར་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བ་དང༌། ཇི་ལྟར་དབུས་ཀྱི་མཐར་བྱུང་སྟེ་འདུག་པ་རྣམ་པར་བྱང་བར་ཡང་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་དབུས་ཀྱི་མཐར་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་དང་བྱུང་ནས་ཀྱང་དབུས་ཀྱི་མཐར་ཇི་ལྟར་འདུག་ཅེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ནི་ཁ་ཅིག་སྔ་ནས་མི་མཁས་པས་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱིས་ལས་བྱས་ཤིང་བསགས་ཏེ་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་ལས་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང་འཆི་བའི་དུས་བྱེད་པར་མ་གྱུར་གྱི་བར་དུ་རྗེས་སུ་འབྲང་སྟེ། ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུར་གྱུར་ལ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྲེད་པ་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་འབྲས་བུ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་ཚེ་གྲོགས་བྱེད་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཉེ་བར་གནས་སོ། །དེ་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ནས་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་ད་ལྟར་གྱི་དུས་སུ་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ་མཐར་གྱིས་མའི་མངལ་དུ་རྒྱུའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་འབྲས་བུའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། མེར་མེར་པོ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཀྱི་ཁྱད་པར་གྱིས་གོང་ནས་གོང་དུ་མངལ་ན་གནས་པ་དེ་མིང་དང་གཟུགས་ནས་འཁོགས་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་འགྱུར་རོ། །ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་སྦྱར་བའི་མོད་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུ་སྨིན་ཟིན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་པ་ཤེས་པ་དེ་ཡང་མིང་དང་གཟུགས་དེ་ཉིད་ལ་གནས་ཤིང་འདུག་གོ །དེ་ཡང་མི་ག་ལ་སོགས་པ་རྟེན་དྲུག་པོ་རྣམས་ལ་གནས་ཤིང་འདུག་སྟེ། དེས་ན་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབང་པོའི་གཟུགས་ནི་ལྷན་ཅིག་བྱུང་བ་དང༌། མིང་འགགས་མ་ཐག་པ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་མཐུན་མཐུན་གྱི་རྟེན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །དབང་པོ་གཟུགས་ཅན་ལྔའི་རྟེན་ནི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་
― DTG131_Page_0493 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་དང༌། དབང་པོའི་གནས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོས་བསྐྱེད་པའི་གཟུགས་ཡིན་པ་དང༌། མིང་གང་ཡིན་པ་སྟེ་གང་གིས་དབང་པོ་རྣམས་ཟིན་ཅིང་རྒྱུད་ལ་གཏོགས་ལ་རྒྱུན་གྱིས་གནས་པ་དེ་གཉི་ག་བསྡུས་པ་ནི་རྗེས་སུ་འཇུག་པའི་རྟེན་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་གྱི་དུས་ན་ཚེའི་ཚད་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་མདུང་ཁྱིམ་གྱི་ཚུལ་དུ་འདུག་གོ །དེ་ལྟར་ན་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་དབུས་ཀྱི་མཐར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ་སྐྱེས་ཟིན་པ་རྣམས་ཀྱང་དབུས་ཀྱི་མཐར་འཇུག་གོ །དེ་ལ་མངལ་ནས་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་ཅན་གྱི་འཇུག་པའི་རིམ་པ་ནི་དེ་ཡིན་ཏེ། སྒོ་ང་ལས་སྐྱེ་བ་དང༌། དྲོད་གཤེར་ལས་སྐྱེ་བ་ནི་མའི་མངལ་མ་གཏོགས་པར་གཞན་ཐམས་ཅད་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་གཟུགས་ཅན་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པ་དང་གཟུགས་ན་སྤྱོད་པ་རྣམས་ལས་རྫུས་ཏེ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་གནས་ཅན་ནི་དབང་པོ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཁྱད་པར་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །གཟུགས་མེད་པ་དག་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མིང་ལ་ཡང་བརྟེན་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་ལ་ཡང་བརྟེན་ཏོ། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ཅིང་འདུག་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུན་ཆད་ཟིན་པ་ལས་ཀྱང་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་དེ་ལས་ཕྱི་མ་ལ་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལ་ཡང་བྱེ་བྲག་ནི་དེ་ཡོད་དོ། །བསོད་ནམས་ཀྱི་ལས་ཀྱིས་ནི་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སྐྱེའོ། །བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པས་ནི་ངན་སོང་རྣམས་སུའོ། །མི་གཡོ་བས་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སུའོ། །དབུས་ཀྱི་མཐའ་ནས་ཕྱི་མའི་མཐར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་ཇི་ལྟར་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ན་མི་སྐྱེ་བར་འགྱུར། ཇི་ལྟར་ནི་མ་སྐྱེས་པ་ལས་རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་ཞེ་ན། དེ་ལྟར་དབུས་ཀྱི་མཐར་བྱུང་བའི་གང་ཟག་དེས་ནི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ནང་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་དང༌། ཡུལ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚོར་བའི་དབང་གི་
― DTG131_Page_0494 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུའོ། །དེ་ནི་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་བརྟེན་པའམ། ཡང་ན་སྔོན་གོམས་པས་འབྲས་བུ་རྣམ་པ་གཉིས་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནང་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པས་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །དེ་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའི་མ་རིག་པའི་དབང་གིས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་རྣམས་བྱེད་ཅིང་སོགས་ཏེ། དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ལས་གསར་དུ་བྱེད་པ་ལས་དེའི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སྐྱེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཚེ་འདི་ལ་རྒྱུར་གྱུར་བ་སྟེ། ཕྱི་མ་ལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་འབྲས་བུ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྒྱུད་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དྲུག་གི་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་དང་ལྡན་ནོ། །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་ས་བོན་དེ་ཡང་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ས་བོན་དང་ལྡན་ནོ། །སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ས་བོན་དེ་ཡང་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་རིག་པའི་ས་བོན་དང་ལྡན་ནོ། །རེག་པའི་ས་བོན་དེ་ཡང་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཚོར་བའི་ས་བོན་དང་ལྡན་ཏེ། འདི་ཡང་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་དབུས་ཀྱི་མཐར་འཕེན་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེས་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཚོར་བ་ལ་ཐུག་པའི་ལུས་མཐའ་དག་འཕངས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་སྨིན་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་སྔ་མ་ཤོས་ཀྱིས་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བར་འཕངས་ནས་ཡུལ་ལས་སྐྱེས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ཀུན་དུ་རྨོངས་པ་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ཚོར་བ་ལ་དམིགས་པའི་སྲེད་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །སྲེད་པ་དེས་ནི་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའམ། སྲིད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ་འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པའམ། ལྟ་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། བདག་ཏུ་སྨྲ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ལེན་པར་བྱེད་དེ། ཉེ་བར་ལེན་པ་བླངས་
― DTG131_Page_0495 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་སྲིད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དང་བཅས་ཤིང་ལྡན་པ། འཕེན་པའི་རྒྱུ་སྔ་མ་ལ་ནི་སྲིད་པ་ཞེས་བྱའོ། །སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུས་བསྡུས་པའི་སྲིད་པའི་འོག་ཏུ་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ནས། འཕེན་པའི་རྒྱུས་ཇི་ལྟར་འཕངས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཚོར་བ་ལ་ཐུག་པ་ཡན་ཆད་རིམ་གྱིས་སམ། ཅིག་ཅར་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཚེ་འདི་ལ་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ། སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ། ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲིད་པ། སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བ། སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་བ་དང་ན་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་སྐྱེ་བའི་གནས་ཁ་ཅིག་ཏུ་མངོན་པར་འགྱུར་རོ། །ཁ་ཅིག་ཏུ་ནི་ས་བོན་དང་འབྲེལ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་དབུས་ཀྱི་མཐའི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་དང༌། ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་མའི་མཐར་འདུ་བྱེད་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་གཞན་གྱི་སྒྲའམ། སྔོན་གྱི་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་འབྲས་བུར་གྱུར་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་དང༌། དེ་དག་གི་རྒྱུ་དང༌། དེ་དག་འགོག་པ་དང༌། འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ན་ནི་དེ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཡང་བསྐྱེད་པ་ལ་བདེན་པ་རྣམས་ལ་རིམ་གྱིས་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དེས་མ་རིག་པ་དེ་དང༌། སྲེད་པ་དེ་ཡང་མ་ལུས་པར་སྤོང་ངོ༌། །དེ་སྤངས་པས་དེའི་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་ཤེས་པས་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་སྤངས་པས་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་ལ་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་སྲེད་པ་དང་འདོད་ཆགས་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་སེམས་དེ་ལས་བྲལ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །དེའི་མ་རིག་པ་འགགས་
― DTG131_Page_0496 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་མ་རིག་པ་མ་སྤངས་པར་ཡོད་པ་ལ་འདུ་བྱེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། ཚོར་བ་ལ་ཐུག་གི་བར་དུ་ཕྱི་མའི་མཐའ་ལས་བརྩམས་ཏེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་མི་སྐྱེ་བ་ལ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མ་རིག་པ་འགགས་པས་འདུ་བྱེད་འགག་པའི་རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་རེག་པ་འགགས་པས་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའི་བར་དུ་འགག་ཅེས་བྱའོ། །ཚེ་འདི་ལ་མ་རིག་པ་འགགས་པས་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་འགག །མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་འགགས་པས་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་འགག །མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་འགགས་པས་སྲེད་པ་འགག །སྲེད་པ་འགགས་པས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་གྱིས་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་འཁྲུག་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་འགག་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་ཚེ་འདི་ལ་འདུ་བྱེད་དེ་རྣམས་འཇུག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །མི་འཇུག་ན་ཚེ་འདི་ལ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཚེ་འདིའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས། མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོངས་སུ་དག་པ་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ལུས་སོ། །ཇི་སྲིད་དུ་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་གནས་པ་དེ་སྲིད་དུ་མི་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་སྟེ་ལྡན་པའི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་དེ་ཡང་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་ཚེའི་ཚད་ཇི་སྲིད་ཡོད་པ་དེ་སྲིད་དུ་གནས་སོ། །ནམ་དེའི་ཚེ་ཟད་པ་ན་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཟིན་པའི་ལུས་དང་སྲོག་གི་དབང་པོ་ཡང་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། སྲོག་གི་དབང་པོ་འདི་ཕན་ཆད་མ་ལུས་པར་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་ཏེ་ཕྱིས་རྣམ་པར་སྨིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་དང་བཅས་ཏེ་འདིར་རང་གི་ངང་གིས་འགག་པ་དང་སྔ་ནས་ཀྱང་རྒྱུ་འགགས་པའི་ཕྱིར་གཞན་དུ་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པས་མ་ལུས་པར་འགག་སྟེ། འདི་ནི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་གཏན་དུ་ཞི་བའི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་
― DTG131_Page_0497 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་མཐར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་བ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དེ་དེ་བས་ན་འདི་ནི་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་དབུས་ཀྱི་མཐར་འཇུག་པ་དང༌། དབུས་ཀྱི་མཐའ་ནས་ཕྱི་མའི་མཐར་འཇུག་པ་དང༌། དབུས་ཀྱི་མཐར་འཇུག་ཅིང་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་དང་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་རྣམ་པར་གཞག་པ་རྒྱས་པར་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་དགུས་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་འདུག་པའི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཤིང་ཕྱི་མ་ལ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར་མི་མཁས་པས་ཚེ་འདི་ལ་གསར་དུ་ལས་བྱས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཤིང་གཞོན་ནུ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་མི་མཁས་པ་དེས་ཟག་པའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་མནོག་ཡོད་པར་མཐོང་ལ་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་ལྟ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་སེམས་འདོགས་པར་བྱེད་ན་དེ་ལྟར་གནས་པ་དེ་ནི་སྔོན་མ་སྤངས་པའི་སྲིད་པ་ལ་གོམས་པར་བྱས་པས་ཡང་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་མི་མཁས་པའི་གང་ཟག་དེ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཤིང་གཞོན་ནུ་དེའི་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་འདོད་པ་ཡིན་ལ་སྲེད་པའི་ཆགས་པས་ཀྱང་བརླན་པས་ན་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ལེན་པའི་འབྲས་བུའི་རིམ་གྱིས་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་དོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ལས་དང་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཤིང་གཞོན་ནུ་ལྟ་བུ་ལ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཉོན་མོངས་པའི་གནས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་མཐོང་ལ་སྤོང་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། འགོག་པའི་ཁམས་རྣམས་ལ་ཡང་ཞི་བ་ཉིད་དུ་མཐོང་བས་སྲེད་པའི་ཆགས་བས་སྦྱོར་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ལས་དེ་འགྲིབ་པར་བྱེད་ཀྱི་འཕེལ་བར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་མཁས་པ་དེ་ནི་ཤོང་གཞོན་ནུ་དེའི་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་འདོད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྲིད་པ་དང་སྲིད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ་ལ་སོགས་པ་སྤངས་ནས་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་ཤིང་དེ་ཉིད་ཅི་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་དེ་ཡང་སེལ་བར་བྱེད་ན་ཕྱི་མ་ལ་འཕེལ་བར་ལྟ་ག་ལ་འགྱུར་
― DTG131_Page_0498 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞན་ཡང་འདི་ན་གང་ཟག་ལུས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཁ་ཅིག་གིས་སྔོན་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་དེ་ཚེ་འདི་ལ་ལྡན་ཏེ་དེའི་ལུས་དེ་དང་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་དེ་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཤིང་ཆེན་པོ་ཞེས་བྱ་སྟེ། གལ་ཏེ་ཉོན་མོངས་པ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སེམས་འདོགས་པའི་བར་གྱི་གནས་པར་གྱུར་ན་དེའི་ལན་གྲངས་གཞན་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་སྔ་མ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྩ་བ་ཐུར་དུ་ཟུག་པ་དང་འདྲ་བར་ཤིང་དེའི་མདངས་གསོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་འདིའི་དུས་གསུམ་གྱི་སྲེད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྩ་བའི་ཡལ་ག་དང་འདྲ་སྟེ། ཤིང་དེའི་བཅུད་གསོ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་དེ་དང་ལྡན་པ་ས་བོན་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་ནི་ཕྱི་མ་ལ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་མིང་དང་གཟུགས་ལ་གནས་ཐོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཤིང་དེ་ནི་ཡུན་རིང་པོར་གནས་པ་ཡིན་ལ་གང་ཟག་དེ་ཡང་དེའི་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་འདོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་སྔ་མ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་སློབ་དཔོན་ཐམས་ཅད་བོར་ནས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་ཞུགས་ཏེ། ཉིད་ཀྱིས་གཞན་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པས་སེམས་ཅན་ལ་ཐུགས་བརྩེ་བ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་ནས་བདེན་པ་དཔྱོད་པ་རྩོམ་པར་མཛད་དོ། །དེ་དེའི་ཚེ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དཔྱད་པར་བཞེད་དེ་རྒ་ཤི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པར་གཏོགས་པ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་བརྟག་པའི་སྒོ་ནས་བརྟག་པར་མཛད་དེ། དེ་རྒྱུ་ཆ་ཕྲ་བ་དང༌། རྒྱུ་རགས་པ་དང༌། ནོར་པ་མེད་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རྒ་ཤིའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་དཔྱོད་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ། མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་ནི་ཆ་ཕྲ་བ་ཡིན་ལ་ཕྱི་མ་ནི་རགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ཆ་ཕྲ་བ་ཤོས་ཡོད་པ་ལས་ཀྱང་རྒ་ཤི་འབྱུང་ལ་ཕྱི་མ་རགས་པ་ཤོས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་ཀྱང་རྒ་ཤི་འབྱུང་ངོ་སྙམ་དུ་
― DTG131_Page_0499 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔྱོད་དེ། ཕྱི་མའི་རྒ་ཤི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆ་ཕྲ་བའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་འདིའི་རྒ་ཤི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རགས་པའི་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ནོར་བ་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་བའི་གནས་གཞན་དུ་གཏོགས་པའི་སྐྱེ་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ནི་གཞན་དུ་རྒ་ཤིའི་འབྲས་བུ་སྨིན་པར་མི་བྱེད་དོ། །རྒ་ཤི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བ་དང༌། སྲིད་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། སྲིད་པ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་དཔྱོད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་རྒ་ཤི་ལ་བརྟེན་ཏེ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་སྙིང་པོ་དང་འདྲ་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་དེ་ཉིད་ནི་སྣུམ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ནི་འབར་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །གང་ཟག་མི་མཁས་པ་ནི་སྣུམ་ལུགས་པ་ལྟ་བུ་དང་སྙིང་པོ་བསྐུལ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་འབར་བ་དེ་ཡང་ཡུན་རིང་པོར་འབར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་བརྟགས་པའི་ཚུལ་གྱིས་ལམ་དང་འགོག་པའི་བདེན་པ་བརྟགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཟག་ནི་གཉིས་ཏེ། བདག་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པར་ཞུགས་ཏེ་བདག་ཉིད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་འབར་བ་རྒྱུད་གཅིག་ལ་ཡོད་པ་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྣུམ་ལྡུགས་ཤིང་སྙིང་པོ་སྐུལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། གང་ཟག་ཅིག་ཤོས་ནི་བདག་ཉིད་དང་གཞན་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཆེན་པོ་ལ་གནོད་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བདག་ཉིད་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མེའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ལ་འདི་ལྟ་སྟེ། མེའི་ཕུང་པོ་དེ་ཡུན་རིང་པོར་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྔོན་དུ་བཏང་བ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལོག་པར་བསྒྲུབ་པར་བསྡུས་པའི་ཤིང་དང༌། རྩྭ་དང༌། བ་ལང་གི་ལྕི་བ་སྐམ་པོ་ལྟ་བུ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ནི་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་བ་ན་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་སྙིང་པོ་ལ་བཞུགས་ནས་རྒ་ཤི་ལ་དམིགས་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་སྒོ་ནས་ཕྱི་མའི་མཐའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་
― DTG131_Page_0500 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་ལ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་སྟེ། སྲིད་པའི་བར་དུ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་ཕྱི་མའི་མཐའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཕྱི་མའི་མཐའི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡང་བརྟགས་ནས་དེ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་ཏེ། ཕྱི་མའི་མཐའི་ཀུན་འབྱུང་བ་དེའི་རྒྱུར་གྱུར་པ། །ད་ལྟར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་ཚོར་བ་དང་རེག་པ་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་མིང་དང་གཟུགས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པས་བསྡུས་པ་ལ་རྟོག་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལ་མ་འོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཕྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཀུན་འབྱུང་བ་ཡང་ཕྱིས་འབྱུང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པར་མཁྱེན་ནས་མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་བརྟེན་ཏེ་གང་ཡོད་པ་ལས་འབྱུང་བར་འགྱུར་སྙམ་དུ་རྟོག་གོ །ཚེ་འདིའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་ཀུན་འབྱུང་བ་ལས་བྱུང་ཞིང་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་ནི་འདི་ལྟར་འབྱུང་སྙམ་དུ་བརྟག་པའི་མི་རིགས་ཏེ། དེ་བས་ན་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་དེ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་བྱུང་ཟིན་པ་ལ་གཟིགས་ནས་ཕྱིས་འབྱུང་བ་བརྟག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ལྡོག་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་གནས་ཕྱི་མའི་མཐའི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་རིམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་གཟིགས་ནས། ཕྱི་མའི་མཐའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་གནས་ཕྱི་མའི་མཐའི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ཡང་ཡང་དག་པར་གཟིགས་ཏེ། ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་ལ་འཇུག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང༌། ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་ཚུལ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་འོག་ཏུ་འགོག་པའི་བདེན་པ་བརྟག་པར་བཞེན་ནས་རྒ་ཤི་ཉིད་ནས་མ་རིག་པའི་བར་ལས་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པར་འཇུག་གོ །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ད་ལྟར་གྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་བྱུང་ཟིན་པ་དེ་ཇི་ལྟར་བྱས་ན་གཏན་འགག་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བའི་ལས་གསར་དུ་མ་བྱས་ན་འགག་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་རྟོག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་དེ་ལྟར་བདེན་པ་གསུམ་པོ་རྣམ་པར་
― DTG131_Page_0501 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དཔྱད་ནས་འགོག་པའི་བདེན་པ་འདི་ཐོབ་པར་བྱུང་བའི་ལམ་ནི་གང་ཡིན། སྲང་ནི་གང་ཡིན་ཞིག་གུ་སྙམ་དུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ། དེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྔོན་གྱི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པས་སྔོན་གྱི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་གདམས་ངག་སྟོན་པ་དང་འདྲ་བ་མངོན་སུམ་དུ་མཛད་ཅིང་དེ་འདི་སྙམ་དུ་དགོངས་ཏེ། དྲང་སྲོང་སྔ་མ་རྣམས་ཀྱིས་བགྲོད་ཅིང་རྗེས་སུ་བགྲོད་པའི་ལམ་སྔ་མ་བདག་གིས་རྙེད་དོ་སྙམ་སྟེ། འདི་ནི་དེའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཁོ་ནས་བདེན་པ་བཞི་པ་དཔྱད་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འགྲོ་ཞིང་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བ་ན་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པའི་ཡེ་ཤེས་གཟིགས་པ་ཟག་པ་མེད་པ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པས་མངོན་སུམ་གྱི་ཚུལ་དུ་ཐུགས་སུ་ཆུད་དེ། དེས་གང་གི་དོན་དུ་བསྐལ་པ་གྲངས་མེད་པ་གསུམ་དུ་དཀའ་བ་སྤྱད་པའི་དོན་དེ་བརྙེས་ནས་གཞན་རྣམས་ལ་ཕན་པར་བཞེད་པས་ལྷར་བཅས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་སུ་ཡང་རུང་བ་དེ་དག་ལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་བགོ་བཤའ་མཛད་ཅིང་སྐྱེད་པར་མཛད་དོ། །སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་རྣམས་ཀྱི་བསྟན་པ་ནི་གནས་གསུམ་གྱིས་བསྡུས་ཏེ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་བྱེད་པ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ལེགས་པར་འདོགས་པ་དང༌། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པ་དང། བདག་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པའོ། །དེ་ལ་བྱེད་པ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ལེགས་པར་འདོགས་པ་ནི་ཕྱི་མའི་མཐའི་སྡུག་བསྔལ་ལས། ཚེ་འདི་དང་སྔོན་གྱི་མཐའི་སྡུག་བསྔལ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་གང་དུ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཀྱང་མིང་དང་གཟུགས་འབྱུང་སྟེ། མདུང་ཁྱིམ་གྱི་ཚུལ་དུ་གཅིག་ལ་གཅིག་རྟེན་ཅིང་འདུག་ལ་དེའི་བར་སྐབས་སུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་གིས་མ་བྱས་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་མ་བྱས་པ་དང༌། གཉི་གས་མ་བྱས་པ་དང༌། རྒྱུ་མེད་
― DTG131_Page_0502 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལས་ཀྱང་མ་བྱུང་བར་འདོགས་པ་དེ་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་བྱེད་པ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ལེགས་པར་འདོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་དེ་སྔོན་གྱི་མཐའ་ན་ཡང་མེད། ཕྱི་མའི་མཐའ་ན་ཡང་མེད། དབུས་ཀྱི་མཐའ་ན་ཡང་སྐད་ཅིག་ཙམ་ཞིག་ཡོད་པར་ཟད་པའི་ཕྱིར། སྤྱོད་པ་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། འཇུག་པ་དོན་དམ་པར་མི་དམིགས་ཤིང༌། རྒྱུད་ལས་གདགས་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་འདི་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདོགས་པ་སྟེ། །དེ་བས་ན་ལེགས་པར་འདོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ལེགས་པར་འདོགས་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་གནས་པས་བདེན་པ་རྣམས་ལས་བརྩམས་ཏེ། གཞན་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་འདི་ནི་གཞན་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པའོ། །དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པ་ནི་བདག་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་བསྒྲུབས་པའི་ལྷན་ཅིག་སྐྱེས་པའི་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པའི་ཉན་ཐོས་ནི་མཁས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལུང་དང་ལྡན་པ་ནི་གསལ་བའོ། །རྟོག་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་དུལ་བའོ། །ཆོས་རྣམས་ལ་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་པས་ན་ཆོས་རྣམས་ལ་འཇིགས་པ་མེད་པའོ། །དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པས་ན་བདུད་རྩི་མཐོང་བའོ། །ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་གནས་པས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་ཐོབ་པས་ན་བདུད་རྩིའི་དབྱིངས་ལུས་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ནས་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བཅུ་གསུམ་པ་བྱེས་པ་ཕྱི་རོལ་གྱི་མུ་སྟེགས་ཅན་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་རགས་པ་མཐོང་ནས་ལུས་འདུག་ཅིང་འཚོ་བ་དེའི་འཕེལ་བ་དང་འགྲིབ་པ་དང༌། འཆི་བའི་ཚེ་དང་སྐྱེ་བའི་ཚེའི་འདོར་བ་དང་ལེན་པ་ལ་བལྟས་ནས་ལུས་འདི་ལས་སྐྱོ་ཞིང་མ་ཆགས་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་
― DTG131_Page_0503 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་པའི་ཁམས་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ལས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་དུ་སོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་ལུས་དེ་ལས་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་བ་ཁོ་ནར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེས་ནི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་དང་དེར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་སྦྱང་བ་བྱས་ཀྱང་བདག་དང་བདག་གིར་འཛིན་ཅིང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པས་གནས་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མི་མཁས་པས་ཚེ་ཟད་ཅིང་ལས་ཟད་ནས་ཡང་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ནི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་ཀྱི་མི་རྟག་པ་ཆེས་ཕྲ་བ་ཡང་དག་པར་མཐོང་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མི་རྟག་པ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་ཀྱི་ནི་དུས་གཞན་དུ་མི་རྟག་པར་སྣང་ལ་སྐད་ཅིག་རེ་རེ་ལ་ནི་འདྲ་བའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་མི་མངོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མི་རྟག་པ་ནི་སྐད་ཅིག་རེ་རེའི་དམིགས་པ་ལས་དམིགས་པ་འཕོ་ཞིང་འགྱུར་བའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པ་དུ་སར་སྣང་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མི་རྟག་པ་ནི་རགས་ཤིང་རྣམ་པ་དུ་མར་འདུག་བཞིན་དུ་དེ་ནི་རྟོགས་པར་དཀའ་བ་དང༌། འཇུག་པར་དཀའ་བའི་ཕྱིར་མཆོག་ཏུ་ཆ་ཕྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གི་ཡུལ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། འདོར་བའི་མི་རྟག་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཤའི་མིག་གི་ཡུལ་དུའང་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་མི་རྟག་པའི་ཆ་ཕྲ་བ་དེ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དེ་འཇུག་པར་འདོད་པ་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཉིད་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་ཅིང་རེག་པ་ལས་བྱུང་བ་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ཐ་དད་པ་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེའི་མི་རྟག་པ་ལ་འཇུག་གོ །དེ་དེ་ལྟར་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པས་རིམ་གྱིས་ཚོར་བའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་
― DTG131_Page_0504 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལུས་ལས་ཀྱང་སྐྱོ་བར་འགྱུར་ལ་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རེག་པ་ལས་ཀྱང་སྐྱོ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུར་གྱུར་པ་མིང་གིས་བསྡུས་པའི་འདུ་བྱེད་དུ་གཏོགས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་ཕུང་པོ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་རྣམ་པར་གྲོལ་ཞིང་གཏན་དུ་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པའི་དགེ་སློང་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་མཐའ་གསུམ་ཡང་དག་པར་དཔྱད་པས་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་གསུམ་པོ་ནི་གང༌། མཐའ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ནི་གང་ཞེ་ན། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཞི་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཞིའི་གནས་ཏེ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་གསུམ་སྟེ། དབུས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་མཐའ་འདི་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་གསུམ་སྟེ། དབུས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་མཐའ་འདི་རྣམས་ཡང་དག་པར་དཔྱོད་དོ། །དེ་ལ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ནང་གི་རྟེན་ནི་ཕུང་པོ་ཡིན་ཏེ། གྲང་པ་དང་ཚ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། ན་བ་དང་འཆི་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སྐྱེ་བའི་གནས་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ཡོད་ན་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་ཕ་མ་ལ་སོགས་པའི་ཚོགས་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་ཕུང་པོ་ནི་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ལ་སོགས་པའི་མཚོན་དང༌། དབྱུག་པ་འཆང་བ་མན་ཆད་དང༌། མྱ་ངན་དང་སྨྲེ་སྔགས་འདོན་པ་ལ་སོགས་པ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཁྱད་པར་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །ཕུང་པོ་དེ་གཉིས་ཀ་ཡོངས་སུ་འཛིན་པའི་རྒྱུ་ནི་སྲེད་པ་སྟེ། ཀུན་འབྱུང་བའི་གནས་ཀྱི་སྲེད་པ་དེས་ཕུང་པོ་འདི་བསྐྱེད་པ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཞིའོ། །སྲེད་པ་དེ་ཡང་དགའ་ཞིང་བདེ་བའི་ཡུལ་གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་ལ་གནས་ཏེ། སྐྱེ་བ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཞིའི་གནས་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་གི་མེ་ཚ་བས་གདུངས་པའི་ཕྱིར་ཡུལ་ལ་སྲེད་ཅིང་སྐོམ་པ་གང་སུ་ཡང་རུང་བ་དག་ནི་ཟས་བཟང་པོ་དུག་དང་སྦྱར་བ་བཞིན་དུ་དགའ་ཞིང་བདེ་བའི་གཟུགས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་ཅིང་འདོར་བར་མི་བྱེད་དེ། དེ་དག་ནི་སྲེད་པ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའོ། །སྲེད་པ་འཕེལ་
― DTG131_Page_0505 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཕྱི་མ་ཕུང་པོ་འཕེལ་བར་བྱེད་པའོ། །ཕྱི་མ་ལ་ཕུང་པོ་འཕེལ་བར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕེལ་པར་བྱེད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པར་འཆི་བར་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ད་ལྟར་བྱུང་བ་དཔྱད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚུལ་གྱིས་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པའི་ཚུལ་ཡང་རྟོགས་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་འདས་པ་དང་མ་འོངས་པ་དཔྱད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཐ་སྙད་བཞི་ལ་བརྟེན་པའི་ཚད་མ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་དཔྱད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་མཐོང་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པའི་ཐ་སྙད་འདི་ནི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མའོ། །བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པའི་ཐ་སྙད་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཚད་མའོ། །ཐོས་པའི་ཐ་སྙད་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་གི་ཚད་མའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དཔྱོད་པ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་ཡང་དག་པར་ཞུགས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཟད་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་མཐར་བྱེད་པར་གྱུར་ཏེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བའི་གཞི་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པ་དང༌། འགོག་པའི་གཞི་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པ་དང༌། འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། རྟོགས་པ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའོ། །དེ་ལྟར་ན་དེའི་དཔྱོད་པ་དེ་ལེགས་པར་བརྩམས་པ་དང༌། འབྲས་བུར་གྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་མ་འོངས་པའི་ཕུང་པོའི་རྒྱུའི་སྡུག་བསྔལ་ནས་བཟུང་སྟེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྐྱེན་གྱིས་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་བར་དུ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་རྣམ་པ་བཞིས་དཔྱོད་ཅིང་ཁོང་དུ་ཆུད་ལ་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །རྒྱུ་ཡོད་ན་འབྲས་བུ་ཡོད་པ་དང༌། རྒྱུ་མེད་ན་འབྲས་བུ་མེད་དེ་ཞེས་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་དཔྱོད་ཅིང་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་དོ། །ཡོངས་སུ་དཔྱད་ནས་རྒྱུ་མེད་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་དཔྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་
― DTG131_Page_0506 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་དང་བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བའི་ལས་གསར་གྱི་རྒྱུ་ཡོད་པ་ལས་བསོད་ནམས་དང༌། བསོད་ནམས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་གཡོ་བར་འགྲོ་བ་དེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡོད་པ་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཡང་དཔྱོད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་མེད་ན་དེ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཡང་དཔྱད་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་སྒྲུབ་པར་བྱེད་དེ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ཕ་ན་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བའི་ལས་གསར་ཡང་མི་བྱེད་ལ་ལས་རྙིང་རྣམས་ཀྱང་མྱོང་ནས་ཟད་པར་བྱེད་དོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཚེ་འདི་པའི་ལམ་དང༌། ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེས་དེའི་ཚེ་ཉོན་མོངས་པའི་མེའི་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཚ་བ་དང་འབྲེལ་པ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་རྫ་མཁན་གྱིས་སོ་གཏོང་བའི་ཚ་བ་དང་ལྡན་པ་ལས་བུམ་པ་ཕུང་བ་བཞིན་དུ་མཆོག་ཏུ་བསིལ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བཞག་པ་ཡིན་ནོ། །དེའི་ཉོན་མོངས་པའི་ཚ་བ་དེ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །གྱོ་མོ་ལྟ་བུའི་ལུས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པས་བསྡུས་པའི་ཕུང་པོ་དེ་ཡང་བསིལ་བར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ལུས་ཀྱི་ཐ་མའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་རྟག་ཏུ་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུ་ལས་ཕྱིར་ཉམས་ཤིང་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པའི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་རོ། །རྟོགས་པ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞེ་ན། དེ་དེའི་ཚེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལ་དམིགས་པའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བ་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པ་དང་ལྡན་ཏེ། དེ་འདི་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པར་ན་འདི་ན་སུ་ཡང་འཁོར་བ་ཡང་མེད་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་མེད་དོ། །ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་སྐྱེས་པ་ལས་ཆོས་དེ་དང་དེ་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ། དེ་དང་དེ་དག་འགགས་པས་དེ་དང་དེ་དག་འགག་པར་འགྱུར་བར་ཟད་དོ་སྙམ་དུ་སེམས་སོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ནི་གཉིས་ཏེ། སློབ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དང༌། མི་སློབ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ནོ། །དེ་ལ་སློབ་པའི་མངོན་པའི་
― DTG131_Page_0507 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ང་རྒྱལ་ཅན་ནི་གང་གཞན་དག་ལ་ཡང་འདི་སྐད་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་པས་ན་བདག་ནི་སོམ་ཉི་ལས་བརྒལ་ཏོ། །རང་གི་རྟོགས་པ་སློབ་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་བདག་གིས་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་གྱུར་ཏོ། །འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པས་ན། ལྟ་བའི་ཟུག་རྔུ་ཕྱུང་པོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་པའོ། །མི་སློབ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ནི་འདི་སྐད་དུ་བདག་གིས་ནི་འདི་ལས་གོང་དུ་བྱ་བའམ། བྱས་པ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་རྗོད་པར་བྱེད་དེ་དེ་གཉི་ག་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའམ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་བརྩམས་ནས། འཕགས་པའི་གཏམ་ཟབ་མོ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་ལྡན་པ། རྐྱེན་འདི་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་བརྗོད་པ་ན་གཏམ་དེ་ཁོང་དུ་མི་ཆུད་ཅིང་རྗེས་སུ་མི་འཇུག་སྟེ། དེ་གཉིས་དེའི་རྒྱུས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ལ་རང་གི་རྒྱུད་ལ་སོམ་ཉི་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ལ་ཡང་ཡིད་གཉིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་སློབ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་གྱིས་ནི་བདག་ཏུ་འཛིན་པ་དང༌། བདག་གིར་འཛིན་པ་དང་འབྲེལ་པ་དང་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་ཞུགས་པ་དང༌། སྤེལ་མར་འགྱུར་བའི་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཆ་ཕྲ་བ་ཁོང་དུ་ཆུད་ལ་ཞི་གནས་ཀྱིས་ཀྱང་དེའི་རྒྱུད་ཉེ་བར་བརྟན་པར་གྱུར་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རགས་པས་ཀྱང་མ་འདྲེས་ཏེ། དེས་ན་དེ་མ་ཐོབ་པ་ལ་ཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པར་གྱུར་ལ་གཞན་དག་ལ་ཡང་བརྗོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །མི་སློབ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་ནི་བདག་ནི་ཞི་བའོ། །བདག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའོ། །བདག་ནི་སྲེད་པ་མེད་པའོ། །བདག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པའོ་སྙམ་སྟེ། ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཆ་ཕྲ་མོ་མ་སྤངས་ལ་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་དེ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ནས་མ་ཐོས་པ་ལ་ཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ལ་གཞན་དག་ལ་ཡང་བརྗོད་དོ། །མི་སློབ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དེ་ཡང་སྔར་སློབ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་
― DTG131_Page_0508 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱུར་པ་ཁོ་ནར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དོན་དུ་བདེན་པའི་སློབ་པར་གྱུར་པ་ལས་ཕྱིས་མི་སློབ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ནི་མེད་དོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གང་གིས་དེ་མ་ཐོབ་པ་ལ་ཐོབ་པོ་སྙམ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ལ་མངོན་པར་ཞེན་ནས་དུས་གཞན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ཞིང་གཞན་དག་ལ་ཡང་བརྗོད་པར་འགྱུར་བ་དེ་ལྟ་བུར་དེའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་རྒྱུན་མི་འཆད་པ་དེ་འདྲ་བར་སེམས་ཀྱིས་ཁྱབ་པར་བྱས་ཏེ་གནས་པར་མི་འགྱུར་གྱི་བརྗེད་ངས་པས་དེའི་ཉོན་མོངས་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ཆུང་ངུ་ཡུན་རིང་པོ་མི་གནས་པ་དང་ལྡན་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ་མྱུར་བ་ཁོ་ནར་ཁོང་དུ་ཆུད་ཅིང་ཕྱིར་མིད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་གཉིས་དེ་ལྟར་སྔར་ནི་མ་ཐོབ་པ་ལ་ཐོབ་པོ་སྙམ་པའི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དུ་གྱུར་ལ། ད་ལྟར་གྱི་ནི་སོམ་ཉི་དང་ཡིད་གཉིས་སུ་གྱུར་ནས་ཡི་ཆད་པའི་ཕྱིར་ཉམས་པར་འགྱུར་བའམ། གལ་ཏེ་བདག་གི་ཐོབ་པ་མེད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་གཞན་དག་གི་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པའི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའི་རྒྱུ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་ན་ཕོངས་པར་འགྱུར་རོ། །འཕགས་པའི་གཏམ་ཟབ་མོ་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མོས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་གིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མཚན་ཉིད་གསུམ་དང་ལྡན་པས་འདུས་བྱས་དང་འདུས་མ་བྱས་སུ་བསྟན་པ་སྟེ། འདི་ལྟར་འདུས་བྱས་ནི་མི་རྟག་པའོ། །འདུས་མ་བྱས་ནི་རྟག་པའོ། །འདུས་བྱས་རྣམས་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་ཞི་བའོ། །འདུས་བྱས་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་བསྡུས་ན། སྡུག་བསྔལ་ཙམ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །འདུས་མ་བྱས་དེ་ཡང་བསྡུས་ན་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་བཅས་པ་འགོག་པ་ཙམ་དུ་ཟད་དོ་ཞེས་བསྟན་པའི། །ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་ཅིང་སྡུག་བསྔལ་ཆད་པར་གྱུར་བའི་དགེ་སློང་གི་ནི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའི་ལམ་དང་ཕྱི་མ་ལ་དེའི་འབྲས་བུ་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་ལ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཚེ་ཡང་དེའི་སྡུག་བསྔལ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སྔོན་གྱི་རྒྱུས་དྲངས་
― DTG131_Page_0509 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཕུང་པོ་ཡང་རང་གི་ངང་གིས་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐའ་ནི་དེ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནས་སུ་ཡང་སྔོན་འཁོར་བར་འགྱུར་བ་ཡང་མེད་ལ། ད་ལྟར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མེད་དོ་ཞེས་དོན་འདི་སྟོན་པའི་གཏམ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་གཏམ་ཟབ་མོ་ནས་སྔར་སྨོས་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རང་བཞིན་གྱིས་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ་ཡང་ཁ་ཅིག་ལ་གསལ་བ་ཁོ་ནར་སྣང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ལས་འགྱུར་ཏེ་སྟོན་པས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་བསྟན་ལ་གང་ཟག་དེ་ཡང་ཞི་བ་མོ་བརྟགས་པ་མཁས་པ་མཛངས་པ་གསལ་བ་ཡིན་ཏེ་གང་ལ་བསྟན་པ་དང༌། སུ་ཉན་པའོ། །ཚིག་གི་དོན་འདི་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་བཞིས་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཆ་ཕྲ་བ་ཤེས་པར་དཀའ་བ་དང༌། བདག་མེད་པ་ཤེས་པར་དཀའ་བ་དང༌། བྲལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལྡན་པར་ཤེས་པར་དཀའ་བ་དང༌། ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འབྲལ་བར་ཤེས་པར་དཀའ་བའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཆ་ཕྲ་བ་ཤེས་པར་དཀའ་བ་གང་ཞེ་ན། བདེན་པ་བརྟག་པའི་ཚུལ་ལ་བརྟེན་ཏེ། སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྒ་ཤི་ལ་སོགས་པ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་ཀྱི་རྐྱེན་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། རྐྱེན་ཡོད་པ་ཡང་གང་ཞེ་ན། གང་གི་རྒྱུས་སྐྱེ་བ་སྟེ། གང་མ་སྤངས་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། སྐྱེས་པའི་འོག་ཏུ་ཡང་རྒ་ཤིར་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཡིན་ལ་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ཡང་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ཤོས་ཡོད་ན། སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ཤོས་འབྱུང་ལ་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ཤོས་ཡོད་ན་རྒ་ཤི་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སྐྱེ་བ་སྔ་མ་ཤོས་ནི་སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ཤོས་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། རྒ་ཤིའི་གཞི་ཡིན་ནོ། །སྐྱེ་བ་ཕྱི་མ་ཤོས་ནི་རྒ་ཤིའི་རྐྱེན་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒ་ཤི་ཞེས་བྱ་སྟེ།
― DTG131_Page_0510 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་རྒ་ཤིའི་རྐྱེན་ཡོད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྐྱེ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྲིད་པ་དང་ལེན་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །ལེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དེ་ལ་སྤྱིར་ན་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ནི་ལེན་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ནི་ལེན་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ཞེ་ན། སྲེད་པ་ནི་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བའི་སྒོ་ནས་ལས་ཀུན་དུ་སློང་བ་ཡིན་ནོ། །སྲིད་པ་འདོད་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ལས་ཀུན་ནས་སློང་བ་ཡིན་ནོ། །ལས་དེ་གཉི་གའི་སྒོ་ནས་ནི་སྡུག་པ་དང༌། མི་སྡུག་པའི་ཚོར་བ་ལ་བརྟེན་ཏོ། །དེ་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་འབྱུང་ངོ༌། །གང་དེའི་རྐྱེན་དུ་མི་འགྱུར་བའི་ཚོར་བ་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མ་རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའོ། །ཚོར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་དང་རེག་པ་འདྲ་བའི་རེག་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། རིག་པ་དང་མ་རིག་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ནི་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཐོགས་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པའོ། །རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དང་འབྲེལ་པ་དེ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་དག་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐོས་པ་ལ་དམིགས་པ་ཡང་དག་པ་དང༌། ལོག་པའི་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པའི་ཤེས་པ་དང༌། མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མིང་གི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན། མ་རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པས་བསྡུས་པ་ཐོབ་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་བསྡུས་ན་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་རེག་པ་ཡིན་ནོ། །མིང་དང་གཟུགས་དེ་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་ཉིད་དེ་ཆ་གཉིས་སུ་བྱས་ནས་རེག་པའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་གཟུགས་མེད་པ་དེ་ལས་གཞན་པའི་གཟུགས་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་དང་
― DTG131_Page_0511 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཆ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་མིང་ཡིན་ནོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ཆ་གཅིག་ཏུ་བྱས་པ་ནི་གཟུགས་ཡིན་ནོ། །མིང་དང་གཟུགས་དེ་ཡང་ཚེ་འདི་ལ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པས་འཕངས་པ་དང༌། ཟིན་པའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་སྟེ། དེ་དང་མ་བྲལ་ན་མེད་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་བླངས་ནས། མིང་དང་གཟུགས་ཁོ་ན་ལ་གནས་ཏེ་ལྷན་ཅིག་འབྱུང་བ་དང༌། དེ་མ་ཐག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་ཚུལ་གྱིས་འཇུག་གོ །དེ་བས་ན་དེ་ཡང་ཚེ་འདི་ལ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱིས་འཕངས་པའི་མིང་དང༌། གཟུགས་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་པ་དང༌། གཅིག་གི་རྐྱེན་གཅིག་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་ལ་ཐུག་པ་འདི་རྣམས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྒ་ཤིའི་རྒྱུད་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་རྐྱེན་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཆ་ཕྲ་བ་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཤེས་པར་དཀའ་བས་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཟབ་ཅིང་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་མེད་པ་དང་ཤེས་པར་དཀའ་བ་གང་ཞེ་ན། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དེ་ཇི་ཙམ་པ་དེ་ཙམ་དུ་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ཐམས་ཅད་ལ་སྤྱིར་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བའི་ཚིག་བླ་དགས་འབྱུང་སྟེ། ཚིག་བླ་དགས་དེའི་ལམ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གནས་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ཐ་དད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱ་དང་ཉ་དང་སྡིག་སྦྲུལ་དང༌། ལྷ་དང་མི་ཞེས་བྱ་བའི་ངེས་པའི་ཚིག་འཇུག་པར་འགྱུར་རོ། །གདགས་པ་ནི་སོ་སོའི་མིང་གིས་དབྱེ་བ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནེ་ཙོ་དང༌། རི་སྐེགས་དང༌། རྨ་བྱ་དང༌། རྣམ་ཐོས་ཀྱི་བུ་དང༌། ཡུལ་འཁོར་སྲུང་དང༌། འཕགས་སྐྱེས་པོ་དང༌། མིག་མི་བཟང་དང༌། ཤཱ་རིའི་བུ་དང༌། བཟང་པོ་དང༌། སྐྱབས་མེད་ཟས་སྦྱིན་དང༌། དོན་ཐམས་ཅད་གྲུབ་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བྱེ་བྲག་གིས་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ཙམ་གྱིས་ནི་ཐ་སྙད་དུ་གདགས་པའི་སྐྱེས་བུ་དེ་དག་ལ་ཚིག་
― DTG131_Page_0512 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་པར་འགྱུར་བའོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཚོར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་སྟེ། རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་མ་རིག་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མིང་དང༌། གཟུགས་དང་ལྡན་ཏེ། མིང་དང་གཟུགས་མ་ལུས་པར་འགགས་ན་ཚོར་བ་འབྱུང་བ་མེད་དོ། །འདི་ནི་བདག་མེད་པར་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྲལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལྡན་པར་ཤེས་པར་དཀའ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་བའི་མུ་སྟེགས་ཅན་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བས་ཟིན་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་བདག་མེད་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་དག་ལ་བདག་ཏུ་བརྟགས་ནས་ལྟ་ཞིང་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། སྒོ་གསུམ་པོ་གང་ཞེ་ན། འདོད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་འདོད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་གཅིག་ལ་ནི་ཚོར་བར་བྱ་བའི་བདག་གིར་ལྟ་ལ། གཅིག་ལ་ནི་ཚོར་བ་པོར་བདག་ཏུ་ལྟའོ། །འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་ལ་བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་བདེ་བའི་ཚོར་བ་གཅིག་པུ་མྱོང་ཞིང་མྱོང་བར་བྱ་བ་དེ་ལ་ཡང་བདག་གིར་རྟོགས་པ་ན། ཚོར་བ་དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་ཚོར་བ་པོའི་བདག་ཚོར་བ་དེའི་སྒོ་ནས་ཚོར་བའི་ཆོས་ཅན་ཚོར་བ་དེ་ཡང་རིག་པ་གང་ཡིན་པ་མཐོང་ངོ༌། །བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་གོང་མའི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་ཆ་ཕྲ་བ་ཁོང་དུ་མ་ཆུད་ནས། ཚོར་བ་མེད་ན་ནི་བདག་གིས་བདག་ནི་ཚོར་བ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་བརྟགས་ནས་ལྟ་བར་བྱེད་དེ། དེ་དེ་དག་གི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་བདག་ཏུ་ལྟ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཚོར་བ་གསུམ་པོ་རྣམས་མི་རྟག་པས་བདག་ཀྱང་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཚོར་བ་གསུམ་པོ་དེ་བདག་ཏུ་མཐོང་བས་དེའི་ཕྱིར་མི་རུང་ངོ༌། །བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང༌། དེའི་གོང་གང་ན་ཚོར་བའི་བདེ་བ་མེད་པ་དེ་ན་ཡང་བདེ་བ་ཚོར་བ་པོ་ཡང་མེད་པས་ན། དེ་ན་བདེ་བའི་ཚོར་བའི་སྒོ་ནས་ཚོར་བའི་ཆོས་ཅན་གྱིས་བདག་ཡོད་པར་མི་རུང་ངོ༌། །
― DTG131_Page_0513 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཅིག་ཏུ་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པ་དང༌། དེའི་གོང་མ་གཟུགས་མེད་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དག་ན། གལ་ཏེ་སོར་སོར་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བདག་མེད་དུ་ཟིན་ན་ནི་དེ་དག་གི་ཞི་བའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བས་བདག་ཞི་བར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་ཡང་མེད་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ནི་དེ་ཡང་ཡོད་དེ་དེ་བས་ན་དེ་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལ་གལ་ཏེ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཟབ་པ་མ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན་ནི་དེ་དེ་ལྟར་དེ་མ་ཤེས་པས། དེ་དག་གི་ལྟ་བ་མི་རུང་བར་མི་འགྱུར་བའི་རིགས་སོ། །ཆོས་འདི་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བས་ཟིན་པ་ན་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་མི་རིགས་པར་ཤེས་པས་བདག་ཏུ་མི་ལྟའོ། །དེ་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པའི་བདེན་པ་ལ་མཁས་ཏེ། དེ་བཞིན་འོངས་པ་ཤི་ཕན་ཆད་ཡོད་པར་མི་འཛིན་པས་ན་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ཡང་མ་ཡིན་མེད་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་བར་དུ་སྦྱར་རོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སེམས་དེ་ཉིད་ལ་ཡང་གང་འདི་སྐད་དུ་ཡོད་པར་འགྱུར་རམ་ཞེས་འདྲི་ན། དེ་ཡང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་ཏེ་ལན་མི་འདེབས་སོ། །མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། གཉི་ག་དང༌། གཉི་གར་མི་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་ཏེ། ལན་མི་འདེབས་སོ། །དེ་ལྟར་ཤེས་པ་སྔོན་དུ་བཏང་སྟེ། ལན་མི་འདེབས་པ་ལ་མི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་བརྙས་པ་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་ཉིད་ཀྱི་མི་ཤེས་པ་ཆེན་པོ་དང་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་རོལ་པ་དེ་ལྟ་བུའི་ལྟ་བ་སྤྱོད་པ་དེ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས། ཚེ་འདི་ལ་བདག་གཟུགས་ཅན་ནམ། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའམ། ཆུང་ངུའམ་ཚད་མེད་པར་འདོགས་སོ། །ཇི་ལྟར་ཚ་འདི་ལ་ནོར་བར་བརྟགས་ནས་དམིགས་ཤིང་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་དུ་ཕྱིས་ཀྱང་ཕྱི་མ་མཐོང་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པ་དུ་མར་ནོར་བར་བདག་ཏུ་རྟོག་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་བག་ལ་ཉལ་དང་ལྡན་པ་ནི་རྣམ་པ་གཅིག་པུར་ཟད་དོ། །དེ་མ་སྤངས་པས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོར་སོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་འཇིག་པའི་རྟེན་པའི་ལམ་དམའ་བའི་སྒོ་ནས་དེ་དང་བྲལ་མོད་ཀྱི་ལྡན་པ་ཉིད་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ནི་བྲལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལྡན་པར་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ།
― DTG131_Page_0514 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་འབའ་ཞིག་ཤེས་པས་འཇུག་གོ །དེ་ལ་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འབྲལ་བར་ཤེས་པར་དཀའ་བ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང་ལྡན་ན་ཚེ་འདི་ཡང་བདག་ཏུ་མི་དམིགས་ཤིང་མི་འདོགས་ལ་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་རོ། །ལུས་དང་བྲལ་བའི་འོག་ཏུ་ཡང་བདག་ཏུ་མི་དམིགས་ཤིང་མི་འདོགས་སོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་བདུན་ལ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་བཏགས་ནས་ཐུར་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང། ཡང་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་དེ་དག་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དེ་གཉིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་བདེན་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བརྟགས་ན། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའམ། གཉི་གའི་ཆ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ལ་བསམ་གཏན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བར་སྣང་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་ནི་དེ་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ནོ། །ཚོར་བ་མྱོང་བར་སྣང་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་ཚོར་བ་དང་བྲལ་ལོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་མིང་དང་གཟུགས་སུ་སྣང་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་ནི་དེ་དང་བྲལ་ཏེ། འདི་ནི་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འབྲལ་བར་ཤེས་པར་དཀའ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་འབའ་ཞིག་གིས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་སོ། །རྣམ་པ་འདི་བཞིས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་མཆོག་ཏུ་ཟབ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། ཁྱད་པར་ཀུན་རྫོབ་དོན་དམ་དང༌། །ཆོས་ཉིད་དང་ནི་དེ་བྱེད་དང༌། །སྟོང་ཉིད་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་འབྱེད། །གང་གིས་བྱས་པ་ཐ་མ་ཡིན། །ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་ནི་བྱིས་པ་དང་མཁས་པ་གཉིས་སྔོན་གྱི་མཐའ་ནས་དབུས་ཀྱི་མཐར་ཐུག་པའི་ཉོན་མོངས་པ་གཉིས་ལས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཕྱི་རོལ་གྱི་སེམས་ཅན་དང༌། སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བའི་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཡུལ་གྱི་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་མྱོང་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་
― DTG131_Page_0515 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མཁས་པ་ནི་བྱིས་པ་ལས་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། ད་ལྟར་གྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའི་སྒོ་ནས་ཁྱད་ཆེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དབུས་ཀྱི་མཐའ་གཏོགས་པའི་ཁྱད་པར་ནི་རྩ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གང་ལས་ལུས་གྲུབ་པར་གྱུར་བ་དེ་གཉིས་ཚེ་འདི་ལ་སྤོང་བར་འགྱུར་ལ་དེས་དེ་གཉིས་སྤངས་པས་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་ལུས་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཕྱི་མའི་མཐར་གཏོགས་པའི་ཁྱད་པར་རོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མཁས་པས་མཁས་པ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཏེ། དེའི་ཚེ་འདི་ལ་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ལ་ཕྱི་མའི་མཐར་ཡང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར། ཅིའི་ཕྱིར་བྱིས་པ་རྣམས་བྱིས་པར་གྱུར་ཏེ། གང་གིས་ན་དེ་གཉིས་སྤོང་མི་ནུས་པར་གྱུར་ཞེ་ན། མཁས་པས་ནི་སྔོན་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བཙལ་བ་སྤྱད་ལ་བྱིས་པས་ནི་མ་སྤྱད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། འདི་ནི་བྱིས་པ་ལས་མཁས་པ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་བ་སྔོན་གྱི་མཐར་གཏོགས་པ་གང་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ། ཐོས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཕགས་པའི་ཉན་ཐོས་ནི་ཀུན་རྫོབ་དང་དོན་དམ་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། རབ་ཏུ་ཤེས་པས་ན་ཚེ་འདི་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པར་ཤེས་ནས། འདི་ནི་བདག་གིའོ། །འདི་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དོན་དམ་པ་ལ་མཁས་པ་དེས་ནི་དེ་ལྟར་ལོག་པར་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུར་གཏོགས་པའི་ལས་བདག་གིར་བྱ་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་གཞན་གྱི་བྱེད་པ་པོ་གཞན་མ་ཡིན་ལ་མ་བྱས་པར་ཡང་བདེ་ལེགས་སུ་འགྱུར་བ་མེད་པར་རིག་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ཀུན་རྫོབ་ལ་མཁས་པ་དེས་ནི་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པ་ལ་སྒོ་འདོགས་པ་དང༌། ཡོད་པའི་དངོས་པོ་ཆུད་གཟོན་པ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ནས། སྔོན་སེམས་པས་མོང་པར་འདུས་བྱས་ཤིང༌། སྨོན་པའི་སྒོ་ནས་འདོད་པའི་ཡིད་སྨོན་དུ་བྱས་པའི་ཚེ་འདི་རྣམ་
― DTG131_Page_0516 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་ལ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པའི་རྣམ་པ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་མཁས་པ་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྗེས་སུ་འཇུག་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང༌། རེག་པ་དང༌།ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང་སེམས་པའི་ཚོགས་རྣམས་ལ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བར་རྟོག་གོ །སྲེད་པའི་ཚོགས་ལ་དབྱེ་བའི་སྒོ་ནས་བརྟགས་པ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་བརྟགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་བདེན་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པར་ཤེས་པས་ན། །རྒྱུ་ཀུན་འབྱུང་བར་གྱུར་ན་ཇི་ལྟར་ཀུན་འབྱུང་བར་གྱུར་པ་དང༌། རྒྱུ་འགགས་ན་ཇི་ལྟར་འགག་པར་འགྱུར་བ་དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པས་སོ། །དེ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ལ་ཀུན་དུ་བརྟེན་པའི་རྒྱུས་གང་གི་ཚེ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པས་ན། དེས་སྔར་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བས་ནི་འཇིག་རྟེན་འབྱུང་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་འགག་པ་ལེགས་པར་མཐོང་ཞིང་ལེགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་དོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བས་ནི་ལེགས་པར་ཡིད་ལ་བྱས་སོ། །བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་བབ་པའི་ཚེ་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་ལེགས་པར་བརྟེན་པ་དང༌། ལེགས་པར་རྟོགས་ཏེ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་རོ། །དེ་དེའི་ཚེ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་འདི་ལ་ཞུགས་སོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བས་ནི་ཉེ་བར་ཞུགས་སོ། །བདེན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པའི་སྒོ་ནས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་རྟོགས་ཞེས་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་དང༌། ཉེ་བར་གྱུར་བར་ཞུགས་པ་དེའི་ཕྱིར་ནི་གཏིང་སླེབས་སོ། །གང་གི་ཕྱིར་དམ་པའི་ཆོས་རྟོགས་པ་དེའི་ཕྱིར་ནི་ཀུན་དུ་གཏིང་སླེབས་སོ། །སློབ་པའི་ཤེས་རབ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་འབྱུང་བ་དང༌། ནུབ་པའི་ཤེས་རབ་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཟག་པ་མེད་པ་དང༌། འཕགས་པའི་རྒྱུ་ལ་དམིགས་པས་ནི་འཕགས་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འབྱུང་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་
― DTG131_Page_0517 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངེས་པར་འབྱུང་བའོ། །གཏན་དུ་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོ་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་ངེས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་དང་ལྡན་ན་གོང་དུ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་པར་བྱའོ་སྙམ་ནས་དེ་ཉིད་ལན་མང་དུ་བྱེད་དེ་སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ལ་ལས་དང་པོ་པའི་ས་ནས་བཟུང་སྟེ། དགྲ་བཅོམ་པའི་འབྲས་བུའི་ལམ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ཆ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་ཏེ། ཇི་ལྟར་འཇུག་པ་དང༌། གང་རྣམས་འཇུག་པའོ། །དེ་ལ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་ནི་འཇུག་པའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་རིགས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲུས་བུའི་རིམ་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིགས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་རིམ་པ་དེ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་ལུགས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆོས་ཉིད་དོ། །ད་ལྟར་གྱི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་ཆོས་གནས་པ་ཉིད་དོ། །འདས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་ཆོས་མི་འགྱུར་བ་ཉིད་དོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་ཆོས་ཇི་ལྟ་བ་ཉིད་དོ། །རྒྱུ་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་སྒོ་ནས་ནི་དེ་བཞིན་ཉིད་དང༌། མ་ནོར་བ་དེ་བཞིན་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་སྒོ་ནས་ནི་ཡང་དག་པ་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའི་འབྲས་བུའི་སྒོ་ནས་ནི་བདེན་པ་ཉིད་དོ། །ཤེས་བྱ་ཡང་དག་པའི་སྒོ་ནས་ནི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་མ་ནོར་བ་ཉིད་དང༌། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་དོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་ལྡན་པའི་ཚིག་རྣམ་པར་གཞག་པའི་གནས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་འདི་དང་མཐུན་པ་ཉིད་དོ། །འདི་གཉིས་ལ་མཁས་པའི་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་ཡོངས་སུ་སྤོང་བར་ཡང་བྱེད་ཅིང་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་ཡང་བྱེད་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ལྟ་བར་གྱུར་བ་རྣམས་དང་འབྲལ་བར་ཡང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་
― DTG131_Page_0518 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞུགས་པ་ནས་རྒྱས་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་ཞུགས་པའི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་ཡང་དག་པའི་འཇུག་པ་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་གསུང་གིས་ཡང་དག་པར་སྟོན་པར་མཛད་ཀྱི་འབྱིན་པ་དང༌། བྱེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡེ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དང་ལྡན་པའི་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་དེ་བརྡ་སྤྲོད་པ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ཀྱི་ལུགས་གནས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཁམས་དང་རིགས་དང་གནས་ཡིན་ནོ། །དེ་བྱེད་ལ་དེས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང༌། གཞན་བྱེད་ལ་གཞན་གྱིས་མྱོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་ལན་གདབ་པར་མི་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་འབྲེལ་བའི་སྒོ་ནས་གཅིག་ཡིན་པ་དང༌། སྔ་ཕྱིའི་སྒོ་ནས་ཐ་དད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་ལས་ཐ་དད་པའི་བྱེད་པ་པོ་དང་ཚོར་བ་པོ་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟ་བུའི་སྨྲ་བ་ཁས་མི་ལེན་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་པར་མི་བྱེད་པར་དབུ་མའི་ལམ་གྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཁོ་ནའི་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །གང་ཟག་བདག་མེད་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཆོས་བདག་མེད་པ་གང་ཡིན་པའི་བདག་མེད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྱིར་ན་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་གང་ཟག་བདག་མེད་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་དོན་ཐ་དད་པའི་བདག་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཆོས་བདག་མེད་པ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་བདག་མེད་དེ་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དུ་དེ་གཉི་ག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཆེན་པོ་སྟོང་པ་ཉིད་ཅེས་བྱའོ། །གང་ཐ་སྙད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མ་ཡིན་པར་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་ལྟར་ལྟ་ཞིང་འདི་སྐད་དུ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་འདི་དག་ནི་གཞན་ཡིན་ནོ་ཞེའམ། ཡང་ན་འདི་དག་ལས་གཞན་པ་དེའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་ན་དེ་ཉིད་དེའི་ལྟ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ན་ནི་ཚངས་
― DTG131_Page_0519 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་སྟོང་པ་ཉིད་དང་པོ་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུག་པའི་ཕྱིར་དེ་དེ་གཉི་ག་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ལ་དེ་ལྟར་ལྟ་བ་ནི་ཐར་བར་འགྱུར་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །གང་གི་འདི་སྐད་དུ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །གང་འདི་སྐད་དུ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་དེ་དག་ཉིད་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ལྟ་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་པས་དེ་ཉིད་སྲོག་ཀྱང་ཡིན་ལ་ལུས་ཀྱང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ཟེར་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལྟར་གྱུར་ན་ཡང་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལྟ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་འདུག་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ལོག་པར་ལྟ་བའི་མཐའ་འདི་གཉི་ག་སྤངས་ནས་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཙམ་དུ་ཟད་པར་ལྟ་བ་ནི་དབུ་མའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ནི་ཤེས་བྱ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཉིད་ནི་ཤེས་པ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་བྱེད་དེ་དག་ཡོད་ན་འདུ་བྱེད་འདི་རྣམས་སམ། འདིའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་འདོགས་པར་བྱེད་ཀྱི། གལ་ཏེ་དེ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་ཡོད་དུ་ཟིན་ན་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་འགགས་ཤིང་སྤངས་པར་གྱུར་བ་ན་གང་ལ་ནི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ། གང་གིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟར་དེའི་ཚེ་གཉི་ག་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསྟན་པ་དང༌། རྣམ་པར་དབྱེ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་གདགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། ཇི་སྙེད་ཡོད་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་གང་དག་གི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་རིམ་པ་བཞིན་དུ་འཚམ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རྒྱུ་མ་སྤངས་ན་འབྲས་བུ་མ་སྤངས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རྒྱུ་མ་སྤངས་པར་སྐྱེ་བ་ལས་འབྲས་བུ་མ་སྤངས་པར་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་
― DTG131_Page_0520 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་ནི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པའོ། །ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་གང་ཞེ་ན། མ་རིག་པ་ལ་སོགས་པ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་གང་ཡིན་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རིག་པའི་སྔོན་གྱི་མཐའི་མི་ཤེས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ། རྣམ་གྲངས་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་དབྱེ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡང་སྣག་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོད་པ་དང༌། ཇི་སྙེད་ཡོད་པ་འདི་ལས་བརྩམས་ཏེ། བསྟན་ཅིང་རྣམ་པར་དབྱེའོ། །དེ་ལ་བསྟན་པ་ནི་དང་པོའོ། །དེ་ཉིད་རྒྱས་པར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའོ། །བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་རང་གིས་བྱས་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་དང༌། གཉིས་ཀས་བྱས་པ་དང༌། གཉི་གས་མ་བྱས་པ་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་འདོགས་པར་མི་བྱེད་ཅིང་ལན་འདེབས་པར་མི་བྱེད་དེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་བྱེད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་དང༌། དེ་མ་ཡིན་པའི་བྱེད་པ་པོའི་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་འདུ་བྱེད་རྣམས་བྱེད་པ་མེད་པས་ན་ཚོར་བ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་ལ། མྱོང་བ་ཡང་དེ་ཉིད་ཡིན་པ་ལྟ་བུར་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་རང་གིས་བྱས་པར་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་མ་ཡིན་པའི་བྱེད་པ་པོའི་སེམས་ཅན་མི་དམིགས་པས་ན་ཚོར་བ་ཡང་གཞན་ལ་མྱོང་བ་ཡང་གཞན་པར་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །ཚོར་བ་ལ་སྲེད་པ་དང་གཞན་དག་གིས་ཚོར་བ་བསྒྲུབས་ཞེས་བྱར་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །རྐྱེན་རྣམས་ཡོད་པ་ལས་ཚོར་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བས་ན་དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་སྐྱེས་ཞེས་བྱར་ཡང་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་བས་ན་རྒྱུ་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་མཐའ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དང༌། ཕྱི་མ་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བའི་མཐའ་སྤངས་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་དབུ་མའི་ལམ་བསྟན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ།། །།སྡོམ་ནི། རེག་རྐྱེན་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས། །འབྱུང་དང་ཀུན་ཤེས་མི་སྡུག་དང༌། །ཆོས་གནས་ཤེས་དང་
― DTG131_Page_0521 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས། །སྐྱེ་བ་ཡང་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་ཡོད་པ་ལ་རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བའི་དགེ་སྦྱོང་བ་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱིས་ཆོས་འདི་བའི་ཉན་ཐོས་དམའ་བ་དང༌། མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའམ་སྟོན་པ་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་བྱས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཞེས་བྱ་བ་ནས། སྔ་མ་བཞིན་དུ་དྲི་བ་དྲིས་ན་ལེགས་པར་ལེན་གདབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཡོད་དེ་འདི་ལྟ་སྟེ། རང་གི་གཞུང་གིས་ལན་གདབ་པ་དང༌། གཞན་ཚར་གཅད་པས་ལན་གདབ་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་ལས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བར་འགྱུར་བས་ལན་གདབ་པའོ། །དེ་ལ་གང་དེ་སྐད་དུ་འདྲི་བ་ལ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་གཞུང་ཡིན་ནོ་ཞེས་ལན་འདེབས་པ་འདི་ནི་རང་གི་གཞུང་གིས་ལན་གདབ་པའོ། །དེ་ལ་གང་འདི་སྐད་དུ་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་རང་གིས་བྱས་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་དང༌། གཉི་གས་བྱས་པ་དང༌། གཉི་གས་མ་བྱས་པ་རྒྱུ་མེད་པ་ལས་བྱུང་བར་རྟོག་པ་ཡང་རུང་སྟེ། ཐམས་ཅད་དུ་ཡང་ཚོར་བ་ནི་རེག་པ་ལས་འབྱུང་བར་སྣང་ན་དེ་དག་གིས་རང་གིས་བྱས་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་ལ་སོགས་པར་རྟོག་པ་དོན་མེད་པས་ཅི་ཞིག་བྱ། གལ་ཏེ་ཚོར་བའི་རྒྱུ་རེག་པ་ཡིན་པར་མངོན་སུམ་དུ་མི་སྣང་ན་ནི། དེ་མ་ཡིན་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ཡང་ལེགས་པར་འགྱུར་བ་ཞིག་ན། རེག་པ་ཡང་སྣང་བས་ལེགས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་ན་གང་དེ་ལྟར་ལན་འདེབས་པ་འདི་ནི་གཞན་ཚར་བཅད་པས་ལན་གདབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་དག་ནི་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཚར་གཅོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྲད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པ་མ་གཏོགས་པར་དེ་མ་ཡིན་པའི་བྱེད་པ་པོ་བསྟན་པར་མི་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། རེག་པ་རྒྱུ་ཡིན་པར་འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་དང་ལྡན་པ་སུན་དབྱུང་མི་ནུས་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་རང་
― DTG131_Page_0522 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་གཞུང་ཡང་མི་ཚུགས་ལ་གཞན་གྱི་གཟུང་ཡང་སུན་མི་ཕྱིན་པས་ན་ཚར་གཅོད་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་རོ། །གང་དེ་སྐད་དུ་དྲིས་ན་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་རང་གིས་བྱས་པ་དང༌། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་དང༌། གཉི་གས་བྱས་པ་ཡང་ཁོ་བོ་ཅག་གི་ནི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཕྲད་པ་ཙམ་དུ་ཟད་པའི་སྒོ་ནས་འདོགས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ཡང་བདག་ཏུ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པས་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་དེར་མངོན་པར་ཞེན་པ་ནི་ཁྱེད་ལོག་པར་གྱུར་པ་ཡིན་ཏེ། འདྲད་བར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་གྱུར་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ་ཞེས་ལན་འདེབས་སོ། །མངོན་པར་ཞེན་པ་ལས་གྱུར་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གང་ཞེ་ན། གང་དག་གི་སྔོན་གྱི་མཐར་དེ་ནི་ང་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བདག་གི་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་ཞེན་པར་གྱུར་པ་མི་མཁས་པ་དེ་དག་གི་མ་རིག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྔ་མ་བཞིན་ཏེ། དབུས་ཀྱི་མཐར་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དག་དབུས་ཀྱི་མཐའ་མངོན་པར་ཞེན་པ་དེ་ནི་ང་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བདག་གི་ཡིན་ནོ་དུ་ཕྱི་མའི་མཐར་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་བྱང་བ་གང་ཞེ་ན། གང་དག་གི་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། དབུས་ཀྱི་མཐའ་རྣམས་ལ་བདག་དང་བདག་གིར་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པར་མ་གྱུར་པ་དེ་དག་ནི་སྔོན་གྱི་མཐར་ཚོར་བའི་རྒྱུ་འགགས་པས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་ལ་ཕྱི་མའི་མཐར་ཡང་ཚོར་བའི་རྒྱུ་འགགས་ནས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་མངོན་པར་ཞེན་པ་དང༌། མངོན་པར་ཞེན་པ་མེད་པ་ལས་གྱུར་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བས་ལན་གདབ་པ་སྟེ་གསུམ་པའོ།། །།རྒྱུ་མེད་པ་དང་རྒྱུ་མི་མཐུན་པ་སྤངས་ནས་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔ་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས། ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་མི་འཕྲོགས་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བསམ་པ་
― DTG131_Page_0523 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་པའི་ཕྱིར་ལྟ་བ་དྲང་པོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཤེས་བྱ་ལ་ཤེས་པ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཕྱིར་སངས་རྒྱས་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། རྒྱུ་གསུམ་པོ་འདི་རྣམས་དང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་དམ་པའི་ཆོས་ལ་ཞུགས་པ་དང༌། ཉེ་བར་ཞུགས་པ་དང། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་ཞེས་བྱ་བར་སྦྱར་རོ། །རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་རྣམ་པ་ལྔ་གང་ཞེ་ན། ངན་འགྲོའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །བདེ་འགྲོའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དགེ་བ་དང་དགེ་བའི་རྩ་བའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་རྣམས་ཀྱི་གནས་པའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟས་བཞིའོ། །ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟག་པ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདེན་པ་རྣམས་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་སྟེ། གང་རྒྱུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ལ་ཡང་རང་བཞིན་དུ་རྒྱུ་ལ་ཡང་རྒྱུར། རྒྱུ་འགགས་པ་ལ་ཡང་འགག་པར། དེ་འགག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་ལ་ཡང་ལམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ན་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་གཞི་བརྟག་པའི་མཐའ་ནི་མ་རིག་པ་ལ་ཐུག་པས་ན་དེའི་གོང་དུ་རྒྱུ་བརྟག་པ་མེད་དེ། དེ་བརྟག་པ་ཉིད་ནི་རང་གིས་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཁོ་ནའོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བཅུ་བཞི་པ། གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་ཚེ་འདི་ལ་ཤེས་བྱའི་གཞི་ཡིན་ཏེ། འབྱུང་བ་དང། གྲུབ་པ་དང༌། ཚེའི་ཚད་ཇི་ཙམ་པ་དང༌། མ་ཤིའི་བར་དུ་རྒྱུད་ལ་གནས་པ་སྟེ། དེ་དག་ལ་སློབ་པ་ཡང་དག་པར་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ན། སློབ་པར་འདོགས་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་ནི་བདག་གི་ཐམས་ཅད་ཟད་དེ་ཡང་ཟད་པར་བྱ་བ་མེད་དོ་ཞེས་ཟད་པ་དང་མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་རྟོགས་ནས་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་གྱིས་རེག་པ་དང༌། རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བའོ། །དེ་ལ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ནི་ཚོར་བ་གང་ཅི་མྱོང་ཡང་རུང་སྟེ། དེ་ཡོངས་སུ་
― DTG131_Page_0524 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤེས་ནས་དེ་དག་ལས་སྐྱོ་བར་བྱ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་དང༌། འགོག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ན་ཚོར་བ་དེ་དག་རེག་པའི་ཟས་ལས་བྱུང་བར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །རེག་པའི་ཟས་དེ་ཡང་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་རེག་པའི་ཟས་ཀྱི་རྒྱུ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལས་སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དང༌། རེག་པའི་ཟས་དེ་འགག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཚོར་བ་དང༌། རེག་པ་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ནས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱིས་འགགས་པས་འགག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རིག་སྟེ། ཚེ་འདི་ལ་བྱུང་བ་མི་རྟག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྐྱོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པའི་རྟག་འགྲུས་ཅན་གྱི་སློབ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ན་ལེན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རྟག་འགྲུས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །མ་ཐོབ་པ་དང་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རྟག་ཏུ་གུས་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ན་སློབ་པ་རྟག་འགྲུས་ཅན་ནོ། །ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར། རྟག་ཏུ་གུས་པར་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ནི་རྟོགས་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་རྟག་འགྲུས་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །བསྟན་པར་བྱ་བའི་གཞི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་མིང་གི་ཚོགས་དང༌། ཚིག་གི་ཚོགས་དང༌། ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ནི་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། གང་ལ་ལས་སོ་སོར་ཡང་དག་པར་རིག་པ་ཐོབ་ནས་མིང་དང་ཚིག་དང་ཡི་གེའི་ཚོགས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་བྱེད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལེགས་པར་རྟོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་ཆོས་ཀྱི་ཁམས་ལེགས་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་འདོད་ན་བྱུང་བའི་མིང་གི་དོན་དེ་ཉིད་རྣམ་གྲངས་གཞན་དག་གིས་ཉིན་མཚན་བདུན་གྱི་བར་རམ་ཡང་ན་དེ་བས་ལྷག་པར་ཡང་སྟོན་ཏོ། །དེ་ཡང་རྣམ་གྲངས་འདི་ལྟ་བུ་དག་སྟེ། བྱུང་བ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་བཞིན་དུ་འདུས་བྱས་དང༌། སེམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། གཡོ་བ་དང༌། གནོད་
― DTG131_Page_0525 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་བྱེད་པ་དང༌། ནད་དང༌། འབྲས་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཤེས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་བརྡ་སྤྲོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་བརྡ་སྤྲོད་པ་དང༌། རྣམ་གྲངས་མ་ཡིན་པས་བརྡ་སྤྲོད་པ་དང༌། ཤེས་པས་བརྡ་སྤྲོད་པ་དང༌། སྤོང་བས་བརྡ་སྤྲོད་པ་དང༌། མདོས་བརྡ་སྤྲོད་པ་དང༌། རྒྱས་པས་བརྡ་སྤྲོད་པའོ། །དེ་ལ་རྣམ་གྲངས་ཀྱིས་བརྡ་སྤྲོད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་གཞན་དག་གིས་དྲིས་ཀྱང་རུང༌། ཡང་ན་རང་གིས་གཞན་དག་བསྟན་པ་ལ་གཅེས་པར་འཛིན་པ་བསྐྱེད་པའི་ཕྱིར། འདི་སྐད་དུ་བདག་ནི་ཕྱི་མ་ལ་སོམ་ཉི་མེད་དོ་ཞེས་བརྡ་སྤྲོད་པའོ། །རྣམ་གྲངས་མ་ཡིན་པར་བརྡ་སྤྲོད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ། །ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་ཤེས་པས་བརྡ་སྤྲོད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤིང་ཇི་ལྟར་མཐོང་ན་སྐྱེ་བ་ཟད་པར་འགྱུར་ཞེས་དྲིས་ན་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་འགགས་པས་ན། སྐྱེ་བ་ཟད་དོ་ཞེས་རྣམ་པ་དེ་ལྟ་བུར་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཤེས་པས་བསྡུས་པའི་བདག་གིས་ཟད་པ་ཤེས་པ་བརྡ་སྤྲོད་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཤེས་པས་བརྡ་སྤྲོད་པའོ། །དེའི་རྒྱས་པས་བརྡ་སྤྲོད་པ་དེ་ནི་དེའི་རྒྱུ་སྲིད་པ་ཡང་བརྡ་སྤྲོད་པར་འགྱུར་ལ། སྲིད་པའི་རྒྱུ་དང༌། དེའི་རྒྱུ་ལེན་པ་དང༌། ལེན་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱང་བརྡ་སྤྲོད་པར་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་ཤེས་ཤིང་མཐོང་བ་དེ་ལ་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཡང་མེད་དེ་དེ་ཡང་བརྡ་སྤྲོད་པར་འགྱུར་རོ། །མདོར་བརྡ་སྤྲོད་པ་ནི་བཤད་པ་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་ཚོར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་བདག་གི་སྐྱེ་བ་ཟད་དོ་ཞེས་བརྡ་སྤྲོད་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་སྤོང་བས་བརྡ་སྤྲོད་པ་ནི་ནང་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་ཟད་པའི་ཕྱིར་སྤོང་བས་བརྡ་སྤྲོད་པར་བྱེད་དོ། །སྤོང་བས་བརྡ་སྤྲོད་པ་དེའི་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་དེ་ཉིད་ནི་རྒྱས་པར་བརྡ་སྤྲོད་པའོ། །རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་མདོས་བརྡ་སྤྲོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་བདག་ལ་མེད་དོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྤོང་བའི་མདོས་བརྡ་སྤྲོད་པ་དང་པོ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྲིད་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་ཐམས་ཅད་
― DTG131_Page_0526 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཇི་ལྟར་བདག་དྲན་པས་གནས་ན་བརྣབ་སེམས་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་གཉིས་དང༌། སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སེམས་ལས་འབྱུང་བ་མི་འགྱུར་བ་དེ་ལྟར་དྲན་པས་གནས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་སྤོང་བའི་མདོས་བརྡ་སྤྲོད་པ་གཉིས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྟག་ཏུ་གནས་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདག་ཉིད་ཀྱང་དེ་ལ་རློམ་སེམས་སུ་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་སྤོང་བའི་མདོས་བརྡ་སྤྲོད་པ་གསུམ་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྣམས་བསྡུས་པ་ནི་བརྡ་སྤྲོད་པ་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འདི་ལྟར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ནང་ལ་བརྟེན་བའི་སྡུག་ཅིང་དགའ་བར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉམས་སྟོབས་དང༌། བྱད་བཟང་བ་དང༌། སྲོག་གོ །ཆོས་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་མི་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་དེའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་སྐྱེད་པའི་མི་སྡུག་པའི་ཆོས་ཀྱང་གསུམ་ཡོད་དོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ན་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བའོ། །དེ་ལ་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་དག་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ན་ནི་ན་བ་དང༌། རྒ་བ་དང་འཆི་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་མེད་དོ། །ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པར་བྱེད་ན་ནི་སྐལ་བ་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །བསླབ་བ་གསུམ་པོ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །དེ་དག་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་བདག་ཉིད་དམ་གཞན་ལ་བརྟེན་ནས་བསླབ་པའི་འཁྲུལ་པ་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ངོ་ཚ་བ་མེད་དེ། ངོ་ཚ་བོར་བ་ལ་བདག་ཉིད་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དེ་ལྟར་གྱུར་པས་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ལས་བདག་ཉིད་མི་སྲུང་ངོ༌། །བདག་ཉིད་མི་སྲུང་བས་སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང་དགེ་འདུན་དང༌། བསླབ་པ་དང༌། གདམས་ངག་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ལ་མ་གུས་ཤིང་ཞེས་མེད་པའི་རང་བཞིན་ཅན་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གཞན་དག་གིས་བཞི་དེས་གླེངས་ན་དེས་དེ་དག་གི་ཚིག་མི་བཟོད་པར་འགྱུར་ཏེ། བདག་ཉིད་ཚིག་ཏུ་གླེང་བར་མི་བྱེད་དོ། །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པར་གླེང་བར་བྱེད་པའི་གང་ཟག་དེ་དག་ཀྱང་སྤངས་ནས་ལོག་པར་ཞུགས་པ་
― DTG131_Page_0527 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བདག་དང་ཆོས་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་འབའ་ཞིག་དང༌། རྟེན་ཅིང་འགྲོགས་ལ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་སོ། །དེ་དེ་དག་དང་ལྷན་ཅིག་གནས་པས་འཕགས་པ་ལ་སྡང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་དང་ཕྲད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཐད་དུ་འགྲོ་བར་ལྟ་ག་ལ་བྱེད། གལ་ཏེ་ཐད་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་དེ་ཆོས་དེ་བརྗོད་ན་ཡང་དེ་འཕགས་པ་ལ་སྡང་བས་ཉན་པར་མི་འདོད་དོ། །གལ་ཏེ་རྣ་བླགས་སུ་ཟིན་ཀྱང་སེམས་ཆེད་དུ་གཏོད་པར་མི་བྱེད་ཅིང་ཞེ་འགྲས་ལ་ཤེས་པར་འདོད་པའི་བསམ་པས་ཉན་པར་མི་བྱེད་དོ། །གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྟོགས་པ་དང༌། ལམ་དང༌། ཤེས་པས་སྨྲ་བ་ལ་ཡང་དག་པར་མི་གནས་སོ། །དེས་ཐོས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཞེ་འགྲས་པའི་སེམས་དེས་མངོན་པར་དད་བར་མི་བྱེད་ཅིང་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པར་མི་བྱེད་དོ། །བསྟན་པར་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་ལ་གསུང་བ་དང༌། གདམས་ངག་བསྟན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པར་མི་དགོངས་སོ། །དེ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱང་རང་མཉམ་དུ་འདུག་ལ། དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བོར་བས་ནང་གི་སེམས་ཀྱང་མ་ཞི་ལ་ལུས་དང་ངང་དང་ཡིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གནས་ཏེ། གཅམ་བུ་མུ་ཅོར་སྨྲ་བ་ལ་སྤྱི་བརྟོལ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁ་ན་མ་ཐོབ་པ་ཡིན་པར་ཡང་མི་ལྟའོ། །དེ་དེ་ལྟར་གྱུར་པས་ཉེས་པ་བྱུང་ན་ཡང་ཆོས་བཞིན་དུ་ཕྱིར་འཆོས་པར་མི་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་གོམས་ནས་ཀྱང་རིམ་གྱིས་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་སྒྲོགས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། འདི་ཡང་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁོ་ནའི་སྒོ་ནས་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་ན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡུལ་གྱི་མཚན་མ་དང་རྟགས་བཟུང་བའི་ཕྱིར། བརྗེད་ངས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་ཉེས་དམིགས་པ་ཡིན་པར་མི་ཤེས་པས་ཉོན་མོངས་པ་བྱུང་བ་དང་དུ་བླངས་པའི་ཕྱིར་ཤེས་བཞིན་དུ་མི་གནས་པ་དང༌། གནས་ཤིང་འདུག་པ་ན་ཟླ་མེད་པར་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་
― DTG131_Page_0528 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གནས་ན་འདུག་པས་བརྗེད་ངས་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མེད་པར་གནས་པ་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཕྱི་རོལ་དུ་སེམས་གཡེངས་པ་འདི་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་འཕགས་པ་དང༌། བསྟེན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་ཏེ། སྡིག་པའི་གྲོགས་པོ་བསྟེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ལ་མཉན་པ་ལ་མོས་པའི་ཕྱིར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཆོས་རྣམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པར་བྱེད་ལ། སྡིག་ཅན་གྱི་འདོད་པ་དང༌། སྡིག་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་ལ་དགའ་བར་བྱེད་ཅིང་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ། འདུག་ལ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་དག་ལ་ནི་བདག་ལ་ཁྱད་དུ་གསོད་པ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའི་སྒོ་ནས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ནོ།། དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོར་གྱུར་པའི་གང་ཟག་ནི་དེ་ལྟར་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་རྣམས་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ལ་བརྟེན་པས། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལས་འདས་ཏེ། ཡང་དག་པའི་སྐྱོན་མེད་པ་ལ་འཇུག་པ་དང༌། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་པའི་སྐལ་བ་མེད་དོ། །ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གོང་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་བརྟེན་པས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་མ་ལུས་པར་སྤངས་པ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་ཡང་ན་བ་དང༌། རྒ་བ་དང། འཆི་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་ཞུགས་པ་ལ་ནི་ཕྱི་མ་ལན་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་བར་དུ་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཐམས་ཅད་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ཞིང་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ལ་གནས་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པའི་སྒོ་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོའི་ཉེར་བསྡོགས་སུ་གཏོགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་བརྟེན་ནས་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པའི་སྒོ་ནས་ཆོས་གནས་པ་ཤེས་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཤེས་
― DTG131_Page_0529 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་དང༌། ཤེས་པ་འདི་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཞིས་ཕན་སུམ་ཚོགས་པར་གྱུར་པའི་རབ་ཏུ་དབེན་པར་གནས་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་འདུག་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མོད་ལ་དགྲ་བཅོམ་པ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་གནས་པ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་རྐྱེན་འདི་ཉིད་ཀྱིས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་མཐུན་པའི་གཏམ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་ཐོས་ནས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུའི་གནས་སྐབས་དེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོར་གྱུར་བཞིན་དུ་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྡུག་བསྔལ་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བར། ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འགོག་པ་དང་ལམ་ལ་ཡང་ལམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཇུག་ཅིང་མོས་པར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གནས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཆོས་གནས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ནི་ཆོས་ཉིད་དེ། སྡུག་བསྔལ་ལ་སྡུག་བསྔལ་དུའམ། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ལམ་ལ་ལམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་འཇུག་ཅིང་མོས་པ་ན། སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་ནི་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་སུ་ཡང་དག་པར་གནས་ལ་འགོག་པ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ནི་ཞི་བར་འདུ་ཤེས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕུང་པོ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་འདི་ནི་ཞི་བའོ། །འདི་ནི་གྱ་ནོམ་པའོ། ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལྟར་ཆོས་གནས་པ་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ལ་མི་མཐུན་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཞི་བར་འཇུག་པ་དང༌། མོས་པ་འདི་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཤེས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་དྲུག་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་མཐོང་བའི་མཁས་པས་ནི་སྙིང་ཚིམ་པར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཏེ་གནས་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་དྲུག་གང་ཞེ་ན། སློབ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བསྟན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། བསྟན་
― DTG131_Page_0530 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་ལ་བདེ་བླག་ཏུ་འཇུག་པ་དང༌། རང་གི་དོན་ཐོབ་པ་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ལ་རིགས་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པར་སྟོན་པ་དང༌། གསུང་རབ་མངའ་བདག་ཡོད་པའོ། །དེ་ལ་སློབ་དཔོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་གང་ཞེ་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྟོབས་བཅུ་དང་ལྡན་པ་མི་འཇིགས་པ་བཞིས་འཇིགས་པ་མེད་པ་སྟེ། འདི་ནི་སློབ་དཔོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ཡང་ཁྱུ་མཆོག་གི་གནས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལ་དམ་འཆའ་བ་དང༌། ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་དང༌། འཁོར་གྱི་ནང་དུ་སེང་གེའི་སྒྲ་ཡང་དག་པར་སྒྲོགས་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང༌། ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། འགོག་པ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟོན་པར་མཛད་པ་འདི་ནི་བསྟན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །བསྟན་པ་དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་ཚིག་དང་ཡི་གེ་གསལ་ཞིང་དོན་ཟབ་ལ་བསྟན་པ་ཚིག་དང་ཡི་གེ་གསལ་ཞིང་དོན་ཟབ་པ་དེའི་དོན་ཟབ་མོ་འགྲེལ་པ་འདི་ནི་བདེ་བླག་ཏུ་འཇུག་པའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བ་ལ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལས་གུད་ན་དགེ་སྦྱོང་ངམ་བྲམ་ཟེ་ཆེས་ལྷག་པར་མངོན་པར་ཤེས་པ་མེད་དོ། །དེ་བས་ན་གཞན་དག་གི་རང་གི་དོན་འཐོབ་པའི་སྒོ་ནས་ཐོབ་པར་བྱ་ཞིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བའི་དོན་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་བསྟན་པའི་ཆོས་ལས་གུད་ན་ཆེས་ཤིན་ཏུ་གྱ་ནོམ་པ་དང༌། འདས་པའི་བསྟན་པའི་གནས་ཀྱི་ལ་ཆད་པ་འདི་ནི་རང་གི་དོན་ཐོབ་པ་བླ་ན་མེད་པའོ། །དེའི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་མན་ཆད་ལ་སྟོན་ཅིང་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་སྟོན་ཏེ། ཆོས་རྣམས་ལ་སློབ་དཔོན་གྱིས་དཔེ་མཁྱུད་མ་མཛད་པར་ཐམས་ཅད་ལ་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ལ་རིག་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པར་སྟོན་པའོ། །ཐེ་ཚོམ་ཐམས་ཅད་གཅོད་པ་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩ་བ་གྱུར་པའི་དད་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་མངོན་སུམ་དུ་དམིགས་པའི་གཞི་དང༌། གནས་སུ་གྱུར་པའི་སྟོན་པ་མངོན་སུམ་དུ་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་གསུང་རབ་མངའ་བདག་ཡོད་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྣམ་པ་འདི་དྲུག་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་མཐོང་བའི་མཁས་པས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བསླབ་པ་གསུམ་པོ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་
― DTG131_Page_0531 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སྦྱར་བར་བྱ་བ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་ལ་བག་ཡོད་པར་བྱ་བ་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལ་བརྩོན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྙིང་ཚིམ་པར་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་ཏེ་གནས་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་ལེ་ལོས་གནས་པར་བྱེད་ན་ནི་དེ་ལ་ཉེས་དམིགས་གཉིས་སུ་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱ་སྟེ། ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བསྐྱེད་པའི་ཉོན་མོངས་པས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་བྱས་ནས་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་མི་བདེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་མ་ཐོབ་པ་དང་ཐོབ་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་ཏེ། དོན་ཆེན་པོ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། ལྡན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ལས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པའི་ཕན་ཡོན་གཉིས་སུ་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དེའི་ནི་དགེ་བའི་ཆོས་ཐོབ་པ་དང་མ་ཐོབ་པ་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་མི་ཉམས་པས་བདག་གི་དོན་དང་གཞན་གྱི་དོན་དང༌། གཉི་གའི་དོན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་རང་གི་དོན་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པའི་བདེ་བ་འབྱུང་བ་དང་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་བདེ་བ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་དོན་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལས་བརྩམས་ནས་གཞན་དག་ལ་ཆོས་སྟོན་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གཉི་གའི་དོན་ནི་བདག་ཉིད་ཡོན་གནས་སུ་དག་པར་བྱས་ནས་དད་པ་རྣམས་ལས་བརྟགས་པའི་ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་པ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ལོངས་སྤྱོད་དེས་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཡང་དགེ་བའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པས་ཕན་འདོགས་ལ་གཞན་དག་ཀྱང་བྱ་བ་བྱས་པ་དེ་དག་གིས་ཕྱི་མ་ལ་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་སྒོ་ནས་འབྲས་བུ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་དང་འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། ཚེ་དང༌། ཁ་དོག་དང༌། སྟོབས་དང༌། བདེ་བ་དང་སྤོབས་པ་ལ་སོགས་པ་ལུས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་གཟི་བྱིན་ཆེན་པོར་འགྱུར་བ་དང༌། གནས་གསུམ་པོ་དེ་
― DTG131_Page_0532 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དག་ཉིད་ཡུན་རིང་པོར་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ནི་རྒྱས་པ་ཆེན་པོར་འགྱུར་བའོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཆོས་ནི་རྣམ་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པའོ། །ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱད་པའོ། །ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དང་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་འཐོབ་པར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་འགྲོ་བའོ། །གཏན་དུ་མཐར་ཐུག་པ་དང་མངོན་སུམ་དུ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྟོན་པས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པས་ན་བདེ་བར་གཤེགས་པས་གསུངས་པའོ། །ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་འཕགས་པའི་གནས་སུ་སྐྱེ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དེ་རྣམས་དང་ལྡན་པ་ཁ་ཅིག་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ནི་ལེགས་པར་འོས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། དབང་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། འཕགས་པའི་གནས་དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡོད་ན་འཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ལྷག་པའི་བསམ་པ་དག་པར་བྱས་ནས་རབ་ཏུ་འབྱུང་སྟེ། བུ་ལོན་གྱིས་གཙེས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་འཇིགས་པས་གཙེས་པའི་ཕྱིར་མ་ཡིན་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང༌། འཕགས་པའི་གནས་སུ་སྐྱེས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དབང་པོ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་མིག་མ་ཚང་བ་མ་ཡིན། རྣ་བ་མ་ཚང་བ་མ་ཡིན། །མ་ནིང་མ་ཡིན། ཡན་ལག་དང་ཉིང་ལག་མ་ཚང་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དབང་པོ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་དེས་ན་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ཐོབ་པ་དང༌། ཆོས་སྟོན་པ་ན་ཡང་ཉན་ནུས་བ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་
― DTG131_Page_0533 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་སྒྲིབ་པ་ཆུང་ངུས་རྨོངས་པ་མེད་པས་ནི་གླེན་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་འབྲིང་གིས་རྨོངས་པ་མེད་པས་ལུག་ལྟར་ལྐུགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་ཆེན་པོས་རྨོངས་པ་མེད་པས་ལག་བརྡ་ཅན་མ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པའི་སྒྲིབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རྨོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་གསུངས་པ་དང༌། ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་དོན་རྟོགས་ནུས་པའོ། །དེ་ལ་སངས་རྒྱས་རྣམས་འབྱུང་བ་ཡོད་ན། འཕགས་པའི་གནས་དེ་ཉིད་འཐོབ་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་འདི་ད་ལྟར་འཇིག་རྟེན་དུ་འབྱུང་བ་ཞེས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱང་སྟོན་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་གནས་སུ་སྐྱེས་པས་ན་ལེགས་པར་འོངས་ཤིང་ལེགས་པར་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །དབང་པོ་མ་ཚང་བ་མེད་པ་དང་མི་གླེན་པ་དང༌། ལུག་ལྟར་ལྐུགས་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལག་བརྡ་ཅན་མ་ཡིན་པས་ན་མིར་སྐྱེ་བ་འཐོབ་པ་ལེགས་པར་འཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་གཉིས་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་འཇུག་པ་བརྟག་པ་ལ་བརྩོན་པའི་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེད་པའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ་གཉིས་གང་ཞེ་ན། རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཁས་ལེན་པ་དང༌། རྒྱུ་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་ཁས་ལེན་པའོ། །དེ་ལ་རྒྱུ་མེད་པར་སྨྲ་བ་ཁས་ལེན་པ་ནི་དེ་དག་གི་རྒྱུ་ཉིད་ཀྱང་ཡེ་མ་མཐོང་ན། རྒྱུ་མེད་པ་རྣམས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །རྒྱུ་མི་མཐུན་པར་སྨྲ་བ་ཁས་ལེན་པ་ཡང་མི་འཚམ་པ་དང་མི་རིགས་པའི་རྒྱུས་ཇི་ལྟར་འབྱུང་བར་འགྱུར་སྙམ་དུ་ཐེ་ཚོམ་སྐྱེ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ། །ཐོས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ནི་ཉེས་པར་སྨྲ་བ་རྣམ་པ་གཉི་ག་ཡང་སྤངས་ནས་ཡང་དག་པར་འཇུག་པ་ལ་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་རང་གིས་ཡང་དག་པ་ལ་ཡང་དག་པར་དམིགས་པ་ན་ཤིན་ཏུ་ངེས་པ་དང་ཐེ་ཚོམ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །གང་དུ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཞེས་སྨོས་པ་དེར་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པར་རིག་
― DTG131_Page_0534 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱའོ། །གང་དུ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་འབའ་ཞིག་སྨོས་པ་དེར་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་འདི་བའི་གང་ཟག་འདི་གསུམ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འདོད་ཅིང་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ལ་ཞུགས་ཏེ། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་ལ་དེ་ཡང་དེ་ལྟ་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་ཅིང་གནས་ཏེ། དུས་དུས་སུ་ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ལ་མི་སློབ་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་ཁྱིམ་གྱི་ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལས་ཀྱང་ཉམས་ལ་བླ་ན་མེད་པའི་གྲུབ་པ་དང༌། བདེ་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་མ་ཐོབ་སྟེ། བར་མ་དོའི་ལམ་ལ་གནས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་ཡིད་མི་བདེ་བས་གནས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཞན་ཡང་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་ཙམ་ཉི་ཚེ་ནི་ཆོག་པར་ནི་མི་འཛིན་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་ད་དུང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལས་ཡང་དག་པར་མ་འདས་པས་ཆོས་རྣམས་ལ་གཞན་གྱི་དྲིང་འཇོག་པའི་ཕྱིར་ཀྱེ་མ་འདི་དག་ནི་ཤེས་པར་བྱ་བ་ཤེས་པ་དང༌། མཐོང་བར་བྱ་བ་མཐོང་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་སྟེ། གཞན་དག་གི་ངོར་ལྟ་ཞིང་གཞན་དག་གི་ངོར་རྟོག་ལ་དེ་དེ་དག་ལས་ཆོས་མཉན་པ་དང༌། གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཚོལ་བར་བྱེད་དེ། བདག་ཉིད་ཀྱང་སོམ་ཉི་དང་བཅས་ཏེ་ཐེ་ཚོམ་དང་བཅས་པར་འདུག་པ་འདི་ནི་གང་ཟག་གཉིས་པ་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་མི་བདེ་བར་གནས་པ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་འདི་ན་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་སློབ་པ་བཞི་མཐོང་བ་ཡིན་ན་དེ་བག་མེད་པར་གནས་པས་ཚེ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་སྐལ་བ་མེད་དེ་དེས་ལུས་ཕྱི་མ་མངོན་པར་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་དང་བཅས་པར་གནས་པས་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་མི་བདེ་བར་གནས་པ་ལྟ་བུའོ། །གང་ཟག་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ལས་བཟློག་པའི་གང་ཟག་པ་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པ་ཡང་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བདེ་བར་གནས་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་དང་གསུམ་ཡོད་དོ། །སྡོམ་ནི། སྲིད་འགག་དགེ་སྦྱོང་བྲམ་ཟེ་དང༌། །ཉམས་
― DTG131_Page_0535 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སུ་མྱོང་བའི་ཤེས་པ་དང༌། །འཇུག་དང་འོང་ཞིང་འགྲོ་བ་དང༌། །སངས་རྒྱས་ལུགས་འབྱུང་ཐ་མ་ཡིན། །སློབ་པ་བཞི་མཐོང་བས་ནི་གཞན་ལ་དད་པས་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པར་སྲིད་པ་འགགས་ན་ཞི་བ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་རང་གི་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་མཐོང་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེས་ནི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་མི་ནུས་ཏེ། དཔེར་ན་ལ་ལ་ཞིག་སྐོམ་ནས་ཁྲོན་པ་ཟབ་མོའི་དྲུང་དུ་སོང་ན། ཐག་པ་དང་བཅུ་བའི་སྣོད་མེད་པས་ཤའི་མིག་གིས་ཆུ་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེ་ལུས་ཀྱི་རེག་པར་མི་འགྱུར་བ་དེ་བཞིན་དུ། སློབ་པས་ཀྱང་གོང་མའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བ་དེ་འདོད་དེ། ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གིས་ཞི་བར་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་དུ་ཟིན་ཀྱང་དེའི་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཁ་ཅིག་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ཟད་པར་སྤོང་བ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་དོན་དུ་བྱ་བ་དང༌། བྲམ་ཟེའི་དོན་དུ་བྱ་བ་མ་ཐོབ་པར་འཇིག་རྟེན་ན་བདག་ཉིད་ལ་དགེ་སྦྱོང་དུ་འདུ་ཤེས་ཤིང་དགེ་སྦྱོང་དུ་ཁས་འཆེ་བ་དང༌། བྲམ་ཟེར་འདུ་ཤེས་ཤིང་བྲམ་ཟེར་ཁས་འཆེ་བར་བྱེད་ལ་འཇིག་རྟེན་ཡང་དེ་ལྟར་འཛིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་དེ་དག་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པའི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་དག་ནི་དོན་དམ་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱིས་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེར་མི་འཛིན་ཏོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་དེ་དག་གིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུ་དང༌། འགོག་པ་དང་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྒ་ཤིས་བསྡུས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་སྐྱེ་བའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཆོས་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། སྲེད་པ་ལས་གྱུར་པ་དང། ལས་ལས་གྱུར་པའོ། །དེ་ལ་སྲེད་པ་ལས་གྱུར་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ཉིད་ཀྱིས་སྲིད་པ་དང༌། ལེན་པ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང༌། མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་
― DTG131_Page_0536 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རེག་པ་དེ་ཉིད་དང༌། མ་རིག་པའི་ཁམས་དང་འབྲེལ་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གོ །དེ་ལ་ལས་ལས་གྱུར་པ་ནི་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་ཚུལ་ཉིད་ཀྱིས་མིང་དང་གཟུགས་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་འདུ་བྱེད་རྣམས་ཏེ། དེ་དག་དག་ཀྱང་ཆོས་གནས་པའི་ཤེས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་ཤེས་ན་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚེ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའམ། ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས་ཀྱང་བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་སློབ་པའི་ས་ལས་ཡང་དག་པར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་ནི་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་བདེན་པ་བཞིའི་ཚུལ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། དམིགས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང༌། དམིགས་པ་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱི་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སོ། །དེ་ལ་སྲིད་པའི་ཡན་ལག་བཅུ་གཅིག་ལ་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྣམ་པར་གཞག་པས་རྣམ་པར་གཞག་ན་གཞི་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའི་སྒོ་ནས་ནི་དེ་ལྟར་དེ་དག་ལ་གཞི་བཞི་བཅུ་རྩ་བཞིར་ཚོར་བར་བྱ་ཞེས་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་གཞི་ཞི་བཅུ་རྩ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལ་ཤེས་པའི་གཞི་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐ་མ་ན་འདུག་པའི་རྒ་ཤི་ནི་འབྲས་བུ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །དང་པོའི་མ་རིག་པ་ནི་རྒྱུ་ཁོ་ནར་ཟད་དོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་ཡང་ཡིན་ལ་འབྲས་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་དུས་གསུམ་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། སྔ་མ་བཞིན་དུ་ནོར་པའི་ས་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཆོས་གནས་པའི་ཤེས་པས་བསྡུས་པའི་འཛིན་པའི་ཤེས་པ་མི་རྟག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་ཤེས་པའི་གཞི་བདུན་ཅུ་རྩ་བདུན་དུ་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེས་ནི་བདེན་པ་བརྟག་པའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བསྟན་ཏེ། དེའི་རྗེས་ལ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ལ་རིམ་གྱིས་དགྲ་བཅོམ་པའི་བར་
― DTG131_Page_0537 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་ཡང་འཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་རིམ་གྱིས་འཇུག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྒྱུ་བརྟས་པ་དང་འབྲས་བུ་སྐྱེ་བ་དང་འབྲས་བུ་འཕེལ་ཞིང་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་ནི་ཆོས་རྣམས་འཕེལ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་འགགས་པ་ལ་ནི་ཅི་རིགས་པར་འགྲིབ་པ་དང༌། འགག་པ་དང༌། ནུབ་པ་ཞེས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་དགོངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་རྣམ་གྲངས་ཆོས་ཉིད་དང་མི་འགལ་བ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཡང་སྔོན་གྱི་མཐའ་དང༌། དབུས་ཀྱི་མཐའ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐའི་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་པ་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་འཕེལ་བ་དང༌། འགྲིབ་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང༌། འགག་པ་དང། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། ནུབ་པ་དང་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་གཉིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ཏེ། ལས་དང་སྲེད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འདི་གཉིས་ནི་ཕྱོགས་གཉིས་ཏེ། ཁྱིམ་པའི་ཕྱོགས་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལས་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལས་དང་སྲིད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལོག་པའི་རྟོག་པས་བསླང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རབ་ཏུ་བརྟགས་པ་ཞེས་བྱའོ། དེ་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཁྱིམ་པའམ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་བཞི་ལ་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་ནས་དེ་ལ་དམིགས་ཏེ། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་ལ་འོང་ཞིང་འགྲོ་བ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །སློབ་པ་བཞི་མཐོང་བ་ནི་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་ཏེ། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་གྱི་གནས་ཀྱི་བག་ཆགས་ཙམ་ཞིག་ལུས་པར་ཟད་པ་དང༌། གསར་དུ་ཡང་ལས་མངོན་པར་མི་
― DTG131_Page_0538 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པ་དང༌། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་མངོན་པར་དགའ་བ་མེད་པས་ན་ལས་དང་སྲེད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དེས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟ་མོད་ཀྱི་དེའི་རྒྱུད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དེའི་བག་ལ་ཉལ་གནས་ཏེ། དེ་ལ་དམིགས་པས་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་རྣམས་ལ་དེའི་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ཡང་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །མི་སློབ་པའི་ནི་ཚེ་འདི་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་གཉི་གའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་སྤངས་པས་ན་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་རྣམས་ལ་སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པས་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ནི་འདས་པའི་དུས་ནས་བཟུང་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་འདི་ཉིད་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས། བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ཏེ། དཔེར་ན་ད་ལྟར་གྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྟ་བུའོ། །བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་ནས་ཀྱང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཉིད་ལ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་དང་ལུགས་སུ་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་དམིགས་པ་བཅས་ནས་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྩོན་ཞིང་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་ཏེ། དཔེར་ན་ད་ལྟར་གྱི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཚད་མེད་དེ་འཇིག་རྟེན་ན་ཤུག་གཉིས་ཀྱིས་བདུན་བརྒྱུད་བསྟན་པ་དང་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་ནི་བདུན་ཁོ་ནར་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལྟར་ན་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་ལྟ་བུ་ཡང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་མ་རྟོགས་པ་ནི་རྟོགས་པར་འགྱུར་ལ་རྟོགས་ཟིན་པ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པར་འགྱུར་ན་དམའ་བའི་བྱང་ཆུབ་ལྟ་ཅི་སྨོས། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་བྱང་ཆུབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ནི་ཡན་ལག་ལྔས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཡིན་ཏེ་སྤོང་བ་ཡིན་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དེའི་བསྡུས་པའི་དོན་ཡང་
― DTG131_Page_0539 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇུག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་བཅས་པའོ། །ལྡོག་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ཆོས་རྣམས་རྒྱུ་དང་བཅས་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་རྒྱུ་ནི་ཟག་པ་རྣམས་སོ། །ཟག་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པ་ནི་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའོ། །རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་རྣམས་གནས་པའི་རྒྱུ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་ཕུང་པོ་ཙམ་གྱིས་རྐྱེན་ཏོ། །རིམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པའི་རྣམ་པར་དག་པ་བདུན་གྱི་སྒོ་ནས་ཉེ་བར་ལེན་པ་མེད་པའི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་རྟེན་འདི་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ལུགས་སུ་འབྱུང་བའི་ཡན་ལག་ནི་ཟབ་མོའི་གཏམ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བདུན་གང་ཞེ་ན། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ལྟ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ལས་རྣམ་པར་རྒལ་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པའི་ཤེས་པ་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ལམ་གྱི་ཤེས་པ་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ལམ་སྤོང་བའི་ཤེས་པ་མཐོང་བ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །རྣམ་པར་དག་པ་འདི་རྣམས་ཇི་ལྟར་རིམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། འདི་ན་དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གནས་ཤིང་སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པས་བསྡམས་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་ཞིང་འགྱོད་པ་མེད་པ་ནས་རྒྱས་པར་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་པའི་བར་དུ་སྦྱར་ཏེ་ངེ་བསམ་གཏན་བཞི་བའི་བར་དུ་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ། །དེ་དེ་ལྟར་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནས་དྲང་པོར་གྱུར་ཅིང་ལས་སུ་རུང་བར་གནས་ལ་མི་གཡོ་བའི་བར་དུ་ཐོས་ནས་ཟག་པ་ཟད་པ་ཤེས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བའི་མངོན་པར་ཤེས་པ་ལས་སེམས་མངོན་པར་འཇོག་པར་བྱེད་པས་དེས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། །མཐོང་བས་སྤངས་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཟག་པ་མེད་པ་སློབ་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཐོབ་པས་སྡུག་བསྔལ་དང་ཀུན་དུ་འབྱུང་བ་དང༌།
― DTG131_Page_0540 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགོག་པ་དང༌། ལམ་དང༌། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་ལ་སོམ་ཉི་དང༌། ཐེ་ཚོམ་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྤོང་བར་འགྱུར་ཏེ། གཏན་སྤངས་པས་རྣམ་པར་རྒལ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ཐེ་ཚོམ་ལས་བརྒལ་བས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་ལ་ཡང་ལམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ལ། མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། གོང་དུ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་རྣམས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ལོག་པར་ལྟ་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་ལམ་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ།༈ །དེ་ལམ་དང་ལམ་མ་ཡིན་པ་ལ་ཡང་མཁས་པས། ལམ་མ་ཡིན་པ་སྤངས་ནས་ལམ་དུ་འགྲོ་བ་ན། ལམ་གྱི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་ལམ་བཞི་སྟེ། མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་དང་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་དཀའ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་དང༌། མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་སླ་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ལམ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་ལམ་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས། ལམ་དང་པོ་འདའ་བར་བྱ་བའི་དོན་གྱིས་ཅི་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བར་བྱ་བ་ལྟ་བའི་དོན་གྱིས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དཀའ་བ་གཉིས་པ་སྤང་བ་དང༌། གསུམ་པ་མངོན་པར་ཤེས་པ་བུལ་བ་སྤང་བ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །དེས་དང་པོ་རིལ་དང༌། གཉིས་ཀྱིས་ཕྱོགས་གཅིག་སྤངས་ནས་མངོན་པར་ཤེས་པ་མྱུར་བ་སླ་བ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ཏེ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེའི་འོག་ཏུ་ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པས་ཚེ་འདི་ལ་ལེན་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་དང་བྲལ་ནས་ཀྱང་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣམ་པར་དག་པ་བདུན་པོ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ཅིང་རིམ་གྱིས་འདི་ལྟ་སྟེ། ལེན་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་གང་གི་ཕྱིར་རིམ་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐམས་ཅད་ཚང་
― DTG131_Page_0541 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བས་ལེན་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་གྱི། གང་ཡང་རུང་བ་འགའ་མ་ཚང་བས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ་དེ་བས་ན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་དོན་གྱི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཐད་དུ་ཚངས་པར་སྤྱད་པ་སྤྱོད་ཀྱི་འགའ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱང་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་ལེན་པ་མེད་པར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བརྡ་སྤྲོད་པར་མཛད་ཀྱི་འགའ་ཙམ་མ་གཏོགས་པས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ལྟར་ན་འདིར་རེ་རེའི་སྒོ་ནས་དེ་འབའ་ཞིག་གིས་ཀྱང་ལེན་པ་མེད་པར་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་ལ་དེ་མེད་པར་ཡང་མ་ཡིན་པ་འདི་ནི་འདིར་རྐྱེན་འདི་པ་ཉིད་ཀྱི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ཟབ་མོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བཅོ་ལྔ་པ། སྡོམ་ནི། རྣམ་པར་གཞག་དང་རྒྱུ་རྣམས་དང༌། །དོན་རྟག་པ་དང་ཉེས་དམིགས་དང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་ཐ་མ་ཡིན། །ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་ཚེ་འདི་ལ་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྒྱས་པར་བྱེད་པ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། སྟོབས་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་པའི་དངོས་པོ་ལ་རེ་བ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། རེ་བ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཚེ་དང་བཅས། དྲོད་དང་བཅས་པ་རྣམས་གནས་ཤིང་འཇིག་པར་མི་འགྱུར་བའོ། །ཆོས་བཞི་པོ་དེ་དག་གསོ་བའི་ཟས་ཀྱང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཞི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁམ་གྱིས་ཟ་བ་དང་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཡིད་ལ་སེམས་པ་དང༌། དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལེན་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པའོ། །དེ་ལ་ཁམ་གྱིས་ཟ་བ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་སྟོབས་གསོ་བར་བྱེད་དེ་སྟོབས་ལས་ནི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པ་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་ནི་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་གསོ་བར་བྱེད་དེ། བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བ་ལས་ནི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །ཡིད་ཡུལ་དང་ཕྲད་པར་བྱེད་པའི་སེམས་པ་ལ་ནི་ཡིད་ལ་སེམས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་འདོད་པའི་
― DTG131_Page_0542 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡུལ་ལ་རེ་བ་གསོ་བར་བྱེད་དེ། རེ་བ་ལས་ནི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་རྒྱས་པར་འགྱུར་རོ། །དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལེན་པར་བྱེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ཚེ་དང་བཅས་པ་དང་དྲོད་དང་བཅས་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གནས་པའི་རྒྱུ་སྟེ། གནས་པ་དེ་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལུས་དང་མི་འབྲལ་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ནོ། །སྟོབས་དང༌། བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། རེ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གནས་ཀྱང་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་སེམས་ཅན་འབྱུང་བ་རྣམས་གནས་པར་བྱེད་པ་ནི་ཟས་བཞི་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཁམ་གྱིས་ཟ་བ་ལས་ནི་སྟོབས་འབྱུང་ངོ༌། །སྟོབས་ལས་ནི་དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ལྟ་བའི་བྱིས་པ་གང་ཡིན་པ་ནི་དོན་དེ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ན་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱང་བྱེད་ཅིང་སོགས་ལ་ཉོན་མོངས་པ་གསར་ཡང་འཕེལ་བར་བྱེད་དེ། ཁམ་གྱི་ཟས་ཅི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རེག་པ་དང༌། ཡིད་ལ་སེམས་པ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེས་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་སྒོ་ནས་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་བསྒྲུབས་ནས་ཚེ་འདི་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། ལེན་པ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་ཟས་བཞི་པོ་འདི་དག་ནི་འབྱུང་བ་ཚོལ་ཞིང་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་འདོད་པ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མ་སྤངས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་སྡུད་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛིན་པ་དང༌། ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཁམ་གྱིས་ཟ་བ་ཆེ་ཕྲ་བ་ཡིན་ནོ། །བར་མདོའི་སྲིད་པ་རྣམས་དང༌། མའི་མངལ་ན་འདུག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་ཀྱི་དེ་མ་ཡིན་པའི་བར་སྐབས་རྣམས་ཀྱི་ཁམ་གྱིས་ཟ་བ་ནི་རགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རེག་པ་དང་ཡིད་ལ་སེམས་པ་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ནི་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་ཆ་ཕྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་ནི་གཟུགས་ལ་བརྟེན་པས་བརྟག་སླ་བ་དང་ཡོངས་སུ་གཅད་པར་སླ་བའི་ཕྱིར་རགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་ཟས་ཆ་ཕྲ་བ་དང༌། རགས་པའི་རྣམ་གྲངས་ཐ་
― DTG131_Page_0543 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སེམས་ཅན་བྱུང་བ་རྣམས་གནས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རགས་པ་ཡིན་ནོ། །འབྱུང་བར་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཆ་ཕྲ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཟས་བཞི་པོ་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དབང་པོའི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་དེ་དག་ནི་སྔོན་གྱི་སྲེད་པ་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེ་བས་བསྡུས་པས་བསྐྱེད་པ་སྟེ། དེ་དག་འཕེལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཟས་བཞི་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་རྣམ་གྲངས་འདིས་སེམས་ཅན་འབྱུང་ཞིང་མངོན་པར་གྲུབ་པ་རྣམས་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཟས་བཞི་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྲེད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། སྲེད་པ་དང་བཅས་པས་ཚེ་འདི་ལ་ལུས་དང་ཟས་རྣམས་ལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱས་པར་བྱས་ནས་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། ལེན་པ་དང་བཅས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་འབྱུང་བ་ཚོལ་བའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཟས་བཞི་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་སྲེད་པའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །སྲེད་པ་དེ་ཡང་ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེའོ། །དེས་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དེ་ཡང་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེའོ། །མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དེ་ཡང་སྔོན་གོམས་པས་མ་རིག་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེའོ། །དེ་བས་ན་ཚེ་འདི་ལ་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལས་གུད་ན་རྒྱུ་གཞན་མེད་དེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་དེ་ཉིད་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་པར་ཟད་དེ། རྣམ་པར་ཤེས་པ་ནི་གཟུགས་ཅན་གྱི་དབང་པོ་ལ་བརྟེན་ཏོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པས་ཟིན་པའི་གཟུགས་ཅན་གྱིས་དབང་པོ་རྣམས་ཀྱང་མིང་ལ་བརྟེན་ཏེ། དེ་བས་ན་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལས་གུད་ན་མེད་ཅེས་བྱའོ། །གང་གི་ཚེ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡན་ལག་གི་སྟོབས་དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ནང་གི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུས་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་བསྐྱེད་དེ། དེ་བས་ན་མ་རིག་པ་ནི་སྤོང་
― DTG131_Page_0544 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་རིག་པ་ནི་བསྐྱེད་དོ། །གནས་ཡོངས་སུ་གྱུར་ཅིང་དེའི་ནང་གི་གནས་ངན་ལེན་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར། ཚེ་འདི་ལ་དེའི་མ་རིག་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འགག་ལ་རིག་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་པ་ནི་སྐྱེའོ། །དེའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགགས་པས་རིམ་གྱིས་སྲེད་པའི་བར་དུ་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །སྲིད་པ་འགགས་པས་ཟས་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་ཟས་རྣམས་འགགས་ནས་ཀྱང་རིགས་པ་དང་ལྡན་ཞིང་འབྱུང་བ་མི་ཚོལ་བ་དེའི་ཡང་སྲེད་པར་སྐྱེ་བ་འགག་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ལ་ཟས་དེ་དག་ཟ་བ་དང༌། གང་གིས་དེ་དག་ལ་ཟས་ཞེས་བྱ་བར་འགྱུར་བའི་ཆོས་སྐྱེས་ནས་གནས་པ་དེ་གང་ཡང་མེད་ལ་བདག་ཀྱང་མེད་དེ་འོན་ཀྱང་ཆོས་རྣམས་ཉིད་མ་སྐྱེས་པ་སྐྱེ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚུལ་གྱིས་ཆོས་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་གསོ་བ་འདི་ནི་ཟས་ཀྱི་དོན་ཏེ་ཀུན་རྫོབ་ཏུ་ཆོས་ཀྱི་བརྡས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་གང་ཟག་ཏུ་བཏགས་ནས་ཟས་བཞི་པོ་རྣམས་ཟ་བའི་གང་ཟག་ཅེས་བྱ་བར་ཟད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་གདགས་པའི་དོན་ཡིན་གྱི་དོན་དམ་པར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྐྱེས་ནས་གནས་ཤིང་གང་ཟག་གི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་སྟེ། ཟ་བ་པོར་གྱུར་ན་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟས་སུ་འགྱུར་དུ་མི་རུང་སྟེ། ནམ་ཡང་གང་ཟག་ཉིད་གང་ཟག་ལ་ཟ་བར་མི་འགྱུར་ལ། རྒྱུད་གཅིག་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གཉིས་ཅིག་ཅར་གནས་པ་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་གང་ཟག་གི་ཚུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་གྲུབ་སྟེ། གནས་ནས་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཟ་བ་པོར་འགྱུར་དུ་མི་རུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་མི་རུང་བཞིན་དུ་གང་འདི་སྐད་དུ་སུ་ཞིག་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་ཟ་ཞེས་དྲི་བ་འདྲི་བར་བྱེད་ན་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་འདྲི་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་འདི་སྐད་དུ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་དེ་གང་གི་རྐྱེན་ཡིན་ཞེས་འདྲི་ན་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་ལ་ཡང་ཞུགས་པ་ཡིན་པས་ན་ཚུལ་བཞིན་དུ་འདྲི་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྲིད་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་སྲིད་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་མའི་ཡང་སྲིད་པ་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་མངོན་པར་འགྲུབ་ཅིང་འབྱུང་བར་
― DTG131_Page_0545 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་བ་ལ་ནི་ད་ལྟར་ཚེ་འདི་ལ་ལས་དང་ཉོན་མོངས་པར་ཉེ་བར་འགྲོ་བའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་དེ་འཕེན་པ་སྟེ། དེ་དེའི་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་བྱུང་བ་ལ་ནི་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚེ་འདི་ཉིད་ལ་སྲིད་པ་དེ་བྱུང་བར་གྱུར་ན་ཕྱི་མ་ལ་དེའི་ཡང་སྲིད་པ་སྐྱེ་བ། སྐྱེ་བའི་སྲིད་པས་བསྡུས་པ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ནས་སྔོན་གྱི་མཐའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འགགས་པ་ལས་ཕྱི་མའི་མཐའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་སྐྱེས་པ་ལ་ནི་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་དེའི་སྔོན་དུ་འཕེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡང་རྐྱེན་ཡིན་ལ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ཡང་རྐྱེན་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟར་མའི་མངལ་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཞུགས་པ་ལས་ནི་མིང་དང་གཟུགས་འབྱུང་ངོ༌། །མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྐྱེན་གྱིས་ནི་མ་རིག་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་འབྱུང་ངོ༌། །དེ་ནས་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་དེ་དང་འདྲ་བའི་རེག་པའི་རིམ་པས་ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡང་ཕྱི་མའི་མཐའི་ལས་ཀྱི་སྲིད་པའི་བར་དུ་འབྱུང་སྟེ། ཆོས་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མེད་པ་ལས་རང་རང་གི་རྐྱེན་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་གྱི་དེ་དག་གིས་རེག་པ་པོ་ནས་སྲིད་པ་པོའི་བར་གང་རེག་པར་བྱེད་པ་ནས་སྲིད་པར་བྱེད་པའི་བར་དུ་གང་ཡང་མེད་དོ། །ཆོས་འདི་དག་ནི་དེ་མ་ཡིན་པ་དག་གིས་གསོ་ཞིང་དེ་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱིས་བཟའ་བར་ཟད་དེ། དེ་བས་ན་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུར་གཏོགས་པའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུད་རྒྱུན་མི་འཆད་པར་འཇུག་སྟེ། སྔ་མའི་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་ལས་ཕྱི་མའི་མཐའི་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་འབྱུང་བ་ནི་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །ཕྱི་མའི་མཐའི་ལས་ཀྱི་སྲིད་པ་ལས་ཡང་སྔ་མའི་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པ་དེ་ཉིད་ཕྱིར་ལྡོག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བའི་འཁོར་ལོ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་འདི་ནས་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་ནས་འཇིག་རྟེན་འདིར་འཁོར་རོ། །དེ་བས་ན་ཆོས་རྣམས་གསོ་བའི་དོན་ནི་ཟས་ཀྱི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཟས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ནང་གི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་སྐྱེ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཁམས་མ་སྙོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། འདོད་པས་ཕོངས་པའི་
― DTG131_Page_0546 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་ཁམ་གྱི་ཟས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །གཉིས་པ་ནི་རེག་པའི་ཟས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་ངོ༌། །གསུམ་པ་ནི་ཡིད་ལ་སེམས་པའི་ཟས་ལས་བྱུང་ངོ༌། །དགེ་སློང་གི་ཁམ་གྱི་ཟས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་ནང་གི་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་དུ་འགྱུར་བར་མཐོང་ནས་ཁམ་གྱི་ཟས་ཟ་བ་ན་བུའི་ཤ་ལ་བབ་པ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་ཆགས་པ་མེད་དོ། །དགེ་སློང་གི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པའི་རྒྱུ་ལ་ནང་གི་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་བས་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་རྣམས་པ་ལང་ཀོ་བ་བཤུས་པ་དང་འདྲ་བར་མཐོང་ནས། དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ་གལ་ཏེ་བདག་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་འདི་དག་དང་འདོད་ཅིང་སྲེད་པའི་ཀུན་ཏུ་ཆགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་ཏེ་གནས་པར་གྱུར་ན་ནི་གཟུགས་རྣམས་ལ་བརྟེན་པས་བདག་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་རྟོག་པ་དག་གིས་བ་ལང་ཀོ་བ་བཤུས་ན་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ཀྱི་བཟའ་བ་དང༌། ཟ་བ་ན་ཡང་སྡུག་བསྔལ་ཞིང་མི་བདེ་བར་གནས་པ་བཞིན་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་མོ། །དེས་དེ་ལྟར་མཐོང་ནས་དང་པོའི་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་བས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མི་སྤྱོད་དོ། །གཟུགས་རྣམས་ལ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྒྲ་དང༌། དྲི་དང༌། རོ་དང༌། རེག་བྱ་དང༌། ཆོས་རྣམས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དང་པོ་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དྲུག་པའི་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་གྱི་ཉེས་དམིགས་པའི་མཐོང་བས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་གནས་སོ། །དགེ་སློང་གི་ཡིད་ལ་སེམས་པའི་རྒྱུ་ལས་ནང་གི་འདོད་པས་ཕོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས་ཡིད་ལ་སེམས་པ་ལ་མ་དག་མེའི་འོབས་དང་འདྲ་བར་མཐོང་སྟེ། འདོད་པས་ཕོངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཆེན་པོ་སྐྱེད་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེས་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས་ཆོས་གོས་དང་བསོད་སྙོམས་ལ་སོགས་པ་ལ་རེ་བར་མི་བྱེད་པར་ཁྱིམ་རྣམས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་འདོད་པས་ཕོངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་ཀྱང་གོས་པར་མི་འགྱུར་ལ་བདེ་བ་ལ་རེག་པར་གནས་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེས་ཁམ་གྱི་ཟས་དང༌། རེག་པ་དང་ཡིད་
― DTG131_Page_0547 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་སེམས་པའི་ཟས་རྣམ་པ་གསུམ་ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེས་ཟས་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་རྒྱུ་དེ་ལས་ནང་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་མདུང་ཐུང་སུམ་བརྒྱས་བཙུགས་པ་བཞིན་དུ་ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྐྱེ་བར་ཡང་དག་པར་མཐོང་ངོ༌། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་ཁམ་གྱི་ཟས་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་ཀྱང་ནད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་དུ་མ་སྣ་ཚོགས་མང་པོ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ལ་རེག་པའི་རྒྱུ་ལས་ཀྱང་དེའི་འདོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལྷག་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཡིད་ལ་སེམས་པའི་རྒྱུ་ལས་ཀྱང་འདོད་པས་ཕོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཟས་ལ་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས་ལུས་དང་སྲོག་ལ་མི་ལྟ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེས་ཟས་བཞི་པོ་རྣམས་ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྟགས་པ་ཡིན་ཏེ། བརྟག་པ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཚེ་འདི་ལ་སྤོང་བར་བྱེད་དོ། །སྤངས་ནས་ཀྱང་ཕྱི་མ་ལ་སྡུག་བསྔལ་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཟས་བཞི་པོ་དེ་དག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་མཐོང་བ་ནི་དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དེ་ལ་ནི་ཚེ་ཕྱི་མ་དང༌། ཚེ་འདིའི་ཉེས་དམིགས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་འགྱུར་བར་ཤེས་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཟས་བཞི་པོ་རྣམས་ལས་ཡིད་ལ་སེམས་པའི་རྒྱུ་ལས་རེ་བ་དོགས་པ་དང་བཅས་པའི་ཡིད་བདེ་བ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་ནི་དགའ་བ་ཡིན་ནོ། །བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་རེག་པའི་རྒྱུ་བདེ་བ་དང་ཡིད་བདེ་བའི་གནས་ཀྱི་ཟས་རྣམས་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་ནི་འདོད་ཆགས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འདི་གཉིས་ཀྱི་ཚེ་འདི་ལ་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་རྣམས་ལ་གནས་ནས་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ས་བོན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་ནས་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཉེས་དམིགས་དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་དེ་ལྟར་ཟས་བཞི་པོ་རྣམས་ལ་དགའ་བ་དང་འདོད་
― DTG131_Page_0548 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆགས་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གནས་པས་ཚེ་འདི་ལ་རྡུལ་དང་བཅས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་རྡུལ་དང་བཅས་པར་གྱུར་པས་ཟས་དེ་རྣམ་པར་འགྱུར་ཞིང་གཞན་དུ་གྱུར་བས་མྱ་ངན་བྱེད་ཅིང་ངལ་ལ་ཡིད་མི་བདེ་བར་གནས་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་དང་བཅས་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་ལས་གྱུར་བའི་ཚེ་འདིའི་ཉེས་དམིགས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་སུ་ཡང་རུང་སྟེ་ཟས་བཞི་པོ་རྣམས་ལ་དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་མ་སྤངས་པ་གང་ཡིན་པ་དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་བཅས་པའི་ལུས་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གིས་བསྡུས་པ་ནི་ཁང་པ་བརྩེགས་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། དེའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་སྐར་ཁུང་རྣམས་ནས་ཡུལ་ལ་དམིགས་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་འོད་ཟེར་རྣམས་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་བཞིན་དུ་དེའི་གནས་སུ་འཇུག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེར་ས་འོག་མ་འམ་ས་གོང་མར་གནས་ཐོད་པར་འགྱུར་རོ། །གནས་ཐོད་ནས་ཀྱང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་གནས་བཞིར་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་བྱས་ནས་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་བྱེད་དོ། །དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་སྤངས་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་དེ་དག་ཡུལ་ལ་དམིགས་པས་ཡེ་སྐྱེ་བར་ཡང་མི་འགྱུར་ན་གནས་དེར་ཞུགས་ཏེ། གནས་ཐོད་པར་ལྟག་ལ་འགྱུར། གཞན་ཡང་དགའ་དང་འདོད་ཆགས་མ་སྤངས་པའི་གང་ཟག་དེའི་ཐད་དུ་ནི་བདུད་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཚོན་ལྟ་བུར་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་ཅི་ནས་གང་ཟག་འདི་ཚོན་ལྟ་བུའི་ཡུལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འདི་རྣམས་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བཀྲ་བར་བྱའོ་སྙམ་མོ། །གང་ཟག་དེ་ཡང་དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ས་ལྟ་བུ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པའི་རི་མོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་དེའི་གནས་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་སྤངས་པའི་གང་ཟག་དེའི་ཐད་དུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བདུད་འོངས་ན་ནི་གང་ཟག་དེ། དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནམ་མཁའ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། ཉོན་མོངས་པའི་རི་མོ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཅན་དེའི་གནས་མེད་པ་ལྟ་བའོ། །ཟས་རྣམས་ལ་དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་མ་སྤངས་པའི་ཉེས་དམིགས་དེ་ཡང་གི་རིམས་
― DTG131_Page_0549 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །ཟས་རྣམས་ལ་དགའ་བ་དང་འདོད་ཆགས་སྤངས་པའི་ཕན་ཡོན་འདི་ཡང་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ།། །།སྡོམ་ནི། ཚུལ་བཞིན་དང་ནི་འདུ་བ་དང༌། །ཀུན་འབྱུང་བ་ཡི་བདེན་པ་དང༌། །ཐོབ་པ་དང་ནི་རྟགས་དང་གནས། ལས་དང་བར་དུ་གཅོད་པ་དང༌། །ཉེས་དམིགས་དང་ནི་རྣམ་སྨེན་གནག །དོན་ཆེན་དཀོན་པ་ཐ་མ་ཡིན། །བདེན་པ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་ཚུལ་བཞིན་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པའི་ཟག་པ་ནི་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་རབ་ཏུ་ཤེས་པའི་ཟག་པ་ནི་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མཉན་པ་ནི་ཞི་བ་དང༌། དུལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་སྐྱེ་གནས་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་ཅན་གྱི་གང་ཟག་ནི་ཆོས་འདི་པའི་སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་རྣམས་མ་མཐོང་བ་དང༌། སོ་སོར་ཐར་བའི་སྡོམ་པ་དང༌། དབང་པོའི་སྒོ་རྣམས་བསྲུངས་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པ་དང་དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པའི་འཕགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མ་དུལ་ཞིང་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་མི་འདུག་པ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་མཁས་པར་མ་བྱས་པས་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་དེ་ལ་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མཉན་པར་མོས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཤིང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ལ་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ཚུལ་བཞིན་དེ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པས་ཉེས་པར་བཤད་ཅིང་ཉེས་པར་བསྟན་པ་ནི་འཆིང་བར་འགྱུར་གྱི། གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱ་བའི་འོས་མ་ཡིན་པའི་
― DTG131_Page_0550 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ཏེ། དེ་དག་མི་ཤེས་ནས་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །ཆོས་ལེགས་པར་གསུངས་ཤིང༌། ལེགས་པར་བསྟན་པ་རྣམས་ནི་ཐར་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་གྱི་འཆིང་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མདོའི་སྡེ་དང༌། དབྱངས་ཀྱིས་བསྙད་པའི་སྡེ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་ཡིད་ལ་བྱ་བའི་འོས་སུ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཀྱང་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ནས་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དེ་ཡང་དེའི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ནི་ཞི་བ་དང༌། དུལ་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་མཉན་པ་དེ་ཡང་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་བདག་གི་ཕྱོགས་སྟོན་པའི་གཏམ་གྱི་གཞི་གསུམ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ། དེས་དེའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དུས་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། དེ་འདས་པའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བག་ཡོད་པའམ་མེད་པར་རྟོག་གོ །མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་སྟེ། དམིགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེས་འདུ་བྱེད་རྣམས་སམ་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་དོན་ཐ་དད་པའི་བདག་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། ངེས་པར་འགྱུར་བའི་ཚེ་གཟུང་བའི་དངོས་པོ་ལ་བདག་ཏུ་རྟོག་པ་དེས་ཡང་ན་ནི་རྟག་པའི་ལྟ་བ་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གི་བདག་ནི་ཚེ་འདི་ལ་རྫས་དང་རྟག་པའི་སྒོ་ནས་ཡོད་དོ་སྙམ་མོ། །ཡང་ན་ནི་ཆད་པར་ལྟ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་གི་བདག་ནི་ཚེ་འདི་ལ་རྫས་དང་རྟག་པའི་སྒོ་ནས་མེད་དོ་སྙམ་མོ། །བདག་ཡོད་པར་ལྟ་བ་ནི་འཛིན་པའི་དངོས་པོ་ལ་བདག་ཏུ་རྟོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་བདག་གིས་བདག་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དང༌། བདག་གིས་བདག་ཡོད་པར་གྱུར་པ་ལས་བདག་གིས་དེ་མེད་པས་ན་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་མེད་པར་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་བདག་མེད་པར་ལྟ་བ་ནི་འཛིན་
― DTG131_Page_0551 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་དངོས་པོ་ཉིད་ལ་བདག་མེད་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། བདག་མེད་པས་སྔོན་བདག་མེད་པ་ལས་ཡང་བདག་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ་སྙམ་དུ་སེམས་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་ལྔ་ལ་ཡང༌། འདི་ལྟ་སྟེ། དུས་གསུམ་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་བདག་ཏུ་རྟོག་པའི་ལྟ་བའི་གནས་ལྔ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྗེས་སུ་དཔག་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལས་དོན་ཐ་དད་པའི་བདག་ཡོད་པར་རྟོག་པར་བྱེད་དེ། འདི་ནི་བདག་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལྟ་བུ་སྟེ། གང་བདག་ཉིད་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ལས་བྱེད་པའམ། ཡང་ན་གཞན་བྱེད་དུ་འཇུག་པའོ། །ཡང་ན་བདག་ཉིད་ཚེ་འདིའི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་སློང་བར་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་གཞན་དུ་སློང་དུ་འཇུག་པའོ། །ཡང་ན་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ལས་བྱས་སམ། བྱེད་དུ་བཅུག་ནས་དེའི་འབྲས་བུ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་སྐྱེད་པ་པོ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་ཡང་བསླང་བའམ། སློང་དུ་བཅུག་ནས་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་བསྐྱེད་པའོ། །ཡང་ན་གཞན་དག་གིས་འདི་དྲིས་པར་འགྱུར་ན་མཐོང་བའམ། ཐོས་པའམ། བྱེ་བྲག་ཕྱེད་པའམ། རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཐ་སྙད་ལ་བརྟེན་ནས། རྗེས་སུ་ཐ་སྙད་འདོགས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་སྨྲ་བ་པོའོ། །ཡང་ན་བུ་དང་ཆུང་མ་དང༌། བྲན་དང་བྲན་མོ་ལ་སོགས་པ་བུ་སྨད་ཀྱི་ཚོགས་རྣམས་ལ་ཅི་རིགས་པར་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་པར་རྣམས་ལས་མཆིད་སྩོལ་བ་ནི་སྨྲ་བ་པོ་ཡིན་ནོ། །ཡང་ན་ཕྱི་མ་ལ་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་སྐྱེས་པ་ནི་ཚོར་བ་པོའོ། །ཚེ་འདི་ལ་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པའི་འབྲས་བུ་ཡང་དག་པར་སྐྱེས་པ་ནི་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་པོའོ། །དེས་འདས་པའི་དུས་ནས་བཟུང་སྟེ་ཚེ་རབས་དེ་དང་དེར་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་བྱས་སོ་ཅོག་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ད་ལྟར་ཚེ་འདི་ལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་དང༌། དེས་ཚེའི་ཚད་ཇི་སྲིད་ཡོད་པ་ཟད་པར་བྱས་ནས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ཏེ། ཕུང་པོ་འདི་ཡང་འདོར་ལ་གཞན་ཡང་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། བདག་མེད་དུ་ཟིན་ན་ཇི་སྐད་བསྟན་པ་འདི་དག་
― DTG131_Page_0552 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཐམས་ཅད་ག་ལས་འབྱུང་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ནི་ཚུལ་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་བསྡུས་པའི་ལྟ་བའི་གནས་དྲུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་རང་བཞིན་གྱིས་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་ནི་ལྟ་བའི་གནས་སོ། །དེ་ཁོ་ནར་འཛིན་པའི་ཤེས་རབ་ལ་སྒྲིབ་པས་ན་ལྟ་བ་ཚང་ཚིང་ངོ༌། །དགེ་བའི་ཆོས་ལས་ཕོངས་པར་བྱེད་པས་ན་ལྟ་བའི་དགོན་པའོ། །གཞན་གྱི་དྲིང་འཇོག་པས་ན་ལྟ་བའི་འདའ་བའོ། །འདོད་པ་དང་སྲིད་པ་ཚོལ་བ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པས་ན་ལྟ་བ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའོ། །གཞན་གྱིས་ཀླན་ཀ་བཙལ་ཞིང་སྐུར་བ་འདེབས་པ་ལས་ཐར་པར་བསྐྱོད་པས་ན་ལྟ་བ་རྣམ་པར་བསྐྱོད་པའོ། །ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པས་ན་ལྟ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའོ། །དེ་ལྟར་ལོག་པར་ཞུགས་པ་དེའི་ནི་ཚེ་འདི་ལ་ཟག་པ་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པ་ནི་མངོན་སུམ་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ཆུང་ངུ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྲིང་དུ་འགྱུར་རོ། །འབྲིང་པོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཆེན་པོར་འགྱུར་རོ། །དེའི་རྒྱུས་ཀྱང་ཕྱི་མ་ལ་རྒ་ཤི་མངོན་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཚུལ་བཞིན་དང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པས་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ལས་གྱུར་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ལ་མོས་ཤིང་ཚུལ་བཞིན་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པར་འདུ་ཤེས་ཤིང་ཚུལ་བཞིན་དང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་ཡིད་ལ་བྱ་བར་འོས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྒྱུས་དུས་གསུམ་གྱི་འདུ་བྱེད་རྣམས་གཟུང་བ་དང༌། འཛིན་པ་ལ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདག་མེད་པ་དང༌། བདག་གི་མེད་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མདོ་ལས་མཐོང་བས་སྤང་པར་བྱ་བའི་ཟག་པ་རྣམས་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་ནས་ཀྱང་གོང་དུ་བསྒོམ་པས་སྤང་པར་བྱ་བའི་ཟག་པ་རྣམས་མ་ལུས་པར་སྤང་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། །རྒྱུ་བཞིས་སྦྱོར་བར་བྱེད་དེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ལུས་ལེགས་
― DTG131_Page_0553 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བསྲུངས་པ་དང༌། དབང་པོ་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་དང༌། དྲན་པ་ལེགས་པར་གནས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱིས་འབྱུང་བ་དང༌། མེད་པར་འགྱུར་བའི་ཤེས་རབ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པ་ལན་མང་དུ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ལུས་ལེགས་པར་བསྲུངས་ཏེ། གནས་པ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་ཁྲོ་བོ་རྒྱང་རིང་དུ་སྤོང་བ་ནས་རྒྱས་པར་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་སྦྱར་ཏེ་ཡོངས་སུ་སྤངས་ན། ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དབང་པོ་ལེགས་པར་བསྡམས་ཏེ། གནས་པ་ནི་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་སྡུག་བའི་མཚན་མ་སྤངས་ནས་མི་སྡུག་པའི་མཚན་མ་ཡིད་ལ་བྱེད་དོ། །དྲན་པ་ལེགས་པར་གནས་པ་དེ་ནི་གནས་བཞི་ལ་གནས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་གོས་ལ་སོགས་པ་བརྟགས་ཏེ་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། ལྐོག་ན་རྟོག་པ་ངན་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་སེལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ངལ་བ་དང༌། འཁྲུག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་འཛག་པར་བྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། གཞན་གྱི་ངག་རྩུབ་པོ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། ཁམས་མ་སྙོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པའོ། །དེ་ལྟར་ལམ་བསྒོམ་པ་ལ་བག་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་མི་འདྲེ་བར་གནས་པ་ནི། དྲན་པས་ལེགས་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་ལུས་ལེགས་པར་བསྲུངས་པ་དང༌། དབང་པོ་ལེགས་པར་བསྡམས་པ་དང༌། དྲན་པ་ལེགས་པར་གནས་པ་དང༌། ཇི་ལྟར་ཐོབ་པའི་ལམ་བསྒོམ་པ་ལས་བརྟེན་ནས་བསྒོམས་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཟག་པ་རྣམས་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ལ་གཏན་དུ་མཐར་ཐུག་པ་ཡང་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ལ་ལ་འདི་སྐད་ཅེས་ཟེར་ཏེ། འདི་དག་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཡིན་ཏེ། བདག་གམ་སེམས་ཅན་གང་ཡང་རུང་བ་འདིས་ནི་བདེན་པ་འདི་རྣམས་ལ་དམིགས་པ་དང་བཅས་ནས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ། དེ་སྐད་མ་ཟེར་ཅིང་ཅེས་སྨྲ་བར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་
― DTG131_Page_0554 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྐྱེ་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་ཉིད་ཀྱི་ནང་དུ་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །འདི་ནི་གཉིས་ཏེ། ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་བྱའོ། །ཤེས་པ་དེ་ཡང་ཤེས་བྱར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དགེ་བའི་ཆོས་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་དེ་དག་ནི་བདེན་པ་རྣམས་སུ་འདུ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་དག་ཀྱང་ལུས་སུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་བསྒོམ་པའི་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་དང༌། ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་མདོར་ན་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ས་དང༌། བྱས་པ་བསྲུང་བའི་ས་ལ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ལུས་སུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་གང་ཞེ་ན། ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ས་ལ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པ་གང་ཡིན་པའམ། གཞན་དག་གིས་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་བའི་ཚིག་བླ་དགས་དང༌། ཐོགས་པ་དང་བཅས་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དག་གིས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་ན་ཚུལ་བཞིན་གྱིས་འདུས་ཏེ་རེག་པའི་ཚོར་བ་དང། འདུ་ཤེས་པ་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། བྱས་པ་བསྲུང་བའི་ས་ལ་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་ལ་དམིགས་པའམ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་དེ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། འདུ་བྱེད་དང༌། རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྣམས་ལ་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ལ་དམིགས་པ་དང༌། མིང་གི་ལུས་ལ་དམིགས་པའི་ལུས་སུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལྷག་མཐོང་ནི་གང་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་གང་ཞེ་ན། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་རྣམས་དང་དེ་མ་ཡིན་པའི་ཕུང་པོ་རྣམས་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ལྷག་མཐོང་ངོ༌། །ཐོག་མ་ཁོ་ནར་རིལ་པོའི་འདུ་ཤེས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་འཇིག་པ་ལས་གྱུར་བའི་ཟག་པ་ཡང་དག་པར་མཐོང་བའི་སྒོ་ནས་མི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། ནང་གི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོའི་ལུས་ལ་ཁ་ཟས་རན་པས་ཁད་ཀྱིས་ཁད་ཀྱིས་གསོ་སྟེ། དེ་མི་གཙང་བར་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས་མི་སྡུག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0555 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྲེད་པ་ལས་བྱུང་བར་ཡང་དག་པར་མཐོང་བ་དང༌། ཕྱི་མའི་མཐར་འཆི་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པས་མི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །བྱིས་པ་མི་རྟག་པ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་ནས་ལུས་གང་ལ་ངའོ་སྙམ་པའམ། བདག་གི་སྙམ་པའམ། །བདག་སྙམ་དུ་སེམས་པའི་ལུས་དེ་ཉིད་ལ། ཐོས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ནི་རབ་ཏུ་ཤེས་པས་དེ་ལྟར་མི་འཛིན་ལ་དེའི་འདུ་ཤེས་དེ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་བདག་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང། བདག་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་ལ་ཁམས་ཙམ་དུ་ཟད་པར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་འདུ་ཤེས་པ་དེ་ནི་གཞན་དག་གིས་སྡུག་པ་དང༌། མི་སྡུག་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཏེ། རེག་པ་དག་དང༌། མི་སྡུག་པའི་ལག་པ་དང༌། དབྱུག་པ་དང༌། བོང་བའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དག་གི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་བྱས་ཀྱང་དེ་ནི་རྒྱུ་དང་བཅས་པའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་བྱེད་དེ་དག་ལ་ཡང་མི་རྟག་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་བས་རྗེས་སུ་ཆགས་པར་ཡང་མི་བྱེད་ཁོང་ཁྲོ་བར་ཡང་མི་བྱེད་དེ། ཁམས་ཙམ་དུ་ཟད་པར་དམིགས་ཤིང་དེའི་སེམས་དེ་ལུས་དེ་ལ་ཡང་དག་པར་གནས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་ཀུན་དུ་རྨོངས་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཕྱི་རོལ་པོ་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའི་འདུ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་གྱི་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ནང་གི་རྣམས་ལ་མི་སྡུག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། མི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་ཡང་བདག་མེད་པར་འདུ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་ལ་བརྟེན་པའི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་བྱུང་ངོ་ཅོག་ལ་མི་རྟག་པར་འདུ་ཤེས་པ་ལ་ནི་ཀུན་དུ་འདོད་ཆགས་པ་ཡང་མེད་ཀུན་དུ་ཞེ་སྡང་བ་ཡང་མེད་ཀུན་དུ་གཏི་མུག་པ་ཡང་མེད་དོ། །འདི་དག་ནི་ཡོངས་སུ་སྦྱངས་པའི་ས་ལ་ལུས་སུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་བསྒོམ་པའི་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མ་སྐྱེ་བའོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ནི་གང་
― DTG131_Page_0556 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ལུས་སུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་བསྒོམས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ནི་གང་ཞེ་ན། དེས་ལྷག་མཐོང་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཞི་གནས་ལ་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་སྟེ། ཞི་གནས་དེ་ཡང་ནང་གི་སེམས་གནས་པ་གང་ཡིན་པའོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། དེས་དེ་ལྟར་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཐོབ་པས་དགེ་སྤྱོད་ལ་གདམས་ངག་བསྟན་པ། སོག་ལེ་ལྟ་བུ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དམིགས་པ་བྱས་ནས་གཞན་དག་གིས་གནོད་པ་བྱས་པ་ཡང་བཟོད་ལ་དེ་ལ་དམིགས་པའི་བྱམས་པ་ཡང་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ་དེའི་བཟོད་པ་དང་བྱམས་པས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པར་མཐོང་ནས་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ནི་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་བཞིན་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་ནས་འགྱོད་པ་མེད་པར་འགྱུར་ཏེ། འགྱོད་པ་མེད་ན་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནས་རྒྱས་པར་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་དུ་སྦྱར་བར་བྱའོ། །དེ་དེའི་ཚེ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པས་བསམ་གཏན་བཞི་པའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ཡང་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པ་ཡིན་ལ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ཞིང་ཡོངས་སུ་དག་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེས་དེ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་བཞིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་བག་ཡོད་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ལ་ཞུམ་པ་མེད་ཅེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ། ཕྱིས་དེའི་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡོངས་སུ་དག་ཅིང་ཡོངས་སུ་བྱང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་གལ་ཏེ་ཞི་བའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རོ་མྱང་བས་སེམས་འཕྲོག་པར་འགྱུར་ལ། སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ལ་ཡང་བཏང་སྙོམས་སུ་ཡང་དག་པར་མི་གནས་ཤིང་འགོག་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་ཞི་བར་ལྟ་ན་ནི་དེ་སངས་རྒྱས་སམ་ཆོས་སམ་དགེ་འདུན་ལ་བརྟེན་ནས་འདི་ལྟར་ཡིད་འབྱུང་ཞིང་སྐྱོ་བར་འགྱུར་ཏེ། གང་བདག་གི་སྟོན་པ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང༌། དེའི་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་དང༌། དགེ་འདུན་ལེགས་པར་ཞུགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ཞེན་ཅིང་གནས་ཀྱི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཞི་བར་མི་ལྟ་བ་ནི་བདག་
― DTG131_Page_0557 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གི་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པ་དང༌། རྙེད་པ་མ་ཡིན་པ་སྟེ། བདག་གིས་ཉེས་བ་རྙེད་པ་ཡིན་གྱི་ལེགས་པ་རྙེད་པ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་མོ། །དེའི་སེམས་ལས་སུ་རུང་བའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་སྐྱོ་བ་སྐྱེས་མ་ཐག་ཏུ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་དང་ལྡན་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་ཡང་དག་པར་གནས་ཤིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་ཞི་བར་ལྟའོ། །འདི་དག་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། བཟོད་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། འགྱོད་པ་མེད་པ་དང༌། མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཡན་ལག་བཞིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་བག་ཡོད་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དགེ་བའི་དོན་དང་ལྡན་པ་རྣམས་སོ། །དེས་དེའི་ཚེ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལ་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་བྱ་བ་མང་དུ་བྱས་པ་ཡིན་ཏེ། ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་པ་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལས་སེམས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ཙམ་གྱིས་ན་དེའི་ཡོངས་སུ་སྦྱང་བའི་ས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པས། །དེའི་གོང་དུ་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་ལ་འཇགས་ཏེ། ཡང་ལུས་སུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་ཀྱི་ལུས་ལ་རྩྭ་དང༌། ཤིང་དང༌། ས་དང་འདྲ་བར་མཐོང་ངོ༌། །དེ་མ་ཡིན་པ་དེ་ལས་བྱུང་བའི་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡིན་པར་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་ནས། ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདེན་པ་ཤེས་པ་ལ་རྗེས་སུ་འཇུག་གོ །ཞུགས་ནས་ཀྱང་བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དབང་པོ་དང་ཡུལ་རྣམས་ལས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བ་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བར་དུ་འགྱུར་ཏེ། བདག་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །འདི་དག་ནི་བྱས་པ་རྟོགས་པའི་ས་ལ་ལུས་སུ་གཏོགས་པའི་དྲན་པ་བསྒོམ་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སྐྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ལུས་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཅན་
― DTG131_Page_0558 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ། རྩྭ་དང༌། ཤིང་དང༌། ས་དང་འདྲ་བར་འདུ་ཤེས་པ་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ཡང་དག་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་པ་དང༌། བསྒོམ་པའི་ལམ་ལ་སྐྱོ་བ་དང༌། འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་མཐོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཙམ་གྱིས་ན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྟོན་པའི་བསྟན་པ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་བྱ་བ་མང་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེའི་རང་གི་དོན་རྫོགས་པས་ན་དེའི་དོང་དུ་ལས་སུ་བྱ་བ་མེད་ལ་བྱས་པ་དེ་ཡང་ཕྱིས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་མེད་དེ། བྱས་པ་འདི་ནི་དེ་མ་ཡིན་པའི་དུས་ན་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་འགྱུར་བས་ན་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའམ། འདི་ནི་བྱས་སུ་ཟིན་ཀྱང་དཔེར་ན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང་འདྲ་བར་གཏན་དུ་བྱས་པ་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་སྔ་མའི་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བའི་སའི་དགེ་བའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པའོ། །བྱས་པ་རྟོགས་པའི་སའི་གང་ཡིན་པ་རྣམས་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་སྟེ། དེ་རྣམས་ཀྱང་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིར་ཅི་རིགས་པར་འདུ་བར་རིག་པར་བྱའོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བཅུ་དྲུག་པ། ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པས་བསྡུས་པའི་སྲིད་པའི་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱི་རྒྱུ་ནི་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། རྟེན་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། རང་བཞིན་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། དུས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དེ་ལ་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གམ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་བརྟེན་ནས་རྟེན་དང་བཅས་པའི་སྲེད་པ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པའོ། །རྟེན་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནང་ལ་བརྟེན་ནས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་ངའོ་སྙམ་དུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ལ། ཇི་སྲིད་དུ་དགའ་བས་མ་ནོན་པ་དེ་སྲིད་དུ་དེའི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་རྒྱུད་ཀྱང་འདྲ་བར་འཇུག་ཅིང་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ང་ནི་འདི་ལྟ་བུ་སྟེ།
― DTG131_Page_0559 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྔོན་བཞིན་ནོ་སྙམ་མོ། །དེ་ཕྱིས་དགའ་བས་ནོན་ནས་རེས་འགའ་ནི་ཁ་དོག་དང་ལྡན་ལ་རེས་འགའ་ནི་ཁ་དོག་ངན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། རེས་འགའ་ནི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་དང༌། བདེ་བ་དང་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་ལ་རེས་འགའ་ནི་སྤོབས་པ་མེད་པའི་བར་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་གང་གི་ཚེ་ཁ་དོག་དང་ལྡན་པ་ནས་སྤོབས་པ་དང་ལྡན་པའི་བར་དུ་འགྱུར་བ་དེའི་ཚེ་ནི་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ནི་བཟང་ངོ་སྙམ་མོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ལ་ནི་བདག་ནི་ངན་ནོ་སྙམ་དུ་སེམས་པར་འགྱུར་ལ། རྒ་བས་ནོན་པའི་ཚེ་ནི་གཞན་དུ་གྱུར་ཏོ་སྙམ་དུ་སེམས་པའོ། །རང་བཞིན་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འབྱུང་བ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། འཇིག་པ་ལ་སྲིད་པའོ། །འབྱུང་བ་ལ་སྲེད་པ་དེ་ཡང་ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོར་འཇུག་གོ །འཇིག་པ་ལ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་སྲེད་པར་བྱེད་ཀྱི་སེམས་ཐག་པ་ནས་ཡང་དག་པར་གནས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ལ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དོ། །དེ་ལ་ཕྱི་མ་ལ་བདག་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ནི་འབྱུང་བ་ལ་སྲེད་པ་ཆུང་ངུ་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་ཉིད་དུ་བདག་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མཐུན་པར་མངོན་པར་འདོད་པའི་སྒོ་ནས་བདག་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་དང༌། སྐྱེ་བ་མི་མཐུན་པ་མངོན་པར་མི་འདོད་པའི་སྒོ་ནས་བདག་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་དང༌། གལ་ཏེ་སྔོན་གྱི་ལུས་དེ་འདོད་པར་གྱུར་ལ་དེས་དེ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་ལས་འབའ་ཞིག་ཀྱང་བྱས་ན་ནི་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ནི་འདི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ། དཔེར་ན་ད་ལྟར་གྱི་བཞིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་དང༌། གལ་ཏེ་ཡང་མངོན་པར་མི་འདོད་ལ་དེས་དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་དགེ་བའི་ལས་འགའ་ཞིག་ཀྱང་བྱས་ན་ནི་དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། བདག་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་རོ་སྙམ་པའོ། །འཇིག་པ་མི་འདོད་ནས་དེའི་གཉེན་པོར་བདག་འབྱུང་བར་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་ནི་སྲེད་པ་འབྲིང་སྟེ། སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་འདིར་བདག་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་བདག་འདི་ལྟར་གྱུར་ཅིག་བདག་གཞན་དུ་གྱུར་ཅིག་སྙམ་པ་ཐམས་ཅད་ནི་སྲེད་པ་འབྲིང་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པ་
― DTG131_Page_0560 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདི་རྣམས་ཉིད་ཀྱིས་བདག་གྱུར་ཅིག་སྙམ་སྟེ། འདོད་པ་དྲག་པོས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སྲེད་པ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། དེ་སྲིད་བ་རྣམ་པ་ལྔ་པོ་དེའི་རང་བཞིན་གྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནང་གི་རྟེན་དང་བཅས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ལ་ནི་སྲེད་པ་བཅོ་བརྒྱད་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་ཇི་ལྟར་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ལ་ངའོ་སྙམ་པ་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་རྣམས་ནི་བདག་གི་སྟེ། གཟུགས་རྣམས་ལ་བདག་དབང་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཀྱི་བར་དུ་བདག་དབང་བྱེད་དོ་སྙམ་དུ་འཛིན་པ་སྟེ། ལྷག་མ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཅོ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་དང༌། སྔ་མ་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་རྣམས་བསྡམས་ན་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དུས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་གང་ཞེ་ན། རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་སུམ་ཅུ་རྩ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཉིད་ལས་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འདི་ལྟ་སྟེ། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་བཞི་ལས་རྣམ་པར་སྤྱོད་པ་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་སྤྱིར་ན་འདོད་པ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གང་ཡང་རུང་བ་དེ་ནི་སྲིད་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པས་བསྡུས་པས་ན་རྒྱུའོ། །ཆགས་པའི་བདག་ཉིད་ཀྱིས་འཁོར་བའི་རྒྱུན་ཕྱོགས་སུ་འཇུག་པས་ན་ཆུ་ཀླུང་ངོ༌། །ཡུལ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་ཆགས་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པས་རྣམ་པར་ཆགས་པའོ། །ཕུང་པོ་ལྔ་གྲུབ་པ་ནད་ལ་སོགས་པ་འབྲས་བུ་ལྟ་བུའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གཞིར་གྱུར་པས་ན་འབྲས་ཀྱི་རྩ་བའོ། །གཞི་ལ་བར་དཀའ་བས་ན་རྣམ་པར་འབབ་བའོ། །བདུད་ཀྱི་འཆིང་བ་ཆ་ཕྲ་མོར་རྒྱུ་བས་ན་དྲ་བ་ཅན་ནོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་དུ་གྱེན་དུ་མཐོ་བས་ན་འཁྲི་ཤིང་ངོ༌། །མི་ངོམས་པར་བྱེད་པས་ན་སྐོམ་པའོ། །དེ་ལྟ་བུའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་སྲེད་པ་དེས་སྐྱེ་དགུ་འདི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ནི་གཡོགས་པའོ། །བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་ནི་བསྒྲིབས་པའོ། །ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་དེ་ཉིད་ཤས་ཆེ་བའི་སྒོ་ནས་ནི་གྱེན་དུ་མཐོ་བའོ། །ཆུང་ངུ་དང་འབྲིང་གི་སྒོ་ནས་ནི་ཡོངས་སུ་མཐོ་བའོ། །འདོད་པའི་སྲེད་པས་ཤེས་བྱ་བ་ལ་རྨོངས་པར་བྱས་པས་ན་བཀབ་པའོ། །གཟུགས་ཀྱི་སྲེད་པས་ཤེས་བྱ་ལ་རྨོངས་པར་བྱས་པས་ན་བསྐོར་
― DTG131_Page_0561 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའོ། །གཟུགས་མེད་པའི་སྲེད་པས་ཤེས་བྱ་ལ་རྨོངས་པར་བྱ་བས་ཀུན་ནས་བསྐོར་བ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་གསུམ་ཞིག་ཡོད་ལ་གཅིག་ནི་ལོང་བ། གཉིས་པ་ནི་མིག་བཙུམས། གསུམ་པ་ནི་མིག་ཕྱེར་ཟིན་ཀྱང་རབ་རིབ་ཏུ་གྱུར་ཏེ། དེ་ལ་དང་པོས་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཆུང་ངུ་ཡང་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་མཐོང་ངོ༌། །གཉིས་པས་ནི་ཟླ་འོད་ཙམ་དུ་ཅུང་ཟད་མཐོང་ངོ༌། །གསུམ་པས་ནི་གཟུགས་རྣམས་མཐོང་མོད་ཀྱི། དེའི་མིག་དྲི་མ་མེད་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་ལེགས་པར་མི་མཐོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བཀབ་པ་དང༌། བསྐོར་བ་དང་ཀུན་ནས་བསྐོར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་བསྐོར་བ་ནི་རྣམ་པ་ལྔས་ལེགས་པར་བསྐོར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ལྔ་གང་ཞེ་ན། བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔར་གྱུར་པ་ན་གང་ལ་དམིགས་ནས་བརྙེས་པར་བྱས་པས་བརྙེས་པ་དང༌། ཐབས་གང་གིས་བརྙེས་པ་དང། བརྙེས་པར་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༌། བརྙེས་པར་བྱ་བ་དེ་ཡང་གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ངེས་པར་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཉིད་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེས་པ་དང༌། གཞན་དག་ཀྱང་གཞན་གྱིས་རྟོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་བསྐྱེད་པའོ། །དེ་ལ་དམིགས་པ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཡིན་ཏེ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་པོ་རྣམས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟ་སྟེ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་མདོ་དང་རྒྱས་པར་རྣམ་པར་གཞག་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐབས་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དེ་དག་ལ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་ཏེ། རྣམ་པ་བཅུ་གཉིས་ཀྱིས་ཡེ་ཤེས་ཏེ། མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤང་བའི་ཕྱིར། མངོན་སུམ་གྱི་ཡེ་ཤེས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་སྐྱེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡང་འདས་པ་དང་ད་ལྟར་དང་མ་འོངས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང་རིག་པ་དང་བློ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་གྱུར་བ་དེའི་སློབ་པའི་གོང་ན་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་མ་ཤེས་པར་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བ་མ་སྤངས་པ་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0562 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པའི་འགོག་པའི་བདེན་པ་དང༌། བསྒོམ་པར་བྱ་བ་མ་བསྒོམས་པའི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་རྟོགས་པ་ནི་ལན་གཉིས་སུ་བཟླས་པ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱའོ། །མི་སློབ་པར་གྱུར་བའི་ནི་ཐམས་ཅད་བྱས་ཟིན་པ་ཡིན་ཏེ་བདག་གིས་བྱས་ཟིན་ཏོ་སྙམ་ནས་ཟད་པ་ཤེས་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་བརྙེས་པ་ནི་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པ་སྟེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱའོ། །ཁྱད་པར་ནི་འདི་ཡོད་དེ། རྣམ་པ་བཞི་བཟླས་པ་སྔ་མ་གཉིས་ནི་སློབ་པའི་འཕགས་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་མིག་གོ ། ཕྱི་མ་ཤོས་ནི་མི་སློབ་པའོ། །བརྙེས་པར་བྱ་བ་བརྙེས་པ་ནི་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་གྱི་རྒྱུད་ལ་ངེས་པར་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཉིད་ཀྱིས་ཐུགས་སུ་ཆུད་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་དང་ལྡན་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལས་ཐོས་ནས་ཐོག་མར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་ཆོས་ཀུན་ཤེས་པར་གྱུར་ཏེ། དྲིས་ན་ཡང་བདག་གིས་ཆོས་ཀུན་འཚལ་ཏོ་ཞེས་སྨྲས་པ་དང༌། དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མཐར་ཐུག་པའི་རྣམ་པ་དག་གི་ལྔ་ཆར་གྱིས་དགྲ་བཅོམ་པ་ཉིད་ཐོབ་སྟེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱང་བསྐྱེད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་གཞན་དག་ཀྱང་གཞན་གྱིས་རྟོགས་པ་ལ་ཡིད་ཆེས་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་གིས་ཆོས་ཀུན་ཤེས་སོ་ཞེས་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜ་ནྱའི་འཇིག་རྟེན་པའི་སེམས་སྐྱེས་པ་ཡང་རིག་པ་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱས་ཆོས་ཀུན་ཤེས་པར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་དུ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་འཇིག་རྟེན་པའི་དགོངས་པ་སྐྱེས་པ་ཡང་རིག་ནས་ས་ལ་གནས་པའི་གནོད་སྦྱིན་རྣམས་ཀྱིས་སྒྲ་བརྗོད་ནས་སྐད་ཅིག་ཡུད་ཙམ་ཐང་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ། ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་གྱི་བར་དུ་སྒྲ་གྲག་པར་གྱུར་ཏེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཀུན་ཤེས་ཀཽཎྜི་ནྱའི་རྒྱུད་ལ་ཀུན་ཤེས་པའི་ཆོས་ཉིད་མཐུན་པར་བསྐོར་ལ། དེ་ཡང་གཞན་དག་ལ་མཐུན་པར་བསྐོར་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་དག་ཀྱང་གཞན་དག་ལ་མཐུན་པར་བསྐོར་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་དེ་མཐུན་པར་བསྐོར་བའི་དོན་གྱི་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱའོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་
― DTG131_Page_0563 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཆོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡིན་པས་ན་ཆོས་ཀྱི་འཁོར་ལོའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། འདི་ལྟར་ཚངས་པ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དགྲ་བཅོམ་པའི་ཚིག་བླ་དགས་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེས་བསྐོར་བ་ལ་ཚངས་པའི་འཁོར་ལོ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མངོན་པར་མ་རྟོགས་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་ནི་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མ་ཐོབ་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དད་པ་དང༌། དད་པའི་སྒོ་ནས་འདུན་པ་དང༌། སྙིང་ཐག་པ་ནས་འདུན་པའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་བརྟུན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་དེ་ཡང་ཐབས་དང་བཅས་པའོ། །དེ་ལ་དད་པ་ནི་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པའོ། །འདུན་པ་ནི་ཐོབ་པར་འདོད་པའོ། །བརྩོན་འགྲུས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། མཐུ་དང་ལྡན་པ་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་དང་ལྡན་པ་དང༌། སྤྲོ་བ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྟུལ་ཕོད་པ་བརྟན་པ་དང༌། བརྩོན་པ་མི་འདོར་བའོ། །ཐབས་ནི་བག་ཡོད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྗེད་ངས་པ་མེད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་དྲན་པ་དང༌། བག་མེད་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ཤེས་ཤིང་ཡོངས་སུ་གཅོད་པའི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་ཤེས་བཞིན་དང༌། དེ་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་བག་ཡོད་པ་སྟེ། ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཆོས་རྣམས་ལས་སེམས་ཀུན་དུ་སྲུང་བ་དང༌། དགེ་བ་བསྒོམ་པ་ལ་རྟོག་པའོ། །ནད་ལྟ་བུ་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པའོ། །ནད་ཀུན་ནས་སློང་བ་ལྟ་བུ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པའོ། །ནད་བྱུང་བ་སྤངས་ནས་ནད་མེད་པར་གྱུར་བ་ལྟ་བུ་ནི་འགོག་བའི་བདེན་པའོ། །ནད་སྤངས་ནས་ཕྱིས་མི་སྐྱེ་བ་ལྟ་བུ་ནི་ལམ་གྱི་བདེན་པ་སྟེ། ནད་པས་ནི་སྨན་པ་ལས་དེ་ཙམ་ཞིག་བཙལ་བར་བྱ་བར་ཟད་དོ། །སྨན་པས་ཀྱང་དེ་ཙམ་ཞིག་བསྟན་པར་བྱ་བར་ཟད་དོ། །དེ་བས་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ནི་ལྔར་མེད་དེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྲེད་པའི་ཟུག་རྔུ་འབྱིན་པ་ཆེན་པོ་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དེ་ཙམ་ཞིག་སྟོན་པར་ཟད་དོ། །བདེན་པ་ཤེས་པ་ལ་མ་ཕྱོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང༌། མི་ལྡན་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་ནི་རྟགས་དང་ཉེས་དམིགས་བཅུ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དགེ་སྦྱོང་རྣམས་ཀྱི་
― DTG131_Page_0564 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིད་ལ་དགེ་སྦྱོང་དུ་མི་འཛིན་པ་དང༌། ཚིག་གིས་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་མི་བགྲང་བ་དང༌། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་བ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ངན་སོང་རྣམས་ལས་ཡོངས་སུ་མ་གྲོལ་བ་དང༌། བསླབ་པ་འབུལ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་མིའི་ཆོས་འདི་ལྟ་སྟེ། ལམ་མམ། ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པའི་སྐལ་བ་མེད་པ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་སྤངས་ཏེ། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་ཏུ་ཡོན་གནས་གཞན་ཚོལ་བའི་རྒྱུར་གྱུར་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྲོ་བའི་སྒོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་སྤངས་ཏེ། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་བའི་སྟོན་པ་ཚོལ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་བ་དང༌། ཕྱིར་མི་འོང་བས་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཡང་སྡུག་བསྔལ་བ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ཀུན་ཤེས་པས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ནས། སྡུག་བསྔལ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའི་སྐལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་བདེན་པ་ཤེས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟགས་དང་ཕན་ཡོན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བདེན་པ་ཤེས་པ་ལ་མངོན་དུ་ཕྱོགས་ཤིང་མངོན་པར་རྫོགས་པར་འཚང་རྒྱ་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞིའི་སྒོ་ནས་འཐོབ་པའི་གནས་དང༌། འཐོབ་པ་དང༌། འཐོབ་པའི་གནས་ཀྱང་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དད་པས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ནི་འཐོབ་པའི་གནས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་འབྲས་བུ་བཞིས་བསྡུས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འཐོབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ལན་གསུམ་དུ་བཟླས་པའི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང། མཐོང་བ་དང༌། མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་ཐབས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚེ་འདི་ནི་བདེན་ནོ་སྙམ་པ་ནི་ཤེས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །བདེན་པ་དེའི་གོང་དུ་ཕྱིར་ཞིང་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བ་ནས་བསྒོམ་པར་བྱ་བའི་བར་དུ་མཐོང་བ་ནི་མཐོང་
― DTG131_Page_0565 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་གནས་སྐབས་སོ། །མི་སློབ་པའི་ས་ལ་བདག་གིས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཟིན་ཏོ་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་མི་སློབ་པའི་ཟད་པ་དང༌། མི་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱིས་བསྡུས་པ་ནི་ཤེས་པའི་གནས་སྐབས་སོ། །མི་སློབ་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནི་མཐོང་བའོ། །རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་ནས་བཟུང་སྟེ། སློབ་པའི་ཤེས་རབ་ཐམས་ཅད་ནི་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བདེན་པ་ཤེས་པའི་ལས་དང་མཚན་ཉིད་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་གང་བདེན་པ་མཐོང་བས་སྤངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་དག་པར་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ཐོག་མར་འགྲོ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གང་དགྲ་བཅོམ་པས་སྤངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མཐར་ཐུག་པ་བྱ་བའི་ཐོག་མར་འགྲོ་བ་སྟེ། ཉི་མ་འཆར་བའི་སྐྱེ་རེངས་དང་པོ་དང་འདྲའོ། །དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ན་མ་རིག་པའི་མུན་པ་ཆེན་པོའི་གཉེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་སྣང་བ་ལྟ་བུར་སེལ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་དུ་འདི་ན་ཁ་ཅིག་བདེན་པ་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་ཏེ། དེའི་རྗེས་ལ་བརྗེད་ངས་པའི་ཕྱིར་འདོད་པའི་འདུན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་གཉིས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གང་གི་ཚེ་བག་ཡོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ན་དེ་བདེན་པ་ཤེས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྗེས་ཐོགས་སུ་ཕྱིར་མི་འོང་བར་འགྱུར་ཏེ། ཕྱི་རོལ་བའི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་ཏེ་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་ཤེས་པ་ནི་བྱེད་པ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་འབྲས་བུ་རྒྱ་ཆེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འདས་པའི་འདུ་བྱེད་སྐྱེས་ཟིན་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། ད་ལྟར་སྐྱེས་པ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། མ་འོངས་པ་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་འགག་པས་འགོག་པའི་ཆོས་
― DTG131_Page_0566 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཀྱིས་འགགས་སོ། །འགག་ཏུ་ཆའོ་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་བདེན་པ་ཤེས་པ་འཐོབ་པ་ནི་རྡོའི་མཆོད་སྡོང་ལེགས་པར་བཙུགས་པ་བཞིན་དུ་ཕ་རོལ་སྨྲ་བ་རྣམས་ཀྱིས་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། མི་འཕྲོགས་ཤིང་གཞན་གྱི་དྲིང་མི་འཇོག་ལ་གཞན་གྱིས་བཀྲི་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཅི་འདི་དག་ཇི་སྐད་ཟེར་བ་བཞིན་དུ་བདག་གིས་མཉམ་པར་བྱའམ་སྙམ་དུ་གཞན་དག་གི་ངོར་ལྟ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །ངོར་རྟོག་པར་ཡང་མི་འགྱུར་ཏེ། གང་དེ་དག་ལས་ཐོས་པ་དང༌། ཁ་ནས་བྱུང་བ་དེ་སེམས་པ་དང༌། འཇལ་བ་དང་ཉེ་བར་རྟོག་པར་མི་བྱེད་དོ། །གཞན་དག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་བའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བདེན་པ་ཤེས་པ་རིམ་གྱིས་བྱུང་བ་བཞི་པོ་མཐའ་དག་གིས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་གྱི། གང་ཡང་རུང་བ་མ་ཚང་བས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་བླ་ན་མེད་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་འཚོ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་འདོད་པ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་རྣམས་ཀྱི་གཡོས་སུ་བྱས་པ་ལྟ་བུར་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཡོངས་སུ་བྱས་པ་དང་འདྲ་བ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བར་བྱེད་དོ། །སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་ཤེས་པ་མ་ཚང་བའི་ཤེས་པ་གསུམ་པ་ནི་ལྡུམ་བུ་ཤ་མའི་ལོ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་རིམ་གྱིས་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་པ་ཤེས་པ་བཞི་པོ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ནི་ཤིང་སཱ་ལའི་འདབ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཞན་ཡང་བདེ་བ་དང་བཅས་ཤིང་ཡིད་བདེ་བ་དང་བཅས་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་རྟོགས་པ་དང༌། ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་ཕྱིར་བདེན་པ་ཤེས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། མེས་སྲེག་པའི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། གནོད་པའི་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །དེ་གཉི་ག་དང༌། ཚེ་རབས་དུ་མའི་མི་བཟད་པ་ཡང་བདེན་པ་ཤེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །བདེན་པ་ཤེས་པས་ནི་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །བདེན་པ་ཤེས་པ་དེ་ཡང་གལ་ཏེ་མེས་སྲེག་པའམ། གནོད་པས་ཉེན་པ་དྲག་པོ་དང་ཕྲད་ན་ནི། ཚེ་འདི་ལ་ལུས་གཅིག་ཆུད་ཟོས་པ་
― DTG131_Page_0567 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཙམ་གྱིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། ལུས་བརྒྱ་ཆུད་ཟོས་ན་ཡང་ཡིད་དགའ་བར་གྱུར་བས་ཉམས་སུ་བླང་བར་བྱ་ན། གཅིག་ལྟ་ཅི་སྨོས། བདེན་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་ནི་བར་དུ་གཅོད་པ་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་དད་པ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་དང༌། དུས་གཞན་དུ་ལྟོས་པ་དང་བག་མེད་པའོ། །དེ་ལ་མ་དད་པ་ནི་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པ་དང༌། དགེ་འདུན་གྱི་ཤིན་ཏུ་ནན་ཏན་དུ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཡིད་མི་ཆེས་པའོ། །དེ་ལ་མ་དད་པ་དང་པོ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཉིད་ཀྱིས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་ལས་དཔེར་བླངས་ཏེ། ཉན་ཐོས་རྣམས་ལ། འདི་སྐད་དུ་ངས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་བླ་ན་མེད་པ་ཡང་དག་པར་རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་སོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །མ་དད་པ་གཉིས་པ་སྤངས་སྦར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་འདི་སྐད་དུ་ང་དང་ཁྱེད་ཀྱིས་བདེན་པ་དེ་དག་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར། ཡུན་རིང་པོ་ནས་འཁོར་བ་ནས་འཁོར་བར་གྱུར་ཏོ། །ད་ནི་ཁོ་བོ་དང་ནི་ཁྱེད་རྣམས་ཀྱིས་བདེན་པ་དེ་རྣམས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་རྟོགས་ཤིང་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བས་ཁོང་དུ་ཆུད་དེ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ན་རྒྱུ་ཟད་པའི་ཕྱིར། སྐྱེ་བའི་འཁོར་བ་རྣམ་པར་ཟད། །ཐ་མའི་ལུས་འཛིན་པས། ད་ནི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་མེད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་མ་དད་པ་གསུམ་པ་ནི་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལ་རྣམས་པ་འདི་ལྟ་བུར་འཇུག་སྟེ། གལ་ཏེ་དགེ་སྦྱོང་གཽ་ཏ་མ་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་ཡིན་ན། ཅིའི་ཕྱིར་དྲིས་ན། ཁ་ཅིག་ནི་ལན་འདེབས་པར་བྱེད། ཁ་ཅིག་ནི་ལན་འདེབས་པར་མི་བྱེད་སྙམ་པའི་མ་དད་པ་དེ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་ཤིང་ཤ་བའི་ལོ་མ་ཕྱག་ན་འདུག་པ་དང༌། ས་ལ་ལྷགས་པའི་དཔེས་བསྟན་ཏེ། འདི་སྐད་དུ་ངས་ཆོས་མང་པོ་མངོན་པར་སངས་རྒྱས་མོད་ཀྱི་དོན་དང་མི་ལྡན་པ་ནི་མང༌། དོན་དང་ལྡན་པ་ནི་ཉུང་བའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ལ་ཉུང་དུ་བསྟན་ཏོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ན་མི་མཁྱེན་པའི་ཕྱིར་ལན་མི་འདེབས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དོན་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ཡིན་པར་
― DTG131_Page_0568 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཅན་རྣམས་ཀྱི་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནི་འདི་སྐད་དུ། མདས་མདའི་ལྟོང་ནས་ལྟོང་དུ་ཕོག་པ་དང༌། སྐྲ་དུམ་བུ་བརྒྱར་གཏུབས་པ་ལ་རྒྱང་རིང་པོ་ན་འདུག་པའི་མིས་རྩེ་མོས་རྩེ་མོར་ཕོག་པར་བྱ་བ་ནི་ཆེས་ཆ་ཕྲ་བས་ན་ཤིན་ཏུ་དཀའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དེ་བས་ཀྱང་བདེན་པ་རྟོགས་པ་ནི་ཆེས་དཀའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་འཛིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་འཛིན་པ་དེ་ཉིད་རྟོགས་ཏེ། མགོ་མཉམ་ཁོ་ནར་དམིགས་པར་བྱ་བ་དང༌། དམིགས་པ་པོའི་ཤེས་པ་བསྐྱེད་ནས་བདེན་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་ཤིན་ཏུ་ཆ་ཕྲ་ཞིང་ཤིན་ཏུ་དཀའ་བ་ཡིན་གྱི་མདའ་གཞན་གྱིས་གཞན་དང༌། སྐྲའི་རྩེ་མོ་གཞན་གྱིས་གཞན་ལ་ཕོག་པར་བྱ་བ་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དུས་གཞན་དུ་ལྟོས་པ་དང༌། སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་འདི་སྐད་དུ། ལོག་པར་ལྟུང་བར་གྱུར་བ་ལས་མིར་འགྱུར་བ་དཀོན་ནོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། རུས་སྦལ་ཞར་བའི་དཔེ་ཡང་བསྟན་ཏོ། །དེ་ལ་བག་མེད་པ་གང་ཞེ་ན། མདོར་བསྡུ་ན་ལོག་པའི་སེམས་དང༌། རྟོག་པ་དང༌། གཏམ་མོ། །བསམ་པར་མི་བྱ་བའི་གནས་ལ་སེམས་པ་ནི་ལོག་པའི་སེམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བདག་ཉིད་ལས་སེམས་པ་ནི་འདས་པའི་དུས་ན་བདག་བྱུང་ངམ་མ་བྱུང་ཞིག་གུ་སྙམ་པ་ནས་མ་འོངས་པ་ན་ཞེས་བྱ་བའི་བར་དུ་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ། ནང་དུ་ཐེ་ཚོམ་ཟ་ཞིང༌། བདག་ཇི་ཞིག་ལས་ཇི་ཞིག་ཏུ་འགྱུར། སེམས་ཅན་འདི་ག་ལས་འོངས་འདི་ནས་ཤི་འཕོས་ནས་ནི་གང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་པའོ། །འཇིག་རྟེན་ལ་སེམས་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ་དེ་བཞིན་དུ་འཇིག་རྟེན་ནི་མཐའ་དང་ལྡན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །སེམས་ཅན་ལ་སེམས་པ་ནི་སྲོག་ཀྱང་དེ་ཡིན་ལ་ལུས་ཀྱང་ད་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ལས་སེམས་པ་ནི་དེ་ཉིད་བྱེད་ལ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །བསམ་གཏན་པ་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱིས་བསམ་གཏན་པའི་ཡུལ་དང་དེ་བཞིན་འོངས་པ་
― DTG131_Page_0569 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཤི་ཕན་ཆད་མེད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །དེ་དག་ནི་ཀུན་རྫོབ་པ་དང་དོན་དམ་པ་ལ་མཁས་པ་ཡིན་ལ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྒྱུ་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་བསམ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། བསམ་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པ་དང༌། གཞི་ཡང་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསམ་པའི་ཡུལ་མ་ཡིན་པའི་གཞི་ལ་སེམས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པའམ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་གཞི་མེད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བས་ན་རྙེད་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། སེམས་ཀུན་ནས་རྨོངས་པར་འགྱུར་བར་ཟད་དོ། །དེ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་བསམ་པར་བྱ་བ་སེམས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ནི་བརྒྱ་ལ་འགའ་ཞིག་རྒྱུའི་སྟོབས་དང་ལྡན་ཏེ། སྐྱོ་བའམ་སྐྱོ་བ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པ་ལ་དམིགས་པ་ནང་དུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། དེ་ནི་དེ་ལ་ཡང་ཉེས་པར་ལྟ་ཞིང་ཡང་དག་པ་མ་ཡིན་པར་འདུ་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟ་ན་འཇིག་རྟེན་ལ་སེམས་པ་ནི་དོན་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ལོག་པའི་རྟོག་པ་ནི་འདོད་པའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལོག་པའི་གཏམ་ནི་རྣམ་པ་དྲུག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་ལོག་གིས་གཏམ་དང༌། དོན་མེད་པའི་གཏམ་དང༌། ཉེས་རྩོམ་གྱིས་གཏམ་དང༌། གཞན་དག་གི་བཟང་ངན་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་གཏམ་དང༌། བཟོས་འཚོལ་བ་རྣམ་པར་འབྱེད་པའི་གཏམ་དང༌། ཟས་ལ་ཞེན་པའི་གཏམ་སྟེ་འདི་ནི་བག་མེད་པ་ཞེས་བྱའོ། །བག་མེད་པ་དེ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནི་གང་ཟག་ཤིན་དུ་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཉིད་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བར་མཛད་དེ་བག་མེད་པ་མྱུར་དུ་སྤོང་དུ་གཞུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ནི་དེ་ལྟར་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་བར་དུ་གཅོད་པ་བཞི་སྤངས་ནས། རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་འཕགས་པའི་བདེན་པ་རྣམས་འཆད་པར་བྱེད་དེ། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་ཚིག་གི་སྒོ་ནས་སོ། །བསམས་པ་ལས་བྱུང་བས་ནི་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་སོ། །བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བས་ནི་རྟོགས་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །དེ་ལ་ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བས་ནི་ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་བཞིན་དུ་འདི་ནི་སྡུག་བསྔལ་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ནོ་
― DTG131_Page_0570 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །བསམས་པ་ལས་བྱུང་བས་ནི་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་བདེན་པ་འདི་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ་དེ་བས་ན་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ན་སྙམ་ནས་འཆད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཉིད་ཀྱིས་ཀྱང་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་དུ་བདེན་ལ། མོས་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་བདེན་ཏེ། གང་དེ་ཁོ་ནའི་དོན་དེ་ལ་བདེན་པར་མོས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བྱིས་པ་རྣམས་ནི་ཆོས་ཉིད་ཁོ་ནའི་སྒོ་ནས་བདེན་པ་ཡིན་གྱི་མོས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ནི་གཉིས་ཀའི་སྒོ་ནས་བདེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་འདི་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱིས་ནི་བདེན་པ་རྣམས་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བདེན་པ་ཤེས་པ་ཐོབ་པ་ནས། ཤེས་ནས་དད་པ་ཐོབ་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་བདེན་པ་རྣམས་དང༌། དཀོན་མཆོག་རྣམས་ལ་སོམ་ཉི་མེད་དེ། བདེན་པ་ཤེས་པ་དང༌། ཤེས་ནས་དད་པས་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཅིང༌། གཅིག་གང་ན་ཡོད་པ་དེ་ན་ཅིག་ཤོས་ཀྱང་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་པ་ཤེས་པ་དང་བྲལ་ཞིང་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པ་དང་མི་ལྡན་པའི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་རྣམས་ལ་ནི་ཉེས་དམིགས་བཞི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། འོག་མའི་ཆར་འགྲོ་བའི་ངན་སོང་དུ་སྐྱེ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། དེ་དང་ལྡན་པའི་ལས་ཀྱང་བྱས་ནས་ངན་སོང་དག་ཏུ་སྐྱེ་བའི་གཡང་སར་ལྟུང་བ་དང་གཞན་ཡང་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་ཉོན་མོངས་པ་མང་པོས་ཡོངས་སུ་གདུངས་པའི་སྐྱེ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་མངོན་པར་དགའ་ལ་དེ་དང་ལྡན་པའི་ལས་ཀྱིས་ཀྱང་དེར་སྐྱེས་ནས་སྐྱེ་བའི་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་ཆེན་པོས་ཡོངས་སུ་གདུངས་པ་དང༌། གཞན་ཡང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་མ་རིག་པའི་མུན་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྣམས་སུ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སྐྱེ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྐྱེ་བའི་མུན་པའི་བར་དུ་ཡང་ལྟུང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ཡང་ཡུལ་གྱི་ལོངས་སྤྱོད་ལས་ཀྱང་ཉམས་ལ། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་ལམ་ལས་ཀྱང་ཉམས་ཏེ། བར་མ་དོར་འཇིག་རྟེན་གྱི་ལམ་གསུམ་དུ་ལྷུང་བ་བཞིན་དུ་ལྟ་
― DTG131_Page_0571 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བའི་མུན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། རྟག་པར་ལྟ་བའམ། ཆད་པར་ལྟ་བའམ། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ལྟ་བར་ལྷུང་ནས་དེའི་རྒྱུ་དེ་དང་དེའི་རྐྱེན་དེས་ཁམས་གསུམ་གྱི་སྐྱེ་བའི་མུན་པར་ལྟུང་བར་འགྱུར་ཏེ། མ་རིག་པའི་མུན་པས་བསྒྲིབས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་བ་བཟུང་བ་ལ་ལོག་པ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མི་མཐོང་ངོ༌། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཡན་ལག་ལྔས་ཡོངས་སུ་ཟིན་པའི་སྤོང་བ་ལ་ནི་བདེན་པ་རྣམས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སྣང་བར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བདེན་པ་རྣམས་ལ་མི་མཁས་པ་ཁ་ཅིག་ནི་ལས་གནག་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་གནག་པ་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་དང་དུད་འགྲོ་དང་ཡི་དགས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བར་བྱེད་ཅིང་སོགས་ཏེ། དེ་དག་ལས་དེར་འཕངས་ནས་ཁར་བའི་དྲུང་ལྟ་བུའི་སེམས་ཅན་དམྱལ་བ་རྣམས་དང༌། དབུས་ལྟ་བུའི་དུད་འགྲོ་རྣམས་དང༌། ཐོར་ཐོ་ལྟ་བུའི་ཡི་དགས་རྣམས་སུ་ལྟུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་བཞིན་དུ་ལས་དཀར་ནག་འདྲེས་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་དཀར་ནག་འདྲེས་པ་བྱས་ཤིང་བསགས་ནས། ལས་འདྲེས་མ་དེས་འཕངས་ཏེ། ཁར་བ་ལྟ་བུར་མི་གཙང་བ་དང་འདྲ་བའི་ངན་འགྲོའམ། གཙང་བ་དང་འདྲ་བའི་བདེ་འགྲོང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའམ། དེ་བཞིན་དུ་ལས་དཀར་ལ་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཡང་དཀར་བར་བྱས་ནས། ལས་དེས་འགྲོ་བ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་བའི་ལས་དང་འབྲེལ་པ་དེར་སྐྱེས་ཏེ། ཚེ་ཟད་ཅིང་ལས་ཟད་ནས་ཡང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ནས་ཤི་འཕོས་ཏེ། ཕྱིར་ལོག་ནས་འགྲོ་བ་ལྔ་དང་ལྡན་པའི་འཁོར་བར་འཁོར་ལོ་དུམ་བུ་ལྔ་པ་ལྟ་བུར་ཡོངས་སུ་འཁོར་རོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་གཞན་དག་ཀྱང་སྟོན་པར་བྱེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་བསྟན་པ་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་དེ་ལ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་དང་ལྡན་པ་ནི་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་
― DTG131_Page_0572 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱེད་པའི་བསྟན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཁ་ཅིག་འཇིག་རྟེན་པའི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་ཀྱི་ཤེས་པས་མཁས་པ་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པར་མཁས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །བདེན་པ་ཤེས་པས་མཁས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཡང་དག་པའི་མཁས་པ་ཡིན་ཏེ། བདེན་པ་ཤེས་པ་བཞི་ལས་བདེན་པ་ཤེས་པ་དང་པོ་ནི་བདེན་པ་རྣམས་རིམ་གྱིས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱ་བ་ལ་རྩིག་རྨད་ལྟ་བུའོ། །གཉིས་པ་ནི་རྩིག་པ་ལྟ་བུའོ། །གསུམ་པ་ནི་བླ་གབ་ལྟ་བུའོ། །བཞི་པ་ནི་བླ་གབ་ཕྱུར་པོ་ལྟ་བུའོ། །བཞི་པོ་དེ་དག་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་ཁང་བཟངས་ཆེན་པོའི་སྟེང་དུ་འགྲོ་བ་ལ་ཐེམ་སྐས་ཀྱི་ཐེམ་པ་བཞི་ལྟ་བུ་ཡང་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྐས་རྣམས་ཀྱི་སྐས་ཀྱི་ཐེམ་པ་ནི་ཤེས་པ་དེ་དག་ཉིད་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྲེད་པ་གསུམ་ནི་བདུད་སྡིག་ཅན་གྱི་འཁོར་བའི་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོར་སྐྱེས་པའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་བཟུང་བའི་རྩོལ་བ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། བདུད་ཀྱི་རྩོལ་བ་དེ་དག་གིས་ཀྱང་སེམས་ཅན་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་གཟུང་བར་མི་ནུས་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་ཆུང་ངུའི་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པ་རྣམས་སོ། །འབྲིང་ནི་དེ་མ་ཡིན་པའི་སློབ་པ་རྣམས་སོ། །ཆེན་པོའི་ནི་མི་སློབ་པ་རྣམས་སོ། །རྒྱུན་ལས་བཟློག་པའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་དང། ཅི་དགའ་མགུར་བྱར་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེན་པ་མཐོང་བའི་གང་ཟག་སློབ་པ་དང་དགྲ་བཅོམ་པའི་ནི་ང་རྒྱལ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། ང་རྒྱལ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་ཉུང་ངུ་ནི་ལུས་ཕལ་ཆེར་ནི་སྤངས་སོ། །ང་རྒྱལ་ལས་བྱུང་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྲེད་པས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཉུང་ངུ་ནི་ལུས་ཕལ་ཆེར་ནི་སྤངས་ཏེ། དཔེར་ན་རྡོའི་གསེག་མ་དང་གངས་རི་བཞིན་ཏེ། ང་རྒྱལ་ལས་བྱུང་བ་ནི་དེ་ཙམ་ཞིག་ལུས་པ་དང་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དཔེར་ན་རྫིང་གི་ནང་ནས་ཆུའི་ཐིགས་པ་གཉིས་སམ་གསུམ་ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བོར་བ་དང༌། རྫིང་ཆེན་པོའི་ནང་ན་འདུག་པའི་ཆུ་བཞིན་དུ་གཟུགས་མེད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྲེད་པས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལུས་པ་དང་སྤངས་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་
― DTG131_Page_0573 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ། །དཔེར་ན་མཚོ་ཆེན་པོ་དང་ལྟེང་ཀའི་དཔེས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་གཟུགས་ཀྱི་སྲིད་པས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལུས་པ་དང་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱ་མཚོ་ཆེན་པོའི་དཔེས་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་སྲེད་པས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་ལུས་པ་དང་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གངས་རི་དང༌། གསེར་གྱི་རི་དང༌། རི་རབ་དང༌། ས་ཆེན་པོའི་དཔེ་དང༌། གསེག་མའི་དཔེ་དྲུག་དང༌། འཇི་བའི་གོང་བུའི་དཔེས་ནི་ལུས་དང༌། ངག་དང༌། ཡིད་ཀྱི་ལས་དང༌། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གིས་བསྐྱེད་པའི་སྡུག་བསྔལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ལུས་པ་དང་སྤངས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཕལ་ཆེར་དང་བྲལ་ལ་ཉུང་ངུ་ལུས་པའི་ཕྱིར་དོན་ཆེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སློབ་པའི་ནི་ལྷ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་དེ་ལྟར་ཐོགས་ན་སྐྱེ་བ་བདུན་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལུས་ཏེ། ངན་སོང་གི་ནི་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་སོ། །མི་སློབ་པའི་ནི་ཚེ་འདིའི་ཕུང་པོ་ཙམ་ཞིག་ལུས་ཏེ་གཞན་ཐམས་ཅད་ལས་འདས་སོ། །ལུས་གང་ལ་གནས་པས་བདེན་པ་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་བའི་ལུས་དེ་ཡང་དཀོན་ནོ། །མིག་དང་ལྡན་ཞིང་བདེན་པ་མཐོང་བའི་སློབ་པ་དེ་དག་ཀྱང་དཀོན་ནོ། །ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང་བསམས་པ་དང་བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ཀྱང་དཀོན་ཏེ། དེས་ན་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་ཤེས་ཤིང༌། རྣམ་པར་ཤེས་ལ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། ཀུན་ཤེས་པས་ནི་ཡིད་ཆེས་པར་འགྱུར་རོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པས་ནི་མོས་པར་བྱེད་དོ། །རབ་ཏུ་ཤེས་པས་ནི་ཆོས་རྣམས་མངོན་པར་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པའི་དགེ་བ་ཟག་པ་དང་བཅས་པའི་ཆོས་འདི་ལྟ་སྟེ། མར་འཛིན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། དགེ་པ་བཅུའི་ལས་ཀྱི་ལམ་དེ་དག་ཀྱང་དཀོན་ནོ། །དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡང་དཀོན་ནོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ལ་ཐུག་པ་མན་ཆད་ཀྱི་ཆོས་བཅུ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་དཀོན་ནོ། །སློབ་པ་དེ་དག་ཉིད་དང་མི་སློབ་པ་དེ་དག་
― DTG131_Page_0574 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉིད་ཀྱང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་ལ་བྱས་པ་གཟོ་བའི་སྐྱེས་བུའི་གང་ཟག་ནི་ཕ་མ་ལ་བསྙེན་བཀུར་བྱ་བའི་རིགས་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་བསྙེན་བཀུར་བྱེད་དེ། དེ་ལྟར་ན་ཕར་འཛིན་པ་དང༌། མར་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་ནི་དགེ་སྦྱོང་དང་བྲམ་ཟེ་ཡོན་ཏན་ཅན་གཞན་དག་ལ་ཡོན་གནས་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ནས་ཅི་རིགས་པར་རི་མོ་བྱེད་པ་འདི་ནི་དགེ་སྦྱོང་དུ་འཛིན་པ་དང༌། བྲམ་ཟེར་འཛིན་པ་ཡིན་ནོ། །བརྐམ་ཆགས་མེད་པ་དང༌། ལེ་ལོ་མེད་པའི་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་ནི་བུ་དང་ཆུང་མ་དང་བྲན་དང་བྲན་མོ་ལ་སོགས་པ་བུ་སྣད་ཀྱི་འཁོར་ལ་འདི་དག་ནི་བདག་ལ་བརྟེན་པ་སྟེ། བདག་དཔུང་གཉེན་ཡིན་པས་ན་བདག་གི་བདེ་བས་ནི་བདེ་ལ་བདག་གིས་སྡུག་པས་ནི་སྡུག་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་རིག་ནས། དུས་དུས་སུ་ལེགས་པར་ཟས་དང་གོས་སྦྱིན་པ་དང༌། ནད་ཀྱི་གསོས་སྨན་གྱིས་སྡུད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གི་དོན་གྱི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྤྲོ་བར་བྱེད་ཅིང་ཉམས་སུ་ལེན་པར་བྱེད་དེ། ཐམས་ཅད་གཞན་ལ་ཡོངས་སུ་མི་ཚོལ་ལོ། །བགོ་བཤའ་བྱེད་པའི་ངང་ཚུལ་ཅན་ཡང་ཡིན་ནོ། །དོན་མེད་པར་ཡང་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཆུད་གཟོན་པར་མི་བྱེད་དོ། །གནས་མ་ཡིན་པར་ཡང་སྐོ་བར་མི་བྱེད་དོ། །གནས་མ་ཡིན་པར་ཡང་སྐོ་བར་མི་བྱེད་དོ། །ཆེས་རྒན་ཞིང་བླ་མ་ལྟ་བུར་གྱུར་པ་རྣམས་ལ་ཡང་རྗེས་སུ་མཐུན་པར་བྱེད་དོ། །འདི་ནི་རིགས་ཀྱི་རྒན་རབས་ལ་རིམ་གྲོ་བྱེད་པའོ། །བདག་དང་གཞན་རྣམས་ཀྱི་དོན་ཡང་བྱེད་དེ་ཆོས་བཞིན་དུ་བྱེད་ཀྱི་ཆོས་མ་ཡིན་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དོན་བྱེད་པ་དང༌། བྱ་བ་བྱེད་པ་ཡིན་ནོ། །ཚེ་འདི་ལ་སྡིག་པའི་ལས་བྱས་ན་གཞན་གྱི་ཉེས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། གསོད་པའམ་འཆིང་བའམ་ཆད་པས་གཅོད་པའམ། དམས་པའམ། སྨད་པ་ཡང་དག་པར་མཐོང་ན་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་འདིའི་ཁ་ན་མ་ཐོབ་ལ་འཇིགས་པར་ལྟའོ། །སྡིག་པའི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་བྱས་ན་འཇིག་རྟེན་ཕྱི་མ་ལ་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། གཞན་ཡང་ཕོངས་པའི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས་སོ་
― DTG131_Page_0575 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོར་བརྟགས་ཏེ་མི་བྱེད་པ་འདི་ནི་འཇིག་རྟེན་ཕ་རོལ་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ལ་འཇིགས་པར་ལྟ་བའོ། །དུས་དུས་སུ་སྦྱིན་པ་ལས་བྱུང་བའི་བསོད་ནམས་བྱ་བའི་དངོས་པོ་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་འདུག་གོ །བསོད་ནམས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱང་བྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ནད་གཡོག་བྱ་བ་དང༌། དུས་ལ་བབ་ན་ཞལ་ཏ་བྱེད་པ་དང༌། དེ་ལྟ་བུ་དང་མཐུན་པའི་བསོད་ནམས་བྱེད་དོ། །ཉིན་ཞག་གཅིག་དང་ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བས་ན་སྦྱིན་པ་དག་སྦྱིན་ཞིང་བསོད་ནམས་དག་བྱེད་ལ་བསྙེན་གནས་ལ་གནས་ཤིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ་འདུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །ལས་ཀྱི་ལམ་བཅུ་ལས་ཟུང་དང་སུམ་ཕྲུགས་ལ་སོགས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་སྤེལ་མར་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཐོས་པ་དང་བསམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་དེ་དང་ལྡན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའམ་མང་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རོ། །སེམས་ཅན་ངན་སོང་དུ་སྐྱེས་པ་རྣམས་དེ་ནས་ཐར་པར་དཀའ་བ་དང༌། བདེ་འགྲོར་སྐྱེས་པ་རྣམས་མྱུར་བ་མྱུར་བར་དེ་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ནི་དལ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དཀོན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བདེན་པ་མཐོང་བས་ནི་སྤྱིར་ན་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདས་པའི་དུས་ན་ནི་སྐྱེས་ཟིན་ཏོ། །དེ་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་ལ་བབ་པ་ན་ནི་སྐྱེས་སོ། །མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ནི་ཕྱིས་བསྐྱེད་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་དུ་བསྟེན་ཅིང་བསྒོམས་ལ་མང་དུ་བྱས་པའི་དོན་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྗེས་སུ་བསྲུང་བར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སློབ་པའི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་ཏེ་རིག་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །མི་སློབ་པའི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་གི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བའི་འབྲས་བུ་དང་བཅས་ཏེ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བཅུ་བདུན་པ། སྤྱི་སྡོམ་ནི། བསྡུས་པའི་དོན་དང་གསུམ་བདུན་བསྡུས། །རང་བཞིན་ཚོར་བ་ཐ་མ་ཡིན། །སྡོམ་ནི། བསྡུས་པ་ཡི་ནི་
― DTG131_Page_0576 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དོན་རྣམས་དང༌། །རང་གི་རིགས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དང༌། །འདྲ་བའི་རྗེས་སུ་འཇུག་པ་དང༌། །ཆོལ་བ་གསུམ་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །མདོར་བསྡུ་ན་ཁམས་ནི་གཉིས་ཡོད་དེ། རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་དང༌། གོམས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟས་པའོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་གྱིས་གནས་པ་ནི་ཇི་ལྟར་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་འདི་དག་སོ་སོར་ངེས་པར་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ས་བོན་ནོ། །དེ་ལ་གོམས་པས་ཡོངས་སུ་བརྟས་པའི་ཁམས་ནི་དགེ་བའམ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་སྔོན་གྱི་སྐྱེ་བ་གཞན་དག་ཏུ་ཀུན་ཏུ་བརྟེན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར། ད་ལྟ་ས་བོན་ཡོངས་སུ་བརྟས་པ་རྟེན་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་རྐྱེན་ཆུང་ངུ་ཙམ་ལ་ཡང་དམིགས་ནས་དེས་བཀྲི་ཞིང་དེས་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་པོ་དམིགས་པ་འདི་དག་ནི་འདིར་ཁམས་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་ལས་ངང་འགྲོ་བ་དང་སེམས་ཅན་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་གུས་ཚད་མེད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དཔེར་ན་ཆོ་ལོ་རྣམས་ཀྱི་ཆོ་ལོའི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་ནི་རིགས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་ཕུང་པོར་གཏོགས་པའི་ཆོ་ལོ་རྣམས་ལ་གཅིག་ཏུ་བརྗོད་མོད་ཀྱི། ཆོ་ལོ་དེ་དག་ནི་ཚད་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ། ཁམས་རེ་རེ་ཞིང་ཡང་ཚད་མེད་མོད་ཀྱི་རིགས་གཅིག་པའི་ཕྱིར་རེ་རེར་བསྟན་པར་མཛད་དོ། །ཁམས་དེ་ཡང་མོས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། སྔོན་སྡིག་པ་ལ་མོས་པ་ནི་སྡིག་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དགེ་བ་ལ་མོས་པ་ནི་དགེ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཅི་འདྲ་བར་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་གྱུར་པ་དེ་ནི། དེ་དང་ཆོས་མཐུན་པ་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་འབའ་ཞིག་དང་ལྷན་ཅིག་ཏུ་སྤྱོད་ཅིང་དགའ་ལ་གནས་པར་བྱེད་པ་དང༌། ལྟ་བ་མཐུན་པར་འཛིན་པ་དང༌། དེ་ལ་མོས་པར་བྱེད་དེ། དེ་བས་ན་ཁམས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་རྣམས་འདུ་བར་འགྱུར་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དད་པ་ནི་དང་པོར་བརྗོད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ནས་བདག་དང་གཞན་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པས་ངོ་ཚ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྟག་ཏུ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །བྱས་ནས་ཡུན་རིང་དུ་ལོན་པ་དང་སྨྲས་ནས་ཡུན་
― DTG131_Page_0577 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རིང་དུ་ལོན་པ་ཡང་མི་བརྗོད་དོ། །དེ་གཉིས་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་གོ །སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། འདི་ནི་དད་པའི་སྒོ་ནས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་བསླབ་པ་གསུམ་པོ་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཀྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལམ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་དང༌། གཏོད་པ་དང༌། གསོ་སླ་བ་དང༌། དགང་སླ་བ་དང༌། འདོད་པ་ཉུང་བ་དང༌། ཆོག་ཤེས་པ་དང༌། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་བཞིའོ། །གསོ་སླ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ཏེ། དེ་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བའི་ཁམས་དེ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་དེ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་འབའ་ཞིག་དང་འདྲི་བར་བྱེད་ཀྱི། དེ་དང་མི་མཐུན་པའི་ཁམས་དང་ལྡན་པ་རྣམས་དང་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །འབྲས་བུ་ནི་རྒྱུ་ལ་རག་ལས་ཀྱི། །རྒྱུ་ནི་འབྲས་བུ་ལ་རག་ལས་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་མ་རིག་པའི་ཁམས་དང་འབྲེལ་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁམས་ལ་བརྟེན་ནས་རྟེན་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་རྣམས་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་ངོ༌། །མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་ངོ༌། །མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ། སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ་ནས་རྒྱས་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོའི་བར་དུ་ཀུན་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་སྲིད་པ་ཚོལ་བའི་སྒོ་ནས་ཁམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མ་རིག་པའི་ཁམས་དང་འབྲེལ་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གི་ཁམས་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པར་འབྱུང་ངོ༌། །མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མ་དང་རྟགས་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་འབྱུང་ངོ༌། །འདུ་ཤེས་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་དེ་ལ་
― DTG131_Page_0578 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པ་སྐྱེའོ། །འདོད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་མང་དུ་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་འབྱུང་ངོ༌། །དེའི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་ལ་མང་དུ་རྗེས་སུ་རྟོག་པ་ལ་བརྟེན་ནས། གདུང་བ་དང༌། མི་དགའ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་ལས་གྱུར་པའི་ལུས་དང་སེམས་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་འབྱུང་ངོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་འདོད་པ་ཚོལ་བའི་སྒོ་ནས་ཁམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། གསུམ་དང་བདུན་ནི་བསྡུས་པ་དང༌། །འདུ་ཤེས་འཕགས་པ་སྣ་ཚོགས་གཞག ། ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་པ་དང༌། །བྱིས་པ་རྣམས་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །ཁམས་ནི་གསུམ་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་དང༌། འགོག་པའི་ཁམས་སོ། །གཞན་ཡང་ཁམས་ནི་བདུན་ཏེ། འོད་དང༌། དགེ་བ་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་བཞི་དང༌། འགོག་པའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱིས་ནི་འོད་དང་དགེ་བ་བསྡུས་སོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ཀྱིས་ནི་གཟུགས་མེད་པ་བཞི་བསྡུས་སོ། །འགོག་པས་ནི་འགོག་པ་ཉིད་བསྡུས་སོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ནི་མཐོང་བ་དང་མྱོང་བས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བའི་ཕྱིར་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་དུ་འོད་དང་དགེ་བའི་ཁམས་རྣམ་པར་གཞག་པར་མཛད་དོ། །ཁམས་བདུན་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཐབས་ཀྱང་རིག་པར་བྱའོ། །ཐོབ་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་ཐོབ་པ་དེ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁམས་དེ་རྣམས་ནི་རྒྱུ་བཞི་ལས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཏེ། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དགྲ་ཟླ་ཡོད་པ་དང༌། ཆུང་ངུ་དང༌། ཚད་མེད་པ་དང༌། ཡོད་པ་དང༌། མེད་པ་དང༌། བླ་ན་ཡོད་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མུན་པ་ལ་བརྟེན་ནས་འོད་ཡོད་དོ། །མི་དགེ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་དགེ་བ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ནམ་མཁའ་ཡོད་དེ། འདི་དག་ནི་དགྲ་ཟླ་དང་བཅས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལ་ལྟོས་ནས་འདོགས་ཏེ། དེ་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་དག་ཏུ་བློ་འཇུག་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །
― DTG131_Page_0579 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་ནི་མཐའི་རྣམ་པ་ཆུང་ངུ་ལ་དམིགས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོད་དོ། །ཅི་ཡང་མེད་པ་ནི་དངོས་པོ་མེད་པ་ཙམ་གྱི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ནི་སྲིད་པ་བླ་ན་མེད་པ། སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྩེ་མོ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོད་དོ། །འགོག་པའི་ཁམས་ནི་འཇིག་ཚོགས་དང་ལྡན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡོད་དོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ནི་སྲིད་པའི་ནང་ན་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འགོག་པའི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་ནང་ན་བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་འདུ་བྱེད་ཅེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁམས་ལྔ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་མན་ཆད་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ཕྱིར། འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འོད་ཀྱི་མཚན་མ་བཟུང་ནས་འོད་དང་བཅས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དགེ་བ་དང༌། ནམ་མཁའ་དང༌། རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ནི་འདུ་ཤེས་ཆ་ཕྲ་བའི་ཕྱིར་སྲིད་པའི་ནང་ན་ཞི་བ་འདི་དག་ནི་མཆོག་ཡིན་ནོ་སྙམ་པས་མོས་པ་ནི་མཚན་མ་མེད་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །འགོག་པའི་ཁམས་ཀྱང་མཚན་མ་ཐམས་ཅད་ཡིད་ལ་མི་བྱེད་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའི་ཁམས་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ན་འཇིག་ཚོགས་ལ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་མཚན་མ་མེད་པས་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་གྱི་འདུ་བྱེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པས་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འདི་དག་ནི་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་དག་ནི་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་འདོད་ཆགས་ཡང་དག་པར་བཅོམ་པ་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་མེད་པ་དང༌། ཁོང་ཁྲོ་བ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བས་གནས་པ་དང༌། གནས་པས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཇི་ལྟར་དགའ་བ་བཞིན་ཐོབ་པ་དང༌། ལས་སུ་རུང་བ་དང༌། དབང་བྱེད་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་ཁམས་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཐོབ་པ་ཡིན་ནོ། །ཐོབ་པ་
― DTG131_Page_0580 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་བརྒྱད་ལ་བསམ་གཏན་པར་འགྱུར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁམས་དང་པོ་ཐོབ་པས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་དང་པོ་དང་གཉིས་པ་ལ་བསམ་གཏན་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པས་ནི་རྣམ་པར་ཐར་པ་གསུམ་པ་ལ་བསམ་གཏན་པར་འགྱུར་རོ། །ལྷག་མ་ལྔས་ནི་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རྣམ་པར་ཐར་པ་ལྔ་ལ་བསམ་གཏན་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམ་ནི་གནས་གསུམ་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འགྲོ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏེ། ཁ་ཅིག་ནི་ངན་པ་སྟེ། འདོད་པའི་ཁམས་སུ་མི་སྐལ་བ་ཅན་ཡན་ཆད་གཞན་འཕྲུལ་དབང་བྱེད་ཀྱི་ལྷ་མན་ཆད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །ཁ་ཅིག་ལ་ནི་འབྲིང་སྟེ། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་སུ་ཚངས་པའི་འཇིག་རྟེན་དང་སྐལ་བ་མཉམ་པ་ལྟ་བུ་དང༌། ཁ་ཅིག་ལ་ནི་གྱ་ནོམ་པས་ཏེ། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་སྟོན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གི་ཁམས་ངན་པ་ལ་བརྟེན་པ་དེ་ནི་ངག་ངན་པ་ཡིན་ནོ། །འབྲིང་ལ་བརྟེན་པ་ནི་འབྲིང་ངོ༌། །གྱ་ནོམ་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་གྱ་ནོམ་པའོ། །དེ་དག་གི་སློབ་མ་ཆོས་དེ་ཐོས་ནས་དེ་བཞིན་དུ་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་གི་འདུ་ཤེས་ངན་པ་དང་འབྲིང་དང་གྱ་ནོམ་པའོ། །ཇི་ཙམ་དུ་འཛིན་པ་དེ་ཙམ་དུ་དེ་དག་གིས་བཟོད་པ་དང༌། འདོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་གི་ལྟ་བ་ངན་པ་དང་འབྲིང་དང་གྱ་ནོམ་པའོ། །དེ་དག་དེ་ལྟར་བཟོད་པར་གྱུར་ཅིང་དེ་ལྟར་ལྟ་བར་གྱུར་པས་སྐྱེ་བའི་གནས་དེ་དང་དེ་དག་ཏུ་བདེ་བ་དང་མཆོག་ཡིན་པར་མོས་ནས། དེ་དང་ལྡན་པའི་ལས་བྱེད་པ་དེ་ནི་དེ་དག་གི་བསམས་པ་ངན་པ་དང་འབྲིང་དང་གྱ་ནོམ་པའོ། དེ་དག་གིས་ལས་དེ་བྱས་ནས་སྐྱེ་བ་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ནི་དེ་དག་གི་དོན་དུ་གཉེར་བ་ངན་པ་དང་འབྲིང་དང་གྱ་ནོམ་པའོ། །དེ་དག་གིས་དེ་དོན་དུ་གཉེར་བ་ན་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་དེ་དེར་ཡོངས་སུ་སྔོ་བར་བྱེད་དེ། དེ་ནི་དེ་དག་གི་སྨོན་ལམ་ངན་པ་དང་འབྲིང་དང་གྱ་ནོམ་པའོ། །སྟོན་པ་པོ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་པོ་གང་ཡིན་པའི་གང་ཟག་དེ་གཉིས་ཀྱང་ངན་པ་དང་འབྲིང་དང་གྱ་ནོམ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྟོན་
― DTG131_Page_0581 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་པོ་དེ་དང༌། ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་གཞན་རྣམས་ལ་ངན་པ་དང་འབྲིང་དང་གྱ་ནོམ་པ་རྗོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་དག་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བ་ཉིད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གོང་ནས་གོང་དུ་སྐྱེ་བའི་ཁྱད་བར་ལ་ལྟོས་ནས་དེ་དག་གི་ཁམས་ངན་པ་དང་འབྲིང་དང་གྱ་ནོམ་པ་རྣམ་པར་གཞག་གི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ལྟོས་ན་ནི་ཁམས་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡང་ངན་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ནི་ཡང་དག་པའི་གྱ་ནོམ་པའི་ཁམས་ལ་བརྟེན་ནས་གསུང་བ་ཡང་གྱ་ནོམ་པ་ཁོ་ནའོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་ཆོས་རྣམས་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་པའི་ཆོས་དེ་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་ཅིང་མངོན་པར་རྟོགས་པར་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་བགྲོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའོ། །དེ་ལ་སྔོན་མུ་སྟེགས་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ལས་འཆི་བའི་དུས་བྱས་ནས་འདིར་སྐྱེས་ཏེ་ནར་སོན་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྔོན་གྱི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཀུན་དུ་རྨོངས་པས་ད་ལྟར་མ་རིག་པའི་ཁམས་ཆེན་པོ་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་སོམ་ཉི་ཟ་བར་འགྱུར་ལ། སྟོན་པ་ལ་ཡང་སོམ་ཉི་ཟ་ནས་སྔོན་གྱི་རྒྱུ་དེས་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་ཅིང་ཉེས་པར་བཤད་པ་དེ་ཉིད་ལ་སླར་ལྡོག་སྟེ། དེའི་ངག་ནི་ཕྱིར་ཡང་ངན་པར་གྱུར་པ་ནས་རྒྱས་པར་སྔར་བ་བཞིན་དུ་ཐམས་ཅད་རིག་པར་བྱའོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་རྣམས་སུ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སློབ་མ་རྣམས་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ཐ་དད་པར་འདོགས་པ་རྣམས་ལ་བཟོད་པའི་སྒོ་ནས་ལྟ་བའི་རྟེན་དུ་དམིགས་པ་སྟེ། དེ་དག་ནི་ཆོས་འདི་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སྒོ་ནས་སྤོང་བ་ན་ནི་དེ་ཡང་སྤོང་བ་གང་གིས་ཚེ་འདི་ལ་གཞན་དག་དང་འགྱེད་དེ་རྩོད་ཅིང་འདུག་པར་འགྱུར་བ་གཞན་ཡང་མི་ལེན་ཏོ། །ཉེས་རྩོམ་སྨྲ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་གནོད་པ་དང་ལྡན་པར་རིག་ནས་བག་ལ་ཉལ་གྱི་སྒོ་ནས་སྤོང་
― DTG131_Page_0582 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ངོ། །བག་ལ་ཉལ་དེ་སྤོང་བ་ན་ཡང་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་གཞན་ཡང་གཏན་མི་ལེན་ཏོ། །དེ་ལ་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་གནས་རྣམས་སུ་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་འདོགས་པ་ནི་འདི་རྣམས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་རྟག་གོ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་དེ་བཞིན་འོངས་པ་ཤི་ཕན་ཆད་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །མེད་པར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བའི་པར་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅིག་ནི་ཡིད་རྟུལ་ཞིང་བློང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་བདག་ཉིད་ཀྱི་སློབ་དཔོན་ནམ། གཞན་གྱིས་ཅི་ཙམ་དུ་བསླབས་པ་དེ་ཙམ་དུ་དཔྱོད་པར་མི་བྱེད་དེ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་ཅིང་མངོན་པར་ཞེན་ནས་འདི་འབའ་ཞིག་བདེན་གྱི་གཞན་ནི་གཏི་མུག་པའོ་ཞེས་དེ་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་བཟོད་པར་བྱེད་པ་འདི་ནི་ལྟ་བའི་རྟེན་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སློབ་མ་གཅིག་ནི་དབང་པོ་འབྲིང་སྟེ། ཡིད་རྟུལ་ཞིང་བློང་བ་ཡང་མ་ཡིན་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་རྣམས་ལ་གཞིག་པ་དང་བརྟག་པ་དང༌། དཔྱད་པ་ལ་གསལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་སྒྲ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མོས་པ་མ་ཡིན་མོད་ཀྱི་འོན་ཀྱང་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་དག་ལས་གང་ཡང་རུང་བ་དང་དད་དེ་དེ་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ཁ་ཅིག་ནི་མི་བཟོད་པ་འདི་ནི་ལྟ་བའི་རྟེན་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་མུ་སྟེགས་ཅན་གཅིག་ནི་དབང་པོ་རྣོ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ཡིན་ཏེ། རང་གིས་གཞིག་པ་དང་བརྟག་པ་དང་དཔྱོད་པ་ལ་གསལ་བ་ཡིན་པས་དེ་ནི་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་དེ་དག་ལོག་པར་གཞུང་གཙུགས་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་ལ་མི་འཐད་པར་མཐོང་ནས་ཐམས་ཅད་མི་འདོད་དེ། དེ་ནི་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་བཟོད་དོ། །གང་ཟག་དེ་ལ་ཡང་གཉིས་ཡོད་དེ། གཅིག་ནི་ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་པར་འདོད་པའི་བསམ་པ་ཅན་མ་ཡིན་ནོ། །ཅིག་ཤོས་ནི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་སྤྱོད་པ་ཡིན་ལ། རང་བཞིན་གྱིས་ཀྱང་ཤེས་པར་འདོད་པའི་བསམ་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཐམས་ཅད་མི་བཟོད་པའི་གང་ཟག་དང་པོ་ནི་རྗེས་སུ་དཔག་པ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཡང་མ་སྤྱད་པས་མི་འཐད་བར་བརྟགས་ནས། འཕགས་པ་ལ་སྐུར་པ་འདེབས་པར་བྱེད་དེ། མེད་པར་ལྟའོ། །དེ་ནི་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་
― DTG131_Page_0583 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཅད་མི་བཟོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་སུན་དབྱུང་བ་དང་གཞིག་པ་དང་མི་མཐུན་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་སུན་འབྱིན་པ་དང་ལྡན་པའི་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་དག་བྱེད་ཅིང་སྟོན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ལྟ་བ་དེ་འཛིན་པ་རྣམས་དང༌། ལྷན་ཅིག་འགྱེད་པ་དང༌། རྩོད་པ་དང༌། འཚོ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ལྟ་བའི་རྟེན་གསུམ་པའོ། །ཐམས་ཅད་མི་བཟོད་པའི་གང་ཟག་ཅིག་ཤོས་ནི་གང་ཟག་སྔ་མ་ཤོས་ཀྱི་ཐམས་ཅད་མི་བཟོད་པའི་ལྟ་བ་དེ་ཡང་མི་འདོད་ལ་ཤེས་པར་འདོད་པའི་སེམས་ཉེ་བར་གཞག་ནས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་པའི་ཐད་དུ་སོང་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་མདུན་དུ་བདག་ནི་ཐམས་ཅད་མི་བཟོད་དོ་ཞེས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་བདག་ཉིད་སྟོན་པར་བྱེད་དེ། དེའི་ཤེས་པར་འདོད་པའི་བསམ་པ་ཡོད་པ་དང༌། དེའི་བློ་གསལ་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་སྐལ་བ་དང༌། ལྡན་པ་ཡིན་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་རྟོགས་ཏེ། སེམས་ཀྱིས་སེམས་ཁྱབ་པར་བྱས་ནས་གང་ཟག་སྔ་མ་ཤོས་ལས་བརྩམས་ཏེ། ཅི་ཁྱོད་ཐམས་ཅད་མི་བཟད་པའི་ལྟ་བ་འདི་ཡང་མི་བཟོད་དམ་ཞེས་ཕྱིར་འདྲི་བར་བྱེད་དོ། །དེས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཁོ་ན་བཞིན་དུ་ཕྱིར་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཡང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཆོས་འདི་པའི་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་ཐམས་ཅད་དང་མཐུན་པར་གཟེངས་བསྟོད་པར་མཛད་དེ། ཁྱོད་ནི་སྐྱེ་བོ་མང་པོ་དང་མཐུན་ཏེ་བདག་ཅག་ཐམས་ཅད་ནི་མི་བཟོད་པའི་ལྟ་བདེ་དང་བཅས་པ་ལྟ་བའི་རྣམ་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་མི་བཟོད་དོ། །གལ་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱང་སྐྱེ་བོའི་ཚོགས་འདིས་ལྟ་བའི་རྟེན་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པར་ཐམས་ཅད་སྤངས་ནས། ཕྱི་མ་ལ་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱུར་མི་འགྱུར་བ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་གྱུར་ན་ནི་ཁྱོད་ཀྱང་དེ་དང་ཁྱབ་པར་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །ཁྱོད་དང་འདྲ་བ་དེ་དག་ནི་ཉུང་ངོ༌། །ཐམས་ཅད་མི་བཟོད་པའི་ལྟ་བ་དེ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པར་སྤངས་ནས་གཏན་དུ་ལེན་པར་མི་བྱེད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཉུང་དུ་དེ་དག་པས་ཀྱང་ཆེས་ཉུང་དུ་ཞེས་གཟེངས་བསྟོད་པར་མཛད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་
― DTG131_Page_0584 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་དེས་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་སློབ་མ་དེ་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ལ་འདོད་པ་སྐྱེད་དེ། འདི་ལྟ་སྟེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་དེ་དག་འདི་ལྟར་ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་དང་ལྡན་པ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་དང་བཅས་པར་ཇི་ལྟར་སྤོངས་པར་འགྱུར་ཞིག་གུ་སྙམ་སྟེ། ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ལ་དེ་དག་གི་འདོད་པ་སྐྱེས་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ཐུགས་སུ་ཆུད་ནས། སེམས་ལ་ཡོད་པའི་འདོད་པ་དེ་ཡང་དག་པར་བསྐུལ་བར་མཛད་དོ། །དེས་ཀྱང་ཁས་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་དང༌། བསྒོམ་པའི་སྟོབས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ལ་བརྟེན་ནས། ཇི་ལྟར་ཆོས་འདི་པ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང་བག་ལ་ཉལ་བ་དང་བཅས་པར་སྤོང་བ་དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། བག་ལ་ཉལ་སྤང་བར་བྱ་བ་དང༌། ཤེས་པ་དང་མཐོང་བ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དེ་ལ་ཆོས་སྟོན་ཏོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ནི་ལྟ་བའི་རྟེན་དེ་རྣམས་ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པས་དེའི་རྒྱུ་ལས་འགྱེད་པ་དང༌། རྩོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་བདག་དང་གཞན་རྣམས་ལ་ཡང་གནོད་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་པར་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཁས་མི་ལེན་ཅིང་དྲིས་ན་ཡང་ལན་མི་འདེབས་སོ། །དེ་ལྟར་ཉེས་དམིགས་དེ་ལྟ་བུ་མཐོང་ནས་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་པས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྤོང་བར་བྱེད་དེ། དེས་ནི་ལྟ་བའི་རྟེན་དེ་དག་ཀྱང་སྤངས་ལ། ཡང་དག་པའི་ལྟ་བར་གྱུར་པས། དེ་མ་ཡིན་པའི་ལྟ་བའི་རྟེན་ཡང་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་དེ་ལྟར་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པའི་སྒོ་ནས་བག་ལ་ཉལ་བསལ་བའི་ཕྱིར་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པའི་དྲན་བ་སྒོམ་པར་བྱེད་དེ། གཟུགས་ཅན་གྱི་ལུས་མི་རྟག་པར་མཐོང་ལ། ལུས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་བ་ལས་ཀྱང་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱེད་དེ། རང་གི་རྒྱུད་དུ་གཏོགས་པའི་ཚོར་བའི་གནས་སྐབས་དེ་ཡང་མི་རྟག་པ་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་མི་རྟག་པར་མཐོང་ངོ༌། །མིང་དང་གཟུགས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པས་ནི་ཟག་པ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་བར་གྲོལ་བར་འགྱུར་ལ། ལུས་དང་བྲལ་ནས་ཀྱང་ཕྱི་མ་ལ་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་
― DTG131_Page_0585 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགག་པར་མཐོང་སྟེ། ལུས་ལ་འཇིག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་གནས་སོ། །ཇི་སྲིད་འཚོ་བ་དེ་སྲིད་དུ་ནི་མི་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་མྱོང་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་པས་བག་ལ་ཉལ་སྤོང་ངོ༌། །དེ་ལ་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་ནི་ཕྱི་མ་ལ་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ཕྲད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཚེ་འདིའི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བ་དང༌། མ་འོངས་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་དངོས་པོ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འདས་པ་པོར་ཟིན་པ་ལེན་པར་འགྱུར་བ་དང། ད་ལྟར་ལྷག་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་འགྱེད་པ་ནི་ཡིད་ཀྱིས་སྡང་བའོ། །རྩོད་པ་ནི་ངག་གིས་སྡང་བའོ། །རྣམ་པར་འཚེ་བ་ནི་གསུམ་གྱིས་གནོད་པར་བྱེད་པའོ། །མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །མི་སྡུག་པ་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། སྙིང་རྗེ་བསྒོམས་པའི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་གནས་ལ་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་གནས་ངན་ལེན་ས་བོན་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ནི་ཅི་རིགས་པར་འདོད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་ཁམས་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡོད་ན་འདོད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང་མཐུན་པའི་ཡུལ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ཡུལ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ལ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པར་གྱུར་ན་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་མཚན་མ་དང་རྟགས་འཛིན་པའི་འདུ་ཤེས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེས་པ་དེ་དང་དུ་བླངས་པ་ལས་ནི་ཚེ་འདི་དང་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཉེས་དམིགས་གཉིས་སུ་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་དུ་ལེན་པ་ནི་གང་ཡིན་ཚེ་འདིའི་ཉེས་དམིགས་ནི་གང་ཡིན་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཉེས་དམིགས་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། གལ་ཏེ་འདུ་ཤེས་སྐྱེས་པ་དེའི་དབང་དུ་བྱས་པས། སྔ་མ་བཞིན་དུ་དེ་དང་འདྲ་བའི་འདུན་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་རྟོག་པ་དང༌། ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང༌། ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་སྐྱེད་པར་བྱེད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་དེས་འདུ་ཤེས་དེ་དག་དང་
― DTG131_Page_0586 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་པ་ན་ནི་གནས་གསུམ་གྱི་སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྒྱུས་ན་དེ་ལས་སྐྱེས་པའི་ཚེ་འདི་ལ་སྡུག་བསྔལ་བ་དང་ཡིད་མི་བདེ་བའི་རྒྱུར་འགྱུར་ཏེ། དེས་ན་སྡུག་བསྔལ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །རྒྱུར་མ་གྱུར་ན་ཡང་མངོན་སུམ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཕོངས་པ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་དང་བཅས། ཕོངས་པ་དང་བཅས་པ་དེ་ཡང་རྐྱེན་གཉིས་ལས་འགྱུར་ཏེ། གཞན་གྱི་ལག་པ་དང༌། བོང་བ་དང༌། དབྱུག་པ་དང༌། མཚོན་ཆ་དང༌། ངག་རྩུབ་པོའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་སྟེ། དེས་ན་གནོད་པ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ནང་གི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གནས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་སྟེ། དེས་ན་ཡོངས་སུ་གདུང་བ་དང་བཅས་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཚེ་འདིའི་ཉེས་དམིགས་སོ། །དེ་དེ་ཁོ་ནའི་རྒྱུས་ངན་སོང་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཉེས་དམིགས་སོ། །གལ་ཏེ་བསླབ་པ་བླངས་པས་དང་དུ་བླངས་ན་ནི་དེའི་ལུས་འདམ་བུ་སྐམ་པོའི་ཁྱིམ་ལྟ་བུ་དེ་ལ་དེ་ན་གནས་པའི་སྲོག་ཆགས་རྣམས་ལྟ་བུའི་དགེ་བའི་ཆོས་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དེའི་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་མེ་བཏང་ལ་གང་ཟག་དེས་ཀྱང་གསད་པར་མི་ནུས་པས་ན། དགེ་བའི་ཆོས་སྲོག་ཆགས་ལྟ་བུར་འདུག་པ་དེ་དག་ཚིག་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་དང་དུ་མི་ལེན་པའི་ཕན་ཡོན་དང༌། དགེ་བའི་ཆོས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། གནོད་སེམས་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིན་ཏེ། ཅི་རིག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཤེས་རབ་ནི་ནག་པོའི་ཕྱོགས་དང་དུ་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་དང་དུ་ལེན་པར་འགྱུར་བའོ། །ཤེས་རབ་རྣམ་པ་གསུམ་མེད་པ་ནི་ནག་པོའི་ཕྱོགས་དང་དུ་ལེན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། དཀར་པོའི་ཕྱོགས་དང་དུ་ལེན་པར་མི་འགྱུར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་གཉིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་ཡང་སྟོན་ལ་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་རང་གིས་བྱས་པ་
― DTG131_Page_0587 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། གཞན་གྱིས་བྱས་པ་ཡང་ཆུད་མི་གཟོན་པའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བའོ། །དེ་ལ་སེམས་ཅན་ཁྱིམ་པ་དག་གི་ལོངས་སྤྱོད་རྣམས་ཀྱི་དོན་དུ་ཐོག་མ་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ནི་བརྩོན་པའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་མ་ཐོབ་པའི་ཚེ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གགས་ལྟ་བུའི་རྒྱུ་ཡོད་དུ་ཟིན་ཀྱང་སེམས་ཀྱི་མངོན་པར་སྤྲོ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་མཐུའི་ཁམས་ཞེས་བྱའོ། །ཐོབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་ཤ་སྦྲང་དང་སྦྲང་བུ་ཆུ་རིངས་ལ་སོགས་པའི་གནོད་པ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་གགས་ལྟ་བུས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་དགའ་བའི་ཁམས་ཏེ། ཁམས་དེ་དག་ནི་རང་གི་ཡུལ་ནས་ཡུལ་གཞན་དུ་མི་འགྲོ་བ་ཡིན་ནོ། །འགྲོ་བ་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཁམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སེམས་ཅན་དེ་དག་ཉིད་གཉིས་ཀ་ལ་རྟག་ཏུ་གུས་པར་སྦྱོར་བར་སྦྱོར་བ་མི་ལྡོག་པའི་རྟུལ་ཕོད་པའི་ཁམས་སོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ངེས་པར་འདུན་པ་བསྐྱེད་པ་ནི་བརྩོན་པའི་ཁམས་སོ། །རབ་ཏུ་བྱུང་བའི་ཕྱོགས་ལས་བརྩམས་ཏེ་དགེ་བའི་ཆོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་སྤ་བཀོང་བར་བྱ་བ་མེད་པའི་ཕྱིར་ནི་མཐུའི་ཁམས་སོ། །གནོད་བྱེད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་དང༌། བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་པ་ལས་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། ཁམས་འཁྲུགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ལ་སོགས་པས་གནོད་པར་མི་འགྱུར་བ་ནི་དགའ་བའི་ཁམས་སོ། །ངན་ངོན་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པའི་ཕྱིར་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཁམས་སོ། །ཇི་སྲིད་འཚོའི་བར་དུ་རྟག་ཏུ་གུས་པར་སྦྱོར་བའི་ཕྱིར་ནི་རྟུལ་ཕོད་པའི་ཁམས་ཏེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་གི་ཁམས་དང་རྣམ་པ་ཇི་སྙེད་པའི་ཁམས་ཙམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་གཉིས་ནི་ཁམས་རྣམས་ཀྱི་ཁམས་ཐ་དད་པ་ཡིན་ཏེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་དང༌། རང་གི་རིགས་ཀྱིས་ཐ་དད་པའོ། །དེ་ལ་གཞན་གྱི་རིགས་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་ནི་མིག་གི་ཁམས་ཀྱང་གཞན་ཁོ་ན་ཡོན་ལ་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱང་གཞན་མིག་གི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱང་གཞན་ཡིན་པ་དང༌། དེ་བཞིན་དུ་ཡིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །
― DTG131_Page_0588 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་རང་གི་རིགས་ཀྱིས་ཐ་དད་པ་ནི་བདེ་བ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བའི་ཁམས་དེ་ཉིད་ལ་བརྟེན་ནས་ཚོར་བ་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ཡང་སྐྱེ་བའོ། །ཁམས་ཀྱི་སུམ་ཕྲུགས་གསུམ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཁམས་གཉིས་ནི་རྒྱུ་བཞིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ནང་གི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། གཏན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་གྱི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔའི་འདོད་ཆགས་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་པའི་ཁམས་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནི་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་བསམ་གཏན་དང་པོའོ། །རྟོག་པ་དང༌། དགའ་བ་དང༌། བདེ་བ་ལ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནི་བསམ་གཏན་གོང་མ་རྣམས་སོ། །གཟུགས་དང་ཐོགས་པ་དང་ཐ་དད་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་གཏོགས་པའི་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སོ། །ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དང་ཅི་ཡང་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནི་དེའི་གོང་མའི་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལྟར་ན་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ནི་ཁམས་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ན་ནི་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་ཚང་བར་ཡོད་དོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་ན་ནི་གཟུགས་ཅན་ལྔ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལུས་སོ། །འགོག་པའི་ཁམས་ནི་དྲུག་པོ་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ནང་གི་སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་པོ་གཞན་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདོད་པའི་རྣམས་ལས་ནི་གཟུགས་རྣམས་གཏན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་གཟུགས་རྣམས་ལས་གཏན་ཏུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །མངོན་པར་འདུས་བྱས་པ་ཅི་ཡང་རུང་བ་དེ་ལས་གཏན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་ནི་འགོག་པའོ། །
― DTG131_Page_0589 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལྟར་ན་གཏན་དུ་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་ཁམས་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་ཆེད་པ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བྱེད་པའི་ཁམས་ལྔ་དང་དྲུག་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དགེ་སློང་ནང་དུ་ཡང་དག་འཇོག་ལ་དགའ་ཞིང་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་ལྔས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཞི་གནས་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ལྷག་མཐོང་ལ་བརྟེན་ནས་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ལྷག་མཐོང་ཡོངས་སུ་བསྒོམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཞི་གནས་ལ་བརྟེན་ནས། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དེ་གཉིས་ཀ་ཕྲུགས་སུ་ལྡན་པའི་སེམས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་མཐོང་བས་སྤང་བར་བྱ་བའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པར་ཕུང་པོའི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་བའོ། །འདི་གཉིས་ནི་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་སྟོན་པ་དང༌། ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱི་ངོ་མཚར་གྱི་ཆོས་ཡིན་ཏེ། ལྟ་བ་དང་ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་མཚུངས་པ་དང༌། ལྟ་བ་དང༌། ཚིག་ཏུ་བརྗོད་པ་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པའོ། །འདི་གཉིས་ཀ་ཡང་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་བ་རྣམས་ལ་ནི་མེད་དེ། ཐ་དད་པ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་གཉིས་ནི་བྱིས་པ་རྣམས་ཀྱི་བྱིས་པའི་རྟགས་ཡིན་ཏེ། བདག་དང་གཞན་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པར་ཞུགས་པ་དང༌། གནས་བཞི་ལ་མི་མཁས་པའོ། །དེ་ལ་གནོད་བ་སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞིར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཕ་རོལ་གྱི་བྱེ་བྲག་དང༌།
― DTG131_Page_0590 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནང་གི་བྱེ་བྲག་དང༌། དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། རྒྱུད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་བཞི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་མི་མ་ཡིན་པས་བྱས་པའི་ཡམས་ཀྱི་ནད་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང༌། མིས་བྱས་པའི་གནོད་པ་བྱུང་བ་གང་ཡིན་པ་རྣམས་དང་དེ་གཉིས་འབྱུང་དུ་དོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ད་དུང་མ་བྱུང་བ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིགས་པ་འདི་ནི་གཞན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་ལ་བདག་ཉིད་ཀྱི་ཁམས་འཁྲུགས་པའི་ནད་ཀྱི་རྒྱུ་ལས་གྱུར་པའི་ནད་གང་ཡིན་པ་དང༌། སྡུག་པ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་དང༌། འདོད་པས་ཕོངས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སེམས་ཅན་ཡིན་པ་དེ་ནི་འཁྲུགས་པ་སྟེ། ནང་གི་རྐྱེན་གྱིས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འབྱུང་དུ་དོགས་པ་ལས་བྱུང་བ་ཡང་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། ད་ལྟར་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་དེ་འདས་པའི་དུས་ན་ཡང་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་གྱིས་སྡུག་བསྔལ་བར་གྱུར་ལ། མ་འོངས་པ་ན་ཡང་དེ་ལྟར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་སྡུག་བསྔལ་བའོ། །དེ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པའི་རྒྱུས་བདག་ཉིད་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་བར་བྱེད་ལ། གཞན་དག་ཀྱང་སྡུག་བསྔལ་པར་བྱེད་དེ་དེ་ཉིད་ཀྱི་རྒྱུད་ཡང་དག་པར་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་ཡང༌། སྡུག་བསྔལ་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་རྒྱུད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱིས་ནི་བདག་ཉིད་ལ་གནོད་པ་བྱེད་པར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །ཐ་མ་གཅིག་གིས་ནི་གཞན་དག་ལ་ཡང་བྱེད་དོ། །གནས་བཞི་པོ་གང་དག་ལ་མི་མཁས་ཤེ་ན། ཁམས་རྣམས་དང༌། སྐྱེ་མཆེད་རྣམས་དང༌། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང༌། གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ལའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་མཁས་པའི་རྟགས་གཉིས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་རྟེན་དང་དམིགས་པ་དང་རང་གི་རིགས་ཀྱི་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་ནི་ཁམས་བཅོ་བརྒྱད་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཟུགས་ཅན་གྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔའི་གནས་དང༌། བྱེད་པ་དང༌། བྱེད་དུ་འཇུག་པའི་རྟེན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ནི་ཁམས་དྲུག་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གནས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་ཚུལ་
― DTG131_Page_0591 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྱིས་ནི་ས་ལ་སོགས་པ་བཞིའོ། །བྱེད་པའི་རྟེན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ནི་ནམ་མཁའི་ཁམས་སོ། །བྱེད་དུ་འཇུག་པའི་རྟེན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་ཁམས་སོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་དང་རྟོག་པའི་རྟེན་གྱི་དོན་གྱིས་ནི་འདོད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བའི་ཁམས་གཉེན་པོ་དང་བཅས་པ་དྲུག་རྣམ་པར་གཞག་གོ །འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་གི་འཆིང་བའི་རྟེན་གྱི་དོན་གྱིས་ནི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། མ་རིག་པའི་ཁམས་གཞན་དྲུག་རྣམ་པར་གཞག་གོ །དེ་དག་ཀྱང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ནི་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་རྟོག་པ་འབྱུང་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་ནི་ཡང་དག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་རྟོག་པ་འབྱུང་ངོ༌། །ཁམས་གསུམ་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ལ་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་དོན་གྱིས་ནི་ཚོར་བ་ལ་སོགས་པ་མིང་དུ་གཏོགས་པའི་ཁམས་བཞི་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ལ་རྣམ་པར་དག་ན་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་མ་དག་པ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པའི་དབང་དུ་བྱས་པའི་ཕྱིར་རོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཕྱི་རོལ་གྱི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དོན་གྱིས་ནི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་དང༌། གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ནང་གི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བའི་དོན་གྱིས་ཀྱང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་དང༌། འགོག་པའི་ཁམས་གཞན་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཕྱི་རོལ་དང་ནང་གི་གཞིའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། དམ་པའི་ཆོས་དང་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐོས་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་དང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་གནས་ཀྱི་གཏམ་གྱི་གཞི་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་དོན་གྱིས་ནི་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་ཁམས་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་
― DTG131_Page_0592 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་དང་ཉོན་མོངས་པ་མང་པོ་དང་འབྲིང་དང་ཉུང་ངུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པའི་དོན་གྱིས་ནི་ངན་པ་དང་འབྲིང་དང་གྱ་ནོམ་པའི་ཁམས་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཆེན་པོའི་ཁམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ངན་པ་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་འབྲིང་དང་ཉོན་མོངས་པ་འབྲིང་ནི་འབྲིང་ཡིན་ནོ། །སྡུག་བསྔལ་ཆུང་ངུ་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཆུང་ངུ་ནི་གྱ་ནོམ་པ་ཡིན་ནོ། །ངན་པ་དང་འབྲིང་དང་གྱ་ནོམ་པའི་ཁམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ནས། དེའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་སྤོང་བའི་དོན་དང༌། དེའི་གཉེན་པོ་བསྒོམ་པའི་དོན་གྱིས་ནི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་དང༌། ལུང་དུ་མ་བསྟན་པའི་ཁམས་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་བ་བསྒོམ་པ་དེས་རྣམ་པར་དག་པ་ཐ་དད་པའི་སྒོ་ནས་ནི་སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པ་དང༌། སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན། མི་སློབ་པ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཁམས་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རིལ་གྱིས་མ་བཅིངས་པའི་དོན་དང་འཆིང་བ་མེད་པའི་དོན་དང༌། རིལ་གྱིས་བཅིངས་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་དེ་དག་གི་འབྲས་བུ་བྱིས་པ་དང༌། ཐུན་མོང་བ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་དང་ལྡན་པའི་དོན་གྱིས་ནི་ཟག་པ་དང་བཅས་པ་དང། ཟག་པ་མེད་པའི་ཁམས་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྟག་པ་དང༌། མི་རྟག་པ་དང༌། བླ་ན་ཡོད་པ་དང༌། བླ་ན་མེད་པའི་ཕྱིར་ནི་འདུས་བྱས་དང༌། འདུས་མ་བྱས་པའི་ཁམས་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་བསྟེན་པ་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ཉེ་བར་འགྲོ་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་པས་ན། དེའི་ཕྱིར་དེ་ཡན་ཆད་དུ་ན་ཁམས་རྣམ་པར་གཞག་པ་མེད་དོ། །སྐྱེ་མཆེད་དང་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །དེ་ལ་གནས་དང་གནས་མ་ཡིན་པ་ལ་མཁས་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་འགྲོ་བ་ལྔར་འགྲོ་བ་དང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བའི་ལམ་ལས་བརྩམས་ཏེ། ལམ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ན་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ངན་པ་ནི་ངན་འགྲོར་
― DTG131_Page_0593 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྲོ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །འབྲིང་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །མཆོག་ནི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྲོ་བ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་གྱི་མཆོག་ལ་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འཇིག་རྟེན་པ་དེ་ཉིད་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་མཆོག་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བར་འགྱུར་བའམ། བརྒྱ་བྱིན་དུ་འགྱུར་བའམ། བདུད་དུ་འགྱུར་བའམ། ཚངས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་དག་དེ་ལས་གཞན་པའི་སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་གམ་བུད་མེད་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཟླ་མེད་པ་དེ་ནི་གནས་ཡིན་ནོ། །མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྲོ་བའི་ལམ་ལ་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཐོབ་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་དང༌། རང་སངས་རྒྱས་དང་བླ་ན་མེད་པའི་བྱང་ཆུབ་པོ། །དེ་རྣམས་ལས་ཀྱང་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བའི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དེ་དག་གི་བྱང་ཆུབ་དེ་ནི། སྟོང་གསུམ་གྱི་སྟོང་ཆེན་པོ་ཐམས་ཅད་ན། གང་ཟག་བླ་ན་མེད་པ་དང༌། ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་མ་ཡིན་པ་དམའ་བའི་བྱང་ཆུབ་ལ་ཞུགས་པ་རྣམ་པ་དག་གི་ཡོན་ཏན་རྣམས་ཀྱང་འཇིག་རྟེན་པའི་བདག་པོ་ཐོབ་པ་དེ་དག་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་ཡིན་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལྟ་ཅི་སྨོས། དེ་དག་ཀྱང་གང་ཞེ་ན། ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་གང་ཟག་གིས་སྤྱད་པའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་སྤྱད་པའི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་གནས་གང་ཡིན་པ་དག་སྟེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ།། །། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བཅོ་བརྒྱད་པ། སྡོམ་ནི། རང་བཞིན་རྒྱུ་དང་ལྟ་བ་དང༌། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་གང་ཟག་གྲོལ། །འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་རིགས་པ་དང༌། །ཞི་དང་རྟག་པ་ཐ་མ་ཡིན། །ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཡང་རིག་པར་བྱ། །རྒྱུ་ཡང་རིག་པར་བྱ། ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཡང་རིག་པར་བྱ། ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །ཚོར་བ་མྱོང་བའི་གང་ཟག་སོ་སོར་བརྟགས་པ་དང༌། སོ་སོར་བརྟགས་པ་མ་ཡིན་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཡང་རིག་པར་བྱ། དེ་བཞིན་
― DTG131_Page_0594 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དུ་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཁྱད་པར་ཡང་རིག་པར་བྱ། ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱི་འཇུག་པའི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་ཀྱང་རིག་པར་བྱ། ཚོར་བ་གང་ཅི་ཚོར་ཡང་རུང་བ་འདི་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བའི་རིགས་པ་ཡང་རིག་པར་བྱ། ཚོར་བ་རྣམས་རྣམ་པར་ཞི་བ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་ཡང་རིག་པར་བྱ། ཚོར་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ཚོར་བ་བརྟག་པར་ཡང་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་མདོར་བསྡུ་ན་ཚོར་བ་གསུམ་ནི་ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནོ། །རིག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་རྒྱུའོ། །བདེ་བའི་ཚོར་བ་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པ་དང། འདོད་ཆགས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པ་དང༌། འདོད་ཆགས་ནི་ཕྱི་མའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་བདེ་བའི་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་ནི་ཟུག་རྔུ་མ་ཕྱིན་པ་དང་འདྲ་བར་གནོད་པའི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་སྡུག་བསྔལ་བ་ནི་ཟུག་རྔུ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་མེད་པར་གྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་ནི་དེ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་ཡང་འགག་པའི་ཆོས་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར་གཉི་ག་འང་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བ་དང་མཐུན་པས་ན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ནི་མི་རྟག་པ་དང༌། འགག་པའི་ཆོས་ཉིད་དུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཡང་དག་པར་ལྟ་བ་ཡིན་ཏེ། ཚོར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་འདི་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་འཇུག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བ་ལས་ནི་འདོད་ཆགས། སྡུག་བསྔལ་བ་ལས་ནི་ཞེ་སྡང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལས་ནི་མ་རིག་པ་རྒྱས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཚོར་བ་རྣམས་ལས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའོ། །བདེ་བ་ལ་སོགས་པའི་གནས་སྐབས་ཐམས་ཅད་ལ་གནས་པའི་ནི་ཐམས་ཅད་མ་སྤངས་པས་བག་ལ་ཉལ་རྒྱལ་བར་འགྱུར་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་དམིགས་པ་རང་རང་གི་སྤྱོད་ཡུལ་དེས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་སྐྱེས་པ་དེ་དག་དེའི་རྗེས་ལ་རྒྱུད་དེ་ཉིད་ལ་ཉོན་མོངས་པ་དང་འབྲེལ་བ་གཉིད་ལོག་པ་བཞིན་འདུག་པས་ན་བག་ལ་ཉལ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་འདིར་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་སྤྱད་པ་ནི་བག་ལ་ཉལ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་ཡིན་གྱི། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་བསལ་བ་
― DTG131_Page_0595 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཙམ་གྱི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་པའི་གང་ཟག་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་བ་ན་ཤིན་ཏུ་སེམས་ངལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་དེ་ཡང་མྱོང་བར་འགྱུར་ལ། དེ་མ་ཡིན་བའི་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་རྣམས་ཀྱང་མ་སྤངས་པས་ལྡན་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཚངས་པར་གནས་པའི་ཚོར་བ་ནི་སའི་འོག་ཅེས་བྱ་སྟེ་གཏིང་ཡང་མི་སླེབས་སོ། །སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་དང་ལྡན་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚོར་བ་རྣམས་ལས་སེམས་རྣམ་པར་མ་གྲོལ་བ་ནི་ཟུག་རྔུ་གཉིས་ཀྱིས་ཕོག་པའི་མིས་ཟུག་རྔུ་གཉིས་མྱོང་བ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བའི་ཚོར་བ་ཚང་བར་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པས་ནི་ཚོར་བ་གསུམ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་དང་ལྡན་པ་ཡང་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེའི་ཚེ་འདིའི་སྡུག་བསྔལ་ཆེན་པོ་དང༌། ཚེ་འདིའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་གནས་དེ་གསུམ་གྱིས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚོར་བ་གསུམ་མྱོང་བ་དེ་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ནི་དེ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཚོར་བ་ལུས་ལས་སྐྱེས་པ་ཞིག་ཅིང་མེད་པར་གྱུར་ལ་མི་གནས་པ་དང༌། མྱུར་དུ་འགྲོ་ཞིང་དུས་གཞན་དུ་འདྲ་བའི་རྒྱུད་ཀྱིས་མི་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རླུང་གི་ཚུབ་མ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདྲ་བའི་རྒྱུད་ཀྱིས་ཅུང་ཟད་ཙམ་གནས་ཏེ། དེའི་མོད་ལ་མི་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྡོང་བུ་སར་གློ་བུར་བའི་རིགས་འོངས་པ་ལྟ་བུར་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་དེ་དག་གི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་ནི་རང་བཞིན་དང༌། རྟེན་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་ཐ་དད་པ་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་དང་བཅས་པའི་ཚོར་བ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐམས་ཅད་དོ། །ཟང་ཟིང་མེད་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །འཆུམས་པ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་ལྔ་པོ་
― DTG131_Page_0596 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ལས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚོར་བའོ། །ངེས་པར་འབྱུང་བ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་མཉམ་པར་གཞག་པ་དང༌། མཉམ་པར་གཞག་པ་མ་ཡིན་པའི་ས་བའི་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པ་ལས་འབྱུང་བའི་དགེ་བ་ཐམས་ཅད་དང་ལྡན་པའི་ཚོར་བ་གང་ཡིན་པའོ། །སྡུག་བསྔལ་བའི་ཚོར་བ་ནི་སྡུག་བསྔལ་ཉིད་ཡིན་པར་སྐྱེ་བོ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བས་བསྒྲུབ་མི་དགོས་སོ། །ཚོར་བ་གཉིས་ནི་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་སྡུག་བསྔལ་བ་ཉིད་ཡིན་པར་ཡིད་ཆེས་པར་བྱ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་དང༌། དེ་དང་མཐུན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་མི་རྟག་པའི་ཕྱིར་རོ། །བདེ་བའི་ཚོར་བ་དང༌། དེ་དང་མཐུན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་འགྱུར་བའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རིགས་པ་འདིས་ནི་ཚོར་བ་གང་ཅི་ཡང་རུང་བ་འདི་ནི་འདིར་སྡུག་བསྔལ་བའོ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ཚོར་བ་རྣམ་པར་ཞི་བར་འགྱུར་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གོང་མ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་ལ་བརྟེན་པས། ས་འོག་མའི་ཚོར་བ་རྣམ་པར་ཞི་བར་འགྱུར་བ་དང༌། རེ་ཞིག་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པས་རྣམ་པར་ཞི་བ་དང་ཕྱི་མ་ལ་གཏན་དུ་མི་འཇུག་པས་རྣམ་པར་ཞི་བའོ། །དེ་ལ་རེ་ཞིག་ཀུན་དུ་མི་སྤྱོད་པ་ནི་རྣམ་པར་ཞི་བའོ། །གཏན་དུ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་ཞི་བ་ནི་མེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྨྲ་བ་ལ་དགའ་ཞིང་སྨྲ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་འདོད་ཅིང་གཅིག་ལ་གཅིག་ཀུན་དུ་སྨྲ་བ་ལ་ནི་ངག་ཅེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་ན་རྣམ་པར་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །གཞན་ཡང་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ངག་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་དེ། དེ་དག་གིས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མ་ཐོབ་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཐོབ་པ་ལས་ལངས་པའི་ངག་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་དོ། །སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་ནི་མི་བྱེད་དེ། སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་རྣམས་ནི་ཆ་ཕྲ་བར་འཇུག་པ་ཡིན་པས་ངག་ཀུན་ནས་སློང་བར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལ་གནས་པའི་ངག་ནི་རྣམ་པར་ཞི་ཞེས་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པ་ཡིན་ནོ། །འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་
― DTG131_Page_0597 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམས་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་ཞིང་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པ་ན་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དང་བྲལ་བའི་ཚོར་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་རྣམས་ཡོངས་སུ་ཤེས་ཤིང་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་དང༌། སྤངས་ཤིང་སྤངས་ནས་དེའི་སེམས་འདོད་ཆགས་དང་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་དེ་ལས་ཆགས་པར་གྱུར་བ་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་གྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །ཚོར་བའི་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ལ་ནི་རྣམ་པ་བདུན་གྱིས་ཚོར་བ་བརྟགས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་དང༌། ད་ལྟར་འཇུག་པ་དང་ལྡོག་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་མི་འཇུག་པའི་རྒྱུ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་འཇུག་པའི་རྒྱུ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་རྒྱུ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་སྒོ་ནས་ནི་བརྟག་པའོ། །སྡོམ་ནི། ཚོར་བ་སྐྱེ་དང་འགག་པ་དང༌། །ཆུང་སོགས་བྱེ་བྲག་ལྟ་བའི་མཆོག །ཚོར་བའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། །རབ་ཏུ་དབྱེ་བས་ལན་གདབ་པ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཚོར་བ་སྤང་བར་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྐྱེན་གསུམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། འདུན་པའི་རྐྱེན་ནི་མ་འོངས་པའི་དུས་ལ་བརྟེན་ཏོ། །རྟོག་པའི་རྐྱེན་ནི་འདས་པའི་དུས་ལ་བརྟེན་ཏོ། །རེག་པའི་རྐྱེན་ནི་ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བའི་ད་ལྟར་གྱི་དུས་ལ་བརྟེན་ཏོ། །སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་གང་ཞེ་ན། མདོར་བསྡུ་ན་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་བརྒྱད་དེ། ཁྱིམ་པ་རྣམས་དང༌། རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང༌། འདོད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་རྣམས་དང༌། འདོད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་རྣམས་དང༌། བསམ་གཏན་དང་པོ་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་དང༌། དེ་ཡན་ཆད་ནས་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་གྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་རྣམས་དང༌། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་བ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ནས། ལོག་པར་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཤེས་པ་ཅན་གྱི་བར་རྣམས་དང༌། ཆོས་འདི་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ནས་ཡང་དག་པའི་རྣམ་
― DTG131_Page_0598 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་གྲོལ་བ་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་བར་རྣམས་དང༌། ཆོས་འདི་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམས་ཏེ། རིས་བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱིས་ཚོར་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བའི་སྒོ་ནས་སེམས་ཅན་གྱི་རིས་ཐམས་ཅད་བསྡུ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་འདོད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཚོར་བ་ནི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ལྷག་པར་ཞེན་པའི་སྟོབས་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྟོབས་དང༌། ཡུལ་གྱི་སྟོབས་སོ། །དེ་ལ་ཁྱིམ་པ་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་ཞིང་ལོངས་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་འདུན་པ་སྐྱེས་པ་ནི་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་སྟོབས་དང༌། དེ་ཉིད་སྔོན་མྱོང་བའི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྟོབས་དང༌། ཡུལ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་ན་ཡོངས་སུ་ལོངས་སྤྱོད་པར་བྱེད་པའི་ཡུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གང་ཟག་དེའི་འདུན་པ་དང་རྟོག་པ་དང་རེག་པ་རྣམས་ནི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་རྣམ་པར་མ་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཀྱང་དེའི་ཚོར་བ་རྣམས་པ་གསུམ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཐོག་མར་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་བདུན་པ་དང་རྟོག་པ་དང་རེག་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་སྐྱེས་ཟིན་པར་དང་དུ་ལེན་ཏེ་སྤོང་བར་མི་བྱེད་ཅིང༌། སེལ་བར་མི་བྱེད་ན་ནི་དེ་ལྟར་དེའི་ཚོར་བ་རྒྱུན་དུ་གནས་པ་རྒྱུད་དང་འབྲེལ་བས་རྣམ་པར་ཞི་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རྒྱུན་དུ་གནས་པའི་ཚོར་བ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཐོག་མར་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་རྒྱུན་དུ་གནས་པ་རྣམས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་ཕྱིར་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་དང༌། དེའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པ་རྣམས་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་དེ་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའི་རྐྱེན་དུ་འགྱུར་བ་འདི་ནི་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པའོ། །དེ་ལ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ནི་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་བརྟན་བའི་ཕྱིར་ལྷག་པར་ཞེན་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་འདུན་པ་ནི་རྣམ་པར་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ཡུལ་གྱི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་རྟོག་པ་རྣམས་དང༌། རེག་པ་ནི་རྣམ་པར་མ་ཞི་བ་
― DTG131_Page_0599 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། དེས་ན་དེ་གཅིག་པུར་འདུག་ཅིང་རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་མ་བསྒོམས་པ་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྐྱོ་བར་ཡང་མ་བྱས་པས་སྔོན་མྱོང་བའི་ཡུལ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་རྟོག་པ་རྣམས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་དོ། །ཡུལ་ལ་རགས་བ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་ལ་ཡང་རེག་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པར་བྱེད་དོ། །རྟོག་པ་ཉེས་པར་ལྟ་བའི་ནི་དེའི་གཉེན་པོ་བསྒོམས་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ནི་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པ་རྣམས་རྣམ་པར་ཞི་བར་གྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འདུན་པ་ནི་སྔ་ནས་ཀྱང་རྣམ་པར་ཞི་བའོ། །རེག་པ་གཅིག་པུ་ནི་ཡུལ་རགས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རེག་པ་སྐྱེ་བའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་ཞི་བ་མ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པའི་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡིན་ན་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱང་རྣམ་པར་ཞི་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ནི་རྣམ་གྲངས་གཅིག་གོ །གཞན་ཡང་འདོད་པ་རྣམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བ་ཁ་ཅིག་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་འདོད་པའི་འདུན་པ་མ་སྤངས་པ་དང༌། རྟོག་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་རེག་པ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་མ་ཞི་བ་ཡིན་ནོ། །འདོད་པ་རྣམས་ལ་འདོད་པའི་འདུན་པ་སྤངས་ནས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ལ་སྙོམས་པར་ཞུགས་པའི་འདུན་པ་ནི་རྣམ་པར་ཞི་ལ་རྟོག་པ་རྣམས་ནི་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ཡན་ཆད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་ནི་བྲལ་བ་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་ནི་མ་བྲལ་བ་ནི་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་ཞི་ལ། རེག་པ་ནི་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའོ། །སྲིད་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པས་ནི་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་ཞི་བར་འགྱུར་ཏེ་འདི་ནི་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པའོ། །དེ་ལ་ཕྱི་རོལ་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ལོག་པར་ལྟ་བ་ནས། ལོག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཤེས་པ་ཅན་གྱི་བར་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་གི་ནི་དེའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་དང་ཡང་དུ་ལེན་པ་དེའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་ཡང་འབྲེལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་འདི་པ་འཇིག་རྟེན་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པར་འགྲོལ་བ་དང༌། ཡང་དག་པའི་རྣམ་
― DTG131_Page_0600 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བར་གྲོལ་བའི་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པ་དེའི་རྐྱེན་དང་དུ་ལེན་ཅིང༌། དེའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་དང་འབྲེལ་བ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་རྣམ་པར་མ་ཞི་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཚོར་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་འདི་པ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པར་ཞུགས་པའི་ལམ་ལ་གནས་ལ་དོན་མ་རྫོགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་མ་ཐོབ་པ་དང༌། མ་རྟོགས་པ་དང༌། མངོན་སུམ་དུ་མ་བྱས་པ་མངོན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་ནམ་ཞིག་བདག་གིས་གནས་དེ་ཐོབ་པར་གྱུར་ཞིང་གུ་སྙམ་པའི་འདུན་པ་གང་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་སྦྱར་ཏེ། དེ་ནི་རྣམ་པར་མ་ཞི་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྐྱེན་གྱིས་དེའི་ཚེ་ཚོར་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་འདུན་པ་ནི་རྣམ་པར་ཞི་བ་ཡིན་ཏེ། དེའི་རྣམ་པར་ཞི་བའི་རྐྱེན་དེས་ན་མཆོག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཞི་བ་བླ་ན་མེད་པའི་ཚོར་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ཚོར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང་བཅས་པ་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཐབས་དང་བཅས་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པའི་དགེ་སྦྱོང་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་དགེ་སྦྱོང་དུ་འཛིན་པ་དང༌། བྲམ་ཟེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་བྲམ་ཟེར་འཛིན་པར་འགྱུར་རོ། །རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་འཛིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་ནི་སྤྱིར་ན་རེག་པའི་རྐྱེན་ཅན་ཡིན་ནོ། །རྐྱེན་དེའི་རྐྱེན་ནི་འདུན་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །རྟོག་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །ཡུལ་ལ་རྨོངས་པས་བསྡུས་པའི་མ་རིག་པ་ཡང་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཀུན་འབྱུང་བའི་གནས་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དེའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་འགགས་ན་ཡང་དེ་རྣམས་འགག་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ནི་འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རབ་ཏུ་དབེན་པའི་དགའ་བ་ལུས་ཀྱིས་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ། གནས་པ་ནི་ཆོས་ལྔ་ནི་སྤོང་ལ། ཆོས་ལྔ་བསྒོམ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་ལས་རྒྱས་པར་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང་བཏང་སྙོམས་རྣམས་ཀྱི་ཐ་མ་དང༌། འབྲིང་དང་མཆོག་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་དང་བསམ་གཏན་
― DTG131_Page_0601 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞི་པོ་རྣམས་ལ་ཅི་རིགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་བཞི་པའི་ས་པའི་བཏང་སྙོམས་ནི་སྐྱོན་ཐམས་ཅད་དང་བྲལ་བ་དང༌། ཤིན་ཏུ་ཡོངས་སུ་དག་པའི་ཕྱིར་ཟང་ཟིང་མེད་པའོ། །དེ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བཏང་སྙོམས་དེ་ནི་ཆེས་ཟང་ཟིང་མེད་པ་ཡིན་པར་རྣམ་པར་གཞག་གོ །ཚོར་བ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པ་བཅུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། འཇུག་པའི་རྟེན་གྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཇི་སྙེད་ཡོད་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། རང་གི་མཚན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། འཇུག་པའི་སྒོའི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒོའི་བྱེ་བྲག་དང༌། མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དང་གཉེན་པོའི་བྱེ་བྲག་དང༌། དུས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། སྐད་ཅིག་པ་གཅིག་ནས་གཅིག་ཏུ་བརྒྱུད་ཅིང་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་ལ་ཁ་ཅིག་བློ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཚོར་བ་ནི་གཉིས་ཁོ་ནར་ཟད་དེ། བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བདེ་དང་སྡུག་བསྔལ་བ་མེད་པ་ཙམ་གྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བར་ཟད་པའི་ཕྱིར་བདེ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཉེ་བར་ཞི་བ་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ནས། བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བཏགས་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་སྟེ། དེ་ལ་བརྡ་སྤྲད་པའི་ཕྱིར་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་བདེ་བ་ནི་གཉིས་ཏེ། འདོད་པའི་བདེ་བ་དང༌། དབེན་པའི་བདེ་བའོ་ཞེས་གསུངས་ཏེ། དབེན་པའི་བདེ་བ་དེ་ཡང་ཐ་མ་དང༌། འབྲིང་དང༌། གོང་ན་མེད་པ་སྟེ། ཐ་མ་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་མན་ཆད་དོ། །འབྲིང་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའོ། །མཆོག་ནི་འདུ་ཤེས་དང་ཚོར་བ་འགོག་པའོ། །དེ་ལྟར་ཡིན་པས་ན་ཞི་བའི་བདེ་བ་ཡང་ཚོ་བ་ཡིན་པར་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན། བསམ་གཏན་དང་པོ་དང༌། གཉིས་པ་དང༌། གསུམ་པ་རྣམས་ཀྱི་ལྟ་བུའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཡང་ཚོར་བ་ཡིན་ཏེ། དཔེར་ན་བསམ་གཏན་བཞི་པ་ཡན་ཆད། སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་ཀྱི་ལྟ་བུའོ། །ཞི་བའི་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་པར་ཡང་གསུངས་ཏེ། དཔེར་ན་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ལྟ་བུའོ། །ཡང་དག་པར་ན་བཅོམ་ལྡན་
― DTG131_Page_0602 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདས་ཀྱིས་ཞི་བའི་བདེ་བ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་གསུངས་ཏེ། འདི་ལ་དགེ་སློང་གི་སེམས་འདོད་ཆགས་ལས་འདོད་ཆགས་མེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །འདོད་ཆགས་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཞེ་སྡང་དང་གཏི་མུག་ལས་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་བདེ་བ་གསུམ་དུ་འགྱུར་ཏེ། ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བའི་བདེ་བ་དང༌། བསྟེན་པར་བྱ་བའི་གནས་པའི་བདེ་བ་གོང་ན་ཡོད་པ་དང་གོང་ན་མེད་པ་དང༌། གཏན་དུ་མཐར་ཐུག་པ་སྟེ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བདེ་བའོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་བདེ་བ་ནི་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱའོ། །བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་ནི་བསྟེན་པར་བྱ་བ་གོང་ན་ཡོད་པའི་གནས་པའི་བདེ་བའོ། །འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ནི་བསྟེན་པར་བྱ་བ་གོང་ན་མེད་པའི་གནས་པའི་བདེ་བའོ། །སྔ་མ་བཞིན་དུ་བདེ་བ་གསུམ་པོ་རྣམས་ནི་གཏན་དུ་མཐར་ཐུག་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་བདེ་བའོ། །ཚོར་བའི་བདེ་བ་ལས་དགོངས་ཏེ་འགོག་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བདེ་བའོ་ཞེས་གསུངས་པ་ནི་མ་ཡིན་གྱི། བདེ་བའི་ཚོར་བ་ཆད་པའི་བདེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དང༌། བདེ་བ་དེ་ཇི་ལྟ་བའི་མཆོག་གི་གནས་པའི་བདེ་བ་དང༌། བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་གང་ཡིན་པ་ལས་དགོངས་ཏེ། ཇི་ལྟར་ཁ་ཅིག་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་ལས་ལངས་ནས་བདག་ནི་འདི་དང་འདི་ལྟ་བུར་མཆོག་ཏུ་རབ་ཏུ་ཞི་བའི་གནས་པས་རིང་དུ་གནས་པར་གྱུར་ཏོ་སྙམ་དུ་ཉམས་སུ་ཚོར་བ་འདི་ནི་དགོངས་ནས་བདེ་བ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དགེ་སློང་གིས་མཐོང་བ་དང༌། ཐོས་པ་དང༌། བདེ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་དང༌། སྲིད་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ལ་བརྟེན་ནས་དེའི་རྗེས་ལ་ཟག་པ་ཟད་པ་འཐོབ་པ་དེ་ནི་དེའི་བདེ་བའི་མཆོག་ཡིན་པ་ནས། སྲིད་པ་རྣམས་ཀྱི་བར་གྱི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བའི་གོང་དུ་མཐོང་བ་གཞན་ཚོར་བར་མི་བྱེད་ད། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པར་མཐོང་བ་ལས་ནི་དེའི་རྗེས་ལ་ཟག་པ་ཟད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མཐོང་བ་རྣམས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །དེས་མཐོང་བ་དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སྒོ་བཞིས་ཟག་པ་མེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། གཞན་ལས་དམ་པའི་ཆོས་ཐོབ་པའམ། ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་པའམ། འདུ་ཤེས་ཀྱི་
― DTG131_Page_0603 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སྙོམས་པར་འཇུག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཡན་ཆད་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་མན་ཆད་དམ། ལྷར་གྱུར་པ་དང༌། མིར་གྱུར་པའོ། །དེ་བས་ན་ཐོས་པ་དང༌། བདེ་བ་དེ་དང༌། འདུ་ཤེས་དེ་དང༌། སྲེད་པ་དེ་ནི་ཐོས་པ་རྣམས་དང༌། བདེ་བ་རྣམས་དང༌། འདུ་ཤེས་རྣམས་དང༌། སྲིད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ཏུ་གསུངས་སོ། །ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་བྱ་བའི་གཞི་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །འགོག་པའི་བདེན་པ་ཡང་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །ལམ་གྱི་བདེན་པ་ཡང་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པ་ཁོ་ནར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་མཐར་ཕྱིན་པར་འགྱུར་བས་ན་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ལས་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བའོ། །ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བས་ན་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །སྐྱོ་ཞིང་མ་ཆགས་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བས་ན་འགོག་པའི་བདེན་པ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་དོ། །མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པ་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་གནས་པས་ན་ལམ་གྱི་བདེན་པ་སྒོམ་མོ། །ཤེས་བྱའི་གཞིའི་བྱེ་བྲག་ནི་རྣམ་པ་བཅུར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྲོག་གི་དབང་པོ་དང་འབྲེལ་པའི་འདུ་བྱེད་སྐྱེས་པ་རྣམས་གནས་པའི་རྒྱུའི་བྱེ་བྲག་དང༌། གཟུགས་ཅན་དང་གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་གཅིག་ལ་གཅིག་བརྟེན་ཅིང་འཇུག་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། གཟུགས་ཅན་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་མི་རྟག་པ་ལ་འཇུག་པའི་སྒོའི་བྱེ་བྲག་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཞི་དང་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། འདུ་བྱེད་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྡུས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་ཀྱི་འབྲས་བུ་ལ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པའི་སྒོའི་བྱེ་བྲག་དང༌། མངོན་པར་དགའ་བ་དང་བཅས་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་རྒྱུ་བའི་མཐའི་བྱེ་བྲག་དང༌། རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོ་བའི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། སེམས་ཅན་མངོན་པར་དགའ་བ་དང༌། ཞེན་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེ་བའི་གནས་ནས་གནས་པའི་མཐའི་བྱེ་བྲག་དང༌། བག་མེད་པ་རྣམས་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་གནས་ཀྱང་མཐའི་བྱེ་བྲག་གོ །གཞན་
― DTG131_Page_0604 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་དང༌། བསྟེན་པར་བྱ་བའི་གཞིའི་སྒོ་ནས་བྱེ་བྲག་བཅུར་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པ་རྟག་ཏུ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་བག་ཡོད་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཐའི་བྱེ་བྲག་དང༌། དམིགས་པ་ཐམས་ཅད་ལ་སེམས་འདོགས་པའི་མཐའི་བྱེ་བྲག་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་ཐབས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། རྣམ་པར་ཐར་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། དེ་ཁོ་ནའི་དོན་ཡང་དག་པར་རྟོགས་པའི་བྱ་བྲག་དང༌། དེ་ཁོ་ན་མངོན་པར་རྫོགས་པར་སངས་རྒྱས་པའི་འོག་ཏུ་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་སློབ་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། སློབ་ཅིང་འདུག་པ་དང༌། བསླབ་ཟིན་པ་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པའི་བྱེ་བྲག་དང༌། འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་རྒྱ་ཆེན་པོའི་དབང་ཕྱུག་གི་བྱེ་བྲག་གོ །ཇི་སྐད་བསྟན་པའི་བྱེ་བྲག་འདི་རྣམས་ལས་བརྩམས་ཏེ། འདྲི་བ་ཡང་ཡོད་དོ། །ངེས་པའི་དོན་མ་ཡིན་པའི་ཚུལ་གྱིས་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ངེས་པའི་དོན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ལན་གདབ་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་འདྲི་བའི་གང་ཟག་ལ་རྒྱུ་བཞིས་ལན་མི་གླན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །ལན་འདེབས་པར་བྱེད་པས་ལན་མི་འདེབས་པ་ཡང་བཞི་ཡོད་དོ། །གཏན་ཚིགས་ཡོད་པ་དང་གཏན་ཚིགས་མེད་པ་མངོན་སུམ་གྱི་ཚད་མ་དང་ལྡན་ཞིང་རིགས་པར་གྱུར་པ་ལེགས་པར་བསྟེན་ཀྱང་མི་ཉན་པ་དང༌། རྗེས་སུ་དཔག་པ་དང༌། ལྡན་པའི་ཡོངས་སུ་བརྟག་པ་བྱེད་ན་ཡང་མི་ཉན་པ་དང༌། ནན་ཏན་སྒྲུབས་ཤིག་དང༌། བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཤེས་པར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱས་ན་ཡང་མི་ཉན་པ་དང༌། ཤེས་པས་སྨྲ་བ་ཡིད་ཆེས་སུ་རུང་བས་འདི་སྐད་གསུངས་སོ་ཞེས་བྱས་ཀྱང་ཡིད་ཆེས་པའི་ལུང་ཡང་མི་ཉན་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་འདྲི་བ་པོ་ལ་ལན་མི་གླན་པ་ཡིན་ནོ། །མགོ་གཅིག་ཏུ་ལན་གདབ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་མི་རྟག་པའོ། །ཆོས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པའོ། །སྐྱེ་བའོ་གནས་ཐམས་ཅད་ལ་དགའ་བར་མི་བྱའོ། །དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་ལས་རྣམས་ཆུད་མི་ཟའོ་ཞེས་བྱའོ། །ཆེད་དུ་བསམས་ཏེ་ལས་བྱས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ནི་མགོ་གཅིག་ཏུ་ཆད་
― DTG131_Page_0605 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་མེད་དོ། །བཏང་སྙོམས་ཐོབ་པ་ནི་ཚེ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་འདི་ལ་ཡང་མགོ་གཅིག་ཏུ་ཆད་པ་མེད་དོ། །ལས་བྱས་ན་བདེ་འགྲོར་འགྲོའོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ་ནི་ལས་གང་ཞེས་དེ་ཉིད་ལ་འདྲི་བར་བྱའོ། །ལམ་བསྒོམས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་བ་ལ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའམ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་གང་ཞེས་འདྲི་བར་བྱའོ། །གཞག་པར་བྱ་བ་ནི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་དེ་རྣམ་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་གི་ལེགས་པར་འདྲི་བ་ལ་ལན་འདེབས་པ་ན་ལན་འདེབས་པར་བྱེད་པས་ལན་གླན་པར་བྱ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ལན་མི་འདེབས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་གཉིས་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ལུང་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་དང་ཐུན་མོང་བ་དང༌། ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་ཐུན་མོངས་བ་ནི་སློབ་མ་སྐྱེ་བ་ལུང་བསྟན་པའོ། །ཐུན་མོངས་མ་ཡིན་པ་ནི་སྐྱེ་བར་ལུང་བསྟན་དུ་མེད་པའོ། །འདི་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་མེ་འབར་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་ཡིན་ཏེ། སྲེད་པ་ཆ་ཕྲ་མོ་དང༌། མིང་དང་གཟུགས་རགས་པའོ། །དེ་ལ་འདོད་པ་དང་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་གཉིས་སུ་ནི་སྲིད་པས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མིང་དང་གཟུགས་ཀྱི་རྒྱུས་ཚེའི་ཚད་ཇི་སྲིད་ཀྱི་བར་དུ་གནས་ཏེ། སྲིད་པ་མེད་པར་གྱུར་པ་ན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་སུ་ཡང་སྲིད་པ་ཉིད་ཀྱིས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་མིང་ཉིད་ཚེ་ལ་དམིགས་པས་ཚེའི་ཚད་ཇི་སྲིད་པའི་བར་དུ་གནས་ཏེ། སྲིད་པ་སྤངས་པ་ན་ཡང་རྣམ་པར་ཤེས་པའི་རྒྱུད་རྗེས་སུ་འབྲེལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་བར་མ་དོའི་སྲིད་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་ཡང་སྲེད་པ་ཉིད་ཀྱིས་མངོན་པར་འགྲུབ་པ་ལ་བར་མ་དོར་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་ཡང་སྲིད་པའི་རྒྱུ་ཁོ་ནར་གནས་ཏེ། དེ་སྤངས་པ་དང་མགོ་མཉམ་ཁོ་ནར་དེར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འགག་པར་འགྱུར་པའི་ཕྱིར་རོ། །གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་འདི་གཉིས་ནི་ཡིད་ལས་སྐྱེས་པའི་ལུས་ཡིན་ཏེ་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་པའི་ཡིད་ཀྱི་སྒོའི་སྦྱོར་བས་གཟུགས་དང་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་ལུས་དེ་གཉིས་གྲུབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །འདི་གཉིས་ནི་དེ་
― DTG131_Page_0606 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཞིན་གཤེགས་པའི་ཕ་རོལ་སྨྲ་བའི་ལན་གདབ་པ་ཡིན་ཏེ། མགོ་གཅིག་ཏུ་ལན་གདབ་ཏུ་མེད་པ་ལ་མགོ་གཅིག་ཏུ་ཆད་པ་མེད་པར་བྱ་བ་སྨྲ་བས་ལན་གདབ་པ་དང༌། མགོ་གཅིག་ཏུ་ཆད་པར་ལན་གདབ་པ་ལ་མགོ་གཅིག་ཏུ་བྱ་བ་སྨྲ་བས་ལན་གདབ་པའོ། །ཉེ་བར་ལེན་པ་ལ་ཀུན་དུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ནི་གཟུགས་ལ་ཀུན་དུ་དགའ་བ་ལ་སོགས་པ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གཞི་བསྡུ་བ་ལས་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་དང་ཟས་དང་བདེན་པ་དང་ཁམས་རབ་ཏུ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བའི་བསྡུ་བ་གསུམ་པ་རྫོགས་སོ།། །།སྤྱི་སྡོམ་ནི། དྲན་པ་ཉེར་གཞག་ཡང་དག་སྤོང༌། །རྫུ་འཕྲུལ་རྐང་པ་དབང་པོ་སྟོབས། །བྱང་ཆུབ་ཡན་ལག་ལམ་ཡན་ལག །དབུགས་རྔུབ་དབུགས་རྒྱུ་དྲན་པ་དང༌། བསླབ་དང་ཤེས་ནས་དད་པའོ། །སྡོམ་ནི། དགེ་སྦྱོང་དང་ནི་དགེ་སྦྱོང་དོན། །བདེ་དང་ཡིད་བདེ་ཆོས་ཀུན་དང༌། ཚངས་པར་སྤྱོད་དང་གང་ཟག་དང༌། །གསལ་བ་དང་ནི་འདོད་པ་དང༌། །ཡང་སྲིད་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་བཞིས་འདི་བའི་དགེ་སྦྱོང་དང༌། འདི་བའི་ལམ་དང༌། འདི་བའི་མཐར་ཐུག་པ་ལྟ་བུ་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་དགེ་སྦྱོང་དང་ལམ་དང་མཐར་ཐུག་པ་མེད་དོ། །ཕྱི་རོལ་སྨྲ་བ་རྣམས་དགེ་སྦྱོང་དང་ལམ་དང་མཐར་ཐུག་པས་སྟོང་པ་ཉིད་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་བཞི་གང་ཞེ་ན། གནས་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་རྟོགས་ནས་ཤེས་པ་རྣམས་པ་བཞི་ཐོབ་པ་དང༌། ཕྱི་རོལ་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་རྣམ་པ་ཐར་པ་དང༌། ཆོས་འདི་པའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་སློབ་མ་རྣམས་དང་མི་མཚུངས་པ་དང༌། ཆོས་འདི་པའི་སྟོན་པ་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་སྟོན་པ་རྣམས་དང་མི་མཚུངས་པའོ། །འདི་པའི་དགེ་སྦྱོང་ཞེས་བྱ་བ་ལ་དགེ་སྦྱོང་གང་ཞེ་ན། དགེ་སྦྱོང་བཞི་སྟེ། ལམ་གྱིས་རྒྱལ་བ་དང༌། ལམ་སྟོན་པ་དང༌། ལམ་གྱི་ཕྱིར་འཚོ་བ་དང༌། ལམ་སུན་འབྱིན་པ་སྟེ། མདོ་དང་རྒྱས་པར་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །འདི་པའི་ལམ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་ལམ་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྟེ། གང་ལ་འཕགས་པའི་
― DTG131_Page_0607 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་ལམ་སུན་འབྱིན་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་དགེ་སྦྱོང་བཞི་པོ་དེ་དག་ཡོད་དེ། ལམ་ཡོད་པ་དང་རང་གིས་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་བྱས་པས་དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྣོད་དུ་མ་གྱུར་པའི་ལམ་སུན་འབྱིན་པ་ཡོད་པར་རུང་སྟེ། དེ་བས་ན་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་ལ་ནི་ལམ་སུན་འབྱིན་པ་ཡང་མེད་ན་གཞན་ལྟ་ག་ལ་ཡོད། འདི་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་མཐར་ཐུག་པ་གང་ཞེ་ན། ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་དང་སྤངས་ནས་ཀྱང་གཏན་དུ་ཉིད་མཚམས་སྦྱོར་བ་མེད་པ་གང་ཡིན་པའོ། །དེ་ལ་གནས་བཞི་ལ་བརྟེན་པ་ནི་གང་ཡིན། རྟོགས་ནས་ཤེས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ནི་གང་ཡིན་ཞེ་ན། ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གསུམ་སྤངས་པ་དབུགས་ཕྱིན་པའི་གནས་དང༌། ལོག་པར་ལྟུང་བ་མེད་པའི་ཆོས་ཅན་སྟོབས་ཀྱི་གནས་དང༌། རྫོགས་པའི་བྱང་ཆུབ་ཏུ་ངེས་པར་འགྲོ་བ་རྒྱུའི་གནས་དང༌། དེ་ལྟར་ཐོགས་ན་ཡང་སྲིད་པ་ལན་བདུན་པ་རྗེས་སུ་འགྲོ་བའི་གནས་ཏེ། གནས་བཞི་པོ་འདི་དག་ལ་བརྟེན་ནས། སངས་རྒྱས་དང༌། ཆོས་དང༌། དགེ་འདུན་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་ལ་རྟོགས་ནས་ཤེས་པའོ། །ཕྱི་རོལ་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པ་གང་ཞེ་ན། ཚེ་འདིའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཕན་ཚུན་མི་མཐུན་པ་དང་ཕྱིར་མི་མཐུན་པ་ལས་གྱུར་པ་དང༌། བདེན་པ་རྣམས་བསྟན་པ་མེད་པས་རྟོགས་པ་མེད་པ་ལས་གྱུར་པ་ལས་རྣམ་པར་ཐར་པའོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ལ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་མེད་པས་ན། བརྗེད་ངས་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མེད་པས་གནས་ཏེ། བདེ་བའམ། སྡུག་བསྔལ་བའམ། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཚོར་བ་འགའ་མྱོང་བ་ན་དེ་དག་བདེ་བ་ལ་ནི་ཆགས་པར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་ནི་ཞེ་སྡང་བར་འགྱུར་རོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ལ་རྨོངས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་ཚེ་འདིའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་དང་པོའོ། །དེ་ལྟར་ཆགས་པ་དང༌། སྤང་བ་དང༌། རྨོངས་པ་དེ་དག་གིས་ནི་ཚོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྲེད་པ་འབྱུང་ལ། སྲེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་ལེན་པ་འབྱུང་སྟེ། སྲེད་པ་དང་བཅས་པ་ལེན་པ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་གིས་ནི་
― DTG131_Page_0608 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལེན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སྲེད་པ་འབྱུང་བ་ནས། རྒྱས་པར་སྡུག་བསྔལ་གྱི་ཕུང་པོ་ཆེན་པོ་འབའ་ཞིག་གི་བར་དུ་འབྱུང་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཚེ་ཕྱི་མའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྟེ་གཉིས་པའོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་དེ་དག་ནི་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བའི་ལྟ་བར་གྱུར་པ་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཀྱིས་བློ་ཐ་དད་པར་གྱུར་པའི་ཕྱིར་གཞན་དག་ནི་གཞན་དག་དང་མི་མཐུན་ལ། དེ་དག་ཀྱང་དེ་དག་དང་ཕྱིར་མི་མཐུན་པ་འདི་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་གསུམ་པའོ། །དེ་དག་ལ་ནི་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བསྟན་པ་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་མེད་ན་རྟོག་པ་ལྟ་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་རང་གི་སློབ་དཔོན་གྱི་ཤེས་པ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པ་ཐོབ་ཏུ་ཟིན་ཀྱང་མཁས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་མ་རིག་པར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བཞི་པས་ཏེ། དེ་ལས་ཆོས་འདི་པ་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་སློབ་མ་རྣམས་དང་ཆོས་འདི་བའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་མི་མཚུངས་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་སློབ་མ་རྣམས་འབྱུང་བར་ལྟ་བ་རྟག་པའི་མཐར་གྱུར་པའམ་མེད་པར་ལྟ་བ་ཆད་པའི་མཐར་གྱུར་པ་ལ་ཡུན་རིང་པོར་འདྲིས་པར་བྱས་པས་ན་ཞེན་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བས་ཁས་ལེན་པ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བས་ལྷག་པར་ཞེན་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བས་ལྷག་པར་ཞེན་པར་འགྱུར་བའོ། །ཆོས་འདི་པ་རྣམས་ནི་དབུ་མའི་ལམ་མཐའ་གཉིས་སྤངས་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་སྟོན་པ་རྣམས་དང་ཆོས་འདི་པའི་སྟོན་པ་མི་མཚུངས་པ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་སྟོན་པ་རྣམས་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པར་སྨྲ་བ་ཙམ་དུ་ཟད་པས་ན་ཡང་དག་པར་ཉེ་བར་ལེན་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་འདོད་པ་རྣམས་སྤངས་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་འདོད་པའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟོན་དུ་ཟིན་ཀྱང་རང་གི་ལྟ་དང༌། རང་གི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟོན་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དགེ་སྦྱོངས་དང་བྲམ་ཟེ་གཞན་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་དང་ལྟ་བ་མི་མཚུངས་པ་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་པ་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མི་མཚུངས་པ་ནི་དེར་ལྟ་བའི་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྤོང་བ་
― DTG131_Page_0609 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟོན་དུ་ཟིན་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་དང༌། བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པ་གཉིས་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མི་མཚུངས་པ་གང་ཡིན་པ་ད་ནི་དེར་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། བརྟུལ་ཞུགས་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟོན་དུ་ཟིན་ཀྱང་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པ་ནི་དུས་ཐམས་ཅད་དུ་ཕྱི་རོལ་པ་ཐམས་ཅད་དང༌། ཐུན་མོང་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་དག་ནི་བདག་དང་གཞན་གྱི་བདག་ཏུ་སྨྲ་བ་ཉེ་བར་ལེན་པ་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་སྟོན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་དག་ནི་ཉེ་བར་ལེན་པ་དེ་རྣམས་སྤངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་ཟད་པར་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཕྱི་མ་ལ་ཉེ་བར་ལེན་པར་འགྱུར་པའི་རྒྱུར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་དེ་དག་གིས་ཉེ་བར་ལེན་པར་ཟད་པར་མ་སྤངས་པ་དང་གཏན་དུ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མཐར་ཐུག་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་ནོ། །ཆོས་འདི་པའི་སྟོན་པ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་སྟོན་པ་རྣམས་དང༌། ཆོས་འདི་པའི་སྟོན་པ་མི་མཚུངས་པ་ནི་དེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་བཅུ་དགུ་པ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པའི་སྒོ་ནས་མདོར་བསྡུ་ན་གནས་གསུམ་དང༌། ས་གསུམ་དང༌། གང་ཟག་གསུམ་གྱིས་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གནས་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཤེས་བྱ་དང༌། ཤེས་པ་དང༌། རྟོགས་པའོ། །ས་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བས་བསྡུས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་དང༌། སློབ་པའི་ས་དང༌། མི་སློབ་པའི་སའོ། །གང་ཟག་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཡང་དག་པར་བརྩོན་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང༌། སློབ་པ་དང༌། མི་སློབ་པའོ། །དེ་ལ་ཤེས་བྱ་གང་ཞེ་ན། རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་པོ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་ས་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་དྲུག་དང༌། ཡིད་འཇུག་པའི་བྱེད་པ་བཅོ་བརྒྱད་ཀྱི་རྟེན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་དང༌། སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཡིད་འཇུག་པར་བྱེད་པ་བཅོ་བརྒྱད་དོ། །དེ་ལ་ཤེས་པ་གང་ཞེ་ན། སེམས་རྣམས་པར་དག་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་གནས་སོ། །རྟོགས་པ་གང་ཞེ་ན། ཤེས་རབ་ཀྱི་གནས་ཉིད་ཀྱི་ཕྱིར་བདེན་པའི་གནས་
― DTG131_Page_0610 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང། གཏོང་བའི་གནས་དང༌། ཉེ་བར་ཞི་བའི་གནས་སོ། །དེ་ལ་ཤེས་རབ་ཀྱི་གནས་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོས་ཤེས་རབ་གང་ལ་གནས་ནས་ཡང་དག་པར་བརྩོན་པ་བྱས་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་ལེགས་པར་བསྒོམས་པའི་རྒྱུས་བག་ཡོད་པར་བྱས་ན། སློབ་པའི་ས་ལ་འཇུག་པའམ། ཡང་ན་ཤེས་རབ་གང་ལ་གནས་ནས་དགྲ་བཅོམ་པ་མི་སློབ་པའི་ས་ལས་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཐོབ་པའི་ཕྱིར་བདག་གི་ནི་ཟད་དོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། སློབ་པ་དང་མི་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཤེས་པའི་ཕྱི་ནས་བྱུང་བའི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་རབ་གང་ཡིན་པའོ། །བདེན་པའི་གནས་གང་ཞེ་ན། འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཐོབ་པའི་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བ་གང་ཡིན་པ་སྟེ། གང་ལ་གནས་ནས་ཕྱི་མ་ལ་གཏན་དུ་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་དེ་ནི་གཏན་དུ་བརྗེད་ངས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་བདེན་པའི་གནས་ཞེས་བྱའོ། །གཏོང་བའི་གནས་གང་ཞེ་ན། གང་གིས་དངོས་པོ་སྤངས་པ་སྟེ། གང་ལ་གནས་ནས་སྤངས་པའི་དངོས་པོ་ལ་སྤྱོད་ཀྱང་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་བར་ཚེ་འདི་ལ་ཡིད་བདེ་བར་གནས་པའོ། །ཉེ་བར་ཞི་བའི་གནས་གང་ཞེ་ན། ལམ་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་དངོས་པོའི་ལྷག་མ་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བསྒོམ་པ་སྟེ། གང་ལ་གནས་ནས་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བའི་ལྷག་མ་རྣམས་དང་དངོས་པོའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པར་སྤོང་བའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྡུས་པ་ནི་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །རྟོགས་པར་གྱུར་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་དངོས་པོ་སྤངས་པའི་འབྲས་བུ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་གཅིག་གིས་ནི་མ་རྟོགས་པ་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །གནས་གཉིས་པས་ནི་མ་འོངས་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །གསུམ་པས་ནི་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་དང་ལྡན་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་པས་ནི་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ཙམ་གྱིས་ན་རྣལ་འབྱོར་པའི་རྣལ་འབྱོར་དུ་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མ་རྟོགས་པ་དང་པོ་རྟོགས་པའམ། མ་འོངས་པ་ན་སྡུག་བསྔལ་སྤོང་བར་འགྱུར་པའམ།
― DTG131_Page_0611 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཚེ་འདིའི་བདེ་བ་ལ་གནས་པའམ་གོང་དུ་སྤོང་བ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་བ་སྟེ། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གནས་བཞི་ལས་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པའི་ལམ་ཐོབ་པ་ནི་ཞི་བའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་གོང་དུ་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། དངོས་པོ་སྤང་པའི་ཕྱིར་བསྟེན་པ་ན་དངོས་པོ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཞིང་རྒྱས་པར་འཐོབ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འཕེལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བ་ཡང་མ་ཐོབ་པ་ལས་ཡོངས་སུ་ཉམས་པར་མི་འགྱུར་བར་སྲུང་བར་བྱེད་པའོ། །དེ་ལ་ཇི་ལྟར་ན་ཤེས་པས་ཤེས་བྱ་ལ་ཉེ་པར་རྟོགས་པ་ན། རྟོགས་པར་བྱ་བ་རྟོགས་པར་འགྱུར་ཞེ་ན། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡང་དག་པར་བརྩོན་པས་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལས་ཁམས་ལྔ་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་པ་ན། ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་བྱེ་བྲག་གིས་ལུས་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་གནས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དོན་དུ་དེ་ལྟར་ཚུལ་བཞིན་དུ་བརྩོན་པ་དེ་ཁམས་རྣམས་ལ་ཁམས་ཙམ་དུ་འདུ་ཤེས་པས་གནས་ལ་ཁམས་ཙམ་ལ་བདག་མེད་པར་མཐོང་བས། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་ཐམས་ཅད་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། དམིགས་པ་དེ་ཡན་ཆད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །མ་འོངས་པ་ལ་མི་འདོད་པ་དང༌། ད་ལྟར་ལ་ལྷག་པར་ཞེན་པ་མེད་པའི་སྒོ་ནས་ཀྱང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། བག་ལ་ཉལ་བཅོམ་པའི་ཕྱིར་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སེམས་རྣམ་པར་དག་པར་འགྱུར་རོ། །དམིགས་པ་མ་ཆད་པས་ནི་བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པའི་ལྷག་མ་ཡོད་དོ། །གོང་དུ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་གོང་དུ་རེག་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དྲུག་གིས་བསྡུས་པའི་ཤེས་བྱ་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་པ་ན་ཚོར་བ་རྣམས་ལ་ཚོར་བའི་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་གནས་སོ། །དེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོག་པའི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་ནས། ཚོར་བའི་ཁམས་ལ་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བས་མི་རྟག་པར་བརྟགས་ནས། སྔ་མ་བཞིན་དུ་དེའི་དམིགས་པ་དེ་མ་ཆད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་མ་རིག་པ་དང་བྲལ་བས་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕྱིར་རིག་
― DTG131_Page_0612 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་དགེ་བའི་ཚོར་བ་ཐམས་ཅད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ལྷག་པའི་བཏང་སྙོམས་ཉེ་བར་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བའི་རྐྱེན་ལས་བྱུང་བའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཡིན་ནོ། །བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནི་ལྷག་མ་ཡོད་དེ་གོང་དུ་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་དགོས་སོ། །དེ་དེའི་གོང་དུ་ཡིད་འཇུག་པར་བྱེད་པ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་ཉེ་བར་རྟོག་པ་ན་ཅིག་ཅར་སེམས་དང་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བས་གནས་སོ། །དེ་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། ཡིད་འཇུག་པར་བྱེད་པ་བཅོ་བརྒྱད་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ནི། འདི་ལྟ་སྟེ། གཟུགས་རྣམས་ལས་འདས་པ་གཟུགས་མེད་པའི་ཞི་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་མཆོག་ཡིན་ནོ། །བཏང་སྙོམས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་དེ་དག་ལ་ལ་ནི་ཡིད་འཇུག་པར་བྱེད་པ་ཡོད་དེ། དེ་ལྟར་འཇུག་པར་བྱེད་པ་གྱ་ནོམ་པ་དེ་ལ་ཡང༌། བདག་གིས་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་བཏང་སྙོམས་ཡོངས་སུ་དག་པ་འདི་གཏད་པར་བྱས་ན་ནི་དེའི་རྒྱུས་ཀྱང་བདག་གི་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ་སྙམ་དུ་རིག་ནས་གཏོད་པར་མི་བྱེད་དེ། དེ་ནི་དེའི་སེམས་ལ་སེམས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་སྐྱེད་མཆེད་དེ་དག་ལ་ཡང་མི་རྟག་པར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་དེ་ནི་དེའི་ཆོས་ལ་ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་དེའི་ཚེ་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གསུམ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་འདུ་བྱེད་ཀྱི་ལྷག་མ་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་འདོད་ཆགས་དང་ཡང་བྲལ་བས་ན། འདུ་ཤེས་ཀྱི་ཁམས་དང༌། འདུ་བྱེད་ཀྱི་ཁམས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་སྦྱོར་བས་བསྡུས་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལ་སེམས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱས་ནས་སློབ་པའི་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱ་བར་འདོད་དེ། ལུས་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། སེམས་དང༌། ཆོས་རྣམས་ལ་ཆོས་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། བདག་མེད་པར་མངོན་ནས་སྲིད་པ་ཐམས་ཅད་ལས་སེམས་ལྷག་པར་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱ་སྟེ། བདག་ནི་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེའམ། མེད་པར་འགྱུར་
― DTG131_Page_0613 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རོ་སྙམ་དུ་མངོན་པར་འདུ་མི་བྱེད་དོ། །འདི་ལ་གང་སུ་ཡང་ཡོད་པར་འགྱུར་བའམ། མེད་པར་འགྱུར་བ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དེས་དེ་ལྟར་ཤེས་པས་རིམ་གྱིས་མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཟག་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ཟད་པ་ཤེས་པ་ཐོབ་པས་ལུས་འདི་ཞིག་ནས་ཕྱི་མ་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཚོར་བ་རྣམས་མི་འབྱང་བར་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ༌། །དེའི་ཚེ་ཟག་པ་ཟད་པ་དེ་ལ་དེའི་ཟད་པ་ཤེས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གནས་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་མཆོག་ཡིན་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དྲི་མ་དང་བཅས་པ་ཡིན་ལ་དེའི་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་དྲི་མ་མེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་ཤེས་རབ་དེ་ཡང་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའི་འགོག་པའི་བདེན་པ་ལ་ཞི་བའི་རྣམ་པར་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། བརྗེད་ངས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་བསྐྱོད་པར་མི་ནུས་སོ། །དེའི་སེམས་དང་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་གནས་སྐབས་ལྟར་བརྗེད་ངས་པ་ཙམ་གྱིས་ཟད་པར་བྱེད་མི་ནུས་ཏེ། དེ་དག་ནི་བརྗེད་ངས་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དེ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བདེན་པ་མ་ཡིན་ནོ། །མི་སློབ་པ་དེའི་ནི་རྟག་ཏུ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་འདུག་པས་ན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་བདེན་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེ་ནི་བདེན་པའི་གནས་ཀྱི་མཆོག་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཕུང་པོའི་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཏོད་པའི་ཕྱིར་གཏོད་པའི་གནས་ཀྱི་མཆོག་དང་ཡང་ལྡན་ནོ། །དེའི་ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་མ་ལུས་པར་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པས་ན། ལམ་ཤིན་ཏུ་བསྒོམས་པ་ཡིན་ཏེ། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེའི་དེ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བའི་གནས་ཀྱི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །ཅིའི་ཕྱིར་མི་སློབ་པ་འབའ་ཞིག་གི་གནས་བཞི་ནི་མཆོག་ཡིན་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་དང་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་གནས་པ་དེའི་ནི་ཉེས་འཇག་རྡུལ་ཙམ་ཡང་མེད་ལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལ་གནས་པའི་ནི་མང་དུ་ཡོད་པ་དང༌། སློབ་པའི་ནི་ཉུང་ངུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉེས་འཛག་རྣམས་གང་ཞེ་ན། སྔ་མ་བཞིན་དུ་གཡོ་བ་དང་རློམ་པ་ལ་སོགས་པ་
― DTG131_Page_0614 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་ཐུབ་པའི་རང་བཞིན་ཐོབ་པས་ན་ཐུབ་པ་ཞི་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཕྱི་མའི་རྒྱུ་བསལ་བ་དང༌། ཐོག་མ་དང༌། བར་མ་དང༌། ཐ་མ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བ་དང༌། རྒ་བ་དང༌། འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་ན་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བཞི་ལ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། བཞི་ལ་ནི་ཁོང་ཁྲོ་བ་ཉེ་བར་ཞི་བ་དང༌། གནས་ཤིང་འདུག་པ་ན་ཡང་འདྲེ་བ་རྣམ་པར་ཞི་བའི་ཕྱིར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པའི་སྒོ་ནས་རྒྱུ་བདུན་གྱིས་དམ་པའི་ཆོས་བ་དུན་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བདུན་གང་ཞེ་ན། ཐོས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་དམིགས་པ་དང༌། བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དམིགས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་དམིགས་པ་དང༌། ཡིད་ལ་བྱེད་པ་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་སྦྱོར་བའི་ཚེ་ཡང་ཟང་ཟིང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཟང་ཟིང་གི་ལོངས་ཡོངས་སུ་སྤྱོད་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང་ཟང་ཟིང་དང་ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་གཞན་ལས་དུས་དུས་སུ་འཐོབ་པ་དང༌། མཐར་ཐུག་པའི་ཆེ་ཡང་བདག་ཉིད་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པས་ཆུད་ཟ་བར་མི་འགྱུར་བ་དང༌། གཞན་ལ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མེད་པས་ཆུད་ཟ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་དང་རབ་ཏུ་འཛིན་པ་དང་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཚན་མ་རྣམས་ལ་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་དུས་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་དང་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཟོས་པ་དང་འཐུངས་བ་ལ་སོགས་པའི་དོན་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཟང་ཟིང་གི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་རྒྱལ་རིགས་དང་བྲམ་ཟེ་དང་ཁྱིམ་བདག་གི་འཁོར་རྣམས་དང༌། ཆོས་ཀྱི་ལོངས་སྤྱོད་ཀྱི་ཕྱིར་དགེ་སློང་གི་འཁོར་རྣམས་སུ་བདག་གིས་འདི་ལྟར་བགྲོད་པར་བྱ་སྟེ། ལུས་ཤིན་ཏུ་བསྲུངས་བ་དང༌། དབང་པོ་རྣམས་ཤིན་ཏུ་བསྡམས་པ་དང༌། དྲན་པ་ལ་ཤིན་ཏུ་གནས་པས་སྒོ་དྲུང་དུ་འགྲེང་བར་བྱ་སྟེ། མ་གནང་གི་བར་དུ་ནང་དུ་འགྲོ་བར་མི་བྱའོ། །ནང་དུ་འོངས་ན་ཡང་མ་གནང་གི་བར་དུ་སྟན་གྱི་དྲུང་དུ་འགྲོ་བར་མི་བྱའོ། །འདུག་ན་ཡང་དྲག་ཏུ་ལྗིད་ཀྱིས་དབབ་པར་མི་
― DTG131_Page_0615 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱའོ་སྙམ་པ་ནས་རྒྱས་པར་སྦྱར་རོ། །སྨྲ་བར་བྱ་བ་ཡང་ཚིག་རྣམ་པ་ལྔ་སྟེ། དུས་དང༌། རིགས་པ་དང༌། རན་པ་དང༌། ཞི་བ་དང༌། དྲང་པོར་སྨྲ་བའོ། །དུས་ལྔར་ནི་ཁ་རོག་པར་འདུག་པར་བྱ་སྟེ། ཡེངས་པ་དང༌། འགོག་པ་དང༌། ཐབ་མོ་སྙོགས་པ་དང། ཀླན་ཀ་ཚོལ་ཞིང་འདུག་པ་དང༌། གཡར་འདྲེན་པ་དང༌། སྨྲ་བའི་ཚེ་སྟེ། གཏམ་གྱི་མཇུག་རྫོགས་པ་བསྡད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་དུས་དུས་སུ་སྨྲ་བ་གང་ཞེ་ན། ཡེངས་པའམ། མི་བྲེལ་བའམ། ཉན་པར་མི་འདོད་པའམ། སྤྱོད་ལམ་འཚམ་པ་མ་ཡིན་པས་གནས་པ་ལ་མི་སྨྲ་བ་དང༌། སྔར་བྱ་བ་བསྟན་ཟིན་ནས་ཁྱད་པར་དང་ལྡན་པ་སྟོན་པ་དང༌། གཏམ་གྱི་མཇུག་རྫོགས་པ་བསྡད་ནས་གཞན་དག་ལ་ཚིག་སྨྲ་བ་སྟེ། འདི་དང་དེ་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་དུས་དུས་སུ་སྨྲ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རིགས་པ་རྣམ་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་བདེན་པའི་ཚིག་དང་དོན་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རིགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཚིག་དང་ཡི་གེ་རན་པ་དག་གིས་ཚིག་ཅི་ཙམ་མི་བརྗོད་དུ་མི་རུང་བ་དེ་ཙམ་ཞིག་སྨྲ་བར་བྱེད་དེ། མི་ཉུང་བ་མི་མང་པ་དང༌། མ་འདྲེས་པ་དང༌། དོན་མེད་པ་མ་ཡིན་པའི་ཚིག་འདི་ནི་རན་པར་སྨྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྒོད་པ་མེད་པའི་ཚིག་སྨྲ་བ་དང༌། ལབ་ལབ་པོ་མ་ཡིན་པ་དང༌། ལུས་ཀྱི་ཉེས་རྩོམ་མེད་པ་དང༌། ངག་གི་ཉེས་རྩོམ་མེད་པ་འདི་ནི་ཞི་བར་སྨྲ་བའོ། །ཚུལ་འཆོས་པ་མེད་པ་དང༌། མ་བཅོས་པའི་ཚིག་དང་གཡོ་དང་བྲལ་བའི་ཕྱིར་ཐད་ཀར་སྨྲ་བ་འདི་ནི་དྲང་པོར་སྨྲ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་བདག་ལ་མེད་བཞིན་དུ་ཡོད་དོ་སྙམ་དུ་མངོན་པའི་ང་རྒྱལ་མི་བྱེད་ལ་ཆུང་ངུ་དག་ལ་ཡང་ལྷག་པར་སྒྲོ་འདོགས་པར་མི་བྱེད་དེ་ཅི་ཡོད་པ་དང༌། ཅི་ཙམ་ཡོད་པ་དེ་ཉི་ཚེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དེ་བས་ན་བདག་ཤེས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དད་པ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླང་བ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཐོས་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་དང༌། དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་ཉེས་པ་གཏོང་བ་དང༌། ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་དང་ལུས་དང་སྲོག་ལ་ཡང་མི་ལྟ་བ་དང༌། དེ་སྔོན་དུ་འགྲོ་བའི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་
― DTG131_Page_0616 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་ཡང་དག་པར་ཤེས་པའོ། །ཆོས་ལྔ་པོ་དེ་དག་ཀྱང་རྒྱུ་བཞིས་རབ་ཏུ་ཕྱེ་བ་ཡིན་ཏེ། གཞན་གྱི་ལུང་སྟེ། ལུང་གི་དབང་དུ་བྱས་པ་དང༌། རང་གི་རྟོགས་པ་དང༌། རང་བཞིན་གྱིས་རྟོག་པའི་སྤོབས་པ་དང༌། སྔོན་གོམས་པས་རང་བཞིན་གྱིས་ཡོན་ཏན་དེ་ལ་སྦྱོར་བའི་ཡ་རབས་ཀྱི་ཚུལ་ཡོད་པའི་སྒོ་ནས་སོ། །གང་ཟག་ནི་འདི་གཉིས་ཡིན་ཏེ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་གཉིས་གཉིས་སུ་བསྟན་པའོ། །འདི་གཉིས་ནི་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྣམ་པར་དབྱེ་བའོ། །འདི་གཉིས་ཀྱི་ནང་ན་འདི་ནི་ལེགས་པ་ཡིན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཐ་དད་པར་དབྱེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དམ་པའི་ཆོས་བདུན་བསྒོམས་པའི་ཕན་ཡོན་ནི་གཉིས་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པའི་བདེ་བ་དང༌། ཤེས་བྱའི་དེ་ཁོ་ན་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཡིད་བདེ་བས་བདེ་བ་དང༌། ཡིད་བདེ་བས་ཤས་ཆེར་གནས་པ་དང༌། དེའི་གནས་པ་དེ་ཉིད་ནི་ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་ཚུལ་བཞིན་ནོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པའི་ཕྱིར་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན། བསླབ་པ་རྣམས་དང༌། བསླབས་པའི་འབྲས་བུས་ཆོས་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ཏེ། བསླབ་པ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། བསླབ་པ་གསུམ་སྟེ། ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བོ། བསླབས་པའི་འབྲས་བུ་གང་ཞེ་ན། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་དང༌། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སོ། །དེ་ལ་ཆོས་ཐམས་ཅད་ནི་འདི་རྣམས་ཡིན་ཏེ། རབ་ཏུ་འབྱུང་བར་བྱ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཆོས་ལ་འདུན་པ་དགེ་བ་སྟེ། ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པར་བྱེད་དོ། །གང་གི་ཕྱིར་མཐར་གྱིས་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་ཕྱིར་དེ་དག་ནི་འདུན་པའི་རྩ་བ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་བརྟེན་ནས་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཐོས་པ་བཟུང་ནས། དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པའི་དབང་གིས་འབྱུང་བའི་ཚིག་བླ་དགས་དང༌། རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་རེག་པའི་རྒྱུ་ཅན་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་རྣམས་
― DTG131_Page_0617 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལས་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བ་དང༌། བདེ་བའི་དོན་དུ་ཡང་དག་པར་བརྩམས་པ་དང༌། བདེ་བདེ་ཡང་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པ་ཡིན་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཚོར་བ་ལ་ཡང་དག་པར་གཞོལ་བ་དེ་དག་ནི་བསླབ་པས་བསྡུས་པའི་ཆོས་རྣམས་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཀྱང་རེག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་དེ་དང༌། རེག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དེ་དག་གི་སྒོ་ནས་ཐོས་པ་དང༌། བསམས་པ་དང༌། བསྒོམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་འབྱུང་སྟེ། དེ་བས་ན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་བྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེའི་ཚེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་བཞི་ལ་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་དྲན་པས་ལྷག་མཐོང་ལ་བརྟེན་ནས། ནང་གི་སེམས་ཀྱི་ཞི་གནས་ཀྱི་དབང་དུ་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་དྲན་པའི་དབང་གིས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཞི་གནས་དེ་ཡང་ཕྱིས་བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པ་ཤེས་བྱའི་གཙོ་བོར་འདུག་སྟེ། དེ་བས་ན་ཏིང་ངེ་འཛིན་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །བདེན་པ་མངོན་པར་རྟོགས་པའི་ཤེས་རབ་དེ་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། ཟག་པ་ཡོངས་སུ་མ་ལུས་པར་ཟད་པའི་ཕྱིར་བླ་མ་དང་གཙོ་བོ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་ཤེས་རབ་བླ་མ་ཞེས་བྱའོ། །ཟག་པ་ཐམས་ཅད་ཟད་ནས་ཀྱང་མཐར་ཐུག་པའི་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དང་ལྡན་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསླབ་པ་ལས་བསྡུས་པའི་ཆོས་དེ་དག་གིས་ཡང་དང་ཡང་དུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ལན་ཅིག་ཁོ་ནས་ཐོབ་པ་ཡིན་ལ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་ཡང་བདེ་བ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་མཆོག་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་སྙིང་པོ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྙིང་པོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལྟར་སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ནི་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དེ་དང༌། བསླབ་པས་བསྡུས་པའི་ཆོས་དེ་དག་དང༌། རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་ཕུང་པོ་དང་བཅས་པར་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་རང་གི་ངང་གིས་གཏན་དུ་འགག་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་
― DTG131_Page_0618 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུན་པའི་དབང་དུ་བྱས་ནས་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་ལེན་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །རེག་པ་དང༌། ཚོར་བ་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རྟེན་གྱི་གཞིའི་ཚུལ་གྱིས་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་སྦྱོར་བ་དང་བཅས་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་བསླབ་པའོ། །ཤེས་རབ་བླ་མ་ནི་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་བསླབ་པ་སྟེ། བསླབ་པ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་གཞི་དང་བཅས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བསླབ་པའི་འབྲས་བུ་དང་པོའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་མཐར་ཐུག་པ་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ནི་བསླབ་པའི་འབྲས་བུ་གཉིས་པའོ། །བསླབས་པ་རྣམས་དང་བསླབས་པའི་འབྲས་བུ་དེ་རྣམས་བསྡུས་པ་ནི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཡིན་ནོ། །བསླབ་པ་འབྲས་བུ་དང་བཅས་པ་དེ་དག་ཡང་དག་པར་འགྲུབ་པའི་ཚོགས་སུ་གྱུར་པ་ནི་ཉེས་པ་རྣམ་པ་བརྒྱད་ཀྱི་གཉེན་པོར་འདུ་ཤེས་རྣམ་པ་དགུ་འདྲིས་པར་བྱ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་པ་བརྒྱད་གང་ཞེ་ན། རྙེད་པ་དང་བཀུར་སྟི་ལ་ཡོངས་སུ་ཞེན་པ་དང༌། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་འདུ་བྱེད་ལ་འཆུམས་པ་དང༌། ལེ་ལོ་དང༌། སྙོམ་ལས་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་དང༌། རོལ་སྲེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། བག་མེད་པ་ལ་གནས་པ་དང༌། ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་སྦྱོར་བ་དང༌། སྨོན་ནས་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་གནས་པའོ། །འདུ་ཤེས་འདྲིས་པར་བྱ་བ་རྣམ་པ་དགུ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟར་རབ་ཏུ་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་འདྲིས་པར་བྱ་བ་དང༌། འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་འདྲིས་པར་བྱ་བ་དང༌། མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་འདྲིས་པར་བྱ་བ་དང༌། མི་རྟག་པ་ལ་སྡུག་བསྔལ་བའི་འདུ་ཤེས་འདྲིས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་འདྲིས་པར་བྱ་བ་དང༌། ཟས་ལ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་འདྲིས་པར་བྱ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བའི་འདུ་ཤེས་འདྲིས་པར་བྱ་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་གྱི་མཐུན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་འདྲིས་པར་བྱ་བ་དང༌། སྐྱེ་བ་དང་འཇིག་པ་དང་ཀུན་འབྱུང་
― DTG131_Page_0619 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་དང་ནུབ་པ་དང་རོ་མྱང་བའི་ཉེས་དམིགས་དང་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་འདུ་ཤེས་འདྲིས་པར་བྱ་བའོ། །དེ་ལ་ཆོས་མཐུན་པར་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་དགེ་བའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་མ་ཡིན་པ་མི་མཐུན་པའི་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པ་ངང་འགྲོར་འགྲོ་བ་མི་དགེ་བའི་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱི་ལས་ནི་མི་མཐུན་པ་ཞེས་བྱའོ། །འདི་ན་གནས་པ་སྐྱེས་ཤིང་བྱུང་བའི་ཕྱི་མའི་མཐའི་སྐྱེ་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་སྐྱེ་བའོ། །སྔོན་གྱི་མཐའ་ལས་བྱུང་བས་ཚེ་འདི་ལ་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ནི་འཇིག་པའོ། །ཀུན་འབྱུང་བ་ལ་སོགས་པ་ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་བའི་མུ་སྟེགས་ཅན་ནི་དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐོས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས། མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཟག་པ་རྣམས་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །ཕྱི་རོལ་བ་དེ་ནི་ཟག་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །མ་རིག་པའི་འདུས་ཏེ་རེག་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚོར་བ་དེ་དང༌། དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐོས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ལོག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །དེས་གནས་གསུམ་པོ་དེ་དག་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་པས་འདོད་པ་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །སྲིད་པ་ཡང་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །ལོག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཚོལ་བས་འཇིག་པ་ཡང་ཚོལ་བར་བྱེད་དོ། །དེས་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ལས་བྱས་ཀྱང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །སྡུག་བསྔལ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་ལྔ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པའི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཐ་མ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པའི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་ཕྱི་རོལ་པ་དེ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །ཀུན་འབྱུང་བའི་བདེན་པ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་གྱི་བདེན་པ་དེ་ཡང་མདོར་བསྡུ་ན་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་
― DTG131_Page_0620 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མི་ཤེས་སོ། །ད་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ནི་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། རང་བཞིན་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུ་དང༌། རྒྱུ་དང༌། འབྲས་བུའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བ་ནི་རྣམ་པ་གཉིས་ཏེ། ཀུན་འབྱུང་བ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་འགོག་པ་དང༌། འགོག་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་མོ། །དེ་ལྟར་འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ལ་ཤེས་པ་མེད་པ་དེ་དག་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་མ་བསྒོམས་པའི་རྒྱུས་གཏན་དུ་མཐར་ཐུག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་མ་ཡིན་ཏོ། དེས་ན་ངེས་པར་འབྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ཟག་པ་རྣམས་མ་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། ཆོས་འདི་པའི་གཏན་དུ་མཐར་ཐུག་པའི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ནི་ངེས་པར་འབྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཟག་པ་རྣམས་ཟད་པའི་ཕྱིར་རོ། །གང་ཟག་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཆོས་ཉིད་ཀྱི་སྒོ་ནས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོའི་དབང་པོའི་ཡེ་ཤེས་དང༌། ཕྱི་མ་ལ་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བའི་ཡེ་ཤེས་འཇུག་གོ །གང་ཟག་རྣམ་པ་དྲུག་པོ་རྣམས་གང་ཞེ་ན། འདི་ནི་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་གིས་སྔོན་གྱི་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་ཆོས་འདུལ་བའི་འདི་ལ་དད་པ་ཐོབ་པ་ནས། རྒྱས་པར་ལྟ་བ་དང་པོའི་བར་དུ་བྱས་ནས་དེ་ད་ལྟར་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་མ་ཡིན་པ་བསྟེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། དམ་པའི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་ཐོས་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་སྒོ་ནས་ཚེ་འདི་ལ་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ལྟ་བ་དང༌། སྲེད་པ་དང༌། ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་བསྐྱེད་དོ། །དེ་དེའི་ཚེ་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་དང་ཡང་ལྡན་ལ། ཚེ་འདིའི་མི་དགེ་བ་དེ་དག་དང་ཡང་ལྡན་ཏེ། དེ་དེའི་འོག་ཏུ་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་སྐྱེས་བུ་དམ་པ་བསྟེན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དག་གི་སྒོ་ནས། སྔོན་གྱི་རྒྱུ་དེ་ཁོ་ནས་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་དེ་ལས་ཕྱིར་ལྡོག་སྟེ། ཉེས་པར་བཤད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱིས་མི་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་དང་དུ་མི་ལེན་ཅིང་སེལ་བར་བྱད་དོ། །དེ་ཡང་ཕྱི་མ་
― DTG131_Page_0621 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་འདིར་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་འདི་ནི་གང་ཟག་དང་པོའོ། །གཞན་ཡང་གང་ཟག་ཁ་ཅིག་ནི་སྔོན་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་ཆོས་འདུལ་བ་གཉི་ག་ལ་སྤྱད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དེའི་རྒྱུས་ཚེ་འདི་ལ་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་ཡང་ལྡན་ལ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་དང་ཡང་ལྡན་ཏེ། དེ་དེ་ལྟར་ཡང་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ལེགས་པར་གསུངས་པ་ནས་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའི་བར་དུ་འཐོབ་སྟེ། ཚེ་འདི་ལ་དེའི་མི་དགེ་བ་དེ་དག་གསར་དུ་མ་སྐྱེས་པས་ནུབ་པར་འགྱུར་ལ་དགེ་བ་རྣམས་གསར་དུ་སྐྱེས་པས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་བག་ལ་ཉལ་གྱི་ཚུལ་གྱིས་གནས་པས་ཆད་པར་མ་གྱུར་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་དེ་ལྟར་བག་ཡོད་པར་གནས་པས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཆད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འདི་ཡང་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་དག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་གང་ཟག་གཉིས་པའོ། །གཞན་ཡང་ཁ་ཅིག་ནི་སྔོན་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཕྱི་རོལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ནི་ད་ལྟར་ཡང་དེའི་རྒྱུས་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་ལ་གོམས་པ་དང༌། ལོག་པར་ལྟ་བ་ལ་གོམས་པས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་རྐྱེན་ཚོགས་པ་དང་ཕྲད་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་ངོ༌། །དེ་ལྟར་རབ་ཏུ་བྱུང་ནས་ཀྱང་ལོག་པར་ལྟ་བ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། རང་གི་ལྟ་བ་ལ་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པས་གནས་སོ། །དེའི་མཚམས་མེད་པའི་ལས་ཀྱང་བྱེད་ལ་དགེ་བའི་རྩ་བ་རྣམས་ཀྱང་གཅོད་པར་བྱེད་དོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་སུ་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་ངེས་པར་ཡང་འགྱུར་ཏེ། འདི་ནི་གང་ཟག་གསུམ་པའོ། །གང་ཟག་གསུམ་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་དང་པོ་ནི་སྔོན་འདིའི་རྒྱུ་ལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ལ་ཚེ་འདི་ལ་ནི་སྔར་བག་མེད་པར་འགྱུར་བ་ལས་ཕྱིས་བག་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཟག་གཉིས་པ་ནི་སྔོན་འདི་དང་ཕྱི་རོལ་གཉིས་ཀའི་རྒྱུ་ལ་སྤྱོད་པར་གྱུར་ལ། ཚེ་འདི་ལ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བག་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ནི་སྔོན་ཡང་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཕྱི་རོལ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ལ། ཚེ་འདི་ལ་ཡང་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བག་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཟག་གསུམ་པོ་དེ་དག་གི་ཟླ་ཡང་གང་ཟག་གཞན་གསུམ་ཡོད་དེ། དེ་ལས་
― DTG131_Page_0622 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཟློག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སྔོན་ཕྱི་རོལ་སྤྱོད་པར་གྱུར་ལ་ཚེ་འདི་ལ་ནི་སྔར་བག་ཡོད་པར་གྱུར་ནས། ཕྱིས་བག་མེད་པར་གྱུར་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གཉིས་པ་ནི་སྔོན་འདི་དང་ཕྱི་རོལ་གཉིས་ཀའི་རྒྱུ་སྤྱོད་པར་གྱུར་ལ། ཚེ་འདི་ལ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བག་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གསུམ་པ་ནི་སྔོན་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་ཕྱི་རོལ་གྱི་རྒྱུ་སྤྱོད་པར་གྱུར་ལ་ཚེ་འདི་ལ་ནི་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་བག་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ས་བོན་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་ས་བོན་གྱི་ནི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ད་ལྟར་གྱི་ཞིང་གཤིན་པ་ལྟ་བུའོ། །མི་དགེ་བའི་ས་བོན་གྱི་ནི་ཞིང་ངན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ས་བོན་གྱི་ནི་ད་ལྟར་གྱི་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ཞིང་གཤིན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ལ། དགེ་བའི་ས་བོན་གྱི་ནི་ཞིང་ངན་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །འདིར་དགེ་བའི་ཆོས་སྐྱེ་བ་ནི་སྔོན་གྱི་རྒྱུའི་དབང་གིས་བྱུང་བ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པའི་མུན་པ་ལྟ་བུའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་གཉེན་པོའི་ཚུལ་གྱིས་སྣང་བ་ལྟ་བུའོ། །མི་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་སྣང་བ་ལྟ་བུའི་དགེ་བའི་ཆོས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་དེ་དག་ནི་ལུས་དང༌། སེམས་ཡོངས་སུ་གདུང་བའི་དོན་གྱིས་མ་དག་མེ་ལྟ་བུའོ། །ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་ད་ལྟར་གྱི་འདམ་བུ་སྐམ་པོའི་ཁྱིམ་ལྟ་བུའོ། །སྔོན་གྱི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་ནི་ཉོན་མོངས་པ་སྲེག་པའི་སྒོ་ནས་མ་དག་མེད་ལྟ་བུའོ། །ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྡོའི་ས་གཞི་དང༌། རོ་སྐམ་ལྟ་བུའོ། །སྔོན་གྱི་མི་དགེ་བ་སྤངས་པས་སོལ་བ་ལྟ་བུར་གྱུར་བའི་ནི་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་རྡོའི་ས་གཞི་དང༌། རོ་སྐམ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ནི་དབང་པོ་མཆོག་དང་མཆོག་མ་ཡིན་པ་མཁྱེན་པའི་སྟོབས་བླ་ན་མེད་པས། སྔོན་གྱི་དགེ་བ་དང་མི་དགེ་བའི་རྒྱུ་ལས་ཡང་དག་པར་གྲུབ་པས་དབང་པོ་དེ་ཡང་ཅི་རིགས་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ལ། ཚེ་འདི་ལ་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་སྒོ་ནས་གནས་པ་དེ་དག་གི་ཕྱི་མ་ལ་རྣམ་པར་བྱང་བ་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་
― DTG131_Page_0623 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པའི་ཆོས་ཡང་དག་པར་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་མཁྱེན་ཏེ། དེ་བས་ན་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱའོ། །ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ལ་ནི་རྣམ་གྲངས་ལྔ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྣམ་གྲངས་གང་དག་གིས་རང་གིས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ལ། གཞན་དག་གི་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། སངས་རྒྱས་རྣམས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་གང་ཞེ་ན། འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་སྡིག་པ་ཅན་གྱི་ལྟ་བར་གྱུར་བ་དམིགས་པ་དང་བཅས་ཤིང་རྟེན་དང་བཅས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་སྡིག་པ་འདོད་པ་དང༌། རྣམ་པར་འཚེ་བ་དང༌། སྲོག་གཅོད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམས་རྣམ་པ་དུ་མ་ནས། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་བྱུང་བ་བཞིན་དུ། ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པ་སྤྱོད་པ་ཡན་ཆད་ཀྱི་བར་གྱི་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་དང༌། སེམས་ཅན་དམྱལ་བར་འགྲོ་བར་བྱད་བ་དང༌། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བར་བྱེད་པ་རྣམས་འབྱུང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་དེ་དག་ངན་འགྲོ་རྣམས་སུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་མི་སྡུག་པའི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་ངན་འགྲོར་གྲོ་བའི་ལམ་མོ། །དེ་ལ་ཐོས་པ་དང་ལྡན་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ནི་དམིགས་པ་གང་ལས་ལྟ་བར་གྱུར་བ་དེ་དག་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། རང་གི་གནས་ལ་མངོན་པར་ཞེན་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་བྱེད་པའི་གནས་སྡིག་པ་འདོད་པ་ལ་སོགས་པ་ཆོས་མ་ཡིན་པ་དང༌། མི་མཐུན་པར་སྤྱོད་པ་ཡན་ཆད་གང་ལ་གནས་ན་མི་སྡུག་པ་དང༌། ངན་སོང་གི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་དེ་དག་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་འདི་ནི་བདག་གི་ཡང་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ནི་བདག་ཀྱང་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་བདག་གི་བདག་ཀྱང་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས། དེ་ལྟར་དེ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་བདེན་པ་
― DTG131_Page_0624 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མངོན་པར་རྟོགས་པའི་མོད་ལ་ལྟ་བར་གྱུར་བའི་བག་ལ་ཉལ་དེ་དག་གི་རྩ་བ་ཡང་ཡང་དག་པར་བཅོམ་ཞིང་སྤོང་བར་འགྱུར་ལ་དེ་དག་ཀྱང་གཏན་དུ་ཉིང་མཚམས་སྦྱོར་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དེ་ནི་ལྟ་བར་གྱུར་བའི་རྩ་བ་ལས་བྱུང་བ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་གནས་དེ་དག་གིས་བར་དུ་གཅོད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་རྒྱུ་མ་ཡིན་ཏེ། འདི་ནི་དེའི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་བསལ་བར་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་དང་པོ་ཡིན་ནོ། །དེས་ན་བདག་ཉིད་ཤེས་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་བདག་ཅག་ལ་སོགས་པ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྣམས་ལས་གཞན་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་འདི་དག་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་མི་དགེ་བ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བའི་གནས་ལ་ཡང་དག་པར་འདས་ནས་ཚེ་འདི་ལ་བདེ་བར་གནས་པ་བཞི་ཐོབ་སྟེ། འདས་ནས་ཀྱང་གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཞི་བ་དང༌། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཐོབ་མོད་ཀྱི། དེ་དག་ནི་གཏན་དུ་ངན་འགྲོ་བསལ་བ་དང་ལྡན་པ་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་གཞན་དེ་དག་ནི་འདོད་པ་དང༌། གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་དུ་ཟིན་ཀྱང༌། རེ་ཞིག་བདེ་བར་གནས་པས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ཟད་དེ། ཕྱི་མ་ལ་སྲོག་གཅོད་པར་འགྱུར་ལ། བདག་ཅག་ནི་སྲོག་གཅོད་པར་མི་འགྱུར་བ་ནས་དེ་དག་གི་ཆོས་མ་ཡིན་པ་སྤྱོད་པ་དང༌། མི་མཐུན་པའི་བར་དུ་སྤྱོད་པར་འགྱུར་ལ། བདག་ཅག་ནི་དེ་ལྟར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་འདི་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལས་འདི་ལྟ་སྟེ། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་བསལ་བའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །སངས་རྒྱས་རྣམས་དང། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་རྣམ་གྲངས་དེས་ན་བསལ་བ་དེ་དེ་ལྟར་ཡང་དག་པར་མཁྱེན་ཏོ། །འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དེའི་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བ་ལུས་ཏེ། འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་དེ་ནི་དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་མི་འཛིན་པར་གོང་དུ་ཟག་པ་ཟད་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་བསྐྱེད་ཅིང་ཆེད་དུ་གཏད་ནས་སེམས་སྐྱེད་པར་བྱེད་དེ། འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་དེ་ལ་འདི་ནི་གཏན་དུ་སྡུག་བསྔལ་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་མ་ཡིན་ནོ་སྙམ་དུ་དེ་ཉིད་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་བ་འདི་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་བྱ་བའི་
― DTG131_Page_0625 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་སེམས་བསྐྱེད་པའི་རྣམ་གྲངས་དང་པོའོ། །དེས་སེམས་ཆེད་དུ་གཏད་ནས་བདེ་འགྲོའི་སྲིད་པའི་རོ་མྱང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ལ་དེ་ཉིད་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་ནས། མུ་སྟེགས་ཡ་ང་ལས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སེམས་བཟློག་ནས། ཚེ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་བྱ་བ་འབའ་ཞིག་གི་ཕྱིར་ཡང་དག་པར་བརྩོན་ཞིང་ཇི་ལྟར་ཐོབ་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་འགྱུར་བའི་ལམ་དེ་འབའ་ཞིག་ལ་ཡང་དག་པར་འཇུག་པ་དེ་ནི་དེའི་ཡང་དག་པར་འདའ་བའི་རྣམ་གྲངས་སོ། །བསྒོམ་པའི་ལམ་དེས་དེ་མཐར་གྱིས་སྐྱོ་བར་འགྱུར་བས་ན་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །དེ་གལ་ཏེ་བཏང་སྙོམས་ཀྱི་མཆོག་དེ་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་ན་ནི་བག་མེད་པའི་རྒྱུས་དེ་ཚེ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཕྱིར་མི་འོང་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི་དེའི་ཕྱི་མ་ལ་གོང་དུ་འགྲོ་བའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་དེ་ལ་ཡང་དེ་ཉིད་ཉེས་དམིགས་ཡིན་པར་ཡང་དག་པར་མཐོང་ནས་བཏང་སྙོམས་དེ་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་ན་ནི་དེ་ཚེ་འདི་ལ་ཀུན་ཤེས་པའི་ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་དང་བཅས་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་བར་འགྱུར་བ་འདི་ནི། དེའི་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བའི་རྣམ་གྲངས་ཡིན་ཏེ། རྣམ་གྲངས་དེས་ནི་རང་གི་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་ཤེས་ལ་སངས་རྒྱས་དང༌། སངས་རྒྱས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་གཞན་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་དེའི་ཡང་དག་པར་མཁྱེན་ཏོ། །དེ་ལ་གསལ་བའི་རྣམ་གྲངས་སྔ་མ་ཤོས་ཀྱིས་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕྱི་མ་སེམས་བསྐྱེད་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་འདའ་བ་དང༌། གོང་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་རྣམ་གྲངས་བཞིས་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ལམ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་རིག་པར་བྱའོ།། །། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་པ། འདི་གཉིས་ནི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་བཞི་མཐོང་བ་འདོད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་ཏེ། འདོད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་
― DTG131_Page_0626 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པ་སྟེ། དེ་དག་གཉིས་ལས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱིས་སེམས་ཡོངས་སུ་དག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ནི་འདོད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པ་ན་མཐར་གྱིས་མི་གཡོ་བར་འགྲོ་བ་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་གསུམ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་གཡོ་བ་དང༌། ཅི་ཡང་མེད་པ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། དེ་ནི་སྤོང་བའི་གཉེན་པོ་དང༌། ཐག་བསྲིང་བའི་གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་འདོད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་པར་བྱེད་པ་ན་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་གྱུར་ལ། གཟུགས་རྣམས་ལས་འདོད་ཆགས་དང་མ་བྲལ་ཏེ། བདག་མ་གྱུར་ཅིག་བདག་གིར་ཡང་མ་གྱུར་ཅིག །བདག་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་གིས་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་སྟེ། ཅི་ཡོད་པ་དང༌། ཅི་འབྱུང་བ་དེ་ཡང་སྤོང་བར་བྱའོ་སྙམ་ནས། ཕྱིར་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་གཉེན་པོའི་ལམ་བསྒོམས་པས་གཟུགས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་བྱས་ནས། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། དེ་གལ་ཏེ་ཚེ་འདི་ལ་བཏང་སྙོམས་དེའི་རོ་མྱོང་བར་བྱེད་ན་ནི་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མི་འདའ་བར་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་རོ་མྱོང་བར་མི་བྱེད་ན་ནི་དེ་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་ཡང་འགྱུར་ལ་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་འདོད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅིང་མཐར་གྱིས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོའི་སྒོ་ནས་ལམ་སྒོམ་པར་བྱེད་ཅིང་མཐར་གྱིས་དེ་ལྟར་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ཐུན་མོང་བའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྟེ།
― DTG131_Page_0627 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ལ་འཕགས་པ་རྣམས་དང་འཕགས་པ་མ་ཡིན་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་ཀྱི་གོ་སྐབས་ཡོད་པ་དེའི་ཕྱིར། དེ་ལ་འཕགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་མི་བྱའོ། །སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་ཀྱི་འཇིག་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ནི་སྡུག་བསྔལ་བའོ་སྙམ་དུ་རིག་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་ལས་འདས་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤོང་བ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་འཕགས་པ་རྣམས་འབའ་ཞིག་གི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་འཕགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་ན་གནས་ལྔར་འགྱུར་ཏེ། མི་གཡོ་བར་འགྲོ་བའི་ལམ་དང། ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འགྲོ་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དང༌། འཕགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའོ། །གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ཉེས་དམིགས་ཡིན་ཏེ། འདོད་པ་རྣམས་ནི་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་རྣམས་ལ་བརྣབ་སེམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་ཚོར་བའི་གནས་རྣམས་ལ་གནོད་སེམས་སྐྱེ་བའི་རྒྱུ་དང༌། སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་ཚོར་བའི་གནས་རྣམས་ལ་མ་རིག་པའི་ཉེས་རྩོམ་སྐྱེ་བའི་རྒྱུའོ། །འདོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་གནས་གསུམ་གྱི་སྒོ་ནས་ཉེས་དམིགས་སུ་བལྟ་བར་བྱ་སྟེ། རང་བཞིན་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། གྲོགས་སོ། །དེ་ལ་རང་བཞིན་ནི་ཀུན་དུ་རྟོག་པའི་འདོད་ཆགས་སོ། །དམིགས་པ་ནི་ནང་དང་ཕྱི་རོལ་གྱི་ཡུལ་གཟུགས་ཅན་རྣམ་པ་ལྔའོ། །གྲོགས་ནི་ཚུལ་བཞིན་པ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཕྱིན་ཅི་ལོག་གི་འདུ་ཤེས་སོ། །གོང་མའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་སྦྱོར་བ་ལས་བྱུང་བའི་སེམས་ནི་ཆེན་པོར་གྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། ས་གོང་མ་ནི་ཆེས་ཆེ་བ་དང༌། ཆེས་གཙོ་བོར་གྱུར་བ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དེར་འགྲོ་བའི་སེམས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཆེན་པོར་གྱུར་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་འོག་མ་གང་ལས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དེའི་མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་པ་ནི་ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཐོབ་པར་བྱ་བའི་ས་གོང་མ་ལ་རེ་ཞིག་པའི་ཚུལ་གྱིས་ཞི་བར་འདུ་ཤེས་པའི་སྒོ་ནས་
― DTG131_Page_0628 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་ཡིད་ཀྱི་གནས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །བདག་གིས་གནས་དེ་ཡང་དག་པར་བསྒྲུབས་ནས་གནས་པ་འཐོབ་པར་ནུས་སོ་སྙམ་དུ་ཡིད་ཆེས་པ་སྐྱེས་ནས་སྦྱོར་བའི་ལམ་ལ་དད་པ་སྒོམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སེམས་ཡང་དག་པར་དད་པ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་དད་པ་དེའི་སྒོ་ནས་བརྩོན་འགྲུས་དང། དྲན་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་བསྒོམས་པས་བསམ་གཏན་དང་པོ་ནས་བཟུང་སྟེ། མཐར་གྱིས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མི་གཡོ་བའི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །བདག་ནི་སྙོམས་པར་ཞུགས་སོ་སྙམ་དུ་ཤེས་རབ་ཀྱིས་མོས་སོ། །དེའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་དེ་མི་གཡོ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། གལ་ཏེ་ཚེ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བར་མི་འགྱུར་རམ། གོང་དུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་ན་ནི་དེ་ལྟར་ན་དེ་ཕྱི་མ་ལ་མི་གཡོ་བར་ཉེ་བར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །ས་འདི་རྣམས་ལས་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་མི་གཡོ་བར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཕྱི་རོལ་གྱི་འདོད་པའི་གཡེང་བ་ན་གཡོ་བར་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནི་བསམ་གཏན་དང་པོ་མི་གཡོ་བའོ། །རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་དང་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་དང༌། གཟུགས་ན་སྤྱོད་པའི་གཡོ་བ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནི་བསམ་གཏན་བཞི་བ་མི་གཡོ་བའོ། །གཟུགས་དང་ཐོགས་པ་དང། སྣ་ཚོགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་གཡོ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ནི་ནམ་མཁའ་དང་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་མི་གཡོ་བའོ། །བསམ་གཏན་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་རྣམས་ལ་ནི་གོང་ནས་གོང་དུ་གཡོ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ནི་ནམ་མཁའ་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་བལྟས་པའི་དམིགས་པའི་གཡོ་བ་ཙམ་ལས་དབེན་པའི་ཕྱིར་མི་གཡོ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མདོར་བསྡུ་ན་ཅུང་ཟད་ལ་དམིགས་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མི་གཡོ་བའི་ཕྱིར་ན་མི་གཡོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ཡང་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་དུ་མཐར་ཐུག་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་དེ་མན་ཆད་མི་གཡོ་བར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཅུང་ཟད་ལ་དམིགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱང་གོང་ནས་ཡོད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཡན་ཆད་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པ་ལ་དམིགས་པའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་
― DTG131_Page_0629 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡིན་ཏེ། གོང་ན་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡན་ཆད་ནི་འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་སྒོ་གསུམ་ལས་ལམ་གསུམ་དུ་བསྟན་ཏོ། །གང་གི་ཕྱིར་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་སྒོ་གསུམ་ནས་འདོད་པ་རྣམས་སུན་འབྱིན་པར་བྱེད་དེ་སུན་ཕྱུང་ནས་ཀྱང་མཐར་གྱིས་རྣམ་ཤེས་མཐའ་ཡས་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་བར་དུ་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་དེའི་ཕྱིར་ཡང་མི་གཡོ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་གོ །གཟུགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་དང་མི་གཡོ་བའི་འདུ་ཤེས་ནི་ས་འོག་མ་ཐམས་ཅད་ལ་སུན་ཕུང་ནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། འདི་ནི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་དུ་འགྲོ་བའི་ལམ་དང་པོའོ། །ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་བསྒོམ་པའི་མཐའ་ནི་སྐྱེ་མཆེད་དེ་ལ་ཐུག་གོ །ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་དེ་ལ་ཡང་འདུ་ཤེས་ཀྱི་སྙོམས་པར་འཇུག་པ་བཞིན་དུ་གོང་ན་ཡོད་པ་དང༌། གོང་ན་མེད་པ་ཡོད་དོ། །དེ་ལ་གོང་ན་ཡོད་པ་ནི་མི་རྟག་པའི་རྣམ་པར་དང་ལྡན་པའོ། །གོང་ན་མེད་པ་ནི་བདག་མེད་པའི་རྣམ་པ་དང་ལྡན་པའོ། །དེ་ལ་གོང་ན་ཡོད་པའི་རྣམ་པས་ནི་ས་འོག་མ་སུན་ཕུང་ནས་དེའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་གོ །གོང་ན་མེད་པའི་རྣམ་པས་ནི་འོག་མ་དང༌། གོང་མ་དང༌། དེ་ཉིད་དང༌། ཆོས་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་མེད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཟག་པ་མེད་པའི་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། གོང་ན་མེད་པའི་རྣམ་པ་དེ་ནི་ལམ་གཉིས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལམ་གཉིས་པ་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་དབྱེ་བས་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་བྱ་སྟེ། གཉིས་གང་ཞེ་ན། འདི་ལྟ་སྟེ། བརྟེན་པ་དང༌། རྟེན་གྱི་ཤེས་བྱའི་བྱེ་བྲག་གོ །དེ་ལ་བརྟེན་པའི་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་སེམས་ཅན་གྱི་ཁམས་གང་ཡང་རུང་བ་དང༌། བདག་གང་ཡིན་པ་འདི་ལ་བདག་གི་ཡུལ་ག་གེ་མོ་དང༌། སེམས་ཅན་ཆེ་གེ་མོ་དང༌། ཕའམ། མའམ། གྲོགས་སམ། རྗེ་བོ་ལ་སོགས་པ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པའོ། །ཇི་ལྟར་བདག་གི་ག་གེ་མོ་དང༌། ཆེ་གེ་མོ་དང༌། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མེད་པ་དེ་བཞིན་དུ་བདག་ཀྱང་དེ་རྣམས་ཀྱི་ག་གེ་མོ་དང༌། ཆེ་གེ་
― DTG131_Page_0630 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོ་དང། ཅུང་ཟད་ཀྱང་མ་ཡིན་པའོ། །རྟེན་གྱི་བདག་མེད་པའི་ཤེས་པ་ནི་རྟག་པ་དང༌། བདག་དང་བདག་གིས་འཇིག་རྟེན་སྟོང་སྟེ། འདི་ལ་རྟག་པའམ་བདག་གམ་བདག་གི་ཅི་ཡང་མེད་དེ། ཆོས་ཙམ་དུ་ཟད་དོ། །དེ་ལྟར་འཇིག་རྟེན་སྟོང་པ་ཡིན་ན། འདི་ལ་གང་ན་སུ་ཞིག་ཅི་ཞིག་ག་ལ་ཡོད་དེ། དེ་བས་ན་ཤེས་པ་སྔ་མ་ནི་བརྟེན་པ་ཡིན་ལ་ཕྱི་མ་ནི་རྟེན་དུ་གྱུར་བར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འདུ་ཤེས་མེད་འདུ་ཤེས་མེད་མིན་སྐྱེ་མཆེད་ལ་ནི་ཟག་པ་མེད་པའི་ལམ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་ཅི་ཡང་མེད་པའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སུན་ཕྱུང་ནས་དེའི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། དེ་ལ་ནི་ལམ་དེ་གཅིག་པུ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་བདག་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །བདག་གིར་ཡང་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བ་ནི་སྐྱེ་བ་ལ་སོགས་པའི་སྡུག་བསྔལ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལྟ་བུའི་རྣམ་པར་འདུན་པ་བསྐྱེད་ནས་བརྩོན་པར་བྱེད་དོ། །ཡང་དག་པར་བརྩོན་ན་སྔ་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ཤེས་ནས་ངེས་པར་འཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ་བདག་མི་འགྱུར་རོ། །བདག་གིར་མི་འགྱུར་རོ་སྙམ་མོ། །དེ་བས་ན་ད་ལྟར་གྱི་ཚེ་འདི་ལ་གསར་དུ་ལས་བྱས་ཤིང་བསགས་པ་ཅི་ཡོད་པ་དང༌། ལས་རྙིང་ཅི་བྱུང་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པ་མི་འདོད་དེ། མི་ལྟ་བའི་ཕྱིར་ཐམས་ཅད་སྤོང་བའོ། །སྡོམ་ནི། རྣམ་པར་གཞག་དང་མཐར་ཐུག་དང༌། །མ་འདྲེས་པ་དང་ཚུལ་བཞིན་དང༌། །རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་བར་འབྱུང་བ་དང༌། །བསྒོམ་དང་དུས་དང་བར་དུ་གཅོད། །རང་བཞིན་བསྟན་དང་སྤོང་བའི་ཕྱིར། །རྩོམ་དང་སྒོམ་པ་ཐ་མ་ཡིན། །དེ་ལ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་ནས། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་ལ་ཐུག་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་སུམ་ཅུ་རྩ་བདུན་གྱི་མདོ་དང་རྒྱས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །ཤེས་བྱའི་གཞི་ཐམས་ཅད་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་མཐར་ཐུག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཤེས་བྱའི་གཞིའི་མཐར་ཐུག་པས་ནི་ཤེས་བྱའི་གཞི་མཐར་ཐུག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུན་པ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ལ་སོགས་པ་བསྒོམ་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་འགྲུབ་པར་བྱ་བའི་
― DTG131_Page_0631 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཕྱིར་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་མ་གཏོགས་པར་དེ་དང་མི་འདྲ་བའི་ལམ་མམ། དམིགས་པ་གང་ལ་བརྟེན་ན་ཟག་པ་ཟད་པར་འགྱུར་ཞིང་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་འཐོབ་པར་འགྱུར་བའི་ལམ་དང༌། དམིགས་པ་གཞན་མེད་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པར་དག་པའི་ལམ་འདི་ཟླ་མེད་པ་ཡིན་པས་ན། ལམ་འདི་ནི་བགྲོད་པ་གཅིག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བགྲོད་པ་གཅིག་པའི་ལམ་དེས་ཀྱང་རྒྱུ་གཉིས་ཀྱིས་སེམས་ཅན་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱེད་དེ། སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་དང༌། བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་སོ། །མྱ་ངན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་མི་བདེ་བའོ། །དྲོད་མི་ཐུབ་ཅེས་བྱ་བ་ནི་རྒོད་པར་གཏོགས་པ་སྟེ། འདོད་པ་ན་སྤྱོད་པའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་མི་བདེ་བའོ། །མྱ་ངན་གྱི་གནས་ནི་འཇིག་རྟེན་གྱི་ཆོས་བཞིའོ། །དྲོད་མི་ཐུབ་པའི་གནས་ནི་གཞན་བཞི་པོ་ཉིད་དོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་བརྩོན་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ལ་བརྟེན་པས་མྱ་ངན་དང་དྲོད་མི་ཐུབ་པ་ལས་ཡང་དག་པར་འདའ་བར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་པའི་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཐོབ་པས་ནི་སྡུག་བསྔལ་བ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བ་སྤོང་བར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་འཇིག་ཚོགས་ཐམས་ཅད་ལས་ཡང་དག་པར་འདས་པས་ནི་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དང༌། ལམ་གྱི་འབྲས་བུ་རིག་པ་དང་ཆོས་རྟོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་སེམས་ཅན་རྣམས་ཀྱི་སོ་སོར་རྟོགས་པའི་སྟོབས་དང། བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་རྣམ་པར་དག་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ལུས་ལ་སོགས་པ་དམིགས་པ་བཞི་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་ན་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཉམས་སུ་ལེན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་རྣམས་ཉམས་སུ་མི་ལེན་ན་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འཕགས་པའི་རིགས་པའི་རྗེས་ལ་འབྱུང་བའི་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་འཕགས་པའི་ལམ་སྐྱེ་བ་ཡང་ཉམས་སུ་མི་ལེན་ན། དེ་ཉམས་སུ་མ་བླངས་པས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡང་ཉམས་སུ་མ་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཉམས་སུ་མ་བླངས་པས་དེའི་འབྲས་བུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་
― DTG131_Page_0632 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་བདུད་རྩི་ཡང་ཉམས་སུ་མ་བླངས་པ་ཡིན་ནོ། །རྣལ་འབྱོར་བ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པ་རྒྱུ་ལ་བརྟེན་ཏེ་བྱུང་བར་རིག་ནས་དུས་གསུམ་གྱི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་མི་རྟག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་གནས་ཏེ། མི་རྟག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་གནས་ན། ཡང་ན་སྲིད་པར་སྐྱེ་བ་ལ་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་སྲིད་པས་རྟེན་ཅིང་མི་གནས་ལ་ཚེ་འདི་ལ་ཡང་ཕྱི་ནང་གི་འདུ་བྱེད་ཐམས་ཅད་ལ་བདག་གམ་བདག་གིར་ཅུང་ཟད་ཀྱང་མི་འཛིན་ཏོ། །དེ་ལ་མ་འོངས་པ་རྣམས་ལ་ནི་ཀུན་འབྱུང་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་རྗེས་སུ་མཐོང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །འདས་པ་རྣམས་ལ་ནི་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་རྗེས་སུ་མཐོང་ངོ༌། །ད་ལྟར་བྱུང་བ་རྣམས་ལ་ནི་བྱུང་བ་དང་དེའི་འོག་ཏུ་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཀུན་འབྱུང་བ་དང་འཇིག་པའི་ཆོས་ཅན་དུ་མཐོང་བས་གནས་ཏེ། དེ་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་ལུས་ལ་སོགས་པ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་རྣམས་ཡང་དག་པར་རྗེས་སུ་མཐོང་བས་མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་འཇུག་གོ །མི་རྟག་པ་ཉིད་ལ་ཞུགས་ནས་སྲེད་པ་དང་ལྟ་བའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱངས་ཏེ། དེ་ཤས་ཆེར་གནས་པ་འདི་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པ་ཡིན་ཏེ། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཟག་པ་ཟད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཆོས་རྣམས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་དགེ་བ་དང༌། མི་དགེ་བ་རྣམས་དང༌། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་འབྱུང་ངོ༌། །རྣམ་པར་བྱང་བའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམས་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་འབྱུང་སྟེ། དེ་དག་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལས་འབྱུང་བ་ཞེས་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པའི་མདོ་དང་རྒྱས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པའི་དང་པོ་ནི་ད་ལྟར་བཅོམ་ལྡན་འདས་བྱུང་ནས་བསྟན་ཅིང་དེའི་ཉན་ཐོས་རྣམས་ཀྱང་སྒོམ་པར་བྱེད་པ་འདི་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པ་ནི་འདས་པའི་དུས་ན་ཡང་ཐོག་མ་མེད་པའི་དུས་ནས་བྱུང་ལ་མ་འོངས་པའི་དུས་ན་ཡང་མཐར་ཐུག་པ་མེད་
― DTG131_Page_0633 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པར་རིག་པར་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནི་འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་དུས་རྣམས་སུ་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ཆོས་ཚད་མེད་པ་རྣམས་སྐྱེ་བའི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དགེ་བའི་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །སྒྲིབ་པ་ལྔ་ནི་དགེ་བའི་ཚོགས་དེའི་བར་ཆད་བྱེད་པས་ན་མི་དགེ་བའི་ཚོགས་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བཞི་པོ་རྣམས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་གིས་མཐའ་ཡས་པ་དང༌། ཡུལ་དེ་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཡེ་ཤེས་ཐོགས་པ་མེད་པས་ན། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་ཚད་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་ཚིག་དང་དོན་རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་རབ་ཏུ་ཕྱེའོ། །དེ་ལ་དོན་གྱི་བྱེ་བྲག་ནི་དོན་དེ་ཉིད་ཀྱང་དག་པར་བསྟན་པར་བྱ་བ་ལ་ཆོས་ཀྱི་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཚད་མེད་པའོ། །ཚིག་དང་ཡི་གེ་དེ་ཡང་ཟློས་པ་མེད་པའི་ཕྱིར་གོང་ནས་གོང་དུ་སྤོབས་པ་ཚད་མེད་དེ། དེ་བས་ན་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་ངོ་མཚར་རྨད་དུ་བྱུང་བའི་ཆོས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ཏེ། དོན་གཅིག་ལ་ཡང་ཚིག་དང་ཡི་གེ་ཟློས་པ་མེད་པ་ཚད་མེད་པ་དག་གིས་ཡང་དག་པར་བསྟན་པའི་ཕྱིར་རོ། །བསྟན་པའི་བརྡའི་དོན་རྟོགས་པའི་ཤེས་པས་ན་རྟོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡིན་ནོ། །རང་བཞིན་དང་ཐོས་པ་དང་བསམ་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་བློ་དང་ལྡན་པའོ། །མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་ན་དྲན་པ་དང་ལྡན་པའོ། །བདེན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་པས་ན་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་སྟེ། དང་པོས་ནི་བསྟན་ཏོ། །གསུམ་གྱིས་ནི་བཤད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་གི་ཕྱིར་དགེ་སློང་སྔོན་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཙམ་དུ་ལྟ་བ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་སྟེ། ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་བདག་མེད་པར་ཤེས་ནས་ཐོས་པ་དང་བསམས་པ་ཙམ་གྱིས་ཀྱང་ཆོག་པར་མི་འཛིན་ཏེ། སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ་སྙམ་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བྱ་བའི་ཕྱིར་རབ་ཏུ་དབེན་པར་གནས་ཤིང་ལུས་ལ་སོགས་པ་ཙམ་དུ་དམིགས་པ་ཁོ་ནས་དེ་སེམས་གནས་པ་རྣམ་པ་དགུས་ནང་རྣམ་པར་ཞི་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རོ། །དེའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནི་རྒྱུ་
― DTG131_Page_0634 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཉིས་ཀྱིས་བརྩམས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་བརྩམས་པར་འགྱུར་ཏེ། ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པ་དང༌། ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པའི་ཕྱིར་དེ། དེའི་འོག་ཏུ་ཤེས་རབ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཤེས་པས་མཐར་ཐུག་པར་འགྱུར་རོ། །གང་གི་ཕྱིར་དགེ་སློང་ནི་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་ལ་ཇི་ལྟར་འདོད་པ་བཞིན་ཐོབ་པ་དང༌། ཚེགས་མེད་པར་ཐོབ་པ་དང༌། དཀའ་བ་མེད་པར་ཐོབ་པར་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། བྱམས་པ་དང༌། མཚན་མ་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་གཉེན་པོ་རྣམ་པ་གསུམ་པོ་དེས་ཅི་རིགས་པར་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཡིད་དུ་འོང་བ་ལ་སོགས་པའི་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་མི་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། མི་མཐུན་པ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་དང༌། དེ་གཉིས་ཀ་ངེས་པར་སྤངས་ནས། བཏང་སྙོམས་དང༌། དྲན་པ་དང༌། ཤེས་བཞིན་གྱི་གནས་ཏེ། དེས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། རྩ་བ་ལ་སོགས་རོ་མྱང་བ། །སྔ་མ་ཕྱི་མའི་ཁྱད་པར་དང༌། །མཚན་མར་འཛིན་དང་ཀུན་ནས་དཀྲིས། །འབྲས་བུ་ཡང་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །རྩ་བ་གསུམ་པོ་འདི་དག་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དགེ་བའི་ཚོགས་ཀྱི་བགེགས་ཀྱི་གནས་ཡིན་པའི་ཕྱིར་མི་དགེ་བའི་ཚོགས་སུ་གྱུར་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གསུམ་གང་ཞེ་ན། ཕྱི་མ་ལ་ངན་སོང་གི་སྡུག་བསྔལ་ལ་གནས་པར་འགྱུར་བའི་ཕྱིར་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་རྩ་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་སྡུག་བསྔལ་ལ་གནས་པའི་ཕྱིར་རྟོག་པའི་རྩ་བ་དང༌། རྩ་བའི་རྩ་བ་སྟེ། ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་རྩ་བ་དེ་དང༌། རྟོག་པའི་རྩ་བ་དེའི་རྩ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རྩ་བའི་རྩ་བ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་མི་དགེ་བའི་རྩ་བ་གསུམ་པོ་རྣམས་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་རྩ་བའོ། །འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་གསུམ་ནི་འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་རྟོག་པའི་རྩ་བའོ། །འདོད་པ་ལ་སོགས་པའི་ཁམས་གསུམ་ནི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་རྩ་བ་གསུམ་དང༌། འདོད་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པའི་རྩ་བ་གསུམ་གྱི་རྩ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ལ་བརྩོན་པའི་དགེ་སློང་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ལམ་གྱིས་
― DTG131_Page_0635 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདོད་པ་རྣམས་ལས་དབེན་པ་ཞེས་བྱ་བ་ནས་རྒྱས་པར་སྲིད་པའི་རྩེ་མོའི་སྙོམས་པར་འཇུག་པའི་བར་དུ་བསྒྲུབས་ཏེ་གནས་སོ། །དེས་དེའི་རོ་མྱོང་བར་བྱང་ཅིང༌། དེ་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་ཏེ། མ་ཐོབ་པར་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་གོང་དུ་རྩོལ་བར་ཡང་མི་བྱེད་པ་དེ་ནི་འཕགས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཞེས་མི་བྱའོ། །དེ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། སེམས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་སྐྱེས་བུ་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདི་ལ་དགེ་སློང་ལུས་ལ་སོགས་པ་ལ་ལུས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ལྟ་ཞིང་གནས་པ་ནི་ནང་དུ་སེམས་གནས་པ་རྣམ་པ་དགུས་སེམས་རྣམ་པར་སྡུད་པར་བྱེད་མོད་ཀྱི། དེའི་སེམས་དེ་ཡང་ཞི་གནས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་རྨུགས་པ་དང་ཞུམ་པ་ལས་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བར་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་དེ་ལྟར་མངོན་པར་བསྡུས་པའི་སེམས་ལ། ལུས་ཀྱི་རྨུགས་པ་དང་སེམས་ཀྱི་ཞུམ་པ་ཡང་སྐྱེ་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ལ་སེམས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་གནས་པས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱས་པར་རིག་ནས། ནང་དུ་མངོན་པར་བསྡུས་པ་དེ་ལས་སེམས་དེ་བཏང་སྟེ། ཕྱི་རོལ་གྱི་དགའ་བར་འགྱུར་བའི་སྡུག་པའི་སྡུག་པའི་མཚན་མ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཡོན་ཏན་གྱི་རྣམ་པའི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་གཏོད་པར་བྱེད་དེ། དེ་དམིགས་པ་དེས་མཆོག་ཏུ་དགའ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བ་ནས། རྒྱས་པར་རབ་ཏུ་འཛིན་པའི་སྒོ་ནས་དེ་ལ་དམིགས་པའི་སེམས་མཉམ་པར་འཇོག་ལ་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞི་གནས་ཀྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་དེ་ལས་ཀྱང་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ནས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ལས་སེམས་རྣམ་པར་གྲོལ་བར་རིག་ནས། གང་གི་དོན་དུ་ཕྱི་རོལ་དུ་ཆེད་དུ་གཏད་པའི་དོན་དེ་ཐོབ་པས་ན། ཕྱིར་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་སྡུད་པར་བྱེད་དེ། ཕྱིས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེས་མངོན་པར་བསྡུས་ནས། ཕྱི་རོལ་དུ་ཆེད་དུ་མ་གཏད་པར་ཡང་བདག་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་ལོ་སྙམ་དུ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ལ། ཕྱི་རོལ་དུ་དམིགས་པ་རྣམ་པ་ལ་ཡོངས་སུ་རྟོག་པ། འབད་པ་དང་བཅས་
― DTG131_Page_0636 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ། མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པའི་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་བ་དེ་དག་ལས་དབེན་པ་དང༌། བཏང་སྙོམས་དང༌། བདེ་བར་གནས་པ་དང༌། ཞི་གནས་ཡོངས་སུ་འགྲུབ་པར་འགྱུར་ཏེ། དེ་ལྟར་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལས་སེམས་ཤིན་ཏུ་བརྟན་པར་གནས་པ་དེས་ནི་སྔ་མ་ལས་ཕྱི་མ་ཁྱད་པར་དུ་གྱུར་པར་ཤེས་ཏེ་གང་ཟག་དེ་ནི་སྔར་ལྷག་མཐོང་སྤྱད་ནས་ལྷག་མཐོང་ལ་བརྟེན་ཏེ། ཞི་གནས་ལ་སྦྱོར་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་བརྩོན་པའི་དགེ་སློང་ལྷག་མཐོང་ལ་བརྟེན་ནས་ཞི་གནས་ལ་སྦྱོར་བར་འདོད་པས་ནི། ནང་གི་ཞི་གནས་ལ་རང་གི་སེམས་གཏད་པ་ལས་མཚན་མ་འདི་ལྟར་གཟུང་བར་བྱ་སྟེ། བདག་གིས་ཅི་ཞིག་ཡིད་ལ་བྱས་ཤིང༌། བདག་གིས་ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱས་ན་སེམས་ཞི་གནས་ལ་གཏད་པ་ན། ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཀྱི་ལུས་དང་སེམས་ཀྱི་རྨུགས་པ་དང་ཞུམ་པས་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ལ། ཅི་ཞིག་ཇི་ལྟར་ཡིད་ལ་བྱས་ན་ནི་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་མི་འགྱུར་སྙམ་དུ་མཚན་མ་གཟུང་བར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་དགེ་སློང་དེས་དེ་ལྟར་རང་གི་སེམས་ལ་མཚན་མ་མ་བཟུང་ནས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དེས་སེམས་དེ་ཉེ་བར་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་བར་རིག་ནས། ཕྱི་རོལ་གྱི་དགའ་བར་བྱེད་པའི་དམིགས་པ་ལས་མཚན་མར་འཛིན་པར་བྱེད་དོ། །དེའི་རྒྱུས་རེ་ཞིག་དེས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་འབྱུང་ཞིང་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་དེ་སྤོང་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གང་གི་ཚེ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་བསྡུས་པ་ན་དེ་དེ་བཞིན་དུ་ཡང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེ་ཉིད་ཀྱིས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པར་འགྱུར་ཞིང་མཉམ་པར་གཞོག་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། འདི་ལྟར་སྔར་རང་གིས་སེམས་ལ་མཚན་མ་མ་བཟུང་བའི་ཕྱིར་དང༌། བག་ལ་ཉལ་མ་བཏོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་རྒྱུ་དེ་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དེས་ཕྱིར་ཞིང་བཅོམ་པར་འགྱུར་ཏེ། བྲོད་པའི་དོན་མ་ཐོབ་པོ་སྙམ་ནས་ཡིད་མི་བདེ་བས་ཕོངས་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། ཤིན་ཏུ་ཡུན་རིང་པོར་ཡང་ནང་གི་སེམས་ཀྱི་ཞི་གནས་དེ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཞི་གནས་ལ་བརྟེན་པས་སྔར་ལྷག་མཐོང་ཡོངས་སུ་དག་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མཆོག་ཀྱང་ཐོབ་པར་མི་ནུས་ཏེ། ནང་གི་སེམས་ཀྱི་ཞི་གནས་མ་ཐོབ་པས་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་ལས་བྱུང་བ་ཚེ་འདི་
― DTG131_Page_0637 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལ་བདེ་བར་གནས་བཞི་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དྲན་པ་དང་ཤེས་བཞིན་མཆོག་མ་ཐོབ་པས་ནི། སྔོན་ཐོབ་མ་མྱོང་བའི་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཐོབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ཐམས་ཅད་ནི་དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ཀྱིས་སྔོན་མ་ཐོབ་པའི་གྲུབ་པ་དང་བདེ་བ་བླ་ན་མེད་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་བར་དུ་ཐོབ་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་གཡོས་མཁན་ལྟ་བུའི་རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའོ། །ཇོ་བོ་ཇི་ལྟ་བུ་ནི་ཞི་གནས་ལ་གཏད་པའི་སེམས་སོ། །ཚོད་མ་ལྟ་བུ་ནི་མཚན་མར་འཛིན་པའོ། །ཟས་དང་གོས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ནི་ནང་གི་སེམས་ཀྱི་ཞི་གནས་ལ་སོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ནག་པོའི་ཕྱོགས་ལས་ནི་བྱིས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དཀར་པོའི་ཕྱོགས་ལས་ནི་མཁས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་དགེ་སློང་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ནི་ཆགས་པར་འགྱུར་བའི་ཡུལ་རྒྱ་ཆེན་པོ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་འམ་ཡང་ན་གཅིག་པུས་གནང་བ་ཐོབ་པས་ན་བརྗེད་ངས་པས་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་བརྟེན་ནས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དྲག་པོ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དེ་ལ་ངོ་ཚ་བས་གནས་ཏེ། བདག་ཉིད་སྐོབས་སུ་ཆུད་པ་བཞིན་དུ་སེམས་པས་འབྲལ་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་དྲག་ཏུ་འབད་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་བྱས་ནས་ཀྱང་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དེ་ལས་གྲོལ་བར་འགྱུར་རོ། །གྲོལ་ནས་ཀྱང་དེ་ཡིད་བདེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་སྐྱོ་བ་དྲག་པོར་འགྱུར་རོ། །སྐྱོ་བ་ཐོབ་ནས་ཀྱང་དེའི་འོག་ཏུ་མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་གཤོལ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུས་རྨོས་ཤིང་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་ཁག་མ་ལྟ་བུར་བརློག་པ་ན། བདེན་པའི་ཚུལ་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མངོན་པར་རྟོགས་ནས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་བསམ་པ་གཞག་སྟེ། སློབ་པ་ཡང་སྤྱོད་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པས་ཡུལ་རྒྱ་ཆེན་པོ་དེ་སྡུག་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། འདོད་ཆགས་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་དེ་མ་སྤངས་པས་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དེ་གློ་བུར་དུ་སྐྱེས་ནས་མངོན་སུམ་དུ་འགྱུར་རོ། །དེ་དེ་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་ལྟ་བས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དེ་བག་ལ་ཉལ་དང་
― DTG131_Page_0638 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བཅས་པར་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་མཚན་མ་མེད་པ་ལ་སྙོམས་པར་འཇུག་སྟེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ལྷག་མ་སྤོང་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དེ་ལས་ལངས་ཏེ་སྤངས་པ་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་ནས་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགའ་བ་དང་བདེ་བ་ཡང་ཉམས་སུ་མྱོང་ལ། བདག་ཉིད་ནི་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཆེན་པོའི་སྟོབས་དང་ལྡན་ལ་བདུད་ཀྱི་ཕྱོགས་ནི་སྟོབས་ཆུང་བར་ཡང་དག་པར་མཐོང་ངོ༌། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་དེ་ནི་མཆོག་ཏུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་མཐའི་འབྲས་བུར་འགྲུབ་པ་ཡིན་པས་ན་འབྲས་བུ་ཆེ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །མཆོག་ཏུ་བདེ་བ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པའི་ཕན་ཡོན་འགྲུབ་པར་འགྱུར་བས་ན་ཕན་ཡོན་ཆེན་པོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། སློབ་དཔོན་གངས་རི་འཛུད་པ་དང༌། །བརྟུན་དང་གནས་དང་རྣམ་པར་དག །རིམ་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་ཚོགས། །གྲ་མ་ལྡན་པ་ཐ་མ་ཡིན། །ཕྱི་རོལ་གྱི་མུ་སྟེགས་ཅན་ནི་རང་གི་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱི་ནང་དུ་སློབ་དཔོན་དུ་རྣམ་པར་འཇིག་སྟེ། རྙེད་པ་འདོད་ཅིང་བཀུར་སྟི་འདོད་ནས། རིགས་ཀྱི་བུ་བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་ཞིག་དེར་རྐྱེན་དང་ཕྲད་ནས་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ལ་འདི་སྐད་དུ་ཁྱོད་ཚུར་ངའི་ཡོ་བྱད་ཐམས་ཅད་ལ་ཐུན་མོང་དུ་ལོངས་སྤྱོད་ཅིང་འདུག་ལ། ཁྱོད་ཀྱིས་ངའི་བསྔགས་པ་ཡང་གཞན་དག་ལ་བརྗོད་ཅིག །སྐྱོན་ཡང་འདི་ལྟ་སྟེ། བཅབ་པའི་ཕྱིར་སྲུངས་ཤིག །ངས་ཀྱང་ཁྱོད་ལ་དེ་བཞིན་དུ་བྱའོ། །བདག་ཅག་གཉིས་གཅིག་གིས་གཅིག་བསྲུང་ན། རྒྱལ་པོ་རྣམས་དང་ཞང་བློན་རྣམས་ནས་དེད་དཔོན་རྣམས་ཀྱི་བར་དག་ལས་རྙེད་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ་བཀུར་བར་ཡང་འགྱུར་རོ་ཞེས་ཟེར་ལ་དེ་སྐད་ཟེར་བའི་སློབ་དཔོན་དེ་ལ་བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་སློབ་མས་འདི་སྐད་དུ་དེ་ལྟར་ནི་ལྟ་བར་མི་བྱ་སྟེ། གྲོགས་པོས་བསྲུངས་པས་ནི་ངན་འགྲོར་འགྲོ་བའི་ཉེས་པ་དེ་དག་ལས་བདག་ཉིད་བསྲུང་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཁྱོད་དང་བདག་གིས་ཀྱང་བདག་ཉིད་དེ་མ་ཡིན་པ་ཞིག་གིས་བསྲུང་དགོས་སོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་བདག་གིས་ཁྱོད་བསྲུངས་སམ་ཁྱོད་ཀྱིས་བདག་བསྲུངས་ན་ནི་བསྲུང་བར་མི་འགྱུར་རོ་ཞེས་སྨྲས་ན། དོན་དེ་ལ་ནི་སློབ་མ་དེ་ཉིད་རིགས་པར་སྨྲ་བ་དང༌། མཁས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཚེ་ཕྱི་མ་
― DTG131_Page_0639 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཆེད་ཆེར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །སློབ་དཔོན་གྱིས་བྱིས་པ་ཡིན་ཏེ། ཚེ་འདི་ལ་ཆེད་ཆེར་འཛིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཉོན་མོངས་པ་དང་ཡང་བཅས་པས་ན། གཞན་ལ་ཐོ་འཚམས་པར་བྱེད་དོ། །དེས་ན་ཉོན་མོངས་པ་དང་བཅས་པའི་ཕྱིར་བདག་ཉིད་ཀྱང་བསྲུང་བ་མ་ཡིན་ལ། དེའི་རྒྱུས་གཞན་ལ་རྣམ་པར་མཐོ་བཙམས་པས་གཞན་དག་ཀྱང་བསྲུང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་ཀུན་དུ་བརྟེན་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདག་བསྲུང་བའི་ཕྱིར་ཉོན་མོངས་པ་སྤང་བར་བྱའོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེ་སྤང་བའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བ་གཞན་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་མི་འཚམས་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་གཞན་ཡང་བསྲུང་བར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཁྲོ་བ་མི་སྐྱེད་པ་དང༌། རྣམ་པར་མི་འཚེ་བ་གཉིས་ནི་རྣམ་པར་ཐོ་མི་འཚམས་པའི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བ་ནི་ཕན་པའི་སེམས་སོ། །བྱམས་པའི་སེམས་ནི་བདེ་བའི་སེམས་སོ། །རྗེས་སུ་སྙིང་བརྩེ་བ་དང་བྱམས་པའི་སེམས་གཉིས་ནི་སྙིང་བརྩེ་བའི་དོན་དུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྙིང་བརྩེ་ན་གཞན་ལ་རྣམ་པར་ཐོ་འཚམས་པར་མི་འགྱུར་ཏ། དེ་བས་ན་འདི་དག་ཐམས་ཅད་ནི་སྙིང་བརྩེ་བའི་རྣམ་གྲངས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ནི་གངས་ཀྱི་རི་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཆ་གསུམ་ཡོད་དོ། །མི་སློབ་པའི་ས་དང༌། སློབ་པའི་ས་དང༌། སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་སའོ། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པའི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་ནི་སྤྲེའུ་ལྟ་བུའོ། །བདུད་ནི་རྔོན་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལ་མི་སློབ་པའི་ས་ལ་ནི་གཉིས་ཀའི་གནས་མེད་དོ། །སློབ་པའི་སའི་ཕྱིར་མི་འོང་བ་རྣམས་ལ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིན་ལ་བྱེད་པ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་སྤྲེའུ་ལྟ་བུ་གཅིག་གི་གནས་ནི་ཡོད་ལ། བདུད་རྔོན་པ་ལྟ་བུའི་ནི་མེད་དོ། །སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ས་ལ་ནི་གཉིས་ཀའི་གནས་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བྱིས་པ་ནི་ཡུལ་གཞན་གྱིས་ཡུལ་གཞན་ལ་ས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་བལྟ་སྟེ། ཡུལ་གཞན་ཡོངས་སུ་ཚོལ་བ་ན་ཡང་ཡུལ་གཞན་གྱིས་བཅིང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་ཡུལ་ལས་ཀྱང་ཡོངས་སུ་གྲོལ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང༌། འཆད་པ་དང༌། དོན་རྟོག་པ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་རྗེས་སུ་མཐུན་
― DTG131_Page_0640 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་ཆོས་ལ་ནན་ཏན་དུ་སྒྲུབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་འཛུད་པ་དང༌། འདུལ་བ་དང༌། གཞག་པ་དང༌། དགོད་པའི་དོན་དུ་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཆོས་གསུམ་གྱིས་ནི་འཁྲིག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡང་སྤོང་བར་འགྱུར་ན། འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱིས་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ལྟ་ཅི་སྨོས་ཏེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་དང༌། བག་ཡོད་པའི་སྟོབས་དང༌། གཉེན་པོའི་སྟོབས་སོ། །དེ་ལ་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་ནི་སྐྱེས་པ་རྣམས་དང་དུ་མི་ལེན་ཏོ། །གཉིས་ཀྱིས་ནི་མ་སྐྱེས་པ་མི་སྐྱེ་བར་བྱེད་དོ། །དེ་ལྟར་ན་རྣལ་འབྱོར་པ་དེ་ནི་སྐྱེས་པ་རྣམས་སྤང་པ་དང༌། མ་སྐྱེས་པ་རྣམས་མི་སྐྱེད་པའི་ཕྱིར་ཞུགས་པ་ཡིན་ནོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ནི་གུས་པར་བསྒོམ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །བདུད་ཀྱི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་འདོད་པའི་ཁམས་ཏེ། གང་ལས་ཕྱིར་མི་འོང་བ་འདས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །འཆི་བདག་གི་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་དེ་གང་ལས་དགྲ་བཅོམ་པ་འདས་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་གཅིག་པ། རྣམ་པར་མ་དག་པའི་སེམས་ཅན་ཞེས་བྱ་བ་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་རྣམས་སོ། །རྣམ་པར་དག་པ་ནི་སློབ་པ་རྣམས་སོ། །ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ནི་མི་སློབ་པ་རྣམས་སོ། །གང་ལས་ཤེས་ནས་དད་པ་ཞེས་འབྱུང་བ་ནི་སེམས་ཅན་རྣམ་པར་མ་དག་པ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བ་དང༌། རྣམ་པར་དག་པ་རྣམས་ཡོངས་སུ་བྱུང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་ལས་སློབ་པ་གོང་མ་ནི་རྣམ་པར་དག་པ་སྟེ། བསྒོམ་པའི་ལམ་གྱིས་རྣམ་པར་དག་པའི་སློབ་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་བའོ། །ལྷག་མ་ནི་སྔ་མ་བཞིན་ནོ། །དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ལ་ནི་རིམ་པ་ལྔ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དད་པའི་སྒོ་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་བསྡམས་པ་དང༌། དབང་པོ་བསྡམས་པ་དང༌། རབ་ཏུ་དབེན་པར་གནས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་རྣམ་པར་དག་པའོ། །ཁྱིམ་པ་རྣམས་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པ་ལ་དད་པ་ཡང་ཡོད་སྒྲིབ་པ་ཡང་རྣམ་པར་དག་མོད་ཀྱི་བསླབ་པའི་གཞི་རྣམས་མཚང་ཞིང་
― DTG131_Page_0641 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགེ་སློང་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པ་ནི་རྒྱུ་གསུམ་གྱིས་ཚུལ་བཞིན་དུ་འཚོ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གསུམ་གང་ཞེ་ན། སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ལེན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་དང༌། ལོངས་སྤྱོད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །དེ་ལ་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཉོ་ཚོང་ནས་བཟུང་སྟེ། གསོད་པ་དང༌། འཆི་བ་དང༌། གཅོད་པ་དང༌། རྡེག་པ་ལྷུར་ལེན་པའི་བར་དུ་སྤོང་བའོ། །ལེན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་གླང་པོ་ཆེ་དང༌། རྟ་ལ་སོགས་པ་ལེན་པ་ནས་འབྲས་རྗེན་པ་ལེན་པའི་བར་དུ་སྤོང་བའོ། །ལོངས་སྤྱོད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ལུས་གང་གི་གོས་ཙམ་དང༌། ལྟོ་གང་གི་ཟས་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་འཛིན་པ་དང༌། དུས་མ་ཡིན་པའི་ཟས་སྤོང་བའོ། །ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བཞི་ནི་ལམ་གྱི་ལམ་གྱི་བཞི་མདོ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་འབྲས་བུ་དང༌། ནས་ཀྱི་གྲ་མ་བསྙལ་ཏེ་བཞག་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་དག་ལ་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ནི་འབྲས་དང་ནས་ཀྱི་གྲ་མ་ལེགས་པར་བཞག་པ་ལྟ་བུ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདོད་པའི་ཁམས་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་ས་ནི་པགས་པ་ལྟ་བུའོ། །གཟུགས་དང་གཟུགས་མེད་པའི་ཁམས་མཉམ་པར་བཞག་པའི་ས་ནི་ཤ་ལྟ་བུའོ། །མ་རིག་པའི་ཁམས་གསུམ་དུ་ཟག་པ་གསུམ་གྱི་ཟད་པར་འགྱུར་བའི་དོན་གྱི་ཁྲག་ལྟ་བུའོ། །རྣམ་པ་གཉིས་ཀྱིས་སྔར་བསྟན་པའི་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པ་སྡིག་པ་མི་དགེ་བའི་ཆོས་རྣམ་པ་དུ་མ་དང་ལྡན་པ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པའི་སྐལ་བ་མེད་དེ། ལྡན་པ་གང་ཡང་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སྐལ་བ་མེད་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་ཡང་ཡོད་པ་དང༌། ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དེ་ལ་ཡང་ཉེས་དམིགས་སུ་མི་ལྟ་བ་སྟེ། མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་ན་ནི་སེམས་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པས་བསྒོམ་པའི་སྐལ་བ་མེད་པ་བྲལ་བར་གྱུར་བ་ན་ཡང་དང་དུ་ལེན་པའི་ཚུལ་ཅན་ཡིན་པ་དང༌། མི་ལྟ་བར་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཆགས་པ་ལ་སོགས་པའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་པར་འགྱུར་ཞིང་འཕྲོག་པར་འགྱུར་ལ་རྟོག་
― DTG131_Page_0642 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་རྣམ་པར་དཀྲུགས་པར་འགྱུར་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་བསྒོམ་པའི་སྐལ་བ་མེད་དོ། །དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ཏེ། གལ་ཏེ་གང་ལ་ལ་དང་དུ་མི་ལེན་པའི་ཚུལ་ཅན་ཡིན་དུ་ཟིན་ཀྱང་སྐལ་བ་མེད་ན་ནི་དེ་ལྟ་ན་སུ་ལ་ཡང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པའི་སྐབས་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །སྡོམ་ནི། སྤྲོ་དང་སྟོབས་བསྒོམ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། །རྣམ་གྲངས་རྫུ་འཕྲུལ་ཐ་མ་ཡིན། །ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་བཞི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །སྤྲོ་བ་ནི་ཚིག་ལྔ་པའོ་ཞེས་བྱ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ལ་སྤྲོ་བ་གང་ཞེ་ན། སྔ་མ་བཞིན་དུ་བརྩོན་འགྲུས་བརྩམས་པ་ལས་བྱུང་བ་དང༌། འཛག་སྣོད་བྱེད་དང༌། ཁམས་མ་སྙོམས་པ་དང༌། གཞན་གྱི་ཚིག་རྩུབ་པོ་དང༌། གནོད་པ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང་དུ་ལེན་པར་བྱེད་ཀྱི། དེའི་རྒྱུས་ཡང་དག་པའི་སྤོང་བ་ལ་སྦྱོར་བ་ལས་ཕྱིར་མི་ལྡོག་པ་ནི་སྤྲོ་བ་ཞེས་བྱའོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་རྒྱས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ནི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པའི་ཕྱིར་སྟོབས་བཞིས་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བཞི་རྣམ་པར་གཞག་གོ །བཞི་གང་ཞེ་ན། བསམ་པ་དག་པའི་སྟོབས་དང་འབད་པའི་སྟོབས་དང༌། སེམས་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྟོབས་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱི་སྟོབས་སོ། །དེ་ལ་སྟོབས་དང་པོས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་འདུན་པ་སྐྱེས་ནས་དེ་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་བརྩོན་ཞིང་འབད་པར་བྱེད་དོ། །སྟོབས་གཉིས་པས་ནི་སེམས་དེ་ཐོག་མ་ཁོ་ནར་གནས་པར་བྱེད་ཅིང་མཉམ་པར་གཞོག་པར་བྱེད་དོ། །སྟོབས་གསུམ་པས་ནི་གནས་ཤིང་མཉམ་པར་གཞག་པ་ལས་ཕྱི་རོལ་དུ་འཕྲོ་བའི་ཚུལ་གྱིས་གཡེང་བར་མི་བྱེད་དོ། །སྟོབས་བཞི་པས་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མི་མཐུན་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམས་སྤངས་པ་དང་མ་སྤངས་པར་སྤྱོད་ཅིང་རབ་ཏུ་ཤེས་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་གནས་པ་དང་ལྡན་པའི་མཚན་མ་རྣམས་རབ་ཏུ་ཤེས་ཤིང་རྟོགས་སོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཞི་གནས་ལ་སོགས་པའི་མཚན་མ་རྣམས་དང༌། ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་གི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང༌། ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའི་གཉེན་པོ་ཡང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། ཏིང་ངེ་འཛིན་འདོད་
― DTG131_Page_0643 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་བྱ་བ་ནི་དེ་ཁོ་ནར་ཟད་དེ་འདི་ལས་གོང་ན་ཡང་མེད་དོ། །འདི་ལས་ལྷག་པ་ཡང་མེད་དོ། །རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་རྣམས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྒྱུ་ལྔས་བསྒོམ་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སྤང་བ་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་རྣམ་པར་སྤོང་བ་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་འདོད་པ་དང༌། ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་འདོགས་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་ཉེ་བར་འདོགས་པའོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ནི་ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པ་དང༌། རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་ལྡན་པའི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་སྟེ། ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པའི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ནི་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྒོད་པ་དང་ལྡན་པའི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་དང༌། འདོད་པའི་ཡོན་ཏན་གྱིས་གཡེངས་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒོད་པ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ནི་གཡེངས་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱི་རྟེན་གྱི་ཚུལ་གྱིས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པའི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ལ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཞི་གནས་ལས་ཉམས་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །རྨུགས་པ་དང་གཉིད་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གནས་པར་ཡང་འགྱུར་ལ་ཞི་གནས་ལས་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །རྒོད་པ་དང་ལྡན་པའི་འདུན་པ་ལ་སོགས་པས་ནི་ལྷག་མཐོང་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གནས་པར་འགྱུར་ལ། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ལྷག་མཐོང་ལས་ཉམས་པར་ནི་མི་འགྱུར་རོ། །གཡེངས་བ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པར་གནས་པར་ཡང་འགྱུར་ལ། ལྷག་མཐོང་ལས་ཀྱང་ཉམས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཕྱི་མ་དང་སྔ་མར་
― DTG131_Page_0644 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འདུ་ཤེས་ཏེ། དེ་ཡང་སྔ་མ་བཞིན་དུ་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ནི་སྟེང་དང་འོག་ཏུ་འདུ་ཤེས་ཏེ་སྔ་མ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་ལ་དམིགས་པ་ནི་སྣང་བར་འདུ་ཤེས་པ་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་ལ་སྤྱོད་པའི་སྣང་བ་དང་ལྡན་པའི་སེམས་བསྒོམ་པའོ། །དེ་མ་ཡིན་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདུན་པ་ལ་སོགས་པ་ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པ་རྣམས་ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་བ་དེ་ལྟར་བརྩོན་འགྲུས་ལེ་ལོ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དེ་ནི་མེད་དེ། འོན་ཀྱང་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ལེགས་པར་མ་བརྩམས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ལྷོད་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ལེ་ལོ་དང་ལྡན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་འདོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་ལྔས་རྣམ་པ་ཐམས་ཅད་དུ་བསྒོམ་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྐྱེ་མཆེད་ལྔ་ལ་ནི་ཅི་རིགས་པར་འདུན་པ་ལ་སོགས་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྣམ་པ་བཞི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་དགེ་སློང་བསམ་པ་དག་པ་རྟོགས་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་འདུན་པ་དྲག་པོ་དང་ལྡན་པ་ཤེས་པར་འདོད་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའམ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་ལས་གུས་པར་ཆོས་ཉན་ལ་མཉམ་པའི་འོག་ཏུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་རྟོགས་པ་ནི་འདུན་པ་ལས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང་ཇི་ལྟར་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་ཆེད་དུ་གཏད་ནས་བརྩོན་འགྲུས་ཆེན་པོ་བརྩམས་པས་གཞན་དག་ལ་ཡང་དག་པར་སྟོན་ཅིང་སྐད་ཆེན་པོས་ཁ་ཏོན་དུ་བྱེད་དོ། །དེའི་འོག་ཏུ་དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་མཚན་མ་བཟང་པོ་ལེགས་པར་གཟུང་བ་ཡིད་ལ་བྱེད་དེ། རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཀེང་རུས་ལ་ཐུག་པའི་བར་དུ་དེ་ལ་དམིགས་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །ཇི་ལྟར་ཐོས་པ་དང་ཇི་ལྟར་ཀུན་ཆུབ་པར་བྱས་པའི་ཆོས་རྣམས་གཅིག་པུ་དབེན་པར་འདུག་ནས་སེམས་ཤིང་འཇལ་ལ་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པར་བྱེད་པ་ན། དེའི་རྒྱུ་ལས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བ་གང་ཡིན་པ་
― DTG131_Page_0645 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དེ་ནི་དཔྱོད་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཞེས་བྱའོ། །རྣམ་གྲངས་གཞན་ཡང་སྒོ་བཞི་ནས་ཏིང་ངེ་འཛིན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། སྔ་མ་བཞིན་དུ་གཞན་ལས་འདུན་པ་སྐྱེས་པའི་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པའི་སྒོ་དང༌། གཞན་གྱི་གདམས་ངག་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་ཁོ་ན་ལ་བརྟེན་ནས། རྟག་ཏུ་གུས་པར་སྦྱོར་བས་དངོས་གཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་མ་ཞུགས་ཏེ། དེ་ལ་འཇུག་པའི་གདམས་ངག་གི་སྒོ་ནས། དངོས་གཞིའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལ་ཞུགས་པའི་སེམས་མངོན་པར་དགའ་བའི་སྒོ་ནས། གོང་ནས་གོང་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་འཕར་བའམ་མང་དུ་ཐོས་པ་ཐོས་པའི་གཞིར་གྱུར་པས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་ཆོས་དེ་དག་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཡོངས་སུ་དཔྱོད་པ་དཔྱོད་པའི་སྒོའོ། །དེ་ལ་སྒོ་དང་པོས་ནི་འདུན་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །གཉིས་པས་ནི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའོ། །གསུམ་པས་ནི་སེམས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའོ། །བཞི་པས་ནི་དཔྱོད་པའི་དབང་གིས་བྱུང་བའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷག་མ་དང་སྤོང་བའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །འཕགས་པ་རྣམས་ནི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་སྒོམ་པ་ལ་བརྟེན་ནས། འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་མངོན་པར་སྒྲུབ་བོ། །འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པ་རྣམས་ལ་ནི་འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་བསྒྲུབ་པའི་ཕྱིར་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་བསྒོམ་པ་མེད་དོ། །འཕགས་པ་ནི་འཕགས་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་བསྒྲུབས་ནས་འདོད་ན་ཚེའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་རྣམ་པར་བསྐྱེད་ནས་བསྐལ་པའམ། བསྐལ་པ་ལས་ལྷག་པ་སྟེ། བསྐལ་པ་དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་གནས་སོ། །གང་ཟག་རིགས་ཤིན་ཏུ་རྣམ་པར་དག་པར་གྱུར་པ་ལ་ནི་དབྱིག་ཏུ་གྱུར་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དེ་ཡང་ཆོས་འདི་པ་འབའ་ཞིག་ཡིན་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འཕགས་པའི་སྤྲུལ་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཀྱང་རྣམ་པ་ནི་སྤྲུལ་མི་ནུས་ཏེ། དབང་པོ་དང༌། སེམས་དང་སེམས་ལས་བྱུང་བའི་ཆོས་རྣམས་དང༌། ལས་དང༌། ལས་ཀྱི་རྣམ་པར་སྨིན་པའོ། །དེ་ལ་ལས་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་རང་བཞིན་ལས་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒྲུབ་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བར་གཞན་དུ་བསྒྱུར་མི་ནུས་
― DTG131_Page_0646 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
སོ། །བདེ་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བར་བསྒྱུར་བ་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་ཡང་བདེ་བ་མྱོང་བར་འགྱུར་བར་བསྒྱུར་མི་ནུས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བའི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་གཏན་དུ་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པར་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་འབའ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ཅིག་ཅེའམ། བདེ་བ་ཡང་མ་ཡིན་སྡུག་བསྔལ་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་མྱོང་བར་མ་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབ་པར་མི་ནུས་སོ། །ཚེ་འདི་ལ་མྱོང་བར་གྱུར་པའི་ལས་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་མྱོང་བར་གྱུར་ཅིང་ཅེས་བྱ་བའམ། ཡང་ན་ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་མྱོང་བར་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཚེ་འདི་ལ་མྱོང་བར་གྱུར་ཅིག་ཅེས་བྱ་བར་ཡང་དུས་གཞན་དུ་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བའི་རྫུ་འཕྲུལ་གྱིས་ཡོངས་སུ་བསྒྱུར་བར་མི་ནུས་སོ། །སྡོམ་ནི། རྣམ་པར་གཞག་དང་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི། །ཡུལ་དང་ཤེས་རབ་དབང་པོ་གཙོ། །ཕྱི་རོལ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡི། །ཕྱོགས་ལ་གནས་པ་ཐ་མ་ཡིན། །དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་གནས་དྲུག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཡུལ་འཛིན་པ་དང༌། རིགས་ཀྱི་རྒྱུ་གནས་པ་དང༌། འཚོ་བའི་རྒྱུར་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཐ་དད་པ་ལ་སྦྱོར་བའི་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པ་དང༌། སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་སྔོན་གྱི་ལས་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། ལས་གསར་དུ་བྱེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་དང༌། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བའོ། །དེ་ལ་མིག་ལ་སོགས་པ་ནས་ཡིད་ལ་ཐུག་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་ཡུལ་འཛིན་པ་ལ་དབང་བྱེད་དོ། །སྐྱེས་པ་དང་བུད་མེད་ཀྱི་དབང་པོ་གཉིས་ནི་རིགས་ཀྱི་རྒྱུད་གནས་པ་ལ་བུ་དང་ཚ་བོའི་སྒོ་ནས་དབང་བྱེད་དོ། །འཚོ་བའི་དབང་པོ་ནི་འཚོ་བའི་རྒྱུར་འཚོ་བ་སྒྲུབ་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ལས་ཀྱི་མཐའ་ཐ་དད་པ་ལ་སྦྱོར་བ་ལ་སྐྱེས་བུའི་བྱེད་པས་དབང་བྱེད་དོ། །བདེ་བ་ལ་སོགས་པ་ནས་བཏང་སྙོམས་ལ་ཐུག་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་སྡུག་པ་དང་མི་སྡུག་པའི་སྔོན་གྱི་ལས་ཀྱི་
― DTG131_Page_0647 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འབྲས་བུ་ལ་ལོངས་སྤྱོད་པ་དང༌། ལས་གསར་དུ་བྱེད་པ་ལ་དབང་བྱེད་དོ། །དད་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་ཤེས་རབ་ལ་ཐུག་པའི་དབང་པོ་ལྔ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བལ་དབང་བྱེད་དོ། །ཟག་པ་མེད་པ་གསུམ་སྟེ། མི་ཤེས་པ་ཀུན་ཤེས་པར་བྱེད་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པའི་དབང་པོ་དང༌། ཀུན་ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་དབང་པོ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བར་འགྱུར་བ་གཏན་དུ་མཐར་ཐུག་པ་ལ་དབང་བྱེད་དོ། །འཇིག་རྟེན་རྣམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་གྱི་དོན་ནི་དེ་ཙམ་དུ་ཟད་དེ། དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་སྣང་བར་འགྱུར་རོ། །དོན་དེ་ཡང་དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ཏེ། དེ་བས་ན་དབང་པོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ཀྱིས་དབང་པོ་ཐམས་ཅད་བསྡུས་སོ། །ཁ་ཅིག་ནི་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། གལ་ཏེ་ནང་གི་བདག་གང་དབང་པོ་འདི་དྲུག་གི་སྒོ་ནས་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་པ་དེ་ལྟ་བུ་འགའ་ཞིག་མེད་དེ། དབང་པོ་དྲུག་པོ་དེ་དག་ཉིད་སྤྱོད་ཡུལ་སྣ་ཚོགས་པ་དང༌། ཡུལ་སྣ་ཚོགས་དང་ལྡན་པ་ཡིན་དུ་ཟིན་ན། དེ་ལྟ་ན་ནི་གལ་ཏེ་དབང་པོ་དྲུག་པོ་རྣམས་རང་གི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་ཟད་ན། དབང་པོ་དྲུག་པོ་འདི་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་སུས་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་སྙམ་དུ་སེམས་ན། དེ་ནི་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་མངོན་པར་མི་ཤེས་པས་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་དེ་ལྟར་ཕྱིན་ཅི་ལོག་ཏུ་རྟོག་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྟེན་ཅིང་འབྲེལ་པར་འབྱུང་བ་ནི་འདི་ཡིན་ཏེ། གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་ནང་གི་དབང་པོ་དྲུག་ལ་ཚུལ་བཞིན་དུ་དམིགས་པ་བཅས་ནས། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ལ་ཞུགས་ན་དེའི་ཚེ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དེ་དག་གིས་དབང་པོ་དྲུག་པོ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་ཏེ། དེ་དག་ཀྱང་དེ་རྣམས་རྣམ་པར་དག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་ངེས་པར་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཉིད་བསྒོམས་ནས། བདེན་པ་ཁོང་དུ་ཆུད་མ་ཐག་ཏུ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་ཚེ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དེ་དག་གིས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དེ་རྣམས་ཀྱི་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་བདེན་པ་ཡང་དག་པར་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་
― DTG131_Page_0648 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འགྱུར་རོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དེ་དག་ཀུན་དུ་བསྟེན་པའི་རྒྱུས་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་སྐྱེ་བར་འགྱུར་ཏེ། དའི་ཚེ་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དེ་དག་ལེགས་པར་བསྒོམས་པས་གོང་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་མེད་དོ་སྙམ་དུ་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེས་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པར་སྤངས་པས་ན་ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་སྤངས་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་དེ་ལ་ང་རྒྱལ་མེད་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ང་རྒྱལ་མེད་པས་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ཡོད་པ་དེ་དག་ལ་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་དེ་ནི་ཡོད་དེ། བདག་གིས་ཐོབ་པོ་སྙམ་དུ་སྤྱོད་ཡུལ་གྱི་ཡུལ་ཉམས་སུ་མྱོང་བར་འགྱུར་རོ། །དེ་ཡང་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཐམས་ཅད་ལས་ངེས་པར་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལས་ཀྱང་ངེས་པར་འབྱུང་བར་རིག་པར་བྱའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ནི་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་གཉི་གའི་གདགས་པ་མེད་དེ། སྤྲོས་པ་ཐམས་ཅད་འགགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་བས་ན་འདུས་བྱས་ཇི་སྲིད་ཡོད་ཀྱི་བར་དུ་གོང་ནས་གོང་དུ་གཟུང་བ་དང་འཛིན་པ་དང༌། འདྲི་བ་དང་ལན་གདབ་པ་ཡོད་པར་འཐད་དོ། །འདུས་མ་བྱས་པ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་ཏེ། དེ་བས་ན་བདག་གི་ནི་མེད་ཀྱི། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཙམ་དང༌། རྣམ་པར་བྱང་བ་ཙམ་དུ་བསྟན་པ་ཡིན་ནོ། །སྐྱེས་བུ་གང་ཟག་ཤེས་རབ་དང་ལྡན་པ་དབང་པོ་གསལ་བའི་རང་བཞིན་ཅན་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་ནས་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཆོས་རྣམས་ཡིད་ལ་བྱས་པས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་མངོན་པར་ཡིད་ཆེས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་བརྩོན་འགྲུས་རྩོམ་མོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ལུས་ལ་སོགས་པའི་དམིགས་པ་ལ་དྲན་པ་འཇོག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་སེམས་ཀྱི་དམིགས་པ་ལ་སེམས་རྩེ་གཅིག་ཏུ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཤིང་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་སྟེ། དེ་ཉིད་ཀྱིས་མཐར་ཐུག་པར་འགྲོའོ། །དེ་བས་ན་དང་པོ་ནས་ཀྱང་ཤེས་རབ་དབེན་པ་ཡིན་ལ། ཐ་མར་ཡང་ཤེས་རབ་དབེན་པ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཤེས་རབ་ཀྱི་དབང་པོ་གཙོ་བོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་
― DTG131_Page_0649 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པ་རྣམས་ཀྱི་བྱང་ཆུབ་ལས་བརྩམས་ཏེ། དད་པ་ནས་ཤེས་རབ་ཀྱི་བར་དང༌། ཐ་ན་འཇིག་རྟེན་པའི་ཐོབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་སུ་ལ་མེད་པ་དེ་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ལ་འཇིག་རྟེན་པ་ནི་ཡོད་ལ། འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ནི་མེད་པ་དེ་ནི་འདིར་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པ་ཡིན་ཏེ། ཕྱི་རོལ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གང་ལ་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ཡོད་པ་དེ་ནི་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོའི་ཕྱོགས་ལ་གནས་པ་མ་ཡིན་པ་ཁོ་ནར་རིག་པར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། སོ་སོར་བརྟགས་དང་བློ་དང་ནི། །ཡུལ་འཁོར་རྒྱལ་པོར་བཅས་པ་དང༌། །དགྲ་བཅོམ་པ་དང་སློབ་པ་དང༌། །དྲང་པོ་ཡང་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །མདོར་བསྡུ་ན་ཚེ་འདི་དང་ཕྱི་མའི་ཉེས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་ཉེས་དམིགས་སུ་མཐོང་ནས་སོ་སོར་བརྟགས་ཏེ་ཉེ་བར་སྤྱོད་པ་ལས་ལྡོག་པ་དང༌། ལེགས་པར་སྤྱོད་པ་བསྒོམས་པ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་ཡིན་ནོ། །སྟོབས་དེ་ནི་དོན་གཉིས་སྒྲུབ་པ་ཡིན་ཏེ། བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བ་དང༌། ཚེ་འདི་ལ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་སྟེ། བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པའི་རྟེན་གྱི་བྱ་བ་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་སོགས་པ་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་བསྒོམས་པའི་སྟོབས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ངོ་ཚ་བའི་གནས་རྣམ་པ་གསུམ་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་པའི་སྟོབས་དེའི་གྲོགས་ཀྱི་བྱ་བ་བྱེད་པ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་ན་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱི་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང༌། བསྟན་པ་ལ་མངོན་པར་དགའ་བའི་ལྷ་ཕ་རོལ་གྱི་སེམས་ཤེས་པ་དག་ཡོད་དེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་བདག་སྨད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ནི་གཞན་ལ་གནས་པ་སྟེ། གནས་དང་པོའོ། །རྐྱེན་དུ་མ་བབ་པ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་རྒྱུས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་བདག་སྨད་པར་འགྱུར་རོ་སྙམ་པ་ནི་གནས་གཉིས་པའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ཡོད་དེ། ཆོས་འདི་ནི་ཚངས་པར་སྤྱོད་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡིན་ནོ་སྙམ་པ་ནི་གནས་གསུམ་པའོ། །ངོ་ཚ་བ་དེ་རྣམས་ཀྱི་གནས་གསུམ་པ་ནི་དབང་གིས་བྱུང་བ་
― DTG131_Page_0650 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གསུམ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འཇིག་རྟེན་གྱི་དབང་གིས་བྱུང་བ་དང༌། བདག་གི་དབང་གིས་བྱུང་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་དབང་གིས་བྱུང་བའོ། །བདག་ལ་ཕན་པ་བསྒྲུབ་པ་དང༌། །གཞན་ལ་ཕན་པ་སྒྲུབ་པའི་སྒོ་ནས་སྟོབས་བཞི་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བློ་དང་བརྩོན་འགྲུས་དང༌། ནམ་ཐོབ་པ་མེད་པ་དང༌། བསྡུ་བའི་སྟོབས་རྣམས་སོ། །དེ་ལ་ཚེ་འདི་ལ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ཡང་རང་གི་དོན་ཡིན་ནོ། །མཐོ་རིས་སུ་འགྲོ་བ་ཡང་རང་གི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་རང་གི་དོན་དང་པོའི་སྒོ་ན་ནི་བློ་དང་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་གཉིས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེ་གཉིས་ཀ་ཡང་ཐབས་དང་བཅས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རང་གི་དོན་ཅིག་ཤོས་ཀྱི་སྒོ་ནས་ནི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའི་སྟོབས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། སྟོབས་འདི་གསུམ་གྱིས་རང་གི་དོན་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ། །གཞན་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནི་གཞན་གྱི་དོན་ལུས་ཏེ། དེའི་སྒོ་ནས་ནི་བསྡུ་བའི་སྟོབས་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བསྡུ་བའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཡུལ་འཁོར་རྒྱལ་པོ་དང་བཅས་པ། སྐྱེས་པ་དང༌། བུད་མེད་དང༌། ཁྱེའུ་དང་བཅས་པ། བྱིས་པ་དང་མཁས་པ་དང་བཅས་པ། ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་དང་བཅས་པའི་སྒོ་ནས་ནི་སྟོབས་བཅུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། རྒྱལ་པོ་རྣམས་ནི་དབང་ཕྱུག་གི་སྟོབས་ཅན་ནོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །སྟོབས་བརྒྱད་དང་ལྡན་པའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ནི། འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་མ་ལུས་བར་ཟད་པ་དང་ཉམས་སུ་མྱོང་སྟེ། སྡིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་མི་བྱེད་ལ་དགེ་བ་ལ་ནི་བརྟེན་ཏོ། །དབེན་པ་དང༌། ངེས་པར་འབྱུང་བ་དང༌། མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་སེམས་གཞོལ་བས་ན། ཡང་སྲིད་པའི་སྐྱེ་བ་ལ་མི་ཕྱོགས་སོ། །དེ་ལ་མི་ཕྱོགས་པས་ན་དེའི་རྒྱུས་སྡིག་པའི་ལས་མི་བྱེད་དོ། །འདོད་པ་མེ་མདག་དོང་ལྟ་བུར་མཐོང་བས་ན་འདོད་པ་ལ་མི་ཕྱོགས་སོ། དེ་ལ་མི་ཕྱོགས་པས་ན་དེའི་རྒྱུས་སྡིག་པ་མི་བྱེད་དོ། །དེ་སྟོབས་དེ་གཉིས་ཀྱིས་སྡིག་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མི་བྱེད་ལ་མི་
― DTG131_Page_0651 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བྱེད་པས་སྒོ་དྲུག་ནས་དགེ་བ་ལ་བརྟེན་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་དང༌། ཡང་དག་པར་སྤོང་བ་དང༌། རྫུ་འཕྲུལ་གྱི་རྐང་པ་དང༌། དབང་པོ་དང༌། སྟོབས་དང༌། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་དང༌། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་ཉན་ཐོས་རྣམས་དང་ཉིད་ཀྱིས་བདག་ལ་ཕན་པ་དང་གཞན་ལ་ཕན་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཁྱད་པར་གླེང་བར་བཞེད་ནས། དེའི་ཕྱིར་སློབ་པ་རྣམས་ཀྱི་སྟོབས་ནི་ལྔ་པོ་འདི་དག་གོ །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་ནི་བཅུའོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །དེ་ལ་སློབ་པའི་སྟོབས་ལྔ་དང་ལྡན་པ་དག་ལ་ཕན་པ་ལ་ཞུགས་པའི་ཉན་ཐོས་ནི་འབྲས་བུའི་མཆོག་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐོབ་མ་ཐག་ཏུ་རང་གི་དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་བརྙེས་ནས་སྟོབས་བཅུས་གཞན་ལ་ཕན་པ་ལ་ཞུགས་པ་ཡིན་ཏེ། གཞན་ལ་ཕན་པ་ཉིད་དེའི་རང་གི་དོན་ཡིན་ནོ། །དེ་ནི་གང་གི་ཚེ་འདུལ་བའི་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཡོངས་སུ་རྫོགས་ནས། ཕུང་པོའི་ལྷག་མ་མེད་པའི་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་དབྱིངས་སུ་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་འདའ་བ་དེའི་ཚེ། བྱ་བ་བྱས་པ། དོན་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ནི་དགྲ་བཅོམ་པ་རང་གི་དོན་ལ་ཞུགས་པ་གང་ཡིན་པ་དང། གཞན་གྱི་དོན་དེ་ཉིད་དེའི་རང་གི་དོན་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་རྒྱུ་འདི་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་ཉན་ཐོས་ལས་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྟོབས་བཅུ་རྒྱས་པར་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །གང་ཟག་བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པ་གཡོ་མེད་པ་སྒྱུ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དྲང་པོ་རང་གི་དོན་རྟོགས་པར་འདོད་པའི་རྒྱུ་བཞིས་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་བསླུ་པར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །ལེགས་པར་གསུངས་པ་ལ་ནི་སླུ་བ་མེད་དོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན། དམ་པའི་ཆོས་བསྟན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་དང༌། རྗེས་སུ་བསྟན་པ་དང༌། ཚུལ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། རྟོགས་པའོ། །དེ་ལ་མོས་པའི་གནས་ནི་དམ་པའི་ཆོས་མཉན་པ་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྒྱུ་མེད་པ་དང༌། རྒྱུ་མི་མཐུན་པ་རྣམ་པར་སྤངས་པ་དང༌། རིག་པ་དང་ལྡན་པ་དང༌། ཡང་དག་
― DTG131_Page_0652 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པའི་རྒྱུ་ཡོངས་སུ་བསྟན་པའི་དོན་གྱི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་གདམས་ངག་དང་རྗེས་སུ་བསྟན་པ་སྤོང་བའི་སྦྱོར་བ་སྟོན་པ་དང་ལྡན་པའི་ཆོས་ཚིག་དང་དོན་གྱིས་བསྡུས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྔ་མའི་མོས་པའི་བཞི་དང་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པར་འགྱུར་བ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་བདག་ལ་ཕན་པར་འདོད་པའི་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ། རྒྱུད་ལས་སུ་རུང་བ་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལ་འཇུག་པར་བྱེད་ན་དེ་ནི་ཡང་དག་པར་བསྟན་པ་དང་ཡང་དག་པར་གདམས་ངག་བསྟན་པ་ཡིན་ཏེ། མྱུར་དུ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །དེ་ནི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས། ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱ་བ་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་དང༌། ཐོབ་པར་བྱ་བ་ཐོབ་པར་ཡང་འགྱུར་རོ། །འདུས་བྱས་ཀྱི་སྒོ་ནས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་ཡོད་པར་འཛིན་པ་དང་མེད་པར་འཛིན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་དང༌། འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་སྒོ་ནས་སྲིད་པའི་རྩེ་མོ་མན་ཆད་ཀྱིས་མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་བླ་ན་ཡོད་པ་ལ་ཡང་བླ་ན་ཡོད་པར། བླ་ན་མེད་པ་ལ་ཡང་བླ་ན་མེད་པར་རབ་ཏུ་ཤེས་པ་འདི་ནི་ཚུལ་བཞིན་དུ་ཁོང་དུ་ཆུད་པ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་ལ་བརྟེན་པས་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་སྟེ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བསྒོམས་ནས། རིག་པ་དང་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་འདི་ནི་རྟོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རིགས་ཀྱི་བུ་དེ་ཉེས་པར་བཤད་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་འཇུག་ན་ནི་དེ་གནས་འདི་དག་མ་ཐོབ་པས་བསྡུ་བར་འགྱུར་རོ། །སྡོམ་ནི། རྣམ་པར་གཞག་དང་བྱེ་བྲག་དང༌། །ཟས་རྣམས་དང་ནི་གོ་རིམས་དང༌། །རེག་པར་གནས་དང་རིན་ཆེན་དབྱེ། །བསྒོམས་པ་ཡང་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་དང་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་ནོ། །རང་བཞིན་གྱི་བྱེ་བྲག་དང༌། དམིགས་པ་དང༌། གཞིའི་མཚན་མའི་བྱེ་བྲག་གིས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་བཅུ་བཞིར་འགྱུར་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དམིགས་པ་དང་བཞིའི་མཚན་མ་གཉིས་ཀྱིས་རྣམ་པར་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་དང་
― DTG131_Page_0653 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་གནས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་ལ་ནི་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་རྣམ་པ་གཉིས་རིལ་པོར་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་རྣམས་ཀྱི་ཟས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང༌། རྒྱུན་མི་འཆད་པར་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ཟས་མ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཐོག་མ་དང་བར་དང་ཐ་མ་རྣམས་སུ་ཡན་ལག་གང་ཡང་རུང་བམ་ཚང་ན་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྟོགས་པར་འགྲུབ་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ཇི་ལྟར་འཚམ་པའི་རྟེན་དང་བརྟེན་པ་འཇུག་པ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ལས་ནི་རིམ་གྱིས་འབྱུང་བར་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྟེན་དེ་ལྟ་བུ་ནི་དྲན་པའོ། །བརྟེན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ནི་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པའོ། །ལྷག་མ་རྣམས་ཀྱང་དེ་བཞིན་དུ་ཅི་རིགས་པར་སྦྱར་བར་རིག་པར་བྱའོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་དགེ་སློང་ནི་རྒྱུ་བཞིས་རེག་པར་གནས་པར་མི་འགྱུར་ཏེ། བཞི་གང་ཞེ་ན། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་ཉོན་མོངས་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་གནས་ངན་ལེན་དང་མ་བྲལ་བ་དང་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་བ་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་མངོན་སུམ་དུ་གྱུར་པ་དང༌། མ་གོམས་པའི་ལམ་ལ་འཇུག་པའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པའི་རྒྱུ་བཞིས་ནི་རིག་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །དེ་གཉི་ག་ལ་མཁས་པའི་དགེ་སློང་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པས་ནི་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་ཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མངོན་པར་འདུ་བྱེད་པ་དང་བཅས་པས་ན་ཧ་ཅང་བརྟུན་ངས་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཡིན་ནོ། །མགོ་དང་མཇུག་ཏུ་ལྷག་ཆད་དུ་གྱུར་པས་ན་མ་སྙོམས་པ་སྟེ། དེ་བས་ན་རྒྱུ་འདི་གཉིས་ལས་མ་གོམས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་གཉིས་ཀྱིས་ཀྱང་གོམས་པའི་ལམ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འཁོར་ལོས་སྒྱུར་བ་གླིང་བཞིའི་དབང་ཕྱུག་གི་བདག་པོ་ཐོབ་པའི་རིན་པོ་ཆེ་སྣ་བདུན་དང་འདྲ་བར་སེམས་ཀྱི་དབང་ཕྱུག་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་རིན་པོ་ཆེ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཞི་གནས་དང་ལྷག་མཐོང་
― DTG131_Page_0654 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་འཁོར་ཞིང་ཀུན་དུ་འཁོར་ལ་ཉོན་མོངས་པ་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བའི་དོན་གྱིས་དྲན་པ་ནི་འཁོར་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །ཤེས་བྱ་མཐའ་ཡས་པ་ཤེས་པའི་ལུས་ཆེ་བའི་དོན་གྱིས་ཆོས་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ནི་གླང་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །ཇི་སྲིད་བགྲོད་པར་བྱ་བ་དང་ཕྱིན་པར་བྱ་བ་དེར་མྱུར་དུ་འགྲོ་བ་དང་བར་མ་དོར་བར་དུ་གཅོད་པ་མེད་པའི་དོན་གྱིས་བརྩོན་འགྲུས་ནི་རྟ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །མཆོག་ཏུ་སྐྱོན་མེད་ཅིང་ཡིད་དུ་འོང་བའི་དོན་གྱིས་དགའ་བ་ནི་བུད་མེད་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །ལུས་དང་སེམས་ལས་སུ་རུང་བ་དད་པའི་རང་བཞིན་གྱི་དོན་གྱིས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་ནི་ནོར་བུ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །འདོད་པའི་དོན་ཐམས་ཅད་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་ཏིང་ངེ་འཛིན་ནི་ཁྱིམ་བདག་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་སྡེ་འཇོམས་པའི་དོན་དང་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པའི་དོན་གྱིས་ཆོས་ཀྱི་སྡེ་སྒྲུབ་པའི་དོན་དང་མཚན་མ་མེད་པར་གནས་པ་ལ་ངལ་བ་མེད་པར་གནས་པ་སྒྲུབ་པའི་དོན་གྱིས་བཏང་སྙོམས་ནི་བློན་པོ་རིན་པོ་ཆེ་ལྟ་བུའོ།། །།རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་གཞི་བསྡུ་བ། བམ་པོ་ཉི་ཤུ་གཉིས་པ། བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་གྱི་གོས་ཀྱི་ཟ་མ་ཏོག་ཆེན་པོ་ཐོབ་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་རྒྱལ་པོ་དང་འདྲ་བ་ནི་ཆ་གསུམ་གྱི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གི་གནས་པས་གནས་ཏེ། འདི་ལྟ་སྟེ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་དང༌། དེ་གཉིས་ཀའོ། །དེ་དག་ནི་དེའི་སྔ་དྲོ་དང༌། ཉི་མའི་གུང་དང༌། ཕྱེ་མ་རེད་ལྟ་བུའི་ཆ་གསུམ་ཡིན་ནོ། །དེ་ལ་ཆ་དང་པོ་ལ་ནི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བཞིས་གནས་སོ། །གཉིས་པ་ལ་ཡང་བཞིས་གནས་སོ། །གསུམ་པ་ལ་ནི་བདུན་པོ་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་གནས་ཏེ། རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་ནམ་ཡང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་གཅིག་པུས་མི་གནས་སོ། །བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བདུན་པོ་དེ་དག་ཀྱང་མུ་སྟེགས་ཅན་གཞན་རྣམས་ལ་ཞེ་སྡང་གི་རྗེས་སུ་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་དང༌། དགྲ་ཟླའི་ཚུལ་གྱིས་མི་གནས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཕན་པའི་ལྷག་པའི་བསམ་པས་འཇུག་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཉོན་མོངས་པ་ཐམས་ཅད་དང་མི་ལྡན་པའི་ཕྱིར་ན་ཁོ་ན་མེད་པ་དང༌། འགྲན་ཟླ་ཅན་མ་ཡིན་པ་དང༌། གནོད་སེམས་ཅན་མ་ཡིན་པ་ཞེས་བྱའོ། །
― DTG131_Page_0655 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གང་གི་ཚེ་རྣལ་འབྱོར་པ་དེས་དེ་དག་མངོན་སུམ་དུ་བྱེད་པ་དང༌། ཇི་སྲིད་མངོན་སུམ་དུ་བྱས་ཏེ་གནས་པ་དང༌། གང་གི་ཚེ་ལངས་ནས་འགག་པར་འགྱུར་བ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་ཏེ། དེ་ལྟར་ན་དེ་ནི་ཤེས་བཞིན་དུ་གནས་པ་དེས་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པར་གནས་པ་དང༌། རོ་མྱང་བ་མེད་པ་དང༌། སེམས་ཟང་ཟིང་མེད་པ་ཡིན་ནོ། །འདུ་ཤེས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་བསྒོམ་པ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མཚུངས་པར་ལྡན་པ་དང་ལྡན་པའི་དོན་དང༌། དེ་མ་ཐག་པ་དང་ལྡན་པའི་དོན་ཏོ། །མི་རྟག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ནས་འཆི་བའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་བར་རྣམས་ནི་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་དོན་ཏོ། །མི་སྡུག་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པ་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་སོ་སོར་བརྟག་པའི་འདུ་ཤེས་དང་ལྡན་པའི་བར་རྣམས་ནི་དེ་མ་ཐག་པའི་དོན་ཏོ། །བྱམས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་ལྡན་པ་ཡང་དེ་དང་ལྡན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །འདུ་བྱེད་ལ་འཆུམས་པ་སྟེ། འདས་པ་དང༌། མ་འོངས་པ་དང༌། ད་ལྟར་བྱུང་བའི་འདུ་བྱེད་རྣམས་ལ་འཆུམས་པ་དང༌། ལེ་ལོ་དང༌། སྙོམ་ལས་དང༌། འཇིག་ཚོགས་ལ་ལྟ་བ་སྤངས་སུ་ཟིན་ཀྱང་བག་ཆགས་དང་འབྲེལ་བས་ངའོ་སྙམ་པའི་ང་རྒྱལ་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པ་དང་རོ་ལ་སྲེད་པ་དང༌། འཇིག་རྟེན་སྣ་ཚོགས་ལ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང༌། ཉོན་མོངས་པས་ལྷག་མའི་བག་ལ་ཉལ་དང༌། རྙེད་པའི་བསམ་པ་དང༌། འཚོ་བའི་བསམ་པ་དང༌། འདོད་པའི་སྲེད་པ་དང༌། སྲིད་པའི་སྲེད་པ་དང༌། རྟོག་པ་ངན་པ་དང་འབྲེལ་བའི་འདོད་པའི་འདོད་ཆགས་རྣམ་པ་བཞི་སྟེ། ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་དང་རེག་པ་དང་བསྙེན་བཀུར་གྱི་རྣམ་པ་སྟེ། འདི་དག་ནི་རྣལ་འབྱོར་པའི་སྐྱོན་ཡིན་ཏེ། དེ་རྣམས་ཀྱིས་སེམས་ལམ་ལོག་པར་འཇུག་པར་བྱེད་དོ། །དེ་དག་གི་གཉེན་པོར་ནི་འདུ་ཤེས་ཉི་ཤུ་རྩ་གཅིག་དང་ལྡན་པའི་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཡན་ལག་ཅི་རིགས་པར་བསྒོམ་མོ། །དེ་ལ་གཞིའི་གཉེན་པོར་ནི་སྨོན་པ་མེད་པའི་རྣམ་པའི་འདུ་ཤེས་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །མི་རྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ནས་བཟུང་སྟེ།
― DTG131_Page_0656 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
འཇིག་རྟེན་ཐམས་ཅད་ལ་མངོན་པར་མི་དགའ་བའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་བསྒོམ་མོ། །གཅིག་གི་གཉེན་པོར་ནི་སྟོང་པ་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པའི་འདུ་ཤེས་ཏེ། སྡུག་བསྔལ་བ་ལ་བདག་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་ཏེ། ཉོན་མོངས་པ་ལྷག་མའི་བག་ལ་ཉལ་སྤང་བའི་ཕྱིར་ནི་ཁམས་གསུམ་ལ་མཚན་མ་མེད་པའི་འདུ་ཤེས་སོ། །རྙེད་པའི་བསམ་པ་དང༌། འདོད་པའི་སྲེད་པའི་གཉེན་པོར་ནི་འདོད་པ་རྣམས་ལ་ཉེས་དམིགས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་སོ། །འཚོ་བའི་བསམ་པ་དང༌། སྲིད་པའི་སྲེད་པའི་གཉེན་པོར་ནི་འཆི་བའི་འདུ་ཤེས་སོ། །རྟོག་པ་ངན་པ་དང་འབྲེལ་བའི་འདོད་ཆགས་རྣམ་པ་བཞིའི་གཉེན་པོར་ནི་མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་ནས་བཟུང་སྟེ། སྟོང་པ་ཉིད་སོ་སོར་བརྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ཀྱི་བར་དུ་བསྒོམ་མོ། །རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་སོགས་པའི་འདུ་ཤེས་ནས་སྟོང་པ་ཉིད་སོ་སོར་བརྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་ཐུག་པ་དེ་དག་ཐམས་ཅད་ནི་མི་སྡུག་པའི་འདུ་ཤེས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་རྣམ་པར་བསྔོས་པ་ལ་སོགས་པ་ནས་བམ་པ་ལ་ཐུག་པ་རྣམས་ནི་ཁ་དོག་གི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །རྣམ་པར་ཟོས་པ་དང༌། རྣམ་པར་དམར་བ་དང༌། རྣམ་པར་འཐོར་བའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ནི་དབྱིབས་ཀྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །རུས་པ་དང་ཀེང་རུས་ཀྱི་འདུ་ཤེས་ནི་རེག་པའི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །རྣམ་པར་ཤེས་པས་སྟོང་པའི་ཁོག་པ་སོ་སོར་བརྟག་པའི་འདུ་ཤེས་ནི་བསྙེན་བཀུར་གྱི་འདོད་ཆགས་ཀྱི་གཉེན་པོའོ། །བྱམས་པ་ཀུན་དུ་བསྟེན་པ་ནི་དགེ་བའི་མཆོག་ཏུ་འགྱུར་རོ་ཞེས་བྱ་བ་ལ་སོགས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། སྟོབས་དང་རྣམ་པར་དག་པ་དང༌། །རབ་ཏུ་དབྱེ་དང་རྣམ་གྲངས་དང༌། །དགེ་སྦྱོང་གི་ནི་ཚུལ་རྣམས་དང༌། །བྲམ་ཟེའི་ཚུལ་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་སྐྱེ་བ་ལ་ནི་ཕྱི་ནང་གི་སྟོབས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་སྟོབས་གཉིས་ཀུན་གྱི་མཆོག་ཡིན་ནོ། །གཉིས་གང་ཞེ་ན། ཕྱི་རོལ་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ནི་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ནོ། །ནང་གི་རྣམས་ཀྱི་ནང་ན་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པའོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་བར་ཆད་མེད་པ་དང༌། སྔོན་བསོད་ནམས་བྱས་པ་དང༌།
― DTG131_Page_0657 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གོས་ལ་སོགས་པས་ཕོངས་པ་མེད་པ་ལ་སོགས་པ་ཡང་ཕྱི་རོལ་གྱི་སྟོབས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་པར་ལྡན་པའི་ཤེས་རབ་མ་གཏོགས་པར་དེ་མ་ཡིན་པའི་སྤོང་བའི་ཡན་ལག་རྣམས་ནི་ནང་གི་སྟོབས་རྣམས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན་ཡོད་ན། དམ་པའི་ཆོས་ཐོས་པ་ཕ་རོལ་གྱི་སྒྲ་ཞེས་བྱ་བ་ཡོད་པར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ནང་གི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །དེའི་འོག་ཏུ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་འབྱུང་བར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པ་སློབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་ཟག་པ་མེད་པ་ཡིན་པས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །མི་སློབ་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་རྒྱུད་རྣམ་པར་དག་པས་ན་ཡོངས་སུ་བྱང་བ་ཞེས་བྱའོ། །འདིར་འཇིག་རྟེན་པའི་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ནི་སྡིག་པ་རྣམ་པ་དུ་མས་འདོད་དགུར་སྤྱོད་པ་འདི་ལ་ཕྱི་རོལ་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་གྱི་ལྟ་བ་དང་འབྲེལ་བ་རྣམས་དང་བྲལ་བས་ན་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པ་དེས་ཀུན་ནས་བསླང་བའི་ཡང་སྲིད་པར་སྐྱེ་བའི་ལས་ཀྱི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བས་ན་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་དང་བྲལ་བ་ཞེས་བྱའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་ཐམས་ཅད་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་གནས་གཉིས་ཀྱིས་བསྡུས་པའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱའོ། །འཇིག་རྟེན་པ་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའོ། །དེ་ལ་འཇིག་རྟེན་པའི་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་ཟག་པ་གསུམ་དང་ཉེ་བར་ལེན་པ་བཞི་དང་འབྲེལ་བས་ན་སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དགེ་བ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ནི་བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བར་འགྱུར་རོ། །འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དེ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། སྡུག་བསྔལ་ཟད་པར་འགྱུར་རོ། །ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ཡན་ལག་དེ་རྣམས་ཀྱི་རྒྱས་པར་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱིས་དང་རྣམ་གྲངས་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་ཡོ་བྱད་བདུན་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། མཉམ་པར་གཞག་པའི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་དག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ནི་རིག་པར་གནས་པས་ན་ཆོས་ཞེས་བྱའོ། །ཉོན་
― DTG131_Page_0658 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
མོངས་པ་འདུལ་བར་བྱེད་པ་ཡིན་པས་ན་འདུལ་བའོ། །སྡིག་པའི་ཆོས་རྣམས་ལ་རིང་བ་དང་འཕགས་པ་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་པས་ན་འཕགས་པའོ། །བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བར་བྱེད་པས་ན་དགེ་བའོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པར་འགྲོ་བར་འགྱུར་བས་ན་བསྟེན་པར་བྱ་བའོ། །དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་མངོན་པར་བསྔགས་པས་ན་ལེགས་པ་ཞེས་བྱ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལས་བཟློག་པ་ནི་ལོག་པའི་ལྟ་བ་ལ་སོགས་པའི་ལམ་ཡིན་ཏེ། མ་རིག་པའི་མུན་པའི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པས་ན་གནག་པའོ། །ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བས་ན་གནོད་པའོ། །མི་དགེ་བ་ཡིན་པས་ན་ངན་པའོ། །ཚེ་འདི་ལ་འཇིག་པ་དང་འཁོན་པར་བྱེད་པས་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་དང་བཅས་པའོ། །དམ་པ་རྣམས་ཀྱིས་སྤངས་ཤིང་རྣམ་པར་སྨད་པས་ན་ཡོངས་སུ་སྤང་བར་བྱ་བའོ། །ཡང་དག་པའི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་འཕགས་པའི་ལམ་ཡན་ལག་བརྒྱད་པ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་གྱིས་རྣམ་པར་གཞག་སྟེ། དེའི་དོན་དུ་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་བརྡའི་རབ་ཏུ་འབྱུང་བ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དེ་ཡང་དག་པར་ལེན་ཏོ། །དེ་ནི་གཏན་དུ་མི་འཇིག་པས་ན་དེའི་ཕྱིར་ཡང་དག་པ་ཞེས་བྱའོ། །བརྡའི་ནི་དེ་ལྟ་མ་ཡིན་ནོ། །ཡང་དག་པའི་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དེ་དང་ལྡན་པ་གང་ཡིན་པ་དེ་ཡང་ཡང་དག་པའི་དགེ་སྦྱོང་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ཡང་དེའི་འབྲས་བུ་འདོད་ཆགས་དང༌། ཞེ་སྡང་དང༌། གཏི་མུག་མ་ལུས་པར་སྤང་བའི་དོན་དུ་ཡོངས་སུ་བཙལ་བ་ཡིན་ནོ། །དེ་བས་ན་དེ་ལ་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་ཞེས་བྱའོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་དེ་ཡང་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སྤྱིར་བསྡུས་ཏེ་རྣམ་པར་གཞག་པ་དང་བྱ་བ་དང་བཅས་པ་དང༌། བྱ་བ་མེད་པ་དང༌། ཞུགས་པ་དང༌། འབྲས་བུ་ལ་གནས་པའི་བྱེ་བྲག་གིས་རྣམ་པར་གཞག་པའོ། །དེ་དག་ཐམས་ཅད་བསྡུས་ན་བཞིར་འགྱུར་ཏེ། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུའོ། །སྡོམ་ནི། གེགས་དང་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་དང༌། །རྟོག་དང་འབྲས་བུ་གོང་ན་
― DTG131_Page_0659 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡོད། །ཆ་ཕྲ་བ་དང་ལུས་ངལ་དང༌། །སློབ་པ་གནས་དང་ཡིད་བྱེད་ཤེས། །ཟིལ་གྱིས་གནོན་པ་ཐ་མ་ཡིན། །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ཡོད་དེ། རྒྱས་པར་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ནི་བགེགས་བྱེད་པ་ལྟ་བུའི་ཆོས་ལྔ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། ཕྱི་རོལ་དུ་སེམས་གཡེང་བ་དང༌། དབུགས་རྔུབ་པ་དང༌། འབྱུང་བ་འཇུག་པར་དཀའ་བ་དང༌། རྒོད་པའི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། རྨུགས་པ་དང༌། གཉིད་ཀྱི་ཀུན་ནས་དཀྲིས་པ་དང༌། ཁྱིམ་པ་དང་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་རྣམས་དང་ལྷན་ཅིག་འདྲེ་བར་གནས་པའོ། །དེ་དག་ནི་མཉམ་པར་མ་བཞག་པའི་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པར་བྱ་བ་དང༌། མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡང་དང་ཡང་དུ་བསྒོམ་པར་བྱ་བ་ལ་བགེགས་བྱེད་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་འགྱུར་བའི་ལུས་རྨུགས་པ་དང༌། སེམས་ཀྱི་ཞུམ་པ་སྐྱེས་པ་ནས་དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པའི་བསྒོམ་པའི་ལུས་ནི་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པར་འགྱུར་ཞིང། རྨུགས་པ་དང་ལྡན་པའི་ལུས་ཀྱི་གནས་ངན་ལེན་དང་འབྲལ་བར་འགྱུར་རོ། །ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། འདོད་པའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་རྟོག་པ་ངན་པ་རྣམས་དང༌། འདོད་པའི་འདུ་ཤེས་ལ་སོགས་པ་འདུ་ཤེས་ངན་པ་རྣམས་དང༌། མ་རིག་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་རྟོག་པ་ཀུན་ནས་སློང་བ་རྣམས་ཀྱིས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་ན་དབུགས་རྔུབ་པ་དང༌། འབྱུང་བ་དྲན་པ་དེ་ཉིད་བསྒོམ་པའི་ནི་རྟོག་པ་དང༌། དཔྱོད་པ་དེ་དག་ཀྱང་ཉེ་བར་ཞི་བར་འགྱུར་ལ་མ་རིག་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་རྣམས་ཀྱི་གཉེན་པོས། རིག་པའི་ཆ་དང་མཐུན་པའི་འདུ་ཤེས་མ་འདྲེས་པ་བསྒོམ་པ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་རོ། །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་ལ་བརྩོན་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་འདི་འདས་པའི་འདུ་བྱེད་ལ་དམིགས་པའི་རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པ་བར་སྐབས་སུ་སྐྱེས་པ་ཏིང་ངེ་འཛིན་གྱི་བར་ཆད་བྱེད་པ་
― DTG131_Page_0660 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ནི་སྤོང་ངོ༌། །མ་འོངས་པའི་འདུ་བྱེད་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །ད་ལྟར་གྱི་འདུ་བྱེད་ལ་དམིགས་པ་ནི་ཉེ་བར་ཞི་བར་བྱེད་དོ། །མདོར་བསྡུ་ན་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་རྣམ་པ་དྲུག་སྤངས་པའི་ཕྱིར་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་གཉིས་དང༌། བཞི་དང་བདུན་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། མདོ་ལས་ཇི་སྐད་འབྱུང་བ་ཁོ་ན་བཞིན་ནོ། །དྲུག་གང་ཞེ་ན། འོག་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་དང༌། གོང་མའི་ཆ་དང་མཐུན་པ་གཉིས་དང༌། མཐོང་བ་དང་བསྒོམ་པས་སྤང་བར་བྱ་བ་གཉིས་དང༌། མངོན་པར་འགྲུབ་པ་དང༌། སྐྱེ་བའི་ཀུན་དུ་སྦྱོར་བ་གཉིས་ཏེ། འདི་རྣམས་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ནི་དྲུག་ཏུ་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གོམ་རིམས་བཞིན་དུ་འབྲས་བུའི་ཕན་ཡོན་གཉིས་དང་བཞི་དང་བདུན་དུ་རྣམ་པར་གཞག་པར་འགྱུར་རོ། །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་འདི་གཉིས་ཡིན་ཏེ། གོང་ན་ཡོད་པ་དང་གོང་ན་མེད་བའོ། །དེ་ལ་གོང་ན་ཡོད་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་གཅིག་པུ་དབེན་པ་ན་འདུག་སྟེ། སེམས་མཉམ་པར་གཞག་ནས་སྲོག་གི་དབང་པོའི་དབུགས་ཕྱི་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་དང་འབྲེལ་བ་ཚུལ་བཞིན་དུ་མཐོང་སྟེ། གལ་ཏེ་བདག་གིས་དབུགས་རྔུབས་ནས་ཕྱི་མ་བྱུང་ངམ། ཡང་ན་ཕྱིར་བྱུང་ནས་ནང་དུ་མ་བརྔུབས་སུ་ཟིན་ན་ནི་བདག་གི་སྲོག་འགག་པ་ཁོ་ནར་འགྱུར་རོ་སྙམ་མོ། །གཞན་ཡང་འདུ་བྱེད་མི་རྟག་པ་རྣམས་ལ་དབུགས་ནང་དུ་རྒྱུ་བ་ཆད་ནས། ཇི་སྲིད་དུ་དབུགས་ཕྱིར་འབྱུང་བ་སྐྱེ་བ་དེ་སྲིད་དུ་སྲོག་གི་དབང་པོ་གནས་པ་དང༌། དབུགས་ཕྱིར་འབྱུང་བ་འགགས་ནས་ཇི་སྲིད་ནང་དུ་དབུགས་རྔུབ་པ་སྐྱེ་བ་དེ་སྲིད་དུ་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ནི་ངོ་མཚར་ཏོ་སྙམ་མོ། །དེ་དམིགས་པ་དེས་ཡིད་ཡང་དག་པར་སྐྱོ་བར་གྱུར་ནས། དུས་གསུམ་དུ་རྗེས་སུ་ཆགས་པ་དང་ཁོང་ཁྲོའི་སེམས་རྣམ་པར་སྦྱོང་བ་འདི་ནི་གོང་ན་ཡོད་པའོ། །རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ནི་གོང་ན་མེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རླུང་ནི་ཆ་ཕྲ་བར་དམིགས་པའི་ཕྱིར་གནས་པ་ཆ་ཕྲ་བ་ཞེས་བྱ་སྟེ། དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པའི་གནས་པའོ། །རྟོག་པ་དང་དཔྱོད་པས་བར་དུ་མཆོད་པས་ན་ཆོག་མི་ཤེས་པའོ། །ལུས་དང་སེམས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་རྒྱ་ཆེན་པོས་བྱེད་པས་ན་སྐྱོ་བར་བྱ་
― DTG131_Page_0661 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
བ་མ་ཡིན་པའོ། །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་བསྒོམ་པའི་ལུས་ནི་ངལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བསལ་བའི་ཕྱིར་རོ། །མིག་ཀྱང་ངལ་བར་མི་འགྱུར་ཏེ། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་བསལ་པའི་ཕྱིར་རོ། །མྱ་ངན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡང་བདེ་བར་མཐོང་བ་ནི་བདེ་བར་རྗེས་སུ་ལྟ་བའོ། །བསམ་གཏན་གསུམ་པའི་ས་པའི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ནི་བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་བ་ཡིན་ནོ། །ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གནས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཡོངས་སུ་ཡི་འཆད་པ་མེད་དོ། །བདེ་བ་དེས་གནས་སོ། །འདི་ན་ཁ་ཅིག་འདི་སྙམ་དུ་སེམས་ཏེ། དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་སྒོ་ནས་ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཐ་མ་དང་ཁྱད་པར་མེད་དོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་གང་ཡིན་པ་དང༌། ཤེས་རབ་རྣམ་པར་གྲོལ་བའི་དགྲ་བཅོམ་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་གཉིས་ཁྱད་པར་མེད་ན། ཅི་འདི་ལྟར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་དང་ལས་དང་པོ་པ་ཐམས་ཅད་ཀྱི་ནང་ན་ཐ་མ་སློབ་པ་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོར་གྱུར་པ་མ་ཡིན་པའི་བརྩོན་འགྲུས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་སྒྲིབ་པ་ལྔ་སྤངས་ནས་གནས་པ་གང་ཡིན་པ་འདི་ལ་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་གནས་ཞེས་ཏེ། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་གནས་པ་དང༌། སྒྲིབ་པ་མེད་པ་གནས་པར་ཅི་རྣམ་པར་གྲོལ་བ་བཞིན་དུ་ཁྱད་པར་མེད་དམ། འོན་ཏེ་ཁྱད་པར་ཡོད་སྙམ་པ་འདི་ནི་གནས་ཡོད་དོ། །སྒྲིབ་པ་མེད་པར་གནས་པ་འདི་གཉིས་ནི་ཁྱད་པར་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། སློབ་པ་ནི་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྒོ་ནས་སེམས་སྒྲིབ་པ་མེད་པར་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་དང་མཚུངས་མོད་ཀྱི་བག་ལ་ཉལ་མ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཡང་དང་ཡང་དུ་སེམས་ཀྱི་རྒྱུད་སྒྲིབ་པ་རྣམས་ཀྱིས་འདྲེ་བར་འགྱུར་ཏེ། ཡང་དང་ཡང་དུ་སྤངས་དགོས་སོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ནི་སྒྲིབ་པ་གཏན་དུ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཁྱད་པར་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་ཡིན་ཏེ། རྣམ་པར་གྲོལ་བ་ལ་ཁྱད་པར་མེད་པ་དང་མི་འདྲའོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་ནི་དབུགས་རྔུབ་པ་དང༌། འབྱུང་བའི་དྲན་པ་ལ་བརྟེན་ནས། དྲན་པ་ཉེ་བར་
― DTG131_Page_0662 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གཞག་པ་བཞི་སྒོམ་པ་ན་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་བརྟེན་ནས། ནང་གི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་མ་སྤངས་པར་ཡོད་པ་ལ་ཡང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རབ་ཏུ་ཤེས་སོ། །ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་ལ་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པར་ཤེས་ནས་ཀྱང་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྤངས་ནས་དེས་སྤང་བར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་འབའ་ཞིག་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །དེ་ལ་ལམ་གྱི་བཞི་མདོ་ཆེན་པོ་ལྟ་བུ་ནི་ལུས་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་བཞིའོ། །རྡུལ་གྱི་ཕུང་པོ་ལྟ་བུ་ནི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ། མི་བརྟན་པ་དང༌། སྙིང་པོ་མེད་པ་དང༌། སེམས་རྨོངས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཤར་དང༌། ལྷོ་དང༌། ནུབ་དང༌། བྱང་གི་ཕྱོགས་ནས་འོངས་པའི་ཁྱོགས་དང༌། བཞོན་པ་དང༌། ཤིང་རྟ་དང༌། ཤིང་རྟ་ཕལ་པ་ལྟ་བུ་ནི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་སྟེ་ལུས་ལ་སོགས་པ་བཞི་ལ་དམིགས་པའི་སྒོ་ནས། འདི་ལྟ་སྟེ། རྡུལ་གྱི་ཕུང་པོ་ལྟ་བུའི་ཚུལ་བཞིན་མ་ཡིན་པ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་གཞོམ་པའི་ཕྱིར་དང༌། ཐམས་ཅད་ཀྱི་ཐམས་ཅད་དུ་རྒྱུད་རྣམ་པར་དག་པར་བྱ་བའི་ཕྱིར་ཞུགས་སོ། །དབུགས་རྔུབ་པ་དང་འབྱུང་བ་དྲན་པ་ལ་བརྩོན་ཞིང་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་བསྒོམ་པ་ལ་ནི་ལུས་ཀྱི་རྒྱུ་ཅན་དང༌། ལུས་འཛིན་པའི་ཚུལ་བཞིན་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་བདག་མེད་པའི་མཉམ་པ་ཉིད་ཀྱིས་ཤིན་ཏུ་མཉམ་སྟེ། ཇི་ལྟར་ལུས་བདག་མེད་པ་བཞིན་དུ་ཡིད་ལ་བྱེད་པ་དེ་ཡང་དེ་དང་འདྲའོ། །དེ་བས་ན་ལུས་དང་འདྲ་བ་ཞེས་བྱའོ། །ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྒོམ་པ་དེ་ནི་གང་ཡང་མི་དམིགས་སོ། །ལུས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བཞི་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་རྒྱས་པར་ཆོས་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པའི་བར་དུ་ཡང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལྟར་ན་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་བསྟན་པ་འདི་ལྟ་བུ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་འདི་ལས་ཕྱི་རོལ་པའི་མུ་སྟེགས་ཅན་རྣམས་ལ་མེད་དེ། དེ་བས་ན་མུ་སྟེགས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཟིལ་གྱིས་མནན་ཏེ། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་ཅེས་བྱའོ། །སྡོམ་ནི། ཚུལ་ཁྲིམས་ལྷུར་ལེན་ཚུལ་ཁྲིམས་འབྱོར།
― DTG131_Page_0663 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷག་སྤྱོད་བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་དང༌། །བསླབ་པའི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང༌། །ཆོས་ཀྱི་གནས་ནི་ཐ་མ་ཡིན། །ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང༌། ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གསུམ་རྣམ་པར་གཞག་པ་ནི་རྒྱས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །བསླབ་པ་འདི་རྣམས་ལ་ནི་མདོར་བསྡུ་ན་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད་ལ་ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡང་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ན་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྷུར་ལེན་པ་མ་ཡིན་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཁོ་ནའི་དབང་དུ་བྱས་ཏེ་རབ་ཏུ་བྱུང་བ་ཡང་མ་ཡིན་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ཀྱང་དེ་དང་འདྲ་བར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་ལ་ནི་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་གང་ལ་སྐལ་བ་མེད་པར་གསུངས་པའི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་ཉེས་པ་འབྱུང་བའི་སྐབས་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་བས་ན་འདི་ནི་གཅིག་པུ་ངེས་པར་བསླབ་པ་གསུམ་ལ་ལོག་པར་སྒྲུབ་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཡང་དག་པར་སྒྲུབ་པ་ནི་རྣམ་པ་གསུམ་སྟེ། ཆུང་ངུ་དང༌། འབྲིང་དང༌། ཆེན་པོའོ། །དེ་ལ་དང་པོ་ནི་སྔ་མ་ལས་བཟློག་པ་སྟེ། ཇི་ལྟར་འདི་ན་ཁ་ཅིག་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྷུར་ལེན་ཅིང་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། ཏིང་ངེ་འཛིན་དང༌། ཤེས་རབ་ལྷུར་མི་ལེན་ཅིང་དེའི་དབང་དུ་མི་བྱེད་དེ་དེ་ལ་ནི་ལྷག་མ་མ་ལུས་པའི་ཉེས་པ་སྤྱོད་པའི་སྐབས་མེད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གང་ལ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པར་བྱ་བ་ལ་སྐལ་བ་མེད་པར་མ་གསུངས་པའི་ཉེས་པ་ཕྲན་ཚེགས་ཀུན་དུ་སྤྱོད་པའི་སྐབས་ནི་ཡོད་པ་ལྟ་བུའོ། །སྒྲུབ་པ་འབྲིང་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ཏིང་ངེ་འཛིན་ལྷུར་ལེན་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ཡང་ཚུལ་ཁྲིམས་ལྷུར་ལེན་པ་བཞིན་དུ་ཉེས་པའི་རིམ་པ་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དེ་མན་ཆད་ནི་སོ་སོའི་སྐྱེ་བོ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །སྒྲུབ་པ་ཆེན་པོ་ནི་བདེན་པ་མཐོང་བའི་ཡིན་ཏེ། བསླབ་པ་རྣམ་པ་གསུམ་ཆར་ལ་གུས་པར་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ནི་དགེ་སྦྱོང་གི་འབྲས་བུ་ཐོབ་པ་ཉིད་ཡིན་པས་
― DTG131_Page_0664 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ན་དེ་ལ་ནི་སྐལ་པ་ཡོད་པ་དང་སྐལ་པ་མེད་པར་བརྟག་པ་མེད་དེ། སྒྲུབ་པ་དེ་གཉིས་ཡོད་ན་བཞིར་འགྱུར་ལ། བཞི་ཡོད་ན་གཉིས་སུ་འགྱུར་ཏེ། གང་ལ་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱང་ཡོད་པར་ངེས་སོ། །གང་ལ་ཤེས་རབ་ཡོད་པ་དེ་ལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཀྱང་ཡོད་པར་ངེས་སོ། །གང་ལ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོད་པར་ངེས་པ་དེ་ལ་ནི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་ཤེས་རབ་ཡོད་པར་ངེས་པ་མེད་དོ། །རྣལ་འབྱོར་པ་གང་བསླབ་པ་གང་ལྷུར་ལེན་པ་དེ་ལ་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་བྱེད་པ་ཡིན་ལ་དེ་མ་ཡིན་པ་ལ་ནི་དེ་ཙམ་ཞིག་ཏུ་བྱེད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རང་བཞིན་གྱི་ཁ་ན་མ་ཐོ་པའི་གནས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པ་ལ་སོགས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་དགེ་བའི་ཆོས་རྒྱུན་དུ་ཡང་དག་པར་བླངས་ཏེ། འདུག་པ་ནི་དགེ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །བཅས་པའི་ཁ་ན་མ་ཐོ་བའི་གནས་ཡོངས་སུ་སྤངས་པས་ན་སོ་སོར་ཐར་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །འཕགས་པ་དགྱེས་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་དང༌། ཕུང་པོ་ལ་སོགས་པ་ལྔ་ལ་མཁས་པ་དང༌། སོ་སོར་ཐར་པའི་སྡོམ་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པའི་བརྡའི་ཚུལ་ཁྲིམས་གོ་རིམས་བཞིན་དུ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལ་སོགས་པ་དང་སྦྱར་བ་ནི་རྣམ་གྲངས་གཉིས་པའོ། །བསླབ་པ་ནི་གཉིས་ཏེ། ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་སྤངས་པ་མ་ཡིན་པའི་ཡང་དག་པར་བླང་བར་གཏོགས་པ་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླང་བའི་རྐྱེན་དུ་འཚམ་པ་ལུས་དང་ངག་གི་ལྷག་པར་སྤྱོད་པས་བསྡུས་པའི་བསླབ་པ་དང༌། སྤངས་པ་ཡང་དག་པར་བླངས་པས་བསྡུས་པའི་བསླབ་པའོ། །རྣམ་པ་གཉིས་པོ་དེ་ཡང་འདུལ་བ་ལས་ནི་བསྟན་ལ་སོ་སོར་ཐར་པ་ལས་ནི་མ་བསྟན་པ་དེ་ལྟ་བུ་ཡང་ཡོད་དོ། །སོ་སོར་ཐར་པ་ལས་ཀྱང་བསྟན་པ་ཡང་ཡོད་དོ། །དེ་བས་ན་དེ་དག་ཐམས་ཅད་གཅིག་ཏུ་བསྡུས་པ་ལ་ནི་བསླབ་པ་གསུམ་ཞེས་བྱ་སྟེ། ལྷག་པའི་སྤྱོད་པ་དང༌། ལྷག་པའི་འདུལ་བ་དང༌། ལྷག་པའི་སོ་སོར་ཐར་པའོ། །བསླབ་པའི་ཕན་ཡོན་དང་ལྡན་པར་གནས་པ། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཤས་ཆེ་བར་རྣམ་པར་
― DTG131_Page_0665 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
གྲོལ་བ་སྙིང་པོར་འཛིན་པ་དྲན་པ་བརྩན་པར་བྱེད་པ་རྣམས་ཀྱི་བསླབ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་བསྒོམ་པ་ནི་ཡོངས་སུ་རྫོགས་པར་འགྱུར་ཏེ། རྒྱས་པར་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྡུ་བ་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་ལྡན་པར་གནས་ཞེས་བྱ་བ་ནི་རྒྱས་པར་འདི་ལྟ་སྟེ། ཉན་ཐོས་ཀྱི་ས་ལས་འབྱུང་བ་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དེ་ཡང་འཆལ་བའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གཉེན་པོ་ཡིན་པ་དང༌། དབང་པོའི་སྒོ་བསྡམས་པའི་རྟེན་དུ་གྱུར་པས་ན་སྡོམ་པ་ཞེས་བྱའོ། །དང་པོ་ནས་ལགས་པར་བཟུང་བས་ན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའོ། །ཕྱིས་ཀྱང་རྗེས་སུ་བསྲུངས་པས་ན་ཡོངས་སུ་དག་པའོ། །སྡུག་པའི་འབྲས་བུ་ཅན་ཡིན་པས་ན་དགེ་བའོ། །ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པས་ན་ཁ་ན་མ་ཐོ་བ་མེད་པའོ། །སེམས་ཅན་རྣམས་ལ་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱི་ཏིང་ངེ་འཛིན་དང་མཐུན་པས་ན་གནོད་སེམས་མེད་པའོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་དང་མཐུན་པ་ཡིན་པས་ན་མཐུན་པ་ཅན་ཡིན་ནོ། །འཕགས་པ་དགྱེས་པ་དང་བསིལ་བའི་རང་བཞིན་དུ་གྱུར་པས་ན་འཕགས་པ་ལྟ་བུའོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་དང་བརྟུལ་ཞུགས་མཆོག་ཏུ་འཛིན་པ་དང་མཐུན་པ་མ་ཡིན་པས་ན་ཐབས་མེད་པ་མ་ཡིན་པའོ། །ཆོས་མཐུན་པ་པ་རྣམས་དང་མཚུངས་པས་ན་འཚམ་པའོ། །ལྷག་པའི་སེམས་དང་ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་བསྒོམ་པ་དང་མཐུན་པར་གནས་པས་ན་མཐུན་པའོ། །གཞན་དག་ལ་ཐོ་མི་འཚམས་ཤིང་ཕན་འདོགས་པ་ལ་འཇུག་པ་དང་སྤྱོད་པ་དྲག་པོ་རྣམ་པར་སྤངས་པས་ན་གདུང་བ་མེད་པའོ། །དེ་ཡང་དག་པར་བླང་བ་ལ་འགྱོད་པ་མེད་པས་ན་ཡིད་ལ་གཅགས་པ་མེད་པའོ། །ཉེས་པ་མི་སྤྱོད་པར་ན་འགྱོད་པ་སྟེ། འདི་ནི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བའོ། །གཞན་པ་གསུམ་ལ་བརྟེན་པ་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་ལྷག་པའི་སེམས་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་ཚངས་པའི་གནས་ཀྱི་བྱེ་བྲག་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་ནི་འཕགས་པ་དང་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཆོས་ཀྱི་གནས་པའི་བྱེ་བྲག་ལས་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་བསམ་གཏན་རྣམས་དང༌། གཟུགས་མེད་པ་བཞི་ནི་
― DTG131_Page_0666 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ལྷའི་གནས་པའོ། །ཚད་མེད་པ་བཞི་ནི་ཚངས་པའི་གནས་པའོ། །འཕགས་པའི་བདེན་པ་བཞི་ཤེས་པ་དང༌། དྲན་པ་ཉེ་བར་གཞག་པ་རྣམས་ནས། ལམ་གྱི་ཡན་ལག་རྣམས་དང༌། ལམ་བཞི་དང༌། ཞི་གནས་དང༌། ལྷག་མཐོང་དང༌། ཆོས་ཀྱི་གནས་བཞིའི་བར་རྣམས་ནི་འཕགས་པའི་གནས་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་དང་གནས་ཤིང་འདུག་པའི་རྣལ་འབྱོར་པ་ལ་ནི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པའི་ཆོས་བཞི་ཡོད་དེ། ལངས་ནས་ཡུལ་ལ་སྤྱོད་པའམ། དམིགས་པ་ལ་སེམས་མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡང་རུང་སྟེ། ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་རེག་པར་གནས་པར་འགྱུར་རོ། །བཞི་གང་ཞེ་ན་ཡིད་བདེ་བའི་གནས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་བདེ་བ་ལས་སེམས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པ་དང༌། ཡིད་མི་བདེ་བའི་གནས་ཀྱི་ཡུལ་གྱི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་གྱི་ཡིད་མི་བདེ་བ་ལས་སེམས་བཏང་སྙོམས་སུ་བྱེད་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལས་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ། ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ལ་སེམས་ཡོངས་སུ་སྦྱོང་བ་སྟེ། རྒྱུ་ཞིང་འགྲོ་བ་དང་གནས་ཤིང་འདུག་པ་རྣམས་ལ་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་མེད་པར་རེག་པར་གནས་པའི་ཆོས་བཞི་པོ་འདི་དག་གི་རྟེན་དང་གཞི་དང་གནས་སུ་གྱུར་པའི་ཆོས་ཀྱི་གནས་ཀྱང་ཅི་རིགས་པར་བཞི་ཡོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། བརྣབ་སེམས་མེད་པ་དང༌། གནོད་སེམས་མེད་པ་དང་ཡང་དག་པའི་དྲན་པ་དང༌། ཡང་དག་པའི་ཏིང་ངེ་འཛིན་ཏོ། །སྔོམ་ནི། རྣམ་གཞག་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་དང༌། ལྷ་ཡི་ལམ་དང་མེ་ལོང་དང༌། དད་པ་བརྗོད་པ་ཐ་མ་ཡིན། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པའི་ཉན་ཐོས་ལྟ་བ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནི་ཆོས་གཉིས་དག་པར་གྱུར་ན་ཤེས་ནས་དད་པ་བཞིར་འགྱུར་བར་རྣམ་པར་གཞག་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། དད་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་སོ། །དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་གྱི་དོན་སྟོན་པ་པོ་དང༌། དགེ་སྦྱོང་གི་དོན་དང་ཆོས་མཐུན་པ་པ་དེ་དག་དགེ་སྦྱོང་གི་ཚུལ་འཐོབ་པར་བྱ་བའི་གྲོགས་པོ་རྣམས་ལ་དད་པ་རྩ་བ་ཟུག་པ་དང༌། མི་འཕྲོགས་པ་དང༌། ཚེ་ཕྱི་མ་ལ་ཡང་སླུ་བར་མི་འགྱུར་བ་གང་ཡིན་པ་དེ་ནི་དད་པ་དང་བཞེས་བྱའོ། །ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་འགྱུར་བའི་མི་དགེ་བའི་ཆོས་གཅིག་ཏུ་ངེས་པར་མི་བྱེད་པའི་སྡོམ་པ་ཐོབ་
― DTG131_Page_0667 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
པས་ན་ཚུལ་ཁྲིམས་རྣམས་ནི་དང་བའི་རང་བཞིན་དུ་རིག་པར་བྱའོ། །དེ་ལ་དད་པ་གང་ལ་བརྟེན་ནས་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལ་ཞུགས་པའི་དད་པ་དེ་དང་བར་གྱུར་ན། ཚེ་རབས་ཕྱི་མ་དག་ཏུ་ཡང་གཏན་དུ་ཆོས་འདུལ་བ་འདི་ལས་ལྡོག་པར་མི་འགྱུར་རོ། །ངན་སོང་གི་འཇིགས་པ་གང་གི་ཕྱིར་ཉེས་པར་སྤྱོད་པའི་གཉེན་པོར་ཚུལ་ཁྲིམས་ཡང་དག་པར་བླང་བ་བྱས་ནས། དེ་དང་བར་གྱུར་པས་གཏན་ཁོ་ནར་ཚེ་རབས་གཞན་དག་ཏུ་ཡང་ཡོངས་སུ་མྱ་ངན་ལས་མ་འདས་པའི་བར་དུ་ངན་སོང་དུ་འགྲོ་བར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་བས་ན་ལེགས་པར་གསུངས་པའི་ཆོས་འདུལ་བ་ལས་མི་ལྡོག་པར་བྱེད་པ་དང༌། ངན་འགྲོར་འགྲོ་བ་ལས་ལྡོག་པར་བྱེད་པས་ན། དད་པ་དང་ཚུལ་ཁྲིམས་གཉིས་འབའ་ཞིག་དང་བའི་རང་བཞིན་དུ་བསྟན་ཏེ། །བརྩོན་འགྲུས་དང༌། དྲན་པ་ལ་སོགས་པའི་ཆོས་གཞན་དག་ཀྱང་དང་བ་མ་ཡིན་པར་མི་འགྱུར་རོ། །དེ་ལ་དད་པ་ནི་ལྷག་པའི་ཚུལ་ཁྲིམས་ཀྱི་གནས་ཡིན་ནོ། །ཚུལ་ཁྲིམས་ནི་ལྷག་པའི་སེམས་དང༌། ལྷག་པའི་ཤེས་རབ་ཀྱི་གནས་ཡིན་ཏེ། དེ་བས་ན་དད་པ་དང༌། ཚུལ་ཁྲིམས་ཡོངས་སུ་དག་པས་དོན་དུ་ན་བསླབ་པ་གསུམ་ཡོངས་སུ་དག་པར་བསྟན་ཏེ། དེའི་ཕྱིར་ཡང་དེ་གཉིས་སུ་བསྟན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣམ་གྲངས་གཉིས་པ་ནི་དད་པ་དེ་རྣམས་ཁམས་སུ་གཏོགས་པའི་དཀར་པོའི་ཆོས་རྣམས་འབྱུང་བར་བྱེད་པས་ན་བསོད་ནམས་འབྱུང་བར་བྱེད་པའོ། །འཕགས་པའི་ལམ་ཁྱད་པར་དུ་འཕགས་པ་འདྲེན་པར་བྱེད་པས་ན་དགེ་བ་འབྱུང་བར་བྱེད་པའོ། །ཉོན་མོངས་པའི་ལྷག་མ་སྤོང་བ་འདྲེན་པར་བྱེད་པས་ན་བདེ་བའི་གཞི་ཞེས་བྱའོ། །བདེ་འགྲོར་འགྲོ་བར་གཅིག་ཏུ་ངེས་པ་ཤེས་ནས་དད་པ་དང་ལྡན་པའི་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ནི་བདེ་འགྲོར་གནས་སུ་ཟིན་ཀྱང༌། འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་རྣམ་པར་འགྱུར་བ་ལས་བྱུང་བའི་སྡུག་བསྔལ་རྣམ་པ་གསུམ་གྱི་འཇིགས་པ་ཡོད་དེ། ངན་སོང་རྣམས་ཀྱི་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །རྣམ་པ་གསུམ་གང་ཞེ་ན། ན་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། རྒ་བའི་སྡུག་བསྔལ་དང༌། གནད་འཆད་པའི་འཆི་བའི་སྡུག་བསྔལ་ལོ། །དེ་བས་ན་འདི་སྐད་དུ་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་ཡང་སྲིད་ཀྱི་ཤེས་ནས་དད་པ་དང་ལྡན་པའི་ཉན་ཐོས་ནི་གཞན་དུ་འགྱུར་བ་ཡང་མི་སྲིད་དོ་ཞེས་གསུངས་སོ། །
― DTG131_Page_0668 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
ཡང་དག་པའི་རྣམ་པར་དག་པའི་ལྷ་ནི་གནོད་པ་མེད་པའི་མཆོག་ཅས་བྱ་སྟེ། གཏན་དུ་ལུས་དང་ངག་དང་ཡིད་ཀྱིས་སེམས་ཅན་ལ་གནོད་པ་མི་བྱེད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་དག་ཉིད་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས། ལྷ་དེ་རང་བཞིན་གྱི་ཕྱིར་ཤེས་ནས་དད་པ་བཞི་ལ་ལྷའི་ལམ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་བཞི་ལ་བརྟེན་ནས་སྒོ་གསུམ་ནས་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་སྒོམ་པར་བྱེད་དོ། །ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་གྱུར་པ་དང༌། ཡང་ན་གཉིས་ཀས་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཅན་དུ་མ་གྱུར་ཀྱང༌། མ་འོངས་པ་ན་དེ་གཉིས་ཀའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་སྐྱེ་བ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལ་རྨུགས་པ་དང་གཉིད་ནི་ཞི་གནས་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པའོ། །འདོད་པ་ལ་སྲེད་པ་དང་ལྡན་པའི་རྒོད་པ་དང་འདོད་ཆགས་ལ་སོགས་པའི་ཉེས་པ་ལས་སྐྱེས་པའི་མི་དགེ་བ་རྣམས་དང༌། འདོད་པའི་རྟོག་པ་ལ་སོགས་པ་སེམས་རྣམ་པར་གཡེང་བར་བྱེད་པ་རྣམས་ནི་ལྷག་མཐོང་གི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པའི་ཉེ་བའི་ཉོན་མོངས་པ་ཞེས་བྱའོ། །ཆོས་ཀྱི་ཤུགས་ནི་དོན་དམ་པའི་བདེན་པའི་ཚུལ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །དོན་གྱི་ཤུགས་ནི་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་བདེན་པའི་ཚུལ་རྗེས་སུ་དྲན་པས་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །འདི་ལྟ་སྟེ། དཔེར་ན་མི་རྣམས་ཀྱིས་རང་གི་གདོང་ལེགས་མ་ལེགས་ཀྱི་མཚན་མ་སོ་སོར་བརྟག་པའི་ཕྱིར་མི་ལོང་པ་ཡོད་པ་དེ་བཞིན་དུ་འཕགས་པ་ཉན་ཐོས་ཀྱི་རང་གི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པའི་ཀུན་ནས་ཉོན་མོངས་པ་དང་རྣམ་པར་བྱང་བ་ཡང་དག་བ་ཡང་དག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་བརྟག་པའི་ཕྱིར་ནི་ཤེས་ནས་དད་པ་བཞི་པོ་འདི་དག་མེ་ལོང་ལྟ་བུ་ཡིན་ནོ། །ཤེས་ནས་དད་པ་བཞི་དང་ལྡན་པ་གང་ལ་ལ་ཤེས་ནས་དད་པ་བཞི་པོ་རྣམས་བདག་ཉིད་ཀྱིས་གཞན་དག་ལ་རྗོད་པར་བྱེད་ལ་གོང་མའི་དགའ་བའི་གནས་རྗེས་སུ་དྲན་པ་བསྒོམ་པ་ནི་རྗེད་པར་མི་བྱེད་ན་དེས་ནི་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་འབྲས་བུ་བརྗོད་པར་རིག་པར་བྱ་སྟེ། གོང་དུ་བསྒོམ་པའི་ལམ་མ་བརྩམས་པའི་ཕྱིར་རོ། །གལ་ཏེ་གོང་མའི་དགའ་བའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་ལྔ་བརྗོད་ན་ནི་དེས་ལན་ཅིག་ཕྱིར་འོང་བའི་འབྲས་བུ་བརྗོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །ཏིང་ངེ་འཛིན་ཡོངས་སུ་མ་གྲུབ་པས་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བ་ཡོངས་སུ་མ་རྫོགས་པའི་ཕྱིར་དང༌། ལྷ་རྣམས་མངོན་སུམ་དུ་མ་གྱུར་པའི་ཕྱིར་འདོད་ཆགས་
― DTG131_Page_0669 ―
[མ་དཔེ་གཟིགས་ན་འདིར་གནོན།]
དང་བྲལ་བ་ལ་བརྩོན་ཞིང་དགའ་བའི་གནས་ཀྱི་ཆོས་རྣམས་བསྒོམས་ནས། དགའ་བ་ལ་བརྟེན་པས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་པ་སྐྱེད་པར་བྱེད་དོ། །ལུས་ཤིན་ཏུ་སྦྱངས་ན། བདེ་བ་ཉམས་སུ་མྱོང་ངོ༌། །བདེ་བར་གྱུར་ན་སེམས་མཉམ་པར་གཞོག་པར་འགྱུར་ཏེ། མཉམ་པར་གཞག་པ་ཡོངས་སུ་གྲུབ་པ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་གོང་དུ་རྗེས་སུ་དྲན་པ་དྲུག་རྗོད་པར་བྱེད་ན་ནི་དེས་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་བརྗོད་པར་རིག་པར་བྱའོ། །དགྲ་བཅོམ་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་ལམ་འབའ་ཞིག་གིས་ཐོབ་པར་འགྱུར་ལ། རྗེས་སུ་དྲན་པ་ནི་འཇིག་རྟེན་པའི་ཡིན་པས་ན། དེའི་ཕྱིར་ཕྱིར་མི་འོང་བའི་འབྲས་བུ་ལས་གོང་དུ་དེ་རྣམས་ཀྱི་བརྗོད་པ་མེད་དོ། །ཤེས་ནས་དད་པ་བཞི་པོ་དེ་དག་ཀྱང་རྒྱུན་དུ་ཞུགས་པའི་བྲས་བུའི་ཚེ་ནི་དད་པ་ཉེ་ཚེ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་མ་ཡིན་པའི་སློབ་པའི་འབྲས་བུའི་ཚེ་ནི་དད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཞེས་བྱའོ། །མཆོག་གི་འབྲས་བུའི་ཚེ་ནི་དད་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་མཆོག་ཅེས་བྱའོ། །གཞི་བསྡུ་བ་ལས་བྱང་ཆུབ་ཀྱི་ཕྱོགས་དང་མཐུན་པ་རྣམ་པར་འབྱེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་བསྡུ་བ་བཞི་པ་རྫོགས་ཏེ། མདོ་སྡེའི་མ་མོ་གཞི་བསྡུ་བ་རྫོགས་སོ།། །།སྟོན་པས་བཞེད་པའི་ཤེས་བྱ་དང༌། ཤེས་པ་དང་ལྡན་པའི་མདོ་སྡེ་རྣམས་ཀྱི་ལུས་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པ་ཡིན་པས་ན་མདོ་སྡེའི་མ་མོ་ཞེས་བྱའོ། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆོས་བསྟན་པ་ནི་ཚད་མེད་པས་ན་མཐའ་མེད་པའི་ཕ་མཐའ་བགྲོད་པར་མི་ནུས་ཏེ། ཕྱོགས་འདི་དང་མངོན་པར་བསྒྲུབ་པའི་རྗེས་སུ་འབྲང་བ་འདི་དང༌། དོན་ཤེས་པ་འདིས་མཁས་པ་རྣམས་ཀྱིས་གཞན་ཡང་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རྟོགས་ནུས་ན་ནི་ཀུན་དུ་འགྲོ་བའི་མ་མོ་ནི་རྣམ་པར་བཤད་པ་བསྡུ་བ་ཡིན་པར་རིག་པར་བྱའོ། །རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པའི་ས་ལས་མདོ་སྡེའི་གཞི་བསྡུ་བ་རྫོགས་སོ།། །།རྒྱ་གར་གྱི་མཁན་པོ་པྲཛྙཱ་ཝ་རྨ་དང༌། ཛི་ན་མི་ཏྲ་དང༌། ཞུ་ཆེན་གྱི་ལོ་ཙཱ་བ་བནྡེ་ཡེ་ཤེས་སྡེ་ལ་སོགས་པས་བསྒྱུར་ཅིང་ཞུས་ཏེ་གཏན་ལ་ཕབ་པ། རྣལ་འབྱོར་སྤྱོད་པ་གཞི་བསྡུ་བ་ལས་ཤོ་ལོ་ཀ་དྲུག་སྟོང་བདུན་བརྒྱ་དགུ་བཅུ་རྩ་གསུམ་མཆིས་སོ།། །།
| 
